O Demo i hi döa-döaka o ngango

1:1 Ka ma do di hirakahi o dunia i dadi uahi, o Demo nagaka. O Demo naga de ma Jou Madutu de' o Demo ka i ma tero de ma Jou Madutu. 2 Ka ma hirahi ünanga de ma Jou Madutu. 3 Hagala mata-mata i dadi kiani de de ünanga, de' hagala nënanga naga, de ka moi ö de koiwa i dadi nako de de unangua. 4 O Demo gënanga o ngango ma titi, de' o ngango i hi döaka o dararono o nyawa ika. 5 O dararono gënanga i tararono o hu hutu ma goronaka, de' o hu hutu yakunua ya ho honenge. 6 Wo böa o nyawa wi hulo-huloko ma Jou Madutu, o Yohanis ai romanga. 7 Unanga wo böa wo hi abari mangale o dararono gënanga, hupaya o nyawa mata-mata yo ngaku. 8 Unanga mahirete gënanga o dararonua, ünanga duga-duga wo hi abari. 9 O dararono ma dutu yä tararono mata-mata o nyawa, i böa o dunia uku. 10 O Demo naga o duniaka, o dunia i dadi kiani de de ünanga, ma' o dunia i wi näko ua ünanga. 11 Unanga wo böa ai berera ika mahirete ma' ai roria dodoto i wi tarima ua ünanga. 12 Ma' naga ö o nyawa i wi tarima ünanga de i wi ngaku unangika, ya hi döaka o haku yo dadi ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka, 13 i wi hi ngohaka o nyawa oka ua de ya ino, hababu o ngango ma hungi gënanga, ma ahali ma Jou Madutu oka de ya ino. 14 O Demo i ma dadi oka o nyawa, de ënanga i gogere nanga hi dogoronaka, de' ngone ha mäke oka ma mulia. Ma mulia gënanga wa tarima hokä o Ama ai ngohaka wo ma tëngo-tëngoka. Unangoka ngone hi mäke ma Jou Madutu de' ai dora ngone ino. 15 O Yohanis wo böa hokä ai hakihi, Unanga wo hi abari: "Nënangala ünanga to hi do do demoka: Unanga aha wo böa wo hi hi duru ino, ma' i holoi wo lamoko de de ngohi, hababu ngohi koihiwahi ünanga nagaka." 16 Unanga i wi omanga de o dora; koiwa ma do dogumu, ünanga wo na hi barakati ngone. 17 Ma Jou ai pareta ngone ha tarima, o Musaka de ya ino. Ma' ai dora de ai setia ma Jou Madutu wo hi matoko o Yesus Kristus oka de ya ino. 18 Komaiwahi naga i wi mäke ma Jou Madutu, ma homoa de ma Ama ai ngohaka wo ma tëngo-tëngoka, ka i ma tero de ma Ama de' duru wo tigi unangika. Unangala wo na hi matoko o Ama ngone ino.

O Yohanis ai hakihi

19 Yo ko kuaha o Yahudi oka o Yerusalem oka yä huloko o imam-imam de' o Lewi ma nyawa yoiki o Yohanis ika de' i wi leha unangika, "Ngona nënanga o nagona?" 20 O Yohanis wo ma ngaku wo hi to tiaika, "Ngohi ua o Koano Wo hi ho halamati." 21 "Nako hoko gënanga, ngona o nagona?" yo leha önanga. "Bote ngona o Elia?" "Kowali," o Yohanis wo haluhu. "Bote ngona o Nabi wo amo-amoko?" yo leha önanga i hi gali oli. "Kowali," wo haluhu. "Onanga yato, "Nako hoko gënanga, no mi hi ngahu ngomino o nagona ngona nënanga," "hupaya ngomi mi akunu mi hi döaka o bo baluhu o nyawa i mi hulo-huloko ngomi. Okia ani demo mangale ani diri mahirete?" 23 O Yohanis wo haluhu, "Ngohi ne ünanga ma Nabi Yesaya wo temoka: 'O nyawa ya pöa-pöaka o tonaka ma ko kakahaka: Ni hi tiai o ngëkomo mangale ma Jou.' " 24 O Farisi oka yä hulo-huloko o nyawa gënanga, 25 yo lehali, "Nako ngona o Koano Wo hi ho halamati ua, o Elia ua, o Nabi wo amo-amokua, ya dodoa ngona nä ohiki?" 26 O Yohanis wo haluhu, "Ngohi to ohiki de o akere. Ma' nia hi dogoronaka naga o nyawa ngini ni wi näko ua. 27 Unanga wo böa wo hi hi duru ino, ma' ngohi to patutua ta hohe to ünanga ai hapato ma li liko." 28 Mata-mata gënanga i dadi o Betania, o wange ma hiwara o Yordan ma Ngairi, o ngi o Yohanis wo ohiki.

Ma Jou Madutu ai Duba ma Ngohaka

29 Yarehino ma wange, o Yohanis wi mäke o Yesus wa ika unangika. Daha o Yohanis wä temo, "Ni wi lega, ge ünanga ma Jou Madutu ai Duba ma Ngohaka ya o ehe-ehe o dunia ma baradoha. 30 Unanga ngohi to hi do demoka aha wo böa wo hi hi duru ino, ma' unanga i holoi wo lamoko de de ngohi, hababu ngohi to ma kilauahi, ünanga nagaka. 31 Kowahi de gënanga, ngohi ti näko ua o nagona ünanga gënanga. Ena hioko ngohi to böa to ohiki de o akere, hupaya o Israel oka ma nyawa i wi näko ünanga." 32 O Yohanis ö wo hi döaka o hakihi nënanga, "Ngohi ta mäke ma Jou Madutu ai Womaha i uti hokä o namo dara o dihanguku de' i tangi ai lokuku. 33 Oraha gënanga ngohi ti näko uahi o nagona ünanga. Ma' ma Jou Madutu wo hi huloko to ohiki de o akere wo temoka ngohino, 'Nako ngona na mäke ma Jou Madutu ai Womaha i uti, de' i tangi ai loku oka wo ma tëngo, ünanga aha wo ohiki de ma Jou Madutu ai Womaha.' 34 Ngohi mahirete ta mäke oka," o Yohanis wato, "de' ngohi to hi döaka hakihi ünanga ma Jou Madutu ai Ngohaka."

O Yesus i wi nö ni nïki ma do di hiraka

35 Yarehino ma wange, o Yohanis naga o ngi genangokali de i wi nö ni nïki ya hinoto. 36 Ma öraha ünanga wi mäke o Yesus wa ka ino, ünanga wato, "Ni wi lega! Gënanga ma Jou Madutu ai Duba ma Ngohaka." 37 Ya hinoto i wi nö ni nïki o Yohanis yo ihene o demo gënanga, yoiki i wi nïki o Yesus. 38 O Yesus wo ma idulu ai poretoko, de' wa mäke önanga i wi nïki ünanga. Unanga wä leha, "Ngini nia lingiri okia?" Onanga yo haluhu, "Rabi, kiaka Rabi ani gogere?" (Ma demo 'Rabi' ma mangarati guru.) 39 O Yesus wato, "Nia ino nio lega mahirete." Onanga yoiki de de ünanga de' ya mäke kiaka ünanga wo gogere. O öraha gënanga o takoro iata o bimaoa. O wange gënanga önanga yo gogere de de ünanga. 40 Wo ma tëngo, ya hinoto mänga hi dogoronaka wo ihene okia o Yohanis wo temo i paha wi nïki o Yesus, gänga o Andreas, o Simon Petrus ai dodoto. 41 Wo ma tai-taiti o Andreas wi lingiri o Simon ai riaka, de' wo hi ngahu unangika, "Ngomi mi ma ka mäke oka de o Mesias!" (O Mesias ka i ma däene de o Kristus, ena gënanga o Koano Wo hi ho halamati.) 42 O Andreas wi ngotaka o Simon o Yesus ika. O Yesus wi pulo-pulono o Simon, de' wi temo, "Ngona o Simon, o Yona ai ngohaka. Ngona aha i ni hetongo o Kefas." (O Kefas ka i ma däene de o Petrus ma mangarati: o Toku o helewo.)

O Yesus wa ahoko o Filipus de' o Natanel

43 Yarehino ma wange o Yesus wa putuhu woiki o Galilea ika. Unanga i ma ka mäke de o Filipus, de' wato unangika, "Na ino no hi nïki ngohi!" 44 O Filipus ai ahali o Betsaida ino, ena gënanga i ma teke berera moi o Andreas de' o Petrus. 45 O Filipus i ma mäke de o Natanel de' wi hi temo unangika, "Ngomi mi wi mäke oka o nyawa kiaka o Musa wa hetongoka ma Jou Madutu ai Tita ma Buku oka, de' kiaka o nabi-nabi i hi abari oka. Unanga gënanga o Yesus Nazaret ino, o Yusuf ai ngohaka." 46 Ma' o Natanel wo haluhu, "Ka i yakunu ma oa-oa moi i böa o Nazaret ino?" O Filipus wo haluhu, "Na ino la' no lega mahirete." 47 O Yesus wi mäke o Natanel wo böa, de' ünanga wo temo mangale ünanga, "Ni wi lega, gënanga o Israel oka ma nyawa ma dutu. Koiwa o tengeluku unangoka." 48 "Sarakia Bapa no hi näko ngohi?" O Natanel wo leha o Yesus ika. O Yesus wo haluhu, "O Filipus wo ni ahokuahi ngona, ngohi to ni mäke oka ngona, o ara ma utu ma timi uku gënanga." 49 "Bapa Guru," o Natanel wato, "Bapa nagala ma Jou Madutu ai Ngohaka! Bapa o Israel oka ma nyawa mänga Koano!" 50 O Yesus wato, "Ngona no ngaku, hababu duga-duga ngohi to ni hi ngahu ngohi to ni mäke oka ngona o ara ma utu ma timi uku gënanga? Ma homoahi i holoi i lamoko de gënanga ngona aha na mäke!" 51 O Yesus wo temo oli, "I goungu, no ngaku, ngona aha na mäke o dihanga i helenga, de' ma Jou Madutu ai malaekat-malaekat yo uti yo doa o Nyawa mänga Ngohakuku."

O kawingi ma rameanga o Kana ma bereraka

2:1 O wange hinoto i paha naga o kawingi ma rameanga o Kana ma bereraka o Galilea ma tonakoka, de' o Yesus ngoi ayo naga genangoka. 2 O Yesus de' i wi nö ni nïkö ya ahoko o rameangika gënanga. -"Ma öraha mänga angguru i mataka, o Yesus ngoi ayo mi temo o Yesus ika, "To önanga manga angguru i mataka." 4 O Yesus wo haluhu, "Ayo, uha no hi huloko ngohi. Ma öraha yadonuahi ngohi to hi matoko ahi diri." 5 Ma' o Yesus ngoi ayo mä temo o nyawa yo lö leleanika, "Nia diai dika okia wi ni temo nginika." 6 Gengoka naga o rube o gahumu butanga i sadiaka i hi iho-ihoro mänga lou i moteke o Yahudi oka mänga adati. O rube gënanga moi-moi ma dola done ho litere o ratuhu moi. 7 O Yesus wä temo yo lö leleanika gënanga, "Nio guhe o rube-rube gënanga de o akere." Onangö yo guhe hi ädono i omanga. 8 Dahao o Yesus wa temo onangika, "Nia lë o akere ma huhutulu gënanga de' ni ao o rameanga ma häekika." De önanga yao o akere gënanga o rameanga ma häekika, 9 de' ünanga wa taili o akere i da dadi oka o angguru. (Ma ünanga wo hi orikua kia ino o angguru gënanga, duga-duga yo lö leleani dika gënanga i hi öriki önanga yö guhe.) O rameanga ma häeke gënanga wi ahoko o nauru wo kawi-kawingi, 10 de' wi temo unangika, "Ma biaha o nyawa yä guhe i hira o angguru i hëmo-hëmoro, de' nako önanga yokere ya dugaka, dahao o angguru biaha. Ma' ngona na gogonika o angguru duru ma hëmo-hëmoro hi ädono öraha nënanga!" 11 Gënanga o nonako i hëra-hëranga ma do di hiraka gënanga o Yesus, ünanga wo diai gënanga o Kana ma bereraka o Galilea ma tonakoka. De o nonako gënanga ünanga wo hi matoko to ünanga ai mulia. Ho' i wi nö ni nïki i wi ngaku unangika. 12 I paha gënanga o Yesus woiki o Kapernaum ika i ma ki nïki de ngoi ayo, ai roria dodoto de i wi nö ni nïki. De önanga yo gogere dokengoka o wange muruono naga ma dekana.

O Yesus wo wohama ma Jou ai Tau ika

13 Ma öraha o Yahudi oka mänga Wange ma Amoko o Paskah i tigi oka, o Yesus woiki o Yerusalem ika. 14 Ma Jou ai Tau oka o Yerusalem oka ünanga wä mäke i ma huku-hukunu o hapi, o duba, de' o namo dara; de i hi to tagali o tiwi yo gogeruku genangoka. 15 O Yesus o dewili wo ma diai ai go gohara moi de' wa duhu mata-mata aiwani gënanga, ya oa o duba, o hapi, ma Jou ai Tau ma goronaka. Mänga meja-meja o tiwi i hi to tagali wa bitikanga hi ädono mänga tiwi önanga ho hi bari-barihi kia ika honanga. 16 Daha ünanga wa temo o namo dara yo huku-hukunika, "Nia goraka mata-mata nenangoka. Uha ahi Ama ai Tau, nia diai o bubukunu ma ngï!" 17 I wi nö ni nïki ahao i ma hininga o Buku i Tebi-tebini ma demo nënanga, "Ahi ngigo mangale ani Tau, ya Jou Madutu, ya tuhuku ahi hininga." 18 O Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha i wi temo de ma dohata o Yesus ika, önanga yato, "Abe ika no diai i hëra-hëranga hokä o nonako ngomino, i goungu ngona de ani haku no diai hoko nënanga." 19 O Yesus wo haluhu, "Nia kilianga o Tau nënanga, de' o wange hänge ma dogoronaka aha to hi goko okali." 20 De' onanga yato, "O taongo moruata de butanga ino i hi dailako mangale i hi goko ma Jou ai Tau nënanga. De' ngona no mau no hi gokokali o wange hänge ma dogoronaka?" 21 Ma' ma Jou ai Tau o Yesus ai dungutu gangala ai röehe mahirete. 22 Ho' ma duru ino, o Yesus wo momikoka o honengino, i ma hininga i wi nö ni nïki o hali gënanga ünanga wo hi do demoka. De yo ngaku önanga okia i tulihoka o Buku i Tebi-tebini ma goronaka de' okia o Yesus wo temo-temoka.

O Yesus wä näko mata-mata o nyawa

23 Ma öraha o Paskah ma Rameanga o Yesus naga o Yerusalem oka, de o nyawa mänga ngöe i wi ngaku unangika, hababu wo diai o nonako i hëra-hëranga. 24 Ma' o Yesus mahirete wa ngakua önanga, hababu ünanga wa näko o nyawa mata-mata. 25 Ngaro uha o nyawa i wi hi tararono unangika o nagona dika, hababu ünanga mahirete wo hi öriki okia naga o nyawa mänga hininga ma goronaka.

O Yesus de' o Nikodemus

3:1 Naga wo ma tëngo o agama ma baluhu o Farisi oka ma nyawa, ai romanga o Nikodemus. 2 O hu hutu moi uku ünanga wa ika o Yesus ika de' wo temo, "Bapa Guru, ngomi mi hi öriki Bapa wo ni huloko ma Jou Madutu. Hababu moi ua yakunu yo diai i hëra-hëranga hokä Bapa no diai, nako ma Jou Madutu wi to motekua ünanga." 3 O Yesus wi baluhu, "No ngaku, o nyawa moi ua yakunu yo dadi ma Jou Madutu ai umati, nako ünanga wo ma kilau wo hi gali oli." 4 Sarakia o nyawa yo baluhoka yakunu i ma kilau i hi gali oli," o Nikodemus wato o Yesus ika, "Ka i yakunu ünanga wo wohamoli ngoi ayo ami mämata ma gorona ika de' mi hi kilau oli?" 5 O Yesus wi baluhu, "I goungu i tiai ahi demo nënanga: nako o nyawa i ma kilaua o akerino de' ma Jou Madutu ai Womahino, o nyawa gënanga yakunua yodadi ma Jou Madutu ai umati. 6 Nanga röehe o nyawa i na hi kilau ena gënanga nanga dimono, ma' de ma do dagi nanga rohani i na hi kilau de ma Jou Madutu ai Womaha. 7 Uha no hëranga nako ngohi to temo: ngini mata-mata kiani ni ma kilau ni hi gali oli. 8 O hidaloko i wuwu kia ika ënanga ya ka ika; ngone ho ihene to ënanga ma ruruhu, ma' ha näko ua kia ino i böa de' kia ika ya ka ika. Hoko genangö o nyawa ya kilau ma Jou Madutu ai Womaha." 9 O Nikodemus wo leha, "Sarakia gënanga yakunu i dadi?" 10 O Yesus wo haluhu, "Ngona o Israel oka mänga guru; de sarakia ngona no hi orikua? 11 No ngaku: ngomi mi hi ade-ade okia ngomi mia näko, de' ngomi mi hi döaka o hakihi okia ngomi mia mäke oka; ma' ngini ni oluku nia tarima to ngomi mia hakihi. 12 Ngini ni ngakua nako ngohi to hi ade-ade nginika mangale o dunia ino ma hali; sarakia ngini yakunu ni ngaku, nako ngohi to hi ade-ade nginika mangale o horoga ma hali? 13 Koiwahi o nyawa moi ö yo doa o horoga ile, ma homoa de ge ünanga wo uti oka o dunia uku, ena gënanga o Nyawa mänga Ngohaka. 14 Hokä i ma tero o Musa wo hi döaka o dodiha tabaga de o gota ma booto o tonaka ma ko kakahaka, hoko genangoli o Nyawa mänga Ngohaka kiani i wi hi doa, 15 hupaya mata-mata i wi ngaku unangika ya mäke o wo wango ma dutu de' i kakali." 16 Karana ma Jou Madutu hoko gënanga wa dora o nyawa o duniaka nënanga, hi ädono ünanga wo hi döaka ai Ngohaka wo ma tëngo-tëngoka, hupaya moi-moi o nyawa i wi ngaku unangika yo binaha ua, ma' ya mäke o wo wango ma dutu de' i kakali. 17 Hababu ma Jou Madutu wi hi dingoto ai Ngohaka wa hukumua o dunia nënanga, ma' wo hi halamati ënanga. 18 O nyawa i wi ngaku unangika ya hukumua. Ma' o nyawa i wi ngakua ma Jou Madutu wa hukumoka, hababu ünanga i wi ngakua ma Jou Madutu ai Ngohaka wo ma tëngo-tëngoka. 19 Unanga i wi hi ributu de ma hohole nënanga: O dararono gënanga i böaka o duniaka, ma' o nyawa i holoi yo igo o hu hutu ngaro de o dararono, hababu mänga manarama önanga i torou. 20 O nyawa yo do diai o dorou, yo dohata o dararonika; de yoluku ya ika o dararonika, hupaya mänga manarama i to torou uha ya mäke. 21 Ma' o nyawa ya mote-moteke ma Jou Madutu ai mau, ya ika o dararonika hupaya i dadi i tararono okia yo diai oka gënanga naga i ma moteke de ma Jou Madutu ai mau.

O Yesus de' o Yohanis Wo ohi-ohiki

22 I paha de gënanga o Yesus de' i wi nö ni nïki yoiki o Yudea ika. Unanga wo gogere dokengoka öraha muruono naga ma dekana de de önanga de' wa ohiki. 23-24 Oraha gënanga o Yohanis i wi hi ngohamuahi o bui ika. Unanga wa ohiki o Ainon oka, i kurutika ua de o Salim, hababu dokengoka naga o akere i wöe. O nyawa yo wöe yo böa unangika, de' ünanga wa ohiki önanga. 25 Ya muruono naga o Yohanis i wi nö ni nïki yo muläenge i ma teke ributu de o Yahudi oka ma nyawa mangale o debi-debini ma datoro. 26 Onanga yoiki o Yohanis ika, de yato, "Bapa Guru, bote Bapa ka no hiningahi, o nyawa de ngona Bapa o Yordan ma Ngairi ma honongaka gënanga, Bapa no mi hi matokoka ngomino kahuruono? Oraha nënanga unangö wa ohiki, de' mata-mata o nyawa yoiki unangika!" 27 O Yohanis wo haluhu, "O nyawa ya mäke ua okia naga, nako ma Jou Madutu wa hi döakua onangika. 28 Ngini mahirete ni ihenoka ngohi to temo, 'Ngohi o Koano Wo hi ho halamati ua. Ngohi i hi huloko ti hi hira ino ünanga.' 29 O ngoheka mo kawi-kawingi naga to münanga ami nauru wo kawi-kawingi. O nauru wo kawi-kawingi ai dodiawo gënanga duga-duga wo ma oko wi tiniaile de' wo ihene, de' ünanga wo mörene nako wo ihene o nauru wo kawi-kawingi ai ilingi. Hoko genangö de ngohi. Oraha nënanga ahi hininga duru i sanangi. 30 Unanga duru kiani i holoi, wi hi amo-amoko, de' ngohi ka i dogo to kuranga."

Unanga wo böa o horoga ino

31 I böa-böa dakuku i holoi ya tilakuru mata-mata. I böa-böa o dunia ino ya etongo o dunia ma nyawa, de' i hi demo mangale o dunia ma hali. Unanga i böa-böa dakuku i holoi ya tilakuru mata-mata. 32 Unanga wo temo mangale okia wa mäke oka de' wo ihenoka, ma' o nyawa moi ua ya ngaku ai hakihi. 33 O nyawa ya ngaku ai hakihi ika gënanga, yo ngaku ma Jou Madutu wo tiai. 34 Hababu o nyawa ma Jou Madutu wa huloko i hi ngahu ma Jou Madutu ai demo, karana ma Jou Madutu ai Womaha ma mata-mata i wi hi döakoka unangika. 35 O Ama wi hininga ai Ngohaka, de' wi hi lapahi oka hagala o kuaha unangika. 36 O nyawa i wi ngaku-ngaku o Ngohakika gënanga, aha ya mäke o ngango ma dutu de i kakali. Ma' o nyawa i wi hi ngounua ma Ngohakika gënanga ya mäke ua o ngango. Onanga wa hukumu ma Jou Madutu ka hi ado-adonika.

O Yesus de o Samaria ma ngoheka

4:1 O Farisi oka ma nyawa yo ihene o Yesus wa mäke de' wa ohiki i holoi yo wöe de ngaro i wi nö ni nïki o Yohanis. (2 Ka i moteke ma diai o Yesus mahirete wo ohikua duga-duga i wi nö ni nïki dika.) 3 Ma öraha o Yesus wo hi öriki o Farisi oka ma nyawa yo ihenoka mangale o hali gënanga, ünanga wöiki o Yudea ika de wo ma idulu o Galilea ika. 4 Ai do dagi ma hi dogoronaka gënanga ünanga kiani wa tilakuru o Samaria. 5 O Yesus wo ma hi ädono o berera moi o Samariaka ma romanga o Sikar, i kurutika ua de o tonaka ma hira o Yakub wi hi döaka ai ngohakika o Yusuf. 6 Genangoka naga o Yakub ai humu. O Yesus i wi bole oka duru karana i ma dagi, mangale gënanga ünanga wo gogeruku o humu ma datekoka. Oraha gënanga done ho wange i korona, 7-8 de' i wi nö ni nïki o Yesus yoikoka o berera ika yo ija o inomo. Ahao o Samaria ma nyawa ngoheka mo ma tëngo mo böa mo ma guiti o akere. O Yesus wo mi temo munangika, "Ayo, ka i yakunu ngohi to ma gahoko tokere?" 9 O Samaria ma ngoheka gënanga mo haluhu, "Tuanga o Yahudi oka ma nyawa, ngohi o Samaria ma nyawa; ya dodoa Tuanga no gahoko nokere ngohino?" (Hababu o Yahudi oka ma nyawa i ma teke rahai ua de o Samaria ma nyawa.) 10 O Yesus wo haluhu, "Nako ngona no hi öriki ma Jou Madutu ai ngongike de' o naguna wo gahoko wokere ngona ika, marai ngona mahirete no gahoko nokere unangika, de' ünanga aha wo ni hi döaka ngona ika o akere ma ngango." 11 O ngoheka gënanga mato, "Tuanga koiwa ani hia-hia, de' o humu nënanga duru ko ha lukuku. Okia ino Tuanga na mäke o akere ma ngango? 12 O Yakub, mia tohora ngomi, wo mi hi döaka ngomi o humu nënanga. Unanga mahirete wo ma lë o akere wokere nenangino; hoko genangoli ai ngoha-ngohaka de ai aiwani. Okia Tuanga nato bote Tuanga i holoi no lamoko de o Yakub?" 13 O Yesus wato, "O nyawa ya okere o akere nënanga aha mänga kiriti ma dudungoli," 14 "ma' o nyawa yokere o akere aha ngohi ta hi döaka, mänga kiriti ma dudungoka ua ka hi ado-adonika. Hababu o akere aha ngohi ta hi döaka gënanga aha i dadi o jobubu mänga diri ma goronaka i hahuru i hupu de' i hi döaka onangika o ngango ma dutu de' i kakali." 15 O ngoheka gënanga mato, "Tuanga, no hi hi döaka ngohi o akere gënanga, hupaya ngohi ahi kiriti ma dudungoka ua; la i bötohi to go gi lio nenangino to lë o akere." 16 O Yesus wato, "Noiki, ni ahoko ani rokata, daha na inoli nangino." 17 O ngoheka gënanga mo haluhu, "Ngohi koiwa ahi rokata." O Yesus wato, "Ani demo gënanga i tiai." 18 "Hababu ngona no kawingoka no hi gali ma motoa i böto, de' o nauru ni wango de de ngona nënanga naga ani rokata uahi." 19 O ngoheka gënanga mato, "Oraha nënanga ngohi to hi öriki Tuanga ngona o nabi moi." 20 "To ngomi mia ete de mia tohora i wi huba ma Jou Madutu o doporono oka nënanga, ma' Tuanga ani nyawa yato, duga-duga o Yerusalem oka dika ma ngi o nyawa i wi huba ma Jou Madutu." 21 "No ngaku," o Yesus wato munangika, "öraha moi uku o nyawa aha i wi huba o Ama, o doporonoka ua nënanga, de' o Yerusalem oka ua ö. 22 Ngini o Samaria ma nyawa nia huba okia naga ngini nia näko ua, ma' ngomi o Yahudi oka ma nyawa mia huba ënanga ngomi mia näko, hababu o halamati i böa o Yahudi ma nyawaka de ya ino. 23 Ma' ma öraha aha i böa, de' i böaka de ma Jou Madutu ai Womaha ma kuaha o nyawa aha i wi huba o Ama hokä sarakia ünanga naga. Onanga aha yo puji de ma diai oka, hokä o Ama wo igo-igo. 24 Hababu ma Jou Madutu gënanga o Womaha, de' ka de ma Jou Madutu ai Womaha dika ma kuaha, o nyawa yakunu i wi huba o Ama hokä sarakia ünanga naga." 25 O ngoheka gënanga mo temo o Yesus ika, "Ngohi to hi öriki o Koano Wo hi ho halamati (i wi hetongo o Kristus) aha wo böa. Nako ünanga wo böa, ünanga aha wo hi ngahu hagala mata-mata ngone ino." 26 "Ngohi nanga ünanga," o Yesus wato, "ngohi öraha nënanga ho ma ade-ade ma go giria de de ngona." 27 Oraha nënanga o Yesus i wi nö ni nïki yo böa. Onanga yo hëranga i wi mäke o Yesus i ma ade-ade de o ngoheka mo ma tëngo. Ma' ko moi ua ö onangino i mi leha o ngoheka gënanga, "Ayo ani paralu okia?" ekola i wi leha o Yesus ika, "Ya dodoa Bapa ni ma ade-ade de o ngoheka gënanga?" 28 Ma ngoheka gënanga ka ma mala ami rube genangoka, de' mo ma popäta o berera ika de' mo hi ngahu hagala o nyawa dokengoka, 29 "Nia ino ni wi legahi, wo ma tëngo wo hi hi ngahu ngohino hagala mata-mata ngohi ta do diai oka. Bote ünanga gënanga o Koano_ Wo hi ho halamati?" 30 Hagala o nyawa genangoka ka ya mala mänga berera de yoiki o Yesus ika. 31 Oraha gënanga o Yesus i wi nöni nïki i wi ahoko wolomo. Onanga yato, "Bapa Guru," "ika nolomohi." 32 O Yesus wo haluhu, "Naga o inomo ngohi oka, ngini ni hi örikua." 33 Ma' o Yesus i wi nö ni nïki muläenge i ma ke leha, "Bote naga o nyawa yo ao o inomo mangale ünanga?" 34 Daha o Yesus wato, "Ahi inomo ngohi gänga ta moteke ai mau ünanga wo hi hulo-huloko ngohi, de' to hi totomo o manarama wo hi hi lapahi oka ngohino. 35 Ngini ni ato, 'O mede iatohi o gugutuku ma öraha.' Ma' ngohi ti ni temo nginika: Nia pulono o dumule-o dumule i kurati oka, i ma hi diai mangale i utuku! 36 O nyawa yo utu-utuku i muläenge yo dahongo mänga hewa de' yo to toomu ma hohoko mangale o ngango ma dutu de' i kakali. Hi ädono yo dato-datomo de' yo utu-utuku yakunu yo ko ki mörene. 37 O hi ade nënanga de ma diai oka, 'Moi yo datomo, ma homoa yo utuku.' 38 Ngohi ti ni huloko ngini ni oiki ni utuku o dumule ika ngini ni tumule ua, o nyawa ma homoa yo manaramoka dokengoka, de' ngini niö dahongo ma utumu to önanga mänga manaramino." 39 Mänga ngöe o Samaria ma nyawa o bereraka gënanga i wi ngaku o Yesus ika, hababu o ngoheka gënanga mato, "Unanga wo hi hi ngahu ngohino hagala mata-mata ngohi to do diai oka." 40 Ma öraha o Samaria ma nyawa gënanga i ma ka mäke de o Yesus, önanga yo gahoko duru i wi ributu, hupaya ünanga wo gogerohi de de önanga. Ho' o Yesus wo gogere genangoka o wange hinoto ma dekana. 41 Ma duru ino i holoi yo wöe oli o nyawa i wi ngaku o Yesus ika, hababu okia wa dotoko mahirete onangika. 42 Onanga yo temo o ngoheka ika gënanga, "Ngomi mi ngaku öraha nënanga, i goungua hababu okia no mi hi ngahu ngomino, ma' karana ngomi mahirete mi ihenoka mangale ünanga, de' mi hi öriki ünanga i goungu o dunia Wo hi ho halamati."

O Yesus wi hi togumu o kadatoka wo mo manarama ai ngohaka

43 O wange hinoto i paha wo gogere o Sikar, o Yesus woiki o Galilea ika. 44 O Yesus mahirete wo temoka, "O nabi wo ma tëngo i wi horomati ua to ünanga ai berera ma dutu oka." 45 Ma' ma öraha ünanga wo ma hi ädono o Galilea ika, o nyawa mänga ngöe dokengoka i wi buhuku de mänga hininga i more-morene, hababu önanga naga o Yerusalem oka ya mäke oka ma ngöe o Yesus wo diai o Paskah ma Wange ma Amokoka. 46 Ahao o Yesus wo ma idulu o Kana ma berera ika o Galilea ma tonakoka, kiaka ünanga wo hi dadi oka o akere i dadi o angguru. O Kapernaum oka naga wo ma tëngo o kadatoka wo mo manarama ai ngohaka wo panyake. 47 Ma' oraha ünanga wo ihene o Yesus wo böa inoka o Galileaka o Yudea de wa ino, ünanga woiki o Yesus ika de' wo gahoko o Yesus wa ika o Kapernaum ika la wi hi togumu ai ngohaka ngadeke wo honenge. 48 O Yesus wi temo o kadatoka wo mo manaramika gënanga, "Nako nia mäke uahi i hëra-hëranga, ngini ni ngakua." 49 "Tuanga," o kadatoka wo mo manarama wo haluhu, "i taiti no böa ahi ngohaka wo honenguahi de." 50 O Yesus wi temo unangika, "Noiki, ani ngohaka wo togumoka." O nyawa gënanga wa ngaku o Yesus ai demo ika, de' ünanga woiki. 51 O ngëkomo ma hi dogoronaka, i wi lö leleani yo böa unangika de' i wi hi ngahu, "Ani ngohaka Tuanga wo togumoka." 52 Daha ünanga wä leha onangika, o takoro muruono o ngohaka gënanga muläenge wo togumu. Onanga yo haluhu, "Kanugono mudukua ho takoro moi o wange i korona ai gogama i hihanga." 53 Daha o ngohaka ai ama gënanga wo hininga ma öraha hoko gënanga o Yesus wo temo unangika, "Ani ngohaka wo togumoka." Ho' ünanga de' ai tau ma dola i wi ngaku o Yesus ika. 54 Gënanga o nonako i hëra-hëranga ma hinoto o Yesus wo diai o Galileaka, ma öraha ünanga o Yudea de wa ino.

O Yesus wi hi togumu wo ma tëngo o Betesda ma akere ma lupangoka

5:1 I böto de gënanga, naga o Yahudi oka mänga wange ma ago-agomo, o Yesus woiki o Yerusalem ika. 2 O Yerusalem "O Duba ma Ngorana" ma datekoka naga o akere ma lupanga moi, de o Ibrani oka mänga demo i hi romanga Betesda. Genangoka naga o kamari motoa. 3 De o kamari-kamari gënanga mänga ngöe o nyawa yo po panyake i ma idu oka; naga yo piloko, yo suga de' naga yo lugu. Onanga matarmata yö damä o akere ma lupangoka i luluaka. 4 Hababu naga ma moi-ma moi ma Jou ai malaekat i uti o akere ma lupanguku gënanga de' ya luluaka ma akere. De' o nyawa yo po panyake ma do di hiraka yo wohama o lupanguku gënanga ma öraha o akere i luluaka aha yo togumu o panyake okia dika önanga ya däene. 5 O ngi oka gënanga naga o nauru wo ma tëngo wo po panyake oka o taongo moruange de tufange ma dekana. 6 O Yesus wi mäke ünanga wo ma idu oka dokengoka, de' wo hi öriki ünanga duru ka i dekana wo panyake; o Yesus wi leha unangika, "No igo ngona no togumu?" 7 O nyawa wo po panyake gënanga wo haluhu, "Bapa, moi ua o nyawa nenangoka i hi noa ngohi o akere ma lupanguku ma öraha ma akere i luluaka. De' ma öraha ngohi ta meta o akere ma lupangika, o nyawa ma homoa yo hiraka i ma noa." 8 O Yesus wi temo unangika, "No momiki, na goraka ani tikara de' no ma dagi." 9 De öraha gënanga dika o nyawa gënanga wo togumu oka. Unanga wa goraka ai tikara de' wo ma dagi. O hali gënanga i dadi o Yahudi oka mänga Puji ma wange oka. 10 Hababu gënanga o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha, i wi temo o nyawa ahao wo togumino gënanga, "O wange nënanga o Puji ma wange. Ngona i yakunua nao ani tikara." 11 Ma' o nyawa gënanga wo haluhu, "O nyawa wo hi hi togu-togumu ngohi kangano wo hi huloko ngohi ta goraka ahi tikara de' to ma dagi." 12 Yo leha önanga, "O naguna gënanga wo ni huloko ngona na goraka ani tikara de' no ma dagi?" 13 Ma' o nyawa wo togu-togumoka gënanga wo hi orikua o nyawa nagona, hababu o Yesus wo ma hihangoka o nyawa yo wöe-wöe mänga hi dogoronaka gënanga. 14 Ma duru ino o Yesus i ma mäke de o nyawa gënanga ma Jou ai Tau ma goronaka, de' wi temo unangika, "Oraha nënanga ngona no togumoka. Uha no baradohali, hupaya uha na ohana o hali i holoi i torou." 15 De woiki o nyawa gënanga, daha wo hi ngahu o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha ika o Yesus wi hi togumu. 16 De' ma hababu gënanga, önanga i hi dailako i wi aniaya o Yesus, hababu ünanga wa hi togumu o nyawa o Yahudi oka mänga Puji ma wange oka. 17 Ma' o Yesus wa temo onangika, "Ahi Ama hoko genangika wo manarama hi ädono öraha nënanga, de' ngohi ö to manarama." 18 Ai demo-demo gënanga i dadi o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha duru i hi dailako la i wi torna. Onanga yo diai gënanga, i goungua hababu ünanga wa tilakuru o agama ma datoro mangale o Yahudi oka mänga Puji ma wange, ma' hababu ünanga wo temo ma Jou Madutu gënanga ai Ama; mangarati ünanga wo ma hi tero ai diri de ma Jou Madutu. O Ngohaka ai kuaha 19 O Yesus wo haluhu hagala o nyawa ika gënanga hoko nënanga, "Ni ngaku, o Ngohaka gënanga okia-kia ua wakunu wo diai de ai kuaha mahirete. Unanga duga-duga wo diai okia ünanga wa mäke de wa diai ma Ama. Hababu okia ma Ama wa diai hoko genangö ma Ngohaka wa diai. 20 Hababu ma Ama wi hininga ma Ngohaka de' wi hi matoko unangika mata-mata wa diai oka mahirete. De ma Ama aha wi hi matoko unangika o manarama-o manarama i holoi i lamokoli, hi ädono mata-mata yo hëranga. 21 Ma Ama gënanga wa hi momiki o nyawa yo honengoka, de' wa hi döaka önanga o ngango ma dutu de' i kakali; hoko genangoli ma Ngohaka wa hi döaka o ngango i kakali hagala o nyawa ika yo igo ya hi döaka o ngango. 22 Ma Ama mahirete wa hi hakimua o nagona dika. Hababu mata-mata kuaha mangale wa hi hakimi wi hi lapahi oka ai Ngohakika. 23 Ma Ama wo diai gënanga, hupaya mata-mata o nyawa i wi horomati ma Ngohaka hokä önanga i wi horomati ma Ama. O nyawa i wi horomati ua ma Ngohaka, i wi horomati ua ö, o Ama wi hulo-huloko ma Ngohaka. 24 I goungu i tiai ahi ade-ade nënanga: O nyawa yo hininga hagala ahi demo de' i wi ngaku unangika wo hi hulo-huloko ngohi, o wo wango ma dutu de' i kakali ka to önanga. Onanga aha ya hukumua; önanga yo lapahi oka de o honenge de' ya mäke o wo wango. 25 Ni ngaku: Aha i böa ma öraha - de yadonoka ma öraha - o nyawa yo honengoka aha yo ihene ai ilingi ma Jou Madutu ai Ngohaka. De' o nyawa yo ihe-ihene aha yo wango. 26 Hokä o Ama mahirete o ngango ma titi, ünanga wi hi dadi ai Ngohaka o ngango ma titi oli. 10 Unanga wi hi döakoka ai Ngohakika o haku mangale wa hi hakimi hababu ünanga o Nyawa mänga Ngohaka. 28 Uha ngini ni hëranga ni ihene o hali nënanga, hababu ma öraha aha i böa o nyawa mata-mata yo hone-honengoka yo ihene ai ilingi, 29 daha yo hupu o lungunino. O nyawa yo do diai oka o oa aha yo momiki mangale o ngango. Ma' o nyawa yo do diai oka o dorou, aha yo momiki mangale ya hukumu."

O nyonyata-o nyonyata mangale o Yesus

30 "Ngohi takunua to diai okia naga i moteke ahi hininga ma huka mahirete. Ngohi duga-duga ta hi hakimi i ma moteke de ma Jou Madutu ai pareta. De' ahi putuhu ngohi i adili, hababu ngohi ta motekua ahi hininga ma huka mahirete, ma' ai hininga ma huka o Ama wo hi hulo-huloko ngohi. 31 Demo ho hi ade ngohi mahirete to hi döaka o hakihi mangale ahi diri, o hakihi gënanga yakunua ya ngaku. 32 Ma' naga o nyawa ma homoa i hi döaka o hakihi mangale ngohi, de' ngohi to hi öriki mänga hakihi gënanga i tiai. 33 Ngini nia hi dingoto nia hu huloko o Yohanis ika, de' ünanga wo hi döakoka o hakihi ma diai mangale ngohi. 34 O hali nënanga ngohi to temoka, ngohi to lingirua o hakihi o nyawa ino, ma' hupaya ngini ni hi halamati. 35 O Yohanis gënanga hokä o hilo i wango de' i tararono ma dararono. Oraha ma huhutulu ngini ni mörene nio dahongo o dararono gënanga. 36 Ma' ahi hakihi ngohi i holoi i lamoko de o Yohanis ai hakihi. Okia öraha nënanga ngohi to diai, ena gënanga o manarama wo hi hi döakoka o Ama ngohino, ma nyonyata o Ama wo hi huloko ngohi. 37 De' o Ama wo hi huloko ngohi ö, wo hi döaka o hakihi mangale ngohi. Ngini ni ihenuahi ai ilingi, ekola de ni wi mäke uahi ai rupa. 38 Ai demo nia gogonua nia hininga ma goronaka, hababu ngini ni hi ngakua ngohino, ünangawo hi huloko. 39 Ngini ni ma dotoko o Buku i Tebi-tebini ma dola, hababu ni ato bote de ma ngëkomo gënanga ngini nia mäke o ngango ma dutu de' i kakali. De' o Buku i Tebi-tebini mahirete gënanga i hi döaka o hakihi mangale ngohi. 40 Ma' ngini ni oluku nia ino ngohino la nia mäke o ngango i ko kakali. 41 Ngohi to lingirua o horomati o nyawa ino. 42 Ngohi ti ni nako ngini. Ngohi ti ni hi öriki ngini ni wi hininga ua ma Jou Madutu nia hininga ma goronaka. 43 Ngohi to böa de to ngohi ahi Ama ai kuaha, ngaro hoko gënanga ngini ni hi tarima ua ngohi. Ma' nako o nyawa ma homoa yo böa de mänga kuaha mahirete, ngini nia igo nia tarima önanga. 44 Sarakia ngini i yakunu ni ngaku, nako ngini ni lingiri o hi giriri nia dodiawo o nyawa ino, de' ni ma hiaha ua nia lingiri o horomati ma Jou Madutu wo ma Tëngo-tëngoka ino? 45 Uha ni ato bote ngohi aha ti ni hi howono ngini ahi Ama ai himangoka. Aha wi ni hi howono ngini gänga o Musa, ünanga ngini ni wi ngano-nganono. 46 Demo hi ade ngini ni wi ngaku o Musa ika, ngini aha ni hi ngaku ngohino, hababu mangale ngohi ünanga wa tulihi. 47 Ma' nako ngini nia ngakua okia o Musa wa tulihoka, sarakia ngini i yakunu ni ngaku okia ngohi to temoka?"

O Yesus wa hi olomo o nyawa yä ribuhu motoa

6:1 I böto de gënanga o Yesus wo ma idulu o Galilea ma Taaga ma hononga ika, ya hetongo Tiberias ma Taaga. 2 De wo ma hi ädono dokengoka, o nyawa mänga ngöe i wi ni nïki ünanga, hababu önanga ya mäke oka i hëra-hëranga wa diai, de wa hi togumu o nyawa mänga ngöe yo po panyake. 3 O Yesus wo doa o doporonile, daha ünanga wo gogeruku genangoka de i wi nö ni nïki. 4 Oraha gënanga, o Yahudi oka mänga Wange ma Amoko o Paskah i tigi oka. 5 Ma öraha o Yesus wo ma lega i wi kilolitino, ünanga wa mäke o nyawa de ka mänga do duduono yo böa unangika. De ünanga wi temo o Filipus ika, "Kia ika ngone hakunu ho ija o inomo, hupaya mata-mata o nyawa nënanga yakunu yolomo?" (6 O Yesus wo temo hoko gënanga hababu ünanga wo mau wi uji o Filipus; hababu ünanga mahirete wo hi orikoka okia aha wo diai.) 7 O Filipus wo haluhu, "O roti ma ija o tiwi o haäka o ratuhu hinoto aha i ma kadonua, o nyawa mänga ngöe nënanga, ngaroka o nyawa moi duga-duga ya mäke ma huhutulu dika." 8 Wo ma tëngo i wi nö ni nïki o Yesus ma homoa ena gënanga o Andreas, o ria dodoto de o Simon Petrus wato, 9 "Nenangoka naga o ngohaka o nauru wo ma tëngo ai roti motoa de o nawoko hinoto. Ma' okia ma mangarati gënanga mangale o nyawa mänga ngöe nënanga?" 10 O Yesus wato, "Nia huloko o nyawa mata-mata gënanga yo gogeruku." O ngi gënanga naga o momo ko ha rubu, ho hagala o nyawa gënanga yo gogeruku o momoka - mata-mata naga mudukuaya ribuhu motoa o nyawa o nau-nauru dika. 11 Dahao o Yesus walë o roti gënanga, wo sukur ma Jou Madutu ika. I böto de gënanga ünanga wa hi kodoku o roti gënanga o nyawa yo wöe-wöe ika. Ipaha ünanga wa hi kodoku o nawoko gënanga, de önanga ya olomo ko ya matakua. 12 I paha mata-mata yolomo hi ädono ya punuhu, o Yesus wa temo i wi nö ni nïkika, "Nia toomu ma boloi o inomo gënanga; uha hi ädono naga i umo." 13 Daha önanga ya toomu o karaja ngimoi de hinoto i omanga, ma boloi o inomo, o roti motoa ya olomo o nyawa yo wöe-wöe gënanga. 14 Ma öraha o nyawa yo wöe-wöe ya mäke i hëra-hëranga o Yesus wa diai, önanga yato, "I goungu, ne ünanga o Nabi hi ngano-nganono wo böa o dunia ino!" 15 O Yesus wo hi öriki önanga yo mau ya ino i wi ributu ünanga wo dadi to önanga mänga koano. Mangale gënanga woiki ünanga wo ma hi ditoko ma daera de ma do doporonoka ika.

O Yesus wo mä dagi o akere ma loku ika

16 Muläenge yo hutu, o Yesus i wi nö ni nïki yo uti o taaga uku. 17 De yo harene o ngotiri ya toaka o taaga gënanga yoiki ma hononga ika ya meta o Kapernaum ma berera ika. O wange yo hutu oka, ma' o Yesus ma ko wo böa uahi onangika. 18 Oraha gënanga o taaga i muläenge i lo lopaka hababu o rato. 19 Yo hidete done ho kilo motoa eköla butanga ma gurutika, önanga i wi mäkeo Yesus wo böa mänga ngotirika wo ma dagi o akere ma loku ika. Onanga duru yo hawana. 20 O Yesus wa temo onangika, "Uha ni hawana, nënanga ngohi!" 21 De' mänga hininga i more-morene önanga i wi buhuku ünanga wo harene o ngotiruku ma gorona ile, de' oraha gënanga dika mänga ngotiri önanga gënanga i ma hi adonoka o ngi mänga meta ika.

O nyawa yo wöe-wöe i wi lingiri o Yesus

22 Yarehino ma wange o nyawa mänga ngöe ka yo go gogerohi o taaga ma honongaka, ya mäke hoko kangano duga-duga naga ngotiri moi dokengoka. Onanga i hi öriki o Yesus i wi nö ni nïki yo pahaka de o ngotiri gënanga, ena hioko o Yesus wo ni k tia. 23 Daha ino o ngotiri muruono naga o Tiberias ino i ma leotino i ma hi tigi-tigiha de o ngi' kiaka o nyawa yo wöe-wöe gënanga yolomo o roti ma Jou wo sukur de i böto. 24 Ma öraha o nyawa yo wöe-wöe gënanga i wi mäke o Yesus de i wi nö ni nïki genangoka ko ya iwa, onangö yo harene o ngotiroko de' yoiki o Kapernaum ika i wi lingiri o Yesus.

O Yesus, o roti i hi döaka o ngango

25 Ma öraha o nyawa mänga ngöe-ngöe gënanga i ma ka mäke de o Yesus o taaga ma honongaka, önanga i wi leha unangika, "Bapa Guru, hoko kia Bapa ni ma hi ädono nenangino?" 26 O Yesus wo haluhu, "I goungu, ngini ni hi lingiri ngohi i goungua hababu ngini ni mangarati oka ma do dagi i hëra-hëranga ngohi ta diai, ma' karana ngini ni olomoka hi ädono i ni punuhu. 27 Uha ni manarama mangale nia mäke o inomo i yakunu i mata de i mela. Ni manarama mangale nia mäke o inomo i yakunua i amiri de' i ni hi döaka o ngango ma dutu de' i kakali. O inomo gënanga aha wi ni hi döaka o Nyawa mänga Ngohaka nginika, hababu ünanga wi tede oka ma Jou Madutu o Ama." 28 Daha önanga i wi leha unangika, "Ngomi kiani mi diai okia la mia moteke ma Jou Madutu ai hininga ma huka?" 29 O Yesus wo haluhu, "nënanga ma Jou Madutu wo igo nginino: ni wi ngaku unangika wi hulo-huloko ma Jou Madutu." 30 Onanga yato, "Nako hoko gënanga," "ma nyonyata okia i yakunu Bapa no mi hi döaka hupaya ngomi mia mäke de' mi ni ngaku ngona ika Bapa? Okia Bapa aha no diai? 31 Mia ete de mia tohora ngomi yolomo o manna o tonaka ma ko kakahaka, hokä o Buku i Tebi-tebini ma goronaka i tulihoka, 'ünanga wa hi döaka önanga yolomo o roti o horoga uku.' " 32 Daha o Yesus wa temo onangika, "I goungu, kiani ni ngaku; o Musa ua, ma' to ngohi ahi Ama wi ni hi döaka nginika o roti ma gou-goungu o horoga uku. 33 Hababu o roti wi ni hi döa-döaka ma Jou Madutu gänga ünanga o horogaka de wo uti de' wo hi döaka o wo wango o nyawa ika o duniaka." 34 Onanga yato, "Bapa," "no mi hi döaka ngomino hoko genangika o roti gënanga." 35 "Ngohi o roti i hi döaka o ngango," o Yesus wato onangika. "O nyawa yo böa ngohino aha ya hahinoka ua ka hi ado-adonika. De' o nyawa i hi ngaku ngohino aha mänga kiriti ma dudungoka ua ka hi ado-adonika." 36 "Ma' hokä ngohi to temoka nginika, ngaro ngini ni hi mäke oka ngohi, ma ngini ni ngakua. 37 O nyawa mata-mata o Ama. wo hi döaka ngohino, aha yo böa ngohino. Ngohi ta tila ua o nagona honanga yo böa ngohino. 38 Hababu ngohi to uti o horogaka de ta uku, ta motekua ahi hininga ma huka ma' ai hininga ma huka ünanga wo hi hulo-huloko ngohi. 39 De' nënangala ai mau ünanga wo hi hulo-huloko ngohi: hupaya o nyawa wo hi hi döa-döakoka ngohino, ka moi ö de yo hihangua; ma' hupaya ngohi ta hi momiki önanga o Kiamati ma Wange oka. 40 Hoko nënangala, to ngohi ahi Ama ai mau: Hupaya mata-mata i wi mäke o Ngohaka de' i wi ngaku unangika, o ngango ma dutu de' i kakali ka to önanga, de' ngohi ta hi wangokali o Kiamati ma Wange oka." 41 O Yahudi oka ma nyawa muläenge yo kurubungu o Yesus ika, hababu ünanga wato, "Ngohi o roti o horoga uku i uti". 42 Onanga yato, "Ko i goungua o Yesus nënanga, o Yusuf ai ngohaka? Ngomi mia näko ngoi ayo de ai ama! Sarakia ünanga yakunu wo temo ünanga wo uti o horogaka de wa uku?" 43 Daha o Yesus wä temo onangika, "Uha ni kurubungu. 44 O nyawa moi ö de koiwa yakunu yo böa ngohino, nako o Ama wo hi hulo-huloko ngohi, wä ao ua önanga ngohino; de' o nagona yo böa, aha ta hi momiki o Kiamati ma Wange oka. 45 O Nabi-nabi mänga Buku ma goronaka naga i tulihi hoko nënanga, 'Mata-mata o nyawa aha wä dotoko ma Jou Madutu.' Ho' mata-mata o nyawa i wi hi gihene o Ama de' i ma dotoko unangino, yo böa ngohino. 46 Gënanga koiwa ma mangarati naga o nyawa i wi mäke oka o Ama. Duga-duga ünanga wo böa-böa ma Jou Madutu ino, wi mäke oka o Ama. 47 I goungu, ni hi öriki: O nyawa yo ngaku-ngaku, o ngango ma dutu de' i kakali ka to önanga. 48 Ngohi o roti i ni hi döaka o ngango. 49 Nia ete de nia tohora yolomo o manna o tonaka ma ko kakahaka de' onanga ka yo honenge dika. 50 Ma' hoko genangua o roti i uti-uti o horoga uku; o nyawa ya olomo o roti gënanga aha yo honengua. 51 Ngohi o roti i uti-uti o horoga uku - o roti i hi döa-döaka o ngango. O nyawa yolomo o roti nënanga aha yo wango ka hi ado-adonika. Roti ngohi aha ta hi döaka gänga to ngohi ahi akeme mangale o dunia ma wo wango." 52 Yo ihene gënanga, o Yahudi oka ma nyawa i ma teke ributu moi de moi. "Sarakia o nyawa nënanga wakunu wo na hi döaka ai akeme ngone ino la ha olomo?" önanga yato. 53 Daha o Yesus wa temo onangika, "I goungu, ni ngaku: Nako ngini nia olomua o Nyawa mänga Ngohaka ai akeme de' nia okerua ai awunu, ngini aha i gou-goungu ni wango ua. 54 O nyawa ya olomo to ngohi ahi akeme de' ya okere to ngohi ahi awunu o wo wango ma dutu de' i kakali ka to önanga, de' ngohi aha ta hi momiki o Kiamati ma Wange oka. 55 Hababu ahi akeme to ngohi o inomo ma goungu, de' ahi awunu to ngohi o akere ma goungu. 56 O nyawa ya olomo to ngohi ahi akeme de' ya okere ahi awunu, yo tatapu ka moi de de ngohi, de' ngohi de önanga. 57 O Ama wo wango-wango gënanga, wo hi huloko ngohi de' ngohi ö to wango o Ama ino. Hoko genangö o nyawa ya olomo to ngohi ahi akeme, aha yo wango ngohino. 58 nënanga o roti i uti-uti o horoga uku: o roti hokä ya olo-olomua nia ete de nia tohora. Karana ya olomo i böto o roti gënanga, önanga ka yo honenge dika. Ma' o nyawa ya olomo o roti nënanga, aha yo wango ka hi ado-adonika." 59 Mata-mata gënanga o Yesus wo temo ma öraha ünanga wä dotoko o pu puji ma tau oka o Kapernaum ma bereraka.

O demo-demo i hi döaka o ngango ma dutu de' i kakali

60 Yo ihene i böto ai demo-demo o Yesus gënanga, mänga ngöe i wi nö ni nïki mänga hi dogoronaka yo temo, "O do dötoko nënanga duru i tubuho holi. O nagona yakunu yo ihene!" 61 O Yesus mahirete wa hi öriki i wi nö ni nïki yo kurubungu o hali gënanga. Ma ünanga wä temo, "Okia ngini nia hininga ya däenua karana o demo-demo gënanga? 62 Sarakia i dadi done, nako ngini ni wi mäke o Nyawa mänga Ngohaka wo doa wo lio ai ngi i hira-hira ile? 63 Ya diai o nyawa yo wango genangala ma Jou Madutu ai Womaha. O nyawa mänga kuata koiwa ma faidä. O demo-demo ngohi to hi adonoka nginika nënanga, gänga ma Jou Madutu ai Womaha ma demo-demo de o demo i hi dö döa-döaka o ngango. 64 Ngaro hoko gënanga naga ö nia hi dogoronaka ngini yo ngakua." (O Yesus wo hi orikoka ma hirahi o nagona honanga yoluku yo ngaku, de' o nagona aha i wi hi pongono.) 65 Daha o Yesus wä temo wo hi gali oli, "Hababu gënanga, ngohi ti ni hi ngahu oka nginika o nyawa ka moi ua yakunu yo böa ngohino, nako o Ama ko wa hi gumala ua." 66 Muläenge öraha gënanga mänga ngöe i wi nö ni nïki i wi mala ünanga, de' yolukoka i wi nïki ünanga. 67 Daha o Yesus wa leha i wi nö ni nïki ya ngimoi de ya hinoto ika, "Boteka ngini ö ni mau ni hi mala ngohi?" 68 O Simon Petrus wato unangika, "Jou," "o nagona ika ngomi aha mi oiki? Ani demo Jou i hi döaka o ngango ma dutu de' i kakali. 69 Ngomi duru mi ngaku oka de mi hi goungu Jou ngona o hu huloko i tebi-tebini ma Jou Madutu ino." 70 O Yesus wo haluhu, "Mode ko i goungua ti ni iriki ngini o nyawa i ni ngimoi de ni hinoto nënanga? Ngaro hoko gënanga, wo ma tëngo nia hi dogoronaka ngini naga o womaha ma dorou!" 71 O Yesus ai dumutu ena gënanga o Yudas o Simon Iskariot ai ngohaka. Hababu ngaro o Yudas o nyawa wo ma tëngo o Yesus i wi nö ni nïki ya ngimoi de ya hinoto mänga hi dogoronaka, ünanga aha wo setia ua o Yesus ika.

O Yesus de ai roria dodoto

7:1 I paha de gënanga o Yesus woiki okia ika honanga o Galilea ma tonakoka. Unanga wöluku o Yudea ma daera ika hababu o Yahudi ma nyawa yo ko kuaha yo mau i wi torna ünanga. 2 Oraha gënanga i tigi oka o Wange ma Amoko o Tau-tau i hi katu o Hoka-hoka. 3 O Yesus ai roria dodoto i wi temo o Yesus ika, "Na mala, o ngi nënanga de' noiki o Yudea ika, hupaya i ni nö ni nïki yakunu ya mäke ö ani manarama. 4 Koiwa naga o nyawa aha ya iunu okia ünanga wa diai, nako ünanga wo igo wo dadi duru i wi näko. Nako ngona na diai hagala parakara hoko gënanga, o dunia i ngodumu kiani i hi öriki!" (5 Hababu ai roria dodoto mahirete ö i wi ngakua unangika.) 6 O Yesus wato onangika, "Ma öraha uahi mangale ngohi," "ma' mangale ngini, öraha ma hi getongo i yakunu. 7 O dunia nënanga yakunua i ni dohata ngini. Ma' ngohi i goungu i hi dohata o dunia, hababu ngohi hoko genangika to hi daaere o dunia ika mangale ma manarama i to torou. 8 Ni oiki ngini mahirete o rameangika gënanga. Ngohi toikua hababu ma öraha yadonuahi mangale ngohi." 9 Hoko gënanga o Yesus wä temo ai roria dodotika, de' ünanga ka wo go gogere o Galileaka.

O Yesus o Tau-tau i hi katu o Hoka-hoka ma Rameangoka

10 Ai roria dodoto yo pahaka yoiki o rameangika gënanga, o Yesus wo ma tëngo woiki ka wo ma hihanga o nyawa ma i wi hi orikua. 11 O rameanga ma dekana gënanga, o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha i wi lingiri ünanga de' yo leha-leha, "Kiaka ünanga?" 12 O nyawa mänga ngöe muläenge i ma ko ku hudu mangale ünanga. Naga utu yo temo, "ünanga o nyawa ma oa." Naga ö yo temo, "Kowali! ünanga wa hi rehene o nyawa mänga ngöe." 13 Ma' o nyawa moi ua yo barani yo ade-ade i hi to tararonika mangale ünanga hababu önanga yä modongo o Yahudi ma nyawa yo ko kuaha ika. 14 O rameanga ma go giriaka, o Yesus wo wohama ma Jou ai Tau ma gorona ika, daha muläenge wä dotoko. 15 O Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha yo hëranga duru de' yato, "Sarakia o nyawa nënanga yakunu wo hi öriki hoko gënanga ma ngöe, ena hioko ünanga komaiwa wo hakola?" 16 O Yesus wo haluhu, "Ngohi to dotoko nënanga i goungua to ngohi ahi do dötoko, ma' ai do dötoko ünanga wo hi hulo-huloko ngohi. 17 O nyawa yo igo ya moteke ma Jou Madutu ai mau aha i hi öriki okia ino ahi do dötoko i böa ma Jou Madutu ino ekola ngohino mahirete. 18 O nyawa i hi döaka mänga do dötoko mahirete yo lingiri o horomati mangale mänga diri mahirete. Ma' o nyawa yo lingiri o horomati mangale ünanga wä hulo-huloko, o nyawa gënanga yo rikoto, de o tipu koiwa onangoka. 19 Mode ko i goungua o Musa wo hi döaka ma Jou Madutu hagala ai pareta-pareta nginika? Ma' nia hi dogoronaka ngini koiwa ya moteke o pareta-pareta gënanga. Ya dodoa ho ngini ni ato ni hi torna ngohi?" 20 O nyawa yo wöe-wöe gënanga yo haluhu, "Ngona i ni togohänga! O nagona yo mau i ni torna ngona?" 21 O Yesus wo haluhu, "Duga-duga o manarama moi ngohi ta diai o Puji ma wange oka, de' ngini ni hëranga. 22 O Musa wo hi döakoka nginika o datoro mangale o huna - ngaro o huna gënanga i moteke ma diai ma ahali o Musa ino ua, ma nia dimo-dimono yo hira-hira ino kiaka o Musa ma ko i wiwahi. Karana gënanga, o Puji ma wange ö ma ngini ka nia huna o nyawa. 23 Nako ngini nia diai gënanga hupaya uha nia tilakuru o Musa ai datoro mangale o huna, ya dodoa ho ngini ni hi ngamo ngohino hababu ngohi ta hi togumu o nyawa mänga röehe mata-mata o Puji ma wange oka? 24 Uha nia hi hakimi o nyawa i moteke okia nia mäke, ma' i moteke de ma adili."

I tiai o Yesus o Koano Wo hi ho halamati?

25 Ma duru ino naga ya muruono naga o Yerusalem ma nyawa yo temo, "Mode ko i goungua ne ünanga ma nyawa ma go giria i wi lingiri yato i wi torna? 26 Ni wi lega ünanga wo temo-temo o nyawa yo wöe-wöe mänga himangoka, de' ma dagahanga koiwa de' okia-kia ua naga yo temo unangika! Boteka nanga balu baluhu ngone i hi örikoka ünanga nënanga o Koano Wo hi ho halamati? 27 Ma' nako o Koano Wo hi ho halamati gënanga wo böa, o nyawa moi ua ö i hi öriki kia ino ai ahali! Ena hioko ngone ho hi öriki o nyawa nënanga ai ahali okia ino." 28 I paha o Yesus wä dotoko ma go giriaka ma Jou ai Tau ma goronaka, ünanga wo temo de ai ilingi ma ago-agomo, "Ho' ngini ni hi öriki o nagona ngohi nënanga, de' okia ino ahi ahali? Ngohi to böa ua i moteke ahi hininga ma huka mahirete. Ngohi wo hi huloko mangale ünanga ai haku wo hi huloko ngohi, de' ünanga i yakunu i wi ngaku. Ma' ngini ni wi näko ua ünanga. 29 Ngohi ti näko ünanga, hababu ngohi ahi ahali unangino, de' ünanga wo hi huloko ngohi." 30 Oraha gënanga önanga yo mau i wi tagoko o Yesus, ma' moi ua yo barani i wi sö ünanga, hababu ma öraha yadonuahi. 31 O nyawa yo wöe-wöe mänga hi dogoronaka gënanga, mänga ngöe yo muläenge i wi ngaku unangika, de' yo temo, "Nako o Koano Wo hi ho halamati gënanga wo böa, ünanga wakunu wo diai i holoi i wöe i hëra-hëranga ngaro de o nyawa ne ünanga?"

I hi dailako i wi tagoko o Yesus

32 O Farisi oka ma nyawa yo ihene sarakia o nyawa yo wöe-wöe gënanga i ma ko ku hudu mangale o Yesus. Karana gënanga, i ma ki nïki de o imam-imam mänga häeke, önanga yä huloko ya muruono naga ma Jou ai Tau ma go göana yoiki i wi tagoko o Yesus. 33 O Yesus wa temo o nyawa yo wöe-wöe ika ma Jou ai Tau ma goronaka, "Duga-duga öraha ma huhutulokahi dika ngohi de de ngini. I paha de gënanga ngohi aha to lio wo hi hulo-hulokika ngohi. 34 Ngini aha ni hi lingiri ngohi, ma' ni hi mäke ua ngohi; hababu ngini ni yakunua ni ädono o ngi kiaka ngohi naga." 35 Daha o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha i ma ke temo moi de moika, "O nyawa nënanga wo mau okia ika woiki hi ädono ngone hakunua hi mäke ünanga? Bote ünanga wo mau woiki o Yahudi ma nyawa ika yo go gogere o berera ma poretoka o Yunani ma nyawa mänga hi dogoronaka, de' wa dotoko o Yunani oka ma nyawa? 36 Okia ai dungutu gënanga ho wo temo ngone aha hi lingiri ünanga ma' hakunua hi mäke de ngone hakunua ha ika o ngi kiaka ünanga naga?"

O akere i hi döaka o ngango

37 O wange ma bo baha ma rameanga gënanga, ena gënanga ma wange duru i lamoko, o Yesus wo ma oko ino ma Jou ai Tau ma goronaka daha wo pöaka, "O nyawa mänga kiriti ma dudungu ko kiani ya ino ngohino la yokere. 38 Mangale o nyawa i hi ngaku ngohino, i tulihoka o Buku i Tebi-tebinoka, 'Mänga hininga ma gorona ino i uihi i ha hahuru o akere i hi döa-döaka o ngango.' " (39 O Yesus wo hi ade-ade mangale ma Jou Madutu ai Womaha, aha ya tarima o nyawa i wi ngaku-ngaku unangika. Hababu o öraha gënanga ma Jou Madutu ai Womaha wo hi döakuahi; hababu o Yesus i wi hi mulia uahi de ai honenge.) 40 O nyawa mänga ngöe yo ihene okia wo temo o Yesus, de' mänga hi dogoronaka naga yo temo, "O nyawa nënanga marai oka o Nabi gënanga!" 41 Ma homoa yo temo, "nënanga o Koano Wo hi ho halamati!" Ma' naga ö yo temo, "Se, yakunu o Koano Wo hi ho halamati wo böa o Galilea ino? 42 O Buku i Tebi-tebini ma goronaka i tulihoka o Koano Wo hi ho halamati gänga o Daud ai difa uku, de' aha wo böa o Betlehem ino, ena gënanga o Daud ai kapongo de ai löa." 43 Ma bo bahaka o nyawa yo muläenge i ma teke ributu mangale o Yesus. 44 Naga yo mau i wi tagoko ünanga, ma' moi ua o nyawa i wi sö. O Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha yo ngakua 45 Ma öraha ma Jou ai Tau yo göa-göana yä huloko yoiki i wi tagoko o Yesus yo lio inoka, o imam-imam mänga häeke de' o Farisi oka ma nyawa gënanga yä leha onangika, "Ya dodoa ngini ni wi ao ua ünanga nenangino?" 46 Yo go göa-göana gënanga yo haluhu, "Uwee, koiwahi naga o nyawa yo temo-temo hokä ünanga!" 47 "Bote ngini ö wi ni hi rehenoka ünanga?" o Farisi oka ma nyawa yo temo gënanga. 48 "Naga i na ko kuaha ngone o Farisi oka ma nyawa i wi ngaku unangika? 49 Ma' o nyawa mänga ngöe nënanga, önanga ya näko ua o Musa ai tita, de' sarakia dika önanga ya hi lolai oka." 50 Wo ma tëngo mänga hi dogoronaka o Farisi oka ma nyawa gënanga gänga o Nikodemus, naga ma hira woikoka o Yesus ika. O Nikodemus wa temo o Farisi ma nyawa ma homoa ika, 51 "I moteke o Tita, o nyawa wo ma tëngo yakunua i wi hukumu nako yo ihenuahi ai parakara de' ai manarama ya tailako uahi." 52 Yo haluhu önanga, "Ngona ö o Galilea ino?" "Na tailako dika o Buku i Tebi-tebini! Ngona aha na mäke koiwa naga o nabi ai ahali o Galilea ino!" 53 I böto de gënanga, o nyawa mata-mata yo lioka mänga tau ika.

O ngoheka mo ma tëngo i mi hi da tagoko mo howono

8:1 Ma' o Yesus woiki o Zaitun ma Doporonoka. 2 Yarehino ma wange o ngoru-ngorumino ünanga woikoli ma Jou ai Tau ika, de' o nyawa mänga ngöe yo böa unangika. O Yesus wo gogeruku, daha wo muläenge wa dotoko önanga. 3 Oraha gënanga, o agamaka yo do doto-dotoko de' o Farisi oka ma nyawa i mi ao unangika o ngoheka mo ma tëngo i mi hi da tagoko mo howono. Onanga i mi huloko mo ma oko ile mänga hi dogoronaka, 4 daha yo temo o Yesus ika, "Bapa Guru, o ngoheka nënanga i mi hi da tagoko ma öraha ma go giriaka mo howono. 5 O Musa ai Tita ma goronaka naga ma datoro, nako o ngoheka hoko nënanga kiani i mi kaweli de o helewo hi ädono mo honenge. Oraha nënanga sarakia ani da mäke Bapa?" 6 Onanga yo leha hoko gënanga yo mau i wi taili ünanga, hupaya önanga yakunu i wi hi howono. Ma' o Yesus wo ma rukuku dika, de' wa tuli-tulihi de ai hagarara o tonakuku. 7 Ma öraha hoko genangika i wi ributu, ünanga wa goraka ai häeke de' wa temo onangika, "O nyawa nagona koiwa mänga baradoha nia hi dogoronaka ika, önanga ma do di hiraka i mi kaweli de o helewo o ngoheka ika gënanga." 8 I böto de gënanga o Yesus wo ma ruku okali de' wa tuliholi o tonakuku. 9 Ka de yo ihene i böto o Yesus wo temo hoko gënanga, yoiki önanga ya mala o ngi gënanga, i ma tëngo-tëngo muläenge yo balu-baluhoka de ya kauku. Ma baha o Yesus wo go gogere wo ma tëngokahi genangoka de o ngoheka okahi mo ma oko ino ami ngi oka. 10 Daha o Yesus wa goraka ai häeke de' wo temo o ngoheka ika gënanga, "Kiaka önanga mata-mata? Moi ua i ni hukumu ngona?" 11 Kowali, Bapa," mo haluhu. "Ya oa," o Yesus wato, "ngohi ö to ni hukumua ngona. Oraha nënanga noiki, uha no baradohali."

O Yesus o dunia ma dararono

12 O Yesus wo temoli o nyawa yo wöe-wöe ika, wato, "Ngohi o dunia ma dararono. O nyawa i hi nïki ngohi aha yo tagi ua o hu hutu ma goronaka, ma' ya mäke o dararono ma ngango." 13 Oraha nënanga ngona mahirete no hi döaka o hakihi mangale ani diri mahirete," o Farisi oka ma nyawa yo temo gënanga unangika, "Ani hakihi i tiai ua." 14 Yesus wo haluhu, "Ngaro ngohi to hi döaka o hakihi mangale ahi diri mahirete, ngohi ahi hakihi gënanga i tiai; hababu ngohi to hi öriki kia ino ngohi to böa de' okia ika ngohi toiki. Ngini ni hi orikua kia ino ngohi to böa de' kia ika ngohi toiki. 15 Ngini nia hi hakimi o nyawa de ma datoro o nyawa; ngohi ta hi hakimua o nyawa moi ö ma. 16 Ma' nako ngohi ta hi hakimi o nyawa, ngohi ahi putuhu gënanga i adili, hababu ngohi ka to ma tëngo ua; ahi Ama wo hi hulo-huloko ngohi naga de de ngohi. 17 O Musa ai Tita ma hi dogoronaka i tulihi hoko nënanga: O hakihi ma diai nako o hakihi naga o nyawa ya hinoto. 18 O hakihi i hi döaka mangale ngohi ahi diri naga hinoto - ngohi de' ahi Ama wo hi hulo-huloko ngohi." 19 Onanga yato, "Ani Ama gënanga kiaka?" O Yesus wo haluhu, "Ngini ni hi näko ua ngohi ka ya oa ahi Ama. O demo ho hi ade ngini ni hi näko ngohi, marai ngini ni wi näko to ngohi ahi Ama ö." 20 Mata-mata gënanga o Yesus wo temo ma öraha ünanga wa dotoko ma Jou ai Tau oka o hadaka ma ngi ma datekoka. Ma' o nyawa moi ua ö i wi tagoko ünanga, hababu ma öraha yadonuahi.

O ngi' kiaka ngohi toiki, ngini ni yakunua ni ädono

21 O Yesus wa temoli onangika, "Ngohi aha toiki, de' ngini aha ni hi lingiri ngohi, ma' ngini aha ni honenge nia baradoha ma goronaka. O ngi kiaka ngohi to oiki, ngini ni yakunua ni ädono." 22 O Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha yato, "Mudukua ünanga wo mau wo ma ho honenge, hababu ünanga wo temo, 'O ngi to oiki, ngini ni yakunua ni ädono.' " 23 Daha o Yesus wa temo onangika, "Ngini ni böa dau de nia ile; ma' ngohi to böa daku de ta uku. Ngini o dunia ino; ngohi o dunia ino ua. 24 Mangale gënanga to temo nginika, ngini aha ni honenge nia baradoha ma goronaka. De' i goungu ngini aha ni honenge nia baradoha ma goronaka, nako ni ngakua 'ngohi nënanga i böto i hi hetongo NGOHI NAGA'." 25 Onanga yo leha, "I moteke ma diai ngona o nagona?" O Yesus wo haluhu, "Ka okiahi ho temo de de ngini! 26 Duru ma ngöe ohi o hali mangale ngini ni mau ngohi to hi ade-ade de' to hi hakimi. Ma' ünanga wo hi hulo-huloko ngohi, yakunu i wi ngaku. De' ngohi to hi ngahu o dunia ika okia ngohi to ihene unangino." 27 Onanga i mangarati ua okia ünanga wo temo-temo onangika mangale o Ama. 28 Hababu gënanga o Yesus wa temo onangika, "Damä nako ngini ni wi tubo ile oka o Nyawa mänga Ngohaka, ngini aha ni hi öriki 'ngohi nënangala i böto i hi hetongo NGOHI NAGA', de' ngini aha ni hi öriki koiwa moi ö ngohi ta diai ahi diri ino mahirete. Ngohi duga-duga to hi demo okia wo hi dotokoka ahi Ama ngohino. 29 De' ünanga wo hi hulo-huloko ngohi naga de de ngohi. Unanga komaiwahi wo hi mala ika to ma tëngoka, hababu ngohi hoko genangika ta diai okia ya däene ai hininga." 30 O Yesus wo temoka mata-mata gënanga i böto, mänga ngöe o nyawa yo ngaku unangika.

Ma Jou Madutu wo to tiai wi ni hi lapahi oka ngini

31 I paha ika o Yesus wa temo o Yahudi oka ma nyawa ika i wi ngaku-ngaku oka unangika, "Nako ngini ni wango nia moteke to ngohi ahi do dötoko, i gou-goungu ngini ni hi nö ni nïki ngohi, 32 ngini aha ni wi nako ma Jou Madutu wo to tiai de karana gënanga ngini aha i ni hi lapahi." 33 Onanga yato, "Ngomi nënanga o Abraham ai difa uku." "Komaiwahi ngomi mi dadi o gilaongo o nagona ika dika! Okia ani dumutu ho no temo, 'Ngini aha i ni lapahi'?" 34 O Yesus wa temo onangika, "I goungu i tiai ahi demo nënanga." "O nyawa yo do diai o baradoha, önanga gënanga o baradoha ma gilaongo. 35 De' o gilaongo wo ma tëngo koiwa ai ngi wo ridi o tau ma goronaka, ma o ngohaka ka hi ado-adonika ai ngi o tau ma goronaka. 36 Hababu gënanga, nako o ngohaka wi ni hi lapahi oka ngini, ngini i gou-goungu ni lapahi. 37 I goungu ngohi to hi öriki ngini nënanga o Abraham ai difa uku. Ma' ngini ni mau ni hi torna ngohi, hababu ngini ni oluku nia tarima to ngohi ahi do dötoko. 38 Okia ngohi ta mäke ahi Amaka, gënanga ngohi to hi ngahu. Ena hioko ngini nia diai okia nia ama wi ni dotokoka nginika." 39 Onanga yo haluhu, "To ngomi mia ama o Abraham." O Yesus wato, "Ho nako ngini i gou-goungu o Abraham ai ngohaka," "marai ngini nia diai okia o Abraham wa diai. 40 Ngohi to hi ädono nginika o diai ngohi to ihene ma Jou Madutu ino, ma' ngini ni mau ni hi torna ngohi. O Abraham wo diai ua hoko gënanga! 41 Ngini ni diai okia wa do diai nia ama mahirete." Onanga yo haluhu, "Ngomi o ngohaka ma poretoka ua. Mia Ama ngomi duga-duga wo ma tëngo, ena gënanga ma Jou Madutu mahirete." 42 Daha o Yesus wa temo onangika, "Ho nako ma Jou Madutu gënanga nia Ama, ngini aha ni hi hininga ngohi, hababu ngohi to böa ma Jou Madutu ino. Ngohi to- böa ua de ahi hininga ma huka mahirete, ma' ünanga wo hi hulo-huloko ngohi. 43 Ma hababu okia ngini ni mangarati ua okia ngohi to temo? Hababu ngini nia tänua ni ihene to ngohi ahi do dötoko. 44 O Ibilihi i dadi nia ama, de' ngini ni mau nia moteke nia ama ai mau. Ka ma hirahi o Ibilihi gënanga wo toma-toma. Unanga komaiwahi wo böa o diaino, hababu unangoka o diai koiwa. Nako ünanga wo eluku, gënanga ma diai, hababu hoko gënanga i böto ünanga ai biaha. Unanga wo to tengeluku de' ai ahali hagala o tengeluku. 45 Ma' ngohi to hi demo o diai, de' hababu gënanga ngini ni hi ngakua ngohino. 46 O nagona nia hi dogoronaka ngini i yakunu ni hi matoko de ma diai naga o baradoha ngohi oka? Nako ngohi to hi demo o diai, ya dodoa ngini ni hi ngakua ngohino? 47 O nyawa mänga ahali ma Jou Madutu ino, yo ihene ma Jou Madutu ai demo. Ma' ngini ma Jou Madutu ino ua, hababu gënanga ngini ni oluku ni ihene."

O Yesus de' o Abraham

48 O Yahudi oka ma nyawa i wi baluhu o Yesus, "Mode ko i goungua ngomi mi temo, ngona o Samaria ma nyawa i ni pootekika o tokata?" 49 O Yesus wo haluhu, "Ngohi i hi pootekua o tokata. Ngohi ti horomati to ngohi ahi Ama, ma' ngini ni hi hi kauku ngohi. 50 Ngohi to lingirua o horomati mangale ahi diri mahirete. Naga wo ma tëngo wo hi dailako ka o horomati mangale ngohi, de' ünanga aha wa putuhu o nagona i tiai. 51 I goungu i tiai ahi demo nënanga, o nyawa ya moteke to ngohi ahi demo, aha yo honengua ka hi ado-adonika." 52 Daha o Yahudi oka ma nyawa gënanga yo temo o Yesus ika, "O öraha nënanga ngomi mi hi öriki ngona nënanga i gou-goungu i ni pootekika o tokata! O Abraham mahirete wo honengoka, hoko genangö o nabi-nabi mata-mata. Ma' ngona nato, 'O nyawa ya moteke ahi demo to ngohi aha yo honengua ka hi ado-adonika.' 53 Nako o Abraham mahirete wo honengoka, de' o nabi-nabi mata-mata ö yo honengoka, ngona nënanga o nagona? Bote ngona hi i holoi no lamoko de to ngomi mia ama o Abraham!" 54 O Yesus wo haluhu, "Hokä nako ngohi to lingiri o horomati mangale ahi diri mahirete, o horomati gënanga koiwa ma mangarati. Wo hi horomati ngohi ena gënanga to ngohi ahi Ama ngini ni ato ti ngini nia Jou Madutu, 55 ena hioko ngini ni wi näko ua ünanga. Ma' ngohi ti näko. Hokä nako ngohi to temo ngohi ti näko ua ünanga, ngohi o nyawa moi to elu-eluku, i ma däene hokä ngini. Ngohi ti näko ünanga, de' ta moteke ai demo. 56 Nia ama o Abraham wo mörene duru ünanga aha wa mäke to ngohi ahi wange. Unanga wa mäke oka de' ünanga wo mörene!" 57 Daha o Yahudi oka ma nyawa yo temo o Yesus ika, "Ani umuru o taongo moritoa uahi, de' ngona ni mäke oka o Abraham?" 58 O Yesus wo haluhu, "I goungu ngohi ti ni temo nginika: o Abraham wo ma kilauahi, ngohi nagaka." 59 Daha o Yahudi oka ma nyawa gënanga i ma lë o helewo la i wi kaweli, o Yesus wo ma ngiunu ai diri, daha woiki wa mala ma Jou ai Tau.

O Yesus wa diai o nyawa wo pilo-piloko wo ma hi orikokali

9:1 Ma öraha o Yesus wo tagi ünanga wi mäke o nyawa wo pilo-piloko, ka wo ma kilaunohi. 2 O Yesus i wi nö ni nïki i wi leha o Yesus ika, "Bapa Guru, ya dodoa o nyawa nënanga i wi hi ngohaka wo piloko? Bote karana ünanga mahirete wo baradoha ekola i dadi karana ngoi ayo de ai ama yo baradoha?" 3 O Yesus wo haluhu, "ünanga wo piloko to unangua ai baradoha ekola ai dimono mänga baradoha, ma' hupaya o nyawa yakunu ya mäke ma Jou Madutu ai kuaha i manarama ai diri ma goronaka. 4 Ka o wange ohi, ngone kiani ho manarama to ünanga ai manarama wo hi hulo-huloko ngohi. O hu hutu aha i böa, de' o nyawa moi ua aha yakunu yo manarama. 5 Hoko kia ma dekana ngohi o duniaka nënanga, ngohi o dunia ma dararono." 6 I paha wo temo hoko gënanga, o Yesus wa obiri o tonakuku, de' wo hi waro o tonaka de ai kibiri gënanga. Ahao ünanga wo hi nauhu o nyawa gënanga ai lako ino, 7 daha wo temo unangika, "Noiki na mahau ani biono o Siloam ma Lupangika." (Siloam ma mangarati 'I wi huloko'.) O nyawa gënanga woiki wa mahau ai biono. Ma öraha ünanga wo lio, ünanga wo ma hi orikoka. 8 I ma ko ka dateke de' hagala o nyawa i wi mäke-mäke oka ünanga wo gaho-gahoko, mata-mata yo temo, "Ne ünanga bote ma nyawa biaha wo gogeruku wo gaho-gahoko?" 9 Naga yo temo, "I goungu ünanga." Ma' nagali yato, "Kowali, ünanga duga-duga ngadeke i ma tero de o nyawa gënanga." Ma' o nyawa gënanga mahirete wo temo, "Ngohi nënanga i böto." 10 Onanga i wi leha unangika, "Sarakia i dadi hi ädono ngona yakunu no ma hi öriki?" 11 Unanga wo haluhu, "O nyawa ai romanga o Yesus gënanga wa diai ma huhutulu o peseke, daha wo hi nauhu to ngohi ahi lako ika, de' wato, 'Noiki no ma mahau ani biono o Siloam ma Lupangika.' Daha ngohi toiki. De' ma öraha ngohi ta mahau to ngohi ahi biono, ngohi takunu to ma hi öriki." 12 Onanga i wi leha, "Kiaka o nyawa gënanga?" Unanga wo haluhu, "Ti hi örikua."

O Farisi oka ma nyawa ya tailako de ma diai i do da dadi wi hi togumu gënanga

13-14 Ma öraha o Yesus o tonaka wo hi waro de ai kibiri mangale wa diai o nyawa wo pilo-piloko gënanga yakunu wo ma hi öriki, o wange gënanga o Yahudi oka mänga Puji ma wange. Ma o nyawa wo po pilo-piloko gënanga i wi ao o Farisi ma nyawa ika. 15 Onangö i wi leha unangika gënanga sarakia ünanga wakunu wo ma hi öriki. Unanga wo haluhu, "Unanga wo gelenga o peseke ngohi ahi lakoka, daha ngohi ta mahau de' ngohi yakunu to ma hi öriki." 16 Ya muruono naga o Farisi oka ma nyawa mänga hi dogoronaka gënanga yo temo, "Ko ha mäke ua o nyawa wo do diai nënanga ai ahali ma Jou Madutu ino, hababu ünanga wo hi baraguna ua o Yahudi oka mänga Puji ma wange." Ma' o nyawa ma homoa yato, "Kiaka ha mäke o nyawa baradoha yo diai i hëra-hëranga hokä nënanga?" Daha i puda o ributu o ga mäke önanga mänga hi dogoronaka. 17 O Farisi oka ma nyawa gënanga i wi lehali o nyawa ika gënanga, "Okia ani da mäke mangale ünanga wa diai ngona no ma hi öriki?" "Unanga o nabi," wo haluhu o nyawa gënanga. 18 Ma' Yahudi oka ma nyawa mänga tutuda gënanga yoluku yo ngaku o nyawa gënanga ka ma hirahi wo piloko de' oraha nënanga wakunu wo ma hi öriki. Karana gënanga önanga ya ahoko ai dimono, 19 de' ya leha, "I tiai nënanga nia ngohaka, ngini ni ato ka wo ma hi adoninohi de wo piloko? Sarakia ünanga yakunu wo ma hi öriki öraha nënanga?" 20 Ngoi ayo de ai ama o nyawa gënanga yo haluhu, "I goungu nënanga to ngomi mia ngohaka; de' ünanga i goungu wo piloko ka wo ma hi adoninohi. 21 Ma' sarakia ünanga yakunu wo ma hi öriki öraha nënanga, ngomi mi hi orikua. De' o nagona ya diai ünanga yakunu wo ma hi öriki, genangö ngomi mi hi orikua. Ni wi leha dika unangika, ünanga wo baluhoka; ünanga wakunu wo haluhu mahirete." 22 Ngoi ayo de ai ama o nyawa gënanga yo temo hoko gënanga, hababu önanga ya modongo o Yahudi oka ma nyawa mänga tutuda ika hababu önanga i ma ke temoka, o nyawa i wi ngaku o Yesus hokä ma Koano Wo hi ho halamati, yakunoka ua yo wohama o pu puji ma tau ika. 23 Hababu gënanga ngoi ayo de ai ama o nyawa gënanga yo temo, "Unanga wo baluhoka; ni wi leha dika unangika." 24 Daha önanga i wi ahokoli o nyawa kangano wo pilo-piloko gënanga, de' i wi temo unangika, "No koboto ngona aha no temo ma diai. Ngomi mi hi öriki o nyawa gënanga o baradoha ma nyawa." 25 Ö nyawa gënanga wo haluhu, "ünanga wo baradoha ekola kowali," "ngohi to hi örikua. Ma' o hali moi ngohi to hi öriki; ma hira ngohi to piloko, öraha nënanga ngohi to ma hi öriki." 26 Daha önanga yo temoli unangika, "ünanga wo diai okia ngona ika? Sarakia ünanga wa diai ngona no ma hi öriki?" 27 O nyawa gënanga wo haluhu, "Ti ni ade-ade oka nginika, ma' ngini ni oluku ni ihene. Ya dodoa ngini ni mau ni hi gihenoli? Mudukua ngini ö ni mau ni dadi i wi nö ni nïki?" 28 Onanga i wi döana ünanga de' i wi temo, "Ngona ni nö ni nïki; ngomi kowali! Ngomi o Musa mi wi nïki. 29 Ngomi mi hi öriki ma Jou Madutu wo temoka o Musa ika. Ma' mangale o nyawa gënanga, ngomi mi hi örikua kia ino ai ahali." 30 O nyawa gënanga wo haluhu, "I hëranga duru ngini ni hi örikua okia ino ai ahali, ma' ünanga wa diai oka ngohi yakunu to ma hi öriki. 31 Ngone ho hi öriki ma Jou Madutu wa hi gihenua o nyawa baradoha, duga-duga o nyawa i wi ho horomati ma Jou Madutu, de' ya moteke ai mau. 32 Ka dunia ma mulaengohi ho gihenuahi naga o nyawa yo diai ka i ma hi adoninohi yo piloko yakunu i ma hi öriki. 33 Nako o nyawa gënanga ma Jou Madutu ino ua, ünanga aha okia-kia ua wakunu wa diai." 34 Yo haluhu önanga, "Okia? Ngona i ni omanga de o baradoha ka no ma hi adoninohi, ngona no mau no mi dotoko ngomi?" De öraha gënanga ünanga i wi duhunoka wo wohama o pu puji ma tau ika.

O rohani ma piloko

35 O Yesus wo ihene önanga i wi duhunoka o nyawa gënanga o puji ma tau ino. Unanga wi lingiri o nyawa gënanga daha wi temo unangika, "Naga ngona ni ngaku o Nyawa mänga Ngohakika?" 36 O nyawa gënanga wo haluhu, "O nagona ünanga, Tuanga? Tanu no hi hi ngahu hupaya ngohi ti ngaku unangika." 37 "Ngona ni mäke oka ünanga," o Yesus wo haluhu. "ünanga öraha nënanga ni ma ade-ade de ngona." 38 "Ngohi to ngaku, Jou," wo temo o nyawa gënanga, daha wa tilabukuku o Yesus ai himangoka. 39 O Yesus wa temo, "Ngohi to böa o duniaka nënanga mangale to dadi o hakimi; hupaya o nyawa yo pilo-piloko yakunu i ma hi öriki, de' o nyawa i ma hi ori-oriki, yo dadi yo piloko." 40 Ya muruono naga o Farisi oka ma nyawa naga genangoka yo ihene o Yesus wo temo hoko gënanga, daha önanga i wi leha unangika, "Ani dumutu ngomi ö nënanga mi piloko?" 41 O Yesus wo haluhu, "Hokä nako ngini ni piloko, ngini ni baradoha ua. Ma' hababu ngini ni temo, 'Ngomi mi ma hi öriki,' gënanga ma mangarati ngini ka ni baradohahi."

O hi totero o duba de' ma go göana

10:1 "I goungu i tiai ahi demo nënanga: O nyawa yo wohama o duba ma kurunga ma gorona ika ya nikua o ngorana, ma' yo doa ya nonu o ngëkomo ma homoa, o nyawa gënanga yo tohi-tohiki de' yo ora-ora. 2 Ma' o nyawa yo wohama ya nïki o ngorana, ünanga o duba ma go göana. 3 O kurunga ma go göana wi belenga o ngorana mangale ünanga, de' o duba-duba ya nïki ai ilingi ma öraha ünanga wa ahoko de ma romanga ënanga moi-moi de' wa tuda ënanga wo hi hupu. 4 Wo hi hupu i böto o duba-duba gënanga, o go göana gënanga wo ma dagi ma himangoka, de' o duba-duba gënanga i wi nïki ünanga hababu ënanga ya näko ai ilingi. 5 Enanga aha i oluku yä nïki o nyawa ma homoa, ma aha i wi do ka oara o nyawa gënanga, hababu ya näko ua ai ilingi." 6 O Yesus wo hi ade-ade o hi totero nënanga, ma' onanga i mangarati ua okia ai dungutu.

O Yesus, o go göana ma oa

7 O Yesus wo temo wo hi gali oli, "I goungu i tiai ahi demo nënanga: Ngohila o ngorana mangale o duba. 8 Mata-mata yo böa-böa i hira de ngohi, ge önanga yo tohi-tohiki de' yo ora-ora, ma' o duba-duba i hi gihenua to önanga mänga ilingi. 9 Ngohila o ngorana. O nagona yo wohama i hi nonu ngohi, aha yo halamati; ünanga wo hupu wo wohama de' wa mäke o inomo. 10 Yo tohi-tohiki yo böa duga-duga mangale yo tohiki, mangale yo torna de' mangale ya kilianga. Ma' ngohi to böa hupaya o nyawa ya mäke o ngango - o ngango de ma boloi oka. 11 Ngohi o go göana ma oa. Go göana ma oa wo hi döaka ai wo wango mangale ai duba-duba. 12 O hewa ma nyawa o go goanua gënanga, de' o duba-duba ö gënanga to una ua, aha woara wa mala ika o duba-duba nako ünanga wa mäke o kaho honganika i böa. Done o duba-duba gënanga aha o kaho honganika ya kaboto de' i hi ko ka barihika. 13 O hewa ma nyawa gënanga woara, hababu ünanga wo manarama mangale o hewa. Unanga wa haduli ua o duba-duba gënanga. 14-15 Ngohila o go göana ma oa. Hokä o Ama wo hi näko ngohi de' ngohi ti näko o Ama, hoko genangoli ngohi ta näko ahi duba-duba de' enangö i hi näko ngohi. Ngohi to ma hi lapahi ahi wo wango mangale önanga. 16 Nagahi o duba-duba ma homoa ö ka ngohi ma dutu, ma' i wohamua o duba ma tika ma gorona ika nënanga. Onangö kiani ta ao de' onanga aha i hi gihene ahi ilingi. Onanga mata-mata aha yo dadi ka o tika moi de ma go göana ka moi. 17 O Ama wo hi hininga ngohi hababu ngohi to ma hi lapahi to ngohi ahi wo wango, mangale ta tarima okali. 18 O nyawa moi ua ö yakunu ya lë ngohi oka. Ngohi to hi lapahi i moteke ahi mau mahirete. Ngohi to kuaha to hi lapahi, de' to kuaha ta lë oli. Gënanga to ngohi ahi manarama, ta tarima ahi Ama ino." 19 Karana o Yesus wo temo hoko gënanga, o Yahudi oka ma nyawa muläenge i ma teke ributu. 20 Yo wöe yo temo, "ünanga i wi pootekika o tokata! ünanga i wi togohanga! Mangale okia ngini ni wi hi gihene ünanga?" 21 Ma' naga ö yo temo, "O nyawa ya pootekika o tokata, hoko genangua yo temo-temo! Yakunu o tokata ya diai o nyawa yo piloko yakunu i ma hi öriki?"

O Yahudi ma nyawa yoluku i wi tarima o Yesus

22 O Yerusalem oka ma go giria o nyawa i hi rame ma Jou ai Tau ma Tabisang ma Wange. Oraha gënanga o du ma mäta ma öraha. 23 O Yesus wo ma dagi-dagi o Löa Salomo, ma Jou ai Tau ma goronaka, 24 o öraha o Yahudi ma nyawa yo böa i ma toomu i wi hi gilolitino o Yesus. Onanga yo temo, "Hi ädono hoko kia ngona no mau no mi mala ika ngomi mi bingu? No mi hi ngahu no hi to tararonino, nako ngona i gou-goungu ma Koano Wo hi ho halamati." 25 O Yesus wo haluhu, "Ngohi to temoka nginika, ma' ngini ni ngakua. O manarama-manarama ngohi ta diai de ahi Ama ai romanga, i hi döaka ma nyonyata mangale ngohi. 26 Ngini ni ngakua hababu ngini i wohämua to ngohi ahi duba-duba. 27 Ahi duba-duba i hi gihene ahi ilingi. Ngohi ta nako ënanga, de' enanga i hi nïki ngohi. 28 Ngohi ta hi döaka önanga o ngango ma dutu de' i kakali, de' ka hi ado-adonika önanga aha yo binaha ua. O nyawa moi ua ö yakunu ya ora önanga to ngohi ahi giamoka. 29 Ahi Ama, wo hi hi döaka önanga ngohino, ya tilakuru hagala mata-mata. De' o nyawa moi ua ö yakunu yä ora önanga ahi Ama ai giamoka. 30 Ngohi de' o_Ama naga ka moi." 31 Daha o Yahudi oka ma nyawa i ma lë oli o helewo yato i wi kaweli o Yesus. 32 Ma', o Yesus wa temo onangika, "Ngini nia mäke oka ngohi ta diai o manarama ma oa-oa ma ngöe, wo hi hi döakoka o Ama ngohino. O manaramino mata-mata gënanga, kiaka i dadi hababu, ngini ni mau ni hi kaweli ngohi?" 33 O Yahudi oka ma nyawa gënanga yo haluhu, "I goungua karana ani manarama-manarama ma. oa-oa gënanga ngomi mi mau mi ni kaweli ngona de o helewo, ma' hababu ngona ni hi kauku ma Jou Madutu. Ngona o nyawa moi, no mau no ma diai ani diri ma Jou Madutu." 34 Daha o Yesus wo haluhu, "Mode ko i goungua nia Tita ma Buku ma goronaka i tulihi: ma Jou Madutu wo temo, 'Ngini naga o gikiri'? 35 Ngone ho hi öriki okia i tulihi o Buku i Tebi-tebini ma goronaka i dadi mangale ka hi ado-adonika. Ho', nako ma Jou Madutu wa hetongo 'o gikiri' hagala o nyawa ika ya to tarima ai demo, 36 ya dodoa ngini ni temo ngohi ti hi kauku ma Jou Madutu hababu to temo ngohi ma Jou Madutu ai Ngohaka? Ena hioko ngohi wo hi iriki o Ama de' wo hi huloko o dunia uku. 37 Nako ngohi ta diai ua o manarama wo hi hi döakoka o Ama, uha ni hi ngaku ngohino. 38 Ma' karana ngohi ta diai ënanga, nia ngaku aha okia ngohi ta diai gënanga, ngaro ngini ni oluku ni hi ngaku ngohino. De hoko gënanga ngini ni hi öriki de' ni mangarati o Ama tatapu ka moi de ngohi, de' ngohi i tatapu ka moi de o Ama." 39 Onanga i hi dailakoli i wi tagoko o Yesus, ma' ünanga wo lapahi önanga mänga giamoka. 40 O Yesus wo lio o Yordan ma Ngairi ma hononga ika, o ngi o Yohanis ma hira wa ohiki de' wo gogere dokengoka. 41 Mänga ngöe o nyawa yo böa unangika. Onanga yato, "O Yohanis wo diai ua i hëra-hëranga, ma' mata-mata wo hi do demoka mangale o nyawa nënanga i tiai." 42 Daha o nyawa mänga ngöe dokengoka yo ngaku o Yesus ika.

O Lazarus wo honenge

11:1 Wo ma tëngo o nyawa ai romanga o Lazarus wo gogere o Betania ma bereraka de ai bira-biranga o ngo Maria de' o ngo Marta. 2 O ngo Maria ma ngoheka ne münangamo hi tuagi de o minya ma bounu ma hëmo-hëmoro ma Jou ai louku, de' mo hi ehe de ami tadauru. Oraha moi uku o Lazarus wo panyake. 3 Ngoi hiranga ya hinoto i hi abari o Yesus ika, "Jou, to ngomi mia iranga Jou ni ho hininga gënanga wo panyake." 4 Ma öraha o Yesus wo ihene o abari gënanga, ünanga wo temo, "Panyake nënanga aha ko i dadi ua o hababu wo honenge. nënanga i dadi hupaya ma Jou Madutu i wi hi mulia, de' hupaya hababu gënanga ma Jou Madutu ai Ngohakö i wi hi mulia." 5 O Yesus wa hininga o ngo Marta, o ngo Maria de' o Lazarus. 6 Ma' ma öraha o Yesus wa mäke o abari o Lazarus wo panyake, ünanga wo hangaja wo ma go gogere o wange hinotohi. 7 I paha de gënanga aha ünanga wa temo i wi nö ni nïkika, "Nia ino ngone ho ma idulu o Yudea ika." 8 Onanga yo haluhu, "Bapa Guru, aha i paha ino o Yahudi ma nyawa yo mau i ni kaweli Bapa de o helewo, de' oraha nënanga Bapa no mau ho ma iduloli dokengika?" 9 O Yesus wato, "Mode ko i goungua o wange oka ma dekana o jam ngimoi de hinoto?" "O nyawa i ma dagi o wange oka, yo pelekua hababu önanga ya mäke o dunia ma dararono nënanga. 10 Ma' o nyawa yo tagi ma öraha o hutu-hutu aha yo peleke, hababu koiwa o dararono onangoka." 11 Hoko gënanga o Yesus wo temo. I paha ünanga wo temoli, "To ngone nanga dodiawo o Lazarus wo ma idu oka, ma' ngohi aha toiki ti tomanga ünanga." 12 I wi nö ni nïki o Yesus yo temo, "Jou, nako o Lazarus wo ma idu oka, done ünanga aha wo togumu." 13 O Yesus ai dungutu, ena gënanga o Lazarus wo honengoka. Ma' onanga yato bote o Yesus wo temo gënanga naga o Lazarus wo ma idu biaha. 14 Karana gënanga o Yesus wo temo onangika wo hi to tararonika, "O Lazarus wo honengoka. 15 Ma' ngohi ka to sanangi dika, ngohi koihiwa naga dokengoka, hababu i holoi ya oa mangale ngini, hupaya yakunu ni ngaku. Nia ino ngone hoiki öraha nënanga o Lazarus ika." 16 O Tomas, i wi aho-ahoko "O Hago" wa temo ai dodiawo ika i wi nö ni nïki o Yesus, "Nia ino ngone hi nïki, mala ika la ngone ö ho honenge de de ünanga!"

Wo hi wango okali de' wo hi döaka o ngango

17 Ma öraha o Yesus wo ma hi ädono o ngi gënanga, o Lazarus o wange iata i böto ma dekana o lungunoka. 18 Betania ya datekuku o Yerusalem done ho kilo hänge ma gurutika i ma tingaka. 19 Mänga ngöe o Yahudi oka ma nyawa yo böa inoka ya lega o ngo Marta de' o ngo Maria mangale ya laru önanga hababu wo honenge mänga iranga. 20 Ma öraha o ngo Marta mo ihene o Yesus wo böa, münanga mo hupu mi buhuku o Yesus, ma o ngo Maria mo go gogere o tau oka. 21 O ngo Marta mo temo o Yesus ika, "Jou, hokä nako Jou naga nenangoka öraha gënanga marai to ngohi ahiranga wo honengua. 22 Ngaro hoko gënanga ngohi to hi öriki öraha nënanga dika ma Jou Madutu aha wo hi döaka okia dika Jou no gahoko unangika." 23 O Yesus wo temo o ngo Marta ika, "Ani iranga aha wo wangoli." 24 O ngo Marta mo haluhu, "Ngohi to hi öriki o Lazarus aha wo wangoli nako o nyawa yo hone-honengoka yo momiki o Kiamati ma Wange oka." 25 O Yesus wo mi temo o ngo Marta ika, "Ngohi ta hi döaka o wo wango de' ngohi ta hi momiki o nyawa yo hone-honengoka." "O nyawa i hi ngaku ngohino aha yo wango, ngaro ünanga wo honengoka. 26 De' o nyawa yo wango-wango i hi ngaku ngohino, ka hi ado-adonika aha yo honengua. No ngaku ngona o hali gënanga?" 27 "Jou," o ngo Marta mo haluhu, "ngohi to ngaku Jou ma Jou Madutu ai Ngohaka, ma Koano Wo hi ho halamati aha wo böa o dunia ino."

O Yesus wo ari

28 O ngo Marta mo temo i paha hoko gënanga, münanga moiki mo mi ahoko o ngo Maria de' mo mi hudu munangika, "Ma Bapa Guru naga nenangoka; ünanga wo ni leha ngona." 29 Mo ihene gënanga, o ngo Maria mo ma tai-taiti mo momiki, daha moiki i ma mäke de o Yesus. 30 Oraha gënanga, o Yesus wo wohamuahi o kapongika. Unanga ka o ngo Marta ami ngi okahi kiaka i ma mäke de ünanga. 31 O Yahudi oka ma nyawa i mi lo laru-laru o ngo Maria ami tau oka, i mi mäke o ngo Maria mo momiki de mo ma tai-taiti mo hupu; ho' onanga yoiki i mi nïki münanga, hababu önanga yato bote münanga moiki o lungunika la mo ari. 32 Ma öraha o ngo Maria mo ma hi ädono o Yesus ai ngi ika de' mi mäke ünanga, o ngo Maria ma tilabukuku ai himangoka de' mo temo, "Jou, hokä nako Jou naga nenangoka öraha gënanga, marai ahi iranga wo honengua." 33 Ma öraha o Yesus wo mi mäke o ngo Maria mo ari, de' o Yahudi oka ma nyawa yo böa-böa ino i ma ki nïki de o ngo Maria gënanga onangö yo ari, ai hininga i huha, de' ünanga i wi mäke duruhe i wi tora. 34 De ünanga wa leha onangika, "Kiaka ngini ni wi lungunu ünanga?" Onanga yo haluhu, "Na ino no lega, Jou." 35 Daha o Yesus wo ari. 36 O Yahudi oka ma nyawa gënanga yo temo, "Ni wi mäke, ka o gogule ua ai dora o Lazarus ika!" 37 Ma' naga mänga hi dogoronaka önanga yo temo, "ünanga wa diai o nyawa yo pilokoka i ma hi öriki, ya dodoa ünanga wakunua wa tatoko hupaya o Lazarus uha wo honenge?"

O Lazarus wi hi wangokali

38 O Yesus duruhe i wi torali, daha woiki o lungunika. O lungunu gënanga naga o aruku moi i hi tamunu de o helewo ko ha pako. 39 O Yesus wato, "Ni hi rehene o helewo gënanga." O ngo Marta, ngoi hiranga o nyawa wo hone-honenge gënanga, mo haluhu, "Ma', Jou ünanga o wange iata i böto o lungunoka. Marai ai bounu i melaka!" 40 O Yesus wo temo o ngo Marta ika, "Ngohi to temoka ngona ika: Nako ngona no ngaku, ngona aha na mäke hoko kia ma amoko ma Jou Madutu ai kuaha!" 41 De onangö i hi rehene o helewo gënanga. Dahao o Yesus wo ma mataga o dihangile de' wo temo, "Tarima kasi, Bapa, hababu ngona no hi gihenoka ngohi. 42 Ngohi to hi öriki ngona hoko genangika no hi gihene ngohi, ma' ngohi to temo nënanga, mangale o kawaha naga nenangoka; hupaya önanga yo ngaku ngonala no hi huloko ngohi." 43 I böto wo temo hoko gënanga, o Yesus wo temo de ai ilingi i lamoko, "Lazarus, no hupu!" 44 Daha o Lazarus wo hone-honengoka gënanga wo hupu. Ma ai giama de' ai lou ka de ma ha hawo okahi de o ngöere ma gare-garehe ma ho hailoa de' ai biono ka i tamunukohi de o ngöere o biono ma dadamunu. "Nia hohe o ngöere ma gare-garehe gënanga hupaya ünanga wo ma dagi wo woro-woro," o Yesus wa temo o kawaha ika gënanga.

O hi dailako ma dorou o Yesus ika

45 O Yahudi oka ma nyawa mänga ngöe yo böa-böa ino i mi lega o ngo Maria, i wi ngaku o Yesus ika ma öraha önanga ya mäke i do da dadi gënanga. 46 Ma' ya muruono naga mänga hi dogoronaka önanga, yoiki o Farisi oka ma nyawa ika de' yo ade-ade okia wa diai oka o Yesus. 47 Hababu gënanga o Farisi oka ma nyawa de' o imam-imam mänga häeke ya diai o doomu de o Agama ma Juru Hakimi. Onanga yato, "Ngone kiani ho diai okia? O nyawa nënanga wo diai ma ngöe i hëra-hëranga! 48 Nako ngone hi mala ünanga hoko nënanga o nyawa mata-mata aha i wi ngaku unangika. De' ma baha yo ko kuaha o Romaka aha yo böa ya wedere ma Jou ai Tau de' mata-mata to ngone nanga hoana." 49 Wo ma tëngo onangino ai romanga o Kayafas, imam wo mo mulia taongo gënanga, wo temo, "Ngini okia-kia ua ni hi öriki. 50 Ya dodoa ho ngini nio dibangua mangale o kawaha i holoi ya oa o nyawa wo ma tëngo wo honenge, la uha o hoana mata-mata yo binaha?" 51 I moteke ma diai o Kayafas wo temo gënanga, ai dibanga mahirete oka ua de ya ino. Ma' hokä o imam wo mo mulia o taongo gënanga ünanga wo hi do demoka mangale o Yesus aha wo honenge mangale o Yahudi oka ma nyawa. 52 De' ka o Yahudi ma nyawa ua dika, ma' genangö mangale ya toomu de' ya hi rimoi ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka i ma hi ko ka barihika. 53 Muläenge o wange gënanga o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha i ma katuru mangale i wi torna o Yesus. 54 Hababu gënanga o Yesus wa ika oka ua o nyawa yo wöe-wöe mänga himangika o Yahudi ma nyawa mänga hi dogoronaka. Unanga wa mala o Yudea, daha woiki o berera ika ma romanga Efraim i tigi de o tonaka ma ko kakaha. Genangoka ünanga wo gogere de i wi nö ni nïki. 55 Oraha gënanga o Yahudi oka mänga Wange ma Amoko o Paskah i tigi oka. Mänga ngöe o nyawa o kapo-kapongino yoikoka o Yerusalem ika mangale ya diai ma datoro i hi tebini mänga diri, ko i dadi uahi o rame-rame gënanga. 56 Onanga i wi lingiri o Yesus, de' ma öraha i ma toomu ma Jou ai Tau oka, önanga i ma ke temo moi de moika, "Sarakia nia da mäke? Ngaroma ünanga wa ino ua o rame-rame ino nënanga." 57 Onanga yo temo gënanga hababu o imam-imam mänga häeke de' o Farisi oka ma nyawa i hi hupu oka o pareta, nako o nyawa i hi öriki okiaka o Yesus naga, kiani i hi ngahu, hupaya o Yesus yakunu i wi tagoko.

O Yesus i wi gopöa o minya ma bounu ma hëmo-hëmoro o Betania ma bereraka

12:1 O wange butangahi de o Paskah ma Wange ma Amoko yadono, o Yesus woiki o Betania ika. O ngi gënanga ai gogere o Lazarus, ünanga wo honengoka de o Yesus wi hi momikoka. 2 Dokengoka ünanga i wi hi olomo önanga, de' mä leleani o ngo Marta. O Lazarus de' i wi ado-adonino yo gogere yolomo i ma ki nïki de o Yesus. 3 Ahao o ngo Maria ma ino mäo done ho litere ngade ya to gorona, o minya ma bou-bounu narwastu ma ija duruko ha hali. Münanga mi hi tuagi o minya gënanga o Yesus ai louku, daha ma ehe de ami tadauru. O tau ma goronaka gënanga i dadi ma bounu i hëmoro hababu o minya ma bou-bounu gënanga. 4 Ma' o Yudas Iskariot, o nyawa wo ma tëngo o Yesus i wi nö ni nïki - ma baha ino wi hukunu o Yesus - wato, 5 "Ya dodoa o minya ma bou-bounu gënanga na hukunua dika de ma ija o tiwi haäka o ratuhu hänge, de' ma tiwi na hi döaka o nyawa yo mo mihikini ika?" 6 O Yudas wo temo hoko gënanga ko i goungua hababu wa hininga o mihikini ma nyawa, ma' hababu ünanga wo tohi-tohiki. Unanga ma moi-ma moi wa lë mänga doomu ma tiwi ma buku oka i go gogono unangoka. 7 Ma' o Yesus wo temo, "Ni mi mala ika o ngoheka gënanga! Münanga mo diai nënanga mangale ma wange i hi lungunu ngohi. 8 O nyawa yo mo mihikini hoko genangika naga nia hi dogoronaka ngini, ma' ngohi kowali."

O rimoi ma dorou i wi lawani o Lazarus

9 O Yahudi oka ma nyawa mänga ngöe yo ihene o Yesus naga o Betaniaka, ho' onanga yoiki dokengika. Onanga yoiki ko i goungua mangale hababu o Yesus dika, ma' hababu onangö yo mau i wi lega o Lazarus wi hi momikoka o honengino. 10 Hababu gënanga o imam-imam mänga häeke yo mau i wi torna o Lazarus ohi; 11 "hababu ünangai dadi o hababu, o Yahudi oka ma nyawa ka mänga ngöe yä malaka önanga de' i wi ngaku o Yesus ika.

O Yesus wo wohama o Yerusalem ika hoka o koano

12 Yarehino ma wange o nyawa mänga ngöe yo böaka mangale i hi rame o Paskah yo ihene o Yesus o ngëkomo ma hi dogorona ino ka wa meta o Yerusalem. 13 Onanga ya lë o biso ma hoka-hoka daha yoiki i wi buhuku ünanga, de yo pöa-pöaka, "Ni wi puji ma Jou Madutu! I wi hi barakati oka ünanga wo bo böa-böa de ma Jou ai romanga. I wi hi barakati oka o Israel oka mänga Koano!" 14 O Yesus wa mäke o keledai ma go moi, de' ünanga wo barenuku. La i dadi i tulihoka o Buku i Tebi-tebini ma goronaka: 15 "Uha no hawana, Sion ma ma moholehe! Ni lega ani Koano wo böa, wo barene o keledai ma go moi!" 16 Oraha gënanga o Yesus i wi nö ni nïki i mangarati uahi mata-mata gënanga. Ma' i paha ika o Yesus i wi hi muliaka de to ünanga ai honenge, daha önanga i ma hininga, hagala o nyawa yo diai oka unangika i tulihoka o Buku i Tebi-tebini ma goronaka i wi korona ünanga. 17 Hagala o nyawa yo hima-himangino ma öraha o Yesus wi ahoko o Lazarus wo hupu o lungunino wo honengoka de' wi hi momiki, gila-gila i hi döaka o hakihi mangale o hali gënanga. 18 Hababu gënanga o nyawa mänga ngöe gënanga yoiki o Yesus ika hababu önanga yo ihene ünanga wo diai oka i hëra-hëranga gënanga. 19 O Farisi oka ma nyawa i ma ke temo moi de moika, "Kia-kia ua ngone hakunu ho diai! Nia mäke dika, o dunia i ngodumu yoiki i wi nïki ünanga!"

Yo muruono naga o Yunani oka ma nyawa i wi lingiri o Yesus

20 Mänga hi dogoronaka hagala o nyawa yoi-oiki o Yerusalem ika mangale yo hubayanga ma öraha o rameanga gënanga, naga ö ya muruono naga o Yunani oka ma nyawa. 21 Onanga yoiki o Filipus ika de' yato, "Ria dodoto, nako yakunu, ngomi mio igo mi ma ka mäke de o Yesus." (O Filipus ai ahali o Betsaida ino o Galilea ma tonakoka.) 22 O Filipus woiki wo hi ngahu o hali gënanga o Andreas ika, de' i paha önanga ya hinoto i hi ädono o Yesus ika. 23 O Yesus wa temo onangika, "Ma öraha i böto o Nyawa mänga Ngohaka i wi hi mulia. 24 I goungu i tiai ahi demo nënanga: Nako o pine o mui moi i datomua o tonakuku de' i honenge, ënanga aha i go gogere ka o mui moi dika. Ma' nako o pine ma mui gënanga i honenge, ahao ënanga i hi hohoko o pine ko ha amoko. 25 O nyawa yo hininga mänga wo wango aha i hihanga mänga wo wango. Ma' o nyawa yo dohata mänga wo wango o duniaka nënanga, aha ya paliara mangale mänga wo wango ma dutu de' i kakali. 26 O nyawa yo mau i hi leleani ngohi kiani i hi nïki ngohi; hupaya i hi lö leleani ngohi yakunu de de ngohi kiaka ngohi naga. O nyawa i hi lö leleani ngohi aha ahi Ama wa horomati."

O Yesus wo hi ade-ade mangale ai honenge

27 "Ahi hininga ngohi baliha; okia kiani ngohi to temo öraha nënanga? Kiani ngohi to temo, 'Bapa, no hi halamati ngohi öraha nënanga'? Ma' hababu gënanga ngohi to böa mangale ta tagongo o hangihara öraha nënanga. 28 Bapa, to hi mulia ani romanga!" To ihene o ilingi o dihanguku i temo, "Ngohi to ni hi mu muliaka, de' ngohi aha to ni hi muliali." 29 O nyawa mänga ngöe naga genangoka yo ihene o ilingi gënanga. Onanga yato, "Gënanga o dotoreke!" Ma' naga ö yato, "Kowali! O malaekat i wi temo unangika!" 30 Daha o Yesus wo temo onangika, "O ilingi gënanga ni ihene, i goungua mangale ngohi ahi hali, ma' mangale ti ngini nia hali. 31 Oraha nënanga ma öraha i böto o dunia ya hukumu; öraha nënanga o dunia ma kuaha nënanga ya lulu oka. 32 Ma' ngohi nënanga, nako ngohi i hi tubo ile oka o dunia ma loku oka, ngohi aha ta tauru mata-mata o nyawa ngohino." 33 Unanga wo temo hoko gënanga, mangale wo hi dumutu sarakia ma do dagi ünanga aha wo honenge. 34 O nyawa yo wöe-wöe gënanga yo temo unangika, "I moteke to ngomi mia Tita ma Buku, ma Koano Wo hi ho halamati aha wo wango ka hi ado-adonika. Sarakia ngona yakunu no temo o Nyawa mänga Ngohaka kiani i wi tubo ile, o dunia ma loku oka? O nagona o Nyawa mänga Ngohaka gënanga?" 35 O Yesus wo haluhu, "Duga-duga ka botinokahi dika o dararono gënanga naga ngini nia hi dogoronaka. Ho', ni tagi hoko kia ma dekana o dararono gënanga ka nagahi, hupaya ngini uha i ni bänga o hu hutu. O nyawa i ma dagi o hu hutu ma goronaka, wo hi orikua kia ika ünanga wa ka ika. 36 Nia ngaku o dararonika gënanga, hoko kia ma dekana o dararono gënanga ka nagahi ngini oka, hupaya ngini ni dadi o dararono ma ngoha-ngohaka."

O Yahudi oka ma nyawa yo ngakua

O Yesus wo temo i böto hoko gënanga, ünanga genangoka de woiki de' wolukoka wo ma hi matoko ai diri onangika. 37 Ngaro ma ngöe oka i hëra-hëranga wo diai o Yesus önanga mänga himangoka, önanga i wi ngakua unangika. 38 I dadi okia ma Nabi Yesaya wo temoka, "Jou, o nagona yä ngaku to ngomi mia abarika? O nagona ika ani kuaha Jou no hi matoko?" 39 Hababu gënanga önanga yakunua yo ngaku, hababu o Yesaya wo temokali, "Ma Jou Madutu wo temo, 40 'Ngohi ta pilokoka önanga mänga lako, ta diai önanga mänga hininga i togowini; hupaya mänga lako uha i ma hi öriki, de mänga dibanga önanga uha i mangarati. Hupaya önanga uha yo lio ngohino, la ngohi ta hi togumu önanga.' " 41 O Yesaya wo temo hoko gënanga, hababu ünanga wa mäke oka ai mulia de ai kuaha o Yesus, de' wo hi demo ya korona unangika. 42 Ngaro hoko gënanga, o nyawa mänga ngöe, o Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha mänga hi dogoronaka mahirete i wi ngaku o Yesus ika. Ma' onanga yo barani ua i wi ngaku gënanga i hi to tararonika, hababu önanga yo hawana uha-uha o Farisi oka ma nyawa ya hi gumala oka ua önanga yo wohama o pu puji ma tau ika. 43 Onanga i holoi yo igo ya mäke o hi giriri o nyawa ino, ngaro de o hi giriri ma Jou Madutu ino.

O Yesus ai demo aha ya hi hakimi

44 Dahao o Yesus wo ma pöaka, "O nyawa i hi ngaku ngohino, ko i goungua ngohino ünanga wo hi ngaku, ma' unangika wo hi hulo-huloko ngohi. 45 De' o nyawa i hi mäke ngohi, i wi mäke ünanga wo hi hulo-huloko ngohi. 46 Ngohi to böa o duniaka nënanga hokä o dararono, hupaya mata-mata o nyawa i hi ngaku-ngaku ngohino uha yo gogere o hu hutu ma goronaka. 47 O nyawa yo ihene to ngohi ahi do dötoko, ma' ya motekua ënanga - ngohi ua ti hukumu ünanga. Hababu ngohi to böa ta hakimua o dunia nënanga, ma' mangale to hi halamati ënanga. 48 O nyawa i hi tila ngohi de' yoluku yo ihene ahi demo, naga ya hi haki-hakimi. O demo ngohi to hi ado-adono gënanga, aha ya hi hakimi o Kiamati ma Wange oka. 49 Hababu ngohi to temo ua, ahi mau ino mahirete; o Ama wo hi huloko ngohi, ünanga wo hi hi pareta ngohino okia kiani to hi demo de' to hi ädono. "De' ngohi to hi öriki ai pareta gënanga i hi döaka o ngango ma dutu de' i kakali. Ho ngohi to hi ädono hokä wo hi dotokoka o Ama ngohino."

O Yesus wa ihoro mänga Tou i wi nö ni nïki

13:1 O wange moi ohi Paskah ma Wange ma Amoko, o Yesus wo hi öriki ma öraha yadonoka ünanga wa mala o dunia nënanga de wo lio ai Ama ika. Unanga wa hininga hagala o nyawa yo dadi to ünanga ma dutu o duniaka, de' ünanga tatapu wa hininga önanga hi ädono mabaha ika. 2 O Yesus de' i wi nö ni nïki ma go giria yolomo o hutu-hutu ma ngolomo. O Ibilihi i hi ngohamikaka ma dibanga i to torou ai hininga ma goronaka o Yudas o Simon Iskariot ai ngohaka, mangale wi hi bodito o Yesus. 3 O Yesus wo hi öriki o Ama wi hi lapahi oka mata-mata o kuaha unangika. Unanga wo hi orikö, ünanga wo böa ma Jou Madutu ino de' aha wo lio ma Jou Madutu ika. 4 Hababu gënanga ünanga wo ma oko, ai juba waiki, de' wo hi liko o handoko ai gorona ino. 5 I böto gënanga ünanga wo guhe o akere o bokolo moi ma gorona uku, dahao wo muläenge wa ihoro mänga lou i wi nö ni nïki de' wo hi toraha de o handoko wo hi liko-liko ino ai gorona ino. 6 Unanga wo ma hi ädono o Simon Petrus ika, de wo temo, "Jou, yakunu Jou to ngohi ahi lou de na ihoro?" 7 O Yesus wo haluhu, "Oraha nënanga no mangarati ua okia ngohi ta diai nënanga, ma' ahao ngona no mangarati." 8 "Uha, Jou," wo temo o Petrus o Yesus ika, "Ha kali-kali uha Jou, na ihoro to ngohi ahi lou!" Ma' o Yesus wo haluhu, "Nako ngohi to ni ihorua, ngona koiwa ani do dohanga de de ngohi." 9 O Simon Petrus wato, "Nako hoko gënanga, Jou, uha duga-duga ka to ngohi ahi lou ma' to ngohi ahi giama de' ahi haekö!" 10 "O nyawa i ma ohikoka, yo tebinoka mata-mata," o Yesus wi temo o Petrus ika. "Unanga ngaro uha wo ma tebinoli; sowali ua ai lou. Ngini nënanga ni tebinoka, ma' mata-mata ua." ( 11 O Yesus wo hi orikoka o nagona aha i wi hi bodito. Gënanga mangale ünanga wo temo, "Ngini nënanga ni tebinoka, ma' mata-mata ua.") 12 O Yesus wä ihoro önanga mänga lou i böto, ünanga wo ma hi noakali ai juba de' wo gogerokali. Daha ünanga wa temo onangika, "Ni mangarati ngini okia aha i paha ino ngohi to diai oka nginika? 13 Ngini ni hi ahoko ngohi o Guru de' o Jou. De' i goungu hoko_gënanga. 14 Nako ngohi hokä nia Jou de' nia Guru ta ihoro nia lou, ngini ö kiani ni ma kihoro nia lou. 15 Ngohi to hi döaka o dulada nënanga nginika, hupaya ngini ö nia diai okia ngohi ta diai oka nginika. 16 I goungu i tiai ahi demo nënanga: wo ma tëngo o gilaongo i holoi ua wo lamoko de ai tuanga, de' wo ma tëngo o hu huloko i holoi ua de i wi ho hulo-huloko. 17 Nako ngini ni hi orikoka mata-mata nënanga, ni utumu ngini nako nia diai. 18 Okia to temo nënanga, i goungua i ni däene ngini mata-mata. Ngohi to hi öriki o nagona honanga ngohi ta irikoka. Ma' okia i tulihoko o Buku i Tebi-tebini ma goronaka, kiani i dadi, ena gënanga 'O nyawa yolomo de de ngohi, aha i hi lawani ngohi.' 19 O hali gënanga to hi adonoka nginika öraha nënanga, ko i dadi uahi ma, hupaya nako o hali gënanga damä i ma dadi, ngini aha ni ngaku ngohila ünanga i hi hetongo, NGOHI NAGA. 20 I goungu i tiai ahi demo nënanga: O nagona ya tarima o nyawa ngohi ta hulo-huloko, önanga i hi tarima ngohi. De' o nagona i hi tarima ngohi, i wi tarima ünanga wo hi hulo-huloko ngohi."

O Yesus wo hi demoka i wi hi bodito ai diri

21 O Yesus wo temo i böto hoko gënanga, ünanga duru i wi tora. Daha ünanga wo temo, "I goungu i tiai ahi demo nënanga: O nyawa wo ma tëngo nia hi dogoronaka ngini aha wo hi hi bodito ngohi." 22 I wi nö ni nïki ka i ma ku pulono moi de moi de duru yo hëranga, karana i hi orikua ai dungutu o nagona ika. 23 Wi nö ni nïki wi ho hininga o Yesus yo gogere i ma datekuku de o Yesus. 24 O Simon Petrus wi kulabete unangika, hupaya ünanga wo leha o Yesus ika o nagona ika ma dungutu. 25 Wi nö ni nïki gënanga wo ma hi tigi o Yesus ika, de' wo leha, "O nagona ünanga, Jou?" 26 O Yesus wo haluhu, "O nyawa ngohi ti hi döaka o roti, ngohi ta tonoka o udo-udomo ma gorona uku, ge ünanga ma nyawa." O Yesus wa lë o roti o luiti moi, wa tono o udo-udomo ma gorona uku; daha wi hi döaka o Yudas ika o Simon Iskariot ai ngohaka. 27 De ma da taitoka o Yudas wo dahongo o roti gënanga i böto, o Ibilihi i wohama ai hininga ma gorona ika. Daha o Yesus wo temo unangika, "Na diai i taiti okia nomau na diai." 28 O nyawa moi ua ö onangino yo gogeruku yolomo genangoka i mangarati ya dodoa o Yesus wi temo hoko gënanga o Yudas ika. 29 Utu naga yato bote o Yesus wi huloko o Yudas wo ija okia naga i paralu mangale o rame gënanga, ekola wa hi döaka o tiwi ma huhutulu o huha ma nyawa ika - hababu o Yudas naga wa sö to önanga mänga tiwi ma buku. 30 O Yudas wo dahongo i böto o roti gënanga, ünanga gila-gila wo hupu. O wange yo hutu oka.

O pareta ma hungi

31 O Yudas woikoka, o Yesus wa temo, "Oraha nënanga o Nyawa mänga Ngohaka i wi hi mulia, de' ma Jou Madutu i wi hi mulia mangale ünanga. 32 Nako ma Jou Madutu i wi hi mulia mangale ünanga, unangö aha i wi hi mulia ma Jou Madutu mangale ai diri mahirete. I holoi i dogo ma Jou Madutu aha wi hi mulia de ma da taitoka. 33 Ahi ngoha-ngohaka, ngohi aha to tedekanoka ua to gogerohi de de ngini. Ngini aha ni hi lingiri ngohi, ma' hokä ngohi to temoka o Yahudi oka ya ko kuaha ika, hoko genangoli ngohi to temo nginika; o ngi ngohi to oi-oikika, ngini niakunua ni ädono. 34 O pareta ma hungi ngohi ti ni hi döaka nginika: Ni ma teke hininga moi de moi. Hokä ngohi ti ni hininga ngini, hokä genangö, ngini kiani ni ma teke hininga. 35 Nako ngini ni ma teke hininga o nyawa mata-mata aha i ni näko ngini, ni hi nö ni nïki ngohi."

Wo hi do demoka o Petrus aha wi hi pongono o Yesus

36 "Jou, Jou no mau kia ika noiki?" o Simon Petrus wi leha o Yesus ika. O Yesus wo haluhu, "Kia ika ngohi toiki, ngona nakunua no hi nïki öraha nënanga. Ma duru ino ngona aha no hi nïki ngohi." 37 O Petrus wo leha okali, "Jou, ya dodoa ngohi takunua to ni nïki Jou öraha nënanga?" "Ngohi to igo to honenge mangale ngona Jou!" 38 O Yesus wi baluhu, "I goungu ngona no igo no honenge mangale ngohi? No hi öriki, o kuru-kuru i horenuahi, ngona ma hänge i böto no temo, ngona no hi näko ua ngohi!"

O Yesus naga o ngëkomo o Ama ika

14:1 O Yesus wa temo onangika, "Uha nia hininga i baliha." "Ni wi ngaku ma Jou Madutu, de' ni hi ngaku ngohino. 2 To ngohi ahi Ama ai tau oka, naga ka ha ngöe o gogere ma ngi. Ngohi toiki genangika, to hi diai ti ngini nia ngi. Ngohi aha takunua to temo hoko gënanga nginika, hokä nako gënanga hoko genangua. 3 Nako ngohi toikoka to hi diai ti ngini nia ngi, ngohi aha to lio de' ti ni ngoho ngini, hupaya kiaka ngohi naga, genangoka ö ngini naga. 4 O ngi ngohi to oi-oikika, ngini ni hi öriki ma ngëkomo." 5 Daha o Tomas wo temo o Yesus ika, "Jou, ngomi mi hi örikua kia ika Jou noiki, sarakia ngomi mi hi öriki ma ngëkomo?" 6 O Yesus wi baluhu, "Ngohi o ngëkomo mangale i wi näko ma Jou Madutu de' ya mäke o ngango. O nyawa moi ua yakunu ya ika o Ama ika, nako ko de de ngohi ua. 7 Hokä nako ngini ni hi näko ngohi, marai ngini aha ni wi näko to ngohi ahi Ama ö. Oraha nënanga ngini ni wi näko oka ünanga, de' ni wi mäke oka ünanga." 8 O Filipus wo temo o Yesus ika, "Jou, no mi hi matoka o Ama gënanga ngomino, hupaya ngomi i holoi mi wi näko." 9 Ma' o Yesus wi baluhu, "Hoko gënanga ma dekanoka ngohi de de ngini, de' ngona ka no hi näko uahi ngohi, Filipus? O nyawa i hi mäke oka ngohi i wi mäke oka o Ama. Sarakia ngona yakunu no temo, 'No mi hi matoka o Ama ngomino'? 10 Filipus! Ngona ka no ngaku uahi, ngohi ka moi de o Ama, de' o Ama ka moi de ngohi? Okia ngohi to temoka nginika, ngohi to temo ua ahi dirino mahirete. O Ama wo tatapu ka moi de de ngohi, ünanga wo manarama mata-mata gënanga. 11 No ngaku ngohino, ngohi ka moi de o Ama, de' o Ama ka moi de ngohi. Ekola ma kuranguku, no ngaku hababu okia ngohi ta diai oka. 12 I goungu i tiai ahi demo nënanga: O nyawa yo ngaku ngohino, aha ya diai okia ngohi ta diai oka, - de ünanga aha wa diai i holoi i lamokoli - hababu ngohi toiki ahi Ama ika. 13 De' okia dika ngini ni gahoko de to ngohi ahi romanga, gënanga aha ngohi ta diai mangale ngini, hupaya o Ama i wi hi mulia mangale o Ngohaka. 14 Okia dika ngini ni gahoko de to ngohi ahi romanga, aha ngohi ta diai."

O Yesus wo hi jaji ma Jou Madutu ai Womaha

15 "Nako ngini ni hi hininga ngohi, ngini aha ni hi dagi hagala ahi pareta to ngohi. 16 Ngohi aha to gahoko o Ama ika, de' ünanga aha wi ni hi döaka nginika o Ro riwo ma homoa, aha wo gogere de de ngini ka hi ado-adonika. 17 Unanga gënanga ma Jou Madutu ai Womaha aha i hi matoko ma Jou Madutu ai diai. O dunia i wi tarima ua ünanga, hababu i wi mäke ua ekola i wi nako ua. Ma' ngini ni wi näko ünanga, hababu ünanga wo gogere de de ngini de' aha ka moi de de ngini. 18 Ngohi aha ti ni mala ika ua ngini hokä o gohihi. Ngohi aha to böa nginika. 19 Ma hou ka botinokahi dika o dunia aha i hi mäke oka ua ngohi. Ma' ngini aha ni hi mäke ngohi. De hababu ngohi to wango, ngini ö aha ni wango. 20 Nako yadono o wange gënanga, ngini aha ni hi öriki ngohi ka moi de o Ama, ngini ka moi de ngohi, de' ngohi ka moi de ngini. 21 O nyawa ya tarima hagala to ngohi ahi pareta de ya diai, ünanga wo hi hininga ngohi. To ngohi ahi Ama aha wa hininga o nyawa i hi ho hininga ngohi. Ngohi ö aha ta hininga o nyawa gënanga de' to ma hi matoko ahi diri ngohi unangika." 22 O Yudas (o Yudas Iskariot ua) wo leha o Yesus ika, "Jou, ya dodoa Jou no mau no ma hi matoko ani diri ngomino de' o dunia ika kowali?" 23 O Yesus wi baluhu, "O nyawa i hi hininga ngohi, aha ya moteke to ngohi ahi do dötoko. Ahi Ama aha wi hininga ünanga. Ahi Ama de' ngohi aha mi böa unangika de' mi gogere de de ünanga. 24 O nyawa i hi hininga ua ngohi, ya motekua to ngohi ahi do dötoko. O do dötoko ngini ni ihe-ihene gënanga, ngohi oka ua, ma' ahi Ama ino wo hi hulo-huloko ngohi. 25 Mata-mata gënanga ngohi ta hetongo nginika hoko kia ma dekana ngini de de ngohi. 26 Ma' ma Jou Madutu ai Womaha, o Ro riwo aha wa huloko ahi Ama de to ngohi ahi romanga, ënanga aha i ni dotoko ngini hagala mata-mata, de' i ni hi ho hininga ngini aha mata-mata, ngohi ti ni hi ngahu-ngahu oka nginika. 27 O dame ngohi ti ni gumala nginika. Ahi dame ngohi mahirete, ngohi ti ni hi döaka nginika. Ngohi ti ni hi döaka gënanga hokä o dunia ua i ni hi döaka nginika. Uha ni baliha, uha ni hawana. 28 Ngini ni ihenoka ngohi to temo, 'Ngohi aha toiki, ma' ngohi aha to boali nginika'. Nako ngini ni hi hininga ngohi, ngini aha ni mörene ngohi toiki o Ama ika, hababu ma Ama i holoi wo lamoko de de ngohi. 29 Oraha nënanga, ngohi to hi ngahu nginika, ngaro mata-mata ko i dadi uahi, hupaya nako de i ma dadi, ngini aha ni ngaku. 30 Ngohi aha to temo oka ua i holoi i wöe de de ngini, hababu yadonoka ma öraha o dunia nënanga ma kuaha i böa. Ma' enanga ya kuaha ua to ngohi ahi diri. 31 Ngaro mata-mata gënanga kiani i dadi hupaya o dunia ya mäo ngohi ti hininga o Ama de' ta diai hagala wo hi hi paretaka o Ama ngohino. Aa, nia ino, ngone ho ma jobo de o ngi nënanga."

O Yesus o angguru ma röehe ma dutu

15:1 O Yesus wo temoli, "Ngohi o angguru ma röehe ma dutu, de' ahi Ama naga o dumule ma dutu. 2 Moi-moi ma jaga ngohi oka i hohokua, ya oto ya tobiki, de' moi-moi ma jaga i ho hohoko ya poporo ma hoka de' ya tebini hupaya i holoi i wöe oli ma hohoko. 3 Ngini ni tebinoka karana o do dötoko ngohi to hi döaka nginika. 4 Ni tatapu ni rimoi de de ngohi, de' ngohi ö aha to tatapu to rimoi de de ngini. Ma jaga mahirete yakunua i hohoko, ko kiani nako ënanga i tatapu ma röehika. Hoko genangö ngini duga-duga yakunu ni hohoko, nako ni tatapu ni rimoi de de ngohi. 5 Ngohi o angguru ma röehe, de' ngini ma jaga-jaga. O nyawa yo tatapu yo rimoi de ngohi, de' ngohi de de önanga aha yo hohoko i wöe; hababu de ko de ngohi ua, okia-kia ua ngini ni akunu nia diai. 6 O nyawa yo tatapua yo rimoi de de ngohi, aha ya umo hokä o jaga, daha i dadi i toolenge. Jaga-jaga hoko gënanga aha ya toomu de' ya umo o uku ma gorona ika, daha yo uku. 7 Nako ngini ni tatapu ni rimoi de de ngohi de' to ngohi ahi do dötoko i gogere nia hininga ma goronaka, ni gahoko o Ama ika okia dika ngini nia mau, nia go gahoko gënanga aha i hi omanga. 8 Nako ngini nia hohoko i wöe, ahi Ama i wi hi mulia; de' de hoko gënanga ngini i gou-goungu ni dadi ni hi nö ni nïki ngohi. 9 Hokä o Ama wo hi hininga ngohi, hoko genangö ngohi ti ni hininga ngini. Kiani ngini ni tatapu ni wango hokä o nyawa ngohi ta ho hininga. 10 Nako ngini ni hi dagi ahi pareta- pareta, ngini tatapu ni setia to ngohi ahi dora ika, hokä i ma tero ngohi tatapu to setia to ngohi ahi Ama ai dora ika hababu to hi dagi ai pareta-pareta. 11 Mata-mata nënanga ngohi ti ni hi ngahu nginika, hupaya ahi mörene naga nia hininga ma goronaka, de' nia mörene i dadi i ahumu. 12 Nënanga to ngohi ahi pareta: ni ma teke hininga moi de moi, hokä i ma däene de ngohi ti ni hininga ngini. 13 O nyawa duru ya hininga mänga hoba-hobata gangala o nyawa i hi döaka mänga wo wango mangale önanga. 14 Ngini gänga to ngohi ahi hoba-hobata, nako ngini nia diai okia ngohi ti ni hi pareta nginika. 15 Ngini, ngohi ti ni ahoko ka ua o gilaongo, hababu o gilaongo wo hi orikua okia wa manarama ai tuanga. Ngini ngohi ti ni ahoko hobata, hababu mata-mata ngohi to ihene ahi Ama ino, ngohi ti ni hi ngahu oka nginika. 16 Ngini ua ni hi iriki ngohi. Ngohi ti ni iriki ngini, de' ti ni huloko ngini ni oiki mangale ni hohoko i wöe - o hohoko-hohoko yakunua i binaha. Ma Ama aha wi ni hi döaka nginika okia dika ngini ni gahoko unangika de to ngohi ahi romanga. 16 Nenangala ahi pareta nginika: Ni ma teke hininga moi de moika."

O dunia i ni dohata ngini

18 "Nako o dunia i ni dohata ngini, nio hininga ngohi i holoi i hiraka i hi dohata dunia. 19 Hokä nako ngini to dunia, ngini aha i ni hininga o dunia hokä to ënanga. Ma' ngohi ti ni irikoka o dunia ino nënanga, ho' ngini to dunia oka ua. Hababu gënanga o dunia i ni dohata ngini. 20 Nio hininga okia ngohi to temoka nginika, 'O gilaongo i holoi ua wo lamoko de ai tuanga.' Nako önanga i hi aniaya oka ngohi, önanga aha i ni aniaya ngini ö. Nako önanga ya moteke to ngohi ahi do dötoko, onangö aha ya moteke ti ngini ö nia do dötoko. 21 Mata-mata gënanga aha önanga yo diai i ni hi himanga nginika, hababu ngini ni hi nö ni nïki ngohi, hababu önanga i wi näko ua ünanga wo hi hö hulo-huloko ngohi. 22 Hokä nako ngohi to böa ua de' to hi demo ua mata-mata gënanga onangika, önanga yo baradoha ua. Ma' oraha nënanga önanga koiwaka mänga hababu mangale to önanga mänga baradoha. 23 O nyawa i hi dohata ngohi, i wi dohata ahi Ama. 24 Hokä nako mänga hi dogoronaka önanga ngohi ta diai ua okia naga komaiwahi ya diai o nyawa ma homoa, önanga yo baradoha ua. Ma' oraha nënanga önanga ya mäke oka okia ngohi ta diai oka, de' onanga i hi dohata ngohi ya oa to ngohi ahi Ama ö. 25 Ma' kiani hoko gënanga i böto hupaya i dadi okia i tulihoka to önanga mänga Tita ma Buku ma goronaka, ena gënanga: 'Onanga i hi dohata ngohi koiwa ma hababu.' 26 Ngohi aha ti huloko nginika o Ro riwo ma ahali ahi Ama ino. Unangala o Womaha aha wo hi matoko o diai mangale ma Jou Madutu. De nako ünanga wo böa, ünanga aha wo hi döaka o hakihi mangale ngohi. 27 De' ngini ö kiani ni hi döaka o hakihi mangale ngohi, hababu ngini de de ngohi ho rimoi oka ka ma hirahi.

16:1 Mata-mata gënanga ngohi ti ni hi ngahu oka nginika hupaya ngini uha ni setia oka ua. 2 Ngini aha i ni hi hupu o puji ma tau-tau oka. De' aha i böa ma öraha o nyawa i ni toma ngini, önanga aha yato bote gënanga o leleani moi ma Jou Madutu ika. 3 Onanga yo diai gënanga nginika, hababu önanga i wi näko uahi o Ama, ya oa ngohi. 4 Ma' oraha nënanga to temo gënanga nginika, hupaya nako gënanga i ma dadi aha, ngini nio hininga ngohi ti ni hi ngahu oka nginika."

Ma Jou Madutu ai Womaha ma manarama

"Ka ma mulaengohi o hali nënanga ti ni hi ngahua nginika, hababu ngohi ka de de ngini ohi. 5 Ma' oraha nënanga ngohi aha toiki unangika wo hi hulo-huloko ngohi; de' moi ua ngini ni leha kia ika ngohi toiki. 6 Oraha nënanga nia hininga i dadi i dogo i duka, karana ngohi to temo o hali nënanga nginika. 7 Ma' ngohi to temo nginika de ma diai: I holoi ya oa mangale ngini, nako ngohi toiki; hababu nako ngohi toikua, o Ro riwo gënanga aha i böa ua nginika. Ma' nako ngohi toiki ngohi aha ti huloko ünanga nginika. 8 Nako ünanga wo böa, ünanga aha wo hi matoko o dunia ika ma mangarati ma diai, mangale o baradoha, okia oka ma diai, de' ma Jou Madutu ai hukumanga. 9 Unanga aha wi ni hi matoko i hi ngakua ngohino gänga o baradoha; 10 ngohi i tiai, karana ngohi toiki o Ama ika de' ngini aha ni hi mäke oka ua ngohi; 11 de' ma Jou Madutu wo mulaengoka wa hukumu, hababu o dunia ma kuaha nënanga wa hukumoka. 12 Ma ngöe ohi ngohi to mau ti ni hi ngahu nginika, ma' oraha nënanga ngini ni akunuahi nia tarima. 13 Ma' nako o Womaha gënanga i böa, ena gënanga ünanga wo hi matoko o diai mangale ma Jou Madutu, ngini aha i ni tuda mangale nia näko mata-mata o diai. ünanga aha wo temo ua ai dirino mahirete, ma wo hi demo okia wo ihenoka, de' ünanga aha wi ni hi ngahu nginika okia aha i dadi o wange ma duru ino. 14 Unanga aha wo hi hi mulia ngohi, hababu okia wo hi ädono nginika, wa tarima ngohino. "Mata-mata naga ahi Amaka gänga ka to ngohi ma dutu. Hababu gënanga ngohi to temo okia o Womaha wo hi ädono nginika, ya tarima ngohino."

O huha de' o mörene

16 "Oraha ma huhutulokahi dika, ngini ni hi mäke oka uali ngohi, de' oraha ma huhutulokahi oli dika ngini aha ni hi mäke ngohi." 17 Ya muruono naga i wi nö ni nïki o Yesus yo muläenge i ma ke leha moi de moika, "Okia ma dungutu ünanga wo temo ngone ino: 'Oraha ma huhutulokahi dika, ngini ni hi mäke oka uali ngohi, de' oraha ma huhutulokahi oli ngini aha ni hi mäke ngohi'? De okiali ai dungutu de: 'Ngohi toiki o Ama ika'?" 18 Onanga yo leha gila-gila, "Okia ma mangarati, 'öraha ma huhutulu'? Ngone ho mangarati ua ünanga wo temo mangale okia!" 19 O Yesus wo hi öriki önanga yo mau i wi leha unangika. Ho' ünanga wa temo, "Kangano ngohi to temoka, 'Oraha ma huhutulokahi dika, ngini aha ni hi mäke ngohi'. Gënanga ngini nia leha nia hi dogoronaka? 20 Ni ngaku, ngini aha ni ari de' ni do dora. o dunia aha i mörene. Ngini aha nia hininga i huha, ma' nia huha gënanga aha i ngali i dadi o mörene. 21 Nako o ngoheka mo ma tëngo i tigi oka mo ma gilianga, münanga ami hininga i huha, hababu ma öraha yadonokajminanga mo hangihara. Ma' hoko gënanga ami ngohaka i ma kilau oka, o ngoheka gënanga aha ma wohangoka ami hangihara karana ami mörene o nyawa moi o ngohaka i ma kilau oka o dunia ino. 22 Hoko genangoli de ngini: Oraha nënanga ngini nia hininga i huha, ma' ngohi aha ho ma ka mäke oli de de ngini, nia hininga aha i mörene; de' moi ua o nyawa yakunu ya lë nia mörene gënanga nia hiningaka. 23 O wange gënanga, ngini aha ni leha okia-kiaka ua ngohino. Ni ngaku: Okia dika ngini ni gahoko o Ama ika de to ngohi ahi romanga, gënanga aha wi ni hi döaka o Ama nginika. 24 Hi ädono öraha nënanga ngini ni gahokuahi okia naga de to ngohi ahi romanga. Ni gahoko, ngini aha nia tarima, hupaya nia mörene i totomo."

Wa utumoka o dunia

25 "Mata-mata nënanga ngohi to temoka nginika de o hi totero. Ma' aha i böa öraha, ngohi ta päke oka ua o hi totero, ma' to hi demo to hi tararonuku nginika mangale o Ama. 26 Oraha gënanga ngini aha ni gahoko o Ama ika de to ngohi ahi romanga; ni hi öriki, ngohi aha to gahokoka ua o Ama ino mangale ngini, 27 hababu o Ama mahirete wi ni hininga ngini. Unanga wi ni hininga ngini hababu ngini ni hi hininga ngohi, de' ni ngaku ngohi to böa ma Jou Madutu ino. 28 I goungu ngohi ahi ahali o Ama ino, de'_to böaka o dunia ma goronaka. Ma' oraha nënanga ngohi ta mala o dunia mangale to lio o Ama ika." 29 Daha i wi nö ni nïki o Yesus yo temo unangika, "Oraha nënanga Jou no temo no hi to tararonika de' na päke ua o hi totero, 30 de' ngomi mi hi öriki Jou no hi öriki hagala mata-mata. I paralu ua ka o nyawa moi ö de i ni leha okia honanga ngona ika Jou. Hababu gënanga ngomi mi ngaku Jou no böa ma Jou Madutu ino." 31 O Yesus wa baluhu önanga, "Ho' ni ngaku ngini öraha nënanga? 32 Nio ho hininga! Ma öraha aha i böa, de i böaka, ngini aha ho hi ni hi ko ka barihi. Ngini aha ni lio nia tau ika moi-moi de' ni hi do gumala ika ngohi to ma tëngoka. Ma' ngohi to ma tëngo oka ua hababu o Ama naga de de ngohi. 33 Mata-mata nënanga ngohi ta hetongoka hupaya ngini nia mäke o dame hababu ngini ka moi de de ngohi. O duniaka ngini aha ni hangihara. Ma' ni hi bitumu nia hininga! Ngohi ta utumoka o dunia!"

O Yesus wa niata i wi nö ni nïki

17:1 I paha wo temo hoko gënanga, o Yesus wo ma mataga o dihangile de' wo temo, "Ama, öraha nënanga yadonoka ma öraha. Ni hi mulia ani Ngohaka, hupaya ani Ngohakö wo ni hi mulia Ama. 2 Ama no hi hi döakoka o kuaha o umati o nyawa mata-mata o Ngohakika, hupaya ünanga wa hi döaka o ngango ma dutu de' i ko kakali o nyawa mata-mata ika, Ama ni hi döa-döakoka unangika. 3 nënanga o ngango ma dutu de' i ko kakali; hupaya o nyawa i ni näko Ama Jou Madutu ma diai no ma dinga-dingakoka de' i wi näko o Yesus Kristus, Ama ni hulo-hulokoka. 4 Ngohi to ni hi muliaka Ama o dunia nënanga ma loku oka, de' ta bötoka o manarama, Ama no hi hi döa- döakoka ngohino. 5 Ama! Oraha nënanga ngohi to ni hi mulia Ama ika, de o mulia to ngohi ma dutu i ma ki nïki de ngona Ama ka o dunia nënanga i dadi ö de kowahi. 6 Ngohi to ni hi näkoka Ama hagala o nyawa ika o dunia ino nënanga, Ama no hi hi döa-döakoka ngohino. Onanga gänga ka to ngona Ama, de' Ama no hi hi döa-döakoka önanga ngohino. Onanga ya motekoka ani demo Ama. 7 Oraha nënanga önanga i hi öriki mata-mata Ama no hi döakoka ngohino ma ahali ngona ino Ama. 8 Ngohi to hi adonoka onangika ani demo Ama no hi döa-döakoka ngohino; de' onanga ya tarimaka. Onanga i hi öriki de ma diai ngohi to böa Ama ino de' onanga yo ngaku Ama no hi huloko ngohi. 9 Ngohi to ma niata mangale önanga. Ngohi to ma niatua mangale o dunia ma' mangale hagala o nyawa Ama no hi hi döa-döakoka ngohino, hababu önanga gänga ka to ngona Ama. 10 Mata-mata ka to ngohi, gänga ka to ngona ö Ama; de' mata-mata to ngona Ama, gänga ka to ngohi ö. Ngohi i hi hi mulia önanga mänga hi dogoronaka. 11 Oraha nënanga ngohi to böa ngona ika Ama. Ngohi to gogeroka ua o duniaka; ma' onanga naga o duniaka. Ama no tebi-tebini! Na göana önanga de ani romanga ma kuaha Ama, ena gënanga ani romanga Ama no hi döakoka ngohino - hupaya önanga yo dadi ka moi, hokä i ma tero Ama de' ngohi ö ka moi. 12 Ma öraha ngohi ka de de onangohi, ngohi tä goanoka önanga de ani romanga ma kuaha Ama - ani romanga no hi hi döa-döakoka ngohino. Ngohi ta goanoka önanga de' ka o nyawa moi ö de önanga yo hihangua sowali ua ünanga i goungu ko kiani wo hihangoka; hupaya de gënanga i dadi okia i tulihoka o Buku i Tebi-tebini ma goronaka. 13 Oraha nënanga ngohi to böa Ama ika. Mata-mata nënanga ngohi to temoka ma öraha ngohi ka o duniakahi; hupaya önanga ya mäo ya omanga de ahi mörene. 14 Ngohi ta hi adonoka onangika ani demo Ama, de' o dunia ya dohata önanga, hababu önanga ko to dunia ua hokä i ma tero ngohi ö to dunia ua. 15 Ngohi to gahokua hupaya Ama na lë önanga o dunia ino nënanga, ma' ngohi to gahoko hupaya Ama na göana önanga o Dorou ino. 16 Ka i ma tero ma hali hokä ngohi to dunia ua, onangö to dunia ua. 17 Na hi dadi önanga, ka to ngona Ama ma dutu no ma dinga-dingakoka o diai; ani demo Ama gënanga o diai. 18 Hokä Ama no hi hulokoka o dunia uku, hoko genangö ngohi ta huloko önanga o dunia ika. 19 Mangale to önanga manga wo wango ma hidoku, ngohi to ma hi lapahi ahi diri hokä to ngona ma dutu Ama, no ma dinga-dingakoka hupaya onangö yo dadi ka to ngona ma dutu Ama no ma dinga-dingakoka de ma ngëkomo o diai. 20 Mangale ka onangua nënanga dika ngohi to ma niata. Ngohi ö to ma niata mangale hagala o nyawa aha i hi ngaku ngohino de to önanga mänga hakihi nënanga. 21 Ngohi to gahoko, Ama hupaya önanga mata-mata yo dadi ka moi, hokä Ama ka moi de de ngohi, de' ngohi de de ngona Ama. Tanu önanga yo dadi moi de de ngone, hupaya o dunia yo ngaku Ama no hi hulokoka ngohi. 22 Ngohi ta hi döakoka onangika o mulia Ama no hi hi döa-döakoka ngohino, hupaya önanga yo dadi moi, hokä i ma tero ngone ö ka moi; 23 ngohi de de önanga, de' Ama de de ngohi; hupaya önanga i gou-goungu ka moi. O dunia aha i hi öriki ngona Ama no hi huloko ngohi, de' Ama na hininga önanga hokä Ama no hi hininga ngohi. 24 Ama, ngohi to igo hupaya önanga, Ama no hi hi döaka ngohino, naga de de ngohi o ngi kiaka naga ngohi, hupaya önanga ya mäke to ngohi ahi mulia; ena gënanga ani mulia Ama no hi hi döa-döakoka ngohino, hababu Ama no hi hininga ngohi o dunia ka i dadi ö de kowahi. 25 Ama no adi-adili! O dunia i ni näko ua Ama, ma' ngohi to ni näko Ama; de' hagala o nyawa nënanga i hi öriki Ama no hi huloko ngohi. 26 Ngohi ta hi matokoka ani romanga Ama onangika; de' ngohi aha gila-gila to diai hoko gënanga, hupaya ani dora Ama ngohino i tatapu mänga hininga ma goronaka de' ngohi ka moi de de önanga."

O Yesus i wi tagoko 18:1 Hoko gënanga o Yesus wo ma niata i böto, ünanga de i wi nö ni nïki yoiki ya tobongo o Kidron ma Ngairi. Genangoka naga o dumule moi, de' o Yesus de i wi nö ni nïki yo wohama o dumule ika gënanga. 2 O Yudas wo hininga dorou gënanga, wo hi öriki o ngi gënanga; hababu o Yesus ma moi-ma moi i ma toomu genangoka de i wi nö ni nïki. 3 O Yudas woiki o ngi ika gënanga de wa ao o duduono moi o tentara Romawi de' ya muruono naga ma Jou Madutu ai Tau ma go göana ya mäke o hu huloko o imam-imam mänga häekino de' o Farisi oka ma nyawa ino. Onanga i ma gao o daë, o lantera de' o oboro. 4 O Yesus wo hi öriki mata-mata aha i dadi ai dirika. Ho' ünanga wo ma hi tigi hagala o nyawa ika gënanga de' wa leha, "Ngini nia lingiri o nagona?" 5 Onanga yo haluhu, "O Yesus o Nazaret ma nyawa." O Yesus wato, "Ngohila ünanga." O Yudas wo hininga do dorou wo ma oko ino genangoka de de önanga. 6 Ma öraha o Yesus wa temo onangika, "Ngohila ünanga," önanga mata-mata yo dohuku de' yo ruba o tonakuku. 7 Ma moi oli o Yesus wa leha onangika, "Ngini nia lingiri o nagona?" Onanga yo haluhu, "O Yesus Nazaret ma nyawa." 8 O Yesus wato, "Ngohi to temo i böto ngohila ünanga." "De' nako i goungu ngohi ngini ni hi lingiri, nia mala ika önanga ma homoa nënanga yoiki." (9 De wo temo hoko gënanga, i ma dadi okia o Yesus wo hi do demo i böto ngaro kowahi de gënanga: "Ama, o nyawa Ama no hi hi döa-döakoka ngohino, ka o nyawa moi ö de yo hihangua.") 10 O Simon Petrus wo ma gao ino o oworo moi, wa rahuku daha wi oto o imam wo mo mulia ai gilaongo hi ädono i pageloka ai ngauku ma nirakoka. O gilaongo gënanga ai romanga o Malkus. 11 O Yesus wo temo o Petrus ika, "No hi ngohamoli ani oworo ma harunguku! Okia ngona na pikiri ngohi aha ta okerua o hangihara ma galahi o Ama wo hi hi döakoka ngohino?"

O Yesus i wi ao wi himanga o Hanas

12 Daha o Romawi ma tentara de mänga baluhu de' o Yahudi oka ya göa-göana i wi tagoko de' i wi liko o Yesus. 13 Ma do di hiraka önanga i wi ao o Yesus wi himanga o Hånas, o Kayafas ai toroa. O Kayafas gänga o imam wo mo mulia o taongo gënanga. 14 De' ünangala wa nasihatoka o Yahudi ma nyawa yo ko kuaha, i holoi ya oa o nyawa wo ma tëngo wo honenge mangale o hoana yo ngodumu.

O Petrus wi hi pongono o Yesus

15 O Simon Petrus de' wo ma tëngo i wi nö ni nïki ma homoa i wi nïki o Yesus. Wo nö ni nïki ma homoa nënanga wi näko ma imam wo mo mulia; ho' ünanga wi to moteke wo wohama de de o Yesus ma imam wo mo mulia ai tau ma löa ika, 16 ma o Petrus wo tama ma poretoka, o ngoranoka. Wi nö ni nïki ma homoa gënanga woiki wo hupu de' wo mi temo o ngoheka mo lö leleani o ngorana ma go göana, daha wi ao o Petrus wi hi ngohama ma gorona ika. 17 O ngoheka mo lö leleani o ngorana ma go göana gënanga mi temo o Petrus ika, "Hei, ko i goungua ngona ö o nyawa ni nö ni nïki o nyawa gënanga?" "Kowali," o Petrus wo haluhu. 18 O öraha gënanga o alo ko ha mäta, ho' yo lö leleani de' yo go göa-göana i ma dofo ile o uku de' onanga i ma rauku genangoka. O Petrus woiki genangika de' wo ma oko ino wo ma rauku de de önanga.

O imam wo mo mulia wi leha o Yesus

19 O imam wo mo mulia wi leha o Yesus mangale i wi nö ni nïki de' mangale ai do dötoko. 20 O Yesus wo haluhu, "Ngohi hoko genangika to temo to hi tararonuku o nyawa yo wöe-wöe mänga himangoka. Ngohi hoko genangika ta dotoko o puji ma tau-tau oka de' ma Jou Madutu ai Tau oka, o ngi Yahudi oka ma nyawa biaha i ma to toomu. Komaiwahi ngohi to temo okia naga de to ma ngiu-ngiunu. 21 Ho' ya dodoa Tuanga no hi leha ngohi? Na leha önanga yo ihe-ihenoka ngohi ta dotoko. Marai oka önanga i hi öriki okia ngohi to temoka." 22 Ma öraha o Yesus wo temo hoko gënanga, wo ma tëngo wo go göa-göana genangoka wi poka de' wato, "Duru no barani, ngona no temo hoko gënanga ma imam wo mo mulia ika!" 23 O Yesus wo haluhu, "Nako ngohi to temo okia naga moi i howono, na hetongo nenangoka okia ma howono! Ma' nako ngohi to temo gënanga i goungu i tiai, ya dodoa ngona no hi poka ngohi? " 24 Dahao o Hånas wa huloko o nyawa i wi ao o Yesus de ai li likoka ma Imam wo mo Mulia ika o Kayafas.

O Petrus wi hi pongonoli o Yesus

25 O Simon Petrus ka wo ma oko inohi wo ma rauku genangoka. O nyawa yo temo unangika, "Ko i goungua ngona ö ni nö ni nïki o nyawa gënanga?" Ma' o Petrus wo ma hi pongono wato, "Kowali!" 26 O nyawa wo ma tëngo ma imam wo mo mulia ai gilaongo, ena gënanga o ria dodoto de o nyawa ai ngauku wa oto-oto o Petrus, wato, "Ko i goungua ngohi to ni mäke oka ngona o dumule oka gënanga de de ünanga?" 27 Daha o Petrus wi hi pongonoli, "Kowali," - de' ma öraha duru i ma ko korona ika gënanga o kuru-kuru i horene.

O Yesus wi himanga o Pilatus

28 Duru ngoru-ngoruminohi önanga i wi ao o Yesus o Kayafas ai tau oka de ma gubernur ai kadato ika. O Yahudi oka ma nyawa mahirete yo wohamua o kadato ma gorona ika, hupaya önanga uha yo dadi yo peseke i moteke o agama ma do dagi, hababu önanga yo mau ya nïki yolomo o Paskah ma ngolomoka. 29 Karana gënanga o Pilatus woiki wo hupu onangika de' wa leha, "Okia nia galaki o nyawa ne unangika?" 30 Onanga yo haluhu, "Ho hi ade ünanga koiwa ai howono, ngomi aha mi wi ao ua ma Bapa Gubernur ika." 31 O Pilatus wa temo onangika, "Ni wi lë ünanga de ni wi hakimi ünanga i ma moteke nia hukumu mahirete!" Ma' o Yahudi oka ma nyawa gënanga yo haluhu, "Ngomi yakunua mia hukumu o nyawa yo honenge." (32 Nënanga i dadi hupaya i ganapu okia o Yesus wo temoka ya däene ma do dagi ünanga aha wo honenge.) 33 O Pilatus wo wohamoli ai kadato ika de' wi ahoko o Yesus, dahao wi leha, "Boteka ngona o Yahudi oka ma nyawa mänga koano?" 34 O Yesus wo haluhu, "Okia ani lo leha nënanga ngona ino mahirete ekola naga o nyawa ma homoa i ni hi ngahu oka ngona ika mangale ngohi? " 35 O Pilatus wo haluhu, "Bote ngohi o Yahudi oka ma nyawa? I ni hi lo lapahi ngona ngohino gänga ani nyawa mahirete de' o imam-imam mänga häeke. Okia ngona no diai oka?" 36 O Yesus wo temo, "Ngohi ahi pareta o dunia ino ua nënanga. O demo ma ade nako to ngohi ahi pareta o dunia ino nënanga, to ngohi ahi nyawa aha ya lawani hupaya ngohi uha i hi hi lapahi o Yahudi oka yo ko kuaha ika. Ma' i goungu to ngohi ahi pareta o dunia ino ua nënanga!" 37 O Pilatus wi leha unangika, "Nako hoko gënanga, ngona o koano?" O Yesus wo haluhu, "Ngona no temoka ngohi nënanga o koano. Ngohi to ma kilau de' to böa o duniaka mangale ma dumutu moi, ena gënanga to hi döaka o hakihi mangale o diai. O nyawa o diaino gënanga i hi hi gihene ngohi." 38 O Pilatus wi leha unangika, "Okia ma mangarati o diai?"

O Yesus i wi hukumu wo honenge

Daha o Pilatus wo hupu oli ai kadato ino de' wa temo o Yahudi ma nyawa ika, "Ngohi ta mäke okia-kia ua ai howono unangoka. 39 Ma' i moteke nia biaha, ngohi kiani ti hi lapahi o ho howono ma nyawa wo ma tëngo o Paskah ma Wange ma Amokoka. Nio igo ngini hupaya ngohi ti hi lapahi o Yahudi oka ma nyawa mänga koano mangale ngini?" 40 Onanga yo haluhu de i ma pöa-pöaka, "Kowali, uha ünanga, ma' o Barabas!" (O Barabas gänga o nyawa moi wo ora-ora.)

19:1 I paha de gënanga o Pilatus wo wohama de' wä huloko o nyawa i wi gohara o Yesus. 2 O tentara oka yo diai o makota moi o gota ma jaga-jaga de ma ho hihikaka, daha i wi hi tamunuku o Yesus ai häeke ma loku oka. I böto de gënanga önanga i wi hi noa to ünanga ai juba ma goguhurungu, 3 daha i wi go gi lio yo böa unangika de' yo temo, "No wango o Yahudi oka ma nyawa mänga koano!" Aha ino i wi poka ünanga. 4 I böto de gënanga o Pilatus wo hupu wo hi gali oli de' wo temo o nyawa yo wöe-wöe ika gënanga, "Ni wi lega! Ngohi ti ao ünanga ti hi hupu nginika, hupaya ngini ni hi öriki ka moi ö de ngohi ta mäke ua o howono unangoka." 5 O Yesus wo hupu de i wi hi tamunuku o makota ma ho hihika de ai juba ma goguhurungu. O Pilatus wa temo onangika, "Ni wi lega o nyawa gënanga." 6 Ma öraha o imam-imam mänga häeke de' yo go göa-göana gënanga i wi mäke o Yesus, önanga yo pöaka, "Ni wi salib ünanga! Ni wi salib ünanga!" O Pilatus wa temo onangika, "Ni wi lë ünanga, de' ni wi salib ngini mahirete, ngohi ka moi ö de ta mäke ua o howono unangoka." 7 O Yahudi oka ma nyawa gënanga yo haluhu, "I moteke to ngomi mia hukumu, ünanga kiani i wi hukumu wo honenge hababu ünanga wo ma ngaku ai diri ma Jou Madutu ai Ngohaka." 8 Ma öraha o Pilatus wo ihene önanga yo temo hoko gënanga, ünanga i holoi wo hawanoli. 9 Unanga wo hi gali oli wo wohama ai kadato ma gorona ika, de o Yesus i wi ao i wi hi ngohama, o Pilatus wi leha unangika, "Ngona ani ahali okia ino?" Ma' o Yesus wo haluhua. 10 Ho' o Pilatus wo temoli, "Ngona noluku no temo de de ngohi? No hi öriki, to ngohi ahi kuaha to ni hi lapahi ngona, de' to kuaha to ni salib ngona!" 11 O Yesus wo haluhu, "Nako ma Jou Madutu wo ni hi döakua o kuaha gënanga ngona ika, ngona ka utu ö de koiwa ani kuaha ngohino. Karana gënanga o nyawa i hi hi lo lapahi ngohi ngona ika, i holoi i lamoko mänga baradoha ngaro de ngona ma." 12 Ma öraha o Pilatus wo ihene gënanga, ünanga wo hi dailako mangale wi hi lapahi o Yesus. Ma' o Yahudi oka ma nyawa yo pöa-pöaka, "Nako Tuanga ni hi lapahi ünanga, Tuanga ma Kaisarua ai dodiawo! O nyawa i ma ngaku yo koano, gänga ma Kaisar ai haturii!" 13 Ma öraha o Pilatus wo ihene o demo-demo gënanga, ünanga wi ao o Yesus wi hi hupu daha wo gogeruku o kuruhi ma ngi ya to tailako o nyawa mänga hali ma romanga ma Nanao o Helewo. (De o Ibrani oka mänga demo ma romanga Gabata.) 14 Oraha gënanga ngade yadono o takoro ngimoi de hinoto o wange oka, ma wange yadonuahi o Paskah ma Wange ma Amoko. O Pilatus wa temo o nyawa ika gënanga, "nënanga nia koano!" 15 Onanga i ma pöa-pöaka, "Ni wi toma ünanga! Ni wi toma ünanga! Ni wi salib ünanga!" O Pilatus wä leha, "Kiani ngohi ti salib nia koano?" O imam-imam mänga häeke yo haluhu, "Duga-duga ma Kaisar wo ma tëngo-tëngo to ngomi mia koano!" 16 De o Pilatus wi hi lapahi o Yesus onangika la i wi salib. Onanga i wi lë o Yesus daha yoiki i wi ao ünanga.

O Yesus i wi salib

17 O Yesus wo hupu de wa moku mahirete ai salib o ngi ika ma romanga "O häeke ma Kabelanga ma Ngi." (De o Ibrani oka ma demo i hi romanga Golgota.) 18 Dokengoka ünanga i wi salib. Ya hi ki nïki de ünanga naga ö ya hinoto o nyawa ma homoa ya salib; wo ma tëngo ai higiloka, wo ma tëngo ai nirakoka de' o Yesus ma hi do dogoronaka. 19 O Yesus ai salib ma gota ika, o Pilatus wa huloko ya tulihi de ma dulihi hoko nënanga: "Yesus Nazaret ino, o Yahudi oka ma nyawa mänga Koano". 20 O Yahudi oka ma nyawa mänga ngöe ya basa o dulihi gënanga hababu o ngi o Yesus i wi so salib gënanga i kurutika ua de o kota. O dulihi gënanga de o Ibrani oka, o Latin oka de' o Yunani oka mänga demo. 21 O imam-imam mänga häeke yo temo o Pilatus ika, "Uha na tulihi 'O Yahudi oka ma nyawa mänga Koano', ma' na tulihi, 'O nyawa nënanga wo temo, Ngohi o Yahudi oka ma nyawa mänga Koano.' " 22 Ma' o Pilatus wo haluhu, "Ngohi ta tulihi i böto, tatapu i tulihoka." 23 O tentara-tentara gënanga i wi salib i böto o Yesus, önanga ya lë ai pakeanga. Pakeanga gënanga ya regu iata: moi-moi ya mäke o hidoku moi. Onanga ya lë o ai juba. Ai juba gënanga koiwa ma gu guriti - ka i ma hi paronuku daku de ya uku hi ädono daukuku. 24 O tentara-tentara gënanga i ma ke temo moi de moika, "Uha ngone ha tobi-tobiki o juba nënanga. Nia ino ngone ho diai o undi la o nagona yakunu ya däene." O hali gënanga i dadi hupaya i ganapu okia i tulihi o Buku i Tebi-tebini ma goronaka, ena gënanga, "Onanga i ma hi kodoku ahi pakeanga, de' yo diai o undi mangale ahi juba." De' i goungu o tentara-tentara gënanga ya diai hoko gënanga. 25 O Yesus ai salib ma datekoka i ma oko ino o Yesus ngoi ayo, de ngo mi ria dodoto o ngoheka, o ngo Maria o Keliopas ngoi hekata, de' o ngo Maria Magdalena. 26 Ma öraha o Yesus wo mi mäke ngoi ayo de wi ni nïki wi ho hininga i ma oko ino genangoka, ünanga wo temo ngoi ayo ika, "Ayo, gënanga ani ngohaka Ayo." 27 Daha ino o Yesus wo temo wi ni nïkika gënanga, "Gënanga ngo ni ayo." Oraha de gënanga wi ni nïki gënanga wo mi ao o Yesus ngoi ayo mo gogere ai tau oka.

O Yesus ai honenge

28 Oraha nënanga o Yesus wo hi öriki mata-mata i tiai oka, de' hupaya okia i tulihi o Buku i Tebi-tebini ma goronaka yakunu i dadi, ünanga wo temo, "Ngohi ahi kiriti ma dudungu." 29 Genangoka naga o udo-udomo moi i oma-omanga de o angguru ma akere ma suka-suka. O bunga karang o gahumu moi ya tono uku o angguru ma akeruku gënanga, de' i hi topokika de o gota ma jaga o hisop, daha ya tubo hi ädono o Yesus ai uru ma kaile. 30 O Yesus wa hihihi o angguru ma akere gënanga daha wo temo, "I tiai oka!" Daha ünanga ai häeke wa ponu de wo honengoka.

O Yesus i wi tuduku

31 O Yahudi oka ma nyawa yo ko kuaha yoluku o nyawa mänga mayeti ya so salib oka gënanga hoko gënanga i nune uku o salib ma gotaka o Yahudi oka mänga Puji ma wange oka, okiali nënanga ma moi o Yahudi oka mänga Puji ma wange gënanga, o Wange ma Amoko yo do dingakoka. Hababu ma wange o Yesus i wi salib i otaka o Yahudi oka mänga Puji ma wange oka gënanga, o Yahudi okama nyawa yo gahoko o Pilatus ika mangale ya tobiki mänga lou o nyawa ya so salib ika de' i hi guti mänga mayeti gënanga o salib ma gotaka. 32 O tentara-tentara gënanga yoiki de' ya tobiki yo do di hira mänga lou ya hinoto o nyawa ya so salib de o Yesus. 33 Ma öraha önanga yadono o Yesus ika, önanga i wi mäke ünanga wo honengoka. Ho' onanga ya tobikua ai lou. 34 Ma' ai maheho ika o Yesus i hi topoko de o tuba wo ma tëngo o tentaraka gënanga; de' ma da taitoka i hupu o awunu de' o akere. 35 O nyawa wa mäke mahirete okia i dadi gënanga, ünanga wo hi ngahu o hali gënanga, hupaya ngini ö ni ngaku. De' ai hakihi gënanga i tiai, de' ünanga wo hi öriki gënanga i tiai. 36 O hali gënanga i dadi hupaya i ganapu okia i tulihoka o Buku i Tebi-tebini ma goronaka, ena gënanga "Ai kobongo ka moi ö ma aha ko ya tobikua". 37 O Buku i Tebi-tebini ma goronaka ö i tulihi, "Onanga aha ünanga i wi pulono önanga i wi topo-topokoka".

O Yesus i wi lungunu

38 I paha de gënanga o Yusuf o Arimatea ino wo gahoko wi hi gumala o Pilatus la iti wa lë o Yesus ai mayeti. (O Yusuf nagala wi nö ni nïki o Yesus ma' ka wo ma ngiu-ngiunu, hababu ünanga wamodongo o Yahudi oka yo ko kuaha ika.) O Pilatus wi hi gumala ünanga, ho' ünanga woiki wa lë o Yesus ai mayeti. 39 O Nikodemus, ma hira wo böa-böa o Yesus ika ma öraha o hutu-hutu, unangö woiki de o Yusuf. O Nikodemus wo ao o mur de' o gaharu - mata-mata done ho o kilo moruange ma ngöe. 40 O nyawa ya hinoto gënanga ya lë o Yesus ai mayeti daha ya hawo de o ngöere ma gare-garehe ma ho hailoa de o minya ma bou-bounu gënanga i moteke mänga adati o Yahudi oka ma nyawa yo lungunu. 41 O ngi o Yesus i wi salib naga o dumule moi. O dumule ma goronaka gënanga naga o lungunu moi ma hungi, komaiwahi ya hi lungunu o nyawa. 42 Hababu o lungunu gënanga i tigino, de' o Yahudi oka mänga Puji ma wange ngade i muläenge, önanga i wi lungunu o Yesus dokengoka.

O lungunu i homoaka

20:1 O Minggu ma wange o ngoru-ngoruminohi, ma öraha ka i ho hu hutu ohi, o ngo Maria Magdalena moiki o lungunika. Münanga ma mäke o helewo ma dadamunu yo rehenoka o lungunu ma pidahoka gënanga. 2 Münanga mo ma popäta mi lingiri o Simon Petrus de' wi nö ni nflri wi ho hininga o Yesus, de' mo temo onangika, "Ma Jou i wi lë oka o lungunoka, de' ngohi to hi orikua okiaka ünanga i wi kelenga." 3 Daha o Petrus de' wi nö ni nïki ma homoa gënanga yoiki o lungunika. 4 Ya hinoto i ma popäta, ma' wi nö ni nïki ma homoa gënanga i holoi wo taiti de o Petrus, de' ünanga wo ma hi ädono i holoi wo hira o lungunika. 5 Unanga wo hi hahere o lungunu ma gorona ika de' wa mäke o ngöere ma gare-garehe i kelenga uku genangoka, ma' ünanga wo wohamua. 6 O Simon Petrus wi hi do duru ino ai poretino, daha gila-gila wo wohama o lungunu gënanga ma gorona ika. Unanga wa mäke o ngöere ma gare-garehe i kelenga uku genangoka, 7 ma' o ngöere i hi liko-liko o Yesus ai häekino koiwa ma datekoka ma i lulu ino i ma tingakika. 8 Aha ino wi nö ni nïki i holoi wo hira wo ma hi ädono o lungunika, unangö wo wohama. Unanga wa mäke de' wo ngaku. (9 Hi ädono öraha gënanga önanga i mangarati uahi okia i tulihi o Buku i Tebi-tebini ma goronaka ünanga kiani wo momiki o honengino.) 10 I paha de gënanga i wi nö ni nïki o Yesus gënanga yo lio.

O Yesus wo ma hi matoko ai diri o ngo Maria Magdalena ika

11 O ngo Maria Magdalena mo ma oko ino o lungunu ma himangoka de mo ari. Mo ari ma go giriaka, münanga mo hi hahere o lungunu ma gorona ika, 12 daha ma mäke o malaekat ya hinoto mänga pakeanga ma gare-garehe. Onanga yo gogeruku o ngi o Yesus ai mayeti ma ri oka, moi ai häekiha i dadu oka de' ma homoa ai lou oko i dadu oka. 13 O malaekat-malaekat gënanga i mi leha, "Ayo, ya dodoa no ari!" O ngo Maria mo haluhu, "To ngohi ahi Jou i wi lë oka, de' ngohi to hi orikua ünanga kiaka i wi kelenga." 14 Mo temo i böto hoko gënanga, münanga mo ma lega ami poretoko de' mi mäke o Yesus wo ma oko ino genangoka. Ma' münanga mi hi orikua gënanga o Yesus. 15 O Yesus wo mi leha munangika, "Ayo, ya dodoa no ari? Ayo nä lingiri o nagona?" O ngo Maria mato bote gënanga ma dumule ma dutu, ho' münanga mo temo, "Bapa, nako Bapa ni tagali oka ünanga nenangoka, tanu no hi hi ngahu ngohino okiaka Bapa ni kelenga ünanga, hupaya ngohi takunu ti lë?" 16 O Yesus wo mi temo munangika, "Maria!" O ngo Maria mo ma lega o Yesus ika daha mo temo de o Ibrani oka mänga demo, "Rabuni!" (Ma mangarati "Guru".) 17 "Uha no hi sö ngohi," o Yesus wo mi temo munangika, "hababu ngohi to doa uahi o Ama ile. Ma' noiki ahi roria dodotika, de' na hi ngahu onangika öraha nënanga ngohi to doa ahi Amaile de' ani Ama ile, ahi Jou Madutu ile de' ani Jou Madutu ile." 18 Ho ngo Maria moiki mo hi ngahu i wi nö ni nïkika o Yesus münanga mi mäke oka ma Jou de' ma Jou wo temoka mata-mata gënanga munangika.

O Yesus wo ma hi matoko ai diri i wi nö ni nïkika

19 Ma Minggu ma wange genangoli dika, ma öraha yo hutu oka, i wi nö ni nïki o Yesus i ma toomu o tau moika de mänga ngora-ngorana ya kusi oka, hababu önanga yä modongo o Yahudi oka yo ko kuaha ika. I todokanino o Yesus wo böa de' wo ma oko ino mänga hi dogoronaka önanga de' wa temo, "Nia tabea de o dame de de ngini." 20 Wo temo i böto hoko gënanga, ünanga wa hi matoko onangika ai giama de' ai meheho. Ma öraha i wi mäke ma Jou, önanga duru yo mörene. 21 Gila-gila o Yesus wa temo onangika wo hi gali oli, "Nia tabea de o dame de de ngini. Hokä o Ama wo hi huloko ngohi, hoko genangoli ngohi ti ni huloko ngini." 22 Gila-gila ünanga wa hi wuwu ai womaha onangika de' wo temo, "Nia tarima ma Jou Madutu ai Womaha. 23 Nako ngini nia hi apongo o nyawa moi mänga baradoha, ma Jou Madutu ö wo hi apongo. Nako ngini nia hi apongua o nyawa moi mänga baradoha, ma Jou Madutu ö wo hi apongua."

O Yesus de' o Tomas

24 O Tomas, wo ma tëngo o Yesus i wi nö ni nïki ya ngimoi de ya hinoto mänga hi dogoronaka, (i wi hetongo o "Hago") ko de de unangua de ai dodiawo ma homoa ma öraha o Yesus wo böa. 25 I wi nö ni nïki o Yesus ma homoa i wi temo o Tomas ika, "Ngomi mi wi mäke oka ma Jou!" Ma' o Tomas wo haluhu, "Nako ngohi ta mäke uahi o paku ma rio ai giamoka, ngohi to gelenga uahi ahi hagarara ai nabo o paku ma rio ika gënanga, de' to gelenga uahi to ngohi ahi giama ai meheho ika, ngohi tolukohi to ngaku." 26 O Minggu moi ya ino, i wi nö ni nïki o Yesus nagali o ngi oka gënanga, de' o Tomas ö wo böa ino. O ngorana mata-mata i kusi oka. Ma' o Yesus wo böa de' wo ma oko ino mänga hi dogoronaka, daha wo temo, "Nia tabea de o dame de de ngini." 27 Daha ino o Yesus wi temo, o Tomas ika, "Na kelenga ani hagarara nenangoka, de' no lega to ngohi ahi giama. No hi döaka ani giama de' na kelenga ahi meheho ika. Uha no do dodatohi, ma' no ngaku!" 28 O Tomas wo temo o Yesus ika, "Ahi Jou, de' ahi Jou Madutu!" 29 O Yesus wi temo unangika, "Ngona no ngaku hababu no hi mäke oka ngohi i goungua? Yo utumoka o nyawa yo ngaku ngaro i hi mäke ua ngohi!"

Ma dumutu o buku nënanga

30 Duru ko ha ngöe ohi i hëra-hëranga ma homoa wo diai o Yesus i wi nö ni nïki mänga himangoka, ma' i tulihua buku nënanga ma goronaka. 31 Ma' mata-mata nënanga i tulihi, hupaya ngini ni ngaku o Yesus gänga ma Koano Wo hi ho halamati, ma Jou Madutu ai Ngohaka, de' karana i wi ngaku unangika, ngini nia mäke o ngango.

O Yesus wo ma hi matoko ai diri i wi nö ni nïki ya tumidika

21:1 I paha gënanga o Yesus wo ma hi matoko ai diri wo hi gali oli o Tiberias ma Taagaka i wi nö ni nïkika. Hoko nënanga i dadi: 2 O wange moi uku, o Simon Petrus, o Tomas i wi ahoko o Hago, o Natanel o Kana ino o Galilea ma tonakoka, o Zebedeus ai ngoha-ngohaka, de' ya hinoto i wi nö ni nïki o Yesus ma homoa i ma toomu ino. 3 Wa temo o Simon Petrus ma homoa ika, "Ngohi to mau toiki to tagoko o nawoko." "Ngomi mi nïki," önanga yo temo unangika. De önanga yo harene o ngotiroko de i ma jobo. Ma' hutu moi ya haiwatikuku gënanga önanga okia-kia ua ya däene. 4 Ma öraha o wange muläenge i potoka, o Yesus wo ma oko ino o dowongi oka, ma' onanga i wi hi orikua o Yesus gënanga. 5 O Yesus wa temo onangika, "Ngoha-ngohaka, naga de nia nawokoka?" "Koiwa," önanga yo haluhu. 6 O Yesus wa temo onangika, "Nio do tumo nia homa nia ngotiri ma nirakuku, aha ngini nia mäke o nawoko." Daha o homa gënanga önanga yo do tumo, ma' yakunua ya tauroli hababu hoko gënanga ma ngöe o nawoko o homa ma goronaka. 7 Wi nö ni nïki o Yesus wi ho hininga wi temo o Petrus ika, "Gënanga ma Jou!" Ma öraha o Simon Petrus wo ihene gënanga ma Jou, ünanga wo ma hi noa ai baju (hababu ünanga wo ma bajua) daha wo ma ngumo o akere uku. 8 I wi nö ni nïki ma homoa yo ngotiri i wi nïki o dudungiha, de ya tauru mänga homa i omanga de o nawoko. Onanga yo kurutika ua de o dudungu, done ho metere o ratuhu moi dika. 9 Ma öraha önanga o ngotiroka de yo uti, önanga ya mäke naga o uku ma ngaboho de dokengoka o nawoko i harongika de' o roti. 10 O Yesus wa temo onangika, "Abe ika ni ao ino o nawoko o ngai muruo naga daha nia tago-tagokino." 11 O Simon Petrus ka wo harene o ngotiroko, daha ya liliara mänga homa o dudungiha. O homa gënanga i omanga de o nawoko ma ago-agomo; mata-mata naga o ngai o ratuhu moi de moritoa de hänge. De ngaro hoko gënanga ma ngöe, mänga homa i kakihua. 12 O Yesus wä temo onangika, "Nia ino ni olomo." Ka o nyawa moi ö de koiwa i wi nö ni nïki yo barani ua i wi leha, "Bapa o nagona?" Hababu önanga i hi öriki ünanga ma Jou. 13 Ahao o Yesus wo ma hi tigi onangika, wa lë o roti gënanga, de' wa hi döaka onangika. Unanga wa diai hoko genangoli de o nawoko gënanga. 14 Nenangala hara ma hänge oka o Yesus wo ma hi matoko ai diri i wi nö ni nïkika i paha ino ünanga i wi hi wango o honengino.

O Yesus de o Petrus

15 I böto önanga yolomo, o Yesus wi temo o Simon Petrus ika, "Simon, o Yona ai ngohaka, boteka ngonahi i holoi no hi dora ngohi ngaro de önanga nënanga i hi dora ngohi?" "I tiai, Jou," o Petrus wo haluhu, "Jou no hi hi öriki ngohi to ni to dora Jou." O Yesus wo temo unangika, "Na paliara ahi duba ma ngoha-ngohaka." 16 Ma hinotoka o Yesus wi leha unangika, "Simon, o Yona ai ngohaka, boteka ngona no hi dora ngohi?" "I tiai, Jou," o Petrus wo haluhu, "Jou no hi hi öriki ngohi to ni dora Jou." O Yesus wi temo unangika, "Na paliara to ngohi ahi duba-duba." 17 Ma hänge oka o Yesus wi leha unangika, "Simon o Yona ai ngohaka, boteka ngona no hi dora ngohi?" O Petrus ai hininga i huha hababu o Yesus wi leha hi ädono hara ma hänge. De o Petrus wo haluhokali, "Jou, Jou no hi öriki hagala mata-mata. Jou no hi hi öriki ngohi to ni dora Jou!" Daha o Yesus wi temo unangika, "Na paliara ahi duba-duba. 18 I goungu i tiai ahi demo nënanga: Ma öraha ngona no ma go ikahi, ngona mahirete no ma bulu ani gorona ino, de' noiki okia ika dika ngona ani mau. Ma' nako ngona aha i ni timonoka ngona no hi töakika ani giama, de' o nyawa ma homoa i ni liko ngona de' i ni ao ngona okia ika ngona noluku noiki." (19 De o demo gënanga o Yesus wo hi matoko sarakia o Petrus aha wo honenge mangale wi hi mulia ma Jou Madutu.) I böto de gënanga o Yesus wi temo o Petrus ika, "No hi nïki ngohi!"

O Yesus de i wi nö ni nïki ma homoa

20 Ma öraha o Petrus wo ma iduli, ünanga wi mäke ai poretoka wi nö ni nïki wi ho hininga o Yesus. (ünanga wo gogere i ma datekuku de o Yesus ma öraha yolomo de' wi leha unangika, "Jou, o nagona aha i ni hininga dorou?") 21 Wi mäke ünanga, o Petrus wi leha o Yesus ika, "Jou, sarakia de ünanga nënanga?" 22 O Yesus wo haluhu, "Demo ma ade ngohi to mau ünanga wo go gogere wo wango hi ädono ngohi to böa, gënanga to ngona ua ani datoro. Ma' ngona, no hi nïki ngohi!" 23 Yo do gerewoto o abari nënanga i wi nö ni nïki o Yesus mänga bolu oka, wi nö ni nïki gënanga aha wo honengua. Ena hioko o Yesus wo temo ua wi nö ni nïki gënanga aha wo honengua, duga-duga: "Demo ma ade ngohi to mau ünanga wo go gogere wo wango hi ädono ngohi to böa, gënanga to ngona ua ani datoro." 24 Unanga wo hi döaka o hakihi mangale i do da dadi-i do da dadi gënanga. Unangö ma wa tulihoka. De' ngone ho hi öriki okia wo hi demoka gënanga i tiai.

Demo ma bo baha

25 Ma ngöe ohi o hali ma homoa wa diai o Yesus. Demo ma ade mata-mata gënanga ha tulihi ha tëngo-tëngo, ngohi ta mäo o dunia nënanga yo di moaka ho rtoa buku mata-mata aha ya to tuli-tulihi gënanga.