1 Laupe pine'ebalia juniaa, 'oi Gombo'e toutou'ome. 'Oi Gombo'e toutou'ome kangkai Siopu Alata'ala. Ma amboambo'i Gombo'e, Siopu Alata'ala. 2 La'emae laupe nebalia juniaa, 'oi Gombo'e toutou'ome kangkai Siopu Alata'ala. 3 Siopu Alata'ala nombee seinsange 'oi Gombo'e togu popo'ootoi nope'ebali joojoo lalagiana'u sanu nebali. Ligaungu sanu nebali, lauje soo'uo'ua nebali 'ono lauje pine'ebali ni Gombo'e. 4 Amboambo'i Gombo'e puu nu tutuwuange, ma la'emae tutuwuangi Gombo'e sapaipaila'onye nomatasa'e nyaa nu too sojuniaange sanu melipute 'antage Siopu Alata'ala, nopa'apatasonye. Tutuwuangi Gombo'e sapaipaila'onye, 'injooma tinopea'e 'esinsilaage. 5 'Esinsilaagonye melalatoma'e li moonope, ma sanu 'o'oonope lauje notuanye mondaage 'esinsilaage 'injoo'e. 6 No'otoo, topobambale gombo'u Siopu, topenye i Yohanese. 'Injoine i Yohanese topombatise. 7 Liio pinejai nu Siopu ma'o pe'ibambala'onye li too, kana 'otoo mai mopa'apatase maanusia. 'Injooma i Yohanese topombatise nobambala'e li too, baa joojoo too mo'olongo poogombo'onye, momaracaya. 8 Tinumbalu gombo'i Yohanese, too mai momatasa'e maanusia, lauje amboambo'onye. I Yohanese bui sirua nai nonantua'e 'oi Gombo'e, pa bia la'emae oi Gombo'e 'injopa nomatasa'e maanusia. 9 Pa bia too tutuu sapaipaila'onye tutuwuangonye nodua'omae li juniaaine, 'injopa amboambo'onye nomatasa'e joojoo maanusia. 10 'Oi Gombo'e nodua'omae li juniaaine, ma soula joojoo juniaa pine'ebalinye, maanusia lauje me'o'ootoiana'e liio. 11 Soula liio nodua'ome li ompogangu amboambo'onye, lauje tinarima nu too sabaabansa io. 12 Tapi tunggalu too manarima ma mengimana'e 'oi Gombo'e, binayaa'onye memama Siopu Alata'ala. 'Injooma binayaa'onye memama Siopu Alata'ala, pa amboambo'ome nu Siopu nebali Siama nu jimo. 13 Siopu nebali Siama nu jimo, ma lijimo nebali unganye, tapi lauje la'e 'eseseilu nu siama maanusia, ma lauje la'e babale nu maanusia. Sanaula amboambo'ome nu Siopu nebali Siama nu jimo, 'injooma binayaa'onye memama liio. 14 Amboambo'i Gombo'e bumali'a'e maanusia, ma na'abatangane seliolio li'ite maanusia biasa. Na'abatangane io, ma liio nai nomoia kangkai li'ame too Yahudi. Apapaila'onye siniisiligomame li babo'onyome. Pa lauje sotootooa masayange seliolio 'asasayangonye. Ma lauje sotootooa sondoondolongonye seliolio liio. Ma bui la'emae i Gombo'e, 'apapaila'u Siopu Alata'ala li babo'onyome, 'initomame. Pa sousoungi Gombo'e, Unga nu Siopu Siama. 15 I Yohanese nodua'omae, nai nonantua'e 'oi Gombo'e li too. Liio nai ne'elebaleba, lelenye, “ 'Injoinime too sanu tinantua'o'e, lele'e, lia'e luulumae, tapi ipuli modua'omae too li babo'onyoma'ope 'ababaraka'onye. Pa laupe pinembu'aa'i siina'a lia'e, ma soula laupe nebalia juniaa, liio toutou'ome.” 16 La'emae saba'u 'apapaila'u nyaa ni Gombo'e ma nelabilabia 'asasayangonye li'ite, 'injooma li'ite dansudansule na'atarima 'apapaila'onye. 17 'Ulenge luulumae, diapa'e tuunangu Siopu 'antage lauje mebali nopogutu, pine'ibambala'onye i Musa li too. Bia la'emae i Yesuse Karisuse, 'injopa iotouangote 'asasayangu Siopu ma 'ondondolongonye. 18 Lauje sotootooa ne'e'ito Siopu Alata'ala. Bia Unganye sousouna'onye 'injopa pinopo'itaa'onye li'ita Siamanye. Pa amboambo'onye liioa Siopu Alata'ala, ma liio 'oso'osounge Siamanye. 19 Tosia'angu too Yahudi li Yerusaleme, nopopolampama'e 'imame ma too Lewi, na'o no'utanya i Yohanese. Na'o no'utanya lijimo, lelenye, “Too nugaa li'oe?” 20 I Yohanese nomeiluma'e tuututuu. Peengimbatonye napatase, lelenye, “Lia'e lauje i Karisuse sanu jinanjia'omae nu Siopu.” 21 Lijimo no'utanyamoe, lelenye, “ 'Onjo 'a'aii'e, 'oigaa li'oe? Biasa li'oomome i 'Eliaa, topobambale gombo'u Siopu 'ulenge luulumae?” Lele ni Yohanese, “Abai 'injoo'e.” Lele nu jimo, “Biasa li'oe topobambale gombo'u Siopu sanu jinanjia'omae nu Siopu.” Lele ni Yohanese, “Abai 'injoo'e.” 22 Lele nu jimo, “ 'Onjo 'a'aii'a, peilumae li'ama bai 'oiga li'oe. 'Injooma li'ame mo'utanya baabalii, pa tosia'angomame sanu nopopolampamae li'ame, 'ulenge medaange poogombo'oome. Topea'omae li'ama li'oe, baa nootoimamime.” 23 Pinengimbata'i Yohanese, “Lia'omeine tinumbalu gombo'u topobambale gombo'u Siopu, topenye i Yesaya, lelenye, “Gombo'o'e, 'a'aime gombo'u too 'elebaleba la'e ompogange medayoaa'e. Lele'e, 'ono ponosia'anange 'anamae, kana nopa'apaila'e jalange nopelampainyomae. 'A'aii'a li'eme. Pengendolona'a nyaamie, pa i Tuhane nodua'ome ma'inyaanga li'eme lauje tendolonga manarima.” 24 Too mongo 'injoo'e sanu pinopolampa nu too Parisi, no'utanyamoe. 25 Lele nu jimo, “ 'Ono lauje i Karisusa li'oe, ma lauje i 'Elia, ma li'oe lauje topobambale gombo'u Siopu sanu nopedaadaanimame, jeinogaa saba'onye ma mombatise tooa li'oe?” 26 I Yohanese nengimbate lelenye, “Lia'e bui sirua 'ubatise li ogoa too. Tapi nonsilau'ome too li ompogangeine, 'ejeiange laupe napatasomie. 27 Soula liio ipulimae, sabui 'uense'ima'e 'a'aime pejaionge ma'o mangalise sapatunye, lauje 'utua, pa bui liio li babo'onye 'ababaraka'onye.” 28 Joojoo gombo'e 'injoine pinogombo'a'u jimo li pombaambatisangi Yohanese too, li kampunge Betania. Kampunge Betania 'injoo'e, santaba nu Yorodane. 29 'A'aime modondomeane, i Yesuse 'initoma'e ni Yohanese laalampamae. I Yohanese nogombo'a'e li too, lelenye, “Pongonyiligoma'a, da. Siopu Alata'ala nombeemaime sotooa jeiange 'inju'umaime. Pa 'a'aime li'ite monggaade sabi mongkolote unga nu binaatange domba, Siopu Alata'ala nombeemaime jeiange 'injoo'e, mombayara'e sala nu too sojuniaange, baa ma'alapase. 30 Jeiange 'injaane, 'inotumbalangu gombo'o'e lele'e ipulinye lia'e. Lele'e, liio li babo'onyoma'ope baraka'onye 'injopa lia'e. Pa laupe pinembu'aa'i siina'a lia'e, liio toutou'ome. 'Injaanama jeiange tinantua'o'e. 31 - 34 Lele ni Yohanese, “Lia'e uatu pinejai nu Siopu mombatise too li ogo, laupe napataso'e bai 'oiga lele nu Siopu ipulinye lia'e. 'Injooma too mai 'ubatise li ogo, baa nootoime matantua jeiange ipulinye lia'e. 'Injopa tandaa napataso'e, 'upeilume li too 'Isaraele.” Lelenye, “Pa laupe napataso'a jeiange 'injoo'e, Siopu Alata'ala nomeilumae lia'e, lelenye, 'Ono 'injoo'a no'itoome nopenyauinyomae nu Nyaa nu Siopu ma momoiame kangkai liio, 'injoo'uma too sanu ipulinye li'oe. Liio mope'ensio'e Nyaa nu Siopu li too. 'Injoo'e gombo'u Siopu pineilunyomae lia'e. Ma 'injoo'e 'inito'e ma 'injoo'a 'upeilu li'eme. Nyaa nu Siopu 'inito'e, 'a'aime rupa nu togou nenyaumae ma nomoiame li jeiange sotoo 'injaane. Liio tutuu Unga nu Siopu Alata'ala.” 'A'aii'e gombo'i Yohanese nonujua'e Unga nu Siopu nai mombayara'e sala nu too sojuniaange, baa ma'alapase. 35 'A'aime modondomeane, i Yohanese baabaliimoe na'o pombatisangonye ma negogomboana'e muritonye doluo. 36 'Initonyoma'omoa i Yesuse nalabatoma'e, i Yohanese nonujua'e li muritonye lelenye, “Pongonyiligoma'a. 'Injoo'umoe jeiange bineemae nu Siopu mai mombayara'e sala. Liio 'a'aime unga nu domba no'olote noalo sabite.” 37 Tandaa no'olongo gombo'i Yohanese 'a'aii'e, muriti Yohanese doluo nongonuuta'oma'e i Yesuse. 38 'Injopa tuutuutoma'e i Yesuse lijimo, i Yesuse nombalioloma'e, 'injopa no'utanya lelenye, “ 'Onugaa nolambotomie, da?” Lijimo nengimbate, lelenye, “ 'Ampigaa pomoiaangoome, Rabi?” Notope Rabi basa nu jimo, antu'onye guru. 39 Lele ni Yesuse, “Pongolaima, lai pongongitai amboambo'omia pomoiaango'e.” Lijimo pineiwuangoma'e ni Yesuse, maalungoma'oma eleo. 'Ono li jaange, biasa me'ati apate. 'Injopa doluonye, kangkaima'e i Yesuse, na'o nengita pomoiaangonye. Lijimo na'o nelologange kangkai i Yesuse, ne'ebembengiange lii'e. 40 Sotooa, too no'olongo gombo'i Yohanese, ma nonuute i Yesuse, topenye 'oi 'Andease. I 'Andease tuai ni Simone Petaruse. 41 I 'Andease, selengaange nelampa na'o nengintuge sia'anye, 'oi Simone Petaruse. Liio na'o nomeilu sia'anye, lelenye, “Li'ame, da, no'odua'e i Mesiase!” Antu'u tope Mesiase ma Karisuse li basa Yunani, bui seliolio. Mesiase antu'onye, too jinanjia'omae nu Siopu. 42 'Injopa i Simone iuwuangoma'e nu tuainye na'o i Yesuse. Nodua'oma'e lijimo, i Yesuse nonyiligoma'e i Simone ma nogombo'e, lelenye, “Topeeme, da, i Simone, ma siamaaame, topenye 'oi Yona. Tapi li'oe 'utopea'omoe i Kepase.” 'Injoo'a gombo'i Yesuse nonopea'oma'e i Petaruse. Kepase ma Petaruse, antu'onye bui seliolio li basa Yunani. Antu'u tope 'injoo'e, polu. 43 'A'aime modondomeane, ginagaa'ome ni Yesuse ma'o ompogange Galilea. I Yesuse na'o li pomoiaangi Pilipuse ma nogombo'e lelenye, “Maime, da, mongo li'oa ma'o.” 44 I Pilipuse, sakaakampunge i 'Andease ma i Petaruse. Kampungu jimo topenye Besaida. 45 I Pilipuse na'o nogombo'a'e i Nataneale, lelenye, “Too jinanjia'omae li buku tuunangi Musa, ma li buku nu topobambale santaninye 'ulenge luulumae, dinua'omamime, da. Too tinantua'u jimo, i Yesuse, too nu Nasarete, unga ni Yusupe.” 46 I Nataneale nengimbate, lelenye, “Pee! Leleeme too nu Nasarete liio? Bai 'asanu paila'a nodua'omae la'ee'e?” Lele ni Pilipuse, “Maime! Na'o itai amboambo'ooma, da!” 'Injopa lijimo nelampame. 47 I Nataneale 'initoma'e ni Yesuse laalampa 'anamae, i Yesuse nogombo'e lelenye, “ 'Aa, laalampamae 'injaane, da, sipato'e notope babalu too 'Isaraele. Poogombo'onye matantu, lauje bui sirua li bibi.” 48 I Nataneale no'utanyama'e i Yesuse, lelenye, “Je gaugaa, da, laupe netepo'itoa li'ite ma napatsoomoma lia'e?” I Yesuse nengimbate, lelenye, “I Pilipuse ma'o meiwuange li'oe, laupe na'o dinua'onya li'oe, toutou'ome 'inito'uma'a duudungko'e li angkopu 'ayu ara.” 49 I Nataneale nengimbate, lelenye, “Bah! Li'oe, Guru, tutuu Unga nu Siopu Alata'ala. Li'oe ponosia'anangu too nu 'Isaraele.” 50 Lele ni Yesuse, “ 'Injooma li'oe momaracaya lia'e, da, pa iotouango'a li'oe duudungko'e li angkopu 'ayu ara. Tapi ipulima'eine, no'itoome sanu meherangonyoma'ope. 51 'Utantua'omae li'oe, totoloima'eine kana no'itooma golunge mesia, ma mala'ikatu Siopu, 'a'aime memene'omae ma 'a'aime menyaumae modua'e li Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia.”
1 'A'aime sembenginyeane, no'otoo noraarame melalapiange li kampunge Kana li ompogange Galilea, ma siina ni Yesuse na'o. 2 Ma mongo i Yesuse ma muritonye pineiwuangomae nu too la'ee'e, 'injopa lijimo nangana'o. 3 Jeiangu jimo li poraarameange melalapiange, no'oopusange sanu noinunge. Sanu noinungu jimo, juu nu 'anggure. Noopusoma'a juu nu 'anggure, siina ni Yesuse na'o nogombo'a'e i Yesuse lelenye, “ 'Uti, no'oopusangome juu nu 'anggure jimo.” 4 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Ambo'onya, Ina, lauje nopejaiima lia'e, pa laupe uatu'e.” 5 'Injopa topangangabate sanu noinunge, pineilu ni siina ni Yesuse, lelenye, “ 'Injoo'a nopejaia'u unga'e, 'injoo'a pongonuru'e.” 6 Ada'u 'agama Yahudi, menjamu paipaila'e, ma mongo pakakasonye nougasi paipaila'e. 'Injooma li poraarameange tinajaa'u jimo, ononga pengembeange ogo, baa 'epenjamuange ma 'opongugasange. Pengembeange ogo 'injoo'e, polu pinogutu, ma nopengisia'e soosoboa, 'ono li bandale, biasa tedoompulu ma limabandale. 7 Topangangabate sanu noinunge, pinejai ni Yesuse, lelenye, “Wu'eima'e ogoa joojoo pengembeange 'injaane.” 'Injopa tinuru'u jimo gombo'i Yesuse. Joojoo pengembeange ogo winu'eangu jimo paipaila'e. 8 Nowu'enyoma'e ogoa pengembeange, 'injopa i Yesuse nejaimoe, lelenye, “Tilu'oma'a ogo 'injaane ma'o pe'iinunge topangaangature li poraarameange.” 'Injopa tinilu'u jimo ogo ma 'inonia'oma'e nu jimo na'o li topangaangature. 9 Ogo 'inonia'onyoma'e, nebalimoe juu nu 'anggure. Tandaa iepeangoma'e nu topongaangature sanu noinunge 'injoo'e, paila'e tuu noepenye, tapi lauje nootoinye bai tinilu'e la'ega juu nu 'anggure. Bui topangangabate 'injopa no'ootoinye. Tandaa iepeangonyoma'e juu nu 'anggure, ma paila'e tuu noepenye, langkai nolapi pinoraarameange pineiwuangonyoma'ome. 10 Topangaangature nogombo'e, lelenye, “ 'Ono li poraarameange melalapiange, too mabasanye luulu juu nu 'anggure paila'onye nobee jeiange. Bia mabasanyoma'opa too menginunge ma laume nootoinya momile sanu paila'e ma lauje, 'injopa nobeema'omoe lauje 'ega paila'e. Tapi li'oe, bia paneangeine 'injopa iluana'oomomaa juu nu 'anggure paila'e tuu.” 'Injoo'e gombo'u topangaangature nogombo'a'e langkai nolapi. 11 Ogo, pine'ebali ni Yesuse juu nu 'anggure li kampunge Kana, li ompogange Galilea. 'Injoo'e pamula pomatuange me'eherange pinopo'itaa'i Yesuse li too. 'Apapaila'i Yesuse li babo'onye pinopo'itaa'onye lii'e, 'injooma lijimo muritonye na'aparacaya. 12 Nalapasoma'e noraarame jimo, i Yesuse ma mongo siinanye ma tuainye ma muritonye, joojoo nangana'o kampunge Kaponaume. Lijimo na'o nomoia lii'e bai sogaueleo. 13 Daadaange pooraarame nu too Yahudi topenye Ilabata'u Siopu, si Yesuse nataruse Yerusalemoma'e. Nodua'oma'e li Yerusaleme, lijimo na'o li Labonge Potitiangkopange li Siopu. 14 Laalampama'e li tutumbalange, lijimo netedua'oma'e too. 'Eliane too mobaabalu'e sapi ma too mobaabalu'e domba, ma too mobaabalu'e maamanu'e togou. 'Eliane teule, topombolose doi duudungko'e daadada meja. 'Injooma lijimo mobaabalu'e lii'e ma mombolose doi, pa too Yahudi motitiangkope li Siopu mongkolote binaatange. Mongo doi notajaa'e li labonge Potitiangkopange li Siopu, nobolosinyomoe doi la'e Roma. 15 I Yesuse ne'e'ito lijimo, alolonge ginaadonye pepelese. 'Injopa sapi ma domba joojoo winugo ni Yesuse li aangonyoma'e. 'Injopa meja nu topombolose doi binangkula'i Yesuse ma doi laalamba'e li meja nepusasime petuma'e. 16 Mongo topobaabalu'e togou pinejai ni Yesuse, lelenye, “Pongongkoni li aangonyoma'a togoumie. 'Inyaa nopenge'ebali pasara Labonge Potitiangkopange li Siama'e.” 17 'Injopa ilambotu muritonya gombo'u Siopu tinulise li 'Akitabe 'antage lelenye, “ 'Asasayango'e labongoome Siopu, sinouna'o'uma'oma nyaa'e.” 18 Topobaabalu'e winugo ni Yesuse, 'injooma tosia'angu too Yahudi nomeiluma'e i Yesuse, lele nu jimo, “Popo'itaa'omae li'ama pomatuange baa mapatasomoma li'oe togu popo'ootoi mombugo lijimo.” 19 I Yesuse nengimbate lelenye, “Nolongkasa'omia Labonge Potitiangkopange li Siopu 'injoine, 'ubaunge baabalii bui tolueleo mebali.” 20 Lele nu jimo, “Hama! 'E'eendenye bia apampulu ma onotounga 'injopa naakore labonge 'injoine, ma leleeme bui tolueleo nopombauniime mebali.” 21 Sanaula tinopea'i Yesuse Labonge Potitiangkopange li Siopu, pinogurapanangonye batanganonye. 22 Bia 'eipuliangonyoma'e, i Yesuse tunuwu baabalii ma nembaunge la'e kuwure, 'injopa ilambotu muritonye gombo'i Yesuse 'injoo'e, ma lijimo nomaracaya gombo'i Yesuse ma gombo'u Siopu tinulise li 'Akitabe. 23 I Yesuse 'ulenge li Yerusaleme moraarame pooraarame Ilabata'u Siopu, liio nogutumoe pomatuange nope'eherange too. Gugutuangi Yesuse pinatasangu toogoote 'injopa lijimo nongoranua'e i Yesuse. 24 Tapi i Yesuse lauje noranua'onya lijimo toogoote, pa saba'onye, joojoo nyaa nu too, napatasonye. 25 Pa poomikiru jimo lauje bia nopeilu nu jimo i Yesuse, pa nyaa nu too toutou'ome nootoinye.
1 No'otoo, too Yahudi, topenye i Nikodemuse. Mongo liio sotoo tosia'angu too Yahudi. Li 'agama nu too Yahudi, sabagianga tinopea'e Parisi. I Nikodemuse too Parisi. 2 I Nikodemuse bia li benge 'injopa na'o negogombo'ana'e i Yesuse, lelenye, “ 'Injoine 'ulambolambote. Li'oe, Guru, napatasomamima guru pinopolampamae nu Siopu. Saba'onye, maanusia, 'ono lauje pino'osouna'u Siopu Alata'ala, lauje notuanye nope'ebali pomatuange me'eherange 'a'aime pinogutume.” 3 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'oe, bia too nopembu'aa'e baabalii, 'injopa nootoinya Siopu Alata'ala monosia'ani liio.” 4 I Nikodemuse no'utanya i Yesuse, lelenye, “Mebali gaugaa a'aii'e? Gaugaa ma too meisime nopembu'aa'omoe baabalii? Too meisi, mapatase laume notuanye mentama li 'ompongi siinanye, 'injopa nopembu'aa'e baabalii.” 5 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'oe, bia too nopembu'aa'u ogo ma Nyaa nu Siopu, 'injopa notosia'ani nu Siopu. 6 Taima'a pogurapanange 'injoine. Maanusia, 'ono nopembu'aa'u siina, na'abatangane. Tapi, tutuwuange bou, bia nopembu'aa'u Nyaa nu Siopu, 'injopa ma'agaade. 7 'Inyaa no'eherana'a 'upeilu bia nopembu'aa'e baabalii. 8 Taima'a bayale, gauma'e gauma'a seilunye, 'uma'a nopetoloinye. Pangguutonye nolongoome, bui puu nu bayale ma pongopusangonye lauje nootoiime, pa bayale tandaangonya nopeluaninye. 'A'aiine jalangonye Nyaa nu Siopu nopembu'aa'e too.” 9 Lele ni Nikodemuse, “Je gumaugauna'a pa ma'agaade Nyaa nu Siopu 'a'aii'e? 10 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Antage too 'Isaraele, mongo li'oe guru noraaranua'u jimo. 11 Jeinogaa ma lauje nootoiime 'odua'angu gombo'o'e 'injoine? Tuututuu 'upeilumae li'oe, gombo'omame, gombo'e nootoimame, ma nopeilumame, 'antage 'initomame. Bui 'injoo'e nopeilumame, sanaula poomeilumame joojoo nosapua'omie. 12 Lia'e mogombo'a'e jalangonye nopogubiasa li juniaaine, ma lauje noparacayamie, tempuunya 'ono lia'e mogombo'e jalangonye la'e suruga. Kana mo'uutonyoma'ope. 13 Laupe sotootoo nemene'e na'o suruga, bui lia'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia. 'Injooma gombo'o'e mo'ono monantua'e jalangonye la'e suruga, pa lia'e la'ee'e ma nenyaumae nai li juniaaine. 14 'Ulenge luulumae i Musa li ompogange medayoaa'e, binalakangonye pue melili ma pine'ebalinye 'a'aime rupa nu ulage. 'Injopa rupa nu ulage 'inoloa'onye li 'ayu. Rupa nu ulage 'inoloa'onye li 'ayu, pogurapanange lia'e, pa mongo lia'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, bia nopoposelio no'oloa'e li 'ayu ma nopatei.” 15 Lele ni Yesuse, “ 'Injooma lia'e no'oloa'e li 'ayu ma nopatei, baa tunggalu too mengimana'e lia'e, ma'agaade tutuwuange bou sanu laume moopuopuse.” 16 Pa la'emae 'asasayangu Siopu too li juniaa, 'injooma sinolaa'onyomae Unganye sousouna'onye, baa igaungeigaa mengimana'e liio, na'agaadome tutuwuange bou sanu laume moopuopuse ma laume mate te'anta la'e Siopu. 17 Pa Siopu nopopolampamae unganye, lauje mai monguruse mepate maanusia. Sanaula mai motuwu maanusia. 'Antage too mengimana'e Unga nu Siopu, laume no'urusonye. 18 Tapi 'antage too lauje mengimana'e Unga nu Siopu, tinimbana'onyome 'asala. Too 'injoo'e tinimbana'onyome 'asala, pa saba'onye, lauje mengimana'e Unga nu Siopu sousouna'onye. 19 'Injooma too tinimbana'ome nu Siopu 'asala, pa saba'onye unganye nodua'omaime li juniaa ma maanusia bui monyapua'e. Soula tutuwuangonye nomatasa'e maanusia, 'o'oonope bui no'eseilua'u jimo, pa saba'onye gugutuangu jimo bui 'ajajaa'e. 20 Patugu too moagutuange 'ajajaa'e, bui 'o'oonope no'eseilua'onye ma liio monyiate mepate 'esinsilaage. 'Injooma lauje no'eseilua'onye, ma'inyaanga gugutuangonye 'ajajaa'e, nopatasi nu 'esinsilaage. 21 'Antage too noturu'inya sanu lele nu Siopu mondolonge, too 'injoo'e no'eseilua'onya 'esinsilaage, pa gugutuangonye tutuu dinuluangu Siopu, saasaanye mapatase li too. 22 Neendeendema'e, i Yesuse ma mongo muritonye nelampa na'o ompogange Yudea. Lijimo nongosooma'e lii'e bai sogaumbenge ma nongombatise too. 23 - 24 Uatu 'injoo'e, i Yohanese laupe sineele, ma mongo liio nombatise too li kampunge Ainone sanu meense'e Salime, pa lii'e 'eseseilua ogo. I Yohanese li Ainone, too dansudansule nai ne'ibatise. 25 'Injopa muriti Yohanese ma sotoo lauje muritonye, nengebabaroange. Lijimo pada Yahudi nengebabaroani ada'u 'agama jalangonye meliinge. 26 'Injopa lijimo nengebabaroange na'o nogombo'a'e i Yohanese. Lele nu jimo, “Hama, Guru. Taima'a jeiangoome sanu tinujua'oome li'ame li santaba nu Yorodane. Liio peepeesome mombatise too, ma toogoote nolinjo'inye li'oe ma lijimo 'ampiangome ma'o kangkai liio.” 27 I Yohanese nengimbate, lelenye, “ 'Injoo'a notilala'u Siopu li'ite, 'injoo'a notarimate.” 28 Lelenye, “Amboambo'omia no'olongo gombo'o'e, pa lele'e, lauje lia'a i Karisuse. Lele'e, lia'e bui manganiuluimae. 29 'Adandalango'e 'upogurapani 'a'aiine. Lelenye, li ada'ote Yahudi, 'ono too melalapiange, matantu bengkele ma langkai noporaaramei, lauje jeiangonye noporaaramei. Jeiangonye bui medaadaange me'ilongoa'e gombo'e. Ma ambo'u jimo dandalange me'ilongoa'e suara nu jeiangonye nolapi. Ma 'adandalango'e seliolio 'a'aime too monyabi too melalapiange 'injoo'e. Pa 'upogudandalange, toogoote na'ome li too sanu tinujua'o'e li'eme. 30 Poonyolulungu too liio, kana 'etiatiangoma'e ma poonyolulungu too lia'e, 'okurakurangoma'e.” 'Injoo'e gombo'i Yohanese, nopa'apatase too nengebabaroange. 31 Too la'e suruga nodua'omae li juniaaine, li atangonya liio 'injopa joojoo too santaninye. 'Onjo too nu juniaa, toutou'o li juniaa, ma nopogombo'a'onye nopogubiasa li juniaaine. Tapi too la'e suruga li atangonye 'injopa joojoo too santaninye. 32 Gombo'e ilongo nu amboambo'onye, ma 'antage 'inito nu amboambo'onye, 'injoo'a ginombo'a'onye. Sanaula gombo'onye bui sinapua'u too. 33 Tapi 'antage too monarima gombo'onye, tinuua'onya Siopu Alata'ala tutuu mondolonge. 34 'Injooma too pinopolampamae nu Siopu la'e suruga binambala'onye upouponge gombo'u Siopu, pa Nyaa nu Siopu ampanye tinarimanye. 35 Siopu Alta'ala Siama, unganye no'asa'asayaninye ma binengiangonye togu popo'ootoi lalagiana'onye. 36 'Antage too mengimana'e Unga nu Siopu, na'agaadome tutuwuange bou sanu laume moopuopuse. Tapi 'antage too monyapua'e Unga nu Siopu, lauje ma'agaade tutuwuange bou, sanaula toutou'ome tinambana'u Siopu 'asala ma mombayare.
1 Li 'agama Yahudi, sabagianga tinopea'e Parisi. No'otoo na'o nongulale li too Parisi lelenye, “Mogootonyoma'ome too mongonuute i Yesuse ma me'ibatise liio, 'injopa i Yohanese Topombatise.” 2 Sanaula lauje amboambo'i Yesuse mombatise too, bui pe'ibatisonye muritonye. 3 Tandaa iotouangi Yesuse too na'o nongulale li too Parisi, ilinjo'angonyoma ompogange Yudea ma nongulelome Galileama'e. 4 I Yesuse nongulele Galileama'e, palaruunye mesempale ma'o Samaria. 5 Li ompogangome nu Samaria, liio nongondo'oma'e li kampunge Sikare. Kampunge Sikare lauje agaale la'e petu ni Yakube. I Yakube, too luulumae, ma petunye lii'e iantaga'onyome unganye i Yusupe ma babalonyoma'e. 6 - 8 Soula neapiapime lijimo, bumbune lii'e bui pinopolabita'u jimo, bumbuni Yakube. Laalampa i Yesuse me'ongkole tuu, meense'e panaseleo eleo, nopodungko'e li pipitu bumbuni Yakube. Muritonye nengelampa, na'o kampunge na'o nongongoli sanu no'inange. 'Ulenge li kampunge jimo, sotooa too nu Samaria, bengkele, nai nanyau'e ogo 'antage pinongondo'angi Yesuse. I Yesuse nogombo'a'oma'e bengkele, lelenye, “Mo'ogange 'uepe. 'Ono mebalia, beniimae ogoa lia'e.” 9 Tandaa nomongi ogo i Yesuse, bengkele nengimbate, lelenye, “Li'oe too Yahudi ma lia'e too nu Samaria. Je'aipo nopomongiime ogoa lia'e?” Neherange tuu bengkele, i Yesuse nomongi ogonye, pa la'e 'agama nu too Yahudi, no'elewu nu jimoa too nu Samaria. 10 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Ono nootoiima poombee nu Siopu li too, ma 'ono nootoiima bai 'oiga lia'e sanu momongi ogoome, kana nopomongiime lia'e ma 'ubeemae li'oe ogo sanu mo'otuwu too.” 11 Bengkelu Samaria nengimbate, lelenye, “Lauje 'opoonilu'e ogo li'oe, ma bumbune 'injoine alalo'e tutuu. La'egaa noponggaadiime ogo mo'otuwu?” 12 Lelenye, “Panyau'ange 'injoine 'ulenge luulumae toutou'ome iantaga'i Yakube li'ame, pa li'ame babalonye. Ma 'oi Yakube ma unganye 'ulenge luulumae, bui manyau'e ogo liine. Mongo potuwuongonye teule, bui ginaada'onye ogo la'eine. Li'oe leleeme mombee ogo santaninye, bai nosangkaame 'abaraka'onya li'oe 'injopa sioputomae i Yakube, pa li'oe leleeme mombeemae ogo mo'otuwu?” 13 Lele ni Yesuse, “Igaungeiga meninunge ogo la'e bumbune injoine, bui mo'ogange baabalii. 14 Tapi igaungeiga menginunge ogo 'ubee, laume mo'oga'ogange. Pa ogo 'ubee mebali 'amatanye lilalongu nyaanye, ma la'emae ogo mo'otuwu 'aanjuanjulomae, mebali 'otutuwuange laume 'opongopusangonye.” 15 Poomikiru bengkelu Samaria, 'odua'angu gombo'i Yesuse, bui ogo biasa. 'Injooma liio nogombo'e lelenye, “Beemaime lia'a ogo leleeme, baa lia'e laume mo'oga'ogange ma laume monyauyau'e ogo.” 16 Lele ni Yesuse, “La'oma, la'o peiwuangomaa silapiime ma pongolai liina.” 17 Bengkelu Samaria nengimbate, lelenye, “Lauje 'alapi lia'e.” Lele ni Yesuse, “Taa, tutuu leleeme, lauje 'alapi. 18 Pa li'oe limainsangoma pinolapi nu too, ma langkaiime paapatuine laupe pinesansabianange. Tutuu gombo'oome leleeme laupe 'alapi.” 19 Lele nu bengkele, “Li'oe napataso'ume tutuu topobambale gombo'u Siopu, pa joojoo iwu'o'e napatasoome. 20 Tapi 'injoine 'ulambote. Siopumamimae motitiangkope li Siopu Alata'ala li wuyule 'injoine. Tapi li'eme too Yahudi, lelemie bia li Yerusaleme, 'injopa nopotitiangkopi li Siopu.” 21 I Yesuse nogombo'a'oma'e bengkele lelenye, “Ambo'onya tiina'a gombo'o'e 'injoine. Totoloima'eine, modua'a eleoana'onye, too motitiangkope li Siopu Siama, lauje bui li wuyule 'injoine, ma lauje bui li Yerusaleme, sanaula lauje nopilei. 22 Li'eme too nu Samaria motitiangkope li sanu lauje nootoimie. Li'ame too Yahudi, nopotitiangkopimame li sanu nope'o'ootoiana'omame. Pa bia la'emae babalu too Yahudia, 'injopa 'ajalange ma'alapase sala.” 23 - 24 Lelenye, “Totoloima'eine modua'a eleoana'onye, sanaula uatunyome, too tutuu motitiangkope li Siopu Siama, bia la'e nodului nu Nyaa nu Siopu. Pa bia la'emae Nyaa nu Siopua mondulu too motitiangkope li Siopu, 'injopa tutuu mondolonge. Pa Siopu Alata'ala ampa'u tutuwu ma la'emae Nyaanye mo'otuwu, ma liio mengintuge too sanu pootitiangkoponye la'e nyaa, ma pootitiangkoponye tutuu mondolonge.” 25 Bengkelu Samaria nogombo'a'omoe i Yesuse, lelenye, “Mongo 'injoine 'ulambote 'antage i Mesiase sanu tinopea'e i Karisuse. Pa 'uotoi liio jinanjia'omae nu Siopu. Ma 'onjo modua'ome liio, kana bagiana'onye mai nopatasa'onye li'ame.” 26 Lele ni Yesuse, “Lia'ume 'injoo'e, peepeese megogombo'ana'e li'oe.” Diapa'e nogombo'oma'e 'a'aii'e i Yesuse, muritonye nodua'omaime. 27 Lijimo muriti Yesuse nengeherange tuu, pa dinua'omae nu jimo, i Yesuse megogombo'ana'e bengkele. Tapi muritonye lauje sotootooa me'ebentenge mo'utanya “Bai nugaa ilambotoome ma nopegogombo'ana'ooma bengkele 'injoo'e?” 28 'Injopa bengkele la'e bumbune nongulele kampungonyoma'e ma sasau'angonye bui tinalaua'onye lii'e. Nodua'oma'e li kampungonye, liio taataruse na'o neiwuange jeiange. 29 Lelenye, “Pongolaima, 'otoo diapa'e negogombo'ana'e lia'e ma soula diapa'e netepo'ita li'ame, joojoo peeiwu'o'e pineilunyomaime. Ambo'onya na'o pongongitai amboambo'omia, bai liiome Mesiase sanu jinanjia'u Siopu, bai laupe.” 30 'Injopa nelampame lijimo la'e kampunge, na'o nengengita i Yesuse li bumbune. 31 Laupe nodua'omae lijimo, i Yesuse peipo'inanime nu muritonye, lele nu jimo, “Ambo'onya, Gurua, po'inangoma.” 32 Tapi lele ni Yesuse, “ 'Asanu no'inange lia'e, bui sanu lauje nootoimie, da.” 33 'Injopa muriti Yesuse pada ne'u'utanyaange, lele nu jimo, “Gaugaao'e? Bai 'inonia'omae nu too balunga i Guru?” 34 I Yesuse nogombo'oma'e lelenye, “Monuru'e 'eseseilu nu topejaimae lia'e, ma mopa'aakore pinejaia'onye lia'e, da, 'injoo'e seliolio 'inanongo'e.” 35 I Yesuse nogombo'a'oma'omoe muritonye, lelenye, “Kana li'eme mo'olongo too mogombo'e 'a'aiine, Apambulangopa gayapote, 'injopa nogaade. Sanaula 'upeilumae li'eme, pongonyiligoma'a gayape li jo'onge, da, pa paneangeine melelama'ome. 36 'Injooma li'eme 'upeilumae 'a'aiine, pa li'eme 'upogurapani toponggaade gayape melelama'ome, da. Li'eme monginsonge gayape, monarima tambo. Gayape noinsona'omie, pogurapanange too ma'agaade tutuwuange bou sanu laume moopuopuse. 'Injooma topomula ma toponginsonge pada mangadandalange, da. 37 'Injooma tutuu gombo'e nopogubiasa nu too, lelenye, sotoonya momula, ma meisima'e, sotoonyomoe monginsonge, pa gombo'e 'injoine nopogurapani topongkoni gombo'u Siopu. 38 Li'eme peiponggaadi'e li pinomulaangu sotoonye. Ma li'eme 'o'untunge la'e 'ongkolu sotoonye.” Gombo'e joojoo 'injoo'e ginombo'a'i Yesuse li muritonye laupe nodua'omae too la'e kampunge pineiwuangomae nu bengkele. 39 Nogoote too nu Samaria la'e kampunge Sikare nomaracaya i Yesuse. 'Injooma lijimo na'aparacayame, pa saba'onye ginomboa'u bengkele lelenye, “Iwu'o'e joojoome pineilunyomae.” 40 'Injopa too nu Samaria nodua'omae li bumbune, i Yesuse noenggesi nu jimo ma'o pe'iposooinyoma'e kangkai lijimo. 'Injopa liio nosooma'e li Sikare dooeleo. 41 'Eipuliangonyoma'e ne'etiatiangoma'a too nomaracaya i Yesuse. Pa saba'onye, amboambo'ome ni Yesuse nongunde lijimo. 42 'Injopa too iundenye, na'o nongogombo'a'e bengkele sanu pamula nomaracaya, lele nu jimo, “Li'ame, da, nomaracaya lauje bui sirua no'olongo pinogombo'a'oome, tapi amboambo'omame no'olongo gombo'onye. Ma napatasomamime liio tutuu Topotanggunge Sala nu maanusia sojuniaange.” 43 I Yesuse nosooma'e li Sikare dooeleo, 'injopa nataruse Galileama'e. 44 'Injooma liio nataruse Galileama'e, pa amboambo'i Yesuse nogombo'ome 'a'aiine, lelenye, “Topobambale gombo'u Siopu, li ompogangu amboambo'onye, da, lauje nosolulungu too.” 45 Nodua'oma'e li ompogange Galilea i Yesuse, too lii'e nonarima paipaila'e. Pa iampogutuangi Yesuse li poraarameange li Yerusaleme, 'inito nu too la'e Galilea, pa mongo lijimo na'o noraarame Ilabata'u Siopu. 46 'Injopa i Yesuse nongulele na'o kampunge Kana li Galilea. 'Ulenge luulu li kampunge Kana, ogo pine'ebali ni Yesuse juu nu 'anggure. 'Eliana too apangkata pangka'onye ma unganye li Kaponaume neijale. 47 Iotouangu too 'apangka'e, i Yesuse nelampa la'e Yudea nodua'ome li Galilea. 'Injopa liio na'o nengenggese neiwuange i Yesuse Kaponaumoma'e. Saasaanye i Yesuse ma'o mopo'odoonge unganye, pa unganye beleme mate. 48 Lele ni Yesuse, “ 'Onjo lauje no'itomia pomatuange me'eherange tuu, li'eme lauje soo'uo'ua mengimana'e lia'e.” 49 Too 'apangka'e nengimbate monyolulunge tuu, lelenye, “Paapari'e melampa li'ite, baa ungaame laupe mate.” 50 I Yesuse nengimbate, lelenye, “La'oma, da, ungate makaliangome.” Gombo'i Yesuse pinaracayame nu too 'apangka'e ma liio nongulelome labongonyoma'e. 51 'Ulenge laalampa labongonyoma'e io, pejaiongonye nongolabotomaime nongongkonimae bambale unganye nakaliangome. 52 'Injopa too 'apangka'e no'utanya lelenye, “Gaugaa eleo inakaliana'u unga'e?” Lijimo nengimbate, lelenye, “Bengee'e, tegilingoma'e dedee'i eleo, 'inodoona'u onda'u ungaame.” 53 'Injopa ilambotu too 'apangka'e saapiapi poogombo'i Yesuse, “Ungate makaliangome,” unganye tutuu nakaliangome. 'Injopa lijimo soguungaange nengimana'ome i Yesuse. 54 'Injoine 'odooinsana'onye pomatuange me'eherange pinopo'itaa'i Yesuse li too nu Galilea uatu 'oodua'onyomae la'e Yudea.
1 Nobobolema'e i Yesuse nelampamoe na'o Yerusaleme, pa nodua'omoa eleo pooraarame 'agama nu jimo too Yahudi. 2 Kampunge Yerusaleme paapalite tinondo'e polu. 'Eliane sabambaange lii'e, ponguunguwuangu too dombanye. Li kampunge Yeruseleme, meense'e bamba 'injoo'e, 'elembuunge giombange tinopea'e Betesa. Paapalite lembuunge giombange, na'apanintimolunange lelima. 3 Goote tuu too 'eijale mebagibagiange si'engkelunge lii'e. 'Eliane too laume me'e'ito, sagaa'omoe too laume 'epelampa, ma sagaa'e too laume 'epeiwu'e. Joojoo lijimo si'engkelunge lii'e medaadaange pepeiwu'u lembuunge. 4 Pa 'eeleoana'onye, 'elielipata jimo, mala'ikatu Siopu modua'omae mai mengiingiwu'e lembuunge 'injoo'e. Tunggalu seinsange lembuunge noiwuiwu'u mala'ikate, igaungeiga teluulu ma'o li ogo, nugaungenuga no'eijala'onye, modoongome. 5 No'otoo langkai lii'e, 'inepi'itangonye tolumpulume ma oalutounge. 6 Nodua'oma'e li lembuunge i Yesuse, 'initonye too mepi'ite 'injoo'e ngkeengkelunge lii'e, ma 'e'eende nu 'inepi'itangu too 'injoo'e nootoi ni Yesuse. 'Injopa i Yesuse no'utanyama'e lelenye, “Seiluuma li'oe 'epelampa?” 7 Too mepi'ite nengimbate, lelenye, “Daru! Seilu'e tuu, bui lauje 'otopongkonia ma'o li lembuunge. Tunggalu 'eiwu'iwu'a ogo, 'ulenge mesagaima'oa lia'e, bui nopagoi nu jeiange.” 8 'Injopa too mepi'ite pinejai ni Yesuse, lelenye, “Pembaungoma, da, lulungoma bailoome ma pelampama.” 9 Too mepi'ite selengaangome ne'epelampa ma ilulungonyoma bailonye ma 'inoninyome nelampa. 10 Too 'injoo'e pino'o'osi ni Yesuse eleo nu Sabate, ma tunggalu eleo nu Sabate, ada'u 'agama Yahudi lauje mebali mokarajaa. Lijimo tosia'angu too Yahudi ne'e'itoma'e too diapa'e no'osi, tinagoronyoma'ome, lelenye, “Patuine eleo nu Sabate, ma li'oe mokarajaa mongkoni bailoome, nosampaniima tuunangote.” 11 Tapi too no'osime nengimbate, lelenye, “Lia'e bui nonuru'e pejai nu too no'o'osi lia'e, pa lelenye, “Pembaungoma, lulungoma bailoome ma pelampama.” 12 Lijimo tosia'angu too Yahudi no'utanya, lelenye, “Pe'ilulungigaa bailoome ma li'oe pe'ipelampainye?” 13 Tapi too diapa'e 'epelampa lauje nootoinye bai 'oiga nejai, pa i Yesuse unabia'e nonsilau'ome toogoote. 14 Noboobolema'e too diapa'e ne'epelampa tinunggangoma'omoe ni Yesuse li tutumbalangu Labonge Potitiangkopange li Siopu. 'Injopa i Yesuse nogombo'a'oma'e liio, lelenye, “Taima'a, da, li'oe ne'epelampame. Ambo'onya 'inyaangome nopapatui moagutuange sala, ma 'inyaanga 'eipuliangonyoma'e, li'oe mosusanyoma'ope.” 15 'Injopa too no'osime nelampa na'o nongulale li tosia'angu too Yahudi, lelenye, “I Yesuse nopo'o'osi lia'e.” 16 'Injooma lijimo tosia'angu too Yahudi mana'alome mopa'asesa i Yesuse, pa lele nu jimo i Yesuse monyampange tuunangu jimo. Pa eleo nu Sabate lauje mebali mokarajaa, ma too mepi'ite pino'osi ni Yesuse eleo nu Sabate. 17 Gombo'u tosia'angu too Yahudi iimbatangi Yesuse, lelenye, “Soula eleo nu Sabate, Siama'e lauje nosoro'inya mondulu too, ma mongo lia'e kana mondulu too 'a'aii'e.” 18 'Injopa neniange 'asasara nu jimo mepate i Yesuse. Pa lele nu jimo i Yesuse lauje bui sirua monyampange tuunangu jimo eleo nu Sabate. Mongo gombo'onye 'inasaraa'u jimo mepate, pa lele ni Yesuse, Siamanye Siopu Alata'ala. Pa 'odua'angu gombo'o'nye 'a'aii'e, liio moposelio Siopu Alata'ala, ma gombo'e 'injoo'e lauje notarima nu tosia'angu too Yahudi. 19 I Yesuse nomeiluma'e 'a'aiine, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, lia'e, Unga nu Siopu, lauje soo'uo'ua 'upogutu 'ono bui 'eseseilu nu amboambo'o'e. Bia 'u'ito pinogutu ni Siama'e, 'injopa 'upogutu. 'Injoo'a pinogutu ni Siama'e, 'injo'injoo'unya 'upogutu.” 20 Lelenye, “Pa lia'e, Unga nu Siopu, no'asa'asayani ni Siama'e, ma sanu iampogutuaungonye pinopo'itaa'onye lia'e unganye. 'Eipuliangonyoma'e nopopo'itaa'omae ni Siama lia'e, sanu me'eherangonyoma'ope. 'Injopa li'eme me'e'ito, meherangonyoma'omoe.” 21 Lelenye, “ 'A'aime Siama'e mombee tutuwuange li too nate, ma mombaunge baabalii, ma mongo lia'e Unganye, teule mombee tutuwuange bou 'antage too 'u'eseilua'e. 'A'aii'e teule, Siama'e laume monguruse too. 22 Joojoo too, bineenyome lia'e Unganye togu popo'ootoi monguruse. 23 'Injooma bineenye lia'e monguruse, pa 'eseseilu ni Siama'e, poonyolulungu too liio, ma poonyolulungu too unganye, seliolio.” Lelenye, “ 'Antage too lauje mosolulunge lia'e Unga nu Siopu, antu'onye lauje mosolulunge li Siama'e sanu nopopolampamae lia'e.” 24 I Yesuse nomeilumoe, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, 'antage too nope'ilongoa'onya gombo'o'e, ma mengimana'e Siopu Alata'ala sanu nopopolampamae lia'e, na'agaadome tutuwuange bou sanu laume moopuopuse. 'Injooma liio na'agaadome tutuwuange bou sanu laume moopuopuse, pa laume tinimbana'u Siopu 'asala ma mombayare. Pa jalange notunggainyoma'e ma'o mate, binali'a'onyomoe li jalange monungama'e tutuwuange bou.” 25 Lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme. Totoloima'eine modua'a eleoana'onye, sanaula uatunyome, too nate li nyaa ma nope'ilongoa'onye gombo'o'e, liio no'otutuwuangome. 26 Amboambo'i Siama'e puu nu tutuwuange, ma mongo lia'e unganye, bineniangonyomaime puu nu tutuwuange.” 27 Lelenye, “Lia'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, 'injooma bineemae ni Siama'e lia'e togu popo'ootoi menimbana'e gugutuangu maanusia.” 28 Lelenye, “ 'Inyaa nopongo'eherana'a gombo'o'e 'injoine, pa modua'e eleoana'onye patugu too nate kana mo'olongo suara'e, 'injopa tumuwumoe ma membaunge la'e kuwure. 29 'Antage too paila'a gugutuangonye, membaunge tutuwuangoma'e. 'Antage too majaa'a gugutuangonye, membaunge bui ma'o mombayare sala.” 30 Lelenye, “Lia'e lauje mogutu soo'uo'u 'onjo bui 'eseseilu nu amboambo'o'e. Bia 'antage 'ulongo gombo'i Siama'e, 'injopa 'upenimbana'e. 'Injooma peenimbango'e tutuu mondolonge. Pa 'eseseilu nu amboambo'o'e lauje 'uturu'i, bia 'eseseilu ni Siama'e sanu nopopolampamae lia'e, 'injopa 'uturu'i.” 31 Lelenye, “ 'Onjo bui amboambo'o'e monantua'e, lele'e lia'e Unga nu Siopu, sipato'e gombo'o'e lauje noparacayamie, pa lelemie lia'e bui montuule. 32 Tapi mongo 'asantaninye nonantua'e lia'e. 'Injoo'e Siama'e, ma 'uotoi liio mondolonge. 33 Ma mongo i Yohanese nonantua'e lia'e. Pa liio pino'utanyaangu too pina'atumima'e, ma gombo'onye nonujua'e lia'e, gombo'e mondolonge.” 34 Lele ni Yesuse, “Lia'e monopema'e i Yohanese, lauje saasaa'e nosabii nu maanusia. Tapi 'ugombo'a'oma'e sabi ni Yohanese, baa mongo li'eme tosia'ange 'ajalange ma'alapase salamie. 35 Sabi ni Yohanese 'a'aime toga nodungkui, melalatoma'e li moonope. Ma gombo'onye nomatasa'e li'eme, manggaanga ambo'omie. Tapi bui manggaange timoloose. 36 Sabi ni Yohanese nonantua'e lia'e li too, gombo'e mondolonge, tapi 'uranua'e sanu napatasonyoma'ope 'injopa sabi ni Yohanese. Pa 'uranua'e pomatuange me'eherange pine'ebali'e nonantua'e lia'e tutuu pinopolampamae ni Siama'e. Pa 'onjo 'injoo'a pe'ipe'ebali ni Siama'e 'injoo'a 'upaapatui.” 37 Lelenye, “Mongo Siama'e, sanu nopopolampamae lia'e, amboambo'onye nonantua'e lia'e. 38 Tapi suara ni Siama'e 'ogombogombo'e laupe soo'uo'u ilongomie, ma lakunye laupe 'inito'itomie, ma gombo'onye laupe te'embe li nyaamie. 'Injooma gombo'onye laupe te'embe li nyaamie, pa lauje noparacayamia lia'e sanu pinopolampainyomae.” 39 Lelenye, “Li'eme tosia'ange motongoda meguru gombo'e tinulise li 'Akitabe, pa lelemie 'onjo noturu'imia gombo'e lilalongee'e, mo'odua'e jalange baa tumuwu taataruse. Tapi gombo'e li 'Akitabe, upouponge nonantua'e lia'e. 40 Sanaula moboata ambo'omie mai me'ipotuwu lia'e tutuwuange bou.” 41 - 42 Lele ni Yesuse, “Lia'e lauje me'ipuji too. Nyaamie 'uotoi, ma mapataso'e lilalongu nyaamie, lauje tutuu masayange Siopu. 43 Lia'e nodua'omae nai nongkoloa'e gombo'i Siama'e, tapi lauje notarimamie. Bia too 'asantaninya modua'omae mongkoloa'e gombo'u amboambo'onye, 'injopa notarimamie. 44 Li'eme pada tosia'ange dandalange mepupujiange. Tapi lauje nopegelemia me'ipuji Siopu Alata'ala sousouna'onye. 'Ono taataruse 'a'aii'a pikirangomie, gaugaa ma noparacayamia lia'e? Laujo.” 45 Lelenye, “ 'Inyaa monyalasangka. Lauje lia'e mokalaa'e li'eme li Siama'e. Sanaula gombo'i Musa noranua'omie, 'injo'injoo'unya mokalaa'e li'eme. 46 'Onjo li'eme tutuu nomaracaya gombo'i Musa, mapatase mongo gombo'o'e noparacayamie. Pa i Musa nonulise, nonujua'e lia'e. 47 Pa 'onjo gombo'e tinulisi Musa lauje noparacayamie, ma'inyaapa gombo'o'e, kana lauje noparacayamie.
1 Neendeendema'e, i Yesuse ma muritonye nesabe li payangane giombange na'o santaba nu dagate Galilea. Ma dagate 'injoo'e tinopea'e dagate Tiberiase. 2 Nogoote tuu too nongonuutoma'e i Yesuse, nelampa piipipite dagate. 'Injooma toogoote nonuunuute i Yesuse, pa 'inito nu jimoa pomatuange me'eherange, too mengepeese pino'odoongi Yesuse. 3 I Yesuse ma muritonye nosonggaloma'e li baoange nataruse wuyuloma'e ma na'o nongopodungko'e lii'e. 4 Uatu eleo 'injoo'e meense'ome pooraarame nu too Yahudi, topenye Ilabata'u Siopu. 5 Nongopodungko'oma'e lijimo, bui netesiiloma'a i Yesuse, 'initonyoma'omoa toogoote monunggama'e lijimo. 'Injopa i Pilipuse pinentouliliangi Yesuse, lelenye, “Mongoli 'ampigaa li'ite 'anionge noponambala'ote toogoote 'anamae?” 6 Sanaula sanu nopogutu ni Yesuse toutou'ome nootoinye. Bui nopesagai ni Yesuse gombo'i Pilipuse, 'injooma pinentouliliangonye. 7 Pilipuse nengimbate, lelenye, “Soula doogatuse eleoa mokarajaa, da, tambonye 'injoo'e ma'o nopongolia'e 'anionge, sabui mengededee'iananga lauje magana'e no'inangu jimo.” 8 Soungomoa muriti Yesuse, tuai ni Simone Petaruse, topenye i 'Andease. Mongo liio nogombo'a'oma'e i Yesuse, lelenye, “Unga langkai 'injoine da, kangkaimae toogoote. 9 Liio nobalunge limaboa roti ma doowua i'ange. Tapi magana'onya noponambala'e too 'ogogoote 'a'aiane? Kana laujo.” 10 'Injopa i Yesuse nomeilu muritonye, lelenye, “Pe'ipongodungko'ia toogoote, da.” 'Antage pinodungko'angu jimo, ambalu omboge boliulange, ma lijimo toogoote nongopodungko'e. 'Ogogootu langkai si'odungko'e lii'e, limaliwu. 11 I Yesuse nonggaade balungu unga, ma liio nogombo'a'e Siopu, lelenye, “ 'Utarima paipaila'e, Mama, 'anionge bineemomae 'injoine.” 'Injopa roti binee ni Yesuse li muritonye ma pe'ipotilala'onye li toogoote si'odungko'e lii'e. Ma i'ange teule pe'ipotilala'onye seliolioo'e. Joojoo lijimo toogoote, 'eseseilu nu ambo'u jimo 'uninange. 12 Nobosugoma'e jimo, 'injopa i Yesuse nogombo'a'omoe muritonye, lelenye, “Ambo'onya pongonginsona'a talanye baa lauje nopenjaa'e.” 13 'Injopa joojoo tala nu 'anionge, iinsona'u jimo li karaja. Bui limaboa roti pinei'inange toogoote, 'ulenge na'atalanye nowu'e sompulu ma dookaraja. 14 'Inito nu toogoote pomatuange me'eherange 'injoo'e, lijimo nengegogombo'ange. Lele nu jimo, “Kana 'injoinime topobambale gombo'u Siopu sanu nopedaadaanite mai li juniaaine.” 15 'Injopa lijimo 'enyiatome momakesaa i Yesuse, pa saasaa nu jimo i Yesuse mebali ponosia'anangu jimo. Tandaa nootoi ni Yesusa nyaa nu toogoote, sousoungonye 'unantaa'ome na'o li wuyule. 16 Maalungoma'e eleo, muriti Yesuse nosaumoe na'o li dagate Galilea. 17 Nodua'oma'e lii'e, lijimo nesabeme li payangane giombange santabama'ee'e, monunggama'e kampunge Kaponaume. Moonopome, i Yesuse laupe nodua'oma'e kangkai lijimo. 18 Laupe nodua'oma'a i Yesuse, dagate na'abalayangome, pa 'inono nu bayale monsologe. 19 Lijimo murite nongongkauge tunoloa'e santabama'ee'e. Bai limakilo bai onokilo 'aagagaalonye ilampa nu jimo, 'injopa 'initoma'e nu jimo i Yesuse nelampaa'u bibise li babo'u dagate tuutunggamae payanganu jimo. Tapi laupe nootoi nu jimoa 'injoo'a i Yesuse. Laalampamae i Yesuse, lijimo mongowule tutuu, pa nosangka nu jimo, bai sanu menjaa'e. 20 Lele ni Yesuse, “ 'Inyaa mongowule, da. Lia'aine.” 21 'Injopa nanggaanga ambo'u muritonye i Yesuse nemene'oma'e li payangane. Ma lijimo selengaange nodua'ome li petu notunggaima'e nu jimo santabao'e. 22 - 23 'A'aime dondomeane toogoote 'ulenge momoia 'antage notatabaima'e ni si Yesuse li pinetambalangu jimo. Pa Tuhane Yesuse nogombo'a'e Siopu ma nonambale lijimo lii'e ma lijimo 'ulenge medaadaange lii'e. 'A'aime bengee'e 'inito nu jimo bui songkologa payangane lii'e. Ma napatasu toogoote, bui upouponge muriti Yesuse nesabe li payangane. I Yesuse lauje kangkaima'e. 'Injopa bai sogaungkologa payangane la'e Tiberiase nodua'omae meense'e lijimo. 24 Tandaa nootoi nu toogoote i Yesuse laume lii'e, sabui muritonye laume, lijimo nesabema'omoe li payangane na'o Kaponaume, na'o nengengintuge i Yesuse. 25 Lijimo na'o santabao'e netepo'itomoe i Yesuse, 'injopa lijimo nete'utanya, lelenye, “Uatugaa, Guru, pinelampaa'oomomae?” 26 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme. Pinonuunuuta'omie lia'e, lauje la'emae pomatuange me'eherange pinopo'itaa'o'e li'eme, sanaula bui la'e 'obobosogu poo'inangomie 'anionge. 27 Ambo'onya 'inyaa bui 'anionge nopengesaga, pa 'anionge biasa meendeendema'e bui mebali majaa'e. Ambo'onya pengesaga 'anionge mo'otuwu. Pa 'injoo'e tutuwuange laume moopuopuse, poombee nu Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia. Pa Siopu Siama, manggaange li nyaanye, bui lia'e bineenyomae togu popo'ootoi mo'otuwu too.” 28 'Injopa i Yesuse pino'utanyaangu jimo, lelenye, “Jegumaugauna'a li'ame, 'injopa monuru'e 'eseseilu nu Siopu Alata'ala?” 29 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Injoinime monuru'e 'eseseilu nu Siopu Alata'ala. Bui mengimana'e lia'e, pa lia'e pinopolampainyomae.” 30 - 31 'Injopa lijimo no'utanyamoe, lelenye, “ 'Ulenge luulumae siopumamimae noa'inanange 'anionge mana li petu medayoaa'e. Tinulise li 'Akitabe, Lijimo binebeniangonyomae 'anionge la'e suruga ia'inanangu jimo. Je'onugaa pomatuange me'eherange nopopo'itaa'oome li'ame, baa noimaimana'omamime li'oe? Mongo 'onugaa nopogutuume?” 32 I Yesuse nomeilu lijimo lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme. Lauje i Musa nombeemae 'anionge la'e suruga. Nombeemae 'anionge mo'otuwu too, bui Siama'e. 33 Pa Siopu nombeemae 'anionge mo'otuwu too sojuniaange, ma 'anionge 'injoo'e nenyaumae la'e suruga.” 34 Lele nu toogoote, “Ambo'onya Tuhane ampanyome beemae li'ama 'anionge leleeme.” 35 I Yesuse nomeiluma'e lijimo lelenye, “Lia'omeina 'anionge mo'otuwu too. Igaungeiga mai mengimana'e lia'e, laume 'olumbusonge ma laume 'o'oganonge, pa nagana'ome.” 36 Lelenye, “Pineilu'uma li'eme, soula 'initomima lia'e, ma pomatuange me'eherange pinopo'itaa'o'e, li'eme lauje mengimana'e lia'e. 37 'Antage too binee ni Siama'e lia'e, kana joojoo mai mengimana'e lia'e. Ma igaungeiga mai mengimana'e lia'e, lauje 'utaimbula. 38 Pa lia'e nenyaumae la'e suruga pinopolampamae ni Siama'e, bui mai monuru'e 'eseseilunye, lauje 'eseseilu'e.” 39 Lelenye, “ 'Injoinime 'eseseilu nu Siopu. 'Antage too bineenyomae lia'e, lauje sotootooa 'upo'orugi. 'Eseseilu nu Siopu, uatuma'e urusange pongopusangu juniaa, too bineenyomae, 'upotuwu ma 'ubaunge.” 40 Lelenye, “ 'Eseseilu ni Siama'e, tunggalu too napatasonye lia'e Unga nu Siopu ma mengimana'e lia'e, ma'agaade tutuwuange bou sanu laume moopuopuse. Uatuma'e urusange pongopusangu juniaa, amboambo'o'e motuwu lijimo ma 'ubaunge.” 41 Tandaa tinantua'i Yesuse lelenye, “Lia'a 'anionge nenyaumae la'e suruga,” toogoote moalonggutu'ange i Yesuse. 42 Lele nu jimo, “Lauje 'injoinee'a i Yesuse unga ni Yusupe? Pine'o'ootoiana'ote siamanye ma siinanye. Jeinogaa liio ma lelenye, “Lia'e nenyaumae la'e suruga”? 43 I Yesuse nomeiluma'e, lelenye, “ 'Inyaangome mengelonggutu'a li'eme. 44 Lauje sotootoo notuanye mai mengimana'e lia'e 'ono lauje nodului nu Siopu Siama sanu nopopolampamae lia'e. Uatuma'e urusange pongopusangu juniaa, lijimo 'upotuwu ma 'ubaunge.” 45 Lelenye, “Toutou'ome tinulisu topobambale gombo'u Siopu, lelenye, Lijimo joojoo nounde nu Siopu Alata'ala. 'Injooma 'upeilumae li'eme, tunggalu too me'ilongoa'e gombo'u Siopu Siama ma ma'agaade poongundenye, mai mengimana'e lia'e. Tapi 'inyaa mangasala antu'e, mo'olongo poomeilu'e.” 46 Lelenye, “Laupe sotootoo ne'e'ito Siopu Siama, bui sousoungo'e 'injopa ne'e'ito. Pa lia'e la'ee'e.” 47 Lelenye, “Tututuu 'upeilumae li'eme, 'antage too mengimana'e lia'e, na'agaadome tutuwuange bou sanu laume moopuopuse.” 48 Lelenye, “ 'Anionge mo'otuwu too, lia'e. 49 - 50 Ma igaungeiga 'uminange 'anionge la'e suruga ma'agaade tutuwuange bou. Siopumimae, soula 'ina'inange 'anionge mana li petu medayoaa'e, lijimo bui nate. 51 Lia'e nenyaumae la'e suruga, 'anionge mo'otu'otuwu too. 'Antage too 'uminange 'anionge 'injoine, tutuwuangonye nebalime bou, ma laume moopuopuse. 'Anionge 'ubeemae mo'otuwu too sojuniaange, batangano'e.” 52 'Injopa too Yahudi nongosuninggaa'e lelenye, “Jeinogaa! Notuanya mombeemae batanganonye no'inangote?” 53 I Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “Tututuu 'upeilumae li'eme, 'onjo lauje no'inangomia isi nu Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, ma lauje noinungomia laanye, li'eme lauje ma'agaade tutuwuange bou. 54 'Antage too 'uminange isi'e ma menginunge laa'e, na'agaadome tutuwuange bou, ma uatuma'e 'urusange pongopusangu juniaa, lijimo 'upotuwu ma 'ubaunge. 55 Pa isi'e ma laa'e 'inanonge 'otutuunye mo'otuwu too.” 56 Lelenye, “Igaungeiga 'ina'inange isi'e ma inuinunge laa'e, liio 'oso'osounge lia'e ma lia'e 'oso'osounge liio.” 57 Lelenye, “Puu nu tutuwuange, Siama'e, ma Siama'e motuutuwu lia'e. Igaungeiga 'uminange isi'e, 'upotuwu seliolio pootuwu ni Siama'e lia'e.” 58 Lelenye, “ 'Injoinime antu'onye 'anionge nenyaumae la'e suruga, lia'ume. 'Anionge 'injoine lauje seliolio 'ia'inanangu siopumimae, pa lijimo bui nate. Igaungeiga 'uminange 'anionge 'injoine, tutuwuangonye mebali bou ma laume moopuopuse.” 59 'Anionge mo'otuwu too, pinongundea'i Yesuse li Kaponaume li peinsonangu too Yahudi. 60 Nogoote too nongonuute i Yesuse mo'olongo poongundenye. Lijimo negogombo'ange, lelenye, “Melewu tuu poongundenye. Ma'agaade gaugaa li'ite?” 61 Peelonggutu'u too, nootoi ni Yesuse, 'injooma pineilunyoma'e, lelenye, “Pee, gombo'o'e 'injoine mo'okurange amboambo'omia? 62 Ma'inyaapa 'onjo no'itomia lia'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, mongulelomae ma'o li pomoiaango'e toutou'o. 'Injopa gaugaa li'eme?” Lelenye, “Baraka'u maanusia lauje soo'uo'u mo'otuwu too. 63 Bia la'e Nyaa nu Siopu, 'injopa mo'otuwu tutuwuange bou. La'e gombo'o'e pineilu'umae, Nyaa nu Siopu mai motuwu li'eme. 64 Sanaula sagaa'a li'eme lauje momaracaya gombo'o'e.” Pa 'antageiga lauje momaracaya ma 'antageiga mombee liio li musu'onye, toutou'o nootoi ni Yesuse. 65 'Injopa i Yesuse nogombo'omoe lelenye, “ 'Injooma lele'e lauje sotootoo mai mengimana'e lia'e 'onjo lauje bineemae ni Siama'e.” 66 Tandaa pinogombo'a'oma'e ni Yesuse 'a'aii'e, nogoota lijimo 'unantaa'e laume nongonuute i Yesuse. 67 'Injopa muritonye sompulu ma doluo pinentouliliangi Yesuse, lelenye, “Mongo li'ema maani 'umantaa'e la'e lia'e?” 68 I Simone Petaruse nengimbate, lelenye, “Je 'umantaa'omoa li'ame? 'Oigaa, Tuhane, notuutuutomame? Pa bui li'omopa togu gombo'e 'injopa nopa'agaadi tutuwuange bou. 69 'Injooma li'ame nongomaracayame, pa napatasomame li'omome jinanjia'omae nu Siopu.” 70 'Injopa i Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “Pinileango'uma sompulu ma doluo, tapi sotooa li'eme 'oso'osounge i 'Ibiliise.” Tinumbalu gombo'onye i Yudase, unga ni Simone 'Ikario. 71 Soula sompulu ma doluo muriti Yesuse, sotoo muritonye, i Yudase, 'ulenge mombee i Yesuse li musu'onye.
1 'Aalapasonyoma'e poongundenye li kampunge Kaponaume, i Yesuse na'o nelologe li ompogange Galilea. Liio laume monungganungga ma'o ompogange Yudea, pa tosia'angu too Yahudi lii'e, palaruu mepate liio. 2 Too Yahudi 'oporaarameange topenye Petinumbalange. Pa li poraarameange 'injoo'e, lijimo molambolambote siopunyomae 'epetinumbalange li ompogange medayoaa'e. 3 Daadaange pooraarame topenye Petinumbalange, 'injopa tuai ni Yesuse nongogombo'a'e liio, lele nu jimo, “Ambo'onya, da, pelampama ma'o ompogange Yudea, baa too monuunuute li'oe, menyiinyilige noampogutuangoome me'eherange. 4 Pa 'onjo too nopogelenya gugutuangonye nootoi nu too goote, kana lauje nosoosoyo'onye. 'Onjo moagutuange sanu me'eherange li'oe, ambo'onya la'o popo'itaa'e ligaungu too.” 5 'Injooma lijimo mogombo'e 'a'aii'e, pa soula soungaangonye, i Yesuse laupe noimana'onye. 6 'Injopa i Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “ 'Injoine laupe uatu'e ma 'upopo'itaa'e li too, tapi li'eme sa'a'aalawutana'onya melampa. 7 Too nu juniaa lauje monyiata li'eme, tapi lia'e nonyiatu jimo, saba'onye gugutuangu jimo majaa'e, ampa'u 'utantua'oma'e. 8 Pengelampame luulua li'eme, ma'o li poraarameange. 9 Pa 'injoine laupe uatunye peelampa'e.” Nogombo'e 'a'aii'e i Yesuse, 'ulenge nomoia sogaueleo li Galilea. 10 Tuai ni Yesuse luulu ma'ome na'o li poraarameange. I Yesuse bia nelampama'e ipuli, bui liio lauje seilunye nootoi nu too. Soula li'uma i Yesuse, lauje nootoi nu too. 11 'Injooma tosia'angu too Yahudi li poraarameange taataruse mongolilole i Yesuse ma mo'utanya li too, lele nu jimo, “ 'Ampigaa io?” 12 Toogoote li paroa'ange, ampa'u mengebabaroange. 'Eliana sagaa'a nongogombo'e, lelenye, “I Yesuse too paila'e.” Sagaa'omoa nengimbate, lelenye, “Laujo. Toponjeko io.” 13 Tapi lauje sotootooa 'inombona'onya nogombo'e pa no'owulea'u jimo nosesa nu tosia'angu too Yahudi. 14 Bia nete'alintangoma'opa pooraarame nu jimo, 'injopa i Yesuse na'o li Labonge Potitiangkopange li Siopu, nomagurumoe too lii'e. 15 Tosia'angu too Yahudi nengeherange ma lijimo no'utanya, lelenye, “Je gaugaa 'apapandenye 'a'aii'e lauje 'otoo nomaguru?” 16 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Puu nu poomaguru'e lauje la'e lia'e, bui la'e Siopu Alata'ala sanu noma'atu lia'e. 17 Bia too seilunya monuru'e 'eseseilu nu Siopu, 'injopa mapatasonye puu nu poomaguru'e bai la'e Siopu Alata'ala, bai sirua 'apapande nu amboambo'o'e. 18 'Antage too momaguru la'e 'apapande nu amboambo'onye, seilunye bui me'ipuji too. Tapi 'eseseilu'e, bui Siopu Alata'ala nopuji nu too. Liio noma'atumae lia'e, ma lia'e lauje montuule, ma lauje soo'uo'u monjeko.” 19 Lelenye, “ 'Ulenge luulumae i Musa nombee li'eme tuunangu Siopu, sanaula ampa'u nosampanimie. Jeinogaa li'eme saasamie mepate lia'e?” 20 Toogoote nengimbate, lelenye, “Mogila 'oe, ma lauje 'otoo mepate.” 21 - 23 I Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “Seinsangoma lia'e nopo'o'osi jeiange ma 'ineherana'omie. Jeiange pino'o'osi'e, eleo nu Sabate, ma lelemie nopo'o'osi jeiange, seliolio nokarajaa.” Lelenye, “Taima'a. Li'eme monyuna unga, pa saba'onye, monuru'e gombo'e tinuuna'i Musa 'ulenge luulumae. 'Otutuunye, luuluma ada'e monyuna, 'injopa tinuuna'omae ni Musa. Sanaula, soula eleo nu Sabate, li'eme ulenge monyuna unga, baa lelemie, lauje monyampange tuunangi Musa. 'Onjo li'eme monyuna unga soula 'ulenge eleo nu Sabate, jeinogaa no'oongkula'omia lia'e nopo'o'osi jeiange?” 24 Lelenye, “ 'Inyaa mongonimbange masala, pongonimbange 'antage sanu mondolonge.” Dua'eine gombo'i Yesuse nengimbate too Parisi. 25 'Injopa sagaa'a too li Yerusaleme nenge'u'utanyaange, lelenye, “Lauje 'injoo'e lele nu jimo tosia'ange nopateinye? 26 Taima'a! Liio momaguru li tolo nu toogoote ma tosia'angote lauje 'epeengimbate. Biasa napatasome nu jimo 'injoo'ume i Karisuse. 27 Tapi 'onjo i Karisuse modua'omae, lauje nootoi nu too bai la'ega, tapi too 'injoine, iotouangota kampungonye.” 28 'Injooma i Yesuse peepeese momaguru too li Labonge Potitiangkopange li Siopu, ne'elebaleba, lelenye, “Tutuu nootoimia lia'e. Lia'e bai la'e gaunge? Lia'e nodua'omae lauje bui 'eseseilu'e. Siama'e noma'atumae. Liio 'ondondolonge ma lauje nope'o'ootoiana'omie.” 29 Lelenye, “Bui lia'a me'o'ootoiana'e liio pa lia'e la'ee'e, pinopolampainyomae.” 30 Tandaa nogombo'ome 'a'aii'e i Yesuse, 'injopa sino'ala'ome nu too nola'ope, tapi lauje sotootoo tela'opoma'e pa laupe uatu poombeenye. 31 Tapi 'antage too mogoote, nogoota nomaracaya i Yesuse ma lijimo nengegogombo'ange, lelenye, “I Karisusa nopedaadaanite, noampogutuangonye upouponge 'a'aii'e.” Dua'eine gombo'u too nengegogombo'ani i Mesiase, bai nodua'ome bai laupe. 32 Sagaa'a too Parisi no'olongo peesisiitangu toogoote, 'injopa lijimo toponjaga Labonge Potitiangkopange li Siopu, pe'ipela'opinye i Yesuse. 33 Lijimo na'o mela'ope i Yesuse, 'injopa i Yesuse nogombo'e, lelenye, “Lia'e 'ulenge sogaumbulange kangkai li'eme, 'injopa mongulele ma'o Siama'e sanu noma'atumae lia'e.” 34 Lelenye, “Li'eme monintuge lia'e tapi lauje nodua'omie. Sanu 'upoma'oi, lauje notuamia ma'o.” 35 Tosia'angu too Yahudi nengegogombo'ange, lelenye, “Ma'o gauma'a liio ma lelenye lauje nodua'ote? Bai ma'o too Yahudi sanu nepudadage li petu nu too Yunani. Biasa liio ma'o momaguru jeiangote 'a'aime too Yunani.” 36 Lele nu jimo, “Je 'onugaa 'odua'angonye, lelenye, nointugota lauje nodua'ote? Melampa gauma'a io ma lelenye lauje notuate ma'o?” Dua'eine gombo'u tosia'angu too Yahudi momikira'e 'odua'angu gombo'i Yesuse. 37 Pongopusangu poraarameange Petinambalange, eleo penyiopuange. Li eleo 'injoo'e, i Yesuse li labonge Potitiangkopange li Siopu, 'unoloa'e ma ne'elebaleba, lelenye, “Igaungeiga mo'ogange, ambo'onya pongolai lia'e, nai pengeninunge.” 38 Lelenye, “Tinulisome li 'Akitabe, igaungeiga mengimana'e lia'e, ogo mo'otuwu 'aanjuanjulomae la'e nyaanye.” 39 Pogurapanangi Yesuse ogo mo'otuwu, Nyaa nu Siopu, pa ipulima'e Nyaa nu Siopu nobeenye li too 'aparacaya. Uatu i Yesuse nogombo'e 'a'aii'e, Nyaa nu Siopu laupe bineenyomae, pa i Yesuse laupe 'inoloa'u too li 'ayu pomakuange, ma laupe nembaunge la'e kuwure, ma laupe nongulele na'o Siamanye. 40 Tandaa ilongo nu toogoote gombo'i Yesuse, sagaa'a nogombo'e, lelenye, “Kana 'injoinime topobambale gombo'u Siopu nopedaadaanite.” 41 Sagaa'omoe nogombo'e, lelenye, “Liio i Karisuse.” Tapi sagaa'e nogombo'e, lelenye, “Sanaula i Karisuse lauje too nu Galilea. 42 Pa tinulisome li 'Akitabe, i Karisuse babali Daude, nopembu'ainye bia li Beteleheme, lauje li Galilea. Pa Beteleheme, kampungi Daude, ponosia'anangote 'ulenge luulumae.” 43 'Injopa poomikiru toogoote tesabagianangome bai 'oiga i Yesuse. 44 Sagaa'a lijimo nomaracaya, tapi sagaa'a maani mela'ope i Yesuse, bui lauje 'epela'opoma'e. 45 Poonguleloma'e nu toponjaga, lauje 'inonima'e nu jimoa i Yesuse. 'Injopa too Parisi ma tosia'angu 'imame nongo'utanya, lelenye, “Je'aipo. Lauje 'inonimimaa liio?” 46 Toponjaga nengimbate, lelenye, “Santaninye laupe sotootoo nogombo'e 'a'aii'e.” 47 Too Parisi nonagore, lelenye, “Je mongo li'ema jinekoangonyee? 48 Je lele'a li'ame Parisi ma tosia'ange laupe sotootoo momaracaya too 'injoo'e. 49 Toogoote 'injaane, lauje soo'uo'u nootoi nu jimo tuunangi Musa, 'injooma lijimo nolopua'u Siopu.” 50 'Injopa sotooa, i Nikodemuse, too Parisi sanu luulu nelologange na'o kangkai i Yesuse, mongo liio nogombo'a'e jeiangonye, lelenye, “Tuunangote, nosalaia too 'onjo laupe nolongoa gombo'onye? Kana lauje. 51 Bai nosalaia 'onjo laupe mapatase gugutuangonye? Lauje sipato'e.” 52 Lijimo nengimbate ma nonagore, lelenye, “Pee, mongo li'oa too nu Galilea ma mo'osounge liio? Intuga li 'Akitabe, Nikodemuse, baa mapatasooma lauje la'e Galilea topobambale gombo'u Siopu.” 53 'Injopa lijimo nelampa tolilaalabongonyome.
1 I Yesuse na'o li wuyule tinopea'u too wuyule Saitune. 2 Nepu'omae saasambate, i Yesuse nonguleloma'omoe na'o li Labonge Potitiangkopange li Siopu. I Yesuse nai 'initaangu toogoote, 'injopa nopodungko'e ma nomaguru. 3 Ne'ebengkele nonyaapi dinua'u too, 'injopa 'inoni nu too Parisi ma too mapande mongunde tuunangu Siopu na'o pinopo'olonye li tolo ni Yesuse ma li tolo nu toogoote. 4 'Injopa too nongkonima'e bengkele, nogombo'a'e i Yesuse, lele nu jimo, “Bengkele 'injoine, Guru, dinua'u too, nonyaapi. 5 Tinuuna'i Musa li'ite, 'ono too panyaapionge, 'a'aime bengkele 'injoine, noambalatu'ange polu dua'e mate. Gaugaa poondua'oome?” 6 Gombo'u jimo noponyo'ala'onye i Yesuse, baa 'asaba'onya noponsala'u jimo. I Yesuse lauje selengaange nengimbate ma nopodangka po'ono nonulisa'u sowuanye li petu. 7 Too nongkonimae bengkele neenggese no'utanyama'e, 'injopa i Yesuse 'unoloa'e nomeiluma'e lijimo, lelenye, “ 'Onjo 'asalasotooa li'eme lauje 'asala li tolo nu Siopu, luulume liio peipombalatu'i polu bengkele 'injoine.” 8 'Injopa i Yesuse nopodangka baabalii, po'ono monulisa'u sowuanye li petu. 9 Tandaa too nongkonimae bengkele no'olongo gombo'i Yesuse 'a'aii'e, lijimo nengelampa neunduundu'e. Too meisi luulu ma'ome, too molumba ipulima'e. Joojoo ma'ome lijimo, bui siruape bengkele 'ulenge 'olo'olo li tolo ni Yesuse. 10 'Injopa i Yesuse 'unoloa'e ma no'utanyama'i li bengkele, lelenye, “Joojoome nelampaa lijimo? Laume 'otoo monsalaa li'oe?” 11 Lele nu bengkele, “Laume.” 'Injopa i Yesuse nomeiluma'e, lelenye, “Mongo lia'e lauje monsala li'oe. Pelampama. 'Inyaangome nopapatuia 'a'aii'e.” 12 I Yesuse baabaliimoe nogombo'a'e too Parisi, lelenye, “Lia'a mai, nyaa nu too melipute sojuniaange, mai 'upa'apatase. 'Antage too mo'osounge lia'e, laume mangadudunge 'a'aime melampa li moonope, pa amboambo'o'e momatasa'e jalangonye li tutuwuange bou. 13 Too Parisi nomeiluma'e i Yesuse, lelenye, “Li'oe lauje 'otoo monyabii, bui sirua amboambo'oome 'ogoogombo'e, 'injooma gombo'oome lauje 'aantu'e.” 14 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Lauje mo'ono gombo'omie, pa sabui amboambo'o'e 'ogombogombo'e, poogombo'o'e ampa'u tutuu. Pa mapataso'e pelampaango'uma'e ma poma'oango'e. Tapi pelampaango'umae ma poma'oango'e, lauje nootoimie soo'uo'u.” 15 Lelenye, “Poonimbangomie, 'apapande nu maanusia. Lia'e lauje monimbange 'a'aii'e, pa lia'e lauje monawua'e too. 16 Tapi 'onjo lia'e monimbana'e too, poonimbango'e mo'ono, pa lia'e lauje monyontoo. Poonimbango'e pino'osouna'i Siama'e sanu nopopolampamae lia'e.” 17 Lele ni Yesuse, “Tuunangomie, 'onjo dootoo mesansabiange ma poogombo'onye seliolio, sabi nu jimo tutu. 18 Taima'a. Gombo'o'e monantua'e lia'e ma sabi nu Siopu Siama sanu nopopolampamae lia'e, seliolioo'e.” 19 Lijimo no'utanya, lelenye, “Je 'oligaa siamaame?” I Yesuse nomeiluma'e, lelenye, “Li'eme lauje me'o'ootoiana'e lia'e, ma Siama'e lauje nope'o'ootoiana'omie. 'Onjo pine'o'ootoiana'omia lia'e, Siama'e kana nope'o'ootoiana'omie.” 20 Gombo'e 'injoine pinogombo'a'i Yesuse li Labonge Potitiangkopange li Siopu. I Yesuse peepeese momaguru too, li jei nu bolua pengembeange doi binee li Siopu. Tapi lauje sotootoo nela'ope i Yesuse, pa laupe uatu poombeenye. 21 I Yesuse baabaliimoe nomeilu too Parisi lelenye, “Uatu melampa lia'e, nointugomie. Ma 'upoma'oi lauje ma'o nodua'omie, ma matema'a li'eme, bui 'oni'oni salamie.” 22 Too Yahudi me'u'utanyaange, lelenye, “ 'Odua'angu gombo'onye 'a'aii'e, bai mepate nu amboambo'a io, 'injooma poma'oangonye lelenye lauje ma'o nodua'ote?” 23 I Yesuse nomeiluma'omoe, lelenye, “Pomoiaango'e, li suruga. Pomoiaangomie, bui li juniaaine, li angkoponye. Li'eme too nu juniaa, lia'e laujo. 24 'Injooma lele'e li'eme matema'e bui 'oni'oni salamie. Pa 'onjo gombo'o'e monantua'e lia'e ma lauje noparacayamie, matema'a li'eme, kana 'oni'oni salamie.” 25 Lele nu jimo, “Je too nugaa li'oe?” I Yesuse nengimbate, lelenye, “Meinsainsangoma pineilu'e li'eme, lele'e lia'e lauje 'asantaninye. 26 'Onjo 'utunggaia, 'ulenge mogoota 'upomatujua'e ma mogoote saba'e 'uponawua'e li'eme, tapi 'injoo'e, lauje 'usuaraa'e.” Lelenye, “Bia 'antage sanu 'ulongo la'e Siopu sanu nopopolampamae lia'e, 'injopa 'upomeilua'e too nu juniaa. Ma Siama'e sanu nopopolampamae lia'e, sondoondolongonye.” 27 'Odua'angu gombo'i Yesuse, Siamanye li suruga, bui lauje nootoi nu jimo. 28 'Injopa i Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “Bia no'oloa'omipe li 'ayu pomakuange lia'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, 'injopa mapatasomia Lia'e Toutou'o Lia'e. 'Injoo'a tope'e. 'Injopa nootoimia gugutuango'e lauje agi nu amboambo'o'e, ma nootoimia 'upogombo'a'omae upouponge 'eseseilu ni Siama'e li suruga. 29 Siama'e sanu nopopolampamae lia'e, toutou'o kangkai lia'e. Lia'e lauje nolinjo'inye, pa ampa'u monuru'e 'eseseilunye.” 30 Tandaa nogombo'e 'a'aii'e i Yesuse, nogoote too nengimana'e liio. 31 Too Yahudi sanu momaracaya i Yesuse pineilunyoma'e, lelenye, “ 'Ono gombo'e pinongundea'o'e no'oniimie. 'Injopa li'eme tutuume mebali murito'e. 32 Ma amboambo'ome nu Siopu sanu tutuu, matantu nope'o'otoiana'omie ma la'emae nope'o'ootoiana'e Siopu, gombo'onye matantu molapasa'e li'eme.” 33 Lijimo nogombo'e lelenye, “Li'ame babali 'Abarahame. Neapiapimaime laupe soo'uo'u tinosia'anangu too. Jeinogaa ma ginombo'a'oomomae leleeme li'ame bia ma'alapase?” 34 I Yesuse nomeiluma'e lijimo, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, tunggalu too mogutu sala, nyaanye tinosia'anangu sala.” 35 Lelenye, “Too pinejai lauje meende salaalalange tosia'angonye, tapi 'ono unganye, toutou'ome unganye. 36 'Injooma lele'e 'onjo lia'e, Unga nu Siopu, molapasa'e li'eme, tutuume na'alapase. 37 'Uotoime li'eme babali 'Abarahame, sanaula li'eme maani mepate lia'e, pa poongunde'e sinapua'omie. 38 Gombo'e 'uulala'omae li'eme, monantua'e sanu pinopo'itaa'i Siama'e lia'e. Tapi li'eme monuru'e gombo'u siamamie.” 39 Lijimo nengimbate, lelenye, “Siopumamimae i 'Abarahame noturu'omame.” I Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “ 'Onjo tutuu babali 'Abarahame li'eme, iwu'omie seliolio liio. 40 'Upeilumae li'eme, gombo'o'e ampa'u 'otutuunye, ilongo'e la'e Siopu Alata'ala, ma li'eme mepatemoe lia'e. Sanaula i 'Abarahame lauje 'a'aii'e. 41 Noampogutuangomie teturu'e siamamie.” 'Injopa lijimo nengimbate, lelenye, “Bui sousoungu Siopu Alata'ala siamamame. Li'ame lauje unga pinendolinge.” 42 I Yesuse nomeiluma'e lijimo, lelenye, “ 'Onjo tutuu Siopu Alata'ala Siamamie, no'asayanimia lia'e, pa lia'e la'ee'e ma nodua'omae liine. Lia'e nodua'omae lauje 'eseseilu'e. Siopu Alata'ala nopopolampamae lia'e. 43 'Injooma lauje nagaadomia gombo'o'e, pa poongunde'e nopaapansona'omie.” 44 I Yesuse 'ulenge nomeiluma'e, lelenye, “Iwu'omie selioliome siamamie 'oi 'Ibiliise, 'injooma 'eseseilunye nopogudandalangomie. Setinungguangomeine 'oi 'Ibiliise topepaapate. Liio lauje monyebiaa'e 'antage sanu mondolonge, pa liio lauje soo'uo'u mondolonge. 'Oi 'Ibiliise montuule, pa la'e nyaanye 'a'aii'e. Pa liio 'opopontuulonge ma ponosia'anangu pontuulonge.” 45 Lele ni Yesuse, “ 'Injooma gombo'o'e lauje noparacayamie, pa saba'onye gombo'e 'upeilumae li'eme ampa'u tutuu.” 46 Lelenye, “ 'Antage li'eme joojoo, igaa ma notua monsala lia'e sanu 'otutuunye? Lauje sotootoo. 'Injopa 'onjo gombo'e 'upeilumae li'eme ampa'u 'otutuunye, gaugaa ma lauje noparacayamie? 47 'Antage too nebalime unga nu Siopu, gombo'u Siopu tutuu nope'ilongoa'onye. Sanaula li'eme lauje unganye, 'injooma gombo'onye nopaapansona'omie.” 48 Lijimo too Yahudi nomeiluma'e i Yesuse, lelenye, “Bah! Mogombo'e 'a'aii'a li'oe, 'injooma lelemame li'oe too nu Samaria, ma li'oe pinensuyo'angu sanu majaa'e.” 49 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Lauje pinensuyo'angu sanu majaa'e lia'e. Lia'e monyolulunge Siama'e, tapi li'eme lauje monyolulunge lia'e. 50 Amboambo'o'e lauje me'isolulunge too, tapi nopogele nu Siama'e, lia'e nosolulungu too, ma poonimbangonye mondolonge.” 51 Lele ni Yesuse, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, 'antage too monuru'e poongunde'e, liio laume maamate.” 52 'Injopa lijimo nomeiluma'e i Yesuse, lelenye, “Bia 'injoina, 'injopa natantumamime li'oe pinensuyo'angu sanu majaa'e. Pa i 'Abarahame ma topobamble gombo'u Siopu tantani, joojoome nanganate, ma leleeme 'antage too monuru'e poongundeeme laume maamate. Siopumamimae i 'Abarahame, nateme. 53 Leleeme li babo'onya li'oe 'injopa i 'Abarahame? Ma topobambale gombo'u Siopu 'ulenge luulumae nanganateme. 'Oigaungomoa li'oe? 54 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Onjo bui mombayai nu amboambo'o'a lia'e, lauje sipato'e. Sanaula lia'e nopombayaimae ni Siama'e, sanu lelemie Siopu Alata'alamie.” 55 Lelenye, “Li'eme lauje soo'uo'u me'o'ootoiana'e Siama'e, bui lia'a 'injopa me'o'ootoiana'e. 'Onjo lia'e lele'e lauje me'o'ootoiana'e liio, mongo lia'e pontuulonge 'a'aime li'eme. Sanaula lia'e me'o'ootoiana'e Siama'e, ma lia'e monuru'e gombo'onye.” 56 Lelenye, “Siopumamimae i 'Abarahame pinogudandalangonya lia'e modua'omae. Po'oodua'o'umae 'initonye ma 'inadandalana'onye.” 57 Lijimo nomeilu i Yesuse, lelenye, “Hama! 'Umuroome laupe nagana'onya limampulu tounge ma i 'Abarahame neendema nate. Leleeme li'oe netepo'itome i 'Abarahame.” 58 I Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, laupa i 'Abarahame, lia'e toutou'ome tuutuwu.” 59 Bui saba'u gombo'i Yesuse 'a'aii'e, lijimo nengelulu'e polu nopombalatu'a'onye i Yesuse, tapi i Yesuse unabia'ome la'e Labonge Potitiangkopange li Siopu, na'ome nomoia 'antage lauje nodua'u too.
1 Laalampa si Yesuse, no'otoo 'initonye toutou'o lauje me'e'ito la'e 'ompongi siinanye. 2 I Yesuse pino'utanyaangu muritonye, lelenye, “Taima'a, Guru, too 'injaane. 'Oigaa nasala ma pinembu'aa'onyomae toutou'ome lauje me'e'ito 'a'aii'e? Bai tosia'angonye 'asala, bai amboambo'onye?” 3 Lele ni Yesuse, “Liio lauje me'e'ito, lauje saba'e la'e tosia'angonye ma lauje sala nu amboambo'onye, da. Sanaula liio lauje me'e'ito baa 'ala'alaine momatasa'e baraka'u Siopu. 4 Lia'e palaruu mopopo'itaa'e baraka'u Siopu 'ala'alaine. Pa too mabasa mokarajaa, bia 'ulenge eleeleo, pa 'onjo moonopome laume 'opokarajaa, da. 'Ulenge 'ouatu li'ite, ambo'onya mogutu 'eseseilu nu Siopu sanu nopopolampamae lia'e. Pa modua'a uatunye, laume notua soo'uo'u, 'a'aime too laume 'opokarajaa li benge. 5 'Injooma 'ulenge 'ouatunye ma 'ulenge li juniaaine lia'e, da, 'upatasa'e nyaa nu too melipute sojuniaange.” 6 Nalapasonyoma'e nogombo'e 'a'aii'e i Yesuse, liio nonggaade lesa'e ma pinenyuuangonye ma inyonyola'onyoma'e li 'ungkulu mata nu too lauje me'e'ito. 7 Liio pinejai ni Yesuse, lelenye, “La'o, na'o ndoupi li lembuunge Siloame mataame.” Notope Siloame, 'onjo basa nu jimo antu'onye “pina'atu.” 'Injopa liio na'o ndinoupangonya matanye, ma nongulele labongonyoma'e, ne'e'itome. 8 Nonguleloma'e io, jeiangonye meense'e pomoiaangonye ma too mabasa me'e'ito liio, nenge'u'utanyaange, lelenye, “Hama! Lauje liioa pomongionge 'anionge seeleo seeleo mopodungko'e li pipitu jalange?” 9 Sagaa'a too nogombo'e, lelenye, “Taa, 'injoo'e.” Sagaa'omoa nogombo'e, lelenye, “Lauje 'injoo'e, bui 'a'aimoma'ee'a lakunye.” Tapi amboambo'u too diapa'e ne'e'ito, nogombo'e, lelenye, “Taa, tutuu lia'e.” 10 Jeiangonye no'utanya, lelenye, “Je ginaugauna'a ma ne'e'itome mataame?” 11 Liio nengimbate, lelenye, “Too tinopea'e i Yesuse nonggaade lesa'e pinenyuuangonye ma inyonyola'onyoma'e li mata'e. 'Injopa lia'e pinejainye mata'e ma'o peindoupinye li lembuunge Siloame. 'Injopa na'o ndinoupango'a mata'e, ma lia'e ne'e'itome.” 12 Toogoote no'utanya, lelenye, “Je ligaa too 'injoo'e?” Too ne'e'itome nengimbate, lelenye, “Lauje 'uotoi bai gauma'a liio.” 13 Too diapa'e ne'e'itome, 'inoni nu toogoote na'o li too Parisi. 14 Eleo pinenyuua'i Yesuse lesa'e ma pine'e'itoa'onye matanye, eleo nu Sabate. 15 'Injopa mongomoe too Parisi no'utanya 'ine'e'itoa'u matanye. Too ne'e'itome nengimbate, lelenye, “ 'Otoo nenyonyola'oma'e lesa'e li mata'e. 'Injopa na'o ndinoupango'a mata'e, lia'e ne'e'itome.” 16 Too Parisi saga'a nogombo'e, lelenye, “Too mejai 'a'aii'e lauje pinopolampamae nu Siopu, pa liio mokarajaa, lauje noturu'inya tuunangu eleo nu Sabate.” Jeiangonyomoe nengimbate, lelenye, “Je notuanya too 'asala nope'ebali sanu me'eherange 'a'aiine?” 'Injopa tesabagianangome pikirangu jimo. 17 'Injopa lijimo no'utanya baabalii li too ne'e'itome lelenye, “Leleeme li'oe mataame pine'e'itonye. Gaugaa poondua'oome too 'injoo'e?” Too ne'e'itome nengimbate, lelenye, “Liio topobambale gombo'u Siopu.” 18 Pikirangu tosia'angu too Yahudi, too diapa'e ne'e'ito bui toutou'o ne'e'ito, 'injooma bui nobaabaro nu jimo. 'Injooma tosia'angu too diapa'e ne'e'ito pineiwuangoma'e nu jimoa ma pino'utanyaangonye, lelenye, “Ungamia ane? 19 Bai 'injaana unga lelemie lauje ne'e'ito la'e 'omponge? Ginaugauna'a ma ne'e'itome?” 20 Lijimo nengimbate, lelenye, “Taa, ungamame 'injoine. Matantu liio la'e 'omponge lauje me'e'ito. 21 Tapi 'ine'e'itoa'u matanye lauje nootoimame. Pongo'utanyai amboambo'onya. Mogulangome io, notuanye amboambo'onye momeilumae.” 22 Lijimo nengimbate 'a'aii'e, pa no'owulea'onya tosia'angu too Yahudi. Pa pinosituru'anangu tosia'angu too Yahudi 'antage too monuua'e i Yesuse tutuu Karisuse sanu jinanjia'omae nu Siopu, notaimbulame nu jimo la'e peinsonange. 23 'Injooma tosia'angu too diapa'e ne'e'itome nengimbate, lelenye, “Mogulangome io. Pongo'utanyai amboambo'onya.” 24 Too diapa'e ne'e'itome baabaliimoe pineiwuangu too Parisi, ma liio pe'ipotadeai nu jimo, lele nu jimo, “Peilumaa li'ame bai tutuu bai lauje. Pa napatasomame, too 'injoo'e too 'asala.” 25 Liio nengimbate, lelenye, “Bai too 'asala bai lauje, lauje 'uotoi. Bui 'injoine napataso'e. 'Ulenge luulu lia'e lauje me'e'ito. 'Ala'alaine ne'e'itome.” 26 'Injopa lijimo no'utanya baabalii, lelenye, “Pinogutunye gaugaa li'oe ma pine'e'itonye mataame?” 27 Too ne'e'itome nengimbate, lelenye, “Pineilu'uma li'eme, tapi bui nopaapansona'omie. Seilumia mo'olongo baabalii? Mongo li'eme seilumia mebali muritonye?” 28 'Injopa lijimo nonyingga too ne'e'itome, lelenye, “Bui li'oe muritonye. Li'ame monuru'e tuunangi Musa. 29 Napatasomame Siopu Alata'ala nogombo'a'e i Musa, tapi too 'injoo'e, lauje nootoimame bai la'egaa.” 30 Too ne'e'itome nengimbate, lelenye, “Hama! Meherange 'uepe, lauje nootoimia'oa bai la'ega too 'injoo'e, sanaula pine'e'itonye mata'e.” 31 Lelenye, “Nootoite Siopu Alata'ala lauje nope'ilongoa'onya poomongi nu too 'asala. Tapi bia 'antage too monyolulunge ma too monuru'e 'eseseilu nu Siopu, 'injopa poomonginye nope'ilongoa'onye. 32 Intuintuwuanangomeine laupe no'oumaumanonge too nope'e'ito mata nu too lauje me'e'ito. 33 Too nope'e'ito lia'e, 'onjo lauje pinopolampamae nu Siopu, lauje soo'uo'u notuanye mope'ebali 'a'aiine.” 34 Lijimo nengimbate, lelenye, “Li'oe toutou'o 'asala la'e 'ompongi siinaame, saasaame nopaguruumomoa li'ame?” 'Injopa too ne'e'itome selengaange tinalimbula nu jimo la'e peinsonange. 35 Tandaa iotouangi Yesuse too diapa'e ne'e'itome tinalimbula la'e peinsonange, tinunggangonyoma'ome. Nodua'oma'e i Yesuse, no'utanya, lelenye, “Noimaimana'ooma Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia?” 36 Too ne'e'itome no'utanyamoe, lelenye, “ 'Oigaao'e baa 'uimaimana'ome?” 37 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Initoomome, pa lia'ume peepeese megogombo'ana'e li'oe.” 38 Too ne'e'itome nogombo'e, lelenye, “ 'Uimaimana'ome, Tuhane.” 'Injopa liio nopobalintu'u ma notitiangkope kangkai i Yesuse. 39 I Yesuse nogombo'omoe, lelenye, “Lia'e nodua'ome li juniaaine, maanusia mai 'upelitania'e, baa too melipute li nyaa, mapatasomoe, ma too momikire mapatase, meliputomoe.” 40 Sagaa'a too Parisi meense'e i Yesuse, no'olongo gombo'onye. 'Injopa lijimo nogombo'e, lelenye, “Je'aipo, leleeme meliputa li'amee.” 41 Lele ni Yesuse, “ 'Onjo notuua'omia li'eme melipute, laume notimbana'e 'asala ma mombayare. Tapi li'eme, lelemie bui mapatase, 'injooma li'eme bui toutou'o 'oni'oni sala.
1 I Yesuse nonggaade pogurapanange, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, 'onjo 'otoo mai li gimpu nu domba, ma memene'e la'e selibo'onye, lauje la'e bamba, 'injoo'a topendolinge ma toporampase. 2 'Onjo too mensio'omae la'e bamba, 'injoo'a topomiara domba. 3 Bia topomiara domba modua'omae, 'injopa sisimpodu bamba nobo'aa'u toponjaga. 'Injopa tope nu domba tesabagianange notopema'e nu togunye. Gombo'u topomiara, nope'ilongoa'u dombanye, ma dombanye nouwuinye meluange.” 4 Lele ni Yesuse “Bia joojoope meluangoma'a dombanye, 'injopa nouwuinye melampa. Domba kana mongonuute topomiara, pa poogombo'u togunye, nootoi nu dombanye. 5 Domba lauje soo'uo'u monuute too santaninye, sanaula bui no'eilaa'onye. 'Injooma no'eilaa'onye, pa poogombo'u too santaninye, lauje nootoinye.” 6 I Yesuse nomeiluma'e pogurapanange domba, tapi 'odua'angonye lauje nootoi nu too lii'e. 7 'Injopa i Yesuse nomeiluma'e lijimo, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, lia'ume 'a'aime bamba nu gimpu nu domba. 8 Too nodua'omae luulu, bui mopobali topomiara, sanaula joojoo lijimo bui topendolinge ma toporampase. Tapi lijimo lauje pine'ilongoa'u domba.” 9 Lele ni Yesuse, “Lia'ume 'a'aime bamba. Igaungeiga mengimana'e lia'e, nentamama'ome li gimpu'e ma kana laume magaadu musu'onye. Liio 'upiipiaraime baa 'upopontama ma 'upopoluange baa ma'agaade ponantamangonye. 10 Topendolinge, bui modua'omae mai mendolinge, ma mai morampase, ma mai mepate. Lia'e nodua'omae, domba'e mai 'ubenii tutuwuange bou sapaipaila'onye. 11 Lele ni Yesuse, “Lia'a topomiara domba 'apapaila'e. Topomiara domba 'apapaila'e, batanganu amboambo'onye nobayaa'onye nopatei, baa dombanye lauje magaadu musu'onye. 12 Too pinagaji mangatu domba, bui sirua notamboi, ma lauje amboambo'onya togunye. Domba lauje tutuu no'asayaninye. Pa 'ono no'ito nu too pinagaji, domba mai nopatei nu binaatange 'a'aime deu, domba soguntase bui nolinjo'inye. 'Injooma bui nolinjo'inye, pa saba'onye, lauje amboambo'onya togunye. 'Injopa musu'u domba mai mela'ope, ma jeiangu domba soguntase uminjo'e mepudadage. 13 'Injooma nopapatubaya nu too pinagaji, pa liio bui pejaionge, ma domba lauje notaitailinye 'a'aime amboambo'onya togunye.” 14 - 15 Lele ni Yesuse, “Bui lia'a topomiara domba 'apapaila'e. Lia'e ma Siopu Siama pada me'o'ootoiange, ma lia'e ma domba'e me'o'ootoiange seliolioo'e. Batangano'e 'ubayaa'e nopatei, baa domba'e lauje magaadu musu'onye.” 16 Lelenye, “ 'Ulenge 'asantaninye domba'e laupe li gimpu 'injoine. Kana mongo lijimo ma'o 'uuwuimae. Gombo'o'e kana nope'ilongoa'u jimo. 'Injopa joojoo tepoinsongoma'a domba'e, mebalime soguntase, ma bui sounga topomiara. 17 'Injooma lia'e no'asayani ni Siama'e, pa batangano'e 'ubayaa'e pe'ipatei'e too. Sanaula 'upotuwu baabalii.” 18 Lelenye, “ 'Onjo laupe 'ubayaa'a batangano'e, lauje magaadu too nopateinye. Bia la'e 'eseseilu'e 'ubeea batangano'e. Pa lia'e togu popo'ootoi mombee, ma lia'e togu popo'ootoi motuwu baablii. 'A'aii'e pinejaia'omae ni Siama'e lia'e.” 19 No'olongo poogombo'i Yesuse 'a'aii'e toogoote, tesabagianangomoa pikirangu jimo. 20 Nogoota lijimo nogombo'e, lelenye, “Too mogilaane. Kana pinensuyo'angu sanu majaa'e. Jeinogaa ma nope'ilongoa'omie?” 21 Tapi sagaa'omoa nogombo'e, lelenye, “Abai. Lauje 'a'aii'e poogombo'u too pinensuyu'angu sanu majaa'e. Liio nope'e'ito mata nu too lauje me'e'ito. 'Oi 'Ibiliise lauje mope'e'ito mata nu too 'a'aii'e.” 'A'aii'e gombo'u toogoote tesabagianange pikirange. 22 - 23 Bai sogaumbulangoma'e la'ee'e, li ompogangu too Yahudi dinua'u mojolo, ma mongo moraaramemoe. Nopogudandalangu jimo, siopunyomae nopa'apaila'e baabalii Labonge Potitiangkopange li Siopu Alata'ala. I Yesuse 'alaalampa li Labonge Potitiangkopange li Siopu, 'antage pontimolunange tinopea'u too, Tambingi Solomo. I Yesuse laalampa lii'e pinempalitu too. 24 Lijimo nongo'utanya, lelenye, “ 'Ono i Karisusoma li'oe, 'aimee nososoyo'e li'ama. Patasa'omaima.” 25 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Pinatasa'o'ume li'eme, bui lauje noparacayamie. Pinejaia'i Siama'e, iampogutuango'e, 'injoo'uma nomatasa'e lia'e. 26 Sanaula lia'e lauje noparacayamia, pa li'eme lauje domba'e.” 27 Lelenye, “Bia 'antage too tutuu domba'ume, 'injopa nope'ilongoa'onya gombo'o'e. Ma domba'e 'uotoi, ma lijimo mongonuunuute lia'e. 28 'Antage too mengimana'e lia'e, 'ubenii tutuwuange bou sanu laume moopuopuse, ma lijimo laume ma'anta'anta la'e Siopu. Lijimo laume 'ubayaa'a magaadu too, pa tutuwuangu jimo 'upiipiaraime.” 29 Lelenye, “Li babo'onyoma'opa 'ababaraka'i Siama'e, ma liio nombeemae lia'e domba. 'Injooma domba'e lauje notua nu too monggaade, pa tutuwuangu jimo nopiipiaraime ni Siama'e. 30 Lia'e ma Siopu Siama, bui sounge.” 31 Tandaa pineiluma'e ni Yesuse 'a'aii'e, too nengempalite liio na'o nelulu'e polu, palaruu nopombalatu'a'u jimo i Yesuse. 32 Tapi i Yesuse nogombo'a'e lijimo, lelenye, “ 'Ogogoote gugutuango'e 'apapaila'e pe'ipogutu nu Siopu Siama, pinopo'itaa'o'e li'eme. 'Antagegaa nopombalatu'a'omie polu lia'e?” 33 Toogoote nengimbate, lelenye, “Lauje gugutuangoome 'apapaila'e nopombalatu'a'omame li'oe. Bui sala nu gombo'oome molimbabo'e li Siopu. Leleeme li'oe Siopu Alata'ala, sanaula bui maanusia. 'Injoo'a nopombalatu'a'omame li'oe.” 34 - 35 I Yesuse nogombo'e, lelenye, “ 'Ulenge luulumae, gombo'u Siopu Alata'ala tinulisu too li buku, ma nootoite gombo'onye sondoondolongonye. Too na'atarima gombo'onye, tinopeangu Siopu Alata'ala, siopu, pa tinulise lii'e, “Li'eme lele'e siopu.” Lele ni Yesuse, “Sabui too na'atarima gombo'onye tinopeangu Siopu Alata'ala, siopu, 36 ma'inyaapa lia'e. Pa lia'e iuntungu Siopu Siama toutou'o ma pinopolampainyomae. Jeinogaa ma nosalaimia lia'e, lele'e lia'e Unga nu Siopu Alata'ala? 37 'Onjo lauje iampogutuango'a gugutuangi Siama'e, ambo'onya 'inyaa nopongomaracayaa lia'e. 38 Tapi 'onjo iampogutuango'a gugutuangonye, soula laupe noparacayamia gombo'o'e, ambo'onya pongomaracaya li gugutuango'e. 'Onjo gugutuango'e me'eherange notaitailimia, kana mapatasomia Siopu Siama no'osounge lia'e ma lia'e no'osounge Siopu Siama.” 39 Injopa i Yesuse baabaliimoe sino'ala'u jimo mela'ope, tapi lauje tela'opoma'e. 40 - 41 'Injopa i Yesuse nonguleloma'omoe na'o nomoia li santaba nu Yorodane meense'e pinombaambatisangi Yohanese too. Neendeende i Yesuse nomoia lii'e, ma nogoota too nonunggamae liio. Lele nu jimo, “I Yohanese lauje soo'uo'u nogutu sanu ne'eherange, tapi gombo'onye nonujua'e too 'injoine, ampa'u tutuu.” 42 Li ompogange 'injoo'a, nogoota too nengimana'e i Yesuse.
1 Li kampunge Betani, pomoiaangi si Lasaruse. I Lasaruse langkai, ma dinua'u ijale. Sia'anye doluo bengkele, topenye i Maria ma i Marita. I Maria sia'a ni Lasaruse, lauje siina ni Yesuse. 2 - 3 'Injoine i Maria nondidige sanu membongi li bibisi Tuhane Yesuse ma luba'onye pinogegesa'onye. Si Maria nomambaloma'e i Yesuse, lelenye, “Jeiangoome i Lasaruse, sanu no'asa'asayaniime, Tuhane, dinua'u ijale.” 4 Tandaa ilongonya bambale 'a'aii'e, i Yesuse nogombo'e, lelenye, “Ijalonye lauje ampanye no'apatea'onye. Tapi, 'injooma liio dinua'u ijale, baa 'ababaraka'u Siopu teliatange nopopo'itaa'u Siopu li too, baa Unga nu Siopu, nopombayai nu too.” 5 I Marita ma i Maria ma i Lasaruse no'asa'asayani ni Yesuse. 6 Tapi soula iotouangi Yesuse i Lasaruse neijale, liio 'ulenge dooeleo nomoia selibolibo'e. 7 Nalapasoma'e dooeleo, 'injopa i Yesuse nomeilu muritonye, lelenye, “Ambo'onya li'ite bui mongulele Yudeama'e, da.” 8 Muritonye nengemee'e, lelenye, “Jelele'a, Gurua, laupe sogaumbenga saasaa nu too, nopateinyo li'oe, ma nobalatu'onye poluo. Jeinogaa ma seiluumomoa ma'o lii'e?” 9 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Onjo mengita li jaange, soboa eleo sompulu ma doojaange, 'injooma 'ulenge 'ouatu, 'uturu'ia 'eseseilu ni Siama'e. Too melampa eleeleo lauje tesundule, pa 'ulenge nolalatu 'esinsilaage. 10 'Onjo too melampa li benge, netesundule, pa lauje 'asanu melalate. Monuru'e 'eseseilu nu Siopu, 'a'aime melampa li 'esinsilaage.” 11 'A'aii'e gombo'i Yesuse, ginombo'a'onye li muritonye, 'injopa lelenye, “Souwuangote i Lasaruse, no'otulume, da, tapi lia'e ma'o lii'e, liio pe'ipepu'oi'ume.” 12 Muriti Yesuse nengimbate, lele nu jimo, “ 'Ono bui mo'otulua i Lasaruse, Tuhane, ma nepu'ome, kana motuliji'ome.” 13 Poomikiru muritonye, i Lasaruse bui tutuu no'otulu, sanaula 'odua'angu gombo'i Yesuse, i Lasaruse nateme. 14 'Injopa i Yesuse nomatasa'e li muritonye, lelenye, “I Lasaruse, da, nateme. 15 Paila'e ambo'o'e lauje lii'e lia'e, nate i Lasaruse, baa mo'o'untunge li'eme. Pa bia lauje lii'a lia'e, 'injopa li'eme 'ajalange moniange paracayamie.” Lelenye, “Maime li'ite ma'o i Lasaruse.” 16 Sotoo muriti Yesuse topenye i Tomase, ponoonopeange 'oi Pinga. I Tomase neiwuange jeiangonye pada muriti Yesuse, lelenye, “Pongolaima, da, mongo li'ita ma'o, baa li'ite nopatei kangkai i Yesuse.” 'Injopa lijimo nengelampame. 17 Kampunge Betani ma Yerusaleme biasa 'aagagaalonye tolukilo. Nodua'oma'e li Betani si Yesuse, 'injopa 'otoo nomeilu i Yesuse i Lasaruse tolumbengime li kuwure. Kuwuronye polu pinogutu. 18 - 19 Too 'ogogoote la'e Yerusaleme nai nonaunau i Marita ma i Maria, pa tuainye nateme. 20 Tandaa iotouangi sia'a ni Lasarusa i Yesuse 'anamae, i Maria bui nomoia li labonge, tapi i Marita nolabotoma'e i Yesuse. 21 Tandaa netepodua'a lijimo, i Marita nomeiluma'e i Yesuse, lelenye, “ 'Ono bui liina li'oe, Tuhana, tuai'e laupe nate. 22 Tapi mapataso'e, da, soula nate tuai'e, nugaungenuga nopomongiime, Siopu 'ulenge mombeemae.” 23 I Yesuse nomeilu i Marita, lelenye, “Tuaiime bui tumuwu baabalii, da, ma membaunge.” 24 I Marita nengimbate, lelenye, “Taa, 'uotoi tuai'e tumuwu ma membaunge. Bia totoloima'eine 'injopa tuai'e nobaungu Siopu saapiange too nate luulu.” 25 I Yesuse nomeilu, lelenye, “Bui lia'a puu nu tutuwuange ma lia'e motuwu too nate baa membaunge. Monunggalu too mengimana'e lia'e, soula mate, kana taataruse tumuwu, 26 ma igaungeiga tunuwume ma mengimana'e lia'e, laume taataruse mate.” Lelenye, “Noparacayaama 'a'aii'e?” 27 I Marita nengimbate, lelenye, “Taa, 'uparacaya, Tuhane, li'oe i Karisuse. Tutuu li'oomome Unga nu Siopu Alata'ala sanu jinanjia'onye mai li juniaaine.” 28 - 30 Notou'oma'e negogombo'ana'e i Yesuse i Marita, 'injopa liio nongulele labongonyoma'e. I Yesuse laupe nataruse kampungoma'e, pa 'ulenge medaange i Maria, 'antage pinolabotangi Marita. Nodua'e li labonge, i Marita nesiisiitana'e tuainye lelenye, “ 'Oi Guru, da, 'ampianame, ma li'oe nopeiwuangonyomae.” Tandaa iotouangi Maria i Yesuse meiwuangomae, liio nasarame ma'o. 31 Nogoota too nai nonaunau si Maria li labonge. Tandaa 'inito nu jimo i Maria 'unalawutana'e nelampa, lijimo nongonuutoma'e. Pa poomikiru jimo, i Maria bui ma'o membagi li kuwure. 32 Tandaa netepo'ito i Maria ma i Yesuse, i Maria nopobalintu'u li bibisi Yesuse, lelenye, “ 'Ono bui liina li'oe, Tuhana, tuai'e laupe nate.” 33 Tandaa 'inito ni Yesuse si Maria membagi, ma mongo jeiangonye too nai nonaunau sisi'enggiingoma'ome, moondonge tuu nyaanye. 34 I Yesuse no'utanya, lelenye, “Kinuwuromie 'ampigaa i Lasaruse?” Lijimo nengimbate, lelenye, “Maime, Tuhane, ma'o nosiligota kuwuronye.” 35 'Injopa i Yesuse po'ono nembagi. 36 'Injopa too nai nonaunau si Maria negogombo'ange, lelenye, “Taima'a 'asasayangonye i Lasaruse.” 37 Tapi sagaa'omoa nogombo'e, lelenye, “Lauje, da. Pa 'ono notuanya mope'e'ito mata nu too lauje me'e'ito, jeinogaa ma nobayaa'onya i Lasaruse nate?” 38 I Yesuse nai li kuwure, baabaliimoe moondonge tuu nyaanye. Kuwure 'injoo'e bolo, sinimpodangu polu soboanye. 39 Lele ni Yesuse, “Bo'aa'oma'a polu pinonapoda'e.” I Marita, sia'a nu too nate, nomeilu i Yesuse, lelenye, “ 'Aimee'a, Tuhane, memboome tuu pa tolumbengime lii'e.” 40 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Pineilu'ume li'oe, 'ono noparacayaama lia'e, 'ababaraka'u Siopu Alata'ala teliatange no'itoome.” 41 'Injopa 'otoo nombo'ama'a polu, ma i Yesuse nopongalinge ma nogombo'e, lelenye, “ 'Utarima paipaila'e, Mama, gombo'o'e pine'ilongoa'oome. 42 'Uotoi gombo'o'e ampa'u nope'ilongoa'oome, tapi 'ugombo'a'e 'a'aiine baa mo'o'untunge toogoote si'einsonge liine. Pa saasaa'e lijimo momaracaya li'oa noma'atumae lia'e.” 43 Nalapasoma'e nogombo'a'e Siamanye i Yesuse, liio nolebama'e lelenye, “Pembaungomaima, Lasaruse!” 44 'Injopa i Lasaruse tunuwume, ma nembaunge ma 'unoloa'ome ma neluangomaime la'e kuwure. Sangkalaeangonye 'ulenge 'aa'alu. Lakunye 'ulenge amboambotu pongolutange. Neluangomae i Lasaruse, too lii'e pinejai ni Yesuse, lelenye, “Pongongalisa'oma'a poongkalu 'alaenye, baa 'epelampama io.” 45 Li kuwuri Lasaruse, nogoota too, nodua'omae nongonaunau si Maria. Tandaa 'inito nu jimo i Lasaruse pino'otuwu ni Yesuse, nogoota lijimo nengimana'e i Yesuse. 46 Tapi sagaa'omoa na'o nongulala'e gugutuangi Yesuse li too Parisi. 47 'Injopa kapala nu 'imame, ma too Parisi, ma tosia'angu too Yahudi, nengeinsonge ma negogombo'ange toliintuintugonya poondua'e. Lele nu jimo, “Gumaugauna'a li'ite? Taima'a too 'injoo'e, mogoota gugutuangonye me'eherange. 48 'Ono nopapatubayata 'a'aii'e, ligaungu too kana momaracayame liio. 'Injopa 'ono nootoi nu pamarinta nu Roma, mo'ogoyonge, ma mai noladisa'u jimo 'agamate, ma mongo Labonge Potitiangkopange li Siopu, nogansina'u jimo.” 49 'Antage lijimo, uatu tounge 'injoo'e, i Kayapase 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye. 50 Liio nogombo'e, lelenye, “Lauje nootoimie soo'uo'ua'oa? Laupe nootoimia, paila'onyoma'ope bui sotoo mate mombolosi li'ite, ma'inyaanga joojoo too Yahudi molopu.” 51 Gombo'e 'a'aii'e, lauje agi nu amboambo'i Kayapase. Tapi liio 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye, 'injooma gombo'onye 'injoo'e, bineemae nu Siopu Alata'ala. Liio nonantua'e, ipulima'e i Yesuse mate mombolose too Yahudi. 52 Ma i Yesuse mate, lauje bui bolosu too Yahudi, sanaula mongo bolosu joojoo unga nu Siopu Alata'ala nengepudadage li gaungu juniaa. Ma 'injooma liio mebali bolosu jimo, baa joojoo too momaracaya, pinopo'osoungonye. 53 La'e uatu eleo poogombo'i Kayapase, 'imame ma too Parisi, mengesaga akale baa mepate i Yesuse. 54 'Injopa i Yesuse ma muritonye laume nongonsilau'e toogoote. Lijimo nongotunania'e na'o li kampunge 'Epiraime, ma nongosa'oye lii'e. Kampunge 'Epiraime, meense'e ompogange medayoaa'e. 55 Meenseense'oma'ome pooraarame nu too Yahudi molaalambote Ilabata'u Siopu, 'injopa ligaungu kampunge, nogoota too nanga na'o Yerusaleme. Nodua'oma'e li Yerusalema lijimo, nengeliinge monuru'e ada'u 'agamanye, baa tendolonge molaalambote Ilabata'u Siopu. Toogoote li Yerusaleme, mongolilole i Yesuse. 56 Lijimo mengeinsonge li Labonge Potitiangkopange li Siopu, me'u'utanyaange, lelenye, “Gaugaa pikirangomie i Yesuse, bai mai li poraarameange, bai lauje?” 57 Toogoote pe'ipongiapi nu kapala nu 'imame ma too Parisi i Yesuse, baa 'onjo iga mo'odua'e i Yesuse, ma'o pe'ipeilunyoma'a lijimo, baa liio nola'opome.
1 Medaadaangope 'oonombengia'onye, 'injopa too moraaarame li Yerusaleme, molaalambote Ilabata'u Siopu. I Yesuse nongulele na'o Betani, kampungi Lasaruse. I Lasaruse 'ulenge luulu pinotuwu ni Yesuse ma binaungonye baabalii. 2 Li Betani si Yesuse, sowuangonye lii'e, nogaagawuange, ma pinonambala'onye lijimo. I Marita mangabate 'anionge, i Lasaruse ma jeiangonye duudungko'e daadada meja, nongo'uninange kangkai i Yesuse. 3 Peepeese 'uminange lijimo, i Maria, sia'a ni Lasaruse, nongkonimae satanga litera minya topenye narawasu. Minya narawasu, 'asusuli'e, ma 'embombongi. Minya 'embombongi, dinidiga'i Maria li bibisi Yesuse, ma luba'i Maria pinonggegesa'onye li bibisi Yesuse. Boo nu minya 'osoasoale joojoo lilalongu labonge. 4 'Injopa i Yudase Ikario, muriti Yesuse sanu ipulima'e mombee i Yesuse li musu'onye, nonosoli i Maria. 5 Lelenye, “Jeinogaa minya ma lauje pinobalu'e li doi, baa doi nobee li too mosusa? 6 Pa olinye, bia tolugatuse eleo mokarajaa, 'injopa magaade.” 'Injooma i Yudase nogombo'e 'a'aii'e, pa la'e peendolingonye, lauje la'e 'asasayangonye li too mosusa. Pa liio topongkongkoni doi nu jimo muriti Yesuse, ma liio mabaabasa monyoyo'a'e doi. 7 I Yesuse nogombo'a'e i Yudase, lelenye, “Papatubayama'a i Maria, baa tala nu minya no'embea'onye nopomiara'onye lia'e li kuwure. 8 Setinungguangoma'eine, toutou'o 'otoo mosusa kangkai li'eme, tapi lia'e bui timoloosopeine.” 9 Tandaa iotouangu too li Yerusaleme i Yesuse li Betani, lijimo 'ogogoote nangana'o. Lijimo na'o Betani, lauje bui ma'o mengita i Yesuse, tapi mongo ma'o nopengitai nu jimo i Lasaruse, sanu pinotuwu ni Yesuse baabalii. 10 'Injopa kapala nu 'imame mengesaga akale baa mongo i Lasaruse nopatei nu jimo. 11 'Injooma i Lasaruse saasaa nu jimo nopatei, pa bui la'emae liio monguwua'e, ma 'ogogootoma'e too mengimana'e i Yesuse, ma 'imame note'ea'ome nu jimo. 12 - 18 'A'aime dondomeane, i Yesuse na'o Yerusaleme. Too 'ogogoote medaadaange Pooraarame Ilabata'u Siopu lii'e. Tandaa iotouangu jimo i Yesuse 'anamae, 'ogogoota too nongolabotoma'e. Lijimo na'o nongonunda 'a'aime ndaangu niu, ma 'inoninye nongolabotoma'e i Yesuse. 'Injoo'e tandanye pootitiangkopu jimo li ponosia'anange. Lijimo ne'elebaleba, lelenye, “Momuji Siopu Alata'ala.” “Too 'injoine, jinanjia'oomomae, Tuhane. Ambo'onya, Tuhane, beemae liio sanu paila'e.” “Liio ponosia'anangu too 'Isaraele. Ambo'onya sanu paila'e modua'e liio.” I Yesuse nonyabole unga nu binaatange keledai ma pinesabeangonye nonunggama'e Yerusaleme. Nesabema'e li keledai i Yesuse, neteturu'e gombo'u Siopu tinulise 'ulenge luulumae. Pa tinulise lii'e, lelenye, “Li'eme too nu Yerusaleme, nugaungenuga 'inyaa pongo'owulea'e. Taima'a, ponosia'anangomie mesabemae li unga nu keledai.” Uatu i Yesuse nesabe li keledai, laupe nootoi nu muritonye 'odua'angonye. Bia uatupe binaungu Siopu la'e kuwure i Yesuse, 'injopa ilambotu jimo gombo'u Siopu tinulise 'ulenge luulumae. 'Injopa napatasu jimo toogoote nombayai i Yesuse ma i Yesuse nesabe li keledai, upouponge teturu'e 'a'aime tinulise 'ulenge luulumae. 19 'Injopa too Parisi negogombo'ange, lelenye, “Taima'a, ada'onyopa poondua'ote lelete mepate, pa too 'ampiangome mongonuute liio.” 20 Mongo too Yunani na'o noraarame li Yerusaleme, na'o notitiangkope li Siopu kangkai too Yahudi. 21 Lijimo too Yunani na'o nomeilu i Pilipuse, lelenye, “Li'ame, da, maani megogombo'ana'e i Yesuse.” Pomoiaangi Pilipuse kampunge Besaida, li ompogange Galilea. 22 Liio na'o nogombo'a'e i 'Andease, ma lijimo doluo na'o nomeilu i Yesuse gombo'u too Yunani. 23 Lele ni Yesuse, “Laume meende la'eine, 'apapaila'o'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, nopopo'itaa'u Siopu Alata'ala li too. 24 Tuututuu 'upeilumae li'eme, tutuwuangote 'upogurapani dampe nu gayape. Ma dampe nu gayape 'ono lauje nopomula, bui soboboana'onyee'e. Bia nopomula 'injopa memabale. Uatu nopomula dampe nu gayape, 'injoo'e selioliome nate, pa lilalongome nu petu. Tapi tunuwumae baabalii, mombolosomoe mewua 'ogogoote.” 25 Lelenye, “Taima'a. Tunggalu too bui monaile 'eseseilu nu amboambo'onye, 'eipuliangonyoma'e, morugi. Tapi igaungeiga note'ea'onye 'eseseilu nu amboambo'onye li juniaaine, 'eipuliangonyoma'e, ma'agaade tutuwuange sanu laume moopuopuse. 26 'Onjo seilumia li'eme 'utosia'ani, bia notuutomia lia'e. 'Onjo 'a'aii'a li'eme, gauma'e gauma'a lia'e, mongo li'eme tinosia'anango'e bui kangkai lia'e. Ma igaungeiga tinosia'anango'e, nosolulungi Siama'e.” 27 I Yesuse nogombo'omoe, lelenye, “Nogonu tuu nyaa'e, ma 'onugaa 'upogombo'a'e? Bai 'upomongi la'e Siama'e lia'e me'iabiaa'e baa lauje masesa? Tapi 'injoo'e pinolaia'o'e li juniaaine mai masesa, 'injooma modua'ome uatunye 'u'asesaa'e.” 'Injopa i Yesuse nogombo'a'e Siamanye, lelenye, “Ambo'onya, Mama, popo'itaa'omae li tooa 'apapaila'oome.” 28 'Injopa Siopu nogombo'omae la'e suruga, lelenye, “ 'Apapaila'o'e pinopo'itaa'o'ume, ma baabaliimoe 'upopo'itaa'e.” 29 Toogoote lii'e no'olongo nengguunge. Peelongo nu jimo tesabagianange. Sagaa'a, lelenye, “No'ogolugolunge.” Sagaa'omoa, lelenye, “Mala'ikate nogombo'a'e i Yesuse.” 30 Sanaula i Yesuse nomeilu lijimo, lelenye, “Nesuaramae lauje ma'apaila'e lia'e, tapi bui ma'apaila'e li'eme. 31 Paneangeine, uatunyome Siopu monimbana'e sala nu too li juniaa, ma 'oi 'Ibiliise, ponosia'anangu juniaa, noladisa'e. 32 Bia no'oloa'ope li 'ayu pomakuange lia'e, 'injopa ligaungu maanusia 'udului mai mengimana'e lia'e.” 33 Poogombo'i Yesuse 'a'aii'e, nonantua'e no'apatea'onye li 'ayu pomakuange. 34 Toogoote no'utanya, lelenye, “Iotouangomame li tuunangu Siopu, tutuwuange i Karisuse laume moopuopuse. Gaugaungomoa leleeme Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia bia mate no'oloa'e li 'ayu? 'Oigaa Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia?” 35 I Yesuse nomeiluma'e lijimo, lelenye, “Tutuwuangu Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia sapaipaila'onye, 'injooma liio sipato'e notopea'e 'esinsilaage. Liio nomatasa'e nyaa nu too, 'a'aime ilo li benge, nope'ensilaagi jalange. Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia 'ulenge timoloose kangkai li'eme. 'Ulenge mope'ensilaagi liio, ambo'onya abai 'oondoondo'a melampa li jalange, baa lauje tilalu 'oonopange. 36 Mongo 'injoine 'upa'apatasomae. 'Ulenge kangkai li'eme Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, ambo'onya pengengimana'e, baa mongo li'eme mebali unganye ma mongo nyaamie mebali mensilaage seliolioo'e.” 37 Soula 'inito nu too Yahudi iampogutuangi Yesuse ne'eherange, lijimo lauje soo'uo'u nengimana'e. 38 Poombaambaro nu jimo neteturu'e ginombo'a'i Yesaya, topobambale gombo'u Siopu 'ulenge luulumae, lelenye, “Je 'oigaungoma, Tuhane, nomaracaya gombo'e binambala'omame? Pa gombo'oome binambala'omame li too, lauje noparacaya nu jimo? Ma mongomoe baraka'u Tuhane lauje nopatasu jimo.” 39 'Injooma laume notua nu jimo momaracaya, pa tinantua'omoe nu Siopu li buku tinulisi Yesaya, lelenye, 40 “Lia'e 'a'aime nopo'oponso mata nu jimo baa soula me'e'ito, mebali 'a'aime laume me'e'ito. Ma nyaa nu jimo 'upe'elipute, baa gombo'o'e laume 'apatuangonye. 'Injooma laume mombali'e pikirangu jimo mai me'ipa'apatase lia'e.” 41 I Yesaya nonujua'e li buku 'a'aii'e, pa 'ulenge luulu, laupe nodua'e i Yesuse, 'apapaila'onye toutou'o napatasi Yesaya. 42 Soula tosia'angu too Yahudi nogootonya nonyapua'e i Yesuse, 'ulenge sagaa'a nengimana'e. Bui lauje pinopolongo nu jimo li too, pa no'owulea'u jimo notaimbula nu too Parisi la'e peinsonange. 43 Pa nyaa nu jimo, bui giombangonye me'isolulunge pada maanusia 'injopa Siopu. 44 I Yesuse ne'elebaleba, lelenye, “ 'Antage too mengimana'e lia'e, lauje bui lia'e noimana'onye, pa mongo Siama'e sanu noma'atumae lia'e noimaimana'onye. 45 'Antage too no'itonya lia'e, mongo Siama'e sanu noma'atumae lia'e 'initonye. 46 Lia'e nodua'omae li juniaaine, mai mopa'apatase nyaa nu too melipute. Seliolio toga nodungkui melalatomae li moonope mebali mensilaage, tunggalu too mengimana'e lia'e, laume toutou'o melipute.” 47 Lelenye, “ 'Onjo too mo'olongo gombo'o'e ma lauje noturu'inye, laume lia'e monguruse mepate. Lia'e nodua'omae mai molapasa'e sala nu maanusia, lauje mai monguruse mepate maanusia. 48 Lelenye, “Igaungeiga monyapua'e lia'e, ma gombo'o'e lauje nope'ilongoa'onye, liio 'asanu monguruse mate. Gombo'o'e pineilu'ume, 'injoo'a moposala lijimo uatuma'e urusange pongopusangu juniaa. 49 Pa 'upogombo'a'omae, lauje agi nu amboambo'o'e. Siopu Siama sanu noma'atumae lia'e, 'injoo'e nejaimae. 'Injoo'a pinejaia'onyomae, 'injoo'e 'upogombo'a'e.” 50 Lele ni Yesuse, “ 'Injoine 'uotoi, pinejaia'omae nu Siopu Siama 'antage too mengimana'e, 'ubenii tutuwuange sanu laume moopuopuse. 'Injooma 'upogombo'a'omae upouponge pineilumae ni Siama'e.” Gombo'i Yesuse a'aii'e monantua'e urusangu too monyapua'e liio.
1 'A'aime modondome, uatu Pooraarame Ilabata'u Siopu. I Yesuse ma muritonye 'uninange seliilibo'e. Nootoi ni Yesuse, nodua'ome uatunye juniaaine nolinjo'inye ma liio meense'ome ma'o Siamanye. 'Antage muriti Yesuse li juniaa, bui toutou'o no'asayaninye. Soula dua'e 'inapatea'onye, lauje mombalimbali'a 'asasayangonye. 2 Peepeese nengetambale si Yesuse, i Yudase Ikario, unga ni Simone, iintuga'i 'Ibiliise akale baa i Yesuse ma'ome nobee li musu'onye. 3 Baraka'e li babo'onyome sanu bineemae ni Siamanye liio, toutou'o nootoi ni Yesuse. Ma nootoi ni Yesuse, amboambo'onye la'e Siopu Alata'ala nai li juniaaine, ma toutou'o nootoinye poongulelonye 'uma'e. 4 Joojoo ilaalambotonyomae 'a'aii'e, i Yesuse nelengkate la'e po'inanange. Saapia pakeangonye ialisa'onye ma handu giombange pinebongkolonye. Liio nogutu 'a'aii'e, nopoposelio 'a'aime pejaiongu tosia'angu labonge monambase bibisu too melologangomae. Handu giombange, biasa nu jimo noponggegesa'e 'alae mensiinge. 5 I Yesuse nonubange ogo li gasa, 'injopa pinonambasa'onye bibisu muritonye soosotoo, ma handu pinebongkolonye, noponggegesa'onye. 6 Tandaa netetambasoma'e bibisi Simone Petaruse i Yesuse, i Petaruse no'utanya lelenye, “Pee, li'oe Tuhana monambase bibiso'e?” 7 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Upogutua'omae 'injoine laupe mapatasomie. Bia 'eipuliangonyoma'a, 'injopa nootoimie.” 8 I Petaruse nengimbate, lelenye, “ 'Inyaa, da. Lauje mebali soo'uo'u notambasiime bibiso'e.” I Yesuse nomeiluma'e i Petaruse, lelenye, “ 'Ono lauje 'utambasia bibisoome, da, li'oe laumoe 'oso'osounge lia'e.” 9 I Simone Petaruse nomeiluma'omoe i Yesuse, lelenye, “ 'Ono 'a'aii'a, Tuhana, ambo'onya lauje bui sirua bibiso'a notambasiime. Ambo'onya mongo ba'i'e ma 'umbungo'a tambasimae.” 10 I Yesuse nomeiluma'omoe i Petaruse, lelenye, “Too neliingome, sangkalaeangonye laume 'alapu'e, bui siruape bibisonya 'injopa notambasi. Ma li'eme, da, laume 'alapu'e, bui sotoo 'antage li'eme 'injopa 'ulenge.” 11 'Injooma lele ni Yesuse 'antage muritonye 'ulenge sotoo 'alapu'e, pa toutou'o nootoinye too mombee liio li musu'onye. 12 Notou'oma'e tinambasangonya joojoo bibisu muritonye, i Yesuse nepakeangomoe ma neteule ma'omoe li po'inanangonye. 'Injopa liio mo'utanya li muritonye, lelenye, “Nagaadomia, da, 'odua'angu sanu pinogutua'o'e paneange? Pa 'injoine 'odua'angonye.” 13 Lelenye, “Taima'a, lia'e notootopemie Guru, ma notootopemie i Tuhane. Mo'ono tuu poonopemie lia'e, pa lia'e tutuu i Tuhane ma gurumie, da.” 14 Lelenye, “Soula bai lia'e i Tuhane ma gurumie, la'e 'o'oongko'e, lia'e bui nanambase bibisomie. Ma'inyaapa pada li'eme murite, sipato'onyoma'opa pada meongkoongkoange la'e nyaamie.” 15 Lele ni Yesuse, “Lia'e nongunula'e li'eme, baa mongo li'eme pada mepapaila'ange seliolioo'e, da.” 16 Lelenye, “Mongo 'injoine pongolambolambote. Lauje too pinejai monosia'ani too mejai, bia too mejai 'injopa monosia'ani. Ma too moma'atu gombo'e, li babo'onye, ma too mongkoni gombo'onye, li angkoponye. Sanaula soula lia'e tutuu li babo'onye, 'ulenge umangkopa'e baa mebali pongunulangomie, da. 17 Li'eme na'agaadome antu'u gombo'o'e 'injoine, bia noampogutuangomia, 'injopa dandalanga nyaamie.” 18 Lelenye, “Lauje joojoo li'eme tinumbalu gombo'o'e, pa nyaa nu too iuntungo'e, toutou'o 'uotoi. Tapi kana teturu'e gombo'u Siopu tinulise 'ulenge luulumae, lelenye, Sowuango'e 'uminange kangkai lia'e, bui pinenjaa'onyomoa lia'e.” 19 Lelenye, “ 'Injooma akalu too mombee lia'e 'utantua'e li'eme, baa ipulima'e, uatu nobeenye li musu'o'a lia'e, mapatasomia tope'e, Lia'e Toutou'o Lia'e, 'a'aime lele'e. 20 Tuututuu 'upeilumae li'eme, igaungeiga monarima too 'upejai, 'injoo'e seliolio monarima lia'e. Ma igaungeiga monarima lia'e, 'injoo'e seliolio monarima liio sanu nopopolampamae lia'e.” 21 Notou'oma'e nogombo'e 'a'aii'e i Yesuse, nogonu tuu nyaanye. 'Injopa pinatasa'onye li muritonye, lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, da, 'antage li'eme murito'e, sotooa ma'o mombee lia'e li musu'o'e.” 22 'Injopa muritonye nengesiisiligange. Lauje soo'uo'u nootoi nu jimoa bai 'oigaa tinumbalu gombo'i Yesuse. 23 Sotoo muriti Yesuse sanu no'asa'asayaninye, 'uninanga nopodadama'e i Yesuse. 24 'Injopa i Simone Petaruse nejaima'e jeiangonye 'injoo'e, lelenye, “Po'utanyaima'a, da, bai 'oiga tinumbalu gombo'onye.” 25 'Injopa murite daadada i Yesuse no'utanya, lelenye, “Bai 'oigaao'e, Tuhane?” 26 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Onjo 'injoo'a 'ubenii roti 'ujinjila'e, 'injoo'e mombee lia'e li musu'o'e.” 'Injopa roti jininjila'i Yesuse ma bineenyoma'e i Yudase Ikario, unga ni Simone. 27 Poonarima ni Yudase roti, pinensuyo'angome ni 'Ibiliise. 'Injopa i Yesuse nogombo'a'oma'e i Yudase, lelenye, “Sanu ginagaa'oome, paapari'e pe'ebali.” 28 Tapi muriti Yesuse santaninye 'uninange lii'e, lauje sotootoo mo'ootoi bai saba'ega pinogombo'a'i Yesuse 'a'aii'e. 29 Pa i Yudase topongkoongkoni doi nu jimo, ma nopikira'u pada murite, bai bui peila'oi ni Yesuse ma'o mongoli sanu noporaaramei, bai ma'o mombee doi li too mosusa. 'Injoo'a pikirangu jimo. 30 Tandaa tinarima ni Yudase santabile roti binee ni Yesuse, liio selengaangome nelampa. Uatu pinelampaa'i Yudase, moonopome. 31 Tandaa nelampame i Yudase, i Yesuse nogombo'e, lelenye, “La'emaeine, lia'e Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia, 'apapaila'o'e no'ito nu too. Ma la'emae lia'a, 'injopa nopopo'itaa'e li too 'apapaila'u Siopu Alata'ala.” 32 Lelenye, “ 'Injopa amboambo'u Siopu Alata'ala momaamari'e mopopo'itaa'e li too 'apapaila'o'e, Unga nu Siopu sanu Bunali'a'e Maanusia.” 33 Lelenye, “Mongo 'injoine 'upeilumae li'eme sowuango'e, bui timoloosopeine, 'injopa lia'e 'ulenge kangkai li'eme. 'Upomeilua'omae li'eme 'a'aime pinomeilua'o'e li tosia'angu too Yahudi. Soula nointugomia lia'e, 'upoma'oi, laupe notuamia ma'o.” 34 Lelenye, “Penge'ilongoa'a, da. 'Upomeilua'omae li'eme, tuunange bou 'injoine.” Lelenye, “Ambo'onya li'eme pada penge'asasayanange. 'A'aime 'asasayango'e li'eme, ma mongo li'eme pada penge'asasayanange seliolioo'e.” 35 Lelenye, “Bia pada mesasayanange li'eme, 'injopa mapatasu too, li'eme tutuume murito'e, da.” 36 I Simone Petaruse no'utanya i Yesuse, lelenye, “Jee, ma'o 'ampigaa li'oe, Tuhane?” I Yesuse nengimbate, lelenye, “Lia'e melampa, laupe notuamia monuute. Li'eme, bia monuutoma'e ipuli.” 37 I Petaruse no'utanyamoe i Yesuse, lelenye, “Jeinogaa, Tuhane, ma laupe 'utua monuute? Lia'e monyebiaa'e li'oe. Soula mate lia'e, bui monuute li'oe.” 38 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Pee, dua'e mate li'oe monyebiaa'e lia'e? Tuututuu 'upeilumae li'oe, laupe mekongkoro'oa manu'e, li'oe toluinsange monsaunge li too, leleeme lauje me'o'ootoiana'e lia'e.”
1 I Yesuse 'ulenge nogombo'a'e muritonye, lelenye, “ 'Inyaa mangakakayoa pikirangomie, da. Ambo'onya pengengimana'e Siopu Alata'ala ma mongo pengengimana'e lia'e.” 2 - 3 Lelenye, “Li labongi Siama'e, 'opomoiaange 'ogogoote, da. Ma lia'e melampama'e luulu, ma'o monajaa'e pomoiaangomie lii'e, da. 'Ono lauje tutuu, lia'e lauje momeilu 'a'aii'e. Lia'e ma'o monajaa'e toutou'o pomoiaangomie, da, ma kana lia'e mongulelomae baabalii, mai monggaade li'eme. 'Injooma lia'e mongulelomae mai monggaade li'eme, baa lii'a lia'e, mongo li'eme lii'e, da. 4 Ma jalange 'uma'e nootoimie, ma mongo 'upoma'oi, mapatasomie, da.” 5 I Tomase no'utanya i Yesuse, lelenye, “Poma'oangoome, Tuhane, lauje nootoimame. Gaugaa ma nootoimame jalangoome 'uma'e?” 6 I Tomase iimbatangi Yesuse, lelenye, “Bui lia'a jalange me'o'ootoiana'e Siopu Alata'ala. Lia'e puu nu tutuu, ma lia'e puu nu tutuwuange. Bui la'e sousoungo'a, 'injopa too ma'agaade jalange ma'o modua'e Siopu Siama, da. 7 Lia'e laupe tutuu pine'o'ootoiana'omie, pa 'ono tutuu pine'o'ootoiana'omima lia'e, mongo Siama'e nope'o'ootoiana'omie. La'emaeine, li'eme, da, ampanye me'o'ootoiana'e Siama'e ma liio napatasomie.” 8 I Pilipuse nogombo'e, lelenye, “Tujua'omaime li'ama, Tuhane, Siopu Siama baa li'ame laume mo'utanya.” 9 'Injopa i Yesuse nomeilu i Pilipuse, lelenye, “Neendeme lia'e Pilipuse kangkai li'eme, sanaula laupe napatasomie, da. 'Antage too 'initonyoma lia'e, Siopu Siama 'initonyome. Gaugama pe'itujua'omimoe Siopu Siama, da? 10 Bai lauje noparacayamia lia'e o'so'osounge Siopu Siama, ma Siopu Siama 'oso'osounge lia'e? Noparacayamie. Lia'e mogombo'e, lauje agi nu amboambo'o'e. Bui gombo'e la'e Siopu Siama 'upogombo'a'omae, da. Liio toutou'o mo'osounge lia'e, da, ma gugutuango'e toutou'o noduluinye.” 11 Lelenye, “Pongomaracaya gombo'o'e 'injoine, da, lia'e lele'e 'oso'osounge Siama'e ma Siama'e 'oso'osounge lia'e. Ma 'onjo gombo'o'e 'ulenge nobaabaromie, da, pongomarcaya li gugutuango'e pinopo'itaa'i Siama'e.” 12 Lelenye, “Tututuu 'upeilumae li'eme, da, 'antage too mengimana'e lia'e, 'a'aii'a 'upogutu, 'a'aii'e nopogutunye. Ma gugutuangu too mengimana'e lia'e, li babo'onyoma'ope 'apapaila'e, da, pa lia'e ma'ome kangkai Siama'e. 13 Mongo 'injoine 'upatasa'omae, da. Saba'e la'emae li'eme mo'osounge lia'e, 'injooma tunggalu sanu nopomongimie, da, 'injoo'a 'upogutua'e. 'Injooma 'upogutua'e, baa 'upopo'itaa'e li too, 'apapaila'i Siama'e. 14 Nugaungenugaa nopomongimie, da, kana 'upogutua'omae, pa li'eme mo'osounge lia'e.” 15 Lele ni Yesuse, “ 'Ono li'eme masayange lia'e, sanu 'upejaia'e kana noturu'imie, da. 16 Ma 'upomongia'e li Siama'e, baa nobeniinyomae Topondulu sanu mombolosimae lia'e, da. Liio laume 'umaa'antaa'e li'eme, da. 17 Pineilu'umae Topondulu, 'odua'angonye Nyaa nu Siopu. Liio puu nu tutuu. Too nu juniaa, Nyaa nu Siopu lauje notarimanye, da, pa lauje napatasonye, ma lauje nope'o'ootoiana'onye. Bia li'eme, da, 'injopa me'o'ootoiana'e liio. Pa Topondulu kangkaime li'eme, ma ipulima'e momoiame li nyaamie, da.” 18 Lelenye, “Soula 'umantaa'a lia'e, li'eme lauje 'upapatubaya 'ontolintolinge, da. Lia'e kana mongulelomae mai kangkai li'eme, da. 19 Mobolema'a lia'e laume no'ito nu too nu juniaa, tapi li'eme, da, baabalii me'e'ito lia'e. Lia'e tuutuwu, 'injooma mongo li'eme ma'agaade tutuwuange. 20 Uatupe baabalii no'itomia lia'e, 'injopa mapatasomia lia'e ma Siama'e 'oso'osounge, ma li'eme ma lia'e pada 'oso'osounge.” 21 Lelenye, “Bui uponge 'antage too noturu'inya 'upejaia'e, da, 'injopa liio masayange lia'e. Igaungeigaa masayange lia'e, liio no'asayanimae ni Siama'e. Ma mongo lia'e masayange too 'injoo'e, ma amboambo'o'e 'upa'apatase li nyaanye 'antage lia'e. 22 'Injopa i Yudase santaninye, lauje i Yudase Ikario, no'utanya lelenye, “Jenogaugauna'ooma Tuhane ma bui sirua 'antage li'ame nopatasa'oome amboambo'oome, ma too nu juniaa lauje?” 23 I Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Onjo iga masayange lia'e, da, sanu 'upejaia'e kana noturu'inye. Liio no'asayani ni Siama'e, ma amboambo'omame mai mo'osounge liio, da.” 24 Lelenye, “ 'Onjo iga lauje masayange lia'e, kana lauje monuru'e gombo'o'e. Ma gombo'e nolongomie, lauje la'e pikirangu amboambo'o'e, bui la'e Siama'e sanu nopopolampamae lia'e.” 25 Lele ni Yesuse, “ 'Ulenge kangkai li'eme lia'e, gombo'o'e pineilu'ume, da. Tapi Nyaa nu Siopu mombolosimae lia'e. 26 Liio topondulu nobeemae ni Siama'e, da, pa li'eme mo'osounge lia'e. 'Antage gombo'e pineilu'umae li'eme, bia liio molaalambota'e ma joojoo gombo'o'e nopongundea'onye li'eme.” 27 Lelenye, “Seliolio 'asasabaro'e, 'uponyabara'e li'eme. 'Uponyabara'e li'eme, lauje bui 'a'aime sabaru too li juniaa. 'Injooma lele'e 'inyaa mangakakayoa nyaamie, da, ma 'inyaa motitiwulea li nyaamie sanu mebalima'e tootoloine.” 28 Lelenye, “Ilongomima poogombo'o'e, lele'e 'umantaa'e li'eme, da, ma mongo lele'e mongulelomae baabalii, da. 'Onjo masayange lia'a li'eme, no'adandalana'omia lia'e ma'o Siopu Siama, pa liio li babo'onyoma'ope, 'injopa lia'e. 29 Soula laupe nebali 'ugombo'a'omae 'injoine, 'utantua'e toutou'o li'eme, da, baa tandaa mebalima'a 'a'aime lele'e, paracayamie 'etiatiangoma'e.” 30 Lelenye, “Laume meende li'eme 'upegogombo'ana'e, pa 'oi 'Ibiliise, ponosia'anangu juniaa, beleme 'anamae. Liio lauje soo'uo'u monosia'ani lia'e.” 31 Lelenye, “Lia'e ampa'u monuru'e Siama'e, baa mapatasu too sojuniaange, 'u'asa'asayania Siama'e.” Lelenye, “Maima, melampama li'ite.”
1 I Yesuse nogombo'a'e muritonye, lelenye, “Pogurapanange 'injoine 'upongundea'omae, da. Bui sousoungo'e 'a'aime boto nu 'anggure sanu matantu mewua paipaila'e, ma Siama'e topomiara. 2 Tunggalu solumpungo'e ma lauje mewua, noalisa'u topomiara. Tunggalu solumpungo'e ma mewua, da, nopiaranye, baa paila'onyoma'ope ma mogootonyoma'opa wuanye. 3 A'aime boto nu 'anggure nopiara nu topomiara, mongo li'eme, da, piniara'o'ume. Pa gombo'o'e nomatujua'e lieme.” 4 Lelenye, “Ambo'onya pongo'osounge lia'a, seliolio lia'e mo'osounge li'eme. 'A'aime panga nu 'anggure, da, 'onjo lauje mesolumpunge la'e botonye, lauje mewua nu amboambo'onye. Seliolioo'e li'eme, da, 'ono lauje mo'osounge lia'e, lauje soo'uo'ua 'e'ebaliangonye paila'e.” 5 Lelenye, “Lia'ume botonye, li'eme 'a'aime panganye, da. Bia 'antage too mo'osounge lia'e ma lia'e mo'osounge liio, 'injopa 'ebaliangonyoma'e 'ogogoote. Ambo'onya mapatasote, da. Pa 'onjo lauje lia'e mondulu, li'eme lauje soo'uo'ua 'e'ebaliangonye paila'e. 6 'Onjo too lauje mo'osounge lia'e, liio 'a'aime panga nu 'anggure noalisa'e ma nopopolante. 'Injopa noinsona'u too ma nolumbua'onye li api. 7 'Onjo li'eme mo'osounge lia'e, da, ma mongo gombo'o'e taataruse nopo'osounimie, nugaungenuga nopomongimie, da, nobeemae nu Siopu Siama.” 8 Lelenye, “Uatu mogoota 'ebaliangomie paila'e, 'injoo'a pomatuange li'eme tutuu murito'e, da, ma li'eme mopopo'itaa'e li too 'apapaila'i Siama'e.” 9 Iansuna'oma'omoe ni Yesuse, lelenye, “ 'A'aime Siama'e no'asa'asayaninya lia'e, ma mongo li'eme, da, 'u'asa'asayani seliolioo'e. Pongo'osounia li 'asasayango'e.” 10 Lelenye, “ 'Onjo li'eme monuru'e sanu 'upejaia'e, 'injoo'ume pomatuange li'eme 'oso'osounge li 'asasayango'e. Taima'a, da, lia'e nonuru'e peejai ni Siama'e, ma lia'e no'osounge li 'asasayangonye.” 11 Lelenye, “Joojoo 'injoine pineilu'umae li'eme, baa 'adandalango'e molalinge li'eme, da, baa li'eme sadaadandalangonye. 12 'Injoine 'upejaia'e li'eme, ambo'onya pada penge'asasayanange seliolio 'asasayango'e li'eme, da. 13 'Injoine 'asasayange li babo'onyome. Bia too laume momikira'e batanganu amboambo'onye, soula mate mondulu jeiangonye.” Lelenye, “ 'Onjo sanu 'upejaia'e noturu'imie, da, li'eme sowuango'e. 14 - 15 Li'eme laume 'utope pejaionge, da, pa pejaionge lauje mapatasonya pikirangu tosia'angonye. Sanaula li'eme, da, 'utope sowuango'e, pa tunggalu gombo'e ilongo'e la'e Siama'e, 'ulala'omae li'eme.” 16 Lelenye, “Lauje li'eme nonguntunge lia'e, da, bui lia'a 'injopa nonguntunge li'eme. Ma li'eme 'uantaga'e ma'o mebali 'a'aime 'ayu pewuaonge, da, ma 'ebaliangonyomae la'e li'eme laume moopuopuse. 'Onjo 'a'aii'a noturu'imie, da, nugaungenuga nopomongimie, nobeemae nu Siopu Siama, pa li'eme mo'osounge lia'e. 17 Mongo 'injoine 'upejaia'e li'eme, da, pada penge'asasayanange.” 18 Iansuna'oma'omoe ni Yesuse, lelenye, “Uatu li'eme nonyiatu too nu juniaa, da, pongolaalambota, neteluulume lia'a nonyiatu jimo nopateinye. 19 'Onjo mongo li'eme 'a'aime too nu juniaa, kana no'asayaninye, pa seliolio lijimo. Tapi li'eme, da, iuntungo'ume baa laume seliolio too nu juniaa. 'Injooma li'eme nonyiatu jimo, pa laume seliolio lijimo, da.” 20 Lelenye, “Pongolaalambota pineilu'e li'eme, da, lele'e too nopejai lauje monosia'ani too mejai. Taima'a, lia'e tosia'angomie, bui nopenjaanjaa'u too nu juniaa, ma'inyaapa li'eme bui murito'e, kana nopenjaanjaa'onye. Ma too nu juniaa, 'onjo nopeilongoa'onya gombo'o'e ma noturu'inye, kana nopeilongoa'onye gombo'omie ma noturu'onye. 21 'Injooma li'eme nopenjaanjaa'u too nu juniaa, da, pa li'eme 'oso'osounge lia'e, ma lijimo lauje me'o'ootoiana'e Siopu Siama sanu noma'atumae lia'e.” 22 Lelenye, “ 'Onjo lia'e lauje nai nomeilu lijimo, lijimo lauje tinimbana'e 'asala. Sanaula pinatasa'o'ume, 'injooma lijimo laume 'opogombo'ange. 23 'Antage too monyiate lia'e, 'injoo'e seliolio monyiate Siama'e. 24 'Onjo lia'e lauje nai noagutuange li tolo nu jimo sanu laupe pinogutu nu too, lijimo lauje tinimbana'e 'asala. Sanaula gugutuangomame, napatasome nu jimo. Soula napatasonye, lia'e ma Siama'e, bui 'ulenge nonyiinyiatu jimo. 25 'Injooma lijimo monyiinyiate 'a'aii'e, pa neteturu'e gombo'u Siopu toutou'o tinulise li tuunangu jimo, lelenye, Lia'e lauje 'asaba'e nonyiinyiatu jimo. Tapi Nyaa nu Siopu 'upa'atumae kangkai li'eme. 26 Liio topondulu la'e Siama'e ma liio puu nu tutuu. Liio monaanantua'e lia'e. 27 Ma mongo li'eme monaanantua'e lia'e li too, pa la'e pamula nomagurua lia'e, li'eme 'oso'osounge lia'e.
1 I Yesuse nogombo'a'omoe muritonye, lelenye, “Li'eme nonyiatu too, toutou'ome pina'apataso'e, baa uatu nebalima'a 'a'aii'e, da, li'eme lauje mosoro'a mengimana'e lia'e.” 2 Lelenye, “Li'eme totoloima'eine, da, notaimbula nu too la'e peinsonangu too Yahudi, ma meendeendema'a la'eine, li'eme nopatei nu too. Nosangka nu too mepate li'eme, 'a'aii'e mopa'anggaange ambo'u Siopu. 3 Lijimo menjaanjaa'e 'a'aii'e, pa lia'e ma Siama'e lauje pine'o'ootoiana'u jimo.” 4 Lelenye, “Joojoo 'injoine pineilu'ume li'eme, da, baa uatu mebalima'a sesamie, sootoiangomia, 'injoo'e pineilu'e. Lele ni Yesuse, “Diapa'e pamula nomagurua lia'e, gombo'e nonyiatu too li'eme, laupe pineilu'umae, pa lia'e 'ulenge kangkai li'eme. 5 Tapi 'injoine uatu'ume poongulelo'e ma'o Siama'e sanu noma'atumae lia'e, da, 'injooma 'upeilumaime. Ma laupe sotoo tooa li'eme murito'e mo'utanya bai gauma'a lia'e.” 6 Lelenye, “Poomeilu'umae lia'e ma'ome Siama'e, mo'oondonge nyaamie, da. 7 Tapi poogombo'o'e tutuu, paila'onyoma'opa li'eme 'u'antaa'e. Pa 'onjo lauje ma'oa lia'e, da, Topondulu lauje mai kangkai li'eme. Bia ma'opa lia'e, 'injopa Topondulu peilaii'e. 8 Topondulu modua'omae, liio mai momaamatujua'e too nu juniaa 'antage sanu tutuu. Pa 'antage 'odua'angu sala, sanu nootoi nu jimo, lauje mo'ono. Mongo 'injoine, nopaapatujua'u Topondulu, 'ondondolongo'e ma jalangu Siopu monguruse too. 9 'Injooma 'antage 'odua'angu sala, sanu nootoi nu jimo, lauje mo'ono, pa moboata ambo'u jimo mengimana'e lia'e. 10 Mongo 'ondondolongo'e nopaapatujua'u Topondulu, pa lia'e ma'ome Siama'e ma lauje no'ito'itomie. 11 Mongo jalangu Siopu monguruse too, bui nasalasangka lijimo, pa 'oi 'Ibiliise ponosia'anangu too nu juniaa 'inurusome nu Siopu, tinimbangome 'asala ma mombayare.” 12 Lele ni Yesuse, “ 'Ulenge 'asanu 'upomeilua'omae li'eme, da, bui laupe 'apatuangomie. 'Injooma laupe joojoo 'upeilumae. 13 Bia modua'omaipa Nyaa nu Siopu, 'injopa nopatasa'onyomae, da, pa liio puu nu tutuu. Liio momatujua'e li'eme, baa mapatasomia gombo'e tutuu la'e Siopu Alata'ala. Nopeilunyomae lauje agi nu amboambo'onye, da, bia gombo'e nolongonye la'e Siopu, 'injopa nopeilunyomae. Ma Nyaa nu Siopu, da, momatasa'e li'eme 'antage sanu mebali ipulima'eine.” 14 Lelenye, “ 'Apapaila'o'e nopopo'itaa'onye li'eme, pa nugaungenuga nopatasa'onye li'eme, 'injoo'a ilongonye la'e lia'e, da. 15 'Injooma lele'e gombo'o'e ilongonye ma nopaapatasa'onye li'eme, da, pa joojoo 'apapaila'i Siama'e ma gombo'onye, ma joojoo 'apapaila'o'e ma gombo'o'e, seliolio. 16 I Yesuse 'ulenge mogombo'a'e li muritonye, lelenye, “Mobolema'a lia'e laume no'itomie, da. Mobobolema'omoe 'injopa no'itomimoe baabalii.” 17 Sagaa'a muritonye nolongo gombo'onye 'a'aii'e me'u'utanyaange lelenye, “ 'Onugaa 'odua'angonye lelenye mobolema'a liio lauje no'itote, ma mobobolema'omoe 'injopa no'itotomoe? Gaugaa liio ma lelenye, ma'o Siamanye?” 18 Lijimo 'ulenge me'u'utanyaange, lelenye, “Gaugaa 'odua'angu gombo'onye 'a'aii'e? Lauje nootoite 'odua'angonye, da.” 19 Nootoi ni Yesuse muritonye maani mo'utanya liio, 'injopa pineilunyoma'e, lelenye, “Lele'e mobolema'a lia'e lauje no'itomie, da, mobobolema'omoe 'injopa no'itomoe baabalii. 'Injoo'a pine'u'utanyaangomie, da? 20 Tuututuu 'upeilumae li'eme, totoloima'eine li'eme mengembagi sisi'enggiinge, tapi too nu juniaa bui mangadandalange, da. Nyaamie mongoondonge, tapi 'o'oondongomie mombolosomoe 'adadandalange, da.” 21 Lelenye, “Taima'a pogurapanange 'injoine. 'Ono bengkele uatu moguungama'e, mandasa noepenye, pa nodua'u sesanye moguunga. Bia nembu'apa unganye, 'injopa laume nolambotonya sesanye, pa 'adadandalangonye unganye nembu'ame. Mongo li'eme 'a'aii'e, da. 22 - 23 Paneaangeine mandasa noepemie, pa lia'e ma'o mate. Bia baabaliipe tepo'itoa li'ite, da, 'injopa no'adandalana'omie, ma lauje sotootoo notuanye mopo'osoro'e 'adadandalangomie. Li eleoma'e 'injoo'e, li'eme laume bia mo'utanya lia'e, da.” Lelenye, “Tuututuu 'upeilumae li'eme, nugaungenuga nopomongimie li Siama'e, da, kana nobeenyomae, pa li'eme mo'osounge lia'e. 24 Intuintuwuanangomeine li'eme nogombo'a'e Siama'e, laupe 'a'aime poomongi nu too mo'osounge lia'e, da. Pongomongima, baa ma'agaada li'eme, ma li'eme sadadandalangonye, da. 25 Lele ni Yesuse, “La'e pamula pinomaguru'a'o'e li'eme, ampa'u pogurapanange. Tapi modua'ope li uatunye, 'injopa 'upatasa'e li'eme Siopu Siama, tapi laume pogurapanange, da. Upoupongome. 26 Li eleo 'injoo'e amboambo'omima momongi li Siama'e, pa li'eme mo'osounge lia'e, lauje bia lia'e momongia'e.” 27 Lelenye, “Amboambo'i Siama'e masayange li'eme, da, pa 'inasayanangomia lia'e. 'Injooma Siama'e masayange li'eme, pa pinaracayamia lia'e la'e Siopu Alata'ala. 28 Lia'e la'e Siopu Siama, nai li juniaaine, ma juniaaine 'ulinjo'imoe, ma'omoe Siopu Siama, da.” 29 Notou'oma'e i Yesuse nogombo'e 'a'aii'e, 'injopa muritonye nogombo'e, lelenye, “Diapaina li'oe, 'injopa nomeilumae napatase, laume pogurapanange.” 30 Lelenye, “Paneangeine, li'oe napatasomamime, nyaa nu too ma pikirangonye nootoiimome. Soula laupe nopo'utanyaiima too, pikirangonye toutou'o nootoiime. 'Injoo'a na'aparacaya li'ame, li'oe la'e Siopu Alata'ala.” 31 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Pee, na'aparacayama li'eme? 32 Itaitai, modua'e uatunye, laume meendea la'eine, li'eme uminjo'e mepudadagome tolilaalabongonye, da. Lia'e nopontilolosa'omie. Sanaula lauje tutuu montilolose, pa Siama'e monjeinjei lia'e, da.” 33 Lelenye, “Toutou'ome pineilu'e li'eme, baa li'eme 'oso'osounge lia'e, mebali 'asasabare li nyaamie. Li juniaaine li'eme 'ulenge nodua'u mosusa, da. Panga'asabara nyaamie, pa joojoo mokuasai li juniaa, dinaago'ume.”
1 Notou'oma'e nogombo'a'e muritonye, i Yesuse nopongalinge surugama'e nogombo'a'e Siamanye, lelenye, “ 'Injoine 'ulambote, Mama, pa nodua'oma uatunye.” Lelenye, “Ambo'onya lia'e ungaame, 'apapaila'o'e nopopo'itaa'oome li too, baa 'apapaila'oome li babo'onyome, mapatasu jimo.” 2 Lelenye, “Li'oe nombeemae lia'e Ungaame togu popo'ootoi tutuwuangu maanusia, baa 'ubeniimoe tutuwuange bou sanu laume moopuopuse 'antage too iantaga'oomomae lia'e. 3 Bia too me'o'ootoiana'e li'oe sanu tutuu Siopu Alata'ala, ma me'o'ootoiana'e lia'e sanu pinopolampaamomae, 'injopa ma'agaade tutuwuange bou sanu laume moopuopuse.” 4 Lelenye, “ 'Apapaila'oome pinopo'itaa'o'ume too li juniaa, pa 'antage 'eseseiluume pineiluumomae, pina'aakoro'ume.” 5 Lelenye, “ 'Ulenge luulumae, laupe nebali juniaa, 'a'aapangkatu 'apapaila'ote seliolio. Ma 'injoine 'upomongi, Mama. Ambo'onye, 'ala'alaine, 'a'aapangkatu 'apapaila'ote, peteulea'omoe baabalii 'a'aime li'ite 'ulenge luulu seliolio.” 6 Lelenye, “ 'Antage too iantaga'oomomae lia'e li juniaaine, li'oe pinopo'itaa'o'ume lijimo. Joojoo lijimo, li'oa togunye, ma lijimo iantaga'oomomae lia'e. Gombo'oome tinuru'angonyome. 7 Ma murito'e, Mama, mapatasome, joojoo bineeme lia'e, ampa'u la'e li'oe. 8 Gombo'e pineiluume lia'e, iulala'o'ume lijimo, ma lijimo nomaracayame.” Lelenye, “Lia'e, Mama, natantume nu jimo bui la'e li'oe, ma pinaracayame nu jimo lia'e pinopolampaamomae. 9 'Upogombo'a'e 'injoine, Mama, momongia'e murito'e, pa lijimo li'oomoma togunye. 'Upomongia'e lauje tandaangu too nu juniaa, bui sanu iantaga'oomomae lia'e, 'injopa 'upomongia'e.” 10 Lelenye, “Joojoo iantaga'oomomae lia'e, li'oomoma togunye. Ma joojoo li'oe togunye, iantaga'oomomae lia'e. Ma joojoo 'apapaila'o'e ma'o nopopo'itaa'u jimo li too.” 11 Lelenye, “Mobobolema'a lia'e laume momoia li juniaaine, ma'ome kangkai li'oe. Tapi murito'e 'ulenge momoia li juniaaine. 'Injooma lia'e 'ulenge momongi, Mama, sapaipaila'onye, baa baraka'oome sanu bineeme lia'e, 'injoo'a pembombona'e lijimo. 'Injooma lia'e momongi 'a'aii'e, baa lijimo mebali 'oso'sounge, seliolio 'a'aime li'ite mo'osounge.” 12 Lelenye, “Lia'e 'ulenge kangkai lijimo, baraka'oome sanu bineeme lia'e pinebombona'o'e lijimo. Lijimo uatu piniipiara'e lauje sotootoo binayaa'o'e ma'o morugi. Bui too tinantua'oome ma'o morugi, 'injopa 'unantaa'ome. Pa 'injoo'a teturu'e gombo'oome toutou'o tinulise 'ulenge luulumae.” 13 Lelenye, “Lia'e daadangome ma'o kangkai li'oe ma 'ulenge li juniaaine lia'e, 'upogombo'a'e 'a'aiine, baa 'adadandalango'e, molalinge lijimo, baa lijimo sadaadandalangonye.” 14 Lelenye, “Gombo'oome pineiluumomae lia'e, iulala'o'ume li murito'e, 'injooma lijimo nonyiinyiatu too nu juniaa. Pa murito'e, laume mongonuru'e jalangu too nu juniaa, seliolio lia'e lauje monuru'e.” 15 Lelenye, “Lia'e momongi, murito'e laupe selengaange pe'iabia'e la'e juniaaine. Tapi 'ulenge 'injoine 'upomongia'e, lijimo pe'ibomboni'umae, baa lauje nodaagi 'oi Majaa'e.” 16 Lelenye, “Murito'e lauje mongonuru'e jalangu too nu juniaa seliolio lia'e lauje monuru'e. 17 Ambo'onya piipiaraia murito'e, baa lijimo mombee seinsange li'oe togu popo'ootoi monduundulumae, baa 'eseseiluume mebali no'eseilua'u jimo. Bui la'e gombo'oome mondulumae lijimo, pa gombo'oome sondoondolongonye.” 18 Lelenye, “ 'A'aime lia'e pinopolampaamomae nai li juniaaine, mongo lijimo murito'e 'upopolampama'e seliolioo'e ma'o ligaungu juniaa. 19 'Ubee seinsange li'oa togu popo'ootoi mondulumae lia'e, baa lia'e mongunula'e lijimo. 'Injooma lia'e mongunula'e 'a'aii'e, baa mongo lijimo tutuu mombee li'oe togu popo'ootoi monduundulumae, ma 'eseseiluume mebali no'eseilua'u jimo. 20 'Upomongia'e lauje bui sirua murito'e 'injoine. Sanaula tunggalu too nobambala'u jimo ma mengimana'e lia'e, mongo 'injoo'a 'upomongia'e.” 21 Lelenye, “ 'Injoine, Mama, 'upomongi, baa joojoo murito'e 'oso'osounge li'ite, seliolio 'a'aime li'oe ma lia'e 'oso'osounge. 'Injooma 'upomongia'e 'a'aii'e lijimo, baa noparacaya nu too nu juniaa lia'e tutuu pinopolampaamomae.” 22 Lelenye, “ 'Apapaila'e bineemomae lia'e, iantaga'o'ume murito'e, baa mongo lijimo mo'osounge li nyaa 'a'aime li'ite mo'osounge. 23 Lia'e kangkai lijimo, ma li'oe kangkai lia'e, baa lijimo tututuu mo'osounge li nyaa. 'Injoo'a momatasa'e too nu juniaa, li'oe noma'atumae lia'e, ma mapatasu jimo, murito'e 'inasayanangoome seliolio lia'e.” 24 Lelenye, “Saasaa'e, Mama, mongo lijimo iantaga'oome lia'e, seliilibo'e lia'e. 'Injooma saasaa'e lijimo seliilibo'e lia'e, baa mongo lijimo me'e'ito 'a'aapangkatuu 'apapaila'o'e sanu bineeme laupe nebali juniaa. Pa laupe pine'ebalia juniaa, 'asasayangoome lia'e, toutou'ome.” Lelenye, “Li'oe, Mama, sondoondolongonye. 25 Soula too nu juniaa lauje me'o'ootoiana'e li'oe, lia'e bui toutou'o ne'o'ootoiana'e li'oe. Ma mongo lijimo murito'e napatasonyome, lia'e pinopolampaamomae. 26 Li'oe pinopo'itaa'o'e lijimo, ma lia'e taataruse momatasa'e, baa lijimo masayange li too seliolio 'asasayangoome lia'e. Ma li'oe 'upaapatasa'e lijimo murite, baa lia'e ma lijimo pada 'oso'osounge.”
1 Notou'oma'e nogombo'a'e Siamanye i Yesuse, liio ma mongo muritonye, nelampa ma'o santaba nu Ngeesu Kidirone. La'e santaba nu Ngeesu Kidirone, selibo'a petu pinomiara nu too wuuwunga ma 'a'ayu. 2 - 3 I Yesuse ma muritonye nongoutu'a na'o lii'e. I Yudase sanu nombee i Yesuse li musu'onye, toutou'o nootoinye poma'oangi si Yesuse, pa 'ulenge luulu mongo i Yudase moutu'a ma'o lii'e. 'Ulenge lii'e si Yesuse, si Yudase nodua'omaime. I Yudase nonutula'omae saagata kantara, ma mongo toponjaga Labonge Potitiangkopange li Siopu. Kapala nu 'imame, ma too Parisi nejaima'e kantaranye kangkaima'e i Yudase, ma'o pe'ipela'opinye i Yesuse. Topela'ope, nengelampama'e moonope, si'o'onima'e ilo ma toga ma bagiana'u pakakase nopengewa nu jimo musu'e. 4 Toutou'o nootoi ni Yesuse sesanye nototoloinye, ma liio bui nolabotoma'omoe lijimo, na'o no'utanya, lelenye, “ 'Oigaa nointugomie?” 5 Lijimo nengimbate, lelenye, “I Yesuse, too nu Nasarate, nointugomame.” I Yesuse nomeiluma'e, lelenye, “Lia'e i Yesuse.” I Yudase sanu nobee i Yesuse nonsilau'ome kantara lii'e. 6 Tandaa pineiluma'e ni Yesuse, “Lia'e i Yesuse,” lijimo netemundure ma netesambulengange. 7 'Injopa i Yesuse baabaliimoe no'utanya, lelenye, “ 'Oigaa nointugomie?” Lijimo nengimbatomoe, lelenye, “I Yesuse, too nu Nasarete.” 8 I Yesuse nomeiluma'e, lelenye, “Pineilu'uma li'eme, lia'e i Yesuse. 'Ono lia'a nointugomie, murito'e paapatubayama'a melampa.” 9 Ginombo'a'onye 'a'aii'e, baa teturu'e gombo'onye pineilunyoma'e Siamanye, lelenye, “ 'Antage too iantaga'oome lia'e, lauje sotootoo binayaa'o'e ma'o morugi.” 10 I Simone Petaruse 'epiginge. Winuyungonya pigingonye palaruu nopepatea'onye. Tapi tinoto'onyoma'e pejaiongu 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye, bui no'ono tuli'e la'e moanongonye natalase. Tope nu pejaionge ilembasangi Petaruse 'oi Malakuse. 11 I Yesuse nomeilu i Petaruse, lelenye, “Sisipa'a pigingoome. Leleeme, da, lauje 'utarimaa sesa'e tinantua'omae ni Siama'e?” 12 'Injopa kantara saagate, mongo kapalanye, mongo toponjaga Labonge Potitiangkopange li Siopu, nengela'ope i Yesuse ma i Yesuse pinunguangu jimo. 13 Liio luulu 'inoni nu jimo na'o li tolo ni Hanase. I Hanase memeniangi Kayapase. Uatu tounge 'injoo'e, i Kayapase 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye. 14 Ma i Kayapase luulu nomeilu tosia'angu too Yahudi, lelenye, “Paila'onyoma'opa bui sotoo mate mombolosi li'ite sabansaange too Yahudi.” 15 I Simone Petaruse ma sotooa murite santaninye nomapautusoma'e i Yesuse. Jeiangi Petaruse, pine'o'ootoiana'u 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye, 'injooma liio binayaa'e nensio'oma'e li tutumbalangonye, na'o siisiligoma'e i Yesuse. 16 Tapi i Petaruse lauje natarusoma'e, bui nedaange la'e te'e nu tondo'e. 'Injopa jeiangonye sanu pine'o'ootoiana'u 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye, nongulele na'o nogombo'a'e bengkele toponjaga bamba nu tondo'e, baa nobayaa'onya i Petaruse mensio'oma'e. 'Injopa i Petaruse pineiwuangoma'e nu jeiangonye ma pe'ipensio'inyoma'e li tutumbalange. 17 I Petaruse nensio'oma'e, 'injopa bengkele toponjaga bamba nu tondo'e, no'utanya, lelenye, “Lauje mongo li'oa muritu too ila'ope 'injaane?” Lele ni Petaruse, “Laujo!” 18 Pejaiongu togu labonge ma toponjaga Labonge Potitiangkopange li Siopu, nongontawunge pinelenuangu jimo, pa mojolo. Mongo i Petaruse na'o nelenu, nopo'olo kangkai lijimo. 19 'Ulenge po'ono melenu i Petaruse, i Yesuse pino'utanyaangu 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye, lelenye, “Mongo igaa muritoome ma poongundeeme gaugaa?” 20 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Poongunde'e ampa'u li tolo nu toogoote. Lia'e nongunde ampa'u li peinsonangu too Yahudi melibolibo'e ma li Labonge Potitiangkopange li Siopu. Lia'e lauje soo'uo'u nongunde soosoyo'e. 21 Jeinogaa lia'e ma nopo'utanyaiime? Po'utanyai li too no'olongo gombo'o'e. Kana nootoi nu jimo gombo'o'e.” 22 Tandaa nogombo'oma'e 'a'aii'e i Yesuse, sotoo toponjaga meense'e liio, nonapa'ome laku ni Yesuse ma lelenye, “Makasaro poomeiluumoma'e 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye!” 23 'Injopa i Yesuse nengimbate, lelenye, “ 'Onjo sala gombo'a lia'e, peilumaa bai 'antagegaa sala'e. 'Onjo mo'onoa poogombo'o'e, jeinogaa lia'e ma notapa'iime?” 24 'Injopa 'ulenge puupungu i Yesuse, pine'iatola'oma'ome ni Hanase na'o i Kayapase. 25 'Ulenge leelenu i Simone Petaruse, liio baabaliimoe pino'utanyaangu too, lele nu jimo, “Lauje mongo li'oa muritu too ila'ope 'injaane?” I Petaruse bui nonsaungomoe baabalii, lelenye, “Laujo!” 26 'Injopa sotoo pejaiongu 'Imame 'A'aapangkatonye Pangka'onye, soungaangu too tinalasa'i Petaruse tuli'onye, mongo liio nogombo'a'oma'omoe i Petaruse, lelenye, “Jee, 'inito'uo li'oe li pinela'opange too 'injaane!” 27 'Injopa i Petaruse bui nonsaunge baabalii. Noopusoma'e nonsaunga i Petaruse, manu'e nekongkoro'ome. 28 Bia titieleomaime, i Yesuse la'e labongi Kayapase 'injopa 'inonime na'o li labonge giombange, pomoiaangu gubenuure. Gubenuure pamarinta li atangonyoma'omoe. Tosia'angu too Yahudi nodua'oma'e li labongu gubenuure, lauje taataruse nensio'oma'e. Pa ada'u jimo, 'onjo daadange pooraarame Ilabata'u Siopu, lauje mebali nolau'i nu too lauje Yahudi, ma gubenuure, too nu Roma. Pa 'ono nolauia jimo, laume mebali 'uminage polaalambotange Ilabata'u Siopu. 29 Tandaa lauje nensio'oma'e lijimo, i Pilatuse neluangomae nai no'utanya, lelenye, “ 'Onugaa pinonsalaa'omie too 'inonimimae?” 30 Lijimo nengimbate, lelenye, “ 'Onjo lauje na'asala liio, lauje mai pe'iurusomame li'oe.” 31 I Pilatuse nejai lijimo, lelenye, “La'o pongonguruse amboambo'omia too 'injaane. Pongonuru'a'e ada'omie.” Lijimo nengimbate, lelenye, 'Li'ame lauje binayaa'u pamarinta nu Roma monguruse too dua'e nopa'apatete.” 32 Sanaula toutou'o tinantua'i Yesuse no'apatea'onye, ma jalangonye 'injoo'e, bia jalangu too nu Roma mepate too 'asala. 'Injooma lauje too Yahudi nonguruse nepate liio, baa neteturu'e 'a'aime tinantua'i Yesuse. I Pilatuse nensio'omoe lalongoma'e nu labongonye. 33 'Injopa i Yesuse pineiwuangonye ma pino'utanyaangonye, lelenye, “Li'oa ponosia'anangu too Yahudi?” 34 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Poondua'u amboambo'ooma lia'e leleeme ponosia'anangu too Yahudi, bai pineilu nu sotoonye?” 35 I Pilatuse nogombo'e lelenye, “Je gaugaungomoa lia'e ma nopo'utanyaiime 'a'aii'e? Lia'e lauje too Yahudi. Too sabaabansa li'oe ma mongo kapala nu 'imame 'agama Yahudi nongkonia'omae li'oe mai pe'iurusonye lia'e. 'Onugaa salaame?” 36 Lele ni Yesuse, “Lia'e lauje momarinta li juniaaine. 'Onjo li juniaaine parintaongo'e, kana pejaiongo'e mengewa, baa lia'e lauje nola'opu too Yahudi. Sanaula parintaongo'e la'e selibo'onye.” 37 'Injopa i Pilatuse no'utanya, lelenye, “Gombo'oome 'a'aii'e tutuua ponosia'anange li'oe?” I Yesuse nomeiluma'e lelenye, “Leleeme lia'e ponosia'anange. 'Injooma lia'e nai pinembu'aa'e li juniaaine, pinolaia'o'e monantua'e sanu tutuu. Tunggalu too nopo'osouninya sanu tutuu, kana me'ilongoa'e gombo'o'e.” 38 I Pilatuse no'utanya, lelenye, “ 'Onugaa 'odua'angonye sanu tutuu?” 'Injopa i Pilatuse nongulele li aangonyoma'e na'o nomeilu toogoote, lelenye, “Lauje sipato'e too 'injoine notimbana'e 'asala, pa lauje 'inito'ito'a salanye.” 39 Lelenye, “Nopogubiasamie tunggalu sotounge li'eme moraarame Ilabata'u Siopu, ma nopogubiasa nu pamarinta mopopolapase sotoo la'e seele. Seilumia 'ulapasa'e Ponosia'anangu too Yahudi?” 40 Toogoote nengimbate ne'elebaleba, lelenye, “Liio 'inyaa nolapasa'e! I Barabasa seilumame.” I Barabase, topepaapate ma nengewa pamarinta nu Roma.
1 'Injopa i Pilatuse nejai kantaranye na'o noamelesange i Yesuse. 2 Notou'oma'e noamelesange, 'a'aimomoe balaunge 'olui binanebelu kantara ma sinongkoa'u jimo li ba'i ni Yesuse. Kainge meegange ginaadu jimo pinonyawu'a'onye i Yesuse, pinopobali nu jimo 'a'aime ponosia'anange. 3 Lijimo laalau na'o nopo'undunge li tolo ni Yesuse, mopobali 'a'aime mekoru ma ilaalauangu jimoa nogombo'e nogisina'e i Yesuse, lelenye, “Li'oe ponosia'anangu too Yahudi li babo'onyome, ambo'onya mo'umura!” 'Injopa lijimo nonapa'e laku ni Yesuse. 4 I Pilatuse neluangomoe na'o nogombo'a'e too Yahudi, lelenye, “Taima'a, liio 'uluana'omae baa maptasomia lauje 'asanu 'uponsalaa'e.” 5 Peeluangomae ni Yesuse, soosongkome balaunge 'olui ma saasawu'ome kainge meegange. I Pilatuse nomeiluma'e toogoote, lelenye, “Taima'a, 'injoinime too 'inonimimae!” 6 Tandaa i Yesuse 'initoma'e nu toponjaga ma kapala nu 'imame, lijimo 'elebaleba lelenye, “Paku li 'ayu io! Paku li 'ayu io!” I Pilatuse nomeiluma'e lijimo, lelenye, “Amboambo'omima ma'o momaku, pa lia'e lauje soo'uo'u 'asanu 'uponsalaa'e liio.” 7 Lijimo too Yahudi bui neenggese nogombo'e, lelenye, “ 'Injoine ada'omame. 'Onjo too mogombo'e molimbabo'e li Siopu Alata'ala, kana nopatei. Too 'injoine, liio lelenye Unga nu Siopu Alata'ala. Gombo'e 'injoo'e molimbabo'e li Siopu. Sipato'e liio nopatei.” 8 Tandaa ilongo ni Pilatuse gombo'u jimo, neniangoma'omoe 'owuwulenye monimbana'e i Yesuse 'asala. 9 'Injopa i Pilatuse nentamama'omoe lalongoma'e nu labongonye ma no'utanya i Yesuse, lelenye, “Too la'egaa li'oe?” Tapi i Yesuse lauje nengimbate. Lele ni Pilatuse, “Pee, lauje nopogombo'a'ooma lia'e? 10 Lauje nootoiima lia'e togu popo'ootoi molapasa'e bai mepate li'oe?” 11 'Injopa i Yesuse nengimbate, lelenye, “Sanaula li'oe binayaa'u Siopu Alata'ala, 'injooma togu popo'ootoi monguruse lia'e.” Lelenye, “Li'oe pine'ipongurusangu too lia'e, 'injooma too nejai moboatonyoma'opa salanye.” 12 La'e poogombo'i Yesuse 'a'aii'e, nopaapari'ome ni Pilatuse mengintuge jalange baa i Yesuse nolapasa'e. Tapi too Yahudi taataruse 'elebaleba, lele nu jimo, “ 'Onjo nolapasa'ooma too 'injaane, li'oe lauje sebiibia i Kaisare. Pa 'onjo too molimbabo'e lelenye amboambo'onye ponosia'anange, liio mengewa i Kaisare.” I Kaisare ponosia'anangu too nu Roma. 13 Tandaa ilongo ni Pilatuse gombo'u jimo, i Yesuse iluana'onyomae li tolo nu toogoote. 'Injopa i Pilatuse nopodungko'e li kadera nu toponguruse, pa liio mongkoloa'e timbanangonye. Tope nu pongurusange 'onjo basa Yahudi, Gabata, pa basale lii'e, bui polu iadala'e. 14 Uatu i Pilatuse nopodungko'e li kadera pongurusange, meense'e panaseleo eleo, ma sembengipe la'ee'e, Poraarameange Ilabata'u Siopu. 'Injopa i Pilatuse nogombo'a'e tosia'angu too Yahudi, lelenye, “Taima'a, 'injoinime ponosia'anangomie.” 15 Tapi lijimo 'elebaleba, lelenye, “Lauje seilumame liio! Pakume li 'ayua!” I Pilatuse nogombo'a'e lijimo, lelenye, “Jee, 'upakua ponosia'anangomie?” Lijimo kapala nu 'imame nengimbate, lelenye, “Lauje 'asantaninye ponosia'anangomame, bui i Kaisare!” 16 'Injopa i Yesuse binayaa'ome ni Pilatuse kantaranye ma'ome pe'ipakunye li 'ayu. 17 I Yesuse 'inonime nu kantara ma'o nopatei. Lijimo la'e kampunge Yerusaleme, i Yesuse suusumbi 'ayu nopomakui liio, na'o wuyule Gologota. 'Onjo basa nu too Yahudi, Gologota, antu'onye wu'u nu ba'i. 18 Li wuyulome lijimo, i Yesuse pinakume li 'ayu. Ma mongo dootoo pinaku mosimbilile liio. 19 Pine'itulisi Pilatuse li tulade, “I YESUSE, TOO NU NASARETE, PONOSIA'ANANGU TOO YAHUDI.” 'Injopa tulade pine'iembea'onye li 'ayu pomakuange i Yesuse. 20 Nogoote too na'o nombaca tulade, pa pinepateange i Yesuse meense'e Yerusaleme. Tinulise li tulade basa tolubagiange, basa Yahudi ma basa Yunani, ma basa nu Roma. 21 Kapala nu 'imamu too Yahudi nomeilu i Pilatuse, lelenye, “ 'Aimee'e notulisa PONOSIA'ANANGU TOO YAHUDI. Paila'onya nobali'ooma monulise, liio LELENYE Ponosia'anangu too Yahudi.” 22 I Pilatuse nengimbate, lelenye, “ 'Injoo'a tinuliso'e, 'injo'injoo'unyome.” 23 Notou'oma'e pinaku nu kanatara li 'ayu i Yesuse, pakeangonye pinotilalu jimo apate tesoboaange, mongo kaingi Yesuse lauje jaajaunge, ginaadu jimo. 24 Lijimo kantara nengegogombo'ange, lelenye, “Abai nodiidilisota kainge 'injoine. Ambo'onya nopesasagaanite.” 'Injopa kaingi Yesuse pinesasagaanangu jimo, neteturu'e gombo'u Siopu toutou'o tinulise 'ulenge luulumae, lelenye, “Pakeango'e pinotilalu jimo, ma kainge pinesasagaanangu jimo.” 25 Peepeese mesasagaange kainge kantara, siina ni Yesuse 'olo'olo li jei nu 'ayu pinomakuange i Yesuse, ma mongo posiinao ni Yesuse, ma i Maria silapi ni Kopase, ma i Maria too nu Magalena, joojoo 'olo'olo lii'e. 26 Tandaa 'inito ni Yesuse siinanye ma mongo murite no'asa'asayaninye, liio nomeilu siinanye, lelenye, “Inage, 'injaaname ungaame.” 'Injopa i Yesuse nomeilu muritonye, lelenye, “ 'Injaaname siinaame.” La'e gombo'i Yesuse 'a'aii'e, murite 'injoo'e neiwuangome siina ni Yesuse ampanye sinalalana'onye li labongonye. 28 Napatasi Yesuse 'antage 'eseseilu ni Siamanye pineilunyomae pina'aakoronyome. 'Injopa liio nogombo'e, lelenye, “Mo'ogange 'uepe.” 'Injooma pinogombo'a'onye 'a'aii'e, pa teturu'e gombo'u Siopu tinulise 'ulenge luulumae. 29 Li pinepateange i Yesuse tinajaa'u too 'einunonge mengilu. 'Injopa kainge iemea'u too li inunonge mengilu, 'injopa sinadana'onye li tampa'u panga nu 'ayu isope, ma pino'odua'onyoma'e li bibi ni Yesuse. 30 Tandaa imimisangonyoma'e inunonge, i Yesuse nogombo'e, lelenye, “Naakorome.” Notou'oma'e nogombo'e 'a'aii'e i Yesuse, nopo'undunge ampanyome nate. 31 Ada'u too Yahudi 'onjo eleo nu Sabate, lauje nopapatubayanya too paapaku li 'ayu. 'Inapatea'i Yesuse, eleo nu Jumaa'e, ma sembengipe la'ee'e, eleo nu Sabate, bui lauje eleo nu Sabate biasa. 'Injoine eleo nu Sabate giombangonyoma'ope. Pa eleo nu Sabate 'injoo'e, saapiapime pooraarame nu jimo. La'emae saba'e 'injoo'e, tosia'angu too Yahudi na'o nomongi la'e i Pilatuse, baa tambe'e nu too pinaku li 'ayu pei'ologa'onye, baa meingkasome mate ma batanganu jimo noluga'ome. 32 'Injopa too pinaku mosimbilile i Yesuse, soosotoo tambe'enye na'o 'inologangu kantara. 33 Insa dinua'oma'e nu jimo i Yesuse, nateme. 'Injooma tambe'enye laume 'inologange. 34 Tambe'e ni Yesuse lauje 'inologange, ma sotoo kantara nondutule solipinye, ma neluangomaa ogo ma laa. 35 - 37 'Injooma lauje 'inologange tambe'e ni Yesuse, pa tuuturu'e gombo'u Siopu tinulise 'ulenge luulumae, lelenye, Wu'unye sabui sombu'u lauje noologa'e. Mongomoe gombo'u Siopu 'injoine neteturu'e, lelenye, Lijimo monyilige too dinutulonye. 'A'aii'e gombo'u Siopu tinulisome toutou'o 'ulenge luulumae. Sotooa lii'e, amboambo'onye ne'e'ito, ma 'antage 'initonye pineilunyomae. Poomeilunye ampa'u tutuu. Nootoinye poomeilunye ampa'u tutuu, ma liio monantua'e, baa mongo li'eme momaracaya. 38 'Eipuliangonyoma'e 'oi Yusupe, too nu Arimatea, na'o i Pilatuse, na'o nomongi batangani Yesuse baa ma'o nokuwuronye. I Yusupe muriti Yesuse, tapi liio nonyoonyoyo'e pa no'owulea'onya tosia'angu too Yahudi. I Yusupe na'o nomongi, binayaa'i Pilatuse batangani Yesuse na'o iuluga'onye ampanye 'inoninyome ma'o nokuwure. Mongo i Nikodemuse na'o nondulu i Yusupe. 39 'Ulenge uatu tutuwu i Yesuse, mongo i Nikodemuse nelologangoma'e li benge. I Nikodemuse na'o nondulu i Yusupe ma liio nongkoni ulame membongi. Ulamonye doobagiange pinopolau'e, topenye muure ma gahara. 'Oboboatu ulame 'inoninye 'alabi tolumpulu kilo. 40 Lijimo doluo, ulaulame batangani Yesuse ma taataruse beebebele gandise. Poomiara nu jimo batangani Yesuse, tuuturu'e ada'u too Yahudi. 41 Meense'e pinepateange i Yesuse, 'epetu pinomiaraangu too wuuwunga ma 'ayu. Ma li petu 'injoo'e, 'opolu diapa'e iloso'ange pinogutu kuwure, tapi laupe pinengembeange too nate. 42 I Yusupe ma i Nikodemuse nasarame, pa meense'ome pooraarame nu jimo. Polu diapa'e iloso'ange pinogutu kuwure, meense'e Gologota, 'injooma i Yesuse na'ome kinuwuru jimo lii'e.
1 Eleo nu Duminggu, i Maria nu Magalena noniinieleo nelampa na'o li kuwuri Yesuse. Nodua'oma'e lii'e, 'initonya polu pinongambota'e bamba nu kuwure, naalisome. 2 Tandaa 'initonye boobo'ame kuwure, liio nekaka'ange, na'o i Simone Petaruse ma jeiangi Petaruse sotoo, sanu no'asa'asayani ni Yesuse. I Maria na'o nomeilu lijimo, lelenye, “Batangani Tuhane, ialisa'ome nu too la'e kuwure, bai na'o 'inembea'u jimo 'ampigaa, lauje 'uotoi.” 3 - 4 'Injopa i Petaruse ma jeiangonye nangana'o kuwure. Lijimo pada kaakaka'ange, tapi jeiangi Petaruse neteluulu nodua'e li kuwure, pa liio mo'osinye. 5 Jeiangi Petaruse nonisilungoma'e lilalongu kuwure ma 'initonye gandise pinongkalua'e 'ulenge laalamba'e lii'e, tapi liio lauje nentamama'e. 6 'Injopa i Simone Petaruse ipuli nodua'e li kuwure selengaange pinentamaangonyoma'e. 7 Nentamama'e io, 'initonye gandise pinongkalua'e laalamba'e lii'e, ma poongkalu ba'i ni Yesuse, pini'ua'e paipaila'e ma laalamba'e selibo'onye. 8 'Injopa murite sanu neteluulu nodua'e li kuwure, nentamama'omoe ma 'initonye gandise pinongkalua'e, pinaracayanyome i Yesuse tunuwumoe ma membaunge. 9 Soula pinaracaya nu jimo i Yesuse tunuwumoe, laupe napatasu jimo 'antage gombo'u Siopu liio nonatua'e liio kana tunuwu baabalii, ma nembaunge. 10 'Injopa si Petaruse neteule labongonyoma'e. 11 I Maria 'ulenge 'olo'olo li tolo nu bamba nu kuwure ma liio mbaambagi. 'Ulenge mbaambagi, liio nonisilungoma'e kuwure ma 'initonye mala'ikate doluo si'akabaya 'ememease. 12 Lijimo duudungko'e li pinongkelunangi Yesuse, sotoo li ba'iangonye, sotoo li onjoangonye. 13 'Injopa i Maria pino'utanyaangu mala'ikate, lelenye, “Jeinogaa li'oe ma membagi?” I Maria nengimbate, lelenye, “ 'Injooma lia'e membagi, pa Tuhano'e ginaadome nu too, ma lauje 'uotoi bai na'o 'inembea'u jimo 'ampiga.” 14 Poombaliolonyoma'e, i Yesusomoe li tolonye, bui laupe nootoi ni Maria bai 'injoo'uma i Yesuse. 15 Mongomoe i Yesuse no'utanya, lelenye, “Jeinogaa li'oe me membagi? 'Oigaa nointugoome?” Sinangka ni Maria, too 'injoo'e bui topomiara gayape lii'e, 'injooma liio nogombo'e, lelenye, “ 'Onjo li'oa nonggaade batangani Yesuse, tujua'omaa bai 'ampiga pinengembeangoome, baa ma'o 'ugaade.” 16 Lele ni Yesuse, “Maria.” 'Injopa i Maria tunoloa'e i Yesusoma'e, ma nogombo'e, lelenye, “Raboni!” Raboni, 'onjo basa Yahudi, antu'onye guru. 17 Lele ni Yesuse, “ 'Aipee'e nogamai lia'e, pa lia'e laupe neteule Siama'uma'e. La'ope peilua murito'e lia'e daadaange meteule ma'o Siama'e, pa Siama'e, Siamamime, ma Siopu'e, Siopumime.” 18 'Injopa i Maria nu Magalena na'o nomeilu muriti Yesuse, leleye, “I Tuhane 'inito'ume.” 'Injopa joojoo gombo'i Yesuse, na'o iulala'i Maria li muriti Yesuse. 19 Peembaungi Yesuse eleo nu Duminggu, ma eleo 'injoo'e, moonopoma'e, muritonye si'einsonge li labonge. Bamba nu labonge sinimpoda'e tutuu, pa no'owu'owulea'u jimo tosia'angu too Yahudi. 'Injopa 'eli'elipata lijimo, insa 'initonye i Yesuse lii'ume. I Yesuse nogombo'a'e muritonye, lelenye, “Pangasabara nyaamie, da.” 20 Notou'oma'e nogombo'e 'a'aii'a i Yesuse, 'injopa ba'atu paku li 'umbungonye, ma ba'atu tabala li solipinye, pinopo'itaa'onye li muritonye. Tandaa 'inito nu muritonye i Tuhane, lijimo nangadandalangome tuu. 21 I Yesuse nogombo'a'oma'omoe baabalii, lelenye, “Pangasabara nyaamie, da. 'A'aime lia'e pinopolampamae ni Siama'e nai li juniaaine, mongomoe li'eme, da, 'upopolampa seliolioo'e ma'o ligaungu juniaa.” 22 'Injopa i Yesuse nangombo'a'oma'e li muritonye ma nogombo'e, lelenye, “Pongonarimama Nyaa nu Siopu. 23 'Onjo li'eme monantua'e li too salanye ilapasa'ome, da, tutuume na'alapase. Tapi 'onjo li'eme monantua'e li too bui 'asala, bui toutou'o 'asala. 24 Lijimo muriti Yesuse sompulu ma doluo. Sounga 'oi Tomase pononopeangu too 'oi Pinga. I Yesuse nai nopolio kangkai muritonye, 'oi Tomase lauje lii'e. 25 Jeiangonye nomeilu i Tomase lelenye, “Li'ame, da, ne'e'ito i Tuhane.” I Tomase mombaambaro, lelenye, “ 'Onjo lauje 'u'itoa ba'atu paku li 'umbungonye, ma lauje 'usolola'oma'a sowua'e li ba'atonye, ma lauje 'usolola'oma'a 'umbungo'e li solipinye, lauje soo'uo'u 'uparacaya, da.” 26 Baabaliimoe sounsula Duminggu, muriti Yesuse 'uninsona'ome li labonge. Mongo i Tomase lii'ume. Soula siisimpode tuu bamba, insa 'inito nu jimo i Yesuse lii'umoe. I Yesuse nogombo'e lelenye, “Pangasabara nyaamie, da.” 27 'Injopa i Yesuse nogombo'a'e i Tomase, lelenye, “Taima'a 'umbungo'e, da, nai solola'oma'a sowuaame, ma solola'oma'e li solipi'e 'umbungoome. 'Aimee'a mombaambaroa, da. Ambo'onya pomaracayama.” 28 I Tomase nogombo'e, lelenye, “ 'Injoinime Tuhano'e ma Siopu Alata'ala'e!” 29 'Injopa i Yesuse nomeilu i Tomase, lelenye, “ 'Initoomome lia'e, da, 'injooma li'oe 'aparacayame. Tapi mongo 'injoine 'upeilumae. Soula too laupe ne'e'ito lia'e, ma toutou'o noparacaya, dandalangonyoma'opa nyaanye.” 30 'Ulenge 'ogogoote pomatuange me'eherange pinopo'itaa'i Yesuse li muritonye bui lauje tinulise li buku 'injoine. 31 Sagaa'oma tinulise liine, baa noimana'omie i Yesuse tutuu i Karisuse, Unga nu Siopu Alata'ala. Ma la'emae noimana'omia i Yesuse, li'eme ma'agaade tutuwuange bou.
1 Neendeendema'e, i Yesuse nopoliomoe kangkai muritonye, li pipitu dagate Tiberiase. 'A'aiine umaumanongonye. 2 Muriti Yesuse insoinsonge pitutoo. Lijimo pitutoo i Simone Petaruse, ma i Tomase pononopeange i Pinga, ma i Nataneale too nu Kana li Galilea, mongo unga ni Sebedeuse doluo, ma mongo doluo muriti Yesuse santaninye. 3 I Simone Petaruse nomeilu li jeiangonye, lelenye, “Lia'e ma'o mesaga i'ange.” Jeiangonyomoe nengimbate, lelenye, “Mongome li'ame, da, ma'o.” 'Injopa lijimo joojoome nesabe li payangane. Seesembengima'e pinesagaangu jimo i'ange, lauje na'agaade sowuuwua. 4 Saasambatomae i Yesuse nopo'olo li baoange, tapi lauje nootoi nu muritonye bai 'injoo'a i Yesuse. 5 'Injopa i Yesuse nolebama'e muritonye, lelenye, “Da! Lauje na'agaada li'eme i'ange?” Lijimo nengimbate, lelenye, “Lauje sowuuwua!” 6 Lele ni Yesuse, “Pengelumbua'oma'e li moanongu payangane jalamie, baa ma'agaade.” Lijimo nonuru'e gombo'i Yesuse ma tandaa ilumbua'oma'e nu jimoa jala, 'ogogootu i'ange neteisi li jala, laume nababo nu jimo nombuate li payangane. 7 'Injopa murite sanu no'asa'asayani ni Yesuse, nomeilu i Petaruse, lelenye, “ 'Oi Tuhane, da, 'inju'umae.” Tandaa iotouangi Simone Petaruse i Tuhane 'olo'olo li baoange, liio nomaamari'e nekabaya, pa 'a'ayale, 'injopa netumpa'e li dagate ma nelolonange baoangoma'e. 8 Murite santaninye ononge, bui saasabe li payangane baoangoma'e. Jala nowu'e nu i'ange bui giniulope nu jimo, pa laume 'ega agaala baoange, biasa teonompulu lapape. 9 Nosonggaloma'e lijimo, 'inito nu jimo na'aapi bui tutugonyope ma i'ange wuuwunsale lii'e, ma 'oroti laalamba'e meense'e api. 10 'Injopa i Yesuse nejai lijimo, lelenye, “Pongonggaadoma'e i'ange jinalamie.” 11 I Simone Petaruse na'o nopo'olo la'e payangane na'o nondulu nonggiule jala baoangoma'e. Ma jala nowu'e nu i'ange sinampuata'ome nu jimo. I'ange li jala na'abasagange, 'ogogootonye magatuse ma limampulu ma toluwua. Soula ibaboo'e i'ange, jala lauje nagaute. 12 I Yesuse neiwuange muritonye, lelenye, “Mangamaime, da, pengetambale.” Lijimo murite lauje sotootooa ne'ebentenge no'utanyama'e bai 'oiga liio, pa napatasome nu jimo 'injoo'e i Tuhane. 13 'Injopa i Yesuse nonggaade roti ma pinotilala'onye li muritonye. Ma mongo i'ange pinotilala'onye lijimo. 14 I Yesuse tunuwu baabalii ma nembaunge la'e kuwure, 'otoluinsana'onyeine nopolio kangkai muritonye. 15 Noopusoma'e netambale lijimo, i Yesuse nentoulili i Simone Petaruse, unga ni Yona, lelenye, “Leleeme Simona, li babo'onyoma'opa 'asasayangoome lia'e, 'injopa joojoo jeiangoome 'injaane?” I Petaruse nengimbate, lelenye, “Napatasoome, Tuhane, 'asasayango'e li'oe.” 'Injopa i Yesuse nejai, lelenye, “Piara'omae paipaila'a too mengimana'e lia'e, 'a'aime too momiara paipaila'e unga nu domba.” 16 'Odooinsana'onye i Yesuse no'utanyamoe i Petaruse unga ni Yona, lelenye, “No'asayaniima lia'e, Simone?” I Petaruse nengimbate, lelenye, “Napatasoome, Tuhane, 'asasayango'e li'oe.” I Yesuse nejai, lelenye, “Atuatua'a too mengimana'e lia'e, 'a'aime too mangatu dombanye.” 17 'Otoluinsana'onye i Yesuse no'utanya i Petaruse unga ni Yona, lelenye, “No'asayaniima lia'e, Simone?” 'O'oondonge nyaa ni Petaruse, pa toluinsangoma pino'utanyaangi Yesuse, lelenye bai masayange. I Petaruse nengimbate, lelenye, “Nugaungenuga, Tuhane, joojoo nootoiime. Kana mapatasoome 'asasayango'e li'oe.” 'Injopa i Yesuse nejai, lelenye, “Atuatua'a too mengimana'e lia'e, 'a'aime too mangatu dombanye. 18 Tuututuu 'upeilumae, da, 'ulenge molumbaa li'oe, 'ono netendolonga sagaraame, peelampaame sa'aa'alawutana'onye. Tapi meisima'a li'oe, da, nouyuna'ooma ongkongoome ma nopungui nu too ma no'oninye ma'o 'antage lauje seiluume.” 19 Poogombo'i Yesuse 'a'aii'e nonantua'e no'apatea'i Petaruse sanu mongapangkata'e Siopu Alata'ala. 'Injopa i Yesuse nomeilu i Petaruse lelenye, “Ponunuute lia'a, da.” 20 Sotoo murite sanu no'asayani ni Yesuse nonuute lijimo. Murite 'injoo'e 'uninange daadada i Yesuse li porameange, ma liio no'utanyama'e i Yesuse bai 'oiga nombee i Tuhane li musu'onye. I Petaruse laalampa kangkai i Yesuse nombaliole ma nonyiligoma'e murite 'injoo'e'. 21 Tandaa 'inito ni Petaruse jeiangonye tuutuutoma'e, liio no'utanya, lelenye, “Je liio 'injoine, Tuhana, mo'odua'e nugaa?” 22 I Yesuse nengimbate, lelenye, “Bai 'ubenii ponuuange liio dua'e 'upongulela'omae, lauje li'oa togu popo'ootoi, bui lia'e. Tapi li'oe, bui ponuunuute lia'e.” 23 Poogombo'i Yesuse 'a'aii'e, lijimo 'aparacaya bui nasala antu'e. Pa lijimo nengebaabambalangome, murite 'injoo'e laume maamate. Sanaula lauje tinantua'i Yesuse murite 'injoo'e laume maamate, bui lelenye, “Bai 'ubenii ponuuange io dua'e 'upongulela'omae, lauje li'oa togu popo'ootoi, bui lia'e.” 24 'Injo'injoininyome murite nonantua'e ma nonulise joojoo isi nu buku 'injoine, ma napatasomame gombo'onye ampa'u tutuu. 'Ulenge 'ogogoote gugutuangi Yesuse lauje joojoo tinulise. 25 Pa li pikirango'e, 'ono patugu gugutuangi Yesuse tinulise li buku, 'ogogootu buku, lauje ondolo li juniaaine. Dua'eine.