Jon 1

Gae Me Kwapiven Ane

1 Namuiren amatonewa me apa Gae wakene, sira Gae me God gaibu, sira Gae me God. 2 Namuiren amatonewa me apa me God gaibu wait wakene. 3 Me gumbe dividivi undag waramne. Dividivi undag waramnewa yapowo me gumbe den wadnewa divi da den wakene. 4 Me danave inaiinai wakene, sira inaiinai mame me eyawa iyayapan munan. 5 Eyawa me sisip danave esivi, megara sisip me den yaug anone. 6 Apan da God baraunewa me uwane; me iviwa Jon. 7 Me taibe watan oya uwane. Me eyawa oya taibe watan oya, sira iyayapan undag me gumbe anotumat atan oya. 8 Me eyawa onan, megara me eyawa oya taibe watan oya uwane. 9 Eyawa natawa me iyayapan undag gumbo esipewa me piyu mame uwatan aivi. 10 Me piyu mame apa wakene, sira piyu mame me gumbe wadne, megara piyu mame me den yaug anone. 11 Me at meuma uwane, megara iyayapan meuma me den auya. 12 Megara bira bira undag me auyawa sira me iviwa gumbe anotumat ayawa, God usitainawa atan oya yusiwa munne: 13 Mu diyawa mumawa go kwapiwa anoanowawa go iyayapan ano mumawa gumbe den yaiya, megara God gumbe yaiya. 14 Gae me kwapiven ane, sira me gunup wakene. Nu me eyawa meuma yautu. Eyawa mame me Usiwa desiromiren eyawa. Me Mamawa gumbe onne. Eyawa me ano oraiwa ge ano natawa gumbe noidauwane. 15 Jon me me oya taibe wane. Me kwaruwag wane, “ ‘Apan da ne amanap uwapewa ne minan onan me yusipama, kuiyawa me ne namunap wakene,’ ne wait wanawa, me apan mame oya wana.” 16 Me gumbe ano oraiwa noidauwane. Me gumbe nu undag ano oraiwa egave noidauwanewa autu. 17 Kuiyawa Gwangwan Mosisi gumbe nunne, megara ano oraiwa ge ano natawa Iesu Keriso gumbe uwane. 18 Bira da God den yaune. Megara Usiwa Desiromiren mekut me Mamawa gumbe wakenewa me taibe wag toyau nunne.

Babataito Abnawa Jon Wane Ne Keriso Onan

19 Jon taibe wanewa me mamaib. Ju igiyawa mu pirisi ge Rivai igiyawa teya amiya, Jerusarem apa me gumbe singui ag yautan oya amiya. Mu singui ag waya, “Ge bira?” 20 Me den yan umune. Me garawa taibe di wane, “Ne Keriso onan.” 21 Sira mu me gumbe singui aya, “Meve, ge bira? Ge Eraija, go?” Me wane, “Ne me onan.” “Ge propeta da?” Megara wane, “Onan.” 22 Meve mu waya, “Ge bira? Gae natawa didnuna. Nu tenuniya onantuwa igiyawa gumbo nu wata anope. Ge gembo anin wamon?” 23 Me gara wane, “Propeta Aisaya gae meuma gumbe wane mina, ne at inguiwa arawa danave, ‘Ayapan oya ebu siwavit waribiya,’ auwaiviwa abnawa noiwa.” 24 Mu Parisi igiyawa gumbo temuniya onamiya. 25 Mu me singui aya, “Ge Keriso onan, go Eraija onan, go propeta onan ipewa, divi oya ge babataito ege?” 26 Jon gara wane, “Ne yoi gumbe babataito eni. Megara desirom da den yaug anoyanawa me guniyap yokene. 27 Apan me ne amanap uwapewa, ne oma den ane sandoro murap meuma vetna.” 28 Dividivi mame yoi Jodan gambenwa apa at Betani apa pawane. Me apa Jon babataito aivi.

Iesu Me God Sip Usiwa

29 Umaipa, Jon me Iesu me gumbe onivi yaug wane, “Yauya, God Sip Usiwa, me piyu undag kukaeba muma tam aipe! 30 ‘Apan me ne amanap uwape. Me koka ne kudnausiren. Kuiyawa me ne namunaba,’ ne meib wait veniwa, apan mame oya. 31 Ne nembo me den yaug anona. Megara apan mame matai iyai Isuraeru gumbo taibe atan oya ne uwag yoi gumbe babataito eni!” 32 Meve Jon taibe dirumne. “Ne Guwawa me umug mina kwimin apa aig onne sira me egave wakene yauna. 33 Ne nembo me den yaug anona. Megara God me ne yoi gumbe babataito atan oya baraunednewa wag didnedne, ‘Guwawa apan da egave aig on wakepe yawawa, me Guwawa Iyakaisiyapama gumbe babataito ape.’ 34 Ne yauna, meoya ne taibe veni apan mame me God Usiwa.”

Iesu Aigowawa Namuirenwa

35 Umaipa, Jon me aigowawa duwam gaibu yokeya. 36 Me Iesu uwag aivi yaune, me wane, “Yauya, God Sip Usiwa!” 37 Aigowawa duwam me meib wane anoyawa, mu Iesu amave amiya. 38 Iesu tobiyag mu amave amomewa yawam dirumne, “Ye imuyep dimbae?” Mu waya, “Rabai, (Me tobiyak tenewa, toewanewan), ge ampa wakeege?” 39 Me gara wane, “Oneg yauya.” Meve mu amiya sira me wakeiviwa arawa yauya. Sira kum me, me gaibu wakeya. Kum koniwa me augoi 4 mina. 40 Jon aigowawa duwam mu Jon wanewa anoyawa Iesu amave amiya. Desirom da me Andru, me Saimon Pita gwaneba. 41 Me namu tatawa Saimon didimama ag yaug dine, “Nu Mesaiya yautu.” (Mesaiya tobiyak tenewa me Keriso). 42 Sira me Iesu gumbe Saimon aug onne. Iesu me yaune sira wane, “Ge Saimon, Jon usiwa. Ge ivugwa Kepas dirugeni.” (Me tobiyak tenewa me Pita).

Iesu Pirip Ge Natanieru Auwane

43 Umaipa Iesu me Gariri aitan anone. Pirip yaunewa me gumbe wane, “Amanap onaga.” 44 Andru ge Pita mina, Pirip me Betuseida apa onnewa. Mu gwetoimu desirom. 45 Pirip me Natanieru didimama aigin yaune sira dig wane, “Nu apan da yautu. Menan oya Mosisi Gwangwan danave tene sira propeta teya. Me Nasaret apan Iesu, Josep usiwa.” 46 Natanieru wane, “At Nasaret apa oma ane divi da oraiwa uwape, go?” Pirip wane, “Onag yawa.” 47 Iesu Natanieru me gumbe ob maniviwa yaune wane, “Mame me Isuraeru apan di, me gumbe uga onan.” 48 Natanieru Iesu gumbe wane, “Ge aninin ne yauneg anoege?” Iesu gara wane, “Ge yoma inaru ankwatave wakeege yawagna. Meve ivi Pirip genan auwane.” 49 Meve Natanieru gara wane, “Rabai, ge God Usiwa. Ge Isuraeru kin mumawa.” 50 Iesu gara wane, “Ge yoma inaru ankwatave wakeege yawagna ne ge dirugna, meoya ge anotumat ana? Ge dividivi kokawa matai yawa.” 51 Meve me gumbe wane, “Ne natawa di dirugeni. Kwimin watappe, sira God aneya meuma Apan Usiwa egave aig ge dauwa aigimpewa ge matai yawa.”

Jon 2

Iesu Yoi Tobiane Wain Ane

1 Kum duwamdesiyawa, Gariri dana at Keina apa memgebip eme, Iesu inawa me apa gaibu, 2 memgebip oya Iesu ge aigowawa gaibu munan eb teya uwaya. 3 Wain onananewa Iesu inawa me gumbe wane, “Mu wain onan.” 4 Iesu gara wane, “Vesin, ge dimbae oya ge gungap nau atna vege? Ne kum neuma den uwane, me matai.” 5 Iesu inawa naueme igiyawa gumbo dirum wane, “Me anin diruipewa undag me gumbe aya.” 6 Gare asimeve uinoum me an gumbe wariyawa 6 wakeya. Uinoum me Ju igiyawa inaiinai mumawa gumbe mu muintan oya wakeyawa. Uinoum desirom me yoi utpe noidauwapewa me 75 go 115 ritas mina. 7 Iesu mu gumbo wane, “Uinoum yoi avenam waramiya noidauwape.” Mu yoi avenam waramiya uinoum noidauwaya. 8 Meve Iesu me mu dirum wane, “Gare mame di utamiya. Sira buyunai amaraiviwa kokawa gumbe tam aisiya.” Mu meib wanewa mina di aya. 9 Sira buyunai amaraiviwa kokawa yoi me tobiyane wain anewa nag anone. Me den yaug anone me ampa onne. Megara naueme igiyawa yoi usiyawa mu yaug anoya. Meve me memgebip abnawa menan auwag, 10 wane, “Bira bira da namu wain demtapama oraiwa tam onampe. Amdau igiyawa kokavit nape onanapewa meve wain demta onanwa tam onampe. Megara ge di wain oraiwa barauwana wakene gare mame di.” 11 Iesu mame irayauyau namuirenwa Gariri dana at Keina apa ane. Me eyawa meuma taibe ane, sira aigowawa anotumat muma me gumbe aya.

Iesu Temporu Muinne

12 Meve ivi Iesu inawa, gwanebaviwa ge aigowawa gaibu Kapenaum aig amiya. Me apa kum koni kusida wakeya. 13 Ju igiyawa Uwag Gaveya Buyunaeba muma di koni aiviwa Iesu Jerusarem dog aine. 14 Temporu arawa danave iyayapan burumakau, sip ge umug gwiruwareme yawamne. Sira anmaga garawa tobieme igiyawa wakeeme yawamne. 15 Meoya me murap kusi wariyawa me gumbe temporu arawa apa undag gud atatai imne. Iesu sip ge burumakau atatai imne, sira anmaga garawa tobieme igiyawa anmaga mumawa tam egamne sira teboro muma tam tobiyane. 16 Iyayapan mu umug gwiruwaremewa gumbo me wane, “Dividivi mapa tam dauwag aisiya! Maman gweyawa den tobiyaya gwiruwareme gweyawa den ape! 17 Me aigowawa mu imug anoya me wait Baiboru gumbe aninin teg wanewa, “Ge gwe geuma oya anoeniwa nonenmagawa danave iyam mina igivi.” 18 Meoya Ju igiyawa me gumbe gara waya, “Divi divi mame ge ana oya, irayauyau divi da nu gunup toyau nuna yauton ge yutugwa toyau nuntan oya?” 19 Iesu gara mu gumbo wane, “Temporu mame yayag wakukamiyawa, ne kum duwamdesi danave sira sitna.” 20 Ju igiyawa gara waya, “Temporu mame sieme bairawan 46 aune. Sira ge kum duwamdesi danave oma ane sira siya?” 21 Megara temporu me Iesu wanewa me membo kwapiwa oya wane. 22 Me ivi boane sira inainewa, aigowawa me wait meib wanewa imug teg anoya. Meve Baiboru ge gae Iesu wanewa gumbe mu anotumat aya. 23 Uwag Gaveya Buyunaeba oya Iesu Jerusarem apa wakenewa, Iesu irayauyau aivi iyayapan obiren yauya, sira me iviwa gumbe anotumat aya. 24 Megara Iesu membo anotumat den munne. Kuiyawa iyayapan undag nonomagowa me yaug anone. 25 Me apan gumbe bira bira taibe watanwa me anotan den anoivi, kuiyawa iyayapan nonomagowa danave divi wakenewa me membo yaug anone.

Jon 3

Iesu Nikodemas Toyau Wanne

1 Parisi apan da iviwa Nikodemas wakene. Me Ju namuyoiyoi abnawa da. 2 Me Iesu gumbe arampuna onne, sira me gumbe wane, “Rabai, nu yaugem anotu ge toewanewan abnawa God gumbe onaganawa. Kuiyawa God me gumbe den wakenewa, bira da oma den ane ape irayauyau ge egewa.” 3 Iesu gara me gumbe wane, “Ne ge natawa di dirugeni. Bira da sira den yaipewa me oma den ane God toimuwawa yaupe.” 4 Nikodemas wane, “Megara aninin oma ape apan me wait tayawa anewa sira yai yoipe? Natawa di, me oma den ane inawa dana sira unikpe sira yaig yoipe.” 5 Iesu gara wane, “Ne ge natawa di dirugeni. Bira da yoi ge Guwawa gumbe sira den yaipewa, oma den ane God toimuwawa unikpe. 6 Kwapiwa gumbe yaipewa me kwapiwa, megara Guwawa gumbe yaipewa me guwawa. 7 Ne wana, ye sira di yaiya. Megara gae neuma veniwa gumbe den anopipanum a. 8 Taig me anoiviwa gumbe viyaivi, sira ge noiwa anoa. Megara ge den yaug anoana me ampa onivi go ampa aivi. Iyayapan guwawa gumbe yaiyawa me mina di.” 9 Nikodemas gara wane, “Mame me aninin?” 10 Iesu gara wane, “Ge Isuraeru toewanewan mumawa, megara mame ge den yaug anoege? 11 Ne natawa di dirugeni. Nu yaug anotuwa gae vete, sira nu yautuwa taibe vete. Megara ye nu vetewa ande den yaug anoene. 12 Ne dividivi at piyu mame danavewa oya ye guniyap wanawa ye den anotumat ayanawa, ne dividivi kwimin danavewa oya watna ipewa me aninin anotumat aya? 13 Bira da kwimin den dog aine, megara desirom me kwimin apa aeg onnewa wakene. Me Apan Usiwa. 14 Mosisi at inguiwa arawa apa mokare enagadne mina di, Apan Usiwa me enagappe. 15 Iyayapan undag mu Apan Usiwa gumbe anotumat emewa mu inaiinai yaibobot aupe.” 16 God baigan meuma kokavit at piyu mame gumbe, meoya me Usiwa Desiromiren munne. Bira da me gumbe anotumat apewa me bo den ape inaiinai yaibobot aupe. 17 God piyu mame pui yutan oya Usiwa den baraune onne, me piyu mame me gumbe waita muntan oya. 18 Bira da Usiwa gumbe anotumat apewa, me gumbe pui den yupe. Megara bira da anotumat den anewa, me gumbe wait pui aune. Kuiyawa me God Usiwa Desiromiren iviwa gumbe anotumat den ane. 19 Puiyuyu me mame mina. Eyawa piyu mame uwane. Megara iyayapan eyawa gumbe topai aya sisip gumbe baigan aya, kuiyawa dividivi muma emewa me kukaeba. 20 Bira da kukaeba aiviwa me eyawa topai aivi, sira matai eyawa gumbe den ompe, kuiyawa me divi anewa matai taibe ape oya a aivi. 21 Megara bira da natawa gumbe aiviwa me eyawa gumbe ompe. Kuiyawa dividivi me aiviwa God gumbe aivi, sira me di taibe ape yautanwa oya.

Babataito Abnawa Jon Me Iesu Oya Taibe Wane

22 Mame ivi, Iesu aigowawa gaibu at Judia apa amiya, sira me apa mu gaibu wakeya. Sira me babataito amunivi. 23 Jon me mina at Sarim megiyave at Aenon apa babataito amunivi. Kuiyawa me apa yoi koka. Sira iyayapan kum evedni babataito atan oya omome. 24 Kuiyawa kum mame apa, Jon nog danave den barauyave. 25 Meoya wat muintanwa oya, garawa ano atanwa pawane Jon aigowawa ge Ju igiyawa mu yapowo. 26 Mu Jon gumbe onam waya, “Rabai, apan me ge gaibu yoi Jodan gambenwa apa wakeyanawa, me gumbe ge taibe wanawa, me babataito amunivi, sira iyayapan undag me gumbe omome.” 27 Jon gara wane, “Apan oma den ane divi da aupe, kwimin apa wannewa mekut aupe. 28 Ye yembovit ne divi wanawa yauneg anoyanawa igiyawa, ‘Ne Keriso onan, ne baraunedne me namiven onednawa.’ 29 Memgebip vesinawa aupewa me memgebip abnawa. Eveba me memgebip abnawa oya wakeg me gaiyawa anoivi. Sira memgebip abnawa noiwa anoiviwa, me degadega kokavit aivi. Ne gaibu degadega gumbe noidauwane. 30 Me uwag kokavit di ape, ne kudnausiren di atna.” 31 “Apan bira painau uwanewa me iyayapan undag egowo wakene. Apan piyu mame apa uwanewa me piyu mame wakene, sira gae wapewa me piyu mame oya wape. Apan me kwimin apa uwanewa me iyayapan undag egowo. 32 Me yaunewa ge anonewa oya gae wape, megara bira da me taibe wanewa den aune. 33 Bira da me taibe wanewa aunewa me bainda wag kiniyane God me natawa di. 34 Kuiyawa apan me God baraune onnewa God gae meuma waivi. God me Guwawa wanivi om gumbe onan. 35 Mamawa me Usiwa gumbe baigan niyaivi sira dividivi undag me nanive tene. 36 Bira da Usiwa gumbe anotumat aigimpewa me inaiinai yaibobot aupe, megara bira da Usiwa topayaiviwa matai inaiinai den yaupe, sira God danapiriwa me gumbe wakene.”

Jon 4

Iesu Samaria Vesin Gaibu Gae Wane

1 Parisi igiyawa anoya Iesu me aigowawa obiren tamivi sira babataito amunivi. Jon tamnewa mina onan. Ayapan me yaug anonewa, 2 —go Iesu membo babataito den amunivi, aigowawa eme.— 3 me Judia kweg sira Gariri taig aine. 4 Megara me at Samaria danave di dauwag aitanit di. 5 Meve me at Samaria danave gwetoimu iviwa waya Sikaya uwane. At me Jekob me usiwa Josep oya piyu wannewa me megiyave. 6 Jekob yoi dukup meuma me apa. Iesu aramavit onne uiwa topayadne oya yoi dukup visive yan wakene. Kum koniwa me kum kuiyunup mina. 7 Samaria vesin da yoi uttan oya uwane. Iesu me gumbe wane, “Garawapa yoi nega?” 8 Me aigowawa nakwai gwiruwattan oya gwetoimu da amiya. 9 Samaria vesin me gumbe wane, “Ge Ju apan, sira ne Samaria vesin. Dimbae oya ne gunap yoi oya vege?” (Kuiyawa Ju igiyawa ge Samaria igiyawa yapowo baigan onan.) 10 Iesu me gumbe gara wane, “Ge God ano puyo meuma yaug anoa ipewa, sira bira yoi oya dirugiviwa anoa ipewa, ge ne didnekpawa, ne inaiinai yoiba gempopo.” 11 Vesin wane, “Kokawa, ge yoi uttanwa da den auwana, sira yoi dukup mame me epampa. Ge inaiinai yoiba me ampa aumon? 12 Ge kokavitwa? Nu mamunwa Jekob mina onan? Jekob yoi dukup mame nunne, sira me membo, me usitainawa ge mae bui meuma undag yoi dukup mame gumbe naya.” 13 Iesu gara wane, “Bira da yoi mame napewa me sira meyawa toyaipe. 14 Megara bira da yoi ne wantnawa me napewa, matai meyawa sira den di toyaipe. Natawa di. Yoi me ne wantnawa me apan danave yamarogu ape sira yoi inaiinai yaibobot me apa dauwaigimpe.” 15 Vesin me gumbe wane, “Kokawa, yoi me nega. Me gumbe ne meyanwa den toyaipe sira evedni yoi uttan oya mapa den onigimpna.” 16 Iesu vesin dine, “Aga, memag aug mapa taig oneya.” 17 “Ne memanwa onan,” vesin gara wane. Iesu vesin gumbe wane, “Ne memanwa onan ge meib wanawa me natawa. 18 Kuiyawa ge memagwa nanin gambenit tamana, sira ge gare apan auwanawa me ge memagwa onan. Ge wanawa me natawa di.” 19 Vesin wane, “Kokawa, ne gaitom yaugen anoeni ge propeta. 20 Nu mamanaiwa tui mame egave waiya eme. Megara ye vene at me waiya atanwa me Jerusarem apa di.” 21 Iesu me gumbe wane, “Vesin, anotumat gunap a. Ye matai Maman gumbe waiya ayawa tui mame egave onan sira Jerusarem apa onan. Kum meiba matai onivi. 22 Waita me Ju igiyawa gumbo ompe. Nu yaug anotuwa gumbe waiya ete. Ye den yaug anoyanawa gumbe waiya ene. 23 Megara kumiwa me onivi. Me kumive, waiya natawa eme igiyawa mu guwawa ge natawa gumbe Mamanwa waiya ape. Gare me kumiwa. Kuiyawa Maman waiya meiba eme igiyawa didi mama aivi. 24 God me Guwawa, meoya me gumbe waiya eme igiyawa mu guwawa ge natawa gumbe waiya di ape.” 25 Vesin me gumbe wane, “Ne anona Mesaiya (Me iyayapan veme Keriso) onivi. Me uwapewa, dividivi undag nu gunup yaug ano numpe esipe.” 26 Meve Iesu me gumbe wane, “Gae ge gungap veniwa ne me.”

Aigowawa Iesu Gumbe Sira Taig Uwaya

27 Pungi den wane, aigowawa sira taig uwaya. Mu me vesin gaibu gae waiviwa yaug anopipanum aya. Megara bira da den wane, “Ge imugap dimbae?” go “Ge dimbae oya vesin gaibu gae vege?” 28 Meve vesin me yoi uinoum, yan baraug sira taig gwetoimu aine, iyayapan gumbo wane. 29 “Oneg yauya. Apan da me dividivi ne anawa undag gunap wanewa wakene. Anten apan mame me Keriso go?” 30 Meve mu gwetoimu apa dauwag me gumbe onamiya. 31 Dividivi mame pawaivi kumiwa apa, aigowawa me ayag waya, “Rabai, divi da nave.” 32 Megara me mu gumbo wane, “Nakwai da ye den yaug anoyanawa me ne gunap.” 33 Meve aigowawa gae garawa ano aya, “Bira da nakwai meuma tam uwane?” 34 Me mu gumbo wane, “Ne nakwai neuma me ne baraunedne onednawa me anoiviwa atna sira me nau meumawa oieba watpukiyatna onanape. 35 Ye aib vene, go onan? ‘Dud 4 wakeya, meve maura kumiwa uwape.’ Ne ye diruitna. Yangewa meram nau wan yauya! Mu wait kweraimusia maura oya. 36 Maura enivi abnawa me garawa meumawa wait amatog avivi, sira inaiinai yaibobot oya natawa agoniyaivi. Kuiyawa yawa veriviwa ge maura eniviwa maun degadega atan oya. 37 Meib, gae me natawa, ‘Da me yawa verivi sira dawa me agoniyaivi.’ 38 Ye yembo nau kokavit den ayanawa agoniyag tamtan oya ne ye te yenna aisiyana. Upeba nau kokavit aya, sira nau mumawa gumbe ye natawa agoniyag tamiyana.”

Samaria Igiyawa Obiren Anotumat Aya

39 Samaria igiyawa obiren gwetoimu me apa vesin taibe wanewa gaiyawa oya me gumbe anotumat aya. Kuiyawa vesin me wane, “Dividivi undag ne anawa me gunap wane.” 40 Meoya Samaria igiyawa me gumbe uwayawa, me mu gumbo waketan oya nun waya. Me oiyat duwam wakene. 41 Sira me gaiyawa gumbe iyayapan obiren upeba gaibu anotumat me gumbe aya. 42 Mu vesin gumbe waya, “Nu gare ge wanawa oya anotumat den atu. Kuiyawa nu numbovit anoete, sira nu yaug anotu apan mame natawa di piyu mame Waita Abnawa.”

Iesu Apan Kokawa Da Usiwa Warinamne

43 Kum duwam onananewa me kweg Gariri oya aine. 44 Iesu membo taibe wane, “Iyayapan mu propeta gumbo arowo den ayamat a muneme.” 45 Meoya me Gariri apa uwanewa, Gariri igiyawa kaiwa kaiwa gumbe baigan niyaya. Kuiyawa mu mina Uwag Gaveya Buyunaeba oya amiya, sira Jerusarem danave Uwag Gaveya Buyunaeba apa anewa undag mu yauya. 46 Me at Keina Gariri danave sira aine. At asime apa me yoi tobiyane wain ane. Sira at Kapenaum apa kin nau meuma aiviwa wakene, me usiwa yuwat ane. 47 Apan mame Iesu Judia apa on Gariri uwane anonewa me Iesu oya aine. Me gumbe aig on usiwa warinamtan oya nun wane. Kuiyawa me usiwa bo koni atan aivi. 48 Iesu me gumbe wane, “Ye irayauyau ge anopipanum den yauya ipewa, ye matai anotumat den di aya.” 49 Kin nau meuma aiviwa wane, “Kokawa, aig onaga, ne utunwa bo atan aivi.” 50 Iesu me gumbe wane, “Ge aga. Utugwa inaipe.” Apan me Iesu gae meuma me gumbe wanewa anotumat ane, sira kweg aine. 51 Apan me ebu taibe, me nauwawa emewa yawamne. Mu dieg waya, “Utugwa inaine.” 52 Meoya me singui wane, “Kum divi ud neuma inaine?” Mu me gumbe waya, “Kwapiwa amun watau augoi kum koniwa 1 mina apa kwene.” 53 Mamawa meve anone kum me desirom apa Iesu me gunap wane, “Utugwa inaipe.” Meoya me membo ge biviusitainawa gaibu undag anotumat aya. 54 Mame Iesu Judia kweg Gariri uwanewa irayauyau meuma duwameba ane.

Jon 5

Iesu Paurum Visive Apan Warinamne

1 Kum da ivi, Ju igiyawa Buyunai muma wakene, meoya Iesu Jerusarem dauwag aine. 2 Jerusarem apa, Ankwin Iviwa Sip wakene. Me megiyave paurum wakene. Paurum me gae Ibru gumbe me iviwa Betuseida waya. Sira me apa, ebu gwanob gaibu 5 wakeya. 3 Mame mu danowo, yuwat igiyawa—yangaboredmusiawa amogegeraimusiawa iruwaru enamiyawa—obiren parau vineme. Mu yoi aitanwa oya amareme. 5 Mu danowo apan da yuwaranewa wakene, bairawan 38 onanane. 6 Iesu apan mame parau vinivi yaune, sira yaug anone me danadawai gumbe wakenewa kum yobtaren. Me dig wane, “Ge imugap inaigittan anoege?” 7 Yuwat abnawa gara wane, “Kokawa, yoi avit wariviwa kumiwa, paurum danave uniktan oya bira da den waita negivi. Ne uniktan eniwa, apan da me namunap aigivi.” 8 Meve Iesu me gumbe wane, “Wan yoig goma geuma aug aga.” 9 Koni desirom apan me inaine. Me goma meuma aug aine. Megara kum me Sabat Kumiwa. 10 Meoya Ju igiyawa apan me inainewa gumbe waya, “Gare me Sabat Kumiwa. Meoya Gwangwan tobodne ge goma geuma den aug aga.” 11 Megara me gara wane, “Apan me ne warinam nednewa ne gunap wane, ‘Goma geuma aug aga.’ ” 12 Mu me gumbe singui waya, “Apan me bira ge dirug wanewa, ‘aug aga?’ ” 13 Apan me inainewa me den yaug anone me bira. Kuiyawa Iesu at me apa iyayapan obiren danowo tobiyag aine. 14 Me ivi Iesu apan me temporu arawa danave yaune, sira me gumbe wane, “Yawa, ge sira inaigitana. Kukaeba egewa yankweya, kuiyawa divi da kukaeba ibnapama matai gungap pawapetan.” 15 Apan me aine. Ju igiyawa dirum wane, “Apan me ne warinamnednewa me Iesu.” 16 Meoya Ju igiyawa Iesu edawai waniya. Me dividivi mame Sabat Kumiwa apa ane oya. 17 Me mu gumbo wane, “Ne Maman evedni nau meuma wat onne kum mame gare di, meoya ne mina meib nau wareni.” 18 Mame oya, Ju igiyawa yusiyusi ag Iesu tope bo atan oya ageyau aya. Kuiyawa me Sabat Kumiwa togomiyaiviwa me mekut onan, me God Mamawa waivi, sira me membo God mina omaoma ane waivi oya. 19 Meoya Iesu gara mu gumbo wane, “Ne ye natawa diruieni. Usiwa oma den ane divi da mekut ape. Me oma ane dividivi Mamawa aiviwa me yaviviwa me ape. Kuiyawa dividivi undag Mamawa aiviwa Usiwa mina meib ape. 20 Kuiyawa Mamawa me baigan ane Usiwa gumbe, sira me aiviwa undag Usiwa toyau wanne. Sira Mamawa matai dividivi koukawa Usiwa toyau wampe kusi mame mina onan. Me gumbe ye teratan oya. 21 Mamawa iyayapan boriruwayawa sira inaiinai mumpe. Me mina di, Usiwa me mina mu me imive wakenewa gumbo inaiinai mumpe. 22 Sira gerave Mamawa bira da den kep tepe, megara keptete yusiwa undag me Usiwa gumbe wanne. 23 Kuiyawa iyayapan undag Mamawa gumbe mu ayamat eme mina di mu Usiwa gumbe ayamat atanit di. Bira da Usiwa gumbe ayamat den apewa, me Mamawa bira Usiwa baraune onnewa gumbe mina ayamat den ape. 24 Ne ye natawa diruieni. Bira da gae neuma anope sira ne baraunedne onednawa gumbe anotumat apewa, me inaiinai yaibobot aupe. Sira me matai pui den yuwampe, sira me wait bo painau tuiyaug aine inaiinai aune. 25 Ne ye natawa diruieni. Kum uwaivi, iyayapan boriruwayawa me God Usiwa noiwa anope. Kum garewa me me. Sira iyayapan mu anopewa mu matai wakeigimpe. 26 Kuiyawa Mamawa me membo gumbe inaiinai wakene, me mina Mamawa wane Usiwa me membo gumbe inaiinai wakene. 27 Meve me keptete oya me gumbe yusipamit wanne, kuiyawa me Apan Usiwa. 28 Mame gumbe den teraya. Kuiyawa kum onivi yampot danave wakeyawa matai Usiwa noiwa anope dauwag onampe. 29 Dividivi oraimina ayawa mu matai yoig inaiinai aupe. Dividivi kukaeba ayawa mu matai yoig pui yumumpe. 30 Ne nembovit oma den ane divi da atna. Ne anonawa gumbe keptena. Sira ne keptete neuma me oraimina. Kuiyawa ne nembovit imunap atan oya den anoeni, ne baraunedne onednawa ano meumawa atan eni.

Iesu Oya Taibe Watanwa

31 Ne nembovit nembo oya taibe watnawa ipewa, ne taibe watanwa me natawa onan. 32 Apan da me nenan oya taibe waiviwa wakene. Ne yaug anona me nenan oya taibe waiviwa me natawa. 33 Ye Jon oya iyayapan teyana amiya, sira me natawa gumbe taibe wane. 34 Megara iyayapan taibe watanwa ne matai den autna. Ye waita autan oya ne dividivi mame veni. 35 Jon me damempa ig esiviwa. Sira ye imuyep me eyawa meuma danave koni kusida degadega atan anoyana. 36 Megara taibe watanwa ne gunap me oraiminavit, sira Jon taibe watanwa mina onan. Maman nau nedne. Ne me wapukiyatna undag onanape, sira ne nau mame wareni. Nau mame di me ne Maman baraunedne onednawa oya taibe waivi. 37 Maman baraunedne onedna, sira me membo nenan oya taibe waivi. Ye me noiwa da den di anoyana, sira me irawa aninin mina den di yauyana. 38 Sira gae meuma ye daneyep den wakene. Kuiyawa me baraune onnewa gumbe ye anotumat den ene. 39 Ye Baiboru basiyag yobene, kuiyawa ye anoene me danave inaiinai yaibobot wakene. Megara Baiboru me nenan oya taibe waivi. 40 Megara ye ne gunap oneg inaiinai autan oya topai ene. 41 Ne iyayapan gumbo ayamat den autna. 42 Ne ye yaug anoyenna. God baigan meuma noneyep den wakene. 43 Ne Maman iviwa gumbe uwana, megara ye ne den aunegiyana. Apan da me iviwa gumbe uwapopo ipawa, ye me matai aupono. 44 Ye garagara ayamat auene. Megara ayamat me God desiromiren gumbe ompewa ye den auyawa, aninin ye akape anotumat aya? 45 Ye den anoya ne matai yenan Mamanwa namive pui yuentna. Yenan puiyuyu atanwa me Mosisi, me gumbe ye owaniyag barauyanawa. 46 Ye Mosisi gumbe anotumat aponowa, ye ne gunap anotumat apono. Kuiyawa me nenan tene. 47 Megara tenewa ye anotumat den aya ipewa, gae neumawa ye aninin anotumat aya?”

Jon 6

Iesu Iyayapan 5,000 Nakwai Utamne

1 Kum da mame ivi, Iesu poeman Gariri, me iviwa poeman Tiberias, togomiyag visi gambenwa dauwag aine. 2 Sira iyayapan obiren amave amiya. Kuiyawa irakoniwa Iesu yuwat igiyawa gumbo anewa mu yauya. 3 Meve Iesu tui dog aine, sira aigowawa gaibu yan wakeya. 4 Ju igiyawa Uwag Gaveya Buyunaeba me koni aivi. 5 Iesu yangut wan ag yawamnewa iyayapan obiren menan omome. Me Pirip gumbe wane, “Bredi me iyayapan mame natan oya nu ampa gwiruwatton?” 6 Me singui mame wanewa me di amawa toreyag yaune. Kuiyawa Iesu wait yaug anone me divi atan aivi. 7 Pirip me gumbe gara wane, “Anmaga 200 denari gumbe bredi gwiruwatta sira iyayapan desirom desirom musi musi napewa, matai oma den ape.” 8 Aigowawa desirom da, Saimon Pita gwaneba Andru me gumbe wane, 9 “Bredi baari gumbe okeriyawa 5 ge gwambui kusikusi duwam ud apan mame gumbe wakeya. Megara iyayapan obiren, meoya mame oma ape go?” 10 Iesu wane, “Iyayapan dirumiya yan wakepe.” At me apa wayo arawa. Meve apan undag yan wakeya. Undag 5, 000 mina. 11 Iesu meve bredi aug gaun wane, sira yan wakeyawa peyam kep ag munne. Me gwambui gumbe mina meib ane. Natan anoemewa mu munne. 12 Mu undag naya oma anewa, me aigo meumawa gumbo wane, “Nakwai naya upeba wakeyawa tamiya. Undag tamiya da den yankweya.” 13 Meve mu tam agoniyaya, sira bredi baari 5 nayawa, musimusiwa tam agoniyag pot undag 12 danave enamiya noidauwaya. 14 Irakoniwa Iesu anewa iyayapan yauya, sira mu waya, “Natawa di, mame me propeta di me piyu mame uwatanwa.” 15 Iesu yaug anone mu onam wape me kin atanwa oya. Meoya sira yankweg mekut unig dauwag tui aine.

Iesu Poeman Egave Aivi

16 Augoi uwanewa, aigowawa poeman visi aig amiya. 17 Me apa mu wa danave dauwaya, sira poeman togomiyag Kapenaum oya amome. Gare sisip wait uwag onne, megara Iesu ande mu gumbo den uwane. 18 Taig yusipamit toivi, poeman yawarat koka aivi. 19 Mu barauwag 4 go 5 kiromitas mina amomewa, Iesu poeman egave on wa obmanivi. Mu me yaveg a aya. 20 Megara me mu gumbo wane, “Ma ne. A den aya.” 21 Meve mu degadegaepam me aug wa danave barauya, pungi den waneve wa at me oya mu amomewa uwaya. 22 Wantenewa iyayapan obiren poeman visi gambenwa apa wakeyawa yaug anoyawa, wa desirom mekut me apa wakene, Iesu me aigowawa gaibu den unigiya, aigowawa mukut me yankweg amiya. 23 Ayapan gaun wane sira iyayapan bredi nayawa arawa megiyave apa wa upeba Tiberias apa onam unigiya. 24 Iyayapan yaug anoya Iesu ge aigowawa at me apa den wakeya. Mu wa danave dauwag Iesu didimama atan oya Kapenaum uwaya.

Iesu Me Inaiinai Brediyawa

25 Poeman visi gambenwa apa Iesu me yaveg waya, “Rabai, ge aniyau at mame apa uwana?” 26 Iesu gara wane, “Ne natawa ye diruieni. Ye nenan didimama ene. Me ye irayauyau ge irakoniwa yauyanawa oya onan, ye bredi nayana oma ane oya. 27 Nakwai me matai watkukampewa oya nau den aya. Nakwai me wakeigimtanwa ge inaiinai yaibobot avigimtanwa oya nau aya. Apan Usiwa yempewa me me. Me gumbe God Mamanwa bainda wag kiniyane.” 28 Meve me gumbe waya, “God nauwawa atan oya nu divi aton?” 29 Iesu gara mu gumbo wane, “God nauwawa me mame. Me baraune onnewa gumbe ye anotumat ayawa.” 30 Meve mu me gumbe waya, “Nu yaug ge gungap anotumat atan oya dimbae irakoniwa nuna? Matai dimbae a? 31 Nu wagonaiwa at inguiwa arawa apa manna naya. Me meib tene, ‘Me bredi kwimin apa onnewa munne naya.’ ” 32 Iesu mu gumbo wane, “Ne gae natawa ye diruieni. Bredi kwimin apa onne sira ye yennewa me Mosisi onan. Megara Mamanwa bredi natawa kwimin apa ye yempe. 33 Kuiyawa God bredi meuma me kwimin apa uwag at piyu gumbe inaiinai wampe.” 34 Meve waya, “Kokawa, kum evedni bredi mame nunigima.” 35 Meve Iesu taibe wane, “Ne me inaiinai bredi meuma. Da bira nenan ompewa me matai iyagon den atpe. Bira da nenan anotumat aiviwa meyawa matai den toyaipe. 36 Megara ne wait diruina. Ye ne yaunegiyana, megara ye ande anotumat den ene. 37 Maman negnewa undag nenan onampe. Bira da nenan ompewa ne matai den di yankwetna aipe. 38 Kuiyawa ne kwimin apa aig onednawa me ne anoeniwa atan oya onan, megara me ne baraunedne onednawa me anoiviwa atan oya. 39 Ne baraunedne onednawa me anoiviwa me mamaib. Me nednewa undag yapowo desirom da den waropiyatna, sira ne kum oieba apa mu enagat muntna wan yoipe. 40 Maman anoiviwa me mamaib. Me iyayapan undag Usiwa yaug me gumbe anotumat apewa mu matai inaiinai yaibobot aupe. Sira ne kum oieba apa mu enagat muntna wan yoipe.” 41 Me wane, “Ne bredi kwimin apa aig onednawa.” Meoya Ju igiyawa me gumbe diguragut aya. 42 Mu waya, “Mame me Iesu onan? Me Josep usiwa, sira mamawa ge inawa nu yaug anomuntu. Aninin oma ane me gare wane, ‘Ne kwimin apa aig onedna.’ ” 43 Iesu gara wane, “Ye yembovit gara di enewa yankweya. 44 Maman ne baraunedne onedna. Me den auwapewa, da bira oma den ane nenan ompe. Sira ne kum oieba apa me enagatna wan yoipe. 45 Propeta buka muma danave teya, ‘God mu undag toyau mumpe.’ Iyayapan undag Mamawa gumbe anopewa sira me gumbe gigirum yaug anopewa nenan onampe. 46 Da bira Mamawa den yaune. Megara God gumbe onnewa me mekut Mamawa yaune. 47 Ne gae natawa diruieni. Da bira anotumat apewa me inaiinai yaibobot aupe. 48 Ne inaiinai bredi meuma. 49 Ye isimureiwa manna at inguiwa arawa apa naya, megara mu boriruwaya. 50 Megara bredi mame kwimin apa aig onnewa, da bira me napewa, den boape. 51 Ne bredi me evedni wakeiviwa sira kwimin apa aig onnewa. Bira da bredi mame nape ipewa, me wakepe yaibobot tunano. Sira bredi me wantnawa ne kwapunwa, me piyu mame inaiinaiba oya.” 52 Meve Ju igiyawa mumbovit garagara diguragut eme waya, “Aninin oma ane apan mame kwapiwa numpe nata?” 53 Iesu mu gumbo wane, “Ne gae natawa diruieni. Ye Apan Usiwa me kwapiwa ge diyawa meuma den nayawa, ye matai inaiinai den auya. 54 Da bira ne kwapunwa ge diyanwa napewa me inaiinai yaibobot aupe. Sira kum oieba apa ne matai me enagatna wan yoipe. 55 Kuiyawa kwapunwa me nakwai natawa di, ne diyanwa me mina yoi natawa di. 56 Da bira kwapunwa ge diyanwa napewa me ne gunap wakepe, sira ne me gumbe wakeigimpna. 57 Maman wakeiviwa ne baraunedne onedna, sira Maman gumbe ne wakena. Ebu me mina di. Da bira ne nanekpewa me matai ne gunap wakeigimpe. 58 Mame me bredi kwimin apa aig onne. Mame ye isimureiwa manna naya sira boriruwayawa me mina onan. Da bira bredi mame napewa me matai wakeigimpe yaibobot tunano.” 59 Kapenaum apa sinagogu danave, me toyau munivi kumiwa apa gae mame wane.

Iesu Aigowawa Obiren Yankweg Amiya

60 Aigowawa obiren me anog waya, “Gae mame me yaigiwa. Bira oma ane anog aupe?” 61 Iesu yaug anone me aigowawa me gumbe kwavieme, mu gumbo wane, “Mame ye anopipanum ag vene? 62 Apan Usiwa namu wakenewa arawa dog aipe me ye yauyawa ye aninin anomon? 63 Inaiinai waniviwa me Guwawa. Kwapiwa oma den ane divi da ape. Gae ne ye guniyap wanawa me Guwawa, sira me inaiinai. 64 Megara ye upeba anotumat den ene.” Kuiyawa Iesu wait namuiren apa yaug anone, bira bira anotumat den eme sira bira matai me ominawa tepe. 65 Sira wane, “Meoya ne ye diruina, ‘Mamawa bainda den wapewa, bira da oma den ane ne gunap ompe.’ ” 66 Kum mame apa, aigowawa obiren me gumbe yankweg taigiya, me amave sira den amiya. 67 Iesu me aigowawa 12 gumbo wane, “Ye mina imuyep yankweg aisetan anoene?” 68 Saimon Pita me gumbe gara wane, “Ayapan, nu bira oya anta? Inaiinai yaibobot gaiyawa me ge gungap. 69 Nu anotumat ag yaug anotu, ge me iyakaisi abnawa God meuma.” 70 Meve Iesu gara mu gumbo wane, “Ne ye aigowawa 12 gomiyenna. Megara ye daneyap desirom me airapu kukaeba.” 71 (Me Saimon Isukariot usiwa Judas oya wane. Me aigowawa 12 danave da, megara ivi me ominawa barautan aivi.)

Jon 7

Iesu Gwanebaviwa Me Gumbe Anotumat Den Eme

1 Meve Iesu Gariri apa birorot guidne. Me imive Judia apa den waketan anoivi, kuiyawa Ju igiyawa imuwo me totan oya eme. 2 Megara Ju igiyawa buyunaeba iviwa Gwe Gopad Buyunaeba me koni aivi. 3 Iesu gwanebaviwa me gumbe waya, “Ge at mame yankweg Judia aga. Me gumbe aigo geumawa mu ge divi egewa yaupe. 4 Bira da me imive membo iyayapan undag namuwo taibe wakepe ipewa, divi da den guwave ape. Ge dividivi mame egewa, gembovit at piyu mame toewan muna yaupe.” 5 Gwanebaviwa mu mina gaibu me gumbe anotumat den eme. 6 Meoya Iesu mu dirumne, “Ne kum neuma oraiwa ande den uwane. Megara ye kum yeuma evedni wait uwag mapa wakene. 7 Piyu mame oma den ane ye topai yempe. Megara ne topai nekpe. Kuiyawa mu kukaeba emewa ne taibe wana. 8 Ye buyunai oya dog aisiya. Ne buyunai mame oya den anekna. Kuiyawa ne kum neuma oraiwa ande den uwane.” 9 Me mameib wag Gariri apa wakene. 10 Megara gwanebaviwa buyunai oya amiyawa, me mina guwave aine, taibe onan. 11 Buyunai apa Ju igiyawa menan didimama ag, singui veme, “Apan me ampa?” 12 Iyayapan obiren yapowo mu menan kigemug veme. Upeba waya, “Me apan oraimina.” Iyayapan upeba gara waya, “Onan, me iyayapan gwambe namuyoiyoi ag munivi.” 13 Megara bira da menan oya divi da taibe den wane. Kuiyawa Ju igiyawa munan a aya.

Iesu Buyunai Egave Toyau Munivi

14 Buyunai emewa yapave wait uwaiviwa, Iesu temporu arawa dog aig amatog toyau munivi. 15 Ju igiyawa mu terag waya, “Apan mame gigirum da den tene. Me aninin dividivi kokawa meiba yaug anone.” 16 Iesu gara gumbo wane, “Ne toyau muneniwa me neumawa onan. Apan me ne baraunedne onednawa me meumawa. 17 Bira da imive God anoiviwa atan anope ipewa, me matai yaug anope, ne toyau muneniwa God gumbe onne go, ne nembo imunap veni go? 18 Bira da membovit wapewa membovit oya waiya autan anope. Megara me baraune onnewa oya waiya autan anopewa me natawa. Sira me gumbe ugauga da den wakene. 19 Mosisi Gwangwan meuma ye yenne go onan? Megara ye gwangwan den yumnasiyana. Divi oya ye ne tonektan oya ene?” 20 Iyayapan obiren gara waya, “Ge airapu kukaeba gungap. Bira ge toattan oya aivi?” 21 Iesu gumbo wane, “Ne irayauyau da ana, sira ye undag terayana. 22 Mosisi kwapituitui ye yenne. (Megara me Mosisi gumbe den onne, isimuranaiwa gumbo onne,) sira ye Sabat Kumiwa apa kwapituitui ene. 23 Mosisi Gwangwan meuma amaratan oya, ye Sabat Kumiwa apa kwapituitui enewa, divi oya apan kwapiwa undag meuma Sabat Kumiwa apa ne warinameni oya ye ne gunap danewa piriwaivi? 24 Yautanwa gumbe puiyuyu yankweya, sira natawa gumbe puiyuyu aigimiya.”

Iesu me Keriso?

25 Meve Jerusarem igiyawa upeba waya, “Apan mame mu tope boatan aiviwa go? 26 Yauya, apan mame me iyayapan yangowo taibe waivi, megara mu gae da den me gumbe veme. Amareme igiyawa yaiyai yaug anoya me Keriso? 27 Megara apan mame ampa onnewa nu yaug anotu. Keriso uwapewa bira da den yaug anope me ampa onne.” 28 Iesu temporu arawa danave toyau munivi gumbe noiwa kokavit wane, “Ye ne yauneg anoyana, sira ye yaug anoyana ne ampa onedna. Ne nembo anoano neuma oya mapa den uwana. Ne baraunedne onednawa me natawa. Ye me den yaug anoyana. 29 Ne me yaug anona, kuiyawa ne me gumbe onedna, me ne baraunedne onedna.” 30 Meve mu amatog me yumiya, megara da bira den naniwa me gumbe tone. Kuiyawa kum meuma den uwane, matai. 31 Iyayapan obiren mu me gumbe anotumat eme, sira waya, “Keriso uwapewa irakoniwa me matai kokavit ape, megara apan mame mina ape go?” 32 Parisi igiyawa anoya iyayapan obiren anoano meiba me oya kigemug veme. Meve pirisi koukawa ge Parisi igiyawa mu temporu amaremewa teya me tutan oya amiya. 33 Iesu wane, “Ne kum kusida ande ye gaibu waketna. Meve ne baraunedne onednawa gumbe anekna. 34 Ye matai nenan oya didimama aya, megara ye ne den yaunegiya. Sira ampa ne waketnawa ye oma den ane oneya.” 35 Ju igiyawa gae garawano aya, “Me wane, ‘Nu oma den ane me yauta.’ Apan mame ampa aitan aivi? Iyayapan numawa Griisu igiyawa yapowo wakeg ampa ampa vineme. Me aig mu toyau mumpe? 36 Me aib wane, ‘Nenanwa didimama aya, megara ye ne den yaunegiya,’ sira ‘Ne ampa waketnawa ye oma den ane oneya.’ Me natawa aninin?” 37 Buyunai oieba kumiwa me kum muma kokawa. Me kumive, Iesu wan yoig sira noiwa kokavit wane, “Da bira meyawa toyaigimpewa me kweya nenan ompe sira yoi nape. 38 Da bira anotumat ne gunap apewa, Baiboru waiviwa mina, yamarogu yoi inaiinai gaibuwa matai me danave noidauwag egamigimpe.” 39 Mame me wane. Me bira da me gumbe anotumat emewa matai Guwawa autan oya wane. Kum me apa Guwawa ande den munne, kuiyawa Iesu eyawa ande den aune. 40 Iyayapan gae meuma anoemewa, upeba waya, “Natawa di, apan mame me propeta,” 41 sira upeba waya, “Me Keriso.” Upeba waya, “Aninin oma ane Keriso Gariri apa ontan? 42 Keriso Devid dam meuma gumbe ompe, sira Betureem at kokawa Devid wakenewa apa ompe. Meib Baiboru waivi go onan?” 43 Iyayapan meiba Iesu oya gomiyag ge yoig aya. 44 Mu yapowo upeba me totan oya anoeme, megara bira da me gumbe nanuwa da den yumiya.

Ju Namu Yoiyoi Igiyawa Anotumat Den Eme

45 Meve temporu amaremewa mu pirisi koukawa ge Parisi igiyawa munan sira taig amiya. Mu waya, “Diwan ye me den aug oniyana?” 46 Amaremewa mu gara waya, “Apan mame gae waivi minawa bira da den wane.” 47 Parisi igiyawa gara waya, “Ye mina uga yemne? 48 Namuyoiyoi igiyawa go Parisi igiyawa daneyap bira da me gumbe anotumat eme? 49 Megara iyayapan obiren mame mu Gwangwan da den yaug anoya. Mu anokukam gumbe wakeya.” 50 Nikodemas wag dirumne. Me namu Iesu oya onne, sira me mu desirom. 51 “Gwangwan numawa gumbe, namu me divi anewa yaug anotanwa oya me gumbe anoigimpe, meve pui yupe keptete ape, go onan?” 52 Mu gara waya, “Ge mina Gariri apa onagana, go? Baiboru gumbe yaug anoa, propeta me Gariri apa den dauwag ompe.” 53 Meve mu desirom desirom taig gweyowon amiya.

Jon 8

Uinantaraki Vesinawa

1 Megara Iesu tui Orivu aine. 2 Wanteivine mumbevit me temporu arawa dana sira unig aine. Me apa iyayapan undag me gumbe birorot agoniyaya. Me yan wakeg amatog toewan munivi. 3 Gwangwan toewanewan igiyawa ge Parisi igiyawa mu vesin me uinantaraki aiviwa aug uwaya. Mu vesin yapowo barauya wan yokene. 4 Sira me gumbe waya, “Toewanewan, vesin mame uinantaraki aiviwa yumiya. 5 Gwangwan danave Mosisi wag did nunne, vesin meiba an gumbe tota. Gare ge anin wamon?” 6 Mu singui mame vemewa me gumbe amatoriyag yautanwa oya veme. Kuiyawa me gumbe pui yutan oya. Megara Iesu kwana sig, naniguriwa gumbe piyu egave amatog teivi. 7 Mu me gumbe singui ande vemewa, me siwavit wan yoig gumbo wane, “Ye daneyap da kukaeba meuma onan ipewa, me namu an aug me tope.” 8 Me sira kwana sig piyu egave tene. 9 Kum me apa, mu anoyawa, iyayapan tayawa namu amatog desirom desirom amiya, sira Iesu mekut kweya. Vesin me gaibu ande me apa yokene. 10 Iesu wan siwavit yoig gumbe wane, “Vesin, mu ampa? Da bira ge gungap kukaeba den wane?” 11 Me gara wane, “Ayapan, bira da den wane.” Iesu wane, “Ne gaibu ge kukaeba den watna. Gare mame aga, kukaeba den a.”

Iesu Me Piyu Mame Eyawa

12 Iesu mu gumbo gae sira wane, “Ne piyu mame eyawa meuma. Da bira ne amanap ompewa matai sisip gumbe den aipe, sira inaiinai eyawa meuma aupe.” 13 Parisi igiyawa me gumbe waya, “Ge gembo genan taibe vege, meoya gae geuma me natawa onan.” 14 Iesu gara mu gumbo wane, “Ne nembovit oya ne nekut yaug anotanwa ipewa gae neuma me natawa. Kuiyawa ne yaug anona ne ampa onedna sira ne ampa angeni. Megara ye den yaug anoyana ne ampa onedna sira ne ampa angetan eni. 15 Ye iyayapan anoemewa ebuwawa gumbe pui yuwamene. Ne bira da den pui yutna. 16 Megara ne pui yutna ipewa, ne puiyuyu neumawa me natawa. Kuiyawa ne nekuriren onan, ne ge ne baraunedne onednawa gaibu yokena. 17 Gwangwan yeumawa tene, me apan duwam taibe watanwa me natawa. 18 Ne desirom me nembovit oya taibe veni. Sira Maman me ne baraunedne onednawa gaibu nenan taibe waivi.” 19 Meve mu me gumbe singui waya, “Ge Mamag ampa?” Iesu gara wane, “Ye ne ge Maman nu den yaunun anoyana. Ye ne yauneg anoyawa ipewa, ye Maman gaibu yaug anopono.” 20 Me temporu arawa danave puyo teemewa apa, gae mame toyau munivi gumbe me gae mame wane. Megara da bira me yumtan oya den aya. Kuiyawa kum meuma ande den uwane. 21 Iesu mu gumbo sira wane, “Ne angeni. Sira ye matai nenan oya didimama aya, sira ye matai kukaeba yeumawa gumbe boriruwaya. At me ne aneknawa ye oma den ane oneya.” 22 Meoya Ju igiyawa waya, “Me wane, ‘At me ne aneknawa ye oma den ane oneya?’ Me membovit tog boape go?” 23 Sira me mu gumbo wane, “Ye ankwatau oneyana. Ne painau onedna. Ye piyu mame igiyawa, sira ne piyu mame abnawa onan. 24 Meoya ne ye diruina me ye kukaeba yeumawa gumbe boriruwaya. Sira ye ne gunap anotumat den ayawa ipewa, ye kukaeba yeuma gumbe boriruwaya.” 25 Mu me gumbe waya, “Ge bira?” Iesu gara wane, “Amatonewa apa wag ongeniwa me me. 26 Ne yenan oya watanwa me obiren, sira yenan pui yutanwa me obiren. Megara me ne baraunedne onednawa me natawa. Sira ne dividivi me gumbe anonawa piyu mame gumbe veni.” 27 Me Mamawa oya dirumiviwa mu den yaug anoya. 28 Iesu wane, “Ye Apan Usiwa enagasiyawa, meve yaug anoya ne divi. Sira ye matai yaug anoya ne nembovit oya da den ana. Maman toyau nednewa mina di ne dividivi mame diruieni. 29 Ne baraunedne onednawa me ne gaibu. Me ne den kwenedne. Kuiyawa ne kum evedni me gumbe degadega aiviwa me eni.” 30 Me dividivi mame waiviwa, iyayapan obiren anotumat me gumbe aya.

Ebraam Usitainawa

31 Meoya Ju igiyawa mu me gumbe anotumat ayawa, mu gumbo Iesu wane, “Ye toewanewan neumawa yumnasiyawa ipewa, ye natawa di ne aigowanwa. 32 Meve ye natawa yaug anoya, sira natawa me matai ye ui onan barau yempe.” 33 Mu me gumbe gara waya, “Nu Ebraam wagobaviwa. Sira da bira gumbe ankwatave nau eme igiyawa meib da den di atu. Ge aninin oya aib wana, “Matai ui onan barau yempe?” 34 Iesu mu gumbo gara wane, “Ne gae natawa ye diruieni. Da bira kukaeba aiviwa me kukaeba ankwatave nau aivi abnawa. 35 Sira ankwatave nau aivi abnawa me gwe danave yaibobot den wakeigimpe. Megara usiwa me apa yaibobot wakeigimpe. 36 Meoya Usiwa me ye ui onan yai waketan barau yempe ipewa, ye ui onan yai wakeya, me natawa di. 37 Ne yaug anona ye Ebraam wagobaviwa. Megara ye ne tonegiya boatan oya ene. Kuiyawa gae neumawa ye guniyap den wakene. 38 Ne Maman gumbe yaunawa ne ye diruieni. Megara ye mameaiwa gumbo anoyanawa ye ene.” 39 Mu gara waya, “Ebraam nu mamunwa.” Iesu wane, “Ye Ebraam usitainawa ipewa, me dividivi aninin anewa ye aigimiya. 40 Gae natawa ne God gumbe anonawa ye diruieni, megara ye ne tonektan oya anoene. Ebraam divi da meib den ane. 41 Ye dividivi me mameiwa ayawa ye ene.” Mu waya, “Nu ebu taibe usitainawa onan. Nu mamunwa desiromiren me God mekut.”

Seitan Usitainawa

42 Iesu mu gumbo wane, “God ye mameiwa ipewa, ye ne gunap baigan aigimpono. Kuiyawa ne God gumbe onedna sira gare ne mapa wakena. Ne nembo ano neuma gumbe den onedna. Megara me ne baraunedne onedna. 43 Divi oya gae neuma ye oma den ane yaug anoene? Kuiyawa ye guniyap oma den ane ne veniwa auya. 44 Ye mamewa Seitan, ye me usitainawa. Ye imuyep mamewa anoiviwa atan anoene. Me amatog onnewa apa iyayapan gurivi abnawa. Natawa da den yumnasivi. Kuiyawa me gumbe natawa den wakene. Me uga uga pednave waivi. Kuiyawa me ugaepama sira ugauga mamawa. 45 Megara ne natawa ye diruieni, meoya ye ne gunap anotumat den ene! 46 Ye guniyap da bira oma ane ne kukaeba neuma taibe waya? Ne natawa diruigimpnawa ipewa, divi oya anotumat ne gunap den ene? 47 Apan da bira me God meumawa ipewa, me God aninin waiviwa anog aupe. Megara ye God aninin waiviwa den anog auyana, kuiyawa ye God meumawa onan.”

Iesu Ge Ebraam

48 Ju igiyawa me gumbe gara waya, “Ge Samaria apan sira airapu kukaeba danagap wakene. Nu bainda vete.” 49 Iesu gara wane, “Ne dananap airapu kukaeba den wakene, megara ne Maman gumbe ayamat eni, sira ye ne yan yaunegene. 50 Megara ne eyawa neuma den anoeni. Eyawa anoiviwa sira keptete abnawa wakene. 51 Ne gae natawa diruieni. Da bira gae neumawa yumnatpewa, me bo den di ape.” 52 Ju igiyawa me gumbe waya, “Gare nu yaug anotu airapu kukaeba danagap wakene. Ebraam botone sira propeta mina boriruwaya. Megara ge wana, ‘Da bira gae neuma yumnatpewa me bo den di tope.’ 53 Ge koka? Nu mamunwa Ebraam kusi? Me botone sira propeta mu mina boriruwaya. Ge bira vege?” 54 Iesu gara wane, “Ne ayamat nembovit oya autnawa ipewa, ayamat neumawa me natawa onan. Ayamat ne negnewa me Maman. Sira me gumbe ye vene, ‘Me God numawa.’ 55 Ye me den yaug anoyana, megara ne me yaug anona. Ne me den yaug anona watna ipewa, ne matai ye mina ugaen atatu. Megara ne me yaug anona, sira gae meumawa amareni. 56 Ye mamewa Ebraam me kum neumawa yautan oya anone, degadega ane. Sira me yaug degadega ane.” 57 Ju igiyawa me gumbe waya, “Ge bairawan geuma ande gare 50 ankwatave, megara ge Ebraam yawana?” 58 Iesu mu gumbo wane, “Ne gae natawa di diruieni. Namu ne wakenave, meve Ebraam yaine!” 59 Mame gumbe, mu an tam me totan oya aya. Megara Iesu guwave unig temporu arawa apa yankweg aine.

Jon 9

Iesu Apan Yangawa Boredneve Yaine Warinamne

1 Me ebu taibe aiviwa, apan da yangawa boredneve yainewa yaune. 2 Aigowawa meuma me gumbe singui aya, “Rabai, me yangawa boredneve yainewa me kukaeba bira ane? Apan mame ane go inamamawa aya go?” 3 Iesu gara wane, “Apan mame me kukaeba den ane, inamamawa mu mina kukaeba den aya. Megara mame pawanewa me gumbe God nau meumawa taibe atanwa oya. 4 Kum, nu ne baraunedne onednawa nauwawa atanit di. Aram uwaivi, bira da oma den ane nau ape. 5 Ne piyu mame apa wakeeniwa, ne piyu mame eyawa meuma.” 6 Me gae mame wanewa, me gwitup piyu egave emne, me gumbe piyu wadne kawait ane. Meve me yangave wadne. 7 Me gumbe wane, “Aga, condowin Sairoam apa muina.” (Gae mame natawa me bira baraune aine abnawa.) Meve me aig muinne. Yangawa oraimina ane, gwe aine. 8 Me megiyave wakeeme igiyawa ge iyayapan mu nungan me nun waivi yauyawa waya, “Apan mame desiroma me yan wakeg nun waiviwa go?” 9 Upeba waya, “Apan mame me me.” Sira iyayapan upeba waya, “Onan, me apan me desiroma mina.” Me membo wane, “Ne apan me.” 10 Mu waya, “Aninin yangagwa watabne?” 11 Me gara wane, “Apan iviwa Iesu mu vemewa me kawait gumbe wadne sira tam yanganap wadne. Me didneg wane, ‘Sairoam ag muina.’ Meoya ne aneg yanganwa muinna, oraimina ane oma ane yauna.” 12 Mu me gumbe waya, “Apan me gare ampa?” Me wane, “Ne den yaug anona.”

Parisi Igiyawa Apan Nungan Yangaborednewa Gumbe Singui Aya

13 Mu apan nungan yangabored me aug Parisi igiyawa gumbo uwaya. 14 Iesu kawait wadne yangawa watabnewa me Sabat Kumiwa apa. 15 Meoya Parisi igiyawa mina me gumbe singui sira waya, “Aninin ge yangagwa oraimina ane?” Me wane, “Me kawait yanganap wadnewa ne sira muinna. Gare ne oma ane yaveni.” 16 Parisi igiyawa upeba waya, “Apan me God gumbe den onne. Kuiyawa me Sabat Kumiwa den amaraivi.” Megara upeba waya, “Aninin iyayapan kukaeba oma ane dividivi meiba irakoniwa ape pawape?” Mu yapowo kep teya. 17 Meoya mu sira apan yangabored gumbe waya, “Yangagwa me watabne, gare ge aninin me oya wamon?” Me wane, “Me propeta.” 18 Apan yangaboredne sira oraimina anewa gumbe Ju igiyawa anotumat den aya. Meoya mu apan me inamamawa tam onamtan oya waya, mu onamiya. 19 Mu singui ag waya, “Mame ye ud yeumawa? Mame me yangaboredneve yaine ye wayanawa? Aninin oma ane gare me yavivi?” 20 Me inamamawa gara waya, “Nu yaug anotu me nu ud numawa. Sira nu yaug anotu me yangawa boredneve yaine. 21 Megara nu den yaug anotu me aninin oma ane gare yavivi, sira nu den yaug anotu me yangawa bira watabne. Me gumbe ye singui ag yauya. Me wait koka ane, oma ane membovit wape.” 22 Me inamamawa meib waya. Kuiyawa mu Ju igiyawa gumbo a aya. Ju igiyawa bainda wayawa, da bira Iesu me Keriso wapewa, me sinagogu apa atataipe. 23 Meoya me inamamawa waya, “Me wait koka ane. Membo singui aya.” 24 Mu apan yangawa borednewa sira ontan oya waya me onne. Mu waya, “Eyawa God gumbe wana. Nu yaug anotu apan me kukaeba aiviwa.” 25 Me gara wane, “Anten, me kukaeba aiviwa go onan ne den yaug anona. Desirom ne yaug anona. Ne yanganwa boredneve yaina, megara gare ne oma ane yaveni!” 26 Meve mu me gumbe waya, “Me ge gungap dimbae ane? Me aninin yangagwa watabne?” 27 Me mu gumbo gara wane, “Ne ye wait diruina. Megara ye den anoyana. Divi oya ye sira anotan oya ene? Ye imuyep gaibu me aigowawa atan anoene?” 28 Mu me gumbe danowa piriwane sira waya, “Ge apan me aigowawa! Nu Mosisi aigo meumawa! 29 Nu yaug anotu God me Mosisi gumbe wanewa. Megara nu den di yaug anotu apan me ampa onne.” 30 Apan me gara wag dirumne, “Mame terana! Ye den yaug anoyana me ampa onne. Megara me ne yanganwa watabne. 31 Nu yaug anotu God kukaeba igiyawa vemewa den anoivi. Megara nu yaug anotu da bira God gumbe ayamat aivi sira me anoiviwa aiviwa, me gumbe God me anope. 32 Apan da me yangawa boredneve yainewa yangawa watabnewa kuinuiyawa da den waya anotu piyu mame amatog onnewa. 33 Apan me God gumbe den ompa ipawa, me divi da den apa.” 34 Mu gara waya, “Ge kukaeba kokavitwa gumbe di yaiyana, aninin gare nu toyau nuntan oya ege.” Meve mu me atataiya dauwag aine.

Guwawa Gumbe Yangowa Boredmusiawa

35 Iesu anone mu me atataiya. Sira me apan me yaug wane, “Ge Apan Usiwa gumbe anotumat ege?” 36 Apan me gara wane, “Kokawa, me bira? Ne didnega, ne imunap me gumbe anotumat atna.” 37 Iesu me gumbe wane, “Ge gare apan me yawana. Ge gaibu gae vegewa me me.” 38 Me wane, “Ayapan, ne anotumat eni.” Sira me gumbe waiyane. 39 Meve Iesu wane, “Ne keptete oya piyu mame uwana. Yangaboredmusiawa yaupe, sira yangowa oraiwa igiyawa mu yangowa borettan oya.” 40 Parisi igiyawa upeba me gaibu wakeya. Mu gae mame anoya. Sira me gumbe waya, “Nu mina yangunwa boredne, go?” 41 Iesu mu gumbo wane, “Ye yangewa boretpa ipawa, ye kukaeba den apono. Megara gare ye vene, ‘Nu oma ane yavete.’ Meoya kukaeba yeumawa ande wakene.”

Jon 10

Sip Amaraiviwa Ge Sip Meumawa

1 “Ne gae natawa diruieni. Apan da me sip si meuma ankwin gumbe den unikpe, sira ebu da ube gumbe dauwag aikpewa me ub abnawa ge upaatatuwa. 2 Apan da me ankwin gumbe unikpewa me sip meuma amaraiviwa. 3 Ankwin amaraiviwa me oya watappe, sira sip me noiwa anope. Me sip meuma iviwa meuma gumbe auwape, sira tam dauwag aipe. 4 Me sip meuma undag tam dauwapewa, me namuwon yoig aipe. Sira sip meuma me amave ampe, kuiyawa mu me noiwa yaug anoya. 5 Megara mu noi ubewa amave den ampe. Mu matai me gumbe a ampe. Kuiyawa mu noi ubewa noiwa den yaug anoya.” 6 Iesu mu gumbo maibe mame wane. Megara mu den yaug anoya me mu gumbo dimbae waivi. 7 Meoya Iesu sira wane, “Ne gae natawa diruieni. Ne sip ankwinawa. 8 Iyayapan undag wait ne namunap uwayawa mu ub sira upoatatuwa. Sip mu me noiwa den anoya. 9 Ne ankwin. Da bira ne gunap unikpewa me matai waita aupe. Me matai unig ompe sira dauwag aipe, nakwaeba wayo oraiwa yaupe. 10 Ub abnawa me ub atan oya, toen guttan oya, wakukamtan oya uwape. Ne uwanawa mu inaiinai avigimtan oya, sira danowo noidauwatan oya. 11 “Ne sip amat abnawa oraiwa. Sip amat abnawa oraiwa sip meuma oya inaiinai meumawa wavereaivi. 12 Apan me anmaga gumbe nau wannewa me sip amat abnawa natawa onan, sira sip mu meumawa onan. Meoya mae urup ompe yaupewa, me sip yankweg a aipe. Meve mae urup me sip tampe, sira marewam ampe. 13 Apan me a aivi. Kuiyawa me anmaga gumbe nau wannewa oya, sira me sip nonewa den aune oya. 14 Ne sip amat abnawa oraiwa. Ne sip neuma oya yaug anoeni. Sira sip neumawa ne yauneg anoeme. 15 Maman ne yaug ano nedne sira ne Maman yaug anona mina di. Sira sip oya ne inaiinai neumawa wavereatna. 16 Ne sip neumawa upeba gaibu, megara mu sip obiren mame si danave den wakeya. Mu mina ne tam ongetanit di. Mu mina ne nonwa anope, sira meve sip desirom agoniyape sira amat abnawa desirom ape. 17 Ne inaiinai neumawa wavereatnawa inaiinai neumawa sira autna, meoya Maman baigan gunap aivine. 18 Bira da ne gunap inaiinai den aupe, megara nembo anoeniwa gumbe wavereatna. Ne yutunwa auna, me gumbe wavereatna, sira yutunwa gumbe me sira autna. Gwangwan mame Maman gumbe auna.” 19 Ju igiyawa gae mame anoyawa, mu yapowo sira kepteya. 20 Mu obiren waya, “Me airapu kukaeba dodne sira warago tone. Divi oya me gae waiviwa anoene?” 21 Iyayapan upeba waya, “Apan mame gaiyawa me airapu kukaeba dodnewa gaiyawa mina onan. Aninin airapu kukaeba yangawa boredmusiawa oma ane watappe?”

Ju Igiyawa Anotumat Den Eme

22 Me kumive, Jerusarem apa Temporu Waribiyatanwa Buyunaeba kumiwa aune. Me taig kumiwa. 23 Iesu me temporu arawa danave Soromon ebuwawa gwanob gaibuwa danave yoig gigivi. 24 Ju igiyawa gumbe birorot agoniyag waya, “Ge kum koniwa anintom mina nu mapa waketon nu anopipanum ete? Ge Keriso ipewa, taibe di diruna anota.” 25 Iesu mu gumbo gara wane, “Ne ye wait diruina. Megara ye anotumat den ene. Ne Maman iviwa gumbe irakoniwa eniwa me nenan oya taibe waivi. 26 Megara ye anotumat den ene. Kuiyawa ye sip neuma onan. 27 Sip neuma ne nonwa anoya. Ne mu yaug ano munna, sira mu ne amanap onampe. 28 Ne inaiinai yaibobot muntna. Mu bo den di ape, sira da bira oma den ane ne naninap mu tampe. 29 Ne Maman me mu ne gunap negnewa me kokavitwa. Me iyayapan undag mina onan. Da bira oma den ane Maman nanive mu tampe. 30 Ne Maman gaibu desirom.” 31 Ju igiyawa sira me totan oya an tamiya. 32 Iesu mu gumbo gara wane, “Ne irayauyau obiren ag ye toyau yenna. Irayauyau me Maman gumbe uwaya. Irayauyau ambuwa gumbe ye imuyep an gumbe tonektan oya ene?” 33 Ju igiyawa me gumbe gara waya, “Nu an gumbe ge toaktan etewa me dividivi mame gumbe da oya onan, megara God gumbe ae vege oya. Kuiyawa ge apanirenwa, megara ge God mina ege.” 34 Iesu gara mu gumbo wane, “ ‘Ne wana ye God,’ Gwangwan yeuma danave me tene, go onan? 35 Baiboru oma den ane onan di ape.—Iyayapan God gae meuma auyawa gumbo ‘Ye, God,’ meib wapa ipawa,— 36 Maman mu toyau munnewa ne iyakaisiyapama, sira piyu mame oya Me baraunedne uwana. ‘Ne God Usiwa,’ ne wana oya, divi oya ‘Ge God gumbe ae vege,’ ye wayana? 37 Ne Maman nauwawa den aigimpopo ipawa, ne den anotumat negiya. 38 Megara ne me eniwa, sira ande ye ne gunap oma den ane anotumat aya ipewa, irakoniwa neuma me gumbe anotumat aya. Me gumbe Maman ne dananap wakene, sira ne Maman danave wakenawa ye matai yaimoyai anoya sira yaug anoya.” 39 Mu sira me yumtanwa oya aya, megara me nanuwo dauwag aine. 40 Meve Iesu taig yoi Jodan gambenwa dauwag aine, sira Jon amatog babataito amunivi arawa aine. At me apa wakene. 41 Iyayapan obiren me gumbe onamiya. Mu waya, “Jon irakoniwa desirom da den di ane, megara gae undag Jon apan mame oya wanewa me natawa.” 42 At me apa, iyayapan obiren Iesu gumbe anotumat aya.

Jon 11

Rasaros Boawa

1 Gare apan da iviwa Rasaros me yuwarane. Me at Betani apan, at me Meri ge yogiyawa Maata gwetoimu mumawa. 2 Vesin Meri mame me vesin desiroma me oira tayapama oraiwa Ayapan gumbe egamne sira me amawa kuiyagumawa gumbe muinnewa. Me yuba Rasaros yuwarane. 3 Meoya yogiyawaiwa Iesu oya gae baraug waya, “Ayapan, apan me ge baigan niegewa yuwarane.” 4 Iesu mame anog wane, “Yuwat mame matai bo gumbe den onanape. Me God eyawa meuma oya. God Usiwa me gumbe eyawa aupe.” 5 Iesu baigan ane Maata ge me yogiyawa ge Rasaros gumbo. 6 Iesu anone Rasaros me yuwarane, megara me wakenewa apa oiyat duwam sira wakene. 7 Meve me aigowawa gumbo wane, “Sira Judia anta.” 8 Aigowawa me gumbe waya, “Rabai, watavit koni kusi da, Ju igiyawa an gumbe tottan aya, megara sira taig asime agetan ege?” 9 Iesu gara wane, “Kum me kum koniwa 12 gaibu, go onan? Da bira kum aipewa me uyug den aikpe. Kuiyawa me piyu mame eyawa meuma yavivi. 10 Da bira arampuna aipewa me uyug aikpe. Kuiyawa me danave eyawa den wakene.” 11 Namu me mame wane, ivi sira dirum wane, “Apan numawa Rasaros me di kubvinivine, megara ne asime angeni, me wagwa nampna wan yoipe.” 12 Me aigowawa garawa me gumbe waya, “Ayapan, me kubvinigimpe ipewa, me sira oraimina ape.” 13 Iesu me bo meumawa oya wane. Megara me aigowawa anoyawa me kubiren oya waivi. 14 Meve Iesu taibe mu dirumne, “Rasaros me boane. 15 Ne yenan degadega eni ne me apa onan. Kuiyawa ye anotumat aigimtan oya. Megara menan anta.” 16 Meve Tomas (mu waya Didimas) aigowawa upeba gumbo wane, “Nu mina anta, sira me gaibu bo ata.”

Iesu Yogiyawaiwa Watmemeyam Munne

17 Iesu uwanewa, me yaug anone Rasaros wait dagup danave barauya kum duwam ge duwam onanane. 18 Betani me Jerusarem megiyave, 3 kiromitas mina. 19 Sira Ju igiyawa obiren tatowa oya Maata ge Meri munan watmemeyam muntan oya onamiya. 20 Maata Iesu onivi anonewa, me yautan dauwag aine. Megara Meri gweyau wakene. 21 Maata Iesu gumbe wane, “Ayapan, ge mapa wakepa ipawa, ne yunwa den bo apa. 22 Sira ne gare mame ande yaug anoeni ge divi oya wawa me God matai gempe.” 23 Iesu me gumbe wane, “Ge yugwa matai sira inaig yoipe.” 24 Maata gara me gumbe wane, “Ne yaug anoeni kum oieba apa sira inaig yoitanwa kumive me sira inaig yoipe.” 25 Iesu me gumbe wane, “Ne sira inai muttanwa, ge inaiinaiba. Da bira ne gunap anotumat apewa, me boape ipewa matai sira inaig wakepe. 26 Sira da bira wakeg anotumat ne gunap apewa, me bo den di ape. Ge mame anotumat ege?” 27 Vesin me gumbe wane, “E, Ayapan. Ne anotumat eni ge me Keriso God Usiwa. Ge piyu mame gumbe uwatanwa oya wayawa.” 28 Namu me mame wanewa, ivi me taig aine sira yogiyawa Meri auwane menan onne. Me wane, “Toewanewan me asime. Me genan oya waivi.” 29 Meri mame anonewa, me tatevit wan yoig menan aine. 30 Gare Iesu gwetoimu den unigne. Maata menan yaunewa arawa apa ande wakene. 31 Ju igiyawa mu Meri gaibu gwe danave watmemeyam wakeyawa yawamiya, me tatevit wan yoig aine. Me dagup aig asime apa iruwatan aivi anog, mu me amave amiya. 32 Meri at me Iesu wakenewa uwane. Me yaunewa, me amave namive aig wane, “Ayapan, ge mame apa wakepa ipawa, ne yunwa bo den apa.” 33 Iesu yaune me iruwaivi sira Ju igiyawa me gaibu onamiyawa mina iruveme. Me guwawa gumbe anogugut kokavit ag danadawai aune. 34 Me wane, “Ye me ampa barauyana?” “Ayapan. Onag yawa,” mu me gumbe waya. 35 Iesu iruwane. 36 Meve Ju igiyawa waya, “Yauya, me gumbe baigan koka meuma me aninin!” 37 Megara mu upeba waya, “Apan me apan yangabored yangawa watabne, megara me oma den ane apan mame yumnadne me bo den ape?”

Iesu Ane Rasaros Sira Inaine

38 Iesu sira danadawai kokavit aune, sira dagup oya onne. Dagup me nog kokawa an gumbe ankwin toboremewa. 39 Iesu wane, “An me atan auya.” Maata me boanewa yogiyawa wane, “Ayapan. Gare mame gumamawa kukaine. Kuiyawa me barauya kum duwam ge duwam onanane.” 40 Iesu me gumbe wane, “Ne ge dirugna, go onan? Ge anotumat a ipewa, ge God eyawa meuma yawa.” 41 Meve mu an atan auya. Iesu yangut wan yaune sira wane, “Maman, ne ge gungap gaun veni ge ne wana anoana. 42 Ne anona ge kum evedni ne veni anoege. Megara ne mame wana iyayapan obiren birorot yokeyawa oya, sira ge ne baraunegana onedna me mu matai anotumat atan oya.” 43 Iesu meib wanewa, noiwa kokavit wane, “Rasaros, dauwag onaga!” 44 Bo abnawa me naniwa ge amawa wape yobutataewa gumbe paniya sira wape da ginangawa paniyawa gaibu dauwag onne. Iesu mu gumbo wane, “Enwapeyawa atan vesiya sira yankweya aipe.”

Iesu Totanwa Oya Iyapeba Paniyawa

45 Meoya Ju igiyawa obiren mu Meri oya amdau onamiya sira Iesu anin anewa mu yauyawa, Iesu gumbe anotumat aya. 46 Megara iyayapan upeba Parisi oya amiya, sira wag dirumiya Iesu anin ane. 47 Meve pirisi amaraiviwa ge Parisi igiyawa Daiboru Painauvitwa autan oya auwaya, sira waya, “Nu divi etan? Apan mame irakoniwa obiren aivi. 48 Nu me yankweta meib aigimpe ipewa, iyayapan undag matai me gumbe anotumat ape. Sira meve Romu igiyawa onampe at numawa ge iyayapan numawa undag aupe.” 49 Meve Kayapas me iyayapan mu danowo apan desirom sira bairawan me danave pirisi painauvitwa anewa mu gumbo gae wane, “Ye divi da den yaug anoyana. 50 Ye den yaug anoyana me oraiwa yenan oya apan desirom boape iyayapan munan, megara iyayapan numawa undag boriruwapewa me oraimina onan.” 51 Mame me membo oya den wane. Me pirisi painauvitwa aneve iyape wane me Iesu Ju igiyawa undag oya bo totan aivi, 52 sira Ju igiyawa undag mukut oya onan, iyayapan ampa ampa God usitainawa amiyawa oya, me mu tam onampe agoniyape desirom ape oya me bo totan aivi. 53 Me kumiwa apa, mu Iesu totanwa oya iyapeba paniya. 54 Meoya Iesu Ju igiyawa gumbo taibe sira den gigivi. Meve Iesu yankweg at inguiwa megiyave aine sira gwetoimu me iviwa waya Epuraim unig aine, sira me apa me aigowawa gaibu wakeya. 55 Sira Ju Uwag Gaveya Buyunaeba koni ane. Iyayapan obiren at kusikusiwa apa uwag agoniyag Jerusarem dog amiya, namu buyunai gumbe mu muintanwa oya, ivi Uwag Gaveya Buyunaeba kumiwa uwape. 56 Mu Iesu oya didimama eme, sira mu temporu arawa apa yokeya, sira mu gae gara wag anoeme, “Ye aninin anoenan? Me buyunai oya ompe go onan?” 57 Megara pirisi koukawa ge Parisi igiyawa gae yusipamit muneg waya, da bira Iesu ampa wakepe yaug anope ipewa, mu gumbo umum wape.

Jon 12

Meri Me Oira Iesu Amave Egamne

1 Iesu at Betani uwane. Oiyat 6 onanapeve Uwag Gaveya Buyunaeba uwape. Rasaros me Iesu wane bo gumbe inaig yoinewa asime wakene. 2 Me apa Iesu oya augoi nakwaeba tamibarip aya. Maata nakwai kep aivi. Rasaros mu yapowo teboro apa me gaibu wakene. 3 Meve Meri oira tayapama oraimina,—iviwa Narudo,—me garawa kokavitwa, ibnawa 300 grams mina aug sira Iesu amawa apa egamne, sira amawa kuiyagumawa gumbe muinne. Sira oira tayapama oraimina gwe dana undag noidauwane. 4 Megara aigowawa desirom iviwa Judas Isukariot me ivi Iesu oya omin tetanwa wane, 5 “Dimbae oya oira tayapama mame ge den gwiruwarana anmaga 300 denari gumbe aug gwandokwaeba igiyawa gumbo muntanwa.” 6 Mame me wanewa me gwandokwaeba igiyawa amat amuntan onan, me ub abnawa. Me anmaga eneme ikwaeba amaraiviwa, sira anmaga ikwaeba danave wakeyawa me membo oya anog ub aivi. 7 Iesu gara wane, “Yankweya me anoiviwa ape. Me imive oira tayapama mame baraune wakene ne sig um negatanwa kumiwa apa. 8 Ye kum minaminawa tawara onan igiyawa gaibu wakeigimiya, ne guniyap evedni den wakeeni.” 9 Ju igiyawa obiren yaug anoya Iesu me apa wakene, meoya onamiya. Iesu mekut oya den onamiya, megara Rasaros me bo gumbe me wane yoig wanednewa gaibu yautan onamiya. 10 Pirisi koukawa igiyawa Rasaros mina gaibu totan oya iyapeba paniya. 11 Kuiyawa me oya Ju igiyawa obiren Iesu gumbe amome sira anotumat me gumbe eme.

Iesu Eyawa Gumbe Jerusarem Unig Aine

12 Umaipa, iyayapan obiren mu buyunai oya onamiyawa anoya Iesu Jerusarem oya ebu taibe onivi. 13 Mu moyu kwayawa tam dauwag me yautan oya amiya, sira kwaruwaya, “Osanna! Ayapan iviwa gumbe uwaiviwa, me gumbe God waribiya wakeigimpe! Isuraeru kin mumawa, me gumbe waribiya wakeigimpe!” 14 Iesu donki mataiwa yaug egave dauwag wanedne, me wait tenewa mina, 15 “Saion Gwaitawa, den a aya. Yauya. Kin yeumawa me onivi, donki mataiwa egave.” 16 Namiven aigowawa dividivi undag mame den yaug anoya. Megara namu Iesu eyawa aune, ivi mu meve yaug anoya dividivi undag mame menan oya wait tenewa, sira dividivi undag mame mu me gumbe aya. 17 Iyayapan mu Iesu Rasaros dagup apa auwane me sira bo apa wan yoig onnewa me kumive apa Iesu gumbe wakeeme igiyawa, mu yauyawa gaiyawa taibe waya. 18 Mame oya iyayapan obiren me gumbe embot veatan oya dauwag amiya, kuiyawa mu anoya Iesu irayauyau mame anewa. 19 Meoya Parisi igiyawa gae garawano aya, “Nu divi da oraiwa den ete. Yauya, at undag me amave amome!”

Iesu Me Bo Meuma Oya Wane

20 Iyayapan mu Buyunai danave waiya atan oya dauwag onamiya, sira mu danowo at Griisu igiyawa upeba wakeya. 21 Pirip me Betuseida Gariri danave apa onnewa, mu me oya onamiya, sira nun waya, “Iesu yautan anoete.” 22 Pirip me Andru ditan oya aine, meve Andru ge Pirip mu Iesu ditan oya amiya. 23 Iesu gara wane, “Apan Usiwa me eyawa autanwa kumiwa uwane. 24 Ne natawa diruieni. Nakwai wiit yawa desirom piyu gumbe den aikpe boape ipewa, me di desirom wakeigimpe. Megara me boapewa, me natawa obiren iyaig dararuwape. 25 Da bira inaiinai meuma oya baigan apewa me matai waropiyape, megara da bira inaiinai meuma piyu mame apa topayapewa, me matai yumnatpe sira inaiinai yaibobot aupe. 26 Da bira nenan nau aiviwa me ne amanap ompe. Ne ampa waketnawa me mina me apa wakepe. Bira da nenan nau aiviwa me ne Maman garawa wampe. 27 Gare ne nonenmagawa danadawai avieni, meoya ne aninin waten? ‘Maman, kum mame garewa apa waita nega,’ watna? Onan, kuiyawa kum mame oya ne uwana. 28 Maman, ivugwa eyawa meuma esipe!” Meve noiwa kwimin apa onne, “Ne eyawa wait ana esine, eyawa sira esipe.” 29 Iyayapan me apa wakeyawa anog waya, “Me kwimin wane,” upeba waya, “Me aneya me gumbe wane.” 30 Iesu wane, “Noiwa mame uwanewa me yenan oya, me nenan onan.” 31 Kum mame gare puiyuyu kumiwa piyu mame egave; gare piyu mame amaraivi abnawa atataipe dauwag aipe. 32 Megara ne piyu mame apa dog aneknawa, ne matai iyayapan undag tampna onampe ne gunap.” 33 Me mame wanewa me toyau munne bo aninin atanwa oya. 34 Iyayapan kwaruwaya, “Nu Gwangwan yaug anotu me Keriso wakeigimpe yaibobot, meoya ge me anin wa, ‘Apan Usiwa me dog aitanit di?’ ‘Apan Usiwa me bira?’ ” 35 Meve Iesu mu dirumne, “Eyawa me kum kusi da guniyap wakepe. Meoya aisiya, eyawa guniyap wakene, sisip den panepe. Apan me arampuna aiviwa me den yaug anone me ampa aivi. 36 Wait eyawa guniyap wakenewa, eyawa me anotumat aya ye eyawa usitainaven atan oya.” Me gae wane onananewa, Iesu mu kwem guwave aine.

Ju Igiyawa Ande Anotumat Den Eme

37 Iesu dividivi undag irayauyau yangowo ane pawane, megara ande me gumbe anotumat den aya. 38 Mame me propeta Aisaya gae meuma wanewa matattan oya, “Ayapan, gae numawa bira anotumat ane, sira bira gumbe Ayapan naniwa taibe ane?” 39 Mu oma den ane anotumat aya, kuiyawa Aisaya gae da aib wane, 40 “Me wane mu yangowa boredne, sira Me wane mu nonowa yaigiwaya, meoya mu oma den ane yangowo yaupe, ge oma den ane nonomagave yaug anope sira nonowa den tobiyape, ge ne matai den warinamuntna.” 41 Aisaya mame wanewa me Iesu eyawa yaug me oya wane. 42 Megara namuyoiyoi danowo obiren mu me gumbe anotumat aya. Megara mu taibe den waya, kuiyawa Parisi igiyawa munan a aya. Mu matai sinagogu apa atatai impe dauwag amtan den anoeme. 43 Kuiyawa mu imuwo iyayapan gumbo ayamat autan oya anoeme. Ayamat God gumbe atanwa me onan. 44 Meve Iesu kwaruwane, “Bira da anotumat ne gunap aiviwa, me ne nekut gunap anotumat den aivi, megara ne baraunedne onednawa gaibu me gumbe anotumat aivi. 45 Bira da ne yaunegiviwa me apan da bira ne baraunedne onednawa me yavivi. 46 Ne piyu mame gumbe uwanawa me eyawa, me bira da ne gunap anotumat aigimpewa me sisip dana den wakeigimtan oya. 47 Bira da gae neuma anope sira den ape ipewa, ne matai pui me den yuwantna. Kuiyawa ne piyu mame pui yutanwa oya den uwana, megara waita muntan oya piyu mame uwana. 48 Bira da ne topai negiviwa sira gae neuma den yumnasiviwa oya dividivi pui yuwatanwa me wakene. Gae me ne di wanawa me matai kum oieba kumiwa apa pui yuwampe. 49 Kuiyawa ne divi wanawa me ne gunap onan, megara Maman me baraunedne onednawa me divi watanit di sira anin toyau muntanit di wanewa gumbe ne veni. 50 Ne yaug anona me gwangwaneba wanewa me inaiinai yaibobot aug ompe. Meoya ne divi veniwa me Maman didnedne gumbe veni.”

Jon 13

Iesu Aigowawa Amowa Muinne

1 Iesu yaug anone me piyu mame kweg Mamawa oya aitanwa kumiwa uwane, ivi Uwag Gaveya Buyunaeba uwape. Me iyayapan meumawa mu piyu mame egave wakeyawa baigan munne, me baigan amunivine aigin oieba. 2 Augoi nakwaeba kumiwa apa, Seitan me Judas Isukariot me Saimon usiwa imiwa aune Iesu ominawa barautan oya. 3 Iesu yaug anone me Mamawa dividivi undag Iesu nanive baraune, sira me God gumbe onne sira God oya taig aivine. 4 Me nakwai arawa apa wan yoig wapeyawa geravewa arobne, sira wape tabero aug powave topanne. 5 Meve, yoi kabum danave aregamne, amatog aigowawa amowa muinne, wape tabero powave topannewa gumbe muin karariya munne. 6 Me Saimon Pita gumbe uwanewa, me me gumbe wane, “Ayapan, ge ne amanwa muina?” 7 Iesu gara wane, “Ge gare den yaug anoana divi ne eni, megara matai yaug anoa.” 8 Pita wane, “Onan, garawapa ne amanwa den di muina.” Iesu gara wane, “Ne den muintnawa, ge ne gaibu onan.” 9 Saimon Pita gara wane, “Ayapan, amanwa mekut onan, naninwa ge kuiyanwa gaibu.” 10 Iesu gara wane, “Apan me yoi inewa me imive amawa mekut muimpe. Kwapiwa undag miyot onan. Sira ye miyot onan, megara ye da me miyot gaibu.” 11 Kuiyawa me yaug anone bira me omin meuma tetan oya aivi, meoya aib wane, “Ye miyot onan, megara ye da me miyot gaibu.” 12 Amowa muinne onananewa, me wape meuma enne sira taig at meumawa onne. Singui munne, “Ne divi anawa ye yaug anoyana? 13 Ye ne gunap ‘Toewanewan’ sira ‘Ayapan’ wayana, me natawa di, kuiyawa ne me. 14 Ne, Toewanewan yeuma sira Ayapan yeuma, amewa muinnawa, ye mina meib amewa gara muin aigimiya. 15 Ne ye guniyap anawa ye mina meib atanit di. Ne guwaguwawa ye guniyap ana. 16 Ne natawa diruieni. Nau aiviwa me kokawa onan, megara me ayapan meuma kokawa, sira gae aug aiviwa me kokawa onan, megara bira baraune onnewa me kokawa. 17 Dividivi mame ye yaug anoyanawa, sira ye aigimiyawa ye waribiya yempe.

Iesu Ominawa Oya Wane

18 Ne ye undag oya den veni. Ne yaug anona iyayapan ne wait watgomiya munnawa. Megara mame me Baiboru wanewa me pawatan oya: ‘Da bira bredi neuma naiviwa me amadanawa ne gunap num eunegne.’ 19 Ne namu guniyap veni, meve pawape. Me wanampa me pawapewa, meve ye ne me anotumat atan oya. 20 Ne ye natawa diruieni, da bira apan da ne barauna onnewa aunewa me ne aunedne; sira da bira ne aunednewa me ne baraunedne onednawa aune.” 21 Namu Iesu gae mame wanewa, ivi me guwawa gumbe danadawai aune, sira taibe wane, “Ne natawa diruieni, ye desirom da ne ominanwa baraupe.” 22 Mu den yaug anoya meoya mu anopipanum eme bira mu danowo apa oya me wane, meoya me aigowawa yangut garayau aya. 23 Iesu aigowawa desirom da me Iesu baigan niyanewa megiyave wakene. 24 Meoya Saimon Pita me wid ge poe gumbe toyau wanne sira wane, “Diya ambuwa oya me wane.” 25 Iesu megiyave wakenewa, me singui ane, “Ayapan, me bira?” 26 Iesu gara wane, “Apan bira ne bredi musiwa kabum danave puwam wantnawa, apan me me.” Meve bredi musiwa puwamne sira Saimon usiwa Judas Isukariot gumbe wanne. 27 Judas bredi aunewa, Seitan tatevit me gumbe unigne. Iesu me dig wane, “Divi anin atan egewa tatevit a.” 28 Megara da bira nakwai arawa apa den yaug anone Iesu me gumbe mame divi oya wane. 29 Judas anmaga me gumbe amaraivi oya, upeba aib anoya me Iesu dine divi da Buyunai oya gwiruwattan oya go divi da tawara onan igiyawa gumbo muntan oya. 30 Judas bredi aunewa, tatevit dauwag aine. Aram wait uwane.

Iesu Namiven Wane Pita Uyai Meuma

31 Judas dauwag ainewa, Iesu wane, “Gare mame Apan Usiwa eyawa aune sira God me Apan Usiwa gumbe eyawa aune. 32 God me gumbe eyawa aune ipewa, God gaibu matai Usiwa oya membovit eyawa wampe, sira me gumbe tatevit eyawa wampe. 33 Ne usitainanwa, ne matai ye guniyap kusi koni waketna. Ye matai nenanwa diuya. Ju igiyawa dirumna mina, gare ye diruieni: ‘Ne ampa angeniwa ye matai oma den ane oneya.’ 34 Gwangwan mataiwa ye guniyap yeneni, baigan garagara aya. Ne ye guniyap baigan ana mina, ye mina meib baigan garagara atanit di. 35 Ye baigan garagara aigimiya ipewa, mame gumbe iyayapan undag yaug anope me ye ne aigowanwa.” 36 Saimon Pita me gumbe singui wane, “Ayapan, ge ampa agege?” Iesu gara wane, “Ne ampa angeniwa ge gare mame oma den ane amanap onaga, megara ge matai amanap onaga.” 37 Pita me gumbe singui wane, “Ayapan, divi oya gare mame oma den ane amagap onetna? Ne inaiinai neuma genan oya waropiyatna.” 38 Meve Iesu gara wane, “Ge natawa di inaiinai geuma nenan oya baraua? Ne natawa dirugeni. Namu ge koni duwamdesi ne den yaug ano negana watan ege, ivi kokorek noiwa wape.”

Jon 14

Iesu Aigowawa Watmemeyamunne

1 “Nonemagewa den danadawai aupe. God gumbe anotumat aya, me mina ne gunap anotumat aya. 2 Ne Maman gweyave pantut obiren wakeya. Me mina meib onan ipawa, ne wait diruipopo. Ne at yeuma tamibarip atan oya me apa angeni. 3 Sira ne anekna yenan oya at tamibarip atnawa, ne sira taig onekna sira ne gunap ye waketan oya tam yempna, mame mina ne ampa waketnawa ye mina me apa wakeya. 4 Ye at me ebuwawa yaug anoyana ne ampa angeniwa.”

Iesu Me Ebu Aig Mamawa Gumbe Uwane

5 Tomas me gumbe wane, “Ayapan, nu den yaug anotu ge ampa agege, meoya nu aninin ebu yaug anoton?” 6 Iesu gara wane, “Ne ebu, natawa sira inaiinai. Ne gunap onanwa, bira da Maman gumbe oma den ane uwape. 7 Ye ne yaug ano negiyawa ipewa, ye Maman gaibu yaug anoya. Megara gare mame ye Maman yaug anoyana, sira wait me yauyana.” 8 Pirip me gumbe wane, “Ayapan, Mamagwa toyau nuna, meve nu gunup oma ape.” 9 Iesu gara wane, “Pirip, ne kum yobenut di ye guniyap wakena, megara ge ne den yaug ano negana. Da bira ne yaunednewa me Maman yaune. Divi oya vege, ‘Mamagwa toyau nuna?’ 10 Ge anotumat den ege ne Maman danave sira Maman ne dananap wakene? Gae ne ye guniyap veniwa me neumawa onan. Maman ne dananap wakenewa me nau meuma warivi. 11 Ne wana, ‘Ne Maman danave wakena, sira Maman ne dananap wakene.’ Ne wanawa anotumat aya. Go divi anawa gumbe anotumat aya. 12 Ne ye natawa diruieni, da bira anotumat ne gunap apewa, ne nau eniwa me matai ape. Sira me matai dividivi kokavitwa ape, me mame mina onan, kuiyawa ne Maman gumbe angeni. 13 Sira ne ivunwa gumbe divi da oya nun wayawa ne matai atna. Me Usiwa gumbe Maman eyawa autan oya. 14 Ye ivunwa gumbe divi da oya nun wayawa, ne matai me atna.

Iesu Guwawa Iyakaisiyapama Oya Agi Wane

15 Ye ne gunap baigan ayawa ipewa, gwangwan neuma ye amaraya. 16 Sira ne matai Maman gumbe nun watna, sira me matai amat ayenigimtan abnawa yempe. Me ye gaibu yaibobot wakeigimpe. 17 Me Guwawa natawa di. Piyu mame oma den ane me aupe, kuiyawa me den yaupe sira den yaug anope. Megara ye me yaug anoyana, kuiyawa me ye gaibu vinivi sira me ye guniyap wakepe. 18 Ne matai tanam mina den yan kweyempna, ne matai yenan sira taig onetna. 19 Kum koni kusi da, piyu mame oma den ane sira yaunekpe, megara ye matai yaunegiya. Kuiyawa ne inaig wakeeni, meoya ye mina meib inaig wakeya. 20 Kum me kumiwa, ye yaug anoya ne Maman gumbe wakena, sira ye ne gunap, ne ye guniyap. 21 Bira da gwangwan neuma aug amarapewa, me apan me ne gunap baigan aiviwa. Apan me ne gunap baigan negiviwa Maman me gumbe matai baigan ape, sira ne mina me gumbe baigan atna, sira me gumbe ne taibe atna.” 22 Meve Judas, me Judas Isukariot onan, wane, “Megara Ayapan, divi oya nu gunup taibe ana, sira piyu mame gumbe diwan den taibe ana?” 23 Iesu gara wane, “Da bira ne gunap baigan atan ape ipewa me ne gae neuma amarape. Meib ape ipewa, ne Maman me gumbe baigan ape, sira nu me gumbe onanta sira me gaibu wakeigimta. 24 Da bira me ne gunap baigan den aiviwa me gae neuma den amaraivi. Gae mame anoenewa me ne gae neumawa onan, me Maman me ne baraunedne onednawa me gae meumawa. 25 Ne guniyap ande wakenave, dividivi undag mame ne ye guniyap wana. 26 Megara Amat Ayenigimtanwa Abnawa, Me Guwawa Iyakaisiyapama, me ivunwa gumbe Maman baraupe ompewa, me matai dividivi undag ye guniyap toyau yempe, sira dividivi undag ne wanawa me wag diruiyempe ye sira anoya. 27 Yum ye guniyap baraueni, ne yum neuma ye yentna. Yum me ne yentnawa mina piyu mame den yempe. Nonemagewa den aya danadawai aupe, sira a den aya. 28 Ye anoene ne veniwa, ‘Ne angeni sira taig onekna ye guniyap.’ Ne gunap ye baigan aya ipewa, ye degadega aya me ne Maman gumbe angeni, kuiyawa Maman me kokavitwa ne mina onan. 29 Ne gare mame namu wait wag diruinave, ivi pawape. Me kuiyawa me pawapewa ye anotumat atan oya. 30 Ne ye gaibu gae yobenut den watna, kuiyawa piyu mame amaraiviwa me onivine. Me oma den ane ne gunap divi da ape. 31 Megara piyu mame di yaug anope, ne Maman gumbe baigan eni sira ne me di eni Maman dividivi di wag didnednewa. Gare mame wan yoiya anta.”

Jon 15

Yoma Greip Ge Naninaniwa

1 “Ne yoma greip natawa sira ne Maman me nau abnawa. 2 Naniwa upeba me natawa den inamiviwa kesiape. Naniwa upeba me natawa inamiviwa me sivisip kwig waribiyape natawa obiren inampe. 3 Ne wait gae guniyap wanawa gumbe ye wait muinyenne oraimina ayana. 4 Ne gunap ande wakeigimiya, sira ne mina ye guniyap ande wakeigimpna. Naniwa mekut oma den ane natawa impe, me yoma greip gumbe waketanit di. Me mina ye ne gunap den wakeyawa ye oma den ane natawa iniya. 5 Ne yoma greip; ye naninaniwa. Apan ne gunap ande wakeigimpe ipewa, ne me danave wakeigimpna, me matai natawa obiren impe. Ne gunap den wakeyawa ye matai divi da den aya. 6 Da bira ne gunap ande den wakeigimpe ipewa, me naniwa mina aug epa aorepe toyaipe; naninani meiba tam iyam dana emepe igampe. 7 Ye ne gunap ande wakeigimiya sira ne gae neumawa me ye guniyap ande wakeigimpe ipewa, nun divi da imuyep anoenewa nun waya, me matai yempe. 8 Ye natawa obiren inamiya, ye ne aigowanwa aya. Mame gumbe Maman eyawa aupe. 9 Maman ne gunap baigan anewa mina, ne ye guniyap baigan yeneni. Gare baigan neuma gumbe ande wakeigimiya. 10 Ne gwangwan neuma gumbe ye wakeigimiya ipewa, ye baigan neuma danave wakeya, me gare di Maman gwangwan meuma amarag me baigan meuma danave wakeeni mina. 11 Ne dividivi mame diruina, kuiyawa me degadega neuma ye guniyap wakepe sira degadega yeuma matai kokavit atanwa oya. 12 Ne baigan yenan anawa mina baigan garagara aya. Mame me Gwangwan neuma. 13 Apan da me inaiinai meuma evebaviwa oya barautan, baigan kokawa da mame mina onan. 14 Ye gwangwan neuma aya ipewa, ye ne owanaiwa. 15 Ne ye nau neuma ene igiyawa sira den watna, kuiyawa nau aivi abnawa me kokawa meuma aiviwa den yaug anone. Megara, ne ye watna owanaiwa, kuiyawa dividivi undag Maman gumbe anonawa wag diruina ye yaug anoene. 16 Ye ne den wagomiya negiyana, megara ne ye wagomiya yenna. Me ye aisiya sira natawa obiren inamigimtan oya, sira Maman dividivi undag ne ivunwa gumbe ye nun wayawa me matai yempe oya. 17 Baigan garagara aya, mame ne gwangwan neumawa.

Piyu Mame Me Iesu Aigowawa Topai Muneme

18 Piyu mame topaiyempewa, me yaug anoya me namu ne topainedne. 19 Ye piyu mame imui danewa aupawa, piyu mame ye guniyap baigan niempopo. Megara ye piyu mame meumawa onan. Ne ye piyu mame apa wagomiya yenna. Meoya piyu mame ye topaiyenne. 20 Ne wana, ‘Nau aiviwa me kokawa onan, megara me ayapan meuma kokavitwa.’ Gae mame ne wanawa imug anoya. Mu ne edawai negiyawa, ye mina edawai yempe. 21 Mu ye mamaib amat aiyempe ne ivunwa oya, kuiyawa mu ne baraunedne onednawa den yaug anoya. 22 Ne den uwag mu gumbo den gae wapopowa, mu kukaeba muma da den wakene. Megara gare mame di mu kukaeba muma oya singui onan. 23 Bira da ne topai negiviwa me Maman gaibu topayaivi. 24 Ne daneyap divi da me bira da den anewa den anawa ipawa, kukaeba muma onan. Megara gare mame ne ge Maman irayauyau numa yaveme, sira nu duwam gunup topai nuneme. 25 Mame matadnewa me Gwangwan meuma danave gae divi tenewa me pawatan oya. Gae me mamaib wane, ‘Mu topai negiya, kuiyawa da onan.’ 26 Ne Amat Ayenigimtanwa Abnawa Maman gumbe barautna ompe. Me Guwawa Natawa me Maman gumbe ompewa. Me ompewa nenan taibe wag diruipe. 27 Ye ne gaibu amatog onnewa gumbe wakeete, meoya ye gaibu taibe wag dirumiya.

Jon 16

1 Ne dividivi mame wag diruieni, kuiyawa ne imunap ye den uyug aigiya. 2 Mu sinagogu apa ye atatai yempe. Ne natawa diruieni, kum uwape. Me kumive iyayapan ye gurempe, sira mu anoemewa mu God gumbe nau meuma eme. 3 Mu mame apewa mu Maman ge ne den yaug ano nuniya. 4 Ne mame diruina, kuiyawa kum me uwapewa ye yaug anoya dividivi undag ne diruinawa. Ne mame namu den diruina, kuiyawa ne ye guniyap wakeeni oya.

Guwawa Iyakaisiyapama Nau Meuma

5 Megara gare ne Maman me ne baraunedne onednawa oya angetan eni. Sira ye undag nenan singui den waya, ‘Ge ampa agege?’ 6 Megara mame diruina, meoya danadawai noneyap noidauwane. 7 Megara ne natawa diruieni, ne aneknawa ye oraiwa yeuma oya. Den aneknawa, Amat Ayenigimtanwa Abnawa matai guniyap den ompe. Megara ne anekna ipewa, ne me barautna guniyap ompe. 8 Me uwapewa me kukaeba oya, oraiwa oya, pui yutanwa oya piyu mame toyau mumpe. 9 Ne kukaeba oya gae veni, kuiyawa mu ne gunap anotumat den eme. 10 Sira ne oraiwa oya gae veni, kuiyawa ne Maman gumbe anekna sira ye oma den ane ne sira yaunegiya. 11 Ne pui yutanwa oya gae veni, natawa me piyu mame amaraiviwa matai pui aupe. 12 Ne ye diruitanwa gunap obiren wakeya, megara ye oma den ane gare yaug anoya. 13 Megara Me, Guwawa Natawa, uwapewa me matai ye aigo yempe, dividivi undag natawa gumbe. Me matai membo anoiviwa den wape, megara me dividivi anoiviwa me wape, sira me dividivi apewa me oya wape. 14 Guwawa me ne eyawa neuma aug uwape. Me matai ne neumawa aupe sira ye guniyap ape ye yaug anoya. 15 Dividivi undag Maman meumawa me neumawa. Meoya ne wana Guwawa me neumawa aupe sira ape ye yaug anoya. 16 Kum koni kusi da ye ne den yaunegiya, sira me ivi kusi da yobenut onan ye ne sira yaunegiya.”

Danadawai Tobiyape Degadega Ape

17 Aigowawa upeba gae gara waya, “ ‘Kusi da yobenut onan ye oma den ane ne sira yaunegiya, meve me ivi kusi da yobenut onan ye ne sira yaunegiya,’ sira ‘Kuiyawa ne Maman oya angeni,’ me meib wanewa natawa aninin?” 18 Ande mu singui eme, “Anininwa oya aib wane, ‘Kum yobe onan?’ Nu den yaug anotu me divi waivi.” 19 Iesu yaug anone mu imuwo mame oya singui ape, meoya me mu gumbo wane, “Ye gae gara wa anoene, ‘Kusi da yobe onan ye oma den ane ne sira yaunegiya, sira me ivi pungi den wape ne sira yaunegiya,’ ne meib wanawa oya? 20 Ne natawa diruieni, ye iruwaigimiya sira danadawai avigimiya, megara piyu mame degadegaeba aigimpe. Ye matai danadawai avigimiya, megara ye danadawai yeuma tobiyape degadega ape. 21 Vesin ud barautan oya me dawai aupe, kuiyawa kum meuma uwane. Megara ud yaipewa me dawai imiwa atataipe, kuiyawa ud piyu mame gumbe yaine oya vesin degadega meumawa kokavit aivi. 22 Gare ye danadawai yeuma kumiwa, megara ne sira ye yauyempna, meve ye degadega aya, sira ye degadega yeuma da bira den aug aipe. 23 Me kumive ye ne sira den divi da oya singui negiya. Ne natawa diruieni, divi da oya ne ivunwa gumbe nun wayawa Maman matai yempe. 24 Ye ne ivunwa gumbe divi da oya nun den wayana onne gare mame. Nun wayawa, ye matai auya. Me degadega yeuma kokavit atan oya. 25 Ne dividivi mame oya maibe gumbe guniyap wana. Kum uwapewa, maibe gumbe den watna, megara Maman oya taibenut diruitna. 26 Me kumive ye matai ne ivunwa gumbe nun waigimiya. Ne aib den veni, ‘Ne matai Maman gumbe nun watna yenanwa oya.’ 27 Maman membo ye guniyap baigan aivine, kuiyawa ye ne gunap baigan ayana sira anotumat ayana me ne God gumbe onedna. 28 Ne Maman gumbe onedna, piyu mame uwana. Ne piyu yankweeni sira Maman oya taig angeni.” 29 Meve Iesu aigowawa waya, “Ge gare gae taibenut vege sira gae maibe gumbe den vege. 30 Gare nu yaug anotu me ge dividivi undag yaug anoyana, sira me bira da imive wakenewa den ge singui gempe. Mame ane nu anotumat atune me ge God gumbe onagana.” 31 Iesu gara wane, “Ye gare mame anotumat anegene? 32 Yauya. Kum me onivine sira wait uwane, me kumive ye matai marewan aisiya. Ye desirom desirom matai gweyeban aisiya. Ye matai nekut yankwenegiya. Megara ne nekut den waketna, kuiyawa Maman me ne gunap wakeivi. 33 Ne dividivi undag mame wait diruinawa, me ne gunap ye yum autan oya. Piyu mame danave ye matai danadawai auya. Megara yutuiwa sira auya! Ne wait piyu mame tona aigne.”

Jon 17

Iesu Membo Oya Nun Wane

1 Iesu mame wane, meve kwimin yaug nun wane: “Maman, kum wait uwane. Ud geuma me eyawa geumawa oma ane sira tobiyag gentan oya eyawa ud geuma wana. 2 Kuiyawa yusiwa me iyayapan undag amaramuntan oya ge wanana. Me iyayapan me wananawa undag gumbo inaiinai yaibobot muntan oya. 3 Inaiinai yaibobot me God ge Iesu Keriso yaug anotanwa; God me desiromirenwa ge natawa, sira Iesu Keriso me God baraune onnewa. 4 Nau me ne wattanwa oya ge neganawa wadna onanane, sira ne piyu egave eyawa geuma toyau munna. 5 Maman, namu ge gungap wakenawa, ne eyawa gaibu, ivi at piyu ge wad teyana. Me eyawa desiroma gumbe, gare mame di ge gungap waribiya nega.

Iesu Me Aigowawa Munan Nun Wane

6 Iyayapan piyu mame egave neganawa mu gumbo ivugwa toyau munna yaug anogemiya. Mu geumawa, sira ge mu ne gunap negana, sira mu gae geumawa aug amaraya. 7 Gare mu yaug anoya dividivi ge ne neganawa me ge gungap onne. 8 Kuiyawa ne gae ge neganawa me mu dirumna, sira mu me aviya. Mu me yaug anoya me ne e baraunegana onedna, sira mu anotumat aya me ge baraunegana onedna. 9 Ne mu munan nun veni. Ne piyu mame oya nun den veni, megara iyayapan neganawa oya munan nun veni, kuiyawa mu geumawa. 10 Neumawa undag me geumawa, sira geumawa undag me neumawa. Sira ne eyawa mu gumbo auna. 11 Ne piyu mame gumbe yobe den waketna, megara mu piyu mame gumbe ande wakepe, sira ne genan ongeni. Maman Iyakaisiyapama, mu egowon a ivugwa yusiwa gumbe—ivugwa me ne neganawa—me gumbe mu desirom ape nu minun. 12 Ne mu gumbo piyu mame danave wakenawa ivugwa me neganawa gumbe mu egowon ana, sira amat amunna bainda wakeya. Da bira den inanadne, megara da bira watkukamtan usiwa me inanadne. Me me gumbe Baiboru natawa pawatan oya. 13 Gare mame genan ongeni. Megara piyu mame apa ande wakenave dividivi mame veni, me gumbe ne degadega neuma mu yapowo noidauwatan oya. 14 Gae geumawa wait munna, megara piyu mame mu topai munne. Kuiyawa, ne piyu mame abnawa onan, ne mina mu gaibu piyu mame igiyawa onan. 15 Piyu mame apa mu atan tamtan oya nun den veni, megara kukaeba igiyawa gumbo mu egowon atan oya nun veni. 16 Ne piyu mame abnawa onan, ne mina mu piyu mame igiyawa onan. 17 Natawa gumbe mu muin iyakaisi ape, ge gae geuma me natawa. 18 Ge piyu mame danave ne baraunegana uwanawa mina, ne mu temunna piyu mame danave amiya. 19 Munan oya ne nembovit muintna iyakaisi eni, me mu mina meib natawa gumbe muin iyakaisi atan oya.

Iesu Anotumat Igiyawa Undag Munan Nun Wane

20 Ne mu mukut munan nun den veni. Gae muma gumbe anotumat ne gunap emewa igiyawa munan gaibu nun veni. 21 Kuiyawa, Maman, ge ne gunap sira ne ge gungap me mina mu undag desirom atan oya. Mu mina nu gunup ape, me gumbe piyu mame anotumat ape me ge ne baraunegana onedna. 22 Eyawa ge neganawa me munna. Nu desirom atunewa mina, me gumbe mu mina meib desirom aigimtan oya. 23 Ne mu danowo sira ge ne dananap wakeya. Me mu desirom di yusipamit atanwa oya. Me kuiyave piyu mame yaug anope me ne ge baraunegana onedna sira ge ne gunap baigan ana mina, ge mu gumbo gaibu baigan ana. 24 Maman, ne imunap iyayapan neganawa ne wakeeni arawa apa gunap wakeigimpe. Me gumbe mu eyawa neuma yaupe, eyawa me ge neganawa kuiyawa me ge baigan gunap ana ivi piyu mame wad teyana. 25 Ne Maman oraivitwa, piyu mame me ge den yaug anogemne, megara ne ge yaugem anona, sira mu yaug anoya me ge ne baraunegana onedna. 26 Ne ana mu ivugwa yaugem anoya, sira ne me aigimtanit di. Kuiyawa me baigan geuma neganawa matai mu danowo wakeigimpe, sira ne nembo mina meib ne mu danowo wakeigimpna.”

Jon 18

Judas Me Iesu Oya Omin Baraune

1 Iesu me gae mame wane onananewa, me aigowawa gaibu yankweg sira yoi Kideron aig dauwag amiya. Ama asi gambenwa apa nau benawa da wakene, sira Iesu ge aigowawa me danave unig amiya. 2 Judas me omin barautan anoiviwa at me yaug anone, kuiyawa Iesu kum minaminawa aigowawa gaibu at me apa agonieme. 3 Meoya Judas me apa onne. Mut igiyawa ge temporu amareme igiyawa mu pirisi koukawa ge Parisi igiyawa gumbo onamiyawa Judas namuyoiyoi amunne. Mu damempa, dun ge mut tam omome. 4 Iesu mame undag me gumbe pawatan aiviwa yaug anone, sira dauwag aig mu singui munne, “Ye bira diuene?” 5 Mu gara waya, “Iesu Nasaret abnawa.” Iesu wane, “Ne me.” Sira Judas omin barautan aivinewa me apa mu gaibu yokene. 6 Iesu, “Ne me,” aib wanewa, mu daiyowon taig piyu egave uyug aigiya. 7 Mu gumbo me sira singui munne, “Ye bira diu ene?” Sira mu waya, “Iesu Nasaret abnawa.” 8 Iesu gara wane, “Ne wait diruina, ‘Ne me.’ Ye nenan didimama aigimiya ipewa, iyayapan mame yankwemiya ampe.” 9 Mame pawanewa me gumbe gae me wanewa me natawa atan oya: “Iyayapan ge neganawa desirom da ne den waropiyana.” 10 Meve Saimon Pita benesi gumbe wakenewa, aug uwag aike pirisi painauvitwa nau aivi abnawa me naunawa yutanwa kwagomiyane. Nau aivi abnawa me iviwa Marukas. 11 Iesu Pita gumbe wane, “Benesi geuma atan barauwa. Ne Maman ap me ne nednewa den natna go onan?”

Iesu Pirisi Namuwo

12 Meve mut igiyawa ge mut namuyoiyoi abnawa kokawa gaibu sira Ju igiyawa teya onamiyawa Iesu yumeg tuiya. 13 Sira namu Annas oya namuwon baraug aug amiya. Me Kayapas nimnagawa apanwa. Me bairawan me danave me pirisi painauvitwa ane. 14 Kayapas me apan bira Ju igiyawa naunowa yunewa. Me wanewa me oraiwa apan da desirom boape iyayapan munan.

Pita Iesu Gumbe Namuiren Uyai Wane

15 Saimon Pita ge aigowawa upeba desirom mu Iesu amave amome. Aigowawa mame me Iesu gaibu pirisi painauvitwa gweyawa arawa apa unigne, kuiyawa pirisi painauvitwa me apan mame yaug anone. 16 Megara Pita ankwin noiwa apa di amarane. Aigowawa da me pirisi painauvitwa yaug anonewa dauwag aine, sira me ankwin amaraiviwa gumbe gae wane sira Pita aug unigne. 17 Ankwatave nau aivi vesinawa me ankwin amaraiviwa me Pita gumbe singui wane, “Ge me aigowawa da go onan?” Me gara wane, “Ne onan.” 18 Me taig, meoya nau eme igiyawa ge temporu amareme igiyawa uwa amiwatan oya iyam okeriyawa omagawa gumbe birorot yokeya. Pita gaibu mu gaibu yokeg iraivi.

Pirisi Kokavitwa Iesu Gumbe Singui Wane

19 Pirisi kokavitwa Iesu gumbe aigowawa sira toyau toyau meuma oya singui ane. 20 Iesu me gumbe gara wane, “Ne piyu mame gumbe gae taibenut di wana. Ne kum evedni sinagogu ge temporu arawa me Ju igiyawa undag agoniemewa apa toyau muneni. Ne gae da guwave den wana. 21 Divi oya ne gunap singui vege? Iyayapan ne gunap anoyawa mu gumbo singui muna. Ne divi wanawa mu yaug anoya.” 22 Iesu gae mame wanewa, temporu amareme igiyawa da wane, “Ge pirisi painauvitwa gumbe ebu mame mina garawa wana?” Sira me Iesu tone. 23 Iesu me gumbe gara wane, “Ne gae gwambe wapopo ipawa, divi kukaine oya taibe wa. Megara ne gae natawa wanawa, divi oya ne tonegana?” 24 Meve Annas wane me tueg murapepam, aueg pirisi painauvitwa Kayapas oya amiya.

Pita Me Koni Duwameba Ge Duwamdesiyawa Uyai Wane

25 Saimon Pita yokeg iyam iraivine, iyayapan me gumbe singui ag waya, “Ge me aigowawa da go onan?” Pita me yan umne wane, “Ne me onan.” 26 Pirisi kokavitwa me nau eme igiyawa meuma da, me apan bira naunawa Pita kwagomiyanewa mu dam desiroma, me wane, “Ne ge orivu nau benawa danave yawagna go onan?” 27 Pita sira uyai wane, me kumive kumkum tatevit wane.

Iesu Pairat Namive Yokene

28 Meve Ju igiyawa Kayapas gumbe Romu amaraiviwa abnawa gweyawa kokawa meuma danave Iesu aug amiya. Gare mame mumbevit, Ju igiyawa mu Uwag Gaveya Buyunaeba natan oya miyot autan den anoeme, meoya mu gweyawa kokawa meuma danave den unigiya. 29 Meoya Pairat mu gumbo dauwag aine, sira singui wane, “Apan mame ikikiene kuiyawa divi oya?” 30 Mu gara waya, “Apan mame kukaeba den apa ipawa, nu me den aug genan onampono.” 31 Pairat mu gumbo wane, “Ye yembovit me auya sira gwangwan yeumawa gumbe pui yuya.” Meve Ju igiyawa me gumbe waya, “Megara nu apan da tota bo atanwa oya nu yutunwa da den wakene.” 32 Mame pawanewa me Iesu bo aninin atan aiviwa oya gae wanewa me natawa atan oya. 33 Meve Pairat gweyawa kokawa danave taig unig aine, sira Iesu oya auwag me gumbe singui ane, “Ge Ju igiyawa kin mumawa?” 34 Iesu gara wane, “Yan me ge singui geumawa, go iyayapan upeba nenan oya ge gungap wayawa?” 35 Pairat gara wane, “Ne Ju abnawa? Ge augem nenan onamiyawa me iyayapan geumawa sira pirisi amarayawa geumawa. Ge divi ana?” 36 Iesu gara wane, “Ne at toimu neuma piyu mame danave onan. Me piyu mame danave wakepopo ipawa, ne nau neuma eme igiyawa mu Ju igiyawa gumbo ne aunettan eme oya mut watpono. Megara ne at toimu neuma me at da apa wakene.” 37 Pairat me gumbe wane, “Meoya ge kin?” Iesu gara wane, “Me natawa di, ge wanawa mina ne kin. Mame oya ne yaina. Sira mame oya ne piyu mame danave uwana natawa taibenut atan oya. Iyayapan undag mu natawa danave wakeemewa mu ne nonwa avigimpe.” 38 Pairat me gumbe singui wane, “Natawa me dimbae?” Me mame wanewa, Ju igiyawa oya dauwag aine, sira wane, “Me gumbe kukaeba da den yauna. 39 Megara nu inaiinai numawa wakene. Ne ye guniyap nog abnawa desirom Uwag Gaveya Buyunaeba apa yankwetna dauwag aipe. Ye anoene ne Ju igiyawa kin muma yenan kwetna dauwag aipe?” 40 Mu au ge kwat sira waya, “Onan, apan mame onan. Barabas nuna.” Barabas me to aore ag tawara tamivi abnawa kukaeba da.

Jon 19

Mut Igiyawa Iesu Gumbe Iyagau Aya

1 Meve Pairat Iesu aune sira ane murap gumbe toya. 2 Mut igiyawa murap ipuni ganaganapam aug ikoki ag kuiyave tonasiya. Mu wape yobutaren me enwaniya. Wape gamateba me pundirit ge diyapam yapavewa. 3 Sira Iesu oya dog am ge am ag waya, “Kaiwa kaiwa, Ju igiyawa kin muma!” Sira mu nanuwo ginangave toya. 4 Pairat sira dauwag on Ju igiyawa gumbo wane, “Yauya, ne me aug yenan ongeni. Kuiyawa me gumbe kukaeba diuna da den yauna. Meoya ye me yaug anotan oya.” 5 Iesu gan kin keretawa mina kuiyave tonasiya sira wape yobutaren me gamat pundirit ge diyapam yapavewa me enwaniya dauwag uwanewa, Pairat mu gumbo wane, “Apan mame yauya!” 6 Pirisi koukawa ge temporu amareme igiyawa me yauya, sira tatevit mu kwaruwaya, “Korosi gumbe toya! Korosi gumbe toya!” Megara Pairat gara wane, “Ye me aug aisiya sira korosi gumbe toya. Ne yauna kukaeba da me gumbe onan.” 7 Ju igiyawa me gumbe gara waya, “Nu gwangwan numa gaibu, sira gwangwan me gumbe me di bo tope, kuiyawa me waivi me God Usiwa.” 8 Pairat mame anonewa, me a kokavit ane. 9 Me gweyawa kokawa danave taig unig aine, sira me Iesu gumbe singui wane, “Ge ampa onagana?” Megara Iesu garawa den wane. 10 Pairat wane, “Ge ne gunap garawa watan topayana? Ge den yaug anoana ne yutunwa wakene watna ge yankwe gempe go watna ge korosi gumbe togempe?” 11 Iesu gara wane, “Ge yutugwa egonup den auwawa ipewa, ge yutugwa da den wakene ne gunap. Meoya apan bira ne auneg ge gungap onnewa me kukaeba kokavit ane.” 12 Me apa utan ainewa, Pairat Iesu gumbe ag yaune me vetpa ingui dauwag aitan oya ane, megara Ju igiyawa ande au ge kwat veme, “Ge apan mame yankweya aipe ipewa, ge Siisa eveba onan. Da bira me kin wapewa, me Siisa gumbe daietaitai aivi.” 13 Pairat gae mame anonewa, me Iesu aug dauwag onne, sira puiyuyu wakeiviwa arawa gerave yan wakene. At iviwa me an pepetu arawa. (Me gae Ibru gumbe waiviwa Gabasa.) 14 Me Uwag Gaveya Buyunaeba oya tamibarip eme kumiwa, sira mumbe kum koniwa 6 mina. Pairat Ju igiyawa gumbo wane, “Yauya, mame ye kin yeuma.” 15 Megara mu kwaruwaya, “Toya bo tope! Toya bo tope! Korosi gumbe toya.” Pairat mu gumbo wane, “Ne kin yeuma korosi gumbe totna?” Pirisi koukawa garawa waya, “Me nu kin numa onan, megara Siisa mekut me nu kin numa.” 16 Oiebiren Pairat me Iesu korosi gumbe totan oya aug munne.

Iesu Korosi Gumbe Toya

17 Mu Iesu aug amiya. Iesu me korosi meuma aug aivine, sira me dauwag at Kuiyamarednawa aine. (Gae Ibru gumbe waiviwa Gorugosa). 18 Mame apa mu Iesu korosi gumbe toya, sira me apa iyayapan duwam gaibu—da gambenwa apa sira da gambenwa apa,—Iesu me buwangave. 19 Pairat pui yutanwa tene, sira korosi egave baraune. Me mamaib tene: IESU NASARET APAN, JU IGIYAWA KIN MUMAWA. 20 Ju igiyawa obiren pui yutanwa mame basiyaya, kuiyawa at ampa Iesu korosi gumbe totanwa me at kokawa megiyave, sira gigirum me teyawa me gae Ibru, gae Raten ge gae Griik gumbe teya. 21 Meve Ju pirisi koukawa muma Pairat gumbe waya, “ ‘Ju igiyawa kin muma’ meib den teya, megara ‘Apan mame me Ju igiyawa kin muma wane meib teya.’ ” 22 Pairat garawa wane, “Ne dividivi wait tenawa me di tena.” 23 Mut igiyawa Iesu korosi gumbe toyawa, mu wape meuma tamiya, sira mut igiyawa me wapeyawa tameg keb atan oya kuiyawa 4 teya. Wape ankwatavewa mina gaibu auya. Wape mame den ageniyawa, sira wape desirom ageniya kuiyawa apa aigne amawa uwane. 24 Mu gae gara waya, “Me den warimita. Kae bumpai gumbe ag yauta bira me aupe.” Mame pawanewa me Baiboru anin waiviwa me natawa pawatan oya. Me tenewa, “Mu ne wape neuma mu mumbovit kepteya, sira kae bumpai aya ne wape ankwatavewa neuma oya.” Meoya mame me mut igiyawa aninin ayawa. 25 Iesu korosi meuma megiyave, inawa, me inawa yogiyawa, Kuropa biviwa Meri, sira Magdara vesin Meri mu yokeya. 26 Iesu inawa aigowawa me gumbe baigan anewa mu yokeeme yamne, me inawa gumbe wane, “Vesin, mame ge utugwa.” 27 Meve aigowawa gumbe wane, “Mame ge inag.” Me kumiwa apa utanainewa, aigowawa mame me aug gwe meuma aine.

Iesu Boane

28 Mame ivi, Iesu yaug anone dividivi undag gare onanane, sira meve Baiboru wanewa natawa pawatan oya wane, “Ne meyanwa toyaivi.” 29 Uinoum me apa barauya wakene. Danave wain sisipama wakene. Sira mu sponji gumbe wain sisipama em arob ben isop naniwa tueg aueg Iesu noive barauya. 30 Iesu me wain sisipama nag wane, “Me onanane,” sira me kuiyawa kwanawa sig boane, sira me guwawa owan wanne. 31 Kum me apa, tamibarip eme kumiwa, sira wantepewa me Sabat Kumiwa. (Sabat Kumiwa mame me oiyat kokavitwa.) Ju igiyawa mu imuwo iragi kwapiwa Sabat Kumiwa korosi gumbe den wakepe, meoya mu Pairat gumbe dikape, airanuwa sikape iragi kwapuwa tam ampe. 32 Meoya mut igiyawa onamiya sira apan namu Iesu gaibu korosi gumbe toyawa me airanuwa siya, sira upeba mina meib aya. 33 Megara mu Iesu gumbe uwayawa, mu yaug anoya me wait boane, meoya me airaniwa den toensiya. 34 Megara, mut igiyawa da Iesu megiyawa mut gumbe yunewa, tatevit diyawa ge yoi uwag aigne. 35 Apan bira me yaunewa me taibe wane, sira me gaiyawa me natawa. Apan me yaug anone me gae natawa waivi. Me natawa di waivi, ye anotumat atan oya. 36 Dividivi mame pawanewa me gumbe Baiboru wanewa natawa pawatanwa oya: “Me marednawa da desirom den toensipe.” 37 Sira Baiboru gaiyawa dawa me wane, “Mu matai yaupe apan bira mu mut gumbe yuyawa.”

Iesu Dagup Danave Barauya

38 Me ivi, Arimataya apan Josep Iesu kwapiwa autan oya Pairat gumbe nun wane. Josep me Iesu aigowawa, megara guwave gumbe, kuiyawa Ju igiyawa gumbo a aivine. Pairat bainda wane, meve uwag kwapiwa aune. 39 Nikodemas me namu Iesu oya arampuna amdau ainewa, me maaru ge aroe bidwag ayawa ibnawa 30 kg mina aug uwane. 40 Apan duwam Iesu kwapiwa aug, gegura tayapama ge wape rinen gumbe paniya. Mame me Ju igiyawa inaiinai muma gumbe aya. 41 At me apa Iesu korosi gumbe toyawa apa me nau benawa da wakene, sira nau benawa me danave me dagup mataiwa wakene, sira me apa iragi da den di barauya. 42 Mu me apa Iesu barauya, kuiyawa me Ju igiyawa Tamibarip Kumiwa sira dagup me megiyave.

Jon 20

Iesu Sira Inaig Yoine

1 Pura danave kum namuirenwa mumbevit apa, sisip ande wakeneve, Magdara vesin Meri dagup aine, sira an ankwin noive wakenewa watariyaya yaune. 2 Meoya vesin me Saimon Pita ge aigowawa dawa me Iesu baigan gumbe anewa munan kintog on dirumne, “Mu Ayapan dagup gumbe aug amiya, sira nu den yaug anotu mu ampa me barauya.” 3 Meoya Pita ge aigowawa dawa dagup oya amatog amome. 4 Duwam mu kintoeme, aigowawa dawa me kintog namu aig dagup uwane, Pita mina onan. 5 Me apa kwanasig yaunewa, wape rinen yaune, megara me danave den unig aine. 6 Meve Saimon Pita me amave oniviwa uwane, sira dagup dana unig aine. Wape iviwa rinen wakene yaune. 7 Me yaune, wape rinen me Iesu kuiyave paniyawa me wape dawa me Iesu kwapiwa paniyawa gaibu onan. Mu ube ube wakeya, sira Iesu kuiyawa paniyawa me meib di wakene. 8 Meve aigowawa da me dagup namu uwanewa mina danave unig aine. Me yaug anotumat ane. 9 Mu ande Baiboru gumbe den yaug anoya me Iesu bo igiyawa gumbo sira inaig yoitanwa oya wanewa.

Iesu Magdara Vesin Meri Gumbe Taibe Ane

10 Meve aigowawa taig gweyowon amiya. 11 Megara Meri dagup daieve ande yokeg it waivi. Me it waivinewa, me kwanasig dagup danawa yautan oya aivi. 12 Sira aneya duwam mu wape pupuyuwa eneg Iesu kwapiwa barauya arawa apa yan wakeya me yawamne. Dawa me kuiyawa apa sira dawa me amawa apa wakeya. 13 Mu me gumbe waya, “Vesin, divi oya ge it vege?” Me wane, “Mu Ayapan neuma aug amiya, ne den yaug anona me ampa barauya.” 14 Me kumiwa apa, me tobiyag yaune Iesu me apa yokene, megara me den yaug anone me Iesu. 15 Me wane, “Vesin, divi oya ge it vege? Ge bira oya didimama ege?” Me anone me nau benawa amaraivi abnawa da, sira me wane, “Kokawa, ge me aug agawa ipewa, didnega ampa ge me barauwana, ne me autna.” 16 Iesu me gumbe wane, “Meri.” Me me gumbe tobiyag kwaruwane, “Rabonai!” (Natawa me toewanewan.) 17 Iesu wane, “Ne den yum nega, kuiyawa ne Maman oya ande den taig wan anedna. Megara, ne tatanaiwa munan aiseg dirumiya, ‘Ne Maman ge ye Mamewa, sira God neumawa ge God yeumawa me gumbe taig angeni.’ ” 18 Magdara vesin Meri me aigowawa munan umum aug aine: “Ne Ayapan yauna!” Sira me mu dirumne me dividivi undag me gumbe wanewa.

Iesu Aigowawa Gumbo Taibe Ane

19 Pura me kum namuirenwa augoi aram muniwaivi kumiwa oiyat desiroma apa, aigowawa agoniyag wakeya, sira ankwin toboriya kuiyawa Ju igiyawa gumbo a aya. Me kumive Iesu uwag mu yapowo yokeg wane, “Yum ye guniyap.” 20 Me gae mame onananeve, naniwa ge megiyawa toyau munne. Aigowawa Ayapan yauyawa mu degadega kokavit aya. 21 Iesu sira wane, “Yum ye guniyap. Maman ne baraunedne onednawa mina, ye ne teeni dauwag aisiya.” 22 Sira me mame wanewa, me mu gumbo nonewa gaup upimun sira wane, “Guwawa Iyakaisiyapama auya. 23 Ye da bira kukaeba meuma anog yankweyawa ipewa, mu kukaeba muma Maman anog yankwepe; ye den anog yankweya ipewa, mu kukaeba muma Maman den anog yankwepe.”

Iesu Tomas Gumbe Taibe Ane

24 Tomas (veme Didimas), aigowawa 12 danave da, Iesu uwanewa kumive aigowawa upeba gaibu onan. 25 Meoya aigowawa upeba me gumbe waya, “Nu Ayapan yautune.” Megara mu gumbo wane, “Namu naniwa ikoko toyawa arawa oma ane yautna, sira naningriwa ikoko toya arawa oma ane entna, sira megiyawa mut yuyawa arawa naninwa oma ane entnawa, ne anotumat atna.” 26 Oiyat 8 onanane, me aigowawa sira gwe danave yokeya, Tomas mu gaibu. Ankwin toboriya, megara Iesu uwag yapowo yokeg wane, “Yum ye guniyap.” 27 Meve me Tomas gumbe wane, “Ge nanigriwa mapa baraug naninwa yawa. Nanigwa iveriya sira megiyanwa gumbe ena. Den pipangita, anotumat a.” 28 Tomas me gumbe wane, “Ayapan neuma sira God neuma!” 29 Iesu me dine, “Ge anotumat ana, kuiyawa ge ne yaunegana. Iyayapan mu ne den yaunegiya megara anotumat ayawa mu waribiya mumpe.” 30 Iesu irakoniwa upeba obiren mu buka mame danave den tenewa aigowawa namuwo ane. 31 Megara dividivi mame tenewa, ye Iesu me Keriso sira God Usiwa anotumat atan oya, anotumat gumbe ye inaiinai me iviwa gumbe autan oya.

Jon 21

Iesu Me Aigowawa 7 Gumbo Taibe Ane

1 Dividivi mame ivi, Poeman Tiberias visive Iesu aigowawa gumbo sira taibe ane. Me meib pawane; 2 Saimon Pita, Tomas (veme Didimas), Natanieru me Keina Gariri danave apa onnewa, Jebedi usitainawa, sira aigowawa da duwam mu agoniyaya. 3 Saimon Pita dirumne, “Ne gwambui tamtan oya botag angeni.” Sira mu waya, “Nu meib ge gaibu anta.” Meve mu dauwag amiya wa danave unigiya, megara aram me mu gwambui da den upiya. 4 Mumbevit Iesu eg visive yokene, megara aigowawa den yaug anoya me Iesu. 5 Me mu gumbo wane, “Owanaiwa, ye gwambui da den upiyana?” Mu gara waya, “Onan.” 6 Me wane, “Uwariri yeuma wa yutanwa apa aoreya, ye matai gwambui upiya.” Mu meib ayawa, gwambui obiren upiya, meoya mu oma den ane uwariri ororiyape dauwape. 7 Meve aigowawa me Iesu baigan gumbe aiviwa Pita gumbe wane, “Me Ayapan!” Saimon Pita me anone me Ayapan, me wapeyawa geravewa me gumbe panne (kuiyawa me kwapiwa taibe), sira pisiag poeman danave aigne. 8 Aigowawa upeba mu wa kusi gumbe uwariri me gwambui noidauwanewa ororiyaya, kuiyawa mu eg visiwa gumbe arama onan. Me 90 mitas mina. 9 Mu eg visive dauwag aigiyawa, iyam omagawa igivi yauya, sira gwambui me iyam omagawa egave teyawa ge bredi upeba mu yauya. 10 Iesu mu gumbo wane, “Ye gwambui gare mame di upiyanawa me upeba tam oneya.” 11 Saimon Pita wa gerave dauwag uwariri gwambui noidauwanewa ororiyak eg gerave tene. Me gwambui koukawa 153 noidauwane. Me di obiren, megara uwariri den viyodne. 12 Iesu me gumbo wane, “Oneya, mumbe nakwaeba naya.” Mu yaug anoya me Ayapan, meoya aigowawa da me singui atan oya da den di aib waya, “Ge bira?” 13 Iesu uwane, bredi aune sira mu gumbo munne, sira gwambui gaibu mina meib ane. 14 Namu Iesu bo igiyawa gumbo yoine, ivi Iesu aigowawa gumbo taibe uwane, sira mame me kum duwamdesiyawa.

Iesu Ge Pita

15 Mu nakwai naya onananewa, Iesu Saimon Pita gumbe wane, “Saimon, Jon usiwa, ge ne gunap natawa di baigan negege sira iyayapan mame upeba eme mina onan?” Me wane, “E, Ayapan. Ge yaug anoana ne ge gungap baigan eni.” Iesu wane, “Sip usiwa neuma amara.” 16 Iesu sira wane, “Saimon, Jon usiwa, ge natawa di ne gunap baigan ege?” Me gara wane, “E, Ayapan, ge yaug anoana ne ge gungap baigan eni.” Iesu wane, “Sip neuma amara.” 17 Kum duwamdesiyawa Iesu me gumbe wane, “Saimon, Jon usiwa, ‘Ge ne gunap baigan ege?’ ” Pita danadawai aune, kuiyawa Iesu kum duwamdesiyawa me gumbe singui wane; “Ge ne gunap baigan ege?” Me wane, “Ayapan, ge dividivi undag yaug anoana; ge yaug anoana me ne ge gungap baigan eni.” Iesu wane, “Sip neuma amara. 18 Ne ge natawa dirugeni, ge wait apan mataiwa gumbe wakeyanawa, ge wape gembovit enana sira ampa agetan anoegewa agana; megara ge wanan tayawa awa, ge matai nanigwa siwavit dima, sira apan da wape geuma engempe sira namuyoiyoi agempe ampa ge den agetan anoegewa augem aipe.” 19 Iesu mame wanewa, me bo ginaanat me gumbe Pita eyawa God gumbe aug uwape esipewa, me toyau muntanwa oya. Meve me gumbe wane, “Amanap onaga.” 20 Pita tobiyag yaune, aigowawa me gumbe Iesu baigan niyaiviwa mu amowo onivi. (Apan mame me aram nakwaeba apa Iesu gumbe intu udne, “Ayapan, bira omin geuma barautan oya aivi?” wanewa.) 21 Pita me yaunewa me singui wane, “Ayapan, apan mame me aninin?” 22 Iesu gara wane, “Namu me yanga kani wakepe, ivi ne sira taig uwatanwa oya ne imunap ipewa, ge gungap me aninin? Ge ne amanap di onaga.” 23 Meoya, gae me aigowawa mame den boatanwa tatawaiwa gumbo wateteyamiya. Megara Iesu meib den wane me den boape; megara aib wane, “Namu me yanga kani wakepe, ivi ne sira taig uwatanwa oya ne imunap ipewa, ge gungap me aninin?” 24 Apan me dividivi mame gumbe taibe wane sira dividivi mame tenewa me aigowawa me. Nu yaug anotu me divi taibe wanewa me natawa. 25 Iesu dividivi obiren upeba gaibu ane. Ne aib anoeni, desirom desirom me anewa gaibu gigirum tepono ipawa, piyu mame apa oma den ane buka mame undag tepono.