1:1 Ri pakaramulana, ri tenanapa nipa'jari linoa, nia' memammi Kanaya. Nia'mi anjo Kanaya siagang Allata'ala na anjo Kanaya iatonji Allata'ala. 2 Battu ri pakkaramula memanji nasiagang Allata'ala. 3 Tete ri Iami nanipa'jari sikontu apa niaka, na sikontu apa niaka, tenanniakka manna sirupa nipa'jari punna tamannetea ri Ia. 4 Iaminjo Kanaya nakabattui katallassanga, na iaminjo katallassanga assingari rupataua. 5 Accaya minjo Singaraka lalang ri sassanga, na takkullea sassanga ambunoi Singara'Na. 6 Battumi tunisuroa ri Allata'ala, iamintu niarenga Yohanes. 7 Battui angngerang kabara' ri passala'na anjo Singaraka, sollanna akkulle tappa' ngaseng rupataua. 8 Anjo singaraka teai kalenna, ia poro appabattunaji kabara'. 9 Singara' sitojennaya, assingariai sikontu rupataua, nia'mi battu ri lino. 10 Niaki Kanaya ri lino, tete ri Ia nipa'jari linoa, mingka taniassengai ri linoa. 11 Battui ri pa'rasangang KalenNa mingka tanitarimayai ri bansaNa. 12 Mingka nia' todong tau antarimai na tappa' ri Ia, nisarei pangngellai a'jari ana'Na Allata'ala, 13 teai lanri ri rupataua nanilassukang, nasaba' Allata'ala nakabattui anjo katallassang berua. 14 Ma'rupataumi anjo Kanaya, ammantangi ri tangnga-tangngata, na nicini'mo kala'biranNa. Natarimai anjo kala'biranga salaku Ana' sitau-tauNa Manggea. Tete ri KalenNami nanicini' Allata'ala, siagang pangngamaseanNa mae ri katte. 15 Battui Yohanes a'jari sa'biNa, nakabarrammi angkana: "Iaminne kupaua: Laniaki battu ri bokoangangku, mingka lompoangangi nainakke, nasaba' inakke tenapa', nania' memammo Ia." 16 Lompoi ri pangngamaseang; tena le'bakai ammari, assare barakka' ri katte. 17 Nitarimai HukkunNa Batara, tete ri Musa. Mingka pangngamaseang siagang pangngatutuiNa Allata'ala nipa'nyatami lalang ri Isa Almasi. 18 Tenanniakka le'ba' anciniki Allata'ala, pantaranganna Ana' sitau-tauNa Manggea, sangkammaya siagang Manggea, na majarreka ri KalenNa. Iami ampa'nyatai Manggea ri Katte. 19 Nisuromi imang-imanga siagang tu Lewia ri tu Yahudi anna'galaka koasa ri Yerusalem, mange akkuta'nang ri Yohanes, angkana, "Inaiko antu?" 20 Mangakumi silambusu'na Yohanes angkana, "Teai inakke Karaeng Mappasalamaka." 21 Akkuta'nammi pole ke'nanga angkana, "Jari punna kamma, inaiko antu padeng? Ikau kutadeng Elia?" Appialimi Yohanes nakana, "Teai." Akkuta'nammi pole ke'nanga angkana, "Maka Na'biko kapang?" Appialimi pole Yohanes nakana, "Teai." 22 Nakanamo ke'nanga, "Jari punna kamma, pau sai bedeng ri kambe inaiko antu padeng? Paumi sollanna akkulle nipauang tau assuroaki' anne. Apa lanukana ri passala'na kalennu?" 23 Appialimi Yohanes, nakana, "Inakke minne le'baka nasero kana Na'bi Yesaya ri wattunna angkana, 'Tau akkio'-kioka ri parang lompoa angkana: Lappari oloang laNaoloa Batara.' " 24 Akkuta'nammi pole anjo tunisuroa ri tu Farisia, 25 angkana, "Punna teaiko Karaeng Mappasalamaka, teaiko Elia, teai tongko Na'bi, apa saba'na nuje'ne' tau?" 26 Appialimi Yohanes, nakana, "Inakke je'ne' kupake anje'neki taua. Mingka nia' ri tangnga-tangnganu tau tenaya nuassengi. 27 Ia battu ri bokoangangku, mingka manna alla'gasiangi passikko' sapatuNa tena todong nakusiratang." 28 Yangasenna anne anjorengi ri Betania kajariang, iamintu biring rayana Binanga Yordan siagang ri tampa'na Yohanes anje'neki taua. 29 Ammukona, nia'mi Isa nacini' Yohanes battu mae ri ia. Nakanamo Yohanes, "Cini'mi, Iaminjo Ana' Gimbala'Na Allata'ala, antangkasiai dosana bonena linoa. 30 Iami le'baka kusero kana angkanaya laniaki battu ribokoangangku, mingka lompoangangi nainakke. Nasaba' tenapa nanilassukanga' inakke, nania' memammo Ia. 31 Uru-uruna tena nakuassengi inai anjo. Nasitojenna battua' anje'neki taua siagang je'ne', sollanna niasseng ri bansa Israelka." 32 Napabattu tommi Yohanes anne kasa'bianga angkana, "Kuciniki RohNa Allata'ala manurung battu rate ri langika, sangkamma jangang-jangang bodobangkeng, battu ammantang irate ri Ia. 33 Anjo wattua tenapa nakuassengi angkana inai anjo. Mingka nipauamma' ri Allata'ala assuroa' anje'neki taua siagang je'ne' angkana, 'Punna nucini' manurung RohNa Allata'ala, nampa ammantang irateang se'reang tau, Iaminjo taua lanje'neki taua siagang RohNa Allata'ala.' " 34 Nakana Yohanes, "Inakkemi kalengku le'ba' anciniki, siagang inakkemi a'jari sa'bi angkanaya Iaminjo Ana'Na Allata'ala." 35 Ammukona, nia'mi pole Yohanes anjoreng ri tampaka siagang rua ana' gurunna. 36 Ri wattunna nacini' Isa ammalo, nakanamo, "Ciniki! Iaminjo Ana' Gimbala'Na Allata'ala." 37 Nalangngere'na anjo ruaya ana' gurunna Yohanes kana-kana kammaya, a'lampami ke'nanga amminawang ri Isa. 38 Assailemi Isa mae ri boko, na Nacini'mo ke'nanga amminawang ri Ia. Akkuta'nammi ri ke'nanga angkana, "Apa nuboya?" Appialimi ke'nanga angkana, "Ra'bi kemaeki ammantang?" ('Ra'bi' battuanna guru.) 39 Nakanamo Isa, "Mae mako nakalennu anciniki." A'lampami ke'nanga siagang Isa, na nacini' kemae ammantang. Anjo wattua tette' appa'mi ri karuenga. Ammantammi ke'nanga siagang Isa anjo alloa. 40 Kala se'renna anjo tau ruaya, allangngerekai apa napaua Yohanes nampa amminawang ri Isa, niarengi Andreas, assari'battanga siagang Simon Petrus. 41 Akkaro-karomi Andreas amboyai Simon, iamintu sari'battanna, na nakana ri ia, "Ikambe assibuntulu' maki' siagang Mesias!" (Mesias sangkammai battuanna siagang Almasi, iamintu: Karaeng Mappasalama'.) 42 Nirurungammi Simon ri Andreas mae ri Isa. Nijanjammi Simon ri Isa, nampa akkuta'nang Isa angkana, "Ikau Simon, ana'na Yona. Lanigallarakko Kefas." (Kefas sangkammai battuanna siagang Petrus, iamintu: bulu' batu.) 43 Ammukona, a'lampami Isa mange ri pa'rasangang Galilea. Assibuntulu'mi siagang Filipus, na Nakana ri ia, "Maeko amminawang ri Nakke!" 44 Anne Filipus, tau battu ri Betsaida, iamintu kota pammantanganna Andreas siagang Petrus. 45 Assibuntulu'mi Filipus siagang Natanael, na nakana ri ia, "Ikambe nibuntulu'mi anjo tau le'baka nasero kana Na'bi Musa lalang Kitta' HukkunNa Allata'ala, siagang le'baka nakabarrang na'bi-na'bia. Anjo taua nikanai Isa tu battua ri Nazaret, ana'na Yusuf." 46 Mingka appialimi Natanael nakana, "Maka akkulle tongi apa-apa bajika labattu ri Nazaret?" Appialimi Filipus nakana, "Mae mako nakalennu anciniki." 47 Nacini'mi Isa nia' battu Natanael; na Napaumo passala' ri batangkalenna Natanael Nakana, "Ciniki, iaminjo tu Israel tojeng-tojenga. Tena apa-apa palassu lalang ri batangkalenna." 48 Akkuta'nammi Natanael ri Isa, nakana, "Antekamma nakkullea' Kiasseng Bapa'?" Appialimi Isa Nakana, "Tenapa nanakiokko Filipus, naKucini'mako irawanganna poko' araya." 49 Nakanamo Natanael, "Bapa' Guru, iKattemi Ana'Na Allata'ala! IKattemi Karaenna bansa Israel!" 50 Nakanamo Isa, "Iaji nutappa', lanri Kupauna angkanaya le'ba' mako Kucini' irawanganna anjo poko' araya? Apa-apa lompoanganga pole na anjo lanucini' sallang!" 51 Nakanamo pole Isa, "Tappa' mako, angkanaya sitojeng-tojenna lanuciniki tassungke langika, siagang lanai'-naungi malaeka'-malaekaka ri Ana' Ma'rupataua."

2:1 Ruangallo ribokoanganna, nia' passua'-suarrang pa'buntingang ri kota Kana, ri pa'rasangang Galilea. Na nia' tongi amma'Na Isa anjoreng. 2 Niundang tongi Isa siagang ana'-ana' gurunNa mange anjoreng ri pa'buntinganga. 3 Ri wattunna la'busu'mo anggoro' lanipattoananga, nakanamo amma'Na Isa ri Isa, "Kala'busangi anggoro' ke'nanga." 4 Appialimi Isa Nakana, "Teaki' suroiA' amma'. Tenapa narapiki wattunna laKupakabateang KalengKu." 5 Mingka nakanamo amma'Na Isa ri pala'-palayanga, "Gaukang mami apa Napassuroanga ri kau ngaseng." 6 Anjoreng ri tampaka, nia' annang gumbang lompo, nipasadia untu' lanapake taua a'bissa bangkeng situru' ada'na tu Yahudia. Anjo gumbang lompoa akkullei massing nibonei kira-kira sibilangngang litere' jaina. 7 Nakanamo Isa ri anjo pala'-palayanga, "Bonei ngasengi je'ne' anjo gumbanga." Naboneimi ke'nanga anjo gumbanga, sa'genna rassi ngaseng. 8 Nampa Nakana Isa ri ke'nanga, "Kamma-kamma anne allemi sike'de' anjo je'neka, nampa nuerang mange ri pamimpinna anne passua'-suarrang pa'buntinganga." Naerammi ke'nanga anjo je'neka mae ri pamimpinna anjo passua'-suarranga. 9 Naso'rimi pamimpinga anjo je'ne' le'baka tappinra a'jari anggoro'. (Tanaassengai angkana battu kemaei anjo anggoroka. Iaji anjo pala'-palayang appatirika je'ne' bawang angngassengi.) Nakio'mi pamimpinga bunting bura'nea, 10 na nakana ri ia, "Biasaya, anggoro' kaminang bajika rolong napattoanang taua, nampa punna sukku'mo nasa'ring toanaya, nampami nipassareang anggoro' biasaya. Mingka ikau nuboliki rolong anggoro' kaminang bajika sa'genna ri kamma-kammaya anne!" 11 Iaminjo uru-uru gau' appakalannasaka Nagaukang Isa. Anjoreng ri kota Kana, ri pa'rasangang Galilea nigaukang anjo gauka. Lanri iaminjo pammateia naNapappicinikammo kalompoanNa. Tappa' ngasemmi ana'-ana' gurunNa ri Ia. 12 Le'baki anjo, a'lampami Isa mange ri Kapernaum. Sipa'rurungang ngasengi a'lampa amma'Na, sikamma sari'battanNa, kammayatompa ana'-ana' gurunNa. Ammantammi ke'nanga anjoreng siapa are allonna. 13 Ri wattunna a'birimmo Allo Lompo Paskana tu Yahudia, a'lampami Isa mange ri kota Yerusalem. 14 Nia'mo Narapikang siapa are pabalu' sapi, gimbala' siagang jangang-jangang bodobangkeng anjoreng ri Balla'Na Batara ri Yerusalem; nia' todong siapa are pasambe doe' ca'di ammempo anjoreng. 15 Appare'mi cambo' otere' Isa, nampa Nabongka ngaseng anjo olo'-oloka, kammaya gimbalaka, sapia, na maraengannaya. Nabongka ngasengi assulu' anjo olo'-oloka battu ri Balla'Na Batara. Nampa Nabulintakkang ngaseng mejang-mejanna anjo pasambe doeka sa'genna tassia'-siara' ngaseng doe' ca'dina ke'nanga. 16 Nampa Nakana ri anjo pabalu' jangang-jangang bodobangkenga, "Angka' ngasengi a'lampa anne. Teako pareki tampa' pa'danggangang Balla'Na BapakKu!" 17 Nau'rangimi ana'-ana' gurunNa apa niaka tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya, "O Allata'ala, ia pangngaiKu ri BallatTa, sanrapangi pepe' akkanrea ri atingKu." 18 Battumi tau anna'galaka koasa ri tu Yahudia andallekangi Isa. Nakanamo ke'nanga, "Coba sai gaukang gau' appakalannasaka, akkullea a'jari pammatei ri ma'nassaNu siratang anggaukang ngasengi anne sikammaya." 19 Appialimi Isa Nakana, "Allemi runtung anne Ballaka, na nampa Kupabangung poleang lalanna tallungalloa." 20 Nakanamo ke'nanga, "Patampuloi angngannang taung sallona nipake untu' ambangungi anne Ballaka. Nampa erokKo iKau ambangung poleangi lalanna tallungalloa?" 21 Mingka Balla' natabaya kananNa Isa, iamintu batangkalenNa. 22 Jari ri boko sallang, ri wattunna attallasa' poleang Isa battu ri kamateanga, nau'rangimi ana'-ana' gurunNa Isa, angkanaya anjo passalaka le'ba' memammi Napau. Jari tappa'mi ke'nanga ri apa niaka tattulisi' lalang ri Kittaka, siagang ri apa le'baka Napau Isa. 23 Lalang ri nia'na Isa ri Yerusalem, ri wattunna allo Passua'-suarranna Paskaya, jaimi tau tappa' ri Ia lanri sikamma gau' appakalannasa' le'baka Nagaukang. 24 Mingka tena nipatappaki ri Isa ke'nanga, lanri Naassenna ngaseng ma'rupataua. 25 Tena naparallu nipauang ri passala'na massing rupataua, lanri Naassenna ngaseng apa niaka lalang ri atinna rupataua.

3:1 Nia' sitau pamimping agama battu ri golonganna tu Farisia, niarenga Nikodemus. 2 Nia' se're wattu nabattu bangngi mange ri Isa. Nakana ri Isa, "Bapa' Guru, niassemmi angkanaya Allata'ala assuroKi' battu. Nasaba' tenanniakka manna sitau akkulle anggaukangi gau' appakalannasa' sangkamma le'baka Kigaukang, punna tena nanirurungangi ri Allata'ala." 3 Appialimi Isa Nakana, "Patappaki angkanaya, tenanniakka tau akkulle a'jari umma'Na Allata'ala, punna tena nanilassukang poleangi." 4 Nakanamo Nikodemus, "Antekamma batena lakkulle tau toaya lalassu' poleang? Maka lakkulle iji ammotere' antama' ri battanna amma'na nampa nilassukang poleang?" 5 Appialimi Isa Nakana, "Kontu tojeng sikali anne kanangKu: punna tena nilassukang poleangi battu ri je'neka siagang RohNa Allata'ala, takkulleai taua a'jari umma'Na Allata'ala. 6 Battu ri lahere'na rupataua, tau toana allassukangi, mingka battu ri rohna rupataua, RohNa Allata'ala allassukangi. 7 Teako lannasaki punna Kukana: musti nilassukang poleang ngasengko. 8 Mammiriki anginga mange ri nakaerokia; nilangngereki sa'ranna, mingka taniassengai nakabattuia siagang lanatujua. Kamma tomminjo tau nilassukang poleanga ri RohNa Allata'ala." 9 Akkuta'nammi Nikodemus nakana, "Antekamma lakkulle kajariang anjo kammaya?" 10 Appialimi Isa Nakana, "Ikau guruko ri Israel; masa' tena nanuassengi? 11 Patappa'mi angkanaya: nipauang mako apa naassenga ikambe; siagang apa nacinikamo ikambe iatomminjo bawang nasa'bi ikambe; mingka tena ngaseng nuero' ampatappaki kasa'bianna ikambe. 12 Tena nutappa' punna Kucarita ri kau ngaseng passala' apa-apa lalanga ri anne linoa; jari antekammako latappa' punna Kucarita ri kau passala'na surugaya? 13 Tenanniakka tau le'ba' nai' ri suruga, pantaranganna Ia manurunga antama' ri linoa, iamintu Ana' Ma'rupataua. 14 Antekamma batena napanai' Na'bi Musa ulara' tambagaya ri sipolong kayu, wattunna nia' ri parang lompoa, sangkamma tomminjo batena lanipanai' Ana' Ma'rupataua; 15 sollanna sikamma tau tappaka ri Ia lanagappai katallassang sitojennaya siagang mannannunganga." 16 Nasaba' lanri Nakamaseang duduna Allata'ala rupataua ri lino, sa'genna Napassareammo Ana' sitau-tauNa, sollanna inai-nai tappa' ri Ia tena nalapanra', passangalinna lanagappai katallassang sitojennaya siagang mannannunganga. 17 Nasaba' tena naNasuroi battu Ana'Na Allata'ala untu' anghukkungi anne linoa, passangalinna untu' ampasalamaki. 18 Inai-nai tappa' ri Ia, tena nalanihukkungi. Mingka inai-nai tena natappa', iami nihukkung ri Allata'ala, lanri tenana natappa' mae ri Ana' Sitau-tauNa Allata'ala. 19 Iaminne passala'na nanituntuki: Battumi anjo singaraka antama' ri anne linoa, mingka nangaiangangi rupataua sassanga kala singaraka, lanri ja'dala'na ngaseng panggaukanna ke'nanga. 20 Inai-nai a'gau' ja'dala', iami angkabirisi Singaraka; taerokai battu mae ri singaraka, sollanna tena nakacinikang panggaukang ja'dala'na. 21 Mingka inai-nai anggaukangi ero'Na Allata'ala, battumi mae ri singaraka sollanna a'nassa angkanaya anjo apa nagaukanga situruki ero'Na Allata'ala. 22 Le'baki anjo, a'lampami Isa siagang ana'-ana' gurunNa mange ri Yudea. Ammantammi siagang ke'nanga siapa are sallona, siagang anje'ne'mi tau. 23-24 Anjo wattua tenapa nitarungkui Yohanes. Anje'neki tau ri Ainon, pammantangang tenaya nabella battu ri Salim, nasaba' anjoreng jai je'ne'. Battumi taua mae ri ia, na naje'ne'mo ke'nanga. 25 Nia'mo siapa are ana' gurunna Yohanes a'gea'-gea' siagang tu Yahudia, passabakkang atoranna pannangkasia batangkale. 26 A'lampami ke'nanga mae ri Yohanes, na nakana ke'nanga, "Pa' Guru, maka kiu'rangi iji tau le'baka kiagang ri ba'leanna anjo Binanga Yordan, le'baka kipappicinikang ri kambe? Kamma-kamma anne anje'ne' tongi tau, na'lampa ngasemmo taua mange ri Ia!" 27 Appialimi Yohanes nakana, "Takkulleai nia' apa-apanna rupataua, punna tanisareanga ri Allata'ala. 28 Nulangngere'mi apa le'baka kupau angkanaya, 'Teai inakke Karaeng Mappasalamaka. Inakke tau nisuroja' ri dallekanNa.' 29 Ia bunting bainea, bunting bura'nea pata. Anjo passari'battanganna bunting bura'nea poro ammentennaji anrurungangi siagang ampilangngeri kananna; na sanna' nangaina ampilangngeri sa'ranna anjo bunting bura'nea. Inakke kamma tomma' anjo. Sannang sikalimi atingku kamma-kamma anne. 30 Iami musti a'jari pila' niparalluangang, na inakke a'jari pila' kurang niparalluamma'." 31 Ia niaka battu rate ri suruga, iami la'biangang na sikamma apa-apa maraenganga. Apa battua ri lino, antamai ri golonganna tu linoa, siagang passala' apa-apa ri lino nabicara. Ia niaka battu rate la'biangangi na sikamma apa-apa maraenganga. 32 Ia nabicara apa-apa le'baka Nacini' siagang Nalangngere', mingka tenanniakka manna sitau ampatappaki kasa'bianNa. 33 Inai-nai ampatappaki kasa'bianNa, iami ammangakui angkanaya ma'nassa tojengi Allata'ala. 34 Nasaba' tunisuroa ri Allata'ala, Napabattui kana-kananNa Allata'ala, lanri nipassareang ngasemmi RohNa Allata'ala ri Ia. 35 Nakamaseangi Manggea Ana'Na, na Napassareang ngasemmo koasaya ri Ana'Na. 36 Inai-nai ampatappaki anjo Anaka, iami langgappai katallassang satunggu-tunggua. Mingka inai-nai tamannurukia ri anjo Anaka, talanagappayai katallassanga. Iami lanihukkung ri Allata'ala sa'genna satunggu-tungguna.

4:1 Nalangngere'mi tu Farisia angkanaya anje'ne' tongi tau Isa, siagang jaiangangi ana'-ana' guru nagappa kala Yohanes. 2 (Sikontutojenna teai KalenNa Isa anje'neki tauapassangalinna ana'-ana' gurunNaji bawang.) 3 Ri wattunna Naasseng Isa angkanaya nalangngere'mi tu Farisia anjo passalaka, a'lampami battu ri Yudea mange ri Galilea. 4 Lalang a'lampaNa mange anjoreng, musti numaloi ri Samaria. 5 Jari anrapi'mi Isa mange ri se'reang kota ri Samaria, iamintu niarenga kota Sikhar. Anjo kotaya tena nabella battu ri tampa' le'baka napassareang Yakub mae ri ana'na iamintu Yusuf. 6 Anjoreng nia' se're bungung, niarenga bungung Yakub. Sanna' mangnganna Isa napakamma pa'jappang. Jari assengkami ammempo ri birinna anjo bungunga. Anjo wattua kira-kira tette' sampulo anrua ri alloa. 7-8 Na'lampamo ana'-ana' gurunNa Isa ammalli kanre ri kotaya. Tena nasallo, nia'mo sitau baine Samaria battu anynye'ro' je'ne'. Nakanamo Isa ri ia, "Ibu', maka akkullejA' kisare je'ne' inung?" 9 Appialimi anjo baine battua ri Samaria angkana, "IKatte tu YahudiKi' tuang, na inakke tu Samaria; angngapa naKippala' je'ne' ri nakke?" (Nakkana kamma nasaba' tena passisambunganna tu Yahudia siagang tu battua ri Samaria.) 10 Appialimi Isa Nakana, "Ka'de' nanuasseng passareNa Allata'ala, siagang nanuasseng todong angkana inai appalaka je'ne' ri kau, mattantu ikau kalennu lappala' je'ne ri Ia, na Nasareko je'ne' katallassanga." 11 Nakanamo anjo bainea, "Tena se'rotTa tuang, siagang anne bungunga teai sipato' lantanna. Battu kemaeKi' akkulle langgappa je'ne' katallassang? 12 Boe-boena ikambe *Yareka boe-boeta.* iamintu Yakub ansareki' anne bungunga. Ia kalenna, battu anrinni tongi angngalle je'ne' lanainunga; kammayatompa ana'-ana'na siagang olo'-olo' naparakaia, anrinni ngasengi angngalle je'ne' inung. Maka Kikana lompoangangKi' na Yakub?" 13 Nakanamo Isa, "Inai-nai angnginungi anne je'neka laturere poleangi. 14 Mingka inai-nai angnginungi je'ne' Kupassareanga, tenamo nalaturere sa'genna satunggu-tungguna. Nasaba' anjo je'ne' laKupassareanga la'jarimi timbuseng je'ne' lalang ri kalenna, tassolonga assulu' na napassareang katallassang satunggu-tunggua." 15 Nakanamo anjo bainea, "Tuang, Kisarema' anjo je'neka, sollanna tenamo nakuturere poleang; siagang tenamo kuparallu pole battu angngalle je'ne' anrinni." 16 Nakanamo Isa, "A'lampamako, kioki bura'nennu, nampa ammoterekko mae anrinni." 17 Appialimi anjo bainea nakana, "Tena bura'nengku." Nakanamo Isa, "Memang annabai kanannu. 18 Nasaba' pillima mako le'ba' a'bunting, na bura'ne nuaganga kamma-kamma anne teai bura'nennu." 19 Nakanamo anjo bainea, "Kamma-kamma anne kuasseng maKi' angkanaya Na'biKi' padeng. 20 Anrinni ri bontoa boe-boena ikambe anynyomba ri Allata'ala, mingka nakana bansaTa anjorenji bawang ri Yerusalem tampa'na taua anynyomba ri Allata'ala." 21 Nakanamo Isa ri ia, "Tappa' mako angkanaya nia' se're wattu sallang natenamo nalanrinni ri bontoa, siagang tena tommo nalanjoreng ri Yerusalem, taua anynyomba ri Manggea. 22 Ikau ngaseng tu Samariaya, apa-apa tenaya nuassengi nualle nusomba. Mingka ikatte tu Yahudia, anynyombaki' mae ri Allata'ala niassenga, nasaba' battu lalangi ri tu Yahudia lammumba kasalamakkanga. 23 Mingka lanarapiki wattunna, ba'lalo narapi'mi wattunna, angkanaya lanri koasaNa RohNa Allata'ala nalanynyomba taua ri Manggea salaku Allata'ala matojenga situru' Nakaerokanga Manggea. 24 Nasaba' Roh anjo Allata'ala, jari lanri koasa RohNa Allata'ala bawang nakkulle anynyomba rupataua mae ri Manggea salaku Allata'ala matojenga." 25 Nakanamo anjo bainea ri Isa, "Kuassengi angkanaya labattui Karaeng Mappasalamaka (nigallaraka Almasi). Punna niaki battu, Iami lampauang ngasengki' sikontu apa-apa tenaya nipahangi." 26 Nakanamo Isa, "INakke minne. INakke minne battua, a'bicaraya siagang ikau." 27 Anjo wattua ammotere'mi ana'-ana' gurunNa Isa. Lannasa'mi ke'nanga nacini'na Isa a'bicara siagang anjo bainea. Mingka tenanniakka manna sitau ri ke'nanga akkuta'nang ri anjo bainea angkana, "Apa paralluta ibu'?" yareka akkuta'nang ri Isa angkana, "Angngapa naKi'bicara siagang anjo bainea Bapa'?" 28 Nabokoimi pammoneang je'ne'na anjo bainea anjoreng nampa lari mange ri kotaya. Nakanamo ri tau niaka anjoreng ri kotaya, 29 "Umba mange anciniki tau akkullea ampauanga' sikontu apa le'baka kugaukang. Maka Iami kutadeng anjo taua Karaeng Mappasalamaka?" 30 Nabokoimi taua anjo kotaya nampa a'lampa mae ri Isa. 31 Anjo wattua nikio'mi Isa ri ana'-ana' gurunNa mange angnganre. Nakana ke'nanga, "O Bapa' Guru, mae maKi' angnganre." 32 Mingka appialimi Isa Nakana, "Nia' kanre ri Nakke, tenaya ngaseng nanuassengi." 33 Massing sikuta'nammi ana'-ana' gurunNa Isa angkana, "Apa nia' tau le'ba' ampangngerangangi kanre?" 34 Nakanamo Isa, "Ia kanreKu iNakke, iamintu anturuki ero'Na Ia assuroA' battu, siagang ampa'le'baki jamang-jamang Napassareanga ri Nakke. 35 Nukana ngaseng, 'Patambulang mami nawattu pakkattoanga.' Mingka Kukana ri kau: Cinikimi tana-tana didiamo asenna, sadiami lanikatto! 36 Appakkaramulami natarima gajina tau akkattoa siagang appasse're wassele' untu' katallassang satunggu-tunggua. Jari tau appakioroka siagang tau akkattoa akkullei sipa'rannu-rannuang. 37 Annabami anne bicara angkanaya, 'Se'reanga a'lamung, namaraenganga akkatto.' 38 Kusuroko mange akkatto ri tana tenaya nukaresoi. Tau maraeng anjama anjoreng, na ikau ngaseng antarimai wassele' jama-jamanna ke'nanga." 39 Jai tu Samaria niaka anjoreng ri kotaya a'jari tappa' ri Isa. Nasaba' nakana anjo bainea, "Napauang ngasenga' sikontu apa-apa le'baka kugaukang." 40 Jari wattunna assibuntulu' anjo tu Samariaya siagang Isa, napala' dudumi ke'nanga sollanna ammantang Isa siagang ke'nanga. Jari ammantammi Isa ruangallo. 41 Ribokoanganna, pila' jaimi tau tappa' ri Isa, lanri apa-apa Napangngajarranga kalenna ri ke'nanga. 42 Nakanamo ke'nanga ri anjo bainea, "Tappa' ngaseng maki' anne, mingka teai lanri apa nupaua bawang ri kambe; mingka lanri kalennami ikambe allangngereki, naniassemmo angkanaya Ia memang tommi Karaeng Mappasalama'na anne linoa." 43 Ri wattunna ruangallomo ammantang Isa ri Sikhar, a'lampami mange ri Galilea. 44 Le'ba'mi Napau Isa angkanaya, "Tena nalanipakalompo se'rea na'bi ri pa'rasangang kalenna." 45 Mingka ri wattunna battu mange ri Galilea, sanna'mi rannuna ngaseng atinna taua anjoreng. Nasaba' nia' tongi ke'nanga ri Yerusalem ri wattunna Allo Lompona Paskaya. Nanacini' ngasemmo ke'nanga sikamma apa le'baka Nagaukang Isa ri Yerusalem. 46 Le'baki anjo, ammotere'mi Isa mange ri Kana, ri Galilea. Anrinni minne le'ba' Isa ampinrai je'neka a'jari anggoro'. Anjoreng ri kotaya, nia' sitau pagawena karaenga, sitabang garring ana'na ri Kapernaum. 47 Nalangngere'na angkana niaki Isa battu ri Yudea mange ri Galilea, a'lampami mae ri Isa. Napala'mi sollanna mange Isa ri Kapernaum na Naballei ana'na la'biring duduamo mate napakamma garring. 48 Nakanamo Isa ri anjo pagawena karaenga, "Ka'de' tanucinika anjo gau'-gau' appakalannasa' le'baka Kugaukang, tena ngaseng nulatappa'." 49 Appialimi anjo pagawena karaenga, "O, Tuang, akkaro-karoKi' battu, ri tenanapa namate anakku." 50 Nakanamo Isa ri ia, "A'lampamako, a'jari baji' mintu ana'na." Tappa'mi anjo taua ri kananNa Isa, nampa a'lampa. 51 Ri tangngana aganga battumi palayang-palayanna anruppai nangngerang kabara' angkana, "A'jari baji'mi anatta tuang." 52 Akkuta'nammi ri ke'nanga angkana, tette' siapa nappakkaramula ammari rammusu'na. Appialimi ke'nanga angkana, "Subangngi, kira-kira tette' se're ri tangngana alloa nammari rammusu'na." 53 Nau'rangimi manggena anjo anaka angkanaya iaminjo wattua na Nakana Isa ri ia, "A'jari baji' mintu ana'nu." Jari a'jari tappa'mi anjo taua siagang sikontu bone balla'na, mae ri Isa. 54 Iaminjo gau' appakalannasa' makaruaya Nagaukanga Isa ri wattunna nia' battu ri Yudea mange ri Galilea.

5:1 Le'baki anjo, nia'mo passua'-suarranna tu Yahudia ri Yerusalem. Jari a'lampami Isa mange ri Yerusalem. 2 Anjoreng ri Yerusalem, ri ampi'na tampa' niarenga "Pakke'bu' Gimbala'," nia' se're balang, niarenga Betsaida lalang bicara Ibranina. Anjoreng nia' lima paladang. 3 Jai tau garring attinro ri anjo paladanga; nia' tau buta, nia' tau tempang, siagang nia' todong tau peso'. Attayang ngasengi ke'nanga sa'genna ta'goccang je'neka lalang ri anjo balanga. 4 Nasaba' nia' wattunna nanaung malaeka'Na Batara ri anjo balanga anggoccangi je'ne'na. Na punna ta'goccang je'neka, inai-nai tau garring kaminang riolo naung ri anjo balanga, iami lammari garrinna, manna pole garring apa. 5 Anjoreng ri tampaka, nia' sitau bura'ne tallumpulomi assagantuju taung sallona garring. 6 Nacini'mi Isa anjo taua attinro anjoreng, na Naasseng angkanaya sallo sikalimi garring anjo taua. Akkuta'nammi Isa ri anjo taua Nakana, "Erokko a'jari baji'?" 7 Appialimi anjo taua nakana, "Bapa', tena tau anrinni ero' angngeranga' naung ri kollanga punna ta'goccang je'ne'na. Siagang punna erokka' antama', nia'mo tau rioloangang antama' ri anne balanga." 8 Nakanamo Isa ri ia, "Ambangungko nai', angkaki tappere'nu siagang a'jappa mako." 9 Anjo wattua, a'jari baji'mi silalonna anjo taua. Naangka'mi tappere'na nampa a'jappa. Allo Pammari-mariang nakajariang anjo passalaka. 10 Lanri kammana, nakanamo tau anna'galaka koasa ri tu Yahudia mae ri anjo tau beru bajika ri garrinna, nakana, "Anne alloa allo Pammari-mariangi. Tena nakkulle nuangka' tappere'nu." 11 Mingka appialimi anjo taua nakana, "Anjo tau amballeia' sumpadeng assuroa' angngangkaki tapperekku siagang assuroa' a'jappa." 12 Akkuta'nammi ke'nanga angkana, "Inai anjo tau assuroako angngangkaki tappere'nu siagang assuroko a'jappa?" 13 Mingka tanaassengai anjo tau le'baka niballei angkana inai anjo tau le'baka amballei. Nasaba' a'lampami Isa battu ri alla'na anjo tau jaia. 14 Ribokoanganna, sibuntulu'mi Isa siagang anjo taua lalang ri Balla'Na Batara. Nakanamo Isa ri ia, "Kamma-kamma anne baji' mako. Tea' mako a'gau' dosai pole, sollanna tena nanukasiaki pole la'bi kodianganga." 15 A'lampami anjo taua mange ampauangi sikamma tau anna'galaka koasa ri tu Yahudia, angkana Isa le'ba' amballei na'jari baji'. 16 Jari ero'mi ke'nanga ansessai Isa, lanri Naballeina taua ri wattunna allo Pammari-marianga. 17 Mingka Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Sa'genna kamma-kamma anne tuli anjamana BapakKu, jari iaminjo naKuanjama todong." 18 Pila' ero'mi ke'nanga ambunoi Isa, lanri akkana kammana Isa. Eroki ke'nanga ambunoi Isa, tena napassabakkang Naballeina bawang taua ri allo Pammari-marianna ke'nanga, mingka lanri Nakanana pole Isa angkanaya Bapa'Na anjo Allata'ala; jari battuanna, Napasangkammai KalenNa Allata'ala. 19 Appialimi Isa mae ri yangasenna anjo taua angkana, "Patappa'mi angkanaya, takkulleai Anaka anggaukangi apa-apaya punna lanri koasaNa bawang. Iaji bawang Nagaukang apa le'baka Nacini' Nagaukang ManggeNa. Nasaba' apa-apa Nagaukang ManggeNa, ia tomminjo Nagaukang Anaka. 20 Nasaba' lanri NakamaseanNa Manggea Ana'Na, jari iaminjo naNapicinikiang ngaseng sikontu apa Nagaukanga. Ba'lalo Napicinikiangi pole panggaukang-panggaukang la'bi lompoanganga, sa'gennu lannasa' ngaseng. 21 Anjo Manggea ampabangungi tau matea naNasare ke'nanga katallassang sitojennaya siagang mannannunganga; kammayatompa anjo Anaka assarei katallassang mannannungang tau eroka Nasare katallassang. 22 KalenNa Manggea tena Naadeli se'rea tau. Sikontu koasaya untu' angngadeli taua le'ba'mi Napassareang mae ri Ana'Na. 23 NaNapakamma anjo Manggea sollanna nipakala'biri' anjo Anaka battu ri sikontu rupataua, sangkamma napakala'biri'na Manggea ke'nanga. Inai-nai tena napakala'biriki Anaka, tena tommo napakala'biriki Manggea, assuroai battu Anaka. 24 Ma'nassa kontutojengi anne kana-kanangKu: Inai-nai amparhatikangi kana-kanangKu, siagang tappaki mae ri Ia assuroA' battu, ma'nassa nagappami katallassang mannannunganga. Tenamo nalanihukkung; ta'lappasa'mi battu ri kamateanga nanagappa katallassanga. 25 Patappaki angkanaya: Lanarapiki wattunna -- ba'lalo narapi'mi wattunna -- nalangngere' tau matea sa'ranNa Ana'Na Allata'ala. Na inai-nai allangngereki sa'ranNa, iami lattallasa'. 26 Sangkamma KalenNa Manggea nakabattui katallassanga, kamma tomminjo Ana'Na Napa'jarimi kabattuanna katallassanga. 27 Nasaremi koasa Ana'Na untu' angngadeli rupataua, nasaba' Iami Ana' Ma'rupataua. 28 Teako lannasaki punna nulangngere' anne passalaka; nasaba' lanarapiki wattunna angkanaya lanalangngereki sikontu tau matea sa'ranNa, 29 nampa assulu' ke'nanga battu lalang ri jeraka. Na inai-nai le'ba' a'gau' baji', lambangung poleangi untu' attallasa'. Mingka inai-nai le'ba' a'gau' ja'dala' lambangung poleangi untu' nihukkung." 30 "Tena apa-apa akkulle Kugaukang punna battu ri ero' KalengKu bawang. Punna angngadeliA', lanri parentaNa bawang Allata'ala Kuturuki. Na adeleki punna iNakke angngadeli, lanri teai erokKu Kuturuki, passangalinna ero'Na Manggea assuroA' battu. 31 Ebara' iNakke assa'bii KalengKu, takkulleai nipatappa' anjo kasa'biangKu. 32 Mingka nia' tau maraeng a'jari sa'bi mae ri KalengKu, naKuasseng angkanaya kontutojengi anjo kasa'bianna. 33 Nia'mo tau nusuro mange akkuta'nang ri Yohanes, na napauang mako kasa'biang kontutojenga ri passala'na KalengKu. 34 NaKupau anne, teai lanri paralluKu ri kasa'bianna rupataua, passangalinna sollannu akkulle ngaseng nipasalama'. 35 Anjo Yohanes, sanrapangi lampu a'rinraya siagang tassioroka cayana. Untu' sinampekang, nungai antarimai anjo cayana. 36 Mingka lompoangangi kasa'biangKu na kasa'bianna Yohanes. Apa Kugaukanga ri kamma-kammaya anne, iamintu jama-jamang Napassuroanga Manggea mae ri Nakke, iaminjo a'jari butti, ma'nassana Manggea assuroA' battu. 37 Siagang Nasuro tongA' Manggea a'jari sa'bi ri KalengKu. Tena le'bakapi nulangngere' sa'ranNa, yareka nucini' rupanNa. 38 Tena nupariati kana-kananNa, lanri tena nutappa' ri Nakke Tu Nasuroa. 39 Nupilajari Kittaka lanri nupikkiriki angkanaya kammaminjo carana nanugappa katallassang mannannunganga. Na iaminjo Kittaka a'jari sa'bi ri KalengKu. 40 Mingka tena ngaseng nuero' battu mae ri Nakke sollanna nugappa katallassang mannannunganga. 41 Tena naKu'boya pappalece battu ri rupataua. 42 Kuasseng ngasengko antu. Kuassengi angkanaya tena ngaseng nukamaseangi Allata'ala lalang ri atinnu. 43 Lalang koasaNa Allata'ala naKubattu, mingka taerokako antarimA'. Mingka punna nia' tau battu lalang areng kalenna, ero'jako antarimai. 44 Antekammako lakkulle tappa' punna erokko nipalece ri parannu tau, mingka taerokako a'boya pammuji battu ri Allata'ala Tenaya Ruanna? 45 Teako angkanai laKupassalako ri dallekanNa Manggea. Ia lampassalayako sallang, iamintu Musa, iamintu tau nurannuanga. 46 Ebara' angkana tappakko ri Musa, mattantu latappa' tommako ri Nakke, nasaba' iNakkemi nasero kana lalang ri apa le'baka natulisi'. 47 Mingka punna tena nutappa' ri apa le'baka natulisi' Musa, antekammako latappa' ri apa-apa Kupaua?"

6:1 Siapa are allo ribokoanganna a'lampami Isa anta'le ri ba'leanna Tamparang Galilea, niarenga todong Tamparang Tiberias. 2 Battuna mange anjoreng jaimi tau ampinawangi, lanri nacini'na ngasemmo ke'nanga sikamma gau'-gau' appakalannasa' le'baka Nagaukang, iamintu Naballeina sikamma tau garringa sa'genna a'jari baji'. 3 Nai'mi Isa ri se'reang Bonto, nampa ammempo anjoreng siagang ana'-ana' gurunNa. 4 Anjo wattua, a'birimmi narapi' Allo Lompo Paskana tu Yahudia. 5 Accini'na Isa mange ri tammuliliNa, Nacini'mi taua sanna' jaina battu a'duluru'. Jari Nakanamo ri Filipus, "Kemaeki' akkulle ammalli kanre, sollanna akkulle angnganre ngaseng anne taua?" 6 (Naasseng memammi Isa apa laNagaukanga, mingka akkanakammaminjo lanri eroki Naso'ri Filipus.) 7 Appialimi Filipus nakana, "Manna ruambilangngang doe' pera' nipaballi ri roti, tena todong nalaganna' manna tassike'de'-ke'de'naja anne tau sikammaya jaina." 8 Nakanamo ana' gurunNa Isa maraenga, iamintu Andreas, sari'battanna Simon Petrus, 9 "Anrinni nia' ana'-ana' bura'ne angngerang limambatu roti siagang ruang kayu juku'. Mingka apa matu-matunna anne mae ri tau sikammaya jaina?" 10 Nakanamo Isa, "Suro ngasengi anjo taua ammempo." Anjoreng ri tampaka jai ruku'. Jari ammempo ngasemmi anjo taua naung ri rukuka -- yangasenna kira-kira nia' limassa'bu jaina poro tau bura'neja bawang nitassere' --. 11 Le'baki anjo, Naallemi Isa anjo rotia nampa appala' sukkuru' ri Allata'ala. Nampa Nabage-bage anjo rotia mae ri anjo tau jaia. Napakamma tomminjo jukuka; le'baki appala' sukkuru' Nabage-bage tommi anjo jukuka. Nangnganre ngasemmo ke'nanga sa'genna bassoro'. 12 Le'ba'na ngasemmo ke'nanga angnganre sa'genna bassoro', Nakanamo Isa ri ana'-ana' gurunNa, "Passe're ngasengi anjo kanre alla'bia, natea niakki tappela'-pela'." 13 Napasse're ngasemmi ke'nanga, na nia' sampulo anrua baku' rassi ngaseng tassesa battu ri anjo roti limambatua, nakanrea anjo tau jaia. 14 Nacini'na tau jaia anjo gau' appakalannasa' Nagaukanga Isa, nakanamo ke'nanga, "Ma'nassa Iaminne Na'bi niminasaia labattu ri linoa!" 15 Naassengi Isa angkanaya battui ke'nanga ero' ampassai a'jari karaeng Isa mae ri ke'nanga. Lanri kammana, a'lampami Isa alliliangi KalenNa ri daera a'bonto-bontoa. 16 Ri wattunna a'birimmo bangngi, naummi ana'-ana' gurunNa Isa ri tamparanga. 17 Nampa nai' ke'nanga ri se'reang biseang, ero' a'limbang ri anjo tamparanga namange ri Kapernaum. Appakkaramulami sassang, mingka tena ijipi Isa battu mae ri ke'nanga. 18 Na anjo wattua appakkaramulami lompo bombanga napakamma anging sarro. 19 Ri wattunna narapi'mo kira-kira lima yareka annang kilometere' bellana ke'nanga nia'mi nacini' Isa battu mae ri biseanna ke'nanga, a'jappa ri tompo'na je'neka. Namalla' sikalimo ke'nanga. 20 Mingka Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Teako mallakki, kaiNakke jinne!" 21 Sannammi atinna ke'nanga antarimai Isa antama' ri biseanga. Na anjo wattua anrapi' tommi ke'nanga mange ri tampa' natujua ke'nanga. 22 Ammukona, nau'rangimi tau jai niaka ija ri ba'leanna tamparanga angkanaya se'reji bawang biseang nia' anjoreng. Naassengi ke'nanga angkanaya a'lampai ana'-ana' gurunNa Isa a'dongko' biseang, mingka ta'lampayai Isa. 23 Nampa nia'mo siapa are biseang battu ri kota Tiberias mange anjoreng ri ampi'na tampa' le'baka napangnganrei roti tau jaia ri wattunna nisare ri Isa. 24 Ri wattunna nacini' tau jaia angkanaya tenami Isa siagang ana'-ana' gurunNa anjoreng, nai' tommi ke'nanga ri biseanga nampa a'lampa ke'nanga mange ri Kapernaum amboyai Isa. 25 Ri wattunna assibuntulu' anjo tau jaia siagang Isa ri ba'leanna tamparanga, akkuta'nammi ke'nanga ri Isa angkana, "Ringngapanna Kibattu anrinni Pa' Guru?" 26 Appialimi Isa Nakana, "Sikontutojenna, iaji nanuboya ngasengA', teai lanri nupahannamo battuanna anjo gau'-gau' appakalannasa' le'baka Kugaukang, passangalinna lanri bassoro'nu ngasemmo angnganre. 27 Teako naporo untu' kanre lala'busuka siagang labottokaji bawang nanuanjama-jama. Anjamako untu' kanre tenaya nakkulle botto' siagang akkullea assare katallassang mannannungang. Iaminjo kanre kammaya laNasareangko Ana' Ma'rupataua, nasaba' Iami le'ba' Nalanti' Allata'ala Manggea." 28 Akkuta'nammi ke'nanga ri Ia angkana, "Apa musti nagaukang ikambe, untu' anggaukangi ero'Na Allata'ala?" 29 Appialimi Isa Nakana, "Iaminne Nakaeroki Allata'ala: tappakko mae ri Ia Nasuroa Allata'ala." 30 Nakanamo ke'nanga, "Punna kamma, apa butti akkulle Kipappicinikang sollanna akkulle tappa' ikambe mae ri Katte Bapa'? Apa laKigaukang? 31 Boe-boena ikambe *Ikambe yareka ikatte.* angnganrei kanre Napaturunga Allata'ala ri parang luaraka. Sangkamma tattulisika lalang ri Kittaka angkanaya, 'Nasarei kanre ke'nanga, iamintu roti battua ri suruga.' " 32 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Sitojeng-tojenna, tappa' mako angkanaya, teai Musa, passangalinna ManggeKumi assareko pangngebarang roti sitojennaya, iamintu battu ratea ri suruga. 33 Nasaba' roti Napassareanga Allata'ala, Iamintu niaka manurung battu ri suruga, siagang assarea katallassang mae ri rupataua." 34 Nakanamo ke'nanga, "Bapa', tuli Kisaremi ikambe anjo rotia." 35 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "INakkemi roti assarea katallassang. Inai-nai battu mae ri Nakke, tenamo nalacipuru' sa'genna satunggu-tungguna. Siagang inai-nai tappa' ri Nakke, tenamo nalaturere pole sa'genna satunggu-tungguna." 36 "Mingka kamma le'bakamo Kupau ri kau ngaseng, manna pole nucini'Ma', mingka tena nanutappa'. 37 Sikamma tau Napassareanga Manggea mae ri Nakke, labattui mae ri Nakke. Manna inai tena nalaKusorongboko punna battui mae ri Nakke. 38 Nasaba' naKunaung battu ri suruga, teai ero' KalengKu laKugaukang, passangalinna ero'Na Ia assuroA' battu, iamintu ManggeKu. 39 Na iaminne ero'Na anjo assuroA' battu: sikamma tau nipassareanga ri Nakke, manna se're talania' tappela'; passangalinna laKupabangung poleangi ke'nanga battu ri kamateanga, ri Allo Kiamaka sallang. 40 Memang, iaminne Nakaerokanga ManggeKu: Sikamma tau ancinikai Anaka na tappa' ri Ia, nagappami katallassang satunggu-tunggua, siagang laKupattallasa' poleangi sallang ri Allo Kiamaka." 41 Appakkaramulami a'moro-moro tu Yahudia mae ri Isa, lanri angkanaNa Isa, "INakkemi roti manurunga battu ri suruga." 42 Nakanamo ke'nanga, "Sai iaminne Isa, ana'naya Yusuf? Naassengi ikambe amma'Na siagang manggeNa! Antekamma lakkulle Nakana KalenNa tu manurungi battu ri suruga?" 43 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Teako a'moro-moroi. 44 Tenanniakka manna sitau akkulle battu mae ri Nakke, punna tanieranga ri ManggeKu battu mae ri Nakke iamintu Mangge assuroA' battu; na inai-nai battu mae ri Nakke, iami laKupabangung poleang ri Allo Kiamaka. 45 Nia' tattulisi' lalang ri Kitta'-kitta'na Na'bi-na'bia angkanaya, 'Sikontu rupataua laniajaraki ri Allata'ala.' Jari sikontu tau ampilangngeri Manggea siagang appilajara' ri Ia, battu ngasengi mae ri Nakke. 46 Mingka manna nakamma, tenanniakka tau le'ba' anciniki Manggea. Tena ruanna Ia anjo battua ri Allata'ala, le'ba' anciniki Manggea. 47 Assengi angkanaya: Inai-nai tappa', iami anggappai katallassang satunggu-tunggua. 48 INakkemi roti assarea katallassang. 49 Angnganrei boe-boenu kanre Napaturunga Allata'ala ri parang lompoa, namate tonja ke'nanga. 50 Mingka takammayai anjo roti manurunga battu ri suruga; nasaba' inai-nai angkanrei anne rotia iami tena nalamate. 51 INakkemi roti manurunga battu ri suruga iamintu roti assarea katallassang. Tau angkanreai anne rotia lattallasaki satunggu-tungguna. Roti laKupassareanga iamintu KalengKu, untu' katallassanna rupataua ri lino." 52 Nalangngere'na akkana kamma Isa, a'gea'mi tu Yahudia massing para ia. Nakana ke'nanga, "Antekamma lakkulle anne taua ampassareangi KalenNa mae ri kambe lanipa'jari kanre?" 53 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Patappaki angkanaya: Punna tena nanukanrei assinNa Ana' Ma'rupataua, siagang tena nanuinungi cera'Na, takkulleako attallasa' tojeng-tojeng. 54 Inai-nai angkanrei assingKu siagang angnginungi cerakKu, nagappami katallassang satunggu-tunggua, siagang laKupabangung poleangi sallang ri Allo Kiamaka. 55 Nasaba' assingKumi kanre sitojennaya, siagang cerakKumi inungang sitojennaya. 56 Inai-nai angkanrei assingku, siagang inai-nai angnginungi cerakKu, iami a'jari se're siagang iNakke, siagang a'jari se'reMa' siagang kalenna. 57 Anjo Mangge attallasaka, Iami assuroA' battu, siagang ri Iatommi anjo Manggea naKuattallasa'. Sangkamma tommi anjo, inai-nai angkanreai assingKu labattu ri Nakkemi nattallasa'. 58 Iaminne roti manurunga battu ri suruga: tena nasangkamma roti nakanrea boe-boenu. Nasaba' ri le'ba'na nakanre anjo rotia, mate tonji ke'nanga. Mingka inai-nai angkanrei anne rotia iami lattallasa' sa'genna satunggu-tungguna." 59 Yangasenna anjo Napaui Isa ri wattunNa angngajara' lalang ri balla' sambayanga ri Kapernaum. 60 Nalangngere'namo anjo kana-kana Napabattua Isa, jaimi ana' gurunNa angkana, "Battala' sikali anne pangngajaranga. Inaimi lakkulle antarimai?" 61 Naassengi Isa angkanaya a'moko'-mokoki ana'-ana' gurunNa lanri anjo passalaka. Jari Nakanamo, "Kasi'rikangko lanri anjo kana-kanangKu? 62 Antekamma sallang kajarianna punna nucini' Ana' Ma'rupataua nai' ammotere' ri tampa' Nakabattuia? 63 Assareai katallassang rupataua iamintu RohNa Allata'ala. Tena matu-matunna kagassinganna rupataua. Kana-kana Kupabattua ri kau ngaseng iamintu kana-kana RohNa Allata'ala, assarea katallassang. 64 Mingka nia' todong tau ri alla'nu tena natappa'." (Naasseng memammi Isa battu ri pakkaramulanna angkana inai-nai taeroka tappa', siagang inai langngalle-bokoi.) 65 Nakanamo pole Isa, "Iaminjo saba'na naKupauangko angkanaya tenanniakka manna sitau akkulle battu mae ri Nakke punna tena nisarei pakkulle ri Manggea." 66 Pakkaramula anjo wattua jaimi ana'-ana' gurunNa a'lampa ambokoi, siagang taerokami pole amminawang ri Ia. 67 Jari akkuta'nammi Isa ri sampuloa anrua ana' gurunNa Nakana, "Ero' ngaseng tongko a'lampa ambokoiA'?" 68 Nakanamo Simon Petrus ri Ia, "O Batara, inaimi lanamangei ikambe? Kana-kananTa assarei katallassang mannannungang. 69 Tappa'mi ikambe siagang jarre'mi ri atinna ikambe angkanaya iKattemi Tu Matangkasa' nisuroa battu ri Allata'ala." 70 Appialimi Isa Nakana, "Sai sampuloko anrua Kupile? Mingka nia' sitau ri kau a'jari setang!" 71 Anjo natabaya kananNa Isa, iamintu Yudas ana'na Simon Iskariot. Nasaba' manna kalase'renna tongi ri anjo sampuloa anrua ana' gurunNa Isa anjo Yudas, mingka iami langngalle bokoi Isa.

7:1 Le'baki anjo a'lampami Isa ri kere-keremae ri pa'rasangang Galilea. Taerokai mange ri daera Yudea, lanri ero'na tukoasana tu Yahudia anjoreng ambunoi. 2 Anjo wattua a'birimmi narapi' Allo Lompo Pa'ballakang Leko'-lekoka Kayua. 3 Jari nakana ngasemmo sari'battanNa Isa ri Ia, "Bokoimi anne tampaka siagang a'lampa maKo mange ri daera Yudea, sollanna akkulle todong nacini' ana'-ana' gurunNu apa-apa Nugaukanga. 4 Tenanniakka tau ancokkoi apa-apa nagaukanga punna eroki a'jari masahoro'. Punna Nugaukang apa-apa kammaya anjo, musti naasseng ngasengi sikontu rupataua ri lino!" 5 (Nasaba' manna sari'battang KalenNa ngaseng tena natappa' riIa.) 6 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Untu' iNakke, tenapa narapiki wattungKu; mingka untu' ikau ngaseng akkulle sambarang wattu. 7 Tena olonu lanakabirisi anne linoa. Mingka iNakke nakabirisi memangA' anne linoa, lanri tuli Kupauanna anne linoa angkanaya ja'dalaki panggaukanna. 8 Ikau ngasemmo kalennu a'lampa mange anjoreng ri passua'-suarranga. INakke tena Ku'lampa, nasaba' untu' iNakke tanarapikapi wattungKu." 9 Kammaminjo kananNa Isa mae ri sikamma sari'battanNa, nammantammo ri Galilea. 10 A'lampana ngasemmo sari'battanNa ri anjo passua'-suarranga, a'lampa cokko-cokkomi Kale-kalenNa Isa. Tena tau angngassengi ri wattunNa a'lampa. 11 Lalang nigaukanna anjo passua'-suarranga, niboyami Isa ri tukoasana ngaseng tu Yahudia. Akkuta'nammi ke'nanga angkana, "Kemaei Isa?" 12 Jaimi tau ampa'bici'-bicikangi Isa. Nia'mo angkana, "Tau baji' anjo taua." Nia' tommo angkana, "Tena! Napasala oloangi tau jaia." 13 Mingka tenanniakka manna sitau ero' a'bicara silambusu'na ri passala'na Isa, lanri malla'na ke'nanga ri tukoasana ngaseng tu Yahudia. 14 Attangnganamo passua'-suarranga, nia'mi antama' Isa ri Balla'Na Batara, nampa appakkaramula angngajara'. 15 Lannasa' ngasemmi tukoasana tu Yahudia, siagang nakanamo ke'nanga, "Antekamma nakkulle jai kamma Naasseng anne taua, natale'baka assikola?" 16 Appialimi Isa Nakana, "Apa Kupangngajaranga teai pangngajarangKu, mingka pangngajaranNa ia anjo assuroA ri Nakke. 17 Inai-nai ero' anturuki ero'Na Allata'ala, lanaassengi angkanaya pangngajarang battu kemae anjo Kupangngajaranga. Apaka pangngajarang battu ri Allata'ala yareka pangngajarang battu ri KalengKu. 18 Inai-nai assare pangngajarang battu ri kalenna, anjo tau kammaya kala'birang untu' kalenna naboya. Mingka inai a'boya kala'birang untu' Ia anjo assuroai, anjo tau kammaya tau lambusu', tena balle-balle lalang ri kalenna. 19 Sai le'ba'mi napassareang Musa ri kau ngaseng sikamma Naparentakanga Allata'ala? Mingka tenanniakka ri kau ngaseng anggaukangi anjo Naparentakanga. Angngapa nanuero' ngaseng ambunoA'?" 20 Appialimi anjo tau jaia angkana, "PongorokKo antu! Inai ero' ambunoKo?" 21 Appialimi Isa Nakana, "Sirupaji apa Kugaukang ri allo Pammari-marianga, na nulannasa' ngasemmo. 22 Nasareko parenta Na'bi Musa sollannu assunna' -- manna nasikontutojenna anjo sunnaka teai atorang battu ri Na'bi Musa, passangalinna atorang battu ri boe-boenu ri tenanapa nabattu Na'bi Musa. Lanri kammana, manna ri allo Pammari-marianga ero' tonjako ansunnaki taua. 23 Punna nugaukangi anjo kammaya sollanna tena nudakkai atorang napabattua Musa ri passala'na anjo sunnaka, angngapa nularro ri Nakke lanri Kuballeina taua sibatu kale ri allo Pammari-marianga? 24 Teako angngadeli ri taua passabakkang apa-apa kacinikanga, passangalinna lanri kaadelang bawang." 25 Le'baki anjo, nia' siapa are tu Yerusalem angkana, "Sai iaminne tau niboyaya, eroka nibuno? 26 Cini'mi antekamma bateNa appaero'-ero' a'bicara ri dallekanna tau jaia, na tenanniakka tau ero' akkana-kana ri Ia! Maka naassemmi pamarentata angkanaya Iaminne Karaeng Mappasalamaka? 27 Mingka punna battu anjo Karaeng Mappasalamaka, tenanniakka manna sitau angngassengi assala' kabattuanNa! Naanne taua niassengi angkanaya battu kemaei assala'na." 28 Le'baki anjo, lalang angngajara'Na Isa ri Balla'Na Batara, a'gora lompomi Nakana, "Jari nuasseng ngasenjA' angkana inaiA' anne, siagang battu kemae assalakKu? Teai ero' KalengKu naKunia' battu. INakke nisuroA' ri Ia niaka koasana assuro ri Nakke, nakkullei nipatappa'. Mingka tena nanuassengi. 29 INakke Kuassengi lanri battu ri Iami assala' kabattuangKu, siagang Iami assuroA' battu." 30 Anjo wattua, ero'mi ke'nanga anjakkalaki Isa. Mingka tena tau barani anta'galaki, lanri tenapa narapiki wattunna. 31 Jaimi ri alla'na anjo taua a'jari tappa' ri Isa; nakanamo anne ke'nanga, "jari punna niaki battu anjo Karaeng Mappasalamaka, maka lajaiangangi gau' appakalannasa' Nagaukang naanne taua?" 32 Nalangngere'mi tu Farisia antekamma batena a'bici'-bici' anjo tau jaia ri passala'na Isa. Lanri kammana assama turu'mi ke'nanga siagang imang-imang kapalaya. Assama turu'mi ke'nanga assuroi pangawala'na Balla'Na Batara anjakkalaki Isa. 33 Nakanamo Isa ri anjo tau jaia lalang ri Balla'Na Batara, "Poro sinampe' maMa' nia' anrurungangko. Punna le'ba'mo sallang, lammotere'Ma' mae ri Ia assuroA ri Nakke. 34 LanuboyA' sallang mingka tenamo nukkulle ambuntulukKa'; nasaba' takkulleako battu mange anjoreng ri tampa' Kupammantangia." 35 Nakana ngasemmo tukoasana tu Yahudia, massing para ia, "La'lampa kemaei anne taua nitakkullea ambuntuluKi? Apa eroKi a'lampa mange ri tu Yahudi pantarang pa'rasanganga, ri pa'rasanganna tu Yunania, naero' Naajara' tu Yunania? 36 Apa ero'Na naNakana laniboyai mingka takkulleaki' ambuntuluKi, siagang takkulleaki' battu mange ri tampa' Napammantangia?" 37 Ri allo kala'busanna anjo passua'-suarranga, iamintu allo kaminang parallua, ammentemmi Isa lalang ri Balla'Na Batara. Nampa a'gora Nakana, "Inai-nai turere, musti battui ri Nakke angnginung. 38 Ri passala'na tau tappaka mae ri Nakke, niaki tattulisi' lalang ri Kittaka angkana, 'Battu lalang ri atinna assolong je'ne' assarea katallassang.' " 39 (RohNa Allata'ala anjo Nabicaraya Isa, lanatarimaya tautappaka ri Ia. Nasaba' anjo wattua tenapa nipassareangi RohNa Allata'ala; lanri tenapa nanipakala'biriki Isa lanri kamateanNa.) 40 Jai tau allangngereki anjo apa Napaua Isa. Na nia'mo ri ke'nanga angkana, "Mattantuna Na'bi anne Taua!" 41 Na maraenganga angkanai, "Iaminne Karaeng Mappasalamaka!" Mingka nia' tommo angkana, "Ha, maka labattu anjorengi ri Galilea Karaeng Mappasalamaka? 42 Kania' tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya anjo Karaeng Mappasalamaka sossoranna Daud siagang labattu anjorengi mae ri Betlehem, iamintu kamponna Daud." 43 Kale'bakkanna a'gea-gea'mi ke'nanga passala' Isa. 44 Nia'mo ero' anjakkalaki Isa, mingka tenanniakka ero' anta'galaKi. 45 Ri wattunna ammotere'mo sikamma pangawala'na Balla'Na Batara, iamintu le'baka nisuro mange anjakkalaki Isa, akkuta'nammi imang-imang kapalaya, siagang tu Farisia ri ke'nanga, angkana, "Angngapa natena nuerangi mae?" 46 Appialimi anjo pangawalaka ngaseng nakana, "Edede, tenanniakkapa tau kamma Ia a'bicara!" 47 Nakanamo tu Farisia, "Maka napasala oloang ngaseng tommako anjo Taua? 48 Niakka pamarentata yareka tu Farisi tappa' ri Ia? 49 Mingka anne tau jaia tanaassengai hukkung napassareanga Musa, siagang manna antekamma nitunrai tommi ke'nanga." 50 Kalase'renna anjo tu Farisia iamintu Nikodemus, le'baka battu mange ri Isa. Nakanamo Nikodemus ri tu Farisi maraenganga, 51 "Manuru' undang-undanga, takkulleai nihukkung se'rea tau punna tenapa nilangngereki kara-karana siagang punna tenapa nale'ba' niparessa panggaukanna." 52 Appialimi ke'nanga angkana, "Barang tu battu tongko ri Galilea? Paressami Kittaka! Lanuassemmi angkanaya tena na'bi labattu ri Galilea." 53 Le'baki anjo, ammotere' ngasemmi taua ri balla'na.

8:1 Mingka Isa a'lampami mange ri Bonto Zaitun. 2 Ammukona bari'basa', a'lampami mange ri Balla'Na Batara, siagang jaimi tau battu mae ri Ia. Ammempomi Isa, nampa Naajara' ke'nanga. 3 Anjo wattua battumi siapa are guru-guru agama siagang siapa are tu Farisi angngerang mae ri Ia sitau baine nirapikanga a'gau' salimara'. Nasuromi anjo bainea ammenteng ri tangnga, 4 nampa nakana ke'nanga ri Isa, "Pa' Guru, karapikangi anne bainea a'gau' salimara'. 5 Nia' atorang lalang ri hukkung napassareanga Musa angkanaya, anne baine kammaya musti nisambilai batu sa'genna mate. Kamma-kamma anne, antekamma panggappaTa?" 6 Nakkuta'nang kamma ke'nanga, lanri eroki ke'nanga ampa'boyangi kasalang Isa sollanna akkulle ke'nanga assalakangi Isa. Mingka a'dunduji Isa, annulisi' siagang karemenNa naung ri buttaya. 7 Ri wattunna pila' akkuta'nang ke'nanga, Naangka'mi ulunNa Isa nampa Nakana ri ke'nanga, "Inai-nai ri kau tena dosana, iamo rolong ansambilai batu anjo bainea." 8 Le'baki akkana kamma, a'dundumi ammotere' Isa nampa annulisi' pole ri buttaya. 9 Nalangngere'na ke'nanga akkana kamma Isa, a'lampa tasse're-se'remi ke'nanga ambokoi anjo tampaka, appakkaramula kaminang toaya. Kala'busanna Isa mami ammantang siagang anjo bainea ammenteng ri pammentenganna. 10 Naangka'mi ulunNa Isa nampa Nakana ri anjo bainea, "Kemae ngasengi ke'nanga? Tena manna sitau ansalakangko?" 11 Appialimi anjo bainea nakana, "Tena, Pa'." Nakanamo Isa, "Baji'mi; iNakke tena todong Kusalakangko. Kamma-kamma anne a'lampamako, mingka teako a'gau' dosai pole." 12 A'bicarami pole Isa mae ri tau jaia, Nakana, "INakke minne sanrapang singara'na linoa. Inai-nai amminawang ri Nakke, tena nala'jappa lalang ri sassanga, mingka nagappami singara'na katallassanga." 13 Nakanamo tu Farisia ri Ia, "Anne iKau tonji ansa'bi KalenNu. Tena natojeng anne kasa'bianNu." 14 Appialimi Isa Nakana, "Manna naiNakke tonji ansa'bi KalengKu, mingka annabai anjo kasa'biangKu; nasaba' Kuassengi angkana battu kemae kabattuangKu, siagang kemae laKulampai. Ikau tena nuassengi angkana battu kemae kabattuangKu siagang kemae laKulampai. 15 Ikau ngaseng, cara-carana rupataua nupake anghukkungi taua; mingka iNakke, manna sitau tania' tau Kuhukkung. 16 Mingka ebara'na Kuhukkungi taua, adeleki bateKu antappuki hukkunganna nasaba' tena naKale-kalengKuja angngadeli. Niaki Mangge assuroA ri Nakke angngagangA'. 17 Nia' tattulisi' lalang ri Hukkung napassareanga Musa angkana: Kasa'biang tojenga, iamintu kasa'biang battu ri ruaya tau. 18 A'jari sa'bia ri kalengKu nia' rua -- iamintu iNakke siagang Manggea, assuroA ri KalengKu." 19 Nakanamo ke'nanga, "Kemae ManggeNu?" Appialimi Isa Nakana, "Tena nanuassengA' siagang tena nanuassengi ManggeKu. Ka'de' nanuassengA', mattantu nuasseng tommi ManggeKu." 20 Niaki lalang ri Balla'Na Batara angngajara' wattunna Napau ngaseng anne bicaraya. Anjorengi ri ampi'na patti-patti doe' pakkoro'bangnganga anjo wattua. Mingka tenanniakka manna sitau anjakkalaki Isa, lanri tenapa nanarapiki wattunna. 21 Nakanamo pole Isa ri ke'nanga, "ErokKa' a'lampa sallang, siagang lanuboyA'; mingka lamate ngasengko lanri dosa-dosanu. Ri tampa' laKumangeia, takkulleako mange anjoreng." 22 Nakanamo siapa are tu ammarentaya ri tu Yahudia, "Gassingka eroki Nabuno KalenNa kaNakana, 'Ri tampa' laKumangeia, takkulleako mange anjoreng.' " 23 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Ikau ngaseng battu rawako; mingka iNakke battu rateA'. Ikau ngaseng tau battuko ri linoa; iNakke teaiA' tau battu ri linoa. 24 Lanri kammana minjo naKukana ri kau ngaseng, angkanaya lamate ngasengko lanri dosa-dosanu. Na memang lamateko lanri dosa-dosanu punna tena nutappa' angkanaya, 'INakkeminne nikanaya INAKKE NIA'.' " *Nakulle anne arenga Napake Allata'ala untu' ampa'nyatai KalenNa (Ciniki Kitta' Kalappassang 3:14).* 25 Akkuta'nammi ke'nanga angkana, "InaiKo antu sitojenna?" Appialimi Isa Nakana, "Apa pole matu-matunna a'bicaraya siagang ikau ngaseng? 26 Jai iji passala' laKupau ri kau ngaseng siagang laKuadeliangko. Mingka Ia assuroA ri Nakke akkullei nipatappa'. Na Kupabattumi ri lino apa le'baka Kulangngere' battu ri Ia." 27 Tanapahangai ke'nanga angkanaya passala' Manggea anjo Nabicara Isa mae ri ke'nanga. 28 Jari Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Punna nipakatinggimi sallang Ana' Ma'rupataua, lanuasseng ngasemmi angkanaya, 'INakkeminne nikanaya INAKKE NIA'.' Siagang lanuassemmi angkanaya tena manna sirupa apa Kugaukang lanri ero' KalengKu. Mingka poro apa battuaji bawang ri Manggea Kupangngajarrang. 29 Na Ia assuroa ri Nakke, niaki angngagangA'. Tenale'baKa' nabalang parekang Kale-kalengKu, nasaba' tuli Kugaukangi apa Nakate'neanga atinNa." 30 Le'baki Napau Isa yangasenna anjo, jaimi tau a'jari tappa' ri Ia. 31 Nampa Nakana Isa ri tu Yahudi tappakamo ri Ia, "Punna attallasakko situru' ajarangKu, nampa mako amminawang tojeng-tojeng ri Nakke; 32 lanuassemmi Allata'ala tojenga, siagang lanri kammana minjo nula'jari maradeka." 33 Nakanamo ke'nanga, "Ikambe anne sossorannaki' Abraham. Tenale'bakapaki' ikatte nipare' ata ri tu maraenga! Apa nataba kananNu naNuangkana, 'Nula'jari maradeka?' " 34 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Tojeng-tojengi anne kanangKu. Inai-nai a'gau' dosa, nipare' atami ri dosaya. 35 Na tena pammantangang tulina se'rea ata lalang ri ballaka; mingka Ia Anaka lammantangi lalang ri balla' sa'genna satunggu-tungguna. 36 Lanri kammana minjo, punna tena nilappassangko ri Anaka, tena nulalappasa' tojeng-tojeng. 37 Memang, Kuassenji angkanaya sossoranna ngasengko Abraham. Mingka ero' ngasengko ambunoA', lanri taerokako antarimai ajarangKu. 38 Apa Kucinika ri ManggeKu, iaminjo Kupau. Na ikau ngaseng, nugaukang tonji apa napangngajarang manggenu ri kau." 39 Appialimi ke'nanga angkana, "Manggena ikambe iamintu Abraham." Nakanamo Isa, "Ebara' ana'na tojengko Abraham, tantu nugaukang tommi apa nagaukanga Abraham. 40 Kupabattuang mako katojengang Kulangngereka battu ri Allata'ala, mingka ero' ngasengko ambunoA'. Na Abraham tena nakamma anjo panggaukanna! 41 Panggaukanna ngaseng manggenu antu nugaukanga ngaseng todong." Appialimi ke'nanga angkana, "Ikambe anne teaiki' ana'-ana' harang. Se'reji manggena ikambe, iamintu KalenNa Allata'ala." 42 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Ebara' manggenu anjo Allata'ala, tantu lanukamaseangA', lanri iNakke battuA' ri Allata'ala. Teai ero' KalengKu naKubattu, passangalinna Allata'ala assuroA'. 43 Apa saba'na natanupahanga apa Kupaua? Lanri tenana nuttahang allangngereki apa Kupangngajaranga. 44 Ia manggenu iamintu Billisika, naia eroka nuturuki iamintu ero'na manggenu. Battu ri uru-urunaji napabuno memang anjo Billisika. Tena le'bakai mae ri katojenganga, lanri tena katojengang ri kalenna. Punna a'balle-balle, anjo biasa memanji ri ia, nasaba' kamma memanjinjo sipa'na. Iami paballe-balle, siagang iami nakabattui sikontu balle-ballea. 45 Mingka iNakke katojengang Kupau, na lanri kammana minjo natena nutappa' ri Nakke. 46 Inai ri kau akkulle ampa'butti angkanaya nia' dosa ri KalengKu? Punna katojengang Kupau, apa saba'na nutatappaka ri Nakke? 47 Inai-nai battu ri Allata'ala, tantu napilangngeri kananNa Allata'ala. Mingka ikau ngaseng, teaiko tau battu ri Allata'ala. Iaminjo saba'na nanutea appilangngeri." 48 Appialimi anjo tu Yahudia ri Isa angkana, "Sai kammatojengi kananna ikambe angkanaya ikau mintu tu Samaria nasosoka setang?" 49 Appialimi Isa Nakana, "Tena nanasosoKa' setang. INakke Kupakala'biriki ManggeKu, mingka ikau ngaseng nuhina-hinaiA'. 50 Teai kala'birang untu' KalengKu Kuboya. Nia' se're ampa'boyangA' kala'birangKu, na Iami langngadeli taua. 51 Annaba tojengi anne Kukanaya: inai-nai anturuki kanangKu tena nalamate sa'genna satunggu-tungguna." 52 Nakanamo anjo tu Yahudia ri Isa, "Kamma-kamma anne niassemmi angkanaya ma'nassa nasosokKo setang! Kalenna Abraham matemi, kammayatompa na'bi-na'bia mate ngaseng tommi. Mingka iKau Nukana, 'Inai-nai anturuki kanangKu, tena nalamate sa'genna satunggu-tungguna.' 53 Punna kalenna Abraham matemi, kammayatompa na'bi-na'bia mate ngaseng tommi, inaiKo antu? Maka lompongangKo na Abraham boena ikambe?" 54 Appialimi Isa Nakana, "Ka'de' nauntu' kala'birang KalengKu Kuboya, tena matu-matunna anjo kala'biranga. Ampakala'birikai KalengKu iamintu ManggeKu, nukanaya Allata'alanu ngaseng, 55 mingka tena nanuassengi. Mingka iNakke Kuassengi. Ebara'na Kukana tena naKuassengi, a'jari tu paballe-balleMa', sangkamma ikau ngaseng. Mingka iNakke Kuassengi siagang Kuturuki kananNa. 56 Sannang sikali nyawana manggenu Abraham lanri lanaciniki allongKu. Ba'lalo nacini'mi siagang sannammi nyawana!" 57 Nakanamo tu Yahudia ri Isa, "Tenapa limampulo taung umuru'Nu, na Nukana Nucini'mi Abraham?" 58 Appialimi Isa Nakana, "Sitojeng-tojenna Kukana ri kau ngaseng: tenapa nanilassukangi Abraham, naKunia' memammo iNakke." 59 Massing angngallemi batu anjo tu Yahudia ero' nasambilai Isa; mingka a'lengu'mi Isa, nampa a'lampa ambokoi anjo Balla'Na Batara.

9:1 Ri wattunna a'jappa Isa, nia'mo Nacini' tau buta battu ri pakaramula nilassukanna. 2 Akkuta'nammi ana'-ana' gurunNa Isa angkana, "Angngapa nabuta nilassukang anne taua Pa' Guru? Apa lanri dosa kalenna yareka lanri dosana anrong-manggena?" 3 Appialimi Isa Nakana, "Teai lanri dosana yareka lanri dosana tau toana nabuta, passangalinna sollanna akkulle nacini' taua antekamma gau' makoasaNa Allata'ala a'nyata lalang ri kalenna anne taua. 4 Ri singara'na ija musti nijama memammi jama-jamang nipassuroanga ri Nakke. Labattui bangngia sa'genna tenanniakka manna sitau akkulle anjama. 5 Ilalang niakKu lalang ri anne linoa, iNakkemi Singara'na linoa." 6 Le'baki akkana kamma Isa, appi'rumi naung ri buttaya, nampa Naleo' anjo pi'runNa siagang buttaya. Nampa Napasapu mange ri matanna anjo taua, 7 na Nakana ri ia, "A'lampamako ambissai rupannu ri Balang Siloam." (Siloam battuanna 'Nisuro'.) Jari a'lampami anjo taua ambissai rupanna. Ri wattunna ammotere', akkullemi accini'. 8 Sikamma sambori'na, siagang sikamma tau le'baka anciniki appala'-pala' anjo taua, angkana ngasemmi, "Sai ia anne tau biasaya ammempo appala'-pala'?" 9 Nia'mo angkana, "Ia memang." Mingka nia' tommo angkana, "Teai ia, sangkammanaji anjo taua." Mingka kalenna minjo taua angkana, "Inakkemi anjo taua." 10 Nakanamo ke'nanga ri ia, "Antekamma kajarianna nukkulle accini'?" 11 Appialimi angkana, "Anjo tau niarenga Isa appare' peo' sike'de', nampa Napasapu ri matangku, na Nakana, 'A'lampamako ambissai rupannu ri Balang Siloam.' Jari a'lampama'. Na ri wattunna kubissai rupangku, akkullema' accini'." 12 Akkuta'nammi ke'nanga angkana, "Kemae anjo taua?" Appialimi angkana, "Tena kuassengi." 13-14 Allo Pammari-mariangi ri wattunna Napasileo' pi'runNa Isa siagang buttaya naNaballei anjo tau butaya sa'genna akkulle accini'. Jari nierammi anjo tau le'baka buta mange ri tu Farisia. 15 Nakuta'nang tommi ke'nanga anjo taua, antekamma nakkulle accini'. Appialimi nakana, "Nasarei peo' matangku nampa kubissai nakuakkullemo accini'." 16 Nia'mo siapa are tu Farisi angkana, "Tena olona laTau battu ri Allata'ala anne Tau anggaukangai anne panggaukanga lanri tena Najampangi allo Pammari-marianga." Mingka nia'mo maraengang angkana, "Tena olona Tau dorakaya lakkulle anggaukangi gau'-gau' appakalannasa' kammaya anne!" Jari tenamo na'julu panggappa ke'nanga. 17 Jari akkuta'nammi pole anjo tu Farisia ri anjo tau le'baka buta angkana, "Antekamma panggappanu ri anjo Tau le'baka amballeiko nukkulle accini'?" Appialimi nakana, "Na'bi anjo Taua." 18 Mingka tena ngasemmo natappa' anjo pamarentana tu Yahudia angkanaya butai anjo taua pirangalloang nakkullemo accini' kamma-kamma anne. Jari nakio'mi ke'nanga tau toana anjo taua; 19 nampa akkuta'nang angkana, "Ana'nu tojeng anne, nukanaya buta memammi ri wattunna lassu'? Antekamma batena nakkullemo accini' kamma-kamma anne?" 20 Appialimi anrong-manggena anjo taua angkana, "Memang, ana'na memang ikambe anne; na memang buta memammi pakkaramula ri lassu'na. 21 Mingka antekamma batena nakkulle accini' kamma-kamma anne, tena naassengi ikambe. Kammayatompa, inai amballei nakkulle accini' kamma-kamma anne, tena todong naassengi ikambe. Ia tommo kuta'nang, nasaba' toa tommi; akkullemi kalenna appiali." 22 Nakkana kamma anjo anrong-manggena, lanri malla'na ke'nanga ri pamarentana tu Yahudia; nasaba' le'ba'mi assamaturu' ke'nanga, angkanaya inai-nai angngakui Isa angkana Iami Karaeng Mappasalama', takkulleai antama' ri balla' sambayanga. 23 Lanri kammana minjo na nakana anrong-manggena anjo taua, "Toa tommi; kalenna tommo kuta'nang." 24 Jari nakio' poleammi ke'nanga anjo tau le'baka buta, na nakana ri ia, "Assumpa mako angkanaya lanupaui kontutojenga. Naassengi ikambe angkanaya tau doraka anjo Taua." 25 Appialimi anjo taua nakana, "Dorakai yareka tena anjo Taua, tena nakuassengi. Mingka nia' se're kuasseng; pirangalloang buta', mingka kamma-kamma anne accini'ma'." 26 Jari nakanamo pole ke'nanga ri ia, "Antekamma bateNa amballeiko nukkulle accini'?" 27 Appialimi anjo taua nakana, "Le'ba' mako kucaritang ngaseng, mingka taeroka ngasengko appilangngeri. Angngapa nanuero' pole allangngereki? Barang ero' tommako amminawang ri Ia?" 28 Napakkanaimi ke'nanga anjo taua siagang nakana, "Ikau mintu tau amminawanga ri Ia; ikambe tena! Ikambe Na'bi Musa nipinawang. 29 Naassemmi ikambe angkanaya le'ba'mi a'bicara Allata'ala mae ri Musa. Mingka passala'na anjo taua, tanaassengai ikambe angkanaya tau battu kemae assala'Na." 30 Appialimi anjo taua nakana, "Appakalannasa' sikali punna tena ngaseng nanuassengi angkanaya battu kemae assala'Na, nakule'ba'mo anne Naballei sa'gengku akkulle accini'. 31 Naniassemmo angkanaya tanipilangngeriai ri Allata'ala pappala'na tau dorakaya; iaji nipilangngeri pappala'na tau ampakala'birikai Allata'ala, siagang anggaukangai ero'Na. 32 Baku' nia'na linoa tenale'bakapi nilangngere' angkana nia' tau amballei tau butaya ri pakkaramula lassu'na sa'genna akkulle accini'. 33 Punna teai tau battu ri Allata'ala anjo taua, takkulleai laNagaukang anjo panggaukang kammaya." 34 Appialimi ke'nanga angkana, "Apa? Ikau tau dorakaya memang battu ri pakkaramula lassu'nu ero' angngajaraki ikambe?" Pakkaramula anjo wattua tenamo nanikellai anjo taua antama' ri balla' sambayanga. 35 Nalangngere'mi Isa angkanaya tanikellaiami anjo tau le'baka Naballei antama' ri balla' sambayanga. Naboyami anjo taua nampa Nakana ri ia, "Tappa'jako ri Ana' Ma'rupataua?" 36 Appialimi anjo taua nakana, "Inaika anjo Ana' Ma'rupataua, Tuang? Kitulungsa' naKipauanga' sollangku tappa' ri Ia." 37 Appialimi Isa Nakana, "Nucini'mi anjo taua. Iami anjo nuaganga a'bicara kamma-kamma anne." 38 Nakanamo anjo taua, "Tappaka' Batara," nampa su'ju' ri dallekanNa Isa. 39 Nakanamo Isa, "BattuA' antama' ri anne linoa untu' angngadeli; sollanna akkulle accini' tau butaya, na'jari buta tau accinika." 40 Nia' siapa are tu Farisi anjoreng allangngereki akkana kamma anjo Isa; jari akkuta'nammi ke'nanga ri Ia angkana, "Jari Nukana buta ngaseng tongki' anne mae?" 41 Appialimi Isa Nakana, "Ebara' angkana buta ngasengko antu, tenaja nudoraka. Mingka lanri nukanana ngaseng, 'Accini'jaki' anne', iaminjo battuanna angkanaya doraka ngasengijako."

10:1 "Annaba tojengi anne kanangKu: Inai-nai antama' ri baraya natena nanjoreng ri timunganna baraya antama', mingka anjorengi ri kalli' sa'rinna baraya, yareka angngambiki ri oloang maraenga, iaminjo taua pallukka' siagang paella'. 2 Mingka inai-nai antama' battu ri timunganga iami pakalawakinna anjo gimbalaka. 3 Lanisungkeangi timunganga ri pajagana anjo baraya; siagang punna nakioki massing arenna anjo gimbalaka, lanipinawangi sa'ranna, nampa naerang ke'nanga assulu'. 4 Punna le'ba' ngaseng naerang assulu' anjo gimbalaka, a'jappami ri dallekang anjo pakalawakia; nampa amminawang ngaseng ri bokona anjo gimbalaka, lanri niassengi ri ke'nanga sa'ranna. 5 Talaerokai ke'nanga amminawang ri tau maraenga; ba'lalo lanapilari anjo taua, lanri tanaassengai sa'ranna." 6 Nacaritai Isa ri ke'nanga anjo pangngebaranga, mingka tanaassengai ke'nanga angkana apa battuanna anjo pangngebaranga. 7 Sikalipa pole Nakana Isa, "Annaba tojengi anne kanangKu: INakkemi timungang naoloa gimbalaka. 8 Sikamma tau battua rioloangangKu sangnging palukka' siagang paella'; mingka tanapilangngeriai gimbalaka sa'ranna ke'nanga. 9 INakkemi timungang. Inai-nai ammalo battu ri Nakke antama', iami lanipasalama'; assulu' antamai nanggappa kanre. 10 Punna palukka' battu, ero'naji a'lukka', ammuno siagang ammanraki. Mingka iNakke naKubattu, sollanna anggappa katallassang rupataua iamintu katallassang kala'bianga. 11 INakkemi pakalawaki bajika. Ia pakalawaki bajika, napassareangi nyawana untu' katallassanna gimbala'na ngaseng. 12 Pakanre gajia, teai pakalawaki, teai tongi patanna gimbala'; jari lanapilari anjo gimbalaka punna nia' kongkong romang nacini' battu. Lanikokko'mi siagang lanipasisa'la'-sa'la'mi anjo gimbalaka ri anjo kongkong romanga. 13 Lari anjo tungnganre gajia, nasaba' untu' passawallanji bawang nakkalawaki. Tena najampangi anjo gimbalaka. 14-15 INakkemi pakalawaki bajika. Sangkamma NaassengKu Manggea na Kuasseng todong Manggea, sangkamma tomminjo Kuassenna gimbalakKu ngaseng, na naasseng tongA' ke'nanga. Kupassareangi nyawaKu sollanna attallasa' ke'nanga. 16 Nia' ija gimbala' maraeng, iNakke todong pata, mingka tantamayapi ri pa'rappunganna anne gimbalaka. Musti Kuerang tongi ke'nanga battu na lanapilangngeri todong sa'rangKu. La'jari sipa'rappungang ngasengi ke'nanga na se're pakalawaki napa'jului. 17 NakamaseangA' Manggea, lanri Kupassareangi nyawaKu, untu' laKugappa ammotere'. 18 Mingka tena manna sitau akkulle angngallei nyawaKu battu ri Nakke. Battu ri erokKu tonji naKupassareang. Nia' koasaKu ampassareangi, na nia' todong koasaKu angngallei ammotere'. Iaminjo tugasa' Kutarimaya battu ri ManggeKu." 19 Lanri akkana kammana Isa, appakkaramulami a'gea'-gea' tu Yahudia. 20 Jai ke'nanga angkana, "Nasosoki setang anne taua. Pongoroki! Apa matu-matunna nupilangngeri ngaseng?" 21 Mingka nia' todong angkana, "Tena nakamma anjo batena a'bicara tau nasosoka setang! Maka akkullei setanga amballei tau butaya sa'genna accini'?" 22 Assua'-suaraki taua ri Yerusalem ansua'-suarri Allo Lompo Appakkaramula nipakena Balla'Na Batara. Anjo wattua dingingi. 23 A'jappai Isa ri baruga Salomo lalang ri Balla'Na Batara; 24 na anjo wattua battui tu Yahudia a'rappungang ri tammuliliNa Isa. Nakana ke'nanga ri Isa, "Sa'gennapi siapa sallona laNubalang parekangki' anne ranggasela? Paumi silambusu'na, punna ma'nassa iKau mintu Karaeng Mappasalamaka." 25 Appialimi Isa Nakana, "Le'ba' mako Kupauang, mingka tena ngaseng nutappa'. Sikamma jama-jamang Kugaukanga lalang arenNa ManggeKu, a'jari ngasemmi butti mae ri KalengKu. 26 Tena ngaseng nutappa', lanri tena nuntama' ri pa'rappunganna gimbalakKu. 27 GimbalakKu napilangngeri sa'rangKu. Kuassengi ke'nanga, namminawangi ke'nanga ri Nakke. 28 Kusarei ke'nanga katallassang satunggu-tunggua, natena nalapanra' ke'nanga sa'genna satunggu-tungguna. Tena manna sitau akkulle angngalle passai ke'nanga battu ri limangKu. 29 ManggeKu, ampassareangai ri Nakke, Iami la'bi koasa battu ri sikontu apa niaka. Na tena sitau akkulle angngalle passai ke'nanga battu ri limanNa ManggeKu. 30 INakke siagang Manggea se'rejA'." 31 Angngallemi pole batu ke'nanga ero' ansambilai Isa. 32 Mingka Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Nucini' ngasemmi panggaukang baji' le'baka Kugaukang, situru' tugasa' Napassareanga Manggea ri Nakke. Battu ri yangasenna anjo panggaukanga, kereanga a'jari saba' nanusiratang ansambilA' batu?" 33 Appialimi anjo tu Yahudia nakana, "Teai lanri yangasenna anjo panggaukang baji'Nu naniero' ansambilaKo batu, passangalinna lanri Nuhinana Allata'ala. Ikau a'rupatau biasaya, erokKo ampa'jari KalenNu Allata'ala?" 34 Appialimi Isa Nakana, "Tenaka natattulisi' lalang ri Kitta' Hukkunnu angkanaya: Nakana Allata'ala, 'allata'ala ngasengko'? 35 Niassengi angkanaya apa tattulisika lalang ri Kittaka tappakei sa'genna satunggu-tungguna. Jari, punna Allata'ala anggallaraki 'allata'ala' sikamma tau ampilangngeriai kananNa, 36 apa saba'na nanukana Kuhinai Allata'ala lanri Kukananaja KalengKu iNakke Ana'Na Allata'ala? Padahala' iNakkemi Napile Manggea na NasuroA' battu antama' ri linoa. 37 Punna taKugaukanga jamang Napassuroanga Manggea, teako tappaki ri Nakke. 38 Mingka lanri Kugaukammi, tappa' mako mae ri sikamma anjo apa le'baka Kugaukang, manna pole taerokako tappa' ri Nakke. Lalang kammana minjo nanuasseng siagang nupahang angkanaya tuli se'rena Manggea siagang iNakke, siagang tuli se'reKu siagang Manggea." 39 Usahami pole ke'nanga ero' anjakkalaki Isa, mingka ta'lappasaki Isa battu ri ke'nanga. 40 Ammotere'mi Isa anta'leang ri ba'leanna Binanga Yordan, ri tampa'na Yohanes anje'neki taua pirangalloang. Ammantammi anjoreng. 41 Jaimi tau battu mae ri Ia. Nakanamo ke'nanga, "Tena gau' appakalannasa' nagaukang Yohanes, mingka sikontu apa napaua ri passala'na anne Taua annaba ngasengi." 42 Jaimi tau anjoreng tappa' ri Isa.

11:1 Nia' sitau niareng Lazarus ammantang ri Betania siagang sari'battanna niarenga Maria siagang Marta. 2 Iaminne Maria antirikiai minynya'-minynya' bau' bangkenNa Isa, nampa nalu'lu' siagang uu'na. Nia' se're wattu na nataba garring Lazarus. 3 Assaremi kabara' anjo ruaya sari'battanna mae ri Isa, angkana, "O Batara, garringi sari'battanna ikambe Kikamaseanga." 4 Nalangngere'na Isa anjo kabaraka, Nakanamo, "Anjo garringa tena nala'jari saba' nalamate. Anne nakajariang sollanna nipakala'biri' Allata'ala, na sollanna nipakala'biri' todong Ana'Na Allata'ala saba' anne kajarianga." 5 Anjo Marta, Maria siagang Lazarus, nikamaseangi ri Isa. 6 Mingka ri wattunna Nagappa kabaraka Isa angkanaya garringi Lazarus, Nakunjungimi ammantang pole ruangallo ri tampa'Na. 7 Le'ba'pi anjo nampami Nakana ri ana'-ana' gurunNa, "Umba nakiammotere' mange ri Yudea." 8 Appialimi ke'nanga angkana, "O Bapa' Guru, tenapa nasallo le'batTa ero' nasambila batu tu Yahudia. Angngapa naKiero'moseng ammotere' mange anjoreng kamma-kamma anne?" 9 Nakanamo Isa, "Sai punna siallo nia' sampulo anrua jang sallona? Inai-nai a'jappa ri wattu singara'na alloa, tena nalatatto'ro, nasaba' naciniki cayana anne linoa. 10 Mingka inai-nai a'jappa ri wattunna bangngi latatto'roi, nasaba' tena cayana singaraka ri ia." 11 Kammaminjo Nakanaya Isa. Nampa Nakana pole, "Attinromi passari'battanganta Lazarus; mingka lamangeA' ampabangungi." 12 Nakanamo ana'-ana' gurunNa Isa, "Batara, punna attinromi Lazarus, la'jari baji'mi antu ri garrinna." 13 Ia natabaya kananNa iamintu matemi Lazarus. Mingka nakanai ke'nanga anjo Napakkanaya Isa, attinro biasaji Lazarus. 14 Jari a'bicarami silambusu'na Isa mae ri ke'nanga, Nakana, "Matemi Lazarus. 15 Mingka sannangi Kusa'ring pa'maikKu lanri tenaKu anjoreng namate. Nasaba' la'bi bajikangangi untu' ikau ngaseng punna Kutena anjoreng, sollannu akkulle ngaseng tappa'. Umbamo nakia'lampa mae ri Lazarus kamma-kamma anne." 16 Nakanamo Tomas, nigallaraka "I Kambara'" mae ri agang-aganna ana' gurunNa Isa, "Umba kimminawang, boli'mi kamma nakisikamateang siagang Ia!" 17 Ri wattunna battu Isa mange anjoreng ri tampaka, patangallomi le'ba'na nitarawang Lazarus. 18 Anjo Betania ambani ri Yerusalem, kira-kira tallu kilometere' bellana. 19 Jaimi tu Yahudi battu angkunjungi Marta siagang Maria untu' ansaleori ke'nanga lanri matena sari'battanna. 20 Nalangngere'na Marta angkana niaki Isa battu, assulu'mi mange anruppai Isa; Maria ammantangi lalang ri balla'. 21 Nakanamo Marta mae ri Isa, "O Batara, ka'de' naKinia' anrinni anjo wattua, mattantu tenapa nalamate sari'battangku. 22 Mingka manna nakamma, kuassengi angkanaya manna ri kamma-kammaya anne manna pole apa Kipala' ri Allata'ala tena taNasareTa." 23 Nakanamo Isa ri Marta, "Lattallasa' poleangi ammotere' sari'battannu." 24 Appialimi Marta nakana, "Kuassenji angkanaya lattallasa' poleangi Lazarus punna nipattallasa' poleangi tau matea sallang ri Allo Kiamaka." 25 Nakanamo Isa ri Marta, "INakkemi assarea katallassang siagang ampattallasa' poleangi tau matea. Inai-nai tappa' ri Nakke iami lattallasa', manna pole namatemo. 26 Na inai-nai attallasa' natappa' ri Nakke, tena nalamate sa'genna satunggu-tungguna. Tappakko ri anjo passalaka?" 27 Appialimi Marta nakana, "Batara, tappaka' ri Katte angkanaya iKattemi Ana'Na Allata'ala, Karaeng Mappasalama' labattua ri anne linoa." 28 Le'baki akkana kamma Marta, a'lampami angkioki sari'battanna Maria. A'biciki ri Maria nakana, "Niaki battu anrinni Pa' Guru; Napakkuta'nangangko." 29 Nalangngere'na Maria anjo, akkaro-karomi ammenteng, nampa a'lampa anruppai Isa. 30 Anjo wattua tenapa Nabattu Isa antama' ri desaya. Nia' iji anjoreng ri tampa' napassibuntulia Marta. 31 Niciniki Maria ammenteng siagang a'lampa karo-karo assulu' ri sikamma tu Yahudi niaka battu ri balla'na ansaleori. Jari a'lampami ke'nanga ampinawangi, nasaba' nakapangi ke'nanga angkana la'lampai Maria ri jeraka angngarru'. 32 Ri wattunna battumo Maria mange ri tampa'na Isa siagang nacini'mi Isa, akkulantu'mi Maria ri dallekanNa Isa na nakana, "O Batara, ka'de' naKinia' anrinni anjo wattua, mattantu tenapa namate sari'battangku." 33 Nacini'na Isa angngarru' Maria, siagang sikamma tu Yahudi niaka battu angngagangi Maria angngarru' ngaseng tommi, a'jari si'nami atinNa siagang sanna'mi dinging-dinginna pa'mai'Na. 34 Jari akkuta'nammi ri ke'nanga Nakana, "Kemaei nutarawang Lazarus?" Appialimi ke'nanga angkana, "MaemaKi' Batara naKicini'." 35 Angngarru'mi Isa. 36 Nakanamo tu Yahudia, "Ciniki, teai sipato' Nakamaseanna Lazarus!" 37 Mingka nia'mo ri ke'nanga angkana, "Akkullei Napa'jari accini' tau butaya, mingka angngapai natakkullea Natahang sollanna tamatea Lazarus?" 38 Sanna'mi pole dinging-dinginna pa'mai'Na Isa, nampa a'lampami mange ri jeraka. Anjo jeraka, se're jera' batu nitongkoka batu lompo. 39 Nakanamo Isa, "Palesangi anjo batua." Appialimi Marta, iamintu sari'battanna anjo tau matea, nakana, "Mingka patangallomi le'ba'na nitarawang, Batara. Tantu a'rasa botto'mi!" 40 Nakanamo Isa ri Marta, "Sai le'ba' mako Kupauang angkanaya: Punna tappakko, lanuciniki antekamma lompona koasaNa Allata'ala!" 41 Jari napalesammi ke'nanga anjo batua. Nampa acconga Isa nai' ri langika na nakana, "Tarima kasi', Bapa', lanri Kipilangngerinna pappalakKu. 42 Kuassengi angkanaya tuli Kipilangngeri pappalakKu; mingka naKupau anne, untu' ia ngaseng anne tau niaka anrinni, sollanna nakkulle tappa' ke'nanga angkanaya ma'nassa iKatte assuroA' battu." 43 Le'baki akkana kamma Isa, akkio' lompomi Nakana, "Lazarus, assulukko mae!" 44 Apaji, nassulu' tojemmo anjo tau matea. Ta'roko' iji kaeng kebo' limanna siagang bangkenna, siagang natongko' iji kaeng rupanna. Nakanamo Isa ri tau niaka anjoreng, "La'gasi anjo kaeng pa'roko'na, sollanna akkulle laloasa a'jappa." 45 Jaimi anjo tu Yahudi battua angkunjungi Maria, a'jari tappa' ri Isa wattunna nacini' ke'nanga anjo apa kajarianga. 46 Mingka nia' tommo siapa are ri ke'nanga mange ampabattui anjo apa le'baka Nagaukang Isa mae ri tu Farisia. 47 Jari a'rappungammi tu Farisia, imang-imang kapalaya, kammayatompa haking-hakinga ri Pangadelang Agamaya. Nakanamo ke'nanga, "Apa musti nigaukang? Anjo taua jai sikali gau'-gau' appakalannasa' Nagaukang! 48 Punna nipa'laloangi tuli appakamma anjo, kale'bakkanna latappa' ngasengi taua ri Ia. Na kale'bakkanna labattumi pamarenta Roma angngancu'-ancuruki Balla'Na Batara siagang sikontu bansata!" 49 Kalase'renna ke'nanga, iamintu niarenga Kayafas, imang lompoa anjo taunga, angkana, "Tena ngaseng apa-apa nuasseng. 50 Maka tanuassengai angkanaya lanri untu' kabajikanna ra'yaka, bajikangangi mate sitaua, naia laancuru' ngaseng sikontu bansaya?" 51 Sikontutojenna, teai battu ri pikkirang kalenna nakkana kamma anjo Kayafas. Mingka salaku imang lompo anjo taunga napabattu la'bi riolomi angkanaya lamatei Isa untu' bansa Yahudia. 52 Siagang teai untu' bansa Yahudi bawang, passangalinna sollanna napa'rappungang siagang napasse're ana'-ana'Na Allata'ala tassia'-siaraka. 53 Anjo alloa appakkaramulami pamarentana tu Yahudia assikongkolo' ero' ambunoi Isa. 54 Lanri kammana, tenamo Napappicinikangi KalenNa Isa ri dallekanna tau jaia ri tangnga-tangngana tu Yahudia. Nabokoimi Yudea, nampa a'lampa mange ri kota niarenga Efraim, a'reppeseka ri parang lompoa. Ammantammi anjoreng siagang ana'-ana' gurunNa. 55 Anjo wattua a'birimmi narapi' allo passua'-suarranna Allo Lompo Paskana tu Yahudia. Jaimi tau battu ri desa-desaya a'lampa mange ri Yerusalem ero' anggaukang pannangkasi kalea, ri tenanapa narapiki anjo allo passua'-suarranga. 56 Naboyami ke'nanga Isa. Na wattunna a'rappungammo ke'nanga lalang ri Balla'Na Batara, nakanamo ke'nanga massing para ia, "Antekamma panggappanu? Tena kapang Nalabattu ri anne passua'-suarranga." 57 Nakkana kamma anjo ke'nanga, lanri le'ba'mi appasulu' parenta imang-imang kapalaya siagang tu Farisia, angkanaya, inai-nai anciniki pammantanganNa Isa musti napaui sollanna akkulle nijakkala' Isa.

12:1 Ri annangallonapi nanarapiki Allo Lompona Paskaya, a'lampami Isa mange ri Betania. Anjorengi ammantang Lazarus, anjo le'baka Napattallasa' poleang Isa battu ri kamateanna. 2 Anjoreng, nitoanami Isa ri ke'nanga, na Marta allayani. Ammempomi angnganre Lazarus siagang Isa, kammayatompa siapa are toananna. 3 Battumi Maria angngerang minynya'-minynya' sannaka bau'na, kira-kira nia' sitangnga litere' jaina, sannaka ka'jala'na ballinna. Napatiri'mi anjo minynya'-minynyaka ri bangkenNa Isa, nampa nalu'lu' siagang uu'na. A'jari bau' ngasemmi niara' lalang sibatu balla' napakamma anjo minynya'-minynyaka. 4 Mingka nakanamo kalase'renna ana' gurunNa Isa, iamintu Yudas Iskariot -- ambalukangai Isa sallang --, 5 "Angngapa natanibalukanga tallum bilangngang doe' pera' anjo minynya'-minynya' bauka, nampa nipassareang ballinna mae ri tu kasi-asia?" 6 Nakkana kamma anjo Yudas, teai lanri nakamaseanna tu kasi-asia, passangalinna nasaba' palukkaki. Biasai naalle doe' nibolika, nipappirannuanga ri ia niboli'. 7 Mingka Nakanamo Isa, "Boli'mi kamma nappakamma anjo bainea! Nagaukang minne untu' allo lanitarawangKu. 8 Tau kasi-asia tuli lania'ji ri tangnga-tangnganu ngaseng, mingka iNakke tena." 9 Jai tu Yahudi allangngereki angkanaya niaki Isa ri Betania. Jari a'lampami ke'nanga mange anjoreng. Namange ke'nanga anjoreng tena nalanri Isa bawang, mingka lanri ero'na todong ke'nanga anciniki Lazarus le'baka nipattallasa' poleang battu ri kamateanga. 10 Lanri kammana minjo naero' tommo imang-imang kapalaya ambunoi Lazarus. 11 Nasaba' passabakkang iaminjo Lazarus najaimo tu Yahudi ambokoi ke'nanga nampa tappa' mae ri Isa. 12 Ammukona bari'basa' nalangngere'mi tau jaia battu ero' ansua'-suarri allo Paskaya, angkanaya nia'mi Isa ri aganga ero' mange ri Yerusalem. 13 Angngallemi leko'-leko' kayu ke'nanga nampa mange anruppai Isa. A'rannu-rannumi ke'nanga angkana, "Pujimi Allata'ala! Nibarakkakimi Ia niaka battu lalang arenNa Batara. Nibarakkakimi KaraenNa Israelka!" 14 Anggappami Isa sikayu keledai nampa Nadongkoki. Jari a'rupami apa niaka tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya: 15 "Teako mallakki, tulolonna Sion! Ciniki Karaennu battu, a'dongko' ri sikayu keledai!" 16 Anjo wattua tanaassengapi ana'-ana' gurunNa Isa angkanaya apa ngaseng battuanna anjo kammaya. (Mingka ri wattunna nipakala'biri'mo Isa battu ri kamateanNa, nampami nau'rangi ke'nanga angkanaya anjo apa le'baka nagaukang taua ri Isa le'ba' memammi tattulisi' lalang ri Kittaka anjo apa kajarianga ri Ia.) 17 Sikamma tau niaka hadere' wattunna Nakio' Isa assulu' Lazarus battu ri jeraka, na Napattallasa' poleang battu ri kamateanga, tuli a'jari sa'bimi ri passala' anjo le'baka nacini' ke'nanga. 18 Lanri kammana minjo na'lampamo anjo tau jaia mae ri Isa; nasaba' nalangngere'mi ke'nanga angkanaya Isa anggaukangi anjo gau' appakalannasaka. 19 Jari nakanamo tu Farisia massing para ia, "Tena apa-apa akkulle nigaukang! Cini'mi lari ngasemmi bonena linoa amminawang ri Ia!" 20 Ri alla'na anjo tau jaia a'lampa mange ri Yerusalem ero' assambayang ri wattunna passua'-suarrang, nia' todong siapa are tu Yunani. 21 Battui ke'nanga mae ri Filipus akkuta'nang, angkana, "Punna akkulleja sari'battang, ero' ngasengki' anne assibuntulu' siagang Isa." (Filipus, tu battu ri Betsaida, ri Galilea.) 22 A'lampami Filipus ampauangi Andreas. Nampa a'lampa ke'nanga sipa'rua ampabattui anjo kabaraka mae ri Isa. 23 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Narapi'mi wattunna lanipakala'biri' Ana' Ma'rupataua. 24 Annaba tojeng-tojengi anne kanangKu: Punna tanilamunga silisereka gandung antama' ri buttaya nampa mate, tuli lammantanna a'jari silisere' anjo gandunga. Mingka punna mate anjo lisere' gandunga, nampami akkulle assare wassele' a'jari jaiangang gandung. 25 Inai-nai angkarimangngi katallassanna, iami latappela' katallassanna. Mingka inai-nai angkabirisi katallassanna ri anne linoa, iami angkarimangngi katallassanna, la'jari katallassang satunggu-tunggua sallang. 26 Inai-nai ero' a'jari palayang mae ri Nakke, musti amminawangi ri Nakke; sollanna kemae-kemae pammantangangKu akkulle tongi nia' palayangKu anrurungangA'. Inai-nai a'jari palayang ri Nakke, iami lanipakala'biri' ri ManggeKu." 27 "Lussa'minne atingKu: apa musti laKupau kamma-kamma anne? Mustika laKukana, 'Bapa', paliliA' ri kamma-kammaya anne'? Mingka untu' iaminne passessaya naKunia' battu. 28 Bapa', Kipakala'biri'mi arenTa!" Nia'mo sa'ra kalangngerang battu rate ri langika angkana, "Kupakala'biri'mi, siagang latuli Kupakala'biriki pole." 29 Nalangngere'mi tau jai niaka anjoreng anjo sa'raya. Nakanamo ke'nanga, "Gunturu' anjo!" Mingka nia' tommo angkana, "Teai! Malaeka' anjo a'bicara mae ri Ia!" 30 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Teai untu' kaparalluangKu nakalangngerang anjo sa'raya, mingka untu' kaparalluannu ngaseng. 31 Kamma-kamma anne wattunnami niadeli linoa; lanitu'gurammi kakoasanna pamarentana anne linoa. 32 Mingka iNakke anne, punna le'ba'Ma' nipakatinggi ri linoa, laKubeso' ngasengi sikontu taua mae ri Nakke." 33 Nakkana kamma anjo Isa, lanri eroki Napappiassengang antekamma bateNa lamate sallang. 34 Nakanamo anjo tau jaia ri Ia, "Manuru' Kitta' Hukkung niaka ri kambe, anjo Karaeng Mappasalamaka lattallasaki sa'genna satunggu-tungguna. Antekamma Nukkulle angkana musti nipakatinggi anjo Ana' Ma'rupataua ri lino? Inaika anjo Ana' Ma'rupataua?" 35 Appialimi Isa Nakana, "Poro untu' sinampe'ji lania' anjo singaraka ri tangnga-tangnganu ngaseng. Jari a'jappa mako ilalang nia'na ija anjo singaraka, sollanna tena nanatujuko sassang. Inai-nai a'jappa lalang ri sassanga, tanaassengai angkana kemae lanaolo. 36 Tappa' mako ri anjo singaraka, ilalang nia'na ija anjo singaraka ri tangnga-tangnganu, sollannu a'jari ana'-ana' singaraka." Le'baki akkana kamma anjo Isa, a'lampami ambokoi anjo tampaka, siagang taerokami ampappicinikangi KalenNa ri ke'nanga. 37 Manna pole najaimo gau'-gau' appakalannasa' le'ba' Nagaukang Isa ri dallekanna ngaseng ke'nanga, mingka tena naero' tappa' ke'nanga ri Ia. 38 Jari a'rupami apa le'baka napau Na'bi Yesaya angkanaya, "O Batara, inaika tappa' ri kabara' napabattua ikambe? Inaimi lanipicinikiang kakoasanTa Batara?" 39 Iaminjo saba'na nataeroka tappa' ke'nanga, lanri le'ba'na tommo Na'bi Yesaya angkana: "Nakana Allata'ala, 40 'Kupa'jari butai matanna ke'nanga, Kupa'jari ka'doroki atinna; sollanna taccinika matanna, natammahanga pikkiranna. Sollanna taeroka ammotere' mae ri Nakke, nampa Kuballei ngaseng sa'genna baji'.' " 41 Na'bicara kamma Na'bi Yesaya, lanri nacini'mi kala'biranNa Isa. Iaminjo nanasero kana anjo passalaka. 42 Mingka manna nakamma, jai tonji tau tappa' mae ri Isa; ba'lalo nia' todong pamarentana tu Yahudia tappa'. Mingka taerokai ke'nanga mangaku silambusu'na angkana tappaki ke'nanga; lanri mallaki ke'nanga ri tu Farisia, gassingka tanipa'biangai ke'nanga antama' ri balla' sambayanga. 43 La'bi nangaiangangi ke'nanga nipalece ri rupataua, naia nipakalompoa ri Allata'ala. 44 A'gorami Isa Nakana, "Inai-nai tappa' ri Nakke, teai Nakke napatappa', mingka Ia assuroa ri Nakke napatappa'. 45 Na inai-nai anciniki KalengKu, nacini' tommi Ia assuroa ri Nakke. 46 BattuA' antama' ri linoa a'jari sanrapang singaraka, sollanna sikontu tau tappaka ri Nakke tena nammantang lalang ri sassanga. 47 Inai-nai ampilangngeri pangngajarangKu, mingka tena nanaturuki, -- teai Nakke anghukkungi. Nasaba' tena naKubattu untu' angngadeli anne linoa, passangalinna untu' lampasalamaki. 48 Inai-nai ansorongbokoA' siagang tanapilangngeriai kanangKu, nia'mo angngadeli anjo taua. Iaminjo kana-kanangKu Kupabattua langngadeli sallang ri Allo Kiamaka. 49 Nasaba' teai battu ri ero' KalengKu naKupabattu anjo bicaraya; Manggea assuroA', Iami ampassuroangi ri Nakke apa musti Kupau siagang Kupabattu. 50 NaKuasseng angkanaya Ia anjo Napassuroanga angngerangi katallassang mannannungang. Jari Kupabattumi situru' apa Napangngajarranga Manggea ri Nakke."

13:1 Siallo ri tenanapa narapiki Allo Lompona Paskaya, Naassemmi Isa angkanaya narapi'mi wattunna laNabokoi anne linoa nampa ammotere' mae ri ManggeNa. Nakamaseangi tau a'jaria umma'Na ri anne linoa, siagang tuli laNakamaseangi ke'nanga sa'genna kala'busang lino. 2 Angnganre bangngi Isa siagang ana'-ana' gurunNa. Antama'mi Billisika ri atinna siagang cinnana Yudas, ana'na Simon Iskariot, sa'genna ero'mi Yudas ambalukangi Isa. 3 Naassemmi Isa angkanaya le'ba'mi Napassareang ngaseng ManggeNa sikontu koasaya mae ri KalenNa. Na Naasseng todong angkanaya Ia battui ri Allata'ala, nalammotere' poleang mae ri Allata'ala. 4 Jari ammentemmi assungkei jubaNa, nampa Nasikko' handu' aya'Na. 5 Le'baki anjo appanaummi je'ne' ri se'reang katoang, nappakkaramula Nabissai bangkenna ana'-ana' gurunNa. Nampa Nalu'lu' siagang handu' Napasikkoka ri aya'Na. 6 Anrapi'mi ri Simon Petrus. Nakanamo Simon Petrus, "Batara, masakang iKatte ambissaianga' bangkengku?" 7 Appialimi Isa Nakana, "Kamma-kamma anne tanupahangai anne apa Kugaukanga; mingka ri bokopi sallang nampa nupahang!" 8 Nakanamo Petrus, "TeaKi' Batara; tea laloKi' bissai bangkengku!" Mingka appialimi Isa Nakana, "Punna tena naKubissaiangko bangkennu, tena passisambungannu siagang iNakke." 9 Nakanamo Simon Petrus, "Punna kamma padeng Batara, teaKi' bangkengku bawang Kibissai, mingka limangku siagang ulungku pole Kibissaiang tonga'!" 10 Nakanamo Isa ri Petrus, "Punna le'ba'mo taua a'je'ne', tangkasa' ngasemmi sibatu kale. Tenamo naparallu nibissai pole; passangalinna bangkenna mami nibissai. Tangkasa' mako, mingka tenapa nutangkasa' ngaseng." 11 (Anjo wattua Naassemmi Isa angkana inai ri ke'nangalampasikongkolangi KalenNa. Iaminjo saba' na Nakana, "Tangkasa' mako mingka tenapa nutangkasa' ngaseng.") 12 Le'baki Nabissai Isa bangkenna ke'nanga, Napakemi ammotere' jubaNa nampa ammempo poleang. Nampa Nakana ri ke'nanga, "Maka nupahang ngasenji anjo apa le'baka Kugaukang ri kau? 13 Nukio' GuruA' siagang Batara. Anjo siratang memangi. 14 Jari punna iNakke Gurunnu siagang Bataranu ambissai bangkennu ngaseng, kamma tomminjo musti ero' tongko massing sibissaiang bangkennu. 15 Kusare ngaseng mako conto, sollanna nanugaukang todong anjo apa Kugaukanga ri kau. 16 Annaba tojengi anne kanangKu: tena olona lala'birangang se'rea ata na karaenna; siagang tena olona lala'birangang se'rea tunisuro na tau assuroa. 17 Nuasseng ngaseng minne; jari mate'ne mako punna nugaukangi. 18 Tena nanataba ngasengko anne apa Kupabattua. Kuassemmi angkanaya inai-nai le'ba' Kupilei. Mingka musti a'rupai apa niaka tattulisi' lalang ri Kittaka, iamintu, 'Tau Kuaganga sipangnganreang, la'jari musui ri Nakke.' 19 Kupabattumi anne passalaka ri kau ngaseng, ilalang tenanapa nakajariang. Sollanna punna kajariammo sallang, latappa' ngaseng mako angkanaya iNakke minne nikanaya INAKKE NIA'. 20 Annaba tojengi anne kanangKu: Inai-nai antarimai tau Kusuroa, Inakkemi natarima. Na inai-nai antarimA', natarima tommi anjo assuroa ri Nakke." 21 Le'ba'na akkana kamma Isa, a'jari dinging-dingimmi nasa'ring pa'mai'Na. Nakanamo, "Annaba tojengi anne kanangKu: Nia' sallang kalase'rennu ampasikongkolangA'." 22 A'le'ba'-le'basa'mi sicini'-ciniki ana'-ana' gurunNa, siagang lannasa' ngasemmi ke'nanga, lanri tanaassengai ke'nanga angkana inaimo nataba anjo bicaraya. 23 Anjo ana' guru Nakamaseanga Isa niaki ammempo ri sa'rinNa Isa. 24 Nikodemi ri Simon Petrus, sollanna akkuta'nang ri Isa angkana inai anjo nataba kananNa. 25 Jari a'reppese'mi anjo ana' gurua ri Isa, nampa akkuta'nang nakana, "Inai anjo Kipakkanaya, Batara?" 26 Appialimi Isa Nakana, "Anjo tau Kusarea roti, le'baka Kupatittili' naung ri mangkoka, iaminjo taunna." Angngallemi roti Isa nampa Napatittili' antama' ri mangkoka; nampa Napassareang mae ri Yudas, ana'na Simon Iskariot. 27 Tasalloai le'ba'na natarima Yudas anjo rotia, antama'mi Billisika ri atinna. Nakanamo Isa ri ia, "Gaukammi linta' apa eroka nugaukang." 28 Manna sitau ri ke'nanga ammempoa angnganre, tena ampahangi angkanaya apa saba'na Nakkana kamma anjo Isa mae ri Yudas. 29 Nia' ri ke'nanga angkapangi, angkanaya nisuroi kutadeng Yudas mange ammalli apa-apa nikaparalluanga untu' anjo passua'-suarranga. Yareka nisuroi kutadeng Yudas assarei sike'de' doe' tu kasi-asia -- nasaba' Yudas nisuro anta'galaki doe'na ke'nanga. 30 Le'ba'na natarima Yudas anjo rotia, a'lampa memammi assulu'. Anjo wattua bangngimi. 31 A'lampanamo Yudas, Nakanamo Isa, "Kamma-kamma anne nipakala'biri'mi Ana' Ma'rupataua, siagang nipakala'biri'mi Allata'ala lalang ri KalenNa. 32 Punna nipakala'biri'mo Allata'ala lalang ri KalenNa Ana' Ma'rupataua, lanipakala'biri' tommi ri Allata'ala anjo Ana' Ma'rupataua lalang ri KalenNa todong. Ba'lalo lanipakala'biri'mi linta' ri Allata'ala. 33 Ana'-anakKu ngaseng, tenamo naKulasallo ammantang angngagangko. LanuboyA' sallang, mingka sangkamma le'baka Kupau ri pamarentana tu Yahudia, kamma tomminjo Kupau ri kau ngaseng; angkanaya takkulleako mange ri tampa' laKumangeia. 34 Kusareko parenta beru: Massing sikamaseangko. Sangkamma bateKu angkamaseangko, kamma tomminjo musti sikamaseang ngasengko. 35 Punna massing sikamaseangko, lanaasseng ngasemmi taua angkanaya ana'-ana' gurungKu ngasengko." 36 Akkuta'nammi Simon Petrus ri Isa, nakana, "O Batara, la'lampa kemaeKi'?" Appialimi Isa Nakana, "Takkulleako amminawang kamma-kamma anne, mange ri tampa' laKumangeia. Ri bokopako lamminawang sallang." 37 Akkuta'nammi pole Petrus nakana, "Angngapa nakutakkullea amminawang kamma-kamma anne Batara? Kurellakangi kalengku mate untu' iKatte Batara!" 38 Appialimi Isa Nakana, "Maka attojeng-tojengko larella mate untu' iNakke? Baji'mi nanuasseng angkanaya, tenapa nattingkoko janganga sinampe', nanupintallummo angkana tena nanuassengA'!"

14:1 Nakana Isa ri ke'nanga, "Teako lussaki ri atinnu. Tappa' mako mae ri Allata'ala, siagang tappa' tommako mae ri Nakke. 2 Ri balla'Na ManggeKu jai tampa' pammantangang. ErokkA' a'lampa mange anjoreng ampasadiang ngasengko tampa'. Ka'de' tena nakamma tena oloKu lakkana kamma ri kau ngaseng. 3 Punna le'ba'Ma' a'lampa ampasadiang ngasengko tampa', lammotere' poleamMa' angngalle ngasengko; sollanna kemae-kemae pammantangangKu, lania' ngaseng tommako anjoreng. 4 Tanuassengai oloanga mange anjoreng ri tampa' laKumangeia." 5 Nakanamo Tomas ri Isa, "O Batara, tanaassengai ikambe angkana la'lampa kemaeKi', jari antekamma lakkulle niasseng oloanga?" 6 Appialimi Isa Nakana, "INakkemi oloanga untu' angngassengi Allata'ala, siagang untu' anggappai katallassanga. Tenanniakka tau akkulle battu mae ri Manggea punna tena nangngolo ri Nakke. 7 Punna nuassemMa', mattantu lanuasseng tommi ManggeKu. Kamma-kamma anne nuassemmi, siagang nucini'mi." 8 Nakanamo Filipus ri Isa, "O Batara, Kipicinikiang sai bedeng ikambe anjo Manggea, sollanna sukku' pa'mai'na ikambe." 9 Mingka appialimi Isa Nakana, "Teaimi sipato' salloKu nia' ri tangnga-tangnganu, mingka tenapa nanuassengA' Filipus? Inai-nai le'ba'mo ancinikKa', nacini' tommi antu Manggea. Apa saba'na nukkulle angkana, 'Kipicinikiang sai bedeng ikambe anjo Manggea?' 10 Filipus! Maka tena nutappa' angkanaya iNakke asse'reA' ri Manggea, siagang anjo Manggea asse'rei siagang iNakke? Apa Kupaua ri kau teai battu ri ero' KalengKu bawang naKupau. Manggea, tuli niaka asse're siagang KalengKu, Iami anggaukang ngasengi anjo passalaka. 11 Tappa' mako ri Nakke, angkanaya asse'reA' siagang Manggea, kammayatompa asse'rei Manggea siagang iNakke. Yareka kaminang sike'de'na, tappa' mako lanri sikamma anjo apa le'baka nucini' Kugaukang. 12 Annaba tojengi anne kanangKu: Inai-nai tappa' ri Nakke, lanagaukangi apa le'baka Kugaukang, -- ba'lalo lanagaukangi apa lompoanganga -- nasaba' a'lampA' mae ri Manggea. 13 Na apa-apa mamo nupala' lalang arengKu, laKupa'rupang ngasengko, sollanna nipakala'biri' Manggea lalang ri KalenNa Anaka. 14 Apa-apa nupala' lalang arengKu, laKupa'rupai mae ri kau." 15 "Punna nukamaseangA', lanugaukangi sikontu parentaKu. 16 LaKupalaki ri Manggea, sollanna Nasareko Pannulung maraeng, eroka ammantang siagang ikau ngaseng sa'genna satunggu-tungguna. 17 Iami RohNa Allata'ala, lampa'nyatayai katojenganNa Allata'ala. Talanitarimayai ri linoa, lanri tanicinikai siagang taniassengai. Mingka ikau ngaseng nuassengi, lanri niaki ammantang ri kau ngaseng, siagang lasse'rei ri kalennu ngaseng. 18 Tena nalaKubokoiko ammantang kale-kalennu, a'jari sanrapang ana' kukanga. LammoterekKa' pole mae ri kau. 19 Sinampe' mami natenamo nakkulle linoa ancinikKa'. Mingka ikau ngaseng lanucinikKa'. Na lanri attallasakKa', iaminjo nuttallasa' ngaseng todong. 20 Punna narapi'mo wattunna anjo alloa, lanuassemmi angkanaya iNakke asse'reA' siagang Manggea, ikau ngaseng asse'reko siagang iNakke, na Kuasse're siagang ikau ngaseng. 21 Inai-nai antarimai sikamma parentaKu nampa nagaukang, iami angkamaseangA'. Inai-nai angkamaseangA', lanikamaseang tongi ri ManggeKu. LaKukamaseangi anjo taua, siagang laKupa'nyatai KalengKu mae ri ia." 22 Akkuta'nammi Yudas (teai Yudas Iskariot) ri Isa nakana, "O Batara, angngapa naKiero' ampa'nyatai KalenTa ri kambe anne, mingka tena Kipa'nyatai KalenTa mae ri linoa?" 23 Appialimi Isa Nakana, "Inai-nai angkamaseangA', lanaturuki ajarangKu. Lanikamaseangi ri ManggeKu. LaniakKa' siagang Manggea battu mae ri ia, ammantang anrurungangi. 24 Inai-nai tena nakamaseangA', tanaturukiai ajarangKu. Anjo pangngajarang nulangngereka, teai pangngajarang battu ri Nakke, passangalinna pangngajarang battu ri Manggea, assuroa ri Nakke. 25 Yangasenna anjo, Kupaumi ri kau, lalang ri niakKu ija siagang ikau ngaseng. 26 Mingka RohNa Allata'ala, iamintu Pannulung laNasuroa battu Allata'ala lalang arengKu, Iami langngajara' ngasengko lalang sikontua passala'. Iami lampiu'rangiangko sikontu apa le'baka Kupau ri kau. 27 Kubolikang mako kasalewangang. Kasalewangang battua ri KalengKu Kupassareang mae ri kau. Na anjo apa Kupassareanga mae ri kau, tasangkammayai apa napassareanga linoa mae ri kau. Teako lussaki pa'mai'nu, siagang teako mallakki. 28 Le'ba'mi nulangngere' Kukana, 'La'lampA', mingka lammotere'jA' pole mae ri kau'. Punna nukamaseangA', lasannangi nyawanu punna a'lampA' mange ri Manggea. Nasaba' anjo Manggea, lompoangangi naiNakke. 29 Kupau memammi kamma-kamma anne ri kau ngaseng, lalang ri tenanapa nakajariang. Sollanna punna kajariammo sallang, la'jari tappa' ngaseng mako. 30 Tenamo nalajai dudu Kubicara mae ri kau ngaseng, nasaba' narapi'mi wattunna labattu pamarentana anne linoa. Mingka tena koasana mae ri KalengKu. 31 Mingka musti kajariang ngasengi anjo sikammaya, sollanna nanaasseng anne linoa, angkanaya Kukamaseangi Manggea siagang Kugaukang ngasengi sikontu Naparentakanga mae ri Nakke. Jari umbamo ki'lampa battu anrinni."

15:1 Nakanamo pole Isa, "INakkemi sanrapang poko' anggoro' sitojennaya, na ManggeKu a'jari Tummarakaina ri kokonNa. 2 Sikamma tangke-tangke niaka ri Nakke nata'rappoa, lanipelaki. Na sikamma tangke-tangke a'rappoa, lanitangkasi sollanna pila' jai rapponna. 3 Ikau tangkasa' ngaseng mako, lanri pangngajarang le'baka Kupassareang mae ri kau. 4 Tuli asse're mako mae ri Nakke, naKutuli asse're todong siagang ikau ngaseng. Takkulleai appasulu' rappo tangke-tangkea, punna tena natuli asse're mae ri poko'na. Kamma ngaseng tommako anjo; iapa nukkulle a'rappo, punna tuli asse'reko siagang iNakke. 5 INakkemi sanrapang poko' anggoro', na ikau ngasemmi sanrapang tangke-tangkenna. Inai-nai tuli asse're siagang iNakke naKuasse're siagang ia, iami la'rappo jai; nasaba' punna pantarang KalengKuko, tena apa-apa lakkulle nugaukang. 6 Inai-nai tena natuli asse're siagang iNakke, lanipelaki sanrapang anjo tangkea, nampa a'jari kalotoro'. Anjo tangke-tangke kammaya lanipasse'rei, nampa nibuang antama' ri pepeka, nampa nitunu. 7 Punna tuli asse'reko siagang iNakke, siagang punna tuli nupariati pangngajarangKu, pala'mi ri Manggea apa-apa mamo nukaerokia; tena tanugappana anjo apa nupalaka. 8 Punna jai rapponnu, nipakala'biriki ManggeKu; na lanri kammana minjo nu'jari tojeng-tojemmo ana'-ana' gurungKu. 9 Sangkamma bateNa Manggea angkamaseangA', sangkamma tomminjo Kukamaseannu. Paralluko tuli attallasa' salaku tau Kukamaseanga. 10 Punna nugaukang apa-apa Kuparentakanga, ma'nassami angkanaya tuli jarre' mako ri pangngamaseangKu; sangkamma iNakke tuli jarreKa' ri pangngamaseanNa Manggea, lanri Kugaukanna parenta-parentaNa. 11 Kupau ngaseng minne ri kau, sollanna nupariati karannuangKu, siagang na'jari sukku' karannuannu. 12 Iaminne parentaKu: Sikama'-kamaseangko, sangkamma bateKu angkamaseang ngasengko. 13 Tau kaminang angkamaseangai passari'battanganna, iamintu tau eroka ampassareangi tallasa'na untu' passari'battanganna. 14 Ikau ngasemmi antu passari'battangangKu, punna nugaukangi apa Kuparentakanga ri kau. 15 Tenamo naKukio' atako nasaba' se'rea ata tanaassengai apa nagaukanga karaenna. Kukio' sari'battang mako, nasaba' sikontu apa Kulangngereka battu ri Manggea Kupabattui mae ri kau. 16 Teai ikau ngaseng ampileA'. Mingka iNakke ampile ngasengko, siagang assuro ngasengko a'lampa sollannu akkulle a'rappo jai -- natalapanraka anjo rapponnu. Na apa-apa mamo nupala' lalang arengKu, laNasareko Manggea. 17 Iaminne parentaKu ri kau: Sikama'-kamaseangko." 18 "Punna nakabirisiko linoa, u'rangimi angkanaya iNakkemi la'bi riolo nakabirisi anne linoa. 19 Ebara' angkana napatangko anne linoa, lanakamaseangko anne linoa salaku apa-apanna. Mingka le'ba' mako Kupile battu ri anne linoa, jari teai mako patanna linoa. Iaminjo saba'na nanakabirisiko linoa. 20 U'rangi apa le'baka Kupau mae ri kau, angkanaya, 'Tena nalompoangang se'rea ata na karaenna.' Punna iNakke nasessaMa' ke'nanga, lanasessa ngaseng tommako ke'nanga. Punna naturuki ke'nanga ajarangKu, lanaturuki tongi ke'nanga ajarannu. 21 Lanagaukang ngasengi anjo kammaya mae ri kau, lanri amminawannu ri Nakke, siagang lanri tenana naassengi ke'nanga angkana inai assuroA'. 22 Ebara' angkana tena naKubattu siagang tenapa naKupabattuang ngaseng anjo sikammaya mae ri ke'nanga, tenaja naladoraka ke'nanga. Mingka kamma-kamma anne tenamo alasanna ke'nanga untu' antongkoki dosana ke'nanga. 23 Inai-nai angkabirisiA', nakabirisi tommi ManggeKu. 24 Ebara' angkana tenapa naKugaukangi apa-apa takkullea nagaukang tau maraenga ri tangnga-tangngana ke'nanga, tenaja nadoraka ke'nanga. Mingka kamma-kamma anne nacini'mi ke'nanga apa Kugaukanga, nanakabirisi ijA' siagang Manggea. 25 Mingka musti kamma memang tommi anjo, sollanna a'rupamo apa tattulisika lalang ri Kitta' Hukkunna ke'nanga, iamintu: 'NakabirisiA' ke'nanga, natena passabakkang.' 26 LaKusuroi battu mae ri kau Pannulung battua ri Manggea. Iamintu Roh, lampa'nyatai katojenganNa Allata'ala. Punna battui, Iami la'jari sa'bi mae ri KalengKu. 27 Na ikau ngaseng, musti a'jari sa'bi tongko mae ri KalengKu, lanri ikau ngasemmi angngagangA' sipa'rurungang battu ri pakkaramulanna.

16:1 Kupau ngasemmi anjo sikammaya mae ri kau, sollanna tena nummono' boko sallang. 2 Lanipasulukko sallang battu ri balla' sambayanga. Nalanarapiki sallang wattunna nania' tau nakana kalenna a'gau' amala' ri Allata'ala punna nabunoko. 3 La'gau' kammai anjo ke'nanga mae ri kau, lanri tenanapa naassengi Manggea, siagang tenanapa naassengA'. 4 Mingka kamma-kamma anne Kupaumi anjo passalaka mae ri kau, sollanna punna kajariammo sallang, akkullei nuu'rangi angkanaya le'ba' memang mako Kupauang." "Tena naKupauang memangko anne passalaka battu ri uru-uruna, nasaba' nia' ijA' anrurungangko. 5 Mingka kamma-kamma anne la'lampaMa' mange ri Ia assuroa ri Nakke; na tena manna sitau battu ri kau ngaseng akkuta'nang angkanaya kemae laKulampai. 6 Ba'lalo kamma-kamma anne a'jari si'nami atinnu, lanri Kupauna anne passalaka mae ri kau. 7 Mingka apa kammatojeng anne Kupaua mae ri kau: Angkanaya bajikangangi mae ri kau punna a'lampA'; nasaba' punna tena Ku'lampa, talabattuai anjo Pannulunga mae ri kau. Mingka punna a'lampA' laKusuroi battu anjo Pannulunga mae ri kau. 8 Na punna battui, laNapakasingara'mi mae ri linoa battuang sitojeng-tojenna dosaya, battuang sitojeng-tojenna apa annabaya, kammayatompa battuang sitojeng-tojenna hukkungang battua ri Allata'ala. 9 LaNapakasingaraki angkananaya dorakai tau tenaya natappa' ri Nakke; 10 angkanaya iNakkemi tojeng, nasaba' a'lampA' mae ri Manggea, natenamo nalanucinikKa'; 11 kammayatompa appakkaramulami Allata'ala angngadeli, nasaba' Nahukkummi tau anna'galaka koasa ri anne linoa. 12 Jai iji ero' Kupau ri kau ngaseng, mingka kamma-kamma anne tanukulleapi antarimai. 13 Mingka punna battumo RohNa Allata'ala, iamintu ampa'nyatai katojenganNa Allata'ala, laniajara' mako angngassengi sikontu katojenganga. Tena nabattu ri KalenNa bawang nala'bicara, mingka apa-apa le'ba' Nalangngere' iaminjo Nabicara. Kammayatompa laNapauang tongko apa lakajarianga sallang ri allo ri boko. 14 LaNapakala'biriki KalengKu, nasaba' anjo apa Napabattua ri kau, battu ri Nakkei le'ba' Natarima. 15 Sikontu apa niaka ri Manggea iNakke ngaseng pata. Iaminjo saba'na naKukana ri kau angkanaya anjo apa Napabattua RohNa Allata'ala mae ri kau, apa le'ba' Natarima battu ri Nakke." 16 "Sinampe' dudu mami natakkulleaMa' nucini'; sinampe' dudu maMa' lakkulle nucini'." 17 Appakkaramulami massing sikuta'nang siapa area ana'-ana' gurunNa Isa, nakana, "Apa battuanna naNakana mae ri katte angkanaya: 'Sinampe' dudu mami natakkulleaMa' nucini'; sinampe' dudu maMa' lakkulle nucini''? Apa todong battuanna nangkana, 'La'lampA' mae ri Manggea'? " 18 Akkuta'nang mole-molemi ke'nanga angkana, "Apa battuanna anjo, 'sinampe' dudu mami'? Tanipahangai angkanaya passala' apa anjo Nabicaraya!" 19 Naassengi Isa angkanaya eroki ke'nanga akkuta'nang ri KalenNa. Jari Nakanamo, "Sumpaeng Kukana, 'Sinampe' dudu mami natakkulleaMa' lanucini'; sinampe' dudu maMa' lakkulle nucini'.' Iaka anjo passalaka massing nubicara? 20 Tappa' mako angkanaya, langngarrukko siagang lappiraungko, mingka larannui linoa. Lasusai pa'mai'nu, mingka lanipinrai kasusannu a'jari karannuang. 21 Punna nia' sitau baine la'biring ammana', lasusai, nasaba' narapi'mi wattunna lasessa. Mingka kamma lassu'na ana'na, nakaluppaimi pa'risi'na anjo bainea napakamma rannu, lanri lassu'namo anjo ana'na antama' ri lino. 22 Kamma tomminjo ri kau ngaseng: kamma-kamma anne susai nyawanu, mingka lasibuntulu' poleang jaki' sallang, jari la'jari rannumi nyawanu. Na tenanniakka tau lakkulle angngallei anjo karannuanga battu ri nyawanu. 23 Ri anjo alloa sallang, tenamo nulakkuta'nang apa-apa mae ri Nakke. Tappa' mako angkanaya: apa-apa mamo nupala' mae ri Manggea lalang arengKu, laNapassareangi Manggea mae ri kau. 24 Sa'genna kamma-kamma anne tenapa nule'ba' appala' apa-apa lalang arengKu. Appalakko, nalanugappa, sollanna a'jari sukku' karannuannu." 25 "Yangasenna anne Kubicarai mae ri kau lalang pangngebarang. Mingka lanarapiki sallang wattunna, natenamo Kummake pangngebarang, punna Kubicara Manggea mae ri kau, mingka laKubicarami silambusu'na. 26 Anjo wattua lappala' mako mae ri Manggea lalang arengKu. Parallui nuasseng angkanaya tena nalaKupappalakkangko mae ri Manggea, 27 nasaba' KalenNa Manggea angkamaseangko. Nakamaseangko Manggea, lanri nukamaseangA', siagang tappakko ri Nakke angkanaya battuA' ri Allata'ala. 28 Memang iNakke assalakKu iamintu battu ri Manggea, siagang nia'Ma' battu antama' ri linoa. Mingka kamma-kamma anne laKubokoimi anne linoa, naKuammotere' mae ri Manggea." 29 Nakanamo ana'-ana' gurunNa Isa, "Kamma-kamma anne a'bicara maKi' silambusu'na Batara; tenamo Kimmake pangngebarang, 30 nanaasseng ikambe angkanaya sikontu apa-apaya Kiasseng ngasengi, Batara. Tena naparallu taua ampakkuta'nangangi ri Katte. Iaminjo saba'na natappa'mo ikambe angkanaya iKatte battuKi' ri Allata'ala." 31 Appialimi Isa ri ke'nanga, angkana, "Jari tappa' mako kamma-kamma anne? 32 U'rangi! Angkanaya lanarapiki sallang wattunna, ba'lalo narapi'mi wattunna, nulanipasisa'la'-sa'la'. Massing lammoterekko mange ri balla'nu, nanubokoiA' Kale-kalengKu. Mingka tena nalaKale-kalengKu mamo, nasaba' niaki Manggea anrurungangA'. 33 Kupau ngasengi anne mae ri kau, sollannu anggappa salewangang lanri asse're ngasengko siagang iNakke. Lasessako lalang ri linoa. Mingka jarreki pa'mai'nu! Le'ba'mi Kubeta anne linoa!"

17:1 Le'baki akkana kamma, accongami Isa nai' ri langika nampa Nakana, "Bapa', kamma-kamma anne narapi'mi wattunna. Kipakala'biri'mi AnatTa, sollanna Napakala'biri' tongKi' AnatTa. 2 Le'ba'mi Kipassareang mae ri AnatTa koasaya irateanna sikontu rupataua, sollanna akkulle Nasare katallassang mannannungang sikamma tau Kikellaia nisare. 3 Iaminne katallassang mannannungang; sollanna naassengKi' taua Bapa', angkanaya tena ruanTa Allata'ala sitojennaya. Kammayatompa nanaasseng tongi Isa Almasi, iamintu Kisuroa battu antama' ri lino Bapa'. 4 Kupa'le'ba'mi jama-jamang Kipassuroanga ri Nakke, sollanTa akkulle Kupakala'biri' ilalang lino. 5 Bapa'! Kipakala'biri'Ma' kamma-kamma anne ilalang KalenTa, situru' kala'birang le'baka nipa'jului riolo, ri wattu tenanapa nanipa'jari anne linoa. 6 Le'ba' maKi' Kupappiassengang mae ri sikamma tau battua ri anne lino le'baka Kipassareang ri Nakke. IKatte ngaseng pata anjo ke'nanga, na le'ba' ngasemmo Kipassareang ke'nanga mae ri Nakke. Naturukimi ke'nanga kananTa. 7 Kamma-kamma anne naasseng ngasemmi ke'nanga, angkanaya sikontu apa Kipassareanga ri Nakke, apa-apa battu ngaseng ri Katte. 8 Le'ba'mi Kupabattu ri ke'nanga kana-kana Kipabattua mae ri Nakke, nanatarimamo ke'nanga. Naassemmi ke'nanga, angkanaya iNakke ma'nassa iKatte Kukabattui, siagang tappa'mi ke'nanga angkanaya iKatte assuroA' battu ri linoa. 9 Kupappala' doangangi ke'nanga. Teai untu' linoa naKuappala' doang, passangalinna untu' sikamma tau Kipassareanga mae ri Nakke, nasaba' iKatte pata anjo ke'nanga. 10 Sikontu apa-apa Kupatanga, iKatte todong pata; sikamma apa-apa Kipatanga, iNakke todong pata. NaKunipakala'biri' ri tangnga-tangngana ke'nanga. 11 Kamma-kamma anne battuMa' mae ri Katte. Tenamo naKuammantang ri linoa; mingka ia ke'nanga niaki ilalang lino. IKatte Bapa' Matangkasa'! Kijagai laloi ke'nanga ilalang koasana arenTa, iamintu areng le'baka Kipassareang mae ri Nakke -- sollanna a'jari se're ke'nanga, sangkamma iKatte siagang iNakke se're tonjaKi'. 12 Ri wattu niakKu ija assiagang ke'nanga, Kujagaimi ke'nanga ilalang kakoasanna arenTa -- iamintu areng Kipassareanga mae ri Nakke. Le'ba'mi Kujagai ke'nanga, sa'genna tena sikali tappela' manna sitau, pantaranganna ia musti tappela' memanga; sollanna ilalang ri kammana anjo na'rupamo apa niaka tattulisi' lalang ri Kittaka. 13 Kamma-kamma anne battuMa' mae ri Katte. Kupau ngasemmi anne ilalang niakKu ija ri lino; sollanna sukku' ngaseng nakasia'na ke'nanga karannuangKu. 14 Le'ba'mi Kupabattu mae ri ke'nanga kananTa; nanikabirisimo ke'nanga ri linoa, lanri teai anne linoa ampatangi ke'nanga, sangkamma iNakke, teai anne linoa ampatangA'. 15 Tena naKupalaki ri Katte sollanna Kiallei ke'nanga battu ri anne linoa, mingka Kupalaki ri Katte sollanna Kijagai ke'nanga battu ri Kaja'dallanga. 16 Sangkammai iNakke teai anne linoa ampatangA', kammatommi anjo ke'nanga teai linoa ampatangi. 17 Kipa'jari ke'nanga ummatTa Kikatutuia lanri katojenganga; na iaminjo kananTa katojenganga. 18 Sangkamma KisuroKu antama' ri lino, kammaminjo naKusuro todong ke'nanga mange ri linoa. 19 Kupassareammi KalengKu, iamintu tu nikatutuinTa, untu' kaparalluanna ke'nanga, sollanna akkulle todong ke'nanga a'jari ummatTa Kikatutuia, lanri katojenganga. 20 Teai untu' ia anne ke'nanga bawang naKuappala' doang. Mingka appala' doang tongA' untu' sikamma tau latappaka ri Nakke lanri kasa'bianna anne ke'nanga. 21 Kupalaki ri Katte Bapa', sollanna a'jari se're ngaseng anne ke'nanga, sangkamma iKatte siagang iNakke yareka iNakke siagang iKatte se're tonjaKi'. Poro asse're ngasengi ke'nanga mae ri Katte, sollanna akkulle tappa' linoa angkana iKatte assuroA' battu ri lino. 22 Le'ba'mi Kusare kala'birang le'baka Kipassareang mae ri Nakke, sollanna a'jari se're ke'nanga, sangkamma iKatte siagang iNakke se're tonjaKi'; 23 asse'reA' siagang ke'nanga, na iKatte siagang iNakke, sollanna a'jari se're tojeng-tojeng ke'nanga. Jari lanaassemmi linoa angkana iKatte assuroA', siagang Kikamaseangi ke'nanga, sangkamma KikamaseangKu. 24 Bapa', erokKa' angkanaya sikamma anjo tau Kipassareanga ri Nakke, lassiagang ngasengA' anjoreng ri tampa' Kupammantangia, sollanna akkulle nacini' ke'nanga kala'birangKu. Iamintu kala'birang Kipassareanga mae ri Nakke, lanri Kikamaseang memamMa' ri tenanapa nanipa'jari anne linoa. 25 Bapa' maadeleka! TanaassengaKi' anne linoa, mingka iNakke KuassengKi'. Na naasseng ngaseng anne taua angkanaya iKatte assuroA' battu ri lino. 26 Le'ba'mi Kupappiassengang arenTa mae ri ke'nanga; na kammaminjo tuli laKugaukang, sollanna tuli napariati ke'nanga pangngamaseanTa mae ri Nakke, naKuasse're siagang ke'nanga."

18:1 Le'baki appala' doang kamma anjo, a'lampami Isa siagang ana'-ana' gurunNa anta'leang ri ba'leanna Binanga Kidron. Anjoreng nia' se're koko. Antama'mi Isa siagang ana'-ana' gurunNa ri anjo kokoa. 2 Naassengi Yudas (ampasikongkolangai Isa) anjo tampaka; nasaba' biasami a'rappungang Isa siagang ana'-ana' gurunNa anjoreng. 3 Jari battumi Yudas mange anjoreng, angngerang se're pasukang tantara Roma siagang siapa are pangawala'na Balla'Na Batara. Iaminne ke'nanga nisuroa ri imang-imang kapalaya siagang tu Farisia. Angngerangi ke'nanga sanjata, lampu, siagang sulo. 4 Naassemmi Isa sikontu apa lakajarianga ri KalenNa. Jari Nareppesimi anjo taua ngaseng, nampa akkuta'nang Nakana, "Inai ngaseng nuboya?" 5 Appialimi ke'nanga angkana, "Isa, battua ri Nazaret." Nakanamo Isa, "INakkemi anne." Niaki Yudas anjoreng ammenteng siagang ke'nanga. 6 Ri wattunna Nakana Isa ri ke'nanga, angkana, "INakkemi anne," ammono'boko ngasemmi ke'nanga, nampa tu'guru' naung ri buttaya. 7 Sikalipi pole akkuta'nang Isa ri ke'nanga Nakana, "Inai ngaseng nuboya?" Appialimi ke'nanga angkana, "Isa, battua ri Nazaret." 8 Nakanamo Isa, "Le'ba' mako Kupauang angkana iNakke minne. Na punna iNakke memantong nuboya, suromi anne ke'nanga maraenganga a'lampa." 9 (Lanri akkana kammana anjo Isa, a'rupami apa le'baka Napaupirangalloang angkana: "Bapa', sikamma tau Kipassareanga ri Nakke, manna sitau talaniakka tappela'.") 10 Anjo wattua angngerangi pa'dang Simon Petrus. Nabi'bu'mi pa'danna nampa nate'ba' anjo tu nasuroa imang lompoa, sa'genna kaccili' tolinna ri kananga. Anjo tunisuroa Malkus arenna. 11 Nakanamo Isa ri Petrus, "Poterangi antama' ri banoanna antu pa'dannu! Apa nakana pikkirannu talaKutarimayai passessa Napassareanga Manggea mae ri Nakke?" 12 Nijakkala'mi siagang nisikko'mi Isa. Ia battua anjakkalaki Isa iamintu surudadu Roma nipimpinga ri komandanna, siagang pangawala'-pangawala'na tu Yahudia. 13 Uru-uruna nierangi Isa ri ke'nanga mange andallekang ri Hanas, iamintu matoang bura'nena Kayafas. Na anjo Kayafas, iami a'jari imang lompo anjo taunga. 14 Siagang iami le'ba' ampakaingaki pamarentana ngaseng tu Yahudia angkanaya bajikangangi se'rea tau mate untu' sikontu bansaya. 15 A'lampami Simon Petrus siagang sitau ana' guru maraengang amminawang boko ri Isa. Anjo ana' guru maraenganga niassengi ri imang lompoa; jari amminawammi antama' siagang Isa ri paranglakkenna balla' lompona imang lompoa. 16 Mingka Petrus, ammantanji attayang pantarang ri pakke'buka. A'lampami anjo ana' guru maraenganga mange a'bicara siagang palayang baine a'jagaya anjoreng ri pakke'buka, nampa naerang todong Petrus antama'. 17 Nakanamo anjo baine pajaga timunganga ri Petrus, "He, sai ikau kalase'renna tongko ana' gurunna anjo taua?" Appialimi Petrus nakana, "Teai Nakke." 18 Anjo wattua sanna' dinginna pakkasiaka. Jari apparinrami pepe' palayanga siagang pangawalaka ngaseng, nampa a'binrung ke'nanga. A'lampa tommi Petrus mange anjoreng ero' a'binrung siagang ke'nanga. 19 Nikuta'nammi Isa ri imang lompoa ri passala'na ana'-ana' gurunNa siagang pangngajaranNa. 20 Appialimi Isa Nakana, "Tuli silambusu'na bateKu a'bicara ri dallekanna tau jaia. Tuli angngajarakKa' ri sikamma balla' sambayanga siagang Balla'Na Allata'ala, tampa' biasaya napa'rappungi tu Yahudia. Tena le'bakai nia' apa-apa Kupau cokko-cokko. 21 Jari angngapa nanikuta'nangA'? Iamonjo ke'nanga kuta'nang, nasaba' nalangngere'mi ke'nanga apa Kupangngajarranga. Tantu naassemmi ke'nanga apa le'baka Kupau." 22 Ri wattunna akkana kamma anjo Isa, nia'mo sitau pangawala' antempaka'rangi siagang nakana, "Nubarani kamma akkana kammanjo mae ri imang lompoa!" 23 Appialimi Isa Nakana, "Punna nia' apa-apa sala Kupau, paumi anrinni angkana apa salana! Mingka punna annaba memang todong anjo Kupaua, apa saba'na nanutempaka'rangA'?" 24 Le'baki anjo nasuromi Hanas taua angngerangi Isa siagang tassikko' limanNa mae ri Imang Lompoa iamintu Kayafas. 25 Anjo wattua nia' iji Simon Petrus ammenteng a'binrung anjoreng ri tampa' napa'binrungia sumpaeng. Nakanamo taua ri ia, "Sai ana' gurunna tongko anjo Taua?" Assassala'mi Petrus nakana, "Teai nakke!" 26 Nia' sitau suro-surona imang lompoa, iamintu bijanna anjo tau le'baka nikaccili' pa'dang tolinna ri Petrus, angkana ri Petrus, "Kucinikko lalang ri kokoa siagang anjo Taua!" 27 Assassala'mi pole Petrus, nakana, "Tena," -- na sitabang anjo wattua attingkokomi janganga --. 28 Ri bari'basa' dudua naerammi ke'nanga Isa battu ri balla'na Kayafas mange ri balla' lompona guburnurka. Sikamma tu Yahudia tena nantama' ri balla' lompoa, sollanna tena na'jari ra'masa' situru' ajarang agamana ke'nanga. Nasaba' eroki ke'nanga amminawang angnganre Paska. 29 Jari a'lampami assulu' Pilatus mange ri ke'nanga nampa akkuta'nang nakana, "Apa nutuntukangi anne Taua?" 30 Appialimi ke'nanga angkana, "Ebara' angkana tena salanna antu Taua, tena olona lanierang mae ri katte." 31 Nakanamo Pilatus ri ke'nanga, "Allemi anne Taua nampa nuadeli situru' undang-undanna agamanu!" Mingka appialimi anjo tu Yahudia, angkana, "Tena nanikellaiki' ikambe anghukkung matei taua." 32 (Kajariammi anne kammaya, sollanna a'rupamo apa le'bakaNapau Isa, ri passala' antekamma bateNa lamate.) 33 Ammotere'mi antama' Pilatus ri balla' lompoa nanakio' Isa, nampa nakuta'nang angkana, "Apaka iKaumi Karaeng tu Yahudia?" 34 Appialimi Isa Nakana, "Maka battu ri katte tonji anne pakkuta'nanga, yareka nia' tau maraeng le'ba' ampauangki' passala'na KalengKu?" 35 Appialimi Pilatus nakana, "Bara' nukana tu Yahudia'? BansaNu tonji ampassareangKo mae ri nakke siagang imang-imang kapalaya. Apa kutadeng le'ba' Nugaukang?" 36 Nakanamo Isa, "INakke kakaraengangKu tena nabattu anrinni ri linoa. Ebara' angkana battu anrinni ri linoa kakaraengangKu, ma'nassa langngewai taungKu sollanna tena nanipassareangA' mae ri sikamma pamarentana tu Yahudia. Mingka tena memang nabattu anrinni ri linoa kakaraengangKu!" 37 Akkuta'nammi Pilatus nakana, "Jari punna kamma, KaraengKo padeng?" Appialimi Isa Nakana, "Nupaumi angkanaya iNakke anne karaengA'. Se'reji pattujunna naKunilassukang siagang naKubattu ri anne linoa, iamintu ampabattui katojenganga. Inai-nai battu ri anjo katojenganga iami lampilangngeriA'." 38 Akkuta'nammi Pilatus nakana, "Apa battuanna anjo katojenganga?" Assulukammi pole Pilatus nampa nakana ri tu Yahudia, "Tena kugappa kasalanna anne Taua, manna sirupa. 39 Mingka situru' kabiasannu ngaseng, tuli nia' se're tunitahang kulappassang ri Allo Lompo Paskaya. Maka ero' ngasenjako punna kulappassangi anne karaenna tu Yahudia untu' ikau ngaseng?" 40 Appialimi siagang ammarrang-marrammi ke'nanga, angkana, "Tena, teaki' Ia kilappassang, mingka Barabas!" (Anjo Barabas, iami paella'.)

19:1 Le'baki anjo antama'mi Pilatus nampa nasuro taua ancamboki Isa. 2 Appare'mi surudadua se're songko' battu ri tangke-tangke kayu akkatintinga, nampa napataba irate ri ulunNa Isa. Le'baki anjo napipakeimi Isa juba cura' lame butung. 3 Nampa a'mole-mole ke'nanga battu ri dallekanNa Isa angkana, "La'bu lalo umurutTa, karaenna tu Yahudia!" Nampa natempaka'rang ke'nanga Isa. 4 Le'baki anjo assulukammi pole Pilatus nampa nakana ri anjo tau jaia, "Ciniki! Kuerangi anne Taua mae ri dallekannu ngaseng, sollanna nuasseng angkanaya tena kugappa kasalanNa manna sirupa." 5 Assulu'mi Isa, ammake songko' akkatinting siagang juba cura' lame butung. Nakanamo Pilatus ri ke'nanga, "Cini'mi anjo Taua." 6 Ri wattunna nacini' imang-imang kapalaya siagang pangawalaka ngaseng anjo Isa, ammarrang-marrammi ke'nanga, angkana, "Allei salli'! Allei salli'!" Nakanamo Pilatus ri ke'nanga, "Allemi anne Taua nampa ikau tommo ansalliki. Nasaba' inakke tena kugappa kasalanNa manna sirupa." 7 Appialimi tu Yahudia angkana, "Situru' undang-undang niaka ri kambe, musti nihukkung matei antu Taua, nasaba' Nakanai KalenNa Ana'Na Allata'ala." 8 Nalangngere'na Pilatus akkana kamma ke'nanga, pila' a'jari malla'mi pole. 9 Jari ammotere'mi pole antama' ri balla' lompoa. Na ri wattunna nierammo Isa antama', akkuta'nammi Pilatus ri Ia, nakana, "Battu kemae assala'Nu?" Mingka tappialiai Isa. 10 Jari nakanamo Pilatus, "TeaKo a'bicara siagang inakke? Parallui Nuasseng angkanaya makoasa' allappassangKo, siagang makoasa tonga' ansallikKo!" 11 Appialimi Isa Nakana, "Punna taNasareako' Allata'ala anjo koasanu, tena sikali koasanu mae ri Nakke. Lanri kammana, lompoangangi dosana tau ampassareangai KalengKu mae ri kau, kala ikau." 12 Nalangngere'na Pilatus akkana kamma Isa, a'boyami cara antekamma nakkulle nalappassang Isa. Mingka ammarrang-marrammi tu Yahudia, angkana, "Punna kilappassangi antu Taua, teaiki' aganna Karaenga! Inai-nai nakana kalenna karaeng, iami musunna Karaenga!" 13 Nalangngere'na Pilatus kana-kana kammaya anjo, naerammi Isa assulu' nampa ammempo ri kadera pangadelanga, ri tampa' niarenga Dapara' Batu. (Lalang bicara Ibrani niarengi Gabata.) 14 Anjo wattua a'birimmi tette' sampulo anrua ri tangngana alloa, iamintu allo rioloanganna Allo Lompo Paskaya. Nakanamo Pilatus ri yangaseng anjo taua, "Anne karaennu." 15 Ammarrang-marrammi ke'nanga, angkana, "Bunoi! Bunoi! Allei Salli'!" Akkuta'nammi Pilatus nakana, "Maka musti inakke ansalliki karaennu?" Appialimi imang-imang kapalaya angkana, "Tena ruanna karaeng pantaranganna Karaenna ikambe!" 16 Jari napassareammi Pilatus mae ri ke'nanga Isa sollanna nisalli' ri ke'nanga. Niallemi Isa ri ke'nanga, nampa nierang a'lampa. 17 Assulu'mi Isa ampisangi kayu salli'Na, Naerang mange ri tampa' niarenga "Tampa' Tangkora'". (Lalang bicara Ibrani nikana Golgota.) 18 Anjoremmi nisalli' Isa. Nia' todong rua tau maraeng Naagang nisalli'; sitau nisalli' ri sa'ri kairinNa, na sitau ri sa'ri kananNa, na Isa ammantang ri tangnga nisalli'. 19 Ri kayu salli'Na Isa nia' nasuro tannang Pilatus tulisang angkanaya: "Isa battu ri Nazaret, Karaenna Tu Yahudia". 20 Jai tu Yahudi ambacai anjo tulisanga, nasaba' anjo tampaka tena nabella battu ri kotaya. Anjo tulisanga nitulisiki lalang bicara Ibrani, bicara Lating, siagang bicara Yunani. 21 Nakanamo imang-imang kapalaya ri Pilatus, "Teaki' tulisiki angkana, 'Karaenna tu Yahudia', mingka tulisiki angkana, 'Anne Taua Nakana KalenNa, iNakke Karaenna tu Yahudia.' " 22 Mingka appialimi Pilatus nakana, "Apa le'baka kutulisi', boli'mi kamma anjo tattulisi'." 23 Le'baki nisalli' Isa ri surudadua, nialleammi ri ke'nanga care-careNa. Anjo care-carea nabage appaki ke'nanga: se're-se're tau anggappai sibageang. Nampa naalle todong jubaNa. Anjo jubaya tena nanijaiki -- nitannunji battu irate sa'genna naung. 24 Nakanamo anjo surudadua para ia, "Tea' mako polong-polongi anne jubaya. Umbamo naniloterei nanipattantu angkana inai anggappai." Kajariammi anjo passalaka sollanna a'rupamo apa tattulisika lalang ri Kittaka angkanaya: "Nabage-bagei ke'nanga care-careKu nanaloterei jubaKu." Na kamma tojemmi anjo nagaukanga surudadua. 25 Tabellayai ri salli'Na Isa, niaki ammenteng amma'Na Isa, sari'battang bainena amma'Na, Maria bainenna Kleopas, siagang Maria Magdalena. 26 Nacini'Na Isa amma'Na siagang anjo ana' gurunNa Nakamaseanga ammenteng anjoreng, Nakanamo ri amma'Na, "Amma', anjo mae anatta." 27 Nampa Nakana Isa ri anjo ana' guru Nakamaseanga, "Anjo mae amma'nu." Pakkaramula anjo wattua natarimami amma'Na Isa ammantang ri balla'na anjo ana' guru Nakamaseanga Isa. 28 Naassemmi Isa angkanaya kamma-kamma anne le'ba' ngasemmi, na sollanna a'rupamo apa tattulisika lalang ri Kittaka, Nakanamo, "TurereA'." 29 Anjoreng ri tampaka nia' se're mangko' rassia anggoro' kacci. Angngallemi taua se're bunga batu karang nampa napantama' ri je'ne' anggoroka. Nampa nipataba anjo bunga batu karanga ri se'rea passukki', nanipajonjo mae ri bawaNa Isa. 30 Nalepa'mi Isa anjo anggoroka nampa Nakana, "Le'ba'mi!" Nampa a'dundu Isa, natappu'mo nyawaNa. 31 Taerokai pamarentana tu Yahudia amboliki ammantang ta'gentung maya'na anjo tau le'baka nisalli' ri allo Pammari-marianga. La'biangampa pole nasaba' anjo allo Pammari-marianga sitabang tongi Allo Lompona Allo Pammari-marianga. Lanri anjo nisalli'Na Isa tenapa narapiki allo Pammari-marianga, appala' paramisimi tu Yahudia mae ri Pilatus sollanna akkulle natepo' ke'nanga bangkenna anjo tau le'baka nisalli', siagang nipanaung maya'na battu rate ri anjo kayu sallika. 32 Jari a'lampami anjo surudadua mange antepoki rolong bangkenna anjo tau ruaya, Naaganga Isa nisalli'. 33 Ri wattunna battu ke'nanga ri Isa, nacini'mi ke'nanga angkana matemi Isa. Jari tanatepokami ke'nanga bangkenNa Isa. 34 Mingka nia'mo kalase'renna anjo surudadua anto'doki poke sa'rinNa Isa, sa'genna assulu'mi ceraka accampuru' je'ne'. 35 Tau kalennaya anciniki anjo apa kajarianga, iami angkabarrangi anjo passalaka, sollannu tappa' ngaseng todong. Na kontutojeng anjo apa nakasa'bianga, siagang naassengi angkanaya kontutojengi anjo passalaka. 36 Kajariammi anjo passalaka, sollanna a'rupamo apa niaka tattulisi' lalang ri Kittaka, angkanaya, "Tena manna se're lanitepo' bukunNa". 37 Nia' pole tattulisi' lalang ri Kittaka, angkanaya, "Lanaciniki ke'nanga anjo Tau le'baka natobo'". 38 Le'baki anjo appala' paramisimi Yusuf battua ri Arimatea mae ri Pilatus, sollanna akkulle naalle maya'Na Isa. (Anne Yusuf, ana' gurunNa todong Isa mingka nacokkoi, lanri mallaki ri pamarentana tu Yahudia.) Nisaremi paramisi ri Pilatus. Jari a'lampami Yusuf angngallei maya'Na Isa. 39 A'lampa tommi Nikodemus le'baka battu ri wattunna bangngi mae ri Isa. Angngerammi Nikodemus rampa-rampa, kammaya campurang minynya'-minynya' bau', siagang minynya'-minynya' bau' cendana -- kira-kira nia' tallumpulo kilogarang jaina battala'na. 40 Sipa'rua-ruami anjo taua angngallei maya'Na Isa, nampa naroko' kaeng anjo mayaka, napasiroko' siagang anjo campurang minynya'-minynya' bauka, situru' ada' panguburanna tu Yahudia. 41 Anjoreng ri tampa'Na Isa nisalli' nia' se're koko. Lalang anjo ri kokoa nia' se're jera' beru nipare' tenayapa nale'ba' nipake antarawangi taua. 42 Nasaba' ambaniji anjo jeraka, siagang la'birimmi antama' allo Pammari-marianga, anjoremmi natarawang ke'nanga Isa.

20:1 Ri bari'basa'na allo Minggua, ri wattu sassanna ija, a'lampami Maria Magdalena mange ri jeraka. Mingka ta'lesammi nacini' batu pattongko'na anjo jeraka. 2 Jari larimi mange amboyai Simon Petrus siagang anjo ana' guru Nakamaseanga Isa, nampa nakana ri ke'nanga, "Nia' le'ba' angngallei maya'Na Batara, natakuassengai angkana kemaei naboli'." 3 A'lampami Petrus siagang anjo ana' guru Nakamaseanga Isa mange ri jeraka. 4 Larimi ke'nanga sipa'rua, mingka lintakangangi lari anjo ana' guru Nakamaseanga Isa. Sa'genna rioloangangi battu mae ri jeraka. 5 Attoa'mi antama' ri jeraka nanacini' kaeng pa'rokoka ta'dongko' lalang ri jeraka; mingka tantamayai. 6 Amminawang bokomi Simon Petrus; na ri wattunna battu, tulusu'mi antama' ri jeraka. Nacini'mi anjo kaeng pa'rokoka ta'dongko'. 7 Mingka kaeng nipasikkoka ri ulunNa Isa tambaniai anjoreng passangalinna tassa'laki pammantanganna, ta'lappa' baji'-baji'. 8 Antama' tommi anjo ana' guru se'reanga. Nacini'mi anjo apa kajarianga, na'jari tappa'mo. 9 (Sa'genna anjo wattua tenapa napahangi ke'nanga apa niakatattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya lattallasa' poleangi Isa battu ri kamateanga.) 10 Le'baki anjo ammotere'mi anjo ana'-ana' gurunNa Isa. 11 Ammentemmi Maria Magdalena ri dallekanna anjo jeraka angngarru'. Lalang angngarru'na, attoaki antama' ri jeraka. 12 Apaji nania'mo nacini' rua malaeka' ammakeang kebo'. Ammempoi anjo ruaya malaeka' ri bate pammantanganna maya'Na Isa, se're ri tuju ulunNa, nase're ri tuju bangkenNa. 13 Akkuta'nammi anjo malaekaka nakana, "Angngapa nakiangngarru' ibu'?" Appialimi Maria nakana, "Nia' le'ba' angngallei maya'Na Batara, natakuassengai angkana kemae naboli'." 14 Le'baki akkana kamma, assailemi mae ri boko. Apaji nania'mo nacini' Isa ammenteng ri bokona. Mingka tanaassengai angkana Isa anjo nacinika. 15 Akkuta'nammi Isa ri ia Nakana, "Ibu', angngapa nakiangngarru'? Inai kiboya?" Nakapangi Maria angkana pajama koko anjo taua. Jari nakanamo, "Bapa', punna ikatte ampaletteki anjo mayaka, kitulunga' nakipauanga' angkana kemae kiboli', sollanna akkulle mae kualle." 16 Nakanamo Isa ri ia, "Maria!" Assailemi Maria mae ri Isa, nampa nakana lalang bicara Ibrani, "Rabbuni!" (Battuanna "Guru".) 17 Nakanamo Isa ri ia, "Teako ta'galakiA', nasaba' tenapa naKunai' ri Manggea. Mingka a'lampamako mae ri sikamma sari'battangKu, siagang pauangi ke'nanga angkanaya kamma-kamma anne nai'Ma' ri ManggeKu siagang Manggenu todong, ri Allata'alaku siagang Allata'alanu todong." 18 Jari a'lampami Maria mange ampauangi ana'-ana' gurunNa Isa, angkanaya le'ba'mi nacini' Batara, siagang Batara le'ba' ampauang ngasengi anjo passalaka. 19 Ri ia memang anjo allo Minggua, ri wattunna bangngimo, a'rappungammi ana'-ana' gurunNa Isa ri se'reang balla'. Nijoli ngasengi pakke'buka, lanri mallaki ke'nanga ri pamarentana tu Yahudia. Ti'ring nia'mi Isa ammumba, siagang ammenteng ri tangnga-tangngana ke'nanga, na Nakana, "Salamakko siagang salewangang ngasengko." 20 Le'baki akkana kamma, Napappicinikammi limanNa siagang sa'rinNa mae ri ke'nanga. Sanna' ngasemmi rannuna ke'nanga ri wattunna nacini' Batara. 21 Sikalipa pole Nakana Isa ri ke'nanga, "Salamakko siagang salewangang ngasengko. Sangkamma iNakke NasuroA' Manggea, sangkamma tomminjo naKusuro ngaseng tongko." 22 Nampa Natui' ke'nanga na Nakana, "Tarimami RohNa Allata'ala. 23 Punna nupammopporang dosana se'rea tau, nipammopporang tommi ri Allata'ala. Punna tanupammopporanga dosana se'rea tau tena todong nanipammopporangi ri Allata'ala." 24 Nia' kalase'renna ri anjo ana' guru sampuloa anrua, iamintu Tomas, (nigallaraka i "Kambara'"), tenai ri wattunna Napappicinikang KalenNa Isa. 25 Nakanamo ana'-ana' gurunNa Isa maraenganga ri Tomas, "Ikambe le'ba'mi nicini' Batara!" Mingka appialimi Tomas nakana, "Punna takucinikapa bate pakua ri limanNa, natenapa nakujamai anjo bokka'Na le'baka nipaku, siagang tenapa kujappuki bokka'Na ri sa'rinNa, tena sikali kutappa'." 26 Sidaminggu ribokoanganna, nia'mi pole a'rappungang anjo ana'-ana' gurunNa Isa ri anjo tampaka. Anjo wattua nia' tommi Tomas. Ta'joli ngasengi pakke'buka. Mingka nia'mi battu ammumba Isa siagang ammenteng ri tangnga-tangngana ke'nanga, na Nakana, "Salamakko siagang salewangang ngasengko." 27 Nampa Nakana Isa ri Tomas, "Cini'mi anne limangKu siagang jamami. Pamaemi limannu nanujama sa'ringKu. Tea' mako bata-batai, mingka tappa' mako!" 28 Nakanamo Tomas ri Isa, "O Bataraku, siagang Allata'alaku!" 29 Nakanamo Isa ri ia, "Sai tappa' mako nasaba' nucini'Ma'? Mate'nei tau tappaka, mangKu tanaciniKa!" 30 Jai iji gau'-gau' appakalannasa' maraeng, le'baka Nagaukang Isa ri dallekanna ana'-ana' gurunNa. Mingka tena nanitulisiki lalang anrinni ri kittaka. 31 Mingka nitulisi'mi sikammaya anne niaka nitulisi', sollannu tappa' ngaseng angkanaya Isa Iami Karaeng Mappasalama', Ana'Na Allata'ala; na lanri tappa'nu ri Ia, nanugappamo katallassanga.

21:1 Le'baki anjo Napappicinikammi pole KalenNa Isa ri ana'-ana' gurunNa, ri wattunna nia' ana'-ana' gurunNa ri Tamparang Tiberias. Kammaminne kajarianna: 2 Nia' se're allo na'rappungang Simon Petrus, Tomas nigallaraka i Kambara', Natanael battua ri Kana ri Galilea, ana'-ana'na Zebedeus, siagang rua ana' gurunNa Isa maraenganga. 3 Nakanamo Simon Petrus ri aganna maraenga, "Erokka' a'lampa mange a'boya juku'." Nakanamo aganna maraenga, "Lamminawang tongki'." A'lampami ke'nanga mange ri biseanga. Mingka sa'genna sipattang bujuru' tanggappayai ke'nanga manna sikayu juku'. 4 Ri wattunna appakkaramulamo ammumba alloa, nia'mi Isa ammenteng ri biring tamparanga. Mingka tanaassengai ke'nanga angkanaya Isa anjo niaka ammenteng. 5 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Ana'-ana', nia' juku'nu?" Appialimi ke'nanga angkana, "Tena." 6 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Buangi jalanu mae ri sa'ri kananna biseanga, nanuanggappa juku'." Nabuammi jalana ke'nanga mange anjoreng. Mingka tanakulleami ke'nanga ambesoki ammotere' anjo jalaya, nasaba' sanna' jaina juku' lalang. 7 Nakanamo anjo ana' guru Nakamaseanga Isa ri Petrus, "Batara anjo!" Nalangngere'na Simon Petrus angkanaya Batara anjo, napakemi bajunna (nasaba' tena na'baju anjo wattua) nampa a'lumpa' naung ri je'neka. 8 Amminawang ngaseng tommi a'biseang ana'-ana' guru maraenga mae ri biring tamparanga, nanabeso' todong anjo jala rassia juku'. Tena nasiapa bellana ke'nanga battu ri bontoa. Kira-kira sibilangnganji metere' bellana. 9 Ri wattunna naung ke'nanga battu ri biseanga, nia'mo nacini' ke'nanga bara pepe'. Irate ri anjo bara pepeka nia' ta'dongko' juku' siagang roti. 10 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Angngerang sako pirang kayuang juku' beru nijakkalaka." 11 Nai'mi Petrus ri biseanga, nampa nare'resang jalana mae ri bontoa. Rassi juku' anjo jalaya, nasanna' ngaseng lompona. Nia' sibilangngang limampulo antallu kayunna anjo jukuka. Mingka manna nakamma jaina anjo jukuka, tena tonja nasinre' anjo jalaya. 12 Nakanamo Isa ri ke'nanga, "Maeko nakiangnganre." Tenanniakka manna sitau ri anjo ana'-ana' gurua barani akkuta'nang angkana, "InaiKi' antu Bapa'?" Nasaba' naassemmi ke'nanga angkanaya Batara anjo. 13 A'reppese'mi Isa mae ri ke'nanga. Naallemi anjo rotia naNapassareang mae ri ke'nanga. Kamma tomminjo, Napassareang tommi anjo jukuka mae ri ke'nanga. 14 Iaminjo maka pintallunna Napappicinikang KalenNa Isa mae ri ana'-ana' gurunNa baku' attallasa'namo poleang battu ri kamateanga. 15 Le'baki ke'nanga angnganre, Nakanamo Isa ri Simon Petrus, "Simon, ana'na Yona, maka lompoangangi pangngamaseannu mae ri Nakke na pangngamaseanna anne ke'nanga mae ri Nakke?" Appialimi Petrus nakana, "Kammatojengi Batara, Kiassengi angkanaya kukamaseangKi' Batara." Nakanamo Isa ri ia, "Parakaimi ana'-ana' gimbalakKu." 16 Akkuta'nammi pole Isa maka pinruanna ri ia, Nakana, "Simon, ana'na Yona, maka nukamaseangA'?" Appialimi Petrus nakana, "Kammatojengi Batara, Kiassengi angkanaya kukamaseangKi' Batara." Nakanamo Isa ri ia, "Parakaimi gimbalakKu ngaseng." 17 Akkuta'nammi pole Isa makapintallunna ri ia, Nakana, "Simon, ana'na Yona, maka nukamaseangA'?" A'jari si'nami atinna Petrus, lanri pintallummi akkuta'nang Isa ri ia. Jari appialimi pole Petrus nakana, "O Batara, sikamma apa-apaya Kiasseng ngasengi Batara. Kiassengi angkanaya kukamaseangKi' Batara!" Nakanamo pole Isa ri ia, "Parakaimi gimbalakKu ngaseng. 18 Annaba sikali anne kanangKu: Angkanaya ri wattunnu rungka ija, kalennu ansikkoki aya'nu, siagang a'lampako ri kere-keremae situru' ero'nu. Mingka punna toa mako sallang, lanupajonjomi limannu, na tau maraeng ansikkokko, nampa naerangko a'lampa mae ri tampa' tanukaerokia." 19 (Lalang akkana kammana anjo Isa, Napaumi angkanaya antekamma sallang batena lamate Petrus lanri ero'na ampakala'biriki Allata'ala.) Le'baki anjo, Nakanamo Isa ri Petrus, "Amminawang mako ri Nakke!" 20 Ri wattunna assaile Petrus, nacini'mi anjo ana' guru Nakamaseanga Isa nia' ri bokona. (Iaminne anjo ana' guru a'reppeseka ri Isa ri wattunna angnganre bangngi ke'nanga siagang akkuta'nanga ri Isa angkana, "O Batara inai ero' lampasikongkolangKi' Batara?") 21 Nacini'na anjo ana' guru Nakamaseanga Isa, akkuta'nammi Petrus ri Isa, nakana, "Antekamma anne taua?" 22 Appialimi Isa Nakana, "Ebara' angkana erokKa' natuli attallasa'na sa'gengKu battu poleang sallang, anjo teai urusannu. Mingka ikau, amminawang mako ri Nakke!" 23 Jari tassiara'mi anjo kabaraka ri ana'-ana' gurunNa ngaseng Isa, angkanaya talamateai anjo ana' gurua. Na sikontutojenna tena na Nakana Isa angkanaya talamateai anjo ana' gurua passangalinna Nakananaja: "Ebara' angkana erokKa' natuli attallasa' sa'gengKu battu, anjo teai urusannu." 24 Iaminjo ana' gurua assarea kasa'biang ri passala'na ngaseng anne apa-apa kajarianga. Iatommi antulisiki anjo kasa'bianga. Na niasseng angkanaya kontutojengi anjo apa napaua. 25 Jai iji apa-apa maraeng Nagaukanga Isa. Mingka ebara' angkana lanitulisi' ngasengi anjo tasse're-se're, kupikkiriki angkanaya manna sibatu anne linoa tena tompa nalaganna' lanipammonei sikontu anjo kittaka punna lanitulisi' ngasengi anjo passalaka.