No Tahut na Hinhinawas Jon ga Pakat Ie.

Jon no apostolo ga pakat iakan ra pakpakat (waing ira tunotuno ing diet na was ie diet naga nurnur bia Jisas aie no Mesaia (no ‘Krais’), no Nati God, ma God na halon diet (nes Jon 20.31).) Iakano no suruno ta iakan ra pakpakat. Jon ga hamines bia Jisas, nong aie God tutun, ga hanuat tunotuno, gaam lon kai napu tano ula hanuo wara hamines God ta dahat (14.7-11). Io kaik, Jon ga kilam Jisas bia no ‘Nianga’ kanong no uno nilon i hinawase dahat utane God (1.1-18). Jon ga manga iangianga bia Jisas ga hanuat bia na tar no nilon hathatika ta diet bakut ing diet nurnur tana (1.12; 3.16; 3.36; 5.24; 6.40; 10.28; 11.25) ma bia aie no Nati God ma pataie ta tiga mes na ngaas tupas God, Jesus sen mon (5.19-27; 10.30; 11.27; 14.6).

1

Jisas nong di ga kilam ie bia no Nianga ga hanuat wara hapalaine dahat uta God.

1 Nalua tano haburen ta ira linge bakut, no Nianga gate kis. Ma no Nianga ga kis tika ma God, ma aie at mon mah God. 2 Ga kis tika ma God menalua at tano haburen ta ira linge bakut. 3 Ma iakan ra Nianga, God ga hakisi ira linge bakut mei. Ma taie tiga linge pa ga hanuat, bia God pa ga gil ie mei. 4 Ma aie at mon no burena tano nilon tutun. Ma iakan ra nilon, aie no lulungo nong i hapalaine ira tunotuno uta ira tutun ta God. 5 No lulungo i hamadaraas no kankado, iesen no kankado pai le burung ie. 6 Tiga tunotuno, nong God ga tulei, no hinsana ne Jon. 7 Ga hanuat wara hinhinawas uta iakano lulungo. Ga gil huo bia ira tunotuno bakut ing diet na hadade ie, diet naga nurnur tano lulungo. 8 Pai aie at iakano lulungo, iesen ga hanuat mon wara hinhinawas utano lulungo. 9 Iakana baak no lulungo tutun nong te hanuat ukai tano ula hanuo ma i hapalai ira tunotuno bakut. 10 No Nianga ga kis kai ta iakan ra ula hanuo. Ma a tutun bia God ga hakisi no ula hanuo mei, iesen ira tunotuno balik ta iakan ra ula hanuo diet pa ga nes kilam ie. 11 Ga hanuat tano uno katon, iesen ira uno matanaiabar diet pa ga bale halaka leh ie. 12 Sen bia diet ing diet ga bale halaka leh ie, ga haut se tar diet bia diet naga nati God. Diet at kaike ing diet ga nurnur tana. 13 Pa di ga kaha diet hoira tinahuat ta ira tunotuno, bia ta ira sinisip gar na tunaan mon. Iesen taie. Diet tahuat laah ta God. 14 Ma no Nianga ga tunotuno um, ma ga lon nalamin ta mehet. Ma mehet ga nas no uno minamar, a minamar gar na halhaliana bulukasa meram ta nana Sus. Ma ga hung ma no harmarsai ma ga hapuasne bakut mah ira tutun ta God. 15 Io, Jon ga hinhinawas palai utana ma ra dadas hoken: “Iakan iau ga hinhinawase muat utana. Iau ga tangtange, ‘A tutun bia i hanuat menamur tagu iesen i tamat at tagu kanong pa di ga kaha baak iau, ma iakana iaat.’” 16 Ma i hung taar ma no harmarsai, kaik gi la tamtabar haitne dahat bakut me. 17 Io, God ga tar ira harkurai uta dahat tane Moses, iesen ga tar no harmarsai ma no palpalai ta ira tutun utana at ukai ho dahat tane Jisas Krais. 18 Taie tikai pai nas baak God. Iesen God no bulukasa i la kis pirap taar at nana Sus. Ma aie at gate hinawas hapalaine dahat utana.

Jon no ut na baptais ga harus bia aie pai no Mesaia.

19 Io, no hinhinawas palai tane Jon utane Jisas hoken. Ira tamat ta ira Iudeia kaia Ierusalem, diet ga tule ari a ut na pakila lotu ma ari tano hun tane Lewi ing diet la harharahut ta ira pinapalim na lotu ukaia hone Jon. Ma diet ga me tiri ie bia a mangana tunotuno sa ie. 20 Jon pa ga malok bia na balu diet, iesen ga hinawase hapalaine at mon diet, gaam tange bia, “Taie bia iau no Mesaia.” 21 Diet ga tiri habalin ie, “Ma sige um ugu? Ne Elaija ugu?” Jon ga balu diet, “Taie, iau pai Elaija.” Diet ga tiri habalin ie, “Augu no tangesot?” Ga balu habalin at diet ma ga tange, “Taie.” 22 Io, diet ga tange tana, “Kaia, nu hinawase um mehet bia sige tun at ugu, waing mehet naga hinawase diet ing diet tule mehet ukai. Nu tange hohe wara utaam?” 23 Jon ga balu diet ma ira nianga tano tangesot Aisaia hoken: “Iau no ingana i taatau meram ra hanuo bia, ‘Gil hatakodasne no ngaas tano Watong wara uno hinanhuat.’” 24-25 Io, ari Parisi ing di ga tule, diet ga tiri Jon hoken: “Bia pai no Mesaia ugu, ma taie bia ne Elaija ugu ma taie bia no Tangesot ugu, u la baptais wara biha?” 26 Ma Jon ga balu diet bia, “Iau la baptais muat tano taah, iesen tiga nong kana nalamin ta muat, muat pai nes kilam ie. 27 Aie nong na hanuat menamur tagu. Ma iau pai haruat bia ni lapus ira hinau ta ira pupunaak na kakine.” 28 Kaiken ra linge bakut ga hanuat tano taman Betani, arau tiga palpal tano taah Ioridaan, ing ne Jon git baptais kaia.

Jisas aie nong na suge se ira ronga ma na baptais ma no Halhaliana Tanuo.

29 Tano mes na bung um bia Jon ga nas leh Jisas ma ga hananuat ukaia ho ie, ga tange, “Muat nes baak! Iakan no nat na sipsip na hartabar nong God ga tulei ukai wara kapkap se ira ronga ta ira tunotuno. 30 Iakanin mon no tunotuno nong iau ga hinhinawase muat utana. Iau ga tange hoken: ‘A tutun bia iakan ra tunotuno i hanuat menamur tagu, iesen i tamat at tagu, kanong pa di ga kaha baak iau, ma iakana at.’ 31 Ma iau at, iau pa ga nunure bia sige iakanong na hanuat. Ma sen bia iau hanuat iau baptais muat ma ra taah bia ni hapalaine muat ira Israel utana.” 32 Io, Jon ga hinawas palai ta diet hoken: “Iau te nas no Tanuo ga hansur meram ra ula mawe hoing tiga bun, gaam a kis um tana. 33 Ma iau pa ga nas kilam baak bia aie at mon iakanong na hanuat. Iesen God, nong ga tule iau wara baptais ma ra taah, gate tange tar tagu hoken: ‘Nu nas no Tanuo na hansur ma na kis um ta tiga tunaan. Io, iakanong at mon nong na baptais ma no Halhaliana Tanuo.’” 34 Ma Jon ga tange, “Iau te nas tar ie, kaik iau gi hinawase muat bia aie at mon no Natine God.”

Ari a bulu na harausur tane Jon diet ga nas kilam Jisas bia aie no Mesaia.

35 Io, tano bung menamur Jon ma airuo ta ira uno bulu na harausur dal ga tur balin taar kaia. 36 Ma bia ga nas Jisas ga hanan sakit, ga tange ta dir, “Mur nas baak! Iakanan no nat na sipsip na hartabar nong God ga tulei!” 37 Bia ira airuo bulu na harausur dir ga hadade hokaike, dir ga mur leh Jisas. 38 Jisas ga talingane dir ma kana dir ga murmur hanii, io ga tiri dir, “Mur sip sa?”Dir ga balui, dir gaam tange, “Rabai, u kiskis he?” (Ma no kukuraina ta Rabai bia ‘tena harausur.’) 39 Io, Jisas ga tange ta dir, “Mur mai, mur naga nas.” (Ma gate hutet bia na aihat na pakana bung tuai um ra matarahien.) Io, dir ga sakate leh Jisas, dir gaam a nas no katon ga kiskis tana, dal gaam kis tano matarahien bakut kaia. 40 Io, Andru no tasine Saimon Pita, tikai ta dir kaike ing dir ga hadade no nianga tane Jon, kaik dir gom mur leh Jisas. 41 A luena linge, Andru ga nas leh no tasine Saimon, gaam hinawasei bia, “Mir te silihe leh no Mesaia.” (Ma bia da pukusanei na haruat mon bia ‘Krais’.) 42 Io, ga lamus tar Saimon tane Jisas.Jisas ga nas ie ma ga tange tana, “Augu ne Saimon no natine tikai di kilam ie bia Jon. Iesen da kilam ugu bia ne Kepas.” (Da pukusane bia ‘Pita’.)

Pilip ma ne Nataniel dir mah, dir ga nas kilam Jisas bia aie no Mesaia.

43 Io, tano mes na bung menamur Jisas ga sip bia na haan uram Galili. Bia ga nas leh Pilip ga tange tana, “Mur iau.” 44 Ma Pilip nong me Betsaida, no taman mah tane Andru ma ne Pita. 45 Pilip ga nas leh Nataniel, gaam a hinawasei bia, “Mehet te silihe leh no tunaan nong Moses ga pakpakat utana narako ta ira nianga na harkurai. Ma aie at mah nong ira tangesot diet ga pakpakat utana. Aie mon ne Jisas meras Nasaret, no nati Iosep.” 46 Ma Nataniel ga tange balik tana, “Taie ta tahut na linge pa na hanuat meras Nasaret!”Io, Pilip ga tange, “Mai, nugu nes.” 47 Ma bia Jisas ga nas leh Nataniel ma ga hananuat, gaam tange bia, “A tutun sakit, iakanin tiga tunotuno me Israel. Pai nunure at ra harabota.” 48 Nataniel ga tiri, “U nunure habibihane iau?”Jisas ga balui, gaam tange, “Bia Pilip baak pai tatau ugu, iau nes tar ugu arau ra hena no ina papus kaia.” 49 Io, Nataniel ga tange, “Tena harausur, augu no Nati God! Augu no tamat na lualua na gil harkurai gar na Israel!” 50 Ma Jisas balik ga tange tana, “U nurnur kanong iau tange taam bia iau nas tar ugu ra hena no ina papus. Iesen nu nas baak tari a linge ing diet tamat ta iakan.” 51 Io, ga tange habalin tana, “Hadade baak! Muat na palai utagu. Na ngan hoing bia no mawe na tapapos ma ira angelo ta God diet na hanansur taar ta Nong a Tunotunoi ma diet na hananut baling tana.”

2

Jisas ga kios no taah wara wain.

1-2 Io, nong ga itul a bung mei, tiga lukara na tinolen di ga gil ie kaia tano taman Kena aram Galili. No pawasine Jisas bilang ga hanuat, ma di ga suko mah Jisas ma ira uno bulu na harausur wara hinahaan ukaia tano lukara. 3 Ma bia ira wain gate pataam, no pawasine Jisas ga tange tana bia, “Taie um adiet ta wain.” 4 Ma Jisas ga tange balik tana, “Waak u song leh iau. No nugu pakana bung pai haruat baak.” 5 No pawasine ga tange um ta ira tultulai, “Muat na gil ing na tange ta muat.” 6 Io, a liman ma tikai na tamat na pala taah na haat dal ga tur taar kaia hutet. Tikatikai ta dal i haruat bia na hung ma ra liman ma tikai na sangahul tuk ra liman ma ihat na sangahul na pokona kor na taah. Ma ira Iudeia diet git taptapir ta dal haruat ma ira udiet harkurai. 7 Ma Jisas ga tange ta ira tultulai, “Muat na kulpe ta taah, muat na hahungi ken ra pala taah.” Io kaik, diet gom kulpe hahungi dal. 8 Ga tange um ta diet, “Muat na gope leh tari, muat naga kap ukaia ta nong i balaure no lukara.” Io, diet ga gil huo. 9-10 Ma nong ga balaure no lukara ga nam no taah ing Jisas gate kios tar wara wain. Ma pa ga palai bia ira tultulai diet ga kap ira wain meh, iesen diet ing diet ga gope leh ira taah diet ga nunure tar. Io, iakano ra tunotuno nong ga balaure no lukara ga tatau leh no tunaan nong ga wara tinolen, gaam tange tana, “A magingin ta ira tunotuno ke, diet na huna harpalau ma no tahut na wain. Ma bia ira wasire diet te manga mom um, io, da kap hawaat um ing pai manga bilai, daga palau diet me. Iesen augu, pau gil huo. Kana at baak u bul kawase tar ira tahut na wain tuk taar kaiken u wara harpalau me.” 11 Io, Jisas ga gil iakan ra luena dadas na hakilang kaia Kena aram Galili. Kaik gom hapuasne ira uno minamar, ma ira uno bulu na harausur diet ga nurnur um tana.

Jisas ga hinawas bia aie at ing na kios ise no tamat na hala na lotu.

12 Ma namur ta iakan, Jisas ga hansur u Kapeneam tika ma no pawasine, ma ira tasine, ma ira uno bulu na harausur mah. Diet ga kis ra bar bung kaia. 13 Ma gate hutet no pakana bung utano Nian na Hinahaan Sakit udiet ira Iudeia. Ma Jisas ga hanut uram Ierusalem. 14 Ma narakoman tano tamat na hala na lotu, ga nas tupas ira tunotuno diet ga suhsuhurane ira bulumakau ma ira sipsip ma ira maan. Ma ari mah diet ga kis taar ta ira suuh wara kukuas ira kinewa. 15 Io, Jisas ga kualang leh tiga dangadangat, gaam bat hasur se ira bulumakau ma ira sipsip bakut mekaia tano tamat na hala na lotu. Ma ga pulukane ira suuh ta diet ing diet ga kukuas ira kinewa, kaik ira kinewa gaam bureng harbasia. 16 Ma ga tange ta diet ing diet ga suhsuhurane ira maan bia, “Muat kap se kaike ra linge mekai! Waak muat pukusane no hala ta Mama hoing tiga hala na kunukul!” 17 Io, ira uno bulu na harausur diet ga lik leh ira nianga tane God ing di ga pakat, i tange hoken: “Mama, i manga mamahien sakit no balagu pane no num hala.” 18 Io, ira Iudeia diet ga tirii bia, “A mangana dadas na hakilang sa nu gil wara hatutun ta mehet bia i tale bia nu gil huo?” 19 Jisas ga balu diet, gaam tange, “Muat dure iakan ra tamat na hala na lotu, ma iau ni hatur habaling ie ta itul a bung.” 20 Io, ira Iudeia diet ga tange balik tana, “Di ga harbalaan wara gilgil iakan ra hala na lotu aihat sangahul ma liman ma tikai na tinahon. Ma augu balik, nu hatur ie aitul a bung mon?” 21 Iesen utano tamaine mon, iakanong ga iangianga harharuat mei uta iakano hala na lotu. 22 Ma bia ga tut hut balin sukun ra minaat, ira uno bulu na harausur diet ga lik leh ing gate tange. Io, diet ga nurnur ta iakan ra nianga tane God ma ta kaike ra nianga mah Jisas gate tange tar.

Jisas ga palai ta ira kidilona nilon gar na tunotuno.

23 Ma bia Jisas ga kis taar aram Ierusalem tano Nian na Hinahaan Sakit, a haleng na matanaiabar diet ga nurnur tana kanong diet ga nes ie bia ga gil ira dadas na hakilang. 24 Iesen Jisas pa ga nuruan diet bia diet na gil ta tahut tana kanong ga nunure tar at ira udiet kidilona nilon. 25 Pa ga supi ta tiga nong bia na hinawasei uta ira udiet kidilona nilon kanong aie at ga nunure tar kenam narakoman ta ira tunotuno.

3

Sige nong i nurnur ta Jisas i kap no sigar kinakaha tano Tanuo ma i hatur kawase no nilon hathatika.

1 Io, ma tiga tamat audiet ira Iudeia, no hinsana ne Nikodimas, ma aie mah tiga nong ta diet ira Parisi. 2 Ga hanuat taar tane Jisas ra bung, gaam tange tana, “Tena harausur, mehet nunure bia augu tiga tena harausur meram ho God, kanong taie ta tikai pa gor petlaar kaike ra hakilang u gilgil, bia God pai kis tika taar mei.” 3 Io, Jisas ga tange tana, “Hadade baak! Bia ing tikai pa di ga kaha habalin ie, pa na nas no kinkinis na harkurai ma ra harbalaurai tane God.” 4 Nikodimas ga tirii bia, “Ma da kaha bihane tiga tunaan bia i te nongtamat? Pai haruat tun at bia na laka baling tano balana no pawasine, daga kahai.” 5 Io, Jisas ga balui, gaam tange, “Hadade baak! Bia tikai pa di kahai tara taah ma tano Tanuo mah, pai tale bia na sola tano kinkinis na harkurai ma ra harbalaurai tane God. 6 Ira tunotuno diet kaha tunotuno at. Ma no Tanuo i kaha tanuo at. 7 Waak u karup ing bia iau tange taam bia da kaha habaling at muat. 8 No dadaip i huhus murmur no uno sinisip. Ma u hadade no ingana ma pau nunure bia i haan meh, ma i hanahaan uhe. Diet mah huo ing no Tanuo i kaha diet.” 9 Ma Nikodimas ga tirii, “Na ngan hobibiha iakan?” 10 Io, Jisas ga balui bia, “Augu tiga tamat na tena harausur me Israel! Wara biha bia pau palai ta kaike ra linge? 11 Hadade baak! Mehet la tangtange ing mehet nunure tar. Ma mehet la hinhinawas ta ing mehet gate nas. Iesen muat pai la kapkap usurane leh ira numehet hinhinawas. 12 Iau te hinawase muat uta ira linge mekai napu ma muat pa ga nurnur. Bia ing ga tutun, hohe tun at bia muat na nurnur, bia ing iau ni hinawase muat uta ira linge meram ra mawe? 13 Io, taie tikai pa ga haan uram ra mawe, iesen aie sen mon Nong a Tunotunoi nong ga hansur meram ra mawe. 14-15 Aram ra hanuo bia, Moses ga hatur haut no palimpuo na sui ma no daha. Hoing at mon mah Nong a Tunotunoi da hatur haut mah ie huo, waing diet bakut ing diet nurnur tana, diet na hatur kawase nora nilon hathatika. 16 “Io, God ga manga sip iakan ra ula hanuo hoken, bia ga tar se no uno halhaliana Bulukasa, bia sige i nurnur tana pa na hiruo iesen na hatur kawase nora nilon hathatika. 17 Ma God pa ga tule no Natine ukai ta kan ra ula hanuo bia na kure dahat, iesen ga tulei bia na halon dahat. 18 Io, nong i nurnur tana pa na tur ra harkurai. Iesen nong pai nurnur tana, no harkurai i te karat tar ie kanong pa gale nurnur tano halhaliana Bulukasa tane God. 19 Ma no burena God i kure hagawe iakan ra ula hanuo i hoken: no Lulungo i te hanuat ukai tano ula hanuo iesen ira tunotuno diet manga sip no kankado, ma no uno madaraas pataie, kanong ira udiet magingin i sakena. 20 Ma sige nong i la gilgil ra sakena, i malentakuane no madaraas. Io, pa na hanuat taar tano madaraas kanong kabi kis puasa ira uno magingin. 21 Iesen sige nong i lalon mur ira tutun ta God i hanuat taar tano madaraas waing na palai bia asa ing i gilgil i te hanuat meram hone God.”

Jisas i tamat ta dahat bakut ma aie no nilon hathatika ta diet ing diet nurnur tana.

22 Io, namur ta kaike, Jisas ma ira uno bulu na harausur diet ga haan laah uram ra hanuo Iudeia. Ga kis kaia ari a bung tika ma diet, ma ga gilgil baptais ta ira ari a tunotuno. 23 Ma Jon mah ga gilgil baptais kaia ra taman Ainon hutet Salim kanong a mon tamat na taah kaia. Ma ira matanaiabar diet git hanhanuat bia na baptais diet. 24 (Ma kaiken ra linge ga hanuat menalua bia pa di ga bul baak Jon tano hala na harpidanau.) 25 Ma ari ta ira bulu na harausur tane Jon no ut na baptais diet ga hargau ma tiga Iudeia. No udiet harkurai bia diet na taptapir kaik diet pa na sakena tano ninaas ta God. Ma diet ga hargor pane iakan ra magingin. 26 Io, diet ga haan tupas ne Jon, diet gaam tange tana bia, “Tena harausur, mehet wara hinawase ugu tano tunotuno nong ga tur tika taar ma ugu arau tano mes na palpal a taah Ioridaan. Aie mon nong u ga hinawase mehet utana. Io, kaiken kana i gilgil baptais ma ra haleng diet hanhanuat taar tana.” 27 Ma Jon ga tange ta diet, “Taie tiga nong pa na gil tiga pinapalim ing bia God pai le tar ie tana. 28 Muat at, muat haruat wara hatutun tar ing iau ga tange hoken: ‘Iau pai no Mesaia. Iesen God ga tule hanalua mon iau tana.’ 29 Ma hoken. No tunaan nong i wara tinolen, auno at no bulahin nong i wara tinolen. Iesen no harwis ta iakano tunaan, i tur hanhadoda taar utana. Ma i manga guama bia na hadade no ingana no tunaan nong na tola. Ma no nugu gungunuama i te hanuat huo, ma i te hung taar kaiken. 30 I tahut bia aie at na tamtamat, ma iau ni hansiksik. 31 “Nong i hansur meram ra mawe i tamat ta ira tunotuno. Ma nong mekai napu ra pise, a gar na pise at ie, ma i iangianga at ta ira linge mekai napu ra pise. Iesen i tutun, nong i hansur meram ra mawe i tamat ta ira mes bakut. 32 I hinhinawas ta ing gate nes ma ing gate hadade, iesen taie tiga nong pai kap usurane ira uno hinhinawas. 33 Ma nong i kap usurane ira uno hinhinawas, i hatutun bia ira nianga tane God i tutun. 34 I tutun hokaiken kanong nong God ga tule hasur ie i tangtange ira nianga tane God. Ma i tange huo kanong God ga tar bakut at no Halhaliana Tanuo taar tana. 35 Mama i manga sip no Natine, kaik gaam bul ie bia na harkurai ta ira linge bakut. 36 Sige nong i nurnur tano Natine i hatur kawase nora nilon hathatika. Sen bia sige nong i patnau taar tana pa na nas iakano nilon, iesen i kis taar narako tano harangungut tane God.”

4

Jisas ga hapalaine no hahin me Samaria utano lotu tutun.

1 Io, ira Parisi diet ga hadade bia Jisas ga lamlamus haleng ma ga baptais ra haleng na bulu na harausur ta ing tane Jon. 2 (Iesen pai tutun bia Jisas ga baptais tari. Iesen ira uno bulu na harausur sen mon kaik, diet ga gilgil baptais.) 3 Ing bia Jisas ga nunure ing diet ga tangtange, ga haan sukun no hanuo Iudeia, ma ga haan tapukus baling uram Galili. 4 Ma no ngaas nong ga murmur ie, ga kutus no hanuo Samaria. 5 Io, ga hanuat taar tiga taman, di kilam ie bia Sikaar, narakoman tano hanuo Samaria. Ma iakano taman i hutet tano katona pise Iakop gate hatinaan no natine ne Iosep mei. 6 Ma no lulur na taah nong Iakop ga kil ie i kis kaia. Ma bia gate hutet ra tingena kasakes, Jisas ga me kis taar kaia tano gagena lulur kanong ga ubal ie no ngaas. 7 Ma tiga hahin me Samaria ga hanuat wara kulpa taah. Ma Jisas ga tange tana bia, “Iau sip bia nu hamamo iau ta taah.” 8 (Io, ira uno bulu na harausur diet gate haan laah ukaia tano taman wara kul nian.) 9 No hahin me Samaria ga tange balik tana, “Augu tiga Iudeia, ma iau, a Samaria iau. Ma wara bih u saring iau wara gaiena taah?” (Io, ga tange huo kanong ira Iudeia diet pai harbalaan taar ma ira Samaria.) 10 Io, Jisas ga balui, gaam tange, “Bia u gate nunure tar no hartabar tane God, ma sige mah iau ing iau saring ugu wara gaiena taah, io, u gor te saring iau ta taah, ma iau gor te tar nora taah a lilonai taam.” 11 No hahin ga tange tana bia, “Awai ra tunaan, taie tiga linge bia nu gagop mei kanong no lulur i manga hansur. Nu kap iakano lilona taah meh? 12 U lik bia u tamat tano hintubu mehet Iakop? Aie at nong ga tar iakan ra lulur na taah ta het. Ma aie mah ga mom kaia, ira natine, ma ira uno huna bulumakau ma ira sipsip mah.” 13 Ma Jisas ga balui bia, “Diet bakut ing diet mom ta iakan ra taah, diet na maruk balin. 14 Iesen bia sige ing na mom tano taah iau ni hamamoi mei, pa na maruk tun at, kanong no taah iau ni tar tana na ngan hora puat narako tana. Ma na pupuat hut, kaik na tar nora nilon hathatika tana.” 15 No hahin ga tange tana, “Awai, iau sip bia nu hamamo iau ma iakano ra taah, kaik iau pa nigi maruk baling ma iau pa nigi la hanhanuat baal ukai wara kunulup.” 16 Io, Jisas ga tange tana, “Nu haan, nugu a lamus leh no num tunaan, ma nu lam ie ukai.” 17 No hahin ga tange tana, “Taie nugu ta tunaan.”Ma Jisas ga tange tana, “U te tange ra tutun ing u tange bia taie num ta tunaan. 18 Warah, a liman na tunaan u gate tole tar, ma nong um mur kiskis mei kaiken, pai num tunaan tutun ie. Io, pau le harabota ta iakan.” 19 Io, no hahin ga tange tana, “Awai, iau nas bia a tangesot ugu. 20 Io, kaiken baak iau wara tirtiri ugu tiga linge. Ira hintubu mehet diet ga lotu tupas God ta iakananam ra uladih. Iesen muat ira Iudeia muat la tangtange bia da lotu tupas God aram sen mon Ierusalem. Ma augu, u lik hohe?” 21 Ma Jisas ga tange tana bia, “Awai ra hahin, nu nurnur tagu. A pakana bung i hanhanuat bia ira matanaiabar diet pa na lotu tupas Mama aram ta iakananam ra uladih ma taie mah aram Ierusalem. 22 Muat ira Samaria muat pai nunure nong muat la lalotu tupas ie. Iesen mehet ira Iudeia, mehet nunure tar nong mehet la lalotu tupas ie, kanong no harhalon ta God i hanuat mekaia ta ira Iudeia. 23 No pakana bung i hanhanuat, ma kaiken mah i te hanuat um bia diet ing diet na lotu tupas God ma ra tutun, diet na lotu hoken. Diet na lotu tupas Mama ta ira tanua diet ma ra tutun na harnunurai mah utana. Io, ma iakan ra mangana lotu, Mama i sip bia da lotu tupas ie huo. 24 God i tanuo, ma diet ing diet na lotu tupas ie, diet na lotu sen mon ta ira tanua diet ma ra tutun na harnunurai mah utana.” 25 No hahin ga tange tana, “Iau nunure bia no Mesaia, aie nong di kilam ie bia Krais, na hanuat. Ma bia na hanuat, na hapalaine ira linge bakut ta mehet.” 26 Io, Jisas ga tange balik tana, “Iau at mon ie.”

Jisas ga haminas tiga malalar utano matmatuko na lalong bia i haruat ma ira haleng na matanaiabar ing diet taguro wara hathatur kawase nora nilon hathatika.

27 Kaik at mon, ira uno bulu na harausur diet ga tapukus, diet gaam karup bia Jisas dir ga wawor ma tiga hahin. Iesen taie tikai ta diet pa ga tirii bia ga wawor ma iakano hahin warah, ma ra sa dir ga tangtange. 28-29 Io, no hahin ga waak kapis tar no uno pala taah, io, gaam tapukus baal tano uno taman, gaam a tange ta ira matanaiabar bia, “Muat mai, muat naga nas tiga tunaan nong i te hinawase iau ta ira linge iau gate gil. Iakanin dak no Mesaia?” 30 Io, diet ga haan laah mekaia ra taman, diet gaam haan ukaia ho ie. 31 Bia ira matanaiabar kana baak na ngaas, ira bulu na harausur diet ga tirii, diet gaam tange tana, “Tena harausur, mehet sip bia nu iaan.” 32 Iesen ga tange ta diet, “Agu mon nian kana ing muat pai nunure.” 33 Ma ira uno bulu na harausur diet ga tangtange harbasiane ta diet bia, “Ta tiga nong dak i te kap hawaat ana ta nian?” 34 Io, Jisas ga tange ta diet, “No ragu nian, aie bia iau ni gil haruatne ira sinisip ta nong ga tule iau ma ni hapataam mah ing ga tule iau bia ni gil. 35 Bia muat la saso ira numuat lalong, muat la tangtange bia a liman ma iruo na teka baak wara kinkilaan. Iesen iau tange ta muat, muat nes baak ira lalong. I te madar bakut um ira pakana wara kinkilaan. 36 Kaiken at mon, nong i kiikil, i hatur kawase ira hunena no uno mangason ma i bulbul hulungan ira nian utano nilon hathatika. Ma i ngan huo waing nong i saso ma nong mah i kikil, dir na guama tika. 37 Io, i tale bia na tutun bia tikai na saso ma tiga mes na kikil. Na tutun hoken. 38 Iau te tule muat bia muat na kil ing muat pa ga so. Ira mes diet ga gil no dadas na pinapalim ma muat te kap leh um ira hunena ira udiet mangason.”A haleng na Samaria diet ga nurnur tane Jisas. 39 Ma haleng ta ira Samaria mekaia ta iakano taman, diet ga nurnur tane Jisas kanong no hahin gate hinawas utana hoken: “I te hinawase iau ta ira linge ing iau gate gil.” 40 Io, bia ira Samaria diet ga haan tupas Jisas, diet ga saring ie bia na kis kaia ho diet, ma ga kis tika ma diet airuo bung. 41 Ma bia diet ga hadade no uno hinhinawas, a haleng baling diet ga nurnur tana. 42 Ma diet ga tange tano hahin bia, “Mehet pai nurnur tana ta ira num hinhinawas mon. Taie. Mehet nurnur kanong mehet at, mehet te hadadei, ma i palai ta mehet bia iakan ra tunotuno, aie at no Ut na Harhalon utano ula hanuo.”

Jisas ga halangalanga tiga bulu i hutet bia na maat.

43 Ma bia Jisas gate kis kaia airuo bung, ga haan laah uram Galili. 44 (Io, Jisas gate hinawas ra tutun bia tiga tangesot, pa da ru ie tano uno hanuo tun at.) 45 Ma bia ga hanuat aram Galili, ira matanaiabar mekaia diet ga guama leh ie kanong diet gate nes ira linge gate gil aram Ierusalem tano Nian na Hinahaan Sakit. Warah, diet mah, diet ga haan ukaia. 46 Mekaia ga haan balin uram Kena, tiga taman ta iakano hanuo Galili, ing baak gate pukusane ira taah, gaam wain kaia. Ma tiga tamat na tunotuno ta ira harkurai, no natine ga maset ares Kapeneam. 47 Ma bia ga hadade bia Jisas gate hanuat aram Galili meram Iudeia, ga haan ukaia ho ie, gaam saring ie bia na haan naga halangalanga no natine nong ga hutet bia na maat. 48 Ma Jisas balik ga tange tana, “Ing bia muat pa na nas ira dadas na hakilang ma ira tamat na gingilaan na kinarup muat pa na nurnur at.” 49 Io, no tamat ta ira harkurai ga tange tane Jisas bia, “Awai ra watong, mai! Dar gi hansur uras. No natigu kabi maat.” 50 Jisas ga tange tana, “Kaia. Nu haan. No natim i te langalanga.”No tunaan ga nurnur ta ira nianga Jisas ga tange, gaam haan laah. 51 Bia ga hanahaan baak na ngaas, ga harsomane ira auno tultulai, diet ga hinawasei bia no natine i te langalanga. 52 Ma ga tiri diet bia a pakana bung sa ing no natine ga langalanga. Io, diet ga balui bia, “Nabung, namur dahin tano tingena kasakes, kaik no mamahien i pataam sukun ie.” 53 Ma no ana sus ga nunure kilam bia iakano pakana bung tun at bia Jisas ga tange tar tana bia no natine te langalanga. Io, aie ma ing diet la kiskis tika mei, diet ga nurnur. 54 Ma iakan no airuo na dadas na hakilang ing Jisas ga gil ie aram Galili ing gate haan sukun tar Iudeia.

5

Jisas ga halangalanga tiga pengpeng ing ga noh taar tano gagena no pup Betesda.

1 Namur ta iakan, Jisas ga hanut uram Ierusalem tiga lukara audiet ira Iudeia. 2 Ma kaia Ierusalem, hutet tano matanangas laka ta ira sipsip, tiga pup na taah kana, ma ra liman na palpalih ga tur luhutanei. Ma ira Iudeia diet la kilkilam iakano ra katon bia Betesda. 3 Ma ra haleng na ina minaset diet git nohnoh kaia. Ma nalamin ta diet ari pulo, ari pengpeng, ma diet ing i maat ira tamtabe diet. 4-5 Ma tiga tunaan nalamin ta diet gabe maset um aitul a sangahul ma liman ma itul na tinahon. 6 Ma bia Jisas ga nas tar ie bia ga noh taar kaia, ga nunure bia baak at um gabe ngan huo, kaik gaam tange tana, “U sip bia nu langalanga?” 7 Ma no ina minaset ga balui, “Awai ra watong, taie tiga tunotuno bia na bul halaka iau ta iakan ra pup bia ing no taah i te lahalahe. Bia ing iau la walar bia ni hansur, ari mes balik diet la hansur nalua tagu.” 8 Io, Jisas ga tange tana, “Taman tut! Nu kap leh no kubem, ma nu haan.” 9 Kaik at mon no tunaan ga langalanga. Io, ga kap leh no kubena, gom haan.Ma iakano bung bia iakan ra linge ga hanuat taar tana, a Bung na Sinangeh ie. 10 Io kaik, ira Iudeia diet gaam tange tano tunotuno nong gate langalanga hoken: “A Bung na Sinangeh katin. Pai takodas ta ira udahat harkurai bia u kapkap hani no kubem.” 11 Sen ga balu diet bia, “No tunaan nong ga halangalanga iau i tange huo tagu bia ni kap leh no kubegu ma nigi haan.” 12 Ma diet ga tiri bia, “Si iakano ra tunotuno i tange taam bia nu kap leh no kubem, ma nugu haan?” 13 Iesen no tunaan nong gate langalanga pa ga hanunure bia ne sigei, kanong Jisas gate haan kumkumaan laah at mon nalamin ta ira tamat na matanaiabar kaia ta iakano katon. 14 Io, namur baling, Jisas ga haan tupas ie narako tano tamat na hala na lotu, gaam tange tana, “Nas baak! U te langalanga um. Kaiken um pa nu gil habaling ta sakena, kabu kot leh um ta linge ing na manga hagahe ugu.” 15 Ma no tunotuno ga haan laah, gaam hinawase ira Iudeia bia Jisas mon kaik ga halangalangai.

Jisas git gilgil sen mon ing no ana Sus i la gilgil.

16 Io, ira Iudeia diet ga haburen hatut purpuruan taar ta Jisas kanong ga harhalon ra Bung na Sinangeh. 17 Ma Jisas ga tange ta diet, “Nagu Sus i la papalim hait, ma iau mah, iau papapalim.” 18 Io kaik, ing Jisas ga tange kaiken, ira Iudeia ing diet ga walwalar bia diet na ubu bing ie, diet ga manga mamahien bia diet na bu bing ie kanong diet ga lik bia ga lake ira harkurai tano Bung na Sinangeh. Ma pataie bia iakanong sen. Ga tange mah bia ana Sus tutun God. Ma ta iakano ngaas at mon, ga gil habaling ie bia dir haruat ma God. 19 Io, Jisas ga tange balik ta diet hoken: “Iau tange ra tutun ta muat, no Natine pai haruat bia na gil tiga linge tano uno lilik at. Taie. I petlaar sen mon bia na gil ing i nas no ana Sus i gilgil, kanong asa ing no ana Sus i gil, no Natine mah i gil huo. 20 Io, no ana Sus i manga sip no Natine, ma i haminas ira linge bakut tana ing i gil. Na haminas mah tari linge tana ing i tamat ta kaiken waing muat naga karup, muat naga urur. 21 Hokaiken at mon no ana Sus i hatut ira minaat ma i halon diet, io, huo at mon tano Natine. Sige tikai no Natine i sip bia na tar lon tana, na halon ie. 22-23 Ma nana Sus pai kure ta tikai. Iesen gate tar se ira harkurai bakut tano Natine, waing ira tunotuno bakut diet na ru no Natine hoing diet ru no ana Sus. Io, sige tikai pai ru no Natine, pai ru mah no ana Sus nong ga tulei ukai. 24 “Muat hadade baak! Bia sige tikai i hadade ira nugu nianga ma i nurnur ta nong ga tule iau ukai, io, i te kap nora nilon hathatika. Ma pa na tur tano ra harkurai. Iesen i te sakit ra minaat ma i te haan taar um tano ra nilon. 25 Muat hadade baak! No pakana bung i hanhanuat, ma kaiken mah i te hanuat um, bia ira minaat diet na hadade no ingana no Natine God. Ma diet ing diet hadade, diet na lon. 26 Hoing at mon no ana Sus no burena no nilon, kaik gaam tar no dadas tano Natine bia aie mah no burena tano nilon. 27 Ma nana Sus i te tar no dadas tana wara harkurai, kanong no Natine Nong a Tunotunoi. 28-29 “Waak muat karup ta kaiken. No pakana bung i hanhanuat bia ira minaat bakut diet na hadade no ingana, ma diet na taman tut sukun ira midi. Diet ing diet git gilgil ra tahut, diet na tut hut tupas ra nilon. Iesen diet ing diet git gilgil ra sakena, diet na tut hut, ma diet na tur ra harkurai. 30 Iau pai haruat bia ni gil tiga linge tano nugu lilik at. Taie. Iau gil ra harkurai hoing iau hadade tano agu Sus. Ma no nugu ngaas na harkurai i takodas kanong iau pai la gilgil wara utano nugu sinisip. Iesen iau la gilgil wara utano sinisip at ta nong ga tule iau ukai.

Jisas ga mon ari dadas na hinhinawas tano tutun utana at.

31 “Bia ing iau hihinawas tano tutun utagu at, no nugu hinhinawas pai tur dadas. 32 Tiga mes kana at i hinhinawas tano tutun utagu ma iau nunure bia i tur dadas no uno hinhinawas. 33 “Ma muat at, muat ga tula nianga ukaia ho Jon no ut na baptais wara nunure mekaia ho ie. Ma Jon ga hinawas tano tutun utagu. 34 Iau pai tange kaiken kanong bia iau supi ira hinhinawas auno tiga tunotuno. Iesen iau tange huo bia muat naga hatur kawase nora nilon tutun. 35 Jon ga haruat ma ra lulungo nong ga lulungo wara harhapalai. Ma ra da subana pakana bung mon muat ga guama leh no uno nianga na harapalai. 36 “Iesen iau hatur kawase ra hinhinawas tano tutun wara utagu at, nong i manga tamat tano hinhinawas mekaia ho Jon. Ma aie hoken. No agu Sus ga tar ra pinapalim tagu bia ni hapataam. Ma kaiken iau gilgil. Ma kaiken at ra pinapalim iau gilgil i hinawas tano tutun utagu bia no agu Sus gate tule iau ukai. 37 Ma no agu Sus at nong gate tule iau ukai, gate hinawas tano tutun utagu. Muat pai hadade at baak no ingana, ma muat pai nes baak ie bia aie hobibih. 38 Ma no uno nianga pai la kis taar ta muat kanong muat pai nurnur tagu, ma aie at nong ga tule iau ukai. 39 Muat la harausur ta ira nianga tane God ing di ga pakat, kanong muat lik bia diet ira pakpakat na tar nora nilon hathatika ta muat. Nes baak! Kaike at mon ing diet hinawas tano tutun utagu! 40 Iesen muat pai sip bia muat na haan tupas iau kaik muat naga kap no lon. 41 “Iau pai haut bia ira tunotuno mon diet na lat iau. Taie ta linge. 42 Iesen ta kaiken iau te tange huo, iau te tange kanong iau nunure bia a mangana tunotuno hohe muat. Iau nunure bia no sinisip utane God pai kis ta ira numuat nilon. 43 Iau te hanuat kanong no agu Sus ga tule iau ukai. Ma muat pai bale leh iau. Bia tiga mes balik na hanuat bia mon, muat na bale leh ie. 44 Muat pai tale bia muat na nurnur tagu kanong muat haut at wara latlat harbasiane muat, ma muat pai nuang leh no pirhakasing meram ho God. 45 “Waak muat lik bia iau kaik, iau ni kilam muat bia a mon nironga ta muat kaia ra matmataan tano agu Sus. Taie. Nong na tung muat, ne Moses. Aie mon nong muat hatur ira numuat nurnuruan tana. 46 Ma bia muat gor te nurnur tane Moses, muat gor te nurnur mah tagu, kanong ga pakpakat utagu. 47 Iesen pai tale bia muat na nurnur ta ing iau tange, kanong muat pai nurnur ta ing ga pakat.”

6

Jisas ga tabar ira liman na arip.

1 Io, namur ta kaike, Jisas ga haan kutus no taah kom Galili, nong di kilam mah ie bia taah kom Taiberias. 2 Ma a tamat na matanaiabar sakit diet ga mur ie kanong diet gate nas ira uno dadas na hakilang ing ga gilgil wara halhalon ira ina minaset. 3 Io, Jisas ga hanut uram ra gagena uladih, gaam kis kaia, diet ma ira uno bulu na harausur. 4 Ma no pakana bung tano Nian na Hinahaan Sakit gar na Iudeia gate hutet. 5 Ma bia Jisas ga nanaas hut, ga nas ra tamat na matanaiabar, diet ga hananuat tupas ie, gaam tange ta Pilip, “Dahat na kul beret he, iakan ra matanaiabar diet naga ien?” 6 Ga tiri hokaike wara walwalar Pilip kanong gate nunure taar ing na gil huo. 7 Pilip ga balui bia, “Airuo maar na kinewa pa na haruat bia da kul beret me, kaik diet bakut tikatikai diet naga ien ta dahin!” 8-9 Ma tiga mes na bulu na harausur, ne Andru, no tasine Saimon Pita, ga tange, “Tiga bulu ken i kapkap hani ra liman na nat na beret di gil ma ra bali, ma airuo nat na kirip mah. Iesen na haruat hobibih ma iakan ra tamat na matanaiabar?” 10 Io, Jisas ga tange, “Muat na tange ta ira matanaiabar bia diet na kis.” Ma a bilai na huro ta iakano katon ma ira matanaiabar diet ga kis napu. Ma no winawas ta ira tunaan sen mon ga haruat ma ra liman na arip. 11 Io, Jisas ga kap leh ira beret, gaam tanga tahut uram hone God, gaam pidik, di gaam palau ira matanaiabar me, haruat at ta ira udiet sinisip. Ma ga gil mah huo ma ira kirip. 12 Ma bia diet gate iaan hahos, Jisas ga tange ta ira uno bulu na harausur, “Muat na kap hulungan ira subana diet. Waak di hasurum bia ira petpetine.” 13 Io, diet ga kap hulungan ira sumsubana ta ira liman na beret ing ira matanaiabar diet gate ien subaan. Ma diet gaam sang hahungi ra sangahul ma iruo na kalot me. 14 Ma bia ira matanaiabar diet gate nas iakan ra dadas na hakilang Jisas ga gil ie, diet ga tange bia, “Tutun sakit, iakan ra tunaan, aie no tangesot nong na hanuat ukai tano ula hanuo.” 15 Ma Jisas ga nunure kilam bia diet gate hutet wara hinanuat wara hahait ie bia na tamat na lualua na gil harkurai. Io, ga haan sen laah sukun diet uram ra uladih.

Jisas ga haan naliu tano polon taah.

16 Ma bia gate matmatarahien, ira uno bulu na harausur diet ga hansur uras tano taah kom. 17 Diet ga kawaas tiga mon kaia, diet gaam hanhan kutus no taah kom uram Kapeneam. Gate bung um ma Jisas at baak panim kaia ho diet. 18 Kaiken um, no dadas na dadaip gate huhus ma no taah gate lagures. 19 Ma bia diet gate haluso a liman ma tikai bia ra liman ma iruo na kilomita, diet ga nas leh Jisas ga hananuat naliu tano polon taah ukaia tano mon. Ma diet ga manga burut. 20 Iesen Jisas ga tange ta diet, “Iau mon, waak muat burut.” 21 Ma bia gate tange tar huo, diet ga sip bia na kawaas tano mon. Ma kaik at mon, no mon ga sapa na wasasar ho diet ga hanahaan ukaia.

Jisas aie no beret na nilon hathatika.

22 Io, ma tano bung namur, no tamat na matanaiabar ing diet gate kis taar tano mes na palpal tano taah kom, diet ga lik kawase bia tikai sen no mon ga kis taar baak kaia. Ma diet ga nunure bia ira uno bulu na harausur diet ga haan laah, ma Jisas pa ga tika ma diet. 23 Ma ari a mes na mon meras tano pise na hala Taiberias diet ga sapa hutet tano katon ira matanaiabar diet gate ien ira beret namur ta ing Jisas gate tanga tahut taar urie. 24 Ma bia ira matanaiabar diet ga nanaas taar bia Jisas panim, ma ira uno bulu na harausur mah, diet ga kawaas ta ira mon, diet ga mur uram Kapeneam wara ninaas tana. 25 Ma bia ira matanaiabar diet ga nes tupas Jisas aram tiga palpal tano taah kom, diet ga tange tana, “Tena harausur, hunanges u haan ukai?” 26 Io, Jisas ga balu diet bia, “Muat hadade baak! Muat naanaas tagu kanong muat gate ien ira beret ma muat gate hahos ine. Iesen muat pai naanaas tagu kanong bia muat te nas kilam ira dadas na hakilang iau gil. 27 Waak muat papalim utano nian nong na sakena. Iesen i tahut bia muat na papalim utano nian nong na kis taar at ma na tar nora nilon hathatika. Nong a Tunotunoi na tabar muat ma iakan at ra nian, kanong God no ana Sus i te haminas bia i haut taar ta ing i gilgil.” 28 Io, diet ga tiri Jisas, “Mehet na gil ra sa, kaik het naga palim ira pinapalim God i sip ie?” 29 Ma Jisas ga balu diet bia, “No pinapalim nong God i sip bia muat na gil ie hoken. Muat na nurnur ta nong God gate tulei ukai.” 30 Io, diet ga tiri ie, “A mangana dadas na hakilang sa nu pakile, mehet naga nas, kaik mehet naga nurnur taam? I tale bia nu gil tiga linge hoing ga hanuat ta ira hintubu mehet? 31 Diet ga ien ra mana aram ra hanuo bia. Ma no nianga tane God di ga pakat ie i tange mah huo. I tange hoken: ‘Ga tabar diet ma ra beret meram ra mawe wara ienien.’” 32 Ma Jisas ga tange ta diet, “Muat hadade baak! Taie bia Moses kaik ga tabar muat ma ra beret meram ra mawe. Iesen nagu Sus kaik i tabar muat ma ra beret tutun meram ra mawe. 33 Warah, no beret meram ho God, aie nong i hansur meram ra mawe ma i tar lon ta ira tunotuno.” 34 Io, diet ga tange tana, “Nora Watong, mehet sip bia nu tamtabar haitne mehet ma iakan ra beret.” 35 Ma Jisas ga tange ta diet hoken: “Iau mon, no beret na nilon. Nong i haan tupas iau ma i nurnur tagu, pai tale tun at bia na taburungan bia na maruk baal. 36 Ma hoing iau te tange ta muat, a tutun bia muat te nas iau, iesen muat pai nurnur tagu. 37-38 Ma diet bakut ing no agu Sus i tar diet tagu, diet na haan tupas iau. Ma nong i hanuat taar tagu, pai tale tun at bia ni tule sei, kanong iau gate hansur meram ra mawe wara gilgil haruatne no sinisip ta nong ga tule iau ukai. Ma iau pai mur no nugu sinisip at. 39 Ma no sinisip ta nong ga tule iau ukai i hoken. I sip bia iau pa ni hamalum tikai ta diet bakut kaiken ing gate tar tagu. Iesen iau ni hatut habal diet tano hauhawatine tano ula hanuo. 40 Kaik iau gi tange hoken kanong no agu Sus i sip huo. I sip bia diet bakut ing diet nas kilam no Natine ma diet nurnur mah tana, diet na hatur kawase no nilon hathatika. Ma iau ni hatut habal diet tano hauhawatine tano ula hanuo.” 41 Ma ira matanaiabar diet ga tur leh bia diet na ngurungur taar tana kanong ga tange bia, “Iau mon, no beret nong i hansur meram ra mawe.” 42 Ma diet ga tangtange mah, “Aie mon Jisas no nati Iosep. Dahat nunure ta mon no pawasine ma no ana sus. Hohe kaiken i tange bia ga hansur meram ra mawe?” 43 Io, Jisas ga tange ta diet, “Waak muat ngurungur harbasia ta muat. 44 Taie tiga nong pa na hanuat bia taar tagu bia no agu Sus pa na lam ie taar tagu. Ma sige nong nagu Sus i lam tar ie tagu, ni hatut habal ie tano hauhawatine no ula hanuo. 45 Ma ira tangesot ta God diet ga pakat hoken: ‘Diet bakut at, God na hausur diet.’ Ma iau tange bia sige nong i hadade no agu Sus ma i kap usurane leh mekaia ho ie, i haan tupas iau. 46 Bia ing iau tange huo, pai tutun bia tikai gate nes no agu Sus. Taie. Ma nong at meram hone God, aie sen mon i te nas no ana Sus. 47 Muat hadade baak! Sige nong i nurnur i hatur kawase nora nilon hathatika. 48 Iau mon, no beret na nilon. 49 Ira hintubu muat, diet ga ien ira mana aram ra hanuo bia iesen diet ga maat at. 50 Iesen no beret i hansur meram ra mawe, a mangana beret ie, ma bia sige nong i ien ie, pa na maat. 51 Iau at, iau no beret na nilon nong ga hansur meram ra mawe. Diet bakut ing diet na ien iakan ra beret, diet na lon hathatika. Ma no beret nong iau ni tabar diet me, aie no tamaigu nong iau ni tar sei waing ira tunotuno diet naga lon.” 52 Bia ing gate tange huo, ira Iudeia diet ga hargor harbasia ta diet, diet gaam tange, “Iakan ra tunotuno na tar hobibihane no tamaine ta dahat, kaik dahat naga ien ie?” 53 Io, Jisas ga tange ta diet hoken: “Muat hadade baak! Bia muat pa na ien no uratine Nong a Tunotunoi, ma muat pa na mame ira dena, taie ta nilon ta muat. 54 Iesen bia sige nong i ien no uratigu ma i mame ira degu, i hatur kawase nora nilon hathatika, ma iau ni hatut habal ie tano hauhawatine no ula hanuo. 55 I tutun kanong no uratigu a nian tutun ie, ma ira degu wara minom tutun ie. 56 Sige nong i ien no uratigu ma i mame ira degu, i kis tika ma iau, ma iau mah, iau kis tika mei. 57 No agu Sus, a lilonai, ga tule iau ukai. Ma iau lon mah kanong i lon. Hoing at mon, nong i ien iau na lon mah kanong iau lon. 58 Io, ma iakan ra mangana beret ga hansur meram ra mawe. Pai haruat ma ing ira hintubu dahat diet ga ien ma diet ga maat. Iesen bia nong i ien iakan ra beret na lon hathatika.” 59 Io, Jisas ga tange um kaiken ing ga hauhausur narako tano hala na lotu udiet ira Iudeia aram Kapeneam.

A halengin diet ga haan sukun Jisas.

60 Ma bia a haleng ta ira uno bulu na harausur diet ga hadade kaiken diet ga tange, “Iakan ra harausur i manga dadas. Sige at um i tale bia na kap usurane leh kaiken?” 61 Ma Jisas ga nunure bia ira uno bulu na harausur diet ga ngurngurungur uta iakan. Kaik, gaam tange ta diet, “I hangungut muat, iakan? 62 Bia muat hamaan taar huo, muat na lik hohe bia muat na nas ie Nong a Tunotunoi ing na hananut baling uram hoing ga haan laah mekaia? 63 No Tanuo ta God i tar no nilon. Ira dadas ta ira tunotuno a linge bia mon. Iesen kaiken iau te hinawase muat ta ing muat naga hatur kawase no nilon na tanuo. 64 Sen bia ari at ta muat, diet pai nurnur.” Jisas ga tange huo kanong ga huna nunure tar at bia sige ta diet ing pai nurnur, ma sige nong na tur talur ie. 65 Ma ga tange baling, “Ma kaiken iau te tange ta muat utano gaiena no numuat tabuna nurnur, io, iakan no burena iau gom tange hanalua ta muat bia taie ta nong pa na haruat wara hinanuat tupas iau ing bia no agu Sus pai tar no dadas tana.” 66 Ma a haleng ta ira bulu na harausur tane Jisas diet ga haan sukun ie, ma diet pa git hanan tika um mei kanong gate tange huo. 67 Io kaik, Jisas gom tiri ira uno sangahul ma iruo na bulu na harausur hoken: “Ma muat, muat pai sip bia muat na haan laah mah?” 68 Ma Simon Pita ga balui bia, “Nugu Watong, mehet gor haan um uhe bia mehet gor haan sukun ugu? U te hinawase mehet bia mehet naga hatur kawase hohe nora nilon hathatika. 69 Mehet nunure ma het nurnur mah bia augu no Halhaliana meram ho God.” 70 Io, Jisas ga tange ta diet, “Iau at, iau ga gilamis muat ira sangahul ma iruo. Iesen tikai ta muat i manga sakena. I nanaas bia i haruat ma tiga sakana tanuo!” 71 (Ma ga tangtange mon ne Iudas, no nati Simon Iskariot. Ma a tutun bia Iudas aie tikai ta ira sangahul ma iruo, iesen aie kaik na tur talur Jisas.)

7

Jisas ga hanut uram tano Lukara na Palpalih.

1 Io namur ta kaiken, Jisas ga hanan hurbit tano hanuo Galili. Pa ga sip bia na hanan hurbit haan narako tano hanuo Iudeia kanong ira Iudeia kaia diet ga sisilih wara bubu bing ie. 2-3 Iesen bia no Lukara na Palpalih gar na Iudeia gate hutet, io kaik, ira tasine Jisas diet gom tange tana, “I tahut bia nu haan laah mekai ma nu haan urau Iudeia waing ira num bulu na harausur diet naga nes ira num pinapalim. 4 Taie tikai pa na suhe ing i gilgil bia ing i sip bia da nunurei. Taie. Bia u la gilgil kaike ira linge, i tahut bia nu haminas ugu ta ira tunotuno bakut.” 5 Ira tasine diet ga tange hokaiken kanong diet mah, diet pa ga nurnur tana. 6 Ma bia ing Jisas ga hadade huo, ga tange ta diet, “No nugu pakana bung pai hanuat at baak. Iesen ira pakana bung bakut i la haruat taar ta muat. 7 Taie ta burena bia ira tunotuno ta iakan ra ula hanuo diet na malentakuane muat. Iesen diet malentakuane iau kanong iau hinawas utano tutun ta diet bia ira udiet magingin i sakena. 8 Kaia. Muat na hanut uram tano Lukara. Iau pa ni hanut kanong no nugu pakana bung pai hanuat at baak.” 9 Ma bia gate tange huo taar ta diet, ga kiskis um kaia Galili. 10 Iesen bia ira tasine diet gate hanut uram tano Lukara, Jisas mah um ga mur hut. Ma pa ga hanuat palai kaia, ga munmun haan at mon. 11 Io, kaia tano Lukara, ira Iudeia diet ga naanaas haan tana, diet gom tirtiri bia, “Ie he um iakano tunotuno?” 12 Ma a tamat na matanaiabar kaia, diet ga harmurungo utana. Ari diet ga tangtange bia, “A tahut na tunotunoi.” Ma ari mes diet ga tangtange, “Taie. Aie tikai ing i lam harango ira tunotuno.” 13 Iesen bia taie tikai pa ga ianga palai utana kanong diet ga burut harbasia ta diet.

Diet ga tur harpaleng bia Jisas aie no Mesaia bia taie.

14 Ma bia no Lukara gate haan nalamin, Jisas ga haan laka uram tano tamat na hala na lotu, gaam haburen hauhausur. 15 Ma ira Iudeia diet ga karup, diet gaam tiri bia, “Hohe tutun bia iakan ra tunotuno i manga nunure ra haleng ma pa ga harausur?” 16 Ma bia ga hadade huo, Jisas ga tange hoken: “Ira harausur iau hauhausur me, pai nugu at. Iesen anuno nong ga tule iau ukai. 17 Bia sige nong i sip bia na mur ira sinisip ta God, aie at na nunure leh ira nugu harausur bia makatiga ho God bia iau iangianga bia mon tano nugu lilik. 18 Sige nong i iangianga at ma no nuno dadas, i la hatatik habal at ie. Iesen sige nong i sip bia na hatatik nong ga tulei, a tutun na tunotunoi, ma taie ta harabota tano uno nilon. 19 Muat nunure tar at mon bia Moses te tar ira harkurai tane God ta muat. Sen bia taie tikai ta muat pai la murmur kaike ra harkurai. Wara bih tutun at kaik muat gi sisilih bia muat naga bu bing iau?” 20 Io, no tamat na matanaiabar diet ga tange tana, “Ah, a sakana tanuo i te sosoha taam! Sige i wara bubu bing ugu?” 21 Jisas ga tange ta diet, “Iau ga gil tiga linge mon ma muat te karup tana. 22 Iesen muat la kutkut ira nat na bulu ra Bung na Sinangeh kanong Moses ga tar iakano harkurai ta muat (sen bia pai Moses tutun ga hatahun ie, ira hintubu muat at menalua tana.) 23 Bia ing i tale bia muat na kut tiga nat na bulu tano Bung na Sinangeh waing muat pa na lake no harkurai tane Moses, io, wara bih kaik muat gi ngalngaluan taar tagu kanong iau gate halangalanga tikai ta ira uno minaset bakut tano Bung na Sinangeh? 24 Waak muat nas pukusane ira linge hoing ira numuat ninaas mon. Taie. Muat na nes kilam tiga linge hoing aie tutun at huo.” 25 Io, ari matanaiabar aram Ierusalem diet ga tangtange, “Iakan at mon ra tunaan nong di wara bubu bing ie. Naka? 26 Iesen, nas baak! Iakaiken mon i iangianga ra haruat. Iesen diet pai tange tiga linge utana. Ma ira lualua dak diet nunure bia a tutun bia aie no Mesaia? 27 Iesen bia, dahat nunure ta mon ing iakan ra tunotuno aie mekaia. Ma bia no Mesaia na hanuat, taie tikai pa na nunure bia i hanuat meh.” 28 Ma bia Jisas ga hauhausur aram tano hanuo na tamat na hala na lotu gar na Iudeia, ga kakongane bia, “Muat lik mon bia muat nunure tar iau, ma bia iau meh. Iau pa ga lik leh at iau bia ni hanuat ukai. Iesen nong ga tule iau ukai i gil ra tutun. Muat pai nunure ie. 29 Iesen iau nunure tar ie kanong iau mekaia ho ie ma aie ga tule iau ukai.” 30 Ma bia ga tange huo diet ga walar bia diet na palim kawasei, iesen taie tikai pa ga sigirei kanong no uno pakana bung pa ga hanuat baak. 31 Iesen a haleng ta diet ta iakano tamat na matanaiabar, diet ga nurnur tana. Ma diet gaam tange, “Bia no Mesaia na hanuat, i tutun bia pa na gil ari dadas na hakilang ing na haleng ta iakanin ra tunotuno. Naka?” 32 Ma ira Parisi diet ga hadade ira matanaiabar diet ga harharmurungo hokaiken utana. Io, diet ma ira tamat na ut na pakila lotu, diet ga tule se ari umri ing diet la harbalaurai tano tamat na hala na lotu bia diet na palim kawase Jisas. 33 Jisas ga tange, “Iau pa ni kis talona tika ma muat. Taie. Namur dahin iau ni haan uram ho nong ga tule iau ukai. 34 Muat na sisilih tagu iesen muat pa na nes leh iau. Ma ing iau ni kis kaia, muat pai tale bia muat na haan ukaia.” 35 Ma ira Iudeia diet ga tange harbasiane ta diet hoken: “Iakan ra tunotuno i wara hinahaan uhe kaik dahat pa naga nes leh ie? Hohe, na haan sukun dak iakan ra udahat hanuo, naga kis tika ma diet ing diet pai Iudeia ma naga hausur diet? 36 Ga tange bia dahat na sisilih tana iesen dahat pa na nes leh ie, ma bia ing na kis kaia, dahat mah, dahat pai tale bia dahat na haan ukaia. I kukuraina tutun hohe kaik gaam tange huo?” 37 Io, no bung na hapataamne no lukara aie no tamat na bung sakit. Ma ta iakano bung, Jisas ga taman tut, gaam kakongane bia, “Sige tiga nong i maruk, i tahut bia na haan tupas iau ma na mom. 38 Sige nong i nurnur tagu, ira taah na nilon na sal laah meram narako tana hoing ira nianga tane God di ga pakat i tange huo.” 39 Bia Jisas ga ianga huo, ga tange nuruan no Halhaliana Tanuo bia diet ing diet ga nurnur ta Jisas diet na hatur kawase ie. Ta iakano pakana bung God pa ga tar baak no Tanuo kanong no minarine Jisas pa ga hanuat puasa baak. 40 Ma bia ari ta ira matanaiabar diet ga hadade ing ga tange huo, io, diet ga tange bia, “A tutun, iakan ra tunotuno, aie at mon no tangesot nong di ga kukubus taar utana.” 41 Ari a mes diet ga tange, “Aie no Mesaia.”Ma ari at baak diet ga tiri bia, “No Mesaia na hanuat hohe me Galili? 42 Pai haruat huo kanong ira pakpakat ta God i tange bia no Mesaia na hanuat tano huntunaan ta Dawit. Ma na hanuat meram Betlehem, no taman tane Dawit.” 43 Io kaik, ira matanaiabar diet gom tur harpaleng wara gaiene Jisas. 44 Ari ta diet ga wara palpalim kawasei, iesen taie tikai pa ga sigirei.

Ira lualua gar na Iudeia diet pa ga nurnur bia Jisas no Mesaia.

45 Io, ira umri ing diet la harbalaurai tano tamat na hala na lotu diet ga tapukus taar ta ira tamat na ut na pakila lotu ma ira Parisi. Ma ira lualua diet ga tange ta diet, “Warah muat pai lamus ie?” 46 Ma ira umri diet ga balu diet bia, “Taie tutun at bia tikai i la iangianga ho iakan ra tunotuno.” 47 Ma ira Parisi diet ga tange balik ta diet, “Pai lamus habato muat mah, naka? 48 Muat pai lik mah bia tari lualua ma bia tari Parisi diet nurnur tana, naka? 49 Taie! Sen bia iakan ra tamat na matanaiabar mon diet te gil huo. Iesen diet pai nunure ira harkurai tane God. Kaik God i te tule bingbing diet.” 50-51 Io, Nikodimas tikai ta diet ira Parisi mah. Aie mon nong ga haan tupas baak Jisas nalua. Ma ga tange ta diet, “Ma ira udahat kaba harkurai, dahat pai la kurkure tikai menalua bia dahat pai hadade baak ie wara palpalai ta ing i te gil.” 52 Io, diet ga balui, “Augu mah pau meram Galili, nah? Ma nu was timaan baak ira nianga ta God, nugu nes tupas bia tiga tangesot pa na hanuat meram Galili.” 53 Io, diet ga haan taar ta ira udiet hala tikatikai.

8

Di ga lamus tar tiga hahin na hagaha tinolen ukatiga ho Jisas.

1 Iesen Jisas ga hanut uram tano uladih Olip. 2 Ma ra mala bungbung ga hanuat baling uram narako tano tamat na hala na lotu, ma ira matanaiabar diet ga me hung luhutanei. Io, ga kis gaam tur leh bia na hausur diet. 3-4 Ma ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses ma ira Parisi diet ga lamus halaka tiga hahin di ga nes tupas leh ie ma ga noh tika taar ma tiga mes na tunaan, pai aunoi. Ma diet ga me hatur ie ra matmataan na haruat, diet gaam tange tane Jisas, “Tena harausur, iakan ra hahin di te haan tupas hakaloi ma i papet sakena ma tiga tunaan. 5 Ma narakoman ta ira udahat harkurai Moses ga hartula bia da gulum bing ira mangana hahin hokaiken ma ra haat. Ma augu, nu tange hohe?” 6 Io, diet ga tangtange huo wara hakuni ie waing diet naga haruat bia diet na kilam ie bia i gil tiga nironga.Iesen Jisas ga tudu, gaam hatahun pinapakat tano pise ma no kaskas na limana. 7 Ing diet ga tirtiri at baak ie, ga kis tutur gaam tange ta diet, “Bia tikai ta muat taie aun ta magingin sakena, io, aie na lua na gulum iakan ra hahin ma tiga haat.” 8 Ga tudu baling gaam pakpakat tano pise. 9 Ing diet ga hadade iakan, diet ga hatahun wara hinaan laah tikatikai. Ma ira nongtamat diet at mon kaik, diet ga huna lua laah ta ira mes tuk bia Jisas sen mon um ma no hahin nong ga tur taar kaia. 10 Io, Jisas ga kis tutur gaam tiri ie bia, “Awai ra hahin, diet tuai um he? Hohe, taie tiga nong pai tibe bingbing ugu?” 11 No hahin ga babalu bia, “Taie tikai.” Jisas ga tange, “Iau mah, iau pa ni tule bingbing ugu. Kaia, nu haan, iesen waak baal u gil sakena.”

No hinhinawas tane Jisas utana at i tutun.

12 Ing Jisas ga ianga balin taar ta ira matanaiabar ga tange, “Iau no lulungo tano ula hanuo. Sige tikai i mur iau pa na haan tano kankado iesen na hatur kawase no lulungo na nilon.” 13 Ing ga tange iakan ira Parisi diet ga tange tana, “Kaike u te hinhinawas baal at utaam. Iesen pai tur dadas ira num hinhinawas kanong augu sen mon u iangianga.” 14 Io, Jisas ga babalu bia, “Taie. Sukmaal bia iau hinhinawas balin at utagu, no nugu hinhinawas i tur dadas taar at. I tur dadas kanong iau nunure bia iau ga hanuat meh ma uhe ing iau ni haan ukaia. Iesen muat, muat pai nunure bia iau hananuat meh ma uhe ing iau ni haan ukaia. 15 Muat la harharkurai ma ira numuat lilik mon mekai napu, iesen iau pai la kurkure tiga nong. 16 Iesen bia nigi harkurai, ira nugu ula nianga gor tutun kanong pai iau sen. Mir tur tika taar ma Mama nong ga tule iau ukai. 17 Ma narakoman ta ira numuat harkurai at, Moses ga pakat bia ing airuo dir haut pane tiga hinhinawas, io, iakano hinhinawas i tur dadas taar. 18 Iau nong iau hinhinawas balin wara gaiegu, ma Mama nong ga tule iau ukai, aie iakano mes nong i hinhinawas mah wara gaiegu.” 19 Io, diet ga tiri ie bia, “Ie he no raam Sus?”Jisas ga babalu bia, “Muat pai nunure iau ma no agu Sus mah. Ing bia muat gor nunure iau, muat gor nunure mah no agu Sus.” 20 Ga tange kaiken ra nianga ing ga harharausur aram narako tano tamat na hala na lotu hutet tano bunbulaan ta ira hartabar. Iesen taie tikai pa ga palim kawasei kanong no uno pakana bung pa ga hanuat baak.

Jisas ga palpalas bia aie meram naliu.

21 Io, Jisas ga tange habalin ta diet bia, “Iau ni haan laah ma muat na sisilih tagu. Iesen muat na maat ma ira numuat magingin sakena. Iesen no katon iau ni haan ukaia, pai tale muat bia muat na haan ukaia.” 22 Kaik ira Iudeia diet gaam hartiritiri hoken: “Hohe, na bing habaling dak at ie? Iakan dak no burena gi tange bia, ‘No katona iau ni haan ukaia, pai tale muat bia muat na haan ukaia?’” 23 Ma ga tange mah bia, “Muat mekai napu. Iau meram naliu. Muat mekai ta iakan ra ula hanuo. Iau pai mekai ta iakan ra ula hanuo. 24 Kaik iau gaam tange ta muat bia muat na maat ma ira numuat magingin sakena. Bia ing muat pa na nurnur bia iau, iau at mon no lilona tunotuno, muat na maat at ma ira numuat magingin sakena.” 25 Diet ga tiri Jisas, “Sige ugu?” Jisas ga babalu bia, “Iakanong at mon iau bia tangtange leh um bia iau no lilona tunotuno. 26 Iau mon haleng na nianga wara paspase tar ta muat wara kurkure muat. Iesen iau te hadade leh ira linge meram ta nong ga tule iau ukai ma aie i tutun. Ma kaike ra linge iau hinhinawase no ula hanuo ine.” 27 Iesen diet pa ga nunure kilam bia ga hinhinawase diet utano uno Mama. 28 Io kaik, Jisas ga tange, “Muat na raun haut tar Nong a Tunotunoi. Ma ta iakano pakana bung muat na nunure um bia iau, iau at mon no lilona tunotuno, ma bia iau pai la gilgil tiga linge tano nugu lilik at. Taie. Iau la tangtange sen at mon ing ne Mama gate hausur tar iau ine. 29 Nong ga tule iau, i kis taar at tagu ma pai haan sukun iau, kanong iau la gilgil haitne ira linge ing i haguama ie.” 30 Ing ga tangtange kaiken, a haleng diet ga nurnur tana.

Ira tintalen tiga nong i hapuasne bia aie gar ne God bia aie no natine Sataan.

31 Io kaik, Jisas ga tange ta ira Iudeia ing diet gate nurnur tana hoken: “Bia ing muat palim dit ma muat mur ira nugu nianga, io, muat ira nugu bulu na harausur tutun. 32 Ma muat na nunure ira tutun ta Mama, ma kaike ra tutun na palas ise ira winwisaan ke ho muat.” 33 Diet ga balui bia, “A bulumur tane Abraham mehet. Ma taie tikai pa gale wis kawase baak mehet bia mehet naga papalim menapu tana. Pai tahut bia u tange bia mehet na langalanga sukun ira winwisaan ta mehet. U tange huo warah?” 34 Jisas ga babalu hoken: “Muat hadade baak! Sige tiga nong i la gilgil ra sakena, ira uno magingin sakena i la wis kawase tar ie. 35 No tultulai nong tiga hatatamaan na hagut ie wara gilgil ira dadas na pinapalim pa na kis hatika ma iakano hatatamaan. Iesen no natine no mama ta iakano hatatamaan na kis hatika. 36 Kaik, bia ing no Natine nakananam na palas sare muat, io, muat na langalanga sukun tutun ira winwisaan ta muat. 37 Iau nunure bia a bulumur tane Abraham muat. Iesen kana balik muat walwalar bia muat na bu bing iau kanong ira nugu nianga pai kis narakoman ta muat. 38 Iau hinhinawase muat ta ira linge ing iau gate nes aram ra matmataan tano ragu Sus. Hoing at mon mah muat, muat gilgil ira linge ing muat gate hadade leh tano ramuat sus.” 39 Diet ga babalu, “Mehet kilam Abraham namehet sus kanong mehet ga tahuat tana.”Ma Jisas ga tange, “Bia ing a nati Abraham muat, muat gor gil ira linge Abraham git gilgil. 40 Iesen kana balik, muat walwalar at baak bia muat na bu bing iau, iau no tunotuno nong i te hinawase muat uta ira tutun ta God iau ga hadade leh meram ho God. Iakan ra mangana linge Abraham pa ga gil ie. 41 Iesen muat gilgil no pinapalim tano ramuat Sus at.”Diet ga tange tana bia, “Pai nat na ngaas mehet. No ramehet sus sen at mon ne God.” 42 Jisas ga tange ta diet, “Ing bia amuat Sus ne God, muat gor sip iau kanong iau ga hanuat meram ho God ma kaiken iau ken. Iau pa ga hanuat tano nugu lilik mon. Taie. Aie ga tule iau. 43 Wara bih bia muat pai palai ta ing iau tangtange? No burena hoken. Muat pai tale bia muat na hadade no ingana hagu. 44 Muat ira natine no amuat sus, Sataan, ma muat sip bia muat na gil haruatne ira sinisip tano ramuat sus. Menalua laah at tano hakhakisi a ut na harubu bingibing biai. Ma pai nunure ira tutun ta God kanong taie ta tutun tana. Ing i la harharabota uta God i la iangianga haruat ma no magirana at kanong a ut na harabota ie ma aie mah no matana ira hinarabota. 45 Iesen iau balik, iau hinhinawas uta ira tutun ta God. Ma iakano no burena bia muat pai nurnur ta ira nugu nianga. 46 Sige ta muat i haruat bia na kilam iau bia iau gil ra sakena ma na tale mah bia na hatutun iakano uno hartung? Pai tale muat! Gor tahut bia muat na nurnur ta ira nugu nianga kanong ira tutun ta God kaiken iau tangtange. 47 Sige nong gar ta God ie, i hanhadade ira nianga tane God. Ma no burena bia muat pai hadade kaike ira nianga i hoken. Pai tunotuno tane God muat.”

Jisas ga palas bia ga lon menalua ta Abraham, kaik i haruat ma God.

48 Ira Iudeia diet ga balu ie, “Aha! I nanaas bia a tutun at ing mehet tangtange bia augu tikai ta ira sakana Samaria ma bia a sakana tanuo i te sasoha taar taam.” 49 Ma Jisas ga babalu hoken: “Taie tiga sakana tanuo i sasoha taar tagu. Iesen iau hatamat no agu Sus, ma muat, muat nes hasur iau. 50 Iau pai wara rauraun habalin at no hinsagu. Iesen tikai nong i wara gilgil huo ma aie no ut na harkurai. 51 Muat hadade baak! Ing bia tikai i palim dit ma i mur ira nugu harausur, pa na maat.” 52 Ma bia ira Iudeia diet ga hadade kaas tar iakan, diet ga tange hoken: “Kaiken tun balik um mehet te nunure bia tiga sakana tanuo i sasoha taar taam. Abraham ga maat, ma diet mah ira tangesot. Iesen kana balik u tangtange bia sige tikai i palim dit ma i mur no num harausur, pa na maat. 53 Taie tun at! Pau tamat tano hintubu dahat Abraham! Aie ga maat ma ira tangesot mah. U lik bia sige ugu kaik gu tange huo?” 54 Jisas ga babalu bia, “Bia iau ni raun habalin at no hinsagu, a linge bia mon ie. No ragu Sus nong muat tange bia anumuat God ie, aie nong i raun no hinsagu. 55 Muat pai hanunure ie iesen iau nunure tar ie. Bia ing iau ni tange bia iau pai nunure ie, io, iau tiga ut na harabota hoing muat. Iesen iau nunure tar at ie ma iau palim dit leh ma iau murmur ira uno nianga. 56 No ramuat sus Abraham ga laro kanong ga nunure bia na nes no nugu pakana bung. Io, ga nes ie ma ga kanakana.” 57 Ma diet ira Iudeia diet ga tange tana, “Hohe bia u tange bia u te nes Abraham? Ma pai liman na sangahul baak ira num tinahon!” 58 Ma Jisas ga babalu bia, “Muat hadade baak! Pa di ga kaha baak Abraham, ma iau no lilona tunotuno, iau at mon kana.” 59 Ma bia diet ga hadade huo diet ga ru haat laah wara gulgulum ie iesen Jisas ga mun ta diet gaam haan laah mekaia tano tamat na hala na lotu.

9

Jisas ga halangalanga tiga tunaan di ga kahai ma ra puloi.

1 Ma ing Jisas ga hananhaan ga nes tiga tunaan di ga kahai ma ra puloi. 2 Ira uno bulu na harausur diet ga tiri ie bia, “Tena harausur, sige ga gil sakana magingin? Iakan ra tunaan, no rana sus, bia no pawasine, kaik di gaam kahai ma ra puloi?” 3 Jisas ga babalu hoken: “Taie tikai ta dal tamaan ga gil ra sakena. Iesen ga ngan huo waing God naga haminas ira uno pinapalim ma no nilon ta iakan ra tunotuno. 4 Bia ing at baak i kasakes taar, dahat na pakile ira pinapalim auno nong ga tule iau. Iesen i te hutet bia na bung, ma pai tale um bia tikai na papalim. 5 Ing iau ken tano ula hanuo, iau no lulungo tano ula hanuo.” 6 Ing ga tange taar hokaiken ga iabis tano kaabus, gaam gil pikaia me. Io, ga bul ira pikaia ta ira iruo matana no tunaan. 7 Ga tange tano tunaan, “Haan, nugu a sisiu tano bakbak Silom” (no kukuraina bia, ‘Hartula’). Io, no tunaan ga haan gaam a sisiu. Ma ga tapukus u nataman ma ira iruo matana gate tapapos. 8 Ira tunotuno ing diet ga nunure tar ie ma diet ing diet git nesnes ie bia tiga ut na sinsaring marmaris wara gaiena kinewa, diet ga tangtange hani bia, “Iakan at mon no tunotuno nong git kis taar ma git saasaring marmaris wara gaiena kinewa. Naka?” 9 Ari diet ga haut bia aie at mon. Ma ari a mes diet ga tange bia, “Taie. I matmataan haruat mon mei.” Iesen aie at ga singsingit bia, “Iau, iau iakano tunotuno.” 10 Io, diet ga tiri ie, “Ira mataam i tapapos hobihbih? 11 Ga babalu, “No tunaan nong di kilam ie bia Jisas i gil ari pikaia, gi bul ta ira iruo matagu. I tule iau bia ni haan uras hono bakbak Silom, nigi a sisiu. Io, iau haan ma iau sisiu. Ing iau gil huo ira iruo matagu dir tapapos.” 12 Ma diet ga tiri ie, “Ie he um iakano ra tunotuno?” Ga babalu bia, “Iau pai nunure.” 13 Io, diet ga lamus tar no tunaan nong ga pulo nalua ukatiga hoira Parisi. 14 Ma no bung Jisas ga gil ira pikaia ma ga papos ira iruo matana no tunaan, aie ga tiga Bung na Sinangeh. 15 Kaik ira Parisi diet ga tirtiri mah ie bia ga ngan hohe kaik gaam nanaas. Ga balu diet bia, “Ga bul pikaia ta ira iruo matagu, iau ga sisiu, ma kaiken um iau nanaas.” 16 Ari Parisi diet ga tange bia, “Iakano tunaan aie pai meram ho God kanong pai taram ira harkurai tano Bung na Sinangeh.”Iesen ari mes diet ga tange, “Pai tale tun at bia tiga ut na sakena gor gil ta mangana dadas na hakilang hokaiken.” Io, diet ga iruo palpal. 17 Kaik diet ga tiri habal no tunaan nong ga pulo nalua hoken: “Iakano tunaan ga papos ira iruo mataam. Kaik, augu, nu tange hohe utana?” No tunaan ga babalu bia, “Aie tiga tangesot.” 18 Iesen diet ira Iudeia diet pa ga sip bia diet na nurnur bia ga pulo nalua ma bia gate nanaas um, tuk taar bia diet ga hartula utano rana sus ma no pawasine. 19 Io, diet gaam tiri dir, “No nati mur iakan? Aie nong mur tange bia ga pulo laah tano bung, augu no pawasine, u ga kahai tana? Hohe bia i te nanaas um kaiken?” 20 No ana sus ma no pawasine no tunaan dir ga babalu hoken: “Mir nunure bia aie no nati mir. Ma mir nunure mah bia ga pulo laah at tano uno bung na kinakaha. 21 Iesen mir pai nunure bia hohe kaiken gi nanaas um. Ma mir pai nunure mah bia sige nong i papos ira iruo matana. Muat tiri ie. Pai a bana at baak um ie. Pai supi baal um tikai wara nianga utana.” 22 No ana sus ma no pawasine dir ga tange huo kanong dir ga burte ira Iudeia. Ma no burena hoken. Diet ira Iudeia diet gate bul nianga taar bia tikai na tange hapuasne bia i nurnur bia Jisas no Mesaia, diet na hatabune ie bia pa na lotu. 23 Kaik no pawasine ma no rana sus dir ga tange bia, “Pai a bana at baak um ie. Muat tiri ie.” 24 Tiga pakaan baling diet ga hartula utano tunaan nong ga pulo nalua, diet gaam tange tana, “Hasasalim uram ho God bia nu tange nora tutun kaiken. Mehet nunure bia a ut na sakena iakano ra tunotuno.” 25 Kaik gaam balu diet, “Bia ing aie tiga sakena bia taie, iau pai nunure. No linge sen mon iau nunure ie, kanin. Iau ga pulo nalua iesen iau te nanaas um kaiken.” 26 Io, diet ga tiri ie, “Asa ing ga gil taam? Ga papos ira iruo mataam hohe?” 27 Ga balu diet, “Iau te hinawase tar muat iesen muat pai kanan bia muat na hadade kilam. Muat sip bia muat na hadade habaling iau warah? Iau hamaan taar bia muat pai sip bia na auno bulu na harausur muat mah. Tutun at, bia taie?” 28 Ma diet ga ris ie, diet gaam tange bia, “Augu iaat tiga bulu na harausur ta iakanong ra tunotuno. Iesen mehet, mehet ira bulu na harausur tane Moses. 29 Mehet nunure bia God ga haianga ne Moses. Iesen iakan ra tunotuno, mehet pai nunure bia i hanuat meh.” 30 No tunaan ga balu diet hoken: “A mangaan at! Muat pai nunure bia i hanuat meh iesen i papos ira iruo matagu. 31 Dahat nunure bia God pai la tartaram ira sinasaring ta ira ut na sakena. Iesen i la tartaram diet ing diet la gilgil hoken. Diet la ruru ie ma diet la gilgil haruatne ira uno sinisip. 32 Mekarawa laah tano hakhakisi tuk katin taie baak tiga nong i te hadade bia tikai ga papos ira iruo matana tiga tunotuno di ga kahai ma ra puloi. 33 Bia ing iakan ra tunotuno pa naga hanuat meram ho God, pa gor tale ie bia na gil tiga linge.” 34 Io, diet ga balui hoken: “A ut na sakena ugu makatiga laah tano bung di ga kaha ugu. Sige ugu bia nu pir mehet?” Ma diet gaam se hasur ie. 35 Jisas ga ser bia diet gate se hasur ie. Ma ing ga nes leh ie, ga tange, “Hohe, u nurnur ta Nong a Tunotunoi?” 36 No tunaan ga balu ie bia, “Aie sige? Hinawase iau waing iau nigi nurnur tana.” 37 Jisas ga tange, “U te nes um ie ma aie at mon nong i iangianga ma ugu kaiken.” 38 Ma no tunaan ga tange um, “Nora Watong, iau nurnur.” Ma gaam lotu tupas ie. 39 Io, Jisas ga tange, “Wara gil harkurai kaik iau gaam hanuat ukai ta iakan ra ula hanuo, waing ira pulo diet na nanaas ma diet ing diet nanaas taar diet na pulo.” 40 Ma ari Parisi ing diet ga saksakate hani ie, diet ga hadade ing ga tange hokaiken, diet gaam tiri ie, “Pau lik tar bia mehet mah, mehet ira pulo. Naka?” 41 Jisas ga tange ta diet, “Ing bia a pulo muat, taie ta magingin sakena pa gor kisi muat. Iesen kaiken muat tange bia muat nanaas taar. Kaik ira numuat magingin sakena i kis taar at.”

10

Jisas aie no bilai na ut na balaura sipsip.

1 Jisas ga tange, “Muat hadade baak! No tunotuno nong pai laka tano matanangas tano longlong na sipsip, iesen i kawa kutus mon, a hisikoma ma ra holmatau mah ie. 2 No tunotuno nong i laka tano matanangas at, a ut na harbalaurai ie ta ira sipsip. 3 No ut na balaura matanangas i la paapos tar no matanangas tana. Ma ira sipsip diet hadade kilam no ingana ing i tau ira hinsa diet ira uno sipsip, ma na lamus hasur diet. 4 Bia i te lamus hasur leh diet, na lulua haan um ta diet. Ma ira sipsip diet na murmur ie kanong diet nunure kilam no ingana. 5 Iesen diet pa na mur tun at tiga mes. Taie! Diet na hilau talur ie kanong diet pai nunure kilam ira ingana mes.” 6 Jisas ga tange iakan ra nianga harharuat ta diet iesen diet pa ga palai ta ing ga tangtange ta diet. 7 Kaik Jisas gaam tange habalin ta diet, “Muat hadade baak! Iau at, iau no matanangas ta ira sipsip. 8 Diet bakut ing diet ga hanuat nalua tagu, a hisikoma ma ra holmatau mah diet, iesen ira sipsip diet pa ga taram diet. 9 Iau at, iau no matanangas. Bia tiga nong na laka tagu, na lon. Na laklaka ma na suursuur balin, ma na nes tupas ra bilai na nian. 10 No hisikoma i hanuat mon wara kikinau, wara harbing, ma wara halhaliarai. Iau te hanuat bia diet na hatur kawase ra nilon, ma no nilon na hung ta diet. 11 “Iau at, iau no bilai na ut na balaura sipsip, nong i tar se no uno nilon wara gaie diet ira sipsip. 12 No tultulai nong di la sahsahur leh mon ie, aie pai no ut na harbalaurai tutun. Ma pai auno tus mah ira sipsip. Kaik, bia ing na nes no rakaia na paap i hanuat, na hilau sukun ira sipsip. Ma no rakaia na paap na karat ira sipsip ma na pasak harbasiane diet. 13 I hilau kanong di ga sahur mon ie ma pai ngarau pane ira sipsip. 14-15 Iau at, iau no bilai na ut na balaura sipsip. Iau nunure tar ira nugu sipsip ma ira nugu sipsip diet nunure tar iau hoing Mama i nunure tar iau ma iau nunure tar Mama. Ma iau tar se no nugu nilon wara gaie diet ira sipsip. 16 A nugu ari mes na sipsip diet pai gar ta iakan ra longlong na sipsip. Iau ni lamus hawaat mah diet. Diet na hadade kilam no ingagu ma diet bakut diet na kis tiga kapawena longlong na sipsip. Ma na tiga nong mon no ut na harbalaurai tana. 17 No burena hoken kaik Mama i sip iau. I sip iau kanong iau tar se no nugu nilon bia ni kap habalin leh ie. 18 Taie tiga nong i sasal se no nugu nilon mekai ho iau. Iesen iau at, tano nugu lilik, iau tar sei. Iau at iau kure bia ni tar sei, ma iau kure tar mah bia ni kap habalin leh ie. Iakan ra hartula Mama ga tar ie tagu bia ni gil ie.” 19 Ing bia ira Iudeia diet ga hadade hokaiken, ira udiet lilik ga mes harbasia baling. Ari tiga palpal ma ari tano mes. 20 Ma a haleng ta diet, diet ga tangtange, “A sakana tanuo i te sasoha tana ma i ba. Muat hanhadadei warah?” 21 Ma ari a mes diet ga tangtange, “Kaiken pai a nianga auno ta tiga nong a sakana tanuo i sosoha taar tana. A sakana tanuo mah i tale bia gor hananaas ira mata diet ira pulo?”

Jisas ga hinawas palai bia aie no Mesaia, no Nati God.

22-23 Io, diet git gilgil tiga lukara bia diet na lik leh no pakana bung bia di ga gil no tamat na hala na lotu bia na halhaal balin. Ma no bunguno iakano lukara ga puko aram Ierusalem. A pakana bung na madahon kaike ma Jisas ga hananhaan narako tano hala na lotu tamat menapu tano maliah tane Solomon. 24 Kaik ira Iudeia diet ga me hung luhutane Jisas ma diet ga tiri ie hoken: “Aise bung at baak ma nu pidik taar ma augu? Nes baak, mehet be nanaho puo laah um. Kaia! Bia ugu no Mesaia, io, nu hinawase hapalaine um mehet.” 25 Io, Jisas ga balu diet, “Iau gate hinawase tar muat iesen muat pai kanan bia muat na nurnur. Ira pinapalim iau gilgil tano hinsana no ragu Sus, diet hinhinawas utagu. 26 Iesen muat pa na nurnur, kanong pataie bia muat ira nugu kaba sipsip. 27 Ira nugu sipsip diet taram no ingagu ma iau nunure tar diet, ma diet murmur iau. 28 Ma iau tar no nilon hathatika ta diet ma taie tun at diet pa na hiruo, ma pa ta tiga nong na ras leh diet tano limagu. 29 Mama, nong ga tar diet tagu, i tamat ta ira linge bakut ma pai haruat bia ta tigano na ras leh diet tano limane Mama. 30 Mir ma Mama mir tikai mon.” 31 Io, ira Iudeia diet ga ru habalin leh ra haat bia diet na gulum ie. 32 Iesen Jisas ga tange ta diet, “Iau gate haminas ra halengin bilai na pinapalim ta muat meram ho Mama. Muat wara gulgulum iau uta garum pinapalim?” 33 Ira Iudeia diet ga tange, “Mehet pai wara gulgulum ugu uta ira bilai na pinapalim. Taie. Mehet na gulum ugu uta ira num nianga sakasaka uta God kanong a tunotuno bia mon ugu ma u tange bia God ugu.” 34 Jisas ga balu diet bia, “Muat nunure tar ing di ga pakat ie ta ira numuat harkurai tane God, ing God ga tange hoken: ‘A god muat.’ 35 God ga kilam kaike ra tunotuno bia a god diet. Ga kilam diet huo ing ira uno nianga ga haan tupas diet. Ma dahat nunure bia ira nianga gar ta God di gate pakat i tur hatika taar. 36 Iesen utagu iaat, Mama ga bul hasisingen iau bia nigi halhaal gaam tule iau ukai tano ula hanuo. Bia ing God ga kilam kaike ra tunotuno bia a god diet, wara bih tutun bia muat tange bia iau tange hagahe God ing iau tange bia, ‘A nati God iau’? 37 Waak muat ra nurnur tagu bia iau pa ni gil ira pinapalim ing Mama i sip bia ni gil. 38 Iesen bia ing iau gilgil kaike ra pinapalim ma muat pai nurnur tagu, io, i tahut bia muat na nurnur ta ira pinapalim iau gilgil waing muat naga nunure kilam um bia Mama i kis tagu ma iau kis ta Mama.” 39 Ma diet ga walar habalin bia diet na palim kahe Jisas iesen diet ga ber tana. 40 Namur Jisas ga balos habalin no taah Ioridaan uras tano katon Jon no ut na baptais ga huna baptais ira tunotuno kaia nalua, ma Jisas ga me kiskis kaia. 41 Ma a haleng na matanaiabar diet ga haan tupas ie ma diet ga tange, “I tutun bia Jon pa gale gil ta dadas na hakilang iesen a tutun bakut ing Jon ga tange uta iakan ra tunotuno.” 42 Ma a haleng diet ga nurnur ta Jisas ta iakano taman.

11

Jisas ga hatut Lasaras sukun ra minaat.

1 Io, tiga tunotuno a hinsana ne Lasaras ga maset. Aie me Betani no taman ta ningaar sahin, Mata ma Maria. 2 Iakan ra Maria nong ga burange bus no Watong ma no waiwai, gaam salap hamamasa ira kakine ma no hine. Ma ne Lasaras mon, no hainine, nong ga noh taar ma ra minaset. 3 Io, dir sahin ga tula nianga ukaia ho Jisas hoken: “Nora Watong, nong u la sip tar ie i maset.” 4 Iesen bia Jisas ga ser iakan, ga tange, “Iakan ra minaset pa na bing ie. Taie. Iesen i te hanuat hokaiken bia ira matanaiabar diet na raun no hinsa God waing no minarine no Nati God na hanuat puasa.” 5 Ma Jisas ga sip Mata dir ma no sahine, ma ne Lasaras. 6 Iesen bia Jisas ga ser bia Lasaras ga maset, Jisas ga kisi leh at baak ra iruo bung balin kaia tano taman ga kiskis kaia. 7 Namur um ga tange ta ira uno bulu na harausur, “Dahat gi haan balin u Iudeia.” 8 Iesen ira bulu na harausur diet ga tange, “Tena harausur, nawaris mon baak ira Iudeia diet ga wara gulgulum ugu. Ma nu haan balin ukaia warah?” 9 Jisas ga balu diet hoken: “Dahat nunure bia a sangahul ma iruo ira pakana bung narako tiga bung na kasakes. Io, sige tikai i hananhaan ra kasakes pa na puko kanong i nanaas taar ma no lulungo ta iakan ra ula hanuo. 10 Iesen, tikai nong i hananhaan ra bung na puko, kanong pataie ta lulungo tana.” 11 Bia gate tange tar huo Jisas ga hinawase diet bia, “Lasaras no udahat harwis i te kubaba. Iesen iau wara hinahaan ukaia waing ni a hangun ie.” 12 Kaik ira uno bulu na harausur diet gaam tange, “Nora Watong, bia kana i kumkubaba na langalanga balin.” 13 Jisas ga haianga diet tano minaat ta Lasaras iesen ira uno bulu na harausur diet ga lik bia ga tangtange bia Lasaras ga kubaba taar mon. 14 Io, Jisas ga hinawase hapalaine um diet bia, “Lasaras i te maat. 15 Iesen iau kanakana wara gaie muat bia iau pa ga kis tika mei. Ma iau pa ga haan waing muat naga nurnur. Iesen dahat um uram ho ie.” 16 Kaik Tomaas (nong di la kilkilam mah ie bia no Kasang) ga tange ta ira bulu na harausur, “Dahat gi haan mah, dahat naga maat tika mei.” 17 Bia Jisas ga hanuat ga ser leh bia di gate hatur Lasaras ra midi aihat na bung nalua. 18 Ma Betani i tapaka haruat ma ra itul kilomita mon meram Ierusalem. 19 Kaik a haleng na Iudeia diet gate hanuat wara habaibai Mata dir sahin ma Maria tano minaat tano haini dir. 20 Bia Mata ga ser um bia Jisas ke ga hananhuat ga haan laah wara kakot leh ie. Iesen Maria ga kis taar at kaia ra hala. 21 Mata ga tange um ta Jisas, “Watong, bia nugu kis taar kai no hainigu pa gor maat. 22 Iesen iau nunure tar bia ing nu saring God uta sa kaiken, kaiken at mah God na tar taam.” 23 Jisas ga tange tana, “No hainim na tut hut balin.” 24 Mata ga tange tana, “Iau nunure tar bia na tut hut mah tano bung na tuntunut hut balin ta ira minaat tano hauhawatine iakan ra nilon.” 25 Jisas ga tange tana, “Iau at, iau no burena no tuntunut hut balin ma no nilon. Sige nong i maat, iesen i te nurnur tagu, na lon. 26 Ma sige nong i lalon ma i nurnur taar tagu taie tun at pa na maat hatika. U nurnur ta iakan?” 27 Mata ga haut gaam tange tana, “Watong, iau te nurnur bia augu no Mesaia, no Nati God nong di ga tange bia na hanuat ukai tano ula hanuo.” 28 Namur ta ing gate tange taar kaiken, ga haan tapukus gaam a tau hasisingen leh Maria, no sahine, gaam tange tana, “No tena harausur te hanuat ma i tirtiri taam.” 29 Bia Maria ga hadade hokaike ga tut suur gasien gaam haan uras ho Jisas. 30 Ma Jisas pa ga me hanuat baak kaia tano taman. Iesen ga kis taar at tano katon Mata ga haan tupas ie kaia. 31 Ira Iudeia ing diet ga kis tika taar ma Maria wara habaibai ie kaia ra hala, diet ga nes ie ma gate tut suur gasien, io, diet ga mur ie. Diet ga lik bia ga hanahaan wara sunuah aras tano midi. 32 Ma Maria ga hanuat taar tano katon Jisas ga kis taar kaia. Ing ga nes ie ga tutudung napu ta ira iruo kaki Jisas gaam suah taar tana hoken: “Watong, bia nugu kis taar kai no hainigu pa gor maat.” 33 Ing Jisas ga nes Maria ma ga susuah tika ma ira Iudeia ing diet gate sakate hawaat ie, ga purpuruan ma ga manga tirih no balana. 34 Jisas ga tiri diet, “Muat hatur ie iahe?” Diet ga balui, “Watong, mai, nugu nes!” 35 A luur na mata Jisas ga sal. 36 Io, ing diet ga nes iakan, ira Iudeia diet ga tange harbasia ta diet bia, “Nes baak! Ga manga sip tar at ne Lasaras.” 37 Iesen ari diet ga tange bia, “Iakan ra tunotuno mon nong ga hananaas ira iruo matana no pulo. Kaik i tale bia gor halangalanga mon mah Lasaras ma Lasaras pa gor maat.” 38 No bala Jisas balin ga manga tirih gaam haan ukaia tano midi. A matana haat ie ma di ga bul bat tar no matana ma tiga haat. 39 Jisas ga tange, “Muat kap se tar no haat!”Mata, no hainine no minaat, ga tange, “Watong, i te mapus um kaike kanong aihat na bung nalua ga maat.” 40 Jisas ga tange tana, “Hohe, iau pa gate hinawase tar baak ugu bia nu nes no dadas ta God ing bia nu nurnur taar? Masa! Io, i tahut bia nu lik leh ie!” 41 Io, diet ga kap se tar no haat. Jisas ga tadeng ma gaam tange, “Iau tanga tahut taam, Mama, kanong u te hadade iau. 42 Iau nunure tar bia u la tartaram iau, iesen iau tange kaiken wara gaie diet kaiken ra matanaiabar, bia diet naga nurnur bia u ga tule iau.” 43 Namur ta ing gate tange se tar kaike, Jisas ga tatau naliu hoken: “Lasaras, hansur!” 44 No minaat ga hansur. Ma di ga wis tar ira iruo limana ma ira iruo kakena ma ra taltalona katona maal, ma no matmataan tana di ga bakar tar ie ma tiga maal mah. Jisas ga tange ta diet, “Muat palas ise kaike ra maal na minaat naga haan.”

Ira lualua ta ira Iudeia diet ga harpingit wara bubu bing Jisas.

45 Io kaik, a haleng ta ira Iudeia ing diet ga hanuat ukaia hone Maria diet ga me nes ing ne Jisas ga gil, diet gaam nurnur tana. 46 Iesen ari ta diet, diet ga haan laah uras hoira Parisi, diet gaam hinawase diet uta ing Jisas gate gil. 47 Io, ira Parisi ma ira tamat na ut na pakila lotu, diet ga gil tiga kis hurlungen diet gom tange, “Ai! Hohe, pai tale tun at bia dahat na gil tiga linge? Iakan ra tunotuno i gilgil ra haleng dadas na hakilang. 48 Bia ing dahat na hok tar at mon ie huo, ira matanaiabar bakut diet na nurnur tana. Ma ira Rom diet na hanuat ma diet na haliare no udahat hala na lotu tamat ma no udahat huntunaan.” 49 Io, tiga nong ta diet ira Parisi a hinsana Kepas nong ga lualua ta ira ut na pakila lotu ta iakano ra pakana bung ga tange, “Muat pai nunure ta linge! 50 Muat pai palai bia utano numuat tahtahut i bilai bia ta tiga tunotuno mon na maat uta ira matanaiabar ma waak um bia no huntunaan bakut na hiruo.” 51 Pa ga tange huo tano uno lilik mon. Taie. Iesen, aie no lualua ta ira ut na pakila lotu ta iakano ra pakana bung, kaik God gaam kure no uno nianga bia na ianga na tangesot utane Jisas bia na maat utano huntunaan Israel. 52 Ma taie bia uta diet sen mon no huntunaan Israel, iesen bia na maat mah uta diet ira nati God kana diet kis harbasia taar waing na lamus tikane diet ma diet na tikai mon. 53 Io, tur leh um ta iakano bung diet git harpingit wara bubu bing Jisas. 54 Kaik Jisas pa gaam hanahaan palai um kaia ta ira Iudeia, iesen ga haan laah balik uras tiga katon hutet ra hanuo bia, gaam haan taar tiga taman a hinsana Epraem. Ma aie ma ira uno bulu na harausur diet ga kis kaia. 55 Io, no pakana bung utano Nian na Hinahaan Sakit gate hutet um ma haleng matanaiabar ta ira tamtaman tapaka diet ga hanuat uram Ierusalem wara pakpakile haruatne ira harkurai tane Moses bia diet naga halhaal pane iakano nian. 56 Diet ga naanaas haan ta Jisas, ma bia diet ga tur hurlungen taar kaia ra hala na lotu tamat diet ga hartiritiri ta diet bia, “Muat lik hohe? I nanaas bia pa na hanuat at um ukai tano nian, naka?” 57 Ma ira tamat na ut na pakila lotu ma ira Parisi diet gate tar nianga taar bia ing sige tiga nong na nunure leh bia Jisas kana he na hinawas waing diet naga palim kawase ie.

12

Maria ga hurange tar ra waiwai tane Jisas wara tangtagure no uno minaat.

1 Io, bia a liman ma tikai na bung taar mon um ga kis taar utano Nian na Hinahaan Sakit, Jisas ga hanuat Betani no taman tane Lasaras nong Jisas ga hatut leh ie sukun ra minaat. 2 Ma diet ga gil tiga nian utane Jisas kaia. Mata ga harahut wara soh nian, ma Lasaras tikai ta diet ing diet ga kis tika taar ma Jisas tano nian. 3 Io, Maria ga kap leh ari waiwai wara salsalap di kilam ie bia ‘nart’, ma i tirih haruat ma ra subana ta tiga kilo. Ma a tabi kinewa ta iakano mangana waiwai. Maria ga kap leh ie gaam hurange tar ie ta ira iruo kaki Jisas, ma ga salap dir ma ira pakana hine. Ma no hunhuraan kala mismisien tano waiwai gaam hahungi no hala bakut. 4-5 Iesen tiga nong ta diet ira uno bulu na harausur, Iudas Iskariot, nong ga liklik bia na tar se tar Jisas ga tange hoken: “Wara bih pa di suhurane iakan ra waiwai wara kapkap leh ta kinewa? No matana i haruat ma ira kunukul tikai gaar kap ta ira uno pinapalim tiga tinahon! Io, ma ira kinewa um di gaar tar ta ira maris.” 6 Iudas pa ga tange hokaiken kanong bia ga marse tar ira maris, iesen bia ga tange huo kanong a ut na kikinau ie. Ma git balbalaure no bunbulaan ta ira udiet kinewa, kaik gaam git kaakaap kumaan laah mekaia. 7 Iesen Jisas ga tange, “Waak muat kiskis na gil ie! I tahut bia gate waak tar iakan ra waiwai utano bung da hatur iau tana. 8 Ira maris diet na kis tika ma muat hatika, iesen iau pa ni kis hatika taar ma muat.”

A halengin diet ga nurnur ta Jisas.

9 Io, tiga tamat na matanaiabar diet ga ser bia Jisas kana Betani, io, diet ga haan ukaia. Iesen diet pa ga hanawaan sen mon Jisas. Taie. Diet ga wara nasnas mah Lasaras nong Jisas gate hatut habalin ie sukun ra minaat. 10-11 Kaik ira tamat na ut na pakila lotu diet gaam harpingit bia diet na bu bing mah Lasaras kanong Lasaras no burena kaik haleng na Iudeia diet ga turtur talur kaike ra lualua ma diet gaam nurnur ta Jisas.

Jisas ga haan laka Ierusalem hoing no tamat na ut na harkurai nong ira Israel diet git kiskis kawasei.

12 Tano bung namur no tamat na matanaiabar ing diet gate hanuat wara utano Nian na Hinahaan Sakit diet ga ser bia Jisas ke ga hanhanuat ukaia Ierusalem. 13 Io, diet ga kap leh ira pakana daha hoira pakana lamaas diet gaam haan wara kinakot uta Jisas, ma diet ga kakongane hani bia, “Da pirlat God! I daan nong i hanuat wara gilgil haruatne ira sinisip gar tano Watong! I daan no Tamat na Lualua na Gil Harkurai gar na Israel!” 14 Io, Jisas ga nas leh tiga sigar donki gaam kisi ie, hoing ira nianga ta God di ga pakat utana ga tange: 15 “Muat ira matanaiabar na Ierusalem, waak muat burut. Nes baak! No numuat Tamat na Lualua na Gil Harkurai tuai ke i hanhanuat, ma i kiskisi hani tiga nat na donki.” 16 Ira uno bulu na harausur diet pa ga luena palai baak ta kaiken ra linge. Iesen namur um ing no minarine Jisas gate hanuat puasa, diet ga lik leh bia di gate pakat tar kaike ra nianga utana ma bia diet gate gil tar mah kaike tana. 17 Ma ira matanaiabar ing diet ga kis taar tano bung bia Jisas ga tau hasur Lasaras meram tano midi gaam hatut ie sukun ra minaat, diet ga hinhinawas haan utane Jisas. 18 Iakan no burena kaik haleng na matanaiabar diet gaam haan wara ninaas ta Jisas, kanong diet ga hadade bia ga gil iakan ra dadas na hakilang. 19 Kaik ira Parisi diet gaam tangtange hargilaas ta diet bia, “Nes tar um! Dahat pai papetlaar at um ta linge! Nes baak! No ula hanuo bakut i te murmur ie!”

Jisas ga tange hanalue bia aie no lulungo, na maat.

20 Io, ari Grik mah kana nalamin ta diet ing diet ga haan uram Ierusalem wara lotu tano bung na nian. 21 Diet ga haan tupas Pilip nong me Betsaida kenam Galili, diet gaam tange, “Maris, mehet sip bia mehet na nes Jisas.” 22 Pilip ga haan gaam a hinawase Andru. Io, dir balik um, dir ga haan dir gaam a hinawase Jisas. 23 Jisas ga balu dir gaam tange, “No pakana bung um i te hanuat bia no minarine Nong a Tunotunoi na hanuat puasa. 24 Muat hadade baak! Bia ing tiga pat na daha pa na puko taar tano pise ma naga maat, na kis taar at mon bia tiga kapawena pat na daha. Iesen bia ing na maat na huai ra halengin na hunena. 25 Sige tikai i manga sip sen mon no uno nilon, i baber tano nilon tutun. Iesen sige tikai nong pai manga sip no uno nilon ta iakan ra ula hanuo na palim dit tar ie utano nilon hathatika. 26 Sige nong i sip bia na papalim tagu, i tahut bia na mur iau. Ma bia iau ni haan uhe, no nugu ut na pinapalim mah na haan ukaia. Ma sige nong i papalim tagu, Mama na ru ie. 27 “Kaiken no balagu i manga purpuruan ma iau ni tange ra sa? Hohe, na tahut bia ni tange, ‘Mama, me ras leh iau sukun iakan ra pakana bung na ngunngutaan?’ Iesen taie. Iakan at mon no burena iau gom hanuat. Iau ga hanuat bia ni me sola ta iakan ra ngunngutaan. 28 Mama, hatamat no hinsaam!”Io, a ingana tiga nong ga ianga suur meram ra mawe hoken: “Iau te hatamat tar ie ma iau ni hatamat habalin ie.” 29 Ira matanaiabar ing diet ga tur taar kaia diet ga hadadei ma diet ga tange bia ga parparara. Iesen ari diet ga tange bia tiga angelo ga haianga ie. 30 Jisas ga tange, “Iakan pai hanuat wara utagu, iesen wara gaie muat. 31 Kaiken um no pakana bung wara gil harkurai tano ula hanuo. Kaiken um God na bat se tar no lualua gar ta iakan ra ula hanuo. 32 Ma iau, ing da tatik haut iau sukun no pise, iau ni lamus hawaat ira tunotuno bakut taar tagu.” 33 Ma ga tange hokaiken wara haminas bia a mangana minaat hohe na maat huo. 34 Ira matanaiabar diet ga balui bia, “Mehet gate hadade bia ira harkurai tane Moses i tange bia no Mesaia na kis hatika. Io, hohe kaik gu tange uta Nong a Tunotunoi bia da tatik haut ie? Ma, sige tun at iakanin Nong a Tunotunoi?” 35 Ma Jisas ga hinawase diet bia, “No lulungo na kis tika taar mon ma muat ra da hansik na pakana bung baak. Kaik muat na haan, kaiken at baak no lulungo kana. No kankado kabi me burung muat. No tunotuno nong i hananhaan ra kankado pai nunure bia i hanahaan uhe. 36 I tahut bia muat na nurnur tano lulungo kaiken at baak i pade tar muat waing muat na hanuat bia a nat na lulungo muat.”

No huntunaan na Iudeia diet ga malok bia diet na nurnur ta Jisas.

Ing ga tange taar huo Jisas ga haan laah gaam a mun ta diet. 37 A tutun bia ga pakile kaiken ra halengin dadas na hakilang ra matmataan ta diet, iesen diet ga malok balik bia diet na nurnur tana. 38 Ga ngan hokaiken wara hatutun ira nianga tane Aisaia no tangesot ing ga tange hoken: “Watong, taie tikai pai le nurnur tano numehet hinhinawas ma taie tikai pai le kap ra palpalai utano num dadas.” 39 No burena iakan diet pa gaam nurnur, kanong Aisaia ga tange mah hoken: 40 “God i te hapulo ira mata diet, ma i te hadadas ira bala diet, bia diet kabi nes kilam ma ira mata diet, ma diet kabi nunure kilam ma ira udiet lilik, ma diet naga tahurus bia nigi halon diet.” 41 Aisaia ga tange kaiken kanong ga nes no minamari Jisas, kaik gaam hinawas uta Jisas. 42 Ma a tutun bia kaiken ra nianga tane Aisaia ga huai, iesen halengin ta diet ira lualua ta ira Iudeia diet ga nurnur balik tana. Iesen diet pa ga tange hapuasne ira udiet nurnuruan kanong diet ga burte ira Parisi bia diet kabi hatabune diet bia diet pa na lotu baal. 43 Ma diet pa ga ianga puasa huo kanong diet ga sip bia a tunotuno mon na lat diet ma pataie bia God na lat diet. 44 Io, Jisas ga tange naliu hoken: “Sige tikai i nurnur tagu pai nurnur sen mon tagu iesen i nurnur mah ta nong ga tule iau. 45 Ma sige nong i nes iau i nes mah nong ga tule iau. 46 Iau te hanuat ukai tano ula hanuo hoing tiga lulungo waing diet bakut ing diet nurnur tagu, diet pa na kis taar at baak tano kankado. 47 Ma sige tikai i hadade ira nugu nianga iesen pai taram, iau at, iau pa ni gil harkurai tana kanong iau pa ga hanuat bia ni gil harkurai tano ula hanuo iesen wara halhalon ie. 48 Tiga ut na gil harkurai kana uta nong i malok se iau ma pai kap usurane ira nugu nianga. Kaiken at mon ra nianga iau te tangtange ing diet na gil harkurai tana tano hauhawatine iakan ra nilon. 49 Io, iau pa ga ianga tano nugu lilik at iesen Mama nong ga tule iau ga pir tar iau tano suruno no nugu hinhinawas ma ira nianga at iau ni se. 50 Iau nunure tar bia ira uno nianga na harpir i la harhartabar ma no nilon hathatika. Kaik, asa ing iau tange, iau tange at mon hoing Mama te hinawase tar iau bia ni tange.”

13

Jisas ga gis ira kaki diet ira uno bulu na harausur.

1 No Nian na Hinahaan Sakit gate hutet um ma Jisas ga nunure bia no pakana bung gate hanuat wara utana bia na haan sukun iakan ra ula hanuo wara uram tano ana Sus. Kaik i palai bia ga sip tar ira uno tus ing diet ken ra ula hanuo tuk kaiken no hauhawatine no uno nilon hoing i la be sip tar diet makarawa laah. 2 Ma Jisas ma ira uno bulu na harausur diet ga iaiaan tika ra bung um ta iakano bung. Ma Sataan gate halilik tar Iudas Iskariot no natine Saimon bia na tar se tar Jisas. 3 Iesen Jisas ga nunure tar bia no rana Sus gate tar se ira dadas bakut tana ma bia gate hanuat meram ho God ma hutet bia na tapukus balin uram ho God. 4 Kaik gaam tut sukun no nian, gaam kap se ari ta ira kiniasine, gaam taltalin ma tiga subana maal. 5 Io, ga hurange tar ari taah tiga tamat na dis, gaam tur leh wara gisgis ira kaki diet ira uno bulu na harausur, ma ga salsalap hamamasa diet ma no subana maal ga taltalin taar mei. 6 Ga hanuat taar ta Saimon Pita ma Pita ga tirii, “Watong, hohe u wara gisgis ira kakigu?” 7 Jisas ga balui bia, “Pau nunure kilam bia iau gilgil ra sa kaiken, iesen na palai um taam namur.” 8 Pita ga tange bia, “Taie. Pa nu gis tun at ira kakigu!” Jisas ga balui hoken: “Bia ing iau pa ni gis ugu, pa nu kis tika at um ma iau.” 9 Saimon Pita ga tange tana bia, “Watong, waak se mon ira kakigu, iesen gis mah ira limagu ma no ulugu mah!” 10 Jisas ga balui hoken: “Sige tikai i te sisiu taar na gis sen leh mon um ira kakine kanong no tamaine bakut i gamgamatien. Ma muat gamgamatien taar iesen pai muat bakut.” 11 Io, ga nunure tar bia sige nong na tar se tar ie, kaik gaam tange bia taie bia diet bakut diet gamgamatien taar. 12 Ing gate gis hawaat tar ira kaki diet ga sigam leh ira kiniasine gaam kis baling tano uno subaan. Ga tiri diet bia, “Muat palai taar ta iakan iau te gil tar ie ta muat? 13 Ing muat la haianga iau muat la tangtange bia ‘Tena harausur’ ma ‘Watong’. Ma muat tange no tutun kanong iau kaike. 14 Ing bia iau no numuat tena harausur ma no numuat Watong iau te gis tar ira kaki muat, io, i tahut bia muat mah, muat na gis hargilasane ira kaki muat. 15 Io, iau te luena gil tar huo waing muat mah, muat na gil mur ing iau te gil tar ta muat. 16 Muat hadade baak! No subulo pai tamat tano uno watong. Ma nong i tartaram pai tamat ta nong i hartula. 17 I palai bia muat te nunure um kaiken ra linge, io kaik, muat na daan ing bia muat na pakilei. 18 Iau pai iangianga uta muat bakut. Iau nunure tar diet ing iau te gilamis leh diet. Iesen iakan na hanuat wara hatutun ira nianga ta God ing di ga pakat hoken: ‘No tunaan nong mir ien tikane ira agu beret mei te tut na hinarubu ma iau.’ 19 Iau hinhinawase hanalua muat kaiken, kaiken at baak pai hanuat. Iau tange hokaike waing muat na nurnur bia iau, iau at mon no lilona tunotuno, ing bia iakano linge na hanuat tutun. 20 Muat hadade baak! Sige tikai i bale leh tiga nong ing iau tule, i bale leh iau. Ma sige tikai i bale leh iau, i bale leh mah nong ga tule iau.”

Jisas ga tange hanalue bia tikai nalamin ta diet na tar se tar ie.

21 Ing Jisas gate tange se tar kaiken ga purpuruan no balana ma gaam tange hapuasne hoken: “Muat hadade baak! Tikai ta muat na tar se tar iau.” 22 Ira uno bulu na harausur diet ga harnasnaas balin ta diet. Diet ga nguanguo harbasia bia sige tun at ta diet iakanong ga tangtangei. 23 Ma tikai ta diet, no bulu na harausur nong Jisas ga sip tar ie, ga kis hutaten tar Jisas. 24 Kaik Saimon Pita ga tah iakano bulu na harausur gaam tange tana, “Tiri ie bia sige iakanong i tangtangei.” 25 Kaik no bulu na harausur gaam ioh taar tane Jisas gaam tirii bia, “Watong, sigei?” 26 Jisas ga balui hoken: “Aie nong iau ni tar iakan ra katona beret tana namur ta ing iau te hasuguh tar ie tano dis.” Io, ing gate hasuguh tar no katona beret ga tar ie tane Iudas no natine Saimon Iskariot. 27 Ing at mon Iudas ga palim leh no katona beret, Sataan ga laka tana. Io, Jisas ga tange tana, “No linge u wara gilgil ie, gil hagasiaan ie.” 28 Iesen taie tikai kaia tano nian pa ga palai bia Jisas ga tange tar huo tana warah. 29 No burena bia Iudas git balbalaure ira kinewa kaik diet gaam lik bia Jisas ga tangtange tana bia na kul ta linge di ga supi tano Nian na Hinahaan Sakit bia na tabar dak ira maris ma ta linge. 30 Ing at mon Iudas gate palim leh no katona beret ga suur laah. Ma i gate bung kaike.

No sigara harkurai na harmarsai hargilaas.

31 Io kaik, ing Iudas gate haan laah Jisas ga tange hoken: “Kaiken no minarine Nong a Tunotunoi i te tur leh bia na hanuat puasa. Ma no minarine God mah, Nong a Tunotunoi i te hatahun bia na hapuasnei. 32 Ma ing bia na hapuasne no minarine God, io, God kaia balin at tana na hapuasne no minarine no Natine. 33 Kaba natigu, iau ni kis tika taar mon ma muat ta da hansik na pakana bung baak. Muat na sisilih tagu, ma hoing at mon iau ga hinawase ira Iudeia, kaiken iau hinawase mah um muat bia no subaan iau ni haan ukaia, muat pai tale bia muat na haan ukaia. 34 A sigara harkurai iakan iau tartar ie ta muat ma aie hoken. Muat na marmarse hargilasane muat. Hoing at mon iau te marse muat huo, io, i tahut bia muat na marse hargilasane muat. 35 Bia ing muat na marmarse hargilasane muat, io, ira tunotuno bakut diet na nunure bia muat ira nugu bulu na harausur.”

Jisas ga tange hanalue bia Pita na harus isei.

36 Saimon Pita ga tiri ie bia, “Watong, nu haan uhe?” Jisas ga babalu hoken: “No subaan iau ni haan ukaia pai tale bia nu mur iau ukaia kaiken, iesen nu mur um namur.” 37 Pita ga tirii, “Watong, wara bih kaik iau pai tale bia ni mur ugu kaiken? Iau taguro bia ni maat wara utaam.” 38 Kaik, Jisas ga balui hoken: “U te taguro tun at bia nu maat wara utagu? Hadade baak! No kareka pa na kakel baak ma u te huna harus ise tar iau aitul a pakaan.

14

Jisas sen mon nong na papos no ngaas tupas God.

1 “Waak bia ira bala muat i tapunuk, iesen muat na nuruan God. Ma muat na nuruan mah iau. 2 Aram narako tano ngasiane Mama a halengin subaan kana. Bia ing pa naga mon tari iau gor te hinawase muat kanong iau ni haan ukaia wara tangtagure ta subaan wara numuat. 3 Ma ing iau te haan ma iau te tagure tar numuat ta subaan, iau ni tapukus balin nigi me kap leh muat wara uram ho iau waing muat na kis mah tano subaan iau kis taar kaia. 4 Muat nunure tar no ngaas uram tano subaan iau ni haan ukaia.” 5 Tomaas ga tange tana bia, “Watong, mehet pai nunure bia nu haan uhe, io kaik, mehet na nunure leh no ngaas ukaia hohe?” 6 Jisas ga babalu hoken: “Iau no ngaas, iau hapuasne ira tutun ta God, ma iau no nilon. Taie tikai pai hanuat taar ta Mama bia ing pai luena haan taar tagu. 7 Bia ing muat naga nunure tutun iau, muat gor te nunure mah Mama. Ma tur leh um ta iakan ra pakana bung muat na nunure ie ma na palai bia muat te nes ie.”

Jisas ma no ana Sus dir tikai mon.

8 Io, Pilip ga tange tana bia, “Haminas Mama ta mehet. Iakanong mon nong mehet supi ie.” 9 Ma Jisas ga babalu hoken: “Maris, Pilip! Iau te lon lawas tika ma muat, iesen pau nunure at baak iau? Sige tikai i te nes iau i te nes Mama. Ho bibih balik bia u saring iau bia ni haminas Mama ta muat? 10 U nurnur bia iau kis ta Mama, ma bia Mama i kis tagu. Naka? Ira nianga iau tange ta muat pai nugu mon. Taie. Mama nong i lalon tagu, aie nong i pakpakile no uno pinapalim. 11 I tahut bia muat na nurnur tagu ing iau tange bia iau kis ta Mama, ma Mama i kis tagu. Bia taie, muat na nurnur kanong muat te nes ira dadas na gingilaan na kinarup. 12 Muat hadade baak! Sige tikai i nurnur taar tagu na pakile ira linge iau pakile. Ma na pakile ira linge ing i tamat ta ing iau pakile kanong iau ni haan uram ho Mama. 13 Ma asa ing muat na saring tano hinsagu, iau ni gil waing no Natine na hapuasne no minarine no rana Sus. 14 Bia ing muat na saring iau uta sa tano hinsagu, io, iau ni gil ie.

God na tule hasur no Halhaliana Tanuo wara harharahut.

15 “Bia ing muat sip iau, io, na palai, kanong ira nugu harkurai muat na taram. 16 Ma iau ni saring Mama ma na tar tiga mes na Ut na Harharahut ta muat bia na kis hatika ma muat. 17 Aie no Tanuo. I la haphapuasne ira tutun ta God. No ula hanuo pai haruat bia na haut leh ie kanong no ula hanuo pai la nesnes ie ma pai la nunurei. Iesen muat nunure tar ie kanong i lalon ma muat, ma na kis ta muat. 18 Iau pa ni waak tar muat hoing ira tintana. Taie. Iau ni hanuat taar ta muat. 19 Hutet um ma no ula hanuo pa naga nes habaling iau, iesen muat na nes iau. Ma iau, iau ni lon, kaik muat mah, muat na lon. 20 Ta iakano ra bung muat na nunure um bia iau kis tane Mama, muat kis tagu, ma iau kis ta muat. 21 Sige tikai i hatur kawase tar ira nugu harkurai ma i taram diet, io, aie nong i sip tar iau. Ma sige nong i sip tar iau, Mama na sip ie, ma iau mah, iau ni sip ie ma ni hapuasne iau tana.” 22 Io, Iudas (taie bia Iudas Iskariot) ga tiri ie bia, “Watong, warah balik kaik gu sip bia nu hapuasne ugu ta mehet ma taie bia ukatiga tano ula hanuo?” 23 Ma Jisas ga balui hoken: “Sige nong i sip tar iau i taram ira nugu nianga. Ma Mama na sip ie ma mir na haan tupas ie ma mir na lon tika mei. 24 No tunotuno nong pai sip iau pai taram ira nugu nianga. Ma kaiken ra nianga muat hanhadade pai anugu. Taie. A nianga at gar ta Mama nong ga tule iau. 25 “Iau te tange se tar kaiken ra linge ing iau kis tika taar baak ma muat. 26 Iesen no Ut na Harharahut, no Halhaliana Tanuo, nong Mama na tulei tano hinsagu na me hausur muat ta ira linge bakut. Ma na halilik mah muat ta ing iau te tange se tar ta muat. 27 A malum kaik iau waak kapis tar ma muat. No nugu malum tus iakan iau tar ie ta muat. Iau pai tar ie ta muat hoing no ula hanuo i la gilgil. Io, waak bia ira bala muat i tapunuk ma waak muat ra bunurut. 28 “Muat ga hadade ing iau ga tange hoken: ‘Iau ni haan laah ma ni tapukus baling taar ta muat.’ Bia muat naga sip tun tar iau, muat gor guama tano nugu hinahaan ni gil ie uram ho Mama kanong Mama i tamat tagu. 29 Ma iau te hinawase hanalua muat kaiken uta iakan ra linge waing muat naga nurnur ing na ngan tun um huo. 30-31 Iau pa ni ianga lawas um ma muat kanong no lualua ta iakan ra ula hanuo iakana katiga tuai. Taie ta ginginine kai tagu, iesen iau pakpakile haruatne ing Mama i te pir tar iau ine waing no ula hanuo naga nunure bia iau sip tar Mama.“Muat tut, dahat naga haan laah.

15

Sige nong i kis tane Jisas na pakile ira bilai na pinapalim.

1 “Iau no nunuhuan na ina daha tutun ma ne Mama no ut na harbalaurai tano ina daha. 2 Ira katena daha i kis tagu ing diet pai la huhuai, i la katkato se bakut diet. Iesen ira katen ing i la huhuai, Mama i la hinhinare bia diet na nunuhuan waing diet naga manga huai. 3 Io, muat te nunuhuan um ma i burena ta ira nugu nianga iau te tange tar ta muat. 4 Muat kis taar at tagu ma muat waak tar at iau bia ni kis taar at mah ta muat. Taie tiga katena daha i haruat wara hunuai bia aie sen. Taie. Na huai sen mon ing i kis taar at tano ina daha. Io, hokaike at mon, pai tale muat bia muat na huai ing bia muat pa na kis taar at tagu. 5 “Iau no nunuhuan na ina daha ma muat ira katena. Bia sige tikai i kis taar tagu ma iau kis taar at mah tana, io, iakano tunotuno i manga huai. Iesen bia ing iau pai harahut muat, pai tale muat bia muat na gil tiga linge. 6 Bia sige tikai pai kis taar at tagu, iakano tunotuno i haruat hoing tiga katena daha di sei ma gi a maranga. Ira katena daha hokaike di la ruru leh ma di la sase tar ra iaah gi la iaiaan. 7 Bia muat kis taar tagu, ma ira nugu nianga i kis taar ta muat, io, muat saring iau ta ing muat sip ma muat na hatur kawase leh. 8 Ing muat na manga huai, iakano na hapuasne no minarine Mama ma na haminas bia muat ira nugu bulu na harausur mah. 9 “Hoing Mama i te sip iau huo, kaik at mah, iau te sip muat huo. Io, i tahut bia muat na kis taar at tano nugu sinisip. 10 Bia muat taram ira nugu harkurai, io, muat na kis taar at tano nugu sinisip, hoing at mon iau te taram ira harkurai tane Mama iau gi kis taar at tano uno sinisip. 11 Io, iau te hinawase muat ta kaike waing no nugu gungunuama na kis ta ira numuat lon ma bia muat naga hung bukas mei. 12 No nugu harkurai kanin: Muat na marse hargilasane muat hoing iau te sip muat ma iau te marse muat huo. 13 Taie tiga harmarsai gar tikai i tamat tano harmarsai tano tunotuno nong i tar se no uno nilon wara gaie diet ira uno harwis. 14 Ma muat ira nugu harwis bia ing muat gil ing iau hartula bia muat na gil. 15 Iau pai kilam habaling um muat bia a nugu tultulai muat kanong tiga tultulai pai nunure ira hinilau tano pinapalim tano uno tamat. Iesen iau te kilam balik um muat bia a nugu harwis muat kanong ira linge bakut ing iau ga hadade leh tane Mama iau te hapalaine muat ine. 16 Muat, muat pa ga gilamis leh iau. Taie. Iau at, iau ga gilamis leh muat, iau gom tibe muat bia muat na haan ma muat na huai, ma ira numuat hunuai na kis taar at. Io kaik, Mama naga tabar muat ta ira sa ing muat saring tano hinsagu.

No ula hanuo na malentakuane ira tultulai ta Jisas.

17 “No nugu harkurai kanin: Muat na marse hargilasane muat. 18 Bia no ula hanuo i malentakuane muat i tahut bia muat na lik kawase tar bia gate luena malentakuane tar iau. 19 Bia ing muat mekai napu, io, no ula hanuo gor sip muat hoing bia uno tus muat. Iesen muat pai mekai tano ula hanuo kanong iau te gilamis leh muat mekai tana. Ma iakan no burena kaik no ula hanuo gi malentakuane muat. 20 Muat na lik kawase tar ing iau ga tange ta muat hoken: ‘No subulo pai tamat tano uno watong.’ Bia ing diet ga helar tagu, io, diet na helar ta muat mah. Bia ing diet ga taram ira nugu nianga, io, diet na taram mah ira numuat. 21 Diet na gil tar kaiken ta muat kanong anugu muat. Ma no burena mon, bia diet pai nunure nong ga tule iau. 22 Bia ing iau pa naga hanuat ma iau pa naga me ianga ta diet, diet pa gor te baan taar um ra kuas ta ira udiet sakana magingin. Iesen kaiken balik um diet pai tale bia diet na ianga bat ira udiet magingin sakena. 23 Sige nong i malentak tagu i malentakuane mah Mama. 24 Iau ga pakile nalamin ta diet ira linge taie tiga nong mah um ga pakile. Ing bia iau pa naga gil huo diet pa gor te baan taar um ra kuas ta ira udiet magingin sakena. Iesen diet te nes um kaiken ra linge ma kana at baak diet malmalentakuane tar mir ma Mama. 25 Iesen i te ngan huo wara hatutun ing di ga pakat ta ira udiet harkurai ta God hoken: ‘Taie ta burena no udiet malmalentakuane iau.’ 26 “No ut na Harharahut nong iau ni tulei meram ho Mama na hanuat. Aie no Tanuo nong i la haphapuasne ira tutun ta God. Ma i la hananuat at meram ho Mama. Ma ing na hanuat na me hinawas utagu. 27 Ma muat mah, muat na hinawas utagu kanong muat gabe kis tika ma iau makarawa laah ra turtur leh tano nugu pinapalim.

16

1 “Iau te hinawase muat ta kaiken bakut waing muat pa na karup muat naga puko. 2 Diet na hatabune muat bia muat pa na lotu ta ira udiet hala na lotu. Io, i tutun, iesen i tutun at mah bia no pakana bung i hananhuat ing tiga nong na bu bing muat na lik bia i gilgil ra pinapalim na lotu uram ho God. 3 Diet na gil kaike ra mangana linge kanong diet pai le nunure mir ma Mama. 4 Iau te huna hinawase muat ta kaiken. Ma iau gil huo waing muat na lik kawase tar bia iau ga luena hakatom tar muat, ing um iakano pakana bung na hanuat um. Iau pa ga huna hinawase muat ta iakan karawa nalua ing iau ga tur leh no nugu pinapalim kanong iau ga kis taar ma muat.

No mangana pinapalim tano Halhaliana Tanuo.

5 “Io, kaiken um ni haan uram ta nong ga tule iau, iesen taie tikai ta muat pai tiri iau bia iau ni haan uhe. 6 Ma muat te hung ma ra tapunuk kanong iau te tange kaiken ra linge. 7 Iesen muat hadade baak! Utano numuat tahtahut, kaik iau ni haan laah. Bia ing iau pa ni haan laah, no ut na Harharahut pa na hanuat ukai ho muat. Iesen bia ing ni haan iau ni tule sei ukai ho muat. 8 Ing na hanuat na hapalaine ira tunotuno tano ula hanuo tano suruno ira magingin sakena. Ma na hapalaine mah diet tano suruno no taktakodas ma no suruno no gil harkurai gar ta God. 9 Na me hapalaine diet bia diet sakena kanong diet pai nurnur tagu. 10 Ma na hapalaine diet tano taktakodas kanong iau ni haan uram ho Mama ma muat pa na nes habaling iau. 11 Ma na hapalaine mah diet tano gil harkurai gar ta God kanong no lualua ta iakan ra ula hanuo God i te tule bingbing tar um ie. 12 “Anugu mon haleng linge wara tangtange ta muat, iesen pai tale muat bia muat na kap bakut leh at mon kaiken. 13 Iesen ing no Tanuo nong i la haphapuasne ira tutun ta God na hanuat, io, aie nong na lue muat taar ta ira tutun bakut. Pa na ianga tano uno lilik mon. Taie. Na tange sen at mon ira linge ing ga hadade leh ma na hinawase muat ta ira linge na hanuat namur. 14 Na hapuasne habalin at mon no minamarigu hoken. Na kapkap leh ira tutun utagu naga hapalaine muat ine. 15 Ira linge bakut ta Mama anugu. Ma iakano no burena kaik iau gi tange bia no Tanuo na kapkap leh ira tutun utagu naga hapalaine muat ine.

Ira bulu na harausur diet na tapunuk iesen namur diet na guama.

16 “Dahin um ma muat pa na nes habalin iau, sen bia namur dahin muat na nes iau.” 17 Ari ta ira uno bulu na harausur diet ga hartiritiri ta diet bia, “Asa no kukuraina iakan ra katon i tange ie bia dahin um ma dahat pa na nes ie sen bia namur dahin dahat na nes ie? Ma hohe no kukuraina mah iakan ra katon ga tangei? Ga tange hoken: ‘Kanong iau ni haan uram ho Mama.’” 18 Diet ga hartiritiri at baak bia, “Asa no kukuraina iakan ra katon i tange bia, ‘Dahin um’? Dahat pai palai ta kaiken i tangtange.” 19 Jisas ga nunure bia diet ga wara tirtiri ie ta kaiken, kaik gaam tange ta diet hoken: “Iau te tange bia dahin um ma muat pa na nes habalin iau sen bia namur dahin muat na nes iau. Kana muat hartiritiri ta muat uta iakan? 20 Muat hadade baak! Muat, muat na iaha ma muat na suah ma kana no ula hanuo na guguama. Muat na tapunuk baak iesen namur um, muat na guama. 21 Tiga hahin i tianan taar na kilingane ra ngunngutaan ing na wara kinakaha kanong no uno bung i te haruat. Iesen ing i te kaha no uno bulu na luban se um no ngunngutaan ma naga hung balik um ma ra gungunuama kanong tiga bulu i te hanuat taar tano ula hanuo. 22 Io, muat mah huo. A numuat pakana bung na tapunuk kaiken, iesen iau ni nes habalin muat ma muat na guama. Ma taie tikai na kap se tar no numuat gungunuama. 23 Ta iakano pakana bung muat pa na saring habalin um iau uta sa. Muat hadade baak! Mama na tabar muat ta ira sa ing muat saring tano hinsagu. 24 Mekarawa laah tuk katin muat pai sasaring uta tiga linge tano hinsagu. I tahut bia muat na saasaring, kaik muat naga hatur kawase leh ma no numuat gungunuama na hung bukas ta muat. 25 “Iau iangianga ma ra nianga harharuat, iesen tiga pakana bung kana katiga i hananhuat ing pa ni ianga balin um hokaike. Taie. Iau ni hinawase hapalaine mon um muat ta Mama. 26 Ta iakano pakana bung muat na sasaring tano hinsagu. Iau pa ni supi bia ni saring Mama wara uta muat. Taie. 27 Mama iaat i sip tar muat kanong muat te sip iau ma muat te nurnur bia iau ga hansur meram ho Mama. 28 Iau ga hansur meram ho Mama, iau gaam hanuat taar tano ula hanuo. Io, kaiken iau ni haan sukun no ula hanuo wara uram hone Mama.” 29 Kaik, ira uno bulu na harausur diet gaam tange, “Kaiken um u te iangianga palai kanong pau iangianga ma ra nianga harharuat. 30 Ma kaiken mehet te nes um bia u la nunure bakut tar ira linge ma taie pau supi bia nu nahe tikai bia na tiri ugu tiga tiniri. Ma iakan no burena kaik mehet gi nurnur bia u ga hansur meram ho God.” 31 Jisas ga balu diet hoken: “Muat te nurnur tun um tagu? 32 Muat hadade baak! Tiga pakana bung kana i hananhuat, ma i te manga hutet um ing muat na hilau harbasia taar ta ira ngasia muat tikatikai. Muat na waak talur sen tar um iau. Iesen iau pai kis sen taar kanong Mama i la kis tika taar ma iau. 33 Iau te hinawase muat ta kaiken waing muat naga hatur kawase ra malum kanong muat kis tagu. Kai tano ula hanuo muat na mon ra ngunungut. Iesen waak muat burut. Muat taman tut ma ra balaraan! Iau te pari no dadas tano ula hanuo.”

17

Jisas ga sasaring bia no ana Sus na hapuasne no minarine.

1 Ing Jisas ga tange se tar kaiken ga nanaas uram ra mawe gaam sasaring hoken: “Mama, no pakana bung i te hanuat. Hapuasne no minarine no Natim waing no Natim naga hapuasne no minamarim. 2 Nu gil at mon hoing u ga tar ra dadas tana bia na harkurai menaliu ta ira tunotuno bakut waing na tar no nilon hathatika ta diet bakut ing u te tar diet tana. 3 Ma iakan no nilon hathatika, bia diet na nunure ugu, augu no kapawena God tutun, ma bia diet na nunure mah Jisas Krais nong u te tulei ukai. 4 Iau te hapuasne no minamarim kai tano ula hanuo ing iau hapataam ira pinapalim u ga tar bia ni me pakile. 5 Io, Mama, kaiken augu at nu hapuasne no minamarigu, iakano minamar iau ga hatur kawase tar ie tika ma augu nalua ing ga taie baak ta ula hanuo.

Jisas ga sasaring uta ira uno bulu na harausur.

6 “Iau te hapuasne tar ugu ta diet ing u ga tar se diet tagu kaik diet pai gar tano ula hanuo. Anum diet ma u ga tar diet tagu ma diet te taram ira num nianga. 7 Kaiken diet te nunure um bia ira linge bakut u te tar tagu i hanuat meram ho ugu. 8 Diet te nunure um kanong ira nianga u ga tar tagu iau ga tar ta diet ma diet ga kap usurane leh. Diet gabe nunure tun tar at bia iau ga hansur meram ho ugu ma diet gaam nurnur bia u ga tule iau. 9 Ma iau, iau sasaring uta diet. Iau pai sasaring utano ula hanuo. Iesen iau sasaring uta diet ing u te tar tagu kanong anum diet. 10 Ira mes na linge bakut tika ma diet anum, ma ira num, anugu. Ma diet te hapuasne ira minamarigu. 11 Iau te wara hinahaan sukun um iakan ra ula hanuo uram ho ugu. Iesen diet at baak ken ra ula hanuo. Halhaliana Mama, wis bat diet ma no dadas tano hinsaam, no hinsaam nong u ga tar ie tagu, waing diet naga tikai mon hoing dar mon tikai. 12 Ing iau ga kis tika taar ma diet iau ga wis bat diet ma no dadas ta iakano hinsang u ga tar ie tagu. Iau ga balaure tar diet ma taie tikai ta diet i te panim laah, iesen nong sen at mon nong ga murmur hani no ngaas na hiniruo, iakaik i te panim laah waing ira num nianga di ga pakat na hanuat tutun. 13 “Dahin um ma ni hanut ukaia ho ugu, iesen iau tange ken ra linge ing iau baak kanik tano ula hanuo. Ma iau tangtange kaiken waing diet na hung ma no nugu gungunuama ta ira udiet nilon hoing i hung taar tagu. 14 Iau te tar ira num nianga ta diet ma no ula hanuo i te malentakuane diet kanong diet pai mekai tano ula hanuo, hoing at mon mah iau pai mekai tano ula hanuo. 15 Iau pai saring ugu bia nu kap leh diet sukun no ula hanuo. Taie. Iau saring ugu bia nu wis bat leh diet sukun no Ut na Sakena. 16 Diet pai mekai tano ula hanuo hoing at mon iau pai mekai tana. 17 Bul hasisingen diet bia diet naga halhaal. Hapalaine ira num tutun ta diet. Ira num nianga i tutun. 18 Iau te tule tar diet tano ula hanuo hoing u ga tule tar iau tano ula hanuo. 19 Iau bul hasisingen habaling iau bia nigi halhaal wara gaie diet waing diet na halhaal ing diet na nunure ira num tutun. 20-21 “Iesen iau pai sasaring uta diet sen mon. Taie. Iau sasaring mah uta diet kaike ing diet na ra hadade no hinhinawas ta kan ra kabaan ma diet na nurnur tagu, waing diet bakut diet na tikai mon. Mama, iau sasaring bia diet na kis ta dar ma diet na tikai mon, hoing augu, u kis tagu, ma iau, iau kis taam, waing no ula hanuo na nurnur bia u ga tule iau. 22 No minamar nong u ga tar ie tagu iau te tar mah ie ta diet bia diet na tikai mon hoing dar tikai mon. 23 Diet na tikai mon huo kanong u kis tagu ma iau ni kis ta diet. Io kaik, iau sasaring bia na ngan huo waing diet na tiga kapawena tun waing no ula hanuo na nunure bia u ga tule iau ma bia u te sip diet hoing u te sip iau huo. 24 “Mama, iau sip diet ing u te tar diet tagu bia diet na kis tika ma iau tano subaan iau ni kis kaia. Iau sip huo waing diet na nes no minamarigu, no minamarigu nong u te tar ie tagu kanong u ga sip iau menalua tano hakhakisi tano ula hanuo. 25 “Takodasiana Mama, no ula hanuo pai nunure ugu iesen iau nunure ugu ma diet ira num diet nunure bia u ga tule iau. 26 Iau te hapalaine tar ugu ta diet. Ma iau ni harsasokane wara hapalaine diet taam waing no num sinisip utagu na kis ta diet ma bia iau mah, iau ni kis ta diet.”

18

Ira matanaiabar diet ga hanuat wara palpalim kawase Jisas.

1 Ing Jisas gate sasaring huat taar, aie ma ira uno bulu na harausur diet ga haan kutus no salil Kidron. Ta iakano mes na palpal ga mon tiga matana daha na olip ma Jisas tika ma ira uno bulu na harausur diet ga haan baas kaia. 2 Ma Iudas nong ga tar se tar ie, ga nunure tar mah iakano subaan kanong halengin bung Jisas git kiskis hulungai ma ira uno bulu na harausur kaia. 3 Io kaik, Iudas gaam hanuat kaia ma ga lulue hani ari umri ing diet la balaure tar no hala na lotu tamat ing ira tamat na ut na pakila lotu ma ira Parisi diet ga tule diet. Ma diet ga hananhaan tika mah ma ari a umri me Rom. Ma diet ga hananhaan ma ra laam ma ra pok daka diet ga halulungo tar ma ra linge wara hinarubu me. 4 Ma Jisas ga nunure bakut tar asa ing na hanuat tana. Io kaik, ga tur huat gaam tiri diet hoken: “Muat hanawaan sige?” 5 Diet ga babalu bia, “Jisas nong me Nasaret.” Io, Jisas ga tange ta diet hoken: “Iau aie.” (Ma Iudas nong ga tar se Jisas ga tur taar ma diet kaia.) 6 Ing Jisas ga tange bia, “Iau aie,” diet ga hesuo tapukus diet gaam puko taar napu tano pise. 7 Tiga pakaan balin Jisas ga tiri diet, “Muat hanawaan sige?” Ma diet ga babalu bia, “Jisas nong me Nasaret.” 8 Io, Jisas ga tange ta diet hoken: “Iau te hinawase muat bia iau aie. Bia ing muat silsilhe iau, io, muat waak se tar ken ra tunotuno.” 9 Ga ngan hokaiken wara hatutun ira nianga tane Jisas ing ga tange bia pa ga habonbon tikai ta diet ing God ga tar tana. 10 Io, Saimon Pita nong ga kapkap hani tiga taltalona wise ga sasal leh ie gaam kato kutus se no kata na talingana no tultulai tano tamat na ut na pakila lotu. (Ma Malkus no hinsana iakano tultulai.) 11 Kaik, Jisas gaam tange hadadas ta Pita hoken: “Subale pukus no num wise! Waak u lik bia iau pa ni sola ta iakan ra ngunngutaan Mama i te tar ie tagu!” 12-13 Io, ira umri me Rom tika ma no udiet tamat na umri ma ira umri gar na Iudeia diet ga palim kawase Jisas. Ma diet ga wis kawasei diet gaam huna lamus tar ie tane Anas, tiga tamat na ut na pakila lotu menalua. Ma aie no numune Kepas nong ga tamat taar ta ira ut na pakila lotu ta iakano ra pakana bung. 14 Iakano Kepas mon nong ga pir ira Iudeia bia gor tahut bia tiga tunotuno na maat uta ira matanaiabar.

No luena pakaan Pita ga harus ise Jisas.

15 Io, Saimon Pita ma tiga mes na bulu na harausur dir ga murmur hani Jisas. Ma iakan ra bulu na harausur ga sakate Jisas uram narako tano hera ta Anas, no tamat ta ira ut na pakila lotu kanong iakano tamat git nunure tar ie. 16 Iesen Pita pa ga tale bia na laka, kaik gaam nanaho taar aras nataman tano matanangas. Io, iakano mes na bulu na harausur nong no tamat git nunure tar ie, ga tapukus ga me haianga no hahin nong ga harbalaurai taar kaia tano matanangas, ma gaam lamus halaka Pita uram narako. 17 No hahin nong ga tur taar kaia tano matanangas ga tiri Pita bia, “Augu dak mah tikai ta ira bulu na harausur ta iakano tunotuno, bia?” Pita ga babalu bia, “Taie! Iau taie!” 18 Ga maduhan no taman, kaik ira tultulai ma ira umri gar na Iudeia diet ga tur luhutane tar tiga iaah diet ga haloi wara ratrat ie. Ma Pita mah ga tur tika taar ma diet gaam ratrat iaah.

Anas ga tiri murmur Jisas.

19 Ma kana no tamat ta ira ut na pakila lotu ga tirtiri mur Jisas uta ira uno bulu na harausur ma ta ira uno harausur. 20 Jisas ga babalu hoken: “Iau te tur ra matmataan na haruat ma iau te ianga taar ra haleng na matanaiabar sakit. Ira nugu harausur iau git gilgil haitne ta ira hala na lotu ma aram tano hala na lotu tamat mah. Ma iau pa ga tange suhe ta linge. 21 Io, u tirtiri mur iau warah? Nu tiri diet ing diet ga hadade iau bia iau ga tange hohe ta diet. Diet nunure tar ing iau ga tange.” 22 Ing Jisas ga tange hokaiken tiga umri kaia ga pasar no matmataan tana, gaam tange bia, “Sige i tange taam bia nu balu no tamat ta ira ut na pakila lotu hokaike?” 23 Jisas ga balui bia, “Bia ing iau te tange tiga linge i ronga, io, hinawas utana. Iesen bia ing iau te tange ra tutun, io, u pasar iau warah?” 24 Io, Anas ga tule sei uram ta Kepas no tamat ta ira ut na pakila lotu ma ira winwisaan kana at baak tana.

Pita ga harus ise Jisas tano airuo ma no aitul a pakaan.

25 Ing Saimon Pita ga tur taar ma ga ratrat iaah, tiga nong ga tiri ie bia, “Augu dak mah tikai ta ira uno bulu na harausur, naka?” Pita ga harus, “Taie! Iau taie!” 26 Tikai ta ira tultulai tano tamat ta ira ut na pakila lotu, a hinsakana no tunaan nong Pita ga kato kutus se no talingana. Ma ga tange ta Pita bia, “Iau nes tar ugu tika mei aram ra matana daha na olip, naka?” 27 Tiga pakaan balin Pita ga harus ma kaik at mon tiga kareka ga kakel.

Jisas ga tur ra harkurai ra matmataan tane Pailat.

28 Io, ra rurua malaan ira Iudeia diet ga lam leh Jisas meram tane Kepas uras tiga katon tano but na ngasiana no tamat me Rom. Iesen ira Iudeia diet pa ga haan laka kaia kanong diet ga sip bia diet na iaan tano Nian na Hinahaan Sakit ma bia diet na laka kaia diet na sakena hoing ira udiet harkurai i tange. 29 Kaik, Pailat gaam hansur ma ga tiri diet, “A mangana nironga sa muat tange bia iakan ra tunotuno i te gil?” 30 Io, diet ga babalu bia, “Mehet pa gor me tar bia ie taam. Taie. Aie tiga sakana tunotuno.” 31 Pailat ga tange bia, “Muat at, muat lamus leh ie ma muat a gil harkurai tana haruat ma ira numuat harkurai.” Io, ira Iudeia diet ga babalu bia, “Taie, mehet pai tale. Muat ira Rom, muat pai bale mehet bia mehet na bu bing tikai.” 32 (Ga ngan huo wara hatutun ira nianga Jisas gate tange utano uno minaat bia na maat hohe.) 33 Io, Pailat ga haan laka balin uram tano but na ngasiana gaam tau halaka Jisas ma ga tiri ie bia, “Augu, augu no tamat na lualua na gil harkurai audiet ira Iudeia?” 34 Ma Jisas ga tiri balik ie hoken: “U lik leh mon gu tange hokaike bia ta mes diet ga hinawase ugu tagu?” 35 Pailat ga balui bia, “Ai! Pai tiga Iudeia iau! Diet ira num matanaiabar at ma diet ira tamat na ut na pakila lotu, diet mon ing diet ga tar se ugu tagu. Ma asa iakaik u ga gil ie?” 36 Jisas ga tange hoken: “No nugu kinkinis na harkurai ma ra harbalaurai pai mekai ta iakan ra ula hanuo. Bia ing naga mekai, io, ira nugu tultulai diet gor te harharubu bat iau waing pa daga tar se iau ta ira luma diet ira Iudeia. Iesen taie. No nugu kinkinis na harkurai ma ra harbalaurai aie pai mekai.” 37 Io kaik, Pailat gaam tange, “A tamat na lualua na gil harkurai tok at ugu, bia?” Jisas ga babalu hoken: “A num nianga at bia iau tiga tamat na lualua na gil harkurai. Ma no burena kaik di gaam kaha iau ma iau gi hanuat taar tano ula hanuo kanin, bia ni me hinawas tano tutun. Ma sige tikai gar tano tutun ie i la tartaram iau.” 38 Io, Pailat ga tiri bia, “Asa nora tutun?” Ga tiri taar huo ma ga hansur balin taar ta ira Iudeia gaam a tange bia, “Iau pai silihe tupas leh ta burena bia nigi gil harkurai ta iakan ra tunotuno. 39 Iesen a numuat tiga magingin kana bia iau ni hasur se tikai meram ra hala na harpidanau taar ta muat tano pakana bung na Nian na Hinahaan Sakit. Io kaik, muat sip bia ni waak se tar ta muat no numuat tamat na lualua na gil harkurai ira Iudeia?” 40 Diet ga kakonga balik bia, “Taie! Mehet malok ta iakano tunotuno! Nu hasur se tar Barabas!” (Ma Barabas ga tiga holmatau.)

19

Pailat ga kure Jisas haruat ta ira sinisip ta ira matanaiabar.

1 Io, Pailat ga lamus Jisas gaam a hartula bia da dangat ie. 2 Ira umri diet ga wiwisane tikane ra tigatige hoing tiga balaparik, diet gaam hakukuh no uluno mei. Ma diet ga hasigam ie ma tiga dardarana maal i haruat hoing ira gar na watong. 3 Io, diet ga hanan tultul ie, diet gaam tangtange bia, “Mehet urur taam nora tamat na lualua na gil harkurai gar na Iudeia!” Ma diet ga paspasar batbat ie. 4 Io, tiga pakaan balin Pailat ga hansur gaam tange ta ira Iudeia hoken: “Muat hadoda! Iau ni lamus hasur tar um ie ta muat wara hamines bia iau pai silihe tupas leh ta burena bia nigi gil harkurai tana.” 5 Io, Jisas ga hansur tika ma no balaparik na tigatige di ga hakukuh tar no uluno mei ma no dardarana maal di ga hasigam ie mei. Ma Pailat ga tange ta diet bia, “Io, ie ken um no tunotuno.” 6 Ing at mon ira tamat na ut na pakila lotu ma ira udiet umri diet ga nes hasur Jisas, diet ga kaakonga bia, “Tange bia da tut tar ie ra ula kabai!” Iesen Pailat balik ga balu diet bia, “Muat at, muat lamus leh ie ma muat na tut tar ie ra ula kabai. Iesen iau at, iau pai silihe tupas leh ta burena bia nigi gil harkurai tana.” 7 Iesen ira Iudeia diet ga singsingit bia, “Numehet tiga harkurai kana. Ma iakano harkurai i tange bia na maat at kanong ga kilam ie bia aie no Nati God.” 8-9 Ing Pailat ga hadade huo ga manga burut um, kaik gaam laka tano but na ngasiana ma ga tiri Jisas hoken: “Augu meh?” Iesen Jisas pa ga babalu. 10 Io kaik, Pailat gaam tange, “U malok bia nu haianga iau, nah? Pau nunure bia iau hatur kawase tar ra dadas wara halangalanga ise ugu ma wara tutut tar mah ugu ra ula kabai?” 11 Ma Jisas ga balui hoken: “Pau gor te hatur kawase ra dadas bia ing pa naga hanuat taar taam meram naliu. Io kaik, nong i te tar se tar iau taam i te gil ra nironga i tamat tano num.” 12 Tur leh um makaia katiga Pailat ga walwalar bia na halangalanga ise Jisas. Iesen ira Iudeia diet ga kaakongane hoken: “Bia ing nu halangalanga ise iakan ra tunotuno pau tiga harwis tano numuat tamat na lualua sakit ira Rom. Sige tikai i kilam habaling at ie bia aie tiga tamat na lualua, io, aie no suk nana tano numuat kapawena tamat na lualua sakit ira Rom.” 13 Ing Pailat ga hadade huo ga lamus hasur Jisas ma gaam kis tano uno kinkinis na gil harkurai tano katon di kilam ie bia, ‘No Hera na Haat.’ (Ma no hinsana tano nianga gar na Iudeia bia ‘Gabata.’) 14 Ma ga hutet ra tingena kasakes kaike ta iakano bung, no bung na tinaguro utano Nian na Hinahaan Sakit. Io, Pailat um ga tange ta ira Iudeia hoken: “Ie ken um no numuat tamat na lualua na gil harkurai.” 15 Iesen diet ga kakongane bia, “Lamus isei! Lamus isei! Tange bia da tut tar ie ra ula kabai!” Io, Pailat ga tiri, “Muat sip bia ni tut tar no numuat tamat na lualua na gil harkurai ra ula kabai?” Ma ira tamat na ut na pakila lotu diet ga babalu hoken: “No numehet tamat na lualua na gil harkurai sen at mon iakano numuat kapawena tamat na lualua sakit kenau Rom!” 16 Io, Pailat um ga tar se tar Jisas ta diet waing daga tut tar ie ra ula kabai.

Diet ga tut tar Jisas tano ula kabai.

Io kaik, ira umri diet gaam kure leh Jisas. 17 Jisas ga pusak leh no uno kabai gaam haan laah tika mei uram tano subaan hora ula turangan (di kilam ie bia Golgota tano nianga gar na Iudeia). 18 Ma diet ga me tut tar Jisas tano ula kabai kaia, tika ma iruo mes na tunotuno mah. Dir kaike ta ira iruo palpal tana, ma Jisas nalamin. 19 Ta ra hartula tane Pailat diet gate tagure tar tiga katona nianga i tange hoken: “Jisas nong me Nasaret, no tamat na lualua na gil harkurai gar na Iudeia.” Ma diet ga bul iakano tano uno kabai. 20 Di ga pakat iakan ra katona nianga tano nianga gar na Iudeia, tano nianga gar na Rom, ma tano nianga gar na Grik mah. Ma ra haleng ira Iudeia diet ga was ie kanong di ga tut tar Jisas tano ula kabai tiga katon hutet tano pise na hala Ierusalem. 21 Ira tamat na ut na pakila lotu ma ira Iudeia diet ga tange tane Pailat bia, “Waak u pakat ie bia, ‘No tamat na lualua na gil harkurai gar na Iudeia.’ Iesen nu pakat bia iakan ra tunotuno ga kilam habaling ie bia aie no tamat na lualua na gil harkurai gar na Iudeia.” 22 Ma Pailat ga balu diet hoken: “Asa ing iau te pakat i kis taar huo.” 23 Ing ira umri me Rom diet ga tut tar Jisas tano ula kabai diet ga kap leh ira kiniasine, diet gaam bul harbasiane tar ra ihat na tinibe. Ma tiga tinibe wara gar tikai ta diet. Ma diet ga kap leh mah no kiniasine nong me narako nong di ga gil ie ma tiga katona maal mon ma pataie ta dudungut tana. 24 Io, diet ga tange harbasiane ta diet hoken: “Waak dahat dirdiris ie. Iesen dahat gi mamagu ma ra satu bia sige na kap leh ie.” Ga ngan hokaiken wara hatutun ira nianga ta God di ga pakat hoken:“ Diet ga harpalau ma ira kiniasigu ma diet ga mamagu ma ra satu utano nugu maal.” Io, hokaiken kaik ira umri diet ga gil huo. 25 Ma hutet tano kabai tane Jisas kaiken ra hahin diet ga tur taar kaia: no uno makai, no sahine no uno makai, Maria no hahin tane Kalopas, ma ne Maria nong me Magadalen. 26 Ma Jisas ga nes no uno makai kaia. Ga nes mah no bulu na harausur nong ga sip tar ie ma dir ga tur taar kaia hutet tana, kaik gaam tange tano uno makai hoken: “Awai ra hahin, nes baak. No natim um kan.” 27 Ma ga tange tano bulu na harausur bia, “A num makai balik um kanin ra hahin.” Tur leh um ta iakano bung no bulu na harausur ga lamus leh um no hahin bia na kis tano uno hala gaam balaurei.

Jisas ga maat.

28 Namur um, wara hatutun ira nianga ta God ing di ga pakat, Jisas ga tange bia, “Iau maruk,” kanong ga nunure bia ira uno pinapalim bakut gate pataam. 29 Ga mon tiga mangana gingop na wain kana, kaik di gaam hasuguh leh tiga gurgurun tes kaia tana. Io, di ga sako ie tiga sila hisop ma di gaam sangore haut ie uram tano ha Jisas. 30 Io, ing Jisas gate dup tar kaike ra wain ga tange hoken: “No nugu pinapalim i te pataam.” Io, ga sian tudu ma gaam waak se tar um no uno nilon. 31 Ra Bung Liman kaike no bung na tinaguro utano bung manamur no Bung na Sinangeh. Ma iakano Bung na Sinangeh gor tiga tamat na bung ie. Ira Iudeia diet pa ga sip bia ira palatamai dal no kaba minaat bia dal na tabataba taar aram ta ira ula kabai tano Bung na Sinangeh, kaik diet gaam saring Pailat bia da warat ira kaki dal ma daga kap hasur se ira palatamai dal. 32 Io, ira umri diet ga me warat ira kakine no luena tunaan nong di ga tut tar ie ra ula kabai tika ma Jisas ma ing mah tano mes na tunaan. 33 Ing diet ga hanuat taar tane Jisas diet ga nes bia gate maat, io kaik, diet pa gaam warat ira kakine. 34 Iesen tikai ta ira umri ga sie no binabati Jisas ma tiga rumus, ma kaik at mon a de ma ra taah ga sal suur. 35 (Io, iau no tunaan nong iau ga nes kaiken, iau te hinawas ine ma no nugu hinhinawas i tutun. Iau nunure bia iau tangtange no tutun ma iau hinhinawas utana waing muat mah, muat na nurnur.) 36 Kaiken ra linge ga hanuat wara hatutun ira nianga tane God di ga pakat hoken: “Taie tikai ta ira suruno ga tawarat.” 37 Ma ga ngan bilang huo wara hatutun mah tiga mes na katona nianga tane God di ga pakat ie hoken: “Diet na nanaas taar ta nong diet ga sie ie.”

Di ga hatur no palatamai Jisas tano midi.

38 Io, namur ta kaiken ra linge, Iosep me Arimatia ga hanuat. Ma aie ga tiga bulu na harausur tane Jisas mah. Iesen ga kis kumaan taar huo kanong ga burte ira Iudeia. Ga hanuat ga me saring Pailat utano palatamaine Jisas. Ing Pailat ga haut, Iosep ga haan gaam a kap leh no palatamaine Jisas. 39 Ma ne Nikodimas, nong ga luena hanuat taar baak tane Jisas ra bung, ga sakatei. Ma Nikodimas ga kap hawaat airuo mangana waiwai ing di ga dolowane pakur ma ga tirih haruat ma aitul a sangahul na kilo. 40 Dir ga kap leh no palatamaine Jisas ma dir ga wiwisane bat ie ma ra subana taltalona katona maal tika ma ira waiwai. Ira magingin gar na Iudeia hokaike ing diet la wara haratur. 41 Ma tano katon di ga tut tar Jisas tano ula kabai kaia ga mon tiga matana daha. Ma narakoman tano matana daha ga mon tiga sigara midi ma pa di ga leh hatur baak tiga nong tana. 42 Io, iakano bung no bung menalua tano Bung na Sinangeh, kaik dir gaam hatur no palatamai Jisas kaia kanong iakano midi ga kis hutet taar mon.

20

Jisas ga lon balin, sukun no midi.

1 Ra mala bungbung ra Sade ing baak ga kankado taar Maria nong me Magadalen ga haan ukaia tano midi gaam a nes bia di gate kap se tar no haat tano matanangas tano midi. 2 Io, ga hilau tupas Saimon Pita ma no mes na bulu na harausur nong Jisas ga sip tar ie, gaam tange bia, “Di te kap leh no Watong meram tano midi ma metal pai palai bia di te bul ie iahe!” 3 Io kaik, Pita ma no mes na bulu na harausur dir ga taman tut laah wara ukarawa tano midi. 4 Dir ga hilhilau haan, iesen no mes na bulu na harausur ga hilau nalua tane Pita gaam a huna hanuat karawa tano midi. 5 Ga heraro laka uram ta ira katona maal diet ga noh taar kaia, iesen pa ga laka. 6-7 Io, Saimon Pita um nong ga murmur haan tana ga me hanuat gaam haan laka tano midi. Ga nes ira katona maal diet ga noh taar kaia tika ma no maal na haratur di ga pulus no ulu Jisas mei. Iakano maal ga noh sisingen taar at ma ga tamapuli timaan taar. 8 Io, no mes na bulu na harausur nong ga huna hanuat kaia tano midi ga haan laka mah. Ga nes ma ga nurnur. 9 (Dir pa ga palai baak bia ira nianga tane God di ga pakat i tange bia Jisas na tamat tut at sukun ra minaat.)

Jisas ga harapuasa tane Maria nong me Magadalen.

10 Io, ira iruo bulu na harausur dir ga tapukus balin taar ta ira ngasia dir tikatikai. 11-12 Iesen Maria ga tur taar at nataman tano midi ma ga susuah. Ing ga susuah ga heraro laka uram tano midi ma ga nes leh airuo angelo. Ira kiniasi dir a ponponiana ma dir ga kis taar tano subaan di ga hainoh tar baak no palatamaine Jisas kaia. Tikai ga kis taar urau ra uno ulalang ma nong tikai ga kis taar uras tano uno kinakadus. 13 Dir ga tiri Maria bia, “Awai, u susuah warah?” Ma Maria ga balu dir hoken: “Di te kap leh no nugu Watong ma iau pai nunure bia di te bul ie he.” 14 Ing ga tange tar huo ga tahurus gaam nes Jisas ma ga tur taar kaia. Iesen pa ga nes kilam ie bia Jisas mon. 15 Ma Jisas ga tange, “Awai, u susuah warah? Sige iakanong u sisilih utana?” Maria ga lik bia aie no ut na harbalaurai ta iakano matana daha, kaik gaam tange tana bia, “Maris, bia u te kap leh ie, hinawase iau bia u te bul ie iahe, iau nigi a kap leh ie.” 16 Jisas ga tange tana, “Maria.” Maria ga talinganei ma gaam tange tana hoken: “Rabonai!” (a kukuraina bia ‘tena harausur’ tano nianga gar na Iudeia.) 17 Io, Jisas ga tange bia, “Waak bia u palpalim iau kanong iau pai tapukus baak uram ho Mama. Iesen haan uras ta ira tasigu ma nu hinawase diet bia iau hanahaan um uram tano ragu Sus ma nora diet Sus mah, uram tano nugu God ma no udiet God mah.” 18 Io, Maria nong me Magadalen ga haan tupas ira bulu na harausur ma kanin ra hinhinawas: “Iau te nes no Watong!” Ma ga hinawase diet bia Jisas gate tange tar kaiken ra linge tana.

Jisas ga harapuasa ta ira uno bulu na harausur.

19 Ta iakano Sade ra matarahien ruruk ira bulu na harausur diet ga kis hurlungen taar narakoman tiga hala. Ma diet gate banus bat hadadas tar ira matanangas kanong diet ga burte ira Iudeia. Ma Jisas ga hanuat ga me tur harue diet gaam hamatien diet ma ga tange bia, “A malum ta muat!” 20 Ga tange tar kaiken ga hamines ira iruo lapara limana ma no binabatine ta diet. Ma ing ira bulu na harausur diet ga nes no Watong diet ga manga guama sakit. 21 Tiga pakaan balin Jisas ga tange bia, “A malum ta muat! Hoing Mama gate tule iau, io, iau mah, iau tultule muat huo.” 22 Io, namur, ga manasung taar ta diet ma ga tange, “Muat hatur kawase leh no Halhaliana Tanuo. 23 Bia ing muat lik luban se ira magingin sakena gar tikai, io, God i te lik luban se ira uno magingin sakena. Ma bia ing muat pai lik luban se ira magingin sakena gar tikai, io, God pai le lik luban se ira uno magingin sakena.”

Tomaas ga nes Jisas kaik gaam nurnur tana.

24 Tomaas, nong di kilam ie bia no Kasang, ma aie tikai ta ira sangahul ma iruo, pa ga kis tika taar ma ira bulu na harausur ing Jisas ga hanuat. 25 Io kaik, ira mes na bulu na harausur diet gaam hinawasei bia, “Mehet te nes no Watong!” Iesen ga tange ta diet hoken: “Bia ing iau pa ni nes ira matana nil ta ira iruo lapara limana ma bia pa ni bul no kaskas na limagu kaia, ma bia pa ni bul halaka no limagu tano binabatine, taie tun at pa ni nurnur.” 26 Ma ra liman ma itul a bung namur ira bulu na harausur diet ga kis taar baling narako tano hala, ma Tomaas tika ma diet. Ma ira matanangas diet ga banus bat hadadas tar iesen Jisas ga hanuat ma ga tur harue diet gaam hamatien diet bia, “A malum ta muat!” 27 Io, ga tange ta Tomaas hoken: “Bul no limaam kai. Nes ira lapara limagu. Tul se no limaam ma nu bul halakai tano binabatigu. Waak u lilik iriruo iesen nu nurnur!” 28 Kaik, Tomaas gaam tange tana, “Augu no nugu Watong ma no nugu God!” 29 Io, Jisas ga tange tana bia, “U te nurnur kanong u te nes iau. Iesen diet daan ing diet pai nes iau ma diet nurnur at.”

No burena kaik Jon gaam pakat iakan ra pakpakat.

30 Io, Jisas ga gil ra haleng mes na dadas na hakilang ra matmataan ta ira uno bulu na harausur ing iau pai le pakat halaka ta iakan ra pakpakat. 31 Iesen iau te pakat kaiken waing muat naga nurnur um bia Jisas aie at no Mesaia, no Nati God, ma bia muat na nurnur tana, io kaik, muat na hatur kawase no nilon tutun nong i kis tana.

21

Jisas ga harapuasa ta ari ing diet ga sasa uben.

1 Namur baling Jisas ga harapuasa ta ira uno bulu na harausur tano gagena no tamat na taah kom Taiberias. Ga ngan hoken. 2 Saimon Pita, Tomaas (no Kasang), Nataniel nong me Kena tano hanuo Galili, ira iruo nati Sebedi, ma airuo mes na bulu na harausur diet ga kis tika taar. 3 Ma Saimon Pita ga tange ta diet bia, “Iau wara sa uben.” Io, diet ga balui bia, “Dahat tika.” Io, diet ga haan laah diet gaam a kisi leh tiga mon, iesen ta iakano bung ra bung diet pa ga soh ta tiga kirip. 4 Ra mala bungbung Jisas ga tur taar aram na manse iesen ira bulu na harausur diet pa ga nes kilam ie bia Jisas mon. 5 Io, ga kakonga uras ho diet bia, “Kaba tasigu, taie ta kirip ta muat, nah?” Ma diet ga balui bia, “Taie.” 6 Kaik, gaam tange ta diet hoken: “Muat se no uben uras tano kata tano mon ma muat na soh tari.” Ma ing diet ga gil huo diet pa ga tale um bia diet na sarat haut no uben uram narako tano mon kanong ga hung no uben ma ra haleng kirip. 7 Io, no bulu na harausur nong Jisas ga sip ie ga tange ta Pita bia, “No Watong iakananam!” Ma Saimon Pita gate kap se tar no tamat na kiniasine. Ing at mon ga hadade bia no Watong iakananam, ga sigam habalin leh no kiniasine ma gaam karwas suur uras na taah kom. 8 Ma ira mes na bulu na harausur diet ga mur haut um Pita ma no mon. Ma diet ga salsal hani no uben nong ga hung taar ma ira kirip kanong pa ga tapaka uram namanse. Diet ga tapaka haruat mon ma tiga maar na mita. 9 Ing diet ga me haan sot diet ga nes tiga iaah ma gate iaan malas taar. Ma ra mon kirip kana tana. Ga mon mah ari beret. 10 Io, Jisas ga tange ta diet bia, “Muat kap hawaat ta kirip ta kaike muat te soh.” 11 Saimon Pita ga kawaas tano mon gaam sarat no uben uram na manse. No uben ga hung ma ra tamat na kirip haruat ma tiga maar ma liman sangahul ma itul. Iesen no uben pa ga tadiris sukmaal bia ga halengin sakit ira kirip tana. 12 Ma Jisas ga tange ta diet bia, “Muat mai, muat naga iaan.” Ma ira bulu na harausur diet ga sip tar um bia diet na tiri Jisas bia, “Sige ugu?” Iesen taie ta tikai pa ga walar kanong diet ga nunure bia aie no Watong. 13 Io, Jisas ga haan gaam kap leh ira beret ma ga tar ta diet. Ga gil mah huo ta ira kirip. 14 Iakanin um no aitul a pakaan bia Jisas ga harapuasa ta ira uno bulu na harausur namur ta ing God gate hatut habalin ie sukun ra minaat.

Jisas ga habalaraan habaling tar um Pita.

15 Ing diet ga iaan huat taar Jisas ga tiri Saimon Pita hoken: “Saimon no natine Jon, hohe, no num sinisip utagu i tamat ta ira sinisip ta diet ken?” Ga balui bia, “Masa, Watong, u nunure tar bia iau sip ugu.” Io, Jisas ga tange tana bia, “Nu nes mur ira nugu nat na sipsip.” 16 Tiga pakaan balin Jisas ga tiri ie bia, “Saimon no natine Jon, hohe, u sip iau?” Ma ga balui bia, “Masa, Watong, u nunure tar bia iau sip ugu.” Io, Jisas ga tange tana bia, “Nu balaure ira nugu sipsip.” 17 No aitul a pakaan Jisas ga tiri ie bia, “Saimon no nati Jon, hohe, u sip iau?” Ma Pita ga tapunuk kanong Jisas ga tiri ie no itul a pakaan bia, “Hohe, u sip iau?” Io, ga tange, “Watong, u nunure ira linge bakut. U nunure tar bia iau sip ugu.”Io, Jisas ga tange tana bia, “Nu nes mur ira nugu sipsip. 18 Hadade baak! Ing u ga marawaan taar, augu at, u git kumkubus hadikdikit no num maal ma u git hanahaan ta ira katon u ga sip bia nu haan ukaia. Iesen ing nu takana nu tul se ira iruo limaam ma tiga mes na kubus kawase ugu ma na lamus ugu taar tano katon pau sip bia nu haan ukaia.” 19 Jisas ga tange hokaiken wara haminas no mangana minaat tane Pita nong na hapuasne no minarine God tana. Io, Jisas ga tange tana, “Nu murmur iau!” 20 Pita ga talingan tapukus gaam nes iakano bulu na harausur nong Jisas ga sip ie ma ga murmur hani dir. (Aie nong baak ga ioh taar tane Jisas aram tano nian ma gaam tiri ie bia, “Watong, sige na tar se ugu?”) 21 Ing Pita ga nes ie ga tiri bia, “Watong, hohe tane kanan?” 22 Ma Jisas ga balui hoken: “Bia ing iau sip ie bia na lon taar tuk bia ni tapukus baling, io, taie ta ginginim kaia. Augu at, nu murmur iau.” 23 Kaik, tiga hinhinawas gaam haan hurbit nalamin ta ira haratasin narakoman ta Krais bia iakano bulu na harausur pa na maat. Iesen Jisas pa ga tange bia pa na maat. Taie. Ga tange mon hoken: “Bia ing iau sip ie bia na lon taar tuk bia ni tapukus baling, io, taie ta ginginim kaia.” 24 Iakanin no bulu na harausur nong i hinhinawas ta kaiken ra linge ma nong i te pakat hasur diet. Ma dahat nunure bia no uno hinhinawas i tutun. 25 Io, Jisas ga pakile ra halengin mes na linge mah. Bia ing di gor pakat hasur diet bakut tikatikai, io, utagu i nanaas bia gor taie ta mauho tano ula hanuo bakut uta ira pakpakat ing di gor pakat.