Sion koa Rang Rindun Meatin Keil Sak Mesen Sise ven Iesu
1 Koanik vi more longlongien onen Iesu Kristo, Natin Ahi. 2 Longlongien enek, vatte teni suval koa provet Aesea mutisi usil isei hesak mesen sise onen. Aesea mutisi vit, “!Kitaengoni! Nisila eiloheh onak vasak revi sise venuk. 3 En out volvol, meatin enek hehisohiso hehit, '!Sak revi sise ven Asuv heka ien! !Houmon sise onen hemal!'” 4 Ven koanek, meatin tai, koa isen Sion va en out volvol ka visohiso min meatin vasi vit, “!Mihehiles moulien onami ran tisaen! Mihemaenau nitang rindun kami ven mivatie kilea keke miheha ris ven Ahi. Hesakini, methos onen hetahos eris en kami.” 5 Ka meatin houlu vis houlu mok en provins ten out Sudea ka mari meteimal ten out Serusalem, ouva ven Sion. Avitehiten tisaen keil one ka kei rang rindun keil en Oaisal Sodan. 6 Musin en eisin koa amumoni en hilin kamel (koa eisilin vuvu) ka mutoh eni. Anien an vi kal ka suka koa suka bak keil amumoni en eivorohus. 7 Ka kei mul viteni min meatin keil vit, “Katau enau, hetamen tai hemai. Kei marite mok mulinau, narvinvintei suk makulat savat onen. 8 Inau narang rindun kami en oai enges, ka kei, hetang rindun kami en Ninin Votut.”
Sion Rang Rindun Iesu
9 En avong enek, Iesu ka Nasaret en out Kaleli, ka Sion rang rinduni en Oaisal Sodan. 10 Ka navong Iesu mea ran oai, lele vina nesa ka les teilang mutah. Ka Ninin Votut muka mita netan ka rondan eni suval ame tai. 11 Ka rea tai ka en out nesa vit, “Keik, kovi natkuli. Ka inau, nasinau venuk.”
Iesu Va en Out Volvol ka Kur Sakvisien
12 Navong Iesu mea ran oai, Ninin Votut sila Iesu vina en out volvol, 13 ka kei ro en out enek rokol avong hanumau elu (40). En avong enek, Temat mul sakvisi. Ka Iesu ro en out enek ral min tirendan keil, ka angelo keil alei kat revi.
Avong Mai Iesu Voumon Umen Onen
14 Katau en avong aling Sion en eim takeih, Iesu va en out Kaleli ka vitehiten more longlongien koa ka ven Ahi. 15 Kei mul vit, “!Avong mal vinvin koa hiasuvien onen Ahi hemai hel ekok! !Mihehiles moulien onami ran tisaen, ka mihekur anatin en more longlongien koa naviteni min kami!”
Iesu Vise Lat Meatin Ehat Telvousili
16 Navong Iesu mul mual va en vali oai en out Kaleli, kei les Saemon Pita ka tunali Andiru. Keilu luvi meatin tasar mesauien ka lumul luson net onealu vita en oai. 17 Viteni min keilu vit, “!Lumai, milhousilnau! Kosa milsar mesau enges, ka inau nihisein kamil mukave milhesar meatin keil.” 18 Hatte tas, lumali time luling net onealu mules ka lumusil Iesu. 19 Iesu mual eva ka les Tiemes ka Sion, koan tata onealu Sepeti. Luro en vot ka lurili revi net onealu. 20 Navong les keilu, vise keilu vit, “!Lumai, milhousilnau!” Sakini, luvutahut en vot ka luva ran tata onealu ral min meatin toumien keil oneatel, ka luva lumusil Iesu.
Iesu Vile Lat Ninin Tisa ran Meatin Tai
21 Iesu ral min meatin onen telva en meteimal ten out Kapaniam. En Sabat, telva en eim ten hihiseien onen Siu keil ka Iesu mul vihisei ien. 22 Koakeil vasi amuti manin en keihoen ten hihiseien onen, koa rosuvaltei tiser keil ten mengkatien onen Mosis. 23 Ka rovitei tuetin, navong Iesu mul vihisei veah, meatin tai koa ninin tisa mul ien va neim en out enek. 24 Kei visohiso ka viteni, “?Iesu ten out Nasaret, kovit kovoumonsa min komai? ?Kovit kovou rasil lin komai? !Inau nakileak! !Keik kovi Meatin Votut onen Ahi!” 25 Iesu selus keih min ninin tisa enek vit, “!Konavertei! !Mea rani!” 26 Ninin tisa maleilei kat meatin enek, visohiso keih ka mea rani. 27 Ka koakeil vasi koa alesi, amuti manin eni. Amul aviteni min keil eris, avit, “?Asa keinek? !Koanek vi hihiseien hau tai koa keihoen mul ien! Kei sel kat ninin tisa keil esuk, ka along kati.” 28 Ka rovitei tuetin, longlongien usil asa Iesu mul mumoni ka vasi out Kaleli.
Iesu Mum Revi Meatin Houlu en Out Kapaniam
29 Ka navong Iesu keitel telmea ran eim ten hihiseien, kei ral min Tiemes ka Sion telmusil Saemon Pita keilu Andiru telva teim sealu. 30 Navong telva en out enek, aviteni min Iesu keke avu tisa onen Saemon Pita mesai, mul en avet veni aven mutin. 31 Iesu va veni, vuli kat hen ka rali lati mea. Hatte tas, mesaien vuol rani, kei longe tahos ka mumon anien aeatel. 32 En mendilah enek, navong Sabat evus ka meatin keil akilea avoum, alah koakeil amesai ral min keil koa ninin tisa mul en keil, ouva ven Iesu. 33 Sakini, meatin keil vasi en meteimal en out enek alah ruai rahit eim koa ro en. 34 Ka Iesu lah lat mesaien ran keil koa, ka vile lat ninin tisa keil ouvaha. Ka romaentei ninin tisa keil avaselus ven akilea kei vi Kristo.
Iesu Va min Meatin Sav Keil
35 En visokon semau, out vong veah, Iesu mea ran keil, va en out tai koa kilea heto kei sa sen, ka mul vis. 36 Ka navong Saemon Pita ka teisav emun keil amea, amul alekat Iesu. 37 Ka navong alesi aviteni mini avit, “!Meatin vasi evati avalesuk!” 38 Ka Iesu viteni min keil vit, “Nakilea. Ka numai ven mailea mahiten more longlongien min meatin vasi keil. Rovaha en out sav.” 39 Evus, telva en out vasi en out Kaleli. Ka kei mul visein meatin keil en eim ten hihiseien onen Siu keil ka vile lat ninin tisa keil ouva ran meatin.
Iesu Lah Lat Mesaien Leporsi ran Meatin Tai
40 En avong Iesu keitel telmul veah en out Kaleli, meatin tai koa mesaien leporsi mul ien va ven Iesu, retengeiril mini, ka peahi vit, “Munak komaeni li, kokilea kovoumon hilivek vamai vato ris.” 41 Iesu enmahis meatin enek ka ling hen mul ien ka viteni, “!Mal! !Kito ris!” 42 Hatte tas, mesaien enek va rani ka aven muto varei. 43 Evus, Iesu selus keih imok mini mukok vit, 44 “!Konahitentei asa namumoni minuk min meatin sav! Kihas en Eim Votut, kihit lat keik min pris, ka kikur sanien votut koa Mosis viteni. Hesakini, koakeil vasi ilea keke keik komuto.” Ka Iesu sila meatin enek va. 45 Ka navong va rani, mang vas ongon houlu ka viteni min meatin sav keil asa koa Iesu mumoni mini. Sakini, Iesu sakras vaha en out meatin keil alango ien. Mukos, rovatei mun en meteimal keil. Ka meatin keil aka soutin en out vasi umai avalesi.
Iesu Sak Revi Meatin Tai koa Usiven Mat
1 Avong vahis muli, Iesu muris va en meteimal ten out Kapaniam, ka keil ten out enek alonge keke ro teim tai. 2 Keil houlu umai asien teim enek, sakini out mutikoe neim ka meatin houlu mun amules arapei hae en voiteh, ka Iesu mul visein keil en selusien onen Ahi. 3 Navong Iesu mul semau vihisei, meatin ehat telmai telvou kakan tai koa usiven mat, ral min vulin. 4 Ka ven koan meatin keil avi houlu, telsakras telvakur tueatel vaha min Iesu. !Sakini, telvousi vina en hoi eim koa vi vetavet ka telvoulat hatte tai varei en out koa Iesu ro mal ien! Telrutun tueatel vita ka vas meatin keil koa amul en out enek. 5 Ka navong Iesu les asa telmumoni, lei kilea demkatien oneatel ka viteni min meatin enek vit, “Tuak, kosa, Ahi rolestei mun vatisa enuk ven tisaen keil onom.” 6 Ka navong tiser keil ten mengkatien onen Mosis koa amul arondan en out enek along selusien koa Iesu viteni, amurendem en rendemien one avit, 7 “?Vensa kei run mukok? ?Kei enga mundemi kei vinvin suval Ahi? !Ahi tas kilea valah lat tisaen!” 8 Navong amundemi mukok, Iesu kilea ka viteni min keil vit, “?Vensa mimul mirendem en tounah enek? 9 ?Maes minau keke nihiteni min leimesai eke keke 'Nikulat tisaen onom,' vuo nihiteni mini nihit, '!Mea! Lum lat vulum ka ha teim'? 10 Ka ven koa ekvat mivailea keke Natin Meatin kilea vakulat tisaen en out netan, mivales koanik eke.” Ka Iesu viteni min leimesai vit, 11 “!Mea! Lum lat vulum ka ha teim.” 12 Hatte tas, meatin enek ravul mea, lum lat vulin ka mea sital ran keil. Ka navong meatin keil koa amul en out enek alesi, amuti manin ka amasmas Ahi veni. Amul arun eni avit, “!Ekovei! !Rorles etaili tounah va mukok!”
Iesu Vise Livae (koa isen tamun Matiu)
13 Navong tamun, Iesu va ut en mari oai ten out Kaleli. Tali meatin keil umai aka rahiti, ka kei mul visein keil. 14 Ka navong mul mual va, visu min meatin tai koa mul kur takis ran meatin keil en titi eim mon, isen Livae, natin Alveas. Ka Iesu vise, “!Amai! !Usil inau!” Ka kei ling umen onen mules ka musili. 15 Evus, en mendilah, Iesu ral meatin onen keil amul akanian en teim sen Livae. Meatin houlu ten takis ka meatin tisa keil, amul akanian ral min keil ven houlu en keil emun amusil kat Iesu. 16 Ka navong tiser tei ten mengkatien onen Mosis, koa avi Farasi emun, ales Iesu mul kanian ral min meatin keil ten takis ka meatin sav keil koa arendem tisa en keil, amuti manin. Avis meatin keil onen Iesu avit, “?Vensa kei mul kanian ral min vatte meatin tisa keil koa mukok?” 17 Ka Iesu raengon selusien one ka vit kesi min keil vit, “Meatin keil koa ave tahos arvatei avales dokta tai, ka koakeil amesai, keil ouva avalesi. Narmaitei mahise meatin keil avit moulien one mal tuai avamai avousilnau. Vuo, numai ven meatin keil koa akilea atisa.”
Meatin Keil Avis Iesu en Sakien koa Tasokovein Anien Ien ven Hisien
18 En avong tai, meatin keil onen Sion koa rang rindun meatin keil ka Farasi keil amul asokovein anien. Meatin keil umai ka avis Iesu avit, “Meatin onen Sion ka Farasi keil asokovein anien, ka meatin onom keil armumontei. ?Vensa?” 19 Iesu vit kesi min keil en tatavolien tai vit, “Navong meatin tai vatetalihe, meatin keil koa umai ven mari ale enek, asi keil veni. Sakini, asakras avasokovein anien navong kei ro veah ral min keil. 20 Ka navong mul mai keke kei hevuol ran keil. En avong enek, keil isokovein anien ven ilonge hetisa.” 21 Ka Iesu vit risi min keil en tatavolien tamun vit, “Meatin etai sakras vatili koe eisin matu en soke eisin hau. Veni navong akasi, hatte koa heite hau mai sim kati ka hetali vas koa heite matu, hesakini hemahoi hemariso suk. 22 En vati sakien enek, meatin etai sakras vatah uaen koa heite hau vaha en veite matu koa amumoni en hiliven sipsip veni kei keih tuai. Uaen enek hetatahou ka hesipas veite enek, hesakin uaen enek houele. Hesakini, uaen enek koa heite hau heha mok en veite koa heite hau veni kei memerau, kilea vatahou.”
Avis Iesu en Usite ten Sabat
23 En Sabat tai, Iesu ral meatin onen keil amual ouva aka vas ah tai ten uit ka amul alah utite, akokoa, ka amul akani. 24 Ka Farasi oteta keil alesi ka avis Iesu avit, “?Vensa meatin onom keil amum en Sabat? Umen enek rali koteh mengkatien onen Mosis.” 25 Ka Iesu vit kesi min keil vit, “?Kami mirkileatei asa koa Deved ral meatin onen keil amumoni navong amai kat keil, ka anien ae tovuol? 26 En avong enek, Abiatar vi asuv houlu ten pris keil, ka Deved va neim en Eim Votut ka visi ven veret koa vi votut, koa pris keil enges ten Eim Votut akilea avani. Ka Abiatar maeni ka Deved kani ka riti mun min meatin onen keil akani.” 27 Iesu vit vasi min keil vit, “!Ahi mumon Sabat keke vakataun meatin keil! Kei romumontei meatin keil ven koa avakataun Sabat. 28 Sakini, Natin Meatin vi houlu mok mulin Sabat.”
Iesu Sak Revi Hen Meatin en Sabat
1 Iesu va ris en eim ten hihiseien, ka en out enek meatin tai hen kali. 2 Ka keil koa aro en out enek, amul alolosil kati avalesi keke kei houm revi meatin enek en Sabat, hesakini akilea avatun kati. 3 Ka Iesu viteni min meatin enek helomal en meten meatin keil. 4 Evus, vis keil vit, “?Mengkatien onen Mosis vit rehoumon sa en Sabat? ?Rehekataun meatin, vuo rehepuruni? ?Rehoum revi meatin sav vuo rehou vini? !Mihiteni!” Ka keil aro raeng. 5 Iesu mul lei rahit keil ka tin kat keil. Ka en hati avong enek, kur enmahisien en keil veni rendemien one keih ramat. Ka Iesu viteni min meatin koa hen tisa enek, “!Kitea hem!” Ka navong mutea hen, mai ris tahos. 6 Sakini, Farasi keil amea ran out enek, ka hatte tas, alah ruai ral min meatin keil koa amusil Asuv Herod, ka alekat sise avouas Iesu vamat.
Meatin Houlu Amusil Iesu
7 Iesu ral meatin onen keil ouva en mari oai ten out Kaleli, ka meatin emun keil houlu amusili: koakeil en provins ten out Kaleli, Sudea, 8 ka Itumea; ka keil ten out Serusalem, Tir ka Saedon, ka koakeil emun en usite koa va en Oaisal Sodan. Meatin vasi keil enek umai ven Iesu, veni araengon asa keke kei mul mumoni. 9 Meatin keil avi houlu ramat, sakini Iesu viteni min onen keil vit avasak mesen vot veni, hesakini meatin keil irmuting kattei kei. 10 Koakeil amesai amul amuting keil avatokol Iesu, ven kei mumon meatin houlu atahos. 11 Ka navong meatin keil ninin tisa mul en keil alesi, ouva netan mini, ka amis kai aviteni avit, “!Keik, kovi Natin Ahi!” 12 Ka Iesu viteni keih min ninin tisa keil vit anahitehitentei min meatin sav keil keke kei vi isei.
Iesu Rie Lat Teindan Elu Onen
13 Evus, Iesu vina en vatihou nesa ka rie lat meatin koa kei envati avousili, ka umai veni. 14 Ka kei viten lat meatin teindan elu (12) avi eiloheh keil onen. Ka kei viteni min keil vit, “Narie lat kami mivousilnau. Ka nisila kami mivahiten selusien onen Ahi, 15 ka mihekur keihoen koa vasakin kami mivahile lat ninin tisa ran meatin keil.” 16 Koanik teindan elu (12) koa Iesu rie lat keil: Saemon (koa Iesu ling isen tamun vi Pita); 17 Tiemes ka tunali Sion natin Sepeti keilu (koa Iesu ling isealu 'Natin voulul', veni selusien onealu keih); 18 Andiru, Pilip, Batalemiu, Matiu, Tomas, Tiemes (natin Alveas), Tatios, Saemon (koa vi lariken), 19 ka Sudas Eskariot koa veitir, hemae lat Iesu min meatin tatisa keil.
Farasi Keil Avit Keihoen Onen Iesu Ka ven Temat
20 Iesu rie lat teindan elu (12) onen evus, va en teim tai en out Kapaniam ka meatin houlu ouva avalesi, sakini Iesu ka teindan elu (12) onen asakras avanian. 21 Ka navong mama onen ral min tunali keil araengon asa mul kur out ekonek, amul alekat sise avahuli kat Iesu, veni meatin keil amul aviteni avit, “Mum vau houlu.” 22 Ka tiser keil ten Mengkatien onen Mosis koa aka en out Serusalem, aselus kutut kat Iesu avit, “Belsepul mul ien. Asuv onen ninin tisa keil san keihoen mini, sakini kilea vahile lat keil.” 23 Sakini, Iesu vise Farasi keil ouva veni ka ra usil tatavolien tai mukok vit, “?Hemukave Temat kilea ris vahile lat Temat? 24 Munak meatin keil onen asuv houlu tai amumon rea min keil eris, keihoen onen Asuv hehi heisavos. 25 Ka munak vatiamal tai amumon rea min keil eris, isen vatiamal enek hevuol. 26 Ka munak koakeil onen Temat amumon rea min keil eris, sakras val vataveah, keihoen onen hevuol. 27 Mikilea, meatin sakras vaha en teim sen avkeih ka vahenan tounah keil onen. Vuo, helamu, hepar kat avkeih enek, evus, kilea vaha en teim sen ka vahenan tounah vasi keil onen. 28 Naviteni anatin, methos onen Ahi kilea vato en meatin keil koa amumon tisaen vasi keil, vuo amusisili Ahi mun. 29 Ka meatin koa aselus tisa en Ninin Votut sakras vakur methos onen Ahi. Tisaen enek heat moulien onen lises. 30 (Iesu viten selusien enek veni tisa keil ten mengkatien onen Mosis amul avit ninin tisa mul en kei.)
Iesu Vit Lat Isei vi Tunali ka Mama Onen
31 Ka evus, mama onen Iesu ka tunali keil umai, ka avat keil hae. Ka amul asan selusien va neim, keke Iesu vamai vales keitel. 32 Meatin keil houlu aro rahit Iesu ka aviteni mini avit, “Lesi, mama onom ral tumali keil aro hae, ka evati avalesuk.” 33 Ka Iesu vis keil vit, “?Isei vi mama onak? ?Isei vi tuak keil?” 34 Lei rahit meatin keil enek ka viteni vit, “Mihelesi, koanik mama onak, ka koanik tuak keil. 35 Meatin koa mumon asa Ahi envati, kei vi tuak ka ahinkuli ka mama onak.”
Tatavolien Usil Meatin koa Mumon Ah
1 En avong sav tai, Iesu mul visein meatin onen keil en vali oai ten out Kaleli. Meatin keil houlu aso ruai rahiti, ka keil houlu vis houlu mok. Sakini, Iesu vut va en vot ka ario lati vita en oai, ka meatin keil aro ut. 2 Ka kei ra usil tatavolien houlu ka viteni mukok: 3 “!Mihelonge! En avong tai, meatin tai va nah, vativin utiai. 4 Navong va rivini, vahis umotmot en sise ka aman keil umai akan vasi. 5 Ka vahis umotmot en atan koa vilah, atan romarisotei. Ka keil aviteh kalah ven atan mahinhin enges. 6 Ka navong meteiai keih, amaleles ka umat ven litei keil arretalitei vatahos. Sakini, rovitei tuetin, amukou varei. 7 Vahis emun umotmot va en out koa oumunai tatisa mul ien ka amusar koe. Sakini, armoultei vatahos ka arsontei heite. 8 Ka havivi en utiai keil enek umot en atan tetahos, ka amoul, ason heite: koakeil ason heite houlu neli, ka koakeil koa araleha, ka koakeil emun araleh vinin heite.” 9 Tatavolien vus, Iesu selus vit, “Munak ralingom mul, kitaengon asa namul naviteni.”
Iesu Run en Umen ten Tatavolien Keil
10 Navong Iesu ro sasen, teindan elu (12) onen ral min meatin sav keil ouva avis aneite ten tatavolien enek. 11 Sakini, kei vit, “Ahi mul rie lat asa koa ro suai min kami enges usil hiasuvien onen; ka meatin sav keil koa arvitei orer, araengon selusien onen Ahi ka ran tatavolien keil enges. 12 Ven koa vate keih, 'Heisavos meatin keil enek alesi va vio ... asakras alei kilea. Vuo araengoni va vio ... asakras along kilea. Ven munak alei kilea ka along kilea, avahiles moulien one, hesakin methos onen Ahi hel en keil.'”
Iesu Run Kilea Tatavolien Usil Meatin koa Mumon Ah
13 Ka Iesu viteni min keil, “?Mirlong kileatei tatavolien koanik? ?Hemukave miheilea tateisav esuk? 14 Kei, en tatavolien enek, utiai koa meatin ten ah mul revini vi selusien onen Ahi. 15 Meatin keil koa asuval sise koa utiai keil umot amul ien. Navong araengon selusien, hatte tas Temat mai, kulati ran keil. 16 Keil koa asuval atan koa vilah; navong araengon selusien akuri mul en keil ka asi keil veni. 17 Ka ven rendemien one roretalitei eni, keil akur demkatien avong havivis. Navong sakvisien mai ven selusien enek, demkatien one mot. 18 Meatin keil koa asuval atan koa oumunai tatisa mul ien. Araengon selusien, 19 ka arendem moulien one houlu. Avi vau ven ahat ka tounah sav emun keil ten out netan, mulin selusien onen Ahi. Hesakini, selusien enek hersontei heite en moulien one. 20 Ka meatin keil koa mun asuval atan koa tetahos. Navong araengon selusien onen Ahi, akur kati mul en keil, ka selusien enek son heite houlu en moulien one: en koakeil heite houlu; en koakeil emun araleha; ka en koakeil, araleh vini keil en heite.
Tatavolien Usil Laet koa Ritin
21 Iesu viteni mun min meatin keil vit, “?Meatin etai munit laet ka sie koe en ateli? ?Vuo ling suaini en hehen avet tai? !Vuo! Heteke lat laet enek en eitovak teni. 22 Tounah vasi koa vato suai, hemai en mesaiuai; tounah koa akav koe, hemai hehothot eni. 23 !Munak ralingom mul, kitaengon revi!” 24 Ka Iesu viteni mun min keil vit, “Kitaengon revi asa koa nihiteni min kami. En sakien keil koa koling hakot min meatin sav, Ahi houmoni minuk vatte tas, ka minuk hetisa mok. 25 Koakeil vasi koa akilea revi selusien onak, Ahi houmon keil ilea revi mok, ka meatin koa arkilea revitei, asa koa akuri, Ahi hekulati ran keil.
Tatavolien Usil Utiai Moul
26 Ka evus, Iesu viten risi vit, “Hiasuvien onen Ahi suval koanik: En avong tai, meatin tai va revin utiai en ah sen. 27 En vongien, kei matil ka en meneai, mules mual vasi out. Ka mukos, utiai mules viteh, lekat sise onen vamoul, ka meatin enek rokileatei amoul mukave. 28 Atan enges, kei sasen mumon utiai moul: viteh kistal, mumon vate, ka son heite. 29 Ka navong heite men, meatin ten ah va, musahi, ka lahi va ris teim.”
Tatavolien ten Utiavek
30 Ka Iesu vit risi vit, “?Meteimal one Ahi mukave? ?Tatavolien sa varei nihiteni? 31 Kei suval utiavek koa mot va en vatiai tai. Kei havivi mok en utiai vasi keil eke. 32 Ka navong moul mai mariso, mulin ai sav keil. Son angoite keil amariso ka atahos, ka aman keil umai amumon anu me keil en nimal teni.” 33 Ka Iesu viten selusien onen Ahi en tatavolien keil enek, mal en asa keil availea avakuri. 34 Selus min keil en tatavolien enges. Ka navong kei ro ral min teindan elu (12) onen, kei vit lat aneite teni min keil.
Eang Keilu Oai Lulong Ren Iesu
35 En mendilah enek, Iesu viteni min meatin keil onen vit, “Rovaha en usioai.” 36 Ka keil aling meatin sav keil amules, avut en vot koa Iesu mul rondan ien, ka amukoteh oai ten out Kaleli ouva. Ka koakeil emun amusil Iesu keitel en vot keil one. 37 Ka navong amul ouva, eang muhuh keih ka oai langlango, mul rasil va neim en vot, ka vesesal keil avamarindo. 38 Iesu mul en valinge vot, ka mul matil en oulung tai. Meatin onen keil asilasil eni avit, “!Tiser! ?Keik koreingeingeni, rovamat enga ke?” 39 Ka Iesu mea ka selus keih min eang, “!Hatuk!” Ka viteni min oai, “!Kimerau!” Hatte tas, lumuseh, out vi tasioh. 40 Evus, viteni min meatin onen keil, “?Vensa mimetau? ?Demkatien onami tovuol veah?” 41 Ka keil amuti manin ka ametau houlu. Amul aviteni min keil eris avit, “?Isei enek? Mukos eang ka oai, keilu mun lulong ren.”
Iesu Vile Lat Ninin Tisa Keil ran Meatin Tai
1 Iesu ral min meatin onen keil amukoteh mari oai ten out Kaleli ka umai en out keil koa amul rahit meteimal ten out Kerasa. 2 Ka navong keil amea ran vot, meatin koa ninin tisa mul ien kistal ran out ten tahinien, mai ven keil. 3 Kei matil en valengeihat, en out koa aling teiai onen meatin koa mat mul ien. Meatin tovuol vahuli kati, vapar kati en viau takeih. 4 Avong houlu apar kati mul en hen ka alen, ka kei rali koteh viau takeih enek lises ka kulati ran hen ka alen. Meatin tovuol vavinvin vahuli kati. 5 Meneai ka vongien kei mual en out koa aretahin ien vuo en hou keil, mul makul ka mul rei aven en ahat keil koa takan. 6 Navong meatin enek les Iesu soutin neli, muloh va veni ka retengeiril mini. 7 Ka viso, “?Iesu, Natin Ahi ten out nesa, asa kovit kovoumoni minau? !Kihat kati minau en isen Ahi keke konapuruntei inau!” 8 (Meatin enek viteni mukok ven Iesu viteni tuai min ninin tisa hemea rani.) 9 Sakini, Iesu visi, “?Isom isei?” Meatin enek vit risi mini vit, “Isomai 'Houlu,' ven komai houlu memusing kat meatin eke.” 10 Kei peah Iesu mok vit nahile lattei ninin tisa keil anahattei ran out keil koa vesesal en out enek. 11 Vesesales en out enek, vuas houlu amul akanian en usihou tai. 12 Sakini, ninin tisa keil apeah Iesu, “Kimaen komai mevaha en vuas keil enek.” 13 Hatte tas, Iesu vile lat keil amea ran meatin, ouva en vuas keil. Sakini, vuas keil enek, vesesal tu tousan (2000), amuloh, avita en veisil, ka ouvan mari oai ten out Kaleli. Ka keil vasi amarindo, ouvin. 14 Ka meatin keil koa alei kat vuas ametau, ka amuloh avita en meteimal ka asan longlongien va emun en uhal sav. Sakini, meatin keil umai avit avahotin asa kur out. 15 Navong umai ven Iesu, ales meatin koa ninin tisa mul ien mulamu, kei mul rondan, musin tuai, ka rendemien onen mai tahos. Ka navong meatin keil koa aka en meteimal umai alesi, ulie metau. 16 Ka keil along asa kur out ran koakeil alesi, usil meatin enek ka vuas keil. 17 Sakini, meatin keil enek apeah Iesu avit vamea ran out se. 18 Navong Iesu mul vaha en vot, meatin koa ninin tisa mea rani envati mun vousili. 19 Ka Iesu romaentei. Ka kei viteni suk mini vit, “Kiha teim ven onom keil. Kihiten asa koa Asuv Ahi mumoni minuk ka mukave kur enmahisien enuk.” 20 Sakini, meatin enek va ka vasi out koa avise en Dekapolis (meteimal vi halualim (10)), ka mul viten asa koa Iesu mumoni mini. Koakeil vasi araengoni, amuti manin eni.
Iesu Sak Revi Atouli ka Ahin Tai
21 Ka evus, Iesu ral min meatin onen keil ouvut en vot, amukoteh mari oai ten out Kaleli eris. Ka navong Iesu mulomal en out ut, meatin keil houlu aka rahiti. 22 Ka meatin tai mai veni, isen Saeros ka vi elda tai ten eim ten hihiseien onen Siu keil en out enek. Navong les Iesu, mual va veni ka retengeiril va netan mini. 23 Ka mul peah Iesu vakatauni, ka viteni min Iesu vit, “Natukahin vesesal vamat. Ekvati li kovaling hem eni, vasakini vataengoni vatahos, ka vamoul.” 24 Sakini, Iesu musili. Ka navong Iesu va, meatin keil houlu amul amusili ka amuting rahiti. 25 En meatin keil enek, ahin tai mul koa mesaien onen mama keil muasi sua teindan elu (12), reingeingeni vavus. 26 Ahin enek va en dokta keil houlu ka asakras avasak revin mesaien onen. Vul keil en ahat vasi keil onen, ka rolongtei vatahos, mesaien enek mai houlu suk. 27 Ahin enek raengon longlongien usil Iesu, sakini kataun koakeil amusil Iesu vit vatokol eisin onen. 28 En rendemien onen vit, “Vahit matokol eisin onen enges, nilonge hetahos.” 29 Ka navong rokol eisin onen Iesu, hatte tas, mesaien onen vus. Ka kei long kilea eni keke aven mai tahos. 30 En hati avong enek, Iesu kilea varei keke keihoen mea rani. Viles va min meatin keil ka vis keil, “?Isei rokol eisin onak?” 31 Meatin onen Iesu keil aviteni mini avit, “?Kiles meatin keil koa amutinguk? ?Mukave kovis isei rokol eisin omom?” 32 Ka Iesu viles, mul lekat isei rokoli. 33 Ahin enek kilea keke aven mai tahos, ka mai ven Iesu ka retengeiril mini, tin maleilei houlu. Kei vitehiten kei min Iesu usil mesaien onen. 34 Iesu viteni mini vit, “Mama, kosas eke, avem muto. Ven demkatien onom, kirtaengontei mun hetisa ka Ahi hesan tomat onen hel venuk.” 35 Navong Iesu mul semau selus, telmali vahis telka teim sen Saeros. Telviteni mini telvit, “Natmahin mat eli tuai. ?Komul koleh avong ven Tiser vensa?” 36 Iesu raengon asa telviteni, ka heisavos, viteni min Saeros vit, “Konametautei, kikur demkatien hel enuk.” 37 Kei kur Pita enges, ka lumali Tiemes ka Sion, ka romaentei meatin sav emun vousili. 38 Telva teim, ral min Saeros, ka telles meatin keil alango, amul amis ka amurang. 39 Evus, Iesu va neim viteni min keil mukok, “?Vensa mimul milango mukok ka mimurang? Titi atouli romattei, kei mules matil.” 40 Ka meatin keil amunge kati. Sakini, Iesu sila keil ouvaha ran eim. Kei kur tata onen atouli keilu mama, ral min meatin onen keitel, telva en out koa aling titi atouli mul ien. 41 Ka Iesu rali kat hen atouli ka viteni mini, en selusien oneatel vit, “!Talita koum!” koa aneite teni vi “!Titi atouli, mea!” 42 Hatte tas, atouli mea, kaka. Sua onen teindan elu (12). Koakeil vasi en out enek, evon eni mok. 43 Ka Iesu vat kati min keitel, keke telnahitehitentei min meatin sav en asa mumoni. Evus, kei viteni min keitel telhesan anien min titi atouli enek.
Meatin Keil ten Out Nasaret Alei Sesein Iesu
1 Iesu mea ran out enek, ka va ris en meteimal onen en out Nasaret, ka teindan elu (12) onen amusili. 2 Ka en Sabat enek, Iesu mul viten selusien onen Ahi en eim ten hihiseien. Meatin keil houlu aro en out enek, ka navong araengoni, amuti manin eni mok, ka amul avis keil avit, “?Kei kur hihiseien keil enek kekave? ?Ileilien keil onen kuri kave? Ka keihoen emun toumon merikel ien keil kuri kave? 3 ?Rovitei meatin koa mul muti eim keiek? ?Titan Meri, ka tunali Tiemes, Iosev, Sudas ka Saemon? ?Rovitei ahinali keilu luro ekok? !Kei vi ir enges keinek!” Sakini, keil alei sesein Iesu. 4 Ka Iesu viteni min keil vit, “Meatin vasi keil avouhou en provet tai onen Ahi, ka en meteimal kati onen ka teim kati onen, onen keil alei seseini varei.” 5 Ka ven meatin keil arkurtei demkatien en Iesu, sakras vamon merikel houlu en keil, ling hen en vahis amesai ka mumon keil enges atahos ka amoul. 6 Kei muti manin houlu ven meatin keil ten out enek, demkatien one tovuol.
Iesu Sila Lat Teindan Elu Onen
Ka evus, Iesu va en titi meteimal keil en out enek, mul visein meatin keil. 7 Ka vise ruain teindan elu (12) ka sila keil lualu ouvaha. Kei san keihoen min keil vasakini availea avahile lat ninin tisa ran meatin keil. 8 Vit kati min keil vit, “En ualien onami, minakurtei tounah natal kami, mihekur ai taualien enges. Minakurtei anien, vuo ateli, vuo mane. 9 Miheheas savat enges ka minakur teimun eisin natal kami.” 10 Iesu viteni mun min keil vit, “Out koa avise revi kami eni, miheto en eim enek hetakol avong kami mihoual eris. 11 Ka munak mihemai en meteimal koa meatin keil arvise revitei kami, vuo erovattei avataengon kami; navong mihemea ran out enek, mihesahulin vuli meas ran alomi en mete. Koanek hesakin keil ilea suk keke amum tisa en meten Ahi. 12 Sakini, ouva aviten selusien onen Ahi min meatin keil keke ihiles ran tisaen one. 13 Avile lat ninin tisa keil houlu ka asahula meatin keil koa amesai en oel ten olip ka sakin keil alonge tahos eris.
Asuv Houlu Herod Antipas Muas Sion koa Rang Rindun Meatin Keil
14 En avong enek, asuv houlu Herod raengon longlongien usil Iesu koa ka vasi out. Meatin koan avit, “Kei vi Sion koa rang rindun meatin keil ka moul eris ran matien. Ven koanek, kei kur keihoen mumon merikel.” 15 Keil en koa avit, “!Ilaetsa keiek!” Teimun keil avit, “Kei provet tai, suval provet keil telamu.” 16 Navong asuv houlu Herod raengon selusien keil enek, rendemi vit, “!Kei vi Sion koa rang rindun meatin keil! !Inau naviteni arakoteh vatin, ka moul eris en moulien!” 17 Herod kei enges san selusien avahuli kat Sion, avapar kati, ka avalingi en eim takeih. Asuv Herod mumoni mukonek ven Sion mules vit lati ven kei kur ason tunali, Pilip, ka retalihe ral mini. 18 Ka Sion vit, “?Tahos minuk keke kokur ason tumali vi asom? !Sakien koanek rali koteh mengkatien onen Ahi varei!” 19 Selusien koa Sion viteni sakin ason Herod, Herodias, tin kat Sion mariso mok, envati Sion vamat. Ka kei sakras voumoni ven Herod ring koe. 20 Herod kur revi Sion ka lingi en eim takeih ven meatin sav sakras vouasi. Mumoni mukonek ven vouhou en Sion ven kei kilea Sion vi more meatin ka meatin votut onen Ahi. Heisavos selusien onen Sion sakin Herod mundemko houlu, envati vataengon selus onen. 21 Ka en avong tai, ason Herod les avong mai voumon Sion vamat. En avong enek, keil amumon ale ven Asuv Herod, avong avasi. Avise hetetamen keil koan ten kavmen, asuv keil tavaeen, ka hetetamen keil emun ten out Kaleli umai. 22 Ka atouli tai mai ka vol min keil, kei natnahin ason Herod. Vol tahos imok en meten Asuv Herod ka hetetamen keil vasi, sakini Herod viteni mini vit, “?Asa emvati, kovakuri? !Nisan tounah sa emhehati!” 23 Asuv Herod vat kati mok min atouli enek vit, “Naviteni anatin, nisani minuk asa kihisi. Munak emhehat hati tounah keil koa onak, nasakras maseseini, nimaeni mok minuk!” 24 Sakini, atouli mea, va vis mama onen, “?Asa nihisi?” Mama onen viteni mini vit, “Kihis vatin Sion koa rang rindun meatin keil.” 25 Atouli muloh ris hatte tas va ven Herod ka visi vit, “!Ekvati keik kovasani minau, kosa sek, vatin Sion en pelet tai!” 26 Koanek sakin asuv Herod envon ka longe tisa mok, ka sakras vasesein ren atouli veni kei viten hatkatien houlu en meten hetetamen keil. 27 Sakini, sila meatin tavaeen va en eim takeih, vakur Sion ka vata koteh vatin, ka vakuri vamai veni. Ka kei mumoni mukonek, 28 ling vatin Sion mul en pelet, ka kuri, sani min atouli. Ka atouli sani mun min mama onen. 29 Navong meatin keil onen Sion araengoni, ouva avus teiai onen Sion ouva ka arahini.
Iesu Vengan Tousan Elim (5000) Meatin
30 Ka teindan elu (12) amu ris ka ales Iesu, aviten tounah koa amumoni ka avihiseini. 31 Ka Iesu viteni min keil vit, “Ires, rovaha neli en out sav, ka kami miheseh avong hehi havivi.” Kei viteni mukok veni meatin keil houlu umai ka ouva, sakin Iesu ka onen keil emun, asakras avanian. 32 Ario lat vot, ka keiles uva en out koa meatin keil tovuol ien. 33 Ka navong ouva, meatin houlu koa aka en meteimal keil, alei kilea keitel. Sakini, amuloh arokol out koa Iesu ka teindan elu (12) onen avamai ien. 34 Navong Iesu vut ran vot, les meatin keil houlu ka kur enmahisien ven keil. Les keil asuval sipsip keil koa meatin tovuol valosil kat keil. Sakini, mul visein keil en tounah houlu. 35 Navong meteiai mul va netan, meatin keil onen umai ven Iesu ka avit, “Out mul vong ke, ka out eke vi out seh. 36 Kisila meatin keil ihaha, ka kimaen keil iha en uhal vuo titi meteimal koa iha ihul tei tounah koa avani.” 37 Iesu viteni min keil vit, “Kami varei keke mihesan tei tounah iani.” Ka keil avisi avit, “?Keik kovit komai mevaha ka mevahul veret vavinvin en keil? !Hulien teni hesuval asa koa meatin toumien hekuri en avati halualim (10)!” 38 Ka Iesu vis keil vit, “?Veret amitel ehis? !Mihehotin visi!” Navong keil alesi aviteni mini avit, “Veret elim enges, ka mesau mun elu enges.” 39 Iesu viteni min teindan elu (12) onen vit alviteni min meatin keil avaso ruai ka itondan en more out koa oumunai mul ien. 40 Sakini, aritin keil en vangi meatin keil koa vesesal hanumau etel (60) rokol hanumau elim (100) amul en talite tai, ka keil vasi arondan. 41 Evus, Iesu kur veret koa elim ka mesau elu, lele vina nesa, ka san masmasien min Ahi veni. Evus, vul vahas veret ka sasani min teindan elu (12) onen, ariti min meatin keil. Ka mesau emun ariti min keil. 42 Meatin keil vasi akanian, vange vil revi. 43 Ka navong teindan elu (12) ouva avakur soke veret keil ka mesau, veiat teindan elu (12) vil mules. 44 Ka en avong enek, amo keil rokol tousan elim (5000) akanian ral min one keil.
Iesu Mual en Oai
45 Akanian evus, Iesu viteni min teindan elu (12) onen ouva en vot ka ilamu eni, iha en out Betseta, en usioai. Ka kei enges ro vasila meatin keil ouvahaha. 46 Navong mea ran keil, kei mual vina en vatihou vahis min Ahi. 47 Ka navong out mul vong, Iesu va en out ut. Les vot mul luhu en mari oai ten out Kaleli. 48 Ka teindan elu (12) onen avotini keih avahalis veni avisu ral min eang keih. Ka en vongien, out romulantei mau, Iesu mai ven keil, mul mual en hoi oai, ka mul vasolin keil. 49 Ka navong alesi keke Iesu mul mual en hoi oai mukok, amis kai avit, “!Ei, ninin tai!” 50 Ka keil ametau houlu. Ka hatte tas, Iesu selus min keil vit, “!Mihekeih! Inau netin keinek. !Minametautei!” 51 Evus, va musil keil en vot, ka eang va netan. Teindan elu (12) onen amuti manin houlu, 52 veni keil arkilea revitei asa keke Iesu mul mumoni en avong kei vengan 5000 meatin. Rendemien one rokurtei aneite ten merikel enek.
Iesu Sak Revi Leimesai Keil en out Kenesaret
53 Iesu ral min meatin onen keil amukoteh oai en vot ka ouva apar kati en out Kenesaret. 54 Avong amea ran vot, hatte tas meatin keil alei kilea Iesu. 55 Sakini, meatin keil amuloh rahit out enek ka akur leimesai keil koa amatil en suvon one umai. Umai en out koa keil alonge Iesu mul ien. 56 En out vasi koa Iesu va en; meteimal keil, taon keil, vuo en sise mun; meatin keil alah koakeil amesai ouva en out talahruaien. Keil apeah Iesu en mesaien one vuo avatokol kele eisin enges onen. Ka koakeil vasi arokol kele eisin onen, amoul eris.
Hihiseien Onen Tiser Keil Sakin Mengkatien Onen Ahi vi Heisavonges
1 Farasi keil ral min tiser keil ten mengkatien onen Mosis ka en out Serusalem, ka keil aso ruai rahit Iesu. 2 Keil alei kilea keke navong teindan elu (12) onen Iesu amul akan anien ae, arkastei he vasuval sakien onen Siu keil. 3 (Farasi keil ral min Siu vasi keil amules amusil kat hihiseien keil onen avu keil telamu. Ihit ianian, ikas he helamu en sise koa hemal ka heto, ka evus, ianian esuk. 4 Ka navong umai en out tahulhulien, irkaniantei mau rokol avong isan he heha en oai, hemukonek, hesakini ito ris. Ka keil amusil tounah houlu usil sakien keil one telamu, suval sise koa amul akas veioai, sospen, ka tounah keil taanianien one koa vi aean.) 5 Sakini, Farasi ka tiser keil ten mengkatien avis Iesu avit, “?Vensa meatin keil onom armusiltei hihiseien koa avu orer keil telamu asani minir? Keil arkastei he en sise koa muto, ka mukos, akanian.” 6 Iesu vit risi min keil vit, “Kami mimutolas enges en hilivemi. Asa Ahi viteni usil kami mal, suval Aesea mutisi, 'Meatin keil eke avouhou minau en selusien, ka tine mul soutin ranau. 7 Ka heisavos keke keil ouva netan minau, ven koa keil amul avihisein meatin sav keil en mengkatien houlu koa avit inau nasani. Vuo, mengkatien keil enek, meatin enges mumoni.' 8 Miso sesein mengkatien onen Ahi mules, ka mimusil katiat hihiseien onen meatin enges.” 9 Ka Iesu selus kat keil vit, “Kami mivi meteisau vareis en sise koa mivaling mengkatien onen Ahi vales, vasakini mivousil kat hihiseien keil onamis. 10 Suval koa keke Mosis selus keih mini vit, 'Mihehouhou min tata ka mama onami keil,' ka viten risi vit, 'Munak etai hesili tata vuo mama onen, kei, uasi hemat.' 11 Ka kami, mivihisein meatin keil keke akilea aviteni min tata ka mama one avahit, 'Tounah keil onak koa nakilea makataun kamil eni, koanek naling koe tuai vi onen Ahi enges.' 12 Sakini, hihiseien enek mumon keil arkatauntei mun tata ka mama one keil. 13 Mukonek, hihiseien keil koa misani min teisav keil, mumon selusien onen Ahi vi heisav enges. Ka tounah houlu mukonek mimumoni.”
Tounah koa Sakin Meatin vi Amus
14 Evus, Iesu vise meatin keil umai veni ka viteni min keil vit, “Mihetaengon inau, kami vasi miheilea asa mahiteni. 15 Tounah tovuol val hae en meatin vailea voumoni vahi amus. !Vuo, sakras! Tounah vasis koa mea ran tin meatin, kei enges kilea voumoni vahi amus. 16 !Keik ralingom mul, kitaengoni!” 17 Navong lokovein meatin keil enek va neim, teindan elu (12) onen keil avisi vahit kilea asa viteni. 18 Sakini, Iesu viteni vit, “?Rendemien onami mun rokeihtei? ?Kami mirkileatei veah? Tounah tovuol koa mul hae ka va neim enuk kilea voumon keik kovi amus. 19 Veni kei rovatei en moulien onom, va en vangom enges, ka evus, mea ranuk eris.” (Usil selusien enek, Iesu vit kilea vit anien vasi keil tahos taanian.) 20 Ka viteni mun vit, “Tounah keil koa akistal ranuk, keil enges akilea avoumonuk kovahi amus. 21 Ven rendemien tatisa keil ka en tinom, sakinuk kumon tounah keil tatisa: kikur sakien onen hoeaso, kihena, kuas meatin, 22 kikur ason meatin sav, kihi metenan, kipurun ka kiluvos meatin sav, kihassik, kihi elu, kisili meatin sav, kivutuk, ka rendemien onom hehi vau enges. 23 Tounah keil vasi enek ka en tinom ka sakinuk kovi amus.”
Demkatien Onen Ahin Tai koa Rovitei Siu
24 Evus, Iesu mea ran keil en out enek, ka va vesesal en meteimal ten out Taer. Va en eim ka enrovattei meatin etai vailea out koa kei mul ien, ka sakras vato suai. 25 En avong enek, ahin tai koa natnahin ninin tisa mul ien raengon Iesu mai en out onen, ka kei va vesesal veni ka retengeiril mini. 26 Ahin enek rovitei Siu tai, avasi en out Siria-Fonisia, kei peah Iesu vakulat ninin tisa ran natnahin. 27 Ka Iesu viteni mini vit, “Helamu, mehehengan titiali keil. Rotahostei anien an titiali, avasoni vaha min 'huli keil'.” 28 Ahin enek viteni mini vit, “Ka asuv, huli keil amul rahit titiali keil akilea avan soke anien koa keil akan rani.” 29 Sakini, Iesu viteni mini vit, “Ven tounah koa koviteni, kiha ris teim, kihotini keke ninin tisa mea ran natmahin.” 30 Ka kei va teim, les natnahin mul en avet, ka ninin tisa va tuai rani.
Iesu Sak Revi Meatin koa Ralingen Vonhon ka vi Ameng
31 Evus, Iesu va ran meatin keil ten out Tir, ka pas out Saedon ka out Dekapolis. Kei ral meatin onen keil ouva vio ... rokol mari oai ten out Kaleli. 32 En out enek, meatin koakeil akur meatin tai koa ralingen vonhon ka vi ameng mai veni ka apeah Iesu valing hen eni. 33 Ka Iesu mulis mea ran keil, ling kalihen en ralingen meatin, mutiv, ka rokol men meatin enek. 34 Evus, Iesu seipat vina nesa, leh eang, ka viteni min meatin enek vit, “!Epapata!” (koa viteni en selusien onen vit, '!Metal!'). 35 Hatte tas, meatin enek ralingen kilea valong tounah keil, kilea vaselus, ka kei mul selus maes. 36 Ka evus, Iesu vit koe meatin keil keke anahitentei min meatin etai. Heisavos kei vitehiteni min keil, ka keil ouva avitehiteni suk. 37 Ka koakeil araengon tounah enek amusil eni ka avit, “Tounah vasi koa kei mumoni tahos. Kei mumon koakeil ralinge vonhon, araengoni tahos; ka koakeil avi ameng, aselus.”
Iesu Vengan 4000 Meatin
1 En avong sav eris, meatin keil houlu amusil Iesu ka umai en out tas. Ka navong anien ae vus, Iesu vise teindan elu (12) umai veni ka viteni min keil vit, 2 “Ekmahis meatin keil eke veni keil aro ral minau en avong etel, ka tounah tovuol avani. 3 Munak nisila keil iha ris en teim se ka irkaniantei, ave hememerau ka mete hemalikelik en sise, veni keil koan aka soutin.” 4 Ka teindan elu (12) onen avisi avit, “Romul en out volvol. En out enek, meatin sakras vahotin etai anien keke kilea vahengan meatin keil eke. ?Hemukave?” 5 Iesu vis keil vit, “?Veret ehis mikur kati?” Keil avit risi mini avit, “Veret oulu (7) enges” 6 Evus, Iesu viteni min meatin keil vit avatondan. Kur veret, san masmasien min Ahi, ka vul vahasi. Evus, sasani min teindan elu (12) onen keil vit avatiti min meatin keil, ka amumoni. 7 Ka mesau havivis akur kati. Iesu san masmasien min Ahi ven mesau, ka viteni min meatin onen keil ariti mun min keil. 8 Meatin vasi keil akanian vinvin, vange vil. Evus, teindan elu (12) akur mari veiat oulu (7) ka alah revin soke anien koa mules. 9 Meatin tousan ehat (4000) akanian en avong enek. Akanian evus, Iesu sila meatin keil ouvaha ris en teim se. 10 Evus, Iesu vut va en vot ral min teindan elu (12) onen ka ouva amukoteh mari oai ten out Kaleli, ouva en out sav koa avise en 'Dalmanuta'.
Farasi Keil Avis Iesu Voumon Merikel Avalesi
11 Farasi keil umai ven Iesu ka amul aselus kutut ral mini. Keil evati avahotin anatin eni, sakini avis kei kilea voumon etai merikel vatal min keihoen ten out nesa avalesi. 12 Navong keil avisi mukok, Iesu longe tisa, ka viteni min keil vit, “?Vensa meatin keil ten kosa avis etai merikel avalesi? !Vuo! !Nirmumon etai tounah ilesi vasakin keil avakur anatinien eni!” 13 Sakini, lokovein keil, vut va en vot ral onen keil, ka ouva en usioai.
'Is' Onen Farasi ka Asuv Houlu Herod
14 Navong keil ouvut en vot, teindan elu (12) akilea evobongen avakur kat veret vavinvin en keil, akuri heite tas. 15 Ka navong amul veah en vot, Iesu rali keil ka viteni vit, “Mihelei kat kami, mihelele revi en is onen Farasi keil ral min is onen Asuv Herod.” 16 Koanik sakin keil amul aselus min keil eris aviteni avit, “Kei viteni mukok veni rorkurtei veret vatal ir.” 17 Iesu kilea asa amul aviteni ka vis keil vit, “?Vensa mimul miselus usil veret koa tovuol? ?Mirlei kileatei vuo mirlong kileatei veah? ?Rendemien onami memeraus? 18 ?Metomi mul, mirlei kileatei? ?Ralingomi mul, mirlong kileatei? Emivobongeni 19 navong navul vahas veret elim min tousan elim (5000) meatin keil. ?Veiat ehis ke mul vilelau, keke kami misieni?” Keil avit risi avit, “Veiat teindan elu (12) mules.” 20 “?Ka navong navul vahas veret oulu (7) min tousan ehat (4000) meatin keil, veiat ehis ke mules ka misieni?” Keil avit, “Oulu (7) mules.” 21 Ka vis keil, “?Mirkileatei veah aneite ten tounah keil enek?”
Iesu Sak Revi Metovar Tai ten out Betseta
22 Navong ouva en out Betseta, meatin keil akur metovar tai mai ven Iesu ka apeahi keke vatokoli. 23 Iesu vuli kat meatin enek ka mulamuni lumea ran meteimal. Evus, mutiv kat meten ka ling hen mul ien ka visi vit, “?Mukave, kokilea kovales etai tounah?” 24 Ka meatin enek lele rahiti ka viteni vit, “Nales meatin keil asuval vatiai keil koa amul akaikai.” 25 Sakini, Iesu ling ris hen mul en meten. Evus, meatin enek lele visi ka meten mai tahos, lei kilea tounah vasi. 26 Evus, Iesu vit koe vit, “Konahatei ris en mari meteimal.” Ka sila ris va teim.
Pita Vit Lati Keke Iesu vi Kristo koa Ahi Vat Kati
27 Evus, Iesu ka onen keil ouva en meteimal keil koa amul vesesal en out Seseria-Pilipae. Ka navong amul semau en sise, vis keil vit, “?Meatin keil aviten inau navi meatin sei?” 28 Keil avit risi avit, “Keil koan avit keik kovi Sion koa rang rindun meatin keil, koan avit keik kovi Ilaetsa. Ka keil koan mun avit keik kovi provet tai telamu.” 29 Ka vis risi min keil vit, “?Mukave en kami? ?Mimundemi mivit inau navi isei?” Ka Pita vit, “Keik kovi Kristo koa Ahi vat kati.” 30 Ka Iesu vit koe keih min keil vit, “Minahit lattei inau min meatin sav keil.”
Iesu Vit Usil Mahien Onen ka Matien Onen
31 Ka Iesu mul visein teindan elu (12) onen vit, “Natin Meatin hekur mahien imok hehi houlu, ka meatin houlu iseseini: elda keil, asuv keil onen pris keil, ka tiser keil ten mengkatien onen Mosis. Keil uasi hemat. Evus, en avong etel, hemoul eris ran matien.” 32 Kei vit vasin tounah min keil. Ka Pita kur seheni havivi, ka mul selus keih mini vit nahitentei mun namukonek. 33 Ka Iesu viles, lei rahit meatin onen keil, ka selus keih min Pita, “!Ha ranau, Temat! !Rendemien onom rokatei ven Ahi, ka ven tounah keiles ten out netan!” 34 Evus, Iesu vise meatin keil ral min teindan elu (12) umai veni ka vit, “Munak keik tai emvati kovakatau enau, kisesein moulien onom, kihous aiveave onom, ka kusil nau. 35 Veni munak kihuli kat moulien onom, hevuol ranuk. Ka munak kimaen moulien onom hevuol venau ka ven more longlongien onen Ahi, kikur moulien koa vi anatin. 36 ?Munak kokur tounah vasi ten out netan, ka moulien hevuol, koanek tahos enuk? !Vuo! 37 Tounah tovuol kovasani vakur ris moulien onom. 38 Avong kosa vilelau en tisaen ka hoeasoen ral min out netan, ka munak kimemou enau ka hihiseien onak, Natin Meatin hememou enuk navong hemai ris hetal min angelo keil onen ka en muohien koa Tamen hesani mini.”
1 Ka mul selus vit, “Naviteni anatin eli, tei en kami koa miro ekok, irmattei hetakol avong keil iles hiasuvien onen Ahi hemai hetal min keihoen.”
Muohien Mai en Iesu
2 Katau, avong ahetai (6) muli, Iesu kur Pita, Tiemes, ka Sion ka mulamu en keitel, telvina en mari vatihou tai, veni keitel enges telvato. Navong telro ien, tellele telles nan Iesu viles, 3 ka eisin onen viles vahi muoh vis muoh, ritin vareis. Meatin tovuol vakaskas vamukonek. 4 Evus, telmali telles Ilaetsa ka Mosis lumul luselus ral Iesu. 5 Ka Pita selus ravobong vit, “Tiser, tahos imok keke komeitel metmul ekok. Metheovav en vah hetel: tai onom, tai onen Mosis, ka tai onen Ilaetsa.” 6 Kei ral tunali telmetau houlu, sakini reingeingen tounah vahiteni. 7 Evus, mahmah tai kistal ka mutaluh koe keitel, ka tellong rea tai koa vit, “Koanik vi Natkuli kati tas varei keisom, ka envatien onak mul ien. !Mithelong kat ren!” 8 Tellele konakon ka rahit keitel ka telroles etai mun meatin, Iesu enges ro ral min keitel. 9 Navong telmita ris netan, Iesu vit koe keitel vit, “Minahitehitentei tounah koa mitlesi min meatin etai hetokol avong koa Natin Meatin hemoul eris ran matien.” 10 Tellong kat ren, ka en keitel enges telmul telselus usil aneite ten selusien enek, 'moul eris ran matien.' 11 Ka telvis Iesu telvit, “?Vensa tiser keil ten mengkatien avit Ilaetsa hemai helamu?” 12 Sakini vit kilea min keil vit, “Anatin, Ilaetsa hemai ekok helamu vasak mesen meatin keil ven amaien onen Kristo. Ka miheilea keke Tus Votut viteni mun keke Natin Meatin helong mahien ka meatin keil iseseini. 13 Ka naviteni min kamitel, Ilaetsa mai tuai, ka meatin keil asakini tisa mini suval koa evati, usil asa Tus Votut viteni.”
Iesu Sak Revi Ehon Tai Koa Ninin Tisa Mul Ien
14 Navong Iesu ral min Pita, Tiemes ka Sion telmita ris ven meatin sav keil onen Iesu, telles meatin keil houlu aka rahit keil, ka Tiser keil ten mengkatien amul amusel ral keil. 15 Navong meatin keil ales Iesu kistal, amuti manin, ka amuloh ouva, aretalihe mini. 16 Ka Iesu vis meatin onen keil vit, “?Mimul mimusel ral min keil en asa?” 17 Meatin tai en keil vit, “Tiser, nakur natkuli mai minuk veni ninin tisa tai mul ien, sakini sakras vaselus. 18 Navong ninin enek muasi, kuvini va netan, ka sakini, si kokohin mai, lohon katiloh, ka aven vasi keih. Navis meatin onom keil avahile lati, ka keil asakras.” 19 Iesu viteni min keil vit, “!Ekovei! Meatin keil ten avong kosa, demkatien one tovuol vareis. ?Nito hetal kami avong hehis? ?Avong hehis nilei kat kami enges? Alkur ehon vamai minau.” 20 Sakini, akur ehon va min Iesu. Ka navong ninin tisa enek lesi, sakin ehon enek maleilei, mot va netan ka reitei, ka si kokohin mue ran ongon. 21 Iesu vis tata onen ehon vit, “?Avong ehis, keke kei mukok?” Vit risi mini vit, “Navong netin vi ehon. 22 Avong houlu ninin tisa enek vit vouas vini, suval soni va en ahang ka en oai. ?Emhemahis komai li ka kikatau komai munak kokilea kovoumoni?” 23 Ka Iesu vit, “?Vensa kovit, 'munak kokilea kovoumoni?' Meatin kilea voumon tounah vasi munak demkatien onen mul.” 24 Hatte tas, tamen peahi vit, “Nakur demkatien, ka rovinvintei. !Kataunau makur tei ris!” 25 Ka navong Iesu lei kilea keke meatin keil amuloh umai ven keil, viteni min ninin tisa vit, “Naviteni minuk, ninin ten ameng ka raling vonhon, kimea ran ehon eke ka kirmaitei mun varei eni.” 26 Ninin mis kai ran ehon, maleilei keih, ka mea rani. Ka ehon enek suval koa mat varei, ka meatin tei avit, “!Mat tuai!” 27 Ka Iesu kur hen ehon, rali lati ka kei mulomal. 28 Evus, Iesu va neim ral min onen keil, ka avis lelau eni avit, “?Komai misakras mevahile lat ninin tisa enek vensa?” 29 Kei vit kesi vit, “Hisien enges kilea voumon vatte nek vamea.”
Iesu Selus Eris Usil Matien Onen
30 Iesu ral min teindan elu (12) amea ran out enek, amual ouva en out Kaleli. En avong enek enrovattei meatin etai vailea out kei ro ien, 31 ven kei mul visein meatin onen keil. Kei viteni mukok vit, “Natin Meatin isani heha min koakeil iuasi hemat. Ka hekatau avong hetel, kei hemoul eris ran matien.” 32 Ka keil areingeingen aneite ten hihiseien enek, ka ametau avahisi eni.
?En Meten Ahi, Isei Hetetamen Imok en Meatin Vasi Keil?
33 Iesu ral teindan elu (12) umai en meteimal ten out Kapaniam ka ouva ris teim. Ka Iesu vis keil vit, “?Asa keke mimul misel kutut veni en sise?” 34 Ka keil aro raeng veni keke en sise amul arun kutut ven isei houlu mok en keil. 35 Sakini, Iesu rondan, vise ruain teindan elu (12), ka viteni min keil vit, “Isei keke envati val nesa, heling kei heha netan. Mukonek, hehi meatin toumien onen meatin vasi keil.” 36 Evus, Iesu kur titiali tai ka lingi mulomal luhu en keil. Kei kav kati ka viteni min keil vit, 37 “Meatin koa hekur revi titiali koa mukok en isok, mul kur revi nau. Ka navong kur revi nau, rovitei inau enges, kei kur revi tamun koa sila inau.”
Iesu Rali Onen Keil ven Tisaen
38 Ka Sion Sepeti viteni min Iesu vit, “Tiser, komai meles meatin tai mul vile lat ninin tisa keil en isom, ka meviteni mini keke hehati, ven kei rovitei tai enir.” 39 Ka Iesu viteni min keil vit, “!Minahitentei mini nahati! Veni munak meatin etai mumon merikel tai en isok, sakras vamea ka vaselus karenau. 40 Ven meatin koa rovitei time tisa venir, kei vi orer. 41 Anatin naviteni li min kami, meatin etai koa hesan oai enges min kami ven isok, kei hekur heite teni. 42 “Ka en usite sav, munak meatin etai houmon titiali etai eke koa mundem katnau hemot en tisaen, hetahos imok min meatin enek keke isar kat mari ahat en hiren ka isoni hemarindo en anev ten atas. 43 En vati rendemien enek, munak tai en kami, hen sakin kei mot en tisaen, heta kotehei. Hetahos imok mini keke hen tai hevuol ka kei hekur more moulien koa sakras vavus. Hetisa mini hen elu mules, ka heha en out onen temat keil, en out koa ahang teni sakras vavus. 44 Heha en out koa asilat keil koa areingeingeni avamat iani, ka ahang koa heani reingeingeni vavus. 45 Ka munak meatin tai alen sakini mot en tisaen, hetakotehei. Hetahos imok mini keke alen tai hevuol ka kei hekur more moulien. Hetisa alen elu, ka ison meatin enek heha en ahang onen temat keil. 46 Heha en out koa asilat keil koa areingeingeni avamat iani, ka ahang koa heani reingeingeni vavus. 47 Ka munak tai meten sakin meatin enek mumon tisaen, hekis lati. Hetahos imok mini keke meten tai hevuol ka kei hekur more moulien. Tisa meten elu lumules, ka ison meatin enek en ahang onen temat keil. 48 Heha en out koa asilat keil koa areingeingeni avamat iani, ka ahang koa heani reingeingeni vavus. 49 “Meatin vasi itolas en ahang ka sol (isuval sanien votut koa asani min Ahi en Eim Votut.) 50 Sol tahos. ?Ka munak konien teni evus, hemukave? Kosakras kovaling ris konien eni. Konien koa tahos suval tomat koa mul en kami, mihelei kat revi minaso suaintei!
Iesu Selus Usil Tasilien ten Tetaliheien
1 Iesu selus min keil evus, amea ran out enek, amu koteh Oaisal Sodan, ka ouva en provins ten out Sudea. Meatin houlu umai veni ka Iesu visein keil suval koa lises mul mumoni. 2 Farasi keil koa umai veni avit avasak visi. Sakini, avisi avit, “?Hit visi min komai, mengkatien orer maen meatin hetasil ran ahin onen?” 3 Iesu vis ris keil vit, “?Mengkatien kave keke Mosis sani min kami?” 4 Keil aviteni mukok avit, “Mosis maeni keke meatin kilea vatis Setifikat ten Tasilien, evus, kilea vasila ason vaha. 5 Iesu viteni min keil vit, “Mosis mutis mengkatien koanek veni vatumi keih ramat. 6 Ka en avong mulamu, navong Ahi mumon tounah en out netan, 'mumon meahos ka ahin', suval koa Tus Votut viteni. 7 'Ka ven koanek meatin hemea ran tata ka mama onen ka hevituai min ahin onen, 8 ka keilu luhemai luhetas.' Sakini, luhervitei elu, luhemai luhetas sesuk. 9 Sakini, asa koa Ahi lah vituai eni tuai, meatin enges noumontei natasil.” 10 Navong amu ris ouva teim, teindan elu (12) onen avisi en tounah enek. 11 Kei vit kesi min keil vit, “Meatin koa ling ahin onen ka retalihe ral min ahin sav, kei mumon hoeaso vakat ahin onen koa mulamu. 12 En sise enek, ahin koa ling meatin onen ka retalihe ral min meatin sav, kei mun mumon hoeaso.”
Iesu San Tokolkatien min Titiali Keil
13 Katau en avong enek, meatin keil alah titiali keil umai ven Iesu vatokol kat keil, ka meatin onen keil avul kat keil. 14 Navong Iesu les tounah enek, kei kalialin vatin ka longe tin tisa, ka viteni min meatin onen keil vit, “Almaen titiali keil avamai venau, ka minating koetei keil, ven koa hiasuvien onen Ahi hel en koakeil vatte nek. 15 Naviteni min kami keke meatin koa sakras vakur revi hiasuvien onen Ahi hesuval titiali keil eke, hiasuvien onen sakras val en kei.” 16 Evus, kav koe titiali keil, ling hen mul en keil ka san tokolkatien min keil vasi, tai vis ka tamun.
Meatin Hau Tai koa Tounah Onen Houlu Vit Vousil Kat Iesu
17 Navong Iesu mul eris vaha, meatin tai muloh veni, retengeiril mini ka visi vit, “?Tiser tetahos, numon sa keke hesakini nikur moulien ten lisenges?” 18 Iesu visi vit, “?Vensa kovise inau kovit natahos? Meatin tovuol vatahos, Ahi enges tahos. 19 Keik kokilea mengkatien keil koa vit: 'Konou vinitei meatin,' 'Konakurtei ason meatin sav,' 'Konahenatei,' 'Konaliluvostei en isen meatin sav,' 'Konakurtei ahat en sise taliluvosien,' ka 'Kihouhou ven tata ka mama onom.'” 20 Meatin enek vit, “Tiser, navong semau keke navi titi ehon tai, nalong kat mengkatien keil enek.” 21 Iesu lesi ka envatien onen mul ien ka vit, “Tounah tas kormumontei veah. Kiha mau, kisan tounah vasi keil onom ihuli, ka kisan ahat teni min livere keil. Hesakini tounah onom hehi houlu en out nesa. Evus, kimai, kusil nau.” 22 Ka navong meatin enek long selusien enek, envon. Ka nan tisa eni. Mual va rani ka longe tisa veni tounah onen houlu. 23 Iesu lei rahit meatin onen keil ka viteni min keil vit, “Meatin keil koa tounah one houlu, keih ramat keke hiasuvien onen Ahi val en moulien one.” 24 Meatin onen keil amuti manin en selusien onen, ka Iesu vit risi vit, “Onak keil, keih ramat keke hiasuvien onen Ahi val en moulien onen meatin etai. 25 Mari kamel tai sakras vakirisil en meten nitel. En rendemien enek, meatin emun koa tounah onen houlu, sakras vareis hiasuvien onen Ahi val en moulien onen.” 26 Ven selusien enek, meatin onen Iesu keil amuti manin houlu, ka avis keil avit, “?Isei suk kilea vakur moulien?” 27 Ka Iesu lei rahit keil ka vit, “!Keinek! Meatin sakras voumoni, ka Ahi enges kilea vasan moulien hau. Tounah vasi mannon ven Ahi.” 28 Ka Pita selus vit, “Komai, melokovein tounah vasi keil onomai keke memousiluk.” 29 Sakini, Iesu viteni min keil vit, “Anatin, naviteni min kami, koakeil alokovein teim se, vuo tue keil, vuo ahine keil, vuo mama, vuo tata, vuo titiali, vuo ah se keil venau ka ven longlongien hos; 30 keil ikur heite teni hehi houlu vis hehi houlu mok en avong kosa. Ikur eim keil, tue keil, ahine keil, mama keil, titiali keil, ka ah se keil. Ka en usite sav, ikur sakvisien keil emun. Ka en Avong Ekor, keil ikur moulien koa sakras vavus. 31 Ka houlu koa kosa amulamu, imai ikatau. Ka houlu koa kosa akatau, imai suk ilamu.”
Iesu Selus Eris Usil Matien Onen
32 Iesu ral meatin onen keil amual ouva Serusalem, ka Iesu mul mulamu en keil. Meatin keil onen amuti manin, ka meatin sav keil koa amusil keil ametau houlu. Eris, Iesu kur teindan elu (12) ouvaseh, ka mul viten asa hemai en moulien onen min keil. 33 Kei viteni min keil vit, “Mihetaeng, romul rovahina Serusalem. Ka en out enek, tai hemae lat Natin Meatin heha min asuv keil onen pris keil ka tiser keil ten mengkatien onen Mosis. Keil iling hakot koa hehi ten matien mini. Isa lati heha min meatin keil koa rovitei Siu. 34 Keil enek umon tohtohien heha kati, itiv kati, itahi en viau, ka ouvini. Ka en avong hetel, hemoul eris ran matien.”
Tiemes Keilu Sion Luvis Tounah Tai min Iesu
35 Evus, Tiemes keilu Sion, Natin Sepeti keilu, lumai ven Iesu ka luvisi luvit, “Tiser, emalvat tounah tai kovoumoni min komal.” 36 Iesu vis keilu vit, “?Asa varei?” 37 Ka luvit kesi mini luvit, “Navong kihi asuv houlu ka kilosil kat out vasi keil ral muohien, emalvati kovamaen komal melvatondan vatal minuk, tai en usite matu ka tai en usite meil onom.” 38 Ka Iesu viteni min keilu vit, “Milreingeingen asa koa milmul milvisi. Milkilea milvakur mahien keil vasuval koa inau nikuri? Milkilea milvahat kamil navong sakvisien keil hemai hesuval koa inau nihat nau?” 39 Luvit, “!Melkilea!” Sakini, Iesu viteni min keilu vit, “Anatin, milhekur mahien hesuval inau nikuri, ka milhehat kamil navong sakvisien keil imai hesuval inau nihat nau. 40 Ka inau, nasakras mahiten isei hetondan en usivek matu ka usivek meil. Ahi nges kilea hesan out enek min keil koa kei vit valingi.” 41 Ka navong tateisav keil along tounah enek, avuroh kat Tiemes keilu Sion. 42 Sakini, Iesu vise ruain keil vasi umai veni ka vit, “Mikilea en sakien onen hetetamen keil koa alosil kat meatin sav keil. Keil amumon tounah keih ramat min keil, vasakini keil availea keke moulien one mul en he. Ka mari meatin keil emun amumon vate en keihoen one. 43 Ka sakien one rovitei sakien koa onami. Ka munak kami tai envati vahi houlu en kami, kei hemai hesuval meatin toumien onami. 44 Ka munak tai en kami envati vamai valamu en kami, kei hemai hehi eisisil onen meatin vasi keil. 45 Veni Natin Meatin romaiteis ven meatin keil avakatauni. Vuo, kei mai vakataun meatin vasi, ka vasan moulien onen vahul lat keil ran keihoen ten tisaen.”
Iesu Sak Revi Metovar Tai
46 Navong Iesu ral meatin onen keil ka vangi meatin keil emun amusil sise avina en out Serusalem, aloholi out Seriko. En out enek, metovar tai mul rondan en vali sise. Isen Batameas, natin Timeas, ka mul viram ven mane min meatin keil. 47 Navong kei raengoni keke Iesu koan Nasaret, kei mul visohiso vit, “!Iesu, Natin asuv houlu Deved! !Emhemahisnau li!” 48 Meatin keil houlu avit koe mini avit vato raeng. Ka kei visohiso keih tamun vit, “!Natin asuv houlu Deved, emhemahisnau li!” 49 Sakini, Iesu vati, ka vit, “!Alvise vamai!” Ka keil avise metovar avit, “Kisik! Mea, kei mul visok.” 50 Sakini, kei ling kaliko koa mutaluh koe eni mules, ravul mea, ka va ven Iesu. 51 Iesu visi vit, “?Emvat asa maumoni minuk?” Ka metovar viteni mini vit, “Tiser, ekvati maleilei ris.” 52 Ka Iesu viteni mini vit, “Demkatien onom sakinuk kotahos eris. Ha ris teim.” Hatte tas, kei kilea valele, ka musil Iesu en sise.
Asan More Masmasien min Iesu Navong Kistal en out Serusalem
1 Navong Iesu ka onen keil umai vesesal en out Serusalem, keil akistal en meteimal ten out Betfas vesesal en Hou Nei Olip. En out enek, Iesu sila meatin elu onen 2 ka viteni min keilu vit, “Milheha en meteimal koa keisom. Navong milhekistal en out enek, milheles titan dongki tai asar kati mul en out enek koa meatin tovuol veah vatondan en eisilin. Milheluvati ka milhelehei hemai ekok. 3 Ka munak meatin etai hehis kamil vensa milmumon tounah enek, milhehiteni keke asuv envati ka hervitei tuetin, hesan risi hemai.” 4 Sakini, luva lules titan dongki enek en vali sise, asar kati vesesal en voiteh ten eim tai. Navong lumul luluvati, 5 meatin keil koa amul en out enek avis keilu avit, “?Vensa milluvat titi dongki keisom?” 6 Luvit kesi min keil suval koa Iesu viteni min keilu, ka alokovein keilu luva. 7 Ka lukur titi dongki luva ven Iesu, lukuvin eisin onealu vina en eisilin titi dongki ka Iesu rondan eni. 8 Navong Iesu mul mual en dongki, meatin keil houlu amul asak mesen sise onen voual ien. Keil koa amul avoein eisin one ka teisav amusah oumeil en vali sise ka aling revi en sise. 9 Meatin keil koa amul amulamu ka koakeil akatau amul avisohiso, “!Masmasien min Ahi! Ahi Asuv hetokol kat kei koa mai en isen! 10 Tokolkatien onen Ahi Asuv hel en hiasuvien koa vesesal hekistal, koa mul en hen Asuv Houlu Deved, avu orer telamu! !Masmasien hehina min Ahi en out nesa!” 11 Iesu kistal Serusalem ka va en Eim Votut. Lele ka rahit, lei vasin tounah keil. Ka veni meteiai mul vita netan, kei mea ris ral teindan elu (12) onen keil ouva varei en out Betani.
Iesu Selus Keih Vit Vatiai Tai Vamat
12 Out mulan, navong aka ris Betani, Iesu raengon amai kati. 13 Les vati fik mul keva neli, oute houlu. Ka mual va, valei vis heite. Navong va vesesal, les outes, ven rovitei avong teni vatekao. 14 Ka Iesu viteni min vati fik enek vit, “!Meatin hetovuol emun hean etai heiai eris ranuk!” Ka teindan elu (12) onen alonge.
Iesu Likat Rasil Lin Meatin Houlu ran Eim Votut
15 Navong akistal en out Serusalem, Iesu va en Eim Votut ka mul likat rasil lin meatin keil koa amul avulhul ka asalem. Kei vou vilehiles avet onen meatin koa amul akekes en ahat ka out tatondanien onen koakeil asalem en ame. 16 Ka romaen etai meatin vakur tei tounah avaka pas teahu ten Eim Votut. 17 Ka sel kat keil vit, “Ahi viteni en Tus Votut vit, 'Eim mok ihise en 'Eim Tahisien' onen meatin vasi keil ten out netan.' Ka kami, mivilesi mai vi 'Eim Mon Tarhena Keil'.” 18 Ka navong asuv keil onen pris keil ka tiser keil ten mengkatien onen Mosis alonge, amul alekat sise koa vasakini avouas Iesu vamat. Ka keil ametaun Iesu ven vasi keil amuti manin en hihiseien onen. 19 Navong mendilah mai, Iesu ral meatin onen keil amea ris ran out Serusalem.
Hihiseien Usil Demkatien
20 En visokon semau, navong amual en sise, alei ris vati fik mukou tuai, oute vita rokol litei netan. 21 Pita rendem ris en tounah koa kur out ka viteni min Iesu vit, “!Tiser, kilesi! Vati fik koa koselus keih mini, mukou tuai.” 22 Iesu vit kesi min keil vit, “Mihekur demkatien en Ahi. 23 Anatin eli naviteni min kami, munak kami tai hehiteni min hou eke vamea ka vahita en atas, tounah koa visi, Ahi houmoni mini. Ka demkatien onen hekeih en asa koa visi. 24 Mukonek, naviteni min kami, navong mivis ven tounah tai, mihekur demkatien keke mikuri tuai, ka kei hesan tounah koa mivisi. 25 Ka navong kami tai mulomal vahis, ka mundem tounah tisa koa meatin sav mumoni mini, helokovein vurohien onen ka methos onen heha ris min meatin enek. Hesakini, Ahi Tamer ten out nesa, methos onen hel eni ven asa tisa kei mumoni. 26 Munak methos onom tovuol en meatin sav, Ahi Tamer, methos onen sakras val en tounah tisa koa kumoni.”
Hetetamen Keil Avis Iesu Usil Isei Maeni Voumon Umen Onen
27 Umai ris en out Serusalem. Ka navong Iesu mul mual neim en Eim Votut, asuv keil onen pris keil, tiser keil ten mengkatien onen Mosis, ka elda onen Siu keil umai veni. 28 Keil avisi avit, “?Vensa komumon tounah keil eke? ?Isei maeni minuk?” 29 Iesu vit kesi min keil vit, “Nihis kami suk en tounah tai. Ka munak mihitehiteni minau, nihiteni mun min kami isei maenau namumon tounah keil eke. 30 Alhit visi minau ?Isei keke maen Sion koa rang rindun meatin keil? ?Ahi vuo meatin enges ten out netan?” 31 Koanik sakin keil amul aselus rahiti min keil eris avit, “?Rehehiten sa? Munak rehehit 'Ahi maeni,' kei hehit, '?Ka vensa mirmundem kattei Sion?' 32 Ka rosakras rovahit, 'Meatin enges maeni' ven meatin keil eke amundem kat Sion vi provet tai onen Ahi.” Ka keil ametau meatin keil anavuroh kat keil. 33 Sakini, avit risi min Iesu avit, “Komai mereingeingeni.” Ka Iesu viteni mun min keil vit, “Inau mun, nirvitentei varei isei maen tounah keil eke namumoni.”
Tatavolien Usil Meatin Keil koa Alosil Kat Nei Grep
1 Evus, Iesu ra usil tatavolien tai min keil vit, “En avong tai, meatin horetan tai luh nei grep tai. Mumon vioh ka rahiti, kil avul tai koa vi out koa avushus lat si heiai ien, ka muti avet tai vina nesa taleleien. Evus, san out enek min meatin sav keil amul alosil kati ka ikur hati heite rani. Ka kei va en out sav koa soutin. 2 Navong mal avalah heiai, kei sila eisisil tai va ven koakeil akur out sen, avasan etai hati heiai vahi onen. 3 Ka meatin keil enek avuli kat eisisil onen, amuasi, ka asila ris va heisav enges, rokur etai tounah.” 4 “Evus, horetan enek sila eisisil sav tai ris va. Meatin keil enek amuasi ris en vatin ka apuruni. Evus, kei muris va. 5 Sakini, horetan sila eisisil tai ris, ka keil amu vini mat. Sila tateisav keil emun, ka amumoni mun min keil vatte tas: amuti keil koan ka amu vinvini teisav keil. 6 Tai sesuk koa vasila, vi natnali kati tas varei. Sakini, kei sila natnali va ven meatin keil enek. Kei mundemi vit, 'Keil ihouhou veni.' 7 Ka navong meatin keil enek alesi mul mai, aviteni min keil eris avit, 'Horetan ten out enek, natnali keiek. !Almai, rovouasi vamat! !Hesakini, tounah keil onen, hehi orer esuk!' 8 Sakini, avuli kati, amuasi mat, ka alis teiai onen va ran nei grep.” 9 Ka Iesu vis koakeil amul araengoni vit, “?Asa suk horetan houmoni en keil? Kei hemai, hou vinvini meatin keil enek, ka hemae lat nei grep heha min meatin sav keil ilosil kati. 10 Kami mikilea tounah tuai koa Tus Votut viteni vit, 'Ahat koa meatin toumon eimien lesi vi heisav, kei suk mai vi hetamen en keil vasi. 11 Koanik, Ahi Asuv mumoni. Rolesi tahos imok!'” 12 Navong hetetamen onen Siu keil akilea keke kei mumon tatavolien enek va kat keil, evati avahuli kat Iesu. Ka ametau en vangi meatin keil. Sakini, alokoveini, ka amea ouvaha.
Farasi Keil Avis Iesu en Usite ten Takis
13 Hetetamen onen Siu keil koa along tatavolien onen Iesu asila Farasi keil koan ral min Siu keil koan amusil Asuv Herod, keil ouva avakaluvat Iesu. 14 Umai ka avit, “Tiser, mekilea keik komul koviten anatinien, kormusiltei rendemien onen meatin sav keil. Heisavos komul ral hetetamen keil vuo ehon keil enges, hihiseien onom mal enges usil sise koa Ahi envat meatin keil avousili. Mukok, hit visi min komai. ?Hemal enges keke ir, Siu keil, rehul takis heha min kavmen ten out Rom? ?Rehehuli vuo rehervultei?” 15 Avaseini keke amul aluvos avit umai en sakien koa tahos, Iesu lei kilea rendemien tatisa one ka vit, “?Vensa mivit mivakaluvat inau? Alsan etai selen vamai, malesi.” 16 Keil asan tai mini, ka vis keil vit, “?Nan isei ke? ?Isen isei mul ien?” Keil avit, “Asuv Houlu ten out Rom keiek.” 17 Sakini, Iesu vit, “Tounah koa onen asuv houlu, mihesan risi mini. Ka tounah koa vi onen Ahi, mihesan risi min Ahi.” Sakini, keil amuti manin en selusien onen Iesu.
Satusi Keil Avis Iesu Usil Avong Tamoul Erisien ran Matien
18 Evus, Satusi keil, koa avit meatin sakras vamoul eris ran matien, umai ven Iesu ka avisi avit, 19 “Tiser, Mosis mutis mengkatien koanik vi orer koa vit, 'Munak meatin tai mat ran ahin onen ka titaealu tovuol, tuon meatin enek hekur vatina onen. Hesakini, luhekur ehon koa ilesi hesuval natin meatin koa mat.' 20 En avong tai, time oulu (7). Koan moeite retalihe, ka navong mat, titan tovuol. 21 Evus, koa katauni kur vatina onen, kei mun mat, titaealu tovuol. Tounah enek mai mun en tunali koa etel eni. 22 Ka koakeil emun akatau, time keil oulu (7) enek akur ahin koa tin enek, ka titiali tovuol. Ka katau, ahin esuk mat. 23 ?Sakini, navong meatin vasi keil imoul eris ran matien, ahin enek hehi ason isei? Keil vasi oulu (7) enek, akur ahin enek.” 24 Iesu vit kesi vit, “Ileilien onami tamures. ?Mirkileatei vensa? Ven koa mirkileatei Tus Votut vuo keihoen onen Ahi. 25 En avong koa meatin keil imoul eris ran matien, isuval angelo keil en out nesa, tetaliheien hetovuol. 26 ?Ka usil meatin keil koa imoul eris ran matien, kami mirlei usiltei selusien koa Mosis mutisi usil holeai koa ahang mul ien ka romukan rekountei? Ekonek mutisi keke Ahi viteni min Mosis vit, 'Inau navi Ahi onen Ebraham, Ahi onen Aesak, ka Ahi onen Siekob.' 27 Ahi moul ka vi Ahi onen koakeil amoul, rovitei Ahi onen koakeil umat. !Rendemien onami romaltei vareis!”
Mengkatien koa Houlu Mok en Teisav Keil
28 En avong enek, tiser tai ten mengkatien onen Mosis mul raengon selusien Iesu mul viteni min Satusi keil. Kei lesi keke Iesu san selusien koa tahos imok min keil. Sakini kei mea, va ven Iesu ka visi vit, “?Mengkatien koa kave varei keke houlu mok en keil vasi?” 29 Iesu vit kesi mini vit, “Koa mok tahos keiek, '!Meatin keil ten out Isrel, mihelonge! Ahi vi Asuv orer, kei tanges. Ahi tateisav tovuol. 30 Emihehat Ahi Asuv onami en tinomi, en moulien vasi keil onami, en rendemien vasi keil onami, ka en umen vasi keil onami.' 31 Koa katauni keiek, 'Emhehat meatin sav hesuval keik emvatuk.' Mengkatien tovuol emun valoh lin koa keilu eke.” 32 Tiser ten mengkatien vit risi vit, “Tahos imok, Tiser! Anatin suval koa koviteni keke Ahi tas, ahi tateisav tovuol emun. 33 Ka ir, erhehat Ahi en tiner, ka en moulien vasi keil orer, en rendemien vasi keil orer, ka en umen keil orer. Ka envatien orer val en meatin sav hesuval koa ervatir netin. Koanik tahos imok keke rehendem kati ka rehoumoni, heloh lin koa rehoumon sanien votut houlu hehina min Ahi.” 34 Iesu long kilea selusien onen tahos imok, ka viteni mini vit, “Keik, vesesal hiasuvien onen Ahi hel en moulien onom.” Koanek evus, meatin vasi keil ametau varei avahis ris Iesu en etai tounah.
Iesu Vit Usil Kristo koa Ahi Rie Lati
35 Navong Iesu mul visein meatin keil en Eim Votut, vis keil vit, “Mukave keke tiser ten mengkatien keil aviteni avit Kristo koa Ahi rie lati hehi meatin tai koa hekistal enges en ara onen Asuv Deved? 36 Ka Ninin Votut san rendemien min Deved sakini viteni vit, 'Asuv Ahi viteni min Asuv onak vit, “Tondan en usite matu hetokol avong niling koakeil amumon rea ral minuk en hem.”' 37 “Asuv Deved, kei sasen enges vise kei en 'Asuv.' ?Hemukave keke Kristo heka en ara onen Deved?” Meatin keil houlu amul along selusien onen Iesu ka asi keil houlu ven hihiseien onen.
Iesu Selus Va Kat Tiser Keil ten Mengkatien
38 Navong mul visein meatin keil vit, “Mihelei kat revi tiser keil ten mengkatien. Keil evati aval avoual vatal more eisin koa taveah ka evati mun meatin keil avahouhou min keil en out ten lahruaien. 39 Keil alekan out keil koa asak koe ven mari meatin keil en eim ten hihiseien onen Siu keil ka out tetahos emun en avong ten ale. 40 Ven metenan one, alah tounah houlu ran vatina keil, ka en meten meatin amul amumon hisien tetaveah. !Hakot one hetisa mok en meatin sav keil!”
Sanien Onen Vatina Tai
41 En avong enek, Iesu rondan vesesal en out ten sanien keil koa vakataun umen ten Eim Votut. Mul les meatin keil amul ason ahat one va ien. Meatin keil houlu koa tounah one houlu ason ahat houlu. 42 Evus, vatina tai, kei vi livere, mai son mane koa suval vatu elunges. 43 Ka navong Iesu lesi, vise ruain meatin onen keil ka viteni min keil vit, “Naviteni min kami, vatina eke, sanien onen mariso mok va en Eim Votut, loh lin meatin sav keil. 44 Ven koan teisav keil ason koa vi tesao en tounah one keil. Ka vatina enek vi liveres mukok, so vasin ahat onen, koa vahi ten anien an.
Iesu Vit Usil Avong Urasil Lin Eim Votut
1 Navong Iesu mea ran Eim Votut, meatin onen tai vit, “Tiser, les tei mau marmari ahat keil toumon eimien ka mormore eim keil ekek.” 2 Ka Iesu vit kesi mini vit, “Koles mormore eim keil enek? Avong hemai ahat keil enek irkapiltei mun, meatin tei u rasil lini varei.”
Iesu Vit Usil Sakvisien Keil ka Avong Takeih Hemai
3 Iesu ral min meatin onen keil avina en Hou Nei Olip, ka Iesu mul rondan en usite va en Eim Votut. Pita, Tiemes, Sion ka Andiru telmai veni, keitel saseatel enges, 4 ka telvit, “Hit visi min komeitel tounah koa koviteni usil Eim Votut enek hekur out nengeis? Ka hiteni min komeitel, asa varei keke hekistal hetie lat avong tounah keil enek vamai vakur out?” 5 Iesu viteni min keitel vit, “Mihelei kat revi kami, minamaentei meatin etai naluvos kami. 6 Meatin houlu imai ka ihit keil asuval inau, ihit keil enges avi Kristo. Sakini, iluvos meatin keil hehi houlu. 7 Ka minandemkotei navong mihelong rea keil amul vesesal ven kami ka mihekur longlongien ten rea keil en out soutin. Tounah keil enek hemai somok hekistal, ka keil arvitentei avahit avong mai. 8 Out tai uas out sav, meteimal keil uris teisav keil. Alu helu en out tei, ka amai heat meatin houlu. Tounah keil enek suval navong eisilin ahin mah ka hekatauni hekur tivava. Mahien teni hemai veah hemariso. 9 “Kami, mihelei kat revi kami enges. Avong mul mai ihuli kat kami ka ikur kami miheha en kot. Keil uas kami mun en eim ten hihiseien keil. Ka ven mimusilnau, umon kami mihelomal en meten hetetamen keil ka asuv houlu keil. Hesakini, miheilea mivahiten mormore longlongien usil hiasuvien onen Ahi min keil. 10 Ven helamu, longlongien enek heka vasi out imok. 11 Ka munak ihuli kat kami ka ikur kami miheha en kot, minandemkotei ven tounah koa mivahiteni. En avong teni, Ninin Votut hekataun kami en selusien. Hesakini, asa koa mihehiteni hervitei onami, kei heka ven Ninin Votut. 12 Meatin keil imae lat tue kati keil keke uas keil imat, ka tata keil umoni hemuknetinek min titiali one keil. Ka titiali keil emun ihiles min tata ka mama one ka imae lat keil keke meatin keil uas vini keil. 13 Meatin vasi keil tine heat kat kami veni mimusilnau. Ka kami koa mihelomal hekeih hetokol keite ten sakvisien keil enek, keil enek, Ahi houtut moulien one.
Avong Tatisa Hemai
14 Iesu viten risi min Pita, Tiemes, Sion ka Andiru vit, “Miheles nan ahi koa meatin enges amumoni, keil ilingi en out koa romaltei val ien. (Kami koa milei usil selusien eke, miheilea aneite teni.) “Koakeil koa amul en out Sudea ilohosai ihina en vatihou keil. 15 Munak meatin etai mul museh hae, avong hervinvintei vaha ris neim vakur etai tounah onen. 16 Ka meatin tai koa mum en ah, hervatei mun teim vakur etai eisin. 17 En avong enek, hetisa vareis min ahin keil koa ameas vuo koakeil arounat en tivava. 18 Ka mihehis min Ahi keke tounah keil enek hermaitei hekistal en avong koa ean hetisa, 19 ven koa mahien en avong tatisa enek heloh lin avong vasi keil ten out netan: en avong Ahi mumon out netan rokol kosa. Ka vati avong enek hetovuol emun en avong keil koa hemai veah. 20 Ka Ahi hetakoteh etai hati avong tatisa keil ven meatin keil onen koa rie lat keil. Ven munak hermumontei, meatin hetovuol emun hemoul.” 21 “Ka en avong enek, ihiteni ihit, '!Lesi, Kristo koa Ahi rie lati keiek!' vuo '!Lesi, mul kei va!', konakultei anatin eni. 22 Kristo keil koa vi taliluvosien ka provet emun taliluvosien imai veah. Keil umon merikel ka isakin meatin houlu iti manin en keil. Keil iluvos vis meatin onen Ahi keil, munak ilea umoni. 23 Sakini, mihelei kat revi kami, ven naviteni tuai tounah vasi keil koa hemai hekistal.”
Avong Natin Meatin Hemai
24 Iesu viteni mun min keil vit, “Navong avong tatisa evus, 'Meteai hemalikelik ka avati hertitintei. 25 Hitu keil imerang ran teilang, ka tounah sav keil emun amul nesa, Ahi hesakulul en keil.' 26 Evus, Natin Meatin hemita hetal mahmah keil ka keihoen ka muohien onen hehi houlu mok. 27 Hesila angelo keil ika rahit out netan, avalah ruain meatin keil koa Ahi rie lat keil avi onen, en usite tai ten out netan hetokol keite teni.”
Hihiseien ten Vati Fik
28 Iesu vit risi min Pita keitel vit, “Mihekur hihiseien koa ten vati fik. Navong angoite so lati, mul son oute hau keil. Mukonek rokilea keke avong heite vakistal mai vesesal. 29 En vati sakien netin enek, navong miles tounah keil amul akur out, miheilea keke amairisien onak, Natin Meatin, mul vesesal. Anatin, mul tuai en voiteh. 30 Mikilea keke tounah keil enek hekur out helamu en avong meatin keil ten avong kosa imatmat vasi. 31 Out netan ral min teilang mun hevuol, ka selusien onak sakras vavuol.”
Meatin Tovuol Vailea Avong koa Natin Meatin Hemai Ris Eni
32 Ka Iesu vit, “Meatin tovuol vailea avong koa Natin Meatin hemai: angelo keil en out nesa arkileatei, vuo Natnali mun; Ahi Tamer enges kilea avong teni. 33 Mihelei kat revi kami ka mihesak mese, ven mirkileatei avong koa kei hemai. 34 Hesuval koa hetamen tai va en out sav koa soutin ka san umen min meatin toumien onen keil. Ka viteni min tai en keil hetos teim heto sasen avong koa hemai ris. 35 Sakini, mihelei kat revi kami ven mireingeingen avong koa hetamen ten eim hemai ris eni: nahi en mendilah, vuo en vongien; out helan, vuo en visokon. 36 Munak hekistal, minasiltei eni, nalestei kami minamatil. 37 Asa naviteni min kami, naviteni min meatin keil vasi. !Mihelei kat revi kami!
Hetetamen Onen Siu Keil Evati Avouas Iesu Vamat
1 Navong elu sesuk hetokol avong Siu keil amundem kat 'Avong keil ten Veret Is Tovuol Ien' koa amumon rohoni en 'Anien ten Mul Laui,' asuv keil onen pris keil ka tiser keil ten mengkatien onen Mosis alah ruai. Keil amul arun lekat sise koa ika suai ien ihuli kat Iesu ka uasi hemat. 2 Ka amul avit, “Rehermumontei en avong ten ale, ven meatin keil anoumontei rea.”
Ahin Tai Vouhou min Iesu
3 Navong Iesu mul veah en out Betani, mul kanian en teim sen Saemon koa mulamu mesaien leporsi mul en hiliven. Ka ahin tai mai neim, kur oel koa vite tahos imok, ka mane teni va nesa. Ka kiles lat meten ka mutahi en vatin Iesu vatie keke vouhou mini. 4 Koanek sakin koakeil amul en out enek avuroh ka amul arun kutut eni ral min keil eris, “?Vensa kei mul purun oel mukok? 5 Munak kei hesani minir, rokilea rovamaen meatin tai vahuli en ahat vavinvin en asa koa meatin toumien tai mul kuri sua tai. Evus, rokilea rovasan ahat enek vaha min livere keil.” Ka aselus keih min ahin enek. 6 Ka Iesu vit, “!Alsokoveini! ?Vensa mimul mimumoni mini mukonek? Kei mumon more tounah minau. 7 Livere keil ito hetal kami lises. Ka nengeis esuk mihehit mihekataun keil, mul esuk en kami. Ka inau, nirtotei hetal kami lises. 8 Kei mumon tounah koa kilea voumoni. Ka navong mutah oel en avek, kei sak meseni ten tahinien. 9 Anatin eli naviteni min kami, en out vasi netan koa ihitehiten more longlongien, ihiteni mun asa keke ahin enek mumoni minau. Ka hesakin meatin sav keil emun indem silat kei.”
Sudas Va Maen Iesu min Asuv Keil ten Pris Keil
10 Navong akanian evus, Sudas Eskariot, teindan elu (12) tai, va ven asuv keil onen pris keil vit vamaen Iesu min keil, avahuli kati. 11 Keil asi keil navong araengoni, ka avat kati mini avit ihuli. Sakini, Sudas mul lekat sise heka ien hemae lat Iesu min keil.
Asak Mesen Anien Ten Mul Laui
12 Navong Ale ten Veret Is Tovuol Ien mai, en visokon teni, teim sen Siu vasi keil amul asak mese avouas sipsip keil koa avani vatal Anien ten Mul Laui. Teindan elu (12) onen Iesu avisi avit, “?Out kave emvati mevasak mesen Anien ten Mul Laui ien?” 13 Sakini, Iesu viteni min meatin onen elu vit, “Milheha Serusalem, milhehisu min meatin tai mul vus veioai, milhousili. 14 Ka navong milhelesi va neim, milhehiteni min meatin koa eim onen milhehit, ‘Tiser onomai envati vailea keke out kave hean Anien ten Mul Laui vatal meatin onen keil ien.’ 15 Hevus, meatin ten eim hekur kamil mithehina, hetien out koa mariso ka sak revi tuai. Milhesak mesen anien en out enek.” 16 Sakini, keilu luva Serusalem ka lules tounah vasi suval koa Iesu viteni min keilu. Ka lusak mesen Anien ten Mul Laui en out enek.
Iesu Kanian Ekor ral min Meatin Onen Keil
17 En vongien enek, Iesu ral min meatin onen keil ouva en out ten anien. 18 Ka navong amul akanian ruai, Iesu viteni min keil vit, “Anatin eli naviteni min kami, tai en kami koa mul kanian ral minau ekok, kei varei hesa lat inau niha en hen meatin tatisa keil”. 19 Koanek sakin meatin onen keil alonge tisa, ka keil avis Iesu, tai vis ka teisav, avit, “?Konahitentei konahit inau?” 20 Ka Iesu vit kesi vit, “Tai en kami koa romul rokanian ruai ral minau. 21 Ka anatin keke Natin Meatin hemat, hesuval koa Tus Votut viteni. Ka hetisa suk min kami tai koa hemae lati. Meatin enek, tahos imok kei vahit avarvasitei, veni Ahi hesan mahien mini hemariso mok.”
Anien Votut Onen Asuv Iesu
22 Navong amul akanian, Iesu kur veret ka san masmasien veni. Evus, vul vahasi ka riti min teindan elu (12) onen ka viteni min keil vit, “Mihekuri miheani, koanik vi avek.” 23 Evus, Iesu kur veiuaen, san masmasien veni, ka sani min keil ka amuni, tai vis ka teisav. 24 Ka viteni min keil vit, “Uaen koanik vi rak vasakin hatkatien hau onen Ahi vakeih ka vamai vahi anatin. Rak houe hesakin meatin houlu ikur moulien. 25 Anatin eli naviteni min kami, nirmuntei mun uaen koanik, hetokol avong koa nimun ris uaen hau en Meteimal onen Ahi.” 26 Akanian evus, amusau en souen tai. Evus, asital ka avina en Hou Nei Olip.
Iesu Vit Meatin Onen Keil Ilohosai rani
27 Navong arokol Hou Nei Olip, Iesu selus min meatin onen keil vit, “Kami vasi mihesokovein inau hesuval koa Ahi viteni en Tus Votut koa vit, 'Munak nuas meatin koa losil kat sipsip keil, keil vasi iloh rasil.' 28 Ka navong nimoul eris ran matien, nilamu en kami niha mau en out Kaleli.” 29 Pita mea selus vit, “!Nahi koakeil eke isokoveinuk, ka inau, nasakras!” 30 Ka Iesu vit risi mini vit, “En vongien enek, out hermulantei mau, ka ato herkokorattei mau hatte helu; ka keik, kihiteni hatte hetel keke korkileatei nau.” 31 Ka Pita viteni keih tamun vit, “!Vuo, hermuktei nek! !Inau, nimat hetal minuk! !Inau, nasakras mahiteni keke mahit inau narkileatei keik!” Ka keil vasi aviteni vatte tas.
Hisien Onen Iesu
32 Iesu ral min meatin onen keil, ouva en out koa avise en ‘Ketsemane’ ka viteni min keil vit, “Mihetondan ekok, mihetosin nau. Maha mau, mahis.” 33 Ka kur Pita, Tiemes ka Sion, telmusili. Iesu envon ka mundemko houlu. 34 Ka viteni min keitel vit, “Demkoen vil en tinok, vit vahonet inau. Mitheto ekok, mithele hetal minau.” 35 Iesu mual ran keitel havivis, retengeiril va netan, ka vis Ahi hekulat avong takeih enek rani. 36 Ka kei viteni vit, “!Abba, itet! Kokilea kovoumon tounah vasi, konoumontei li nau nanalong mahien. Ka heisav enges, kumoni hesuval koa keik emvati, hersuvaltei koa inau ekvati.” 37 Navong Iesu muris votin keitel, telmatil. Ka viteni min Saemon Pita vit, “?Pita, komatil? ?Kosakras kovatos kovaleh avong vahi havivis? 38 !Kamitel, telmea! !Telhis keke mithermottei navong sakvisien keil hemai en kamitel. Tinomi maenis voumoni, ka avemi mah.” 39 Iesu muris va, ka vis en vati hisien koa vis eni mulamu. 40 Ka navong muris mai ven keitel, votin keitel telmatil eris. Telsakras telvahuli kat metalong. Sakini, telmemou, telreingeingen tounah koa telhehiteni mini. 41 Ka navong Iesu muris hatte etel eni, viteni min keitel vit, “?Mitmatil eris? ?Mitmuseh veah? !Vus tuai! ?Mitlesi? Ekek, avong mai avasa lat Natin Meatin vaha en hen meatin tatisa keil. 42 !Telmea, tovaha! Meatin koa vasa latnau keie, mai tuai.”
Avuli Kat Iesu
43 Navong Iesu mul semau selus, meatin onen tai mai kistal, vi Sudas. Ka meatin keil amusili umai, alah kat mari naef ka ai tavaeen keil. Umai musil rendemien onen asuv keil onen pris keil, elda keil ten out Serusalem ka tiser keil ten mengkatien onen Mosis. 44 Sudas vat kati min keil vit, “Meatin koa nimusi, koanek keke mihehuli kati, mihesar kati ka mihekuri miheha.” 45 Ka navong Sudas va vesesal ven Iesu, vise vit, “!Tiser!” Evus, kav kati ka musi en vivin. 46 Sakini, meatin keil enek avuli kati. 47 Ka tai en keil vati mul vesesal en out enek, leh lat mari naef onen ka musah koteh ralingen eisisil onen asuv houlu onen pris keil. 48 Ka Iesu vis meatin keil enek vit, “?Vensa mimai milah kat naef ka ai tavaeen keil? ?Mimai mivahuli katnau vasuval navi tarhena tai? 49 En avong vasi navisein meatin keil en Eim Votut vesesal ven kami, ka mirvuli kattei nau. Ka tounah koa mimumoni sakin asa koa Tus Votut viteni usil inau, hemai hehi anatin.” 50 Ka teindan elu (12) keil vasi onen Iesu alokoveini ka aloh rasil. 51 Ka litetai tai koa kav koe en kaliko tas, muleh musil Iesu. Ka navong meatin keil asasa avuli kati, 52 kuvi lat kaliko mules ka muloh hon enges.
Hetetamen Keil Akur Iesu en Kot Avahisi
53 Ka meatin keil koa avuli kat Iesu akuri va en asuv houlu onen pris keil. Ka asuv keil onen pris keil, ral min elda keil ten out Serusalem, ka tiser keil emun ten mengkatien onen Mosis alah ruai en out tas ekonek. 54 Ka Pita mul leh lini musil keil va vio ... arokol teahu ten teim sen asuv houlu onen pris keil. Kei rondan ral min avkeih keil koa alosil kat teim enek, ka mul mutai en ahang. 55 Asuv keil onen pris keil ka hetetamen sav keil emun koa aro en out ten kot enek, amul alekat meatin koa voun kat Iesu en tisaen, vasakini avouasi vamat. Ka arvotin etai meatin. 56 Meatin houlu aviten liluvosien va kat Iesu, ka en selusien one, keil armaitei varei en rendemien vatas. 57 Ka en avong enek, meatin tei, amulomal aliluvos eni avit, 58 “Metlonge kei vit hou rasil lin Eim Votut koa meatin keil amumoni. Ka en avong etel, houm kes tamun koa meatin tovuol houmoni.” 59 Ka en selusien somok enek, tunien one tateisav. 60 Sakini, asuv houlu onen pris keil mulomal luhu en keil ka vis Iesu vit, “?Tounah tovuol kovahiteni? ?Kolong selusien somok koa aviteni va katuk?” 61 Ka Iesu mules ro raeng, roviten etai selusien. Ka asuv houlu enek vis risi vit, “?Keik kovi Kristo koa Ahi rie lati keke vat kati minir? ?Kovi Natnali?” 62 Ka Iesu vit risi vit, “Inau keinek. Ka hervitei tuetin, 'Natin Meatin hetondan en usite matu onen Ahi ten Keihoen, koa hesan houhouen ka keihoen mini. Ka mihelesi hemai hetal mahmah ten out nesa.'” 63 Asuv houlu onen pris keil tin tisa houlu ven selusien onen Iesu. Sakini, rali vas eisin onen ka musel vit, “?!Vensa romul rolekat selusien sav koa vaha kati!? 64 ?Mitlonge? !Kei selus va kat isen Ahi! Kei rali koteh mengkatien orer. ?Rendemien onami mukave?” Keil vasi umai en rendemien tas keke Iesu hemat. 65 Ka koakeil amutiv kat Iesu, apar koe meten ka amul amuti. Keil avit, “?Ei provet, hit visi, isei mutik?” Evus, avkeih keil ten eim enek akulat Iesu ran keil, ka keil esuk amuasi.
Pita Vit Kei Rokileatei Iesu
66 Navong Pita mul semau en teahu, atouli toumien tai onen asuv houlu onen pris keil mai. 67 Ka navong les Pita mul mutai en ahang, kei lei kati keih ka rie lati vit, “!Keik kamil Iesu ten out Nasaret!” 68 Ka Pita muun ka vit, “Rovitei anatin. Inau narkileatei tounah koa komul koviteni.” Ka kei mea mual va en meteau. Hatte tas, ato kokorat. 69 Ka atouli enek lei ris Pita ka viteni min meatin keil koa amul en out enek vit, “!Meatin ekek vi meatin tai en keil!” 70 Pita muun eris vit, “!Vuo! Rovitei inau.” Rovitei tuetin, meatin sav keil emun aviteni min Pita avit, “Keik tai en keil keinek. Selusien onom suval koan Kaleli.” 71 Ka evus, Pita selus keih min keil ka vit, “!Inau narkileatei varei meatin koa mimul miviteni. Ka Ahi hesan mahien minau munak selusien onak vi luvosien!” 72 Mal en hati avong enek, ato kokorat hatte elu ris. Ka hatte tas, Pita mundem ris asa koa Iesu viteni mini vit, “Ato herkokorattei mau hatte helu, ka keik kihiteni hatte hetel korkileatei nau.” Sakini, Pita envon ka murang.
Paelet Mul Vis Iesu
1 En visokon semau, asuv keil onen pris keil, elda keil ten out Serusalem, ka tiser keil ten mengkatien onen Mosis ral meatin sav keil emun ten kot onen Siu keil alah ruai en out tas. Ka asel maeni en asa umoni en Iesu. Sakini, apar kat Iesu ka amulamuni va min Asuv Paelet. 2 Paelet vis Iesu vit, “?Keik, kovi asuv houlu onen Siu keil?” Iesu vit risi mini vit, “Keikos, koviteni.” 3 Ka asuv keil onen pris keil amumon selusien houlu va kat Iesu. 4 Ka evus, Paelet viteni min Iesu vit, “?Kirviten etai tounah? ?Korraengontei tisaen keil houlu aviteni keik komumoni?” 5 Ka Iesu vati raeng eni mules. Ka Paelet muti manin veni Iesu roviten etai mun varei selusien.
Asuv Paelet Maen Iesu Hemat
6 Vi sakien matu onen Asuv Paelet keke en avong ten Anien ten Mul Laui, hemae lat meatin tai koa meatin keil evati va sital ran eim takeih. 7 (Ka en avong enek, lariken tai mul en eim takeih, isen Barabas. Avuli kati ral min lariken teimun keil veni amu vini meatin en rea tai veni avuroh kat kavmen.) 8 Sakini, meatin keil umai avis Paelet, avit vasokovein meatin tai ran eim takeih, usil sakien matu onen. 9 Ka Paelet vis keil vit, “?Emivati masokovein asuv houlu onen Siu keil?” 10 Kei visi mukonek ven lei kilea tuai keke asuv keil onen pris keil akur Iesu vaha mini veni amul avielu eni. 11 Ka tei en asuv keil onen pris keil avat kati tuai min meatin keil avit ihis Paelet hesokovein Barabas. 12 Sakini, Paelet vis ris keil vit, “?Emivati numon sa en meatin koa mivit vi asuv houlu onen Siu keil?” 13 Keil avisoni vina mini avit, “!Ti kati en aiveave!” 14 Ka Paelet vis keil vit, “?Kei mumon sa tisa?” Ka keil avisoni keih eris avit, “!Ti kati en aiveave!” 15 Sakini, Paelet sokovein Barabas ven enrovattei vapurun rendemien one. Ka viteni min meatin keil tavaeen ilamun Iesu iha, itahi en viau koa sineite mul, ka iti kati en aiveave.
Meatin Keil tavaeen Amum Tohtohien en Iesu
16 Navong amutah Iesu evus, meatin tavaeen keil amulamuni va en teahu ten mari eim me, ka avise ruai en keil vasi umai en out tas. 17 Keil amul avoumon tohtohien eni. Akav koe en kaliko tai koa vilhili suval asuv houlu tai, ka amumon vatluvoluv en viau koa sin mul ien, ka aling kati en vatin. 18 Evus, avisoni avit, “Mevouhou venuk asuv houlu onen Siu keil.” 19 Evus, amutiv kati, amuasi en vatin ral ai tai, tai vis ka tamun. Ka aretengeiril mini ka amul arohtoh ouva netan mini. 20 Navong meatin keil tavaeen arohtoh mini evus, akulat ris kaliko onen asuv houlu rani, ka amusin risi en eisin kati omon. Evus, amulamuni avina, avati kati en aiveave.
Amuti Kat Iesu en Aiveave
21 Ka en avong enek, meatin tai ka en out sav, mai netin Serusalem. Isen Saemon ten out Saerin, vi tata onen Aleksanda ka Rupas. Ka meatin tavaeen keil akeih kati vahus aiveave onen Iesu. 22 Amulamun Iesu vina en Hou Kolkota, koa aneite teni vi ‘asi ten avat.’ 23 En out enek, asan uaen koa avilesi ral min mir vamuni, vasakin mahien onen vaha netan. Ka kei seseini. 24 Evus, amuti kati en aiveave ka ariti eisin onen en keil. Ason daes ven avalesi isei hekur eisin kave. 25 Navong amuti kati, meteiai ma neli tuai nesa. 26 Ka en aiveave onen, aling tisien tai koa viteni amuti kati vensa. Kei vit, 'Koanik vi Asuv Houlu onen Siu Keil.' 27 Ka meatin keil tavaeen amuti kat tarhena elu emun en aiveave, tai en usiven matu ka tamun en usiven meil onen Iesu. 28 Sakini, selusien ten Tus Votut mai vi anatin koa vit, 'Alesi suval tarhena keil.' 29 Meatin keil amual vesesal ven out enek, amunge kat Iesu ka aver kati avit, “!Ekovei! ?Keik kovit kokeih? ?Ku rasil lin Eim Votut ka kum risi en avong heteles? 30 !Helamu, kikataun ris keikos! !Kisuvul ran aiveave!” 31 Ka asuv keil onen pris keil ral tiser keil ten mengkatien onen Mosis emun amul arohtoh min Iesu. Amul aviteni min keil eris avit, “!Kei kilea vakataun meatin sav keil, ka reingeingeni vakataun kei sasen enges! 32 !Munak kei vi Kristo koa Ahi rie lati vahi Asuv Houlu onen Siu keil, hemita netan ran aiveave! Hesakini, ir rehelesi ka rehekur anatinien eni.” Ka tarhena keilu mun lumul luselus tisa mini.
Matien Onen Iesu
33 En taviai, mankoli mai mutaluh koe out vasi, meteiai tovuol rokol haua etel. 34 En avong enek, Iesu viso keih en selusien onen vit, “!Ilae! !Ilae! ?Lama sabaktani?” Selusien enek viteni mukok vit, “!Ahi onak! !Ahi onak! ?Vensa kosokoveinau?” 35 Meatin koan amul en out enek araengoni ka avit, “?Milonge? Kei mul vise provet Ilae-tsa.” 36 Tai en keil muloh vina, kur soke eisin tai, kasi en uaen takon, lingi en kele ai tai. Ka sani vina ven Iesu vasimi. Evus, vit, “Veitir mau ka rovales visi. ?Ilaetsa hemai hekulati hemita netan ran aiveave, vuo hermaitei?” 37 Ka Iesu mis roha, leh kor en eang, ka mat. 38 Hatte tas, kaliko koa matetel koa aleh koe hati out tai koa vi votut en Eim Votut, sipasi en ngolite nesa vita varei rokol ngolite netan. 39 Avat tai onen meatin keil tavaeen mules vati vesesal ven aiveave. Lesi mukave Iesu mat, ka vit, “Meatin enek vi Natin Ahi anatin.” 40-41 Ahin houlu avati keil soutin neli ran aiveave ka amul arapehai avalesi. Keil amusil Iesu ouva Serusalem. Ka etel en keil, Meri ten out Maktela, Salome, ka Meri mama onen Iosev keilu Tiemes koa litetai; mulamu telmusil Iesu navong mul en out Kaleli ka telkatauni.
Aling Iesu Va en Valengeihat
42 Vesesal out va vong ka Sabat vamai. Sakini, Siu keil amul asak mese veni. 43 Meatin tai, isen Siosep ten out Aramatea, metauen tovuol eni ka kei va vis Asuv Paelet en teiai onen Iesu. Kei vi hetamen tai ten Siu Kaonsel koa avouhou veni. Kei mun, mul rosin avong koa hiasuvien onen Ahi hekistal en out netan. 44 Paelet muti manin navong raengon Iesu mat, ka kei vise avat tavaeen tai ka visi vit, “?Iesu mat imok tuai?” 45 Navong avat tavaeen enek viteni mini vit mat tuai, Paelet maen teiai suk onen Iesu min Siosep. 46 Siosep va, vul kaliko tai koa muoh, ka va kur teiai onen Iesu mita netan ran aiveave. Kulati, kav koe en kaliko enek, ka lingi va en valengeihat tai koa arei meseni tuai. Evus, rein mari ahat vita mul koe voiteh ten valengeihat. 47 Meri ten out Maktela ka Meri, mama onen Iosev keilu Tiemes, lumul lulele luvales out avaling teiai onen Iesu val ien.
Iesu Moul Eris ran Matien
1 Ka en mendilah, navong Sabat vus, Meri ten out Maktela, Salome, ka Meri mama onen Iosev keilu Tiemes, telvul oel koa vite tahos koa telvasahula en teiai onen Iesu. 2 Ka en Sande, visokon semau, navong meteiai kistal, telva telvasau en valengeihat. 3 Navong telmul telmual veah en sise, telvis keitel eris telvit, “?Isei hetei lat mari ahat ten voiteh min iatel?” 4 Ka navong telvina tellesi keke ahat arei lati tuai, ka ahat enek mariso. 5 Sakini, telva neim. Ka navong telva neim, telles meatin hau tai rondan en usite matu, musin en eisin muoh. Ka navong tellesi, telmuti manin eni. 6 Ka kei viteni min keitel vit, “!Mitnametautei! Mitlekat Iesu ten out Nasaret koa amuti kati en aiveave. Ahi rali lat risi tuai ran matien, ka kei rorotei mun ekok. Mitkilea mitvales out koa aling teiai onen mul ien. 7 Ka mitheha, mithehiteni min onen keil, ka mithehit kati mok min Pita, keke Iesu helamu en keil heha Kaleli. Ilesi en out enek hesuval koa kei viteni tuai min keil.” 8 Navong teluahin telsisital ran valengeihat, anivul kat keitel, telmaleilei ka tellohosai. Ven koa telmetau houlu, telroviten etai tounah koa tellesi min meatin sav en sise. 9 Navong Iesu mea ran matien en visokon semau en Sande, kei kistal mulamu ven Meri ten out Maktela koa mulamu vile lat ninin tisa oulu (7) rani. 10 Ahin enek va, viten asa kur out min meatin onen keil koa amul amis ka amurang. 11 Ka navong araengoni vit kei les Iesu moul eris, arkurtei anatin eni.
Iesu Kistal ven Meatin Elu Onen
12 Katau ris, Iesu kistal ven meatin onen elu navong lumul luvaha en out sav, ka nan viles sakini keilu lurlei kileatei. 13 Ka navong lukilea suk, lumu ris ka luviteni min teisav keil luvit lules Iesu, ka keil esuk arkurtei anatin en keilu.
Iesu Kistal ven Teindan Tai (11) Onen
14 Katau suk, Iesu kistal ven teindan tai (11) onen navong amul akanian. Vul kat keil ven demkatien one tovuol ka vate keih ramat ven navong alonge koakeil avit alesi moul eris, arkurtei anatin en keil. 15 Ka kei viteni min keil vit, “Miheha, miheka vasi out ka mihehitehiten more longlongien min meatin vasi keil ten out netan. 16 Ka meatin koa hekur anatin en more longlongien usil inau, mihetang rinduni. Hesakini, kei hekur moulien hau. Ka koa rokurtei anatin en more longlongien enek, Ahi heling hakot mini. 17 Koakeil akur anatinien, ikur keihoen koa hesakin keil umon merikel. Ihile lat ninin tisa en isok, ka iselus en selusien sav keil emun. 18 Ka munak ikur talimot vuo imun oai tatisa koa hesakini imat, tounah hetovuol hesut keil. Keil iling he en meatin keil amesai, ka isakini ilonge hetahos eris.”
Iesu Vina en Out Nesa
19 Navong Iesu selus ral min teindan tai (11) onen evus, Ahi kulati vina nesa. En out nesa, Iesu rondan en usite matu onen Ahi. 20 Ka meatin onen keil ouva ka avitehiten selusien onen Ahi en out vasi. Ka Asuv Iesu mul kataun keil ka sakin merikel keil akistal en keil, koanek sakin meatin keil akur anatin en selusien one. Hatte kei vi keite ten more longlongien koanik.