The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Matius 1

1:1 Iti daftar datu nini Yesus Kristus, utus Dawid, utus Abraham. Teka hi Abraham hampe hi Dawid, tasatat kawan ngaran kalayiti: 1:2-6a Abraham, Ishak, Yakub, Yehuda anri kawan pulaksanaini, Peres anri Zerah (ineh here hi Tamar), Hezron, Ram, Aminadab, Nahason, Salmon; Boas (inehni hi Rahab), Obed (inehni hi Rut), Isai, anri Raja Dawid. 1:6b-11 Teka hi Dawid hampe jaman bangsa Israel nabuang ma Babel nasatat kawan ngaran kalayiti: Salomo (inehni hi Betseba bakas darangan Uria), Rehabeam, Abia, Asa, Yosafat, Yoram, Uzia, Yotam, Ahas, Hiskia, Manasye, Amon, Yosia, Yekhonya anri kawan pulaksanaini. 1:12-16 Teka jaman bangsa Israel nabuang ma Babel hampe Yesus Kristus nakayaan nasatat kawan ngaran kalayiti; Yekhonya, Sealtiel, Zerubabel, Abihud, Elyakim, Azur, Zadok, Akhim, Eliud, Eleazar, Matan, Yakub, Yosef darangan Maria. Hi Maria yiru ngayaan Yesus sa naantuh Kristus. 1:17 Jari teka hi Abraham hampe hi Dawid, katuluhni naan ampatbalas turun. Teka hi Dawid hampe jaman bangsa Israel nabuang ma Babel naan ampatbalas turun pada. Teka jaman bangsa Israel nabuang ma Babel hampe Kristus nakayaan, naan lagi ampatbalas turun. 1:18 Kalayiti saritani neu Yesus Kristus nakayaan. Inehni hanyeyiru hi Maria, batunangan anri hi Yosef. Kude kapihuan here idarangan, bawilah tuu hi Maria haut mihawuntung. Hanye mihawuntung daya kuasa Roh Alatalla. 1:19 Hi Yosef, tunanganni yiru, erang kaulun sa mawitu bujur. Hanye ngunu nyamitus partunangan here, kude anri suni-suni, nampan hi Maria puang umangan hang penah rama. 1:20 Tawuk hi Yosef rahat mamikir-manimbang hal yiru, hanye nganupi. Hawuang upini yiru, hanye kadinung erang kaulun malekat Tuhan sa kaeau ma hanye, "Yosef, utus Dawid, ada hanyu takut narangan hi Maria; daya iya sa naan hawuang wuntungni yiru jari daya kuasa Roh Alatalla. 1:21 Hi Maria sagar ngayaan erang kaulun iya upu. Hanyu harus ngampungaran iya yiru Yesus, daya hanye sagar nyalamat ulun pidianni teka dosa here." 1:22 Katuluhni jari kalayiru nampan tulus inun sa nawara Tuhan itetei nabini, kalayiti, 1:23 "Erang kaulun wawei bujang paruna sagar mihawuntung balalu ngayaan erang kaulun iya upu. Iya yiru sagar naampungaran Immanuel." (Immanuel hawuang basa Ibrani aratini, "Alatalla naan baya takam".) 1:24 Dami hi Yosef kaelan, hanye nampalus inun sa nawara malekat Tuhan yiru ma hanye. Hanye idarangan anri hi Maria. 1:25 Kude salawah hi Maria huan ngayaan iyani yiru, hi Yosef puang mira anre anri hi Maria. Dami iya yiru nakayaan, hi Yosef ngampungaranni Yesus.

Matius 2

2:1 Yesus nakayaan hang tumpuk Betlehem hang tane Yudea; sa jari raja hang jaman yiru hanyeyiru hi Herodes. Hang tawuk yiru papire ahli ilmu bintang teka timur hawi ma Yerusalem. 2:2 Here nunti, "Hang awe iya yiru, sa nakayaan umak jari raja ulun Yahudi? Kami haut kadinung bintangni hulet hang tiba timur, kami hawi neu nyambah hanye." 2:3 Dami Raja Herodes karengei kabar yiru, hanye embah tatuu, kalayiru pada katuluh ulun hang Yerusalem. 2:4 Hanye nunyu katuluh imam kapala anri kawan guru agama bangsa Yahudi hawi bakumpul. Balalu hanye nunti ma here, "Hang awe Raja sa najanji yiru sagar nakayaan?" 2:5 Here nuing, "Hang tumpuk Betlehem hang tane Yudea. Daya kalayiti lengan sa nasurat daya nabi, 2:6 'Hanyu Betlehem, hang tane Yudea, hanyu budas puang sa pangarumis tumpuk teka kawan tumpuk hang Yudea. Daya teka hanyu sagar hawi erang kaulun pamimpin sa sagar mamimpin ulun pidianku Israel.' " 2:7 Dami kaiyuh katarangan kalayiru, hi Herodes nerau kawan ahli bintang teka timur yiru suni-suni. Balalu hanye nunti ma here hantamian here mulai kadinung bintang yiru. 2:8 Udi yiru hanye nunyu here hampi Betlehem nelang ipesen kalayiti, "Hulu tulak, antara iya yiru hampe haba. Amun haut haba, wara ma aku, nampan aku pada tulak lepuh nyambah hanye." 2:9 Balalu here tulak. Here kadinung lagi bintang sa suah dinung here hang tiba timur. Bintang yiru badahulu teka here, balalu tarie pas pintangan umbung unengan iya yiru. 2:10 Tuu leha arai here kadinung bintang yiru! 2:11 Here masuk mawuang lewu yiru palus kadinung iya yiru baya inehni hi Maria. Here ileku nyambah iya yiru, udi yiru here nguka unengan harata here, palus nyarah amas, kamanyan anri mur. 2:12 Alatalla ngampi itung here hawuang upi nampan here ada miulek nunung hi Herodes. Jari here balalu mudi mitah lalan lain. 2:13 Udi kawan ahli bintang yiru tulak, malekat Tuhan nantarang tenga ma hi Yosef hawuang upi. Malekat yiru kaeau, "Hi Herodes ngunu ngantilau iya yiru nampan munu hanye. Daya yiru ambuan, insing iya yiru baya inehni rari basingkir ma Mesir. Uneng hang yaru hampe aku bapaner lagi anri hanyu." 2:14 Hi Yosef ambuan, palus hang malem yiru jua tulak nginsing iya yiru baya inehni rari basingkir ma Mesir. 2:15 Here muneng hang yaru hampe hi Herodes matei. Kalayiru tulus tuu inun sa nawara Tuhan itetei nabini, kalayiti, "Aku nerau Anakku teka Mesir." 2:16 Dami hi Herodes karasa kawan ahli bintang teka timur yiru nipu hanye, hanye sangit tatuu. Balalu hanye marentah nampan munu katuluh kawan iya upu sa baumur rueh taun maimbe hang Betlehem nelang sakitarni. Yiru sasuai anri katarangan sa iyuhni teka kawan ahli bintang yiru neu wayah bintang yiru mulai dinung. 2:17 Jadi anri kalayiru tulus inun sa suah nawara daya nabi Yeremia, kalayiti, 2:18 "Hang Rama naan rengei lengan tangis tungkau. Hi Rahel nangis kawan anakni; hanye puang hamen narariu, daya here puang uweng lagi." 2:19 Dami hi Herodes haut matei, tawuk hi Yosef magun hang Mesir erang kaulun malekat Tuhan nantarang tengani lagi ma hi Yosef hawuang upi. 2:20 Malekat yiru kaeau, "Kawan ulun sa ngunu munu iya yiru haut matei. Daya yiru ambuan, alap iya yiru baya inehni palus insing here mudi ma Israel." 2:21 Maka hi Yosef ambuan, balalu nginsing iya yiru baya hi Maria mudi ma Israel. 2:22 Kude dami hi Yosef karengei hi Arkelaus, anak Herodes nganti ambahni jari raja hang tane Yudea. Hi Yosef takut mudi ma yaru. Udi hanye haut kaiyuh patitah teka Tuhan hawuang upi, hanye tulak ma daerah Galilea. 2:23 Hang yaru hanye muneng hang tumpuk sa bangaran Nazaret. Anri kalayiru balalu tulus inun sa nawara daya kawan nabi neu iya yiru: "Hanye sagar naantuh ulun Nazaret."

Matius 3

3:1 Hang tawuk yiru hi Yohanes Pambaptis hawi ma padang gurun hang Yudea balalu mulai bakhotbah. 3:2 "Ware naun batobat teka kawan dosa naun," eauni, "daya puang lawah lagi Alatalla sagar marentah kala Raja!" 3:3 Hi Yohanes yiti ulun sa namaksud daya Nabi Yesaya hawuang lenganni kalayiti, "Naan ulun nanterau anri lengan sa mehet hang padang gurun, 'Sadia lalan ma Tuhan; sanrata lalan ma hanye.' " 3:4 Pakaian Yohanes naulah teka wulu unta. Ikat pinggangni teka kulit, kutaenni angkalap anri riu wani jumpun. 3:5 Rama ulun hawi teka Yerusalem, teka litar tane Yudea pada teka kawan daerah hang kalilingan Hungei Yordan hawi nunung hi Yohanes. 3:6 Here mangaku kawan dosa here, balalu hi Yohanes mambaptis here hang Hungei Yordan. 3:7 Rama pada ulun Parisi anri Saduki hawi nunung hi Yohanes nampan nabaptis. Kude tawuk hanye kadinung here hawi, hanye kaeau nengkan here, "Naun ulun jahat! Hie sa iwara naun kaiyuh bakilah teka hukum Alatalla hanrian anrau? 3:8 Tantarang anri pagawian naun sa naun tuu haut batobat teka dosa naun. 3:9 Ada naun minda naun kaiyuh kaluar teka hukuman daya naun kaeau hi Abraham yiru datu nini naun. Ingat, teka kawan watu yiti, Alatalla sanggup ngulah turunan ma hi Abraham! 3:10 Kapak haut tasadia umak neweng kakau namput kawan wakatni. Satiap kakau sa puang mua wua sa maeh sagar nateweng palus naumpe ma apui. 3:11 Aku mambaptis naun makai ranu nampan nantarang bukti sa naun haut batobat teka kawan dosa naun; kude sa sagar hawi hanrian udi aku, sagar mambaptis naun makai Roh Alatalla anri apui. Hanye labis hante teka aku. Pakai nginsing sarumpahni likan aku sika puang patut. 3:12 Hang tanganni naan dahuru pakai ngitap katuluh parei hampe barasis. Parei sagar nakumpul mawuang wirang, kude katuluh ape sagar natutungni mawuang apui sa puang tau pare." 3:13 Hang tawuk yiru Yesus tulak teka Galilea ma Hungei Yordan. Hang yaru hanye hawi nunung hi Yohanes palus laku nabaptis. 3:14 Kude hi Yohanes ngunu nampik pilakuanni yiru. Hi Yohanes kaeau, "Aku sa saharusni nabaptis dayanu. Itati likan hanyu sa hawi nunung aku." 3:15 Kude Yesus nuing, 'Tampalusleh hang tawuk yiti. Daya anri kalayiru takam nampalus katuluh sa nakabahumen daya Alatalla.' Balalu hi Yohanes mambaptis Yesus. 3:16 Dami udi nabaptis, Yesus palus mambai teka wuang ranu hang hungei yiru. Salenga udi yiru langit pauka balalu Yesus kadinung Roh Alatalla kala wurung dara minau ma ambau Yesus. 3:17 Kamulek naan rengei lengan Alatalla sa kaeau, "Hanye yiti Anakku sa nasintaku. Hanye ngampi sanang ateiku."

Matius 4

4:1 Udi yiru Yesus nainsing daya Roh Alatalla ma padang gurun nampan napurija daya Iblis. 4:2 Epat pulu anrau epat pulu malem Yesus puang uweng ikuta. Balalu hanye kaingkam kajuju. 4:3 Iblis hawi palus kaeau, "Angneh hanyu Anak Alatalla? Huyu kawan watu yiti jari rute." 4:4 Yesus nuing, "Hawuang Surat Barasis naan nasurat; Murunsia puang tau welum ekat daya rute, kude pada daya satiap lengan sa naantuh daya Alatalla." 4:5 Udi yiru Iblis nginsing Yesus ma Yerusalem, tumpuk sa barasis palus ngelah hanye hang ambau punsak Lewu Tuhan. 4:6 Balalu Iblis kaeau nengkan hanye, "Angneh hanyu Anak Alatalla? Itun ma imbe; daya hawuang Surat Barasis naan nasurat kalayiti, 'Alatalla sagar nunyu kawan malekatni nyaga nyalindung hanyu, here sagar nyambut hanyu makai tangan here, nampan peenu puang pahantuk ma watu.' " 4:7 Yesus nuing, "Kude hawuang Surat Barasis nasurat pada, ada hanyu murija Tuhan Alatallanu." 4:8 Udi yiru Iblis nginsing Yesus lagi ma gunung sa ambau tatuu palus nutui ma hanye katantuluh karajaan hang dunia anri kawan katatauenni. 4:9 Balalu Iblis kaeau nengkan Yesus, "Katantuluh yiti sagar amiku ma hanyu, amun hanyu ijuku nyambah aku." 4:10 Yesus nuing, "Hulu hanyu, Iblis! Hawuang Surat Barasis nasurat; Sambah Tuhan, Alatallanu, nelang ekat layanni hanye!" 4:11 Akhirni iblis nanan Yesus, balalu kawan malekat hawi malayanni hanye. 4:12 Tawuk karengei hi Yohanes haut natamasuk mawuang panjara, Yesus balalu basingkir teka Galilea. 4:13 Hanye nanan Nazaret, balalu muneng hang Kapernaum hang pinggir Danau Galilea hang daerah Zebulon anri Naftali. 4:14 Daya gana Yesus nampalus hal yiru, balalu tulus inun sa nawara daya Nabi Yesaya. Kalayiti eauni, 4:15 "Tane Zebulon anri tane Naftali, hang lalan ma danau hang sabarang Hungei Yordan, Galilea tane ulun sa puang Yahudi! 4:16 Bangsa sa welum hawuang piieng haut kadinung piraai sa matalak! Ma ulun sa muneng hang tane piieng pampatei haut hulet sahaya piraai!" 4:17 Nuku hengka tawuk yiru Yesus kaeau, "Ware batobat teka kawan dosa naun, daya puang lawah lagi Alatalla marentah kala Raja!" 4:18 Tawuk Yesus ganjah takia hang iring Danau Galilea, hanye kadinung rueh kaulun pangenah, hanyeyiru hi Simon (sa naantuh pada hi Petrus) anri andini, hi Andreas. Here rahat malunta ngaiyuh kenah hang danau yiru. 4:19 Yesus kaeau nengkan here, "Hayu umba aku. Aku sagar ngajar naun malunta murunsia." 4:20 Balalu sitaitu here nanan lunta here palus umba Yesus. 4:21 Yesus magun takia, balalu kadinung kamulek rueh kaulun ipulaksanai sa lain, hanyeyiru hi Yakobus anri hi Yohanes, kawan anak Zebedeus. Here baya anri ambah here rahat naragu lunta hawuang jukung. Yesus nerau here pada, 4:22 Balalu here tulak nanan jukung anri ambah here palus umba Yesus. 4:23 Hang Galilea Yesus bakaliling hang katuluh daerah. Hanye ngajar hang kawan lewu sumbayang nelang iwara Kabar Maeh neu Alatalla sagar marentah. Nelang hanye pada nyamare kawan ulun sa sakit nelang cacat. 4:24 Kabar neu Yesus yiru tasiar hang litar tane Siria, rama ulun hawi nunung hanye. Here nginsing kawan ulun sa ngaret wahai masam panyakit, anri wahai masam kasusahen; kawan ulun sa naasuk roh jahat, sa iweken, nelang sa lumpuh katuluhni nasamare daya Yesus. 4:25 Tawuk yiru rama ulun umba Yesus -- naan sa hawi teka Galilea, naan sa teka sapuluh tumpuk, naan sa teka Yerusalem, teka Yudea, nelang naan pada sa teka daerah hang sabarang Yordan.

Matius 5

5:1 Tawuk Yesus kadinung ulun rama yiru, hanye mambai ma ambau bukit. Udi hanye maharung, kawan ulun sa umba hanye hawi nyanrite hanye, 5:2 balalu hanye mulai ngajar here: 5:3 "Tuu sanang marauh ulun sa kaingkam angaan badaya nelang ekat itegei harap witu Tuhan; here jari ulun pidian Alatalla! 5:4 Tuu sanang marauh ulun sa mahanang atei; Alatalla sagar ngarariu here! 5:5 Tuu sanang marauh ulun sa randah atei; Alatalla sagar nampalus janjini ma here! 5:6 Tuu sanang marauh ulun sa hamen tuu nampalus kabahumen Alatalla; Alatalla sagar ngampi puas here! 5:7 Tuu sanang marauh ulun sa miahi ulun lain; Alatalla sagar miahi here pada! 5:8 Tuu sanang marauh ulun sa barasis ateini; here sagar kataru Alatalla! 5:9 Tuu sanang marauh ulun sa nginsing damai hang penah murunsia; Alatalla sagar ngaku here jari kawan anakni! 5:10 Tuu sanang marauh ulun sa wuah kahanangen daya nampalus kabahumen Alatalla; here jari ulun pidian Alatalla! 5:11 Tuu sanang marauh naun amun naampihala, nakahanangen, nelang napuntaka daya gana aku. 5:12 Kawan nabi sa welum dahulu kapihuan naun haut nakahanangen kala yiru. Ware naun arai mihewu, daya hante upa sa nasadia Tuhan ma naun." 5:13 "Naun yiti rangi dunia. Amun rangi yiru mapahe, inun tau naampierang kamulek? Puang uweng gunani lagi, malengkan sagar naumpe nelang nararah ulun. 5:14 Naun yiti piraai dunia. Tumpuk sa naan hang ambau bukit puang iyuh nadina. 5:15 Puang uweng ulun sa nuntun palita, balalu nutup palita yiru makai gantang. Hanye likan ngelah palita yiru hang unengan palita, nampan nyanraai satiap ulun sa hawuang lewu. 5:16 Kalayiru pada raai naun harus nyahaya hang hadapan murunsia, nampan here kadinung kawan pagawian naun sa maeh, balalu nawat nante Ambah naun hang surga." 5:17 "Ada minda aku yiti hawi nampan nyamawai hukum Moses anri ajaran kawan nabi. Aku hawi puang nampan nyamawaini, kude nampan nutui iwara arati sa kapinuuni. 5:18 Ingat! Salawah langit anri tane magun naan, isa huruf atawa titik sa pangarumisni hawuang hukum yiru, puang sagar nasamawai, amun huan tulus katantuluhni! 5:19 Daya sabab yiru, hie-hie malangar isa teka kawan hukum yiru, biar sa pangarumisni, palus ngajar ulun lain ngulah kala yiru pada, sagar jari sa pangarumis teka kawan ulun pidian Alatalla. Kabalikanni, hie-hie sa nampalus kawan parentah yiru nelang ngajar ulun lain ngulah kala yiru pada, sagar jari hante hang penah kawan ulun pidian Alatalla. 5:20 Jari, ingat: Naun puang tau pada jari ulun pidian Alatalla, amun naun puang labis teka kawan guru agama nelang kawan ulun Parisi hawuang hal nampalus kabahumen Alatalla!" 5:21 "Naun karasa naan hang datu nini takam lengan ajar kalayiti: Ada munu ulun; hie-hie munu ulun, harus naadili. 5:22 Kude itati aku kaeau ma naun, hie-hie sa sangit anri ulun lain, hanye sagar naadili; kamulek hie-hie sa ngutuk ulun lain, harus naadili hang hadapan Pangadilan Agama. Nelang hie-hie sa kaeau ma ulun lain, 'Bungul,' sagar naumpe mawuang apui naraka. 5:23 Daya sabab yiru, amun isa teka teka naun rahat nyarah pangamianni ma Alatalla, balalu hanye kaitung naan ulun sa mahanang atei dayani, 5:24 ware hanye nanan pangamianni yiru duluni hang hadapan mezbah, balalu tulak lepuh ikaeh badamai anri ulun yiru. Udi yiru, wau hanye mulek palus nyarah pangamianni ma Alatalla. 5:25 Amun naan ulun mangadu naun ma pangadilan, ware naun badamai anri hanye katimpulu magun naan waktu kapihuan hampe ma pangadilan. Jaka puang, ulun yiru sagar nyarah naun ma hakim, palus hakim yiru die sagar nyarah naun ma polisi. Balalu polisi sagar namasuk naun mawuang panjara. 5:26 Ingat: Himat naun puang sagar kaiyuh kaluar teka panjara yiru, kapihuan katuluh utang naun huan punah nabayar." 5:27 "Naun karasa naan lengan ajar kalayiti: Ada idapa. 5:28 Kude itati aku kaeau ma naun: hie-hie sa ninung erang kaulun wawei anri kunuan idapa, ulun yiru haut idapa anri wawei yiru hawuang ateini. 5:29 Amun mateinu tuhi kawan ngulah hanyu badosa, garuit palus umpe matei yiru! Labis maeh hanyu kawawaian isa teka anggota tenganu, teka katuluh tenganu naumpe mawuang apui naraka. 5:30 Amun tangannu tuhi kawan ngulah hanyu badosa, tetek palus umpe tangan yiru! Labis maeh hanyu kawawaian tuhi tangannu, teka katuluh tenganu masuk ma naraka." 5:31 "Naan pada lengan ajar kalayiti: satiap ulun sa nyansarak matueh waweini, harus ngami surat cerai ma hanye. 5:32 Kude itati aku kaeau anri naun: hie-hie sa nyansarak matueh waweini padahal wawei yiru puang idapa, ngulah matueh waweini yiru idapa, amun matueh waweini yiru narangan lagi. Nelang hie-hie sa narangan wawei sa haut sarak yiru, hanye idapa pada." 5:33 "Naun haut karasa hang datu nini takam naan lengan ajar kalayiti: ada ngubah janji. Inun sa haut najanjinu makai sumpah hang hadapan Alatalla, harus hanyu nampalusni. 5:34 Kude itati aku kaeau anri naun: ada budas basumpah, hau demi langit, daya langit yiru padadusan Alatalla, 5:35 atawa demi bumi, daya bumi yiru pirarahan peeni; atawa demi Yerusalem, daya yiru tumpuk Raja hante. 5:36 Ada pada basumpah demi ulunu, daya hanyu puang tau ngulah wulunu jari mahilak atawa maintem, biar sunah erang kawila. 5:37 Eauleh 'Hiai' atawa 'Puang' -- diwi teka yiru hawini teka hi Iblis." 5:38 "Naun karasa samula naan pada lengan ajar kalayiti: matei ganti matei, dipen ganti dipen. 5:39 Kude itati aku kaeau ma naun: ada iwaleh ma ulun sa ngulah jahat ma naun. Kabalikanni amun ulun nampar pahunu tuhi kawan, aret pada hanye nampar pahunu tuhi kawi. 5:40 Amun ulun mangadu naun ma hakim nelang hamen ngalap bajunu, ami pada ma hanye jubahnu. 5:41 Amun erang kaulun panguasa maksa naun mikul barangni erang kilometer lawitni, pikul hampe rueh kilometer lawitni. 5:42 Amun ulun laku inun-inun hengka hanyu, amileh ma hanye. Nelang ada pada nampik ulun sa hamen ngihau inun-inun teka hanyu." 5:43 "Naun karasa naan pada lengan ajar kalayiti: sinta ma kawan hengaunu nelang muar ma kawan musuhnu. 5:44 Kude itati aku kaeau ma hanyu: wuah hanyu sinta ma kawan musuhnu nelang badoa ma kawan ulun sa manyiksa hanyu, 5:45 nampan naun jari kawan anak Ambahnu sa hang surga. Daya Alatalla ngampi hulet mate anrauni ma ulun sa maeh nelang pada ma ulun sa jahat. Hanye nyanawu uran ma ulun sa ngulah maeh nelang pada ma ulun sa ngulah jahat. 5:46 Daya amun naun ekat sinta ulun sa sinta naun, ma inun Alatalla harus iwaleh ulah gawi naun yiru? Angneh kawan tukang tagis pajak pada ngulah kala yiru? 5:47 Amun naun ekat ngami salam ma hengau naun, inun kalabihan naun? Kawan ulun sa puang kataru Alatalla pada ngulah kala yiru! 5:48 Ambahnu sa hang surga sinta ma katantuluh ulun anri tinduh paruna. Naun harus kala yiru pada."

Matius 6

6:1 "Ingat, ada naun nampalus kawajiban agama hang penah rama nampan nadinung ulun. Amun naun ngulah kala yiru, naun puang naami upa daya Ambah naun hang surga. 6:2 Jari, amun naun ngami sadakah ma ulun paua, ada iwawara hal yiru kala sa naulah daya kawan ulun sa bapura-pura. Here sindi nampalus yiru hawuang lewu sumbayang atawa hang lalan rami, nampan natawat ulun. Ingat, here haut narime upani. 6:3 Kude naun, amun naun ngami sadakah, amileh anri suni-suni, hampe puang uweng ulun sa karasa. 6:4 Elahni pagawiannu yiru puang sunah erang kaulun sakarasa, kasuali Ambahnu hang surga. Hanye kadinung pagawiannu sa suni-suni yiru balalu hanye sagar ngami upa ma hanyu." 6:5 "Amun naun badoa, ada kala kawan ulun sa bapura-pura. Here sindi badoa nelang minri hang lewu sumbayang atawa hang tumpa lalan nampan nadinung ulun. Ingat, yiru upa sa natarime daya here. 6:6 Kude amun naun badoa, asuk ma kamar palus tutup wanawang, balalu badoa ma Ambahnu sa puang dinung yiru. Maka Ambahnu sa kadinung pagawiannu sa suni-suni yiru sagar ngami upa ma hanyu. 6:7 Amun naun badoa ada menye-menye kakulek kala wangun kawan ulun sa puang kataru Tuhan. Here minda pilakuan here nasanrengei daya doa here sa ambau yiru. 6:8 Ada kala here. Ambahnu haut karasa inun sa nalaku naun, kapihuan naun ilaku. 6:9 Jari badoaleh kalayiti, 'Ambah kami sa hang surga: Hanyu Alatalla sa tungkan. Hanyu sa nasambah nelang nahormat. 6:10 Hanyu Raja kami. Wuah hanyu marentah hang ambau tane, nelang kabahumennu ngalut nuu kala hang surga. 6:11 Ami ma kami hang anrau yiti kutaen sa na parlu daya kami. 6:12 Ampun kami teka kahalaen kami, kala kami haut ngampun ulun sukat bakahalaen anri kami. 6:13 Ada maladar kami kawawaian kaparisayaan tawuk kami napurija, kude sanepah kami teka kuasa sa jahat. Hanyu Raja sa bakuasa nelang mulia hampe kalalawahni. Amin.' 6:14 Amun naun ngampun ulun sukat bakahalaen ma naun, Ambahnu sa hang surga pada sagar ngampun naun sa bakahalaen. 6:15 Kude amun naun puang ngampun ulun lain sukat bakahalaen, Ambahnu sa hang surga pada puang sagar ngampun naun sa bakahalaen." 6:16 "Amun naun puasa, ada wangun uruwawa naun raruuk kala kawan ulun sa bapura-pura. Here ngubah wangun sari sahaya uruwawani nampan katuluh ulun kataru here puasa. Ingat, here haut narime upani. 6:17 Kude amun naun puasa, saawui uruwawa naun nelang hurut wulu naun, 6:18 nampan puang uweng sa kataru naun puasa, kasuali Ambahnu sa puang dinung yiru. Hanye kadinung pagawian naun sa suni-suni yiru nelang sagar ngami upa ma naun." 6:19 "Ada ngumpul harata ma diri naun hang dunia, hang unengan kametei anri tagar tau nanrusakni kamulek maling tau hawi ngalatni. 6:20 Kabalikanni, kumpulleh harata hang surga, hang unengan kametei anri tagar puang tau nanrusakni, kamulek maling puang tau hawi ngalatni. 6:21 Daya hang awe unengan harata naun, hang yiru pada atei naun!" 6:22 "Matei yiru palita ma tenga. Amun mateinu jaranis, katuluh tenganu nyiar-maraai. 6:23 Kude amun mateinu kabus, katuluh tenganu maieng-maituk. Jari amun palita hawuang tenga dirinu yiru maieng, maka tuu tamam piiengni yiru!" 6:24 "Puang uweng sunah erang kaulun tau bagawi ma rueh majikan. Daya hanye sagar labis sinta sa isa, teka sa lain. Atawa hanye sagar labis satia ma majikan sa isa, teka ma sa lain. Kala yiru pada naun. Naun puang tau bagawi ma Alatalla nelang ma harata banda pada. 6:25 Daya yiru ingat; ada gaer neu pamelum naun, hanyeyiru inun sa sagar nakuta nelang nauut naun, atawa inun sa sagar napakai naun? Angneh pamelum yiru diwi teka kutaen, nelang tenga diwi teka pakaian? 6:26 Dinung naun kawan wurung. Here angaan miamulean, puang masi, nelang puang pada ngumpul hasil amuleanni mawuang wirang. Biar kala yiru Ambahnu sa hang surga malihara here! Angneh naun diwi baharaga teka kawan wurung? 6:27 Hiekah teka naun sa makai kagaeranni tau ngampambau umurni sunah hena butit? 6:28 Wuah inun naun gaer neu pakaiannu? Dinung kawan wunge bakung sa welum hang lasi. Kawan wunge yiru puang bagawi nelang puang nawai; 6:29 kude Raja Salomo sa kala yiru tatauni, puang makai pakaian kala kaeh kawan wunge yiru! 6:30 Rikut hang lasi tumbu anrau yiti kude kaiyat uni galis natutung. Kude Alatalla malihara mahias rikut yiru kalayiru kaehni, duanni naun! Kude naun kurang parisaya! 6:31 Ada gaer nelang kaeau, 'Inun sa sagar nakuta takam,' atawa 'inun sa sagar nauut takam,' atawa 'inun sa sagar napakai takam'? 6:32 Kawan yiru saratang naantara nasasah daya kawan ulun sa puang kataru Alatalla. Padahal Ambahnu sa hang surga karasa naun parlu katuluhni yiru. 6:33 Jari, ngakali dahulu nampan Alatalla marentah pamelum naun nelang naun nampalus kabahumenni. Balalu katantuluh sa lain pada sagar naami Alatalla ma naun. 6:34 Daya gana yiru, ada gaer neu anrau kauni. Anrau yiti haut sukup kasusahenni, puang usah natambah lagi."

Matius 7

7:1 "Ada mahakimi ulun lain, nampan naun pada ada nahakimi daya Alatalla. 7:2 Daya sameh kala wangun naun mahakimi ulun lain, kalayiru pada Alatalla sagar mahakimi naun. Nelang ukuran sa napakai naun ma ulun lain, pada sagar napakai daya Alatalla ma naun. 7:3 Wuah inun naun kadinung huai hang matei pulaksanainu, kude baluk hang mateinu puang naun kadinung? 7:4 Kalaawe naun tau kaeau ma pulaksanainu, 'Hayu elah aku ngaluar huai yiru teka mateinu,' kude hang mateinu raerai naan baluk? 7:5 U ulun sa bapura-pura! umpe dahulu baluk teka mateinu, wau hanyu tau tarang kadinung balalu tau ngaluar huai teka matei pulaksanainu. 7:6 Ada ngami barang sa barasis ma antahu, nampan antahu yiru puang iwaleng nyasah palus nyambar hanyu. Kamulek ada ngami mutiara ma iwek, nampan iwek yiru ada ngakijak narah mutiara yiru." 7:7 "Laku, maka naun sagar narime. Antara, maka naun sagar kahaba. Talitik, maka wanawang sagar nauka ma naun. 7:8 Daya ulun sa ilaku, sagar narime; ulun sa ngantara sagar kahaba; nelang ulun sa nalitik, wanawang sagar nauka ma hanye. 7:9 Teka naun, inun naan ambah sa ngami watu ma anakni, amun hanye ilaku rute? 7:10 Atawa ngami kadiawet, amun hanye ilaku kenah? 7:11 Biar kalaawe jahatni naun, naun kataru pada ngami sa maeh ma kawan anak naun. Duanni Ambahnu hang surga! Hanye himat tatuu ngami sa maeh ma ulun sa ilaku teka hanye. 7:12 Tampalus ma ulun lain kala sa nakabahumen naun natampalus here ma naun. Yiru inti hukum Moses anri ajaran kawan nabi." 7:13 "Ware masuk mitah wanawang sa hipit, daya wanawang nelang lalan sa nuju naraka laga nelang buka, rama ulun sa malupui lalan yiru. 7:14 Kude wanawang hipit nelang mahadin naasuk yiru lalan sa nginsing ulun ma pamelum. Nelang duhu ulun sa kahaba lalan yiru." 7:15 "Hati-hati nadap kawan nabi palasu. Here hawi nunung naun kala wangun babiri, kude satuuni here kala sarigala sa buas. 7:16 Naun sagar kataru here hengka hasil pagawianni. Jumpun sa barunrui puang tau pada mua wua anggur, nelang lasi sa penu rikut puang tau mua wua ara. 7:17 Teka kakau sa subur kaiyuh wua sa maeh, nelang teka kakau sa puang subur mua wua sa bureng. 7:18 Kakau sa subur puang tau mua wua sa bureng, kakau sa puang subur puang tau mua wua sa maeh. 7:19 Satiap kakau sa puang mua wua maeh, nateweng palus natutung 7:20 Kalayiru pada anri kawan nabi palasu. Naun sagar kataru here teka hasil pagawianni." 7:21 "Puang katuluh ulun sa nerau aku, 'Tuhan, Tuhan,' sagar jari ulun pidian Alatalla, kude ekat kawan ulun sa nampalus kabahumen Ambahku sa hang surga. 7:22 Hang Anrau Kiamat rama ulun sagar kaeau nengkan aku, 'Tuhan, Tuhan, angneh anri ngaran Tuhan kami haut nampe pesen Alatalla? Angneh makai ngaran Tuhan pada kami haut ngusir kawan roh jahat nelang ngulah wahai tanda kawauhen?' 7:23 Kude aku sagar nuing, 'Aku puang suah kataru naun! Hulu teka yiti, naun sa ngulah kajahaten!' " 7:24 "Nah, ulun sa nyanrengei lenganku yiti, nelang makaini sameh kala ulun pintar sa ngambuan lewuni hang ambau watu. 7:25 Tawuk anrau uran mehet, nelang ranu baah hawi nasinrah anri riwut barat mehet nampuh lewu yiru, lewu yiru puang tumbang daya naambuan hang ambau watu. 7:26 Kamulek ulun sa nyanrengei lenganku yiti, kude puang makaini, hanye sameh kala ulun budu sa ngambuan lewu hang ambau karasik. 7:27 Tawuk anrau uran mehet nelang ranu baah hawi nasinrah anri riwut barat mehet nampuh lewu yiru, lewu yiru tumbang. Nelang panrusakni tamam tatuu!" 7:28 Dami Yesus luput ngajar, kawan ulun sa naan hang yiru uras mandam karengei ajaranni. 7:29 Daya hanye ngajar anri bapangaruh puang kala kawan guru agama here.

Matius 8

8:1 Yesus minau teka bukit, nelang rama ulun naharak hanye. 8:2 Tawuk yiru hawi erang kaulun kadanen. Hanye ileku hang hadapan Yesus, palus kaeau, "Amun hanyu ngaheng, hanyu tau nyamare aku." 8:3 Yesus manjamah ulun yiru, nelang kaeau, "Aku ngaheng. Hanyu ware!" Tawuk yiru jua panyakitni wawai. 8:4 Balalu eau Yesus nengkan hanye, "Ingat! Ada hanyu nyaritani ma hie-hie. Kude hulu hanyu nunung imam, laku hanye mariksa hanyu. Udi yiru sarah parapah sa naparentah Moses, umak mambukti ma ulun rama hanyu tuu-tuu haut ware!" 8:5 Tawuk Yesus masuk ma Kapernaum, erang kaulun parwira Roma hawi manalu hanye, nelang laku karawah teka hanye. 8:6 "Guru," eau parwira yiru, "palayanku sakit hang lewu. Hanye lumpuh, mangkading hang paanreanni nelang hanye tuu uyuh ngaret kahanangen." 8:7 Eau Yesus, "Aku sagar tulak nyamare hanye." 8:8 "Puang usah Guru," tuing parwira yiru, "Aku puang patut narime hanyu hang lewuku. Hanyu ekat marentahleh. Die palayanku yiru ware. 8:9 Daya aku pada harus tunduk ma parentah atasanku. Nelang hang imbe aku naan pada kawan parajurit sa harus tunduk ma parentahku. Amun aku nunyu erang kaulun parajurit, 'Hulu tulak!' hanye balalu tulak. Aku kaeau anri sa lain, 'Ma yati!' hanye balalu hawi; nelang amun aku marentah palayanku, 'Ulah yiti!' hanye balalu ngulahni." 8:10 Tawuk Yesus karengei inun sa naeau daya parwira yiru, hanye mandam. Balalu hanye kaeau nengkan kawan ulun sa naharak hanye, "Tuu tamam ulun yiti. Hang penah ulun Israel huan suah aku kahaba kaparisayaan sa kalayiti hanteni! 8:11 Kapinuu-nuuni! Rama ulun sagar hawi teka timur nelang barat umba arai -- mihewu baya hi Abraham, Ishak, anri hi Yakub hawuang Dunia Wau wat Alatalla. 8:12 Kude kawan ulun sa saharusni jari ulun pidian Alatalla sagar naumpe ma piieng hang luar. Hang yiru here sagar nungkau ngaret kahanangen." 8:13 Balalu Yesus kaeau nengkan parwira yiru, "Hulu hanyu mudi, inun sa naparisayanu yiru sagar jari." Balalu tawuk yiru jua palayanni yiru ware. 8:14 Yesus tulak ma lewu Petrus. Hang yaru hanye kadinung kasian Petrus ganjah mekum hang paanreanni. 8:15 Yesus manjamah tanganni, balalu ekumni wawai. Hanye ambuan palus malayanni Yesus. 8:16 Dami anrau nuku kariwe, ulun nginsing nunung Yesus rama ulun sa naasuk roh jahat. Makai erang kawusi lengan, Yesus ngusir kawan roh jahat yiru nelang nyamare katuluh ulun sa sakit. 8:17 Yesus nampalus katantuluh yiru, nampan tulus inun sa naeau daya nabi Yesaya, kalayiti, "Hanye nanggung kahanangen takam nelang nyamare panyakit takam." 8:18 Rama tatuu ulun ngawariung Yesus. Tawuk Yesus kadinung here katuluh yiru, hanye nunyu kawan ulun sa umba hanye nyabarang danau. 8:19 Balalu erang kaulun guru agama hawi nunung hanye nelang kaeau, "Guru, aku hamen umba hanyu maaweleh!" 8:20 Yesus nuing, "Sarigala uweng liang, wurung uweng hanai, kude Anak Murunsia puang uweng paunenganni mangkading." 8:21 Balalu erang kaulun sa umba hanye sa lain kaeau, "Guru, ijin aku mudi duluni lepuh masar ambahku" 8:22 Kude Yesus nuing, "Umba aku, elahni ulun matei masar ulun matei wat here raerai." 8:23 Yesus sungkat mawuang jukung nelang kawan ulun sa umba hanye, pada umba sinrah baya hanye. 8:24 Salenga hawi riwut barat mehet tatuu nampuh danau hampe jukung here pipi galumbang. Tawuk yiru Yesus ganjah manre. 8:25 Balalu kawan ulun sa umba hanye tulak nunung hanye palus ngele hanye. "Guru! Karawah! Takam silaka!" eau here. 8:26 "Wuah inun naun takut?" eau Yesus. "Naun kurang parisaya ma aku!" Udi yiru Yesus minri palus misuh riwut barat anri danau yiru. Balalu danau taduh bagalumbang. 8:27 Kawan ulun sa umba Yesus wauh. Here kaeau, "Ulun inun hanye yiti, hampe riwut barat anri galumbang nuu parentahni!" 8:28 Yesus hampe sabarang danau hang daerah Gadara. Hang yiru rueh kaulun sa naasuk roh jahat hawi nunung hanye. Kararueh ulun yiru maraat tatuu, hampe puang sunah erang kaulun heei mitah hang yiru. 8:29 Here kaluar teka kawan luwang pasaran nelang nantiak, "Anak Alatalla, sagar nainunnu kami? Inun hanyu haut ngunu nyiksa kami biar huan hampe wayahni?" 8:30 Puang lawit teka yiru, naan sawayan iwek rahat ngantilau kutaen. 8:31 Kawan roh jahat yiru ilaku hengka Yesus, "Amun hanyu sagar nunyu kami kaluar, huyu kami masuk mawuang kawan iwek yiru." 8:32 "Hulu!" eau Yesus. Kawan roh jahat yiru kaluar hengka kararueh ulun yiru, balalu masuk mawuang kawan iwek yiru. Balalu kawan iwek yiru nempat palus mitun teka iring pampang mawuang danau, palus leteng. 8:33 Kawan ulun sa jaga iwek yiru nempat ma tumpuk, palus nyarita katuluh kajadian yiru, pada neu inun sa haut jari anri rueh kaulun sa naasuk roh jahat yiru. 8:34 Maka katuluh ulun hang tumpuk yiru balalu tulak manalu Yesus. Dami here kadinung Yesus, here ilaku tatuu nampan Yesus tulak nanan daerah here.

Matius 9

9:1 Yesus sungkat mawuang jukung, balalu nyabarang danau, mudi ma tumpuk natatni. 9:2 Hang yaru ulun nginsing nunung hanye erang kaulun lumpuh sa mangkading hang patah. Dami Yesus kadinung tuu leha hante kaparisayaan kawan ulun yiru, hanye kaeau nengkan ulun lumpuh yiru, "Tabahleh anakku! Hanyu haut naampun teka kawan dosanu." 9:3 Papire kaulun guru agama sa naan hang yiru kaeau hawuang atei here, "Ulun yiti mahina Alatalla!" 9:4 Yesus karasa pikiran here, balalu hanye kaeau, "Wuah inun pikirannu jahat kalayiru? 9:5 Saawe sa labis murah: ngantuh, 'Hanyu haut naampun teka dosanu', atawa ngantuh, 'Ambuan hulu takia'? 9:6 Kude itati aku sagar mambuktini ma naun sa Anak Murunsia bakuasa hang ambau tane yiti neu ngampun ulun badosa" Balalu Yesus kaeau nengkan ulun lumpuh yiru, "Ambuan, enat patahnu hulu mudi!" 9:7 Ulun lumpuh yiru balalu ambuan palus mudi ma lewuni. 9:8 Tawuk ulun rama kadinung kajadian yiru, here bangat takut palus nawat nante Alatalla, daya Alatalla haut ngami kuasa kala yiru hanteni ma murunsia. 9:9 Udi yiru Yesus tulak nanan unengan yiru. Tawuk takia, hanye kadinung erang kaulun tukang tagis pajak, ngaranni hi Matius, rahat maharung hang kantor pajak. Yesus kaeau nengkan hanye, "Hayu umba aku!" Balalu hi Matius minri palus umba Yesus. 9:10 Tawuk Yesus ganjah kuman hang lewu Matius, rama kawan tukang tagis pajak anri kawan ulun sa naanggap puang maeh daya masyarakat, umba kuman baya Yesus anri kawan ulun sa umba hanye. 9:11 Naan kawan ulun Parisi sa kadinung hal yiru. Balalu here nunti teka kawan ulun sa umba Yesus, "Daya inun guru naun kuman baya anri tukang tagis pajak nelang baya kawan ulun sa puang maeh?" 9:12 Yesus karengei lengan tuntian here balalu nuing, "Ulun sehat puang parlu dokter, ekat ulun sa sakit. 9:13 Pantaru inun aratini ayat Surat Barasis sa kaeau kalayiti; 'Ahi lelo sa nakabahumenku, puang parapah eha'. Daya aku hawi puang lepuh nerau kawan ulun sa nganggap dirini mawitu bujur, malengkan kawan ulun sa badosa." 9:14 Udi yiru kawan ulun sa umba Yohanes Pambaptis hawi nunung Yesus. Balalu here nunti, "Wuah inun kami anri kawan ulun Parisi puasa kude ulun sa umba hanyu puang puasa?" 9:15 Yesus nuing, "Kala awe hang naun? Inun tau kawan tamu hang pesta kawin mahanang atei amun pangantin upu magun naan baya anri here? Batantu puang! Kude naan wayahni pangantin upu yiru naalap teka here. Tawuk yiru wau here puasa. 9:16 Puang uweng ulun numpang baju uhang makai riris kain wau. Daya kain sa pakai numpang yiru sagar pakarusut balalu nyansitat baju yiru, balalu ngulah sitatni batambah hante. 9:17 Kala yiru pada puang uweng ulun nuwe anggur sa wau mawuang kantung kulit sa uhang. Daya kantung yiru sagar bingkas palus rusak, balalu anggurni manyahanyang. Anggur wau harus nahuwe ma kantung sa wau pada, nampan kararuehni tatap maeh." 9:18 Rahat Yesus bapaner anri kawan ulun sa umba Yohanes Pambaptis, hawi erang kaulun pamimpin lewu sumbayang. Hanye ileku hang hadapan Yesus palus kaeau, "Anakku wawei wau tuu matei. Kude, inun hanyu hamen hawi lepuh hanrapak tangannu hang hanye nampan hanye welum kamulek." 9:19 Yesus ambuan balalu tulak anri kawan ulun sa umba hanye sinrah anri ulun yiru. 9:20-21 Hang penah lalan naan erang kaulun wawei sa haut dua walas taun lawahni wuah panyakit wawei sahubungan anri haidni, hawi naripi Yesus teka wading punggung Yesus. Hanye bapikir, "Asal aku sunah ngawir jubahni, aku sagar ware." Balalu hanye ngawir hujung jubah Yesus. 9:22 Hang tawuk yiru Yesus iwaleng palus kadinung wawei yiru balalu kaeau nengkan hanye, "Tabahleh, anakku! Daya hanyu parisaya, hanyu ware!" Hang tawuk yiru jua wawei yiru balalu ware. 9:23 Dami udi yiru Yesus hampe hang lewu pamimpin lewu sumbayang yiru. Hanye kadinung kawan ulun tukang ipalu, malu papaluan ulun matei nelang ulun rama rawek rukah, 9:24 hanye kaeau ma here, "Kaluar naun katuluh! Anak yiti puang matei; hanye manre." Here katuluh kakihi karengei Yesus kaeau kalayiru. 9:25 Udi ulun rama yiru kaluar, Yesus masuk mawuang kamar iya yiru palus negei tanganni. Balalu iya wawei yiru ambuan. 9:26 Kabar yiru tasiar litar ma katuluh daerah yiru. 9:27 Yesus tulak teka yiru, hang penah lalan naan rueh kaulun pehe naharak hanye. Anri mehet lengan here nanterau, "Anak Dawid, palelo kami!" 9:28 Dami Yesus masuk mawuang lewu, kararueh ulun pehe yiru hawi nunung hanye. Yesus nunti ma here, "Inun naun parisaya aku tau nyamare naun?" "Parisaya!" tuing here. 9:29 Balalu Yesus muhut matei here nelang kaeau, "Daya naun parisaya, maka jari inun sa naharap daya naun." 9:30 Balalu here tau kadinung. Yesus bahimat ngampi itung here, nampan ada iwawara ma hie-hie neu hal yiru. 9:31 Kude here tulak nelang iwara kabar neu Yesus litar ma katuluh daerah. 9:32 Tawuk rueh kaulun yiru tulak, erang kaulun muna sa nakuasai daya roh jahat nainsing nunung Yesus. 9:33 Yesus ngusir roh jahat yiru palus hang tawuk yiru jua ulun yiru tau pantane lagi. Ulun rama yiru wauh nelang kaeau, "Huan suah kami kadinung kajadian kala yiti hang Israel!" 9:34 Kude kawan ulun Parisi kaeau, "Kapala kawan roh jahat sa ngami kuasa ma hanye umak ngusir kawan roh jahat yiru." 9:35 Yesus tulak bakaliling teka tumpuk isa ma tumpuk sa lain nelang teka desa isa ma desa sa lain. Hanye ngajar hang kawan lewu sumbayang, nelang iwara Kabar Maeh neu kewangun Alatalla haut marentah kala Raja. Hanye nyamare kawan ulun sa ngaret wahai masam panyakit nelang cacat tenga. 9:36 Tawuk Yesus kadinung ulun rama yiru, hanye tuu palelo ma here, daya here bingung nelang puang badaya, kala babiri sa puang uweng pakatik. 9:37 Balalu Yesus kaeau nengkan kawan ulun sa umba hanye, "Wasian wahai, kude ulun tukang wasi puang rama. 9:38 Daya yiru laku teka sa ampun kabun yiru nampan hanye ngirim ulun pakai masi."

Matius 10

10:1 Hang hinra anrau Yesus nerau dua walas kaulun ulun sa umba hanye bakumpul. Balalu hanye ngami ma here kuasa pakai ngusir kawan roh jahat nelang nyamare wahai masam panyakit anri wahai wangun cacat tenga. 10:2 Ngaran kadua walas rasul yiru hanyeyiru: palanungkai, Simon (isa naantuh pada hi Petrus) anri pulaksanaini hi Andreas, balalu hi Yakobus anri pulaksanaini hi Yohanes, hanyeyiru kawan anak Zebedeus. 10:3 Udi hie hi Filipus anri hi Bartolomeus, anri hi Tomas, anri hi Matius, tukang tagis pajak yiru kamulek hi Yakobus anak Alfeus, anri hi Tadeus; 10:4 balalu pangalisanni hi Simon, hi Patriot anri Yudas Iskariot sa makhianat Yesus. 10:5 Udi yiru kadua walas rasul yiru nahuyu Yesus jari saruhan nelang kaiyuh kawan patitah kalayiti, "Ada tulak ma daerah kawan ulun sa puang Yehudi. Ada pada ma tumpuk ulun Samaria. 10:6 Kude hulu tulak nunung kawan ulun Israel, sa mambatang nunung here sa tawang 10:7 Wara ma here Alatalla haut mulai marentah kala Raja. 10:8 Samare kawan ulun sa sakit; samelum ulun sa matei; samare pada kawan ulun sa kadanen, nelang usir kawan roh jahat. Naun haut narime katuluhni yiru anri naami tuu eleh. Jari, naun pada ngami anri tuu eleh. 10:9 Ada nginsing duit amas, duit perak, atawa duit tambaga pada. 10:10 Ada pada nginsing kambut unengan sadakah, atawa rueh kalamar pakaian neu napakai hang pakiaannu, atawa sapatu, atawa tungkeh. Daya ulun sa bagawi, samula saharusni najamin kawan kaparluanni. 10:11 Amun naun hampe hang tumpuk atawa desa, antara erang kaulun sa hamen narime naun. Uneng baya anri hanye hampe naun tulak lagi. 10:12 Tawuk naun masuk ma lewu, eau, 'Mudahan Tuhan mamberkat naun.' 10:13 Amun kawan ulun hang lewu yiru narime naun, elahni lengan salam naun yiru tatap ireket hang here. Kude amun here puang narime naun, ampulek lagi lengan salam naun yiru. 10:14 Amun naan lewu atawa tumpuk sa puang hamen narime naun atawa puang hamen nyanrengei lengan naun, tanan unengan yiru palus kebas habu teka pee naun. 10:15 Ingat! Hang Anrau Kiamat, kawan ulun tumpuk Sodom anri Gomora die labis murah naampun daya Alatalla, teka kawan ulun hang tumpuk yiru!" 10:16 Dinung: Aku ngutus naun kala babiri sa puang badaya, ma penah kawan sarigala. Naun harus hati-hati kala anipe nelang bujur atei kala wurung dara. 10:17 Ware naun bajaga-jaga, daya naun die najamba palus nainsing nadap Pangadilan Agama. Naun sagar nakahanangen hang kawan lewu sumbayang. 10:18 Naun sagar nainsing ma hadapan kawan panguasa anri kawan raja daya naun umba aku. Hang yiru naan kasampatan ma naun nampan ngami kasaksian neu aku ma here anri ma kawan ulun sa puang kataru Alatalla. 10:19 Kude amun naun nainsing neu naadili, ada gaer neu inun sa harus napantane naun, atawa kala awe naun harus bapaner. Daya inun sa harus napantane naun yiru, die sagar nawara ma naun hang tawuk yiru. 10:20 Daya sa pantane hang tawuk yiru puang naun, malengkan Roh Ambah sa hang surga, itetei naun. 10:21 Sagar naan kajadian ulun sagar nyarah pulaksanaini raerai nampan nawunu. Kalayiru pada sagar jari ma ambah anri anakni. Kawan anak sagar nawan ineh ambahni, nelang nyarah here nampan nawunu. 10:22 Naun katuluh sagar jari kakuaren ulun, daya naun umba aku. Kude ulun sa batahan hampe pijumpuhanni sagar nasalamat. 10:23 Amun naun nasiksa hang isa tumpuk, lempat ma tumpuk sa lain. Aku iwara ma naun: Kapihuan naun litar ngaliling katuluh tumpuk Israel, Anak Murunsia haut hawi. 10:24 Ulun sa umba puang labis tamam teka guruni, nelang palayan puang labis tamam teka tuanni. 10:25 Haut sukup amun ulun sa umba jari kala guru, nelang palayan kala tuan. Amun kapala kaluarga haut nagalar Beelzebul, duanni kaluarga hang lewuni. Here sagar nagalar labis murun lagi. 10:26 "Ada takut ma murunsia. Puang uweng isa pasadina, sa puang sagar dinung, nelang puang uweng rasia sa puang sagar tabungkar. 10:27 Inun sa naeauku hang maieng harus nasangkulek naun tawuk anrau maraai. Inun sa nakeneh hang silu naun, wara yiru litar lalar ma maaru-maati! 10:28 Ada takut ma here sa munu tenga, kude puang bakuasa munu amirue. Ware takut ma Alatalla sa bakuasa ngabinasa hau tenga atawa amirue hang naraka. 10:29 Rueh kaukui angkarei tau nawidi makai duit sapeser. Kude biar kala yiru puang sunah erang kaukui lawu ma tane amun puang nakabahumen Ambahnu hang surga. 10:30 Jumalah wila wulu hang ulunu sika haut naiap katuluhni. 10:31 Daya yiru, ada takut! Naun labis baharaga teka kawan angkarei!" 10:32 "Hie-hie sa mangaku hanye ulun sa umba aku, hang hadapan umum, aku pada sagar ngaku hanye hang hadapan Ambahku hang surga. 10:33 Kude hie-hie sa ngidim hanye ulun sa umba aku, hang hadapan umum, aku pada sagar ngidim hanye hang hadapan Ambahku hang surga." 10:34 "Ada minda aku nginsing pidamai ma dunia yiti. Aku puang nginsing pidamai, kude pibaburan. 10:35 Aku hawi ngulah anak upu nawan ambahni, anak wawei nawan inehni, nelang nantu wawei nawan kasianni wawei. 10:36 Jari musuh sa pangatamamni, hanyeyiru kawan kulawaraga raerai. 10:37 Ulun sa sinta ambahni atawa inehni diwi teka hanye sinta aku, puang patut jari ulun sa umba aku. Kala yiru pada ulun sa sinta anakni upu atawa anakni wawei diwi teka hanye sinta aku. 10:38 Ulun sa puang hakun ngantung balasangarni palus umba aku, puang patut jari ulun sa umba aku. 10:39 Ulun sa malihara pamelumni, die sagar kawawaian pamelumni, kude ulun sa kawawaian pamelumni daya hanye satia ma aku, die sagar kaiyuh pamelumni." 10:40 "Ulun sa narime naun, hanye narime aku. Nelang ulun sa narime aku, narime hanye sa ngutus aku. 10:41 Ulun sa narime nabi daya hanye nabi, die sagar narime kala upa erang kaulun nabi. Kamulek hie sa narime erang kaulun sa maeh daya hanye maeh, die sagar narime kala upa erang kaulun sa maeh. 10:42 Hie-hie sa ngami uuten, biar ekat ranu marisak ma erang kaulun teka kawan ulun hina yiti, daya hanye jari ulun sa umbaku, parisayaleh hanye himat die sagar narime upani!"

Matius 11

11:1 Udi Yesus ngami patitah ma kadua walas ulun sa umba hanye, hanye nanan paunengan yiru. Hanye tulak ngajar nelang iwara pesen teka Alatalla hang kawan tumpuk sa rite hang yiru. 11:2 Hi Yohanes Pambaptis sa rahat napanjara karengei neu pagawian Kristus. Balalu hanye nunyu papire kaulun ulun sa umba hanye tulak nunung Yesus lepuh nunti, 11:3 "Inun hanyu yiti ulun sa sagar hawi manyu janji Alatalla, atawa kami harus nganrei ulun lain?" 11:4 Yesus nuing, "Hulu mulek nunung hi Yohanes nelang wara inun sa rengei nelang dinung naun: 11:5 ulun pehe kadinung, ulun lumpuh takia, ulun kadanen ware, ulun marengen karengei, ulun matei welum kamulek, nelang Kabar Maeh teka Alatalla nawara ma kawan ulun paua. 11:6 Tuu sanang marauh ulun sa puang uweng tujuan nampik aku!" 11:7 Udi kawan utusan Yohanes yiru tulak, Yesus nuku pantane ma ulun rama neu hi Yohanes, eauni, "Naun tulak ma padang gurun lepuh ninung inun? Erang kaputut rikut sa natampuh riwut? 11:8 Naun tulak lepuh ninung inun? Erang kaulun sa bapakaian maeh? Kawan ulun sa bapakaian kala yiru muneng hang istana! 11:9 Jari wuah inun naun tulak ma padang gurun? Lepuh ninung erang kaulun nabi? Tuu, diwi likan teka erang kaulun nabi. 11:10 Daya hi Yohanes yiru sa nabahum hawuang ayat Surat Barasis kalayiti, 'Hanye yiti utusanku, eau Alatalla, aku ngutus hanye dahulu teka hanyu nampan hanye nawah lalan ma hanyu.' 11:11 Ingat! Hang dunia yiti puang suah uweng ulun sa diwi hante teka hi Yohanes Pambaptis. Kude biar kala yiru, ulun sa panga rumis hengka ulun pidian Alatalla diwi hante teka hi Yohanes Pambaptis. 11:12 Nuku teka hi Yohanes iwara kabarni hampe hang tawuk yiti, ulun pidian Alatalla nalawan daya kawan ulun sa ngakali hamen bakuasa hang ambau here anri kakarasen. 11:13 Hampe pihawian Yohanes, katuluh hukum Moses anri ajaran kawan nabi nujum neu kawan hal sa harus kajadian. 11:14 Amun naun hamen parisaya, hi Yohanes yiru hi Elia, sa pihawianni haut natujum. 11:15 Amun uweng silu, ware sanrengei! 11:16 Makai inun aku harus ngintur kawan ulun jaman yiti? Here kala kawan iya sa maharung hang pasar. Erang kalumpuk nanterau ma sa lain, 11:17 'Kami ngampeau lagu kaaraien ma naun, kude naun puang hakun nanrik! Kami manyanyi lagu hanang atei, kude naun puang hakun nungkau!' 11:18 Hi Yohanes hawi -- hanye puasa nelang puang nguut anggur; balalu kawan ulun kaeau, 'Hanye karasukan setan!' 11:19 Itati Anak Murunsia, hawi -- hanye kuman welum; balalu kawan ulun kaeau, 'Dinung ulun yiru! Mauruh, ulun pamahamui, hengau tukang tagis pajak nelang hengau ulun badosa.' Biar kala yiru, kabijaksanaan Alatalla nabukti anri kawan hasil pagawianni." 11:20 Balalu Yesus mulai mada ngahalaen kawan tumpuk, hang awe hanye panga gaha ngulah tanda kawauhen. Daya kawan ulun hang kawan tumpuk yiru puang hamen batobat teka kawan dosa here. 11:21 "Silaka naun, Korazim! Silaka pada naun, Betsaida! Atikalani kawan tanda kawauhen sa naulah hang penah-penah naun haut naulah hang Tirus anri Sidon, himat kawan ulun hang yiru haut lawah batobat teka kawan dosa here nelang ipakaian kala ulun mahanang atai sinrah ngelah walenun hang ambau ulu here. 11:22 Itung hang Anrau Kiamat, kawan ulun Tirus anri Sidon sagar labis murah naampun daya Alatalla teka naun! 11:23 Nelang hanyu Kapernaum! Inun hanyu sagar nainrik hampe ma surga? Puang! Likan hanyu sagar naumpe ma naraka! Atikalani kawan tanda kawauhen sa naulah hang penah-penah naun yiru haut naulah hang Sodom, himat Sodom yiru magun naan hampe wayah itati! 11:24 Ingat, hang Anrau Kiamat, ulun Sodom sagar labis murah naampun daya Alatalla teka naun!" 11:25 Hang tawuk yiru Yesus badoa, "Ambah, Tuhan sa nguasa langit anri tane! Aku ngantuh tarima kasih ma hanyu daya katuluhni yiru naidimnu teka kawan ulun pandai nelang bailmu, kude hanyu nantarangni ma kawan ulun sa puang tapalajar. 11:26 Yiru sa ngampi sanang atei Ambah." 11:27 Balalu Yesus kaeau, "Ala katantuluh haut nasarah Ambah ma aku. Puang sunah erang kaulun kataru Anak, diluar Ambah. Puang uweng pada kataru Ambah diluar Anak, nelang kawan ulun sa ma hanye Anak yiru memperkenal Ambah. 11:28 Hawi tunung aku naun katuluh sa uyuh nelang kaingkam weatni umbean; aku sagar ngampi sigar naun. 11:29 Tampalus parentahku nelang paajar teka aku. Daya aku yiti maeh matau nelang randah atei, balalu naun sagar kaingkam sigar. 11:30 Daya kawan parentahku ngampi sanang, nelang umbean sa natupangku ma naun madinei."

Matius 12

12:1 Hang hinra anrau Sabat, tawuk Yesus mitah ume gandum, kawan ulun sa umba hanye nguteh gandum, balalu ngutani daya here kajuju. 12:2 Dami ulun Parisi kadinung yiru, here kaeau nengkan Yesus, "Dinung! kawan ulun sa umba hanyu malangar hukum agama takam nelang ngulah ala sa nauring ngulahni hang anrau Sabat." 12:3 Yesus nuing, "Huan suah naun mambasa neu inun sa naulah daya Dawid tawuk hanye anri kawan ulun watni kajuju? 12:4 Hanye masuk mawuang Lewu Alatalla; balalu nguta rote sa haut nasarah ma Alatalla. Padahal manyu hukum agama takam, hanye atawa kawan ulun watni puang iyuh nguta rote yiru -- ekat kawan imam sa iyuh. 12:5 Atawa huan suah naun mambasa hawuang hukum Moses tiap anrau Sabat kawan imam sa batugas hang Lewu Tuhan, malangar aturan anrau Sabat, kude puang naampihala? 12:6 Pantaru tatuu inun sa naeauku yiti: hang yiti naan sa diwi hante hengka Lewu Tuhan. 12:7 Hawuang Surat Barasis nasurat: Ahi lelo sa nakabahumen, puang parapah eha. Amun naun tuu-tuu kataru lengan yiru, himat naun puang sagar ngampi hala kawan ulun sa puang bakahalaen. 12:8 Daya Anak Murunsia bakuasa hang ambau anrau Sabat." 12:9 Yesus nanan paunengan yiru balalu tulak ma isa lewu sumbayang. 12:10 Hang yiru naan ulun sa lumpuh tuhi tanganni. Papire kaulun sa hamen ngantara-tara kahalaen Yesus, nunti nengkan hanye, "Inun iyuh nyamare ulun hang anrau Sabat?" 12:11 Yesus nuing, "Atikalani naan erang kaulun teka naun sa malihara erang kaukui babiri, maka hang anrau Sabat babiri yiru lawu mawuang luwang sa lalem; inun ulun ampun babiri yiru puang sagar ngakali ngaluar babiri yiru teka luwang yiru? 12:12 Nah, murunsia diwi baharaga teka babiri! Jari, amun kala yiru, iyuh ngarawah ulun hang anrau Sabat." 12:13 Udi yiru Yesus kaeau ma ulun sa lumpuh tuhi tanganni yiru, "Jurung tangannu." Ulun yiru nyurung tanganni, balalu tanganni yiru ware sameh kala tanganni sa tuhi. 12:14 Kude kawan ulun Parisi nanan lewu sumbayang yiru, balalu mapakat neu munu Yesus. 12:15 Yesus karasa kawan ulun Parisi yiru naan aheng jahat nuju hanye. Jari hanye tulak teka paunengan yiru nelang rama ulun naharak hanye. Balalu hanye nyamare katuluh ulun sa sakit. 12:16 Kude hanye nguring here iwara neu hanye ma ulun lain. 12:17 Anri kala yiru balalu tulus inun sa nawara Alatalla itetei Nabi Yesaya, 12:18 "Hanye yiti utusanku sa napidiku, ulun sa nasintaku nelang nakatujuen ateiku. Rohku sagar naamiku ma hanye, kaadilanku sagar nawarani ma kawan bangsa. 12:19 Hanye puang sagar basual atawa wawerei lengan, atawa bapidato hang lalan rami. 12:20 Paring sa paetuk puang sagar napepetni palita sa papinit puang sagar natampareni. Hanye sagar ngakali bahimat hampe kaiyuh kaadilan; 12:21 kawan bangsa sagar ngimpeh kaharapen witu hanye." 12:22 Puang lawah udi yiru naan nainsing nunung Yesus erang kaulun pehe nelang muna sa nakuasa daya roh jahat. Yesus nyamare ulun yiru hampe hanye tau bapaner nelang kadinung. 12:23 Katuluh ulun wauh balalu kaeau, "Gere hanye yiti anak Dawid sa najanji yiru?" 12:24 Dami kawan ulun Parisi karengei yiru, here nuing, "Ulun yiti ekat tau ngusir roh jahat, daya Beelzebul, kapala kawan roh jahat, haut ngami kuasa yiru ma hanye." 12:25 Yesus karasa pikiran kawan ulun Parisi yiru. Jari hanye kaeau nengkan here, "Amun isa negara tapisah hawuang papire kalumpuk sa bamusuhan, negara yiru puang sagar kukuh batahan. Kamulek isa tumpuk atawa kaluarga sa tapisah-pisah nelang bamusuhan isa anri sa lain die sagar hansur. 12:26 Kalayiru pada hawuang karajaan Iblis; amun isa kalumpuk ngusir kalumpuk sa lain, maka karajaan Iblis yiru haut tapisah-pisah nelang sagar runtun. 12:27 Naun kaeau aku ngusir roh jahat makai kuasa Beelzebul. Amun kalayiru makai kuasa hie kawan ulun sa umba naun ngusir roh jahat. Kawan ulun sa umba naun yiru mambuktini sa naun samula hala! 12:28 Kude aku ngusir roh jahat makai kuasa Roh Alatalla. Anri kalayiru baarati Alatalla haut nuku marentah hang penah naun. 12:29 Kalaawe ulun tau masuk mawuang lewu erang kaulun sa tingkas gansang umak hanrampas haratani, amun hanye puang labis dahulu nuruk ulun sa tingkas gansang yiru? Udi yiru, wau hanye kaiyuh hanrampas haratani. 12:30 Ulun sa puang umba aku kapinuuni nawan aku. Nelang ulun sa puang ngarawah aku kapinuuni hanye nanrusak pagawianku! 12:31 Daya sabab yiru, wuah naun karasa, amun ulun ngulah dosa nelang ngantuh lengan nangkurun Alatalla; atawa ngantuh lengan ngawawarah ngampahe Alatalla, hanye tau naampun! Kude amun hanye nangkurun Roh Alatalla, hanye puang tau naampun! 12:32 Amun ulun ngantuh ala inun-inun neu nawan Anak Murunsia, hanye tau naampun, kude amun hanye nangkurun Roh Alatalla, hanye puang tau naampun, hau itati hau hang akhirat!" 12:33 "Nampan kaiyuh wua sa maeh, kakauni harus nenak. Amun kakauni puang nenak, wuani pada puang maeh. Nenak atawa puang nenak kakau yiru taru teka wangun wuani. 12:34 Naun ulun jahat, puang maka naun tau ngantuh kawan hal sa maeh amun naun jahat? Inun sa naantuh daya mulut yiru limpar teka atei! 12:35 Ulun sa maeh ngantuh kawan hal sa maeh daya hanye penu anri pikaeh. Kabalikanni, ulun sa jahat ngantuh kawan hal sa jahat daya hanye penu anri kajahaten. 12:36 Jari, ingat: hang Anrau Kiamat, satiap ulun harus batanggung jawab neu tiap lengan pantaneni sa puang bariran. 12:37 Daya eau lengan pantanenu raerai die sagar napakai neu mamutus inun hanyu bakahalaen atawa puang." 12:38 Udi yiru papire guru agama anri kawan ulun Parisi kaeau, "Guru, kami hamen kadinung hanyu ngulah kawauhen." 12:39 "Tuu leha jahat nelang durhakani kawan ulun jaman yiti!" tuing Yesus. "Naun laku aku ngulah kawauhen? Ma naun puang sagar naami sunah isa masam kawauhen, kasuali kawauhen wat Nabi Yunus. 12:40 Hi Yunus muneng telu anrau telu malem hawuang wuntung kenah hante. Kalayiru pada Anak Murunsia sagar muneng telu anrau telu malem hawuang tane. 12:41 Hang Anrau Kiamat, panduduk Niniwe sagar ambuan sinrah kawan ulun jaman yiti palus ngahalaen here. Daya kawan ulun Niniwe yiru haut batobat teka kawan dosa here, tawuk hi Yunus bakhotbah ma here. Kude hang yiti itati naan sa diwi hante teka hi Yunus! 12:42 Hang Anrau Kiamat, ratu teka daerah selatan sagar ambuan sinrah kawan ulun jaman yiti palus ngahalaen here. Daya umak nyanrengei pangajaran Salomo sa pintar, ratu yiru haut nampalus pakaian lawit tatuu teka hujung dunia. Kude hang yiti itati naan sa diwi hante teka hi Salomo!" 12:43 "Amun roh jahat yiru nanan erang kaulun, roh yiru ngaliling kawan unengan sa karing umak ngantara paunengan tarie, kude hanye puang kahaba. 12:44 Daya sabab yiru hanye kaeau, 'Aku sagar mulek lagi ma lewu sa haut natanan.' Tawuk hanye hampe hang yaru, lewu yiru lawang, barasis nelang taatur maeh. 12:45 Balalu hanye tulak nelang nginsing pitu roh lain sa diwi jahat teka hanye. Udi yiru here masuk mawuang ulun yiru, balalu muneng hang yiru. Balalu panampukni wangun ulun yiru diwi jahat teka asalni. Kalayiru pada sagar jari anri kawan ulun jahat jaman yiti." 12:46 Rahat Yesus magun bapaner anri ulun rama yiru, hawi ineh anri kawan pulaksanaini. Here minri hang luar nelang ngakali nampan kaiyuh bapaner anri hanye. 12:47 Erang kaulun teka ulun rama yiru kaeau ma Yesus, "Guru, ineh anri kawan pulaksanainu naan hang luar. Here hamen bapaner anri hanyu." 12:48 Balalu Yesus nuing, "Hie inehku? Hie kawan pulaksanaiku?" 12:49 Balalu hanye nutui ma kawan ulun sa umba hanye palus kaeau, "Iti ineh anri kawan pulaksanaiku! 12:50 Ulun sa nampalus kabahumen Ambahku hang surga, hanyeyiru pulaksanaiku upu, pulaksanaiku wawei, nelang inehku!"

Matius 13

13:1 Hang anrau yiru pada Yesus nanan lewu yiru balalu tulak ma iring danau palus maharung hang yaru. 13:2 Rama tatuu ulun bakumpul ngawariung Yesus, daya yiru hanye tulak miidar maharung mawuang jukung, kawan ulun rama yiru minri hang iring pampang. 13:3 Balalu Yesus ngajar here neu wahai masam makai rarapisan. "Erang kaulun pangume tulak lepuh muau wini," kalayiru Yesus nuku saritani. 13:4 "Tawuk ganjah muau, naan wini sa lawu hang penah lalan. Balalu wurung hawi matuk wini yiru hampe galis. 13:5 Naan pada sa tapuau hang padang batu ampar, sa butit taneni. Kawan wini yiru hinang welum daya taneni kurang makapan. 13:6 Kude tawuk mate anrau haut mambai, kawan palatik yiru nuku layu, udi yiru karing palus patei daya wakatni puang lalem masuk mawuang tane. 13:7 Naan pada wini yiru sa tapuau hang pulau rikut padang. Rikut padang yiru tumbu janrah nawenan kawan palatik yiru hampe patei. 13:8 Kude naan pada wini sa tapuau hang tane sa subur, balalu bawua; naan telumpulu kali lipat, naan enempulu, nelang naan pada jatuh kali lipat." 13:9 Udi nyarita rarapisan yiru Yesus kaeau, "Amun uweng silu, sanrengei!". 13:10 Udi yiru kawan ulun sa umba Yesus hawi palus nunti ma hanye, "Wuah inun hanyu makai rarapisan amun bapaner anri ulun rama yiru." 13:11 Yesus nuing, "Daya ma naun haut naami lelo ahi nampan karasa rasia neu kalaawe Alatalla marentah, kude ma here puang naami. 13:12 Daya ma ulun sa watni haut uweng, sagar naami diwi wahai lagi, nelang hanye sagar balabihan. Kude ulun sa watni puang uweng inun-inun, maka ala butit sa uweng hang hanye likan sagar naalap. 13:13 Daya sabab yiru aku makai rarapisan amun bapaner anri ulun rama, daya here kadinung, kude kala ulun sa puang kadinung; here karengei kude kala ulun sa puang karengei nelang puang kataru. 13:14 Anri kalayiru balalu tulus sa natujum daya Nabi Yesaya, 'Alatalla kaeau: Here saratang nyanrengei kude puang kataru; here saratang naniuh mantaru kude puang karasa inun sa jari 13:15 Daya pikiran kawan ulun yiti haut tumpul tatuu, silu here haut marengen nelang matei here haut naampikirum. Kajadian yiti nampan matei here ada kadinung, silu here ada karengei, pikiran here ada kataru nelang ada mulek nunung aku, balalu aku nyamare here.' " 13:16 "Kude tuu leha untungni naun," eau Yesus nengkan kawan ulun sa umba hanye, "daya naun tuu kadinung nelang karengei. 13:17 Ingat, rama nabi anri ulun sa ngalut nuu ma Alatalla hamen kadinung inun sa dinung naun itati, kude here puang kadinung yiru. Here hamen karengei inun sa rengei naun itati, kude here puang karengei yiru." 13:18 "Rengei inun arati rarapisan neu erang kaulun pangume yiru. 13:19 Wini sa lawu hang lalan ngintur kawan ulun sa karengei kabar neu kalaawe Alatalla marentah, kude here puang kataru. Sa jahat yiru hawi palus hanrampas inun sa haut napuau hawuang atei here. 13:20 Wini sa napuau hang tane batu ampar, yiru ngintur kawan ulun sa karengei kabar yiru, palus narimeni anri sanang atei. 13:21 Kude kabar yiru puang iwakat hawuang atei here, balalu puang tahan lawah. Dami here wuah kasusahen atawa wuah kahanangen daya gana kabar yiru, here balalu murtad. 13:22 Wini sa napuau hang jubut barunrui padang yiru ngintur kawan ulun sa karengei kabar yiru, kude gaer neu pamelum here nelang hamen welum dirak-dirai. Daya yiru kabar teka Alatalla hawenan hawuang atei here hampe puang mua. 13:23 Wini sa napuau hang tane sa subur, yiru ngintur kawan ulun sa karengei kabar yiru palus mantaruni. Here mua wahai, naan sa telumpulu, naan sa enempulu, nelang naan pada sa jatuh kali lipet hasilni." 13:24 Yesus nyarita isa lagi rarapisan ma ulun rama, eauni, "Amun Alatalla marentah, kaadaanni kala rarapisan yiti: Erang kaulun pangume muau wini sa maeh hang umeni. 13:25 Hang hinra malem, tawuk katuluh ulun ganjah manre, musuh ulun pangume yiru hawi lepuh namur wini rikut padang hang pulau gandum yiru, balalu tulak. 13:26 Dami amulean yiru tumbu nelang kawan palatikni nuku hulet, kawan rikut padang yiru dinung pada. 13:27 Balalu kawan ulun upaan wat ulun pangume yiru hawi nunung ulun pangume yiru nelang kaeau, 'Tuan, angneh Tuan muau wini sa maeh hang ume Tuan? Kalaawe salenga naan rikut padang hang yaru?' 13:28 Ulun pangume yiru nuing, 'Yiru pagawian musuh.' Balalu kawan ulun upaan wat ulun pangume yiru nunti lagi, 'Inun Tuan hamen nunyu kami tulak lepuh munat rikut padang yiru?' 13:29 'Puang,' tuingni, 'daya amun rikut padang yiru nabunat, die gandum yiru pada tamput tabunat. 13:30 Elahni rikut padang yiru sameh-sameh tumbu hampe wayah masi. Die aku sagar kaeau anri kawan ulun sa masi: Kumpul dahulu kawan rikut padang yiru, babat, balalu tutung. Udi yiru kumpul gandum, balalu tamasuk impeh mawuang wirang.' " 13:31 Yesus nyarita isa lagi rarapisan ma ulun rama, eauni, "Amun Alatalla marentah, kaadaani sameh kala rarapisan yiti: Erang kadiki sasawi naalap daya erang kaulun, balalu naamule hang umeni. 13:32 Diki sasawi hanyeyiru pangkan sa pangarumisni. Kude amun haut tumbu, hanye jari sa pangahanteni teka kawan tanaman. Hanye ngakau janrah, hampe kawan wurung hawi mihanai hang kawan raanni." 13:33 Naan isa rarapisan lain sa nasarita Yesus ma ulun rama. "Amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala ragi sa naalap daya erang kaulun wawei, balalu nakalut anri epat pulu liter tepung gandum hampe kamer katuluhni!" 13:34 Katuluhni naajar Yesus ma ulun rama makai rarapisan. 13:35 Anri kalayiru balalu tulus sa nawara daya nabi, "Aku makai rarapisan amun bapaner anri here: aku sagar iwara kawan hal sa tasadina nuku teka kajadian dunia yiti." 13:36 Udi yiru Yesus nanan ulun rama yiru, balalu masuk mawuang lewu. Kawan ulun sa umba hanye hawi palus kaeau, "Suba hanyu manarang ma kami arati rarapisan neu rikut padang hang pulau gandum yiru." 13:37 Yesus nuing, "Ulun sa muau wini maeh yiru hanyeyiru Anak Murunsia. 13:38 Ume hanyeyiru dunia yiti. Wini sa maeh hanyeyiru kawan ulun sa haut jari ulun wat Alatalla. Rikut padang hanyeyiru kawan ulun sa umba Iblis. 13:39 Musuh sa ngamule rikut padang yiru hanyeyiru Iblis. Wayah masi hanyeyiru Anrau Kiamat. Kawan ulun sa masi hanyeyiru kawan malekat. 13:40 Sameh kala rikut padang nakumpul palus natutung ma apui, kalayiru pada hang Anrau Kiamat hanrian. 13:41 Anak Murunsia sagar nunyu kawan malekatni ngumpul hengka kawan ulun watni katuluh sa ngulah sabab ulun badosa, baya katuluh ulun lain sa ngulah kajahaten. 13:42 Here katuluh sagar naumpe mawuang dapur apui sa malelap gagandak: hang yiru here sagar ngiak nungkau nelang ngaret kahanangen. 13:43 Kude kawan ulun sa nampalus kabahumen Alatalla sagar nyahaya kala mate anrau hawuang Dunia Wau Wat Alatalla, Ambah here. Jari, amun uweng silu, sanrengei!" 13:44 "Amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala rarapisan yiti: Naan harata sa tapasar hawuang tane balalu erang kaulun, kahaba harata yiru kude napasarni lagi mawuang tane. Udi yiru daya hanye arai, ulun yiru tulak lepuh ngari katuluh kawan milik hartani, balalu mulek palus midi tane yiru." 13:45 "Amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala rarapisan yiti: Erang kaulun padagang ngantilau kawan mutiara sa baharaga. 13:46 Dami hanye kahaba erang kadiki mutiara sa luar biasa bungasni, hanye irarereu tulak ngari katuluh milik hartani, balalu midi mutiara bungas yiru." 13:47 "Amun Alatalla marentah, kaadaanni naintur kala lunta sa natimbai mawuang danau, balalu kaiyuh rama masam kenah. 13:48 Dami lunta yiru penu kawan ulun pangenah yiru narik lunta yiru ma pampang. Balalu here maharung midi namparing kawan kenah yiru: sa maeh naimpeh hawuang balanai sa puang maeh naumpe. 13:49 Kala yiru pada halni hang Anrau Kiamat, kawan malekat sagar tulak midi namparing kawan ulun jahat hengka kawan ulun sa nampalus kabahumen Alatalla. 13:50 Udi yiru kawan ulun jahat yiru naumpe mawuang dapur apui. Hang yaru here sagar ngiak nungkau nelang ngaret kahanangen." 13:51 "Inun naun kataru katuluhni yiru?" tunti Yesus. "Taru kami" tuing here. 13:52 Balalu Yesus kaeau, "Yiru sababni tiap guru agama sa haut jari ulun wat Alatalla, sameh kala erang kaulun ampun lewu sa ngaluar kawan banda wau anri sa uhang teka unengan kawan haratani." 13:53 Dami Yesus luput nyarita kawan rarapisan yiru, hanye nanan paunengan yiru, 13:54 balalu mudi ma tumpuk natatni. Hang yaru hanye tulak ngajar hang lewu sumbayang, kawan ulun sa karengei hanye hang yiru, tuu wauh. Here kaeau, "Teka awe ulun yiti kaiyuh kapintaren kala yiru? Nelang hengka awe hanye kaiyuh kuasa pakai ngulah kawauhen? 13:55 Angneh hanye yiti anak tukang kayu? Angneh hi Maria yiru inehni; nelang kawan pulaksanaini hanyeyiru hi Yakobus, hi Yosef, hi Simon, anri hi Yudas? 13:56 Angneh kawan pulaksanaini wawei muneng hang yiti pada? Teka awe hanye kaiyuh kapintaren yiru?" 13:57 Daya yiru here puang hamen narime Yesus. Yesus balalu kaeau nengkan here, "Erang kaulun nabi nahormat hang awe-awe, kasuali hang tumpuk natatni nelang hang lewuni raerai." 13:58 Daya yiru Yesus puang wahai ngulah tanda kawauhen hang yiru daya here puang parisaya.

Matius 14

14:1 Hang jaman yiru hi Herodes, panguasa daerah Galilea, karengei neu Yesus. 14:2 Hi Herodes kaeau ma kawan pagawaini, "Himat yiti Yohanes Pambaptis haut welum kamulek! Daya yiru hanye uweng kuasa ngulah kawauhen." 14:3 Daya dahulu teka yiru hi Herodes nunyu nyamba hi Yohanes nelang nuruk hanye palus namasuk hanye mawuang panjara. Hi Herodes ngulah kalayiru daya gana sual Herodias, matueh wawei pulaksanaini, hanyeyiru hi Filipus. 14:4 Daya suah hi Yohanes kaeau kala yiti ma hi Herodes, "Hanyu puang iyuh narangan hi Herodias!" 14:5 Sabujurni hi Herodes hamen munu hi Yohanes, kude hanye takut anri ulun rama, daya here nganggap hi Yohanes yiru nabi. 14:6 Tawuk hi Herodes pesta anrau ulang tahunni, anak Herodias wawei nanrik hang hadapan ulun rama. Tanrikni yiru tuu maeh ngampi sanang atei Herodes, 14:7 hampe hi Herodes bajanji ma hanye makai sumpah, inun sa nalakuni, himat napulur. 14:8 Gana narujung daya inehni, iya wawei yiru kaeau, "Aku laku ulu Yohanes Pambaptis naami ma aku itati jua naelah hang ambau baki!" 14:9 Karengei pilakuan yiru, hi Herodes balalu bangat mahanang atei. Kude daya hanye haut basumpah hang hadapan ulun rama hanye marentah nampan pilakuan iya wawei yiru napulur. 14:10 Hanye nunyu ulun tulak ma panjara nampan mumpung ulu Yohanes. 14:11 Udi yiru balalu ulu Yohanes yiru nainsing hang ambau baki palus naami ma iya wawei yiru. Balalu iya wawei yiru palus nginsing ma inehni. 14:12 Udi yiru kawan ulun sa umba Yohanes hawi ngalap bangkai Yohanes nelang masarni. Balalu here tulak iwara hal yiru ma Yesus. 14:13 Dami Yesus karengei kabar yiru, hanye sungkat mawuang jukung palus nanan kawan ulun sa umba hanye hang unengan yiru, hanye tulak ma unengan sa suni. Kude tawuk ulun rama karengei neu hal yiru, here nanan tumpuk here palus tulak ngapung Yesus mitah lalan entu. 14:14 Tawuk Yesus minau teka jukung hanye kadinung ulun rama yiru, hanye palelo anri here. Balalu hanye nyamare kawan ulun sakit hengka here rama yiru. 14:15 Kariwe anrauni, kawan ulun sa umba Yesus hawi nelang kaeau ma hanye, "Anrau haut kariwe nelang hang unengan yiti suni lawit teka ulun. Labis maeh hanyu nunyu ulun rama yiru tulak, nampan kaiyuh midi kutaen hang tumpuk." 14:16 "Puang usah here tulak," eau Yesus, "Naunleh ngami here kutaen." 14:17 "Kami ekat uweng dime katipak rote anri rueh kaukui kenah!" tuing kawan ulun sa umba Yesus yiru. 14:18 "Insing yiru ma yati," eau Yesus. 14:19 Udi yiru hanye nunyu ulun rama yiru maharung hang ambau rikut. Balalu hanye ngalap dime katipak rote baya anri rueh kaukui kenah yiru, balalu mihangut ma langit palus ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi yiru hanye miah rote yiru makai tanganni palus ngami ma kawan ulun sa umba hanye nampan here mambagini ma kawan ulun rama yiru. 14:20 Here katuluh ikuta hampe wising. Udi yiru kawan ulun sa umba Yesus ngumpul kalabihan kutaen yiru; wahaini uweng dua walas tampawan penu. 14:21 Ulun sa ikuta tawuk yiru ramani leu dime ribu kaulun, huan tamasuk nareken kawan wawei anri kawan iya. 14:22 Udi yiru Yesus nunyu kawan ulun sa umba hanye sungkat ma jukung tulak dahulu nyabarang danau, tawuk yiru pada hanye nunyu ulun rama yiru mudi. 14:23 Dami ulun rama yiru tulak, Yesus mambai ma isa bukit raeraini lepuh badoa. Hampe kamalem, Yesus magun muneng hang yiru raeraini. 14:24 Tawuk yiru jukung sa ngising kawan ulun sa umba Yesus, haut lawit hang penah danau. Jukung yiru kai leteng natampuh galumbang, daya here nawan riwut sa hawi hengka tiba haluan. 14:25 Alur helang pukul telu anri pukul enem kaiyat, Yesus hawi nunung here takia hang ambau ranu. 14:26 Tawuk kawan ulun sa umba hanye kadinung hanye takia hang ambau ranu, here bangat embah. "Alah!" uik here takut. 14:27 Kude Yesus palus nuing, "Suni! Aku Yesus. Ada takut!" 14:28 Balalu hi Petrus kaeau, "Amun hanyu tuu Yesus, huyu aku mayari takia hang ambau ranu." 14:29 "Tunung ma yati" tuing Yesus. Balalu hi Petrus minau teka jukung, takia hang ambau ranu nunung Yesus. 14:30 Kude tawuk hi Petrus kaingkam riwut mehet tuu hang danau yiru, hanye takut palus kai leteng. "Tuhan, karawah!" tantiakni. 14:31 Yesus hinang nyurung tanganni palus nyamba hanye, nelang kaeau, "Petrus, Petrus, hanyu yiti kurang parisaya. Wuah inun hanyu ragu-ragu anri aku?" 14:32 Balalu here rueh sungkat ma jukung yiru, tawuk yiru jua riwut balalu ranai. 14:33 Balalu kawan ulun sa umba Yesus ileku ulu elep nyambah hanye. Here kaeau, "Tuu kapinuu Tuhan yiru Anak Alatalla!" 14:34 Dami here hampe hang sabarang danau, here tarie hang Genesaret. 14:35 Maka dami kawan ulun hang yiru kadinung sa hawi yiru Yesus, here iwara kabar yiru ma katuluh daerah hang sakitar tumpuk yiru. Balalu katuluh ulun sa sakit nainsing nunung Yesus. 14:36 Here ilaku teka hanye nampan iyuh ngawir jubahni, biar ekat sunah hujung jubahni. Balalu katuluh ulun sa ngawir jubahni yiru palus ware.

Matius 15

15:1 Erang kalumpuk ulun Parisi anri papire guru agama hengka Yerusalem hawi nunung Yesus. Here nunti ma hanye, 15:2 "Wuah inun kawan ulun sa umba hanyu malangar adat istiadat datu nini takam? Tawuk kai kuman, here puang dahulu mui tangan manyu hadat!" 15:3 Yesus nuing, "Wuah inun pada naun malangar parentah Alatalla, ekat daya hamen ngalut adat istiadat datu nini naun? 15:4 Daya Alatalla kaeau, 'Hormat ambah nelang inehnu,' kamulek 'Hie-hie sa ngeau nangkurun ineh-ambahni, harus nahukum mati.' 15:5 Kude naun ngajar: amun ulun kaeau anri ulun matuehni, 'Inun sa sagar naamiku ma hi ambah anri hi ineh, haut nasarahku ma Alatalla,' 15:6 maka ulun yiru puang lagi nawajib neu mahormat ulun matuehni. Jari, daya adat istiadat datu nini naun, naun ngampahe lengan Alatalla. 15:7 Naun ulun sa bapura-pura! Tanggar tuu inun sa natujum daya Yesaya neu naun, kalayiti, 15:8 'Kalayiti eau Alatalla: Kawan ulun yiru ekat nyambah aku makai wiwi-mulut, kude atei here lawit teka aku. 15:9 Mamus here nyambah aku, daya aturan murunsia sa naajar here, kakala yiru aturan teka aku.' " 15:10 Udi yiru Yesus nerau papire kaulun palus kaeau ma here, "Rengei nampan naun kataru!" 15:11 Sa masuk mawuang wawa puang maka ngulah ulun yiru najis; ekat sa kaluar teka wawani, sa yiru ngulah hanye najis." 15:12 Balalu kawan ulun sa umba Yesus hawi palus kaeau anri hanye, "Inun hanyu karasa kawan ulun Parisi yiru tasinggung tawuk karengei hanyu kaeau kalayiru?" 15:13 Yesus nuing, "Kawan amulean sa puang naamule daya Ambahku hang surga sagar nabunat. 15:14 Puang usah nakarasa kawan ulun Parisi yiru. Here yiru kawan pamimpin sa pehe: nelang amun ulun pehe mamimpin ulun pehe, kararuehni sagar lawu mawuang parit." 15:15 Hi Petrus kaeau, "Guru awat manarang arati rarapisan yiru ma kami!" 15:16 Yesus nuing, "Inun naun pada huan kataru? 15:17 Inun naun puang kataru sa masuk ma wawa palus ma wuang wuntung, udi yiru kaluar kamulek? 15:18 Kude sa kaluar teka wawa, sa asalni teka atei maka yiru sa ngulah ulun najis. 15:19 Daya teka wuang atei hulet kawan pikiran jahat, sa ngulah ulun tau munu ulun, ibela, ngulah ala murun, ngalat, ngami kasaksian palasu nelang muntaka. 15:20 Kawan hal yiru sa ngulah ulun najis, puang daya kuman pakai tangan sa puang nawui. 15:21 Udi yiru Yesus nanan paunengan yiru palus tulak ma daerah rite tumpuk Tirus anri Sidon. 15:22 Erang kaulun wawei Kanaan teka daerah yiru, hawi nunung Yesus nelang nanterau kakune, "Anak Dawid, palelo aku! Anakku wawei naasuk roh jahat. Kaadaani maham tatuu." 15:23 Yesus budas puang nuing lengan wawei yiru. Balalu kawan ulun sa umba Yesus hawi nunung hanye nelang ilaku, "Guru, huyu wawei yiru tulak. Hanye ekat ngulah ridu hang wuku takam!" 15:24 Yesus nuing, "Aku nahuyu lepuh nunung bangsa Israel, sa mambatang nunung here sa tawang." 15:25 Wawei yiru hawi balalu ileku ulu alep hang hadapan Yesus nelang kaeau, "Karawah aku, Tuan." 15:26 Yesus nuing, "Puang patut ngalap kutaen kawan iya palus nawutni ma kawan antahu." 15:27 "Tuu, tuan," tuing wawei yiru, "Kude antahu sika tau nguta kawan purak anakuta sa lawu teka meja tuani." 15:28 Balalu Yesus kaeau ma hanye, "Ibu, tuu hante imannu! Ware jari manyu sa nakabahumennu!" Tawuk yiru pada anak wawei yiru balalu ware. 15:29 Yesus nanan paunengan yiru, balalu takia hang iring Danau Galilea. Udi yiru hanye mambai ma isa bukit balalu maharung hang yaru. 15:30 Rama ulun hawi nunung hanye nginsing kawan ulun kepa, ulun pehe, ulun lumpuh, ulun muna, nelang rama lagi ulun sakit sa lain. Here ngelah kawan ulun yiru hang hadapan Yesus, palus hanye nyamare kawan ulun yiru. 15:31 Ulun rama sa naan hang yiru bangat wauh dami here kadinung ulun muna tau bapaner, ulun kepa ware, ulun lumpuh takia, nelang ulun pehe kadinung. Balalu here nawat nante Alatalla bangsa Israel. 15:32 Udi yiru Yesus nerau kawan ulun sa umba hanye balalu kaeau, "Aku bangat palelo anri ulun rama yiti. Haut telu anrau lawahni here baya aku, nelang itati here puang uweng anakuta. Aku puang hamen maladar here mudi nelang wuntung kajuju, die here hinut hang lalan." 15:33 Balalu kawan ulun sa umba Yesus nunti ma hanye, "Hang awe takam tau kahaba anakuta hang daerah suni yiti ma ulun sa kala yiti ramani?" 15:34 "Pire naan rote hang naun?" tunti Yesus ma here. "Pitu," tuing here, "anri kenah rumis papire kaukui." 15:35 Balalu Yesus nunyu ulun rama yiru maharung hang tane. 15:36 Udi yiru hanye ngalap pitu katipak rote yiru anri kenahni, udi hie hanye ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Balalu hanye miah rote anri kenah yiru makai tanganni, palus ngami ma kawan ulun sa umba hanye. Balalu here mambagini ma ulun rama yiru. 15:37 Katuluh ulun yiru ikuta hampe wising. Udi yiru kawan ulun sa umba Yesus ngumpul kawan kalabihan anakuta yiru. Katuluhni naan pitu tampawan penu. 15:38 Jumalah kawan ulun upu sa ikuta tawuk yiru naan epat ribu kaulun, huan tamasuk nareken kawan wawei baya kawan iya. 15:39 Udi yiru Yesus nunyu ulun rama yiru mudi. Hanye raerai sungkat ma jukung palus tulak ma daerah Magadan.

Matius 16

16:1 Naan papire ulun Parisi anri ulun Saduki nunung Yesus ngunu hanjabak hanye. Here ilaku hanye ngulah tanda kawauhen nampan jari bukti sa hanye hawi teka Alatalla. 16:2 Yesus nuing, "Amun mate anrau leteng, naun kaeau, anrau maeh daya langitni mariang. 16:3 Kamulek hang kaayat anrau, naun kaeau, 'Anrau yiti die sagar uran, daya langit mariang nelang weweanrau dudup.' Nah, naun tau maramal kaadaan anrau anri ninung kaadaan langit, padahal kawan tanda jaman puang naun tau maramalni!" 16:4 "Tuu leha jahat nelang durhakani kawan ulun jaman yiti. Naun laku aku ngulah tanda kawauhen. Ma naun puang sagar naami sunah isa tanda kawauhen kasuwali tanda kawauhen nabi Yunus." Udi kaeau kala yiru Yesus tulak nanan here. 16:5 Tawuk kawan ulun sa umba Yesus hampe hang sabarang danau, aruai here kaitung here lalui nginsing rote. 16:6 Yesus kaeau ma here, "Hati-hati anri ragi kawan ulun Parisi anri ulun Saduki." 16:7 Karengei lengan Yesus yiru, kawan ulun sa umba hanye balalu bapaner sameh here, "Hanye kaeau kala yiru daya takam puang uweng nginsing rote." 16:8 Yesus karasa inun sa napaner here. Balalu hanye kaeau, "Wuah inun naun rawek daya gana puang uweng rote? Naun kurang parisaya! 16:9 Inun naun magun huan kataru?Inun naun puang kaitung neu dime rote sa napiah-piahku ma ulun dime ribu? Pire tampawan kalabihan rote sa nakumpul daya naun? 16:10 Nelang kamulek kala awe anri pitu rote ma ulun epat ribu yiru? Pire tampawan kalabihan anakuta sa nakumpul naun? 16:11 Wuah inun naun hampe puang kataru sa aku puang bapaner ma naun neu rote? Hati-hati anri ragi kawan ulun Parisi anri Saduki!" 16:12 Akhirni kawan ulun sa umba Yesus yiru kataru sa Yesus nunyu here hati-hati puang neu ragi sa neu pakai ngulah rote, kude neu kawan ajaran ulun Parisi anri ulun Saduki. 16:13 Yesus tulak ma daerah rite tumpuk Kaisarea Pilipi. Hang yiru hanye nunti ma kawan ulun sa umba hanye, "Manyu eau ulun, Anak Murunsia yiru hie?" 16:14 Kawan ulun sa umba hanye nuing, "Naan sa kaeau hi Yohanes Pambaptis. Naan pada sa kaeau hi Elia. Sa lain lagi kaeau hi Yeremia, atawa erang kaulun teka kawan nabi." 16:15 "Kude manyu naun, aku yiti hie?" 16:16 Hi Simon Petrus nuing, "Bapak hanyeyiru Raja Panyalamat, Anak Alatalla sa welum." 16:17 "Bauntung tuu hanyu, Simon anak Yona!" eau Yesus, "Daya puang jaka murunsia sa iwara hal yiru ma hanyu, malengkan Ambahku hang surga. 16:18 Daya yiru wuah hanyu karasa, hanyu yiti Petrus, watu sa segah. Hang ambau watu yiti aku sagar ngambuan gerejaku sa puang tau nasantalau; biar daya pampatei sika puang! 16:19 Aku sagar ngami ma hanyu kunsi teka dunia Wau Wat Alatalla. Inun sa nauringnu hang ambau tane, pada nauring hang surga. Kamulek inun sa naeaunu iyuh hang ambau tane, pada iyuh hang surga." 16:20 Udi yiru Yesus ngampi itung kawan ulun sa umba hanye nampan here puang iwara ma hie-hie sa hanye Raja Panyalamat. 16:21 Nuku teka tawuk yiru, Yesus kaeau tarus tarang ma kawan ulun sa umba hanye, hanye harus tulak ma Yerusalem palus kaingkam wahai kahanangen daya kawan pamimpin, kawan imam kapala nelang kawan guru agama. Hanye sagar nawunu, kude hang anrau katelu hanye sagar naele kaelan welum mulek. 16:22 Balalu hi Petrus nginsing Yesus ma pinggir palus nagur hanye, eauni, "Ada bahara Alatalla nyanawit hal yiru, Tuhan! Ada budas hal yiru hampe wuah Tuhan!" 16:23 Yesus ikulik balalu kaeau ma hi Petrus, "Hulu teka yiti, tukang purija! Hanyu nahalang aku. Pikirannu yiru pikiran murunsia, puang pikiran Alatalla!" 16:24 Udi yiru Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Ulun sa hamen umba aku, harus puang ngitung kapantinganni raerai, mikul balasangarni, nelang palus umba aku. 16:25 Daya ulun sa hamen malihara pamelumni sagar kawawaian pamelum. Kude ulun sa nyarah pamelumni gana aku sagar kaiyuh pamelum. 16:26 Inun untungni ma ulun yiru, amun katuluh dunia yiti jari milikni, kude hanye kawawaian pamelumni? Inun tau pamelum yiru nahurup makai ala lain? 16:27 Puang lawah lagi Anak Murunsia, baya anri kawan malekatni sagar hawi makai kuasa Ambahni. Tawuk yiru hanye sagar iwaleh ma katantuluh ulun manyu pagawianni. 16:28 Patut naun karasa! Teka naun hang yiti naan sa puang sagar matei, amun huan kadinung Anak Murunsia hawi kala Raja."

Matius 17

17:1 Enem anrau udi yiru Yesus nginsing hi Petrus anri hi Yakobus baya pulaksanaini hi Yohanes, here raerai tulak ma isa gunung sa ambau. 17:2 Hang hadapan here, wangun Yesus baubah: Uruwawani basahaya nyiar maraai kala mate anrau nelang pakaianni mahilak mamilau. 17:3 Udi yiru katelu kaulun ulun sa umba hanye yiru kadinung hi Moses anri hi Elia bapaner anri Yesus. 17:4 Balalu hi Petrus kaeau nengkan Yesus, "Tuhan, marauh tuu takam hang yiti. Amun Tuhan hamen, aku ngunu ngulah telu punduk hang yiti isa ma Tuhan, isa ma hi Moses, nelang isa lagi ma hi Elia." 17:5 Tawuk hi Petrus rahat bapaner, rukun sa maraai tatuu nyalumbu here balalu teka rukun yiru naan rengei lengan sa kaeau, "Hanye yiti Anakku sa nasintaku. Hanye ngampi sanang ateiku. Rengei hanye!" 17:6 Tawuk kawan ulun sa umba Yesus karengei lengan yiru, here takut tatuu hampe tumbang tasaleep ma tane. 17:7 Kude Yesus hawi palus nigung here. "Ambuan," eauni, "Ada takut!" 17:8 Dami here naniuh, here puang uweng kadinung hie-hie lagi, ekat Yesus raerai. 17:9 Tawuk here minau teka gunung yiru, Yesus ngampi itung here, "Ada iwara ma hie-hie inun sa haut dinung naun hunien, kapihuan Anak murunsia naele kaealan teka pampatei." 17:10 Kawan ulun sa umba Yesus nunti ma hanye, "Wuah inun kawan guru agama kaeau hi Elia musti hawi labis dahulu?" 17:11 Yesus nuing, "Samula hi Elia hawi nelang hanye sagar ngampi beres ala katantuluh. 17:12 Kude aku kaeau ma naun, hi Elia haut hawi, kude kawan ulun rama puang kataru hanye; here nampalus ma hanye manyu kala kabahumen here nelang kalayiru pada here nampalus ma Anak Murunsia." 17:13 Balau kawan ulun sa umba yiru kataru Yesus maner neu hi Yohanes Pambaptis. 17:14 Tawuk Yesus anri katelu ulun sa umba hanye mulek nunung ulun rama yiru, naan erang kaulun upu hawi, ileku hang hadapan Yesus, 17:15 nelang kaeau, "Guru, palelo anakku. Hanye iweken. Panyakit yiru maham tuu gaha ngahanangen hanye hampe hanye gaha tatuu tumbang ma apui nelang gaha lawu mawuang ranu. 17:16 Aku haut nginsing hanye nunung kawan ulun sa umba hanyu kude here puang kaiyuh nyamare hanye." 17:17 Yesus nuing, "Tuu leha naun yiti! Naun tuu-tuu kawan ulun sa tawang nelang puang parisaya. Hampe awe aku harus muneng baya naun nelang basabar anri naun? Insing iya yiru ma yati!" 17:18 Balalu Yesus marentah roh jahat sa hawuang iya yiru kaluar. Balalu roh jahat yiru kaluar, palus iya yiru ware tawuk yiru jua. 17:19 Udi yiru kawan ulun sa umba Yesus hawi suni-suni nunung hanye palus nunti ma hanye, "Guru, inun ngulah kami puang kaiyuh ngundur roh jahat yiru?" 17:20 Yesus nuing, "Daya naun kurang parisaya. Ingat! Amun naun naan iman sunah hena diki sasawi, naun tau kaeau anri bukit yiti, 'Miidar ma yaru!' himat bukit yiti miidar. Puang uweng sa puang tau naulah daya naun! 17:21 Kude roh jahat sa kalayiti, ekat iyuh naundur daya Badoa nelang puasa." 17:22 Tawuk kawan ulun sa umba Yesus bakumpul hang Galilea, Yesus kaeau ma here, "Puang lawah lagi, Anak Murunsia sagar nasarah ma kuasa murunsia. 17:23 Hanye sagar nawunu, kude hang anrau katelu hanye sagar naele welum kamulek." Daya yiru kawan ulun sa umba hanye balalu bangat mahanang atei. 17:24 Tawuk Yesus anri kawan ulun sa umba hanye hampe hang Kapernaum, kawan tukang tagis pajak Lewu Tuhan hawi nunung hi Petrus palus nunti, "Gurunu bayar pajak Lewu Tuhan atawa puang?" 17:25 Hi Petrus nuing, "Bayar!" Tawuk hi Petrus mudi, Yesus badahulu mantane hanye, "Simon, kalaawe pandapatnu? Hie sa harus bayar bea atawa pajak ma kawan raja dunia yiti? Rakyat atawa ulun luar?" 17:26 "Ulun luar," tuing Petrus. "Amun kala yiru," eau Yesus, "rakyat puang parlu bayar. 17:27 Kude ada budas takam manyinggung pangingkaman kawan ulun yiru. Ware hulu tulak ma danau lepuh mintan. Alap kenah sa pangadahulu iyuhnu. Hawuang wawa kenah yiru hanyu sagar kahaba duit sa sukup pakai bayar pajak wat tarueh. Alap duit yiru palus bayar ma here pajak takam ma Lewu Tuhan."

Matius 18

18:1 Tawuk yiru kawan ulun sa umba Yesus hawi nunung hanye palus nunti, "Hie sa naanggap panga hante teka kawan ulun Wat Alatalla?" 18:2 Yesus nerau erang kaulun iya rumis, palus ngapinri hanye hang hadapan here. 18:3 Balalu yesus kaeau, "Parisayaleh! Ekat amun naun miubah nelang jari kala iya rumis, naun sagar jari ulun wat Alatalla. 18:4 Ulun sa nyanrandah dirini nelang jari kala iya yiti, hanye sa pangahante teka kawan ulun wat Alatalla. 18:5 Kamulek ulun sa narime iya kala yiti daya gana aku, baarati hanye narime aku." 18:6 "Hie sa ngulah sabab isa teka kawan ulun sa rumis yiti puang parisaya lagi ma aku, labis maeh amun watu gilingan naawet hang diungni palus hanye nasaneteng hang laut sa lalem. 18:7 Tuu silaka dunia yiti daya gana kawan hal sa ngulah sabab ulun badosa. Samula hal sa kalayiru sagar saratang naan, kude silaka ma ulun sa ngulah sabab ulun badosa. 18:8 Amun tangannu atawa peenu ngulah hanyu badosa, tetek palus umpe. Daya diwi maeh hanyu welum baya Alatalla puang uweng tangan tuhi atawa pee tuhi, teka hanyu naumpe ma apui naraka baya kararueh tangan atawa kararueh peenu. 18:9 Kamulek amun mateinu ngulah sabab hanyu badosa, garuit palus umpe. Labis maeh hanyu welum baya Alatalla anri isa matei teka hanyu naumpe ma apui naraka baya kararueh mateinu." 18:10 "Ingat! Ada mahina sunah isa teka kawan ulun sa rumis yiti. Daya itung naun, kawan malekat here saratang naan hang hadapan Ambah hang surga. 18:11 Daya Anak Murunsia hawi nampan nyalamat ulun sa tawang! 18:12 Kalaawe pandapat naun? Umpamani naan erang kaulun uweng jatuh kaukui babiri, balalu erang kaukui teka kawan babiri yiru tawang, inun sa sagar naulah daya ulun yiru? Himat hanye nanan babiri suei pulu suei kaukui yiru hang padang rikut palus tulak ngantilau sa tawang yiru. 18:13 Maka amun babiri yiru habani -- parisaya ma aku -- hanye sagar labis arai gana babiri erang kaukui yiru hengka gana suei pulu suei kaukui sa puang tawang yiru. 18:14 Kalayiru pada Ambahnu sa hang surga puang hamen sunah isa teka kawan-ulun sa wau parisaya ma aku yiti tawang." 18:15 "Amun pulaksanainu badosa anri hanyu, kia tunung hanye palus wara kahalaenni. Tampalus kala yiru anri suni-suni hang naun rueh raerai. Amun hanye nuu ngalut kawan lengannu, maka hanyu bahasil kaiyuh pulaksanainu yiru mulek. 18:16 Kude amun puang, insing isa atawa rueh kaulun lagi. Daya hawuang Surat Barasis nasurat, 'Sakurang-kurangni rueh atawa telu saksi sa naparlu neu iwara erang kaulun sa nadawa yiru hala.' 18:17 Amun hanye puang narime nasehat kawan ulun yiru, wara hal yiru ma ungkup. Kude amun hanye puang hamen narime nasehat ungkup, anggap hanye sameh kala tukang tagis pajak atawa erang kaulun sa puang kataru Alatalla." 18:18 "Patut naun karasa: Inun sa nauring naun hang dunia, yiru pada nauring hang surga. Kamulek inun sa naeau naun iyuh hang dunia, yiru pada iyuh hang surga. 18:19 Kamulek patut naun karasa pada: Amun hang sasameh naun hang dunia yiti rueh kaulun mira pakat neu inun heneng nelang badoa neu yiru, doa yiru sagar napulur daya Ambahku hang surga. 18:20 Daya hang awe naan rueh atawa telu kaulun bakumpul daya gana aku, aku naan hang penah-penah here." 18:21 Udi yiru hi Petrus hawi nunung Yesus palus nunti, "Tuhan, amun pulaksanaiku badosa ma aku, hampe hampire kali aku harus ngampun hanye? Inun cukup hampe hampitu kali?" 18:22 Yesus nuing, "Puang, puang ekat hampe hampitukali, kude hampitumpulu kali pitu kali! 18:23 Daya amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala hawuang rarapisan yiti: Erang kaulun raja hamen ngampi beres utang kawan walahni. 18:24 Tawuk hanye nuku nampalus pamariksaan, hawi ma hadapan hanye erang kaulun walah sa utangni bajuta-juta, 18:25 walah yiru puang kaiyuh bayar punah utangni. Jari, raja yiru marentah nampan walah yiru naari namput baya kawan daranganni, anri kawan harata milikni pakai bayar utangni. 18:26 Walah yiru ileku ulu alep ijuku hang hadapan raja yiru, nelang ilaku, 'Tuan, anrei dulu. Aku sika sagar bayar punah katuluh utangku.' 18:27 Raja yiru palelo ma hanye, balalu hanye ngempas katuluh utangni. 18:28 Tawuk walah yiru kaluar, hanye panalu anri hengauni, erang kaulun walah pada, sa naan utang ma hanye papire ribu. Hanye nyamba hengauni yiru, ngeat hanye, nelang kaeau, 'Bayar katuluh utangnu!' 18:29 Balalu hengauni yiru ileku ulu alep ijuku hang hadapanni nelang ilaku, 'Anrei duluni sobat, katuluh utangku sagar aku bayar!' 18:30 Kude walah yiru puang hakun. Likan hanye namasuk hengauni yiru ma wuang panjara hampe hanye bayar kawan utangni. 18:31 Dami kawan walah lain kadinung inun sa haut jari, here mahanang atei nelang malapor hal yiru ma raja. 18:32 Balalu raja yiru nerau walah sa jahat yiru palus kaeau ma hanye, 'Walah sa jahat! Katuluh utangnu haut naempasku daya gana hanyu ilaku teka aku. 18:33 Angneh hanyu pada harus uweng lelo ahi anri hengaunu sameh kala aku pada haut uweng lelo ahi anri hanyu?' 18:34 Raja yiru tuu sangit. Walah sa jahat yiru natamasukni mawuang panjara hampe hanye bayar punah kawan utangni." 18:35 Yesus nyanuput saritani makai lengan yiti, "Kalayiru pada Ambahku hang surga sagar nampalus ma naun katuluh, amun naun puang rela ngampun pulaksanainu anri ikhlas."

Matius 19

19:1 Dami haut luput Yesus iwara katuluhni yiru, hanye nanan Galilea balalu tulak ma daerah Yudea hang sabarang Hungei Yordan. 19:2 Rama ulun naharak hanye, nelang hanye nyamare here hang yaru. 19:3 Balalu kawan ulun Parisi hawi ngunu hanjabak hanye. Here nunti, "Manyu hukum agama takam, inun iyuh ulun sarak anri daranganni daya babaran tujuan?" 19:4 Yesus nuing, "Inun naun huan uweng mambasa hawuang Surat Barasis neu Alatalla sa ngulah murunsia, asalni hanye ngulah upu anri wawei? 19:5 Balalu udi yiru hanye kaeau, 'Daya sabab yiru ulun upu nanan ineh-ambahni palus baya anri matueh waweini, balalu here rueh jari isa.' 19:6 Jari here puang lagi rueh kaulun, malengkan isa. Daya yiru sababni inun sa haut natamaya daya Alatalla puang iyuh lagi natampisah daya murunsia." 19:7 Balalu kawan ulun Parisi nunti ma hanye, "Amun kala yiru wuah inun hi Moses nunyu ulun ngami surat pisarakan ma daranganni sa naumpeni?" 19:8 Yesus nuing, "Hi Moses ngami izin ma naun sarak-tuar anri darangan naun daya naun bangat mahadin naajar. Kude sabujurni puang kala yiru teka mula asalni. 19:9 Jari, rengei lengan yiti: Hie sa sarak anri matueh waweini padahal wawei yiru puang ibela balalu kawin lagi anri sa lain, ulun yiru ibela." 19:10 Balalu kawan ulun sa umba Yesus kaeau ma hanye, "Amun sual hubungan ilaki-wawei samula kala yiru, labis maeh puang usah kawin." 19:11 Yesus nuing, "Puang katuluh ulun sa tau narime kawan lengan yiru, ekat kawan ulun sa haut natukas daya Alatalla. 19:12 Daya samula naan ulun sa puang tau kawin, basa here samula nakayaan kala yiru. Naan pada sa puang tau kawin daya hanye naulah kala yiru daya ulun lain. Nelang naan kamulek sa hanye raerai nukas neu puang kawin, nampan tau malayanni Alatalla. Ulun sa sanggup narime pangajaran yiti, ware hanye narimeni." 19:13 Naan papire kaulun nginsing kawan iya nunung Yesus nampan hanye hanrapak tanganni hang ambau ulu here palus badoa ma here. Kude kawan ulun sa umba Yesus nyangit kawan ulun yiru. 19:14 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Elahni kawan iya yiru hawi nunung aku! Ada nguring here, daya kawan ulun sa kalayiti sa jari ulun wat Alatalla." 19:15 Balalu Yesus hanrapak tanganni hang ambau ulu kawan iya yiru palus mamberkat here. Udi yiru hanye tulak teka paunengan yiru. 19:16 Hang hinra anrau erang kaulun upu hawi nunung Yesus. "Guru," eauni, "Inun pagawian maeh sa harus natampalusku nampan aku kaiyuh narime pamelum sajati palus ma kalalawah?" 19:17 Yesus nuing, "Wuah inun hanyu nunti teka aku neu inun sa maeh? Ekat naan isa, sa maeh. Amun hanyu hamen welum, hanyu harus ngalut nuu kawan parentah Alatalla." 19:18 "Parentah saawe yiru?" tunti ulun yiru. Yesus nuing, "Ada munu ulun, ada ibela, ada ngalat, ada ipusu, 19:19 hormat ambah anri inehnu; nelang sinta anri sasamehnu murunsia sameh kala hanyu sinta tenga dirinu raerai." 19:20 "Katantuluh parentah yiru haut natampalusku," tuing pamuda yiru. "Inun lagi saperlu natampalusku?" 19:21 Yesus kaeau ma hanye, "Amun hanyu hamen jari paruna, hulu ari katuluh milik hartanu. Balalu duitni ami ma ulun paua, maka hanyu sagar kaiyuh harata hang surga. Udi yiru hanyu umba aku!" 19:22 Karengei lengan yiru, pamuda yiru tulak anri mahanang atei daya hanye tatau tatuu. 19:23 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Aku kaeau ma naun, tuu mahadin ma ulun tatau jari ulun wat Alatalla. 19:24 Kamulek ina lagi sa hamen nawaraku ma naun, labis murah erang kaukui unta masuk luang pilus, teka erang kaulun tatau masuk Dunia Wau wat Alatalla." 19:25 Dami kawan ulun sa umba hanye karengei lengan Yesus yiru, here mandam. "Amun kala yiru," eau here, "hie sa tau salamat?" 19:26 Yesus maneneng here balalu kaeau, "Ma murunsia yiru mustahil! Kude ma Alatalla, puang uweng sa mustahil." 19:27 Balalu hi Petrus kaeau, "Dinung, kami haut nanan ala katantuluh gana umba hanyu kude inun sa sagar natarime kami?" 19:28 Yesus kaeau ma here, "Parisayaleh: Hang Dunia sa Wau, Anak Murunsia sagar maharung hang ambau padudusanni sa mulia. Tawuk yiru naun kawan ulun sa umba aku sagar maharung hang ambau dua walas padudusan palus mahakimi kadua walas suku bangsa Israel! 19:29 Kamulek katantuluh ulun sa haut nanan lewu, atawa pulaksanaini upu atawa wawei, atawa ineh-ambahni, atawa kawan anakni, atawa ume taunni daya gana aku, ulun yiru sagar narime kamulek jatuh kali lipat. Nelang hanye sagar narime pada pamelum sajati palus ma kalalawah. 19:30 Kude rama ulun itati sa pangadahuluni sagar jari sa pangahanrianni nelang itati sa pangahanrianni jari sa pangadahulu"

Matius 20

20:1 "Amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala rarapisan yiti: Erang kaulun uweng kabun anggur hanye tulak kaiyat lepuh ngantara ulun pakai bagawi hang kabun anggurni. 20:2 Udi hanye haut satuju bayar ma here erang kadiki duit perak upa erang anrau, hanye nunyu here bagawi hang kabun anggurni. 20:3 Pukul suei kaiyat, ampun kabun yiru tulak kamulek, palus kadinung papire kaulun rahat nganggur hang pasar, 20:4 balalu hanye kaeau ma here, 'Hulu naun bagawi hang kabun anggurku. Aku sagar bayar ma naun anri upa sa patut.' 20:5 Here balalu tulak. Pukul dua walas penah anrau nelang pada pukul telu kariwe, ampun kabun yiru kaluar lagi nelang nampalus hal sameh kala sa dahulu. 20:6 Dami leu pukul dime kariwe, hanye kaluar lagi nelang kadinung magun naan ulun sa nganggur. Balalu hanye nunti ma here, 'Wuah inun naun hampe erang anrau tatap minri hang yiti nelang puang uweng ulahan?' 20:7 Kawan ulun yiru nuing, 'Puang uweng ulun sa nunyu kami bagawi.' 'Amun kala yiru,' eau ampun kabun yiru, 'hulu naun bagawi hang kabun anggurku.' 20:8 Dami anrau haut kariwe ampun kabun anggur yiru kaeau ma mandurni, 'Herau kawan ulun bagawi yiru bayar upa here maisasaan, nuku teka ulun sa pangahanrianni hampe sa pangadahuluni masuk bagawi.' 20:9 Balalu hawi kawan ulun bagawi sa nuku bagawi hengka pukul dime kariwe. Here tiap tenga narime upa ereng kadiki duit perak. 20:10 Udi yiru hawi pada kawan ulun upaan sa bagawi nuku teka kaiyat. Here bapikir here sagar narime upa diwi teka kawan hengau here. Kude here pada ekat naami erang kadiki duit perak. 20:11 Tawuk narime duit yiru, here mangomel anri ampun kabun, 20:12 'Kawan ulun bagawi sa hawi pangahanrianni yiru ekat bagawi erang jam. Sadang kami bagawi tungkas erang anrau ngumbung laing mate anrau, Tuan bayar ma here sameh kala ma kami!' 20:13 Ampun kabun yiru nuing ma erang kaulun teka here yiru, 'Sobat, aku puang uweng kahalaen anri hanyu. Angneh hanyu haut satuju narime upa erang kadiki duit perak upa bagawi erang anrau? 20:14 Nah, alap upanu, nelang hulu tulak. Aku samula hamen ngami ma ulun sa pangahanrianni masuk bagawi yiru upa sa sameh anri sa naamiku ma hanyu. 20:15 Inun aku puang iyuh ngulah inun sa nakabahumenku anri ala sa watku? Atawa hanyu muar, daya aku matau maeh atei?' " 20:16 Balalu Yesus kaeau kamulek, "kala yiru pada kawan ulun sa pangahanrianni sagar jari pangadahuluni, nelang kawan ulun sa pangadahuluni sagar jari sa pangahanrianni." 20:17 Tawuk Yesus nuju ma Yerusalem, hang penah lalan hanye nerau kadua walas kaulun ulun sa umba hanye bakumpul ngaraerai. Balalu hanye kaeau nengkan here. 20:18 "Rengei mamaeh! takam itati nuju Yerusalem Hang yaru Anak Murunsia sagar nasarah ma kawan imam kapala anri kawan guru agama. Balalu hanye sagar nahukum mati, 20:19 udi yiru nasarah ma kawan ulun luar sa puang Yahudi. Here sagar ngasese hanye, nyiksa hanye palus nyalib hanye. Kude hang anrau katelu hanye sagar naele welum kamulek." 20:20 Udi yiru matueh wawei Zebedeus hawi anri kawan anakni nunung Yesus. Hang hadapan Yesus hanye ileku ulu alep ijuku ilaku inun-inun. 20:21 "Hanyu hamen inun?" tunti Yesus. Ineh Yakobus yiru nuing, "Aku hamen kararueh anakku yiti maharung hang tiba kawi nelang tiba kawannu amun hanyu jari Raja hanrian anrau." 20:22 "Naun puang kataru inun sa nalaku naun," eau Yesus ma here. "Inun naun sanggup nguut teka sangkir kahanangen sa harus nauutku?" "Sanggup," tuing here. 20:23 Yesus kaeau, "Samula tuu naun sagar nguut pada teka sangkirku. Kude neu hie sa sagar maharung hang tiba kawi nelang tiba kawanku, yiru puang aku sa nukasni. Kawan paunengan yiru samula ma kawan ulun sa haut natukas daya Ambahku." 20:24 Tawuk sapuluh kaulun ulun sa umba hanye sa lain karengei neu hal yiru, here sangit anri rueh kaulun ipulaksanai yiru. 20:25 Daya yiru Yesus nerau here katuluh balalu kaeau, "Naun karasa samula kawan pamimpin bangsa sa puang kataru Alatalla nehek nyere rakyatni. Nelang kawan pambesar ngirep here. 20:26 Kude naun puang iyuh kalayiru. Kabalikanni, ulun sa hamen jari hante hang penah naun, harus jari palayan naun. 20:27 Kamulek ulun sa hamen jari sa pertama hang penah naun, harus jari walah naun. 20:28 Sameh kala Anak Murunsia yiru pada; hanye hawi puang neu nalayanni, kude neu malayanni, nelang nyarah hewukni nampan mambebas ulun rama." 20:29 Tawuk here tulak nanan Yerikho, rama ulun naharak Yesus. 20:30 Naan rueh kaulun pehe rahat maharung hang pinggir lalan. Tawuk here karengei Yesus mitah, here nanterau, "Anak Dawid, palelo kami!" 20:31 Ulun rama sanaan hang yiru nyangit here nelang nunyu hanye suni. Kude here nanterau magin mehet lagi, "Tuan, Anak Dawid, palelo kami!" 20:32 Balalu Yesus tarie palus nerau here. "Inun sa naaheng naun naulahku manaun?" tunti Yesus. 20:33 Here nuing, "Tuan, kami hamen kadinung!" 20:34 Yesus palelo anri here, balalu muhut matei here makai kingkingni. Tawuk yiru jua here tau kadinung. Balalu here umba Yesus.

Matius 21

21:1 Dami haut rite Yerusalem, here hampe Betfage hang Bukit Zaitun. Hang yiru Yesus nunyu rueh kaulun ulun sa umba hanye tulak dahulu. 21:2 "Hulu kia ma desa sa naan hang hadapan yaru," eau Yesus ma here. "Maka naun sagar kadinung erang kaukui keledai bahuruk baya anri anakni. Uka kararuehni palus insing ma yati. 21:3 Amun naan ulun nunti, wara ma hanye, 'Tuhan parlu makaini,' balalu ulun yiru anri hinang nunyu nginsing keledai yiru." 21:4 Kalayiru nampan tulus inun sahaut nawara daya nabi kalayiti, 21:5 "Wara ma tumpuk Sion, Rajanu hawi nunung hanyu. Hanye randah atei nelang nunggang erang kaukui keledai, erang kaukui anak keledai sa lagi iya," 21:6 Udiyiru karueh ulun sa umba yiru tulak nelang nampalus kala sa napesen Yesus ma here. 21:7 Here nginsing keledai yiru baya anri anakni. Balalu here napik punggung kawan keledai yiru makai jubah here. Udiyiru Yesus sungkat ma punggung keledai. 21:8 Rama ulun hang yaru merang kawan jubah here hang lalan, nelang kawan ulun lain netek kawan raan-jangkeng kayu palus nataini hang penah lalan. 21:9 Ulun rama sa takia hang hadapan nelang hang wuku Yesus anri lengan mehet kaeau, "Welum Anak Dawid! Naberkat hanye sa hawi hawuang ngaran Tuhan! Tawat ma Alatalla hang unengan sa pangaambau!" 21:10 Balalu, tawuk Yesus masuk ma Yerusalem katuluh tumpuk yiru ridu rareh. "Hie hanye yiti?" tunti kawan ulun hang tumpuk yiru. 21:11 "Hanye Nabi Yesus, teka Nasaret hang Galilea," tuing ulun rama sa ngarairing Yesus. 21:12 Kamulek Yesus masuk ma Lewu Tuhan, palus ngundur katuluh ulun sa badagang hang yiru. Hanye maleng kawan meja ulun panurup duit, kawan bangku ulun pangari wurung dara. 21:13 Balalu hanye kaeau ma kawan ulun yiru, "Hawuang Surat Barasis naan nasurat Alatalla kaeau, 'Lewuku sagar naantuh lewu unengan badoa.' Kude naun ngulahni jari hanai parampok!" 21:14 Kawan ulun pehe anri ulun lumpuh hawi nunung Yesus hang Lewu Tuhan, palus hanye nyamare here. 21:15 Kude kawan imam kapala anri kawan guru agama sangit kadinung tanda kawauhen sa naulah Yesus. Balalu here pada sangit karengei kawan iya basurak hang Lewu Tuhan, "Welum Anak Dawid!" 21:16 Here kaeau nengkan Yesus, "Hanyu karengei inun sa naeau daya here?" "Hiai, aku karengei," tuing Yesus. "Inun naun huan suah mambasa ayat Surat Barasis kalayiti: 'Kawan iya anri genda haut naajarku nampan ngantuh tawat hormat sa paruna'?" 21:17 Udi yiru Yesus nanan here balalu kaluar tulak teka tumpuk yiru ma Betania palus amalem hang yaru. 21:18 Dami anrau kaiyat hang anrau kauni, hawuang pakiaan mulek ma tumpuk, Yesus kajuju. 21:19 Hanye kadinung erang kakau ara hang iring lalan. Hanye ikule ma kakau ara yiru, kude hanye puang kahaba sunah erang kawua, ekat kawan rawenni. Balalu Yesus kaeau ma kakau ara yiru, "Hanyu puang sagar mua lagi!" Palus sitaitu kakau ara yiru layu. 21:20 Tawuk kawan ulun sa umba Yesus kadinung kajadian yiru, here wauh tatuu. "Kalaawe wangun kakau ara yiru salenga sitaitu patei?" tunti here. 21:21 "Kapinuuni," tuing Yesus, "Amun naun parisaya nelang puang bembang, naun tau ngulah kala sa haut naulahku ma kakau ara yiti. Nelang puang ekat yiru, likan naun tau kaeau anri bukit yiti, 'Mara paenat nelang lawu mawuang laut'; himat yiru sagar jari. 21:22 Inun sa nalaku daya naun hawuang doa naun, naun sagar narimeni, asal naun parisaya." 21:23 Udi yiru Yesus mulek lagi ma Lewu Tuhan, balalu masuk palus ngajar hang yiru. Tawuk hanye rahat ngajar, kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi hawi nunung hanye palus nunti, "Atas dasar inun hanyu nampalus ala katantuluh yiti? Hie sa ngami hak yiru ma hanyu?" 21:24 Yesus nuing, "Aku pada hamen nunti ma naun. Amun naun nuingni, aku sagar iwara ma naun makai hak hie aku nampalus ala katuluh yiti. 21:25 Hi Yohanes mambaptis makai hak hie? Alatalla atawa murunsia?" Balalu kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yehudi yiru mulai barunding sasameh here, "Amun takam kaeau, 'Makai hak Alatalla', hanye sagar kaeau, 'Amun kalayiru wuah inun naun puang parisaya ma hanye?' 21:26 Kude amun takam kaeau, 'Makai hak murunsia', takam takut anri ulun rama, daya here katuluh nganggap hi Yohanes erang kaulun nabi." 21:27 Here nuing, "Kami puang karasa." Balalu Yesus kaeau ma here, "Amun kalayiru aku pada puang sagar iwara ma naun makai hak hie aku nampalus katuluhni yiti." 21:28 "Itati kalaawe pandapat naun neu hal yiti?" eau Yesus kamulek. "Naan erang kaulun ambah sa uweng rueh kaulun anak upu. Ulun yiru tulak nunung anakni sa taraulu palus kaeau, 'Nak, hulu bagawi ma kabun anggur anrau yiti.' 21:29 'Aku puang hakun,' tuing anak yiru. Kude udi yiru hanye baubah pikiran balalu tulak ma kabun anggur yiru. 21:30 Udi yiru ambah yiru tulak nunung anakni sa karueh, palus kaeau neu hal sa sameh. 'Hayuleh, ambah,' tuing anak sa karueh yiru. Kude hanye puang tulak. 21:31 Nah, hengka rueh kaulun anak yiru, saawe sa nampalus kabahumen ambahni?" "Sa taraulu," tuing kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yehudi yiru. Yesus balalu kaeau ma here, "Parisayaleh: Kawan tukang tagis pajak anri kawan wawei sundal die sagar labis dahulu teka naun jari ulun wat Alatalla. 21:32 Basa hi Yohanes Pambaptis hawi nelang iwara ma naun sara welum sa nakabahumen daya Tuhan, kude naun puang hamen parisaya ma ajaranni; kude kawan tukang tagis pajak anri kawan wawei sundal parisaya ma hanye. Kude naun biar haut kadinung katuluhni yiru, naun sika puang ngubah pikiran naun nelang puang parisaya ma Tuhan." 21:33 "Rengei rarapisan saisa yiti lagi," eau Yesus. "Erang kaulun tuan tane ngamule anggur hang erang kabidang kabun. Hanye ngulah pagar hang kalilingni, nelang ngadi luwang neu pakai unengan ngameh anggur, kamulek ngapinri manara unengan jaga. Udi yiru hanye ngampi sewa kabun anggur yiru ma ulun sa hakun ngarajani balalu hanye tulak ma daerah lain. 21:34 Dami haut hampe wayah mutik wua anggur, tuan tane yiru ngirim kawan palayanni nunung ulun sa ngaraja kabun yiru nampan narime bagianni. 21:35 Kude kawan ulun sa ngaraja kabun yiru nyamba kawan palayan tuan tane yiru: Meheni nahambat, sa lain nawunu, nelang sa lain lagi napedak makai watu. 21:36 Tuan tane yiru ngirim lagi kawan palayan lain, batambah rama hengka sa dahulu. Kude here pada naatu sameh kala kawan palayan sa dahulu yiru. 21:37 Akhirni tuan tane yiru ngirim ma here anakni raerai. 'Himat anakku sagar na hormat,' pikirni. 21:38 Kude dami kawan ulun sa ngaraja kabun yiru kadinung anak tuan tane yiru, here kaeau, 'Nah, ina hanye, ahli warisni. Hayu takam munu hanye, nampan takam kaiyuh warisanni!' 21:39 Balalu anak yiru najamba, nainsing ma luar, balalu nawunu." 21:40 Yesus nunti, "Nah, amun sa ampun kabun anggur yiru hawi kamulek, inun sa sagar naulahni anri kawan ulun sa ngaraja kabun yiru?" 21:41 Here nuing, "Himat hanye sagar munu kawan ulun jahat yiru, balalu ngampi sewa kabun anggur yiru ma ulun lain sa hang wayahni hakun ngami bagian hasil tane yiru ma hanye." 21:42 Balalu Yesus kaeau ma here, "Inun huan suah naun mambasa sa nasaurat hawuang Surat Barasis? 'Watu sa puang napakai daya tukang bangunan haut jari watu sa mambatang tuu. Yiru pagawian Tuhan; tuu leha bungasni!' " 21:43 "Jari ingat," eau Yesus, "Katuluh hak kala ulun wat Alatalla die sagar naalap teka naun palus naami ma bangsa lain sa sagar nampalus kawan parentah Alatalla. 21:44 Ulun sa lawu ma ambau watu yiru, sagar hansur; nelang ulun sa katekan watu yiru, sagar lenuh jari habu." 21:45 Tawuk kawan imam kapala anri kawan ulun Parisi karengei rarapisan Yesus yiru, here kataru Yesus bapaner neu here. 21:46 Balalu here ngakali nyamba hanye. Kude here takut anri ulun rama yiru, daya ulun rama yiru nganggap Yesus erang kaulun nabi.

Matius 22

22:1 Yesus bapaner kamulek anri ulun rama makai rarapisan, 22:2 eauni, "Amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala rarapisan yiti: Erang kaulun raja ngulah pesta kawin ma anakni upu. 22:3 Raja yiru nunyu kawan palayanni lepuh ngalap kawan ulun sa haut naundang ma pesta yiru. Kude kawan undangan yiru puang hamen hawi. 22:4 Udi yiru raja nunyu kawan palayanni sa lain lagi. Eauni nengkan here: 'Wara ma kawan undangan yiru: Kutaen pesta haut sadia. Sapi anri kawan anak sapiku sa pangasigarni haut nasamalis. Katuluhni haut sadia. Hayu hawi ma pesta kawin!' 22:5 Kude kawan ulun sa naundang yiru puang ngarasa. Here tulak ma unengan pagawian here maisasaan -- mehe ma ume, sa lain ma unenganni ngakali; 22:6 kamulek meheni nyamba kawan palayan raja yiru, balalu ngakasah nelang munu here. 22:7 Dami raja karengei hal yiru, hanye sangit tatuu. Balalu hanye ngirim tantarani munu kawan tukang wunu palayanni yiru palus nutung tumpuk here. 22:8 Udi yiru hanye nerau kawan palayanni, balalu kaeau, 'pesta kawin haut sadia, kude kawan undangan puang uweng sa patut umba kuman. 22:9 Itati hulu kia ma kawan lalan rami, palus undang ulun rama-rama ma pesta kawin yiti.' 22:10 Balalu kawan palayan yiru tulak. Here tulak ma kawan lalan rami palus ngumpul katuluh ulun sa panalu anri here, hau sa maeh hau sa jahat. Maka lewu unengan pesta kawin yiru penu anri kawan tamu. 22:11 Dami raja yiru masuk lepuh ninung kawan tamu. Hanye kadinung naan erang kaulun hang pesta yiru sa puang makai pakaian pesta. 22:12 Balalu hanye nunti ma ulun yiru, 'Sobat, kala awe salenga hanyu tau masuk ma yiti puang makai pakaian pesta?' Ulun yiru budas puang uweng maharek. 22:13 Balalu raja yiru kaeau ma kawan palayanni, 'huruk pee, tangan ulun yiti, palus umpe hanye maluar ma unengan sa maieng. Hang yaru die uweng kiak-tungkau nelang kahanangen.' " 22:14 Balalu Yesus nyanuput rarapisan yiru kala yiti, "Rama sa naherau, kude butit sa napidi." 22:15 Udi yiru kawan ulun Parisi tulak bagurayang ngantara akal nampan here tau hanjabak Yesus makai kawan tuntian. 22:16 Maka here nunyu kawan ulun umba here baya anri papire kaulun teka kalompok Herodes nunung Yesus. Kawan ulun yiru kaeau nengkan Yesus, "Guru, kami karasa hanyu jujur. Hanyu ngajar anri bawilah tuu neu kabahumen Alatalla ma murunsia, nelang puang ngarasa lengan pandapat hie-hie. Daya hanyu puang ninung wangun ulun. 22:17 Daya yiru, suba hanyu iwara ma kami: manyu hadat agama takam, iyuh bayar pajak ma Kaisar atawa puang?" 22:18 Yesus karasa bahum here sa jahat yiru, balalu hanye kaeau, "U, kawan ulun sa bapura-pura Wuah inun naun hamen hanjabak aku? 22:19 Suba tantarang ma aku duit sa napakai naun neu bayar pajak!" Balalu here ngami ma hanye erang kadiki duit perak. 22:20 Yesus nunti ma here, "Gambar nelang ngaran hie yiti?" 22:21 "Kaisar," tuing here. Balalu Yesus kaeau ma here, "Amun kala yiru, ami ma kaisar inun sa milik kaisar, nelang ma Alatalla inun sa milik Alatalla." 22:22 Dami here karengei lengan yiru, here balalu mandam. Here palus tulak nanan Yesus. 22:23 Hang anrau yiru jua papire kaulun-ulun Saduki hawi nunung Yesus. Here hanyeyiru teka kalompok sa bapandapat ulun matei puang sagar kaelan welum mulek. 22:24 "Guru," eau here, "Hi Moses ngajar kala yiti: Amun erang kaulun upu matei, nelang hanye puang uweng anak, pulaksanaini harus nganti waluni nampan kaiyuh katurunan ma ulun sa haut matei yiru. 22:25 Suah uweng pitu kaulun ipulaksanai sa muneng hang yiti. Sa pangatuehni kawin balalu matai puang uweng anak. Maka waluni natanan ma pulaksanaini. 22:26 Pulaksainaini yiru kamulek matei pada puang uweng nanan anak. Hal sa sameh pada wuah pulaksanaini sa katelu palus hampe sa kapitu. 22:27 Pijumpuhanni wawei yiru pada matei. 22:28 Nah, tawuk ulun matei naele welum kamulek, darangan hie wawei yiru? Daya kapapituni haut kawin anri hanye." 22:29 Yesus nuing, "Naun hala tuu, daya naun puang kataru lengan Surat Barasis, atawa kuasa Alatalla. 22:30 Daya amun ulun matei die kaelan welum mulek, here puang sagar kawin lagi, malengkan here sagar welum kala malekat hang surga. 22:31 Huan suah naun mambasa inun sa nawara Alatalla neu ulun matei naele welum kamulek? Alatalla kaeau, 22:32 'Aku Alatalla Abraham, Alatalla Ishak nelang Alatalla Yakub.' Alatalla yiru puang Alatalla ulun matei. Hanye Alatalla ulun welum!" 22:33 Tawuk ulun rama yiru karengei lengan Yesus yiru, here suni mandam neu lengan ajaranni. 22:34 Dami kawan ulun Parisi karengei Yesus haut ngulah kawan ulun Saduki puang kahaba harek lagi, here bakumpul. 22:35 Erang kaulun teka here, hanyeyiru erang kaulun guru agama ngakali hanjabak Yesus makai isa tuntian. 22:36 "Guru," eauni, "parentah sa awe sa nambatang hawuang hukum agama?" 22:37 Yesus nuing, "Sinta ma Tuhan Alatallanu anri sagalis ateinu, anri sagalis amiruenu, nelang anri katuluh akal budinu. 22:38 Yiru parentah sa mambatang nelang panga penting! 22:39 Parentah sa karueh sameh anri sa palanungkai yiru: Sinta ma sasamehnu kala hanyu sinta tenga dirinu raerai. 22:40 Katuluh hukum agama sa naami daya Moses nelang ajaran kawan nabi asalni uras teka kararueh parentah yiru." 22:41 Tawuk kawan ulun Parisi rahat bakumpul hang yiru, Yesus nunti nengkan here, 22:42 "Kalaawe pandapat naun neu Raja Panyalamat? Katurunan hie hanye?" "Katurunan Dawid," tuing here. 22:43 "Amun kalayiru," tunti Yesus, "inun sabab Roh Alatalla ngami ilham ma hi Dawid nampan ngantuh Raja Panyalamat 'Tuhan'? Daya hi Dawid kaeau, 22:44 'Tuhan kaeau nengkan Tuhanku: maharung hang tiba kawanku, hampe aku ngulah kawan musuhnu manyarah talau ma hanyu.' 22:45 Jari amun hi Dawid ngantuh Raja Panyalamat yiru 'Tuhan', kalaawe hanye tau katurunan Dawid?" 22:46 Puang sunah erang kaulun kaiyuh nuing nyual Yesus. Maka mulai teka anrau yiru, puang uweng lagi heei nunti inun-inun teka hanye.

Matius 23

23:1 Balalu Yesus kaeau ma ulun rama anri kawan ulun sa umba hanye, 23:2 "Kawan guru agama anri kawan ulun Parisi kaiyuh kakuasaan neu manafsir hukum Moses. 23:3 Daya yiru itati alut katuluh sa naparentah daya here. Kude ada ngulah inun sa naulah daya here, daya here puang nampalus inun sa naajar here. 23:4 Here laku kawan hal sa mahadin nelang ngami kawan paraturan sa maweat, kude sunah butit here puang ngarawah ulun nampalusni. 23:5 Katuluh sa naulah daya here ekat nampan nadinung daya ulun. Here anri sangaja makai kain sumbayang sa hante nelang ngampambau rumbai jubah here! 23:6 Here sindi unengan sa pangakaehni hang unengan pesta, nelang karusi sa istimewa hang lewu sumbayang. 23:7 Here sanang nahormat daya ulun hang pasar nelang naantuh Bapa 'Guru'. 23:8 Kude naun ada budas sindi naantuh Bapa 'Guru', daya Gurunu ekat naan isa nelang naun katuluh uras ipulaksanai. 23:9 Nelang ada naun ngantuh sunah erang kaulun hang dunia yiti 'Ambah', daya Ambahnu ekat isa, hanyeyiru Ambah sa hang surga. 23:10 Nelang ada naun hamen naantuh 'Pamimpin', daya Pamimpinnu ekat isa hanyeyiru Raja Panyalamat sa najanji daya Alatalla. 23:11 Ulun sa panga tamam hang penah naun harus jari palayannu. 23:12 Ulun sa ngampambau dirini sagar nasanrandah, nelang sa nyanrandah dirini sagar naampambau." 23:13 "Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi! Naun sa tukang bapura-pura. Naun nahalang ulun sa hamen jari ulun wat Alatalla. Naun raerai puang hamen jari ulun wat Alatalla, sukat ulun lain sa hamen, here natahalang naun. 23:14 Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi: Naun ulun sa tukang bapura-pura. Naun nipu ngakal kawan wawei walu nelang hanrampas lewuni nelang pakai nutup kajahaten yiru naun badoa ambau tatuu. Daya sabab yiru hukuman naun die maweat! 23:15 Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi! Naun ulun sa tukang bapura-pura! Naun lawit tulak nyabarang laut, nelang nandang litar tane ekat pakai ngulah erang kaulun masuk agamanu. Kude dami ulun yiru masuk agamanu, naun ngulah hanye sagaran ma naraka sa rueh lipet diwi jahat teka naun raerai! 23:16 Silaka naun kawan pamimpin sa pehe! Naun ngajar kalayiti, 'Amun ulun basumpah anri ngantuh Lewu Tuhan, ulun yiru puang taikat hang sumpahni; kude amun hanye basumpah anri ngantuh amas hang Lewu Tuhan, hanye taikat hang sumpahni yiru.' 23:17 Naun kawan ulun budu sa pehe! Saawe sa labis mambatang amasni, atawa Lewu Tuhan sa ngulah amas yiru barasis? 23:18 Naun pada ngajar kalayiti, 'Amun erang kaulun basumpah anri ngantuh mezbah, ulun yiru puang taikat anri sumpahni; kude amun hanye basumpah anri ngantuh parapah hang ambau mezbah yiru, hanye taikat anri sumpahni yiru.' 23:19 Tuu leha peheni naun! Saawe sa labis mambatang? Parapahni atawa Mezbah sa ngulah parapah yiru barasis? 23:20 Daya gana yiru, amun erang kaulun basumpah anri ngantuh mezbah, yiru baarati hanye basumpah anri ngantuh mezbah, nelang katuluh parapah sa uweng hang ambauni. 23:21 Kamulek amun erang kaulun basumpah anri ngantuh Lewu Tuhan yiru baarati hanye basumpah anri ngantuh Lewu Tuhan yiru nelang ngantuh Alatalla sa muneng hang yiru. 23:22 Amun erang kaulun basumpah anri ngantuh surga, yiru baarati hanye basumpah ngantuh padudusan Tuhan, anri ngantuh Alatalla sa maharung hang ambau padudusan yiru. 23:23 Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi! Naun ulun sa tukang bapura-pura. Kawan rarampah kala salasih, adas manis, anri jintan-katumbar pada, ami naun sepersapuluhni ma Tuhan. Kude kawan hal sa mambatang hawuang kawan hukum agama, umpamani: Kaadilan, lelo ahi, nelang kasatiaan, naun puang maradulini. Padahal sa yiru sa pipatutni natampalus naun, anri puang nangkurang sa lainni pada. 23:24 Naun kawan pamimpin sa pehe! Lalet hang ranu uutennu natapis naun, kude unta natelen naun! 23:25 Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi! Naun ulun sa tukang bapura-pura! Kawan piring mangkok nawui naun barasis hang luarni, kude hawuangni tuu-tuu bere daya kawan hal sa iyuh naun makai kakarasen nelang kasarakahen. 23:26 Parisi sa pehe! Wui dahulu hampe barasis hawuang kawan piring mangkoknu, nampan hang luarni pada barasis! 23:27 Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi! Naun ulun sa tukang bapura-pura! Naun kala pasaran sabasapu mahilak; hang luarni nadinung bungas, kude hawuangni penu anri taulang nelang katuluhni uras buruk. 23:28 Kalayiru pada naun. Hang luar naun nadinung daya ulun maeh; kude hawuangni, naun penu anri kapalasuan nelang kawan palangaran." 23:29 "Silaka naun kawan guru agama anri kawan ulun Parisi! Naun ulun sa tukang bapura-pura! Naun ngulah kawan pasaran sa bungas ma kawan nabi, nelang mahias kawan tugu paringatan ulun sa pamelumni maeh. 23:30 Naun kaeau, 'Atikala kami welum hang jaman datu nini kami sadi, kami puang sagar umba here munu kawan nabi.' 23:31 Jari naun raerai mangaku sa naun samula katurunan kawan ulun sa munu kawan nabi! 23:32 Amun kalayiru, tampalus nelang sanyumpuh kawan dosa sa haut natuku daya datu nini naun yiru! 23:33 Naun jahat nelang katurunan ulun jahat! Puang maka naun kaiyuh nyalamat tenga diri naun teka hukuman hang naraka? 23:34 Rengei maeh-maeh: Aku sagar ngirim ma naun kawan nabi, kawan ulun pintar maharati, anri kawan guru; mehe teka here yiru sagar nawunu daya naun, meheni lagi sagar nabalasangar daya naun. Naan pada sa sagar nakahanangen daya naun hawuang kawan lewu sumbayang, nelang nasasah daya naun teka isa tumpuk ma tumpuk sa lain. 23:35 Daya gana yiru, naun sagar nahukum daya gana katuluh ulun sa haut nawunu naun uras puang uweng kahalaen -- nuku hengka munu hi Habel sa puang uweng kahalaen, hampe munu hi Zakaria anak Berekia, sa nawunu naun hang helang lewu Tuhan anri Mezbah. 23:36 Parisayaleh: ala katuluhni yiru sagar natanggung daya kawan ulun jaman yiti!" 23:37 "Yerusalem, Yerusalem! Kawan nabi nawununu. Kawan saruhan Alatalla napedaknu makai watu hampe matei. Haut pire kali aku hamen maluk katuluh panduduknu kala manu paunan nyalindung kawan anakni hang kapit elatni, kude hanyu puang hamen! 23:38 Daya gana yiru Alatalla puang lagi nyinrah hanyu. 23:39 Wuah hanyu karasa: Mulai teka itati hanyu puang sagar kadinung aku lagi hampe hanyu kaeau, 'Naberkat hanye sa hawi hawuang ngaran Tuhan.' "

Matius 24

24:1 Dami Yesus kaluar nanan Lewu Tuhan, kawan ulun sa umba hanye hawi nunung hanye palus nutui hampi kawan bangunan Lewu Tuhan yiru. 24:2 Yesus kaeau ma here, "Inun naun kadinung katuluhni yiru? Patut naun karasa, puang uweng sunah erang kawuding watu teka kawan bangunan yiru sagar balee ipasusun hang unenganni. Katuluhni sagar tumbang ramuk-rakai." 24:3 Udi yiru Yesus tulak hampi Bukit Zaitun; rahat hanye maharung, kawan ulun sa umba hanye hawi neu bapaner anri hanye sara pribadi. "Wara ma kami hantamian katuluhni yiru sagar kajadian," eau here nengkan hanye. "Inun tanda-tanda sa iwara pihawiannu nelang pijumpuhan alam?" 24:4 Yesus nuing, "Hati-hati bajaga, ada hampe naun tatipu. 24:5 Daya wahai ulun hawi makai ngaranku nelang kaeau, 'Aku Raja Panyalamat!' Here sagar nipu rama ulun. 24:6 Naun sagar karengei kawan lengan pertempuran nelang kawan kabar paparangan, kude ada takut. Daya kawan hal yiru harus bakajadian, kude puang baarati haut hampe wayahni kiamat. 24:7 Bangsa sa isa sagar baparang nawan bangsa sa lain, nelang nagara sa isa sagar manyarang nagara sa lain. Hang awe-awe sagar naan kajadian bahaya juju lau nelang gempa bumi. 24:8 Katuluhni yiru wau panukuan, kala nanam hanang sa naingkam daya erang kaulun wawei hang tawuk kai kayaan. 24:9 Udi yiru naun sagar najamba palus nasarah nampan nasiksa nelang nawunu. Katuluh dunia sagar marikang naun daya naun ulun sa umba aku. 24:10 Hang tawuk yiru wahai ulun sagar murtad, nelang sulas duruhaka palus muar marikang isa anri sa lain. 24:11 Rama kawan nabi palasu sagar hawi, palus nipu ulun rama. 24:12 Kajahaten sagar malayap kalayiru tamamni hampe rama ulun puang lagi tau ipasinta. 24:13 Kude ulun sa utul batahan hampe pijumpuhanni, sagar nasalamat. 24:14 Kamulek Kabar Maeh neu kalaawe Alatalla marentah sagar nabarita hampi erang litar alam, nampan katuluh ulun nyanrengeini. Udi yiru wau anrau Kiamat." 24:15 "Naun sagar kadinung 'Kajahaten sa ngampi hansur', kala sa nawara daya Nabi Daniel, minri hang unengan barasis. (Catatan ma pambasa: Pantaru inun aratini!) 24:16 Hang tawuk yiru, ulun sa naan hang Yudea harus nempat hampi pagunungan. 24:17 Ulun sa muneng hang ambau hapau ada minau neu ngalap ala inun-inun hengka wuang lewu. 24:18 Ulun sa hang ume ada mudi lepuh ngalap jubahni. 24:19 Tuu leha sanringinenni anrau yiru ma ulun wawei sa mihawuntung, nelang ma ineh sa magun ngampumu gendani! 24:20 Badoaleh nampan naun ada hampe nempat tawuk musim uran atawa hang anrau Sabat! 24:21 Hang kawan anrau sa maka sanringinen yiru kasusahen kahanangen tamam tatuu, huan suah kajadian teka panukuan dunia hampe anrau yiti, nelang angaan pada sagar kajadian lagi. 24:22 Atikala Alatalla puang ngampi imbe wayahni; maka puang sunah erang kaulun sa salamat. Kude daya gana ulun watni, Alatalla ngampi imbe wayah yiru. 24:23 Hang tawuk yiru amun naan ulun kaeau ma naun, 'Dinung, Raja Panyalamat yiru naan hang yiti!' atawa 'Hanye naan hang yiru!' ada eleh parisaya ma ulun yiru. 24:24 Daya sagar hawi kawan panyalamat palasu anri kawan nabi palasu. Here sagar ngulah kawan ulahan sa luar biasa, makai kawan kaburiat neu nipu ngakal, amun kaiyuh ulun wat Alatalla pada. 24:25 Jari, ingat! Aku haut iwara yiru ma naun labis dahulu kapihuan hal yiru kajadian. 24:26 Amun ulun kaeau ma naun, 'Dinung, hanye naan hang yaru hang juwung!' -- ada naun hampi yiru. Atawa amun here kaeau, 'Dinung, hanye sanina hawuang kamar yiti!' -- ada parisaya. 24:27 Daya pihawian Anak Murunsia kala sahaya kelat wawereu hengka timur, palus nyahaya hampe ma barat. 24:28 Hang awe unengan bangkai, hang yiru naan wurung tukang kuta bangkai." 24:29 "Puang lawah udi wayah kasusahen yiru, mate anrau balalu kudap, nelang wulan angaan lagi basahaya. Kawan wawahiang sagar lawu teka langit, nelang kawan panguasa hang udara die sagar rawek-rukah. 24:30 Udi yiru tanda Anak Murunsia sagar dinung lalea hang langit. Hang tawuk yiru katuluh bangsa hang ambau tane sagar ngiak nungkau. Here sagar kadinung Anak Murunsia hawi hang rakun anri kuasa nelang pihante muliani. 24:31 Tarompet hante sagar naampeau, nelang Anak Murunsia sagar nunyu kawan malekatni ngumpul ulun watni teka kaepat pusing dunia, teka hujung langit sa isa hampe hujung langit sa lain." 24:32 "Wuah paajar teka kakau ara. Amun kawan jangkengni kakuring nelang maleme, nelang nuku ngalungkung naruk muda, naun karasa himat musim kamarau haut rupak. 24:33 Kala yiru pada amun naun kadinung kawan hal yiru bakajadian, naun himat karasa wayahni haut rupak tatuu. 24:34 Wuah naun karasa! Kawan hal yiru sagar kajadian kapihuan kawan ulun sa welum itati galis matei katuluhni. 24:35 Langit anri tane sagar wawai mahinam, kude lenganku tatap hampe kalalawahni." 24:36 "Angaan uweng sa karasa hantamian anrauni anri jamni, kawan malekat hang surga sika puang, Anak Alatalla pada puang, ekat Ambah sa karasa. 24:37 Amun Anak Murunsia udi ati hawi, kaadaanni sameh kala hang jaman Nuah sadi. 24:38 Hang kawan anrau kapihuan baah hante yiru, ulun katuluh kuman nguut, narangan itamelum kala yiru tarus-tarusan hampe hang anrau Nuah masuk mawuang kapal. 24:39 Hang tawuk baah yiru nebu here katuluh, wau here kaingkam inun sa rahat kajadian. Kala yiru pada kaadaanni die amun Anak Murunsia hawi. 24:40 Hang tawuk yiru, rueh kaulun rahat bagawi hang ume: Erang kaulun nainsing, erang kaulun natanan. 24:41 Rueh kaulun wawei rahat ngulah wadai: Erang kaulun nainsing, erang kaulun natanan. 24:42 Jari, hati-hati bajaga, daya naun puang karasa hantamian Tuhannu sagar hawi. 24:43 Ingat yiti! Umpamani ulun ampun lewu karasa jam pire hang kamalem anrau maling sagar hawi, hanye puang sagar manre, nampan maling puang masuk mawuang lewuni. 24:44 Daya sabab yiru, naun pada harus bajaga-jaga. Daya Anak Murunsia sagar hawi hang tawuk sa puang napinda-pinda daya naun." 24:45 Yesus kaeau kamulek, "Amun kala yiru, palayan sa awe sa satia nelang pintar maharati? Hanye sa naangkat daya tuanni neu jari kapala hang ambau kawan palayan lain, nampan hanye ngami here kuman hang tawukni. 24:46 Tuu leha sanang marauh palayan yiru amun tuanni hawi, palus sangkum hanye rahat nampalus tugasni. 24:47 Parisayaleh, tuan yiru sagar parisaya anri palayan yiru neu nyaga ngaduh kawan haratani. 24:48 Kude amun palayan yiru jahat, hanye sagar kaeau hawuang ateini, 24:49 'Tuanku magun lawah maka mudi,' balalu hanye nuku melep kawan palayan sa lain, palus kuman nguut baya kawan ulun gaha mahamui. 24:50 Balalu tuanni sagar hawi hang anrau anri jam sa puang napinda-pinda. 24:51 Maka palayan yiru nakahanangen bahimat daya tuanni, palus naumpe hampi unengan kawan ulun sa bapura-pura. Hang yiru here sagar ngiak-nungkau ngaret kahanangen."

Matius 25

25:1 "Amun Anak Murunsia hawi yalah Tuhan, kaadaanni sameh kala hawuang rarapisan yiti: Sapuluh bujang wawei ngarairing pangantin, tiap tenga ngalap palita, balalu tulak nahalu pangantin upu. 25:2 Dime kaulun teka here yiru lunga, kude dime sa lainni pintar maharati. 25:3 Kadadime bujang wawei sa lunga yiru nginsing palita, kude puang uweng nginsing minyak ma wasi. 25:4 Kadadime bujang wawei sa pintar maharati nginsing palita baya anri wasi minyak. 25:5 Pangantin upu yiru unte hawi, jari kawan bujang wawei yiru nuku siruru palus saanre. 25:6 Penah malem, wau naan karengei lengan surak layau ulun, 'Pangantin upu hawi! Hayu tahalu hanye!' 25:7 Sapuluh bujang wawei yiru ambuan, palus ngalap palita here. 25:8 Kawan bujang wawei sa budu bapikir yiru kaeau nengkan sa pintar maharati, 'Ami minyaknu butit ma kami, daya palita kami haut kai pare.' 25:9 'Angaan kaiyuh ngami!' tuing kawan bujang wawei sa pintar maharati yiru, 'daya die katuluh takam angaan sukup minyak. Kia lepuh midi ma warung.' 25:10 Balalu kawan bujang wawei sa budu bapikir yiru tulak midi minyak. Kurung here tulak, pangantin upu hawi. Kadadime bujang wawei sa haut sadia yiru masuk sinrah anri pangantin upu ma unengan pesta, palus wawa anawang natutup! 25:11 Puang lawah udi yiru kawan bujang wawei sa lainni yiru hawi. Here nanterau, 'Tuan, Tuan, uka wawa anawang ma kami.' 25:12 Kude pangantin upu yiru nuing, 'Aku puang kataru anri naun!' " 25:13 Balalu Yesus nyanyumpuh rarapisanni yiru kala yiti, "Daya sabab yiru wuah bajaga-jaga, daya naun puang karasa anrauni atawa jamni." 25:14 "Amun Anak Murunsia hawi yalah Tuhan kaadaanni pada sameh kala hawuang rarapisan yiti. Erang kaulun upu hamen tulak hampi unengan lawit. Hanye nerau kawan palayanni, balalu nyarah haratani ma here. 25:15 Ma tiap palayan yiru hanye ngami manyu kasanggupen here maisasaan. Ma sa isa hanye ngami dime ribu duit amas. Ma sa lainni hanye ngami rueh ribu duit amas. Kamulek ma erang kaulun sa lain lagi hanye ngami saribu duit amas. Balalu hanye tulak. 25:16 Palayan sa narime dime ribu duit amas yiru balalu hinang tulak badagang, nelang kaiyuh kauntungan dime ribu duit amas lagi. 25:17 Kala yiru pada palayan sa narime rueh ribu duit amas yiru kaiyuh kauntungan rueh ribu duit amas lagi. 25:18 Kude palayan sa narime saribu duit amas yiru tulak ngadi luwang hang tane, balalu nina duit tuanni hang yiru. 25:19 Lawah udi yiru, tuan kawan palayan yiru mudi, palus nuku ngulah parekenan anri here. 25:20 Palayan sa narime dime ribu duit amas yiru hawi, palus nyarah sapuluh ribu. 'Tuan,' eauni, 'Tuan manyarah dime ribu duit amas ma aku. Dinung, aku bahasil kaiyuh kauntungan dime ribu lagi.' 25:21 'Maeh,' eau tuan yiru, 'hanyu samula palayan sa maeh nelang satia. Daya hanyu iyuh naparisaya anri sa butit, maka aku sagar ngami kaparisayaan sa diwi wahai ma hanyu. Masuk nelang hayu umba basanang-sanang baya aku!' 25:22 Balalu palayan sa narime rueh ribu duit amas yiru hawi, palus kaeau, 'Tuan, Tuan haut nyarah rueh ribu duit amas ma aku. Dinung, aku bahasil kaiyuh kauntungan rueh ribu lagi.' 25:23 'Maeh,' eau tuan yiru, 'Hanyu palayan sa maeh nelang satia. Daya hanyu iyuh naparisaya anri sa butit, maka aku ngami kaparisayaan sa wahai lagi ma hanyu. Masuk nelang hayu umba basanang-sanang baya aku!' 25:24 Udi yiru palayan sa narime saribu duit amas yiru hawi, palus kaeau, 'Tuan, aku karasa tuan erang kaulun sa karas. Tuan mutik wua hang unengan Tuan puang ngamule, nelang ngalap hasil hang unengan Tuan puang namur wini. 25:25 Aku takut, jari aku tulak nina duit Tuan hawuang tane. Iti duit Tuan.' 25:26 'Hanyu palayan sa jahat nelang mawule!' eau tuan yiru. 'Angneh hanyu haut karasa aku yiti mutik wua hang unengan aku puang ngamule, nelang ngalap hasil hang unengan sa puang aku namur wini? 25:27 Amun kala yiru, saharusni hanyu ngimpeh duitku yiru hang bank, nampan hang tawuk aku mudi, aku tau narime kamulek duitku yiru baya anri bungani. 25:28 Daya yiru, alap duit yiru teka hanye, palus ami ma ulun sa naan sapuluh ribu duit amas yiru. 25:29 Daya ulun sa watni haut naan, sagar naami labis wahai lagi, nelang hanye sagar balabihan. Kude ulun sa watni puang uweng, sa butit naan hang hanye sagar naalap pada. 25:30 Kamulek palayan sa puang bariran yiru, umpe hanye ma piieng hang luar. Hang yiru hanye sagar ngiak-nungkau nelang ngaret kahanangen!' " 25:31 "Amun Anak Murunsia hawi yalah raja narairing daya katuluh malekatni, hanye sagar maharung hang ambau padudusanni sa mulia. 25:32 Katuluh bangsa sagar nakumpul hang hadapan hanye. Balalu hanye sagar misah here jari rueh kapaju kala pakatik misah babiri teka kambing. 25:33 Kawan ulun sa nampalus kabahumen Alatalla sagar nakumpul hang tiba kawanni, nelang sa lain hang tiba kawini. 25:34 Kamulek raja yiru sagar kaeau nengkan kawan ulun hang tiba kawanni, 'Hayu ma yati naun sa naberkat daya Ambahku. Masuk mawuang Karajaan sa nasadia ma naun teka panukuan dunia. 25:35 Daya hang tawuk aku kajuju, naun nyarungan aku kuman, nelang hang tawuk aku malah, naun ngami aku nguut. Aku erang kaulun ruing, naun narime aku hang lewu naun. 25:36 Aku angaan bapakaian, naun ngami aku pakaian. Aku sakit, naun haut marawat aku. Aku napanjara, naun ngarawah aku.' 25:37 Balalu kawan ulun yiru sagar kaeau, 'Tuhan, hantamian kami suah kadinung Tuhan kajuju balalu kami nyarungan Tuhan kuman, atawa malah balalu ngami Tuhan nguut? 25:38 Hantamian kami suah kadinung Tuhan kala ulun ruing, balalu kami narime Tuhan hang lewu kami? Hantamian Tuhan suah angaan bapakaian, balalu kami ngami Tuhan pakaian? 25:39 Hantamian kami suah kadinung Tuhan sakit atawa napanjara, balalu kami ngarawah Tuhan?' 25:40 Raja yiru sagar nuing, 'Wuah naun karasa: tawuk naun nampalus hal yiru biar ma erang kaulun teka kawan pulaksanaiku sa panga hina, baarati naun nampalusni ma aku!' 25:41 Balalu raja yiru sagar kaeau ma kawan ulun hang tiba kawini, 'Hulu teka yiti, jahanam! Masuk mawuang apui sa puang tau pare, sa haut nasadia ma Iblis anri kawan malekatni! 25:42 Daya tawuk aku kajuju, naun puang ngami aku kuman; tawuk aku malah, naun puang ngami aku nguut. 25:43 Aku erang kaulun ruing, naun puang narime aku hang lewu naun. Aku angaan bapakaian, naun puang ngami aku pakaian. Aku sakit nelang napanjara, naun puang marawat aku.' 25:44 Balalu here sagar kaeau nengkan hanye, 'Tuhan, hantamian kami kadinung Tuhan kajuju, atawa malah, atawa kala erang kaulun ruing, atawa angaan bapakaian, atawa sakit, atawa napanjara, nelang kami puang ngarawah Tuhan?' 25:45 Raja yiru sagar nuing, 'Wuah naun karasa: hang tawuk naun puang hamen ngarawah sunah isa teka ulun sa hina yiti, baarati naun puang hamen ngarawah aku.' 25:46 Balalu kawan ulun yiru sagar nahukum kalalawahni, kude kawan ulun sa nampalus kabahumen Alatalla sagar kaingkam pamelum sa sajati nelang palus ma kalalawah."

Matius 26

26:1 Dami Yesus luput ngajar ala katuluh yiru, hanye kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, 26:2 "Naun karasa rueh anrau lagi Hari Raya Paskah, nelang Anak Murunsia sagar nasarah nampan nabalasangar!" 26:3 Tawuk yiru kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi bakumpul hang istana Imam Hante Kayafas. 26:4 Here mapakat neu nyamba Yesus anri suni-suni, palus munu hanye. 26:5 "Kude," eau here, "ada hal yiru natampalus hang tawuk parayaan, daya die timbul karusuhan hang penah rakyat." 26:6 Tawuk Yesus hang Betania, hang lewu Simon sa suah kadanen, 26:7 erang kaulun wawei hawi nyanrite Yesus. Hanye nginsing isa bakam maeh tatuu, mahuang minyak marauh enguh sa rarang haragani. Hang tawuk Yesus rahat maharung kuman, wawei yiru nalui minyak marauh enguh yiru ma ulu Yesus. 26:8 Kawan ulun sa umba Yesus kadinung kajadian yiru balalu sangit. Eau here, "Inun riranni katuluhni yiti natahayang?" 26:9 "Minyak marauh enguh yiru tau naari anri haraga sa rarang, nelang duitni naami ma ulun paua!" 26:10 Yesus karasa pikiran here, balalu hanye kaeau, "Wuah inun naun ngahalaen wawei yiti? Hanye nampalus ala maeh ma aku, nelang patut natawat. 26:11 Ulun paua saratang naan hang padang naun, kude aku puang kalalawahni naan baya naun. 26:12 Anri nalui minyak marauh enguhni yiru ma ambau tengaku, hanye nyadia aku neu napasar. 26:13 Parisayaleh! Hang litar dunia, hang awe-awe Kabar Maeh teka Alatalla nawara, pagawian wawei yiti sagar nasarita pada neu pangitungen ma hanye." 26:14 Balalu erang kaulun hengka dua walas kaulun ulun sa umba Yesus, sa bangaran Yudas Iskariot, tulak nunung kawan imam kapala. 26:15 Hanye kaeau ma here, "Inun sa sagar naami naun ma aku amun aku nyarah Yesus ma naun?" Maka here hanreken telumpulu duit perak, balalu ngami duit yiru ma hanye. 26:16 Mulai teka tawuk yiru hi Yudas ngantara kasampatan sa maeh nampan mahianat Yesus. 26:17 Hang anrau palanungkai hawuang Parayaan Rote Puang Baragi, kawan ulun sa umba Yesus hawi nunung hanye. Here nunti, "Hang awe hanyu hamen kami nyadia kutaen Paskah ma hanyu?" 26:18 Yesus nuing, "Hulu tunung erang kaulun hang tumpuk nelang wara mahanye, 'Eau Guru, wayahni ma aku haut hampe; aku hamen maraya Paskah hang lewunu baya anri kawan ulun sa umba aku.' " 26:19 Kawan ulun sa umba Yesus nampalus inun sa nahuyu Yesus ma here. Here tulak nyadia kutaen Paskah yiru. 26:20 Dami haut kamalem, Yesus anri kaduawalas ulun sa umba hanye maharung kuman. 26:21 Rahat here kuman, Yesus kaeau, "Rengei: erang kaulun teka naun sagar mahianat aku." 26:22 Karengei yiru, kawan ulun sa umba Yesus tuu mahanang atei. Balalu here, tiap tenga baganti nunti ma Yesus, "Batantu puang aku sa namaksud daya Bapak?" 26:23 Yesus nuing, "Ulun sa nyusup rote mawuang mangkok sinrah anri aku, hanye sa sagar mahianat aku. 26:24 Samula Anak Murunsia sagar matei kala sa nasurat hawuang Surat Barasis. Kude silaka ulun sa mahianat Anak Murunsia! Labis maeh ma ulun yiru atikala hanye sama sakali puang suah nakayaan!" 26:25 Balalu hi Yudas panghianat yiru kaeau, "Batantu puang aku sa namaksud daya Guru?" Yesus nuing, "Kala yiru eaunu!" 26:26 Tawuk here kuman, Yesus ngalap rote, balalu badoa ngantuh tarima kasih. Udi hie hanye miah rote yiru makai tanganni balalu ngamini ma kawan ulun sa umba hanye nelang kaeau, "Alap, kuta; yiti tengaku!" 26:27 Udi yiru hanye ngalap isa sangkir anggur, balalu ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi hie hanye ngami sangkir yiru ma kawan ulun sa umba hanye nelang kaeau, "Uut, naun katuluh. 26:28 Daya yiti iraku sa nyantuhun janji Alatalla -- ira sa nahalui ma ulun rama neu pangampunan dosa here. 26:29 Parisayaleh: Aku puang sagar nguut anggur yiti lagi hampe hang wayahni aku nguut anggur sa wau sinrah anri naun hang Dunia Wau Wat Ambahku." 26:30 Udi hie here manyanyi isa nyanyian nawat mahormat. Balalu udi yiru here tulak hampi Bukit Zaitun. 26:31 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Hang malem yiti jua naun katuluh sagar nempat nanan aku; daya hawuang Surat Barasis nasurat: Alatalla kaeau, 'Aku sagar munu pakatik yiru, balalu sawayan babirini sagar pasai-pau.' 26:32 Kude udi aku naele welum kamulek, aku sagar tulak nahuluan naun ma Galilea." 26:33 Hi Petrus kaeau ma Yesus, "Biar katuluh here lain nanan hanyu, aku puang budas sagar nanan!" 26:34 "Ingat," eau Yesus mahanye, "Malem yiti jua, kapihuan manu nanru, hanyu hantelu puang mangaku aku." 26:35 Hi Petrus nuing, "Biar aku harus matei sinrah hanyu, aku puang sagar kaeau sa aku puang kataru hanyu!" Nelang katuluh kawan ulun sa umba Yesus sa lain kaeau kalayiru pada. 26:36 Udi yiru Yesus tulak anri kawan ulun sa umba hanye hampi isa unengan sa bangaran Getsemani. Hang yaru hanye kaeau ma here, "Maharung hang yiti padingian aku tulak badoa." 26:37 Balalu hanye makat hi Petrus anri kararueh anak Zebedeus tulak baya anri hanye. Hanye mulai kaingkam mahanang atei nelang balisah. 26:38 Hanye kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Ateiku mahanang tuu nanamni kala sagar kai matei. Muneng naun hang yiti, nelang umba bajaga-jaga anri aku." 26:39 Udi hie Yesus tulak magin lawit lagi, balalu hanye ijuku ma tane palus badoa. "Ambah," eauni, "Amun iyuh, sanawitleh teka aku kahanangen sa harus wuah aku yiti. Kude ada manyu kabahumenku, malengkan manyu kabahumen Ambah sa jari." 26:40 Udi yiru Yesus miulek nunung katelu kaulun ulun sa umba hanye nelang kadinung here rahat manre. Hanye kaeau ma hi Petrus, "Ekat erang jam naun telu puang kaule bajaga baya aku? 26:41 Bajaga-jagaleh, nelang badoa nampan naun ada wuah purija. Samula rohnu hamen nampalus sa benar kude naun puang sanggup, daya tabiat murunsia yiru maleme." 26:42 Hinra lagi Yesus tulak badoa eauni, "Ambah, amun kahanangen yiti harus wuah aku, nelang puang iyuh nasanawit lagi, elahni kabahumen Ambah sa jari." 26:43 Udi yiru Yesus miulek lagi, nelang kadinung kawan ulun sa umba hanye magun manre jua, daya here siruru tuu. 26:44 Hinra lagi Yesus nanan here nelang ma katelu kalini badoa anri ngantuh kawan lengan sa sameh. 26:45 Udi yiru hanye miulek lagi nunung kawan ulun sa umba hanye palus kaeau, "Magun naun manre nelang istirahat? Dinung, haut hampe wayahni Anak Murunsia nasarah ma kuasa kawan ulun badosa. 26:46 Ambuan, hayu takam tulak. Dinung! Ulun sa mahianat aku haut hawi!" 26:47 Tawuk Yesus magun rahat bapaner, hi Yudas, erang kaulun teka dua walas ulun sa umba hanye yiru hawi. Sinrah anri hanye, hawi pada ulun rama sa nginsing padang anri gagada. Here nahuyu daya kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi. 26:48 Hi panghianat haut iwara ma here tanda kalayiti, "Ulun sa nasiukku, hanyeyiru ulunni. Jamba hanye!" 26:49 Dami hampe hang uneng yiru, hi Yudas palus tulak nyanrite Yesus kaeau, "Tabe, Guru!" Balalu hanye nyiuk Yesus. 26:50 Yesus nuing, "Pulaksanai, lepuh inun hanyu hawi ma yiti?" Udi yiru ulun rama yiru naripi, palus nyamba Yesus. 26:51 Erang kaulun teka kawan ulun sa umba hanye sa naan hang yiru baya Yesus, nyintak padangni palus nampek walah imam hante hampe witus siluni. 26:52 Yesus kaeau ma ulun sa umba hanye yiru, "Tamasuk padangnu mawuang lundanni, daya katuluh ulun sa mangguna padangni sagar matei daya padang. 26:53 Hanyu minda aku puang tau laku karawah ma Ambahku, palus hanye anri hinang sagar ngirim labis hengka dua walas pasukan tantara malekat? 26:54 Kude amun kalayiru, puang maka tau tulus kala sa haut natujum hawuang Surat Barasis samula harus jari kala sa jari kalayiti itati?" 26:55 Balalu Yesus kaeau ma ulun rama yiru, "Inun aku yiti panjahat, hampe naun hawi nginsing padang anri gagada neu nyamba aku? Tiap anrau aku ngajar hang Lewu Alatalla, kude naun puang nyamba aku! 26:56 Kude samula haut saharusni kala yiru nampan tulus inun sa nasurat daya kawan nabi hawuang Surat Barasis." Udi yiru, katuluh ulun sa umba hanye nempat nanan Yesus. 26:57 Kawan ulun sa nyamba Yesus nginsing hanye ma lewu Imam Hante Kayafas. Hang yaru kawan guru agama anri kawan pamimpin Yahudi haut bakumpul. 26:58 Hi Petrus ngapung Yesus hengka lawit ma natat lewu imam hante. Balalu hi Petrus masuk ma natat yiru, palus maharung baya kawan pangawal. Hanye hamen karasa kalaawe wangun panyarianni ala katuluh yiru die jumpuh. 26:59 Kawan imam kapala anri katuluh Pangadilan Agama ngakali ngaiyuh kasaksian palasu nampan tau nyanawu hukuman mati ma ambau Yesus. 26:60 Kude here puang kahaba sunah isa bukti, biar wahai sa maju jari saksi sa ipusu. Akhirni naan rueh kaulun sa maju ma hadapan. 26:61 Here kaeau, "Ulun yiti kaeau, 'Aku sanggup nyantumbang Lewu Alatalla, palus hawuang telu anrau sanggup ngambuanni kamulek.' " 26:62 Balalu imam hante minri, palus kaeau ma Yesus, "Inun hanyu puang nuing lengan dawaan sa natuju ma hanyu yiru?" 26:63 Kude Yesus suni. Hinra lagi imam hante kaeau ma hanye, "Hawuang ngaran Alatalla sa welum, wara ma kami inun hanyu Raja Panyalamat, Anak Alatalla?" 26:64 Yesus nuing, "Kalayiru eaunu. Kude parisayaleh: mulai saat yiti, naun sagar kadinung Anak Murunsia maharung hang tiba kawan Alatalla sa angaan uweng tikas kuasa, nelang hawi hang ambau rakun hang langit!" 26:65 Balalu imam hante yiru ngirah pakaianni, palus kaeau, "Hanye nangkurun Alatalla! Puang parlu lagi saksi. Naun katuluh haut karengei raerai kawan lengan sa nangkurun Alatalla. 26:66 Itati kalaawe pandapat naun?" Here nuing, "Hanye bakahalaen, nelang harus matei." 26:67 Balalu here nura uruwawa Yesus, nelang melep hanye. Naan pada ulun nampar hanye 26:68 nelang kaeau, "Suba tangguh palus wara ma kami, u Raja Panyalamat! Hie sa nampar hanyu?" 26:69 Hi Petrus rahat maharung hang luar, hang natat. Erang kaulun palayan wawei hawi, palus kaeau ma hi Petrus, "Angneh hanyu pada baya Yesus ulun Galilea yiru?" 26:70 Kude hi Petrus ngidim hang hadapan here katuluh. "Aku puang karasa inun maksudnu," tuing Petrus, 26:71 balalu hanye tulak hampi wawa anawang pagar natat. Erang kaulun palayan wawei sa lain kadinung hi Petrus, palus kaeau ma kawan ulun hang yiru, "Ulun yiti huni pada baya anri Yesus teka Nazaret yiru." 26:72 Balalu hi Petrus ngidim lagi, nelang isapa tenga. "Kapinuu-nuuni aku puang kataru ulun yiru!" eau Petrus. 26:73 Puang lawah udi yiru, kawan ulun sa minri hang yiru hawi nyanrite hi Petrus, palus kaeau, "Himat hanyu erang kaulun teka here. Yiru lentah tuu hengka suaranu." 26:74 Balalu hi Petrus mulai basumpah-sumpah nelang kaeau, "Aku puang kataru ulun yiru!" Tawuk yiru pada manu nanru. 26:75 Balalu hi Petrus kaitung sa Yesus haut kaeau ma hanye, "Kapihuan manu nanru, hanyu hantelu puang mangaku aku." Balalu hi Petrus kaluar, palus nungkau anri hanang ateini.

Matius 27

27:1 Kaiyat hinang, katuluh imam kapala anri pamimpin Yahudi ngalap kaputusan nampan munu Yesus. 27:2 Here nuruk tanganni, palus nginsing hanye, balalu nyarah hanye ma hi Pilatus, gubernur pamarentahan Roma. 27:3 Tawuk hi Yudas panghianat yiru kadinung Yesus haut naputus hukumanni, hanye manyasal. Balalu hanye ngampudi telumpulu kadiki duit perak yiru ma kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi. 27:4 Hanye kaeau, "Aku haut badosa mahianat ulun sa puang uweng bakahalaen, hampe hanye nahukum mati!" Kude here nuing, "Kami puang paraduli! Yiru urusannu!" 27:5 Hi Yudas numbuk duit yiru hampi wuang Lewu Tuhan, balalu tulak mitu ngagueng tengani. 27:6 Kawan imam kapala ngalap duit yiru nelang kaeau, "Duit yiti duit ira. Manyu hukum agama, duit yiti puang iyuh natamasuk mawuang unengan parapah hang Lewu Tuhan." 27:7 Balalu udi here mapakat, makai duit yiru here midi tane sa naantuh tane tukang kabali. Tane yiru napakai umak pasaran kawan ulun ruing. 27:8 Daya gana yiru hampe anrau yiti tane yiru naantuh "Tane Ira". 27:9 Anri kalayiru, maka tulus inun sa naeau daya nabi Yeremia, kalayiti, "Here narime telumpulu kadiki duit perak, hanyeyiru haraga sa napakat daya bangsa Israel umak nabayar ma hanye. 27:10 Balalu duit yiru neu pakai midi tane tukang balanai, kala sa naparentah Tuhan ma aku." 27:11 Tawuk Yesus nadap hi Pilatus, gubernur daerah yiru, hi Pilatus nunti, "Inun hanyu raja ulun Yahudi?" "Kalayiru eaunu," tuing Yesus. 27:12 Kude tawuk kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi nampe wahai dawaan nadap Yesus, hanye budas puang nuing. 27:13 Daya yiru hi Pilatus kaeau ma hanye, "Inun hanyu puang karengei katuluh dawaan here ma hanyu yiru?" 27:14 Kude Yesus puang nuing sunah butit hampe gubernur yiru wauh tatuu. 27:15 Hang tiap Parayaan Paskah, gubernur biasani napas erang kaulun tahanan manurut pidian ulun rama. 27:16 Hang tawuk yiru naan erang kaulun hukuman sa tawantar. Ngaranni Yesus Barabas. 27:17 Jari, tawuk ulun rama haut bakumpul, hi Pilatus nunti ma here, "Hie kahamenen naun nalapasku ma naun? Yesus Barabas atawa Yesus sa naantuh Kristus?" 27:18 Hi Pilatus kaeau kala yiru daya hanye karasa, kawan panguasa Yahudi manyarah Yesus ma hanye daya here muar. 27:19 Tawuk hi Pilatus rahat maharung hang balai pangadilan, daranganni ipesen kalayiti ma hanye, "Ada hanyu sampur pakara ulun sa puang bakahalaen yiru, daya gana hanye, aku nganupi sa maka tatakut anrau yiti." 27:20 Kude kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi tarus ngajahujak nantiring ulun rama yiru neu ilaku ma hi Pilatus nampan hi Barabas nabebas kude Yesus nahukum mati. 27:21 Balalu gubernur yiru nunti lagi ma here, "Hengka rueh kaulun yiru, hie sa kahamenen naun nabebasku ma naun?" "Hi Barabas," tuing here. 27:22 "Amun kalayiru, inun sa harus naulahku anri Yesus sa naantuh Kristus?" tunti Pilatus ma here. "Balasangar hanye!" tuing here katuluh. 27:23 "Kude inun kajahatenni?" tunti Pilatus. Balalu here nantiak magin mehet lagi, "Balasangar hanye!" 27:24 Ahirni hi Pilatus kataru sa hanye puang tau ngulah inun-inun lagi daya kawan ulun yiru tau sagar mambarontak. Palus hanye ngalap ranu, balalu hang hadapan ulun rama yiru hanye mui tanganni nelang kaeau, "Aku puang batanggung jawab hang ambau pampatei ulun yiti! Yiru urusan naun!" 27:25 Katuluh ulun rama yiru nuing, "Hiai, elahni kami anri kawan anak tukui kami mananggung hukuman hang ambau pampateini!" 27:26 Balalu hi Pilatus napas hi Barabas ma here, nelang nunyu ulun malawas Yesus; palus manyarah hanye nampan nabalasangar. 27:27 Udi yiru kawan parajurit Pilatus nginsing Yesus masuk ma istana gubernur, nelang katuluh pasukan bakumpul hang kalilingan Yesus. 27:28 Here nguka pakaian Yesus, palus namu ma hanye jubah kalabu. 27:29 Here ngulah isa mahkota teka kawan lawei, palus namuni hang ulu Yesus. Udi hie here ngami isa tungkeh ma tanganni tuhi kawan, balalu ileku hang hadapanni nelang ngakiek hanye. "Tabe Raja Ulun Yahudi!" eau here. 27:30 Here nura hanye, nelang ngalap tungkeh yiru, balalu meweh hanye hang uluni. 27:31 Udi haut ngakiek hanye, here nguka jubah kalabu yiru balalu namu kamulek pakaianni raerai. Udi yiru hanye nainsing ma luar tumpuk umak nabalasangar. 27:32 Hang penah lalan, here panalu anri erang kaulun teka kirene bangaran hi Simon. Here maksa ulun yiru ngantung balasangar Yesus. 27:33 Udi yiru here hampe hang isa unengan sa bangaran Golgota, sa aratini "Unengan Kuruwangah". 27:34 Hang yiru here ngami Yesus nguut anggur sa basampur anri aperu. Kude dami Yesus ngingkam anggur yiru, hanye puang hamen nguutni. 27:35 Udi yiru here nyalib hanye, palus mambagi pakaianni makai undian. 27:36 Udi yiru here maharung nyaga hanye hang yiru. 27:37 Hang umbung uluni here namu tulisan neu dawaan nadap hanye, hanyeyiru: "Iti Yesus, Raja Ulun Yahudi". 27:38 Sinrah anri hanye here nyalib pada rueh kaulun parampok; erang kaulun hang tiba kawan, erang kaulun lagi hang tiba kawini. 27:39 Kawan ulun sa mitah hang yiru igutik ulu, nelang mahina Yesus. 27:40 Here kaeau, "Hanyu sa hamen nyantumbang Lewu Alatalla, palus ngambuanni hawuang telu anrau! Amun hanyu tuu Anak Alatalla, inau teka balasangar yiru, salamat dirinu!" 27:41 Kala yiru pada kawan imam kapala anri kawan guru agama baya kawan pamimpin Yahudi ngakiek Yesus. Here kaeau, 27:42 "Hanye nyalamat ulun lain, kude dirini raerai hanye puang kaiyuh nyalamat! Amun hanye raja Israel, ware hanye itati minau teka balasangar yiru, wau kami hamen parisaya ma hanye. 27:43 Hanye parisaya ma Alatalla, nelang kaeau hanye Anak Alatalla. Nah, mara takam ninung inun Alatalla hamen nyalamat hanye itati." 27:44 Kawan parampok sa nabalasangar sinrah hanyeyiru likan mahina hanye kalayiru pada. 27:45 Hang penah anrau, salawah telu jam, katuluh daerah yiru jari maieng. 27:46 Pukul telu kariwe, Yesus nantiak anri lengan mehet, "Eli, Eli, lama sabakhtani?" sa aratini, "U, Alatallaku, U, Alatallaku, wuah inun hanyu nanan aku?" 27:47 Papire kaulun hang yiru karengei lengan tantiak yiru, balalu kaeau, "Hanye nerau hi Elia!" 27:48 Erang kaulun teka here iwawansit tulak ngalap kambang karang, palus nyusupni mawuang anggur maasem. Udi hie hanye nateanni makai erang kawila kayu, palus nyurungni ma wiwi Yesus. 27:49 Kude kawan ulun lain kaeau, "Anrei, mara takam ninung inun hi Elia hawi nyalamat hanye!" 27:50 Udi yiru Yesus nantiak lagi anri lengan mehet, balalu nepus hewukni sa pangalisan. 27:51 Tenda sa basinsi hawuang Lewu Tuhan sitat patuhi rueh hengka ambau hampe ma imbe. Tane gaguyuh nelang kawan gunung watu patuhi. 27:52 Kawan pasaran pawawanga, palus rama ulun wat Alatalla sa haut matei nasamelum kamulek. 27:53 Here kaluar teka kawan pasaran udi Yesus haut welum teka pampatei, nelang here masuk ma Yerusalem. Hang yaru rama ulun kadinung here. 27:54 Kapala pasukan baya anri kawan parajurit sa rahat nyaga Yesus takut tatuu tawuk kadinung tane bagarak, anri katuluh kawan kajadian yiru. Here kaeau, "Kapinuuni, hanye yiti Anak Alatalla!" 27:55 Hang yiru naan pada rama ulun wawei sa rahat ninung hengka lawit. Here yiti sa haut umba Yesus neu ngarawah hanye nuku teka Galilea. 27:56 Teka here yiru hanyeyiru hi Maria Magdalena, Maria ineh Yakobus anri hi Yosef, anri ineh kawan anak Zebedeus. 27:57 Malem yiru hawi erang kaulun tatau teka Arimatea, sa bangaran hi Yosef. Hanye pada ulun sa umba Yesus. 27:58 Hanye tulak nunung hi Pilatus neu laku bangkai Yesus. Balalu hi Pilatus marentah nampan bangkai Yesus naami ma hanye. 27:59 Balalu hi Yosef ngalap bangkai yiru, palus mungkusni makai kain kapan teka lena wau. 27:60 Balalu hanye ngelah bangkai Yesus hawuang pasaran watni raerai sa naulah hawuang isa bukit watu. Udi yiru hanye ngulagaling isa watu hante umak nutup wawa pasaran yiru, balalu tulak. 27:61 Hi Maria Magdalena anri Maria sa lain muneng maharung hang yiru nadap pasaran yiru. 27:62 Kaiyat anrauni, hang anrau Sabat, kawan imam kapala anri kawan ulun Parisi tulak sasinrah mangadap hi Pilatus 27:63 here kaeau, "Tuan, kami kaitung tawuk panipu yiru magun welum, hanye suah kaeau, 'Udi telu anrau aku sagar welum.' 27:64 Daya yiru, huyu ulun nyaga pasaran yiru maeh-maeh hampe anrau sa katelu, nampan kawan ulun sa umba hanye puang kaiyuh ngalat bangkaini balalu kaeau ma ulun rama hanye haut nasamelum teka pampatei. Nelang panipuan sa hanrian yiti sagar labis tamam hengka sa dahulu." 27:65 "Naun naan tantara pangawal," eau Pilatus ma here, "kia nyaga pasaran yiru anri bahimat." 27:66 Balalu here tulak hampi pasaran, nyegel watu panutupni palus nunyu ulun jaga ngawariungni, nampan ada naan isa nganggu pasaran yiru.

Matius 28

28:1 Dami anrau Sabat haut paitah, hang anrau Minggu kaiyat hinang, hi Maria Magdalena anri hi Maria sa lain yiru tulak naua pasaran yiru. 28:2 Salenga gempa bumi tamam tatuu. Erang kaulun malekat Tuhan minau teka surga balalu nyuun watu panutup pasaran yiru, palus maharung hang ambauni. 28:3 Uruwawa malekat yiru nyahaya kala kelat, nelang pakaianni mahilak hengai tatuu. 28:4 Tantara pangawal sa jaga hang yiru takut tatuu hampe neter, nelang wangun here sameh kala ulun matei. 28:5 Malekat yiru kaeau ma kawan wawei yiru, "Ada takut! Aku karasa naun ngantara Yesus sa haut nabalasangar yiru. 28:6 Hanye angaan uweng hang yiti. Hanye haut ambuan welum mulek kala sa haut nawarani dahulu hie. Mara dinung bakas unenganni naangkading. 28:7 Itati, hulu hinang, wara ma kawan ulun sa umba hanye, 'Hanye haut kaelan welum mulek, itati hanye tulak dahulu teka naun ma Galilea. Hang yaru naun sagar kadinung hanye!' Itung inun sa haut nawarani ma naun." 28:8 Kawan wawei yiru balalu hinang nanan pasaran yiru. Anri takut nelang arai, here nempat lepuh iwara hal yiru ma kawan ulun sa umba Yesus. 28:9 Salenga Yesus hawi manalu kawan wawei yiru, palus kaeau, "Tabe!" Balalu here nyanrite hanye, palus maluk peeni nyambah hanye. 28:10 "Ada takut," eau Yesus ma here, "kia wara ma kawan pulaksanaiku nampan here tulak ma Galilea; hang yaru here sagar kadinung aku." 28:11 Dami kawan wawei yiru tulak, papire kaulun teka tantara pangawal sa nyaga pasaran yiru miulek ma tumpuk, palus malapor ma kawan imam kapala katuluh sa haut jari. 28:12 Kawan imam kapala yiru mapakat anri kawan pamimpin Yahudi, balalu ngami wahai duit ma tantara pangawal yiru, 28:13 nelang kaeau, "Naun harus iwara kawan ulun sa umba Yesus hawi tawuk kamalem, palus ngalat bangkaini tawuk naun rahat manre. 28:14 Maka amun gubernur karengei hal yiru, kami sagar ngararimuk hanye nampan naun puang wuah kasulitan inun-inun." 28:15 Balalu tantara pangawal yiru ngalap duit yiru, nelang nampalus kala sa napesen ma here. Daya sabab yiru sarita yiru magun tasiar hang padang ulun Yahudi hampe anrau yiti. 28:16 Kasawalas kaulun ulun sa umba Yesus yiru tulak hampi bukit hang Galilea kala manyu sa naparentah Yesus ma here. 28:17 Dami here kadinung Yesus hang yiru, here ileku nyambah hanye. Kude naan teka here sa ragu-ragu. 28:18 Yesus nyanrite here, palus kaeau, "Katantuluh kuasa hang surga nelang hang ambau tane haut naami ma aku. 28:19 Daya yiru kia tunung katantuluh bangsa hang erang litar alam, ulah here jari ulun sa umba aku. Baptis here makai ngaran Ambah, Anak, nelang Roh Alatalla. 28:20 Ajar here ngalut nuu katuluh sa haut naparentahku manaun. Nelang ingat aku saratang nyinrah naun hampe pijumpuhan alam."

Markus 1

1:1 Iti Kabar Maeh neu Yesus Kristus, Anak Alatalla. 1:2 Kabar Maeh yiru nuku kala sa nasurat daya Nabi Yesaya, kala yiti, " 'Iti utusanku,' eau Alatalla; 'Aku ngutus hanye dahulu teka hanyu, nampan hanye nawah lalan ma hanyu.' 1:3 Naan ulun nanterau hang padang gurun, 'Sadia lalan ma Tuhan; sanrata kawan lalan sa sagar naitah dayani.' " 1:4 Kala sa nasurat yiru, kalayiru pada hawi hi Yohanes hang padang gurun. Hanye mambaptis ulun nelang nampe Kabar teka Alatalla. "Naun harus batobat teka kawan dosa naun nelang harus nabaptis, nampan Alatalla ngampun naun," kalayiru eau Yohanes. 1:5 Katuluh ulun teka tane Yudea anri teka tumpuk Yerusalem tulak lepuh nyanrengei hi Yohanes. Here mangaku kawan dosa here, balalu hi Yohanes mambaptis here hang Hungei Yordan. 1:6 Hi Yohanes makai pakaian teka wulu unta. Ikat pinggangni teka kulit, nelang kutaenni angkalap baya riu wani jumpun. 1:7 Hanye iwara kabar yiti, "Die udi aku sagar hawi ulun sa labis tamam hengka aku. Neu ijuku nguka tadi sapatuni, aku sika puang patut. 1:8 Aku mambaptis naun makai ranu, kude hanye sagar mambaptis naun makai Roh Alatalla." 1:9 Hang tawuk yiru Yesus hawi teka Nazaret hang daerah Galilea, balalu hi Yohanes mambaptis hanye hang Hungei Yordan. 1:10 Dami Yesus hulet teka wuang ranu hang hungei yiru, hanye kadinung langit pauka nelang Roh Alatalla minau yalah wurung dara ma ambau hanye. 1:11 Udi yiru naan rengei lengan Alatalla sa kaeau, "Hanyu Anakku sa nasintaku. Hanyu ngampi sanang ateiku." 1:12 Palus udiyiru Roh Alatalla ngannyak Yesus tulak hampi padang gurun. 1:13 Epat pulu anrau hanye muneng hang yaru, napurija daya Iblis. Kawan eha liar naan pada baya anri hanye hang yaru, kamulek kawan malekat malayanni hanye. 1:14 Dami hi Yohanes napanjara. Yesus tulak hampi Galilea, palus iwara Kabar Maeh teka Alatalla hang yaru. 1:15 Eauni, "Alatalla puang lawah lagi sagar nuku marentah. Ware batobat teka kawan dosa naun, nelang parisaya ma Kabar Maeh sa teka Alatalla!" 1:16 Tawuk Yesus takia hang iring pantai Danau Galilea, hanye kadinung rueh kaulun pangenah, hanyeyiru hi Simon anri andini hi Andreas. Here rahat malunta hang danau yiru. 1:17 Yesus kaeau ma here, "Ware umba aku. Aku sagar ngajar naun malunta murunsia." 1:18 Here balalu nanan lunta here palus umba Yesus. 1:19 Yesus tarus takia, balalu kadinung kamulek rueh kaulun ipulaksanai sa lain, hanyeyiru hi Yakobus anri hi Yohanes, kawan anak Zebedeus. Here muneng hawuang jukung, rahat nangkaeh lunta here. 1:20 Yesus nerau here. Balalu here nanan ambah here hang jukung baya anri kawan ulun upaanni. Balalu here tulak umba Yesus. 1:21 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye hampe hang tumpuk Kapernaum. Hang hinra anrau Sabat, Yesus masuk mawuang lewu sumbayang balalu nuku ngajar. 1:22 Kawan ulun sa nyanrengei wauh neu sara hanye ngajar. Daya hanye ngajar anri bapangaruh, puang kala kawan guru agama. 1:23 Tawuk yiru erang kaulun sa karasukan roh jahat masuk mawuang lewu sumbayang, nelang nantiak kaeau, 1:24 "U Yesus, ulun Nazaret, inun sa kai naulahnu anri kami? Hanyu hawi nampan ngabinasa kami? Aku karasa hie hanyu: Hanyu utusan sa barasis teka Alatalla!" 1:25 "Suni!" pisuh Yesus ma roh yiru, "Kaluar teka ulun yiti!" 1:26 Roh jahat yiru balalu bahimat ngagunsang ulun yiru, udi yiru hanye kaluar teka ulun yiru nelang nantiak. 1:27 Katuluh ulun wauh tatuu, hampe here kaeau anri sameh here, "Heheh, inun yiti? Isa pangajaran sa wau! Anri bapangaruh nelang kuasa hanye marentah kawan roh jahat kaluar, nelang here ngalut nuu parentahni!" 1:28 Maka kabar neu Yesus hinang tasiar ma katuluh daerah Galilea. 1:29 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye nanan lewu sumbayang yiru, balalu tulak hampi lewu Simon anri hi Andreas. Hi Yakobus anri hi Yohanes tulak pada sinrah baya here. 1:30 Kasian Simon ganjah mekum hang pangkadinganni. Jari tawuk Yesus anri kawan ulun sa umba hanye masuk ma lewu yiru, ma Yesus nawara neu hal yiru. 1:31 Balalu Yesus tulak nyanrite kasian Simon, palus negei tanganni, balalu ngarawah hanye ambuan. Ekumni sitaitu wawai, nelang hanye balalu nuku malayanni here. 1:32 Kariwe anrauni, udi mate anrau leteng, ulun rama hawi nginsing nunung Yesus kawan ulun sa sakit anri sa narasuk daya roh jahat. 1:33 Katuluh panduduk tumpuk yiru bakajal hang hadapan lewu yiru. 1:34 Balalu Yesus nyamare rama ulun sa ngaret wahai masam panyakit, nelang pada ngusir wahai roh jahat. Hanye nguring kawan roh jahat yiru bapaner, daya here karasa hie hanye. 1:35 Kaiyat anrauni, lagi maieng-ieng, Yesus ambuan balalu tulak nanan lewu. Hanye tulak hampi unengan suni hang luar tumpuk, balalu badoa hang yaru. 1:36 Kude hi Simon anri kawan hengauni tulak ngantilau hanye. 1:37 Dami here panalu hanye, here kaeau, "Katuluh ulun ganjah ngantilau hanyu." 1:38 Kude Yesus nuing, "Hayu takam nampalus pakiaan takam hampi kawan tumpuk lain hang kalilingan yiti. Aku harus bakhotbah hang yaru pada, daya neu yiru aku hawi ma yiti." 1:39 Daya yiru maka Yesus tulak hampi maaru-maati litar Galilea, nelang bakhotbah hang kawan lewu sumbayang nelang ngusir kawan roh jahat. 1:40 Erang kaulun kadanen, hawi nunung Yesus. Ulun yiru ileku, palus kaeau, "Amun hanyu hamen, hanyu tau nyamare aku." 1:41 Yesus malelu ulun yiru. Jari, hanye balalu nyambe ulun yiru nelang kaeau, "Aku hamen, hanyu ware!" 1:42 Tawuk yiru jua panyakitni wawai palus hanye ware. 1:43 Balalu Yesus nunyu hanye tulak nelang ngakatang kalayiti, 1:44 "Awas, ada hanyu nyarita ma hie-hie, kude hulu tunung imam, laku hanye mariksa hanyu mambukti hanyu tuu haut ware. Balalu neu hanyu haut ware yiru, sarah parapah manyu sa naparentah daya Moses, yalah bukti ma ulun rama hanyu tuu-tuu haut ware." 1:45 Kude ulun yiru tulak, nelang puang taduh haut nyarita kajadian yiru hang awe-awe hampe Yesus puang tau masuk ma tumpuk anri tarang-tarangan. Hanye ekat muneng hang luar tumpuk hang unengan suni. Kude ulun santar hawi nunung hanye teka maaru-maati.

Markus 2

2:1 Papire anrau udiyiru Yesus mulek ma Kapernaum. Maka tasiar kabar neu hanye rahat naan hang lewu. 2:2 Balalu rama ulun hawi. Here bakajal hang yaru hampe puang uweng unengan lagi. Hang wawa anawang magin sika penu pangah ulun rama. Balalu Yesus nampe kabar teka Alatalla ma here. 2:3 Rahat hanye bapaner, epat kaulun ngantung erang kaulun lumpuh nginsingni nunung Yesus. 2:4 Kude daya ulun bangat rama, here puang kaiyuh nyanrite hanye. Balalu here ngungkar hapau pas hang pintangan unengan Yesus. Udi hie here ngului ulun lumpuh yiru baya anri patahni. 2:5 Tawuk Yesus kadinung tamam tuu kaparisayaan here, hanye kaeau ma ulun lumpuh yiru, "Anakku, kawan dosanu haut naampun." 2:6 Papire kaulun guru agama sa rahat maharung hang yiru itunti hawuang atei here, 2:7 "Heei tuu ulun yiti pantane kala yiru! Hanye mahina Alatalla. Hie sa tau ngampun dosa, amun lain teka Alatalla?" 2:8 Tawuk yiru pada Yesus karasa pikiran here. Balalu hanye kaeau, "Wuah inun naun itunti kala yiru hawuang atei naun? 2:9 Saawe murah: ngantuh, 'Dosanu haut naampun', atawa ngantuh, 'Ambuan, enat patahnu hulu takia'? 2:10 Kude itati aku sagar mambuktini ma naun hawuang dunia yiti Anak Murunsia bakuasa ngampun dosa." Balalu Yesus kaeau ma ulun lumpuh yiru, 2:11 "Ambuan, hinang alap patahnu kia mudi!" 2:12 Hanye ambuan, balalu badadas ngalap patahni palus kaluar nadinung daya here katuluh. Kawan ulun rama yiru wauh balalu nawat Alatalla. Eau here, "Huan suah takam kadinung kajadian kalayiti!" 2:13 Yesus mulek lagi hampi iring Danau Galilea. Rama ulun hawi nunung hanye, balalu hanye ngajar here. 2:14 Tawuk Yesus takia hang yiru, hanye kadinung erang kaulun panagis pajak bangaran hi Lewi, anak Alfeus, rahat maharung hang kantor pajak. "Hayu umba aku," eau Yesus nengkan hanye. Maka hi Lewi minri palus naharak Yesus. 2:15 Tawuk Yesus rahat kuman hang lewu Lewi, rama hawi kawan panagis pajak anri kawan ulun sa naanggap puang maeh daya masyarakat umba kuman baya Yesus anri kawan ulun sa umba hanye. Daya rama hengka here sa umba Yesus. 2:16 Papire guru agama teka babuhan Parisi kadinung Yesus kuman baya anri kawan panagis pajak anri kawan ulun sa naanggap puang maeh yiru. Balalu here nunti ma kawan ulun sa umba Yesus, "Wuah inun guru naun kuman baya anri kawan panagis pajak anri kawan ulun sa puang maeh yiru?" 2:17 Yesus karengei tuntian here yiru, balalu nuing, "Ulun sa sehat puang parlu dokter; ekat ulun sa sakit. Aku hawi puang lepuh nerau ulun sa nganggap dirini haut maeh, malengkan ulun sa naanggap hina." 2:18 Hang hinra tawuk kawan ulun sa umba Yohanes Pambaptis anri kawan ulun Parisi rahat puasa. Balalu naan ulun hawi nunung Yesus palus nunti, "Wuah inun ulun sa umba Yohanes Pambaptis anri kawan babuhan ulun Farisi puasa, kude kawan ulun sa umba hanyu puang puasa?" 2:19 Yesus nuing, "Hang pesta kawin, inun kawan tamu puang kuman? Amun pangantin upu magun naan baya here, batantu here kuman. 2:20 Kude sagar naan wayahni pangantin upu yiru naalap teka here. Tawuk yiru wau here puang kuman. 2:21 Puang uweng ulun nambal baju buruk makai riris kain wau. Daya kain panambal yiru sagar pakarusut palus nyansitat baju yiru, hampe sitatni batambah hante. 2:22 Kala yiru pada puang uweng ulun sa nuwe anggur wau ma wuang kantung kulit sa uhang. Karana anggur wau yiru sagar ngulah sabab kantung yiru leah. Balalu die kararuehni taumpe. Anggur wau harus nahuwe mawuang kantung kulit sa wau pada!" 2:23 Hang hinra anrau Sabat, tawuk Yesus mitah erang kalamar ume gandum, kawan ulun sa umba hanye ngawing mepet gandum. 2:24 Balalu kawan ulun Parisi kaeau ma Yesus, "Wuah inun kawan ulun sa umba hanyu malangar hukum agama takam, anri ngulah sa puang iyuh naulah hang anrau Sabat?" 2:25-26 Yesus nuing, "Inun naun huan suah mambasa neu sa naulah daya Dawid, tawuk hi Abyatar rahat batugas jari imam hante? Tawuk hi Dawid anri kawan ulun sa umba hanye kajuju, nelang puang uweng anakuta, hanye masuk ma Lewu Tuhan, palus nguta rote sa haut nasarah ma Alatalla. Kamulek rote yiru naamini pada ma kawan ulun sa umba hanye. Padahal manurut agama takam, ekat kawan imam sa iyuh nguta rute yiru." 2:27 Balalu Yesus kaeau lagi, "Anrau Sabat naulah ma murunsia; puang murunsia ma anrau Sabat. 2:28 Jari, Anak Murunsia bakuasa, likan hang ambau anrau Sabat."

Markus 3

3:1 Yesus mulek lagi ma lewu sumbayang. Hang yiru naan ulun sa tuhi tangani lumpuh. 3:2 Hang yiru naan kawan ulun sa hamen ngantara kahalaen Yesus, nampan tau mangadu hanye. Jari here saratang mambidik hanye inun hanye sagar nyamare ulun hang anrau Sabat? 3:3 Yesus kaeau ma ulun sa tuhi tanganni lumpuh yiru, "Hayu minri hang muka, yiti." 3:4 Balalu hanye nunti ma kawan ulun sa naan hang yiru, "Manyu agama, inun sa iyuh naulah takam hang anrau Sabat? Ngulah sa maeh atawa ngulah sa jahat? Nyalamat ulun atawa munu ulun?" Here katuluh uras suni. 3:5 Nelang sangit Yesus ninung ulun rama ngawariung hanye, kude ateini mahanang pada, daya kadinung here bangat mape silu. Balalu hanye kaeau ma ulun yiru, "Surung tangannu." Ulun yiru nyurung tanganni, palus tanganni balalu ware. 3:6 Balalu kawan ulun Parisi tulak nanan lewu sumbayang yiru, here rereu mapakat anri papire kaulun sa umba teka hi Herodes, nampan munu Yesus. 3:7 Yesus baya kawan ulun sa umba hanye tulak basingkir ma Danau Galilea. Kude rama tuu ulun teka Galilea tulak naharak Yesus. Rama pada sa hawi teka Yudea, 3:8 teka Yerusalem, teka daerah Idumea, anri teka daerah tiba timur Yordan, nelang teka kalilingan kawan tumpuk Tirus anri Sidon. Here katuluh hawi nunung Yesus, daya here karengei neu kawan hal sa haut naulahni. 3:9 Daya kala yiru ramani kawan ulun yiru, balalu Yesus nunyu kawan ulun sa umba hanye nyadia jukung ma hanye, wule hanye die hipit daya kawan ulun rama yiru. 3:10 Rama tuu ulun nasamare dayani, hampe katuluh ulun sa sakit bakajal ikalihik ngakali nyanrite hanye nampan kaiyuh ngawir hanye. 3:11 Kamulek kawan ulun sa karasukan roh jahat, dami kadinung hanye, ijuku hang hadapan hanye nelang anri lengan sa mehet kaeau, "Hanyu Anak Alatalla!" 3:12 Kude Yesus bahimat nguring kawan roh jahat yiru iwara hie hanye. 3:13 Udiyiru Yesus mambai isa bukit, balalu nerau kawan ulun sa nakabahumenni. Kawan ulun yiru hawi, 3:14 balalu hanye midi hengka here yiru dua walas kaulun. Eauni, "Aku midi naun, nampan naun umba aku, nampan aku ngutus naun neu iwara Kabar Maeh teka Alatalla, 3:15 kamulek naun sagar kaiyuh kuasa pakai ngusir kawan roh jahat." 3:16 Iti ngaran kadua walas kaulun yiru: Hi Simon (sa naantuh pada hi Petrus), 3:17 Hi Yakobus anri hi Yohanes pulaksanaini, hanyeyiru kawan anak Zebedeus (here yiti nagalar Boanerges aratini "anak nanyu"), 3:18 Hi Andreas, Filipus, Bartolomeus, Matius, Tomas, Yakobus anak Alfeus, Tadeus, Simon hi Patriot, 3:19 anri hi Yudas Iskariot sa makhianat Yesus. 3:20 Udi yiru Yesus mudi ma lewu. Kude ulun rama hawi lagi bakumpul, hampe Yesus anri kawan ulun sa umba hanye puang sampat kuman. 3:21 Kawan ulun rama kaeau, "Hanye haut rapui!" Tawuk kaluargani karengei hal yiru, here tulak lepuh ngalap hanye. 3:22 Kawan guru agama sa hawi teka Yerusalem kaeau, "Hanye karasukan Beelzebul! Kapala kawan roh jahat yiru sa ngami kuasa ma hanye umak ngusir roh jahat." 3:23 Balalu Yesus nerau ulun rama yiru, palus nyarita ma here papire rarapisan. "Puang maka tau roh jahat ngusir roh jahat," eau Yesus. 3:24 "Amun isa nagara tapisah hawuang papire golongan sa bamusuhan, nagara yiru puang sagar kukuh. 3:25 Kamulek amun hawuang isa kaluarga puang uweng pipakatan nelang kawan anggotani paut bantah, kaluarga yiru sagar hansur. 3:26 Amun hawuang karajaan Iblis tapisah nelang bamusuhan, karajaan yiru puang tahan lawah nelang himat sagar wawai. 3:27 Puang sunah erang kaulun kaiyuh masuk mawuang lewu erang kaulun sa tingkas gansang palus hanrampas haratani amun hanye puang dahulu ngawet ulun tingkas gansang yiru. Udiyiru, wau hanye kaiyuh hanrampas haratani. 3:28 Patut naun karasa! Amun ulun ngulah dosa nelang ngeau nangkurun, hanye tau naampun. 3:29 Kude amun hanye nangkurun Roh Alatalla, hanye puang tau naampun! Daya nangkurun yiru samula dosa sa kalalawah." 3:30 (Yesus kaeau kalayiru daya naan ulun sa kaeau Yesuskarasukan roh jahat.) 3:31 Udi yiru ineh anri kawan pulaksanai Yesus hawi. Here nganrei hang luar padingian nunyu ulun nerau Yesus. 3:32 Tawuk yiru ulun rama rahat maharung ngawuriung Yesus. Here kaeau mahanye, "Guru, ineh anri kawan pulaksanai nu naan hang luar. Here ngantara hanyu." 3:33 Yesus nuing, "Hie inehku? Hie kawan pulaksanaiku?" 3:34 Udiyiru hanye ninung ma kawan ulun sa maharung ngawariung hanye balalu kaeau, "Iti ineh anri kawan pulaksanaiku! 3:35 Ulun sa nampalus kabahumen Alatalla, hanye pulaksanaiku upu, pulaksanaiku wawei, nelang inehku."

Markus 4

4:1 Yesus ngajar lagi hang pingir pantai Danau Galilea. Rama tuu ulun ngawurunnung hanye. Daya yiru hanye tulak maharung hang wuang jukung hang danau, ulun rama yiru minri hang pingir danau. 4:2 Balalu Yesus ngajar neu wahai hal ma here anri makai rarapisan. Kalayiti hanye ngajar here. 4:3 "Rengei! Naan erang kaulun pangume tulak muau winini. 4:4 Tawuk hanye muau, naan wini lawu manyahanyang hang penah lalan. Balalu wurung hawi matuk wini jari hampe galis. 4:5 Naan pada lawu hang tane batu ampar sa duhu taneni. Wini yiru hinang tumbu daya duhu taneni, 4:6 kude tawuk mate anrau mambai, kawan palatikni yiru layu balalu karing palus patei daya wakatni puang lalem masuk mawuang tane. 4:7 Naan pada wini lawu hang padang rikut barunrui. Rikut barunrui yiru tumbu palus nawenan kawan palatikni yiru hampe puang tau mua. 4:8 Kude naan pada wini lawu hang tane subur. Wini yiru tumbu, magin hante balalu mua, naan telumpulu, naan enempulu, nelang naan pada jatuh kali lipat." 4:9 Udi nyarita rarapisan yiru, Yesus kaeau, "Naun sa naan silu, sanrengei!" 4:10 Tawuk Yesus ngaraerai, kawan ulun sa haut karengei pangajaranni hawi nunung hanye sinrah anri kadua walas ulun sa umba hanye. Here laku hanye manarang arati rarapisan yiru. 4:11 Yesus balalu kaeau ma here, "Ma naun haut naami lelu nampan karasa rasia neu kala awe Alatalla marentah. Kude kawan ulun luar naajar makai rarapisan, 4:12 nampan 'Here sagar saratang mantaru kude puang karasa inun sa jari, here sagar saratang nyanrengei, kude budas puang kataru, yiti jari nampan here ada kadinung ada kataru nelang ada hawi nunung Alatalla palus Alatalla ngampun here.' " 4:13 Udi yiru Yesus kaeau ma here, "Amun naun puang kataru rarapisan yiru, kala awe naun tau kataru kawan rarapisan sa lain? 4:14 Ulun sa muau yiru hanyeyiru ulun sa iwara kabar teka Alatalla. 4:15 Wini sa lawu hang penah lalan ngintur kawan ulun sa karengei kabar neu kala awe Alatalla marentah. Kalayiru here karengei, Iblis hawi palus ngalap inun sa haut napuau hawuang atei here. 4:16 Wini sa napuau hang tane batu ampar ngintur kawan ulun sa karengei kabar yiru, palus narimeni anri sanang atei. 4:17 Kude kabar yiru puang iwakat hawuang atei here, daya yiru puang tahan lawah. Kala yiru here wuah kasusahen atawa nakahanangen daya gana kabar yiru, palus here murtad. 4:18 Wini sa lawu hang padang rikut barunrui yiru ngintur kawan ulun sa karengei kabar yiru, 4:19 kude here gaer neu pamelum here nelang hamen welum baegah-egah. Wahai masam kabahirien masuk mawuang atei here. Daya yiru kabar teka Alatalla hawenan hawuang atei here, hampe puang mua. 4:20 Kamulek wini sa lawu hang tane sa subur yiru ngintur kawan ulun sa karengei kabar yiru balalu narimeni, here mua wahai, naan telumpulu, naan enempulu, nelang naan pada jatuh kali lipat hasilni." 4:21 Kamulek Yesus kaeau lagi, "Inun suah ulun nutung palita balalu nutupni makai gantang, atawa ngelahni hang kapit unengan manre? Inun hanye puang ngelah palita yiru hang paharungan palita? 4:22 Puang uweng sa pasadina sa puang sagar dinung; nelang puang uweng rasia sa puang sagar tabungkar. 4:23 Daya yiru, amun naan silu, ware sanrengei!" 4:24 Balalu Yesus kaeau lagi, "Pantaru inun sa rengei naun yiti! Ukuran sa napakai naun ma ulun lain sagar napakai pada daya Alatalla ma naun -- likan batambah wahai lagi. 4:25 Daya ma ulun sa haut uweng hang hanye, ma hanye sagar naami labis wahai lagi; kude ulun sa puang uweng inun-inun, butit sa magun naan hang hanye sagar naalap pada." 4:26 Yesus nyambung lengan panerni lagi, "Amun Alatalla marentah kala raja, kaadaanni iyuh naintur kala erang kaulun sa muau wini hang umeni. 4:27 Kamalem hanye manre; kaanrau hanye kaelan. Hang tawuk yiru kawan wini jari tumbu nyurung tenak palus tari hante. Kude kala awe sarani kawan wini yiru tumbu hampe hante, ulun yiru puang karasa. 4:28 Tane yiru anri raeraini sa ngaluar hasil: mulani tangkaini, udi hie bakal wuani, balalu wuani. 4:29 Kamelek amun gandum yiru haut mihak, ulun yiru mulai masi daya haut hampe wayah masi." 4:30 "Amun Alatalla marentah, makai inun takam tau nginturni?" tunti Yesus kamulek. "Inun sa tau umak suntu pakai takam manarangni? 4:31 Amun Alatalla marentah, kaadaanni sameh kala rarapisan yiti: Erang kadiki sasawi naalap daya erang kaulun balalu naamule hang tane. Diki sasawi hanyeyiru pangarumis pangkan hang dunia. 4:32 Kude amun haut tumbu, hanye jari sa pangahante hengka kawan tanaman. Kawan raanni janrah hampe kawan wurung tau hawi, palus ngulah hanai hang kapit salindungan rawenni." 4:33 Kala yiru Yesus ngajar ulun makai wahai rarapisan yiru, manyu kataruen here. 4:34 Yesus saratang makai rarapisan amun hanye ngajar kawan ulun yiru. Kude amun hanye erai anri kawan ulun sa umba hanye, hanye manarang katuluhni ma here. 4:35 Tawuk kariwe hang anrau yiru jua, Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Hayu takam balayar ma sabarang danau." 4:36 Yesus balalu sungkat ma jukung, baya kawan ulun sa umba hanye nanan ulun rama hang pingir danau. Kawan jukung salain naan pada hang yiru. Balalu Yesus anri kawan ulun sa umba hanye mulai balayar. 4:37 Puang lawah udi yiru hawi riwut barat mehet. Galumbang mulai nampuh jukung nelang ranu masuk mawuang jukung hampe jukung yiru kakai penu ranu. 4:38 Hang kamudi jukung yiru, Yesus rahat manre mangkading hang ambau undan. Kawan ulun sa umba hanye ngele hanye. Here kaeau, "Guru, inun hanyu puang paraduli, takam silaka?" 4:39 Yesus ambuan, balalu misuh riwut barat yiru, nelang pantane ma danau, "Taduh, baranai!" Riwut barat balalu taduh. Danau pada balalu ranai tatuu. 4:40 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Wuah inun naun takut? Wuah inun naun puang parisaya ma aku?" 4:41 Here balalu takut nelang kaeau ma sameh tenga here, "Hie satuuni ulun yiti, hampe riwut barat anri galumbang sika ngalut nuu ma hanye?"

Markus 5

5:1 Udi yiru Yesus anri kawan ulun sa umba hanye hampe hang sabarang Danau Galilea, hang daerah Gerasa. 5:2 Dami Yesus minau teka jukung, hanye natunung daya erang kaulun upu sa kaluar teka kawan luwang pasaran. 5:3 Ulun yiru nakuasai daya roh jahat nelang muneng hang kawan pasaran. Hanye haut puang tau nahuruk lagi; biar makai rantai. 5:4 Haut gaha pee tanganni narantai, kude kawan rantai yiru eter nasamitus dayani, pada jatang hang peeni napepetni. Hanye tingkas tatuu hampe puang uweng sunah erang kaulun kaule nawan nyamba hanye. 5:5 Kaanrau kamalem hanye bakaliaran hang pasaran hang kawan bukit, nelang nantiak-tiak hanye nguris tengani makai watu hampe batan. 5:6 Teka lawit dami hanye katantau Yesus hawi, hanye nempat balalu ijuku hang hadapan Yesus. 5:7 Anri lengan mehet hanye kaeau, "Yesus, Anak Alatalla sa Pangaambau! Sagar nainun dayanu aku yiti? Demi Alatalla, aku laku, ada hanyu ngahanangen aku!" 5:8 (Ulun yiru kaeau kalayiru daya Yesus kaeau ma hanye, "Rohjahat, kaluar teka ulun yiti!") 5:9 Balalu Yesus nunti ma hanye, "Hie ngarannu?" Ulun yiru nuing, "Ngaranku 'Legiun' -- daya kami yiti rama tatuu!" 5:10 Hanye kakune bahimat ilaku nampan Yesus ada nunyu kawan roh jahat yiru kaluar teka daerah yiru. 5:11 Rite unengan yiru naan rama tuu iwek rahat ngantilau anakuta hang leba bukit. 5:12 Kawan roh jahat yiru ilaku ma Yesus, "Huyu kami masuk mawuang kawan iwek yiru." 5:13 Yesus satuju. Balalu kawan roh jahat yiru kaluar teka ulun yiru balalu masuk mawuang kawan iwek yiru. Sawayan iwek yiru nempat palus mitun teka iring pampang mawuang danau balalu leteng -- katuluhni naan kira-kira rueh ribu kaukui iwek. 5:14 Kawan ulun sa jaga iwek yiru nempat, palus iwara kabar yiru hang tumpuk anri hang desa sakitarni. Balalu ulun rama kaluar neu ninung inun sa haut bakajadian. 5:15 Here hawi nunung Yesus, balalu kadinung ulun sa udi karasukan roh jahat yiru, rahat maharung hang yiru. Hanye haut bapakaian, nelang pikiranni pada haut waras. Here katuluh balalu takut. 5:16 Kawan ulun sa haut kadinung raerai kajadian neu ulun yiru anri kawan iwek yiru nyarita inun sa haut bakajadian. 5:17 Balalu panduduk daerah yiru ilaku nampan Yesus nanan daerah yiru. 5:18 Tawuk Yesus sungkat mawuang jukung, ulun sa haut udi nakuasai roh jahat yiru ilaku ma Yesus, nampan hanye iyuh umba Yesus. 5:19 Kude Yesus puang satuju, eauni, "Hulu mudi wara ma kawan kulawarganu inun sa haut natampalus Tuhan ma hanyu nelang kala awe kaehni hanye anri hanyu!" 5:20 Ulun yiru pada balalu tulak, palus mulai nyarita hang daerah Sapuluh Tumpuk inun sa haut naulah Yesus ma hanye. Katuluh ulun wauh karengei saritani. 5:21 Yesus mulek lagi ma sabarang danau. Hang pinggir danau yiru, rama ulun hawi ngawariung Yesus. 5:22 Naan hawi erang kaulun sa bangaran hi Yairus. Hanye erang kaulun pamimpin lewu sumbayang hang tumpuk yiru. Tawuk hanye kadinung Yesus, hanye ijuku hang hadapan Yesus, 5:23 palus ilaku tatuu, "Pak, anakku wawei sakit bangat tatuu. Hakun hanyu hawi neu hanrapak tangannu hang hanye, nampan hanye ware nelang puang matei!" 5:24 Yesus balalu tulak sinrah hi Yairus. Rama ulun umba naharak hanye nelang mipi hanye teka kawi-kawan. 5:25 Teka ulun rama yiru naan pada erang kaulun wawei sa haut dua walas taun sakit kaluar ira sa bahubungan anri haidni. 5:26 Katuluh panatauni haut galis napakai neu bayar ma kawan dokter, kude angaan uweng isa kaiyuh nyamare hanye, likan panyakitni magin batambah maham. 5:27 Wawei yiru haut wahai karengei neu Yesus. Daya yiru hang penah ulun rama yiru, hanye nyanrite Yesus teka wading wuku, 5:28 daya hanye bapikir, "Asal aku ngawir jubahni, aku sagar ware!" 5:29 Hanye ngawir jubah Yesus, palus tawuk yiru pada irani taduh kaluar. Hanye kaingkam hanye haut ware. 5:30 Hang tawuk yiru pada Yesus kaingkam naan kakuaten sa kaluar teka dirini. Balalu hanye ikulik ma ulun rama yiru palus nunti, "Hie ngawir jubahku?" 5:31 Kawan ulun sa umba hanye kaeau, "Hanyu raerai kadinung kala yiru rama ulun sa bakajal ipamipi. Kude hanyu magun nunti, hie ngawir jubahnu?" 5:32 Kude Yesus tatap ninung ngawariung hanye ngantara hie ulun sa haut ngawir jubahni. 5:33 Wawei yiru karasa inun sa haut jari anri hanye, anri neter nelang takut hanye ijuku hang hadapan Yesus palus mangaku katuluhni. 5:34 Balalu Yesus kaeau ma wawei yiru, "Anakku, daya hanyu parisaya ma aku, hanyu ware! Hulu tulak anri salamat. Hanyu haut tuu-tuu ware!" 5:35 Tawuk Yesus magun bapaner, papire kaulun saruhan hawi teka lewu Yairus. "Anak wawei Tuan haut matei," eau here ma hi Yairus. "Puang usah Tuan nyansara Guru lagi." 5:36 Anri puang nyanrengei inun sa naeau kawan ulun yiru, Yesus kaeau ma hi Yairus, "Ada takut, parisayaleh!" 5:37 Balalu Yesus palus takia, kude hanye puang hamen nginsing sunah erang kaulun umba hanye, ekat hi Petrus anri hi Yakobus baya hi Yohanes here ipulaksanai yiru. 5:38 Tawuk here hampe hang lewu Yairus, Yesus kadinung ulun rawek-rukah, nelang karengei lengan tangis tungkau sa mehet. 5:39 Balalu Yesus masuk palus kaeau ma here, "Wuah inun naun rawek-rukah nelang ngiak-nungkau? Anak yiru puang matei; hanye ekat manre!" 5:40 Here kakihi Yesus. Kude hanye balalu nunyu here katuluh kaluar. Hanye nginsing ineh ambah iya yiru anri katelu kawan ulun sa umba hanye masuk mawuang kamar iya yiru. 5:41 Yesus negei tangan iya yiru balalu kaeau ma hanye, "Talita kum," sa baarati, "Anak wawei, aku kaeau ma hanyu: ambuan!" 5:42 Iya wawei yiru balalu ambuan, palus takia. (Umurni haut dua walas taun.) Katuluh sa kadinung kajadian yiru tuu-tuu mandam! Wauh! 5:43 Kude Yesus anri bahimat nguring here iwara hal yiru ma hie-hie. Balalu eauni, "Ami anak yiru kuman."

Markus 6

6:1 Teka unengan yiru, baya anri kawan ulun sa umba hanye Yesus mudi ma tumpuk natatni. 6:2 Hang anrau Sabat hanye ngajar hang lewu sumbayang. Ulun rama naan hang yiru. Tawuk ulun rama yiru karengei lengan ajar Yesus, here wauh tatuu. Here kaeau, "Teka awe ulun yiti kaiyuh katuluhni yiru? Kapintaren model inun sa naan hang hanye? Kewangun hanye tau ngulah kaajaiban? 6:3 Angneh hanye yiti tukang kayu, anak Maria, pulaksanai here Yakobus, Yoses, Yudas anri hi Simon? Hiai, kawan pulaksanaini wawei pada naan hang yiti." Daya yiru here puang narime hanye. 6:4 Balalu Yesus kaeau ma here, "Erang kaulun nabi nahormat hang awe-awe, kasuali hang tumpuk natatni, hang penah ungkup bemeh nelang kulawargani." 6:5 Hang unengan yiru Yesus puang kaiyuh ngulah sunah isa kaajaiban kasuali nyamare papire kaulun sakit anri hanrapak tanganni hang ambau here. 6:6 Hanye wauh salenga here puang parisaya. Udi yiru Yesus tulak ma kawan tumpuk hang sakitar yiru, ngajar ulun. 6:7 Hanye nerau kadua walas kaulun ulun sa umba hanye, balalu ngutus here barueh-barueh nelang ngami kuasa ma here umak ngusir kawan roh jahat. 6:8 Hanye ngami patitah yiti ma here, "Ada nginsing inun heneng umak wasi hang pakiaan, kasuali tungkeh. Ada nginsing anakuta atawa kambut sadakah, atawa duit. 6:9 Pakaileh sapatu, kude ada nginsing rueh kalamar baju." 6:10 Hanye pada kaeau, "Amun naun masuk ma isa lewu, uneng hang yiru hampe naun tulak nanan tumpuk yiru. 6:11 Kude amun naun hampe hang isa unengan, kawan ulun hang yiru puang hamen narime nelang nyanrengei naun, tanan unengan yiru. Kebas habu teka pee naun yalah paringatan ma here!" 6:12 Balalu kadua walas ulun sa umba Yesus yiru tulak. Here lepuh iwara kabar neu murunsia harus batobat teka kawan dosa here. 6:13 Kawan ulun sa umba Yesus yiru ngusir wahai roh jahat, ngusuk minyak zaitun hang ulun sakit nelang nyamare here. 6:14 Kawan kabar neu katuluh kajadian yiru hampe pada ma Raja Herodes, daya ngaran Yesus haut tawantar hang awe-awe. Naan ulun kaeau, "Hi Yohanes Pambaptis haut welum kamulek! Daya yiru hanye uweng kuasa ngulah kaajaiban yiru." 6:15 Kude kawan ulun lain kaeau, "Hanye hi Elia." Naan pada kaeau, "Hanye nabi, ialah isa teka panan nabi jaman sadi." 6:16 Tawuk hi Herodes karengei neu yiru, hanye kaeau, "Himat yiti hi Yohanes Pambaptis sa dahulu hie haut huyuku mumpung uluni. Itati hanye haut welum kamulek!" 6:17 Daya kapihuan yiru hi Herodes haut nunyu ulun nyamba hi Yohanes, palus namasuk hanye mawuang panjara. Hi Herodes ngulah kala yiru daya gana hi Herodias, darangan pulaksanaini, hanyeyiru hi Filipus. Daya hi Herodes haut narangan hi Herodias, 6:18 neu hal yiru hi Yohanes haut kakune nagur hi Herodes kalayiti, "Puang iyuh hanyu narangan darangan pulaksanainu yiru!" 6:19 Daya yiru hi Herodias muar anri hi Yohanes nelang ngaheng munu hi Yohanes, kude hanye puang kaiyuh nampalus hal yiru, gana natahalang daya Herodes. 6:20 Daya hi Herodes haut nunyu ulun nyaga mamaeh kasalamatan Yohanes hang panjara, daya hanye takut anri hi Yohanes. Hanye karasa hi Yohanes erang kaulun sa maeh isa nautus daya Alatalla. Daya amun hi Yohanes bapaner, hi Herodes katuju pada nyanrengeini, walaupun hanye balalu balisah tuu daya lenganni yiru. 6:21 Akhirni hi Herodias kaiyuh kasampatan hang anrau ulang tahun Herodes. Tawuk yiru hi Herodes ngulah pesta ma katuluh kawan pajabat ambau hang karajaan, kawan parwira anri kawan tokoh masyarakat Galilea. 6:22 Hang pesta yiru iya wawei Herodias nanrik nelang tanrikni, yiru bangat ngampi arai atei Herodes baya kawan tamu-tamuni. Maka hi Herodes kaeau nengkan iya wawei yiru, "Inun kahamenennu, lakuleh. Aku sagar ngamini ma hanyu!" 6:23 Balalu hi Herodes bajanji anri iya wawei yiru makai sumpah. Hi Herodes kaeau, "Inunleh sa nalakunu aku sagar ngamini, biar hampe saparu hengka karajaanku!" 6:24 Balalu iya wawei yiru kaluar lepuh nunti ma inehni, "Ineh, inun sa maeh nalakuku?" Inehni nuing, "Laku ulu Yohanes Pambaptis." 6:25 Iya wawei yiru hinang mulek ma hi Herodes palus kaeau, "Aku laku ulu Yohanes Pambaptis naami ma aku itati jua hang ambau baki!" 6:26 Karengei pilakuan yiru hi Herodes bangat mahanang atei. Kude hanye puang tau nampik pilakuan yiru daya hanye haut basumpah hang hadapan kawan tamuni. 6:27 Jari hanye palus marentah erang kaulun pangawalni ngalap ulu Yohanes Pambaptis. Balalu parajurit yiru tulak ma panjara, palus mumpung ulu Yohanes. 6:28 Udi yiru hanye nginsing ulu yiru hang ambau baki palus nyarahni ma iya wawei yiru. Balalu iya wawei yiru ngamini ma inehni. 6:29 Tawuk kawan ulun sa umba Yohanes karengei hal yiru, here tulak lepuh ngalap bukang Yohanes, balalu masarni. 6:30 Kawan rasul sa nautus daya Yesus yiru hawi teka pakiaan here, palus bakumpul kamulek baya Yesus. Here malapor ma hanye katuluh sa haut naulah nelang naajar here. 6:31 Rama tuu ulun baganti-bagilir hawi nunung Yesus, hampe Yesus anri kawan ulun sa umba hanye puang kasampat kuman. Daya yiru Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Hayu takam tulak hampi unengan suni, nampan takam tau ngaraerai nelang naun kaiyuh baranai sunah erang pitus." 6:32 Maka here balalu tulak makai jukung nuju unengan suni. 6:33 Kude ulun rama haut kadinung here tulak nanan unengan yiru, nelang kataru hie here. Jari, teka katuluh tumpuk hang wilayah yiru, kawan ulun rama nempat mitah lalan entu nahuluan hengka Yesus anri kawan ulun sa umba hanye. 6:34 Tawuk Yesus minau teka jukung, hanye kadinung ulun rama. Hanye malelu ma here, daya here kala babiri puang uweng pakatik. Hanye balalu mulai ngajar here neu wahai hal. 6:35 Tawuk anrau haut kariwe, kawan ulun sa umba Yesus kaeau ma hanye, "Anrau haut kai kamalem hang unengan yiti suni. 6:36 Labis maeh hanyu nunyu ulun rama yiti tulak, nampan here tau midi kutaen hang kawan tumpuk hang sakitar yiti." 6:37 Kude Yesus nuing, "Naunleh ngami kutaen ma here." "Haha, inun kami harus tulak lepuh midi rote isa haragani rueh jatuh kadiki duit perak umak nyarungan ulun rama yiti?" kala yiru eau kawan ulun sa umba Yesus yiru. 6:38 Balalu Yesus nunti, "Pire rote sanaan hang naun? Suba hulu ninung." Udi here tulak ninung, here kaeau, "Naan dime rote anri naan pada rueh kaukui kenah." 6:39 Balalu Yesus nunyu ulun rama yiru maharung hang ambau rikut bakalompok. 6:40 Ulun rama yiru balalu maharung anri taatur, bakalompok. Naan jatuh kaulun erang kalompok, nelang naan pada dimempulu kaulun erang kalompok. 6:41 Udi yiru Yesus ngalap dime rote baya rueh kaukui kenah yiru, balalu mihangut ma langit palus ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi yiru, hanye miah rote yiru makai tanganni palus ngamini ma kawan ulun sa umba hanye nampan nabagi-bagi ma ulun rama yiru. Kamulek rueh kaukui kenah yiru nabagi-bagi pada ma here katuluh. 6:42 Here ikuta hampe wising. 6:43 Udi yiru kalabihan anakuta yiru nakumpul daya kawan ulun sa umba Yesus -- katuluhni naan dua walas tampawan penu. 6:44 Kawan ulun upu sa nguta rote yiru naan kira-kira dime ribu kaulun. 6:45 Udi yiru Yesus hinang nunyu kawan ulun sa umba hanye tulak dahulu teka hanye makai jukung hampi Betsaida hang sabarang danau, tawuk yiru hanye nunyu ulun rama yiru mudi. 6:46 Dami udi nantulakan ulun rama yiru, Yesus tulak mambai hampi bukit lepuh badoa. 6:47 Tawuk haut kamalem, jukung kawan ulun sa umba Yesus ganjah naan hang penah danau, kude Yesus magun hang ambau pampang. 6:48 Hanye kadinung here uyuh mehei jukung yiru bahimat nawam riwut sa hawi teka haluan. Daya yiru, leu helang pukul telu anri pukul enem kaiyat, hanye nunung here, takia hang ambau ranu. Hanye takia palus yalah sagar mitah nahuluan here. 6:49 Tawuk here kadinung hanye takia hang ambau ranu, here minda hanye alah, 6:50 hampe here miuik ngiak daya takut. Daya here katuluh kadinung hanye balalu here bangat embah. Kude Yesus palus kaeau anri here, "Suni! Aku Yesus. Ada takut!" 6:51 Dami hanye sungkat ma jukung here, palus riwut barat pada taduh. Kawan ulun sa umba Yesus wauh tatuu. 6:52 Kaajaiban makai dime katipak rote yiru here sika huan kataru. Mahadin tuu here tau kataru. 6:53 Tawuk hampe hang sabarang danau, here tarie hang pampang Danau Genesaret. 6:54 Tawuk here kaluar teka jukung, kawan ulun hang yiru kadinung sa hawi yiru Yesus. 6:55 Balalu here nempat hampi awe-awe hang katuluh wilayah yiru, balalu here nginsing kawan ulun sakit hang ambau patah nunung Yesus. Amun here karengei Yesus naan hang isa unengan, here nginsing kawan ulun sakit hampi yaru. 6:56 Hang awe-awe Yesus hawi -- hau hang kampung, hang tumpuk atawa hang desa -- hang yiru ulun saratang hawi nelang ngandak kawan waraga here sa sakit hang unengan ulun rama bakumpul. Balalu here ilaku tatuu nampan kawan ulun sakit yiru naami izin ngawir jubah Yesus, biar ekat hujungni. Katuluh ulun sa ngawir jubah yiru balalu palus ware.

Markus 7

7:1 Erang kalompok ulun Farisi anri papire guru agama teka Yerusalem, hawi nunung Yesus. 7:2 Here kadinung papire kaulun ulun sa umba Yesus kuman makai tangan puang barasis manyu agama, hanyeyiru puang dahulu mui tangan manyu aturan agama. 7:3 Kawan ulun Farisi, kalayiru pada katuluh ulun Yahudi, satia tuu nampalus adat istiadat datu-nini here. Here puang sagar kuman, kapihuan mui tangan manyu hadat. 7:4 Inun sa nawidi hang pasar puang sagar nakuta, amun huan nabarasis dahulu nelang wahai aturan lain teka datu-nini here nategei mansing daya here, paribasani kala aturan mui galas, mangkok, anri kawan parakakas teka tambaga. 7:5 Daya yiru kawan ulun Farisi anri kawan guru agama yiru nunti ma Yesus, "Wuah inun kawan ulun sa umba hanyu yiru kuman makai tangan puang nawui? Inun sababni here puang makai adat istiadat datu-nini takam?" 7:6 Yesus nuing, "Naun kawan ulun sa pura-pura! Bujur kala inun sa natujum daya Yesaya neu naun, hanyeyiru, 'Kalayiti lengan Alatalla, Kawan ulun yiru ekat nyambah aku makai wawa, kude atei here lawit teka aku. 7:7 Puang bariran here nyambah aku, daya aturan murunsia sa naajar here yalah yiru aturan teka aku!' 7:8 Kawan parentah Alatalla puang naun ngatawani, kude kawan aturan murunsia sa nategei naun mamansing." 7:9 Balalu Yesus kaeau kamulek, "Naun apik bangat nampik parentah Alatalla nampan tau nampalus ajaran naun raerai. 7:10 Hi Moses haut ngami parentah kalayiti, 'Hormat ambah anri ineh naun', 'Hie-hie sa ngeau nangkurun ambah inehni, harus nahukum mati.' 7:11 Kude naun ngajar: Amun ulun kaeau ma ulun matuehni, 'Inun sa harus naamiku ma hi ambah anri hi ineh, haut nasarahku umak parapah ma Alatalla,' 7:12 balalu naun ngampi bebas ulun yiru hengka kawajibanni, ngarawah ambah inehni. 7:13 Jari makai lengan ajar naun raerai sa naami naun ma ulun lain, naun nyamawai lengan Alatalla. Magun wahai hal sa kalayiti natampalus naun." 7:14 Balalu Yesus nerau ulun rama yiru hinra lagi nelang kaeau ma here, "Rengei nampan naun kataru! 7:15 Puang uweng sunah isa teka luar sa masuk mawuang ulun tau ngulah ulun yiru najis. Kabalikanni, sa kaluar teka ulun, yiru ngulah ulun najis. 7:16 Jari, amun uweng silu, ware sanrengei." 7:17 Tawuk Yesus nanan ulun rama yiru palus masuk ma lewu, kawan ulun sa umba hanye nunti ma hanye neu maksud rarapisan yiru. 7:18 Balalu Yesus kaeau ma here, "Inun naun pada huan kataru? Inun naun puang tau kataru sa masuk mawuang ulun puang tau ngulah ulun yiru najis? 7:19 Daya sa masuk yiru puang mitah atei, kude mitah wuntung, udi yiru kaluar lagi." Makai lengan yiru Yesus iwara ala katuluh makuta uras halal. 7:20 Balalu Yesus kaeau kamulek, "Sa kaluar teka ulun, sayiru ngulah hanye najis. 7:21 Daya teka wuang, hanyeyiru teka wuang atei, hulet kawan pikiran jahat sa ngulah ulun nampalus puang sanunuh, ngalat, munu ulun, 7:22 ibela, nipu-ngakal, muntaka, sinrah nampalus katuluh sa jahat, jari mauring, puang kataru umangan, pibahiri, sakah nelang puang masuk naajar. 7:23 Katuluh sa jahat yiru hulet teka wuang, atei nelang yiruleh sa ngulah ulun balalu najis." 7:24 Udi yiru Yesus nanan unengan yiru, palus tulak hampi daerah rite tumpuk Tirus. Hanye masuk mawuang isa lewu nelang puang hamen rasa ulun hanye naan hang yiru. Kude hanye puang kaiyuh nyadina tengani. 7:25 Erang kaulun wawei naan anakni wawei pada naasuk roh jahat, karengei neu Yesus. Hanye hawi nunung Yesus balalu ijuku hang hadapan hanye, 7:26 nelang ilaku nampan Yesus ngusir roh jahat teka anakni yiru. Wawei yiru puang ulun Yahudi, hanye nakayaan hang daerah Fenisia hang Siria. 7:27 Yesus kaeau ma hanye, "Kawan iya harus naami kuman labis dahulu. Puang maeh ngalap anakuta kawan iya neu natawut ma antahu." 7:28 "Tuan," tuing wawei yiru, "Kawan antahu hang kapit meja sika nguta kawan lee sa nasanawu kawan iya!" 7:29 Balalu Yesus kaeau ma hanye, "Daya lengan tuingnu yiru, hulu hanyu mudi, roh jahat haut kaluar teka anaknu!" 7:30 Wawei yiru mudi. Hang lewu, hanye kadinung anakni rahat mangkading hang paanrean, nelang roh jahat tuu-tuu haut kaluar teka anak yiru. 7:31 Udi yiru Yesus nanan daerah Tirus, nampalus pakiaanni mitah Sidon nuju Danau Galilea. Hanye ngalap lalan mitah daerah Sapuluh Tumpuk. 7:32 Hang yaru ulun nginsing ma hanye erang kaulun muna nelang marengen. Here laku Yesus hanrapak tanganni hang ambau ulun yiru. 7:33 Yesus nginsing ulun yiru ngaraerai pisah teka ulun rama, balalu ngajuk kingkingni mawuang kararueh silu ulun yiru. Balalu Yesus irura, palus ninjek lela ulun yiru. 7:34 Udi yiru Yesus mihangut ma langit, balalu nyipa hewuk palus kaeau ma ulun yiru, "Efata," sa baarati, "Tauka!" 7:35 Silu ulun yiru tauka nelang lelani balalu maleme kamulek, palus hanye nuku marauh bapaner. 7:36 Balalu Yesus nguring here katuluh neu nyarita hal yiru ma hie-hie. Kude magin Yesus nguring, maginhie here iwara kabar yiru. 7:37 Katuluh ulun sa karengei yiru wauh tatuu. Here kaeau, "Katuluh yiru naulahni anri maeh! Likan hanye ngulah ulun marengen karengei, ulun muna tau bapaner!"

Markus 8

8:1 Puang hampe lawah udi yiru, naan lagi erang kalompok ulun rama hawi bakumpul. Daya gana here puang uweng nakuta, Yesus nerau kawan ulun sa umba hanye palus kaeau, 8:2 "Aku malelu ulun rama yiti. Haut telu anrau lawahni here naan baya aku, nelang itati here puang uweng anakuta. 8:3 Amun aku nunyu here mudi anri wuntung lawang, here sagar tariah hang lalan. Maginni hengka here yiru naan sa hawi teka lawit." 8:4 Kawan ulun sa umba Yesus nuing, "Hang unengan suni yiti, hang awe ulun tau kahaba anakuta sukup umak katuluh ulun yiti?" 8:5 "Pire wahai rote sa naan hang naun?" tunti Yesus. "Pitu," tuing here. 8:6 Balalu Yesus nunyu ulun rama yiru maharung hang tane, balalu hanye ngalap kapitu rote yiru sinrah ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi yiru hanye miah rote yiru makai tanganni palus ngamini ma kawan ulun sa umba hanye neu nabagi-bagi ma ulun rama. Balalu kawan ulun sa umba hanye magi rote yiru. 8:7 Naan pada wat here papire kaukui kenah rumis. Yesus ngantuh tarima kasih ma Alatalla daya kawan kenah yiru, balalu nunyu kawan ulun sa umba hanye mambagi-bagi kenah yiru pada. 8:8-9 Here ikuta hampe wising -- naan leu epat ribu kaulun sa ikuta. Udiyiru kawan ulun sa umba Yesus ngumpul kalabihan anakuta -- pitu tampawan penu. Balalu Yesus nunyu ulun rama yiru mudi, 8:10 hanye anri kawan ulun sa umba hanye palus sungkat ma jukung balalu tulak hampi daerah Dalmanuta. 8:11 Papire kaulun ulun Farisi hawi nunung Yesus, balalu mulai basual anri hanye umak hanjabak hanye. Here laku Yesus ngulah kaajaiban yalah tanda sa hanye hawi teka Alatalla. 8:12 Yesus miumeh balalu nuing, "Daya inun kawan ulun hang jaman yiti ilaku aku ngulah kaajaiban? Puang! Aku puang sagar nantarang tanda kalayiru ma here!" 8:13 Balalu Yesus nanan here, palus sungkat mawuang jukung; balalu tulak hampi sabarang danau yiru. 8:14 Kawan ulun sa umba Yesus puang kaitung nginsing sukup rote. Here ekat naan erang katipak rote hang jukung. 8:15 "Hati-hati anri ragi kawan ulun Farisi anri ragi Herodes," eau Yesus ma here. 8:16 Kawan ulun sa umba Yesus yiru balalu bapaner neu hal yiru. Here kaeau, "Hanye kaeau kalayiru, daya takam puang uweng rote." 8:17 Yesus karasa inun sa jari papaneran here. Daya yiru hanye nunti ma here, "Wuah inun naun maner neu puang uweng rote? Inun naun puang karasa nelang pagun huan kataru? Kala yiru tumpulni pikiran naun? 8:18 Naun naan matei -- wuah inun naun puang kadinung? Naun naan silu -- wuah inun naun puang karengei? Angneh naun kaitung 8:19 neu dime rote sa napiahku ma dime ribu kaulun? Pire tampawan kalabihan anakuta sa nakumpul daya naun?" "Dua walas tampawan," tuing here. 8:20 "Kamulek tawuk aku miah pitu rote ma epat ribu kaulun," tunti Yesus lagi, "pire tampawan kalabihan anakuta yiru sa nakumpul naun?" "Pitu tampawan," tuing here. 8:21 "Nah, magun huan naun kataru?" eau Yesus kamulek. 8:22 Here hampe hang Betsaida. Hang yiru ulun nginsing erang kaulun pehe nunung Yesus, here laku hanye manjamah ulun pehe yiru nampan nyamare hanye. 8:23 Yesus balalu negei tangan ulun pehe yiru nganyak hanye hampi luar tumpuk yiru. Udi hie Yesus nura matei ulun yiru. Hanye hanrapak tanganni hang matei ulun yiru, balalu nunti ma hanye, "Inun hanyu itati tau kadinung inun-inun?" 8:24 Ulun yiru ninung ma hadapan, balalu kaeau, "Hiai, aku kadinung ulun takia; kude here dinungku wangunni kala kakau kayu." 8:25 Yesus hanrapak tanganni lagi hang matei ulun yiru. Hinra yiti ulun yiru bahimat ngakali ninung. Mateini ware, palus hanye kadinung katuluhni lentah tatuu. 8:26 Balalu Yesus kaeau ma hanye, "Hulu mudi, nelang ada hanyu mulek lagi ma tumpuk yiru." 8:27 Yesus baya kawan ulun sa umba hanye tulak hampi kawan desa hang tiba Kaisarea Pilipi. Hang penah lalan Yesus nunti ma here, "Manurut eau ulun, hie aku yiti?" 8:28 Here nuing, "Naan kaeau: Hi Yohanes Pambaptis; naan pada kaeau hi Elia, nelang sa lain lagi kaeau: hanyu isa teka teka kawan nabi." 8:29 "Kude manurut naun, aku yiti hie?" tunti Yesus. Hi Petrus nuing, "Hanyu yiti Raja Panyalamat!" 8:30 Balalu Yesus ngampi itung here, nampan puang iwara ma hie-hie neu dirini. 8:31 Udi yiru, Yesus mulai ngajar kawan ulun sa umba hanye neu Anak Murunsia musti wahai wuah kahanangen, nelang sagar nalawan daya kawan pamimpin, kawan imam kapala, anri kawan guru agama. Hanye sagar nawunu, kude hang anrau katelu hanye sagar naambuan welum kamulek. 8:32 Anri bawilah tuu Yesus iwara hal yiru ma kawan ulun sa umba hanye. Balalu hi Petrus nyujut Yesus ma iring, palus nagur hanye. 8:33 Kude Yesus ikulik ninung kawan ulun sa umba hanye, balalu nagur hi Petrus, "Hulu teka yiti, panggoda! Pikirannu yiru pikiran murunsia; puang pikiran Alatalla!" 8:34 Udi yiru Yesus nerau ulun rama sa naan hang yiru baya anri kawan ulun sa umba hanye. Balalu hanye kaeau ma here, "Ulun sa hamen umba aku, harus puang ngitung kapantinganni raerai, kamulek hanye ngantung balasangarni, palus umba aku. 8:35 Daya ulun sa hamen malihara pamelumni, hanye sagar kawawaian pamelumni. Kude ulun sa manyarah pamelumni daya gana aku nelang daya gana Kabar Maeh teka Alatalla, hanye sagar nyalamatni. 8:36 Inun untungni ma ulun, amun katuluh dunia yiti jari milikni, kude hanye kawawaian pamelumni? 8:37 Inun tau pamelum yiru nasilis makai inun heneng? 8:38 Amun ulun amangan mangaku aku anri kawan ajaranku hang jaman durhaka nelang jahat yiti, Anak Murunsia pada sagar amangan mangaku ulun yiru, hang tawuk hanye hawi hanrian anrau makai kuasa Ambahni, nasinrah kawan malekat sa barasis."

Markus 9

9:1 "Wuah naun karasa!" eau Yesus. "Hengka padang naun hang yiti naan sa puang sagar matei, kapihuan kadinung Alatalla marentah anri kuasa!" 9:2 Enem anrau udi yiru Yesus nginsing hi Petrus anri hi Yakobus baya pulaksanaini hi Yohanes, ngaraerai hampi isa gunung sa ambau. Hang hadapan matei here Yesus baubah wangun. 9:3 Pakaianni jari mahilak mamilau. Puang uweng sunah erang kaulun tukang panatau hang dunia yiti sa tau ituhun hampe mahilak hengai kala yiru. 9:4 Udi yiru katelu kaulun ulun sa umba Yesus yiru kadinung Yesus bapaner anri hi Elia here rueh hi Moses. 9:5 Balalu hi Petrus kaeau ma Yesus, "Guru, marauh tuu takam hang yiti. Maeh amun kami ngapinri telu punduk: isa ma hanyu, isa ma hi Moses, nelang isa lagi ma hi Elia." 9:6 Sabujurni hi Petrus puang karasa inun sa harus napantaneni, daya hanye anri kararueh hengauni rahat takut tatuu. 9:7 Udi yiru rakun nyalehup here balalu teka wuang rakun yiru naan rengei lengan kaeau, "Iti Anakku sa nasintaku. Rengei hanye!" 9:8 Here balalu hinang ninung ma kalilingan here, kude puang kadinung hie-hie lagi hang yiru baya anri here, kasuali Yesus. 9:9 Tawuk here minau teka gunung yiru, Yesus ngampi itung here, "Ada iwara ma hie-hie inun sa dinung naun hunien kapihuan Anak Murunsia naele welum teka pampateini." 9:10 Here ngalut nuu ma pesenan yiru, kude hang sameh here raerai here mulai mander neu inun maksud Yesus anri naele welum mulek teka pampateini. 9:11 Here nunti ma Yesus, "Wuah inun kawan guru agama kaeau hi Elia musti hawi labis dahulu?" 9:12 Yesus nuing, "Hi Elia samula hawi labis dahulu nampan ngampi beres ala katantuluh. Kude kala awe halni anri Anak Murunsia? Inun sababni hawuang Surat Barasis nasurat hanye sagar wahai wuah kahanangen nelang nahina daya ulun? 9:13 Kude aku kaeau ma naun: Hi Elia haut hawi, kude kawan ulun rama nampalus ma hanye manyu bahum here. Yiru tuu susuk anri sa haut nasurat hawuang Surat Barasis neu dirini." 9:14 Tawuk Yesus anri katelu kaulun ulun sa umba hanye haut bakumpul mulek baya kawan ulun sa umba hanye sa lain, here kadinung rama ulun hang yiru. Papire guru agama rahat basual anri kawan ulun sa umba Yesus yiru. 9:15 Dami kawan ulun yiru kadinung Yesus, here wauh, balalu nempat nahalu hanye. 9:16 "Inun sa nasual naun anri kawan guru agama yiru?" tunti Yesus ma kawan ulun sa umba hanye. 9:17 Erang kaulun teka ulun rama yiru nuing, "Guru, aku nginsing anakku nunung hanyu. Hanye muna daya karasukan roh jahat. 9:18 Amun roh yiru manyarang hanye, hanye mihampas tenga ma tane, mulutni iwure, dipenni gagiret palus katuluh tengani balalu kait. Aku laku kawan ulun sa umba hanyu ngusir roh jahat yiru, kude here puang tau nampalusni." 9:19 Balalu Yesus kaeau ma here, "Tuu leha naun yiti! Naun tuu-tuu ulun sa puang parisaya. Hampe awe aku harus muneng baya naun nelang basabar anri naun? Insing iya yiru ma yati!" 9:20 Here balalu nginsing iya yiru nunung Yesus. Dami roh jahat yiru kadinung Yesus, hanye ngampi kait tenga iya yiru hampe iya yiru tumbang pagulang-galing ma tane. Mulutni iwure. 9:21 Balalu Yesus nunti ma ambahni, "Haut kalaawe lawahni hanye kala yiti?" "Hengka kalemah hanye lagi rumis!" tuing ambahni. 9:22 "Haut gaha roh jahat yiru ngunu munu hanye anri nyantumbang hanye ma matei apui atawa mawuang ranu. Kude amun hanyu tau ngarawah, hamen hanyu malelo kami nelang ngarawah kami!" 9:23 "Inun eaunu? Amun aku tau?" tuing Yesus. "Ala katantuluhni uras tau, asal ulun parisaya!" 9:24 Palus ambah iya yiru anri lengan mehet kaeau, "Tuhan, aku parisaya, kude imanku kurang. Karawah nampan aku labis parisaya lagi!" 9:25 Tawuk Yesus kadinung ulun rama mulai hawi nguruwundung, hanye marentah roh jahat yiru anri kaeau, "Roh marengen nelang muna, aku marentah hanyu kaluar teka iya yiti nelang ada budas hanyu masuk lagi mawuang hanye!" 9:26 Roh jahat yiru nantiak, balalu ngulah tenga iya yiru kait-kejang, udi hie hanye kaluar teka iya yiru. Iya yiru nadinung wangunni kala bangkai hampe katuluh ulun kaeau, "Hanye haut matei!" 9:27 Kude Yesus negei tanganni nelang ngarawah hanye ambuan. Iya yiru balalu ambuan. 9:28 Dami Yesus haut hang lewu, kawan ulun sa umba hanye hawi suni-suni nunung hanye palus nunti, "Daya inun kami puang tau ngusir roh jahat yiru?" 9:29 Yesus nuing, "Roh jahat samasam yiru puang tau nausir makai sara lain, amun puang makai badoa." 9:30 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye nanan unengan yiru nampalus pakiaan here mitah Galilea. Yesus puang hamen rasa ulun hang awe hanye muneng, 9:31 daya hanye rahat ngajar kawan ulun sa umba hanye. "Anak Murunsia sagar nasarah ma kakuasaan murunsia," kala yiru Yesus kaeau, "nelang hanye sagar nawunu, kude hang anrau katelu hanye sagar naele welum kamulek!" 9:32 Kawan ulun sa umba hanye puang kataru kawan sa naajar Yesus, kude here takut nunti ma hanye. 9:33 Here hampe hang Kapernaum. Dami haut hang lewu, Yesus nunti ma kawan ulun sa umba hanye, "Inun sa nasual naun tawuk takia hang lalan hunien?" 9:34 Here puang nuing, daya tawuk takia hang lalan here basual neu hie sa panga tamam. 9:35 Yesus maharung, balalu nerau kadua walas kaulun ulun sa umba hanye yiru. Hanye kaeau ma here, "Ulun sa hamen jari nomor satu, hanye harus jari panga akhir nelang harus jari palayan ulun katuluh." 9:36 Udi yiru Yesus ngalap erang kaulun iya rumis, palus ngapinri iya yiru hang hadapan here katuluh. Yesus maluk iya yiru nelang kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, 9:37 "Ulun sa narime erang kaulun iya kala yiti daya gana aku, baarati hanye narime aku. Kamulek ulun sa narime aku, hanye puang ekat narime aku, kude pada narime hanye sa ngutus aku." 9:38 Balalu hi Yohanes kaeau ma Yesus, "Guru, kami naan kadinung ulun ngusir setan makai ngarannu. Kami nguring hanye daya hanye puang teka ulun umba takam." 9:39 Kude Yesus kaeau, "Ada nguring hanye, daya puang sunah erang kaulun sa ngulah kaajaiban makai ngaranku, palus kaiyuh nangkurun aku. 9:40 Daya ulun sa puang nawan takam, baarati umba hengka takam. 9:41 Itung! Ulun sa ngami ranu uut ma naun daya naun ulun sa umba Raja Panyalamat, hanye himat sagar narime upani." 9:42 "Hie sa ngulah hal hampe isa teka kawan ulun sa rumis yiti puang parisaya lagi ma aku, labis maeh amun watu panggilingan naawet hang diungni, balalu hanye naumpe mawuang laut. 9:43 Amun tangannu ngulah hanyu badosa, tetek tangan yiru! Labis maeh hanyu welum baya Alatalla anri puang batangan tuhi teka hanyu anri kararueh tangannu masuk ma naraka, hanyeyiru apui sa kalalawah. 9:44 Hang yaru apui puang tau pare, nelang ulet puang tau matei. 9:45 Kamulek amun peenu ngulah hanyu badosa, tetek pee yiru. Labis maeh hanyu welum baya Alatalla anri angaan bapee tuhi, teka hanyu anri kararueh peenu naumpe mawuang naraka. 9:46 Hang yaru apui puang tau pare nelang ulet puang tau matei. 9:47 Amun mateinu ngulah hanyu badosa, garuit matei yiru! Labis maeh hanyu masuk Dunia Wau wat Alatalla anri puang uweng matei tuhi, teka hanyu anri kararueh mateinu naumpe mawuang naraka. 9:48 Hang yaru apui puang tau pare nelang ulet puang tau matei. 9:49 Tatiap ulun sagar nabarasis makai apui, sameh kala parapah nabarasis makai rangi. 9:50 Rangi yiru maeh, kude amun jari mapahe, inun tau naampierang kamulek? Jari, wuah naun jari kala rangi -- welum baya mira anri maeh pakat."

Markus 10

10:1 Udi yiru Yesus nanan unengan yiru, tulak hampi daerah Yudea anri daerah hang sabarang Hungei Yordan. Ulun rama hawi lagi nguruwundung ngaliling Yesus. Balalu kala biasa Yesus ngajar here. 10:2 Papire kaulun ulun Farisi hawi pada neu hanjabak Yesus. Here nunti, "Manyu hukum agama takam, inun iyuh ulun sarak anri daranganni?" 10:3 Yesus nuing, "Inun parentah sa naami Moses ma naun?" 10:4 "Hi Moses puang nguring ulun sarak anri daranganni, asal dahulu ngulah surat pisarakan," tuing here. 10:5 "Hi Moses nyurat parentah yiru daya naun tuu mahadin naajar," eau Yesus ma here. 10:6 "Kude teka asalni, hang tawuk Alatalla ngulah murunsia, nawara 'Alatalla nanyari here upu anri wawei. 10:7 Daya yiru ulun upu sagar nanan ineh-ambahni balalu mira baya anri daranganni, balalu kararuehni jari isa.' 10:8 Jari, here puang lagi rueh kaulun, malengkan isa. 10:9 Daya yiru, inun sa haut natamaya daya Alatalla, puang iyuh natampisah daya murunsia!" 10:10 Dami haut here masuk malewu, kawan ulun sa umba hanye nunti ma Yesus neu hal yiru. 10:11 Yesus kaeau ma here, "Hie sa ngumpe daranganni balalu narangan wawei lain, ulun yiru ibela anri daranganni sa palanungkai yiru. 10:12 Kala yiru pada wawei sa naumpe daya daranganni balalu narangan upu lain, hanye pada ibela." 10:13 Naan papire kaulun nginsing kawan iya nunung Yesus nampan hanye hanrapak tanganni mamberkat here. Kude kawan ulun sa umba Yesus nyangit kawan ulun yiru. 10:14 Kadinung hal yiru, Yesus sangit balalu hanye kaeau nengkan kawan ulun sa umba hanye, "Elahni kawan iya yiru hawi nunung aku! Ada nguring here, daya kawan ulun kalayiti sa jari ulun wat Alatalla. 10:15 Itung yiti! Hie sa puang nadap Alatalla kala erang kaulun iya, rumis hanye puang sagar jari ulun wat Alatalla." 10:16 Udi kaeau kalayiru, Yesus maluk kawan iya yiru, udi hie hanye hanrapak tanganni hang ambau here katuluh palus mamberkat here. 10:17 Tawuk Yesus nampalus pakiaanni lagi, naan erang kaulun nempat hawi nunung Yesus. Ulun yiru ileku hang hadapan Yesus palus nunti, "Guru sa maeh, inun sa harus naulahku nampan aku tau kaiyuh pamelum sajati palus kalalawah?" 10:18 "Wuah inun hanyu kaeau aku maeh?" tunti Yesus. "Puang uweng sa maeh, kasuali Alatalla. 10:19 Hanyu haut karasa kawan parentah Alatalla, 'Ada munu ulun, ada ibela, ada ngalat, ada ipusu, ada nipu, hormat ambah anri inehnu.' " 10:20 "Guru," eau ulun yiru, "katuluh kawan parentah yiru haut natampalusku hengka kalemah aku iya." 10:21 Yesus maneneng ulun yiru anri palelu balalu kaeau, "Ekat isa hal lagi sa naparlu dayanu. Hulu ari katuluh miliknu; ami duitni ma ulun paua, balalu hanyu sagar kaiyuh harata hang surga. Udi yiru hawi palus umba aku." 10:22 Karengei Yesus kaeau kalayiru, ulun yiru kacewa, balalu tulak nanan unengan yiru anri mahanang atei daya hanye tatau tatuu. 10:23 Balalu Yesus ninung kawan ulun sa umba hanye palus kaeau ma here, "Mahadin tatuu ma ulun tatau jari ulun wat Alatalla!" 10:24 Kawan ulun sa umba hanye wauh karengei lengan Yesus yiru. Kude Yesus kaeau kamulek, "Anak-anakku, samula mahadin neu jari ulun wat Alatalla! 10:25 Labis murah erang kaukui unta masuk luwang jarum teka erang kaulun tatau masuk Dunia Wau Wat Alatalla." 10:26 Kawan lengan Yesus yiru ngulah kawan ulun sa umba hanye wauh, hampe here ipanunti sameh here, "Amun kalayiru, hie sa tau salamat?" 10:27 Yesus maneneng here palus nuing, "Ma murunsia yiru mustahil, kude puang mustahil ma Alatalla; katantuluhni uras tau ma Alatalla." 10:28 Balalu hi Petrus kaeau, "Dinung, kami haut nanan ala katantuluh daya umba hanyu." 10:29 Eau Yesus, "Parisayaleh: ulun sa haut nanan lewu reanni, atawa pulaksanaini upu atawa wawei, atawa inehni, atawa ambahni, atawa kawan anakni, atawa ume taunni gana aku pada gana Kabar Maeh teka Alatalla, 10:30 Hang wayah itati ulun yiru sagar narime labis wahai lagi. Hanye jatuh kali lipet sagar kaiyuh labis wahai lewu, pulaksanai upu, pulaksanai wawei, ineh, kawan anak, ume taun, -- nelang pada kahanangen. Nelang yati hang hanrian anrau, ulun yiru sagar narime pamelum sajati palus kalalawah. 10:31 Kude rama ulun sa itati panga dahulu sagar jari panga hanrian nelang rama ulun itati panga hanrian sagar jari panga dahulu." 10:32 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye rahat hawuang pakiaan ma Yerusalem. Yesus takia dahulu hang hadapan, kawan ulun sa umba hanye katuluhni gupuh. Kala yiru pada ulun rama sa naharak here hang wuku here uras kaingkam takut. Kamulek Yesus nerau lagi kawan ulun sa umba hanye, raerai here palus iwara ma here inun sa sagar jari wuah dirini. 10:33 "Rengei," eauni, "takam itati rahat nuju Yerusalem. Hang yaru Anak Murunsia sagar nasarah ma kawan imam kapala anri kawan guru agama. Nasarah ma kawan ulun puang Yahudi, udi hie hanye sagar nahukum mati. 10:34 Here sagar ngakiek hanye, nura hanye, ngahanangen hanye, palus nyalib hanye. Kude hang anrau katelu hanye sagar ambuan welum mulek." 10:35 Balalu hi Yakobus anri hi Yohanes, hanyeyiru kawan anak Zebedeus, hawi nunung Yesus. "Guru," eau here, "naan isa hal sa kami hamen hanyu ngulahni ma kami." 10:36 "Inun kahamenen naun naulahku ma naun?" tunti Yesus. 10:37 Here nuing, "Kami hamen maharung hang tuhi kawi nelang hang tuhi kawannu, amun hanyu maharung hang ambau padudusannu anri pihante mulia." 10:38 "Naun puang karasa inun sa nalaku naun," eau Yesus ma here, "Inun naun sanggup nguut teka sangkir kahanangen sa sagar nauutku nelang masuk mawuang luwang kahanangen sa sagar naasukku?" 10:39 "Sanggup," tuing here. Balalu Yesus kaeau kamulek ma here, "Tuu bujur naun sagar nguut teka sangkir kahanangen sa sagar nauutku, nelang masuk mawuang luwang kahanangen sa sagar naasukku. 10:40 Kude neu hie sa sagar maharung hang tuhi kawan atawa hang tuhi kawiku, yiru puang aku sa bakuasa nukasni. Alatalla sa nukas hie-hie sa sagar maharung hang kawan unengan yiru." 10:41 Tawuk sapuluh kaulun ulun sa umba Yesus sa lainni yiru karengei hal yiru, here sangit anri hi Yakobus here rueh hi Yohanes. 10:42 Balalu Yesus nerau here katuluh, nelang kaeau, "Naun karasa kawan pamimpin bangsa sa puang kataru Alatalla nehek rakyatni. Nelang kawan pambasar here nyere here. 10:43 Kude naun puang iyuh kalayiru! Kabalikanni, ulun sa hamen jari tamam hang penah naun, hanye harus jari palayan naun. 10:44 Kamulek ulun sa hamen jari palanungkai hang penah naun, harus jari walah ma katuluhan. 10:45 Daya Anak Murunsia pada puang hawi nampan nalayanni. Hanye hawi nampan malayanni nelang neu nyarah hewukni pakai newuh ulun rama." 10:46 Here hampe hang Yerikho. Tawuk Yesus anri kawan ulun sa umba hanye baya ulun rama nanan tumpuk yiru, naan erang kaulun pehe rahat maharung laku sadakah hang iring lalan. Ngaranni hi Bartimeus, anak wat Timeus. 10:47 Tawuk hanye karengei ulun sa mitah yiru Yesus ulun Nazaret, hanye nerau anri mehet, "Yesus, Anak Dawid! Palelu aku!" 10:48 Hanye nasangit daya ulun rama nelang nahuyu suni. Kude hanye magin mehet lagi nerau, "Anak Dawid, palelu aku!" 10:49 Yesus tarie balalu kaeau, "Herau hanye." Balalu here nerau ulun pehe yiru. Here kaeau ma hanye, "Suni! Hanyu naherau daya Yesus, ambuan!" 10:50 Ulun pehe yiru nawut jubahni, balalu badadas minri palus tulak nunung Yesus. 10:51 "Inun bahumnu naulahku ma hanyu?" tunti Yesus ma hanye. Ulun pehe yiru nuing, "Guru, aku hamen kadinung." 10:52 "Hulu tulak," eau Yesus, "daya hanyu parisaya ma aku, hanyu ware." Hang tawuk yiru pada ulun yiru tau kadinung. Balalu hanye umba naharak Yesus hang lalan.

Markus 11

11:1 Tawuk haut rite Yerusalem, here hampe hang tumpuk Betfage anri Betania, hang leba Bukit Zaitun. Hang yiru Yesus ngutus rueh kaulun ulun sa umba hanye badahulu. 11:2 "Hulu ma tumpuk sa naan hang hadapan yiru," eau Yesus ma here. "Dami naun masuk ma tumpuk yiru, naun sagar kadinung erang kaukui anak keledai nahuruk, sa huan suah natunggang daya ulun. Uka hurukan keledai yiru palus insing ma yati. 11:3 Amun naan ulun nunti ma naun wuah inun naun napas keledai yiru, eau, 'Tuhan parlu makai, nelang hanye sagar hinang ngampudini.' " 11:4 Karueh kaulun ulun sa umba Yesus yiru tulak, balalu kahaba erang kaukui anak kaledai rahat nahuruk hang hadapan wawanawang lewu hang iring lalan. Balalu here napas kaledai yiru. 11:5 Kawan ulun sa minri hang yiru nunti ma here, "Hau, inun ulah naun? Wuah inun naun napas anak kaledai yiru?" 11:6 Here nuing kala sa haut naeau daya Yesus ma here. Balalu kawan ulun yiru ekat ninung here nginsing kaledai yiru. 11:7 Tawuk hampe ma Yesus, here napik punggung kaledai yiru makai jubah here, balalu Yesus sungkat ma ambau kaledai yiru. 11:8 Rama ulun ngampar jubah here hang lalan, naan pada sa natai kawan wila hang penah lalan sa naalap here teka ume. 11:9 Kawan ulun sa takia hang hadapan anri kawan ulun sa naharak teka wuku, katuluhni kaeau anri lengan mehet, 11:10 "Tawat ma Alatalla! Naberkat hanye sa hawi hawuang ngaran Tuhan! Naberkat pamarentahanni sa sagar hawi -- pamarentahan Dawid datu-nini takam! Tawat Alatalla Isa Pangaambau!" 11:11 Akhirni Yesus hampe hang Yerusalem, balalu masuk ma Lewu Tuhan. Hang yiru hanye ninung hang kalilingan hanye. Kude daya haut kai maieng, hanye balalu tulak ma Betania baya anri kadua walas kaulun, ulun sa umba hanye. 11:12 Hang kaiyat uni, tawuk here ganjah takia kaluar teka Betania, Yesus kajuju. 11:13 Teka lawit hanye kadinung erang kakakau ara sa rawenni janrah. Balalu hanye tulak ma putut ara yiru neu ninung inun naan wuani. Kude tawuk hanye hampe hang putut ara yiru, hanye puang kahaba inun-inun, ekat kawan rawenni, daya tawuk yiru huan musim wua ara. 11:14 Balalu Yesus kaeau ma kakau ara yiru, "Nuku teka itati puang uweng sunah erang kaulun sa sagar nguta wua teka hanyu lagi!" Kawan ulun sa umba Yesus karengei lengan yiru. 11:15 Udi yiru here hampe hang Yerusalem, balalu Yesus tulak lagi ma Lewu Tuhan. Hang yiru hanye mulai ngusir katuluh ulun sa miarian iwidian hang unengan yiru. Hanye maleng kawan meja kawan ulun panurup duit, baya kawan bangku ulun pangari wurung dara. 11:16 Nelang puang sunah erang kaulun naijinni nginsing inun heneng mitah natat Lewu Tuhan yiru. 11:17 Udi yiru Yesus ngajar kawan ulun hang yiru. Hanye kaeau, "Hawuang Surat Barasis naan nasurat kalayiti: Alatalla kaeau, 'Lewuku sagar naantuh lewu unengan badoa ma katantuluh bangsa.' Kude naun ngulahni jari unengan hanai parampok!" 11:18 Kawan imam kapala anri kawan guru agama karengei lengan yiru. Maka here balalu mulai ngantilau lalan neu munu Yesus. Here takut anri hanye, daya katuluh ulun mandam karengei lengan ajaranni. 11:19 Dami kai kamalem, Yesus anri kawan ulun sa umba hanye nanan tumpuk yiru. 11:20 Subuh hang anrau kaiyat uni, tawuk here mitah kakau ara yiru, here kadinung kakau ara yiru haut patei hampe kawan wakatni. 11:21 Balalu hi Petrus kaitung neu kajadian erang anrau dahulu (hangkariwe). Balalu hi Petrus kaeau ma Yesus, "Guru, suba dinung! Kakau ara sa nakutuknu yiru haut patei!" 11:22 Yesus nuing, "Parisayaleh ma Alatalla. 11:23 Kapinuuni naun tau kaeau ma bukit yiti, 'Paenat nelang patawut mawuang laut!' Balalu hal yiru sagar natampalus ma naun; asal naun puang bembang, nelang naun parisaya sa naeau naun yiru sagar tuu-tuu jari. 11:24 Daya yiru itung yiti: Amun naun badoa nelang laku inun heneng, parisayaleh himat Alatalla haut ngami ma naun inun sa nalaku naun, balalu naun sagar narimeni. 11:25 Kamulek amun naun badoa, kude atei naun puang sanang anri hie-hie, ampun ulun yiru dahulu, nampan Ambah naun hang surga pada ngampun naun sa badosa. 11:26 Amun naun puang ngampun ulun lain, Ambah naun sa hang surga pada puang sagar ngampun naun sa badosa." 11:27 Here mulek lagi ma Yerusalem. Tawuk Yesus takia bakaliling hawuang Lewu Tuhan, kawan imam kapala, kawan guru agama anri kawan pamimpin Yahudi hawi nunung hanye. 11:28 Here nunti, "Anri dasar inun hanyu ngulah katuluhni yiti? Hie sa ngami hak yiru ma hanyu?" 11:29 Yesus nuing, "Aku pada hamen nunti ma naun. Tuing, die aku sagar iwara ma naun makai hak hie aku ngulah kawan hal yiti. 11:30 Hi Yohanes mambaptis makai hak hie, Alatalla atawa murunsia?" 11:31 Balalu kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi mulai bagurayang sameh here. Here kaeau, "Amun takam kaeau, 'Makai hak Alatalla,' hanye sagar kaeau, 'Wuah inun naun puang parisaya ma hi Yohanes?' 11:32 Kude mahadin pada neu kaeau, 'Makai hak murunsia.' " Daya here takut anri ulun rama, daya katuluh ulun nganggap hi Yohanes erang kaulun nabi. 11:33 Jari, here nuing, "Kami puang karasa." Balalu Yesus kaeau ma here, "Amun kalayiru, aku pada puang hamen iwara ma naun makai hak hie aku ngulah katuluhni yiti."

Markus 12

12:1 Kamulek Yesus mulai bapaner makai rarapisan ma kawam imam kapala, kawan guru agama anri kawan pamimpin Yahudi yiru. Yesus kaeau, "Naan erang kaulun ngamule anggur hang erang kalamar kabun, balalu ngulah pagar kalilingni. Udi yiru hanye ngadi luwang uneng ngameh anggur, balalu hanye ngapinri isa sani unengan panganrean. Udi yiru hanye ngakarun kabun anggur yiru ma papire kaulun sa ngarajani balalu hanye tulak hampi daerah lain. 12:2 Dami haut hampe wayahni mutik wua anggur, ulun yiru ngirim erang kaulun palayanni nunung kawam ulun sa ngaraja kabun yiru, neu narime bagianni. 12:3 Kude kawan ulun sa ngaraja kabun yiru nyamba palayan yiru. Udi hie here meweh hanye, balalu nunyu hanye mudi wawelang. 12:4 Balalu sa ampun kabun yiru ngirim lagi erang kaulun palayanni sa lain. Kude kawan ulun sa ngaraja kabun yiru mangkung ulu palayan yiru, balalu ngusir hanye nelang ngeau nangkurun hanye. 12:5 Ampun kabun yiru ngirim lagi erang kaulun palayanni sa lain. Kude here munu palayan yiru. Kala yiru here santar naya rama palayan sa lain pada: naan sa naweweh nelang naan pada sa nawunu. 12:6 Itati hie lagi sa tau nakirim daya ampun kabun yiru? Ekat malee erang kaulun, hanyeyiru anakni raerai sa nasintani. Jari panampukenni hanye ngirim anakni yiru nunung kawan ulun sa ngaraja kabun yiru. 'Himat anakku sagar nahormat,' pikirni. 12:7 Kude kawan ulun sa ngaraja kabun yiru kaeau anri sameh here, 'Iti hanye ahli warisni. Hayu takam munu hanye, nampan takam kaiyuh warisni!' 12:8 Balalu anakni yiru najamba, palus nawunu. Bangkaini naumpe here ma luar kabun yiru." 12:9 Balalu Yesus nunti, "Inun sa sagar naulah daya ampun kabun yiru? Himat hanye sagar hawi palus munu kawan ulun sa ngaraja kabun yiru, balalu nyarah kabun yiru ma kawan ulun lain sa ngaraja kabun yiru. 12:10 Naun batantu haut mambasa ayat yiti hawuang Surat Barasis, 'Watu sa puang tapakai daya kawan tukang bangunan haut jari watu sa panga mambatang. 12:11 Iti pagawian Tuhan; tuu leha kaehni!' " 12:12 Maka kawan pamuka bangsa Yahudi sa karengei rarapisan yiru, ngunu nyamba Yesus, daya here kataru rarapisan yiru natuju Yesus ma here. Kude here takut anri ulun rama. Balalu, here tulak nanan Yesus. 12:13 Papire kaulun Farisi anri papire kaulun wat Herodes nahuyu hanjabak Yesus makai kawan tuntian. 12:14 Here hawi nunung Yesus palus kaeau, "Guru, kami karasa hanyu jujur nelang puang nyanrengei pandapat hie-hie. Hanyu ngajar anri tarang tarus neu kabahumen Alatalla ma murunsia, daya hanyu puang ninung wangun ulun. Nah, suba hanyu iwara ma kami, 'Manurut aturan agama takam, inun iyuh bayar pajak ma Kaisar atawa puang? Inun takam harus bayar pajak yiru, atawa puang?' " 12:15 Yesus karasa here yiru pura-pura. Hanye nuing, "Daya inun naun hamen hanjabak aku? Suba tantarang ma aku erang kadiki duit perak." 12:16 Maka here ngami ma hanye erang kadiki duit perak. Balalu Yesus nunti, "Gambar nelang ngaran hie yiti?" "Kaisar," tuing here. 12:17 "Nah, amun kalayiru," eau Yesus, "ami ma Kaisar inun sa wat Kaisar, nelang ma Alatalla inun sa wat Alatalla." Here wauh karengei eauni. 12:18 Papire kaulun teka golongan Saduki hawi nunung Yesus. (Here yiru golongan sa bapandapat ulun matei puang sagar welum kamulek.) 12:19 "Guru," eau here ma Yesus, "Hi Moses nyurat hukum yiti ma takam: 'Amun erang kaulun upu matei nelang hanye puang uweng anak, maka pulaksanaini harus narangan walu pulaksanaini yiru nampan ngami katurunan ma ulun sa haut matei yiru.' 12:20 Suah naan pitu kaulun ipulaksanai. Sa taraulu narangan, balalu matei puang uweng baanak. 12:21 Udi hie sa karueh narangan waluni, kude hanye pada matei puang uweng baanak. Kalayiru pada anri pulaksanai sa katelu, 12:22 nelang pada hampe ma sa kapitu. Lawu lawini wawei yiru pada matei. 12:23 Hang anrau ulun matei kaelan welum mulek, darangan hie wawei yiru? Daya kapapitu here haut narangan hanye!" 12:24 Yesus nuing, "Naun tuu hala. Daya naun puang kataru lengan Surat Barasis atawa kuasa Alatalla. 12:25 Daya amun kawan ulun matei kaelan welum mulek, here puang sagar narangan lagi, malengkan here sagar welum kala malekat hang surga. 12:26 Nelang neu ulun matei naele welum mulek, inun huan suah naun mambasa hawuang kitab Moses neu jubut sa malelap yiru? Hang wuang kawan ayat yiru nasurat Alatalla kaeau ma hi Moses, 'Aku Alatalla Abraham, Alatalla Ishak nelang Alatalla Yakub.' 12:27 Alatalla yiru puang Alatalla ulun matei. Hanye Alatalla ulun welum. Naun tuu hala!" 12:28 Balalu hawi erang kaulun guru agama nyanrengei papaneran Yesus anri kawan ulun teka golongan Saduki yiru. Guru agama yiru karengei Yesus haut nuing lengan kawan ulun yiru anri maeh. Balalu hanye nunti ma Yesus, "Parentah awe sa panga mambatang teka katuluh parentah?" 12:29 Yesus nuing, "Parentah sa mambatang, hanyeyiru: 'Rengei, u bangsa Israel! Tuhan Alatalla takam, Tuhan yiru tungkan. 12:30 Sinta Tuhan Alatallanu anri sagalis ateinu, anri sagalis amiruenu, anri sagalis kapintaren, nelang anri sagalis kakuatennu.' 12:31 Parentah sa karueh hanyeyiru: 'Ware hanyu sinta sasamehnu murunsia, kala hanyu sinta tenga dirinu raerai.' Puang uweng lagi parentah lain sa labis mambatang hengka karueh parentah yiru." 12:32 Balalu guru agama yiru kaeau ma Yesus, "Tangar tuu, Guru! Samula tuu inun sa naeaunu: Ekat Tuhan Alatalla sa tungkan, nelang puang uweng lagi Alatalla sa lain. 12:33 Nelang murunsia harus sinta ma Alatalla anri sagalis ateini, kamulek anri sagalis kapintarenni nelang anri sagalis kakuatenni. Kamulek hanye pada harus sinta ma sasamehni murunsia kala hanye sinta dirini raerai. Yiru labis maeh teka katuluh masam parapah." 12:34 Yesus karengei guru agama yiru haut nuing anri maeh tatuu. Balalu Yesus kaeau ma hanye, "Hanyu haut ane jari ulun wat Alatalla." Udi yiru puang sunah erang kaulun sa heei itunti lagi ma Yesus. 12:35 Tawuk ngajar hang Lewu Tuhan, Yesus nunti, "Kala awe kawan guru agama tau kaeau Raja Panyalamat yiru katurunan Dawid? 12:36 Padahal hi Dawid raerai -- daya gana nailham daya Roh Alatalla -- kaeau, 'Tuhan kaeau ma Tuhanku: maharung hang tiba kawanku hampe aku ngulah kawan musuhnu takluk ma hanyu.' 12:37 Jari amun hi Dawid ngantuh Raja Panyalamat yiru 'Tuhan', puang maka tau pada hanye katurunan Dawid?" Ulun rama sa naan hang Lewu Tuhan yiru sanang nyanrengei Yesus ngajar. 12:38 Hanye kaeau ma here, "Hati-hati anri kawan guru agama. Here sindi takia makai jubah sa ambau nelang sindi nahormat hang pasar. 12:39 Here sindi kawan unengan sa tahormat hawuang lewu sumbayang anri hang kawan pesta. 12:40 Here nipu kawan walu nelang hanrampas lewuni. Kamulek pakai nutup kajahaten here yiru, here badoa ambau. Hukuman ma here yati maweat!" 12:41 Tawuk maharung hang pintangan pati pangamian hang Lewu Tuhan, Yesus naniuh kawan ulun sa namasuk duit here mawuang pati yiru. Rama ulun tatau namasuk wahai duit; 12:42 balalu erang kaulun wawei walu paua hawi pada. Hanye namasuk rueh kadiki duit tamaga, hanyeyiru duit receh sa pangarumis haragani. 12:43 Balalu Yesus nerau kawan ulun sa umba hanye balalu kaeau ma here, "Taniuh yiti: Wawei walu paua yiru namasuk mawuang pati yiru labis wahai teka sa natamasuk daya katuluh kawan ulun lain. 12:44 Daya here katuluh ngami teka kalabihan haratani. Kude wawei walu yiru biar paua tuu hanye ngami katuluh sa naan hang hanye -- likan sa naparlu tatuu dayani pakai welum."

Markus 13

13:1 Tawuk Yesus nanan Lewu Tuhan, erang kaulun hengka kawan ulun sa umba hanye kaeau, "Guru, suba dinung kawan bangunan yiru. Taniuh kawan watuni. Tuu leha kaehni!" 13:2 Yesus nuing, "Angneh, hanyu kadinung kawan bangunan sa hante yiru? Puang sunah erang kawuding watu teka kawan bangunan yiru sagar magun ipasusun hang paunenganni. Katantuluhni sagar rusak ramuk rakai." 13:3 Udi yiru Yesus tulak hampi Bukit Zaitun, palus maharung hang unengan sa bahadapan anri Lewu Tuhan. Balalu hi Petrus, hi Yakobus, hi Yohanes anri hi Andreas hawi nunung hanye neu bapaner anri hanye sara pribadi. 13:4 "Suba hanyu iwara ma kami," eau here ma hanye, "Hantamian katuluhni yiru sagar jari? Nelang inun kawan tanda sa iwara neu wayahni haut hampe?" 13:5 "Hati-hati," tuing Yesus, "ada hampe naun tatipu. 13:6 Rama ulun sagar hawi makai ngaranku nelang kaeau, 'Aku yiti Yesus!' balalu nipu rama ulun. 13:7 Amun naun karengei kawan lengan ulun babur nelang kawan kabar paparangan, ada takut. Katantuluh yiru harus jari, kude yiru puang baarati wayahni kiamat haut hampe. 13:8 Bangsa saisa sagar babur nawan bangsa sa lain. Nagara saisa sagar manyarang nagara sa lain. Hang awe-awe sagar naan gempa bumi, naan juju-lau. Katuluhni yiru wau panukuanni, kala hanang sa naingkam daya erang kaulun wawei tawuk kai bagenda. 13:9 Naun harus hati-hati, daya naun sagar najamba palus nainsing ma kawan pangadilan. Naun sagar naweweh hang kawan lewu sumbayang. Naun sagar nainsing mangadap kawan panguasa anri kawan raja daya gana naun ulun sa umba aku. Kude yiru kasampatan ma naun umak ngami kasaksian neu aku ma here. 13:10 Kabar Maeh teka Alatalla yiru musti nawara dahulu ma katuluh bangsa. 13:11 Nelang amun naun najamba palus nainsing ma pangadilan, ada gaer neu inun sa harus napantane naun. Amun haut hampe wayahni neu bapaner, antuh inun sa nawara ma naun hang tawukni naun bapaner. Daya kawan lengan sa naantuh naun yiru puang lengan naun raerai, malengkan hawi teka Roh Alatalla. 13:12 Ulun sagar mahianat pulaksanaini nampan nawunu. Yiru pada sa sagar jari ma ambah anri anakni. Kawan anak sagar nawan ineh-ambahni, palus nyarah here nampan nawunu. 13:13 Naun sagar nakuar daya ulun katuluh daya gana naun ulun sa umba aku. Kude ulun sa batahan hampe pijumpuhanni, sagar nasalamat." 13:14 "Naun sagar kadinung 'Kajahaten sa ngampi hansur' minri hang unengan sa nauring ma hanye. (Catatan ma pambasa: Pantaru inun aratini!) Tawuk yiru ulun sa naan hang Yudea harus nempat ma pagunungan. 13:15 Ulun sa naan hang ambau hapau lewu ada minau nelang masuk mawuang lewu neu ngalap inun heneng. 13:16 Ulun sa naan hang ume ada mudi lepuh ngalap jubahni. 13:17 Tuu leha sanringinenni kawan anrau yiru ma kawan wawei sa mihuwuntung nelang ineh sa magun ngampumu anakni! 13:18 Ware badoa nampan katantuluh yiru ada jari hang wayah panguran. 13:19 Hang kawan anrau sa maka sanringinen yiru sagar naan isa kasusahen sa huan suah naingkam, nuku hengka Alatalla ngulah dunia hampe itati, nelang pada puang sagar jari lagi. 13:20 Atikala Alatalla puang ngapimbe wayah yiru, himat puang uweng sunah erang kaulun sa nasalamat. Kude gana ulun watni Alatalla ngapimbe wayah yiru. 13:21 Tawuk yiru amun erang kaulun kaeau ma naun, 'Dinung, Raja Panyalamat yiru naan hang yiti!' atawa 'Dinung, hanye naan hang yaru!' -- ada parisaya ma ulun yiru. 13:22 Daya kawan panyalamat palasu anri kawan nabi palasu sagar hawi. Here sagar ngulah kawan pagawian luar biasa anri kawan kaajaiban umak nipu amun tau nipu, ulun wat Alatalla pada. 13:23 Jari, hati-hati! Katantuluhni yiru haut nawaraku ma naun kapihuan hal yiru jari." 13:24 "Udi wayah kasusahen yiru, mate anrau sagar jari maieng, nelang wulan puang lagi basahaya. 13:25 Kawan wawahiang sagar lawu teka langit, nelang kawan panguasa hang langit sagar jari kacau-balau. 13:26 Tawuk yiru Anak Murunsia sagar dinung hawi hang awan makai kuasa sa hante nasinrah anri pihante mulia. 13:27 Hanye sagar ngutus kawan malekat neu ngumpul ulun pidianni teka kaepat pusing dunia, teka kawan hujung tang ma kawan hujung langit." 13:28 "Alap palajaran teka kakau ara. Amun kawan jangkengni kakuring nelang maleme, anri nuku naruk muda, naun karasa himat musim kamarau haut rupak. 13:29 Kala yiru pada amun naun kadinung katantuluh yiru jari, naun karasa himat wayahni haut rupak tatuu. 13:30 Wuah naun karasa! Katantuluh yiti sagar jari kapihuan kawan ulun welum itati matei katuluhni. 13:31 Langit anri tane sagar wawai mahinam, kude lenganku tatap hampe kalalawahni." 13:32 "Biar kala yiru, puang sunah erang kaulun karasa hantamian anrauni atawa hantamian jamni. Kawan malekat hang surga pada puang karasa kala yiru pada Anak, ekat Ambah sa karasa. 13:33 Jari naun harus bajaga nelang hati-hati, daya naun puang karasa hantamian wayahni. 13:34 Kaadaanni sameh kala erang kaulun sa nanan lewuni balalu tulak hampi unengan sa lawit. Hanye nunyu kawan palayanni ngurus lewuni, nelang ngami tugas ma here maisasaan. Ma panyaga wawanawang, hanye ipesen nampan bajaga maeh-maeh. 13:35 Daya yiru naun harus bajaga, daya naun puang karasa hantamian ampun lewu yiru sagar hawi-tau kariwe anrau, tau pada penah malem, tau pada tawuk subuh, atawa tau pada hang tawuk matei anrau hulet. 13:36 Amun hanye hawi nyalenga, ada hampe hanye kasasat naun ganjah manre. 13:37 Inun sa naeauku yiti ma naun, naeauku pada ma katuluh ulun: ware naun bajaga!"

Markus 14

14:1 Rueh anrau lagi Anrau Paskah nelang Parayaan Rote Puang Baragi. Kawan imam kapala anri kawan guru agama rahat ngantara lalan neu nyamba Yesus anri suni-suni, nampan munu hanye. 14:2 "Kude ada takam nampalus yiru hang tawuk parayaan," eau here, "daya die timbul pirawekan." 14:3 Tawuk Yesus naan hang Betania, hang lewu Simon sa dahulu hie bapanyakit kadan, erang kaulun wawei hawi nunung hanye. Hanye nginsing minyak marauh enguh sa rarang hawuang isa bakam teka pualam, minyak yiru naulah teka wakat kayu. Tawuk Yesus rahat maharung kuman, wawei yiru nyaneah bakam yiru palus nalui minyak marauh enguh yiru ma ulu Yesus. 14:4 Papire kaulun sa naan hang yiru balalu sangit nelang kaeau anri sasameh here, "Inun riranni minyak marauh enguh yiru natahayang? 14:5 Minyak yiru tau naari anri haraga labis teka telu jatuh duit perak, nelang duitni naami ma ulun paua!" balalu here sangit anri wawei yiru. 14:6 Kude Yesus kaeau, "Elahni hanye! Wuah inun naun mada hanye? Hanye nampalus ala sa maeh nelang na tawat ma aku. 14:7 Ulun paua saratang naan hang penah naun. Tiap tawuk amun naun hamen, naun tau ngarawah here. Kude aku puang kalalawahni naan baya anri naun. 14:8 Wawei yiti haut nampalus inun sa iyuhni nampalus. Hanye haut natap nyadia aku makai minyak marauh enguh neu ma anrau aku napasar badahulu teka wayahni. 14:9 Parisayaleh! Hang litar dunia, hang awe Kabar Maeh teka Alatalla nawara, pagawian wawei yiti sagar nasarita pada nampan pakai ngitung hanye." 14:10 Balalu hi Yudas Iskariot, erang kaulun teka kadua walas ulun sa umba Yesus, tulak nunung kawan imam kapala ngaheng makhianat Yesus ma here. 14:11 Here sanang tuu karengei tawaran yiru, palus bajanji sagar ngami duit ma hi Yudas. Balalu hi Yudas mulai ngantara kasampatan neu makhianat Yesus. 14:12 Hang anrau palanungkai Parayaan Rote Puang Baragi -- tawuk ulun nyamalis babiri Paskah -- kawan ulun sa umba Yesus nunti ma hanye, "Hang awe hanyu hamen kami nyadia kutaen Paskah ma hanyu?" 14:13 Balalu Yesus nunyu rueh kaulun hengka here, "Kia hampi tumpuk, hang yaru naan erang kaulun upu ganjah ngantung isa kandi mahuang ranu, sagar panalu anri naun. Taharak hanye 14:14 ma lewu sa naasukni palus eau ma ampun lewu yiru, 'Guru nunti, hang awe unengni baya kawan ulun sa umba hanye sagar nguta kutaen Paskah.' 14:15 Ulun yiru sagar nutui ma naun isa ruangan hante hang ambau. Ruangan yiru haut nasadia, sukup anri kawan parabotni. Sadia katuluhni hang yaru ma takam." 14:16 Balalu karueh ulun sa umba Yesus yiru tulak hampi tumpuk. Hang yaru here panalu katuluhni tuu kala sa naeau daya Yesus. Balalu here pada nyadia kutaen Paskah. 14:17 Malem yiru Yesus hawi baya kadua walas kaulun ulun sa umba hanye. 14:18 Rahat here maharung kuman, Yesus kaeau, "Rengei: erang kaulun teka naun, sa itati kuman sinrah baya aku sagar makhianat aku." 14:19 Karengei yiru, kawan ulun sa umba Yesus balalu mahanang atei tatuu. Balalu tiap tenga here baganti nunti ma Yesus, "Batantu puang aku sa naeau dayanu?" 14:20 Yesus nuing, "Hanye erang kaulun teka naun dua walas yiti, sa kuman mira lumbah baya aku. 14:21 Samula Anak Murunsia sagar matei kala sa nasurat hawuang Surat Barasis. Kude leha silakani ulun sa makhianat Anak Murunsia yiru! Labis maeh ma ulun yiru jaka hanye budas puang nakayaan!" 14:22 Tawuk here rahat kuman, Yesus ngalap rote palus badoa ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi yiru hanye miah nyanarai rote yiru makai tanganni, balalu ngami ma kawan ulun sa umba hanye nelang kaeau, "Alap kuta, yiti tengaku." 14:23 Udi yiru hanye ngalap isa sangkir anggur. Hanye badoa ngantuh tarima kasih ma Alatalla, balalu ngami sangkir yiru ma kawan ulun sa umba hanye. Udi yiru here katuluh nguut anggur yiru. 14:24 Udi yiru Yesus kaeau, "Iti iraku sa nyantuhun janji Alatalla, ira sa nahalui ma ulun rama. 14:25 Parisayaleh: Aku puang sagar nguut anggur yiti lagi, hampe hang wayah aku nguut anggur isa wau sinrah naun hang Dunia Wau wat Ambahku." 14:26 Udi yiru here manyanyi isa nyanyian pakai nawat mahormat. Balalu udi hie here tulak ma Bukit Zaitun. 14:27 Udi yiru Yesus kaeau ma here, "Naun katuluh sagar nempat nanan aku. Daya hawuang Surat Barasis naan nasurat, 'Alatalla sagar munu pakatikni, balalu sawayan babirini sagar pasai pau.' 14:28 Kude udi aku naele welum mulek, aku sagar tulak nahuluan naun ma Galilea." 14:29 "Puang" tuing Petrus, "biar here katuluh uras nanan hanyu, aku budas puang nanan." 14:30 "Itung," eau Yesus, "malem yiti pada, kapihuan manu nanru sa karueh kali, hantelu kali hanyu ngidim aku." 14:31 Anri tegas hi Petrus nuing, "Biar aku harus matei sinrah baya hanyu, aku himat puang sagar kaeau aku puang kataru hanyu!" Balalu kawan ulun sa umba Yesus sa lain kaeau kalayiru pada. 14:32 Here hampe hang isa unengan bangaran Getsemani, balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Maharung hang yiti padingian aku lepuh badoa." 14:33 Balalu Yesus nuntut hi Petrus, hi Yakobus anri hi Yohanes tulak baya anri hanye. Hanye nuku kaingkam mahanang atei nelang balisah. 14:34 "Ateiku mahanang tuu," eau Yesus ma here, "ingkamku yalah kai matei. Uneng hang yiti nelang bajaga!" 14:35 Yesus tulak lawit butit balalu ileku hang tane palus badoa. Hawuang doani hanye laku amun iyuh hanye puang usah kaingkam wayah kahanangen yiru. 14:36 "Ambah, U Ambah," eauni, "puang uweng sunah isa, sa mustahil ma hanyu. Idar kahanangen yiti teka aku. Ekatni ada eleh manyu kabahumenku malengkan kabahumen Ambah." 14:37 Udi yiru Yesus miulek palus kasasat kawan ulun sa umba hanye rahat manre. Hanye kaeau ma hi Petrus, "Simon, inun hanyu manre? Ekat erang jam, hanyu puang kaule bajaga?" 14:38 Balalu Yesus kaeau ma here, "Ware naun bajaga, nelang badoa nampan naun puang kaingkam wuah purija. Samula roh naun hamen nampalus sa patut, kude naun puang sanggup daya tabiat murunsia yiru maleme." 14:39 Hinra lagi Yesus tulak badoa anri ngantuh kawan lengan sa sameh. 14:40 Udi yiru hanye mulek lagi nunung kawan ulun sa umba hanye palus kasasat here lagi rahat manre, daya here siruru tatuu. Hampe here puang karasa inun sa harus naeau here ma Yesus. 14:41 Tawuk Yesus sa katelu kalini mulek nunung here, hanye kaeau, "Inun naun manre lagi nelang baranai? Sukup! Haut hampe wayahni Anak Murunsia nasarah ma tangan kawan ulun badosa. 14:42 Ambuan, hayu takam tulak. Dinung! Ulun sa makhianat aku haut hawi!" 14:43 Parahatan Yesus bapaner, hawi hi Yudas, erang kaulun teka kadua walas ulun sa umba hanye yiru. Sinrah anri hanye, hawi pada ulun rama sa nginsing taruh padang anri gagada. Here nautus daya kawan imam kapala, kawan guru agama anri kawan pamimpin Yahudi. 14:44 Hi Yudas haut nukas isa tanda ma here. "Ulun sa nasiukku," eauni ma here, "hanyeyiru ulunni. Jamba hanye palus insing hanye nelang jaga bahimat." 14:45 Tawuk hi Yudas hawi, hanye palus nunung Yesus nelang kaeau, "Guru!" udi hie hanye balalu nyiuk Yesus. 14:46 Balalu kawan ulun sa hawi sinrah baya hi Yudas yiru nyamba Yesus palus hanrantai hanye. 14:47 Kude isa teka here sa naan hang yiru nyintak taruh padangni palus nampek walah imam hante hampe siluni witus. 14:48 Balalu Yesus kaeau ma here, "Inun aku yiti panjahat, hampe naun hawi makai taruh padang anri gagada neu nyamba aku? 14:49 Tiap anrau aku ngajar hang Lewu Tuhan hang hadapan naun, kude naun puang nyamba aku. Kude samula haut pipatutni kala yiru, nampan tulus inun sa nasurat hawuang Surat Barasis." 14:50 Katuluh ulun sa umba hanye nempat nanan Yesus. 14:51 Erang kaulun iya muda, sa ekat makai erang kalamar kain umak nutup tengani, umba Yesus. Kawan ulun rama hamen nyamba hanye pada, 14:52 kude hanye napas kainni yiru, balalu nempat nelang tabentur. 14:53 Yesus nainsing ma lewu imam hante. Hang yaru katuluh imam kapala, pamimpin Yahudi, anri guru agama rahat bakumpul. 14:54 Hi Petrus naharak Yesus hengka lawit hampe masuk ma natat lewu imam hante. Hang yaru hanye maharung minrus rite apui baya anri kawan pangawal. 14:55 Kawan imam kapala anri katuluh Pangadilan Agama ngakali nampan kaiyuh bukti sa ngampi hala Yesus nampan tau nyanawu hukuman mati ma hanye. Kude here puang kaiyuh bukti sunah isa. 14:56 Rama saksi sa naherau neu ngami kasaksian palasu nadap Yesus, kude kasaksian here puang sameh isa anri sa lain. 14:57 Balalu papire kaulun saksi minri palus ngami kasaksian palasu neu Yesus kalayiti, 14:58 "Kami karengei ulun yiti kaeau, 'Aku sagar mungkar Lewu Alatalla yiti sa naulah daya murunsia, kamulek udi telu anrau, aku sagar ngamuan sa lain sa puang ulahan murunsia.' " 14:59 Kude kasaksian kawan ulun yiru sika puang sameh isa anri sa lain. 14:60 Maka imam hante minri hang hadapan here katuluh palus nunti ma Yesus, "Inun hanyu puang nuing kawan dawaan sa natuju ma hanyu?" 14:61 Kude Yesus suni. Hanye budas puang nuing. Balalu imam hante yiru nunti hinra lagi ma hanye, "Inun hanyu Raja Panyalamat, Anak Alatalla Panga Barasis?" 14:62 "Aku Raja Panyalamat," tuing Yesus, "kude naun katuluh sagar kadinung Anak Murunsia maharung hang tiba kawan Alatalla Isa Panga Barasis nelang hawi hang awan teka langit!" 14:63 Balalu imam hante ngirah pakaianni palus kaeau, "Puang parlu lagi saksi! 14:64 Naun haut karengei raerai kawan lenganni sa nangkurun Alatalla. Itati inun kaputusan naun?" Here katuluhni mamutus Yesus yiru hala, nelang patut nahukum mati. 14:65 Balalu papire kaulun nura Yesus, balalu here nutup mateini balalu nampar hanye, balalu kaeau, "Suba tangguh, hie sa nampar hanyu?" Kawan pangawal pada umba nampar Yesus. 14:66 Parahatan hi Petrus muneng hang natat, erang kaulun palayan wawei wat imam hante hawi ma yaru. 14:67 Tawuk hanye kadinung hi Petrus minrus rite apui, hanye bahimat naniuh uruwawa Petrus balalu kaeau, "Angneh hanyu pada baya Yesus ulun Nazaret yiru?" 14:68 Kude hi Petrus puang mangaku. "Aku puang karasa nelang puang kataru inun bahumnu," eauni ma palayan yiru. Balalu hi Petrus tulak ma pintu gerbang lewu imam hante yiru. Hang tawuk yiru manu nanru. 14:69 Palayan wawei yiru ninung hi Petrus lagi, balalu kaeau pada ma ulun hang yiru, "Hanye samula erang kaulun hengka here!" 14:70 Kude hi Petrus puang mangaku lagi. Puang lawah udi yiru, kawan ulun hang yiru kaeau lagi ma hi Petrus, "Puang tau naidim lagi himat hanyu erang kaulun hengka here, daya hanyu teka Galilea!" 14:71 Balalu hi Petrus mulai nyapa tenga nelang kaeau, "Aku puang kataru ulun sa nabahum daya naun yiru!" 14:72 Hang tawuk yiru pada manu nanru ma karueh kalini. Balalu hi Petrus kaitung neu Yesus haut kaeau ma hanye, "Kapihuan manu nanru karueh kali, hanyu hantelu ngidim aku." Hi Petrus balalu nungkau.

Markus 15

15:1 Dami anrau maraai, katuluh Pangadilan Agama tamasuk kawan imam kapala, kawan pamimpin Yahudi anri kawan guru agama badadas barunding. Here hanrantai Yesus, udi yiru nginsing hanye balalu nyarah hanye ma hi Pilatus. 15:2 Hi Pilatus nunti ma Yesus, "Inun tuu hanyu raja ulun Yahudi?" "Kala yiru eaunu" tuing Yesus. 15:3 Kawan imam kapala iwara wahai dawaan nadap Yesus. 15:4 Balalu hi Pilatus nunti lagi ma Yesus, "Inun hanyu puang hamen nuing? Suba dinung pire wahai dawaan sa nawara here neu hanyu!" 15:5 Kude Yesus budas puang nuing lagi, hampe hi Pilatus wauh. 15:6 Hang tiap Pesta Paskah, biasani hi Pilatus napas erang kaulun tahanan manyu pidian ulun rama. 15:7 Hawuang panjara, hengka kawan pambaruntak sa munu ulun tawuk huru hara, naan erang kaulun bangaran hi Barabas. 15:8 Ulun rama bakumpul nelang ilaku anri hi Pilatus nampan hanye napas erang kaulun tahanan kala biasa. 15:9 Hi Pilatus nunti ma here, "Inun naun hamen, aku napas raja ulun Yahudi yiru ma naun?" 15:10 Daya hi Pilatus kataru kawan imam kapala manyarah Yesus ma hanye daya here muar. 15:11 Kude kawan imam kapala makat ulun rama nampan laku hi Pilatus napas hi Barabas ma here. 15:12 Balalu hi Pilatus kaeau lagi ma ulun rama yiru, "Amun kala yiru, inun sa harus naulahku ma ulun sa naantuh naun raja ulun Yahudi yiru?" 15:13 Anri lengan mehet here kaeau, "Balasangar hanye!" 15:14 "Kude inun kajahatenni?" tunti Pilatus. Balalu here kaeau lagi labis mehet, "Balasangar hanye!" 15:15 Hi Pilatus hamen ngampi sanang atei ulun rama yiru, balalu hanye napas hi Barabas ma here. Udi yiru hanye nunyu ulun ngawalawas Yesus, balalu nyarah hanye nampan nabalasangar. 15:16 Yesus nainsing daya kawan parajurit ma balai pangadilan hang istana gubernur. Udi yiru katuluh pasukan naherau bakumpul. 15:17 Balalu here namu jubah warna ungu hang Yesus, here ngulah mahkota teka kawan lawei jangkeng barunrui, udi hie namuni ma ulu Yesus. 15:18 Udi yiru here nabe hanye. "Tabe Raja ulun Yahudi!" eau here. 15:19 Here nyatuk ulu Yesus makai tungkeh, balalu here nura hanye palus nyambah ijuku hang hadapan hanye. 15:20 Udi ngakiek Yesus, here nguka jubah ungu yiru balalu namu kamulek pakaianni. Udi hie hanye nainsing hampi luar tumpuk nampan nabalasangar. 15:21 Hang penah lalan here mamaksa erang kaulun ngantung balasangar Yesus. Ulun yiru kabulujuran wau hawi teka desa ngunu masuk ma tumpuk. (Ngaranni hi Simon, -- baasal teka Kirene -- ambah wat Aleksander anri hi Rufus.) 15:22 Yesus nainsing hampi isa unengan sa bangaran Golgota, aratini "Uneng Kuruwangah". 15:23 Hang yiru here ngami ma hanye anggur basampur anri mur, kude Yesus puang hamen nguut anggur yiru. 15:24 Udi yiru here nyalib hanye, balalu mambagi pakaianni makai undian umak nantu bagian maisasaan, 15:25 tawuk yiru pukul suei kaayat. 15:26 Hang ambau balasangarni napasang tulisan neu dawaan nadap hanye, kalayiti: "Raja Ulun Yahudi". 15:27 Sinrah anri Yesus here pada nyalib rueh kaulun parampok; erang kaulun hang tuhi kawan, erang kaulun lagi hang tuhi kawini. 15:28 Anri kala yiru tulus sa nasurat hawuang Surat Barasis; hanye yiru: "Hanye naanggap tamasuk kawan ulun jahat." 15:29 Kawan ulun sa mitah hang yiru igutik ulu nelang mahina Yesus. Here kaeau, "U, hanyu sa ngaheng mungkar Lewu Alatalla nelang ngambuanni hawuang telu anrau. 15:30 Suba inau teka balasangar yiru, salamat tenganu!" 15:31 Kala yiru pada kawan imam kapala anri kawan guru agama ngakiek Yesus. Here kaeau anri sameh here, "Hanye nyalamat ulun lain, kude tengani raerai puang hanye kaiyuh nyalamat! 15:32 Amun hanye raja Israel, Raja Panyalamat, ware hanye itati minau teka balasangar yiru, nampan kami kadinung palus parisaya ma hanye!" Kawan ulun sa nabalasangar sinrah Yesus yiru pada mahina Yesus. 15:33 Hang penah anrau, salawah telu jam katuluh unengan yiru jari maieng-maituk. 15:34 Hang pukul telu kariwe, Yesus kaeau anri lengan mehet, "Eloi, eloi, lama sabakhtani?" sa baarati, "U Alatallaku, u Alatallaku, wuah inun hanyu nanan aku?" 15:35 Papire kaulun hang yiru karengei lengan yiru, balalu kaeau, "Rengei, hanye nerau hi Elia!" 15:36 Erang kaulun teka here hinang tulak ngalap kambang karang, balalu nyusupni mawuang anggur maasem. Udi hie kambang karang yiru nasusuk hang hujung wila kayu, balalu surungni ma wiwi Yesus, nelang kaeau, "Anrei, mara takam ninung inun hi Elia hawi ngampinau hanye teka balasangar yiru." 15:37 Balalu Yesus nantiak palus matei. 15:38 Tenda sa nasinsi hawuang Lewu Tuhan sitat patuhi rueh teka ambau hampe imbe. 15:39 Parwira sa minri hang hadapan balasangar yiru, kadinung kala awe wangun Yesus matei. Parwira yiru kaeau, "Samula tuu ulun yiti Anak Alatalla!" 15:40 Hang yiru naan pada papire kaulun wawei sa nantau teka lawit katuluh yiru. Hengka here yiru naan hi Salome, hi Maria Magdalena, anri hi Maria ineh Yakobus sa iya anri hi Yoses. 15:41 Here yiru kawan wawei sa umba nelang ngarawah Yesus tawuk hanye naan hang Galilea. Kamulek rama lagi kawan wawei lain hang yiru sa haut hawi teka Yerusalem sinrah Yesus. 15:42-43 Anrau haut nuku maieng tawuk hi Yosef teka Arimatea hawi. Hanye anggota Pangadilan Agama sa tahormat. Hanye pada ganjah nganrei wayahni Alatalla mulai marentah yalah Raja. Anrau yiru anrau ulun Basadia (hanyeyiru anrau kapihuan anrau Sabat.) Daya yiru hi Yosef puang takut mangadap hi Pilatus neu laku bangkai Yesus. 15:44 Hi Pilatus wauh karengei Yesus haut matei. Balalu hanye nunyu ulun nerau kapala pasukan palus nunti ma hanye inun Yesus haut lawah matei? 15:45 Dami karengei laporan parwira yiru, hi Pilatus satuju hi Yosef ngalap bangkai Yesus. 15:46 Balalu hi Yosef midi kain kapan teka kain lena, udi ngampinau bangkai Yesus, hanye mungkusni makai kain yiru. Udi hie hanye ngelah bangkai yiru hawuang isa pasaran sa naulah hawuang bukit watu. Udi yiru hanye nyasar isa watu hante nutup wawa pasaran yiru. 15:47 Tawuk yiru hi Maria Magdalena anri Maria ineh Yoses ninung hang awe Yesus naelah.

Markus 16

16:1 Tawuk anrau Sabat haut paitah, hi Maria Magdalena, hi Maria ineh Yakobus, anri hi Salome tulak lepuh midi kasai pakai ngasai bangkai Yesus. 16:2 Kaayat subuh tawuk mate anrau hulet, hang anrau palanungkai minggu yiru, here tulak ma pasaran. 16:3-4 Hang penah lalan here kaeau anri sameh here, "Hie sa tau ngarawah takam nyasar watu panutup wawa pasaran?" Daya watu yiru hante tatuu. Kude dami here hampe hang yiru here kadinung watu yiru haut pasasar. 16:5 Balalu here masuk mawuang pasaran yiru. Hawuangni hang tiba tuhi kawan, here kadinung erang kaulun muda makai jubah mahilak rahat maharung, balalu here embah tatuu. 16:6 Ulun muda yiru kaeau, "Ada takut! Aku karasa naun ngantara Yesus ulun Nazaret sa haut nabalasangar. Hanye puang uweng hang yiti. Hanye haut kaelan welum mulek! Mara naun ninung, iti bakas uneng here ngangkading hanye. 16:7 Itati hulu tulak, wara kabar yiti ma kawan ulun sa umba hanye, wara pada ma hi Petrus. Wara, 'Hanye tulak dahulu teka naun hampi Galilea. Hang yaru naun sagar kadinung hanye, kala sa haut nawarani ma naun.' " 16:8 Balalu here kaluar teka pasaran yiru palus nempat daya embah nelang takut. Here puang iwara inun-inun ma hie-hie, daya takut. 16:9 Kawan wawei yiru tulak nunung hi Petrus anri kawan hengauni, balalu nyarita anri imbe katuluh sa haut nawara ma here daya ulun muda yiru. Udi yiru, Yesus raerai itetei kawan ulun sa umba hanye iwara kabar teka timur ma barat kabar sa maeh nelang kalalawah neu salamat sa kalalawah. Udi Yesus kaelan welum mulek teka pampatei, kaayat subuh hang anrau Minggu, hanye palanungkai nantarang tenga ma hi Maria Magdalena. (Teka hi Maria Magdalena yiru suah Yesus ngaluar pitu roh jahat.) 16:10 Maka hi Maria Magdalena balalu tulak iwara kajadian yiru ma kawan hengau Yesus, sa ganjah mahanang atei nelang nungkau. 16:11 Kude tawuk here karengei Yesus welum, nelang hi Maria haut kadinung hanye here puang parisaya. 16:12 Udi yiru Yesus nantarang tenga ma rueh kaulun ulun sa umba hanye anri sara lain. Yiru jari tawuk rueh kaulun yiru rahat takia ma isa tumpuk. 16:13 Balalu here miulek palus iwara hal yiru ma here lainni. Kude here puang parisaya. 16:14 Akhirni, Yesus nantarang tengani ma kasawalas kaulun ulun sa umba hanye, tawuk here rahat kuman. Hanye nagur here daya here kurang kaparisayaan nelang kajut karas atei hampe puang parisaya ma kawan ulun sa here raerai haut kadinung Yesus haut welum. 16:15 Balalu Yesus kaeau ma here, "Hulu kia ma katuluh dunia nelang wara Kabar Maeh teka Alatalla yiru ma katantuluh ulun murunsia. 16:16 Ulun sa puang parisaya sagar nahukum. Kude ulun sa parisaya nelang nabaptis, sagar salamat. 16:17 Jari bukti neu here parisaya, kawan ulun yiru sagar ngusir roh jahat makai ngaranku; here sagar bapaner makai kawan basa sa puang here kataru. 16:18 Amun here negei anipe atawa nguut rasun, here puang sagar silaka. Amun here hanrapak tangan hang ambau kawan ulun sakit, kawan ulun yiru sagar ware." 16:19 Udi Tuhan Yesus bapaner anri here, hanye mihemuk ma surga. Hang yaru hanye marentah baya anri Alatalla. 16:20 Maka kawan ulun sa umba hanye tulak palus iwara Kabar teka Alatalla ma awe-awe. Kamulek Tuhan pada umba bagawi baya anri here nelang mambuktini itetei kawan kaajaiban inun sa nawara here yiru tuu.

Lukas 1

1:1 Teofilus sa maeh budi, Rama ulun haut ngakali nyurat anri taatur neu kawan kajadian sa haut jari hang penah takam. 1:2 Here nyurat sameh kala sa nasarita ma takam daya kawan ulun sa kadinung raerai kawan kajadian yiru teka pamulaanni, balalu iwara kabar yiru. 1:3 Udi aku anri bahimat nyalidik katuluhni yiru teka pamulaanni, aku nganggap patut nampan nyurat isa laporan sa tasusun maeh ma hanyu. 1:4 Aku ngulah yiru, nampan hanyu karasa batantu inun sa haut naajar ma hanyu samula kapinuu. 1:5 Tawuk hi Herodes jari raja daerah Yudea, naan erang kaulun imam bangaran hi Zakaria. Hanye tamasuk babuhan kawan imam Abia. Daranganni bangaran hi Elizabet, pada katurunan imam. 1:6 Pamelum here rueh pana darangan yiru ngampi sanang atei Alatalla. Kararuehni nampalus katuluh parentah nelang hukum Tuhan anri sagalis-galisni. 1:7 Here puang uweng anak daya hi Elizabet tamanang nelang here kararuehni haut matueh. 1:8 Hang hinra anrau, tawuk babuhan Abia kaiyuh giliran, hi Zakaria nampalus tugas kala imam hang hadapan Alatalla. 1:9 Makai undian, kala biasa naulah daya kawan imam, hi Zakaria natutui neu masuk mawuang Lewu Tuhan balalu nutung kamanyan. 1:10 Parahatan upasara nutung kamanyan natampalus, ulun rama badoa hang luar. 1:11 Hang tawuk yiru malekat Tuhan nantarang tengani ma hi Zakaria. Malekat yiru minri hang tiba tuhi kawan meja unengan nutung kamanyan. 1:12 Tawuk hi Zakaria kadinung malekat yiru, hanye embah nelang takut. 1:13 Kude malekat yiru kaeau, "Ada takut, Zakaria! Alatalla haut nyanrengei doanu. Darangannu hi Elizabet sagar ngayaan erang kaulun iya upu. Hanyu harus ngampungaran hanye hi Yohanes. 1:14 Hanyu sagar arai tatuu nelang rama ulun sagar mihewu-miharui amun iya yiru yati nakayaan! 1:15 Hanye sagar jari ulun hante manyu paninungan Tuhan, nelang hanye puang sagar nguut anggur atawa minuman keras. Nuku hengka nakayaan hanye sagar mahuang Roh Alatalla. 1:16 Rama ulun Israel sagar naayakni mulek nunung Alatalla, Tuhan here. 1:17 Hanye sagar jari saruhan Tuhan sa mansing nelang bakuasa kala hi Elia. Hanye sagar ngampi damai nangkaeh ambah anri anak, nelang ulun sa puang ngalut nuu sagar napimpin dayani mulek ma lalan pikiran sa mawitu bujur. Anri kala yiru hanye nyadia isa umat sa patut ma Tuhan." 1:18 "Kala awe aku tau karasa hal yiru sagar jari?" tunti Zakaria ma malekat yiru. "Aku haut matueh, nelang daranganku pada haut matueh." 1:19 Malekat yiru nuing, "Aku yiti hi Gabriel. Aku malayanni Alatalla nelang hanye sa nunyu aku nampe kabar yiti ma hanyu. 1:20 Inun sa naeauku, sagar jari hang tawukni. Kude daya hanyu puang parisaya, hanyu die puang tau pantane; hanyu sagar muna hampe inun sa naeauku yiti tulus." 1:21 Hang tawuk yiru ulun rama magun nganrei hi Zakaria. Here wauh wuah inun hanye kala yiru lawahni hawuang Lewu Tuhan. 1:22 Tawuk hanye kaluar, hanye puang tau pantane lagi anri here. Hanye santar ngami isyarat makai tanganni, nelang tatap muna. Balalu ulun rama kataru himat hanye haut kadinung isa paninungan hawuang Lewu Tuhan. 1:23 Dami haut galis tawuk tugasni hang Lewu Tuhan, hi Zakaria balalu mudi ma lewuni. 1:24 Puang hampe lawah udi yiru, hi Elizabet daranganni mihawuntung, balalu bakurung hang lewu dime wulan lawahni. 1:25 Hanye kaeau, "Akhirni Tuhan ngarawah aku nelang muhut pihinaku." 1:26 Tawuk hi Elizabet haut mihawuntung enem wulan, Alatalla nunyu malekat Gabriel tulak ma Nazaret, isa tumpuk hang daerah Galilea. 1:27 Gabriel nautus nunung erang kaulun wawei bujang paruna, bangaran hi Maria. Wawei bujang paruna yiru haut batunangan anri kaulun bangaran hi Yosef, turunan Raja Dawid. 1:28 Malekat yiru hawi nunung hi Maria palus kaeau, "Tabe, hanyu sa naberkat Tuhan anri sara sa istimewa! Tuhan baya anri hanyu!" 1:29 Karengei lengan malekat yiru hi Maria embah, hampe hanye itunti hawuang ateini inun maksud lengan tabe yiru. 1:30 Maka malekat yiru kaeau ma hanye, "Ada takut, Maria, daya hanyu nakatujuen atei Alatalla. 1:31 Hanyu sagar mihawuntung nelang ngayaan erang kaulun iya, sa harus hanyu ngampungaranni Yesus. 1:32 Hanye sagar jari hante mulia nelang sagar naantuh Anak Alatalla sa Panga Ambau. Tuhan Alatalla sagar ngulah hanye jari raja kala Raja Dawid, datu-ninini. 1:33 Hanye sagar marentah kala raja hang ambau katurunan Yakub hampe kalalawahni. Karajaanni puang sagar jumpuh." 1:34 "Kude aku magun bujang paruna," eau Maria ma malekat yiru, "kala awe hal yiru tau jari?" 1:35 Malekat yiru nuing, "Roh Alatalla sagar hawi ma hanyu, nelang kuasa Alatalla sagar nyalehup hanyu. Yiru sababni iya sa sagar nakayaan yiru sagar naantuh barasis, Anak Alatalla. 1:36 Ingat: hi Elizabet, kula waraganu yiru haut mihuwuntung enem wulan, biar hanye haut matueh nelang ulun kaeau hanye tamanang. 1:37 Daya ma Alatalla puang uweng sa mustahil." 1:38 Balalu hi Maria kaeau, "Aku yiti walah Tuhan; mara jari hang aku kala sa naeau dayanu." Balalu malekat yiru tulak nanan hi Maria. 1:39 Puang lawah udi yiru, hi Maria tulak ma isa tumpuk hang Yudea hang daerah pagunungan. 1:40 Hanye tulak ma lewu Zakaria, tawuk hanye masuk, hanye nampe tabe ma hi Elizabet. 1:41 Dami hi Elizabet karengei lengan tabe Maria, iya hawuang wuntung Elizabet yiru bagarak. Balalu hi Elizabet nakuasai daya Roh Alatalla, 1:42 balalu nerau, "Hanyu sa panga naberkat hengka katuluh kawan wawei! Naberkat iya sa sagar nakayaan dayanu yiru! 1:43 Hie aku yiti hampe ineh Tuhan hawi nunung aku? 1:44 Kala yiru aku karengei lengan tabenu, iya hawuang wuntungku bagarak arai mihewu. 1:45 Sanang marauh hanyu, daya parisaya inun sa naeau Tuhan ma hanyu yiru sagar tulus!" 1:46 Hi Maria kaeau, "Ateiku nawat Tuhan, 1:47 nelang amirueku mihewu-miharui daya Alatalla Panyalamatku. 1:48 Hanye kaitung aku walahni sa hina! Mulai teka itati katuluh bangsa ngantuh aku sanang marauh. 1:49 Daya Alatalla sa ang Uweng Tikas Kuasa nampalus kawan hal sa hante ma aku. Barasis ngaranni. 1:50 Turun-tamurun Tuhan saratang malelo miahi ma ulun sa takut anri hanye. 1:51 Makai tanganni sa mansing hanye ngampi pasai ulun sakah sumbung, nelang ngampi sabak ransana here. 1:52 Kawan raja naampinauni teka takhta nelang ulun hina naenat naampambau. 1:53 Ulun kajuju naampiwisingni makai kawan pikaeh, sa tatau nausir anri tangan lawang. 1:54 Hanye ngarawah Israel walahni, manyu janji sa naulahni anri datu nini takam. 1:55 Tuhan puang ngubah janjini, hanye maeh atei anri hi Abraham nelang anri katurunanni hampe kalalawahni." 1:56 Leu telu wulan lawahni hi Maria muneng baya hi Elizabet, wau hanye mudi ma lewuni. 1:57 Dami hampe wayahni ma hi Elizabet kayaan. Hanye ngayaan erang kaulun iya upu. 1:58 Kawan tatangga anri kula waragani karengei tuu leha kaehni Tuhan anri hi Elizabet, balalu here pada umba arai baya hanye. 1:59 Tawuk iya yiru baumur walu anrau, here hawi neu nyunat hanye. Here hamen ngampi ngaran iya yiru hi Zakaria ngalut kala ngaran Ambahni, 1:60 kude inehni kaeau, "Puang! Hanye harus naampingaran hi Yohanes." 1:61 "Puang sunah erang kaulun teka kula waraganu bangaran kala yiru," eau here ma hanye. 1:62 Balalu makai isyarat, here nunti ma hi Zakaria manyu bahumni, hie ngaran anakni yiru. 1:63 Hi Zakaria laku isa batu tulis balalu nyurat, "Ngaranni hi Yohanes." Here katuluh mandam. 1:64 Hang tawuk yiru jua hi Zakaria tau pantane lagi palus nawat Alatalla. 1:65 Kawan tatanggani uras takut, nelang kabar yiru tasiar ma katuluh daerah pagunungan Yudea. 1:66 Katuluh ulun sa karengei hal yiru itunti hawuang ateini, "Jari inun iya yiru yati?" Daya Tuhan nyinrah hanye. 1:67 Hi Zakaria, ambah iya yiru, nakuasai daya Roh Alatalla hampe hanye nampe pesen teka Tuhan. Hanye kaeau, 1:68 "Mara takam nawat Tuhan, Alatalla bangsa Israel! Hanye haut hawi ngarawah umatni nelang nyanepah here. 1:69 Hanye ngami ma takam panyalamat sa mansing, turunan Dawid, walahni. 1:70 Sadi hurap itetei kawan nabi pidianni, Tuhan haut ngami janjini 1:71 neu nyalamat takam teka musuh takam nelang teka kuasa kawan ulun sa muar takam. 1:72 Pakai nantarang pikaeh ateini ma laluhur takam, janjini sa barasis yiru sagar natampalusni. 1:73-74 Hanye basumpah anri hi Abraham ambah takam, nelang bajanji neu nyalamat takam teka musuh takam, nampan takam anri puang takut malayanni hanye 1:75 saratang ngampu hanye nelang ngampi sanang ateini salawah umur takam welum. 1:76 Hanyu, u anakku, sagar naantuh nabi Alatalla sa Panga Ambau. Hanyu nautus nahuluan Tuhan pakai nawah lalan ma hanye, 1:77 pakai iwara ma umatni here sagar nasalamat, amun Alatalla haut ngampun kawan dosa here. 1:78 Tuhan takam maeh atei nelang pamiahi; pakai nyalamat takam hanye hawi. Kala mate anrau hulet hang kaiyat anrau, 1:79 kala yiru hanye ngami piraaini ma katuluh ulun sa welum hang piieng nelang katakuten. Hanye nganyak takam hang lalan sa nuju kadamaian." 1:80 Anak Zakaria yiru batambah hante nelang batambah kuat rohni. Hanye muneng hang padang gurun, hampe wayahni hanye nantarang tengani ma bangsa Israel.

Lukas 2

2:1 Hang tawuk yiru Kaisar Agustus marentah nampan katuluh waraga nagara Karajaan Roma mandaftar diri neu sensus. 2:2 Sensus sa palanungkai yiti natampalus tawuk hi Kirenius jari gubernur daerah Siria. 2:3 Katuluh ulun hang tawuk yiru tulak hampi tumpukni maisasaan, nampan nadaftar. 2:4 Hi Yosef pada tulak teka Nazaret hang Galilea, ma Betlehem hang Yudea, unengan Raja Dawid nakayaan; daya hi Yosef teka turunan Dawid. 2:5 Hi Yosef mandaftar diri sinrah hi Maria tunanganni, sa rahat mihawuntung. 2:6 Tawuk here hang Betlehem hampe wayahni ma hi Maria kayaan. 2:7 Hanye ngayaan erang kaulun iya upu, anakni sa taraulu. Anak yiru nabungkusni makai kain, balalu naelahni hawuang dulang sa mahuang riumi; daya here puang kahaba unengan manginap. 2:8 Hang malem yiru naan kawan pakatik rahat nyaga kawan babirini hang padang rikut hang daerah yiru. 2:9 Salenga malekat Tuhan nantarang tenga ma here, nelang sahaya maraai teka Tuhan nyiar ngampi raai here, balalu here takut tatuu. 2:10 Kude malekat yiru kaeau, "Ada takut! Daya aku hawi nginsing kabar maeh ma naun -- kabar sa tuu-tuu ngampi raai katuluh ulun. 2:11 Anrau yiti hang tumpuk Dawid haut nakayaan Raja Panyalamat naun hanyeyiru Kristus, Tuhan. 2:12 Iti tandani: Naun sagar panalu erang kaulun genda nabungkus makai kain, nelang mangkading hawuang dulang." 2:13 Salenga malekat yiru nasinrah rama malekat lain, sa nawat Alatalla. Here kaeau, 2:14 "Tawat Alatalla hang langit sapanga ambau! Nelang kasanangen ma murunsia hang ambau tane sa ngampi sanang atei Tuhan!" 2:15 Dami udi kawan malekat nanan here nelang mulek ma surga, kawan pakatik yiru kaeau anri sameh here, "Mara takam hampi Betlehem lepuh ninung kajadian sa jari yiru, sa nawara Tuhan ma takam." 2:16 Here hinang tulak, balalu panalu hi Maria anri hi Yosef, baya genda yiru sa rahat mangkading hawuang dulang. 2:17 Tawuk kawan pakatik kadinung genda yiru, here nyarita inun sa nawara kawan malekat neu genda yiru. 2:18 Katuluh ulun mandam karengei sarita kawan pakatik yiru. 2:19 Kude hi Maria nyimuh katuluh yiru hawuang ateini nelang ngunuanni. 2:20 Kawan pakatik yiru mulek hampi padang rikut nelang nawat nante Alatalla, daya katuluh sa haut rengei nelang dinung here, pas kala sa nawara daya malekat. 2:21 Dami haut baumur walu anrau, iya yiru nasunat. Palus here ngampi ngaran hanye Yesus, ngaran sa naami malekat ma hanye dahulu teka hanye naihuwuntung daya inehni. 2:22 Hampe wayahni hi Yosef anri hi Maria nampalus hadat ibarasis manyu hukum Moses. Jari here nginsing iya yiru ma Yerusalem neu nasarah ma Tuhan. 2:23 Daya hawuang hukum Tuhan nasurat kala yiti, "Tatiap iya upu sa taraulu harus nasarah ma Tuhan." 2:24 Here pada bamaksud nyarah parapah, hanyeyiru erang pasang burung kuku atawa rueh kaukui wurung dara sa muda, kala sa haut natukas hawuang Hukum Tuhan. 2:25 Hang tawuk yiru hang Yerusalem naan erang kaulun bangaran hi Simeon. Hanye ulun maeh, sa takut ma Alatalla nelang ganjah nganrei wayahni Alatalla nyalamat Israel. Roh Alatalla nyinrah hanye, 2:26 nelang Roh Alatalla haut iwara ma hanye himat hanye puang sagar matei amun huan kadinung Raja Panyalamat sa najanji daya Tuhan. 2:27 Hi Simeon naayak daya Roh Alatalla, masuk ma Lewu Tuhan. Hang tawuk yiru hi Yosef anri hi Maria nginsing Yesus sa lagi rumis yiru masuk neu nampalus upasara sa naparentah daya hukum agama. 2:28 Maka hi Simeon ngalap iya yiru palus ngantung hanye, balalu nawat Alatalla, 2:29 "Itati, Tuhan, hanyu haut nampalus janjinu. Elahni walahnu yiti matei anri ranai. 2:30 Daya makai mateiku raerai aku haut kadinung Panyalamat sa teka hanyu. 2:31 Panyalamat yiru haut nasadianu ma katantuluh bangsa: 2:32 kala piraai sa ngampi raai lalan ma kawan bangsa sa lain, nampan hawi nunung hanyu; hanyeyiru piraai sa nginsing kahormatan ma ulun Israel." 2:33 Ambah anri ineh iya yiru mandam karengei inun sa naeau daya Simeon neu iya here. 2:34 Hi Simeon mamberkat here nelang kaeau ma hi Maria, ineh iya yiru, "Iya yiti haut napidi daya Alatalla pakai ngabinasa anri pakai nyalamat rama ulun Israel. Hanye sagar jari tanda teka Alatalla, sa sagar nalawan daya ulun rama, 2:35 maka daya kala yiru uras tabungkar inun sa hawuang atei here. Kahanangen atei sagar namatan ateinu kala nasuduk makai padang." 2:36 Naan pada erang kaulun nabi wawei sa haut matueh tatuu. Ngaranni hi Hana, anak Fanuel, teka bubuhan Asyer. Udi narangan pitu taun, 2:37 hi Hana walo, nelang itati hanye baumur walumpulu epat taun. Hanye puang suah nanan Lewu Tuhan. Kaanrau kamalem hanye sumbayang hang yiru ma Alatalla anri badoa nelang puasa. 2:38 Pas hang tawuk yiru pada hanye hawi, balalu nawat Alatalla nelang pantane kaeau neu iya yiru ma katantuluh ulun sa nganrei wayahni Alatalla mambebas Yerusalem. 2:39 Udi hi Yosef anri hi Maria nampalus katuluh sa nawajib daya Hukum Tuhan, here mudi ma Nazaret hang Galilea. 2:40 Iya yiru magin batambah hante nelang tingkas. Nelang hanye pintar maharati nelang tuu-tuu nasinta daya Alatalla. 2:41 Tiap taun ulun matueh Yesus tulak ma Yerusalem lepuh umba Pesta Paskah. 2:42 Tawuk Yesus baumur dua walas taun, here tulak ma pesta yiru kala biasa. 2:43 Dami pesta yiru luput here mudi, kude Yesus, iya yiru, magun muneng hang Yerusalem, ineh ambahni puang karasa. 2:44 Here minda hanye haut umba baya anri rombongan. Haut erang anrau here takia, dami kariwe wau here ngantilau hanye hang padang kula waraga nelang kawan ulun kapatuhen here. 2:45 Kude here puang kahaba hanye, balalu here mulek ma Yerusalem ngantilau hanye. 2:46 Udi telu anrau ngantilau, here kahaba hanye hawuang Lewu Tuhan. Hanye rahat maharung nyanrengei kawan guru agama nelang nuing wahai tuntian. 2:47 Katuluh ulun sa karengei hanye wauh daya kapintarenni nuing. 2:48 Ulun matuehni pada wauh kadinung hanye. Inehni kaeau ma hanye, "U anak, wuah inun hanyu ngulah kala yiti anri kami? Ambahnu anri inehnu gupuh ngantilau hanyu!" 2:49 Yesus nuing, "Wuah inun hi ambah anri hi ineh ngantilau aku? Inun hi ambah anri hi ineh puang karasa sa aku harus naan hawuang Lewu Ambahku?" 2:50 Kude here puang kataru lengan tuing Yesus yiru. 2:51 Udi yiru Yesus mudi sinrah here ma Nazaret, nelang ngalut nuu ma here. Katuluh hal yiru nasangkeleh daya inehni hawuang ateini. 2:52 Yesus magin batambah hante nelang batambah pintar maharati, nelang nasinta daya Alatalla pada nakasinnien daya murunsia.

Lukas 3

3:1 Hang taun kalima walas teka pamarentahan Kaisar Tiberius, Pontius Pilatus jari gubernur hang Yudea, nelang hi Herodes marentah hang Galilea. Hi Filipus, pulaksanai wat Herodes marentah hang wilayah Iturea anri Trakhonitis, nelang hi Lisanias marentah hang Abilene. 3:2 Sa manjabat jari imam hante hanyeyiru hi Hanas anri hi Kayafas. Hang taun yiru Alatalla bapaner anri hi Yohanes, anak Zakaria hang padang gurun. 3:3 Balalu hi Yohanes tulak maawe-awe hang litar daerah Hungei Yordan nelang nampe kabar teka Alatalla. Hi Yohanes nanterau, "Ware batobat teka kawan dosa naun nelang naun harus nabaptis, nampan Alatalla ngampun naun." 3:4 Yiru manyu kala sa nasurat hawuang buku Nabi Yesaya: "Naan ulun naterau-terau hang padang gurun, 'Sadia lalan ma Tuhan, sanrata lalan ma hanye. 3:5 Tatiap leba patut natimbuk, tatiap gunung anri wungkur nasanrata. Lalan sa eluk-ekul patut nakawitu, nelang lalan sa geung-munggu nasanrata. 3:6 Kawan ulun hang litar dunia sagar kadinung Alatalla nyalamat murunsia!' " 3:7 Rama ulun hawi nunung hi Yohanes nampan nabaptis. Hi Yohanes kaeau ma here, "Naun ulun jahat! Hie sa kaeau naun tau lapas teka hukuman Alatalla udi ati? 3:8 Tantarang makai pagawian naun sa naun tuu haut batobat teka kawan dosa naun! Ada naun ngunu kaeau hi Abraham hanyeyiru datu nini naun. Itung: Teka kawan watu yiti Alatalla sika sanggup ngulah katurunan ma hi Abraham! 3:9 Kapak haut nasadia pakai neweng kakau wua hampe ma kawan wakatni. Tatiap kakau sa puang bahasil mua maeh sagar nateweng palus naumpe mawuang matei apui." 3:10 "Jari, inun sa harus naulah kami?" tunti kawan ulun yiru ma hi Yohanes. 3:11 Hi Yohanes nuing, "Ulun sa uweng rueh kalamar baju, harus ngami erang kalamar ma sa puang uweng baju nelang sukat ulun sa uweng anakuta, harus mambagini." 3:12 Kawan tukang tagis pajak pada hawi nunung hi Yohanes nampan nabaptis. Here nunti, "Guru, inun sa harus naulah kami?" Hi Yohanes nuing, 3:13 "Ada nagis labis wahai teka ala sa haut natukas." 3:14 Naan pada parajurit nunti, "Kala awe anri kami? Inun sa harus naulah kami?" Hi Yohanes nuing, "Ada nipu ngakal hie-hie nelang ada hanrampas duit anri ngulah dawaan palasu. Sukupleh anri gajehnu!" 3:15 Hang tawuk yiru ulun rama mulai itunti, inun hi Yohanes Raja Panyalamat sa naanrei here? 3:16 Daya yiru hi Yohanes kaeau ma here katuluh, "Aku mambaptis naun makai ranu, kude die sagar hawi sa labis hante teka aku. Pakai nguka tadi sapatuni aku sika puang patut. Hanye sagar mambaptis naun makai Roh Alatalla nelang apui. 3:17 Hang tanganni naan daharu pakai ngitap katuluh pareini hampe barasis. Parei sagar nakumpulni hawuang wirang, kude katuluh ape sagar natutungni hawuang apui sa puang tau pare!" 3:18 Kala yiru hi Yohanes ngami nasehat ma ulun rama makai wahai masam sara, tawuk hanye iwara Kabar Maeh. 3:19 Kude hi Herodes, panguasa hang Galilea, natagur daya Yohanes neu parkawinanni anri hi Herodias, darangan pulaksanaini, nelang neu katuluh kajahaten lain sa haut naulahni. 3:20 Kude hi Herodes likan nambah kawan kajahatenni anri namasuk hi Yohanes mawuang panjara. 3:21 Dami udi katuluh ulun yiru nabaptis, Yesus pada nabaptis. Tawuk hanye rahat badoa, langit pauka, 3:22 nelang Roh Alatalla minau ma ambau hanye sarupa kala wurung dara. Balalu naan rengei lengan Alatalla kaeau, "Hanyu anakku sa nasintaku. Hanyu ngampi sanang ateiku." 3:23 Hang tawuk Yesus nuku pagawianni, hanye baumur leu telumpulu taun. Manyu eau ulun, hanye anak Yosef, anak Eli, 3:24 anak Matat, anak Lewi, anak Malkhi, anak Yanai, anak Yosef, 3:25 anak Matica, anak Amos, anak Nahum, anak Hesli, anak Nagai, 3:26 anak Maat, anak Matica, anak Simei, anak Yosekh, anak Yoda, 3:27 anak Yohanan, anak Resa, anak Zerubabel, anak Sealtiel, anak Neri, 3:28 anak Malkhi, anak Adi, anak Kosam, anak Elmadam, anak Er, 3:29 anak Yesua, anak Eliezer, anak Yorim, anak Matat, anak Lewi, 3:30 anak Simeon, anak Yehuda, anak Yosef, anak Yonam, anak Elyakim, 3:31 anak Melea, anak Mina, anak Matata, anak Natan, anak Dawid, 3:32 anak Isai, anak Obed, anak Boas, anak Salmon, anak Nahason, 3:33 anak Aminadab, anak Admin, anak Arni, anak Hezron, anak Peres, anak Yehuda, 3:34 anak Yakub, anak Ishak, anak Abraham, anak Terah, anak Nahor, 3:35 anak Serug, anak Rehu, anak Peleg, anak Eber, anak Salmon, 3:36 anak Kenan, anak Arpakhsad, anak Sem, anak Nuah, anak Lamekh, 3:37 anak Metusalah, anak Henokh, anak Yared, anak Mahalaleel, anak Kenan, 3:38 anak Enos, anak Set, anak Adam, anak Alatalla.

Lukas 4

4:1 Yesus mahuang Roh Alatalla hang tawuk hanye nanan Hungei Yordan. Roh Alatalla nganyak hanye ma padang gurun. 4:2 Hang yiru hanye napurija daya Iblis epat pulu anrau lawahni. Salawah yiru, hanye puang uweng nguta inun-inun. Balalu hang akhirni hanye kaingkam kajuju. 4:3 Iblis kaeau ma hanye, "Angneh, hanyu Anak Alatalla? Hayu, huyu watu yiti jari rote." 4:4 Yesus nuing, "Hawuang Surat Barasis nasurat, 'Murunsia puang tau welum ekat teka rote.' " 4:5 Balalu Iblis nginsing Yesus ma unengan sa ambau, balalu erang kapangitup matei, Iblis nutui ma hanye katuluh karajaan hang dunia. 4:6 "Katuluh kakuasaan anri katatauen, yiti sagar nasarahku ma hanyu," eau Iblis ma Yesus, "Daya katuluhni haut naami ma aku nelang aku tau ngamini ma hieleh sa aku hamen ngami. 4:7 Katuluh yiru sagar jari miliknu, amun hanyu ijuku nyambah aku." 4:8 Yesus nuing, "Hawuang Surat Barasis nasurat, 'sambah Tuhan Alatallanu nelang layanni hanye.' " 4:9 Balalu Iblis nginsing Yesus ma Yerusalem palus ngandak hanye hang ambau punsak Lewu Tuhan balalu kaeau ma hanye, "Angneh, hanyu Anak Alatalla? Hayu, itun teka yiti! 4:10 Daya hawuang Surat Barasis nasurat, 'Alatalla sagar nunyu kawan malekatni nyaga hanyu mamaeh.' 4:11 Nelang pada, 'Kawan malekat sagar nyambut hanyu makai tangan here, nampan peenu sika puang pahantuk watu.' " 4:12 Yesus nuing, "Hawuang Surat Barasis nasurat, 'Ada murija Tuhan Alatallanu.' " 4:13 Dami udi Iblis taduh murija Yesus makai kawan masam sara, hanye nanan Yesus nelang nganrei tawuk sa maeh. 4:14 Udi yiru Yesus miulek ma Galilea; balalu hanye nakuasai daya Roh Alatalla. Kabar neu dirini tasiar ma katuluh daerah yiru. 4:15 Hanye ngajar hang kawan lewu sumbayang, balalu katuluh ulun nawat hanye. 4:16 Yesus tulak kamulek ma Nazaret, unengan nante-ngambau hanye. Hang anrau Sabat, manyu kabiasaanni hanye tulak ma lewu sumbayang. Hanye minri neu mambasa Surat Barasis, 4:17 balalu naami ma hanye buku Nabi Yesaya. Hanye nguka walunan buku yiru, balalu habani ayat yiti, 4:18 "Roh Tuhan naan hang aku, daya hanye haut mentahbis aku pakai mambarita Kabar Maeh ma ulun paua. Hanye ngutus aku pakai iwara kabebasan ma ulun tawanan nelang iwara ma ulun pehe here sagar ware; nampan mambebas ulun tatindas 4:19 nelang iwara haut hampe wayahni Tuhan nyalamat umatni." 4:20 Yesus malun buku yiru kamulek, palus ngampudini ma patugas, balalu maharung. Katuluh ulun hawuang lewu ibadat yiru ninung hanye. 4:21 Balalu Yesus mulai pantane ma here, kala yiti, "Kawan ayat Surat Barasis yiti hang anrau yiti haut tulus hang tawuk naun nyanrengeini." 4:22 Kawan lengan sa naeauni maeh tatuu, hampe here mandam palus ngaruuh hanye. Here kaeau, "Angneh hanye yiti anak Yosef?" 4:23 Balalu Yesus kaeau ma here, "Himat naun sagar makai paribasa yiti nadap aku, 'Dokter, samare tenga dirinu raerai. Kaajaiban sa rengei kami naulahnu hang Kapernaum, ulah pada hang tumpuk natatnu raerai.' " 4:24 Yesus kaeau kamulek, "Itung, puang uweng nabi sa nahormat hang tumpuk natatni raerai. 4:25 Kude rengeileh: hang jaman Elia, tawuk puang uweng uran salawah telu satengah taun, balalu juju-lau tamam tuu hang litar daerah. Hang tawuk yiru rama kawan walu hang Israel. 4:26 Biar kala yiru, Alatalla puang nunyu hi Elia tulak nunung sunah erang kaulun teka kawan walu yiru malengkan ekat nunung erang kaulun walu hang Sarfat hang daerah Sidon. 4:27 Kala yiru pada hang jaman Nabi Elisa naan rama ulun hang Israel sa bakadan, kude puang sunah erang kaulun teka here sa nasamare, ekat hi Naaman ulun Siria yiru." 4:28 Katuluh ulun hang lewu sumbayang yiru sangit tuu tawuk karengei hal yiru. 4:29 Here minri balalu ngusir Yesus ma luar tumpuk, palus nginsing hanye ma riring gunung, hang unengan tumpuk here nabangun. Here ngunu nyuun hanye mawuang geung. 4:30 Kude Yesus ikalihik hang penah ulun rama yiru balalu tulak. 4:31 Udi yiru Yesus tulak ma tumpuk Kapernaum hang Galilea. Hang yaru hanye ngajar kawan ulun hang anrau Sabat. 4:32 Here mandam kadinung sarani ngajar, daya hanye bapaner anri bapangaruh. 4:33 Hang yiru hang lewu sumbayang naan erang kaulun sa nakuasai daya roh jahat. Ulun yiru ikakehet nerau, 4:34 "U Yesus, ulun Nazaret, inun sa hamen naulahnu ma kami? Hanyu hawi lepuh ngabinasa kami? Aku karasa hie hanyu: hanyu utusan sa barasis teka Alatalla!" 4:35 "Suni!" pisuh Yesus ma roh jahat yiru, "Kaluar teka ulun yiti!" balalu roh jahat yiru manting ulun yiru hang hadapan here katuluh, udi yiru hanye kaluar teka ulun yiru anri puang ngahanangen hanye. 4:36 Katuluh ulun wauh, palus kaeau anri sameh here, "Tuu tamam kawan lenganni. Daya makai pangaruh anri kuasa, hanye marentah kawan roh jahat kaluar, balalu here pada kaluar!" 4:37 Balalu kabar neu Yesus tasiar litar hang wilayah yiru. 4:38 Yesus nanan lewu sumbayang yiru, balalu tulak ma lewu Simon. Kasian Simon sa wawei ganjah mekum, balalu kawan ulun yiru iwara hal yiru ma Yesus. 4:39 Yesus tulak ma unengan paanrean ulun yiru, balalu ngusir ekumni yiru. Ekum yiru wawai, balalu kasian Simon sa wawei yiru palus ambuan balalu malayanni here. 4:40 Tawuk mate anrau haut leteng, katuluh ulun hawi nunung Yesus nginsing kawan pulaksanaini sa ngaret kawan masam panyakit. Yesus hanrapak tanganni hang ambau here tiap tenga here palus nyamare here. 4:41 Kawan roh jahat pada kaluar teka rama ulun, nelang anri lengan mehet kaeau, "Hanyu Anak Alatalla!" Kude Yesus misuh here nelang puang kalewa here bapaner, daya here karasa samula hanye Raja Panyalamat. 4:42 Hang tawuk mate anrau mulai hulet Yesus nanan tumpuk yiru balalu tulak ma isa unengan suni. Ulun rama mulai ngantara hanye, balalu here panalu hanye, here ngulah akal nampan hanye puang nanan here. 4:43 Kude Yesus kaeau, "Kabar Maeh neu kala awe Alatalla marentah harus aku iwara pada hang kawan tumpuk lain, daya neu yiru Alatalla ngutus aku ma dunia." 4:44 Daya sabab yiru Yesus bakhotbah hawuang kawan lewu sumbayang hang litar tane Yudea.

Lukas 5

5:1 Hang hinra tawuk, Yesus minri hang iring Danau Genesaret. Ulun rama bakajal neu nyanrengei Kabar teka Alatalla. 5:2 Yesus kadinung naan rueh jukung hang iring danau yiru; kawan ulun pangenah haut minau teka jukung yiru nelang rahat mui lunta here. 5:3 Yesus sungkat ma isa jukung, hanyeyiru jukung wat Simon, balalu nunyu hi Simon nyuun jukungni yiru lawit butit teka pampang. Yesus maharung hawuang jukung yiru balalu ngajar ulun rama. 5:4 Dami luput ngajar, hanye kaeau ma hi Simon, "Wehei ma unengan sa lalem, timbai luntanu ngaiyuh kenah." 5:5 "Guru," tuing Simon, "erang malem tungkas kami bahimat bagawi, kude puang kaiyuh inun-inun! Kude daya hanyu nunyu, maraleh; aku nimbai lunta lagi." 5:6 Udi here nimbai lunta, here kaiyuh kenah wahai tatuu hampe lunta here mulai sitat. 5:7 Daya yiru here laku karawah anri kawan hengau here hang jukung lain. Kawan hengau here yiru hawi balalu here sameh-sameh ngisi rueh jukung yiru penu anri kenah hampe kawan jukung yiru sarat. 5:8 Tawuk hi Simon kadinung yiru, hanye ijuku hang hadapan Yesus, balalu kaeau, "Tanan aku, Tuhan! Daya aku ulun badosa!" 5:9 Hi Simon anri katuluh ulun sa baya hanye wauh kadinung wahai kenah iyuh here. 5:10 Kala yiru pada anri kawan hengau Simon, hanyeyiru hi Yakobus anri Yohanes, kawan anak Zebedeus. Yesus kaeau ma hi Simon, "Ada takut! Hengka itati hanyu sagar jari tukang malunta murunsia." 5:11 Hi Simon anri kawan hengauni narik kawan jukung yiru ma iring pampang, balalu here nanan katuluhni, palus umba Yesus. 5:12 Hang hinra anrau, Yesus naan hang isa tumpuk. Hang yaru naan erang kaulun upu sa hang tengani penu anri kadan. Tawuk hanye kadinung Yesus, hanye ijuku hang hadapanni nelang ilaku, "Guru, amun hanyu hamen, hanyu tau nyamare aku!" 5:13 Yesus nyambe ulun yiru nelang kaeau, "Aku hamen, hayu ware!" Tawuk yiru pada panyakitni wawai. 5:14 Balalu Yesus nguring ulun yiru nyarita hal yiru ma hie-hie, eauni, "Hulu nunung imam, laku hanye nampan ngabawilah sa hanyu himat haut ware. Balalu hulu nyarah kurban kala sa naparentah daya Moses, yalah bukti ma ulun katuluh sa hanyu tuu-tuu haut ware." 5:15 Kude kabar neu Yesus magin tasiar maawe-awe, balalu rama ulun hawi neu nyanrengei hanye nampan nasamare teka panyakit here. 5:16 Udi yiru Yesus tulak badoa ma unengan sa suni. 5:17 Hang hinra anrau tawuk Yesus rahat ngajar, naan papire kaulun Farisi baya kawan guru agama maharung hang yiru. Here hawi teka Yerusalem, nelang teka kawan tumpuk hang Galilea anri Yudea. Kuasa Tuhan naan hang Yesus neu nyamare kawan ulun sakit. 5:18 Hang tawuk yiru papire kaulun hawi nginsing erang kaulun lumpuh sa mangkading hang ambau patah. Here ngunu nginsing ulun yiru mawuang lewu nampan tau ngandak hanye hang hadapan Yesus. 5:19 Kude daya ulun rama tuu hang yaru, here puang kaiyuh nginsing hanye masuk. Daya sabab yiru here nginrik hanye ma ambau hapau lewu. Balalu here ngungkar hapau palus ngului hanye baya anri patahni hang hadapan Yesus ma penah-penah ulun rama yiru. 5:20 Dami Yesus kadinung tuu hante kaparisayaan here, hanye kaeau ma ulun yiru, "Pulaksanai, dosanu haut naampun." 5:21 Kawan guru agama anri kawan ulun Farisi mulai bapaner sameh here, "Hie ulun yiti sa heei mahina Alatalla? Hie sa tau ngampun dosa, amun lain teka Alatalla?" 5:22 Yesus karasa tuntian here. Balalu hanye kaeau, "Wuah inun naun itunti kala yiru hawuang atei naun? 5:23 Saawe sa labis murah, kaeau, 'Dosanu haut naampun', atawa kaeau, 'Ambuan palus takia!'? 5:24 Kude itati aku sagar ngabawilahni ma naun hang ambau tane yiti Anak Murunsia bakuasa neu ngampun dosa." Balalu Yesus kaeau ma ulun lumpuh yiru, "Ambuan, enat undan patahnu, hulu mudi!" 5:25 Anri hinang ulun yiru ambuan hang hadapan here katuluh, balalu ngenat undan patahni, palus mudi nelang nawat Alatalla. 5:26 Here katuluhni mandam tatuu balalu nawat Alatalla. Nelang anri takut, here kaeau, "Ajaib tuu kajadian sa nadinung daya takam anrau yiti!" 5:27 Udi yiru Yesus kaluar balalu kadinung erang kaulun tukang tagis pajak, bangaran hi Lewi, rahat maharung hang kantorni. Yesus kaeau ma hanye, "Umba aku." 5:28 Hi Lewi minri palus nanan ala katuluhni, balalu umba Yesus. 5:29 Udi yiru hi Lewi ngulah pesta hang lewuni ma Yesus. Rama kawan tukang tagis pajak anri ulun lain umba kuman baya anri here. 5:30 Papire kaulun Farisi anri kawan guru agama kaingkam puang sanang, balalu kaeau ma kawan ulun sa umba Yesus, "Wuah inun naun katuluh kuman nguut baya anri tukang tagis pajak baya kawan ulun puang maeh?" 5:31 Yesus nuing, "Ulun sa sehat puang parlu dokter; ekat ulun sa sakit. 5:32 Aku hawi puang lepuh nerau kawan ulun sa nganggap dirini haut maeh, malengkan kawan ulun sa badosa nampan here batobat teka kawan dosa here." 5:33 Papire kaulun kaeau ma Yesus, "Kawan ulun sa umba hi Yohanes anri isa umba ulun Farisi gaha puasa nelang badoa. Kude kawan ulun sa umba hanyu kuman nguut." 5:34 Yesus nuing, "Inun naun tau nunyu kawan tamu puasa hang pesta kawin, salawah pangantin upu magun naan baya here? Batantu puang! 5:35 Kude sagar hampe wayahni pangantin upu yiru naalap teka here. Hang tawuk yiru here sagar puasa." 5:36 Balalu Yesus nyarita ma here rarapisan yiti, "Puang uweng ulun sa nambal baju buruk makai riris kain teka baju wau. Daya hanye nyansitat baju sa buruk yiru. Kamulek kain panambal sa wau yiru puang susuk anri baju sa uhang. 5:37 Kala yiru pada angaan uweng ulun sa nuwe anggur wau mawuang kantung kulit sa uhang, daya anggur wau yiru sagar ngulah sabab kantung yiru puhi. Balalu anggurni manyahanyang, nelang kantungni rusak. 5:38 Anggur sa wau harus nahuwe mawuang kantung sa wau pada. 5:39 Kala yiru pada puang uweng ulun sa hamen nguut anggur wau udi nguut anggur lawah. 'Anggur lawah yiru labis marauh,' eauni."

Lukas 6

6:1 Hang hinra anrau Sabat, tawuk Yesus mitah isa umme gandum, kawan ulun sa umba hanye nguteh gandum. Here ngurukusuk gandum yiru makai tangan, balalu ngutani. 6:2 Papire ulun Farisi kaeau, "Wuah inun naun malangar kawan hukum agama takam anri ngulah sa nauring hang anrau Sabat?" 6:3 Yesus nuing, "Huan suah naun mambasa neu sa naulah daya Dawid, tawuk hanye anri kawan ulun watni kajuju? 6:4 Hanye masuk mawuang Lewu Tuhan balalu ngalap rote sa haut nasarah ma Alatalla, balalu ngutani. Kamulek naamini pada rote yiru ma kawan ulun watni. Padahal manyu hukum agama takam, ekat kawan imam sa iyuh nguta rote yiru." 6:5 Balalu Yesus kaeau, "Anak Murunsia bakuasa hang ambau anrau Sabat!" 6:6 Hang hinra anrau Sabat sa lain, Yesus tulak ngajar hang lewu sumbayang. Hang yiru naan ulun sa tuhi tanganni lumpuh. 6:7 Papire guru agama anri ulun Farisi hamen ngantilau kahalaen Yesus nampan tau mangadu hanye. Balalu here bahimat mambidik inun hanye sagar nyamare ulun hang anrau Sabat. 6:8 Kude Yesus karasa pikiran here. Balalu hanye kaeau ma ulun sa tanganni lumpuh yiru, "Hayu minri hang penah yiti!" Ulun yiru ambuan, balalu minri hang yiru. 6:9 Udi yiru Yesus nunti ma kawan ulun sa naan hang yiru, "Manurut agama, inun sa iyuh naulah takam hang anrau Sabat? Ngulah sa maeh atawa ngulah sa jahat? Nyalamat ulun atawa nyilaka hanye?" 6:10 Yesus ikulik ninung kaliling ma here katuluh, balalu kaeau ma ulun yiru, "Surung tangannu." Ulun yiru nyurung tanganni, palus tanganni balalu ware. 6:11 Kude kawan guru agama anri kawan ulun Farisi yiru sangit tuu, balalu mulai bagurayang neu inun sa tau naulah here nadap Yesus. 6:12 Hang tawuk yiru Yesus mambai ma isa bukit lepuh badoa. Hang yiru hanye badoa ma Alatalla tungkas erang malem. 6:13 Tawuk anrau haut maraai, hanye nerau kawan ulun sa umba hanye, balalu midi dua walas kaulun teka here. Hanye ngampungaran kadua walas kaulun yiru kawan rasul. Here hanyeyiru: 6:14 Hi Simon (sa naantuh pada Petrus), anri hi Andreas pulaksanai Simon; hi Yakobus anri hi Yohanes, hi Filipus anri hi Bartolomeus, 6:15 hi Matius anri hi Tomas, hi Yakobus anak Alfeus, anri hi Simon (sa naantuh Patriot), 6:16 hi Yudas anak Yakobus anri hi Yudas Iskariot sa hanrian jari panghianat. 6:17 Udi yiru Yesus minau teka bukit yiru sinrah baya kawan rasul yiru, balalu tarie minri hang isa unengan sa datar. Hang yiru naan pada rama kawan ulun sa umba hanye sa lain nelang rama pada ulun sa hawi teka maaru-maati hang litar Yudea, Yerusalem, pada kawan tumpuk Tirus anri Sidon sa hang pingir laut. 6:18 Here hawi neu nyanrengei Yesus, nelang nampan nasamare teka kawan panyakit here. Here sa karasukan roh jahat hawi pada palus nasamare. 6:19 Katuluh ulun ngakali ngawir Yesus, daya naan kuasa sa kaluar teka dirini neu nyamare here katuluh. 6:20 Yesus nantau kawan ulun sa umba hanye balalu kaeau, "Tuu sanang naun kawan ulun paua, daya naun ulun wat Alatalla! 6:21 Tuu sanang naun sa itati kajuju; naun sagar natamising! Tuu sanang naun sa itati nungkau; naun sagar kakihi! 6:22 Tuu sanang naun amun nakuar, natampik, nahina nelang napuntaka daya gana Anak Murunsia! 6:23 Kawan nabi hang jaman sadi naulah kala yiru pada. Amun hal yiru naulah pada manaun, wuah naun sanang atei nelang nanrik anri arai, daya hante upa sa nasadia ma naun hang surga. 6:24 Kude silaka naun sa tatau wayah itati; daya naun haut kaingkam kasanangen! 6:25 Silaka naun sa itati wising; daya naun sagar kajuju! Silaka naun sa itati kakihi; daya naun sagar mahanang atei nelang nungkau! 6:26 Silaka naun, amun katuluh ulun nawat naun; daya kala yiru pada datu nini here nawat kawan nabi palasu jaman sadi." 6:27 "Kude ma naun sa nyanrengei aku itati, aku ipesen kala yiti: sinta kawan musuh naun, nelang ulah sa maeh ma ulun sa marikang naun. 6:28 Berkat ulun sa nyapa naun nelang badoa ma ulun sa jahat anri naun. 6:29 Amun ulun nampar pahunu saisa, elahni hanye nampar pahunu sa tuhi pada. Amun jubahnu narampas, ami pada bajunu. 6:30 Amun ulun laku ala inun-inun teka hanyu, ami yiru ma hanye; nelang amun miliknu narampas, ada laku naampudi. 6:31 Ulah ma ulun lain kala inun sa sanabahum naun naulah daya here ma naun. 6:32 Amun naun ekat sinta kawan ulun sa sinta naun, inun jasa naun? Ulun badosa pada sinta kawan ulun sa sinta anri here! 6:33 Kamulek amun naun ngulah ala maeh ekat ma kawan ulun sa ngulah maeh anri naun, inun jasa naun? Ulun badosa ngulah kala yiru pada! 6:34 Nelang amun naun piihau duit ekat ma kawan ulun sa tau ngampudini, inun jasa naun? Ulun badosa pada piihau duit ma ulun badosa, balalu laku kamulek naampudi! 6:35 Saharusni puang kala yiru! Kabalikni naun harus sinta musuh naun nelang ngulah sa maeh ma here. Naun harus piihau, nelang ada harap tau naampudi. Amun kala yiru, upa naun sagar hante nelang naun sagar jari anak Alatalla Sa Panga Ambau. Daya Alatalla maeh atei anri ulun sa puang karasa batarima kasih, nelang anri ulun sa jahat pada. 6:36 Wuah naun uweng ahi lelu kala Ambah naun pada paahi palelu!" 6:37 "Ada mahakimi ulun lain, nampan naun pada ada nahakimi daya Alatalla. Ada nukum ulun lain, nampan naun pada ada nahukum daya Alatalla. Ampun ulun lain, nampan Alatalla pada ngampun naun. 6:38 Ami ma ulun lain, nampan Alatalla pada ngami ma naun; naun sagar narime pangamian jubung sa haut natakar nagunsang pisit ma naun. Daya takaran sa napakai naun ma ulun lain sagar napakai daya Alatalla ma naun." 6:39 Udi yiru Yesus nyarita ma here rarapisan kala yiti, "Amun ulun pehe nganyak ulun pehe sa lain, himat kararuehni sagar lawu mawuang parit. 6:40 Puang uweng ulun sa umba sa labis hante teka guruni. Kude ulun sa umba sa haut tamat paajar, sagar jari sameh kala guruni. 6:41 Wuah inun naun kadinung huai hang matei pulaksanainu, kude balok sa hang mateinu raerai puang naun ngarasa? 6:42 Kalaawe naun tau kaeau ma pulaksanai naun, 'Hayu, pulaksanai, aku ngaluar huai yiru teka mateinu yiru,' kude hang mateinu raerai naan balok sa puang naun kadinung? O ulun sa pura-pura! Kaluar duluni balok sa naan hang mateinu raerai. Wau naun tau kadinung anri tarang balalu tau ngaluar huai teka matei pulaksanainu." 6:43 "Kakau sa nenak puang mua wua sa buruk. Kala yiru pada kakau sa puang nenak puang mua wua sa maeh. 6:44 Tatiap kakau taru teka wuani. Jumpun sa barunrui puang sagar mua wua ara, nelang jubut sa barunrui puang sagar mua wua anggur. 6:45 Ulun sa maeh ngaluar kawan hal sa maeh daya ateini jubung anri pikaeh. Ulun sa jahat ngaluar kawan hal sa jahat daya ateini penu kajahaten. Karana inun sa naantuh daya wawa yiru sa limpar teka atei." 6:46 "Wuah inun naun nerau aku, 'Tuhan, Tuhan,' kude naun puang nampalus inun sa naeauku ma naun? 6:47 Anri hie tau takam ngintur ulun sa hawi nunung aku, nelang nyanrengei lenganku, nelang nampalusni? -- Hayu aku nutuini ma naun --. 6:48 Hanye kala ulun sa tawuk ngambuan lewu ngadi tane lalem-lalem, balalu ngulah pondasini teka watu. Hang tawuk naan baah nelang ranu hungei mipi lewu yiru, lewu yiru puang tau gaguyuh, daya haut naambuan hang ambau pondasi sa maeh. 6:49 Kude ulun sa nyanrengei lenganku nelang puang nampalusni, hanye kala erang kaulun sa ngambuan lewu anri puang bapondasi. amun hebu baah, lewu yiru hinang tumbang; nelang rusakni tamam tatuu!"

Lukas 7

7:1 Dami udi iwara kawan hal yiru ma ulun rama, Yesus tulak ma Kapernaum. 7:2 Hang yaru naan parwira Roma sa uweng walah sa sanasintani tatuu. Walah yiru sakit kai matei. 7:3 Hang tawuk parwira yiru karengei neu Yesus, hanye nunyu papire pamimpin ulun Yahudi tulak nunung hanye lepuh ilaku nampan hanye hawi nyamare walahni. 7:4 Tawuk here hampe Yesus, kawan ulun yiru ilaku tatuu nampan hanye ngarawah parwira yiru. "Parwira yiti patut nakarawah dayanu," eau here ma Yesus, 7:5 "daya hanye sinta bangsa takam nelang haut ngambuan lewu sumbayang ma kami." 7:6 Balalu Yesus tulak sinrah baya here. Tawuk Yesus haut riet hampe hang lewu parwira yiru, parwira yiru ngutus kawan hengauni nunung hanye lepuh iwara, "Puang usah hanyu uyuh-uyuh ma lewuku. Aku puang patut narime hanyu hang lewuku. 7:7 Yiru sababni aku raerai puang heei manalu hanyu. Amileh parentah nampan palayanku ware. 7:8 Daya aku pada tunduk ma parentah atasan nelang hang imbe aku naan pada kawan parajurit sa harus tunduk ma parentahku. Amun aku nunyu erang kaulun parajurit, 'Hulu!' hanye balalu tulak; nelang amun aku kaeau ma sa lain, 'Hayu ma yati!' hanye balalu hawi. Nelang amun aku marentah walahku, 'Ulah yiti!' hanye balalu ngulahni." 7:9 Yesus wauh karengei kalayiru. Hanye ikulik palus kaeau ma ulun rama sa ganjah umba hanye, "Bukan main ulun yiti. Hang padang ulun Israel sika huan suah aku kahaba hanteni kaparisayaan kala yiti!" 7:10 Tawuk kawan ulun sa nahuyu yiru mulek malewu parwira yiru, walah yiru haut ware. 7:11 Puang lawah udi yiru, Yesus tulak ma tumpuk Nain. Kawan ulun sa umba hanye anri ulun rama tulak pada nyinrah hanye. 7:12 Tawuk Yesus hampe hang riet pintu gerbang tumpuk, ulun rama ganjah ngatet bangkai ma luar tumpuk. Sa matei yiru hanyeyiru iya upu, anak tungkan erang kaulun wawei walo. Rama ulun tumpuk nyinrah inehni yiru. 7:13 Tawuk Yesus kadinung wawei yiru, hanye palelu anri hanye balalu kaeau, "Ada hanyu nungkau!" 7:14 Udi yiru Yesus nyanrite gantungan bangkai yiru palus nyambeni. Balalu kawan ulun sa ngantung bangkai yiru tarie. Yesus kaeau, "O pamuda, aku nunyu hanyu ambuan!" 7:15 Pamuda sa haut matei yiru ambuan maharung balalu mulai bapaner. Balalu Yesus manyarah hanye ma inehni. 7:16 Katuluh ulun takut nelang mulai nawat Alatalla. Here kaeau, "Erang kaulun nabi sa hante haut hawi hang penah takam! Alatalla haut hawi neu nyalamat umatni!" 7:17 Kabar neu Yesus yiti tasiar hang litar tane Yudea anri hang daerah sakitarni. 7:18 Kawan ulun sa umba Yohanes iwara ma hi Yohanes katuluh kajadian yiru. Balalu hi Yohanes nerau rueh kaulun ulun sa umba hanye 7:19 balalu nunyu here tulak nunung Tuhan Yesus lepuh nunti, "Inun hanyu ulun sa sagar hawi manyu janji Alatalla, atawa inun kami harus nganrei ulun sa lain?" 7:20 Kararueh ulun sa umba Yohanes yiru tulak nunung Yesus balalu kaeau, "Hi Yohanes pambaptis nunyu kami nunti ma hanyu, inun hanyu ulun sa sagar hawi manyu janji Alatalla, atawa kami harus nganrei ulun lain?" 7:21 Tawuk yiru Yesus nyamare rama ulun, nelang ngusir wahai roh jahat nelang ngulah rama ulun pehe tau kadinung. 7:22 Yesus nuing, "Hulu mulek nunung hi Yohanes nelang wara inun sa rengei nelang dinung naun: ulun pehe kadinung, ulun lumpuh takia, ulun kadanen ware, ulun marengen karengei, ulun matei welum kamulek, nelang Kabar Maeh teka Alatalla nawara ma kawan ulun paua. 7:23 Tuu sanang marauh ulun sa puang uweng tujuan pakai manulak aku." 7:24 Dami udi kawan ulun sa umba Yohanes yiru tulak, Yesus mulai pantane ma ulun rama neu hi Yohanes, eauni, "Naun tulak ma padang gurun lepuh ninung inun? Erang kakau rikut sa natampuh riwut? 7:25 Naun tulak lepuh ninung inun? Erang kaulun sa bapakaian maeh? Kawan ulun sa bapakaian kala yiru nelang sa marauh welum naan hang istana! 7:26 Jari, naun kaluar neu ninung inun? Neu ninung erang kaulun nabi? Kapinuu, likan labis teka erang kaulun nabi. 7:27 Daya hi Yohanes yiru sa nabahum hawuang ayat Surat Barasis yiti, 'Iti utusanku,' eau Alatalla, 'Aku sagar ngutus hanye labis dahulu teka hanyu, nampan hanye nawah lalan ma hanyu!' " 7:28 "Itung," eau Yesus kamulek, "hang dunia yiti puang suah naan ulun sa labis hante teka hi Yohanes Pambaptis. Kude ulun sa pangarumisni hang penah umat Alatalla, labis hante teka hi Yohanes Pambaptis." 7:29 Katuluh ulun pada-tamput kawan tukang tagis pajak-nyanrengei Yesus iwara hal yiru; here yiru kawan ulun sa haut nampalus kawan kabahumen Alatalla nelang hamen nabaptis daya Yohanes. 7:30 Kude kawan ulun Farisi anri kawan guru agama puang hamen narime ransana Alatalla ma diri here. Here puang hamen nabaptis daya Yohanes. 7:31 Balalu Yesus pantane lagi, eauni, "Makai inun aku harus ngintur kawan ulun jaman yiti? Kala inun here? 7:32 Here kala kawan iya sa maharung hang pasar; erang kalompok nerau kalompok sa lain, 'Kami ngampeau lagu kaaraien ma naun, kude naun puang hamen nanrik! Kami manyanyi lagu hanang atei, kude naun puang nungkau!' 7:33 Hi Yohanes Pambaptis hawi-hanye puasa nelang puang nguut anggur -- kude naun kaeau, 'Hanye karasukan setan!' 7:34 Anak Murunsia hawi-hanye kuman nelang nguut-balalu naun kaeau, 'Dinung ulun yiru! Mauruh, ekat ulah tukang mahamui, hengau ulun tukang tagis pajak nelang hengau ulun badosa.' 7:35 Biar kala yiru, kaharatien kapintaren Alatalla babukti teka katuluh ulun sa narimeni." 7:36 Erang kaulun Farisi, bangaran hi Simon, nerau Yesus kuman. Yesus tulak ma lewuni balalu maharung kuman. 7:37 Hang tumpuk yiru naan pada erang kaulun wawei sa welum hawuang dosa. Tawuk hanye karengei Yesus rahat kuman hang lewu ulun Farisi yiru, hanye hawi nelang nginsing isa bakam pualam mahuang minyak marauh enguh. 7:38 Hanye minri hang wading punggung Yesus rite peeni nelang nungkau palus nyamehu pee Yesus makai riu mateini. Udi yiru hanye muhut pee Yesus makai wuluni balalu hanye nyiuk nelang nalui minyak marauh enguh. 7:39 Tawuk ulun Farisi sa nerau Yesus kadinung hal yiru, hanye kaeau hawuang ateini, "Amun ulun yiti nabi, batantu hanye karasa hie wawei yiru sa pahangku hanye, nelang wawei yiru welum hawuang dosa!" 7:40 Balalu Yesus kaeau ma hi Simon, "Simon, naan sa hamen naeauku ma hanyu." "Hiai, Guru," tuing Simon, "wara eleh." 7:41 Yesus kaeau, "Naan rueh kaulun sa bautang ma ulun sa piihau duit. Erang kaulun bautang dime jatuh duit perak, nelang erang kaulun lagi dimem pulu duit perak. 7:42 Kararuehni puang kaiyuh bayar utang yiru, balalu utang here naempas dayani. Nah, hie teka rueh kaulun yiru sa sagar labis sinta anri ulun sa piihau duit yiru?" 7:43 "Aku minda ulun sa panga wahai utang naempas dayani!" tuing Simon. "Bujur eaunu," tuing Yesus. 7:44 Balalu Yesus ninung ma wawei yiru nelang kaeau ma hi Simon, "Hanyu kadinung wawei yiti? Aku hawi ma lewunu, hanyu puang nyadia ranu pakai mui peeku; kude wawei yiti haut ngabarasis peeku makai riu mateini, nelang hanye muhutni makai wuluni. 7:45 Hanyu puang nyambut aku makai siuk, kude wawei yiti puang taduh haut nyiuk peeku teka dami aku hawi ma yiti. 7:46 Hanyu puang nalui minyak ma uluku, kude wawei yiti haut nalui minyak marauh enguh hang peeku. 7:47 Tuu kapinuu: sintani sa hante yiru nantarang himat dosani sa wahai yiru haut naampun! Amun ulun naampun butit, hanye sagar butit sinta pada." 7:48 Balalu Yesus kaeau ma wawei yiru, "Kawan dosanu haut naampun." 7:49 Kawan ulun lain sa maharung kuman baya Yesus balalu kaeau ma sameh here, "Hie ulun yiti hampe tau ngampun dosa?" 7:50 Kude Yesus kaeau ma wawei yiru, "Daya hanyu parisaya ma aku, hanyu nasalamat. Hulu tulak anri damai!"

Lukas 8

8:1 Puang lawah udi yiru, Yesus tulak ma kawan tumpuk anri kawan desa lepuh iwara Kabar Maeh sa Alatalla nuku marentah yalah Raja. Dua walas kawan ulun sa umba hanye pada tulak sinrah hanye. 8:2 Kala yiru pada papire kaulun wawei sa haut nasamare teka roh jahat nelang panyakit. Here yiru hi Maria sa naantuh Magdalena (pitu roh jahat isa haut kaluar teka hanye); 8:3 pada hi Yohana, darangan Khuza, pagawai istana Herodes; hi Susana, nelang rama lagi wawei lain. Makai biaya raerai, here mambantu Yesus anri kawan ulun sa umba hanye. 8:4 Kawan ulun teka papire tumpuk magun hawi nunung Yesus. Tawuk haut rama ulun bakumpul, Yesus nyarita ma here rarapisan kala yiti: 8:5 "Erang kaulun pangume tulak lepuh namur wini. Tawuk hanye rahat mihamur, naan wini sa lawu hang lalan. Meheni nararah ulun nelang kawan lainni patuk wurung. 8:6 Naan pada sa lawu hang tane batu ampar. Hang tawuk palatikni kaluar amulean yiru layu daya taneni karing. 8:7 Naan pada wini sa lawu hang padang rikut barunrui. Rikut barunrui yiru tumbu sinrah anri wini yiru, balalu nawenanni hampe patei. 8:8 Kude naan pada wini sa lawu hang tane sa maeh, balalu tumbu palus mua, wuani jatuh kali lipet." Dami udi nyarita rarapisan yiru, Yesus kaeau, "Amun naan silu, ware sanrengei!" 8:9 Kawan ulun sa umba Yesus nunti ma hanye arati teka rarapisan yiru. 8:10 Yesus nuing, "Naun haut kaiyuh pangamian nampan karasa rasia neu kala awe Alatalla marentah yalah Raja. Kude kawan ulun lain naajar makai rarapisan, nampan here mantaru, kude puang karasa inun sa jari; here nyanrengei, kude puang kataru." 8:11 "Arati rarapisan yiru kalayiti: Wini hanyeyiru lengan Alatalla. 8:12 Wini sa lawu hang lalan ngintur kawan ulun sa nyanrengei lengan yiru. Kude Iblis hawi palus hanrampas kabar yiru teka atei here, nampan here ada parisaya balalu nasalamat. 8:13 Wini sa lawu hang tane batu ampar ngintur ulun sa hang tawuk karengei kabar yiru, narimeni anri sanang atei. Kude kabar yiru puang iwakat hawuang atei here. Here parisaya ekat erang pitus, kude hang tawuk purija hawi, here murtad. 8:14 Wini sa lawu hang jubut barunrui ngintur ulun sa nyanrengei kabar yiru, kude khawatir neu pamelum here nelang hamen welum mewah nelang sanang hang dunia yiti. Katuluhni yiru nawenan here hampe puang uweng wua sa mihak. 8:15 Wini sa lawu hang tane sa maeh ngintur ulun sa nyanrengei kabar yiru, balalu nyimuhni hawuang atei sa maeh nelang jujur. Here tatap batahan hampe kaiyuh wua." 8:16 "Puang uweng ulun sa nuntun palita balalu nutupni makai gantang, atawa ngandakni hang kapit unengan manre. Hanye sagar ngandak palita yiru hang unengan sa ambau, nampan ulun sa masuk tau kadinung raaini. 8:17 Puang uweng sa padina sa puang sagar dinung; nelang puang uweng sa narasia sa puang sagar tabungkar palus lalea rasa. 8:18 Daya yiru pantaru mamaeh inun sa rengei naun. Daya ulun sa watni haut naan, sagar naami labis wahai lagi; kude ulun sa watni puang uweng, butit sa magun naan hang hanye sagar naalap pada." 8:19 Ineh anri kawan pulaksanai Yesus hawi nunung hanye, kude puang kaiyuh manalu hanye daya ulun rama tatuu. 8:20 Balalu naan erang kaulun kaeau ma Yesus, "Guru, ineh baya kawan pulaksanainu naan hang luar. Here hamen panalu anri hanyu." 8:21 Kude Yesus kaeau ma here, "Kawan ulun sa nyanrengei lengan Alatalla nelang nampalusni, here yiru ineh anri kawan pulaksanaiku." 8:22 Hang hinra anrau Yesus baya kawan ulun sa umba hanye sungkat jukung. "Hayu takam tulak ma sabarang danau," eau Yesus ma here. Balalu here palus tulak. 8:23 Tawuk here ganjah balayar, Yesus saanre. Salenga hawi barat mehet nampuh danau yiru. Ranu mulai masuk mawuang jukung, hampe mambahaya here katuluh. 8:24 Kawan ulun sa umba Yesus tulak nunung hanye balalu ngele hanye. Here kaeau, "Guru, Guru, takam silaka!" Yesus ambuan balalu misuh barat anri galumbang sa ganjah igangulun yiru. Barat anri galumbang yiru taduh balalu danau ranai tuu. 8:25 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Wuah inun naun puang parisaya ma aku?" Here balalu wauh nelang takut. Balalu here kaeau anri sameh tenga here, "Hie satuuni ulun yiti hampe ngami parentah ma barat anri galumbang, nelang riwut barat anri galumbang nuu lenganni!" 8:26 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye palus balayar hampe ma daerah Gerasa hang sabarang Danau Galilea. 8:27 Tawuk Yesus mambai ma pampang, erang kaulun upu sa asuk roh jahat hawi nunung hanye. Ulun yiru teka tumpuk. Hanye haut lawah puang hakun bapakaian nelang puang hakun muneng hang lewu. Hanye hamen muneng hang kawan liang watu unengan pasaran. 8:28 Tawuk kadinung Yesus, hanye nantiak balalu ileku hang hadapan Yesus nelang anri lengan mehet kaeau, "Yesus, Anak Alatalla Sa Pangaambau! Inun sa sagar naulahnu ma aku yiti? Aku laku ada hanyu nyiksa aku!" 8:29 Ulun yiru kaeau kala yiru daya Yesus marentah roh jahat yiru kaluar teka hanye. Haut gaha hanye nakuasai daya roh jahat yiru biar hampe kewangun tangan anri peeni haut nahuruk makai rantai nelang hanye najaga bahimat, rantai yiru sika iyuhni nyamitus nelang roh jahat yiru nginsing hanye ma padang pasir. 8:30 Yesus nunti ma ulun yiru, "Hie ngarannu?" "Ngaranku hi 'Legiun,' " tuing ulun yiru-daya rama roh jahat sa haut masuk mawuang tengani. 8:31 Roh jahat yiru ilaku bahimat nampan Yesus ada ngumpe here mawuang Labak Pampatei. 8:32 Rite unengan yiru naan rama tuu iwek rahat ngantilau anakuta hang leba bukit. Kawan roh jahat yiru ilaku tatuu ma Yesus nampan nuyu here masuk mawuang kawan iwek yiru. Yesus balalu satuju. 8:33 Balalu kawan roh jahat yiru kaluar teka ulun yiru palus masuk mawuang kawan iwek yiru. Balalu kawan iwek yiru nempat palus mitun teka iring pampang ambau mawuang danau, udi yiru balalu leteng. 8:34 Dami kawan panyaga iwek yiru kadinung inun sa haut jari. Here nempat balalu iwara kabar yiru hang tumpuk nelang hang desa anri hang sakitarni. 8:35 Balalu kawan ulun rama kaluar neu ninung inun sa jari. Here hawi nunung Yesus, balalu hang yiru here panalu anri ulun sa haut lapas teka kawan roh jahat yiru rahat maharung rite pee Yesus. Hanye haut bapakaian nelang pikiranni haut waras. Here balalu takut. 8:36 Here sa kadinung kajadian yiru nyarita ma ulun rama kala awe sarani ulun yiru nasamare. 8:37 Balalu katuluh panduduk daerah Gerasa yiru ilaku tatuu nampan Yesus nanan unengan yiru, daya here katuluh takut tatuu. Balalu Yesus sungkat majukung ngunu mudi. 8:38 Ulun sa haut lapas teka kawan roh jahat yiru ilaku ma Yesus nampan hanye iyuh umba hanye. Kude Yesus nunyu hanye tulak mudi, 8:39 eauni, "Hulu hanyu mudi palus wara inun sa haut naulah Alatalla ma hanyu." Balalu ulun yiru tulak ma litar tumpuk lepuh iwara, inun sa haut naulah Yesus ma hanye. 8:40 Tawuk Yesus hampe mulek hang sabarang danau, hanye natahalu anri kaaraien daya kawan ulun daya here rahat nganrei pihawianni. 8:41 Balalu hawi erang kaulun kapala lewu sumbayang ma unengan yiru. Ngaranni hi Yairus. Hanye ileku hang hadapan Yesus nelang ilaku tatuu nampan Yesus hawi ma lewuni, 8:42 daya anakni ekat isa wawei sa baumur dua walas taun kai matei. Parahatan Yesus takia ma lewu Yairus, ulun rama mipi hanye teka awe-awe ngawariung hanye. 8:43 Hang penah here yiru naan pada erang kaulun wawei haut dua walas taun sakit kaluar ira sa naan hubungan anri haidni. Hanye haut nangalis kawan milikni pakai baobat anri dokter, kude puang uweng isa tau nyamare hanye. 8:44 Wawei yiru nyanrite Yesus teka tiba wukuni, balalu ngawir hujung jubahni. Hang tawuk yiru pada wawei yiru taduh kaluar ira. 8:45 Yesus nunti, "Hie ngawir aku?" Katuluh ulun puang mangaku. Balalu hi Petrus kaeau, "Guru, ulun rama tuu ngaliling hanyu; here mipi hanyu!" 8:46 Yesus kaeau, "Kude naan ulun ngawir aku. Aku karasa yiru, daya naan kakuaten sa kaluar teka aku." 8:47 Wawei yiru karasa pagawianni haut rasa ulun. Balalu hanye hawi anri neter balalu ileku hang hadapan Yesus. Palus hanye nyarita hang hadapan ulun katuluh, wuah inun hanye ngawir Yesus, balalu panyakitni ware hang tawuk yiru jua. 8:48 Yesus kaeau ma hanye, "Anakku, daya hanyu parisaya ma aku hanyu ware. Hulu tulak anri salamat." 8:49 Tawuk Yesus rahat magun bapaner, hawi erang kaulun pasuruh teka lewu Yairus. Hanye kaeau ma hi Yairus, "Anak wawei Tuan haut matei. Puang usah Tuan ngampi rara Guru lagi." 8:50 Tawuk Yesus karengei yiru, hanye kaeau ma hi Yairus, "Ada takut. Parisayaleh anaknu sagar ware." 8:51 Dami hampe hang lewu Yairus, Yesus nguring puang sunah erang kaulun masuk baya hanye kasuali hi Petrus, hi Yohanes, hi Yakobus anri ineh ambah iya yiru. 8:52 Katuluh ulun rahat nangis nungkau daya iya yiru matei. Kude Yesus kaeau, "Ada nungkau. Iya yiru puang matei, hanye ekat manre!" 8:53 Here kakihi Yesus, daya here karasa iya wawei yiru haut matei. 8:54 Udi yiru Yesus negei tangan iya yiru nelang kaeau, "Ambuan, Nak!" 8:55 Hewuk iya yiru miulek ma iya yiru, palus hang tawuk yiru pada hanye balalu ambuan. Udi yiru Yesus nunyu here ngami iya yiru kuman. 8:56 Ulun matueh iya yiru wauh tatuu. Kude Yesus nguring here iwara kajadian yiru mahie-hie.

Lukas 9

9:1 Yesus nerau kadua walas kaulun ulun sa umba hanye, balalu ngami ma here kuasa neu ngusir roh jahat nelang nyamare kawan panyakit. 9:2 Udi yiru hanye nunyu here tulak nyamare ulun sakit nelang iwara kabar neu kala awe Alatalla marentah yalah Raja. 9:3 Eau Yesus ma here, "Ada nginsing inun heneng hang pakiaannu." "Ada nginsing tungkeh, atawa kambut sadakah, atawa anakuta, atawa duit, atawa rueh kalamar pakaian. 9:4 Hang awe naun natarime, uneng hang yiru hampe naun nanan tumpuk yiru. 9:5 Nelang hang awe naun puang natarime, tawuk naun nanan tumpuk yiru, kebas habu teka palat pee naun, yalah paringatan ma here." 9:6 Kawan ulun sa umba Yesus tulak, balalu takia ma kawan desa neu iwara Kabar Maeh yiru nelang nyamare ulun sakit hang awe-awe. 9:7 Tawuk hi Herodes, sa marentah hang Galilea, karengei neu katuluh kajadian yiru, hanye bingung. Daya naan sa kaeau himat hi Yohanes Pambaptis haut welum kamulek. 9:8 Naan pada sa kaeau himat hi Elia haut hawi lagi. Ulun lain pada kaeau himat erang kaulun nabi teka kawan nabi sadi hurap haut welum kamulek. 9:9 Hi Herodes kaeau, "Aku haut nunyu ulun mumpung ulu Yohanes. Kude ulun yiti, hie satuuni hanye? Naan wahai masam sa haut rengeiku neu hanye." Balalu hi Herodes ngakali nampan tau ninung Yesus. 9:10 Kawan rasul Yesus hawi mulek palus nyarita ma Yesus katuluh sa haut naulah daya here. Yesus balalu nginsing here, balalu here sinrah tulak ngaraerai ma tumpuk Betsaida. 9:11 Kude tawuk kawan ulun karasa neu hal yiru, here naharak Yesus. Hanye narime here, balalu bapaner ma here neu kala awe Alatalla marentah yalah Raja. Nelang hanye pada nyamare kawan ulun sakit sa naan hang penah here. 9:12 Tawuk mate anrau mulai leteng, kadua walas ulun sa umba Yesus hawi nunung hanye balalu kaeau, "Guru, unengan yiti suni. Labis maeh amun hanyu nunyu kawan ulun yiti tulak, nampan here tau ngantilau anakuta nelang unengan amalem hang kawan tumpuk anri kawan desa hang sakitar yiti." 9:13 Kude Yesus nuing, "Naun sa ngami ma here kutaen." Kawan ulun sa umba Yesus kaeau, "Kami ekat naan dime katipak rote anri rueh kaukui kenah. Inun kami harus tulak lepuh midi anakuta umak katuluh ulun yiti?" 9:14 (Naan leu dime ribu kaulun upu hang yiru.) Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Huyu kawan ulun yiti maharung bakalompok, leu dimempulu kaulun erang kalompok." 9:15 Kawan ulun sa umba Yesus yiru nampalus inun sa naeau Yesus ma here. 9:16 Balalu Yesus ngalap dime katipak rote anri rueh kaukui kenah yiru, udi yiru hanye mihangut ma langit ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi yiru hanye miah rote anri kenah yiru makai tanganni balalu ngamini ma kawan ulun sa umba hanye nampan mambagini ma ulun rama yiru. 9:17 Here katuluhni ikuta hampe wising. Balalu kawan ulun sa umba Yesus ngumpul kalabihan kutaen yiru wahaini naan dua walas tampawan. 9:18 Hang hinra anrau, tawuk Yesus rahat badoa ngaraerai, kawan ulun sa umba hanye hawi nunung hanye. Yesus nunti ma here, "Manurut eau ulun, aku yiti hie?" 9:19 Here nuing, "Naan sa kaeau hi Yohanes Pambaptis. Naan pada sa kaeau hi Elia, sa lain lagi kaeau erang kaulun teka kawan nabi jaman sadi sa haut welum kamulek." 9:20 "Kude manurut naun, aku yiti hie?" tunti Yesus. Hi Petrus nuing, "Guru hanyeyiru Raja Panyalamat sa najanji Alatalla." 9:21 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Ada budas iwara hal yiru ma hie-hie." 9:22 Yesus kaeau pada, "Anak Murunsia samula harus wahai nanggung kahanangen nelang nalawan daya kawan pamimpin anri kawan imam kapala, nelang kawan guru agama. Hanye sagar nawunu, kude hang anrau katelu sagar naele welum kamulek." 9:23 Udi yiru Yesus kaeau ma ulun katuluh sa naan hang yiru, "Ulun sa hamen umba aku, hanye harus puang ngitung kapantinganni raerai, ngantung balasangarni ungkan anrau, nelang saratang umba aku. 9:24 Daya ulun sa hamen mempertahan pamelumni, sagar kawawaian pamelumni. Kude ulun sa nyarah pamelumni neu kapantinganku, sagar nyalamatni. 9:25 Inun untungni ma hie-hie ulun amun katuluh dunia yiti jari milikni, kude hanye nanrusak nelang kawawaian pamelumni? 9:26 Amun ulun umangan mangaku aku anri pangajaranku, Anak Murunsia pada sagar umangan mangaku ulun yiru hang tawuk hanye hawi hanrian anrau anri kuasani nelang anri kuasa Ambah nelang kuasa kawan malekat sa barasis! 9:27 Wuah naun karasa: teka penah naun hang yiti naan sa puang sagar matei kapihuan hanye kadinung Alatalla marentah." 9:28 Leu erang Minggu udi Yesus ngajar kawan hal yiru, hanye nginsing hi Petrus, hi Yohanes, anri hi Yakobus ma ambau isa gunung nampan badoa. 9:29 Parahatan Yesus badoa hang yiru, uruwawani baubah nelang pakaianni jari mahilak mamilau. 9:30-31 Salenga rueh kaulun, hanyeyiru hi Moses anri hi Elia nantarang tenga anri sahaya teka surga. Here paner anri Yesus neu pampatei sa puang lawah lagi sagar najalanini hang Yerusalem. 9:32 Hang tawuk yiru hi Petrus anri kawan hengauni saanre, kude salenga kaelan, balalu kadinung Yesus nyahaya nelang rueh kaulun yiru minri baya hanye. 9:33 Hang tawuk karueh kaulun yiru hamen nanan Yesus, hi Petrus kaeau ma Yesus, "Guru, marauh tuu takam hang yiti. Ware kami ngapinri telu pondok: isa ma Tuan, isa ma hi Moses, isa lagi ma hi Elia." (Hi Petrus kaeau kala yiru anri puang kataru inun sa naeauni.) 9:34 Parahatan hi Petrus magun bapaner, hawi isa awan, palus nyalehup here, hampe here takut. 9:35 Udi yiru teka awan yiru naan rengei lengan sa kaeau, "Iti Anakku sa napidiku ware naun nyanrengei hanye!" 9:36 Udi lengan yiru haut suni, here kadinung Yesus ngaraerai hang yiru. Kawan ulun sa umba Yesus puang maharek neu katuluhni yiru, nelang puang iwara mahie-hie inun sa haut dinung here. 9:37 Hang anrau kauni, Yesus baya katelu kaulun ulun sa umba hanye minau teka gunung yiru, balalu ulun rama hawi nunung Yesus. 9:38 Erang kaulun upu teka penah ulun rama yiru kaeau anri lengan mehet, "Guru, karawah ninung anakku -- ekat hanye erang kaulun anakku! 9:39 Amun roh jahat nyarang hanye, hanye nyalenga nantiak palus tengani gajir-gajar hampe mulutni iwure. Roh yiru palus manyiksa hanye nelang puang hamen kaluar teka hanye! 9:40 Aku haut laku kawan ulun sa umba hanyu ngusir roh yiru, kude here puang tau." 9:41 Yesus nuing, "Tuu leha naun yiti! Naun tuu-tuu kawan ulun sa nyaleweng nelang puang parisaya! Hampe awe aku harus muneng baya naun nelang basabar anri naun? Insing iyanu yiru ma yati!" 9:42 Parahatan iya yiru takia nuju Yesus, roh jahat yiru manting hanye palus ngulah tengani gajir-gajar. Kude Yesus marentah roh jahat yiru kaluar palus iya yiru balalu ware. Balalu iya yiru nasarah mulek ma ambahni. 9:43 Katuluh ulun wauh kadinung kuasa Alatalla kala yiru hante. Hang tawuk ulun rama magun sangang wauh kadinung katuluh sa naulahni, Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, 9:44 "Pantaru mamaeh nelang ada puang kaitung kawan lenganku yiti: Anak Murunsia sagar nasarah ma kuasa murunsia." 9:45 Kude kawan ulun sa umba Yesus yiru puang kataru sa naeauni yiru. Hal yiru narasia ma here nampan here puang kataru. Kude here takut nunti hal yiru ma hanye. 9:46 Maka kawan ulun sa umba Yesus rawek basual neu hie teka here sa panga tamam. 9:47 Yesus karasa pikiran here, daya yiru hanye ngalap erang kaulun iya rumis palus ngandak iya yiru minri hang higa hanye. 9:48 Balalu hanye kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Ulun sa narime iya yiti daya gana aku, baarati narime aku. Nelang ulun sa narime aku, narime hanye sa ngutus aku. Daya ulun sa panga rumis hang penah naun, hanyeyiru sa panga tamam!" 9:49 Hi Yohanes kaeau, "Tuan, kami kadinung ulun ngusir setan makai ngaran Tuan, kude kami nguring hanye, daya hanye puang teka takam." 9:50 "Ada nguring hanye," eau Yesus ma hi Yohanes anri kawan ulun sa umba Yesus sa lainni, "daya ulun sa puang nawan naun, baarati umba teka naun." 9:51 Tawuk haut rite wayahni Yesus naenat ma surga, hanye nukas nampan tulak ma Yerusalem. 9:52 Balalu hanye nunyu ulun tulak badahulu teka hanye. Kawan ulun sa nahuyuni yiru tulak, balalu masuk ma isa tumpuk hang Samaria nampan nyadia ala katuluh ma Yesus. 9:53 Kude kawan ulun hang tumpuk yiru puang hamen narime Yesus, daya tujuan pakiaanni ma Yerusalem. 9:54 Balalu tawuk kawan ulun sa umba Yesus, hanyeyiru hi Yakobus anri hi Yohanes karasa neu hal yiru, here kaeau, "Tuhan, inun Tuhan hamen, kami laku apui minau teka langit pakai ngabinasa kawan ulun yiti?" 9:55 Yesus ikulik, balalu nyangit here. 9:56 Udi yiru here tulak ma tumpuk sa lain. 9:57 Parahatan Yesus anri kawan ulun sa umba hanye nampalus pakiaan here, naan ulun kaeau ma Yesus, "Guru, aku hamen umba hanyu ma awe hanyu tulak!" 9:58 Yesus nuing, "Sarigala naan liang, nelang wurung naan hanai, kude Anak Murunsia puang uweng unenganni mangkading." 9:59 Balalu Yesus kaeau ma ulun lain, "Hayu umba aku." Kude ulun yiru kaeau, "Guru, aku laku mudi duluni lepuh masar ambahku." 9:60 Yesus nuing, "Elahni ulun matei masar ulun mateini raerai. Kude hanyu, hulu tulak nelang wara kabar neu Alatalla haut marentah." 9:61 Naan pada erang kaulun sa lain kaeau, "Guru, aku hamen umba hanyu, kude aku laku mudi duluni lepuh iwara ma kaluargaku." 9:62 Yesus kaeau ma ulun yiru, "Ulun sa haut nuku maluku, balalu ikulik ma wading punggung, puang patut jari ulun pidian wat Alatalla."

Lukas 10

10:1 Udi yiru Yesus midi pitumpulu kaulun ulun sa umba hanye lagi, balalu ngutus here barueh-barueh dahulu teka hanye ma tiap tumpuk anri kawan unengan sa hamen natunungni. 10:2 "Wasian sa sagar nawasi wahai," eauni ma here, "kude ulun tukang masini puang rama. Daya yiru, laku ma sa ampun ume nampan hanye ngirim ulun pakai masi hasil tanamanni. 10:3 Nah, hulu tulak! Aku ngutus naun kala babiri ma penah-penah sarigala. 10:4 Ada nginsing dompet atawa kambut sadakah, atawa sapatu. Ada tarie hang helang lalan neu nabe hie-hie. 10:5 Amun naun masuk ma isa lewu, eau dahulu, 'Mudah-mudahan damai hawuang lewu yiti.' 10:6 Amun hang yiru naan ulun sa sindi damai, tabe damai naun yiru sagar muneng hang hanye; amun puang, tarik kamulek tabe damainu yiru. 10:7 Uneng leh hang isa lewu. Tarime inun sa nasarungan hang yiru ma naun, daya ulun sa bagawi naan hak narime upani. Ada bapindah teka isa lewu ma lewu sa lain. 10:8 Amun naun hawi ma isa tumpuk nelang hang yaru naun natarime anri maeh, kutaleh inun sa nasarunganni hang yiru ma naun. 10:9 Samare kawan ulun sa sakit hang tumpuk yiru, nelang wara ma kawan ulun hang yiru, 'Alatalla puang lawah lagi sagar mulai marentah yalah Raja hang penah-penah naun.' 10:10 Kude amun naun hawi ma isa tumpuk kude hang yiru naun puang natarime, kaluar ma lalan palus eau, 10:11 'Kawan habu tumpuk naun sa ireket hang pee kami, nakebas kami neu paringatan ma naun. Kude patut naun karasa himat haut rite wayahni Alatalla mulai marentah yalah Raja hang penah naun!' 10:12 Itung, hang anrau kiamat, ulun Sodom sagar labis murah naampun daya Alatalla teka ulun tumpuk yiru!" 10:13 "Silaka naun, Korazim! Nelang silaka naun, Betsaida! Atikala kawan kaajaiban sa naulah hang penah-penah naun yiru haut naulah hang tumpuk Tirus anri Sidon, himat kawan ulun hang yaru haut lawah miubah teka kawan dosa here, balalu makai pakaian mahanang atei nelang ngimpeh habu hang ambau ulu here. 10:14 Hang anrau kiamat, kawan ulun Tirus anri Sidon sagar labis murah naampun daya Alatalla teka naun. 10:15 Nelang naun, Kapernaum! Naun minda, naun sagar nainrik hampe ma surga? Puang! Likan naun sagar naumpe ma naraka!" 10:16 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Ulun sa nyanrengei naun, nyanrengei aku. Ulun sa puang narime naun, puang narime aku. Nelang ulun sa puang narime aku, pada puang narime hanye sa nunyu aku." 10:17 Kapitumpulu kaulun ulun sa umba hanye yiru hawi kamulek anri arai tatuu. "Tuhan," eau here, "kawan roh jahat sika ngalut nuu ma kami amun kami marentah here makai ngaran Tuhan!" 10:18 Yesus nuing, "Aku kadinung Iblis lawu teka langit yalah kelat. 10:19 Wuah naun karasa! Aku haut ngami kuasa ma naun nampan naun tau narah anipe anri alimangu nelang nyantepu kawan kakuaten musuh, hampe puang uweng isa tau nyilaka naun. 10:20 Kude biar kala yiru ada arai daya kawan roh jahat ngalut nuu ma naun. Labis maeh naun arai daya ngaran naun nasatat hang surga." 10:21 Hang tawuk yiru pada, Yesus arai gana nakuasai daya Roh Alatalla. Yesus kaeau, "Ambah, Tuhan sa nguasa langit anri tane! Aku batarima kasih ma hanyu daya katuluhni yiru narasianu teka kawan ulun sa pandai nelang bailmu, kude natantarangnu ma kawan ulun sa puang tapalajar. Yirulah sa ngampi sanang atei Ambah. 10:22 Ala katantuluh haut na sarah Ambah ma aku. Puang sunah erang kaulun kataru Anak salain teka Ambah. Puang uweng pada sakataru Ambah salain teka Anak; anri kawan ulun sa ma hanye Anak yiru hamen iwara Ambah." 10:23 Balalu Yesus ikulik ma kawan ulun sa umba hanye, udi hie kaeau ma here raerai, "Bauntung naun daya haut kadinung sa dinung naun itati. 10:24 Itung naun: Rama nabi anri raja sindi ninung sa dinung naun itati kude here puang kadinung yiru. Here sindi karengei sa rengei naun itati kude here puang karengei yiru." 10:25 Udi yiru erang kaulun guru agama hawi lepuh hanjabak Yesus. Hanye nunti, "Guru, inun sa harus naulahku nampan aku tau narime pamelum sajati palus ma kalalawah?" 10:26 Yesus nuing, "Inun sa nasurat hawuang Surat Barasis? Kala awe manurut hanyu neu hal yiru?" 10:27 Ulun yiru nuing, " 'Sinta Tuhan Alatallanu anri sagalis ateinu, anri sagalis amiruenu, anri katuluh kakuatennu, nelang anri katuluh akalnu,' nelang 'Sinta sasamehnu kala hanyu sinta tenga dirinu raerai.' " 10:28 "Tuingnu yiru bujur," eau Yesus. "Ulah yiru, himat hanyu sagar welum." 10:29 Kude guru agama yiru hamen ngampi bujur dirini. Hanye nunti, "Hie sasamehku yiru?" 10:30 Yesus nuing, "Naan erang kaulun upu minau teka Yerusalem ma Yerikho. Hang helang lalan hanye nasarang parampok, katuluh milikni narampas, hanye nakahanangen bilang matei, balalu natanan ripu hang lalan anri tunrung tamam. 10:31 Kabalujuran erang kaulun imam takia pada hang lalan yiru. Tawuk hanye kadinung ulun yiru, hanye basingkir ma sabarang lalan, balalu palus takia. 10:32 Kala yiru pada anri erang kaulun Lewi sa takia hang yiru: tawuk hanye kadinung ulun yiru, hanye nyanriteni neu mantaruni. Kude hanye pada basingkir masabarang lalan balalu palus takia. 10:33 Kude udi yiru erang kaulun Samaria sa rahat hang pakiaan, mitah pada hang yiru. Tawuk hanye kadinung ulun yiru, ateini lenuh daya paahi. 10:34 Balalu hanye nyanrite ulun yiru balalu ngabarasis kawan batanni makai anggur palus naobatni makai minyak, udi yiru kawan batan yiru nababatni. Udi yiru hanye ngenat ulun yiru maambau kaledaini, balalu nginsing hanye ma isa losmen palus marawat hanye. 10:35 Kaiyat anrauni hanye ngalap rueh kadiki duit perak palus ngamini ma pamilik panginapan yiru nelang kaeau, 'Rawat hanye, nelang amun naan kawan ongkos lain, yati sagar aku bayar amun aku haut mulek ma yati.' " 10:36 Udi yiru Yesus nyanuput saritani yiru makai tuntian kala yiti, "Teka katelu ulun yiru sa awe, manurut hanyu sa batindak jari sasameh murunsia teka ulun sa wuah rampuk yiru?" 10:37 Guru agama sa natunti yiru nuing, "Ulun sa haut ngarawah ulun yiru." "Nah, hulu tulak nelang ulah kala yiru pada!" eau Yesus. 10:38 Udi yiru Yesus baya kawan ulun sa umba hanye nampalus pakiaan, balalu hampe isa desa. Hang yiru erang kaulun wawei, bangaran hi Marta, manerau hanye ma lewuni. 10:39 Hi Marta uweng pulaksanai wawei bangaran hi Maria. Hi Maria yiti maharung rite Tuhan Yesus nyanrengei kawan ajaranni. 10:40 Kude hi Marta sibuk tuu anri pagawian lewu reanni. Hanye tulak naripi Yesus balalu kaeau, "Tuhan, inun Tuhan puang paraduli hi Maria maladar aku bagawi raerai? Huyu hanye ngarawah aku!" 10:41 "Marta, Marta!" tuing Tuhan. "Hanyu khawatir nelang sibuk mamikir iru inai; 10:42 padahal sa penting ekat isa. Nelang hi Maria haut midi sa maeh, sa puang sagar naalap teka hanye."

Lukas 11

11:1 Hang hinra anrau Yesus badoa hang isa unengan. Dami galis badoa, erang kaulun teka kawan ulun sa umba hanye kaeau, "Tuhan, awat ajar kami badoa kala hi Yohanes ngajar kawan ulun sa umba hanye badoa." 11:2 Balalu Yesus kaeau ma here, "Amun naun badoa, eau kala yiti, 'Ambah, hanyu Alatalla sa tungkan, Wuah hanyu nasambah nelang nahormat, 11:3 Ami tiap anrau anakuta sa naparlu daya kami. 11:4 Ampun kami, sa bakahalaen daya kami pada ngampun tatiap ulun sa hala anri kami. Nelang ada maladar kami kawawaian kaparisayaan hang tawuk kami napurija.' " 11:5 Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Umpamani erang kaulun teka naun tulak ma lewu hengauni tawuk penah malem, nelang kaeau, 'Sobat, piihau aku rote telu katipak, 11:6 daya hengauku sa rahat hang pakiaan, wau tarie hang lewuku nelang aku puang uweng anakuta ma hanye!' 11:7 Umpamani hengau sa natunungnu yiru nuing teka wuang lewuni, kala yiti, 'Ada ngampi aur aku! Wanawang haut bakunsi nelang aku baya kawan anakku haut manre. Aku puang tau ambuan palus ngami inun heneng ma hanyu.' " 11:8 "Balalu kala awe?" eau Yesus kamulek. "Aku kaeau hiai! Biar hanyu hengauni, hanye puang sagar hakun ambuan palus ngami inun heneng ma hanyu. Kude samula daya hanyu puang kaingkam umangan magun ilaku ma hanye, balalu hanye sagar ambuan jua nelang ngami ma hanyu inun sa naparlu dayanu. 11:9 Itung aku kaeau ma naun: Laku, himat sagar naami ma naun; antara, himat naun sagar kahaba; talitik, himat wawanawang sagar nauka ma naun. 11:10 Daya ulun sa laku sagar narime; ulun sa ngantara sagar kahaba; nelang ulun sa nalitik, wawanawang sagar nauka. 11:11 Hang penah naun inun naan ambah sa ngami kadiawet ma anakni, amun hanye laku kenah? 11:12 Atawa ngami alimangu, amun hanye laku antelui? 11:13 Biar naun jahat, naun tau pada ngami sa maeh ma anak naun. Duan likan Ambah sa hang surga! Hanye sagar ngami Rohni ma here sa ilaku ma hanye." 11:14 Hang hinra anrau Yesus ngusir setan kaluar teka erang kaulun muna. Udi setan yiru kaluar, ulun yiru mulai bapaner. Ulun rama wauh, 11:15 kude naan sa kaeau, "Hanye tau ngusir setan, daya kuasa Beelzebul, kapala kawan setan." 11:16 Naan pada kawan ulun lain sa hamen hanjabak Yesus, here laku hanye ngulah isa kaajaiban umak siri sa hanye hawi teka Alatalla. 11:17 Kude Yesus karasa bahum here. Balalu hanye kaeau ma here, "Amun isa negara tabagi hawuang papire golongan sa bamusuhan, negara yiru puang sagar tahan lawah. Nelang isa kaluarga sa tabagi-bagi nelang bamusuh isa anri sa lain, kaluarga yiru sagar hansur. 11:18 Kala yiru pada hawuang karajaan setan; amun isa kalompok babur anri kalompok sa lain, karajaan yiru sagar runtun. Naun kaeau aku ngusir setan makai kuasa Beelzebul. 11:19 Amun kala yiru, makai kuasa hie kawan ulun sa umba naun ngusir kawan setan yiru? Kawan ulun sa umba naun yiru raerai sa mambukti naun tuu hala! 11:20 Kude aku ngusir setan makai kuasa Alatalla, yiru baarati himat Alatalla haut mulai marentah hang penah naun. 11:21 Amun erang kaulun sa tingkas, makai sukup sanjata, nyaga lewuni, katuluh milikni sagar salamat. 11:22 Kude amun erang kaulun sa labis tingkas manyarang palus nyantalau hanye, ulun sa labis tingkas yiru sagar hanrampas katuluh sanjata sa nakaharapen daya ampun lewu yiru, balalu mambagi-katuluh kawan barangni. 11:23 Ulun sa puang umba aku, kapinuuni nawan aku, nelang ulun sa puang ngarawah aku, kapinuuni nanrusak pagawianku!" 11:24 "Amun roh jahat nanan ulun, roh yiru bakaliling ma kawan unengan sa karing neu ngantara unengan istirahat, kude hanye puang kahaba. Daya yiru, hanye kaeau, 'Aku sagar mulek ma lewu sa haut natananku!' 11:25 Tawuk hanye hampe hang yaru, hanye kadinung lewu yiru barasis nelang taatur. 11:26 Balalu hanye tulak palus nginsing pitu roh lain sa labis jahat teka hanye. Udi yiru here masuk mawuang ulun yiru balalu muneng hang yiru. Akhirni kaadaan ulun yiru balalu labis murun teka asalni." 11:27 Udi Yesus kaeau kala yiru, erang kaulun wawei teka penah ulun rama yiru kaeau ma Yesus, "Tuu sanang marauh wawei sa ngayaan nelang ngampumu hanyu!" 11:28 Kude Yesus nuing, "Labis sanang marauh lagi ulun sa nyanrengei lengan Alatalla nelang nampalusni!" 11:29 Tawuk yiru kawan ulun ngawurundung Yesus, hanye nampalus papaneranni, eauni, "Tuu-tuu jahat kawan ulun jaman yiti. Here laku isa kaajaiban nampan here parisaya ma aku, kude here puang sagar naami sunah isa kaajaiban, kasuali kaajaiban Nabi Yunus. 11:30 Kala Nabi Yunus jari isa kaajaiban ma kawan ulun hang tumpuk Niniwe, kala yiru pada Anak Murunsia sagar jari isa kaajaiban ma kawan ulun jaman yiti. 11:31 Hang anrau kiamat, Ratu negeri selatan sagar ambuan sinrah kawan ulun jaman yiti, palus mandawa here. Daya, neu nyanrengei pangajaran Salomo sa pintar, Ratu yiru nampalus pakiaan sa lawit tatuu teka hujung dunia. Kude hang yiti itati naan sa labis hante teka hi Salomo! 11:32 Hang anrau kiamat, panduduk tumpuk Niniwe sagar ambuan sinrah kawan ulun jaman yiti, palus mandawa here, daya ulun Niniwe yiru batobat teka kawan dosa here tawuk hi Yunus bakhotbah ma here. Kude hang yiti itati naan sa labis hante teka hi Yunus." 11:33 "Puang uweng ulun sa nutung palita balalu ninani atawa nutup palita yiru makai gantang. Hanye sagar ngandak palita yiru hang paharungan palita, nampan ulun sa masuk tau kadinung raaini. 11:34 Matei hanyeyiru palita ma tenga. Amun mateinu barasis, katuluh tenganu maraai matalak. Kude amun mateinu kabus, katuluh tenganu jari maieng-maituk. 11:35 Daya sabab yiru ware hati-hati, ada hampe piraai sa naan hang hanyu yiru jari maieng. 11:36 Amun katuluh tenganu maraai, nelang puang sunah meheni sa maieng, himat katuluh tenganu yiru maraai-matalak yalah nasiai daya sahaya palita." 11:37 Udi Yesus luput bapaner, erang kaulun ulun Farisi nerau hanye kuman hang lewuni. Balalu Yesus tulak kuman hang yiru. 11:38 Ulun Farisi yiru wauh kadinung Yesus kuman puang lagi mui tanganni manurut aturan agama. 11:39 Daya yiru Tuhan kaeau ma hanye, "Samula naun kawan ulun Farisi biasani marasis piring anri mangkok bagian luarni, kude hawuang diri naun raerai penu anri kakarasen nelang kajahaten. 11:40 Naun puang kataru! Angneh Alatalla sa ngulah bagian luar yiru, haut ngulah hawuangni pada? 11:41 Sa naan hawuang piring anri mangkok yiru, yiru sa harus naami naun ma kawan ulun paua. Makai sara yiru, katuluhni sagar jari barasis ma naun. 11:42 Silaka naun, kawan ulun Farisi! Hasil amulean naun umpamani kala salasih anri inggu anri kawan rarampah lainni, naun ngami sapersapuluhni ma Alatalla, kude kaadilan anri sinta ma Alatalla puang naun ngarasa. Padahal yiru sa saharusni naulah naun, anri puang wewung sa lainni pada. 11:43 Silaka naun, kawan ulun Farisi! Naun sindi kawan unengan sa terhormat hawuang lewu sumbayang, nelang sindi nahormat hang kawan pasar. 11:44 Silaka naun! Naun kala pasaran sa puang nabatur, sa nararah ulun anri puang nasingaja." 11:45 Erang kaulun teka guru agama kaeau ma Yesus, "Guru, makai kawan lengan yiru, hanyu mahina kami pada!" 11:46 Yesus nuing, "Silaka naun pada, kawan guru agama! Naun ilaku kawan hal sa mahadin nelang ngami kawan aturan sa maweat, kude naun raerai puang sunah butit hamen ngarawah ulun nampalusni. 11:47 Silaka naun! Naun ngulah pasaran ma kawan nabi, sa sabujurni nawunu daya datu nini naun raerai. 11:48 Jari naun raerai mangaku sa naun satuju inun sa haut naulah daya datu nini naun; daya samula here sa munu kawan nabi yiru nelang naun sa ngulah pasaranni. 11:49 Yiru sababni Kapintaren Alatalla kaeau, 'Aku sagar ngirim ma here kawan nabi anri kawan utusanku; meheni sagar nawunu nelang meheni sagar nakahanangen!' 11:50 Alatalla nampalus yiru nampan kawan ulun jaman yiti nahukum daya here munu kawan nabi nuku teka dunia natanyari, 11:51 mulai teka munu hi Habel hampe waktu munu hi Zakaria, sa jari hang helang mezbah anri Lewu Tuhan. Parisayaleh: Kawan ulun jaman yiti himat sagar nahukum daya gana katuluh yiru. 11:52 Silaka naun, kawan guru agama! Kunsi pakai nguka wawanawang kaharatien nasimuh hang naun, kude naun raerai puang hamen masuk mawuang neu ngantara kaharatien yiru. Kabalikanni naun nahalang kawan ulun sa ngakali masuk ma wuangni!" 11:53 Tawuk Yesus nanan unengan yiru, kawan guru agama anri kawan ulun Farisi bahimat mada Yesus. Here mulai hanjabak hanye nampan hanye hamen bapaner neu papire hal. 11:54 Nelang hang tawuk yiru here nyanrengei mamaeh neu ngantilau kawan sa hala sa naeau dayani.

Lukas 12

12:1 Baribu-ribu kaulun bakajal hampe naan sa tararah peeni. Hang tawuk kawan ulun yiru ikuruwundung, Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Hati-hati anri ragi ulun Farisi, maksudku, pipura-pura here. 12:2 Puang uweng sa badina sa puang sagar dinung, nelang puang uweng sa narasia sa puang sagar tabungkar. 12:3 Sa napuntane naun tawuk kamalem, sagar rengei hang tawuk kaanrau; nelang sa nakeneh naun ma silu ulun hawuang kamar sa natutup, sagar nawara ma maaru-maati." 12:4 "Aku kaeau ma naun kawan hengauku! Ada takut ma here sa munu tenga naun kude puang tau ngulah labis teka yiru. 12:5 Wuah aku nutui ma naun hie sa harus natakut daya naun. Takut ma Alatalla! Daya udi munu, hanye bakuasa pada ngumpe mawuang naraka! Parisayaleh, ekat hanye sa harus natakut daya naun. 12:6 Dime kaukui angkarei naari anri haraga rueh kadiki duit sa pangarumis. Biar kala yiru puang sunah erang kaukui sa puang naitung daya Alatalla. 12:7 Wila wulu hang ulunu sika haut nareken katuluhni, daya yiru ada takut; naun labis baharaga teka kawan angkarei!" 12:8 "Itung mamaeh: Ulun sa mangaku hang hadapan umum sa hanye umba aku, hanye sagar nakaku pada daya Anak Murunsia hang hadapan kawan malekat Alatalla. 12:9 Kude ulun sa ngidim hang hadapan umum sa hanye umba aku, hanye sagar naidim pada daya Anak Murunsia hang hadapan kawan malekat Alatalla. 12:10 Amun ulun puntane kaeau neu nawan Anak Murunsia, hanye tau naampun; kude amun hanye mahina Roh Alatalla, hanye puang tau naampun. 12:11 Amun naun nainsing ma kawan lewu sumbayang neu naadili hang hadapan pamarentah atawa panguasa, ada khawatir neu kala awe naun harus mambela diri atawa neu inun sa harus puntane naun. 12:12 Daya inun sa harus puntane naun yiru sagar naajar daya Roh Alatalla ma naun hang tawukni." 12:13 Erang kaulun teka penah ulun rama yiru kaeau ma Yesus, "Guru, awat hanyu nunyu pulaksanaiku ngami ma aku erang bagian teka harata panananan ambah kami." 12:14 Yesus nuing, "Pulaksanai, hie ngangkat aku jari hakim atawa tukang bagi warisan naun rueh?" 12:15 Udi yiru ma katuluh ulun sa naan hang yiru Yesus kaeau, "Mamaeh nelang bajaga-jaga, ada hampe naun sarakah. Daya murunsia welum puang bagantung teka panatauni. Walaupun panatauni balabihan." 12:16 Balalu Yesus nyarita rarapisan yiti, "Naan erang kaulun tatau. Hanye uweng tane sa ngami wahai hasil. 12:17 Ulun tatau yiru mulai bapikir hawuang ateini, 'Haut puang uweng lagi unengan nyimuh hasil taneku. Inun akalku itati?' 12:18 Udi hie hanye bapikir lagi palus kaeau ma dirini raerai, 'Nah, aku naan akal; kawan gudangku sagar aku nunyu hanrumbakni balalu aku ngapinri sa labis hante lagi. Hang yiru aku sagar nyimuh katuluh pareiku baya kawan barangku sa lain. 12:19 Udi yiru aku sagar kaeau ma diriku raerai, 'Hanyu bauntung! Katuluh sa maeh haut namilikinu nelang puang sagar galis salawah bataun-taun. Istirahat itati! Kuman nguut, hanyu welum sanang marauh!' 12:20 Kude Alatalla kaeau ma hanye, 'O ulun lunga! Malem yiti jua hanyu sagar matei, balalu hie sa sagar kaiyuh katuluh panatau sa haut nakumpulnu ma dirinu yiru?' 12:21 Kala yiru panyarianni ma tatiap ulun sa ngakali nampan tatau ma dirini raerai, kude puang ngakali nampan tatau hang matei Alatalla." 12:22 Balalu Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Yiru sababni aku kaeau, 'Ada khawatir neu pamelumnu, hanyeyiru inun sa sagar nakuta naun, atawa inun sa sagar napakai naun.' 12:23 Pamelum yiru diwi teka anakuta, nelang tenga diwi teka pakaian. 12:24 Taniuh kawan ekak! Here puang miamule, puang masi, puang pada uweng gudang atawa wirang. Kude Alatalla malihara here! Naun diwi baharaga teka kawan wurung! 12:25 Hie teka naun sa daya khawatirni tau ngampi ambau umurni sunah butit?' 12:26 Amun hal sa rumis yiru naun haut puang tau ngulahni, wuah inun khawatir neu kawan hal sa lain? 12:27 Taniuh kewangun kawan wunge bakung yiru hulet; kawan wunge yiru puang bagawi, puang pada nawai. Kude Raja Salomo sa kalayiru tatau sika puang makai pakaian sa kala kaeh kawan wunge yiru! 12:28 Rikut hang lasi welum anrau yiti kude keatuni galis natutung. Kude Alatalla mahias rikut yiru kalayiru kaehni. Diwi likan naun! Kude naun kurang parisaya! 12:29 Jari, ada khawatir nelang ada bingung neu inun sa sagar nakuta atawa nauut naun. 12:30 Kawan hal sa kalayiru naantilau daya ulun sa puang kataru Alatalla. Padahal Ambah naun karasa himat naun parlu katuluhni yiru. 12:31 Kude naun harus ngakali nampan Alatalla marentah hang pamelum naun, balalu sa lain yiru sagar naami Alatalla pada ma naun." 12:32 "Naun sa butit jumalahni, ada takut! Daya Ambah naun sanang ngami ma naun berkat teka Pamarentahanni. 12:33 Ari milik haratanu nelang duitni ami ma ulun paua. Ulah ma dirinu dompet sa puang tau rusak, hanyeyiru harata sa nasimuh hawuang surga. Harata yiru puang tau wawai daya maling puang tau ngalapni nelang kametei puang tau nanrusakni. 12:34 Daya hang awe haratanu, hang yiru pada ateinu!" 12:35 "Ware naun bajaga-jaga nadap katuluh hal. Naun harus saratang sadia bapakaian nelang palita naun tatap malelap, 12:36 sameh kala kawan palayan sa rahat nganrei tuanni hawi teka pesta kawin. Amun tuan yiru hawi balalu nalitik wanawang, here sagar hinang nguka wanawang. 12:37 Tuu leha untungni kawan palayan sa magun nganrei hampe tuanni hawi. Parisayaleh: tuan yiru sagar basadia palus nunyu kawan palayan yiru maharung, balalu hanye malayanni here. 12:38 Tuu leha untungni kawan palayan yiru amun tuan here yiru hawi here rahat nganrei, walaupun hanye hawi tawuk penah malem atawa labis unte teka yiru! 12:39 Itung yiti! Paribasani ampun lewu karasa pukul pire maling sagar hawi, hanye himat bajaga nampan maling puang masuk mawuang lewuni. 12:40 Daya yiru naun pada harus bajaga, daya Anak Murunsia sagar hawi hang wayah sa puang napinda-pinda." 12:41 "Tuhan, inun lengan ajar yiru natuju Tuhan ma kami atawa ma katuluh ulun?" tunti Petrus. 12:42 Tuhan nuing, "Hie palayan sa satia nelang maharati hampe hanye naangkat daya tuanni jari kapala kawan palayan lain nampan hanye ngami here kutaen hang tawukni? 12:43 Palayan yiru sanang tatuu amun tuanni hawi nelang sangkum hanye rahat nampalus tugasni! 12:44 Parisayaleh: Tuan yiru sagar parisaya ma palayan yiru pakai nyaga katuluh haratani. 12:45 Kude amun palayan yiru kaeau hawuang ateini, 'Tuanku sika lawah lagi maka hawi,' balalu hanye meweh katuluh palayan nelang kuman nguut hampe mahamui, 12:46 balalu tuanni sagar hawi hang anrau nelang jam sa puang napinda-pinda. Balalu palayan yiru sagar nakahanangen bahimat daya tuanni nelang naulah sameh nasibni anri kawan ulun sa puang ngalut nuu ma Alatalla. 12:47 Palayan sa karasa kabahumen tuanni, kude puang bajaga nelang puang nampalus kabahumen tuanni yiru, sagar nakakasah anri bahimat. 12:48 Kude palayan sa puang karasa kabahumen tuanni, udi yiru ngulah kahalaen hampe hanye harus nakakasah, hanye sagar nakakasah puang hampe bahimat. Daya ma ulun sa haut naami wahai, teka hanye sagar nalaku wahai pada. Nelang ma ulun sa haut naparisaya wahai, teka hanye sagar nalaku wahai pada." 12:49 "Aku hawi lepuh nyanrakit hang ambau tane yiti. Tuu leha kaehni amun apuini haut malelap! 12:50 Magun naan kahanangen tamam sa harus wuah aku. Nelang ateiku balisah tatuu amun yiru huan natampalus. 12:51 Inun naun minda aku hawi lepuh nginsing pikaehan ma dunia? Puang, puang pikaehan, malengkan pibaburan. 12:52 Nuku teka itati, isa kaluarga ramani dime kaulun sagar ipanawan, telu nawan rueh, atawa rueh nawan telu. 12:53 Ambah sagar nawan anakni sa upu nelang anak upu sagar nawan ambahni. Ineh nawan anakni sa wawei nelang anak wawei nawan inehni. Kasian wawei sagar nawan nantuni sa wawei nelang nantu wawei sagar nawan kasianni wawei." 12:54 Yesus kaeau pada ma ulun rama, "Amun naun kadinung weweanrau mambai hang tiba barat, palus naun kaeau, 'Anrau sagar uran.' Nelang tuu-tuu uran. 12:55 Amun naun kaingkam riwut hawi teka salatan, naun kaeau, 'Anrau sagar kai.' Nelang tuu-tuu kai. 12:56 Naun ulun sa katuju bapura-pura! Naun tau mantaru kaadaan anrau anri ninung kaadaan langit anri tane. Wuah inun kawan tanda jaman yiti naun puang tau mantaruni?" 12:57 "Wuah inun naun raerai puang mamutus inun sa bujur? 12:58 Amun naan ulun mangadu naun ma pangadilan, puang iyuh ang naun ngakali ngampi beres pakara yiru anri hanye hang tawuk naun magun hang penah lalan. Amun puang, hanye die mait naun ma hadapan hakim balalu hakim yiru sagar nyarah naun ma polisi, nelang polisi namasuk naun mawuang panjara. 12:59 Parisayaleh! Naun puang sagar kaluar teka panjara kapihuan utang naun nabayar punah."

Lukas 13

13:1 Hang tawuk yiru ulun nyarita ma Yesus neu papire ulun Galilea sa nawunu daya Pilatus, tawuk here rahat nyarah parapah ma Alatalla. 13:2 Karengei sarita yiru, Yesus kaeau, "Daya kawan ulun Galilea yiru nawunu kalayiru, naun minda yiru buktini here diwi badosa teka katuluh ulun Galilea sa lain? 13:3 Budas puang! Kude itungleh: amun naun puang batobat teka kawan dosa naun, naun katuluh pada sagar matei, kala here. 13:4 Pada kalaawe anri walu walas kaulun sa matei hang Siloam, tawuk manara yiru meat here? Naun minda yiru manunjuk here diwi badosa teka katuluh kawan ulun lain sa muneng hang Yerusalem? 13:5 Budas puang! Hinra lagi aku kaeau: Amun naun puang batobat teka kawan dosa naun, katuluh naun pada sagar matei kala here." 13:6 Udi yiru Yesus nyarita pada rarapisan yiti, "Naan erang kaulun uweng kakau ara hang kabun anggurni. Hang hinra anrau hanye tulak ngantara wua ara yiru, kude puang kahaba sunah erang kawua. 13:7 Balalu, hanye kaeau ma tukang kabunni, 'Dinung, haut telu taun aku hawi ngantara wua ara hang kakau ara yiti, kude aku puang kahaba sunah erang kawua. Teweng kakau ara yiru! Mamus hanye welum hang ambau tane yiti ekat nangalis tenak teka tane!' 13:8 Kude tukang kabun yiru nuing, 'Elahni hanye welum erang taun lagi, Tuan. Aku sagar nyangkul tane hang kalilingni nelang namur pupuk. 13:9 Gere taun hadap hanye mua. Kude amun puang, iyuh Tuan nunyu newengni.' " 13:10 Hang hinra anrau Sabat, Yesus ngajar hang isa lewu sumbayang. 13:11 Hang yiru naan erang kaulun wawei haut walu walas taun sakit, daya naan roh jahat hawuang tengani. Wawei yiru bungkuk nelang budas puang tau minri mawitu. 13:12 Tawuk Yesus kadinung wawei yiru, Yesus nerau hanye, "Ineh, panyakitnu haut ware!" 13:13 Balalu Yesus hanrapak tanganni hang ambau wawei yiru, palus hang tawuk yiru pada hanye minri mawitu balalu nawat Alatalla. 13:14 Pamimpin lewu sumbayang yiru sangit, daya Yesus nyamare ulun hang anrau Sabat, daya yiru hanye kaeau ma kawan ulun, "Naan enem anrau pakai bagawi; hawileh hang kawan anrau yiru nampan nasamare, ada hang anrau Sabat!" 13:15 Tuhan nuing, "Naun yiti pura-pura! Hang anrau Sabat katuluh ulun nyanepah sapi atawa kaledai teka kandang palus nginsing kaluar nampan nguut ranu. 13:16 Nah, hang yiti itati naan erang kaulun wawei turunan Abraham, sa haut walu walas taun lawahni tahuruk daya Iblis. Inun hanye puang iyuh nalapas teka hurukan yiru hang anrau Sabat?" 13:17 Lengan tuing Yesus yiru ngulah kawan ulun sa nawan Yesus umangan tatuu; kude katuluh kawan ulun sa lain sanang kadinung kawan katuluh kaajaiban sa naulah Yesus. 13:18 Yesus nunti, "Amun Alatalla marentah, kalaawe kaadaanni? Anri inun aku tau mambandingni? 13:19 Kaadaanni kala rarapisan yiti. Erang kadiki sasawi naalap daya erang kaulun balalu naamule hang kabunni. Diki yiru welum palus jari kakau, balalu kawan wurung ngulah hanaini hang kawan raan kakau yiru." 13:20 Hinra lagi Yesus nunti, "Amun Alatalla marentah, anri inun aku tau mambanding kaadaanni? 13:21 Kaadaanni kala ragi sa naalap daya erang kaulun wawei balalu nakalut anri epat pulu liter tepung, hampe kamer katuluhni." 13:22 Hawuang pakiaan ma Yerusalem, Yesus mitah kawan tumpuk anri desa nelang ngajar. 13:23 Balalu naan ulun itunti ma hanye, "Guru, inun ekat butit ulun sa sagar nasalamat?" Yesus nuing, 13:24 "Ware naun ngakali masuk mitah wanawang hipit. Daya, itung! Rama ulun ngakali masuk kude puang kaiyuh. 13:25 Hang tawuk ampun lewu ambuan palus nutup wanawangni, naun minri hang luar balalu mulai nalitik nelang kaeau, 'Tuan, uka wanawang ma kami!' Tuan yiru sagar nuing, 'Aku puang karasa teka awe naun!' 13:26 Naun sagar nuing, 'Kami haut ikuta baya tuan, nelang tuan haut ngajar pada hang kawan lalan hang tumpuk kami!' 13:27 Kude tuan yiru sagar kaeau lagi, 'Aku puang karasa teka awe naun. Hulu tulak teka yiti, naun sa ngulah kajahaten!' 13:28 Hang tawuk naun kadinung hi Abraham, hi Ishak anri hi Yakub anri katuluh nabi arai mihewu hawuang Dunia Wau Wat Alatalla, naun sagar nungkau nelang ngaret kahanangen daya naun raerai nausir ma luar! 13:29 Ulun rama sagar hawi teka timur nelang teka barat, teka utara nelang teka selatan, palus sagar arai mihewu hawuang Dunia Wau Wat Alatalla. 13:30 Kapinuuni, naan ulun sa pangahanrianni sa sagar jari ulun sa pangadahuluni, nelang naan ulun sa pangadahuluni sagar jari ulun sa pangahanrianni." 13:31 Hang tawuk yiru pada, naan papire ulun Farisi hawi nunung Yesus balalu kaeau, "Ada muneng hang yiti! Hulu ma unengan lain, daya hi Herodes ngaheng munu hanyu." 13:32 Yesus nuing, "Hulu wara ma ulun sa puang bariran yiru, 'Anrau yiti nelang kaiyat uni aku ngusir roh jahat palus nyamare ulun sakit, kude hang anrau katelu, aku sagar nyanyumpuh pagawianku.' 13:33 Biar kalayiru aku harus nampalus pada pakiaanku anrau yiti, kaiyat uni anri karuan, daya puang maeh erang kaulun nabi nawunu hang luar Yerusalem. 13:34 Yerusalem, Yerusalem! Kawan nabi nawununu! Kawan utusan Alatalla pedaknu makai watu hampe matei! Haut pire kali aku ngaheng ngaeh maluk katuluh panduduknu kala manu paunan nyalindung kawan anakni hang kapit elatni, kude hanyu puang hamen! 13:35 Daya yiru Alatalla puang lagi nyinrah hanyu. Patut hanyu karasa, mulai teka itati hanyu puang sagar kadinung aku lagi, hampe hanyu kaeau, 'Naberkat hanye sa hawi hawuang ngaran Tuhan.' "

Lukas 14

14:1 Hang hinra anrau Sabat Yesus tulak lepuh kuman hang lewu erang kaulun tokoh Farisi. Hang yiru kawan ulun naniuh Yesus anri bahimat. 14:2 Naan hawi nunung Yesus erang kaulun sa babadus nelang pee anri tanganni bakah. 14:3 Balalu Yesus nunti ma kawan guru agama anri kawan ulun Farisi sa naan hang yiru, "Manurut hukum agama takam, inun iyuh takam nyamare ulun sakit hang anrau Sabat atawa puang?" 14:4 Kawan guru agama anri kawan ulun Farisi yiru suni. Balalu Yesus nerau ulun yiru palus nyamare hanye, udi yiru nunyu hanye tulak. 14:5 Udi yiru Yesus kaeau ma ulun rama, "Paribasani erang kaulun teka naun uweng erang kaulun iya atawa erang kaukui sapi sa lawu mawuang sumur hang anrau Sabat, inun hanye puang sagar iwawansit nyujut iya yiru atawa sapi yiru ma luar anrau yiru pada?" 14:6 Kude puang sunah erang kaulun tau nuing lengan Yesus neu hal yiru. 14:7 Yesus kadinung naan kawan tamu sa midi kawan unengan sa panga maeh. Daya yiru hanye ngami pangajaran yiti ma here katuluh. 14:8 "Amun naun naundang ma pesta kawin, ada maharung hang karusi kahormatan. Daya tau naan erang kaulun lain sa labis tamam teka hanyu haut naundang pada, 14:9 hampe ampun lewu yiru sa haut nerau naun rueh yiru, tapaksa hawi ma hanyu palus kaeau, 'Maaf, unengan yiti haut nasadia ma tamu yiru.' Balalu anri umangan tatuu hanyu tapaksa maharung hang unengan sa pangahawading hang balakang. 14:10 Daya yiru, amun naun naundang, pidi unengan sa pangahawading, nampan ampun lewu sagar hawi palus kaeau ma hanyu, 'Tangke, hayu maharung hang unengan sa labis maeh.' Anri kalayiru naun nahormat hang hadapan katuluh tamu sa lain. 14:11 Daya tatiap ulun sa ngampambau diri sagar naampirandah, kude sa nyanrandah diri sagar naampambau." 14:12 Balalu Yesus kaeau ma ampun lewu, "Amun hanyu nerau ulun ma pesta kuman kaanrau atawa kuman kamalem, ada nerau hengau atawa pulaksanai, atawa kulawaraga, atawa tatangganu sa tatau. Daya die here sagar nerau hanyu pada, balalu anri kalayiru hanyu narime walehan pagawiannu. 14:13 Jari, amun hanyu ngulah pesta, undangleh kawan ulun paua, ulun cacat, ulun lumpuh, anri ulun pehe. 14:14 Hanyu sagar naberkat, daya kawan ulun yiru puang sagar kaiyuh iwaleh pikaehnu. Pikaehnu sagar nawaleh daya Alatalla hang tawuk kawan ulun sa maeh naele kamulek teka pampatei." 14:15 Hang tawuk erang kaulun teka sa umba kuman baya hang yiru karengei lengan Yesus, hanye kaeau, "Untung tuu ulun sa sagar kuman baya anri Alatalla amun hanye hawi yalah Raja!" 14:16 Kude Yesus kaeau ma ulun yiru, "Hang hinra tawuk naan erang kaulun ngulah pesta sa hante nelang nerau ulun rama. 14:17 Tawuk hampe wayahni mulai pesta, ulun yiru nunyu palayanni tulak nunung kawan undangan nelang kaeau, 'Hayu hawi, katuluhni haut sadia!' 14:18 Kude here katuluh isa mangisa mulai laku maaf. Sa palanungkai kaeau ma palayan yiru, 'Aku wau tuu midi erang kalamar tane, parlu tulak mariksani. Aku laku maaf.' 14:19 Sa lain kaeau, 'Aku wau udi midi dime pasang sapi, nelang ngunu mansuba kawan sapi yiru. Aku laku maaf.' 14:20 Sa lain lagi kaeau, 'Aku wau udi kawin, daya yiru aku puang tau hawi.' 14:21 Palayan yiru mudi balalu iwara hal yiru ma tuanni. Tuan yiru sangit tuu, balalu kaeau ma palayanni, 'Wansit kia ma kawan lalan anri kawan gang hang tumpuk. Insing ma yiti ulun paua, ulun cacat, ulun pehe anri ulun lumpuh.' 14:22 Udi hie palayan yiru kaeau, 'Tuan, parentah tuan haut natampalusku, kude unengan magun wahai.' 14:23 Balalu tuan yiru kaeau, 'Hulu ma kawan lalan hante anri lalan rumis hang luar tumpuk, nelang dasak kawan ulun nampan hawi, nampan lewuku penu. 14:24 Itung! Puang sunah erang kaulun teka penah kawan tamu sa haut naundang yiru kaingkam kutaen pestaku yiti!' " 14:25 Rama ulun umba takia sinrah Yesus. Yesus ikulik palus kaeau ma here, 14:26 "Amun ulun hawi nunung aku, kude hanye diwi sinta inehni, ambahni, daranganni, kawan anakni, kawan pulaksanaini, likan dirini raerai, hanye puang tau jari ulun sa umba aku. 14:27 Ulun sa puang hakun ngantung balasangarni palus umba aku, puang tau jari ulun sa umba aku. 14:28 Amun erang kaulun teka naun ngunu ngapinri isa manara, batantu hanye sagar maharung hanreken biayani dahulu nampan hanye karasa inun duitni sukup pakai nyanyari manara yiru atawa puang. 14:29 Daya amun bawilah hanye puang kaiyuh nyanyarini, padahal pondasini haut naulah, himat katuluh ulun sa kadinung pagawian yiru sagar kakihi hanye. 14:30 Here sagar kaeau, 'Heh, ulun yiti ngulah bangunan, kude puang kaiyuh nyanyarini!' 14:31 Amun erang kaulun raja sa naan sapuluh ribu tantara ngunu baparang anri raja lain sa naan ruampulu ribu tantara, batantu raja yiru sagar maharung duluni ngakira inun hanye kaule nawan musuhni yiru. 14:32 Amun hanye karasa hanye puang kaule, batantu tawuk musuhni yiru lagi lawit, hanye sagar ngirim utusanni nampan ilaku badamai." 14:33 Akhirni Yesus kaeau, "Kalayiru pada anri naun. Puang sunah erang kaulun teka naun tau jari ulun sa umba aku, amun hanye puang ngurban ala katantuluhni." 14:34 "Rangi yiru maeh, kude amun jari mapahe, inun tau naampierang lagi? 14:35 Puang uweng riranni lagi, hau ma ume atawa ma pupuk. Ekat neu naumpe. Amun naan silu ware sanrengei!"

Lukas 15

15:1 Hang hinra anrau, rama panagis pajak anri kawan ulun sa naanggap puang maeh daya masyarakat, hawi nyanrengei Yesus. 15:2 Kawan ulun Farisi anri kawan guru agama mulai mangomel. Here kaeau, "Seh, ulun yiti narime kawan ulun sa puang maeh likan kuman baya anri here!" 15:3 Daya sabab yiru Yesus nyarita ma here rarapisan yiti, 15:4 "Umpamani erang kaulun teka naun naan jatuh kaukui babiri, balalu hanye kawawaian erang kaukui-inun sa sagar naulahni? Himat hanye sagar nanan babiri sa suei pulu suei kaukui yiru hang padang rikut balalu tulak ngantilau sa wawai yiru hampe haba. 15:5 Dami babirini yiru habani, hanye arai tatuu balalu nagantungni babiri yiru hang papaleni, 15:6 balalu nginsingni mudi. Udi hie hanye nerau kawan hengau anri kawan tatanggani, nelang kaeau, 'Hayu takam arai mihewu. Babiriku sa wawai haut habaku!' 15:7 Nah, kalayiru pada hang surga naan kaaraien sa labis hante daya erang kaulun badosa sa batobat, hengka daya suei pulu suei kaulun sa haut maeh nelang puang parlu batobat." 15:8 "Atawa umpamani erang kaulun wawei naan sapuluh kadiki duit perak, balalu kawawaian erang kadiki-inun sa sagar naulahni? Hanye sagar nutung palita balalu mapas lewuni nelang ngantilau hang awe-awe hampe hanye kahaba duit yiru. 15:9 Hang tawuk hanye kahaba duit yiru, hanye nerau kawan hengau nelang kawan tatanggani, balalu kaeau, 'Aku sanang tatuu haut kahaba kamulek duitku sa wawai. Hayu takam arai mihewu!' 15:10 Kalayiru pada malekat Alatalla arai mihewu amun naan erang kaulun jahat batobat teka kawan dosani. Parisayaleh!" 15:11 Yesus kaeau lagi, "Naan erang kaulun ambah sa uweng rueh kaulun anak upu. 15:12 Sa bunsu kaeau ma hanye, 'Ambah, ami ma aku itati bagianku teka panatau takam.' Balalu ammahni mambagi panatauni yiru ma kararueh anakni. 15:13 Papire anrau udi yiru anak bunsu yiru ngari warisan bagianni yiru balalu tulak ma negeri sa lawit. Hang yaru hanye ngawilanja duitni anri welum egah-embung. 15:14 Tawuk katuluh duitni haut galis, salenga hang negeri yiru timbul juju lau sa tamam, hampe hanye mulai welum susah. 15:15 Balalu hanye tulak bagawi baya erang kaulun panduduk hang yiru, sa nunyu hanye ma ume nyaga iwekni. 15:16 Hanye ngunu ngisi wuntungni makai kutaen kawan iwek yiru. Biar hanye kajuju tatuu, kude puang sunah erang kaulun ngami anakuta ma hanye. 15:17 Akhirni hanye sadar balalu kaeau, 'Kawan ulun sa bagawi baya hi ambah kutaen here balabihan, kude aku hang yiti kai matei kalauan! 15:18 Aku sagar tulak lepuh nunung ambahku, balalu kaeau ma hanye, Ambah, aku haut badosa ma Alatalla nelang ma hi Ambah. 15:19 Aku puang patut lagi naantuh anak Ambah. Anggapleh aku erang kaulun upaan Ambah.' 15:20 Balalu hanye tulak nunung ambahni. Lagi lawit teka lewu, ambahni haut katantau hanye. Anri kasungu ambahni nempat nahalu hanye, balalu maluk nelang nyiuk hanye. 15:21 'Ambah', eau anak yiru, 'aku haut badosa ma Alatalla nelang ma hi Ambah. Aku puang patut lagi naantuh anak Ambah.' 15:22 Kude ambahni nerau kawan palayanni palus kaeau, 'Hinang! Alap pakaian sa panga maeh, palus huwe ma hanye. Tamu utas hang kingkingni, nelang sapatu hang peeni. 15:23 Udi yiru alap anak sapi sa munuk palus samalis. Takam sagar kuman nelang arai mihewu. 15:24 Daya anakku yiti haut matei, itati welum mulek; hanye haut wawai, itati haba lagi.' Here balalu mulai bapesta. 15:25 Parahatan yiru, anak sa taraulu naan hang ume. Tawuk hanye mudi dami hampe rite lewu, hanye karengei lengan papaluan nelang tanrik-tampak. 15:26 Hanye nerau erang kaulun teka kawan palayanni, balalu nunti, 'Inun ulah hang lewu yiti?' 15:27 Palayan yiru nuing, 'Andi Tuan hawi mulek! Nelang ambah Tuan haut nunyu nyamalis anak sapi sa munuk, daya hanye haut panalu mulek anakni hawuang kaadaan salamat!' 15:28 Anak sa taraulu yiru sangit tuu hampe hanye puang hamen mambai ma lewu. Balalu ambahni minau ngatau hanye nampan mambai. 15:29 Kude hanye kaeau, 'Bataun-taun lawahni aku bagawi bahimat ma hi ambah. Puang suah aku nawan parentah ambah. Kude inun sa naami ambah ma aku? Huan suah sunah erang kaukui kambing hi ambah ngami ma aku nampan aku bapesta anri kawan hengauku! 15:30 Anak Ambah yiru haut nangalis panatau ambah baya wawei pandayangan, kude kalayiru hanye hawi, hi Ambah nyamalis anak sapi sa munuk ma hanye!' 15:31 'Anakku,' tuing ambahni, 'hanyu saratang naan hang yiti baya aku. Katuluh sa milikku yiru pada miliknu. 15:32 Kude takam patut bapesta anri arai mihewu, daya andinu yiru haut matei, kude itati welum mulek; hanye haut wawai, kude itati haut haba lagi.' "

Lukas 16

16:1 Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Naan erang kaulun tatau. Hanye uweng erang kaulun pagawai kauangan sa ngurus panatauni. Ulun tatau yiru kaiyuh laporan neu pagawai kauanganni ngawilanja duitni. 16:2 Balalu hanye nerau pagawai kauangan yiru palus kaeau, 'Inun yiti sa rengeiku neu hanyu? Itati, sarah ma aku laporan lengkap neu pagawianu ngurus panatauku. Hanyu puang iyuh lagi jari pagawai kauanganku.' 16:3 Balalu pagawai kauangan yiru bapikir, 'Inun sa harus naulahku itati? Tuanku ngunu nyantaduh aku. Manyangkul, aku puang kaule, laku sadakan aku umangan. 16:4 Aku naan akal; amun aku haut nasantaduh, aku harus uweng rama hengau sa hamen nampung aku hang lewu here!' 16:5 Balalu pagawai kauangan yiru nerau katuluh ulun sa naan utang anri tuanni. Ma sa palanungkai, hanye kaeau, 'Pire utangnu ma tuanku?' 16:6 Ulun yiru nuing, 'Jatuh balanai minyak zaitun.' Pagawai yiru kaeau ma hanye, 'Iti surat utangnu. Maharung hinang surat; dimempulu.' 16:7 Udi yiru hanye kaeau ma ulun sa karueh, 'Pulaksanai, pire utang pulaksanai?' Ulun yiru nuing, 'Sakuyan karung gandum.' Pagawai kauangan yiru kaeau ma hanye, 'Iti surat utangnu. Surat walu jatuh.' 16:8 Balalu majikan teka pagawai kauangan sa puang jujur yiru nawat pagawaini yiru daya tindakanni sa pintar yiru; daya kawan ulun dunia yiti diwi pintar ngatur urusan here teka kawan ulun sa welum hawuang piraai." 16:9 Balalu Yesus pantane lagi, eauni, "Rengei! Pakaileh panatau dunia yiti pakai ngaiyuh hengau, nampan amun panatau dunia yiti haut puang baharaga lagi, naun sagar natarime hang unengan muneng sa kalalawah. 16:10 Ulun sa tau naparisaya hawuang kawan hal rumis, tau naparisaya pada hawuang kawan hal hante. Kude ulun sa puang tau naparisaya hawuang kawan hal rumis, puang tau naparisaya pada hawuang kawan hal hante. 16:11 Jari, amun neu panatau dunia yiti naun haut puang tau naparisaya, hie hamen ngami kaparisayaan ma naun panatau rohani? 16:12 Nelang amun neu barang sa namiliki ulun lain, naun bawilah tuu puang tau naparisaya, hie hamen ngami ma naun inun sa jari haratanu? 16:13 Puang sunah erang kaulun tau bagawi ma rueh kaulun majikan; daya hanye sagar diwi sinta saisa teka sa lain, atawa hanye sagar diwi satia ma majikan saisa teka sa lain. Kalayiru pada anri naun. Naun puang tau bagawi ma Alatalla nelang ma harata banda pada." 16:14 Kawan ulun Farisi karengei katuluh sa naeau daya Yesus. Balalu here kakihi hanye, daya here sindi duit. 16:15 Kude Yesus kaeau ma here, "Naun ulun sa hang hadapan ulun lain nadinung bujur, kude Alatalla karasa hawuang atei naun. Daya inun sa naanggap ambau daya murunsia, nadinung imbe daya Alatalla. 16:16 Hukum sa naami daya Moses nelang ajaran kawan nabi, magun napakai hampe hang tawuk hi Yohanes Pambaptis. Hengka tawuk yiru Kabar Maeh neu kala awe Alatalla marentah yalah Raja santar nawara. Nelang ulun maksa dirini nampan jari ulun pidian wat Alatalla. 16:17 Kude diwi murah langit anri tane wawei, teka isa huruf hawuang Hukum Alatalla nasamawai. 16:18 Hie sa sarak anri daranganni balalu kawin anri wawei lain, ulun yiru ibela. Nelang ulun sa kawin anri wawei sa haut nasansarak, pada ibela." 16:19 "Naan erang kaulun tatau. Pakaianni uras rarang haragani, tiap anrau hanye welum dirak dirai. 16:20 Hang hadapan wanawang lewuni naandak erang kaulun paua bangaran hi Lazarus. Tengani penu purat. 16:21 Hanye ngunu ngisi wuntungni makai tawurehan rote sa lawu teka meja ulun tatau yiru. Antahu likan hawi nilap puratni. 16:22 Udi hie ulun paua yiru matei balalu nainsing malekat ma unengan tahormat hang tuhi hi Abraham hang surga. Ulun tatau yiru pada matei balalu napasar. 16:23 Hang dunia ulun matei hanye bahimat ngaret kahanangen. hang tawuk hanye mihangut nantau teka yiru ma ambau, hanye kadinung hi Abraham hang unengan sa lawit baya hi Lazarus naan hang tuhi hi Abraham. 16:24 'Bapak Abraham!' herau ulun tatau yiru. 'Palelo aku. Huyu hi Lazarus nyusup kingkingni mawuang ranu balalu hawi nyamehu lelaku. Aku sangsara tuu hawuang apui yiti!' 16:25 Kude hi Abraham nuing, 'Itung anakku: salawah hanyu welum hanyu haut kaiyuh kawan sa maeh, kude hi Lazarus kaiyuh kawan sa puang maeh. Itati hanye sanang hang yiti, kude hanyu sangsara. 16:26 Kamulek, hang helang hanyu anri kami haut naulah isa labak sa lalem nelang laga, nampan ulun teka yiti puang tau mayaru nelang ulun teka yaru puang tau ma yiti!' 16:27 'Amun kalayiru, Bapak,' eau ulun tatau yiru, 'aku ilaku tatuu hanyu ngutus hi Lazarus ma lewu ambahku. 16:28 Naan dime pulaksanaiku hang yaru. Huyu hi Lazarus ngampi itung here, nampan ada hampe here pada lawu ma unengan siksaan yiti.' 16:29 Hi Abraham nuing, 'Hang here haut uweng kawan buku Moses anri buku kawan nabi! Elahni here nampalus inun sa nasurat hawuang kawan buku yiru!' 16:30 Kude ulun tatau yiru nuing, 'Yiru puang sukup, Bapak Abraham. Kude amun naan ulun matei welum mulek nelang hawi nunung here, here sagar batobat teka kawan dosa here.' 16:31 Kude hi Abraham kaeau, 'Amun here puang paraduli parentah Moses anri kawan nabi, himat here puang sagar parisaya jua, walaupun naan ulun matei welum mulek.' "

Lukas 17

17:1 Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Kawan hal sa ngulah sabab ulun badosa himat sagar naan. Kude silaka ulun sa ngulah sababni! 17:2 Labis maeh amun watu gilingan nagagueng hang diungni, balalu hanye naumpe mawuang laut, teka hanye ngulah sabab erang kaulun hengka kawan ulun rumis yiti badosa. 17:3 Daya yiru ware naun waspada! Amun pulaksanainu badosa, tagur hanye. Amun hanye manyasal, ampun hanye. 17:4 Amun hanye badosa ma hanyu pitu kali erang anrau nelang tiap kali hawi nunung hanyu palus kaeau, 'Aku laku maaf,' ampun hanye." 17:5 Kawan rasul kaeau ma Tuhan Yesus, "Tuhan, ampikansing iman kami." 17:6 Tuhan nuing, "Amun naun uweng iman kala hante diki sasawi, naun tau kaeau ma kakau murbei yiti, 'Pabunat hanyu palus pataria hang laut,' himat kakau yiti sagar nuu parentahnu." 17:7 "Umpamani erang kaulun teka naun uweng palayan sa bagawi hang ume atawa makatik babiri. Amun palayan yiru mudi, inun hanye kaeau ma palayanni, 'Hayu hinang kuman'? 17:8 Batantu puang! Kabalikanni hanye sagar kaeau ma palayan yiru, 'Sadia anakuta ma aku. Pakai pakaian sa barasis nelang saga aku padingian aku kuman nguut; udi yiru hanyu iyuh kuman.' 17:9 Angneh? Palayan yiru puang parlu natawat daya haut nuu parentah tuanni. 17:10 Kala yiru pada naun. Amun naun haut nampalus katuluh sa naparentah ma naun, eauleh, 'Kami ekat palayan biasa; kami ekat nampalus kawajiban kami.' " 17:11 Hawuang pakiaan ma Yerusalem, Yesus mitah daerah perbatasan Samaria anri Galilea. 17:12 Tawuk masuk isa tumpuk, hanye natunung daya sapuluh kaulun bakadan. Here minri teka lawit 17:13 nelang nanterau, "Yesus! Tuan! Palelu kami!" 17:14 Tawuk Yesus kadinung here, hanye kaeau, "Hulu tunung kawan imam, laku here mariksa tenga naun." Ganjah here takia, panyakit here wawai. 17:15 Tawuk erang kaulun teka here kaingkam hanye haut ware, hanye miulek nelang basurak nawat Alatalla. 17:16 Balalu hanye ijuku hang hadapan Yesus, ngantuh tarima kasih ma hanye. Ulun yiru erang kaulun Samaria. 17:17 Balalu Yesus kaeau, "Angneh naan sapuluh kaulun sa nasamare? Hang awe sa suei kaulun lagi? 17:18 Wuah inun ekat ulun asing yiti sa miulek ngantuh tarima kasih ma Alatalla?" 17:19 Balalu Yesus kaeau ma ulun yiru, "Ambuan, hulu tulak. Daya hanyu parisaya ma aku hanyu ware." 17:20 Papire ulun Farisi nunti ma Yesus hantamian Alatalla hawi nampan marentah. Yesus nuing, "Pamarentahan Alatalla puang mulai anri kawan tanda sa tau nadinung ulun, 17:21 hampe ulun tau kaeau, 'hayu dinung, iti hanye!' atawa 'Hang yaru hanye!' Daya Alatalla haut mulai marentah hang penah-penah naun." 17:22 Udi yiru Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Sagar hawi wayahni naun sindi kadinung isa anrau teka kawan anrau Anak Murunsia, kude naun puang kaiyuh ninungni. 17:23 Yati ulun sagar kaeau ma naun, 'Dinung, hang yiru!' atawa 'Dinung, hang yiti!' Kude ada naun kaluar ngantilau hanye. 17:24 Kala wangun kelat wawereu hang langit, nelang basahaya teka langit tuhi ma tuhi langit, kala yiru pada die kaadaan Anak Murunsia hang anrau watni. 17:25 Kude pamulaanni hanye harus wahai kaingkam kahanangen nelang puang natarime daya kawan ulun jaman yiti. 17:26 Hang anrau Anak Murunsia nalalea yati, kaadaanni kala hang jaman Nuah sadi. 17:27 Ulun kuman nguut, kawin; tarus kalayiru hampe hi Nuah masuk mawuang kapal balalu baah hawi nelang nampatei kawan ulun katuluh yiru. 17:28 Pada kala hang jaman Lot. Ulun kuman nguut, miarian, miamulean nelang ngambuan lewu. 17:29 Kude tawuk hi Lot kaluar teka Sodom, hang anrau yiru apui anri balirang minau teka langit palus ngabinasa here katuluh. 17:30 Kala yiru kaadaanni yati hang anrau Anak Murunsia nalalea. 17:31 Hang anrau yiru ulun sa rahat naan hang ambau hapau lewuni ada minau neu ngalap kawan barangni sa naan hawuang lewu. Kala yiru pada ulun sa rahat hang ume ada mudi ma lewuni. 17:32 Itung inun inun sa haut wuah darangan Lot! 17:33 Ulun sa ngakali nyalamat pamelumni, sagar kawawaian pamelumni. Kude ulun sa kawawaian pamelumni sagar nyalamat pamelumni. 17:34 Parisayaleh: Hang malem yiru, rueh kaulun rahat manre hang isa ranjang, erang kaulun sagar nainsing, erang kaulun natanan. 17:35 Rueh kaulun wawei rahat manggiling gandum, erang kaulun sagar nainsing, erang kaulun sagar natanan. 17:36 Rueh kaulun rahat bagawi hang ume, erang kaulun sagar nainsing, erang kaulun natanan." 17:37 Kawan ulun sa umba Yesus nunti, "Hang awe hal yiru sagar jari Tuhan?" Yesus nuing, "Hang awe naan bangkai, hang yiru naan wurung panguta bangkai."

Lukas 18

18:1 Udi yiru Yesus nyarita isa rarapisan pakai ngajar kawan ulun sa umba hanye nampan here saratang badoa nelang ada putus asa. 18:2 Yesus kaeau, "Hang isa tumpuk naan erang kaulun hakim sa puang takut ma Alatalla, nelang puang paraduli anri hie-hie. 18:3 Hang tumpuk yiru naan pada erang kaulun wawei walu sa kakete mangadap hakim yiru ilaku pakarani nakarawah. 'Karawah aku nadap musuhku,' eau wawei walu yiru. 18:4 Papire tawuk lawahni hakim yiru puang hamen ngarawah wawei walu yiru. Kude akhirni hakim yiru bapikir, 'Biar aku puang takut Alatalla nelang puang paraduli ma hie-hie, 18:5 kude daya wawei walu yiti eter nganggu aku, labis maeh aku ngarawah pakarani. Amun puang, hanye himat eter hawi nelang ngampi deruh aku.' " 18:6 Balalu Tuhan kaeau, "Pantaru inun sa naeau daya hakim sa puang adil yiru! 18:7 Nah, inun Alatalla puang sagar ngarawah pakara ulun pidianni raerai sa nanterau hanye kaanrau kamalem? Inun hanye sagar ngampambau waktu neu ngarawah here? 18:8 Parisayaleh: Hanye sagar hinang ngarawah pakara here! Kude amun Anak Murunsia hawi, inun magun naan kahaba ulun sa parisaya ma hanye hang dunia yiti?" 18:9 Yesus nyarita pada rarapisan yiti sa natuju ma ulun sa nganggap ulun lain randah, kude ngingkam dirini raerai sa maeh. 18:10 Eau Yesus, "Naan rueh kaulun tulak ma Lewu Tuhan lepuh badoa. Saisa ulun Farisi, sa lainni erang kaulun panagis pajak. 18:11 Ulun Farisi yiru minri ngaraerai palus badoa, 'U Alatalla, aku ngantuh tarima kasih ma hanyu, daya aku puang kala ulun lain, sa sarakah, sulas atawa ibela. Aku ngantuh syukur daya aku puang kala panagis pajak yiru. 18:12 Aku puasa rueh kali erang minggu, nelang aku manyarah ma hanyu sapersapuluh teka katuluh iyuh-juatku.' 18:13 Kude panagis pajak yiru minri lawit-lawit, likan puang heei mihangut ma langit. Nelang ngurut dada hanye kaeau, 'U Alatalla, palelu aku, ulun badosa yiti!' " 18:14 "Parisayaleh," eau Yesus, "tawuk here mudi ma lewu, panagis pajak yiru sa natarime daya Alatalla puang ulun Farisi yiru. Daya tatiap ulun sa ngampambau dirini sagar nasanrandah; nelang tatiap ulun sa nyanrandah dirini sagar naampambau." 18:15 Naan kawan ulun nginsing kawan iya rumis nunung Yesus nampan hanye manjamah palus mamberkat here. Tawuk kawan ulun sa umba Yesus kadinung yiru, here nyangit kawan ulun yiru. 18:16 Kude Yesus nerau kawan iya yiru balalu kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Elahni kawan iya hawi nunung aku! Ada nguring here, daya ulun samasam yiti sa jari ulun pidian wat Alatalla. 18:17 Itung! Ulun sa puang nadap Alatalla kala erang kaulun iya rumis, puang sagar jari ulun pidian wat Alatalla." 18:18 Erang kaulun pamimpin Yahudi nunti ma Yesus, "Guru sa maeh, inun saharus naulahku nampan aku kaiyuh narime pamelum sajati palus ma kalalawah?" 18:19 "Wuah inun hanyu kaeau aku maeh?" tunti Yesus ma hanye. "Puang uweng sa maeh, sa lain teka Alatalla raerai. 18:20 Hanyu haut karasa kawan parentah Alatalla: 'Ada ibela, ada munu ulun, ada ngalat, ada ipusu, nelang hormat ambah anri inehnu.' " 18:21 "Katuluh parentah yiru haut natampalusku kalemah aku lagi iya," tuing ulun yiru. 18:22 Karengei kalayiru Yesus kaeau, "Magun naan isa hal sa harus naulahnu: Ari katuluh miliknu, ami duitni ma ulun paua, balalu hanyu sagar kaiyuh harata hang surga. Udiyiru hawileh umba aku." 18:23 Kude tawuk ulun yiru karengei yiru, hanye mahanang atei daya hanye tatau tatuu. 18:24 Yesus karasa ulun yiru mahanang atei, daya yiru hanye kaeau, "Mahadin tatuu ma ulun tatau jari ulun pidian wat Alatalla! 18:25 Labis murah erang kaukui unta masuk luwang pilus, teka erang kaulun tatau masuk Dunia Wau Wat Alatalla!" 18:26 Kawan ulun sa karengei Yesus kaeau kalayiru nunti, "Amun kalayiru, hie sa tau salamat?" 18:27 Yesus nuing, "Sa puang tau pada ma murunsia, tau pada ma Alatalla!" 18:28 Balalu hi Petrus kaeau, "Dinung! Kami haut nanan lewu rean nampan umba hanyu." 18:29 "Parisayaleh!" eau Yesus. "Ulun sa haut nanan lewuni, atawa daranganni, atawa pulaksanaini atawa ambah inehni atawa kawan anakni daya malayanni Alatalla, 18:30 ulun yiru sagar nawaleh papire kali lipat hang wayah itati, nelang hang jaman udi ati hanye sagar naami pamelum sajati palus kalalawah." 18:31 Yesus ngumpul kadua walas kawan ulun sa umba hanye ngaraerai, balalu kaeau, "Rengei! Takam itati nuju Yerusalem. Hang yaru, katuluh sa nasurat kawan nabi neu Anak Murunsia, sagar tulus. 18:32 Hanye sagar nasarah ma kawan ulun puang Yahudi, sa sagar ngakiek, mahina, nelang nura hanye. 18:33 Here sagar nyiksa palus munu hanye, kude hang anrau katelu, hanye sagar welum kamulek." 18:34 Katuluh yiru puang budas kawan ulun sa umba Yesus kataru. Arati teka kawan lenganni yiru narasia teka here. Here puang kataru neu inun sa napanerni yiru. 18:35 Tawuk Yesus kai hampe hang Yerikho, erang kaulun pehe rahat maharung laku sadakah hang iring lalan. 18:36 Tawuk hanye karengei ulun rama yiru mitah, hanye nunti, "Naan inun?" 18:37 "Yesus, ulun Nazaret yiru, mitah," eau here ma hanye. 18:38 Balalu ulun pehe yiru nerau, "Yesus, anak Dawid! Palelu aku!" 18:39 Kawan ulun sa takia dahulu, nyangit hanye nelang nunyu hanye suni. Kude hanye nanterau magin mehet lagi, "Anak Dawid! Palelu aku!" 18:40 Yesus tarie balalu nunyu ulun nginsing ulun pehe yiru nunung hanye. Tawuk hanye hampe, Yesus nunti, 18:41 "Inun sa nakabahumennu naulahku anri hanyu?" "Tuan," tuing ulun pehe yiru, "Aku sindi kadinung." 18:42 Balalu Yesus kaeau, "Amun kalayiru, dinungleh! Daya hanyu parisaya ma aku, hanyu ware." 18:43 Balalu sitaitu hanye tau kadinung, palus hanye umba Yesus nelang ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Tawuk ulun rama yiru kadinung hal yiru, here katuluh nawat Alatalla.

Lukas 19

19:1 Tawuk Yesus hampe hang Yerikho, hanye palus takia mitah tumpuk yiru. 19:2 Hang tumpuk yiru naan erang kaulun kapala panagis pajak sa tatau. Ngaranni hi Zakheus. 19:3 Hanye sindi kadinung hie Yesus yiru, kude daya ulun rama tatuu nelang tengani imbe, balalu hanye puang kaiyuh kadinung Yesus. 19:4 Balalu, hanye nempat nahuluan ulun rama, mambai kakau kayu, nampan kaiyuh ninung Yesus sa puang lawah lagi sagar mitah hang yiru. 19:5 Tawuk Yesus hampe hang kakau kayu yiru, hanye mihangut ma ambau balalu kaeau, "Zakheus, hinang minau! Daya aku harus ganta ma lewunu anrau yiti." 19:6 Hi Zakheus iwawansit minau palus nahalu Yesus anri arai atei. 19:7 Katuluh ulun sa kadinung hal yiru mulai mangomel. Here kaeau, "Seh! Hanye ganta hang lewu ulun sa puang maeh!" 19:8 Dami haut hang lewuni, hi Zakheus minri palus kaeau ma Yesus, "Tuhan, saparu teka harataku sagar na sadakahku ma ulun paua; nelang hie sa suah wuah tipuku, aku sagar bayar kamulek ma hanye epat kali lipat!" 19:9 Balalu eau Yesus, "Hang anrau yiti hanyu anri katuluh kulawaraganu nasalamat daya Alatalla nelang naami pamelum sa wau, daya hanyu pada katurunan Abraham. 19:10 Anak Murunsia hawi lepuh ngantara nelang nyalamat ulun sa tawang." 19:11 Ganjah ulun nyanrengei Yesus bapaner, hanye nyarita isa rarapisan. Daya, tawuk yiru hanye haut rupak Yerusalem, nelang ulun minda himat Alatalla puang lawah lagi sagar marentah yalah Raja hang dunia. 19:12 Yesus kaeau, "Naan erang kaulun bangsawan sa tulak ma negeri lawit neu nadudus jari raja, udi yiru hanye mudi lagi. 19:13 Kapihuan tulak, hanye nerau sapuluh kaulun palayanni, balalu ngami ma here tiap tenga erang kadiki duit amas. 'Badagang makai duit yiti padingian aku tulak,' eauni ma here. 19:14 Kude panduduk negerini yiru marikang anri hanye. Dami hanye haut tulak, here ngirim utusan nampan iwara, 'Kami puang hamen ulun yiti jari raja kami.' 19:15 Kude bangsawan yiru nadudus jari raja, udi yiru hanye mulek lagi ma negerini. Balalu hanye nerau kawan palayanni mangadap, nampan ngarasa pire kauntungan sa haut iyuh here. 19:16 Palayan palanungkai hawi palus kaeau, 'Tuan, isa duit amas sa naami tuan ma aku yiru, haut aku kaiyuh jari sapuluh.' 19:17 'Maeh,' eau tuan yiru, 'hanyu palayan sa maeh! Daya hawuang kawan hal sa rumis hanyu tau naparisaya, aku sagar ngulah hanyu jari panguasa sapuluh tumpuk.' 19:18 Palayan sa karueh hawi palus kaeau, 'Tuan, isa duit amas sa naami Tuan ma aku yiru, haut aku kaiyuh jari dime.' 19:19 Ma palayan yiru raja yiru kaeau, 'Hanyu sagar jari panguasa dime tumpuk.' 19:20 Palayan isa lain hawi palus kaeau, 'Tuan, iti duit Tuan; simuhku hang sapu tangan. 19:21 Aku takut anri Tuan, daya Tuan ulun karas. Tuan ngalap inun sa puang wat Tuan, nelang Tuan ngutik hasil hang unengan sa puang naamule daya Tuan.' 19:22 Raja yiru kaeau ma hanye, 'Hanyu palayan sa jahat! Sarurui anri kawan lengannu raerai aku sagar nukum hanyu. Hanyu karasa aku ulun karas; Aku ngalap inun sa puang watku nelang ngutik hasil hang unengan sa puang aku ngamule. 19:23 Amun kalayiru wuah inun hanyu puang namasuk duit yiru ma bank nampan amun aku mudi aku tau narime duit yiru baya bungani?' 19:24 Kamulek raja yiru kaeau ma kawan ulun sa minri hang yiru, 'Alap duit yiru teka hanye palus ami ma palayan sa uweng sapuluh duit amas yiru.' 19:25 Kude kawan ulun yiru kaeau, 'Tuan, hanye haut uweng sapuluh.' 19:26 Raja yiru nuing, 'Itung: ulun sa haut uweng, ma hanye sagar naami labis wahai lagi. Kude ulun sa angaan uweng inun-inun, inun sa naan hang hanye sagar naalap pada teka hanye. 19:27 Itati insing ma yiti kawan musuhku yiru sa puang hamen aku jari rajani. Wunu here katuluh hang hadapan aku!' " 19:28 Udi Yesus iwara katuluhni yiru hanye takia dahulu hang hadapan here nuju Yerusalem. 19:29 Tawuk hampe rupak Betfage anri Betania hang Bukit Zaitun, hanye nunyu rueh kaulun kawan ulun sa umba hanye tulak badahulu. 19:30 "Hulu ma tumpuk sa hang hadapan yiru," eau Yesus ma here, "amun naun masuk hang yaru, naun sagar kadinung erang kaukui anak kaledai nahuruk. Kaledai yiru huan suah natunggang daya ulun. Uka hurukan kaledai yiru balalu insing ma yiti. 19:31 Amun ulun nunti naun, 'Wuah inun naun nguka hurukan kaledai yiru?' wara, 'Tuhan parlu makaini.' " 19:32 Karueh kaulun ulun sa umba Yesus yiru tulak, balalu panalu katuluhni kala sa naeauni. 19:33 Rahat here nguka hurukan anak kaledai yiru, ampun kaledai yiru kaeau ma here, "Wuah inun naun nguka hurukan kaledai yiru?" 19:34 Here nuing, "Tuhan parlu makaini." 19:35 Balalu here nginsing anak kaledai yiru ma Yesus. Udi hie here nambik jubah here hang ambau kaledai yiru palus ngarawah Yesus sungkat ma ambauni. 19:36 Tawuk hanye mitah makai kaledai yiru, kawan ulun merang jubah here hang lalan. 19:37 Tawuk Yesus kai hampe hang Yerusalem, hang lalan sa minau hang Bukit Zaitun, katuluh kawan ulun rama umba hanyeyiru mulai nawat Alatalla nelang ngantuh tarima kasih ma hanye daya katuluh kaajaiban sa haut nasaksi here. 19:38 Here nanterau, "Naberkat Raja sa hawi hawuang ngaran Tuhan! Sanang marauh hang surga, nelang tawat ma Alatalla!" 19:39 Papire ulun Farisi teka penah ulun rama yiru kaeau ma Yesus, "Guru, huyu kawan ulun sa umba hanyu suni." 19:40 Yesus nuing, "Parisayaleh! Amun here suni, kawan watu yiti sagar nantiak." 19:41 Tawuk Yesus magin rupak Yerusalem, nelang kadinung tumpuk yiru, hanye nangis tumpuk yiru. 19:42 Eauni, "U Ahinu, leha kaehni jaka anrau yiti hanyu karasa inun sa tau nginsing pidamai! Kude itati hanyu puang tau kadinung hanye. 19:43 Hanyu sagar kaingkam hinra tawuk, kawan musuhnu ngulah punte-walewe hang kaliling hanyu; here sagar ngawariung hanyu nelang mukah hanyu teka katuluh unengan. 19:44 Here sagar ngampi hansur hanyu baya katuluh panduduknu; nelang puang sunah erang kawuding watu sagar napaladar here ipasusun hang unenganni, daya gana hanyu puang mantaru tawuk Alatalla hawi neu nyalamat hanyu!" 19:45 Yesus masuk ma Lewu Tuhan balalu palus ngunur kawan padagang hang yiru. 19:46 "Hawuang Surat Barasis," eauni ma here, nasurat kalayiti, "Alatalla kaeau, 'Lewuku sagar jari lewu unengan badoa.' Kude naun ngulahni jari hanai parampok!" 19:47 Tiap anrau Yesus ngajar hang Lewu Tuhan. Kawan imam kapala anri kawan guru agama, baya kawan pamimpin Yahudi ngaheng munu hanye. 19:48 Kude puang kahaba lalan neu nampalus hal yiru, daya katuluh ulun tatap nyanrengei hanye, nelang tapikat ma kawan lenganni.

Lukas 20

20:1 Hang hinra anrau, tawuk Yesus ganjah ngajar nelang iwara Kabar Maeh teka Alatalla ma kawan ulun hawuang Lewu Tuhan. Kawan imam kapala, kawan guru agama, baya kawan pamimpin Yahudi, hawi 20:2 palus kaeau ma Yesus, "Suba wara ma kami makai dasar inun hanyu ngulah katuluhni yiti? Hie sa ngami hak yiru ma hanyu?" 20:3 Yesus nuing, "Aku hamen nunti. Wara ma aku, 20:4 Hi Yohanes mambaptis makai hak hie? Alatalla atawa murunsia?" 20:5 Here balalu bagurayang, "Amun takam kaeau, 'Makai hak Alatalla,' hanye sagar kaeau, 'Amun kalayiru, wuah inun naun puang parisaya ma hanye?' 20:6 Kude amun takam kaeau, 'Makai hak murunsia,' katuluh ulun sagar medak takam makai watu, daya here parisaya hi Yohanes erang kaulun nabi," 20:7 Balalu here nuing, "Kami puang karasa." 20:8 Balalu Yesus kaeau ma here, "Amun kalayiru aku pada puang sagar iwara ma naun makai hak hie aku ngulah katuluhni yiti." 20:9 Yesus nyarita ma kawan ulun yiru, rarapisan kalayiti, "Naan erang kaulun ngamule anggur hang erang kalamar kabun. Hanye pisewa kabun yiru ma papire kaulun ngakarun balalu tulak ma negeri lain nelang lawah muneng hang yaru. 20:10 Tawuk haut wayah mutik wua anggur, ampun kabun yiru ngirim palayanni ma kawan ulun ngakarun yiru nampan narime bagianni. Kude kawan ulun ngakarun yiru ngahanangen palayan yiru palus nunyu hanye mudi anri wawelang. 20:11 Balalu ampun kabun yiru ngirim lagi erang kaulun palayan sa lain; kude palayan yiru pada nakahanangen nelang nahina daya kawan ulun ngakarun yiru, balalu nahuyu mudi anri wawelang. 20:12 Udi yiru ampun kabun yiru ngirim palayan sa katelu. Kude palayan yiru pada nakahanangen daya kawan ulun ngakarun yiru palus naumpe maluar kabun yiru. 20:13 Akhirni ampun kabun yiru kaeau, 'Inun lagi sa harus naulahku? Aku sagar ngirim anakku raerai sa nasintaku. Himat hanye sagar nahormat!' 20:14 Kude tawuk kawan ulun ngakarun kabun yiru kadinung anak ampun kabun yiru, here kaeau sameh here, 'Iti hanye ahli warisni. Hayu takam munu hanye, nampan takam kaiyuh warisanni.' 20:15 Balalu here nyujut hanye ma luar kabun yiru palus munu hanye." Balalu Yesus nunti, "Nah, amun ampun kabun yiru mudi, inun sa sagar naulahni anri kawan ulun ngakarun yiru? 20:16 Himat hanye sagar hawi palus munu kawan ulun ngakarun yiru, balalu nyarah kabun yiru ma kawan ulun ngakarun sa lain." Karengei yiru, kawan ulun yiru kaeau ma Yesus, "Himat puang!" 20:17 Yesus maneneng here balalu kaeau, "Amun kalayiru, inun aratini ayat Surat Barasis yiti? 'Watu sa puang tapakai daya tukang bangunan, haut jari watu sa mambatang.' 20:18 Katuluh ulun sa lawu ma watu yiru sagar hansur; nelang hie sa katekan watu yiru sagar tapipis jari habu." 20:19 Kawan guru agama anri kawan imam kapala kataru himat rarapisan yiru natuju Yesus ma here. Daya yiru here ngunu nyamba hanye tawuk yiru jua, kude here takut ma ulun rama. 20:20 Balalu here ngantara kasampatan sa maeh. Here nyuruk ulun nampan kala wangun ulun sa bujur atei, palus nunyu kawan ulun yiru hanjabak Yesus makai kawan tuntian, nampan here kaiyuh nyarah hanye ma kawajiban nelang kakuasaan gubernur. 20:21 Balalu kawan ulun sa haut nasuruk yiru kaeau ma Yesus, "Guru, kami karasa kawan sa naeau nelang naajar dayanu yiru bujur. Kami karasa pada hanyu ngajar anri tarus tarang neu kabahumen Alatalla ma murunsia, daya hanyu puang ninung wangun ulun. 20:22 Daya yiru suba hanyu iwara ma kami, manurut aturan agama takam, inun iyuh bayar pajak ma Kaisar atawa puang?" 20:23 Kude Yesus karasa akal here. Daya yiru hanye kaeau, 20:24 "Suba tantarang ma aku erang kadiki duit perak. Gambar nelang ngaran hie yiti?" "Kaisar!" tuing here. 20:25 "Amun kalayiru," eau Yesus ma here, "ami ma Kaisar, inun sa wat Kaisar nelang ma Alatalla, inun sa wat Alatalla." 20:26 Batantu tuu hang hadapan ulun rama yiru here puang tau kahaba sunah isa kahalaen hang Yesus. Here balalu suni nelang mandam daya lengan tuingni yiru. 20:27 Papire kaulun teka golongan Saduki hawi nunung Yesus. (Here hanyeyiru golongan sa kaeau himat ulun matei puang sagar welum mulek.) Here nunti ma Yesus, 20:28 "Guru, hi Moses nyurat hukum yiti ma takam: Amun erang kaulun upu matei nelang hanye puang uweng anak, balalu pulaksanaini harus narangan waluni nampan kaiyuh katurunan ma ulun sa haut matei yiru. 20:29 Suah naan pitu kaulun ipulaksanai. Sa taraulu narangan, balalu matei anri puang uweng anak. 20:30 Udi hie sa karueh narangan waluni, kude hanye pada matei anri puang uweng anak. 20:31 Hal sa sameh kalayiru pada anri pulaksanaini sa katelu nelang palus pada hampe sa kapitu. 20:32 Akhirni wawei yiru matei pada. 20:33 Hang anrau ulun matei naele kamulek, darangan hie wawei yiru? Daya kapapituni haut narangan hanye." 20:34 Yesus nuing, "Kawan ulun sa welum itati narangan, 20:35 kude kawan ulun sa patut neu naele nasamelum kamulek teka pampatei nelang welum hang jaman udi ati, here puang narangan. 20:36 Kaadaan here kala malekat, nelang puang tau matei. Here hanyeyiru kawan anak Alatalla, daya here haut naele welum kamulek teka pampatei. 20:37 Hi Moses raerai tarang tuu iwara neu ulun matei sagar naele welum mulek. Hawuang suratni neu jubut sa malelap yiru hanye ngeau Tuhan yalah 'Alatalla Abraham, Alatalla Ishak nelang Alatalla Yakub'. 20:38 Nah, Alatalla yiru puang Alatalla ulun matei! Hanye Alatalla kawan ulun sa welum! Daya ma Alatalla, ulun katuluh welum." 20:39 Papire guru agama kaeau, "Lengan tuing Guru maeh tatuu." 20:40 Daya yiru here puang heei lagi nunti inun heneng ma Yesus. 20:41 Yesus nunti ma here, "Inun tau naantuh Raja Panyalamat yiru katurunan Dawid? 20:42 Padahal hi Dawid raerai kaeau hawuang buku Mazmur, 'Tuhan kaeau ma Tuhanku: Harung hang tiba kawanku, 20:43 hampe aku ngulah kawan musuhnu manyarah talau ma hanyu.' 20:44 Jadi amun hi Dawid ngeau Raja Panyalamat yiru 'Tuhan', kewangun hanye katurunan Dawid?" 20:45 Ganjah kawan ulun rama nyanrengei Yesus bapaner, hanye kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, 20:46 "Mamaeh nadap kawan guru agama. Here katuju pasiar makai jubah sa ambau, nelang katuju nahormat hang kawan pasar. Here katuju kawan unengan tahormat hawuang lewu sumbayang anri hang kawan pesta. 20:47 Here nipu ngakal kawan walu-randa nelang hanrampas lewuni. Nelang pakai nutup kajahaten here yiru, here badoa ambau-ambau! Hukuman here hanrian maweat!"

Lukas 21

21:1 Hang Lewu Tuhan, Yesus kadinung kawan ulun tatau namasuk duit mawuang pati parapah tarima kasih. 21:2 Hanye kadinung naan erang kaulun wawei walu sa paua tatuu, namasuk rueh kadiki duit tambaga. 21:3 Balalu Yesus kaeau, "Rengei: wawei walu yiti namasuk diwi wahai teka katuluh ulun lain. 21:4 Daya here katuluh ngami teka kalabihan haratani. Kude wawei walu yiti, biar hanye paua tatuu, haut ngami katuluh sa naan hang hanye sa naparlu dayani pakaini welum." 21:5 Naan kawan ulun sa maner neu kalaawe kaehni Lewu Tuhan sa naampi bungas makai kawan watu sa maeh-maeh pada makai kawan barang sa nasarah ma Alatalla. Balalu Yesus kaeau ma here, 21:6 "Yati naan wayahni, katuluh sa dinung naun yiti sagar nasantumbang; puang uweng sunah isa watu hang yiti sa sagar muneng ipasusun hang unenganni!" 21:7 Here nunti ma Yesus, "Guru, hantamian hal yiru die tulus? Kamulek inun tandani amun haut hampe wayahni hal yiru die tulus?" 21:8 Yesus kaeau, "Hati-hati, ada hampe naun wuah tipu. Rama ulun sagar hawi makai ngaranku, nelang kaeau, 'Aku yiti Tuhan!' nelang 'Wayahni haut hampe.' Kude ada naun umba here. 21:9 Ada pada takut amun naun karengei kabar neu paparangan anri pambaruntakan. Katuluhni yiru harus jari dahulu. Kude yiru puang baarati haut hampe wayahni kiamat." 21:10 Balalu Yesus nampalus papaneranni, eauni, "Bangsa saisa sagar baparang nawan bangsa sa lain. Nagara saisa sagar manyarang negara sa lain. 21:11 Hang awe-awe sagar naan gempa bumi sa tamam, juju lau nelang panyakit sampar. Sagar naan kajadian sa maka sanringinen nelang maka tatakut hang langit. 21:12 Kude dahulu teka kawan kajadian yiru, naun sagar najamba nelang nasiksa. Naun sagar naadili hang kawan lewu sumbayang nelang natamasuk mawuang panjara. Kamulek naun sagar nainsing ma hadapan kawan raja anri kawan panguasa daya gana naun umba aku. 21:13 Yiru kasampatan ma naun nampan iwara Kabar Maeh teka Alatalla. 21:14 Ampikansing atei naun, naun puang sagar khawatir neu inun sa harus naantuh naun pakai mambela diri. 21:15 Aku raerai sagar ngami ma naun kawan lengan anri kapintaren yiru, hampe puang sunah erang kaulun teka kawan musuh naun kaiyuh nawan atawa nyual inun sa naeau daya naun. 21:16 Naun sagar nasarah daya ineh ambah naun, daya kawan pulaksanai naun, daya kulawaraga naun nelang daya kawan hengau naun. Mehe teka naun sagar nawunu daya here. 21:17 Katuluh ulun muar-marikang anri naun daya gana naun ulun sa umba aku. 21:18 Kude puang sunah erang kawila wulu teka ulu naun sagar wawai. 21:19 Amun naun batahan anri sabar, naun sagar nasalamat." 21:20 "Amun naun kadinung Yerusalem nawariung daya tantara, naun sagar karasa himat tumpuk yiru puang lawah lagi sagar nasamawai. 21:21 Hang tawuk yiru kawan ulun sa naan hang Yudea harus nempat hampi gunung. Here sa naan hawuang tumpuk harus nanan tumpuk, nelang here sa naan hang luar tumpuk ada masuk mawuang tumpuk. 21:22 Daya kawan anrau yiru hanyeyiru 'Kawan anrau Hukuman Natampalus', nampan anri kalayiru tulus inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis. 21:23 Tuu leha maka sanringinenni kawan anrau yiru ma kawan wawei sa mihawuntung, nelang ma ineh sa magun ngampumu genda! Negeri yiti sagar kaingkam kasusahen sa tamam, nelang Tuhan sagar nukum bangsa yiti. 21:24 Naan sa sagar nawunu makai padang, naan pada sa sagar nainsing jari tawanan ma kawan negeri lain; balalu kawan ulun sa puang kataru Alatalla sagar ngiik narah Yerusalem hampe jumpuh wayah sa haut natukas Tuhan ma here." 21:25 "Yati hang mate anrau, wulan, nelang kawan wawahiang sagar dinung kawan tanda. Hang ambau tane, kawan bangsa sagar takut nelang bingung nadap guhup galumbang laut. 21:26 Murunsia sagar takut tatuu satengah mati nadap inun sa sagar jari hang litar dunia yiti, daya kawan panguasa hang awan sagar jari pasai-pau. 21:27 Hang tawuk yiru Anak Murunsia sagar hawi hawuang rakun makai kuasa anri pihante muliani. 21:28 Amun kawan hal yiru jari, ambuan palus mihangut, daya puang lawah lagi naun sagar nasalamat." 21:29 Balalu Yesus nyarita ma here rarapisan kalayiti, eauni, "Dinung kakau ara anri katuluh kawan kakau kayu sa lain. 21:30 Amun kawan jangkengni mulai naruk muda, naun karasa himat haut rupak wayah kamarau. 21:31 Kalayiru pada amun naun kadinung kawan hal yiru jari, naun sagar karasa himat Alatalla puang lawah lagi sagar marentah yalah Raja. 21:32 Wuah naun karasa! Kawan hal yiru sagar jari kapihuan kawan ulun sa welum itati matei katuluhni. 21:33 Langit anri tane sagar wawai mahinam, kude lenganku tatap hampe palus ma kalalawah." 21:34 "Jaga tenganu, ada hampe naun kajut aur ngulah kawan pesta nelang nguut minuman keras, atawa kajut mamikir kawan sual pamelum naun, hampe naun puang sadia tawuk anrau yiru hawi anri nyalenga. 21:35 Daya anrau yiru sagar hawi kala parangkap ma katuluh ulun hang ambau tane yiti. 21:36 Ware naun bajaga, nelang saratang badoa nampan naun tingkas mangatasi katuluh hal sa sagar jari nelang naun kaiyuh nadap Anak Murunsia." 21:37 Amun kaanrau Yesus ngajar hang Lewu Tuhan, dami kamalem hanye tulak ma Bukit Zaitun balalu muneng hang yaru. 21:38 Tiap kaiyat katuluh ulun hawi ma Lewu Tuhan neu nyanrengei Yesus ngajar.

Lukas 22

22:1 Parayaan Rote Puang Baragi sa naantuh Paskah haut rite. 22:2 Kawan imam kapala anri kawan guru agama rahat ngantara lalan nampan munu Yesus anri suni-suni, daya here takut ma ulun rama. 22:3 Udiyiru Iblis masuk ma hi Yudas sa naantuh pada hi Iskariot, hanyeyiru erang kaulun teka kadua walas ulun sa umba Yesus. 22:4 Daya yiru hi Yudas tulak lepuh bagurayang anri kawan imam kapala anri kawan kapala panjaga Lewu Tuhan neu kala awe hanye kaiyuh nyarah Yesus ma here. 22:5 Here sanang tatuu nelang bajanji sagar ngami duit ma hanye. 22:6 Hi Yudas pada satuju balalu mulai ngantara kasampatan nampan nyarah Yesus ma here anri puang rasa ulun. 22:7 Hampe anrau Parayaan Rote Puang Baragi hang anrau yiru ulun munu babiri neu kutaen Paskah. 22:8 Balalu Yesus nunyu hi Petrus anri hi Yohanes, "Hulu sadia kutaen Paskah ma takam." 22:9 "Hang awe hanyu hamen kami nyadiani?" tunti here. 22:10 Yesus nuing, "Tawuk naun masuk ma tumpuk, naun sagar panalu erang kaulun upu rahat nginsing isa kandi mahuang ranu. Apung hanye ma lewu sa naambaini, 22:11 balalu eau ma ampun lewu yiru: Guru nunti, 'Hang awe unenganku baya kawan ulun sa umba aku nguta kutaen Paskah?' 22:12 Ampun lewu yiru sagar nutui ma naun isa kamar loteng hante, sukup anri kawan parabotni. Sadia katuluhni hang yaru." 22:13 Hi Petrus anri hi Yohanes tulak, balalu kahaba katuluhni sameh kala sa naeau daya Yesus. Here balalu nyadia kutaen Paskah yiru. 22:14 Dami haut hampe tawukni neu nguta kutaen Paskah yiru, Yesus maharung baya kawan ulun sa umba hanye hang unengan parjamuan. 22:15 Balalu hanye kaeau ma here, "Aku sindi tatuu nguta kutaen Paskah yiti baya anri naun kapihuan aku wuah kahanangen! 22:16 Daya, parisayaleh: Aku puang sagar nguta kutaen yiti lagi hampe arati teka kutaen yiti nalalea hang Dunia Wau Wat Alatalla." 22:17 Udiyiru Yesus ngenat sangkir anggur, balalu badoa ngantuh tarima kasih ma Alatalla, udiyiru kaeau, "Alap yiti, nelang bagi; 22:18 daya wuah naun karasa: mulai teka itati aku puang sagar nguut anggur yiti lagi hampe Alatalla haut bakuasa penu hang ambau ala katantuluh." 22:19 Udiyiru Yesus ngalap rote. Nelang udi badoa ngantuh tarima kasih, hanye miah rote yiru makai tanganni balalu ngami ma here, nelang kaeau, "Iti tengaku sa nasarah ma naun. Ulah yiti pakai ngitung aku." 22:20 Kalayiru pada udi ikuta, hanye ngami sangkir anggur yiru ma here nelang kaeau, "Sangkir yiti hanyeyiru janji Alatalla sa wau, sa na santuhun makai iraku-ira sa nahalui ma naun." 22:21 "Kude dinung! Ulun sa makhianat aku naan hang yiti baya anri aku! 22:22 Anak Murunsia samula sagar matei kala sa haut natukas daya Alatalla; kude silaka ulun sa makhianat hanye!" 22:23 Balalu here mulai ipanunti sameh here, hie teka here sa sagar ngulah hal yiru. 22:24 Hang penah kawan ulun sa umba Yesus hulet pirawekan, here basual neu hie teka here sa harus naanggap panga tamam. 22:25 Yesus kaeau ma here, "Raja-raja kawan bangsa sa puang kataru Alatalla nindas rakyatni, nelang kawan panguasani naantuh 'Panyalindung Rakyat'. 22:26 Kude naun puang iyuh kalayiru. Kabalikanni, ulun sa panga tamam hang penah naun harus jari kala sa panga hina, nelang pamimpin harus jari kala palayan. 22:27 Hie sa diwi tamam: ulun sa maharung kuman nadap meja, atawa ulun sa malayanni hanye? Batantu ulun sa maharung yiru. Kude aku naan hang penah naun kala palayan. 22:28 Hawuang kawan kasusahenku, naun saratang baya anri aku. 22:29 Kala Ambah haut ngami ma aku kuasa neu marentah, kala yiru pada aku sagar ngami ma naun kuasa yiru. 22:30 Anri kalayiru naun iyuh umba baya anri aku hang tawuk aku jari Raja, nelang naun sagar maharung hang kadua walas takhta nampan marentah kadua walas suku bangsa Israel." 22:31 "Simon, Simon, rengei! Iblis haut naami ijin neu nguji naun; kala parei naiik natampisah balalu sa maeh tapisah teka ape. 22:32 Kude aku haut badoa ma hanyu, Simon, nampan imannu ada mawah. Nelang amun hanyu haut mulek nunung aku, hanyu harus ngampi kansing kawan pulaksanainu." 22:33 Hi Petrus nuing, "Tuhan, aku basadia masuk panjara nelang matei sinrah Tuhan!" 22:34 "Parisaya, Petrus," eau Yesus, "kapihuan manu nanru anrau yiti, hanyu hantelu kali ngidim aku." 22:35 Udiyiru Yesus kaeau ma here, "Dahulu hie tawuk aku ngutus naun aku puang nunyu naun nginsing dompet, kambut atawa sapatu, inun naun kakurangen ala inun-inun?" "Puang!" tuing here. 22:36 "Kude itati," eau Yesus, "hie sa uweng dompet atawa kambut, harus nginsingni; nelang hie sa puang uweng pedang, harus ngari jubahni pakai midi pedang. 22:37 Daya, parisayaleh, ayat Surat Barasis sa kaeau kala yiti, 'Hanye naanggap kala erang kaulun panjahat,' harus jari hang ambau diriku. Daya inun sa nasurat hawuang Surat Barasis neu aku rahat tulus itati." 22:38 "Tuhan," eau kawan ulun sa umba Yesus, "dinung, hang yiti naan rueh pedang." "Sukup!" tuing Yesus. 22:39 Yesus nanan tumpuk balalu tulak kala biasani hampi Bukit Zaitun, nelang ulun sa umba hanye pada tulak umba hanye. 22:40 Tawuk hampe hang yiru, hanye kaeau ma here, "Ware naun badoa nampan naun ada badosa amun naun napurija." 22:41 Udiyiru hanye tulak lawit butit teka here, leu tumbang wangkalung, 22:42 balalu ileku palus badoa. "Ambah," eauni, "amun iyuh, sanawit teka aku kahanangen sa harus naingkamku yiti. Kude ada kabahumenku, malengkan kabahumen Ambah." 22:43 Erang kaulun malekat hawi nunung hanye palus ngampi kansing hanye. 22:44 Yesus nanggung kahanangen atei magin tamam, hampe hanye bahimat tatuu badoa. Lahikni kala ira metak ma tane. 22:45 Taduh badoa, Yesus mulek lagi ma kawan ulun sa umba hanye. Hanye kasasat here rahat manre daya bangat mahanang atei. 22:46 Balalu hanye kaeau ma here, "Wuah inun naun manre? Ambuan balalu badoa nampan naun puang wuah purija." 22:47 Ganjah Yesus magun bapaner, hawi erang karombongan ulun. Here napimpin daya Yudas, erang kaulun teka ulun sa umba Yesus. Udiyiru hi Yudas tulak naripi Yesus balalu nyiuk hanye. 22:48 Kude Yesus kaeau ma hanye, "Yudas, inun makai siuk yiru hanyu hamen makhianat Anak Murunsia?" 22:49 Tawuk kawan ulun sa umba Yesus sa naan hang yiru kadinung ala sa sagar jari, here kaeau, "Tuhan, kami nyarang makai pedang!" 22:50 Balalu erang kaulun teka here nampek walah imam hante makai pedang hampe siluni tuhi kawan witus. 22:51 Kude Yesus kaeau, "Mayu!" Balalu hanye manjamah silu ulun yiru palus nyamareni. 22:52 Udiyiru Yesus kaeau ma kawan imam kapala anri kawan parwira panjaga Lewu Tuhan, nelang kawan pamimpin Yahudi sa hawi ma yiru lepuh nyamba hanye, "Inun aku yiti panjahat, hampe naun hawi makai pedang anri gagada neu nyamba aku? 22:53 Tiap anrau aku naan baya naun hang Lewu Tuhan, naun puang nyamba aku. Kude iti wayahni naun batindak, hang tawuk kuasa piieng negei kakuasaan." 22:54 Here nyamba Yesus palus nginsing hanye ma lewu imam hante. Hi Petrus ngapung teka lawit. 22:55 Hang penah natat yiru apui simpuk pakai minrus haut naampilelap balalu hi Petrus tulak maharung baya kawan ulun sa maharung ngaliling apui yiru. 22:56 Erang kaulun palayan wawei kadinung hi Petrus maharung hang rite apui unengan minrus yiru; balalu palayan wawei yiru mansinung hi Petrus, udiyiru kaeau, "Ulun yiti huni pada naan baya anri Yesus!" 22:57 Kude hi Petrus puang mangaku. Hanye kaeau, "Aku budas puang kataru ulun yiru!" 22:58 Puang lawah udiyiru, erang kaulun salain kadinung hi Petrus balalu kaeau, "Hanyu pada erang kaulun teka here!" Kude hi Petrus nuing, "Puang, lain aku!" 22:59 Leu erang jam udiyiru, erang kaulun salain lagi kaeau anri lengan mehet, "Samula tuu ulun yiti ulun sa umba Yesus, daya hanye pada ulun Galilea!" 22:60 Kude hi Petrus nuing, "Inun maksudnu, aku puang karasa!" Tawuk yiru pada, tawuk hi Petrus magun bapaner, manu nanru. 22:61 Yesus balalu ikulik palus nantau hi Petrus. Balalu hi Petrus kaitung Tuhan haut kaeau ma hanye, "Kapihuan manu nanru anrau yiti, hanyu hantelu kali ngidim aku." 22:62 Balalu hi Petrus kaluar teka yiru nelang sirut-sirut nungkau. 22:63 Kawan ulun sa rahat nyaga Yesus, ngasese nelang meweh hanye. 22:64 Here nutup mateini balalu nunti ma hanye, "Suba tangguh hie sa meweh hanyu?" 22:65 Wahai lagi kawan lengan hinaan sa natuju here ma hanye. 22:66 Kaiyat anrauni, kawan pamimpin Yahudi, kawan imam kapala anri kawan guru agama bakumpul, balalu Yesus nainsing ma hadapan Pangadilan Agama here. 22:67 "Wara ma kami," eau here ma hanye, "inun hanyu yiti Raja Panyalamat?" Yesus nuing, "Amun aku iwara ma naun, naun sika puang sagar parisaya. 22:68 Nelang amun aku nunti ma naun, naun sika puang sagar nuing. 22:69 Kude mulai itati Anak Murunsia sagar maharung hang tiba kawan Alatalla sa Ang Uweng Tikas Kuasa." 22:70 Here katuluh kaeau, "Amun kalayiru, hanyu yiti Anak Alatalla?" Yesus nuing, "Kalayiru eau naun." 22:71 Balalu here kaeau, "Puang parlu lagi saksi! Takam haut karengei teka mulutni raerai!"

Lukas 23

23:1 Katuluh anggota sidang yiru minri, balalu nginsing Yesus ma hadapan hi Pilatus. 23:2 Hang yiru here mulai nawa hanye. Here kaeau, "Kami kasasat ulun yiti nyantawang rakyat. Hanye nantiring ulun nampan ada bayar pajak ma Kaisar, daya eauni hanye Kristus, erang kaulun raja." 23:3 Balalu hi Pilatus nunti ma Yesus, "Inun tuu hanyu raja ulun Yahudi?" Yesus nuing, "Kala yiru eaunu." 23:4 Balalu eau Pilatus ma kawan imam kapala anri ulun rama yiru, "Aku puang kahaba sunah isa kahalaen hang ulun yiti nampan nukum hanye." 23:5 Kude here magin mandasak lagi, "Makai ajaranni, hanye nantiring ulun hang litar Yudea; asalni hang Galilea, nelang itati haut hampe hang yiti." 23:6 Tawuk hi Pilatus karengei yiru hanye nunti, "Inun ulun yiti ulun Galilea?" 23:7 Dami nawara, Yesus baasal teka daerah sa naan hang kapit kuasa Herodes, hi Pilatus ngirim Yesus nunung hi Herodes, sa tawuk yiru naan pada hang Yerusalem. 23:8 Hi Herodes arai tuu tawuk kadinung Yesus, daya haut lawah hanye karengei neu hanye nelang sindi kadinung hanye. Hanye harap tau kaiyuh kadinung Yesus ngulah kaajaiban. 23:9 Daya yiru hi Herodes nyurung wahai tuntian ma hanye, kude Yesus budas puang nuing. 23:10 Kawan imam kapala anri kawan guru agama mangadap pada hang yiru nelang anri bahimat here nawa Yesus. 23:11 Hi Herodes anri kawan anggota tantarani ngasese nelang mahina Yesus, balalu namu ma hanye pakaian kabesaran, udi yiru ngirim hanye mulek ma hi Pilatus. 23:12 Hang anrau yiru pada hi Herodes anri hi Pilatus, sa dahuluni bapaut, balalu maeh pakat kamulek. 23:13 Hi Pilatus ngumpul kawan imam kapala, kawan pamimpin, anri rakyat, 23:14 balalu kaeau ma here, "Naun nginsing ulun yiti nunung aku nelang kaeau hanye nyantawang ulun rama. Itati hang hadapan naun aku haut mariksa hanye, kude aku budas puang kahaba sunah isa kejahatan sa manyu dawaan naun ma hanye. 23:15 Kala yiru pada pandapat Herodes, daya hanye pada haut ngirim Yesus yiru kamulek ma kami. Ulun yiti puang uweng sunah isa ulahanni sa patut nahukum anri hukuman mati. 23:16 Daya yiru aku sagar ngakasah hanye udi hie napas hanye." 23:17 Hang tiap parayaan Paskah, hi Pilatus harus napas erang kaulun tahanan ma rakyat. 23:18 Katuluh ulun sa bakumpul hang yiru anri lengan mehet kaeau, "Wunu hanye! Lapas hi Barabas ma kami!" 23:19 (Hi Barabas napanjara daya gana pambaruntakan hang tumpuknelang daya munu ulun.) 23:20 Hi Pilatus hamen napas Yesus, daya yiru hanye bapaner hinra lagi ma ulun rama yiru. 23:21 Kude here anri lengan mehet kaeau, "Balasangar hanye! Balasangar hanye!" 23:22 Balalu ma katelu kalini hi Pilatus ikakehet pantane ma here, "Kude inun kahalaenni? Aku puang kahaba sunah isa kahalaen hang hanye sa patut nahukum anri hukuman mati! Aku sagar ngakasah hanye, balalu napas hanye." 23:23 Kude here magun bahimat ikakehet kaeau Yesus harus nabalasangar. Balalu akhirni lengan here bahasil. 23:24 Balalu hi Pilatus nyanawu hukuman mati ma ambau Yesus manyu kabahumen ulun rama yiru, 23:25 nelang napas ulun sa nalaku here, hanyeyiru ulun sa napanjara daya gana pambaruntakan nelang munu ulun. Udi yiru Yesus nasarahni ma here nampan here nampalus inun bahum here. 23:26 Yesus balalu nainsing here. Hang penah lalan, here panalu erang kaulun bangaran hi Simon, baasal teka Kirene, rahat masuk ma tumpuk. Here nyamba hanye, balalu maksa hanye ngatung kayu balasangar yiru hang wading wuku Yesus. 23:27 Rama ulun umba takia hang wading wuku Yesus-teka here yiru naan pada papire kaulun wawei. Kawan wawei yiru nungkau nangis Yesus. 23:28 Kude Yesus ikulik ma here palus kaeau, "Kawan wawei Yerusalem! Ada naun nangis aku. Tangisleh dirinu raerai anri kawan anak naun. 23:29 Daya sagar naan wayahni ulun sagar kaeau, 'Tuu leha untungni kawan wawei sa puang suah mihawuntung, sa puang suah bagenda nelang sa puang suah ngampumu genda!' 23:30 Hang tawuk yiru ulun sagar kaeau ma kawan gunung, 'Weat kami!' Kamulek ma kawan bukit, 'Salugup kami!' 23:31 Daya amun anri kayu sa welum, ulun haut ngulah kala yiti, diwi likan sa sagar naulah here anri kayu patei!" 23:32 Naan pada rueh kaulun panjahat sa nainsing here nampan nahukum mati sinrah anri Yesus. 23:33 Tawuk hampe hang unengan sa naantuh "Kuruwangah", here nyalib Yesus baya karueh panjahat yiru-erang kaulun hang tiba tuhi kawan. Erang kaulun lagi hang tuhi kawi Yesus. 23:34 Balalu Yesus badoa, "Ambah, ampun here! Here puang karasa inun sa naulah here." 23:35 Hang yiru here babagi pakaian Yesus makai undian. Kawan ulun minri hang yiru manonton, tawuk kawan pamimpin Yahudi ngasese Yesus anri kaeau, "Hanye haut nyalamat ulun lain; suba itati hanye nyalamat dirini raerai, amun hanye tuu Raja Panyalamat sa napidi Alatalla!" 23:36 Kawan tantara pada ngasese hanye. Here hawi balalu ngami anggur maasem ma hanye 23:37 nelang kaeau, "Amun hanyu Raja ulun Yahudi, salamat dirinu!" 23:38 Hang ambau balasangar Yesus, nasurat kawan lengan yiti: "Iti Raja Ulun Yahudi." 23:39 Erang kaulun panjahat sa nabalasangar hang yiru mahina Yesus. Hanye kaeau, "Angneh, hanyu Raja Panyalamat? Nah, salamat dirinu baya kami pada!" 23:40 Kude panjahat saisa nagur hengauni yiru, eauni, "Inun hanyu puang takut ma Alatalla? Hanyu sameh nahukum mati kala hanye. 23:41 Kude hukuman tarueh samula satimpal manyu pagawian tareh. Kude hanye budas puang uweng kahalaen!" 23:42 Balalu hanye kaeau, "Yesus, itung aku, amun hanyu hawi yalah Raja!" 23:43 "Parisayaleh," eau Yesus ma hanye, "Anrau yiti hanyu sagar baya aku hang Firdaus." 23:44 Leu pukul dua walas penah anrau, mate anrau puang basahaya, nelang katuluh negeri yiru jari maieng tatuu hampe pukul telu kariwe. 23:45 Tenda sa nasinsi hawuang Lewu Tuhan, sitat patuhi rueh. 23:46 Balalu Yesus kaeau anri mehet, "Ambah! Mawuang tangannu aku nyarah diriku!" Udi kaeau kalayiru, hanye balalu matei. 23:47 Tawuk komandan pasukan kadinung inun sa haut jari, hanye nawat Alatalla. Balalu hanye kaeau; "Kapinuuni hanye puang uweng kahalaen!" 23:48 Ulun rama sa hawi ma yiru umba manonton, kadinung inun sa haut jari. Here katantuluh mudi anri atei sa tuu-tuu manyasal. 23:49 Kamulek katantuluh kenalan Yesus, baya kawan wawei sa umba hanye teka Galilea, minri teka lawit ninung katuluhni yiru. 23:50-51 Naan erang kaulun bangaran hi Yosef, baasal teka tumpuk Arimatea hang negeri Yudea. Hanye erang kaulun maeh sa nahormat daya ulun, nelang hanye rahat nganrei wayahni Alatalla mulai marentah yalah Raja. Biar hanye anggota Pangadilan Agama, kude hanye puang satuju anri kaputusan nelang anri tindakan pangadilan yiru. 23:52 Hi Yosef yiti tulak mangadap Pilatus palus ilaku nampan bangkai Yesus naami ma hanye. 23:53 Udi yiru hanye ngului bangkai Yesus teka kayu balasangar balalu mungkusni makai kain kafan teka lena. Udi yiru hanye masar Yesus hawuang pasaran sa naulah hang bukit watu -- pasaran yiru huan suah napakai. 23:54 Anrau yiru anrau Jumahat; nelang anrau Sabat kai hampe. 23:55 Kawan wawei sa hawi sinrah Yesus teka Galilea umba hi Yosef nelang kadinung pasaran yiru. Here kadinung pada kewangun bangkai Yesus napasar hawuang pasaran yiru. 23:56 Udiyiru here mudi balalu natap kawan wunge baya minyak marauh enguh pakai nahalui ma bangkai Yesus. Hang anrau Sabat, here tarie bagawi nampan nampalus hukum agama.

Lukas 24

24:1 Hang anrau Minggu, kaiyat subuh tatuu, kawan wawei yiru tulak ma pasaran nginsing kawan wunge sa haut nasadia here. 24:2 Hang pasaran, here kadinung watu panutup pasaran haut pasasar. 24:3 Balalu here masuk mawuang pasaran yiru, kude puang kahaba bangkai Tuhan Yesus hang yiru. 24:4 Ganjah here minri hang yiru nelang bingung mamikir hal yiru, salenga rueh kaulun makai pakaian mamilau minri rite here. 24:5 Here takut tatuu, balalu ileku hampe tane, tawuk yiru rueh kaulun yiru kaeau ma here, "Wuah inun naun ngantara ulun welum hang padang ulun matei? 24:6 Hanye puang uweng hang yiti. Hanye haut welum mulek! Itung inun sa haut naeauni ma naun tawuk hanye magun hang Galilea, 24:7 samula 'Anak Murunsia harus nasarah ma ulun badosa, balalu nabalasangar, kude hang anrau sa katelu hanye sagar welum mulek.' " 24:8 Balalu kawan wawei yiru kaitung neu kawan lengan Yesus. 24:9 Udi here mudi teka pasaran yiru, here nyarita katuluh kajadian yiru ma kasawalas rasul anri katuluh kawan ulun sa umba Yesus sa lainni. 24:10 Kawan wawei sa iwara katuluhni yiru ma kawan ulun sa umba Yesus, hanyeyiru: Hi Maria Magdalena, hi Yohana anri hi Maria ineh Yakobus, anri kawan wawei lainni sa sinrah anri here. 24:11 Kude kawan rasul yiru minda kawan wawei yiru ekat nyarita hal sa ang mangkaranah. Here puang parisaya sarita kawan wawei yiru. 24:12 Kude hi Petrus ambuan palus nempat ma pasaran. Nelang ijuku hanye naniuh mawuang, balalu kadinung ekat naan kain kafan hang yiru. Hi Petrus wauh tuu, balalu mudi anri wahai tuntian hawuang ateini neu inun sa haut jari. 24:13 Hang anrau yiru pada, rueh kaulun ulun sa umba Yesus rahat takia ma isa tumpuk sa bangaran Emaus, leu sawalas kilometer lawitni teka Yerusalem. 24:14 Nelang takia here bapaner neu kawan kajadian sa haut jari yiru. 24:15 Rahat here bapaner nelang bagurayang, Yesus salenga hawi palus takia sinrah here. 24:16 Here kadinung Yesus, kude naan sa ngulah here puang kataru hanye. 24:17 Balalu Yesus kaeau, "Inun napaner naun hang penah lalan yiti?" Here suni anri wangun uruwawa kala ulun mahanang atei. 24:18 Balalu erang kaulun teka here, bangaran hi Kleopas, nunti ma Yesus, "Inun ekat hanyu raerai ulun pandatang hang Yerusalem sa puang karasa kajadian sa jari hang yaru wau-wau yiti?" 24:19 "Kajadian inun?" tunti Yesus. "Kajadian sa neu Yesus, ulun teka Nazaret yiru," tuing here. "Hanye nabi. Kawan lenganni anri kawan ulahanni bakuasa tatuu-hau manurut pandangan Alatalla hau manurut pandangan ulun katuluh. 24:20 Kawan imam kapala anri kawan pamimpin bangsa takam manyarah hanye nampan nahukum mati, balalu here nyalib hanye! 24:21 Sabujurni kami samula baharap tatuu hanye sa sagar mambebas Israel! Anrau yiti anrau katelu udi kajadian yiru. 24:22 Kamulek, papire kaulun wawei kawan hengau kami haut ngulah kami embah. Kaiyat subuh tatuu here hampi pasaran, 24:23 kude puang kahaba bangkaini hang yaru. Balalu here mulek palus kaeau himat Yesus yiru welum. 24:24 Papire kaulun teka kami balalu tulak ma pasaran balalu ninung inun sa naeau daya kawan wawei yiru uras kapinuu, ekat here puang kadinung Yesus." 24:25 Balalu Yesus kaeau ma here, "Naun tuu puang kataru! Kajut unte naun parisaya katuluh sa haut naeau daya kawan nabi! 24:26 Angneh Raja Panyalamat harus kaingkam kahanangen yiru dahulu, aruai kaiyuh kamuliaanni?" 24:27 Udiyiru Yesus manarang ma here inun sa nasurat hawuang katuluh Surat Barasis neu dirini, nuku teka kawan buku Moses anri buku kawan nabi. 24:28 Tawuk yiru here haut rite tumpuk natuju here. Yesus ngulah kala wangun hamen palus, 24:29 kude here nangke hanye. "Amalem hang unengan kami," eau here ma hanye, "itati haut kai kamalem nelang haut nuku maieng." Balalu Yesus masuk neu amalem hang unengan here. 24:30 Hang tawuk maharung kuman baya here, Yesus ngalap rote, ngantuh tarima kasih ma Alatalla, miah nuhi rote yiru makai tanganni balalu ngamini ma here. 24:31 Udiyiru wau here kataru hanyeyiru Yesus. Kude hanye wawai teka paninungan here. 24:32 Eau here anri sameh here, "Angneh nanam atei takam kala newe, tawuk hanye bapaner anri takam hang penah lalan, nelang manarang isi Surat Barasis ma takam?" 24:33 Tawuk yiru pada here minri balalu mulek ma Yerusalem. Hang yaru here panalu anri kasawalas kaulun ulun sa umba Yesus rahat bakumpul baya here sa lain. 24:34 Here yiru kaeau, "Samula tuu Tuhan haut welum kamulek! Hanye haut nantarang tengani ma hi Simon!" 24:35 Karueh kaulun ulun sa umba Yesus sa wau hawi yiru balalu nyarita pangalaman here hentek hang pakiaan, nelang kala awe here kataru Tuhan hang tawuk hanye miah nuhi rote. 24:36 Ganjah here magun basarita, salenga Yesus minri hang penah here palus kaeau, "Salamat naun!" 24:37 Here embah nelang takut, daya minda here kadinung alah. 24:38 Kude Yesus kaeau, "Wuah inun naun takut? Wuah inun hulet kabembangen hawuang atei naun? 24:39 Dinung tanganku nelang dinung peeku. Patut naun karasa, kapinuuni aku yiti Yesus! Kama nelang taniuh, daya alah puang uweng daging atawa taulang, kala sa dinung naun hang aku." 24:40 Yesus kaeau kalayiru nelang nantarang ma here tangan anri peeni. 24:41 Tawuk here magun huan tau parisaya, daya here arai tatuu nelang wauh, Yesus nunti ma here, "Inun naun naan anakuta hang yiti?" 24:42 Here ngami ma hanye erang kasayat kenah bagoreng. 24:43 Yesus ngalap kenah yiru, balalu ngutani hang hadapan here. 24:44 Udiyiru hanye kaeau ma here, "Iti kawan hal sa haut nawaraku ma naun tawuk aku magun baya anri naun: himat tiap hal sa nasurat neu aku hawuang kawan Buku Moses, Buku Kawan Nabi, anri Mazmur, harus tulus." 24:45 Udi hie Yesus nguka pikiran here nampan kataru maksud Surat Barasis. 24:46 Balalu hanye kaeau ma here, "Hawuang Surat Barasis nasurat neu Raja Panyalamat harus wuah kahanangen, nelang harus kaelan welum mulek teka pampatei hang anrau sa katelu. 24:47 Pada bawilah hawuang ngaran Raja Panyalamat yiru harus nawara ma katuluh bangsa, murunsia harus batobat, nelang himat Alatalla ngampun dosa. Nelang kabar yiru harus nawara mulai teka Yerusalem. 24:48 Naun kawan saksi teka katuluhni yiru. 24:49 Nelang aku raerai sagar ngirim ma naun inun sa haut najanji daya Ambah. Kude naun harus tatap nganrei hang tumpuk yiti hampe kuasa teka Alatalla penu hang naun." 24:50 Udiyiru Yesus nginsing here ma luar tumpuk hampe ma Betania. Hang yaru hanye ngenat tanganni, balalu mamberkat here. 24:51 Rahat hanye ngulah yiru, hanye paenat ma surga balalu tapisah teka here. 24:52 Here ileku nyambah hanye, udiyiru mudi ma Yerusalem anri atei sa arai tatuu, 24:53 nelang saratang nawat nante Alatalla hang Lewu Tuhan.

Yohanes 1

1:1 Mulani, kapihuan dunia nasanyari, Firman haut naan. Firman naan baya Alatalla Firman sameh anri Alatalla. 1:2 Teka asalni hanye baya Alatalla. 1:3 Ala katantuluh nasanyari mitah hanye, nelang teka ala katantuluh sa naan, pauweng sunah isa nasanyari puang mitah hanye. 1:4 Firman yiru putut pamelum, nelang pamelum yiru ngami piraai ma murunsia. 1:5 Piraai yiru nyahaya hawuang piieng, nelang piieng puang kaiyuh nampareni. 1:6 Hawi erang kaulun sa nautus Alatalla, ngaranni hi Yohanes. 1:7 Hanye hawi iwara neu piraai yiru, nampan katuluh ulun parisaya. 1:8 Hanye puang piraai yiru, hanye ekat iwara. 1:9 Piraai sa sajati, sa ngampi raai katuluh murunsia, hawi ma dunia. 1:10 Firman yiru naan hang dunia, Dunia nasanyari mitah hanye, kude dunia puang kataru hanye. 1:11 Hanye hawi ma tane ranuni raerai kude bangsani puang narime hanye. 1:12 Kude naan ulun sa narime hanye nelang parisaya ma hanye; here naami hak jari anak Alatalla, 1:13 sa nakayaan puang teka murunsia, daya pamelum sa wau yiru teka Alatalla asalni. 1:14 Firman yiru haut jari murunsia, hanye muneng hang penah takam, nelang takam haut kadinung pihante muliani. Pihante mulia yiru natarimeni yalah anak tungkan Ambah. Mitah hanye takam kadinung Alatalla nelang ahi leloni ma takam. 1:15 Hi Yohanes hawi neu jari saksini, hanye iwara: "Hanye yiti sa naeauku: Hanye sagar hawi hanrian teka aku, kude labis hante teka aku, daya kapihuan aku naan, hanye haut naan." 1:16 Hanye penu ahi lelo; puang taduh haut, hanye mamberkat takam. 1:17 Hukum Tuhan natarime takam mitah hi Moses, kude ahi lelo nelang kasatiaan Alatalla natantarang mitah Yesus Kristus. 1:18 Pauweng sa suah kadinung Alatalla ekat anak tungkan Ambah, sa saratang baya hanye. Hanye sa nantarang Ambah yiru ma takam. 1:19 Kawan panguasa Yahudi hang Yerusalem nunyu kawan imam anri kawan ulun Lewi tulak nunung hi Yohanes, nunti hanye, "Hanyu yiti hie?" 1:20 Hi Yohanes mangaku anri tarang tarus, "Aku puang Raja Panyalamat." 1:21 "Amun kala yiru, hie hanyu?" tunti here, "Inun hanyu hi Elia?" "Lain," tuing Yohanes. "Inun hanyu nabi?" tunti here lagi. "Lain," eauni. 1:22 "Amun kalayiru, wara ma kami hie hanyu yiti," eau here, "nampan kami tau iwara ma kawan ulun sa nunyu kami. Inun eaunu neu dirinu?" 1:23 Hi Yohanes nuing, "Aku yiti sa naeau Nabi Yesaya: 'Ulun sa anri lengan mehet nanterau hang padang gurun: Sanrata lalan ma Tuhan.' " 1:24 Kawan ulun sa nautus daya ulun Farisi 1:25 nunti, "Amun hanyu puang Raja Panyalamat, puang hi Elia, puang pada nabi, wuah inun hanyu mambaptis?" 1:26 Hi Yohanes nuing, "Aku mambaptis makai ranu. Kude hang penah-penah naun naan ulun sa puang naun kataru. 1:27 Hanye hawi hanrian teka aku, kude umak nguka tadi sapatuni aku sika puang patut." 1:28 Katantuluh kajadian yiru hang Betania, hang tiba timur Hungei Yordan, hang unengan Yohanes mambaptis. 1:29 Hang anrau kaunini, hi Yohanes kadinung Yesus hawi nunung hanye. Balalu hi Yohanes kaeau, "Dinung, iru Anak Babiri wat Alatalla sa muhut dosa dunia. 1:30 Hanyeyiru sa naeauku sagar hawi hanrian teka aku, kude labis hante teka aku, daya kapihuan aku nakayaan, hanye haut naan. 1:31 Tawuk hie, aku puang karasa hie hanyeyiru. Aku ekat hawi mambaptis makai ranu nampan ulun Israel kataru hanye." 1:32 Hi Yohanes pada ngami kasaksian, "Aku kadinung Roh Alatalla minau kala wangun wurung dara minau teka langit balalu muneng hang ambau hanye. 1:33 Tawuk yiru aku huan karasa hie hanye. Kude Alatalla sa nunyu aku mambaptis makai ranu haut kaeau ma aku, 'Amun hanyu kadinung Roh Alatalla minau, balalu muneng hang ambau erang kaulun, hanyeyiru sa sagar mambaptis makai Roh Alatalla.' 1:34 Aku raerai haut kadinung," eau Yohanes, "nelang aku ngami kasaksian himat hanyeyiru Anak Alatalla." 1:35 Hang anrau kaunini hi Yohanes naan lagi hang unengan yiru baya rueh kaulun ulun sa umba hanye. 1:36 Tawuk yiru hanye kadinung Yesus mitah, balalu kaeau, "Dinung, iru Anak Babiri wat Alatalla." 1:37 Kararueh ulun sa umba Yohanes sa karengei eau Yohanes yiru, balalu tulak naharak Yesus. 1:38 Yesus ikulik balalu kadinung here naharak hanye. Hanye nunti, "Naun ngantara inun?" Here nuing, "Rabi, hang awe rabi muneng?" (Rabi aratini Guru) 1:39 "Dinung raerai," eau Yesus. Here tulak sinrah hanye balalu kadinung hang awe hanye muneng. Tawuk yiru pukul epat kariwe. Anrau yiru here muneng baya hanye. 1:40 Isa teka here rueh sa haut karengei inun sa naeau Yohanes balalu palus umba Yesus, hanyeyiru hi Andreas, pulaksanai Simon Petrus. 1:41 Hi Andreas balalu iwawansit ngantara hi Simon pulaksanaini balalu kaeau ma hanye, "Kami haut panalu anri Mesias!" (Mesias sameh anri Kristus, hanyeyiru: Raja Panyalamat.) 1:42 Hi Andreas balalu ngatet hi Simon nunung Yesus. Yesus maneneng hi Simon, balalu kaeau, "Hanyu Simon, anak Yona. Hanyu sagar naantuh Kefas." (Kefas sameh anri Petrus aratini gunung watu.) 1:43 Hang anrau kaunini, Yesus ngalap kaputusan tulak ma Galilea. Hanye panalu hi Filipus, balalu kaeau ma hanye, "Ma yati umba aku!" 1:44 Hi Filipus asalni teka Betsaida, hanyeyiru unengan wat Andreas anri hi Petrus 1:45 Hi Filipus panalu hi Natanael, balalu kaeau ma hanye, "Kami haut panalu ulun sa naantuh daya Moses hang Buku Hukum Alatalla nelang sa nawara daya kawan nabi. Hanyeyiru Yesus teka Nazaret, anak Yosef." 1:46 Kude hi Natanael nuing: "Puang tau pada ala maeh hawi teka Nazaret?" "Hayu hanyu raerai ninung" tuing Filipus. 1:47 Tawuk Yesus kadinung hi Natanael hawi, balalu kaeau ma hanye, "Dinung, iru ulun Israel sa sajati, puang uweng sa palasu hang hanye." 1:48 "Kewangun hanyu salenga kataru aku?" tunti Natanael ma Yesus. Yesus nuing, "Kapihuan hi Filipus nerau hanyu, aku haut kadinung hanyu hang kapit kakau ara yiru." 1:49 "Guru," eau Natanael, "Hanyu tuu Anak Alatalla! Hanyu Raja bangsa Israel!" 1:50 Yesus kaeau, "Hanyu parisaya daya aku kaeau aku haut kadinung hanyu hang kapit kakau ara yiru? Kawan hal sa labis hante teka yiru sagar dinungnu!" 1:51 Eau Yesus kamulek, "Kapinuuni, parisayaleh, hanyu sagar kadinung langit tauka, nelang kawan malekat Alatalla minau mambai hang Anak Murunsia."

Yohanes 2

2:1 Rueh anrau udi yiru, naan pesta kawin hang tumpuk Kana, hang Galilea, nelang ineh Yesus naan hang yaru. 2:2 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye, naundang pada ma pesta yiru. 2:3 Tawuk anggur haut galis, ineh Yesus kaeau ma Yesus, "Here kagalisan anggur." 2:4 Yesus nuing, "Ineh ada nunyu aku. Huan hampe wayahni aku nantarang tengaku." 2:5 Kude ineh Yesus kaeau ma kawan palayan, "Ulah inun sa naeauni ma naun." 2:6 Hang yiru naan enem balanai sa nasadia pakai iwui ibarasis manurut adat Yahudi. Tiap balanai, isini leu jatuh liter. 2:7 Yesus kaeau ma kawan palayan yiru, "Isi ranu ma kawan balanai yiru." Here balalu ngisi balanai yiru hampe penu. 2:8 Balalu Yesus kaeau ma here, "Itati sabuk babutit ranu yiru, palus ami ma pamimpin pesta." Here balalu nginsing ranu yiru ma pamimpin pesta, 2:9 palus hanye ngingkam ranu sa haut baubah jari anggur. (Hanye puang karasa teka awe anggur yiru, ekat kawan palayan sa nalui ranu yiru sa karasa.) Balalu Pamimpin pesta yiru nyanrite pangantin upu, 2:10 balalu kaeau ma hanye, "Biasani ulun nyarungan anggur sa pangamaeh dahulu. Amun kawan tamu haut puas nguut, wau anggur sa biasa. Kude hanyu nyimuh anggur sa pangamaeh hampe itati!" 2:11 Yiru kaajaiban sa palanungkai naulah Yesus witu Kana, hang Galilea. Makai tanda yiru hanye nantarang pihante muliani, nampan kawan ulun sa umba hanye parisaya ma hanye. 2:12 Udiyiru Yesus tulak ma Kapernaum baya inehni, pulaksanaini anri kawan ulun sa umba hanye. Here muneng hang yaru papire anrau lawahni. 2:13 Tawuk Hari Raya Paskah ulun Yahudi haut riet, Yesus tulak ma Yerusalem. 2:14 Hang Lewu Tuhan hang Yerusalem, hanye kasasat kawan padagang sapi, babiri, wurung dara, kawan tukang hurup duit maharung hang yiru. 2:15 Yesus balalu ngulah piweweh teka tadi, balalu ngusir kawan satua yiru, sapi atawa babiri teka wuang Lewu Tuhan. Kawan meja wat kawan tukang hurup duit, walengni hampe kawan duit here pahambur maaru-maati. 2:16 Balalu hanye kaeau mapangari wurung dara, "Enat katuluhni teka yiti. Ada ngulah Lewu Ambahku jari unengan badagang!" 2:17 Kawan ulun sa umba Yesus kaitung ma ayat Surat Barasis, sa kaeau, "Sintaku ma Lewunu, U Alatalla, nampanas ateiku." 2:18 Kawan panguasa Yahudi manantang Yesus, here kaeau, "Suba ulah kaajaiban pakai tanda ma kami sa hanyu naan hak bartindak kalayiru." 2:19 Yesus nuing, "Sanruntun Lewu yiti, aku ngambuanni lagi hawuang waktu telu anrau." 2:20 Balalu here kaeau, "Epat pulu enem taun lawahni ngulah Lewu Tuhan yiti, salenga hanyu sagar ngambuanni lagi ekat hang wuang waktu telu anrau?" 2:21 Kude Lewu Tuhan sa namaksud daya Yesus, hanyeyiru tengani raerai. 2:22 Hanrian, udi Yesus kaelan teka pampateini, kawan ulun sa umba hanye balalu kaitung inun sa suah naeauni. Here parisaya ma inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis nelang pada ma inun sa haut naeau daya Yesus. 2:23 Tawuk Yesus naan hang Yerusalem hang pesta Paskah, rama ulun parisaya ma hanye daya kawan kaajaiban sa haut naulahni. 2:24 Kude Yesus raerai puang parisaya anri here, daya hanye kataru katuluh ulun. 2:25 Puang parlu ulun ngami katarangan ma hanye neu hie-hie, daya hanye karasa inun sa naan hawuang atei murunsia.

Yohanes 3

3:1 Naan erang kaulun tokoh agama teka babuhan ulun Farisi ngaranni hi Nikodemus. 3:2 Hang hinra malem hanye hawi nunung Yesus balalu kaeau, "Guru, kami karasa Guru nautus daya Alatalla. Daya puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh ngulah kaajaiban kala sa haut naulah guru, amun Alatalla puang nyinrah hanye." 3:3 Yesus nuing, "Parisayaleh puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh jari ulun pidian wat Alatalla, amun hanye puang nakayaan kamulek." 3:4 "Kewangun ulun matueh tau nakayaan kamulek," eau Nikodemus ma Yesus, "Inun tau hanye masuk mulek mawuang wuntung inehni balalu nakayaan kamulek?" 3:5 Yesus nuing, "Kapinuuni eauku yiti: amun ulun puang nakayaan daya ranu nelang daya Roh Alatalla ulun yiru puang kaiyuh jari ulun pidian wat Alatalla. 3:6 Murunsia manyu daging nakayaan daya ulun matuehni, kude manyu rohani nakayaan daya Roh Alatalla. 3:7 Ada wauh amun aku kaeau: naun katuluh harus nakayaan kamulek. 3:8 Riwut bagarak maawe bahumni: takam karengei lenganni, kude puang karasa teka awe hawini nelang hampi awe tulakni. Kalayiru pada ulun sa nakayaan daya Roh Alatalla." 3:9 "Kewangun yiru tau jari?" tunti Nikodemus. 3:10 Yesus nuing, "Hanyu guru hang Israel; puang mudai hanyu puang karasa? 3:11 Parisayaleh: kami iwara ekat neu inun sa rasa kami nelang kami ngami kasaksian ekat neu inun sa haut dinung kami, kude naun puang hamen narime kasaksian kami. 3:12 Naun puang parisaya amun aku nyarita ma naun neu kawan hal teka dunia yena; kewangun naun tau parisaya, amun aku nyarita ma naun kawan hal neu surga? 3:13 Puang sunah erang kaulun suah mambai ma surga, ekat hanye sa haut minau ma dunia, hanyeyiru Anak Murunsia. 3:14 Sameh kala hi Moses ngagueng anipe tambaga hang padang gurun witu erang kawila kayu, kalayiru pada Anak Murunsia harus nagagueng, 3:15 nampan katuluh ulun sa parisaya mahanye kaiyuh pamelum sajati palus ma kalalawah." 3:16 Daya kalayiru Alatalla sinta ma murunsia hang dunia yena, hampe hanye ngami anakni sa tungkan, nampan katuluh ulun sa parisaya ma hanye puang binasa, malengkan kaiyuh pamelum sa sajati palus ma kalalawah. 3:17 Daya Alatalla ngutus Anakni puang nampan manghakimi dunia yiti, kude nampan nyalamat dunia yiti. 3:18 Ulun sa parisaya ma hanye puang nahukum. Kude ulun sa puang parisaya haut na hukum daya Alatalla, daya gana hanye puang parisaya ma Anak Alatalla sa tungkan. 3:19 Hanye nahukum daya gana hal yiti: Piraai yiru haut hawi ma dunia, kude murunsia labis sindi piieng teka piraai, daya pagawian here jahat. 3:20 Katuluh ulun sa ngulah jahat, rigat ma piraai; hanye puang hamen hawi nunung piraai, nampan pagawianni sa jahat puang dinung. 3:21 Kude ulun sa nampalus kabahumen Alatalla, hawi ma piraai nampan bawilah inun sa naulahni yiru manyu kala kabahumen Alatalla. 3:22 Udi yiru Yesus baya kawan ulun sa umba hanye tulak ma Yudea. Hanye muneng hang yaru papire tawuk lawahni baya here nelang mambaptis. 3:23-24 Tawuk yiru hi Yohanes huan masuk panjara. Hanye mambaptis ulun hang Ainon, puang lawit teka Salem, daya hang yaru wahai ranu. Rama ulun hawi nunung hanye balalu hanye mambaptis here. 3:25 Papire kaulun ulun sa umba Yohanes mulai basual anri ulun Yahudi neu hadat ibarasis. 3:26 Here tulak nunung hi Yohanes balalu kaeau, "Guru, inun hanyu pagun kaitung ulun sa baya hanyu hang sabarang Hungei Yordan yiru, sa tutuinu ma kami tawuk hie? Hanye itati mambaptis pada nelang rama ulun hawi nunung hanye!" 3:27 Hi Yohanes nuing, "Murunsia puang tau uweng ala inun-inun amun puang Alatalla ngami ma hanye. 3:28 Naun haut karengei aku kaeau, 'Aku puang Raja Panyalamat. Aku nautus nahuluan hanye.' 3:29 Pangantin wawei samula wat pangantin upu. Panggapit pangantin upu yiru ekat minri nengau nelang nyanrengei balalu hanye sanang amun karengei lengan pangantin upu. Kala yiru pada aku. Itati aku arai tatuu. 3:30 Hanyeyiru sa harus magin penting kude aku magin puang penting." 3:31 Sa hawi teka ambau diwi teka ala katantuluh. Sa hawi teka dunia tamasuk ulun dunia nelang bapaner neu kawan hal dunia. Hanye sa hawi teka ambau diwi teka alakatantuluh. 3:32 Hanye bapaner neu inun sa haut nadinungni nelang sa rengeini, kude puang uweng sunah erang kaulun sa parisaya ma kasaksianni. 3:33 Ulun sa parisaya ma kasaksianni mangaku himat Alatalla benar. 3:34 Daya ulun sa nautus neu nampe kawan lengan Alatalla, Roh Alatalla haut penu naami ma hanye. 3:35 Ambah sinta ma Anakni nelang haut ngami katuluh kuasa ma hanye. 3:36 Ulun sa parisaya ma Anak yiru sagar kaiyuh pamelum sajati palus makalalawah. Kude ulun sa puang ngalut nuu ma Anak yiru puang kaiyuh pamelum. Hanye nahukum Alatalla palus makalalawah.

Yohanes 4

4:1 Kawan ulun Parisi karengei Yesus kaiyuh nelang mambaptis ulun labis rama teka hi Yohanes. 4:2 (Sabujurni, Yesus raerai puang mambaptis, kude kawanulun sa umba hanye.) 4:3 Tawuk Yesus karasa kawan ulun Farisi haut karengei neu hal yiru, hanye tulak teka Yudea mulek ma Galilea. 4:4 Hang pakiaanni yiru hanye harus mitah Samaria. 4:5 Yesus hampe hang isa tumpuk hang Samaria bangaran Sikhar, puang lawit teka tane sa sadi naami Yakub ma hi Yosef anakni. 4:6 Hang yiru naan sumur wat Yakub. Daya kauyuhen takia, Yesus balalu tarie maharung hang pingir sumur. Tawuk yiru leu pukul dua walas penah anrau, 4:7-8 kawan ulun sa umba Yesus haut tulak ma tumpuk lepuh ngantara kutaen. Tawuk yiru hawi erang kaulun wawei Samaria lepuh nyauk ranu. Yesus kaeau ma hanye, "Bu, inun iyuh aku laku ranu neu nauut?" 4:9 Wawei Samaria yiru nuing, "Tuan ulun Yahudi, aku ulun Samaria. Wuah inun Tuan laku ranu uut teka aku?" (Daya ulun Yahudi puang uweng hubungan anri ulun Samaria.) 4:10 Yesus kaeau, "Atikala hanyu karasa pangamian Alatalla nelang hie sa laku ranu uut teka hanyu, himat hanyu raerai laku ranu uut teka hanye nelang hanye sagar ngami ma hanyu ranu welum." 4:11 Eau wawei yiru, "Tuan puang uweng pisabuk nelang sumur yena tuu lalem. Teka awe Tuan kaiyuh ranu welum yiru? 4:12 Hi Yakub, datu nini kami, ngami ma kami sumur yiti. Hanye raerai nyauk ranu nauutni teka yiti; kalayiru pada kawan anak tukuini baya kawan eha samelumanni. Inun ingkam Tuan, Tuan labis hante teka hi Yakub?" 4:13 "Ulun sa nguut ranu teka yiti sagar malah lagi," tuing Yesus, 4:14 "kude ulun sa nguut ranu sa sagar naamiku, puang tau malah lagi hampe ma kalalawah. Daya ranu sa sagar naamiku yiti sagar jari matei ranu hawuang dirini sa mareh ma luar nelang ngami ma hanye pamelum sajati palus ma kalalawah." 4:15 Eau wawei yiru, "Tuan, ami ma aku ranu yiru, nampan aku puang tau malah lagi; nelang puang parlu lagi mulek ma yiti nyauk ranu." 4:16 "Hulu mudi, herau matueh upunu, balalu ulek ma yiti," eau Yesus. 4:17 "Aku puang uweng matueh upu," tuing wawei yiru. "Samula tuu eaunu," eau Yesus. 4:18 "Daya hanyu haut suah hanime narangan, nelang itati upu sa naan mira baya anri hanyu puang matueh upunu." 4:19 "Itati aku karasa himat Tuan erang kaulun Nabi," eau wawei yiru. 4:20 "Datu nini kami nyambah Alatalla hang bukit yiti, kude bangsa Tuan kaeau ekat hang Yerusalem unengan ulun nyambah Alatalla." 4:21 "Parisayaleh," eau Yesus ma hanye, "hang hinra tawuk ulun sagar nyambah Alatalla, puang lagi hang bukit yiti nelang puang pada hang Yerusalem. 4:22 Naun ulun Samaria nyambah sa puang naun kataru, kude kami ulun Yahudi nyambah hanye sa taru kami, daya salamat hawi teka ulun Yahudi. 4:23 Kude sagar naan wayahni, likan wayahni haut hampe sa anri kuasa Roh Alatalla kawan ulun sagar nyambah Ambah yalah Alatalla sajati kala sa nabahum Ambah. 4:24 Daya Alatalla yiru Roh, nelang ekat anri kuasa Roh Alatalla kawan ulun kaiyuh nyambah Alatalla kala hanye naan." 4:25 Wawei yiru kaeau ma Yesus, "Aku karasa Raja Panyalamat (sa naantuh Kristus) sagar hawi. Amun hanye hawi, hanye sagar iwara alakatantuluhni ma takam." 4:26 "Aku yiti hanye," eau Yesus, "aku sa rahat bapaner anri hanyu itati." 4:27 Tawuk yiru kawan ulun sa umba Yesus hawi mulek, here wauh kadinung Yesus bapaner anri erang kaulun wawei. Kude puang uweng sunah erang kaulun sa nunti wawei yiru, "Hanyu parlu inun?" atawa sa itunti ma Yesus, "Wuah inun hanyu bapaner anri wawei yiru?" 4:28 Balalu wawei yiru nanan kandini hang yiru, balalu nempat ma tumpuk palus kaeau ma kawan ulun hang yaru, 4:29 "Dinung ma yati ulun sa iwara maaku katuluh inun sa haut naulahku. Gere hanyeyiru Raja Panyalamat?" 4:30 Balalu kawan ulun yiru kaluar nanan tumpuk tulak nunung Yesus. 4:31 Tawuk yiru kawan ulun sa umba hanye nuntut Yesus kuman, "Guru," eau here, "hayu kuman." 4:32 Kude Yesus nuing, "Naan kutaen hang aku sa puang naun karasa." 4:33 Balalu kawan ulun sa umba hanye ipanunti, "Inun haut naan ulun nginsing kutaen ma hanye." 4:34 Balalu Yesus kaeau, "Kutaenku hanyeyiru ngalut nuu ma kabahumenni sa ngutus aku, nelang nyanuput pagawian sa nasarahni ma aku. 4:35 Naun kaeau, 'Epat wulan lagi wayah masi.' Kude aku kaeau ma naun: Dinung kawan ume haut madintang, nganrei nawasi! 4:36 Ulun sa masi haut sadia narime upani nelang ngumpul hasil ma pamelum sajati palus ma kalalawah. Balalu ulun sa muau anri ulun sa masi tau sameh-sameh sanang-arai. 4:37 Rarapisan yiti tuu pada, 'Isa ngamule, sa lain masi.' 4:38 Aku nunyu naun tulak maume sa puang naulah daya naun; ulun lain haut bagawi hang yaru kude naun narime kauntungan teka pagawian here." 4:39 Rama ulun Samaria panduduk tumpuk yiru parisaya ma Yesus, daya wawei yiru kaeau, 'Hanye sa iwara ma aku katuluh inun sa haut naulahku.' 4:40 Tawuk ulun Samaria yiru panalu anri Yesus here ilaku tatuu nampan Yesus muneng baya here. Balalu yesus muneng baya here rueh anrau lawahni. 4:41 Udiyiru batambah rama ulun parisaya ma Yesus daya kawan inun sa haut naajarni ma here. 4:42 Here kaeau ma wawei yiru, "Itati kami parisaya, puang lagi daya inun sa haut naeaunu ma kami, kude daya kami raerai haut karengei hanye, nelang karasa sa hanye tuu Panyalamat dunia." 4:43 Udi rueh anrau hanye muneng hang Sikhar, Yesus tulak ma Galilea. 4:44 Yesus raerai haut kaeau, "Erang kaulun Nabi puang nahormat hang tumpuk asalni." 4:45 Kude tawuk hanye hampe hang Galilea, kawan ulun hang yaru nyambut hanye anri arai atei, daya here naan hang Yerusalem tawuk Paskah nelang kadinung inun sa haut naulah Yesus. 4:46 Udiyiru Yesus mulek ma Kana hang Galilea, hang unengan hanye suah ngubah ranu jari anggur. Hang tumpuk yiru naan erang kaulun pagawai pamarentah, anakni ganjah sakit hang Kapernaum. 4:47 Tawuk hanye karengei Yesus hawi ma Galilea teka Yudea, hanye tulak nunung Yesus balalu ilaku Yesus hawi ma Kapernaum nampan nyamare anakni sa haut kai matei. 4:48 Kude Yesus kaeau ma pagawai pamarentah yiru, "Amun naun puang kadinung kawan kaajaiban, naun puang parisaya." 4:49 "Tuan," tuing pagawai pamarentah yiru, "wansit hawi kapihuan anakku matei." 4:50 Eau Yesus ma hanye, "Hulu mudi, anaknu ware." Ulun yiru parisaya inun sa naeau Yesus, balalu hanye tulak. 4:51 Hang penah lalan kawan palayanni hawi nunung hanye balalu iwara, "Anak Tuan haut ware." 4:52 Balalu hanye nunti ma here pukul pire anakni yiru ware. Here nuing, "Hangkariwe pukul isa penah anrau ekumni wawai." 4:53 Balalu ambah anak yiru kaitung hang tawuk yiru Yesus kaeau mahanye, "Anaknu ware." Daya yiru hanye baya katuluh kaluargani parisaya ma Yesus. 4:54 Yiru kaajaiban sa karueh naulah Yesus hang Galilea udi hanye hawi teka Yudea.

Yohanes 5

5:1 Udi yiru naan parayaan ulun Yahudi, balalu Yesus tulak ma Yerusalem. 5:2 Hang Yerusalem rite "Wanawang Babiri" naan isa danau, hang basa Ibrani naantuh Betesda. Hang yiru naan dime betang. 5:3 Hang kawan betang yiru naan rama kawan ulun sakit mangkading; naan ulun pehe, naan ulun kepa naan pada ulun lumpuh. Katuluh here nganrei ranu hang danau bagalumbang. 5:4 Daya naan wayahni amun malekat Tuhan minau mawuang danau yiru balalu ranuni bagalumbang. Nelang ulun sakit sa palanungkai mitun mawuang danau yiru tawuk ranuni bagalumbang sagar ware teka panyakit sa naaretni. 5:5 Hang yiru naan erang kaulun upu sa sakit haut telumpulu walu taun lawahni. 5:6 Yesus kadinung hanye mangkading hang yiru, nelang karasa hanye haut lawah tuu sakit; balalu Yesus nunti ma hanye, "Hamen hanyu ware?" 5:7 Ulun sakit yiru nuing, "Tuan, hang yiti puang uweng ulun sa ngampitun aku mawuang danau tawuk ranu bagalumbang. Padingian aku nuju ma danau, ulun lain haut mitun nahuluan aku." 5:8 Eau Yesus ma hanye, "Inri, enat patahnu hulu takia." 5:9 Tawuk yiru pada ulun yiru balalu ware. Hanye ngenat patahni palus takia. Kajadian yiru hang anrau Sabat. 5:10 Daya yiru kawan panguasa Yahudi kaeau ma ulun sa haut ware yiru, "Anrau yiti anrau Sabat. Hanyu puang iyuh ngenat patahnu." 5:11 Kude ulun yiru nuing, "Ulun sa nyamare aku yiru huni sa nunyu aku ngenat patah palus takia." 5:12 "Hie hanye sa nunyu hanyu ngenat patahnu palus takia?" tunti here. 5:13 Kude ulun sa haut ware yiru puang karasa hie ulunni, daya Yesus balalu isamawai hang helang ulun rama yiru. 5:14 Udiyiru Yesus panalu ulun yiru hawuang Lewu Tuhan balalu kaeau ma hanye, "Itati hanyu haut ware, ada badosa lagi nampan puang wuah hal sa labis maweat lagi." 5:15 Ulun yiru tulak balalu iwara ma kawan panguasa Yahudi himat Yesus sa haut nyamare hanye. 5:16 Daya gana yiru here balalu nuku ngampi hadin Yesus daya hanye nyamare ulun hang anrau Sabat. 5:17 Kude Yesus kaeau ma here, "Ambahku tarus bagawi hampe itati nelang aku kala yiru pada." 5:18 Lengan Yesus yiru ngulah kawan panguasa Yahudi magin bahimat ngakali ngunu munu hanye. Here ngulah kalayiru, puang daya ekat hanye malangar hadat agama neu anrau Sabat, kude pada daya hanye kaeau Alatalla yiru Ambahni; baarati hanye nyansameh tengani anri Alatalla. 5:19 Yesus nuing ma kawan ulun yiru, "Parisayaleh, Anak puang kaiyuh ngulah inun-inun makai kuasani raerai. Hanye ekat ngulah inun sa dinungni naulah daya Ambahni. Daya inun sa naulah daya Ambah, yiru pada sa naulah daya Anak. 5:20 Daya Ambah sinta Anak nelang nutui ma hanye inun sa haut naulahni raerai. Likan Ambah sagar nutui ma hanye kawan pagawian sa labis hante lagi hampe naun wauh. 5:21 Ambah yiru nyamelum ulun matei nelang ngami ma here pamelum sajati palus kalalawah, kala yiru pada Anak ngami pamelum sajati palus ma kalalawah ma ulun sa hamen naamini pamelum. 5:22 Ambah raerai puang mahakimi hie-hie. Daya katuluh kuasa pakai manghakimi haut sarahni ma Anakni. 5:23 Ambah ngulah yiru nampan katuluh ulun hormat ma Anak kala here hormat ma Ambah. Ulun sa puang mahormat Anak puang pada mahormat Ambah sa ngutus hanye. 5:24 Kapinuuni lenganku yena: Kawan ulun sa mantaru eauku yiti nelang parisaya ma hanye sa ngutus aku, hanye puang nahukum, kude hang hanye naan pamelum sajati palus makalalawah. Hanye puang sagar nahukum; hanye haut lapas teka pampatei palus kaiyuh pamelum. 5:25 Parisayaleh: Wayahni sagar hawi -- likan wayahni haut hampe. Ulun matei sagar karengei lengan Anak Alatalla, balalu ulun sa karengei lengan yiru sagar welum. 5:26 Kala Alatalla raerai putut pamelum, hanye nukas Anakni pada putut pamelum. 5:27 Hanye haut ngami kuasa ma Anakni, daya hanye Anak Murunsia. 5:28 Ada naun wauh karengei hal yiti, daya sagar naan wayahni die katuluh ulun sa haut matei karengei lenganni, 5:29 balalu kaluar teka pasaran. Ulun sa ngulah pikaeh sagar ambuan welum kamulek. Kude ulun sa ngulah kajahaten sagar naambuan nampan nahukum." 5:30 "Aku puang tau ngulah inun-inun makai kabahumenku raerai. Aku ekat mangadili manyu kala sa haut naparentah Alatalla ma aku. Nelang kaputusanku adil daya aku puang ngalut kabahumenku raerai, malengkan kabahumen Ambah sa ngutus aku. 5:31 Atikala aku ngami kasaksian neu tengaku raerai, kasaksian yiru puang iyuh naparisaya. 5:32 Kude naan ulun lain sa ngami kasaksian neu aku nelang aku karasa himat kasaksianni yiru bujur. 5:33 Naun haut ngirim utusan ma hi Yohanes, nelang hanye haut ngami kasaksian sa bujur neu aku. 5:34 Aku ngeau yiti, puang daya aku parlu kasaksian teka murunsia, kude nampan naun nasalamat. 5:35 Hi Yohanes yiru kala palita sa maraai nelang sahayani matalak. Kude ekat erang pitus naun sanang narime sahaya yiru. 5:36 Kude kasaksianku labis hante teka kasaksian Yohanes. Inun sa naulahku itati hanyeyiru gawian sa natugas Ambah ma aku nampan jari bukti samula Ambah yiru haut ngutus aku. 5:37 Nelang Ambah sa ngutus aku ngami kasaksian neu aku. Naun puang suah karengei lenganni atawa kadinung wangunni. 5:38 Kawan lenganni puang muneng hawuang atei naun daya naun puang parisaya ma aku sa nautusni. 5:39 Naun paajar Surat Barasis daya minda anri sara yiru naun tau kaiyuh pamelum sajati palus makalalawah. Nelang Surat Barasis yiru raerai iwara kasaksian neu aku. 5:40 Kude naun puang hakun hawi nunung aku nampan kaiyuh pamelum sajati palus makalalawah. 5:41 Aku puang ngantara natawat daya murunsia. 5:42 Aku kataru naun. Aku karasa naun puang sinta Alatalla hang wuang atei naun. 5:43 Aku hawi makai kuasa Ambahku, kude naun puang narime aku. Kude amun ulun lain hawi makai kuasani raerai naun narime hanye. 5:44 Kewangun naun tau parisaya amun naun ngantara natawat daya sasameh naun, nelang puang ngakali ngantara natawat daya Alatalla sa tungkan? 5:45 Ada minda aku ngahalaen naun hang hadapan Alatalla, sa sagar ngahalaen naun hanyeyiru hi Moses, hanye sa naharap naun. 5:46 Atikalani naun parisaya ma hi Moses, naun sagar parisaya maaku, daya inun sa nasurat Moses hanyeyiru neu aku. 5:47 Kude amun naun puang parisaya ma inun sa nasurat Moses, kewangun naun tau parisaya ma inun sa naeauku?"

Yohanes 6

6:1 Papire lawah udi yiru Yesus tulak ma sabarang Danau Galilea, sa naantuh pada Danau Tiberias. 6:2 Dami hanye hampe yaru, rama ulun umba hanye daya here haut kadinung kawan kaajaiban sa naulahni anri nyamare kawan ulun sakit. 6:3 Yesus mambai ma ambau bukit, balalu maharung hang yiru baya kawan ulun sa umba hanye. 6:4 Tawuk yiru haut rite anrau Parayaan Paskah Yahudi. 6:5 Tawuk Yesus ninung hang kaliling hanye, hanye kadinung ulun rama hawi nunung hanye. Hanye balalu kaeau ma hi Filipus "Hang awe takam tau kaiyuh midi kutaen, nampan katuluh ulun yiti tau ikuta?" 6:6 (Yesus karasa inun sa sagar naulahni, kude hanye kaeaukalayiru daya hanye hamen nguji hi Filipus.) 6:7 Hi Filipus nuing, "Midi rote makai rueh jatuh duit perak sika puang maka sukup ma kuta kawan ulun yiti, biar tiap kaulun ekat kaiyuh babutit." 6:8 Erang kaulun ulun sa umba Yesus salain, hanyeyiru hi Andreas pulaksanai Simon Petrus, kaeau, 6:9 "Hang yiti naan erang kaulun iya upu sa nginsing dime rote anri rueh kaukui kenah. Kude inun aratini yiru ma kawan ulun rama yiti?" 6:10 "Huyu kawan ulun yiru maharung," eau Yesus. Hang unengan yiru naan padang rikut, balalu kawan ulun yiru maharung hang ambau rikut -- katuluhni naan leu dime ribu kaulun upu. 6:11 Udi hie Yesus ngalap rote yiru, balalu hanye ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Udi yiru hanye magi rote yiru ma ulun rama. Udi hie magi kenah, katuluh ulun ikuta hampe wising tatuu. 6:12 Udi katuluhni ikuta hampe wising, Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Kumpul kalabihan kutaen yiru, ada hampe naan sa taumpe." 6:13 Balalu here ngumpul dua walas karanjang penu, kalabihan kutaen teka dime rote sa nakuta daya ulun rama yiru. 6:14 Tawuk ulun rama yiru kadinung kaajaiban sa naulah daya Yesus, here kaeau, "Tuu, hanye yiti Nabi sa naharap hawi ma dunia!" 6:15 Yesus karasa here hawi mamaksa hanye ngunu nampan jari raja here. Daya yiru hanye balalu tulak basingkir ma tiba bukit. 6:16 Dami anrau nuku kamalem, kawan ulun sa umba Yesus minau ma danau. 6:17 Balalu here sungkat jukung nyabarang danau nuju Kapernaum. Anrau haut maieng kude Yesus huan eleh hawi nunung here. 6:18 Tawuk yiru ranu hang danau nuku bagalumbang daya tampuh riwut mehet. 6:19 Haut balayar leu dime atawa enem kilo meter, here kadinung Yesus hawi nuju jukung takia hang ambau ranu. Here takut tatuu. 6:20 Kude Yesus kaeau ma here, "Ada takut, iti aku!" 6:21 Balalu anri sanang atei here narime hanye masuk mawuang jukung, tawuk yiru pada jukung here hampe unengan sa natuju. 6:22 Ma anrau kaunini ulun rama sa pagun muneng hang sabarang danau, kaitung tuu hunien ekat naan isa jukung hang yaru. Here karasa himat kawan ulun sa umba Yesus haut tulak makai jukung yiru, kude Yesus puang umba. 6:23 Kamulek papire kawua jukung teka tumpuk Tiberias hawi balalu tarie rite unengan ulun rama nguta rote udi Tuhan ngantuh tarima kasih. 6:24 Tawuk ulun rama yiru kadinung Yesus atawa kawan ulun sa umba hanye puang uweng hang yiru, here pada sungkat ma jukung yiru balalu tulak ma Kapernaum ngantara Yesus. 6:25 Tawuk kawan ulun rama yiru panalu Yesus hang sabarang danau, here nunti ma hanye, "Guru, hantamian hanyu hampe yiti?" 6:26 Yesus nuing, "Kapinuuni, naun ngantara aku puang daya naun kataru maksud kawan kaajaiban sa naulahku, kude daya naun haut ikuta hampe wising. 6:27 Ada bagawi neu ngantara anakuta sa tau galis nelang tau buruk. Ware naun bagawi neu ngantara anakuta sa puang tau buruk nelang sa ngami pamelum sajati palus makalalawah. Anakuta yiru sagar naami Anak Murunsia ma naun, daya hanye haut nadudus daya Alatalla Ambah." 6:28 Balalu here nunti ma hanye, "Inun sa harus naulah kami nampan nampalus kabahumen Alatalla?" 6:29 Yesus nuing, "Iti sa nakabahumen Alatalla teka naun; Parisayaleh ma hanye sa nautus Alatalla." 6:30 "Amun kalayiru," eau here, "inun bukti sa tau naaminu ma kami nampan kami kadinung nelang parisaya ma Ambah? Inun sa sagar naulah daya Ambah? 6:31 Datu nini kami nguta manna hang padang gurun, kala nasurat hang Surat Barasis, 'Hanye ngami ma here anakuta rote teka surga.' " 6:32 Balalu Yesus kaeau ma here, "Perisayaleh puang hi Moses, malengkan Ambahku sa ngami ma naun rote sa kapinuuni teka surga. 6:33 Daya rote isa naami Alatalla hanyeyiru hanye sa minau teka surga nelang ngami pamelum ma murunsia hang dunia." 6:34 "Tuan," eau here, "Ami ma kami kete-kete rote yiru." 6:35 "Aku yiti rote sa ngami pamelum," eau Yesus ma here. "Ulun sa hawi nunung aku puang sagar kajuju lagi ma kalalawahni. Neleng ulun sa parisaya ma aku puang sagar malah lagi palus ma kalalawahni." 6:36 "Kude kala sa haut naeauku ma naun, biar naun haut kadinung aku, naun puang parisaya. 6:37 Katuluh ulun sa naami Ambah ma aku sagar hawi nunung aku. Aku puang nampik hie-hie sa hawi nunung aku. 6:38 Daya aku minau teka surga, puang neu nampalus kabahumenku raerai, malengkan kabahumenni sa ngutus aku. 6:39 Nelang iti kabahumenni sa ngutus aku: nampan teka katuluh ulun sa naami ma aku, puang sunah erang kaulun wawai; kude nampan aku ngele here hang anrau kiamat. 6:40 Samula yiti kabahumen Ambahku; Nampan katuluh sa kadinung nelang parisaya ma hanye kaiyuh pamelum sajati palus ma kalalawah nelang aku nyamelum kamulek hang anrau Kiamat." 6:41 Kawan ulun Yahudi mulai mangomel nadap Yesus, daya hanye kaeau: "Aku rote sa minau teka surga." 6:42 Here kaeau, "Angneh hanye yiti Yesus anak Yosef? Kami kataru ineh ambahni! Kewangun hanye tau kaeau hanye minau teka surga?" 6:43 Balalu Yesus kaeau ma here, "Ada mangomel. 6:44 Puang uweng sunah erang kaulun kaiyuh hawi nunung aku, amun Ambahku sa ngutus aku, puang nginsing hanye nunung aku; nelang hie sa hawi sagar naele hang anrau Kiamat. 6:45 Hawuang buku kawan nabi nasurat kala yiti, 'Katuluh ulun sagar naajar daya Alatalla.' Balalu katuluh ulun sa nyanrengei Alatalla nelang paajar teka hanye, hawi nunung aku. 6:46 Yiru puang baarati naan ulun sa haut kadinung Ambah. Ekat hanye sa hawi teka Alatalla, haut kadinung Ambah. 6:47 Rasa naun; Ulun sa parisaya, kaiyuh pamelum sajati palus ma kalalawah. 6:48 Aku yiti rote sa ngami pamelum. 6:49 Datu nini naun nguta manna hang padang gurun nelang. Here matei pada. 6:50 Kude puang kala yiru anri rote sa minau teka surga; ulun sa nguta rote yiru puang sagar matei. 6:51 Aku yiti rote sa minau teka surga -- rote sa ngami pamelum. Ulun sa nguta rote yiti sagar welum ma kalalawah. Rote sa sagar naamiku neu pamelum murunsia hang dunia hanyeyiru dagingku." 6:52 Karengei yiru, kawan ulun Yahudi basual sameh here. "Kewangun ulun yiti kaiyuh ngami dagingni ma takam neu nakuta?" eau here. 6:53 Balalu Yesus kaeau ma here, "Parisayaleh: Amun naun puang nguta daging Anak Murunsia nelang nguut irani, naun puang sagar tuu-tuu welum. 6:54 Ulun sa nguta dagingku nelang nguut iraku kaiyuh pamelum sajati palus ma kalalawah nelang aku sagar ngele hanye hang Anrau Kiamat. 6:55 Daya dagingku tuu-tuu anakuta nelang iraku tuu-tuu uuten, 6:56 ulun sa nguta dagingku nelang nguut iraku, tatap mira anri aku nelang aku mira anri hanye. 6:57 Ambah sa welum yiru ngutus aku nelang aku pada welum teka hanye. Kala yiru pada ulun sa nguta dagingku sagar welum teka aku. 6:58 Iti rote sa minau teka surga; puang rote kala sa nakuta datu nini naun. Daya udi nguta rote yiru, here sika matei. Kude ulun sa nguta rote yiti sagar welum palus ma kalalawah." 6:59 Katuluh yiru naeau Yesus tawuk hanye ngajar hang lewu sumbayang hang Kapernaum. 6:60 Udi karengei eau Yesus yiru, rama teka kawan ulun sa umba hanye kaeau, "Pangajaranni yiru tuuni maweat. Hie sa kaiyuh narimeni!" 6:61 Yesus karasa kawan ulun sa umba hanye mangomel neu hal yiru. Daya yiru hanye kaeau, "Inun naun tasinggung daya eauku yiru huni? 6:62 Kewangun jarini yati amun naun kadinung Anak Murunsia mambai mulek ma unenganni asal? 6:63 Sa nyamelum murunsia hanyeyiru Roh Alatalla. Kakuaten murunsia puang uweng gunani. Kawan lengan sa haut naeauku ma naun yiti hanyeyiru lengan Roh Alatalla nelang kawan lengan yiru ngami pamelum. 6:64 Kude naan pada teka naun yiti sa puang parisaya." (Teka asalni Yesus haut karasa hie-hie sa puang hamen parisaya, nelang hie sa sagar makhianat hanye.) 6:65 Balalu Yesus kaeau lagi, "Yiru sababni aku iwara ma naun himat puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh hawi nunung aku, amun Ambah puang ngabahumen." 6:66 Nuku teka tawuk yiru rama kawan ulun sa umba hanye nanan hanye, palus puang hakun umba hanye lagi. 6:67 Balalu Yesus nunti ma kadua walas ulun sa umba hanye, "Inun naun pada ngunu nanan aku?" 6:68 "Tuhan," eau Simon Petrus ma hanye, "nunung hie kami sagar tulak? Lengan Tuhan ngami pamelum sajati palus ma kalalawah. 6:69 Kami haut parisaya nelang yakin himat Tuhan utusan sa barasis teka Alatalla." 6:70 Yesus nuing, "Angneh aku sa midi naun dua walas kaulun yiti? Kude isa teka naun yiti hanyeyiru roh sa jahat!" 6:71 Sa namaksud Yesus hanyeyiru hi Yudas anak Simon Iskariot. Daya biar hanye erang kaulun teka kadua walas ulun sa umba Yesus, hanye sa sagar makhianat Yesus.

Yohanes 7

7:1 Udi yiru Yesus tulak maaru-maati hang Galilea. Hanye puang hakun ma daerah Yudea daya kawan panguasa Yahudi hang yaru ngaheng munu hanye. 7:2 Tawuk yiru pada haut riet Hari Raya Pahapau Rawen. 7:3 Daya yiru kawan pulaksanai Yesus kaeau ma hanye, "Tanan unengan yiti hulu tulak ma Yudea, nampan kawan ulun sa umba hanyu tau kadinung pada panan pagawiannu. 7:4 Puang uweng ulun sa nina ngidim sa naulahni amun hanye hamen tawantar. Amun hanyu ngulah kawan hal kala yiru, katuluh dunia musti karasa!" 7:5 (Daya kawan pulaksanaini raerai pada puang parisaya mahanye.) 7:6 "Huan wayahni aku ngulah kalayiru," eau Yesus ma here, "kude ma naun, tiap tawuk tau. 7:7 Dunia yiti puang tau pada muar naun. Kude aku samula nakuar daya dunia, daya aku saratang kaeau ma dunia kawan ulah gawini jahat. 7:8 Hulu naun raerai tulak ma parayaan yiru. Aku puang tulak daya huan wayahni ma aku." 7:9 Kala yiru eau Yesus ma kawan pulaksanaini, hanye balalu muneng hang Galilea. 7:10 Udi kawan pulaksanaini tulak ma parayaan yiru, Yesus tulak raerai anri suni-suni puang ulun karasa. 7:11 Salawah parayaan, kawan panguasa Yahudi ngantara hanye nelang nunti, "Hang awe hanye?" 7:12 Rama ulun mulai pakakeneh neu hanye. Naan sa kaeau, "Hanye ulun maeh." Naan pada kaeau, "Puang! Hanye nyantawang ulun rama." 7:13 Kude puang uweng sunah erang kaulun sa heei bapaner tarang-tarangan neu hanye daya here takut ma kawan panguasa Yahudi. 7:14 Tawuk ganjah parayaan, Yesus masuk mawuang Lewu Tuhan, balalu mulai ngajar. 7:15 Kawan panguasa Yahudi wauh tuu balalu kaeau, "Kewangun ulun yiti tau wahai pangarasaen, padahal hanye puang suah sakolah?" 7:16 Yesus nuing, "Sa naajarku yiti puang ajaranku, kude ajaranni sa ngutus aku. 7:17 Ulun sa hamen ngalut kabahumen Alatalla, sagar karasa inun ajaranku hawini teka Alatalla atawa teka aku raerai. 7:18 Ulun sa ngami ajaranni raerai ngantara hormat ma dirini raerai. Kude ulun sa ngantara hormat ma ulun sa ngutus hanye, ulun yiru jujur, puang uweng kunuan nipu hang hanye. 7:19 Angneh hi Moses haut ngami kawan parentah Alatalla ma naun, kude teka naun puang uweng sa makai kawan parentah yiru. Wuah inun naun ngunu munu aku?" 7:20 Ulun rama yiru nuing, "Hanyu rapui! Hie sa ngunu munu hanyu?" 7:21 Yesus nuing, "Ekat isa pagawian sa naulahku hang anrau Sabat, balalu naun wauh. 7:22 Hi Moses ngami aturan ma naun nampan basunat -- biar sunat yiru satuuni puang baasal teka hi Moses, kude teka kawan datu nini kapihuan hi Moses. Daya yiru, hang anrau Sabat sika naun ngunu nyunat ulun. 7:23 Amun naun nampalus yiru nampan ada malangar aturan Moses neu sunat, wuah inun naun sangit ma aku daya nyamare ulun hang anrau Sabat? 7:24 Ada mangadili ulun makai inun sa dinung, kude makai kaadilan." 7:25 Kamulek naan papire kaulun Yerusalem kaeau, "Angneh hanye yiti ulunni sa rahat naantara nampan nawunu? 7:26 Dinung hanye bapaner anri bebas hang penah rama, nelang puang uweng sa kaeau inun-inun ma hanye! Inun kawan panguasa takam tau pada haut kataru tuu hanye yiti Raja Panyalamat? 7:27 Kude amun Raja Panyalamat yiru hawi puang uweng sunah erang kaulun sa karasa asalni! Kude takam karasa teka awe asalni ulun yiti." 7:28 Kamulek, rahat Yesus ngajar hang Lewu Tuhan, anri lengan sa mehet hanye kaeau, "Jari naun karasa hie aku yiti, nelang teka awe asalku? Aku puang hawi manyu kabahumenku raerai. Aku nautus dayani sa bakuasa ngutus aku, nelang hanye tau naparisaya. Kude naun puang kataru hanye. 7:29 Aku kataru hanye, daya aku baasal teka hanye, nelang hanye sa ngutus aku." 7:30 Hang tawuk yiru here hamen nyamba Yesus, kude puang uweng sa heei nigung hanye, daya huan hampe wayahni. 7:31 Rama teka kawan ulun yiru mulai parisaya ma hanye nelang kaeau, "Amun Raja Panyalamat yiru hawi, inun hanye tau ngulah labis wahai kaajaiban teka ulun yiti?" 7:32 Kawan ulun Parisi karengei kewangun ulun rama yiru pakakeneh neu Yesus. Daya yiru, baya kawan imam kapala, here nunyu papire pangawal Lewu Tuhan tulak nyamba Yesus. 7:33 Yesus kaeau ma ulun rama hawuang Lewu Tuhan, "Ekat erang pitus lagi aku kaiyuh baya naun. Udi yiru aku sagar mulek nunung sa ngutus aku. 7:34 Naun sagar ngantara aku, kude puang kaiyuh panalu aku; daya naun puang kaiyuh nunung ma unengan hang awe aku muneng." 7:35 Balalu kawan panguasa Yahudi bapaner sasameh here, "Ulun yiti ngunu tulak maawe hampe takam puang kaiyuh manalu hanye? Inun hanye ngunu tulak nunung kawan ulun Yahudi hang luar negeri hang padang ulun Yunani, balalu ngajar ulun Yunani? 7:36 Inun maksudni anri kaeau takam sagar ngantara hanye kude puang kaiyuh kahaba hanye nelang takam puang kaiyuh hawi ma unengan hang awe hanye muneng?" 7:37 Hang anrau pijumpuhan parayaan yiru, hanyeyiru hang anrau sa panga penting, Yesus minri hang Lewu Tuhan balalu kaeau anri lengan mehet, "Ulun sa malah, ware hanye hawi nunung aku nguut ranu. 7:38 Neu ulun sa parisaya ma aku, nasurat hang Surat Barasis, 'Teka wuang ateini mareh ranu sa ngami pamelum. ' " 7:39 (Yesus bapaner neu Roh Alatalla, sa sagar natarime dayakawan ulun sa parisaya ma hanye. Daya tawuk yiru Roh Alatalla huan naami; daya Yesus huan namulia mitah pampateini.) 7:40 Rama ulun karengei inun sa naeau Yesus, balalu teka here naan sa kaeau, "Ulun yiti himat Nabi yiru!" 7:41 Sa lain kaeau, "Hanye yiti Raja Panyalamat!" Kude naan pada sa kaeau, "Lain, Raja Panyalamat puang hawi teka Galilea. 7:42 Hang Surat Barasis nasurat neu Raja Panyalamat hanyeyiru katurunan Dawid nelang sagar hawi teka Betlehem, hanyeyiru tumpuk natat Dawid." 7:43 Akhirni ulun rama mulai basual neu Yesus. 7:44 Naan sa ngunu nyamba hanye, kude puang uweng sunah erang kaulun sa heei nigung hanye. 7:45 Tawuk kawan pangawal Lewu Tuhan sa nahuyu tulak nyamba Yesus hawi mulek, kawan imam kapala anri kawan ulun Parisi yiru nunti ma here, "Wuah inun naun puang nginsing hanye ma yati?" 7:46 Kawan pangawal yiru nuing, "Puang suah naan ulun bapaner sa kala hanye!" 7:47 "Inun naun haut nasantawang dayani?" eau kawan ulun Parisi yiru. 7:48 "Inun naan teka kawan panguasa takam atawa ulun Parisi sa parisaya ma hanye? 7:49 Kude ulun rama yiru puang kataru hukum Moses, here haut takutuk." 7:50 Erang kaulun teka kawan ulun Parisi yiru, hanyeyiru hi Nikodemus sa suah hawi nunung Yesus. Hi Nikodemus kaeau ma kawan ulun Parisi sa lain, 7:51 "Manurut hukum, ulun puang iyuh nahukum kapihuan pakarani nasanrengei nelang kahalaenni napariksa." 7:52 "Inun hanyu pada teka Galilea?" tuing here, "Pariksa Surat Barasis! Hanyu sagar kadinung puang uweng nabi sa baasal teka Galilea!" 7:53 Udi yiru, katuluh ulun mudi ma lewu.

Yohanes 8

8:1 Kude Yesus tulak ma Bukit Zaitun. 8:2 Hang anrau keatunini, kaiyat subuh Yesus tulak lagi ma Lewu Tuhan nelang rama ulun hawi nunung hanye. Yesus maharung, balalu mulai ngajar here. 8:3 Hang tawuk yiru, kawan guru agama anri kawan ulun Parisi nginsing ma hanye erang kaulun wawei sa kadapatan ibela. Here nunyu wawei yiru minri hang penah here, 8:4 balalu kaeau ma Yesus, "Guru, wawei yiti kadapatan rahat ibela. 8:5 Hawuang hukum Moses naan aturan neu wawei sa kalayiti harus napedak makai watu hampe matei. Itati kewangun pandapatnu?" 8:6 Here nunti kalayiru pakai hanjabak Yesus, nampan kaiyuh ngampi hala hanye. Kude Yesus ijuku ma tane balalu nyurat makai kingkingni hang tane. 8:7 Tawuk here mandasak hanye tarus, hanye mihangut nelang kaeau ma here, "Ulun sa puang badosa teka naun, elah hanye sa palanungkai medak watu ma wawei yiru." 8:8 Udi yiru Yesus ijuku lagi balalu nyurat lagi hang tane. 8:9 Udi Yesus kaeau kala yiru, here balalu tulak nanan unengan yiru, isa mangisa mulai teka sa pangatueh here. Akhirni Yesus raerai muneng hang yiru baya wawei sa pagun minri hang unenganni. 8:10 Balalu Yesus mihangut nelang kaeau ma wawei yiru, "Hang awe here katuluhni? Puang uweng sunah isa nukum hanyu?" 8:11 "Puang uweng," tuingni. "Balalu," Yesus kaeau, "Aku pada puang nukum hanyu. Itati hulu tulak, ada ngulah dosa lagi." 8:12 Yesus kaeau lagi ma ulun rama, eauni, "Aku yiti piraai dunia. Ulun sa umba aku puang sagar takia hang piieng, kude kaiyuh piraai pamelum." 8:13 "Itati hanyu ngami kasaksian neu dirinu raerai," eau kawan ulun Parisi ma hanye, "Kasaksiannu puang bujur." 8:14 Yesus nuing, "Biar aku ngami kasaksian neu diriku raerai, kasaksianku yiru bujur; daya aku karasa teka awe aku hawi nelang maawe aku tulak. Naun puang karasa teka awe aku hawi nelang maawe aku tulak. 8:15 Naun mangadili ulun makai sara murunsia; aku puang mangadili sunah erang kaulun. 8:16 Kude amun aku mangadili ulun, kaputusanku yiru adil, daya aku puang raerai. Ambah sa ngutus aku naan baya aku. 8:17 Hawuang hukum Moses nasurat kalayiti: Kasaksian sa bujur hanyeyiru kasaksian teka rueh kaulun. 8:18 Sa ngami kasaksian neu aku, naan rueh; aku anri Ambah sa ngutus aku." 8:19 "Ambahnu yiru hang awe?" eau here. Yesus nuing, "Naun puang kataru aku atawa Ambahku. Atikalani naun kataru aku, himat naun kataru Ambahku pada." 8:20 Katuluhni yiru naeau Yesus, tawuk hanye rahat ngajar hang Lewu Tuhan rite kawan kutak duit parapah. Kude puang uweng sunah erang kaulun sa nyamba hanye, daya wayahni huan hampe. 8:21 Yesus kaeau lagi ma here, "Aku kai tulak, nelang naun sagar ngantara aku, kude naun sagar matei hawuang dosa naun. Ma unenganku tulak, naun puang kaiyuh hampe." 8:22 Kawan panguasa Yahudi kaeau, "Tau hanye yiti ngunu mitu daya hanye kaeau, 'Ma unenganku tulak, naun puang kaiyuh hampe.' " 8:23 Balalu Yesus kaeau ma here, "Naun hawi teka imbe, kude aku hawi teka ambau. Naun teka dunia, aku puang teka dunia. 8:24 Yiru sababni aku kaeau ma naun naun sagar matei hawuang kawan dosa naun. Nelang samula naun sagar matei hawuang kawan dosa naun, amun puang parisaya sa 'aku hanyeyiru hanye sa naantuh AKU NAAN'." 8:25 "Hie hanyu yiti sabujurni?" tunti here. Yesus nuing, "Inun riranni bapaner anri naun lagi! 8:26 Magun wahai hal neu naun sa hamen naeauku nelang sa naadiliku. Kude hanye sa ngutus aku iyuh naparisaya. Nelang aku iwara ma dunia inun sa rengeiku teka hanye." 8:27 Here puang kataru sa hanye rahat mander ma here neu Ambah. 8:28 Daya yiru Yesus kaeau ma here, "Die amun naun haut nginrik Anak Murunsia, naun sagar karasa sa aku hanyeyiru hanye sa naantuh AKU NAAN, nelang naun sagar karasa puang uweng sunah isa, sa naulahku teka diriku raerai. Aku ekat kaeau inun sa naajar Ambah ma aku. 8:29 Nelang hanye sa ngutus aku naan baya aku. Hanye puang suah maladar aku raerai daya aku saratang ngulah inun sa ngampi sanang ateini." 8:30 Udi Yesus kaeau katuluh yiru, rama ulun parisaya ma hanye. 8:31 Kamulek Yesus kaeau ma kawan ulun Yahudi sa haut parisaya ma hanye, "Amun naun welum manyu kala inun sa naajarku, naun tuu-tuu umba aku, 8:32 daya yiru naun sagar kataru Alatalla sa benar nelang daya gana yiru naun sagar nabebas." 8:33 "Kami yiti utus wat Abraham," eau here. "Huan suah kami jari walah hie-hie! Inun maksudnu kaeau: 'Naun sagar nabebas'?" 8:34 "Kapinuuni eauku yiti," eau Yesus ma here. "Ulun sa ngulah dosa, hanyeyiru walah dosa. 8:35 Nelang erang kaulun walah puang uweng unengan sa manatap hawuang kaluarga, kude anak kalalawahni naan unengan hang wuang kaluarga. 8:36 Daya yiru, amun anak mambebas naun, naun tuu-tuu bebas. 8:37 Samula aku karasa naun yiti utus wat Abraham. Kude naun ngunu munu aku, daya naun puang hamen narime pangajaranku. 8:38 Inun sa haut dinungku hang hi Ambah, yiru sa nawaraku. Kude naun nampalus inun sa naajar daya ambah naun ma naun." 8:39 Here nuing, "Ambah kami hanyeyiru hi Abraham." "Atikalani naun tuu-tuu anak Abraham," eau Yesus, "himat naun nampalus inun sa naulah daya Abraham. 8:40 Aku nampe ma naun kabanaran sa rengeiku teka Alatalla, kude naun hamen munu aku. Hi Abraham puang ngulah kala yiru! 8:41 Naun nampalus inun sa naulah daya ambah naun raerai." Tuing here, "Kami puang anak ampang. Daya ambah kami ekat isa, hanyeyiru Alatalla raerai." 8:42 Balalu Yesus kaeau ma here, "Atikalani Alatalla yiru Ambah naun, naun sagar sinta ma aku, daya aku hawi teka Alatalla. Aku puang hawi makai kabahumenku raerai, kude hanye sa ngutus aku. 8:43 Inun sababni naun puang kataru inun sa naeauku? Daya naun puang tahan karengei ajaranku. 8:44 Iblis yiru ambah naun, nelang naun nuu ngalut kabahumenni. Teka asal iblis yiru samula pamunu. Hanye puang suah umba hang kabanaran, daya kabanaran puang uweng hang hanye. Amun hanye ipusu, yiru wajar, daya samula kala yiru sifatni. Hanye mapusu nelang asal usul katuluh pusuan. 8:45 Kude aku ngeau neu kabanaran, daya yiru naun puang parisaya ma aku. 8:46 Hie teka naun kaiyuh ngami bukti naan dosa hang aku? Amun aku ngeau neu kabanaran, wuah inun naun puang parisaya ma aku? 8:47 Ulun sa asalni teka Alatalla, nyanrengei lengan Alatalla. Kude naun puang teka Alatalla, yiru sababni naun puang hamen nyanrengei." 8:48 Kawan ulun Yahudi yiru nuing Yesus, "Angneh tuu eau kami hanyu yiti ulun Samaria sa karasukan setan?" 8:49 Yesus nuing, "Aku puang karasukan setan. Aku mahormat Ambahku, kude naun mahina aku. 8:50 Aku puang ngantara hormat ma diriku raerai. Naan sa ngantara hormat ma aku, nelang hanyeyiru sa mangadili. 8:51 Himat tuu eauku yiti, ulun sa makai lenganku yiti, kalalawahni hanye puang sagar matei." 8:52 Balalu kawan ulun Yahudi yiru kaeau ma Yesus, "Itati kami karasa hanyu tuu-tuu karasukan setan! Hi Abraham haut matei, kalayiru pada katuluh nabi. Kude hanyu kaeau, 'Ulun sa makai lenganku, kalalawahni puang sagar matei.' 8:53 Amun hi Abraham haut matei nelang kawan nabi katuluhni pada haut matei, hanyu yiti hie? Puang mudai hanyu labis hante teka ambah kami hi Abraham!" 8:54 Yesus nuing, "Atikalani aku ngantara hormat ma diriku raerai, hormat yiru puang uweng aratini. Sa mahormat aku hanye yiru Ambahku, sa naanggap naun Alatalla naun, 8:55 padahal naun puang kataru hanye. Kude aku kataru hanye. Atikalani aku kaeau aku puang kataru hanye, baarati aku erang kaulun mapusu, sameh kala naun. Aku kataru hanye, nelang nampalus inun sa naeauni. 8:56 Ambah naun hi Abraham raerai sanang tatuu daya hanye sagar kadinung anrau watku. Hanye haut kadinung nelang hanye arai!" 8:57 Balalu kawan ulun Yahudi kaeau ma Yesus, "Umurnu huan hampe dimempulu taun kude hanyu haut kadinung hi Abraham?" 8:58 Yesus nuing, "Kapinuuni aku kaeau ma naun: kapihuan hi Abraham nakayaan, aku haut naan." 8:59 Balalu kawan ulun Yahudi yiru ngutik watu ngunu medak hanye; kude Yesus ikalihik sanina, balalu tulak nanan Lewu Tuhan.

Yohanes 9

9:1 Tawuk Yesus takia hanye kadinung naan erang kaulun pehe kalemah hanye nakayaan. 9:2 Kawan ulun sa umba Yesus nunti ma Yesus: "Guru, wuah inun ulun yiti pehe kalemah nakayaan? Inun hanye badosa atawa ineh ambahni sa badosa?" 9:3 Yesus nuing, "Hanye pehe puang daya dosani raerai atawa dosa ulun matuehni, kude nampan ulun tau kadinung kuasa Alatalla bagawi hawuang dirini. 9:4 Salawah magun kaanrau, takam harus ngulah pagawianni sa ngutus aku. Kamalem sagar hawi, nelang puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh bagawi. 9:5 Salawah aku hang dunia yiti, aku piraai dunia." 9:6 Udi kaeau kala yiru Yesus irura ma tane, balalu hanye ngalut iweini yiru anri tane, udi yiru hanye muhut iwei yiru hang matei ulun yiru, 9:7 balalu kaeau ma hanye, "Hulu tulak saawui uruwawanu hang kolam Siloam." (Siloam aratini: 'Nautus'.) Ulun yiru balalu tulak nyaawui uruwawani. Tawuk hanye mulek, hanye haut tau kadinung. 9:8 Kawan tatanggani anri kawan ulun sa haut suah kadinung hanye basadakah, katuluhni kaeau, "Angneh hanye yiti ulun sa lanani maharung laku sadakah?" 9:9 Naan sa kaeau, "Bujur hanye." Kude naan pada sa kaeau, "Puang, ekat hanye bilang sarupa ulun yiru." Kude ulun yiru raerai kaeau, "Bujur, aku ulun yiru." 9:10 "Kewangun hampe hanyu tau kadinung?" eau here ma hanye. 9:11 Hanye nuing, "Ulun sa bangaran Yesus yiru ngalut tane balalu muhut tane yiru hang mateiku balalu kaeau, 'Hulu nyaawui uruwawanu hang kolam Siloam.' Balalu aku tulak nelang tawuk aku nyaawui uruwawaku, aku salenga tau kadinung." 9:12 "Hang awe ulun yiru?" tunti here. Hanye nuing, "Aku puang karasa." 9:13-14 Anrau yiru anrau Sabat, tawuk Yesus ngalut tane anri iweini pakai nyamare ulun pehe yiru. Balalu ulun sa udi pehe yiru naendei nunung ulun Parisi. 9:15 Here pada nunti ma hanye kewangun hanye tau kaiyuh kadinung. Hanye nuing, "Hanye muhut luyak hang mateiku, balalu aku nyaawuini, balalu aku salenga kadinung." 9:16 Papire teka ulun Parisi yiru kaeau, "Puang tau pada ulun sa ngulah kalayiru asalni teka Alatalla, daya hanye puang mahormat anrau Sabat." Kude ulun lain kaeau, "Puang tau pada ulun sa badosa ngulah kaajaiban kalayiru?" Balalu timbul pandapat sa babeda hang sameh here. 9:17 Daya yiru kawan ulun Parisi nunti lagi ma ulun yiru, "Inun pandapatnu neu hanye sa ngulah hanyu tau kadinung?" "Hanye nabi," tuing ulun yiru. 9:18 Kude kawan pamimpin Yahudi yiru budas puang parisaya sa ulun yiru udi pehe nelang itati kaiyuh kadinung. Daya yiru here nerau ulun matuehni, 9:19 here nunti, "Tuu anak naun yiru pehe kalemah teka hanye nakayaan? Kewangun salenga hanye itati tau kadinung?" 9:20 Ineh ambah ulun yiru nuing, "Bujur hanye yiti anak kami, nelang hanye samula pehe kalemah hanye nakayaan. 9:21 Kude kewangun hanye itati tau kadinung, kami puang karasa. Nelang hie sa ngulah hanye tau kadinung, kami pada puang karasa. Tunti ma hanye, hanye haut dewasa; hanye raerai tau nuingni." 9:22 Ineh ambah ulun yiru kaeau kala yiru daya here takut ma kawan pamimpin Yahudi; daya here haut mapakat, hie ulun sa mangaku Yesus Raja Panyalamat, puang iyuh lagi masuk lewu sumbayang. 9:23 Daya gana yiru ineh ambah ulun yiru kaeau, "Hanye haut dewasa; tuntileh ma hanye." 9:24 Balalu here nerau lagi ulun udi pehe yiru, palus kaeau ma hanye, "Ware hanyu basumpah hanyu sagar kaeau sa kapinuuni. Kami karasa ulun yiru ulun badosa." 9:25 "Inun hanye badosa atawa puang," tuing ulun yiru, "aku puang karasa, kude isa hal sa rasaku; dahulu hie aku pehe, itati aku kadinung." 9:26 Balalu here kaeau lagi ma hanye, "Inun sa naulahni ma hanyu? Kewangun hanye ngulah hanyu tau kadinung?" 9:27 Ulun yiru nuing, "Haut saritaku ma naun, kude naun puang hakun nyanrengei. Wuah inun naun hamen nyanrengeini lagi? Tau pada naun sindi umba hanye pada?" 9:28 Balalu here ngawawarah hanye balalu kaeau, "Hanyu ulun sa umba hanye; kami puang! Kami ulun sa umba Moses. 9:29 Kami karasa Alatalla haut pantane ma hi Moses. Kude neu ulun yiru, kami puang karasa teka awe asalni hanye." 9:30 Ulun yiru nuing, "Aneh tuu amun naun puang karasa teka awe asalni, sadang sa hanye haut ngulah aku tau kadinung. 9:31 Takam karasa Alatalla himat puang nyanrengei ulun badosa, malengkan ulun sa mahormat Alatalla, nelang nampalus kabahumenni. 9:32 Teka panukuan dunia huan suah naan karengei ulun ngulah ulun pehe kalemah nakayaan tau kadinung. 9:33 Amun ulun yiru puang teka Alatalla, hanye puang maka tau ngulah inun-inun." 9:34 Tuing here, "Inun? Hanyu sa penu dosa teka kalemah nakayaan, hanyu hamen ngajar kami?" Balalu teka tawuk yiru hanye puang iyuh masuk ma lewu sumbayang. 9:35 Yesus karengei sa here haut ngaluar hanye teka lewu sumbayang. Hanye ngantara ulun yiru balalu kaeau ma hanye, "Inun hanyu parisaya ma Anak Murunsia?" 9:36 Ulun yiru nuing, "Hie hanye, Tuan? Awat wara, nampan aku parisaya ma hanye." 9:37 "Hanyu haut kadinung hanye," tuing Yesus. "Hanye sa itati ganjah bapaner anri hanyu." 9:38 "Aku parisaya, Tuhan," eau ulun yiru, balalu ileku hang hadapan Yesus. 9:39 Yesus kaeau, "Aku hawi ma dunia yiti lepuh mangadili; nampan ulun pehe tau kadinung kude ulun kadinung jari pehe." 9:40 Papire ulun Parisi sa naan hang yiru karengei Yesus kaeau kalayiru, balalu here nunti ma hanye, "Maksudnu kami yiti pada pehe?" 9:41 Yesus nuing, "Atikalani naun pehe, naun puang badosa. Kude daya naun kaeau, 'Kami kadinung,' yiru baarati naun pagun badosa."

Yohanes 10

10:1 "Himat tuu eauku yiti: Ulun sa masuk mawuang kandang babiri nangkah pagar, nelang puang mitah wanawang, kude mambai mitah lalan lain, ulun yiru pangalat nelang parampok. 10:2 Kude ulun sa masuk teka wanawang, hanyeyiru pakatik babiri. 10:3 Panyaga kandang nguka wanawang ma hanye balalu kawan babiri ngapung lenganni tawuk hanye nerau here anri ngantuh ngaran here isa mangisa nelang ngendei here ma luar. 10:4 Udi kawan babiri yiru nainsing ma luar, pakatik yiru takia hang hadapan nelang kawan babiri yiru naharak hanye daya here kataru lenganni. 10:5 Here puang hakun umba ulun lain, likan here nempat teka ulun yiru daya here puang kataru lenganni." 10:6 Yesus nyarita rarapisan yiru, kude here puang kataru inun sa nabahumni. 10:7 Hinra lagi Yesus kaeau, "Himat tuu eauku yiti: Aku yiti wanawang ma kawan babiri. 10:8 Katuluh sa hawi kapihuan aku, hanyeyiru maling nelang parampok, kude kawan babiri puang nyanrengei lengan here. 10:9 Aku yiti wanawang. Hie masuk mitah aku sagar salamat; hanye kaluar masuk nelang kaiyuh kutaen. 10:10 Maling hawi ekat lepuh ngalat, lepuh munu nelang nanrusak. Kude aku hawi nampan murunsia kaiyuh pamelum-welum diwian. 10:11 Aku yiti pakatik sa maeh. Pakatik sa maeh nyarah hewukni ma kawan babirini. 10:12 Ulun upaan sa puang pakatik nelang puang pada ampun kawan babiri yiru, sagar nempat nanan kawan babiri amun hanye kadinung sarigala hawi. Balalu kawan babiri napapah nelang pasai-pau daya sarigala. 10:13 Ulun upaan yiru nempat, daya hanye bagawi ekat ngaiyuh upa. Hanye puang paduli ma kawan babiri yiru. 10:14-15 Aku yiti pakatik sa maeh. Sameh kala Ambah kataru aku nelang aku kataru Ambah, kalayiru pada aku kataru kawan babiriku nelang here pada kataru aku. Aku nyarah hewukku gana here. 10:16 Magun naan babiri lain sa pada watku, kude puang tamasuk hang sawayan babiri yiti. Here pada harus insingku nelang here sagar nyarengei lenganku. Here katuluh sagar jari isa sawayan nelang isa pakatik. 10:17 Ambah sinta aku daya aku nyarah hewukku, nampan narimeni kamulek. 10:18 Puang uweng sunah erang kaulun kaiyuh ngalapni teka aku. Aku nyarah hewukku manyu kabahumenku raerai. Aku bakuasa nyarahni nelang bakuasa ngalapni lagi. Yiru tugas sa natarimeku teka Ambahku." 10:19 Daya Yesus kaeau kala yiru, kawan ulun Yahudi mulai basual. 10:20 Rama sa kaeau, "Hanye karasukan setan! Hanye rapui! Ma inun naun nyanrengei hanye?" 10:21 Kude naan pada sa kaeau, "Ulun sa karasukan setan puang bapaner kalayiru! Inun setan kaiyuh ngulah ulun pehe tau kadinung?" 10:22 Hang Yerusalem ulun rama rahat maraya anrau Parasmian Lewu Tuhan. Tawuk yiru ganjah musim dingin. 10:23 Yesus rahat takia hang sarambi Salomo hawuang Lewu Tuhan, 10:24 tawuk kawan ulun Yahudi hawi bakumpul nunung Yesus. Here kaeau, "Hampe awe hanyu maladar kami ragu-ragu? Wara tarang tarus, amun hanyu tuu-tuu Raja Panyalamat." 10:25 Yesus nuing, "Haut waraku ma naun, kude naun puang parisaya. Kawan pagawian sa naulahku makai ngaran Ambahku, ngami bukti neu aku. 10:26 Naun puang parisaya daya naun puang tamasuk kawan babiriku. 10:27 Kawan babiriku nyarengei lenganku. Aku kataru here, nelang here naharak aku. 10:28 Aku ngami ma here pamelum sajati palus kalalawah, nelang hampe kalalawahni here puang sagar binasa. Puang sunah erang kaulun kaiyuh hanrampas here teka tanganku. 10:29 Ambahku haut ngami here ma aku malabihi teka ala katantuluh. Nelang puang uweng sunah erang kaulun kaiyuh hanrampas here teka tangan Ambah. 10:30 Aku anri Ambah samula isa." 10:31 Balalu kawan ulun Yahudi ngutik watu lagi ngunu medak Yesus. 10:32 Kude Yesus kaeau ma here, "Naun haut kadinung aku nampalus wahai pagawian sa maeh sa natugas Ambah ma aku. Teka katuluh pagawian yiru, saawe sa ngulah naun yiti ngunu medak aku makai watu?" 10:33 Kawan ulun Yahudi yiru nuing, "Puang daya pagawiannu sa maeh yiru kami ngunu medak hanyu makai watu, kude daya hanyu nangkurun Alatalla. Hanyu erang kaulun murunsia, hamen nyanyari dirinu jari Alatalla." 10:34 Balalu Yesus kaeau, "Angneh hawuang Buku Hukum naun nasurat: Alatalla kaeau, 'Naun yiti alatalla?' 10:35 Takam karasa inun sa nasurat hawuang Surat Barasis palus ma kalalawahni. Jari, amun Alatalla ngantuh 'alatalla' ma kawan ulun sa narime lenganni, 10:36 wuah inun naun kaeau aku mahina Alatalla daya aku kaeau aku Anak Alatalla? Padahal aku napidi daya Ambah nelang nautus ma dunia. 10:37 Amun aku puang nampalus pagawian sa natugas Ambah, ada parisaya ma aku. 10:38 Kude daya aku nampalusni, parisayaleh inun sa naulahku, biar naun puang hamen parisaya ma aku. Anri kalayiru naun karasa nelang kataru Ambah tatap mira anri aku, nelang aku tatap mira anri Ambah." 10:39 Here ngakali lagi nyamba Yesus, kude hanye bakilah teka here. 10:40 Yesus mulek ma sabarang Hungei Yordan, hang unengan Yohanes hantek hie mambaptis, balalu muneng hang yaru. 10:41 Rama ulun hawi nunung hanye. Here kaeau, "Hi Yohanes puang ngulah kawan kaajaiban, kude katuluh inun sa naeauni neu ulun yiti bujur." 10:42 Balalu rama ulun hang yaru parisaya ma Yesus.

Yohanes 11

11:1 Erang kaulun bangaran hi Lazarus muneng hang Betania baya kawan pulaksanaini hi Maria anri hi Marta. 11:2 Hi Maria hanyeyiru wawei sa nalui minyak marauh enguh ma pee Tuhan, balalu muhut minyak yiru makai wuluni. Hang hinra tawuk hi Lazarus sakit. 11:3 Karueh pulaksanaini ipesen nampe Yesus, "Tuhan, pulaksanai kami sa nasinta Tuhan yiru sakit." 11:4 Tawuk Yesus karengei kabar yiru, hanye kaeau, "Panyakitni puang hampe nampatei hanye. Kajadian yiti nampan Alatalla natawat nahormat, nelang nampan daya hal yiru Anak Alatalla tau natawat nahormat pada." 11:5 Yesus sinta ma hi Marta, hi Maria anri hi Lazarus. 11:6 Kude tawuk kaiyuh kabar hi Lazarus sakit, hanye sangaja muneng hang unenganni rueh anrau lagi lawahni. 11:7 Udi yiru wau hanye kaeau ma kawan ulun sa umba hanye, "Hayu takam tulak, miulek ma Yudea." 11:8 Here nuing, "Guru, wau tuu kawan ulun Yahudi ngunu medak hanyu makai watu inun itati hanyu ngaheng mulek mayaru lagi?" 11:9 "Angneh hang erang anrau naan dua walas jam lawahni?" eau Yesus. "Ulun sa takia tawuk kaanrau, puang katapian daya hanye kadinung raai dunia yiti. 11:10 Kude ulun sa takia tawuk kamalem, hanye katapian daya puang uweng piraai hang hanye." 11:11 Kalayiru eau Yesus. Udi hie hanye kaeau lagi, "Hengau takam hi Lazarus haut manre, kude aku sagar tulak lepuh ngele hanye." 11:12 Kawan ulun sa umba Yesus kaeau, "Tuhan, amun hi Lazarus manre die hanye sagar ware." 11:13 Maksud Yesus hanyeyiru, hi Lazarus haut matei, kude here minda maksud Yesus hanyeyiru hi Lazarus manre biasa. 11:14 Daya yiru Yesus kaeau ma here anri tarang tarus, "Hi Lazarus haut matei. 11:15 Kude aku sika arai, aku puang uweng hang yaru, daya labih maeh ma naun, nampan naun tau parisaya. Hayu takam tulak itati nunung hi Lazarus." 11:16 Hi Tomas sa naherau "Hi aruangan" kaeau ma kawan hengauni ulun sa umba Yesus, "Hayu takam umba, elah takam matei sinrah hanye!" 11:17 Tawuk Yesus hampe ma unengan yiru, hi Lazarus haut epat anrau lawahni napasar. 11:18 Betania puang lawit teka Yerusalem, lawitni leu telu kilometer. 11:19 Rama ulun Yahudi haut hawi nunung hi Maria anri hi Marta lepuh ngarariu here gana pampatei pulaksanai here. 11:20 Tawuk hi Marta karengei Yesus hawi, hanye kaluar lepuh manalu Yesus, kude hi Maria muneng hang lewu. 11:21 Eau Marta ma Yesus, "Tuhan, jaka Tuhan naan hang yiti tawuk yiru, himat pulaksanaiku yiru puang matei. 11:22 Kude biar kalayiru, aku karasa batantu itati jua Alatalla ngami inunleh sa nalaku Tuhan teka hanye." 11:23 "Pulaksanainu sagar welum mulek," eau Yesus ma hi Marta. 11:24 Hi Marta nuing, "Aku karasa hi Lazarus sagar welum mulek amun ulun matei naele hang anrau Kiamat." 11:25 "Aku yiti sa ngami pamelum nelang ngele ulun matei," eau Yesus ma hi Marta. "Ulun sa parisaya ma aku sagar welum, biar hanye haut matei. 11:26 Kamulek ulun welum sa parisaya ma aku, kalalawahni hanye puang sagar matei. Inun hanyu parisaya neu hal yiru?" 11:27 "Tuhan," tuing Marta, "aku parisaya Tuhan Anak Alatalla, Raja Panyalamat sa hawi ma dunia yiti." 11:28 Udi hi Marta kaeau kalayiru, hanye tulak nerau hi Maria, pulaksanaini balalu ikeneh ma hanye, "Guru naan hang yiti, hanye nunti hanyu." 11:29 Karengei yiru, hi Maria iwawansit minri balalu tulak manalu Yesus. 11:30 Tawuk yiru, Yesus huan masuk mawuang tumpuk. Hanye pagun hang unengan Marta manalu hanye. 11:31 Kawan ulun Yahudi sa rahat ngarariu hi Maria hang lewu, kadinung hi Maria minri palus iwawansit tulak kaluar, here pada balalu tulak naharak hi Maria, daya inda here hi Maria tulak lepuh nungkau ma pasaran. 11:32 Tawuk hi Maria hampe hang unengan Yesus nelang kadinung hanye, hi Maria balalu ileku hang hadapan Yesus palus kaeau, "Tuhan, jaka Tuhan naan hang yiti tawuk yiru, himat pulaksanaiku puang matei." 11:33 Tawuk Yesus kadinung hi Maria nungkau anri kawan ulun Yahudi sa hawi sinrah hi Maria pada nungkau, ateini lenuh nelang wangunni tuu tamuwe. 11:34 Hanye balalu nunti ma here, "Hang awe naun masar hanye?" "Dinung ma yati, Tuhan," tuing here. 11:35 Balalu Yesus nungkau. 11:36 Balalu kawan ulun Yahudi kaeau, "Dinung, bukan main sintani ma hi Lazarus!" 11:37 Kude naan teka here sa kaeau, "Hanye ngulah ulun pehe kadinung, wuah inun hanye puang tau nyangkilah nampan hi Lazarus puang matei?" 11:38 Yesus tamuwe hinra lagi, balalu tulak ma pasaran Lazarus. Pasaran yiru hanyeyiru isa gua natutup anri watu hante. 11:39 "Idar watu yiru," eau Yesus. Hi Marta, pulaksanai ulun sa matei yiru, nuing, "Kude, Tuhan, hanye haut epat anrau napasar. Batantu haut maenguh!" 11:40 Yesus kaeau ma hi Marta, "Angneh aku haut kaeau mahanyu: Amun hanyu parisaya, hanyu sagar kadinung kewangun hante kuasa Alatalla!" 11:41 Here balalu ngidar watu yiru. Udi hie Yesus balalu mihangut ma langit balalu kaeau, "Tarima kasih, Ambah, daya hanyu haut nyanrengei aku. 11:42 Aku karasa hanyu saratang nyanrengei aku, kude aku kaeau yiti neu ma ulun rama sa naan hang yiti; nampan here parisaya sa hanyu ngutus aku." 11:43 Udi hanye kaeau kalayiru, anri lengan mehet Yesus kaeau; "Lazarus, kaluar!" 11:44 Balalu ulun matei yiru palus kaluar, pee anri tanganni pagun tabungkus makai kain kafanni, kalayiru pada uruwawani. "Uka kawan kain yiru nampan hanye kaiyuh bebas takia," eau Yesus ma kawan ulun sa naan hang yiru. 11:45 Rama teka kawan ulun Yahudi sa hawi nunung hi Maria, parisaya ma Yesus dami here kadinung kajadian yiru. 11:46 Kude papire teka here balalu tulak nunung ulun Parisi palus malapor inun sa haut naulah daya Yesus. 11:47 Daya yiru kawan ulun Parisi anri kawan imam kapala ngulah rapat anri Pangadilan Agama. Here kaeau, "Takam harus ngulah inun? Ulun yiti wahai ngulah kaajaiban! 11:48 Amun takam mambiar hanye tarus kalayiti, katuluh ulun sagar parisaya ma hanye. Nelang akhirni panguasa teka Roma sagar hawi ngampi hansur Lewu Alatalla anri katuluh bangsa takam!" 11:49 Erang kaulun teka here bangaran hi Kayafas, Imam Hante hang taun yiru, kaeau, "Naun puang karasa inun-inun. 11:50 Inun puang tapikir daya naun neu ma rakyat, labis maeh erang kaulun matei teka katuluh bangsa hansur?" 11:51 Sabujurni hi Kayafas kaeau kalayiru, puang teka pikiranni raerai. Kude yalah Imam Hante taun yiru hanye nujum neu Yesus sagar matei ma ulun Yahudi. 11:52 Nelang puang ekat ma bangsa Yahudi, kude pada nampan ngumpul nelang namaya kawan anak Alatalla sa pasai-pau. 11:53 Mulai anrau yiru kawan panguasa Yahudi mupakat ngunu munu Yesus. 11:54 Daya yiru Yesus puang kaluar lagi hang hadapan umum hang kalangan ulun Yahudi. Hanye nanan Yudea balalu tulak ma tumpuk bangaran Efraim rite padang gurun. Hang yaru hanye muneng baya kawan ulun sa umba hanye. 11:55 Tawuk yiru haut riet Hari Raya Paskah Yahudi. Rama kawan ulun teka kawan desa haut tulak ma Yerusalem neu nampalus upasara ngabarasis tenga kapihuan parayaan yiru. 11:56 Here ngantara Yesus, nelang tawuk bakumpul hang Lewu Tuhan, here bapaner sameh here, "Kewangun pandapat naun? Tau pada hanye puang hawi hang parayaan yiti." 11:57 Here kaeau kalayiru daya kawan imam kapala anri kawan ulun Parisi haut ngaluar parintah hie ulun sa karasa hang awe Yesus naan, harus malapor nampan hanye tau najamba.

Yohanes 12

12:1 Enem anrau kapihuan Hari Raya Paskah, Yesus tulak ma Betania. Hang unengan yiru hi Lazarus sa haut naele Yesus teka pampatei muneng. 12:2 Hang yaru Yesus nasarungan daya here, nelang hi Marta sa malayanni. Hi Lazarus anri kawan tamu maharung kuman sameh-sameh baya Yesus. 12:3 Udi hie hi Maria hawi nginsing leu satengah liter minyak marauh enguh narwastu sa rarang haragani. Hanye nalui minyak yiru ma pee Yesus, balalu muhut makai wuluni. Katuluh ruang lewu yiru penu enguh marauh enguh daya minyak marauh enguh yiru. 12:4 Kude hi Yudas Iskariot, erang kaulun teka kawan ulun sa umba Yesus -- sa hanrian anrau makhianat Yesus -- kaeau, 12:5 "Wuah inun minyak marauh enguh yiru puang naari anri haraga telu jatuh duit perak nelang duitni naami ma ulun paua?" 12:6 Hi Yudas kaeau kalayiru puang daya hanye maahi ulun paua, kude daya hanye erang kaulun pangalat. Hanye gaha ngalat duit teka kas ulun rama sa nasimuh hang hanye. 12:7 Kude Yesus kaeau, "Elahnileh wawei yiru! Inun sa naulahni yiru, hanyeyiru neu ma anrau aku napasar. 12:8 Ulun paua santar naan hang penah naun, kude aku puang." 12:9 Rama ulun Yahudi karengei Yesus naan hang Betania, here balalu tulak ma yaru. Here tulak ma yaru puang ekat daya gana Yesus, kude pada daya here hamen ninung hi Lazarus sa nasamelum kamulek teka pampatei daya Yesus. 12:10 Yiru sababni kawan imam kapala ngunu munu hi Lazarus pada; 12:11 daya hanye ngulah rama ulun Yahudi nanan here nelang parisaya ma Yesus. 12:12 Hang kaiyat uni anrauni ulun rama sa haut hawi lepuh maraya Paskah karengei Yesus rahat naan hang pakiaan nuju Yerusalem. 12:13 Balalu here ngutik kawan rawen palam balalu nahalu Yesus, nelang basurak mihewu, "Nawat Alatalla! Naberkat hanye sa hawi hawuang ngaran Tuhan. Naberkat Raja Israel!" 12:14 Yesus kaiyuh erang kaukui keledai muda, balalu nunggang kaledai yiru, balalu tulus inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis: 12:15 "Ada takut, putri Sion! Dinung Raja naun hawi, nunggang erang kaukui kaledai muda!" 12:16 Tawuk yiru kawan ulun sa umba Yesus huan kataru ala katantuluh yiru. Kude udi Yesus naampihante mitah pampateini wau here kaitung inun sa haut naulah ulun rama ma hanye haut nasurat hang Surat Barasis neu hanye. 12:17 Kawan ulun sa naan hang tawuk Yesus nerau hi Lazarus kaluar teka wuang pasaran nelang nyamelum hanye teka pampatei, saratang ngami kasaksian neu hal yiru. 12:18 Gana yiru ulun rama yiru tulak nunung Yesus daya here karengei hanye haut ngulah kaajaiban yiru. 12:19 Balalu kawan ulun Parisi bapaner sameh here, "Takam puang kaiyuh ngulah inun-inun! Dinung, litar dunia tulak umba hanye!" 12:20 Teka kawan ulun sa tulak ma Yerusalem lepuh sumbayang hang tawuk parayaan yiru naan pada papire ulun Yunani. 12:21 Here hawi ma hi Pilipus nelang kaeau, "Pulaksanai, amun iyuh, kami hamen panalu anri Yesus." (Hi Filipus baasal teka Betsaida hang Galilea.) 12:22 Hi Filipus balalu tulak iwara neu hal yiru ma hi Andreas, balalu udi hie here rueh tulak nampeni ma Yesus. 12:23 Yesus kaeau ma here, "Haut hampe wayahni Anak Murunsia namulia. 12:24 Samula tuu eauku: Amun erang kadiki gandum puang naamule mawuang tane nelang patei, hanye tatap ekat erang kadiki. Kude amun diki gandum yiru patei, wau hanye sagar mahasil wahai gandum. 12:25 Ulun sa sinta pamelumni sagar kawawaian pamelumni. Kude ulun sa muar pamelumni hang dunia yena, sagar maliharani ma pamelum sajati palus ma kalalawah. 12:26 Ulun sa hamen malayanni aku, harus umba aku; nampan palayanku naan baya aku hang awe aku naan. Ulun sa malayanni aku sagar nahormat Ambahku." 12:27 "Ateiku balisah; inun sa harus naeauku itati? Inun harus aku kaeau, 'Ambah, sanawit aku teka wayah yiti'? Kude samula neu kaingkam wayah pandaritaan yiti aku hawi. 12:28 Ambah, ngarannu natawat nelang nahormat!" Balalu naan lengan teka langit sa kaeau, "Aku haut ngampi mulia hanye nelang aku sagar ngampi mulia hanye lagi." 12:29 Ulun rama sa naan hang yiru karengei lengan yiru. Here kaeau, "Yiru nanyu!" Kude naan pada sa kaeau, "Puang! Malekat puntane ma hanye!" 12:30 Balalu Yesus kaeau ma here, "Lengan yiru rengei naun, puang neu kapantinganku, kude neu kapantingan naun. 12:31 Itati haut hampe wayahni dunia yiti naadili, itati panguasa dunia yena nasantumbang. 12:32 Kude aku yiti, amun aku haut naenat naampambau hang ambau dunia yiti, aku sagar nginsing katuluh ulun nunung aku." 12:33 Hanye kaeau kalayiru pakai iwara kewangun sarani hanye sagar matei. 12:34 Ulun rama yiru kaeau ma hanye, "Manurut Buku Hukum kami, Raja Panyalamat sagar welum palus ma kalalawah. Kewangun hanyu tau kaeau Anak Murunsia harus naenat naampambau hang ambau dunia? Hie Anak Murunsia yiru?" 12:35 Yesus nuing, "Ekat erang pitus piraai yiru naan hang penah naun. Jadi, ware naun takia nganue piraai yiru pagun naan, nampan naun puang iengen. Ulun sa takia hawuang piieng puang karasa maawe hanye tulak. 12:36 Parisayaleh ma piraai yiru, salawah piraai yiru magun naan baya naun, nampan naun jari kawan anak piraai." Udi Yesus kaeau kala yiru, hanye balalu tulak teka yiru nelang puang hamen nantarang tengani ma here. 12:37 Biar haut wahai kaajaiban sa naulah Yesus hang hadapan here, here puang parisaya ma hanye. 12:38 Balalu tulus, inun sa naeau daya Nabi Yesaya, "Tuhan, hie sa parisaya ma kabar sa nawara kami? Ma hie kuasa Tuhan natantarang?" 12:39 Gana yiru here puang tau parisaya, daya hi Yesaya haut kaeau pada, "Alatalla kaeau, 12:40 'Aku nampehe matei here, ngampi kape atei here; nampan matei here puang tau kadinung, pikiran here ada kataru. Nampan here ada mulek nunung aku, balalu aku nyamare here.' " 12:41 Hi Yesaya kaeau kalayiru daya hanye haut kadinung pihante Yesus nelang bapaner neu hanye. 12:42 Biar kalayiru, rama ulun, likan teka kawan panguasa Yahudi parisaya ma Yesus. Kude here puang heei mangaku anri tarang tarus, daya here takut kawan ulun Parisi nguring here masuk mawuang lewu sumbayang. 12:43 Daya here labis sindi natawat daya murunsia teka nahargai daya Alatalla. 12:44 Balalu Yesus kaeau anri lengan mehet, "Ulun sa parisaya ma aku, puang hanye ekat parisaya ma aku, kude ma hanye sa ngutus aku. 12:45 Nelang ulun sa kadinung aku, kadinung hanye sa ngutus aku. 12:46 Aku hawi ma dunia yena jari piraai, nampan katuluh ulun sa parisaya ma aku puang muneng hawuang piieng. 12:47 Ulun sa nyanrengei ajaranku, kude puang makaini -- puang aku sa nukum hanye. Daya aku hawi puang lepuh mangadili dunia yena, kude nampan nyalamat dunia yena. 12:48 Ulun sa puang narime aku nelang puang nyanrengei lenganku, haut naan sa pakai mangadili hanye. Lengan sa natahampeku, yiru sa sagar mangadili hanye hang anrau Kiamat. 12:49 Daya aku puang bapaner teka kabahumenku raerai; Ambah sa ngutus aku, hanye sa marentah aku inun sa napanerku nelang sa natahampeku. 12:50 Nelang aku karasa parentahni yiru ngami pamelum sajati palus ma kalalawah. Jadi inun sa natahampeku sameh kala inun sa nafirman daya Ambah ma aku."

Yohanes 13

13:1 Erang anrau kapihuan Hari Raya Paskah, Yesus karasa haut hampe wayahni hanye nanan dunia yiti, mulek nunung Ambahni. Hanye sinta kawan ulun sa jari milikni hang dunia yiti, nelang hanye tatap sinta ma here hampe pijumpuhanni. 13:2 Yesus anri kawan ulun sa umba hanye rahat kuman. Iblis haut namasuk niatni mawuang atei Yudas anak Simon Iskariot nampan makhianat Yesus. 13:3 Yesus karasa Ambahni haut nyarah katantuluh kakuasaan ma hanye. Hanye karasa pada sa hanye hawi teka Alatalla nelang sagar mulek ma Alatalla. 13:4 Daya yiru hanye minri, nguka jubahni palus nuruk handuk hang pinggangni. 13:5 Udi yiru hanye balalu nalui ranu mawuang waskum, balalu mulai ngabarasis (mui) pee kawan ulun sa umba hanye balalu nangkaring makai handuk sa nahuruk hang pinggangni. 13:6 Tawuk hampe giliran Simon Petrus, hi Simon kaeau, "Tuhan, puang tau Tuhan sa ngabarasis peeku?" 13:7 Yesus nuing, "Itati hanyu puang kataru inun sa naulahku yiti, kude yati hanyu sika sagar kataru." 13:8 "Ada, Tuhan," eau Petrus ma Yesus, "ada budas Tuhan ngabarasis peeku!" Kude Yesus kaeau, "Amun aku puang ngabarasisni, hanyu puang uweng hubungan anri aku." 13:9 Hi Simon Petrus kaeau, "Amun kalayiru Tuhan, ada ekat peeku kude tangan nelang uluku pada!" 13:10 "Ulun sa haut manrus, hanye haut barasis katuluhni," eau Yesus ma hi Petrus. "Hanye puang usah nabarasis lagi; saperlu ekat peeni. Naun yiti haut barasis, kude puang katuluh naun." 13:11 (Yesus haut karasa hie sa sagar makhianat hanye. Daya yiruhanye kaeau, "Naun haut barasis, kude puang katuluhni.") 13:12 Udi Yesus ngabarasis pee here, hanye namu lagi jubahni palus maharung lagi. Balalu hanye kaeau ma here, "Kataru naun inun sa wau naulahku ma naun? 13:13 Naun nerau aku Guru nelang Tuhan. Nelang samula kalayiru. 13:14 Amun aku Guru nelang Tuhan naun ngabarasis pee naun, naun wajib pada ipamui pee sameh naun. 13:15 Aku ngami suntu yiti ma naun, nampan naun ngulah pada inun sa haut naulahku ma naun. 13:16 Himat tuu eauku yiti: erang kaulun walah puang labis hante teka tuanni nelang erang kaulun utusan puang labis hante teka sa ngutus hanye. 13:17 Amun naun haut karasa katuluh yiti, salamat naun amun nampalusni. 13:18 Inun sa naeauku yiti puang neu naun katuluh. Aku karasa hie-hie sa haut napidiku. Kude inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis, musti tulus, hanyeyiru, 'Ulun sa kuman baya aku, sagar nawan aku.' 13:19 Hal yiru natahampeku ma naun itati, kapihuan yiru tarjadi, nampan amun hal yiru tarjadi yati, naun sagar parisaya aku yiti hanye sa naantuh AKU NAAN. 13:20 Kapinuuni eauku yiti: Hie sa narime ulun sa nautusku, narime aku. Nelang hie sa narime aku, narime hanye sa ngutus aku." 13:21 Udi Yesus kaeau kalayiru, hanye tuu saneuen. Balalu Yesus kaeau, "Kapinuuni eauku yiti: isa teka naun sagar makhianat aku." 13:22 Kawan ulun sa umba hanye ipaninung nelang wauh tatuu daya puang karasa hie sa namaksudni. 13:23 Kawan ulun sa umba hanye sa nasinta Yesus maharung hang tuhi Yesus. 13:24 Hi Simon Petrus ngami isarat ma hanye, nampan hanye nunti ma Yesus hie sa namaksudni. 13:25 Balalu ulun sa umba hanye yiru barupit anri Yesus palus nunti, "Hie hanye, Tuhan?" 13:26 Yesus nuing, "Ulun sa amiku rote sa nasulupku mawuang mangkok, hanye ulunni." Balalu Yesus ngalap erang katipak rote, nyulup mawuang mangkok; balalu ngami ma hi Yudas anak Simon Iskariot. 13:27 Udi hi Yudas narime rote yiru, Iblis masuk mawuang ateini. Balalu Yesus kaeau ma hanye, "Ulah hinang inun sa hamen naulahnu." 13:28 Puang uweng sunah erang kaulun teka here sa maharung kuman hang yiru kataru wuah inun Yesus kaeau kalayiru ma hi Yudas. 13:29 Naan sa minda Yesus nunyu hi Yudas midi ala sa naparlu ma pesta yiru, atawa ngami duit babutit ma kawan ulun paua -- daya hi Yudas yiru panegei duit kas here. 13:30 Udi hi Yudas narime rote yiru, hanye balalu palus kaluar. Anrau haut kamalem. 13:31 Dami udi hi Yudas tulak, Yesus kaeau, "Itati Anak Murunsia namulia, nelang Alatalla namulia itetei hanye. 13:32 Amun Alatalla namulia itetei hanye, hanye pada sagar namulia daya Alatalla itetei dirini raerai. Likan Alatalla sagar ngampi hante mulia hanye anri hinang. 13:33 Anak-anakku, aku puang lawah lagi muneng baya naun. Naun sagar ngantara aku, kude kala sa haut naeauku ma kawan panguasa Yahudi, kalayiru pada neauku ma naun; ma unengan aku tulak, naun puang kaiyuh hampe. 13:34 Parentah sa wau naamiku ma naun: Ware naun ipasinta anri sameh naun, sameh kala aku sinta ma naun, kalayiru pada ware naun ipasinta. 13:35 Amun naun ipasinta, katuluh ulun sagar kataru naun ulun sa umba aku." 13:36 "Tuhan, Tuhan hamen tulak maawe?" tunti Simon Petrus ma Yesus. Tuing Yesus, "Maawe aku tulak, hanyu puang kaiyuh umba itati. Hanyu sagar umba aku hanrian." 13:37 "Tuhan, wuah inun aku puang kaiyuh umba Tuhan itati?" tunti Petrus lagi. "Aku rela matei ma Tuhan!" 13:38 Yesus nuing, "Tuu hanyu rela matei ma aku? Wuah hanyu karasa, kapihuan manu nanru die, hanyu haut telu kali kaeau hanyu puang kataru aku!"

Yohanes 14

14:1 "Ada galisah ateinu," eau Yesus ma here. "Parisayaleh ma Alatalla nelang parisayaleh ma aku pada. 14:2 Hang lewu Ambahku wahai unengan muneng. Aku tulak ma yaru neu nyadia unengan ma naun. Aku puang sagar kaeau kalayiru ma naun, atikalani yiru puang kalayiru. 14:3 Udi aku tulak nyadia unengan ma naun, aku sagar mulek palus ngalap naun, nampan hang awe aku naan, hang yiru pada naun naan. 14:4 Ma unengan aku tulak naun karasa lalanni." 14:5 Balalu hi Tomas kaeau ma Yesus, "Tuhan, kami puang karasa maawe Tuhan tulak, kewangun kami karasa lalanni?" 14:6 Yesus nuing, "Aku yiti lalan neu mantaru Alatalla nelang kaiyuh pamelum. Puang uweng sunah erang kaulun kaiyuh hawi nunung Ambah, amun puang itetei aku. 14:7 Atikalani naun kataru aku, himat naun sagar kataru Ambahku pada. Itati naun haut kataru hanye, nelang haut kadinung hanye." 14:8 Balalu hi Filipus kaeau ma Yesus, "Tuhan, tutui Ambah yiru ma kami, nampan kami puas." 14:9 Kude Yesus nuing, "Haut lawah aku baya naun magun huan jua hanyu kataru aku, Filipus? Ulun sa haut kadinung aku, haut kadinung Ambah. Kewangun hanyu tau kaeau, 'Tutui Ambah yiru ma kami'? 14:10 Filipus! Angneh hanyu parisaya, sa aku isa anri Ambah nelang Ambah isa anri aku? Inun sa naeauku ma hanyu, yiru puang kaluar teka diriku raerai. Ambah sa tatap isa anri aku, hanye sa ngaraja katantuluh yiru. 14:11 Parisayaleh ma aku, sa aku isa anri Ambah nelang Ambah isa anri aku. Atawa satida-tidani, parisayaleh daya kawan ala sa haut naulahku. 14:12 Kapinuuni eauku yiti: Ulun sa parisaya ma aku, sagar ngulah inun sa haut naulahku, -- likan hanye sagar ngulah sa labis hante lagi -- daya aku tulak nunung Ambah. 14:13 Nelang inun sa nalaku naun makai ngaranku, yiru sagar ulahku ma naun, nampan Ambah namulia itetei Anak. 14:14 Inunleh sa nalaku naun makai ngaranku, yiru sagar naulahku ma naun." 14:15 "Amun naun sinta aku, naun sagar nampalus kawan parentahku. 14:16 Aku sagar ilaku ma Ambah, nelang hanye sagar ngami ma naun Pangarawah lain, sa muneng baya naun palus ma kalalawahni. 14:17 Hanyeyiru Roh Alatalla sa sagar iwara kabanaran neu Alatalla. Dunia puang kaiyuh narime hanye, daya puang kadinung atawa puang kataru hanye. Kude naun kataru hanye, daya hanye muneng baya naun nelang sagar jari isa anri naun. 14:18 Aku puang sagar nanan naun ngaraerai kala anule pahatu. Aku sagar mulek ma naun. 14:19 Ekat erang pitus lagi dunia sagar puang kadinung aku lagi. Kude naun sagar kadinung aku. Nelang daya aku welum, naun pada sagar welum. 14:20 Amun anrauni yiru haut hampe, naun sagar karasa tuu aku jari isa anri Ambah, naun jari isa anri aku nelang aku jari isa anri naun. 14:21 Ulun sa narime kawan parentahku nelang nampalusni, hanye yiru sa sinta aku. Ambahku sagar sinta ulun sa sinta aku. Aku pada sagar sinta ulun yiru nelang nantarang tengaku ma hanye." 14:22 Hi Yudas (lain hi Yudas Iskariot) nunti ma Yesus, "Tuhan, wuah inun Tuhan hamen nantarang tenga ma kami kude puang ma dunia?" 14:23 Yesus nuing, "Ulun sa sinta aku, sagar ngalut ajaranku, Ambahku sagar sinta hanye. Ambah anri aku sagar hawi ma hanye palus muneng baya hanye. 14:24 Ulun sa puang sinta aku, puang nuu ngalut ajaranku. Ajaran sa nasanrengei naun yiru puang teka aku, malainkan teka Ambah sa ngutus aku. 14:25 Katuluh yiru neauku ma naun salawah aku magun baya naun. 14:26 Kude Roh Alatalla, Pangarawah sa sagar nautus Ambah makai ngaranku, hanyeyiru sa sagar ngajar naun alakatantuluh nelang ngampi itung naun neu katantuluh sa haut nawara ma naun. 14:27 Kasanangen tananku ma naun. Kasanangenku raerai sa naamiku ma naun. Sa naamiku yiru puang kala inun sa naami dunia yena ma naun. Ada gelisah, ada takut. 14:28 Naun haut karengei aku kaeau, 'Aku sagar tulak, kude aku sagar hawi lagi nunung naun!' Amun naun sinta aku, naun sagar sanang daya aku tulak nunung Ambah, daya Ambah labis hante teka aku. 14:29 Aku iwara yiru ma naun itati, kapihuan katuluhni jari, nampan amun yiru die jari, naun sagar parisaya. 14:30 Aku puang sagar bapaner wahai lagi ma naun, daya haut hampe wayahni panguasa dunia yiti hawi. Kude hanye puang bakuasa hang ambau diriku. 14:31 Kude ala katantuluh yiru harus jari nampan dunia kataru sa aku sinta Ambah nelang nampalus katantuluh sa naparentah Ambah ma aku. Nah, hayu takam tulak teka yiti."

Yohanes 15

15:1 Eau Yesus lagi, "Aku kakau anggur sa sajati, nelang Ambahku tukang kabunni. 15:2 Tiap raan hang aku sa puang mua, tetekni, kude tiap raan sa bawua, natangkurang rawenni nelang nabarasisni nampan wuani labis wahai lagi. 15:3 Naun haut barasis daya ajaran sa naamiku ma naun. 15:4 Tatapleh ibaya anri aku nelang aku pada sagar tatap ibaya anri naun. Raan raerai puang kaiyuh mua, kasuali amun hanye tatap hang kakauni. Kalayiru pada naun, ekat tau mua amun tatap ibaya anri aku. 15:5 Aku yiti kakau anggur, nelang naun kawan raanni. Ulun sa tatap ibaya anri aku nelang aku ibaya anri hanye, sagar mua wahai; daya amun puang ibaya aku, naun puang kaiyuh ngulah inun-inun. 15:6 Ulun sa puang tatap ibaya anri aku, sagar naumpe yalah raan, balalu karing. Kawan raan sa kalayiru sagar nakumpul palus naumpe mawuang apui, natutung. 15:7 Amun naun tatap ibaya anri aku nelang ajaranku muneng hawuang naun, laku ma Ambah inunleh sa naaheng naun; pilakuan naun yiru sagar naami. 15:8 Amun naun mua wahai, Ambahku namulia palus anri kalayiru naun tuu-tuu jari ulun sa umba aku. 15:9 Kala Ambah sinta aku, kalayiru pada aku sinta naun. Ware naun tatap welum kala ulun sa nasintaku. 15:10 Amun naun nampalus kawan parentahku, naun tatap satia ma sintaku, sameh kala aku tatap satia ma sinta Alatalla daya nampalus kawan parentahni. 15:11 Katantuluh yiti nawaraku ma naun, nampan kaaraienku naan hawuang atei naun, nelang kaaraien naun jari paruna. 15:12 Iti parentahku: ware naun ipasinta sameh naun, sameh kala aku sinta naun. 15:13 Ulun sa tuu-tuu sinta ma kawan hengauni hanyeyiru sa ngami pamelum ma here. 15:14 Naun yiti kawan hengauku amun naun ngulah inun sa naparentahku ma naun. 15:15 Aku puang ngantuh naun walah lagi, daya walah puang karasa inun sa rahat nakaraja tuanni. Aku ngantuh naun hengau, daya katuluh inun sa rengeiku teka Ambah, haut nawaraku ma naun. 15:16 Puang naun sa midi aku. Aku sa midi naun, nelang nunyu naun tulak nampan bawua wahai -- kawan wua sa puang tau binasa. Balalu Ambah sagar ngami ma naun inunleh sa nalaku naun teka hanye makai ngaranku. 15:17 Iti parentahku ma naun: Ware naun ipasinta sameh naun." 15:18 "Amun dunia muar naun, itung aku haut labis dahulu nakuar daya dunia. 15:19 Atikalani naun milik dunia, naun sagar nasinta daya dunia kala milik watni. Kude aku haut midi naun teka dunia yiti, jari naun puang lagi milik dunia. Gana yiru dunia muar naun. 15:20 Itung inun sa haut naeauku ma naun, 'Walah puang labis hante teka tuanni.' Amun here haut manyiksa aku, here sagar manyiksa naun pada. Amun here nuu ngalut ajaranku, here sagar nuu ngalut ajaran naun pada. 15:21 Katantuluh yiru sagar ulah here ma naun, daya naun ulun sa umba aku, daya here puang kataru hanye sa ngutus aku. 15:22 Atikalani aku puang hawi nelang iwara katantuluh yiti ma here, here puang badosa. Kude itati here puang uweng tujuan lagi neu dosa here. 15:23 Ulun sa muar aku, muar pada Ambahku. 15:24 Atikalani hang penah-penah here aku puang ngulah kawan hal sa huan suah naulah ulun lain, here puang badosa. Kude itati here haut kadinung inun sa haut naulahku, here muar aku nelang muar Ambahku pada. 15:25 Kude samula pipatutni kalayiru, nampan tulus inun sa haut nasurat hawuang Buku hukum here, hanyeyiru: 'Here muar ma aku anri puang uweng sababni.' 15:26 Aku sagar ngutus ma naun Pangarawah sa asalni teka Ambah. Hanye Roh sa iwara kabanaran neu Alatalla. Amun hanye hawi, hanye sagar ngami kasaksian neu aku. 15:27 Nelang naun pada harus ngami kasaksian neu aku, daya naun haut baya aku teka asalni.

Yohanes 16

16:1 Katuluhni yiru nawaraku ma naun nampan naun ada murtad. 16:2 Naun sagar nakaluar teka kawan lewu sumbayang. Nelang sagar hampe wayahni sa ulun munu naun minda hanye nampalus kabahumen Alatalla. 16:3 Here ngulah kala yiru ma naun, daya here huan kataru Ambah atawa aku. 16:4 Kude itati aku iwara yiru ma naun, nampan amun yiru tulus yati, naun kaitung aku haut iwara hal yiru ma naun." "Aku puang iwara hal yiti ma naun hengka dahulu daya aku magun baya anri naun. 16:5 Kude itati aku ngunu tulak nunung hanye sa ngutus aku; nelang puang uweng sunah erang kaulun teka naun sa nunti maawe aku tulak. 16:6 Itati likan atei naun mahanang, daya aku iwara hal yiru ma naun. 16:7 Kude aku iwara hal sa bujur ma naun: Labis maeh ma naun, amun aku tulak; daya amun aku puang tulak, Pangarawah yiru puang sagar hawi ma naun. Kude amun aku tulak aku sagar ngutus Pangarawah yiru ma naun. 16:8 Amun hanye hawi, hanye sagar iwara ma dunia yiti arati dosa sa kapinuuni, neu inun sa bujur, nelang neu hukuman Alatalla. 16:9 Hanye sagar iwara amun puang parisaya ma aku hanyeyiru dosa; 16:10 nelang aku bujur, daya aku tulak nunung Ambah balalu naun puang sagar kadinung aku lagi; 16:11 nelang Alatalla haut mulai nukum, daya panguasa dunia yiti haut nahukum. 16:12 Wahai lagi sa hamen nawaraku ma naun, kude itati naun huan sanggup narimeni. 16:13 Kude amun Roh yiru hawi, hanyeyiru hanye sa iwara kapinuu neu Alatalla, naun sagar nakarawah dayani nampan mantaru katuluh kapinuu. Hanye puang sagar bapaner neu dirini raerai kude iwara inun sa haut rengeini nelang hanye sagar iwara ma naun inun sa sagar jari hanrian anrau. 16:14 Hanye sagar ngampi mulia aku daya inun sa natahampeni ma naun, natarimeni teka aku. 16:15 Katuluh sa naan hang Ambah, yiru milikku. Gana yiru aku kaeau inun sa natahampe daya Roh ma naun, natarimeni teka aku." 16:16 "Ekat erang pitus lagi naun sagar puang kadinung aku lagi, nelang pada ekat erang pitus lagi naun sagar kadinung aku." 16:17 Papire ulun sa umba Yesus mulai ipanunti sameh here: "Inun maksud hanye kaeau ma takam: 'Ekat erang pitus lagi naun puang sagar kadinung aku nelang ekat erang pitus lagi naun sagar kadinung aku'? Inun pada sa namaksudni anri: 'Aku tulak nunung Ambah'?" 16:18 Here magun nunti, "Inun aratini: 'erang pitus'? Takam puang kataru hanye napanerni neu inun?" 16:19 Yesus karasa here hamen nunti ma hanye. Balalu hanye kaeau, "Hunien aku kaeau, 'Erang pitus lagi naun puang sagar kadinung aku nelang erang pitus lagi naun sagar kadinung aku'. Yiru sa pagun napaner naun? 16:20 Parisayaleh, naun sagar nangis nelang nungkau, kude dunia sagar arai. Naun sagar mahanang atei, kude kasusahen naun yiru sagar baubah jari kaaraien. 16:21 Amun erang kaulun wawei kai bagenda, hanye gugup atei, daya hampe wayahni hanye ngaret kahanangen. Kude dami anak nakayaan, wawei yiru puang kaitung lagi kahanangenni daya hanye arai erang kaulun genda haut nakayaan mawuang dunia. 16:22 Kalayiru pada naun: Itati naun mahanang atei, kude aku sagar panalu lagi anri naun, balalu atei naun sagar arai; nelang puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh ngalap kaaraien yiru teka atei naun. 16:23 Hang anrau yiru naun puang sagar nunti inun-inun lagi ma aku. Parisayaleh; Inun sa nalaku naun ma Ambah makai ngaranku, yiru sagar napulur daya Ambah ma naun. 16:24 Hampe itati naun huan ilaku inun-inun makai ngaranku. Laku, maka naun sagar narime, nampan kaaraien naun penu." 16:25 "Katuluh yiti naeauku ma naun makai rarapisan. Kude sagar naan wayahni aku puang lagi makai rarapisan, kude bapaner tarang tarus ma naun neu Ambah. 16:26 Hang tawuk yiru naun sagar ilaku makai ngaranku; wuah naun karasa, aku puang sagar ilaku teka Ambah ma naun, 16:27 daya Ambah sinta naun. Hanye sinta naun daya naun sinta aku, nelang parisaya sa aku hawi teka Alatalla. 16:28 Samula asalku teka Ambah, nelang haut hawi mawuang dunia. Kude itati aku nanan dunia mulek ma Ambah." 16:29 Balalu kawan ulun sa umba Yesus kaeau ma hanye, "Itati Tuhan bapaner anri tarang tarus nelang puang makai rarapisan, 16:30 nelang kami karasa Tuhan karasa ala katantuluh. Puang sunah erang kaulun sa parlu nunti inun-inun ma Tuhan. Daya yiru kami parisaya Tuhan hawi teka Alatalla." 16:31 Yesus nuing here, "Jari inun itati naun parisaya? 16:32 Itung! Wayahni sagar hawi, likan haut hawi, naun sagar natampisah. Naun sagar mudi ma lewu maisasaan palus nanan aku raerai. Kude aku puang raerai daya Ambah naan baya aku. 16:33 Katuluh yiti nawaraku nampan naun kaiyuh kasanangen daya ibaya anri aku. Hang dunia naun sagar ngaret kahanangen. Kude ampikansing atei naun! Aku haut nyantalau dunia!"

Yohanes 17

17:1 Udi Yesus kaeau kala yiru, Yesus mihangut ma langit balalu kaeau, "Ambah, itati haut hampe wayahni. Ampimulia Anaknu, nampan Anaknu pada ngampi mulia Ambah. 17:2 Ambah haut ngami kuasa ma Anak, hang ambau katuluh umat murunsia, nampan hanye ngami pamelum sajati palus kalalawah ma katuluh ulun sa naami Ambah ma hanye. 17:3 Iti pamelum sajati palus ma kalalawah; nampan ulun kataru Ambah, satu-satuni Alatalla sa kapinuu, nelang kataru Yesus Kristus sa nautus daya Ambah. 17:4 Aku haut ngampi mulia Ambah hang dunia yiti anri nyanuput panan gawian sa natugas daya Ambah ma aku. 17:5 Ambah! Ampimulia aku itati hang Ambah anri pihante mulia sa namilikiku baya Ambah kapihuan dunia yiti nasanyari. 17:6 Aku haut mamperkenal Ambah ma kawan ulun teka dunia yiti sa haut naami Ambah ma aku. Here yiru wat Ambah, nelang Ambah haut ngami here ma aku. Here haut nuu ngalut lengan Ambah. 17:7 Itati here karasa ala katantuluh sa naami Ambah ma aku, asalni teka Ambah. 17:8 Haut waraku ma here lengan sa naami Ambah ma aku; nelang here haut narimeni. Here karasa sa aku tuu-tuu hawi teka Ambah nelang here parisaya samula Ambah sa ngutus aku. 17:9 Aku badoa ma here, aku puang badoa ma dunia, malengkan ma kawan ulun sa haut naami Ambah ma aku, daya here yiru milik Ambah. 17:10 Katuluh milikku, yiru pada milik Ambah; nelang katuluh milik Ambah, yiru pada milikku. Aku namulia hang penah here. 17:11 Itati aku hawi nunung Ambah. Aku puang muneng hang dunia lagi; kude here naan hang dunia. Ambah sa barasis! Palihara here makai kuasa ngaran Ambah, hanyeyiru ngaran sa haut naami Ambah ma aku -- nampan here jari isa, sameh kala Ambah anri aku pada isa. 17:12 Tawuk aku pagun baya here, aku haut malihara here makai kuasa ngaran Ambah -- ngaran sa naami Ambah ma aku. Aku haut malihara here nelang puang uweng sunah erang kaulun teka here wawai, ekat hanye sa samula haut saharusni wawai; nampan anri kalayiru tulus inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis. 17:13 Itati aku hawi nunung Ambah. Aku kaeau katuluh yiti katimpulu aku magun naan hang dunia; nampan here tuu penu kaingkam kaaraienku. 17:14 Aku haut nampe ma here lengan Ambah, balalu dunia muar here, daya here puang milik dunia, sameh kala aku pada puang milik dunia. 17:15 Aku puang ilaku nampan Ambah ngalap here teka dunia yiti, kude aku ilaku nampan Ambah malihara here teka hi jahat. 17:16 Sameh halni kala aku puang milik dunia, here pada puang milik dunia. 17:17 Ulah here jari milik sa hulung wat Ambah itetei kapinuu; lengan Ambah yiru kapinuu. 17:18 Kala Ambah haut ngutus aku ma dunia, kalayiru pada aku ngutus here ma dunia. 17:19 Neu kapantingan here, aku nyarah diriku yalah milik hulung wat Ambah, nampan here pada jari milik hulung wat Ambah itetei kapinuu. 17:20 Puang ekat ma here yiti aku badoa, aku pada badoa ma kawan ulun sa sagar parisaya ma aku daya gana kasaksian here yiti. 17:21 Ambah, aku ilaku nampan here katuluh jari isa, kala Ambah isa anri aku nelang aku isa anri Ambah. Mudahan here ibaya anri takam nampan dunia parisaya hi Ambah sa ngutus aku. 17:22 Aku haut ngami ma here pihante mulia sa naami Ambah ma aku, nampan here jari isa, sameh kala takam pada isa; 17:23 aku anri here nelang Ambah anri aku; nampan here tuu-tuu isa. Balalu dunia sagar karasa samula Ambah sa ngutus aku, nelang Ambah sinta here kala Ambah sinta aku. 17:24 Ambah, aku hamen nampan here sa naami Ambah ma aku, naan mira baya aku hang unengan aku naan, nampan here kadinung pihante mulia; hanyeyiru pihante mulia sa naami Ambah ma aku, daya Ambah sinta aku kapihuan dunia yiti nasanyari. 17:25 Ambah sa adil! Dunia puang kataru Ambah; nelang kawan ulun yiti karasa samula Ambah sa ngutus aku. 17:26 Aku haut ngalalea ngaran Ambah ma here; nelang aku sagar saratang ngulah kalayiru, nampan sinta Ambah ma aku tatap hang wuang atei here nelang aku isa anri here."

Yohanes 18

18:1 Udi Yesus badoa kalayiru, hanye baya kawan ulun sa umba hanye tulak ma sabarang Hungei Kidron. Hang yiru naan isa taman, balalu Yesus anri kawan ulun sa umba hanye masuk ma taman yiru. 18:2 Hi Yudas pangkhianat yiru, karasa unengan yiru; daya Yesus haut gaha bakumpul hang yiru anri kawan ulun sa umba hanye. 18:3 Daya yiru hi Yudas tulak ma unengan yiru, nginsing erang kapasukan tantara Romawi anri papire pangawal Lewu Tuhan sa nahuyu daya kawan imam kapala anri kawan ulun Parisi. Here nginsing sanjata, palita anri suluh. 18:4 Yesus karasa katuluh sa sagar wuah ma tenga dirini raerai. Balalu hanye nyanrite kawan ulun yiru palus nunti, "Naun ngantara hie?" 18:5 "Yesus, ulun Nazaret," tuing here. "Aku yiti hanye," eau Yesus. Hi Yudas pangkhianat yiru minri hang yiru baya here. 18:6 Tawuk Yesus kaeau ma here, "Aku yiti hanye," katuluh here balalu mundur palus tumbang ma tane. 18:7 Hinra lagi Yesus nunti ma here, "Naun ngantara hie?" "Yesus ulun Nazaret," tuing here. 18:8 "Haut aku kaeau aku yiti hanye," eau Yesus. "Nelang amun samula aku sa naantara naun, elahni here sa lain yiti tulak." 18:9 (Anri kalayiru, tulus inun sa haut naeau Yesus kapihuanni:"Ambah, teka kawan ulun sa naami Ambah ma aku, puang uweng sunah erang kaulun sa wawai.") 18:10 Hi Simon Petrus sa nginsing erang kawila pedang, nyintak pedang yiru palus nampek walah imam hante hampe silu tuhi kawanni witus. Ngaran walah yiru hi Malkus. 18:11 Balalu Yesus kaeau ma hi Petrus, "Tamasuk mulek pedangnu ma lundanni! Inun indanu aku sagar puang nguut piala kahanangen sa naami Ambah ma aku?" 18:12 Balalu kawan parajurit Romawi anri komandanni baya kawan pangawal Yahudi nyamba palus nuruk Yesus. 18:13 Mulani here nginsing Yesus mangadap hi Hanas, matueh kasian Kayafas. Hi Kayafas hanyeyiru imam hante hang taun yiru. 18:14 Nelang hanye sa haut ngami nasehat ma kawan panguasa Yahudi, labis maeh erang kaulun matei neu ma katuluh bangsa. 18:15 Hi Simon Petrus baya erang kaulun ulun sa umba Yesus sa lain naharak Yesus. Ulun sa umba Yesus sa lain yiti taru imam hante; balalu hanye umba masuk ma natat lewu imam hante yiru sinrah anri Yesus, 18:16 kude hi Petrus nganrei hang luar, hang wanawang. Udi yiru ulun yiru kaluar balalu bapaner anri palayan wawei sa jaga wanawang yiru, balalu nginsing hi Petrus masuk mawuang. 18:17 Palayan wawei sa jaga wanawang yiru kaeau ma hi Petrus, "Ha, angneh hanyu pada erang kaulun ulun sa umba ulun yiru?" "Puang," tuing Petrus. 18:18 Hang tawuk yiru malem marisak tatuu, jadi kawan palayan anri kawan pangawal haut nyamelum apui makai areng balalu here minrus hang yiru. Hi Petrus tulak mayaru balalu minri minrus baya here. 18:19 Imam hante nunti Yesus neu kawan ulun sa umba hanye nelang neu ajaranni. 18:20 Yesus nuing, "Aku saratang bapaner anri tarang tarus hang hadapan ulun rama. Aku saratang ngajar hang kawan lewu sumbayang anri hang Lewu Alatalla, unengan ulun Yahudi lanani bakumpul. Puang suah aku kaeau inun-inun anri suni-suni. 18:21 Jari wuah inun Tuan nunti aku? Tuntileh ma here sa haut karengei aku ngajar. Himat here karasa inun sa naeauku." 18:22 Tawuk Yesus kaeau kalayiru, erang kaulun pangawal hang yiru nampar hanye nelang kaeau, "Tuu heei hanyu kaeau kalayiru ma imam hante!" 18:23 Yesus nuing, "Amun lenganku yiru hala, wara hang yiti inun sa hala! Kude amun lenganku yiru samula bujur, wuah inun hanyu nampar aku?" 18:24 Udiyiru hi Hanas nunyu ulun nginsing Yesus nelang narantai nunung hi Kayafas imam hante. 18:25 Hi Petrus magun minri minrus hang yiru. Kawan ulun kaeau ma hanye, "Angneh hanyu pada ulun sa umba ulun yiru?" Kude hi Petrus ngidim, eauni, "Puang!" 18:26 Erang kaulun walah imam hante, hanyeyiru kula ulun sa siluni rawis Petrus, kaeau, "Angneh aku kadinung hanyu hang taman yiru baya anri hanye?" 18:27 Balalu hi Petrus ngidim lagi, "Puang," -- pada pas hang tawuk yiru, manu nanru. 18:28 Kaayat subuh here nginsing Yesus teka lewu Kayafas ma istana Gubernur. Kawan ulun Yahudi puang umba masuk mawuang istana, nampan here puang najis manyu agama, daya here ngunu umba parjamuan Paskah. 18:29 Daya yiru hi Pilatus tulak maluar nunung here balalu nunti, "Inun pangaduan naun neu ulun yiti?" 18:30 Here nuing, "Atikalani hanye puang uweng kahalaen, kami puang sagar nginsing hanye ma Bapak Gubernur." 18:31 Hi Pilatus kaeau ma here, "Alap hanye nelang adili hanye manurut hukum naun raerai!" Kude kawan ulun Yahudi yiru nuing, "Kami puang iyuh nyanawu hukuman mati ma ulun." 18:32 (Kalayiru nampan tulus inun sa haut naeau Yesus neu saranihanye matei.) 18:33 Hi Pilatus masuk lagi mawuang istana balalu nerau Yesus, palus hanye nunti, "Inun hanyu yiti raja ulun Yahudi?" 18:34 Yesus nuing, "Inun tuntian yiru teka hanyu raerai atawa naan ulun lain sa haut iwara ma hanyu neu aku?" 18:35 Hi Pilatus nuing, "Inun hanyu yiti ulun Yahudi? Sa nyarah hanyu maaku hanyeyiru bangsanu raerai anri kawan imam kapala. Inun sa haut naulahnu?" 18:36 Yesus kaeau, "Karajaanku puang teka dunia yiti. Atikala karajaanku teka dunia yiti, kawan ulun watku sagar ngakali nampan aku puang nasarah ma kawan panguasa Yahudi. Kude samula karajaanku puang teka dunia yiti!" 18:37 Balalu hi Pilatus nunti ma hanye, "Amun kalayiru, hanyu raja?" Yesus nuing, "Hanyu sa kaeau aku yiti raja. Aku nakayaan nelang hawi ma dunia anri isa tujuan, hanyeyiru ngami kasaksian neu kapinuu. Ulun sa teka kapinuu yiru nyanrengei aku." 18:38 Hi Pilatus nunti ma hanye, "Inun aratini kapinuu?" Balalu hi Pilatus kaluar lagi teka istana palus kaeau ma kawan ulun Yahudi, "Aku puang kahaba sunah isa kahalaen hang hanye. 18:39 Kude manyu kabiasaan naun, aku saratang napas erang kaulun tahanan hang Hari Raya Paskah. Inun hamen naun amun aku napas raja ulun Yahudi ma naun?" 18:40 Anri mehet lengan here nuing, "Puang, ada hanye, kude hi Barabas!" (Hi Barabas hanyeyiru erang kaulun parampok.)

Yohanes 19

19:1 Udiyiru hi Pilatus masuk balalu nunyu ulun malawas Yesus. 19:2 Kawan parajurit balalu ngulah isa mahkota teka kawan jangkeng barunrui, palus namu hang ulu Yesus. Udi hie here nuwe ma hanye jubah bawarna ungu, 19:3 balalu papire kali here hawi nunung hanye nelang kaeau, "Welum raja ulun Yahudi!" Kamulek here nampar hanye. 19:4 Udi yiru hinra lagi hi Pilatus kaluar balalu kaeau ma ulun rama yiru, "Dinung! Aku nginsing hanye kaluar nunung naun nampan naun karasa aku budas puang kahaba sunah isa kahalaen hang hanye." 19:5 Yesus kaluar nelang makai mahkota teka runrui nelang makai jubah warna ungu. Hi Pilatus kaeau ma here, "Dinung ulun yiru." 19:6 Tawuk kawan imam kapala anri kawan pangawal yiru kadinung Yesus, here kaeau anri lengan mehet, "Balasangar hanye! Balasangar hanye!" Hi Pilatus kaeau ma here, "Alap hanye, naun raerai sa nyalib hanye, aku paung kahaba sunah isa kahalaen hang hanye." 19:7 Kawan ulun Yahudi nuing, "Manyu hukum kami, hanye harus nahukum mati daya hanye mangaku dirini Anak Alatalla." 19:8 Tawuk hi Pilatus karengei here kaeau kalayiru, hanye magin takut lagi. 19:9 Balalu hanye masuk kamulek mawuang istana, dami udi Yesus nainsing masuk, hi Pilatus nunti ma hanye, "Hanyu asalni teka awe?" Kude Yesus puang nuing. 19:10 Jadi hi Pilatus kaeau lagi, "Hanyu puang hamen bapaner anri aku? Rasanu, aku naan kuasa napas hanyu nelang kuasa pada nyalib hanyu!" 19:11 Yesus nuing, "Amun Alatalla puang ngami kuasa yiru ma hanyu, hanyu budas puang bakuasa anri aku. Daya ulun sa nyarah aku ma hanyu, labis hante dosani teka hanyu." 19:12 Tawuk hi Pilatus karengei kalayiru, hanye ngakali napas Yesus. Kude kawan ulun Yahudi nantiak, "Amun Tuan napas hanye, Tuan puang hengau Kaisar! Ulun sa mangaku dirini raja, hanyeyiru musuh Kaisar!" 19:13 Tawuk hi Pilatus karengei kawan lengan yiru, hanye nginsing Yesus kaluar balalu maharung hang karusi pangadilan hang unengan sa bangaran Lantai Watu. (Hawuang basa Ibrani naantuh: Gabata.) 19:14 Tawuk yiru haut riet pukul dua walas penah anrau, anrau kapihuan Hari Raya Paskah. Hi Pilatus kaeau ma kawan ulun yiru, "Iti raja naun!" 19:15 Here nantiak, "Wunu hanye! Wunu hanye! Balasangar hanye!" Hi Pilatus nunti, "Inun harus aku nyalib raja naun?" Kawan imam kapala nuing, "Ekat Kaisar erang kaulun raja kami!" 19:16 Balalu hi Pilatus nyarah Yesus ma here nampan nabalasangar. Here ngalap Yesus balalu nginsing hanye tulak. 19:17 Yesus kaluar nelang ngantung balasangarni raerai ma unengan sa bangaran "Unengan Kuruwangah". (Hawuang basa Ibrani naantuh: Golgota.) 19:18 Hang yaru hanye nabalasangar. Sinrah anri hanye naan pada rueh ulun lain pada nabalasangar; erang kaulun hang tuhi kawi, erang kaulun hang tuhi kawan nelang Yesus hang penah. 19:19 Hang kayu balasangar Yesus, hi Pilatus nunyu masang tulisan: "Yesus teka Nazaret, Raja ulun Yahudi". 19:20 Rama ulun Yahudi mambasa tulisan yiru, daya unengan Yesus nabalasangar yiru puang lawit teka tumpuk. Tulisan yiru nasurat hang wuang basa Ibrani, Latin anri Yunani. 19:21 Kawan imam kapala kaeau ma hi Pilatus, "Ada nyurat 'Raja ulun Yahudi' kude surat, 'Ulun yiti kaeau, Aku Raja ulun Yahudi.' " 19:22 Kude hi Pilatus nuing, "Inun sa haut nasuratku, tatap tasurat." 19:23 Udi kawan parajurit yiru nyalib Yesus, here ngalap pakaianni. Pakaian yiru nabagi epat: maisasaan kaiyuh erang bagian. Here ngalap pada jubahni. Jubah yiru puang uweng jahitanni -- natenun teka ambau hampe ma imbe. 19:24 Kawan parajurit yiru kaeau sameh here, "Ada takam netek jubah yiti. Ware takam ngulah undian, pakai nukas hie sa sagar kaiyuh." Hal kalayiru nampan tulus inun sa haut nasurat hang wuang Surat Barasis, hanyeyiru: "Here magi pakaianku, nelang ngulah undian neu jubahku." Nelang samula tuu kawan parajurit yiru ngulah kalayiru. 19:25 Hang riet balasangar Yesus minri ineh Yesus, pulaksanai inehni wawei, hi Maria darangan Klopas, anri hi Maria Magdalena. 19:26 Tawuk Yesus kadinung inehni anri ulun sa umba hanye sa nasintani minri hang yiru, hanye kaeau ma inehni, "Ineh, iru anak ineh." 19:27 Kamulek Yesus kaeau ma kawan ulun sa umba hanye yiru, "Iru ineh naun." Teka tawuk yiru ulun yiru narime ineh Yesus muneng hang lewuni. 19:28 Yesus karasa bawilah tuu itati katuluhni haut ganap, nelang nampan inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis tau tulus, hanye kaeau, "Aku malah." 19:29 Hang yiru naan isa mangkok sa penu anri ranu anggur maasem. Balalu here nyusup wunge karang yiru mawuang anggur yiru, balalu natatean makai wila, palus nasurung mawiwi Yesus. 19:30 Yesus nyesep ranu anggur yiru, balalu kaeau, "Haut ganap!" Balalu hanye ngatule uluni palus matei. 19:31 Kawan panguasa Yahudi puang hamen bangkai kawan ulun sa nabalasangar yiru tatap naan hang kayu balasangar hampe anrau Sabat, duan sa hinra yiti anrau Sabat yiru Hari Raya sa hulung. Daya anrau tawuk Yesus nabalasangar lawu hang anrau kapihuan anrau Sabat yiru, kawan ulun Yahudi ilaku izin teka hi Pilatus nampan nyantepu pee kawan ulun sa nabalasangar yiru palus ngampinau kawan bangkai yiru teka kayu balasangar. 19:32 Kawan parajurit yiru tulak balalu nyantepu dahulu pee karueh ulun sa nabalasangar sinrah Yesus. 19:33 Tawuk here hampe Yesus, here kadinung hanye haut matei. Here balalu puang nyantepu peeni. 19:34 Kude erang kaulun teka kawan parajurit yiru nyuduk hang imbe hengkang Yesus makai tombak balalu kaluar ira anri ranu. 19:35 Ulun sa manyaksi raerai kajadian yiru, hanyeyiru sa iwara neu hal yiru, nampan naun pada parisaya. Nelang kasaksianni yiru bujur daya hanye raerai karasa ala yiru bujur. 19:36 Hal kalayiru nampan tulus inun sa haut nasurat hawuang Surat Barasis hanyeyiru, "Puang sunah isa teka taulangni nasantepu". 19:37 Hawuang Surat Barasis pada naan nasurat, "Here sagar nantau hanye sa haut nasuduk here". 19:38 Udi yiru hi Yosef teka Arimatea ilaku izin teka hi Pilatus nampan ngalap bangkai Yesus. (Hi Yosef hanyeyiru erang kaulun ulun sa umba Yesus kude anri sara suni-suni, daya hanye takut ma kawan panguasa Yahudi.) Hi Pilatus ngami izin ma hanye, daya yiru hanye balalu tulak ngalap bangkai Yesus. 19:39 Hi Nikodemus, sa dahulu hie suah hawi nunung Yesus tawuk kamalem, tulak pada baya hi Yosef. Hi Nikodemus nginsing rarampah mur anri garu -- katuluhni leu telumpulu kilogram wahaini. 19:40 Here rueh ngalap bangkai Yesus balalu mundut hanye makai kain kafan baya anri kawan rarampah marauh enguh manurut adat masar ulun Yahudi. 19:41 Hang unengan Yesus nabalasangar, naan isa taman. Hawuang taman yiru naan isa pasaran wau, sa huan suah napakai uneng masar ulun. 19:42 Daya pasaran yiru rite, nelang anrau Sabat haut kai mulai, here balalu masar Yesus hang yiru.

Yohanes 20

20:1 Hang anrau kaiyat Minggu, tawuk lagi maieng, hi Maria Magdalena tulak ma pasaran. Hanye kadinung watu panutup pasaran haut paidar teka wawa pasaran yiru. 20:2 Hanye balalu nempat ngantara hi Simon Petrus anri ulun sa umba sa nasinta Yesus, balalu kaeau mahere, "Tuhan haut naalap teka pasaran nelang aku puang karasa hang awe hanye naelah." 20:3 Balalu hi Petrus anri ulun sa umba lain yiru tulak ma pasaran. 20:4 Here rueh nempat, kude ulun sa umba isa yiru labis wansit teka hi Petrus, balalu hanye hampe labis dahulu hang pasaran. 20:5 Hanye ninung mawuang pasaran balalu kadinung naan kain kafan hang yiru, kude hanye puang masuk. 20:6 Hi Simon Petrus naharak teka wading, balalu palus masuk mawuang pasaran yiru. Hanye kadinung kain kafan naan naelah hang yiru, 20:7 kude kain sa nahuruk hang ulu Yesus puang uweng hang riet hanye, malengkan balepet raerai. 20:8 Kamulek ulun sa umba sa labis dahulu hampe ma pasaran yiru, masuk pada. Hanye kadinung balalu parisaya. 20:9 (Hampe tawuk yiru here huan kataru inun sa nasurat hangwuang Surat Barasis neu hanye harus kaelan mulek teka pampatei.) 20:10 Udi yiru kawan ulun sa umba Yesus tulak mudi. 20:11 Hi Maria Magdalena minri hang hadapan pasaran nelang nungkau. Tawuk nungkau, hanye ninung mawuang pasaran, 20:12 balalu hanye kadinung rueh kaulun malekat bapakaian mahilak. Here yiru maharung hang bakas unengan bangkai Yesus, isa hang tiba ulu, isa hang tiba pee. 20:13 Kawan malekat yiru nunti, "U ulun wawei, wuah inun hanyu nungkau?" Hi Maria nuing, "Tuhanku haut naalap nelang aku puang karasa hang awe hanye naelah." 20:14 Udi kaeau kala yiru hanye ikulik ma wading wuku balalu kadinung Yesus minri hang yiru. Kude hanye puang kataru yiru Yesus. 20:15 Yesus nunti ma hanye, "U ulun wawei, wuah inun hanyu nungkau? Hanyu ngantara hie?" Hi Maria minda hanyeyiru tukang kabun, balalu hanye kaeau, "Tuan, amun hanyu sa ngidar hanye teka yiti, awat wara ma aku hang awe hanyu ngelah hanye, nampan aku tau ngalap hanye." 20:16 Yesus kaeau ma hanye, "Maria!" Hi Maria ikulik ma Yesus, balalu kaeau hawuang basa Ibrani, "Rabuni!" (Aratini "Guru".) 20:17 "Ada negei aku," eau Yesus ma hanye, "daya aku huan mambai nunung Ambah. Kude hulu tulak nunung kawan pulaksanaiku, balalu wara ma here itati aku mambai nunung Ambahku nelang pada Ambah naun, Alatallaku nelang pada Alatalla naun." 20:18 Hi Maria balalu tulak lepuh iwara ma kawan ulun sa umba Yesus sa hanye haut kadinung Tuhan nelang Tuhan haut iwara katantuluh yiru ma hanye. 20:19 Hang anrau Minggu yiru pada, tawuk anrau haut kamalem, kawan ulun sa umba Yesus bakumpul hang isa lewu kawan wanawangni nakunsi rapat, daya here takut ma kawan panguasa Yahudi. Salenga Yesus hawi palus minri hang penah here balalu kaeau, "Sanang salamat ma naun." 20:20 Udi kaeau kala yiru, hanye nantarang ma here tengani anri higani. Tawuk kadinung Tuhan, here tuu arai. 20:21 Balalu Yesus kaeau ma here hinra lagi, "Sanang salamat ma naun. Kala Ambah ngutus aku, kalayiru pada aku ngutus naun." 20:22 Balalu hanye nyiwui hewukni ma here palus kaeau, "Tarime Roh Alatalla. 20:23 Amun naun ngampun dosa hie-hie ulun, Alatalla pada ngampun hanye. Amun naun puang ngampun dosa hie-hie ulun, Alatalla pada puang ngampun hanye." 20:24 Hi Tomas (sa naantuh hi "aruangan"), erang kaulun teka dua walas ulun sa umba Yesus puang uweng baya here lain tawuk Yesus hawi. 20:25 Daya yiru tawuk kawan ulun sa umba Yesus kaeau ma hi Tomas, "Kami haut kadinung Tuhan!" Hi Tomas nuing, "Amun aku huan kadinung bakas paku hang palat tanganni, huan ngelah kingkingku ma bakas batan daya paku yiru nelang huan ngelah tanganku ma higani, budas aku huan parisaya." 20:26 Erang minggu udi yiru, kawan ulun sa umba Yesus bakumpul lagi hang lewu yiru, nelang hi Tomas pada naan. Katuluh wanawang nakunsi kude Yesus hawi palus minri hang penah here, balalu kaeau, "Sanang salamat ma naun." 20:27 Udi yiru Yesus kaeau ma hi Tomas, "Dinung tanganku nelang ajuk kingkingnu hang yiti. Surung tangannu nelang andak hang higaku. Ada hanyu bembang lagi, kude parisayaleh!" 20:28 Hi Tomas kaeau ma Yesus, "Tuhanku nelang Alatallaku!" 20:29 Yesus kaeau ma hanye, "Hanyu parisaya daya haut kadinung aku, angneh? Salamat ulun sa parisaya biar hanye puang kadinung aku!" 20:30 Magun wahai lagi kawan kaajaiban lain sa naulah Yesus hang hadapan kawan ulun sa umba hanye, kude puang nasurat hawuang buku yiti. 20:31 Kude katuluhni yiti nasurat, nampan naun parisaya himat Yesus Raja Panyalamat, Anak Alatalla nelang daya parisaya ma hanye, naun kaiyuh pamelum.

Yohanes 21

21:1 Udi yiru hinra lagi Yesus nantarang tengani hang danau Tiberias ma kawan ulun sa umba hanye. Kajadianni kala yiti: 21:2 Hinra anrau hi Simon Petrus, hi Tomas sa naantuh hi aruangan, hi Natanael teka Kana hang Galilea, kawan anak Zebedeus, anri rueh kaulun ulun sa umba Yesus sa lainni, rahat bakumpul. 21:3 Eau Simon Petrus ma here lain, "Aku hamen tulak lepuh ngaiyuh kenah." "Kami umba," eau here ma hanye. Balalu here palus tulak sungkat jukung. Kude tungkas erang malem yiru here puang kaiyuh sunah erang kaukui kenah. 21:4 Tawuk mate anrau hulet, Yesus minri hang iring danau, kude here puang kataru hanyeyiru Yesus. 21:5 Yesus kaeau mahere, "U kawan anakku, inun naun naan kenah?" "Puang uweng," eau here. 21:6 Yesus kaeau ma here, "Timbai lunta naun ma tuhi kawan jukung, die naun kaiyuh kenah." Balalu here nimbai lunta yiru, kude here puang kaule narik lunta yiru daya kalayiru rama kenah hawuangni. 21:7 Ulun sa nasinta Yesus kaeau ma hi Petrus, "Yiru Tuhan!" Tawuk hi Simon karengei hanyeyiru Tuhan, hanye nuwe bajuni (tawuk yiru hanye puang babaju) balalu mitun ma ranu. 21:8 Kawan ulun sa umba Yesus sa lain ngapung nuju pampang makai jukung, nelang narik lunta sa penu anri kenah. Here puang lawit teka pampang, leu jatuh meter lawitni. 21:9 Tawuk here minau teka jukung, here kadinung naan waye apui hang yaru baya kenah hang ambauni baya rote. 21:10 Yesus kaeau ma here, "Suba insing ma yati kenah sa wau iyuh naun." 21:11 Hi Simon Petrus sungkat mawuang jukung, balalu narik luntani ma pampang. Lunta yiru penu kawan kenah hante; katuluhni naan jatuh dimempulu telu kaukui. Biar kalayiru wahaini, luntani puang sitat. 21:12 Yesus kaeau mahere, "Hayu takam ikuta". Puang uweng sunah erang kaulun teka kawan ulun sa umba hanye yiru sa heei nunti, "Hanyu hie?" Daya here karasa, hanye Tuhan. 21:13 Yesus nyanrite here, ngalap rote yiru, balalu ngami ma here. Kalayiru pada hanye ngami kenah. 21:14 Iti sa katelu kalini Yesus nantarang tengani ma kawan ulun sa umba hanye, udi hanye kaelan teka pampatei. 21:15 Udi here ikuta, Yesus kaeau ma hi Simon Petrus, "Simon anak Yona, inun hanyu labis sinta ma aku teka here yiti sinta aku?" "Tuu Tuhan," tuing Petrus, "Tuhan karasa aku sinta ma Tuhan." Yesus kaeau ma hanye, "Palihara kawan anak babiriku." 21:16 Ma karueh kalini Yesus nunti ma hanye, "Simon anak Yona, inun hanyu sinta maaku?" "Tuu Tuhan," tuing Petrus, "Tuhan karasa aku sinta Tuhan." Yesus kaeau ma hanye, "Palihara kawan anak babiriku." 21:17 Ma katelu kalini Yesus nunti ma hanye, "Simon anak Yona, inun hanyu sinta aku?" Hi Petrus mahanang atei daya Yesus nunti ma hanye hampe hantelu kali. Balalu hi Petrus nuing lagi, "Tuhan, Tuhan karasa ala katantuluhni. Tuhan karasa aku sinta Tuhan!" Balalu Yesus kaeau ma hanye, "Palihara kawan babiriku. 21:18 Himat tuu eauku yiti: Tawuk hanyu lagi iya, hanyu raerai nuruk pinggangnu balalu tulak maawe hanyu hamen. Kude amun hanyu haut matueh yati, hanyu nyurung tangannu, balalu ulun lain sa nuruk hanyu palus nginsing hanyu maawe hanyu puang hamen tulak." 21:19 (Anri kaeau kalayiru, Yesus iwara kewangun hi Petrus sagar matei yati nampan ngampi mulia Alatalla.) Udi yiru Yesus kaeau ma hi Petrus, "Umba aku!" 21:20 Tawuk hi Petrus ikulik, hanye kadinung hang wadingni naan ulun sa umba sa nasinta Yesus. (Hanye sa maharung rite Yesus tawuk ikuta balalu nunti ma hanye, "Tuhan, hie sa sagar makhianat Tuhan?") 21:21 Kadinung hanye, hi Petrus nunti ma Yesus, "Tuhan, kewangun anri hanye yiti?" 21:22 Yesus nuing, "Atikala aku hamen hanye tatap welum hampe aku hawi, yiru puang urusannu. Kude hanyu, umba naharak aku!" 21:23 Balalu tasiar kabar hang padang kawan ulun sa umba Yesus himat ulun yiru puang sagar matei. Kude Yesus puang kaeau himat ulun sa umba yiru puang sagar matei, malengkan: "Atikala aku hamen hanye tatap welum hampe aku hawi, yiru puang urusannu." 21:24 Hi Yohanes sa ngami kasaksian neu kajadian yiti. Hanye pada sa haut nyuratni. Nelang takam karasa batantu inun sa naeauni yiru kapinuu. 21:25 Magun wahai hal lain sa naulah daya Yesus. Atikala yiru nasurat isa mangisa, indaku puang uweng sukup unengan hang dunia yiti neu nuwe katantuluh buku sa sagar nasurat yiru.

Kisah Para Rasul 1

1:1 Teofilus sa nahormat, Hawuang bukuku isa palanungkai aku haut iwara katuluh inun sa naulah nelang naajar daya Yesus teka hanye nuku pagawianni, 1:2 hampe anrau hanye naenat ma surga. Kapihuan hanye mihembuk ma surga, anri kuasa Roh Alatalla hanye ngami papire patunjuk ma kawan rasulni isa tapidi. 1:3 Udi hanye matei, salawah epat pulu anrau hanye gaha nantarang tengani anri tarang tatuu ma kawan rasul sa hanye tuu-tuu welum. Here kadinung hanye nelang here bapaner anri hanye neu kewangun Alatalla marentah yalah Raja. 1:4 Tawuk hanye bakumpul baya here, hanye kaeau ma here, "Ada naun tulak teka Yerusalem. Anrei hang yaru hampe Ambah ngami inun sa haut najanjini, hanyeyiru inun isa haut waraku dahulu yari ma naun. 1:5 Daya hi Yohanes mambaptis makai ranu, kude papire anrau lagi naun sagar nabaptis makai Roh Alatalla." 1:6 Tawuk kawan rasul bakumpul baya anri Yesus, here nunti ma hanye, "Tuhan, inun itati Tuhan hamen ngapinri mulek Pamarentahan bangsa Israel?" 1:7 Yesus nuing, "Ambahku raerai sa nukas anrau anri wayahni. Naun puang parlu karasa daya hal yiru hak Ambah. 1:8 Kude naun sagar kaiyuh kuasa, amun Roh Alatalla haut hawi ma naun. Nelang naun sagar jari kawan saksiku hang Yerusalem, hang Yudea, hang Samaria hampe ma hujung dunia." 1:9 Udi Yesus kaeau kala yiru, hanye mihembuk ma surga hang hadapan matei here balalu awan nyalumbu hanye teka paninungan here. 1:10 Ganjah here mihangut ma langit, tawuk Yesus mihembuk, salenga naan rueh kaulun malekat bapakaian mahilak, minri hang higa here. 1:11 Balalu kaeau ma here, "U kawan naun ulun Galilea, wuah inun naun ekat minri hang yiru nelang mihangut ma langit? Yesus, sa dinung naun taenat ma surga hang hadapan matei naun, sagar mulek lagi anri sara sameh kala dinung naun hunien." 1:12 Udi hie kawan rasul balalu mulek ma Yerusalem teka Bukit Zaitun. Bukit yiru naan kira-kira erang kilometer lawitni teka Yerusalem. 1:13 Dami hampe Yerusalem here tulak ma lewu unengan here manginap, balalu mambai ma kamar hang ambau. Kawan rasul yiru, hanyeyiru hi Petrus anri hi Yohanes, hi Yakobus anri hi Andreas, hi Filipus anri hi Tomas, hi Bartolomeus anri hi Matius, hi Yakobus anak Alfeus, hi Simon Patriot anri hi Yudas anak Yakobus; 1:14 here saratang anri isa atei bakumpul badoa. Here badoa sinrah baya kawan wawei tamasuk pada hi Maria ineh Yesus anri kawan pulaksanai Yesus. 1:15 Hang hinra anrau, tawuk here rahat bakumpul-naan kira-kira jatuh ruampulu kaulun sa hadir-hi Petrus minri balalu bapaner. Hanye kaeau, 1:16 "Pulaksanai katantuluh! Inun sa nasurat hawuang Surat Barasis, yiru harus jari. Dahulu mitah hi Daud, Roh Alatalla haut nujum neu hi Yudas, pamimpin kawan ulun sa nyamba Yesus yiru. 1:17 Hi Yudas hanyeyiru erang kaulun teka takam, nelang hanye haut napidi pada nampan umba bagawi baya takam." 1:18 (Hi Yudas yiti haut kaiyuh tane pasaran teka upapanghianatanni sa jahat. Hanye lawu palus matei anri wuntungni patuhi hampe kawan sanaini uras kaluar. 1:19 Katuluh ulun sa muneng hang Yerusalem uras karasa neu hal yiru. Yiru sababni hawuang basa here, here ngampungaran tane yiru Akeldama, sa baarati: 'Tane Ira'.) 1:20 "Daya hawuang Buku Mazmur naan nasurat kalayiti, 'Elah unengni muneng jari suni; ada sunah erang kaulun sa muneng hawuangni.' Naan nasurat kalayiti pada, 'Elah kadudukanni naalap daya ulun lain.' 1:21-22 Daya yiru, harus naan erang kaulun sa umba baya takam pakai jari saksi sa Tuhan Yesus haut welum mulek teka pampatei. Ulun yiru harus isa teka teka kawan ulun sa saratang baya anri takam tawuk takam sinrah Yesus maawe-awe, teka hi Yohanes mulai mambaptis hampe tawuk Yesus mihembuk ma surga teka penah takam." 1:23 Balalu kawan ulun sa naan hang yiru mangusul rueh kaulun isa bangaran hi Yosef sa naantuh pada hi Barsabas (hanye naantuh pada hi Yustus) anri hi Matias. 1:24-25 Here balalu badoa. Here kaeau, "Tuhan, hanyu karasa atei katantuluh ulun. Hi Yudas haut lawu teka jabatanni sabagai rasul nelang haut matei. Jari tutui ma kami, hie teka rueh kaulun yiti sa napidi daya Tuhan nampan naami tugas yiru nganti hi Yudas." 1:26 Udi yiru karueh ngaran yiru naundi, hasil undian lawu ma hi Matias. Jari hanye balalu naangkat jari Rasul nampan umba baya anri kasawalas rasul lainni.

Kisah Para Rasul 2

2:1 Tawuk hampe anrau Pentakosta, katuluh ulun parisaya bakumpul hang isa unengan. 2:2 Salenga naan rengei lengan teka langit yalah riwut barat mehet. Hang ruang lewu unengan ulun rama rahat maharung katuluhni penu anri lengan yiru. 2:3 Balalu here kadinung kawan lela yalah lelap apui ilansar maaru-maati balalu tudi hang tiap tenga here. 2:4 Here katuluh nakuasai daya Roh Alatalla, balalu here mulai bapaner makai masam-masam basa. Here bapaner manyu kala sa naami daya Roh Alatalla ma here nampan naantuh. 2:5 Tawuk yiru rama kawan ulun Yahudi, teka papire tumpuk hang katuluh dunia, muneng hang Yerusalem. Here hanyeyiru kawan ulun sa ngalut nuu ma Alatalla. 2:6 Tawuk karengei lengan yiru, rama tuu ulun hawi bakumpul. Here uras embah karengei kawan ulun yiru bapaner makai basa here maisasaan. 2:7 Anri wauh nelang mandam here kaeau, "Angneh kawan ulun sa bapaner yiti katuluhni ulun Galilea? 2:8 Inun sa sagar jari hampe takam karengei here bapaner makai basa takam maisasaan? 2:9 Takam kawan ulun teka Partia, Media, Elam; teka Mesopotamia, Yudea anri Kapadokia; teka Pontus nelang Asia, 2:10 teka Frigia anri Pamfilia, teka Mesir anri daerah-daerah hang Libia rite Kirene; naan pada teka takam sa hawi teka Roma, 2:11 naan kawan ulun Yahudi nelang naan pada kawan ulun bangsa lain sa haut masuk agama Yahudi; naan pada sa hawi teka Kreta anri teka Arab. Takam katuluh karengei here bapaner makai basa takam maisasaan neu kawan hal ajaib sa naulah daya Alatalla!" 2:12 Anri wauh nelang mandam here katuluh ipanunti sameh here, "Inun aratini yiti?" 2:13 Kude naan pada kawan ulun sa ngasese. Here kaeau, "Seh, kawan ulun yiru uras mahamui!" 2:14 Balalu hi Petrus minri baya kadua walas rasul sa lain balalu bapaner ma kawan ulun rama yiru. Anri lengan sa mehet hanye kaeau, "Pulaksanai katuluh, ulun-ulun Yahudi anri katuluh sa muneng hang Yerusalem! Rengei mamaeh, daya hal yiti parlu nawaraku ma naun. 2:15 Kawan ulun yiti puang mahamui, kala inda naun; daya itati wau pukul suei kaiyat. 2:16 Hal yiti haut nawara daya Alatalla mitah Nabi Yoël: 2:17 Alatalla kaeau, 'Hang akhir jaman aku sagar nalui Rohku ma ambau katuluh ulun. Kawan iyanu sa upu anri kawan iyanu sa wawei sagar iwara ma hanyu kawan hal sa nawaraku ma here. Kawan iya muda naun sagar kadinung kawan hal sa natantarangku ma here. Kawan ulun matueh naun sagar nganupi neu upi isa naamiku ma here. 2:18 Pada ma kawan walahku -- hau upu atawa wawei --, aku sagar nalui Rohku hang kawan anrau yiru. Here sagar iwara kawan hal sa nawaraku ma here. 2:19 Aku sagar ngulah kawan kaajaiban hang ambau yaru hang langit, anri kawan hal sa luar biasa hang imbe yiti hang ambau tane; sagar naan ira anri apui, awap anri atuk. 2:20 Mate anrau sagar maieng, wulan jari mariang yalah ira kapihuan Anrau Tuhan, Anrau sa hante nelang mulia yiru hawi. 2:21 Tawuk yiru, ulun sa nanterau Tuhan sagar nasalamat.' 2:22 Pulaksanai katantuluh, kawan ulun Israel! Rengei inun sa naeauku yiti: Yesus ulun Nazaret yiru haut naami tugas daya Alatalla ma naun. Yiru bawilah tatuu hang kawan kaajaiban anri kawan hal luar biasa sa naulah daya Alatalla hang penah naun patanan Yesus yiru. Katantuluh yiru naun raerai haut karasa. 2:23 Manyu ransanani raerai, Alatalla ngalap kaputusan nampan nyarah Yesus yiru ma naun. Tawuk hanye nasarah, naun munu hanye nelang maladar kawan ulun jahat nyalib hanye. 2:24 Kude Alatalla nyamelum hanye mulek teka penah-penah kawan ulun matei. Hanye natelen daya pampatei, kude Alatalla nyanepah hanye, daya puang tau pada hanye nakuasai tarus-tarusan daya pampatei. 2:25 Neu Yesus yiti hi Dawid suah kaeau, 'Aku saratang kadinung Tuhan hang hadapanku; hanye nengau aku, nampan aku puang gaguyuh daya inun heneng. 2:26 Yiru sababni ateiku arai mihewu, wiwi mulutku ngantuh tawat hormat; nelang tengaku yiti sagar nganrei anri sanang damai hawuang pasaran. 2:27 Daya hanyu puang maladar amirueku patanan hawuang dunia ulun matei. Hanyu puang maladar walahnu sa satia yiru hansur palus galis. 2:28 Hanyu haut nutui ma aku lalan sa nuju pamelum sa sajati nelang palus ma kalalawah. Kaaraienku tuu hante daya hanyu naan baya aku.' 2:29 Pulaksanai katantuluh, izin aku bapaner tarus tarang neu hi Dawid, datu nini takam yiru. Hanye haut matei nelang pada haut napasar; pasaran pagun naan hampe itati hang penah-penah takam. 2:30 Alatalla haut bajanji ma hi Dawid, makai sumpah, naan isa teka katurunan Dawid sagar naangkat daya Alatalla jari Raja. Daya hi Dawid karasa janji yiru nelang hanye pada erang kaulun Nabi, 2:31 hanye pada karasa inun sa sagar naulah daya Alatalla. Balalu hanye haut nujum neu Raja Panyalamat sa najanji daya Alatalla, sagar welum mulek teka pampatei. Hi Dawid kaeau, 'Hanye puang napaladar itetei hawuang dunia ulun matei; tengani puang sagar hansur palus galis.' 2:32 Yesus yiti sa nasamelum kamulek teka pampatei daya Alatalla. Kami katuluh haut manyaksi raerai hal yiru. 2:33 Hanye naangkat hang kadudukanni sa ambau nelang naami kakuasaan daya Alatalla balalu narime Roh Alatalla sa haut najanji daya Ambah. Nelang inun sa nasanrengei daya naun itati nelang sa nadinung hanyeyiru Roh yiru sa nahalui ma kami. 2:34 Hi Dawid raerai puang mambai ma surga, kude hi Dawid kaeau, 'Tuhan kaeau ma Tuhanku; 2:35 Harung hang tiba tuhi kawanku, hampe aku ngulah kawan musuhnu takluk ma hanyu!' 2:36 Yiru sababni katuluh ulun Israel harus tuu-tuu karasa Yesus sa nabalasangar daya naun yiru, Yesus yiru pada sa haut nasanyari daya Alatalla jari Tuhan nelang Raja Panyalamat!" 2:37 Tawuk kawan ulun yiru karengei neu hal yiru, atei here tuu balisah. Balalu here nunti ma hi Petrus anri ma kawan rasul lainni, "Pulaksanai katuluh, inun sa harus naulah kami?" 2:38 Hi Petrus nuing, "Ware naun batobat teka kawan dosa naun. Nelang ware naun maisasaan nabaptis hawuang ngaran Yesus Kristus, nampan naun naampun teka kawan dosa. Naun sagar narime pangamian Roh Alatalla teka Alatalla. 2:39 Daya inun sa najanji daya Alatalla yiru hanyeyiru neu ma naun anri ma katurunan naun nelang ma kawan ulun sa muneng hang unengan sa lawit-hanyeyiru kawan ulun sa naherau daya Alatalla takam nampan hawi nunung hanye." 2:40 Kalayiru hi Petrus manarang ma here. Nelang anri wahai lengan lagi hanye ngurayang nampan here nyanepah tenga here teka kawan bangsa sa jahat yiti sa sagar nahukum daya Alatalla. 2:41 Wahai kawan ulun parisaya ma inun sa naeau daya hi Petrus, balalu here nabaptis. Balalu jumalah kawan ulun sa parisaya hang anrau yiru jari batambah anri telu ribu kaulun. 2:42 Anri utul here paajar tarus teka kawan rasul nelang saratang bakumpul sinrah-sinrah. Here kuman sasameh nelang badoa sasameh. 2:43 Tuu wahai kawan kaajaiban sa naulah daya kawan rasul yiru hampe katuluh ulun mandam nelang takut. 2:44 Kawan ulun parisaya yiru katuluhni tarus mira baya nelang inun sa naan hang here, here makai sasameh. 2:45 Here ngari kawan barang harata milik here, balalu mambagi kawan duitni hang sameh here manurut kaparluan maisasaan. 2:46 Tiap anrau here saratang bakumpul hang Lewu Tuhan; nelang here kuman sasameh, anri arai nelang randah atei hang kawan lewu here. 2:47 Here saratang nawat mahormat Alatalla nelang nakatujuen daya katuluh ulun. Tiap anrau jumalah here tarus batambah daya Tuhan ngami ma here kawan ulun sa rahat nasalamat.

Kisah Para Rasul 3

3:1 Hang hinra anrau hi Petrus anri hi Yohanes tulak ma Lewu Tuhan pukul telu kariwe, hanyeyiru waktu neu badoa. 3:2 Hang yaru hang pintu gerbang sa naantuh "Wanawang Bungas", naan erang kaulun upu sa lumpuh teka kalemah lahir. Tiap anrau ulun yiru nainsing ma yiru neu laku sadakah teka kawan ulun sa masuk mawuang Lewu Tuhan. 3:3 Tawuk ulun yiru kadinung hi Petrus anri hi Yohanes rahat masuk mawuang Lewu Tuhan, hanye ilaku nampan here ngami ala inun-inun ma hanye. 3:4 Here balalu ninung hanye, udi yiru hi Petrus kaeau, "Dinung kami!" 3:5 Balalu ulun yiru mansinung here anri harapan sagar kaiyuh ala inun-inun teka here. 3:6 Kude hi Petrus kaeau ma hanye, "Aku puang uweng duit sama sakali. Kude inun sa naan hang aku yiru sagar naamiku ma hanyu: Makai kuasa Yesus ulun Nazaret yiru, hulu takia!" 3:7 Balalu hi Petrus negei tangan tuhi kawan ulun sa lumpuh yiru balalu ngarawah hanye ambuan. Sitaitu pee ulun yiru anri bakulalingni mansing. 3:8 Balalu hanye nanturak minri, palus mulai takia maaru-maati. Udi hie hanye masuk mawuang Lewu Tuhan sinrah hi Petrus anri hi Yohanes, nelang takia palus nanturak-turak nelang nawat mahormat Alatalla. 3:9 Katuluh ulun kadinung hanye takia nelang nawat mahormat Alatalla. 3:10 Balalu here kataru sa hanyeyiru tukang laku sadakah sa lanani maharung hang "Wanawang Bungas" hang Lewu Tuhan. Here wauh tatuu nelang mandam kadinung inun sa haut jari ma hanye. 3:11 Ulun yiru saratang umba hi Petrus anri hi Yohanes. Balalu tawuk here telu yiru hampe hang serambi sa naantuh "Serambi Salomo", katuluh ulun hawi bakumpul nunung here daya mandam. 3:12 Tawuk hi Petrus kadinung kawan ulun yiru, hanye kaeau mahere, "U kawan ulun Israel, wuah inun naun wauh neu hal yiti? Wuah inun naun saratang wauh neu kami? Inun inda naun ulun yiti tau kaiyuh takia daya naan kuasa hang kami atawa daya kami ngalut nuu ma Alatalla? 3:13 Alatalla sa nasambah daya Abraham Ishak, Yakub, Alatalla datu nini takam, Alatalla yiru haut ngampi mulia walahni, hanyeyiru Yesus. Yesus yiru sa nasarah daya naun ma kawan panguasa nelang sa nalawan daya naun hang hadapan hi Pilatus, tawuk hi Pilatus hamen napas hanye. 3:14 Hanye barasis nelang maeh, kude naun nawan hanye balalu mandasak nampan hi Pilatus napas ma naun erang kaulun pamunu ulun. 3:15 Naun katuluh munu hanye, kude satuuni hanyeyiru putut pamelum ma katuluh ulun. Nelang Alatalla haut nyamelum hanye mulek teka pampatei. Kami haut manyaksi raerai neu hal yiru. 3:16 Naun katuluh haut kadinung nelang manyaksi inun sa tarjadi anri ulun lumpuh yiti. Hanye haut ware nelang wigas kamulek daya hanye parisaya ma Yesus anri kuasani. Daya parisaya ma Yesus balalu ulun yiti haut ware kamulek hang hadapan naun katuluh. 3:17 Pulaksanai katuluh! Itati aku tena tuu karasa inun sa naulah naun anri kawan pamimpin naun nadap Yesus, naun ngulah yiru daya naun puang karasa inun sa naulah naun. 3:18 Nelang daya yiru patampalus pada inun sa haut nawara daya Alatalla itetei kawan nabini sadi hurap, Raja Panyalamat sa najanji yiru harus nanggung kahanangen. 3:19 Daya yiru pulaksanai katuluh, ware naun batobat teka kawan dosa naun nelang mulek nunung Alatalla nampan hanye nyanepah naun teka kawan dosa naun. 3:20 Tuhan sagar hawi nunung naun nelang naun sagar kaingkam sigar rohani. Nelang Tuhan sagar nunyu Yesus hawi nunung naun, daya hanye haut natantu daya Alatalla neu jari Raja Panyalamat naun. 3:21 Hanye harus muneng hang surga hampe Alatalla nanyari ala katantuluhni jari wau yalah sa naeau daya Alatalla itetei wiwi mulut kawan nabini sadi hurap. 3:22 Hi Moses suah kaeau, 'Alatalla Tuhan naun sagar ngutus ma naun erang kaulun nabi teka bangsa naun raerai, yalah hanye ngutus aku. Naun harus nyanrengei katantuluh inun sa naeau nabi yiru ma naun. 3:23 Ulun sa puang mantaru inun sa naeau daya nabi yiru, ulun yiru sagar naumpe teka baris ulun wat Alatalla palus nabinasa'. 3:24 Kawan nabi sa suah nampe kabar teka Alatalla, mulai teka nabi Samuel hampe kawan nabi lainni sa hawi hanrian udi hanye, katuluhni iwara neu jaman yiti. 3:25 Kawan janji teka Alatalla sa natahampe daya kawan nabi hanyeyiru ma naun. Hang parjanjian sa naulah daya Alatalla anri datu nini naun, Alatalla kaeau ma hi Abraham kalayiti, 'Teka anak tukui naun aku sagar mamberkat katuluh bangsa hang ambau tane.' Parjanjian yiru hanyeyiru ma naun pada. 3:26 Gana yiru Alatalla midi Walahni, balalu nunyu hanye hawi nunung naun labis dahulu, nampan hanye mamberkat naun. Sarani hanye mamberkat hanyeyiru anri ngulah kawan pulaksanai katuluh batobat teka kawan sara welum naun sa jahat."

Kisah Para Rasul 4

4:1 Ganjah hi Petrus anri hi Yohanes bapaner anri kawan ulun yiru, kawan imam kapala anri komandan pangawal Lewu Tuhan baya kawan ulun Saduki hawi nunung hi Petrus anri hi Yohanes. 4:2 Here sangit daya hi Petrus anri hi Yohanes kaeau ma kawan ulun yiru Yesus haut welum mulek teka pampatei. Nelang yiru mambukti himat ulun matei sagar welum mulek. 4:3 Balalu here nyamba karueh rasul yiru palus namasuk here ma wuang panjara. Kude daya anrau haut kamalem, balalu hi Petrus anri hi Yohanes natahan hang yiru hampe kaanrau keatunini. 4:4 Kude kawan ulun sa haut karengei ajaran kawan rasul yiru, rama sa parisaya. Balalu jumalah here batambah hampe jari leu dime ribu kaulun. 4:5 Hang kaiyat unini kawan tokoh pangadilan agama, kawan pamimpin Yahudi anri kawan guru agama bakumpul hang Yerusalem. 4:6 Here panalu anri Imam Hante Hanas, baya hi Kayafas, hi Yohanes, hi Aleksander nelang katuluh sa tamasuk kaluwarga Imam Hante yiru. 4:7 Hi Petrus anri hi Yohanes nainsing ma hadapan here, balalu here nunti, "Kewangun sarani naun nyamare ulun lumpuh yiru? Anri kakuaten inun nelang makai kakuasaan teka hie naun ngulah kalayiru?" 4:8 Hi Petrus sa nakuasa daya Roh Alatalla, nuing, "Tuan-tuan pamimpin bangsa anri Tuan-tuan anggota pangadilan! 4:9 Kami naadili anrau yiti daya ngulah pikaeh, ngarawah erang kaulun sa lumpuh, nelang daya Tuan-tuan katuluhni hamen karasa kewangun ulun yiru nasamare. 4:10 Nah, Tuan-tuan katuluh harus karasa nelang katuluh ulun Israel pada harus karasa itati ulun yiti minri anri sehat hang hadapan Tuan-tuan, daya gana kakuaten anri kakuasaan teka Yesus Kristus ulun Nazaret yiru. Tuan-tuan haut nyalib Yesus yiru, kude Alatalla haut nyamelum hanye mulek. 4:11 Yesus yiti sa namaksud daya ayat hawuang Surat Barasis, 'Watu sa puang napakai daya kawan tukang bangunan, satuuni jari watu sa mambatang.' 4:12 Ekat itetei Yesus Kristus ulun tau salamat. Daya hang litar dunia teka katuluh ulun murunsia puang uweng sunah erang kaulun sa lain kaiyuh kakuasaan teka Alatalla neu nyalamat takam." 4:13 Kawan anggota sidang pangadilan yiru wauh kadinung kaheian Petrus anri hi Yohanes, duanni here karasa sa kararueh rasul yiru hanyeyiru kawan ulun sa puang bapandidikan. Balalu here karasa kararueh rasul yiru hanyeyiru kawan ulun sa umba Yesus. 4:14 Kude here puang tau kaeau inun-inun, daya ulun sa haut nasamare yiru naan minri hang yiru hang hadapan here baya hi Petrus anri hi Yohanes. 4:15 Here balalu nunyu kararueh rasul yiru kaluar teka ruang sidang, udi yiru here balalu bagurayang. 4:16 Here kaeau, "Inun sa naulah takam ma ulun yiti? Katuluh ulun sa muneng hang Yerusalem haut karasa, kaajaiban sa luar biasa yiti, naulah daya here rueh. Takam puang kaiyuh ngidim neu hal yiru. 4:17 Kude nampan hal yiti ada tawantar lagi ma penah rama, mara takam ngancam here rueh nampan here puang iyuh budas bapaner sunah anri erang kaulun makai ngaran Yesus." 4:18 Here balalu nerau kararueh rasul yiru masuk kamulek, balalu iwara ma here budas puang iyuh ngantuh atawa ngajar makai ngaran Yesus. 4:19 Kude hi Petrus anri hi Yohanes nuing, "Kunu naun saawe sa bujur hang hadapan Alatalla: nuu parentah tuan-tuan, atawa parentah Alatalla. 4:20 Daya kami puang tau tarie maner inun sa haut nadinung nelang nasanrengei daya kami." 4:21 Kawan anggota sidang yiru puang kahaba sunah isa tujuan pakai nukum hi Petrus anri hi Yohanes. Balalu here ngancam kararueh rasul yiru, udiyiru napas here, daya katuluh ulun nawat mahormat Alatalla daya gana kajadian yiru. 4:22 Ulun sa haut ware teka lumpuhni itetei hal sa ajaib yiru, umurni labis teka epat pulu taun. 4:23 Udi hi Petrus anri hi Yohanes nalapas, here mulek nunung kawan hengau here balalu nyarita katuluh inun sa haut naeau kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi ma here. 4:24 Dami kawan hengau here yiru karengei, here balalu sameh-sameh badoa anri bulat atei ma Alatalla. Here kaeau, "Tuhan, hanyu sa ngulah langit anri tane, laut anri katuluh hawuangni. 4:25 Makai Rohnu hanyu suah bapaner anri datu nini kami, hi Dawid walahnu; hanyu kaeau. 'Wuah inun kawan ulun sa puang kataru Tuhan, sangit; wuah inun kawan bangsa ngulah ransana sa puang bariran? 4:26 Kawan raja hang dunia batatap neu paparangan, nelang kawan pamimpin mapakat nawan Tuhan anri Raja Panyalamat.' 4:27 Daya samula hi Herodes anri hi Pontius Pilatus haut ngulah partemuan anri kawan ulun sa puang kataru Tuhan nelang anri kawan ulun Israel hang tumpuk yiti. Here bakumpul nampan nawan Yesus walahnu sa barasis yiru sa haut naangkatnu jari Raja Panyalamat. 4:28 Here mapakat nampan ngulah ala katantuluh, sa haut natukas dayanu labis dahulu ala yiru sagar tulus. Nelang hanyu nukas yiru makai kakuasaan nelang kabahumennu raerai. 4:29 Itati, Tuhan, dinung kewangun here ngancam kami. Kude huyu kami kawan walahnu yiti, nampan iwara kabar neu hanyu anri puang takut. 4:30 Ami pangarawahennu nampan kawan ulun sa sakit nasamare nelang kawan kaajaiban anri kawan hal sa luar biasa jari itetei kakuasaan anri kakuaten teka ngaran Yesus, walahnu sa barasis yiru." 4:31 Udi here jumpuh badoa, unengan here bakumpul yiru balalu gaguyuh. Here katuluh nakuasa daya Roh Alatalla, nelang mulai heei tuu bapaner neu kabar teka Alatalla. 4:32 Katuluh ulun sa parisaya yiru welum mira pakat bulat atei. Puang uweng sunah erang kaulun teka here nganggap kawan inun sa naan hang here milik here raerai. Katuluh sa naan hang here, napakai here sameh-sameh. 4:33 Anri kuasa sa hante, kawan rasul yiru ngami kasaksian neu Yesus haut welum mulek. Alatalla mamberkat here. 4:34 Nelang puang uweng sunah erang kaulun teka here sa kakurangen inun heneng. Daya here sa naan tane atawa lewu, ngari tane atawa lewu here; balalu kawan duit haragani insing here 4:35 palus sarah here ma kawan rasul. Kamulek kawan duit yiru balalu nabagi here ma tiap ulun manyu kaparluanni. 4:36-37 Kalayiru pada hi Yosef. Hanye pada ngari tane milikni, balalu duit haraga tane yiru, insingni balalu amini ma kawan rasul. Hi Yosef yiti hanyeyiru erang kaulun katurunan Lewi; teka Siprus kawan rasul nerau hanye pada hi Barnabas (aratini: Pangarariu).

Kisah Para Rasul 5

5:1 Kude naan erang kaulun upu ngaranni hi Ananias. Hanye anri matueh waweini bangaran hi Safira pada ngari erang lambar tane milik here. 5:2 Duit haraga tane yiru meheni simuhni neu ma kaparluan here raerai meheni nasarah ma kawan rasul. Inun sa naulahni yiru uras rasa matueh waweini. 5:3 Hi Petrus kaeau ma hanye, "Ananias, wuah inun hanyu maladar iblis nguasa ateinu, hampe hanyu ipusu ma Roh Alatalla, anri suni-suni hanyu nyimuh ma naun mehe duit haraga tane yiru? 5:4 Tane yiru miliknu kapihuan hanyu ngarini. Kamulek dami tane yiru arinu, duitni sika magun miliknu pada. Jadi wuah inun naan kunu hawuang ateinu ngulah kalayiru? Puang murunsia sa napusu dayanu, kude Alatalla?" 5:5 Dami hi Ananias karengei lengan yiru, hanye tumbang balalu matei. Katuluh ulun sa karengei neu kajadian yiru balalu takut. 5:6 Balalu kawan iya muda hawi mungkus bangkai Ananias, babalu nginsing maluar masar hanye. 5:7 Leu telu jam udi hie matueh waweini masuk. Hanye puang karasa inun sa haut jari. 5:8 Hi Petrus kaeau ma hanye, "Hayu wara ma aku: Inun tane sa arinu anri mateuah upunu samula ekat yiti haragani?" "Tuu, kalayiru haragani," tuing matueh wawei Ananias. 5:9 Balalu hi Petrus kaeau ma hanye, "Wuah inun hanyu anri matueh upunu mapakat neu musu Roh Tuhan? Rengei! Kawan ulun sa masar matueh upunu haut mulek. Here sagar nginsing hanyu kaluar pada." 5:10 Hang tawuk yiru pada matueh wawei Ananias tumbang palus matei hang hadapan hi Petrus. Dami kawan iya muda yiru masuk, here kadinung hanye haut matei. Balalu here nginsing bangkaini ma luar palus masar hanye batatai matueh upuni. 5:11 Katuluh ulun sa parisaya yiru anri kawan ulun lainni sa karengei neu kajadian yiru, uras takut. 5:12 Daya palayanan kawan rasul balalu wahai kaajaiban anri kawan hal sa luar biasa jari hang penah masyarakat. Anri bulat atei katuluh ulun sa parisaya bakumpul hang Sarambi Salomo hang Lewu Tuhan. 5:13 Nelang ulun luar puang uweng sa heei umba bakumpul baya kawan ulun sa parisaya yiru. Kude kawan ulun sa parisaya yiru tuu nahormat daya masyarakat. 5:14 Nelang magin lawah magin rama ulun sa parisaya ma Tuhan hau upu hau wawei. 5:15 Likan kaadaanni jari kalayiru tamam, hampe kawan ulun sa sakit naandak hang paanrean atawa patah, balalu nainsing ma lalan, nampan here sipapuangni sunah wuah amba Petrus, amun hi Petrus mitah hang yiru. 5:16 Tuu rama kawan ulun sa hawi teka kawan tumpuk hang sakitar Yerusalem. Here nginsing kawan ulun sa sakit anri sa karasukan kawan roh jahat. Balalu kawan ulun yiru uras nasamare. 5:17 Akhirni imam hante anri katuluh ulun umba hanye, hanyeyiru baris kawan ulun Saduki, mulai ngalap tindakan, daya here kasiwa. 5:18 Kawan rasul yiru najamba, balalu natamasuk mawuang panjara umum. 5:19 Kude tawuk anrau kamalem, erang kaulun malekat Tuhan hawi nguka kawan wanawang panjara, balalu nginsing kawan Rasul yiru kaluar. Malekat yiru kaeau ma kawan rasul yiru. 5:20 "Hulu naun tulak ma Lewu Tuhan wara ma kawan ulun neu pamelum sa wau yiru." 5:21 Balalu kawan rasul yiru pada nampalus pesen malekat yiru. Hang kaiyat subuh here tulak ma Lewu Tuhan balalu mulai ngajar hang yiru. Tawuk yiru imam hante anri kawan ulun umba hanye hawi, balalu ngulah sidang pangadilan anri kawan pamimpin Yahudi. Udi hie here nunyu ulun tulak ngalap kawan rasul yiru teka panjara nampan nainsing mangadap here. 5:22 Kude tawuk kawan ulun sa nahuyu yiru hampe hang panjara, here puang kahaba kawan rasul yiru hang yaru. Here balalu mulek palus malapor hal yiru ma pangadilan. 5:23 "Tawuk kami hampe panjara," eau here ma pangadilan, "kami kadinung kawan wanawang panjara takunsi anri maeh nelang kawan pangawal rahat jaga hang wanawang. Kude tawuk kami nguka wanawang yiru, kami puang kahaba sunah erang kaulun hang wuangni." 5:24 Tawuk parwira pangawal Lewu Tuhan anri kawan imam kapala karengei laporan yiru, here balalu bingung neu kawan rasul yiru nelang takut inun sa sagar tau bakajadian. 5:25 Kamulek hawi erang kaulun upu nginsing kabar kalayiti, "Rengei naun! Kawan ulun sa natahan daya naun hang panjara yiru itati rahat ngajar hang Lewu Tuhan nelang rama ulun sa nyanrengeini!" 5:26 Balalu parwira pangawal Lewu Tuhan yiru baya kawan pangawalni tulak ngalap kawan rasul yiru mulek. Kude here puang makai kakarasen, daya here takut ma kawan ulun rama; hie karasa kawan ulun rama yiru die madak here makai watu. 5:27 Kawan rasul yiru nainsing masuk mangadap pangadilan, balalu imam hante mariksa here. 5:28 Hanye kaeau, "Kami haut bahimat nguring naun nampan ada ngajar neu ulun yiru. Kude itati suba dinung inun sa naulah naun! Naun haut nyiar ajaran naun ma litar Yerusalem nelang naun likan hamen nawa kami sa ngulah sabab ulun yiru matei." 5:29 Hi Petrus anri kawan rasul sa lainni nuing, "Kami harus makai lengan Alatalla nelang puang makai lengan murunsia. 5:30 Yesus, sa nabalasangar daya naun haut nasamelum mulek teka pampatei daya Alatalla datu nini takam. 5:31 Nelang Alatalla haut ngami ma hanye kadudukan anri kakuasaan sa ambau jari pamimpin nelang Juru salamat; nampan bangsa Israel naami kasampatan neu batobat teka kawan dosa here nelang kaiyuh kaampunan. 5:32 Kami yiti kawan saksi neu katantuluhni yiru-kami nelang pada Roh Alatalla sa naami daya Alatalla ma kawan ulun sa nuu parentahni". 5:33 Dami kawan anggota pangadilan yiru karengei, here tuu sangit balalu here bulat pakat nampan munu kawan rasul yiru. 5:34 Kude teka kawan anggota pangadilan yiru naan erang kaulun Parisi bangaran hi Gamaliel. Hanye erang kaulun guru agama sa nahormat tuu daya katuluh ulun. Hanye minri balalu nunyu kawan ulun nginsing kawan rasul yiru kaluar ma luar erang pitus. 5:35 Udi hie hanye kaeau ma pangadilan agama yiru, "U kawan ulun Israel! Pikir mamaeh neu inun sa sagar naulah naun ma kawan ulun yiru. 5:36 Daya dahulu hie suah naan hi Teudas, sa nganggap dirini ulun hante, hampe leu epat jatuh kaulun sa umba hanye. Kude hanye nawunnu nelang katuluh ulun sa umba hanye tapisah maaru-maati, nelang kagiatanni pada wawai. 5:37 Udi yiru tawuk naan sensus, hawi hi Yudas, ulun teka Galilea. Daya pangaruhni, rama ulun sa umba hanye. Kude hanye pada nawunu, nelang katuluh ulun sa umba hanye pisah maaru-maati. 5:38 Jadi itati anri kajadian yiti nasehatku kalayiti: ada ngulah inun-inun ma kawan ulun yiti, elahni here. Daya amun ajaran nelang kagiatan here yiti asalni teka murunsia, himat ajaran anri kagiatan here yiru sika sagar wawai. 5:39 Kude amun hal yiru hawi teka Alatalla, himat naun sika puang sagar tau kaiyuh nyantalau here. Likan tau pada magin bawilah tuu naun nawan Alatalla." Nasehat Gamaliel yiru natarime daya pangadilan. 5:40 Balalu kawan rasul yiru naherau, here nawalawas, balalu nauring lagi ngajar neu Yesus. Udi yiru, wau here nalapas. 5:41 Kawan rasul yiru nanan Pangadilan Agama yiru anri arai daya Alatalla haut nganggap here patut narime hinaan daya gana Yesus. 5:42 Balalu tiap anrau hang Lewu Tuhan anri hang kawan lewu ulun here saratang ngajar nelang iwara Kabar Maeh neu Yesus sa hanye Raja Panyalamat sa najanji yiru.

Kisah Para Rasul 6

6:1 Kawan ulun sa umba Yesus magin lawah magin batambah rama. Tawuk yiru kawan ulun Yahudi sa makai basa Yunani, balalu puang sanang ma kawan ulun Yahudi sa asli. Here sa makai basa Yunani yiru kaeau, "Kawan waweian kami sa haut walu puang kaiyuh bagian biaya ma tiap anrau sa nabagi ma kawan ulun rama." 6:2 Daya gana yiru, kadua walas rasul yiru ngumpul papire kaulun umba here balalu kaeau ma here, "Puang maeh amun kami tarie iwara lengan Alatalla, daya harus ngurus kawan sual kutaen. 6:3 Jari, ware naun midi teka padang naun pitu kaulun sa ngaranni maeh puang uweng cacat sa nakuasa daya Roh Alatalla nelang bijaksana, sa iyuh kami ngami tugas pakai ngurus kawan sual yiti; 6:4 daya kami ekat ngunu badoa nelang iwara lengan Alatalla." 6:5 Katuluh ulun satuju anri gurayang teka kawan rasul yiru. Here balalu midi hi Stefanus, erang kaulun sa tuu-tuu parisaya ma Yesus nelang nakuasa daya Roh Alatalla. Pada tapidi: hi Filipus, hi Prokhorus, hi Nikanor, hi Timon, hi Parmenas anri hi Nikolaus teka Antiokhia; hanye puang ulun Yahudi, kude haut masuk agama Yahudi. 6:6 Pitu kaulun yiru nausul ma kawan rasul, balalu kawan rasul yiru badoa nelang laku berkat Tuhan ma here. 6:7 Daya yiru kabar teka Alatalla magin tayap nelang kawan ulun sa umba Yesus hang Yerusalem magin batambah rama. Nelang rama pada kawan imam sa parisaya ma Yesus. 6:8 Hi Stefanus tuu-tuu naberkat daya Alatalla, hampe hanye kaiyuh ngulah wahai kawan kaajaiban anri kawan-hal sa luar biasa hang penah masyarakat. 6:9 Kude naan pada kawan ulun sa nawan hanye; hanyeyiru here teka kawan anggota lewu sumbayang sa naantuh Lewu Sumbayang Kawan ulun Bebas. Kawan anggota lewu sumbayang yiru hanyeyiru kawan ulun Yahudi teka Kirene anri teka Aleksandria. Here anri kawan ulun Yahudi teka Kilikia anri Asia basual nawan hi Stefanus. 6:10 Kude here puang kaiyuh mambantah inun sa naeau daya Stefanus, daya Roh Alatalla ngami ma hanye kabijaksanaan neu bapaner. 6:11 Daya yiru here nyuruk papire kaulun pakai bapaner, "Kami karengei ulun yiru mahina hi Moses nelang Alatalla!" 6:12 Kalayiru here nantiring ulun rama anri kawan pamimpin Yahudi, baya kawan guru agama. Balalu here tulak nyamba hi Stefanus, udi hie nginsing hanye mangadap Pangadilan Agama. 6:13 Nelang here pada nginsing papire saksi sa ngami kawan katarangan sa puang tuu neu hi Stefanus. Kawan saksi yiru kaeau, "Ulun yiti saratang mahina Lewu Tuhan sa barasis nelang mahina kawan-parentah Alatalla itetei hi Moses. 6:14 Kami haut karengei hanye kaeau Yesus teka Nazaret yiru sagar nyanruntun Lewu Tuhan yiti, balalu ngubah katuluh adat istiadat sa naami daya Moses ma takam!" 6:15 Katuluh ulun sa hawi hang sidang Pangadilan Agama yiru wauh ma hi Stefanus. Nelang tawuk yiru uruwawa Stefanus nadinung kala uruwawa malekat.

Kisah Para Rasul 7

7:1 Imam Hante nunti ma hi Stefanus, "Inun katuluh sa naeau daya ulun yiru tuu?" 7:2 Hi Stefanus nuing, "Pulaksanai anri katuluh naun sa naan hang yiti! Suba sanrengei eauku! Kapihuan datu nini takam hi Abraham, pindah ma Haran, tawuk yiru hanye pagun muneng hang Mesopotamia, Alatalla sa mulia hawi nunung hanye 7:3 nelang kaeau, 'Tanan tumpuk natatnu anri kawan kulawarganu. Hulu tulak ma unengan sa sagar natutuiku ma hanyu.' 7:4 Hi Abraham balalu tulak nanan tumpuk Kasdim, pindah ma Haran. Udi ambah Abraham matei, Alatalla nginsing hi Abraham pindah ma tumpuk sa nauneng daya naun katuluh itati. 7:5 Hang tawuk yiru puang uweng sunah butit teka tane yiti sa naami Alatalla ma hi Abraham jari milik Abraham; sunah erang kajamba palat sika puang uweng naami ma hanye. Kude Alatalla bajanji hanye sagar ngami ma hi Abraham neu jari milik Abraham anri anak tukuini. Tawuk yiru hi Abraham huan uweng anak. 7:6 Kude yiti sa naeau Alatalla ma hanye, 'Anak tukuinu sagar muneng yalah ulun asing hang tumpuk lain. Kawan ulun hang tumpuk yiti sagar manjajah here nelang ngulah tindakan ma here anri kejam epat jatuh taun lawahni. 7:7 Kude aku sagar nukum bangsa sa nyamalah here nelang here sagar nakaluar teka tumpuk yiru here sagar nyambah aku hang unengan yiti.' 7:8 Udi kaeau kalayiru awetan janji yiru nasantuhun daya Alatalla makai upasara sunat. Balalu udi hi Ishak, anak Abraham lahir, hi Abraham nyunat hanye tawuk hanye baumur walu anrau. Udi yiru hi Ishak nyunat pada anakni, hanyeyiru hi Yakub. Nelang hi Yakub pada nyunat kaduawalas anakni, hanyeyiru sa jari laluhur bangsa Yahudi. 7:9 Kawan laluhur takam kasiwa anri hi Yosef, hampe here ngari hanye jari walah hang Mesir. Kude Alatalla nyinrah hanye, 7:10 nelang napas hanye teka panan kasusahenni. Alatalla ngami ma hanye akal nelang kabijaksanaan hang tawuk hanye mangadap hi Firaun raja Mesir, hampe hi Firaun ngangkat hanye jari gubernur hang Mesir nelang jari panguasa hang istana Firaun. 7:11 Udiyiru hawi juju lau hang katuluh negeri Mesir anri Kanaan hampe kawan ulun tuu-tuu wuah kekekeen. Datu nini takam puang kahaba anakuta. 7:12 Balalu tawuk hi Yakub karengei naan gandum hang Mesir hanye nunyu kawan anakni, datu nini takam tulak ma yaru palanungkai kalini. 7:13 Tawuk here tulak karueh kalini, hi Yosef iwara tengani ma kawan pulaksanaini yiru, hanye hi Yosef. Wau tawuk yiru raja Mesir karasa neu kulawarga Yosef. 7:14 Udiyiru hi Yosef ngirim kabar ma ambahni, hanyeyiru hi Yakub, laku nampan hanye anri katuluh kulawargani pindah ma Mesir-katuluhni naan pitumpulu dime kaulun. 7:15 Hi Yakub balalu pindah ma Mesir nelang hang yaru hanye anri kawan datu nini takam matei. 7:16 Kawan bangkai here nainsing mulek ma Sikhem nelang napasar hang pasaran sa haut nawidi papire jumalah duit daya Abraham teka suku bangsa Hemor hang Sikhem. 7:17 Tawuk haut kai hampe wayahni Alatalla nampalus janjini ma hi Abraham, bangsa takam hang Mesir haut batambah rama. 7:18 Akhirni Raja lain sa puang kataru hi Yosef, marentah hang Mesir. 7:19 Raja yiru ngajik ngasese bangsa takam nelang kejam nadap datu nini takam. Hanye maksa here ngumpe kawan genda here sukat wau nakayaan nampan sitatayuh sitahantungni balalu matei. 7:20 Hang tawuk yiru hi Moses lahir; hanye erang kaulun genda sa maeh tatuu. Telu wulan lawahni hanye napalihara hang lewu ineh ambahni, 7:21 Dami hanye haut naumpe, putri Firaun ngalap hanye balalu malihara hanye kala anakni raerai. 7:22 Katuluh ilmu bangsa Mesir naajar ma hanye nelang hanye jari ulun sa tamam bakuasa hawuang papaneran nelang pagawianni. 7:23 Tawuk hi Moses baumur epat pulu taun, hulet kabahumen hawuang ateini lepuh ninung kaadaan bangsani ulun Israel. 7:24 Balalu hanye kadinung erang kaulun teka here naaniaya daya ulun Mesir; hanye balalu mambela ulun sa naaniaya yiru palus munu ulun Mesir yiru. 7:25 Hi Moses minda bangsani kataru himat Alatalla rahat makai hanye pakai mambebas here. Kude wangunni here puang kataru. 7:26 Hang anrau kauni hanye kadinung lagi rueh kaulun Israel babur, balalu hanye ngunu nangkaeh here. Hanye kaeau, 'Naun yiti ipulaksanai, wuah inun naun babur?' 7:27 Kude ulun sa nampar hengauni yiru nyuun hi Moses ma pingir balalu kaeau, 'Hie sa ngangkat hanyu jari hakim nelang pamimpin kami?' 7:28 Inun hanyu ngunu munu aku pada kala hanyu munu ulun Mesir yiru hangkariwe? 7:29 Dami hi Moses karengei inun sa naeau ulun yiru, hi Moses rari teka Mesir balalu muneng hang negeri Midian. Hang yaru hanye kaiyuh rueh kaulun anak. 7:30 Epat pulu taun udi yiru erang kaulun malekat hawi nunung hi Moses hang padang gurun rite Gunung Sinai. Malekat yiru hawi hawuang apui hang jubut sa malelap. 7:31 Hi Moses wauh kadinung hal yiru, hanye balalu naripi nampan karasa inun yiru. Balalu hanye karengei lengan Tuhan kaeau, 7:32 'Aku yiti Alatalla datu nini naun; aku Alatalla wat Abaraham, Alatalla Ishak nelang Alatalla Yakub.' Hi Moses neter daya takut hampe hanye puang heei lagi kadinung jubut yiru. 7:33 Udi yiru Tuhan kaeau lagi, 'Uka sandal sa napakainu yiru, daya tane hang unengannu minri yiru, tane sa barasis. 7:34 Aku haut kadinung nelang naniuh kala awe paitni kahanangen umatku hang Mesir. Aku haut karengei lengan wada here balalu aku hawi nampan mambebas here. Itati, hayu! Aku sagar ngutus hanyu mulek ma Mesir.' 7:35 Hi Moses yiti hanyeyiru hi Moses sa puang naakui daya bangsa Israel nelang natampik makai lengan yiti, 'Hie sa haut ngangkat hanyu jari pamimpin nelang hakim kami?' Kude samula hanye ulunni sa nautus daya Alatalla neu jari pamimpin nelang panyalamat, anri pangarawahen teka malekat sa hawi nunung hanye hang jubut sa malelap yiru. 7:36 Hi Moses yiru sa mamimpin bangsa Israel kaluar teka tane Mesir anri ngulah wahai kaajaiban nelang kawan-hal sa luar biasa hang Mesir, hang Laut Merah anri hang padang gurun salawah epat pulu taun. 7:37 Hi Moses yiru pada sa kaeau ma bangsa Israel, 'Alatalla sagar ngami ma naun erang kaulun nabi sa napidi teka naun raerai, sameh kala hanye midi aku.' 7:38 Hi Moses sa hang penah-penah bangsa Israel hang padang gurun, jari ulun helang ma malekat sa bapaner anri hanye hang Gunung Sinai anri ma datu nini takam. Hanye sa narime teka Alatalla kabar sa welum nampan natahampe ma takam. 7:39 Biar kalayiru datu nini takam puang hamen ngalut nuu ma hanye. Here puang narime hanye nelang hamen mulek ma Mesir. 7:40 Here kaeau ma hi Harun, 'Ulah ma kami kawan dewa, nampan kawan dewa yiru mamimpin kami. Daya kami haut puang karasa lagi kala awe wangun anri hi Moses yiru sa nginsing kami kaluar teka Mesir!' 7:41 Balalu pada hang tawuk yiru here ngulah isa ampatung anak sapi, udiyiru here balalu nyarah parapah ma ampatung yiru nelang ngulah pesta neu nawat nante barang sa naulah here raerai. 7:42 Balalu Alatalla nanan here nelang maladar here nyambah kawan wawahiang hang langit. Yiru sasuai anri inun sa nasurat daya kawan nabi. Kalayiti, 'U kawan ulun Israel! Puang ma aku naun nyamalis nelang ngurban kawan eha salawah epat pulu taun hang padang gurun. 7:43 Kemah dewa Molokh sa nainsing naun baya anri ampatung wawahiang dewa naun, hanyeyiru Refan; yiru ampatung sa naulah naun neu nasambah. Daya sabab yiru naun sagar nabuangku lawit-lawit ma sabarang hang negeri Babel.' 7:44 Kemah unengan Alatalla hawi ma murunsia naan witu datu nini takam hang padang gurun. Kemah yiru naulah manyu parentah Alatalla ma hi Moses nelang manyu suntu sa natantarang Alatalla ma hi Moses. 7:45 Udiyiru Kemah yiru palus nainsing daya datu nini takam hang tawuk here anri hi Yosua tulak hanrabut negeri takam yiti teka kakuasaan kawan bangsa sa nausir daya Alatalla hang hadapan here. Kemah yiru naan hang Yiru hampe jaman Dawid. 7:46 Hi Dawid ngampi sanang atei Alatalla nelang laku teka hanye nampan hanye nunyu ngambuan isa lewu ma Alatalla sa nasambah daya Yakub yiru. 7:47 Kude hi Salomo sa ngampinri lewu yiru ma Alatalla. 7:48 Kude Alatalla panante Tuhan puang muneng hang lewu sa naulah daya murunsia; daya hawuang buku nabi naan nasurat kalayiti, 7:49 'Langit samula padudusanku nelang tane lapik peeku. Lewu inun sa hamen naampinri naun ma aku? Hang awe unenganku istirahat? 7:50 Angneh aku raerai sa ngulah alakatantuluh?' kalayiru eau Alatalla. 7:51 Tuu mape silu naun yiti nelang tuu mahadin naun ngalut nuu ma Alatalla! Silu naun tuu marengen ma lengan Alatalla! Naun sameh anri datu nini naun; saratang nawan Roh Alatalla! 7:52 Inun naan nabi sa puang nasiksa daya datu nini naun? Here munu kawan utusan teka Alatalla sa sadi hurap haut iwara himat walah Alatalla sa tuu yiru sagar hawi. Nelang itati naun makhianat nelang munu Walah Alatalla yiru. 7:53 Kawan malekat haut nampe kawan parentah Alatalla ma naun kude naun puang hamen ngalut parentah yiru.!" 7:54 Dami kawan anggota Pangadilan Agama yiru karengei katuluh inun sa naeau daya Stefanus, here mahanang atei nelang sangit tatuu anri hanye. 7:55 Kude hi Stefanus sa nakuasa daya Roh Alatalla mihangut ma langit. Hanye kadinung pihante mulia Alatalla nelang Yesus minri hang unengan bakuasa hang tuhi kawan Alatalla. 7:56 "Dinung," eau Stefanus, "aku kadinung surga wawanga nelang Anak Murunsia minri hang tiba tuhi kawan Alatalla!" 7:57 Kawan anggota Pangadilan yiru nutup silu here nelang nantiak, balalu sasinrah nyarang hi Stefanus. 7:58 Here mait hanye maluar tumpuk balalu medak hanye makai watu. Kawan ulun sa manyaksi kajadian yiru ngelah pakaian here hang erang kaulun anak muda sa bangaran hi Saulus. 7:59 Tawuk here medak hi Stefanus, hi Stefanus kaeau, "Tuhan Yesus, tarime rohku!" 7:60 Balalu hanye ileku nelang anri lengan mehet hanye kaeau, "Tuhan, ada dosa yiti naweat ma ambau here!" Udi kaeau kalayiru hanye balalu matei.

Kisah Para Rasul 8

8:1 Nelang hi Saulus sanang gana hi Stefanus nawunu. Teka tawuk yiru ungkup hang Yerusalem mulai nakahanangen nasasah, hampe katuluh kawan ulun parisaya, salain hengka kawan rasul, uras tulak rari bahamuran ma litar daerah Yudea anri Samaria. 8:2 Kawan ulun sa takut ma Alatalla masar hi Stefanus nelang nangis hanye anri tuu mahanang atei. 8:3 Kude hi Saulus puang taduh haut ngakali ngampi hansur ungkup. Hanye masuk ma kawan lewu nelang nyujut ma luar kawan ulun sa parisaya, balalu namasuk here mawuang panjara. 8:4 Kawan ulun parisaya sa haut tulak bahamuran yiru iwara Kabar Maeh teka Alatalla maawe-awe. 8:5 Hi Filipus tulak ma Samaria nelang iwara ma kawan ulun hang yaru neu Raja Panyalamat sa najanji Alatalla. 8:6 Dami kawan ulun karengei hi Filipus bapaner nelang here kadinung kawan kaajaiban sa naulahni, rama teka here sa mantaru inun sa naeau daya Filipus. 8:7 Daya kawan roh jahat haut kaluar nelang ngiak teka rama ulun sa karasukan setan. Kawan ulun lumpuh anri kepa pada rama sa nasamare. 8:8 Daya yiru kawan ulun hang Samaria yiru tuu arai. 8:9 Hang tumpuk yiru naan erang kaulun upu bangaran hi Simon, sa haut papire lawahni haut ngulah rama ulun hang Samaria wauh neu ilmu sihirni. Hanye kaeau ma here hanye ulun sa luar biasa. 8:10 Balalu katuluh ulun hang tumpuk yiru teka katuluh lapisan masyarakat naniuh hanye. "Hang ulun yiti naan kakuaten Alatalla sa taru tuu samula 'Kakuaten Hante' yiru," eau here. 8:11 Haut lawah tuu hanye mampangaruhi ulun rama makai kakuaten sihirni, hampe ulun uras naniuh hanye tatuu. 8:12 Kude hi Filipus iwara ma here neu Kabar Maeh neu kewangun Alatalla sagar marentah yalah Raja nelang neu Yesus Kristus, Raja Panyalamat yiru. Balalu here parisaya neu inun sa nawara daya Filipus, balalu here nabaptis-hau upu atawa wawei. 8:13 Hi Simon pada parisaya, nelang dami udi nabaptis, hanye saratang baya anri hi Filipus. Hanye mandam kadinung katuluh kawan kaajaiban. 8:14 Tawuk kawan rasul hang Yerusalem karengei kawan ulun Samaria haut narime lengan Alatalla. Here balalu ngutus hi Petrus anri hi Yohanes mayaru. 8:15 Tawuk hi Petrus anri hi Yohanes hampe, here balalu badoa ma kawan ulun Samaria yiru nampan here kaiyuh Roh Alatalla, 8:16 daya Roh Alatalla huan hawi nguasa sunah erang kaulun teka here; here ekat nabaptis hawuang ngaran Tuhan Yesus. 8:17 Balalu hi Petrus anri hi Yohanes hanrapak tangan here ma ambau kawan ulun Samaria yiru; balalu here narime Roh Alatalla. 8:18 Hi Simon kadinung daya kawan Rasul hanrapak tangan hang ambau kawan ulun yiru, Roh Alatalla naami ma here. Daya yiru hi Simon ngami duit ma hi Petrus anri hi Yohanes, 8:19 balalu kaeau, "Ami pada maaku kuasa yiru nampan amun aku hanrapak tanganku hang ambau hie-hie, ulun yiru sagar narime Roh Alatalla." 8:20 Kude hi Petrus nuing, "Silaka hanyu sinrah kawan duitnu! Hanyu minda pangamian Alatalla tau nawidi makai duit? 8:21 Hanyu puang uweng hak umba hawuang pagawian kami, daya ateinu puang tuu-tuu nadap Alatalla. 8:22 Daya yiru umpe kunuannu sa puang maeh yiru balalu laku anri Alatalla nampan hanye ngampun kunuannu sa puang maeh yiru. 8:23 Daya aku karasa himat ateinu penu anri kabahirien nelang haut nasamalah daya kajahaten." 8:24 Balalu hi Simon kaeau ma hi Petrus anri hi Yohanes, "Karawah ilaku ma Alatalla nampan puang uweng sunah isa teka inun sa naeau daya naun yiru wuah ma aku." 8:25 Udi yiru here ngami kasaksian nelang iwara firman Tuhan, hi Petrus anri hi Yohanes mulek ma Yerusalem. Balalu hang pakiaanni, here iwara Kabar Maeh yiru hang kawan tumpuk hang Samaria. 8:26 Erang kaulun malekat Tuhan kaeau ma hi Filipus, "Hulu tulak! Kia ma tiba salatan ma lalan sa nuju Yerusalem anri Gaza." Lalan yiru suni! 8:27-28 Hi Filipus balalu tulak. Hang tawuk yiru naan erang kaulun pagawai istana Etiopia rahat hang pakiaanni mudi ma tumpukni. Ulun yiru erang kaulun pagawai tinggi sa bertanggung jawab atas katuluh panatau wat Kandake, ratu negeri Etiopia. Ulun yiru haut tulak ma Yerusalem lepuh nyambah Alatalla nelang itati hanye mudi makai karetani. Padingian hanye maharung hang karetani yiru, hanye mambasa buku Nabi Yesaya. 8:29 Roh Alatalla kaeau ma hi Filipus, "Hulu tulak ma yaru palus sanrite kareta yiru!" 8:30 Balalu hi Filipus tulak nyanrite kereta yiru, balalu hanye karengei ulun mambasa Buku Yesaya. Hi Filipus nunti ma hanye, "Inun Tuan kataru ala sa nabasa Tuan yiru?" 8:31 Ulun yiru nuing, "Kewangun aku tau kataru, amun puang uweng ulun sa manarangni ma aku?" Balalu hanye nuntut hi Filipus sungkat ma kareta palus maharung baya hanye. 8:32 Kawan ayat sa nabasani yiru, kalayiti, "Hanye yalah babiri sa naayak neu nasamalis, kala anak babiri sa puang maeau tawuk wuluni nagunting, kalayiru hanye puang ngaluar sunah erang kawusi lengan. 8:33 Hanye nahina nelang naulah sibabahum anri puang adil. Hewukni nabunat teka ambau tane hampe puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh nyarita neu katurunanni." 8:34 Pagawai tinggi teka Etiopia yiru kaeau ma hi Filipus, "Karawah wara ma aku, hie sa namaksud daya nabi yiti? Hanye raerai atawa ulun lain?" 8:35 Hi Filipus balalu mulai bapaner; makai kawan ayat yiru hanye mulai iwara Kabar Maeh neu Yesus ma pagawai tinggi yiru. 8:36 Hang tawuk pakiaan yiru, here hampe hang isa unengan sa naan ranu. Pagawai yiru kaeau, "Dinung iru naan ranu! Inun lagi sa kurang nampan mambaptis aku?" 8:37 Hi Filipus kaeau, "Amun Tuan parisaya anri sagalis atei, Tuan iyuh nabaptis." "Aku parisaya Yesus Kristus hanyeyiru Anak Alatalla," eau pagawai tinggi teka Etiopia yiru. 8:38 Balalu hanye nunyu karetani tarie; udiyiru here rueh, hi Filipus anri pagawai yiru, minau mawuang ranu balalu hi Filipus mambaptis hanye. 8:39 Tawuk here kaluar teka ranu, Roh Alatalla ngalap hi Filipus teka yiru. Pagawai tinggi teka Etiopia yiru puang kadinung hanye lagi. Anri atei sa mihewu pagawai tinggi yiru nampalus pakiaanni. 8:40 Hi Filipus salenga naan hang Asdod. Nelang tawuk yiru hanye nampalus pakiaanni. Hanye iwara Kabar Maeh neu Yesus hang katuluh tumpuk hampe hanye hampe hang Kaisarea.

Kisah Para Rasul 9

9:1 Hang tawuk yiru hi Saulus tarus ngancam nelang munu kawan ulun sa parisaya ma Tuhan Yesus. Hanye tulak nunung Imam Hante, 9:2 lepuh laku surat kuasa pakai tulak nuju kawan pamimpin lewu sumbayang ulun Yahudi hang Damsyik, nampan amun hang yaru hanye kahaba kawan ulun sa parisaya ma Yesus Kristus, hanye tau nyamba here palus nginsing here ma Yerusalem. 9:3 Tawuk hanye nuju Damsyik, dami haut rite tumpuk yiru, salenga naan maraai teka langit sa nyahaya hang kaliling hi Saulus. 9:4 Hanye tumbang ma tane balalu karengei naan lengan sa kaeau ma hanye, "Saulus, Saulus! Inun sababni hanyu nyiksa aku?" 9:5 "Hie hanyu, Tuan?" tunti Saulus. Lengan yiru nuing, "Aku Yesus, sa nasiksa dayanu. 9:6 Kude itati ambuan hulu masuk ma tumpuk. Hang yaru sagar nawara ma hanyu inun sa harus naulahnu." 9:7 Kawan ulun sa umba sinrah hi Saulus embah hampe puang kaiyuh basuara; basa here karengei lengan yiru kude puang uweng kadinung sunah erang kaulun. 9:8 Balalu hi Saulus minri palus ngirat mateini, kude mateini haut puang tau kadinung inun-inun lagi. Jadi here balalu negei tanganni palus nganyak hanye masuk ma Damsyik. 9:9 Telu anrau lawahni hanye puang kadinung nelang salawah yiru hanye budas puang uweng kuman atawa nguut ranu. 9:10 Hang Damsyik naan erang kaulun sa parisaya ma Yesus bangaran hi Ananias. Hawuang paninunganni, Tuhan puntane ma hanye. Tuhan kaeau, "Ananias!" Hi Ananias nuing, "Aku, Tuhan!" 9:11 Tuhan kaeau, "Hulu tulak itati. Tunung ma lewu Yudas hang Jalan Lurus. Tunti hang yaru ulun sa bangaran hi Saulus sa baasal teka Tarsus. Ulun yiru itati rahat badoa, 9:12 nelang hawuang paninunganni hanye kadinung erang kaulun upu, bangaran hi Ananias, hawi nunung hanye palus hanrapak tanganni hang ambau hanye nampan hanye tau kadinung lagi." 9:13 Hi Ananias nuing, "Tuhan, aku haut karengei rama ulun bapaner neu ulun yiti, mambatang neu kawan panyiksaan sa naulahni anri kawan ulun watnu nadap umatnu hang Yerusalem. 9:14 Nelang itati hanye haut hawi ma yiti haut nahuyu daya maraai kawan imam kapala nampan nyamba kawan ulun sa parisaya ma hanyu." 9:15 Kude Tuhan kaeau ma hi Ananias, "Hulu tulak! Daya Aku haut midi hanye pakai malayanni aku, nampan hanye iwara neu aku ma kawan bangsa lain sa puang baagama Yahudi anri ma kawan raja nelang ma bangsa Israel pada. 9:16 Nelang aku raerai sa sagar ngalalea ma hanye katuluh kahanangen sa harus naingkam dayani daya gana aku." 9:17 Hi Ananias balalu tulak ma lewu yiru palus hanrapak tanganni hang ambau hi Saulus. "Saulus," eau Ananias, "Tuhan Yesus sa dinungnu hang lalan tawuk hanyu nuju ma yati, hanye sa nunyu aku hawi nampan hanyu tau kadinung lagi nelang nakuasa daya Roh Alatalla." 9:18 Tawuk yiru pada naan yalah sihi kenah lawu teka matei Saulus nelang hanye balalu kadinung lagi. Hanye balalu ambuan, balalu nabaptis. 9:19 Dami udi kuman, hanye balalu wigas kamulek. Hi Saulus muneng hang Damsyik baya kawan ulun umba Yesus papire anrau lawahni. 9:20 Hanye balalu tulak ma kawan lewu sumbayang nelang mulai iwara Yesus yiru Anak Alatalla. 9:21 Katuluh ulun wauh karengei hi Saulus. Here kaeau, "Angneh hanye sa hang Yerusalem haut munu katuluh ulun sa parisaya ma Yesus? Hanye hawi ma yiti nampan nyamba palus nginsing here ma kawan imam kapala!" 9:22 Kude hi Saulus magin hante pangaruhni. Kawan bukti sa nawarani neu Yesus yiru anri bawilah tuu Yesus yiru Raja Panyalamat, hampe kawan ulun Yahudi sa muneng hang Damsyik puang kaiyuh mambantah lagi. 9:23 Papire anrau udi yiru kawan ulun Yahudi mapakat neu munu hi Saulus. 9:24 Kude ransana here yiru rasa Saulus. Kaanrau kamalem here nganrei hanye hang pintu gerbang tumpuk ngunu munu hanye. 9:25 Kude hang hinra malem, kawan ulun sa umba hi Saulus ngalap hanye, balalu ngampinau hanye makai karanjang napitah pagar timbuk tumpuk. 9:26 Hi Saulus tulak ma Yerusalem, balalu hang yaru hanye ngaheng bakumpul baya anri kawan ulun sa umba Yesus. Kude here takut anri hanye, daya here puang parisaya sa hanye tuu-tuu haut jari ulun sa umba Yesus. 9:27 Kude hi Barnabas hawi nunung hanye, balalu nginsing hanye ma kawan rasul. Hi Barnabas nyarita ma here neu kewangun hi Saulus haut kadinung Tuhan hang penah lalan nelang kewangun Tuhan bapaner anri hanye. Hi Barnabas iwara pada neu kewangun kaheeien Saulus ngajar hang Damsyik makai ngaran Yesus. 9:28 Hi Saulus balalu muneng baya here nelang anri heei hanye bakhotbah hang katuluh tumpuk Yerusalem makai ngaran Tuhan. 9:29 Hanye bapaner nelang basual anri kawan ulun Yahudi sa makai basa Yunani, kude here ngunu munu hanye. 9:30 Tawuk yiru kawan ulun sa parisaya lainni karasa neu hal yiru, here balalu nginsing hi Saulus ma Kaisarea, udiyiru ngirim hanye ma Tarsus. 9:31 Anri kalayiru balalu katuluh Ungkup hang Yudea, Galilea nelang Samaria balalu aman. Nakarawah daya Roh Alatalla, anri takut ma Tuhan, kawan ungkup yiru magin mansing nelang batambah rama. 9:32 Hi Petrus tulak maawe-awe ganta kawan ungkup. Hang hinra anrau hanye ganta kawan ungkup Tuhan sa muneng hang Lida. 9:33 Hang yaru hanye panalu erang kaulun upu bangaran hi Eneas, sa lumpuh nelang puang kaiyuh ambuan teka paanreanni salawah walu taun. 9:34 Hi Petrus kaeau ma hi Eneas, "Eneas, Yesus Kristus nyamare hanyu. Ambuan palus paradu paanreannu." Tawuk yiru pada hi Eneas balalu ambuan. 9:35 Katuluh panduduk hang Lida kadinung hi Eneas nelang pada panduduk hang Saron here katuluh balalu parisaya ma Tuhan. 9:36 Hang Yope naan erang kaulun wawei bangaran hi Tabita. Hanye erang kaulun sa parisaya ma Yesus. (Ngaranni hang basa Yunani hanyeyiru hi Dorkas sa aratini Kawawe.) Hanye saratang ngulah kawan-hal sa maeh nelang ngarawah kawan ulun paua. 9:37 Hang tawuk yiru hanye sakit balalu matei. Udi bangkaini naampanrus, hanye naelah hang kamar hang loteng. 9:38 Tumpuk Yope puang hampe lawit teka Lida, jadi tawuk kawan ulun sa umba Yesus hang Yope karengei hi Petrus naan hang Lida, here ngirim rueh kaulun tulak nunung hi Petrus nginsing pesen, "Hinang hawi ma yati." 9:39 Hi Petrus balalu ambuan palus naharak here. Dami hampe yaru hanye nainsing ma kamar hang loteng. Katuluh kawan wawei walo hang yiru nguruwundung hi Petrus nelang nungkau balalu nutui ma hanye kawan baju anri kawan jubah sa najahit Dorkas ma here tawuk hanye lagi welum. 9:40 Hi Petrus nunyu here katuluh kaluar, balalu hanye ileku palus badoa. Udiyiru hanye nadap bangkai Dorkas balalu kaeau, "Tabita, ambuan" Balalu hi Dorkas ngirat mateini, tawuk hanye kadinung hi Petrus, hanye balalu maharung. 9:41 Hi Petrus balalu negei tanganni palus ngarawah hanye minri. Udi yiru hi Petrus nerau kawan ulun sa parisaya hang yiru baya kawan wawei walo yiru, balalu nyarah hi Dorkas sa haut welum yiru ma here. 9:42 Kabar neu kajadian yiru tasiar ma katuluh Yope, hampe rama ulun sa parisaya ma Yesus jari Raja Panyalamat here. 9:43 Hi Petrus muneng hang yaru papire anrau lawahni hang lewu erang kaulun tukang kulit bangaran hi Simon.

Kisah Para Rasul 10

10:1 Hang Kaisarea naan erang kaulun upu bangaran hi Kornelius. Hanye erang kaulun kapten "Pasukan Italia". 10:2 Hanye erang kaulun sa takut ma Alatalla nelang katuluh kulawarga sumbayang ma Alatalla. Hanye ngarawah kawan ulun Yahudi sa paua nelang hanye saratang badoa ma Alatalla. 10:3 Hang hinra anrau leu pukul telu penah anrau hanye kadinung anri bawilah hawuang paninunganni, erang kaulun malekat Alatalla hawi balalu nerau hanye, "Kornelius!" 10:4 Hi Kornelius nantau malekat yiru nelang takut balalu kaeau, "Naan inun Tuan?" Malekat yiru kaeau, "Doanu nelang pikaeh ateinu haut natarime daya Alatalla balalu Alatalla ngitung hanyu. 10:5 Itati huyu ulun tulak ma Yope nerau hi Simon sa ngaranni budas hi Simon Petrus. 10:6 Hanye umba amalem hang lewu erang kaulun tukang kulit bangaran hi Simon, sa muneng hang pinggir pantai." 10:7 Udi malekat bapaner anri hi Kornelius yiru tulak, hi Kornelius nerau rueh kaulun palayan lewuni anri erang kaulun anggota tantara pangawalni sa mawitu bujur takut ma Tuhan. 10:8 Hi Kornelius nyarita ma here inun sa haut dinung nelang rengeini yiru, balalu hanye nunyu here tulak ma Yope. 10:9 Hang anrau isani, tawuk here magun hang pakiaan nelang kai hampe Yope, hi Petrus mambai ma ambau hapau nampan badoa. 10:10 Balalu hanye kajuju tuu kakan ikuta. Tawuk yiru anakuta ganjah nasadia, salenga hanye naan paninungan. 10:11 Hanye kadinung langit wawanga balalu naan yalah kain hante bapusing epat gagueng, naului ma tane. 10:12 Hawuangni naan papire masam kawan eha sa bapee epat, naan kawan eha sa ilansar nelang naan kawan wurung liar. 10:13 Balalu naan lengan sa kaeau ma hanye, "Petrus, ambuan! Samalis palus kuta!" 10:14 Hi Petrus nuing, "Puang, Tuhan! Huan suah aku nguta kawan sa haram nelang padi." 10:15 Kude lengan yiru kaeau lagi ma hanye, "Inun sa haut naeau daya Alatalla halal, ada hanyu nganggap yiru haram." 10:16 Paninungan yiru kakune hampe telu kali, udiyiru kain yiru balalu paenat lagi ma surga. 10:17 Hi Petrus bingung mamikir inun arati teka paninungan yiru. Ganjah hi Petrus mamikirni, kawan ulun sa nahuyu daya Kornelius kahaba lewu Simon nelang here haut minri hang hadapan wanawang. 10:18 Balalu here nerau ulun palus nunti, "Inun hang yiti naan tamu amalem, sa bangaran hi Simon Petrus?" 10:19 Ganjah hi Petrus magun mamikir inun arati teka paninunganni yiru, Roh Alatalla kaeau ma hanye, "U Petrus, naan telu kaulun rahat ngantara hanyu. 10:20 Hayu hinang inau ma imbe nelang ada ragu-ragu hulu umba here, daya aku sa nunyu here." 10:21 Hi Petrus balalu minau ma imbe palus kaeau ma kawan ulun yiru, "Aku sa naantara daya naun. Naun hawi lepuh inun?" 10:22 Here nuing, "Kapten Kornelius nunyu kami ma yati. Hanye erang kaulun sa maeh nelang takut ma Alatalla, nelang tuu nahormat daya kawan ulun Yahudi. Erang kaulun malekat Alatalla nunyu hanye laku Tuan hawi ma lewuni, hanye nahuyu nyanrengei inun sa wawara Tuan ma hanye." 10:23 Hi Petrus balalu ngendei here amalem hang yiru. Hang kaayat unini hi Petrus ambuan balalu tulak sinrah anri here. Anri papire kaulun sa parisaya teka Yope pada umba. 10:24 Erang anrau udi yiru here hampe hang Kaisarea. Hang yaru here haut naanrei daya Kornelius anri kawan pulaksanaini baya kawan hengauni sa naundang dayani. 10:25 Dami hi Petrus hampe, hi Kornelius tulak nahalu hanye palus ileku hang hadapan hi Petrus. 10:26 Kude hi Petrus ngarawah hanye minri, balalu kaeau, "Ambuan! Aku pada murunsia." 10:27 Nelang hanye magun bapaner anri hi Kornelius, hi Petrus masuk mawuang lewu. Hang yiru hanye kadinung rama ulun haut bakumpul. 10:28 Hanye kaeau ma here, "Naun raerai karasa kawan ulun Yahudi nauring daya agamani ganta atawa bahubungan anri kawan ulun teka bangsa lain. Kude Alatalla haut nutui ma aku sa aku puang iyuh nganggap hie-hie sa najis atawa haram. 10:29 Yiru sababni tawuk Tuan ilaku nampan aku hawi, aku puang kabaratan hawi. Jadi itati aku hamen karasa wuah inun Tuan ilaku aku hawi." 10:30 Hi Kornelius nuing, "Telu anrau sa haut paitah, tawuk leu kalayiti, aku rahat badoa hang lewu leu pukul telu kariwe. Salenga naan erang kaulun upu minri hang hadapanku. Pakaian ulun yiru matalak nyahaya. 10:31 Hanye kaeau, 'Kornelius! Alatalla haut narime doanu nelang kaitung pikaeh ateinu. 10:32 Jadi huyu ulun ma Yope nerau ulun bangaran hi Simon Petrus. Hanye amalem hang lewu erang kaulun tukang kulit sa bangaran hi Simon; lewuni hang pinggir laut.' 10:33 Yiru sababni aku iwawansit nunyu ulun tulak nerau hanyu. Nelang hanyu tuu maeh atei hamen hawi ma yati. Itati kami katuluh bakumpul hang yiti hang hadapan Alatalla nampan nyanrengei katuluh inun sa nahuyu daya Alatalla sa nawara dayanu ma kami." 10:34 Balalu Hi Petrus kaeau, "Itati aku tuu-tuu karasa batantu Alatalla puang mambeda katuluh ulun. 10:35 Ulun sa takut ma Alatalla nelang ngulah sa bujur, ulun yiru natarime daya Alatalla puang paduli hanye bangsa awe. 10:36 Pulaksanai katantuluh haut karasa isi kabar sa natahampe Alatalla ma bangsa Israel. Kabar yiru hanyeyiru Kabar Maeh neu pidamai itetei Yesus Kristus, hanyeyiru Tuhan katuluh ulun. 10:37 Naun karasa kewangun kajadian hang litar Yudea, hanyeyiru mulai teka Galilea udi baptisan sa naeau daya Yohanes. 10:38 Naun karasa pada Alatalla haut midi Yesus Kristus ulun Nazaret yiru nelang ngami ma hanye Roh Alatalla anri kuasa. Naun karasa pada Yesus tulak maawe-awe lepuh ngulah ala maeh; hanye nyamare katuluh ulun sa nakuasa daya Iblis, daya Alatalla nyinrah hanye. 10:39 Kami yiti kawan ulun sa haut kadinung raerai katuluh inun sa haut naulahni hang tane ulun Yahudi nelang hang Yerusalem. Kude biar kalayiru here nyalib palus munu hanye. 10:40 Kude hang anrau sa katelu Alatalla nyamelum hanye mulek teka pampatei nelang ngalalea hanye ma murunsia; 10:41 puang ma katuluh ulun, malengkan ekat ma kami sa haut napidi daya Alatalla labis dahulu nampan jari saksini; kami kuman nguut baya hanye udi hanye welum mulek teka pampatei. 10:42 Nelang hanye nunyu kami iwara Kabar Maeh yiru ma ulun katuluh nelang ngami kasaksian hanye bawilah tuu haut naangkat daya Alatalla jari Hakim kawan ulun sa magun welum nelang ma kawan ulun sa haut matei. 10:43 Katuluh kawan nabi iwara neu hanye. Here kaeau himat katuluh ulun sa parisaya ma Yesus, sagar naampun dosani makai kuasa teka Yesus Kristus." 10:44 Ganjah hi Petrus magun bapaner Roh Alatalla minau nelang nguasa kawan ulun sa nyanrengei kabar yiru. 10:45 Kawan ulun Yahudi sa parisaya ma Yesus nelang umba hi Petrus teka Yope, katuluhni wauh kadinung Alatalla pada ngami Rohni ma kawan ulun teka bangsa lain sa puang Yahudi. 10:46 Daya here karengei kawan ulun yiru bapaner hawuang wahai masam basa nelang nawat nante Alatalla. Balalu hi Petrus kaeau, 10:47 "Dinung, kawan ulun yiti haut kaiyuh Roh Alatalla sameh kala takam. Jadi inun tau ulun mahalangi here nampan nabaptis makai ranu?" 10:48 Balalu hi Petrus nunyu here nampan nabaptis hawuang ngaran Yesus Kristus. Udi yiru here ilaku nampan hi Petrus muneng baya here papire anrau lawahni.

Kisah Para Rasul 11

11:1 Kawan rasul anri katuluh ulun sa parisaya hang Yudea karengei neu kawan ulun sa puang baagama Yahudi pada haut narime lengan Alatalla. 11:2 Kamulek tawuk hi Petrus tulak ma Yerusalem, kawan ulun Yahudi sa haut parisaya yiru, ngampi hala hi Petrus. Here kaeau, 11:3 "Wuah inun hanyu tulak ma lewu kawan ulun sa huan basunat? Hanyu likan ikuta sinrah baya here!" 11:4 Daya yiru hi Petrus manarang ma here katuluh kawan kajadian, mulai hengka panukuanni. Hi Petrus kaeau, 11:5 "Tawuk aku rahat badoa hang Yope, aku salenga kadinung isa paninungan. Aku kadinung naan erang kalamar kain hante naampinau teka langit, gagueng hang kaepat pusingni, udiyiru tarie hang hadapan aku. 11:6 Tawuk aku naniuh mawuangni, aku kadinung kawan eha sa bapee epat, kawan satua liar, kawan satua sa ilansar nelang kawan wurung liar. 11:7 Balalu aku karengei naan lengan sa kaeau ma aku, 'Hayu ambuan, Petrus! Samalis kawan satua yiru palus kuta!' 11:8 Kude aku nuing, 'Puang, Tuhan! Huan suah aku nguta kawan kutaen sa haram nelang padi.' 11:9 Kude langan yiru kaeau lagi teka langit, 'Barang sa haut naeau daya Alatalla halal ada naantuh haram.' 11:10 Aku kadinung hal yiru hampe telu kali balalu akhirni katuluhni paenat mulek ma surga. 11:11 Hang tawuk yiru pada katelu kaulun teka Kaisarea, sa nautus nunung aku, hampe hang lewu unenganku amalem. 11:12 Balalu Roh Alatalla nunyu aku tulak sinrah baya here anri puang ragu-ragu. Kaenem ulun pulaksanai yiru pada umba baya aku ma Kaisarea, nelang kami katuluh masuk mawuang lewu Kornelius. 11:13 Udiyiru hi Kornelius nyarita ma kami kewangun hanye kadinung erang kaulun malekat minri hang lewuni nelang kaeau, 'Huyu ulun ma Yope nerau erang kaulun upu bangaran hi Simon Petrus. 11:14 Hanye sagar nampe ma naun kabar sa sagar nyalamat hanyu anri kulawargani.' 11:15 Nelang tawuk aku mulai bapaner kalayiru," Hi Petrus nampalus lagi saritani, "Roh Alatalla hawi ma ambau here, sameh kala sa jari ma takam hang panukuanni tawuk hie. 11:16 Balalu aku kaitung, Tuhan suah kaeau, 'Hi Yohanes mambaptis makai ranu, kude naun sagar nabaptis makai Roh Alatalla.' 11:17 Jadi bawilah tuu Alatalla ngami pada ma kawan ulun sa puang baagama Yahudi yiru, pangamian sa sameh kala naamini ma takam hang tawuk takam parisaya ma Tuhan Yesus Kristus. Daya yiru, puang tau pada aku nguring Alatalla!" 11:18 Udi karengei yiru, here puang mambantah lagi. Balalu here nawat Alatalla. Here kaeau, "Amun kalayiru, kawan ulun sa puang Yahudi pada naami kasampatan daya Alatalla nampan batobat teka kawan dosa here nelang kaingkam welum sa sajati!" 11:19 Dami udi hi Stefanus nawunu, kawan ulun sa parisaya ma Yesus mulai nasasah, hampe here tapisah maaru-maati. Naan sa rari hampe ma Fenisia, nelang naan pada sa hampe ma Siprus anri Antiokhia. Here iwara kabar teka Alatalla ekat ma kawan ulun Yahudi. 11:20 Kude teka here sa parisaya yiru, naan sa baasal teka Siprus anri Kirene, naan pada kawan ulun sa tulak ma Antiokhia nelang iwara Kabar Maeh neu Yesus yiru ma kawan ulun sa puang baagama Yahudi. 11:21 Kuasa Tuhan naan hang here hampe rama ulun balalu parisaya nelang nyarah tenga here ma Tuhan. 11:22 Sarita neu kawan kajadian yiru hampe pada ma ungkup hang Yerusalem. Daya yiru here balalu ngutus hi Barnabas ma Antiokhia. 11:23 Nelang tawuk hi Barnabas hampe yaru, balalu kadinung kewangun Alatalla mamberkat kawan ulun yiru, hanye tuu arai. Balalu hanye ilaku nampan here tuu-tuu satia ma Tuhan anri sagalis atei. 11:24 Hi Barnabas yiti ulun sa maeh atei nelang nakuasa daya Roh Alatalla nelang tuu parisaya ma Tuhan hampe rama ulun parisaya ma Tuhan. 11:25 Kamulek hi Barnabas tulak ma Tarsus ngantara hi Saulus. 11:26 Udi panalu hi Saulus, hanye nginsing hi Saulus ma Antiokhia pas erang taun lawahni here bakumpul baya ungkup hang yaru nelang ngajar rama ulun. Hang Antiokhia yiru kawan ulun sa parisaya ma Yesus Kristus palanungkai kalini naantuh kawan ulun Kristen. 11:27 Tawuk yiru naan papire nabi hawi teka Yerusalem ma Antiokhia. 11:28 Teka here yiru naan sa bangaran hi Agabus. Daya kabahumen Roh Alatalla hanye nujum hang litar dunia sagar naan juju lau sa tamam. (Nelang hal yiru bujur tulus hang tawuk Kaisar Klaudius marentah.) 11:29 Balalu katuluh kawan ulun sa umba Yesus yiru mira pakat neu ngirim bantuan ma kawan pulaksanai here sa muneng hang Yudea, tiap tenga ngirim manyu wangun kamampuanni. 11:30 Pipakatan yiru natampalus, balalu hi Barnabas anri hi Saulus nautus nampan nginsing bantuan yiru ma kawan pamimpin ungkup.

Kisah Para Rasul 12

12:1 Leu hang tawuk yiru pada Raja Herodes mulai nehek nyiksa kawan ulun Kristen. 12:2 Atas parentahni hi Yakobus pulaksanai Yohanes nawunu makai pedang. 12:3 Tawuk hi Herodes kadinung kawan inun sa naulahni yiru ngampi arai kawan ulun Yahudi, hanye ngulah lagi kalayiru; hanye nunyu ulun nyamba hi Petrus pada. Hal yiru natampalus hang tawuk Hari Raya Rote Puang Baragi. 12:4 Udi hi Petrus najamba, hanye balalu natamasuk mawuang panjara. Epat regu tantara sa natugas pakai jaga hi Petrus hang yiru tiap regu jumalahni naan epat kaulun tantara. Dami haut tapitah parayaan Paskah, aruai hi Herodes mangadili hi Petrus hang hadapan ulun rama. 12:5 Hi Petrus natahan hang panjara; kude kawan ulun Kristen saratang badoa anri sagalis atei ilaku teka Tuhan ma hi Petrus. 12:6 Hang malem kapihuan hi Herodes sagar nginsing hi Petrus ma hadapan ulun rama, hi Petrus manre nelang nabalunggu hang helang rueh kaulun tantara pangawal. Hang wanawang panjara, kawan pangawal lain pada rahat jaga panjara. 12:7 Salenga malekat Tuhan minri hang yiru balalu naan nyiar sahaya hawuang kamar panjara yiru. Malekat yiru ngagunsang hi Petrus hampe hanye kaelan. Balalu malekat yiru kaeau, "Hayu wansit ambuan!" Tawuk yiru pada rantai jatang sa naan hang tangan Petrus tauka. 12:8 Udi yiru malekat yiru kaeau, "Huwe pakaiannu nelang huruk tadi sapatunu." Hi Petrus balalu nuwe pakaianni nuruk tadi sapatuni. Udiyiru malekat yiru kaeau lagi, "Pakai jubahnu hayu umba aku." 12:9 Hi Petrus balalu naharak malekat yiru kaluar teka panjara. Kude hi Petrus puang karasa inun sa rahat naulah daya malekat yiru kapinuuni kajadian. Hi Petrus minda yiru ekat hang paninunganni. 12:10 Tawuk yiru here haut mitah panjagaan sa palanungkai anri sa karueh, here hampe ma wanawang jatang, sa nadap ma tumpuk. Wanawang yiru tauka raeraini, balalu here kaluar palus takia mitah lalan rumis. Salenga malekat yiru nanan hi Petrus. 12:11 Udi yiru ariai hi Petrus kataru inun kajadian sa haut wuah hanye, hanye balalu kaeau, "Itati aku karasa himat Tuhan tuu-tuu haut ngirim malekatni nampan napas aku teka kuasa Herodes nelang teka katantuluh inun sa sagar naulah daya bangsa Yahudi ma aku." 12:12 Dami kataru kajadian yiru, hi Petrus tulak ma lewu Maria, ineh Yohanes sa naantuh pada hi Markus. Hang yiru rama ulun bakumpul nelang badoa. 12:13 Hi Petrus nalitik wanawang luar balalu erang kaulun palayan wawei bangaran hi Rode, hawi lepuh nguka wanawang. 12:14 Hanye balalu kataru lengan Petrus. Daya kalayiru araini, hanye iwawansit mulek hampe puang kaitung nguka wanawang, balalu iwara ma ulun rama hang yiru hi Petrus naan hang luar. 12:15 "Hanyu rapui!" eau here. Kude hi Rode bajuju kaeau hanyeyiru tuu-tuu hi Petrus. Balalu here kaeau, "Yiru malekatni!" 12:16 Hentek yiru hi Petrus magun nalitik wanawang. Here balalu nguka wanawang palus kadinung hi Petrus, here wauh tatuu. 12:17 Hi Petrus ngami tanda makai tanganni nampan here suni, udi yiru hanye balalu nyarita kewangun Tuhan haut nginsing hanye kaluar teka panjara. Hanye balalu kaeau, "Wara ma hi Yakobus anri kawan pulaksanai sa lainni pada." Udiyiru hi Petrus balalu nanan unengan yiru tulak ma unengan sa lain. 12:18 Hang kaayat uni kawan tantara pangawal geger. Here bingung neu kawan kajadian anri hi Petrus. 12:19 Hi Herodes balalu nunyu ulun ngantara hi Petrus, kude here puang tau kahaba hanye. Hi Herodes balalu marentah nampan kawan tantara pangawal yiru natunti balalu nawunu. Udi yiru hi Herodes tulak teka Yudea balalu muneng papire lawah hang Kaisarea. 12:20 Hi Herodes sangit tatuu ma kawan ulun Tirus anri Sidon. Daya yiru here sinrah-sinrah hawi mangadap hi Herodes. Mulani here ngatau hi Blastus, sa ngapala istana Herodes, hampe hanye umba teka here. Udi hie here tulak mangadap hi Herodes, here balalu ilaku badamai, daya wilayah here kawan anakuta numba mihanri hang wilayah Raja Herodes. 12:21 Hang hinra anrau sa haut natukas, hi Herodes makai pakaian kabesaranni maharung hang karusi karajaan balalu mulai bapidato hang hadapan rakyat. 12:22 Kawan rakyat sa rahat nyanrengei yiru basurak nelang kaeau, "Iti lengan dewa, puang lengan murunsia!" 12:23 Hang tawuk yiru pada malekat Tuhan nampar hi Herodes, daya hanye puang mahormat Alatalla. Hi Herodes kuta sasing balalu matei. 12:24 Maka firman Tuhan magin tayap nelang magin mansing. 12:25 Udi hi Barnabas anri hi Saulus nyanuput tugas here, here mulek teka Yerusalem nelang nginsing hi Yohanes Markus baya here.

Kisah Para Rasul 13

13:1 Hawuang ungkup Antiokhia naan papire nabi anri guru, hanyeyiru hi Barnabas, hi Simeon sa naantuh si Hitam, hi Lukius teka Kirene, hi Menahem sa napalihara mira anri Raja Herodes anri hi Saulus. 13:2 Tawuk here rahat sumbayang ma Tuhan nelang puasa, Roh Alatalla kaeau ma here, "Pidileh hi Barnabas anri hi Saulus hulung ma aku, nampan here nampalus pagawian sa haut naamiku ma here." 13:3 Udi puasa nelang badoa here hanrapak tangan here hang ambau hi Barnabas anri hi Saulus balalu ngutus here rueh. 13:4 Daya nautus Roh Alatalla, hi Barnabas anri hi Saulus tulak ma Seleukia. Teka yaru here balayar ma pulau Siprus. 13:5 Tawuk hampe Salamis, here iwara lengan Alatalla hang kawan lewu sumbayang Yahudi. Hi Yohanes Markus mambantu here hang pakiaan here. 13:6 Litar pulau yiru nakia here hampe ma Pafos. Hang yaru here panalu ulun Yahudi bangaran hi Bar Yesus. Hanye erang kaulun tukang sihir sa mangaku dirini nabi. 13:7 Hi Sergius Paulus, gubernur pulau yiru hanye hengau akrab tukang sihir yiru. Gubernur yiru erang kaulun pintar nelang bijaksana. Hanye nerau hi Barnabas anri hi Saulus daya hanye hamen karengei lengan Alatalla. 13:8 Kude hi Barnabas anri hi Saulus nalawan daya hi Elimas ahli sihir yiru, daya hi Elimas (ngaranni hawuang basa Yunani) ngulah akal nampan gubernur yiru ada hampe parisaya ma Yesus. 13:9 Kude hi Saulus-sa naantuh pada hi Paulus-nakuasa daya Roh Alatalla, hanye maneneng ahli sihir yiru, 13:10 balalu kaeau, "U ulun panipu sa andal, anak jahanam! Hanyu musuh kawan pikaeh. Wuah inun hanyu puang hamen taduh nanrusak ransana Alatalla neu nyalamat murunsia? 13:11 Itati dinung Tuhan sagar nukum hanyu! Hanyu sagar pehe, hampe hanyu puang kaiyuh kadinung sahaya mate anrau lagi ma papire lawahni." Tawuk yiru pada hi Elimas kaingkam naan awan maintem! nutup mateini, hampe hanye takia bahahar ngantara ulun pakai nganyak hanye. 13:12 Dami gubernur yiru kadinung kajadian yiru, hanye parisaya ma Yesus; hanye mandam daya ajaran neu Tuhan. 13:13 Teka Pafos, hi Paulus anri kawan hengauni balayar ma Perga hang Pamfilia. Hang yiru hi Yohanes Markus nanan here, balalu mulek ma Yerusalem. 13:14 Teka Perga here nampalus pakiaan ma Antiokhia hang Pisidia, dami hang anrau Sabat here tulak maharung hang lewu sumbayang. 13:15 Udi Buku Moses anri Buku Kawan-nabi nabasa, kawan pamimpin lewu sumbayang yiru nunyu ulun itunti ma hi Paulus anri kawan hengauni, "Pulaksanai katuluh, amun naan nasehat naun ma kawan ulun yiti, hayu tahampe nasehat yiru." 13:16 Hi Paulus balalu minri, hanye ngami tanda makai tanganni, udi hie balalu kaeau, "Kawan pulaksanaiku bangsa Israel anri katuluh pulaksanaiku bangsa sa lainni sa ngalut nuu ma Alatalla! Suba rengei eauku: 13:17 Alatalla bangsa Israel haut midi datu nini takam, balalu ngulah bangsa yiti jari bangsa sa hante tawuk here muneng hang Mesir kala ulun asing. Kamulek anri kuasa sa hante Alatalla nginsing here kaluar teka Mesir. 13:18 Hanye basabar anri kawan tingkah laku here hang padang gurun epat pulu taun lawahni. 13:19 Pitu bangsa haut nasamawaini hang tane Kanaan nampan magi tane yiru ma bangsa Israel nampan tane yiru jari milik here. 13:20 Katuluh yiru natampalus salawah epat jatuh dimempulu taun lawahni. Udi tane Kanaan yiru nabagi, Alatalla ngami ma here kawan hakim. Hakim sa pijumpuhanni hanyeyiru Nabi Samuel. 13:21 Kamulek here ilaku erang kaulun raja. Alatalla ngami ma here hi Saul anak Kis teka suku bangsa Benyamin neu jari raja here salawah epat pulu taun. 13:22 Udi Alatalla ngidar hanye teka kadudukanni, Alatalla ngangkat lagi hi Dawid jari Raja ma here. Nelang kalayiti sa naeau Alatalla neu hi Dawid, 'Aku haut kahaba hi Dawid anak Isai yiru erang kaulun sa ngampi sanang ateiku. Hanye ulun sa sagar nampalus kabahumenku.' 13:23 Teka katurunan Dawid yiru Alatalla nyadia ma bangsa Israel erang kaulun Raja Panyalamat, kala sa haut najanjini. Raja Panyalamat yiru hanyeyiru Yesus. 13:24 Kapihuan Yesus mulai nampalus tugasni hi Yohanes haut iwara ma kawan ulun Israel nampan here batobat teka kawan dosa here nelang nabaptis. 13:25 Dami haut tiba pijumpuhan pagawianni, hi Yohanes kaeau ma ulun rama, 'Hie aku yiti eau naun? Aku puang ulun sa naanrei daya naun. Itung, ulun yiru sagar hawi udi aku; pakai nguka tadi sapatuni aku sika puang patut.' 13:26 Pulaksanai katuluh katurunan Abraham nelang katuluh naun sa lainni hang yiti sa ngalut nuu ma Alatalla! Alatalla haut ngirim ma takam kabar salamat yiru; 13:27 daya kawan ulun sa muneng hang Yerusalem anri kawan pamimpin here puang karasa sa hanye panyalamat yiru. Here puang kataru ajaran kawan nabi sa nabasa hang tiap anrau Sabat, hampe here nukum Yesus. Kude satuuni anri nampalus kalayiru, here ngulah inun sa haut natujum daya kawan nabi yiru tulus. 13:28 Biar here puang kahaba sunah butit kahalaen hang hanye hampe hanye patut nahukum makai hukuman mati, kude here ilaku anri hi Pilatus nampan hanye nawunu. 13:29 Dami udi here jumpuh nampalus katuluh inun sa haut nasurat hang Surat Barasis neu hanye, here ngampinau bangkaini teka kayu balasangar, balalu ngelah hanye hawuang pasaran. 13:30 Kude Alatalla nyamelum hanye teka pampatei. 13:31 Kamulek baanrau-anrau lawahni hanye hawi nantarang tengani ma kawan ulun sa haut umba hanye teka Galilea ma Yerusalem. Here yiru sa itati jari kawan saksini ma bangsa Israel. 13:32 Jadi, itati kami nampe Kabar Maeh yiru ma naun: Inun sa haut najanji Alatalla ma datu nini takam, 13:33 yiru haut natampalus dayani ma takam anri nyamelum Yesus mulek teka pampatei. Daya hang Mazmur sa karueh naan nasurat, 'Hanyu Anakku, hang anrau yiti aku haut jari Ambahnu.' 13:34 Alatalla haut nyamelum hanye mulek teka pampatei. Itati hanye puang lagi sagar kaingkam pampatei hawuang pasaran. Neu hal yiru Alatalla kaeau, 'Aku sagar ngami ma hanyu janji barasis sa himat sagar natampalus, sa haut najanjiku anri hi Dawid.' 13:35 Kalayiru pada hang ayat sa lain naantuh, 'Hanyu puang sagar maladar walahnu sa satia yiru buruk hang pasaran.' 13:36 Hi Dawid haut matei nelang napasar pada baya anri datu ninini, udi hanye nampalus inun sa nahuyu daya Alatalla hanye nampalusni. Bangkai Dawid haut galis hansur katuluhni. 13:37 Kude Yesus, sa nasamelum mulek daya Alatalla teka pampatei, Yesus yiru puang galis hansur. 13:38-39 Daya yiru pulaksanai katuluh, harus naun karasa anri itetei Yesus yiti kabar neu pangampunan dosa nawara ma naun; naun harus karasa batantu tiap ulun sa parisaya ma hanye, naempas teka kawan dosa sa puang tau napuhut itetei kawan parentah Alatalla sa natahampe daya Moses. 13:40 Yiru sababni naun harus mantaru mamaeh, ada hampe wuah naun kala sa naeau daya kawan nabi yiti, 13:41 'Pantaru mamaeh, u naun kawan ulun sa sindi mahina! Naun sagar wauh, balalu matei! Daya hang jaman yiti aku rahat nampalus pagawian sa naun raerai puang sagar parisaya, biar naan ulun sa manarangni ma naun.' " 13:42 Tawuk hi Paulus anri hi Barnabas nanan lewu sumbayang yiru, kawan ulun hang lewu sumbayang yiru ilaku nampan here mulek lagi hang anrau Sabat sa hanrian, nampan manarang lagi neu kawan hal yiru. 13:43 Udi kawan ulun kaluar teka lewu sumbayang yiru, hi Paulus anri hi Barnabas nataharak daya rama kawan ulun Yahudi anri ulun teka bangsa lain sa haut masuk agama Yahudi. Balalu kawan rasul yiru ngami nasehat ma here nampan here tatap welum hawuang ahi lelo Alatalla. 13:44 Hang anrau Sabat hanrianni, bilang katuluh ulun hang tumpuk yiru hawi nyanrengei lengan Tuhan. 13:45 Tawuk kawan ulun Yahudi kadinung kawan ulun rama yiru, here tuu muar. Here mahina hi Paulus nelang nawan katuluh inun sa naeauni. 13:46 Kude hi Paulus anri hi Barnabas magin batambah heei lagi bapaner tarang tarus here kaeau, "Lengan Alatalla samula harus natahampe ma naun dahulu. Kude daya naun puang hamen narimeni, naun haut nukas raerai sa naun puang patut narime pamelum sajati palus makalalawah. Balalu itati kami nanan naun tulak ma bangsa lain. 13:47 Daya Tuhan haut ngami parentah ma kami; Tuhan kaeau, 'Aku haut nukas naun jari isa piraai ma kawan bangsa lain sa puang Yahudi, nampan naun nginsing kesalamatan ma litar dunia.' " 13:48 Tawuk yiru kawan ulun teka bangsa lain sa puang Yahudi karengei hal yiru, here tuu sanang, balalu nawat lengan Alatalla. Nelang kawan ulun sa haut natukas daya Alatalla nampan kaiyuh pamelum sajati palus ma kalalawah, here yiru parisaya. 13:49 Lengan Tuhan balalu tayap maawe-awe hang litar daerah yiru. 13:50 Kude kawan pambesar hang tumpuk yiru anri kawan wawei teka golongan sa ambau sa takut ma Alatalla, natantiring daya kawan ulun Yahudi. Here mamusuhi hi Paulus anri hi Barnabas balalu ngusir here rueh kaluar teka daerah yiru. 13:51 Balalu kawan rasul yiru mapau ngebas pee here hang hadapan ulun rama yiru neu paringatan, balalu tulak ma Ikonium. 13:52 Kawan ulun sa umba Yesus hang Antiokhia arai tatuu nelang nakuasa daya Roh Alatalla.

Kisah Para Rasul 14

14:1 Hi Paulus anri hi Barnabas kaingkam wuah hal sa sameh hang Ikonium. Here pada tulak ma lewu sumbayang Yahudi balalu bapaner bahimat hang yaru hampe rama ulun Yahudi anri ulun sa puang Yahudi parisaya ma Yesus. 14:2 Kude kawan ulun Yahudi sa puang hamen parisaya, nantiring kawan ulun sa puang Yahudi, hampe here balalu muar ma kawan ulun sa parisaya ma Yesus. 14:3 Daya yiru hi Paulus anri hi Barnabas muneng lawah hang yiru. Nelang anri heei here bapaner neu Tuhan. Balalu Tuhan pada ngami bukti sa kabar nawara here neu ahi leloni yiru tuu; hanye ngami ma here kuasa nampan here tau ngulah kawan kaajaiban anri kawan hal sa luar biasa. 14:4 Kude panduduk hang tumpuk yiru puang sameh pandapat; naan sa umba teka kawan ulun Yahudi nelang naan sa umba teka kawan rasul yiru. 14:5 Balalu kawan ulun Yahudi anri kawan pamimpin here baya anri kawan ulun sa puang Yahudi mira pakat nampan nyiksa nelang medak kawan rasul yiru makai watu. 14:6 Kude kawan rasul yiru karasa neu galagat yiru, here balalu basingkir ma Listra anri Derbe, hanyeyiru kawan tumpuk hang Likaonia, anri daerah sakitarni. 14:7 Hang yaru here iwara lagi Kabar Maeh yiru. 14:8 Hang Listra naan erang kaulun upu peeni lumpuh teka kalemah nakayaan, hampe hanye puang suah kaiyuh takia, daya peeni maleme. 14:9 Ulun yiru maharung hang yaru nyanrengei hi Paulus bapaner. Hi Paulus kadinung ulun yiru parisaya balalu daya yiru hanye tau nasamare. Hi Paulus maneneng hanye 14:10 balalu anri lengan mehet hi Paulus kaeau, "Minri wawitu!" Ulun yiru nanturak balalu takia. 14:11 Tawuk kawan ulun rama kadinung inun sa haut naulah daya Paulus, here nantiak hawuang basa Likaonia, "Kawan dewa haut minau ma dunia kalawangun tenga murunsia." 14:12 Hi Barnabas ampungaran here Zeus, nelang hi Paulus ampungaran here Hermes, daya hanye sa bapaner. 14:13 Imam dewa Zeus, sa kuilni naan hang hadapan tumpuk, hawi nginsing kawan sapi upu anri kawan wunge ma pintu gerbang tumpuk. Hanye ngunu umba baya kawan ulun rama yiru nyarah parapah ma kawan rasul yiru. 14:14 Dami hi Barnabas anri hi Paulus karengei inun sa naulah daya ulun yiru, here ngirah pakaian here nelang nempat hang penah ulun rama yiru, balalu kaeau anri lengan mehet, 14:15 "Wuah inun naun ngulah kalayiti? Kami yiti murunsia sameh kala naun pada! Kami naan hang yiti neu iwara Kabar Maeh ma naun nampan naun katuluh nanan kawan hal sa puang bariran yiti nelang hawi nunung Alatalla sa welum, sa haut ngulah langit anri tane anri laut nelang katuluh inun sa naan hawuangni. 14:16 Hang wayah sa haut paitah Alatalla maladar kawan bangsa welum manurut aheng here raerai. 14:17 Kude hanye puang wewung ngami bukti neu dirini, hanyeyiru ngulah pikaeh. Hanye ngami ma naun uran teka langit anri hasil tane hang musimni. Hanye ngami kutaen ma naun anri ngampi sanang atei naun." 14:18 Kude anri kawan lengan yiru, sika magun mahadin kawan rasul yiru nahalang kawan ulun yiru nyarah parapah ma here. 14:19 Papire kaulun Yahudi sa hawi ma Listra teka Antiokhia hang Pisidia nelang Ikonium nantiring kawan ulun rama yiru nampan umba teka here. Here medak hi Paulus makai watu balalu nyujut hanye maluar tumpuk. Here minda hanye haut matei, 14:20 kude tawuk kawan ulun sa parisaya yiru minri ngaliling hanye, hanye ambuan balalu masuk lagi mawuang tumpuk. Keatuni anrauni hanye tulak ma Derbe baya anri hi Barnabas. 14:21 Hang Derbe hi Paulus anri hi Barnabas iwara Kabar Maeh yiru nelang rama ulun balalu parisaya ma Yesus. Udi yiru here balalu mulek ma Listra, udiyiru ma Ikonium, balalu ma Antiokhia hang Pisidia. 14:22 Hang kawan tumpuk yiru here ngampi kansing kawan ulun sa umba Yesus nelang ngami nasehat nampan kawan ulun sa umba yiru rantep parisaya ma Yesus. "Takam harus wahai wuah kahanangen dahulu, aruai takam kaingkam kasanangen hang Dunia Wau Wat Alatalla," yiru sa naajar kawan rasul ma kawan ulun sa umba Yesus hang kawan tumpuk yiru. 14:23 Nelang hang tiap ungkup, hi Paulus anri hi Barnabas ngangkat kawan pamimpin pakai mamimpin kawan ungkup yiru. Balalu anri badoa nelang puasa here nyarah kawan pamimpin yiru ma Tuhan sa naparisaya here yiru. 14:24 Udi yiru hi Paulus anri hi Barnabas nampalus pakiaan here mitah daerah Pisidia palus hampe ma Pamfilia. 14:25 Dami udi here iwara lengan Alatalla hang Perga, here tulak ma Atalia. 14:26 Teka yaru here balayar mulek ma Antiokhia. Hang tumpuk yiru unengan here tawuk hie nasarah ma ahi lelo Alatalla, nampan here ngulah pagawian sa itati rahat natampalus daya here. 14:27 Tawuk hampe hang Antiokhia, here ngumpul kawan ulun teka ungkup yiru, balalu here nyarita katantuluh inun sa haut naulah Alatalla itetei here. Here nyarita pada kewangun Alatalla haut nguka lalan nampan kawan ulun sa puang Yahudi parisaya ma Yesus. 14:28 Hang tumpuk yiru hi Paulus anri hi Barnabas muneng lawah baya kawan ulun parisaya.

Kisah Para Rasul 15

15:1 Papire kaulun teka Yudea hawi ma Antiokhia balalu ngajar kawan ulun parisaya hang Antiokhia yiru amun here puang nasunat manurut hukum Moses, here puang tau nasalamat. 15:2 Hi Paulus anri hi Barnabas puang satuju anri pandapat kawan ulun yiru. Akhirni natantu nampan hi Paulus anri hi Barnabas anri papire kaulun teka Antiokhia tulak ma Yerusalem nampan bapaner anri kawan rasul nelang anri kawan pamimpin hang yaru neu hal yiru. 15:3 Ungkup hang Antiokhia ngatet here hampe ma luar tumpuk, udiyiru here tulak mitah Fenisia anri Samaria. Hang yaru here nyarita kewangun kawan ulun sa puang Yahudi haut nyarah tenga here ma Alatalla. Kabar yiru tuu ngampi arai kawan ulun sa parisaya hang yiru. 15:4 Tawuk here hampe Yerusalem, here natarime anri maeh daya ungkup nelang daya kawan rasul anri kawan pamimpin. Balalu here nyarita ma kawan ulun yiru neu katantuluh inun sa haut naulah Alatalla itetei here. 15:5 Kude papire kaulun Farisi sa haut parisaya, minri balalu kaeau, "Kawan ulun bangsa lain sa haut parisaya yiru harus nasunat nelang wajib makai hukum Moses." 15:6 Balalu kawan rasul nari kawan pamimpin yiru bakumpul nampan bapaner neu hal yiru. 15:7 Lawah tuu here bagurayang. Akhirni hi Petrus minri balalu kaeau, "Pulaksanai katuluh, naun raerai haut karasa papire tawuk sa haut paitah Alatalla midi aku teka penah naun nampan iwara Kabar Maeh yiru ma kawan ulun sa puang Yahudi, nampan here pada karengei palus parisaya. 15:8 Nelang Alatalla sa kataru atei murunsia haut nantarang bawilah tuu hanye narime here; hanye nantarang hal yiru anri ngami ma here Roh Alatalla sameh kala sa haut naamini ma takam pada. 15:9 Alatalla puang ngabalain takam anri here. Hanye ngabarasis atei here, daya here parisaya. 15:10 Nah, inun sababni naun itati hamen nawan Alatalla anri ngami kawajiban sa maweat ma kawan ulun sa umba yiti, padahal datu nini takam anri takam raerai sika puang sanggup nampalusni? 15:11 Kabalikanni, takam parisaya nelang takam nasalamat gana ahi lelu Tuhan Yesus; kalayiru pada here." 15:12 Katuluh ulun sa bakumpul hang yiru balalu suni. Udiyiru here nyanrengei hi Barnabas anri hi Paulus nyarita kamulek katuluh kaajaiban kawan hal sa luar biasa sa haut naulah Alatalla itetei here hang penah kawan ulun bangsa lain sa puang Yahudi. 15:13 Udi here luput bapaner, hi Yakobus kaeau, "Pulaksanai katuluh! Suba sanrengei lenganku. 15:14 Hi Simon arariai udi manarang kewangun Alatalla hang panukuanni ngalalea kabahumenni ma kawan ulun sa puang Yahudi, anri maksud midi teka here kawan ulun lain jari ulun watni. 15:15 Yiru susuk anri sa haut natujum daya kawan nabi. Daya naan nasurat kalayiti, 15:16 'Udi yiru aku sagar hawi lagi,' eau Tuhan, 'aku sagar ngamuan kamulek lewu Dawid sa haut tumbang. nelang nangkaeh piruntunanni, balalu ngamuanni kamulek; 15:17 nampan katuluh ulun sa leeni yiru ngantara Tuhan, baya katuluh bangsa lain sa paung Yahudi sa naherauku jari ulun watku.' Kalayiru eau Tuhan, 15:18 sa haut iwara neu hal yiru teka jaman sadi hurap." 15:19 "Jadi manurut pandapatku," eau Yakobus, "takam puang iyuh ngampi hadin kawan ulun sa puang Yahudi yiru sa nyarah tenga here ma Alatalla. 15:20 Kude takam harus nulis surat ma here nelang ngami nasehat ma here nampan here ada nguta kutaen sa najis sa haut nasarah ma barhala, atawa nguta daging eha matei nakeat, atawa nguta ira. Nelang nampan here nyanawit tenga teka gawian sa cabul. 15:21 Daya hukum Moses haut teka tawuk hie nabasa hang tiap anrau Sabat hang kawan lewu sumbayang, nelang nawara hang tiap tumpuk." 15:22 Kawan rasul anri kawan pamimpin, baya anri katuluh anak ungkup yiru ngalap kaputusan nampan midi papire kaulun teka here sa sagar nautus ma Antiokhia baya hi Paulus anri hi Barnabas. Here midi hi Silas anri hi Yudas sa naantuh pada hi Barsabas. Karueh ulun yiti hanyeyiru kawan ulun sa terkemuka hang penah kawan ulun parisaya hang Yerusalem. 15:23 Sinrah anri kawan utusan yiru here ngirim surat sa lenganni kalayiti, "Ma katuluh naun sa pihawianni teka kawan bangsa lain sa puang Yahudi, sa muneng hang Antiokhia, Siria, anri Kilikia. Tabe teka kami, kawan rasul anri kawan pamimpin, hanyeyiru kawan pulaksanai naun. 15:24 Kami karengei naan papire kaulun teka kami sa haut tulak nunung naun sa ngadadaur nelang ngampi bingung naun anri kawan ajaran here. Padahal kami puang nunyu here ngulah kalayiru. 15:25 Yiru sababni kami haut bagurayang nelang katuluhni satuju nampan midi papire kaulun balalu ngutusni nunung naun. Here sagar tulak sinrah baya hi Barnabas anri hi Paulus sa nasinta kami. 15:26 Karueh ulun yiti hanyeyiru kawan ulun sa haut nyanra hewuk here daya gana Tuhan takam Yesus Kristus. 15:27 Jadi, kami ngirim hi Yudas anri hi Silas nunung naun. Here sagar nampe raerai anri bapaner ma naun kabar sa nasurat hang wuang surat yiti pada. 15:28 Roh Alatalla haut katuju-nelang kami pada katuju-nampan naun ada naami kawajiban sa labis maweat teka kawan kawajiban sa parlu yiti: 15:29 ada naun nguta kutaen sa haut naami ma barhala; ada nguta ira, ada nguta daging eha sa matei laba, nelang sanawit tenga teka kawan gawian sa cabul. Amun naun nyanawit tenga teka kawan hal yiru, naun haut nampalus sa maeh. Hampe yiti, salamat!" 15:30 Udi here pamit, here sa nautus yiru balalu tulak ma Antiokhia. Hang yaru here nerau katuluh anak ungkup bakumpul balalu nampe surat yiru. 15:31 Tawuk kawan anak ungkup mambasa surat yiru, here sanang tatuu neu lengan surat yiru sa ngarariu atei here. 15:32 Hi Yudas anri hi Silas sa pada nabi, lawah bapaner anri kawan pulaksanai sa parisaya hang Antiokhia yiru nampan ngami samangat anri kaheeien ma here. 15:33 Udi hi Yudas anri hi Silas muneng papire lawah hang yaru, kawan ulun sa parisaya hang Antiokhia yiru ngirim here mulek nelang nunyu here nampe tabe ma kawan ulun sa ngutus here. 15:34 Kude hi Silas ngalap kaputusan nampan muneng hang Antiokhia. 15:35 Hi Paulus anri hi Barnabas pada muneng papire lawah hang Antiokhia. Hang yaru here ngajar nelang iwara lengan Tuhan baya anri rama kawan ulun lain. 15:36 Puang lawah udi yiru hi Paulus kaeau ma hi Barnabas, "Hayu takam ganta lagi kawan pulaksanai sa parisaya ma Yesus hang katuluh tumpuk hang awe takam suah iwara lengan Tuhan; nampan takam kadinung kewangun kaadaan here." 15:37 Hi Barnabas hamen nginsing hi Yohanes Markus, 15:38 kude hi Paulus kaingkam puang maeh nginsing hi Markus sa puang hamen bagawi baya anri here nelang nanan here hang Pamfilia. 15:39 Balalu hi Paulus anri hi Barnabas basual hampe akhirni here bapisah: hi Barnabas ngalap hi Markus balalu balayar baya hanye ma Siprus. 15:40 Hi Paulus midi hi Silas balalu tulak baya hanye, udi kawan pulaksanai hang Antiokhia nyarah here ma lelu Tuhan. 15:41 Here balalu tulak ngaliling Siria anri Kilikia; hang yaru here ngampi kansing iman kawan ungkup.

Kisah Para Rasul 16

16:1 Hi Paulus nampalus pakiaan here ma Derbe, udiyiru ma Listra. Hang yaru naan erang kaulun ulun sa umba Yesus bangaran hi Timotius. Inehni erang kaulun Yahudi sa haut parisaya ma Yesus; kude ambahni ulun Yunani. 16:2 Hang penah kawan ulun parisaya sa muneng hang Listra anri Ikonium, hi Timotius haut taru ulun erang kaulun sa maeh. 16:3 Hi Paulus hamen nampan hi Timotius umba baya hanye. Daya yiru hanye nyunat hi Timotius. Hanye ngulah kalayiru daya kawan ulun Yahudi hang daerah yiru karasa sa ambah wat Timotius ulun Yunani. 16:4 Hang tiap tumpuk sa naganta daya here, here nampe ma kawan ulun sa parisaya kawan kaputusan sa haut natukas daya kawan rasul baya kawan pamimpin hang Yerusalem. Here ngami nasehat ma kawan pulaksanai sa haut parisaya yiru nampan nampalus kawan aturan yiru. 16:5 Balalu kawan ungkup yiru batambah mansing hawuang iman here, nelang tiap anrau magin batambah rama jumalahni. 16:6 Roh Alatalla puang kalewa hi Paulus anri hi Silas iwara lengan Alatalla ma propinsi hang Asia. Jadi pakiaan here natampalus ma daerah Prigia anri Galatia. 16:7 Tawuk hampe parbatasan Misia, here mansuba masuk ma propinsi Bitinia, kude Roh Yesus nguring here ma yaru. 16:8 Jadi here mitah Misia balalu palus ma Troas. 16:9 Malemni, hang Troas, hi Paulus kadinung isa paninungan. Hang wuang paninungan yiru hanye kadinung erang kaulun Makedonia minri hang hadapanni nelang ilaku tatuu nampan hanye tulak ma Makedonia nampan ngarawah here. 16:10 Udi hi Paulus kaiyuh paninungan yiru, kami balalu batatap neu tulak ma Makedonia. Karana anri yakin kami ngalap kasimpulan himat Alatalla nunyu kami iwara Kabar Maeh yiru ma kawan ulun hang yaru. 16:11 Kami nanan Troas balalu balayar palus ma Samotrake, hang anrau keatunini ma Neapolis. 16:12 Teka yiru kami ma Pilipi, tumpuk hang wilayah palanungkai Makedonia. Pilipi jajahan karajaan Roma. Hang yaru kami muneng papire anrau. 16:13 Hang anrau Sabat kami tulak ma pingir hungei hang luar pintu gerbang tumpuk, daya kami karasa hang yaru naan unengan sumbayang ma ulun Yahudi. Balalu kami maharung bapaner anri kawan wawei sa bakumpul hang unengan yiru. 16:14 Erang kaulun teka here padagang kain ungu, ngaranni hi Lidia nelang asalni teka Tiatira. Hanye sinta ma Alatalla, balalu Tuhan manggarak ateini nampan hanye narime inun sa naajar daya Paulus ma hanye. 16:15 Hi Lidia anri katuluh ulun hang lewuni nabaptis. Udi nabaptis hanye nerau kami. Hanye kaeau, "Amun naun kaingkam aku ulun sa tuu-tuu haut parisaya ma Yesus, hayu amalem hang lewuku." Balalu hanye nganauneh nampan kami narime pilakuanni. 16:16 Hang hinra anrau tawuk kami rahat takia ma unengan badoa, kami panalu anri erang kaulun wawei; hanye erang kaulun walah. Wawei yiru nakuasa daya roh jahat sa tau maramal kawan kejadian sa sagar jari hanrian anrau. Anri maramal nasib ulun, wawai yiru kaiyuh kauntungan sa hante ma kawan majikanni. 16:17 Wawai yiru santar ngapung hi Paulus anri kami nelang kaeau, "Kawan ulun yiti walah wat Alatalla! Here hawi lepuh iwara manaun kewangun sarani naun kaiyuh salamat!" 16:18 Papire anrau lawahni wawei yiru saratang ngulah kalayiru. Hi Paulus wawai kasabarenni, hanye ikulik balalu kaeau ma roh yiru, "Hawuang ngaran Yesus Kristus aku nunyu hanyu kaluar teka wawei yiti!" Tawuk yiru pada roh yiru kaluar balalu nanan wawei yiru. 16:19 Tawuk kawan majikanni karasa kawan sara here nampan kaiyuh duit haut wawai, here nyamba hi Paulus anri hi Silas, balalu nginsing here rueh ma alun-alun mangadap ulun sa bawajib. 16:20 Here ngampi hadap hi Paulus anri hi Silas ma kawan pejabat pemerintah Roma, balalu kaeau: "Kawan ulun yiti ulun Yahudi. Here ngasasaur tumpuk takam. 16:21 Here nunyu ulun nampalus adat kabiasaan sa balawanan anri hukum takam, ulun Roma. Takam puang tau narime atawa umba adat kabiasaan yiru!" 16:22 Kawan ulun rama pada umba manyarang hi Paulus anri hi Silas; balalu kawan pajabat pamarentah ngirah pakaian teka tenga karueh rasul yiru balalu nunyu ulun ngakasah kararueh here. 16:23 Udi here bahimat nakakasah, here natamasuk mawuang panjara. Kapala panjara nahuyu jaga here bahimat. 16:24 Daya parentah yiru kapala panjara nahan here hawuang kamar panjara sa hang penah, balalu manga pee here makai balunggu. 16:25 Leu penah malem hi Paulus anri hi Silas rahat badoa anri manyanyi kawan tawat ma Alatalla. Kawan ulun tahanan sa lain pada rahat nyanrengei here manyanyi. 16:26 Salenga hawi gempa bumi sa tamam, hampe panjara yiru gaguyuh. Katuluh wanawang panjara uras tauka nelang kawan rantai anri balunggu kawan tahanan uras talapas. 16:27 Kapala panjara yiru embah pulus ambuan. Dami hanye kadinung kawan wanawang panjara uras tauka, hanye nyintak pedangni kai mitu daya hanye minda kawan tahanan haut uras rari. 16:28 Kude hi Paulus anri lengan mehet kaeau, "Ada munu tenganu! Kami katuluh naan hang yiti!" 16:29 Kapala panjara yiru laku palita balalu nempat masuk ma wuang, nelang neter hanye ileku hang hadapan Paulus anri hi Silas. 16:30 Udi hie hanye nginsing here kaluar balalu kaeau, "Tuan-tuan, inun sa harus naulahku nampan aku nasalamat?" 16:31 Hi Paulus anri hi Silas nuing, "Parisayaleh ma Tuhan Yesus! Hanyu sagar nasalamat-hanyu baya katuluh ulun sa naan hang wuang lewunu!" 16:32 Balalu hi Paulus anri hi Silas manarang lengan Tuhan ma kapala panjara yiru anri ma katuluh ulun sa naan hawuang lewuni. 16:33 Hang penah malem yiru pada, kapala panjara yiru nginsing here balalu ngabarasis kawan batan here. Balalu hanye baya katuluh ulun sa naan hang lewuni palus nabaptis. 16:34 Udi hie hanye nginsing hi Paulus anri hi Silas ma lewuni balalu nyarungan makuta ma here; Hanye anri katuluh kaluwargani tuu arai daya here itati parisaya ma Alatalla. 16:35 Hang anrau kaiyat unini, kawan pajabat pamerentah Roma ngutus polisi ma panjara neu nampe parentah nampan hi Paulus anri hi Silas nalapas. 16:36 Kapala panjara iwara neu hal yiru ma hi Paulus. Hanye kaeau, "Tuan-tuan, pajabat pamarentah haut ngami parentah nampan napas naun. Itati naun iyuh mudi. Salamat jalan!" 16:37 Kude hi Paulus kaeau ma kawan patugas polisi yiru, "Kami warga negara Roma. Puang lagi naadili kami haut nakakasah hang hadapan umum nelang natamasuk mawuang panjara. Kude itati here nunyu kami tulak anri suni-suni? Kami puang hakun! Huyu kawan pajabat pamarentah yiru hawi raerai ma yiti lepuh napas kami." 16:38 Kawan patugas polisi yiru balalu malapor hal yiru ma kawan pajabat pamarentah Roma. Tawuk kawan pajabat yiru karengei sa hi Paulus anri hi Silas warga nagara Roma, here balalu takut. 16:39 Here balalu tulak ilaku maaf teka hi Paulus anri hi Silas, udiyiru ngatet here rueh kaluar teka panjara, balalu ilaku nampan here tulak teka tumpuk yiru. 16:40 Hi Paulus anri hi Silas nanan panjara yiru balalu tulak ma lewu Lidia. Udi panalu kawan ulun sa parisaya hang yiru, nelang ngami samangat ma here, hi Paulus anri hi Silas balalu tulak.

Kisah Para Rasul 17

17:1 Hi Paulus anri hi Silas nampalus pakiaan here mitah Amfipolis anri Apolonia balalu hampe hang Tesalonika. Hang yaru naan lewu sumbayang ulun Yahudi. 17:2 Hi Paulus balalu tulak ma lewu sumbayang yiru-kala biasa naulahni amun naan lewu sumbayang ulun Yahudi-balalu bapaner anri ulun sa naan hang yaru neu kawan ayat Surat Barasis. Hanye ngulah kalayiru batitir hang telu anrau Sabat. 17:3 Itetei kawan ayat Surat Barasis hanye manarang nelang ngami kasaksian neu Raja Panyalamat sa najanji Alatalla parlu kaingkam kahanangen nelang welum kamulek teka pampatei. "Yesus sa nawaraku ma naun, hanyeyiru Raja Panyalamat sa haut najanji," eau Paulus. 17:4 Papire kaulun balalu parisaya palus umba hi Paulus anri hi Silas; kalayiru pada rama tuu kawan ulun Yunani takut ma Alatalla nelang rama lagi kawan wawei terkemuka. 17:5 Kude kawan ulun Yahudi muar. Here nerau kawan ulun galandangan hang kawan lalan neu jari garombolan ngulah huru hara. Balalu here ngulah deruh litar tumpuk palus manyarang lewu Yason lepuh ngantara hi Paulus anri hi Silas, here hamen nginsing hi Paulus anri hi Silas kaluar nadap kawan ulun rama. 17:6 Kude tawuk here puang kahaba hi Paulus anri hi Silas, here nyujut hi Yason anri papire kaulun ulun parisaya lainni ma hadapan kawan pajabat sa bakuasa hang tumpuk yiru. Here anri lengan mehet kaeau, "Kawan ulun yiti ngulah rawek hang awe-awe! Itati tumpuk takam pada natunung daya here, 17:7 nelang hi Yason haut narime here hang lewuni. Here katuluh malangar kawan katantuan Kaisar Roma, daya here kaeau himat naan lagi Raja lain sa bangaran Yesus." 17:8 Anri kaeau kalayiru here ngulah rama ulun baya kawan panguasa hang tumpuk yiru balalu geger giruh. 17:9 Balalu kawan panguasa yiru nunyu hi Yason anri kawan ulun sa parisaya lainni yiru bayar duit jaminan. Udiyiru aruai here nalapas. 17:10 Malem yiru kawan ulun sa parisaya hang tumpuk yiru nunyu hi Paulus anri hi Silas tulak ma Berea. Dami hampe yaru hi Paulus anri hi Silas tulak ma lewu sumbayang ulun Yahudi. 17:11 Kawan ulun hang Berea labis tauka atei here teka kawan ulun hang Tesalonika. Anri sanang atei here nyanrengei kabar neu Yesus, nelang tiap anrau here mantaru Surat Barasis nampan karasa inun sa naajar Paulus yiru bujur. 17:12 Rama teka here balalu parisaya ma Yesus nelang puang butit pada kawan ulun Yunani terkemuka, sa parisaya, hau upu atawa wawei. 17:13 Tawuk kawan ulun Yahudi hang Tesalonika karengei hi Paulus iwara lengan Alatalla hang Berea here pada hawi ma Berea balalu ngajahujak marebe hampe kawan ulun hang yaru galisah. 17:14 Hinang kawan ulun parisaya hang Berea yiru ngatet hi Paulus ma pantai, kude hi Silas anri hi Timotius tatap muneng hawuang tumpuk yiru. 17:15 Udi ngatet hi Paulus hampe ma Atena, here yiru balalu mulek ma Berea anri nginsing pesen teka hi Paulus nampe hi Silas anri hi Timotius nampan here ngapung hanye anri hinang. 17:16 Padingian hi Paulus ngarei hi Silas anri hi Timotius hang Atena, ateini tuu mahanang kadinung tumpuk yiru penu anri kawan barhala. 17:17 Daya yiru hang lewu sumbayang hi Paulus bapaner anri kawan ulun Yahudi baya kawan ulun lain sa nyambah Alatalla hang yiru. Kalayiru pada hang kawan pasar tiap anrau hanye bapaner anri kawan ulun sa naan hang yaru. 17:18 Kawan guru aliran Epikuros anri aliran Stoa pada basual anri hanye. Papire teka here kaeau, "Inun pangarasaen ulun yiti? Pangatahuanni butit kude hanye wahai wawa!" Papire sa lain kaeau, "Wangunni hanye iwara kawan dewa teka bangsa lain." Here kaeau kalayiru daya hi Paulus bapaner neu Yesus nelang neu welum mulek teka pampatei. 17:19 Balalu here nginsing hi Paulus ma unengan bakumpul hang Bukit Areopagus. Hang yaru here kaeau ma hanye, "Kami hamen karasa pangajaran wau sa nawara dayanu yiru. 17:20 Daya hanyu iwara neu kawan hal sa maka wawauh ma panrengeian silu kami. Daya yiru kami hamen karasa inun aratini." 17:21 (Daya katuluh ulun Atena anri kawan ulun asing sa munenghang yiru katuju tuu nangalis anrau malem here neu pakai bapaner anri nyanrengei kawan hal sa wau.) 17:22 Tawuk yiru hi Paulus minri hang hadapan kawan ulun sa bakumpul hang Aeropagus yiru, hi Paulus kaeau, "U kawan ulun Atena! Aku lentah kadinung hawuang katuluh hal naun tuu baagama. 17:23 Daya tawuk aku pasiar ngaliling tumpuk naun nelang ninung kawan unengan sumbayang naun, aku kadinung pada naan isa unengan nyarah parapah; hang unengan yiru naan nasurat, 'Ma Alatalla Sa Puang Taru.' Nah, Alatalla sa nasambah naun kude naun puang kataru hie hanye, hanyeyiru sa nawarku ma naun. 17:24 Alatalla sa ngulah dunia yiti anri katuluh hawuangni, hanye Tuhan langit nelang tane. Hanye puang muneng hawuang kawan lewu dewa sa naulah daya murunsia. 17:25 Hanye pada puang parlu karawahen murunsia, daya hanye sa ngami pamelum anri hewuk nelang kawan ala katantuluh ma murunsia. 17:26 Teka erang kaulun murunsia hanye ngulah katuluh bangsa nelang nunyu here muneng hang litar dunia. Hanye pada sa nukas teka asalni hentek awe nelang hang awe here iyuh welum. 17:27 Alatalla ngulah kalayiru nampan here ngantara hanye. Mudah-mudahan here panalu hanye tawuk here ngantara hanye. Kude satuuni Alatalla puang lawit teka takam katantuluh. 17:28 Kala sa naeau eau daya ulun, 'Takam welum nelang bagarak nelang naan hang dunia yena daya kuasani.' Sameh pada anri sa naeau daya papire panyair naun. Here kaeau, 'Takam katuluh samula kawan anakni.' 17:29 Nah, daya takam samula kawan anak Alatalla, takam puang iyuh nganggap Alatalla sameh anri ampatung teka amas atawa perak atawa watu sa naulah manyu kapandaien murunsia. 17:30 Wayah kalungaen takam yiru haut puang naitung lagi daya Alatalla, kude itati hanye nunyu katuluh ulun hang dunia yiti nampan batobat teka kawan dosa here. 17:31 Daya hanye haut nukas die hang hinra tawuk sagar mangadili katuluh dunia yiti anri adil. Tugas yiru sagar natampalus daya erang kaulun sa haut napidi daya Alatalla neu yiru. Nelang nampan katuluh ulun yakin neu hal yiru, Alatalla haut nyamelum mulek ulun yiru teka pampatei!" 17:32 Tawuk kawan ulun yiru karengei neu welum mulek teka pampatei, naan teka here sa kakihi ngasese hi Paulus. Naan pada sa kaeau, "Kami hamen hanyu bapaner lagi neu hal yiru." 17:33 Hi Paulus balalu nanan kumpulan yiru. 17:34 Kude naan teka here sa umba teka hi Paulus nelang parisaya ma Yesus, hanyeyiru hi Dionisius anggota Majelis Areopagus, anri erang kaulun wawei bangaran hi Damaris nelang papire kaulun lagi.

Kisah Para Rasul 18

18:1 Udi yiru hi Paulus nanan Atena tulak ma Korintus. 18:2 Hang yiru hanye panalu erang kaulun Yahudi bangaran hi Akwila asalni teka negeri Pontus. Hi Akwila wau tuu hawi teka Italia baya matueh waweini hi Priskila. Here hawi ma Korintus daya Kaisar Klaudius haut nunyu kawan ulun Yahudi kaluar teka Roma. Hi Paulus tulak ganta here rueh, 18:3 balalu muneng hang yiru baya here nelang bagawi baya here, daya mata pancaharian here sameh anri hi Paulus, hanyeyiru tukang ngulah kemah. 18:4 Kude hang tiap anrau Sabat, hi Paulus tulak lepuh bapaner hang lewu sumbayang nampan kawan ulun Yahudi atawa kawan ulun Yunani, parisaya ma Yesus. 18:5 Dami hi Silas anri hi Timotius hawi teka Makedonia, hi Paulus ngampuriran katuluh waktuni pakai iwara Kabar Maeh teka Alatalla ma kawan ulun Yahudi neu Yesus yiru Raja Panyalamat sa najanji Alatalla. 18:6 Kude daya kawan ulun santar nawan nelang ngahalaen hanye, hi Paulus balalu ngebas habu teka pakaianni yalah siri pakai ngampi itung here neu kahalaen here. Hanye kaeau, "Amun naun silaka, yiru hala naun raerai! Aku lapas tangan! Mulai itati aku sagar tulak ma kawan ulun sa puang Yahudi." 18:7 Hi Paulus balalu nanan here tulak muneng ma sa lewu hang tuhi lewu sumbayang yiru. Lewu yiru lewu wat ulun sa puang Yahudi, kude hanye nyambah Alatalla. Ulun yiru bangaran hi Titius Yustus. 18:8 Kude hi Krispus, kapala lewu sumbayang yiru baya kawan anak tukuini parisaya ma Yesus. Nelang rama pada kawan ulun Korintus lainni nyanrengei kabar sa natahampe daya Paulus, balalu here parisaya ma Yesus palus nabaptis. 18:9 Hang hinra malem hawuang paninungan, Tuhan kaeau ma hi Paulus, "Ada Takut! Bapaner tarus nelang ada suni. 18:10 Daya aku nyinrah hanyu. Puang sunah erang kaulun kaiyuh nampalus sa jahat ma hanyu, daya rama ulun hang tumpuk yiti samula ulun watku." 18:11 Daya gana yiru hi Paulus muneng hang Korintus isa satengah taun lawahni neu ngajar lengan Alatalla ma here. 18:12 Tawuk hi Galio jari gubernur Akhaya, kawan ulun Yahudi isa pakat nawan hi Paulus nelang ngising hanye ma pangadilan. 18:13 Here mangadu kala yiti, "Ulun yiti nantiring ulun rama nampan nyambah Alatalla makai sara sa puang susuk anri hukum Moses!" 18:14 Dami hi Paulus ngunu nuing, hi Galio haut kaeau ma kawan ulun Yahudi! "U naun ulun Yahudi! amun sa nakadu yiti hal kahalaen atawa kajahaten, samula puang hala amun aku sabar nyanrengei pangaduan yiti. 18:15 Kude yiti hanyeyiru pibantahan neu kawan lengan anri kawan ngaran nelang kawan hukum wat naun raerai! Jadi naun harus nangkaehni. Aku kabaratan mangadili kawan hal sa kalayiti!" 18:16 Hi Galio balalu ngusir here kaluar. 18:17 Here balalu nyamba hi Sostenes kapala lewu sumbayang yiru, balalu ngakasah hanye hang hadapan meja pangadilan. Kude hi Galio budas puang paduli neu hal yiru. 18:18 Udi yiru hi Paulus magun lawah muneng hang Korintus. Lawah udi yiru hanye ngantuh salamat muneng ma kawan ulun parisaya hang yiru, balalu tulak balayar baya hi Priskila anri hi Akwila ma Siria. Hang Kengkrea, hi Paulus nyukur wuluni sa haut lawah napaladarni ambau daya hajatni ma Tuhan. 18:19 Tawuk hampe Epesus hi Paulus nanan hi Priskila anri hi Akwila, balalu masuk ma wuang lewu sumbayang palus bapaner anri kawan ulun Yahudi hang yiru. 18:20 Here ilaku nampan hanye muneng labis lawah lagi baya here, kude hi Paulus puang hakun. 18:21 Kude biar kalayiru tawuk kai tulak, hanye kaeau, "Amun manyu kabahumen Alatalla, aku sagar mulek lagi ma yiti." Udi kaeau kalayiru hanye balalu tulak ma Epesus. 18:22 Dami minau hang Kaisarea, hanye tulak ma Yerusalem lepuh nabe kawan Ungkup hang yiru, balalu palus ma Antiokhia. 18:23 Udi muneng hang yiru papire lawahni, hanye tulak lagi nunung daerah Galatia anri Firgia nampan ngampi kansing iman kawan ulun parisaya. 18:24 Hang tawuk yiru, hawi ma Epesus erang kaulun Yahudi kalahiran Aleksandria, ngaranni hi Apolos. Hanye pandai bapaner nelang kataru tuu neu isi Surat Barasis, 18:25 nelang haut naajar neu mantaru ajaran neu Yesus. Balalu anri samangat sa tamam hanye ngajar anri taliti neu Yesus, biar ekat baptisan Yohanes sa katuruenni. 18:26 Anri heei hi Apolos mulai bapaner hang lewu sumbayang nelang tawuk hi Priskila anri hi Akwila karengei inun sa naajarni, here nginsing hanye ma lewu. Hang yaru here manarang ma hanye bujur tatuu lagi neu ransana Alatalla nyalamat murunsia itetei Yesus. 18:27 Udiyiru hi Apolos ngaheng tulak ma Akhaya. Balalu kawan ulun sa parisaya ma Yesus hang Epesus nulis surat ma kawan ulun sa parisaya hang Akhaya nampan here hakun nerime hi Apolos. Nelang tawuk hi Apolos hampe hang Akhaya, pangarawahenni tuu bariran ma kawan ulun sa daya lelu Alatalla haut parisaya ma Yesus. 18:28 Daya anri bapangaruh tuu, hi Apolos nyantalau kawan ulun Yahudi basual hang penah rama. Nelang hanye nutui bukti anri kawan ayat teka Surat Barasis neu Yesus yiru Raja Panyalamat sa najanji.

Kisah Para Rasul 19

19:1 Tawuk hi Apolos naan hang Korintus, hi Paulus takia nyanitar padalaman hang daerah yiru balalu hampe hang Epesus. Hang yaru hanye panalu anri papire kaulun sa haut parisaya ma Yesus. 19:2 Hanye nunti ma here, "Inun haut naun narime Roh Alatalla tawuk naun parisaya ma Yesus?" Here nuing, "Huan. Likan kami huan suah karengei Roh Alatalla yiru naan." 19:3 "Amun kalayiru, makai baptisan inun naun nabaptis?" tunti Paulus. "Makai baptisan Yohanes," tuing here. 19:4 Balalu hi Paulus kaeau, "Hi Yohanes mambaptis ulun umak nantarang kawan ulun yiru haut batobat teka kawan dosa here. Kude tawuk yiru pada hi Yohanes iwara ma kawan ulun Israel here harus parisaya ma ulun sa sagar hawi hanrian teka hanye, hanyeyiru Yesus." 19:5 Dami here karengei hal yiru, here balalu nabaptis hawuang ngaran Tuhan Yesus. 19:6 Hang tawuk hi Paulus hanrampak tanganni hang ambau here, Roh Alatalla minau ma ambau here, balalu here mulai bapaner makai kawan basa sa aneh-aneh nelang nampe kabar teka Alatalla. 19:7 Jumalah here katuluh naan leu dua walas kaulun. 19:8 Salawah telu wulan anri puang takut-takut hi Paulus puang taduh haut bapaner ma kawan ulun hang lewu sumbayang nelang basual anri here nampan ngampi yakin here neu kewangun Alatalla marentah yalah Raja. 19:9 Kude papire teka kawan ulun yiru mape atei nelang puang hamen parisaya. Hang hadapan katuluh ulun sa bakumpul hang yiru here ngampahe ajaran neu ransana Alatalla neu nyalamat murunsia itetei Yesus. Daya yiru hi Paulus balalu nanan here, balalu tulak baya kawan ulun sa parisaya Yesus ma ruang kuliah Tiranus. Hang yiru hanye tiap anrau basual jawab anri kawan ulun hang yiru. 19:10 Hanye saratang ngulah kala yiru erang taun lawahni hampe katuluh ulun sa muneng hang propinsi Asia, hau ulun Yahudi atawa ulun bangsa lain, katuluhni karengei lengan Alatalla. 19:11 Alatalla ngulah kawan kaajaiban sa luar biasa itetei hi Paulus. 19:12 Amun sapu tangan atawa kain panuruk pinggang sa suah napakai daya Paulus nainsing ma kawan ulun sakit, panyakit here balalu wawai nelang roh jahat pada kaluar teka here. 19:13 Naan papire dukun Yahudi sa tulak maawe-awe, ngusir kawan roh jahat teka kawan ulun. Kawan dukun yiru mansuba pada makai ngaran Yesus neu ngusir kawan roh jahat yiru. Here kaeau ma kawan roh jahat yiru, "Hawuang ngaran Yesus sa nawara daya Paulus yiru, aku ngusir naun!" 19:14 Naan pitu anak upu erang kaulun imam kapala, bangaran hi Skewa, sa nampalus hal kala yiru. 19:15 Kude roh jahat yiru kaeau ma here, "Aku kataru Yesus, nelang hi Paulus taruku pada, kude naun yiti hie?" 19:16 Balalu ulun sa karasukan roh jahat yiru nanturak palus ngahangan here anri bahimat hampe here nempat teka lewu yiru ngendei batan nelang tabentur, daya pakaian here sitat pawelah teka tenga here. 19:17 Katuluh ulun Yahudi anri kawan ulun bangsa lain sa muneng hang Epesus karengei neu kajadian yiru, here balalu takut. Daya yiru ngaran Tuhan Yesus magin natawat. 19:18 Rama ulun sa haut parisaya ma Yesus, hawi mangaku hang penah rama kawan ulahan here hang tawuk dahulu hie. 19:19 Nelang here sa biasa makai alimu pitua, ngumpul kawan buku here palus nutungni hang hadapan ulun rama. Haraga kawan buku yiru amun najumalah katuluhni naan leu dimem pulu ribu duit perak. 19:20 Anri sara sa luar biasa kalayiru lengan Tuhan magin tayap nelang magin tamam pangaruhni. 19:21 Udi kawan kajadian yiru, hi Paulus nukas tulak ma Makedonia anri Akhaya balalu palus ma Yerusalem. "Udi hengka yaru," eau Paulus, "Aku harus tulak ma Roma pada." 19:22 Balalu hanye ngirim rueh kaulun teka kawan pambantuni, hanyeyiru hi Timotius anri hi Erastus tulak ma Makedonia, kude hanye magun muneng papire wulan hang propinsi Asia. 19:23 Nakakira hang tawuk yiru naan karawekan sa hante hang Epesus daya ajaran neu Yesus. 19:24 Daya hang tumpuk yiru naan erang kaulun tukang perak bangaran hi Demetrius, sa ngulah kawan lewu dewa ma Dewi Artemis. Ngakali ulun yiru ngami hasil sa hante ma kawan ulun tukang ulahni. 19:25 Daya yiru hanye ngumpul kawan buruhni baya anri kawan buruh tukang perak lainni, balalu kaeau, "Pulaksanai katuluh! Naun karasa takam kaiyuh panghasilan teka pagawian yiti. 19:26 Itati naun haut kadinung nelang karengei raerai inun sa naulah daya Paulus yiru. Hanye kaeau himat kawan dewa sa naulah daya murunsia budas puang dewa. Nelang hanye haut kaiyuh ngulah rama hang yiti ulun parisaya ma ajaranni, puang ekat hang Epesus kude bilang hang katuluh daerah Asia. 19:27 Bahayani hanyeyiru ngakali takam yiti tau kaiyuh ngaran sa puang maeh nelang puang ekat yiru malengkan lewu Dewi Artemis pada sagar naanggap puang ingangaran nelang pihanteni sagar naampahe; padahal hanye dewi sa natawat daya katuluh ulun hang Asia nelang hang litar dunia!" 19:28 Dami kawan ulun yiru karengei neu hal yiru atei here balalu panas, anri lengan mehet here balalu kaeau, "Welum Artemis, dewi ulun Epesus!" 19:29 Balalu karawekan yiru magin tayap hampe litar tumpuk. Kamulek kawan gorombolan sa ngulah rawek yiru nyamba hi Gayus anri hi Aristarkhus, hanyeyiru kawan ulun Makedonia sa nengau hi Paulus hawuang pakiaanni, balalu nyujut here ma stadion tumpuk yiru. 19:30 Hi Paulus ngunu masuk naharak here, kude kawan ulun sa parisaya ma Yesus hang yaru nguring hanye. 19:31 Papire pambesar propinsi Asia yiru pada, sa panatangke anri hi Paulus, nunyu ulun iwara ma hi Paulus nampan hanye ada ngalalea tengani hang stadion yiru. 19:32 Hentek yiru kawan ulun sa bakumpul hang stadion yiru haut rawek rukah. Naan sa kaeau kalayiti, naan sa kaeau kalayiru, daya karamaan teka here puang karasa inun sababni here bakumpul hang yiru. 19:33 Meheni teka kawan ulun yiru minda hi Aleksander sa ngulah sababni, daya hanye sa natunjul daya kawan ulun Yahudi maju ma muka. Hi Aleksander ngami isyarat makai tanganni nampan ilaku naami kasampatan mambela diri hang hadapan kawan ulun yiru. 19:34 Kude kalayiru here kadinung sa hanye ulun Yahudi, anri lengan mehet here sinrah-sinrah kaeau, "Welum Artemis, dewi ulun Epesus!" 19:35 Akhirni panitera tumpuk bahasil ngampi suni kawan ulun rama yiru. Hanye kaeau, "Panduduk Epesus! Ulun katuluh uras karasa Epesus tumpuk sa malihara lewu Dewi Artemis anri watu barasis sa lawu teka langit. 19:36 Puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh mambantah hal yiru. Daya yiru ware naun suni nelang ada ngulah ala inun-inun anri babaran. 19:37 Kawan ulun yiti, insing naun ma yiti puang daya here haut marapuk lewu dewi atawa daya here haut mahina dewi takam. 19:38 Amun hi Demetrius anri kawan buruhni yiru naan isa pangaduan nuju erang kaulun, elahni here nginsing pakarani yiru ma pangadilan. Pangadilan nauka neu hal yiru nelang kawan pajabat pamarentah pada saratang naan. 19:39 Kude amun magun naan lagi hal sa lain sa naaheng daya naun, yiru harus nasanuput hang rapat umum sa sah. 19:40 Daya kajadian sa jari hang anrau yiti tau mambahaya takam. Takam tau natuduh ngulah pambaruntakan, daya takam puang uweng sunah isa tujuan pakai ngawuahan pirawekan yiti." 19:41 Udi kaeau kalayiru, panitera tumpuk yiru balalu nunyu kawan ulun yiru mudi.

Kisah Para Rasul 20

20:1 Dami kaadaan hang Epesus haut ranai, hi Paulus ngumpul kawan anak ungkup balalu ngami semangat ma here. Udi hanye ngantuh salamat muneng balalu hanye nampalus pakiaanni ma Makedonia. 20:2 Hanye takia hang litar daerah Makedonia nelang ngami wahai nasehat ma kawan ulun sa parisaya ma Yesus hang yaru neu ngami semangat ma here. Udi hie hanye tulak ma Yunani. 20:3 Telu wulan lawahni hanye muneng hang yaru. Balalu tawuk hanye kai ngunu tulak ma Siria, naan kabar neu kawan ulun Yahudi rahat mapakat nampan munu hanye. Daya yiru hanye nukas nampan mulek mitah Makedonia. 20:4 Hi Sopater anak Pirus sa baasal teka Berea tulak sinrah baya hanye; kalayiru pada hi Aristarkhus anri hi Sekundus ulun Tesalonika, anri hi Gayus ulun Derbe. Pada hi Timotius, hi Tikhikus anri Trofimus, kawan ulun teka propinsi Asia. 20:5 Here dahulu teka kami balalu nganrei hang Troas. 20:6 Udi Parayaan Rote Puang Baragi, kami balayar nanan Pilipi. Dime anrau udiyiru kami bakumpul lagi baya here hang Troas. Hang yaru kami muneng erang minggu. 20:7 Hang malem minggu kami bakumpul nampan kuman sasinrah kala ulun ipulaksanai. Hi Paulus bapaner anri ulun katuluh, daya hang anrau kauni hanye ngaheng tulak. Hanye bapaner tarus hampe penah malem. 20:8 Hawuang kamar loteng, unengan kami bakumpul yiru, wahai palita. 20:9 Erang kaulun pamuda bangaran hi Euthikus maharung hang panawa. Daya hi Paulus puang taduh haut bapaner, pamuda yiru balalu siruru tatuu hampe hanye saanre hang panawa yiru, hanye balalu lawu ma imbe teka loteng tingkat sa katelu. Tawuk here ngenat hanye, hanye haut matei. 20:10 Kude hi Paulus minau ma imbe, balalu ipapah hang ambau pemuda yiru nelang ngikup hanye. Hi paulus kaeau, "Ada gaer, hanye pagun welum!" 20:11 Udi yiru hi Paulus balalu mambai mulek ma ambau, balalu magi rote palus ikuta sasinrah. Udi lawah bapaner anri ulun katuluh hampe kaiyat, hi Paulus balalu tulak. 20:12 Ulun rama ngising pamuda yiru welum mudi ma lewuni. Here kaingkam sanang nelang tarariu tuu. 20:13 Kami tulak ma kapal balalu dahulu balayar ma Asos lepuh ngalap hi Paulus hang yaru ma kapal. Hanye haut ngatur kala yiru daya hanye sagar ma yaru mitah lalan entu. 20:14 Dami panalu hang Asos, hi Paulus hinang mambai ma kapal balalu kami balayar ma Metilene. 20:15 Teka yaru kami balayar lagi, nelang makeatunini hampe hang unengan sa bahadapan anri Khios. Hang anrau karuanni kami hampe hang Samos, erang anrau udi yiru hampe Miletus. 20:16 Hi Paulus haut nukas puang tarie hang Epesus, nampan ada ngumpe waktu hang daerah Asia. Iyuh anri iyuh hanye hamen hinang hampe hang Yerusalem tawuk hari raya Pentakosta. 20:17 Teka Miletus hi Paulus ngirim kabar ma Epesus ilaku kawan pamimpin ungkup hang yaru hawi manalu hanye. 20:18 Tawuk here hampe, hi Paulus kaeau ma here, "Naun katuluh karasa kewangun aku welum salawah yiti hang penah naun teka anrau pertama aku hawi hang Asia. 20:19 Anri randah atei nelang anri wahai riu matei, aku bagawi ma Tuhan hang penah kahanangen sa wuah aku daya ransana jahat kawan ulun Yahudi. 20:20 Naun karasa aku puang asa-asaan iwara ma naun inun sa bariran ma naun. Aku ngajar naun hang kawan kumpulan rama nelang hang lewu naun. 20:21 Hau ma kawan ulun Yahudi atawa ma kawan ulun bangsa lain aku saratang ngami paringatan nampan here batobat teka kawan dosa here palus hawi ma Alatalla, nelang perisaya ma Tuhan Yesus. 20:22 Itati neu nampalus parentah Alatalla, aku tulak ma Yerusalem. Nelang aku puang karasa inun sa sagar jari ma aku hang yaru. 20:23 Aku ekat karasa tuu hang tiap tumpuk, Roh Alatalla haut anri tegas iwara ma aku, sa aku sagar masuk ma wuang panjara nelang sagar wuah kahanangen. 20:24 Kude aku puang paduli anri pamelumku yiti, asal aku kaiyuh nyanuput tugas sa naparisaya daya Yesus ma aku nelang asal aku satia hampe pijumpuhan pamelumku magun iwara Kabar Maeh yiru neu lelu ahi Alatalla. 20:25 Aku haut nunung naun katuluh nelang haut iwara pada neu kewangun Alatalla marentah yalah Raja. Itati pangarasaku aku puang sagar panalu lagi anri naun katuluh. 20:26 Daya yiru anri bawilah tuu aku kaeau ma naun hang anrau yiti amun naan teka naun sa binasa hanrian, yiru puang hala aku. 20:27 Puang suah aku rari nanan tugasku nampan manarang ma naun katuluh ransana Alatalla. 20:28 Ware naun nyaga tenga naun nelang jaga pada katuluh ungkup sa haut nasarah Roh Alatalla ma naun nampan najaga; daya naun haut naangkat neu jari pakatik ma ungkup yiru. Ware naun nyaga ungkup Alatalla yiru yalah erang kaulun pakatik sa nyaga babirini, daya Alatalla haut ngulah ungkup yiru jari milikni raerai itetei pampatei anakni raerai. 20:29 Hang pitulakanku yiti, himat sagar hawi kawan serigala sa buas ma penah naun. Nelang kawan ulun sa najaga naun yiru sagar jari kutaen kawan serigala yiru. 20:30 Likan teka penah naun raerai sika sagar naan kawan ulun sa sagar iwara kabar sa puang bujur. Here ngulah kalayiru nampan kawan ulun sa haut parisaya ma Yesus tawang nelang umba here. 20:31 Daya yiru ware naun bajaga! Itung telu taun lawahni anri wahai kaanrau kamalem aku puang suah tarie ngajar tiap ulun teka naun riu matei. 20:32 Itati aku nyarah naun ma Alatalla nampan hanye malihara naun nelang nampan naun itegei pada hang kabar lelu ahi Alatalla. Alatalla naan kuasa pakai ngampi kansing naun nelang ngami ma naun kawan berkat sa haut nasadiani ma katuluh ulun watni. 20:33 Huan suah aku sindi duit atawa pakaian teka sunah erang kaulun. 20:34 Naun raerai karasa, makai tenagaku raerai aku bagawi neu nyansukup kawan keperluanku baya kawan hengau sa umba baya aku. 20:35 Hawuang katuluh hal aku haut ngami suntu ma naun ekat anri bagawi bahimat kalayiti takam harus ngarawah kawan ulun sa puang mampu. Daya takam harus kaitung neu inun sa haut naeau daya Tuhan Yesus, 'Labis sanang ngami teka narime.' " 20:36 Udi hi Paulus luput bapaner, hanye baya here katuluh balalu ileku badoa. 20:37 Here katuluh nungkau nelang maluk hi Paulus sinrah ngantuh salamat jalan. 20:38 Here tuu sedih sa nambatang daya hi Paulus kaeau ma here sa here puang sagar kadinung hanye lagi. Balalu here ngatet hi Paulus hampe ma kapal.

Kisah Para Rasul 21

21:1 Kami iwara tulak ma kawan pamimpin ungkup teka Epesus yiru, udi hie kami nanan here. Balalu kami tulak balayar nuju pulau Kos; hang anrau keatunini kami hampe hang pulau Rodos. Teka yaru kami balayar palus ma palabuhan Patara. 21:2 Hang Patara, kami panalu kapal sa ngunu ma Fenesia. Kami sungkat kapal yiru balalu tulak 21:3 palus balayar hampe kami kadinung pulau Siprus hang tiba tuhi kawi kami; kude kami tarus balayar nuju Siria. Kami tarie mambai hang Tirus, daya kapal sa na tumpang kami yiru sagar mungkar muatanni. 21:4 Hang unengan yiru kami tulak nunung kawan ulun sa parisaya ma Yesus, balalu muneng baya here salawah erang minggu. Manyu patitah teka Roh Alatalla here ngami nasehat ma hi Paulus nampan ada tulak ma Yerusalem. 21:5 Kude dami galis waktuni kami muneng hang yiru, kami nanan here balalu nampalus pakiaan kami. Here katuluhni baya kawan anak darangan here ngatet kami hampe maluar tumpuk. Hang yaru hang pinggir pantai, kami katuluh ileku balalu badoa. 21:6 Udi yiru kami batabe, balalu kami sungkat ma kapal nelang here pada mudi ma lewu here. 21:7 Kami balayar palus teka Tirus hampe ma Ptolemais. Hang yaru kami tulak nunung kawan ulun sa parisaya, nampan nampe tabe ma here palus muneng erang anrau hang yaru baya here. 21:8 Hang anrau keatunini kami tulak lagi, balalu hampe hang Kaesarea. Hang yiru kami tulak nunung erang kaulun panginjil bangaran hi Filipus, balalu muneng hang lewuni. Hanye erang kaulun teka kapitu kaulun sa na pidi hang Yerusalem. 21:9 Epat kaulun anakni wawei bujang haut naami kakuaten daya Alatalla nampan iwara kabar teka Alatalla. 21:10 Udi papire lawahni kami hang yiru, naan hawi teka Yudea erang kaulun nabi bangaran hi Agabus. 21:11 Hanye hawi nunung kami balalu ngalap ikat pinggang Paulus. Makai ikat pinggang yiru hanye nuruk pee anri tanganni raerai balalu kaeau, "Iti sa nawara daya Roh Alatalla: Sa ampun ikat pinggang yiti sagar nahuruk kala yiti hang Yerusalem daya kawan ulun Yahudi balalu nasarah ma kawan ulun sa puang Yahudi." 21:12 Tawuk kami karengei hal yiru, kami anri katuluh ulun sa perisaya sa muneng hang Kaesarea ilaku tatuu anri hi Paulus nampan hanye ada tulak ma Yerusalem. 21:13 Kude hanye nuing, "Inun gunani naun nungkau kala yiti hampe ngulah ateiku lenuh? Aku haut sadia puang ekat najamba hang yaru, kude pada hampe matei daya gana Tuhan Yesus." 21:14 Hi Paulus puang hakun nyanrengei lengan kami, kami balalu taduh nguring hanye. "Elah kabahumen Alatalla sa jari." eau kami. 21:15 Udi muneng hang yiru papire lawahni, kami natap kawan barang kami, balalu tulak ma Yerusalem. 21:16 Papire kaulun ulun parisaya teka Kaesarea tulak pada sinrah baya kami neu ngatet kami ma lewu Manason, daya hang yiru kami sagar amalem. (Hi Manason hanyeyiru ulun Siprus sa haut lawah jari ulun umba Yesus.) 21:17 Tawuk kami hampe hang Yerusalem, kawan ulun sa parisaya hang yiru narime kami anri sanang atei. 21:18 Hang anrau keatunini hi Paulus tulak sinrah baya kami nunung hi Yakobus; katuluh pamimpin ungkup naan hang yiru pada. 21:19 Udi nabe here, hi Paulus nyarita ma here inun sa haut naulah Alatalla itetei hanye hang penah ulun sa puang Yahudi. 21:20 Udi nyanrengei sarita Paulus yiru, here katuluh nawat Alatalla. Udi hie here kaeau ma hi Paulus, "Paulus! Hanyu harus karasa samula haut baribu-ribu ulun Yahudi sa parisaya ma Yesus. Here katuluh hanyeyiru kawan ulun sa satia ma hukum taurat Moses. 21:21 Nelang itati here karengei hanyu haut ngajar katuluh ulun Yahudi sa muneng hang penah bangsa lain, nampan here napas hukum Moses. Hanyu ngami nasehat ma here nampan here puang nyunat kawan anak here atawa makai adat istiadat Yahudi. 21:22 Itati kawan ulun Yahudi sa parisaya yiru himat sagar karengei hanyu naan hang yiti. Jadi, kewangun itati? 21:23 Pangakaehni hanyu nuu nasehat kami. Naan epat kaulun hang yiti sa haut bajanji ma Tuhan. 21:24 Nah, ware hanyu tulak ngulah upasara ngabarasis tenga baya anri here, nelang bayar kawan biaya here nampan here nyukur wulu here. Anri kalayiru sagar bawilah ma katuluh ulun kawan inun sa rengei here neu hanyu yiru puang tuu, daya hanyu raerai pada nampalus hukum Moses. 21:25 Kude neu kawan ulun sa puang Yahudi sa haut parisaya ma Yesus, kami haut ngirim surat ma here nampan puang iyuh nguta kutaen sa haut na sarah ma barhala, puang iyuh nguta ira, atawa nguta eha sa matei na keat; nelang puang iyuh ngulah kawan ulahan sa cabul." 21:26 Hi Paulus balalu tulak baya kaepat kaulun yiru nampalus upasara ngabaris tenga sinrah anri here hang anrau keatunini. Udi hie here masuk malewu Tuhan nampan iwara papire anrau lagi iriai upasara ngabarasis tenga yiru luput nelang parapah ma tiap tenga here nasarah. 21:27 Dami wayah sa natantu pitu anrau yiru kai galis, papire ulun Yahudi teka Asia kadinung hi Paulus hawuang Lewu Tuhan. Balalu here nantiring kawan ulun rama, udi yiru negei hi Paulus 21:28 nelang anri lengan mahet kaeau, "U, kawan ulun Israel, karawah! Iti ulunni sa tulak maawe-awe ngajar ma katuluh ulun kawan ajaran sa nawan bangsa Israel, nawan hukum Moses nelang nawan Lewu Tuhan yiti. Nelang itati hanye likan nginsing kawan ulun sa puang Yahudi masuk ma Lewu Tuhan balalu ngampi najis unengan sa barasis yiti!" 21:29 (Here kaeau kala yiru daya here haut kadinung hi Trofimusulun Epesus yiru hang tumpuk baya hi Paulus; nelang here minda hi Paulus haut nginsing hanye masuk ma wuang Lewu Tuhan.) 21:30 Litar tumpuk balalu rawek rukah, nelang katuluh ulun nempat ikuruwundung. Here nyamba hi Paulus balalu nyujut hanye kaluar teka wuang Lewu Tuhan. Tawuk yiru pada wanawang Lewu Tuhan natutup. 21:31 Parahatan kawan ulun ngulah deruh yiru ngunu munu hi Paulus, ulun iwara ma komandan pasukan Roma. Hang litar Yerusalem rahat rawek rukah. 21:32 Komandan yiru balalu palus ngalap papire perwira anri prajurit tulak iwawansit baya here ma unengan huru-hara yiru. Tawuk ulun rama kadinung komandan yiru anri pasukanni, here taduh ngakasah hi Paulus. 21:33 Komandan yiru tulak nunung hi Paulus palus nyamba hanye, balalu nunyu ulun nuruk hanye. Udi hie komandan yiru nunti neu hie hi Paulus yiru nelang inun sa haut naulahni. 21:34 Meheni teka ulun rama yiru kaeau kalayiti nelang meheni lagi kaeau kalayiru. Hampe kaadaan tuu rawek rangkit hampe komandan yiru puang karasa inun sa bujurni sa haut jari. Daya yiru hanye marentah nampan hi Paulus nainsing ma markas. 21:35 Tawuk here nginsing hanye hampe ma tukat, kawan ulun ngulah deruh yiru ngamuk bahimat hampe hi Paulus tapaksa nagantung daya kawan parajurit. 21:36 Here nataharak teka daya kawan garombolan sa ngulah deruh yiru nelang anri lengan mehet here kaeau, "Wunu hanye!" 21:37 Dami masuk mawuang markas, hi Paulus kaeau ma komandan yiru, "Iyuh aku bapaner erang pitus anri Tuan?" "Inun hanyu makai basa Yunani?" tunti komandan yiru. 21:38 "Amun kalayiru, hanyu puang ulun Mesir yiru sa jari pambaruntak balalu nginsing nempat epat ribu kaulun pangacau basanjata masuk mawuang padang gurun?" 21:39 Hi Paulus nuing, "Aku ulun Yahudi; aku waraga tumpuk Tarsus, tumpuk sa mambatang hang Kilikia. Awat lewa aku bapaner ma kawan ulun yiru." 21:40 Dami hi Paulus naami ijin bapaner, hi Paulus minri hang tukat, balalu ngami isyarat anri tanganni. Katuluh ulun balalu suni. Udiyiru hi Paulus bapaner ma here makai basa Ibrani. Hi Paulus kaeau,

Kisah Para Rasul 22

22:1 "Bapa-bapa anri kawan Pulaksanai katuluh! Aku hamen nampe pambelaanku ma naun. Suba rengei!" 22:2 Tawuk here karengei hi Paulus bapaner hawuang basa Ibrani, here balalu magin suni. Hi Paulus nampalus kataranganni. 22:3 "Aku yiti ulun Yahudi," eau Paulus, "aku nakayaan hang Tarsus hang Negeri Kilikia, kude aku naampihante hang yiti hang Yerusalem nelang nadidik anri humur-humis daya guru besar Gamaliel hang hukum sa na ami daya Moses ma datu nini takam. Sameh kala naun katuluh hang yiti anrau yena, aku pada bahimat bagawi ma Alatalla. 22:4 Aku ngakasah hampe matei kawan ulun sa umba ajaran wau yiru. Here katuluh hau upu atawa wawei, jambaku balalu tamasukku mawuang panjara. 22:5 Imam Hante raerai anri katuluh Pangadilan Agama kaiyuh ngami kasaksian sa aku puang ipusu. Daya here yiru sa ngami ma aku surat pangantar sa natahampe ma kawan ulun Yahudi hang Damsyik. Makai surat yiru aku kaiyuh nyamba kawan ulun sa parisaya ma ajaran wau yiru hang yaru balalu nginsing here ma Yerusalem nampan nahukum." 22:6 "Tawuk aku ganjah hawuang pakiaan nelang haut kai hampe Damsyik, tawuk penah anrau, salenga naan sahaya sa maraai tatuu nyiar teka langit ngawariung aku. 22:7 Aku tumbang ma tane balalu karengei naan lengan sa kaeau ma aku, 'Saulus, Saulus! Wuah inun hanyu ngahanangen aku?'. 22:8 Balalu aku nunti, 'Hie hanyu, Tuan?' 'Aku yiti Yesus ulun Nasaret sa nakahanangen dayanu,' tuingni. 22:9 Kawan ulun sa naan hang yiru baya aku kadinung sahaya yiru, kude here puang karengei lengan sa bapaner anri aku. 22:10 Balalu aku nunti lagi, 'Inun sa harus na ulahku, Tuhan?' Tuhan nuing, 'Ambuan hulu ma Damsyik. Hang yaru die ma hanyu sagar nawara neu katuluh inun sa na kabahumen Alatalla naulah dayanu.' 22:11 Aku balalu pehe daya sahaya sa ngampi silau yiru. Balalu kawan hengauku nganyak aku masuk ma Damsyik. 22:12 Hang yaru naan erang kaulun bangaran hi Ananias. Hanye erang kaulun mawitu bujur nelang ngalut nuu nampalus hukum Moses. Katuluh ulun Yahudi sa muneng hang Damsyik mahormat hanye. 22:13 Hanye hawi nyuwuk aku, balalu minri hang tuhi aku nelang kaeau, 'Saulus, hanyu kadinung lagi!' Tawuk yiru pada aku mihangut ninung hanye. 22:14 Udi yiru hanye kaeau ma aku, 'Alatalla datu nini takam haut midi hanyu nampan hanyu karasa kabahumenni, nelang kadinung Yesus, Walah Alatalla sa nampalus kabahumen Alatalla nelang nyanrengei lengan Yesus raerai. 22:15 Hanyu sagar jari saksi pakai iwara ma katuluh ulun inun sa haut dinung nelang rengeinu. 22:16 Itati ada lagi lawah nganrei. Ambuan, palus sarah tenganu nampan nabaptis. Herau Tuhan nampan hanyu nasanepah teka kawan dosanu.' " 22:17 "Aku mulek ma Yerusalem, nelang tawuk aku rahat badoa hang Lewu Tuhan, aku nakuasa daya Roh Alatalla. 22:18 Aku kadinung Tuhan; hanye kaeau ma aku, 'Hinang tanan Yerusalem, daya ulun hang yiti puang sagar narime kasaksiannu neu aku.' 22:19 Aku kaeau, 'Tuhan, here karasa tuu aku yiti haut masuk ma kawan lewu sumbayang nampan nyamba here nelang ngakasah kawan ulun sa parisaya ma hanyu. 22:20 Kalayiru pada tawuk saksinu hi Stefanus matei nawunnu, aku naan hang yiru nelang satuju hal yiru. Likan aku sa nyaga kawan pakaian ulun sa munu hanye.' 22:21 Kude itati Tuhan kaeau kamulek ma aku, 'Hulu tulak, daya aku sagar nunyu hanyu tulak ma unengan lawit ma kawan ulun sa puang Yahudi.' " 22:22 Ulun rama tatap nyanrengei hi Paulus bapaner, kude tawuk lengan sa pangalisan yiru here anri lengan mehet kaeau, "Wunu ulun sa kalayiru. Hanye puang patut welum!" 22:23 Nelang ngiak here ngebas jubah here nelang namur habu ma awan. 22:24 Balalu komandan Pasukan Roma yiru nunyu hi Paulus masuk ma markas nampan hanye napariksa hang yaru makai kakarasen neu ngarasa inun sababni kawan ulun Yahudi ngiak kalayiru nadap hanye. 22:25 Kude tawuk hi Paulus haut nahuruk nampan nakakasah, hi Paulus kaeau ma perwira sa minri hang yiru, "Inun hanyu iyuh ngakasah erang kaulun warga kerajaan Roma kapihuan hanye naadili?" 22:26 Karengei yiru, perwira yiru tulak nunung komandan pasukan balalu kaeau, "Inun sa sagar naulah nu? Ulun yiti warga negara Roma!" 22:27 Balalu komandan yiru tulak nunung hi Paulus palus nunti, "Suba wara, inun hanyu erang kaulun warga negara Roma!" "Hiai," eau Paulus, "aku warga negara Roma." 22:28 Komandan yiru kaeau kamulek, "Aku jari warga negara Roma anri bayar wahai tatuu!" Hi Paulus nuing, "Kude aku nakayaan samula warga negara Roma." 22:29 Tawuk yiru pada kawan anggota tantara sa hamen mariksa hi Paulus yiru, mundur nelang komandan yiru pada balalu takut daya hanye haut mamborgol hi Paulus, padahal hi Paulus waraga negara Roma. 22:30 Komandan pasukan Roma yiru hamen tuu karasa inun sa bujurni sa ngulah kawan ulun Yahudi ngampi hala hi Paulus. Daya yiru hang anrau keatunini hanye nerau kawan imam kapala anri Pangadilan Agama nampan bakumpul. Hi Paulus balalu nalapas teka balungguni, udi hie nainsing mangadap here katuluh.

Kisah Para Rasul 23

23:1 Hi Paulus maneneng kawan anggota pangadilan yiru balalu kaeau, "Pulaksanai katuluh! Hampe anrau yiti aku puang kaingkam naan kahalaen nadap Alatalla hang kunuan ateiku neu pamelumku." 23:2 Tawuk hi Paulus kaeau kalayiru, Imam Hante Ananias nunyu ulun sa minri hang rite ni Paulus nampar wawa Paulus. 23:3 Hi Paulus balalu kaeau ma Imam Hante yiru, "Alatalla himat nampar hanyu, ulun jahat sa pura-pura barasis! Hanyu maharung hang yiru mangadili aku manurut hukum Moses, kude hanyu raerai malangar hukum yiru anri nunyu ulun nampar aku!" 23:4 Kawan ulun sa naan hang rite hi Paulus kaeau ma hi Paulus, "Hanyu mahina Imam Hante wat Alatalla!" 23:5 Hi Paulus nuing, "U pulaksanai, aku puang karasa, hanye imam hante. Samula hawuang Surat Barasis naan nasurat, 'Ada hanyu mahina pamimpin bangsanu.' " 23:6 Hi Paulus kadinung naan meheni teka kawan anggota pangadilan yiru teka kawan ulun Saduki nelang meheni lagi teka kawan ulun Farisi. Daya yiru hanye kaeau ma pangadilan yiru, "Pulaksanai katuluh! Aku erang kaulun Farisi, katurunan Farisi. Aku naadili hang yiti daya gana aku parisaya himat kawan ulun sa haut matei sagar welum mulek." 23:7 Dami hanye kaeau kalayiru, kawan ulun Farisi anri kawan ulun Saduki yiru mulai basual, hampe sidang yiru tabagi jari rueh golongan. 23:8 (Daya kawan ulun Saduki bapandapat ulun matei puang sagarwelum kamulek, nelang kawan malekat puang uweng, kalayiru pada roh puang uweng; kude ulun Farisi parisaya ma katuluh hal yiru.) 23:9 Balalu timbul karawekan sa tamam. Papire ulun Farisi sa jari guru agama minri palus nawan bahimat. Here kaeau, "Manurut kami ulun yiti puang uweng hala sunah hena butit! Tau pada samula naan roh atawa malekat sa bapaner ma hanye!" 23:10 Sual jawab yiru jari kalayiru tamamni hampe komandan yiru takut salenga hi Paulus sagar nakarubut daya here. Hanye balalu nunyu pasukanni tulak ngalap hi Paulus teka penah here yiru nginsing hanye ma markas. 23:11 Malem yiru pada Tuhan Yesus minri hang rite hi Paulus nelang kaeau, "Ampikansing ateinu! Hanyu haut ngami kasaksiannu neu aku hang Yerusalem. Hanyu sagar ngami kasaksian kalayiru pada hang Roma." 23:12 Kaiyat hinang hang anrau keatunini, kawan ulun Yahudi mulai ngulah komplotan. Here basumpah puang sagar kuman atawa nguut amun here huan munu hi Paulus. 23:13 Naan labis teka epat pulu kaulun sa ngulah komplotan yiru. 23:14 Here tulak nunung kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi nelang kaeau, "Kami haut sameh-sameh basumpah, puang sagar kuman atawa nguut inun-inun amun kami huan munu hi Paulus. 23:15 Nah, itati naun anri kawan anggota Pangadilan Agama ware ngirim surat ma komandan pasukan Roma yiru nampan ilaku hanye nginsing hi Paulus mulek mangadap naun, yalah naun hamen mariksa parkarani lagi anri humur-humis. Balalu kami sagar basadia munu hanye kapihuan hanye hampe yiti." 23:16 Kude anak teka pulaksanai Paulus karengei neu ransana komplotan yiru. Hanye balalu tulak ma markas lepuh iwara neu hal yiru ma hi Paulus. 23:17 Hi Paulus balalu nerau erang kaulun perwira balalu kaeau ma hanye, "Insing iya muda yiru nunung komandan; hanye naan sa hamen nalaporni ma komandan." 23:18 Perwira yiru nginsing iya muda yiru nunung komandan balalu kaeau, "Hi Paulus, tahanan yiru nerau aku nelang ilaku aku nginsing iya sa muda yiti nunung hanyu; hanye naan hamen nalaporni." 23:19 Komandan yiru negei tangan iya muda yiru, balalu nginsing hanye ngaraerai ma pinggir palus nunti, "Inun sa hamen nawaranu ma aku?" 23:20 Iya muda yiru nuing, "Kawan ulun Yahudi haut mapakat nampan ilaku tuan nginsing hi Paulus mangadap Pangadilan Agama keatuni, yalah here hamen mariksa lagi parkarani anri humur-humis. 23:21 Kude ada tuan mulur pilakuan yiru, daya naan labis teka epat pulu kaulun sa rahat sanina neu mungun hanye hang lalan. Here katuluhni haut basumpah puang sagar kuman atawa nguut amun here huan kaiyuh munu hi Paulus. Itati pada here haut sadia, ekat nganrei jawaban teka tuan." 23:22 Komandan yiru kaeau, "Ada iwara mahie-hie sa hanyu haut malapor yiti ma aku." Balalu hanye nunyu iya muda yiru mudi. 23:23 Udi yiru komandan yiru nerau rueh kaulun perwira, balalu hanye kaeau ma here, "Sadia rueh jatuh prajurit baya pitumpulu tantara bakuda anri rueh jatuh tantara batumbak nampan tulak pukul suei kamalem yiti jua ma Kaisarea. 23:24 Sadia pada kuda neu napakai Paulus balalu insing hanye anri salamat hampe ma Gubernur Feliks." 23:25 Balalu komandan yiru nulis surat sa lenganni kalayiti, 23:26 "Sa nahormat Gubernur Feliks. Tabe teka Klaudius Lisias! 23:27 Ulun yiti haut najamba daya kawan ulun Yahudi nelang ane wunu here, amun aku puang hawi anri pasukanku balalu nyalamat hanye; daya aku karengei hanye warga nagara Roma. 23:28 Daya aku hamen ngarasa inun sabujurni kahalaen sa nadawa ma hanye, balalu aku nginsing hanye ma Pangadilan Agama here. 23:29 Tena tuu hanye puang uweng ngulah kahalaen inun-inun hampe hanye patut nahukum anri hukuman mati atawa napanjara. Dawaan here ma hanye ekat neu sara anri kawan hukum agama here raerai. 23:30 Udi hie aku naan narime laporan naan ransana sa jahat teka kawan ulun Yahudi nadap hanye. Jadi aku langsung ngirim hanye ma Tuan Gubernur. Nelang aku haut nunyu kawan ulun sa nawa hanye nginsing pangaduan here nadap hanye ma tuan." 23:31 Kawan anggota tantara yiru balalu nampalus tugas here. Here ngalap hi Paulus balalu nginsing hanye malem yiru jua hampe ma Antipatris. 23:32 Anrau keatunini here nunyu pasukan bakuda nampalus pakiaan baya hi Paulus, kude here raerai mulek ma markas. 23:33 Tawuk pasukan bakuda yiru hampe hang Kaisarea, here nampe surat yiru ma Gubernur, balalu nyarah hi Paulus ma hanye. 23:34 Udi Gubernur mambasa surat yiru, hanye nunti ma hi Paulus teka awe asalni. Tawuk hanye karasa hi Paulus baasal teka Kilikia, 23:35 hanye kaeau, "Maehleh! Aku sagar mariksa parkaranu, amun kawan ulun sa mangadu hanyu haut hampe yiti." Balalu hanye marentah nampan hi Paulus natahan hang istana Herodes.

Kisah Para Rasul 24

24:1 Dime anrau udi yiru, Imam Hante Ananias anri kawan pamimpin Yahudi tulak ma Kaisarea baya erang kaulun pangacara bangaran hi Tertulus. Here mangadap Gubernur Feliks palus nampe pangaduan here nadap hi Paulus. 24:2 Tawuk hi Tertulus naherau ma muka, hanye nawa hi Paulus kalayiti, "Tuan Gubernur sa Mulia! Hang imbe pimpinan Tuan negeri kami aman. Nelang daya kabijaksanaan Tuan pada haut wahai parbaikan sa natampalus ma bangsa kami. 24:3 Katuluh yiru kami saratang nyambut anri ngantuh tarima kasih nelang panghargaan satinggi-tinggini hang awe-awe jua. 24:4 Kude nampan ada ngumpe wahai waktu Tuan, aku ilaku nampan tuan hamen nyanrengei pangaduan kami sa imbe yiti. 24:5 Kami kasasat ulun yiti ngulaa ridu sa babahaya. Hang awe-awe hanye saratang ngulah karawekan hang penah ulun Yahudi nelang hanye jari pamimpin gerakan kawan ulun Nazaret. 24:6 Hanye likan haut mansuba ngampi najis Lewu Tuhan, kude kami nyamba hanye. (Bahum kami mangadili hanye manurut hukum agama kami raerai. 24:7 Kude komandan Lisias hanrabut hanye teka kami, 24:8 balalu marentah nampan kawan ulun sa mangadu hanye mangadap Tuan.) Amun Tuan mariksa ulun yiti, Tuan raerai sagar karengei teka hanye kawan pangaduan kami nadap hanye samula uras tuu bujur." 24:9 Kawan ulun Yahudi sa naan hang yiru pada umba nawa hi Paulus nelang kaeau uras tuu inun sa naeau daya Tertulus. 24:10 Balalu Gubernur yiru ngami isyarat ma hi Paulus sa hanye iyuh bapaner. Balalu hi Paulus kaeau, "Aku karasa Tuan haut jari hakim negeri yiti bataun-taun lawahni. Daya gana yiru aku kaingkam sanang iwara pambelaanku yiti hang hadapan Tuan. 24:11 Tuan iyuh mariksa raerai himat puang labis teka dua walas anrau sa haut paitah aku tulak ma Yerusalem lepuh sumbayang. 24:12 Nelang puang suah kawan ulun Yahudi yiru kasasat aku naan basual anri sunah erang kaulun atawa ngumpul ulun nampan ngulah karawekan hau hang Lewu Tuhan atawa hang kawan lewu sumbayang atawa hang awe-awe hawuang tumpuk. 24:13 Here sika puang kaiyuh mambukti kawan dawaan nadap aku sa natahampe here ma Tuan. 24:14 Aku mangaku hang hadapan Tuan aku samula nyambah Alatalla datu nini kami manurut ajaran Yesus sa naanggap here ajaran yiru hala. Kude aku magun parisaya ma katuluh inun sa naan nasurat hawuang buku Moses nelang hawuang buku kawan Nabi. 24:15 Sameh kala here pada, aku naan kaharapen ma Alatalla, himat katuluh ulun sagar welum mulek udi matei-kawan ulun sa mawitu bujur atawa kawan ulun sa jahat! 24:16 Yiru sababni aku saratang ngakali mamaeh, nampan kawan atei akalku barasis nadap Alatalla nelang pada barasis nadap murunsia. 24:17 Udi papire taun puang uweng hang Yerusalem, aku mulek ma yaru lepuh nginsing bantuan duit ma bangsaku nelang nampan nyarah parapah ma Alatalla. 24:18 Tawuk aku nampalus hal yiru, here panalu aku hang Lewu Tuhan, udi aku luput nampalus upasara ngabarasis tenga. Puang uweng ulun rama baya aku, nelang puang uweng karawekan tawuk yiru hang yiru. 24:19 Ekat naan papire kaulun Yahudi teka propinsi Asia hang yaru. Saharusni here yiru naan hang yiti neu nampe pangaduan here ma Tuan, amun here naan pangaduan nadap aku. 24:20 Atawa elahni kawan ulun yiti raerai iwara kajahaten inun sa haba here hang aku tawuk aku nainsing mangadap Pangadilan Agama. 24:21 Here kahaba ekat isa lengan yiti sa naantuhku hang hadapan here, hanyeyiru lengan sa kaeau: Aku naadili anrau yiti daya gana aku parisaya himat kawan ulun matei sagar nasamelum kamulek." 24:22 Balalu hi Feliks sa haut karasa wahai neu ajaran Yesus, nutup sidang parkara yiru, hanye kaeau, "Aku sagar mutus pakara yiti, amun komandan Lisias haut hawi." 24:23 Balalu hanye marentah perwira sa batanggung jawab nari hi Paulus yiru nampan tatap nahan hi Paulus, kude anri ngami butit kabebasan ma hanye nelang ngami izin ma kawan hengauni ngami ma hanye inun sa naparlu dayani. 24:24 Papire anrau udi yiru hi Feliks hawi, baya matueh waweini bangaran hi Drusila; hanye erang kaulun Yahudi. Hi Feliks nunyu ulun ngalap hi Paulus, balalu hi Feliks nyanrengei hi Paulus bapaner neu parisaya ma Kristus Yesus. 24:25 Kude tawuk hi Paulus nampalus papaneranni neu kajujuren anri tahan nafsu nelang neu hukuman hang anrau Kiamat, hi Feliks balalu takut palus kaeau, "Hanyu itati iyuh tulak. Aku sagar nerau hanyu lagi amun naan kasampatan." 24:26 Padingian yiru hi Feliks harap sagar kaiyuh duit teka hi Paulus. Daya yiru hanye papire kali nunyu ulun ngalap hi Paulus nampan bapaner anri hanye. 24:27 Udi rueh taun dami, hi Perkius Festus nganti hi Feliks jari Gubernur. Balalu daya hi Feliks hamen ngalap atei kawan ulun Yahudi, hanye maladar hi Paulus tatap muneng hawuang panjara.

Kisah Para Rasul 25

25:1 Telu anrau udi hi Festus hampe hang daerah yiru, hanye tulak teka Kaisarea ma Yerusalem. 25:2 Hang yaru kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi nampe pangaduan here ma hanye nadap hi Paulus. Here saratang ngatau hi Festus 25:3 nampan daya pikaeh ateini anri here, hanye hakun nunyu ulun nginsing hi Paulus ma Yerusalem; daya hang yaru here haut mapakat nampan munu hanye hang penah lalan. 25:4 Kude hi Festus nuing, "Hi Paulus rahat natahan hang Kaisarea nelang aku pada sika puang lawah lagi sagar mulek ma yaru. 25:5 Jadi, elahni kawan pamimpin naun tulak sinrah anri aku ma Kaisarea nelang nguka pakarani hang yaru, amun samula hanye naan ngulah kahalaen." 25:6 Udi muneng hang Yerusalem leu walu atawa sapuluh anrau, hi Festus mulek ma Kaisarea. Hang anrau keatunini hanye ngulah sidang pangadilan balalu marentah nampan hi Paulus nainsing mangadap. 25:7 Dami hi Paulus hawi, kawan ulun Yahudi sa hawi teka Yerusalem minri ngawuriung hanye, balalu mulai nampe kawan dawaan sa maweat nadap hanye. Kude here puang kaiyuh mambukti kawan dawaan yiru. 25:8 Hawuang pambelaanni hi Paulus kaeau, "Aku puang uweng ngulah sunah isa kahalaen anri hukum Moses atawa ma Lewu Tuhan atawa ma Kaisar Roma." 25:9 Kude daya hi Festus hamen ngalap atei kawan ulun Yahudi, hanye balalu nunti ma hi Paulus, "Hakun hanyu tulak ma Yerusalem nampan naadili hang yaru hang hadapanku neu kawan dawaan yiru?" 25:10 Hi Paulus nuing, "Aku itati minri hang hadapan pangadilan Kaisar Roma; balalu hang unengan yiru aku harus naadili. Tuan karasa aku puang uweng kahalaen ma ulun Yahudi. 25:11 Amun aku haut malangar hukum nelang ngulah ulahan sa patut nahukum anri hukuman mati, aku rela matei. Kude amun kawan dawaan here yiru puang tuu, puang uweng sunah erang kaulun sa iyuh nyarah aku ma here. Aku laku naadili hang pangadilan Kaisar!" 25:12 Udi barunding anri kawan panasehatni, hi Festus kaeau, "Hanyu ilaku naadili hang pangadilan Kaisar, jadi hanyu harus tulak mangadap Kaisar." 25:13 Puang hampe lawah udi yiru, Raja Agripa anri hi Bernike hawi ma Kaisarea neu lepuh ngantuh salamat ma hi Festus. 25:14 Udi here papire anrau lawahni hang yaru, hi Festus iwara pakara wat Paulus ma Raja Agripa. Hi Festus kaeau, "Naan hang yena erang kaulun tahanan sa natahan daya Feliks. 25:15 Tawuk aku naan hang Yerusalem, kawan imam kapala anri kawan pamimpin Yahudi nampe pangaduan here nadap ulun yiru nelang ilaku nampan aku nyanawu hukuman ma hanye. 25:16 Kude aku nuing kawan ulun Roma puang tau babaran nyarah kawan ulun sa nadawa nampan nahukum, amun sa nadawa yiru huan bahadapan anri ulun sa nawa hanye nelang naami kasampatan mambela dirini. 25:17 Balalu, tawuk here hawi ma yati, aku puang nganrei lawah. Hang anrau keat unini aku balalu ngulah sidang pangadilan nelang marentah nampan ulun yiru nainsing mangadap. 25:18 Tawuk kawan ulun sa nawa hanye minri nampe pangaduan here, here puang uweng nampe sunah isa masam kajahaten kala sanapindaku natahampe daya here. 25:19 Here ekat balain pikiran anri hanye neu agama here raerai nelang neu erang kaulun sa bangaran Yesus. Ulun yiru haut matei, kude hi Paulus bakaras himat ulun yiru haut welum kamelek. 25:20 Daya aku bingung neu kewangun aku tau kaiyuh kawan katarangan neu pakara yiru, aku nunti ma hi Paulus inun hanye hakun tulak ma Yerusalem balalu naadili hang yaru neu pakarani yiru. 25:21 Kude hi Paulus ilaku naik banding; hanye ilaku nampan hanye tatap muneng hang tahanan hampe pakarani naputus daya Kaisar. Daya gana yiru aku marentah nampan hanye tatap natahan, hampe aku kaiyuh kasampatan ngirim hanye ma Kaisar." 25:22 Balalu hi Agripa kaeau ma hi Festus, "Aku pada sindi karengei ulun yiru." "Anrau kauni Tuan kaiyuh nyanrengei hanye," tuing Festus. 25:23 Hang anrau keatunini hi Agripa anri hi Bernike hawi anri upasara kebesaran. Here masuk ruang sidang baya anri kawan pambesar angkatan perang anri kawan ulun takamuka hang tumpuk yiru. Manyu parentah Festus, hi Paulus nainsing masuk. 25:24 Balalu hi Festus kaeau, "Baginda Agripa nelang katuluh sa naan hang yiti! Ulun yiti haut nakadu ma aku daya katuluh bangsa Yahudi, hau sa hang Yerusalem atawa sa hang yiti. Here ilaku nelang nantiak kaeau, hanye puang patut napaladar welum. 25:25 Kude aku puang kahaba sunah isa sa haut naulahni sa tau nahukum anri hukuman mati. Nelang daya gana hanye raerai haut ilaku nampan pakarani naadili hang pangadilan Kaisar, aku haut nukas nampan ngirim hanye ma Kaisar. 25:26 Kude aku huan uweng kaiyuh katarangan sa batantu neu hanye nampan tau nasurat hawuang suratku nampe Kaisar. Yiru sababni aku nginsing hanye ma hadapan tuan-tuan katuluhni, sa mambantang ma Yang Mulia Baginda Agripa! Maksudku hanyeyiru nampan udi pamariksaan yiti, naan bahan ma aku ngulah surat. 25:27 Daya manurut pangingkamanku, puang patut ngirim erang kaulun tahanan anri puang iwara kawan kahalaen sa nadawa nadap hanye."

Kisah Para Rasul 26

26:1 Hi Agripa kaeau ma hi Paulus, "Hanyu naami izin bapaner neu mambela dirinu." Hi Paulus ngenat tanganni balalu nampe pambelaanni kalayiti, 26:2 "Baginda Agripa Sa Mulia! Aku kaingkam tuu barajaki kaiyuh nampe pambelaanku hang hadapan Baginda neu katuluh pangaduan sa nakadu daya kawan ulun Yahudi nadap aku; 26:3 Samambatang tuu daya Baginda karasa tatuu adat istiadat nelang kawan hal ulun Yahudi. Daya gana yiru aku ilaku Baginda hamen nyanrengei kataranganku anri sabar. 26:4 Katuluh ulun Yahudi karasa kewangun pamelumku teka tawuk aku lagi iya. Here karasa tuu teka tawuk aku lagi erang kaulun pamuda aku haut welum hang penah bangsaku raerai hang Yerusalem. 26:5 Haut lawah here karasa neu aku. Nelang amun here hamen, here kaiyuh ngami kasaksian sa teka dahulu aku haut welum kala ulun Farisi sa nampalus katuluh hadat aturan sa tuu pisit hawuang agama kami. 26:6 Kude itati aku minri hang yiti nampan naadili daya aku parisaya ma janji sa naulah Alatalla anri datu nini kami. 26:7 Janji yiru pada sa naharap daya kadua walas suku bangsa Israel, hampe here nyambah Alatalla kaanrau kamalem. Nelang gana aku parisaya ma janji yiru, Baginda sa Mulia, aku naampihala daya kawan ulun Yahudi. 26:8 Inun ngulah naun kawan ulun Yahudi puang tau parisaya sa Alatalla nyamelum kamulek ulun matei? 26:9 Tawuk hie aku raerai pada bapikir sa aku harus nampalus katantuluh hal neu nawan Yesus teka Nazaret yiru. 26:10 Nelang samula yiru sa haut natampalusku hang Yerusalem. Makai surat kuasa teka kawan imam kapala, aku haut namasuk rama ulun sa satia ma Alatalla mawuang panjara. Aku likan pada umba satuju nampan here nahukum mati. 26:11 Gaha tuu aku nyiksa here hang kawan lewu sumbayang, nampan maksa here ngubah inun sa naparisaya here. Ateiku tuuni hanruap nadap here, hampe ma kawan tumpuk lain aku pada tulak lepuh nyasah here hang yaru." 26:12 "Anri maksud yiru pada aku nginsing surat teka kawan imam kapala balalu tulak ma Damsyik. 26:13 Kude tawuk aku ganjah hang pakiaan, tawuk penah anrau, Baginda sa mulia, aku kadinung naan sahaya teka langit sa labis maraai teka raai matei anrau. Sahaya yiru nyiar ngawariung aku pada ngawariung kawan ulun sa takia sinrah baya aku. 26:14 Kami katuluh tumbang ma tane. Balalu aku karengei naan lengan sa kaeau ma aku hang basa Ibrani, 'Saulus, Saulus! Wuah inun hanyu puang taduh haut ngahanangen aku? Hanyu raerai sagar mahanang amun hanyu tatap nawan pimpinanni sa jari tuannu.' 26:15 Balalu aku kaeau, 'Hie hanyu, Tuan?' Balalu Tuhan nuing, 'Aku yiti Yesus sa nakahanangen dayanu. 26:16 Ambuan minri! Aku nantarang tenga ma hanyu anri maksud nampan ngulah hanyu jari palayanku. Hanyu harus iwara ma kawan ulun lain inun sa dinungnu anrau yiti neu aku nelang neu inun sa sagar natutuiku ma hanyu yati hang wayah sa sagar nahadap hanrian. 26:17 Aku sagar nyanepah hanyu teka bangsa Israel nelang teka bangsa lain sa puang Yahudi. Aku sagar nunyu hanyu tulak nunung here 26:18 neu nguka matei here nampan here kaluar teka piieng palus masuk mawuang piraai; nampan here lepah teka kuasa Iblis, balalu nakuasa daya Roh Alatalla. Anri parisaya ma aku, here sagar naampun teka kawan dosa here nelang here sagar jari ulun pidian wat Alatalla.' " 26:19 "Daya yiru, Baginda Agripa, aku saratang ngakali ngalut nuu ma paninungan sa haut tarimeku teka Alatalla yiru. 26:20 Anri tarus tarang aku iwara ma ulun katuluh here harus batobat teka kawan dosa here nelang nyarah tenga diri here ma Alatalla nelang nantarang hawuang pamelum here sa here haut batobat teka kawan dosa here. Aku iwara hal yiru mulai hang Damsyik, udiyiru hang Yerusalem nelang hang katuluh Yudea anri hang penah kawan ulun sa puang Yahudi. 26:21 Balalu daya gana yiru kawan ulun Yahudi nyamba aku hang Lewu Tuhan nelang ngunu munu aku. 26:22 Kude hampe itati aku nasalindung daya Alatalla, hampe aku kaiyuh minri hang yiti nampan ngami kasaksianku ma katuluh ulun-tamam atawa ulun rumis. Inun sa naeauku yiti puang lain teka inun sa haut natujum daya kawan nabi anri hi Moses; 26:23 hanyeyiru himat Raja Panyalamat sa najanji Alatalla yiru harus wuah kahanangen nelang jari ulun sa palanungkai welum mulek teka pampatei; nampan anri kalayiru hanye kaiyuh iwara piraai-hanyeyiru salamat-hau ma kawan ulun Yahudi atawa ma kawan ulun sa puang Yahudi." 26:24 Ganjah hi Paulus nampe pambelaanni yiru, hi Festus nantiak, "Hanyu haut rapui Paulus! Ilmunu sa wahai yiru haut ngulah hanyu jari ulun rapui!" 26:25 Kude hi Paulus nuing, "Aku puang rapui, Sa Na Mulia. Kawan inun sa naeauku yiru tuu nelang kaluar teka pikiran sa sehat. 26:26 Baginda Agripa karasa tuu neu hal yiru. Yiru sababni aku heei bapaner hang hadapan baginda anri tarus tarang. Aku yakin puang sunah isa teka kawan hal yiru sa huan wuah rasa Baginda daya kawan katantuluh yiru haut natampalus puang hang unengan suni sa baidim. 26:27 Baginda Agripa Sa Mulia, inun Baginda parisaya ma inun sa naeau daya kawan nabi? Pangarasaenku Baginda parisaya!" 26:28 Balalu hi Agripa kaeau ma hi Paulus, "Hanyu minda murah ngulah aku jari ulun Kristen anri salenga?" 26:29 "Hawuang wayah sa imbe, atawa hang wayah sa lawah," tuing Paulus, "aku badoa ma Alatalla nampan Baginda anri katuluh kawan tuan sa nyanrengei aku anrau yiti kaiyuh jari kala aku -- ekat puang rantai kalayiti!" 26:30 Akhirni baginda raja, gubernur anri hi Bernike, baya katuluh sa lainni minri. 26:31 Dami haut hang luar, here kaeau sameh here, "Ulun yiti puang ngulah masam-masam sa patut nahukum anri hukuman mati atawa napanjara." 26:32 Balalu hi Agripa kaeau ma hi Festus, "Ulun yiti sabujurni haut nabebas, atikalani hanye puang ilaku parkarani yiti naadili hang pangadilan Kaisar."

Kisah Para Rasul 27

27:1 Dami haut natukas kami harus balayar ma Italia, hi Paulus baya papire tahanan sa lain nasarah ma hi Yulius, perwira pasukan tantara Roma sa naantuh "Resimen Kaisar". 27:2 Kami sungkat ma kapal sa hawi teka Adramitium, balalu tulak makai kapal yiru sa sagar balayar ma kawan palabuhan hang propinsi Asia. Hi Aristarkhus, ulun Makedonia sa hawi teka Tesalonika, balayar pada sinrah baya kami. 27:3 Hang anrau keat unini kami hampe hang Sidon. Hi Yulius maeh tatuu anri hi Paulus. Hanye naami izin ganta kawan hengauni nampan here kaiyuh ngami ma hanye inun sa naparlu dayani. 27:4 Teka yiru kami nampalus palayaran. Daya gana kapal kami nyunsung riwut, kami balalu balayar tarus manyisir pantai pulau Siprus sa tasalindung teka riwut. 27:5 Udi hie kami nyabarang laut sa bahadapan anri Kilikia nelang Pamfilia balalu hampe hang Mira negeri Likia. 27:6 Hang yaru perwira yiru kahaba kapal teka Aleksandria sa ngunu balayar ma Italia. Hanye balalu mindah kami ma kapal yiru. 27:7 Papire anrau lawahni kami balayar bagamat tuu, anri rara kapatei akhirni kami hampe hang rite tumpuk Knidus. Daya gana riwut magun puang maeh, kami puang kaiyuh nampalus palayaran. Kami balalu balayar ma tiba selatan pulau Kreta mitah Tanjung Salmone nampan hang yaru kami pasalindung teka riwut. 27:8 Magun anri rara kapatei kami balayar manyisir pantai pulau yiru balalu akhirni kami hampe hang isa unengan bangaran Palabuhan Bungas, puang lawit teka tumpuk Lasea. 27:9 Tawuk yiru haut udi Hari Raya Pardamaian wat ulun Yahudi. Wahai tuu waktu kami taumpe, hampe puang uweng hilani lagi tau kaiyuh balayar anri aman. Daya yiru hi Paulus ngami nasehat ma here kalayiti, 27:10 "Pulaksanai katuluh, manurut pandapatku, babahaya tuu amun takam tarus balayar. Takam tau kaingkam rugi hante puang ekat muatan atawa kapal takam, kude hewuk takam pada tau wawai." 27:11 Kude perwira yiru labis parisaya ma jurumudi anri kapten kapal teka nyanrengei lengan Paulus. 27:12 Palabuhan hang yiru samula puang hampe maeh unengan kawan kapal tarie hang musim dingin. Daya gana yiru kawahaian awak kapal satuju balayar lagi nanan palabuhan yiru daya here hamen nampan hampe hang Feniks balalu muneng hang yaru salawah musim dingin. Feniks hanyeyiru palabuhan hang Kreta sa nadap tiba barat daya anri tiba barat laut. 27:13 Hang tawuk yiru riwut teka tiba selatan puang kajut mehet. Daya yiru kawan ulun kapal minda here haut tau balayar lagi. Here balalu narik jangkar palus tulak balayar manyisir pantai pulau Kreta. 27:14 Kude puang lawah udi yiru salenga hawi riwut barat-hanyeyiru riwut sa naantuh riwut Timur Laut mehet tatuu hawi teka tiba pampang, 27:15 Balalu nampuh kapal kami. Daya puang tau pada kapal balayar nawan riwut, balalu kami ekat basarah nelang ngaret kapal kami hanyut nainsing daya riwut. 27:16 Kami pasalindung butit, tawuk kami mitah hang tiba selatan pulau Kauda sa rumis yiru. Hang yiru anri rara kapatei kami kaiyuh ngarawah sakoci kapal kami. 27:17 Udi sakoci yiru kaiyuh naenat ma kapal, kapal yiru balalu naampisegah nahuruk makai tadi. Daya takut ireket hang gusung karasik Sirtis sa mahak, layar naului balalu kapal napaladar umba riwut. 27:18 Riwut magin bahimat, hampe hang kaetuni anrauni kawan muatan kapal mulai naumpe mawuang laut. 27:19 Hang karuan anrauni lagi kawan ulun kapal yiru ngumpe lagi kawan karangkapen kapal mawuang laut makai tangan here raerai. 27:20 Papire -- anrau lawahni kami puang kadinung matei anrau anri wawahiang, nelang riwut magun magin bahimat. Akhirni harapan kami tau salamat puang uweng lagi. 27:21 Papire waktu lawahni kawan ulun yiru puang uweng kuman. Hi Paulus minri hang penah here balalu kaeau, "Pulaksanai katuluh! Atikala naun nuu ngalut nasehatku, puang balayar teka Kreta, takam puang hampe wuah katuluh karusaken anri karugian yiti. 27:22 Kude itati aku ilaku tatuu nampan naun tatap anri, daya puang uweng sunah erang kaulun teka naun sa sagar matei, takam ekat kawawaian kapal yiti. 27:23 Daya hangkamalem malekat teka Alatalla sa nasambahku, hanyeyiru Alatalla sa kaampun aku, hawi nunung aku. 27:24 Malekat yiru kaeau, 'Paulus, ada takut! Daya hanyu sagar mangadap Kaisar. Nelang daya pikaeh atei Alatalla anri hanyu, katuluh ulun sa balayar sinrah baya hanyu sagar salamat daya gana hanyu.' 27:25 Daya yiru, Pulaksanai katuluh, wuah naun sanang atei! Daya aku parisaya ma Alatalla ala katantuluhni sagar jari kala inun sa naeauni ma aku. 27:26 Kude takam die sagar angkeng hang pantai isa pulau." 27:27 Hang malem kaampat balas kami rahat gilang-gilup hang laut Adria. Leu penah malem ulun kapal kataru himat kapal magin rite anri pampang. 27:28 Here balalu ngului tadi natamatu makai watu pakai ngukur lalem laut. Dami naukur hang yiru lalemni ane epat pulu meter. Puang lawah udi hie here ngukur lagi, lalem laut hang yiru ane telumpulu meter. 27:29 Daya here takut kapal tau ireket hang batu karang, here balalu ngului epat kawua jangkar teka buritan kapal nelang harap gere anrau hinang kaanrau. 27:30 Kude kawan ulun kapal anri suni-suni mansuba rari teka kapal yiru. Here balalu ngampinau sakoci ma ranu, nelang papura bagawi yalah here hamen ngului papire jangkar hang haluan. 27:31 Kude hi Paulus kaeau ma perwira anri kawan parajurit hang kapal yiru, "Amun kawan ulun kapal yiti puang muneng hang kapal, naun katuluh puang kaiyuh salamat." 27:32 Daya yiru kawan parajurit balalu natas tadi sakoci yiru, sakoci yiru balalu hanyut. 27:33 Kapihuan matei anrau hulet, hi Paulus nunyu nampan here katuluh kuman. Hi Paulus kaeau, "Haut ampat balas anrau lawahni naun katuluhni ekat nganrei anri kaadaan gugup gupuh nelang puang uweng nguta inun-inun. 27:34 Nasehatku, ware naun kuman sunah butit. Yiru maeh ma naun, nampan naun wigas lagi. Daya naun katuluh sagar salamat anri puang kurang inun heneng." 27:35 Udi kaeau kalayiru hi Paulus balalu ngalap rote balalu ngantuh tarima kasih ma Alatalla hang hadapan here katuluh. Udi hie hanye mambagi rote yiru balalu nguta rote yiru. 27:36 Here katuluh uras kaingkam sanang atei balalu umba ikuta pada. 27:37 Katuluh ulun sa naan hawuang kapal yiru ramani rueh jatuh pitumpulu enem kaulun. 27:38 Udi katuluhni haut ikuta sidahadani, here balalu ngumpe kawan muatan gandum ma laut nampan kapal madinei. 27:39 Dami anrau haut kaanrau, ulun kapal kadinung pampang, kude here puang karasa pampang inun yiru. Here kadinung naan isa teluk anri pantaini. Balalu here ngunu ngakali gere kaiyuh nginsing kapal ma iring pampang hang yiru. 27:40 Here netek kawan tadi jangkar balalu kawan jangkar yiru na paladar leteng ma laut. Sinrah anri yiru pada here nguka tadi sa pakai nuruk kamudi. Udi hie here ngansang layar hang haluan kapal nampan riwut nginsing kapal yiru maju nuju pantai. 27:41 Kude here nebu gusung karasik. Haluan kapal balalu ireket nelang puang kaiyuh bagarak lagi balalu buritanni hansur daya hebu galumbang mehet. 27:42 Kawan parajurit hang kapal yiru ngunu munu katuluh tahanan, daya here takut kawan tahanan yiru rari katambah nuju pampang. 27:43 Kude perwira yiru nahalang aheng here yiru daya hanye ngunu nyalamat hi Paulus. Hanye nunyu katuluh ulun sa tau katambah mitun dahulu balalu katambah nuju pampang, 27:44 kawan sa lainni ngapung anri itegei hang kawan papan atawa parakaian kapal yiru. Anri kalayiru kami katuluh salamat hampe ma pampang.

Kisah Para Rasul 28

28:1 Dami haut hampe pampang anri salamat, wau kami karasa pulau yiru bangaran Malta. 28:2 Panduduk pulau yiru tuu maeh anri kami. Here nyambut kami katuluh anri maeh balalu nyamelum apui ma kami daya anrau nuku uran nelang udara tuuni marisak. 28:3 Hi Paulus ngumpul kayu, balalu ngandak kawan kayu yiru ma ambau apui. Hentek hanye manruk apui yiru, erang kaukui anipe kaluar teka wuang kayu yiru, daya laing apui, balalu matuk tanganni. 28:4 Tawuk panduduk pulau yiru kadinung anipe yiru ireket gagueng hang tangan Paulus, here kaeau anri sameh here, "Ulun yiti batantu erang kaulun pamunu ulun, daya biar hanye haut lapas teka bahaya hang laut, Dewa Piadil puang ngaret hanye welum." 28:5 Kude hi Paulus mitik anipe yiru mawuang apui anri puang kaingkam mahanang sunah hena butit. 28:6 Pikir here puang lawah lagi tangan Paulus sagar bakah atawa hanye sagar hamituan matei. Kude dami here nganrei papire lawahni nelang puang uweng sa luar biasa sa wuah hi Paulus, pikiran here balalu baubah nelang kaeau himat hi Paulus yiru dewa. 28:7 Puang lawit teka yiru naan tane wat Publius, pajabat sa bakuasa hang pulau yiru. Hanye narime kami jari tamuni anri maeh tatuu salawah telu anrau. 28:8 Tawuk yiru ambahni rahat sakit, daya mekum nelang daya disentri. Hi Paulus tulak nunung ulun sakit yiru balalu badoa hanrapak tanganni hang ambau hanye ulun yiru balalu ware. 28:9 Daya gana kajadian yiru katuluh ulun sa sakit hang pulau yiru hawi ma hi Paulus, balalu here nasamare. 28:10 Here ngami ma kami kawan pangamian wahai tatuu, nelang tawuk kami kai balayar, here nginsing ma kapal katuluh inun sa naparlu daya kami hang pakiaan kami. 28:11 Udi telu wulan lawahni kami hang yaru, kami balalu tulak teka pulau yiru sungkat kapal teka Aleksandria sa salawah musim marisak tarie hang pulau yiru. Kapal yiru makai tanda "Dewa Kembar Kastor anri Poluks". 28:12 Kami tarie hang tumpuk Sirakusa balalu muneng hang yaru telu anrau lawahni. 28:13 Teka yiru kami balayar lagi manyisir pantai hampe ma tumpuk Regium. Hang anrau keatunini riwut mulai hawi teka tiba selatan, rueh anrau udi yiru kami hampe hang tumpuk Putioli. 28:14 Hang yaru kami panalu papire kaulun sa parisaya ma Yesus, nelang here ilaku kami muneng baya here salawah erang minggu. Udi yiru kami balalu tulak ma Roma. 28:15 Kawan pulaksanai hang Roma sa parisaya ma Yesus karengei kabar neu kami, balalu hawi hampe ma Pasar Apius anri Pasanggarahan Tiga neu nahalu kami. Tawuk hi Paulus panalu anri here, hanye ngantuh tarima kasih ma Alatalla nelang ateini balalu mansing. 28:16 Tawuk hampe hang Roma, hi Paulus naelah muneng raerai anri najaga daya erang kaulun parajurit. 28:17 Udi telu anrau, hi Paulus nerau kawan tokoh ulun Yahudi hang yiru. Dami here haut bakumpul, hanye kaeau ma here, "Pulaksanai katuluh! Aku puang uweng kahalaen inun-inun anri bangsa takam, atawa malangar adat kabiasaan sa natarime takam teka datu nini takam. Kude biar kalayiru aku sika najamba hang Yerusalem balalu nasarah ma kawan ulun Roma. 28:18 Udi pakaraku napariksa, here ngunu napas aku, daya bawilah tuu aku puang uweng ngulah kahalaen sunah isa, sa tau nahukum anri hukuman mati. 28:19 Kude daya kawan ulun Yahudi nawan, aku tapaksa ilaku pakaraku naadili hang pangadilan Kaisar Roma. Aku ngulah kalayiru puang daya aku naan pangaduan nadap bangsaku raerai. 28:20 Balalu daya gana yiru aku ilaku panalu anri naun nampan bapaner anri naun; daya aku yiti narantai, budas daya gana Panyalamat isa naharap daya bangsa Israel." 28:21 Here balalu kaeau ma hanye, "Kami huan uweng narime sunah erang karawen surat neu hanyu teka Yudea. Nelang puang uweng sunah erang kaulun pulaksanai sa hawi teka yaru sa nginsing kabar neu hanyu atawa bapaner sa puang maeh neu hanyu. 28:22 Kude kami pada hamen nyanrengei neu kaparisayaannu, daya kami katuluh karengei rama kawan ulun mada ajaran sa nategeinu yiru." 28:23 Balalu here anri hi Paulus nukas anrau nampan panalu lagi. Hang anrau sa natukas yiru rama ulun hawi ma paunengan Paulus. Teka kaiyat hampe kariwe hi Paulus manarang nelang iwara ma here kabar neu kewangun Alatalla marentah yalah Raja. Anri makai kawan ayat teka buku Moses anri Buku kawan Nabi, hi Paulus ngakali nampan here parisaya neu Yesus. 28:24 Naan sa parisaya ma inun sa naeau Paulus, kude naan pada sa puang parisaya. 28:25 Anri kunuan sa balawanan here tulak nanan unengan yiru, udi hi Paulus kaeau kalayiti ma here, "Samula bujur tuu inun sa haut naeau daya Roh Alatalla itetei Nabi Yesaya ma datu nini naun! 28:26 Alatalla kaeau, 'Hulu tulak wara ma bangsa yiti: Naun sagar tarus nyanrengei, kude puang kataru; naun sagar tarus naniuh kude puang karasa inun sa jari 28:27 Daya pikiran bangsa yiti haut tumpul, silu here haut marengen nelang matei here haut naangkirum. Hal yiti jari, nampan matei here ada kadinung, silu here ada karengei, pikiran here ada kataru, nelang ada mulek nunung aku, balalu aku sagar nyamare here.' " 28:28 Akhirni hi Paulus kaeau, "Pulaksanai katuluh harus karasa kabar neu salamat teka Alatalla itati haut nawara ma kawan bangsa lain sa puang Yahudi. Here sagar narimeni!" 28:29 (Udi hi Paulus kaeau kalayiru, kawan ulun Yahudi yiru nananunengan yiru nelang basual sameh pada here.) 28:30 Rueh taun lawahni hi Paulus muneng hang Roma, hang lewu sa nasewani raerai. Hanye sanang narime katuluh ulun sa hawi ganta hanye. 28:31 Nelang anri heei hanye iwara ma here neu kewangun Alatalla marentah yalah Raja nelang neu Tuhan Yesus Kristus. Hi Paulus nampalus katantuluh yiru anri bebas, puang uweng nahalang-halangi.

Roma 1

1:1 Pulaksanai katuluh sa muneng hang Roma sa nasinta Alatalla, nelang haut naherau daya Alatalla nampan jari ulun watni. Alatalla haut midi nelang ngangkat aku hulung pakai iwara Kabar Maeh teka Alatalla. 1:2 Kabar Maeh yiru haut najanji daya Alatalla hang jaman sadi itetei kawan nabini nelang haut nasurat hawuang Surat Barasis. 1:3 Kabar Maeh yiru neu Anak Alatalla, Tuhan takam Yesus Kristus. Manyu murunsia, hanye samula turunan Dawid, 1:4 kude manyu roh hanye bawilah tuu samula Anak Alatalla. Yiru nabukti anri kuasa sa luar biasa itetei kaelanenni teka pampatei. 1:5 Itetei hanye pada Alatalla ngami ma aku ahi lelo jari rasul, nampan aku -- neu mahormat Kristus-nganyak kawan ulun teka katuluh bangsa nampan parisaya nelang ngalut nuu. 1:6 Sa namaksud anri katuluh bangsa hanyeyiru naun pada sa muneng hang Roma; naun pada haut naherau nampan jari ulun wat Yesus Kristus. 1:7 Yiru sababni aku nyurat ma naun. Mudah-mudahan Alatalla Ambah takam anri Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma naun. 1:8 Samambatang itetei Yesus Kristus, aku ngantuh tarima kasih ma Alatalla daya gana kawan Pulaksanai katuluh, daya litar dunia haut karengei naun parisaya tatuu ma Kristus. 1:9 Aku saratang ngitung naun amun aku badoa. Alatalla saksini inun sa naeauku yiru tuu. Hanye Alatalla sa nalayanniku makai sagalis atei anri iwara Kabar Maeh neu Anakni. 1:10 Aku ilaku tatuu anri Alatalla, mudah-mudahan hanye hamen ngami izin ma aku itati ganta naun. 1:11 Daya aku sindi tatuu panalu anri naun nampan aku tau mambagi ma naun ahi lelo teka Roh Alatalla neu ngampi kansing naun. 1:12 Bahumku hanyeyiru daya takam sameh-sameh haut parisaya ma Yesus Kristus, balalu takam tau ipanangkansing kaparisayaan. 1:13 Pulaksanai katuluh! Aku hamen nampan naun karasa haut gaha aku ngaheng ganta naun, kude saratang naan eleh halanganni. Aku hamen nampan hang penah naun pada pagawianku naan riranni kala pagawianku haut bariran hang penah kawan ulun sa puang Yahudi hang kawan unengan lain. 1:14 Daya aku uweng kawajiban anri katuluh bangsa: sa haut kataru adat anri sa huan kataru adat sa bapandidikan atawa sa huan bapandidikan. 1:15 Yiru sababni aku hamen tuu iwara Kabar Maeh yiru ma naun sa muneng hang Roma pada. 1:16 Aku parisaya tatuu neu Kabar Maeh yiru, daya kabar yiru hanyeyiru kakuaten Alatalla neu nyalamat katuluh ulun sa parisaya; samambatang ulun Yahudi nelang bangsa lain pada. 1:17 Daya makai Kabar Maeh yiru Alatalla iwara kala awe sarani hubungan murunsia anri Alatalla jari maeh kamulek; sarani hanyeyiru anri parisaya ma Alatalla, teka panukuan hampe pijumpuhanni. Yiru sameh kala sa nasurat hawuang Surat Barasis, "Ulun sa parisaya ma Alatalla balalu hubunganni anri Alatalla jari maeh kamulek, ulun yiru sagar welum!" 1:18 Teka surga Alatalla nantarang kasangitenni ma katuluh dosa anri kajahaten murunsia, daya kajahaten nahalang murunsia nampan mantaru pangajaran sa bujur neu Alatalla. 1:19 Inun sa rasa murunsia neu Alatalla haut bawilah hawuang atei akal murunsia, daya Alatalla haut iwara yiru ma murunsia. 1:20 Nuku teka Alatalla ngulah dunia, kawan sifat Alatalla sa puang dinung, hanyeyiru kaadaanni yalah Alatalla anri kuasani sa kalalawah, haut tau napantaru daya murunsia itetei katuluh sa haut naulah. Jari murunsia budas puang uweng tujuan nampan ngampi bujur tenga dirini. 1:21 Murunsia kataru Alatalla kude murunsia puang mahormat hanye yalah Alatalla nelang puang pada batarima kasih ma hanye. Kabalikanni murunsia mamikir sa puang bariran; atei here haut jari maieng. 1:22 Here kaingkam dirini pintar, padahal here budu. 1:23 Puang Alatalla sa kalalawah sa nasambah here, malengkan kawan ampatung sa nyarupa mahluk sa tau matei; hanyeyiru murunsia, wurung, eha sa bapee epat, anri eha sa ilansar. 1:24 Daya sabab yiru Alatalla maladar here nakuasa daya kabahirien atei here neu ngulah sa murun, hampe here nampalus kawan hal sa bere ma sasameh here. 1:25 Alatalla sa bujur, naganti here makai ala sa palasu. Puang sa nyanyari malengkan sa nasanyari sayiru likan sa nasambah nelang nalayanni daya here. Padahal sa nyanyari yiru sapipatutni natawat nahormat hampe kalalawahni! Amin. 1:26 Daya murunsia nampalus kala yiru, balalu Alatalla maladar here nampalus kabahumen here sa murun. Kawan wawei here puang uweng aheng lagi ma kawan upu kala sa biasani hang murunsia, malengkan uweng aheng ma sasameh wawei. 1:27 Upu kala yiru pada; here puang lagi manyu pipatut ngulah hubungan anri wawei, malengkan anri sasameh upu. Kawan upu nampalus gawian sa ngumangan anri sasameh upu, hampe here narime upa manyu kala gawian here sa jahat yiru. 1:28 Daya sabab yiru murunsia puang kaingkam parlu kataru Alatalla, balalu Alatalla maladar pikiran here rusak, hampe here ngulah kawan hal sa here puang iyuh nampalusni. 1:29 Atei here penu anri katuluh sa jahat, sa puang bujur; penu anri kasakahen, pikurun anri kamuaren; penu anri kabahumen munu ulun, babur, nipu nelang ngatei. Here rajin maner ulun lain, 1:30 rajin nangkurun ngaran ulun lain; here sakah nelang kurang ajar, here muar ma Alatalla nelang rajin kakatau ipusu. Here pandai ngantara kawan sara wau pakai nampalus kajahaten. Here nawan ulun matueh; 1:31 here puang hamen nyanrengei ulun lain; here puang satia nelang puang uweng ahi lelo ma sasameh murunsia. 1:32 Here karasa, manyu parentah Alatalla, ulun sa ngulah kawan katuluhni yiru patut nahukum mati. Biar kala yiru here sika nampalus kawan hal yiru; likan katuju pada ulun lain nampalusni.

Roma 2

2:1 Daya sabab yiru, pulaksanai katuluh, hie naun hampe naun hamen ngampi hala ulun lain? Naun budas puang uweng tujuan sunah butit pakai ngaluntenga! Daya amun naun ngampi hala ulun lain, padahal naun raerai nampalus ulahan sa sameh kala here, yiru naun nyanawu hukuman ma ambau diri naun pada. 2:2 Takam karasa amun Alatalla nyanawu hukuman ma ambau kawan ulun sa nampalus kawan ulahan sa kala yiru, kaputusan Alatalla yiru bujur. 2:3 Kude naun, pulaksanai katuluh, ngulah pada kawan hal sa nawada naun hang kawan ulun lain! Inun naun minda naun kaiyuh lapas teka hukuman Alatalla? 2:4 Atawa naun nganggap enteng lelo Alatalla anri pilapang atei nelang kasabarenni sa kala yiru hante? Himat naun karasa Alatalla nantarang pikaeh ateini daya hanye hamen nampan naun batobat teka kawan dosa naun. 2:5 Kude naun mape silu nelang puang hamen miubah. Daya sabab yiru naun raerai sa ngulah hukuman naun batambah weat hang Anrau Kiamat, amun Alatalla ngalalea kasangitenni palus nyanawu hukuman sa adil. 2:6 Daya Alatalla sagar iwaleh ma tiap ulun manyu kala pagawianni. 2:7 Alatalla ngami pamelum sajati nelang kalalawah ma here sa utul ngulah maeh nampan kaiyuh sa mulia, anri hormat nelang sa kalalawah. 2:8 Kude kawan ulun sa ekat ngunu tengani raerai nelang puang hamen ngalut nuu ma Alatalla malengkan umba sa jahat, kawan ulun yiru sagar jari kasangiten Alatalla. 2:9 Tiap ulun sa rajin ngulah kajahaten sagar uyuh rara nelang wuah kahanangen; sa mambatang ulun Yahudi, kala yiru pada ma kawan ulun bangsa lain. 2:10 Kude katuluh ulun sa rajin ngulah maeh sagar naami kamuliaan nelang kahormatan nelang kasanangen daya Alatalla; sa mambatang ma ulun Yahudi, kala yiru pada ma kawan ulun bangsa lain. 2:11 Daya inun sanatampalus Alatalla ma murunsia yiru sameh. 2:12 Kawan ulun bangsa lain badosa anri puang karasa hukum agama Yahudi. Jari here nahukum hang luar hukuman yiru. Kude kawan ulun Yahudi badosa haut karasa hukum yiru; daya yiru here sagar naadili pada makai hukum yiru. 2:13 Daya ulun ikaeh kamulek anri Alatalla, puang daya ulun yiru haut karasa hukum agama Yahudi, malengkan daya hanye nampalus inun sa naan hawuang hukum yiru. 2:14 Kawan ulun bangsa lain puang kataru hukum agama Yahudi. Kude amun here daya kabahumen raerai nampalus inun sa naparentah daya hukum yiru, atei here raerai sa jari hukum ma here, biar here puang kataru hukum agama Yahudi. 2:15 Kalakuan here nantarang kawan inun sa naparentah daya hukum yiru tasurat hawuang atei here. Atei akal here pada mambukti hal yiru, daya here raerai naan wayahni naampihala nelang naan wayahni nabenarkan daya kunuan here. 2:16 Kalayiru sagar jari hanrian hang anrau sa haut natukas yiru. Hang anrau yiru-manyu Kabar Maeh sa nawaraku-Alatalla itetei Yesus Kristus, sagar mangadili katuluh rasia atei nelang pikiran katuluh ulun. 2:17 Kude itati kala awe anri Pulaksanai katuluh? Pulaksanai mangaku ulun Yahudi. Naun itegei anri hukum agama Yahudi nelang pulaksanai arai gana hubungan naun anri Alatalla. 2:18 Pulaksanai kaiyuh hawan patitah teka hukum yiru, hampe naun karasa kabahumen Alatalla nelang tau nukas saawe sa maeh. 2:19 Naun yakin naun samula pamimpin ulun pehe nelang piraai ma here sa muneng hawuang piieng; 2:20 Naun guru ma kawan ulun sa puang bahadat, nelang guru kawan ulun sa budu. Naun yakin hawuang hukum agama Yahudi, naun naan pangatahuan anri ajaran sa bujur. 2:21 Naun ngajar ulun lain; kude wuah inun naun puang ngajar diri naun raerai? Naun ngajar ulun nampan ada ngalat, padahal naun raerai ngalat! 2:22 Naun ngajar ulun nampan ada ibela, padahal naun raerai ibela! Naun muar anri barhala, padahal naun raerai ngalap kawan barang teka kawan lewu barhala. 2:23 Naun iwawara wat naun naan hukum Moses, padahal naun mahina Alatalla anri puang nampalus hukum Alatalla. 2:24 Hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Daya naun, kawan ulun Yahudi, ngaran Alatalla natangkurun hang penah kawan bangsa lain." 2:25 Amun naun ngalut nuu ma hukum agama Yahudi, sunat naun naan riranni pada. Kude amun naun puang tau ngalut nuu ma kawan hal sa naparentah hawuang hukum yiru, sunat naun yiru budas puang bariran. 2:26 Amun erang kaulun puang Yahudi sa puang nasunat, nampalus hukum agama Yahudi, angneh Alatalla nganggapni kala ulun sa haut nasunat? 2:27 Nelang kawan ulun sa puang nasunat yiru sagar ngampi hala naun ulun Yahudi, daya naun uweng hukum agama Yahudi nelang naun nasunat, kude naun malangar hukum yiru. Here puang nasunat, kude likan here sa ngalut nuu hukum agama Yahudi. 2:28 Daya ulun Yahudi sajati puang ulun sa ekat ngaranni ulun Yahudi; nelang ulun sa tuu-tuu nasunat puang ulun sa nasunat ekat sara lahir. 2:29 Kabalikanni, erang kaulun Yahudi sajati samula ulun sa ateini bajiwa Yahudi; nelang sunat sa sajati samula sunat hang atei sa nakaraja daya Roh Alatalla, puang sa nasatat hawuang buku. Ulun sa kalayiru narime tawat teka Alatalla, puang teka murunsia.

Roma 3

3:1 Amun kalayiru, inun kauntunganni jari ulun Yahudi? 3:2 Batantu wahai riranni! Sa mambatang, daya ma ulun Yahudi Alatalla ngami kaparisayaan kawan lengan Alatalla. 3:3 Kude kala awe amun mehe ulun Yahudi puang satia? Inun gana yiru Alatalla balalu puang satia? 3:4 Batantu puang! Daya bawilah tuu Alatalla saratang bujur, biar ulun uras ipusu. Hawuang Surat Barasis nasurat, "Wuah hanyu lalea tuu bujur hawuang ala katuluh sa naantuhnu, balalu hanyu manang hang tawuk hanyu nahakimi." 3:5 Kude amun kaadilan Alatalla jiru magin lalea, daya gana takam ngulah sa puang bujur, inun sa hamen naeau takam? Bawilah Alatalla puang adil amun hanye nukum takam? (Samula tuntian yiti wajar sara murunsia.) 3:6 Budas puang! Daya amun Alatalla puang adil, kala awe hanye tau mangadili dunia yiti? 3:7 Kude amun daya pagawian sa puang bujur, kawan sa bujur neu Alatalla magin lalea hampe hanye natawat, wuah inun ulun sa ngulah jahat yiru magun naampihala kala ulun badosa? 3:8 Nelang wuah inun takam puang iyuh kaeau, "Hayu takam ngulah jahat nampan hulet pikaeh?" Samula naan kawan ulun sa ngapuangen aku nelang ngeau aku haut kaeau kala yiru. Kawan ulun sa kala yiru pipatutni nahukum daya Alatalla. 3:9 Nah, inun kadudukan takam kala ulun Yahudi diwi maeh teka kadudukan bangsa lain? Budas puang! Haut nawaraku hau ulun Yahudi hau bangsa lain, katuluhni haut nakuasa dosa. 3:10 Kala sa nasurat hawuang Surat Barasis, "Puang sunah erang kaulun sa bujur, 3:11 puang sunah erang kaulun sa kataru nelang puang sunah erang kaulun sa nyambah Alatalla. 3:12 Katuluh ulun haut nyanawit tenga teka Alatalla; katuluhni haut tawang. Puang sunah erang kaulun ngulah sa bujur; erang kaulun magin sika puang! 3:13 Gugurungan here kala pasaran sa wawanga. Tipu akal kaluar teka lela here nelang wawa here muras puntaka, kala wisa anipe. 3:14 Mulut here penu anri sapa sumpah. 3:15 Jangkau here wansit amun ngunu ngahanangen nelang munu ulun. 3:16 Kahansuren anri kasusahen, nahambur here hang awe-awe. 3:17 Here pehe nadap lalan kasanangen, 3:18 nelang puang mahormat Alatalla." 3:19 Itati takam karasa katuluh sa nasurat hawuang hukum agama Yahudi, samula ma kawan ulun sa naan hang kapit kuasa hukum yiru. Anri kala yiru puang sunah erang kaulun tau ngami tujuan inun-inun lagi nelang litar dunia tau nahukum daya Alatalla. 3:20 Daya puang sunah erang kaulun sa naami tau pada ikaeh anri Alatalla daya gana ulun yiru nampalus kawan hal sa naan hawuang hukum agama Yahudi. Kabalikanni hukum yiru ekat nantarang ma murunsia sa murunsia badosa. 3:21 Kude itati Alatalla haut nutui lalan kalaawe murunsia tau ikaeh anri hanye; nelang sarani yiru puang uweng sangkut pautni anri hukum agama Yahudi. Kawan buku Moses anri buku kawan nabi likan nantarang hal yiru, 3:22 Alatalla ngami tau pada ma murunsia ikaeh anri hanye, ekat amun murunsia parisaya ma Yesus Kristus. Alatalla ngulah yiti ma katuluh ulun sa parisaya ma Kristus; daya puang uweng bedani: 3:23 Katuluh ulun haut badosa nelang lawit teka Alatalla sa hamen nyalamat here. 3:24 Ekat daya lelo Alatalla sa naami tuu eleh, hubungan murunsia anri Alatalla jari maeh kamulek; sarani hanyeyiru: murunsia nasanepah daya Kristus Yesus. 3:25 Alatalla nyarah Kristus Yesus nampan makai pampateini yiru murunsia nalalea lepah teka kahalaen amun here parisaya ma hanye. Alatalla ngulah kala yiru neu nantarang kaadilanni. Daya hang tawuk sa haut paitah Alatalla haut basabar anri kawan dosa murunsia, hampe hanye puang nukum here. 3:26 Kude itati hanye batindak nadap dosa pakai mambukti kaadilanni. Makai sara yiru hanye nantarang dirini bujur; nelang tiap ulun sa parisaya ma Yesus nalalea yalah ulun sa haut ikaeh kamulek anri Alatalla. 3:27 Daya sabab yiru puang uweng lagi tujuan ma takam nampan itatamam. Wuah inun kalayiru? Inun daya takam nampalus sa nasurat hawuang hukum agama Yahudi? Puang. Kude daya takam parisaya. 3:28 Daya kasimpulanni kalayiti: Ulun nalalea ikaeh kamulek anri Alatalla, puang daya hanye nampalus inun sa nasurat hawuang hukum agama Yahudi, malengkan daya hanye parisaya ma Yesus Kristus. 3:29 Atawa Alatalla yiru ekat Alatalla ulun Yahudi? Inung puang angneh hanye Alatalla bangsa lain pada? Hiai, samula hanye Alatalla bangsa lain pada! 3:30 Daya Alatalla ekat isa. Hanye sa ngami tau pada ma kawan ulun Yahudi ikaeh kamulek anri Alatalla daya here parisaya. Nelang hanye pada sa ngami tau pada kawan ulun bangsa lain ikaeh kamulek anri Alatalla; yiru pada daya here parisaya. 3:31 Inun yiti baarati daya takam parisaya ma Kristus, takam ngumpe hukum agama Yahudi? Budas puang! Diwi likan makai kaparisayaan takam yiru, takam mahargai hukum yiru.

Roma 4

4:1 Amun kalayiru, inun sa tau naeau takam neu hi Abraham, datu nini bangsa takam? Kalaawe pangalamanni? 4:2 Amun kawan hal sa naulahni ngulah Alatalla narime hanye yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla, balalu naan pada tujuan ma hanye nampan iwawara. Kude hanye puang tau iwawara hang hadapan Alatalla. 4:3 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Hi Abraham parisaya ma Alatalla, nelang daya kaparisayaanni yiru hanye natarime daya Alatalla yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla." 4:4 Ulun sa bagawi, narime upa; nelang upani puang naanggap yalah isa pangamian, daya yiru samula hakni. 4:5 Kude naan ulun sa puang bagantung harap hang hanye ngakali raerai; hanye nyarah dirini ma Alatalla sa iwara ulun badosa lepah teka kahalaen. Manyu kaparisayaanni yiru Alatalla narime ulun yiru yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla. 4:6 Kalayiru pada manyu pikiran Dawid; yiru sababni hanye ngantuh tuu sanang ulun sa haut natarime daya Alatalla jari ulun sa ngampi sanang ateini, nelang puang daya Alatalla ninung inun sa naulah gawini. Hi Dawid kaeau kala yiti, 4:7 "Tuu sanang ulun sa kawan kahalaenni naampun nelang kawan dosani haut bapasar daya Alatalla! 4:8 Tuu sanang ulun sa kawan dosani puang natagis daya Tuhan!" 4:9 Inun antuhan tuu sanang yiti natuju ekat ma kawan ulun sa ngalut aturan sunat? Atawa pada ma kawan ulun sa puang ngalut aturan sunat? Kami haut kaeau kapihuanni, hi Abraham natarime daya Alatalla yalah ulun sa ngampi sanang ateini, daya hi Abraham parisaya ma Alatalla. 4:10 Nah, hantamian Alatalla iwara hal yiru? Kapihuan atawa haut udi hi Abraham nasunat? Samula kapihuan hanye nasunat, puang sahaut udi nasunat. 4:11 Hanye hanrian nasunat, nelang sunatni yiru ekat yalah tanda Alatalla haut narime hanye yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla, daya hanye parisaya ma Alatalla. Hanye natarime daya Alatalla tawuk hanye huan umba aturan sunat. Nelang hi Abraham jari ambah manyu rohani ma katuluh ulun sa parisaya ma Alatalla, daya yiru here haut natarime daya Alatalla yalah ulun sa ngampi sanang ateini, biar here puang umba aturan sunat. 4:12 Hi Abraham pada ambah manyu rohani ma kawan ulun sa umba aturan sunat. Hanye ambah manyu rohani ma here puang ekat daya here umba aturan sunat, kude pada daya here welum anri parisaya ma Alatalla, sameh kala hi Abraham hang tawuk hanye welum umba aturan sunat. 4:13 Alatalla bajanji anri hi Abraham nelang katurunanni himat dunia yiti sagar jari milik Abraham. Alatalla bajanji kalayiru puang daya hi Abraham ngalut nuu ma hukum agama Yahudi, kude daya hanye parisaya ma Alatalla hampe hanye natarime daya Alatalla yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla. 4:14 Daya amun ekat kawan ulun sa ngalut nuu ma kawan hukum agama Yahudi sa sagar narime kawan inun sa najanji daya Alatalla, neu parisaya ma Alatalla budas puang bariran, nelang janji Alatalla pada budas puang bariran. 4:15 Hukum agama Yahudi ngampi hulet hukuman Alatalla. Kude amun hukum puang uweng, palangaran pada puang uweng. 4:16 Jari janji Alatalla yiru miundan kaparisayaan ulun ma Alatalla. Yiru jari isa jaminan ma katuluh katurunan Abraham neu janji yiru naami ma here yalah pangamian sa naami tuu eleh teka Alatalla; puang ekat ma here sa ngalut nuu ma hukum agama Yahudi, kude pada ma here sa parisaya ma Alatalla sameh kala hi Abraham parisaya ma hanye. Daya hi Abraham samula ambah takam katuluh sara rohani. 4:17 Daya Alatalla kaeau kalayiti ma hi Abraham, "Aku haut nanyari hanyu jari ambah ma wahai bangsa." Kala yiru Alatalla ngami janji yiru ma hi Abraham. Balalu hi Abraham parisaya ma hanye. Hanyeyiru Alatalla sa nyamelum ulun matei; hanye pada Alatalla sa ekat anri pantane ngulah inun sa puang suah naan jari naan. 4:18 Hi Abraham saratang harap nelang parisaya biar haut puang uweng harapan lagi. Daya yiru hanye jari ambah ma wahai bangsa. Kala sa nasurat hawuang Surat Barasis, "Katurunannu sagar jari rama tatuu." 4:19 Hi Abraham hang tawuk yiru karasa neu hanye haut puang tau pada lagi naan katurunan, daya tengani haut kajut matueh nelang umurni haut rite jatuh taun; kamulek hi Sara, matue wawei yiru, tamanang. Kude iman Abraham puang balalu bakurang. 4:20 Hanye tatap parisaya nelang puang bembang janji Alatalla. Likan imanni ngulah hanye batambah mansing, hampe hanye nawat nante Alatalla. 4:21 Hanye parisaya tatuu Alatalla tau nampalus inun sa haut najanjini. 4:22 Yiru sababni hi Abraham natarime daya Alatalla yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla. 4:23 Kawan lengan "natarime yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla" nasurat puang ekat ma hi Abraham raerai, 4:24 kude pada ma takam. Takam pada sagar natarime yalah ulun sa haut ngampi sanang atei Alatalla, daya takam parisaya ma Alatalla sa nyamelum Yesus, Tuhan takam, teka pampatei. 4:25 Yesus yiru haut nasarah nampan nawunu daya kawan dosa takam; balalu hanye nasamelum kamulek daya Alatalla nampan ngami tau pada takam ikaeh kamulek anri Alatalla.

Roma 5

5:1 Itati takam haut ikaeh kamulek anri Alatalla, daya takam parisaya. Nelang daya gana yiru takam welum hawuang kadamaian anri Alatalla itetei Tuhan takam Yesus Kristus. 5:2 Daya gana takam parisaya ma Yesus, balalu hanye ngami tau pada ma takam kaingkam sinta Alatalla, nelang anri sinta yiru takam welum itati. Daya yiru takam arai atei gana takam naan harapan sa takam himat sagar kaingkam kasanangen sa naami Alatalla. 5:3 Nelang diwi teka yiru, takam pada arai hawuang kahanangen, daya takam karasa gana kahanangen ngulah ulun balalu mansing, 5:4 nelang kakansingen sagar ngulah ulun tahan uji; yiti sa nimbul kaharapen. 5:5 Kaharapen sa kala yiti puang sagar ngulah kasasalen takam, daya atei takam haut nahuang daya Alatalla makai sintani. Alatalla nampalus yiru anri itetei Rohni, sa haut naamini ma takam. 5:6 Tawuk takam hawuang saraba puang uweng kakuaten, Kristus matei ma takam hang tawuk wayahni tangar tuu kala sa natukas daya Alatalla; padahal takam kawan ulun sa lawit teka Alatalla. 5:7 Ma erang kaulun sa adil sika mahadin ulun hakun matei. Barangkali ma erang kaulun sa maeh, naan pada ulun sa heei matei. 5:8 Kude Alatalla nantarang sintani ma takam tawuk Kristus matei ma takam hang tawuk takam magun ulun badosa. 5:9 Itati takam haut ikaeh kamulek anri Alatalla itetei pampatei Kristus; daya yiru himat takam sagar nasalamat pada daya Kristus teka karikangen Alatalla. 5:10 Amun hang tawuk takam bamusuh anri Alatalla, takam badamai anri hanye itetei pampatei Anakni, duan likan itati udi hubungan takam anri Alatalla maeh kamulek, batantu takam sagar nasalamat pada itetei pamelum Kristus. 5:11 Nelang diwi teka yiru, takam pada arai daya pikaeh Alatalla itetei Tuhan takam Yesus Kristus. Daya itetei Kristus, takam itati kaingkam hubungan takam sa maeh yiru anri Alatalla. 5:12 Dosa masuk mawuang dunia itetei erang kaulun, nelang teka dosa yiru timbul pampatei. Gana yiru, pampatei nalei mihampit hang katantuluh ulun murunsia, daya katantuluh ulun haut badosa. 5:13 Kapihuan hukum agama Yahudi naami, dosa haut naan hang wuang dunia. Kude dosa yiru puang nahukum, daya puang uweng hukum sa tau nalangar. 5:14 Kude, teka jaman Adam hampe hang jaman Moses, pampatei nguasa katantuluh ulun murunsia. Likan kawan ulun sa puang ngulah palangaran anri sara sa sameh kala sa naulah daya Adam, kawan ulun yiru sika tamput pada nakuasa daya pampatei. Hi Adam hanyeyiru gambaran teka hanye sa sagar hawi hanrian. 5:15 Kude kararuehni yiru puang sameh; daya pangamian Alatalla lawit labis hante amun nabanding anri palangaran sa naulah daya Adam. Palangaran daya erang kaulun ngulah rama ulun matei. Kude labis hante lagi gana lelo Alatalla anri pangamian kasalamatan sa naamini ma kala yiru rama ulun, itetei pikaeh atei erang kaulun, hanyeyiru Yesus Kristus. 5:16 Lelo Alatalla pada lawit labis hante teka dosa ulun sa isa yiru. Daya udi erang kaulun ngulah palangaran, kaluar kaputusan "Bakahalaen". Kude udi rama ulun ngulah dosa hawi pangamian teka Alatalla sa ngalalea, "Puang uweng bakahalaen". 5:17 Palangaran daya erang kaulun, pampatei nalei mihampit maaru-maati itetei ulun sa isa yiru. Kude labis hante lagi gana inun sa naulah daya erang kaulun sa lain, hanyeyiru Yesus Kristus. Itetei hanye, Alatalla ngami leloni ma kala yiru rama ulun, naami tuu eleh nampan ngami tau pada here ikaeh kamulek anri Alatalla; here sagar bakuasa hang dunia yiti itetei Kristus. 5:18 Jari, kala wangun palangaran daya erang kaulun ngulah katantuluh ulun murunsia nahukum, kala yiru pada ulahan erang kaulun sa makai kabahumen Alatalla, ngulah katantuluh ulun nasanepah teka kahalaen palus naami pamelum. 5:19 Nelang kala wangun rama ulun jari ulun badosa daya erang kaulun puang ngalut nuu, kala yiru pada rama ulun naami tau pada ikaeh kamulek anri Alatalla daya erang kaulun ngalut nuu ma Alatalla. 5:20 Sa ngami hukum agama Yahudi hanyeyiru Alatalla raerai. Kude magin murunsia ngakali nampan ngalut nuu ma hukum yiru, magin here malangarni balalu badosa nadap Alatalla. Kude magin murunsia ngulah dosa, Alatalla pada magin sinta here. 5:21 Nah, takam harus matei daya takam ngulah dosa. Kude Alatalla sinta takam nelang ngami lalan ma takam nampan ikaeh kamulek anri hanye. Nelang daya hubungan takam anri Alatalla haut maeh kamulek, hanye ngami pada pamelum sajati palus kalalawah ma takam itetei Yesus Kristus, Tuhan takam.

Roma 6

6:1 Amun kala yiru, inun sa tau naeau takam? Inun harus takam magun ngulah dosa nampan Alatalla magin sinta takam? 6:2 Batantu puang! Dosa puang lagi bakuasa hang ambau takam, jari haawe tau takam welum nelang saratang ngulah dosa? 6:3 Inun naun karasa hang tawuk takam nabaptis yiru, takam natamaya anri Kristus Yesus? Yiti baarati takam natamaya anri pampateini. 6:4 Makai baptisan yiru, takam napasar baya Kristus nelang umba matei sinrah hanye, nampan kala wangun Kristus nasamelum teka pampatei daya kuasa Ambah sa mulia, kalayiru pada takam tau welum hawuang pamelum wau. 6:5 Amun takam haut jari isa anri Kristus daya takam umba matei sinrah hanye, takam sagar jari isa anri hanye pada daya takam umba nasamelum kamulek kala hanye. 6:6 Takam karasa kawan pidasaran takam sa uhang yalah murunsia haut natampatei sinrah Kristus hang kayu balasangar nampan kuasa pidasaran takam sa badosa yiru nasanenuh; anri kalayiru takam puang lagi nasamalah daya dosa. 6:7 Daya amun erang kaulun matei; ulun yiru nasanepah teka kuasa dosa. 6:8 Amun takam haut matei baya Kristus, takam parisaya himat takam pada sagar welum baya hanye. 6:9 Daya takam karasa Kristus haut nasamelum teka pampatei nelang hanye puang sagar matei lagi; pampatei haut puang lagi bakuasa hang ambau dirini. 6:10 Pampatei sa wuah Kristus hanyeyiru pampatei ma dosa. Yiru jari ekat hinra ma kalalawahni. Nelang pamelum sa najalanini itati hanyeyiru welum ma Alatalla. 6:11 Naun pada harus nganggap diri naun matei ma dosa, kude welum hawuang hubungan sa rantep anri Alatalla itetei Kristus Yesus. 6:12 Ada lagi maladar dosa nguasa pamelum naun sa ngihau nampan naun ada manurut kabahumen naun sa jahat. 6:13 Ada pada naun nyarah anggota tenga naun ma kuasa dosa neu napakai ma kawan maksud sa jahat. Kude sarah diri naun ma Alatalla yalah ulun sa haut napinda teka pampatei ma pamelum. Sarah galis diri naun ma Alatalla nampan napakai neu nampalus kabahumen Alatalla. 6:14 Dosa puang iyuh nguasa naun, daya naun puang lagi welum hang kapit hukum agama Yahudi kude hang kapit lelo Alatalla. 6:15 Itati, inun kasimpulanni? Inun iyuh takam badosa, daya takam puang lagi hang kapit kuasa hukum agama Yahudi, malengkan hang kapit kuasa lelo Alatalla? Budas puang! 6:16 Inun naun karasa amun naun nyarah diri ma erang kaulun nampan nampalus kabahumenni himat tuu naun walah ulun sa ngalut nuu naun yiru-hau walah dosa sa nginsing naun ma pampatei, atawa walah sa ngalut nuu ma Alatalla, balalu gana kalayiru ikaeh kamulek anri Alatalla. 6:17 Kude tarima kasih ma Alatalla! Daya dahulu hie naun jari walah dosa, kude itati naun anri sagalis atei ngalut nuu ma pangajaran sa bujur sa haut naami ma naun. 6:18 Naun haut nasanepah teka dosa, nelang itati jari walah ma kabahumen Alatalla. 6:19 Daya naun puang murah kataru, aku makai kawan suntu neu walah nampan labis murah naun kataru. Dahulu hie naun nyarah diri naun sagalisni yalah walah ma kawan hal sa bere nelang sa jahat neu nampalus kabahumen jahat. Kala yiru pada itati, wuah naun nyarah diri sagalisni yalah walah ma kabahumen Alatalla neu nampalus kabahumen Alatalla sa hulung. 6:20 Tawuk naun nasamalah daya dosa, naun puang nakuasa daya kabahumen Alatalla. 6:21 Hang tawuk yiru inun kauntungan sa natarime naun teka kawan hal sa itati naun umangan nampalusni? Kawan pagawian yiru ekat ngendei pampatei! 6:22 Kude itati naun haut nasanepah teka dosa, nelang jari walah Alatalla. Kauntungan naun hanyeyiru pulaksanai welum hulung ma Alatalla nelang yiru ngami pamelum sajati palus kalalawah. 6:23 Daya pampatei samula upa teka dosa; kude pamelum sajati palus kalalawah baya Kristus Yesus Tuhan takam samula pangamian sa naami tuu eleh daya Alatalla.

Roma 7

7:1 Pulaksanai katuluh! Naun katuluhni haut kataru hukum. Jari, naun karasa neu kuasa hukum hang ambau erang kaulun, ekat napakai salawah ulun yiru magun welum. 7:2 Erang kaulun wawei sa badarangan, umpamani, taikat daya hukum ma daranganni ekat salawah daranganni magun welum. Amun daranganni matei, wawei yiru bebas teka hukum sa mangikat hanye ma daranganni. 7:3 Amun wawei yiru welum baya upu lain hang tawuk daranganni magun welum, balalu wawei yiru naantuh ibela. Kude amun daranganni matei, sara hukum, wawei yiru haut bebas. Kude amun hanye kawin lagi anri erang kaulun upu lain, hanye puang ibela. 7:4 Kalayiru pada halni anri naun, pulaksanaiku katuluh. Ma hukum agama Yahudi naun haut matei, daya naun haut natamaya anri tenga Kristus nelang jari ulun watni sa haut nasamelum kamulek teka pampatei. Hanye nasamelum teka pampatei nampan takam tuu bariran ma Alatalla hawuang pamelum takam. 7:5 Daya dahulu hie takam welum manurut kawan pidasaran murunsia. Hang tawuk yiru kawan kabahirien sa badosa, sa timbul daya naan hukum agama, negei paranan hawuang diri takam. Yiru sababni takam nampalus kawan hal sa ngulah pampatei. 7:6 Kude itati takam puang lagi taikat hang hukum agama Yahudi. Takam haut matei ma hukum sa dahulu hie haut marentah takam. Takam puang lagi jari walah kala sara sa uhang, manurut hukum sa nasurat. Itati takam jari walah manyu sara sa wau natutui daya Roh Alatalla ma takam. 7:7 Amun kala yiru, inun sa tau naeau takam? Himat hukum agama Yahudi jahat? Batantu puang! Kude hukum yiru sa ngajar aku neu dosa. Aku puang sagar karasa pitis mungkir yiru inun, jaka hukum agama puang kaeau "Ada pitis mungkir." 7:8 Itetei hukum agama, dosa kaiyuh kasampatan neu ngampi hulet kawan masam kabahirien sa pitis mungkir hawuang ateiku; daya amun hukum agama yiru puang uweng, himat dosa pada matei. 7:9 Sadi aku welum anri puang uweng hukum agama. Kude tawuk hukum agama naan, dosa mulai welum 7:10 balalu aku matei. Kude hukum agama yiru, sa mulani nabahum nampan ngami pamelum, likan ngampi hulet pampatei ma aku. 7:11 Daya itetei hukum agama yiru, dosa ngalap kasampatan nipu nelang munu aku. 7:12 Hukum agama asalni teka Alatalla, nelang tiap parentah hawuang hukum yiru hawi teka Alatalla, sa adil nelang maeh. 7:13 Nah, inun yiti baarati sa maeh yiru ngendei pampatei ma aku? Batantu puang! Dosa sa ngendei pampatei yiru. Anri makai sa maeh, dosa ngendei pampatei ma aku, nampan kawan pagawian dosa lentah dinung. Itetei kawan parentah Alatalla, tabukti tuu leha jahatni dosa. 7:14 Takam karasa hukum agama Yahudi asalni teka Roh Alatalla; kude aku yiti murunsia sa maleme. Aku haut naari nampan jari walah dosa. 7:15 Daya aku raerai puang kataru pagawianku. Kawan hal sa hamen naulahku, yiru puang aku ngulah. 7:16 Nah, amun aku ngulah hal sa balawanan anri kasindienku, yiru baarati aku mangaku hukum agama Yahudi yiru maeh. 7:17 Jari, puang aku lagi satuuni ngulah yiru, malengkan dosa sa bakuasa hawuang diriku. 7:18 Aku karasa himat puang uweng sunah isa sa maeh hawuang diriku; hanyeyiru hawuang pidasaranku kala murunsia. Daya naan kabahumen hang aku neu ngulah sa maeh, kude aku puang sanggup nampalusni. 7:19 Aku puang ngulah sa maeh sa nakasinnienku ngulahni; kabalikanni aku ngulah kawan sa jahat, sa aku puang sindi ngulahni. 7:20 Amun aku ngulah kawan hal sa puang kasindienku ngulahni, yiru baarati puang aku sa ngulah kawan hal yiru, malengkan dosa sa bakuasa hawuang diriku. 7:21 Jari, aku ngalap kasimpulan hukum yiti sa negei peranan: hanyeyiru amun aku hamen ngulah sa maeh, kude ekat sa jahat sa timbul hang aku. 7:22 Batinku katuju ma hukum Alatalla, 7:23 kude aku sadar hawuang diriku naan pada hukum lain sa negei peranan-hanyeyiru hukum sa balawanan anri hukum sa naakui daya atei akalku. Yiru sababni aku taikat hawuang hukum dosa sa negei peranan hawuang diriku. 7:24-25 Nah, kala yiti kaadaanku: aku ngalut nuu ma hukum Alatalla makai atei akalku kude makai pidasaran murunsia, aku nyangkapit dosa. Tuu leha silakani aku yiti hie sa tau nyalamat aku teka tenga yiti sa nginsing aku ma pampatei? Tarima kasih ma Alatalla! Hanye hamen nyalamat aku itetei Yesus Kristus.

Roma 8

8:1 Itati puang uweng lagi hukuman ma here sa welum mira baya anri Kristus Yesus. 8:2 Daya hukum Roh Alatalla sa ngulah takam welum mira baya anri Kristus Yesus haut nyanepah aku teka hukum sa ngulah sabab dosa nelang pampatei. 8:3 Inun sa puang tau natampalus daya hukum agama, gana takam murunsia maleme, yiru haut natampalus daya Alatalla. Alatalla nyantalau kuasa dosa hawuang pidasaran murunsia makai ngirim Anakni raerai, sa hawi hawuang kaadaan sameh anri murunsia sa badosa, nampan ngumpe dosa. 8:4 Alatalla nampalus yiru nampan kabahumenni sa natantarang hawuang hukum agama Yahudi yiru tau natampalus hawuang diri takam sa welum manurut Roh Alatalla nelang puang manurut pidasaran murunsia. 8:5 Kawan ulun sa welum manurut pidasaran murunsia, saratang mamikir inun sa nakabahumen daya pidasaran murunsia. Kude kawan ulun sa welum manurut Roh Alatalla, saratang mamikir inun sa nakabahumen daya Roh Alatalla. 8:6 Amun pikiran naun naparentah daya pidasaran murunsia balalu akibatni pampatei. Kude amun pikiran naun naparentah daya Roh Alatalla, akibatni hanyeyiru welum nelang pidamai anri Alatalla. 8:7 Ulun sa pikiranni naparentah daya pidasaran murunsia, ulun yiru bamusuh anri Alatalla; daya ulun yiru puang ngalut nuu ma hukum Alatalla nelang hanye samula puang tau ngalut nuu ma hukum Alatalla. 8:8 Kawan ulun sa welum manurut pidasaran murunsia, puang tau ngampi sanang atei Alatalla. 8:9 Kude naun puang welum manurut pidasaran murunsia. Naun welum manurut Roh Alatalla-atikala, Roh Alatalla tuu-tuu negei peranan hawuang diri naun. Ulun sa puang uweng Roh Kristus, ulun yiru puang wat Kristus. 8:10 Kude amun Kristus welum hawuang diri naun biar tenga naun sagar matei daya dosa, kude Roh Alatalla ngami pamelum ma naun, daya hubungan naun anri Alatalla haut maeh. 8:11 Amun Roh Alatalla sa nyamelum Kristus teka pampatei, welum hawuang diri naun, himat hanye sa nyamelum Kristus teka pampatei yiru, sagar nyamelum pada tenga naun sa tau matei yiru. Hanye nampalus yiru makai Rohni sa welum hawuang naun. 8:12 Yiru sababni, Pulaksanai katuluh, takam uweng tanggung jawab; kude puang tanggung jawab ma pidasaran murunsia; takam puang parlu manurut kabahumenni. 8:13 Daya amun naun welum manurut pidasaran murunsia, himat naun sagar matei; kude amun anri kuasa Roh Alatalla, naun saratang nampatei kawan pagawian naun sa badosa, himat naun sagar welum. 8:14 Kawan ulun sa naayak daya Roh Alatalla, hanyeyiru kawan Anak Alatalla. 8:15 Daya Roh sa naami Alatalla ma naun, puang ngulah naun jari walah balalu naun welum hawuang katakuten. Kabalikanni Roh Alatalla yiru ngulah naun jari kawan Anak Alatalla. Balalu anri kuasa Roh Alatalla yiru takam nerau Alatalla yiru "Ambah, u Ambahku!" 8:16 Roh Alatalla mira baya anri roh takam neu ngalalea sa takam hanyeyiru kawan Anak Alatalla. 8:17 Nah, amun takam kawan anakni, himat takam pada ahli warisni sa sagar narime kawan berkat sa nasadia Alatalla ma kawan anakni. Takam sagar narime sinrah anri Kristus inun sa haut nasadia Alatalla ma hanye; daya amun takam wuah kahanangen baya Kristus, takam sagar namulia pada baya hanye. 8:18 Katuluh kahanangen sa naingkam daya takam itati, manyu pandapatku, budas puang iyuh natanding anri pihante mulia sa sagar nalalea ma takam. 8:19 Litar dunia nganrei anri harap tatuu neu wayahni Alatalla ngalalea kawan anakni. 8:20 Daya dunia haut napaladar nampan jari parupuk, puang daya kabahumenni raerai, kude daya Alatalla maladarni kala yiru. Biar kala yiru naan pada harapan yiti: 8:21 himat hang hinra tawuk dunia sagar bebas teka kuasa sa tau ngampi hansur hanye nelang sagar umba namerdeka palus naampi mulia sinrah-sinrah anri kawan anak Alatalla. 8:22 Takam karasa batantu hampe wayah yiti litar alam miumeh daya wuah kahanangen kala erang kaulun ineh wuah kahanangen hang tawuk hanye kayaan. 8:23 Kude puang jaka ekat litar alam sa miumeh; takam pada miumeh hawuang atei takam. Takam haut narime Roh Alatalla yalah pangamian Alatalla sa palanungkai, kude takam magun pada nganrei Alatalla mambebas diri takam katuluhni palus nanyari takam jari kawan anakni. 8:24 Daya gana takam harap, takam nasalamat. Kude amun ala sa naharap takam yiru haut dinung takam, sa yiru puang lagi naharap. Daya hie sa magun harap ala sa haut nadinungni? 8:25 Kude amun takam harap ala sa huan takam kadinung, himat takam nganreini anri sabar. 8:26 Kala yiru pada Roh Alatalla hawi ngarawah takam amun takam maleme. Daya takam puang karasa kalaawe pipatutni takam badoa; Roh yiru raerai nadap Alatalla umak laku ma takam anri penu kaharapen, hampe puang tara antuh. 8:27 Balalu Alatalla, sa karasa hawuang atei murunsia, kataru kabahumen Roh yiru; daya Roh yiru ilaku teka Alatalla ma ulun wat Alatalla, manyu kabahumen Alatalla. 8:28 Takam karasa himat Alatalla ngatur katuluh hal, hampe naan riranni sa maeh ma kawan ulun sa sinta hanye nelang sa naherauni manyu kala ransanani. 8:29 Here sa haut napidi daya Alatalla, haut natukas pada teka asalni neu jari sarupa anri Anakni, hanyeyiru Yesus Kristus. Anri kala yiru Anak yiru jari sa palanungkai hang penah kawan pulaksanai rama. 8:30 Kala yiru Alatalla nerau here sa haut natukasni labis dahulu; nelang here sa naherauni yiru, naamini tau pada ikaeh kamulek anri hanye. Nelang here sa naamini tau pada ikaeh kamulek anri Alatalla, ngalap bagian hawuang, pamelum Alatalla raerai. 8:31 Inun sa tau naeau takam itati neu katuluhni yiru? Amun Alatalla hang pihak takam, hie tau nawan takam? 8:32 Anakni raerai puang nasayangni, malengkan nasarahni ma kapantingan takam katuluh; himat angmaka hanye puang sagar ngami ma takam ala katuluh sa lainni? 8:33 Hiekah sa kaiyuh manggugat takam ulun sa napidi daya Alatalla amun Alatalla raerai nantarang takam puang bakahalaen? 8:34 Inun naan ulun sa hamen ngampi hala takam? Yesus Kristus die sa mambela takam! Hanye sa haut matei, atawa hanye likan sa haut nasamelum kamulek teka pampatei nelang naan baya Alatalla hang unenganni bakuasa. 8:35 Inun naan sa kaiyuh nahan Kristus sinta takam? Inun tau kasusahen nahanni, atawa kekekeen, atawa kahanangen, atawa juju lau, atawa paua, atawa bahaya, atawa pampatei? 8:36 Hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Hapus anrau kami welum hawuang bahaya maut daya gana hanyu. Kami naulah kala babiri sa kai nasamalis." 8:37 Puang! Likan hawuang katuluhni yiru takam kaiyuh kamanangen sa paruna daya hanye sa sinta takam! 8:38 Daya aku parisaya tatuu himat hang litar dunia, hau pampatei, hau pamelum, hau malekat, hau panguasa, hau kawan ansaman itati, atawa kawan ansaman hang tawuk udi ati atawa kawan kakuaten lainni; 8:39 hau kawan hal sa hang langit, hau kawan hal sa hang ambau tane atawa inun eleh sa lain, katuluhni puang kaiyuh nahan Alatalla sinta takam, kala sa haut natantarangni itetei Kristus Yesus Tuhan takam.

Roma 9

9:1 Inun sa sagar naeauku yiti samula tuu daya aku milik Kristus. Aku puang ipusu. Atei akalku sa naayak daya Roh Alatalla, ngampi yakin aku pada himat lenganku yiti tuu. 9:2 Aku tuu tamuwe nelang ateiku mahanang 9:3 daya kawan pulaksanaiku mira bangsa anri aku. Daya ma here, aku raerai rela nakutuk daya Alatalla nelang natampisah teka Kristus. 9:4 Here samula ulun pidian, nelang Alatalla ngulah here jari kawan anakni raerai, nelang nantarang kuasani ma here. Hanye ngulah janji anri here nelang ngami ma here hukum agama. Alatalla iwara ma here kalaawe here harus baibadat nelang here haut narime pada kawan janjini. 9:5 Here samula katurunan teka datu nini takam. Kristus manyu murunsia baasal teka bangsa here. Hanye labis ambau teka katuluhni. Tawat ma Alatalla hampe kalalawahni! Amin. 9:6 Aku puang bamaksud kaeau janji Alatalla haut puang payu lagi; kude puang katuluh ulun Israel yiru ulun sa napidi daya Alatalla. 9:7 Puang katuluh katurunan Abraham yiru kawan anak Alatalla. Daya Alatalla kaeau ma hi Abraham, "Ekat katurunan wat Ishak sa sagar naantuh katurunannu." 9:8 Yiru baarati katurunan Abraham sa jari kawan anak Alatalla, samula ekat katurunanni sa nakayaan daya gana janji Alatalla; kude puang katuluh katurunanni. 9:9 Daya janji Alatalla yiru kala yiti, "Hang tawuk sa haut natukas, aku sagar mulek lagi, nelang hi Sarah sagar uweng erang kaulun anak upu." 9:10 Nelang yiti pada; hi Rebeka ngayaan rueh kaulun anak upu teka isa ambah, hanyeyiru hi Ishak datu nini takam. 9:11 Kapihuan rueh kaulun anak yiru nakayaan, Alatalla haut nukas pidianni ma kalalawahni. Pidian Alatalla yiru puang bagantung ma inun sa tau naulah daya murunsia, kude bagantung ekat ma panggilan Alatalla raerai. Daya hang tawuk karueh anak upu Rebeka yiru huan tau ngulah ala inun-inun sa maeh atawa sa jahat, 9:12 Alatalla haut kaeau ma hi Rebeka, "Sa matueh sagar malayanni sa iya." 9:13 Hawuang Surat Barasis nasurat Alatalla kaeau kala yiti, "Aku sinta hi Yakub, kude aku muar hi Esau." 9:14 Inun kasimpulan takam itati? Inun Alatalla yiru adil? Batantu tuu Alatalla adil! 9:15 Daya Alatalla kaeau ma hi Moses, "Aku sagar nantarang ahi lelo ma ulun sa aku hamen natarang ahi lelo. Nelang aku sagar nantarang kasih sayang ma ulun sa aku hamen nantarang kasih sayang." 9:16 Jari, kaputusan Alatalla yiru puang bagantung ma karelaan murunsia atawa ma ngakali murunsia, malengkan ekat ma pikaeh atei Alatalla nadap ulun sa napidini yiru. 9:17 Daya hawuang Surat Barasis nasurat, "Alatalla kaeau ma raja Mesir, 'Aku ngulah hanyu jari raja ekat ma isa tujuan yiti, hanyeyiru nampan makai hanyu, aku nantarang kakuasaanku nelang ngulah ngaranku tawantar hang litar dunia.' " 9:18 Jari, Alatalla uweng ahi lelo ma hie-hie, amun Alatalla ngabahumen kala yiru. Nelang Alatalla ngulah sabab ma hie-hie nampan mape silu, amun Alatalla ngabahumen kala yiru pada. 9:19 Nah, Naun sagar kaeau ma aku, "Amun kala yiru wuah inun Alatalla magun hamen ngampi hala murunsia? Inun naun karasa puang sunah erang kaulun kaiyuh namangking kabahumen Alatalla?" 9:20 Kude, Pulaksanai! Naun ekat murunsia. Nelang naun puang iyuh heei kaeau ma Alatalla! Inun tau pot wunge nunti ma ulun sa ngulah hanye, "Wuah inun hanyu ngulah aku kala yiti?" 9:21 Inu naun karasa ulun sa ngulah pot wunge yiru naan hak nepe putak yiru manyu kabahumen ateini? Teka erang kagumpal putak, ulun yiru naan hak ngulah rueh masam pot wunge: isa sa maeh, anri isa lainni puang maeh. 9:22 Kala yiru pada neu inun sa naulah daya Alatalla. Hanye hamen ngaluar panyangitni nelang nantarang kuasani. Kude hanye sabar nadap here sa harus nahukum daya ngulah kawan kasangitenni. 9:23 Alatalla pada hamen nantarang ma takam kasanangen penu-jubung sa nahaluini ma takam sa nasintani. Takam haut nasadiani nampan narime kasanangen yiru. 9:24 Takam sa haut naherauni, puang ekat teka bangsa Yahudi, kude pada teka kawan bangsa lain. 9:25 Daya hawuang buku Nabi Hosea, Alatalla kaeau, "Kawan ulun sa puang ulun watku, sagar naantuhku 'Ulun watku.' Bangsa sa puang nasintaku, sagar naantuhku 'Sanasintaku'. 9:26 Nelang hang unengan hang awe naeau ma naun, 'Naun puang ulun watku,' hang yiru kawan ulun yiru sagar naantuh kawan anak Alatalla sa welum." 9:27 Anri bawilah Nabi Yesaya kaeau neu bangsa Israel, "Biar jumalah bangsa Israel kala wahai karasik hang laut, ekat butit sa sagar salamat; 9:28 daya Tuhan sagar hinang nyanawu hukuman ma isi dunia." 9:29 Hi Yesaya kaeau kala yiti pada, "Umpamani Alatalla sa Puang uweng Tikas kuasa puang nanan ma takam katurunan, himat takam katuluh haut jari kala Sodom anri Gomora." 9:30 Jari, kasimpulanni kala yiti: Kawan bangsa lain sa puang Yahudi puang ngakali nampan hubungan here anri Alatalla jari maeh kamulek. Kude daya here parisaya, balalu Alatalla ngulah hubungan here anri hanye jari maeh kamulek. 9:31 Kabalikanni, kawan ulun Yahudi saratang ngakali nampalus parentah nampan hubungan here anri Alatalla jari maeh kamulek. Kude here budas puang bahasil. 9:32 Wuah inun here puang bahasil? Daya here nampalus yiru puang itetei parisaya ma Alatalla, malengkan itetei ngakali here raerai. Balalu here tumbang katapian hang "Watu Palangaran". 9:33 Neu watu yiru hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Pantaru yiti: Hang Sion haut naelahku erang kabutup watu sa sagar ngulah ulun katapian; hanyeyiru isa watu hante sa sagar ngulah ulun tumbang. Kude ulun sa parisaya ma hanye puang sagar teun."

Roma 10

10:1 Pulaksanai katuluh! Aku kakunus tuu nampan bangsaku nasalamat. Aku bahimat badoa ma Alatalla neu here. 10:2 Aku heei kaeau here tuu basamangat ngampu ma Alatalla. Kude samangat here yiru puang miandan pangatahuan sa teka Alatalla. 10:3 Here puang karasa sarani Alatalla ngulah hubungan murunsia anri hanye jari maeh kamulek. Nelang daya here hamen manurut sara here raerai, balalu here puang tunduk ma sara sa natutui Alatalla. 10:4 Hukum agama haut galis natampalus daya Kristus. Jari tiap ulun sa parisaya ma Kristus, hubunganni anri Alatalla jari maeh kamulek. 10:5 Hi Moses nyurat amun ulun ikaeh anri Alatalla itetei hukum agama, ulun yiru sagar welum daya ngalut nuu ma hukum agama yiru. 10:6 Kude neu sara ulun ikaeh anri Alatalla itetei parisaya ma Alatalla, Surat Barasis kaeau kala yiti, "Puang usah hanyu kaeau hawuang ateinu, 'Hie sa sagar mambai ma surga?' (aratini nginsing Kristus minau), 10:7 atawa 'Hie sa sagar minau ma dunia ulun matei?' (aratini ngenat Kristus mambai teka pampatei)." 10:8 Maksudni hanyeyiru kala yiti, "Kabar teka Alatalla yiru rite tatuu anri hanyu; hang mulutnu nelang hawuang ateinu." Yiru kabar sa nawara kami; kabar neu ulun harus parisaya. 10:9 Daya amun naun mangaku makai wawa naun "Yesus yiru Tuhan", nelang naun parisaya hawuang atei naun Alatalla haut nyamelum Yesus teka pampatei, himat naun sagar salamat. 10:10 Daya makai ateini ulun parisaya, hampe Alatalla narime hanye yalah ulun sa ikaeh anri Alatalla. Nelang makai wawani ulun mangaku, hampe hanye nasalamat. 10:11 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Ulun sa parisaya puang sagar teun." 10:12 Yiru jari ma katuluh ulun, daya puang uweng bedani kawan ulun Yahudi anri kawan ulun bangsa lain. Alatalla isa yiru samula Tuhan ma katuluh ulun. Hanye ngami berkat sa jubung ma katuluh ulun sa laku karawah ma hanye. 10:13 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Katuluh ulun sa nanterau Tuhan, sagar salamat." 10:14 Kude kalaawe ulun tau nanterau Tuhan amun here huan parisaya? Nelang kalaawe here tau parisaya ma Tuhan amun here huan karengei neu hanye? Kamulek, kalaawe here tau karengei neu Tuhan, amun puang uweng sa iwara? 10:15 Nelang kalaawe ulun tau nginsing kabar yiru amun here puang nautus? Hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Tuu leha kaehni pihawian kawan ulun sa nginsing Kabar Maeh teka Alatalla!" 10:16 Kude puang katuluh ulun narime Kabar Maeh yiru. Daya hi Yesaya kaeau, "Tuhan, hie sa parisaya ma kabar sanawara kami?" 10:17 Yiru sababni kawan ulun tau jari parisaya daya here karengei kabar, nelang kabar yiru rengei, daya naan ulun sa iwara neu Kristus. 10:18 Kude aku nunti: Inun here samula huan karengei kabar yiru? Himat haut! Daya hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Lengan here haut maeung erang litar alam, kawan lengan here haut hampe pusing dunia." 10:19 Aku nunti lagi: Inun bangsa Israel huan karasa yiru? Elahni tuntian yiru samambatang natuing daya Moses. Hi Moses kaeau, "Kala yiti eau Alatalla, 'Aku sagar ngulah naun kasiwa anri isa bangsa sa puang ulun pidian nelang aku sagar ngulah naun sangit anri isa bangsa sa budu.' " 10:20 Hi Yesaya labis heei lagi. Hanye kaeau, "Kala yiti eau Alatalla, 'Kawan ulun sa puang ngantara aku, haut panalu aku; nelang aku nantarang tengaku ma here sa puang itunti neu aku.' " 10:21 Kude neu bangsa Israel hi Yesaya kaeau, "Kala yiti eau Alatalla, 'Hapus anrau aku nyurung tanganku ma isa bangsa sa mape silu nelang puang ngalut nuu.' "

Roma 11

11:1 Aku nunti: Inun Alatalla haut ngumpe ulun pidianni raerai? Batantu puang! Aku erang kaulun Israel katurunan Abraham, teka babuhan Benyamin. 11:2 Puang! Alatalla puang ngumpe ulun pidianni sa haut napidini hengka asal. Naun karasa inun sa nasurat hawuang Surat Barasis neu hi Elia, tawuk hanye mangadu sual Israel ma Alatalla. Hi Elia kaeau, 11:3 "Tuhan, kawan ulun haut munu kawan nabinu nelang ngampi hansur kawan unengan nyarah parapah ma hanyu. Ekat malee aku erang kaulun nelang here hamen munu aku." 11:4 Inun lengan tuing Alatalla ma hi Elia? Alatalla nuing, "Aku haut ngampuneng pitu ribu kaulun umak diriku. Here huan suah nyambah dewa Baal." 11:5 Kala yiru pada itati: Naan butit jumalah kawan ulun sa haut napidi daya Alatalla manyu leloni. 11:6 Hanye midi here manyu leloni nelang puang manyu pagawian here. Daya amun pidian Alatalla yiru manyu pagawian murunsia, himat lelo Alatalla yiru puang lagi lelo sa sajati. 11:7 Jari, kalaawe? Ulun Israel puang kaiyuh inun sa naantara here. Sa kaiyuh yiru ekat erang kadimuk sa butit kawan ulun sa haut napidi daya Alatalla. Sa lain katuluhni mape silu nadap herauan Alatalla. 11:8 Daya hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Alatalla ngulah atei nelang pikiran here jari babal; nelang hampe wayah yiti matei here puang tau kadinung nelang silu here puang tau karengei." 11:9 Hi Dawid kaeau pada, "Elahni kawan pesta here jari jabak ma here raerai, nelang jari luwang, unengan here lawu palus hansur! 11:10 Elahni paninungan here jari maieng nampan here puang tau kadinung; nelang elahni here jari bongkok palus hampe kalalawahni." 11:11 Aku nunti lagi: Tawuk ulun Yahudi lawu, inun yiru jari nampan here hansur? Budas puang! Kude daya here badosa, balalu bangsa lain likan nasalamat, hampe ngulah sabab ulun Yahudi kasiwa anri bangsa lain yiru. 11:12 Daya bangsa Yahudi bakahalaen nelang puang manurut kabahumen Alatalla, balalu kawan bangsa lain naberkat daya Alatalla. Duan amun hubungan bangsa Yahudi anri Alatalla jari maeh kamulek; batantu labis hante lagi berkat sa sagar naami daya Alatalla! 11:13 Kude itati maeh aku pantane ma kawan pulaksanai sa puang Yahudi! Salawah yiti, yalah rasul ma kawan bangsa sa puang Yahudi, aku tuu hormat ma tugasku. 11:14 Aku harap aku tau ngulah atei bangsaku kasiwa, nampan anri lalan yiru aku tau nyalamat meheni teka here. 11:15 Gana here puang natarime daya Alatalla, balalu hubungan dunia anri Alatalla jari maeh kamulek; duan amun here natarime daya Alatalla! Batantu yiru sameh kala ulun matei welum kamulek! 11:16 Amun erang kahiris rote sa palanungkai haut naami ma Alatalla, yiru baarati katuluh roteni naami ma Alatalla pada. Nelang amun wakat kayu samula wat Alatalla, yiru baarati kawan raanni samula milikni pada. 11:17 Meheni teka kawan raan kakau zaitun-hanyeyiru kawan ulun Yahudi-haut natetek. Nelang hang bakas panetekan yiru nacangkok raan kakau zaitun jumpun, hanyeyiru kawan Pulaksanai sa puang Yahudi. Pulaksanai nacangkok hang yiru nampan naun kaingkam katuluh sa maeh teka pamelum rohani kawan ulun Yahudi. 11:18 Daya sabab yiru ada naun nganggap bureh here sa haut natetek kala raan yiru. Naun harus kaitung sa naun ekat raan. Nelang puang raan sa ngami kutaen ma wakat, malengkan wakat sa ngami kutaen ma raan. 11:19 Kude Pulaksanai sagar kaeau, "Hiai, kude kawan raan yiru natetek nampan aku tau nacangkok hang kakauni!" 11:20 Yiru samula tuu. Kude here naumpe daya here puang parisaya, kude naun natarime daya naun parisaya. Jari ada naun balalu sakah daya gana yiru; kabalikanni naun harus kaingkam takut. 11:21 Daya amun Alatalla puang kaingkam sayang ngumpe ulun Yahudi sa kala kawan raan asli yiru, ada minda hanye sagar kaingkam sayang ngumpe naun! 11:22 Jari hang yiti takam kadinung kalaawe kaehni Alatalla nelang kalaawe karasni pada hanye. Hanye batindak karas anri here sa badosa, kude hanye maeh atei anri naun-asal naun tatap welum teka pikaehni. Jaka puang, himat naun pada sagar naumpe. 11:23 Nelang neu kawan ulun Yahudi yiru, amun here taduh mape atei puang parisaya, himat here sagar natarime kamulek; daya Alatalla bakuasa umak narime here kamulek. 11:24 Naun sa puang baasal teka bangsa Yahudi samula kala raan teka kakau zaitun jumpun. Nah, amun naun, sa balawanan anri wangun naun tau nacangkok hang kakau zaitun asli, duan likan kawan ulun Yahudi sa naumpama anri kawan raan kakau zaitun asli yiru. Batantu labis murah lagi ma Alatalla ngampudi here ma kakau zaitun here raerai. 11:25 Pulaksanai katuluh! Aku harap naun ada kaingkam haut karasa ala katantuluhni. Daya naan isa hal sa nakabahumen daya Alatalla, kude sa huan ulun karasa. Nelang aku hamen naun karasa yiru; hanye yiti: Meheni teka ulun Yahudi mape silu, kude pidasaran here yiru patampalus ekat hampe jumalah kawan ulun puang Yahudi sa hawi ma Alatalla haut sukup. 11:26 Kala yiru katuluh ulun Yahudi sagar nasalamat. Daya hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Raja Panyalamat sagar hawi teka Sion; hanye sagar muhut ngumpe katuluh kajahaten teka katurunan Yakub. 11:27 Aku sagar nyantuhun janji yiti ma here hang tawuk aku ngampun kawan dosa here." 11:28 Daya ulun Yahudi puang hamen narime Kabar Maeh teka Alatalla, balalu here jari musuh Alatalla; nelang yiru budas jari kauntungan ma naun katuluh sa puang Yahudi. Kude daya pidian Alatalla, balalu kawan ulun Yahudi yiru tatap nasinta daya Alatalla daya gana datu nini here. 11:29 Daya amun Alatalla midi ulun nelang mamberkat ulun yiru, Alatalla puang suah narik lagi inun sa haut naulahni. 11:30 Dahulu hie naun puang ngalut nuu ma Alatalla. Kude itati Alatalla haut nantarang naun haut bebas teka kahalaen, daya kawan ulun Yahudi puang ngalut nuu. 11:31 Kala yiru pada anri kawan ulun Yahudi yiru. Itati here puang ngalut nuu ma Alatalla, nampan naun nalalea bebas teka kahalaen. Kude hanrian here pada sagar nalalea bebas teka kahalaen. 11:32 Daya Alatalla haut maladar katuluh ulun murunsia nakuasa daya kunuan puang hamen ngalut nuu, nampan hanye kaiyuh nantarang ahi leloni ma here katuluh. 11:33 Tuu tamam katatauen Alatalla! Tuu hante kaharatien nelang pangarasaenni! Hie sa kaiyuh nyalidik kawan kaputusanni? Hie sa tau kataru kawan sarani bagawi? 11:34 Hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Hie sa karasa pikiran Tuhan? Hie sa tau ngami nasehat ma hanye? 11:35 Hie suah ngami ala inun-inun ma Tuhan hampe tau laku walehanni?" 11:36 Alatalla sa ngulah ala katantuluh. Katantuluhni baasal teka Alatalla nelang ma Alatalla. Tawat Alatalla palus ma kalalawahni! Amen.

Roma 12

12:1 Pulaksanai katuluh! Alatalla tuu maeh anri takam. Daya sabab yiru aku ilaku tatuu nampan naun nyarah diri naun yalah isa parapah sa welum hulung ma Alatalla nelang sa ngampi sanang ateini. Ibadat naun ma Alatalla saharusni kala yiru. 12:2 Ada budas ngalut lagu-lampah dunia yiti. Elahni Alatalla nyamau pribadi naun, nampan naun baubah. Anri kala yiru naun sanggup mantaru kabahumen Alatalla-hanyeyiru inun sa maeh nelang sa ngampi sanang ateini nelang sa paruna. 12:3 Alatalla haut ngami ahi lelo ma aku. Yiru sababni aku ngami nasehat ma naun katuluhni: Ada kaingkam diri labis ambau teka sa sabujurni. Wuah naun ngakira kaadaan diri naun anri randah atei; tiap ulun ngakira dirini manurut kamampuan sa naami Alatalla ma hanye daya hanye parisaya ma Yesus. 12:4 Tenga takam naan wahai anggota. Tiap anggota naan tugasni maisasaan. 12:5 Kala yiru pada anri takam. Biar takam katuluhni rama, kude takam yalah isa tenga daya takam mira baya hang Kristus. Nelang tiap takam bahubungan isa anri sa lain yalah kawan anggota teka isa tenga. 12:6 Tiap takam maisasaan naan kawan karunia palayanan sa balainan. Kawan karunia naami daya Alatalla ma takam manurut leloni. Daya yiru takam harus makai kawan karunia yiru. Ulun sa naan karunia neu iwara Kabar teka Alatalla, harus iwara Kabar teka Alatalla yiru manurut kamampuan sa naan hang hanye. 12:7 Ulun sa naan karunia neu ngarawah ulun lain, harus tuu-tuu ngarawah ulun lain. Ulun sa naan karunia neu ngajar, harus tuu-tuu ngajar. 12:8 Ulun sa naan karunia neu ngami samangat ma ulun lain, harus tuu-tuu ngami samangat ma ulun lain. Ulun sa naan karunia neu ngami ma ulun lain inun sa namilikini, harus nampalus yiru anri pikaeh atei sa wajar. Ulun sa naan karunia neu mamimpin, harus tuu-tuu mamimpin. Ulun sa naan karunia neu ngalalea ahi lelo ma ulun lain, harus nampalusni anri sanang atei. 12:9 Sinta anri kapinuu atei. Marikang sa jahat, nelang itegei hang inun sa maeh. 12:10 Wuah Pulaksanai katuluh ipasinta isa anri sa lain anri tuu-tuu atei kala kawan ulun ipulaksanai hawuang isa kulawaraga, nelang wuah naun saawe dahulu ngami hormat. 12:11 Bagawi anri rajin. Ada mawule. Bagawi ma Tuhan anri samangat teka Roh Alatalla. 12:12 Wuah Pulaksanai harap ma Tuhan anri arai atei, sabar hawuang kasusahen, nelang utul badoa. 12:13 Karawah nyansukup kaparluan kawan ulun Kristen lain nelang tarime kawan pulaksanai mira kaparisayaan sa puang naun kataru, anri sanang atei hawuang lewunu. 12:14 Laku ma Alatalla nampan hanye mamberkat kawan ulun sa kejam anri hanyu. Hiai, laku Alatalla mamberkat here, ada nyapa. 12:15 Umba arai anri kawan ulun sa arai, nelang nungkau anri here sa nungkau. 12:16 Welum rukun isa anri sa lain. Ada sakah, kude sansameh dirinu anri ulun sa imbe kadudukanni. Ada ngingkam diri labis pandai teka sa sabujurni. 12:17 Amun ulun ngulah jahat ma hanyu, ada iwalehni makai kajahaten. Ulah inun sa naanggap maeh daya ulun katuluh. 12:18 Teka pihak naun, ngakali iyuh anri iyuh nampan welum damai anri katuluh ulun. 12:19 Kawan Pulaksanaiku! Ada budas iwaleh dendam, elahni Alatalla sa nukum. Daya hawuang Surat Barasis nasurat, "Aku sa iwaleh. Aku sa sagar nukumni, eau Tuhan." 12:20 Kabalikanni, amun musuhnu kajuju, ami hanye kuman; nelang amun hanye malah, ami hanye nguut. Daya anri ngulah kala yiru, naun sagar ngulah hanye umangan. 12:21 Ada maladar dirinu nasantalau daya sa jahat, kude wuah naun nyantalau kajahaten makai pikaeh.

Roma 13

13:1 Tiap ulun harus ngalut nuu ma pamarentah, daya puang uweng pamarentah sa puang kaiyuh kakuasaanni teka Alatalla. Nelang pamarentah sa naan itati, manjalan kakuasaanni atas parentah teka Alatalla. 13:2 Yiru sababni ulun sa nawan pamarentah sameh anri nawan inun sa haut natantu daya Alatalla. Nelang ulun sa ngulah kala yiru sagar narime hukuman. 13:3 Daya ulun sa ngulah maeh puang suah takut ma pamarentah. Ekat ulun sa ngulah jahat sa harus takut. Amun naun hamen nampan naun puang kaingkam takut ma pamarentah, naun harus ngulah sa maeh, balalu naun sagar natawat. 13:4 Daya pamarentah samula walah Alatalla sa bagawi ma pikaehnu. Kude amun naun ngulah jahat, samula naun harus takut ma hanye, daya puang kawai tuu eleh hanye bakuasa neu nukum ulun. Hanye samula walah Alatalla, sa nyanawu hukuman Alatalla ma kawan ulun sa ngulah jahat. 13:5 Yiru sababni naun harus ngalut nuu ma pamarentah-puang ekat daya naun puang hakun nahukum, kude pada daya suara kunuan ateinu. 13:6 Yiru pada sababni wuah inun Pulaksanai bayar pajak, daya pamarentah samula pagawai Alatalla sa nampalus tugas sa hulung yiru. 13:7 Jari bayar ma pamarentah inun sa harus nabayar naun ma hanye. Bayar pajak, amun naun harus bayar pajak; nelang bayar sukai amun Pulaksanai harus bayar sukai. Hargai here sa harus nahargai nelang hormat here sa harus nahormati. 13:8 Ada bautang ala inun-inun anri hie-hie, kasuali bautang sinta ma isa anri sa lain. Daya ulun sa sinta sasameh murunsia, haut nampalus hukum Moses. 13:9 Daya hukum agama Yahudi, hanyeyiru: Ada ibela, ada munu ulun, ada ngalat, ada bahiri inun sa naan wat ulun lain; katantuluhni yiru mira anri kawan hukum sa lain, haut natamulat jari isa hukum, hanyeyiru, "Sinta sasameh murunsia kala hanyu sinta dirinu raerai." 13:10 Ulun sa sinta ulun lain, puang sagar ngulah jahat ma ulun yiru. Jari ulun sa sinta sasamehni samula ulun sa haut nampalus katantuluh syarat hukum agama. 13:11 Lain hengka katuluhni yiru naun karasa sa wayah yiti samula wayah ma naun nampan kaelan teka manre. Daya tawukni ma naun nasalamat haut labis rite itati teka tawuk takam wau nuku parisaya. 13:12 Malem haut kai paitah; nelang puang lawah lagi sagar kaanrau. Jari, ware takam taduh nampalus kawan pagawian piieng. Takam harus nampenu diri takam makai panrape piraai. 13:13 Takam harus nampalus kawan hal terhormat kala sa biasani naulah ulun tawuk kaanrau; ada pesta bararami lewat batas, atawa mahamui. Ada cabul, atawa bakalakuan puang sanunuh. Ada babur, atawa bahiri. 13:14 Elahni Tuhan Yesus Kristus sa nukas inun sa harus naulah naun. Nelang ada manurut pidasaran murunsia sa badosa neu mulur kabahirien atei.

Roma 14

14:1 Ulun sa puang yakin neu inun sa naparisayani harus natarime anri maeh hang penah naun katuluh. Ada basual anri hanye neu kawan pandirianni. 14:2 Naan ulun sa bapandirian, hanye iyuh nguta kawan inun-inun. Kude naan ulun lain sa maleme kayakinanni; hanye kaingkam hanye ekat iyuh nguta kawan sayur. 14:3 Ulun sa nguta kawan ala inun-inun ada nganggap randah ulun sa ekat nguta kutaen sa bapidi ulun sa ekat nguta kutaen sa bapidi, ada pada ngahalaen ulun sa nguta kawan ala katuluh kutaen, daya Alatalla haut narime hanye. 14:4 Naun yena hie hampe naun harus mangadili walah ulun lain? Hau walah yiru tumbang atawa minri, yiru uras urusan tuanni. Nelang walah yiru samula sagar minri mawitu, daya Tuhan sanggup ngulah hanye minri mawitu. 14:5 Naan ulun sa kaingkam anrau saisa labis penting teka kawan anrau sa lain, kude ulun lain kamulek nganggap kawan anrau yiru sameheleh. Elahni tiap ulun nukas pandirianni raerai. 14:6 Ulun sa mamenting kawan anrau bapidi, ulun yiru ngulah kala yiru neu mahormat Tuhan. Ulun sa nguta ala katuluhni, ngulah kala yiru neu mahormati Tuhan, daya hanye batarima kasih ma Alatalla gana anakuta yiru. Kala yiru pada anri ulun sa nguta ekat kutaen bapidi; ulun yiru pada mahormat Tuhan nelang batarima kasih ma Alatalla. 14:7 Puang sunah erang kaulun teka takam welum ma dirini raerai; nelang puang sunah erang kaulun teka takam sa matei ma dirini raerai. 14:8 Amun takam welum, takam welum ma Tuhan. Nelang amun takam matei, takam pada matei ma Tuhan. Jari welum atawa matei, takam samula milik Tuhan. 14:9 Kristus haut matei nelang welum kamulek. Yiru sababni hanye jari Tuhan ma kawan ulun sa welum nelang pada ma kawan ulun sa haut matei. 14:10 Jari, Pulaksanai katuluh! Inun gunani ngahalaen pulaksanainu sa sameh parisaya? Nelang inun gunani naun nganggap hanye randah? Takam katuluh sagar nadap Alatalla nampan naadili. 14:11 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Kapinuuni," eau Tuhan, "tiap ulun sagar ileku nyambah hang hadapanku; nelang tiap ulun sagar mangaku aku Alatalla." 14:12 Jari tiap takam maisasaan harus mananggung jawab katuluh pagawian takam ma Alatalla. 14:13 Daya sabab yiru ada takam ipamada-pangampihala. Likan patut ngakali nampan naun puang ngulah hal sa tau nyantawang pulaksanai mira kaparisayaan tagoda palus badosa. 14:14 Daya aku mira baya anri Tuhan Yesus, aku parisaya tuu puang uweng sunah isa sabujurni najis; kude hal yiru najis ma ulun, amun ulun yiru nganggapni najis. 14:15 Kude amun gana inun sa nakuta naun, erang kaulun pulaksanai mira kaparisayaan mahanang ateini, batantu naun puang lagi batindak makai sinta. Amun Kristus haut matei ma erang ulun, ada maladar ulun yiru natanrusak gana inun sa nakuta naun. 14:16 Daya yiru ada budas maladar inun sa maeh ma naun, naanggap puang maeh daya ulun lain. 14:17 Daya amun Alatalla marentah pamelum ulun, inun sa iyuh nakuta atawa nauut, puang penting lagi. Sa penting hanyeyiru ulun yiru nampalus kabahumen Alatalla, kaingkam sanang atei nelang narime kaaraien sa naami daya Roh Alatalla. 14:18 Ulun sa malayanni Kristus anri sara kala yiru, ulun yiru ngampi sanang atei Alatalla nelang nahargai daya kawan ulun lain. 14:19 Daya yiru tujuan takam patut saratang neu nampalus kawan sanimbul karukunen nelang sameh-sameh mambangun. 14:20 Ada daya gana sual anakuta, naun nanrusak inun sa haut naulah daya Alatalla. Katuluh anakuta samula halal neu nakuta; kude amun inun sa nakuta naun ngulah sabab ulun lain badosa, yiru naun hala. 14:21 Labis maeh puang usah nguta daging atawa nguut anggur atawa nampalus inun heneng amun hal yiru ngulah sabab erang kaulun pulaksanai mira kaparisayaan jari badosa. 14:22 Elahni inun sa naparisaya naun yiru, naun nampalusni hang hadapan Alatalla ma naun raerai. Ulun sa puang uweng sabab neu kaingkam bakahalaen gana inun sa naanggapni bujur, ulun yiru sanang marauh. 14:23 Kude ulun sa kaingkam bembang neu nguta ala inun-inun. Kude sika nguta anakuta yiru, ulun yiru naampihala daya Alatalla; daya ulun yiru puang batindak manurut kayakinanni neu inun sa bujur nelang isa hala. Nelang inun sa natampalus puang anri kayakinan sayiru dosa.

Roma 15

15:1 Takam sa tuu-tuu yakin neu inun sa naparisaya daya takam, harus sabar nadap kawan kabaratan ulun sa mahak kayakinanni. Ada takam hamen ngampi sanang atei takam raerai. 15:2 Kabalikanni tiap takam harus ngampi sanang atei sasameh pulaksanai takam ma pikaehni, nampan kayakinanni batambah mansing. 15:3 Daya Kristus budas puang mamikir kasanangen dirini raerai. Hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Katuluh lengan wadaan sa natuju ma hanyu haut lawu ma ambau aku." 15:4 Katuluh sa nasurat hawuang Surat Barasis samula pakai ngajar takam. Daya pangajaran sa natarime takam teka Surat Barasis ngulah takam tabah nelang mansing hampe takam kaiyuh harap ma Alatalla. 15:5 Mudahan Alatalla, sa ngami katabahan nelang rariu ma murunsia, ngarawah naun nampan welum anri bulat atei, manurut suntu Kristus Yesus. 15:6 Anri bulat atei naun katuluhni sameh-sameh tau nawat Alatalla, Ambah Tuhan takam Yesus Kristus. 15:7 Daya yiru wuah naun katuluh narime isa anri sa lain anri sanang atei, sameh kala Kristus pada narime naun nampan nawat nante Alatalla. 15:8 Daya, itung, Kristus haut malayanni ulun Yahudi nampan nantarang Alatalla satia hawuang nampalus kawan janjini ma datu nini takam. 15:9 Yesus pada ngulah kawan bangsa lain nawat nante Alatalla daya pikaeh ateini ma here. Hawuang Surat Barasis nasurat kala yiti, "Daya yiru aku sagar nawat hanyu hang penah kawan bangsa, aku sagar manyanyi tawat hormat ma ngarannu." 15:10 Naan pada nasurat kala yiti, "Hewu harui baya ulun pidian Alatalla, u kawan bangsa!" 15:11 Nelang yiti pada, sa naeau daya Yesaya, "Tawat Alatalla, u katantuluh bangsa, wuah katantuluh ulun nawat hanye!" 15:12 Nelang yiti pada sa naeau daya Yesaya, "Hengka katurunan Isai sagar hawi erang kaulun sa sagar marentah kawan bangsa; kawan bangsa yiru sagar baharap ma hanye." 15:13 Alatalla samula unengan kaharapen naun. Mudahan hanye nuang atei naun makai katuluh kaaraien nelang kasanangen daya naun parisaya ma hanye, nampan makai kuasa Roh Alatalla naun magin harap ma Alatalla. 15:14 Pulaksanaiku katuluh! Aku yakin himat naan wahai tatuu hal sa maeh hang naun. Naun pada karasa ala katantuluhni nelang tau ngajar isa anri sa lain pada. 15:15 Kude neu kawan hal sa batantu, aku ngampi itung naun anri tegas hawuang surat yiti, daya Alatalla haut ngami ma aku tugas yiru. 15:16 Hanye haut ngulah aku jari palayan Kristus Yesus nampan nautus ma kawan bangsa sa puang Yahudi. Nelang aku batindak yalah imam, sa iwara Kabar Maeh teka Alatalla, nampan kawan ulun sa puang Yahudi jari isa parapah ma Alatalla sa tau natarime dayani. Mudahan Roh Alatalla ngulah here jari isa parapah sa hulung ma Alatalla. 15:17 Jari, daya aku haut mira baya anri Kristus Yesus, balalu aku tau kaingkam arai gana pagawianku ma Alatalla. 15:18 Aku heei kaeau kala yiru ekat neu inun sa haut naulah Kristus itetei aku nampan nanyari kawan ulun sa puang Yahudi ngalut nuu ma Alatalla. Aku nampalus yiru anri kawan lengan atawa makai pagawian, 15:19 sa nasinrah anri kawan kaajaiban nelang kawan hal sa luar biasa; katuluhni yiru daya kuasa Roh Alatalla. Kabar Maeh neu Kristus haut waraku katuluhni ma rama ulun, mulai teka Yerusalem hampe ma Ilirikum. 15:20 Bahumku hanyeyiru iwara Kabar Maeh teka Alatalla hang kawan unengan hang awe ulun huan karengei neu Kristus. Daya aku puang hamen ngulah pagawian hang ambau pondasi sa naandak daya ulun lain. 15:21 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Kawan ulun sa huan suah narime kabar neu hanye, sagar kadinung; nelang here sa huan suah karengei, sagar kataru." 15:22 Yiru sababni aku haut gaha bahalangan lepuh ganta naun. 15:23 Kude itati pagawianku hang kawan daerah yiru haut luput. Bataun-taun lawahni aku hamen ganta naun. 15:24 Die amun aku mitah tumpuk naun hawuang pakiaanku ma Spanyol, aku harap tau panalu anri naun nelang erang pitus tau arai baya anri naun. Udi yiru aku harap naun tau ngarawah aku neu pakiaanku ma Spanyol yiru. 15:25 Kude itati aku hamen ma Yerusalem neu nginsing bantuan ma ulun wat Alatalla hang yaru. 15:26 Daya kawan ungkup hang Makedonia anri Akhaya haut satuju nampan ngami sumbangan ma kawan pulaksanai sa paua hang penah ulun wat Alatalla hang Yerusalem. 15:27 Anri sanang atei here nukas neu nampalus yiru. Samula satuuni here patut ngarawah kawan pulaksanai sa paua hang Yerusalem yiru; daya teka kawan ulun Yahudi yiru kawan ulun sa puang Yahudi haut narime kawan berkat teka Alatalla. Jari, kawan ulun puang Yahudi yiru patut pada ngarawah kawan ulun Yahudi makai kawan berkat barupa banda barang. 15:28 Amun aku haut nampalus tugasku yiti, nyarah sumbangan sa haut nakumpul yiru ma here sa hang Yerusalem yiru. Balalu aku sagar tulak ma negeri Spanyol mitah tumpuk naun. 15:29 Amun aku hawi nunung naun, himat aku hawi anri wahai berkat teka Kristus ma naun. 15:30 Demi Tuhan takam Yesus Kristus, nelang demi sinta sa naami daya Roh Alatalla, aku ilaku tatuu anri naun, mudahan naun umba badoa tuu-tuu sinrah anri aku ma Alatalla neu aku. 15:31 Badoa nampan Alatalla napas aku teka tangan kawan ulun sa puang parisaya hang Yudea, nelang nampan tugasku neu nginsing sumbangan ma Yerusalem natarime anri sanang atei daya ulun wat Alatalla hang yaru. 15:32 Anri kala yiru, amun Alatalla ngabahumen, aku kaiyuh hawi nunung naun, anri arai atei. Nelang aku sagar kaingkam parariu hang penah-penah naun. 15:33 Mudahan Alatalla, sa ngami kasanangen ma murunsia, nyinrah Pulaksanai katuluhni. Amen.

Roma 16

16:1 Aku hamen mamperkenal pulaksanai takam, hi Febe. Hanye ngarawah ungkup hang Kengkrea. 16:2 Tarime hanye yalah erang kaulun teka ulun wat Tuhan. Samula kala yiru kawan ulun sa parisaya ma Alatalla harus narime isa anri sa lain. Karawah hanye, amun hanye mamarlu karawahen teka naun, daya hanye raerai haut ngarawah ulun rama tamasuk aku. 16:3 Hampe tabeku ma hi Priskila anri hi Akwila, kawan hengauku sa sameh-sameh bagawi ma Kristus Yesus. 16:4 Here ane matei daya hamen nyalamat aku. Aku batarima kasih ma here -- nelang puang ekat aku, kude katuluh ungkup bangsa lain sa puang Yahudi pada batarima kasih ma here. 16:5 Hampe pada tabeku ma ungkup sa bakumpul hang lewu here. Tabe ma hi Epenetus sa nasintaku. Hanye ulun sa palanungkai parisaya ma Kristus hang daerah Asia. 16:6 Tabeku pada ma hi Maria. Hanye haut bagawi anri bahimat tuu ma naun. 16:7 Hampe pada tabeku ma hi Andronikus anri hi Yunias. Here isa suku bangsa anri aku nelang suah masuk panjara sinrah anri aku. Sahuan aku parisaya ma Kristus here haut labis dahulu parisaya. Here tawantar hang penah kawan rasul. 16:8 Tabe ma hi Ampliatus, sa nasintaku daya hanye sinrah anri aku haut mira baya anri Tuhan. 16:9 Hampe hormatku ma hi Urbanus, hengau takam sa bagawi baya takam ma Kristus. Pada hormatku ma hi Stakhis sa nasintaku. 16:10 Tabe ma hi Apeles. Kasatiaanni ma Kristus haut tabukti. Tabe pada ma kaluarga Aristobulus, 16:11 nelang ma hi Herodion. Hanye isa suku bangsa anri aku. Pada tabe ma kawan pulaksanai mira kaparisayaan hawuang kaluarga Narkisus. 16:12 Tabeku ma hi Trifena anri hi Trifosa sa bagawi bahimat malayanni Tuhan, nelang ma hi Persis sa nasintaku. Hanye pada haut bagawi bahimat ma Tuhan. 16:13 Tabe ma hi Rufus anri inehni, sa ma aku kala inehku raerai. Hi Rufus hanyeyiru ulun pidian Tuhan sa natawat. 16:14 Hampe tabeku ma hi Asinkritus, hi Flegon, hi Hermes, hi Patrobas, hi Hermas anri ma katuluh pulaksanai mira kaparisayaan sa baya anri here. 16:15 Tabe ma hi Filologus anri hi Yulia; ma hi Nereus anri pulaksanaini wawei; ma hi Olimpas anri ma katuluh ulun parisaya sa baya anri here. 16:16 Ipanabe anri sara mesra yalah pulaksanai Kristen. Katuluh ungkup Kristus ngirim tabe here ma naun katuluh. 16:17 Pulaksanai katuluh! Aku laku tatuu: Wuah naun hati-hati nadap kawan ulun sa ngulah pirawekan nelang mangacau kaparisayaan ulun ma Tuhan. Hal yiru balawanan anri inun sa haut naajar ma naun. Sanawit tenga teka kawan ulun kala yiru. 16:18 Daya kawan ulun sa ngulah kala yiru puang bagawi ma Kristus Tuhan takam, malengkan neu nampuas mulur kabahirien atei here raerai. Makai bujukan anri kawan lengan sa marauh, here nipu kawan ulun sa puang karasa ala inun heneng. 16:19 Katuluh ulun haut karasa batantu tuu naun satia ma pangajaran neu Kabar Maeh sa teka Alatalla. Nelang aku sanang daya hal yiru neu naun. Aku hamen nampan naun maharati neu kawan hal maeh, kude lunga neu kawan hal sa jahat. 16:20 Alatalla sa ngami kasanangen ma murunsia, sagar hinang ngimpeh Iblis hang kapit kuasa naun nelang nyanenuh hanye. Mudahan Pulaksanai katuluh saratang naberkat daya Yesus Kristus Tuhan takam! 16:21 Hi Timotius, hengauku, ngirim tabe ma naun. Kala yiru pada hi Lukius, hi Yason anri hi Sosipater, sa isa suku bangsa anri aku. 16:22 Sa nyurat surat yiti hanyeyiru aku, hi Tertius. Aku ngantuh tabe ipulaksanai ma naun. 16:23 Hi Gayus ngirim tabe ma naun. Aku amalem hang lewuni nelang ungkup kami sumbayang hang yiru. Hi Erastus, kapala kauangan tumpuk, ngirim tabe ma naun. Kala yiru pada pulaksanai takam hi Kwartus. 16:24 (Mudahan Tuhan takam Yesus Kristus mamberkat Pulaksanaikatuluh. Amen.) 16:25 Tawat ma Alatalla! Hanye bakuasa ngampi kansing kaparisayaan naun manyu Kabar Maeh teka Alatalla sa nawaraku neu Yesus Kristus. Aku iwara kabar yiru manyu kala inun sa nalalea daya Alatalla; hanyeyiru neu ransana Alatalla sa haut baabad-abad lawahni puang ulun karasa. 16:26 Kude itati, manyu parentah Alatalla sa kalalawah, ransana yiru haut nalalea nelang nawara ma katantuluh bangsa itetei kawan tulisan kawan nabi, nampan here katantuluhni parisaya nelang ngalut nuu ma Alatalla. 16:27 Hanye satu-satuni Alatalla, hanye sa panga pintar maharati. Mudahan hanye najujung ambau hampe kalalawahni itetei Yesus Kristus! Amen. Hormat kami Paulus, walah Kristus Yesus.

1 Korintus 1

1:1-3 Pulaksanai katuluh ungkup Alatalla sa naan hang Korintus! Naun haut naherau daya Alatalla nampan jari ulun watni daya naun milik wat Kristus Yesus, baya katuluh ulun hang awe-awe sa nyambah Tuhan takam Yesus Kristus, hanyeyiru Tuhan here nelang Tuhan takam pada. Aku, hi Paulus, anri pulaksanai takam hi Sostenes, harap nampan Alatalla Ambah takam anri Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma naun. Aku nulis surat yiti yalah rasul Kristus Yesus, sa naangkat daya Alatalla raerai nelang daya kabahumenni pada. 1:4 Aku saratang batarima kasih ma Alatalla neu naun, daya naun haut narime berkat teka Alatalla itetei Kristus Yesus. 1:5 Daya naun haut jari milik Kristus, balalu naun welum tatau hang kawan inun heneng. Pangarasaen naun neu kawan inun heneng tuu lalem, nelang naun pandai ngajar pangarasaen yiru. 1:6 Yiru nantarang sa kabar neu Kristus haut tuu marasap hang wuang atei naun, 1:7 hampe naun puang kakurangen sunah isa berkat, padingian naun nganrei Tuhan takam Yesus Kristus hawi nelang nadinung daya katuluh ulun. 1:8 Kristus raerai sagar manjamin naun hampe palus ma kalalawahni; nampan hang tawuk hanye hawi mulek, naun puang uweng cacat celani. 1:9 Alatalla tuu-tuu iyuh naparisaya. Hanye Alatalla sa nerau naun nampan jari isa anri anakni, hanyeyiru Yesus Kristus, Tuhan takam. 1:10 Pulaksanai katuluh! Hawuang ngaran Tuhan takam Yesus Kristus, aku laku naun katuluhni welum mira pakat; nampan ada uweng pirawekan hang penah naun. Wuah naun mira pakat, mira kunuan nelang mira pikiran. 1:11 Daya kawan ulun teka kulawarga Kloë iwara ma aku naan pirawekan hang penah naun. 1:12 Sa nabahumku hanyeyiru hang penah naun naan sa kaeau, "Aku umba hi Paulus," nelang naan pada sa kaeau, "Aku umba hi Apolos," sa lain kaeau, "Aku umba hi Petrus," nelang naan pada kaeau, "Aku ulun sa umba Kristus." 1:13 Kristus puang tabagi-bagi! Hi Paulus puang matei nabalasangar ma naun! Kalayiru pada naun puang nabaptis nampan umba hi Paulus angneh kalayiru? 1:14 Aku basyukur daya puang uweng sunah erang kaulun teka naun sa nabaptis dayaku, ekat hi Krispus anri hi Gayus. 1:15 Daya yiru ada naan sa kaeau himat aku haut mambaptis hanye nampan hanye umba aku. 1:16 (O Hiai, hi Stefanus anri kulawargani, samula aku samambaptis here. Kude luar teka yiru, manyu pangitungenku puang uweng lagi ulun lain sa haut nabaptis dayaku.) 1:17 Kristus ngutus aku puang nampan mambaptis ulun, malengkan nampan iwara neu Kabar Maeh teka Alatalla; nelang hal yiru harus aku nampalusni anri puang makai kapandaienku bapaner sara murunsia, nampan kuasa teka pampatei Kristus hang kayu balasangar puang mamus tuu eleh. 1:18 Daya ma kawan ulun sa nuju kabinasaan, kabar neu pampatei Kristus hang kayu balasangar yiru puang tuu. Kude, ma takam sa nasalamat daya Alatalla, kabar yiru hanyeyiru sara Alatalla nantarang kuasani. 1:19 Daya hawuang Surat Barasis Alatalla naan kaeau, "Aku sagar nanrusak kabijaksanaan kawan ulun pintar, nelang nyamawai pangataruen kawan ulun pandai." 1:20 Nah, inun gunani kawan ulun pintar yiru? Inun gunani here bailmu? Inun gunani kawan ahli pikir dunia yiti? Alatalla haut nantarang sa kabijaksanaan dunia yiti mamus tuu eleh. 1:21 Daya biar kalaawe pandaini murunsia, hanye puang kaiyuh mantaru Alatalla makai kapandaienni raerai. Kude justru daya Alatalla yiru bijaksana, hanye sadia nyalamat kawan ulun sa parisaya ma hanye itetei kabar sa nawara kami sa naanggap puang bujur daya dunia. 1:22 Ulun Yahudi laku kaajaiban nampan jari bukti, nelang ulun Yunani nganggap mambatang kabijaksanaan dunia yiti. 1:23 Kude takam yiti ekat iwara Kristus sa matei hang kayu balasangar. Kabar yiru nyinggung pangingkaman kawan ulun Yahudi nelang naanggap puang bujur daya kawan ulun sa puang Yahudi. Kamulek kawan ulun sa puang Yahudi nganggap hal yiru isa kalungaen. 1:24 Kude ma kawan ulun sa haut naherau daya Alatalla-hau ulun Yahudi atawa kawan ulun sa puang Yahudi-kabar yiru hanyeyiru sara Alatalla nantarang kuasa nelang kabijaksanaanni. 1:25 Daya sa nadinung budu hang Alatalla, yiru labis bijaksana teka kabijaksanaan murunsia; nelang inun sa nadinung maleme hang Alatalla, yiru labis kuat teka kakuaten murunsia. 1:26 Pulaksanai katuluh! Suba naun ngitung kalaawe wangun naun hang tawuk Alatalla nerau naun. Butit teka naun sa bijaksana, atawa bakuasa, atawa naan kadudukan sa ambau manurut paninungan murunsia. 1:27 Daya samula Alatalla sangaja midi inun sa naanggap budu daya dunia yiti, nampan ngamangan kawan ulun sa pandai. Nelang Alatalla pada midi inun sa naanggap meleme daya dunia yiti, nampan kawan ulun sa wigas gansang jari amangan. 1:28 Alatalla midi sa naanggap imbe, hina, likan sa naanggap puang baarati ma dunia yiti, nampan Alatalla nyanenuh inun sa naanggap penting daya dunia. 1:29 Anri kalayiru puang uweng sunah erang kaulun sa tau ngampi tamam tengani hang hadapan Alatalla. 1:30 Daya Alatalla raerai sa ngulah naun hampe naun kaiyuh mira baya anri Kristus Yesus. Itetei Kristus, takam jari bijaksana. Nelang itetei hanye pada Alatalla ngulah takam mulek maeh anri hanye, nyanyari takam jari ulun watni sa hulung nelang ngampi bebas takam. 1:31 Jari, kala sa naan nasurat hang Surat Barasis, "Ulun sa hamen iwawara, harus iwawara inun sa naulah daya Tuhan."

1 Korintus 2

2:1 Pulaksanai katuluh! Tawuk aku hawi nunung naun nelang iwara kabar neu ransana Alatalla sa huan suah dunia yiti karasa, aku puang makai kabijaksanaan dunia yiti atawa bapaner neu hal sa tamam. 2:2 Daya aku haut nukas hawuang ateiku salawah aku naan baya naun, aku puang sagar iwara inun-inun, luar teka neu Yesus Kristus; ekat hulung neu hanye haut matei hang kayu balasangar. 2:3 Tawuk aku naan baya naun, aku maleme nelang neter takut. 2:4 Kabar sa natahampeku ma naun puang natahampe dayaku anri lengan sa maeh manurut kabijaksanaan murunsia. Kude aku nampe anri ngami bukti sa Roh Alatalla bakuasa. 2:5 Aku ngulah kalayiru, nampan kaparisayaan naun ma Kristus puang itetei kabijaksanaan murunsia, kude itetei kabijaksanaan Alatalla. 2:6 Kude biar kalayiru, hang penah kawan ulun sa pamelum rohanini haut lalem, aku samula bapaner neu kabijaksanaan. Kude kabijaksanaan yiti puang kabijaksanaan dunia, atawa kabijaksanaan kawan panguasa jaman yiti, sa kakuasaanni sagar wawai. 2:7 Kabijaksanaan sa nawaraku yiru hanyeyiru kabijaksanaan teka Alatalla. Kabijaksanaan yiru puang dunia yiti karasa, kude Alatalla haut nyadia yiru ma kasanangen takam kapihuan dunia yiti nasanyari. 2:8 Puang uweng sunah erang kaulun teka kawan panguasa dunia jaman yiti sa karasa neu kabijaksanaan yiru. Daya, paribasani here haut karasa, himat here puang sagar malasangar Yesus sa mulia yiru. 2:9 Kabalikanni hal yiru kala sa nasurat hang Surat Barasis, "Inun sa puang suah nadinung atawa nasanrengei daya murunsia, nelang pada puang suah timbul hang pikiran murunsia, yiru sa nasadia Alatalla ma kawan ulun sa sinta hanye." 2:10 Kude Alatalla haut iwara hal yiru ma takam itetei Rohni. Roh Alatalla yiru nyalidik ala katantuluh, hampe ma kawan ransana Alatalla sa padina. 2:11 Daya sa karasa isi atei erang kaulun hanyeyiru roh ulun yiru raerai, angneh? Kalayiru pada neu Alatalla. Sa karasa isi atei Alatalla ekat Roh Alatalla yiru raerai! 2:12 Ma takam puang naami roh dunia yiti, kude Roh teka Alatalla, nampan takam karasa katuluh inun sa naami Alatalla ma takam. 2:13 Daya yiru, amun kami manarang kawan hal neu Alatalla ma kawan ulun sa naan Roh Alatalla, kami puang iwara manurut kabijaksanaan murunsia, malengkan manurut ajaran Roh Alatalla. 2:14 Ulun sa puang uweng Roh Alatalla, puang kaiyuh narime inun sa nawara Roh yiru. Daya ma ulun yiru kawan hal sa kalayiru yalah isa kabuduen. Ulun yiru puang tau kataru, daya kawan hal yiru ekat tau ngakira sara rohani. 2:15 Ulun sa naan Roh Alatalla tau ngakira ala katantuluh, kude puang uweng sunah erang kaulun sa naan hak ngakira hanye. 2:16 Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Hie sa tau karasa pikiran Tuhan? Nelang hie sa tau ngami nasehat ma hanye?" Kude hang takam yiti naan pikiran wat Kristus!

1 Korintus 3

3:1 Pulaksanai katuluh, sabujurni aku puang kaiyuh bapaner anri naun yalah anri ulun sa naan Roh Alatalla. Aku ekat kaiyuh bapaner anri naun yalah anri ulun sa pagun welum manurut kabahumen duniawi; yalah anri ulun sa lagi genda hang kaparisayaanni ma Kristus. 3:2 Yari aku ekat kaiyuh ngami kutaen genda ma naun, puang kutaen ulun matueh; daya naun huan kaule narime kutaen yiru. Kude itati naun sika huan kaule narime kutaen yiru, 3:3 daya naun pagun welum manurut pidasaran naun sara murunsia. Daya amun naun pagun bahiri nelang paut bantah isa anri sa lainni, angneh yiru buktini naun pagun welum manurut pidasaran murunsia, yalah kawan ulun sa puang kataru Alatalla? 3:4 Amun naan sa kaeau, "Aku umba hi Paulus," nelang sa lain kaeau, "Aku umba hi Apolos," angneh yiru nantarang pidasaran naun kala pidasaran ulun dunia? 3:5 Hie hi Apolos yiru sabujurni? nelang hie hi Paulus? Kami yiti ekat kawan palayan Alatalla, sa haut nginsing naun parisaya ma Kristus. Kami ekat nampalus pagawian sa natugas Tuhan ma kami maisasaan. 3:6 Aku ngamule, hi Apolos nyiram, kude Alatalla sa ngulah amulean yiru tau welum. 3:7 Jari sa penting hanyeyiru Alatalla, daya hanye sa nyamelum. Sa ngamule anri sa nyiram yiru puang penting; 3:8 kararuehni sameh darajat. Maisasaan sagar narime upa manurut kauyuhenni. 3:9 Kami hanyeyiru kawan ulun sa sameh-sameh bagawi ma Alatalla; nelang naun kala ume wat Alatalla. Naun katuluh pada kala gedung wat Alatalla. 3:10 Anri kapandaien sa naami Alatalla, aku kala ahli bangunan haut ngami pondasi ma gedung yiru, nelang ulun lain sa mambangun gedung yiru hang ambau pondasi yiru. Tiap ulun harus mamparhati mamaeh kewangun hanye mambangun hang ambau pondasi yiru. 3:11 Daya Alatalla haut ngelah Yesus Kristus satu-satuni jari pondasi gedung yiru; puang uweng pondasi lain. 3:12 Naan sa mambangun hang ambau pondasi yiru makai amas, naan pada makai perak, naan pada makai kawan watu parmata, naan pada sa makai kayu, rikut karing atawa riumi. 3:13 Pakarajaan tiap ulun yiru sagar dinung hang tawuk Kristus hawi mulek. Daya hang anrau yiru apui sagar ngulah inun sa haut nakaraja daya katuluh ulun lalea dinung. Apui sagar nguji nelang nukas kakiraan teka pakarajaan yiru. 3:14 Amun gedung sa naapinri ulun hang ambau pondasi yiru tahan kuta apui, ulun yiru sagar narime hadiahni. 3:15 Kude amun pakarajaan ulun yiru rakit, hanye sagar rugi; hanye raerai sagar salamat, kude yalah ulun sa kaiyuh takia mitah lelap apui. 3:16 Wuah naun karasa, naun hanyeyiru lewu Alatalla? Nelang Roh Alatalla muneng hawuang naun? 3:17 Amun naan ulun sa nanrusak lewu Alatalla, Alatalla pada sagar nanrusak ulun yiru. Daya lewu Alatalla hanyeyiru ekat hulung ma Alatalla, nelang lewu Alatalla yiru hanyeyiru naun. 3:18 Ada uweng sunah erang kaulun nipu dirini raerai. Amun naan ulun teka naun sa kaingkam dirini bijaksana manurut ukuran dunia yiti, ulun yiru harus jari budu, nampan hanye tuu-tuu jari bijaksana. 3:19 Daya sa naanggap bijaksana daya dunia hanyeyiru ulun sa budu hang paninungan Alatalla. Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Alatalla hanjabak kawan ulun bijaksana hawuang kapintaren here raerai." 3:20 Naan pada nasurat kalayiti, "Tuhan karasa kawan pikiran ulun bijaksana hanyeyiru pikiran sa puang bariran." 3:21 Daya yiru, ada sunah erang kaulun sa nawat murunsia, daya katantuluhni haut naami jari milik naun: 3:22 Hi Paulus, hi Apolos, hi Petrus, dunia yiti, pamelum anri pampatei, jaman itati atawa jaman sa nahadap yati, katuluhni milik naun. 3:23 Nelang naun milik Kristus, nelang Kristus milik Alatalla.

1 Korintus 4

4:1 Anggap kami yiti kawan palayan wat Kristus, sa batanggung jawab iwara kawan ransana Alatalla sa huan dunia karasa. 4:2 Samambatang isa nalaku teka palayan sa kalayiru hanyeyiru, hanye harus satia ma tuanni. 4:3 Ma aku, puang jari sual inun naun atawa hie-hie mamikir neu tenga diriku. Likan inun sa napikirku neu diriku raerai sika puang jari sual. 4:4 Aku puang kaingkam naan kahalaen hang wahai masam hal, kude yiru puang iyuh jari bukti sa aku samula puang uweng kahalaen. Tuhan sa nukas inun aku naan kahalaen atawa puang. 4:5 Daya yiru, amun huan hampe waktuni, ada naun hinang nukas ulun naan kahalaen atawa puang. Anrei hampe Tuhan hawi yati. Hanye sa sagar nguka katuluh rahasia sa padina hang piieng. Hanye sa sagar mungkar katuluh kunuan sa baidim hawuang atei murunsia. Hang tawuk yiru, wau tiap ulun narime pujian teka Alatalla sa patut natarimeni. 4:6 Pulaksanai katuluh! Neu ma kapantingan naun, aku meat katuluh yiru ma hi Apolos nelang ma diriku pada. Tujuanni hanyeyiru anri isuntu kami naun kaiyuh paajar inun arati lengan yiti, "Tegei aturan sa naan." Anri kalayiru puang uweng teka naun sa kaiyuh nawat erang kaulun, balalu ngampahe sa lain. 4:7 Hie sa nyanyari naun labis teka ulun lain? Angneh kawan inun heneng natarime naun teka Alatalla? Jari, wuah inun naun hamen isasakah, yalah kawan inun sa naan hang naun yiru puang teka pangamian Alatalla? 4:8 Samula naun puang mamerlu kawan inun heneng lagi! Naun haut tatau! Naun haut jari raja! Kude kami puang. Tuu leha kaehni amun naun haut tuu-tuu jari raja, nampan kami sameh-sameh anri naun kaiyuh marentah. 4:9 Daya manurut pandapatku, kami kawan rasul, haut nasanyari daya Alatalla jari tuntunan hang hadapan murunsia anri kawan malekat. Kami kala kawan ulun sa hina sa nasanawu hukuman mati hang penah rama nelang nasurak-surak daya dunia. 4:10 Daya Kristus, kami yiti ulun sa budu, nelang naun ulun Kristen sa pandai! Kami maleme, naun wigas gansang! Kami naampahe, kude naun natawat! 4:11 Hampe itati kami kaingkam kajuju nelang malah; kami ekat pakaian hang tenga; ulun nyiksa kami; kami puang uweng unengan manatap; 4:12 kami mepai uat tulang ngantara nafakah. Amun kami nasapa, kami iwaleh makai berkat; amun kami nasiksa, kami sabar; 4:13 amun ulun nangkurun kami, kami iwaleh makai anri lengan sa maeh. Kami puang labis teka rateh dunia yiti; hampe itati kami pagun naanggap yalah rateh dunia. 4:14 Aku nulis yiti ma naun puang nampan ngamangan naun, kude pakai ngami nasehat ma naun yalah ma kawan anakku raerai. 4:15 Daya aku sa jari ambah ma naun, samula tau pada yalah ulun Kristen, naun haut naan sapuluh ribu guru, kude puang uweng sa jari ambah naun. Hawuang pamelum naun kala kawan ulun jari isa anri Kristus, aku sa jari ambah ma naun, daya aku sa nginsing Kabar Maeh neu Kristus ma naun. 4:16 Daya yiru aku ilaku tatuu nampan naun isuntu aku. 4:17 Neu hal yiru aku haut ngutus hi Timotius nunung naun. Yalah ulun sa umba Kristus, hanye sameh kala anakku raerai sa nasintaku. Hanye anak sa tau naparisaya. Yati hanye sagar ngampi itung naun neu sara welum sa naalutku dami parisaya ma Kristus, hanyeyiru sara welum sa naajarku hang tiap ungkup hang awe-awe. 4:18 Papire kaulun teka naun haut jari sakah, daya here minda aku puang sagar hawi nunung naun. 4:19 Kude amun Tuhan nunyu, aku sagar hawi pada nunung naun puang lawah lagi. Hang tawuk yiru yati aku pada sagar ninung inun sa tau naulah daya kawan ulun sa sakah yiru; ada ekat makai paner here. 4:20 Daya amun Alatalla marentah pamelum ulun, hal yiru nabukti daya kakuaten pamelum ulun yiru, puang ekat papaneranni. 4:21 Jari pidi inun sa labis nakahamenen naun! Inun naun hamen aku hawi nampan ngajar naun anri karas atawa aku hawi ngajar naun anri lemah lembut nelang ahi lelo?

1 Korintus 5

5:1 Sabujurni aku haut narime laporan saiwara hang penah naun naan kawan pagawian murun sa luar biasa: Naan teka naun sa idapa anri ineh tereni. Kawan ulun sa puang kataru Tuhan pada ngulah kalayiru! 5:2 Biar kalayiru, naun pagun baegah-egah. Kabalikanni, naun pipatutni mahanang atei nelang ngaluar ulun yiru sa haut ngulah hal kalayiru teka penah naun. 5:3-4 Sara lahir aku lawit teka naun, kude sara batin aku naan hang penah naun. Jari, aku hamen batindak yalah aku naan hang penah naun, "Hawuang ngaran Yesus Kristus, aku iwara ma naun, ulun sa haut ngulah pagawian sa kalayiru bere, harus nahukum!" Amun naun bakumpul anggapleh aku naan hang penah naun, nelang anri kuasa Tuhan takam Yesus, 5:5 naun harus nyarah ulun yiru ma Setan nampan tenga ulun yiru binasa kude anri kalayiru rohni nasalamat hang tawuk Tuhan takam hawi kamulek. 5:6 Puang maeh naun kaingkam sakah. Tau pada naun haut kataru paribasa yiti, "Ragi sa hena butit ngulah adonan kamer!" 5:7 Umpe dahulu ragi sa uhang yiru, hanyeyiru ragi dosa, nampan naun jari adonan sa wau, barasis teka ragi dosa sa uhang, nelang aku karasa tuu naun samula kalayiru. Daya parayaan Paskah takam haut sadia, karana Kristus sa jari babiri Paskah takam, hanye haut jari parapah. 5:8 Jari, hayu takam maraya pesta takam yiru anri rote sa puang baragi, hanyeyiru rote sa jari lambang pibungas nelang katuluh sa nakatujuen atei Alatalla. Ada takam maraya pesta Paskah yiru anri rote sa baragi uhang, hanyeyiru ragi dosa anri kajahaten. 5:9 Hawuang suratku yari, aku iwara ma naun nampan ada bagaul anri ulun murun parangai. 5:10 Sanabahumku puang ulun murun parangai atawa mauring, atawa panipu, atawa ulun sa nyambah barhala sa budas puang kataru Alatalla. Puang! Puang here sanabahumku; daya amun naun isanawit teka here, batantu naun parlu kaluar budas teka dunia yiti. 5:11 Bahumku hanyeyiru, naun ada bagaul anri ulun sa mangaku dirini Kristen, kude ulun yiru murun parangai, atawa mauring, atawa nyambah barhala, atawa rajin nangkurun ulun lain, atawa ulun pamahamui, atawa pangalat. Hampe baya kuman anri ulun sa kalayiru sika ada! 5:12-13 Samula mangadili ulun sa puang Kristen puang urusanku. Alatalla raerai sa sagar mangadili here. Kude neu kawan ulun ungkup naun, angneh naun raerai sa harus mangadili here? Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Unur kawan ulun jahat teka penah naun."

1 Korintus 6

6:1 Wuah inun naan teka naun sa heei tulak nunung hakim sa puang kataru Alatalla, neu mangadu pulaksanai naun sa mira kaparisayaan, amun hanye paut bantah anri pulaksanaini yiru? Wuah inun hanye puang ilaku ulun pidian Alatalla ngampi beres parkara yiru? 6:2 Inun naun puang karasa sa ulun pidian Alatalla sagar mangadili dunia yiti? Jari, amun samula naun sagar mangadili dunia yiti, inun naun puang sanggup ngampi beres kawan parkara pangadilan sa puang baarati? 6:3 Inun naun puang karasa sa takam sagar mangadili kawan malekat? Labis likan kawan pakara pamelum tiap anrau! 6:4 Amun naan kawan parkara kala yiru, inun naun mangadu pakara yiru ma kawan ulun sa budas puang uweng kadudukan hawuang ungkup? 6:5 Tuu ngamangan! Himat hang penah naun naan ulun sa sukup bijaksana neu ngampi beres kawan pibantahan hang penah naun sa sameh Kristen! 6:6 Kude kabalikanni erang kaulun Kristen tulak ma ulun sa puang Kristen neu mangadu pakarani anri pulaksanaini sa Kristen! 6:7 Ada tulak lepuh pakara ma ulun sa puang Kristen; kawan paut bantah sa naan hang penah naun, yiru haut yalah katalauen ma naun. Labis maeh amun naun narime hal sa puang adil atawa narime karugian! 6:8 Kude likan naun raerai sa nampalus hal sa puang adil ma ulun lain. Naun raerai pada haut ngampi rugi ulun lain. Nelang yiru naulah naun justru ma kawan pulaksanai naun sa mira kaparisayaan! 6:9 Inun naun karasa kawan ulun sa puang nuu ngalut kabahumen Alatalla, puang sagar jari ulun wat Alatalla? Ada tatipu! Kawan ulun sa ngulah hal sa murun, kawan ulun sa nyambah barhala, sa idapa, sa nampalus kawan ulahan sa ngamangan anri sasameh jenisni, 6:10 sa ngalat, nelang sa ngakal ulun lain-katuluh ulun sa kalayiru puang sagar jari ulun wat Alatalla. 6:11 Papire kaulun hang penah naun dahulu hie pidasaranni kalayiru. Kude itati naun haut barasis teka dosa. Naun haut jari milik Alatalla sa hulung. Naun haut ikaeh mulek anri Alatalla, daya naun parisaya ma Yesus Kristus nelang daya kuasa Roh teka Alatalla takam. 6:12 Naan sa kaeau uras ulun iyuh ngulah kawan inun heneng. Kude ma aku puang katuluhni bariran. Jari biar aku iyuh ngulah inun heneng, kude aku puang hamen diriku nakuasa daya inun heneng. 6:13 Naan pada sa kaeau kawan kutaen hanyeyiru ma wuntung, nelang wuntung nasadia ma kutaen. Kude kararuehni sagar nasamawai daya Alatalla. Tenga murunsia puang iyuh napakai nampan nampalus pagawian murun, kude nampan malayanni Tuhan. Nelang Tuhan sagar malihara tenga yiru. 6:14 Alatalla haut nyamelum Tuhan Yesus teka pampatei, kalayiru pada Alatalla sagar nyamelum takam makai kuasani. 6:15 Pulaksanai katuluh karasa tenga naun hanyeyiru anggota tenga Yesus Kristus. Jari, inun iyuh aku ngalap isa anggota tenga Kristus balalu nyanyarini anggota tenga erang kaulun palacur? Budas puang iyuh! 6:16 Atawa tau pada naun huan karasa ulun sa basampur anri erang kaulun palacur, jari isa anri palacur yiru! Daya hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Karuehni jari isa." 6:17 Kude ulun sa nyarah dirini ma Tuhan, Roh Tuhan anri roh ulun yiru jari isa. 6:18 Sanawit kawan pagawian dapa bela. Daya katuluh dosa lain sa naulah daya ulun, jari hang luar tenga ulun yiru. Kude ulun sa nampalus dapa bela, baarati ngulah dosa ma tengani raerai. 6:19 Naun harus karasa tenga naun hanyeyiru unengan Roh Alatalla muneng. Roh yiru muneng hawuang naun. Nelang Alatalla raerai sa ngami roh yiru ma naun. Tenga naun puang milik naun. Yiru milik Alatalla. 6:20 Alatalla haut midi naun nelang haut bayarni punah. Daya yiru, pakai tenga naun mamaeh wangun nampan Alatalla namulia.

1 Korintus 7

7:1 Itati aku hamen bapaner neu hal sa eau naun hawuang surat naun. Amun erang kaulun upu puang kawin, yiru maeh. 7:2 Kude nampan puang tagoda daya kawan hal sa puang patut, labis maeh amun tiap ulun upu naan matueh waweini nelang tiap ulun wawei naan matueh upuni raerai. 7:3 Matueh upu harus nampalus kawajibanni ma matueh waweini, nelang kalayiru pada matueh wawei harus nampalus kawajibanni ma matueh upuni; maisasaan nampalus kawajiban isa ma sa lain. 7:4 Matueh wawei puang bakuasa ma tengani raerai; sa bakuasa ma tengani hanyeyiru matueh upuni. Kalayiru pada matueh upuni puang bakuasa ma tengani raerai; sa bakuasa ma tengani hanyeyiru matueh waweini. 7:5 Kala ulun ilaki wawei, ada bapisah pangalawit isa anri sa lain. Kude sika tau amun ma papire lawahni, asal kararuehni haut sameh-sameh satuju. Anri kalayiru maisasaan tau badoa anri puang taganggu. Kude udiyiru harus naun bakumpul mulek kala ulun ilaki wawei. Amun puang kalayiru, die naun tau tawang ngalut tantiring roh jahat, daya naun puang kaule nahan nafsu. 7:6 Aku ngeau yiti puang parentah, kude nasehat. 7:7 Sabujurni aku labis arai amun katuluh ulun jari yalah aku. Kude maisasaan haut narime karunia sa hulung teka Alatalla. Erang kaulun narime karunia kala yiti, sa lainni narime karunia kala yiru. 7:8 Ma kawan ulun sa huan kawin nelang ma kawan wawei sa haut walu, aku ngami nasehat kalayiti: Labis maeh amun naun tatap welum raerai kala aku. 7:9 Kude amun naun puangkaiyuh nahan nafsu, ware naun kawin. Daya labis maeh naun kawin teka naun puang kaiyuh nahan nafsu. 7:10 Ma here sa haut kawin, aku ngami parentah: (Sabujurni puang aku sa ngami parentah yiti, kude Tuhan.) Erang kaulun wawei sa haut kawin ada nanan matueh upuni. 7:11 Kude amun hanye haut nanan, hanye harus tatap puang bamatueh upu, amun hanye puang ipaulek anri matueh upuni. Nelang matueh upu puang iyuh ngumpe, sarak anri matueh waweini. 7:12 Ma kawan sa lainni, aku ngami nasehat kalayiti, amun erang kaulun Kristen narangan erang kaulun wawei sa puang parisaya ma Kristus, nelang matueh waweini yiru satuju welum baya hanye, ulun yiru puang iyuh sarak anri matueh waweini; nasehat yiti hawini teka aku raerai, puang teka Tuhan. 7:13 Kamulek amun erang kaulun wawei narangan erang kaulun upu sa puang parisaya ma Kristus, nelang matueh upuni satuju welum baya hanye, hanye puang iyuh sarak anri matueh upuni. 7:14 Daya matueh upu sa puang parisaya yiru natarime neu jari ulun wat Alatalla gana parkawinanni anri matueh waweini sa haut jari milik Alatalla. Kalayiru pada matueh wawei sa puang parisaya natarime neu jari ulun wat Alatalla gana parkawinanni anri matueh upuni sa haut jari milik Alatalla. Amun puang kalayiru, kawan anak tukui here batantu kala kawan anak kafir, padahal kawan iya yiru naanggap yalah ulun wat Alatalla. 7:15 Kude amun ulun sa puang parisaya yiru nanan matueh waweini atawa matueh upuni sa Kristen, ada nahan hanye. Neu hal yiti wawei atawa upu yiru bebas, daya Alatalla hamen nampan naun welum anri ruhui rahayu. 7:16 Daya naun yalah matueh wawei -- sa haut parisaya ma Tuhan -- kewangun naun tau karasa anri tuu batantu naun puang kaiyuh nyalamat matueh upu naun? Kala yiru pada naun yalah matueh upu Kristen, kewangun naun tau karasa anri tuu batantu naun puang kaiyuh nyalamat matueh wawei naun? 7:17 Wuah tiap tenga ngatur pamelumni manurut kabahumen Tuhan kala sa haut natukas Alatalla ma hanye hang tawuk Alatalla nerau hanye nampan parisaya ma hanye. Yiru aturan sa naajarku ma tiap ungkup. 7:18 Umpamani, amun erang kaulun sa haut nasunat hang tawuk hanye narime herauan Alatalla, ada ulun yiru ngakali ngumpe kawan siri sunat yiru. Kalayiru pada amun naan erang kaulun sa huan nasunat hang tawuk hanye narime herauan Alatalla, ada ulun yiru ilaku nasunat. 7:19 Daya nampalus aturan sunat atawa puang nampalusni, kararuehni sameh-sameh puang baarati inun-inun. Sa mambatang hanye yiru nampalus kawan parentah Alatalla. 7:20 Wuah tiap ulun tatap welum hawuang kaadaan kala tawuk hanye narime herauan Alatalla. 7:21 Amun hang tawuk naun naherau, naun erang kaulun walah, puang usah naun uyuh mamikir neu hal yiru. Kude amun yati naun kaiyuh kasampatan bebas, pakai kasampatan yiru. 7:22 Daya erang kaulun walah sa haut parisaya ma Tuhan, hanye ulun wat Tuhan sa bebas. Nelang erang kaulun sa haut bebas sa haut parisaya ma Tuhan, hanyeyiru walah Kristus. 7:23 Alatalla haut midi naun nelang haut bayarni punah. Daya yiru, ada naun nyarah tenga naun nampan jari walah murunsia. 7:24 Jari, pulaksanai katuluh, biar kewangun kaadaan naun hang tawuk naun naherau, ware naun tatap welum kala yiru baya anri Alatalla. 7:25 Itati neu kawan ulun sa huan kawin. Neu hal yiru, aku puang narime parentah inun-inun teka Tuhan. Kude yalah ulun sa daya pikaeh atei Tuhan iyuh naparisaya, aku hamen pada ngami nasehatku. 7:26 Ngitung kawan kasusahen sa mangansam itati, indaku labis maeh amun ulun tatap nampalus pamelum kala kaadaanni itati. 7:27 Amun naun haut naan matueh wawei ada naun ngakali lapas teka matueh wawei yiru. Amun naun huan uweng matueh wawei puang usah ngantara matueh wawei. 7:28 Kude amun naun kawin, yiru puang dosa. Kala yiru pada amun naan erang kaulun wawei bujang kawin, puang baarati hanye badosa. Ekatni, here sa kawin yiru sagar nadap wahai masam kasusahen. Nelang aku hamen naun puang wuah kawan kasusahen yiru. 7:29 Bahumku kalayiti, pulaksanai katuluh: Takam puang wahai waktu lagi. Mulai teka itati, tiap ulun sa haut naan matueh wawei ware hanye welum yalah hanye puang uweng matueh wawei; 7:30 ulun sa nungkau, ware hanye welum yalah hanye puang uweng kahanangen atei; ulun sa kakihi, ware hanye welum yalah hanye puang arai; ulun sa haut iwidian, ware hanye welum yalah hanye puang uweng ala inun-inun; 7:31 nelang ulun sa sibuk hang kawan hal dunia yiti, ware hanye welum yalah hanye puang sibuk daya kawan hal yiru. Daya puang lawah lagi dunia yiti, hawuang kaadaanni itati sagar wawai. 7:32 Aku hamen nampan naun bebas teka kawan kasusahen. Ulun sa puang uweng matueh wawei sagar namulat pikiranni ma kawan hal neu Tuhan, daya hanye hamen ngampi sanang atei Tuhan. 7:33 Kude ulun sa haut naan matueh wawei sagar wahai mamikir kawan hal dunia yiti, daya hanye hamen ngampi sanang matueh waweini; 7:34 balalu akibatni pikiranni tabagi. Erang kaulun wawei sa puang uweng matueh upu, atawa erang kaulun wawei bujang, sagar wahai mamikir kawan hal neu Tuhan, daya hanye hamen nampan tenga amirueni jari milik Tuhan. Kude erang kaulun wawei sa haut naan matueh upu, namulat pikiranni ma kawan hal dunia yiti, daya hanye hamen ngampi sanang atei matueh upuni. 7:35 Aku nulis katuluh yiru neu ma pikaeh naun raerai, puang anri ngunu nguring yiti nelang nguring yiru. Sa naahengku hanyeyiru nampan naun nampalus inun sa bujur nelang sa patut, nelang nampan naun kaiyuh namulat pikiran naun ma Tuhan. 7:36 Amun erang kaulun kaingkam puang nampalus manyu pipatutni ma tunanganni, amun hanye puang kaiyuh nahan kabahirien, nelang amun hanye kaingkam parlu kawin anri wawei yiru, elahni hanye nampalus inun sa naingkamni maeh. Hanye puang badosa, amun here kawin. 7:37 Kude amun erang kaulun haut ngulah kaputusan hawuang ateini puang kawin anri tunanganni nelang kaputusan yiru puang tapaksa, ala sa natampalusni yiru maeh, asal hanye sanggup nampalusni. 7:38 Imbeni, ulun sa kawin yiru maeh, kude ulun sa puang kawin yiru labis maeh lagi. 7:39 Erang kaulun wawei sa haut kawin taikat ma matueh upuni ekat salawah matueh upuni welum. Amun matueh upuni haut matei, wawei yiru iyuh kawin lagi anri ulun sa nakabahumen dayani; asal here kawin sara Kristen. 7:40 Kude hanye labis bauntung amun hanye puang kawin lagi. Yiru pandapatku raerai, nelang aku kaingkam inun sa naeauku yiru hanyeyiru anri kuasa Roh Alatalla.

1 Korintus 8

8:1 Itati neu kutaen sa nasarah jari parapah ma barhala. Samula bujur kala eau ulun, "Takam katuluhni haut pandai." Kude kapandaien yiru ngulah ulun jari sakah, kude ahi lelo mambangun pribadi ulun. 8:2 Ulun sa minda hanye wahai pangarasaen, sabujurni pangaraenni huan hampe lalem. 8:3 Kude ulun sa tuu-tuu sinta Alatalla, hanye tena taru Alatalla. 8:4 Neu hal nguta kutaen sa haut nasarah ma barhala, takam karasa, sa barhala yiru sabujurni puang uweng. Nelang takam karasa pada Alatalla ekat isa; puang uweng Alatalla lain. 8:5 Samula wahai pada inun sa naantuh alah atawa tuhan; hau sa naan hang langit atawa sa hang ambau tane. 8:6 Kude ma takam, Alatalla ekat isa. Hanye ambah sa nyanyari ala katantuluh. Takam welum ma hanye. Nelang Tuhan ekat isa pada, hanyeyiru Yesus Kristus. Itetei hanye ala katantuluh nasanyari, nelang daya gana hanye takam kaiyuh welum. 8:7 Biar kalayiru, puang katuluh ulun karasa neu hal yiru. Naan sa dahuluni nyambah barhala. Balalu, daya yiru here hampe itati pada pagun kaingkam kawan kutaen, sa haut nasarah ma barhala, samula ma kutaen barhala. Jari amun here nguta kutaen yiru, here kaingkam badosa; daya kaharapen here huan mansing. 8:8 Sabujurni kutaen yiru puang ngulah hubungan takam anri Alatalla batambah rantep. Amun takam nguta kutaen yiru, takam puang kaiyuh kauntungan inun heneng. Kabalikanni pada amun takam puang nguta kutaen yiru, takam sika puang rugi. 8:9 Kude, ware naun hati-hati! Ada hampe ngulah kawan ulun lain jari badosa-daya kaharapenni huan mansing daya gana naun bebas ngulah inun heneng. 8:10 Sa nabahumku hanyeyiru: Amun naun, sa naan kaharapen sa mansing, rahat maharung ikuta hang lewu barhala. Udiyiru naan ulun sa kadinung naun maharung ikuta hang yiru. Amun kaharapen ulun yiru puang mansing, angneh yiru sagar ngulah ulun yiru heei nguta kutaen sa nasarah ma barhala yiru? 8:11 Nelang daya yiru, kaharapen naun yiru ngulah ulun sa kaharapenni puang mansing yiru balalu tawang. Padahal Kristus matei pada ma ulun yiru. 8:12 Nelang amun naun ngulah kahalaen kalayiru ma kawan pulaksanai sa Kristen-hanyeyiru naun nanrusak kaharapen here sa maleme-balalu naun badosa ma Kristus. 8:13 Yiru sababni, amun kutaen ngulah pulaksanaiku badosa, himat aku puang budas sagar nguta daging lagi. Daya takut pulaksanaiku badosa daya gana aku.

1 Korintus 9

9:1 Angneh aku ulun sa bebas? Angneh aku erang kaulun rasul? Inun aku huan suah kadinung Yesus, Tuhan takam? Inun naun puang hasil teka pagawianku ma Tuhan? 9:2 Amun kawan ulun lain puang hamen mangaku aku rasul, sunah naun sa mangaku yiru! Daya naun welum yalah jari ulun Kristen yiru bukti sa aku yiti erang kaulun rasul. 9:3 Amun ulun mada aku, aku sagar nuing kalayiti: 9:4 Inun aku puang uweng hak narime kutaen anri uuten daya gana pagawianku? 9:5 Inun aku puang uweng hak nginsing erang kaulun matueh wawei Kristen sinrah baya aku hang pakiaanku, kala sa naulah daya kawan pulaksanai Tuhan Yesus nelang daya kawan rasul lainni, tamput hi Petrus? 9:6 Atawa ekat hi Barnabas anri aku sa harus ngantilau kuta pakai raerai? 9:7 Puang uweng anggota tantara sa harus nanggung dirini raerai hawuang angkatan perang! Puang uweng ulun pangume sa ngamule anggur hang kabunni salenga puang nguta hasil anggur teka kabun yiru! Puang uweng pakatik sa makatik babiri, salenga puang nguut susu teka kawan babiri yiru! 9:8 Aku iwara kawan kalayiru puang ekat manyu kala lanani hawuang pamelum tiap anrau, kude daya Surat Barasis iwara hal yiru pada. 9:9 Hawuang buku Moses naan nasurat, "Sapi sa rahat ngiik gandum neu ngaraureh diki gandum teka tangkaini, ada nakarut wawani." Inun sapi sa napaduli daya Alatalla? 9:10 Atawa sa nabahum yiru hanyeyiru takam? Samula yiru nasurat ma takam. Daya ulun sa ngaraja ume nelang sa ngabarasis gandumni samula pipatutni bagawi anri baharap nampan narime meheni teka hasil pagawianni. 9:11 Kami haut muau wini Rohani hawuang pamelum naun. Balalu amun kami masi kawan berkat banda barang teka naun, inun yiru sameh kala kami laku labis wahai teka naun? 9:12 Amun kawan ulun lain naan hak baharap yiti teka naun, angneh kami sa labis hante lagi hak teka here? Kude aku huan makai hak yiru. Kabalikanni aku labis katuju nanggung katantuluh yiru teka ngulah hal sa tau nahalang pagawian iwara Kabar Maeh neu Kristus. 9:13 Naun himat karasa neu kawan ulun sa bagawi hang lewu Tuhan narime kutaen teka lewu Tuhan yiru. Nelang kawan ulun sa ngurus unengan nyarah parapah, kaiyuh bagian teka parapah sa nasarah hang yiru. 9:14 Kala yiru pada Tuhan haut nukas ma ulun sa mambarita Kabar Maeh yiru harus kaiyuh kuta pakai teka pambaritaan yiru. 9:15 Kude huan suah aku makai sunah isa teka kawan hak yiru. Nelang aku nulis surat yiti pada puang anri bahum nampan kawan hal yiru itati natampalus ma aku. Labis maeh aku matei, teka aku kawawaian katuluh inun sa naegah emung dayaku yiru. 9:16 Daya, amun yiru ekat sual iwara Kabar Maeh teka Alatalla, aku puang uweng hak batataik, daya Alatalla marentah aku nampan nampalus hal yiru. Silaka aku, amun aku puang iwara Kabar Maeh yiru! 9:17 Atikala aku nampalus pakarajaan yiru makai kabahumenku raerai, himat aku iyuh baharap kaiyuh upa. Kude aku iwara Kabar Maeh yiru himat tuu daya kawajibanku. Aku nahuyu daya Alatalla nampan nampalus hal yiru. 9:18 Amun kalayiru, inun upaku? Upani hanyeyiru: aku kaiyuh iwara Kabar Maeh yiru anri puang nyameat hie-hie pakai ngungkus aku, daya aku puang ilaku kawan hakku yalah ulun pakai iwara Kabar Maeh yiru. 9:19 Aku yiti puang walah hie-hie; aku bebas. Biar kalayiru, aku haut ngulah tengaku yiti jari walah ma katuluh ulun. Aku nam palus yiru nampan aku tau ngampi manang rama ulun ma Kristus. 9:20 Nadap ulun Yahudi, aku kala ulun Yahudi nampan aku kaiyuh ngampi manang ulun Yahudi ma Kristus. Nadap kawan ulun sa welum ngalut hukum Moses, aku kakala itegei hang hukum yiru, kude biar kalayiru, sabujurni aku puang itegei hang hukum yiru. Aku nampalus yiru nampan aku tau nginsing here umba Kristus. 9:21 Nadap ulun sa puang Yahudi, aku yalah ulun sa puang Yahudi, sa welum hang luar hukum Moses. Aku nampalus hal yiru nampan aku tau nginsing here umba Kristus. Kude yiru puang baarati sa aku puang ngalut nuu ma parentah Alatalla; Aku likan nakuasa daya kawan parentah Kristus. 9:22 Hang penah kawan ulun sa kaharapenni puang mansing, aku yalah ulun sa kaharapenni puang mansing, nampan aku tau nginsing here umba Kristus. Pendekni aku jari katantuluhni ma katuluh ulun nampan anri lalan yiru aku tau nyalamat meheni teka here. 9:23 Katantuluh yiru natampalusku ma Kabar Maeh teka Alatalla yiru, nampan aku pada umba naberkat. 9:24 Naun himat karasa hawuang partandingan katuluh paserta umba nempat, kude ekat isa narime hadiah. Daya yiru lempat bahimat hampe naun narime hadiahni. 9:25 Tiap ulun sa rahat hang latihan, nahan diri teka katantuluh hal. Hanye ngulah kalayiru daya hanye hamen nakakalung wunge kajuaraan sa puang tau layu. 9:26 Yiru sababni aku nempat anri tujuan sa batantu. Kala hang partandingan tinju, aku puang nampar anri babaran tampar. 9:27 Aku maladar tengaku bahimat nalatih hampe aku kaiyuh nguasa hanye. Aku ngulah kalayiru daya aku puang hamen hampe jari kala yiti udi aku nginsing ulun lain umba hang partandingan yiru, aku raerai natampik.

1 Korintus 10

10:1 Pulaksanai katuluh! Wuah naun kaitung inun sa haut jari ma datu nini takam tawuk here umba hi Moses. Here katuluh nasalindung daya awan, nelang anri salamat nyabarang Laut Merah. 10:2 Nampan jari ulun sa umba Moses, here katuluh nabaptis hawuang awan nelang hawuang laut yiru. 10:3 Here katuluh nguta kutaen rohani sa sameh, 10:4 nelang nguut uuten sa sameh. Here katuluh nguut teka gunung watu rohani sa nyinrah here; gunung watu yiru hanyeyiru Kristus raerai. 10:5 Kude biar kalayiru, sika rama teka here sa puang nakatujuen Alatalla, daya sabab yiru rama here matei hang padang gurun. 10:6 Katuluh yiru jari suntu ma takam, pakai ngampi itung takam nampan ada bahiri kawan hal sa jahat yalah here. 10:7 Pada nampan takam ada nyambah barhala yalah sa naulah daya meheni teka here. Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Bangsa yiru nuku kuman nguut, nanrik nampak nyambah barhala." 10:8 Takam puang iyuh ngulah kawan hal sa murun kala sa haut naulah daya meheni teka here. Suah ruampulu telu ribu kaulun teka here matei hang erang anrau daya ngulah hal yiru. 10:9 Takam puang iyuh nyunri Tuhan kala sa naulah daya meheni teka here sadi, hampe here matei patuk anipe bawisa. 10:10 Takam puang iyuh bakutuk hawuang atei; kala sa naulah daya meheni teka here sadi, hampe here nawunu daya Malekat Pampatei. 10:11 Katuluh hal yiru jari ma here nampan jari suntu ma kawan ulun lain. Nelang katuluh yiru pada nasurat nampan jari pangitungen ma takam. Daya takam itati welum hang wayah pijumpuhan. 10:12 Ulun sa minda hanye minri segah ware hanye mamaeh; ada hampe hanye tumbang. 10:13 Tiap purija sa wuah ingkam naun hanyeyiru purija sa biasa wuah ulun murunsia. Kude Alatalla satia hang janjini. Hanye puang sagar maladar naun napurija labis teka kasanggupen naun. Hang tawuk naun wuah purija, hanye sagar ngami lalan ma naun nampan naun kaiyuh batahan mansing. 10:14 Daya sabab yiru, Pulaksanai katuluh sa nasintaku, ware naun muar marikang neu nyambah barhala. 10:15 Aku bapaner ma naun kala ma kawan ulun sa bijaksana. Ware naun raerai sa manimbang lenganku yiti. 10:16 Hang tawuk takam nguut anggur anri ngantuh tarime kasih ma Alatalla, angneh yiru mambukti sa takam jari isa hawuang tenga Kristus? 10:17 Daya ekat naan isa rote, nelang takam katuluh nguta rote isa yiru pada, balalu takam sa rama yiti jari yalah isa tenga. 10:18 Suba dinung kawan ulun Yahudi. Here sa nguta kutaen sa haut nasarah hang ambau unengan nyarah parapah, kawan ulun yiru jari isa anri unengan yiru. 10:19 Inun sana eauku neu kawan hal yiru? Barhala atawa kutaen sa nasarah ma barhala yiru budas puang uweng aratini. 10:20 Inun sa nasarah hang unengan parapah ma barhala puang nasarah ma Alatalla, melengkan ma kawan roh sa jahat. Nelang aku puang hamen naun jari isa anri roh sa jahat. 10:21 Naun puang iyuh nguut teka piala anggur Tuhan, nelang sinrah pada teka piala anggur roh jahat. Naun puang iyuh ikuta hang meja Tuhan, nelang pada hang meja roh jahat. 10:22 Atawa takam hamen ngulah Tuhan bahiri? Inun takam labis teka Tuhan? 10:23 Eau ulun, "Takam iyuh ngulah inun sa nakabahumen takam." Bujur! Kude puang katuluh sa nabahum takam yiru bariran. "Takam iyuh ngulah inun heneng sa nabahum takam" -- kude puang katuluh sa nabahum takam yiru mambangun pamelum takam. 10:24 Ada naun bajuang ma kapantingan diri raerai. Tiap ulun harus bajuang ma kapantingan ulun lain. 10:25 Naun iyuh nguta inun heneng sa naari hang pasar daging. Puang usah naun mariksani dahulu, biar naan kabaratan hang atei naun. 10:26 Daya hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Tane yiti anri katuluh isini hanyeyiru milik Tuhan." 10:27 Amun naun naundang kuman daya erang kaulun sa puang Kristen, balalu naun narime undangan yiru, kutaleh inun sa nasurungan ma naun. Puang usah ngarasa teka awe hawini kutaen yiru, nampan puang uweng kawan kabaratan hang atei naun. 10:28 Kude amun naan sa kaeau ma naun, "Kutaen yiti haut nasarah ma barhala," ada nguta kutaen yiru daya gana kapantingan ulun yiru nelang daya garak kunuan atei. 10:29 Nabahumku puang garak kunuan atei naun, kude garak kunuan atei ulun yiru. Tau pada naan sa nunti, "Ha, wuah inun kabebasanku harus nabatasi daya garak kunuan atei ulun lain? 10:30 Amun aku nguta kutaen anri batarima kasih ma Alatalla, wuah inun ulun mada aku gana kutaen yiru, kude aku haut batarima kasih ma Alatalla?" 10:31 Inun kawan sa naulah naun -- Naun kuman atawa nguut -- tampalus katantuluh yiru pakai ngampi mulia Alatalla. 10:32 Ware naun welum anri mamaeh hampe naun puang jari sabab ulun lain ngulah dosa; inun here ulun Yahudi atawa puang Yahudi, atawa ungkup Alatalla. 10:33 Ware naun welum yalah aku. Aku ngakali ngampi sanang atei katantuluh ulun hawuang katuluh hal, anri puang uweng ngunu ma kapantingan diri raerai. Tujuanku hanyeyiru ekat nampan here katuluh kaiyuh nasalamat.

1 Korintus 11

11:1 Ware naun isuntu aku, kala aku pada isuntu Kristus. 11:2 Aku nawat naun daya naun saratang ngitung aku nelang makai pangajaran sa naamiku ma naun. 11:3 Kude aku hamen naun karasa neu isa hal lagi, kalayiti, sa jari kapala ma kawan ulun upu hanyeyiru Kristus; nelang sa jari kapala ma kawan matueh wawei hanyeyiru matueh upu nelang sa jari kapala ma Kristus hanyeyiru Alatalla. 11:4 Amun erang kaulun upu hang tawuk badoa atawa hang tawuk nampe kabar teka Alatalla hang hadapan ulun rama, makai panutup ulu, ulun yiru mahina Kristus. 11:5 Nelang amun erang kaulun wawei hang tawuk badoa atawa hang tawuk nampe kabar teka Alatalla hang hadapan ulun rama, puang makai panutup ulu, wawei yiru mahina matueh upuni sa jari kapala ma dirini. Yiru sameh pada yalah ulu wawei yiru haut nakukur. 11:6 Karana amun erang kaulun wawei puang hamen nutup uluni labis maeh amun wuluni nagunting. Kude amun erang kaulun wawei wuluni nagunting atawa uluni nakukur, yiru isa panghinaan ma hanye. Daya yiru labis maeh hanye makai panutup ulu. 11:7 Upu puang parlu makai panutup ulu, daya hanye nantarang pribadi nelang pihante mulia Alatalla. Kude wawei nantarang pihante hormat ulun upu, 11:8 daya ulun upu puang nasanyari teka ulun wawei, kude ulun wawei sa nasanyari teka ulun upu. 11:9 Ulun upu puang pada nasanyari ma kapantingan ulun wawei, malengkan ulun wawei nasanyari ma kapantingan ulun upu. 11:10 Daya yiru, pakai ngampi sanang kawan malekat, erang kaulun wawei harus makai sarudung nampan jari siri sa hanye hang imbe kakuasaan matueh upuni. 11:11 Kude biar kalayiru, hang pamelum takam kala ulun Kristen, ulun wawei puang minri raerai, lapas teka ulun upu, nelang ulun upu pada puang minri raerai, lapas teka ulun wawei. 11:12 Samula ulun wawei pertama nasanyari teka ulun upu, kude udi hie ulun upu nakayaan teka ulun wawei; nelang alakatantuluh asalni uras teka Alatalla. 11:13 Suba naun manimbang neu hal yiti: Inun maeh erang kaulun wawei badoa ma Alatalla hang hadapan ulun rama, anri puang makai sarudung? 11:14 Teka pangalaman lana, naun haut naajar amun ulun upu bawulu ambau, hal yiru puang kajut patut. 11:15 Kude ma ulun wawei, wulu sa naami ma hanye pakai nutup uluni nelang wulu ambau yiru kaaraien. 11:16 Nah, amun naan sa hamen basual neu hal yiti, ekat isa tau aku kaeau hanyeyiru, hau takam atawa ungkup Alatalla salain, lanani ekat naan isa kabiasaan yiru hawuang ungkup; labis teka yiru puang uweng. 11:17 Neu hal isa yiti lagi, aku puang nawat naun. Kumpulan sumbayang naun puang uweng hasil sa maeh, malengkan sa puang maeh. 11:18 Samambatang aku karengei hang kawan kumpulan naun naan kawan golongan sa balain pandapat. Nelang kakiraku kabar yiru naan bujurni. 11:19 Samula pipatutni pada timbul pirawekan hang penah naun, nampan die lentah dinung hie-hie ulun Kristen sajati. 11:20 Kude tawuk naun bakumpul, sa naulah naun yiru puang Parjamuan Tuhan. 11:21 Daya tawuk ikuta, naun barabut ngalap kutaen ma hanye raerai, balalu naan sa puang kaiyuh inun-inun, kude sa lainni peda hampe mahamui. 11:22 Wuah inun kalayiru? Angneh naun naan lewu? Naun tau kuman, nguut hang yiru! Atawa naun hamen mahina ungkup Alatalla nelang ngamangan kawan ulun paua? Inun sa harus naeauku ma naun? Inun harus aku nawat naun? Puang! Aku budas puang sagar nawat naun. 11:23 Daya inun sa naajarku ma naun, yiru tarimeku teka Tuhan: hang malem yiru tawuk Yesus, Tuhan takam nakhianat, hanye ngalap rote, 11:24 dami udi hanye ngantuh tarime kasih ma Alatalla neu rote yiru, hanye miah rote yiru makai tanganni, balalu kaeau, "Iti tengaku sa nasarah ma naun. Tampalus hal yiti pakai ngitung aku." 11:25 Kalayiru pada udi nguta rote yiru, hanye ngalap sangkir anggur, balalu kaeau, "Anggur yiti hanyeyiru janji Alatalla sa wau, nasantuhun makai iraku. Tiap kali naun nguut yiti, tampalus yiru pakai ngitung aku." 11:26 Samula tiap kali naun nguta rote nelang nguut anggur yiti, naun iwara pampatei Tuhan, hampe hanye hawi. 11:27 Daya yiru, ulun sa nguta rote Tuhan atawa nguut anggur Tuhan anri sara sa puang patut, ulun yiru badosa ma Tuhan sa haut nyarah tenga anri irani. 11:28 Jari, tiap ulun harus dahulu mariksa dirini, wau hanye iyuh nguta rote atawa nguut anggur yiru. 11:29 Daya amun ulun nguta rote nelang nguut anggur puang karasa parjamuan yiru sameh yalah tenga Tuhan, ulun yiru nguta nguut nampan narime hukuman teka Alatalla ma dirini raerai. 11:30 Yiru sababni rama teka naun sa sakit nelang maleme, nelang naan pada sa matei. 11:31 Kude amun takam labis dahulu mariksa diri takam, takam puang sagar nahukum daya Alatalla. 11:32 Kude amun takam nahukum Alatalla, hanye sagar meweh takam, nampan takam ada wuah hukuman sinrah baya dunia yiti. 11:33 Daya sabab yiru, kawan pulaksanaiku, amun naun bakumpul nguta Parjamuan Tuhan, naun harus ipanganrei. 11:34 Amun naan sa kajuju, hanye harus kuman dahulu hang lewuni. Amun naun makai hal yiti, kawan kumpulan sumbayang naun puang sagar nyanawu hukuman teka Alatalla ma diri naun. Neu kawan hal sa lain, aku sagar manarang ma naun, amun aku hawi die.

1 Korintus 12

12:1 Itati neu kawan karunia roh sa naami Alatalla. Neu hal yiru, aku hamen naun katuluh karasa sa sabujurni. 12:2 Itung hang tawuk naun huan kataru Tuhan, naun tapangaruh umba nyambah barhala sa muna. 12:3 Naun harus karasa kawan ulun sa napimpin daya Alatalla puang tau kaeau, "Takutuk Yesus!" Kalayiru pada puang uweng sunah erang kaulun sa tau kaeau, "Yesus Tuhan!" amun ulun yiru puang napimpin daya Roh Alatalla. 12:4 Naan wahai masam Karunia teka Roh Alatalla, kude katuluh yiru naami daya isa Roh. 12:5 Naan wahai masam pagawian neu malayanni Tuhan, kude Tuhan sa nalayanni yiru, Tuhan isa yiru pada! 12:6 Naan wahai masam sara nampalus pagawian Tuhan, kude sa ngami kakuaten nampalus yiru ma tiap ulun hanyeyiru Alatalla isa pada. 12:7 Ma pikaeh takam katuluh, Roh Alatalla bagawi ma tiap ulun hang ulun yiru raerai. 12:8 Ma sa isa, Roh yiru ngami kasanggupen nampan bapaner anri bapangaruh. Ma sa lain Roh isa yiru pada ngami kasanggupen nampan manarang neu Alatalla. 12:9 Roh isa yiru pada sa ngami ma erang kaulun, kamampuan sa luar biasa nampan parisaya ma Kristus; nelang ma sa lain Roh yiru ngami kuasa nampan nyamare ulun. 12:10 Ma erang kaulun naami kuasa nampan ngulah kaajaiban nelang ma sa lain naami karunia nampan iwara kawan ransana Alatalla. Ma sa lain lagi Roh yiru ngami kasanggupen nampan mambeda saawe karunia teka Roh Alatalla nelang saawe sa puang. Naan sa naami kasanggupen nampan bapaner anri wahai masam basa sa ajaib, nelang naan pada sa naami kasanggupen nampan manarang kawan arati teka kawan basa yiru. 12:11 Katuluh yiru nakaraja daya Roh isa yiru pada; tiap ulun naami karunia ma hanye raerai manyu kabahumen Roh yiru raerai. 12:12 Kristus hanyeyiru kakala tenga murunsia; tenga yiru isa, kude naan wahai anggota. Katuluh anggota yiru, biar wahai, jari isa tenga. 12:13 Kalayiru pada takam katuluh, hau ulun Yahudi atawa ulun sa puang Yahudi, kawan walah atawa kawan ulun bebas; takam katuluh haut nabaptis sameh anri Roh isa yiru, nampan takam jari isa hang tenga Kristus yiru. Takam katuluh haut kaingkam Roh yiru anri jubung. 12:14 Daya tenga yiru puang ekat teka isa anggota, kude teka wahai anggotani. 12:15 Amun pee kaeau, "Aku puang tangan, daya yiru aku puang anggota teka tenga," yiru puang baarati sa pee yiru puang anggota teka tenga. 12:16 Nelang amun silu kaeau, "Daya aku puang matei, aku puang bagian teka tenga," yiru pada puang baarati sa silu yiru puang bagian teka tenga. 12:17 Atikalani katuluh tenga yiru uras matei, kewangun tenga yiru tau karengei? Atawa amun katuluh tenga yiru uras silu, kewangun tenga yiru tau kaenguh? 12:18 Takam kadinung Alatalla sa ngelah kawan anggota yiru hang tenga. Katuluhni naelah hang unenganni daya Alatalla manurut kabahumenni. 12:19 Amun katuluhni ekat isa anggota, saawe sa iyuh naantuh tenga? 12:20 Jari samula naan wahai anggota, kude tenga ekat isa. 12:21 Daya gana yiru, matei puang iyuh kaeau ma tangan, "Aku puang parlu anri hanyu!" atawa ulu kaeau ma pee, "Aku puang parlu anri hanyu!" 12:22 Kabalikanni kawan anggota tenga sa naanggap maleme yiru, parlu tatuu ma takam; 12:23 nelang kawan anggota sa naanggap daya takam kurang baharaga, likan hanyeyiru kawan anggota sa naami takam labis hante haragani. Kawan anggota tenga sa nadinung puang maeh, likan labis naparhati daya takam. 12:24 Kawan anggota tenga sa haut nadinung maeh, puang parlu laku parhatian takam. Alatalla haut nyusun tenga takam kala yiru wangun nampan kawan anggota sa kurang baharaga naami haraga labis hante. 12:25 Anri kalayiru tenga yiru puang tabagi; tiap anggota sameh mamparhati isa anri sa lain. 12:26 Amun isa anggota mahanang, katuluh anggota sa lainni pada umba mahanang; amun isa anggota natawat, katuluh anggota sa lainni pada umba natawat nelang arai. 12:27 Naun katuluhni hanyeyiru uras tenga Kristus nelang naun katuluh pada uras anggota teka tenga yiru. 12:28 Kalayiru pada hawuang ungkup, Alatalla haut nukas unengan ma tiap masam ulun: Palanungkai kawan rasul; karueh kawan nabi, katelu kawan guru, balalu here sa ngulah kawan kaajaiban, udi hie here sa naami karunia nampan nyamare ulun, atawa nampan ngarawah ulun lain, atawa nampan mamimpin, atawa nampan bapaner anri wahai masam basa sa ajaib. 12:29 Here puang katuluhni rasul, atawa nabi, atawa guru. Puang katuluhni sa naan kuasa nampan ngulah kaajaiban, 12:30 atawa nampan nyamare ulun, atawa nampan bapaner anri wahai masam basa sa ajaib, atawa nampan mantarjemah kawan basa yiru. 12:31 Daya yiru, ware naun ngakali tatuu nampan ngaiyuh kawan karunia sa panga mambatang. Kude udi yiti aku nutui ma naun lalan sa panga maeh.

1 Korintus 13

13:1 Biar aku tau bapaner makai wahai masam basa murunsia, likan makai basa malekat, kude aku puang sinta ulun lain, sika kawan lenganku yiru ekat yalah lengan sa maeung puang uweng aratini. 13:2 Biar aku pandai nampe kabar teka Alatalla nelang kataru katuluh hal anri salalem-lalemni, karasa ala katantuluh nelang parisaya tuu ma Alatalla hampe tau ngidar gunung, kude aku puang sinta ma ulun lain, sika aku puang uweng artini! 13:3 Biar katuluh sa naan hang aku, nasadakahku ma kawan ulun paua, nelang aku nyarah tengaku nampan natutung, kude aku puang uweng sinta ma ulun lain, sika katantuluh yiru puang budas uweng riranni. 13:4 Ulun sa sinta ma ulun lain, hanye sabar nelang maeh atei. Hanye puang ngadidit, puang ipusu, puang sakah. 13:5 hanye puang namam tenga, puang kasar, puang maksa ulun lain nampan nuu kabahumenni, puang pada hinang tasinggung, puang ngatei. 13:6 Ulun sa sinta, hanye puang sanang ma sa jahat. Hanye ekat sanang ma sa maeh nelang jujur. 13:7 Hanye tahan nadap ala katantuluh nelang hamen parisaya ma sa maeh sa naan hang tiap ulun; biar hawuang kaadaan kalaaweleh ulun sa naan sinta yiru puang suah wawai kaharapenni nelang sabar nganrei alakatantuluh. 13:8 Puang sagar suah naan wayahni ulun welum puang parlu ipasinta isa anri sa lain. Itati naan ulun sa pandai nampe kabar teka Alatalla, kude die hanye sagar tarie nampe kabar yiru. Itati naan sa pandai bapaner makai wahai masam basa ajaib, kude die hanye sagar tarie bapaner makai kawan basa yiru. Itati naan ulun sa karasa wahai hal, kude die inun sa rasa here yiru sagar puang here kaitung. 13:9 Daya pangarasaen takam nelang kasanggupen takam neu nampe kabar teka Alatalla, magun huan sampuruna. 13:10 Yati sagar hampe wayahni Alatalla ngulah katuluhni sampuruna nelang sa puang sampuruna yiru sagar wawai. 13:11 Tawuk aku lagi iya, aku bapaner yalah kawan iya, pangingkamanku yalah kawan iya rumis nelang aku bapikir yalah kawan iya rumis. Itati aku haut dewasa, pidasaran sa yalah kawan iya haut umpeku. 13:12 Inun sa dinung takam itati hanyeyiru yalah amba sa kabus hang saramin. Kude yati takam sagar kadinung anri tarang. Itati aku huan karasa ala katantuluh, kude yati aku sagar karasa katantuluhni sameh kala Alatalla karasa katantuluhni neu diriku. 13:13 Jari, hang wayah yiti naan telu hal sa harus tatap naulah takam: hanyeyiru parisaya, harap nelang ipasinta. Kude sa panga penting teka katateluni yiru hanyeyiru sinta kawan ulun lain.

1 Korintus 14

14:1 Ware naun ngakali nampan sinta ma kawan ulun lain. Nelang ngakali pada nampan narime kawan karunia sa naami daya Roh Alatalla, samambatang tuu kasanggupen neu nampe kawan ransana Alatalla ma murunsia. 14:2 Ulun sa bapaner makai basa sa ajaib, ulun yiru puang bapaner ma murunsia; hanye bapaner ma Alatalla. Puang uweng ulun sa kataru inun sa naeauni, daya Roh Alatalla sa ngulah hanye tau ngantuh kawan hal sa ekat Alatalla sa kataru. 14:3 Kabalikanni ulun sa nampe kabar teka Alatalla, hanye nampe yiru ma murunsia; pakai ngampi kansing here, neu ngami samangat ma here nelang pakai ngarariu here. 14:4 Ulun sa bapaner makai basa sa ajaib ekat ngampi kansing dirini raerai, kude ulun sa nampe kabar teka Alatalla ngarawah ungkup nampan maju. 14:5 Leha kaehni amun katuluh naun tau bapaner anri wahai masam basa sa ajaib. Kude sa panga maeh hanyeyiru amun naun kaiyuh iwara kawan ransana Alatalla. Daya ulun sa nampe kabar teka Alatalla, labis hante teka ulun sa bapaner anri wahai masam basa sa ajaib; lain halni amun ulun sa bapaner makai wahai masam basa sa ajaib yiru kaiyuh manarang inun sa naeauni yiru, nampan bariran ma katuluh ungkup. 14:6 Paribasani aku hawi nunung naun balalu aku bapaner makai wahai masam basa sa ajaib, inun riranni yiru ma naun? Budas puang uweng sunah butit riranni! Lain halni, amun aku iwara kabahumen Alatalla, atawa aku manarang hal neu Alatalla, atawa aku nampe kabar teka Alatalla, atawa aku ngajar. 14:7 Kawan karangkapen musik sa puang bahewuk sunah butit, misalni suling anri kacapi, amun puang naampeau manurut nadani, kewangun ulun karasa lagu inun sa naampeauni? 14:8 Suntu sa lain lagi: Amun tarompet naampeau babaran, hie sa sagar basadia neu paparangan? 14:9 Kalayiru pada anri kasanggupen naun neu bapaner makai wahai masam basa sa ajaib. Amun naun anri kasanggupen yiru iwara kawan lengan sa puang tarang batantu, puang uweng ulun tau kataru inun sa napaner naun. Kawan lengan naun yiru sagar mitah budas puang bariran. 14:10 Hang dunia yiti naan wahai masam basa, kude puang uweng sunah isa teka basa yiru sa puang uweng aratini. 14:11 Kude amun aku puang kataru basa sa naantuh ulun, balalu ulun sa makai basa yiru yalah ulun asing ma aku; kala yiru pada aku ma hanye. 14:12 Neu naun, aku karasa naun hamen tatuu kaiyuh kawan karunia Roh teka Alatalla. Kude samambatang tatuu, naun harus ngakali makai kasanggupen naun ngarawah ungkup nampan maju. 14:13 Yiru sababni ulun sa bapaner makai basa sa ajaib, harus ilaku teka Alatalla nampan hanye naami kasanggupen neu manarang inun sa naeauni yiru. 14:14 Daya amun badoa anri basa sa ajaib, rohku samula badoa, kude pikiranku puang bagawi. 14:15 Jari, inun sa harus naulahku? Sa sagar naulahku hanyeyiru: Aku sagar badoa makai rohku, kude aku sagar badoa pada makai pikiranku. Aku sagar manyanyi makai rohku, kude aku hamen manyanyi pada makai pikiranku. 14:16 Daya amun naun ngantuh tarime kasih ma Alatalla ekat makai roh naun, nelang naan ulun lain sa puang kataru basa ajaib sa teka Roh Alatalla yiru, himat ulun yiru puang iyuh kaeau, "Aku satuju" ma doa syukurnu yiru; daya hanye puang kataru inun sa naeau naun yiru. 14:17 Biar doa tarime kasih naun ma Tuhan yiru tuu maeh, kude doa yiru budas puang uweng riranni ma ulun lain. 14:18 Aku batarima kasih ma Alatalla daya aku kaiyuh bapaner makai wahai masam basa sa ajaib labis teka naun katuluh. 14:19 Kude, hawuang kawan kumpulan neu nyambah Tuhan, aku labis hamen makai dime lengan sa taru ulun teka makai baribu-ribu lengan makai basa sa ajaib. Aku labis hamen kalayiru nampan aku tau kaiyuh ngajar ulun. 14:20 Pulaksanai katuluh! Ada budas bapikir kala kawan iya. Hang wuang hal kajahaten, ware naun tatap yalah kawan iya rumis. Kude hawuang pamikiran, ware naun jari ulun sa haut dewasa. 14:21 Hawuang Surat Barasis naan nasurat kalayiti, "Tuhan kaeau, 'Anri itetei kawan ulun sa bapaner makai basa sa ajaib, aku sagar bapaner ma kawan ulun yiti. Likan anri itetei kawan ulun asing, aku sagar bapaner ma ulun pidianku; kude biar kalayiru, here puang hakun nyanrengei lenganku.' " 14:22 Jari karunia neu bapaner makai wahai masam basa sa ajaib hanyeyiru jari siri ma ulun sa puang parisaya, puang ma ulun sa parisaya. Kude karunia pakai iwara ransana Alatalla ma murunsia hanyeyiru siri ma ulun sa parisaya, puang ma ulun sa puang parisaya. 14:23 Daya yiru, paribasani hawuang kumpulan ungkup, katuluh ungkup bapaner makai wahai masam basa sa ajaib, balalu hawi papire ulun teka luar atawa ulun sa puang Kristen, himat kawan ulun yiru minda naun haut rapui katuluhni! 14:24 Kude amun katuluhni nampe kabar teka Alatalla, balalu hawi erang kaulun sa puang Kristen atawa ulun luar, balalu kawan hal sa nawara daya naun yiru katuluhni sagar nutui kawan dosa ulun yiru nelang ngulah hanye balalu kataru neu kawan dosani. 14:25 Kawan hal sa baidim hawuang atei nelang kunuanni sagar patantarang, hampe hanye balalu sagar ngampi randah tengani nelang balalu nyambah Alatalla. Hanye sagar mangaku himat Alatalla tuu-tuu naan hang penah naun. 14:26 Jari pulaksanai katuluh, inun aratini katuluh yiru? Amun naun bakumpul neu nyambah Tuhan, naan sa manyanyi, naan sa ngajar, naan sa iwara kabar teka Alatalla, naan sa bapaner makai basa sa ajaib nelang naan sa manarang inun sa naeau yiru. Kude katuluh yiru harus naulah pakai ngajar nelang neu ma pikaeh katuluhni. 14:27 Amun naan sa hamen bapaner makai basa sa ajaib, sukup rueh atawa panga rama telu kaulun baganti bapaner. Nelang harus naan isa pakai manarang inun sa naeau daya ulun sa bapaner yiru. 14:28 Amun puang uweng sa kaiyuh manarangni balalu kawan ulun sa bapaner makai basa sa ajaib yiru harus suni hawuang kumpulan yiru. Elahni here bapaner hawuang atei here ma Alatalla. 14:29 Rueh atawa telu kaulun sa uweng kabar teka Alatalla harus nampe kabar yiru balalu sa lain manimbang inun sa natahampe yiru. 14:30 Kude umpamani kabar teka Alatalla hawi pada ma ulun lain sa pada maharung hang kumpulan yiru, balalu ulun sa rahat bapaner yiru harus suni tarie bapaner. 14:31 Anri sara kalayiru, naun katuluhni, isa mangisa, tau kaiyuh nampe kabar teka Alatalla; nampan katuluh tau kaiyuh narime pangajaran nelang magin batambah parisaya. 14:32 Karunia teka Roh pakai nampe kabar teka Alatalla tau nakamudi daya ulun sa nampe kabar yiru. 14:33 Alatalla hanyeyiru Alatalla sa hamen neu katartiban, hanye puang Alatalla sa hamen pirawekan. Kala sa napakai nelang natampalus hang katuluh ungkup Alatalla. 14:34 wawei harus suni hang tawuk kumpulan ungkup. Here puang nahuyu bapaner. Here puang iyuh negei pimpinan; yiru manyu kala hukum agama. 14:35 Amun here hamen karasa ala inun-inun here harus nunti yiru ma matueh upu here hang lewu. Tuu ngamangan amun erang kaulun wawei bapaner hang kumpulan ungkup. 14:36 Inun lengan Alatalla hawi teka naun? Atawa ekat ma naun lengan yiru natahampe? 14:37 Amun naan ulun sa kaingkam naan karunia neu nampe kabar teka Alatalla, atawa hanye naan karunia sa lainni teka Roh Alatalla, ulun yiru harus kataru kawan inun sa nasuratku yiti hanyeyiru parentah teka Tuhan. 14:38 Kude amun naan sa puang narime yiti, hanye ada nakatawani. 14:39 Daya sabab yiru, pulaksanai katuluh, ware naun ngakali neu nampe kabar teka Alatalla, kude ada nguring ulun sa hamen bapaner makai wahai masam basa ajaib. 14:40 Kude katuluhni harus naulah anri maeh nelang taratur.

1 Korintus 15

15:1 Itati, pulaksanai katuluh, aku hamen naun ngitung kamulek neu Kabar Maeh teka Alatalla sa haut nawaraku dahulu hie ma naun. Naun narimeni, nelang parisaya ma Kristus daya Kabar Maeh yiru. 15:2 Amun naun kukuh itegei hang inun sa nawaraku yiru, batantu Kabar Maeh yiru nyalamat naun kasuali amun naun parisaya anri puang uweng kataruen. 15:3 Inun sa natahampeku ma naun hanyeyiru sa haut natarime dayaku pada. Samambatang, kala sa haut nasurat hawuang Surat Barasis, aku nampe ma naun neu Kristus matei daya gana kawan dosa takam; 15:4 hanye napasar, kude hang anrau sa katelu hanye nasamelum mulek. Yiru nasurat pada hawuang Surat Barasis. 15:5 Aku iwara pada ma naun neu Kristus sa nasamelum mulek yiru nantarang tengani ma hi Petrus, udi hie ma kadua walas rasul. 15:6 Udi yiru hanye nantarang tenga pada ma labis teka dime jatuh kaulun ulun sa umba hanye sinrah hang hinra tawuk. Karamaan teka here yiru itati pagun welum, ekat papire kaulun sa haut matei. 15:7 Udi hie Kristus nantarang tengani pada ma hi Yakobus nelang udiyiru ma katuluh rasul. 15:8 Pijumpuhanni hanye nantarang tengani pada ma aku-aku sa yalah genda sa nakayaan huan hampe pamulaanni. 15:9 Aku hanyeyiru rasul Tuhan sa panga randah. Aku puang patut naantuh rasul, daya aku haut ngahanangen ungkup Alatalla. 15:10 Kude daya pikaeh atei Alatalla aku jari kala wangunku itati. Nelang puang kawai Alatalla ngampun aku. Likan aku sa bagawi bahimat, labis teka kawan rasul sa lainni. Kude yiru sabujurni puang pagawianku; yiru pagawian Alatalla sa sinta aku nelang sa bagawi baya aku. 15:11 Jari, teka hie-hieleh naun narime Kabar Maeh yiru-inun yiru teka aku atawa teka kawan rasul sa lainni-yiru puang jari sual. Samambatang, hanyeyiru kami haut iwara Kabar Maeh yiru nelang naun parisaya. 15:12 Amun sa nawara kami yiru hanyeyiru neu Kristus haut nasamelum mulek teka pampatei, wuah inun naan teka naun sa kaeau ulun matei puang sagar nasamelum mulek? 15:13 Amun tuu ulun matei puang sagar nasamelum mulek, yiru baarati Kristus pada puang nasamelum mulek teka pampatei. 15:14 Nelang atikala Kristus puang nasamelum mulek teka pampatei, himat puang uweng riranni kami iwara ala katantuluh nelang puang uweng riranni pada naun parisaya, daya kaparisayaan yiru budas puang uweng piharunganni. 15:15 Labis teka yiru, tarang tuu kami ipusu neu Alatalla, daya kami iwara Alatalla haut nyamelum Kristus mulek teka pampatei, padahal Alatalla puang nyamelum hanye mulek-amun samula tuu ulun matei puang nasamelum mulek. 15:16 Daya amun ulun matei puang nasamelum mulek, himat Kristus pada puang nasamelum teka pampatei. 15:17 Nelang amun Kristus puang nasamelum mulek, kaparisayaan naun ekat kala upi naun tuu eleh yiru baarati naun pagun hang wuang kaadaan sa badosa nelang budas puang uweng harapan. 15:18 Yiru baarati pada kawan ulun Kristen sa haut matei, pada puang uweng harapan. 15:19 Amun kaharapen takam ma Kristus ekat hang pamelum takam hang dunia yiti, himat tuu teka katuluh murunsia hang dunia yiti, takam ulun sa tuu silaka hang dunia yiti. 15:20 Kude bawilah tuu Kristus haut nasamelum mulek teka pampatei. Iti isa jaminan ma kawan ulun sa haut matei sagar nasamelum mulek. 15:21 Daya pampatei masuk mawuang dunia itetei erang kaulun, kala yiru pada welum kamulek teka pampatei naami ma murunsia pada itetei erang kaulun. 15:22 Kala katuluh murunsia matei daya tamasuk isa anri hi Adam, kalayiru pada katuluh sagar nasamelum, daya tamasuk isa anri Kristus. 15:23 Kude maisasaan nasamelum manyu giliranni. Samambatang Kristus; hanrian udiyati tawuk hanye hawi lagi, hampe giliran kawan ulun sa tamasuk milik Kristus. 15:24 Udi yiru balalu dunia Kiamat. Hang tawuk yiru Kristus sagar nyantalau kawan pamarentahan, katuluh kakuasaan anri katuluh kakuaten; balalu hanye sagar nyarah kakuasaanni yalah raja ma Alatalla, Ambah takam. 15:25 Kristus harus tatap marentah hampe Alatalla ngulah katuluh musuh Kristus talau anri Kristus. 15:26 Musuh sa pangalisanni sa harus nantalau hanyeyiru pampatei. 15:27 Hawuang Surat Barasis naan nasurat kala yiti, "Alatalla haut ngulah katantuluhni takluk ma hanye." Tarang tuu sa namaksud anri "katantuluh" yiru puang tamasuk Alatalla, sa ngulah katantuluh yiru talau anri Kristus. 15:28 Kude udi katuluhni talau anri kapit pamarentahan Kristus, balalu hanye raerai, hanyeyiru Anak Alatalla, sagar nyarah dirini ma Alatalla sa haut ngulah katantuluhni talau hang ma hanye. Balalu Alatalla raerai sa sagar marentah katuluhni. 15:29 Amun ulun matei puang nasamelum mulek, wuah inun naan ulun sa nabaptis ma ulun matei? Ma inun here nampalus hal yiru? Amun bujur ulun matei budas puang sagar nasamelum lagi, ma inun here nampalus hal yiru? 15:30 Nelang ma inun pada kami hakun tiap tawuk nadap bahaya? 15:31 Pulaksanai katuluh! Tiap anrau aku tahan ngaret kahanangen daya aku arai neu pamelum naun gana naun haut parisaya ma Kristus Yesus, Tuhan takam. 15:32 Amun yiru ekat teka pihak murunsia, inun untungni ma aku neu bajuang yalah nawan kawan eha maraat hang tumpuk yiti, hang Epesus? Amun bujur ulun matei puang nasamelum mulek, nah, labis maeh takam makai paribasa yiti: "Hayu takam kuman nguut nelang bararami, daya anrau keatuni takam sagar matei." 15:33 Ada tatipu! Pargaulan sa puang maeh, nanrusak parangai sa maeh. 15:34 Ware naun kataru itati, nelang ada lagi ngulah dosa. Pipatutni naun harus umangan, daya hang penah naun naan sa huan kataru Alatalla. 15:35 Tau pada naan sa nunti, "Kewangun ulun matei nasamelum mulek? Tenga sa kewangun sa naami ma here, udi here nasamelum mulek?" 15:36 Tuu budu! Amun naun ngamule wini hang tane, wini yiru puang sagar welum, amun wini yiru huan matei dahulu. 15:37 Nelang wini sa naamule naun hawuang tane yiru-tau wini gandum atawa wini sa lainni-hanyeyiru ekat diki wini yiru, puang katuluh kakau amulean sa sagar welum yati. 15:38 Alatalla raerai sa sagar ngami ma wini yiru wangun kakau sa manyu paninungan Alatalla maeh ma amulean yiru. Ma katuluh masam wini, Alatalla ngami wangun amuleanni sa balain-lain. 15:39 Tenga kawan mahluk sa welum puang katuluhni sameh. Murunsia naan wangun tengani, kawan eha lain wangun tenga here; kawan wurung lain pada wangun tengani, kawan kenah lain pada wangun masam tengani. 15:40 Kalayiru pada anri wahai masam banda hang langit nelang kawan banda hang tane. Kawan banda hang langit uras naan wangun kaehni raerai, nelang kalayiru pada kawan banda sa naan hang ambau tane. 15:41 Kaeh mate anrau lain teka kaeh wulan. Kawan wawahiang pada naan kaehni raerai. Likan kawan wawahiang yiru uras balain pada wangun kaehni. 15:42 Kalayiru pada halni yati anri kawan ulun matei sa nasamelum mulek. Tenga sa sanapasar yiru hanyeyiru tenga sa tau buruk, kude tenga sa nasamelum mulek, hanyeyiru tenga sa puang tau buruk. 15:43 Hang tawuk tenga yiru napasar, tenga yiru buruk nelang maleme; kude hang tawuk hanye nasamelum mulek, hanye jari tenga sa maeh nelang segah. 15:44 Hang tawuk tenga yiru napasar, tenga yiru tenga teka dunia yiti: kude dami tenga yiru nasamelum mulek, balalu tenga yiru tenga sa naami daya Roh Alatalla. Jari naan tenga sa teka dunia nelang naan tenga sa teka Alatalla. 15:45 Hawuang Surat Barasis naan nasurat kalayiti, "Murunsia sa palanungkai, hanyeyiru hi Adam, jari mahluk sa welum," kude Adam sa hanrian hanyeyiru Roh sa ngami pamelum. 15:46 Sa hawi labis dahulu hanyeyiru tenga manyu daging, puang tenga samanyu roh. Sa manyu roh hawi hanrian. 15:47 Adam sa palanungkai nasanyari teka tane, kude Adam sa karueh asalni teka surga. 15:48 Kawan ulun dunia yiti hanyeyiru kala Adam sa palanungkai, sa nasanyari teka tane, kude kawan ulun surga hanyeyiru kala hanye sa hawi teka surga. 15:49 Yalah takam itati hanyeyiru kala hi Adam sa nasanyari teka tane, kude udiyati takam sagar jari kala hanye sa hawi teka surga yiru. 15:50 Maksudku, pulaksanai katuluh, hanyeyiru: tenga sa nasanyari teka ira nelang daging, puang kaiyuh masuk ma Dunia Wau wat Alatalla; nelang tenga sa tau matei puang tau jari tenga hampe ma kalalawah. 15:51 Pantaru tatuu rahasia yiti: Puang katuluh takam sagar matei, kude takam katuluh sagar baubah wangun. 15:52 Hal yiru sagar jari anri salenga, hang erang kapungitup matei, tawuk tarompet naampeau hang pijumpuhanni yati. Daya hang tawuk naan rengei lengan tarompet yiru, kawan ulun matei sagar nasamelum mulek anri tenga hampe ma kalalawah, nelang takam katuluhni sagar naubah. 15:53 Tenga takam sa tau matei yiti harus naganti makai tenga sa puang tau matei, nelang tenga sa teka dunia yiti harus naganti makai tenga sa teka surga. 15:54 Amun tenga sa tau matei haut naganti makai tenga sa puang tau matei, nelang tenga sa teka dunia haut naganti makai tenga sa teka surga, hang tawuk yiru wau jari inun sa nasurat hawuang Surat Barasis, "Pampatei haut nasamawai; kamanangen haut nategei!" 15:55 "U pampatei, hang awe kamanangen nu? U pampatei, hang awe wisa nu?" 15:56 Wisa pampatei hanyeyiru dosa, nelang dosa nampalus kuasani itetei hukum agama. 15:57 Kude syukur ma Alatalla; hanye ngami ma takam kamanangen itetei Yesus Kristus Tuhan takam! 15:58 Daya sabab yiru, kawan pulaksanai sa nasinta, ware naun mansing nelang kukuh. Tatap bagawi ma Tuhan anri tuu-tuu, daya naun karasa ala katuluh inun sa nakaraja naun ma Tuhan, yiru puang sagar kawai tuu eleh.

1 Korintus 16

16:1 Itati neu kawan duit sa sagar nasumbang naun ma sasameh ulun Kristen, aku ngami gurayangku ma naun nampan naun nampalus yiru manyu kala patitah sa naamiku ma kawan ungkup hang Galatia. 16:2 Hang anrau palanungkai tiap minggu, ware naun katuluh namparing duit, manyu kaiyuhenni. Simuh duit yiru hampe aku hawi, nampan hang tawuk yiru puang parlu nakumpul lagi. 16:3 Yati amun aku hawi, aku sagar ngirim kawan ulun sa nakatuju daya naun. Nelang aku sagar ngami ma here surat pangantar, nampan here nginsing duit sumbangan yiru ma Yerusalem. 16:4 Nelang amun wangunni aku penting tulak pada baya here, aku sagar tulak sinrah baya here. 16:5 Aku sagar hawi nunung naun udi aku mitah Makedonia, daya aku ngaheng mitah tumpuk yiru. 16:6 Hang Korintus aku sagar muneng baya naun erang pitus, tau pada salawah musim marisak. Udi yiru naun tau ngarawah aku nampalus pakiaanku ma unengan sa lain. 16:7 Aku puang hamen ganta naun amun ekat tarie erang pitus. Amun Tuhan nunyu, aku hamen muneng lawah jua baya naun. 16:8 Kude aku sagar muneng duluni hang Epesus, hampe udi hari raya Pentakosta. 16:9 Daya hang yiti wahai kasampatan nampan ngaraja pakarajaan sa naan riranni, biar rama ulun sa puang katuju. 16:10 Amun hi Timotius hawi, tarime hanye anri maeh nampan hanye tanyuh hang penah naun, daya hanye yalah aku pada bagawi ma Tuhan. 16:11 Ada hampe naan ulun sa ngampahe hanye. Karawah hanye nampan hanye kaiyuh nampalus pakiaanni mulek nunung aku anri salamat, daya aku nunup pihawianni sinrah baya kawan pulaksanai sa lainni. 16:12 Neu pulaksanai takam hi Apolos, haut papire kali aku ngami gurayang ma hanye nampan hanye baya kawan pulaksanai sa lainni tulak nunung naun. Kude manyu hanye, itati huan parlu hanye tulak. Kude yati amun naan kasampatan, himat hanye sagar hawi. 16:13 Ware naun hati-hati nelang mansing hawuang pamelum naun yalah ulun Kristen. Batindak anri heei nelang tatap mansing. 16:14 Katuluh sa naulah naun, ulah yiru anri sinta. 16:15 Naun himat kataru hi Stefanus anri kulawargani; here ulun sa palanungkai jari Kristen hang Akhaya. Here anri sagalis atei bagawi hulung neu malayanni ungkup Alatalla. 16:16 Aku ngami nasehat anri tuu-tuu nampan naun ngalut nuu pimpinan kawan ulun sa kalayiru, anri kawan ulun lain sa bagawi nelang malayanni baya anri here. 16:17 Aku sanang daya pihawian Stefanus, Fortunatus anri hi Akhaikus. Here hanyeyiru kawan ulun sa jari panganti naun ma aku. 16:18 Here haut ngulah ateiku mihewu, kala here haut ngampi hewu atei naun. Kawan ulun sa kalayiru harus nahargai. 16:19 Kawan ungkup hang Asia nampe tabe here ma naun. Hi Akwila anri hi Priskila anri ungkup sa bakumpul hang lewu here pada ngirim tabe Kristen sa hangat. 16:20 Katuluh pulaksanai sa naan hang yiti, nampe tabe ma naun. Ware naun ipanabe anri mesra kala pulaksanai Kristen. 16:21 Aku nambah hang yiti tabe sanasuratku raerai: Tabe teka aku, hi Paulus. 16:22 Ulun sa puang sinta ma Tuhan, elah hanye takutuk! Maranatha-Tuhan kami, ware hanyu hawi! 16:23 Mudahan Tuhan Yesus Kristus mamberkat naun. 16:24 Nasinrah anri sinta ma naun katuluh sa jari isa anri Kristus Yesus. Hormat kami, Paulus

2 Korintus 1

1:1 Pulaksanai katuluh ungkup Alatalla hang Korintus anri katuluh ulun wat Alatalla hang litar Akhaya. Aku, hi Paulus, rasul Kristus Yesus, sa naangkat daya kabahumen Alatalla, baya anri pulaksanai takam hi Timotius, 1:2 harap nampan Alatalla Ambah takam nelang Tuhan takam Yesus Kristus ngami berkat anri kasanangen ma naun. 1:3 Tawat ma Alatalla, Ambah Tuhan takam Yesus Kristus. Hanye Ambah sa tuu maeh atei, nelang hanye Alatalla sa ngami kakuaten batin ma murunsia. 1:4 Hanye sa ngampi kansing batin kami hawuang kawan kasusahen sa wuah kami, nampan makai kakuaten sa natarime kami teka Alatalla yiru, kami pada kaiyuh ngampi kansing batin katuluh ulun sa hawuang kasusahen. 1:5 Kawan kahanangen sa naingkam daya Kristus haut wahai pada naingkam kami. Nelang itetei Kristus pada, batin kami tuu naampikansing. 1:6 Amun kami wuah kasusahen, yiru nampan ngampi kansing batin naun, neu salamat naun. Amun batin kami naampikansing balalu naun pada umba naampikansing hampe naun tabah hawuang kawan kasusahen kala sa naingkam daya kami pada. 1:7 Kami yakin tatuu nelang paung suah bembang neu naun, daya kami karasa himat naun pada umba nanggung kahanangen kami. Nelang daya yiru naun umba pada naampikansing sinrah anri kami. 1:8 Pulaksanai katuluh! Kami hamen naun karasa neu kasusahen sa naingkam kami hang wilayah Asia. Kahanangen sa natanggung kami tuu maweat meat kami, hampe kami puang harap lagi tau kaiyuh welum; 1:9 nanamni yalah haut nahukum anri hukuman mati. Kude hal yiru jari nampan kami ada mihanri ma kakuaten kami raerai, kude mihanri hang Alatalla sa nyamelum ulun matei. 1:10 Hanye sa haut nyalamat kami teka bahaya pampatei sa hante yiru. Nelang hanye pada sa sagar nyalamat kami hanrian anrau sa sagar nahadap, daya kami ekat harap ma hanye. 1:11 Kami yakin daya gana kawan doa naun ma kami, Alatalla sagar nyalamat kami teka bahaya. Alatalla katuju mamberkat kami yalah pakai nuing wahai doa ma kami, nelang daya yiru pada rama ulun sagar ngantuh tarima kasih ma Alatalla. 1:12 Kami arai, daya kunuan atei kami ngampi yakin kami neu pamelum kami hang dunia yiti samambatang neu hubungan kami anri naun-haut natampalus kami anri ikhlas nelang maeh. Kami nampalus yiru puang daya kabijaksanaan murunsia, kude makai kamampuan sa naami Alatalla. 1:13 Sa nasurat kami ma naun hanyeyiru ekat neu kawan hal sa tau nabasa daya naun nelang sa taru naun. Itati naun puang kataru galis neu kami, kude aku harap yati naun sagar tuu-tuu kataru neu kami. 1:14 Anri kalayiru, hang tawuk Tuhan Yesus hawi yati, naun sagar arai gana kami, kala kami pada arai gana naun. 1:15 Daya gana kayakinan yiru aku mulani baransana lepuh nunung naun nampan naun kaiyuh berkat rueh kali lipat. 1:16 Ahengku nunung naun hang pakiaanku ma Makedonia nelang tarie lagi hantek aku mudi mulek, nampan naun ngarawah aku nampalus pakiaanku ma Yudea. 1:17 Kude aku haut ngubah niatku yiru; inun yiru nantarang neu pandirianku puang segah? Tawuk ngulah ransana, inun aku ngulah ransana yiru manyu kabahumenku raerai, sitaitu kaeau, "Hiai", kude sitaitu lagi kaeau, "Puang" 1:18 Demi Alatalla sa tau naparisaya, janjiku ma naun puang "Hiai" atawa "Puang". 1:19 Daya Yesus Kristus Anak Alatalla sa nawara ma naun daya Silas, daya Timotius, nelang dayaku raerai puang ulun "Hiai" atawa "Puang". Kabalikanni hanye yalah isa jawaban "Hiai" teka Alatalla. 1:20 Daya itetei hanye Alatalla haut kaeau "Hiai" ma katuluh janjini. Miandan yiru takam ngantuh "Amen" ma Alatalla gana Yesus Kristus. Kami ngulah kala yiru nampan Alatalla natawat namulia. 1:21 Alatalla raerai haut ngulah kami anri naun segah mira baya Kristus; hanye pada haut midi takam hulung ma hanye. 1:22 Neu ma yiru Alatalla haut nyantuhun takam jari milikni nelang ngami Rohni mawuang atei takam nampan jari jaminan sa hanye ngami ma takam katuluh inun sa haut najanjini. 1:23 Alatalla jari saksiku-daya hanye karasa hawuang ateiku aku puang jari tulak ma Korintus, daya aku puang hamen ngulah atei naun mahanang. 1:24 Aku puang maksa naun neu inun sa harus naparisaya naun, daya naun tuu haut parisaya ma Kristus. Aku ekat bagawi sameh-sameh baya naun nampan naun magin sanang.

2 Korintus 2

2:1 Daya gana yiru aku haut nukas puang lagi hawi nunung naun amun gana pihawianku ngulah atei naun katuluh mahanang. 2:2 Daya amun aku ngulah naun mahanang atei, hie sa sagar kaiyuh ngarariu aku, amun puang kawan ulun yiru jua sa haut mahanang atei dayaku? 2:3 Yiru sababni aku nulis surat ma naun. Aku puang hamen nunung naun, balalu aku mahanang atei gana naun padahal naun saharus ngampi arai aku. Daya aku yakin amun aku arai, naun katuluhni pada arai. 2:4 Aku nyurat ma naun anri maweat nelang mahanang atei nelang wahai nunrak riu matei. Ahengku puang nampan naun mahanang atei, kude nampan naun kataru aku tuu sinta naun. 2:5 Amun naan ulun ngulah hanang atei, hanye ngulah yiru puang nuju aku, malengkan nuju naun katuluh atawa panga puang nuju mehe naun. Aku puang hamen kajut karas anri hanye. 2:6 Ma ulun samasam yiru, hukuman sa naweat ma hanye daya naun rama, haut sukup. 2:7 Itati naun harus ngampun hanye nelang ngami dorongan lagi ma hanye nampan hanye ada kajut mahanang atei hampe putus asa. 2:8 Daya yiru aku ilaku, nampan naun nantarang kamulek ma hanye naun tuu-tuu sinta hanye. 2:9 Aku nulis surat yiti ma naun anri maksud pakai nguji naun, inun naun saratang nuu ngalut kawan patitah teka aku. 2:10 Amun naun ngampun ulun sa haut ngulah hala ma naun, aku pada himat ngampun ulun yiru. Daya kawan sa haut naampunku-amun samula naan sa parlu naampun-aku ngampun yiru hang hadapan Kristus ma pikaeh naun. 2:11 Aku ngulah kalayiru nampan Iblis ada ngalap kasampatan nguasa takam; daya takam karasa kawan ransanani. 2:12 Tawuk aku hampe hang Troas ngunu iwara Kabar Maeh neu Kristus, Tuhan haut nguka lalan ma aku nampan bagawi hang yaru. 2:13 Kude aku puang marauh daya puang panalu anri pulaksanai takam hi Titus hang yaru. Balalu aku ilaku teka kawan ulun hang unengan yiru nampan aku tulak ma Makedonia. 2:14 Kude syukur ma Alatalla! Hanye saratang nganyak kami nampan umba hawuang pawai kamanangen Kristus daya kami welum mira baya anri hanye. Alatalla makai kami nampan kabar neu Kristus pahamur yalah enguh sa maringit nampur maawe-awe. 2:15-16 Daya kami samula kala enguh kamanyan sa maringit, sa natutung daya Kristus ma Alatalla. Ma kawan ulun sa rahat nuju ma kahansuren, kami yiti yalah enguh pampatei sa munu; kude ma kawan ulun sa rahat nasalamat, kami yalah enguh maringit sa nginsing ma pamelum. Nah, hie sa tau nampalus tugas yiti? 2:17 Kami puang kala rama ulun sa ngulah kabar maeh teka Alatalla yalah barang dagangan. Kawan tujuan kami barasis, daya kami natugas daya Alatalla. Nelang Alatalla raerai kadinung kami nampe kabar yiru kala kawan walah Kristus.

2 Korintus 3

3:1 Inun yiti wangunni kakala kami itatawat tenga kami? Atawa tau pada kami parlu surat pujian ma naun, atawa teka naun, kala sa naparlu daya kawan ulun lain? 3:2 Naun raerai surat pujian kami, sa nasurat hawuang atei kami, lentah taru nelang nabasa daya ulun katuluh. 3:3 Here raerai kadinung naun yiti yalah surat sa nasurat daya Kristus, sa nakirim mitah kami. Surat yiru nasurat puang makai tintah, kude makai Roh Alatalla sa welum; puang pada hang ambau batu tulis, kude hang atei murunsia. 3:4 Kami kaeau kalayiru daya kayakinan kami ma Alatalla itetei Kristus. 3:5 Kami puang uweng sunah isa tujuan pakai nantarang kami samula sanggup nampalus pagawian yiti, kude Alatalla sa ngami kamampuan yiru ma kami. 3:6 Hanye sa ngulah kami sanggup jari palayan janji wau; janji sa itegei hang Roh Alatalla, puang hang hukum sa nasurat. Daya sa nasurat yiru nginsing pampatei, kude Roh Alatalla yiru ngami pamelum. 3:7 Hang tawuk janji sa nginsing pampatei yiru naulah nelang naukir hang bintap watu, sahaya Alatalla nyahaya maraai hang uruwawa Moses. Sahaya yiru tuu matalak hampe bangsa Israel puang sanggup nantau uruwawa Moses, biar sahaya hang uruwawani yiru haut rurup hang tawuk yiru. Nah, amun ngulah janji sa nginsing pampatei yiru naresmi makai sahaya matalak kalayiru tamam. 3:8 batantu ngulah janji sa naami daya Roh Alatalla, naresmi makai sahaya matalak labis tamam lagi. 3:9 Amun janji sa nukum murunsia yiru kalayiru tamam, batantu labis tamam lagi janji sa ngulah murunsia ikaeh anri Alatalla. 3:10 Iyuh naantuh kawan sa dahulu yiru tamam, haut puang tamam lagi daya pitamam sa itati. 3:11 Amun ala isa ekat tahan erang pitus, kala yiru tamam, batantu ala isa palus ma kalalawah labis tamam lagi. 3:12 Daya kami naan kaharapen kalayiru, balalu kami heei kaeau kalayiru. 3:13 Kami puang yalah hi Moses sa nutup uruwawani makai sarudung nampan bangsa Israel puang kadinung sahaya Tuhan pare nelang wawai hang uruwawani. 3:14 Pikiran here haut natutup. Nelang hampe hang anrau yiti sika pikiran here pagun tatutup anri sarudung hang tawuk here mambasa kawan buku neu janji sa uhang yiru. Sarudung yiru ekat tauka amun ulun mira baya anri Kristus. 3:15 Itati pada, amun here mambasa kawan buku Moses, sarudung yiru pagun nutup pikiran here. 3:16 Kude amun naan ulun hawi nunung Tuhan, sarudung yiru pada naidar teka uruwawa ulun yiru. 3:17 Nah, Tuhan sa nabahum hang yiti hanyeyiru Roh. Nelang hang awe Roh Tuhan yiru naan, hang yiru pada naan kamerdekaan. 3:18 Itati uruwawa takam katuluh puang natutup makai sarudung, nelang takam nantarang pihante mulia Tuhan Yesus. Nelang daya yiru takam saratang naubah jari sameh kala hanye; magin lawah takam magin batambah hante mulia. Pihante mulia yiru teka Roh, nelang Roh yiru hanyeyiru Tuhan.

2 Korintus 4

4:1 Kami nampalus pagawian yiti daya pikaeh atei Alatalla. Yiru sababni kami puang putus asa. 4:2 Kami puang makai sara sapuang maeh baidim sa ngamangan. Kami puang hamen bagawi anri ngakal mulilit atawa mutar balik lengan Alatalla. Kami malayanni Alatalla anri atei sa barasis manyu kabahumenni. Daya yiru, kami harap katuluh ulun ngakira kami anri maeh hawuang kunuan ateini. 4:3 Amun Kabar Maeh sa nawara kami yiru sika pagun huan napahami, himat ekat kawan ulun sa rahat nuju kahansuren sa puang mamahamini. 4:4 Roh jahat sa nguasa dunia yiti nutup pikiran kawan ulun sa puang parisaya yiru. Roh yiru sa nahalang here nampan here puang kadinung raai teka Kabar Maeh yiru neu pihante Kristus, sa jari gambar Alatalla. 4:5 Kabar sa natahampe kami yiru puang kabar neu kami raerai. Kabar yiru hanyeyiru Kabar neu Yesus Kristus; hanyeyiru Tuhan; nelang kami yiti kawan walah naun gana hanye. 4:6 Alatalla sa kaeau, "Teka piieng hulet piraai," Alatalla yiru pada sa ngami piraai yiru mawuang atei takam, nampan pikiran takam jari tarang neu mantaru pihante mulia Alatalla sa nyahaya hang uruwawa Kristus. 4:7 Kude harata rohani sa bungas yiru insing kami hang tenga kami sa puang baharaga yiti sa naulah teka tane. Anri kalayiru lalea tuu pihante kuasa yiru naan hang Alatalla, puang hang kami. 4:8 Kami nasarang teka awe-awe, kude kami puang tagapit. Kami kabingungan, kude kami puang hampe putus asa. 4:9 Rama sa mamusuhi kami, kude puang suah budas kami welum raerai. Nelang biar gaha kami nakakasah, kude kami puang hampe matei. 4:10 Kami saratang kaingkam pampatei Yesus hang tenga kami, nampan pamelumni lalea tuu hang tenga kami. 4:11 Salawah kami welum, kami santar naansam daya pampatei gana Yesus, nampan anri kalayiru pamelum Yesus tau patantarang hang tenga kami sa ngihau yiti. 4:12 Yiti baarati hawuang tenga kami pampatei rahat bagawi bahimat, kude kami arai daya pamelum yiru rahat bagawi bahimat hang tenga naun. 4:13 Hawuang Surat Barasis naan lengan kala yiti, "Aku perisaya, daya sabab yiru aku bapaner." Nah, anri kaparisayaan sa kalayiru pada, kami bapaner daya kami parisaya. 4:14 Kami yakin Alatalla sa haut nyamelum kamulek Tuhan Yesus, sagar nyamelum kami pada sinrah Yesus, palus nginsing naun anri kami ma hadapanni. 4:15 Katuluh yiru uras neu ma kapantingan naun. Daya magin rama ulun kaingkam sinta Alatalla, magin rama pada doa syukur sa natahampe ma Alatalla; anri kalayiru Alatalla namulia. 4:16 Yiru sababni kami puang putus asa, biar kami manyu lahir magin batambah rusak, kude manyu batin kami naulah jari wau tiap anrau. 4:17 Nelang kasusahen sa puang sabarapa yiti, ekat erang pitus naingkam kami, sagar ngami hasil ma kami isa kasanangen sa luar biasa nelang palus ma kalalawah. Kasanangen yiru labis hante amun nabanding anri kasusahen yiru. 4:18 Daya kami puang ekat ninung kawan hal sa haut dinung, malengkan hal sa puang dinung. Hal sa haut dinung ekat tahan erang pitus, kude hal sa puang dinung yiru tahan hampe palus ma kalalawah.

2 Korintus 5

5:1 Daya kami karasa amun lewu-hanyeyiru tenga-sa nauneng takam hang dunia yiti nabungkar, Alatalla sagar nyadia ma takam erang kawua lewu hang surga, sa naulah daya Alatalla nelang sa tahan palus ma kalalawah. 5:2 Hawuang lewu sa itati, takam iwada daya takam kakunus sindi tatuu muneng hawuang lewu takam sa hang surga yiru. 5:3 Lewu yiru tenga takam sa wau. 5:4 Salawah takam muneng hawuang lewu sa teka dunia yiti, takam iwada daya tanggungan takam maweat. Puang daya takam hamen lapas teka tenga takam sa teka dunia yiti, kude daya takam hamen makai tenga sa teka surga yiru, nampan tenga takam sa tau matei yiti nakuasa daya sa welum. 5:5 Sa natap nyadia takam neu yiru hanyeyiru Alatalla, nelang hanye ngami Rohni ma takam jari jaminan. 5:6 Daya yiru atei takam saratang kaingkam mansing. Kami karasa salawah kami pagun muneng hang tenga kami yiti, kami lawit teka lewu sa sagar nauneng kami baya anri Tuhan. 5:7 Daya kami welum miandan parisaya ma Yesus Kristus, puang miandan inun sa tau nadinung, 5:8 yiru sababni atei kami tabah. Kami tuu hamen lapas teka tenga kami yiti, nampan kaiyuh muneng baya Tuhan. 5:9 Daya yiru kami ngakali tatuu nampan ngampi sanang ateini, hau tawuk kami pagun muneng hang lewu kami hang yiti, atawa hang yaru. 5:10 Daya himat takam katuluh sagar nainsing ma hadapan pangadilan Kristus, nelang takam maisasaan sagar kaiyuh balasan satimpal anri pagawianni hang dunia yiti-pagawian sa maeh atawa sa jahat. 5:11 Kami karasa inun aratini takut ma Tuhan; yiru sababni kami ngakali ngampi yakin ulun neu diri kami. Alatalla kataru kami anri sagalis-galisni, nelang aku harap naun pada kataru kami hang wuang atei naun. 5:12 Makai yiti kami puang ilaku nampan naun nawat kami. Kami ekat hamen ngami isa tujuan sa maeh ma naun nampan naun arai neu kami, nampan naun karasa kewangun naun harus nuing ma kawan ulun sa ninung wangun ulun, puang sa pidasaranni. 5:13 Amun kami nadinung yalah ulun rapui, hal yiru hulung daya neu kapantingan Alatalla. Nelang amun kami nadinung yalah ulun waras, hal yiru numba daya neu kapantingan naun. 5:14 Sinta Kristus sa marentah kami; nelang kami kataru amun erang kaulun haut matei ma ulun katuluh, yiru baarati katuluh ulun haut matei. 5:15 Kristus haut matei ma ulun katuluh, nampan katuluh ulun sa welum, puang welum ma diri here raerai, malengkan ma Kristus sa haut matei nelang welum kamulek numba ma kapantingan here. 5:16 Daya yiru, kami puang lagi ngakira ulun manyu ukuran murunsia. Samula kami suah ngakira Kristus teka segi murunsia, kude itati puang lagi. 5:17 Ulun sa haut mira baya anri Kristus, budas haut jari murunsia wau. Sa lawah haut puang uweng lagi-katuluhni haut jari wau. 5:18 Katuluhni yiru naulah daya Alatalla. Itetei Kristus Alatalla ngulah takam ikaeh mulek anri hanye, balalu ngami tugas ma takam nampan kawan ulun lain tau ikaeh pada anri Alatalla. 5:19 Kami iwara anri itetei Kristus, Alatalla ngulah murunsia ikaeh mulek anri dirini. Alatalla nampalus hal yiru anri puang iwaleh kawan kahalaen sa haut naulah murunsia nadap dirini. Nelang kami haut kaiyuh natugas daya Alatalla nampan iwara kabar yiru. 5:20 Jari kami yiti uras kawan utusan wat Kristus. Itetei kami Alatalla raerai sa nampe pesenni. Hawuang Ngaran Kristus, kami ilaku tatuu, tarime sambut tangan Alatalla sanasurungni neu tau pada ma naun ikaeh mulek anri hanye. 5:21 Kristus puang badosa, kude Alatalla sa ngulah hanye nanggung dosa takam, nampan takam ikaeh mulek anri Alatalla daya mira baya anri Kristus.

2 Korintus 6

6:1 Daya kami bagawi baya anri Alatalla, kami ilaku tatuu ada naun nyasia pikaeh atei Alatalla yiru. 6:2 Hawuang Surat Barasis, Alatalla kaeau, "Hang wayah ahi lelo, aku haut nyanrengei hanyu, nelang pada hang anrau kasalamatan, aku haut ngarawah hanyu." Itung mamaeh, itati wayah ahi lelo yiru. Anrau yiti hanyeyiru anrau kasalamatan yiru. 6:3 Kami puang hakun palayanan kami naampihala. Daya yiru kami ngaheng puang ngami tujuan ma sunah erang kaulun nampan nampalus hal yiru. 6:4 Kabalikanni, hang katuluh hal, kami nantarang kami yiti samula tuu kawan walah Alatalla. Daya, wahai masam kasusahen haut natarime kami anri sabar; 6:5 kami nasiksa, napanjara, nelang nakarubut; kami bagawi bahimat, gaha puang manre nelang gaha pada puang kuman. 6:6 Anri katulusen atei, bijaksana, sabar nelang maeh atei, kami nantarang kami yiti samula tuu walah Alatalla. Nelang pada anri itegei hang pangarawahen Roh Alatalla, nelang anri sinta sa tulus, 6:7 nasinrah anri iwara Kabar teka Alatalla nelang anri kuasa Alatalla, kami nantarang kami yiti samula tuu kawan walah Alatalla. Kami itegei mansing hang kabahumen Alatalla yalah panrape kami pakai manyarang atawa mambela diri kami. 6:8 Kami nahormat, kude pada nahina; natawat nelang pada napuntaka. Biar kami bujur, kami naantuh mapusu. 6:9 Kami naanggap puang tawantar, kude ulun uras kataru kami. Kami napinda matei, kude bawilah itati kami pagun welum, biar kami nakasasah, kami puang matei. 6:10 Biar atei kami mahanang, kude kami saratang arai. Kami nadinung paua, kude kami haut ngulah rama ulun jari tatau. Nadinung kami puang uweng inun-inun, kude sabujurni wat kami naan ala katantuluhni. 6:11 Pulaksanai katuluh sa nasinta hang Korintus! Kami haut iwara tarus tarang ma naun. Katuluh kunuan atei kami haut nalalea kami. 6:12 Kami puang nutup atei ma naun, ekat naun sa nutup atei ma kami. 6:13 Itati, elahni aku paner kala bapaner ma kawan anakku. Ware naun nguka atei naun ma kami. 6:14 Ada naun hamen mira pakat anri kawan ulun sa puang parisaya ma Yesus; yiru budas puang susuk. Puang maka tau pikaeh bakumpul baya anri kajahaten! Puang tau pada piraai bagabung anri piieng. 6:15 Puang tau pada Yesus mira pakat anri Iblis. Inun pisamehni kawan ulun Kristen anri ulun sa puang Kristen? 6:16 Inun hubunganni lewu Tuhan anri lewu barhala? Takam yiti Lewu Tuhan, hanyeyiru Alatalla sa welum. Alatalla yiru kaeau, "Aku sagar muneng hang penah-penah here, nelang welum baya anri here. Aku sagar jari Alatalla here, nelang here sagar jari ulun watku. 6:17 Daya yiru, tanan kawan ulun sa puang kataru Alatalla yiru, nelang tamparing tenga naun teka here, Ada budas bahubungan anri sa najis, himat aku sagar narime naun. 6:18 Aku sagar jari Ambah naun, nelang naun sagar jari anakku, Kalayiru lengan Tuhan sa kuasani puang uweng tikas."

2 Korintus 7

7:1 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Katuluh janji yiru natuju ma takam. Daya sabab yiru ware takam ngabarasis tenga takam teka kawan hal sa namere roh amirue tenga daging takam. Ware takam takut ma Alatalla, nampan takam tau welum hulung ma hanye anri paruna. 7:2 Tarime sambut kami hawuang atei naun. Kami puang uweng kahalaen sunah anri erang kaulun, nelang kami puang suah nyanrugi ulun. Kami budas puang ngalap kauntungan teka hie-hie. 7:3 Aku kaeau kalayiru, puang nampan ngampi hala naun. Daya, kala sa haut suah naeauku dahulu hie, kami tuu sinta naun, nelang takam samula sameh hengau welum matei. 7:4 Penu aku parisaya ma naun. Likan aku tuu arai neu naun! Biar kami kaingkam wahai kasusahen, ateiku tarariu tuu daya naun. Ateiku tuu-tuu arai! 7:5 Tawuk kami hampe hang Makedonia, kami budas puang sampat baranai. Teka tiap segi kami kaiyuh kasulitan: teka pihak lain pibantahan, nelang teka wuang atei kami kaingkam takut. 7:6 Kude syukur, Alatalla saratang ngampi kansing atei ulun sa putus asa; hanye ngarariu atei kami anri pihawian Titus. 7:7 Atei kami tarariu puang ekat daya hi Titus haut hawi, kude pada daya hanye haut iwara ma kami kewangun ateini haut tarariu daya naun. Hanye iwara ma kami sa naun kasungu tuu hamen panalu anri aku; naun manyasal neu panan gawian naun dahulu hie nelang itati rela mambela aku. Hal yiru ngulah aku labis arai lagi. 7:8 Biar suratku ngulah atei naun mahanang, aku puang manyasal ngulah surat yiru. Sabujurni dami aku karasa suratku yiru ngulah naun mahanang atei-biar hanang atei naun yiru ekat erang pitus-aku sika manyasal pada. 7:9 Kude itati ateiku sanang-puang daya gana atei naun mahanang, malengkan daya hanang atei naun yiru ngulah pidasaran naun balalu miubah. Sabujurni hanang atei naun yiru tuu manyu kabahumen Alatalla. Jari, kami puang nyanrugi naun. 7:10 Daya hanang atei kalayiru ngulah piubahan atei sa nginsing ma salamat. Nelang ulun puang sagar manyasal daya hal yiru. Kabalikanni, hanang atei ekat manyu kabahumen murunsia ngulah pampatei. 7:11 Suba naun ninung inun hasilni hang naun daya hanang atei sa tuu manyu kabahumen Alatalla! Hasilni hanyeyiru naun tuu-tuu ngakali ngampi damai pirawekan! Naun balalu muar ma dosa, naun takut, naun kasungu, naun balalu basamangat, naun rela nukum sa hala! Hang katuluh parsualan yiti naun haut nantarang naun tuu puang uweng kahalaen. 7:12 Jari, biar aku haut ngulah surat yiru, aku ngulah yiru puang daya gana ulun bakahalaen yiru. Puang pada daya ulun sa ngaret kahanangen gana kahalaen yiru. Aku ngulah surat yiru nampan hang hadapan Alatalla, naun raerai kaingkam leha hanteni parhatian naun nuju ma kami. 7:13 Yiru sababni atei kami tarariu. Puang ekat tarariu, labis likan kami naampi arai daya kadinung kaaraien atei Titus; ateini tarariu daya gana naun katuluh. 7:14 Aku samula haut iwawara neu naun ma hanye. Syukur, naun puang ngamangan aku. Katuluh sa suah naeau kami ma naun uras tuu. Kalayiru pada inun sa nawawara kami neu naun ma hi Titus bawilah tuu pada. 7:15 Itati hanye magin sinta naun, daya hanye kaitung kewangun naun katuluhni hamen nuu pimpinanni nelang kewangun naun narime hanye anri hormat nelang ngalut nuu. 7:16 Aku sanang tatuu, daya naun iyuh naparisaya hang katuluh hal.

2 Korintus 8

8:1 Pulaksanai katuluh, kami hamen naun karasa pada neu kewangun kaehni Alatalla ma kawan ungkup hang Makedonia. 8:2 Here haut nauji makai kawan kasusahen sa maweat. Kude hang penah kawan kasusahen yiru, here arai nelang puang engken neu ngami sumbangan pakai ngarawah kawan ulun lain, biar here paua tatuu. 8:3 Aku kaiyuh mamastikan here ngami manyu kamampuan here, likan labis. Anri puang uweng ulun sa nunyu, 8:4 here ilaku tatuu teka kami amun iyuh here umba ngarawah ngami sumbangan ma kawan ulun wat Alatalla hang Yudea. 8:5 Here ngami labis teka sa naharap kami. Mulani here nyarah diri ma Tuhan, udi hie ma kami pada, manyu kala kabahumen Alatalla. 8:6 Yiru sababni kami bahimat nunyu hi Titus-sa haut nuku gawian yiti-nampan hanye nampalus gawian sa maeh yiti pada hang penah naun. 8:7 Naun segah hang katuluh hal: Naun segah hang hal perisaya, hang hal iwara pandapat, hang hal pangarasaen, hang katuluh masam gawian, nelang hawuang sinta naun ma kami. Daya yiru, ware naun pada segah hawuang gawian sa maeh yiti. 8:8 Aku puang ngurayang yiru kala isa parentah. Kude anri nantarang kewangun giatni ulun lain ngarawah sasamehni, aku pada hamen karasa hampe awe lalem sinta naun. 8:9 Daya naun batantu tuu karasa takam yiti nasinta tatuu daya Yesus Kristus Tuhan takam. Hanye tatau, kude hanye ngulah tengani jari paua neu ma kapantingan naun, nampan makai pipauani yiru, naun jari tatau. 8:10 Manyu pandapatku, samula pipatutni naun nyanyumpuh inun sa haut natuku daya naun hang taun yari. Daya naun sa asalni mamikir nelang nuku gawian yiti. 8:11 Nah, itati patut naun nampalusni manyu kamampuan naun. Patut naun basamangat neu nyanyumpuh gawian yiru, kala naun dahulu hie pada basamangat maransanani. 8:12 Amun naun rela ngami, himat Alatalla sagar narime pangamian naun yiru manyu inun sa naan hang naun, puang manyu inun sa puang uweng hang naun. 8:13-14 Aku budas puang bamaksud nampan mambebas ulun lain teka tanggung jawab, nelang nyameat naun. Kude daya naun itati naan hawuang kaadaan sa saraba sukup, samula pipatutni naun nyansukup kakurangen here. Yati amun naun naan kakurangen, nelang here hawuang kaadaan saraba sukup, himat here sagar ngarawah naun. Anri kalayiru kararuehni sameh-sameh nalayanni. 8:15 Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Ulun sa kaiyuh hasil wahai, puang bakalabihan, nelang ulun sa kaiyuh hasil butit, puang bakakurangen." 8:16 Kami basyukur ma Alatalla daya hanye haut ngulah hi Titus sameh giatni anri kami neu ngarawah naun! 8:17 Daya hi Titus puang ekat rela mulur pilakuan kami, kude hanye pada kalayiru giat hamen ngarawah naun hampe makai kabahumenni raerai hanye ngalap kaputusan nampan tulak nunung naun. 8:18 Sinrah baya hanye kami ngirim pada erang kaulun pulaksanai sa nahormat tuu hang katuluh ungkup daya gawianni iwara Kabar Maeh teka Alatalla. 8:19 Kamulek, ulun yiru haut napidi pada nelang natukas daya kawan ungkup nampan nengau kami hang pakiaan kami. Daya kami sagar nampalus pakiaan neu ngatet sumbangan yiru, nampan Tuhan namulia nelang nampan naun kadinung kami tuu rela ngarawah. 8:20 Kami bahati-hati tatuu nampan ada uweng ulun ngampi hala kami hang hal nampe sumbangan sa hene yiti. 8:21 Kami hamen bagawi anri jujur puang ekat hang hadapan Tuhan, kude pada hang hadapan murunsia. 8:22 Sinrah baya hi Titus anri pulaksanai yiru, kami pada ngirim erang kaulun pulaksanai sa lain. Kami haut nguji hanye papire kali nelang bawilah tuu hanye hamen ngarawah. Nelang itati, hanye hamen tuu ngarawah naun daya hante kaharapenni anri naun. 8:23 Neu hi Titus, hanye samula hengauku, sa bagawi baya aku neu ngarawah naun. Nelang neu rueh kaulun pulaksanai yiru, sa tulak sinrah hanye, here hanyeyiru kawan ulun sa nautus daya kawan ungkup nelang jari kaaraian ma Kristus. 8:24 Kami harap naun nantarang sinta naun ma here, nampan katuluh ungkup karasa naun sinta here nelang inun sa nakaaraien kami neu naun, yiru bujur.

2 Korintus 9

9:1 Sabujurni puang parlu lagi aku nyurat ma naun neu bantuan sa rahat nakirim ma ungkup Alatalla hang Yudea. 9:2 Aku karasa naun hamen ngarawah, nelang aku haut iwawara neu naun ma kawan ulun hang Makedonia. Aku kaeau ma here, teka taun dahulu yari, kawan pulaksanai hang Akhaya haut sadia neu ngami sumbangan. Nelang samangat naun haut ngulah samangat ulun rama teka here magin malelap. 9:3 Itati aku ngutus hi Titus anri karueh pulaksanai yiru ma naun nampan inun sa nakaaraien kami neu naun ada hampe jari kawai tuu eleh. Jari, naun ware haut basadia, daya aku kaeau ma here naun haut basadia neu hal yiru. 9:4 Aku khawatir die salenga naan kawan ulun Makedonia sa umba aku tawuk aku hawi nunung naun. Nelang amun here kasasat naun huan basadia, wah bukan main amanganni kami die, daya kami haut kaeau kami perisaya tuu ma naun! Nelang naun pada sika sagar amangan. 9:5 Yiru sababni aku parlu ngutus here yiru nunung naun labis dahulu nampan ngurus sumbangan sa najanji naun yiru. Aku ngulah kalayiru nampan die amun aku hawi, pangamian naun yiru haut sadia. Anri kalayiru, bawilah tuu pangamian naun yiru naami anri sanang atei, puang daya gana tapaksa. 9:6 Itung naun! Ulun sa muau wini sameh butit sagar masi hasilni pada sameh butit. Kude ulun sa muau wini wahai sagar masi hasilni wahai pada. 9:7 Tiap ulun harus ngami manyu karelaan ateini. Ada hanye ngami anri atei maweat atawa tapaksa, daya Alatalla sinta ma ulun sa ngami anri sanang atei. 9:8 Alatalla bakuasa ngami ma naun berkat sa penu jubung, nampan naun saratang naan kawan inun sa naparlu daya naun; likan naun sagar bakalabihan nampan ngulah ala maeh nelang baamal. 9:9 Hawuang Surat Barasis naan nasurat kalayiti neu Alatalla, "Hanye namur ma kawan ulun paua; pikaeh ateini palus ma kalalawahni." 9:10 Alatalla sa nyadia wini ma tukang puau nelang kutaen ma takam. Hanye pada nyadia nelang ngampi wahai inun sa napuau naun, nampan hasil pikaeh atei naun pada batambah. 9:11 Anri kalayiru naun sagar saraba sukup hang ala katantuluh hampe naun saratang kaiyuh ngami anri sanang atei. Nelang kawan pangamian naun sa nabagi kami, ngulah rama ulun batarima kasih ma Alatalla. 9:12 Daya pagawian maeh sa naulah naun yiti puang ekat nyansukup kakurangen ulun wat Alatalla, kude pada sagar ngulah rama ulun batarima kasih ma Alatalla. 9:13 Nelang teka pikaeh sa haut natantarang daya naun yiru, rama ulun Kristen hang Yudea sagar nawat Alatalla daya here kadinung kasatiaan naun anri Kabar Maeh neu Kristus sa naumba naun yiru. Pada here nawat Alatalla, daya naun tuu sanang ngami neu magi ma here nelang ma katuluh ulun lain inun sa naan hang naun. 9:14 Himat here sagar badoa ma naun anri sinta nelang ahi lelo daya Alatalla tuu maeh atei ma naun. 9:15 Ware takam basyukur ma Alatalla daya pangamian sa luar biasa yiru.

2 Korintus 10

10:1 Itati aku, hi Paulus, hamen nampe isa hal ma naun. Aku yiti, manyu eau ulun, lamah amun bahadapan anri naun, kude karas nelang heei amun ipanawit. Nah, daya kalamahan nelang pikaeh atei Kristus, 10:2 aku ilaku tatuu ada hampe ngulah aku tapaksa nantarang kakarasen nelang kaheeienku nadap naun amun aku hawi yati. Daya bahumku sagar batindak tegas nadap kawan ulun sa kaeau kami bagawi neu ma tujuan duniawi. 10:3 Kami samula pagun welum hawuang dunia, kude kami puang bajuang manyu tujuan duniawi. 10:4 Kawan panrape sa napakai kami hawuang parjuangan kami, puang panrape dunia yiti, kude kawan panrape Alatalla sa bakuasa. Makai kawan panrape yiru kami nyanenuh kawan pertahanan; kami nangkis kawan pibantahan 10:5 nelang nyantumbang kawan benteng kasakahen sa naampinri pakai nawan pangatahuan neu Alatalla. Kami narik pikiran ulun rama nelang ngulah here talau anri Kristus. 10:6 Nelang amun naun haut ngalut nuu anri kapinuu-nuuni, kami sadia nampan nukum kawan ulun sa puang ngalut nuu. 10:7 Ware naun kataru neu kaadaan sa sabujurni. Amun ulun yakin hanye milik Kristus, ware hanye ngampi itung dirini raerai nelang kataru himat kami pada milik Kristus kala hanye. 10:8 Aku puang amangan amun aku harus labis wahai iwawara neu kuasa sa haut naami Tuhan ma kami, daya kuasa yiru naami pakai mambangun naun, puang pakai nyanenuh naun. 10:9 Aku puang hamen naun kaingkam aku ngampi takut naun makai kawan suratku. 10:10 Ulun kaeau, "Kawan surat Paulus yiru tegas nelang bapangaruh, kude amun hanye raerai naan hang penah takam, pribadini lamah nelang kawan lenganni budas puang baarati!" 10:11 Mudahan ulun sa kala yiru kataru amun kami naan hang penah naun, tindakan kami sameh kala inun sa nasurat hawuang kawan surat kami. 10:12 Batantu kami puang heei mambanding atawa ngandak diri kami sameh darajat anri kawan ulun sa nganggap diri here ambau. Here tuu budu! Here ngulah ukuran raerai nelang ngakira diri raerai makai ukuran yiru. 10:13 Kami puang kalayiru. Amun kami iwawara, kami puang lewat batas. Kami muneng hawuang batas-batas daerah pagawian sa haut natukas daya Alatalla ma kami. Nelang naun tamasuk hawuang daerah yiru. 10:14 Jari, tawuk kami nunung naun nelang nginsing Kabar Maeh nau Kristus ma naun, kami sabujurni puang kaluar teka kawan batas pagawian kami. 10:15 Kami puang itatawat tenga diri daya gana pagawian ulun lain sa naan hang luar batas sa natukas Alatalla ma kami. Kabalikanni kami tatap hawuang batas sanatukas Alatalla ma kami nelang harap naun magin parisaya ma Kristus, nampan kami kaiyuh nampalus pagawian sa labis hante hang penah naun. 10:16 Anri kalayiru kami kaiyuh iwara pada Kabar Maeh yiru hang kawan daerah lain anri puang harus iwawara tenga gana pagawian sa haut natampalus hang daerah palayanan ulun lain. 10:17 Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Ulun sa hamen iwawara isa hal, ware hanye iwawara neu inun sa haut naulah daya Tuhan." 10:18 Daya ulun sa natawat hanyeyiru ulun sa natawat daya Tuhan, puang ulun sa natawat tenga raerai.

2 Korintus 11

11:1 Elahni aku ilalunga butit. Angneh iyuh? 11:2 Aku kasungu anri naun, kala Alatalla pada kasungu naun. Naun hanyeyiru kala erang kaulun wawei bujang paruna sa haut najanjiku nampan naadu anri erang kaulun matueh upuni, hanyeyiru Kristus. 11:3 Kude aku khawatir pikiran naun sagar tagoda nampan puang satia lagi ma Kristus, sameh pada kala hi hawa sadi tagoda daya tipu anipe. 11:4 Daya wangunni naun sanang narime ulun sa hawi nunung naun nampan ngajar neu Kristus sa lain-puang Yesus sa nawara kami ma naun. Nelang naun hamen pada narime Roh anri "Kabar Maeh" sa budas balain anri Roh Alatalla nelang Kabar Maeh sa suah natarime naun teka kami. 11:5 Aku budas puang kaingkam labis randah teka "kawan rasul" sa luar biasa yiru! 11:6 Tau pada aku kurang pandai bapaner, kude neu pangatahuan, aku puang ulun sa budu. Yiru haut nabukti kami ma naun hawuang katuluh hal. 11:7 Hang tawuk aku iwara Kabar Maeh teka Alatalla ma naun, aku puang ilaku naun nanggung biayaku sunah hena butit; balalu anri kalayiru aku nyanrandah diriku. Aku ngulah kalayiru nampan ngampi tamam naun. Inun yiru isa kahalaenku nadap naun? 11:8 Hang tawuk aku malayanni naun, aku natanggung daya kawan ungkup lain. Iyuh naantuh aku nyanrugi kawan ungkup yiru nampan kaiyuh ngarawah naun. 11:9 Amun hang tawuk yiru aku kakurangen, aku puang suah ngampi susah sunah erang kaulun teka naun. Katuluh inun sa naparluku uras nasadia daya kawan pulaksanai sa hawi teka Makedonia. Aku nyaga mamaeh nampan aku puang ngampi susah naun hang kawan inun heneng, nelang aku sagar tarus nyaga nampan hal yiru tatap kala yiru. 11:10 Kaegahenku yiti puang iyuh naumpe hang awe-awe hang litar daerah Akhaya, daya ajaran Kristus sa bujur naan hang aku. 11:11 Wuah inun aku kaeau kala yiru? Inun daya gana aku puang sinta naun? Alatalla karasa aku sinta naun! 11:12 Inun sa naulahku itati sagar tatap naulahku nampan "kawan rasul" sa lain yiru puang uweng tujuan neu iwawara tenga nelang kaeau here bagawi sameh kala kami. 11:13 Kawan ulun kalayiru uras kawan rasul palasu. Here yiru kawan pakerja sa manunga ulun anri manyamar ngalut wangun kawan rasul Kristus. 11:14 Samula puang wauh amun here ngulah kalayiru, daya Iblis pada manyamar kala malekat piraai! 11:15 Jari puang mustahil pada amun kawan palayan Iblis manyamar kala wangun kawan palayan sa nampalus kabahumen lawulawini Alatalla. Akhirni here pada sagar narime balasan sa satimpal anri kawan pagawian here. 11:16 Hinra lagi aku ngulek: ada hampe naan sa nganggap aku lunga. Kude amun naun sika nganggap aku kalayiru, elahni aku sa lunga yiti iwawara butit. 11:17 Hang yiti aku sagar ngantuh inun sa nawawaraku, kude puang Tuhan sa nunyu aku ngeau yiru. Hawuang hal yiti aku tuu-tuu bapaner kala ulun lunga. 11:18 Samula rama ulun sa iwawara neu kawan hal dunia, jari aku hamen pada iwawara. 11:19 Naun anri sanang atei sabar nadap ulun lunga, daya naun kaingkam diri kala yiru pandai! 11:20 Naun saratang ngaret amun ulun nyamalah naun, atawa ngakal naun nelang ngalap kauntungan teka naun, atawa kaingkam diri here labis ambau teka naun nelang heei nampar naun. 11:21 Aku amangan mangaku kami kajut maleme neu ngulah kala yiru. Kude amun ulun lain heei iwawara neu inun-inun, aku pada heei! (Aku bapaner kala ulun lunga) 11:22 Inun here ulun Ibrani? Aku pada ulun Ibrani. Inun here ulun Israel? Aku pada ulun Israel. Inun here katurunan Abraham? Aku pada kala yiru! 11:23 Inun here kawan palayan Kristus? Wangunni yalah aku haut puang uweng akal, kude aku samula palayan sa labis maeh teka here katuluh! Aku bagawi bahimat, aku labis gaha natamasuk mawuang panjara, aku labis wahai nasiksa nelang gaha bilang matei. 11:24 Haut dime kali aku nasiksa daya kawan ulun Yahudi nawalawas makai cambuk telumpulu suei kali. 11:25 Telu kali aku nawalawas daya kawan ulun Roma; suah pada aku napedak makai watu. Telu kali kapal sanatumpangku kayem hang laut, hinra aku gagampung hang laut salawah ruampulu epat jam. 11:26 Gaha tuu aku nampalus pakiaan sa babahaya: taansam daya ranu baah, bahaya teka kawan parampok, bahaya teka kawan ulun Yahudi atawa sa puang Yahudi, bahaya hawuang tumpuk, bahaya hang luar tumpuk, bahaya hang laut, nelang bahaya teka kawan ulun sa iwara diri here yalah pulaksanai Kristen padahal puang. 11:27 Aku mambanting tulang nelang bajuang bilang matei: gaha puang manre, puang kuman, puang nguut, gaha talantar hang kaadaan kalauan, karinginan daya kurang pakaian nelang puang uweng unengan muneng. 11:28 Luar hengka katuluhni yiru, tiap anrau aku kakunus gaer neu kaadaan katantuluh ungkup. 11:29 Amun naan sa maleme aku pada umba kaingkam maleme. Amun naan ulun sa lawu mawuang dosa, ateiku pada umba lenuh. 11:30 Nah, amun aku harus iwawara neu isa hal, yiru aku iwawara neu kawan hal sa nantarang kalemeenku. 11:31 Alatalla, Ambah teka Tuhan Yesus karasa himat aku puang ipusu. Natawat ngaranni palus ma kalalawahni. 11:32 Tawuk aku naan hang Damsyik, gubernur sa bakuasa hang yiru hang kapit pamarentahan Raja Aretas, nunyu tantara nyaga pintu gerbang tumpuk yiru nampan nyamba aku. 11:33 Kude makai isa karanjang aku naului ma imbe mitah luwang pipik pagar. Anri kalayiru aku lapas teka tangan gubernur yiru.

2 Korintus 12

12:1 Samula puang uweng untungni neu iwawara. Kude aku hamen pada iwawara neu kawan hal sa natantarang Alatalla ma aku hawuang pangarinah atawa hawuang paninungan. 12:2 Aku kataru erang kaulun Kristen ampat balas taun sa haut taitah naenat ma unengan sa pangaambau hang surga. (Aku puang karasa inun yiru tengani tuu-tuu taenat atawa yiru ekat isa paninungan-ekat Alatalla sa karasa.) 12:3-4 Aku ngulek hinra lagi: Aku karasa himat ulun yiru naenat masuk ma Firdaus. (Aku puang karasa inun tengani tuu-tuu taenat atawa yiru ekat isa paninungen-ekat Alatalla sa karasa.) Hang yaru ulun yiru karengei kawan hal sa puang tau nawara daya murunsia nelang murunsia nauring, puang iyuh ngantuhni. 12:5 Neu ulun yiru sa hamen nawawaraku, puang neu diriku raerai. Neu diriku, ekat kawan hal sa nantarang kalemeenku yiru sa nawawaraku. 12:6 Atikala aku hamen iwawara neu isa hal, aku puang hamen jari tukang karadau ipusu; aku sagar iwara sa bujur. Kude aku nahan diriku, nampan puang uweng ulun sa nganggap aku labis teka wangun sa haut nadinungni naulahku atawa sa haut rengeini neu inun naeauku. 12:7 Kude nampan aku ada kajut sakah daya kawan paninungan sa luar biasa yiru, aku naami kala masam panyakit hang tengaku sa jari pakakas Iblis. Panyakit yiru naami pakai nampar nibu aku, nampan aku puang jari ulun sakah. 12:8 Telu kali aku badoa ma Tuhan nampan panyakitku yiru nasamawai teka aku. 12:9 Kude Tuhan nuing, "Aku sinta hanyu nelang yiru haut sukup ma hanyu; daya kuasaku himat tuu mansing amun hanyu hawuang kaadaan maleme." Yiru sababni aku labis sanang iwawara neu kawan kalemeenku, daya amun aku maleme, balalu himat tuu hang tawuk yiru aku kaingkam Kristus nyalindung aku makai kakansingenni. 12:10 Jari aku arai neu kawan kalemeenku. Aku pada arai daya gana Kristus aku napuntaka, aku kaingkam wuah kasusahen, nasasah nelang aku kaingkam kahanangen. Daya amun aku maleme, balalu hang tawuk yiru justru aku magin mansing. 12:11 Kapinuuni aku haut jari kala wangun ulun lunga -- kude samula naun sangulah aku jari kalayiru. Sabujurni naun sa harus nawat aku. Daya biar aku puang baarati inun-inun, aku budas puang talau daya "kawan rasul" sa luar biasa yiru! 12:12 Kawan kaajaiban anri kawan hal sa luar biasa nelang kawan pagawian sa hante haut natantarang anri sabar ma naun pakai ngami buktini aku erang kaulun rasul. 12:13 Hawuang hal inun naun kurang nakatawani, amun nabanding anri kawan ungkup sa lain? Amunni ekat hang hal yiti: hanyeyiru aku puang nyusah naun nea ngongkos aku. Maaf aku daya kahalaen yiru! 12:14 Itati haut ma katelu kalini aku sadia nunung naun. Nelang aku puang hamen nyusah naun, daya sa nakahamenenku puang neu inun sa naan hang naun, malengkan diri naun. Daya puang kawan iya sa harus ngantilau nafakah ma ulun matuehni, kude ulun matueh sa harus ngantilau nafakah ma kawan iyani. 12:15 Daya yiru, anri atei sanang aku rela ngurban kawan inun heneng ma naun, likan diriku raerai. Amun aku kalayiru sinta ma naun, inun maeh naun kurang sinta ma aku? 12:16 Nah, naun katuju aku puang suah nyusah naun. Kude naan sa kaeau aku ngakal; aku kaiyuh kauntungan teka naun daya tipu dayaku. 12:17 Puang tau pada! Inun itetei kawan ulun sa nautusku nunung naun yiru aku ngukut kauntungan teka naun? 12:18 Aku haut nunyu hi Titus tulak nunung naun, nelang aku nunyu kawan pulaksanai Kristen sa lainni yiru tulak sinrah baya hanye. Inun hi Titus ngalap kauntungan teka naun? Kude kami rueh bagawi anri tujuan sa sameh nelang batindak anri sara sa sameh! 12:19 Tau pada naun minda salawah yiti kami rahat ngakali mambela diri kami nadap naun? Hala tatuu naun! Alatalla karasa katuluh sa naeau kami yiru samula manyu kabahumen Kristus. Nelang katuluh sa naulah kami samula pakai mambangun pamelum rohani naun. 12:20 Aku hawatir amun hang tawuk aku nunung naun yati, aku kasasat naun puang kala sa naharapku. Takut die naan sa hampe babur, kasiwa, atei panas, mamentingkan diri raerai, ipamuntaka, ipangajik, ipanrujung, sakah nelang mamani. 12:21 Aku takut amun hang tawuk aku hawi die Alatalla sagar nyanrandah aku hang hadapan naun nelang aku sagar nungkau daya rama teka naun badosa tawuk dahulu hie, puang miubah nelang puang taduh ngulah kawan gawian here sa ibela, bere nelang puang sanunuh.

2 Korintus 13

13:1 Yiti ma katelu kalini aku hawi nunung naun. Hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Tiap pakara harus nadukung daya kasaksian rueh atawa telu kaulun saksi, wau pakara yiru sah." 13:2 Kawan ulun sa hang tawuk dahulu hie haut ngulah dosa nelang katuluh ulun sa lain, haut natagurku tawuk aku nunung naun sa karueh kalini. Itati, teka lawit aku ngampi itung naun kamulek, amun aku hawi lagi, puang sunah erang kaulun teka here yiru sagar lapas teka hukuman. 13:3 Naun die sagar kaiyuh katuluh bukti sa naantara naun hanyeyiru Kristus tuu-tuu bapaner itetei aku. Amun Kristus batindak ma naun hanye puang batindak anri lamah, kude kabalikanni hanye nantarang kuasani hang penah naun. 13:4 Bujur hang tawuk hanye nabalasangar, hanye lamah, kude itati hanye welum daya kuasa Alatalla. Kami pada maleme hang pamelum kami sa mira baya anri Kristus, kude amun nadap naun, kami pada mansing baya Kristus daya kuasa Alatalla. 13:5 Suba naun nguji diri naun raerai inun naun tuu-tuu miandan parisaya ma Kristus! Himat naun kataru Yesus Kristus naan hang wuang naun! -- lain halni amun naun samula puang tuu-tuu parisaya. 13:6 Aku harap naun kataru kami puang ulun sa puang tahan uji. 13:7 Kami badoa ma Alatalla mudahan hanye hamen ngarawah naun nampan puang ngulah kahalaen. Puang nampan nantarang kami yiti samula sakap nampalus tugas, kude nampan naun nampalus inun sa nakabahumen Alatalla -- biar wangunni kami kakala gagal, puang malu! 13:8 Daya kami puang tau ngulah ala inun-inun sa balawanan anri sa benar; kami harus manurut sa benar. 13:9 Kami sanang amun kami lamah, kude naun mansing. Kami pada badoa nampan naun jari paruna. 13:10 Yiru sababni aku nulis surat yiti nganue aku huan naan hang penah naun. Anri kalayiru, amun aku die hawi, aku puang usah batindak karas anri naun makai kakuasaan sa naami Tuhan ma aku. Kakuasaan yiru naami nampan mambangun naun, puang nampan ngampi hansur. 13:11 Pijumpuhanni, Pulaksanai katuluh, ware naun arai, nelang ngakali nampan jari paruna. Tarime kawan nasehatku. Ware naun mira pakat nelang welum rukun. Alatalla Isa Pamaahi nelang pandamai yiru sagar nyinrah naun. 13:12 Ware naun ipanabe anri mesra kala wangun pulaksanai Kristen. Katuluh ulun wat Alatalla ngirim tabe ma naun. 13:13 Tuhan Yesus Kristus mamberkat naun, Alatalla sinta naun, nelang Roh Alatalla nyinrah naun katuluhni! Hormat kami, Paulus

Galatia 1

1:1-3 Pulaksanai katuluh ungkup hang wilayah Galatia, Aku, hi Paulus, anri katuluh pulaksanai Kristen sa naan baya aku, harap mudahan Alatalla Ambah takam anri Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma naun. Aku jari rasul puang daya kahumen murunsia atawa naangkat daya murunsia, malengkan daya Yesus Kristus anri Alatalla Ambah takam sa haut nyamelum hanye kamulek teka pampatei. 1:4 Daya ngalut nuu ma kabahumen Alatalla Ambah takam, Kristus nyarah dirini jari kurban gana kawan dosa takam, nampan takam nasalamat teka jaman sa jahat yiti. 1:5 Tawat ma Alatalla hampe kalalawahni! Amen. 1:6 Aku wauh neu kawan Pulaksanai! Naun naherau Alatalla daya gana lelo Kristus, kude itati naun kala yiru hinang namuku Alatalla palus umba "kabar maeh" sa lain teka Kabar Maeh sa teka Alatalla. 1:7 Sabujurni puang uweng "kabar maeh sa lain". Ekat naan kawan ulun sa iwara ma naun "kabar maeh" neu Kristus sa naputar balik here hampe ngampi daur naun. 1:8 Ulun sa iwara "kabar maeh" sa lain teka Kabar Maeh sa haut nawara kami, elahni hanye nahukum daya Alatalla -- biar ulun yiru kami raerai atawa malekat teka surga! 1:9 Yari kami haut kaeau, itati aku ngeauni hinra lagi: Ulun sa iwara ma naun "kabar maeh" sa lain teka Kabar Maeh sa haut natarime naun teka kami, ulun yiru pipatutni nahukum daya Alatalla! 1:10 Inun wangunni gana yiru kakala aku harap nampan naakui daya murunsia? Budas puang! Aku ekat harap pangakuan teka Alatalla. Inun aku ngakali ngatau atei murunsia nampan ulun sanang anri aku? Amun aku magun ngulah kala yiru, aku puang tuu walah Kristus. 1:11 Pulaksanai katuluh harus karasa Kabar Maeh sa nawaraku yiru asalni puang teka murunsia. 1:12 Aku puang narime kabar yiru teka murunsia, nelang puang sunah erang kaulun sa ngajar aku makai kabar yiru. Yesus Kristus raerai sa iwara isi Kabar Maeh yiru ma aku. 1:13 Batantu naun haut karengei neu pamelumku dahulu hie kala erang kaulun miupang negei agama Yahudi. Naun karasa kalaawe karasni aku ngahanangen ungkup Alatalla nelang kalaawe karasni aku ngakali ngampi hansurni. 1:14 Hawuang hal nampalus agama Yahudi, aku labis teka rama ulun Yahudi sa paraian aku. Aku basamangat tuu hawuang kawan hal neu adat istiadat datu nini kami. 1:15 Kude daya pikaeh atei Alatalla, hanye midi aku kalemah aku huan nakayaan palus nerau aku nampan malayanni hanye. 1:16 Alatalla ngalalea Anakni ma aku nampan Kabar Maeh neu Anakni nawara dayaku ma kawan ulun puang Yahudi. Hang tawuk yiru aku puang tulak nunung sunah erang kaulun lepuh laku nasehat. 1:17 Aku puang pada tulak nunung kawan ulun hang Yerusalem sa haut labis dahulu teka aku jari rasul. Kude aku tulak ma tane Arab, balalu teka yaru aku mulek ma Damsyik lagi. 1:18 Telu taun udi yiru, aku tulak ma Yerusalem nampan pangataru anri hi Petrus. Aku muneng baya hanye ekat 15 anrau lawahni. 1:19 aku puang panalu anri kawan rasul lain, ekat anri hi Yakobus, Pulaksanai Tuhan. 1:20 Inun sa nasuratku yiti uras bujur. Alatalla karasa himat aku puang ipusu! 1:21 Udi yiru aku tulak ma kawan daerah hang Siria anri Kilikia. 1:22 Hampe hang tawuk yiru kawan ungkup Kristen hang Yudea magun huan kataru aku bahadapan. 1:23 Here ekat karengei ulun kaeau, "Ulun sa dahulu hie ngahanangen kami, itati iwara kaparisayaan sa tawuk hie hamen nasamawai dayani." 1:24 Balalu here nawat Alatalla daya gana aku.

Galatia 2

2:1 Ampat balas taun udi yiru, aku mulek ma Yerusalem baya anri hi Barnabas, nelang nginsing hi Titus pada. 2:2 Aku tulak ma Yerusalem daya Alatalla haut iwara ma aku aku harus tulak. Balalu hawuang isa kumpulan sa hulung anri kawan pamimpin hang yaru, aku manarang Kabar Maeh sa nawara dayaku ma kawan ulun puang Yahudi. Daya aku puang hamen kawan aku ngakali sa dahulu, atawa sa itati, kawai tuu eleh. 2:3 Hi Titus, sa nengau aku, samula erang kaulun Yunani, kude hanye puang napaksa nampalus aturan sunat. 2:4 Biar naan kawan ulun sa nasak neu hal yiru. Here samula kawan ulun sa suni-suni masuk mawuang golongan takam nelang pura-pura kakala pulaksanai. Here masuk anri suni-suni yiru nampan nyalidik kabebasan sa naan hang takam daya takam ibaya anri Kristus Yesus. Here hamen ngampulek takam ma kaadaan asal yalah walah. 2:5 Kude kami puang sunah butit manyarah ma here, daya kami hamen nyaga nampan Kabar Maeh yiru tatap sajati ma naun. 2:6 Kude biar kala yiru, puang uweng kawan hal-hal wau sa nalaku teka aku daya kawan ulun sa naanggap panga nahormat-ma aku puang uweng bedani amun here panga nahormat atawa puang, daya Alatalla puang ninung wangun ulun. 2:7 Kabalikanni, kawan ulun sa naanggap panga nahormat yiru mangaku Alatalla haut nugas aku nampan iwara Kabar Maeh ma ulun puang Yahudi, sameh kala hanye haut nugas hi Petrus nampan iwara Kabar Maeh yiru ma ulun Yahudi. 2:8 Daya Alatalla ngami ma hi Petrus kamampuan umak jari rasul ulun Yahudi, ngami pada ma aku kamampuan umak jari rasul ulun puang Yahudi. 2:9 Hi Yakobus, hi Petrus anri hi Yohanes, sa wangunni jari kawan pamimpin ungkup, mangaku Alatalla haut ngami ma aku tugas hulung yiti. Balalu here bajabat tangan anri hi Barnabas pada anri aku yalah tanda parsahabatan. Balalu here anri kami sameh satuju kami sagar bagawi hang penah kawan bangsa sa puang Yahudi, nelang here hang penah ulun Yahudi. 2:10 Ekat isa pilakuan here hanyeyiru nampan kami ngatawani ulun paua. Nelang aku samula sanang nampalus hal yiru. 2:11 Tawuk hi Petrus hawi ma Antiokhia, aku nawan hanye tarang-tarangan, daya tindakanni hala. 2:12 Asalni hanye maharung kuman baya anri kawan pulaksanai sa puang Yahudi. Kude dami kawan ulun utusan Yakobus hawi, hanye nyanawit tenga teka kawan pulaksanai sa puang Yahudi balalu puang hamen lagi kuman baya here, daya takut anri kawan ulun sa hamen nampan katuluh ulun nasunat. 2:13 Kawan pulaksanai Yahudi sa lain pada umba batindak pura-pura kala hi Petrus, hampe hi Barnabas pada tapangaruh umba batindak kala here. 2:14 Dami aku kadinung here puang batindak manyu kala pibujur Kabar Maeh yiru, aku kaeau ma hi Petrus hang hadapan katuluh ulun sa naan hang yiru, "Amun pulaksanai yalah ulun Yahudi haut welum kala ulun puang Yahudi, wuah inun pulaksanai itati hamen maksa kawan ulun lain welum kala ulun Yahudi?" 2:15 Bujur manyu kalahiran, kami samula ulun Yahudi, lain "ulun sa puang Yahudi sa badosa". 2:16 Biar kala yiru kami karasa ulun ikaeh kamulek anri Alatalla ekat daya parisaya ma Yesus Kristus, puang daya nampalus hukum agama. Kami raerai pada parisaya ma Yesus Kristus, nampan kami ikaeh anri Alatalla itetei parisaya kami yiru, puang daya kami nampalus hukum agama. Daya anri nampalus hukum agama, puang sunah erang kaulun tau ikaeh kamulek anri Alatalla. 2:17 Kami ngakali ikaeh kamulek anri Alatalla itetei welum ibaya anri Kristus. Kude amun haut udi nampalus sa kalayiru, lalea tuu kami magun "kawan ulun badosa" sameh kala kawan ulun sa puang Yahudi, inun yiti baarati Kristus sa ngulah sabab kami badosa? Batantu tuu puang! 2:18 Amun aku nuku lagi namuan piduduk hukum agama sa haut nasantumbang, baarati aku nantarang aku haut jari ulun malangar hukum. 2:19 Kude aku haut matei ma hukum agama-nawunnu daya hukum yiru raerai nampan aku tau welum ma Alatalla. Aku haut nabalasangar sinrah Kristus. 2:20 Itati puang lagi aku sa welum, kude Kristus sa welum hawuang diriku. Pamelum yiti sa naingkamku itati hanyeyiru pamelum daya parisaya ma Anak Alatalla sa sinta aku nelang sa haut nyarah dirini neu aku. 2:21 Aku puang ngampahe lelo Alatalla. Amun hubungan ulun anri Alatalla jari maeh kamulek daya nampalus hukum agama, yiru baarati pampatei Kristus puang uweng riranni!

Galatia 3

3:1 Pulaksanai katuluh kawan ulun Galatia! Naun tuu lunga! Naun haut tapangaruh daya hie? Pampatei Yesus nabalasangar haut natarangku anri tarang tatuu ma naun! 3:2 Suba wara ma aku isa hal yiti: Inun naun haut narime Roh Alatalla daya nampalus hukum agama, atawa daya naun karengei Kabar Maeh teka Alatalla nelang parisaya ma Kristus? 3:3 Wuah inun naun kala yiru lunga! Naun haut nuku welum wau baya Roh Alatalla, kalaawe itati naun hamen kaiyuh piparunani makai kakuaten naun raerai? 3:4 Inun uras mamus katuluh sa haut naingkam daya naun yiru? Puang mamus! 3:5 Alatalla ngami Rohni ma naun nelang ngulah kawan kaajaiban hang penah naun. Inun Alatalla ngulah yiru daya naun nampalus hukum agama atawa daya naun karengei Kabar Maeh yiru nelang parisaya ma Kristus? 3:6 Yiru sameh kala sa nasurat hawuang Surat Barasis neu hi Abraham-kala yiti, "Hi Abraham parisaya ma Alatalla, nelang daya kaparisayaanni yiru hanye natarime daya Alatalla yalah ulun sa ngampi sanang atei Alatalla." 3:7 Jari wuah naun karasa ulun sa tuu-tuu katurunan Abraham hanyeyiru ulun sa parisaya ma Alatalla. 3:8 Surat Barasis haut labis dahulu kadinung Alatalla ngami tau pada kawan ulun puang Yahudi ikaeh kamulek anri Alatalla, amun here parisaya ma hanye. Kabar Maeh yiru labis dahulu nawara ma hi Abraham hawuang janji yiti, "Itetei hanyu, Alatalla sagar mamberkat katantuluh ulun murunsia hang ambau tane." 3:9 Hi Abraham parisaya, balalu hanye naberkat. Kalayiru pada katuluh ulun sa parisaya, sagar naberkat baya hi Abraham. 3:10 Kawan ulun sa itegei ma hukum agama, katuluhni welum hang kapit sumpah. Daya hawuang Surat Barasis nasurat, "Ulun sa puang satia nampalus katuluh sa nasurat hawuang Buku Hukum Agama, nasumpah Alatalla!" 3:11 Puang sunah erang kaulun sa ikaeh anri Alatalla daya gana nampalus hukum agama. Hal yiru haut natantarang hawuang Surat Barasis, "Ekat ulun sa parisaya ma Alatalla, hampe hubunganni anri Alatalla jari maeh kamulek, sagar welum!" 3:12 Kude hukum agama sa puang miandan hang kaparisayaan. Hawuang Surat Barasis nasurat, "ulun sa nampalus hukum agama, sagar welum daya hukum yiru." 3:13 Kude Kristus nyanepah takam teka sumpah hukum agama. Hanye nampalus yiru anri maladar dirini wuah sumpah daya gana takam. Daya hawuang Surat Barasis nasurat, "Wuah sumpah ulun sa matei nagagueng hang kayu balasangar." 3:14 Kristus nampalus kala yiru nampan berkat sa najanji Alatalla ma hi Abraham naami pada ma kawan ulun sa puang Yahudi. Anri kala yiru takam pada sa parisaya ma Alatalla, kaiyuh narime Roh sa najanji daya Alatalla yiru. 3:15 Pulaksanai katuluh! Wuah aku makai suntu teka pangalaman tiap anrau. Amun ulun ngulah isa janji nelang janji yiru haut nasyah, himat puang sunah erang kaulun tau mambatal janji yiru, atawa nambah sunah butit hang janji yiru. 3:16 Kawan janji Alatalla naulah daya Alatalla ma hi Abraham anri ma ulun katurunan Abraham. Hawuang Surat Barasis puang nasurat "anri ma kawan ulun katurunan Abraham", sa baarati ulun rama. Sa nasurat hang yiru hanyeyiru "anri ma ulun katurunannu", baarati ekat erang kaulun, hanyeyiru Kristus. 3:17 Sa hamen nawaraku hang yiti hanyeyiti: janji Alatalla haut naulah nelang haut nasyah labis dahulu. Hukum agama sa naami 430 taun udi yiru puang kaiyuh mambatal nelang muhut janji Alatalla yiru. 3:18 Daya amun pangamian Alatalla miandan ma hukum agama, himat yiru puang lagi pangamian sa najanji. Likan daya Alatalla haut bajanji ma hi Abraham, balalu Alatalla ngami yiru ma hanye. 3:19 Amun kalayiru, ma inun hukum agama naami? Lengan tuingni kalayiti hukum yiru natambah pakai ngalalea palangaran murunsia. Hukum agama yiru bariran ekat hampe erang kaulun katurunan Abraham hawi, sa naantuh hawuang janji Alatalla ma hi Abraham. Hukum agama yiru natahampe daya kawan malekat itetei erang kaulun murunsia. 3:20 Nah, harus naan rueh pihak, wau parlu naan erang kaulun ulun helang. Kude Alatalla puang mamarlu ulun helang, daya hanye raerai batindak. 3:21 Inun yiru baarati hukum agama balawanan anri janji Alatalla? Batantu tuu puang! Daya amun hukum agama naami pakai ngami pamelum ma murunsia, himat murunsia tau ikaeh anri Alatalla itetei hukum agama. 3:22 Kude hawuang Surat Barasis nasurat katantuluh ulun murunsia naan hang kapit kuasa dosa. Daya yiru, pangamian sa najanji miandan parisaya ma Yesus Kristus naami ma here sa parisaya. 3:23 Kapihuan hampe wayahni nampan parisaya ma Kristus, takam najaga rapat daya hukum agama; takam kala nakurung hampe imam yiru nalalea. 3:24 Anri kala yiru, hukum agama jari yalah manur takam hampe Kristus hawi nampan ngulah takam ikaeh kamulek anri Alatalla daya takam parisaya ma Kristus. 3:25 Itati, daya haut wayahni murunsia tau parisaya ma Kristus, balalu takam puang lagi namanuri daya hukum agama. 3:26 Daya naun parisaya ma Kristus Yesus, naun ibaya anri hanye; nelang daya gana yiru naun jari kawan anak Alatalla. 3:27 Naun katuluhni haut nabaptis hawuang ngaran Kristus, jari naun haut narime hang diri naun lagu-lampah Kristus raerai. 3:28 Hawuang hal yiti puang lagi naan pibalain kawan ulun Yahudi anri kawan ulun puang Yahudi, kawan walah anri kawan ulun bebas, kawan upu anri kawan wawei. Pulaksanai katuluhni jari isa gana Kristus Yesus. 3:29 Amun naun milik Kristus, naun hanyeyiru katurunan Abraham. Nelang naun sagar narime inun sa najanji daya Alatalla.

Galatia 4

4:1-2 Kude parlu aku ngami kategasan: salawah erang kaulun ahli waris magun huan hampe umur, naan ulun sa mangawasi hanye nelang ngurus kawan kapantinganni hampe hanye sukup umur manyu sa natukas daya ambahni. Hanye naulah sameh kala erang kaulun walah, biar sabujurni hanye ampun katantuluh harta yiru. 4:3 Kala yiru pada anri takam: Salawah takam magun huan dewasa, takam nasamalah daya kawan roh sa nguasa dunia yiti. 4:4 Kude hang tawukni sa pas tuu, Alatalla ngutus Anakni ma dunia. Anakni yiru nakayaan daya erang kaulun wawei nelang welum hang kapit kuasa hukum agama. 4:5 Anri kalayiru hanye nyanepah kawan ulun sa welum hang kapit kuasa hukum agama; nampan takam pada kaiyuh jari kawan anak Alatalla. 4:6 Daya naun samula kawan anak Alatalla, Alatalla nunyu Roh Anakni masuk mawuang atei Pulaksanai anri ateiku, hanyeyiru Roh sa nanterau, "Ambah, u Ambahku." 4:7 Jari, naun puang lagi walah, malengkan anak. Nelang daya naun anak Alatalla, balalu Alatalla sagar ngami ma naun kawan ala katantuluh sa nasadiani ma kawan anakni. 4:8 Dahulu hie naun puang kataru Alatalla, yiru sababni naun jari walah teka kawan kuasa sa naanggap yalah alah, kude sabujurni samula puang Alatalla. 4:9 Kude itati naun haut kataru Alatalla, atawa labis pas tuu lagi, Alatalla kataru naun. Nah, wuah inun naun hamen mulek lagi ma kawan roh dunia yiti, sa maleme nelang paua? Wuah inun naun hakun nasamalah lagi daya kawan roh yiru? 4:10 Naun maraya kawan anrau sa batantu, kawan wulan sa batantu nelang kawan taun sa batantu. 4:11 Aku gaer, takut die rara kapateiku gana naun kawai tuu eleh. 4:12 Pulaksanai katuluh! Aku laku tatuu nampan naun sameh kala aku. Daya aku pada haut sameh kala naun. Naun puang ngulah sunah isa kahalaen nadap aku. 4:13 Naun batantu magun kaitung teka asalni, inun ngulah aku iwara Kabar Maeh yiru ma naun. Sababni hanyeyiru daya aku sakit. 4:14 Hang tawuk yiru naun budas puang ramanyi kabereen aku, biar kaadaan tengaku kala purija sa hante ma naun. Naun likan narime aku kala narime malekat Alatalla atawa kala narime Kristus Yesus raerai. 4:15 Naun arai nelang sanang tuu tawuk yiru. Kude itati, hang awe kaaraien anri kasanangen yiru? Aku karasa hang tawuk yiru naun rela ngaruit diki matei naun raerai neu naami ma aku, jaka yiru tau natampalus. 4:16 Inun naun itati haut nganggap aku yalah musuh, daya aku ngalalea sa bujur ma naun? 4:17 Kawan ulun sa lain yiru anri penu samangat ngantilau naun, kude kawan bahum here puang maeh. Here ekat hamen nyamitus hubungan naun anri kami, nampan naun umba here anri penu samangat. 4:18 Samula maeh basamangat hawuang kawan hal sa maeh, asal saratang kalayiru, ada ekat amun aku naan baya anri naun. 4:19 Kawan anakku sa nasinta! Aku itati wuah kahanangen lagi daya gana naun. Aku wuah kahanangen kala erang kaulun ineh wuah kahanangen tawuk hanye ngayaan anakni. Aku sagar saratang nanggung kahanangen, amun lagu-lampah Kristus huan taamule hang diri naun! 4:20 Aku kakunus tuu kasungu muneng hang penah naun itati, nampan aku kaiyuh bapaner anri naun makai lengan sa lain, daya aku haut puang karasa inun lagi sa hamen naulah anri naun! 4:21 Pulaksanai katuluh sa hamen welum hang kapit kuasa hukum agama, suba rengei eauku! Aku sagar iwara ma naun inun sa sabujurni nasurat hawuang Kitab Hukum Moses. 4:22 Hang yiru nasurat hi Abraham naan rueh kaulun anak: Ineh teka anak sa isa hanyeyiru erang kaulun walah, ineh teka sa lainni yiru hanyeyiru erang kaulun bebas. 4:23 Anak teka wawei sa jari walah nakayaan biasa daya kabahumen murunsia. Kude anak teka wawei sa bebas, nakayaan daya haut najanji Alatalla. 4:24 Yiti iyuh napakai yalah rarapisan. Rueh kaulun wawei yiru hanyeyiru ngararapisan rueh janji: sa isani baasal teka Gunung Sinai-sa yiru hi Hagar; kawan anakni nakayaan yalah walah. 4:25 Jari, hi Hagar yiru Gunung Sinai, hang tane Arab. Hanye pakai ngararapisan tumpuk Yerusalem anri katantuluh pandudukni sa itati haut jari walah. 4:26 Kude Yerusalem sa hang surga yiru hanyeyiru Yerusalem sa bebas, hanye ineh takam. 4:27 Daya hawuang Surat Barasis nasurat, "Hewu harui hanyu u wawei tamanang, sa puang suah kayaan! Hewu harui nelang surak-layau u hanyu sa puang suah kaingkam kahanangen daya kayaan! Daya wawei sa natanan matueh upuni sagar uweng labis rama anak hengka wawei sa welum baya matueh upuni." 4:28 Pulaksanai katuluh! Naun raerai samula kawan anak Alatalla sa nakayaan daya janji Alatalla; naun sameh kala hi Ishak. 4:29 Hang tawuk yiru anak sa nakayaan manyu kabahumen murunsia, nyiksa anak sa nakayaan daya kabahumen Roh Alatalla. Kala yiru pada itati. 4:30 Kude inun sa nasurat hawuang Surat Barasis? Hang yiru nasurat kala yiti: "Unur wawei walah yiru baya anri anakni, daya anak teka wawei walah yiru puang sagar jari ahli waris baya anri anak teka wawei bebas yiru." 4:31 Jari, Pulaksanai katuluh, takam yiti puang jaka kawan anak teka erang kaulun wawei walah; takam hanyeyiru kawan anak teka wawei bebas.

Galatia 5

5:1 Takam itati bebas, daya Kristus haut mambebas takam! Daya yiru jaga kabebasannu, nelang ada hakun nasamalah lagi. 5:2 Itung, amun naun laku nasunat, yiru baarati Kristus puang uweng riranni ma naun. Sa kaeau yiti hanyeyiru aku raerai, hi Paulus. 5:3 Hinra lagi aku ngampi itung ma ulun sa laku nasunat, hanye wajib nampalus katuluh hukum agama! 5:4 Amun naun ngakali ikaeh anri Alatalla itetei hukum agama, yiru baarati hubungan naun anri Kristus haut witus. Anri kala yiru naun welum hang luar lingkungan lelo Alatalla. 5:5 Kude ma kami, kami harap anri pangarawahen Roh Alatalla nelang miandan kaparisayaan kami ma Kristus, Alatalla ngami tau pada kami ikaeh anri hanye. 5:6 Daya amun takam haut ibaya anri Kristus Yesus, hal manurut atawa puang manurut aturan sunat puang jari sual lagi. Sa penting ekat parisaya ma Kristus, nelang yiru lalea hawuang sinta takam ma ulun lain. 5:7 Dahulu hie naun bajuang anri maeh! Itati wuah inun naun puang ngalut nuu lagi ma kabahumen Alatalla? Hie sa haut ngajahujak naun? 5:8 Himat sa ngulah yiru puang Alatalla sa haut nerau naun! 5:9 "Ragi sa butit sagar ngampi kamer katuluh adonan," eau ulun. 5:10 Biar kala yiru aku magun parisaya himat naun puang sagar miupang negei pandirian lain, daya takam haut baya mira anri Kristus. Nelang aku yakin hie-hie sa ngasasaur pikiran naun, sagar nahukum daya Alatalla. 5:11 Neu aku, Pulaksanai katuluh, wuah inun aku saratang namusuhi amun aku magun iwara neu aturan sunat yiru parlu? Amun aku samula iwara kala yiru, balalu inun sa nawaraku neu balasangar Kristus puang nimbul parsualan. 5:12 Labis maeh kawan ulun sa ngasasaur pikiran naun yiru palus irahinra nakaluar teka ungkup! 5:13 Pulaksanai haut naherau nampan jari ulun sa bebas. Kude ada makai kabebasan naun yiru neu saratang nampalus inun sa nakabahumen daya naun. Kabalikanni, naun harus sameh ipasinta nelang sameh malayanni. 5:14 Katuluh hukum agama nasimpul hawuang parentah isa yiti, "Wuah hanyu sinta sasameh murunsia kala hanyu sinta dirinu raerai!" 5:15 Kude amun naun paut bantah pangaramut, awas, die naun sameh-sameh hansur. 5:16 Bahumku kalayiti: Elahni Roh Alatalla nganyak naun nelang ada welum ngalut kabahumen pidasaran murunsia. 5:17 Daya kabahumen murunsia ipanawan anri kabahumen Roh Alatalla, nelang kabahumen Roh Alatalla ipanawan anri kabahumen murunsia. Kararuehni ipanawan, hampe naun puang tau nampalus inun sa nakabahumen naun. 5:18 Kude amun Roh Alatalla mamimpin naun, himat naun puang nakuasa daya hukum agama. 5:19 Kabahumen pidasaran murunsia lalea hawuang kawan pagawian sa ibela, bere, nelang puang patut; 5:20 hawuang nyambah dewa anri alimu pitua; hawuang paut-bantah, babur, kadidit, hinang sangit, nelang ekat ngunu tenga ni raerai; pisah-bansai, nelang bapihak-pihak, 5:21 nelang pibahiri, mahamui, pesta rami-rami anri wahai masam salainni. Neu katuluhni yiru aku ngampi itung naun itati kala aku haut ngampi itung naun dahulu hie, kawan ulun sa ngulah kawan hal kala yiru puang sagar jari ulun pidian Alatalla. 5:22 Kabalikanni, amun kawan ulun napimpin daya Roh Alatalla, hasilni hanyeyiru: Here ipasinta, here arai, here uweng pidamai atei, here sabar nelang maeh budi bisara, here maeh anri ulun lain, here satia, 5:23 here randah atei, nelang saratang sanggup nawan nyatalau diri raerai. Puang uweng hukum agama sa nguring kawan hal kalayiru. 5:24 Kawan ulun sa haut jari milik Kristus Yesus, kawan ulun yiru haut munu pidasaran murunsiani anri kawan nafsu kabahirienni. 5:25 Roh Alatalla haut ngami ma takam pamelum wau; daya sabab yiru hanye pada harus marentah pamelum takam. 5:26 Takam puang iyuh sakah, nelang sameh ngampi hanang atei, nelang kasiwa sa isa anri sa lain.

Galatia 6

6:1 Pulaksanai katuluh! Amun naan ulun kadapatan ngulah dosa, wuah naun sa welum manyu Roh Alatalla, nganyak ulun yiru mulek ma lalan sa bujur. Kude naun harus nampalus yiru anri sanang damai, nelang jaga ada hampe naun raerai tagoda pada. 6:2 Wuah naun ipangarawah nanggung tanggungan ulun lain, nampan anri kalayiru naun ngalut nuu ma parentah Kristus. 6:3 Amun naan erang kaulun kaingkam dirini mambatang, padahal puang, ulun yiru musu dirini raerai. 6:4 Tiap ulun harus mariksa raerai inun kalakuanni maeh atawa puang. Amun maeh, hanye iyuh kaingkam arai daya hal yiru. Kude puang usah hanye nginturni anri inun sa naulah daya ulun lain. 6:5 Daya tiap ulun harus mikul tanggung jawabni raerai. 6:6 Ulun sa narime pangajaran Kristus, wuah babagi anri guruni katuluh sa maeh sa naan hang hanye. 6:7 Ada tatipu. Alatalla puang tau nakasese! Inun sa naamule, yiru pada sa nawasi. 6:8 Amun ulun ngamule manyu pidasaran murunsiani, hanye sagar masi pampatei teka pidasaranni yiru. Kude amun hanye ngamule manyu pimpinan Roh Alatalla, hanye sagar masi pamelum sajati palus kalalawah teka Roh Alatalla. 6:9 Daya yiru, ada takam weru peda ngulah kawan hal sa maeh; daya amun takam puang taduh haut ngulah kawan hal yiru hinra tawuk hanrian takam sagar masi hasilni. 6:10 Jari, salawah naan kasampatan ma takam, wuah takam ngulah sa maeh ma katuluh ulun, samambatang tuu ma kawan pulaksanai takam sa mira kaparisayaan. 6:11 Pantaru mamaeh bagian yiti sa nasuratku raerai makai huruf sa hante. 6:12 Kawan ulun sa hamen nunjul diri makai kawan hal lahir, here sa ngakali maksa naun ngalut aturan sunat. Kude here nampalus yiru ekat nampan here puang nasiksa daya ulun Yahudi gana balasangar Kristus. 6:13 Kawan ulun sa umba aturan sunat sika puang nampalus hukum agama. Kude here hamen naun nasunat, nampan here tau iwawara sa naun ngalut nuu ma aturan yiru. 6:14 Kude aku budas puang hamen iwawara inun-inun, amun puang neu Tuhan takam Yesus Kristus sa haut matei nabalasangar. Sabab himat tuu daya hanye haut matei nabalasangar, balalu dunia puang lagi baarati inun-inun ma aku. Nelang ma dunia yiti, aku pada kala haut matei. 6:15 Nasunat atawa puang nasunat, yiru puang mambatang. Sa mambatang hanyeyiru jari murunsia wau. 6:16 Ma kawan ulun sa welum anri pandirian yiru, nelang kalayiru pada ma katuluh ulun wat Alatalla, aku harap Alatalla sagar ngami kasanangen anri leloni. 6:17 Udi yiru, ada sunah erang kaulun nyansara aku lagi, daya hang tengaku naan kawan bukti sa aku ulun umba Yesus. 6:18 Mudahan Tuhan takam Yesus Kristus saratang mamberkat Pulaksanai katuluh. Amen. Hormat kami, Paulus

Epesus 1

1:1 Ulun pidian Alatalla hang Epesus, sa satia ma Kristus Yesus! 1:2 Aku, hi Paulus, rasul Kristus Yesus daya kabahumen Alatalla, harap mudahan Alatalla Ambah takam Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma naun. 1:3 Tawat ma Alatalla, Ambah Tuhan takam Yesus Kristus! Hanye mamberkat takam makai kawan berkat rohani hawuang surga, daya takam ibaya anri Kristus. 1:4 Kapihuan dunia yiti nasanyari, Alatalla haut midi takam itetei Kristus anri maksud nampan takam jari milikni sa hulung nelang puang uweng nawada hang hadapan hanye. Daya sinta Alatalla, 1:5 hanye haut nukas labis dahulu anri itetei Yesus Kristus, hanye sagar ngangkat takam jari kawan anakni raerai. Nelang samula yiru sa hamen naulahni. 1:6 Tawat ma Alatalla sa hante, anri itetei Anakni sa nasinta hanye tuu-tuu sinta takam. 1:7 Daya, gana pampatei Kristus, takam natewuh daya Alatalla, baarati hanye haut ngampun takam kawan ulun badosa. 1:8 Hanye nampalus yiru daya hanye tuu-tuu sinta takam, nelang sinta yiru nahaluini ma takam anri penu kapintaren nelang kaharatien. 1:9 Manyu kabahumenni raerai, Alatalla iwara ma takam rasia ransanani; hanye haut nukas ransanani yiru sagar nasanuput itetei Kristus. 1:10 Ransana yiru kalayiti nampan ala katantuluh, hau sa hang surga hau sa hang ambau tane, jari isa anri Kristus sa yalah kapala. Nelang hal yiru sagar nasanuput daya Alatalla amun haut hampe wayahni. 1:11 Alatalla ngulah ala katantuluh manyu kabahumenni nelang kaputusanni raerai. Hengka mula asal hanye haut midi takam daya hanye hamen nampan takam jari ulun watni gana ibaya anri Kristus. 1:12 Maraleh takam, sa samambatang harap ma Kristus, nawat Alatalla daya pihante muliani! 1:13 Naun pada haut jari ulun wat Alatalla tawuk naun karengei pesen Alatalla, hanye yiti Kabar Maeh sa ngami salamat ma naun. Naun parisaya ma Yesus Kristus, daya yiru Alatalla ngami siri milikni ma naun, hanyeyiru Rohni sa najanjini. 1:14 Roh yiru isa jaminan takam himat sagar narime inun sa haut najanji Alatalla ma ulun watni. Yiti ngami kayakinan ma takam himat Alatalla sagar newuh ulun watni. Tawat ma Alatalla daya pihante muliani. 1:15 Daya yiru, dami aku karengei naun parisaya ma Tuhan Yesus, nelang naun sinta katuluh ulun wat Alatalla, 1:16 Aku puang taduh haut batarima kasih ma Alatalla neu naun. Saratang aku ngantuh ngaran naun hang tawuk aku badoa. 1:17 Aku ilaku nampan Alatalla Tuhan takam Yesus Kristus, Ambah sa mulia, ngami Rohni ma naun. Roh yiru sagar ngulah naun pintar maharati, nelang sagar ngalalea Alatalla ma naun hampe naun kataru hanye. 1:18 Aku ilaku nampan Alatalla nguka pikiran naun hampe jari maraai; nampan naun kataru inun sa tau naharap teka Alatalla sa nerau naun. Pada nampan naun karasa kalaawe limparni kawan berkat sa maeh sa nasadia Alatalla ma ulun watni; 1:19 nelang kalaawe tamamni Alatalla bagawi anri penu kuasa hang wuang takam sa parisaya. Kuasa Alatalla yiru sameh kala kuasa luar biasa 1:20 sa napakai tawuk nyamelum Kristus kamulek teka pampatei nelang ngami ma hanye kadudukan panga ambau baya Alatalla hang surga. 1:21 Kadudukan Kristus yiru lawit labis ambau teka kadudukan kawan pamarentah, kawan panguasa, kawan pamimpin, kawan tuan-tuan nelang hie-hie pada sa haut naami kadudukan ambau; hau sa welum hang jaman yiti hau sa welum hang jaman hanrian udi ati. 1:22 Alatalla nyantalau katantuluhni ma kapit kuasa Kristus, nelang ngami Kristus ma ungkup jari kapala teka ala katantuluh. 1:23 Ungkup hanyeyiru tenga Kristus, naampiparuna daya hanye sa ngampi paruna ala katantuluh hang awe-awe.

Epesus 2

2:1 Dahulu hie naun matei manyu rohani daya naun badosa nelang malangar kawan parentah Alatalla. 2:2 Hang tawuk yiru naun umba kawan kabiasaan dunia yiti; baarati naun ngalut nuu ma panguasa riwut-barat, hanyeyiru roh sa itati nguasa atei kawan ulun sa puang ngalut nuu ma Alatalla. 2:3 Dahulu hie takam katuluh sameh pada kala here; takam welum manyu pidasaran murunsia takam nelang nampalus inun sa ngampi sanang tenga anri pikiran takam. Hang tawuk yiru takam uras kawan ulun sa wuah kasangiten Alatalla pada, sameh kala ulun lain. 2:4 Kude tuu leha hanteni pikaeh atei Alatalla! Hanye kala yiru sinta takam, 2:5 hampe hang tawuk takam magun matei manyu rohani daya kawan palangaran takam, hanye nyamelum takam kamulek baya anri Kristus. Jari, ekat daya pikaeh atei Alatalla, naun nasalamat dayani. 2:6 Daya takam ibaya anri Kristus Yesus, Alatalla nyamelum takam kamulek baya hanye, nampan takam marentah pada baya hanye hang wuang surga. 2:7 Alatalla nampalus yiru nampan hang jaman hanrian udi ati, murunsia kaiyuh kadinung tuu leha hanteni sinta Alatalla. Sinta yiru nalalea Alatalla itetei pikaeh ateini ma takam anri itetei Kristus Yesus. 2:8-9 Alatalla sinta naun, yiru sababni hanye nyalamat naun daya naun parisaya ma Yesus. Kasalamatan naun yiru puang hasil ngakali naun raerai. Yiru numba lelo Alatalla. Jari, puang sunah erang kaulun sa iyuh sakah neu hal yiru. 2:10 Takam samula ulahan Alatalla, anri itetei Kristus Yesus, Alatalla ngulah takam nampan takam nampalus kawan hal sa maeh sa haut nasadiani ma takam. 2:11 Kawan pulaksanai sa puang ulun Yahudi! Itung kaadaan naun hang tawuk dahulu hie: Naun naantuh "ulun puang basunat", daya ulun Yahudi sa mangaku tenga nasunat (nabahumku sa haut kaiyuh siri sa naulah murunsia hang tenga here). 2:12 Hang tawuk yiru naun puang ibaya anri Kristus, naun samula ulun asing sa puang tamasuk ulun pidian Alatalla. Naun puang tamasuk hawuang ikatan janji sa naulah Alatalla anri ulun watni. Naun welum hawuang dunia yiti anri puang uweng kaharapen nelang puang uweng Alatalla. 2:13 Kude itati, daya naun haut ibaya anri Kristus Yesus, naun sa dahulu hie lawit, haut nasanrite daya pampatei Kristus. 2:14 Daya Kristus raerai samula pandamai takam. Hanye namaya kawan ulun Yahudi anri ulun puang Yahudi jari isa bangsa. Pipik pagar pakai nampisah here, hanyeyiru pipautan, haut nasanenuh daya Kristus anri ngurban dirini raerai. 2:15 Hukum agama Yahudi, kawan parentah anri kawan aturanni haut nasamawai daya Kristus nampan rueh bangsa yiru jari isa bangsa murunsia wau, sa mira baya anri hanye. Makai sara yiru Kristus ngulah pikaehan pidamaian. 2:16 Daya pampateini hang kayu balasangar Kristus namaya rueh bangsa yiru, nelang nangkaeh here anri Alatalla, hampe pipautan yiru wawai. 2:17 Yiru sababni Kristus hawi nampan iwara Kabar Maeh neu pikaehan yiru ma naun; hau ma naun ulun puang Yahudi sa dahulu hie lawit teka Alatalla, hau ma ulun Yahudi sa rite anri Alatalla. 2:18 Anri itetei Kristus, takam katuluh-hau ulun Yahudi hau ulun puang Yahudi-daya Roh Alatalla isa yiru, kaiyuh nyanrite Ambah. 2:19 Daya yiru, naun puang lagi tamasuk ulun asing atawa ulun luar. Naun itati uras kawan ulun waraga Alatalla. Naun hanyeyiru kawan ulun pidian wat Alatalla. 2:20 Naun pada nabangun hang ambau piduduk isa naandak daya kawan rasul anri kawan nabi, nelang Kristus Yesus jari watu mambatangni. 2:21 Hanye sa nyusun katuluh bangunan yiru jari Lewu Alatalla sa hulung ma Tuhan. 2:22 Daya welum ibaya anri Kristus, naun pada rahat nabangun baya kawan ulun lain jari erang kawua lewu ma Alatalla; hang yiru Alatalla muneng anri Rohni.

Epesus 3

3:1 Yiru sababni aku, hi Paulus, napanjara gana Kristus Yesus ma kaparluan naun sa puang Yahudi. 3:2 Batantu naun haut karengei neu Alatalla, daya pikaeh ateini, haut ngami ma aku tugas yiti ma kaparluan naun. 3:3 Alatalla nguka rasia ransanani nelang iwara ma aku. (Neu hal yiti hang ambau haut nasuratku anri imbe, 3:4 nelang amun naun mambasani, naun sagar kataru rasia neu Kristus kala aku haut kataru yiru.) 3:5 Dahulu hie rasia yiru puang suah nawara ma murunsia, kude itati Roh Alatalla haut nantarangni ma kawan rasul anri kawan nabini. 3:6 Rasia yiru hanye yiti: Itetei Kabar Maeh yiru, ulun puang Yahudi umba kaingkam kawan berkat Alatalla sa dahulu hie ekat nasadia ma ulun Yahudi. Kawan ulun puang Yahudi haut jari anggota teka isa tenga sa sameh, nelang umba narime inun sa najanji Alatalla itetei Kristus Yesus. 3:7 Alatalla ngami ma aku ahi lelo -- hanyeyiru tugas -- nampan iwara Kabar Maeh yiru. Aku narime ahi lelo yiru itetei kuasa Alatalla sa bagawi hawuang diriku. 3:8 Hang penah katantuluh ulun wat Alatalla, aku sa panga hina. Kude Alatalla ngami ma aku pangamian yiti: hanyeyiru tugas nampan iwara ma kawan ulun puang Yahudi Kabar Maeh neu katatauen Kristus sa puang sagar galis; 3:9 nelang pada nampan itetei aku katuluh ulun karasa kalaawe Alatalla, ngulah alam semesta yiti, nampalus ransanani sa teka sadi hurap narasia ma dunia. 3:10 Bahum Alatalla hanyeyiru nampan itati, itetei ungkup, katantuluh sa negei kuasa hang awan karasa kabijaksanaan Alatalla hawuang ala katantuluh. 3:11 Alatalla nampalus yiru susuk anri ransanani sa kalalawah, sa natampalusni anri itetei Kristus Yesus Tuhan takam. 3:12 Anri parisaya ma Kristus nelang daya ibaya anri hanye, takam naami kabebasan nampan nyanrite Alatalla anri penu kaparisayaan. 3:13 Daya yiru, pilakuanku hanyeyiru: ada naun gaer neu inun sa naaretku daya gana naun, daya katuluhni yiru budas neu ma pikaeh naun. 3:14 Daya sabab yiru aku nyudu ulu alep ileku hang hadapan Alatalla Ambah. 3:15 Teka hanye tiap kulawaraga hang surga nelang hang ambau tane narime pidasaranni sa hulung. 3:16 Aku badoa mudahan Alatalla sa panga mulia hamen nampan ngampi kansing atei naun makai Rohni. 3:17 Mudahan daya naun parisaya ma Kristus, Kristus muneng hang wuang atei naun, nelang pamelum naun miandan nelang nakuasa daya sinta. 3:18 Aku badoa mudahan sinrah anri katantuluh ulun wat Alatalla, naun kaiyuh nyelem tuu leha bukani anri panjangni nelang ambauni anri lalemni sinta Kristus, 3:19 sa makai akal murunsia puang kaiyuh napantaru salalem-lalemni. Mudahan naun kataru sinta Kristus yiru, hampe naun penu anri kapribadian Alatalla sa paruna. 3:20 Anri kuasa Alatalla sa bahimat bagawi hawuang diri takam, Alatalla kaiyuh nampalus labis wahai teka inun sa tau nalaku atawa napikir takam. 3:21 Wuah Alatalla namulia turun manurun hawuang ungkup, itetei Kristus Yesus. Tawat ma Alatalla palus kalalawahni! Amen.

Epesus 4

4:1 Yiru sababni aku -- jari erang kaulun tahanan sa natahan daya gana malayanni Tuhan -- ilaku tatuu anri naun: wuah naun welum manyu kala kadudukan naun yalah ulun sa haut naherau daya Alatalla. 4:2 Wuah naun saratang randah atei, maeh lagu-lampah, nelang sabar. Tantarang sinta naun mitah ipangarawah isa anri sa lain. 4:3 Kakali tuu-tuu nampan welum anri damai nampan pibayaan sa naulah daya Roh Alatalla tatap tapalihara. 4:4 Ekat naan isa tenga, nelang isa Roh. Kala yiru pada naun naherau ma isa kaharapen sa sameh. 4:5 Ekat naan isa Tuhan, isa kaparisayaan, isa baptisan, 4:6 nelang isa Alatalla sa jari Ambah katantuluh ulun. Hanye Tuhan litar dunia sa bagawi itetei ala katantuluh, nelang bakuasa hawuang ala katantuluh. 4:7 Tiap takam narime isa pangamian manyu kala sa naami daya Kristus. 4:8 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Tawuk hanye mambai maunengan sa panga ambau, hanye nginsing rama tawanan; nelang hanye ngami kawan pangamian ma murunsia." 4:9 Nah, amun naantuh "hanye mambai" baarati mulani hanye haut minau hampe ma unengan sa panga imbe hang ambau tane yiti. 4:10 Nelang hanye sa haut minau yiru, hanye pada sa mambai ma unengan sa lawit labis ambau teka kawan langit hampe litar dunia katuluhni taisi anri pihawianni. 4:11 Hanye sa "ngami kawan pangamian ma murunsia"; mehe naangkatni jari rasul, sa lain jari nabi; sa lain lagi jari pambarita Kabar Maeh yiru, nelang sa lain kamulek naangkatni jari kawan guru anri pamalihara ungkup. 4:12 Yiti naulahni nampan ulun wat Alatalla katuluhni penu napania nampan tau malayanni Tuhan nelang mambangun tenga Kristus. 4:13 Anri kala yiru takam katuluh jari isa gana kaparisayaan sa sameh nelang kataruen sa sameh neu Anak Alatalla. Nelang takam jari kawan ulun sa dewasa sa magin lawah magin batambah paruna kala Kristus. 4:14 Balalu takam puang jari kawan iya lagi sa guyang-gampah nelang tainsing maaru-maati daya kareh wahai masam pangajaran teka kawan ulun sa puang maeh atei. Here nyantawang ulun makai tipu daya here. 4:15 Puang budas! Kabalikanni takam harus ngalalea kawan hal sa bujur anri atei sa penu sinta, hampe hawuang katuluh hal takam magin lawah magin paruna kala Kristus, sa jari kapala takam. 4:16 Hang kapit pimpinanni, katuluh anggota tenga yiru tasusun maeh, nelang pasambung daya kawan kakulepanni maisasaan. Nelang amun tiap anggota yiru bagawi kala sa mustini, balalu katuluh tenga yiru sagar mihante jari dewasa nelang mansing itetei sinta. 4:17 Daya yiru hawuang ngaran Tuhan, iti sa sagar naeauku anri tegas: ada lagi welum kala kawan ulun sa puang kataru Alatalla, nelang mamikir kawan hal sa puang bariran. 4:18 Pikiran here haut maieng. Here puang kataru pamelum sa naami daya Alatalla, daya here budas puang uweng pangarasaen inun-inun neu Alatalla. Here kala yiru daya mape silu. 4:19 Here haut puang uweng pangingkaman amangan lagi, hampe here mulur kawan kabahirien, nelang welum ibela manyu kabahumen ateini. 4:20 Kude Kristus Yesus sa taru naun yiru, puang kala yiru! 4:21 Naun haut karengei neu hanye! Nelang yalah ulun sa umba hanye, naun haut ngajar pada neu kawan pidasaran Alatalla sa naan hang hanye! 4:22 Daya yiru umpe murunsia uhang anri piduduk pamelum uhang sa rahat natanrusak daya kawan kabahirienni sa ngampi tawang. 4:23 Wuah atei anri pikiran naun uras nasamau katuluhni. 4:24 Wuah naun welum yalah murunsia wau sa naulah manyu wangun Alatalla; hanyeyiru anri pidasaran sa mawitu bujur nelang barasis. 4:25 Daya yiru kawan pulaksanai katuluhni, ada lagi ipusu. Patut jujur isa anri sa lainni, daya takam katuluh hanyeyiru uras anggota tenga Kristus. 4:26 Amun naun sangit, ada maladar kasangiten yiru ngulah sabab naun badosa. Ada sangit hapus erang anrau, 4:27 nampan Iblis puang kaiyuh kasampatan. 4:28 Ulun sa patuh ngalat harus taduh ngalat. Kabalikanni hanye harus bagawi nampan kaiyuh napakahni anri jujur nelang kaiyuh ngarawah ulun sa bakakurangen. 4:29 Amun naun bapaner, ada makai kawan lengan sa murun. Pakai kawan lengan sa mambangun nelang ngami pangarawahen ma ulun lain. Kawan lengan kala yiru sagar nginsing pikaeh ma kawan ulun sa nyanrengeini. 4:30 Ada ngampi hanang atei Roh Alatalla. Naun haut namaterai makai roh, jari jaminan himat Anrau Pambebasan sagar hawi ma naun. 4:31 Samawai kawan hanang atei, ngatei anri sangit. Ada lagi wawerei ikakehet lengan nelang nangkurun ngawawarah. Ada lagi naan kaingkam muar atawa kaingkam lain masam yiru. 4:32 Kabalikanni, wuah naun maeh atei nelang uweng ahi lelo isa anri sa lain, nelang ipangampun sameh kala Alatalla pada ngampun naun itetei Kristus.

Epesus 5

5:1 Naun samula kawan anak Alatalla sa nasintani, daya yiru naun harus welum isuntu Alatalla. 5:2 Wuah naun welum hawuang sinta, kala Kristus pada sinta takam. Hanye ngurban dirini ma takam, yalah isa parapah sa maringit nelang ngampi sanang atei Alatalla. 5:3 Naun samula ulun wat Alatalla. Daya yiru, kawan pagawian isa ibela nelang sa puang sanunuh, atawa puang patut naan hang penah naun. Ada hampe ulun lain naan tujuan kaeau naun ngulah kawan hal sa kala yiru. 5:4 Puang patut pada ma naun ngantuh kawan lengan sa murun, sa ibela nelang sa puang pantas. Kabalikanni wuah naun ngantuh tarima kasih ma Alatalla. 5:5 Pantaru mamaeh: ulun sa bapidasan ibela, atawa puang sanunuh, atawa hamen hanrabut (pidasaran kala yiru sameh anri nyambah barhala), ulun yiru puang tau jari ulun pidian Alatalla sa naparentah daya Kristus anri Alatalla. 5:6 Ada naun tatipu daya kawan papaneran sa ang bariran. Daya gana kawan hal yiti sa nimbul karikangen Alatalla nadap kawan ulun sa puang ngalut nuu ma hanye. 5:7 Jari, ada budas mapakat atawa baya anri kawan ulun kalayiru. 5:8 Naun raerai dahulu hie muneng hawuang piieng. Itati naun haut jari ulun wat Tuhan, naun muneng hawuang piraai. Daya sabab yiru naun harus welum hawuang piraai. 5:9 Daya teka piraai yiru hulet kawan masam pagawian sa maeh, adil nelang mawitu bujur hang paninungan Alatalla. 5:10 Wuah ngakali mantaru inun sa ngampi sanang atei Tuhan. 5:11 Ada ngulah kawan pagawian sa puang bariran sa naulah daya kawan ulun sa welum hawuang piieng. Kabalikanni, wuah naun merang ngalalea kawan hal masam yiru. 5:12 (Daya kawan hal sa naulah here anri suni-suni yiru, neunapaner sika haut ngumangan.) 5:13 Kawan ala katantuluh sa nasiai hawuang piraai, sagar dinung anri lentah. 5:14 Daya ala katantuluh sa tau nadinung anri letah, samula maraai. Yiru sababni naan lengan, "Kaelan, u hanyu sa manre, nelang ambuan teka pampatei! Kristus sagar nyahaya hang ambau hanyu." 5:15 Daya yiru pantaru mamaeh sara pamelumnu. Ada welum kala kawan ulun lunga; welum kala kawan ulun maharati. 5:16 Pakai anri mamaeh tiap kasampatan sa naan hang hanyu daya wayah yiti samula wayah sa jahat. 5:17 Ada lunga, kude salidik inun sa nakabahumen Tuhan. 5:18 Ada naun mahamui gana anggur, daya yiru sagar nanrusak naun. Kabalikanni, wuah naun nakuasa daya Roh Alatalla. 5:19 Pakai kawan lengan teka mazmur, nyanyian tawat-hurumat nelang lagu rohani, hawuang kawan papaneran naun. Wuah naun anri atei sa arai manyanyi tawat-hurumat ma Tuhan. 5:20 Wuah naun neu ala katantuluh saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla Ambah, hawuang ngaran Yesus Kristus Tuhan takam. 5:21 Nampan mahormat Kristus, ware naun tunduk isa ma sa lain. 5:22 Matueh wawei, patut tunduk ma matueh upuni, kala tunduk ma Tuhan. 5:23 Daya matueh upu hanyeyiru kapala ma matueh waweini, sameh kala Kristus jari kapala ma ungkup nelang hanye raerai pada Raja Panyalamat ma ungkup sa jari tengani. 5:24 Sameh kala ungkup tunduk ma Kristus, kala yiru pada hawuang ala katantuluh matueh wawei patut tunduk ma matueh upu. 5:25 Matueh upu, wuah sinta matueh waweini, sameh kala Kristus sinta ungkup nelang ngurban dirini neu ma ungkup yiru. 5:26 Kristus nampalus yiru nampan hanye kaiyuh ngabarasis ungkup yiru makai ajaranni anri itetei ranu baptisan, nampan hanrian anrau hanye kaiyuh nyarah ungkupni ma Alatalla. 5:27 Anri kala yiru Kristus ngulah ungkup yiru minri anri mulia nelang barasis hang hadapanni, anri puang uweng nawada atawa bere. 5:28 Kala yiru pada matueh upu patut sinta matueh waweini kala hanye sinta tengani raerai. Ulun sa sinta matueh waweini baarati hanye sinta dirini raerai. 5:29 (Puang suah naan ulun sa marikang tengani raerai.Kabalikanni, hanye malihara nelang nyagani kala Kristus pada malihara ungkupni. 5:30 Takam karasa yiru, daya takam samula kawan anggota tenga Kristus.) 5:31 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Daya yiru erang kaulun upu sagar nanan ineh-ambahni nampan mira baya anri matueh waweini, balalu kararuehni sagar jari isa." 5:32 Ayat yiru uweng arati sa lalem. Nelang aku ngait yiru neu hubungan Kristus anri ungkup. 5:33 Kude ayat yiru naan hubunganni pada anri naun: Wuah tiap matueh upu sinta matueh waweini kala hanye sinta dirini raerai nelang ware tiap matueh wawei ngakali nampan mahormat matueh upuni.

Epesus 6

6:1 O naun kawan anak! Yalah ulun sa umba Kristus, taati ulun matueh naun daya sa yiru sa patut natampalus. 6:2 "Hormat ineh ambah naun" hanyeyiru parentah pertama teka Alatalla anri janji, 6:3 hanyeyiru: "Nampan hanyu batuah nelang ambau umurnu hang dunia". 6:4 Kawan pulaksanai sa jari ambah! Ada naun ngampi hanang atei anak naun hampe ngulah here sangit. Kabalikanni, palihara nelang ajar here makai aturan nelang pangajaran Tuhan. 6:5 Kawan pulaksanai sa jari walah! Tunduk parentah tuan naun sa hang dunia yiti. Tampalus yiru anri kaingkam hormat anri ngalut nuu nelang anri tuu-tuu yalah naun ngulah ma Kristus raerai. 6:6 Ada ngulah kala yiru ekat hang tawuk naun najaga, ekat nampan kaiyuh natawat murunsia. Kude wuah naun ngulahni yalah walah Kristus sa rahat nampalus kabahumen Alatalla anri sagalis atei. 6:7 Pagawian sa naulah naun kala walah yiru, wuah naun ngulahni anri atei sa arai yalah naun malayanni Tuhan, nelang puang ekat malayanni murunsia. 6:8 Itung tiap ulun, hau walah hau ulun bebas, sagar narime walehan teka Tuhan manyu kawan ala maeh sa naulahni. 6:9 Kawan pulaksanai sa jari tuan! Wuah naun anri tingkah laku maeh kala yiru pada nadap kawan walah naun. Ada lagi makai gatap atawa ansaman. Itung, naun anri kawan walah naun yiru, sameh uras naan isa ampu atawa majikan, hanyeyiru Tuhan sa hang surga. Hanye puang ninung uruwawa ulun. 6:10 Pijumpuhanni, wuah naun tingkas anri makai katingkasen sa iyuh naun teka kuasa Tuhan, daya naun ibaya anri hanye. 6:11 Pakai katantuluh karangkapen paparangan sa naami Alatalla ma hanyu, nampan naun tatap kaiyuh nawan kawan akal jahat teka Iblis. 6:12 Daya takam bajuang puang nawan murunsia, malengkan nawan kakuaten kawan setan sa nguasa jaman sa jahat yiti. Takam nawan kakuaten kawan roh jahat sa nguasa awan. 6:13 Daya yiru, itati, pakai katantuluh karangkapen paparangan Alatalla, nampan hang anrau sa jahat naun sanggup nawan kawan sarangan musuh. Nelang nampan udi naun bajuang hampe jumpuh, naun magun wigas gansang. 6:14 Wuah naun siap sadia. Pakai kasatiaan ma Alatalla yalah ikat pinggang, nelang katulusen yalah baju jatangnu. 6:15 Ware karelaan neu iwara Kabar Maeh sa nginsing kasanangen jari sapatunu. 6:16 Tiap tawuk pakai kaparisayaannu ma Tuhan yalah panrape panangkis; makai kaparisayaan yiru naun kaiyuh nampare katantuluh anak panah baapui teka hi jahat. 6:17 Alap kasalamatan jari topi waja, nelang lengan Alatalla jari pedang Roh Alatalla. 6:18 Ulah katantuluhni yiru anri badoa neu laku karawahen teka Alatalla. Hang tiap kasampatan, ware badoa nampan Roh Alatalla mamimpin naun. Wuah naun saratang siap sadia nelang ada manyarah. Saratang badoa ma katuluh ulun wat Alatalla. 6:19 Nelang badoa ma aku pada, nampan hang tawuk aku bapaner, Alatalla ngami ma aku kawan lengan sa pas tuu. Nelang nampan aku anri heei tau iwara rasia Kabar Maeh yiru. 6:20 Daya Kabar Maeh yiru, aku jari erang kaulun duta, nelang itati naan hawuang panjara. Badoa nampan aku heei pantane neu Kabar Maeh yiru, manyu kala aku harus bapaner. 6:21 Hi Tikhikus, pulaksanai takam nelang palayan sa satia hawuang pagawian Tuhan, sagar iwara ma naun kawan ala katantuluh neu aku, nampan naun karasa kaadaanku nelang pagawianku. 6:22 Yiru sababni aku ngutus hanye nunung naun nampan iwara kaadaan kami ma naun katantuluhni, nampan ngampi arai atei naun. 6:23 Mudahan Alatalla Ambah, anri Tuhan Yesus Kristus ngami tau pada ma katantuluh ungkup nampan ibaya nelang ipasinta nelang tatap parisaya ma Kristus. 6:24 Mudahan Alatalla mamberkat pulaksanai katuluh sa sinta Tuhan takam Yesus Kristus anri sinta sa puang tau pare. Hormat kami Paulus

Pilipi 1

1:1 Kawan pulaksanai ulun wat Alatalla katantuluhni sa muneng hang Pilipi, nelang sa haut ibaya anri Kristus Yesus. Kamulek kawan pulaksanai pamimpin nelang pambantu ungkup! Aku, hi Paulus, baya hi Timotius, kawan walah Kristus Yesus, 1:2 harap mudahan Alatalla Ambah takam anri Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma naun. 1:3 Tiap aku kaitung naun, aku ngantuh tarima kasih ma Alatalla. 1:4 Nelang tatiap aku badoa ma Pulaksanai katuluhni, aku badoa anri sanang atei. 1:5 Aku batarima kasih ma Alatalla daya teka anrau palanungkai hampe itati, naun haut ngarawah aku nampe Kabar Maeh teka Alatalla. 1:6 Alatalla raerai sa nuku pagawian sa maeh yiru hang naun, nelang aku harap hanye sagar nampalus pagawian yiru hampe jumpuh hang Anrau Kristus Yesus hawi kamulek. 1:7 Samula pipatutni aku uweng pangingkaman kalayiru nadap naun, daya Pulaksanai katuluhni saratang rite hang ateiku. Kamulek daya naun sameh narime sinrah aku, ahilelo sa naami Alatalla ma aku; hau itati lagi aku hawuang panjara hau hang tawuk aku naan hang luar nampan nyaga nelang malihara Kabar Maeh yiru. 1:8 Alatalla karasa aku kasungu tatuu anri naun anri kaingkam sinta kasih teka Kristus Yesus raerai. 1:9 Aku badoa ma naun: mudahan naun magin sinta ma Alatalla nelang anri sasameh murunsia nelang saratang batambah hawuang pangatahuan sa bujur anri pandangan sa bijaksana. 1:10 Anri kalayiru naun tau midi inun sa panga maeh, nelang pamelum naun sagar barasis puang uweng nawada hang anrau Kristus hawi kamulek. 1:11 Pamelum naun sagar limpar anri pagawian sa tuu-tuu maeh sa ekat tau bahasil daya Yesus Kristus raerai; balalu Alatalla sagar namulia nelang natawat. 1:12 Aku hamen naun karasa, kawan hal sa haut wuah aku likan yiru sangulah magin rama ulun karengei nelang parisaya neu Kabar Maeh yiru. 1:13 Daya gana, katuluh pangawal istana anri kawan ulun lainni hang tumpuk yiti karasa aku napanjara daya aku malayanni Kristus. 1:14 Nelang daya gana aku napanjara ngulah rama teka kawan ulun Kristen hang tumpuk yiti magin harap tatuu neu Tuhan, hampe here magin heei iwara pesen Alatalla nelang puang uweng budas kaingkam takut. 1:15 Samula naan papire teka here sa iwara Kristus daya rigat muar nelang hamen basual, kude sa lainni iwara Kristus daya uweng tujuan sa maeh. 1:16 Kawan ulun yiti ngulah kalayiru daya here sinta Alatalla nelang sinta aku, daya here karasa Alatalla haut nugas aku nampan nantarang Kabar Maeh yiru bujur. 1:17 Kude ulun lain iwara neu Kristus anri tujuan sa puang maeh; here iwara neu ma kaparluan pribadi here. Anri kalayiru here harap kaiyuh nambah kahanangenku hawuang panjara. 1:18 Kude puang malu! Daya biar kalaawe, hau yiru natampalus anri tujuan sa bungas tatuu hau anri tujuan sa hala, sika Kristus nawara pada; sika aku sanang. Nelang aku sagar tatap kaingkam kalayiru, 1:19 daya aku karasa daya gana kawan doa naun nelang daya karawahen teka Roh Yesus Kristus, aku sagar nabebas. 1:20 Sa nakahamenen nelang naharapku tatuu hanyeyiru nampan ada budas aku hampe gagal hawuang tugasku. Kabalikanni, aku harap nampan tiap ngalut nuu, mambatang tuu itati, aku tatap heei hampe anri sagalis tenga daging amirueku -- hau aku welum atawa matei -- Kristus namulia. 1:21 Daya ma aku, tujuan pamelumku ekat Kristus! Amun matei baarati untung. 1:22 Kude amun makai welum hang dunia yiti, aku tau nampalus pagawian sa labis bariran, balalu aku puang karasa saawe sa harus napidiku. 1:23 Aku najujut daya rueh masam. Aku sindi tatuu nanan dunia yiti nampan tulak muneng baya Kristus, daya yiru sa panga maeh; 1:24 kude, neu ma kaparluan naun, samula labis maeh amun aku magun tatap muneng hang dunia. 1:25 Aku harap neu hal yiru. Yiru sababni aku karasa aku sagar tatap muneng baya Pulaksanai katuluhni, nampan kaiyuh ngarawah naun nampan magin mansing nelang magin sanang hawuang parisaya ma Tuhan. 1:26 Daya yiru, amun aku die mulek nunung naun, naun sa haut ibaya anri Kristus Yesus sagar wahai tujuan kaingkam arai neu aku. 1:27 Nah, sa mambatang itati hanyeyiru naun welum manyu kala inun sa nalaku daya Kabar Maeh neu Kristus yiru. Anri kalayiru, hau aku tau panalu anri naun atawa puang, aku sagar karengei naun mansing mira pakat nelang sameh-sameh bajuang ekat ma isa tujuan nelang isa kabahumen; hanyeyiru nampan kaparisayaan sa manyu kala Kabar Maeh teka Alatalla yiru. 1:28 Wuah naun saratang heei; ada takut nadap kawan musuh naun. Anri kalayiru naun nantarang here himat talau, nelang naun sagar manang, daya Alatalla raerai sa ngami kamanangen ma naun. 1:29 Daya Alatalla haut ngami ahilelo ma naun puang ekat nampan parisaya ma Kristus, kude pada nampan ngaret kahanangen ma Kristus. 1:30 Itati naun pada umba baya aku hawuang parjuangan sa sameh; hanyeyiru sa naun suah kadinung aku haut bajuang dahulu hie, nelang sa magun tatap naparjuangku hampe itati, kala sa rengei naun itati.

Pilipi 2

2:1 Naun mansing, daya naun ibaya anri Kristus. Nelang naun parariu daya Kristus sinta naun! Naun naayak daya Roh Alatalla, nelang naun pada ipasinta nelang pamalelu pamaahi isa anri sa lain. 2:2 Nah, suba naun tuu-tuu ngampi sanang ateiku makai kawan hal yiti: Welum bulat atei anri sinta sa sameh, anri pikiran sa sameh nelang tujuan sa sameh. 2:3 Ada ngulah ala inun-inun daya neu ma kaparluan diri raerai, atawa pakai manyumbung diri. Kabalikanni, wuah naun maisasaan anri randah atei nganggap ulun lain labis maeh teka diri naun raerai. 2:4 Dinung kaparluan ulun lain; ada ekat ngunu kaparluan diri raerai. 2:5 Wuah kunuan nelang pikiran naun sameh kala Yesus Kristus: 2:6 Sabujurni hanye sameh anri Alatalla, kude hanye puang kaingkam kaadaanni sa Alatalla yiru harus napartahan dayani. 2:7 Kabalikanni, hanye napas katuluhni balalu hanye sameh kakala erang kaulun walah. Hanye budas sarupa murunsia, nelang nadinung welum sarupa murunsia. 2:8 Hanye nyanrandah diri, nelang welum ngalut nuu Alatalla hampe matei -- hanyeyiru matei nabalasangar. 2:9 Daya yiru Alatalla ngenat hanye ambau-ambau, nelang ngami ma hanye kuasa sa labis hante teka kawan kuasa sa lain. 2:10 Nampan neu mahormat Yesus, katantuluh ala welum sa hang surga, nelang sa hang ambau tane, nelang sa hang kapit tane, sagar nyambah hanye. 2:11 Here katantuluhni sagar mangaku Yesus Kristus yiru Tuhan; anri kalayiru Alatalla Ambah natawat. 2:12 Daya yiru, Pulaksanai katuluh sa nasinta, kalawangun naun saratang ngalut nuu lenganku hang tawuk aku naan hang penah-penah naun, kalayiru pada likan labis lagi itati hang tawuk ipanawit, wuah naun tatap ngalut nuu aku. Naun haut nasalamat daya Alatalla, wuah saratang ngakali nampan kasanangen naun magin sampuruna. Tampalus yiru anri hormat nelang ngalut nuu Alatalla, 2:13 daya Alatalla raerai sa bagawi hawuang diri naun nampan ngulah naun rela nelang sanggup ngampi sanang atei Alatalla. 2:14 Tampalus kawan ala katantuluh puang anri bakutuk atawa basual. 2:15-16 Anri kala yiru naun nantarang naun samula kawan anak Alatalla sa puang uweng nawada, sa welum anri tulus nelang bujur hang penah ulun jahat nelang badosa. Nelang hang tawuk naun nampe ma here kabar sa ngami pamelum, ware naun jari sahaya ma here sa nyahaya ngampi raai dunia. Amun naun welum kalayiru, die naan tujuan ma aku nampan kaingkam arai neu naun hang tawuk Yesus Kristus hawi kamulek. Yiru buktini parjuanganku puang kawai tuu eleh nelang pagawianku naan hasilni. 2:17 Tau pada aku sagar nawunu nelang iraku jari kala parapah nahalui hang ambau inun sa nasarah naun ma Alatalla yalah siri naun parisaya ma hanye. Amun samula yiru harus kalayiru, aku batarima kasih daya gana hal yiru nelang umba arai baya anri naun. 2:18 Kalayiru pada wuah naun kaingkam sanang nelang umba arai baya anri aku. 2:19 Aku parisaya anri pangarawahen Tuhan Yesus, aku hinang tuu ngutus hi Timotius nunung naun, nampan aku parariu daya kabar neu naun. 2:20 Ekat hi Timotius raerai ulun sa mira kunuan pikiran anri aku, nelang tuu-tuu mamikir kasanangen naun. 2:21 Katuluh sa lainni ekat ngurus kaparluan diri here raerai, puang kaparluan Yesus Kristus. 2:22 Naun raerai haut kadinung buktini hi Timotius tuu bariran. Hanye haut bagawi bahimat baya aku neu nampe Kabar Maeh teka Alatalla. Kami rueh kala anak anri ambah. 2:23 Daya sabab yiru, hinang udi aku karasa kalaawe pakaraku die galis, aku sagar ngutus hanye nunung naun. 2:24 Aku parisaya anri pangarawahen Tuhan, aku raerai pada puang lawah lagi sagar nunung naun. 2:25 Neu pulaksanai takam hi Epafroditus sa nautus naun pakai ngarawah aku, ingkamku parlu nampan nunyu hanye mulek lagi nunung naun. Hanye haut nengau aku hawuang pagawian nelang parjuanganku. 2:26 Hanye kasungu tatuu anri Pulaksanai katuluh, nelang hanye balisah daya naun haut karengei kabar hanye sakit. 2:27 Samula tuu hanye sakit hampe kai matei. Kude Alatalla malelo ma hanye; nelang puang ekat ma hanye, kude ma aku pada, nampan aku ada hampe diwi lagi hanang atei. 2:28 Yiru sababni magin hante pada kabahumenku nampan nunyu hanye mulek nunung naun, nampan naun arai lagi amun naun panalu anri hanye, nelang ateiku pada balalu marauh. 2:29 Jari, tarime hanye anri sanang atei yalah erang kaulun pulaksanai sa mira kaparisayaan. Hormat katantuluh ulun sa kala hanye. 2:30 Neu ma kaparluan pagawian Kristus, hanye ane matei; hanye nyanra hewukni neu ngarawah aku hawuang ngaran naun.

Pilipi 3

3:1 Lawulawini, Pulaksanaiku katuluh, wuah naun arai daya naun haut mira baya anri Tuhan. Aku puang kabaratan nampan ngulek inun sa haut nasuratku ma naun dahulu yari: daya hal yiru maeh tuu ma salamat naun. 3:2 Mamaeh anri kawam ulun sa ngulah kawan hal sa jahat kawan ulun sa pantas naantuh 'antahu'. Here mandasak nampan katuluh ulun nasunat. 3:3 Padahal takam yiti kawan ulun sa haut narime sunat sa sajati, puang here. Takam nyambah Alatalla anri naayak daya Roh Alatalla raerai, nelang takam batarima kasih daya takam welum mira baya anri Kristus Yesus. Takam puang bagantung ma kawan upasara manyu lahir. 3:4 Sabujurni aku pada tau itegei ma kawan upasara yiru. Daya amun naan ulun sa kaingkam hanye uweng tujuan nampan itegei hang upasara manyu lahir, labis likan aku. 3:5 Aku nasunat tawuk baumur walu anrau. Aku nakayaan yalah erang kaulun Israel, teka suku bangsa Benyamin; aku ulun Ibrani sajati. Hawuang hal ngalut nuu kawan hukum agama Yahudi, aku samula anggota golongan Farisi. 3:6 Likan aku basamangat tatuu hampe aku ngahanangen ungkup Tuhan. Amun nakakira teka segi hukum agama Yahudi, aku erang kaulun sa maeh puang uweng neu nawada. 3:7 Kude daya Kristus, balalu katuluhni sa dahulu yiru anggapku ngami kauntungan, itati jari isa karugian. 3:8 Puang ekat kawan hal yiru; likan kawan ala katantuluh uras naanggapku kawan hal sa ekat ngampi rugi. Sa namiliku itati labis baharaga: hanyeyiru kataru Kristus Yesus, Tuhanku. Gana Kristus, aku haut napas ala katantuluhni. Aku nganggap katantuluh yiru yalah rateh eleh, nampan aku tau kaiyuh Kristus, 3:9 nelang tuu-tuu mira baya anri hanye. Hubungan sa maeh anri Alatalla puang lagi aku raerai ngakalini mitah lalan ngalut nuu ma hukum agama. Itati aku uweng hubungan sa maeh anri Alatalla, gana aku parisaya ma Kristus. Jari, hubungan sa maeh yiru hawi teka Alatalla, nelang miandan parisaya ma Yesus Kristus. 3:10 Ekat sa nakasinnienku hanyeyiru nampan aku kataru Kristus, nelang kaingkam kuasa sa nyamelum hanye teka pampatei. Aku sindi umba ngaret kahanangen baya hanye nelang jari sameh kala hanye hawuang hal pampateini. 3:11 Nelang aku harap aku raerai sagar nasamelum kamulek teka pampatei. 3:12 Aku puang kaeau aku haut bahasil, atawa haut jari tinduh paruna kude aku saratang ngakali hanrabut hadiah sa nasadia daya Kristus Yesus. Daya neu yiru hanye haut hanrabut aku nelang ngulah aku jari milikni. 3:13 Sabujurni, Pulaksanai katuluh, aku kapinuu puang kaingkam aku haut kaiyuh hanrabut hadiah yiru. Kude naan isa hal sa naulahku, hanyeyiru aku puang ngitung inun sa naan hang wading wukuku kude aku bahimat ngakali ngaiyuh inun sa naan hang hadapan aku. 3:14 Yiru sababni aku puang taduh haut nempat nuju tujuan pijumpuhanni nampan kaiyuh kamanangen hanyeyiru welum hang surga; samula neu yiru Alatalla haut nerau takam itetei Kristus Yesus. 3:15 Takam katuluh sa haut dewasa manyu rohani harus batingkah laku kalayiru. Kude amun hang penah naun naan sa bapandapat lain, himat Alatalla sagar manarang pada ma naun. 3:16 Kude hal yiti wuah napantaru: Takam harus tatap welum ngalut aturan sa haut napakai takam hampe wayah yiti. 3:17 Pulaksanai katuluh ware naun isuntu aku. Kami haut ngami suntu sa bujur, daya yiru pantaru mamaeh kawan ulun sa umba ngalut suntu kami yiru. 3:18 Aku haut gaha iwara ma naun, nelang itati aku ngalaulekni lagi anri nungkau, daya rama ulun sa pamelumni nanrusak arati pampatei Kristus hang balasangar. 3:19 Pamelum kawan ulun kalayiru sagar jumpuh hawuang kabinasaan, daya alah here hanyeyiru kabahirien daging here raerai. Kawan hal sa ngumangan, likan sayiru sa arai here; daya here mamikir ekat neu kawan hal dunia yiti. 3:20 Kude takam samula warga karajaan surga. Teka yiru pada Raja Panyalamat takam, Tuhan Yesus Kristus, sagar hawi. Hanye sa naanrei takam anri kasungu penu kaharapen. 3:21 Tenga takam sa maleme nelang tau hansur yiti, sagar naubah daya Kristus jari kala tengani raerai sa mulia. Hanye tau ngulah yiru daya hanye naan kuasa pakai nyantalau ala katantuluh.

Pilipi 4

4:1 Daya yiru, Pulaksanaiku katuluh sa nasinta, kalayiru wuah naun welum anri tuu-tuu parisaya ma Tuhan. Ateiku kasungu anri naun! Naun jari kaegahenku ngulah aku arai. 4:2 Pulaksanai hi Euodia anri hi Sintike! Aku ilaku tatuu nampan Pulaksanai bulat atei kala kawan ulun sa mira kaparisayaan. 4:3 Ma hengauku sa satia, aku laku pada nampan naun ngarawah kararueh wawei yiru. Here haut bagawi bahimat baya aku neu iwara Kabar Maeh teka Alatalla; sameh kala hi Klemen anri katuluh ulun lainni sa bagawi baya aku. Kawan ngaran here naan hawuang Buku Ulun Welum. 4:4 Mudahan naun saratang arai daya naun haut welum mira baya anri Tuhan. Hinra lagi aku kaeau ware arai! 4:5 Wuah katuluh ulun tau kadinung ulah gawi naun sa maeh atei. Daya puang lawah lagi Tuhan sagar hawi. 4:6 Ada khawatir neu kawan inun heneng. Hawuang katuluh hal, ware naun badoa nelang sarah pilakuan naun ma Alatalla. Inun sa naparlu naun, wara yiru saratang ma Alatalla anri ngantuh tarima kasih. 4:7 Ware kasanangen teka Alatalla sa puang tau napantaru daya murunsia, sagar nyaga atei nelang kunuan naun sa haut mira baya anri Kristus Yesus. 4:8 Pijumpuhanni, Pulaksanai katuluh, huang pikiran naun makai kawan hal sabaharaga, sa patut natawat, hanyeyiru kawan hal sa bujur, sa tahormat, sa adil, maeh, manis, nelang maeh. 4:9 Tampalus inun sa haut napaajar nelang natarime naun teka aku; hau teka kawan lengan hau teka kawan pagawianku. Alatalla putut kasanangen, sagar nyinrah naun. 4:10 Hawuang pamelumku sa mira baya anri Tuhan, aku kaingkam tuu sanang, daya udi kalayiru lawah, itati naun sampat lagi mamikir kaadaanku. Sa nabahumku yiru puang jaka naun haut puang kaitung aku; naun samula ngitung ngatawani aku, kude naun puang uweng kasampatan neu nantarang buktini. 4:11 Aku iwara yiti puang daya aku kakurangen, daya aku haut paajar ngingkam sukup anri inun sa naan. 4:12 Aku haut kaingkam welum saraba bakakurangen, nelang pada welum anri bakalabihan. Aku haut kataru rahasiani neu nadap kaadaan sa kalaaweleh; hau kaadaan sanang marauh hau kaadaan paua paruuh, hau kaadaan dirak-dirai hau kaadaan bakakurangen. 4:13 Makai kuasa sa naami Kristus maaku, aku uweng kakuaten neu nadap katuluh wangun kaadaan. 4:14 Kude naun haut ngarawah aku hawuang kasusahenku; nelang inun sa naulah naun yiru samula maeh. 4:15 Kawan pulaksanaiku ulun Pilipi! Naun raerai karasa tuu tawuk aku nanan Makedonia dahulu hie, hang tawuk Kabar Maeh yiru nawaraku hang palanungkai kalini, ekat tunggal naun ungkup sa ngarawah aku; ekat tunggal naun sa umba kaingkam untung rugini baya anri aku. 4:16 Tawuk aku hang Telesonika nelang parlu bantuan, puang ekat hinra naun haut ngirim bantuan ma aku. 4:17 Yiru puang baarati aku ekat hamen narime pangamian. Sa naahengku hanyeyiru nampan aku tau kadinung kawan hasil sa nambah kauntungan ma naun. 4:18 Aku haut narime katuluhni -- likan labis teka sukup! Katuluh pangamian sa nakirim naun ma aku, haut natarimeku teka hi Epafroditus. Itati aku uras naan katuluh sa naparluku. Kawan pangamian teka naun yiru hanyeyiru kala enguh parapah samaringit sa nasarah ma Alatalla nelang sa natarime daya Alatalla anri sanang atei. 4:19 Alatalla sa nasambahku, sa jubung anri katauen hawuang Kristus Yesus, sagar nyansukup kawan kaparluan naun. 4:20 Tawat ma Alatalla Ambah takam hampe kalalawahni! Amen. 4:21 Hampe tabeku ma katuluh ulun wat Alatalla sa mira baya anri Kristus Yesus. Nelang tarime pada tabe teka kawan pulaksanai sa naan baya anri aku hang yiti. 4:22 Katantuluh ulun wat Alatalla hang tumpuk yiti, samambatang here sa teka istana Kaisar, ngirim tabe ma naun. 4:23 Mudahan Tuhan Yesus Kristus mamberkat Pulaksanai katuluhni. Hormat kami, Paulus dan Timotius

Kolose 1

1:1-2 Kawan pulaksanai ulun wat Alatalla hang Kolose sa satia mira baya anri Kristus! Yalah rasul Kristus Yesus, -- sa naangkat Alatalla -- aku, hi Paulus, baya anri pulaksanai takam hi Timotius, harap mudahan Alatalla Ambah takam ngami berkat nelang kasanangen ma naun. 1:3-4 Kami haut karengei naun parisaya ma Yesus Kristus nelang naun sinta katuluh ulun wat Alatalla. Yiru sababni hang tawuk kami badoa ma naun, kami saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla, Ambah Tuhan takam Yesus Kristus. 1:5 Naun parisaya nelang naun sinta, daya naun harap neu inun sa nasadia hang surga daya Alatalla ma naun. Naun haut karengei neu hal yiru, tawuk Kabar Maeh sa tuu natahampe ma naun. 1:6 Kabar teka Alatalla yiru nawara ma litar dunia, nelang pamelum ulun saratang naberkat daya kabar yiru, sameh kala pamelum naun naberkat teka tawuk naun karengei neu lelo ahi Alatalla nelang naun tuu-tuu haut kaingkam. 1:7 Hal yiru natahampe ma Pulaksanai daya Epafras, hengau kami sa nasinta. Hanye hanyeyiru palayan Kristus sa satia bagawi neu ma kaparluan takam. 1:8 Teka hanye kami karengei sa anri kuasa teka Roh Alatalla naun tau ipasinta. 1:9 Yiru sababni kami saratang badoa ma naun dami kami karengei neu naun. Kami laku ma Alatalla nampan Roh Alatalla ngami ma naun kaharatien nelang kapintaren hampe naun karasa anri paruna inun kabahumen Alatalla. 1:10 Anri kalayiru naun kaiyuh welum ngalut kabahumen Alatalla, nelang saratang ngampi sanang ateini, hampe hawuang ala katantuluh naun tau mua kawan hal sa maeh. Nelang pangarasaen naun neu Alatalla sika sagar batambah pada. 1:11 Mudahan makai kuasa teka Alatalla sa hante, naun natangkansing hampe naun sanggup ngaret kahanangen hawuang ala katantuluh anri sabar nelang sanang atei 1:12 nelang anri ngantuh tarima kasih ma Ambah. Daya Ambah yiru sa ngulah naun patut narime inun sa nasadia Alatalla ma ulun watni hawuang karajaanni sa maraai. 1:13 Hanye haut nyanepah takam teka kuasa piieng nelang ngidar takam mawuang karajaan Anakni sa nasintani. 1:14 Daya Anakni yiru takam nabebas; baarati takam haut kaiyuh pangampunan dosa. 1:15 Kristus hanyeyiru gambar sa tena tuu teka diri Alatalla sa puang dinung; Kristus hanyeyiru anak taraulu, labis mambatang teka ala katantuluh sa haut naulah. 1:16 Daya itetei hanye Alatalla ngulah ala katantuluh hang surga nelang hang ambau tane, ala katantuluh sa dinung nelang sa puang dinung, tamasuk pada kawan roh sa bakuasa nelang sa marentah. Katantuluh dunia yiti naulah itetei Kristus nelang ma Kristus. 1:17 Kapihuan ala katantuluh naan, Kristus haut labis dahulu naan. Nelang daya hanye pada ala katantuluh naan hang paunenganni maisasaan. 1:18 Hanye ulu teka tengani, hanyeyiru ungkup, daya hanye putut pamelum ungkup yiru. Hanye anak taraulu, sa samambatang nasamelum kamulek teka pampatei, nampan hanye raerai sa jari mambatang teka ala katantuluh. 1:19 Alatalla raerai sa ngabahumen nampan ala katantuluh sa naan hang diri Alatalla, naan pada anri sukup ganap hang diri Anakni. 1:20 Nelang itetei Anak yiru pada Alatalla nukas nampan ngulah ala katantuluh ikaeh kamulek anri hanye -- hau ala katantuluh sa hang ambau tane, hau sa hang surga. Alatalla ngulah yiru itetei pampatei Anakni hang kayu balasangar. 1:21 Dahulu hie naun lawit teka Alatalla. Naun mamusuhi hanye daya pidasaran nelang pikiran naun jahat. 1:22 Kude itati, anri pampatei Anakni, Alatalla ngulah hubungan naun anri hanye jari maeh kamulek. Anri sara yiru naun kaiyuh nainsing nadap Alatalla hawuang kaadaan sa barasis, maeh nelang puang uweng nawada. 1:23 Kude himat naun harus tatap satia parisaya nelang minri segah hang kaparisayaan naun. Ada hampe naun napas kaharapen sa haut naami ma naun tawuk naun narime Kabar Maeh teka Alatalla. Kabar yiru haut nawara ma tiap ulun hang litar dunia. Nelang neu yiru pada aku, hi Paulus, haut jari palayan. 1:24 Itati aku sanang ngaret kahanangen neu ma kaparluan naun. Daya anri ngaret kahanangen dagingku, aku nyansukup inun sa magun harus naaret daya Kristus ma ungkupni, hanyeyiru tengani. 1:25 Alatalla nunyu aku jari palayan ungkupni neu ma kaparluan naun. Aku harus nampe kabar teka Alatalla, katuluhni; 1:26 hanyeyiru kabar sa salawah baabad-abad sa paitah narasia daya Alatalla ma katuluh ulun, kude itati nalalea ma ulun watni. 1:27 Ma ulun watni yiru Alatalla hamen nantarang tuu leha kaehni nelang hanteni rasiani yiru ma katantuluh ulun murunsia. Rasia yiru hanyeyiru: Kristus naan hawuang diri naun, sa baarati naun sagar umba kaingkam pihante mulia Alatalla. 1:28 Kristus yiru sa nawara kami ma tiap ulun. Kami ngampi itung nelang ngajar here katuluhni makai kawan kaharatien. Tujuan kami hanyeyiru nampan tiap ulun kaiyuh nainsing ma Alatalla, yalah ulun dewasa hawuang kawan hal rohani, daya haut mira baya anri Kristus. 1:29 Nampan kaiyuh hal yiru aku bagawi bahimat. Aku bajuang anri sagalis kakuaten sa naami Kristus ma aku, sa bagawi hawuang diriku anri penu kuasa.

Kolose 2

2:1 Aku sindi naun karasa kalaawe tamamni aku bajuang; neu ma naun nelang ma here sa hang Laodikia nelang ma here katuluh sa puang kataru aku sara pribadi. 2:2 Katuluhni yiti naulahku nampan atei here jari mansing nelang here ipasinta hampe here rantep mira baya. Anri kalayiru here tuu-tuu kataru nelang harap nelang kataru rasia Alatalla, hanyeyiru Kristus raerai. 2:3 Kristus sa nguka kawan kaharatien nelang pangatahuan Alatalla sa dahulu hie padina. 2:4 Aku iwara hal yiti nampan naun ada tatipu daya hie-hie sa marauh paner anri naun. 2:5 Daya biar aku lawit teka naun, anggapleh aku naan hang penah naun. Nelang aku arai kadinung naun bulat atei nelang mansing parisaya ma Kristus. 2:6 Kawan pulaksanai haut narime Kristus Yesus yalah Tuhan. Daya yiru wuah naun welum mira baya anri hanye, 2:7 nelang iwakat hawuang hanye. Wuah naun mambangun pamelum naun nelang Kristus jari panalni. Wuah naun magin parisaya ma Kristus, ngalut inun sa haut naajar ma naun. Nelang ware atei naun newe hanruap anri ngantuh tarima kasih. 2:8 Ware naun bahati-hati, ada hampe naan isa mamikat naun anri kawan kapintaren murunsia sa puang bariran, malengkan ekat neu nyantawang. Kawan kapintaren yiru puang teka Kristus, malengkan teka pandapat murunsia anri teka kawan roh panguasa dunia. 2:9 Daya katuluh kapribadian Alatalla muneng hang Kristus, hanyeyiru hang pimurunsiani. 2:10 Nelang daya welum mira baya anri Kristus, naun pada naami pamelum sukup-ganap. Daya Kristus samula kapala ma tiap roh sa bakuasa nelang sa marentah. 2:11 Daya mira baya anri Kristus, naun haut nasunat, puang makai sunat sa naulah daya murunsia, malengkan makai sunat sa naulah Kristus, sa mambebas naun teka kuasa pidasaran sa badosa. 2:12 Daya hang tawuk naun nabaptis, naun napasar sinrah Kristus; nelang anri baptisan yiru pada, naun umba nasamelum kamulek sinrah Kristus daya naun parisaya neu kuasa Alatalla sa haut nyamelum Kristus teka pampatei. 2:13 Dahulu hie, naun haut matei manyu rohani daya naun badosa, nelang daya naun puang nasunat manyu lahir. Kude itati Alatalla nyamelum naun sinrah anri Kristus. Alatalla haut ngampun takam sa badosa. 2:14 Nelang mambatal surat utang takam, sa ngansam takam makai kawan syarat sa maweat. Anri malasangar surat yiru hang kayu balasangar, Alatalla ngumpe katuluh dawaan nuju takam. 2:15 Hang balasangar yiru Kristus ngulah kawan roh sa marentah nelang bakuasa jari puang uweng kakuaten lagi. Here naulah jari tuntunan ulun rama hang tawuk Kristus nginsing here yalah tawanan hawuang barisan kamanangenni. 2:16 Daya yiru ada maladar ulun ngampi hala naun neu anakuta atawa uuten, atawa neu kawan hari raya kaagamaan, atawa kawan pesta wulan wau, atawa neu anrau Sabat. 2:17 Katuluhni yiru ekat piamaan teka kawan hal sa sagar hawi, kude laluga tuu teka kawan hal yiru hanyeyiru Kristus! 2:18 Ada maladar diri naun nasanrugi daya ulun sa pura-pura nyanrandah diri nelang sa nyambah kawan malekat. Ulun yiru sakah anri kawan pikiranni sa manyu dunia nelang iwawara kawan paninunganni sa hulung, 2:19 hampe puang lagi itegei hang Kristus sa jari kapala. Hang kapit pimpinan Kristus, katantuluh tenga napalihara nelang natamaya daya kawan kakulepanni, nelang tumbu manyu kabahumen Alatalla. 2:20 Naun haut matei baya Kristus, nelang haut nabebas teka kawan roh sa nguasa dunia yiti. Nah, wuah inun naun welum kala ulun sa magun nakuasa daya dunia yiti? Wuah inun naun hayu nuu ma kawan aturan kala yiti, 2:21 "Ada negei yiti", "Ada nguta yiru", "Ada hanggatuk yiti"? 2:22 Katantuluh aturan yiru hanyeyiru neu kawan hal sa udiyiru napakai puang bariran lagi. Yiru ekat kawan aturan anri kawan pangajaran sa naulah daya murunsia. 2:23 Samula nadinung hal yiru yalah kaharatien, anri gurayangni nampan ulun nyambah malekat, nyanrandah diri nelang nyiksa diri; kude katuluhni yiru puang bariran neu pakai nahan kabahirien murunsia.

Kolose 3

3:1 Naun haut nasamelum kamulek mirabaya Kristus. Daya yiru harus naun ngakali nampan kaiyuh kawan hal sa hang surga, hang unengan Kristus marentah baya anri Alatalla. 3:2 Hadap kunuan pikiran naun ma kawan hal sa hang yiru, ada ma kawan hal sa hang dunia. 3:3 Daya naun haut matei, nelang pamelum naun padina baya Kristus hawuang Alatalla. 3:4 Nah, putut pamelum naun sa sajati hanyeyiru Kristus nelang amun hanye lalea hanrian naun pada sagar lalea sinrah anri hanye hawuang pihante muliani. 3:5 Daya yiru, tampare kawan kabahirien dunia sa ngajahujak diri naun, hanyeyiru dapa bela, kawan hal sa puang sanunuh, kabahirien, kabahirien sa jahat, nelang kasarakahen (kasarakahen hanyeyiru sarupa anri nyambah barhala). 3:6 Kawan hal masam yiru sa ngulah karikangen Alatalla nadap kawan ulun sa puang ngalut nuu ma hanye. 3:7 Dahulu hie naun raerai pada nampalus ngalut kawan kabahirien yiru, hang tawuk naun nakuasa dayani. 3:8 Kude itati ware naun ngumpe kawan hal sa jahat teka diri naun: ada lagi sangit, atawa iraraat atawa uweng kaingkam muar nadap ulun lain. Ada budas kaluar teka wawa naun kawan lengan sapa sumpah atawa lengan sa murun. 3:9 Ada ipusu isa ma sa lain, daya pamelum sa uhang anri kawan pidasaranni haut naumpe daya naun. 3:10 Naun itati haut naami pamelum sa wau. Naun hanyeyiru murunsia wau, sa saratang nasamau daya sa ngulah hanye, hanyeyiru Alatalla, manyu kala wangunni raerai. Tujuanni hanyeyiru nampan naun kataru Alatalla anri paruna. 3:11 Daya gana teka yiru balalu kawan pibalainni ulun Yahudi anri ulun puang Yahudi uras wawai, ulun basunat anri ulun sa puang basunat, puang uweng lagi pibalainni ulun asing anri ulun biadab, walah anri ulun bebas, daya Kristus hanyeyiru ala katantuluhni nelang hanye mira baya anri here katuluhni! 3:12 Naun hanyeyiru ulun wat Alatalla. Alatalla sinta naun nelang midi naun neu jari milikni sa hulung. Yiru sababni naun harus nantarang ahi lelo, naun harus maeh atei, randah atei, lamah liut, nelang tahan ngaret kahanangen. 3:13 Naun harus sabar isa anri sa lain, nelang ipangampun amun naan sa ngatei anri sa lain. Tuhan anri sanang atei ngampun naun, jari naun pada harus hamen ngampun isa anri sa lain. 3:14 Nelang sa mambatang, hanyeyiru: Naun harus ipasinta daya sinta yiru namaya kawan pulaksanai katuluhni hampe jari paruna. 3:15 Ware kawan kaputusan naun natantu daya kadamaian sa naami daya Kristus hawuang atei naun. Daya Alatalla nerau naun nampan jari anggota isa tenga, nampan naun welum hawuang kadamaian teka Kristus yiru. Wuah naun batarima kasih. 3:16 Ware kawan ajaran Kristus sa penu berkat marasap mawuang atei naun. Ware naun ipangajar nelang ipangami nasihat anri kaharatien. Ware naun manyanyi mazmur anri tawat hormat nelang kawan lagu rohani; nyanyi ma Alatalla anri pangingkaman tarima kasih hawuang atei naun. 3:17 Inun ala sa naulah atawa napantane naun, harus yiru naulah nelang napantane hawuang ngaran Tuhan Yesus. Batarima kasih ma Alatalla Ambah neu inun sa naulah Yesus ma naun. 3:18 Kawan pulaksanai sa jari matueh wawei! Ware naun ngalut nuu ma matueh upu naun, daya kalayiru pipatutui pidasaran naun yalah ulun Kristen. 3:19 Kawan pulaksanai sa jari matueh upu! Ware sinta ma matueh wawei naun. Ada kasar nadap here. 3:20 Kawan anak! Samula kawajiban naun yalah ulun Kristen nampan saratang ngalut nuu ma ineh ambah, daya yiru sa ngampi sanang atei Alatalla. 3:21 Kawan pulaksanai sa jari ambah! Ada ngampi hanang atei kawan anak naun hampe here putus asa. 3:22 Kawan pulaksanai sa jari walah! Hawuang katuluh hal, wuah naun ngalut nuu ma tuannu sa hang dunia yiti. Ada ngalut nuu ma here ekat hang tawuk here rahat nyaga naun, daya naun hamen natawat. Kude ngalut nuu ma here anri atei sa rela, daya naun mahormat Tuhan. 3:23 Inun masam pagawian sa naami ma naun, ware naun ngulahni anri sagalis atei, yalah jaka Tuhan sa nalayanni naun, nelang puang ekat murunsia. 3:24 Itung naun sagar narime upa teka Tuhan. Inun sa nasadia Tuhan ma ulun watni, yiru sa sagar naami ma naun. Daya ampu sa sabujurni rahat nalayanni daya naun hanyeyiru Kristus raerai. 3:25 Nelang hie-hie sa ngulah hala, sagar nanggung kawan kahalaenni yiru; daya Tuhan puang ninung wangun ulun.

Kolose 4

4:1 Kawan pulaksanai sa jari tuan! Ware naun nampalus ma kawan walah naun anri bujur nelang adil. Itung naun pada uweng erang kaulun ampu hang surga. 4:2 Ware naun badoa anri sagalis atei nelang tatap sadia, nelang ngantuh tarima kasih ma Alatalla. 4:3 Badoa pada ma kami nampan Alatalla ngami ma kami kasampatan sa maeh nampan iwara kabar neu rasia Kristus. Daya gana hal yiru hampe itati aku naan hawuang panjara. 4:4 Badoa nampan aku tau manarang rasia yiru anri jelas kewangun sabujurni. 4:5 Neu wangun hubungan naun anri kawan ulun sa puang parisaya, wuah naun welum maharati nelang makai tiap kasampatan anri samaeh-maehni. 4:6 Ware kawan hal sa napantane naun saratang ngampi sanang atei nelang maka sindi. Wuah naun karasa kalaawe saharusni naun nuing kawan tuntian ulun. 4:7 Tikhikus, pulaksanai takam sa nasinta, sagar iwara ma naun kawan ala katulun neu aku. Hanye satia bagawi baya kami ma Tuhan. 4:8 Aku ngutus hanye nunung naun anri tujuan nampan naun karasa kaadaan kami nelang naun parariu. 4:9 Hi Onesimus sagar tulak sinrah anri hi Tikhikus; hanye erang kaulun teka babuhan naun. Hanye ulun sa satia, nelang kami sinta hanye. Hanye anri hi Tikhikus sagar iwara ma naun kawan ala katantuluh sa jari hang unenganku yiti. 4:10 Hi Aristarkhus, sa naan hawuang panjara baya aku, ngirim tabe ma naun. Kalayiru pada hi Markus, sahinraan Barnabas. (Ma naun haut nakirim kabar nampan nyambut hanye amun hanye hawi nunung naun.) 4:11 Tabe pada teka hi Yesus sa bangaran pada Yustus. Teka kawan ulun Yahudi sa haut parisaya ma Tuhan Yesus, ekat here telu sa itati bagawi baya anri aku neu nampalus tugas teka Alatalla. Here tuu-tuu bahimat ngarawah aku. 4:12 Tabe teka hi Epafras. Hanye pada teka babuhan naun. Hanye walah Kristus Yesus, sa saratang badoa anri sagalis atei ma naun. Hanye ilaku tatuu ma Alatalla nampan kaharapen naun jari mansing nelang naun tuu-tuu dewasa, nampan naun anri paruna ngalut nuu ma kabahumen Alatalla. 4:13 Aku raerai haut kadinung hanye haut bagawi bahimat ma naun nelang ma kawan ulun sa hang Laodikia anri Hierapolis. 4:14 Dokter Lukas, sa nasinta takam, anri hi Demas ngirim tabe ma naun. 4:15 Hampe tabe kami ma kawan pulaksanai Kristen hang Laodikia; pada ma hi Nimfa, nelang ma ungkup sa sumbayang hang lewuni. 4:16 Udi surat yiti nabasa ma naun, antara lalan nampan yiru nabasa pada ma ungkup sa hang Laodikia. Kalayiru pada naun raerai harus mambasa surat sa sagar nakirim teka Laodikia ma naun. 4:17 Nelang wara ma hi Arkhipus, "Sanuput tugas sa naami ma hanyu neu malayanni Tuhan." 4:18 Tabe teka aku, hi Paulus. Aku raerai sa nyurat bagian yiti. Ada ang kaitung aku magun hawuang panjara! Mudahan Tuhan mamberkat naun. Hormat kami, Paulus

1 Tesalonika 1

1:1 Pulaksanai katuluh ungkup hang Tesalonika, sa jari ulun wat Alatalla Ambah anri Tuhan Yesus Kristus: Kami, hanyeyiru hi Paulus, hi Silas anri hi Timotius harap mudahan Alatalla ngami berkat anri kasanangen ma naun. 1:2-3 Kami saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla daya gana naun katuluhni. Tiap kali kami badoa ma Alatalla, Ambah takam, kami saratang ngitung naun. Kami saratang badoa ma naun. Kami kaitung kewangun naun nantarang hang kawan ulah gawi naun neu naun perisaya ma Yesus Kristus, kewangun naun sinta ulun lain nelang malayanni here, nelang kewangun naun kukuh hang kaharapen ma Tuhan takam Yesus Kristus. 1:4 Kami karasa, pulaksanai katuluh, Alatalla sinta naun nelang haut midi naun jari ulun watni sa hulung. 1:5 Daya kami nampe Kabar Maeh ma naun puang ekat makai lengan kude makai kuasa nelang makai Roh Alatalla. Nelang kami tuu harap ma pikapinuu teka Kabar Maeh yiru. Naun karasa kewangun kami welum neu ma kaparluan naun tawuk kami naan hang penah naun. 1:6 Naun isuntu kami nelang isuntu Tuhan. Biar naun wuah kahanangen tamam, naun sika narime anri arai atei kabar sa nawara kami ma naun. Kaaraien yiru naami daya Roh Alatalla. 1:7 Anri kalayiru naun jari suntu ma katuluh ulun Kristen sa naan hang Makedonia anri hang Akhaya. 1:8 Daya nuku teka naun, Kabar Maeh neu Tuhan haut tasiar hampe ma Makedonia anri Akhaya. Nelang puang ekat yiru; likan kabar neu kewangun naun parisaya ma Alatalla haut hampe pada maawe-awe, hampe kami puang usah lagi iwara inun-inun. 1:9 Katuluh ulun yiru bapaner neu kewangun naun narime kami tawuk hawi nunung naun dahulu yari. Here bapaner neu kewangun naun nanan kawan barhala nelang hawi nunung Alatalla sa tungkan nelang welum neu nyambah hanye. 1:10 Here bapaner pada neu kewangun naun nganrei pihawian Anak Alatalla teka surga, hanyeyiru Yesus, sa haut nasamelum daya Alatalla teka pampatei. Yesus yiru pada sa nyalamat takam teka karikangen Alatalla sa hanrian udi ati.

1 Tesalonika 2

2:1 Pulaksanai katuluh! Naun karasa pihawian kami nunung naun puang kawai. 2:2 Naun karasa kapihuan kami hawi nunung naun hang Tesalonika, kami haut wuah kahanangen nelang nahina hang Pilipi. Kude biar rama ulun sa nawan kami, Alatalla takam haut ngami ma kami kaheeien nampan iwara ma naun Kabar Maeh sa asalni hawi teka hanye. 2:3 Pilakuan kami anri naun puang isa kahalaen; puang pada anri tujuan sa puang maeh atawa nipu naun. 2:4 Budas Puang! Kami bapaner puang nampan ngampi sanang atei ulun, malengkan pakai ngampi sanang atei Alatalla, sa nguji atei kami. Daya kami naanggap patut daya Alatalla pakai nampe Kabar Maeh yiru. 2:5 Naun karasa puang suah kami ngararimuk atawa nipu naun nampan nutup kawan aheng sa hamen malunggun. Alatalla neu jari saksi! 2:6 Kami puang pada ngakali nampan kaiyuh natawat daya ulun-hau teka naun atawa teka kawan ulun lain. Sabujurni yalah Rasul Kristus, kami iyuh ilaku inun heneng teka naun. 2:7 Kude tawuk kami naan hang penah naun sara kami lamah liut, yalah erang kaulun ineh maradu kawan anakni. 2:8 Daya sinta nelang ahi lelo kami, kami basadia ngami ma naun, puang ekat Kabar Maeh teka Alatalla yiru, kude pada pemelum kami. Daya kami tuu sinta anri naun! 2:9 Batantu naun pagun kaitung kewangun karasni kami ngakali nelang bajuang. Kaanrau kamalem kami bagawi nampan kami puang nyusah sunah erang kaulun teka naun tawuk kami iwara Kabar Maeh teka Alatalla yiru ma naun. 2:10 Kami welum anri barasis, bujur nelang puang uweng nawada ma naun sa haut parisaya ma Kristus. Naun sa jari kawan saksi kami, kalayiru pada Alatalla. 2:11 Naun karasa kami haut ngulah anri maeh ma diri naun kala erang kaulun Ambah ngulah anri maeh ma kawan anakni. 2:12 Kami ngami nasehat ma naun, kami ngami samangat ma naun nelang kami mandasak nampan naun welum mamaeh nampan ngampi sanang atei Alatalla. Daya Alatalla haut nerau naun neu jari warga Dunia sa Wau wat Alatalla nelang kaingkam pihante muliani. 2:13 Naan lagi isa hal lain sa ngulah kami saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla. Hal yiru hanyeyiru, hang tawuk kami nampe kabar teka Alatalla ma naun, naun nyanrengei nelang narime kabar yiru puang ekat yalah kabar teka murunsia, kude kabar sa tuu-tuu teka Alatalla. Hanyeyiru sa rahat bagawi hang diri naun sa parisaya ma Yesus Kristus. 2:14 Pulaksanai katuluh, hal sa naingkam naun yiru haut naingkam pada daya kawan ungkup Alatalla hang Yudea sa jari ulun wat Yesus Kristus. Naun kaingkam kahanangen teka pihak bangsa naun raerai, sameh kala sa naingkam daya kawan ungkup Alatalla hang Yudea yiru teka pihak kawan ulun Yahudi. 2:15 Kawan ulun yiru munu Tuhan Yesus anri kawan nabi, nelang ngahanangen kami. Here mamusuhi katuluh ulun, nelang Alatalla budas puang sanang ma here. 2:16 Likan here nahalang kami neu iwara ma kawan bangsa sa puang Yahudi kabar sa tau nyalamat kawan bangsa yiru. Anri kalayiru kawan ulun Yahudi yiru tarus nambah kawan dosa here hampe jumalahni ganap. Nelang itati here lawu lawini wuah karikangen Alatalla! 2:17 Kude pulaksanai katuluh, teka tawuk kami bapisah anri naun ma papire lawah -- pisah hang paninungen kude puang hawuang atei -- kami magin kasungu anri naun nelang ngakali tatuu nampan tau panalu lagi anri naun! 2:18 Kami naan aheng tulak nunung naun; nelang aku haut mansuba hinra hanrueh, kude Iblis nahalang kami. 2:19 Kapinuuni naun kaharapen kami kaaraien kami. Daya die amun Tuhan Yesus hawi, nelang takam nadap hanye, balalu naun sa jari kaegahen kami! 2:20 Samula naun kaegahen nelang kaaraien kami!

1 Tesalonika 3

3:1 Lawu lawini kaingkam kasungu kami puang iyuh tahan lagi. Daya yiru kami bapikir labis maeh kami natanan raerai hang Atena, 3:2 parahatan yiru kami ngutus pulaksanai takam hi Timotius. Hanye erang kaulun palayan Alatalla sa bagawi baya kami pakai iwara Kabar Maeh neu Kristus. Kami ngutus hi Timotius ma naun nampan hanye ngampi kansing naun nelang ngami samangat ma naun nampan magin parisaya lagi ma Kristus. 3:3 Anri kalayiru puang sunah erang kaulun teka naun sa mulek daya kawan kahanangen takam yiti. Naun karasa kawan kahanangen yiru tamasuk ransana Alatalla ma takam. 3:4 Hang tawuk kami pagun baya naun, kami haut iwara ma naun labis dahulu himat naun sagar wuah kahanangen, nelang yiru samula haut tuu-tuu jari; naun raerai sika karasa. 3:5 Yiru sababni aku ngutus hi Timotius, daya aku hamen karasa kewangun kamajuan naun hang hal parisaya ma Kristus. Aku gaer Iblis kaiyuh manggoda naun hampe katuluh kauyuhen kami uras kawai. 3:6 Itati hi Timotius haut mulek nelang haut nampe ma kami kabar kaaraien neu kewangun naun parisaya ma Kristus nelang ipasinta. Hanye iwara ma kami naun saratang ngitung kawan hal sa maeh neu kami hawuang atei naun. Nelang naun hamen panalu anri kami, sameh kala kami sindi panalu naun. 3:7 Yiru sababni, pulaksanai katuluh, hang katuluh kasusahen nelang kahanangen kami, kami tarariu daya kabar neu naun. Kaparisayaan naun ma Kristus ngampi arai atei kami, 3:8 hampe itati kami kaingkam tuu-tuu welum, asal naun tatap minri anri kokoh, mira baya anri Tuhan. 3:9 Kewangun hanteni nanam tarima kasih kami ma Alatalla daya katuluh kaaraien sa naingkam kami hang hadapan Alatalla daya gana naun. 3:10 Kaanrau kamalem kami ilaku ma hanye anri sagalis atei, nampan kami raerai tau kaiyuh panalu anri naun neu nyansukup inun sa naparlu daya naun nampan parisaya ma Kristus manyu pipatutni. 3:11 Mudahan Alatalla takam, anri Tuhan takam Yesus nyanrata lalan ma kami nampan tau panalu anri naun! 3:12 Mudahan Tuhan ngulah naun magin ipasinta nelang magin sinta ma katuluh ulun, hampe sinta naun yiru magin batambah, sameh kala sinta kami ma naun. 3:13 Anri kalayiru Tuhan sagar ngampi kansing atei naun, hampe naun barasis nelang puang uweng nawada hang hadapan Alatalla Ambah takam, hang tawuk Tuhan takam Yesus hawi baya katuluh ulun watni.

1 Tesalonika 4

4:1 Lawu lawini pulaksanai katuluh, kami haut ngami suntu ma naun neu kewangun naun harus welum nampan ngampi sanang atei Alatalla. Bujur naun haut welum kalayiru. Kude itati makai kuasa Tuhan Yesus, kami ilaku tatuu ma naun nelang mandasak nampan naun magin bahimat lagi hang hal yiru! 4:2 Daya naun haut karasa kawan patitah sa haut naami kami ma naun makai kuasa Tuhan Yesus. 4:3 Sa nabahum Alatalla hanyeyiru: nampan naun welum hulung ma hanye, barasis, lawit teka kawan gawian sa dapa bela. 4:4 Kawan upu hang penah naun harus karasa kewangun welum baya anri matueh waweini makai sara sa ngampi sanang atei Alatalla nelang murunsia. 4:5 Ada welum makai kabahumen kabahirien ma matueh wawei naun, kala sa naulah daya kawan ulun sa puang kataru Alatalla. 4:6 Hang hal sa kalayiru, ada sunah erang kaulun ngulah hala ma pulaksanaini, atawa nipu hanye. Yari kami haut bahimat ngampi itung naun, neu Tuhan sagar nukum kawan ulun sa ngulah kawan kahalaen sa kalayiru. 4:7 Alatalla nerau takam, puang nampan takam welum idapa ibela, malengkan nampan takam welum anri sara sa ngampi sanang ateini. 4:8 Ulun sa nampik pangajaran yiti, hanye puang nampik murunsia, malengkan nampik Alatalla sa ngami Rohni sa barasis ma naun. 4:9 Kami puang parlu lagi nulis ma naun neu kewangun naun harus sinta kawan pulaksanai naun mira kaparisayaan. Naun haut naajar daya Alatalla nampan ipasinta. 4:10 Nelang hal yiti haut natantarang daya naun ma katuluh pulaksanai mira kaparisayaan hang katuluh Makedonia. Kude, pulaksanai katuluh, kami ilaku tatuu, nampan welum naun jari magin maeh lagi. 4:11 Ware naun ngakali welum anri damai nelang puang umba sampur kawan parsualan ulun lain. Ware naun bagawi ngantilau nafakah naun raerai, kala sa haut naparentah kami ma naun dahulu yari. 4:12 Amun naun welum kalayiru, naun puang mihanri ma hie-hie, nelang kawan ulun sa puang parisaya ma Kristus sagar mahormat naun. 4:13 Pulaksanai katuluh, kami hamen naun karasa anri kapinuuni neu kawan ulun sa haut matei; nampan naun puang mahanang atei kala kawan ulun lain sa puang uweng kaharapen. 4:14 Takam parisaya Yesus haut matei nelang welum kamulek. Yiru sababni takam parisaya pada himat Alatalla sagar nyamelum kamulek katuluh ulun sa parisaya ma Yesus nelang haut matei, nampan here tau welum baya hanye. 4:15 Neu hal yiru, kalayiti lengan ajar Tuhan sa hamen natahampe kami ma naun: Hang tawuk Yesus hawi, takam sa pagun welum puang sagar nahuluan kawan ulun sa haut matei labis dahulu. 4:16 Hanrian malekat hante sagar nerau anri lengan sa mehet nelang tarompet Alatalla naampeau yalah siri parentah. Balalu Tuhan Yesus raerai sagar minau teka surga, nelang kawan ulun Kristen sa haut matei sagar nasamelum labis dahulu. 4:17 Udi yiru, takam sa pagun welum hang tawuk yiru sagar sinrah naenat baya here mawuang rakun nampan panalu anri Tuhan hang awan. Balalu takam sagar muneng baya hanye palus ma kalalawah. 4:18 Daya yiru, ware naun sameh ngampi kansing atei anri makai kawan lengan yiti.

1 Tesalonika 5

5:1 Pulaksanai katuluh, puang parlu kami nulis ma naun hantamian wayahni sa pas tuu kawan hal yiru sagar jari. 5:2 Daya naun raerai karasa anri batantu tuu Anrau pihawian Tuhan yiru sagar hawi yalah maling hawi hang tawuk kamalem. 5:3 Amun ulun kaeau, "Katuluhni aman nelang damai," balalu hang tawuk yiru salenga here sagar wuah kabinasaan, nelang puang sunah erang kaulun sa kaiyuh lapas. Hal yiru sagar jari nyalenga, yalah pangingkaman erang kaulun wawei sa mahanang wuntung tawuk kai bagenda. 5:4 Kude naun puang ulun sa welum hawuang piieng, hampe anrau yiru nyangkembah naun yalah pihawian erang kaulun maling. 5:5 Naun katuluhni hanyeyiru ulun sa welum hawuang piraai; naun tamasuk hang anrau sa maraai. Takam puang ulun sa welum hang wuang piieng, atawa tamasuk hang anrau kamalem sa maieng. 5:6 Daya yiru takam puangiyuh saanre yalah ulun lain. Takam harus bajaga nelang pikiran takam harus tarang. 5:7 Hang tawuk kamalem ulun manre, nelang hang tawuk kamalem pada ulun mahamui. 5:8 Kude takam yiti kawan ulun sa tamasuk hang anrau sa maraai; daya yiru pikiran takam harus tarang. Takam harus tatap parisaya ma Tuhan nelang sinta kawan ulun lain nelang harap anri batantu Alatalla sagar nyalamat takam. Yiru panrape sa nyalindung takam hawuang takam bajuang nawan piieng. 5:9 Alatalla midi takam puang nampan nahukum, kude nampan nasalamat itetei Tuhan takam Yesus Kristus. 5:10 Hanye matei ma takam nampan hang tawuk hanye hawi die-hau takam pagun welum, hau takam haut matei-takam tau kaiyuh welum baya hanye. 5:11 Daya yiru, ware naun tatap ipangami samangat nelang pangampi kansing, sameh kala sa rahat naulah daya naun itati. 5:12 Pulaksanai katuluh, kami ilaku tatuu nampan naun mahormat kawan ulun sa bagawi hang penah naun; hanyeyiru here sa haut napidi daya Tuhan nampan mamimpin nelang ngami nasehat ma naun. 5:13 Wuah naun tuu-tuu mahormat here nasinrah anri sinta nelang ahi lelo daya kaitung kawan ala sa naulah here. Ware naun welum tatap hawuang karukunen. 5:14 Kami pada ilaku, Pulaksanai katuluh, tagur mamaeh ulun sa puang hakun bagawi; ampi kansing atei ulun sa takut; karawah ulun sa parlu nakarawah nelang sabar anri katuluh ulun. 5:15 Jaga mamaeh nampan ada uweng sa iwaleh kajahaten makai kajahaten. Ware saratang ngakali ngulah kawan hal sa maeh, isa ma salain nelang ma katuluh ulun. 5:16 Ware naun saratang arai, 5:17 nelang saratang badoa. 5:18 Hang katuluh hal ware naun batarima kasih, daya yiru sa nakabahumen Alatalla teka naun yalah ulun sa welum mira baya anri Kristus Yesus. 5:19 Ada nahalang Roh Alatalla. 5:20 Ada nganggap puang bariran kawan kabar sa naami daya Roh Alatalla. 5:21 Ala katantuluh harus nauji, nelang sa maeh harus naalut. 5:22 Sanawit katuluh masam kajahaten. 5:23 Mudahan Alatalla raerai sa ngami ma takam kasanangen, ngulah naun ulun sa tuu-tuu welum hulung ma Alatalla. Mudahan Alatalla nyaga nyalindung naun katuluhni, hau roh, amirue atawa tenga naun, hampe puang uweng nawada hang tawuk Tuhan takam Yesus Kristus hawi kamulek. 5:24 Alatalla, sa haut nerau naun, sagar nampalus hal yiru daya hanye satia. 5:25 Badoa ma kami, Pulaksanai katuluh! 5:26 Ware naun ipanabe anri marasap kala erang kaulun pulaksanai Kristen. 5:27 Hawuang kuasa Tuhan, aku ilaku tatuu nampan naun mambasa surat yiti ma katuluh pulaksanai sa mira kaparisayaan. 5:28 Mudahan Tuhan takam Yesus Kristus mamberkat naun. Hormat kami, Paulus

2 Tesalonika 1

1:1 Pulaksanai katuluh ungkup hang Tesalonika, sa jari ulun wat Alatalla Ambah takam anri Tuhan Yesus Kristus! Kami, hanyeyiru hi Paulus, hi Silas anri hi Timotius 1:2 harap mudahan Alatalla Ambah anri Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma naun. 1:3 Pulaksanai katuluh, kami wajib saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla gana naun. Nelang samula pipatutni kami ngulah kalayiru, gana naun magin parisaya ma Kristus, nelang naun magin ipasinta. 1:4 Yiru sababni wuah inun kami saratang paner neu naun tiap kali kami nunung kawan ungkup Alatalla. Kami arai nyarita kewangun naun tatap kokoh hang perisaya ma Kristus hang kawan kahanangen sa naingkam naun. 1:5 Nelang hang yiti lalea tuu leha adilni penghakiman Alatalla: naun haut wuah kahanangen daya gana Dunia Wau Alatalla, nelang daya yiru naun sagar naanggap patut masuk mawuang Dunia Wau yiru. 1:6 Hanye sagar nampalus inun sa adil, nelang sagar iwaleh kahanangen ma kawan ulun sa ngulah naun wuah kahanangen. 1:7 Nelang ma naun sa itati wuah kahanangen -- kalayiru pada ma kami -- Alatalla sagar ngami kasanangen hang anrau Tuhan Yesus minau teka surga nelang nantarang tengani sinrah kawan malekatni sa kuasa 1:8 nelang baya apui sa malelap. Hanye minau neu nukum kawan ulun sa puang paduli Alatalla nelang sa puang hamen welum manyu kala Kabar Maeh neu Yesus Tuhan takam. 1:9 Kawan ulun yiru sagar narime hukuman kabinasaan ma kalalawahni, naumpe kaluar teka lingkungan Tuhan nelang kuasani sa hante; 1:10 katuluh yiru sagar jari hang anrau hanye hawi yati nampan natawat daya ulun watni nelang nampan nahormat daya katuluh ulun sa parisaya. Naun pada sagar naan hang penah kawan ulun wat Alatalla yiru, daya naun haut parisaya ma kabar sa natahampe kami ma naun. 1:11 Yiru sababni kami saratang badoa ma naun. Kami badoa nampan Alatalla ngulah naun patut welum neu ngalut kabahumenni; daya samula neu yiru hanye nerau naun. Mudahan Alatalla makai kuasani, mulur kabahumen naun nampan ngulah sa maeh nelang ngampi paruna katuluh pagawian sa naulah naun daya parisaya ma Yesus Kristus. 1:12 Anri kala yiru Tuhan takam Yesus natawat daya naun, nelang naun pada natawat daya Yesus daya gana pikaeh atei Alatalla takam nelang Tuhan Yesus Kristus.

2 Tesalonika 2

2:1 Neu pihawian Tuhan takam Yesus Kristus, nelang neu takam sagar nakumpul umak muneng baya hanye, iti sanalaku tatuu anri naun: 2:2 Ada kajut hinang bingung atawa balisah daya naan kabar, haut hampe wayahni anrau Tuhan Yesus hawi kamulek. Tau pada kabar yiru asalni teka isa tujum atawa isa ajaran; atawa tau pada naan sa kaeau kami haut suah nulis kalayiru hang isa teka surat kami. 2:3 Biar kalaaweleh, ada budas hakun ulun nipu naun. Daya kapihuan Anrau yiru hawi, harus labis dalulu naan jari kalayiti: Rama ulun sagar marutad, puang mangaku Kristus; nelang Murunsia Jahat sa natukas neu masuk ma naraka, sagar hawi. 2:4 Anri sakah hanye sagar nawan nelang namam diri hang ambau katuluh sa nasambah daya murunsia, atawa katuluh ilah sa naanggap Alatalla daya murunsia. Likan hanye sagar maharung hang Lewu Alatalla nelang mangaku iwara hanye Alatalla. 2:5 Itung aku haut suah iwara katuluh yiru ma naun tawuk aku pagun naan baya naun. 2:6 Nelang naun karasa inun sa itati pagun nahalang katuluh yiru nampan puang jari. Kude die amun hampe wayahni sa haut natukas daya Alatalla. Murunsia Jahat yiru sagar hawi. 2:7 Kakuaten sa ngulah kajahaten yiru haut nuku bagawi sara rahasia, kude pagun natahan-tahan. Die amun sa nahan yiru haut naunur, 2:8 wau dinung Murunsia Jahat yiru. Balalu amun Tuhan Yesus hawi, hanye sagar munu Murunsia Jahat yiru makai hewuk teka wawani, nelang ngabinasa hanye makai talak sahaya pihawianni. 2:9 Murunsia Jahat yiru sagar hawi makai isa kuasa sa hante teka Iblis. Hanye sagar ngulah wahai masam kaajaiban nelang kawan hal sa luar biasa sa penu anri tipuan. 2:10 Hanye sagar makai kawan tipu muslihat sa jahat nampan nyantawang kawan ulun sa sagar binasa. Here sagar binasa daya here puang narime nelang puang sindi kabar sa bujur teka Alatalla sa kaiyuh nyalamat here. 2:11 Yiru sababni Alatalla ngampi hulet hang here isa kuasa sa nyantawang, hampe here parisaya inun sa puang bujur. 2:12 Gana yiru, katuluh ulun sa sindi anri dosa nelang puang parisaya ma sa bujur yiru, sagar nahukum. 2:13 Pulaksanai katuluh sa nasinta Tuhan! Kami saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla neu naun, daya teka asalni Alatalla haut midi naun nampan nasalamat. Hal yiru jari daya inun sa nakaraja daya Roh Alatalla hang naun nampan ngulah naun jari ulun wat Alatalla sa barasis nelang daya naun parisaya ma kabar sa bujur teka Alatalla. 2:14 Neu ma yiru Alatalla nerau naun itetei Kabar Maeh sa nawara kami ma naun. Alatalla nerau naun, daya hanye hamen nampan naun umba kaingkam pihante mulia Tuhan takam Yesus Kristus. 2:15 Daya sabab yiru, Pulaksanai katuluh, ware naun minri anri segah nelang itegei mansing ma kawan ajaran sa haut naami kami ma naun, hau makai paner atawa surat. 2:16-17 Mudahan Tuhan takam Yesus Kristus raerai, nelang Alatalla Ambah takam ngarariu nelang nangkansing atei naun, nampan naun tau kaiyuh ngulah nelang iwara inun sa maeh. Daya Alatalla sinta takam, nelang daya pikaeh ateini hanye ngulah takam tatap sabar, nelang harap sa maeh.

2 Tesalonika 3

3:1 Lawu lawini, pulaksanai katuluh, ware naun badoa ma kami. Badoa nampan kabar teka Tuhan kaiyuh tatap nawara anri hinang nelang natarime anri maeh, sameh kala sa haut jari hang naun dahulu yari. 3:2 Badoa pada nampan Alatalla nyalamat kami teka kawan ulun sa jahat. Daya puang katuluh ulun parisaya ma kabar teka Tuhan yiru. 3:3 Kude Tuhan satia. Hanye sagar nangkansing naun nelang nyalindung naun teka kuasa sa Jahat. 3:4 Nelang kami penu parisaya ma Tuhan neu naun, himat naun rahat ngulah nelang sagar tatap ngulah inun sa nahuyu kami ma naun. 3:5 Mudahan Tuhan nguruk ngajar naun nampan magin kataru sa Alatalla sinta naun nelang Kristus ngami kasabaren ma naun. 3:6 Pulaksanai katuluh, makai kuasa Tuhan Yesus Kristus, kami marentah nampan naun nyanawit katuluh pulaksanai, sa welum mawule, nelang sa puang ngalut kawan ajaran sa naami kami ma here. 3:7 Naun raerai karasa naun harus ngalut suntu kami. Kami puang mawule tawuk kami naan hang penah naun. 3:8 Kami puang nguta kutaen ulun anri puang bayar. Kabalikanni kaanrau kamalem kami bagawi mepai uat taulang nampan kami puang nyusah hie-hie teka naun. 3:9 Kami ngulah kala yiru puang daya kami puang uweng hak ilaku nampan naun ngarawah kami, kude daya kami hamen jari suntu ma naun. 3:10 Hang tawuk kami pagun naan hang penah naun, kami ngami aturan kalayiti, "Ulun sa puang hakun bagawi, puang usah kuman." 3:11 Kami ngeau yiti daya kami karengei naan kawan ulun hang penah naun sa welum mawule. Here puang ngulah inun heneng, ekatni sibuk umba sampur urusan ulun lain. 3:12 Makai kuasa Tuhan Yesus Kristus kami marentah ulun yiru nelang ngami paringatan, nampan here bagawi anri sanang nelang ngantara nafakah here raerai. 3:13 Kude naun ada peda ngulah hal sa maeh. 3:14 Tau die naan ulun sa puang hakun ngalut inun sa naeau kami hang surat yiti. Ware naun hati-hati nadap ulun sa kalayiru nelang ada bagaul anri hanye nampan hanye amangan. 3:15 Kude ada ngulah hanye kala musuh; ekat ami ma hanye nasehat yalah erang kaulun pulaksanai. 3:16 Tuhan hanyeyiru putut kasanangen takam. Mudahan hanye saratang ngami ma naun kasanangen hang katuluh hal. Mudahan Tuhan nyinrah naun katuluhni. 3:17 Tabe teka aku, Paulus. Aku raerai sa nulis bagian yiti. Iti siri sa na andakku hang katuluh suratku. 3:18 Mudahan Tuhan takam Yesus Kristus mamberkat naun katuluhni. Hormat kami, Paulus

1 Timotius 1

1:1-2 Timotius, anakku sa sajati hawuang Tuhan! Surat yiti teka aku, hi Paulus, rasul Kristus Yesus manyu parentah Alatalla, Panyalamat takam nelang manyu parentah Kristus Yesus, kaharapen takam. Mudahan Alatalla Ambah anri Kristus Yesus Tuhan takam ngami berkat, ahi lelo nelang kasanangen ma hanyu. 1:3 Aku hamen nampan hanyu tatap muneng hang Epesus, kabahumenku yiru haut waraku ma hanyu tawuk aku tulak ma Makedonia. Daya, hang Epesus naan papire kaulun sa ngajar ajaran sa puang bujur, nelang hanyu harus nyantaduh here yiru ngajar. 1:4 Ami nasehat ma here nampan here ada lagi parisaya ma kawan dongeng anri kawan sarita sanyarita kawan asal usul puang witus-wuta. Katuluhni yiru ekat nimbul pirawekan nelang puang nampalus ransana Alatalla sa ekat tau napantaru itetei parisaya ma hanye. 1:5 Tujuan nasehat yiru, hanyeyiru nampan ulun kaiyuh atei sa maeh nelang atei maeh sa barasis, nelang tuu parisaya ma Tuhan, nelang anri kalayiru here tau sinta ma sasameh murunsia. 1:6 Naan meheni ulun haut puang welum kalayiru lagi, nelang tawang hawuang kawan pirawekan sa puang uweng riranni. 1:7 Here hamen jari kawan guru agama, padahal here raerai puang kataru kawan lengan sa napakai here atawa kawan hal sa nawara here anri kaharapen. 1:8 Takam karasa kawan hukum agama yiru maeh, amun napakai manyu pipatutni. 1:9 Patut naitung hukum yiru naulah batantu puang neu ma kawan ulun sa maeh, malengkan ma kawan ulun sa malangar hukum, ma kawan panjahat, ulun duruhaka, ma ulun badosa, ulun puang baagama, ulun duniawi, ma ulun sa munu ambah atawa inehni, ma katuluh sa pamunu ulun, 1:10 ma kawan ulun idapa ibela, homoseks, panculik, mapusu, kawan saksi palasu nelang ma hie-hie sa ngulah kawan hal sa balawanan anri ajaran sa bujur. 1:11 Ajaran yiru naan hang Kabar Maeh sa neu pakai iwarani naparisaya ma aku, hanyeyiru Kabar Maeh teka Alatalla sa mulia nelang patut natawat. 1:12 Aku ngantuh tarima kasih ma Kristus Yesus Tuhan takam. Hanye haut ngami kakuaten ma aku nampan malayanni hanye, nelang hanye nganggap aku patut nampalus tugas yiru, 1:13 biar dahulu hie aku muntaka nelang ngahanangen nelang mahina hanye. Kude Alatalla malelo aku, daya hang tawuk yiru aku huan parisaya, jari aku puang karasa inun sa naulahku. 1:14 Kude aku likan natampenu anri ahi lelo Tuhan takam. Hanye ngami ma aku kamampuan nampan parisaya ma hanye nelang sinta sasameh murunsia. Kamampuan yiru naami ma takam katuluh sa haut jari isa anri Kristus Yesus. 1:15 Lengan yiti tuu bujur -- daya yiru patut natarime nelang naparisaya katuluhni --: "Kristus Yesus hawi ma dunia yiti nampan nyalamat ulun badosa." Nelang aku ulun badosa sa panga jahat. 1:16 Kude likan daya yiru Alatalla malelo aku, nampan Kristus Yesus kaiyuh nantarang katuluh kasabarenni ma aku, ulun sa panga badosa yiti. Nelang yiti jari isa suntu ma katuluh ulun sa yati sagar parisaya ma hanye nelang kaiyuh pamelum sajati ma kalalawah. 1:17 Alatalla, Raja kawan wayah nelang jaman, patut saratang nahormat nelang natawat, daya hanye sa kalalawah, sa puang dinung nelang sa tungkan! Amen. 1:18 Timotius, anakku! Tugas yiti naparisayaku ma hanyu, daya ngitung pesen Alatalla sa natahampe itetei kawan nabi hawuang ungkup neu dirinu. Ware kawan pesen yiru jari wasi ma hanyu hang wuang parjuangan sa maeh. 1:19 Ware hanyu bajuang sinrah itegei hang kaparisayaan sa bujur nelang anri atei maeh sa barasis. Naan papire kaulun sa puang paduli lengan kunuan ateini, hampe kaparisayaan here balalu hansur. 1:20 Hengka here yiru hanyeyiru hi Himeneus anri hi Aleksander. Karueh ulun yiru haut hukumku anri nyarah here ma Iblis, nampan here paajar nampan taduh nangkurun Alatalla.

1 Timotius 2

2:1 Samambatang, aku ilaku tatuu nampan pilakuan, sumbayang, anri doa syafaat nelang lengan tarima kasih sa natahampe ma Alatalla anri ma katuluh ulun; 2:2 ma kawan raja anri ma katuluh ulun sa negei kuasa. Laku nampan takam welum damai ma Alatalla anri tingkah laku sa maeh. 2:3 Yiru sa maeh nelang sa ngampi sanang atei Alatalla, jurusalamat takam. 2:4 Hanye hamen nampan katuluh ulun nasalamat nelang karasa sa bujur. 2:5 Daya, ekat naan isa Alatalla, nelang ekat isa ulun helang, helang Alatalla anri murunsia, hanyeyiru Kristus Yesus. 2:6 Hanye erang kaulun murunsia sa haut nyarah tengani pakai newuh katuluh ulun teka kawan dosa here. Anri kalayiru Alatalla nantarang hang wayah sa pas tuu, hanye hamen katuluh ulun nasalamat. 2:7 Nelang daya yiru aku nahuyu tulak ma kawan ulun sa puang Yahudi nampan iwara ma here kabar neu kaparisayaan sa bujur. Sa nawaraku yiti, yiru bujur. Aku puang ipusu. 2:8 Aku hamen nampan kawan upu hang awe-awe badoa anri atei sa barasis, puang sangit nelang puang uweng basual. 2:9 Ware kawan wawei maradu tengani anri sasadang wangun nelang makai pakaian sa pantas. Wangun hurutan wulu puang hampe balabihan wangun atawa ada makai kawan parhiasan amas atawa mutiara, atawa kawan pama pakaian sa rarang. 2:10 Kabalikanni, ware kawan wawei mahias tenga here makai kawan ulahan sa maeh manyu patut ma ulun wawei sa sumbayang ma Alatalla. 2:11 Pipatutni kawan wawei paajar anri suni nelang ngalut nuu anri babujur. 2:12 Aku puang katuju wawei ngajar atawa marentah ulun upu; here harus suni. 2:13 Daya sa samambatang naulah hanyeyiru hi Adam nelang udi yiru hi Hawa. 2:14 Nelang puang hi Adam malainkan hi Hawa sa wuah tipu, hampe malangar parentah Alatalla. 2:15 Biar kalayiru, wawei sagar salamat gana ngayaan anak, asal hanye anri randah atei tatap parisaya ma Kristus nelang tatap sinta ma ulun lain nelang welum hulung ma Alatalla.

1 Timotius 3

3:1 Bujur tuu lengan yiti, "Ulun sa hamen jari pamimpin ungkup, hanye sindi isa pagawian sa tuu baharaga." 3:2 Erang kaulun pamimpin ungkup patut erang kaulun sa puang uweng nawada, matueh waweini ekat isa, kaiyuh nahan diri, sabar, bijaksana, tartip, hanye arai narime ulun hang lewuni, nelang tau ngajar ulun; 3:3 ada ulun pamahamui, atawa ulun gaha babur. Kabalikanni hanye harus lamah liut nelang katuju damai. Hanye puang mata duitan. 3:4 Hanye harus tau ngatur lewu reanni arni maeh, nelang ngajar kawan anakni ngalut nuu nelang hormat ma hanye. 3:5 Daya amun ulun puang tau ngatur lewu reanni raerai, kalaawe wangun hanye kaiyuh ngatur ungkup Alatalla? 3:6 Erang kaulun pamimpin ungkup puang iyuh ulun sa wau jari Kristen, daya die hanye jari sakah balalu tasapa kala Iblis dahulu sadi. 3:7 Hanye harus erang kaulun sa ngaranni maeh hawuang masyarakat; daya amun puang kalayiru, himat hanye sagar nawawarah ulun, balalu lawu mawuang jabak Iblis. 3:8 Palayan ungkup patut pada erang kaulun sa maeh nelang jujur; puang mata duitan nelang puang hamen nguut anggur kajut hene. 3:9 Here harus itegei mansing hang ajaran kaparisayaan Kristen sa haut nalalea daya Alatalla makai atei kunuan sa maeh. 3:10 Ware here nauji dahulu, nelang amun bawilah here puang uweng wadaanni, wau here iyuh malayanni ungkup. 3:11 Matueh wawei here pada harus erang kaulun sa maeh, puang ulun sa katuju ngulah paner. Here harus tau nahan diri nelang jujur hawuang ala katantuluh. 3:12 Palayan ungkup harus ekat naan erang kaulun matueh wawei. Hanye harus tau ngatur kawan anakni pada lewu reanni anri maeh. 3:13 Kawan ulun sa malayanni anri maeh hawuang ungkup, sagar nahormat nelang magin heei bapaner neu kaparisayaan here ma Kristus. 3:14 Aku harap puang lawah lagi aku sagar nunung hanyu. Kude biar kalayiru, aku pada nulis surat yiti ma hanyu, 3:15 nampan amun aku unte hawi, hanyu haut karasa kewangun takam harus welum yalah kaluarga Alatalla, hanyeyiru ungkup Alatalla sa welum. Ungkup yiti sa jari ari panangkur nelang panyangga ajaran sa bujur teka Alatalla. 3:16 Puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh nawan kalaawe hanteni rahasia agama takam: Hanye nantarang tenga hawuang wangun murunsia, nelang nakaku bujur daya Roh Alatalla, nelang nadinung daya kawan malekat. Kabar neu yiru nawara ma penah kawan bangsa, nelang hanye naparisaya hang litar dunia nelang naenat ma surga.

1 Timotius 4

4:1 Roh Alatalla anri putes kaeau hang kawan anrau hanrian, meheni ulun sagar marutad, puang mangaku Kristus. Here sagar ngalut nuu ma kawan roh sa nyantawang nelang ngalut kawan ajaran roh jahat, 4:2 sa natahampe mitah kawan ulun pura-pura sa ipusu. Atei kunuan kawan ulun yiru haut maieng. 4:3 Here ngajar ulun nampan puang kawin nelang puang nguta kutaen sa bapidi. Padahal kutaen yiru naulah daya Alatalla neu nakuta anri ngantuh tarima kasih ma hanye daya kawan ulun sa parisaya ma Kristus nelang haut kataru ajaran sa bujur teka Alatalla. 4:4 Ala katantuluh sa naulah daya Alatalla yiru maeh, nelang puang uweng sunah isa harus naanggap padi haram amun haut natarime anri ngantuh tarima kasih ma Alatalla. 4:5 Daya berkat teka Alatalla nelang doa ngulah kutaen yiru jari halal. 4:6 Amun hanyu ngajar alakatantuluh yiru ma kawan pulaksanai sa mira kaparisayaan, hanyu sagar jari palayan Kristus Yesus sa bagawi anri maeh. Nelang hanyu sagar saratang malihara batinnu makai lengan Alatalla sa naparisaya, nelang anri kawan ajaran sa bujur sa haut napalupuinu salawah yiti. 4:7 Sanawit kawan sarita tahayul sa puang bariran. Ware hanyu malatih tenganu ma pamelum sa baibadat. 4:8 Latihan jasmani duhu rinanni, kude latihan rohani bariran hang katuluh hal, daya uweng janji ma pamelum hang wayah itati nelang hang wayah hanrian. 4:9 Hal yiru bujur nelang patut natarime nelang naparisaya katuluhni. 4:10 Yiru sababni takam bajuang nelang bagawi bahimat, daya takam harap anri sagalisni ma Alatalla sa welum; hanyeyiru jurusalamat katuluh ulun, samambatang tuu kawan ulun sa parisaya. 4:11 Ajar yiru katuluhni nelang huyu ulun rama ngalutni. 4:12 Ada maladar sunah erang kaulun nganggap hanyu randah daya hanyu lagi iya. Kabalikanni, ware hanyu jari suntu ma kawan ulun sa parisaya hawuang paner-gamungan anri tingkah lakunu, hang sara hanyu sinta sasameh murunsia nelang parisaya ma Yesus Kristus, nelang anri pamelumnu sa paruna. 4:13 Kamulek, padingian hampe aku hawi die, hanyu harus bahimat mambasa Surat Barasis ma kawan ulun yiru nelang ngami samangat sinrah ngajar here. 4:14 Ada hanyu puang makai pangamian teka Alatalla sa naami ma hanyu hang tawuk kawan pamimpin ungkup hanrapak tangan here hang ambau ulunu, nelang kawan nabi nampe pesen Alatalla neu dirinu. 4:15 Ulah katuluhni yiru anri bahimat nampan kamajuannu nadinung daya ulun katuluh. 4:16 Jaga dirinu nelang jaga ajarannu. Ware hanyu satia nampalus katuluh yiru, daya anri kalayiru hanyu sagar nyalamat hau tenganu raerai atawa kawan ulun sa nyanrengei lengan ajarannu.

1 Timotius 5

5:1 Ada hanyu tamam nyangit ulun sa labis matueh teka hanyu malengkan insing hanye nyanrengei kawan lengannu kakala hanye ambahnu. Ulah kawan ulun sa iya yalah pulaksanainu, 5:2 nelang kawan wawei matueh yalah inehnu. Kawan wawei bujang yalah kawan andinu, anri sara sa maeh. 5:3 Hormat kawan wawei walu sa tuu-tuu welum raerai. 5:4 Kude amun erang kaulun wawei walu naan kawan anak atawa kawan umpu, here yiru sa mambatang harus naami pangaturen neu here sa patut mantaru wangun kawan ungkup bemehni, nelang iwaleh budi ulun matueh atawa itak here. Daya hal yiru ngampi sanang atei Alatalla. 5:5 Wawei walu sa tuu-tuu welum raerai, nelang puang uweng hie-hie sa tau kaiyuh malihara hanye, ekat baharap ma Alatalla. Kaanrau kamalem hanye saratang badoa ma Alatalla nampan ilaku pangarawahenni. 5:6 Kude wawei walu sa katuju welum irarami, hanye haut matei biar hanye pagun welum. 5:7 Tahampe ma here kawan patitah yiti, nampan here welum puang uweng wadaanni. 5:8 Kude amun naan ulun sa puang malihara kawan kula kadangni, labis likan kulawaraga raerai, ulun yiru marutad nelang labis bere teka ulun sa puang parisaya. 5:9 Ekat wawei walu sa sukup kawan syarat kalayiti iyuh natamasuk mawuang daftar kawan wawei walu; umurni harus puang kurang teka enempulu taun, hanye ekat suah hinra narangan. 5:10 Taru ulun yalah wawei sa ngulah kawan hal sa maeh, umpamani: haut nante-ngambau kawan anakni anri maeh, katuju narime tamu manginap hang lewuni, malayanni kawan ulun sa parisaya, ngarawah kawan ulun sa susah, nelang bagawi bahimat hawuang katuluh masam pagawian sa maeh. 5:11 Ada namasuk ma daftar yiru kawan wawei walu sa lagi iya, daya amun nanam kabahirien magin tamam, here hamen narangan lagi, nelang nanan Kristus. 5:12 Here hala daya puang nampalus janji sa naami ma hanye. 5:13 Kamulek here pada ngumpe anrau malem lepuh ganta maaru-maati. Nelang sa bere tatuu hanyeyiru here paajar nangkurun ngaran ulun lain nelang sampur urusan ulun lain nelang maner kawan hal sa puang patut napaner. 5:14 Daya yiru aku hamen nampan kawan wawei walu lagi iya narangan lagi, kaiyuh anak nelang ngurus lewu rean, nampan kawan musuh takam puang uweng kasampatan neu namusuk ngaran takam. 5:15 Daya naan kawan wawei walu sa haut tawang umba roh jahat. 5:16 Kude amun erang kaulun wawei Kristen naan kulawaraga walu, hanye harus ngarawah wawei walu yiru; ada maladar ungkup nanggung here. Anri kalayiru ungkup tau ngarawah kawan wawei walu sa budas puang uweng kula kadangni. 5:17 Pamimpin ungkup sa nampalus tugasni anri maeh, patut naami panghargaan rueh kali lipat, samambatang tuu here sa rajin bakhotbah anri ngajar. 5:18 Daya hawuang Surat Barasis naan nasurat, "Sapi sa rahat ngiik gandum, ada nakarut wawani", pada, "Ulun sa bagawi, naan hak narime upani". 5:19 Ada narime pangaduan nadap erang kaulun pamimpin ungkup, amun puang uweng saksi sunah rueh kaulun atawa labis. 5:20 Ulun sa ngulah dosa harus natagur hang hadapan katuluh ungkup, nampan kawan ulun sa lain pada takut. 5:21 Hang hadapan Alatalla, Kristus Yesus anri kawan malekat sa tapidi, aku ilaku tatuu nampan hanyu makai kawan patitah yiti anri puang uweng dawaan nadap hie-hie nelang puang pada pihak mamihak. 5:22 Hanyu ada kajut hinang hanrapak tangan hang ambau ulun maresmi pangangkatanni jari palayan Tuhan. Amun ulun lain badosa, ada umba pahawit hawuang dosa yiru. Jaga tenganu nampan tatap paruna. 5:23 Ada lagi ekat nguut ranu risak, uut pada hena butit anggur pakai ngarawah pancernaannu, daya hanyu gaha sakit-sakitan. 5:24 Dosa mehe ulun, kapihuan naadili, haut dinung anri batantu tuu. Kude dosa ulun lain wau rasa hanrian udiyiru. 5:25 Kalayiru pada kawan ulahan sa maeh palus dinung. Nelang biar sa puang hinang nadinung, sika puang tau lajur padina.

1 Timotius 6

6:1 Kawan ulun Kristen sa jari walah, harus nganggap tuan here patut nahormat, nampan ulun puang kaiyuh nangkurun ngaran Alatalla atawa pangajaran takam. 6:2 Kawan walah sa tuanni ulun Kristen, puang iyuh ngampahe tuanni daya here sameh ulun Kristen. Likan here patut malayanni tuan here yiru anri labis maeh lagi, daya tuan sa nalayanni anri maeh yiru hanyeyiru sameh ulun parisaya sa nasinta. Hanyu harus ngajar nelang ngami nasehat neu katuluh yiti. 6:3 Hie sa ngajar ajaran lain teka yiru nelang puang katuju anri ajaran sa bujur teka Tuhan takam Yesus Kristus nelang anri ajaran agama takam, 6:4 hanyeyiru ulun sakah nelang puang karasa inun-inun! Panyakitni hanyeyiru katuju basual nelang ipamanas neu kawan pangutuhan hampe nimbul kawan kasiwa, pipasahan, puntaka, suriga hal sa puang maeh, 6:5 nelang pirawekan sa puang galis-galisni. Sara bapikir kawan ulun yiru haut patitah nelang puang bujur. Here minda tau kaiyuh tatau teka agama. 6:6 Samula tuu agama ngami kauntungan sa hante, amun ulun kaingkam sukup anri sa naan hang hanye. 6:7 Daya takam hawi ma dunia yitu puang uweng nginsing ala inun-inun, nelang takam kaluar teka dunia puang uweng nginsing ala inun-inun. 6:8 Jari amun naan kutaen anri pakaian, yiru haut sukup. 6:9 Kude ulun sa hamen tatau, tagoda nelang taawet daya wahai masam kabahirien sa lunga nelang sa nanrusak. Kawan kabahirien yiru ngulah ulun rusak hansur binasa. 6:10 Daya teka sinta ma duit, hawi wahai masam kajahaten. Naan maheni daya sinta ma duit hampe puang lagi ngalut ajaran Kristen, balalu here wuah wahai kahanangen sa ngampi lenuh atei here. 6:11 Kude hanyu, ulun wat Alatalla, sanawit ala katantuluhni yiru. Ware hanyu ngakali jari ulun sa mawitu bujur hang matei Alatalla, sa nyarah pamelum ma hanye, parisaya ma Kristus, sinta ma sasameh murunsia, sabar hawuang kahanangen nelang maeh tingkah laku anri lamah liut. 6:12 Ware hanyu bajuang tatuu nampan welum yalah ulun Kristen nampan hanyu kaiyuh hanrabut hadiah pamelum sajati palus kalalawah. Daya neu yiru sabujurni Alatalla nerau hanyu hang tawuk hanyu mangaku hang hadapan ulun rama sa hanyu parisaya ma Kristus. 6:13 Nelang itati, hang hadapan Alatalla sa ngami pahewukan ma alakatantuluh, nelang hang hadapan Kristus Yesus sa ngami kasaksian sa bujur ma hi Pontius Pilatus, aku laku yiti teka hanyu: 6:14 Ware hanyu ngalut nuu ma katuluh parentah yiru anri maeh nelang puang uweng wadaanni hampe hang anrau Tuhan takam Yesus Kristus hawi kamulek. 6:15 Pihawianni sagar natukas hang wayah sa pas tuu daya Alatalla raerai. Hanye panguasa sa tungkan; hanye mulia, Raja katuluh kawan raja, nelang Tuhan katuluh kawan tuan. 6:16 Ekat hanye sa puang nakuasa daya pampatei; hanye welum hang wuang sahaya sa puang kaiyuh nasanrite daya hie-hie. Puang uweng erang kaulun murunsia sa suah kadinung hanye atawa kaiyuh ninung hanye. Ma hanye hormat nelang kuasa palus ma kalalawah! Amen. 6:17 Ma kawan ulun sa tatau hang dunia yiti, ware hanyu ilaku nampan here ada sakah nelang ada harap ma kawan banda sa puang tatap -- umpamani anri katatauen. Here harus harap ma Alatalla sa ngami alakatantuluh ma takam anri jubung nampan takam tau nguta makaini. 6:18 Laku ma here nampan nantarang pikaeh, anri wahai ngulah ala maeh, matau, maeh atei nelang katuju ngami. 6:19 Anri kalayiru here ngumpul harata sa jari modal sa maeh ma hanrian anrau. Nelang anri kalayiru here sagar kaiyuh pamelum sa kalalawah, hanyeyiru pamelum sa sajati. 6:20 Inun sa haut naparisaya ma hanyu, jaga yiru mamaeh, Timotius! Sanawit kawan papaneran sa puang bariran nelang basual neu kawan hal sa anri kaliru naantuh "Pangarasaen". 6:21 Daya naan kawan ulun sa kaeau here naan pangarasaen yiru, hampe tawang teka kawan ajaran Kristen sa naparisaya here dahulu hie. Mudahan Tuhan mamberkat naun katuluh. Hormat kami, Paulus

2 Timotius 1

1:1-2 Timotius, anakku sa nasinta! Aku, hi Paulus, nulis surat yiti ma hanyu, harap mudahan Alatalla Ambah anri Tuhan takam Yesus Kristus ngami berkat, ahi lelo nelang kasanangen ma hanyu. Manyu kabahumen Alatalla, aku natutui jari rasul Kristus Yesus nelang nautus nampan iwara neu pamelum sa najanji Alatalla. Pamelum yiru natarime takam daya mira baya anri Kristus Yesus. 1:3 Aku ngantuh tarima kasih ma Alatalla sa nalayanniku anri atei kunuan sa barasis kala sa naulah daya datu niniku sadi. Aku saratang ngantuh tarima kasih ma Alatalla tiap aku kaitung hanyu hawuang doa, hau kaanrau hau kamalem. 1:4 Aku kaitung hanang ateinu. Yiru sababni aku hamen tatuu panalu hanyu nampan aku tuu-tuu arai. 1:5 Aku kaitung neu kaparisayaannu isa tuu-tuu ma Kristus, sameh anri kaparisayaan itaknu hi Lois nelang inehnu hi Eunike. Nelang aku yakin hanyu pada parisaya kalayiru. 1:6 Daya yiru aku ngampi itung hanyu nampan nyamelum ahilelo isa naami Alatalla ma hanyu hang tawuk aku hanrapak tanganku hang ambau hanyu. 1:7 Daya Roh Alatalla sa naami ma takam, puang Roh sa ngulah takam jari ulun matakut. Kabalikanni Roh Alatalla yiru ngulah takam mansing, penu anri sinta nelang kaiyuh nahan diri. 1:8 Yiru sababni ada amangan ngami kasaksian neu Tuhan takam, nelang ada pada amangan neu aku, sa napanjara gana hanye. Kabalikanni, ware hanyu anri kakuaten teka Alatalla, umba nanggung kahanangen gana Kabar Maeh yiru. 1:9 Alatalla nyalamat takam nelang nerau takam nampan jari ulun watni. Hanye nampalus yiru puang miandan manyu inun sa haut naulah takam, malengkan miandan ransanani raerai nelang ahi leloni. Hanye ngami ma takam ahi lelo itetei Kristus Yesus kapihuan dunia yiti naulah. 1:10 Nelang itati, Alatalla nantarang ahi lelo yiru ma takam itetei pihawian Raja Panyalamat takam Kristus Yesus. Yesus nyantalau kuasa pampatei nelang nginsing pamelum sajati sa kalalawah itetei Kabar Maeh yiru. 1:11 Pakai iwara Kabar Maeh yiru Alatalla nutui aku jari rasul nelang guru. 1:12 Yiru sababni aku ngaret katuluh kahanangen yiti, kude aku tatap harap, daya aku karasa tuu hie sa naparisayaku. Aku harap inun sa haut naamini ma aku, hanye sanggup pada nyagani hampe anrau Kiamat. 1:13 Tegei tatuu ajaran sa bujur sa haut naamiku ma hanyu. Nelang wuah hanyu tatap itegei hang kaparisayaan nelang sinta sa haut jari milik takam daya mira baya anri Kristus Yesus. 1:14 Anri pangarawahen teka Roh Alatalla sa welum hawuang takam, wuah hanyu nyaga mamaeh kawan hal sa baharaga sa haut na ami ma hanyu. 1:15 Hanyu karasa katuluh ulun hang propinsi Asia haut nanan aku, tamasuk pada hi Figelus anri hi Hermogenes. 1:16 Kude kulawaraga Onesiforus haut papire kali ngampi arai ateiku. Mudahan Tuhan hamen nutui ahi leloni ma here. Biar aku hawuang panjara, hi Onesiforus puang amangan neu wangunku yiru. 1:17 Dami hampe hang Roma, hanye palus ngakali ngatara aku hampe hanye panalu anri aku. 1:18 Nelang hanyu karasa tawuk hang Epesus hanye wahai ngarawah aku. Mudahan Tuhan nantarang ahi leloni ma hanye hang anrau Tuhan mangadili katuluh ulun murunsia.

2 Timotius 2

2:1 Timotius, anakku! Wuah hanyu mansing daya ahi lelo sa naami ma takam, daya takam mira baya anri Kristus Yesus. 2:2 Lengan ajar sa dahulu hie haut rengeinu teka aku hang hadapan ulun rama wuah hanyu parisaya anri kawan ulun sa iyuh naparisaya nelang sa sakap ngajar ulun lain. 2:3 Hanyu harus umba nanggung kahanangen yalah prajurit Kristus sa satia. 2:4 Erang kaulun prajurit sa rahat batugas, puang sagar ngampi sibuk dirini anri kawan urusanni raerai, daya hanye hamen ngampi sanang atei panglimani. 2:5 Erang kaulun olah ragawan puang sagar jari juara hawuang isa partandingan, amun hanye puang ngalut nuu kawan paraturan. 2:6 Ulun pangume sa haut bagawi bahimat, hanye sa samambatang naan hak kaiyuh hasil teka kawan amuleanni. 2:7 Pikir mamaeh inun sa naeauku yiti, daya Tuhan sagar ngami ma hanyu kasanggupen pakai mantaru katuluhni yiru. 2:8 Itung yiti: Kabar Maeh sa nawaraku hanyeyiru Kabar neu Kristus Yesus, turunan Dawid; Hanye Kristus sa haut welum mulek teka pampatei. 2:9 Daya iwara Kabar Maeh yiru, aku wuah kahanangen; likan hampe narantai kala erang kaulun panjahat. Kude lengan Alatalla puang tau narantai. 2:10 Yiru sababni aku sabar nanggung katuluh yiru daya ma kaparluan kawan ulun sa haut napidi daya Alatalla, nampan here pada kaiyuh salamat sa haut naami itetei Kristus Yesus, nelang nasinrah anri pihante mulia sa ma kalalawah. 2:11 Wuah tuu lengan yiti, "Amun takam haut matei baya hanye, takam welum pada baya hanye. 2:12 Amun takam tatap sabar, takam pada sagar marentah baya hanye. Amun takam puang mangaku hanye, hanye pada sagar puang mangaku takam. 2:13 Amun takam puang satia, hanye tatap satia, daya hanye puang tau balawanan anri dirini raerai." 2:14 Wuah hanyu ngampi itung kawan ulun neu alakatantuluhni yiti. Hang hadapan Alatalla, ami nasehat ma here nampan here ada basual neu kawan pangatuhan. Yiru puang uweng riranni, likan nyanrawek kawan ulun sa nyanrengeini. 2:15 Wuah hanyu ngakali tatuu nampan nakaku daya Alatalla yalah ulun sa patut bagawi ma hanye. Wuah hanyu ngakali nampan hanyu puang amangan neu pagawiannu, malengkan ngajar anri maeh kawan ajaran sa bujur teka Alatalla. 2:16 Sanawit kawan papaneran sa puang uweng riranni nelang sa ngampahe Alatalla. Kawan papaneran sa kala yiru ekat ngulah ulun magin jahat. 2:17 Ajaran kawan ulun yiru ilansar yalah panyakit kanker sa ganas. Teka here tamasuk hi Himeneus anri hi Filetus. 2:18 Here haut tawang teka kawan ajaran sa bujur, nelang ngasasaur kacau kaparisayaan mehe ulun. Here kaeau kaelanen teka pampatei haut tarjadi. 2:19 Kude piduduk sa segah sa haut naulah daya Alatalla puang tau nagaguyuh. Hang ambauni naan nasurat kalayiti, "Tuhan kataru kawan ulun sa jari milikni", nelang "ulun sa kaeau hanye milik Tuhan, ulun yiru harus taduh nampalus gawian sa hala." 2:20 Hawuang lewu sa hante naan wahai masam parabot. Naan sa naulah teka perak atawa amas, kude naan pada sa naulah teka kayu atawa tane. Naan sa napakai ma kaparluan sa hulung, nelang naan pada sa napakai ma kaparluan biasa. 2:21 Ulun sa ngabarasis dirini teka hal sa jahat, ulun yiru sagar napakai ma kaparluan sa hulung. Hanye jari milik sa hulung nelang bariran ma tuanni. Hanye natatap neu napakai ma tiap pagawian maeh. 2:22 Sanawit kawan kahamenen ulun iya muda. Wuah hanyu ngakali nampan welum manyu kabahumen Alatalla, satia hang ajaranni nelang sinta ma sasameh murunsia, nelang naan kadamaian atei. Wuah hanyu welum kalayiru baya here sa nanterau ilaku karawahen teka Tuhan anri atei sa barasis. 2:23 Ada hanyu umba hawuang pirawekan kawan ulun lunga sa puang karasa inun heneng. Hanyu karasa katuluh yiru ekat ngulah pibaburan. 2:24 Ulun sa bagawi ma Tuhan puang patut basual; hanye harus ramah anri ulun katuluh, nelang kaiyuh ngajar ulun anri maeh nelang sabar. 2:25 Hanye harus lamah liut ngajar kawan ulun sa katuju nawan; mudahan Alatalla ngami kasampatan ma kawan ulun yiru nampan batobat teka kawan dosa here nelang kataru ajaran sa bujur. 2:26 Anri kalayiru here balalu kataru kamulek, nelang lepah teka jabak Iblis sa haut nuruk here nelang maksa here nampan ngalut kabahumenni.

2 Timotius 3

3:1 Itung yiti: Hang kawan anrau pijumpuhan sagar naan wahai kasusahen. 3:2 Murunsia sagar ekat mamikir dirini raerai, mata duitan, sakah nelang katuju ipusu. Here katuju ngawawarah ulun, nawan ulun matueh, puang kataru batarima kasih, nelang muar ma kawan hal sa rohani. 3:3 Here puang sinta anri sasameh murunsia, puang hamen ngampun, here katuju nangkurun ngaran ulun lain, katuju makai kakarasen, here maraat, nelang puang katuju ma pikaeh. 3:4 Here katuju sulas duruhaka, sakah nelang puang ambau pikiran. Here labis katuju ma kasanangen dunia teka ngalut kabahumen Alatalla. 3:5 Biar nadinung, here ngalut nuu nampalus kawajiban agama, kude here puang narime inti teka agama yiru. Sanawit tenga teka ulun sa kalayiru. 3:6 Naan teka here sa ikalihik masuk ma lewu, balalu mamikat kawan wawei sa maleme nelang badosa sa nakuasa daya masam-masam kabahirien. 3:7 Kawan wawei yiru saratang laku naajar, kude puang suah tau kataru ajaran sa bujur teka Alatalla. 3:8 Kala hi Yanes anri hi Yambres sadi nawan hi Moses, kalayiru pada kawan ulun yiru nawan ajaran teka Alatalla. Pikiran here haut rusak, nelang kaparisayaan here mahak. 3:9 Kude here puang sagar kaiyuh inun-inun, daya panunga here sagar rasa katuluh ulun, kala sa naingkam daya Yanes anri hi Yambres. 3:10 Kude hanyu haut makai kawan ajaranku, pidasaranku, anri tujuan pamelumku. Hanyu haut kadinung kalaawe aku tuu-tuu parisaya ma Yesus Kristus nelang sinta ma sasameh murunsia. Hanyu karasa pada kasabaren nelang kakansingenku. 3:11 Hanyu haut kadinung aku nasiksa nelang aku nanggung kahanangen. Hanyu karasa katuluh kajadian sa wuah aku hang Antiokhia, hang Ikonium, anri hang Listra; nelang hanyu karasa katuluh kahanangen wuah aku! Kude Tuhan nyalamat aku teka katuluhni yiru. 3:12 Samula katuluh ulun sa hamen welum baibadat nelang welum mira baya anri Kristus Yesus sagar wuah kahanangen, 3:13 kude kawan ulun sa jahat anri kawan ulun panipu sagar magin batambah jahat. Here nipu ulun lain padahal here raerai tatipu pada. 3:14 Kude neu hanyu, Timotius, ware hanyu tatap itegei hang kawan ajaran sa haut naajar ma hanyu nelang katuluhni naparisaya dayanu; daya hanyu karasa hie kawan gurunu. 3:15 Hanyu harus kaitung kalemah teka rumis hanyu haut kataru Surat Barasis. Surat Barasis yiru ngami ma hanyu kaharatien-kataruen nampan kaiyuh salamat itetei parisaya ma Yesus Kristus. 3:16 Katuluh sa nasurat hawuang Surat Barasis, nailham daya Alatalla nelang bariran pakai ngajar sa bujur, pakai nagur, nelang nyamuah sa hala, nelang pakai ngajar murunsia nampan welum ngalut kabahumen Alatalla. 3:17 Makai Surat Barasis yiru ulun sa malayanni Alatalla kaiyuh nasansukup anri paruna ma katuluh masam pagawian sa maeh.

2 Timotius 4

4:1 Kristus sagar hawi lagi ma dunia yiti lepuh mangadili kawan ulun welum, ulun matei; nelang hanye sagar hawi nampan marentah yalah Raja. Daya yiru aku ilaku tatuu anri hanyu hang hadapan Alatalla nelang Kristus Yesus: 4:2 Ware hanyu iwara Kabar teka Alatalla yiru, nelang saratang nuntut nampan ulun nyanrengeini, hau here hamen atawa puang. Ware hanyu ngampi harap tatuu ulun, nutui kahalaen, nelang ngami samangat ma here. Ajar ulun anri sabar. 4:3 Daya sagar hampe wayahni ulun puang hakun lagi narime pangajaran sa bujur. Kabalikanni, here makai kabahumen here raerai, nelang ngumpul rama guru nampan ngajar kawan hal sa marauh nasanrengei hang silu here. 4:4 Here sagar nutup silu puang hakun nyarengei sa bujur, kude sagar nyanrengei kawan tanuhui usu. 4:5 Kude biar kalayiru, hanyu harus nguasa dirinu hawuang kaadaan sa kalaaweleh. Sabar hawuang kahanangen, tampalus tugasnu yalah pambarita Kabar Maeh yiru, nelang tampalus mamaeh kawajibannu yalah palayan Alatalla. 4:6 Neu diriku, haut hampe wayahni aku sagar matei yalah parapah ma Alatalla. Puang lawah lagi aku sagar nanan dunia yiti. 4:7 Aku haut umba partandingan anri maeh tatuu, nelang haut hampe garis tikasni. Aku tatap satia ma Kristus hampe pijumpuhanni. 4:8 Nelang itati hadiah kamanangen nganrei aku. Hang Anrau Kiamat, Tuhan, Hakim sa adil yiru sagar nyarah hadiah yiru ma aku, daya aku haut welum ikaeh anri Alatalla. Nelang puang ekat aku raerai sa sagar narime hadiah yiru, kude pada katuluh ulun sa nganrei pihawian Tuhan anri kakunus kasungu. 4:9 Ware hanyu ngakali hawi nunung aku anri hinang, 4:10 daya hi Demas haut nanan aku daya hanye sinta dunia yiti. Hanye tulak ma Tesalonika. Hi Krekes tulak ma Galatia nelang hi Titus ma Dalmatia. 4:11 Ekat hi Lukas sa muneng baya aku. Alap hi Markus nelang insing hanye sinrah hanyu, daya hanye tau ngarawah hawuang pagawianku. 4:12 Aku haut nunyu hi Tikhikus tulak ma Epesus. 4:13 Amun hanyu hawi insing mantel sa tananku hang Troas hang lewu Karpus. Insing pada kawan bukuku, samambatang kawan buku sa naulah teka karatas kulit. 4:14 Hi Aleksander, tukang tamaga yiru haut ngulah gawian sa jahat tatuu nadap aku. Tuhan sagar iwaleh ma hanye manyu gawini. 4:15 Hanyu harus hati-hati anri hanye, daya hanye bahimat nawan kabar sanawara takam. 4:16 Hang tawuk aku palanungkai kali nampe pambelaanku, puang uweng sunah erang kaulun sa nengau aku; katuluhni nanan aku. Mudahan Alatalla puang ngampi hala here hang hal yiti! 4:17 Kude Tuhan nengau aku. Hanye ngami kakuaten hampe aku sanggup iwara katuluh Kabar Maeh yiru, nampan katuluh ulun sa puang Yahudi karengei. Nelang aku lepah teka bahaya pampatei. 4:18 Tuhan himat sagar nyanepah aku teka tiap ngakali sa jahat nadap aku. Hanye sagar nginsing aku anri salamat mawuang karajaanni hang surga. Ware hanye natawat namulia palus ma kalalawah! Amen. 4:19 Tabeku ma hi Priskila anri hi Akwila nelang ma kulawaraga Onesiforus. 4:20 Hi Erastus muneng hang Korintus, nelang hi Trofimus haut tananku hang kaadaan sakit hang Miletus. 4:21 Ware hanyu ngakali hawi kapihuan musim marisak. Ebulus, Pudes, Linus, anri hi Klaudia ngirim tabe here ma hanyu; kalayiru pada katuluh pulaksanai mira kaparisayaan lainni. 4:22 Mudahan Tuhan nengau hanyu. Mudahan Tuhan mamberkat pulaksanai katuluh! Hormat kami, Paulus

Titus 1

1:1 Titus anakku! Aku, hi Paulus, nulis surat yiti yalah walah Alatalla nelang rasul Yesus Kristus. Aku napidi nelang nautus nampan ngarawah kawan ulun pidian Alatalla nampan here mansing hawuang kaparisayaan here. Aku pada harus ngarawah here nampan kataru ajaran sa bujur sa naajar daya agama takam. 1:2 Ajaran yiru miandan harapan sa takam sagar narime pamelum sa sajati palus kalalawah. Alatalla haut bajanji neu pamelum yiru dahulu hengka panukuan jaman-nelang Alatalla himat puang suah ipusu. 1:3 Hang wayah sa pas tuu, Alatalla ngalalea janjini yiru hawuang pesenni. Aku haut naparisaya pakai nampe pesen yiru, nelang aku iwara yiru manyu parentah Alatalla Panyalamat takam. 1:4 Titus, hanyu tuu-tuu anakku, daya hanyu anri aku sameh-sameh haut parisaya ma Kristus. Aku harap mudahan Alatalla Ambah anri Kristus Yesus Raja Panyalamat takam, ngami berkat nelang kasanangen ma hanyu. 1:5 Aku nanan hanyu hang Kreta nampan hanyu kaiyuh ngurus kawan hal sa parlu naatur. Pada nampan hanyu ngangkat kawan pamimpin ungkup hang tiap tumpuk. Nelang itung kawan patitah yiti: 1:6 Erang kaulun pamimpin ungkup harus ulun sa puang uweng wadaanni, matueh waweini ekat erang kaulun, kawan iyani harus haut parisaya ma Kristus, puang murun parangai nelang sa puang iyuh naatur. 1:7 Pamimpin ungkup hanyeyiru ulun sa ngurus pagawian Alatalla, hanye puang iyuh naan wadaanni. Hanye puang iyuh sakah atawa panyangitan atawa ulun pamahamui, atawa katuju babur, atawa mata duitan. 1:8 Hanye katuju narime ulun hang lewuni, katuju ma kawan hal sa maeh, kaiyuh nahan diri, jujur, barasis nelang welum taatur. 1:9 Hanye harus mansing itegei hang ajaran sa iyuh naparisaya, kala sa haut naajar ma hanye. Anri kalayiru hanye sanggup ngami nasehat ma ulun miandan ajaran sa bujur, nutui kahalaen kawan ulun sa nawan hanye. 1:10 Daya rama ulun sa katuju nawan, samambatang kawan ulun sa asalni baagama Yahudi; here ngakal ulun lain anri papaneran here sa puang bujur. 1:11 Kawan ulun sa kalayiru harus natutup wawani, daya here wahai ngasasaur kulawaraga ulun makai kawan ajaran sa puang bujur. Here nampalus hal yiru ekat daya hamen ngantara kauntungan sa puang anri patut! 1:12 Suah erang kaulun nabi here raerai, sa asalni pada teka Kreta, kaeau, "Kawan ulun Kreta saratang ipusu nelang kala situa maraat mauruh nelang mawule." 1:13 Inun sa naeau daya nabi yiru samula tuu. Yiru sababni hanyu harus nagur here anri putes; nampan here tatap itegei hang ajaran sa bujur 1:14 nelang puang lagi itegei hang kawan tanuhui ipusu wat ulun Yahudi atawa kawan aturan sa naulah daya kawan ulun sa puang narime ajaran sa bujur yiru. 1:15 Ala katantuluh yiru barasis ma ulun sa barasis. Kude ma ulun sa pikiranni bere nelang puang parisaya, puang uweng sunah isa sa barasis, daya pikiran anri kunuan atei here haut bere! 1:16 Here kaeau here kataru Alatalla, padahal ulahan here puang susuk. Here maka rumanyi, nelang here puang hamen ngalut nuu; here hanyeyiru kawan ulun sa puang sanggup ngulah hal sa maeh.

Titus 2

2:1 Kude hanyu, Titus, ware hanyu ngajar ajaran sa bujur. 2:2 Ami nasehat ma kawan upu sa haut matueh, nampan here nahan diri, bijaksana nelang welum kala ulun sa nahormat. Here harus pada itegei hang ajaran sa bujur teka Alatalla, sinta sa paruna nelang nanggung kahanangen anri sabar. 2:3 Kalayiru pada ware hanyu ngami nasehat ma kawan wawei sa matueh nampan tingkah laku here susuk anri inun sa patut ma ulun sa welum hulung ma Alatalla. Here puang iyuh muntaka ulun lain nelang puang iyuh katagihan minuman keras. Here harus ngajar kawan hal sa maeh, 2:4 nampan anri kalayiru here kaiyuh ngajar kawan wawei bujang sa lagi iya nampan sinta ma matueh upu here anri kawan anakni, 2:5 bijaksana, welum barasis nelang jari ibu rumah tangga sa maeh tunduk ma matueh upuni. Anri kalayiru puang uweng ulun kaiyuh ngampahe kabar teka Alatalla. 2:6 Kalayiru pada, ami nasehat ma kawan ulun sa lagi iya nampan here bijaksana. 2:7 Hang ala katantuluh, ware hanyu jari suntu tingkah laku sa maeh. Amun hanyu ngajar, hanyu harus jujur nelang anri tuu-tuu atei. 2:8 Pakai kawan lengan sa bijaksana, sa puang tau nawada daya ulun, nampan kawan ulun sa nawan hanyu amangan daya puang uweng hal sa puang maeh sa tau neau here neu takam. 2:9 Kawan walah harus tunduk ma tuanni, nelang ngampi sanang atei tuanni hang katuluh hal. Here puang iyuh nawan, 2:10 atawa ngalat. Ware here nantarang sa here saratang makai lagu lampah sa maeh nelang satia, nampan anri sara here yiru ulun nawat ajaran neu Alatalla, Panyalamat takam. 2:11 Daya Alatalla haut nantarang ahi leloni neu nyalamat katuluh murunsia. 2:12 Ahi lelo Alatalla yiru ngajar takam nampan takam puang lagi welum balawanan anri kabahumen Alatalla nelang puang ngalut kabahumen dunia. Takam naajar nampan welum hawuang dunia yiti anri tau nahan diri, tulus nelang satia ma Alatalla. 2:13 Itati takam rahat nganrei anrau sa naharap daya takam yiru; hang Anrau yiru dunia sagar kadinung pihante mulia Yesus Kristus, hanyeyiru pihante Alatalla nelang Raja Panyalamat takam. 2:14 Hanye haut nyarah dirini ma takam nampan nyanepah takam teka kawan kajahaten, palus ngulah takam jari murunsia sa lepah teka dosa balalu jari milikni, nelang rajin ngulah ala maeh. 2:15 Ajar kawan katuluh yiru, nelang ami nasehat, tagur kawan ulun sa nyanrengei lengannu anri bapangaruh. Ada maladar sunah erang kaulun sa nganggap hanyu randah.

Titus 3

3:1 Ampiitung kawan ulun ungkup nampan here tunduk ma kawan pamimpin anri panguasa negara, ngalut nuu nelang basadia nampalus kawan hal sa maeh. 3:2 Wara ma here nampan here ada muntaka atawa basual anri hie-hie, malengkan maeh paner gamungan. Wuah here saratang lamah liut anri katuluh ulun. 3:3 Daya dahulu hie takam lunga, tawang nelang puang ngalut nuu. Takam nasamalah daya kawan kasindien kabahirien; takam welum anri kunuan atei murun kasiwa nelang ipanrigat-ipamuar. 3:4 Kude Alatalla panyalamat takam nantarang sinta nelang pikaeh ateini anri takam. 3:5 Hanye nyalamat takam, puang gana takam haut nampalus hal sa maeh, malengkan daya hanye sinta takam. Hanye nyalamat takam itetei Roh Alatalla, sa ngulah takam nakayaan nelang welum wau anri mui ngabarasis takam. 3:6 Alatalla ngampinau rohni ma takam itetei Yesus Kristus, Raja Panyalamat takam, 3:7 nampan daya ahi lelo Yesus, takam ikaeh mulek anri Alatalla balalu takam kaiyuh pamelum sajati palus kalalawah sa naharap-daya takam. 3:8 Lengan yiti kapinuu bujur. Aku hamen hanyu ngutama tuu hal yiti, nampan kawan ulun sa parisaya ma Alatalla ngakali tatuu nampan ngulah kawan pagawian maeh nelang bariran ma katuluh ulun. 3:9 Sanawit kawan panitian sa puang uweng riranni, kawan sarita asal-usul, pibantahan, babur basual neu hukum agama. Katuluh yiru puang uweng riranni nelang puang uweng untungni. 3:10 Ulun sa ngulah pipasahan hawuang ungkup, ware hanyu nagur hanye hinra hanrueh; udi yiru ada lagi sinrah anri hanye. 3:11 Hanyu karasa ulun sa masam yiru duruhaka nelang kawan dosani mambukti sa hanye bakahalaen. 3:12 Dami udi aku ngutus hi Artemas atawa hi Tikhikus nunung hanyu, hanyu musti ngakali nampan hinang hawi nunung aku hang Nikopolis, daya aku ngaheng muneng hang yaru salawah musim marisak. 3:13 Ware naun ngakali tatuu nampan ngarawah hi Zenas, ahli hukum yiru anri hi Apolos nampan here kaiyuh tulak anri puang uweng kakurangen. 3:14 Kawan ulun takam harus paajar nampalus kawan hal sa maeh nampan kaiyuh nyansukup kawan inun sa naparlu; ada hampe here welum puang bariran. 3:15 Katuluh pulaksanai sa baya aku, ngirim tabe ma hanyu. Tahampe tabe kami pada ma kawan hengau sa mira kaparisayaan. Mudahan Tuhan mamberkat naun katuluh. Hormat kami, Paulus

Filemon 1

1:1 Pulaksanaiku hi Filemon, tangke nelang hengau kami! Aku, hi Paulus, erang kaulun tahanan daya gana Kristus Yesus, baya anri pulaksanai takam hi Timotius, nulis surat ma hanyu 1:2 nelang ma ungkup sa bakumpul hang lewunu; pada ma pulaksanai takam wawei, hi Apfia anri hengau saparjuangan takam, hi Arkhipus. 1:3 Kami harap mudahan Alatalla Ambah takam anri Tuhan Yesus Kristus ngami berkat nelang kasanangen ma hanyu. 1:4 Tiap kali aku badoa, aku ngantuh ngaran Pulaksanai nelang ngantuh tarima kasih ma Alatalla. 1:5 Daya aku karengei Pulaksanai tuu-tuu parisaya ma Tuhan Yesus nelang sinta katuluh ulun wat Alatalla. 1:6 Aku badoa mudahan takam ipulaksanai yalah kawan ulun perisaya sagar kaiyuh kataruen sa labis hante gana kawan berkat sa namiliki takam daya baya mira anri Kristus. 1:7 Pulaksanaiku Filemon, sintanu anri katuluh ulun wat Alatalla, ngampi arai aku nelang ngami samangat ma aku! Katuluh ulun wat Alatalla haut arai daya gana Pulaksanai. 1:8 Daya sabab yiru, yalah erang kaulun pulaksanai sa mira kaparisayaan, aku tau marentah hanyu nampan ngulah inun sa harus naulahnu. 1:9 Kude daya aku sinta hanyu, aku ekat ilaku. Aku yiti erang kaulun matueh nelang itati rahat natahan hang penjara gana Kristus Yesus. 1:10 Aku, hi Paulus, nampe isa pilakuan ma hanyu neu hi Onesimus, anakku hawuang Kristus. Daya hawuang panjara yiti aku haut jari ambah rohanini. 1:11 Dahulu hie hanye puang bariran ma hanyu, kude itati hanye bariran, puang ekat ma hanyu, kude ma aku pada. 1:12 Itati ulun isa nasintaku yiru aku ngirim mulek ma hanyu. 1:13 Sabujurni aku hamen nahan hanye baya aku yalah panganti hanyu, nampan hanye tau mambantu aku, salawah aku natahan hang wuang panjara yiti gana iwara Kabar Maeh teka Alatalla. 1:14 Kude aku puang hamen ngulah inun-inun amun hanyu huan satuju. Aku sindi tatuu amun hanyu nampalusni anri karelaan ateinu raerai aku puang hamen maksa hanyu. 1:15 Tau pada hi Onesimus haut bapisah anri hanyu salawah yari nampan hanyu tau kaiyuh hanye lagi ma kalalawahni. 1:16 Itati hanye puang ekat erang kaulun walah ma hanyu; hanye labis teka yiru. Hanye yiti pada sameh ulun Kristen sa nasinta. Hanye bariran tatuu ma aku, duan likan ma hanyu! Batantu hanye bariran tatuu hau yalah walah hau yalah erang kaulun pulaksanai hawuang Tuhan! 1:17 Daya sabab yiru, daya hanyu nganggap aku hengaunu sameh Kristen, hayu tarime kamulek hi Onesimus sameh kala hanyu narime aku. 1:18 Amun hanye hala atawa bautang anri hanyu, elahni aku nanggung katuluhni yiru. 1:19 Nah, itati elahni aku raerai nyurat lengan yiti; aku hi Paulus sagar bayar katuluhni. (Aku puang parlu ngampi itung neu hanyu raerai uweng utang anri aku, hanyeyiru pamelumnu sa wau yalah ulun Kristen.) 1:20 Daya yiru, demi Tuhan hayu karawah aku, ampiarai ateiku yalah pulaksanai hawuang Kristus. 1:21 Aku nulis surat yiti daya aku harap hanyu sagar ngulah inun sa nalakuku. Likan aku karasa hanyu sagar ngulah labis teka yiru. 1:22 Kamulek, karawah nyadia kamar ma aku hang lewunu, daya aku harap Alatalla mulur doa Kawan pulaksanai katuluh palus nginsing aku mulek nunung naun. 1:23 Hi Epafras, sa naan baya aku hawuang panjara daya gana Kristus Yesus, ngirim tabe ma naun. 1:24 Tarime pada tabe kawan hengauku: Hi Markus, hi Aristarkhus, hi Demas anri hi Lukas. 1:25 Mudahan Tuhan Yesus Kristus mamberkat naun. Hormat kami, Paulus

Ibrani 1

1:1 Hang jaman sadi gaha Alatalla bapaner anri datu nini takam mitah kawan nabi anri makai wahai masam sara. 1:2 Kude hang jaman wau yiti hanye bapaner ma takam anri mitah Anakni. Mitah Anakni yiti Alatalla ngulah dunia anri katantuluh hawuangni. Nelang Alatalla haut nukas Anakni yiti pada naan hak kaampun ala katantuluh. 1:3 Hanye sahaya pihante Alatalla sa maraai matalak; hanye gambar sa lentah tuu teka diri Alatalla. Hanye pada sa malihara pibungas dunia anri katantuluh sa hawuangni makai lenganni sa tuu bakuasa. Udi hanye ngami harapan murunsia nampan nasanepah teka kawan dosa here, hanye maharung hang padadusan pamarentahan hang surga baya anri Alatalla, Panguasa sa pangaambauni. 1:4 Anak yiru kaiyuh kadudukan lawit labis ambau teka malekat, nelang ngaran sa naami Alatalla ma hanye pada lawit labis nahormat teka ngaran sa naami ma malekat. 1:5 Puang suah Alatalla kaeau kalayiti ma sunah erang kaulun malekat, "Hanyu Anakku; hang anrau yiti aku jari Ambahnu." Puang suah pada Alatalla kaeau kalayiti neu malekat aweleh, "Aku sagar jari Ambahni, nelang hanye sagar jari Anakku." 1:6 Kude hang tawuk Alatalla ngutus Anakni sa taraulu ma dunia yiti, Alatalla kaeau kalayiti, "Katuluh malekat Alatalla harus nyambah Anak yiru." 1:7 Neu kawan malekat, Alatalla kaeau kalayiti, "Alatalla ngulah kawan malekatni jari riwut, nelang kawan palayanni jari lelap apui." 1:8 Kude ma Anakni yiru Alatalla kaeau, "Padadusan, u Alatalla, sagar matuhun hampe kalalawahni! Pamarentahannu samula pamarentahan sa adil. 1:9 Hanyu katuju ma kaadilan, kude muar ma sulas duruhaka; yiru sababni Alatalla, Alatallanu, midi hanyu nelang ngami ma hanyu kahormatan sa nginsing kaaraien, labis hengka kawan hengaunu." 1:10 Alatalla kaeau pada, "Hanyu, Tuhan, sa asalni ngulah tane, nelang hanyu raerai ngulah langit. 1:11 Katantuluhni yiru sagar wawai, nelang jari uhang kala pakaian; kude hanyu puang sagar baubah. 1:12 Dunia anri katantuluh sa hawuangni sagar nalepetnu kala baju, nelang sagar nagantinu makai sa lain. Kude hanyu puang suah sagar baubah, nelang pamelumnu puang sagar jumpuh." 1:13 Alatalla puang suah kaeau kalayiti sunah ma erang kaulun malekat, "Maharung hang tiba kawanku, hampe kawan musuhnu nasantalauku ma hanyu." 1:14 Amun kalayiru, inun sabujurni kawan malekat yiru? Here hanyeyiru kawan roh sa malayanni Alatalla, nelang sa nahuyu Alatalla pakai ngarawah kawan ulun sa sagar narime kasalamatan.

Ibrani 2

2:1 Yiru sababni takam harus itegei mansing hang kawan ajaran sa haut rengei takam, nampan takam ada nanan kaparisayaan takam. 2:2 Kawan pesen sa haut natahampe daya kawan malekat ma datu nini takam bawilah tuu kapinuu, nelang ulun sa puang narimeni atawa puang ngalut nuu ni sagar nahukum manyu kala gawini. 2:3 Magin ni anri kasalamatan sa labis tamam teka kawan pesen yiru! Amun takam puang uweng parhatian anri kasalamatan yiru, batantu takam puang sagar lapas teka hukuman. Daya Tuhan sa samambatang iwara kasalamatan yiru, nelang kawan ulun sa dahulu nyanrengeini haut mambukti pikapinuuni ma takam. 2:4 Kamulek Alatalla umba nyantuhun kasaksian kawan ulun yiru anri ngulah wahai masam kaajaiban nelang kawan hal sa luar biasa nelang magi kawan pangamian teka Roh Alatalla manyu kabahumenni. 2:5 Kawan malekat puang kaiyuh kuasa teka Alatalla nampan marentah dunia wau sa hanrian, hanyeyiru dunia sa rahat naheu takam yiti. 2:6 Kabalikanni, hang isa bagian hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Murunsia yiru inun, u Alatalla, hampe hanyu hamen ngitung hanye? Murunsia ekat murunsia tuu eleh, kude hanyu ngitung nelang sayang hanye! 2:7 Ekat erang pitus hanyu nukas hanye randah butit teka malekat. Hanyu ngami ma hanye kadudukan sa mulia nelang nahormat, 2:8 nelang ngulah hanye bakuasa hang ambau ala katantuluh." Nah, amun naantuh Alatalla ngulah murunsia "bakuasa hang ambau ala katantuluh", yiru himat puang uweng sunah isa sa puang hang kapit kakuasaan murunsia. Biar kalayiru, itati takam puang kadinung murunsia bakuasa hang ambau ala katantuluh. 2:9 Kude takam haut kadinung Yesus bakuasa! Erang pitus hanye natukas randah butit teka malekat, nampan daya pikaeh atei Alatalla hanye tau matei ma katantuluh ulun murunsia. Takam kadinung hanye itati naami kadudukan sa mulia nelang nahormat daya hanye haut wuah kahanangen hampe matei. 2:10 Samula haut pipatutni Alatalla -- sa ngulah ala katantuluh manyu kabahumenni -- ngulah Yesus panyalamat sa paruna itetei kahanangen. Anri kalayiru Alatalla kaiyuh nantiring ulun rama nampan umba namulia baya Yesus. Daya hanye sa nguka lalan ma here nampan tau nasalamat. 2:11 Yesus ngabarasis murunsia teka kawan dosa here; nelang here sa nabarasis yiru, uras anak teka isa Ambah. Yiru sababni Yesus puang umangan mangaku here yiru yalah kawan pulaksanai. 2:12 Yesus kaeau ma Alatalla, "Aku sagar iwara ma kawan pulaksanaiku neu hanyu. Aku sagar nawat hanyu hawuang kumpulan here." 2:13 Yesus kaeau pada, "Aku harap witu Alatalla." Nelang hanye kaeau kamulek, "Iti aku, baya kawan anakni sa haut naami Alatalla ma aku." 2:14 Daya gana kawan ulun sa naantuhni anak yiru, hanyeyiru mahluk murunsia sa tau matei, balalu Yesus raerai sameh kala here nelang welum hawuang wangun murunsia. Hanye ngulah kalayiru, nampan mitah pampateini hanye kaiyuh nyantalau Iblis sa bakuasa hang ambau pampatei. 2:15 Makai sara yiru hanye nyanepah kawan ulun sa salawah hanye welum nasamalah daya takut anri pampatei. 2:16 Bawilah tuu puang malekat sa nakarawahni, malengkan anak tukui Abraham. 2:17 Yiti baarati hanye harus sameh anri kawan pulaksanai hawuang katuluh hal. Balalu anri kalayiru hanye tau jari Imam Hante sa satia uweng ahi lelo. Mitah palayanan ni yiru dosa murunsia kaiyuh naampun. 2:18 Nelang daya hanye haut suah wuah kahanangen nelang napurija, hanye kaiyuh ngarawah kawan ulun sa wuah purija, daya hanye haut suah napurija nelang wuah kahanangen.

Ibrani 3

3:1 Pulaksanai katuluh sasameh Kristen sa haut naherau pada daya Alatalla! Suba pikir lalalem neu Yesus yiti! Alatalla ngutus hanye hulung neu jari Imam Hante hawuang agama sa naumba takam. 3:2 Hanye satia ma Alatalla sa haut midi hanye ma pagawian yiru, pada kala hi Moses sadi satia nampalus tugasni hang lewu Alatalla. 3:3 Kude Yesus patut kaiyuh hormat labis hante teka hi Moses. Daya ulun sa ngamuan lewu harus kaiyuh hormat labis hante teka lewu yiru sanaamuanni. 3:4 Samula tiap lewu naan sa ngamuanni, kude sa mambangun ala katantuluh hanyeyiru Alatalla. 3:5 Hi Moses satia yalah palayan hawuang lewu Alatalla nelang nampe kawan hal sa sagar nawara daya Alatalla hang anrau hanrian. 3:6 Kude Kristus satia yalah Anak sa batanggung jawab hang ambau lewu Alatalla. Nelang takam yiti lewu Alatalla, amun takam tatap basamangat nelang tatap harap neu kaiyuh inun sa naharap takam. 3:7 Daya yiru, kala lengan Roh Alatalla, "Amun hang anrau yiti naun karengei lengan Alatalla, 3:8 ada naun mape silu, kala datu nini naun, tawuk here mambarontak nawan Alatalla, nelang nyunri Alatalla hang padang gurun. 3:9 'Hang yaru datu nini naun murija aku, nelang nyunri aku,' eau Alatalla, 'padahal here haut kadinung pagawianku epat pulu taun lawahni.' 3:10 Yiru sababni aku muar anri here nelang aku kaeau, 'Here saratang puang satia, nelang mawule ngalut nuu kawan parentahku.' 3:11 Aku sangit nelang basumpah, 'Here sagar puang masuk ma tane janji yiru nampan kaiyuh tarie baya aku.' " 3:12 Pulaksanai katuluh, hati-hati ada hampe naan hang penah naun sunah erang kaulun sa ateini kalayiru jahat nelang puang uweng kaparisayaan, hampe hanye iwaleng nelang lawit teka Alatalla sa welum! 3:13 Jari, nampan puang uweng sunah erang kaulun teka penah naun wuah tipu dosa hampe nawan Alatalla, ware naun ipangami nasehat tiap anrau salawah takam magun welum hawuang jaman sa naantuh "Anrau Yiti" hawuang Surat Barasis. 3:14 Takam katantuluh samula hengau saparjuangan wat Kristus, asal takam hampe pijumpuhanni negei mansing kaharapen sa haut naan hang takam teka asalni. 3:15 Iti sa nasurat hawuang Surat Barasis, "Amun hang anrau yiti naun karengei lengan Alatalla, ada naun mape silu, kala datu nini naun, tawuk here mambarontak nawan Alatalla." 3:16 Nah, hie kawan ulun yiru sa karengei lengan Alatalla balalu mambarontak nawanni? Angneh, yiru katuluh ulun sa napimpin daya Moses kaluar teka Mesir? 3:17 Nelang nadap hie Alatalla sangit epat pulu taun lawahni? Angneh, nadap here sa badosa, sa matei hang padang gurun? 3:18 Tawuk Alatalla basumpah kalayiti, "Here puang sagar masuk ma tane janji yiru nampan kaiyuh tarie baya aku" -- nelang hie lagi sa nabahum daya Alatalla? Angneh, sa nabahum hanyeyiru kawan ulun sa mambarontak nawan Alatalla? 3:19 Itati takam kataru here puang kaiyuh masuk, daya here puang parisaya ma Alatalla.

Ibrani 4

4:1 Nah, janji Alatalla magun napakai, nelang takam sagar nahuyu tarie manyu janjini. Jari, wuah takam bajaga nampan ada sunah erang kaulun teka naun salenga puang kaingkam tarie manyu janji yiru. 4:2 Daya Kabar Maeh yiru haut nawara ma takam sameh kala nawara ma here. Kude ma here, kabar yiru puang uweng riranni. Daya tawuk here nyanrengeini here puang parisaya. 4:3 Kude takam sa parisaya narime patariean sa najanji Alatalla yiru. Yiru susuk anri inun sa naeau daya Alatalla, kalayiti, "Aku sangit nelang basumpah, 'Here puang sagar masuk nampan kaiyuh tarie baya anri aku.' " Alatalla kaeau kalayiru biar pagawianni haut luput teka kalemah hanye ngulah dunia yiti. 4:4 Daya neu anrau kapitu, naan nasurat hawuang Surat Barasis kalayiti, "Hang anrau kapitu Alatalla tarie teka katantuluh pagawianni." 4:5 Neu hal yiru nasurat lagi kalayiti, "Here puang sagar masuk ma tane yiru nampan kaiyuh tarie baya anri aku." 4:6 Jari here sa pangadahulu karengei kabar neu Kabar Maeh yiru, puang narime patariean yiru. 4:7 Daya Alatalla haut nukas isa anrau sa lain lagi, sa naantuh "Anrau Yiti". Bataun-taun udi yiru Alatalla pantane neu hal yiru itetei hi Dawid, hawuang ayat sa nakutip hunien, "Amun hang anrau yiti naun karengei lengan Alatalla, ada naun mape silu." 4:8 Jaka atikala hi Yosua haut nunyu kawan ulun yiru tarie manyu janji Alatalla, himat Alatalla puang sagar pantane lagi neu isa anrau sa lain. 4:9 Jari ma ulun wat Alatalla magun naan janji neu tarie kala Alatalla tarie hang anrau sa kapitu yiru. 4:10 Daya ulun sa narime patariean sa najanji Alatalla ma hanye yiru, sagar tarie pada teka pagawianni, sameh kala Alatalla. 4:11 Daya yiru, hayu takam ngakali bahimat nampan narime patariean sa najanji Alatalla yiru. Ada hampe sunah erang kaulun teka takam walang kala here sa dahulu daya puang parisaya ma Alatalla. 4:12 Lengan Alatalla samula lengan sa welum nelang bakuasa; Labis kumat teka pedang barare nantuhian. Lengan yiru hanrasuk hampe ma helang jiwa anri roh; hampe ma helang kawan kakulepan anri taulang sumsum, hampe karasa salalem-lalemni pikiran anri niat atei murunsia. 4:13 Puang uweng sunah isa makhluk sa padina teka paninungan Alatalla. Ala katantuluh tabentur talampas hang hadapanni. Nelang takam harus ngami partanggungan jawab ma hanye. 4:14 Yiru sababni takam harus itegei mansing hang pangakuan kaparisayaan takam. Daya takam uweng Imam Hante sa mulia, sa haut masuk ma hadapan Alatalla hanyeyiru Yesus Anak Alatalla. 4:15 Imam Hante takam yiru puang imam sa puang tau umba ngingkam kawan kalemeen takam. Kabalikanni, hanye haut napurija hawuang ala katantuluh hal, sameh kala takam; ekat hanye puang ngulah dosa! 4:16 Daya yiru, hayu takam anri penu kaheeien nadap Alatalla sa marentah anri maeh atei. Alatalla sagar malelo takam nelang mamberkat takam nampan takam kaiyuh pangarawahen pas tuu manyu wayahni.

Ibrani 5

5:1 Tiap imam hante napidi teka ulun murunsia, nelang naangkat neu malayanni Alatalla yalah wakil here. Tugasni hanyeyiru nyarah ma Alatalla kawan pangamian anri kawan parapah pakai pangampunan ulun badosa. 5:2 Imam hante yiru maleme hang wahai hal, daya yiru hanye tau kaiyuh lamah liut nadap kawan ulun sa puang karasa inun-inun nelang sa tawang lalanni. 5:3 Nelang daya hanye maleme, balalu hanye harus nyarah parapah, puang ekat daya kawan dosa ulun murunsia, kude pada daya kawan dosani raerai. 5:4 Puang uweng sunah erang kaulun sa ngangkat tengani raerai jari imam hante. Ulun jari imam hante, amun Alatalla nerau hanye neu ma yiru-sameh kala hi Harun. 5:5 Kalayiru pada Kristus. Hanye puang ngangkat tengani raerai jari Imam Hante. Alatalla raerai sa ngangkat hanye. Alatalla kaeau ma hanye, "Hanyu Anakku; hang anrau yiti aku jari Ambahnu." 5:6 Hang unengan lain Alatalla kaeau pada, "Hanyu samula imam hampe kalalawahni, kala Imam Melkisedek." 5:7 Hang tawuk Yesus welum hang dunia yiti, hanye badoa ilaku makai lengan mehet nelang nungkau nadap Alatalla, sa sanggup nyalamat hanye teka pampatei. Nelang daya hanye tunduk ma Alatalla anri penu hormat, balalu hanye nasanrengei. 5:8 Yesus samula Anak Alatalla, kude biar kalayiru, hanye paajar ngalut nuu itetei kahanangenni. 5:9 Balalu udi hanye naulah jari panyalamat sa paruna, hanye jari putut kasalamatan sa kalalawah ma katantuluh ulun sa ngalut nuu ma hanye, 5:10 nelang Alatalla pada nantarang hanye yalah Imam Hante, kala Imam Melkisedek! 5:11 Neu kadudukan Yesus yalah Imam Hante, naan wahai sa parlu nawara kami ma naun, kude mahadin neu manarangni daya naun unte tuu kataru. 5:12 Sabujurni haut hampe wayahni ma naun nampan jari guru, kude wangunni naun magun parlu paajar teka ulun lain neu kawan putut ajar Alatalla. Naun huan kaiyuh narime kutaen sa mape; naun magun harus ekat nguut susu. 5:13 ulun sa magun nguut susu, himat hanye magun genda; hanye huan uweng pangalaman neu inun sa bujur nelang inun sa hala. 5:14 Kutaen sa mape hanyeyiru ma ulun dewasa sa daya pangalaman, haut tau kataru midi saawe sa maeh, saawe sa jahat.

Ibrani 6

6:1 Daya yiru, hayu takam maju ma kawan pangajaran sa labis ambau neu pidewasa pamelum Kristen, ada ekat mantaru kawan putut ajar agama takam. Ada takam ngalaulek lagi putut ajar neu ulun harus taduh nampalus kawan hal sa puang bariran nelang harus parisaya ma Alatalla, 6:2 atawa putut ajar neu baptisan atawa neu hanrapak tangan hang ambau ulun, atawa neu welum mulek teka pampatei atawa hukuman sa kalalawah. 6:3 Ware takam, amun Alatalla nunyu, maju ma kawan pangajaran sa labis ambau! 6:4 Daya, kawan ulun sa haut murtad, puang mamarah tau nakarawah lagi. Here tawuk hie haut naan hawuang piraai teka Alatalla, nelang haut kaingkam pangamianni. Here haut pada umba naparentah daya Roh Alatalla. 6:5 Here karasa teka pangalaman here lengan Alatalla yiru maeh, nelang here haut kaingkam kawan pangamian lelo sa penu kuasa teka jaman sa hanrian. 6:6 Kude udi yiru here murtad! Puang mamarah here tau nakarawah lagi nampan batobat teka kawan dosa here. Daya here rahat malasangar lagi Anak Alatalla nelang ngulah hanye naampahe hang hadapan ulun rama. 6:7 Tane sa nyesep ranu uran sa gaha lawu ma ambauni, balalu ngaluar kawan tanaman sa bariran ma ulun sa ngarajani, tane yiru naberkat daya Alatalla. 6:8 Kude amun tane yiru ngaluar rikut padang atawa rikut barunrui, balalu tane yiru puang uweng riranni nelang die sagar nasapa daya Alatalla balalu lawu lawini natutung galis. 6:9 Kude Pulaksanai katuluh sa nasinta, biar kami kaeau kalayiru, kude kami harap neu naun. Kami harap naun haut narime kawan hal sa labis maeh, hanyeyiru kawan berkat sa yalah bagian teka salamat naun. 6:10 Alatalla puang Alatalla sa puang adil. Hanye puang wewung inun sa naulah naun ma hanye, nelang sinta sa natantarang naun ma hanye tawuk ngarawah kawan pulaksanai mira kaparisayaan, tawuk hie nelang itati. 6:11 Kami hamen tatuu nampan naun maisasaan tatap basamangat hampe pijumpuhan, hampe naun narime inun sa kawan naharap naun yiru. 6:12 Kami puang hamen naun jari mawule. Kude kami hamen nampan naun welum kala kawan ulun sa narime inun sa najanji Alatalla, daya parisaya ma hanye nelang daya nunup nganrei anri sabar. 6:13 Tawuk Alatalla bajanji ma hi Abraham, hanye basumpah hanye sagar nampalus inun sa haut najanjini. Gana puang uweng sa labis ambau teka Alatalla, balalu hanye basumpah hawuang ngaranni raerai. 6:14 Hanye kaeau, "Aku bajanji sagar mamberkat hanyu nelang ngulah turunan jari hante." 6:15 Hi Abraham nganrei anri sabar, balalu hanye narime inun sa najanji Alatalla ma hanye. 6:16 Amun ulun basumpah, hanye basumpah hawuang ngaran ulun lain sa labis ambau teka hanye, balalu sumpah yiru nyantaduh kawan pipautan. 6:17 Alatalla nukas ma kawan ulun sa narime janjini, hanye puang sagar ngubah ransanani. Yiru sababni hanye nambah sumpah hang janjini yiru. 6:18 Rueh hal yiru puang tau baubah: Alatalla puang sagar ipusu neu janji anri sumpahni. Daya yiru, takam sa haut basalindung hang Alatalla, bahimat naami samangat nampan itegei mansing hang kaharapen sa nakansang hang hadapan takam. 6:19 Kaharapen takam yiru kala jangkar sa tataria lalem tatuu nelang jari pategeian sa mansing nelang aman ma pamelum takam. Kaharapen yiru nebus tenda Ruang Isa Panga Barasis hang Lewu Tuhan hang surga. 6:20 Yesus haut marintis lalan nuju unengan yiru ma takam, nelang haut masuk ma yaru jari Imam Hante takam ma kalalawahni, kala Imam Melkisedek.

Ibrani 7

7:1 Melkisedek yiti hanyeyiru raja teka Salem nelang imam Alatalla sa Kuasani Puang uweng tikas. Tawuk hi Abraham mudi teka partampuran nyantalau kawan raja, hi Melkisedek hawi nahalu hanye palus mamberkat hanye. 7:2 Balalu hi Abraham ngami ma Melkisedek sapersapuluh teka kawan inun sa narabutni. (Ngaran Melkisedek baarati, palanungkai, "Raja Kaadilan"; daya hanye raja teka Salem, balalu ngaranni baarati pada "Raja Damai".) 7:3 Neu hi Melkisedek yiti puang uweng katarangan hang awe-awe neu hanye uweng ambah atawa ineh atawa datu nini; puang uweng pada katarangan neu kalahiranni, atawa pampateini. Hanye sameh kala Anak Alatalla; hanye samula imam sa kalalawah. 7:4 Jari, takam ninung hang yiti tuu leha hanteni hi Melkisedek yiti; hanye kalayiru hante hampe hi Abraham, ambah laluhur bangsa takam, ngami ma hanye sapersapuluh teka alakatantuluh sa iyuhni teka partampuran yiru. 7:5 Hawuang hukum agama Yahudi natukas kawan imam turunan Lewi harus ngalap sapersapuluh teka iyuh juat ulun Israel, hanyeyiru kawan pulaksanai here, biar here sameh turunan Abraham. 7:6 Hi Melkisedek puang turunan Lewi, kude hanye narime pada sapersapuluh teka katuluh sa narabut Abraham, nelang mamberkat hi Abraham sa haut narime kawan janji teka Alatalla. 7:7 Samula puang iyuh nabantah ulun sa naberkat samula labis imbe teka ulun sa mamberkat hanye. 7:8 Kawan imam sa narime pungutan sapersapuluh bagian yiru samula ulun sa tau matei. Kude manyu Surat Barasis, hi Melkisedek sa narime pangamian sapersapuluh bagian yiru samula ulun sa tatap welum. 7:9 Iyuh naantuh, hi Lewi -- sa turunan ngalap sapersapuluh bagian teka ulun Israel -- bayar pada bagian yiru mitah hi Abraham, hang tawuk hi Abraham bayarni ma hi Melkisedek. 7:10 Biar hi Lewi huan nakayaan, kude iyuh naantuh hanye haut naan hawuang tenga Abraham datu ninini, hang tawuk hi Melkisedek panalu anri hi Abraham. 7:11 Hang kapit pimpinan kawan imam Lewi, hukum agama Yahudi naami ma ulun Israel. Daya kawan imam Lewi dahulu yiru puang kaiyuh nampalus anri paruna inun sa harus naulahni, balalu harus naan imam lain, hanyeyiru kala Imam Melkisedek, nelang puang teka babuhan Imam Harun lagi! 7:12 Nah, amun kadudukan kawan imam baubah, hukum agama Yahudi pada harus baubah. 7:13 Sa nabahum hang yiti hanyeyiru Tuhan takam; Hanye teka suku lain, nelang huan suah sunah erang kaulun teka sukuni batugas yalah imam. 7:14 Katuluh ulun karasa Tuhan takam baasal teka suku Yehuda; nelang hi Moses puang suah ngantuh suku yiru tawuk hanye bapaner neu kawan imam. 7:15 Hal sa napaner yiti magin tarang lagi, anri huletni erang kaulun imam lain kala hi Melkisedek. 7:16 Hanye naangkat jari imam, puang manyu kawan aturan murunsia, malengkan manyu welumni sa bakuasa nelang puang uweng pijumpuhanni. 7:17 Daya hawuang Surat Barasis naantuh, "Hanyu samula imam kalalawahni, kala imam Melkisedek." 7:18 Jari, itati aturan sa uhang haut nasipi, daya puang kokoh nelang puang bariran. 7:19 Hukum agama Yahudi puang kaiyuh ngulah ala inun heneng jari paruna. Yiru sababni takam itati naami isa kaharapen sa labis maeh; makai yiru takam kaiyuh nyanrite Alatalla. 7:20 Kamulek, katuluhni yiru nasinrah anri sumpah teka Alatalla. Puang uweng sumpah kalayiru hang tawuk kawan imam sa lain yiru naangkat. 7:21 Kude Yesus naangkat jari imam makai sumpah, hang tawuk Alatalla kaeau ma hanye, "Tuhan haut basumpah, nelang hanye puang sagar ngubah putusanni, 'Hanyu samula imam hampe kalalawahni.' " 7:22 Makai yiti pada Yesus jari jaminan ma isa janji sa labis maeh. 7:23 Naan lagi isa hal: Kawan imam sa lain yiru rama, daya here maisasaan matei hampe puang kaiyuh nyanyumpuh jabatanni. 7:24 Kude Yesus welum hampe kalalawahni, jari jabatanni yalah imam puang paidar ma ulun lain. 7:25 Daya sabab yiru ma kalalawahni Yesus kaiyuh nyalamat kawan ulun sa hawi ma Alatalla itetei hanye, daya hanye welum hampe kalalawahni nampan nampe pilakuan ma Alatalla ma kawan ulun yiru. 7:26 Jari, Yesus yiru Imam Hante sa naparlu daya takam. Hanye barasis; hang hanye budas puang uweng kahaba kahalaen atawa dosa, hanye napisah teka kawan ulun badosa, nelang naenat hampe ma unengan sa labis ambau teka kawan langit. 7:27 Hanye puang kala kawan imam hante sa lain, sa tiap anrau harus nyarah parapah daya kawan dosani dahulu, udiyiru wau daya gana kawan dosa umat. Yesus nyarah parapah ekat hinra ma kalalawahni, tawuk hanye nyarah dirini raerai yalah parapah. 7:28 Hukum agama Yahudi ngangkat ulun sa puang paruna jari imam hante. Kude hanrian haut udi hukum yiru, Alatalla ngulah janji makai sumpah neu hanye ngangkat yalah Imam Hante, Anak sa haut natanyari jari Panyalamat sa paruna ma kalalawahni.

Ibrani 8

8:1 Pokok teka katantuluh papaneran yiti kalayiti: Takam uweng Imam Hante sa kalayiru, sa maharung marentah baya Alatalla sa Panga Hante hang surga. 8:2 Hanye nampalus tugas yalah Imam Hante hang Ruang Panga barasis, hanyeyiru hawuang Kemah Tuhan sa sajati, sa naapinri daya Tuhan, puang daya murunsia. 8:3 Tiap imam hante naangkat pakai nyarah parapah atawa pangamian ma Alatalla. Kalayiru pada Imam Hante takam; hanye harus naan ala inun-inun neu nasarah. 8:4 Atikala hanye muneng hang dunia yiti, hanye puang sagar jari imam, daya haut naan imam sa nyarah parapah sa nalaku hawuang hukum agama Yahudi. 8:5 Pagawian sa naulah here yalah imam yiru sabujurni ekat isa gambaran nelang piamaan teka inun sa naan hang surga. Yiru haut nawara daya Alatalla ma hi Moses sadi, tawuk hi Moses hamen ngapinri Kemah Tuhan. Alatalla kaeau kalayiti ma hi Moses, "Itung! Katantuluhni yiru harus hanyu ngulah manyu suntu sa natutui ma hanyu hang ambau gunung." 8:6 Kude itati Yesus kaiyuh tugas imam lawit labis mulia teka sa naulah daya kawan imam yiru. Daya janji sa naulahni ma Alatalla anri murunsia, hanyeyiru janji sa labis maeh daya miandan janji ma kawan hal sa labis maeh. 8:7 Atikala puang uweng kakurangen hang janji sa palanungkai, himat puang parlu naulah janji sa karueh. 8:8 Kude Alatalla haut kahaba kahalaen hang ulun watni, hampe Alatalla kaeau, "Itung sagar naan wayahni, aku sagar ngulah janji sa wau anri bangsa Israel, nelang anri bangsa Yehuda. 8:9 Puang kala janji sa naulahku anri datu nini here hang tawuk aku nganyak here kaluar teka tane Mesir. Here puang satia ma janji sa naulahku anri here; yiru sababni aku puang maraduli here. 8:10 Kude itati, iti janji sa sagar naulahku anri ulun Israel hang kawan anrau sa hanrian, eau Tuhan: Aku sagar ngimpeh hukumku hawuang pikiran here, nelang nyuratni hang atei here. Aku sagar jari Alatalla here, nelang here sagar jari ulun watku. 8:11 Here puang parlu ngajar sasameh waragani, atawa iwara ma pulaksanaini, 'Pantaru Tuhan.' Daya here katuluh, hante rumis, sagar kataru aku. 8:12 Aku sagar ngampun kawan kahalaen here, nelang puang ngitung lagi kawan dosa here." 8:13 Anri ngami isa janji sa wau, Alatalla ngulah janji sa palanungkai yiru haut lawah nelang uhang; nelang inun sa haut lawah, sagar hinang pada wawai.

Ibrani 9

9:1 Hang janji sa palanungkai naan kawan aturan sumbayang, nelang naan pada unengan sumbayang ulahan murunsia. 9:2 Erang kawua kemah naapinri sa bagian mukani naantuh Ruang Barasis. Hang yiru naan unengan ngimpeh palita, nelang naan pada meja anri rote sa nasarah ma Alatalla. 9:3 Hang bagian wuangni, hanyeyiru hang wading tenda sa karueh, naan ruang sa naantuh Ruangan Panga Barasis. 9:4 Hawuang ruangan yiru naan mezbah sa naulah teka amas unengan nutung dadupa, nelang naan pada Pati Janji sa katuluhni nalapis makai amas. Hawuang Pati yiru naan balanga amas mahuang manna, tungkeh Harun sa haut ngalungkung, baya rueh kabintap batu tulis sa hang ambauni nasurat sapuluh parentah teka Alatalla. 9:5 Hang ambau Pati yiru naan rueh Kerub, hanyeyiru makhluk baelat sa malamagan pihawian Alatalla. Elat teka karueh makhluk yiru pawerang hang ambau tutup Pati, hanyeyiru unengan pangampunan dosa. Kude katuluhni yiru puang tau titip-tarah natarang itati. 9:6 Kalayiru katuluhni naatur. Tiap anrau kawan imam masuk mawuang bagian muka kemah yiru neu nampalus tugas here. 9:7 Sa masuk ma bagian panga hawuang teka kemah yiru ekat imam hante. Hanye nampalus yiru ekat hinra erang taun. Yiru natampalusni anri nginsing ira neu nasarah ma Alatalla gana dirini raerai nelang gana kawan dosa sa naulah anri puang kataru daya umatni. 9:8 Makai aturan kalayiru, Roh Alatalla anri bawilah nantarang, salawah kemah bagian muka yiru magun minri, lalan masuk mawuang Ruang Panga barasis yiru huan tauka. 9:9 Yiti malamagan jaman itati; himat kawan pangamian anri kawan parapah eha sa nasarah ma Alatalla, puang kaiyuh ngampi paruna atei kunuan ulun sa nginsing pangamian. 9:10 Daya kawan upasara yiru ekat neu kawan kutaen, uuten, nelang wahai masam upasara ngabarasis. Katuluhni ekat kawan aturan lahir sa payu ekat hampe wayahni Alatalla ngulah sa wau. 9:11 Kude Kristus haut hawi yalah Imam Hante teka kawan hal sa maeh sa haut naan. Kemah Tuhan hang unenganni nampalus tugasni yalah Imam Hante hanyeyiru kemah sa labis hante nelang labis paruna. Yiru puang naulah daya murunsia; aratini puang baasal teka dunia sa nacipta yiti. 9:12 Kristus masuk Ruang Panga Barasis hawuang kemah yiru ekat hinra ma kalalawahni. Hang tawuk yiru hanye puang nginsing ira kambing randuk atawa ira anak sapi neu nasarah; hanye nginsing irani raerai, nelang makai yiru hanye nyanepah takam ma kalalawahni. 9:13 Ira teka kambing anri sapi upu baya habu teka parapah anak sapi, napakai neu natampitik ma kawan ulun sa najis manyu aturan agama nampan here barasis. Nah, amun ira anri habu yiru kaiyuh ngabarasis pinajis kawan ulun yiru, 9:14 labis likan ira Kristus! Itetei Roh sa kalalawah, Kristus nyarah dirini raerai ma Alatalla yalah parapah sa paruna. Irani ngabarasis atei aheng takam teka upasara agama sa puang bariran, nampan takam tau malayanni Alatalla sa welum. 9:15 Yiru sababni Kristus jari Ulun Helang ma isa janji wau, nampan ulun sa haut naherau daya Alatalla kaiyuh narime kawan berkat kalalawah sa haut najanji daya Alatalla. Katuluhni yiru kaiyuh jari daya naan sa matei, hanyeyiru Kristus; nelang pampateini yiru nyanepah ulun teka kawan kahalaen sa naulah here hang tawuk janji sa palanungkai magun payu. 9:16 Amun naan surat warisan, pada harus naan buktini ulun sa ngulah surat yiru haut matei. 9:17 Daya surat warisan puang payu salawah ulun sa ngulahni magun welum. Surat yiru payu ekat dami ulun yiru haut matei. 9:18 Daya yiru parjanjian sa palanungkai pada harus nasahkan makai ira. 9:19 Asalni hi Moses nampe katuluh parentah hukum Alatalla ma bangsa Israel. Udi yiru hi Moses ngalap ira anak sapi anri ira kambing randuk, balalu nyampurni makai ranu, udi hie nampitikni ma Buku Kawan Hukum teka Alatalla nelang ma katuluh bangsa Israel makai rawen hisop baya wulu babiri mariang. 9:20 Nelang nampalus yiru hi Moses kaeau, "Iti ira sa mansah parjanjian teka Alatalla sa harus naalut naun." 9:21 Udiyiru makai sara sa sameh, hi Moses nampitik pada ira yiru ma Kemah Tuhan anri ma katuluh kawan karangkapen pakai sumbayang. 9:22 Samula manyu hukum agama Yahudi, bilang ala katantuluh uras nabarasis makai ira; nelang dosa ekat tau naampun amun naan nunrak ira. 9:23 Makai sara kalayiru kawan barang sa malamagan kawan hal sa hang surga, parlu nabarasis. Kude ma kawan hal sa hang surga yiru naparlu parapah sa labis maeh. 9:24 Daya Kristus puang masuk ma Ruang Barasis ulahan murunsia, isa ekat malamagan Ruang Barasis sa sabujurni. Kristus masuk ma surga raerai; hang yaru hanye itati nadap Alatalla ma kaparluan takam. 9:25 Imam hante Yahudi tiap taun masuk ma Ruang Panga Barasis hawuang Lewu Tuhan anri nginsing ira erang kaukui eha. Kude Kristus puang masuk neu nyarah dirini kakete. 9:26 Daya amun kalayiru, yiru himat hanye haut kakete wuah kahanangen teka tawuk dunia yiti naulah. Kude bawilah tuu, itati hang jaman pijumpuhan yiti, hanye hawi ekat hinra nampan muhut dosa anri ngurban dirini raerai. 9:27 Alatalla haut nukas murunsia matei ekat hinra nelang udiyiru naadili daya Alatalla. 9:28 Kalayiru pada Kristus ekat hinra nasarah yalah parapah nampan muhut dosa rama ulun. Hanye sagar hawi lagi ma karueh kalini, puang neu nyanyumpuh parsualan dosa, kude neu nyalamat kawan ulun sa nganrei pihawianni.

Ibrani 10

10:1 Hukum agama Yahudi ekat ngami gambaran sa ranang-ranang neu kawan hal sa maeh hanrian, puang gambaran sa sabujurni teka kawan hal yiru. Puang tau pada hukum yiru tau ngampi paruna ulun sa hawi nyambah Alatalla anri nginsing pangamian, biar tiap taun saratang nyarah kawan parapah sa sameh. 10:2 Atikala kawan ulun sa nyambah Alatalla yiru tuu-tuu haut nabarasis teka dosa, here puang lagi sagar uweng kaingkam badosa, nelang parapah puang sagar nasarah lagi. 10:3 Kude bawilah kawan parapah sa nasarah tiap taun yiru ekat pakai ngampi itung ulun neu kawan dosa here, 10:4 daya samula ira sapi anri ira kambing randuk puang kaiyuh muhut dosa. 10:5 Yiru sababni hang tawuk Kristus masuk ma dunia, hanye kaeau ma Alatalla, "Hanyu puang katuju parapah anri pangamian; kabalikanni hanyu haut nyadia tenga ma aku. 10:6 Hanyu puang katuju anri parapah natutung atawa parapah neu pangampunan dosa. 10:7 Balalu aku kaeau, 'Iti aku, u Alatalla! Aku hawi lepuh nampalus kabahumennu, kala sa nasurat neu diriku hawuang Surat Barasis.' " 10:8 Mulani Kristus kaeau, "Hanyu puang katuju parapah anri pangamian; hanyu puang katuju anri parapah eha sa natutung yalah pangamian nelang parapah neu pangampunan dosa." Kristus kaeau kalayiru, biar katuluh parapah yiru nasarah manyu hukum agama Yahudi. 10:9 Udiyiru Kristus kaeau, "Iti aku, u Alatalla! Aku hawi lepuh nampalus kabahumennu." Jari Alatalla nyamawai katuluh parapah sa dahulu yiru, palus ngantini makai parapah Kristus. 10:10 Yesus Kristus haut nampalus inun sa nakabahumen Alatalla nelang nyarah dirini yalah parapah. Anri pangamian yiru, sa natampalusni ekat hinra hampe ma kalalawahni, takam katantuluh nabarasis teka dosa. 10:11 Tiap imam Yahudi nampalus tugasni yalah imam tiap anrau, nelang kakete hanye nyarah kawan parapah sa sameh. Kude kawan parapah yiru budas puang kaiyuh muhut dosa. 10:12 Kabalikanni, Kristus nyarah ekat isa parapah neu pangampunan dosa, nelang parapah yiru payu ma kalalawahni. Udi nyarah parapah yiru, Kristus maharung hang tiba kawan Alatalla nelang marentah baya anri hanye. 10:13 Itati Kristus nganrei hampe Alatalla ngulah kawan musuhni talau nyambah hanye. 10:14 Jari makai isa parapah, Kristus ngampi paruna kawan ulun sa haut nabarasis teka dosa. 10:15 Neu hal yiru Roh Alatalla ngami pada kasaksianni ma takam. Roh Alatalla kaeau, 10:16 " 'Iti janji sa sagar naulahku anri here hang kawan anrau hanrian,' eau Tuhan, 'Aku sagar ngimpeh kawan hukumku hawuang atei here, nelang nyuratni hawuang pikiran here.' " 10:17 Alatalla pada kaeau, "Aku sagar puang ngitung kawan dosa nelang kawan kajahaten here." 10:18 Jari, kawan dosa nelang kawan kajahaten yiru haut naampun, balalu puang parlu lagi nasarah parapah neu pangampunan dosa. 10:19 Nah, Pulaksanai katuluh, daya pampatei Yesus yiru takam itati heei masuk Ruang Panga Barasis. 10:20 Yesus haut nguka lalan sa wau ma takam, hanyeyiru lalan sa ngami pamelum. Lalan yiru mitah tenda, hanyeyiru tenga Yesus raerai. 10:21 Nelang takam itati uweng erang kaulun imam hante, sa batanggung jawab hang ambau lewu Alatalla. 10:22 Daya yiru, hayu takam nyanrite Alatalla anri atei sa mawitu bujur nelang kaparisayaan sa mansing; anri atei sa haut nabarasis teka kaingkam bakahalaen, nelang anri tenga sa haut nawui makai ranu sa barasis. 10:23 Ware takam itegei mansing hang kaharapen sa nakaku takam, daya Alatalla iyuh naparisaya nelang hanye sagar nampalus janjini. 10:24 Nelang ware takam ipangatawani, nampan takam tau mapakat ngami samangat nampan sinta sasameh murunsia nelang nampalus kawan hal sa maeh. 10:25 Ware takam tatap baya bakumpul, nelang ada laya kala ulun lain. Takam harus labis satia ipanagur panakansing, daya takam karasa himat puang lawah lagi Tuhan sagar hawi. 10:26 Daya amun kabar sa bujur teka Alatalla haut natahampe ma takam, kude takam magun saratang anri sangaja ngulah dosa, budas puang uweng lagi parapah pakai muhut dosa takam. 10:27 Ekat isa naan ma takam hanyeyiru nadap pangadilan Alatalla anri apui kasangitenni sa sagar nutung galis kawan ulun sa nawan hanye! 10:28 Ulun sa puang ngalut nuu ma hukum sa naami daya Moses, nahukum mati puang uweng ampunan lagi, amun gana kasaksian rueh telu kaulun, hanye bawilah tuu naan kahalaen. 10:29 Tuu leha weat hukuman sa harus nasanawu ma ambau ulun sa ngiik narah Anak Alatalla. Ulun yiru nganggap mahawai ira parjanjian Alatalla, hanyeyiti pampatei Kristus sa ngabarasis hanye teka dosa. Hanye ngampahe Roh sa ngami ahi lelo. 10:30 Takam karasa hie hanye sa kaeau, "Aku sagar iwaleh! Aku sagar nukum!" nelang sa kaeau, "Tuhan sagar mangadili ulun watni." 10:31 Tuu leha maka sanringinenni amun lawu ma tangan Alatalla Sa Welum! 10:32 Itung kalaawe kaadaan kawan pulaksanai hang wayah sa haut paitah. Hang tawuk yiru, udi sahaya Alatalla nyahaya ma naun, naun rama wuah kahanangen; kude naun tatap bajuang anri bahimat. 10:33 Naan wayahni naun naampahe nelang naulah anri puang maeh hang hadapan ulun rama. Naan wayahni pada naun umba wuah kahanangen baya here sa naulah kalayiru, 10:34 nelang naun umba kaingkam kahanangen atei ulun sa napanjara. Nelang tawuk katuluh milik naun narampas, naun narime yiru anri sanang atei, daya naun karasa naun magun uweng ala sa labis maeh, sa sagar tahan hampe kalalawahni. 10:35 Daya sabab yiru, ada wawai kaharapen, daya amun naun tatap parisaya, himat naan upa sa hante neu yiru! 10:36 Naun parlu basabar, nampan naun kaiyuh nampalus kabahumen Alatalla anri kalayiru naun narime inun sa najanjini. 10:37 Daya hawuang Surat Barasis nasurat, "Ekat erang pitus lagi, hanye sa sagar hawi yiru, sagar hinang hawi; hanye puang sagar ngampi unte pihawianni. 10:38 Nelang ulun watku sa mawitu bujur sagar parisaya palus welum; kude amun naan hang penah here sa undur, aku puang sagar sanang anri hanye." 10:39 Takam yiti puang ulun sa undur nelang tawang. Kabalikanni, takam samula ulun sa parisaya ma Alatalla nelang nasalamat.

Ibrani 11

11:1 Parisaya baarati harap tatuu neu kawan hal sa naharap, baarati haut naan bawilah neu kawan hal sa puang dinung. 11:2 Daya parisaya, balalu kawan ulun jaman sadi nakatujuen Alatalla. 11:3 Daya parisaya, balalu takam kataru bawilah tuu dunia yiti naulah daya lengan Alatalla; jadi, inun sa tau nadinung yiru, jari teka inun sa puang tau nadinung. 11:4 Daya parisaya, hi Habel nyarah ma Alatalla parapah labis maeh teka parapah wat Kain. Daya kaparisayaanni yiru, hi Habel natarime daya Alatalla kala ulun sa maeh, daya bawilah tuu Alatalla narime pangamianni. Hi Habel haut matei, kude daya kaparisayaanni yiru, hanye magun bapaner hampe itati. 11:5 Daya parisaya, hi Henokh puang matei, malengkan nainrik palus nainsing nunung Alatalla. Puang sunah erang kaulun kaiyuh panalu hanye, daya hanye haut nainrik daya Alatalla. Hawuang Surat Barasis nasurat, kapihuan hi Henokh nainrik, hanye ngampi sanang atei Alatalla. 11:6 Amun puang parisaya, puang sunah erang kaulun tau ngampi sanang atei Alatalla. Daya ulun sa hawi ma Alatalla harus parisaya himat Alatalla naan, nelang Alatalla ngami walehan ma ulun sa ngantara hanye. 11:7 Daya parisaya, ma hi Nuah Alatalla iwara neu kawan hal sa sagar jari hanrian, sa puang tau nadinung dayani. Hi Nuah ngalut nuu ma Alatalla hampe hanye ngulah isa kapal sa hanrian karinah neu nyalamat dirini baya kulawaragani. Anri kalayiru dunia nahukum, kude hi Nuah daya gana kaparisayaanni nalalea daya Alatalla yalah ulun sa maeh. 11:8 Daya parisaya, hi Abraham ngalut nuu ma Alatalla tawuk Alatalla nerau hanye nelang nunyu hanye tulak ma tane sa najanji Alatalla ma hanye. Balalu hi Abraham tulak anri puang karasa maawe hanye tulak. 11:9 Anri parisaya, hi Abraham muneng yalah ulun lain hang tane sa najanji Alatalla ma hanyeyiru. Hi Abraham muneng hang yiru hawuang kemah. Kalayiru pada hi Ishak anri hi Yakub, sa narime janji sa sameh teka Alatalla. 11:10 Daya hi Abraham ganjah nunup-nganrei tumpuk sa naransana nelang nabangun daya Alatalla anri pondasi sa segah. 11:11 Daya parisaya, hi Abraham tau kaiyuh turunan teka hi Sarah, biar hi Abraham haut matueh tuu, nelang hi Sarah tamanang. Hi Abraham harap Alatalla sagar nampalus janjini. 11:12 Biar hi Abraham hang tawuk yiru kala ulun sa haut matei tengani, kude hanye kaiyuh wahai turunan, sa wahaini puang tarareken-kala wahai wawahiang hang langit nelang karasik hang iring pantai. 11:13 Katuluh ulun yiru tatap parisaya hampe matei. Here puang narime kawan hal sa najanji daya Alatalla, kude ekat kadinung nelang nyambutni teka lawit. Anri kalayiru here nantarang sa here ulun lain nelang ekat santurui hang ambau tane yiti. 11:14 Ulun sa kaeau kalayiru anri bawilah nantarang here ganjah ngantara tane ranu sa sagar jari tane ranu here. 11:15 Puang tane ranu sa haut natanan here yiru sa napikir-nakunu here. Daya amun kalayiru, himat haut wahai kasampatan ma here nampan mulek ma tane ranu yiru. 11:16 Kude bawilah tuu, here kakunus ngitung isa tane ranu sa labis maeh, hanyeyiru tane ranu sa hang surga. Yiru sababni Alatalla puang umangan amun here ngantuh hanye Alatalla here, daya Alatalla haut nyadia isa tumpuk ma here. 11:17 Daya parisaya pada, hi Abraham nyarah hi Ishak yalah parapah tawuk hanye nauji Alatalla. Anri hi Abraham Alatalla bajanji, kude hi Abraham rela nyarah anakni sa tungkan yiru. 11:18 Alatalla haut kaeau ma hi Abraham, "Itetei hi Ishak yiti hanyu sagar kaiyuh turunan sa najanjiku anri hanyu." 11:19 Hi Abraham harap himat Alatalla sanggup nyamelum kamulek hi Ishak teka pampatei-jari, iyuh naantuh, hi Abraham haut narime kamulek hi Ishak teka pampatei. 11:20 Daya parisaya, hi Ishak nyanji kawan berkat ma hi Yakub anri hi Esau ma hanrian anrau. 11:21 Daya parisaya, kapihuan hi Yakub matei, hanye ngami berkatni ma kawan anak Yosef -- anri mihanri hang ulu tungkehni nelang nyambah Alatalla. 11:22 Daya parisaya, hi Yosef -- tawuk kai nanan dunia -- bapaner neu kulawaragani ulun Israel sagar kaluar teka Mesir, nelang nanan pesen neu inun sa harus naulah anri bangkaini. 11:23 Daya parisaya, ulun matueh wat Moses nina hanye telu wulan lawahni udi hanye nakayaan. Here kadinung himat hanye erang kaulun anak sa maeh, nelang here puang takut nawan parentah raja. 11:24 Daya parisaya, hi Moses dami haut hante, puang hamen naantuh anak teka puteri raja Mesir. 11:25 Hanye labis hamen wuah kahanangen baya anri ulun wat Alatalla teka hanye ngingkam kasanangen erang pitus teka welum sa badosa. 11:26 Hi Moses kaingkam lawit labis baharaga hanye naampahe demi Raja Panyalamat sa najanji daya Alatalla yiru teka kaiyuh kawan harata tane Mesir, daya hi Moses baharap upa hang anrau hanrian. 11:27 Daya parisaya, hi Moses nanan Mesir anri puang kaingkam takut nadap kasangiten raja. Hi Moses maju nuju tujuranni kakala hanye haut kadinung Alatalla sa puang dinung yiru. 11:28 Daya parisaya, hi Moses ngulah Paskah nelang marentah nampan ira yiru napalit hang wanawang lewu ulun Israel nampan Malekat Pampatei ada munu kawan anak taraulu here. 11:29 Daya parisaya, kawan ulun Israel kaiyuh nyabarang Laut Merah, kala here takia hang ambau tane sa karing, kude kawan ulun Mesir leteng hang laut yiru, tawuk here mansuba nyabarang pada. 11:30 Daya parisaya, kawan ulun Israel nyanruntun tembuk pagar Yerikho udi here ngalilingni salawah pitu anrau. 11:31 Daya parisaya pada, hi Rahab, wawei pandayangan yiru, puang tamput nawunu sinrah anri kawan ulun sa nawan Alatalla; daya hanye maeh narime kawan ulun Israel sa kalati. 11:32 Nah, aku tauleh puang taduh haut bapaner, kude tawuk puang sukup ma aku. Daya aku huan lagi ngantuh hi Gideon, hi Barak, hi Simson, hi Yefta, hi Dawid, hi Samuel anri kawan nabi. 11:33 Daya parisaya, here haut nyantalau kawan karajaan. Here nampalus inun sa bujur, hampe narime inun sa najanji daya Alatalla. Here nutup kawan mulut singa, 11:34 nampare apui sa malelap, tasangkilah teka rare pedang. Here maleme, kude jari mansing; here gagah gansang hawuang paparangan hampe nyantalau kawan pasukan bangsa lain. 11:35 Daya parisaya, kawan wawei kaiyuh kamulek kawan ulun here sa haut matei. Naan pada sa rela nasiksa hampe matei, nelang puang hakun nalapas, daya hamen nasamelum kamulek ma isa pamelum sa labis maeh. 11:36 Naan sa nakasese, nawalawas, naawet makai rantai nelang natamasuk mawuang panjara. 11:37 Here napedak makai watu hampe matei, naan sa natetek makai garagaji, nelang nawunu makai pedang. Here maaru-maati makai nakahanangen nelang nasiksa. 11:38 Dunia yiti puang unengan sa maeh ma here. Here maaru-maati erang padang gurun, hang kawan bukit, muneng hawuang kawan rungkap watu nelang hawuang kawan liang. 11:39 Tuu leha hanteni kamanangen sa nakaeh daya katuluh ulun yiru gana iman here! Kude here puang narime inun sa najanji daya Alatalla, 11:40 daya Alatalla uweng ransana sa labis maeh ma takam. Ransanani hanyeyiru ekat baya anri takam, here sagar jari paruna.

Ibrani 12

12:1 Nah, neu takam raerai, hang kalilingan takam naan rama tatuu saksi! Daya yiru, hayu takam ngumpe katantuluh sa nyameat takam anri dosa sa magun ireket hang takam. Nelang ware takam anri sagalis atei nampalus partandingan sa naan hang hadapan takam. 12:2 Wuah paninungan takam tatuju ma Yesus, daya hanye sa ngele parisaya takam nelang maliharani teka panukuan hampe pijumpuhan. Yesus tahan ngaret kahanangen hang kayu balasangar! Hanye puang paduli matei hang kayu balasangar yiru samula isa hal sa ngumangan. Hanye ekat kaitung neu kaaraien sa sagar naingkamni hanrian. Itati hanye maharung hang tiba kawan padadusan Alatalla nelang marentah baya anri hanye. 12:3 Suba pikir kalaawe rarani Yesus nadap kawan ulun badosa sa nawan hanye anri kalayiru kehetni! Daya yiru ada puung nelang wawai kaharapen. 12:4 Daya hawuang parjuangannu nawan dosa, naun huan suah bajuang hampe harus nunrak ira. 12:5 Nelang ada puang kaitung patataan Alatalla yiti, sa naami ma hanyu kala kawan anakni: "Anakku, pantaru mamaeh ajaran Tuhan, nelang ada puung amun hanye nyangit hanyu. 12:6 Daya Tuhan ngampi lelan tiap ulun, sa nasintani, nelang hanye meweh tiap ulun sa nakakuni kala anakni." 12:7 Ware naun ngaret walawas teka Alatalla kala isa ajaran teka erang kaulun ambah. Daya, inun suah erang kaulun anak puang nahukum daya ambahni? 12:8 Amun naun puang umba nahukum kala kawan anakni sa lain, yiti baarati naun puang anak sah, malengkan anak sa puang sah. 12:9 Takam uweng ambah hang dunia. Hanye ngajar takam, nelang takam mahormat hanye. Nah, labis likan nadap Ambah rohani takam sa hang surga, batantu takam harus labis likan ngalut nuu ma hanye nampan takam welum. 12:10 Ulun matueh takam sa hang dunia ngajar takam naan batasni manyu inun sa naingkam here maeh. Kude Alatalla ngajar takam neu pikaeh takam raerai, nampan takam kaiyuh barasis baya anri hanye. 12:11 Samula hang tawuk takam naajar, hukuman yiru puang ngampi rauh atei takam, malengkan ekat ngampi hanang atei. Kude hanrian udi yiru, ma takam sa haut naajar, hukuman yiru ngulah takam welum manyu kabahumen Alatalla, nelang hasilni takam kaingkam sanang. 12:12 Daya yiru, ampikansing tangan naun sa kekel anri ulualepnu sa kaketer yiru! 12:13 Takia saratang hang lalan sa rata, nampan pee naun sa kepa yiru puang pawalehu, kude likan balalu ware. 12:14 Kakali nampan welum ruhui anri katuluh ulun. Kakali pada nampan welum barasis. Hulung ma Tuhan. Daya puang sunah erang kaulun kaiyuh kadinung Tuhan amun hanye puang welum kalayiru. 12:15 Jaga ada hampe naan sunah erang kaulun sa kaluar teka lingkungan pikaeh atei Alatalla, nampan ada naan isa jari kala kayu barasun hang penah naun hampe ngulah mahadin nelang nanrusak rama ulun makai rasunni. 12:16 Jaga nampan ada naan sa welum puang sanunuh atawa puang mahargai kawan hal rohani, kala sa naulah daya Esau. Hanye ngari hakni yalah anak taraulu, ekat umak erang mangkok kutaen. 12:17 Naun karasa udi yiru hi Esau sindi kaiyuh berkat yiru teka ambahni, kude hanye natampik. Daya biar anri tungkau hanye ngantilau lalan nampan nangkaeh kahalaenni, kasampatan ma yiru haut puang uweng lagi. 12:18 Kawan pulaksanai puang hawi nadap ala inun-inun kala sa nahadap daya bangsa Israel sadi. Here nadap inun sa tau nakama, hanyeyiru Gunung Sinai anri apuini sa malelap; here nadap piieng, kalam kabut anri riwut barat; 12:19 here nadap lengan trompet anri lengan suara sa mehet. Tawuk kawan ulun Israel karengei lengan yiru, here ilaku tatuu nampan lengan yiru puang bapaner lagi anri here. 12:20 Daya here puang tahan karengei parentah sa natahampe daya lengan yiru. Daya lengan yiru kaeau, "Katantuluh sa hanggatuk gunung yiti, puang paduli inun yiru eha atawa hie-hie, harus napedak makai watu hampe matei." 12:21 Inun sa dinung daya kawan ulun Israel yiru kalayiru tamam hampe hi Moses kaeau, "Aku takut nelang neter!" 12:22 Kabalikanni, naun haut hawi ma Bukit Sion, tumpuk Alatalla sa welum, hanyeyiru Yerusalem hang surga anri baribu-ribu malekatni. 12:23 Naun umba isa kumpulan sa rami -- kumpulan kawan anak taraulu Alatalla, sa kawan ngaranni nadaftar hawuang surga. Naun hawi nadap Alatalla, Hakim katantuluh ulun murunsia. Naun nadap roh-roh kawan ulun maeh, sa haut naulah paruna. 12:24 Naun hawi nadap Yesus, Ulun Helang ma janji wau yiru; naun nadap ira natampitik sa manjamin kawan hal sa lawit labis maeh teka sa najamin daya ira Habel. 12:25 Daya yiru hati-hati ada hampe naun puang hamen nyanrengei hanye sa bapaner yiru. Here sa puang hamen nyanrengei hanye sa hawi ma dunia nelang iwara kabar teka Alatalla, puang kaiyuh rari. Duan likan takam yiti sa karengei hanye sa bapaner teka surga! Amun takam puang hamen nyanrengei hanye, puang budas takam tau lapas! 12:26 Hang tawuk yiru lenganni ngampi geger litar hang ambau tane. Kude itati hanye bajanji, "Hinra lagi, aku sagar ngampi geger puang ekat hang ambau tane kude hang langit pada." 12:27 Lengan "hinra lagi" nantarang himat katantuluh dunia sa haut naulah sagar nagagunsang nelang nasamawai nampan sa patanan ekatni sa puang tau tagagunsang. 12:28 Daya yiru, ware takam ngantuh tarima kasih ma Alatalla, daya takam narime teka hanye karajaan sa puang tau tagagunsang. Wuah takam batarima kasih nelang baibadat ma Alatalla anri hormat nelang takut, manyu kala sa nakasinnien dayani. 12:29 Daya Alatalla takam kala apui sa nyanrakit.

Ibrani 13

13:1 Ware naun tatap ipasinta isa anri sa lain kala kawan ulun Kristen ipulaksanai. 13:2 Ada ngangkurun narime hang lewu naun kawan ulun sa huan naun kataru. Daya anri nampalus kalayiru, suah ulun, anri puang hanye karasa, haut narime malekat hang lewuni. 13:3 Itung kawan ulun sa hawuang panjara, yalah kala naun pada naan hawuang panjara baya here. Nelang kawan ulun sa nababaran, ware naun kaitung anri here yalah kala naun pada nababaran kalayiru. 13:4 Katantuluh ulun harus malihara nelang hormat ma adu untung, daya sabab yiru ulun ilaki wawei harus satia isa anri sa lain. Ulun sa puang sanunuh nelang ulun sa ibela sagar naadili daya Alatalla. 13:5 Ada pamelum naun naparentah daya sinta ma duit, kude ware naun kaingkam sukup anri inun sa naan hang naun. Daya Alatalla haut kaeau, "Aku budas puang sagar maladar atawa sagar nanan hanyu." 13:6 Daya yiru takam heei kaeau, "Tuhan samula pangarawahku, aku puang takut. Inun sa tau naulah murunsia nadap aku?" 13:7 Ada puang kaitung anri kawan pamimpin sa nampe pesen Alatalla ma hanyu. Kalaawe here welum nelang kalaawe here matei, nelang alut kaparisayaan here. 13:8 Yesus Kristus tatap sameh, hau sadi, itati, palus hampe ma kalalawahni. 13:9 Ada maladar katuluh masam ajaran sa aneh-aneh nyantawang naun. Atei takam harus natangkansing daya pikaeh atei Alatalla, yiru sa maeh; ada daya kawan aturan neu anakuta. Kawan ulun sa dahulu ngalut nuu ma kawan aturan yiru puang uweng kahaba riranni. 13:10 Takam uweng isa mezbah uneng nyarah parapah ma Alatalla. Nelang kawan imam sa malayanni hawuang Kemah Tuhan, puang uweng hak nguta parapah sa naan hang ambau mezbah yiru. 13:11 Ira eha sa nasarah jari parapah umak ngampun dosa, naendei daya imam hante ma Ruang Panga Barasis, kude bangkai eha yiru natutung hang luar kemah. 13:12 Yiru sababni Yesus pada matei hang luar pintu gerbang tumpuk nampan ngabarasis ulun watni teka dosa makai irani raerai. 13:13 Daya yiru, hayu takam tulak nunung hanye hang luar kemah nelang umba naampahe baya hanye. 13:14 Daya hang ambau tane puang uweng unengan muneng sa kalalawah ma takam; takam ngantara unengan muneng sa hanrian. 13:15 Daya yiru, anri itetei Yesus, ware takam saratang nawat nante Alatalla; yiru kala parapah tarima kasih takam ma hanye, sa nasarah takam itetei lela lengan neu nawat nante ngaranni. 13:16 Ada puang kaitung ngulah sa maeh nelang ipangarawah, daya yiti kawan parapah sa ngampi sanang atei Alatalla. 13:17 Alut parentah kawan pamimpin naun nelang tunduk ma here. Daya here saratang ngatawani amirue naun, nelang here harus batanggung jawab ma Alatalla. Amun naun ngalut nuu ma here, here tau bagawi anri sanang atei; jaka puang, himat here sagar bagawi anri mahanang atei, nelang yiru puang uweng kauntunganni ma naun. 13:18 Ware naun saratang badoa ma kami. Kami harap kunuan atei kami bungas barasis, daya hawuang katuluh hal kami saratang hamen nampalus inun sa bujur. 13:19 Hulung aku ilaku tatuu, nampan naun badoa ma aku nampan Alatalla hinang ngendei aku mulek nunung naun. 13:20 Alatalla haut nyamelum Tuhan takam Yesus teka pampatei. Daya pampateini yiru hanye itati jari Pakatik Hante ma takam, hanyeyiru kawan babirini. Pampateini yiru pada nyantuhun janji hampe kalalawah sa naulah Alatalla anri takam. 13:21 Mudahan Alatalla putut kasanangen yiru nampenu naun makai kawan sa maeh sa naparlu daya naun neu nampalus kabahumenni. Mudahan anri itetei Yesus Kristus, Alatalla ngulah hawuang takam, inun sa nakasinnienni. Wuah Kristus natawat hampe kalalawahni! Amen. 13:22 Aku laku nampan naun mantaru kawan lengan patataanku yiti anri sabar, daya suratku puang bangat ambau. 13:23 Wuah naun karasa pulaksanai takam hi Timotius haut nalapas teka panjara. Amun hanye haut ma unenganku yiti, aku sagar ngendei hanye tawuk aku ganta naun die. 13:24 Tahampe tabe kami ma katuluh pamimpin anri ma katuluh ulun wat Alatalla. Tarime pada tabe teka kawan pulaksanai hang Italia. 13:25 Mudahan Tuhan mamberkat Pulaksanai katuluhni.

Yakobus 1

1:1 Ma katuluh ulun wat Alatalla sa naan hang maaru-maati hang litar dunia! Tabe teka aku, hi Yakobus, walah Alatalla nelang walah Tuhan Yesus Kristus. 1:2 Pulaksanai katuluh! Amun naun wuah wahai masam subaan, patut naun kaingkam bauntung. 1:3 Daya naun karasa, amun naun tatap parisaya ma Tuhan tawuk wuah subaan, riranni hanyeyiru: naun jari mansing. 1:4 Jaga nampan kakansingen atei naun yiru magin batambah-tambah hampe naun tuu-tuu paruna nelang puang uweng kakurangen hawuang katuluh hal. 1:5 Amun naan teka naun kurang kahatien kapintaren, ware hanye ilaku teka Alatalla, himat Alatalla sagar ngami kahatien kapintaren yiru ma hanye; daya ma tiap ulun, Alatalla ngami anri sanang atei nelang anri penu ahi lelo. 1:6 Kude ulun sa ilaku yiru, harus parisaya; hanye puang iyuh bembang. Daya ulun sa bembang atei hanyeyiru ekat yalah galumbang hang laut sa nainsing daya riwut maaru-maati. 1:7-8 Ulun sa kalayiru puang tatap pikiranni, hanye puang tau ngalap kaputusan inun-inun hang katuluh hal sa naulahni. Daya yiru hanye puang usah harap kaiyuh inun-inun teka Alatalla. 1:9 Ulun Kristen sa paua ware hanye kaingkam arai amun Alatalla ngampambau hanye. 1:10 Ulun Kristen sa tatau ware hanye pada kaingkam arai, amun Alatalla nyarandah hanye. Daya ulun tatau sagar wawai yalah wunge rikut. 1:11 Hang tawuk mate anrau hulet anri laing kai mehet, maka rikut yiru sagar layu balalu wungeni ruruh nelang kaeh wunge yiru pada wawai. Kalayiru pada anri ulun tatau; hanye sagar hansur hang tawuk hanye rahat nampalus hanye ngakali. 1:12 Sanang ulun sa mansing hang tawuk hanye wuah subaan. Daya udi hanye haut kaiyuh batahan hawuang subaan yiru, hanye sagar narime upani, hanyeyiru pamelum sa haut najanji Alatalla ma kawan ulun sa sinta hanye. 1:13 Amun ulun tagoda daya subaan sa kalayiru, ada hanye kaeau, "Godaan yiru hawini teka Alatalla," daya Alatalla puang tau tagoda daya kajahaten nelang puang pada murija murunsia sunah erang kaulun sika puang. 1:14 Kude ulun tagoda amun hanye natarik nelang nabujuk daya kabahumenni raerai sa jahat. 1:15 Udi hie, amun kabahumen sa jahat yiru natampalus, himat hulet dosa; nelang amun dosa yiru haut kalayiru tamamni, balalu panyarianni hanyeyiru pampatei. 1:16 Pulaksanai katuluhni, ada naun wuah tipu! 1:17 Tiap pangamian sa maeh nelang hadiah sa paruna, hawini teka surga, naampinau daya Alatalla, sa haut ngulah kawan maraai hang langit. Hanye Alatalla sa puang tau baubah, nelang puang pada ngulah sabab ala inun-inun maieng. 1:18 Daya kabahumenni raerai raerai hanye ngulah takam jari kawan anakni makai lenganni sa bujur. Hanye nampalus hal yiru nampan takam kaiyuh unengan sa mambatang hang penah kawan kawan ala welum sa naulah dayani. 1:19 Pantaru yiti mamaeh, kawan pulaksanaiku sa nasinta! Tiap ulun harus wansit nyanrengei, kude unte pantane nelang unte pada sangit. 1:20 Ulun sa sangit puang kaiyuh nampalus hal sa maeh, sa ngampi sanang atei Alatalla. 1:21 Daya yiru, umpe kawan pidasaran sa bere nelang jahat. Tarime anri randah atei lengan sa naamule daya Alatalla hang wuang atei naun, daya lengan yiru ngami kakuaten neu nyanepah naun. 1:22 Ware naun nampalus kawan inun sa naeau daya Alatalla, ada ekat nyanrengei daya anri kalayiru naun nipu diri naun raerai. 1:23 Ulun sa nyarengei lengan Alatalla, kude puang nampalusni hanyeyiru yalah ulun sa rahat ninung uruwawani hang saramin. 1:24 Udi hanye ninung mamaeh, hanye balalu tulak nelang udi hie hanye puang kaitung kewangun wangun uruwawani yiru. 1:25 Hukum wat Alatalla paruna nelang naan kakuaten neu nyalamat murunsia. Ulun sa nyalidik nelang mantaru mamaeh palus nampalus kawan hukum yiru, puang ekat nyanrengei balalu puang kaitung lagi, ulun yiru sagar naberkat daya Alatalla hawuang katuluh kawan ulah gawini. 1:26 Amun naan ulun sa kaingkam dirini erang kaulun sa ngalut nuu baagama, kude hanye puang nyaga lelani, hanye nipu dirini raerai; sumbayangni puang uweng riranni. 1:27 Piutul ngalut baagama sa nuu manyu paninungen Alatalla Ambah hanyeyiru: ngarawah kawan iya anule pahatu anri kawan wawei walu sa welum hawuang kasusahen, nelang nyaga dirini nampan ada natanrusak daya dunia yiti.

Yakobus 2

2:1 Pulaksanaiku katuluhni! Yalah ulun sa parisaya ma Yesus Kristus, Tuhan Sa Panga Mulia, ada naun mambiah wangun ulun manyu kawan hal sa dinung. 2:2 Daya amun naan erang kaulun tatau makai utas amas anri pama pakaian maeh hawi ma unengan naun bakumpul, kamulek hawi pada erang kaulun paua makai pakaian sitat warat, 2:3 balalu naun labis mahormat ma ulun sa makai pakaian maeh yiru. Naun kaeau ma hanye, "Hayu Tuan maharung hang karusi sa pangamaeh yiti." Kude ma ulun paua naun kaeau, "Inri hang yiru," atawa "Harung hang yanai." 2:4 Anri ngulah kalayiru, naun haut mambiah wangun ulun hang penah sasameh naun nelang ngakira ulun manyu pikiran sa puang maeh. 2:5 Kawan pulaksanaiku sa nasinta! Itung naun. Kawan ulun sa naanggap paua daya dunia yiti, napidi daya Alatalla nampan jari ulun tatau hawuang parisaya. Kawan ulun yiru sagar jari ulun wat Alatalla kala sa haut najanji Alatalla ma kawan ulun sa sinta hanye. 2:6 Kude naun likan ngawawarah ulun paua, padahal kawan ulun tatau sa nindas naun, palus mait naun ma pangadilan! 2:7 Here yiru sa ngawawarah ngaran sa panga nahormat sa natarime naun teka Alatalla! 2:8 Naun ngulah sa bujur, amun naun nampalus parentah Karajaan sa naan hang ayat Surat Barasis yiti, "Sinta ma sasameh murunsia kala sinta ma dirinu raerai." 2:9 Kude amun naun mambiah ulun manyu kawan hal sa dinung, naun ngulah dosa, nelang hukum Alatalla nantarang naun kawan ulun sa malangar hukum. 2:10 Ulun sa malangar isa teka kawan parentah Alatalla, baarati hanye malangar katuluh parentah yiru. 2:11 Daya sa kaeau, "Ada ibela," hanye pada kaeau, "Ada munu ulun." Jari, biar naun puang ibela, kude munu ulun, yiru naun pada ulun sa malangar parentah. 2:12 Ware naun bapaner nelang batindak yalah ulun sa sagar naadili manyu parentah Alatalla sa nyanepah murunsia. 2:13 Daya Alatalla puang sagar nantarang ahi lelo ma ulun sa puang kataru ahi lelo. Kude ahi lelo labis segah teka hukuman! 2:14 Pulaksanai katuluh! Inun riranni ulun kaeau, "Aku ulun parisaya", amun hanye puang nantarangni makai pagawianni? Inun tau parisaya kalayiru nyalamat hanye? 2:15 Umpamani erang kaulun pulaksanai upu atawa pulaksanai wawei parlu pakaian nelang puang sukup kutaen ma tiap anrau. 2:16 Inun riranni naun kaeau ma hanye, "Salamat makai pama pakaian nelang salamat kuman" -- amun naun puang ngami ma hanye inun sa naparlu dayani pakai welum? 2:17 Kalayiru pada anri parisaya, amun puang natantarang makai ulah gawini, maka parisaya yiru puang uweng riranni. 2:18 Tau pada naan sa kaeau, "Naan ulun sa mihanri hang parisayani nelang naan pada sa mihanri hang pagawianni." Aku sagar nuing, "Tantarang ma aku kewangun ulun tau naan parisaya anri puang nasinrah sa pagawian kude aku sagar nantarang itetei pagawian aku baparisaya." 2:19 Angneh naun parisaya Alatalla ekat isa? Nah, kawan setan pada parisaya nelang here neter takut! 2:20 Naun puang kataru! Inun parlu naami bukti ma naun, samula puang uweng riranni naan parisaya kude puang nasinrah anri pagawian? 2:21 Dinung hi Abraham datu nini takam. Hanye natarime anri maeh daya Alatalla daya gana pagawianni, hanyeyiru hang tawuk hanye nyarah hi Ishak, anakni ma Alatalla hang ambau mezbah. 2:22 Hang yiti bawilah tuu parisaya harus nasinrah anri pagawian nampan jari paruna. 2:23 Yiru kala lengan ayat Surat Barasis sa kaeau kala yiti, "Hi Abraham parisaya ma Alatalla nelang daya parisayani yiru Alatalla narime hanye yalah ulun sa nampalus kabahumen Alatalla." Yiru sababni hi Abraham naantuh, "Tangke Alatalla". 2:24 Bawilah tuu itati, ulun sa natarime anri maeh daya Alatalla gana pagawian sa naulah daya ulun yiru, puang ekat daya parisayani. 2:25 Dinung pada hi Rahab, wawei pandayangan yiru. Hanye natarime anri maeh daya Alatalla daya pagawianni, hanyeyiru hang tawuk hanye narime hang lewuni kawan ulun kalati bangsa Israel palus ngarawah here rari mitah lalan lain. 2:26 Nah, kala wangun tenga amun puang uweng roh, hanyeyiru tenga sa matei, kala yiru pada kaparisayaan amun puang nasinrah anri pagawian, kaparisayaan yiru matei.

Yakobus 3

3:1 Pulaksanai katuluh! Ada kajut rama teka naun sa hamen jari guru. Naun karasa takam sa jari guru sagar naadili labis maweat teka ulun lain. 3:2 Takam katuluh gaha ngulah kahalaen. Kude ulun sa puang suah ngulah kahalaen mitah papaneranni, hanye sagar jari paruna, sa kaiyuh nguasa katuluh tengani. 3:3 Amun takam namu pangarut wawa kuda nampan hanye nuu ngalut kabahumen takam, himat takam kaiyuh nguasa katuluh tenga kude yiru. 3:4 Alap pada kapal jari suntu. Biar kapal kalayiru hanteni, nainsing daya riwut mehet, kude hanye nakuasa daya pangamudi sa kalayiru rumisni, manyu kabahumen ulun sa ngamudi. 3:5 Kalayiru pada lela takam, biar lela yiru rumis, kude hanye tau namam tenga neu kawan hal sa hante. Suba ngarigama kewangun hanteni nelang lagani jumpun tau rakit daya apui sa rumis! 3:6 Lela hanyeyiru sameh kala apui. Hang tenga takam, hanye sa jari putut kajahaten sa nambur kajahaten ma katuluh tenga takam. Makai apui sa asalni teka naraka, hanye nyanrakit katuluh pamelum takam. 3:7 Katuluh masam satua maraat, wurung, satua ilansar anri kenah tau natampatuh, nelang haut pada natampatuh daya murunsia. 3:8 Kude lela murunsia puang kaiyuh natampatuh daya sunah erang kaulun murunsia. Lela yiru jahat nelang puang tau nakuasa; penu anri rasun sa nampatei. 3:9 Makai lela yiru takam ngantuh tarima kasih ma Tuhan nelang Ambah takam, kude pada pakai nyapa-nyumpah sasameh murunsia, sa haut naulah manyu wangun Alatalla. 3:10 Teka wawa takam sa sameh kaluar lengan tarima kasih, pada lengan sapa-sumpah. Pipatutni puang kalayiru, pulaksanai katuluh! 3:11 Inun naan luwang guha sa ngaluar ranu mapahe anri ranu mapait teka luwang guha isa? 3:12 Pulaksanai katuluh, kakau ara puang tau mua wua zaitun, kakau anggur puang tau mua wua ara. Luwang guha sa ngaluar ranu maerang puang tau ngaluar ranu mapahe pada. 3:13 Amun hang penah naun naan ulun pintar maharati nelang babudi, ware hanye nantarang pamelum sa maeh anri nampalus kawan hal sa maeh, nasinrah anri karandahen atei, kaharatien nelang kapintaren. 3:14 Kude amun naun bahiri, mahanang atei nelang ekat ngitung diri raerai, ada iwawara neu kaharatien nelang kapintaren yiru, daya anri kalayiru naun haut mutar balik kabar sa bujur teka Alatalla. 3:15 Kaharatien nelang kapintaren sa kalayiru asalni puang teka surga. Kude asalni teka dunia, teka kunuan murunsia anri teka setan! 3:16 Hang awe naan kadidit anri ekat ngitung diri raerai, hang yiru pada naan pirawekan anri katuluh masam pagawian jahat. 3:17 Kude ulun sa naan kaharatien nelang kapintaren sa asalni teka ambau, hanye sa palanungkai tuu barasis, udi hie katuju badamai, ramah tamah, nelang eter nuu. Hanye penu anri ahi lelo nelang kawan pagawianni uras maeh. Hanye puang umba teka hie-hie nelang puang bapura-pura. 3:18 Samula pikaeh hanyeyiru hasil teka wini damai sa napuau daya ulun sa sinta damai!

Yakobus 4

4:1 Teka awe asalni kawan pibaburan anri pibantahan hang penah naun? Angneh yiru asalni teka kawan kabahumen naun sa saratang ipanawan hawuang diri naun nampan ngaiyuh kasanangen dunia? 4:2 Naun hamen, kude puang kaiyuh, balalu naun ngunu munu! Naun basamangat, kude puang kahaba inun sa naantara naun, balalu naun basual palus babur. Naun puang kaiyuh inun-inun, daya naun puang ilaku ma Alatalla. 4:3 Atikalani naun haut ilaku, naun sika puang kaiyuh, daya tujuan pilakuan naun hala; inun sa nalaku naun hanyeyiru neu ma kasanangen naun raerai. 4:4 Naun hanyeyiru ulun sa puang satia! Inun naun puang karasa amun naun panatangke anri dunia, balalu naun jari musuh Alatalla? 4:5 Ada minda Surat Barasis puang uweng sabab kaeau, "Hawuang diri takam Alatalla ngelah roh sa karas kabahumenni." 4:6 Biar kala yiru, ahi lelo Alatalla sa naami ma takam labis mansing teka kabahumen roh takam yiru. Yiru sababni hawuang Surat Barasis nasurat pada, "Alatalla nawan ulun sa sakah, kude kabalikanni sinta ma ulun sa randah atei." 4:7 Daya yiru, ware naun tunduk ma Alatalla nelang nawan Iblis, himat Iblis sagar rari teka naun. 4:8 Sanrite Alatalla, himat Alatalla pada sagar nyanrite naun. Barasis tangan naun, pulaksanai sa badosa! Ampijaranis atei naun, naun sa ipaka atei! 4:9 Ware naun tuu-tuu manyasal palus nangis nelang nungkau; ware kihi naun jari tangis nelang kaaraien naun jari hanang atei! 4:10 Ware naun nyanrandah diri naun hang hadapan Tuhan, balalu Tuhan sagar nginrik ngampambau naun. 4:11 Pulaksanai katuluh, ada ipamada atawa ipangampihala. Ulun sa mada atawa ngampi hala pulaksanai sasameh Kristen, hanye mada nelang ngampi hala hukum Alatalla. Nelang amun naun ngampi hala hukum Alatalla, yiru aratini naun puang makai kawan hukum yiru, malengkan jari hakimni. 4:12 Padahal ekat isa sa naan hak ngami hukum ma murunsia nelang ngadili murunsia. Hanyeyiru Alatalla sa naan kuasa neu nyalamat nelang ngabinasa. Jari, hie naun yiti, hampe naun ngaheng ngampi hala sasameh naun? 4:13 Kawan pulaksanai sa kaeau, "Anrau yiti atawa keatuni kami sagar tulak ma tumpuk atu balalu muneng hang yaru erang taun lawahni neu badagang nelang ngantara duit," -- ware naun nyanrengei patataanku yiti. 4:14 Inun sa sagar jari anri pamelum naun keatuni, naun raerai sika puang karasa! Naun ekat yalah atuk sa dinung ekat erang pitus, udi hie wawai. 4:15 Saharusni naun kaeau kalayiti, "Amun Tuhan ngabahumen, kami sagar welum nelang nampalus yiti atawa yiru." 4:16 Kude itati naun sakah nelang mapusu. Katuluh lengan naun yiru uras hala. 4:17 Daya yiru, ulun sa kataru inun sa maeh sa harus naulahni kude hanye puang nampalusni, ulun yiru badosa.

Yakobus 5

5:1 Pulaksanai katuluh, kawan ulun tatau! Sanrengei patataanku. Ware naun nangis nelang nungkau daya naun sagar wuah kahanangen! 5:2 Katatauen naun haut buruk. Pama pakaian naun haut kuta kametei. 5:3 Amas anri perak naun haut nakalukup daya tagar; tagarni sagar jari saksi neu nawan naun nelang sagar kala apui nguta nangalis tenga naun. Naun haut nuyuk harata hang tiba wayah anrau pijumpuhan. 5:4 Naun puang bayar upa ma kawan ulun sa bagawi hang ume naun. Itati rengei lengan wada here! Kawan ulun sa ngumpul hasil ume naun, ngiak laku karawah nelang lengan kiak here haut hampe ma silu Alatalla, Tuhan sa kuasani puang uweng tikas. 5:5 Naun haut welum balabihan nelang kaingkam kasanangen hang wuang dunia yiti. Wangunni naun rahat ngampi kunuk tenga naun nadap anrau naun nawunu. 5:6 Naun nukum nelang munu kawan ulun sa puang uweng kahalaen, nelang here puang nawan naun. 5:7 Daya yiru, pulaksanai katuluhni, ware naun sabar hampe Tuhan hawi. Dinung kewangun sabarni erang kaulun pangume nganrei hampe taneni ngaluar hasil sa baharaga ma hanye. Anri sabar hanye nganrei uran hang musin kayu layar nelang uran hang musim wunge. 5:8 Ware naun pada sabar nelang sanang atei, daya anrau pihawian Tuhan haut rupak. 5:9 Ada bakutuk nelang ipangampihala, nampan naun puang nahukum daya Alatalla. Itung! Hakim haut rite, haut kai hawi. 5:10 Pulaksanai katuluh, itung naun kawan nabi sa bapaner hang wuang ngaran Tuhan. Here sabar nelang mansing nanggung kahanangen. Ware naun isuntu hang here. 5:11 Here naantuh sanang daya here mansing. Naun haut karengei neu kasabaren wat Ayub, nelang naun karasa pada kewangun Tuhan lawu lawini mamberkat hanye. Daya Tuhan tuu penu anri ahi lelo nelang maeh atei. 5:12 Pulaksanai katuluh, sa mambatang hanyeyiru: ada naun basumpah, hau demi langit, atawa demi tane, atawa demi inunleh. Ware hiai amun kunu aheng naun hiai nelang wara puang amun kunu aheng naun samula puang, nampan naun puang wuah hukum daya Alatalla. 5:13 Amun hang penah naun naan ulun sa rahat wuah kasusahen, ware hanye badoa, amun naan sa arai, ware hanye manyanyi nawat Alatalla. 5:14 Amun naan sa sakit, ware hanye nerau kawan pamimpin ungkup, nelang ware kawan pamimpin yiru badoa ma ulun sa sakit yiru nelang ngusuk minyak ma hanye hawuang ngaran Tuhan. 5:15 Amun doa here natahampe anri sagalis atei, Tuhan sagar nyamare ulun sa sakit yiru. Tuhan sagar nyamare hanye, nelang ngampun hanye teka kawan dosani. 5:16 Daya yiru ware naun ipangaku kahalaen nelang sameh badoa, nampan naun nasamare. Doa ulun sa makai kabahumen Alatalla, naan kuasa sa hante. 5:17 Hi Elia hanyeyiru erang kaulun murunsia sameh kala takam. Hanye badoa anri sagalis atei nampan uran puang lawu, balalu uran puang lawu salawah telu satengah taun. 5:18 Udi hie hanye badoa lagi, balalu langit nyanawu uran balalu tane ngaluar hasilni. 5:19 Kawan pulaksanaiku! Amun hang penah naun naan ulun magun puang makai ajaran teka Alatalla, balalu naan ulun lain sa ngulah ulun yiru mulek lagi ma Alatalla, 5:20 itung ayat yiti: Ulun sa ngulah ulun badosa mulek teka lalanni sa hala, ulun yiru nyalamat pamelum ulun badosa yiru teka pampatei nelang ngulah rama ulun badosa naampun. Hormat kami, Yakobus

1 Petrus 1

1:1-2 Pulaksanai katuluh ulun pidian Alatalla, sa pasai-pau hang pigauran hang daerah Pontus, Galatia, Kapadokia, Asia, anri Bitinia! Aku, hi Petrus, rasul Yesus Kristus, harap mudahan Alatalla ngami berkat nelang kasanangen sa limpar ma naun. Naun napidi jari ulun wat Alatalla manyu kala ransana Alatalla Ambah. Nelang Roh Alatalla haut nyanyari naun babuhan ulun barasis, hulung ma Alatalla, nampan naun ngalut nuu ma Yesus Kristus nelang nabarasis daya irani. 1:3 Ware takam batarima kasih ma Alatalla, Ambah Tuhan takam Yesus Kristus! Hanye tuu sinta anri takam, yiru sababni hanye ngami ma takam pamelum sa wau, mitah nyamelum kamulek Yesus Kristus teka pampatei. Yiti ngami ma takam kaharapen sa mansing. 1:4 Takam harap neu kaiyuh kawan berkat sa nasadia Alatalla ma ulun watni, hanyeyiru kawan berkat sanasimuhni hang surga, sa puang rusak, atawa buruk atawa wadik. 1:5 Katantuluhni yiru samula neu ma naun, daya naun parisaya ma Alatalla. Balalu naun najaga makai kuasa Alatalla nampan naun narime salamat sa sadia nalalea hang pijumpuhan alam hanrian. 1:6 Daya yiru ware naun arai mihewu, biar itati naun erang pitus harus kaingkam mahanang atei daya naun wuah wahai masam subaan. 1:7 Tujuanni hanyeyiru pakai mambukti inun naun tuu-tuu parisaya ma Tuhan atawa puang. Amas sa tau rusak, sika nauji makai apui. Nah, kaparisayaan naun samula labis baharaga teka amas, jari harus nauji pada nampan balalu mansing. Nelang anri kalayiru naun sagar natawat nelang nahormat nelang nainrik ambau hang anrau Yesus Kristus hawi kamulek. 1:8 Naun sinta hanye, biar tawuk hie naun puang kadinung hanye. Nelang naun parisaya ma hanye biar itati naun pada puang kadinung hanye. Yiru sababni naun arai mihewu, nelang kaingkam kaaraien sa hante puang taraantuh. 1:9 Daya tujuan kaparisayaan naun tuu hampe, hanyeyiru salamat amirue naun. 1:10 Kasalamatan yitileh sa nataliti nelang nasalidik daya kawan nabi, nelang here maramal neu berkat sa naami daya Alatalla ma naun. 1:11 Here nyalidik kalaawe nelang hentek awe hal yiru sagar jari, sa nabahum daya Roh Kristus sa naan hawuang diri here. Hang tawuk yiru Rohni maramal ma here neu kawan kahanangen sa harus naingkam daya Kristus nelang neu pihanteni sa sagar hawi udi yiru. 1:12 Ma kawan nabi yiru Alatalla iwara kawan inun sa naulah here puang ma kauntungan here, malengkan ma naun; hanyeyiru kawan hal sa itati naun haut tarang karengei teka kawan pambarita Kabar Maeh neu Yesus Kristus. Here nampe kawan hal yiru ma naun makai kuasa Roh Alatalla sa nakirimni teka surga. Likan kawan malekat sika sindi pada karasa kabar sa nawara here yiru. 1:13 Daya yiru, wuah naun tatap sadia. Hati-hati nelang anri penu kaharapen ma berkat sa sagar naami ma naun hang tawuk Yesus Kristus hawi hanrian. 1:14 Ware naun ngalut nuu ma Alatalla, nelang ada welum mulur kabahumen naun sa uhang, hang tawuk naun magun huan kataru Alatalla. 1:15 Kabalikanni, ware naun barasis hawuang ala katantuluh sa naulah naun, sameh kala Alatalla sa nerau naun yiru barasis. 1:16 Hawuang Surat Barasis nasurat, "Ware naun barasis, daya aku barasis." 1:17 Naun ngantuh Alatalla yiru Ambah hang tawuk naun badoa ma hanye. Nah, Alatalla yiru sa mangadili murunsia manyu pagawian maisasaan anri puang pandang bulu. Daya yiru salawah naun magun naan hang dunia yiti, ware naun nawat nante Alatalla hawuang pamelum naun. 1:18 Naun karasa inun sa haut nabayar pakai nyanepah naun teka pamelum sa kawai tuu eleh sa nawaris daya datu nini naun. Pakai bayarni puang sa tau rusak kala perak atawa amas, 1:19 malengkan sa tuu baharaga; hanyeyiru diri Kristus raerai, sa jari yalah babiri neu parapah ma Alatalla anri puang uweng nawada atawa bere. 1:20 Kristus napidi daya Alatalla kapihuan dunia naulah. Nelang hang kawan anrau pijumpuhan alam hanrian, hanye hawi ma dunia nampan naun nasalamat. 1:21 Itetei hanye naun parisaya ma Alatalla sa haut nyamelum hanye kamulek teka pampatei nelang ngapimulia hanye. Jari, Alatalla sa naparisaya naun nelang ma Alatalla pada naun ngimpeh kaharapen. 1:22 Daya naun ngalut nuu ma ajaran teka Alatalla, balalu naun ngabarasis tenga diri nelang naun sinta kawan ulun sa sameh parisaya anri sanang atei. Daya yiru, ware naun ipasinta isa anri sa lain anri sagalis atei. 1:23 Daya itetei lengan Alatalla sa welum nelang sa kalalawah yiru, naun haut naulah jari murunsia wau sa puang nakayaan teka murunsia, malengkan teka Ambah sa kalalawah. 1:24 Hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Katantuluh ulun murunsia kala rikut, nelang kawan pihanteni kala wunge rikut. Rikut layu, wungeni balalu ruruh; 1:25 kude lengan Tuhan palus ma kalalawahni." Lengan yiru Kabar Maeh sa haut nawara ma naun.

1 Petrus 2

2:1 Daya yiru, umpe teka tenga diri naun ala sa jahat; ada lagi ipusu, nelang ada pura-pura. Ada bahiri, nelang ada ngampahe ulun lain. 2:2 Ware naun jari kala genda sa wau nakayaan, saratang kakan susu rohani sa maeh. Anri kalayiru naun sagar mihante nelang nasalamat. 2:3 Hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Naun haut kaingkam leha kaehni Tuhan." 2:4 Daya yiru, ware naun hawi nunung Tuhan. Hanye kala watu sa welum, watu sa naumpe daya murunsia daya naanggap puang bariran; kude sa napidi daya Alatalla yalah watu sa baharaga. 2:5 Naun kala kawan watu sa welum. Daya yiru ware naun sadia napakai ngambuan lewu Alatalla sa rohani. Anri kalayiru naun jari kawan imam, sa welum hulung ma Alatalla, nelang itetei Yesus Kristus nyarah ma Alatalla, parapah rohani sa nakatujuen hang atei Alatalla. 2:6 Daya hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Aku haut midi erang kawuding watu baharaga, sa naimpehku hang Sion jari watu mambatang nelang ulun sa parisaya ma hanye puang sagar puung." 2:7 Watu yiru tuu baharaga ma naun sa parisaya. Kude ma kawan ulun sa puang parisaya, tulus kawan ayat Surat Barasis kalayiti, "Watu sa puang napakai daya kawan tukang bangunan yiru bawilah jari watu sa mambatang tuu," 2:8 nelang "Watu yiru sa ngulah ulun katapian, watu sa ngulah here tumbang." Here katapian daya here puang parisaya neu lengan Alatalla. Samula kalayiru sa haut natukas daya Alatalla neu here. 2:9 Kude naun samula bangsa sa tapidi, kawan imam sa malayanni raja, bangsa sa barasis, hulung ma Alatalla, ulun wat Alatalla. Alatalla midi nelang nerau naun kaluar teka piieng nampan masuk mawuang piraaini sa matalak, anri tujuan nampan naun nampe kabar neu kawan pagawianni sa luar biasa. 2:10 Dahulu hie naun puang ulun wat Alatalla, kude itati naun samula ulun wat Alatalla. Dahulu hie naun puang nasinta daya Alatalla, kude itati naun narime ahi leloni. 2:11 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Naun hanyeyiru ulun lain nelang gagaur hang dunia yiti. Daya yiru aku laku tatuu nampan naun ada ngalut kabahumen kabahirien murunsia sa saratang baparang nawan amirue. 2:12 Pidasaran naun hang penah ulun sa puang kataru Tuhan harus tuu-tuu maeh, nampan amun here muntaka naun yalah ulun jahat, here sika harus mangaku pagawian naun sa maeh, hampe here sagar nawat Alatalla hang anrau pihawianni. 2:13 Demi Tuhan, ware naun ngalut nuu ma tiap panguasa murunsia; hau ma Kaisar sa jari panguasa mambatang, 2:14 hau ma gubernur sa natutui daya Kaisar pakai nukum ulun sa ngulah jahat nelang neu mahormati ulun sa ngulah maeh. 2:15 Daya Alatalla hamen nampan makai kawan pagawian naun sa maeh naun nutup mulut ulun sa budu bapaner. 2:16 Ware naun welum kala ulun bebas, kude ada makai kabebasan yiru naun nutup kajahaten, malengkan ware naun welum kala walah Alatalla. 2:17 Hargai katuluh ulun, sinta kawan pulaksanai naun sasameh Kristen. Takut ma Alatalla, nelang hormat Kaisar. 2:18 Kawan pulaksanai sa jari palayan, ngalut nuu ma majikan naun anri mahormat here puang ekat ma here sa maeh atei nelang patut paner gamungan, kude pada ma here sa maraat. 2:19 Alatalla sagar mamberkat naun, amun naun kataru nelang nampalus kabahumen Alatalla, sabar ngaret tindakan sa puang adil. 2:20 Daya inun riranni amun naun sabar ngaret hukuman sa harus wuah naun gana kahalaen? Kude amun naun anri sabar nanggung kahanangen sa wuah naun gana pagawian sa maeh, himat Alatalla sagar mamberkat naun. 2:21 Neu yiru Alatalla nerau naun. Daya Kristus raerai haut wuah kahanangen ma naun, nelang anri yiru hanye ngami ma naun isa suntu, nampan naun naharak pakiaanni. 2:22 Hanye puang suah ngulah dosa, nelang puang suah sunah erang kaulun karengei hanye ipusu. 2:23 Hang tawuk hanye nawawarah natangkurun, hanye puang iwaleh makai ngawawarah nangkurun. Tawuk hanye wuah kahanangen, hanye puang nyapa-nyumpah; hanye ekat manyarah pakarani ma Alatalla, Hakim sa adil yiru. 2:24 Kristus raerai mikul kawan dosa takam hang dirini hang ambau kayu balasangar, nampan takam lepah teka kuasa dosa, nelang welum manyu kabahumen Alatalla. Daya kawan batan Kristus sa nyamare naun. 2:25 Dahulu hie naun kala babiri sa tawang, kude itati naun haut nainsing mulek nampan umba Pakatik nelang Pamalihara amiruenu.

1 Petrus 3

3:1 Kalayiru pada naun, kawan matueh wawei, harus tunduk ma matueh upu nampan amun naan teka here sa puang parisaya ma kabar teka Alatalla, pidasaran naun tau ngulah here jari parisaya. Nelang puang parlu naun kaeau inun-inun ma here, 3:2 daya here kadinung pidasaran naun sa paruna nelang tinduh. 3:3 Ada piwinei naun ekat piwinei hang luar, umpamani kala mahias wulu atawa makai parhiasan, atawa pakaian sa rarang haragani. 3:4 Kabalikanni, ware piwineinu kaluar teka wuang naun, budi bisara sa lamah liut nelang sanang marauh; yiru piwinei sa matuhun sa tuu-tuu baharaga manyu paninungan Alatalla. 3:5 Anri sara yiti hang jaman sadi kawan wawei baagama sa harap ma Alatalla ngampi winei diri makai tunduk ma matueh upu here. 3:6 Hi Sara pada kalayiru, hanye ngalut nuu ma hi Abraham nelang ngantuh hanye tuanni. Itati pulaksanai samula kawan anak Sara, amun naun nampalus kawan hal sa maeh nelang puang takut inun-inun. 3:7 Nelang naun pada kawan matueh upu, wuah welum anri penu pengertian nadap matueh wawei naun, nelang kataru tuu sa here samula ulun sa maleme. Batindak nadap here anri hormat, daya here sinrah baya naun, sagar narime pangamian pamelum sajati teka Alatalla. Ulah yiti, nampan puang uweng sa nahalang doanu. 3:8 Palumpunganni hanyeyiru: ware naun mira pakat nelang sameh kabahumen. Ware naun ipamalelo kala kawan ulun ipulaksanai. Nelang ware naun ipasinta nelang nantarang karandahen atei. 3:9 Ada iwaleh kajahaten makai kajahaten, atawa kaka kaluah makai kaka kaluah; kabalikanni waleh makai laku berkat teka Alatalla. Daya Alatalla nerau naun nampan naun narime berkat teka hanye. 3:10 Hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Ulun sa hamen kaingkam welum nelang hamen kaingkam kawan anrau sa maeh harus nyaga wawani nampan puang maner kawan hal sa jahat nelang puang ngantuh kawan hal sa ipusu. 3:11 Hanye harus nyanawit sa jahat kude ngulah sa maeh; ware hanye ngakali tatuu nampan kaiyuh sanang damai. 3:12 Daya Tuhan saratang ngatawani kawan ulun sa nuu ngalut kabahumenni, nelang Tuhan saratang nyanrengei kawan doa here; kude Tuhan nawan kawan ulun sa nampalus kajahaten." 3:13 Hie sa hamen ngulah jahat ma naun, amun naun sanang ngulah sa maeh? 3:14 Kude biar naun harus wuah kahanangen daya nampalus kawan hal sa maeh, naun bauntung! Ada takut ma hie-hie, nelang ada gaer. 3:15 Kude hawuang atei naun, wuah naun hulung mahormat Kristus manyu kala kadudukanni yalah Tuhan. Nelang wuah naun saratang sadia neu nuing ma tiap ulun sa nunti neu kaharapen sa nategei naun. 3:16 Kude ulah yiru anri lemah lembut nelang hormat. Nelang wuah kunuan atei naun barasis, nampan amun naun napuntaka daya naun welum anri maeh yalah ulun umba Kristus, balalu ulun sa muntaka yiru sagar umangan. 3:17 Labis maeh wuah kahanangen daya ngulah sa maeh -- amun yiru samula kabahumen Alatalla -- teka wuah kahanangen daya ngulah sa jahat. 3:18 Daya Kristus raerai ekat hinra matei, ma kalalawahni daya gana dosa murunsia -- erang kaulun sa puang uweng kahalaen, matei ma ulun sa bakahalaen. Kristus nampalus yiru nampan hanye kaiyuh nganyak naun nunung Alatalla. Hanye nawunu manyu daging, kude nasamelum kamulek manyu roh. 3:19 Hawuang kawangunen roh hanye tulak iwara kabar teka Alatalla ma kawan roh sa napanjara: 3:20 hanyeyiru roh kawan ulun sa puang ngalut nuu ma Alatalla hang jaman Nuah. Hang tawuk yiru Alatalla nganrei anri sabar salawah hi Nuah ngulah kapalni. Ekat kawan ulun sa naan hang kapal-katuluhni walu kaulun-sa nasalamat mitah baah hante yiru. 3:21 Nah, kajadian yiru jari rarapisan teka baptisan sa itati nyalamat naun. Baptisan yiti puang isa upasara ngabarasis tenga teka katuluh sa bere-murun malengkan yalah janji naun anri Alatalla teka kunuan atei sa maeh. Baptisan yiru nyalamat naun daya Yesus Kristus haut welum kamulek teka pampatei, 3:22 nelang haut mihembuk ma surga. Itati hanye bakuasa baya anri Alatalla nelang marentah katuluh malekat, katuluh panguasa nelang katuluh kakuaten.

1 Petrus 4

4:1 Daya Kristus haut wuah kahanangen manyu daging, naun pada harus ngampi kansing diri makai sara kala yiru. Daya ulun sa wuah kahanangen manyu daging puang lagi ngulah dosa. 4:2 Daya yiru, ware naun salawah welum hang dunia yiti ngalut nuu kabahumen Alatalla, nelang puang mulur kabahirien murunsia. 4:3 Hang wayah sa haut paitah, naun haut sukup lawah nampalus inun sa hamen naulah daya kawan ulun sa puang kataru Tuhan. Naun welum puang maeh. Naun mulur kabahirien, bahimat mahamui, pesta bararami, kuman nguut nelang nyambah barhala sa maka rumanyi. 4:4 Itati ulun sa puang kataru Tuhan, wauh basa naun puang umba welum kala here ngulah dosa anri puang uweng tikas. Yiru sababni here ngampahe naun. 4:5 Kude hanrian here harus ngami partanggungan jawab ma Alatalla sa haut sadia neu mangadili ulun welum, ulun matei. 4:6 Yiru sababni Kabar Maeh haut nawara pada ma kawan ulun matei. Bahumni nampan here, sa haut naadili hawuang wangun murunsia manyu daging -- pada kala wangun katuluh murunsia na adili -- nampan kaiyuh welum manyu roh, kala kabahumen Alatalla. 4:7 Ala katantuluh haut tiba pijumpuhanni, daya yiru wuah naun nguasa diri nelang hati-hati, nampan naun kaiyuh badoa. 4:8 Labis teka ala katantuluhni, ware naun tuu-tuu sinta isa anri sa lain, daya anri ipansinta naun sagar basadia pada nampan ipangampun. 4:9 Ware naun ipanarime isa anri salain hang lewu maisasaan, anri puang uweng kasasalen. 4:10 Naun maisasaan haut narime kawan pangamian balain-lain teka Alatalla. Daya yiru kala pangurus sa maeh teka kawan pangamian Alatalla, ware naun makai kamampuan yiru neu ma kaparluan katuluh. 4:11 Ulun sa nampe kabar, harus nampe kabar teka Alatalla; ulun sa malayanni ulun lain, harus malayanni makai kakuaten sa teka Alatalla, nampan hawuang katantuluh hal, Alatalla tau natawat namulia itetei Yesus Kristus. Hanye sa bakuasa nelang patut natawat namulia palus ma kalalawahni. Amen. 4:12 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Naun itati wuah kahanangen daya naun rahat nauji. Kude ada wauh, kakala naan ala sa luar biasa wuah naun. 4:13 Likan, ware naun kaingkam sanang daya naun umba nanggung kahanangen baya anri Kristus. Kude hanrian amun pihante mulia Kristus nalalea, naun sagar arai mihewu. 4:14 Naun bauntung amun naun nakampahe daya gana naun umba Kristus. Yiru baarati Roh sa mulia, hanyeyiru Roh Alatalla, naan hang naun. 4:15 Ada sunah erang kaulun teka naun nanggung kahanangen daya hanye munu ulun atawa pangalat, atawa panjahat, atawa daya hanye sampur urusan ulun lain. 4:16 Kude amun naun nanggung kahanangen daya naun ulun Kristen, ada umangan daya hal yiru. Batarima kasih ma Alatalla, basa naun nginsing ngaran Kristus. 4:17 Haut hampe wayahni Alatalla mangadili dunia. Nelang ulun wat Alatalla raerai sa sagar naadili labis dahulu. Nah, amun Alatalla sagar nuku takam, kalaawe panyarianni die anri kawan ulun sa puang parisaya ma Kabar Maeh teka Alatalla yiru? 4:18 Hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Amun kawan ulun sa maeh sika haut mahadin neu nasalamat, kala awe dieni anri kawan ulun badosa sa puang kataru Tuhan!" 4:19 Daya yiru, amun naan kawan ulun sa nanggung kahanangen daya Alatalla ngabahumen kalayiru, ware kawan ulun yiru welum anri mawitu bujur nelang nyarah diri ma Isa ngulah here. Hanye sagar saratang nampalus janjini.

1 Petrus 5

5:1 Aku laku parhatian kawan pamimpin ungkup naun. Aku nyurat yiti kala hengau sasameh pamimpin nelang yalah ulun sa haut manyaksi raerai kahanangen Kristus, nelang pada sagar umba naampihante namulia, amun pihante mulia Kristus nalalea ma murunsia. Aku laku tatuu 5:2 nampan naun makatik sawayan babiri sa nasarah Alatalla ma naun. Pakatik here anri sanang atei kala sa nakasinnien daya Alatalla, nelang ada anri atei maweat. Ada pada nampalus pagawian naun nampan kaiyuh kauntungan, malengkan daya naun tuu-tuu sindi malayanni. 5:3 Ada batindak yalah panguasa nadap here sa nasarah ma naun, malengkan jari suntu ma here. 5:4 Balalu hang tawuk Pakatik Hante yiru hawi hanrian, naun sagar narime mahkota sa basahaya sa puang sagar kudap sahayani. 5:5 Kalayiru pada naun, kawan ulun sa iya muda. Ware naun tunduk ma kawan ulun matueh. Pulaksanai katuluhni harus nyanrandah diri nelang sameh-sameh malayanni anri randah atei. Daya hawuang Surat Barasis nasurat kalayiti, "Alatalla nawan ulun sakah, kude sinta ulun randah atei." 5:6 Daya yiru, sanrandah dirinu hang kapit tangan Alatalla sa mansing, nampan hanye nginrik ngampambau naun amun haut hampe wayahni. 5:7 Sarah kawan kagugupennu ma Alatalla, daya hanye saratang ngatawani hanyu. 5:8 Ware naun hati-hati nelang tatap sadia! Daya Iblis samula musuh naun. Hanye kala singa takia maaru-maati nelang mangaum ngantara kutaenni. 5:9 Lawan hanye makai kaparisayaan sa mansing, daya naun karasa, kawan pulaksanai lain sameh Kristen hang litar dunia pada wuah kahanangen kala naun. 5:10 Kude udi naun wuah kahanangen erang pitus, Alatalla die sagar ngulah naun jari paruna. Hanye sagar ngapinri nelang nangkansing naun nelang ngampi kukuh naun. Daya hanye samula Alatalla sa tuu maeh atei, sa haut nerau naun nampan umba kaingkam pihante muliani sa kalalawah itetei Kristus. 5:11 Hanye sa bakuasa hampe kalalawahni! Amen. 5:12 Suratku sa imbe yiti nasuratku ma naun anri bantuan Silas, sa naanggapku erang kaulun Kristen sa satia. Aku hamen ngami samangat ma naun nelang ngampi harap naun neu inun sa nasuratku yiti hanyeyiru kabar sa bujur neu lelo Alatalla. Ware naun itegei mansing hang lelo yiru. 5:13 Kawan hengau isa ungkup hang Babilon, sa pada tapidi daya Alatalla, ngirim tabe ma naun; kalayiru pada anakku hi Markus sa nasinta. 5:14 Ware ipanabe isa anri sa lain anri penu sinta kala pulaksanai Kristen. Mudahan Tuhan ngami kasanangen ma Pulaksanai katantuluhni sa jari milik Kristus. Hormat kami, Petrus

2 Petrus 1

1:1 Pulaksanai katuluh sa tuu-tuu parisaya sameh kala kami! Yesus Kristus hanyeyiru Alatalla nelang Raja Panyalamat takam, nguka ma takam nampan tau parisaya ma hanye, daya hanye nampalus sa bujur. Surat yiti teka hi Simon Petrus, erang kaulun walah nelang rasul Yesus Kristus. 1:2 Mudahan Alatalla ngami berkat nelang kasanangen ma naun anri penu jabung, daya naun kataru Alatalla nelang Yesus, Tuhan takam. 1:3 Alatalla haut makai kuasa ilahini ngami ma takam ala katantuluh sa parlu nampan welum baibadat. Hanye nampalus yiti itetei kawan inun sa rasa takam neu Yesus Kristus, sa haut nerau takam nampan kaiyuh pihante anri pikaehni. 1:4 Makai sara yiru Alatalla ngami ma takam kawan berkat sa luar biasa nelang baharaga sa haut najanjini. Makai kawan berkat yiru naun kaiyuh lapas teka kawan kabahirien jahat sa nanrusak dunia yiti, nelang naun narime pidasaran ilahi. 1:5 Daya gana yiru, kakali bahimat nampan naun tatap parisaya ma Kristus nelang kaparisayaan naun yiru natambah makai pamelum sa maeh. Salain teka pamelum sa maeh, naun parlu jari ulun sa naan pangatahuan, 1:6 nelang salain teka pangatahuan, naun pada harus tau sabar nahan diri. Salain teka tau sabar nahan diri ware naun pada nampatuh diri nampan tahan nadap ala katantuluh. Salain teka tahan nadap ala katantuluh, naun harus pada welum manyu kabahumen Alatalla. 1:7 Nelang welum manyu kabahumen Alatalla harus pada nasansukup makai ahi lelo ma kawan pulaksanai sa sameh parisaya. Kamulek ware ahi lelo ma kawan pulaksanai sa sameh parisaya natambah makai sinta ma katantuluh ulun. 1:8 Katuluhni yiru hanyeyiru kawan pidasaran sa naparlu daya naun. Amun kawan pidasaran yiru naan hang naun anri penu jubung, naun balalu sagar giat nelang bahasil, palus kataru Yesus Kristus Tuhan takam anri labis maeh lagi. 1:9 Kude ulun sa puang uweng kawan pidasaran yiru, paninungan imbe; hanye puang tau kadinung nelang hanye puang kaitung kawan dosani sa dahulu haut nabarasis. 1:10 Daya yiru, Pulaksanai katuluh, ware naun bahimat ngakali nampan herauan Alatalla nelang pidianni ma diri naun yiru balalu magin segah. Amun naun nampalus yiru, naun puang sagar tawang. 1:11 Anri kalayiru naun sagar naami hak penu nampan masuk Karajaan sa kalalawah teka Tuhan nelang Raja Panyalamat takam Yesus Kristus. 1:12 Daya yiru, aku saratang ngampi itung naun neu hal yiru, biar naun haut karasa nelang parisaya tatuu ma ajaran teka Alatalla sa haut natarime naun yiru. 1:13 Salawah aku magun welum, aku kaingkam wajib ngampi itung naun neu kawan hal yiru. 1:14 Daya aku karasa himat puang lawah lagi aku sagar nanan dunia yiti, daya Tuhan takam Yesus Kristus haut anri bawilah iwara ma aku. 1:15 Daya yiru aku kakal tatuu nampan biar aku haut matei, naun saratang kaitung neu kawan hal yiti. 1:16 Hang tawuk kami iwara ma naun pihante mulia pihawian Tuhan takam Yesus Kristus kami puang itegei hang kawan tunuhui pusuan murunsia. Pihante mulia Kristus yiru haut dinung kami anri matei kami raerai. 1:17 Kami naan hang yaru tawuk hanye nahormat nelang namulia daya Alatalla Ambah. Hang tawuk yiru rengei lengan teka Sa Panga Mulia, sa kaeau ma hanye, "Iti Anakku sa nasintaku. Hanye ngampi sanang ateiku!" 1:18 Kami raerai karengei suara yiru hawi teka surga tawuk kami naan baya hanye hang ambau gunung sa barasis yiru. 1:19 Yiru sababni kami labis harap lagi neu pesen Alatalla sa nawara daya kawan nabi. Kabalikanni naun mantaru pesen yiru, daya pesen yiru kala palita sa maraai hang unengan maieng hampe mate anrau hulet, nelang sahaya wawahiang panyarauan matalak hawuang atei naun. 1:20 Samambatang tatuu wuah naun kaitung yiti: Pesen Alatalla sa natahampe daya kawan nabi puang iyuh natafsir manyu pandapat raerai. 1:21 Daya, puang suah pesenan teka Alatalla nawara ekat makai kabahumen murunsia. Kude Roh Alatalla nguasa ulun nampan nampe pesen teka Alatalla yiru.

2 Petrus 2

2:1 Hang jaman sadi hang penah ulun wat Alatalla haut hulet kawan nabi palasu. Kalayiru pada hang penah naun sagar hulet kawan guru palasu. Here sagar namasuk kawan ajaran sa puang bujur, nampan ulun binasa. Nelang here sagar puang mangaku Panguasa sa haut ngampi bebas here. Anri kalayiru here meat kabinasaan ma ambau diri here raerai sa sagar hinang wuah here. 2:2 Biar kalayiru, sika rama ulun sagar umba welum ngalut kawan guru palasu yiru sa naparentah daya kabahirien here. Nelang pagawian kawan guru yiru sagar ngulah rama ulun ngampahe Lalan Bujur sa nuju ma Alatalla. 2:3 Daya here malunggun, balalu kawan guru palasu yiru sagar nyarita ma naun kawan sarita sa nakarang here nampan kaiyuh kauntungan teka naun. Kude pangadilan neu nyanawu hukuman ma ambau here haut lawah nasadia, nelang kabinasaan sa natantu ma here haut nganrei here. 2:4 Kawan malekat sa badosa sika puang Alatalla ngaret lapas teka hukuman, malengkan naumpe mawuang neraka. Here natamasuk mawuang labak sa maieng nampan natahan hang yaru hampe Anrau Pangadilan. 2:5 Kalayiru pada anri dunia hang jaman sadi, Alatalla puang ngaretni lapas teka hukuman. Alatalla ngirim baah hante ma dunia kawan ulun sa jahat hang tawuk yiru. Ekat hi Nuah baya anri pitu kaulun lain sa nasalamat, daya hi Nuah iwara kabar neu wangun welum sa nakatujuen atei Alatalla. 2:6 Sameh pada halni neu tumpuk Sodom anri Gomora: Alatalla nyanumus kawan tumpuk yiru makai apui nampan jari suntu neu kawan sa sagar natampalus ma kawan ulun sa jahat. 2:7 Kude hi Lot nasalamat, daya hanye ngalut kabahumen Alatalla; hanye wahai wuah kahanangen daya tingkah laku puang sanunuh teka kawan ulun durhaka. 2:8 Hang penah kawan ulun sa kalayiru hi Lot sa maeh yiru welum anri atei mahanang, daya tiap anrau hanye kadinung nelang karengei kawan pagawian here sa jahat. 2:9 Jari, Tuhan karasa kalaawe nyalamat kawan ulun sa ngalut kabahumenni amun here nadap kawan purija. Nelang Tuhan karasa kalaawe nyimuh kawan ulun sa jahat sagar neu nasiksa hang Anrau Pangadilan, 2:10 samambatang kawan ulun sa mulur kawan kabahumen kabahirien here sa bere nelang sa ngampahe kuasa Alatalla. Kalayiru heei nelang sakahni kawan guru palasu yiru hampe here puang takut ngampahe kawan ala welum sa mulia hang surga! 2:11 Sadang kawan malekat sa labis mansing nelang bakuasa teka kawan guru palasu yiru, puang suah nawa kawan ala welum sa mulia yiru makai lengan ngampahe-ngawawarah hang hadapan Tuhan. 2:12 Kude kawan guru yiru, bukan main! Here kala eha sa nakayaan neu najamba nelang nawunu. Here puang bapikir, kude ekat batindak manyu pangingkaman, hampe here nawan kawan hal sa puang here kataru makai lengan sa ngampahe-ngawawarah. Daya yiru gana kawan pagawian here raerai, here sagar binasa kala kawan eha maraat. 2:13 Yalah walehan kawan kahanangen sa haut naulah here, here pada sagar wuah kahanangen. Ma here, kawan sa ngampi sanang atei hanyeyiru nampalus ala inun-inun tawuk kaanrau neu mulur kabahirien tenga here. Amun here maharung baya naun hawuang pesta kuman, tingkah laku here maka nua daya here mahamui mulur hawa nafsu. 2:14 Here puang weru peda ngulah dosa, nelang kasindien here hanyeyiru ninung wawei ibela. Kawan ulun sa wau parisaya nelang magun kurang harap, nararumuk here. Atei here haut tabiasa anri hamen malunggun. Here samula kawan ulun sa wuah sapa-sumpah! 2:15 Daya here puang hamen malupui lalan sa mawitu, balalu here tawang. Here ngalap lalan sa napalupui daya Bileam anak Beor sadi. Hi Bileam yiti sindi tatuu kaiyuh duit teka pagawianni sa jahat. 2:16 Kude hanye kaiyuh taguran sa mehet neu kajahatenni yiru, tawuk kaledaini bapaner makai lengan murunsia. Balalu nabi yiru napaksa nampan nyantaduh pagawianni sa rapui yiru. 2:17 Kawan guru palasu yiru samula kala matei ranu sa karing nelang kala ambun natampuh daya riwut barat. Alatalla haut nyadia ma here isa unengan sa maieng maituk. 2:18 Here ngulah kawan piwaraan sa tamam kude mamus; kabahirien ibela napakai daya here pakai nanrusak kawan ulun sa wau nuku lapas teka lingkungan ulun welum tawang. 2:19 Kawan guru palasu yiru nyanji kabebasan ma kawan ulun yiru, kude here raerai nasamalah daya kawan kabiasaan sa nanrusak murunsia. Daya amun ulun nasantalau daya ala inun-inun, himat hanye walah teka sa nyantalau hanyeyiru. 2:20 Ulun sa kataru Tuhan nelang Panyalamat takam Yesus Kristus haut lapas teka kawan kuasa dunia sa nangkurun murunsia. Kude amun hanrian hanye taawet lagi hampe nasantalau daya kawan kuasa yiru, himat wangun ulun yiru hang pijumpuhanni labis murun teka sa dahuluni. 2:21 Labis maeh kawan ulun sa kalayiru puang suah kataru lalan sa bujur teka Alatalla, teka here kataru yiru, kude hanrian puang hamen ngalut kawan parentah sa naami Alatalla ma here. 2:22 Inun sa naulah here mambukti pituu paribasa yiti, "Antahu sagar nguta kamulek inun sa haut naluani," Nelang "Iwek sa haut naapanrus, sagar mulek nabuangan hawuang lujau."

2 Petrus 3

3:1 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Hampe yiti suratku sa karueh ma naun. Hawuang karueh surat yiti, aku ngakali ngele kawan pikiran sa maeh hang naun. 3:2 Aku ngurayang nampan naun ngitung neu kawan lengan sa sadi haut nawara daya kawan nabi Alatalla, nelang neu parentah teka Tuhan, Raja Panyalamat, sa natahampe ma naun itetei kawan rasul. 3:3 Samambatang, naun harus karasa hanyeyiru hang kawan anrau pijumpuhan yati, sagar hulet kawan ulun sa pamelumni naparentah daya kabahirien here raerai. Here sagar ngasese naun 3:4 makai lengan kalayiti, "Eauni Tuhan bajanji sagar hawi! Itati haawe hanye? Kawan datu nini takam haut matei, kude ala katantuluhni magun samehleh kakala kalemah dunia naulah!" 3:5 Here singaja puang hamen mangaku jaman sadi hurap Alatalla ngulah langit anri tane makai lenganni. Tane naulah teka ranu, nelang makai ranu; 3:6 nelang makai ranu pada -- hanyeyiru ranu teka baah hante -- dunia jaman sadi yiru nabinasa. 3:7 Kude langit anri tane sa naan itati, napalihara daya lengan Alatalla yiru pada nampan hanrian nasanumus makai apui. Itati langit anri tane magun napalihara hampe hang anrau kawan ulun sa jahat nahukum nelang nabinasa. 3:8 Kude pulaksanaiku katuluh, isa hal yiti ada naun puang kaitung: hawuang paninungan Tuhan, erang anrau puang uweng bedani anri saribu taun -- kararuehni samehleh ma hanye. 3:9 Tuhan puang unte ngami inun sa haut najanjini, biar naan sa minda kalayiru. Kabalikanni, hanye sabar nadap naun, daya hanye puang hamen sunah erang kaulun binasa. Hanye hamen nampan katuluh ulun batobat teka kawan dosani. 3:10 Kude Anrau Pihawian Tuhan sagar hawi kala maling. Hang Anrau yiru, langit sagar wawai nasinrah anri lengan gaguruh, nelang kawan banda hang langit sagar wawai rakit, nelang tane pada rakit, palus dunia anri katantuluh sa naan hawuangni sagar sinap. 3:11 Daya katantuluhni yiru sagar naampihansur makai sara kalayiru, kalaawe saharusni naun welum? Naun harus welum barasis nelang hulung ma Alatalla, 3:12 salawah naun nganrei anri kakunus pihawian Anrau Alatalla. Hang Anrau yiru langit sagar galis rakit, nelang daya laingni, balalu kawan banda hang langit sagar lenuh. 3:13 Kude takam nganrei inun sa haut najanji Alatalla, hanyeyiru langit sa wau anri tane wau hang unengan naan kaadilan. 3:14 Daya yiru, naun katuluh sa nasinta, padingian naun nganrei Anrau yiru, kakali bahimat nampan barasis nelang puang uweng wadan hang hadapan Alatalla. Nelang palihara hubungan sa maeh anri Alatalla. 3:15 Anggap kasabaren Tuhan takam yalah kasampatan sa naami ma naun nampan tau salamat. Hi Paulus, pulaksanai takam sa nasinta, haut nyurat kalayiru pada ma naun. Hanye nyurat yiru anri kahatien kapintaren sa naami Alatalla ma hanye. 3:16 Hawuang katuluh suratni, hi Paulus saratang nyurat neu hal yiru. Samula naan papire hal sa mahadin napantaru hawuang kawan suratni yiru. Nelang bagian yiru naputar balik daya kawan ulun sa puang karasa inun-inun nelang sa puang mansing kaparisayaanni. Hal yiru puang usah wauh, daya kawan bagian lain teka Surat Barasis napakai kalayiru pada daya here. Inun sa naulah here yiru ekat ngulah pihansur here raerai. 3:17 Kude naun, Pulaksanai katuluh sa nasinta, haut karasa neu hal yiru. Daya yiru, hati-hati, ada hampe naun tamput mawuang pitawangan kawan ulun murun hampe naun lawu teka unengan naun minri sa segah. 3:18 Ware naun magin kaingkam lelo Tuhan Yesus Kristus, Raja Panyalamat takam, nelang ware naun pada magin kataru hanye. Natawat hanye, itati nelang hampe kalalawahni! Amen. Hormat kami, Petrus

1 Yohanes 1

1:1 Isi surat yiti hanyeyiru neu Lengan sa ngami pamelum, hanye yiru firman sa samula haut naan kalemah teka asalni. Kami haut karengei hanye nelang kadinung hanye makai mete kami raerai. Kami haut maneneng hanye nelang negei hanye makai tangan kami. 1:2 Tawuk pamelum yiru nelalea, kami kadinung hanye. Yiru sababni kami ngami kasaksian neu hanye. Kami iwara ma naun neu pamelum sa sajati nelang ma kalalawah, sa naan baya Ambah, nelang sa haut nalalea ma kami. 1:3 Inun sa haut dinung kami nelang rengei kami, yiru pada sa nawara kami ma naun, nampan naun sinrah kami umba kaingkam welum ibaya anri Ambah nelang anri Anakni Yesus Kristus. 1:4 Kami nyurat yiti nampan atei takam tuu-tuu arai mehewu. 1:5 Kabar sa haut rengei kami teka Anakni nelang sa natahampe kami ma naun hanye yiti: Alatalla yiru piraai nelang hang hanye budas puang uweng piieng. 1:6 Amun takam kaeau takam welum ibaya anri hanye, padahal takam welum hawuang piieng, takam ipusu, hau anri papaneran atawa anri ulah gawi. 1:7 Kude amun takam welum hawuang piraai kala Alatalla naan hawuang piraai, himat takam welum rantep, ruhui rahayu isa anri sa lain, nelang ira Yesus Kristus, Anakni, ngabarasis takam teka panan dosa takam. 1:8 Amun takam kaeau takam puang badosa, takam nipu diri takam raerai; Alatalla puang muneng hawuang atei takam. 1:9 Kude amun takam mangaku kawan dosa takam ma Alatalla, hanye sagar nampalus janjini palus ngulah inun sa adil. Hanye sagar ngampun takam teka kawan dosa takam nelang ngabarasis takam teka panan kahalaen takam. 1:10 Kude amun takam kaeau himat takam puang badosa, takam nganggap Alatalla yiru ipusu nelang takam puang nyimuh lengan Alatalla yiru hawuang atei takam.

1 Yohanes 2

2:1 O kawan anakku! Aku nyurat surat yiti ma naun nampan naun ada ngulah dosa. Kude amun naan sa ngulah dosa, wat takam uweng erang kaulun pangarawahen, hanyeyiru Yesus Kristus sa adil yiru; hanye sagar ilaku ma takam hang hadapan Ambah. 2:2 Itetei Yesus Kristus takam kaiyuh kaampunan teka kawan dosa takam. Puang ekat kawan dosa takam, kude katuluh dosa murunsia. 2:3 Amun takam ngalut nuu ma katuluh parentah Alatalla, yiru sirini takam kataru Alatalla. 2:4 Ulun sa kaeau, "Aku kataru Alatalla," kude puang ngalut nuu ma kawan parentahni, ulun yiru mapusu, nelang Alatalla puang uweng hawuang ateini. 2:5 Kude ulun sa ngalut nuu ma lengan Alatalla, ulun yiru sinta ma Alatalla anri paruna. Yiru sirini takam welum baya anri Alatalla. 2:6 Hie sa kaeau hanye welum baya anri Alatalla, hanye harus welum takia ngapung bakas pee Kristus. 2:7 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Sa nasuratku yiti puang parentah sa wau. Yiti parentah sa uhang sa haut natahampe ma naun kalemah naun nuku parisaya ma Kristus; hanyeyiru kabar teka Alatalla sa haut rengei naun dahulu hie. 2:8 Kude biar kalayiru, parentah sa nasuratku yiti pada wau; daya kabenaranni iyuh nadinung hang diri Kristus pada hang diri naun. Daya piieng magin wawai nelang piraai sa tuu haut nuku basahaya. 2:9 Ulun sa kaeau hanye naan hawuang piraai kude ulun yiru magun muar ma pulaksanaini, ulun yiru magun naan hang piieng hampe itati. 2:10 Ulun sa sinta ma pulaksanaini, welum hawuang piraai hampe puang uweng hang hanye sa tau ngulah hanye badosa. 2:11 Kude ulun sa muar pulaksanaini, hanye naan hawuang piieng. Hanye takia hawuang piieng, nelang hanye puang karasa maawe hanye tulak, daya piieng yiru ngulah hanye puang tau kadinung. 2:12 Aku nyurat ma naun, kawan anak, basa naun haut naampun teka kawan dosa naun daya Kristus. 2:13 Aku nyurat ma naun kawan Ambah, daya naun kataru hanye sa haut naan kalemah teka asalni. Aku nyurat ma naun kawan iya muda, daya naun haut nyantalau hi Jahat. 2:14 Aku nyurat ma naun, kawan anak, daya naun kataru Alatalla Ambah. Aku nyurat ma naun kawan Ambah, daya naun kataru kawan lengan Alatalla sa haut naan kalemah teka asalni. Aku nyurat ma naun kawan iya muda, daya naun tingkas. Lengan Alatalla uweng hawuang atei naun, nelang naun haut nyantalau hi Jahat. 2:15 Ada sinta ma dunia yiti, atawa inun heneng sa naan hang wuang dunia yiti. Amun naun sinta ma dunia, naun puang sinta ma Ambah. 2:16 Alakatantuluh sa naan hawuang dunia yiti -- sa nakasinnien daya pidasaran murunsia sa badosa, sa nadinung balalu nakasinnien nelang sa nawawara -- alakatantuluh hal yiru puang baasal teka Ambah, malengkan teka dunia. 2:17 Dunia anri alakatantuluh sa naan hawuangni sa nakasinnien daya murunsia, sagar wawai. Kude ulun sa ngalut kabahumen Alatalla, tatap welum hampe ma kalalawah. 2:18 O kawan anakku, pijumpuhan jaman haut rite! Kapihuanni haut nawara ma naun himat musuh Kristus sagar hawi; nelang itati haut hawi rama ulun sa nawan Kristus. Yiru siri pijumpuhan alam haut rite. 2:19 Kawan sa nawan Kristus hanyeyiru kawan ulun sa haut nanan takam, daya here sabujurni puang ulun takam. Amun here kawan ulun takam, himat here tatap baya takam. Kude here nanan takam, nampan bawilah tuu puang uweng sunah erang kaulun teka here sa tuu-tuu tamasuk babuhan takam. 2:20 Kude naun haut narime Roh Alatalla sa naampinau daya Yesus Kristus, nelang yiru sababni naun kataru ajaran sa bujur. 2:21 Jari aku nyurat yiti ma naun puang daya naun puang kataru ajaran sa bujur, kude likan daya naun haut kataru, nelang naun haut karasa, himat puang ipusu sa naan hawuang ajaran sa bujur yiru. 2:22 Sa ipusu hanyeyiru ulun sa kaeau Yesus Kristus yiru puang Raja Panyalamat sa haut najanji daya Alatalla. Ulun yiru musuh Kristus; hanye puang mangaku Ambah atawa Anak. 2:23 Ulun sa puang mangaku Anak, baarati pada puang narime Ambah. Nelang ulun sa mangaku Anak baarati hanye narime Ambah pada. 2:24 Daya yiru, kabar sa haut rengei naun kalemah teka naun nuku parisaya harus najaga daya naun mamaeh hawuang atei. Amun kabar yiru napantaru daya naun mamaeh, naun sagar saratang welum baya anri Anak nelang anri Ambah. 2:25 Nelang yiti sa najanji daya Kristus ma takam, hanyeyiru: welum sajati nelang palus ma kalalawah. 2:26 Aku nyurat yiti ma naun neu kawan ulun sa rahat ngunu nipu naun. 2:27 Kude neu naun raerai, Kristus haut ngami Rohni ma naun. Nelang salawah Rohni naan hang naun, puang parlu naan ulun lain sa ngajar naun. Daya Rohni ngajar naun neu alakatantuluh; nelang inun sa naajarni yiru bujur, puang ipusu. Daya yiru ware naun ngalut nuu, ma kawan sa naajar daya Roh yiru, nelang ware naun tatap welum baya anri Kristus. 2:28 Jadi, o anak-anakku, ware naun tatap welum baya anri Kristus, nampan die hang tawuk hanye hawi, takam nadap hanye anri penu kaheeien nelang puang sanina daya umangan. 2:29 Naun haut karasa Kristus welum manyu kabahumen Alatalla. Daya yiru naun harus karasa pada tiap ulun sa welum kala manyu kabahumen Alatalla hanyeyiru anak Alatalla.

1 Yohanes 3

3:1 Dinung kewangun Alatalla sinta takam, hampe takam nakakuni yalah kawan anakni. Takam samula kawan anak Alatalla. Yiru sababni dunia yiti puang kataru takam, daya dunia puang kataru Alatalla. 3:2 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Itati takam samula kawan anak Alatalla, kude wangun takam hanrian huan tena. Kude takam karasa amun Kristus hawi, takam sagar jari kala hanye, daya takam sagar kadinung hanye hawuang kawangunenni sa sabujurni. 3:3 Katuluh ulun sa uweng kaharapen kalayiti ma Kristus, nyaga dirini nampan tuu-tuu barasis, barasis teka kawan dosa kala Kristus pada barasis. 3:4 Ulun sa ngulah dosa, nawan hukum Alatalla; daya dosa hanyeyiru palangaran ma hukum Alatalla. 3:5 Naun karasa Kristus hawi nampan muhut kawan dosa murunsia, nelang himat puang uweng dosa hawuang dirini. 3:6 Katuluh ulun sa welum baya anri Kristus, puang saratang ngulah dosa. Ulun sa saratang ngulah dosa, puang suah kadinung Kristus nelang puang kataru hanye. 3:7 O kawan anakku, ada maladar hie-hie ulun nyantawang naun. Ulun sa nampalus kabahumen Alatalla hanyeyiru Anak Alatalla kala Kristus pada Anak Alatalla. 3:8 Kude ulun sa saratang ngulah dosa hanyeyiru anak Iblis, daya Iblis badosa teka asalni. Nampan neu yiti anak Alatalla hawi, hanyeyiru nampan ngampi hansur pagawian Iblis. 3:9 Ulun sa haut jari Anak Alatalla, puang saratang ngulah dosa daya pidasaran Alatalla naan hawuang hanye. Nelang daya Alatalla yiru Ambahni, balalu hanye puang tau saratang ngulah dosa. 3:10 Yiru pibalainni kawan anak Alatalla anri anak Iblis; hie sa puang nampalus kabahumen Alatalla, atawa puang sinta ma pulaksanaini, hanye puang anak Alatalla. 3:11 Kalemah teka asalni haut natahampe kabar yiti ma naun: Takam harus sinta isa ma sa lain. 3:12 Ada takam kala hi Kain, sa jari anak Iblis munu pulaksanaini raerai. Inun sabab hi Kain munu pulaksanaini? Gana kawan hal sa naulahni yiru hala, kude kawan hal sa naulah pulaksanaini yiru bujur. 3:13 Daya yiru, Pulaksanai katuluh, ada wauh amun kawan ulun dunia yiti muar ma naun. 3:14 Takam karasa sa takam yiti haut kaluar teka pampatei, nelang baidar ma pamelum. Takam karasa yiru, daya takam sinta sasameh takam. Ulun sa puang sinta, baarati hanye pagun hang kapit kuasa pampatei. 3:15 Ulun sa muar ma pulaksanaini hanyeyiru erang kaulun pamunu ulun, nelang naun karasa amun erang kaulun pamunu ulun watni puang uweng pamelum sajati palus ma kalalawah. 3:16 Anri lalan yiti takam karasa kewangun sarani sinta ma sasameh murunsia: Kristus haut nyarah pamelumni ma takam. Daya yiru takam harus nyarah pamelum takam ma kawan pulaksanai takam! 3:17 Amun erang kaulun sa welum hang kasukupen kadinung pulaksanaini bakakurangen, kude puang hamen ngarawah pulaksanaini yiru, kewangun ulun yiru tau kaeau hanye sinta Alatalla? 3:18 O Kawan anakku! Ada takam sinta ekat hang wiwi mulut atawa ekat makai lengan. Wuah takam sinta makai sinta sajati, sa natantarang itetei pagawian takam. 3:19 Kalayiru sarani takam karasa takam yiti tamasuk jari kawan anak Alatalla sa tuu, nelang atei takam kaiyuh marauh hang hadapan Alatalla. 3:20 Takam karasa amun takam naampihala daya atei takam, pangarasaen Alatalla labis hante teka pangarasaen atei takam, nelang hanye karasa alakatantuluh. 3:21 Jari pulaksanaiku sa nasinta, amun atei takam puang ngampi hala takam, takam tau kaiyuh nadap Alatalla anri kaheeien. 3:22 Nelang inun sa nalaku takam teka hanye, takam kaiyuh, daya takam ngalut nuu ma kawan parentahni nelang nampalus kawan inun sa ngampi sanang ateini. 3:23 Sa naparentahni ma takam hanyeyiru: Takam harus parisaya ma Anakni, hanyeyiru Yesus Kristus, nelang takam harus sinta isa pada ma sa lainni, kala sa haut naparentah Kristus ma takam. 3:24 Katuluh ulun sa ngalut nuu ma kawan parentah Alatalla, welum baya anri Alatalla, nelang Alatalla baya anri here. Nelang takam karasa Alatalla welum baya anri takam, daya hanye haut ngami Rohni ma takam.

1 Yohanes 4

4:1 Kawan pulaksanai sa nasinta! Ada parisaya ma katuluh ulun sa mangaku naan Roh Alatalla, kude ware naun nguji here dahulu nampan ngarasa inun roh sa naan hang here yiru hawini teka Alatalla atawa puang. Daya rama kawan nabi palasu sa bakaliaran hang awe-awe. 4:2 Kewangun sarani naun ngarasa inun yiru Roh Alatalla atawa puang, hanyeyiru kala yiti: Ulun sa mangaku Yesus Kristus hawi ma dunia yalah murunsia, ulun yiru naan roh teka Alatalla. 4:3 Kude ulun sa puang mangaku hal yiti neu Yesus, puang uweng Roh Alatalla hang hanye. Hang ulun yiru naan roh teka musuh Kristus. Naun haut karengei himat roh yiru sagar hawi, nelang itati haut naan hawuang dunia yiti. 4:4 Kude naun kawan anakku, naun milik Alatalla. Naun haut nyantalau kawan nabi palasu, daya Roh sa naan hang naun labis bakuasa teka roh sa naan hang kawan ulun milik dunia yiti. 4:5 Kawan nabi palasu yiru bapaner neu kawan hal dunia yiti, nelang dunia nyanrengei inun sa naeau here, daya here milik dunia. 4:6 Kude takam hanyeyiru kawan anak Alatalla; nelang ulun sa kataru Alatalla, nyanrengei inun sa naeau takam. Ulun sa puang milik Alatalla, puang nyanrengei inun sa naeau takam. Kalayiru sarani takam ngarasa pibalainni Roh sa ngami ajaran sa bujur anri roh sa nyantawang. 4:7 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Hayu takam sinta isa pada ma sa lain, daya sinta yiru asalni teka Alatalla. Ulun sa sinta, hanyeyiru anak Alatalla nelang hanye kataru Alatalla. 4:8 Ulun sa puang sinta, puang kataru Alatalla; daya Alatalla yiru sinta. 4:9 Alatalla haut ngalalea sa hanye sinta ma takam anri ngirim anakni sa tungkan ma dunia nampan takam kaiyuh pamelum itetei Anakni yiru. 4:10 Iti sinta: Puang takam sa haut sinta Alatalla, kude Alatalla sa sinta ma takam nelang ngirim Anakni nampan itetei hanye takam kaiyuh kaampunan kawan dosa takam. 4:11 Kawan pulaksanai sa nasinta, amun Alatalla kalayiru sinta ma takam, takam pada harus sinta isa pada ma sa lainni. 4:12 Puang uweng sunah erang kaulun sa suah kadinung Alatalla, kude amun takam sinta isa pada ma sa lain, Alatalla baya anri takam nelang sintani jari paruna hawuang diri takam. 4:13 Daya Alatalla haut ngami ma takam Rohni, balalu takam karasa himat takam haut welum baya anri Alatalla, nelang Alatalla welum baya anri takam. 4:14 Kami raerai haut kadinung Anak Alatalla, nelang kami iwara sa hanye nautus daya Ambah nampan jari Raja Panyalamat dunia yiti. 4:15 Hie sa mangaku Yesus Kristus yiru Anak Alatalla, Alatalla welum baya anri ulun yiru, nelang ulun yiru pada welum baya anri Alatalla. 4:16 Takam raerai karasa nelang parisaya neu sinta Alatalla ma takam. Alatalla yiru sinta. Ulun sa welum naparentah daya sinta, ulun yiru baya anri Alatalla, nelang Alatalla baya anri hanye. 4:17 Sinta naulah paruna hawuang diri takam, nampan takam naan kaheeien hang Anrau Pangadilan. Takam sagar uweng kaheeien, daya pamelum takam hawuang dunia yiti sameh kala pamelum Kristus. 4:18 Ulun sa kaingkam sinta Alatalla, puang uweng kaingkam takut; daya sinta sa paruna nyamawai katuluh pangingkaman takut. Jari bawilah tuu ulun huan kaingkam sinta Alatalla anri paruna amun ulun yiru takut nadap Anrau Pangadilan. 4:19 Takam sinta, daya Alatalla haut labis dahulu sinta ma takam. 4:20 Amun naan sa kaeau, "Aku sinta Alatalla," kude puang sinta ma pulaksanaini, ulun yiru mapusu. Daya ulun sa puang sinta ma pulaksanai sa nadinungni, puang maka hanye tau sinta ma Alatalla sa puang hanye kadinung. 4:21 Daya yiru, parentah sa naami Kristus ma takam, hanyeyiru: Hie sa sinta ma Alatalla harus pada sinta ma pulaksanaini.

1 Yohanes 5

5:1 Ulun sa parisaya ma Yesus hanyeyiru Raja Panyalamat sa najanji Alatalla, ulun yiru anak Alatalla. Ulun sa sinta ma erang kaulun Ambah, sinta ma anakni pada. 5:2 Anri lalan yiti takam karasa sa takam sinta kawan anak Alatalla: Takam sinta Alatalla nelang ngalut nuu ma kawan parentahni. 5:3 Daya, sinta ma Alatalla baarati ngalut nuu ma kawan parentahni nelang kawan parentahni yiru puang maweat ma takam, 5:4 daya tiap anak Alatalla sanggup nyantalau dunia sa jahat yiti. Takam nyantalau dunia yiti makai kaparisayaan takam. 5:5 Hie sa kaiyuh nyantalau dunia? Ekat ulun sa parisaya Yesus Kristus hanyeyiru Anak Alatalla. 5:6 Yesus Kristus sa hawi ma dunia anri ranu baptisanni nelang anri ira pampateini. Hanye hawi puang ekat anri ranu, kude anri ranu nelang ira. Nelang Roh Alatalla ngami kasaksian yiru bujur, daya Roh puang suah ipusu. 5:7 Naan telu saksi: 5:8 Roh Alatalla, ranu nelang ira -- katateluni ngami kasaksian sa sameh. 5:9 Takam parisaya ma kasaksian murunsia, kude kasaksian Alatalla labis tamam lagi. Nelang yiru kasaksian Alatalla neu Anakni. 5:10 Daya yiru, ulun sa parisaya ma Anak Alatalla, haut narime kasaksian yiru hawuang ateini; kude ulun sa puang parisaya Alatalla, haut baanggapan yalah Alatalla yiru mapusu, daya hanye puang parisaya ma inun sa naeau Alatalla neu Anakni. 5:11 Kasaksian yiru hanyeyiti: Alatalla haut ngami ma takam pamelum sa sajati palus makalalawah nelang Anakni hanyeyiru putut pamelum yiru. 5:12 Ulun sa kaampun Anak Alatalla, uweng pamelum yiru: kude ulun sa puang kaampun Anak Alatalla, puang uweng pamelum yiru. 5:13 Aku nyurat ma naun sa parisaya ma Anak Alatalla, nampan naun karasa naun haut uweng pamelum sa sajati palus kalalawah. 5:14 Takam heei nadap Alatalla, daya takam harap hanye narime doa takam, amun takam ilaku inun heneng sa nanturungan manyu kabahumenni. 5:15 Daya takam karasa hanye nyanrengei takam amun takam ilaku ma hanye, balalu takam karasa pada himat hanye ngami ma takam inun sa nalaku takam teka hanye. 5:16 Amun naun kadinung erang kaulun sameh Kristen ngulah dosa sa puang ngulah sabab ulun yiru kawawaian pamelum sa sajati palus kalalawah, ware naun badoa ma Alatalla; nelang Alatalla sagar ngami pamelum yiru ma hanye. Yiti wuah ma here sa dosani puang ngulah sabab here kawawaian pamelum yiru. Kude naan dosa sa ngulah sabab ulun yiru kawawaian pamelum yiru. Neu hal yiru aku puang kaeau, naun harus badoa ma Alatalla. 5:17 Katuluh ulahan sa hala hanyeyiru dosa, kude naan dosa sa puang ngulah sabab ulun yiru kawawaian pamelum sa sajati palus kalalawah yiru. 5:18 Takam karasa, katuluh ulun sa haut jari kawan anak Alatalla, puang saratang ngulah dosa, daya Anak Alatalla nyalindung hanye, daya yiru hi Jahat puang kaiyuh ngulah inun-inun nadap hanye. 5:19 Takam karasa, takam milik Alatalla, biar katuluh dunia yiti hang kapit kuasa hi Jahat. 5:20 Takam karasa Anak Alatalla haut hawi nelang haut ngami kaharatien ma takam, nampan takam kataru Alatalla sa bujur. Takam welum baya anri Alatalla sa bujur nelang welum baya anri anakni Yesus Kristus. Hanye yiti Alatalla sa bujur, nelang hanye yiti pamelum sa sajati palus kalalawah. 5:21 O kawan anakku, sanawit tenga naun teka kawan barhala!

2 Yohanes 1

1:1 Ma Ineh sa napidi daya Alatalla, nelang ma kawan anak Ineh. Surat yiti teka aku, pamimpin sa tuu-tuu sinta ma naun. Puang ekat aku raerai, kude katuluh ulun sa kataru Alatalla sa bujur, sinta ma naun pada. 1:2 Daya Alatalla muneng hawuang atei takam, nelang sagar saratang baya takam palus ma kalalawahni. 1:3 Mudahan takam naami berkat, ahi lelo nelang kasanangen daya Alatalla Ambah, nelang Yesus Kristus Anak Ambah yiru. Mudahan katuluh yiru nategei daya takam anri tulus atei nelang anri sinta. 1:4 Aku arai tatuu daya karasa naan kawan anak Ineh sa welum ngalut ajaran Alatalla, kala sa haut naparentah Alatalla Ambah ma takam. 1:5 Daya yiru, Ineh, aku ilaku tatuu nampan takam ipasinta. Sa nawaraku yiti puang parentah wau; parentah yiti haut naami ma takam kalemah dami takam parisaya. 1:6 Sinta baarati welum ngalut kawan parentah Alatalla. Nelang parentah sa haut rengei naun kalemah teka asalni hanyeyiru naun harus welum anri sinta isa pada ma sa lainni. 1:7 Rama kawan panipu sa haut bahamuran hang litar dunia. Here hanyeyiru kawan ulun sa puang mangaku Yesus Kristus hawi ma dunia yalah erang kaulun murunsia. Ulun sa kalayiru hanyeyiru panipu, nelang Musuh Kristus. 1:8 Daya yiru, jaga ada hampe naun kawawaian inun sa haut nakakali kami ma naun. Ware naun ngakali nampan naun narime upa naun katuluhni teka Alatalla. 1:9 Ulun sa puang itegei hang ajaran Kristus, malengkan manyimpang teka inun sa naajar daya Kristus, ulun yiru puang uweng Alatalla. Ulun sa tatap hawuang ajaran Kristus, baarati hanye uweng Alatalla Ambah atawa Anak. 1:10 Daya yiru, amun naan ulun sa hawi nelang iwara ma naun ajaran sa puang naajar daya Kristus, ada narime ulun yiru hang lewu naun atawa ngami salam ma hanye. 1:11 Daya ulun sa ngami salam ma ulun sa kalayiru umba pada baya ulun yiru hang nampalus ulahan sa jahat. 1:12 Wahai tuu sa parlu nawaraku ma naun, kude nanamni labis maeh ada mitah surat. Aku harap kaiyuh nunung palus bapaner anri naun, nampan atei takam tuu-tuu arai. 1:13 Kawan anak teka pulaksanai ineh sa wawei sa pada napidi daya Alatalla, ngirim tabe ma hi Ineh.

3 Yohanes 1

1:1 Gayus pulaksanai sa nasinta! Aku, pamimpin ungkup, sa tuu-tuu sinta ma hanyu, 1:2 badoa mudahan hanyu sehat-sehat nelang hanyu naan hawuang kawangunen maeh, sameh kala amiruenu hang kawangunen maeh. 1:3 Aku sanang tuu tawuk papire pulaksanai Kristen hawi palus iwara ma aku kewangun setiani hanyu anri Alatalla sa bujur, daya samula hanyu saratang welum ngalut ajaran Alatalla. 1:4 Puang uweng sa kaiyuh labis ngampi arai ateiku, teka amun karengei neu kawan anakku welum ngalut ajaran Alatalla. 1:5 Pulaksanaiku! Naun kalayiru satia hawuang pagawian sa naulah naun ma kawan hengau sasameh Kristen; likan ulun Kristen sa huan naun kataru, nalayanni daya naun. 1:6 Here haut iwara ma ungkup hang unengan kami neu sinta naun. Karawah here nampan tau kaiyuh nampalus pakiaan here, anri kalayiru ngampi sanang atei Alatalla, 1:7 daya hawuang pakiaan neu malayanni Kristus, here puang narime bantuan inun-inun teka kawan ulun sa puang kataru Alatalla. 1:8 Daya yiru, takam kawan ulun Kristen harus ngarawah kawan hengau sasameh Kristen sa kalayiru, nampan takam kaiyuh umba hang wuang pagawian here neu iwara ajaran sa bujur teka Alatalla. 1:9 Aku haut nulis surat sa imbe ma ungkup, kude hi Diotrefes sa hamen jari pamimpin hawuang ungkup, puang hamen makai eauku. 1:10 Die amun aku hawi, aku sagar mungkar katuluh sa naulahni, hanyeyiru neu hal sa jahat nelang pusu sa naeauni neu kami! Kude katuluh yiru huan sukup ma hanye. Hang tawuk kawan hengau sasameh Kristen yiru hawi, hanye puang hamen narime here. Likan hanye nguring kawan ulun sa hamen narime kawan pulaksanai yiru, nelang hanye nunyu kawan ulun yiru kaluar teka ungkup! 1:11 Pulaksanai sa nasinta, ada naun ngalut inun sa puang maeh. Alut inun sa maeh. Ulun sa ngulah ala maeh hanyeyiru ulun wat Alatalla. Kude ulun sa ngulah sa jahat huan kataru Alatalla. 1:12 Katuluh ulun nawat hi Demetrius. Likan Alatalla pada nawat hanye. Kami pada nawat hanye, nelang naun karasa kawan inun sa natahampe kami iyuh naparisaya. 1:13 Wahai tuu sa parlu naeauku ma naun, kude inamku labis maeh puang mitah surat. 1:14 Aku harap puang lawah lagi sagar panalu anri hanyu, balalu takam sagar bapaner bahadapan. 1:15 Mudahan Alatalla mamberkat hanyu. Kawan hengaunu hang unenganku yiti ngirim tabe ma hanyu. Hampe tabeku ma katuluh kawan hengau takam isa mangisa.

Yudas 1

1:1 Pulaksanai katuluh sa haut naherau nelang sa nasinta tatuu daya Alatalla Ambah, nelang najaga ma Yesus Kristus. Yalah walah Yesus Kristus, aku hi -- Yudas -- pulaksanai wat Yakobus, 1:2 harap: Mudahan Alatalla ngami berkat, ahi lelo nelang kasanangen sa limpar ma naun. 1:3 Pulaksanai katuluh sa nasinta! Aku tuu hamen nulis surat ma naun neu salamat sa haut naingkam takam sameh-sameh. Kude itati aku kaingkam parlu neu ngami patataan ma naun makai surat yiti nampan naun saratang bajuang ma kaparisayaan sa haut hinra naami Alatalla neu ma kalalawahni ma ulun watni. 1:4 Daya puang takam karasa, salenga naan kawan ulun puang maeh ikalihik masuk ma penah takam. Here kawan ulun duruhaka sa mutar balik kabar neu ahi lelo Alatalla takam, nampan kaiyuh kasampatan mulur kabahirien daging here. Nelang here nampik Yesus Kristus, sa ekat hanye negei kuasa nelang Tuhan takam. Teka sadi hukuman ma here haut natujum hawuang Surat Barasis. 1:5 Katuluhni yiru haut rasa naun. Kude aku hamen ngampi itung naun neu kalaawe Tuhan nyalamat ulun Israel teka tane Mesir, kude udiyiru ngabinasa kawan ulun sa puang parisaya sa naan hang penah here. 1:6 Itung pada kawan malekat sa nangkah batas kakuasaan here, hampe tulak nanan paunengan here muneng. Alatalla manga kawan malekat yiru makai rantai sa puang tau bingkas, hang unengan sa maieng hang kapit tane. Hang yaru here tarus natahan hampe hukuman nasanawu ma ambau here hang Anrau isa hante yiru hanrian. 1:7 Itung pada tumpuk Sodom anri Gomora nelang kawan tumpuk hang kalilinganni, sa pandudukni ngulah kawan hal kala sa naulah daya kawan malekat yiru. Here ngulah kawan hal sa puang sanunuh nelang duruhaka, hampe here nasiksa makai hukuman apui sa kalalawah, nampan jari pangitungen ma katantuluh ulun. 1:8 Kalayiru pada kawan ulun yiru bahayal-hayal hampe here ngulah dosa anri tenga here raerai. Here nganggap randah kuasa Alatalla nelang mahina kawan ala welum sa mulia hang surga. 1:9 Hi Mikhael raerai, sa ngapala kawan malekat, puang suah ngulah kalayiru. Hang tawuk hanye basual anri Iblis neu hie sa sagar kaiyuh bangkai Moses, hi Mikhael ekat kaeau, "Tuhan sagar misuh hanyu!" 1:10 Kude makai kawan panghinaan, kawan ulun yiru manyarang ala katantuluh sa here puang kataru. Here sameh kala kawan eha sa puang baakal, sa karasa ala inun-inun makai kabahirien. Kude daya kawan hal yiru sa ngulah here hansur. 1:11 Silaka here! Here haut malupui lalan sa nahebu daya Kain. Nampan kaiyuh duit, here namasuk tenga here ma wuang labak pitawangan, sameh kala hi Bileam. Nelang here pada naampihansur daya mambarontak kala hi Korah. 1:12 Hang tawuk naun ngulah pesta kuman, wangun kawan ulun yiru maka nua hang penah naun. Daya here kuman anri mauruh-maukan puang kaingkam umangan, nelang ekat mamenting diri raerai. Here kala awan sa natampuh riwut, kude puang ngulah uran. Here pada kala kakau wua sa puang mua, biar hentek musim wawuaan; kawan kakau wua sa haut nabunat wakatni nelang haut patei. 1:13 Sameh kala galumbang sa mehet hang laut ngulah wahai wure, kalayiru pada here ngulah wure kawan pagawian sa ngumangan. Here samula kala kawan eha sa liar nelang haut nasadia unenganni daya Alatalla hawuang piieng sa panga tamam hampe kalalawahni. 1:14 Hi Henokh, pitu turun teka hi Adam, sadi suah nujum neu kawan ulun yiru. Hi Henokh kaeau, "Dinung, Tuhan sagar hawi anri baribu-ribu malekatni sa barasis 1:15 nampan mahakimi katantuluh ulun. Tuhan sagar nukum kawan ulun jahat gana kawan pagawian here sa durhaka. Nelang hanye sagar nukum ulun badosa, ulun durhaka daya katantuluh lengan panghinaan sa naantuhni." 1:16 Kawan ulun yiru saratang bakutuk nelang ngampi hala ulun lain. Here welum mulur kawan kabahirien here sa badosa. Here ipusu neu tenga here raerai, nelang nipu ngatau ulun nampan kaiyuh kauntungan. 1:17 Kude Pulaksanaiku katuluh sa nasinta, itung neu inun sa sadi naeau daya kawan rasul Tuhan takam Yesus Kristus. 1:18 Here iwara labis dahulu ma naun amun haut kai hampe pijumpuhan alam sagar hulet kawan ulun sa sagar ngasese naun, hanyeyiru kawan ulun sa welum mulur kawan kabahirien here sa badosa. 1:19 Here yiti kawan ulun sa ngulah pirawekan. Here puang nakuasa daya Roh Alatalla, malengkan daya kawan kabahirien manyu pidasaran dunia. 1:20 Kude naun, Kawan Pulaksanaiku, palihara saratang pamelum naun miandan parisaya naun ma Yesus Kristus. Iman naun yiru tuu-tuu barasis. Hang tawuk yiru badoa anri kuasa Roh Alatalla, 1:21 nelang welum saratang hawuang salindungan sinta Alatalla salawah naun nganrei lelu Yesus Kristus Tuhan takam, sa sagar ngami ma naun pamelum sajati palus kalalawah. 1:22 Ma kawan ulun sa bembang ateini, ware naun nantarang ahi lelo. 1:23 Sintak ulun kaluar teka wuang apui nampan nyalamat here. Ma kawan ulun lainni ware naun nantarang ahi lelo nasinrah anri pangingkaman takut, kude patut marikang likan ma pakaian here sa haut natamere makai kabahirien here sa badosa. 1:24 Alatalla, sa sanggup nyaga nampan naun puang tumbang, nelang sa sanggup nginsing naun ma hadapanni sa mulia anri arai mihewu nelang anri puang uweng tawada, 1:25 ekat hanye satu-satuni Alatalla, Panyalamat takam itetei Yesus Kristus Tuhan takam. Ekat hanye Alatalla sa mulia, hante, bakuasa nelang bapangaruh hengka sadi hurap hampe itati nelang hampe kalalawahni! Amen.

Wahyu 1

1:1 Isi buku yiti neu kawan sa nalalea daya Yesus Kristus neu kawan hal sa sagar kajadian. Alatalla haut iwara hal yiru ma Kristus nampan hanye nantarangni ma kawan walah Alatalla inun kajadian sa harus hinang. Kristus ngirim malekatni nunung hi Yohanes, walahni, neu iwara kawan kajadian yiru ma hanye. 1:2 Hi Yohanes balalu nyarita katuluh inun sa haut dinungni yiru, nelang iti laporanni neu pesen Alatalla sa nasantuhun daya Yesus Kristus itetei kasaksianni sa kalayiti. 1:3 Salamat ulun sa mambasa nelang ulun sa nyanrengei kabar tujum buku yiti nelang ngalut nuu ma kawan sa nasurat hawuangni. Daya puang lawah lagi katantuluhni yiti sagar bakajadian. 1:4 Pulaksanai katuluh sa naan hang kapitu ungkup hang daerah Asia! Aku hi Yohanes, harap naun kaiyuh berkat anri ahi lelo teka Alatalla -- hanyeyiru hanye sa naan, sa haut naan, nelang sa saratang naan ma kalalawahni -- pada teka kapitu roh sa naan hang hadapan padudusan Alatalla, 1:5 nelang teka Yesus Kristus saksi sa satia. Hanye sa palanungkai nasamelum kamulek teka pampatei nelang hanye sa bakuasa hang ambau kawan raja hang dunia yiti. Yesus sinta takam, nelang itetei pampateini hanye nyanepah takam teka kawan dosa takam, 1:6 nelang nyanyari takam jari bangsa sa hulung kawan imam, sa malayanni Alatalla, Ambahni. Yesus Kristus yiru sa mulia nelang bakuasa palus ma kalalawah. Amen! 1:7 Dinung, hanye hawi nasalehup rakun! Katuluh ulun sagar kadinung hanye, tamput pada kawan here sa haut nyuduk hanye. Katuluh bangsa hang ambau tane sagar nangis gana hanye. Hiai, himat tuu! Amen! 1:8 "Aku sa palanungkai nelang sa pijumpuhan" eau Tuhan Alatalla, sa naan, sa haut naan nelang sa saratang naan ma kalalawah sa Puang Uweng Tikas Kuasa. 1:9 Aku hi Yohanes, pulaksanai naun sa mira usiat anri naun hang wuang kahanangen sa naingkam daya tiap ulun sa umba Kristus. Takam tahan ngaret kahanangen yalah ulun watni. Aku nabuang ma pulau Patmos daya aku iwara pesen teka Alatalla, sa nasantuhun daya Yesus Kristus itetei kasaksianni. 1:10 Hang Anrau Tuhan, aku nakuasa daya roh Alatalla, balalu aku karengei lengan sa mehet -- kala lengan tarompet -- pantane hang wading wukuku. 1:11 Lengan yiru kaeau, "Surat kawan inun sa dinungnu, nelang kirim buku yiru ma kapitu ungkup, hanyeyiru: Epesus, Smirna, Pergamus, Tiatira, Sardis, Filadelfia, anri Laodikia." 1:12 Aku ikulik ma wading wuku ninung hie sa mantane aku. Balalu aku kadinung naan pitu pee palita sa naulah teka amas. 1:13 Hang penah kawan pee palita yiru minri erang kaulun sa nadinung yalah erang kaulun murunsia. Hanye makai jubah sa ambauni hampe tungka. Hang dadani hanye makai tutup dada sa naulah teka amas. 1:14 Wuluni mahilak kala wulu babiri, yalah kapas. Mateini ilelap kala apui; 1:15 peeni ngalairi kala tamaga naupuh. Lenganni kala gutus riam hante. 1:16 Tangan kawanni negei pitu wawahiang, nelang teka wawani kaluar erang kawila pedang rueh rare sa kumat. Uruwawani nyahaya kala mate anrau penah anrau. 1:17 Dami aku kadinung hanye, aku tumbang tasaleep hang hadapan hanye kala ulun matei. Kude hanye hanrapak tangan kawanni hang aku balalu kaeau, "Ada takut! Aku sa palanungkai nelang sa pijumpuhan. 1:18 Aku yiti hanye sa welum! Aku haut matei, kude dinung, aku welum ma kalalawahni. Aku bakuasa hang ambau pampatei nelang hang ambau dunia ulun matei. 1:19 Daya yiru, surat kawan hal sa nadinungnu, hanyeyiru kawan hal sa naan itati, nelang kawan hal sa sagar kajadian yati. 1:20 Iti rasia teka pitu wawahiang sa dinungnu hang tangan kawanku, anri pitu pee palita amas yiru. Pitu wawahiang yiru hanyeyiru kawan malekat kapitu ungkup, nelang pitu pee palita yiru hanyeyiru kapitu ungkup yiru."

Wahyu 2

2:1 "Ma malekat ungkup hang Epesus, surat kalayiti: Iti lengan pesen teka hanye sa negei kapitu wawahiang hang tangan kawanni nelang takia hang penah kapitu pee palita amas yiru. 2:2 Aku karasa inun sa naulah naun: Naun bagawi bahimat nelang naun tuu sabar. Aku karasa naun puang hirut atei ma kawan ulun sa jahat. Nelang ma kawan ulun sa mangaku dirini rasul padahal hanye puang rasul, haut nauji daya naun nelang naun kasasat himat here ipusu. 2:3 Naun sabar, nelang naun wuah kahanangen gana aku, kude naun puang wawai kaharapen. 2:4 Kude naan kabaratanku anri naun, hanyeyiru naun puang lagi sinta aku kala asalni. 2:5 Daya yiru, itung leha lawitni naun haut lawu! Ware naun batobat teka kawan dosa naun, nelang tampalus inun sa naulah naun asalni. Jaka puang, maka aku sagar hawi nunung naun palus munat pee palita yiru teka unenganni. 2:6 Kude naan hal sa maeh hang naun, hanyeyiru naun muar anri pagawian kawan ulun sa umba hi Nikolaus, sa nakakuarenku pada. 2:7 Hie sa tau karengei, ware hanye mantaru inun sa naeau daya roh Alatalla ma kawan ungkup! Ma here sa manang, aku sagar ilewa here nguta wua teka kakau pamelum sa welum hang Kabun Alatalla." 2:8 "Ma malekat ungkup hang Smirna, surat kalayiti: Iti pesen teka hanye sa palanungkai nelang sa pijumpuhan -- sa haut matei kude welum kamulek. 2:9 Aku karasa kawan kasusahen naun; aku karasa naun paua -- kude sabujurni naun tatau! Aku karasa kawan puntaka sa natuju ma naun daya kawan ulun sa mangaku dirini Yahudi, padahal puang; here yiru ulun wat Iblis! 2:10 Ada takut neu kahanangen sa puang lawah lagi naingkam daya naun. Itung, Iblis sagar namasuk naun meheni ma wuang panjara neu murija naun. Naun sagar ngaret kahanangen sapuluh anrau lawahni. Ware naun satia ma aku hampe matei, aku sagar ngami ma naun pamelum sajati palus kalalawah yalah hadiah kamanangen. 2:11 Hie sa tau karengei, ware hanye mantaru inun sa naeau daya roh Alatalla ma kawan ungkup! Here sa manang, budas puang sagar wuah kahanangen daya pampatei sa karueh." 2:12 "Ma malekat ungkup hang Pergamus, surat kala yiti: Iti pesen teka hanye sa negei padang rueh rare sa kumat. 2:13 Aku karasa hang awe naun muneng, hanyeyiru hang unengan padudusan iblis marentah. Naun satia ma aku. Likan tawuk hi Antipas, saksiku sa satia yiru, nawunu hang hadapan naun hang unengan markas Iblis, naun puang ngidim naun parisaya ma aku. 2:14 Kude biar kalahie, naan papire hal sa puang wuah katujuenku hang naun: Naan meheni teka naun umba inun sa naajar daya Bileam. Hi Bileam ngajar hi Balak kewangun nampan kaiyuh nyanawu ulun Israel ma wuang dosa; anri nuntut here nguta kutaen sa haut nasarah ma barhala nelang idapa ibela. 2:15 Kalayiru pada naan meheni teka naun sa itegei hang ajaran wat Nikolaus. 2:16 Daya yiru, ware naun batobat teka kawan dosa naun! Jaka puang, himat puang lawah lagi aku sagar hawi nunung naun palus manyarang kawan ulun yiru makai padang sa naan hang wawaku. 2:17 Hie sa tau karengei, ware hanye mantaru inun sa naeau daya Roh Alatalla ma kawan ungkup! Here sa manang, sagar aku ilewa nguta manna sa tasadina, nelang ma tiap here aku sagar ngami watu mahilak. Hang watu yiru naan nasurat ngaran sa wau, sa puang uweng ulun lain karasa, ekat ulun sa narimeni." 2:18 "Ma malekat ungkup hang Tiatira, surat kalayiti: Iti pesen teka Anak Alatalla, sa mateini ilelap kala apui, anri peeni ngalairi kala tamaga naupuh. 2:19 Aku karasa katuluh kawan sa naulah naun -- aku karasa naun sinta ma sasameh naun, naun satia, naun bagawi nelang naun sanggup wuah kahanangen. Aku karasa itati naun bagawi magin bahimat teka dahulu hie. 2:20 Kude iti kabaratanku anri naun, hanyeyiru naun hirut atei ma hi Izabel, wawei sa mangaku hanye huyuan Alatalla. Haut rama kawan walahku sa natipuni nelang naajarni idapa ibela anri nguta kutaen sa haut nasarah ma barhala. 2:21 Aku haut ngami tempu ma hanye nampan batobat teka kawan dosani, kude hanye puang hakun taduh idapa ibela. 2:22 Itung! Aku sagar nampas hanye hampe mahanang hang paanreanni. Hang yiru hanye baya kawan ulun sa idapa anri hanye sagar wuah kahanangen. Katuluhni yiru sagar natampalusku itati -- kasuali amun here taduh nampalus kawan hal sa jahat baya anri hanye. 2:23 Aku pada sagar munu kawan ulun sa umba hanye nampan katuluh ungkup kataru aku yiti hanye, sa karasa pikiran anri hawuang atei murunsia. Aku sagar iwaleh ma tiap naun kala manyu inun sa naulah naun. 2:24 Kude ma naun sa lainni hang Tiatira sa puang umba ajaran sa jahat yiru nelang puang paajar kawan alimu Iblis. Aku kaeau, aku himat puang sagar nambah ma naun umbean sa magin maweat. 2:25 Kude hampe wayahni aku hawi yati, ware naun tatap makai inun sa haut naan hang naun. 2:26-27 Here sa manang, nelang hampe pijumpuhanni saratang nampalus inun sa nakabahumenku, ma here aku sagar ngami kuasa sa sameh kala sa natarimeku teka Ambahku. Here sagar narime kuasa teka aku nampan marentah kawan bangsa makai tungkeh jatang nelang ngampi hansur kawan bangsa yiru kala kabali. 2:28 Here sagar narime bintang timur teka aku. 2:29 Hie sa tau karengei ware hanye mantaru inun sa naeau daya roh Alatalla ma kawan ungkup!"

Wahyu 3

3:1 "Ma malekat ungkup hang Sardis, surat kalayiti: Iti pesen teka hanye sa kaampun kapitu roh teka Alatalla anri kapitu wawahiang yiru. Aku karasa inun sa naulah naun. Naun naantuh welum, padahal naun matei! 3:2 Daya yiru, amuan palus ampikansing inun sa pagun naan hang naun katimpulu yiru huan matei. Daya aku kasasat inun sa naulah naun, huan uweng sunah isa saparuna hang hadapan Alatalla. 3:3 Jari, itung kamulek inun sa haut naajarku ma naun dahulu hie nelang inun sa haut rengei naun. Tampalus yiru nelang ware naun batobat teka kawan dosa naun. Amun naun puang batobat, aku sagar hawi nunung naun kala erang kaulun maling; nelang naun puang karasa hantamian wayah nelang tawukni aku hawi. 3:4 Kude hang penah-penah naun hang Sardis pagun naan ulun sa nyaga nampan pakaianni tatap barasis. Here yiru sagar takia sinrah aku makai pakaian mahilak, daya here patut kalayiru. 3:5 Ma here sa manang sagar natamu jubah mahilak. Ngaran here puang sagar napuhut teka Buku Ulun Welum. Nelang hang hadapan Ambahku anri kawan malekatni aku sagar mangaku here yiru ulun watku. 3:6 Hie sa tau karengei, ware hanye mantaru inun sa naeau daya roh Alatalla ma kawan ungkup!" 3:7 "Ma malekat ungkup hang Filadelfia, surat kalayiti: Iti pesen teka hanye sa barasis nelang sajati. Hanye sa negei kunsi wat Dawid; amun hanye nguka, puang uweng sunah erang kaulun sa tau nutupni, nelang amun hanye nutupni puang uweng sunah erang kaulun sa kaiyuh ngukani. 3:8 Aku karasa inun sa naulah naun. Aku karasa himat naun puang hampe mansing; naun haut ngalut ajaranku nelang satia ma aku. Ma naun haut nauka isa wanawang sa puang tau natutup daya hie-hie. 3:9 Itung yiti: Kawan ulun sa jari ulun wat Iblis yiru, uras mapusu sa mangaku diri here ulun Yahudi padahal puang, aku sagar ngulah here hampe here hawi ileku hang hadapan naun. Nelang here sagar karasa aku sinta naun. 3:10 Daya naun haut nuu parentahku nampan utul, aku pada sagar nyalindung naun teka wayah kasusahen sa sagar meat litar dunia yiti. Hal yiru sagar jari pakai mansuba katuluh ulun hang ambau tane. 3:11 Aku hinang hawi! Jaga mamaeh inun sa naan hang naun, nampan puang uweng sunah erang kaulun hanrampas kadiah kamanangen teka naun. 3:12 Ma ulun sa manang, aku sagar ngulah here jari ari hang lewu barasis wat Alatallaku, nelang hanye sagar muneng hang lewu yiru palus ma kalalawahni. Ngaran Alatallaku, anri ngaran tumpuk Alatallaku-hanyeyiru Yerusalem wau sa sagar minau teka surga, teka Alatallaku-sagar nasuratku pada hang diri ulun yiru. Kalayiru pada ngaranku sa wau sagar nasuratku hang dirini. 3:13 Hie sa tau karengei, ware hanye mantaru inun sa naeau daya roh Alatalla ma kawan ungkup!" 3:14 "Ma malekat ungkup hang Laodikia, surat kalayiti: Iti pesen teka sa mulia Amen, saksi sa satia nelang bujur, putut ala katantuluh sa naulah daya Alatalla. 3:15 Aku karasa inun sa naulah naun; aku karasa naun puang marisak nelang puang pada malaing. Sabujurni naun isa teka yiru marisak atawa malaing! 3:16 Kude naun hangat kuku; malaing puang, marisak sika puang. Daya sabab yiru naun sagar naluaku kaluar teka wuang wawaku. 3:17 Naun kaeau, 'Kami tatau nelang saraba sukup; kami puang uweng kakurangen inun heneng.' Kude naun puang karasa tuu leha susah nelang tuu ngampi hanang atei kawangunen naun! Naun paua, naun tabentur nelang pehe. 3:18 Daya yiru aku ngami patataan ma naun nampan midi amas teka aku, hanyeyiru amas sa maeh, nampan naun tatau. Widi pada pakaian mahilak teka aku nampan naun bapakaian palus nutup kawangunen naun sa tabentur nelang ngamangan. Widi pada tatamba neu napalit hang matei naun nampan naun tau kadinung. 3:19 Kawan ulun sa nasintaku, here yiru sa natagur nelang nahambat dayaku. Daya yiru ware naun basamangat, palus batobat teka kawan dosa naun. 3:20 Dinung! Aku minri hang hadapan wanawang nelang nalitik. Amun naan ulun sa karengei lenganku, palus nguka wanawang, aku sagar suluk manalu hanye; aku sagar kuman baya hanye nelang hanye kuman baya aku. 3:21 Here sa manang, sagar aku ilewa maharung hang padudusanku baya aku, sameh kala aku pada haut manang nelang itati maharung baya Ambahku hang padudusanni. 3:22 Hie sa tau karengei, ware hanye mantaru inun sa naeau daya Roh Alatalla ma kawan ungkup!"

Wahyu 4

4:1 Udi yiru aku kaiyuh paninungan kamulek. Aku kadinung isa wanawang wawanga hang surga. Udiyiru naan rengei lengan lagi sa tawuk dahulu hie haut pantane ma aku kala lengan tarompet. Lengan yiru kaeau, "Hayu mambai ma yati. Aku sagar nutui ma hanyu inun sa sagar kajadian hanrian." 4:2 Aku palus nakuasa daya Roh Alatalla, balalu aku kadinung hang surga naan isa padudusan, nelang naan erang kaulun maharung hang padudusan yiru. 4:3 Uruwawa ulun yiru nyahaya yalah parmata baiduri pandan anri permata delima. Salumparau warana zamrud ngalingkar padudusan yiru. 4:4 Hawuang lingkaran ngaliling padudusan yiru naan ruampulu epat padudusan sa lain. Hang yiru maharung ruampulu epat pamimpin sa makai pakaian mahilak, nelang makai mahkota amas. 4:5 Teka padudusan yiru kaluar sahaya kelat nelang kaluar lengan nanyu sa laligur. Nelang hang hadapan padudusan yiru naan pitu palita sa malelap; hanyeyiru kapitu Roh Alatalla. 4:6 Naan pada hang hadapan padudusan yiru sa nadinung yalah laut saramin, barasis kala Kristal. Hang kaliling padudusan yiru, hang tiap pingirni, naan epat mahluk, sa hang hadapan anri hang punggungni penu matei. 4:7 Mahluk sa palanungkai nadinung kala wangun singa. Sa karueh, kala wangun sapi upu. Sa katelu, uruwawani kala uruwawa murunsia. Sa kaepat, nadinung kala wangun wurung rajawali rahat samiding. 4:8 Kaepat mahluk yiru, maisasaan here naan enem elat, nelang hang kaliling anri hang kapit elat yiru penu matei. Kaanrau kamalem kawan mahluk yiru puang taduk haut manyanyi, "Brasis, brasis, brasis Tuhan, Alatalla sa kuasani puang uweng tikas; sa naan, sa haut naan, nelang sa saraang naan makalalawahni." 4:9 Kaepat mahluk yiru manyanyi kawan lagu tawat, hormat nelang tarima kasih ma hanye sa maharung hang padudusan yiru, hanyeyiru hanye sa welum ma kalalawahni. Nelang tawuk kawan mahluk yiru manyanyi, 4:10 karuampulu epat pamimpin yiru ileku hang hadapan ulun sa maharung hang padudusan yiru, balalu nyambah hanye sa welum ma kalalawahni. Udi yiru here nampi kawan mahkota here hang hadapan padudusan yiru nelang kaeau, 4:11 "U Tuhan, u Alatalla kami! Ekat hanyu sa patut narime tawat, hormat nelang kuasa. Daya hanyu sa ngulah alakatantuluh, nelang daya kabahumennu pada alakatantuluh yiru haut jari nelang welum."

Wahyu 5

5:1 Udiyiru aku kadinung naan isa walunan buku hang tangan ulun sa maharung hang padudusan yiru. Hang nantuhian buku yiru penu nasurat nelang namaterai anri pitu kawua segel. 5:2 Balalu aku kadinung erang kaulun malekat sa tingkas nanterau anri lengan mehet, "Hie sa patut nguka kawan segel nelang nguka buku yiti?" 5:3 Kude hau hang surga hau hang ambau tane, atawa hang kapit tane sika puang uweng ulun sa sanggup nguka buku yiru nelang ninung hawuangni. 5:4 Aku balalu nungkau daya puang uweng sunah erang kaulun sa sanggup nguka buku yiru nelang ninung hawuangni. 5:5 Balalu naan erang kaulun teka kawan pamimpin yiru sa kaeau ma aku, "Ada nungkau! Dinung! Singa teka suku bangsa Yehuda, turunan Dawid sa hante, haut manang. Hanye sanggup nguka pitu segel nelang nguka buku yiru." 5:6 Kamulek aku kadinung erang kaukui Anak Babiri minri hang penah padudusan yiru, nakaliling daya kaepat mahluk anri katuluh pamimpin yiru. Anak Babiri yiru wangunni kala haut udi nasamalis. Hanye naan pitu tanruk anri pitu matei: hanyeyiru pitu roh teka Alatalla sa haut nautus ma litar dunia. 5:7 Udi hie Anak Babiri yiru basurung palus ngalap walunan buku yiru teka tangan kawan ulun sa maharung hang padudusan. 5:8 Parahatan Anak Babiri yiru ngalap walunan buku yiru, balalu kaepat mahluk anri karuampulu epat pamimpin yiru uras ileku hang hadapan hanye. Tiap tenga here negei kasapi anri mangkok amas sa mahuang garu, hanyeyiru kawan doa ulun wat Alatalla. 5:9 Here manyanyi isa lagu wau: "Hanyu patut ngalap buku yiru nelang nguka kawan segelni. Daya hanyu haut nawunu, nelang makai pampateinu murunsia teka katuluh suku, basa, negara nelang bangsa haut nawidinu ma Alatalla. 5:10 Hanyu haut ngulah here jari isa bangsa uras kawan imam. nampan here malayanni Alatalla takam nelang marentah hang ambau tane." 5:11 Udiyiru aku kadinung lagi. Nelang aku karengei lengan malekat sa baribu-ribu nelang bajuta-juta ramani. Here minri ngaliling padudusan anri kaepat mahluk baya kawan pamimpin yiru. 5:12 Here manyanyi anri lengan mehet, "Anak Babiri sa haut nasamalis yiru, patut neu narime kuasa, katatauen, kaharatien nelang kakuaten; hanye patut nahormat, namulia nelang natawat!" 5:13 Balalu aku karengei katuluh mahluk hang langit, hang ambau tanne, hang kapit tane nelang hawuang laut -- imbeni katuluh mahluk hawuang dunia yiti -- manyanyi, "Hanye sa maharung hang ambau padudusan, anri sa mulia Anak Babiri yiru, hanyeyiru ulun sa natawat nelang nahormat nelang mulia nelang bakuasa palus makalalawah!" 5:14 Balalu kaepat mahluk yiru nuing, "Amen!" Nelang kawan pamimpin yiru balalu ileku palus nyambah.

Wahyu 6

6:1 Udi yiru aku kadinung Anak Babiri yiru nguka segel sa palanungkai teka kapitu segel yiru. Balalu aku karengei isa teka kaepat mahluk yiru kaeau, "Ma yati!" Lenganni yalah lengan nanyu. 6:2 Aku nantau, balalu kadinung erang kaukui kuda mahilak. Ulun sa nungkang kuda yiru negei panah, nelang ma hanye na ami isa mahkota. Hanye basurung yalah erang kaulun sa haut manang sa tulak lepuh hanrabut kamanangen. 6:3 Udiyiru Anak Babiri yiru nguka segel sa karueh, palus aku karengei mahluk sa karueh yiru kaeau, "Ma yati!" 6:4 Balalu erang kaukui kude sa lain kaluar lagi. Kuda yiru waranani mariang. Ulun sa nungkang kuda yiru naami kuasa nampan nyamawai pidamai hang ambau tane, nampan murunsia ipamunu-ipanampatei. Ma hanye naami erang kawila pedang sa hante. 6:5 Balalu Anak Babiri yiru nguka segel sa katelu. Nelang aku karengei mahluk sa katelu kaeau, "Ma yati!" Aku nantau, balalu kadinung erang kaukui kude maintem. Ulun sa nungkang kude yiru negei erang pasang taraju hang tanganni. 6:6 Balalu aku karengei naan kala lengan herau teka penah kaepat mahluk yiru. Lengan yiru kaeau, "Erang liter gandum sa maeh baharaga kala hene upa erang anrau nelang telu liter gandum masam sa lain baharaga kala hene upa erang anrau pada. Kude ada nanrusak kawan kakau zaitun anri kabun anggur!" 6:7 Udiyiru Anak Babiri yiru nguka segel sa kaepat. Palus aku karengei mahluk sa kaepat kaeau, "Ma yati!" 6:8 Aku nantau, balalu kadinung erang kaukui kude habuk. Ulun sa nungkangni bangaran Pampatei. Rite tuu hang wading wukuni hanye nataharak daya Tumpuk Adiau. Ma here naami kuasa hang ambau saparapat dunia yiti, nampan kaiyuh munu, mitah paparangan, mitah juju lau, mitah panyakit sampar nelang mitah kawan eha maraat. 6:9 Udiyiru Anak Babiri yiru nguka segel sa kadime. Balalu aku kadinung hang mezbah naan kawan amirue ulun sa haut matei wuah wunu daya here nyantuhun pesen teka Alatalla itetei kasaksian here. 6:10 Here kaeau anri lengan mehet, "U Tuhan sa Kuasani puang uweng tikas, sa barasis nelang sa bujur! Kalaawe lawah lagi atiai hanyu mangadili panduduk dunia yiti nelang nukum here daya here haut munu kami?" 6:11 Ma tiap tenga here naami erang kalamar baju mahilak. Here balalu nahuyu baranai erang pitus lagi, hampe sukup jumalah kawan hengau sa mira parjuangan anri kawan pulaksanai here sa sagar nawunu sameh kala here. 6:12 Kamulek aku kadinung Anak Babiri yiru nguka segel sa kaenem. Balalu salenga gempa bumi tamam tatuu. Mate anrau baubah jari maintem kala kain kamumu sa kasar, wulan jari mariang kala ira. 6:13 Kawan wawahiang balawuan teka langit ma ambau tane kala wua ara sa huan mihak lawu teka kakauni daya tampuh barat mehet. 6:14 Langit wawai yalah karatas nawalun, nelang katuluh gunung anri pulau naidar teka unenganni. 6:15 Balalu kawan raja dunia, kawan pamimpin, kawan panglima, kawan ulun tatau nelang kawan ulun bakuasa, anri kawan ulun sa lainni, hau walah atawa ulun bebas, katuluhni sanina hawuang kawan rungkap watu hang helang kawan gunung watu. 6:16 Ma kawan gunung anri ma kawan watu yiru, anri lengan mehet here kaeau, "Weat kami! Dina kami teka paninunganni sa maharung hang padudusan, nelang teka kasangiten Anak Babiri yiru! 6:17 Anrau rume lulun satamam haut hampe, itati here ngaluar panyangit here, nelang puang uweng sunah erang kaulun sanggup batahan hang hadapan here!"

Wahyu 7

7:1 Udi yiru, aku kadinung epat kaulun malekat minri hang kaepat pusing dunia. Here nahan kaepat riwut hang dunia nampan ada naan riwut gaguwur hang pampang atawa hang laut, atawa nampuh kawan kayu-kaya. 7:2 Balalu aku kadinung erang kaulun malekat sa lain hawi teka tiba timur. Hanye nginsing segel teka Alatalla sa welum. Anri lengan mehet malekat yiru nerau kaepat malekat sa haut kaiyuh kuasa teka Alatalla nampan nanrusak pampang atawa laut. 7:3 Malekat yiru kaeau, "Ada hinang nanrusak pampang atawa laut, atawa kawan kayu-kaya amun kami huan ngami siri segel hang rai kawan walah Alatalla takam." 7:4 Balalu ma aku nawara, naan 144.000 kaulun sa naami siri segel teka Alatalla hang rai here. Kawan ulun yiru naalap teka kaduawalas suku bangsa Israel; 7:5 teka tiap suku 12.000 kaulun. Hanyeyiru teka suku: Yehuda, Ruben, Gad, 7:6 Asyer, Naftali, Manasye, 7:7 Simeon, Lewi, Isakhar, 7:8 Zebulon, Yosef, anri Beyamin. 7:9 Udiyiru aku nantau lagi, balalu kadinung lautan murunsia sa luar biasa ramani. Puang uweng sunah erang kaulun kaiyuh hanreken jumalahni. Here hanyeyiru kawan ulun teka tiap bangsa, suku, negara, nelang basa. Here yiru makai jubah mahilak nelang negei palapa korma hang tangan here, ulun rama yiru minri hang hadapan padudusan nelang hang hadapan Anak Babiri yiru. 7:10 Balalu anri lengan mehet here nanterau, "Salamat takam hawini teka Alatalla takam, sa maharung hang ambau padudusan nelang teka Anak Babiri yiru!" 7:11 Katuluh malekat minri ngaliling padudusan anri kawan pamimpin baya kaepat mahluk yiru. Kawan malekat yiru ileku hang hadapan padudusan balalu nyambah Alatalla. 7:12 Anri lengan mehet here kaeau: "Amen! Tawat ma Alatalla takam sa mulia nelang bijaksana, syukur nelang hormat ma hanye. Hanye sa bakuasa nelang mansing palus ma kalalawahni! Amen." 7:13 Erang kaulun teka kawan pamimpin yiru nunti ma aku, "Hie nelang teka awe kawan ulun sa bajubah mahilak yiru hawi?" 7:14 "Tuan, aku puang karasa. Tuan raerai sa karasa," tuingku. Balalu hanye kaeau ma aku, "Here yiru hanyeyiru kawan ulun sa haut salamat mitah wayah kahanangen sa tamam. Here haut nuhun jubah here makai ira Anak Babiri hampe jari mahilak. 7:15 Yiru sababni here minri hang hadapan padudusan Alatalla nelang sumbayang ma hanye kaanrau kamalem hawuang Lewu Alatalla. Nelang hanye sa maharung hang ambau padudusan yiru sagar hawi muneng baya here nampan nyalindung here. 7:16 Here puang lagi kaingkam kajuju atawa malah. Mate anrau atawa laing kai puang lagi sagar wuah here, 7:17 daya Anak Babiri sa maharung hang penah padudusan yiru sagar jari pakatik here. Hanye sagar nganyak here ma matei ranu sa ngami pamelum. Nelang Alatalla sagar muhut katuluh riu matei teka matei here."

Wahyu 8

8:1 Tawuk Anak Babiri yiru nguka segel sa kapitu, surga balalu suni suwung leu satengah jam lawahni, 8:2 balalu aku kadinung kapitu malekat sa minri hang hadapan Alatalla, nelang ma here naami pitu kawua tarompet. 8:3 Erang kaulun malekat sa lain, nginsing isa dadupa amas, hawi palus minri hang hadapan mezbah. Ma hanye naami wahai tatuu kamanyan neu nawuwur hang kawan doa katuluh ulun wat Alatalla nelang neu pangamian nasarah hang mesbah amas sa naan hang hadapan padudusan Alatalla yiru. 8:4 Sinrah anri kawan doa ulun wat Alatalla, atuk dadupa sa rahat malelap yiru ikangkewul mambai ma ambau teka tangan malekat sa minri hang hadapan Alatalla yiru. 8:5 Udiyiru malekat yiru ngalap dadupa yiru palus nuwe apui teka mezbah mawuang dadupa yiru, balalu nawut dadupa yiru ma ambau tane. Balalu nanyu laligur nelang kelat wawereu maaru-maati, sinrah naan gempa bumi. 8:6 Udiyiru, kapitu malekat sa negei pitu tarompet basadia neu ngampeau tarompet yiru. 8:7 Dami malekat sa palanungkai ngampeau tarompetni, balalu hang tawuk yiru uran es nelang apui basampur ira lawu anri daras ma ambau tane. Sapertiga tane galis rakit; kalayiru pada sapertiga kawan kakau kayu anri kawan rikut sa kakuring rakit. 8:8 Dami malekat sa karueh ngampeau tarompetni, balalu hang tawuk yiru naan banda sa hante sa nadinung yalah gunung sa malelap natawut mawuang laut. Sapertiga teka laut baubah jari ira. 8:9 nelang sapertiga pada mahluk sa naan hang laut matei; kalayiru pada wawai sapertiga kawan kapal. 8:10 Udiyiru malekat sa katelu ngampeau tarompetni, balalu isa wawahiang sa hante, malelap yalah suluh, lawu teka langit wuah sapertiga teka kawan hungei anri kawan matei ranu. 8:11 (Ngaran wawahiang yiru, hanyeyiru Apsintus isa aratini: Mapait.) Balalu sapertiga teka kawan ranu mapait nelang rama ulun matei daya nguut ranu mapait yiru. 8:12 Malekat sa kaepat ngampeau tarompetni, balalu sapertiga teka mate anrau, sapertiga teka wulan nelang sapertiga teka kawan wawahiang tatutup, hampe sapertiga kakuaten sahaya here balalu wawai. Kalayiru pada sapertiga anrau puang maraai nelang sapertiga pada malem. 8:13 Aku balalu ninung, aku karengei erang kaukui wurung rajawali rahat samiding ambau hang awan, anri lengan mehet hanye kaeau: "Silaka! Silaka! Silaka katuluh ulun sa muneng hang ambau tane amun naan karengei katelu malekat sa lainni ngampeau tarompet here!"

Wahyu 9

9:1 Balalu malekat sa kadime ngampeau tarompetni, palus aku kadinung naan isa wawahiang lawu teka langit ma ambau tane. ma wawahiang yiru naami kunsi labak pampatei. 9:2 Balalu wawahiang yiru nguka labak pampatei, atuk ikangkewul kaluar teka wuangni yalah atuk sa kaluar teka wuang dapur hante. Mate anrau anri rakun maieng dudup daya atuk teka wuang labak yiru. 9:3 Balalu teka wuang atuk yiru kaluar kawan angkalap sa minau ma ambau tane. Kawan angkalap yiru naami kuasa sameh kala sa naami ma kawan alimangu. 9:4 Here nauring nanrusak rikut atawa kawan kayu atawa kawan amulean lainni. Here ekat iyuh manyarang kawan ulun sa puang uweng sirri segel hang raini teka Alatalla. 9:5 Kawan angkalap yiru puang nalewa munu kawan ulun yiru, malengkan ekat nyiksa here dime wulan lawahni. Hanang daya gana siksaan kawan angkalap yiru sameh hanangni kala wuah henget alimangu. 9:6 Salawah dime wulan yiru, kawan ulun yiru ngakali nampan hinang matei, kude here puang tau matei; here sindi matei, kude pampatei lawit teka here. 9:7 Wangun kawan angkalap yiru kala kuda sa sadia neu paparangan. Hang ulu here naan banda sa dinung kala mahkota teka amas. Uruwawa here kala uruwawa murunsia. 9:8 Wulu here kala wulu ulun wawei nelang dipen here kala dipen singa. 9:9 Dada here natutup anri banda sa kala baju jatang. Lengan elat here kala lengan kawan kareta natarik daya kuda sa rama, rahat nempat nuju unengan paparangan. 9:10 Here naan ukui anri pakai nenget kala alimangu. Nelang hang ukui yiru naan kakuaten here pakai nyiksa murunsia salawah dime wulan. 9:11 Here naan raja sa marentah here, nelang raja yiru hanyeyiru malekat sa batanggung jawab hang labak pampatei. Ngaranni hang wuang basa Ibrani hanyeyiru Abadon; nelang hawuang basa Yunani Apolion (sa aratini: "Tukang Tanrusak"). 9:12 Silaka sa palanungkai haut taitah. Udiyiru harus naan lagi rueh silaka. 9:13 Udiyiru malekat sa kaenem ngampeau tarompetni. Balalu aku karengei lengan sa hawi teka kaepat pusing mezbah amas sa naan hang hadapan Alatalla. 9:14 Lengan yiru kaeau ma malekat sa kaenem yiru, "Sanepah kaepat malekat sa nahuruk hang Hungei Efrat yiru!" 9:15 Kaepat malekat yiru balalu nasanepah. Here haut nasadia hulung ma jam, anrau, wulan nelang taun yiru nampan munu sapertiga teka katuluh ulun murunsia. 9:16 Ma aku nawara jumalah kawan pasukan bakuda yiru, hanyeyiru rueh jatuh juta ramani. 9:17 Nelang hawuang paninungan aku kadinung kawan kuda yiru anri kawan ulun sa nungkangni. Kawan ulun yiru makai baju jatang sa warnani mariang marede, biru yalah watu nilam anri madintang kala balerang. Ulu kawan kuda yiru kala ulu singa, nelang teka wawani kaluar apui, atuk anri balerang. 9:18 Sapertiga ulun murunsia matei daya katelu gagudan yiru, hanyeyiru daya apui, atuk anri belerang sa kaluar teka wawa kawan kuda yiru. 9:19 Kakuaten kawan kuda yiru naan hang wawani anri hang ukuini. Ukui here kala anipe, naan ulu. Makai ukuini yiru, kawan kuda yiru nyiksa murunsia. 9:20 Kude kawan lee ulun murunsia sa puang matei daya gagudan yiru, pada puang nanan kawan ulahan tangan here. Here puang tarie nyambah kawan roh jahat anri kawan barhala amas, perak tamaga, watu anri kayu sa puang tau kadinung atawa karengei. 9:21 Here puang pada nanan kawan ulahan here sa jahat, hanyeyiru munu ulun, kawan alimu gaib, idapa ibela nelang ngalat-ngerut.

Wahyu 10

10:1 Balalu aku kadinung erang kaulun malekat lain sa tingkas minau teka surga. Hanye nasalehup makai rakun, isa sulumparau ilingkar uluni. Uruwawani maraai kala mate anrau nelang peeni yalah tihang apui. 10:2 Hang tanganni naan isa walunan buku rumis sa tauka. Pee kawanni irarah hang laut nelang pee kawini irarah hang pampang. 10:3 Balalu hanye kaeau anri lengan mehet kala gauh kawan singa. Udi malekat yiru nanterau anri lengan mehet, kapitu nanyu nuing anri lengan sa gagunu. 10:4 Dami kapitu nanyu yiru ngaluar lengan here, aku ngunu nyatatni, kude aku karengei lengan teka surga sa kaeau, "Simuh rasia inun sa naeau daya kapitu nanyu yiru, ada nasatat!" 10:5 Balalu malekat sa dinungku irarah hang laut anri hang pampang yiru ngenat tangan kawanni ma langit. 10:6 Hanye basumpah demi ngaran Alatalla sa welum palus ma kalalawahni, sa ngulah langit, tane anri laut baya katantuluh sa naan hawuangni. Malekat yiru kaeau, "Wayahni puang sagar naunur lagi! 10:7 Kude amun malekat sa kapitu ngampeau tarompetni, Alatalla sagar nampalus ransana rasiani, kala sa haut nawara ma kawan walahni hanyeyiru kawan nabi." 10:8 Udiyiru lengan sa haut rengeiku teka surga yiru, kaeau lagi ma aku. Hanye kaeau, "Hulu tulak ngalap walunan buku sa tauka hang tangan malekat sa irarah hang laut anri hang pampang yiru." 10:9 Balalu aku tulak nunung malekat yiru palus ilaku nampan hanye ngami ma aku walunan buku rumis yiru. Hanye kaeau, "Alap palus kuta yiti. Hawuang wuntungnu buku yiti sagar mapait, kude hang wawanu hanye mamis kala riu wani." 10:10 Aku ngalap walunan sa rumis yiru teka tanganni balalu ngutani. Hawuang wawaku nanamni kala nanam riu wani, kude dami aku udi nelenni, hawuang wuntungku hanye mapait. 10:11 Udiyiru aku naparentah, "Wara hinra lagi kabar teka Alatalla neu kawan bangsa, kawan negara, kawan basa anri kawan raja."

Wahyu 11

11:1 Udiyiru aku naami erang kawila kayu sa wangunni ane sameh anri tungkeh piayu, balalu aku naparentah, "Tulak lepuh ngayu Lewu Alatalla anri mezbah. Reken pire ramani ulun sa sumbayang hawuangni. 11:2 Kude ada ngayu natat sa hang luar Lewu Alatalla yiru, daya bagian yiru haut nasarah ma kawan ulun sa puang kataru Tuhan. Here sagar narah ngaganyik tumpuk sa barasis yiru epat pulu rueh wulan lawahni. 11:3 Aku sagar ngutus rueh kaulun saksiku sa makai pakaian ulun mahanang atei, nelang here sagar iwara kabar teka Alatalla salawah 1260 anrau." 11:4 Rueh kaulun saksi yiru hanyeyiru rueh kakakau zaitun anri rueh pee palita sa naan hang hadapan Tuhan sa ampun langit anri tane. 11:5 Amun ulun mansuba ngulah hal sa puang maeh nadap here, balalu teka wawa here kaluar apui sa ngabinasa kawan musuh here. Anri sara kalayiru, katuluh ulun sa hamen ngahanangen here sagar matei. 11:6 Here naan kuasa pakai nutup langit nampan ada uran salawah here iwara Kabar teka Alatalla. Here pada naan kuasa hang ambau katuluh matei ranu, nampan ngubah ranu jari ira. Nelang here pada naan kuasa pakai ngahanangen dunia makai wahai masam gagudan, hentek awe here hamen nampalusni. 11:7 Udi here haut nampe kabar yiru, satua sa kaluar teka labak pampatei yiru sagar nawan nelang munu here. 11:8 Nelang bangkai here sagar natatai hang lalan rami hang tumpuk hante, hang unengan Tuhan here haut nabalasangar. Ngaran kajawa tumpuk yiru, hanyeyiru Sodom atawa Mesir. 11:9 Kawan ulun teka katuluh negara, suku, basa nelang bangsa sagar kadinung bangkai here salawah telu satengah anrau, nelang puang kalewa kawan bangkai yiru napasar. 11:10 Panduduk dunia yiti sagar arai daya pampatei karueh saksi yiru. Here sagar pesta nelang ipangirim hadiah, daya karueh nabi yiru haut nginsing wahai siksaan ma murunsia katuluh hang ambau tane. 11:11 Udi telu satengah anrau, hewuk pamelum teka Alatalla hawi nelang masuk lagi mawuang karueh nabi yiru. Here balalu ambuan minri, hampe katuluh ulun sa kadinung here uras takut tatuu. 11:12 Kamulek karueh nabi yiru karengei naan lengan sa mehet nerau here teka surga, "Hayu ambai ma yati!" Here balalu mambai ma surga, nasalehup rakun nelang nasaksi daya kawan musuh here. 11:13 Balalu hang tawuk yiru naan gempa bumi sa tamam. Sapersapuluh tumpuk yiru hansur, nelang pitu ribu kaulun matei daya gempa bumi yiru. Kawan ulun sa lainni balalu takut tatuu, here balalu nawat pihante Alatalla hang surga. 11:14 Gagudan sa karueh haut taitah. Kude dinung! Gagudan sa katelu puang lawah lagi sagar nyinsiukui. 11:15 Balalu malekat sa kapitu ngampeau tarompetni, balalu hang surga naan rengei lengan sa tamam tatuu kaeau, "Kakuasaan neu marentah dunia itati naan hang tangan Tuhan takam anri Raja Panyalamat sa najanjini. Hanye sagar marentah palus ma kalalawah!" 11:16 Balalu karuampulu epat pamimpin sa maharung hang padudusan here hang hadapan Alatalla, ileku palus nyambah Alatalla. 11:17 Here kaeau, "Tuhan, Alatalla sa kuasani puang uweng tikas, sa naan, nelang sa haut naan! Kami batarima kasih ma hanyu daya hanyu haut makai kuasanu sa hante, nelang haut nuku marentah! 11:18 Kawan ulun sa puang kataru Tuhan, ngamuk daya haut hampe wayahni hanyu nalui kasangitennu, nelang pada haut hampe wayahni hanyu mangadili kawan ulun matei. Itati wayahni nampan ngami upa ma kawan walahnu, kawan nabi, nelang ma katuluh ulun watnu, hanyeyiru katuluh ulun sa sumbayang ma hanyu, hante atawa rumis. Itati wayahni nampan ngampi hansur kawan ulun sa ngampi hansur dunia!" 11:19 Lewu Alatalla balalu tauka hang surga, nelang naan dinung pati janji hawuangni. Balalu kelat wawereu nyambar maaru-maati nelang nanyu rarerat nelang ngaligur, nasinrah gempa bumi anri uran es mehet.

Wahyu 12

12:1 Balalu naan dinung hang langit ala maka wawauh sa luar biasa. Naan erang kaulun wawei sa ipakaian mate anrau, rahat minri hang ambau wulan. Hang uluni naan isa mahkota teka dua walas wawahiang. 12:2 Wawei yiru rahat mihuwuntung, nelang haut hampe wayahni kayaan, balalu hanye ngiak kahanangen. 12:3 Balalu naan dinung pada hang langit ala maka wawauh. Naan erang kaukui naga mariang hante tatuu, kaulu pitu batanruk sapuluh wahaini. Tiap uluni makai isa mahkota. 12:4 Makai ukuini hanye ngihir sapertiga teka kawan satua hang langit nelang nawutni ma tane. Naga yiru minri hang hadapan wawei sa kai bagenda yiru, bahumni ngunu nelen genda yiru, dami hanye nakayaan. 12:5 Balalu wawei yiru ngayaan erang kaulun iya upu sa sagar marentah katuluh bangsa makai tungkeh jatang. Kude iya yiru narampas teka wawei yiru, balalu nainsing ma Alatalla mahadapan padudusanni. 12:6 Balalu wawei yiru nempat ma padang gurun, ma unengan sa haut nasadia daya Alatalla ma hanye. Hang yiru hanye sagar napalihara 1260 anrau lawahni. 12:7 Balalu hang surga hulet paparangan. Hi Mikhael baya kawan malekatni babur nawan naga yiru. Nelang naga yiru pada nakarawah daya kawan malekatni, nawan hi Mikhael. 12:8 Kude naga yiru talau, balalu hanye baya kawan malekatni puang nalewa lagi muneng hang surga. 12:9 Naga hante yiru naumpe ma luar! Hanyeyiru anipe matueh, sa bangaran Iblis atawa Roh Jahat, sa nipu litar dunia. Hanye naumpe ma tane baya kawan malekatni. 12:10 Balalu aku karengei naan lengan mehet teka surga sa kaeau, "Itati wayahni Alatalla nyalamat ulun watni! Itati Alatalla nantarang kuasani yalah Raja! Itati Raja Panyalamat sa najanji yiru pada nantarang kuasani! Daya sa muntaka kawan pulaksanai takam hang hadapan Alatalla kaanrau kamalem, haut nakaluar teka surga. 12:11 Kawan pulaksanai takam haut nyantalau hanye makai ira Anak Babiri yiru, nelang makai kabar sa bujur teka Alatalla sa nawara here. Here rela nyarah hewuk here hampe matei. 12:12 Daya yiru, ware surga anri katuluh sa muneng hawuangni, arai mihewu! Kude silaka tane anri laut, daya Iblis haut minau nunung naun nelang bapanyangit tatuu, daya hanye karasa wayahni haut puang lawah lagi!" 12:13 Dami naga yiru kaingkam hanye haut naumpe ma tane, hanye nuku nyasah wawei sa haut ngayaan iya upu yiru. 12:14 Kude ma wawei yiru naan naami rueh elat wurung rajawali sa hante, nampan hanye samiding hampi padang gurun, hang unengan hanye sagar napalihara salawah telu satengah taun, puang naga yiru kahaba. 12:15 Naga yiru balalu murang ranu wahai tatuu teka wawani ma tiba wawei yiru, nampan ngampi hanyut hanye. 12:16 Kude tane ilanga palus nelen ranu sa kaluar teka wuang wawa naga yiru. 12:17 Naga yiru sangit tatuu anri wawei yiru, hampe hanye tulak nantam turunan teka wawei yiru sa lain, hanyeyiru katuluh ulun sa ngalut nuu ma kawan parentah Alatalla, nelang sa ngami kasaksian neu Yesus nelang kuasani. 12:18 Balalu naga yiru minri hang iring pampang.

Wahyu 13

13:1 Kamulek aku kadinung erang kaukui satua sa hulet teka wuang laut. Satua yiru batanruk sapuluh, kaulu pitu. Hang tiap tanrukni naan isa mahkota, hang tiap uluni naan nasurat isa ngaran pakai ngampahe Alatalla. 13:2 Satua sa dinungku yiru wangunni kala angkudi puai, peeni kala pee wayuang, munyungni kala munyung singa. Balalu naga yiru ngami katingkasenni raerai ma satua yiru, nelang padudusan anri kuasani sa hante. 13:3 Isa teka kapitu ulu satua yiru nadinung yalah tunrung tamam, kude tunrung yiru haut ware. Litar dunia umba satua yiru nelang sangang. 13:4 Here nawat naga yiru daya hanye haut ngami kuasaanni ma satua yiru. Nelang here nawat satua yiru pada. Here kaeau, "Puang uweng sa sameh kala satua yiru! Puang uweng sa kaule babur nawan hanye!" 13:5 Satua yiru nalewa ngantuh neu kawan kasakahen nelang ngawawarah Alatalla. Hanye iyuh marentah epat pulu rueh wulan lawahni. 13:6 Balalu hanye nuku ngawawarah Alatalla, nelang ngaran Alatalla. Kalayiru pada unengan Alatalla muneng, anri katuluh sa muneng hang surga pada nawawarah dayani. 13:7 Hanye pada nalewa nawan kawan ulun wat Alatalla nelang nyantalau here. Nelang kuasa, hang ambau katuluh suku, negara, basa nelang bangsa naami ma hanye. 13:8 Satua yiru sagar nasambah daya katuluh ulun sa welum hang ambau tane, sapuang ekat kawan ulun sa ngaranni haut nadaftar kapihuan dunia hawuang buku ulun welum wat Anak Babiri sa haut nasamalis. 13:9 Daya yiru, amun naun sanggup nyanrengei, ware rengei kabar yiti: 13:10 "Ulun sa harus najamba, himat sagar najamba. Nelang ulun sa harus nawunu makai pedang, himat sagar nawunu makai pedang, yiru sababni ulun wat Alatalla harus tabah nelang satia." 13:11 Balalu aku kadinung erang kaukui satua lain sa hulet teka kapit tane. Satua yiru batanruk rueh kala tanruk anak babiri. Lenganni yalah lengan naga. 13:12 Hang hadapan satua sa palanungkai yiru hanye makai kuasa sa hante sa iyuhni teka satua yiru pada. Litar dunia nelang katuluh sa muneng hang ambau tane, napaksani nyambah satua sa palanungkai yiru, sa udi tunrungni tamam kude haut ware. 13:13 Satua sa karueh yiru ngulah kawan kawauhen sa hante. Hang kadapan katuluh ulun hanye ngulah apui lawu teka langit ma ambau tane. 13:14 Nelang kawan ulun sa welum hang ambau tane natipuni makai kawan kawauhen sa naulahni hang hadapan satua sa palanungkai yiru. Here katuluh nahuyu ngapinri ampatung satua sa haut tunrung wuah pedang, kude tatap welum. 13:15 Satua sa karueh yiru nalewa ngami pahewukan ma ampatung yiru, hampe ampatung yiru tau bapaner nelang munu katuluh ulun sa puang hamen nyambah hanye. 13:16 Katuluh ulun, hante atawa rumis, tatau atawa paua, walah atawa ulun bebas napaksa daya satua yiru nampan narime siri hang tangan kawan here atawa hang rai here. 13:17 Puang uweng sunah erang kaulun sa tau midi atawa ngari inun heneng, amun hanye puang uweng siri yiru, hanyeyiru ngaran satua yiru raerai, atawa angka sa ngalalea ngaran yiru. 13:18 Hang yiti parlu, naan kaharatien kapintaren. Ulun sa pintar maharati kaiyuh hanreken arati teka angka satua yiru, daya angka yiru hanyeyiru ngaran erang kaulun murunsia. Angkani hanyeyiru: 666.

Wahyu 14

14:1 Kamulek aku kadinung, lentah Anak Babiri yiru minri hang ambau Bukit Sion. Baya anri hanye naan 144.000 kaulun sa hang rai here maisasaan naan nasurat ngaran here anri ngaran Ambah here. 14:2 Balalu aku karengei naan lengan teka langit gagunu kala lengan gutur riam hante nelang kala lengan ligur nanyu sa mehet. Lengan yiru narengei yalah lengan musik teka kawan pamain kasapi sa rahat ngampeau kasapi here. 14:3 Hang hadapan padudusan anri kaepat mahluk baya kawan pamimpin hang kaliling padudusan yiru, 144.000 kaulun yiru manyanyi isa nyanyian wau. Nyanyian yiru puang tau napaajar daya hie-hie sapuang teka here 144.000 kaulun yiru sa haut nabebas teka dunia. 14:4 Here yiru kawan ulun sa tatap bungas kala erang kaulun wawei bujang paruna, daya here puang suah ibaya anri ulun wawei. Here umba Anak Babiri yiru maawe hanye tulak. Teka katuluh ulun murunsia, here yiru ulun sa haut nabebas jari parapah sa palanungkai ma Alatalla nelang ma Anak Babiri. 14:5 Here puang suah ipusu; nelang puang uweng sunah butit naan nawada hang here. 14:6 Balalu aku kadinung erang kaulun malekat lain samiding ambau hang langit. Malekat yiru nginsing kabar neu Kabar Maeh sa kalalawah nampan natahampe ma murunsia hang ambau tane hanyeyiru ma katuluh bangsa, suku, basa nelang negara. 14:7 Malekat yiru kaeau anri lengan mehet, "Hayu ware naun takut ma Alatalla nelang ware naun nawat pihanteni! Daya haut hampe wayahni Alatalla mangadili murunsia. Sambah hanye sa haut ngulah langit anri tane, laut anri katuluh matei ranu!" 14:8 Malekat sa karueh ngapung malekat sa palanungkai nelang kaeau, "Haut runtun! Tumpuk Babel sa hante yiru haut runtun! Hanye haut ngampi hamui katuluh bangsa makai anggur-hanyeyiru anggur teka kabahirien dapa bela!" 14:9 Erang kaulun malekat sa katelu naharak malekat rueh yiru pada, anri lengan mehet hanye kaeau, "Ulun sa nyambah satua yiru anri ampatungni naan siri satua yiru hang rai atawa hang tanganni, 14:10 ulun yiru sagar nguut anggur Alatalla, hanyeyiru anggur kasangitenni sa haut nahaluini mawuang unenganni, puang uweng natangkurang sunah hena butit. Katuluh ulun yiru sagar nasiksa hawuang apui nelang balerang hang hadapan kawan melakat sa barasis nelang hang hadapan Anak Babiri yiru. 14:11 Atuk apui sa nyiksa kawan ulun yiru sagar ikangkewul palus ma kalalawahni. Kaanrau kamalem here puang taduh haut tasiksa, hanyeyiru here sa nyambah satua yiru anri ampatungni, katuluh ulun sa naan siri ngaran satua yiru." 14:12 Hawuang hal yiti ulun wat Alatalla sa ngalut nuu ma kawan parentah Alatalla nelang satia ma Yesus, harus sabar. 14:13 Aku balalu karengei lengan teka surga sa kaeau, "Surat hal yiti: Nuku itati, salamat kawan ulun sa matei tawuk hanye malayanni Tuhan!" "Bujur!" tuing Roh Alatalla, "Here sagar tarie bagawi maweat, daya hasil palayanan here sagar saratang nyinrah here." 14:14 Kamulek aku ninung, balalu kadinung naan rakun mahilak. Hang rakun yiru maharung erang kaulun sa nadinung wangunni yalah murunsia. Hang uluni naan isa mahkota teka amas, hang tanganni naan isa arit kumat. 14:15 Kamulek erang kaulun malekat sa lain kaluar teka Lewu Alatalla. Anri lengan mehet hanye kaeau ma hanye sa maharung hang rakun yiru, "Surung aritnu yiru palus wasi, daya haut hampe wayahni masi; dunia haut mihak neu nawasi!" 14:16 Balalu hanye sa maharung hang rakun yiru nyurung arit ma ambau tane, balalu dunia nawasi. 14:17 Kamulek aku kadinung erang kaulun malekat sa lain lagi kaluar teka Lewu Alatalla hang surga. Hanye pada negei isa arit, kumat. 14:18 Udiyiru, erang kaulun malekat lain, sa bakuasa hang ambau apui, hawi teka mezbah. Anri lengan mehet hanye kaeau ma malekat sa negei arit kumat yiru, "Surung aritnu yiru tetek kawan wua anggur hang ambau tane, daya kawan wua yiru haut mihak!" 14:19 Balalu malekat yiru nyurung aritni ma ambau tane palus netek kawan wua anggur teka kakauni, palus nuwe anggur yiru mawuang unengan pangamehan anggur kasangiten Alatalla sa newe hanruap. 14:20 Kawan wua anggur yiru naameh hang luar tumpuk, balalu teka pangamehan anggur yiru mareh ira kala hungei, lawitni mareh hampe telu jatuh kilometer nelang lalemni rueh meter.

Wahyu 15

15:1 Kamulek aku kadinung hang langit naan ala maka wawauh sa luar biasa tamamni. Naan pitu malekat anri pitu gagudan sa pangalisan. Yiti sa pangalisanni Alatalla mawak panyangitni. 15:2 Udiyiru aku kadinung naan isa nadinung kala laut kasa basampur apui. Aku kadinung pada kawan ulun sa haut nyantalau satua anri ampatungni, nelang nyantalau kawan ulun sa ngaranni nasiri makai angka. Kawan ulun sa manang yiru minri hang iring laut kasa yiru nelang negei kasapi sa naami Alatalla ma here. 15:3 Here manyanyi nyanyian Moses, walah Alatalla, anri nyanyian Anak Babiri, sa kalayiti lenganni, "Tuhan, Alatalla sa kuasani puang uweng tikas, tuu leha hante nelang maka wawauh kawan ulahan tangannu! Raja katuluh bangsa, tuu adil nelang bujur kawan tindakannu! 15:4 Hie sa puang takut anri hanyu, Tuhan? Hie sa puang hamen iwara pihante mulianu? Ekat hanyu sa barasis. Katuluh bangsa sagar hawi nyambah hanyu daya kawan tindakannu sa adil haut nadinung daya katantuluh ulun." 15:5 Udiyiru aku kadinung Kemah Tuhan hang surga tauka nelang Kemah Tuhan naan hawuangni. 15:6 Balalu kapitu malekat anri kapitu gagudan yiru kaluar teka Lewu Alatalla. Pakaian here teka kain lena sa barasis nelang milau-milau. Here makai kalukup dada sa naulah teka amas. 15:7 Isa teka kaepat mahluk yiru ngami ma kapitu malekat yiru pitu kawua mangkok amas sa penu anri panyangit Alatalla, -- Alatalla sa welum palus ma kalalawahni. 15:8 Balalu Lewu Alatalla yiru penu anri atuk teka pihante nelang kuasa Alatalla. Salawah kapitu gagudan sa nainsing daya kapitu malekat yiru huan galis, puang uweng sunah erang kaulun sa iyuh masuk mawuang Lewu Alatalla.

Wahyu 16

16:1 Balalu aku karengei lengan mehet teka wuang Lewu Alatalla kaeau ma kapitu malekat yiru, "Hulu, mawak isi kapitu mangkok kasangiten Alatalla yiru ma ambau tane!" 16:2 Malekat sa palanungkai tulak mawak isi mangkokni ma ambau tane. Balalu timbul kawan sibulut sa tamam nelang mahanang tatuu hang katuluh ulun sa naan siri satua yiru, nelang hang kawan ulun sa nyambah ampatungni. 16:3 Dami malekat sa karueh mawak isi mangkokni ma laut. Balalu ranu laut mariang kala ira ulun matei, nelang kawan makhluk sa welum hawuang laut yiru uras matei. 16:4 Udiyiru malekat sa katelu mawak isi mangkokni mawuang hungei anri ma kawan matei ranu, balalu katuluh ranuni jari ira. 16:5 Aku karengei malekat sa bakuasa hang ambau ranu kaeau, "Hanyu haut nyanawu hukuman sa adil, u sa Pangabarasis, Alatalla sa naan, nelang sa haut naan! 16:6 Here haut nunrak ira ulun wat Alatalla anri ira kawan nabi, itati hanyu nunyu here nguut ira. Samula yiru sa patut wuah here!" 16:7 Balalu aku karengei lengan teka mezbah sa kaeau, "Tuhan, Alatalla sa kuasani puang uweng tikas, kawan hukuman sa nasanawunu bujur nelang adil!" 16:8 Udiyiru malekat sa kaepat mawak isi mangkokni ma mate anrau, balalu mate anrau na huyu nyanahu murunsia makai laingni sa tamam tatuu. 16:9 Murunsia lahu daya tamam laingni, here balalu ngahalaen ngaran Alatalla, sa bakuasa hang ambau kawan gagudan yiru. Kude biar kalayiru, here tatap puang hamen batobat teka kawan dosa here nelang puang hamen nawat pihante mulia Alatalla. 16:10 Balalu malekat sa kadime mawak isi mangkokni ma padudusan satua yiru. Balalu katuluh karajaan satua yiru maieng maituk, nelang murunsia ngikit lela daya kahanangen. 16:11 Balalu here ngahalaen Alatalla hang surga daya here kahanangen daya kawan sibulut here. Kude here tatap puang batobat teka kawan pagawian here sa jahat. 16:12 Udiyiru malekat sa kaenem mawak isi mangkokni ma Hungei Efrat sa laga yiru. Balalu hungei yiru karing hampe kawan raja teka timur tau takia malupui hungei yiru. 16:13 Balalu aku kadinung telu roh jahat sa wangunni kala barikatak. Isa isa barikatak yiru kaluar teka wawa naga, teka wawa satua nelang teka wawa nabi palasu. 16:14 Here yiru kawan roh jahat sa ngulah kawan kawauhen. Katatelu roh yiru tulak nunung kawan raja hang dunia palus ngumpul here nampan babur hang Anrau hante, hanyeyiru Anrau teka Alatalla sa kuasani puang uweng tikas. 16:15 "Rengei! Aku hawi kala maling! Tuu sanang marauh ulun sa tatap sadia nelang bajaga, nyaga pakaianni, hampe hanye puang takia tabentur nelang amangan hang hadapan ulun rama!" 16:16 Udiyiru kawan roh yiru ngumpul kawan raja yiru hang unengan sa hang basa Ibrani naantuh Harmagedon. 16:17 Kamulek malekat sa kapitu mawak isi mangkokni ma awan. Balalu naan rengei lengan mehet teka padudusan hang Lewu Alatalla, sa kaeau, "Haut jumpuh!" 16:18 Balalu hawi kelat sa wawereu maaru-maati nelang lengan nanyu gagunu nelang laligur, sinrah gempa bumi sa luar biasa tamamni. Puang suah naan gempa bumi kalayiru tamamni kalemah murunsia naulah. Yiti gempa bumi sa pangatamamni. 16:19 Tumpuk sa hante yiru tapisah jari telu bagian, nelang kawan tumpuk hang katuluh negara hang dunia pada uras lenuh. Balalu Alatalla kaitung neu Babel tumpuk hante yiru. Balalu Alatalla nunyu hanye nguut anggur teka mangkok anggur Alatalla -- hanyeyiru anggur panyangitni sa ilelap. 16:20 Katuluh pulau wawai nelang katuluh gunung uras mahinam. 16:21 Uran es watu hante, erang kabutup weatni dimempulu kilogram, lawu teka langit meat ulun rama. Balalu here ngahalaen Alatalla daya gagudan uran es sa luar biasa yiru.

Wahyu 17

17:1 Udiyiru erang kaulun teka pitu malekat sa negei pitu mangkok yiru hawi nunung aku nelang kaeau, "Ma yati, aku sagar nutui ma hanyu kewangun pandayangan hante yiru sagar nahukum, hanyeyiru tumpuk hante yiru sa naampinri hang rite kawan hungei. 17:2 Kawan raja hang dunia idapa anri hanye, nelang kawan sa muneng hang ambau tane haut mahamui daya anggur dapa bela here." 17:3 Balalu aku nakuasa daya Roh Alatalla, nelang malekat yiru nginsing aku ma padang gurun. Hang yaru aku kadinung erang kaulun wawei maharung hang ambau erang kaukui satua sa warnani mariang maintem-intem, nelang penu nasurat anri kawan ngaran sa ngampahe Alatalla. Satua yiru baulu pitu nelang batanruk sapuluh. 17:4 Wawei yiru makai baju warana ungu anri mariang maintem-intem, nelang nahias makai kawan parhiasan teka amas, kawan parmata anri mutiara. Hang tanganni hanye negei isa mangkok amas penu anri kawan hal sa bere nelang murun, hasil teka dapa belani. 17:5 Hang raini naan nasurat ngaran sa uweng arati rasia. Ngaran yiru hanyeyiru "Babel Sa Hante, ineh katuluh pandayangan anri ulun duruhaka hang dunia." 17:6 Balalu aku kadinung wawei yiru mahamui daya ira ulun wat Alatalla nelang ira kawan ulun sa nawunu daya gana satia ma Yesus. Tawuk aku kadinung wawei yiru, balalu aku wauh tatuu. 17:7 Balalu malekat yiru kaeau ma aku, "Inun sababni hanyu wauh? Itati aku iwara ma hanyu rasia wawei yiru nelang rasia satua sa natungkangni yiru, hanyeyiru satua sa baulu pitu nelang batanruk sapuluh. 17:8 Satua yiru dahulu hie suah welum, kude itati puang welum lagi. Hanye puang lawah lagi sagar kaluar teka labak pampatei nelang sagar tulak nuju kabinasaan. Kawan ulun sa welum hang ambau tane, sa ngaranni puang nadaftar hawuang Buku Ulun Welum kalemah dunia huan naulah sagar wauh amun kadinung satua yiru. Daya satua yiru dahulu hie suah welum. Itati hanye puang welum lagi, kude hanye sagar hawi kamulek. 17:9 Hawuang hal yiti parlu naan kaharatien anri kapintaren. Pitu ulu yiru hanyeyiru pitu bukit; hanyeyiru kawan bukit unengan wawei yiru maharung. Nelang pada pitu ulu yiru hanyeyiru pitu raja, 17:10 dime teka here yiru haut lawu, isa pagun marentah nelang sa isa lagi huan hawi. 17:11 Satua sa dahulu hie suah welum, kude itati puang welum lagi, hanyeyiru raja sa kawalu. Raja yiru erang kaulun teka kapitu raja yiru pada, sa itati rahat nuju kabinasaan. 17:12 Sapuluh tanruk sa dinungnu yiru hanyeyiru sapuluh raja sa huan marentah. Kude here sagar naami kuasa nampan marentah yalah raja baya anri satua yiru salawah erang jam. 17:13 Kasapuluh raja yiru katuluhni naan tujuan sa sameh; here katuluhni nyarah kakuaten anri kakuasaan here ma satua yiru. 17:14 Here sagar baparang nawan Anak Babiri yiru. Kude Anak Babiri yiru baya anri kawan ulun umba hanye sa satia sa haut naherauni nelang napidini yiru sagar nyantalau kawan raja yiru, daya hanye Tuhan katuluh kawan tuan, nelang Raja katuluh kawan raja." 17:15 Malekat yiru kaeau pada, "Ranu sa dinungnu yiru, unengan pandayangan yiru maharung, hanyeyiru kawan bangsa, kawan rakyat, kawan negara anri kawan basa. 17:16 Sapuluh tanruk sa dinungnu yiru anri satua yiru sagar muar ma pandayangan yiru. Here sagar hanrampas katuluh inun sa naan haratani, nelang nabentur hanye. Here sagar nguta dagingni nelang ngabinasa hanye makai apui. 17:17 Daya Alatalla haut hanggarak atei here nampan nampalus ransana Alatalla. Alatalla ngulah here mira pakat nampan nyarah kakuasaan here ma satua yiru, nampan situa yiru marentah hampe jari inun sa naeau daya Alatalla. 17:18 Wawei sa dinungnu yiru hanyeyiru tumpuk hante, sa marentah kawan raja hang ambau tane."

Wahyu 18

18:1 Udiyiru aku kadinung erang kaulun malekat lain minau teka surga. Hanye naan kuasa sa hante, nelang sahayani ngulah litar dunia maraai. 18:2 Anri lengan mehet hanye kaeau, "Haut tumbai, Babel sa hante haut tumbai! Itati hanye ekat unengan kawan setan anri kawan roh jahat. Hawuangni welum kawan masam wurung sa padi puang iyuh nakuta nelang kakuaren ulun. 18:3 Daya katuluh bangsa haut nguut anggur kabahirien dapa bela. Kawan raja dunia haut idapa ibela anri hanye, nelang kawan padagang hang ambau tane haut tatau daya kabahirien sa puang iyuh tahan." 18:4 Balalu aku karengei naan lengan lain teka surga sa kaeau, "Hayu kaluar, ulun watku! Hayu kaluar teka wuangni! Ada naun ngalut kawan dosani nelang ada umba nanggung hukumanni! 18:5 Daya dosani batuyuk-tuyuk hampe langit nelang Alatalla kaitung kawan kajahatenni. 18:6 Ulah ma hanye sameh kala isa haut naulahni ma naun; waleh ma hanye kala sa haut naulahni anri naun. Huang mangkokni anri uuten sa karasni rueh kali lipat teka uuten sa nasadiani ma naun. 18:7 Ami ma hanye kasusahen anri hanang atei sa sameh wahaini anri pihante nelang egah emung sa haut naamini ma tenga diri ni raerai. Daya hanye saratang kaeau hawuang ateini, 'Aku yiti ratu sa marentah! Aku puang wawei walu; aku puang sagar kaingkam mahanang atei!' 18:8 Daya gana yiru, balalu hanye hang erang anrau sagar wuah silaka -- sarit sampar, mahanang atei anri juju-lau. Nelang hanye sagar nasanahu makai apui, daya tuu kuasa Tuhan Alatalla sa mangadili hanyeyiru." 18:9 Kawan raja hang dunia sa umba pagawianni idapa ibela nelang kabahirien wawei yiru sagar nungkau nelang nangis tumpuk yiru amun here kadinung atuk ikangkewul teka apui sa nyanrakit tumpuk yiru. 18:10 Here sagar minri lawit daya here takut wuah kahanangen here kaeau, "Aduh, bukan main silakani tumpuk sa tawantar yiru -- tumpuk Babel sa segah! Hawuang erang jam hukuman ma hanyu haut natampalus!" 18:11 Kawan padagang hang ambau tane pada nangis nelang umba mahanang atei gana wawei yiru, daya puang uweng lagi sunah erang kaulun sa midi kawan barang dagangan here. 18:12 Puang uweng lagi sa midi amas, perak, parmata anri mutiara here; kalayiru pada kain lena, kain ungu, sutera, kain mariang maintem-intem; katuluh masam kayu sa mahadin naantilau, kawan barang teka gading anri teka kayu sa rarang, teka tamaga, jatang anri pualam; 18:13 upak kayu manis, rarampah, wawangian, mur anri kamanyan; anggur, minyak, tepung, gandum; sapi, babiri, kuda anri kareta, kawan walah, nelang hampe pahewukan murunsia. 18:14 Kawan padagang kaeau ma wawei yiru, "Katuluh inun sa nakasinniennu neu umak haratanu haut puang uweng lagi, nelang katuluh katatauennu anri pitamamnu haut wawai. Hanyu puang sagar kahaba yiru lagi!" 18:15 Kawan padagang sa haut tatau daya badagang hang tumpuk yiru sagar minri teka lawit, daya here takut tamput silaka. Here sagar nangis nelang mahanang atei, 18:16 balalu here kaeau, "Aduh, bukan main silakani tumpuk hante sa tawantar yiru! Lanani hanye makai pakaian lena, kain ungu anri kain mariang maintem-intem; biasani hanye penu anri parhiasan amas, parmata anri mutiara! 18:17 Kude ekat hang erang jam, hanye haut kawawaian katuluh katatauenni!" Katuluh nakhoda, panumpang, baya ulun kapal, nelang katuluh ulun sa mata pancaharianni hang laut, minri teka lawit. 18:18 Here ngiak tawuk kadinung atuk ikangkewul teka apui sa nyanrakit tumpuk yiru. Anri lengan mehet here kaeau, "Puang suah uweng tumpuk lain sa sameh kala tumpuk sa hante yiti!" 18:19 Here balalu muwur habu hang ulu here yalah siri umba mahanang atei, here nungkau nelang igauh anri mehet, "Aduh, bukan main silakani tumpuk sa hante yiti! Katatauenni haut ngulah katuluh ulun sa naan kapal hang laut jari tatau! Kude ekat hang erang jam, hanye haut kawawaian alakatantuluhni!" 18:20 U surga, ware arai mihewu daya kahansuren tumpuk yiru! U ulun wat Alatalla, kawan rasul, anri kawan nabi, ware naun arai mihewu! Daya Alatalla haut nukum hanye neu iwaleh inun sa haut naulahni anri naun! 18:21 Udiyiru, erang kaulun malekat sa wigas gansang ngenat erang kabutup watu -- sa hanteni hena watu gilingan sa hante -- balalu nawut watu yiru mawuang laut nelang kaeau, "Kalayiti sarani tumpuk Babel sa tawantar yiru sagar natawut lalawit hampe puang haba lagi. 18:22 Lengan papaluan ulun pamalu kasapi, teka kawan panyanyi, ulun pangampeau suling anri ulun panyiwui tarompet, puang sagar uweng lagi rengei hang hanyu. Puang uweng lagi kawan ulun pandai hang yiru, anri kawan lengan watu panggilingan sika puang sagar rengei lagi. 18:23 Ulun puang lagi sagar kadinung raai palita hawuang hanyu; puang uweng lagi rengei lengan rami raya pangantinan hang yiru. Kawan padagangnu hanyeyiru kawan ulun sa tamam hang ambau tane, nelang makai alimu gaibnu hanyu nipu ngakal katuluh bangsa hang dunia!" 18:24 Babel nahukum daya hawuang tumpuk yiru haut naan haba ira kawan nabi, ira ulun wat Alatalla -- nelang ira katuluh ulun sa nawunu hang ambau tane.

Wahyu 19

19:1 Udiyiru naan rengeiku lengan kala lengan ridu ulun rama teka surga sa nanterau, "Tawat Alatalla! Alatalla takam hanyeyiru Alatalla sa nyalamat; hanye Alatalla sa mulia nelang bakuasa! 19:2 Hukumanni adil nelang pintar maharati! Hanye haut nukum pandayangan sa hante, sa nanrusak dunia makai dapa belani. Alatalla haut nukum pandayangan yiru, daya hanye munu kawan walah Alatalla." 19:3 Balalu lengan ulun rama yiru nanterau lagi, "Tawat Alatalla! Atuk teka apui sa nyanrakit tumpuk yiru sagar ikangkewul puang taduh haut!" 19:4 Balalu karuampulu epat pamimpin anri kaepat mahluk sa naan hang ngawariung padudusan yiru ijuku nyambah Alatalla sa maharung hang ambau padudusan. Here kaeau, "Amen! Tawat Alatalla!" 19:5 Balalu naan rengei lengan teka padudusan yiru sa kaeau, "Tawat Alatalla, naun katuluh walah Alatalla, baya katuluh ulun -- hante rumis -- sa nyambah Alatalla!" 19:6 Udiyiru aku naan karengei lengan kala lengan ulun bakumpul rama tatuu; lenganni kala eau galumbang igangulun nelang kala lengan ligur ampeng. Aku karengei here kaeau, "Tawat Alatalla! Daya Tuhan, Alatalla takam sa kuasani puang uweng tikas itati haut marentah! 19:7 Hayu takam arai mihewu; hayu takam nawat pihanteni! Daya haut hampe anrau pesta paadu wat sa negei galar Anak Babiri yiru, nelang pangantinni haut tatap sadia ma paaduan. 19:8 Pakaian lena mamilau haut naami ma hanye neu napakai." (Pakaian lena yiru hanyeyiru kawan pagawian maeh sa natampalus daya ulun wat Alatalla.) 19:9 Balalu malekat yiru kaeau ma aku, "Surat yiti: 'Salamat ulun sa naherau hawi ma pesta paadu Anak Babiri yiru.' " Kamulek melakat yiru nambah lagi, "Iti kabar maeh teka Alatalla." 19:10 Aku ijuku hang hadapan malekat yiru ngunu nyambah hanye, kude hanye kaeau ma aku, "Ada! Ada nyambah aku, sambah Alatalla! Daya aku pada walah sameh kala hanyu, sameh kala katuluh pulaksanainu sa itegei mansing hang kasaksian Yesus!" Daya kasaksian Yesus yiru sa ngami pangarasa kawan ulun sa nujum. 19:11 Kamulek aku kadinung surga nawawanga, balalu naan dinung erang kaukui kude mahilak. Ulun sa nungkangni bangaran sa Satia nelang Kapinuu. Hanye adil hawuang mutus hukuman nelang hang paparangan sa natampalusni. 19:12 Mateini yalah lelap apui nelang hang uluni naan makai wahai mahkota. Hang tengani naan nasurat isa ngaran; nelang ekat hanye raerai sa karasa ngaran yiru. 19:13 Jubah sa napakaini haut nasulup hawuang ira. Nelang hanye naantuh; "Lengan Alatalla." 19:14 Angkatan perang surga naharak hanye nungkang kawan kuda mahilak, nelang makai pakaian lena mahilak barasis. 19:15 Teka wawani kaluar erang kawila pedang sa kumat nelang makai pedang yiru hanye sagar nyantalau kawan bangsa, nelang hanye sagar marentah here makai tungkeh jatang. Hanye sagar ngameh anggur hawuang pangamehan anggur kasangiten Alatalla Sa Kuasani puang uweng tikas. 19:16 Hang jubahni anri hang kahapangni nasurat ngaran yiti; "Raja kawan raja nelang Tuhan kawan tuan." 19:17 Balalu aku kadinung erang kaulun malekat minri hang ambau mate anrau. Anri lengan mehet hanye nanterau ma katuluh wurung sa samiding hang awan, "Ma yati bakumpul hawi ma pesta hante sa naulah daya Alatalla! 19:18 Ma yati nguta daging kawan raja, daging kawan pangalima, anri daging kawan pahlawan; ma yati nguta daging kawan panungkang kuda anri daging kawan kudani nelang daging katuluh ulun murunsia, hante, rumis, walah atawa ulun sa bebas!" 19:19 Kamulek aku kadinung satua yiru, anri kawan raja hang ambau tane baya angkatan perang here, bakumpul nampan babur nawan hanye sa nungkang kude mahilak yiru anri angkatan perangni. 19:20 Balalu satua yiru tajamba baya anri kawan nabi palasu sa haut ngulah kawan kawauhen hang hadapan satua yiru. (Makai kawan kawauhen yiru satua yiru haut nipu kawan ulun sa naan siri satua yiru, nelang kawan ulun sa nyambah ampatung satua yiru.) Balalu satua yiru anri kawan nabi palasu yiru naumpe welum-welum mawuang laut apui sa malelap anri balerang. 19:21 Nelang angkatan perang here nawunnu makai pedang sa kaluar teka wawa ulun sa nungkang kuda mahilak yiru. Balalu kawan wurung pada hawi palus nguta daging here sa nawunu yiru.

Wahyu 20

20:1 Udiyiru aku kadinung erang kaulun malekat minau teka surga. Hang tanganni hanye negei kunsi labak pampatei anri isa rantai hante. 20:2 Balalu hanye nyamba naga yiru, hi anipe matueh -- hanyeyiru Iblis atawa Roh Jahat yiru -- palus hanrantaini hampe saribu taun lawahni. 20:3 Kamulek malekat yiru ngumpe naga yiru mawuang labak pampatei, balalu ngunsi labak yiru palus nyegelni, nampan naga yiru puang kaiyuh lagi nipu kawan bangsa kapihuan wayah saribu taun yiru jumpuh. Udiyiru hanye harus nalapas erang pitus. 20:4 Balalu aku kadinung kawan padudusan anri kawan ulun sa maharung hang kawan padudusan yiru naami kuasa nampan mutus hukuman. Aku kadinung pada amirue kawan ulun sa haut napumpung uluni daya here ngami kasaksian neu Yesus, nelang iwara pesen teka Alatalla. Kawan ulun yiru puang nyambah satua atawa ampatungni. Here pada puang suah narime siri satua yiru hang rai atawa hang tangan here. Balalu here welum mulek palus marentah kala raja baya Kristus salawah saribu taun. 20:5 Yiti sa palanungkaini kawan ulun matei nasamelum kamulek teka pampatei. (Kude kawan ulun sa matei lainni puang nasamelum kamulek salawah saribu taun yiru.) 20:6 Salamat kawan ulun sa umba nasamelum mulek hang sa palanungkaini yiru. Here patut jari milik Alatalla. Pampatai asa karueh puang bakuasa lagi hang ambau here. Here sagar jari kawan Imam Alatalla nelang kawan imam Kristus; here sagar marentah baya hanye saribu taun lawahni. 20:7 Dami galis wayah saribu taun yiru, Iblis sagar nalapas teka panjarani, 20:8 nelang hanye sagar nipu kawan bangsa sa hang aru ati litar dunia yiti, hanyeyiru Gog anri Magog. Iblis ngumpul here nampan baparang, sa jumalahni wahai tatuu kala karasik hang iring laut. 20:9 Balalu here bapisah tulak maaru-maati ma litar dunia, mukah manyarang kemah ulun wat Alatalla anri tumpuk sa nasinta Alatalla. Kude apui minau teka langit palus nyanumus here. 20:10 Udiyiru iblis sa nipu here yiru, natawut mawuang laut apui anri balerang. Hang yiru unengan satua anri nabi palasu yiru naumpe labis dahulu. Here sagar nasiksa kaanrau kamalem palus ma kalalawahni. 20:11 Udiyiru aku kadinung naan isa padudusan mahilak sa hante nelang hanye sa maharung hang ambauni. Langit anri tane wawai teka hadapanni, hampe puang uweng dinung lagi. 20:12 Kamulek aku kadinung kawan ulun matei hante rumis, minri hang hadapan padudusan yiru. Balalu kawan buku nauka, balalu naan isa buku sa lain pada nauka, hanyeyiru Buku Ulun Welum. Udiyiru hukuman nasanawu ma ulun matei, susuk kala ulah gawi here manyu kala sa naan nasatat hawuang kawan buku yiru. 20:13 Balalu laut nyarah kawan ulun matei sa naan hawuangni. Pampatei anri Alam Maut pada nyarah kawan ulun matei sa naan hang wuangni. Balalu kawan ulun matei yiru katuluhni nahukum susuk kala kawan ulah gawi here. 20:14 Kamulek Pampatei anri Alam Maut natawut mawuang laut apui. (Laut apui yiti hanyeyiru pampatei sa karueh.) 20:15 Kawan ulun sa puang nasurat ngaranni hawuang Buku Ulun Welum, naumpe mawuang laut apui.

Wahyu 21

21:1 Balalu aku kadinung langit wau anri tane wau. Langit sa palanungkai anri tane sa palanungkai haut wawai, kalayiru pada laut. 21:2 Balalu aku kadinung tumpuk sa barasis yiru, hanyeyiru Yerusalem wau, minau teka surga teka Alatalla. Tumpuk yiru haut natatap kala erang kaulun pangantin wawei napakaian nampan manalu pangantin upu. 21:3 Balalu aku karengei lengan teka padudusan yiru nanterau anri lengan mehet, "Itati unengan Alatalla muneng hanyeyiru baya anri murunsia! Hanye sagar welum baya here, nelang here sagar jari ulun watni. Alatalla raerai sagar naan baya here nelang jari Alatalla here. 21:4 Hanye sagar muhut riu matei teka matei here. Pampatei sagar puang uweng lagi; hanang atei, kiak tungkau, atawa kahanangen pada sagar puang uweng lagi. Kawan hal sa dahulu haut wawai." 21:5 Balalu hanye sa maharung hang ambau padudusan yiru kaeau, "Itati aku ngulah ala katantuluhni wau!" Hanye pada kaeau ma aku, "Surat yiti, daya kawan lengan yiti kapinuuni nelang tau naparisaya." 21:6 Balalu hanye kaeau, "Haut luput! Aku sa palanungkai nelang aku sa pangalisan; Aku Tuhan teka panukuan hampe pijumpuhan. Tiap ulun sa malah naamiku tuu eleh nguut teka matei ranu sa ngami pamelum. 21:7 Kawan ulun sa manang sagar narime kawan hal yiru teka aku. Aku sagar jari Alatallani, nelang hanye jari anakku. 21:8 Kude kawan ulun sa matakut, sulas, ulun duruhaka, pamunu ulun, ulun sa idapa ibela, ulun sa makai kawan alimu gaib, nyambah barhala, katuluh ulun mapusu, sagar naumpe mawuang laut apui nelang balerang sa malelap, hanyeyiru pampatei sa karueh." 21:9 Isa teka kapitu malekat sa haut negei kawan mangkok sa penu anri kawan kapitu kahanangen sa pangalisan yiru hawi nunung aku nelang kaeau, "Ma yati! Aku sagar nutui ma hanyu Pangantin, hanyeyiru matueh wawei Anak Babiri." 21:10 Balalu aku nakuasa daya Roh Alatalla, nelang malekat yiru nginsing aku ma punsak gunung sa wawiur ambau. Hanye nutui ma aku Yerusalem, tumpuk sa barasis yiru, tumpuk yiru minau teka surga, teka Alatalla, anri pihante mulia Alatalla. 21:11 Tumpuk yiru minau teka surga, teka Alatalla penu anri pihante mulia Alatalla. Tumpuk yiru ngurumilau kala batu parmata, kala watu baiduri pandan sa jaranih kala kristal. 21:12 Pagar tembuk sa ngalilingni ambau nelang hante, anri dua walas pintu gerbang, sa najaga daya dua walas malekat. Hang kawan pintu gerbang yiru naan nasurat kawan ngaran kaduawalas suku bangsa Israel. 21:13 Naan telu pintu gerbang sa nadap katuluh unengan; telu hang tiba timur, telu hang tiba barat, telu tiba utara, nelang telu tiba salatan. 21:14 Pagar tembuk tumpuk yiru naapinri hang ambau dua walas watu panal. Hang tiap watu yiru naan nasurat kawan ngaran teka kaduawalas rasul Anak Babiri yiru. 21:15 Malekat sa bapaner anri aku yiru naan tungkeh piayu teka amas pakai ngayu tumpuk yiru, kawan pintu gerbangni anri kawan pagar tembukni. 21:16 Tumpuk yiru wangunni sagi epat -- ambauni sameh anri bukani. Balalu malekat yiru ngayu tumpuk yiru makai tungkeh pakai piayuni; katuluh ambau naan 2400 kilometer, buka anri ambauni ma ambau sameh. 21:17 Tawuk malekat yiru ngukur pagar tembukni, ambau pagar tembuk yiru naan enempulu meter. Ukuran sa napakai daya malekat yiru hanyeyiru ukuran sa napakai daya murunsia. 21:18 Pagar tembuk tumpuk yiru naulah teka watu baiduri pandan, kude tumpukni naulah teka amas maeh, malindei kala saramin. 21:19 Kawan watu panal tumpuk yiru nahias makai wahai masam watu parmata. Watu panal sa palanungkai naulah teka watu baiduri pandan, sa karueh teka watu nilam, sa katelu teka watu Yakut, sa kaepat teka watu zamrud, 21:20 sa kadime teka watu baiduri sepah, sa kaenem teka watu delima, sa kapitu teka watu ratna cempaka, sa kawalu teka watu pirus, sa kasuei teka watu topas, sa kasapuluh teka watu krisopras, sa kasawalas teka watu lazuardi, nelang sa kaduawalas teka watu kacubung. 21:21 Kadua walas pintu gerbangni naulah teka dua walas mutiara, tiap wawanawangni naulah teka isa mutiara. Lalan hang tumpuk yiru naulah teka amas bulus, malindei kala saramin sa mamilau. 21:22 Aku puang kadinung Lewu Alatalla hawuang tumpuk yiru, daya Lewu Alatalla hanyeyiru Tuhan raerai, Alatalla sa kuasani puang uweng tikas, anri Anak Babiri yiru. 21:23 Tumpuk yiru puang parlu naampiraai makai sahaya mate anrau atawa wulan daya pihante mulia Alatalla sa ngampi raai, nelang Anak Babiri hanyeyiru ma palitani. 21:24 Kawan bangsa hang dunia sagar takia hawuang sahayani, nelang kawan raja sika sagar nginsing kawan katatauen here mawuang tumpuk yiru. 21:25 Kawan pintu gerbang tumpuk yiru sagar nawawanga hapus anrau; puang sagar natutup, daya puang uweng kamalem hang yiru. 21:26 Pihante nelang katatauen kawan bangsa sagar nainsing masuk mawuang tumpuk yiru. 21:27 Kude kawan ulun sa haut ngulah kawan hal sa bere murun atawa ipusu nelang nampalus kawan hal sa bere, budas puang sagar masuk mawuang tumpuk yiru. Sa sagar masuk hanyeyiru ekat kawan ulun sa ngaranni nasurat hawuang Buku Ulun Welum, buku wat Anak Babiri yiru.

Wahyu 22

22:1 Malekat yiru pada nutui ma aku hungei sa ranuni ngami pamelum. Hungei yiru mamilau kala kristal nelang mareh teka padudusan Alatalla anri Anak Babiri yiru, 22:2 hang penah lalan hang tumpuk yiru. hang iring hungei yiru, hang nantuhiani naan kayu kakau pamelum, sa mua dua walas kali erang taun, hanyeyiru hinra erang wulan. Rawenni napakai umak nyamare kawan bangsa. 22:3 Hawuang tumpuk yiru puang uweng sunah isa sa wuah sumpah Alatalla. Padudusan Alatalla anri Anak Babiri yiru sagar naan hawuang tumpuk yiru. Kawan walahni sagar malayanni hanye, 22:4 nelang kadinung uruwawani. Ngaranni sagar nasurat hang rai here. 22:5 Here puang parlu palita atawa sahaya mate anrau, daya kamalem puang uweng lagi, Tuhan Alatalla raerai sagar ngampi raai here. Balalu here sagar marentah kala raja palus ma kalalawahni. 22:6 Balalu malekat yiru kaeau ma aku, "Kawan lengan yiti kapinuuni nelang iyuh naparisaya. Tuhan Alatalla sa ngami rohni ma kawan nabi, haut ngutus malekatni pakai nutui ma kawan walahni inun sa sagar jari." 22:7 "Pantaru hal yiti!" eau Yesus, "Aku sagar hinang hawi. Salamat ulun sa ngalut nuu ma kawan lengan tujum hawuang buku yiti!" 22:8 Aku, hi Yohanes haut karengei nelang uras kadinung katuluhni yiti. Udi aku haut nyanrengei nelang ninungni, aku ijuku hang hadapan malekat sa haut nantarang ala katantuluhni yiru ma aku nelang aku hamen nyambah hanye. 22:9 Kude hanye kaeau ma aku, "Ada! Ada nyambah aku! Sambah Alatalla! Daya aku pada walah sameh kala hanyu, nelang kala kawan pulaksanainu, kawan nabi anri katuluh ulun sa ngalut nuu ma kawan pesen hang buku yiti!" 22:10 Balalu hanye kaeau kamulek, "Ada ngidim kawan lengan tujum hawuang buku yiti, daya wayahni haut rite katuluhni yiti sagar jari. 22:11 Ulun sa jahat, elahni hanye magun ngulah jahat; ulun sa bere, elahni hanye magun ngampi bere tengani; ulun sa ngalut kabahumen Alatalla, elahni hanye saratang ngalut kabahumen Alatalla, nelang ulun sa welum hulung ma Alatalla, elahni hanye saratang welum hulung ma Alatalla." 22:12 Yesus kaeau, "Pantaru hal yiti!" "Puang lawah lagi aku sagar hawi nelang nginsing upa pakai iwaleh ma tiap murunsia manyu inun sa haut na ulah dayani. 22:13 Aku sa palanungkai nelang sa pangalisan; Aku Tuhan teka Panukuan hampe pijumpuhan." 22:14 Salamat ulun sa ngabarasis jubahni hampe barasis, hampe here naan hak nguta wua teka kayu kakau pamelum nelang masuk mawuang tumpuk yiru mitah pintu gerbangni. 22:15 Kude kawan ulun sa ngulah kawan hal sa bere murun, sa makai kawan alimu gaib, kawan ulun sa nampalus kawan pagawian murun idapa ibela, munu ulun sa nyambah barhala, nelang kawan ulun sa ipusu, hau anri papaneran atawa makai ulah gawi, katuluh ulun yiru unenganni naelah hang luar tumpuk yiru. 22:16 "Aku, Yesus, haut ngirim malekatku ma naun nampan hanye iwara kawan hal yiti ma kaparluan kawan ungkup. Aku yiti turunan Dawid; aku bintang timur sa maraai yiru." 22:17 Roh Alatalla anri pangantin wawei kaeau, "Ma yati!" Tiap ulun sa karengei yiti harus pada kaeau, "Ma yati!" Hie sa malah, ware hanye hawi! Nelang hie sa hamen, ware hanye ngalap ranu sa ngami pamelum yiru sa naami tuu eleh. 22:18 Ma katuluh ulun sa nyanrengei kawan lengan tujum hang wuang buku yiti, aku, hi Yohanes, ngami paringatan kalayiti: Amun ulun nambah kawan lengan tujum yiti, himat Alatalla sagar nambah hukuman ma ulun yiru makai kawan kahanangen sa nasurat hang buku yiti. 22:19 Nelang amun ulun nangkurang teka kawan lengan tujum yiti, himat Alatalla sagar nangkurang bagianni sa nasurat hawuang buku yiti-hanyeyiru bagian teka kakau pamelum anri teka tumpuk sa barasis yiru. 22:20 Hanye sa nampe katuluh kabar yiti kaeau, "Kapinuuni, aku sagar hinang hawi!" Amen! Ware hanyu hawi, u Tuhan Yesus! 22:21 Mudahan Tuhan Yesus Kristus ngami berkatni ma katuluh ulun wat Alatalla!