The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Matius 1

1:1 Nënanga o Yesus Kristus aiete de aitohora manga roma-romanga, o Yesus Kristus, o Daud aidifauku, o Abraham aidifauku. O Abrahamoka hiädono o Daud o Yesus aiete de aitohora manga roma-romanga hoko nënanga: 1:2-6a O Abraham aingohaka o Ishak, o Ishak aingohaka o Yakub, o Yakub aingohaka o Yehuda dé airiadodoto, o Yehuda aingohaka o Peres dé o Zerah (manga ayo amiromanga o ngo Tamar), o Peres aingohaka o Hezron, o Hezron aingohaka o Ram, o Ram aingohaka o Aminadab, o Aminadab aingohaka o Nahason, o Nahason aingohaka o Salmon, o Salmon aingohaka o Boas (ngoi ayo o ngo Rahab), o Boas aingohaka o Obed (ngoi ayo o ngo Rut), o Obed aingohaka o Isai, o Isai aingohaka ma Koano Daud. 1:6b-11 O Daudoka hiädono maöraha o Israel manyawa yä umo o Babelika, itulihi o roma-romanga hoko nënanga: O Salomo (ngoi ayo ihira o Uria ngoi hekata) aingohaka o Rehabeam, o Rehabeam aingohaka o Abia, o Abia aingohaka o Asa, o Asa aingohaka o Yosafat, o Yosafat aingohaka o Yoram, o Yoram aingohaka o Uzia, o Uzia aingohaka o Yotam, o Yotam aingohaka o Ahas, o Ahas aingohaka o Hiskia, o Hiskia aingohaka o Manasye, o Manasye aingohaka o Amon, o Amon aingohaka o Yosia, o Yosia aingohaka o Yekhonya dé airiadodoto. 1:12-16 O Israel manyawa yäumo o Babelika, gangoka de yaino hiädono o Yesus womakilau itulihi o roma-romanga nënanga: O Yekhonya aingohaka o Sealtiel, o Sealtiel aingohaka o Zerubabel, o Zerubabel aingohaka o Abihud, o Abihud aingohaka o Elyakim, o Elyakim aingohaka o Azur, o Azur aingohaka o Zadok, o Zadok aingohaka o Akhim, o Akhim aingohaka o Eliud, o Eliud aingohaka o Eleazar, o Eleazar aingohaka o Matan, o Matan aingohaka o Yakub, o Yakub aingohaka o Yusuf o ngo Maria ami rokata. Dé o ngo Mariaino gënanga o Yesus womakilau iwihi ahoko o Kristus. 1:17 HÒ o Abrahamoka de yaino hiädono o Daud, mata-mata naga o bäta ngimoi de iata. O Daudoka de yaino hiädono o Israel manyawa yäumo o Babelika naga o bäta ngimoi de iata. Dé o Israel manyawa yäumo o Babelika de yäino hiädono o Kristus womakilau nagaoli o bäta ngimoi de iata. 1:18 O Yesus Kristus womakilau majarita hokonënanga. Ngoi ayo o ngo Maria, imä mäne de o Yusuf. Mä o Yusuf de ngo Maria yokawingowahi inyataka o ngo Maria o ngohaka mohiaoka. (O Yusuf wohi orikua o ngo Maria o ngohaka mohiao karana ma Jou Madutu ai Womaha makuaha.) 1:19 O Yusuf, amimamäne gënanga, o nyawa moi salalu wohi ngounu o agama mau-mau. HÒ una womau watöaka mangamamäne, mä kawapongono, hupaya o ngo Maria o maleke mamäkeua yowöe-wöe manga himangoka. 1:20 O Yusuf kawa tiba-tibangohi o hali gënanga, yohutuku una wonänere. Ai nänere magoronaka, una wamäke ma Jou aimalaekat womatëngo de iwitemo unangika, "Yusuf, o Daud aidifauku, uha nohawana nokawingi de o ngo Maria; hababu o ngohaka amiröehoka gënanga idadi de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha. 1:21 O ngo Maria aha momägilianga dé amingohaka o ngohaka o nauru womatëngo. O ngohaka gënanga kokiani nihiromanga o Yesus, karana Unanga aha wahihalamati Ai umati yoböbaradohaka." 1:22 Mata-mata gënanga idadi hokogënanga hupaya imadadi hokä okia ma Jou wotemo, ainabi ihingahu, enagënanga, 1:23 "Momatëngo o moholehe maboro muna aha o ngohaka mohiao, dé momagilianga amingohaka o nauru womatëngo. O ngohaka gënanga aha iwihi romanga Imanuel." (Imanuel ganga o Ibranioka manga demo mamangarati, "Ma Jou Madutu naga dede ngone".) 1:24 O Yusuf womomikino, de wadiai hokä ma Jou aimalaekat iwihi ngahu unangika. O Yusuf wokawingi de o ngo Maria. 1:25 Mä hokokia madekana o ngo Maria moma giliangowahi, o Yusuf womahi ganua de o ngo Maria. Dé o ngohaka gënanga womahiadonino, o Yusuf wïromanga o Yesus.

Matius 2

2:1 O Yesus womakilau o Betlehem makotaka o Yudea mabereraka; ma Koano Herodes ai öraha wopareta. Oraha gënanga yamuruono naga o wange mahiwariha, yososawaroyatailako o murumu o dihangoka yoböa o Yerusalem makotaino. 2:2 Onanga yoleha yögeto-getongo, "Kiaka waika o ngohaka gënanga, womakilauoka la wodadi o Yahudi manyawa manga koano? Ngomi miamäke aimurumu o dihangoka iböa o wange mahiwaroko, dé ngomi miaino la miwi huba Unanga." 2:3 Ma Koano Herodes woihene o hali gënanga, ünanga duru iwitodokana, kogenangoli o Yerusalem manyawa mata-mata. 2:4 Unanga wähuloko mata-mata o imam manga häeke dé o Yahudi manyawa manga guru-guru agama yaino imatoomu. Dé unawäleha onangika, "O Koano ma Jou Madutu winihijä jaji kiaka aha woma kilau?" 2:5 Onanga yohaluhu, "O Betlehem makotaka o Yudea mabereraka. Hababu manabi wotulihi hoko nënanga, 2:6 'Ngona Betlehem, o Yehuda mabereraka, o Yehuda makota yairiirikika mahi dogoronaka, hakali-kali ngona duru no etekua. Karana ngonaino aha woböa womatëngo o tutuda, aha wätuda ahi umati o Israeloka.' " 2:7 De wamäkeoka o hitararono gënanga, o Herodes wä ahoko yososawaro yatailako o murumu o dihangoka o wange mahiwariha gënanga, kawapongono. Dé unanga wä leha onangika, kahuruono mamurumu gënanga muläenge yamäke. 2:8 Iböto gënanga una wähuloko önanga o Betlehemika dé wobehehongo, "Nioiki, niwi lingiri o ngohaka gënanga nihi dodiai. Dé nako ngini niwi mäkeoka Unanga, nihihi ngahu ngohino, hupaya ngohi ö toiki tï huba Unanga." 2:9-10 Dé onanga yoiki. Onanga yamäkeoli mamurumu o dihangoka, yamö mäke-mäke ihira o wange mahiwaroko. Onanga duru yomörene yamäke o murumu gënanga! O murumu gënanga yähihira, dé ima togumu yatotäna o ngohaka gënanga ai ngï maloku ile. 2:11 Onanga yowohama o tau gënanga magoronaika dé iwi mäke o ngohaka gënanga de ngoi ayo, o ngo Maria. Onanga yatilabuku dé iwi huba o ngohaka gënanga, dé yahelenga manga arata mangï, dé ihihuba unangika o gurasi, o manyanyi, dé o mur. 2:12 Ma Jou Madutu wahitiari önanga, o nänere magoronaka, hupaya uha imakilioro o Herodesika. HÒ onanga yolio yanonu o ngëkomo mahomoa. 2:13 Ipaha de yososawaro yotötailako o murumu o dihangoka yolio, o Yusuf wonänere ma Jou Ai malaekat womahi matoko. O malaekat gënanga wïtemo, "O Herodes womau wïlingiri o ngohaka gënanga, la wïtoma Unanga. Karana gënanga nomomiki, nïao o ngohaka gënanga de ngoi ayo, nimahiditoko o Mesirika. Nigogere dokengoka hiädono Ngohi tinï temoli nginika." 2:14 O Yusuf womomiki, dé o hutu gënanga dika ünanga wïao o ngohaka gënanga de ngoi ayo imahi ditoko o Mesirika. 2:15 Onanga yogogere dokengoka hiädono o Herodes wohonenge. Hoko genangala idadi hokä ainabi wohingahu ma Jou Ai demo hoko nënanga, "Ngohi tïahoko Ahi Ngohaka o Mesirino." 2:16 O Herodes wanäko yososawaro yatailako o murumu o dihangoka gënanga iwitipu, una duru wongamo. Dé unanga wohi pareta, mata-mata o ngoha-ngohaka manga umuru o taongo hinoto de hikauku yätoma o Betlehem makotaka dé madate-datekino. Gënanga imatero de yososawaro manga hitararono, mangale maöraha o murumu o dihangoka gënanga yamäke. 2:17 Hoko genangala idadi okia ma Nabi Yermia wotemoka, gënanga, 2:18 "O Rama mabereraka yoihene o ilingi, o dodora de o gari mailingi. O ngo Rahel mägari amingohangohaka; i mi laru moluku muna hababu önanga moi okaua." 2:19 O Herodes wohonenge ipahaika, o Yusuf ka o Mesirokahi, ma Jou Ai malaekat womatëngo womahimatokoli unangika o nänere magoronaka. 2:20 O malaekat gënanga wotemo, "Yato yomau iwi toma-toma ngohaka gënanga wohonengoka. Karana gënanga nomomiki, nalë o ngohaka gënanga de ngoi ayo, dé näao nima kilioro nilio o Israelika." 2:21 O Yusuf womomiki, dé wïao o ngohaka gënanga de ngoi ayo, imakilioro yolio o Israelika. 2:22 Mä ipaha o Yusuf woihene, o Herodes aingohaka airomanga o Arkelaus, wïtagalioka aiama wodadi o koano o Yudea mabereraka. Hö o Yusuf wohawana woiki genangika. O nänere magoronaka o Yusuf wamäke o hidumutu ma Jouino, una woiki o Galilea madaeraika. 2:23 Genangoka una wogogere o kotaka maromanga o Nazaret. De hoko gënanga idadi hokä okia o nabi-nabi yotemoka: "Una aha iwihetongo o Nazaret manyawa."

Matius 3

3:1 O öraha gënanga o Yohanis Woohi-ohiki waino o tonaka ikokakahaino o Yudea mabereraka dé muläenge woriwayati. 3:2 Wotemo, "Nitoba bötohi o baradoha nidiai," "karana ma Jou Madutu de majapatioka aha wopareta hokä o Koano!" 3:3 O Yohanis neünanga manyawa ma Nabi Yesaya wohidungutu aidemo-demo nënanga magoronaka, "Naga o nyawa yopöa-pöaka o tonaka ikökakahaka, 'Nihidiai o ngëkomo mangale ma Jou; mangale Una o ngëkomo nihi rata.' " 3:4 O onta magogo yadiai o baju, gënanga o Yohanis womahi baju. O aiwani makai yadiai o Yohanis ai gorona maninikutu, dé ai inomo o kahoho dé o honganika maohungu magula. 3:5 O Yerusalem manyawa manga ngöe, dé ingodumu o Yudea maberera, dé o Yordan ma Ngairi magilolitino, önanga yoböa o Yohanisino. 3:6 Onanga imangaku manga baradoha, dé o Yohanis wäohiki o Yordan ma Ngairoka. 3:7 Manga ngöeoli o Farisi dé o Saduki manyawa yoböa o Yohanisino la wäohiki. Mä o Yohanis wämake önanga yaino, ünanga wätemo onangika, "Ngini o nyawa madorou! O nagona inihingahu ngini aha inïkoronaua ma Jou Madutu Ai hukumanga aha iböa-böa gënanga? 3:8 Nihi dumutu niamanarama, ngini nitobaka o baradoha nidiaiokaua. 3:9 Uha niatobote ngini niakunu nimahi rehene de o hukumanga, de nitemo o Abraham ganga niaete de niatohora. Nio hohininga, o helewo-helewo nenangö, ma Jou Madutu wakunu wodiai o Abraham aidifauku! 3:10 O bahuku ikelenga ukuoka o gota mapëngoka la magota yatolanga hiädono mangutu-ngutuku. O gota-gota ihohokua o hohoko maoa aha yatolanga dé yaümo o ukuika. 3:11 Ngohi tinï ohiki de o akere, la inyata ngini o baradoha nidiai okaua de nitobaka; mä ipaha de ngohi aha womatengoli woböa, Una aha winï ohiki de ma Jou Madutu Ai Womaha dé o uku. Unangohi wolamoko de ngohi. Ai hapato dika to ao, genangö de topatutua. 3:12 Ai giamoka naga o tatapa, la o gandum de maakemoka aha yatoomu, matauika, mä maafa aha yatuhuku o ukuika, mauku ihone-honengua." 3:13 O öraha gënanga o Yesus o Galilea de woiki o Yordan ma Ngairika. Dokengoka Una waino o Yohanisino, dé wogahoko wïohiki. 3:14 Mä o Yohanis wohitaili watila Ai gogahoko gënanga. O Yohanis wotemo, "Ngohi kokiani ngona Bapa nohiohiki. Ino de o öraha nënanga Bapa naino ngohiino." 3:15 Mä o Yesus wohaluhu, "Malaika dika, örahanënanga. Hababu de hokogënanga, ngone hadiaioka mata-mata ma Jou Madutu Ai mau." HÒ o Yohanis wïohiki o Yesus. 3:16 Wïohiki iböto, de majapati o Yesus wohupu o akerile. Itedekanua o dihanga ihelenga dé o Yesus wamäke ma Jou Madutu Ai Womaha iuti hokä o namo dara itangi unanguku. 3:17 Ipaha yoihene ma Jou Madutu Ai ilingi ihi ngahu, "Nenangala Ahi Ngohaka tïdora-dora. Unanga Ahi hininga yadäene."

Matius 4

4:1 Ipaha, ma Jou Madutu Ai Womaha iwi ao o Yesus, o tonaka ikokakahaika la o Ibilihi iwi taili. 4:2 O wange moruata de o hutu moruata, o Yesus wolomua. Dé una wamäo iwi hahini. 4:3 O Ibilihi yaino dé itemo, "Koigoungua Ngona ma Jou Madutu Ai Ngohaka? Aa, nahuloko o helewo-helewo nënanga idadi o roti." 4:4 O Yesus wohaluhu, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi: O nyawa yamäkeua yowango de o roti dika, mä yakunoli, de o demo moi de moi, ma Jou Madutu wohidö demo-demo." 4:5 I böto de gënanga o Ibilihi iwi ao o Yesus o Yerusalemika, o kota itebi-tebini, dé iwi kelengauku ma Jou Madutu Ai Tau maponatoka. 4:6 Dé o Ibilihi itemo Unangika, "Koigoungua Ngona ma Jou Madutu Ai Ngohaka? Nomangumo daenguku; hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka naga itulihi hoko nënanga, 'Ma Jou Madutu aha wähuloko Ai malaekat-malaekat ini göana ngona, ona aha ini lëgono de manga giama, hupaya ani lou mauha ipeleke o helewoika.' " 4:7 O Yesus wohaluhu, "Mä Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tuliholi, 'Uha ngona nï taili ani Jou Madutu.' " 4:8 Ipaha o Yesus iwiaooli o Ibilihi o lokuile, de o loku gënanga duru ikurutile, dé iwihi dumutu Unangika mata-mata o duniaka mapopareta de toënanga makaya. 4:9 Dé o Ibilihi iwitemo o Yesusika, "Mata-mata nënanga ngohi tonihidöaka Ngonaika, nako Ngona natilabuku nohihuba ngohi." 4:10 O Yesus wohaluhu, "Noiki, nopiringana ngona, hei Nogoda-goda! Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi: Niwi huba ma Jou, nia Jou Madutu, dé niwï leleani Unanga dika!" 4:11 Mabaha o Ibilihi iwimalaka o Yesus, dé o malaekatmalaekat yaino iwï leleani Unanga. 4:12 Maöraha yoihene o Yohanis iwihi ngohama o buiika, o Yesus womahiditoko o Galileaika. 4:13 Una wamala o Nazaret, dé wogogere o Kapernaum mabereraka, o Galilea ma Taaga madatekoka, o Zebulon dé o Naftali manga daeraoka. 4:14 Karana o Yesus wadiai o hali gënanga, idadi hokä okia ma Nabi Yesaya wotemo, 4:15 "O Zebulon aitonaka dé o Naftali aitonaka, o ngëkomo o taagaika, o Yordan ma Ngairi mahonongaka, o Galilea o Yahudi okaua manga tonaka! 4:16 O hoana manyawa yowango o huhutu magoronaka o dararono itotararono yamäkeoka! Yogö gogere o honenge mahuhutu mabereraka yadupudaka o dararono macahaya!" 4:17 Madero o öraha gënanga, o Yesus womuläenge wohi ngahu, "Nitoba bötohi o baradoha nidiai, karana aha dema japatioka, ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano!" 4:18 Maöraha o Yesus magogiriaka wotagi o Galilea ma Taaga mahohanino, Unanga wämäke yahinoto o nawoko yolingi-lingiri, enagënanga o Simon (iwihi romangoli o Petrus) de aidodoto, o Andreas. Onanga magogiriaka o nawoko yotagoko, de o homa, o taagaoka. 4:19 O Yesus wätemo onangika, "Niaino nihinïki Ngohi. Ngohi tinï dotoko ngini o nyawa nihoma." 4:20 Onanga kahigila yamalaika manga homa dé iwi nïki o Yesus. 4:21 O Yesus wotagi gila-gila, de wä mäkeoli mahomoa o riadodoto, enagënanga o Yakobus dé o Yohanis, o Zebedeus aingohangohaka. Onanga de manga ama magogiriaka manga homa ihidiai manga ngotiroka. O Yesus wä ahoko onangö, 4:22 dé onanga kahigila yamalaika manga ngotiri dé manga ama, dé iwinïki o Yesus. 4:23 O Yesus wakiloliti o Galilea maberera mata-mataika, dé wodotoko o pupuji matauoka. Unanga wohi ngahu o Abari ma Oa, ma Jou Madutu aha wopareta. De Unangö wahi togumu o nyawa yopopanyake dé manga röehe iahu-ahumua. 4:24 O abari mangale o Yesus gënanga yodogilianga o Siria maberera mata-mataika, hiädono manga ngöe o nyawa yaino Unangino. Onanga yä ao o nyawa yatago-tagongo hagala rupa o panyake, dé o huha. O nyawa yängoha-ngohama o womaha madorou, yahöhohomu, dé yolugu-lugu, mata-mata o Yesus wahitogumu. 4:25 Iwinöninïki o Yesus o öraha gënanga duru kamanga ngöe. Naga o Galilea de yaino, o Kota Ngimoi de yaino, o Yerusalem de yaino, o Yudeaino, dé nagaoli o Yordan ma Ngairi mahonongaka de yaino.

Matius 5

5:1 Maöraha o Yesus wämäke manga ngöe o nyawa gënanga, Unanga wodöa o doporonile. De wogogerukuoka, iwinöninïki yaino Unangino, 5:2 dé Unanga womuläenge wädotoko önanga: 5:3 "Yo utumu o nyawa yamäo imä gakunua, dé duga-duga imahi gagao ma Jouika dika; önanga ganga ma Jou Madutu Ai umati! 5:4 Yo utumu o nyawa manga hininga ihuha; ma Jou Madutu aha wä laru önanga! 5:5 Yo utumu o nyawa manga hininga ipoluluku; ma Jou Madutu aha watotomo Ai jaji onangika! 5:6 Yo utumu o nyawa duru yohininga yadiai ma Jou Madutu Ai mau; ma Jou Madutu aha wahi döaka hiädono yäwedono! 5:7 Yo utumu o nyawa yä dora o nyawa mahomoa; ma Jou Madutu aha wä dora onangö! 5:8 Yo utumu o nyawa manga hininga itebini; ona aha iwi näko ma Jou Madutu. 5:9 Yo utumu o nyawa yo ao o dame o nyawaika; ma Jou Madutu aha woma ngaku önanga hokä Ai ngoha-ngohaka! 5:10 Yo utumu o nyawa o aniaya yamäke karana yodiai ma Jou Madutu aimau; önanga ganga ma Jou Madutu Ai umati! 5:11 Ni utumu ngini, nako inï hohohedu, inïaniaya, dé o romanga madorou inïdiai mangale Ngohi. 5:12 O nabi-nabi yowango ihiraka de ngini, yä aniayaoka hoko gënanga. Nimörene dé nigarago, hababu tingini niahëwa kahä amoko ma Jou wasadia ukuoka mangale ngini." 5:13 "Ngini ganga o dunia magahi mawaja. Nako o gahi mawaja idadi iakere, yakunu igahioli? Koiwaka mafaidä, duga-duga yaumo dé o nyawa yadoko-doko. 5:14 Ngini ganga o dunia madararono. O kota ikokelengauku o doporonoka, hamäkeua yaiunu. 5:15 5:16 Kogenangoli niadararono kokiani yädihiwara o nyawa manga himangoka, hupaya nia manarama-manarama maoa önanga yamäke, dé nia Ama o horogaka iwihi giriri." 5:17 "Uha niato bote Ngohi nënanga taino tahohihanga o Musa ai tita dé o nabi-nabi manga dodötoko. Ngohi ta ino tahohihangua, mä tohidumutu toëna mamangarati magoungu. 5:18 Niohohininga! Hokokia madekana o dihanga dé o dunia kanagahi, kama dulihi moiö de ekola matitiki moi maiteteke o tita gënanga magoronaka maaha koieheua, nako mata-mata gënanga koidadiowahi! 5:19 Karana gënanga, o nagona hönanga moi dika yatilakuru, o pareta-pareta gënanga, ngaroka duru maiteteke, dé yädotoko o nyawa mahomoa yodiai hokogënanga, aha idadi duru yoeteke ma Jou Madutu Ai umati mahidogoronaka. De o nagonahönanga yamoteke o pareta-pareta gënanga, dé yädotoko o nyawa mahomoa hoko genangoli yodiai, aha idadi yolamoko ma Jou Madutu Ai umati mahi dogoronaka. 5:20 HÒ, niohohininga: Ngini yakunua nidadi ma Jou Madutu Ai umati, nako nimahiholoiua o agama maguru-guru, dé o Farisi manyawa mangale niadiai ma Jou Madutu Ai mau!" 5:21 "Ngini nianäko nangaete de nangatohoraka ngone hamäke o dodötoko hoko nënanga: Uha nitoma; o nagona hönanga yotoma, kokiani yätailako yahidero o hukumanga. 5:22 Mä oraha nënanga Ngohi tinïtemo nginika, o nagona hönanga yängamo o nyawa mahomoa, aha yätailako yahowono ekola yatiai; dé o nagona hönanga yädöana o nyawa mahomoa, aha yätailako yahowono ekola yatiai o Agama ma Juru Hakimi mahimangoka. Dé o nagona hönanga yätemo o nyawa mahomoaika, 'Fuma,' ipatutu yäumo o naraka maukuika. 5:23 Hababu gënanga, nako ngini niahidogoronaka womatëngo, magogiriaka wohihuba ai ngongike ma Jou Madutuika, dé womahininga naga o nyawa manga hininga yohiri unangika, 5:24 kokiani ünanga wamalaikahi aihuba gënanga o huba mangï mahimangoka, dé woiki wïdameohi o nyawa gënanga. Iböto de gënanga, ünanga yakunu womakilioro dé wohihuba ai ngongike ma Jou Madutuika. 5:25 Ade-ade naga o nyawa inïkalaki ngini o juru hakimika, nima kadameoka de una, nako nagahi o öraha, i hira de o juru hakimika niaädono. Nako kowali, o nyawa gënanga aha winïao, winihi lapahi o hakimika, de aha o hakimi inïao, inihilapahi o polisiika. Dé o polisi aha inihingohama ngini o buiika. 5:26 Dé niohohininga: Maraioka aha niakunua nihupu o buioka gënanga, ihira de nia bobangu niamata nifangu." 5:27 "Ngini nihi oriki naga o dodötoko hoko nënanga: Uha nihowono. 5:28 Mä örahanënanga Ngohi tinïtemo nginika: o nagona hönanga imi pulono o ngoheka momatëngo de imïnahihu, o nyawa gënanga yohowonoka de o ngoheka gënanga manga hiningaka. 5:29 Nako anilako maniraka idadi o hababu ngona nobaradoha, natubalenge dé naümo anilako gënanga! De ani röehe magahumu yaümo o narakaika, iholoi yaoa nako aniröehe o hidoku moi ihihanga. 5:30 Nako anigiama maniraka idadi o hababu ngona nobaradoha, natobiki dé naümo anigiama gënanga! De ani röehe magahumu iwohama o narakaika, i holoi yaoa ani giama mahononga ihihanga." 5:31 "Nagaö o dodötoko hokonënanga: o naguna womi oluku ngoi hekata, kokiani womihi döaka o ngongoluku mahurata munangika. 5:32 Mä orahanënanga Ngohi tinïtemo nginika: o nagona hönanga yäoluku manga hekata, enahioko o ngoheka gënanga mohowonua, idadi hababu o ngoheka gënanga mohowono, nako ngoi hekata gënanga mokawingoli o nyawa mahomoaika. Dé o nagona hönanga yokawingi de o ngoheka imi olu-olukika gënanga, onangö kayo howono." 5:33 "Ngini nihiöriki, nangaete de nangatohoraka hamäke o dodötoko hoko nënanga: uha anijaji natilakuru. Okia nojajioka de makoboto ma Jou Madutu aihimangoka, kokiani ngona nadiai. 5:34 Mä örahanënanga Ngohi tinïtemo nginika: hakali-kali uha nikoboto, kayaoa de o dihanga, hababu o dihanga gënanga ma Jou Madutu aikuruhi mangï, 5:35 ekola de o dunia, hababu o dunia ganga Ai lou mahohole; ekola de o Yerusalem, hababu genangala o Koano yolago-agomo manga kota. 5:36 Uhali nokoboto de anihäeke, hababu ngona mahirete nakunua nadiai anitadauru idadi iarehe ekola itaromo, ngaro kaoutu mangai moi. 5:37 Nitemo dika 'Igoungu' ekola 'Kowali' -- i holoi de gënanga o Ibilihioka de yaino." 5:38 "Ngini nihiöriki nagaö o dodötoko hokonënanga: o lako madagali o lako, o ingiri madagali o ingiri. 5:39 Mä öraha nënanga Ngohi tinï temo nginika: o nyawa o dorou yodiai nginika, onangika uha nia janggutu nia balaha. Nako o nyawa yapöka nia gotoaka maniraka, malaika la yapökaoli nia gotoaka mahigili. 5:40 Dé nako o nyawa inï kalaki o hakimika dé yomau yalë nia baju, nia juba maniahi döaka dika. 5:41 Nako womatëngo o popareta winï pakisa ai baranga nia moku, magurutika o kilo moi, nia moku magurutika o kilo hinoto. 5:42 Nako o nyawa yogahoko niakia naga, niahidöaka onangika. Dé uhaoli nioluku o nyawa yomau yobau okia naga nginino." 5:43 "Ngini nihiöriki nagaö o dodötoko hokonënanga: niädora niadodiawo dé niadohata niahaturü. 5:44 Mä öraha nënanga Ngohi tinïtemo nginika: niädora niahaturü, dé niahihubayanga o nyawa inï o aniaya, 5:45 hupaya ngini nidadi nia Ama o horogaka ai ngoha-ngohaka. Hababu ma Jou Madutu aiwange waböa, o nyawa maoaika dé o nyawa madorouikaö. Una wohi guti o awana, o nyawa o oa yadodiaika dé o nyawa o dorou yododiaikaö. 5:46 Hababu nako ngini niädora duga-duga kao nyawa inïdora-doraoka dika, wohidodoa ma Jou Madutu kokiani wabalaha niamanarama gënanga? Mode koigoungua o soungu yogaho-gahoko maka hoko genangoli yodiai? 5:47 Dé nako ngini nihi döaka o tabea duga-duga niadodiawoika dika, okia niaboloi? O nyawa iwinäko-näkoua ma Jou Madutu kahokogënanga yodiai! 5:48 Nia Ama o horogaka wä dora o nyawa makuranga okia-kiaua. Ngini kokiani hoko genangoli."

Matius 6

6:1 "Nimä hohininga, uha ngini nidiai o agama mamau-mau, o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, hupaya o nyawa yamäke. Nako ngini hokogënanga nidiai, nia Ama o horogaka wohidöakua o hewa nginika. 6:2 HÒ, nako ngini nihidöaka niahadakä o nyawa mihikinika, uha gënanga nihingahu-ngahu, hokä o nyawa yoelu-eluku yodiai. Ona yoigo yodiai o pupuji matauoka, dé o ngëkomo maamokoka, hupaya o nyawa yähigiriri. Niohohininga, önanga yatarimaka manga hewa. 6:3 Mä ngini, nako nihidöaka nia hadakä, kokiani kania pongono, hiädono moiua ihiöriki. 6:4 Malaika la niamanarama gënanga o nagona dika maihiorikua, duga-duga nia Ama o horogaka. Una wapulono niamanarama iiu-iunu gënanga dé aha wohi döaka nia hewa nginika." 6:5 "Nako ngini nihubayanga, uha hokä o nyawa yöigo imadodiai. Onanga yöigo yohubayanga ihigokoino o pupuji matauoka dé o ngëkomo madupukoroka hupaya o nyawa yämäke. Niohohininga, genangala o hewa önanga yatarimaka. 6:6 Mä nako ngini nihubayanga, niwohamika niakamari magoronaka, dé o ngorana niabenoino, dé nihubayanga nia Amaika niwimäke-mäkeua gënanga. Done nia Ama wapulono niamanarama iiu-iunu gënanga, aha wohi döaka o hewa nginika. 6:7 Nako ngini nihubayanga, uha niogogilio, hokä o nyawa iwinäko-näkoua ma Jou. Ona yatobote manga gogahoko aha woihene, hababu manga hubayanga gënanga ikurutu. 6:8 Uha hokä önanga. Nigahokowahi, nia Ama wanäko okia niaparalu. 6:9 Hö nihubayanga hoko nënanga, 'Mia Ama o horogaka: Ngona ma Jou Madutu noma tëngotëngoka. Tanu Ngona ini huba dé ini horomati. 6:10 Ngona mia Koano. Tanu Ngona nopareta o duniaka, dé Ani mau yamoteke hokä o horogaka. 6:11 Nomihi döaka o wange nënanga mia inomo ngomi mipöparalu. 6:12 Nomi apongo ngomi tongomi miahowono, hokä ngomi miahiapongoka o nyawa yahowo-howonoka ngomino. 6:13 Uha nohiguma la ihihanga miangongaku maöraha ngomi imï taili mä o Dorou makuaha nomihirehene. Ngona o Koano nokokuaha dé nomulia kahi ado-adonika. Amin.' 6:14 Nako ngini niahiapongo o nyawa yahowono nginika, nia Ama o horogakaö aha waapongo niahowono. 6:15 Mä nako ngini niaapongua o nyawa mahomoa manga howono, nia Ama o horogakaö aha wa apongua niahowono." 6:16 "Nako ngini nipuaha, uha niabiono ihuha, hokä o nyawa yöigo imadodiai. Onanga yangali manga biono hupaya mata-mata o nyawa ihiöriki önanga yopuaha. Niohohininga, genangala o hewa önanga yato tarimaoka. 6:17 Mä nako ngini nipuaha, nimamahau, dé niatadauru niawuhioka, 6:18 hupaya moiua ihiöriki ngini nipuaha, nia Ama iwi mäke-mäkeua dika. Una wamäke niamanarama i iu-iunu gënanga, dé aha wohidöaka o hewa nginika." 6:19 "Uha nimä doomu o arata o duniaka, kiaka o buteteke dé o pariama aha yabodito, dé yotohi-tohiki yaino yatohiki. 6:20 Koaho yaoa, niatoomu o arata o horogaka, kiaka o buteteke dé o pariama yaboditoua, dé yotohi-tohiki yainoua yatohiki. 6:21 Karana kiaka nia arata, genangoka ö niahininga." 6:22 "O lako gënanga o röehe mahilo. Nako nialako itararono, nia röehe magahumu itararono. 6:23 Mä nako nialako igawa, niaröehe magahumu ihuhutu. HÒ nako nialako niadirioka gënanga ihuhutu, done duru i huhutu o huhutu gënanga!" 6:24 "Moiua yakunu yomanarama o tuanga hinotoika. Hababu ünanga aha iholoi wïdora womatëngo dé womatëngo ikuranga wïdora. Ekola ünanga aha iholoi wosetia moika de moika ikuranga wosetia. Kogenangoli ngini. Ngini yakunua nimanarama mangale ma Jou Madutu dé mangale o arataoli. 6:25 Hababu gënanga niohohininga; uha nihawatere mangale niangango, enagënanga okia aha niaolomo dé okia niaokere, ekola okia aha niapäke. Mode koigoungua o ngango iholoi de o inomo, de o röehe iholoi de o pakeanga? 6:26 Nia pulono o totaleo o gitawaka. Enanga idatomua, iutukua, dé yatoomu madumule mahasili matauika makowali. Ngarokö hokogënanga nia Ama o horogaka ënanga wapaliara! Mode koigoungua ngini iholoi ikurutile niaija de o totaleo? 6:27 O nagona nginioka, de manga hawatere, yakunu yakurutu manga umuru ngaroka kama huhutulu? 6:28 Yadodoaho ngini nihawatere mangale niapakeanga? Niatailako nihidodiai o bunga-bunga iwango o golowaika. O bunga-bunga gënanga imanaramua, dé o pakeanga idiaiua; 6:29 mä ma Koano Salomo hoko gënanga aikaya ma, wapäkeua o pakeanga, mahailoa hokä o bunga gënanga! 6:30 O momo o golowaika o wange nënanga iwango dé yarehino yatuhuku hokoiwaka. Mä ma Jou Madutu wapäke wohidodiai o momo gënanga hoduru ihailoa. Holoi ngini! Mä ngini kuranga ningaku! 6:31 Uha nihawatere dé nitemo, 'Okia aha haolomo', ekola 'okia aha haokere', ekola 'okia aha hapäke'? 6:32 Mata-mata o hali gënanga o nyawa iwinäko-näkoua ma Jou Madutu salalu yakinïki. Enahioko nia Ama o horogaka wohi öriki mata-mata gënanga ngini niparalu. 6:33 HÒ, ihira nihi dailako hupaya niawowangoka ma Jou Madutu wapareta, dé niadiai Ai mau. Done mahomoa mata-mata aha ma Jou Madutu wini hidöaka nginika. 6:34 Hababu gënanga, uha nihawatere mangale yarehe mawange. Hababu yarehino nagaoli toëna mahawatere. O wange nënanga yaoaka toëna mahuha, ngaro uha hodogooli."

Matius 7

7:1 "Uha nimadadi hakimi o nyawa mahomoaika, hupaya ngini mahirete, uha winihihakimi ma Jou Madutu. 7:2 Hababu hoka sarakia ngini niahihakimi o nyawa mahomoa, hoko genangoli aha ma Jou Madutu winihihakimi. Dé o duduga niahipäke-päke o nyawa mahomoaika, aha ma Jou Madutu winihipäke ö nginika. 7:3 Yadodoa ho ngini niolega o gota mawale niariadodoto ailako magoronaka, barikua o balaki nialako mahirete magoronaka ngini nia tailakoua? 7:4 Sarakia ngini yakunu nitemo niariadodotika, 'Naino ngohi tohihupu o gota mawale gënanga anilakoka,' barikua anilako magoronaka mahirete naga o balaki? 7:5 Hei tengeluku! Nohi hupuokahi o balaki anilako mahireteoka, dahaö ngona nölega de madiai, dé yakunu nohihupu o gota mawale ani riadodoto ai lakoka. 7:6 Uha nohi döaka o baranga madebi-debini o kahoika, hupaya o kaho gënanga uha imaidulino dé inigoli. Dé uha nohi döaka o muhutika o odeika, hupaya o ode gënanga uha yadoko-doko o muhutika gënanga." 7:7 "Nigahoko, ngini aha niatarima. Nilingiri, ngini aha niamäke. Nitolo, o ngorana aha inï dobelenga. 7:8 Karana o nyawa yogahoko aha yatarima; o nyawa yolingiri aha yamäke; dé o nyawa yotolo aha yädobelenga o ngorana. 7:9 Ngini niahidogoronaka mode naga o ama wahidöaka o helewo ai ngohakika, nako o roti yogahoko? 7:10 Ekola wahi döaka o dodiha, nako o nawoko yogahoko? 7:11 Ngarokö ngini itorou, ngini kania näko nihidöaka okia naga maoa nia ngoha-ngohakika. Maboboloioli nia Ama o horogaka! Una iholoioli aha wahi döaka okia naga maoa o nyawa yogaho-gahoko Unangika. 7:12 Nia hidiai o nyawa mahomoaika hokä ngini nioigo önanga ini hidiai. Genangala o Musa aitita matiti dé o nabi-nabi manga dodötoko." 7:13 "Niwohama nianonu o ngorana ipopeneto, hababu o ngorana dé o ngëkomo yodumutu o narakaika, ilamoko dé i wöata, dé manga ngöe o nyawa yanonu. 7:14 Mä ipeneto dé ihuha o ngorana dé o ngëkomo, yä ao o nyawa o ngangoika. Dé duga-duga ka manga huhutulu o nyawa yamäke." 7:15 "Nimahidodiai mangale o nabi-nabi madutua. Onanga yaino nginino imahi biono o duba, mä imoteke madiai önanga hokä o kaho honganika itotualono. 7:16 Ngini aha niä näko önanga, toönanga manga manarama mahasiloka. O gota ihohihika ihohokua o angguru, dé o momo mahohihika ihohokua o ara. 7:17 O gota mautu iboburereino hamäke o hohoko maoa, dé o gota mautu ipopelelakino hamäke o hohoko madorou. 7:18 O gota mautu maboburere hamäkeua mahohoko itorou, dé o gota mautu ipopelelaka, hamäkeua mahohoko yaoa. 7:19 O gota mautu moi-moi i hohokua o hohoko maoa, yatolanga dé yatuhuku. 7:20 Hoko genangoli de o nabi-nabi madutua. Ngini aha nianako önanga manga manarama mahasiloka." 7:21 "Matamataua o nyawa ihi ahoko Ngohi, 'Jou, Jou,' aha yodadi ma Jou Madutu aiumati, mä duga-duga o nyawa yadodiai Ahi Ama o horogaka Ai mau. 7:22 O Kiamati ma Wangeoka manga ngöe o nyawa aha yotemo Ngohino, 'Jou, Jou, koigoungua de Ani romanga ngomi mihingahuoka Jou Madutu anibehehongo? Dé koigoungua de Ani romangoli Jou, ngomi mia duhuoka o womaha madorou de midiai mangöe o nonako ihëra-hëranga?' 7:23 Mä Ngohi aha tohaluhu, 'Ngohi komaiwa tinïnäko ngini! Nioiki nenangokadau, ngini nidodiai o dorou!' " 7:24 "Aa, o nyawa yoihene Ahi demo nënanga, dé yamoteke, ima tero hokä o nyawa yososawaro ihigoko manga tau o helewo malokuoka. 7:25 Maöraha o awana iuti, dé o nguihi iböa dé o hidaloko i puturungu yawuwu o tau gënanga, o tau gënanga irubaua, hababu higokoka o helewo malokuoka. 7:26 Dé o nyawa yoihene Ahi demo nënanga, mä yamotekua, önanga imatero hokä o nyawa yobodo-bodo ihigoko manga tau o dowongi malokuoka. 7:27 Maöraha o awana iuti, dé o nguihi iböa, dé o hidaloko i puturungu yawuwu o tau gënanga, o tau gënanga iruba. Dé i kilianga duru kahagiria!" 7:28 Mabaha o Yesus wodotoko iböto, dé o nyawa naga genangoka duru yohëranga yoihene Ai dodötoko. 7:29 Hababu Unanga wodotoko de makumati, hokä manga guru-guru agamaua.

Matius 8

8:1 O Yesus o doporonoka de wouti, dé manga ngöe o nyawa iwinïki. 8:2 O öraha gënanga waino womatëngo iwi pado-pado. Unanga watilabuku o Yesus aihimangoka, dé wotemo, "Bapa, nako Bapa nömodeke, Bapa yakunu nohihi togumu ngohi." 8:3 O Yesus wipalanga o nyawa gënanga de wotemo, "Ngohi tomau. Notogumu!" Oraha gënanga dika aipanyake ihihanga. 8:4 Dé o Yesus wïtemo, "Nohohininga! Kamoikaö de uha nohi ade-ade. Mä noiki maimamika, dé nogahoko ünanga wohigoungu ngona notogumoka. Iböto gënanga nohihuba o huhuba o Musa wohipopareta, hokä manonako igoungu o nyawaika, ngona igou-goungu notogumoka!" 8:5 Maöraha o Yesus wowohama o Kapernaum makotaika, womatëngo o Roma manga kapita waino imamäke de una, dé wogahoko wïriwo. 8:6 Ma kapita gënanga wotemo, "Bapa," "wohilö leleani wopanyake ahi tauoka. Una woluluiha aidangiroka, wakunua womädagi dé duru kaihiri." 8:7 O Yesus wato, "Ngohi aha toiki tihitogumu." 8:8 "Ngarouha Bapa," makapita gënanga wohaluhu, "Ngohi topatutua, Bapa tonitarima ahi tauoka. Bapa nopareta dika. Done aha wohilö leleani gënanga wotogumu. 8:9 Hababu ngohiö nënanga kata moteke ahi lokuile manga pareta. Dé ahi timiuku naga o tentara-tentara kokiani yamoteke ahi pareta. Nako ngohi tïhuloko o tentaraoka womatëngo, 'Noiki!' unangö woiki. Ngohi tätemo mahomoaika, 'Naino nengino!' Unangö waino; dé nako ngohi tïpareta ahi gilaongo, 'Nadiai nënanga!' unangö wadiai." 8:10 O Yesus woihene okia makapita gënanga wotemo, una duru wokiriri. Dé una wätemo o nyawa iwinöninïkika, "Goguleua o nyawa nënanga. O Israel manyawa manga hidogoronakaö de komaiwahi Ngohi tamäke o ngongaku hokonënanga maämoko! 8:11 Igoungu! Manga ngöe o nyawa aha yoböa o wange mahiwariha dé o wange madumunoko la yomore-morene de o Abraham, o Ishak, dé o Yakub, ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi magoronaka. 8:12 Enahioko o nyawa kokiani yodadi ma Jou Madutu aiumati, aha yäumo mahohuhutuika, doka maporetoka. Genangoka önanga aha yoari dé yohangihara." 8:13 Dé o Yesus wïtemo makapitaika gënanga, "Nolio, okia ngona nongaku gënanga aha idadi." Dé o öraha gënanga dika wilö leleani gënanga wotogumu. 8:14 O Yesus woiki o Petrus aitauika. Genangoka una womi mäke o Petrus ngoitoroa magogiriaka imigogama amidangiroka. 8:15 O Yesus wapalanga amigiama, dé amipanyake ihihanga. Münanga momomiki dé muläenge mïleleani o Yesus. 8:16 O öraha muläenge bimaoa, o nyawa yä ao o Yesusika, manga ngöe o nyawa yangohamika o womaha madorou. Dé o demo döaka moi dika, o Yesus wadühu o womaha madorou gënanga dé wahitogumoli mata-mata o nyawa yopopanyake. 8:17 O Yesus wadiai mata-mata gënanga, dé hokogënanga idadi hokä okia ma Nabi Yesaya wotemo hokonënanga, "Unanga womahi tagongo, nanga huha de nanga hangihara, dé wohitogumu nanga panyake." 8:18 Naga duru manga ngöe o nyawa o Yesus iwikilolitino. O Yesus de wämäke önanga mata-mata, Unanga wähuloko iwinöninïki, yoiki o taaga mahonongaika. 8:19 Dé o agama maguru womatëngo waino Unangino dé wotemo, "Bapa Guru, ngohi tomau toni nïki Bapa kiaika dika!" 8:20 O Yesus wohaluhu, "O kaho honganika de maaruku, dé o totaleo de maigutu, mä o Nyawa manga Ngohaka koiwa aingï womahi ruba-ruba." 8:21 Dé womatëngo iwinöninïki mahomoa wotemo, "Bapa, nohihi gumala toliohi la ahi ama tilungunohi." 8:22 Mä o Yesus wohaluhu, "Nohi nïki Ngohi, dé malaika o nyawa mahonenge yälungunu mahirete manga nyawa yohone-honenge." 8:23 O Yesus dé iwinöninïki yoharene o ngotirile yoiki o taaga mahonongaika. 8:24 Mahoanika o Yesus womäiduoka. Itodokanino o rato duru kahagiria yöduguti o taagauku, hiädono manga ngotiri o lulu hiboha-boha. 8:25 Iwinöninïki yoiki Unangika, dé iwitömanga. "Bapa! Nonä riwo! Ngone hobodito!" önanga yopöaka. 8:26 "Yadodoa hongini nihawana?" o Yesus wotemo. "Ngini ikuranga ningaku Ngohino!" Ipaha o Yesus womaokoile dé wataaere o hidaloko dé o taaga gënanga. Dé o taaga idadi duru irïdi. 8:27 Iwinöninïki o Yesus yohëranga. Onanga yotemo, "O nyawa okia ne Unanga, hiädono o hidaloko dé o lulu mayamoteke Ai pareta!" 8:28 O Yesus womahiädono o taaga mahonongaika, o Gadara madaeraoka. Dokengoka yahinoto yangohamika o womaha madorou. Yaino Unangino o nyawa yahinoto gënanga duru yokinïki, hiädono moiua yämoroëne genangino yakaino. 8:29 Onanga o jere mabai-baitino de yohupu, dé yopöaka, "Jou Madutu ai Ngohaka aha Ngona nomï sarakia ngomi? Boteka Ngona nomï mauoka nomihangihara ngarokö koma orahowahi?" 8:30 Genangoka de hokokiaua magurutika, naga o ode duru kahangöe magogiriaka o inomo imälingiri. 8:31 O womaha madorou gënanga igahoko o Yesusika, "Nako Ngona nomau nomïhuloko mihupu, nomï huloko ngomi miwohama o odeika gënanga." 8:32 O Yesus wotemo, "Nioiki!" O womaha madorou gënanga ioiki yätingaka o nyawa yahinoto gënanga, dé iwohama o odeika. Dé o ode mangöe gënanga ipiringana dé imangumo o taaga mabakoruku, dé yalutu. 8:33 O ode yogöa-göana gënanga imapopäta o kotaika, dé hijarita mata-mata idädadioka gënanga, de okia idadioka de o nyawa yahinoto o womaha madorou yangoha-ngohamika gënanga. 8:34 HÒ mata-mata o nyawa o kotaoka gënanga yoiki imakamäke de o Yesus, maöraha önanga iwimäke o Yesus, önanga duru yogahoko hupaya wamala manga daera.

Matius 9

9:1 Manga ngotiri yahitomoko, o Yesus wodöa o ngotirile dé yatöaka o taaga, imakilioro manga kapongika. 9:2 Genangokadau o nyawa iwiao Unangika womatëngo wolugu-lugu kawo rubaiha aidangiroka. Oraha o Yesus wamäke hokokia maamoko manga ngongaku, Unanga witemo wolugu-luguika gënanga, "Ani hininga nabitumu, Ahi ngohaka! Ani baradoha iapongoka." 9:3 Genangokadau o agama maguru-guru yamuruono naga manga hiningaka yotemo, "O nyawa nënanga wihikauku ma Jou Madutu!" 9:4 O Yesus wanäko manga dibanga, dé Unanga wotemo, "Yadodoa honiadibanga mamodorouino gënanga? 9:5 Kiaka iholoi igapanga: Totemo, 'Ani baradoha iapongoka', ekola Totemo, 'Nomomiki dé nomä dagi'? 9:6 Mä orahanënanga Ngohi aha tohi nyata igoungu nginika, o dunia malokuoka nënanga o Nyawa manga Ngohaka wokuaha waapongo o baradoha." Dé o Yesus wïtemo wolugu-luguika gënanga, "Nomomiki, nagoraka anitikara, dé nolio!" 9:7 O nyawa wolugu-luguö gënanga womomiki dé wolio aitauika. 9:8 Oraha o nyawa yamäke idädadioka gënanga, önanga yohawana dé iwihigiriri ma Jou Madutu, hababu ma Jou Madutu wohidöakoka o kuaha hokogënanga maamoko o nyawaika. 9:9 Ipaha o Yesus watingaka o ngï gënanga. Yotagi magogiriaka, Unanga wïmäke womatëngo o soungu wogahogahoko, airomanga o Matius, kawo gogerukuohi aikantoroka. O Yesus wïtemo unangika, "Naino nohi nïki ngohi!" De o Matius womaoko dé wïnïki o Yesus. 9:10 Maöraha o Yesus wolomo magogiriaka o Matius aitauoka, o soungu yogaho-gahoko manga ngöe yaino dé o nyawa imoteke o kawaha manga lolegaka o nyawa madorou, yaino imahi kolomo de o Yesus dé iwinöninïki. 9:11 Naga o Farisi manyawa yamäke o hali gënanga. Dé önanga yoleha o Yesus iwinöninïkika, "Okia mahababu niaguru wolomo imakongolomo moi de o soungu yogaho-gahoko, dé o nyawa madorou?" 9:12 O Yesus woihene mangaloleha gënanga dé wohaluhu, "O nyawa yopopanyakeua yoparaluua o dotere, duga-duga o nyawa yopopanyake dika. 9:13 Nia tailako okia mamangarati Ma Jou Ai Demo ma Buku mademo nënanga: 'Ngohi tömau o hayanga de o dora, mä o huhuba de o aiwaniua'. Hababu Ngohi taino tä ahokua o nyawa imamäo mangadiri yaoaka, duga-duga önanga o nyawa manga lolegaka okiaua yädäene." 9:14 Ipaha de gënanga iwinöninïki o Yohanis Wo ohi-ohiki yaino o Yesusino. Dé onanga yoleha, "Yadodoaho ngomi dé o Farisi manyawa mipuaha hode ininöninïki Bapa kowali?" 9:15 O Yesus wohaluhu, "Sarakia ngini niadamäke? Yakunu yaino-ino o kawingi marameangino manga hininga ihuha nako o nauru wokawi-kawingi una naga dede onangohi? Marai kowali! Mä aha maöraha iböa o nauru wokawi-kawingi onangoka de iwi ngoho. O öraha gënanga daha önanga yopuaha. 9:16 Moiua o nyawa manga baju madorou, ihitapa de o ngöere mahungi. Hababu done o dadapa gënanga yakakihi, dé makakihi iholoi ilamoko. 9:17 Kogenangoli moiua o nyawa yoguhe o angguru mahungi, o ngï madorouku. Hababu o ngï gënanga aha i pooteke dé i bodito, dé maangguru ikopoa. O angguru mahungi kokiani yöguhe mangï mahungiuku, hupaya hinotö yadodoaua." 9:18 O Yesus kawä temo-temohi o Yohanis Wo ohi-ohiki iwinöninïki, womatëngo o pupuji matau mabaluhu waino. Unanga wa tilabukuku o Yesus aihimangoka dé wotemo, "Ngohi ora gënanga dahaö mohonenge. Mä tanu naino nomi palanga hupaya muna mowangoli." 9:19 O Yesus womaoko dé iwinöninïki onangö yoiki, de o nyawa gënanga. 9:20-21 O ngëkomo mahidogoronaka o ngoheka mopopanyake momatëngo, o taongo ngimoi de hinoto mokokopoa, maino momahitigi o Yesus aiporetino. Muna amihiningaka mato, "Ngohi ngaroka tapalanga aijuba, ngohi aha totogumu." Dé munanga mapalanga o Yesus ai juba mabarene. 9:22 O öraha gënanga o Yesus womälega aiporetoko dé womi mäke o ngoheka gënanga, dé womitemo munangika, "Ani hininga nabitumu, Ngohi ora! Karana ngona nongaku Ngohino, ngona notogumu!" O öraha gënanga dika mangoheka gënanga motogumu. 9:23 Ipaha o Yesus womahi ädono o pupuji matau mabaluhu, ai tauika. Maöraha Unanga wämäke youle-ule o duka magogule, dé manga ngöe yogïgigoro, 9:24 Unanga wätemo onangika, "Nihupu ngini mata-mata! O ngohaka nënanga mohonengua; münanga imi kiokoka dika." Onanga mata-mata iwïgogiete o Yesus. 9:25 Iböto o nyawa gënanga yohupu, o Yesus wowohama o ngohaka gënanga amikamarika dé wasö amigiama. Dé momomiki o ngohaka ngoheka gënanga. 9:26 O abari gënanga yodogilianga madaera gënanga mata-mataika. 9:27 O Yesus genangoka de womä jobo, dé o ngëkomo mahoanoka yahinoto o nyawa yopilo-piloko iwinïki. Onanga yopöaka, "Daud ai Ngohaka, nomï dora ngomi!" 9:28 De o Yesus wowohama o tauika, yahinoto yopilo-piloko gënanga yaino Unangino. O Yesus wäleha onangika, "Mode ngini ningaku Ngohi takunu tinihi togumu?" "Mingaku, Bapa!" önanga yohaluhu. 9:29 Dé o Yesus wapalanga manga lako de wotemo, "Karana ngini ningaku, idadi hokä okia ngini nionganono." 9:30 HÒ önanga yakunu imahi öriki. O Yesus wahi poma-poma hupaya o hali nënanga moikaö de uha ihingahu. 9:31 Mä önanga yoiki dé ihingahu-ngahu o abari mangale o Yesus, o daera gënanga mata-mataika. 9:32 Yahinoto yopilo-piloko gënanga yoikoka, womatëngo womou-mou, o womaha madorou iwingohamika iwiao o Yesusika. 9:33 O Yesus waduhu o womaha madorou gënanga, dé o öraha gënanga dika o nyawa gënanga wakunoli wotemo. O nyawa mangangöe gënanga yohëranga dé yotemo, "Komaiwahi ngomi miamäke idadi hokonënanga, o Israel matonakoka!" 9:34 Mä o Farisi manyawa yotemo, "O womaha madorou mangahäeke iwihidöaka o kuaha la waduhu o womaha madorou gënanga." 9:35 Hoko gënanga o Yesus woiki wokiloliti, o kota wögetogetongo dé o kapongo wögeto-getongo. Unanga wodotoko o pupuji matauoka, dé wohingahu o Abari ma Oa mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. Unanga wahitogumu o nyawa yatago-tagongo hagala rupa o panyake, dé mangaröehe iahumua. 9:36 Oraha o Yesus wämäke o nyawa mangangöe gënanga, Unanga wädora, hababu önanga yobingu dé okiaua yakunu, hokä o duba magogöana koiwa. 9:37 Dé o Yesus wätemo iwinö ninïkika, "Io utu-utuku iwöe, mä youtu-utuku kamanga huhutulu. 9:38 Hababu gënanga nigahoko madumule madutuika, hupaya wohi dingoto youtu-utuku youtuku."

Matius 10

10:1 O wange moiuku o Yesus wäahoko yangimoi de yahinoto iwinö ninïki imatoomu. Dé Unanga wahidöaka onangika o kuaha la yaduhu o womaha madorou dé yahitogumu hagala rupa o panyake, dé hagala rupa o röehe makuranga. 10:2 O rasul yangimoi de yahinoto manga romanga; madodihiraka, o Simon (iwi hetongoli o Petrus) de aidodoto o Andreas, daha o Yakobus de aidodoto o Yohanis, ganga o Zebedeus aingohangohaka. 10:3 Ipaha o Filipus dé o Bartolomeus, de o Tomas, dé o Matius, o soungu wogaho-gahoko, de o Yakobus o Alfeus aingohaka, dé o Tadeus; 10:4 démabobaha o Simon, o berera ma Gogöana dé o Yudas Iskariot wïhuku-hukunu o Yesus. 10:5 O rasul-rasul yangimoi de yahinoto gënanga o Yesus wähuloko de yamäke o behehongo hokonënanga, "Uha nioiki genangika nako o Yahudiokaua manga daera. De uha niaika o Samaria makota-kotaika. 10:6 Mä nioiki o Israel manyawaika, niädumutu önanga yohöhihihanga. 10:7 Niahingahu onangika ma Jou Madutu womulaengoka wopareta hokä o Koano. 10:8 Niahitogumu o nyawa yopopanyake; niahiwango o nyawa yohone-honengoka; niahitogumu o nyawa yäpado-pado, dé niaduhu o womaha madorou. Ngini niatarimaka mata-mata gënanga de mabobangu koiwa. HÒ, nginiö niahidöaka de mabobangu koiwa. 10:9 Uha niao o tiwi gurasi, o tiwi haäka ekola o tiwi tabaga. 10:10 Uhali nimägao o popoje o tiwi mangï, ekola o pakeanga dobiki hinoto niadodagi magoronaka, ekola o hapato, ekola o diki-diki. Hababu o nyawa yomomanarama, kokiani yahidöaka, okia manga paralu. 10:11 Nako ngini niädono o kota ekola o kapongo, niwilingiri womatëngo kawömodeke winïtarima ngini. Nigogere dede ünanga hiädono ngini nima gorakoli. 10:12 Nako ngini niwohama o tauika, nitemo o tau madutuika, "Tanu ma Jou winihi barakati ngini." 10:13 Nako o tau manyawa gënanga inï tarima ngini, malaika niatabea gënanga igogere onangoka. Mä nako önanga inïtarimaua ngini, niakilioli niatabea gënanga. 10:14 Nako naga o tau ekola o kota inïtarimaua ngini ekola inihigihenua ngini, niamala o ngï gënanga dé o kafo nialou mahoatile nia hurerouku. 10:15 Nio hohininga! O Kiamati ma Wangeoka, o Sodom dé o Gomora manyawa aha iholoi igapanga ma Jou Madutu wäapongo, ngaro de o berera gënanga manyawa!" 10:16 "Niohininga nënanga: Ngohi tinïhuloko hokä o duba imägaku-gakunua, o serigala ihohatera mahi dogoronaka. Ngini kokiani nisawaro de nimä göana hokä o dodiha dé nia hininga irikoto hokä o namodara. 10:17 Nimä göa-göana, hababu ngini aha inïtagoko dé inïao o juruhakimi manga himangika. Ngini aha inïhangihara o pupuji matauoka. 10:18 Ngini aha inïao o popareta dé o kokoano manga himangika, karana ngini Nihinöninïki. Dé genanga o ngëkomo moi nginika la nihidöaka o hakihi mangale Ngohi, onangika dé o nyawa iwinäko-näkoua ma Jou Madutu. 10:19 Mä nako ngini inïao la yalingiri niahowono ekola niadiai, uha nihawatere okia aha ngini kokiani nitemo, ekola sarakia kokiani ngini nitemo. Hababu okia kokiani ngini nitemo gënanga aha inihi ngahu nginika nako maöraha yadono. 10:20 Karana yotemo-temo o örahagënanga nginiua, duga-duga o Ama ai Womaha o horogaka, inihi ngahu nginika, de aha nitemo-temo. 10:21 Aha idadi o nyawa aha yahilapahi manga riadodoto mahirete la yätoma. Dé genanga aha idadi o ama de o ngohaka manga hidogoronaka. O ngoha-ngohaka aha yälawani manga ayo de manga ama, dé yahilapahi önanga la yätoma. 10:22 Ngini aha mata-mata o nyawa inïdohata, karana ngini nihinïki Ngohi. Mä o nyawa yotongohono hiädono mabaha aha yohalamati. 10:23 Nako ngini inïaniaya o kota moioka, nipiringana o kota mahomoa ikali. Ngohi tinihi ngahu nginika: Konia mataua niodulu o Israel makota mata-mata, de o Nyawa manga Ngohaka woböaka. 10:24 O muri woholoiua wolamoko de aiguru, dé wolöleleani woholoiua wolamoko de aituanga. 10:25 Yaoaka nako o muri womatëngo wodadi hokä aiguru, dé womatëngo wolöleleani hokä aituanga. Nako o ama o tauoka iwihiromangoka o Beelzebul, okiali done matau madola. Ona aha yahi romanga iholoi itorou!" 10:26 "Uha niämodongo o nyawaika. Koiwa niaga i iu-iunu, aha koya mäkeua, dé koiwa naga irörahasia aha koihiorikua. 10:27 Okianaga Ngohi tinihi ngahu nginika o hagahutuoka, kokiani niogilioli nihingahu o wange-wange. Dé okia Tinihi hudu niangaukika, nihingahu okiaikadika nihiado-adono! 10:28 Uha niämodongo yatoma niaröehe, mä yokuahaua, yatoma niajiwa. Niwï modongo ma Jou Madutu wokuaha wabinaha kayaoa o röehe, yaoa o jiwa o naraka magoronaka. 10:29 O totoai ngai hinoto yakunu yaija o rupiaratuhu moi. Mä ngaro hoko gënanga, kao ngai moiö de magogo i tifaua o tonakuku, nako nia Ama aimauowahi. 10:30 Nia tadauru nia häekoka mata-mata ietongoka. 10:31 Hababu gënanga, uha nihawana! Ngini niaija iholoi de o totoai!" 10:32 "O nagona hönanga imangaku yowöe-wöe manga himangoka önanga ihinöninïki Ngohi, Ngohi ö aha tomangaku önanga Ahi Ama o horogaka aihimangoka, önanga ihinöninïki Ngohi. 10:33 Mä o nagona hönanga yowöe-wöe manga himangoka imahi pongono önanga ihinö ninïki Ngohi, onangö aha Tahipongono Ahi Ama o horogaka ai himangoka." 10:34 "Uha niatobote, Ngohi toao o dame o duniaino. Ngohi to aoua o dame, mä o galawani. 10:35 Ngohi toböa idadi o hababu o ngohaka o nauru wïlawani aiama, de o ngohaka o ngoheka momilawani ngomi ayo, dé mamoloka momilawani ngomi hunungu. 10:36 Igoungu, aha idadi o haturü maago-agomo, ganga kaororiadodoto mahirete. 10:37 O nyawa o nagona yädora manga ama ekola manga ayo, iholoi de Ngohi, ipatutua yodadi ihinöninïki. Kogenangoli o nagona yädora manga ngohaka o nauru, ekola manga ngohaka o ngoheka, iholoi de Ngohi ihïdora. 10:38 Dé o nagona yoluku yamoku manga salib dé ihinïki Ngohi, ipatutua yodadi ihinöninïki. 10:39 O nyawa yoriwo manga ngango, aha i hihanga manga ngango, mä o nyawa ihihanga manga ngango karana yosetia Ngohino, aha yamäke mangangango." 10:40 "O nyawa o nagona inïtarima ngini, ganga ihitarima Ngohi. Dé o nagona ihitarima Ngohi, ganga iwitarima Una wohihulo-huloko Ngohi. 10:41 O nyawa o nagona yätarima o nabi karana ünanga o nabi, aha yatarima o nabi mahewa. Dé o nagona yätarima o nyawa maoa womatëngo, karana ünanga yaoa, aha yatarima o nyawa maoa mahewa. 10:42 O nagona hönanga yahiokere, ngaroka o akere mamäta dika, o nyawa wohina de wohuhuhaika, karana unanga wohinöninïki Ngohi, ningaku maraioka aha yatarima manga hewa!"

Matius 11

11:1 Ipaha o Yesus wohidöaka o hidumutu-hidumutu yangimoi de yahinoto iwinöninïkika gënanga, Unanga wamala o ngï gënanga. Unanga woiki wodotoko dé wohingahu ma Jou Madutu aibehehongo, o kota imakokadateke wögetongo. 11:2 O Yohanis Woohi-ohiki naga o bui magoronakahi, woihene mangale o Kristus aimanarama. Dé unanga wähuloko iwinö ninïki yoiki o Yesusika la iwileha, 11:3 "Bapa Ngona nënanga aha noböa imoteke ma Jou Madutu aijaji, ekola ngomi kokiani mia damä o nyawa mahomoa?" 11:4 O Yesus wohaluhu, "Nima kilioro o Yohanisika, dé niwihi ngahu okia niamäke dé okia niihene: 11:5 O nyawa yopiloko imahi öriki, o nyawa yolugu-lugu imädagi, o nyawa yäpado yotogumu; de o nyawa yätopongono imahihene, o nyawa yohonenge yowango okali, dé o Abari ma Oa ma Jou Madutuoka ihingahu o nyawa mihikinika. 11:6 Youtumu o nyawa yomau ihi tila Ngohi de mahababu ihi mäkeua!" 11:7 De o Yohanis aihuhuloko gënanga yopahaka, o Yesus womuläenge wätemo o nyawa manga ngöe-ngöeika mangale o Yohanis, wato, "Ngini nioiki o tonaka ikokakahaika okia niolega? O momo o utumoi o hidaloko yawüwuwu? 11:8 Ngini nioiki okia niolega? Womatëngo wapäke o pakeanga mahöhailoa? O nyawa yapäke-päke o pakeanga mahöhailoa gënanga yogogere o kadatoka! 11:9 HÒ yadodoa hongini nioiki o tonaka ikokakahaika? La niwi lega manabi womatëngo? Itiai, iholoioli de o nabi moi. 11:10 Hababu o Yohanis genangala Ma Jou Ai Demo ma Buku ihingahu, Ma Jou Madutu wotemo, 'Ne ünanga Ahi huhuloko, Ngohi tïhuloko ünanga wohira de ngona hupaya ünanga wonï belenga o ngëkomo mangale Ngona.' 11:11 Nio hohininga! O duniaka nënanga moiua naga o nyawa iholoi yolamoko de o Yohanis Woohi-ohiki. Ngaro hokogënanga, o nyawa duru yoeteke ma Jou Madutu aiumati mahidogoronaka, önanga gënanga iholoi yolamoko de o Yohanis. 11:12 Madero o Yohanis wohiabari aidodötoko hiädono o örahanënanga, o nyawa ihidailako yakuaha de yätatoko ma Jou Madutu aiumati. 11:13 Hiädono o Yohanis aiböa mata-mata o Musa aitita de o nabi-nabi manga dodötoko, ihiraka ihingahu mangale o hali-o hali kokiani idadi. 11:14 Dé nako ngini nimau ningaku o Yohanis genangala o Elia, kiaka aiböa ihi ngahuoka ihira. 11:15 Nako de nia ngauku niihene! 11:16 De okia kokiani Ngohi tahitero o nyawa o örahanënanga? Onanga hokä o ngoha-ngohaka yogogeruku o paharoka. O doomu moi yäböaka o doomu mahomoaika, 11:17 'Ngomi mimusikoka miarame-rameoko, mä ngini nironggeua! Ngomi mihinyanyioka o duka manyanyi miainga-ingara mä ngini niariua!' 11:18 O Yohanis waino -- ünanga wopuaha dé wokerua o angguru; dé o nyawa yato, 'Unanga o hetanga iwï ngohamika!' 11:19 Oraha nanga o Nyawa manga Ngohaka, waino -- Unanga wolomo dé wokere; ho o nyawa yato, 'Niamäke o nyawa gënanga! Wokalilu, wotoba daluku, o soungu yogaho-gahoko manga dodiawo, dé o baradoha manyawa manga dodiawo.' Ngarokö hokogënanga, ma Jou Madutu aisawaro to ëna mahasiloka aha inyata igoungu." 11:20 Dé o Yesus womuläenge wöngelo o kota-kota, kiaka genangoka Unanga iwöe wodiai o nonako ihërahëranga. Hababu o kota manyawa genangoka yoluku yotoba, mangale o baradoha. 11:21 "Nibodito ngini, Korazim! Dé ngini Betsaida manibodito! Hohiade nako o nonako ihëra-hëranga idiai o Tirus dé o Sidon makotaka, hokä idiaioka ngini niahidogoronaka, marai o Tirus dé o Sidon manyawa, madekanoka yotoba mangale manga baradoha dé yapäke o huha mapakeanga inoli yogelenga o kafo manga häekuku. 11:22 Niohohininga o Kiamati ma Wangeoka o Tirus dé o Sidon manyawa de ngini, ahao o Tirus dé o Sidon manyawa iholoi igapanga ma Jou Madutu wä apongo! 11:23 Dé ngini, Kapernaum! Boteka ngini aha inïtede hiädono o horogaile? Kowali! Mä ngini aha inïumo o narakaika! Hababu ade-ade nako o nonako ihëra-hëranga, idodiaioka niahidogoronaka gënanga de idiai o Sodom makotaka, o Sodom gënanga kanaga ohi hiädono o öraha nënanga! 11:24 Niohohininga, o Kiamati ma Wangeoka, o Sodom manyawa de ngini, ahao o Sodom manyawa iholoi igapanga ma Jou Madutu wä apongo!" 11:25 O örahagënanga o Yesus womä niata, "Ama, o Jou nakokuaha o dihanga dé o dunia! Ngohi totemo tarima kasi Ngonaika karana mata-mata gënanga Ngona narahasia o nyawa yososawaroika, dé o nyawa yohohakolaika, mä Ngona nahidumutu o nyawa yohohakola ikaua. 11:26 Genangala Ama anihininga isanangi." 11:27 Dé o Yesus wotemo, "Hagala moi-moi o Ama wohilapahioka Ngohino. Mahomoa de o Ama, kamoiö de o nyawa iwi näkoua ma Ngohaka. Mahomoa de ma Ngohaka, moiua iwinäko ma Ama, dé o nyawa o nagona ma Ngohaka wahinäko ai Ama geönanga iwi näko ma Ama. 11:28 Niaino Ngohino, ngini mata-mata inïbole-boleoka, dé nia mäo niagina madubuho; Ngohi aha tohidöaka nginika o röehe maguwini. 11:29 Niamoteke Ahi pareta dé nimädotoko Ngohino. Hababu Ngohi nënanga Ahi hininga ibole déi poluluku, de ngini aha niamäo niaröehe iuwini. 11:30 Karana To ngohi ahi pareta nisanangi, dé o gina Tinihi tagongo nginika iuwini."

Matius 12

12:1 Mamoiuku o Yahudioka manga Puji mawangeoka, maöraha o Yesus wakaino o gandum madumule madatekino, de iwinö ninïki yautuku o gandum gënanga, dé yo olomo, hababu önanga yähahini. 12:2 Maöraha o Farisi manyawa yämäke, önanga iwitemo o Yesusika, "Namäke! ininöninïki yatilakuru nanga agama matita, de yodiai ilara-laranga o Yahudioka manga Puji mawangeoka." 12:3 O Yesus wohaluhu, "Komaiwahi ngini niabasa mangale okia o Daud wodiai maöraha ünanga dé ainyawa yähahini? 12:4 Una wowohama ma Jou Madutu ai Tauika; dé waolomo o roti ihihuba-huba ma Jou Madutuika. Enahioko imoteke nanga agama matita, o Daud de ainyawa yakunua yaolomo o roti gënanga -- duga-duga o imam-imam dika yakunu yaolomo. 12:5 Ekola komaiwahi niabasa o Musa aititaoka, kiaka o Yahudioka manga Puji mawange magetongo o imam-imam yomanarama ma Jou ai Tauoka, yatilakuru o Yahudioka manga Puji madatoro, mä yahihowonua? 12:6 Nia takihiri okia Ngohi totemo nënanga: nengoka naga iholoi ilamoko de ma Jou ai Tau. 12:7 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi: O hayanga de o dora dika Ngohi tömau, mä o aiwani hihuba-hubaua. Nako naga igou-goungu nimangarati o demo nënanga, marai ngini aha niahihowonua o nyawa yahowo-howonua. 12:8 Karana o Nyawa manga Ngohaka wakuaha o Yahudioka manga Puji mawange." 12:9 O Yesus wamala o ngï gënanga dé woiki o pupuji matauika. 12:10 Genangoka naga womatëngo aigiama mahononga ihonenge. Yamuruono naga yomau yalingi-lingiri o Yesus aihowono, yoleha Unangika, "Yakunu o nyawa hahitogumu o Yahudioka manga Puji mawangeoka?" 12:11 O Yesus wohaluhu, "Hohiade naga niahidogoronaka womatëngo aiduba gahumu moi, dé o Yahudioka manga Puji mawangeoka o duba gënanga itifa o baiti maluku-lukuku; sarakia maduba madutu gënanga wohidailakoua, wohihupu o duba gënanga o baiti magoronaile? 12:12 Aa, o nyawa iholoi iragane de o duba! HÒ, nako hokogënanga, yakunu o nyawa häriwo o Yahudioka manga Puji mawangeoka." 12:13 Ipaha o Yesus wïtemo o nyawa aigiama i hone-honengika gënanga, "Nohi döakino anigiama." O nyawa gënanga watöakika aigiama, dé aigiama gënanga i togumu, hokä aigiama mahonongali. 12:14 Mä o Farisi manyawa yamala o pupuji matau gënanga dé ima teke fakati la iwitoma o Yesus. 12:15 O Yesus wohiöriki o Farisi manyawa manga adekati itorou Unangika. HÒ Unanga genangokadau de womäjobo dé manga ngöe o nyawa iwinïki. Dé Unanga wahitogumu mata-mata o nyawa yopopanyake. 12:16 Mä Unanga wäduhunu önanga ihingahu o nyawa mahomoaika mangale Unanga. 12:17 Dé hokogënanga idadi hokä okia ma Jou Madutu wotemo, de ma Nabi Yesaya wohi ngahu, 12:18 "Ne Unanga Ahi huhuloko ti irikoka, o nyawa tïdora-dora dé Ahi hininga yadäene. Ahi womaha aha tihidöaka Unangika, Ahi adili aha wohingahu hagala o hoana manyawaika. 12:19 Unanga aha woributuua ekola wopöaka, ekola wopidato o ngëkomo maago-agomoka. 12:20 O tiba ipugi-pugiluku aha koitobikua o posi kai rongouku aha koihonengua. Una aha wogegoto hiädono o adili ihi gogere; 12:21 hagala o hoana manyawa aha imahi nganono Unangika." 12:22 Ipahaika iwiao o Yesusika womatëngo wopiloko dé womou karana o womaha madorou iwikuaha. O Yesus wihitogumu o nyawa gënanga hiädono ünanga wakunu wotemo dé womahi öriki. 12:23 Mata-mata o nyawa yohëranga dé yotemo, "Boteka Unanga nënanga o Daud ai Ngohaka inahi jäjaji gënanga?" 12:24 O Farisi manyawa yoihene gënanga, de önanga yohaluhu, "O nyawa nënanga wakunu waduhu o womaha madorou duga-duga, karana o Beelzebul, o womaha madorou manga häeke, iwihidöakoka o kuaha gënanga Unangika." 12:25 O Yesus wanäko o Farisi manyawa gënanga manga dibanga. HÒ Unanga wätemo onangika, "Nako o negara moi imakokitingaka, o doomu-o doomu magoronaka imateke roributu, o negara gënanga aha itedekanua dé ikiliangoka. Dé moi o kota ekola o taumoi madola, de imakokafara, de imakokalawani aha iwedere. 12:26 Kogenangoli oIbilihi mapopareta magoronaka; nako o doomu moi yaduhu o doomu mahomoa, done o Ibilihi mapareta gënanga itinga-tingakoka, dé aha iruba. 12:27 Ngini nitemo Ngohi taduhu o womaha madorou karana o Beelzebul makuaha. Nako hokogënanga de o nagona manga kuaha, inïnöninïki yaduhu o womaha madorou? Inïnöninïki mahirete, ihinyata igoungu ngini niahowono! 12:28 Mä Ngohi taduhu o womaha madorou de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha. Dé genanga mamangarati ma Jou Madutu womulaengoka wopareta niahidogoronaka. 12:29 Sarakia o nyawa yakunu yöngohama womatëngo wokua-kuata ai tau magoronaika, de yaora aiarata, nako ünanga ihiraua iwi liko o nyawa wokua-kuata gënanga? Iwi likoka, daha unanga wakunu waora aiarata. 12:30 O nyawa Ngohinoua yoböa, igoungu ihilawani Ngohi. Dé o nyawa ihiriwoua Ngohi, igoungu yakilianga Ahi manarama! 12:31 Hababu gënanga, la nihiöriki, nako o nyawa o baradoha yodiai ihi demo o hikauku, önanga kayamäke o apongo! Mä nako önanga ihikauku ma Jou Madutu ai Womaha, önanga yamäkeua o apongo! 12:32 Nako o nyawa yotemo okianaga iwilawani o Nyawa manga Ngohaka, önanga yamäke o apongo, mä nako önanga ihikauku ma Jou Madutu ai Womaha, önanga yamäkeua o apongo, kayaoa o örahanënanga de mabahaka!" 12:33 "Nako homau hamäke mahohoko yaoa, kokiani magota mautu iburere. Nako magota mautu iburereua, mahohoko mai torou. O gota o utu moi iburere de iburereua, hanäko mahohokoka. 12:34 Ngini o nyawa madorou, sarakia ngini yakunu nihidemo okia naga maoa, nako ngini itorou? Okia niauruiha o demo ihupu, genangala niahiningaka de ihupu ikopoa! 12:35 O nyawa maoa, ihidemo okianaga maoa, karana önanga yäomanga de o oa. Ho de o nyawa madorou ihidemo okianaga madorou, karana önanga yäomanga o dorou. 12:36 HÒ, niohohininga: o Kiamati ma Wangeoka, o nyawa moi-moi kokiani imahitagongo yohaluhu moi-moi mangademo mafaidä koiwa-iwa. 12:37 Hababu niademo-demo mahirete, aha yapäke de yaputuhu ngona nahowono ekola kowali." 12:38 Ipahaino yamuruono naga o agama maguru dé o Farisi manyawa yotemo, "Bapa Guru, ngomi mio mau mia mäke Bapa nodiai o nonako i hëra-hëranga." 12:39 "Duru itorou dé yotoba lawani, o nyawa o örahanënanga!" o Yesus wohaluhu. "Ngini nigahoko Ngohi todiai o nonako ihëra-hëranga? Ngini aha kamoiö de inihi döakua o nonako ihëra-hëranga, duga-duga moi ma Nabi Yunus ainonako ihëra-hëranga. 12:40 O Yunus wogogere o wange hange de o hutu hange o nawoko maago-agomo mamämata magoronaka. Kogenangoli o Nyawa manga Ngohaka aha wogogere o wange hange de o hutu hange o dunia mamämata magoronaka. 12:41 O Kiamati ma Wangeoka, o Niniwe manyawa aha yomomiki kamamoi imakutuono de o nyawa o öraha nënanga dé yahihowono önanga. Hababu o Niniwe manyawa yotoba yodiai okaua o baradoha, maöraha o Yunus woriwayati onangika. Mä orahanënanga nengoka naga iholoi wolamoko de ma Nabi Yunus! 12:42 O Kiamati ma Wangeoka, makoano ngoheka o Koreharauku aha momomiki kamamoi imakutuono de o nyawa o öraha nënanga, dé munanga mahihowono. Hababu mangale momau moihene ma Koano Salomo wobobarija aidodötoko, makoano ngoheka gënanga madiai o dodagi magogurutika, o dunia mabobahaka de maino. Mä örahanënanga nengoka naga iholoi wolamoko de ma Koano Salomo!" 12:43 "Orahaokia o womaha madorou iwimalaka womatëngo, o womaha madorou gënanga yakokiloliti o ngï madüdudungu imahi lingiri o ngï la imahibatongo, mä imahimäkeua o ngï. 12:44 Hababu gënanga ënanga itemo, 'Ngohi aha togilioli o tau kiaka ngohi tatinga-tingakoka.' De imahi adonika dokengoka, o tau gënanga ihomoa, itebini, dé ihidiaioka. 12:45 Dé enanga ioiki, dé yaooli o womaha tumidi mahomoa iholoi itorou de ënanga. Ipaha o womaha madorou gënanga iwi ngohamoli manyawaika gënanga, dé igogere genangoka. Dé mabaha o nyawa gënanga iholoi itorou de madodihiraka. Kogenangoli aha idadi de o nyawa madorou o öraha nënanga." 12:46 O Yesus kama gogiriahi imakoketemo de o nyawa manga ngöe gënanga, ngoi ayo dé airiadödoto yoböa. Onanga ihigokoino maporetoka de ihidailako la yakunu imateke ade-ade de Unanga. 12:47 Womatëngo yowöe-wöe manga hidogoronaka gënanga wïtemo o Yesusika, "Bapa, ngoni ayo dé aniriadödoto naga doka maporetoka. Onanga yömau imateke ade-ade de Ngona Bapa." 12:48 HÒ o Yesus wohaluhu, "O nagona Ngohi ayo? O nagona Ahi riadödoto?" 12:49 Daha Unanga wätumutu iwinö ninïkika dé wotemo, "Nenangala Ngohi ayo dé Ahi roriadödoto. 12:50 O nyawa yadodiai ahi Ama o horogaka Ai mau, geönanga Ahi riadödoto o nauru, de Ahi biranga, dé Ngohi ayo."

Matius 13

13:1 O wange gënanga dika o Yesus wamala o tau gënanga de woiki o taaga madatekika dé wogogeruku genangokadau. 13:2 Duru manga ngöe o nyawa imatoomu iwihigilolitino o Yesus, karana gënanga Unanga woharene o ngotirile de wogogeruku o ngotiri magoronaka, ho deo nyawa yowöe-wöe gënanga imaokoino o dowongioka. 13:3 HÒ o Yesus wädotoko o hali mangöe onangika de wapäke o hitotero. "Womatëngo wototumule woiki wohibarihi o gihihi," hoko gënanga o Yesus womuläenge Ai jarita. 13:4 "Wohibarihi magogiriaka, naga magihihi itifa o ngekomuku. HÒ o totaleo yaino dé o gihihi gënanga yamatäka yaolomo. 13:5 Nagaoli itifa ihohelewouku, matonaka mahuhutulu. O gihihi gënanga itaiti iwango karana matonaka ikuranga. 13:6 Mä de o wange iböaile, magihihi itori-torioka gënanga imuläenge imaai, ipaha itoolenge dé ihonenge, karana mangutuku iwohama ilukuukua. 13:7 Nagali magihihi itifa o momo mahohihikauku. O momo mahohihika gënanga iwango dé ihi dehoto yapakiti, magihihi itori-torioka gënanga hiädono ihonenge. 13:8 Mä nagaoli magihihi itifa o tonaka iboburereuku, hÒ ihohoko; naga ilio hara maratuhu moi, nagahara mamoributanga, dé nagali hara mamoruange." 13:9 Iböto wohi jarita o hitotero gënanga, o Yesus wotemo, "Nako denia ngauku, niihene!" 13:10 Ipahaino o Yesus iwinö ninïki yaino dé yoleha Unangika, "Yadodoa ho Bapa napäke o hitotero, nako noade-ade de o nyawa yowöe-wöe gënanga?" 13:11 O Yesus wohaluhu, "Hababu ngini inihidöakokao ngongike la nianako ma Jou Madutu wopareta marahasia, hode onangika kowali. 13:12 Karana o nyawa de ma enangoka, aha yahidöaka i holoi iwöeoli, dé onanga aha yoholoi. Mä o nyawa manga kia-kiaua, de naga mahuhutulu onangoka maaha yalë. 13:13 Hababu genangala Ngohi tapäke o hitotero nako Toade-ade de o nyawa yowöe-wöe, karana ona yölega, mä hokä o nyawa imahi mäkeua; de ona yoihene mahokä o nyawa yoihenua dé imangaratiua. 13:14 De gënanga idadi hokä ma Nabi Yesaya mahirahi de wohingahuoka, 'Ma Jou Madutu wotemo: Onanga aha kahoko genangika yoihene mä i mangaratiua; önanga aha kahoko genangika yapulono mä okia idadi koya näkoua. 13:15 Hababu manga dibanga o nyawa ne önanga idadioka ibongono, manga ngauku i dadioka yatopongono dé manga lako iruhutoka. Nënanga idadi hupaya manga lako uha i mahimäke, manga ngauku uha imahihene, manga dibanga uha imangarati dé uha yolio Ngohino, la Ngohi tahitogumu o nanga.' " 13:16 O Yesus wätemo iwinöninïkika, "Mä hokokia ngini niautumu," "hababu igoungu ngini niamäke dé niihene. 13:17 Niohohininga, mangangöe o nabi dé o nyawa yototo moteke ma Jou Madutuika, yönahihu yamäke, okia ngini o öraha nënanga niamäke, mä onanga yamäkeua. Onanga yönahihu yoihene, okia ngini o öraha nënanga niihene, mä onanga yoihenua." 13:18 "Niihene okia mamangarati o hitotero mangale o gihihi wohi bari-barihi gënanga. 13:19 O gihihi itifa o ngekomuku, hohitero o nyawa yoihene o abari mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta, mä imangaratiua. O Dorou idodiai gënanga yaino dé yaora, okia hibari-barihoka manga hininga magoronaka. 13:20 O gihihi itifa o tonaka ihohelewouku, hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga, dé gila-gila yatarima de mangahininga isanangi. 13:21 Mä o abari gënanga imahingutukua mangahininga magoronaka, hiädono itongohonua. Hoko gënanga önanga yatagongo o huha ekola o aniaya karana o abari gënanga, gila-gila önanga imadohuku de yosetiaokaua. 13:22 O gihihi itifa o momo ihohihika mahidogoronauku gënanga hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga, mä yohawatere mangale manga wowango, dé yonahihu yowango okia-kiaua yokuranga. Karana gënanga o abari ma Jou Madutuino ihidehoto manga hininga magoronaka hiädono ihohokua. 13:23 Dé o gihihi itifa o tonaka iboburereuku gënanga hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga dé yanäko mamangarati. Onanga manga hohoko iwöe, naga o ratuhu moi, naga moributanga, dé naga moruange mahasili." 13:24 O Yesus wohijaritali moi o hitotero o nyawa yowöe-wöeika, wato, "Orahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Womatëngo wototumule wohibarihi o gihihi maoa aidumuleoka. 13:25 O hutu moiuku, mata-mata o nyawa imäkoki iduoka, wototumule aihaturü gënanga waino dé wohibarihi o nguhumu mahohoko o gandum mahidogoronaika, dé womä joboka. 13:26 Ho de o gandum gënanga iwango dé imuläenge ihuputu, manguhumö mayamäke. 13:27 Dé wototumule aihewa manyawa yaino madumule madutuino dé yotemo, 'Tuanga, mode koigoungua Tuanga nodatomo o gihihi maoa anidumuleoka Tuanga? Sarakia imadadi hiädono naga o nguhumu genangoka?' 13:28 Wototumule gënanga wohaluhu, 'Gënanga ahihaturü aimanarama.' Dé aihewa manyawa yolehali, 'Tuanga nomau ngomi mioiki miarahuku o nguhumu gënanga?' 13:29 Madumule madutu wohaluhu, 'Ngarouha.' 'Hababu nako o nguhumu gënanga niarahuku, done ma gandum imahidarahuku. 13:30 Nia malaika o nguhumu gënanga ibori wango de o gandum hiädono o gugutuku maöraha. Dahaö ngohi aha tätemo youtu-utukika: Nia toomu ihira manguhumu, nialiko, dé niatuhuku. Iböto gënanga niatoomu magandum, dé niagogono matauika.' " 13:31 O Yesus wohijaritali moi o hitotero o nyawa yowöe-wöeika, wato, "Orahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: O sasawi mamui gahumu moi, o nyawa yalë, dé yadatomo manga dumuleoka. 13:32 O sasawi mamui gënanga o gihihi duru ma alu-aluhu. Mä nako iwangoka, ënanga imadadi o gota ma ago-agomo, iholoi i ago-agomo de o gota idato-datomo maröehe ibole-bole mahomoa. Enanga imadadi o gota, hiädono o totaleo yaino imä igutu majaga-jagaika." 13:33 Naga moi o hitotero mahomoali o Yesus wohijarita o nyawa yowöewöeika. "O örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o ragi o ngoheka momatëngo malë, mohiganuino de o tarigu o litere moruata hiädono mata-mata i hero!" 13:34 Mata-mata o Yesus wodotoko o nyawa yowöe-wöeika wapäke o hitotero. 13:35 De hokogënanga idadi hokä o nabi yotemo, "Nako de önanga totemo-temo Ngohi tapäke o hitotero; Ngohi aha tohingahu okianaga i iu-iunu ka demadero idadi o dunia nënanga." 13:36 Ipaha de gënanga o Yesus wämala o nyawa manga ngöe gënanga, dé wowohama o tauika. Iwinöninïki yaino dé yotemo, "Beika Bapa nohitararono ngomino mamangarati o hitotero mangale o nguhumu o gandum mahidogoronaka." 13:37 O Yesus wohaluhu, "O nyawa wohibari-barihi o gihihi maoa ganga o Nyawa manga Ngohaka. 13:38 O dumule gënanga ganga o dunia nënanga. O gihihi maoa gënanga ganga o nyawa yodadioka ma Jou Madutu aiumati. O nguhumu gënanga ganga o nyawa iwimote-moteke o Ibilihi. 13:39 O haturü wodato-datomo o nguhumu gënanga ganga o Ibilihi. O gugutuku maöraha ganga o Kiamati ma Wange, dé o nyawa youtu-utuku gënanga ganga o malaekat-malaekat. 13:40 Hokä sarakia o nguhumu yatoomu dé yatuhuku o ukuika, hokogenangoli o Kiamati ma Wangeoka. 13:41 O Nyawa manga Ngohaka aha wahuloko Ai malaekat-malaekat yätoomu mata-mata Ai umati mahidogoronaka yodödädadi o hababu o nyawa o baradoha yodiai, dé o nyawa mahomoaohi mata-mata o dorou yododiai. 13:42 Onanga mata-mata aha yäumo o uku itoka-tokara mangï ika; genangoka ona aha yoari dé yatagongo o hangihara. 13:43 Dé o nyawa yadodiai ma JouMadutu aimau aha yocahaya hokä o wange malako, ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi magoronaka, to ona manga Ama. HÒ, nako de nia ngauku, ni ihene!" 13:44 "O örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Naga o arata o tonaka magoronaka imahi baituku, dé womatëngo wofai-faiti de wamäke, dé wohi baitokali o tonaka magoronauku. Ipahaika karana aimörene, o nyawa gënanga woiki wahukunu mata-mata aiarata, dé woma kilioro waija o tonaka gënanga." 13:45 "O örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Womatëngo o dagangoka wolingiri o muhutika maija ihali-hali. 13:46 Maöraha ünanga wamäke o muhutika moi duru kahahailoa, woma taiti ünanga woiki dé wahukunu mata-mata ai arata, dé waija o muhutika gahumu moi gënanga." 13:47 "O öraha okia ma Jou Madutu wopareta, madodagi ihitero hokä o homa yaumo o taagaoka, dé yamäke o nawoko i rupa-rupa. 13:48 Mahoma gënanga i omangoka, o nawoko yolingi-lingiri gënanga yagöraka o homa gënanga o dudungiha. Ipaha önanga yogogeruku dé yatinga-tingaka o nawoko gënanga: O nawoko maoa yönöa o karajauku, dé manawoko madorou yaumo. 13:49 Hoko genangoli o Kiamati ma Wangeoka, o malaekat-malaekat aha yoiki yätingaka o nyawa madorou dé o nyawa yadodiai ma Jou Madutu ai mau. 13:50 I paha o nyawa madorou gënanga yäumo o uku mangïika. Genangoka ona aha yoari dé yatagongo o hangihara." 13:51 "Sarakia naga ngini nimangaratioka mata-mata gënanga?" o Yesus wäleha. "Mimangarati Bapa!" önanga yohaluhu. 13:52 De o Yesus wätemo, "Gënanga mahababu moi-moi o agama maguru yodadioka ma Jou Madutu aiumati, ganga hokä womatëngo o tau madutu, wohihupu aiarata mangïino, o baranga mahungi, dé i hira-hira." 13:53 Ipahaka o Yesus wohijarita o hitotero-hitotero gënanga, Unanga wamala o ngï gënanga, 13:54 dé woma kilioro Ai kapongika. Dokengoka Unanga woiki wodotoko o pupuji matauoka, dé o nyawa ihigihe-gihene Ai dodötoko gënanga, duru yohëranga. Onanga yotemo, "O nyawa nënanga kiaino wamäke o barija hoko nënanga? Dé kiaino Unanga wamäke o kuaha howodiai o nonako ihëra-hëranga? 13:55 Mode koigoungua Unanga o gota matukanga mangohaka? Koigoungua o ngo Maria gënanga ngoi ayo; dé Ai riadodoto ganga o Yakobus, o Yusuf, o Simon dé o Yudas? 13:56 Dé koigoungua Ai bira-biranga yogogere nenangoka? Kiaino Unanga wamäke mata-mata gënanga?" 13:57 De önanga iwitarimaua o Yesus. Dé o Yesus wätemo onangika, "O nabi womatëngo kiaka dika iwihoromati, sowaliua Ai kapongoka dé Ai tauoka mahirete." 13:58 HÒ genanga o Yesus woluku wodiai o nonako ihërahëranga ma ngöe genangoka hababu önanga yongakuua.

Matius 14

14:1 Ma orahoka gënanga o Herodes, o Galilea maberera wakokuaha, woihene mangale o Yesus. 14:2 O Herodes wätemo o häe-häekika, ""Maraioka nënanga o Yohanis Wo ohi-ohiki wowango okali! Gënanga mahababu ünanga de ai kuaha wodiai o nonako ihëra-hëranga."" 14:3 Hababu ihira de gënanga o Herodes wohuloko o Yohanis iwi tagoko dé unanga iwiliko de iwihingohama o buika. O Herodes wodiai hokogënanga karana o ngo Herodias, aidodoto airomanga o Filipus, ngoi hekata. 14:4 Hababu o Yohanis wïtemoka o Herodesika hokonënanga, ""Yakunua ngona nokawingi de o ngo Herodias!"" 14:5 Imoteke madiai o Herodes wönahihu wïtoma o Yohanis, mä o Herodes wämodongo o nyawaika, hababu önanga iwinako o Yohanis gënanga o nabi. 14:6 Ma orahoka o Herodes wohirame aitaongo mawange wodadi, o ngo Herodias ngomi ora moselo o tamu-tamu manga himangoka. Ami selo o Herodes duru aihininga yasanangi, 14:7 hiädono o Herodes wojaji munangika de makoboto, okia dika mogahoko aha womihidöaka. 14:8 Karana ngomi ayo o demo mominoäka, o moholehe gënanga motemo, ""Ngohi togahoko o Yohanis Woohi-ohiki ai häeke nihi döaka ngohino, örahanënanga dika o dulanga malokuoka!"" 14:9 Woihene o gogahoko gënanga, o Herodes duru aihininga idadi ihuha. Mä karana ünanga wokobotoka ai tamu-tamu manga himangoka, ünanga wohipareta hupaya o moholehe gënanga ami gogahoko ihimoteke. 14:10 Unanga wähuloko o nyawa yoiki o buika la yatobiki o Yohanis aihäeke. 14:11 Ipaha o Yohanis aihäeke gënanga yaao ihingohama o dulanga malokuoka dé ihi döaka mamoholehika gënanga. Dé mamoholehe gënanga ma aoli ngomi ayoika. 14:12 Ipaha de gënanga o Yohanis iwinöninïki yaino yalë o Yohanis aimayeti dé yalungunu. Dé onanga yoiki dé ihi ngahu o hali gënanga o Yesusika. 14:13 Maöraha o Yesus woihene o abari gënanga, Unanga womatëngouku wongotiri dé wamala o ngï gënanga, la woiki o ngï moika koiwanaga o nyawa yogigoro. Mä o nyawa de yoihene o hali gënanga, önanga yamala manga kota dé yoiki iwinïki iwihi duru o Yesus yanïki o dudungika mangëkomo. 14:14 Maöraha o Yesus o ngotiroka de wo uti, dé wä mäke o nyawa mangangöe gënanga, Unanga wädora önanga. Ho Unanga wahi togumu yopopanyake. 14:15 Mabimaoauku, iwinö ninïki o Yesus yaino dé yotemo Unangika, ""O wange bimaoaka dé o ngï nënanga itingakino. Iholoi yaoa Bapa nähuloko o nyawa neönanga yoiki, hupaya yamäke o inomo imaija o kapo-kapongika."" 14:16 ""Ngaro uha önanga yoiki,"" o Yesus wato, ""nginidika niahio lomo."" 14:17 ""Ngomi duga-duga miaroti motoa dé o ngai hinoto o nawoko!"" o Yesus iwinöninïki yohaluhu. 14:18 ""Niaoino gënanga nenangino,"" o Yesus wato. 14:19 Ipaha Unanga wähuloko o nyawa yowöe-wöe gënanga yogogeruku o momo malokuoka. Ika de walë o roti motoa dé manawoko o ngai hinoto gënanga, ika de womamataga o dihangile dé wotemo sukur ma Jou Madutuika, iböto de gënanga Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de ai giama dé wohi döaka iwinöninïkika la yahikodoku o nyawa yowöe-wöeika gënanga. 14:20 Onanga mata-mata yolomo hiädono yäpunuhu. Iböto de gënanga iwinöninïki o Yesus yatoomu o inomo maboloi gënanga; naga o karaja ngimoi de hinoto yaömanga. 14:21 Yoolo-olomo o öraha gënanga done hoyaribuhu motoa, yä etongowahi o ngoheka dé o ngoha-ngohaka. 14:22 De iböto gënanga o Yesus wähuloko iwinöninïki yoharene manga ngotirile dé yohira yotöaka o taaga, Unanga magogiria wähuloko o nyawa yowöe-wöe gënanga yolio. 14:23 O nyawa yowöe-wöe gënanga yoikoka, o Yesus wadöa moi o doporono la womäniata womatëngoka. Yohutuoka, o Yesus kao doporonokahi womatëngoka. 14:24 Hokokiaowahi, o ngotiri yöbarebarene o Yesus iwinöninïki, magurutikaka, o taaga yatogorona ikaka. Manga ngotiri gënanga o lulu ihiboha-boha yaumo yaika yaino, karana o hidaloko manga himangino. 14:25 O takoro hange dé o takoro butanga mahigorona kama hohutuohi, o Yesus waino onangino kao akere malokuika woböa. 14:26 Iwinöninïki iwimäke Unanga womä dagi kao akere malokuika woböa, önanga duru yätodokana, yohawana dé yopöaka, ""O Tokata!"" 14:27 Mä o Yesus gila-gila wohaluhu, ""Nima rïdi! Ngohi o Yesus. Uha nihawana!"" 14:28 Ika de o Petrus wotemo, ""Nako Ngona igoungu o Yesus, nohi huloko ngohi taika tomä dagi o akere malokuika."" 14:29 O Yesus wohaluhu, ""Naino."" HÒ o Petrus o ngotiroka de wouti, womadagi o akere malokuika, dé waika o Yesusika. 14:30 Mä maöraha o Petrus wamäke o hidaloko mabuturungu o taagaoka gënanga, ünanga wohawana dé muläenge iwilutu. ""Jou nohïriwo!"" o Petrus wopöaka. 14:31 O Yesus woma taiti wohidöakika Ai giama dé wïtagoko ünanga, dé wïtemo, ""Petrus, Petrus, ngona nënanga kuranga nongaku. Yadodoaho nohidodato Ngohino?"" 14:32 Ika de yahinoto ö yoharene o ngotirile gënanga, dé mahida loko mairïdi. 14:33 De o Yesus iwinöninïki yatilabuku iwihuba o Yesus. Onanga yotemo, ""Igoungu o Jou ganga ma Jou Madutu ai Ngohaka!"" 14:34 Maöraha önanga imahi ädono o taaga gënanga mahonongaika, önanga youti o Genesaret mahohaniha. 14:35 Dé manyawa genangoka yämäke, yaino-ino gënanga o Yesus, önanga ihi ngahu o abari gënanga o daera yögetongo, o kota gënanga magilolitino. Ho o nyawa yopopanyake mata-mata yä ao o Yesusika. 14:36 Dé onanga yogahoko o Yesusika, hupaya yakunu yasö aijuba, ngaro kama dekara dika. Dé o nagona hönanga yatigi o Yesus aijuba önanga mata-mata yotogumu.

Matius 15

15:1 O Farisi manyawa o doomu moi de o agama maguru yamuruono naga o Yerusalemino, yaino o Yesusino. Onanga yoleha Unangika, 15:2 "Yadodoaho ininöninïki yatilakuru nanga ete de nanga tohora manga adati? Maöraha aha yolomo, önanga yaihorua manga giamaimoteke o datoro!" 15:3 O Yesus wohaluhu, "Dé yadodoaho nginiö niatilakuru ma Jou Madutu aipareta, duga-duga karana niamoteke niaete de nia tohora mangaadati? 15:4 Hababu ma Jou Madutu wotemo, 'Nia horomati niaama de niaayo,' dé 'O nagona hönanga yätetemo manga ama dé mangaayo, kokiani önanga yähukumu hiädono yohonenge.' 15:5 Mä ngini nidotoko; nako o nyawa yä temo manga dimonika, 'Okia kokiani ngohi tahidöaka ahiama dé ngohiayoika, ngohi tohihubaka ma Jou Madutuika,' 15:6 ho o nyawa gënanga wihipatutokaua, wähoromati aiama dé ngoiayo. HÒ, karana niaete de niatohora manga adati, ngini niolegaikaua ma Jou Madutu aidemo. 15:7 Ngini o nyawa nielu-eluku! Itiai hokä ma Nabi Yesaya mahirahi de wohingahuoka mangale ngini, hokonënanga, 15:8 'Ma Jou Madutu hoko nënanga wotemo: O nyawa geönanga ihihoromati Ngohi duga-duga kamanga demo, mä manga hininga ikurutika de de Ngohi. 15:9 Parahaja önanga Ngohi ihihuba, hababu yodotoko o nyawa manga datoro hokä gënanga To ngohi ahi datoro.' " 15:10 Ipaha o Yesus wä ahoko o nyawa yowöe-wöe dé wätemo onangika, "Niihene hupaya nimangarati! 15:11 Okianaga iwohama nanga uruoko, gënanga yäpesekua o nyawa; duga-duga okianaga i hupu-hupu nanga uruiha, gënanga doka yadiai idadi o nyawa yopeseke." 15:12 Dé iwinöninïki o Yesus yaino dé yotemo o Yesusika, "Nohi öriki Bapa o Farisi manyawa gënanga manga hininga ikuranga, yoihene Bapa notemo hokogënanga?" 15:13 O Yesus wohaluhu, "Okianaga idato-datomo nako Ahi Ama o horogaka Unangua wodatomo, aha irahuku. 15:14 Ngarouha nialegaika o Farisi manyawa gënanga. Ona gënanga o tutuda yopilo-piloko; de nako o nyawa yopilo-piloko yätuda o nyawa yopilo-piloko, aha yahinoto ö yäotaka o gotiuku." 15:15 O Petrus wotemo, "Bapa nomi hitararonohi o hitotero gënanga ngomino!" 15:16 O Yesus wohaluhu onangika, "Nginiö mani mangarati owahi? 15:17 Nia näkoua ngini, okianaga iwohama nangauruoko iuti nanga mamatauku, dé ipaha ihupuoli? 15:18 Mä okianaga ihupu nanga uruiha, ma ahali nangahiningaile; dé genanga yadiai o nyawa yopeseke. 15:19 Hababu nanga hiningaile ipuda o dibanga madodorou, idadi o hababu o nyawa yotoma, yohowono, o nahihu madorou, yotohiki, o hakihi i elu-eluku dé o fitana. 15:20 Gënangadau hönanga idadi o hababu o nyawa yopeseke, mä holomo dé nanga giama haihorua i dadiua o hababu o nyawa yopeseke." 15:21 Ipaha gënanga o Yesus wamala o ngï gënanga dé o daera yatigitigino o Tirus dé o Sidon makota genangika o Yesus woiki. 15:22 Ma daeraino gënanga o Kanaan mangoheka momatëngo, maino o Yesusino de mopöa-pöaka, "Daud ai Ngohaka, nohïdora ngohi! Ngohi ora owomaha madorou imï ngohamika. Duru kahagiria." 15:23 O Yesus womïbaluhua mangoheka gënanga. HÒ iwinöninïki o Yesus yaino Unangino dé yogahoko, "Bapa, nomi huloko mangoheka gënanga moiki. Münanga duga-duga mogïgigoro dika nanga poretino!" 15:24 O Yesus womïbaluhu, "Ngohi ihihuloko duga-duga o Israel manyawaika, maboboloi önanga yohihihangika." 15:25 O ngoheka gënanga maino dé matilabukuku o Yesus ai himangoka dé motemo, "Tuanga, nohï riwo." 15:26 O Yesus womïbaluhu, "Itorou o ngoha-ngohaka manga inomo halë dé hodotumo o kahoika." 15:27 "Igoungu, Tuanga," o ngoheka gënanga mohaluhu, "mä o kaho maka yaolomo o inomo mahou-hou, itifa-tifauku madutu ai mejaka." 15:28 Dé o Yesus womitemo, "Ayo, igoungu aningongaku iamoko! Malaika la idadi hokä okia ngona nönahihu!" Ka o öraha gënanga dika de ngomi ora gënanga motogumu. 15:29 O Yesus wamala o ngï gënanga, dé wotagi wotowongi o Galilea ma Taaga madatekino. Ipaha Unanga wodöa o doporonile dé wogogeruku genangoka. 15:30 Manga ngöe o nyawa yaino Unangino, o nyawa manga lou ihone-honengoka, yopiloko, yolugu, yomou, dé manga ngöeohi o panyake mahomoa. Onanga yakelengauku o nyawa yopopanyake gënanga o Yesus aihimangoka, dé o Yesus wahitogumu. 15:31 O nyawa manga ngöe genangokadau duru yohëranga, maöraha önanga yamäke o nyawa yomou yakunu yotemo, manga lou ihone-honengoka yotagi itiaioka, yolugu-lugu imädagi, dé yopiloko imahiöriki. Dé onanga iwihigiriri o Israeloka manga Jou Madutu. 15:32 Ipaha o Yesus iwinöninïki wä ahoko dé wätemo, "Ngohi duru tädora o nyawa manga ngöe nënanga. O wange hange iböto, önanga dede Ngohi, dé o örahanënanga önanga manga inomo koiwa. Ngohi toluku hamalaika önanga yolio de manga mamata madola koiwa, done önanga yokiditoko o ngëkomo mahoanika." 15:33 Ho iwinöninïki o Yesus iwileha Unangika, "Kiaino ngone yakunu hamäke o inomo, mahoanoka nënanga la hahiolomo o nyawa manga ngöe nënanga?" 15:34 "Naga nginioka o roti muruono?" o Yesus wäleha onangika. "Tumidi," önanga yohaluhu, "dé o nawoko mahohumujuru o ngai muruono naga." 15:35 De o Yesus wähuloko o nyawa mangangöe gënanga yogogeruku o tonakoka. 15:36 Dé Unanga walë o roti tumidi dé o nawoko gënanga, ipaha wohi döaka o sukur ma Jou Madutuika. I böto de gënanga wabëla-bëlaka maroti dé manawoko gënanga de Ai giama, dé wohi döaka iwinöninïkika. Dé onanga ihikodoku o nyawa yowöe-wöeika gënanga. 15:37 Mata-mata önanga yolomo hiädono yäpunuhu. De yolomoka iwinöninïki o Yesus yatoomu o inomo maboloi gënanga. Mata-mata naga o karaja tumidi iömanga. 15:38 Manga ngöe yoolo-olomo o öraha gënanga o nau-nauru dika naga yaribuhu iata, yä etongowahi o ngo ngoheka dé o ngoha-ngohaka. 15:39 I paha o Yesus wähuloko o nyawa mangangöe gënanga yolio. Unanga mahirete woharene o ngotirile dé woiki o Magadan madaeraika.

Matius 16

16:1 Naga yamuruono naga o Farisi dé o Saduki manyawa yaino o Yesusino yomau iwïbudi. Onanga yogahoko Unanga wodiai o nonako ihëra-hëranga, la inyata igoungu Unanga ma Jou Madutuoka de waino. 16:2 O Yesus wohaluhu, "Nako o wange tigi-tigi i tumunu, ngini niato, 'Gitawa yaoa hababu madihanga itokara.' 16:3 Dé o ngorumino, ngini niato, 'O wange nënanga aha iawana, hababu o dihanga i tokara de yahöhohongo.' Ngini niakunu de mahirahi nianäkoka o gitawa nako niatailako dihanga madodagi, enahioko o nonako-nonako o öraha nënanga, ngini nianäkoua okia aha idadi!" 16:4 "Duru itorou dé yotobalawani, o nyawa o örahanënanga. Ngini nigahoko Ngohi todiai o nonako ihërahëranga. O nonako ihëra-hëranga ka moi ö de aha koinihidöakua, sowaliua o nonako ihëra-hëranga ma Nabi Yunus." De hokogënanga o Yesus wotemoka wämalaika de woma joboka. 16:5 O Yesus iwinöninïki imahi adonika o taaga mahonongaka, dahaö önanga yanäko yawohanga o roti imägao. 16:6 O Yesus wätemo onangika, "Nimahidodiai mangale o Farisi dé o Saduki manyawa manga ragi." 16:7 Yoihene o Yesus ai demo-demo gënanga, iwinöninïki yomuläenge imaketemo, "Unanga wotemo hokogënanga karana ngone homägaoua o roti." 16:8 O Yesus wanäko okia önanga ihiade-ade. HÒ Unanga wätemo, "Yadodoa hongini nimakokeleha mangale niaroti koiwa? Ngini ikuranga ningaku! 16:9 Ngini nimangaratiowahi? Mode ngini niohiningaua, o roti motoa Ngohi tabëlabëlaka de yaribuhu motoa yaolomo? O karaja muruono maboloi niatoomu? 16:10 Dé sarakiaoli de o roti tumidi, de yaribuhu iata yaolomo? O karaja muruono maboloi niatoomu? 16:11 Yadodoaho hiädono ngini nimangaratiua, Ngohi toade-adeua dede ngini mangale o roti? Nimahidodiai mangale o Farisi dé o Saduki manyawa manga ragi." 16:12 Mabaha o Yesus iwinöninïki gënanga imangarati o Yesus wähuloko önanga imahidodiai mangale o ragi o rotiikaua ihipäke-päke, mä o Farisi dé o Saduki manyawa manga dodotokika. 16:13 O Yesus woiki o Kaisaria Filipi makota madaera madatekoka. Genangokadau imahiadonika o Yesus wäleha iwinöninïkika, "Imoteke o nyawa yotemo, o Nyawa manga Ngohaka gënanga o naguna?" 16:14 Iwinöninïki yohaluhu, "Naga utu yato o Yohanis Wo ohi-ohiki. Nagaoli yato o Elia. Mahomoali yato o Yermia, ekola moiani ma nabi." 16:15 "Mä imoteke ngini mahirete, Ngohi nënanga o naguna?" 16:16 O Simon Petrus wohaluhu, "Bapa Ngona o Koano Wohihohalamati, ma Jou Madutu ai Ngohaka No Wango-wango." 16:17 "Noutumu duru ngona, Simon o Yona aingohaka!" o Yesus wato. "Hababu o hali nënanga o nyawaua inihingahu ngonaika, duga-duga Ahi Ama o horogaka. 16:18 Hababu gënanga la nohiöriki, ngona ganga o Petrus, o nuha ikua-kuata. Dé o nuha nënanga malokuoka Ngohi aha tohigoko Ahi gereja, yahihanga yakunua; ngarokö ohonenge makuaha. 16:19 Ngohi aha tohidöaka ngonaika ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi toëna makusi. Okia ngona nö duhunu o dunia malokuoka, o horogakaö yöduhunu. Dé okia nato itiai o dunia malokuoka, o horogaka ö yato i tiai." 16:20 Ipaha de gënanga o Yesus wahipoma-poma iwinöninïkika hupaya önanga kamoikaö de uha ihingahu, Unanga gënanga o Koano Wohihohalamati. 16:21 Muläenge o öraha gënanga, o Yesus wätemo wohi totiaika, iwinöninïkika, Unanga kokiani woiki o Yerusalemika dé wamäke mangöe o hangihara, o tutuda-tutudaino, o imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guruino. Unanga aha iwitoma, mä o wange hange yabatingi Unanga aha iwihimomikoli. 16:22 Dé o Petrus wïtauru o Yesus aidatekino dé witaaere wato, "Tanu ma Jou Madutu wohitingaka o hali gënanga Jou! Uha hiädono o hali gënanga idadi Ngonaika Jou!" 16:23 O Yesus womälega ai poretoko dé wïtemo o Petrusika, "Noiki nenangoka, No goda-goda! Ngona nohitätatoko Ngohi. Ani dibanga gënanga o nyawa madibanga; ma Jou Madutuua aidibanga!" 16:24 Ipaha o Yesus wätemo iwinöninïkika, "O nyawa yomau ihinïki Ngohi, kokiani yawohanga manga diri maparalu, yamoku manga salib dé higila-gila ihinïki Ngohi. 16:25 Hababu o nyawa yomau yoriwo manga ngango, aha ihihanga manga Ngango. Mä o nagona ihidöaka manga ngango mangale Ngohi, aha yamäke manga ngango. 16:26 Okia mautumu onangika nako ingodumu o dunia nënanga, idadi kato önanga, mä ihihanga manga ngango? Yakunu o ngango gënanga hitagali de okianaga moi? 16:27 I tedekanokaua, o Nyawa manga Ngohaka kamamoi de Ai malaekat-malaekat aha yoböa de Ai Ama aikuaha. Ma orahoka gënanga, Unanga aha wabalaha o nyawa moi-o nyawa moi manga manarama. 16:28 Nianäko! Ngini niahidogoronaka nengokanaga aha utu yohonengowahi, ihira de iwimäke o Nyawa manga Ngohaka woböa hokä o Koano."

Matius 17

17:1 O wange butanga ipahaika o Yesus wäao o Petrus, o Yakobus dé aidodoto o Yohanis, imatingaka o loku moika, maloku gënanga kaha gurutile. 17:2 Manga himangoka, itodokanino o Yesus airupa ingali: Ai biono idadi itararono hokä o wange malako de Ai pakeanga mama garehe dei leto-letongo. 17:3 Ipaha yaruange o Yesus iwinöninïki gënanga yämäke o Musa dé o Elia imäteke ade-ade de o Yesus. 17:4 Dé o Petrus wotemo o Yesusika, "Jou nenangoka ngone duru hosanangi. Nako Jou nöigo, ngohi aha tohi goko o tau-tau nenangoka gahumu hange: moi Tongona Jou, moi to Musa dé moioli to Elia." 17:5 O Petrus kawo temo-temohi, o lobi duru madodararono yähawo o Yesus, o Musa, dé o Elia, dé o lobino gënanga yoihene o ilingi itemo, "Nenangala Ahi Ngohaka tïdora-dora. Unanga ahi hininga yadäene. Niwihi gihene Unanga!" 17:6 O Petrus, o Yakobus dé o Yohanis, yoihene o ilingi gënanga önanga duru yohawana, hiädono imahitudukuku o tonakuku. 17:7 Mä o Yesus waino dé wäsö önanga de wätemo, "Nimomiki," "uha nihawana!" 17:8 Ho de önanga imalegali, moiokaua önanga yämäke sowaliua o Yesus dika. 17:9 Maöraha önanga o lokuoka de youti, o Yesus wahipoma-poma, "Uha nihingahu kamoikaö okia kangano ngini niamäke nako o Nyawa manga Ngohaka womomikowahi o honenge mahi dogoronaka." 17:10 O Yesus iwinöninïki yoleha Unangika, "Yadodoaho o agama maguru-guru yato o Elia kokiani wohiraino woböa?" 17:11 O Yesus wohaluhu, "Igoungu o Elia woböa dé unanga aha wohidiai itiai hagala mata-mata. 17:12 Mä Ngohi tinïtemo nginika, o Elia woböaka, mä o nyawa iwinäkoua ünanga; önanga iwidiai manga hininga mahuka dika. Dé hoko genangoli önanga aha iwidiai o Nyawa manga Ngohaka." 17:13 HÒ o Yesus iwinöninïki imangarati, o Yesus woade-ade mangale o Yohanis Wo ohi-ohiki. 17:14 Maöraha o Yesus dé iwinöninïki yaruange imakilioro o nyawa yowöewöeino gënanga, o nauru womatëngo waino, wohuba o Yesus aihimangoka, 17:15 dé wotemo, "Bapa nïdora ahingohaka. Unanga iwihohomu. Nako aihohomu iböa duru kaihiri, hiädono mamoi-mamoi woduruba ukuika ekola o akeruku. 17:16 Ngohi tiao oka iwinöninïkika Bapa, mä onanga yakunua iwihitogumu ünanga." 17:17 O Yesus wohaluhu, "Goguleua ngini nënanga! Ngini igoungu niahininga irehene, dé ningakuua. Hiädono hokokia madëkana kokiani Ngohi togogere dede ngini dé Tinihi sabari? Niwiaoino o ngohaka gënanga!" 17:18 Dé o Yesus wahuloko o womaha madorou o ngohaka aigoronaka gënanga ihupu. Dé o womaha madorou gënanga ihupu, dé o ngohaka gënanga o öraha gënanga dika wotogumu. 17:19 Ipaha o Yesus iwinöninïki yaino o Yesusino, womatëngoka dé iwileha, "Bapa, okia mahababu hongomi miakunua miaduhu o womaha madorou gënanga?" 17:20 O Yesus wohaluhu, "Hababu ngini niangongaku ikuranga. Nio hohininga! Nako ngini de niangongaku mapako hokä o sasawi mamui, ngini yakunu nitemo o lokuika nënanga, 'Nomatururu dokengika!' marai o loku nënanga aha imatururu. Koiwa moi okianaga la ngini niakunua nidiai! 17:21 Mä o womaha madorou marupa hoko nënanga, yakunu iduhu, kokiani o hubayanga de o puaha dika." 17:22 Maöraha o Yesus iwinöninïki imatoomu o Galileaoka, o Yesus wätemo onangika, "Itedekanokaua, o Nyawa manga Ngohaka aha iwi hilapahi o nyawa manga kuahaika. 17:23 Unanga aha iwi toma, mä o wange hangeoka Unanga aha iwihimomiki." De iwinöninïki duru manga hininga i huha. 17:24 Maöraha o Yesus dé iwinöninïki imahi ädono o Kapernaum makotaika, ma Jou Madutu ai Tau masoungu yogaho-gahoko yaino o Petrusino dé yoleha, "Ani Guru wofangu ma Jou Madutu ai Tau ma soungu ekola kowali?" 17:25 O Petrus wohaluhu, "Wofangu!" O Petrus wolioino, de o Yesus ihira wïleha, "Simon, sarakia tongona ani damäke? O nagona kokiani yofangu o bea ekola o soungu o dunia mako koanoika? O kawaha ekola o nyawa maporetino?" 17:26 "O nyawa maporetino," o Petrus wohaluhu. "Nako hokogënanga," o Yesus wato, "o kawaha ngarouha yofangu. 17:27 Mä uha ngone o nyawa manga hininga hakuranga. HÒ, noiki o taagaika la nomemekana. Nalë o nawoko madodihiraka natago-tagoko. Ma uru magoronaka gënanga aha namäke o tiwi, la yakunu nohifangu nanga soungu inähinoto. Nalë o tiwi gënanga dé nofangu onangika nanga soungu, ma Jou Madutu ai Tau masoungu."

Matius 18

18:1 O öraha gënanga o Yesus iwinöninïki yaino o Yesusino dé yoleha, "O nagona yähetongo i holoi yolamoko ma Jou Madutu aiumati manga hidogoronaka?" 18:2 O Yesus wïahoko o ngohaka maiteteke womatëngo, dé wïokoi le manga himangoka. 18:3 Dé o Yesus wotemo, "Ningaku! Duga-duga nako ngini nimägali de nidadi hokä o ngoha-ngohaka, ngini aha nidadi ma Jou Madutu aiumati. 18:4 O nyawa ihi tipokouku manga diri dé yodadi hokä o ngohaka nënanga, ünanga iholoi wolamoko ma Jou Madutu aiumati manga hidogoronaka. 18:5 Dé o nyawa yätarima o ngohaka hoko nënanga mangale Ngohi, mamangarati ihi tarima Ngohi." 18:6 "O nagona yodadi o hababu iti imatëngo o ngohaka ma alu-aluhu nënanga yongakuokaua Ngohino, iholoi yaoa nako manga tomarino ihiliko o tapu de maguminoka dé yädoda o ngöto maluku-lukuku. 18:7 Hokokia mabodito o dunia nënanga karana o hali mangöe idadi hababu o nyawa yobaradoha. Itiai mangöe o hali hokogënanga aha salalu naga, mä yobodito o nyawa yodädadi o hababu! 18:8 Nako anigiama ekola anilou idiai o hababu ngona nobaradoha, natobiki dé naumoka. Iholoi yaoa ngona nowango de ma Jou Madutu ngaroko anigiama dé anilou kama hononga, imateroua nako de anigiama de anilou hinotoö ini umo o naraka ma uku magoronaika. 18:9 Dé nako ani lako idadi o hababu ngona o baradoha nodiai, natubalenge dé naumoka. Iholoi yaoa ngona nowango de ma Jou Madutu ngaroko anilako kamahononga, materoua nako de anilako hinotoö iniumo o naraka ma uku magoronaika." 18:10 "Nimahidodiai! Uha niahikauku mangale moi o ngoha-ngohaka manga alu-aluhu nënanga. Hababu nio hohininga toona manga malaekat-malaekat salalu naga Ahi Ama o horogaka aihimangoka. 18:11 Hababu o Nyawa manga Ngohaka woböa la wahihalamati o nyawa yohïhihanga! 18:12 Sarakia niadamäke? Demo maade naga womatëngo aiduba o ratuhu moi, dé gahumu moi o duba-duba gënanga mahi dogoronaka ihihanga, done okia aha wodiai maduba madutu gënanga? Marai ünanga aha wamalaika maduba mori hiwo de hiwo gënanga o tonaka i totoporonoka dé woiki walingiri ihïhihanga gënanga. 18:13 Dé nako ünanga wamäkeoli o duba gënanga -- nihi ngaku Ngohi -- ünanga aha iholoi womörene de o duba gahumu moi ihï hihanga gënanga, iholoi de mori hiwo de hiwo ihï hihangua gënanga. 18:14 Hoko genangoli nia Ama o horogaka, woluku o nyawa gënanga dahao ihingaku-ngaku Ngohino nënanga ima tëngoani yohihanga." 18:15 "Nako aniriadodoto wobaradoha ngonaika, noiki unangika dé nihidumutu aihowono. Nadiai gënanga inihinotoka dika ngarouha de mahomoa ihiöriki. Nako wamoteke anidemo-demo, nohasiloka yakunu aniriadodoto gënanga nïmäke woma kilioro. 18:16 Mä nako kowali, nä ao womatëngo ekola yahinotohi. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, 'Makuranguku yahinoto ekola yaruange iparalu yohakihi, la yakunu inyata iwikokalaki gënanga wahowono.' 18:17 Nako ünanga watarimaua to ona manga nasihati, nohingahu o hali gënanga o jemaatika. Dé mabobaha nako ünanga woluku watarima o Jemaat manga nasihati, niwi etongoka ünanga hokä o soungu yogaho-gahoko dé iwi näko-näkoua ma Jou Madutu." 18:18 "Nihiorikoka: Okia ngini nihigumalaua o duniaka, o horogaokaö ihigumalaua. Dé okia ngini nihigoungu o duniaka, o horogakaö ihigoungu. 18:19 Dé nihi orikoli: Nako ngini niahidogoronaka o duniaka nënanga yahinoto okia dika önanga imafakati, dé ihiniata, manga niata gënanga aha Ahi Ama o horogaka wohi moteke. 18:20 Hababu kiaka yahinoto ekola yaruange imatoomu karana Ngohi, Ngohi naga to önanga manga hidogoronaka." 18:21 De ipaha o Petrus waino o Yesusino dé woleha, "Jou, nako ahiriadodoto wobaradoha ngohino, hiädono mamuruono ngohi kokiani tihiapongo ünanga? Hiädono matumidi?" 18:22 O Yesus wohaluhu, "Kowali, hiädono higali matumidua, mä matumidi higali mamori tumidi! 18:23 Hababu o örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Okoano womatëngo womau aigogilaongo manga nagimi yofangu mata-mata. 18:24 Maöraha ünanga womuläenge wotailako, womatëngo aigilaongo ainagimi de majuta-juta, wihimangika ma koano, 18:25 dé wakunua wafangu wamata-mata. HÒ, ma koano gënanga wohi pareta hupaya o gilaongo gënanga iwi hukunu kamamoi de aingohaka de ngoi hekata dé hagala aiarata la ainagimi ihifangu. 18:26 O gilaongo gënanga womaruku wohuba ma koano aihimangoka, dé wogahoko, 'Tuanga, nohihisabarohi anigilaongo. Ani gilaongo aha tafangu tamata-mata ahinagimi.' 18:27 Ma koano gënanga wïdora unangika, hiädono ma koano waehe mata-mata ainagimi hokoiwaka. 18:28 Ipaha o gilaongo gënanga wohupuika, ünanga imamäke de aidodiawo womatëngo kao gilaongoli, ainagimi unangika o ribuhu muruono naga. Unanga wïtagoko aidodiawo gënanga de wïgoodongo dé wïtemo, 'Nofangu mata-mata aninagimi!' 18:29 Dé ai dodiawo gënanga womarukuku aihimangoka dé wogahoko, 'Ahi dodiawo nohihi sabarohi, aha tofangu tamata-mata!' 18:30 Mä o gilaongo gënanga woluku. De inoli, ünanga wihingohama aidodiawo o buika hiädono ünanga ainagimi wofangu. 18:31 O gogilaongo mahomoa yamäke okia idädadioka gënanga, önanga manga hininga ihuha, dé ihingahu o hali gënanga ma koanoika. 18:32 Ho ma koano gënanga wïahoko o gilaongo madorou gënanga dé wïtemo unangika, 'Gilaongo madorou! Mata-mata aninagimi taeheoka duga-duga karana ngona nogahoko ngohino. 18:33 Mode koigoungua ngonaö kokiani nïdora anidodiawoika hokä ngohi ma tonïdoraka ngonaika?' 18:34 Ma koano gënanga duru wongamo. O gilaongo madorou gënanga iwihingohama o buika hiädono ünanga wofangu ainagimi wamata-mata." 18:35 O Yesus wohi bobaha aijarita de o demo-demo nënanga, "Hoko genangoli Ahi Ama o horogaka aha wodiai nginika moi-moi, nako ngini niahiapongua niariadodoto de niahininga itebini."

Matius 19

19:1 O Yesus iböto wohi ade-adeoka mata-mata gënanga, Unanga wamala o Galilea dé woiki o Yudea madaeraika o Yordan ma Ngairi mahonongaka. 19:2 Manga ngöe o nyawa iwinïki Unanga, dé Unanga wahitogumu yopopanyake genangokadau. 19:3 Dé o Farisi manyawa yaino la iwïbudi Unanga. Onanga yoleha, "Imoteke nanga agama matita, kaidadi o nyawa yäoluku manga hekata, de okia dika matiti?" 19:4 O Yesus wohaluhu, "Mode ngini niabasa owahi Ma Jou Ai Demo ma Buku, nanga Dodadi, wodiai o nyawa, mahirahi wädiai önanga o nauru dé o ngoheka? 19:5 Dé wädiaioka Unanga wotemo, 'Gënanga mahababu o nauru wämala ngoi ayo de ai ama dé yodadi moi de ngoihekata, önanga yahinoto yodadi moi.' 19:6 HÒ, önanga yahinotoua maimatëngo. Gënanga mahababu okianaga ma Jou Madutu wohi rimoioka yakunua o nyawa ihikitingaka." 19:7 Dé o Farisi manyawa yoleha Unangika, "Nako hokogënanga yadodoa ho o Musa wohuloko, ihidöaka o ngongoluku mahurata manga hekata yä olu-olukika?" 19:8 O Yesus wohaluhu, "O Musa wohigumala ngini niäoluku niahekata, hababu ihuhaholi ngini hinïdotoko. Mä imoteke madiai hokogenangua madodihirakahi. 19:9 HÒ, ni ihene nënanga: O naguna womi oluku ngoi hekata -- enahioko o ngoheka gënanga mohowonua -- ipaha wokawingoli de o ngoheka mahomoa, o nyawa ge ünanga wohowono." 19:10 O Yesus iwinöninïki yotemo Unangika, "Nako mangale o rimoi o rokata de o hekata hokä hokogënanga, iholoi yaoa ngarouha hokawingi." 19:11 O Yesus wohaluhu, "Mata-mataua o nyawa yakunu yatarima o ade-ade nënanga, duga-duga o nyawa ma Jou Madutu wödatoroka onangika. 19:12 Karana naga o nyawa yakunua yokawingi, hababu önanga imahidotao manga ayo ami röehokahi. Nagali yakunua yokawingi, hababu o nyawa mahomoa yädiai hokogënanga. Dé nagali imängiriki mahirete la yokawingua, hupaya yakunu ma Jou Madutu iwïleleani. O nyawa ya aku-akunu yatarima o dodötoko nënanga, malaika önanga yatarima." 19:13 Naga o nyawa yäao manga ngoha-ngohaka o Yesusika, hupaya Unanga wogelenga Ai giama manga mumukuku dé wahiniata önanga. Mä o Yesus iwinöninïki yängamo yäao-ao o ngoha-ngohaka gënanga. 19:14 Mä o Yesus wotemo iwinöninïkika, "Nia malaika o ngoha-ngohaka gënanga yaino Ngohino. Uha niaduhunu önanga, hababu o nyawa hoko nënanga yodadi ma Jou Madutu ai umati." 19:15 Dé o Yesus wögelenga Ai giama o ngohangohaka gënanga manga mumukuku dé wahibarakati önanga. Ipaha Unanga woiki genangoka de woma jobo. 19:16 O wange moiuku womatëngo o nauru waino o Yesusino, de wotemo, "Bapa Guru," "o manarama maoa okia kokiani ngohi tadiai hupaya ngohi tatarima o ngango madutu dé i kokakali?" 19:17 O Yesus wohaluhu, "Yadodoa hongona noleha Ngohino okia naga maoa? Duga-duga naga Womatëngo yaoa. Nako ngona nönahihu nowango, ngona kokiani notomoteke ma Jou Madutu ai pareta-pareta ika." 19:18 "O pareta hoko kiaka gënanga?" o nyawa gënanga woleha. O Yesus wohaluhu, "Uha notoma, uha nohowono, uha notohiki, uha nohakihi i elu-eluku, 19:19 nä horomati ngoni ayo dé ani ama; dé nädora o nyawa hokä ngona nödora ani diri mahirete." 19:20 "Mata-mata o pareta gënanga tamotekoka," magoduru gënanga wohaluhu. "Okiahi i paralu?" 19:21 O Yesus wïtemo unangika, "Nako ngona nönahihu idadi nototomo, noiki dé nahukunu ani arata mata-mata. Ma tiwi nahi döaka o nyawa mihikinika, dé ngona aha namäke o arata o horogaka. I böto gënanga, naino la nohinïki Ngohi!" 19:22 Woihene o ade-ade gënanga, magoduru gënanga woiki de aihininga de mahuhaka, hababu ünanga duru wokaya. 19:23 Dé o Yesus wätemo iwinöninïkika, "Ngohi tinïtemo nginika, duru ihuha o kaya manyawa yodadi ma Jou Madutu aiumati. 19:24 Dé nenangohi tomau tinihingahu nginika; i holoi igapanga o onta o aiwani ma ago-agomo gënanga iwohama o populaki mapidahika, ma o kaya manyawa igapangua yowohama ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungika." 19:25 Iwinöninïki o Yesus yoihene o Yesus aidemo gënanga önanga yohëranga. Onanga yotemo, "Nako hokogënanga," "o nagona yakunu yohalamati?" 19:26 O Yesus wäpulono önanga dé wätemo, "Nako kao nyawa, gënanga yakunua idadi! Mä mangale ma Jou Madutu, mata-mata kayakunu idadi." 19:27 Dé o Petrus wotemo, "Namäke, ngomi mia malaka mata-mata mia kiahönanga la mininïki Ngona Bapa. Done okia aha ngomi miatarima?" 19:28 O Yesus wätemo onangika, "Ningaku: O Dunia ma Hungioka, o Nyawa manga Ngohaka aha wogogeruku Ai kuruhi imomulia malokuoka. O öraha gënanga ngini nihinöninïki nigogeruku o kuruhi ngimoi de hinoto malokuoka, dé o Israeloka o hoana ngimoi de hinoto aha niahidero o adili! 19:29 Dé o nyawa moi-nyawa moi yamalaka manga tau ekola manga riadodoto o nauru ekola manga biranga, ekola manga ayo de manga ama, ekola manga ngoha-ngohaka ekola manga dumule karana Ngohi, önanga gënanga aha yatarimaoli higali maratuhu moi. Dé önanga aha yatarimaoli o ngango madutu dé ikokakali. 19:30 Mä mangangöe o nyawa o öraha nënanga yohihira aha yodadi yototuru, dé o öraha nënanga yototuru aha yodadi yohihira."

Matius 20

20:1 "Nako maorahoka ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Womatëngo o angguru madumule madutu, o ngorumino de wohupu wolingiri o nyawa la yomanarama aiangguru madumuleoka. 20:2 Imake temo ünanga wömodeke wäbangu onangika o rupia ribuhu moi o wange moi, ünanga wähuloko önanga yomanarama aiangguru madumuleoka. 20:3 O takoro hiwo o ngorumino, o dumule madutu gënanga woikoli, dé wä mäke yamuruono naga yododoaua yogogeruku o paharoka. 20:4 Unanga wätemo onangika, 'Nioiki la ngini nimanarama ahiangguru madumuleoka. Ngohi aha tinï bangu nginika de niahewa niahininga yadäene.' 20:5 Onangö yoiki. O takoro ngimoi de hinoto o wange ikorona dé o takoro hange o bimaoaoli, o dumule madutu gënanga woikoli wohupu, dé wodiai kahokogenangoli. 20:6 Dé done ho o takoro motoa o bobimaoa, ünanga wohupuoli, dé wämäke kanagahi o nyawa manga manarama koiwa. Daha ünanga wäleha onangika, 'Yadodoa hongini o wangeile kanihi gokoino nenangoka dé okiaua nidiai?' 20:7 O nyawa ge önanga yohaluhu, 'Moiua imihi manarama ngomi.' Madumule madutu gënanga wato, 'Nako hoko gënanga, nioiki ngini nimanarama ahi angguru madumuleoka.' 20:8 O wange o bimaoaoka, madumule madutu gënanga wïtemo ai mandorika, 'Nä ahoko yomomanarama gënanga dé nofangu mangahewa moi-moi, muläenge de yotototuru yowohama hiädono yoho hihira yowohama.' 20:9 Dé yomomanarama muläenge o takoro motoa o bimaoa yohira yaino. Onanga moi-moi yamäke o rupia o ribuhu moi. 20:10 Ipaha yainoli yomomanarama ka o ngorumino monga de wätemo wä hewa. Onanga ima pikiri önanga aha yamäke iholoi. Ena hioko onangö duga-duga wahi döaka kao rupia o ribuhu moi. 20:11 Maöraha yotarima o tiwi gënanga önanga yokurubungu madumule madutuika: 20:12 'Yomomanarama yoböa mabobahaka gënanga yomanarama duga-duga o jam moi. Ho de ngomi mi manarama o wange amomoi o wange mahauku matimiuku, mä Tuanga näbangu manga hewa kaimaketero de ngomi!' 20:13 O angguru madumule madutu gënanga wïbaluhu womatëngo manga hidogoronaka wato, 'Hobata, ngohi tahowonua ngonaika. Mode koigoungua ngona nömödeke notarima o hewa o rupia o ribuhu moi o wange moi mamanarama? 20:14 HÒ, nalë ani hewa nënanga dé noiki. Ngohi igoungu toigo o nyawa yotototuruika yowohama tahidöaka manga hewa imake tero de ngohi tohidöaka ngonaika. 20:15 Mode nako tongohi ahi arata detakunua todiai imoteke ahimau? Eko ngona notaleana, nako ngohi ahihininga imura?' " 20:16 Dé o Yesus wotemoli, "Kogenangoli o nyawa yotototuru aha yodadi madodihiraka, dé o nyawa madodihiraka aha yodadi yotototuru." 20:17 Maöraha o Yesus wotagi wödumutu o Yerusalemika, o ngëkomo mahoanoka Unanga wä ahoko iwinöninïki yangimoi de yahinoto imatoomu, moi-moiua mahomoa. Dé o Yesus wätemo onangika, 20:18 "Ni ihene! Ngone o örahanënanga nanga dumutu o Yerusalemika. Dokengoka o Nyawa manga Ngohaka aha iwi hilapahi o imam-imam manga häekika, dé o agama maguru-guruika. Dé Unanga aha iwihukumu iwihohonenge, 20:19 ipaha iwihi lapahi o Yahudi manyawaikaua. Onanga aha iwihohedu, iwihangihara, dé iwisalib. Mä o wange hangeoka, Unanga aha iwihimomikoli." 20:20 Ipaha o Zebedeus ngoi hekata de ami ngohangohaka yaino o Yesusino. O Yesus aihimangoka muna momarukuku la mogahoko okia naga moi. 20:21 "Ayo nomau okia?" o Yesus womi leha. O ayo gënanga mohaluhu, "Ngohi tönahihu ahingohaka yahinoto nënanga yogogere anihigili dé aninirakoka Bapa, nako ma orahoka Bapa nodadi o Koano." 20:22 "Ngini nianäkoua okianaga ngini nigahoko," o Yesus wätemo onangika. "O hangihara magalahi kokiani genangoko to ngokere, kani akunu ngini nio ngokere?" Onanga yohaluhu, "Kami akunu." 20:23 O Yesus wätemo, "Igoungu nginiö aha kanio ngokere Ahi galahioko. Mä mangale o nagona aha yogogere ahihigili dé Ahi nirakoka, gënanga Ngohiua Ahi kuaha tohigogere. O ngï-o ngï gënanga yögogere, o nyawa nagona Ahi Ama wohigogeroka." 20:24 De yangimoi iwinöninïki mahomoa yoihene o hali gënanga önanga yängamo mariadodoto yahinoto gënanga. 20:25 Hababu gënanga o Yesus wäahoko önanga mata-mata de wätemo, "Ngini nihiöriki o kawaha o negara magoronaka matutuda iwinäko-näkoua ma Jou Madutu, önanga yahikauku manga kawaha. De o gikiri yo ago-agomo yätuku manga kawaha. 20:26 Mä ngini yakunua hoko gënanga, o nagona yomau yodadi yolamoko niahidogoronaka, kokiani yodadi yolöleleani nginika. 20:27 Dé o nagona yomau yodadi yohohihira, kokiani yodadi niagilaongo. 20:28 Hokä o Nyawa manga Ngohakoli; Unanga woböa wonahihuua iwï leleani, mä Unanga wäleleani, dé wohi döaka ai nyawa, la o nyawa manga ngöe wätuhuhu." 20:29 Maöraha önanga yamala o Yerikho makota, o nyawa manga ngöe iwinïki o Yesus. 20:30 Yahinoto yopilo-piloko yogogeruku o ngëkomo madatekoka. Onanga yoihene o Yesus wakaino, önanga yopöaka, "Daud ai Ngohaka, nomï dora ngomi!" 20:31 O nyawa manga ngöe genangoka yängamo önanga dé yähuloko, önanga imarïdi. Mä onanga yopöaka iholoi ikuatile, "Jou o Daud ai Ngohaka, nomï dora ngomi." 20:32 Dé o Yesus womatogumu dé wäahoko önanga, de wäleha, "Ngini okia nionahihu Todiai nginika?" 20:33 Onanga yohaluhu, "Tuanga, ngomi mionahihu mimahiöriki!" 20:34 O Yesus wädora önanga, dé wapalanga manga lako. O öraha gënanga dika önanga yakunu imahiöriki. Dé onanga iwinïki o Yesus.

Matius 21

21:1 Maöraha yotigioka o Yerusalemika, önanga imahi ädono o Betfage makotaika o Zaitun ma Doporonoka. Genangokadau o Yesus wähuloko yahinoto iwinöninïki imädagi yohira. 21:2 "O kapongo nanga himangoka gënanga, genangika nioiki," o Yesus wahibehehongo onangika. "Itedekanua ngini aha niamäke moi o keledai ilikoika dema ngohaka. Niahohe hinotoö de niao nengino. 21:3 Nako naga o nyawa okianaga inïleha, nihingahu madutuika, 'Ma Jou woparalu wapäke', done o nyawa gënanga de majapati aha wohigumala makeledai gënanganiao." 21:4 O hali gënanga hokogënanga hupaya idadi okia manabi wotemoka hokä hoko nënanga, 21:5 "Nihi ngahu o Sion mamomoholehika, nia Koano naga winïädono ngini. I poluluku Unanga aihininga, dé wöbarene o keledai, magö o keledai mangohaka." 21:6 Ipaha yahinoto o Yesus iwinöninïki gënanga yoiki dé yadiai hokä o Yesus wahibehehongo onangika. 21:7 Onanga yao o keledai gënanga de mangohaka. Dahao önanga o keledai-keledai gënanga maporetuku yönao de toona mangajuba. Ipaha o Yesus wodöa makeledaiile. 21:8 Manga ngöe dokengoka ihihohe manga juba o ngekomika, utuoli mahomoa yatobiki o gota mararaga, de hibarihi o ngëkomo mahoanika. 21:9 O nyawa manga ngöe imädagi mahimangoka dé o Yesus aiporetino yopöa-pöaka, "Nowango o Daud ai Ngohaka! Unanga woböa-böa de ma Jou airomanga wamäke o barakati! Niwipuji ma Jou Madutu woko Kurutile!" 21:10 Dé maöraha o Yesus wowohama o Yerusalemika, o kota gënanga mata-mataika iburakituku. "Ne Unanga o naguna?" o kota manyawa yoleha. 21:11 "Unanga o Yesus ma Nabi, o Nazaretino o Galilea madaeraka," o nyawa manga ngöe iwinöninïki o Yesus yäbaluhu. 21:12 Ipaha o Yesus wowohama ma Jou ai Tauika, dé wäduhu mata-mata o nyawa imahuku-hukunu de yoija-ija genangokadau. O tiwi ihitotagali mameja dé o namo dara yohuku-hukunu manga bangku o Yesus walulu momiki de wohikabarihi. 21:13 Dé Unanga wätemo onangika gënanga, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi ma Jou Madutu wotemo, 'Ahi Tau aha yahetongo o Tau o niniata mangï.' Mä ngini niadiaioka o nyawa yo ora-ora manga igutu!" 21:14 O nyawa yopilo-piloko dé yolugu-lugu yaino o Yesusino ma Jou ai Tauoka, dé Unanga wahitogumu önanga. 21:15 Mä o imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guru yongamo yamäke o Yesus wododiai o nonako ihëra-hëranga gënanga. Dé onanga yongamoli yoihene o ngoha-ngohaka imä nëre-nëre ma Jou ai Tauoka, "Nowango o Daud ai Ngohaka!" 21:16 Onanga yotemo o Yesusika, "Ngona noihene okia önanga yahetongo gënanga?" "Ia, Ngohi toihene," o Yesus wohaluhu. "Komaiwahi ngininia basa Ma Jou Ai Demo ma Buku maayat nënanga: 'O ngoha-ngohaka kayohühuhuohi dé o ngoha-ngohaka magilau Ngona nädotokoka la ihi demo o puji magoungu de madiai'?" 21:17 Ipaha o Yesus wämalaika önanga dé wohupu de o Yerusalem makota de woiki o Betaniaika, dé genangoka hiädono yöhutu de imaidu. 21:18 Yarehino o ngorungorumino, imakilioro o Yerusalem makotaika, o dodagi mahidogoronaka o Yesus iwihahini. 21:19 Unanga wamäke o ara magota o utu moi o ngëkomo madatekoka. Unanga woiki magotaika gënanga, mä kamoiö de wamäkeua mahohoko, sowaliua kama hoka dika. Ho o Yesus watemo o gotaika gënanga, "Ngona aha nohohokokaua!" Gila-gila o ara magota gënanga i maai. 21:20 O Yesus iwinö ni nïki yamäke okia idä dadioka gënanga, önanga duru yohëranga. "Sarakia ho o ara magota gënanga yakunu gila-gila i honenge kamamoi?" önanga yoleha. 21:21 "Igoungu," o Yesus wohaluhu, "nako ngini ningaku niagou-goungu, ngini niakunu nidiai hokä okia Ngohi todiai o ara magotaika nënanga. Dé kagenangua dika, mä ngini aha yakunu nitemo o tonaka itotoporonika nënanga, 'Igöraka dé i umo o ngötuku': done o hali gënanga idadi. 21:22 Okia dika ngini nigahoko nia hubayanga magoronaka, ngini aha niatarima, iti yakunu ngini ningaku." 21:23 Ipaha o Yesus woikoli ma Jou ai Tauika, dé wodotoko genangoka. Maöraha Unanga wodotoko magogiriaka, o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda yaino o Yesusino dé yoleha, "De okia matiti Ngona nodiai mata-mata nënanga? O nagona inihidöaka o haku gënanga Ngonaika?" 21:24 O Yesus wohaluhu, "Ngohiö tomau toleha nginika. Dé nako ngini niobaluhu, Ngohi aha tahetongo nginika de o nagona manga haku Ngohi takunu todiai o hali nënanga. 21:25 O Yohanis wo ohiki de o nagona manga haku? ma Jou Madutu ekola o nyawa?" Ho o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda, yomuläenge imaki tibanga dehi ade-ade manga hidogoronaka, "Nako ngone hato, 'De ma Jou Madutu aihaku', Unanga aha wotemo, 'Nako hokogënanga yadodoa hongini ningakuua Unangika?' 21:26 Mä nako ngone hato, 'De o nyawa manga haku', ngone hämodongo o nyawa manga ngöe, hababu imoteke önanga o Yohanis o nabi moi." 21:27 HÒ onanga yohaluhu, "Ngomi mihi orikua." Ho o Yesus wätemo onangika, "Nako hokogënanga Ngohiö ma aha tahetongua nginika, de o nagona manga haku Ngohi todiai mata-mata nënanga." 21:28 "O öraha nënanga sarakia niadamäke mangale o hali nënanga?" o Yesus wotemo wohi gila-gila. "Naga o ama womatëngo aingohaka yahinoto o nauru. O ama gënanga woiki ai ngohaka mariakika dé wïtemo, 'Ngohaka, o wange nënanga noiki nokarajanga o angguru madumuleoka.' 21:29 'Ngohi toluku,' mangohaka gënanga wohaluhu. Mä i paha ünanga wangali aidibanga gënanga dé woiki maangguru madumuleika. 21:30 Ipaha ma ama gënanga woiki ai ngohaka madodotika, dé wïtemo, hokä mariakika wïtemo. 'Kayaoa toiki, Ama,' mangohaka madodoto wohaluhu. Mä unanga woikua. 21:31 Aa, yahinoto o ngohaka nënanga, o nagona yadiai manga ama aimau?" "Mariaka," o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda yohaluhu. Ho o Yesus wätemo onangika, "Ningaku: O soungu yogaho-gahoko dé o ngoheka o huhutu yaninïki, aha ihira yodadi ma Jou Madutu aiumati done ngini kanituru. 21:32 Karana o Yohanis Wo ohi-ohiki woböaino, dé wohi matoko nginika madodagi sarakia niawowango hupaya imamoteke de ma Jou Madutu aimau, mä ngini niangakuua aidodötoko; mä o soungu yogaho-gahoko dé o ngoheka o huhutu yaninïki yangaku toünanga aidodötoko. Mä ngarokö ngini niamäkeoka mata-mata gënanga, niadibanga ingaliua dé ningakuua ma Jouika." 21:33 "Ni ihene o hitotero moiohi nënanga," o Yesus wotemo. "Womatëngo o tonaka madutu wodatomo o angguru o dumule moi. Unanga wohibeloho o pagara ikilolitino, dé wohaiti o guhu la genanguku yateo maangguru, ipaha wohigoko o tau o gahumu moi magögurutile, la genangokadau önanga yogöana. Iböto de gënanga ünanga wohihewa o angguru madumule gënanga yomomanaramika, dé ipaha ünanga woiki o berera mahomoaika. 21:34 Maöraha yadonoka o angguru mahohoko gënanga ipagele, o tonaka madutu gënanga wahidingoto iwïlöleleani o dumule yomomanaramika, la ya tarima aihidoku. 21:35 Mä o dumule yomomanarama gënanga yätagoko o tonaka madutu iwïlöleleani gënanga: Womatëngo iwi gohara, mahomoa yätoma, dé mahomoaohi yäkaweli de o helewo. 21:36 O tonaka madutu gënanga wahidingotoli yolöleleani mahomoa, iholoi yowöe de madodihiraka. Mä onanga yädiai hokä yohira-hiraoli. 21:37 Mabobaha o tonaka madutu gënanga wihi dingoto ai ngohaka mahirete onangika. 'Marai ahingohaka aha iwihoromati,' aihiningaka. 21:38 Mä o dumule yomomanarama gënanga de iwimäke o tonaka madutu aingohaka gënanga, önanga imake temo, 'Aa, nënanga ünanga o puhaka madutu. Niaino ngone hïtoma ünanga, hupaya ngone hamäke aipuhaka!' 21:39 Ho mangohaka gënanga iwitagoko, de iwiumo maporetika, dé iwi toma." 21:40 O Yesus wäleha, "Aa, nako maangguru madumule madutu wolioino, ünanga aha okia wodiai o dumule yomomanaramika gënanga?" 21:41 Onanga yohaluhu, "Marai ünanga aha wätoma o nyawa madorou gënanga, dahaö o angguru madumule gënanga wahi hewa o nyawa mahomoaika, kiaka önanga yomodeke ihidöaka matonaka mahasili mahidoku kade yadono maöraha." 21:42 De o Yesus wätemo onangika, "Komaiwahi ngini niabasa Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi? 'O helewo yapäke-päkeua o tau yododiai i dadioka o helewo yairi-irikika. Nënanga ma Jou wadiai; hokokia toënanga mahailoa!' " 21:43 "HÒ niohininga," o Yesus wätemo, "mata-mata o haku ma Jou Madutu aiumati aha warahuku onangoka dé wahidöaka moi o hoana mahomoa manyawaika kiaka aha ihidagi yadiai ma Jou Madutu aipareta mata-mata. 21:44 O nyawa yäotaka de yotifa o helewouku gënanga, aha yowedere; dé o nyawa yäbänga o helewo gënanga aha yatapalu yodadi o kafo." 21:45 Maöraha o imam-imam manga häeke dé o Farisi manyawa yoihene o Yesus aihitotero-hitotero gënanga, önanga yanäko o Yesus woade-ade mangale önanga. 21:46 HÒ onanga ihidailako iwitagoko. Mä onanga yämodongo o nyawa mangangöe, hababu o nyawa manga ngöe gënanga yanako o Yesus o nabi moi.

Matius 22

22:1 O Yesus woade-adeoli o nyawa manga ngöeika de wapäke o hitotero, 22:2 wato, "Maöraha okia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Womatëngo ma koano, wodiai ai ngohaka o nauru aikawingi marameanga. 22:3 Ma koano gënanga wähuloko yolöleleani yoiki yängoho, yöhima-himanga o rameanga gënanga. Mä yöhima-himanga o rameanga gënanga yoluku yaino. 22:4 Ipaha ma koano gënanga wähulokoli yolöleleani mahomoali. Wätemo onangika: 'Nia hingahu yöhima-himanga o rameangika gënanga: O kawingi marameanga mainomo, mahiode, mahi okere, mata-mata itiai ukuoka. O hapi dé ahi hapi mangoha-ngohaka, iboburere yatöakoka. Mata-mata ibötukuoka. Nia ino niböa o kawingi marameangino!' 22:5 Mä yöhima-himanga o kawingi marameangino gënanga koimalega ikaua. Onanga yoiki moi-moi manga manaramika, -- womatëngo ai dumuleika, mahomoa yoiki ihi dailako manga usaha, 22:6 dé mahomoaoli, yätagoko iwïlö leleani ma koano gënanga, dé yägohara dé yätoma önanga. 22:7 Maöraha ma koano gënanga woihene o hali gënanga, ünanga duru wongamo. Unanga wohi dingoto ai tentara la yätoma, yotoma-toma gënanga dé yatuhuku manga kota. 22:8 Iböto de gënanga ma koano wäahoko iwïlö leleani, dé wätemo, 'O kawingi marameanga isadiaukuoka, mä kiani yaino-ino o kawingi marameangino i patutokaua yaino. 22:9 Ni oiki o öraha nënanga, o ngëkomo ma ago-agomika, dé niä ahoko yaino imawöe-wöeino o kawingi marameangino nënanga.' 22:10 De yolö leleani gënanga onangö yoiki. Onanga yoiki o ngëkomo ma ago-agomika dé yätoomu mata-mata o nyawa ima kokamäke genangokadau, o nyawa maoa de o nyawa madorou. Ho ma kawingi marameanga mangï iömanga de o nyawa yä aho-ahoko yaino o kawingi marameangino. 22:11 Ipaha ma koano gënanga wowohama la wätailako o nyawa yaino-ino o kawingi marameangino. Ma koano wïmäke naga womatëngo o rameanga magoronaka gënanga, wapäkeua o kawingi marameanga mabaju. 22:12 Dé ma koano woleha o nyawaika gënanga, 'Hobata, yadodoa hongona yakunu nowohama nenangino, de kona päkeua o kawingi marameanga mabaju?' O nyawa gënanga wakunua okianaga wotemo. 22:13 Dé ma koano gënanga wätemo iwïlöleleanika, 'Nia liko ailou dé aigiama o nyawa nënanga, dé niwiumo maporetika o ngï mahohuhutuika. Dokengoka aha naga o gari dé o hangihara.' " 22:14 Dé o Yesus wohibobaha o hitotero gënanga hokonënanga, "Manga ngöe yäahoko, mä manga huhutulu dika yä iriki." 22:15 Ipaha o Farisi manyawa yoiki imakatatoro mangale sarakia önanga yakunu yatagoko o Yesus aihowono de toona manga loleha-loleha. 22:16 Ho önanga yähuloko yanöninïki, yoiki o Yesusika, imatekerimoi de yamuruono naga o Herodes, ai doomuoka. Onanga gënanga yaika, de iwitemo o Yesusika, "Bapa Guru, ngomi mia nako, ngona Bapa ani hininga irikoto. Bapa nodotoko nohi totararonika o nyawaika mangale ma Jou Madutu aimau, de nölegaikaua o nagona dika manga damäke. Hababu Bapa ngona no irikua de napulonua o nyawa. 22:17 Karana gënanga beika Bapa nahetongo ngomino: Imoteke nanga agama madatoro, yakunu o soungu hofangu ma Kaisarika ekola yakunua?" 22:18 O Yesus wanäko manga hininga madola itotorou gënanga, hÒ Unanga wätemo, "Hei, o nyawa nielu-eluku! Yadodoa ho ngini nimau nialingi-lingiri Ahi howono? 22:19 Beika nihi dumutu Ngohino o tiwi okia ngini niapäke la nimahi fangu o soungu!" Dé onanga ihidöaka Unangika o tiwi haäka gahumu moi. 22:20 O Yesus wäleha onangika, "O tiwioka nënanga, tonagona manga dulada dé manga romanga?" 22:21 "Toma Kaisar," önanga yohaluhu. Ho o Yesus wätemo onangika, "Nako hoko gënanga, nihidöaka ma Kaisarika okianaga toma Kaisar, dé ma Jou Madutuika, okia naga toma Jou Madutu." 22:22 Maöraha önanga yoihene o Yesus wohitararono hokogënanga, önanga yohëranga. De önanga yoiki iwi malaika o Yesus. 22:23 O wange gënanga dika, o Saduki manyawa yamuruono naga yaika o Yesusika. Onanga ganga toona manga doomu madamäke, o nyawa yohonengoka aha yomomikokaua. 22:24 "Bapa Guru," önanga iwitemo, "O Musa wodotoko hokonënanga: Nako o nauru womatëngo wohonenge, dé aingohaka koiwa, aidodoto ekola ai riaka kokiani wokawingi de ngoi fäo, hupaya naga de manga difauku. 22:25 Naga idadioka o riadodoto yätumidi, yogogere nengoka naga. Manga riaka wokawingi dé koiwahi ai ngohaka, ünanga wohonenge. Ho ngoi fäo womi malaika la aidodoto womi kawingi. 22:26 I paha ai dodoto gënanga wohonengoli, de koiwa ai ngohaka. O hali gënanga i dadioli de ai dodoto mahomoa, hiädono yatumidö yohonenge, dé moiua de manga ngohaka. 22:27 Mabaha o ngoheka gënanga mahirete mohonenge. 22:28 Aa, maöraha o nyawa yohone-honengoka de yomomikoli, o naguna ngoi hekata, o ngoheka gënanga? Hababu yatumidö yokawingoka dedemuna." 22:29 O Yesus wäbaluhu, "Ngini duru niatibanga ihowono, hababu ngini nimangaratiua Ma Jou Ai Demo ma Buku mademo, de ma Jou Madutu aikuaha. 22:30 Hababu o örahaokia o nyawa yohonengoka dahao yomomikoli, önanga yokawingokaua, duga-duga önanga aha yowango hokä o malaekat o horogaka. 22:31 Komaiwahi ngini niabasa okia ma Jou Madutu wotemoka mangale o nyawa yohonengoka de yomomikoli? Ma Jou Madutu wotemo, 22:32 'Ngohi o Abraham ai Jou Madutu, o Ishak ai Jou Madutu, dé o Yakub ai Jou Madutu.' Ma Jou Madutu gënanga, o nyawa yohone-honengua manga Jou Madutu. Unanga o nyawa yowango-wango manga Jou Madutu!" 22:33 Maöraha o nyawa manga ngöe gënanga yoihene o Yesus wohi döaka mangale, önanga duru yokiriri mangale aidodötoko. 22:34 Ma o Farisi manyawa yoihene o Yesus wäpaluhoka o Saduki manyawa de okia-kiakaua yakunu yotemo, önanga imatoomu. 22:35 Womatëngo onangoka, genangala womatëngo o agama ma guru, wohi taili walingi-lingiri o Yesus wahowono, de o loleha moi. 22:36 "Bapa Guru," wïtemo, "o pareta okia nanga agama magoronaka i dadi o pareta matiti?" 22:37 O Yesus wïbaluhu, "Nï dora ani Jou Madutu de ani hininga magahumu, de ani jiwa magahumu, dé ani akali ingodumu. 22:38 Genangala o pareta matiti dé hohi-hohihira! 22:39 O pareta mahinoto i matero de madodihiraka gënanga: Nädora ani dodiawo hokä ngona nödora anidiri mahirete. 22:40 Ingodumu o agama matita o Musa wohi döa-döaka dé o nabi-nabi manga dodötoko, matiti o pareta hinotoka gënanga." 22:41 Magogiriaka o Farisi manyawa kaima toomu inohi genangokadau, o Yesus wäleha onangika, 22:42 "Okia ngini niadamäke mangale ma Koano Wohihohalamati? O nagona manga difauku ünanga?" "O Daud aidifauku," önanga yohaluhu. 22:43 "Nako hokogënanga," o Yesus wäleha, "okia mahababu ma Jou Madutu ai Womaha ihi ngahu o Daudika la ma Koano Wohihohalamati wïhetongo 'Ma Jou'? Hababu o Daud wotemo, 22:44 'Ma Jou wïtemo ahi Jouika: nogogeruku ahinirakoka, hiädono ngohi tadiai anihaturü ngonaika imaponu.' 22:45 HÒ nako o Daud wïhetongo ma Koano Wohi hohalamati gënanga 'Ma Jou', sarakia yakunu ünanga o Daud aidifauku?" 22:46 O nyawa moiö de yakunua iwïbaluhu o Yesus. Dé ka de o öraha gënanga, moiokaua naga yobarani yolehali okianaga Unangika.

Matius 23

23:1 Dé o Yesus wätemo o nyawa yowöe-wöeika dé iwinöninïkika, 23:2 "O agama maguru-guru dé o Farisi manyawa yamäke o kuaha la ihiguti mangale o Musa aitita. 23:3 Hababu gënanga nihi ngounu de niamoteke mata-mata okia önanga ihiparetaka. Mä uha niaduru niadiai, okianaga önanga yadodiai, hababu önanga yadiaiua okia önanga yodotoko. 23:4 Onanga inihi patutu o hali mahuhuha, dé ihi döaka o datoro-datoro madodubuho, mä kamahuhutulö de önanga yäriwoua o nyawa yadodiai o hali de o datoro gënanga. 23:5 Mata-mata, önanga yadodiai, duga-duga hupaya o nyawa yamäke. Hangaja önanga yapäke manga hubayanga magumini mangoa-ngoata, dé yakurutu manga juba marami-ramini! 23:6 Onanga yöigo o ngï duru yaoa-oa o rameangoka dé o kuruhi yairi-irikika o pupuji matauoka. 23:7 Onanga yosanangi o nyawa yähoromati o paharoka, dé yä ahoko 'Bapa Guru'. 23:8 Mä ngini, uha niomodeke iniahoko 'Bapa Guru', hababu nia Guru duga-duga naga womatëngo, dé ngini mata-mata o riadodoto. 23:9 Womatëngö deuha niwiahoko o duniaka nënanga 'Bapa', hababu nia Ama duga-duga moi, enagënanga nia Ama o horogaka. 23:10 Dé uha ngini nimau inïahoko 'Tutuda', hababu niatutuda duga-duga naga moi, enagënanga ma Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu winihijäjajioka. 23:11 O nyawa duru yoamoko niahidogoronaka kokiani yodadi inïlöleleani. 23:12 O nyawa ihikurutile mangadiri aha yahitipokouku, dé o nyawa ihitipokouku manga diri aha yahikurutile." 23:13 "Nibodito ngini o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa! Ngini niabiaha nielu-eluku. Ngini niätatoko o nyawa yodadi ma Jou Madutu aiumati. Ngini mahirete nioluku nidadi ma Jou Madutu aiumati, dé o nyawa mahomoa yömodeke, ngini niätatoko. 23:14 Nibodito ngini o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa: Ngini niabiaha nielueluku. Ngini niätipu o ngoheka bobao dé niäora manga tau dé nihitamunu niadorou gënanga, ngini niahubayanga niakuru-kurutu. Gënanga mahababu niahukumanga aha itubuho! 23:15 Nibodito ngini o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa! Ngini niabiaha nielu-eluku! Ngini nioiki magogurutika o ngöto niatöaka, dé o dudungu niamöde-mödeke la imatëngoani yowohama niaagama. Dé manyawa gënanga yowohamoka niaagamaino, ngini niadiai önanga o naraka mahidoku, higalimahinoto iholoi itorou de ngini mahirete! 23:16 Nibodito ngini o tutuda nipilo-piloko! Ngini nidotoko hokonënanga, 'Nako o nyawa yokoboto de ma Jou ai Tau, o nyawa geönanga yädaenua manga koboto gënanga; mä o nagona yokoboto de o gurasi ma Jou ai Tauoka, manga koboto gënanga yädäene.' 23:17 Ngini o nyawa nibodo-bodo de nipiloko! Kiaka iholoi iamoko: magurasi, ekola ma Jou ai Tau, yadiai o gurasi gënanga itebini? 23:18 Ngini nidotokoli hokonënanga, 'Nako womatëngo wokoboto de o huhuba mangï, o nyawa gënanga iwidaenua aikoboto; mä nako ünanga wokoboto, de o huhuba, ikokelengauku o huhuba mangïoka, ünanga aha iwidäene aikoboto.' 23:19 Ngini duru nipiloko! Kiaka iholoi hohi amo-amoko? Mahuhuba ekola mahuhuba mangï, yadiai idadi mahuba gënanga itebini? 23:20 Hababu gënanga, nako womatëngo wokoboto de o huhuba mangï, gënanga mamangarati ünanga wokoboto de o huhuba mangï dé mata-mata o huhuba, o huhuba mangï malokuoka ikokelengauku. 23:21 Dé nako womatëngo wokoboto de ma Jou ai Tau, gënanga mamangarati ünanga wokoboto de ma Jou ai Tau, dé de ma Jou Madutu wogögogere genangokadau. 23:22 Dé nako womatëngo wokoboto de o horoga, gënanga mamangarati ünanga wokoboto dé ma Jou ai kuruhi imomulia, dé de ma Jou Madutu wogö gogere o kuruhi imomuliaka gënanga. 23:23 Nibodito ngini o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa! Ngini biaha nielu-eluku. O rampa-rampa hokä o hulahi, o momongere, dé o jintanö, ngini nihi döaka o regu ngimoi ma Jouika. Ena hioko o hali hohi amo-amoko nanga agama matita mahidogoronaka, hokä hokonënanga: O adili, o dora, dé o setia, ngini nia diaiua. Ena hioko gënanga doka kokiani ngini niadiai, de mahomoa uha niälipa. 23:24 Ngini o tutuda nipilo-piloko! O guhuru nia akere magoronaka niatafi, ena hioko o onta o aiwani ilago-agomo ngini nialahiri! 23:25 Nibodito ngini o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa! Ngini biaha nielu-eluku! Niaudo-udomo dé niadodai ngini niaihoro maporetino niatebi-tebini, enahioko magoronauku duru ipeseke, de o hali ngini niamäke okianaga, dema pakisa dé niarusi. 23:26 Farisi ipilo-piloko! Nia ihorokahi ihira niatebi-tebini niaudo-udomo dé niadodai magoronauku, hupaya maporetino idadioli itebini! 23:27 Nibodito ngini o agama maguru dé o Farisi manyawa! Ngini biaha nielueluku! Ngini hokä o lungunu ihi eheoka de o dofae homa gare-garehe; maporetino hölega-lega ihailoa, mä magoronaka i ömanga de o kobongo, dé mata-mata imö mela-mela. 23:28 Hoko genangoli ngini. Maporetino o nyawa yölega-lega yaoa, mä magoronaka i ömanga de o tengeluku de o dorou, dé o dodilakuru." 23:29 "Nibodito ngini o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa! Ngini biaha nielu-eluku! Ngini niadiai o nabi-nabi manga jere marorahai dé o nyawa manga ngango yaoa-oa, manga tugu niadiai nihidodiai. 23:30 Dé ngini nitemo, 'Ade-ade nako ngomi miwango miaete de miatohora yohöhira-hira manga orahoka, ngomi mimahi motekua dede önanga miätoma o nabi-nabi.' 23:31 HÒ ngini mahirete nima ngaku ngini ganga o nyawa yätoma-toma o nabi-nabi, manga difauku! 23:32 Nako hokogënanga o baradoha niaete de niatohora yamulaengoka, gënanga nihigila-gila dé niadiai hiädono iböto! 23:33 Ngini itorou dé o nyawa madorou manga difauku! Sarakia ngini niakunu niadiri nihihalamati de o naraka mahukumanga? 23:34 Ni ihene nihidodiai: Ngohi aha tahidingoto nginika o nabi-nabi, o nyawa yososawaro, dé o guru-guru; o hidoku moi önanga ngini aha niä toma, dé o hidoku moioli aha niä salib. Naga aha ngini niähangihara o pupuji matau magoronaka, dé aha niä kinïki o kota moioka de o kota moiika. 23:35 Hababu gënanga, ngini aha inïhukumu, karana ngini niätoma o nyawa manga howono koiwa-iwa -- muläenge o Habel wahowo-howonua iwi toma hiädono o Zakharia o Berekia ai ngohaka iwi toma, kiaka ngini niä toma ma Jou ai Tau dé o huhuba mangï mahi dogorona. 23:36 Ningaku: mata-mata gënanga, aha o nyawa o öraha nënanga yatagongo!" 23:37 "Yerusalem, Yerusalem! O nabi-nabi ngona nätoma. Ma Jou Madutu aihuhuloko-huhuloko ngona näkaweli de o helewo hiädono yohonenge. Mamuruono iböto Ngohi töigo tätoomu ani nyawa hokä o kuru-kuru maayo yömoduku mangoha-ngohaka magahuhu matimiino, mä ngini nioluku! 23:38 Karana gënanga ma Jou Madutu dede nginiokaua. 23:39 La nihi öriki: Muläenge o örahanënanga ngona aha nohimäkeokaua Ngohi hiädono ngona notemo: 'Unanga woböa-böa de ma Jou ai romanga wamäke o barakati.' "

Matius 24

24:1 Maöraha o Yesus wamala ma Jou ai Tau, iwinöninïki yaino Unangino dé iwihidumutu ma Jou ai Tau gënanga. 24:2 O Yesus wätemo onangika, "Mode ngini niamäke mata-mata gënanga? La nianäko, o tau mahelewo nënanga kamoiö de koiwa, aha ima teke kalapeuku to ëna mangïoka. Mata-mata aha irubaiha." 24:3 Ipaha o Yesus woiki o Zaitun ma Doporonika, dé wogogeruku magogiriaka, iwinöninïki yaino la imateke ade-ade dede Unanga hokä biaha dika. "Nomihi ngahu ngomino muruonoka mata-mata gënanga aha idadi," önanga iwitemo o Yesusika. "O nonako-nonako okia, ihidumutu Bapa aniböa dé o öraha mabaha?" 24:4 O Yesus wäbaluhu, "Nimä göana, uha hiädono ngini inïtipu. 24:5 Hababu mangangöe o nyawa aha yoböa yapäke Ahi romanga dé yotemo, 'Ngohi nënanga ma Koano Wohihohalamati!' Onanga aha yätipu manga ngöe o nyawa. 24:6 Ngini aha niihene imateke parangi mailingi, dé o parangi ma abari, mä uha nihawana. Hababu o hali gënanga kokiani idadi, mä genanga mamangarati owahi o kiamati maorahoka. 24:7 O hoana moi aha yäparangi yälawani o hoana mahomoaika, dé o negara moi yängika yälawani o negara mahomoaika. Kiaka dika aha idadi o habirokata dé o ohu. 24:8 Mata-mata gënanga aha madodihiraka imuläenge, hokä o ngoheka momatëngo mamäo mahiri maöraha amingohaka imau imakilau. 24:9 Ipaha ngini inïtagoko dé inihilapahi la inïhangihara dé inïtoma. O dunia mata-mataika aha inïdohata ngini karana ngini Nihinöninïki. 24:10 O öraha gënanga manga ngöe o nyawa aha yosetia okaua manga agamaika dé imakitipu la ibötohi yosetia de imako dohata moi de moi. 24:11 Manga ngöe o nabi-nabi madutua yoböaino imahimatoko yätipu manga ngöe o nyawa. 24:12 O dorou aha itagi ihora hokogënanga magiria hiädono manga ngöe o nyawa yakunokaua imakodora. 24:13 Mä o nyawa yototongohono hiädono mabaha, aha yahihalamati. 24:14 Dé o Abari ma Oa mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta aha ihingahu o dunia mata-mataika, hupaya mata-mata o nyawa yoihene gënanga. Iböto de gënanga dahaö o kiamati i böa." 24:15 "Ngini aha niamäke 'O dorou yahiwö wede-wedere', hokä ma Nabi Daniel wohidodemoka, womaokoino o ngï madebi-debinoka. (O dulihi nënanga madumutu yobasa-basaika: Nia tailako okia mamangarati!) 24:16 O öraha gënanga o nyawa o nagona o Yudea madaeraka kokiani yopiringana iloku-lokuile. 24:17 O nyawa nagona naga o tau makatu malokuoka uha youti yomau yalë manga kia naga manga tau magoronaka. 24:18 O nyawa nagona o dumuleoka uha yolio yomau yalë manga juba. 24:19 Duru hoborohono o wange gënanga mangale o ngongoheka o ngohaka ihi ao-aohi manga röehoka, dé o ayo-ayo kayahühuhuohi manga ngohaka! 24:20 Nimä nia-niata hupaya uha hiädono ngini kokiani nioara o awa-awana maorahoka ekola o Yahudioka manga Puji mawangeoka! 24:21 O wange hö boborohono gënanga ahao naga o huha ma amoko hokä komaiwahi idadi ka dema dero o dunia idadi hiädono o örahanënanga dé aha komaiwaka idadi. 24:22 Nako hokä ma Jou Madutu watipokoua maöraha; done kamoi ö de o nyawa yohalamatiua. Mä karana Ai umati, ma Jou Madutu watipoko o huha maöraha gënanga. 24:23 O öraha gënanga nako naga ima tëngo-tëngo inïtemo nginika, 'Niwï lega, ma Koano Wohihohalamati gënanga nengoka naga!' ekola 'Unanga gangoka naga!' -- uha ningaku unangika gënanga. 24:24 Hababu yaino imahi dumutu ihihohalamati madutua dé o nabi-nabi madutua. Onanga aha yakarajanga o manarama biaha-biahaua, dé i hëra-hëranga la yätipu, nako yakunu ma Jou Madutu aiumati ö. 24:25 HÒ niohohininga! Ngohi tinihi ngahuoka nginika ihira de o hali gënanga idadi. 24:26 Nako o nyawa inïtemo nginika, 'Niwïlega, ünanga naga doka o tonaka ikokakahaka!' -- uha ngini nioiki genangika. Ekola nako inï temo nginika, 'Niwïlega, ünanga womangiunika o kamari nënanga magoronaka!' -- uha ningaku. 24:27 Hababu o Nyawa manga Ngohaka ai böa hokä o leletongo maletongo ihi toimi o wange mahiwaroko hiädono o wange madumuniha. 24:28 Kiaka naga o aiwani mahonenge, genangoka naga o totaleo o aiwani mahonenge iolo-olomo." 24:29 "Ipahaika tedekanua o huha maöraha gënanga, o wange aha idadi ihuhutu, dé o mede itararonokaua. O murumu-o murumu aha o dihangoka de itifa, dé o kuaha-kuaha o gitawa maamokoka aha iburakituku. 24:30 Ipaha de gënanga aha o Nyawa manga Ngohaka Ai nonako yamäke o dihangoka. O öraha gënanga mata-mata o hoana de manyawa o duniaka aha yoari. Onanga aha iwimäke o Nyawa manga Ngohaka woböa o lobi malokuoka de Ai kuaha de Ai mulia ma amoko. 24:31 O trompet ma ago-agomo aha yawuwu dé o Nyawa manga Ngohaka aha wahuloko Ai malaekat-malaekat yätoomu Ai umati o dunia malibuku iatino, o dihanga mabaha moioka hiädono o dihanga mabaha mahomoa ikali." 24:32 "Nia lë o dodötoko o ara ma gotaino. Nako ma jaga ma alu-aluhu ma ijo-ijo dé yabole, dé imuläenge itori, ngini nihi öriki ihiwara maöraha itigioka. 24:33 Kogenangoli nako ngini niamäke o hali-hali gënanga idadi, ngini nihi öriki maöraha duru itigioka. 24:34 La nihi öriki! O hali-hali gënanga aha idadi ihira de o nyawa yowango-wango o öraha nënanga mata-mata yokoki honengoka. 24:35 O dihanga dé o dunia aha ihihanga, mä Ahi demo itatapu kahiado-adonika." 24:36 "Moiua ihi öriki muruonoka mawange dé majam, o malaekat-malaekat o horogaka ihiörikua, ma Jou Madutu ai Ngohaka mä kowali, duga-duga Ahi Ama dika wohiöriki. 24:37 Oraha okia o Nyawa manga Ngohaka dahaö woböa, madodagi hokä mahiraino o Nuh aiorahoka. 24:38 Ma wange o nguihi ma ago-agomo iböa owahi, o nyawa yolomo de yokere dé yokawingi. Hoko gënanga gila-gila kai taurika, hiädono mawange o Nuh wowohama o kapa magoronaika. 24:39 Maöraha o nguihi gënanga yäolu önanga mata-mata, dahaö önanga yamäo de yanäko okia aha idadi magogiriaka dede önanga. Hoko genangoli madodagi, nako o Nyawa manga Ngohaka woböa. 24:40 O öraha gënanga, o nyawa yahinoto yokarajanga magogiriaka o dumuleoka: Womatëngo iwiao, dé woma tengoli aha iwimalaika. 24:41 O ngoheka yahinoto manga gandum yotutuku magogiriaka: Momatëngo aha imi ao, dé moma tengoli imi malaika. 24:42 HÒ, nimä göa-göana, hababu ngini nianäkoua muruonoka nia Jou aha woböa. 24:43 Niohohininga nënanga! Demo maade matau madutu nako wanako o takoro muruono o hutu-hutu yotohi-tohiki aha yoböa, ünanga aha woma iduua, hupaya yotohi-tohiki yongohamua ai tau magoronaika. 24:44 Hababu gënanga, nginiö kokiani nima sadia nimä göana. Karana o Nyawa manga Ngohaka aha woböa maöraha ngini nia näko-näkoua." 24:45 O Yesus wotemoli, "Nako hokogënanga, kiaka wolöleleani wososetia dé wososawaro? Ganga ünanga aituanga wïgöraka wodadi yolöleleani mahomoa manga häeke, hupaya o ngolomo maorahoka ünanga wahidöaka önanga yolomo. 24:46 Done duru wamäo wosanangi wolöleleani gënanga maöraha okia aituanga woma idulu wolio, dé wïmäkeino ünanga magogiriaka aimanarama wadiai. 24:47 Ningaku, matuanga gënanga aha wohi döaka wögöana aiarata mata-mata wolöleleanika gënanga. 24:48 Mä nako wolöleleani gënanga itorou, aha wotemo aihiningaka. 24:49 'Ahi tuanga madekanohi dahaö wolio,' hÒ unanga womuläenge wägohara mahomoa yolöleleani, dé wolomo de wokere dé o nyawa yädalu-daluku. 24:50 Ipaha aituanga ahaö womakilioro wolio mawange dé ma jam wanäko-näkoua. 24:51 Done wolöleleani gënanga aha aituanga wïgohara genangö yaika magogohara, dé wïumo yoelu-eluku manga ngï ika. Dokengoka önanga aha yoari dé yatagongo o hangihara."

Matius 25

25:1 "Oraha okia o Nyawa manga Ngohaka woböa hokä ma Jou, madodagi hokä o hitotero magoronaka nënanga: O moholehe yangimoi iwitotomoteke wokawi-kawingi, o nyawa moi-nyawa moi yalë manga hilo dé yoiki iwïbuhuku o nauru wokawi-kawingi. 25:2 Yamotoa onangoka yobodo, dé mahomoa yamotoa yosawaro. 25:3 Yamotoa mamoholehe yobodo-bodo yao manga hilo, mä imä gaoua magorohokaha madogo. 25:4 Yamotoa yososawaro yao manga hilo de magorohokaha madogo ma imägao. 25:5 Ma nauru wokawi-kawingi gënanga woböa itedekana, hÒ mamomoholehe gënanga muläenge yäkioko dé imaiduoka. 25:6 Hutu gorona, dahaö yoihene o ilingi ihi böaka, 'Ma nauru wokawi-kawingi woböaka! Niaino niwï buhuku!' 25:7 O moholehe yangimoi gënanga yomomiki dé yatuhuku manga hilo. 25:8 Mamoholehe yobodo-bodo gënanga yätemo yoso sawaro ika, 'Nimihi döaka ngomino niagorohokaha mahuhutulu, hababu miahilo imau ihonenge.' 25:9 'Idadiua!' mamoholehe yososawaro gënanga yohaluhu, 'hababu done ngone mata-mata homa kadonua nanga gorohokaha. Nioiki nimä ija o tokoika.' 25:10 De mamoholehe yobodo-bodo gënanga yoiki o gorohokaha imä ija. Ho de önanga yoikoka, manauru wokawi-kawingi womahi ädono. Mamoholehe yamotoa ima sösadiaka gënanga yowohama imaku tuono de manauru wokawi-kawingi o rameanga mangï ika, dé mangorana ma yabeno! 25:11 Ipaha mamoholehe mahomoa yobodo-bodo gënanga imahi ädono. Onanga yopöaka, 'Tuanga, Tuanga, o ngorana nomi belenga.' 25:12 Mä manauru wokawi-kawingi gënanga wohaluhu, 'Ngohi ti ni näkoua ngini!' " 25:13 Dé o Yesus wohibobaha o hitotero gënanga hoko nënanga, "Ma hababu gënanga la nimä göa-göana, hababu ngini nia näkoua ma wange ekola majam." 25:14 "Oraha okia o Nyawa manga Ngohaka woböa hokä ma Jou madodagi hokä o hitotero nënanga magoronaka. Womatëngo o nauru womau woiki o berera ikokurutika. Unanga wä ahoko iwïlö leleani, dé wahidöaka yögöana ai arata onangika. 25:15 Yolöleleanika gënanga wahidöaka imoteke manga dagakunu moi-moi. Womatëngo wihidöaka o ribuhu motoa o tiwi gurasi. De mahomoa ikali ünanga wihi döaka o ribuhu hinoto o tiwi gurasi. Dé womatengoli ünanga wihi döaka o ribuhu moi o tiwi gurasi. Dé unanga woma joboka. 25:16 Wolöleleani watotarima o ribuhu motoa o tiwi gurasi gënanga tai-taiti woiki womahi daganga, hÒ wamäkeoli mautumu o ribuhu motoa o tiwi gurasi. 25:17 Kogenangoli wolöleleani watotarima o ribuhu hinoto o tiwi gurasi, wamäkeoli mautumu o ribuhu hinoto. 25:18 Mä wolöleleani watotarima o ribuhu moi o tiwi gurasi gënanga woiki wahaiti wapidaha o tonakuku, dé wagogono ai tuanga ai tiwi genangoka. 25:19 Iböto de gënanga duru madëkana ipahaika, yolö leleani gënanga manga tuanga wolio, dé womuläenge imaketongo dede önanga. 25:20 Wolöleleani watotarima o ribuhu motoa o tiwi gurasi gënanga waino, dé wohidöaka o ribuhu ngimoi. 'Tuanga,' ünanga wotemo, 'Tuanga nohidöaka ngohino o ribuhu motoa o tiwi gurasi. Nolega ngohi tohasili tamäke mautumu o ribuhu motoaoli.' 25:21 'Irahai,' ma tuanga gënanga wato, 'ngona ganga yolö leleani maoa dé nosetia. Karana ngona yakunu honingaku dé okianaga mahuhutulu, ngohi aha tonihi döaka okianaga iwöe-wöe ngonaika. Nowohama dé nomahi sosanangi dede ngohi!' 25:22 Dé wolöleleani watotarima o ribuhu hinoto o tiwi gurasi gënanga waino, dé wotemo, 'Tuanga, Tuanga nohidöakoka o ribuhu hinoto o tiwi gurasi ngohino, ngohi tohasili tamäke ma utumu o ribuhu hinotoli.' 25:23 'Irahai,' matuanga gënanga wato, 'ngona yolöleleani maoa dé nosetia. Karana ngona yakunu honi ngaku dé okianaga mahuhutulu, ngohi aha tohi döaka okianaga iwöe-wöe ngonaika. Nowohama dé nomahi sosanangi dede ngohi!' 25:24 Ipaha wolöleleani watotarima o ribuhu moi o tiwi gurasi gënanga waino, dé wotemo, 'Tuanga, ngohi tanäko Tuanga o nyawa moi notogowini. Tuanga noutuku o hohoko, o ngï kiaka Tuanga genangoka nodatomua, dé nalë o hasili, o ngï kiaka Tuanga genangoka nohi barihua o gihihi. 25:25 Ngohi tohawana, hÒ ngohi toiki ta gogono ani tiwi Tuanga o tonaka magoronaka. Nënanga ani tiwi Tuanga.' 25:26 'Ngona yolöleleani madorou dé notebeturu!' ma tuanga gënanga wato. 'Mode koigoungua ngona nohi orikoka ngohi toutuku o hohoko, o ngï kiaka ngohi todatomua, dé talë o hasili, o ngï kiaka ngohi tohibarihua o gihihi? 25:27 Nako hokogënanga, kokiani ngona nagogono ahi tiwi o bangika, hupaya ma orahoka ngohi tolio, ngohi yakunu totarimaoli ahi tiwi de mabunga. 25:28 Karana gënanga nia lë o tiwi gënanga unangoka, dé o ribuhu ngimoi ai tiwi o gurasi gënanga unangika niwihi döakoka. 25:29 Karana o nyawa to önanga de maenangoka, aha yahi döaka iholoi iwöeoli, dé unanga aha de maboloioka. Mä o nyawa komanga kia-kiaua, mahuhutulohi naga onangoka aha yalëoli. 25:30 Dé wolöleleani ai faidä koiwa gënanga, iwi umo maporetika mahohuhutuika. Dokengoka ünanga aha woari dé watagongo o hangihara!' " 25:31 "Oraha okia o Nyawa manga Ngohaka woböa hokä o koano iwitomoteke mata-mata Ai malaekat, Unanga aha wogogeruku Ai kuruhi imomulia malokuoka. 25:32 Hagala o hoana manyawa aha yätoomu Ai himangoka. Dé Unanga aha wäfara önanga yodadi o doomu hinoto, hokä o aiwani magogöana wafara o duba de o kabingi. 25:33 O nyawa yadodiai ma Jou Madutu aimau aha wätoomu Ai nirakoka, dé mahomoaohi Ai higiloka. 25:34 Ipaha ma koano gënanga aha wätemo o nyawa Ai nirakoka, 'Niaino ngini winihibö barakati Ahi Ama. Niwohama Ahi Paretaika, kiaka isadiaka mangale ngini madero o dunia madodihiraka idadi. 25:35 Hababu maöraha Ngohi ihi hahini, ngini nihihi döaka Ngohi tolomo, dé maöraha Ngohi ahi kiriti madudungu, ngini nihihi döaka Ngohi tokere. Ngohi o nyawa dagi-dagino, ngini nihi tarima Ngohi nia tauoka. 25:36 Ngohi toma pakeangua, ngini nihihi döaka o pakeanga. Ngohi topanyake, ngini nihi houru de nihipaliara Ngohi. Ngohi ihi buika, ngini nihï riwo Ngohi.' 25:37 Dé o nyawa ge önanga aha yotemo, 'Jou, kahuruono de ngomi minimäke Jou ini hahini dé ngomi minihi döaka Jou nolomo, ekola ani kiriti madudungu dé ngomi minihi döaka Jou nokere? 25:38 Kahuruono de ngomi mini mäke Jou hokä o nyawa dagi-dagino, dé ngomi minibuhuku Jou nowohama mia tauika? Kahuruono de ngomi minimäke Jou noma pakeangua dé ngomi minihi döaka Jou o pakeanga? 25:39 Kahuruono de mini mäke Jou nopanyake ekola nobuika dé ngomi Jou mini riwo?' 25:40 Ma koano gënanga aha wohaluhu, 'La nihi öriki: maöraha ngini niadiai o hali gënanga, ngarokö womatëngo Ahi riadodoto duru yohina-hinaika, mamangarati ngini niadiaioka Ngohino!' 25:41 Dé ma koano gënanga aha wätemo o nyawa Ai higiloka, 'Nioiki nenangoka, o nyawa madorou! Niwohama o uku ihone-honengua magoronaika, o Ibilihi dé ai malaekat-malaekat manga ngï ika yasösadiaka gënanga! 25:42 Hababu maöraha Ngohi ihihahini, ngini nihihidöakua Ngohi tolomo; maöraha Ngohi ahi kiriti madudungu ngini nihihi döakua Ngohi tokere. 25:43 Ngohi o nyawa o dagi-dagino, ngini nihi tarimaua nia tauika. Ngohi toma pakeangua, ngini nihihidöakua o pakeanga. Ngohi topanyake dé tobuika, ngini nihipaliaraua.' 25:44 Dé onanga aha yohaluhu, 'Jou, kahuruono de mini mäke Jou inihahini, ekola ani kiriti madudungu ekola o nyawa dagi-dagino, ekola noma pakeangua, ekola nopanyake, ekola nobuika, dé ngomi Jou minï riwoua?' 25:45 Ma koano gënanga aha wohaluhu, 'La nihi öriki: maöraha ngini nioluku niäriwo ima tëngo dika duru yohina-hina nënanga, mamangarati ngini nioluku nihïriwo Ngohi.' 25:46 HÒ o nyawa ge önanga aha yähukumu de o hukumanga ikokakali, hode o nyawa yadodiai ma Jou Madutu ai mau aha yamäke de yamäo o ngango madutu dé i kokakali."

Matius 26

26:1 Maöraha o Yesus wabötoka wodotoko o hali gënanga mata-mata, Unanga wätemo iwinöninïkika, 26:2 "Ngini nihiöriki o wange hinotohi o Paskah ma Wange ma Amoko, dé o Nyawa manga Ngohaka iwi hilapahi la iwi salib!" 26:3 Oraha gënanga o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutudaima toomu o Kayafas ma Imam womo Mulia ai kadatoka. 26:4 Onanga moiua yahi öriki imakaturu ihi dailako la iwi tagoko o Yesus de iwitoma. 26:5 "Mä," önanga yato, "o hali gënanga uha idadi o wange ma amoko maorahoka, hababu done ipuda o huru-hara o kawaha manga hidogoronaka." 26:6 Maöraha o Yesus o Betania mabereraka, o Simon mahira iwi pado-pado, aitauoka, 26:7 o ngoheka momatëngo maino o Yesusino. Münanga moao o boto gahumu moi madola o minya mabounu mahëmo-hëmoro de maija kahä hali. Maöraha o Yesus wogogeruku wolomo magogiriaka, o ngoheka gënanga mïgopöa o minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga o Yesus aimumukuku. 26:8 Iwinö ninïki o Yesus, yamäke okianaga idädadi gënanga, dé onanga yongamo. "Okia mafaidä mata-mata gënanga amiminya mohigogule?" önanga yotemo. 26:9 "O minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga yakunu ihukunu de ma ija ikurutile, dé matiwi ma ijaino yakunu yahi döaka o nyawa yomömihikinika!" 26:10 O Yesus wanäko manga dibanga, hÒ Unanga wätemo, "Yadodoa ngini nimï diai o huha o ngoheka nënanga? Münanga modiai okia naga maoa dé idadi o puji Ngohino. 26:11 O nyawa mihikini salalu naga niahidogoronaka, mä Ngohi salalua dede ngini. 26:12 De mohi gopöa o minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga ahi röehuku, münanga mohi sadia Ngohi mangale aha ihilungunu. 26:13 Ningaku! O dunia ikilolitino, kiaka dika o Abari ma Oa ma Jou Madutuino ihingahu, o ngoheka nënanga amimanarama aha ihiade-adeoli de kaima hohininga munangika." 26:14 Yangimoi de yahinoto, iwinöninïki o Yesus, de womatëngo ai romanga o Yudas Iskariot, woiki o imam-imam manga häekika. 26:15 Unanga wätemo onangika, "Okia aha ngini nihihi döaka ngohino nako ngohi tihilapahi o Yesus nginika?" Ho önanga yaëtongo o tiwi haäka moruange, dé iwihi döaka unangika. 26:16 Muläenge o öraha gënanga o Yudas wolingiri o öraha maoa la iwi tagoko o Yesus. 26:17 O wange madodihiraka o Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameanga magoronaka, iwinöninïki o Yesus yaino Unangino. Onanga yoleha, "Kiaka Bapa nöigo ngomi mihidiai o Paskah mainomo mangale Ngona Bapa?" 26:18 O Yesus wohaluhu, "Nioiki o kotaika, niwi mäke womatëngo dé niwihi ngahu unangika, 'Ma Bapa Guru wato, Ahi öraha yadonoka; Ngohi tomau tohi amoko o Paskah ani tauoka de ihinö ninïki kama moi.' " 26:19 O Yesus iwinöninïki yodiai hokä o Yesus wähuloko onangika. Onanga yoiki de hidiai o Paskah gënanga mainomo. 26:20 Yohutuku, o Yesus dé yangimoi de yahinoto iwinöninïki yogogeruku yolomo. 26:21 Yolomo magogiriaka, o Yesus wätemo. "Ni ihene; womatëngo niahidogoronaka aha wosetiaokaua Ngohino." 26:22 Yoihene gënanga o Yesus iwinöninïki manga hininga duru ihuha. Ho önanga muläenge imatëngo-tëngo iwileha o Yesus, "Marai ngohiua Bapa ani hininga yodagi?" 26:23 O Yesus wohaluhu, "Onagona yatono o roti o udo-udomuku mima tuono de Ngohi, ge unangala aha wosetia okaua Ngohino. 26:24 Done o Nyawa manga Ngohaka aha wohonenge hokä itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku mahiraka. Mä yobodito o nyawa yasetia okaua o Nyawa manga Ngohakika! Iholoi yaoa o nyawa gënanga ngarouha womakilau o duniaino!" 26:25 Dé o Yudas wososetia okaua gënanga wotemo, "Marai ngohi Bapa Guru ani hininga yodagi?" O Yesus wï baluhu, "Hoko gënanga hokä ani demoka!" 26:26 Maöraha önanga yolomo, o Yesus walë o roti, dé wohubayanga wosukur. Ipaha Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de ai giama dé wahidöaka iwinöninïkika de wotemo, "Nia lë, dé nia olomo; nënanga Tongohi ahi röehe." 26:27 Iböto de gënanga Unanga walë o angguru magalahi o gahumu moi, dé wohubayanga wosukur ma Jou Madutuika. Ipaha Unanga wohidöaka o galahi gënanga iwinö ninïkika de wotemo, "Niokere ngini mata-mata. 26:28 Hababu nenangala Ahi awunu ihi goungu itiai ma Jou Madutu ai jaji -- o awunu ikopoäka mangale o nyawa manga ngöe la önanga yamäke to önanga manga baradoha ma apongo. 26:29 Ningaku: Ngohi aha tokerokaua o angguru nënanga hiädono maöraha Ngohi tokere o angguru mahungi dede ngini mata-mata Ahi Ama ai Dunia ma Hungioka." 26:30 Ipaha önanga yonyanyi i hi nyanyi o puji manyanyi moi. Dé i böto de gënanga onangö yoiki o Zaitun ma Doporonika. 26:31 Dé o Yesus wätemo iwinöninïkika, "O hutu nënanga dika ngini mata-mata aha nioara nihi malaika Ngohi; hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi; ma Jou Madutu wotemo, 'Ngohi aha tïtoma o duba magogöana gënanga, dé o duba de matikaka aha imakoki tingakoka.' 26:32 Mä ipaha de Ngohi tomomikoka, Ngohi aha toiki toma tihira de ngini o Galileaika." 26:33 O Petrus wïtemo o Yesusika, "Ngaro mata-mata mahomoa ini malaika Bapa, ngohi hakali-kali kowali!" 26:34 "Nohohininga," o Yesus wïtemo Unangika, "O hutu nënanga dika, o kuru-kuru ihorenowahi ngona nohihi pongono nohi gali mahange." 26:35 O Petrus wohaluhu, "Ngarokö kokiani ngohi tohonenge dede Ngona Bapa, ngohi aha koto temoua, ngohi toni näkoua Bapa!" Dé mata-mata iwinö ninïki mahomoa mayo temo hoko gënanga. 26:36 Iböto de gënanga o Yesus de iwinöninïki yoiki o ngï moika maromanga o Getsemani. Dokengoka Unanga wätemo, "Nigogeruku nengokadau jai-jai Ngohi toiki tomäniata." 26:37 Dé Unanga wahigaro o Petrus dé o Zebedeus aingohaka yahinoto yoiki dede Unanga. Unanga muläenge wamäo aihininga ihuha dé wobaliha. 26:38 Unanga wätemo iwinöninïkika, "Ahi hininga duru ihuha, tamäo hokä aha tohonenge dika. Nigögogere ngini nenangoka, dé nginiö nimä göa-göana dede Ngohi." 26:39 Ipaha o Yesus woiki iholoi mahuhutulu ikurutika, dé Unanga womahi tudukuku o tonakuku de womäniata. Wato, "Bapa," "nako kayakunu, nohihirehene dede Ngohi o huha de o hangihara kiaka Ngohi kokiani tatagongo. Mä uha imoteke Ahi mau, duga-duga imoteke dika Ani mau Ama." 26:40 Iböto de gënanga o Yesus womakilioroli yaruange iwinö ninïkino dé wämäkeino önanga imaiduoka. Unanga wïtemo o Petrusika, "Duga-duga o jam moi dika ngini iniruange niakunua nigöana dede Ngohi? 26:41 Nimä göa-göana, dé nimä niata hupaya ngini uha nia ohana o cocoba. I goungu niawomaha imau yadiai o diai, mä ngini niakunua, karana o nyawa gënanga nanga biaha hobole." 26:42 Mamoioli o Yesus woiki womä niata, wato, "Bapa, nako o huha de o hangihara nënanga kokiani Ngohi tatagongo, dé yakunua i hï rehene, malaika animau Ama idadi." 26:43 Iböto de gënanga Unanga womakilioroli iwinöninïkino dé wämäkeino iwinöninïki kaima iduokahi, karana önanga duru yäkioko. 26:44 Mamoioli o Yesus wamalaika önanga dé mahigali mahangeoka womäniata, mademo kaimatero de mahinotoka. 26:45 Iböto de gënanga Unanga woma kilioroli iwinöninïkino dé wätemo, "Kani maiduokahi dé kanimahi batongohi? Nio lega, maöraha yadonoka o Nyawa manga Ngohaka iwihi lapahi o nyawa yoböbaradoha manga kuahaika. 26:46 Nimomiki, niaino ngone hoiki. Nia lega! O nyawa yososetiaokaua Ngohino yoböaka." 26:47 O Yesus kawo temo-temohi, o Yudas iwinöninïki manga dodiawo ünanga waino. Imakomoteke dede ünanga, yainoli manga ngöe o nyawa imägao o oworo dé o boboha. Onanga o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda yähuloko. 26:48 O Yudas wososetiakaua o Yesusika, wahi ngahuoka onangika o nonako nënanga, "O nyawa ngohi tïame, ge Unanga doka manyawa. Unanga niwitagoko!" 26:49 Ka deimahi ädono genangika o Yudas gila-gila woiki o Yesusika dé wïtemo, "Tabea, Bapa Guru!" Dé unanga wïame o Yesus. 26:50 O Yesus wïbaluhu, "Riadodoto, mangale okia Riadodoto naino nenangino?" Ipaha o nyawa manga ngöe gënanga iwïdagi dé iwitagoko o Yesus. 26:51 Womatëngo iwinöninïki manga dodiawo genangokadau de o Yesus, warahuku aioworo dé wihioto ma imam womomulia aigilaongo, hiädono o gilaongo gënanga aingauku watöaka. 26:52 O Yesus wïtemo wininïkika gënanga, "Nohi ngohamoli anioworo maharunguku, hababu mata-mata o nyawa nako yapäke o oworo aha yohonenge de o oworo. 26:53 Natobote Ngohi takunua togahoko o roriwo Ahi Amaika, dé Unanga de majapatioka aha wohidingoto o tentara malaekat o doomu ngimoi dehinoto? 26:54 Mä nako hoko gënanga, yakunua idadi hokä ihingahuoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, kiaka kokiani idadi hokä idadioka o öraha nënanga?" 26:55 Dé o Yesus wätemo o nyawa yowöe-wöeika gënanga, "Boteka Ngohi nënanga o nyawa madorou, hiädono ngini niaino de nimä gao o oworo dé o boboha la Ngohi nihitagoko? O wange higetongo Ngohi todotoko ma Jou Madutu ai Tauoka, dé ngini nihi tagokua! 26:56 Mä itiaioka kokiani hokogënanga hupaya idadi hokä okia o nabi-nabi yatulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka." Ipaha de gënanga, mata-mata iwinöninïki yopiringana iwidogumalaika o Yesus. 26:57 O nyawa iwitago-tagoko o Yesus iwiao o Kayafas ma Imam womoMulia aitauika. Dokengoka o agama maguru-guru dé o Yahudioka manga tutuda-tutuda imatoomuinoka. 26:58 O Petrus kai gurutika winïki o Yesus hiädono maimam womomulia ailöaka, daha o Petrus wowohama o löa magoronaika gënanga dé wogogeruku de yogöa-göana. Unanga wöigo wanäko sarakia aha mata-mata gënanga hiädono mabaha. 26:59 O imam-imam manga häeke dé mata-mata o Agama ma Juru Hakimi ihidailako yamäke o hakihi yoelu-eluku la yakunu o Yesus iwihukumu, o honenge mahukumanga. 26:60 Mä onanga yamäkeua manyonyata igoungu o Yesus wahowono, ngaroka manga ngöe yätumutu yodadi hokä o hakihi yoelu-eluku. Ma baha naga yahinoto mahimangoka yaino. 26:61 Onanga yotemo yato, "O nyawa nënanga wotemo, 'Ngohi takunu takilianga ma Jou Madutu ai Tau, dé o wange hange magoronaka takunu tohi gikoli.' " 26:62 Dé ma imam womomulia womaoko, dé wïtemo o Yesusika, "Boteka Ngona nakunua nöbaluhu o galaki madumutu ngonaika gënanga?" 26:63 Mä o Yesus woma rirïdoka dika. Mamoioli ma imam womomulia wïtemo Unangika, "De ma Jou Madutu wowango-wango, nohi ngahu ngomino, boteka Ngona ma Koano Wohi hohalamati ma Jou Madutu ai Ngohaka?" 26:64 O Yesus wïbaluhu, "Hoko gënanga ani demo. Mä ningaku: muläenge o öraha nënanga ngini aha niwimäke o Nyawa manga Ngohaka wogogeruku ma Jou Madutu woko Kuaha ainirakoka, dé woböa o dihangoka o lobi-lobi malokuoka!" 26:65 De maimam womomulia gënanga wakä kakihi aibaju, dé wotemo, "Unanga ma Jou Madutu wihikauku. Paraluokaua dema hakihiohi. Ngini mata-mata ni ihenoka mahirete o demo-demo iwihikauku ma Jou Madutu. 26:66 Oraha nënanga sarakia ngini nia damäke?" Onanga yohaluhu, "Unanga wahowono, de kokiani wohonenge." 26:67 Dahaö önanga yaobiri o Yesus aibiono, dé iwigohara. Nagaoli iwi poka, 26:68 dé yotemo, "Beika nahetongo dé nohi ngahu ngomino, hei ma Koano Wohihohalamati! O nagona inipoka Ngona?" 26:69 O Petrus wogogerukuohi maporetoka o löaka. Momatëngo molöleleani maino, dé mïtemo o Petrusika, "Mode koigoungua ngonaö ninïki o Yesus o Galilea manyawa gënanga?" 26:70 Mä o Petrus womahi pongono önanga mata-mata mangahimangoka. "Ngohi tohiorikua okia madungutu anidemo," o Petrus wohaluhu, 26:71 dé unanga woiki o löa mangoranika. Momatëngo molöleleani mahomoali mïmäke o Petrus, dé mä temo manyawa genangokadau, "O nyawa nënanga kangano unangö winïki de o Yesus o Nazaretino gënanga." 26:72 Dé o Petrus wihipongonoli, dé wokoboto. "Igou-goungu ngohi tïnäkoua o nyawa ge Unanga!" o Petrus wato. 26:73 I böto de gënanga itedekanua, o nyawa ima oko-okoino genangokadau yaika o Petrusika, dé iwitemo, "Maraioka ngona nënanga o Yesus de iwinöninïki manga dodiawo. Gënanga duru ima tungü uku ani lugo." 26:74 Dé o Petrus womuläenge womahilolai dé wotemo, "Ngohi ti näkoua o nyawa ge Unanga!" O öraha genangö o kuru-kuru ihorene. 26:75 Dé o Petrus womä hininga o Yesus wïtemoka unangika, "O kuru-kuru ihorenowahi, ngona nohigali mahange nohihi pongono Ngohi." Dé o Petrus wohupu, dé woari de aihininga i huha.

Matius 27

27:1 Duru o ngoru-ngorumino, mata-mata o imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda yaputuhu la o Yesus iwitoma. 27:2 Onanga aigiama yaliko de o rante, dé iwiao, dé iwihilapahi o Pilatusika, magubernur o Roma manga popareta. 27:3 Maöraha o Yudas wososetia okaua gënanga wamäke o Yesus ai hukumanga yaputuhoka, ünanga womatoduba. Dé unanga wohigilio o tiwi haäka moruange gënanga o imam-imam manga häekika dé o Yahudioka manga tutudaika. 27:4 Unanga wotemo, "Ngohi tobaradohaka tihininga dorouoka o nyawa Ai howono koiwa-iwaika, hiädono Unanga aihukumanga iwihohonenge!" Mä onanga iwï baluhu, "Mihaduli okia ngomi? Gënanga anihidailako ngona!" 27:5 O Yudas wohikaweli o tiwi gënanga ma Jou ai Tau magoronaika, dé woiki de womaliko howohonengoka. 27:6 O imam-imam manga häeke watoomu o tiwigënanga dé wotemo, "O tiwi nënanga o awunu matiwi. I moteke o agama matita, o tiwi nënanga yakunua ihingohama o huhuba mangïuku ma Jou Madutu ai Tauoka." 27:7 Ho mata-mata imateke fakatioka, önanga yapäke o tiwi gënanga ihi ija o tonaka ihiromanga o Bohoko yo Dodiai manga Tonaka. O tonaka gënanga yapäke o nyawa maporetino manga jere. 27:8 Gënanga doka mahababu hiädono o wange nënanga o tonaka gënanga ihiromanga "O Awunu ma Tonaka". 27:9 De gënanga, idadi hokä okia ma Nabi Yermia wotemoka, enagënanga, "Onanga yatarima o tiwi haäka moruange, enagënanga o ija o Israel manyawa yafofakatioka, hokä o bobangu unangika. 27:10 Dé o tiwi gënanga önanga yapäke la hiija o bohoko yododiai manga tonaka, hokä ma Jou wohi paretaka ngohino." 27:11 Maöraha o Yesus wïhimanga o Pilatus, o berera gënanga magubernur, o Pilatus wïleha, "Boteka Ngona o Yahudi manyawa manga koano?" "Hoko gënanga hokä ani demoka," o Yesus wohaluhu. 27:12 Mä maöraha o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda, ihidöaka o galaki mangöe o Yesusika, Unanga kowohaluhua. 27:13 Hababu gënanga o Pilatus wïtemo Unangika, "Boteka Ngona noihenua mata-mata, kiaka önanga inikalaki gënanga?" 27:14 Mä o Yesus kamahuhutulö de wohaluhua, hiädono magubernur gënanga duru wohëranga. 27:15 O Paskah ma Rameanga magëtongo, mabiaha magubernur wälapahi imatëngo o bui manyawa imoteke o nyawa yowöe-wöe manga ngongiriki. 27:16 O öraha gënanga naga womatëngo o hukumanga manyawa iwiheto-hetongo. Ai romanga o Yesus Barabas. 27:17 HÒ, de o nyawa manga ngöe ima toomuino, o Pilatus wäleha onangika, "O nagona ngini niamau ngohi tälapahi mangale ngini? O Yesus Barabas ekola o Yesus iwi hetongo o Kristus?" 27:18 O Pilatus wotemo hokogënanga hababu ünanga wanäko, o Yahudioka yokokuaha iwihilapahi o Yesus unangika karana önanga manga hininga iwï dohata. 27:19 Maöraha o Pilatus wogogerukuohi o adili matauoka, ngoi hekata mohidingoto o behehongo nënanga unangika, "Uha ngona ganu o nyawa Ai howono koiwa-iwa gënanga aiparakara, hababu mangale karana Unanga, o wange nënanga ngohi tonänere, ahi nänere gënanga hoborohono." 27:20 Mä o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda kahoko genangika yahi ngohama o demo itotorou o nyawa yowöe-wöeika gënanga la yogahoko o Pilatusika hupaya o Barabas iwilapahi dé o Yesus ai hukumanga iwi hohonenge. 27:21 Dé magubernur gënanga wälehaoli önanga, "Yahinoto o nyawa ne önanga, o naguna ngini nimau ngohi tï lapahi mangale ngini?" "Barabas," önanga yohaluhu. 27:22 "Nako hoko gënanga, okia kokiani ngohi todiai de o Yesus iwi heto-hetongo o Kristus?" o Pilatus woleha onangika. "Unanga niwi salib!" mata-mata önanga yohaluhu. 27:23 "Mä okia Ai dorou?" o Pilatus woleha. Dé onanga yopöaka iholoi ikuatileoli, "Unanga niwi salib!" 27:24 Ma baha o Pilatus woma näko, ünanga wakunokaua okia naga wodiai, dé o nyawa manga ngöe gënanga yakunu aha yongamo. HÒ unanga walë o akere, dé o nyawa yowöe-wöe manga himangoka gënanga ünanga aigiama waihoro dé wotemo, "Ngohi toluku tomahi tagongo mabobaluhu, mangale o nyawa neünanga Ai honenge! Gënanga ngini nihi dailako!" 27:25 Mata-mata o nyawa yowöe-wöe gënanga yohaluhu, "Ia, ma laikala ngomi dé tongomi miangoha-ngohaka miatagongo ma hukumanga mangale Ai honenge!" 27:26 Dé o Pilatus wïlapahi o Barabas mangale önanga, dé wähuloko o nyawa iwigohara o Yesus; dé wihilapahi Unanga la iwi salib. 27:27 Ipaha o Pilatus aitentaraoka iwiao o Yesus yowohama magubernur aikadatoika, dé mata-mata o tentaraoka manga doomu imatoomu o Yesus iwikilolitino. 27:28 Onanga yahuputu o Yesus aipakeanga, dé iwihipäke Unangika o juba magoguhurungu. 27:29 Onanga yalë o gota mararaga mahohihika, dé yadiai aimakota, dé ihi tamunuku o Yesus aihäekuku. Ipaha önanga iwihi jojö o diki-diki o gahumu moi aigiama manirakoka, dé yatilabuku ai himangoka, dé iwihohedu Unanga. "Tabea o Yahudi ma Nyawa manga Koano!" önanga yotemo. 27:30 Onanga iwiobiri, dé yalë o diki-diki gënanga, dé yagohara aimumukuku de o diki-diki. 27:31 Iböto ima higoguleoka Unanga, önanga yahuputu o juba magoguhurungu gënanga, dé iwihi päkeoli Ai pakeanga mahirete. Ipaha Unanga iwihi hupu iwiao la iwi salib. 27:32 O ngëkomo mahoanoka, önanga imaka mäke de womatëngo o Kirene manyawa airomanga o Simon. Onanga iwipakisa o nyawa gënanga wamoku o Yesus aisalib. 27:33 Ipaha önanga imahiädono o ngï moi maromanga o Golgota, mamangarati "O häeke ma Kabelanga ma Ngï". 27:34 Genangoka önanga iwihidöaka o Yesus iwihi okere o angguru higanuino okianaga mamali-mali. Mä o angguru gënanga o Yesus watailoka, Unanga woluku waokere. 27:35 Ipaha önanga iwisalib, dé aipakeanga imäkokeregu imoteke o undi. 27:36 Ipaha de gënanga önanga yogogeruku dokengoka iwï göana Unanga. 27:37 Ai häeke malokuile önanga yonuneuku o dulihi, yakorona o galaki Unangika, enagënanga: "Nenangala o Yesus, o Yahudi ma Nyawa manga Koano". 27:38 Ihi domoteke dede Unanga önanga yäsaliboli yahinoto yoora-ora dé yotoma-toma; womatëngo ainirakoka, dé womatengoli aihigiloka. 27:39 O nyawa yakokaino genangino manga häeke yagiwi-giwi, dé iwihohedu o Yesus. 27:40 Onanga yato, "Ngona nomau nakilianga ma Jou Madutu ai Tau, dé o wange hange dika de nohigokokali! Nako Ngona ma Jou Madutu ai Ngohaka, o saliboka gënanga deno uti, dé nohihalamati Ani diri!" 27:41 Hogenangoli o imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guru inoli o Yahudioka manga tutuda iwihohedu o Yesus. Onanga yotemo, 27:42 "Unanga wahihalamati o nyawa mahomoa, enahioko Ai diri mahirete wakunua wohihalamati. Nako o Israeloka manga koano, kayaoa de öraha nënanga Ngona nouti o saliboka gënanga, dahao ngomi miningaku Ngona. 27:43 Unanga wïngaku ma Jou Madutuika de womahetongo Unanga ma Jou Madutu ai Ngohaka. Aa, niaino ngone hïlega boteka ma Jou Madutu womau örahanënanga wihihalamati." 27:44 Yo ora-ora de yotoma-toma yä sosalib de Unanga gënanga kahoko genangoli i wi hohedu Unanga. 27:45 O wange i korona, madëkana o jam hange o Yerusalem maberera gënanga mata-mataika ihuhutu. 27:46 O takoro hange o bimaoa, o Yesus wopöaka de Ai ilingi kahakuatile, "Eli, Eli, lama sabakhtani?" mamangarati, "Ya Ahi Jou Madutu, ya Ahi Jou Madutu, yadodoa ho Ngona nohi malaika Ngohi?" 27:47 Yamuruono naga genangokadau yoihene o böaka gënanga, dé yotemo, "Unanga wïahoko o Elia!" 27:48 Womatëngo manga dodiawo woma tai-taiti woiki wolë o bunga karang, dé watono o angguru magogiohikuku. Ipaha ünanga wohi hakarika o didipoika, dé wohi peke o Yesus aiuru makaika. 27:49 Mä mahomoa yotemo yato, "Hodamä, niaino ngone hïlega boteka o Elia waino wihihalamati Unanga!" 27:50 Ipaha o Yesus wopöakoli de Ai ilingi kahakuatile, dé wowomaha wohi bobaha. 27:51 O guba inünuneuku ma Jou ai Tauoka ikakihi ibëlaka hinoto daku de yauku. O dunia igiwi dé o loku mahelewo ibëlaka. 27:52 O lungu-lungunu ihelenga, dé manga ngöe ma Jou Madutu aiumati yohone-honengoka yowangokali. 27:53 Ipaha de o Yesus womomiki o honenge mahidogoronaka, önanga yohonehonengoka yohupu manga lungunino, dé önanga yowohama o Yerusalem makotaika. Dé dokengoka manga ngöe o nyawa yämäke önanga. 27:54 O tentaraoka de manga doomu mahäeke iwïgöa-göana o Yesus önanga duru yohawana, maöraha yamäke o ohu de mata-mata idädadi gënanga. Onanga yotemo yato, "I goungu, Unanga nënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka!" 27:55 Genangoka nagaoli manga ngöe o ngongoheka, magurutoka de yölega-lega. Onanga gënanga iwinïkoka o Yesus la iwïriwo o Yesus madero kao Galilea okahi. 27:56 Manga hidogoronaka genangala o ngo Maria Magdalena, o ngo Maria o Yakobus ngoi ayo dé o Yusuf, dé o Zebedeus aingoha-ngohaka manga ayo. 27:57 O hutu gënanga woböaino womatëngo wokaya-kaya o Arimatea makotaino airomanga o Yusuf. Unangö o Yesus winöninïki. 27:58 Unanga woiki o Pilatusika, dé wogahoko o Yesus aimayeti. Ho o Pilatus wohipareta hupaya o Yesus aimayeti ihidöaka unangika. 27:59 Ho o Yusuf walë o mayeti gënanga, dé wohihawoino de o ngöere magare-garehe, o hutara mahungi. 27:60 Dé o Yusuf wakelenga o Yesus aimayeti o lungunuku, o lungunu gënanga tö Yusuf mahirete, de o lungunu gënanga yadiai o doporono i hohelewoka. Iböto gënanga ünanga wödululu o helewo moi ma amo-amoko wohibeno o lungunu gënanga mangorana, dé o Yusuf womajoboka. 27:61 O ngo Maria Magdalena dé o ngo Maria mahomoahi yogogeruku genangokadau yöhimangika o lungunu gënanga. 27:62 Yarehino mawange, o Yahudioka manga Puji mawangeoka, o imam-imam manga häeke dé o Farisi manyawa yoiki kamamoi, o Pilatus iwï himanga 27:63 dé yotemo, "Tuanga, ngomi mio hininga maöraha wotipu-tipu gënanga kawoma ngangoikahi, Unanga wotemoka, 'Ipahaika o wange hange Ngohi aha tomomiki'. 27:64 Karana gënanga, nähuloko o nyawa yögöana o lungunu gënanga ihidodiai, hiädono o wange hangeoka, hupaya iwinöninïki yakunua yatohiki Ai mayeti dé yahetongo o nyawaika, Unanga womomikoka, o honenge mahidogoronaka. Dé o tipu mabobaha nënanga aha i holoi itorou de madodihiraka." 27:65 "Ngini dema ënanga niatentara yogöa-göana," o Pilatus wätemo onangika, "nioiki la niogöana o lungunu gënanga, kagenangö magogöana." 27:66 Ho önanga yoiki o lungunika de yasegeluku madadamunu o helewouku, dé yögöana mahimangoka, hupaya koiwa naga yaruae o lungunu gënanga.

Matius 28

28:1 Maöraha o Yahudioka manga Puji mawange yatioka, o Minggu mawangeoka duru o ngoru-ngorumino, o ngo Maria Magdalena, dé o ngo Maria mahomoahi gënanga yoiki yölega o lungunu gënanga. 28:2 Itodokanino o ohu duru kahägiria. Ma Jou aimalaekat womatëngo, o horogaka de wouti, dé walulu mahelewo o lungunu mabebeno gënanga, dé wogogeruku mahelewo malokuoka. 28:3 O malaekat gënanga aibiono hokä o leletongo, dé ai pakeanga duru kahamagarehe. 28:4 O tentara yogöa-göana genangoka, duru yohawana hiädono önanga yohahara, dé ima dadi hokä o nyawa yohonengoka. 28:5 O malaekat gënanga wätemo o ngongohekaika gënanga, "Uha nihawana! Ngohi tohiöriki ngini niwilingiri o Yesus iwi sosaliboka gënanga. 28:6 Unanga koiwiwa nenangoka. Unanga womomikoka hokä mahira winihi ngahuoka. Nia ino niolega Ai ngï Unanga iwi kelenga. 28:7 Orahanënanga, nioiki nima tai-taiti, nihingahu iwinöninïkika, 'Unanga womomikoka de nënanga naga Unanga woiki wohiraka o Galileaika ngini niwihiduru. Dokengoka ngini aha niwimäke Unanga!' Nio hininga okia winihi ngahuoka nginika." 28:8 O ngongoheka gënanga imatai-taiti yamala o lungunu gënanga. De yamäo yohawana imaganu yomörene, önanga imapopäta la ihi ngahu o hali gënanga o Yesus iwinöninïkika. 28:9 I todokanino o Yesus waino imakamäke de ongongoheka gënanga, dé wätemo, "Tabea!" Dé onanga yaino imahi tigi Unangika, ipaha Ai lou yakololo dé iwihuba Unanga. 28:10 "Uha nihawana," o Yesus wätemo onangika, "nioiki niahingahu ahiroriadodotika hupaya önanga yoiki o Galileaika; dokengoka önanga aha ihi mäke Ngohi." 28:11 O ngongoheka gënanga yosoboka, yamuruono naga matentara yogöa-göana o lungunu gënanga imakilioro o kotaika dé ihi ngahu o imam-imam manga häekika mata-mata okianaga i dädadioka. 28:12 O imam-imam manga häeke gënanga imakatatoro ihidailako de o Yahudioka manga tutuda, dé yahidöaka o tiwikahä amoko o tentara yogöa-göanika gënanga, 28:13 dé yätemo yato, "Ngini kokiani niahëtongo, ngomi imï kiokoka dé o Yesus iwinö ninïki yaino o hutu-hutu dé ya tohiki o Yesus ai mayeti. 28:14 Dé nako magubernur woihene o hali gënanga, ngomi aha miwi baja ünanga hupaya ngini ma o huha okia-kiaua nia mäke." 28:15 Dé o tentara yogöa-göana gënanga yalë o tiwi gënanga, dé yadiai hokä okia yahibehehongo onangika. Mangale karana gënanga o ade-ade gënanga kahi ade-adeohi o Yahudi manyawa manga hidogoronaka hi ädono o wange nënanga. 28:16 Yangimoi de moi iwinö ninïki o Yesus gënanga yoiki o Galilea madoporonika imamoteke de o Yesus wahi paretaka onangika. 28:17 Maöraha önanga iwi mäke o Yesus dokengoka, önanga ima ruku iwi huba Unanga. Mä naga manga hidogoronaka yongaku i kiria owahi. 28:18 O Yesus womahi tigi onangika dé wätemo, "Ingodumu o kuaha o horogaka dé o duniaka ihi döakoka Ngohino. 28:19 Hababu gënanga nioiki hagala o hoana de o berera o dunia mata-mataika, niahidadi önanga ihinöninïki. Niä ohiki önanga de niahëtongo ma Ama ai romanga, dé ma Ngohaka, dé ma Jou Madutu ai Womaha. 28:20 Nia dotoko önanga yamoteke mata-mata tinihi poparetaka nginika. Dé niohininga Ngohi aha salalu tinïtomoteke ngini hiädono o wange mabaha."

Markus 1

1:1 Nenangala o Abari ma Oa mangale o Yesus Kristus, ma Jou Madutu ai Ngohaka. 1:2 O Abari ma Oa gënanga imuläenge hokä ma Nabi Yesaya wotulihi, hokonënanga, "Ma Jou Madutu wotemo, 'Ne ünanga Ahi huhuloko,' 'Ngohi tihuloko unanga wohira de Ngona, hupaya ünanga wahelenga o ngëkomo mangale Ngona.' 1:3 Naga o nyawa yopöa-pöaka o tonaka i kokakahaka, 'Ma Jou ai ngëkomo nia sadia; nihirata mangëkomo aha genangino wakokaino.' " 1:4 Hokä gënanga itulihoka, kogenangoli o Yohanis wohupu womahinyata o tonaka ikokakahaka. Unanga wäohiki o nyawa dé wohingahu o abari ma Jou Madutuino. "Ngini kokiani nitoba yakunokaua o baradoha nidiai, dé kokiani inïohiki hupaya ma Jou Madutu winïapongo," hokogënanga o Yohanis wotemo. 1:5 O Yudea maberera dé o Yerusalem manyawa mata-mata yoiki ihigihene o Yohanis wotemo-temo. Onanga imangaku manga baradoha, dé o Yohanis wäohiki önanga o Yordan ma Ngairoka. 1:6 O onta o aiwani ma ago-agomo toënanga magogo deyadiai o Yohanis aipakeanga, gënanga womahi baju. Ai gorona maninikutu o aiwani makai, dé ai inomo o kahoho dé o ohungu honganika magula. 1:7 Unanga wohingahu o abari nënanga, "Dahaö ngohi de iböto, aha woböa womatëngo iholoi wolamoko de ngohi. Toma ruku tahohe Ai hapato maliliko, kagangö dë topatutua. 1:8 Ngohi tinï ohiki ngini de o akere, mä Unanga aha winï ohiki ngini dema Jou Madutu ai Womaha." 1:9 O öraha gënanga o Yesus woböa o Nazaret o Galilea madaeraka de waino, dé o Yohanis wïohiki Unanga o Yordan ma Ngairoka. 1:10 Hoko gënanga o Yesus o ngairile wopuda de woma böa, ünanga wamäke o dihanga ihelenga dé ma Jou Madutu ai Womaha iuti Unanguku hokä o namo dara. 1:11 Ipaha yoihene ma Jou Madutu ai ilingi ihingahu, "Ngona Ahi Ngohaka tonï dora-dora. Ngona nasanangi Ahi hininga." 1:12 Gënanga iböto, de gila-gila ma Jou Madutu ai Womaha iwiao o Yesus yoiki o tonaka i kokakahaika. 1:13 O wange moruata Unanga wogogere genangokadau, o Ibilihi iwitaili. O aiwani-aiwani mahuhuhukö naga kamamoi dede Unanga genangokadau, dé o malaekatmalaekat i wï leleani Unanga. 1:14 O Yohanis de iwibuioka, o Yesus woiki o Galileaika dé dokengoka Unanga wohiabari o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 1:15 Wato, "Ma Jou Madutu i tedekanokaua aha muläenge wopareta. Nitoba yakunokaua o baradoha nidiai, dé niangaku o Abari ma Oa ma Jou Madutuino!" 1:16 Maöraha o Yesus wotowongi o Galilea ma Taaga mahohanino, Unanga wämäke yahinoto o nawoko yolingi-lingiri, enagënanga o Simon dé aidödoto o Andreas. Onanga manga gogiriaka o nawoko yotagoko o taagaka gënanga de o homa. 1:17 O Yesus wätemo onangika, "Nihi nïki Ngohi. Ngohi aha tinï dotoko ngini o nyawa nihoma." 1:18 Gila-gila önanga yamalaika manga homa de iwi nïki o Yesus. 1:19 O Yesus wotowongi gila-gila, de wä mäkeoli o riadodoto yahinoto mahomoa, enagënanga o Yakobus dé o Yohanis, o Zebedeus aingoha-ngohaka. Onanga naga manga ngotiroka, dé manga gogiriaka yoboro manga homa. 1:20 O Yesus gila-gila wä ahoko önanga. Dé onanga iwimalaika manga ama o ngotiroka de toona manga hewa manyawa. Dé o Yakobus dé o Yohanis yoiki iwinïki o Yesus. 1:21 O Yesus dé iwinöninïki imahiädono o Kapernaum makotaika. O Yahudioka manga Puji mawange moioli, o Yesus wowohama o pupuji matauika dé muläenge wodotoko. 1:22 O nyawa yoihe-ihene, yokiriri mangale Unanga wodotoko madodagi. Hababu, Unanga wodotoko de makumati, imako howono de o guru-guru agama yodotoko. 1:23 O öraha gënanga womatëngo iwï ngohamika o womaha madorou, wowohama o pupuji matau magoronaika, de wopöaka, 1:24 "Hei Yesus, o Nazaret manyawa, Ngona nomau okia nodiai dede ngomi? Ngona naino lä nomi binaha ngomi? Ngohi tohi öriki Ngona o nagona: Ngonala o huhuloko notebi-tebini ma Jou Madutuino!" 1:25 "Nomarïdi!" o Yesus wodorohu o womahika gënanga, "Nohupu de o nyawa nënanga!" 1:26 Ho mawomaha madorou gënanga iwigiwi duru yakua-kuata, ipaha o womaha madorou gënanga ihupu o nyawaka gënanga, de wopöaka. 1:27 Mata-mata o nyawa duru yohëranga, hiädono önanga imakoketemo, "Uwee, kaokia nënanga? O dodötoko mahungioli! De makumati dé makuaha Unanga wapareta o womaha madorou i hupu, dé onanga iwihi moteke!" 1:28 Dé o abari mangale o Yesus dema japati yödogilianga o Galilea madaera mata-mataika. 1:29 O Yesus dé iwinöninïki yamala o pupuji matau gënanga, dé yoiki o Simon dé o Andreas manga tauika. O Yakobus dé o Yohanis onangö yoiki ima kinïki dede ona. 1:30 O Simon ngoi toroa imi gogama magogiriaka ami ngidungiduoka. HÒ maöraha o Yesus dé iwinöninïki yowohama o tau gënanga, o Yesusika iwihi ngahu o hali gënanga. 1:31 Ho o Yesus woiki o Simon ngoi toroaika, dé wasö amigiama, dé womihimoteke münanga momomiki. Ami gogama ihihanga, dé munangö momuläenge mä leleani önanga. 1:32 O bobimaoa, o wange de itumunoka, o nyawa manga ngöe yä ao o Yesusika mata-mata o nyawa yopopanyake dé o womaha madorou yangohamika. 1:33 Mata-mata o kotaka gënanga ima toomuino o tau gënanga mahimangoka. 1:34 Dé o Yesus wahi togumu manga ngöe o nyawa yatago-tagongo de yädäe-däene rupa-rupa o panyake, dé waduhuö mangöe womaha madorou. Unanga wohi gumalaua o womaha madorou gënanga yotemo, hababu önanga ihi öriki Unanga o naguna. 1:35 Yarehino, kama hohuhutuohi, o Yesus womomiki dé wamala o tau gënanga. Unanga woiki o ngï o gigoro koiwa-iwaika o kota maporetoka, dé dokengoka womäniata. 1:36 Mä o Simon dé aidodiawo yoiki iwilingiri Unanga. 1:37 Dé onanga iwi mäkeoka, önanga iwi temo, "Mata-mata o nyawa naga ini lingiri Bapa." 1:38 Mä o Yesus wohaluhu, "Niaino ngone hohigila-gila nanga dodagi o kota-kota mahomoaika hakokiloliti o daera nënanga. Ngohi kokiani toriwayati genangokaö, hababu madungutu ganga hö Ngohi taino." 1:39 Karana gënanga o Yesus woiki o Galilea wamödemödeke, dé woriwayati o pupuji matauoka de waduhu o womaha madodorou. 1:40 Womatëngo iwipado-pado hoboborohono woböa o Yesusika. O nyawa gënanga watilabuku dé wotemo, "Nako Bapa nömodeke, Bapa yakunu ngohi nohihi togumu." 1:41 O Yesus wïdora o nyawa gënanga. HÒ, Unanga wipalanga o nyawa gënanga de wotemo, "Ngohi tomau, notogumu!" 1:42 O öraha gënanga dika aipanyake ihihanga dé unanga wotogumu. 1:43 Dahaö o Yesus wïhuloko ünanga woiki, wohidöaka o hohininga nënanga, 1:44 "Kao nagonaikaö de yakunua nohiade-ade, mä noiki ma imamika, dé nogahoko unangika la wohigoungu ngona notogumoka. Dahaö mangale notogumoka gënanga, nohi döaka o huhuba, imoteke o Musa wohi popareta, hokä o nonako moi o nyawaika i gou-goungu ngona notogumoka." 1:45 Mä o nyawa gënanga woiki dé gila-gila wohiade-ade kiaka dika, okia idadadioka gënanga, hiädono o Yesus wakunua womahi totararonuku wowohama o kotaika. Unanga duga-duga wogögogere o kota maporetoka o ngï kiaka o gigoro koiwa. Mä o nyawa gila-gila dika yoböa Unangika okiaino hönanga.

Markus 2

2:1 O wange muruono naga ipahaika o Yesus woma idulu o Kapernaum makotaika. O abari yaika yaino yoihene o Yesus naga o tauoka. 2:2 Ho manga ngöe o nyawa yoböa. Onanga imatoomu dokengoka hiädono o ngï koiwaka. O ngoranokaö iömanga i ehoto deo nyawa. Dahaö o Yesus wohingahu onangika o abari ma Jou Madutuino. 2:3 Unanga magogiriaka wotemo-temo, yaruata ima teke ligoraka womatëngo wolugu-lugu la iwi ao o Yesusika. 2:4 Mä karana o nyawa yowöe holi, yakunua imahi tigi Unangika. HÒ onanga yadöa matau de yakilianga makatu o Yesus iwi totanile. Ipaha de gënanga önanga iwi wora o nyawa wolugu-lugu gënanga kamamoi de aitikara. 2:5 O Yesus wamäke hokokia ma amoko to ona manga ngongaku, Unanga wïtemo wolugu-luguika gënanga, "Ahi ngohaka, anibaradoha mata-mata i apongoka." 2:6 Yamuruono naga o agama maguru kanganohi yogogeruku genangoka muläenge manga hiningaka ileha-leha, 2:7 "Duru wobarani o nyawa nënanga wotemo hoko gënanga! Unanga wihikauku ma Jou Madutu. Mahomoa de ma Jou Madutu, o nagonahi yakunu ya apongo o baradoha?" 2:8 O öraha gënanga dika o Yesus wohi öriki to önanga manga dibanga. Ho Unanga wätemo, "Yadodoa ho niahiningaka ileha-leha hokogënanga? 2:9 Kiaka iholoi igapanga: mademo, 'Ani baradoha iapongoka', ekola mademo 'Nomomiki nagoraka ani tikara dé nomä dagi'? 2:10 Mä o öraha nënanga Ngohi aha tohimatoko madiai nginika, o dunia malokuoka nënanga o Nyawa manga Ngohaka wokuaha waapongo o baradoha." Dahaö o Yesus wïtemo o nyawa wolugu-luguika gënanga, 2:11 "No momiki, nagoraka ani tikara dé nolio!" 2:12 Unanga womomiki dé woma taiti walë aitikara daha wohupu de önanga mata-mata yahakihi. O nyawa manga ngöe gënanga yokiriri dé iwihigiriri ma Jou Madutu. Onanga yato, "Komaiwahi ngone hamäke hoko nënanga idadi!" 2:13 O Yesus womakilioroli o Galilea ma Taaga madowongino. Manga ngöe o nyawa yaino Unangika, dé Unanga wädotoko önanga. 2:14 Magogiriaka o Yesus wotagi genangino, Unanga wïmäke womatëngo o soungu wogaho-gahoko airomanga o Lewi, o Alfeus aingohaka, wogogerukuohi o soungu makantoroka. O Yesus wïtemo unangika, "Nohi nïki Ngohi." Ho o Lewi womaoko dé wï nïki o Yesus. 2:15 Maöraha o Yesus wolomo magogiriaka o Lewi aitauoka, yoböaino manga ngöe o soungu yogaho-gahoko dé manga ngöe imoteke o kawaha manga damäke önanga gënanga i torou manga wowango, mata-mata yolomo imakomoteke de o Yesus dé iwinö ninïki. Hababu manga hidogoronaka manga ngöe iwinïki o Yesus. 2:16 Yamuruono naga o agama maguru o Farisi manyawaino iwi mäke o Yesus wolomo imakomoteke de o soungu yogaho-gahoko dé o nyawa manga wowango itotorou. HÒ onanga yoleha o Yesus iwinöninïkika, "Yadodoa honiaguru wolomo imakomoteke de o soungu yogaho-gahoko dé o nyawa madorou gënanga?" 2:17 O Yesus woihene manga loleha gënanga, howä baluhu, "O nyawa yopanyakeua yoparalua o dotere; duga-duga o nyawa yopopanyake dika. Ngohi toböa tä ahokua o nyawa ima mäo manga diri yaoaka, duga-duga o nyawa yäpulo-pulono önanga gënanga okiaua yadäene." 2:18 Mamoiuku iwinöninïki o Yohanis Wo ohi-ohiki de o Farisi manyawa yopuaha magogiriaka. Dé naga o nyawa yaino o Yesusino dé iwi leha, "Yadodoa ho o Yohanis Wo ohi-ohiki iwinöninïki dé yani nïki o Farisi manyawa yopuaha, hÒ de Bapa ininöninïki kowali?" 2:19 O Yesus wäbaluhu, "O kawingi marameangoka, boteka o nyawa yaino-ino o kawingi marameangino koyolomua? Nako o nauru wokawi-kawingi ka dede onangohi, marai önanga yolomo. 2:20 Mä aha iböa toëna maöraha o nauru wokawi-kawingi gënanga manga hidogoronaka de iwingoho. O öraha gënanga dahaö onangö koyolomua. 2:21 Koiwa o nyawa imä dapa manga baju madorou de ihitapa de o ngöere mahungi mabëlaka. Hababu madadapa mangöere gënanga aha yatïngi, hiädono makakihi iholoi ilamoko. 2:22 Hokogenangoli moiua o angguru mahungi yauhe o angguru mangï hira-hirauku. Karana o angguru mahungi gënanga aha yapooteke mangï i hira-hira. Mabaha hinotö kai umo. O angguru mahungi kokiani yöguhe o angguru mangï mahungiuku!" 2:23 Mamoiuku o Yahudioka manga Puji mawangeoka, o Yesus wakaino moi o gandum madumuleino, iwinö ninïki yomuläenge yautuku ma gandum. 2:24 Ho o Farisi manyawa iwi temo o Yesusika, "Yadodoa ho ininö ninïki yatilakuru nanga agama matita, dé yadiai okia ilara-laranga o Puji mawangeoka?" 2:25-26 O Yesus wäbaluhu, "Komaiwahi ngini niabasa okia o Daud wadiai, maöraha o Abyatar wodadi o imam womomulia. O öraha gënanga o Daud dé ainyawa yähahini, dé koiwa manga inomo, ünanga wowohama ma Jou ai Tauika, dé waolomo o roti ihi hubaka ma Jou Madutuika. Dé o roti gënanga wahidöakoli ainyawaika. Enahioko imoteke nanga agama, o imam-imam dika yakunu yaolomo o roti gënanga." 2:27 Dé o Yesus wätemoli, "O Puji mawange yadiai mangale o nyawa; mä konyawaua mangale o Puji mawange. 2:28 HÒ, o Nyawa manga Ngohaka wokuaha maboboloioli o Puji mawange ma Wakuaha."

Markus 3

3:1 O Yesus womakilioroli o pupuji matauika. Genangoka naga womatëngo aigiama mahononga ihonenge. 3:2 Genangoka naga o nyawa yomau yalingiri o Yesus aihowono, hupaya yakunu Unanga iwikalaki. HÒ onanga salalu iwitotailako Unanga boteka Unanga aha wahitogumu o nyawa o Yahudioka manga Puji mawangeoka. 3:3 O Yesus wïtemo o nyawa aigiama mahononga ihone-honenge gënanga, "Naino noma okoino nengokadau, mahimangoka." 3:4 Daha Unanga wäleha genangokadau manyawa, "Imoteke nanga agama, ngone yakunu okia hodiai o Puji mawangeoka? O oa hodiai ekola o dorou hodiai? Hahihalamati o nyawa ekola hatoma?" Onanga kai marirïdoka. 3:5 O Yesus de aidohata woma lega ikilolitino mä Unanga aihininga kai huha dika, karana önanga manga häeke madogowini. Ho witemo o nyawaika gënanga, "Nohi döakika anigiama." O nyawa gënanga aigiama wohidöakika, dé aigiama maitogumu. 3:6 O Farisi manyawa yamala o pupuji matau gënanga, dé de majapati imahi kadailako de o Herodes ainyawa yamuruono naga, lá iwitoma o Yesus. 3:7 O Yesus dé iwinöninïki yoiki imadohuku o Galilea ma Taagaika. Duru kamanga ngöe o Galileaino manyawa yoiki iwinïki o Yesus. Manga ngöeoli o Yudea de yaino, 3:8 o Yerusalemino, o Idumea madaeraino, dé o Yordan o wange mahiwaroko mahonongaino, dé o Tirus dé o Sidon makota magilolitino. Onanga mata-mata yoböa o Yesusika, hababu önanga yoihene o hali mangöe wadiaioka. 3:9 O nyawa yoböa-böa gënanga duru kamanga ngöe, hiädono o Yesus wähuloko iwinöninïki yasadia o ngotiri, hababu uha hiädono o nyawa mangangöe gënanga iwihidehoto. 3:10 Unanga wahitogumu duru kamanga ngöe o nyawa, hiädono mata-mata o nyawa yopopanyake imahi eho-ehoto imahi dailako imahi tigi Unangika la yakunu iwisö Unanga. 3:11 Dé o nyawa yangohangohama o womaha madorou kade iwi mäke Unanga, gila-gila ima ruku Ai himangoka dé yopöaka, "Ngona ma Jou Madutu ai Ngohaka!" 3:12 Mä o Yesus woduhunu ikiria o womaha madorou gënanga i hi ngahu Unanga o naguna. 3:13 Ipaha o Yesus wodöa o doporonile, dé wä ahoko o nyawa yamuruono naga imoteke Ai mau. O nyawa gënanga yaino, 3:14 daha manga hidogoronaka Unanga wäiriki yangimoi de yahinoto. Wato, "Ngohi tinï iriki ngini, hupaya ngini nihinïki Ngohi, hupaya ngini tinïhuloko nihingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino, 3:15 dé ngini aha niamäke o kuaha la niaduhu o womaha madorou." 3:16 Nënanga yangimoi de yahinoto gënanga manga romanga: o Simon (iwihi ahokoli o Petrus), 3:17 o Yakobus dé aidodoto o Yohanis enagënanga o Zebedeus aingohangohaka (önanga nënanga yahiromanga Boanerges mamangarati "o dotereke ma ngohaka"), 3:18 o Andreas, o Filipus, o Bartolomeus, o Matius, o Tomas, o Yakobus, o Alfeus aingohaka, o Tadeus, o Simon o berera ma Gogöana, 3:19 dé o Yudas Iskariot wososetiaua o Yesusika. 3:20 Ipaha o Yesus wolio o tauika. Mä o nyawa manga ngöe yoböaoli imatoomu, hiädono o Yesus dé iwinöninïki imahi däenua yolomo. 3:21 O nyawa manga ngöe yotemo, "Unanga iwitogohangoka!" Dé Ai roriadodoto yoihene o hali gënanga, önanga yoiki yomau iwingöho Unanga. 3:22 O agama maguru-guru o Yerusalem de yaino-ino yotemo, "Unanga o Beelzebul iwïngohamika! O womaha madorou madimono gënanga iwihidöaka o kuaha Unangika la waduhu o womaha madorou." 3:23 O Yesus wä ahoko o nyawa yowöe-wöe gënanga, dé woade-ade onangika o hitotero muruono naga. "Sarakia yakunu o womaha madorou yaduhu o womaha madorou," o Yesus wato. 3:24 "Nako o negara moi, i regu-regu de imakokalawani, o negara gënanga aha i tedekanua. 3:25 Dé nako o tau moi manyawa dé manga rimoi koiwa dé imakokalawani, o tau moi manyawa gënanga aha yokilianga. 3:26 Nako o Ibilihi mapareta magoronaka idadi o gitingaka dé o galawani, o pareta gënanga i tedekanua, dé marai aha ihihanga. 3:27 Moiua o nyawa yakunu yöngohama womatëngo wokua-kuata aitau dé waora aiarata nako ünanga wohiraua wïliko o nyawa wokua-kuata gënanga. Wïliko i böto, dahaö ünanga yakunu waora aiarata. 3:28 Nianäko! Okiaka o nyawa o baradoha yodiai dé ihidemo o hikauku, önanga yakunu yä apongo. 3:29 Mä kiaka önanga ihikauku ma Jou Madutu ai Womaha, önanga yakunua yä apongo! Hababu o hikauku gënanga ganga o baradoha i kokakali." ( 3:30 O Yesus wahetongo hokogënanga hababu naga o nyawa yotemo o Yesus iwi ngohamika o womaha madorou.) 3:31 Ipaha de gënanga o Yesus ngoi ayo dé Ai riadödoto yoböa. Onanga yotamä maporetoka dé yähuloko o nyawa iwiahoko o Yesus. 3:32 O öraha gënanga manga ngöe o nyawa magogiriaka yogogeruku iwihigilolitino o Yesus. Onanga iwitemo Unangika, "Bapa, ngoni ayo dé Ani riadödoto Bapa naga maporetoka. Onanga ini lingiri Bapa." 3:33 O Yesus wohaluhu, "O nagona Ngohi ayo? O nagona Ahi riadödoto?" 3:34 Ipaha Unanga wäpulono o nyawa yogögogeruku iwihi gogilolitino dé wotemo, "Ne önanga Ngohi ayo dé Ahi riadödoto! 3:35 O nyawa yadodiai ma Jou Madutu aimau, ge önanga Ahi riadödoto o nauru dé Ahi biranga dé Ngohi ayo."

Markus 4

4:1 O Yesus wodotokoli o Galilea ma Taaga mahohanoka. Duru manga ngöe o nyawa iwihi doomuino. Karana gënanga o Yesus woiki woharenuku o ngotiroka de yahitomoko o akeroka, dé o nyawa yowöe-wöe gënanga imaokoino o taaga madatekoka. 4:2 Daha o Yesus wädotoko o hali mangöe onangika de wapäke o hitotero. Hoko nënanga Unanga wädotoko. 4:3 "Ni ihene! Naga womatëngo wototumule woiki wohi barihi ai gihihi. 4:4 Maöraha magogiriaka ünanga wohibarihi, naga magihihi itifa o ngekomuku. HÒ o totaleo yaino dé o gihihi gënanga yaolomo yamatäka. 4:5 Nagaoli itifa o ngï ihohelewouku matonaka ipirinua. O gihihi-gihihi gënanga itedekanua de iwangoka karana matonaka ipirinua, 4:6 mä de o wange iböa, i tori-torioka gënanga imuläenge imaai ipaha itoolenge dé ihonenge karana mangutuku iwohama ikurutukua. 4:7 Nagaoli magihihi itifa o momo mahohihikauku. O momo mahohihika gënanga iwango dé yarakutu itori-torioka gënanga hiädono koi hohokua. 4:8 Mä nagaoli magihihi i tifa o tonaka i boburereuku. O gihihi gënanga iwango, dé idadi ipako dé ihohoko, naga moruange, naga mori butanga, dé naga idogo higali maratuhu moi." 4:9 Iböto wohiade-ade o hitotero gënanga, o Yesus wotemo, "O nagona de niangauku, ni ihene!" 4:10 Maöraha o Yesus womatëngoka, o nyawa yoihe-ihenoka Ai dodötoko yaino Unangino imakomoteke dé yangimoi de yahinoto iwinöninïki. Onanga yogahoko Unanga wohitararono o hitotero mamangarati gënanga. 4:11 Dé o Yesus wätemo onangika, "Ngini inihi döakoka o ngongike lá nianäko o rahasia mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta. Mä o nyawa mapore-poretoka yädotoko dé o hitotero, 4:12 hupaya 'Onanga aha yatailako hokogenangika, mä yanäkoua okia i dädadi, önanga aha yoihene hokogenangika, mä i mangaratiua, nënanga idadi hupaya uha önanga yamäke dé i mangarati dé uha yoböa ma Jou Madutuika dé ma Jou Madutu wä apongo önanga.' " 4:13 Ipaha o Yesus wätemo onangika, "Nako ngini nimangaratiua o hitotero gënanga, sarakia ngini yakunu nimangarati o hitotero mahomoa? 4:14 O gihihi wohi bari-barihi gënanga ganga o nyawa ihi ngahu-ngahu o abari ma Jou Madutuino. 4:15 O gihihi i tifa o ngekomuku, hohi tero o nyawa yoihene o abari mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta. Hoko gënanga yoihene, o Ibilihi iböa dé yalë okia ihibarihoka manga hininga magoronaka. 4:16 O gihihi itifa o ngï ihohelewouku, hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga, dé gila-gila yatarima de manga hininga isanangi. 4:17 Mä o abari gënanga imahi ngutukua manga hininga magoronaka, hiädono itongohonua. Hoko gënanga önanga yatagongo o huha ekola o aniaya karana o abari gënanga, gila-gila önanga imadohuku de yosetia okaua. 4:18 O gihihi itifa o momo mahohihikauku gënanga hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga, 4:19 mä yohawatere mangale to önanga manga wowango dé yönahihu yöwango okia-kiaua yokuranga. O nahihu mangale o hali mangöe iwohama manga hininga magoronaka. Karana gënanga o abari ma Jou Madutuino yarakutu manga hininga magoronaka, hiädono ihohokua. 4:20 Dé o gihihi itifa o tonaka i boburereuku gënanga hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga dé yatarima, önanga manga hohoko i wöe, naga moruange, naga mori butanga dé naga idogo ihigali maratuhu moi manga hasili." 4:21 Inoli o Yesus wotemoli, "Ma muruono de o nyawa yatuhuku manga hilo dé yatamunuku de o rube, ekola yakelengauku manga ngidu-ngidu matimioka? Boteka ünanga wakelengaukua o hilo gënanga, o hilo matotodengoka? 4:22 Koiwa i iu-iunu aha koya mäkeua; dé koiwa irörahasia, aha koyö dogiliangua. 4:23 Hababu gënanga, nako de nia ngaukoka, ni ihene!" 4:24 Dé o Yesus wotemoli, "Ni ihene nihidodiai okia ngini ni ihene nënanga! O duduga ngini niahipäke o nyawa mahomoaika, aha ma Jou Madutu winihi päkeoli nginika -- dé i goungu i holoi i wöeoli. 4:25 Hababu o nyawa de ma enangoka, aha yahidöaka iholoi iwöeoli; mä o nyawa koiwa onangoka, de ma huhutulohi naga onangoka aha yalëoli." 4:26 O Yesus wadohangoli Ai ade-ade, "Nako maöraha ma Jou Madutu wopareta hokä o koano, madodagi yakunu hohitero hokä womatëngo wohibarihi o gihihi aidumuleoka. 4:27 Yö hutu ünanga womä idu; o wange-wange ünanga womomikino. Dé hoko kiaua o gihihi gënanga iwango dé idadi ipako. Mä sarakia madodagi o gihihi-gihihi gënanga iwango dé idadi ipako, o nyawa gënanga wanäkoua. 4:28 O tonaka gënanga ëna mahirete ihihupu mahasili: madodihiraka madubo, ipaha i röehe, dahaö mahohoko. 4:29 Dé nako o gandum gënanga iohakoka, o nyawa gënanga womuläenge woutuku karana maöraha o gugutuku yadonoka." 4:30 "Oraha okia ma Jou Madutu wopareta, de okia ngone yakunu hohitotero?" o Yesus wolehali. "Ma rupa okia yakunu ngone hapäke lá hohitararono? 4:31 Oraha okia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: O sawi mamui o gahumu moi womatëngo walë dé wadatomo o tonakuku. O sawi mamui ganga o duniaka sawaliua ënanga o gihihi ma alu-aluhu. 4:32 Mä nako iwangoka, o gota idato-datomo mahidogoronaka, sawaliua o sawi iholoi ilamoko mautu. Ma jaga-jaga duru irubu hiädono o totaleo yakunu yaino, dé ima diai maigutu mahohongo matimiuku." 4:33 Hokogënanga o Yesus wädotoko o nyawa de wapäke mangöe o hitotero hokä hokogënanga, hokokia magurutika önanga yakunu imangarati. 4:34 O Yesus salalu wapäke o hitotero nako Unanga wädotoko o nyawa manga ngöe gënanga. Mä nako Unanga mahirete de iwinöninïki, Unanga wohidöaka mamangale mata-mata onangika. 4:35 O wange gënanga dika o bobimaoa, o Yesus wätemo iwinö ninïkika, "Nia ino ngone hohidete o taaga mahonongaika." 4:36 O Yesus wohärene o ngotirile, dé iwinöninïki yämala o nyawa yowöe-wöe o taaga madatekoka, de yohärene ka gënanga mangötirile. O ngotiri mahomoaö naga gënangokadau. De ipaha o Yesus dé iwinöninïki yomuläenge yohidete. 4:37 Ipahaika itedekanua o hidaloko ipoputurungu iböa. O lulu imuläenge ihi boha-boha manga ngotiri dé iharene magoronaile hiädono o ngotiri gënanga ngade i ömanga de o akere. 4:38 O ngotiri gënanga madihiraka, o Yesus womä iduoka de Ai häeke o gogerena malokuoka. Iwinöninïki iwi tömanga Unanga. Onanga yotemo, "Bapa Guru, boteka Bapa nohaduli ikaua ngone hobodito?" 4:39 O Yesus womomiki, dé wodorohu o hidaloko gënanga, dé watemo o taaga, "Nomarïdi, noogoro!" Mahidaloko irïdi dé ma taaga idadi duru iogoro. 4:40 Dé o Yesus wätemo iwinöninïkika, "Yadodoa hongini nihawana? Yadodoa hongini ningakua Ngohino?" 4:41 Onanga yohawana dé imaketemo moi de moika, "Imoteke madiai o naguna o nyawa nënanga, hiädono o hidaloko dé o lulu ma iwihi moteke Unangika."

Markus 5

5:1 Ipaha o Yesus dé iwinöninïki imahiädono o Galilea ma Taaga mahonongaika, o Gerasa madaeraoka. 5:2 O Yesus kade wouti o ngotiroka, wïngino Unangino o nauru womatëngo o jere ma arukino de wohupu. 5:3 O nyawa gënanga o womaha madorou iwikuaha dé wogogere o jereoka. Unanga iwiliko yakunokaua; ngaro de o rante. 5:4 Ma ngaroka ailou dé aigiama yaliko de o rante, mä salalu marante-rante gënanga watöaka, dé o behi ai louoka watobiki. Unanga hoko gënanga ai kuata moi okaua o nyawa yakunu iwi tatoko. 5:5 O hutu dé o wange ünanga wakaika wakaino o jereika dé i totoporonika, daha wopöa-pöaka dé ai röehe o helewoika wohi boha-boha hiädono i wi labo-labo. 5:6 Magurutokahi ünanga wïmäke o Yesus woböa, ünanga woma popäta de womaruku o Yesus aihimangoka. 5:7 Dé ai ilingi makuatile ünanga wopöaka, "Yesus ma Jou Madutu wokö Kurutile ai Ngohaka! Aha Ngona nohidodoa ngohi nënanga? De ma Jou Madutu ngohi togahoko, uha nohi hangihara ngohi!" ( 5:8 O nyawa gënanga wotemo hoko gënanga hababu o Yesus wïtemo unangika, "Womaha madorou, nohupu de o nyawa nënanga!") 5:9 Dé o Yesus wïleha unangika, "Ani romanga okia?" O nyawa gënanga wohaluhu, "Ahi romanga 'Legiun' -- hababu ngomi nënanga duru kamiangöe!" 5:10 Wögogilio ünanga woributu wogahoko hupaya o Yesus uha wahuloko o womaha madorou gënanga i hupu de o daera gënanga. 5:11 Itigika de o ngï gënanga naga duru kahä ngöe o ode magogiriaka o inomo ima lingiri o gelehoroka. 5:12 O womaha madorou gënanga igahoko o Yesusika, "Nomï huloko ngomi miwohama o odeika gënanga." 5:13 Dé o Yesus wömodeke. HÒ, o womaha madorou gënanga i hupu de o nyawa gënanga dé i wohama o odeika. Mata-mata o ode de matika gënanga i piringana dé ima ngumo o bakoro madatekoka de o taagauku hoyalutu -- mata-mata naga o dutu o ribuhu hinoto. 5:14 O ode yogöa-göana gënanga yopiringana, dé ihingahu o abari gënanga o kotaika dé o kapongo o kota magilolitino. Ho o nyawa yohupu lá yolega okia idädadioka. 5:15 Onanga yaika o Yesusika, ho iwi mäke o nyawa hoko kangano iwi ngoha-ngohamika o womaha madorou gënanga, wogogeruku genangoka. Unanga woma pakeangoka, dé aihininga itiaioka. Onanga mata-mata yohawanoka. 5:16 O nyawa yamäke-mäke de mangalako mahirete idädadi mangale o nyawa dé o ode gënanga ihiade-ade okia idädadioka. 5:17 Ho o daera gënanga manyawa yogahoko hupaya o Yesus wamala o daera gënanga. 5:18 Maöraha o Yesus woharene o ngotirile, o nyawa kokangano iwi kuaha o womaha madorou gënanga wogahoko o Yesusika, hupaya yakunu wonïki. 5:19 Mä o Yesus wihigumalaua, wïtemo, "Nolio dé nohingahu aniriadodotika okia ma Jou wodiaioka mangale ngona dé hoko kia Unanga aioa ngonaika!" 5:20 O nyawa gënanga woiki, dé muläenge woade-ade o Kota Ngimoi madaeraoka, okia o Yesus wodiaioka unangika. Mata-mata o nyawa yohëranga yoihene gënanga. 5:21 O Yesus womaki lioroli o taaga mahonongaika. O taaga madatekoka gënanga mangangöe o nyawa iwihidoomu iwikilolitino o Yesus. 5:22 Womatëngo airomanga o Yairus woböaino. Unanga ganga o pupuji matau matutuda o kota magoronaka gënanga. Maöraha ünanga wïmäke o Yesus, ünanga womaruku aihimangoka, 5:23 dé wogahoko woributu, "Bapa, ngohi ora mopanyake duru kami hiri. Kayaoa de noböa lá nomi palanga, hupaya münanga motogumu dé uha mohonenge!" 5:24 Ho o Yesus de o Yairus yoiki imatuono. Manga ngöe o nyawa iwinïki Unanga dé iwihi dehoto Ai higili de Ai niraka, Ai himanga de Ai porete. 5:25 Manga hidogoronaka nagaoli momatëngo o ngoheka o taongo ngimoi de hinoto madëkana, mopanyake mokokopoa. 5:26 Mata-mata amitiwi dé ami arata koiwaka mamatäka mapäke mahi fangu imi hou-houru, mä komoiua yakunu imihi togumu duga-duga ami panyake idogo itubuho. 5:27 O ngoheka gënanga moihenoka mangöe mangale o Yesus. O nyawa yowöe-wöe manga hidogoronaka gënanga münanga momahi tigi o Yesusika ai poretino möböa, 5:28 karana muna ami hiningaka, "Iti ngohi tatigi dika Ai juba ngohi aha totogumu!" 5:29 Münanga matigi o Yesus aijuba, dé o öraha gënanga dika ami awunu itogumu mokopoa okaua. Münanga mamäo muna motogumoka. 5:30 O öraha gënanga dika o Yesus wamäo naga o kuata ihupu Ai dirino. Unanga womä lega o nyawa yowöe-wöeika gënanga dé woleha, "O nagona yatigi Ahi juba?" 5:31 Iwinöninïki yotemo, "Bapa Ngona mahirete namäke naga hokokia manga ngöe o nyawa imakokehoto. Dé Bapa kanolehahi, o nagona ini tigi Bapa?" 5:32 Mä o Yesus kahoko genangika dika wotailako Ai gilolitino de wälingiri o nyawa iwi tigi-tigioka gënanga. 5:33 O ngoheka gënanga manäko okia idadioka ami dirioka, mohahara dé ami hawana momaruku o Yesus aihimangoka dé momangaku mata-mata okia idadioka. 5:34 De o Yesus womitemo mangoheka gënanga, "Ngohi ora, karana ngona nongaku Ngohino, ngona notogumu! Noiki de mahalamati. Ngona duru notogumoka!" 5:35 Magogiriaka o Yesus kawo temo-temohi, o huhuloko yamuruononaga o Yairus aitauoka de yaino. "Ngoni moholehe Tuanga mohonengoka," önanga yotemo o Yairusika. "Ngarouha Tuanga o huha nidiaioli ma Bapa Guru." 5:36 Wohaduliikaua okia ihi ngahu o nyawa gënanga, o Yesus wïtemo o Yairusika, "Uha nohawana, nongaku dika!" 5:37 De o Yesus wotagi gila-gila, mä moiö de wahi gumalaua iwinïki, sawaliua o Petrus de o Yakobus dé ai dodoto o Yohanis. 5:38 Maöraha imahi ädono o Yairus ai tauika, o Yesus wamäke i ruaeuku, dé woihene o gari de o dodora makuatile. 5:39 De o Yesus wowohama dé wätemo onangika, "Yadodoa honigigoro dé niari? O ngohaka gënanga mohonengua; muna duga-duga moma idu!" 5:40 Onanga iwigogiete o Yesus. Unanga wähuloko önanga mata-mata yohupu. De Unanga wä ao o ngohaka gënanga ngomi ayo de ami ama dé yaruange iwinöninïki yowohama o ngohaka gënanga ami kamarika. 5:41 O Yesus wasö o ngohaka gënanga ami giama dé womitemo munangika, "Talita kum," mamangarati, "Ngohaka ngoheka, Ngohi toni temo ngonaika: nomomiki!" 5:42 O ngohaka moholehe gënanga de majapati momomiki dé momädagi. (Ami umuru o taongo ngimoi de hinoto i böto.) Mata-mata yahöhakihi idädadi gënanga duru yokiriri! 5:43 Mä o Yesus wahipoma-poma kamoikaö de yakunua ihingahu o hali gënanga. Dé wätemo, "Nimi tofo o ngohaka gënanga."

Markus 6

6:1 Kagenangoka de o Yesus wolio imakomoteke de iwinöninïki, ai kapongika. 6:2 O Yahudioka manga Puji mawangeoka Unanga womuläenge wodotoko o pupuji matauoka. Naga o nyawa manga ngöe genangokadau. Maöraha o nyawa gënanga yoihene o Yesus aidodötoko, önanga duru yohëranga. Onanga yotemo, "O nyawa nënanga okiaino wamäke mata-mata nënanga? O sawaro marupa sarakia nënanga naga Unangoka? Sarakia ho Unanga wodiai i hëra-hëranga? 6:3 Mode koigoungua Unanga nënanga o gota matukanga, o ngo Maria amingohaka, dé Ai dodoto o Yakobus, o Yosis, o Yudas dé o Simon? Igoungu Ai bira-biranga managa yogogere kanenangokadau." Karana gënanga önanga iwioluku Unanga. 6:4 Ho o Yesus wätemo onangika, "O nabi womatëngo okiaka dika iwi horomati, sawaliua aikapongoka, dé airiadodoto dé aiayo de aibiranga manga hidogoronaka, iwihoromatiua." 6:5 O ngï genangoka o Yesus wakunua wodiai okianaga ihera-herangö, sawaliua wahitogumu yamuruono naga o nyawa yopopanyake de wägelenga Ai giama manga lokuoka. 6:6 O Yesus wohëranga önanga yongakuua. Ipaha o Yesus woiki wokiloliti o kapo-kapongika gënanga, dé wodotoko. 6:7 Unanga wä ahoko iwinöninïki yangimoi de yahinoto, de wähuloko önanga yähohinoto dé wahidöaka o kuaha onangika lá yaduhu o womaha madorou. 6:8 Unanga wahidöaka ohidumutu nënanga onangika, "Ngarouha nimägao okianaga niadodagi magoronaka, sawaliua o diki-diki. Uha niao o inomo ekola o hadaka mapopoje, ekola o tiwi. 6:9 Nia päke o hapato, mä uha nimä gao o baju o dobiki hinoto." 6:10 Unangö wätemo, "Nako ngini niwohama o tau moika, nigogere genangokadau hiädono ngini nia mala o kota gënanga. 6:11 Mä nako ngini niädono o ngï moioka, dé o nyawa genangokadau yoluku inï tarima dé inihigihene ngini, nia mala o ngï gënanga. Dé o kafo nia louoka niahurerouku hokä o hohininga onangika!" 6:12 De iwinöninïki o Yesus yangimoi de yahinoto gënanga ima goraka. Onanga yoiki de ihi ngahu o abari, o nyawa kokiani yotoba de yamala o baradoha gënanga. 6:13 Iwinöninïki o Yesus gënanga yaduhu mangöe o womaha madorou, yahi ehe o zaitun maminya o nyawa yopopanyakeika dé yahi togumu önanga. 6:14 O abari-abari mangale mata-mata idädadioka gënanga yadonoli ma Koano Herodesika, hababu o Yesus airomanga ihiorikoka kiaka dika. Naga o nyawa yotemo, "O Yohanis Wo ohi-ohiki wowangokali! Gënanga mahababu Unanga de Ai kuaha wodiai i hëra-hëranga gënanga." 6:15 Mä o nyawa mahomoa yato, "Unanga o Elia." Nagaoli yato, "Unanga o nabi, hokä o nabi womatëngo kahuruonino." 6:16 Maöraha o Herodes woihene gënanga, ünanga wotemo, "Marai nënanga o Yohanis Woohi-ohiki, kiaka kahuruono ngohi tähulokoka yatobiki aihäeke. Orahanënanga ünanga wowangokali!" 6:17 Hababu koidadiowahi gënanga o Herodes wähulokoka o nyawa iwitagoko o Yohanis, dé iwihingohama o buika. O Herodes wodiai hokogënanga karana mangale o ngo Herodias, aidodoto mahirete ngoi hekata, enagënanga o Filipus. Hababu o Herodes womi kawingoka o ngo Herodias, 6:18 dé yakorona de o hali gënanga o Yohanis wögogilio wïtaaere o Herodes hokonënanga, "Yakunua ngona nokawingi de anidodoto ngoi hekata gënanga!" 6:19 Gënanga mahababu o ngo Herodias mijanggutu o Yohanisika dé momau o Yohanis iwitöma, mä munanga makunua madiai o hali gënanga, karana o Herodes womitätatoko. 6:20 Hababu o Herodes wähulokoka o nyawa iwïgöana ihidodiai o Yohanis uha wobodito, karana ünanga wïmodongo o Yohanisika. Unanga wohi öriki o Yohanis o nyawa maoa moi, wïhulokoka ma Jou Madutu. Dé hokogënanga o Yohanis wotemo, o Herodes kawoigo wohigihene, ngarokö ünanga duru wobaliha karana gënanga. 6:21 Mabaha o ngo Herodias mamäke o ngëkomo o Herodes aiwange woma kilau mataongoka. O öraha gënanga o Herodes wodiai o rame mangale yopopareta i kökurutile, o pareta makuahaka, dé o kapita-kapita dé o Galilea makawaha mabalu-baluhu. 6:22 O rameoka gënanga o ngo Herodias ngomi ora moholehe mosëlo, dé ami sëlo gënanga o Herodes aihininga yasanangi de aitamu-tamu. HÒ o Herodes womitemo mamoholehika gënanga, "Ngona okia nöigo, nogahoko dika. Ngohi aha tonihi döaka ngonaika!" 6:23 Daha o Herodes wojaji o moholehika gënanga dé makoboto. O Herodes womi temo, "Okia dika ngona nogahoko aha tonihidöaka, igoungu ngarokö ahi pareta mahononga!" 6:24 Ho o moholehe gënanga mohupu dé momileha ngomi ayoika, "Ayo okia yaoa kokiani ngohi togahoko?" Ngomi ayo mohaluhu, "Nogahoko o Yohanis Woohi-ohiki ai häeke." 6:25 O moholehe gënanga tai-taiti momakilioro o Herodesika dé motemo, "Ngohi togahoko o Yohanis Woohi-ohiki aihäeke nohihi döaka ngohino öraha nënanga dika moi o dulanga malokuoka!" 6:26 Woihene o gogahoko gënanga o Herodes duru ai hininga ihuha. Mä unanga wakunua watila o gogahoko gënanga karana ünanga wokobotoka aitamu-tamu manga himangoka. 6:27 HÒ unanga gila-gila wïpareta womatëngo aigogöana walë o Yohanis Woohi-ohiki ai häeke. De ma tentaraoka gënanga woiki o buika, daha watobiki o Yohanis Woohi-ohiki aihäeke. 6:28 Ipaha ünanga wao o häeke gënanga o dulanga malokuoka dé wohilapahi mamoholehika gënanga. Dé o moholehe gënanga mohi döakoli ngomi ayoika. 6:29 Maöraha iwinöninïki o Yohanis yoihene o hali gënanga, önanga yoiki yalë o Yohanis aimayeti, dé yalungunu. 6:30 O rasul-rasul wähulo-huloko o Yesus gënanga ipaha imakilioroli, dé imatoomu de o Yesus. Onanga ihingahu Unangika mata-mata önanga yadodiaioka, dé yodotokoka. 6:31 Manga ngöe duru o nyawa yoböa dé yoiki, hiädono mangale yolomo mä o Yesus dé iwinöninïki yakunua. Hababu gënanga o Yesus wätemo iwinö ninïkika, "Niaino lá ngone hoiki o ngï magigoro koiwa-iwaika kiaka ngoneyakunu homa tëngoka dé ngini yakunu nimahi batongo jai-jai." 6:32 Ho onangö imagöraka yoiki de o ngotiri yödumutu o ngï magigoro koiwa-iwaika. 6:33 Mä manga ngöe o nyawa yämäkeoka önanga yamala o ngï gënanga, dé yänäko önanga o nagona. HÒ, mata-mata o kota madaera gënanga, manyawa imapopopäta yanïki o dudungika mangëkomo, yärorebe o Yesus dé iwinöninïki. 6:34 Maöraha o Yesus o ngotiroka de wouti, Unanga wämäke o nyawa mangangöe. Unanga aidora onangika, hababu önanga hokä o duba magogöana koiwa. Ho Unangö womuläenge wädotoko mangöe o hali onangika. 6:35 Maöraha o bimaoaka, o Yesus iwinöninïki yotemo Unangika, "I tigi-tigi yohutu dé o ngï nënanga itingakino. 6:36 Iholoi yaoa Bapa nähuloko o nyawa neönanga yoiki, hupaya önanga yakunu imaija o inomo o kapongo-kapongoika dé o kapo-kapongo ikilolitino nënanga." 6:37 Mä o Yesus wohaluhu, "Ngini dika niahiolomo önanga." "Owë, boteka ngomi kokiani mioiki mi ija o roti ma ija o ratuhu hinoto o tiwi haäka mangale miahiolomo o nyawa neönanga?" yato hoko gënanga o Yesus iwinöninïki gënanga. 6:38 Daha o Yesus wäleha, "Naga o roti muruono nginioka? Beika nioiki niolega." Iböto önanga yölega, önanga yato, "Naga o roti motoa dé naga o nawoko o ngai hinoto." 6:39 Daha o Yesus wähuloko o nyawa mata-mata gënanga yogogere o doomu-doomu moi o momo maijo-ijoka. 6:40 Onangö gënanga yogogere de madatoro, o doomu-o doomu moi. Naga yaratuhu moi o doomu moi, dé nagaö yamoritoa o doomu moi. 6:41 I paha o Yesus walë o roti motoa dé o nawoko hinoto gënanga, dé womamataga o dihangile dé wotemo tarima kasi ma Jou Madutuika. I böto de gënanga, Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de Ai giama dé wohidöaka iwinöninïkika lá hikodoku o nyawa yowöe-wöeika gënanga. Dé o nawoko hinoto gënanga ihi kodokuoli onangika mata-mata. 6:42 Onanga yolomo hiädono yäpunuhu. 6:43 Ipaha o inomo maboloi gënanga o Yesus iwinöninïki yatoomu -- mata-mata naga o karaja ngimoi de hinoto i omanga. 6:44 O nau-nauru ya olo-olomo o roti gënanga yatakihiri naga yaribuhu motoa. 6:45 Ipaha de gënanga o Yesus womataiti wähuloko iwinöninïki yosobo yongotiri yohira o Betsaidaika o taaga mahonongaka, Unanga magogiriahi wähuloko o nyawa yowöe-wöe gënanga yolio. 6:46 O nyawa yowöe-wöe gënanga wäpidiloka, o Yesus woiki o tonaka itotoporonika lá womäniata. 6:47 Yohutuoka, iwinöninïki o Yesus manga ngotiri o taaga mahidogoronaka yaikaka, hode o Yesus kao dudungokahi. 6:48 Unanga wämäke önanga kamanga hangihara de yokangela yaoru o ngotiri gënanga, karana o hidaloko yapuhukika. Hababu gënanga, done ho o takoro hange dé o takoro butanga o hutu inohi mahigorona, Unanga waino onangino womä dagi o akere malokuika. Dé Unanga wotagi wogila-gila hokä aha wätilakuru önanga. 6:49 Maöraha önanga iwi mäke womä dagi o akere malokuika, önanga yato bote o tokata, 6:50 hiädono önanga yopöa-pöaka yohawana. Hababu önanga mata-mata iwi mäke Unanga dé onanga duru yatodokana. Mä gila-gila o Yesus wätemo onangika, "Nima rirïdi! Ngohi o Yesus. Uha nihawana!" 6:51 Dahaö Unanga wodöa manga ngotirile, dé mahidaloko ma irïdi. Iwinöninïki o Yesus duru yohëranga. 6:52 I hëra-hëranga de o roti motoa gënanga kowahiohi önanga i mangarati. Mahuhahi onangika lá i mangarati. 6:53 Maöraha imahi ädono o taaga mahonongaika, önanga i matapu o Genesaret mahohanoka. 6:54 Maöraha önanga yohupu o ngotirile, o nyawa yämäke yaino-ino gënanga o Yesus. 6:55 Ho önanga ima popopäta o daera gënanga yamöde-mödeke, dé yomuläenge yä ao o nyawa yopopanyake o Yesusika o tikara malokuoka. Nako önanga yoihene o Yesus naga o ngï moioka, önanga yä ao o nyawa yopopanyake dokengika. 6:56 Kiaka dika o Yesus woböa -- kaya oa o kapongoka, o kotaka ekola o kapongoka -- genangino o nyawa salalu yaino dé yakelenga manga nyawa yopopanyake o lapangoka. Dahaö önanga yogahoko yagegoto hupaya o nyawa yopopanyake gënanga yahi gumala yatigi o Yesus aijuba, ngarokö mabarenika dika. Mata-mata yatigi-tigi Ai juba, yotogumu.

Markus 7

7:1 O doomu moi o Farisi manyawa dé yamuruono naga o agama maguru o Yerusalemino, yoböa o Yesusika. 7:2 Onanga yämäke yamuruono naga o Yesus iwinöninïki yolomo de manga giama itebinua moteke o agama, enagënanga ihiraua yaihoro manga giama imoteke o agama madatoro. 7:3 O Farisi manyawa kogenangoli mata-mata o Yahudi manyawa, duru yosetia yanïki mangaete de mangatohora manga adati. Onanga aha yolomua, nako ihiraua manga giama yaihoro, imoteke madodagi ihigogeroka. 7:4 Okia yoija o paharoka aha koya olomua, nako yaihorua ihira. Dé mangöe o datoro mahomoahi mangaete de mangatohoraino kiaka önanga kai keketohi yasö; hokä mangale madatoro, o galahi yaihoro, o udo-udomo, dé o pakakaha o tabaga. 7:5 Hababu gënanga o Farisi manyawa dé o agama maguru-guru gënanga yoleha o Yesusika, "Yadodoa hoininöninïki gënanga yolomo de manga giama yaihorua? Mahababu okia önanga yamotekua nangaete de nangatohora manga adati?" 7:6 O Yesus wohaluhu, "Ngini o nyawa nielu-eluku! Yakorona duru okia o Yesaya wohi ngahuoka mangale ngini, enagënanga, 'Ma Jou Madutu wato hokonënanga, O nyawa ge önanga duga-duga de o demo-demo Ngohi ihi huba, mä manga hininga ikurutika de Ngohi. 7:7 Parahaja önanga ihihuba Ngohi, hababu o nyawa manga datoro önanga yädotoko matero-tero gënanga Ahi datoro!' 7:8 Ma Jou Madutu ai paretapareta ngini nio legaikaua, de o nyawa manga dato-datoro ngini niasö niakëkekete." 7:9 De o Yesus wotemoli, "Ngini duru nisawaro niatila ma Jou Madutu aipareta hupaya yakunu nia tumunguku niadodötoko mahirete. 7:10 O Musa wohidöakoka o pareta nënanga, 'Nia horomati niaama de niaayo,' dé 'O nagona hönanga yatetemo manga ama de manga ayo, kokiani yähukumu yohonenge.' 7:11 Mä ngini nidotoko: Nako o nyawa yätemo manga dimonika, 'Okia kokiani ngohi tohi döaka ahi ama dé ngohi ayoika, ngohi tohihubaka ma Jou Madutuika,' 7:12 ho manga manarama yäriwo manga ama de manga ayo, ngini niahilapahioka o nyawa ge önanga. 7:13 HÒ de nia dodötoko mahirete kiaka ngini niahidöakoka o nyawa geonangika, ngini niahohihanga ma Jou Madutu aidemo. Kahangöeohi o hali hokonënanga ngini niadiai." 7:14 De o Yesus wä ahoko wohigalioli o nyawa yowöe-wöe gënanga dé wätemo onangika, "Ni ihene hupaya nimangarati! 7:15 Koiwa naga okia naga moi maporetino de iwohama o nyawa manga goronauku yakunu yadiai önanga yopeseke. Haidulu yaino, ihupu-hupu o nyawa moino genangala yadiai önanga yopeseke. 7:16 HÒ, nako de nia ngauku, ni ihene." 7:17 Maöraha o Yesus wämala o nyawa yowöe-wöe gënanga dé wowohama o tauika, iwinöninïki yoleha Unangika mangale o hitotero gënanga madungutu. 7:18 De o Yesus wätemo onangika, "Mode ngini nimangaratiowahi? Mode ngini yakunua nimangarati iwöwoha-wohama o nyawa moi nanga goronauku yakunua yadiai o nyawa gënanga wopeseke? 7:19 Hababu iwö woha-wohama gënanga yanonuua nanga hininga, mä yanonu nanga mämata, dé ipaha ihupuoli." De o demo-demo gënanga o Yesus wohi nyata mata-mata o inomo ihalali. 7:20 De o Yesus wotemoli, "Ihupu-hupu o nyawaino, gënanga doka iwi peseke ünanga. 7:21 Hababu magoronaile enagënanga nanga hiningaile, ipuda o diba-dibanga madorou, idadi o hababu o nyawa yodiai o manarama de o demo isö safarune, yotohiki, yotoma, 7:22 yohowono, yotipu, o nyawa yahi ade-ade i totorou, dé yadiai hagala moi-moi i totorou, idadi yokalilu, yotingkai, yotaleana, ima edenge, dé ihuha yädotoko. 7:23 Mata-mata o dorou gënanga i puda nanga goronaile, dé genanga doka yadiai o nyawa yopeseke." 7:24 Ipaha o Yesus wamala o ngï gënanga, dé woiki o daera i tigi-tigika de o Tirus makota. Unanga wowohama o tau moi magoronaika dé woluku o nyawa ihiöriki Unanga naga genangoka. Mä Unanga wakunua Ai diri waiunu. 7:25 O ayo momatëngo, ngomi ora o womaha madorou imï ngohamika, moihene mangale o Yesus. Münanga maino o Yesusino dé moma ruku Ai himangoka, 7:26 dé mogahoko hupaya o Yesus waduhu o womaha madorou ngomi oraka gënanga. O ngoheka gënanga o Yahudi manyawaua, moma kilau o Fenisia madaeraka o Siriaoka. 7:27 O Yesus womitemo munangika, "O ngoha-ngohaka kokiani ihira hahiolomo. Itorou halë o ngoha-ngohaka manga inomo de hödotumo o kahoika." 7:28 "Tuanga," o ngoheka gënanga mohaluhu, "hagala o kaho o meja matimiuku ma yaolomo o inomo mahou-hou kiaka o ngoha-ngohaka yatifa-tifauku!" 7:29 Daha o Yesus womitemo munangika, "Karana ani bobaluhu gënanga, nolio; o womaha madorou ihupuoka ngoni oraino!" 7:30 Ma ayo gënanga molio. Otauoka, münanga momimäkeino ngomi ora momahi ruba-ruba o dangiroka dé o womahamadorou i gou-goungu i hupuoka o ngohakino gënanga. 7:31 Ipaha o Yesus wamala o Tirus madaera, dé aidodagi wohi gila-gila wanonu o Sidon de o Galilea ma Taagaika. Unanga walë o ngëkomo watilakuru o Kota Ngimoi madaera. 7:32 Genangokadau o nyawa iwi ao Unangika womatëngo womou de witopongono. Onanga yogahoko o Yesus wögelenga Ai giama o nyawauku gënanga. 7:33 O Yesus wiao o nyawa gënanga o nyawa yowöewöeoka de wï tingakika womatëngoka dahaö o Yesus wakelenga Ai hagarara o nyawa gënanga aingauku hinotö magoronaika. Daha o Yesus wobiri, dé wapalanga o nyawa gënanga ai äkiri. 7:34 Iböto de gënanga o Yesus womamataga o dihangile, daha wowomaha wakua-kuata dé wïtemo o nyawaika gënanga, "Efata," mamangarati, "Ihelenga!" 7:35 O nyawa gënanga aingauku ihelenga dé aiäkiri idadi yabole okali, dé unanga womuläenge wotemo-temo dema gapanga. 7:36 Daha o Yesus wäduhunu önanga mata-mata ihiade-ade o hali gënanga o nagonaikadika. Mä iholoi o Yesus wäduhunu, gënanga hongoli önanga ihingahu-ngahu. 7:37 Dé mata-mata o nyawa yoihe-ihene gënanga duru yohëranga. Onanga yotemo, "Mata-mata wodiai kayaoa! Igou-goungu o nyawa yatopongono imahihene dé o nyawa yomou yotemo-temo!"

Markus 8

8:1 Ipahaika tedekanua, nagali o nyawa manga ngöe o doomu moi yaino imatoomuino. Karana önanga manga inomo koiwa, o Yesus wä ahoko iwinöninïki dé wätëmo, 8:2 "Ngohi tädora o nyawa manga ngöe nënanga. O wange hange iböto madekana önanga dede Ngohi, dé o öraha nënanga önanga manga inomo koiwa. 8:3 Nako Ngohi tä huloko önanga yolio de manga mämata madola koiwa, önanga aha yokiditoko o ngëkomo mahi goronaka. Dahaoli manga hidogoronaka naga magö gurutoka de yaino." 8:4 O Yesus iwinöninïki yohaluhu, "O ngï mahoanoka itingakino nënanga kiaka o nyawa yakunu yamäke o inomo lá mangale yä wedono o nyawa manga ngöe nënanga?" 8:5 "Naga hoko kia mangöe o roti nginioka?" o Yesus wä leha. "Tumidi," önanga yohaluhu. 8:6 Ho o Yesus wähuloko o nyawa yowöe-wöe gënanga yogogeruku o tonaka malokuoka, dahaö Unanga walë o roti tumidi gënanga dé wotemo sukur ma Jou Madutuika. Ipaha Unanga wa bëla-bëlaka o roti gënanga de Ai giama dé wohidöaka iwinöninïkika la hikodoku o nyawaika. Ho iwinöninïki yadiai hokoganga. 8:7 Onanga manga nawoko ma alu-aluhu o ngai muruono nagali. O Yesus wotemo sukur ma Jou Madutuika mangale o nawoko gënanga, daha wähuloko iwinöninïki ihikodoku manawokoli gënanga. 8:8-9 Onanga yolomo hiädono yäpunuhu -- yatakihiri naga o nyawa yaribuhu iata yolomo. I paha iwinöninïki o Yesus yatoomu o inomo maboloi -- o karaja tumidi iömanga. Dé o Yesus wähuloko o nyawa yowöe-wöe gënanga yolio, 8:10 dé Unanga de iwinöninïki yoharene o ngotirile dé yoiki o Dalmanuta madaeraika. 8:11 Yamuruono naga o Farisi manyawa yoböa o Yesusika, dé muläenge imateke ributu de Unanga lá mangale yalingi-lingiri Ai howono. Onanga yogahoko o Yesus wodiai i hëra-hëranga hokä o nonako Unanga ma Jou Madutuoka de waino. 8:12 O Yesus womaridemo howohaluhu, "Okia mahababu o nyawa o öraha nënanga yogahoko Ngohi todiai ihëra-hëranga? Kowali! Ngohi aha tahi döakua o nonako marupa hoko gënanga onangika!" 8:13 Ho o Yesus wamalaika önanga, dé woharene o ngotirile; ipaha imä jobo o taaga gënanga mahonongaika. 8:14 Iwinöninïki o Yesus yawohanga imä gao o roti yäwëdono. Onanga duga-duga o gahumu moi manga roti o ngotiroka. 8:15 "Nimahi dodiai itike o Farisi manyawa manga ragi dé o Herodes ai ragika," o Yesus wätemo onangika. 8:16 Ho iwinö ninïki o Yesus gënanga muläenge ima koke temo mangale o hali gënanga. Onanga yotemo, "Unanga wotemo hoko gënanga, hababu koiwa nanga roti." 8:17 O Yesus wanäko okia önanga imakokeleha. Hababu gënanga Unanga wäleha onangika, "Yadodoa hongini nima kokeleha mangale koiwa o roti? Boteka ngini nianäkoua dé nimangarati owahi? Hoko gënanga mabongono niadibanga? 8:18 Ngini de nialakoka -- yadodoa ho niamäkeua? Ngini de niangaukoka -- yadodoa ho niihenua? Ngini niohiningaua 8:19 o roti motoa gënanga kiaka Ngohi tabëla-bëlaka lá mangale o nyawa yaribuhu motoa? O karaja muruono i ömanga mainomo maboloi ngini niatoomu?" "Ngimoi de hinoto," önanga yohaluhu. 8:20 "Dé maöraha Ngohi tabëla-bëlaka o roti tumidi lá mangale o nyawa yaribuhu iata," o Yesus wälehali, "o karaja muruono ma inomo maboloi ngini niatoomu?" "Tumidi," önanga yohaluhu. 8:21 "Aa, ngini koni mangarati owahi?" o Yesus wätemoli. 8:22 Onanga imahiädono o Betsaida makotaika. Genangokadau o nyawa iwiao womatëngo wopilo-piloko o Yesusika, dé yogahoko hupaya Unanga wïpalanga o nyawa wopilo-piloko gënanga lá wihi togumu. 8:23 Ho o Yesus wasö o nyawa wopilo-piloko gënanga aigiama dé wïtuda ünanga o kota gënanga maporetika. Ipaha o Yesus waobiri o nyawa gënanga ailako. Unanga wögelenga Ai giama o nyawa gënanga ailakouku, dé wïleha unangika, "Kayakunu ngona namäke okianaga o öraha nënanga?" 8:24 O nyawa gënanga womälega mahimangika, dahaö wotemo, "Ia. Ngohi tämäke o nyawa yotagi-tagi; mä onanga tä lega-lega hokä o gota." 8:25 O Yesus wogelengaoli Ai giama o nyawa gënanga ailakouku. Nënanga mamoi o nyawa gënanga wohidailako womälega wohi dodiaino. Ai lako itogumu, dé unanga wamäke mata-mata de duru itiai. 8:26 De ika o Yesus wïtemo unangika, "Nolio, dé uha noma kilioro o kotaika gënanga." 8:27 O Yesus dé iwinöninïki yoiki o kapo-kapongika o Kaisaria Filipi magilolitino. O ngëkomo mahoanika o Yesus wäleha onangika, "Imoteke o nyawa yato, o naguna Ngohi nënanga?" 8:28 Onanga yohaluhu, "Naga yato: O Yohanis Wo ohi-ohiki; nagaoli yato o Elia, dé mahomoali yato: o nabi moi." 8:29 "Mä imoteke ngini mahirete, Ngohi nënanga o naguna?" o Yesus woleha. O Petrus wohaluhu, "Bapa Ngona ganga o Koano Wohi hohalamati!" 8:30 De ika o Yesus wäpoma önanga, hupaya o nagonaikadika ma uha ihi ngahu mangale Ai diri. 8:31 Ipaha de gënanga, o Yesus womuläenge wädotoko iwinöninïki, ahaö o Nyawa manga Ngohaka kokiani watagongo o hangihara mangöe, dé o tutuda-tutuda, o imam-imam manga häeke, dé o agama maguru-guru aha iwilawani. Unanga aha iwitoma, mä o wange hangeoka Unanga aha womomikoli. 8:32 De wohi totiaika duru o Yesus wohi ngahu o hali gënanga iwinöninïkika. De o Petrus witauru o Yesus aidatekoka, dé wïtaaere o Yesus. 8:33 Mä o Yesus womä lega aiporetoko dé wäpulono iwinöninïkiika, dé witaaere o Petrus, "Noiki nenangoka, Nogoda-goda! Ani dibanga gënanga o nyawa madibanga; ma Jou Madutua ai dibanga!" 8:34 I paha o Yesus wäahoko o nyawa yowöe-wöe genangoka kamamoi dé iwinöninïki. Ika de wätemo onangika, "O nyawa yomau ihinïki Ngohi, kokiani yawohanga manga paralu mata-mata, ipaha yamoku manga salib, dé gila-gila ihi nïki Ngohi. 8:35 Hababu o nyawayomau yöriwo manga ngango, aha ihihanga manga ngango. Mä o nyawa ihidöaka mangangango mangale Ngohi dé mangale o Abari ma Oa ma Jou Madutuino, aha yahihalamati. 8:36 Okia mautumu o nyawaika, nako mata-mataika o dunia nënanga idadi kato önanga, mä onanga manga ngango ihihanga? 8:37 Kayakunu o ngango gënanga ihitagali de okianaga moi? 8:38 Nako womatëngo iwimaleke ihihigoungu Ngohi dé Ahi dodötoko de o dorou maorahoka nënanga, o Nyawa manga Ngohakö aha iwimaleke wahigoungu o nyawa gënanga, maorahoka Unanga ahao woböa de ai Ama Ai kuaha, imakinïki de o malaekat-malaekat yotebi-tebini."

Markus 9

9:1 "La nihiöriki!" o Yesus wato. "Ngini niahidogoronaka nenangokanaga aha koyo honengua, nako yamäkeowahi ma Jou Madutu wopareta de makuaha!" 9:2 O wange butanga ipahaika o Yesus wä ao o Petrus de o Yakobus dé aidodoto o Yohanis, imatingaka, o lokuile moi magögurutile. Manga lako mahimangoka o Yesus airupa ingali. 9:3 Ai pakeanga idadi iarehe ileto-letongo. Koiwa naga moi yofoka-foka o duniaka nënanga yakunu yofoka hokogënanga mamagarehe. 9:4 I paha yaruange iwinöninïki gënanga iwimäke o Yesus imä teke ade-ade de o Elia dé o Musa. 9:5 De o Petrus wotemo o Yesusika, "Bapa Guru, ngone nenangokadau duru hosanangi. Kayaoa de ngomi mihigoko o tau-tau hange: moi mangale Ngona Bapa, moi mangale o Musa, dé moi ohi mangale o Elia." 9:6 Imoteke madiai o Petrus wohi orikua okia kokiani wotemo, hababu ünanga dé ai dodiawo yahinoto duru magogiria yohawana. 9:7 Ipaha o lobi yähawo önanga dé o lobino gënanga yoihene yato, "Nënanga Ahi Ngohaka tïdora-dora. Niwihi gihene Unanga!" 9:8 Tai-taiti önanga yatailako manga gilolitino, dé o nagona ma yä mäkeokaua genangoka dede önanga, sawaliua o Yesus dika. 9:9 Maöraha önanga youti o loku oka deya uku gënanga, o Yesus wäpoma önanga, "Kamoi ikaö de uha niahingahu okia ngini niamäke-mäke kangano, nako o Nyawa manga Ngohaka wihi momikowahi o honengino." 9:10 Onanga ihingounu o behehongo gënanga, mä manga hidogoronaka mahirete önanga yomuläenge ima teke ade-ade okia madungutu o Yesus "wowangokali o honengino". 9:11 Ho önanga iwileha Unangika, "Yadodoa ho o agama maguru-guru yotemo o Elia kokiani i hira woböa?" 9:12 O Yesus wohaluhu, "O Elia igoungu ihira woböa lá mangale wohidiai hagala moi-moi. Mä sarakia de o Nyawa manga Ngohaka ai hali? Hababu okia Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi Unanga aha watagongo ihühuha mangöe dé o nyawa iwihikauku? 9:13 Mä Ngohi tinï temo nginika: O Elia woböaka, ma o nyawa iwidiai Unanga imoteke manga mau. Gënanga itiai imatero de i tuli-tulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka mangale ai diri." 9:14 Maöraha o Yesus dé yaruange iwinöninïki ima idulokali kamamoi de iwinöninïki mahomoa, önanga yämäke manga ngöe o nyawa genangoka. Yamuruono naga o agama maguru-guru ima teke ributu magogiriaka dé iwinöninïki o Yesus gënanga. 9:15 Hoko gënanga o nyawa ge önanga iwimäke o Yesus, önanga yohëranga, ho ima popopäta iwïbuhuku Unanga. 9:16 "Okia ngini nima koke leha de o agama maguru-guru gënanga?" o Yesus wäleha iwinö ninïkika. 9:17 Womatëngo o nyawa manga ngöe manga hidogoronaka gënanga wohaluhu, "Bapa Guru, ngohi ti ao ahingohaka Ngonaika Bapa. Unanga womou karana o womaha madorou iwingohamika. 9:18 Nako o womaha gënanga iwïdubukika, airöehe ihiboha-boha o tonakuku, aiuru iabo, aiingiri iboriti, dé airöehe magahumu itirihi. Ngohi togahoko ininöninïki yaduhu o womaha madorou gënanga, mä onanga yakunua yadiai." 9:19 De o Yesus wätemo onangika, "Goguleua ngini nënanga! Ngini igou-goungu o nyawa ningaku-ngakuua. Hiädono hokokia Ngohi kokiani togogere dede ngini dé tosabari nginika? Niao o ngohaka gënanga nengino!" 9:20 Onangö iwi ao o ngohaka gënanga o Yesusika. Hoko gënanga o womaha madorou gënanga iwimäke o Yesus, ënanga yadiai o ngohaka gënanga airöehe itopa-topa, hiädono o ngohaka gënanga woruba wolülulu o tonakika. Ai uru iabo. 9:21 De ika o Yesus woleha aiamaika, "Hokokia madëkana ünanga hokonënanga?" "Unanga kai ete-etekohi!" ai ama wohaluhu. 9:22 "Hara mangöeoka o womaha madorou gënanga ihidailako iwitöma ünanga dé o uku magoronauku iwitifa ekola o akeruku. Mä nako Bapa yakunu nomï riwo, nomodeke Bapa nomï dora ngomi dé nomï riwo ngomi!" 9:23 "Okia nato? Nako Bapa yakunu?" o Yesus wohaluhu. "Hagala mata-mata yakunu, mangale o nyawa yongaku!" 9:24 Gila-gila o ama gënanga wopöaka, "Jou, ngohi tongaku, mä ahi ngongaku ikuranga. Nohi riwo ngohi hupaya i holoi tongakuoli!" 9:25 Maöraha o Yesus wämäke o nyawa manga ngöe muläenge yoböa imatoomu, Unanga wapareta o womaha madorou gënanga dé wotemo, "O dopongono dé o mou mawomaha, Ngohi toni pareta ngona nohupu de o ngohaka nënanga dé uha hakali-kali nowohamoli aigoronaika!" 9:26 O womaha madorou gënanga ipöaka, dahaö yadiai o ngohaka gënanga airöehe itopa-topa, ipaha ihupu de o ngohaka gënanga. O ngohaka gënanga iwi lega-lega hokä o mayeti hiädono mata-mata o nyawa yotemo, "Unanga wohonengoka!" 9:27 Mä o Yesus wasö aigiama dé wïriwo ünanga wïmomiki. O ngohaka gënanga womomiki. 9:28 O Yesus o tauoka waikaka, iwinöninïki yaino imatëngo-tëngo Unangika dé yoleha, "Okia mahababu ngomi miakunua mia duhu o womaha madorou gënanga?" 9:29 O Yesus wohaluhu, "O womaha madorou marupa hoko gënanga, mahomoa de o hubayanga, de madodagi okiali ma yakunua nia duhu." 9:30 O Yesus dé iwinöninïki yamala o ngï gënanga dé ihi gila-gila manga dodagi yanonu o Galilea. O Yesus woluku o nyawa ihi öriki kiaka Unanga naga, 9:31 hababu Unanga magogiriaka wädotoko iwinöninïki. "O Nyawa manga Ngohaka aha iwi hilapahi o nyawa manga kuahaika," hokogënanga o Yesus wato, "dé Unanga aha iwi töma, mä o wange hangeoka Unanga aha womomiki!" 9:32 Iwinöninïki imangaratiua okia wädotoko o Yesus, mä onanga yohawana iwi leha Unangika. 9:33 Onanga ima hiädono o Kapernaum makotaika. O tauoka yaikaka, o Yesus wäleha iwinöninïkika, "Ngini okia nima koke leha o ngëkomo mahoanino kangano?" 9:34 Onanga yohaluhua, hababu o ngëkomo mahoanino önanga imateke ributu mangale o nagona iholoi yolamoko. 9:35 O Yesus wogogeruku, daha wä ahoko yangimoi de yahinoto iwinöninïki gënanga. Unanga wätemo onangika, "O nyawa womau wodadi madodihiraka, ünanga kokiani wodadi maböbobahaka dé kokiani wodadi mata-mata o nyawa walöleleani." 9:36 Ipaha o Yesus walë o ngohaka moi mai teteke, dé wadiai o ngohaka gënanga woma okoino önanga mata-mata manga himangoka. O Yesus wakololo o ngohaka gënanga dé wätemo iwinöninïkika, 9:37 "O nyawa yätarima o ngohaka moi hokä o ngohaka nënanga karana Ngohi, mamangarati ihi tarima Ngohi. Dé o nyawa ihi tarima Ngohi, ünanga ka Ngohiua dika wohi tarima, mä witarimali Unanga wohi hulo-huloko Ngohi." 9:38 De ika o Yohanis witemo o Yesusika, "Bapa Guru, ngomi miwi mäke womatëngo waduhu o hetanga de tongona Bapa ani romanga. Dé ngomi miwïduhunu ünanga hababu ünanga ngone inoua." 9:39 Mä o Yesus wotemo, "Uha niwï duhunu ünanga, hababu moiua o nyawa yadodiai ihëra-hëranga de Tongohi ahi romanga, yakunu gila-gila Ahi romanga yadadi dorou. 9:40 Hababu o nyawa ina lawanua ngone, mamangarati inahi böa ngone. 9:41 Nio hohininga! O nyawa inihi oke-okere ngini karana ngini ma Koano Wohi hohalamati niwi ninïki, ünanga maraioka aha watarima ai hewa." 9:42 "O nagona yodadi hababu moi o ngoha-ngohaka manga alu-aluhu nënanga yongaku okaua Ngohino, iholoi yaöa nako o helewo ibihi-bihi ihi gogulinga ihi dilikoino manga tomarino dé yä umo o ngötuku. 9:43 Nako ani giama idiai ngona nobaradoha, natobiki ani giama gënanga! Iholoi yaöa ngona nowango de ma Jou Madutu de ani giama kamahononga, nakoino de ngona de ani giama hinotö nowohama o narakaika, ënanga gënanga o uku ikokakali. 9:44 Dokengoka o uku yakunua ihonenge, dé o gaili yakunua ihonenge. 9:45 Dé nako ani lou idiai ngona nobaradoha, natobiki ani lou gënanga. Iholoi yaöa ngona nowango de ma Jou Madutu ani lou mahononga koiwa, nakoino de ngona de ani lou hinotö ini umo o narakaika. 9:46 Dokengoka o uku yakunua i honenge, dé o gaili yakunua i honenge. 9:47 Nako ani lako idadi hababu ngona nobaradoha, natubalenge ani lako gënanga! I holoi yaöa ngona nowohama ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi, de anilako mahononga koiwa, nakoino de ngona de anilako hinotö iniumo o narakaika. 9:48 Dokengoka o uku yakunua i honenge dé o gaili yakunua i honenge. 9:49 O nyawa momoi aha yätebini de o uku, hokä o huhubaihi tebini de o gahi. 9:50 O gahi gënanga yaöa, mä nako idadi i akere, kayakunu i gahioli? HÒ, kokiani ngini hokä o gahi -- ni wango nima komoteke dé nimahi teke dodiai."

Markus 10

10:1 Ipaha o Yesus wamala o ngï gënanga, dé woiki o Yudea madaeraika dé o Yordan ma Ngairi mahonongaka madaera. O nyawa manga ngöe yoböali yotoomu o Yesus iwikilolitino. Dé hokä biaha o Yesus wädotoko önanga. 10:2 Yamuruono naga o Farisi manyawaö yaino lá mangale yalingiri o Yesus aihowono. Onanga yoleha, "Imoteke nanga agama matita, boteka yakunu o nyawa yäoluku manga hekata?" 10:3 O Yesus wohaluhu, "O Musa wohi döaka o pareta okia nginika?" 10:4 "O Musa wohi gumala o nyawa yäoluku manga hekata, mangale yakunu ihira yotulihi o ngongoluku mahurata," önanga yohaluhu. 10:5 "O Musa watulihi o pareta gënanga hababu ngini ihuha holi inï dotoko," o Yesus wato onangika. 10:6 "Mä madodihiraka, maöraha ma Jou Madutu wodiai o nyawa, yahetongo 'Ma Jou Madutu wahidadi önanga o nauru dé o ngoheka. 10:7 Gënanga mahababu o nauru aha yamala manga ayo dé manga ama dé yorimoi de ngoi hekata, hÒ yahinoto yodadi moi.' 10:8 HÒ, önanga o nyawa yahinoto okaua, duga-duga imatëngo. 10:9 Gënanga mahababu, okia ma Jou Madutu wohirimoioka, yakunua o nyawa ihikitingaka!" 10:10 Onanga yowohamoka o tauika, iwinöninïki yoleha o Yesusika mangale o hali gënanga. 10:11 O Yesus wätemo onangika, "O nagona yäoluku manga hekata dé yokawingi de o ngoheka mahomoa, o nyawa gënanga wohowono ngoi hekata mo hira-hiraika gënanga. 10:12 Kogenangoli o ngoheka mioluku ami rokata dé mokawingi de o nauru mahomoa, munangö mohowono." 10:13 Naga o nyawa yä ao manga ngoha-ngohaka o Yesusika hupaya Unanga wäpalanga dé wahibarakati önanga. Mä iwinöninïki o Yesus yängamo o nyawa geönanga. 10:14 Wamäke o hali gënanga, o Yesus wongamo daha Unanga wätemo iwinöninïkika, "Nia malaika o ngoha-ngohaka gënanga yaino Ngohino! Uha nia duhunu önanga, hababu o nyawa hokä hokonënanga yodadi o gegetongo ma Jou Madutu aiumati. 10:15 Nio hohininga nënanga! O nagona iwï himangua ma Jou Madutu hokä o ngohaka moi, önanga aha yodadiua o gegetongo ma Jou Madutu ai umati." 10:16 Iböto o Yesus wotemo hokogënanga, o Yesus wäkololo o ngoha-ngohaka gënanga, ipaha Unanga wakelenga Ai giama onanguku wägeto-getongo dé wahi barakati önanga. 10:17 Maöraha o Yesus wohigila-gilali Ai dodagi, womatëngo waino woma popopäta o Yesusika. O nyawa gënanga woma ruku o Yesus ai himangoka dé woleha, "Guru maoa, ngohi kokiani okia todiai hupaya yakunu tamäke o ngango madutu dé ikakali?" 10:18 "Yadodoa hongona nato Ngohi yaoa?" o Yesus woleha. "Mahomoa de ma Jou Madutu mahirete, koiwa naga yaöa. 10:19 Ngona nanakoka ma Jou Madutu ai pareta-pareta, 'Uha notoma, uha nohowono, uha notohiki, uha nohakihi i elu-eluku, uha notipu, nä horomati ani ama dé ngoni ayo.' " 10:20 "Bapa Guru," o nyawa gënanga wato, "Mata-mata o pareta gënanga ngohi tamotekoka madero kato magoduruohi." 10:21 O Yesus wïpulono o nyawa gënanga dé ai hayanga daha wïtemo, "Ikuranga o hali moiohi ngona nöparalu. Noiki nahukunu mata-mata ani arata; lá matiwi nahi döaka o nyawa mihikinika, dé ngona aha nomä mäke o arata o horogaka. Iböto de gënanga naino lá nohi nïki Ngohi." 10:22 Woihene o Yesus wotemo hoko gënanga, o nyawa gënanga woliwolu, daha watingaka o ngï gënanga de ai hininga i huha karana ünanga duru wokaya. 10:23 De o Yesus wäpulono iwinö ninïki daha wätemo onangika, "Ihuha duru itike o nyawa yokaya-kaya yodadi o gegetongo ma Jou Madutu ai umati!" 10:24 Iwinö ninïki yohëranga yoihene o Yesus ai demo gënanga. Mä o Yesus wätemoli, "Ahi ngoha-ngohaka igoungu ihuha itike hodadi o gegetongo ma Jou Madutu ai umati! 10:25 Gahumu moi o onta iwohama o populaki mapidahika i holoi gapanga de o nyawa yokaya-kaya yowohama ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungiika." 10:26 O Yesus aidemo-demo nënanga yadiai iwinöninïki yohëranga, hiädono önanga imakokeleha, "Nako hokogënanga, o nagona daha yakunu yohalamati?" 10:27 O Yesus wäpulono önanga dé wohaluhu, "Ka o nyawa gënanga de madudukoro mä ma Jou Madutu koiwa madudukoro; kema Jou Madutu mata-mata kaiyakunu." 10:28 Daha o Petrus wotemo, "Napulono, ngomi miamalaka hagala mata-mata mangale mininïki Bapa." 10:29 O Yesus wotemo, "Ningaku: o nyawa yamalaka manga tau madola, ekola airiadodoto o nauru dé aibiranga, ekola ngoi ayo, ekola aiama, ekola aingoha-ngohaka, ekola manga dumule karana Ngohi dé karana o Abari ma Oa ma Jou Madutuino, 10:30 o nyawa gënanga aha watarima iholoi iwöe öraha nënanga. Unanga aha wamäke ihigali maratuhu moi matau iholoi iwöe, airiadodoto o nauru, aibiranga, ngoi ayo, aingoha-ngohaka, aidumule -- dé o huha de hangiharaö. Dé aha o öraha aha iböa-böa gënanga, o nyawa gënanga aha watarima o ngango madutu dé ikakali. 10:31 Mä o nyawa mangangöe o örahanënanga yohohihira aha yodadi yotototuru dé manga ngöe örahanënanga yotototuru aha yodadi yohohihira." 10:32 O Yesus dé iwinöninïki naga manga dodagi magoronaka o Yerusalemika. O Yesus womä dagi mahimangoka, dé iwinöninïki mata-mata manga hininga iëteke. Dé o nyawa yäninïki manga poretino mayamäo yohawana. Ipaha o Yesus wäahokoli iwinöninïki wätingakika dé wahingahu onangika okia aha idadi Ai dirika. 10:33 "Ni ihene," Unanga wotemo, "ngone öraha nënanga hodumutu o Yerusalemika. Dokengoka o Nyawa manga Ngohaka aha iwihilapahi o imam-imam manga häekika, dé o agama maguru-guru. Unanga aha iwihukumu iwihohonenge, ipaha iwihilapahi o Yahudi manyawaikaua. 10:34 Onanga aha iwihohedu Unanga, iwiobiri, iwihangihara, dé Unanga iwisalib. Mä de o wange hange Unanga aha womomiki." 10:35 Daha o Yakobus dé o Yohanis, enagënanga o Zebedeus ai ngoha-ngohaka, yoiki o Yesusika, "Bapa Guru," önanga yotemo, "naga o hali moiani ngomi miomau Bapa nodiai mangale ngomi." 10:36 "Okia ngini niomau Ngohi todiai mangale ngini?" o Yesus wä leha. 10:37 Onanga yohaluhu, "Ngomi miomau migogere Ani niraka de Ani higili Bapa, maöraha okia Bapa nodadi o koano de Ani mulia." 10:38 "Ngini nihiorikua okia ngini nigahoko," o Yesus wätemo onangika. "Kani akunu ngini nio ngokere o huha de o hangihara magalahioko, kiaka aha Ngohi töngokere, dé niongohama o huha de o hangihara mangï ika kiaka aha Ngohi töngohama?" 10:39 "Kayakunu," önanga yohaluhu. De o Yesus wätemoli onangika, "Igoungu ngini aha niongokere o huha de o hangihara magalahioko kiaka aha Ngohi töngokere, dé niongohama o huha de o hangihara mangïika kiaka Ngohi aha töngohama. 10:40 Mä imakorona o nagona aha yögogere Ahi niraka ekola Ahi higiloka, gënanga Ngohiua Ahi haku tohigogere. Ma Jou Madutu wohi gogere o nagona de o nagona aha yögogere o ngï-o ngï gënanga." 10:41 Maöraha yangimoi iwinöninïki o Yesus mahomoa gënanga yoihene o hali gënanga, önanga yängamo o Yakobus dé o Yohanis. 10:42 HÒ o Yesus wä ahoko önanga mata-mata, daha wotemo, "Ngini nihiöriki o hoana de o berera matutuda iwi näko-näkoua ma Jou Madutu manga kawaha yätuku. Dé manga gikiri yoago-agomo yätuku önanga. 10:43 Mä ngini yakunua hokogënanga! Ngini hara moioli, o nyawa yomau yodadi yolamoko niahidogoronaka, önanga kokiani yodadi inïlöleleani. 10:44 Dé o nagona yomau yodadi madodihiraka niahidogoronaka, kokiani yodadi niagilaongo. 10:45 Hababu o Nyawa manga Ngohaka mawainoua mangale iwï leleani. Unanga woböa woma hilapahi Ai nyawa mangale wahibebasi manga ngöe o nyawa." 10:46 Onanga imahiädono o Yerikho makotaika. Dé maöraha o Yesus de iwinöninïki inoli o nyawa yowöe-wöe yamala o kota gënanga, womatëngo wopilo-piloko kawo gogeruku wogaho-gahoko o ngëkomo madatekoka. Ai romanga o Bartimeus, o Timeus ai ngohaka. 10:47 Maöraha ünanga woihene yakokaino gënanga ganga o Yesus o Nazaret manyawa, ünanga wopöaka, "Yesus, o Daud ai Ngohaka! Nohï dora ngohi!" 10:48 Unanga iwingamo manga ngöe o nyawa, dé iwi huloko woma rïdi. Mä unanga iholoi ikuatileoli woma pöaka, "Daud ai Ngohaka, nohï dora ngohi!" 10:49 De o Yesus womatogumu daha wätemo, "Niwi ahoko ünanga." HÒ onanga iwi ahoko o nyawa wopilo-piloko gënanga. Onanga iwitemo unangika, "Noma rirïdi! Ngona o Yesus woni ahoko, nomomiki!" 10:50 O nyawa wopilo-piloko gënanga wohikaweli aijuba, daha woma tai-taiti womaoko dé woiki o Yesusika. 10:51 "Okia ngona nömau Ngohi todiai ngonaika?" o Yesus wïleha unangika. O nyawa wopilo-piloko gënanga wohaluhu, "Bapa Guru, ngohi tönahihu tomahi öriki." 10:52 "Noiki," o Yesus wïtemo, "karana ngona nongaku Ngohino, ngona notogumu." Ka öraha gënanga dika o nyawa wopilo-piloko gënanga yakunu womahi öriki. Daha ünanga winïki o Yesus o ngekomika.

Markus 11

11:1 Maöraha yotigioka o Yerusalemika, önanga imahiädono o Betfage dé o Betania makotaika, o Zaitun ma Doporono magelehoroka. Gangoka yahinoto iwinöninïki yohira o Yesus wähuloko. 11:2 "Nioiki makapongo höhima-himangika gënanga," o Yesus wätemo onangika. "Hoko gënanga ngini niwohama o kapongika gënanga, ngini aha niamäke o keledai moi mangohaka yalikoika, komaiwahi o nyawa yöbarene. Nia hohe o keledai gënanga dé niao nenangino. 11:3 Dé nako naga o nyawa inï leha nginika okia mahababu ho ngini niahohe o keledai gënanga, niahëtongo, 'Ma Jou wöparalu, dé Unanga de majapati aha wohigilio.' " 11:4 Yahinoto ö iwinö ninïki o Yesus yoiki, dé yamäkeika moi o keledai mangohaka yalikoika o tau mangoranoka o ngëkomo madatekoka. Onanga yahohe o keledai gënanga. 11:5 O nyawa ima oko-okoino genangoka yäleha onangika, "Hei, okia ngini nidiai? Yadodoa ho niahohe o keledai mangohaka gënanga?" 11:6 Onanga yohaluhu hokä sarakia o Yesus wahetongoka onangika. Ino manyawa gënanga yahi gumala önanga yao o keledai gënanga. 11:7 Maöraha imahi ädono o Yesusika, o keledai maporete gënanga yönao de toönanga manga juba, daha o Yesus wöbarenuku. 11:8 Manga ngöe o nyawa ihihohe manga juba o ngekomika, nagali ihi hohe o ngëkomo mahi goronaoko o gota majaga-jaga kiaka önanga manga dumuleoka de yolë. 11:9 O nyawa yotagi mahima-himangoka, dé o nyawa yoninïki maporetino, mata-mata yopöa-pöaka, "Niwi puji ma Jou Madutu! Iwi hibarakati Unanga waino-ino de ma Jou ai romanga! 11:10 Iwango Ai popareta aha iböa-böa -- o Daud nangaete de nangatohora ai popareta! Niwi puji ma Jou Madutu woko Kurutile!" 11:11 De mabobaha o Yesus womahiädono o Yerusalemika, daha wowohama ma Jou ai Tauika. Gangoka Unanga watötailako magilolitino. Mä karana ngade-ngade ihuhutuoka, ipaha Unanga womagoraka o Betaniaika kamamoi de yangimoi de yahinoto iwinö ninïki. 11:12 Yarehino mawange, maöraha önanga yotagi magogiriaka o Betaniaka de yohupu, o Yesus iwihahini. 11:13 Ma gurutikahi Unanga wamäke o ara magota o utu moi de mahoka kahä rubu. HÒ Unanga woiki mautuika gënanga mangale wölega boteka naga mahohoko. Mä maöraha Unanga womahi ädono mautuika gënanga, Unanga okia-kiaua wamäke, sawaliua mahoka-hoka dika, hababu o öraha gënanga maorahowahi o ara ihohoko. 11:14 Daha o Yesus watemo o ara mautuika gënanga, "Muläenge o öraha nënanga kao nyawa moiö de koiwa naga aha yaolomoli o hohoko ngonaino!" Iwinöninïki o Yesus yoihene o demo gënanga. 11:15 Ipaha önanga imahi ädono o Yerusalemika, dé o Yesus woikoli ma Jou ai Tauika. Genangoka Unanga muläenge wäduhu mata-mata o nyawa imahuku-hukunu dé yoija-ija gangoka. Unanga wamotumu bitikanga o tiwi yototururu manga meja dé o namodara yohuku-hukunu manga bangku. 11:16 Dé kao nyawa moiö de wahi gumalaua yoao okia dika yanonu ma Jou ai Tau malöaino gënanga. 11:17 Ipaha o Yesus wädotoko o nyawa genangokadau. Unanga wato, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hoko nënanga: ma Jou Madutu wotemo, 'Ahi Tau aha yahetongo o tau o hoana de o berera manga hubayanga mangï.' Mä ngini niadiai yo ora-ora manga igutu!" 11:18 O imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guru yoihene o demo gënanga. Onanga yomuläenge o ngëkomo yolingiri mangale o Yesus iwitöma. Onanga iwïmodongo Unangika, karana mata-mata o nyawa yohëranga de yokiriri yoihene Ai dodötoko. 11:19 I tigi-tigi yöhutu, o Yesus dé iwinöninïki yamala o kota gënanga. 11:20 Yarehino o ngorungorumino, maöraha önanga yakaino o ara mautuino gënanga, önanga yamäke o ara mautu gënanga ihonengoka hiädono mangutu-ngutukuku. 11:21 Daha o Petrus woma hininga okia idadioka o wange moi ipahaika. De o Petrus wïtemo o Yesusika, "Bapa Guru, beika nölega! O ara mautu kiaka Bapa nalolai gënanga ihonengoka!" 11:22 O Yesus wohaluhu, "Ningaku ma Jou Madutuika. 11:23 I goungu yakunu niatemo o tonaka itotoporonika gënanga, 'I goraka dé iumo o ngötuku!' done o hali gënanga aha ngini niadiai idadi; mangale yakunu ngini nibingua, dé ngini ningaku okia ngini nitemoka gënanga aha i gou-goungu idadi. 11:24 Hababu gënanga niohohininga nënanga: O öraha okia ngini nimä niata dé nigahoko okia naga moi, ningaku ma Jou Madutu wohi döakoka nginika okia ngini nigahoko, de ngini aha niatarima. 11:25 Dé nako ngini nimä niata, mä niahininga isanangua o nyawa moika, niahiapongohi o nyawa geönanga, hupaya nia Ama o horogakaö wa apongo niabaradoha. 11:26 Nako ngini niahi apongua o nyawa mahomoa, nia Ama o horogakaö aha wa apongua niabaradoha." 11:27 Onanga imakilioroli o Yerusalemika. Dé maöraha o Yesus wotagi wokokiloliti ma Jou ai Tau magoronaka, o imam-imam manga häeke, dé o agama maguru-guru dé o Yahudioka manga tutuda yaino Unangino. 11:28 Onanga yoleha, "Okia matiti ho Ngona nodiai mata-mata nënanga? O nagona inihidöaka o haku gënanga Ngonaika?" 11:29 O Yesus wohaluhu, "Ngohiö tomau toleha nginika. Nio baluhu dé Ngohi aha tahetongo nginika de o nagona manga haku Ngohi tadiai o hali-hali nënanga. 11:30 O Yohanis woohiki de o nagona manga haku, ma Jou Madutu eko o nyawa?" 11:31 Ipaha o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda yomuläenge ihi ade-ade manga hidogoronaka. Onanga yato, "Nako ngone hahetongo, 'De ma Jou Madutu aihaku,' Unanga aha wotemo, 'Yadodoa ho ngini ningakuua o Yohanisika?' 11:32 Mä kai huha dika nako hato, 'De o nyawa manga haku.' " Hababu önanga yämodongo o nyawa yowöe-wöe, karana mata-mata o nyawa yanäko o Yohanis o nabi moi. 11:33 HÒ, önanga yohaluhu, "Ngomi mia nakoua." Ipaha o Yesus wätemo onangika, "Nako hokogënanga, Ngohiö toluku tahetongo nginika de o nagona manga haku Ngohi todiai mata-mata nënanga."

Markus 12

12:1 I paha o Yesus womul"aenge woade-ade de o hitotero o imam-imam manga h"aeke, o agama maguru-guru de# o Yahudi manga tutudaika. O Yesus wotemo, "Naga womat"engo, w"odatomo aiangguru madumule, daha w"odatomo o pagara yakilolitino. Ib"oto g"enanga "unanga wohaiti o guhu, mangale o angguru madedeo mapakakaha, daha "unanga wohigoko yomomanarama manga ng"i. Ipaha de g"enanga "unanga wohihewa o angguru madumule g"enanga yamuruono naga yomomanaramika, daha wom"a joboka o berera mahomoaika. 12:2 De maorahoka o angguru mahohoko i pagele, madumule madutu g"enanga, wihi dingoto womat"engo w"il"o leleani, o dumule yomomanaramika g"enanga, mangale watarima aihidoku. 12:3 M"a yomomanarama g"enanga iwitagoko wol"oleleani g"enanga. Ipaha "onanga iwigohara, daha iwihuloko wolio de ai giama ihomoa. 12:4 Daha o dumule madutu g"enanga wihidingotoli womat"engo wol"oleleani mahomoa, daha yomomanarama g"enanga yagohara wol"oleleani g"enanga aih"aeke, daha iwi duhu de iwi doa-doana. 12:5 O dumule madutu g"enanga wihidingotoli womat"engo wol"oleleani mahomoa. M"a onanga iwitoma wol"oleleani g"enanga. De# hokog"enanga kai taurika "onanga yahidiai manga ng"oe yol"oleleani mahomoali: naga y"a gohara de# naga"o y"atoma. 12:6 Ka o nagonali madumule madutu g"enanga, "oraha n"enanga yakunu wahidingoto? Duga-duga mahou woma t"engokahi, enag"enanga aingohaka mahirete w"ihohininga. Ho# mabaha "unanga wihi dingoto aingohaka g"enanga o dumule yomomanaramika g"enanga. 'Marai ahingohaka aha iwihoromati,' aihiningaka. 12:7 M"a yomomanarama g"enanga iwim"ake waino, de imaketemo, 'Ne "unanga mapuhaka madutu. Niaino ngone hitoma "unanga, hupaya ngone ham"ake aipuhaka.' 12:8 De mangohaka g"enanga iwitagoko daha iwi toma. Ai mayeti "onanga yaumo o dumule g"enanga maporetika." 12:9 Daha o Yesus w"aleha, "Okia aha wodiai o dumule madutu g"enanga? Marai "unanga aha wob"oa de# w"atoma yomomanarama g"enanga, daha wohilapahi o dumule g"enanga yomomanarama mahomoaika. 12:10 Ngini marai niabasaoka o ayat n"enanga Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, 'O helewo yap"akep" akeua o tau yododiai i dadioka o helewo o liate mahohole. 12:11 N"enanga ma Jou aimanarama; duru kah"a hailoa!' " 12:12 De o Yahudioka manga balu-baluhu yoihene o hitotero g"enanga, ihidailako iwitagoko o Yesus, hababu "onanga yan"ako o hitotero g"enanga o Yesus wohidungutu onangika. M"a "onanga y"amodongo o nyawa yow"oe-w"oe. Ho#, "onanga yoiki iwimala o Yesus. 12:13 Yamuruono naga o Farisi manyawa de# yamuruono naga o Herodes aidoomuino y"ahuloko yalingiri o Yesus aihowono, de o loleha-o loleha. 12:14 Onanga yaino o Yesusino de# yotemo, "Bapa Guru, ngomi mia n"ako Bapa nomaoko nototiaile, de# n"o legaikaua o nagona dika manga dam"ake. Bapa nodotoko nohitotiaika ima d"aene de ma Jou Madutu aimau itike o nyawaika, hababu Bapa Ngona napulonua o rupa. Aa, beika Bapa nah"etongo ngomino, 'I moteke nanga agama madatoro, kayakunu hofangu o soungu ma Kaisarika ekola yakunua? Kokiani ngone hofangu o soungu g"enanga ekola ngaro uha?' " 12:15 O Yesus wohi"oriki manga toba lawani. Unanga wohaluhu, "Okia mahababu ngini nimau nih"i budi Ngohi? Beika nihihi matoko Ngohino o tiwi ha"aka o gahumu moi." 12:16 De "onanga ihid"oaka Unangika o tiwiha"aka o gahumu moi. Daha o Yesus w"aleha, "O naguna ai dulada de# ai romanga n"enanga?" "Ma Kaisar," "onanga yohaluhu. 12:17 "Aa, nako hoko g"enanga," o Yesus wato, "nihi d"oaka ma Kaisarika okia naga toma Kaisar, de# ma Jou Madutuika okia naga to ma Jou Madutu." Onanga yoh"eranga yoihene Ai bobaluhu. 12:18 Yamuruono naga o Sadukioka manga doomuino yob"oa o Yesusika. (Onanga manga doomu ganga manga dam"ake, o nyawa yohonengoka aha koyo momikokaua.) 12:19 "Bapa Guru," "onanga yotemo o Yesusika, "O Musa wotulihi o tita n"enanga itike ngone: 'Nako o nauru womat"engo wohonenge de# unanga aingohaka koiwa, done aidodoto kokiani wokawingi de ngoi f"ao, hupaya wohid"oaka o ngohaka o nyawa wohone-honengokaika g"enanga.' 12:20 Idadioka naga yatumidi o riadodoto. Mariaka wokawingi, ipaha wohonenge aingohaka koiwa. 12:21 Ipaha aidodotuku wokawingi de ngoi f"ao, m"a unang"o wohonenge aingohaka koiwa. Ima tero idadioli de aidodoto aidodotuku 12:22 de gila-gila hi"adono yatumid"o. Mabaha mangoheka g"enanga mahirete kamo honenge. 12:23 O nyawa yohonehonenge yomomikoli to"ena mawangeoka, o naguna ngoi hekata o ngoheka g"enanga? Hababu yatumid"o yokawingoka de muna!" 12:24 O Yesus wohaluhu, "Ngini niapikiri ihowono. Hababu ngini nimangaratiua Ma Jou Ai Demo ma Buku, de ma Jou Madutu ai kuaha ma nimangaratiua. 12:25 Hababu ma"oraha okia o nyawa yohone-honengoka yomomikoli, "onanga aha yokawingokaua, duga-duga "onanga aha yowango hok"a o malaekat o horogaka. 12:26 De# mangale o nyawa yohone-honenge yomomikoli, komaiwahi ngini nia basa o Musa ai buku magoronaka, yad"aene o momo de o gota ma alu-aluhu i toka-tokara g"enanga? O ayat-ayat magoronaka g"enanga itulihi ma Jou Madutu w"itemo o Musaika, 'Ngohi o Abraham ai Jou Madutu, o Ishak ai Jou Madutu de# o Yakub ai Jou Madutu.' 12:27 Ma Jou Madutu g"enanga o nyawa yohone-honengua manga Jou Madutu. Unanga o nyawa yowango-wango manga Jou Madutu. Ngini duru nia pikiri ihowono!" 12:28 Daha o agama maguru womat"engo waino wo hi gihene o Yesus de o nyawa Saduki manga doomuino g"enanga manga ade-ade. O agama maguru g"enanga wam"ake o Yesus w"abaluhoka o nyawa ge "onanga kayaoa. Ika de "unanga woleha o Yesusika, "O tita okia duru i lamoko de hagala o tita?" 12:29 O Yesus wohaluhu, "O tita madodihiraka, genangala: 'Ni ihene, hei o Israel manyawa! Nanga Jou Madutu, ma Jou g"enanga woma t"engo-t"engoka. 12:30 N"idora ani Jou Madutu de ani hininga magahumu, de ani jiwa magahumu, de ani akali magahumu de# de hagala ani kuata.' 12:31 O tita mahinotoka ena ganga: 'N"adora ani dodiawo, hok"a ngona n"odora ani diri mahirete.' Koiwaka o tita mahomoa iholoi i lamoko de o tita hinoto g"enanga." 12:32 Daha o agama maguru g"enanga w"itemo o Yesusika, "Duru yakoronaka, Bapa Guru! Igoungu itiai okia Bapa nah"etongo: Ma Jou Madutu woma t"engot" engoka, de# koiwa naga ma Jou Madutu mahomoahi. 12:33 De# o nyawa kokiani iw"i dora ma Jou Madutu de manga hininga magahumu de manga akali ma gahumu de# de hagala manga kuata. De# unang"o kokiani w"a dora ai dodiawo hok"a ai diri mahirete. G"enanga i holoi yaoa ngaro ihi huba o huhuba yatuhu-tuhuku de# o huhuba-huhuba mahomoahi ma Jou Madutuika." 12:34 O Yesus wam"ake o agama maguru g"enanga duru yaoa wohaluhu. De# o Yesus w"itemo unangika, "Ngona ngade-ngade nodadi o gegetongo ma Jou Madutu ai umati." I b"oto de g"enanga moi okaua o nyawa yobaranioli iwi leha o Yesusika. 12:35 Magogiriaka wodotoko ma Jou ai Tauoka, o Yesus woleha, "Sarakia ho o agama maguru-guru yakunu yahetongo ma Koano Wohihohalamati g"enanga o Daud ai difauku? 12:36 Ena hioko o Daud mahirete -- karana ma Jou Madutu ai Womaha iwihi ngahu -- wotemo, 'Ma Jou wotemo ahi Jouika: nogogeruku ahi nirakoka hi"adono Ngohi tadiai Ani hatur"uhatur" u Ngonaika ima ponu.' 12:37 Ho# nako o Daud w"ih"etongo ma Koano Wohihohalamati g"enanga 'Ma Jou', sarakia yakunu "unanga o Daud ai difauku?" O nyawa yow"oe-w"oe g"enanga naga ma Jou ai Tauoka g"enanga yosanangi yoihene o Yesus wodotoko. 12:38 Unanga w"atemo onangika, "Nimahi dodiai o agama maguru-guruika. Onanga y"oigo yotagi-tagi de manga juba ikurutuku, de# y"oigo y"ahoromati o paha-paharoka. 12:39 Onanga y"oigo o ng"i iho horomati o pupuji matauoka de# o rame-rameoka. 12:40 Onanga y"atipu o bobobao de# y"aora manga tau. De# mangale hitamunu manga dorou g"enanga, "onanga yohubayanga yakuru-kurutu. To "onanga manga hukumanga aha"o i tubuho!" 12:41 Ma"oraha wogogeruku womahi tot"ana de o huba mang"i ma Jou ai Tauoka, o Yesus w"alega-lega o nyawa y"on"oa manga tiwi o huba mang"iuku g"enanga. Manga ng"oe o nyawa yokaya-kaya y"on"oa mang"oe o tiwi; 12:42 daha momat"engo o bobao mom"o mihikini munang"o mob"oa. M"unanga m"on"oa o tiwi tabaga gahumu hinoto, enag"enanga o tiwi magilianga maija mahuhutulu. 12:43 Daha o Yesus w"a ahoko iwin"o nin"iki, daha w"atemo onangika, "Nio lega nihi dodiai n"enanga: O bobao mom"o mihikini g"enanga m"on"oa o huba mang"iuku g"enanga iholoi iw"oe de y"on"oa-n"oa mata-mata o nyawa mahomoa g"enanga. 12:44 Hababu "onanga mata-mata i hi d"oaka de manga arata maboloi. M"a o bobao g"enanga ngarok"o duru mohuha mohi d"oaka mata-mata okia naga munangoka -- ima korona de okia m"unanga moparalu mngale ami wowango."

Markus 13

13:1 Maöraha o Yesus wamala ma Jou ai Tau, womatëngo iwinö ninïki wato, "Bapa Guru, beika nolega o tau ima oko-okoino gënanga. Natailako nohi dodiai mahelewo. Goguleua marahai!" 13:2 O Yesus wohaluhu, "Ngona namäke o tau imahi goko-gokoino mapako-pako gënanga? O tau ima oko-okoino gënanga mahelewo aha kamoiö de i ma teke tapalukua mangïoka. Mata-mata aha yaruba." 13:3 Ipaha o Yesus woiki o Zaitun ma Doporonika, dé wogogeruku ima teke rihimanga de ma Jou ai Tau. Daha o Petrus, o Yakobus, o Yohanis, dé o Andreas yaino Unangino mangale imä teke ade-ade imahi teke dodiai. 13:4 "Beika Bapa nohi ngahu ngomino," önanga yotemo Unangika, "Muruonoka mata-mata gënanga aha idadi? Dé o nonako-nonako okia hokä i hi dumutu maöraha yadonoka?" 13:5 "Nimahi dodiai," o Yesus wohaluhu, "uha hiädono ngini inï tipu. 13:6 O nyawa manga ngöe aha yoböa de yapäke Ahi romanga dé yotemo, 'Ngohi nanga una!' daha wätipu manga ngöe o nyawa. 13:7 Nako ngini ni ihene o pasangi mailingi dé o parangi ma abari, uha nihawana. O hali-hali gënanga kokiani idadi, mä genanga koiwa mamangarati o kiamati maöraha yadonoka. 13:8 O hoana de o berera moi aha yäparangi yälawani o hoana de o berera mahomoa. O negara moi aha yaino yälawani o negara mahomoa. Okiaka dika aha idadi o ohu dé o habirokata. Mata-mata gënanga daha mamuläenge dika, hokä o hiri o ngoheka momatëngo mamäo, nako momau ami ngohaka ima kilau. 13:9 Ngini kokiani nimahi dodiai, hababu ngini aha inï tagoko dé inï tatauru o juru hakimika. Ngini aha inï gohara o pupuji matauoka. Ngini aha inï ao nima teke rihimanga de yokokuaha dé o kokoano karana ngini nihinö ninïki. Dé genangala nia öraha mangale nihi döaka o hakihi mangale Ngohi onangika. 13:10 O Abari ma Oa ma Jou Madutuino gënanga kokiani ihi barihi ihira hagala o hoana de o bereraika. 13:11 Dé nako ngini inï tagoko dé inï ao o pengadilanika, uha nihawatere mangale okia kokiani ngini nitemo. Nako yadonoka maöraha mangale ni ade-ade, nia hetongo dika okia inihi ngahu nginika to ëna ma orahoka. Karana o demo-demo kiaka ngini nihi demo gënanga, ganga tinginiua nia demo-demo, duga-duga i böa ma Jou Madutu ai Womahoka de yaino. 13:12 O nyawa aha yädiai o huha manga dodotika mahirete lá mangale yätoma. Genangö aha idadi o ama de o ngohaka mahi dogoronaka. O ngoha-ngohaka aha yälawani manga ayo de manga ama, dé yahi lapahi önanga lá mangale yätoma. 13:13 Mata-mata o nyawa, aha inï dohata ngini, karana ngini nihinö ninïki. Mä o nyawa yoto tongohono hiädono mabaha, aha yahihalamati." 13:14 "Ngini aha nia mäke 'O Dorou yahi Wö wede-wedere' ima okoino o ngï ilara-laranga mangale ëna. (O dulihi madungutu yobasa-basaika: Nia tailako okia mamangarati!) O öraha gënanga o nagona naga o Yudea madaeraoka kokiani yopiringana i loku-lokuile. 13:15 O nagona naga o katu malokuoka uha youti dé yowohama o tau magoronaika mangale yalë manga kia naga moi. 13:16 O nagona o dumuleoka uha ima kilioro mangale yalë manga juba. 13:17 O ngoheka o ngohaka ihi ao-ao dé o ayo kaya huhuohi manga ngohaka, duru yäporohono o wange gënanga! 13:18 Nimä niata hupaya o hali-hali gënanga uha idadi o awa-awana maöraha. 13:19 O wange yobö borohonoka gënanga aha naga o huha moi komaiwahi idadi kama dero ma Jou Madutu wohi dadi o dunia hiädono o öraha nënanga, dé komaiwaka aha idadioli. 13:20 Ade-ade nako ma Jou Madutu watipokoua maöraha gënanga done kamoiö de koiwa naga o nyawa yohalamati. Mä karana Ai umati, ma Jou Madutu watipoko maöraha. 13:21 Ma orahoka gënanga nako o nyawa womatëngo winï temo nginika, 'Niwï lega, ma Koano Wohihohalamati gënanga naga nenangoka!' ekola 'Niwï lega, Unanga naga dokengoka!' -- uha niwi ngaku o nyawa gënanga. 13:22 Hababu wohihohalamati madutua dé o nabi-nabi madutua aha yoböa. Onanga aha yodiai o manarama-manarama biahabiahaua, dé i hëra-hëranga mangale yotipu nako yakunu, ma Jou Madutuö ai umati. 13:23 HÒ, nimä göa-göana! Mata-mata gënanga Ngohi tinihi ngahuoka nginika ihira de o hali gënanga idadi." 13:24 "Ipaha de o huha maöraha gënanga, o wange malako aha idadi i huhutu, dé o mede itararonokaua. 13:25 Hagala o murumö aha o dihangoka de i tifa, dé yokokuaha o gitawa maamokoka aha idadi yoburakituku. 13:26 O öraha gënanga o Nyawa manga Ngohaka aha iwi mäke woböa o lobi-lobi magoronaka dé Ai kuaha i amoko dé Ai mulia. 13:27 Unanga aha wahuloko o malaekat-malaekat mangale yätoomu Ai umati wä iri-irikoka o dunia malibuku iatino, o dunia mabahaka hiädono o dihanga mabahabahaika." 13:28 "Nima lë o dodötoko o ara mautuino. Nako majaga-jaga i ijo dé yabole, dé imuläenge itubo, ngini nia näko o hiwara maöraha itigioka. 13:29 Hoko genangoli nako ngini nia mäke o hali-hali gënanga idadi, ngini nia näko duru itigioka maöraha. 13:30 La nia näko! O nyawa yowango-wango o öraha nënanga yohonengowahi mata-mata, okia naga i dädadi mata-mata nënanga aha idadi. 13:31 O dihanga dé o dunia aha i hihanga, mä ahi demo i gögogere kahi ado-adonika." 13:32 "Ngaro hoko gënanga, moiua o nyawa yanäko ma wange hokokia ekola ma jam hokokia. O malaekat-malaekat o horogaka yanäkoua dé ma Ngohaka makowali, duga-duga ma Ama dika wanäko. 13:33 HÒ ngini kokiani nimä göa-göana dé nima hitiari, hababu ngini nia näkoua maöraha hokokia. 13:34 Madodagi hohi tero o nyawa womatëngo wamalaika ai tau daha woiki o ngï magögurutika. Unanga wähuloko iwilö leleani yögöana dé yatatoro ai tau dé wohi döaka o manarama onangika o nyawa moi-nyawa moi. O ngorana magogoanika, ünanga wohi behehongo hupaya wögöana wohi dodiai. 13:35 Hababu gënanga ngini kokiani nimä göa-göana, hababu ngini nia näkoua muruonoka o tau madutu gënanga aha woma kilioro -- yakunu o bobimaoa, yakunu o hutu gorona, yakunu tigi-tigi itebini ekola yakunu o wange iböa. 13:36 Nako ünanga i todokanino woböa, uhala hiädono ünanga winï mäkeino ngini nia gogiokoka. 13:37 Okia tahetongo nënanga nginika, nia hetongoli o nyawa mata-mataika: nimä göa-göana!"

Markus 14

14:1 O wange hinotohi o Paskah ma Wange dé o Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameanga. O imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guru manga gogiria yolingiri o ngëkomo lá mangale iwi tagoko o Yesus kaya pongono, dé malenga Unanga iwi toma. 14:2 "Mä uha ngone hadiai gënanga o rameanga ma orahoka," önanga yato, "hababu done ipuda o huru-hara." 14:3 14:4 Yamuruono naga, genangokadau yongamo dé ima koketemo, "Okia mafaidä o minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga ihi gogule? 14:5 O minya gënanga yakunu ihukunu dé maija iholoi de o ratuhu hange o tiwi haäka, dé matiwi yahi döaka o nyawa yomö mihikinika!" De önanga i mi ngamo ma ngohekaika gënanga. 14:6 Mä o Yesus wätëmo, "Nimi malaika münanga! Yadodoa ho ngini nimihihuha münanga? Münanga modiai okia naga moi maoa-oa, dé o higiriri Ngohino. 14:7 O nyawa mihikini salalu naga nia hidogoronaka. Oraha higeto-getongo nako ngini nimau, ngini yakunu nia riwo önanga. Mä Ngohi salalua dede ngini. 14:8 O ngoheka nënanga modiaioka okia yakunu muna modiai. Münanga mohï böbötoka Ngohi de o minya mabounu mahëmo-hëmoro ihi lungunu ngarokö ma orahowahi. 14:9 Ningaku! O dunia magilolitino, okiaka dika o Abari ma Oa ma Jou Madutuino ihi ngahu, o ngoheka nënanga ami manarama aha i hi ade-adeoli hokä o hohininga munangika." 14:10 Daha o Yudas Iskariot, iwinö ninïki o Yesus yangimoi de yahinoto manga dodiawo, woiki o imam-imam manga häekika, de madungutu o Yesus wihilapahi onangika. 14:11 Onanga duru yosanangi yoihene o doabutu gënanga, dé yojaji aha o tiwi iwihidöaka o Yudasika. Dé o Yudasö womuläenge wolingiri o öraha ma rorahai lá mangale wihininga dorou o Yesus. 14:12 O wange madodihiraka o Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameangoka -- maöraha o nyawa yatöaka o Paskah maduba -- iwinö ninïki o Yesus yoleha Unangika, "Kiaka Bapa nomau ngomi mihi diai o Paskah mainomo mangale ngona Bapa?" 14:13 Dé o Yesus wähuloko onangino yahinoto, "Nioiki o kotaika, dokengoka aha ngini nimaka mäke de o nauru womatëngo woao o rube gahumu moi madola o akere. Niwi nïki ünanga, 14:14 o tauika kiaka ünanga wöngohama dé nia hëtongo o tau madutuika gënanga, 'Ma Bapa Guru woleha, kiaka ma ngï Unanga dé iwinö ninïki aha yolomo o Paskah mainomo.' 14:15 O nyawa gënanga aha wohi matoko nginika moi o ngï ma amo-amoko daku i loku-lokuile. O ngï gënanga ihi diaioka, mameja de mahomoahi iböbötoka. Nihidiai mata-mata dokengoka mangale ngone." 14:16 Daha yahinoto iwinö ninïki o Yesus gënanga yoiki o kotaika. Dokengoka önanga yamäke mata-mata itiai hokä o Yesus waheto-hetongoka. Daha onangö yasadia o Paskah ma inomo. 14:17 Yohutuku, o Yesus de yangimoi de yahinoto iwinö ninïki yoböa. 14:18 Dé onanga yogogeruku yolomo magogiriaka, o Yesus wätemo, "Ni ihene: womatëngo nia hidogoronaka, kiaka o öraha nënanga wolomo dede Ngohi, aha wohihi lapahi Ngohi o nyawa madorouika." 14:19 Yoihene gënanga, iwinö ninïki o Yesus manga hininga duru idadi ihuha. Ho ima tëngo-tëngo yomuläenge yoleha o Yesusika, "Marai ngohinoua Bapa ani dungutu?" 14:20 O Yesus wohaluhu, "Unanga ganga womatëngo ini ngimoi de hinoto nia hidogoronaka nënanga, kiaka wolomo o dodai moi dede Ngohi. 14:21 Igoungu o Nyawa manga Ngohaka aha wohonenge hokä i tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka. Mä hokokia manga bodito o nyawa iwihi lolapahi o nyawa ma dorouika, o Nyawa manga Ngohaka gënanga! I holoi yaoa o nyawa ge ünanga, nako ünanga komaiwa woma kilau o duniaino!" 14:22 Maöraha önanga manga go giriaka yolomo, o Yesus walë o roti dé womä niata wosukur ma Jou Madutuika. Ipaha Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de Ai giama, daha wahi döaka iwinö ninïkika de wotemo, "Nia lë dé nia olomo, nënanga Ahi röehe." 14:23 Iböto de gënanga Unanga wa lë gahumu moi o angguru magalahi. Unanga womä niata wosukur ma Jou Madutuika, daha wahi döaka o galahi gënanga iwinö ninïkika. Ipaha önanga mata-mata yaokere o angguru gënanga. 14:24 Iböto gënanga o Yesus wotemo, "Nënanga Ahi awunu kiaka ihigoungu ma Jou Madutu ai jaji, o awunu ikokopoaka lá mangale o nyawa manga ngöe. 14:25 Ningaku: Ngohi aha tokerokaua o angguru nënanga, hiädono maöraha Ngohi tokere o angguru mahungi dede ngini Ahi Ama ai Dunia ma Hungioka." 14:26 I paha önanga ihinyanyi o puji manyanyi moi. Dé i böto gënanga önanga yoiki o Zaitun ma Doporonika. 14:27 I paha o Yesus wätemo onangika, "Ngini mata-mata aha nipiringana nihi malaika Ngohi. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, 'Ma Jou Madutu aha wïtoma magogöana, dé ai duba de matikaka aha i kerewoto.' 14:28 Mä ipahaika Ngohi i hihi momikokali, Ngohi aha toiki tini kikiraika ngini o Galileaika." 14:29 "Kowali," o Petrus wato, "mala lá önanga mata-mata ini malaika Bapa, ngohi hakali-kali kowali." 14:30 "No hohininga," o Yesus wato, "o hutu nënanga dika, o kuru-kuru i horenowahi mahinoto, ngona nohi gali mahange nohihi pongono Ngohi." 14:31 O Petrus wohaluhu wagoungu, "Mala la ngohi kokiani tohonenge dede Ngona Bapa, hakali-kali ngohi aha totemoua ngohi toni nakoua Bapa!" Dé iwinö ninïki mahomoa hoko genangoli, yotemo. 14:32 Onanga yadono o ngï moi maromanga o Getsemani, dé o Yesus wätemo Iwinö ninïkika, "Nigogeruku nenangoka Ngohi tohi jai-jai toiki tomä niata." 14:33 Daha o Yesus wahi garo o Petrus, o Yakobus, dé o Yohanis yoiki imako moteke dede Unanga. Unanga imuläenge wamäo ai hininga ihuha dé wobaliha. 14:34 "Ahi hininga duru kahä huha," o Yesus wätemo onangika, "tamäo hokä to mäu to honenge dika. Ni gögogere nenangoka dé nimä göana!" 14:35 O Yesus woiki iholoi i kurutika mahuhutulu daha watilabukuku de womahi tudukuku o tonakuku dé womä niata. Ai hubayanga magoronaka Unanga wogahoko nako yakunu Unanga ngarouha wamäo o huha de o hangihara gënanga. 14:36 Una wotemo, "Ama, ya Ama," "okia naga moiö de koiwa naga nakunua nadiai Ama. Nagoraka Ngohioka o huha de o hangihara nënanga. Duga-duga uha imoteke Ahi mau duga-duga Ani mau Ama." 14:37 Iböto de gënanga o Yesus woma kilioro dé wämäkeino iwinö ninïki imä iduoka. Unanga wïtemo o Petrusika, "Simon, ngona kano mä idu? Duga-duga o jam moi dika, ngona nakunua nomä göa-göana?" 14:38 Daha o Yesus wätemo onangika, "Nimä göa-göana, dé nihubayanga hupaya ngini nia ohanua o cocoba. I goungu nia womaha imau yadiai o diai, mä ngini niakunua karana o nyawa nanga biaha gënanga yabole." 14:39 Mamoioli o Yesus woiki womä niata de wahetongo ma betongo ima tero. 14:40 I böto gënanga Unanga woma kilioroli iwinö ninïkika dé wämäkeino önanga, kai maidu okahi, karana önanga kiriaholi yakioko. De önanga yanäkoua okia kokiani önanga yotemo o Yesusika. 14:41 Maöraha o Yesus woma kilioro onangika wohigali mahangeoka, Unanga wätemo, "Kani maidu okahi ngini dé nimahi batongo? Yaoaka! Yadonoka maöraha o Nyawa manga Ngohaka iwi hilapahi o nyawa böbaradoha manga giama ma hoatika. 14:42 Nimomiki, niaino ngone hoiki. Nia lega! O nyawa wohihi lolapahi o nyawa ma dorouika woböaka!" 14:43 O Yesus kawo temo-temohi, o Yudas woböa, yangimoi de yahinoto iwinöninïki manga dodiawo gënanga. Imako moteke dede Unanga yoböaö o nyawa manga ngöe, imä gao o oworo dé o boboha. Onanga o imam-imam manga häeke, o agama maguru-guru dé o Yahudioka manga tutuda yähuloko. 14:44 O Yudas ai hininga i totorou gënanga wohi tantuoka moi o nonako onangika. "O nyawa ngohi tï ame," wätemo onangika, "ge Unanga manyawa. Unanga niwi tagoko dé Unanga niwi ao de mago göana nihi dodiai duru." 14:45 Maöraha o Yudas waino, ünanga gila-gila woiki o Yesusika dé wotemo, "Bapa Guru!" i paha ünanga wïame o Yesus. 14:46 Daha o nyawa yaino-ino de o Yudas gënanga iwi tagoko o Yesus dé iwi liko de o rante. 14:47 Mä genangoka naga womatëngo watauru ai oworo dé wihi oto ma imam womomulia ai gilaongika hiädono ai ngauku ipagele. 14:48 Daha o Yesus wä temo onangika, "Boteka Ngohi nënanga o nyawa madorou, hiädono ngini niaino de niao o oworo dé o boboha lá nihi tagoko Ngohi? 14:49 O wange higetongo Ngohi todotoko ma Jou ai Tauoka nia himangoka, dé ngini nihi tagokua Ngohi. Mä igoungu hoko gënanga iböto kokiani, hupaya idadi okia i tulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka." 14:50 Mata-mata iwinö ninïki yopiringana iwi malaika o Yesus. 14:51 Womatëngo o goduru, kaduga-duga wapäke o ngöere ai röehe wohi hawoino, wïnïki o Yesus. O nyawa yomau iwi tagoko, 14:52 mä unanga wahuputu ai ngöere gënanga, daha wopiringana kai hekonoka. 14:53 O Yesus iwiao ma imam womomulia aitauika. Dokengoka mata-mata o imam manga häeke, o Yahudioka manga tutuda, dé o agama maguru imatoomu magogiria. 14:54 O Petrus kama gögurutoka de winïki o Yesus, hiädono wowohama ma imam womomulia ai löaika. Dokengoka ünanga wogogeruku womarauku womahi tigi-tigika o ukuika, imaka ganuino de yogöa-göana. 14:55 O imam-imam manga häeke dé mata-mata o Agama ma Juru Hakimi ihi dailako la yamäke inyata igoungu iwihihowono o Yesus hupaya yakunu o honenge mahukumanga iwihi tapalu Unanguku. Mä onanga kamoiö de yamäkeua manyonyata. 14:56 Manga ngöe o hakihi yä ahoko lá mangale ihi döaka o hakihi i ëlu-ëluku o Yesusika, mä to önanga manga hakihi ima koko howono. 14:57 Daha o hakihi yamuruono naga ima okoino dé ihi döaka o hakihi yoëlu-ëluku nënanga mangale o Yesus, 14:58 "Ngomi mi ihene o nyawa nënanga wotemo, 'Ngohi aha takilianga ma Jou Madutu ai Tau nënanga, o nyawa yadodiai, dé o wange hange ipaha, Ngohi aha tohi goko mahomoa, ko o nyawaua yodiai.' " 14:59 Mä o nyawa ge onangö ma manga hakihi i ma koko howono. 14:60 De ma imam womomulia woma okoino mata-mata manga himangoka dé woleha o Yesusika, "Okia ho ngona nä baluhua ini kokalaki gënanga?" 14:61 Mä o Yesus woma rirïdi dika. Unanga wohaluhua mata-mata. Daha ma imam womomulia wïleha mamoioli Unangika, "Boteka Ngona ma Koano Wohi hohalamati, ma Jou Madutu ai Ngohaka Wo Tebi-tebini?" 14:62 "Ngohi nënanga," o Yesus wohaluhu, "dé ngini mata-mata aha niwi mäke o Nyawa manga Ngohaka wogogeruku ma Jou Madutu woko Kuaha ai nirakoka, dé woböa o lobi-lobi ma goronaka o dihanguku!" 14:63 De ma imam womomulia wakä kakihi ai pakeanga dé wotemo, "Iparalu okaua o hakihi! 14:64 Ngini ni ihenoka mahirete Ai demo-demo wihikauku ma Jou Madutu. Oraha nënanga okia nia putuhu?" Onanga mata-mata yaputuhu o Yesus wahowono dé i patutu iwi hukumu iwi hohonenge. 14:65 Daha yamuruono naga yomuläenge iwi obiri o Yesus, dé Ai lako yatamunoko dé iwigöhara Unanga, daha yotemo, "Beika nä hetongo, o nagona inigöhara?" Yogoa-goanö ma i mahi moteke iwi poka o Yesus. 14:66 O Petrus naga kao löaokahi, momatëngo molöleleani ma imam womomuliaoka maino genangika. 14:67 Maöraha mïmäke o Petrus womarauku o uku madatekoka, münanga matailako mohi dodiai o Petrus ai biono dé motemo, "Koi goungua ngonaö nima koki nïki de o Yesus o Nazaret manyawa gënanga?" 14:68 Mä o Petrus womahi pongono, "Ngohi tohiorikua, dé tomangaratiua okia ani dungutu," wotemo molö leleanika gënanga. Daha o Petrus woiki ma imam womomulia aitau mangoranika. O öraha gënanga o kuru-kuru ihorene. 14:69 O ngoheka molö leleani gënanga mïmäkeoli o Petrus, dé mä temoli manyawa genangokadau, "Unanga maraioka önanga manga dodiawo!" 14:70 Mä o Petrus womahi pongonoli. Tedekanua ipahaika, manyawa genangoka yotemoli o Petrusika, "Nomahi pongono nakunokaua, marai ngona manga dodiawo, hababu ngona o Galileaino!" 14:71 Daha o Petrus womuläenge womahi lolai dé wotemo, "Ngohi tinäkoua manyawa kiaka ngini niadungutu gënanga!" 14:72 O öraha gënanga dika o kuru-kuru ihorene mahinoto. Dé o Petrus womä hininga o Yesus wotemoka unangika, "O kuru-kuru i horenowahi mahinoto, ngona nohi gali mahange nohihi pongono Ngohi." De o Petrusö woari iwihö howo-howo.

Markus 15

15:1 O ngoru-ngorumino duru, yongodumu o Agama ma Juru Hakimi, o imam-imam manga häeke, o Yahudioka manga tutuda dé o agama maguru-guru tai-taiti ima hika dailako. Onanga iwi ranteika o Yesus, i paha Unanga iwi ao de iwihilapahi o Pilatusika. 15:2 O Pilatus wïleha o Yesusika, "I goungu Ngona o Yahudioka manga koano?" "Hoko gënanga hokä ani demo," o Yesus wohaluhu. 15:3 O imam-imam manga häeke yao mangöe o galaki o Yesusika. 15:4 Daha o Pilatus wolehali o Yesusika, "Ngona noluku nohaluhu? Beika nölega hokokia mangöe o galaki önanga yao Ani himangoka!" 15:5 Mä o Yesus wohaluhokaua, hiädono o Pilatus wohëranga. 15:6 O Paskah ma Rameanga mahi geto-getongo, mabiaha o Pilatus wälapahi o bui manyawa imatëngo imoteke o nyawa yowöe-wöe manga ngongiriki. 15:7 O bui magoronaka, yotö toba lawani yododiai o doma o huru-hara ma orahoka manga hidogoronaka naga womatëngo airomanga o Barabas. 15:8 O nyawa yowöe-wöe ima toomu dé yogahoko o Pilatusika, hupaya ünanga wä lapahi o bui manyawa ima tëngo hokä biahali. 15:9 O Pilatus woleha onangika, "Ngini kaniö modeke, ngohi tilapahi o Yahudi manga koano gënanga mangale ngini?" 15:10 Hababu o Pilatus wanäko itiai o imam-imam manga häeke iwi hilapahi o Yesus unangika karana manga hininga yöhiri. 15:11 Mä o imam-imam mangahäeke o demo yahingohama o nyawa yowöe-wöeika hupaya yogahoko o Pilatus wïlapahi o Barabas mangale önanga. 15:12 De o Pilatus wätemoli o nyawa yowöe-wöeika gënanga, "Nako hoko gënanga, manyawa niwiheto-hetongo o Yahudioka manga koano, ngohi kokiani okia todiai dede Unanga?" 15:13 Onanga yopöaka, "Unanga niwi salib!" 15:14 "Mä okia Ai dorou?" o Pilatus woleha. Daha önanga yopöaka iholoi ikuatileoli, "Unanga niwi salib!" 15:15 O Pilatus womau o nyawa yowöe-wöe gënanga yosanangi, ho ünanga wïlapahi o Barabas mangale önanga. Ipaha Unanga wähuloko o nyawa i wi göhara o Yesus, daha wihilapahi la iwisalib. 15:16 O tentaraka iwi ao o Yesus o pengadilan matauika, magubernur ai kadatoka. I paha mata-mata o tentaraka yä ahoko ima toomu. 15:17 Daha önanga iwihi päke o juba magoguhurungu o Yesusika, dé o raraga mahohihika yadiai o makota, i paha ihi nöa o Yesus ai häekuku. 15:18 Ipaha de gënanga önanga iwi tabea, "Ani horomati o Yahudi ma Nyawa manga Koano!" önanga yotemo. 15:19 Onanga yagohara o Yesus ai häeke de o diki-diki, daha önanga iwiobiri dé yohuba Ai himangoka. 15:20 I böto ima higogule o Yesus, önanga yahuputu o juba ma goguhurungu gënanga daha iwi hi nöali ai pakeanga mahirete. I paha Unanga iwi ao iwihi hupu la iwi salib. 15:21 O ngëkomo mahoanoka önanga iwipakisa womatëngo wamöku o Yesus ai salib. O nyawa gënanga imateke koronaika gënanga dahaö kapongoka de waino womau wowohama o kotaika. (Ai romanga o Simon, -- ai ahali o Kirene makapongino -- o Aleksander dé o Rufus manga ama.) 15:22 O Yesus iwiao o ngï moi ika maromanga o Golgota, mamangarati "O häeke ma Kabelanga ma Ngï". 15:23 Genangokadau önanga yomau iwihidöaka Unangika o angguru ya ganuoka de o mur, mä o Yesus woluku waokere o angguru gënanga. 15:24 I paha önanga iwisalib Unanga dé Ai pakeanga ihi kodoku de o undi la ihiöriki moi-moi manga hidoku. 15:25 Iwi salib gënanga idadi o takoro hiwo ngorumino. 15:26 Ai salib ma lokuile yanuneuku o dulihi yakorona o galaki Unangika, enagënanga: "O Yahudi ma Nyawa manga Koano". 15:27 Ima kinïki de o Yesus önanga yäsaliboli yotoma-toma de yo ora-ora yahinoto; womatëngo o nirakoka dé womatengoli Ai higiloka. 15:28 De hoko gënanga idadi hokä i tulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku oka; enagënanga: "Unanga womadadi o nyawa madorou." 15:29 O nyawa yakokaino genangino manga häeke yagiwi-giwi dé iwi hohedu o Yesus. Onanga yotemo, "Hei, Ngona nomau nakilianga ma Jou Madutu ai Tau, dé nohigokoli o wange hange magoronaka. 15:30 Beika o saliboka gënanga de nouti dé nohihalamati Ani diri!" 15:31 Hoko genangoli o imam-imam manga häeke dé o agama ma guru-guru iwihohedu o Yesus. Onanga imake temo, "Unanga wahihalamati o nyawa mahomoa, mä Ai diri mahirete Unanga wakunua wohihalamati! 15:32 Nako Unanga o Israeloka manga koano, ma Koano Wohi hohalamati, kayaoa de hoko nenangohi Unanga o saliboka gënanga de wouti, hupaya ngomi miwi mäke dé mi ngaku Unangika!" O nyawa yäsosalib de o Yesus gënanga ma iwi hohedu o Yesus. 15:33 O wange ikoronaiha, madëkana o jam hangeino o berera gënanga mata-mataika idadi ihuhutu. 15:34 Dé o takoro hange o bimaoa, o Yesus wopöaka de Ai ilingi kahä kuatile, "Eloi, Eloi, lama sabakhtani?" mamangarati, "Ya Ahi Jou Madutu, ya Ahi Jou Madutu, yadodoa ho Ngona nohi malaika Ngohi?" 15:35 Yamuruono naga genangoka yoihene o böaka gënanga, dé yotemo, "Ni ihene, Unanga wïahoko o Elia!" 15:36 Womatëngo onangino woma tai-taiti woiki wolë o bunga karang daha watono o angguru magogiohikuku. I paha o bunga karang gënanga wohibilatuika o gota mabötika, daha wohi pëke o Yesus ai uru makaiika, de wotemo, "Notamä, nia ino ngone hïlega o Elia boteka waino, wihi guti Unanga o saliboka gënanga." 15:37 Daha o Yesus wopöaka, dé wohonenge. 15:38 O guba inü nuneuku ma Jou ai Tau magoronaka ikakihi ibëlaka hinoto daku de yauku hiädono daukuku. 15:39 O tentaraka manga baluhu woma oko-okoino o salib mahimangoka gënanga, wamäke sarakia o Yesus wohonenge. O tentaraka manga baluhu gënanga wotemo, "Marai itiai o nyawa nënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka!" 15:40 Genangokaö naga o ngongoheka yamuruono naga, kama gurutoka de yamäke mata-mata gënanga. Manga hidogoronaka naga o ngo Salome, o ngo Maria Magdalena, o ngo Maria o Yakobus magoduru dé o Yosis manga ayo. 15:41 Onangala o ngongoheka iwinö ninïki dé iwï riwo o Yesus maöraha Unanga o Galilea madaeraka. Dé naga manga ngöeoli o ngongoheka mahomoa genangoka yoböaka o Yerusalemino, imako moteke de o Yesus. 15:42-43 Maöraha o Yusuf o Arimateaino woböa o wange i muläenge yohutu. Unanga o Agama ma Juru Hakimi mage getongoka duru iwi horomati. Unangö wododamä maöraha ma Jou Madutu womuläenge wopareta hokä o Koano. O wange gënanga o Hidiai ma wange (enagënanga o Yahudioka manga Puji mawange owahi). Hababu gënanga o Yusuf de ai barani wïhimanga o Pilatus dé wogahoko o Yesus aimayeti. 15:44 O Pilatus wohëranga woihene o Yesus wohonengoka. HÒ o Pilatus wähuloko o nyawa iwiahoko o tentaraka manga baluhu dé wïleha unangika boteka o Yesus madekanoka wohonenge. 15:45 Woihenoka o tentaraka mangabaluhu gënanga ai hingahu, o Pilatus wihigumala o Yusuf walë o Yesus ai mayeti. 15:46 Daha o Yusuf woija o ngöere magaregarehe ma aluhu dé wohi gutioka o Yesus ai mayeti, ünanga wahäwo de o ngöere gënanga. I paha ünanga wakelenga o mayeti gënanga o lungunuku, o lungunu gënanga yadiai o helewo i totoporono magoronaka. Ipaha de gënanga ünanga wödululu o helewo gahumu moi mapako-pako ihi beno o lungunu gënanga mangorana. 15:47 O öraha gënanga o ngo Maria Magdalena dé o ngo Maria o Yosis ngoi ayo yatailako hidodiai kiaka o Yesus iwi kelenga.

Markus 16

16:1 Maöraha o Yahudioka manga Puji mawange ipahaka, o ngo Maria Magdalena, o ngo Maria o Yakobus ngoi ayo, dé o ngo Salome yoiki yo ija o rampa-rampa la mangale yaminya o Yesus ai mayeti. 16:2 O ngorungorumino duru, maoraha o wange iböa, o wange madodihiraka o minggu gënanga, önanga yoiki o jereika. 16:3-4 O ngëkomo mahoanika önanga ima koketemo, "O nagona yakunu inä riwo ngone yaheloro mahelewo o lungunu mapidaha madadamunu?" Hababu o helewo gënanga duru kahä pako. Mä imahi adonika genangoka önanga yamäke o helewo gënanga i luluoka. 16:5 Daha önanga yowohama o lungunu gënanga magoronaika. Magoronaka o nirakoka, iwimäke womatëngo o goduru wapäke o juba magare-garehe wogogeruku, dé onanga yätodokana. 16:6 O goduru gënanga wätemo, "Uha nihawana! Ngohi tohiöriki ngini niwi lingiri o Yesus o Nazaret manyawa iwisosaliboka. Unanga koi wiwa nenangoka. Unanga womomikoka! Niolega dika, nënanga mangï önanga iwi idu. 16:7 Orahanënanga nioiki, nihingahu o abari nënanga iwinö ninïkika de o Petrusikaö. Nia hëtongo, 'Unanga woiki wohira de ngini o Galileaika. Dokengoka ngini aha niwi mäke Unanga, hokä Unanga winihi ngahuoka nginika.' " 16:8 De önanga o lungunoka de yohupu daha imapopäta karana yätodokana dé yohawana. Onanga kamoi ikaö de yahetongua karana yohawana. 16:9 Ipahaika o Yesus wohonenge de womomiki o ngorungorumino o Minggu ma wangeoka, Unanga madodihiraka womahi matoko Ai diri o ngo Maria Magdalenaika. (O ngo Mariaino gënanga o Yesus wohi hupuoka tumidi o womaha madorou.) 16:10 De o ngo Maria Magdalena mohingahu idädadioka gënanga o Yesus ai dodiawoika, magogiria yohaharu dé yoari. 16:11 Mä maöraha önanga yoihene o Yesus wowango dé o ngo Maria mïmäkeoka Unanga onanga yongakua. 16:12 Ipaha de gënanga o Yesus womahi matoko Ai diri iwinö ninïkika yahinoto de madodagi hara moioli. Gënanga idadi maöraha o nyawa yahinoto gënanga yotagi magogiriaka o kapongo moika. 16:13 HÒ onanga ima kilioro dé i hi ngahu o hali gënanga mahomoaika. Mä onanga yongakua. 16:14 Mabobaha o Yesus womahi matoko Ai diri iwinö ninïkika yangimoi de yamoi, maöraha önanga yolomo magogiriaka. Unanga wätaaere önanga hababu önanga manga ngongaku i kuranga dé manga häeke itogowiniholi hiädono yängakua o nyawa iwi mäke-mäkeoka o Yesus wowango. 16:15 Daha o Yesus wätemo onangika, "Nioiki o dunia nia möde-mödeke dé nihinga ngahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino gënanga o nyawaika niä gëto-gëtongo mata-mata. 16:16 O nyawa yongakua aha yähukumu. Mä o nyawa yongaku dé yä ohiki, aha yohalamati. 16:17 Hoka manyonyata i goungu önanga yongaku, o nyawa ge önanga aha yaduhu o womaha madorou de Ahi romanga; önanga aha yotemo-temo de o demo-o demo kiaka mahira önanga yanäkoua. 16:18 Nako önanga yasö o dodiha ekola yaokere o rasongo, önanga aha yamäkeua o bodito. Nako önanga yakelenga manga giama o nyawa yopopanyakeuku, o nyawa ge önanga aha yotogumu." 16:19 Ma Jou Yesus woade-ade dede önanga ipaha, Unanga iwi göraka o horogaika. Dokengoka Unanga wopareta de ma Jou Madutu. 16:20 Dé iwinö ninïki yoiki dé ihi ngahu o abari ma Jou Madutuino o ngï yögëto-gëtongo. Dé ma Jouö womahi moteke womanarama dede önanga dé o nonako i hëra-hëranga idadi manyonyata i goungu to önanga manga hingahu itiai. 16:9 O ngo ngoheka gënanga yoiki o Petrus dé ai dodiawoika, daha yoade-ade de madipoko mata-mata wahi ngahu-ngahuoka onangika magoduru gënanga. 16:10 Ipaha de gënanga o Yesus mahirete mangale de iwinöninïki ihiabari o wange mahiwaroko hiädono o wange madumuniha o abari madebi-debini dé i kokakali yakorona mangale o halamati ikokakali.

Lukas 1

1:1 Teofilus nobobarija, Manga ngöe o nyawa ihi dailakoka yatulihö de yödatoro hagala okia naga i dädadioka nanga hidogoronaka. 1:2 Onanga yatulihi ima däene de o nyawa yamäke-mäke mahirete okia naga idädadioka gënanga muläenge mahira de inä ade-ade ngoneino, dé i paha ihi ngangahu toëna maabari. 1:3 Ngohi tatailakoka tohidodiai mata-mata idädadioka gënanga matitioka de yaino, de ipaha, ngohi tapulono kayaoa hötatulihi o bukuika tohidodiai tatatoro la mangale ngona Tuanga. 1:4 Ngohi tadiai gënanga hupaya Tuanga nanäko, okia inï dotokoka ngonaika Tuanga, marai itiai. 1:5 Maöraha o Herodes wodadi o koano o Yudea mabereraka, naga womatëngo ma imam airomanga o Zakharia. Unanga wowohama o Abia ma imam-imam manga dodoomu. Ngoi hekata ami romanga o ngo Elisabet, o imam manga difaukuoli. 1:6 O giahekata gënanga manga wowango ma Jou Madutu aihininga yasanangi. Yahinotö yamoteke mata-mata ma Jou aipareta dé Aitita yangodumu. 1:7 Onanga manga ngohaka koiwa hababu o ngo Elisabet mofätua dé onanga yahinotö yäperekioka. 1:8 O wange moiuku, maöraha o Abia aidodoomu yamäke o hidoku, o Zakharia wohidagi o manarama hokä ma imam ma Jou Madutu aihimangoka. 1:9 De o undi kiaka biaha o imam-imam yadiai, o Zakharia iwitumutu la wowohama ma Jou ai Tau magoronaika dé wotuhuku o manyanyi. 1:10 Magogiriaka o manyanyi maduhuku idiai, o nyawa yowöe-wöe imä niata maporetoka. 1:11 O öraha gënanga ma Jou aimalaekat imahimatoko madiri o Zakhariaika. O malaekat gënanga imaokoino o mëja o manyanyi yatuhu-tuhuku mangï manirakoka. 1:12 Maöraha o Zakharia wamäke o malaekat gënanga, ünanga wobingu dé wohawana. 1:13 Mä o malaekat gënanga iwitemo, "Uha nohawana, Zakharia! Ma Jou Madutu woihenoka anihubayanga. Ngoni hekata o ngo Elisabet aha momagilianga womatëngo o ngohaka o nauru. Ngona kokiani nihiromanga o Yohanis unangika. 1:14 Ngona aha duru nomörene dé manga ngöe o nyawa aha yomore-morene nako o ngohaka gënanga womakilau! 1:15 Unanga aha wodadi o nyawa yolago-agomo imoteke ma Jou ailolegaka, dé unanga yakunua o angguru wokere ekola o daluku ibiha-biha. Kade womakilau ünanga aha ma Jou Madutu ai Womaha iwikuaha. 1:16 Manga ngöe o Israel manyawa aha wätuda imakilioro ma Jou Madutuika, to önanga manga Jou. 1:17 Unanga aha wodadi ma Jou ai huhuloko wokua-kuata dé wokuaha hokä o Elia. Unanga aha wahikadame o ngohaka de o ama, dé o nyawa yototo motekua aha wätuda imakilioro o dibanga madiai mangekomika. De hokogënanga ünanga wasadia o umati moi, kiaka i böbötoka mangale ma Jou." 1:18 "Sarakia ngohi tohiöriki o hali gënanga aha idadi?" o Zakharia woleha o malaekatika gënanga. "Ngohi ihi perekioka, dé ngohi hekata mä imiperekioka." 1:19 O malaekat gënanga wohaluhu, "Ngohi nënanga o Gabriel. Ngohi tileleani ma Jou Madutu dé Unanga wohihuloko ngohi tohi ädono o abari maoa nënanga ngonaika. 1:20 Okia ngohi tahetongo, aha idadi maorahoka. Mä karana ngona nongakua, ngona aha nakunua notemo; ngona aha nomou hiädono okia tahëto-hëtongoka gënanga idadi." 1:21 O öraha gënanga, o nyawa kaiwi dodamäohi o Zakharia. Onanga yohëranga yadodoa ho ünanga hokogënanga aidëkana ma Jou ai Tau magoronaka. 1:22 Dé maöraha ünanga wohupu, ünanga wakunua wotemo onangika. Unanga de ai giama wo tumu-tumutu, dé kahirahi womou. De o nyawa geönanga mayanäko, ünanga wamäkeoka okianaga moi ihëra-hëranga ma Jou ai Tau magoronaka. 1:23 De ipaha imatäka aimanarama maöraha ma Jou ai Tauoka, o Zakhariaö ma wolio ai tauika. 1:24 Ipahaika i tedekanua, ngoihekata o ngo Elisabet o ngohaka mohiao, daha kamomagögogono o tauoka o mede motoaino madëkana. 1:25 Münanga motemo, "Mabobahaka ma Jou wohiriwo ngohi dé waehe ahi maleke." 1:26 Maöraha o ngo Elisabet mohiaoka o ngohaka o mede butanga, ma Jou Madutu wahuloko o malaekat Gabriel i oiki o Nazaretika moi o kota o Galilea madaeraoka. 1:27 O Gabriel iwihuloko o moholehika momatëngo, amiromanga o ngo Maria. O moholehe gënanga momaneoka de womatëngo airomanga o Yusuf ma Koano Daud ai difauku. 1:28 O malaekat gënanga yaika o ngo Mariaika dé imitemo, "Halamati, ngona wonihi barakati ma Jou de madodagi kabiahaua! Ma Jou naga dede ngona!" 1:29 Moihene o malaekat gënanga mademo, o ngo Maria imitodokana, hiädono amihiningaka ileha-leha okia madungutu o tabea nënanga. 1:30 De o malaekat gënanga imitemo o ngo Mariaika, "Uha nohawana, Maria, hababu ngona ma Jou Madutu ai hininga yadäene. 1:31 Ngona aha o ngohaka nohiao de nongohaka womatëngo o ngohaka, de kokiani ngona nihiromanga o Yesus. 1:32 Unanga aha wodadi womulia dé aha iwihetongo ma Jou Madutu wokö Kurutile ai Ngohaka. Ma Jou Madutu aha wihidadi Unanga o koano hokä ma Koano Daud, aiete de aitohora. 1:33 Dé Unanga aha wäpareta o Yakub aidifauku kahi ado-adonika hokä o koano. Ai Pareta aha mabaha koiwa." 1:34 "Mä ngohi o moholehe maboro," o ngo Maria motemo o malaekatika gënanga, "Sarakia o hali gënanga yakunu i dadi?" 1:35 O malaekat gënanga imïbaluhu, "Ma Jou Madutu ai Womaha aha iböa ngonaino, dé ma Jou Madutu aikuaha aha inihawo ngona. Gënanga mahababu o ngohaka aha womakokilau gënanga aha iwihetongo wo Tebini, ma Jou Madutu ai Ngohaka. 1:36 Nohininga: O ngo Elisabet, ngoni riadodoto gënanga o ngohaka mohi aoka o mede butanga, ngarokö münanga imi perekioka dé o nyawa yato mofätua. 1:37 Hababu ke ma Jou Madutu koiwa la naga idadiua." 1:38 Daha o ngo Maria motemo, "Ngohi nënanga ma Jou aigilaongo; malaika la idadi ngohino hokä ngona nahetongoka." Daha o malaekat gënanga woiki womimalaika o ngo Maria. 1:39 Iböto de gënanga momataiti o ngo Maria moiki o kota moika o Yudea madaera i loku-lokuoka. 1:40 Münanga moiki o Zakharia aitauika, dé maöraha mowohama münanga momitabea o ngo Elisabet. 1:41 Dé hokogënanga o ngo Elisabet moihene o ngo Maria amitabea, o ngohaka doka o ngo Elisabet amiröehoka gënanga imakëlu. De o ngo Elisabet ma Jou Madutu ai Womaha i mi kuaha, 1:42 daha mopöaka, "Ngona duru inihibarakati o ngongoheka mata-mata manga hidogoronaka! Iwihi barakati o ngohaka aha ngona nihingohaka gënanga! 1:43 O nagona ngohi nënanga hiädono ma Jou ngoi ayo noböa ngohino? 1:44 Hokogënanga ngohi toihene anitabea, o ngohaka ahiröehe magoronaka gënanga imakëlu imoremorene. 1:45 Noutumu ngona, karana nongaku okia ma Jou wahetongo ngonaika gënanga aha idadi!" 1:46 O ngo Maria motemo, "Ahi hininga tïpuji ma Jou, 1:47 dé ahi jiwa kai more-morene karana ma Jou Madutu ahi Juru Halamati. 1:48 Unanga wohihininga ngohi, Ai gilaongo kotoböbaragunaua! Muläenge o öraha nënanga mata-mata o hoana de o berera, yahetongo ngohi toutumu. 1:49 Karana ma Jou Madutu Duru woko Kuaha wodiai o hali ma ago-agomo ngohino. I Tebini Ai romanga. 1:50 O ahali de o ahaluku ma Jou de Ai hayanga de Ai dora o nyawaika iwï modo-modongo Unangika. 1:51 De Ai giama i poputurungu Unanga wahigerewoto o nyawa manga hininga i kokurutile, dé waruae toönanga manga datoro. 1:52 O kokoano wahiguti manga kuruhi i momuliaka dé o nyawa yobobaragunaua wahikurutile. 1:53 O nyawa yähähahini aha yäpunuhu de hagala o oa-oa, yokaya-kaya wäduhu de manga kia-kiaua. 1:54 Unanga wäriwo o Israeloka Ai gilaongo, imoteke Ai jaji wadodiai de nangaete de nangatohora. 1:55 Ma Jou wawohangua Ai jaji, Unanga aihininga imura o Abrahamika dé ai difauku kahiado-adonika." 1:56 Done ho mede hange madëkana o ngo Maria mogogere de o ngo Elisabet, dahaö münanga molio ami tauika. 1:57 Ami öraha yadonoka o ngo Elisabet momägilianga. Münanga amingohaka imakilau o ngohaka o nauru. 1:58 Ima kokadateke dé amiriadodoto yoihene hokokia ma Jou aioa o ngo Elisabetika, dé onanga mayomörene dede münanga. 1:59 Maöraha o ngohaka magilau gënanga maumuru o wange tufange, önanga yaino la ünanga iwihuna. Onanga yomau o ngohaka magilau gënanga iwihiromanga o Zakharia imoteke aiama airomanga, 1:60 mä ngoi ayo mato, "Kowali! Unanga kokiani hihiromanga o Yohanis." 1:61 "Moiua aniriadodotino manga romanga hokogënanga," önanga yotemo munangika. 1:62 HÒ iwïmou-mou önanga yoleha o Zakhariaika o romanga okia iwihi romanga aingohakika. 1:63 O Zakharia wogahoko o aoto mabelaka de o dudulihi, daha wotulihi, "Ai romanga o Yohanis." Onanga mata-mata yohëranga. 1:64 Oraha gënanga dika o Zakharia wakunoli wotemo dé ma Jou Madutu wïpuji. 1:65 Ima kokadateke mata-mata yohawana, dé o abari gënanga yodogilianga o Yudea i loku-lokuoka madaera mata-mataika. 1:66 Mata-mata o nyawa yoihe-ihene o hali gënanga manga hiningaka ileha, "Aha wodadi okia o ngohaka gënanga?" Hababu ma Jou iwitomoteke ünanga. 1:67 O Zakharia o ngohaka gënanga aiama, ma Jou Madutu ai Womaha iwikuaha hiädono ünanga wohingahu o behehongo ma Jouino. Unanga wotemo, 1:68 "Niaino ngone hïpuji ma Jou, o Israeloka manga Jou Madutu! Unanga woböaka wäriwo Ai umati dé wätuhuhu önanga. 1:69 Unanga wonahidöaka o Juru Halamati wopoputurungu, Ai gilaongo, o Daud aidifauku. 1:70 Kahuruonino ainabi-nabi wäiri-irikoka, ihingahu, ma Jou wohidöakoka Ai jaji 1:71 la wonahihalamati ngone nanga haturü manga giama ma hoatoka, dé o nyawa inädoha-dohata manga kuahaino. 1:72 La wohimatoko Ai hininga mamura nanga ete de nanga tohoraika, Ai jaji i tebi-tebini gënanga aha watotomo. 1:73-74 Unanga wokoboto o Abraham nanga amaika, dé wojaji la wonahihalamati nanga haturü manga giama mahoatoka, hupaya ngone hohawanua hileleani Unanga 1:75 salalu homahi gilaongo Unangika dé hasanangi Ai hininga nanga wowango magurutu. 1:76 Ngona, hei ahingohaka, aha ini hetongo ma Jou Madutu wokö Kurutile ainabi. Ngona ini huloko ma Jou nihihira la nohi pairi Ai ngëkomo, 1:77 la wohingahu Ai umatika önanga aha yahihalamati, nako ma Jou Madutu wä apongoka toonanga manga baradoha. 1:78 Nanga Jou ai hininga imura dé wotodora; Unanga woböa matiti wonahihalamati ngone. Hokä o wange malako i böa o ngorumino, 1:79 hoko genangala Unanga wohidöaka Ai dararono o nyawa mata-mataika yowango o huhutu dé o modongo magoronaka. Unanga wonä tuda ngone o ngekomika madumutu o dameika." 1:80 O Zakharia aingohaka gënanga idogo wolamoko dé i dogo ikuata ai womaha. Unanga wogogere o tonaka makö kakahaka, hiädono maöraha yadono ünanga womahi matoko ai diri o Israel manyawaika.

Lukas 2

2:1 O öraha gënanga ma Kaisar Agustus wohipareta hupaya mata-mata o kawaha o Roma ma Popareta magoronaka ihingohama manga romanga la yäetongo. 2:2 O gegetongo madodihiraka nënanga ihidagi maöraha o Kirenius wodadi gubernur o Siria mabereraka. 2:3 Mata-mata o nyawa o öraha gënanga yoiki moi-moi manga bereraika la ihingohama manga romanga. 2:4 O Yusuf ö womäjobo o Nazaret o Galilea madaeraoka, de o Betlehemika o Yudea mabereraka, ma Koano Daud aingï womakilau; hababu o Yusuf o Daud aidifauku. 2:5 O Yusuf wohingohama manga romanga, de o ngo Maria ngoi mamane kiaka münanga o ngohaka mohiaoka. 2:6 Maöraha önanga imahiädono o Betlehemika amiöraha imahiädono o ngo Maria momägilianga. 2:7 Münanga momägilianga moi o ngohaka o nauru, ami ngohaka mariaka. O ngohaka gënanga iwihawoino de o ngöere, daha iwikelengauku, o aiwani mainomo mangïoka ihinaoile de o gandum maröehe; hababu önanga imämäkeua dodogumu mangï. 2:8 O hutu gënanga naga o aiwani yogöa-göana magogiria yögöana manga duba-duba o daera gënanga magolowaka. 2:9 Itodokanino ma Jou aimalaekat imahimatoko onangika, dé o dararono ma Jouino maletongo yadihiwara yahitararono önanga dé onanga duru yohawana. 2:10 Mä o malaekat gënanga itemo, "Uha nihawana! Hababu ngohi toböa tinïgao o abari maoa mangale ngini -- o abari gënanga yadiai mata-mata o nyawa duru yomörene. 2:11 O wange nënanga o Daud aibereraka womakilauoka ma Koano Winihihohalamati enagënanga o Kristus, ma Jou. 2:12 Nënanga ainonako: Ngini aha niwimäke womatëngo o ngohaka magilau iwihawoino de o ngöere, dé womaidu o aiwani mainomo mangï magoronaka." 2:13 Itodokanino o malaekat gënanga yanïkino mangöe o malaekat mahomoa iwipuji ma Jou Madutu. Onanga yotemo, 2:14 "O puji ma Jou Madutuika o dihanga ikokurutileoka! Dé o dunia malokuoka, yohalamati o nyawa yasosanangi ma Jou aihininga!" 2:15 Ipaha o malaekat-malaekat yämala o aiwani yogöa-göana dé imakilioro o horogaika, o aiwani yogöa-göana gënanga imaketemo, "Niaino ngone hoiki o Betlehemika dé hölega okianaga idädadi gënanga, kiaka ma Jou wonahingahu ngoneino." 2:16 Onanga imataiti yoiki, daha yämäke o ngo Maria dé o Yusuf, de mangohaka magilau gënanga womäiduiha o aiwani mainomo mangï magoronaka. 2:17 Maöraha o aiwani yogöa-göana iwimäke o ngohaka magilau gënanga, önanga yoade-ade okia o malaekat-malaekat yahetongoka mangale o ngohaka magilau gënanga. 2:18 Dé mata-mata o nyawa yohëranga yoihene o aiwani yogöa-göana manga ade-ade gënanga. 2:19 Mä o ngo Maria magogono mata-mata gënanga amihininga magoronaka dé matötakihiri. 2:20 O aiwani yogöa-göana gënanga imakilioro o momo i gogolowaika daha iwipuji dé iwihimulia ma Jou Madutu, karana mata-mata okia yoihenoka dé yamäkeoka, i tiai hokä o malaekat yahetongo. 2:21 Ai umuru o wange tufange iböto, o ngohaka gënanga iwihuna. Dé onanga iwihiromanga o Yesus, o romanga kiaka o malaekat ihidöaka unangika, ihira de ngoi ayo mihiao unanga amiröehoka. 2:22 Yadonoka maöraha o Yusuf dé o ngo Maria yadiai o debini ma adati imoteke o Musa aitita. HÒ onanga iwiao o ngohaka gënanga o Yerusalemika la iwihilapahi ma Jouika. 2:23 Hababu ma Jou ai Titaoka itulihi hokonënanga, "O ngohaka o nauru mariaka mahigetongo, kokiani ihilapahi ma Jouika." 2:24 Onangö manga dungutu ihihuba mangahuhuba, enagënanga o habi moi o pombo furu ekola o dutu hinoto o namo dara mangohaka, hokä higogeroka ma Jou ai Titaoka. 2:25 Oraha gënanga o Yerusalemoka naga womatëngo o bereki airomanga o Simeon. Unanga o nyawa maoa, de wïmodongo ma Jou Madutu dé wototamä maöraha ma Jou Madutu wahihalamati o Israel manyawa. Ma Jou Madutu ai Womaha dede ünanga 2:26 dé ma Jou Madutu ai Womaha iwihingahuoka unangika, ünanga aha wohonengua, nako wïmäkeuwahi o Koano Wohihohalamati ma Jou wahijäjajioka. 2:27 Mangale ma Jou Madutu ai Womaha matutuda, o Simeon wowohama ma Jou ai Tauika. Oraha gënanga o Yusuf dé o ngo Maria iwiao iwihingohama o Yesus, ka aieteetekohi gënanga la yadiai o agama mamau-mau, kiaka hiparetaka o agama matitaka. 2:28 O Simeon wilë o ngohaka gënanga dé wïtotiri daha wïpuji ma Jou Madutu, 2:29 "Orahanënanga, Jou, ngona natotomoka Ani jaji. Malaikala Ani gilaongo nënanga tohonenge de ahihininga i rïdi. 2:30 Hababu ahi lako mahirete ngohi tamäkeoka o Juru Halamati Ngonaino. 2:31 O Juru Halamati gënanga Ngona nasadiaka hagala o hoana de o berera manyawa manga himangoka: 2:32 hokä o dararono yatararono o hoana de o berera mahomoa mangale yoböa Ngonaika; o dararono genangala ohoromati iao Ani umati o Israel manyawaika." 2:33 Ai ama dé ngoi ayo o ngohaka gënanga, yohëranga okia o Simeon wotemo mangale toönanga manga ngohaka. 2:34 O Simeon wahi barakati önanga, dé o ngo Maria o ngohaka gënanga ngoi ayoika womitemo, "O ngohaka nënanga ma Jou Madutu wïirikoka la wahibinaha dé wahihalamati o Israel manyawa manga ngöe. Unanga aha wodadi o nonako ma Jouino, aha iwilawani manga ngöe o nyawa, 2:35 dé hoko gënanga ikilianga to önanga manga hininga madola. O hininga mahuha aha yatohoko anihininga hokä o oworo madoto-doto." 2:36 Naga momatengoli manabi o ngoheka duru imiperekioka. Ami romanga o ngo Hana o Fanuel ngoi ora o Asyer aibätuku. O taongo tumidi mokawingino, 2:37 o ngo Hana mofäo, dé oraha gënanga amiumuru o taongo mori tufange de iata. Komaiwa münanga matingaka ma Jou ai Tau. O hutu dé o wange münanga moleleani genangoka ma Jou Madutuika, de momäniata dé mopuaha. 2:38 Imateke korona öraha genangö münanga moböa, daha mïpuji ma Jou Madutu dé mohi ade-ade mangale o ngohaka gënanga o nyawa mata-mataika, kiaka yödodamä maöraha ma Jou Madutu walapahi o Yerusalem. 2:39 I paha o Yusuf dé o ngo Maria yadiaioka mata-mata ma Jou ai Tita yahipatu-patutoka, önanga yolio o Nazaretika o Galileaoka. 2:40 O ngohaka gënanga idogo-dogo wolamoko dé wokuata. Unanga duru wosawaro dé ma Jou Madutu duru wïdora Unanga. 2:41 O taongo higëto-gëtongo o Yesus aidimono yoiki o Yerusalemika la ihirame o Paskah ma Wange ma Amoko. 2:42 Dé maöraha o Yesus aiumuru o taongo ngimoi de hinoto, önanga yoiki o rameika gënanga imoteke mabiaha. 2:43 O rame gënanga ipaha önanga yolio, mä o Yesus o ngohaka gënanga kawogögogerohi o Yerusalemoka, dé aiama de ngoiayo ihiorikua. 2:44 Onanga yatobote Unanga wänïkoka Ai dodiawo yowöe-wöe. Yotagi o wange moi iböto de ahaö önanga iwilingiri Unanga manga riadodoto dé imakokanäko manga hidogoronaka. 2:45 Mä onanga iwimäkeua hÒ onanga imakilioro o Yerusalemika iwilingiri Unanga. 2:46 O wange hange iböto iwilingiri de ahaö iwimäke Unanga ma Jou ai Tau magoronaka. Unanga magogiria wogogeruku wohigihene o agama maguru-guru dé manga loleha-loleha Unangika. 2:47 Mata-mata o nyawa yoihe-ihene Ai bobaluhu gënanga yohëranga karana wosawaro wöbaluhu. 2:48 Ai dimono mayohëranga iwimäke Unanga. Ngoi ayo mïtemo Unangika, "Ngohaka, yadodoa honodiai hoko nënanga ngomino? Ani ama dé ngoni ayo mia hininga ihuha mini lingiri Ngona!" 2:49 O Yesus wohaluhu, "Yadodoa ho ahi ama dé Ngohi ayo nihi lingiri Ngohi? Okia ho ahiama dé Ngohiayo nianäkoua Ngohi kokiani naga Ahi Ama aitau magoronaka?" 2:50 Mä onanga imangaratiua o Yesus ai bobaluhu. 2:51 Ipaha o Yesus wolio dede önanga o Nazaretika, dé wahimoteke onangika. Mata-mata o hali nënanga ngoi ayo magogono ami hiningaka. 2:52 O Yesus i dogo-dogo wolamoko dé idogo wosawaro, de ma Jou Madutu wïdora Unanga dé o nyawa iwï igo.

Lukas 3

3:1 Mataongo ngimoi de motoaka ma Kaisar Tiberius aipareta, o Pontius Pilatus wodadi gubernur o Yudeaka, dé o Herodes wopareta o Galileaka. O Filipus o Herodes aidodoto wopareta o Iturea dé o Trakhonitis madaeraka, ma o Lisanias wopareta o Abileneoka. 3:2 Yodadi o imam-imam womomulia genangala o Hanas dé o Kayafas. O taongo gënanga magoronaka ma Jou Madutu witemo Yohanisika, o Zakharia aingohaka o tonaka ikokakahaka. 3:3 De o Yohanis woiki o Yordan ma Ngairi madaera mata-mataika, wamöde-mödeke dé wohingahu o abari ma Jou Madutuino. O Yohanis wopöaka, "Nitoba bötohi o baradoha nidiai, dé ngini kokiani inï ohiki, hupaya ma Jou Madutu winïapongo." 3:4 Gënanga ima däene de i tuli-tulihi ma Nabi Yesaya aibukuoka: "Naga o nyawa yopöa-pöaka o tonaka ikökakahaka, 'Nihidiai o ngëkomo la mangale ma Jou, mangale Unanga o ngëkomo nihirata. 3:5 Moi-moi o wai kokiani niopohuku, moi-moi o loku dé o doporono kokiani nihirata. O ngëkomo i popeleoko kokiani nihirikoto, dé o ngëkomo iguhu-guhu nihi rata. 3:6 O nyawa o dunia mata-mataika aha yamäke ma Jou Madutu o nyawa wahihalamati!' " 3:7 Manga ngöe o nyawa yoböa o Yohanisika la wäohiki. O Yohanis wätemo onangika, "Ngini o nyawa madorou! O nagona yahetongo, ngini yakunu inïrehene o hukumanga ma Jou Madutuino aha iböa-böa gënanga? 3:8 Nihimatoko de niamanarama bari ngini nitobaka de nidiaiokaua o baradoha! Uha nimuläenge nitemo bari o Abraham ganga niaete de niatohora. Nio hohininga: O helewo-helewo nënanga ma ma Jou Madutu wakunu wadiai o Abraham ai difauku! 3:9 O bahuku i kelengaukuoka la yatolanga magota mautu hiädono ma ngutu-ngutuku. Moi-moi o gota mautu i hohokua o hohoko ma oa aha i tolanga dé i umo o uku magoronaika." 3:10 "HÒ, okia kokiani ngomi midiai?" o nyawa iwileha o Yohanisika. 3:11 O Yohanis wohaluhu, "O nyawa nagona manga baju hinoto, kokiani ihi döaka moi o nyawa koiwa-iwaika; dé o nyawa nagona de manga inomoka, kokiani i hi kodoku koiwa-iwaika." 3:12 O soungu yogaho-gahokö yoböa o Yohanisika la wä ohiki. Onanga yoleha, "Bapa Guru, okia kokiani ngomi midiai?" 3:13 O Yohanis wohaluhu, "Uha nigahoko iholoi ilamoko de okia ihi tatapuoka." 3:14 Naga ö o tentaraka yoleha, "Sarakia de ngomi? Okia kokiani ngomi midiai?" O Yohanis wohaluhu, "O nagona dika uha niahokoto dé uha nia ora manga tiwi de niagalaki itiaiua. Nihi tero-terouku de niagaji!" 3:15 O öraha gënanga o nyawa yomuläenge yoleha-leha, boteka o Yohanis o Koano Wohihohalamati önanga iwidodamä. 3:16 Gënanga mahababu o Yohanis wätemo onangika mata-mata, "Ngohi tinï ohiki ngini de o akere, mä nitamä aha woböa womatëngo i holoi wolamoko de ngohi. Tahohe aihapato malilikoö mangohi topatutua. Unanga aha winïohiki ngini de ma Jou Madutu ai Womaha dé o uku. 3:17 Ai giamoka naga o tatapa la wataloko magandum mata-mata hiädono i tebini. O gandum aha yatoomu o gandum matauika, mä mata-mata ma afa aha yatuhuku o ukuika, mauku i hone-honengua!" 3:18 Hokogënanga o Yohanis wanasihati o nyawa de madodagi mangöe, maöraha ünanga wohingahu o Abari ma Oa. 3:19 Mä o Herodes, o Galilea wakokuaha, o Yohanis witaaere imakorona ai gogilaka de o ngo Herodias, aidodoto ngoihekata, dé yakorona mata-mata o dorou mahomoa wadodiaioka. 3:20 Mä o Herodes kawö dogo aidorou de o Yohanis wihingohama o buiika. 3:21 I pahaka mata-mata o nyawa gënanga wäohiki, o Yesusö wïohiki. Dé maöraha ünanga magogiriaka womäniata o dihanga ihelenga, 3:22 dé ma Jou Madutu ai Womaha iuti Unanguku marupa o namo dara. Daha yoihene ma Jou Madutu aiilingi ihingahu, "Ngona Ahi Ngohaka tonï dora-dora. Ngona na sanangi Ahi hininga." 3:23 Maöraha o Yesus wamuläenge Ai manarama, Unanga aiumuru takihiri o taongo moruange. Imoteke o nyawa manga damäke, Unanga o Yusuf aingohaka, o Eli aingohaka, 3:24 o Matat aingohaka, o Lewi aingohaka, o Malkhi aingohaka, o Yanai aingohaka, o Yusuf aingohaka, 3:25 o Matica aingohaka, o Amos aingohaka, o Nahum aingohaka, o Hesli aingohaka, o Nagai aingohaka, 3:26 o Maat aingohaka, o Matica aingohaka, o Simei aingohaka, o Yosekh aingohaka, o Yoda aingohaka, 3:27 o Yohanan aingohaka, o Resa aingohaka, o Zerubabel aingohaka, o Sealtiel aingohaka, o Neri aingohaka, 3:28 o Malkhi aingohaka, o Adi aingohaka, o Kosam aingohaka, o Elmadam aingohaka, o Er aingohaka, 3:29 o Yesua aingohaka, o Eliezer aingohaka, o Yorim aingohaka, o Matat aingohaka, o Lewi aingohaka, 3:30 o Simeon aingohaka, o Yehuda aingohaka, o Yusuf aingohaka, o Yonam aingohaka, o Elyakim aingohaka, 3:31 o Melea aingohaka, o Mina aingohaka, o Matata aingohaka, o Natan aingohaka, o Daud aingohaka, 3:32 o Isai aingohaka, o Obed aingohaka, o Boas aingohaka, o Salmon aingohaka, o Nahason aingohaka, 3:33 o Aminadab aingohaka, o Admin aingohaka, o Arni aingohaka, o Hezron aingohaka, o Peres aingohaka, o Yehuda aingohaka, 3:34 o Yakub aingohaka, o Ishak aingohaka, o Abraham aingohaka, o Terah aingohaka, o Nahor aingohaka, 3:35 o Serug aingohaka, o Rehu aingohaka, o Peleg aingohaka, o Eber aingohaka, o Salmon aingohaka, 3:36 o Kenan aingohaka, o Arpakhsad aingohaka, o Sem aingohaka, o Nuh aingohaka, o Lamekh aingohaka, 3:37 o Metusalah aingohaka, o Henokh aingohaka, o Yared aingohaka, o Mahalaleel aingohaka, o Kenan aingohaka, 3:38 o Enos aingohaka, o Set aingohaka, o Adam aingohaka, ma Jou Madutu aingohaka.

Lukas 4

4:1 O Yesus iwikuaha ma Jou Madutu ai Womaha maöraha Unanga wamala o Yordan ma Ngairi. Ma Jou Madutu ai Womaha iwiao Unanga o tonaka i kokakahaika. 4:2 Genangoka Unanga o Ibilihi iwitaili o wange moruata madëkana. O öraha madëkana gënanga, Unanga okia-kiaua waolomo. HÒ mabaha Unanga wamäo iwihahini. 4:3 O Ibilihi iwitemo Unangika, "Bari Ngona ma Jou Madutu ai Ngohaka? HÒ, nahuloko o helewo nënanga imadadi o roti." 4:4 O Yesus wohaluhu, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, 'O nyawa yakunua yowango kade o roti dika.' " 4:5 Daha o Ibilihi iwiao o Yesus o ngï magögurutileoka, dé o lako dadawi o Ibilihi wihidumutu Unangika mata-mata o kuaha o popareta o duniaka de makaramata. 4:6 "Mata-mata o kuaha dé o kaya nënanga aha ngohi tonihidöaka Ngonaika," o Ibilihi i temo o Yesusika, "Hababu mata-mata nënanga ihihi döakoka ngohino, dé ngohi takunu tohidöaka nagonaika dika, ngohi tomau tahi döaka. 4:7 Mata-mata gënanga aha idadi kato Ngona, nako Ngona noma ruku nohi huba ngohi." 4:8 O Yesus wohaluhu, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, 'Niwi huba nia Jou Madutu dé niwï leleani Unanga dika.' " 4:9 Daha o Ibilihi iwiao o Yesus o Yerusalemika dé iwikelenga Unanga ma Jou ai Tau maponatoka dé iwitemo Unangika, "Bari Ngona ma Jou Madutu ai Ngohaka? HÒ nenangoka de noma ngumo. 4:10 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, 'Ma Jou Madutu aha wahuloko Ai malaekat-malaekat inï göana ngona ihi dodiai.' 4:11 Dé ikali, 'O malaekat-malaekat aha inilegono Ngona de manga giama, hupaya Ani lou mauha i peleke o helewoika.' " 4:12 O Yesus wohaluhu, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, 'Uha niwitaili nia Jou Madutu.' " 4:13 Ipahaka o Ibilihi iwitaili o Yesus de hagala rupa madodagi, ënanga iwimalaka o Yesus, dé yodamä o öraha maoa. 4:14 Ipaha o Yesus womakilioro o Galileaika; dé Unanga ma Jou Madutu ai Womaha iwikuaha. O abari mangale Ai diri yodogilianga o daera gënanga mata-mataika. 4:15 Unanga wodotoko o pupuji matauoka, dé mata-mata o nyawa iwihigiriri Unanga. 4:16 O Yesus woikoli o Nazaretika, o ngï Unanga iwipaliara hiädono wolamoko. O Yahudioka manga Puji mawangeoka imoteke mabiaha Unanga woiki o pupuji matauika. Unanga womaoko la wabasa Ma Jou Ai Demo ma Buku, 4:17 dé iwihidöaka ma Nabi Yesaya aibuku. Unanga wahelenga o buku i lüluluino gënanga, daha wamäke o hidoku nënanga, 4:18 "Ma Jou ai Womaha naga Ngohioka, hababu Unanga wohi gorakoka ngohi la tohingahu o Abari ma Oa o nyawa mihikinika. Unanga wohi huloko ngohi la tohi ngahu o duduhuhu o nyawa yätago-tagokika dé o nyawa yopiloko ima hiorikoli; la tä hohe o nyawa yahidapara itotorou 4:19 dé tohi ngahu ma Jou aiböa maöraha wahihalamati to Unanga aiumati." 4:20 O Yesus walulu okali o buku gënanga, dé wohigilio wolöleleanika, daha wogogere. Mata-mata o nyawa o pupuji matau magoronaka gënanga iwipulono. 4:21 Dé o Yesus womuläenge woade-ade onangika hokonënanga, "Ma Jou Ai Demo ma Buku madola kangano ni ihe-ihene gënanga o wange nënanga iganapuoka maöraha ngini nihigihene." 4:22 O demo-demo wohidö demo-demo gënanga duru irahai, hiädono önanga yokiriri dé iwihigoungu Unanga. Onanga yotemo, "Mode koigoungua Unanga o Yusuf aingohaka?" 4:23 De o Yesus wätemo onangika, "Marai ngini aha niapäke o hitotero mademo nënanga Ngohino, 'Dotere, nohitogumu anidiri mahirete. Ngomi mi ihene ihëra-hëranga nodiai o Kapernaumoka, nodiaioli anikapongoka mahirete.' " 4:24 O Yesus wödogo, "Niohohininga, koiwa naga o nabi iwihoromati aikapongoka mahirete. 4:25 Mä ni ihene: o Elia aiorahoka, ma orahoka iawanua o taongo hange de mahononga madëkana, idadi o habirokata duru kaha giria o berera mata-mataika. O öraha gënanga naga manga ngöe o ngoheka bobao o Israeloka. 4:26 Ngarokö hokogënanga, kamoikaö de ma Jou Madutu wïhulokua o Elia woiki o bobobaoika gënanga mä duga-duga woiki o bobaoika momatëngo, o Sarfat mabereraka o Sidon madaeraoka. 4:27 Kogenangoli ma Nabi Elisa aiorahoka naga manga ngöe o nyawa o Israeloka yäpado itotorou, mä manga hidogoronaka kamoiö de wahitogumua, sowaliua o Naaman o Siria manyawa gënanga." 4:28 Mata-mata o nyawa o pupuji matauoka gënanga duru yongamo, yoihene o hali gënanga. 4:29 Onanga imaoko daha iwiduhu o Yesus o kota maporetika, dé iwiao o loku mabakorika, kiaka genangoka ihigoko manga kota. Onanga yomau iwitila Unanga o waiuku. 4:30 Mä o Yesus woma hibilatu o nyawa manga ngöeika gila-gila woiki. 4:31 Ipaha o Yesus woiki o Kapernaum makotaika o Galileaka. Dokengoka Unanga wädotoko o nyawa o Yahudi manga Puji ma wangeoka. 4:32 Onanga yokiriri yamäke madodagi Unanga wodotoko, hababu Unanga wotemo-temo de makumati. 4:33 Genangoka o pupuji matauoka womatëngo o womaha madorou iwikuaha. O nyawa gënanga woma pöa-pöaka, 4:34 "Hei Yesus, o Nazaret manyawa, Ngona nomau okia nodiai dede ngomi? Ngona naino la nomï binaha ngomi? Ngohi tohiöriki Ngona o nagona: Ngona o huhuloko notebi-tebini ma Jou Madutuino!" 4:35 "Noma rïdi!" o Yesus wodorohu o womaha madorouika gënanga. "Nohupu de o nyawa nënanga!" Daha o womaha madorou gënanga iwihi paka o nyawa gënanga manga himanguku mata-mata, ipaha ihupu de o nyawa gënanga de wohiriua. 4:36 Mata-mata o nyawa yohëranga, dé imaketemo, "Goguleua Ai demo-demo. De makumati dé makuaha, Unanga wapareta o womaha madodorou ihupu, dé onanga ma yohupu!" 4:37 De o abari mangale o Yesus yodogilianga o daera gënanga mata-mataika. 4:38 O Yesus wamala o pupuji matau gënanga, daha woiki o Simon aitauika. O Simon ngoitoroa magogiria imigogama mopanyake, dé o nyawa ihingahu o hali gënanga o Yesusika. 4:39 O Yesus woiki o ayo gënanga amidangirika, daha o Yesus waduhu o gogama gënanga. O gogama gënanga ihihanga, dé o Simon ngoi toroa gila-gila momomiki dé mä leleani önanga. 4:40 O wange tigi-tigi itumunu, mata-mata o nyawa yäao o Yesusika manga riadodoto yädäe-däene o panyake i rupa-rupa. O Yesus wakelenga Ai giama onanguku moi-moi dé onanga wahitogumu. 4:41 O womaha madodorou maihupu o nyawa yowöe-wöeino gënanga, de yopöa-pöaka, "Ngona ma Jou Madutu ai Ngohaka!" Mä o Yesus wädorohu önanga dé wahigumalaua önanga yoade-ade, hababu önanga yanäko bari Unanga ma Koano Wohi hohalamati. 4:42 O wange tigi-tigi iböa o Yesus wamala o kota gënanga de woiki o ngï moika magigoro koiwa-iwa. O nyawa yomuläenge iwilingiri Unanga, dé onanga iwimäkeoka, önanga ihidailako hupaya Unanga uha wämala önanga. 4:43 Mä o Yesus wätemo, "O Abari ma Oa mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta, kokiani Ngohi tohi ngahuoli, o kota-kota mahomoaika, hababu matiti gënanga ma Jou Madutu wohihuloko Ngohi o duniaino." 4:44 Karana gënanga o Yesus woriwayati o pupuji matau magoronaka o Yudea maberera mata-mataika.

Lukas 5

5:1 Ma moiuku, o Yesus womaokoino o Genesaret ma Taaga madowongioka. Manga ngöe o nyawa imakokehoto la yoihene o abari ma Jou Madutuino. 5:2 O Yesus wamäke hinoto o ngotiri o hohanoka gënanga; manawoko yolingi-lingiri youtioka dé manga gogiria manga homa yaihoro. 5:3 O Yesus wöbarene moi o ngotiri, genangala o Simon aingotiri, daha o Simon wïhuloko watilaoko aingotiri gënanga hatoli ikurutika de o hohana. O Yesus wogogeruku o ngotiri magoronaka gënanga dé wädotoko o nyawa manga ngöe. 5:4 Ho de wodotoko iböto, Unanga wïtemo o Simonika, "Nohi oru i luku-lukuoko, dé nodotumo anihoma la notagoko o nawoko." 5:5 "Bapa Guru," o Simon wohaluhu, "o hutu moi imïhaiwatiki ngomi mikarajanga kahagiria, mä okia-kiaua miatagoko! Mä karana Bapa nohuloko, kayaoa; ngohi aha mahoma todotumoli." 5:6 Onanga i böto yadiaioka gënanga, önanga yamäke o nawoko hoko gënanga mangöe hiädono manga homa imuläenge ikakihi. 5:7 Hababu gënanga önanga imägahoko o roriwo manga dodiawoika o ngotiri mahomoaka. Manga dodiawo gënanga yaino daha önanga imäkiriwo yönoa o ngotiri hinoto gënanga iömanga de o nawoko hiädono ngotiri gënanga ngade iwöro. 5:8 O Simon kade wamäke gënanga, ünanga woma rukuku o Yesus aihimangoka, daha wotemo, "Nohimala ngohi Jou! Hababu ngohi o nyawa baradoha!" 5:9 O Simon dé mata-mata imakomoteke de ünanga yohëranga yamäke mangöe o nawoko önanga yatagoko. 5:10 Hoko genangoli o Simon de aidodiawo, gënanga o Yakobus dé o Yohanis, o Zebedeus aingoha-ngohaka. O Yesus wïtemo o Simonika, "Uha nohawana! Muläenge o öraha nënanga aha nodadi nohoma-homa o nyawa." 5:11 O Simon dé aidodiawo yatauru manga ngotiri gënanga o hohaniha, i paha yamalaika mata-mata ganga, daha iwi nïki o Yesus. 5:12 O wange moiuku, o Yesus naga o kota moioka. Dokengoka naga womatëngo o nauru airöehe yaömanga de o pado. Maöraha ünanga wïmäke o Yesus, ünanga womarukuku o Yesus aihimangoka de wogahoko, "Bapa, nako Bapa nömodeke, Bapa yakunu nohihi togumu ngohi!" 5:13 O Yesus wïpalanga o nyawa gënanga de wïtemo, "Ngohi tömodeke, notogumu!" O öraha gënanga dika aipanyake ihihanga. 5:14 Daha o Yesus wïduhunu o nyawa gënanga wohiade-ade o hali gënanga, o nagonaika dika, wato, "Noiki ma imamika, dé nogahoko ünanga wohigoungu ngona notogumoka. Daha noiki nohi huba ani huhuba hokä o Musa wohi pöparetaka, hokä manyonyata i goungu o nyawaika ngona igou-goungu notogumoka." 5:15 Mä o abari mangale o Yesus idogo-dogo yodogilianga, kiaka dika, dé manga ngöe o nyawa yoböa mangale yoihene dé mangale to ona manga panyake itogumu. 5:16 Ipaha de gënanga o Yesus woiki womä niata o ngï magigoro koiwa-iwaika. 5:17 O wange moiuku o Yesus aigogiria wodotoko, naga o Farisioka yamuruononaga dé o agama maguru-guru yogogeruku genangoka. Onanga o Yerusalemoka de yaino, de o Galilea dé o Yudea makotaka de yaino. Ma Jou ai kuaha naga o Yesusoka la wahi togumu o nyawa yopopanyake. 5:18 O öraha gënanga yamuruono naga yoböaino iwiao womatëngo wolugu-lugu woluluiha o tikara malokuoka. Onanga ihidailako iwiao o nyawa gënanga o tau magoronaika hupaya yakunu ünanga iwikelenga o Yesus ai himangoka. 5:19 Mä karana o nyawa yowöeholi dokengoka, önanga yakunua iwiao iwihi ngohama. Ho mangale gënanga önanga iwihidöa ünanga o tau makatu malokuino. Daha önanga yakilianga makatu, dé iwihiguti ünanga kamamoi de aitikara o Yesus aihimanguku o nyawa yowöe-wöe gënanga manga hidogoronauku. 5:20 Ho dé o Yesus wamäke hokokia ma amoko manga ngongaku, Unanga wïtemo o nyawaika gënanga, "To ngona anibaradoha iapongoka." 5:21 O agama maguru-guru dé o Farisi manyawa yomuläenge imakoketemo, "O naguna o nyawa nënanga wobarani wihikauku ma Jou Madutu? Mahomoa de ma Jou Madutu mahirete, o nagona yakunu ya apongo o baradoha?" 5:22 O Yesus wohiöriki manga loleha. HÒ Unanga wätemo, "Yadodoa ho ngini nialeha-leha hoko gënanga niahiningaka? 5:23 Kiaka iholoi igapanga, Tahetongo, 'Ani baradoha iapongoka', eko To temo, 'Nomomiki dé nomä dagi!'? 5:24 Maöraha nënanga Ngohi aha tohimatoko magoungu nginika, o dunia malokuoka nënanga o Nyawa manga Ngohaka wokuaha wa apongo o baradoha." Daha o Yesus wïtemo o nyawa wolugu-luguika gënanga, "Nomomiki, nagoraka ani dangiri, dé nolio!" 5:25 Womataiti o nyawa gënanga womomiki manga himangoka mata-mata, daha wagoraka aidangiri, dé wolio daha wihigiriri ma Jou Madutu. 5:26 Onanga mata-mata duru yohëranga daha iwihigiriri ma Jou Madutu. Dé manga modongo, önanga yotemo, "I hëranga duru okia i dädadioka o wange nënanga ngone hahakihi!" 5:27 Ipaha de gënanga o Yesus wohupu dé wïmäke womatëngo o soungu wogaho-gahoko, airomanga o Lewi, wogogeruku aikantoroka. O Yesus wïtemo unangika, "Nohi nïki Ngohi." 5:28 O Lewi woma oko dé wamalaika mata-mata, gila-gila winïki o Yesus. 5:29 I böto gënanga o Lewi wodiai o rame aitauoka mangale o Yesus. Manga ngöe o soungu yogaho-gahoko dé o nyawa mahomoa yolomo kamamoi dede önanga. 5:30 Yamuruono naga o Farisi manyawa dé o agama maguru-guru yamäo yosanangiua, ho yotemo o Yesus iwinöninïkika, "Yadodoa hongini mata-mata niolomo dé niokere de o soungu yogaho-gahoko dé o nyawa madorou?" 5:31 O Yesus wohaluhu, "O nyawa yototumuloa yoparalua o dotere; duga-duga o nyawa yopopanyake dika. 5:32 Ngohi toböa tä ahokua o nyawa yanäko manga diri o nyawa maoa, duga-duga o nyawa yoböbaradoha hupaya önanga yotoba de önanga yodiaiokaua o baradoha." 5:33 O nyawa iwitemo o Yesusika, "Iwinöninïki o Yohanis dé yänöninïki o Farisi manyawa hara mangöe yopuaha dé imä niata. Mä ininöninïki yolomo dé yokere." 5:34 O Yesus wohaluhu, "Mode ngini yakunu niähuloko yopuaha o nyawa yohima-himangika, o kawingi marameanga, nako manauru wokawikawingi naga kadede onangohi? Marai kowali! 5:35 Mä aha maöraha iböa o nauru wokawi-kawingi gënanga manga hidogoronaka de iwi ngoho. Oraha gënanga aha önanga yopuaha." 5:36 Daha o Yesus woade-ade onangika o hitotero nënanga, "Koiwa naga o nyawa o baju madorou yotapa de yökakihi o baju mahungi de ihitapa. Hababu ënanga yakakihi o baju mahungi. Inoli o dadapa o ngöere mahungi imakadäenua de o baju madorou. 5:37 Kogenangoli koiwa naga o nyawa yöguhe o angguru mahungi o angguru mangï madorouku, karana o angguru mahungi gënanga aha yarëpa o angguru mangï gënanga. Ho ma angguru ikopoa, de mangï i rëpa. 5:38 O angguru mahungi kokiani yöguhe o angguru mangï mahungi ukuoli. 5:39 Kogenangoli koiwa naga o nyawa yomau yaokere o angguru mahungi, nako yaokeroka o angguru ihira-hira. 'O angguru i hira-hira gënanga i holoi i hëmoro,' Unanga wato."

Lukas 6

6:1 Ma moiuku o Yahudioka manga Puji mawangeoka, o Yesus wakaino moi o gandum madumuleino, iwinöninïki yautuku magandum. Onanga yahidoro magandum gënanga de manga giama, daha yaolomo. 6:2 Yamuruono naga o Farisi manyawa yotemo, "Yadodoa ho ngini niatilakuru nanga agama matita de niadiai yöduhu-duhunu hadiai nanga Puji mawangeoka?" 6:3 O Yesus wohaluhu, "Komaiwahi ngini niabasa mangale wadodiai o Daud, maöraha ünanga de ainyawa yähahini? 6:4 Unanga wowohama ma Jou ai Tau magoronaika, dé walë o roti ihihubaka ma Jou Madutuika, gila-gila waolomo. I paha wahidöakoli o roti gënanga ainyawaika. Enahioko moteke nanga agama matita, o imam-imam dika yakunu yaolomo o roti gënanga." 6:5 Daha o Yesus wätemo, "O Nyawa manga Ngohaka wakuaha o Puji mawange!" 6:6 O wange moiuku o Yahudioka manga Puji mawange moioli, o Yesus woiki wodotoko o pupuji matauoka. Genangoka naga o nyawa aigiama mahononga ihonenge. 6:7 Yamuruono naga o agama maguru dé o Farisi manyawa yomau yalingiri o Yesus aihowono hupaya yakunu Unanga iwikalaki. HÒ onanga kahoko genangika yotötailako boteka Unanga aha wahitogumu o nyawa o Puji mawangeoka. 6:8 Mä o Yesus wanäko toönanga manga dibanga. Ho Unanga wïtemo o nyawa aigiama mahononga ihone-honengika gënanga, "Naino noma okoile nengokadau mahimangoka!" O nyawa gënanga womomiki daha womaokoile genangokadau. 6:9 Ipaha o Yesus wäleha genangokadau manyawa, "Imoteke o agama, ngone yakunu okia hodiai o Puji mawangeoka? Hodiai o oa ekola hodiai o dorou? Hahihalamati o nyawa ekola hahibodito?" 6:10 O Yesus womä lega wakiloliti onangika mata-mata, daha wïtemo o nyawaika gënanga, "Natoakika ani giama." O nyawa gënanga watoakika aigiama, dé aigiama i togumu. 6:11 Mä o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa duru yongamo, dé yomuläenge imahi kadailako, okia önanga yakunu yodiai o Yesusika. 6:12 O öraha gënanga o Yesus wadöa moi o doporono la womä niata. Genangoka Unanga wohubayanga ma Jou Madutuika o hutu moi iwihaiwatiki. 6:13 De o wange i tararonoka, Unanga wä ahoko iwinöninïki, daha wäiriki yangimoi de yahinoto onangino. Unanga wahiromanga yangimoi de yahinoto gënanga o rasul-rasul. Onanga ganga: 6:14 O Simon (iwi hetongoli o Petrus), dé o Andreas o Simon aidodoto; o Yakobus dé o Yohanis, o Filipus dé o Bartolomeus, 6:15 o Matius dé o Tomas, o Yakobus o Alfeus aingohaka, dé o Simon (o berera ma Gogöana), 6:16 o Yudas o Yakobus aingohaka dé o Yudas Iskariot, ipahaika wosetia okaua. 6:17 I paha o Yesus o doporonuku gënanga de wouti imakomoteke de o rasul-rasul gënanga, daha imatogumu dé imaokoino o ngï madodiaioka. Genangoka nagaö kamanga ngöe iwinöninïki mahomoa dé manga ngöe yoböa okiaino honanga o Yudea madaeraino, o Yerusalemino, dé o Tirus ma kota-kotaino, dé o Sidon o gahi madatekoka. 6:18 Onanga yoböa mangale yoihene o Yesus wodotoko, dé wahi togumu to önanga manga panyake. Yä ngoha-ngohama o womaha madorou onangö ma yoböa dé wahi togumu. 6:19 Mata-mata o nyawa imahi dailako iwi palanga o Yesus, karana naga o kuaha i hupu Ai diriino de yahi togumu önanga mata-mata. 6:20 O Yesus wäpulono iwinöninïki de wätemo, "Niutumu ngini o nyawa nimömihikini, karana ngini ganga ma Jou Madutu aiumati! 6:21 Niutumu ngini inï hahahini o öraha nënanga; ngini aha inï punuhu! Niutumu ngini niari-ari o öraha nënanga; ngini aha niiete! 6:22 Niutumu ngini nako inïdohata, inïoluku, inïhohedu dé o romanga madorou inïdiai, karana o Nyawa manga Ngohaka! 6:23 O nabi-nabi yohira-hira kogenangoli yahidiai. Nako o hali gënanga idadi kokiani ngini niahininga isanangi dé nihola dé niamörene, hababu o hewa ma amoko yasadia o horogaka mangale ngini. 6:24 Mä nibodito ngini nikaya-kaya o öraha nënanga; hababu ngini niamäoka o sanangi! 6:25 Nibodito ngini inïpunupunuhu o öraha nënanga; hababu ngini aha inïhahini! Nibodito ngini ni ie-iete o öraha nënanga; hababu ngini aha niahininga ihuha dé niari! 6:26 Nibodito ngini, nako mata-mata o nyawa inïhigiriri; hababu hokogenangö niaete dé niatohora önanga yahigiriri o nabi yoelu-eluku mahiraino." 6:27 "Mä nihihi gihe-gihene Ngohi o öraha nënanga, Ngohi tohidöaka nginika o behehongo nënanga: niädora niahaturü, dé nidiai o oa o nyawa inïdohadohatika. 6:28 Niahibarakati o nyawa inï lololai, dé niahihubayanga o nyawa manga hininga i totorou nginika. 6:29 Nako o nyawa yapöka niagotoaka mahononga, malaika önanga yapökali niagotoaka mahonongahi. Nako yaöra niajuba niabajuö niahidöaka. 6:30 Nako o nyawa yogahoko okianaga nginika, niahidöaka gënanga onangika; dé nako tingini de yaöra, uha niogahoko ihigilioli. 6:31 Niahidiai o nyawa mahomoa hokä ngini nio igo önanga yodiai nginika. 6:32 Nako ngini niädora o nyawa kainï dora-dora dika, okia niapahala? O nyawa yoböbaradoha ma kayädora o nyawa yädora-dora önanga! 6:33 Dé nako ngini nidiai o oa ka o nyawa yododiai o oa nginika dika, okia niapahala? O nyawa yoböbaradoha mahoko gënanga yodiai. 6:34 Dé nako ngini niahibau o tiwi duga-duga ka o nyawa yaku-akunika ihigilio niatiwi, okia niapahala? O nyawa baradohaö yahibau manga tiwi o nyawa yoböbaradohaika, daha yogahokoli ihigilio! 6:35 Kokiani uha hokogënanga! Ilio yaino ngini kokiani niädora niahaturü dé nidiai o oa onangika. Kokiani ngini niahibau, dé uha nionganono yakunu ihigilio. Nako hoko gënanga niahewa aha ilamoko, dé ngini aha nidadi ma Jou Madutu woko Kurutile ai ngoha-ngohaka. Hababu ma Jou Madutu aihininga yaoa o nyawa yanäko-näkouaika yotarima kasi, dé o nyawa madorouikaö. 6:36 Kokiani ngini de niadora de niahayanga, hokä nia Ama ö de Ai dora de Ai hayanga." 6:37 "Uha nima dadi hokä o hakimi o nyawa mahomoaika, hupaya nginikaö ma Jou Madutu uha hoka o hakimi. Uha niahukumu o nyawa mahomoa, hupaya nginiö ma Jou Madutu uha winï hukumu. Nia hiapongo o nyawa mahomoa, hupaya ma Jou Madutuö winï apongo ngini. 6:38 Nia hidöaka o nyawa mahomoaika, hupaya ma Jou Madutuö winihidöaka nginika; ngini aha niatarima o ngongike de maboboloi yatugaka de yöduku-dukuku tingini. Hababu o duduga kiaka ngini niahitugaka o nyawa mahomoa, ma Jou Madutu aha wapäke winihi tuga ngini." 6:39 Ipaha o Yesus woade-ade onangika o hitotero nënanga, "Nako o nyawa yopilo-piloko yätuda o nyawa yopilo-piloko mahomoa, maraioka yahinoto aha yäotaka o gotiuku. 6:40 Koiwa naga o hakola manyawa iholoi woamoko de aiguru. Mä o hakola manyawa nako hidodogumoka imä dotoko, aha yodadi i maka däene hokä ai guru. 6:41 Yadodoa hongini niatailako o gota mawale niariadodoto ai lako magoronaka, enahioko o balaki nialakoka mahirete ngini niatailakoua? 6:42 Sarakia ngini niakunu nitemo niariadodotika, 'Naino riadodoto, ngohi tohi hupu o gota mawale anilakoka gënanga,' enahioko anilako magoronaka mahirete naga o balaki kiaka ngini nia mäkeua? Hei tengeluku! Nihi hupu ihira o balaki naga nia lakoka mahirete. Dahaö ngini niakunu niolëga de madiai dé yakunu nihihupu o gota mawale niariadodoto ai lakoka." 6:43 "O gota mautu iboburere ihohokua o hohoko mado dorou. Kogenangoli o gota mautu i boburereua ihohokua o hohoko ma oa-oa. 6:44 O gota mautu yögetongo hanäko mahohokoka. O gota mahohihika ihohokua o ara, dé o momo mahohihika ihohokua o angguru. 6:45 O nyawa maoa ihihupu o hali ma oa-oa karana manga hiningaka ioma-omanga de o oa. O nyawa madorou ihihupu o hali madorou, karana manga hininga iomanga de o dorou. Hababu okia o uru ihidemo genangala o hiningaino ikopoa." 6:46 "Yadodoa hongini nihiahoko Ngohi, 'Jou, Jou,' mä niadiaiua okia taheto-hetongo nginika? 6:47 De o nagona yakunu ngone hahi tero o nyawa yaino-ino Ngohino dé yoihene Ahi demo, de yadiai? -- Kayaoa de Ngohi tinihimatoko nginika --. 6:48 Unanga hokä o nyawa Maöraha ihigoko manga tau yafaiti yaluku-lukuku, daha yodiai mahohole o helewo malokuoka. Maöraha naga o nguihi, dé o ngairi ma akere yaolu o tau gënanga, o tau gënanga yakëlu yakunua, hababu higokoka o hohole ma oa-oa malokuoka. 6:49 Mä o nyawa yoihe-ihene Ahi demo dé yadiaiua, ganga hokä o nyawa ihigoko manga tau de mahohole koiwa. Nako o nguihi yaolu o tau gënanga itaiti iruba; dé magilianga duru kahagiria!"

Lukas 7

7:1 I paha wohi ade-ade iböto o hali gënanga o nyawa yowöe-wöeika, o Yesus woiki o Kapernaumika. 7:2 Gangoka naga o Roma manyawa manga kapita aigilaongo duru wïdora-dora. O gilaongo gënanga wopanyake dé ngade wohonenge. 7:3 O öraha makapita gënanga woihene mangale o Yesus, ünanga wähuloko yamuruononaga o Yahudioka manga tutuda yoiki o Yesusika la yogahoko hupaya Unanga waino dé wihitogumu aigilaongo. 7:4 Maöraha imahi ädono o Yesusika, önanga yogahoko yagou-goungu hupaya Unanga wïriwo makapita gënanga. "Makapita nënanga i patutu Bapa nïriwo," önanga yotemo o Yesusika, 7:5 "hababu ünanga wädora nanga nyawa dé wohigokoka tongomi miapupuji matau." 7:6 De o Yesus woiki ima kinïki dede önanga. Ngade-ngade o Yesus wa ädono o tau gënanga, makapita gënanga wähuloko aidodiawo o Yesusika la yotemo, "Ngaro uha Bapa nomahi huha tongohi ahi tauika. Ngohi topatutua Bapa tonitarima ahitauoka. 7:7 Gënanga mahababu ngohi mahirete ihimoroënua tonïhimanga Bapa. HÒ o pareta dika nohidöaka hupaya ahigilaongo wotogumu. 7:8 Hababu ngohi ma kato ihenoli ahi lokuile manga pareta dé ahitimiuku nagaö o tentaraka kokiani yoihene ahiparetaika. Nako ngohitïhuloko o tentaraka womatëngo, 'Noiki!' unangö woiki; dé nako ngohi tätemo mahomoaika, 'Niaino nengino!' unangö waino. Dé nako ngohi täpareta ahigilaongo, 'Nadiai nënanga!' unangö wadiai." 7:9 O Yesus wohëranga woihene gënanga. Unanga womälega ai poretoko dé wätemo o nyawa yowöe-wöeika magogiria iwinïki, "Goguleua o nyawa nënanga. O Israel manyawa manga hidogoronaka makomaiwahi ngohi tamäke o ngongaku ma amoko nënanga!" 7:10 Maöraha o nyawa yähulo-huloko gënanga imaidulu makapita gënanga aitauika, o gilaongo gënanga wotogumoka. 7:11 Tedekanua ipahaika, o Yesus woiki o Nain makotaika. Iwinöninïki dé o nyawa yowöe-wöe yoiki imakomoteke dede Unanga. 7:12 Maöraha o Yesus wadono itigioka o kota mangoranika, naga o nyawa yototaka o mayeti o kota maporetika. Wohone-honenge ganga o bobao momatëngo amingohaka o nauru womatëngo-tëngoka. Manga ngöe o kota manyawa iminïki o ayo bobao gënanga. 7:13 Maöraha o Yesus womimäke o ngoheka bobao gënanga, Unanga womïdora de wotemo, "Uha noari, Ayo!" 7:14 Ipaha o Yesus womahi tigi o mayeti mamomokuika gënanga dé wapalanga. De yomoku-mokuö ima togumu. O Yesus wotemo, "Hei goduru, Ngohi toni huloko nomomiki!" 7:15 Ma goduru wohone-honengoka gënanga, womomiki wogogeruku dé womuläenge woade-ade. De o Yesus wihi lapahi ngoi ayoika. 7:16 Mata-mata o nyawa yohawana dé yomuläenge iwihigiriri ma Jou Madutu. Onanga yotemo, "Womatëngo manabi wolamo-amoko woböaka nanga hidogoronaka! Ma Jou Madutu woböaka la wahihalamati Ai umati!" 7:17 O abari mangale o Yesus nënanga yodogilianga o Yudea ma berera mata-mataika dé madaera yakilolitino. 7:18 O Yohanis iwinöninïki ihingahu o Yohanisika mata-mata okia idädadioka gënanga. De o Yohanis wä ahoko yahinoto iwinöninïki 7:19 daha wähuloko önanga yoiki ma Jou Yesusika dé yoleha, "Bapa Ngona manyawa aha noböa-böa imoteke ma Jou Madutu ai jaji, ekola kokiani ngomi miwidamä woma tengoli mahomoa?" 7:20 Yahinoto o Yohanis iwinöninïki gënanga yoiki o Yesusika dé yotemo, "O Yohanis Wo ohi-ohiki womïhuloko minileha Ngonaika Bapa, boteka Bapa Ngona manyawa ahawoböa-böa imoteke ma Jou Madutu ai jaji, ekola kokiani ngomi miwidamä woma tengoli mahomoa?" 7:21 O öraha gënanga o Yesus wahitogumu mangangöe o nyawa, dé waduhu o womaha madorou mangöe inoli wadiai manga ngöe o nyawa yopilo-piloko yakunu imahiöriki. 7:22 HÒ o Yesus wohaluhu, "Nima kilioro o Yohanisika dé nihingahu okia ngini ni ihene dé niamäke: o nyawa yopilo-piloko imahiöriki, o nyawa yolugu-lugu imädagi, o nyawa yäpado-pado yotogumu, o nyawa yätotopongono imahihene, o nyawa yohonengoka yowangokali, dé o Abari ma Oa ma Jou Madutuino ihingahu o nyawa yomömihikinika. 7:23 Youtumu o nyawa nagona mahababu ihimäkeua mangale ihioluku Ngohi." 7:24 Ipaha o Yohanis wähulo-huloko gënanga yoiki, o Yesus womuläenge woade-ade o nyawa yowöe-wöeika, wato, "Ngini nioiki o tonaka i kokakahaika la okia nio lega? O tiba o ngahiri moi o hidaloko yawü wuwu? 7:25 Ngini nioiki la okia nio lega? Womatëngo ai pakeanga marorahai? O nyawa yapäke-päke o pakeanga marorahai, dé yolomo de yokere kai hëmo-hëmoro yogogere o kadatoka! 7:26 HÒ, ngini nihupu okia niolega? La niwï lega manabi womatëngo? Igoungu, mä unanga woholoi de o nabi moi. 7:27 Hababu o Yohanis gënanga hokä Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihoka hoko nënanga, 'Nënanga Ahi huhuloko,' ma Jou Madutu wato, 'Ngohi aha tihuloko, de Ngona ünanga wohira, hupaya ünanga wonihi pairi Ani ngëkomo!' " 7:28 "Nio hohininga," o Yesus wotemoli, "o duniaka nënanga komaiwa naga o nyawa iholoi yoamoko de o Yohanis Wo ohi-ohiki. Mä o nyawa yoete-eteke ma Jou Madutu aiumati manga hidogoronaka, i holoi yoamoko de o Yohanis Wo ohi-ohiki." 7:29 Mata-mata o nyawa -- de o soungu yogaho-gahoko -- yoihene o Yesus wotemo-temo o hali gënanga; ge önanga manyawa yamote-moteke ma Jou Madutu aihuloko dé yömodeke o Yohanis wä ohiki. 7:30 Mä o Farisi manyawa dé o agama maguru-guru yoluku yatarima ma Jou Madutu aidatoro mangale manga diri. Onanga yoluku o Yohanis wäohiki. 7:31 Daha o Yesus woade-adeoli, wato, "De okia kokiani Ngohi tahitero o örahanënanga manyawa? Hokä okia önanga? 7:32 Onanga hokä o ngoha-ngohaka yogögogeruku o paharoka; o doomu moi yäböaka, mahomoaika, 'Ngomi mihinyanyioka o rame-rame manyanyi, mä ngini nioluku niselo! Ngomi mihinyanyioka o huha manyanyi mia inga-ingara, dé ngini niariua!' 7:33 O Yohanis Wo ohi-ohiki woböa -- ünanga wopuaha dé o angguru wokerua -- dé ngini nitemo, 'Unanga o tokata wïngohamika!' 7:34 O Nyawa manga Ngohaka woböa -- Unanga wolomo dé wokere -- daha ngini nitemo, 'Niwï lega o nyawa gënanga! Wokalilu, wotoba daluku, o soungu yogaho-gahoko manga dodiawo, o baradoha manyawa manga dodiawo.' 7:35 Ngarokö hokogënanga, ma Jou Madutu aisawaro ma nyonyata igoungu o nyawaoka yatotarima mata-mata gënanga." 7:36 O Farisi manyawa womatëngo, airomanga o Simon, wïahoko o Yesus yolomo. O Yesus woiki aitauika dé wogogeruku yolomo. 7:37 O kotaka gënanga nagali momatëngo o ngoheka mowango o baradoha magoronaka. Maöraha münanga moihene o Yesus magogiria wolomo o Farisi manyawa aitauoka gënanga, münanga maino de moao o boto gahumu moi madola o minya mabounu ihëmohëmoro. 7:38 Münanga moma okoino o Yesus Ai poretoko ailou madatekoka daha mapëhaka o Yesus ailou de ami kongo. Ipaha o Yesus ailou matoraha madudungu de ami tadauru daha ma ame dé matuagi de o minya mabounu ihëmo-hëmoro. 7:39 O Farisi manyawa wïaho-ahoko o Yesus wamäke o hali gënanga, ünanga wotemo aihiningaka, "Ade-ade o nyawa nënanga o nabi, marai Unanga womi nako o ngo kia o ngoheka gënanga, mïpeke-peke Unanga, dé o ngoheka gënanga mowango o baradoha magoronaka!" 7:40 Daha o Yesus wïtemo o Simonika, "Simon naga okianaga moi tomau tahetongo ngonaika." "Ia, Bapa Guru," o Simon wohaluhu, "nahetongo dika." 7:41 O Yesus wotemo, "Naga o nyawa yahinoto manga nagimi o tiwi wahibau-bauika. Womatëngo wonagimi o ratuhu motoa o tiwi haäka, dé woma tengoli moritoa o tiwi haäka. 7:42 Yahinotö yakunua yafangu manga nagimi gënanga, ho manga nagimi waeheoka. Aa, yahinoto gënanga o nagona aha i holoi iwïdora o tiwi wahi bau-bauika gënanga?" 7:43 "Ngohi tato o nyawa ainagimi duru i lamo-amoko yaehe!" o Simon wohaluhu. "Ani damäke itiai," o Yesus wohaluhu. 7:44 Daha o Yesus womï lega o ngoheka gënanga dé wïtemo o Simonika, "Ngona nomi mäke o ngoheka nënanga? Ngohi toböa anitauino, dé ngona nasadiaua o akere la tatebini Ahi lou; mä o ngoheka nënanga matebinoka Ahi lou de ami kongo, dé madudungu matoraha de ami tadauru. 7:45 Ngona nohï buhukua de nohi ameua Ngohi, mä o ngoheka nënanga momatogumua ma ame-ame Ahi lou kade toböa nenangino. 7:46 Ngona nögopoaua o minya Ahi häekuku, mä o ngoheka nënanga mogopoaka o minya mabounu i hëmo-hëmoro Ahi louku. 7:47 Igoungu: amidora ma amoko gënanga ihimatoko ami baradoha mangöe gënanga i apongoka! Nako o nyawa yahi apongo mahuhutulu, unangö aha aidora mahuhutulu dika." 7:48 Daha o Yesus womitemo mangohekaika gënanga, "Ani baradoha i apongoka." 7:49 O nyawa mahomoa yogö gogeruku yolomo de o Yesus, ima koke temo, "O naguna o nyawa nënanga hiädono wakunu o baradoha wa apongo?" 7:50 Mä o Yesus womitemo mangohekaika gënanga, "Karana ngona nongaku Ngohino, ngona nohalamati. Noiki de o dame!"

Lukas 8

8:1 Ipahaika itedekanua, o Yesus woiki o kota-kotaika dé o kapo-kapongika, la wohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutu womuläenge wopareta hokä o Koano. Yangimoi de yahinoto iwinöninïki imakinïki dede Unanga. 8:2 Hoko genangoli o ngoheka yamuruono naga wahi togu-togumoka manga panyake dé waduhuoka o womaha madorou onangoka. Onanga ganga o ngo Maria imi hetongo o ngo Magdalena (wo hihupuoka munangino tumidi o womaha madorou); 8:3 o ngo Yohana, o Khuza ngoi hekata, womomanarama o Herodes aikadatoka; o ngo Susana, dé manga ngöeohi o ngoheka mahomoa. De toona mahirete manga tiwi, önanga iwï riwo o Yesus dé iwinö ninïki. 8:4 O nyawa kahoko genangika dika, o kota-kotaino, yaino o Yesusino. Dé maöraha manga ngöeoka o nyawa imatoomu, o Yesus wä ade-ade onangika o hitotero nënanga: 8:5 "Womatëngo wototumule woiki wohibarihi o gihihi. Unanga magogiriaka wohibarihi, naga o gihihi itifa o ngekomuku. Utu o nyawa yadoko-doko, de utuoli o totaleo yaolomo. 8:6 Naga ö itifa o tonaka ihohelewouku. Maöraha o gihihi gënanga itori, itaiti imaai hababu matonaka madü dudungu. 8:7 Nagaoli magihihi itifa o momo mahohihika mahi dogoronauku. O momo mahohihika gënanga iwango kamamoi de magihihi gënanga, dé yarakutu hiädono magihihi ihonenge. 8:8 Mä nagali magihihi itifa o tonaka i boburereuku ho iwango dé ihi hasili mahohoko ilape i hara maratuhu moi." I böto o Yesus wohi ade-ade o hitotero gënanga o Yesus wätemo, "Nako de niangauku, ni ihene!" 8:9 Iwinöninïki o Yesus iwileha Unangika mamangarati o hitotero gënanga. 8:10 O Yesus wohaluhu, "Ngini inihi döakoka o ngongike la nianäko marahasia mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. Mä o nyawa mahomoa Tä dotoko de o hitotero, hupaya önanga yatötailako, mä yanäkoua okia idadi; dé onanga yoihene, mä i mangaratiua." 8:11 "Nënanga o hitotero gënanga mamangarati: O gihihi gënanga ganga ma Jou Madutu aidemo. 8:12 O gihihi itifa-tifa o ngekomuku hohitero hokä o nyawa yoihe-ihene ma Jou Madutu aidemo gënanga. Mä o Ibilihi yaino de yaora o abari gënanga manga hiningaka, hupaya önanga uha yongaku dé yohalamati. 8:13 O gihihi itifa-tifa o ngï ihohelewouku, hohitero o nyawa maöraha yoihene o abari gënanga, yatarima de manga hininga i sosanangi. Mä o abari gënanga imahi ngutukua manga hininga magoronaka. Onanga yongaku ihijai-jai dika, dé maöraha o cocoba iböa, önanga ima dohuku de yosetiaokaua. 8:14 O gihihi itifa-tifa o momo ihohihikauku, hohi tero hokä o nyawa yoihene o abari gënanga, mä yohawatere mangale manga ngango inoli yönahihu yowango okia-kiaua yokuranga dé yosanangi o dunia magoronaka nënanga. Mata-mata gënanga yahi dehoto önanga hiädono koiwa manga hohoko marorahai. 8:15 O gihihi itifa-tifa o tonaka i boburereuku hohitero hokä o nyawa yoihene o abari gënanga, daha yagogono manga hininga ya oa-oa, de iriko-rikoto magoronaka. Onanga yotongohono hi ädono yohohoko." 8:16 "Koiwa naga o nyawa yatuhuku o hilo daha yatamunuku de o rube, ekola yakelengauku manga dangiri matimiuku. Unanga aha wakelenga o hilo gënanga o hilo matotodengoka, hupaya o nyawa yowoha-wohama yakunu yamäke madararono. 8:17 Koiwa naga ima ngiu-ngiunika aha koya mäkeua; dé koiwa naga o rahasia aha i kiliangua dé ihi orikua. 8:18 Hababu gënanga nihigihene nihidodiai okia ngini ni ihene. Hababu o nyawa de maena-enangoka, aha yahidöaka iholoi iwöeoli, mä o nyawa manga kia-kiaua, mahuhutulohi naga onangoka, aha yalëoli." 8:19 O Yesus ngoi ayo dé airiadödoto, yoböa o Yesusika, mä onanga yakunua iwiädono Unangika karana o nyawa yowöe holi. 8:20 De naga womatëngo wïtemo o Yesusika, "Bapa, ngoni ayo dé ani riadödoto naga maporetoka. Onanga yomau nima kamäke de ngona Bapa." 8:21 Mä o Yesus wätemo onangika, "O nyawa yoihe-ihene ma Jou Madutu ai demo dé yadiai gënanga, ge önanga Ngohi ayo dé Ahi riadödoto." 8:22 O wange moiuku o Yesus dé iwinöninïki yoharene manga ngotirile. "Niaino ngone hoiki o taaga mahonongaika," o Yesus wätemo onangika. De onangö imäjobo. 8:23 Maöraha önanga yohidetile magogiriaka, o Yesus iwikiokoka. Itodokanino o rato yoduguti o taagauku gënanga. O akere imuläenge iwohama manga ngotirile, hiädono yakunu yahibodito önanga mata-mata. 8:24 Iwinöninïki o Yesus yoiki o Yesusika dé iwitomanga Unanga. Onanga yotemo, "Bapa Guru, Bapa Guru, ngone hobodito!" O Yesus womomiki de wodorohu mahidaloko dé malulu ma ago-agomo gënanga. Ma hidaloko dé maluluö gënanga imatogumu daha mataaga gënanga duru idadi mangogo-ngogoro. 8:25 Daha o Yesus wätemo iwinöninïkika, "Yadodoa ho ngini ningakua Ngohino?" Onanga idadi yohëranga dé yohawana. Dé onanga imakoketemo, "Imoteke madiai o naguna o nyawa nënanga hiädono wohi pareta o hidaloko dé o luluika, dé enangö iwi himoteke!" 8:26 O Yesus dé iwinöninïki yohidete yogila-gila hiädono o Gerasa madaeraika o Galilea ma Taaga mahonongaka. 8:27 Maöraha o Yesus wouti o dudungiha, o nauru womatëngo o womaha madorou wïngohamika waino o Yesusino. O nyawa gënanga o kotaino. Madekanoka ünanga woma pakeangua dé woluku wogogere o tauoka. Unanga duga-duga womau wogogere o aru-arukoka o jere mangïoka. 8:28 Maöraha wïmäke o Yesus, ünanga wopöaka daha woma rukuku o Yesus aihimangoka dé wopöaka, "Yesus, ma Jou Madutu ai Ngohaka woko Kurutile! Aha nohidodoa ngohi nënanga? Ngohi togahoko uha nohihangihara ngohi!" 8:29 O nyawa gënanga wotemo hokogënanga hababu o Yesus wohipareta o womaha madorou gënanga ihupu unangoka. Ka hamanaroka ünanga iwikuaha o womaha madorou gënanga hiädono ngarokö aigiama dé ailou yalikoka de o rante dé unanga iwï göana ihidodiai, ünanga ka wakunohi watöaka o rante gënanga daha o womaha madorou iwi ao ünanga o tonaka i kokakahaika. 8:30 O Yesus wïleha manyawaika gënanga, "O naguna aniromanga?" "Ahi romanga o 'Legiun'," o nyawa gënanga wohaluhu -- hababu naga mangöe o womaha madorou iwohamoka aidiriika. 8:31 O womaha madorou gënanga igahoko de magiria hupaya o Yesus uha wäduhu önanga o Honenge ma Wai magoronauku. 8:32 Ima hi tigi-tigika de o ngï gënanga naga duru kaha ngöe o ode magogiria o inomo imälingiri o doporono magelehoroka. O womaha madorou gënanga yogegoto yogahoko o Yesusika hupaya wahigumala yowohama o odeika gënanga. Dé o Yesus wömodeke. 8:33 Daha o womaha madorou gënanga o nyawaka gënanga de ihupu de iwohama o odeika gënanga. Daha o ode gënanga i piringana dé o wai madatekoka de ima ngumo o taaga magoronauku, i paha yalutu. 8:34 O ode yogöa-göana gënanga yamäke okia idädadioka. Dé onanga yopiringana dé ihingahu o abari gënanga o kota dé o kapongo magilolitino. 8:35 Daha o nyawa yokoki hupu la yölega okia idädadioka. Onanga yoböa o Yesusika dé genangoka önanga iwimäke o nyawa wololapahioka de o womaha madorou gënanga wogogeruku womahi tigi-tigika o Yesus ailouika. Unanga woma pakeangoka dé aidibanga itiaioka. Onanga yohawana. 8:36 Onanga yamö mäke-mäke i dädadioka gënanga, yoade-ade o nyawaika sarakia o nyawa gënanga iwihitogumu. 8:37 Daha mata-mata o Gerasa ma daera manyawa gënanga yogegoto yogahoko hupaya o Yesus wamala o ngï gënanga, hababu önanga duru yohawana. HÒ o Yesus woharene manga ngotirile womau wolio. 8:38 O nyawa wololapahioka de ö womaha madorou gënanga, wogahoko o Yesusika hupaya ünanga yakunu wonïki. Mä o Yesus wïhuloko ünanga woiki, wïtemo, 8:39 "Nolio dé nohi abari okia ma Jou Madutu wodiaioka ngonaika." De o nyawa gënanga wohingahu o ngï yögetongo o kota magoronaka, okia o Yesus wodiaioka unangika. 8:40 Maöraha o Yesus womakilioro o taaga mahonongaika, o nyawa iwïbuhuku Unanga de manga mörene karana önanga magogiriaka iwïdodamä Unanga. 8:41 Daha woböa womatëngo o pupuji matau genangoka mabaluhu. Ai romanga o Yairus. Unanga womarukuku o Yesus aihimangoka dé wogahoko de magiria hupaya o Yesus woböa aitauika, 8:42 karana ngoiora moma tëngo-tëngoka ami umuru o taongo ngimoi de hinoto ngade-ngade mohonenge. Ma gogiriaka o Yesus womä dagi o Yairus aitauika, o nyawa iwihidehoto Unanga okiaino hönanga. 8:43 Manga hidogoronaka nagaoli o ngoheka momatëngo mopanyake mokopoa o taongo ngimoi de hinoto iböto, ima dohanga de ami mede yadono. Münanga mamataka hagala ami tiwi de ami arata moi-moi matiti moma houru madoterika, mä koiwa naga yakunu imitogumu. 8:44 O ngoheka gënanga momahi tigi o Yesus ai poretino, daha matigi o Yesus ai juba mabarene. O öraha gënanga o ngoheka mokokopoa gënanga itogumu. 8:45 O Yesus woleha, "O nagona ihitigi Ngohi?" O nyawa mata-mata imahi pongono. De o Petrus wotemo, "Bapa naga o nyawa duru mangangöe inikilolitino; önanga inieho-ehoto Bapa!" 8:46 O Yesus wotemo, "Mä naga o nyawa ihitigi Ngohi. Ngohi tohiöriki gënanga, hababu naga o kuata ihupu Ngohioka." 8:47 O ngoheka gënanga momanäko amimanarama ihiorikoka. HÒ munanga maino de mohahara daha momarukuku o Yesus aihimangoka. De münanga mohi ade-ade o nyawa mata-mata manga himangoka, yadodoa homünanga mïtigi o Yesus, dé amipanyake itogumu o öraha gënanga dika. 8:48 O Yesus womitemo munangika, "Ngohi ora, karana ngona nongaku Ngohino ngona notogumu. Noiki de mahalamati." 8:49 Magogiria o Yesus kawo temo-temohi, womatëngo o huhuloko o Yairus aitauoka de waino. Unanga wïtemo o Yairusika, "Ngoni ora Tuanga mohonengoka. Ngaro uha Tuanga nihidadi huhali ma Bapa Guru." 8:50 Maöraha o Yesus woihene gënanga, Unanga wïtemo o Yairusika, "Uha nohawana. Nongaku dika, dé ngoni ora aha motogumu." 8:51 Imahi adonika o Yairus aitauoka, ka o nyawa moiö de o Yesus wahigumalaua yowohama dede Unanga sowaliua o Petrus, o Yohanis, o Yakobus dé o ngohaka gënanga ngomi ayo de amiama dika. 8:52 Mata-mata o nyawa manga gogiria yoari dé yododora karana o ngohaka gënanga mohonenge. Mä o Yesus wätemo, "Uha niari. O ngohaka gënanga mohonengua, münanga duga-duga momaidu!" 8:53 Onanga iwigogiete o Yesus, hababu önanga ihiöriki o ngohaka o ngoheka gënanga mohonengoka. 8:54 Ipaha o Yesus wasö o ngohaka gënanga amigiama dé wotemo, "Nomomiki, Ngohaka!" 8:55 O ngohaka gënanga aminyawa ilioli munangika, dé o öraha gënanga dika münanga momomiki. Iböto de gënanga o Yesus wähuloko imitofo o ngohaka gënanga. 8:56 O ngohaka gënanga amidimono duru yohëranga. O nagonaika dika o Yesus wäduhunu amidimono ihi ngahu i dädadi gënanga.

Lukas 9

9:1 O Yesus wä ahoko iwinöninïki yangimoi de yahinoto, daha wahi döaka onangika o kuaha la yaduhu o womaha madorou dé i hi togumu o panyake. 9:2 Ipaha Unanga wähuloko önanga yoiki yahi togumu o nyawa yopopanyake dé ihingahu o abari mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. 9:3 "Uha niao okia naga niadodagioka," o Yesus wätemo onangika. "Uha nimägao o diki-diki, ekola o hadaka mapopoje, ekola o inomo, ekola o tiwi, ekola o pakeanga hinoto. 9:4 Kiaka dika ngini inïtarima, nigogere genangoka hiädono ngini niamala o kota gënanga. 9:5 Dé kiaka ngini inï tarimaua, maöraha ngini niamala o kota gënanga, niaparihuku nia lou mahoatile makafo, hokä o hohininga onangika." 9:6 Iwinöninïki o Yesus imäjobo, daha yoiki o kapongo-kapongoika la ihi ngahu o Abari ma Oa gënanga dé yahitogumu o nyawa yopopanyake kiaka de kiaka dika. 9:7 Maöraha o Herodes, wopopareta o Galileaka, woihene mangale mata-mata idädadi gënanga, ünanga wobingu. Hababu naga utu yotemo o Yohanis Wo ohi-ohiki wowangokali. 9:8 Nagaoli yotemo o Elia woböakali. O nyawa mahomoali yotemo, o nabi-nabi kahuruonino womatëngo wowangoli. 9:9 O Herodes wotemo, "Ngohi tähulokoka o nyawa yatobiki o Yohanis aihäeke. Mä o nyawa nënanga imoteke madiai o naguna Unanga gënanga? Naga mangöe toihenoka mangale Unanga." De o Herodes wohi dailako la mangale wïmäke o Yesus. 9:10 O Yesus airasul-rasul imakilioro dé yoade-ade o Yesusika mata-mata önanga yadodiaioka. O Yesus wahigaro önanga, la woiki dede önanga imatingaka o Betsaida makotaika. 9:11 Mä maöraha o nyawa ihiöriki mangale o hali gënanga, önanga iwinïki o Yesus. Unanga wätarima önanga, daha wä ade-ade onangika mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. Dé Unangö wahitogumu o nyawa yopopanyake manga hidogoronaka. 9:12 Maöraha owange imuläenge itumunu, yangimoi de yahinoto o Yesus iwinöninïki yaino o Yesusino dé yotemo, "Bapa, o ngï nënanga imatingakino. Iholoi yaoa Bapa nähuloko o nyawa ne önanga yoiki, hupaya önanga yakunu imälingiri o inomo dé o dodogumu o kapo-kapongika dé o kapongo-kapongoika i kilolitino nënanga." 9:13 Mä o Yesus wohaluhu, "Ngini dika niahiolomo önanga." Iwinöninïki o Yesus yato, "Ngomi duga-duga miaroti motoa dé o nawoko ngai hinoto. Boteka ngomi kokiani mioiki mi ija o inomo la mangale o nyawa mata-mata nënanga?" 9:14 (Yatakihiri naga yaribuhu motoa o nau-nauru genangoka.) O Yesus wätemo iwinöninïkika, "Niä huloko o nyawa ne önanga yogogere imatotoomu, yatakihiri yamoritoa o doomu moi." 9:15 Iwinöninïki o Yesus gënanga yadiai okia o Yesus wahetongoka onangika. 9:16 Daha o Yesus walë o roti motoa dé o nawoko o ngai hinoto gënanga, ipaha womamataga o dihangile dé wotemo tarima kasi ma Jou Madutuika. Ipaha de gënanga Unanga wabëla-bëlaka o roti dé o nawoko gënanga de Ai giama daha wohidöaka iwinöninïkika la ihikodoku o nyawa yowöe-wöeika gënanga. 9:17 Onanga mata-mata yolomo hiädono yäpunuhu. Daha iwinö ninïki o Yesus yatoomu o inomo gënanga maboloi mangöe o karaja ngimoi de hinoto. 9:18 O wange moiuku, maöraha o Yesus magogiriaka womäniata womatëngoka, de ipaha iwinöninïki yaino Unangino. O Yesus wäleha onangika, "Imoteke o nyawa yato, Ngohi nënanga o naguna?" 9:19 Onanga yohaluhu, "Naga yato o Yohanis Wo ohi-ohiki. Nagaö yato o Elia, mahomoali yato o nabi kahuruonino womatëngo wowangoli." 9:20 "Mä imoteke ngini mahirete, Ngohi nënanga o naguna?" o Yesus woleha. O Petrus wohaluhu, "Bapa Ngona o Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu wohijäjajioka." 9:21 Daha o Yesus wätemo iwinöninïkika, "O nagonaika dika mahakali-kali uha nihingahu o hali gënanga." 9:22 O Yesus wotemoli, "O nyawa manga Ngohaka marai kokiani mangöe o huha watagongo dé o tutuda-tutuda dé o imam-imam manga häeke, daha o agama maguru-guru aha iwilawani imateke ributu. Unanga aha iwitoma, mä o wange hangeoka aha iwihimomikoli." 9:23 Ipaha o Yesus wätemo o nyawaika mata-mata naga ima toomuino genangoka, "O nyawa yomau ihinïki Ngohi, kokiani yawohanga manga diri mahirete maparalu, yamoku manga salib o wange higeto-getongo, dé madodogumua ihinïki Ngohi. 9:24 Hababu o nyawa yomau yöriwo manga ngango, aha manga ngango ihihanga. Mä o nyawa ihihuba manga ngango mangale Ngohi ahiparalu, aha manga ngango ihalamati. 9:25 Okia aiutumu womatëngo nako dunia mata-mata nënanga idadi katoünanga, mä unanga aingango ibodito dé ihihanga? 9:26 Nako o nyawa yämaleke ima ngaku mangale Ngohi dé Ahi dodötoko, o Nyawa manga Ngohakö aha iwimaleke womangaku o nyawa geönanga, maöraha Unanga woböa aha de Ai kuaha, dé Ai Ama aikuaha, de o malaekatmalaekat yotebi-tebini manga kuaha! 9:27 La nihiöriki: nengokadau niahidogoronaka naga yohonengua nako önanga yamäke owahi ma Jou Madutu wopareta." 9:28 O Yesus wädotoko o hali gënanga done o minggu moi ipahaika Unanga wäao o Petrus, o Yohanis dé o Yakobus o lokuile la womäniata. 9:29 Magogiria o Yesus womäniata genangoka Ai biono ingali, dé aipakeanga iarehe de ileto-letongo. 9:30-31 Itodokanino o nyawa yahinoto, gënanga o Musa dé o Elia ihimatoko manga diri de o horoga macahaya. Onanga imateke ade-ade de o Yesus mangale Ai honenge kiaka itedekanokaua aha idadi o Yerusalemoka. 9:32 O öraha gënanga o Petrus dé aidodiawo yäkiokoka, mä itodokanino yomomiki, dé iwimäke o Yesus wocahaya, dé o nyawa yahinoto gënanga imaokoino dede Unanga. 9:33 Maöraha o nyawa yahinoto gënanga yomau iwimala o Yesus, o Petrus wotemo o Yesusika, "Bapa Guru, duru irahai ngone nenangoka. Kayaoa de ngomi mihigoko o tau gahumu hange: moi tongona Tuanga, moi to Musa dé moioli to Elia." (O Petrus wotemo hoko gënanga mawomangaratiua okia wotemo.) 9:34 O Petrus magogiria kawo temo-temohi, moi o lobi iböa, dé yähawo önanga hiädono o Petrus de aidodiawo yohawana. 9:35 I paha o lobino gënanga yoihene o ilingi mabetongo, "Nënanga Ahi Ngohaka ti iri-iriki. Niwihi gihene Unanga!" 9:36 O ilingi gënanga imatogumu ipaha, önanga iwimäke o Yesus womatëngokahi genangoka. Iwinöninïki o Yesus imarïrïdoka mangale mata-mata gënanga, dé o nagonaikaö de ihi ngahua, okia önanga yamäkemäkeoka. 9:37 Yarehino mawange o Yesus dé iwinöninïki yaruange gënanga o lokuku de youti, dé o nyawa yowöe-wöe yoböa o Yesusika. 9:38 Womatëngo o nauru yowöe-wöe gënanga manga hidogoronaka wopöaka, "Bapa Guru, nohiriwo nilega ahingohaka -- ünanga woma tëngo-tëngoka ahingohaka! 9:39 Nako o womaha madorou iwï ngino, ünanga itodokanino wopöaka dé airöehe itiri-tirihoka hiädono aiuru iabo. O womaha madorou gënanga kahoko genangika iwihangihara ünanga dé ioluku ihupu unangoka! 9:40 Ngohi togahokoka ininöninïki Bapa yaduhu o womaha madorou gënanga, mä onanga yakunua." 9:41 O Yesus wohaluhu, "Goguleua ngini nënanga. Ngini duru o nyawa nitötobalawani dé ningakua! Hiädono muruonoka Ngohi kokiani togogere dede ngini dé tosabari nginika? Nïao nengino ani ngohaka gënanga!" 9:42 De o ngohaka gënanga womadagi wïdumutu o Yesus, o womaha madorou gënanga iwihi boha dé airöehe itiri-tirihoka. Mä o Yesus wapareta o womaha madorou gënanga ihupu dé o ngohaka gënanga wotogumu. De o ngohaka gënanga wï hilapahioli aiamaika. 9:43 Mata-mata o nyawa yohëranga yamäke ma Jou Madutu ai kuaha hoko gënanga ma amoko. Maöraha o nyawa kayo hëra-hërangohi yamäke mata-mata wadodiai, o Yesus wätemo iwinöninïkika, 9:44 "Nia tailako nihidodiai de uha niawohanga Ahi demo-demo nënanga. O Nyawa manga Ngohaka aha iwi hilapahi o nyawa manga kuahaika." 9:45 Mä iwinö ninïki o Yesus gënanga imangaratiua Ai demo gënanga. O hali gënanga warahasia onangika hupaya önanga imangaratiua. Mä onanga yohawana yoleha o hali gënanga Unangika. 9:46 Iwinöninïki o Yesus manga hidogoronaka ipuda o ributu mangale manga hidogoronaka o nagona iholoi yolamoko. 9:47 O Yesus wohi öriki to önanga manga dibanga, hababu gënanga Unanga wa lë o ngohaka mai teteke womatëngo, dé o ngohaka gënanga wïokoile Ai datekoka. 9:48 Daha Unanga wätemo iwinöninïkika, "O nyawa yätarima o ngohaka nënanga karana Ngohi, mamangarati ihitarima Ngohi. Dé o nyawa hitotarima Ngohi, iwitarima Unanga wohihö hulo-huloko Ngohi. Hababu o nyawa yo ete-eteke niahidogoronaka, geünanga iholoi woamoko!" 9:49 O Yohanis wotemo, "Tuanga, ngomi miämäke o nyawa yaduhu o hetanga de Tongona Ani romanga, dé ngomi miwïduhunu ünanga, hababu ünanga ngone inoua." 9:50 "Uha niwïduhunu ünanga," o Yesus wïtemo o Yohanisika dé iwinöninïki o Yesus mahomoahi, "hababu o nyawa inïlawanua, mamangarati inihi böa ngini." 9:51 Maöraha itigioka o Yesus iwigoraka ohorogaika, Unanga waputuhu la woiki o Yerusalemika. 9:52 Ho Unanga wähuloko o nyawa yoiki yohira, Unanga woturu. O nyawa wähulo-huloko gënanga yoiki, de yowohama o kapongo moi o Samaria mabereraka la yasadia o Yesus aikia honanga. 9:53 Mä o nyawa o kapongoka gënanga yoluku iwitarima o Yesus, hababu inyata-nyata duru Unanga aidumutu o Yerusalemika. 9:54 Maöraha iwinöninïki o Yesus enagënanga o Yakobus dé o Yohanis ihiöriki o hali gënanga, önanga yotemo, "Jou, boteka Jou nomau, ngomi migahoko o uku iuti o dihanguku la yäbinahaka o nyawa ne önanga?" 9:55 O Yesus womaiduloko, daha wängamo önanga. 9:56 Ipaha de gënanga önanga yoiki o kapongo mahomoaika. 9:57 O Yesus dé iwinöninïki magogiria ihigila-gila manga dodagi, naga o nyawa iwitemo o Yesusika, "Bapa, ngohi tomau toninïki Bapa kiaika dika!" 9:58 O Yesus wohaluhu, "O kaho honganika de ma arukoka, dé o totaleo de maigutoka, mä o Nyawa manga Ngohaka koiwa Ai ngï womahi ruba-ruba." 9:59 Daha o Yesus wïtemo woma tengoli, "Nohi nïki Ngohi." Mä o nyawa gënanga wotemo, "Bapa nohihi gumala ngohi toliohi la tilungunohi ahiama." 9:60 O Yesus wohaluhu, "Malaika o nyawa yohone-honengoka yälungunu mahirete manga nyawa yohonehonengoka. Mä ngona, noiki dé nohingahu-ngahu o abari ma Jou Madutu womulaengoka wopareta." 9:61 Naga o womatëngo mahomoa wotemo, "Bapa ngohi tomau toninïki Bapa, mä nohihi gumala ngohi toliohi la tomahi ngahuohi." 9:62 O Yesus wïtemo o nyawaika gënanga, "O nyawa yomulaengoka yopajeko, de ima lega manga poretoko, ipatutua yodadi o gegetongo ma Jou Madutu aiumati."

Lukas 10

10:1 Ipaha gënanga ma Jou wäiriki yamori tumidoli iwinöninïki, daha wähuloko yahohinoto, önanga yohira o kota yogetongo dé o ngï kiaka o Yesus womau wödulu. 10:2 "Ma hasili aha yautu-utuku iwöe," wätemo onangika, "mä yokokarajanga youtuku duga-duga manga huhutulu. Hababu gënanga, nigahoko madumule madutuika hupaya Unanga wohidingoto yomomanarama la yautuku majoro mahasili. 10:3 Aa, nimäjobo! Ngohi tinïhuloko ngini hokä o duba o kaho honganika mahidogoronaka. 10:4 Uha niao o tiwi mangï ekola o bilaono, ekola o hapato. O ngëkomo mahoanika, ka o nyawa moikaö de uha nimatogumu niähoromati. 10:5 Nako ngini niwohama o tau moika, ihira nitemohi, 'Tanu naga o dame o tau nënanga magoronaka.' 10:6 Nako genangoka naga o nyawa yoigo o dame, niadame matabea gënanga aha igogere onangoka; nako kowali, niakilioli niadame matabea gënanga. 10:7 Nigogere o tau moioka dika. Nia tarima okia inihidöaka nginika genangoka, hababu o nyawa yomanarama manga haku yatarima manga hewa. Uha nima totururu o tau moioka de o tau moika. 10:8 Nako ngini niaika o kota moioka dé dokengoka ngini inïbuhuku kai rorahai, niaolomo okia inihidöaka nginika genangoka. 10:9 Nia hitogumu o nyawa yopopanyake o kota gënanga magoronaka, dé niahingahu genangokadau manyawa, 'Ma Jou Madutu de majapati aha womuläenge wopareta hokä o Koano niahidogoronaka.' 10:10 Mä nako ngini niaika o kota moioka dé genangokadau initarimaua ngini, nihupu o ngekomika dé niahetongo, 10:11 'Igoungu niakota makafo yatau-taulika mia louoka, ngomi miahurero hokä o hohininga nginika. Mä nihiöriki itigioka maöraha ma Jou Madutu womuläenge wopareta hokä o Koano, ngini niahidogoronaka!' 10:12 Nio hohininga, o kiamati mawangeoka, ngaro de o kota gënanga manyawa, ma o Sodom manyawaohi aha iholoi igapanga ma Jou Madutu wä apongo!" 10:13 "Nibodito ngini, o Korazim makota! Dé nibodito ngini o Betsaida makota! Hohiade ihëra-hëranga idodiai niahidogoronaka gënanga nako idiaioka o Tirus dé o Sidon makotaka, marai manyawa genangoka madekanoka yotoba yodiai okaua o baradoha, dé yapäke o huha mapakeanga de inoli o kafo yogelenga manga mumukoka. 10:14 O kiamati mawangeoka, nako de ngini, o Tirus dé o Sidonohi manyawa aha iholoi igapanga ma Jou Madutu wä apongo. 10:15 Dé ngini, o Kapernaum makota! Ngini niatobote, ngini aha inïtedeile hiädono o horogaile? Kowali! Mä ngini aha inï umo o naraka uku!" 10:16 Daha o Yesus wätemo iwinöninïkika, "O nyawa inihigihene ngini, ihihi gihene Ngohi. O nyawa inïtila ngini, ihitila Ngohi. Dé o nyawa ihitila Ngohi, iwitilaö Unanga wohihulo-huloko Ngohi." 10:17 Yamori tumidi iwinöninïki imakilioro de manga mörene duru. "Jou," önanga yotemo, "o womaha madorou ma imihi moteke ngomino nako ngomi miapareta enanga de To ngona aniromanga Jou!" 10:18 O Yesus wohaluhu, "Ngohi tamäke o Ibilihi itifa o dihanguku hokä o leletongo. 10:19 10:20 Ngaro hokogënanga ma uha nimörene karana o womaha madorou inihimoteke nginika. Iholoi yaoa ngini nimörene karana niaromanga yatulihi o horogaka." 10:21 O öraha genangö, o Yesus womörene karana ma Jou Madutu ai Womaha iwikuaha. O Yesus wotemo, "Ama, o Jou nako Kuaha o dihanga dé o dunia! Ngohi totarima kasi Ngonaika karana mata-mata gënanga Ngona narahasia o nyawa yososawaroika dé de manga dodotokokaika, mä Ngona nohi matoko o nyawa yohohakola ikaua. Genangala yasanangi Ani hininga Ama. 10:22 Hagala mata-mata nohidöakoka Ngohino Ama. Mahomoa de Ngona Ama, kao nyawa moiö de koiwa iwinäko ma Ngohaka, mahomoa de ma Ngohaka kao nyawa moiö de koiwa ininäko Ngona Ama." 10:23 Daha o Yesus womä lega iwinöninïkika, ipaha wätemo onangika mahirete, "Niutumu ngini karana niamäkeoka okia nia mäke-mäke o örahanënanga. 10:24 Hababu nimahininga: Manga ngöe o nabi dé o koano yönahihu yamäke ngini niamäke-mäke o öraha nënanga, mä onanga yamäkeua. Onanga yönahihu yoihene ngini ni ihe-ihene o öraha nënanga, mä onanga yoihenua." 10:25 Ipaha womatëngo o agama maguru womaoko de wïtaili o Yesus. Unanga woleha, "Bapa Guru, ngohi kokiani okia todiai hupaya yakunu tatarima o ngango madutu dé i kakali?" 10:26 O Yesus wohaluhu, "Okia itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka? Sarakia anidamäke mangale o hali gënanga?" 10:27 O nyawa gënanga wohaluhu, " 'Ni"dora ani Jou Madutu de anihininga magahumu, dé anijiwa magahumu, de anikuata mata-mata, dé de ani akali itotiai,' dé 'Nädora ani dodiawo hokä ngona nödora anidiri mahirete.' " 10:28 "Ani bobaluhu gënanga itiai," o Yesus wato. "Nadiai gënanga, done ngona aha nowango." 10:29 Mä o agama maguru gënanga womau aidiri itiai. Unanga woleha, "O nagona tongohi ahi dodiawo gënanga?" 10:30 O Yesus wohaluhu, "Naga o nauru womatëngo o Yerusalemoka de wouti o Yerikhouku. O ngëkomo mahoanoka ünanga iwitagoko o nyawa madorouoka yoora-ora, de yaora mata-mata aikiahonanga, iwigohara ngade wohonenge, daha iwimalaika wobitikangile o ngekomoka de ainabo ma ago-agomo. 10:31 Imateke korona ma imam womatëngo wakainoli o ngekomino gënanga. De wïmäke o nyawa gënanga wobitikangile, ünanga worehene o ngëkomo mahonongaika, daha kawogila-gila. 10:32 Kogenangoli de o Lewi manyawa womatëngo, wakaino genangino; de wïmäke o nyawa gënanga, ünanga womahi tigi-tigika la wïtailako. Mä unanga makaworehene o ngëkomo mahonongaika, daha kawo gila-gila. 10:33 Mä ipaha o Samaria manyawa womatëngo, aidodagi magogiriaka, genangino wakainoli. Maöraha wïmäke o nyawa gënanga wobitikangile, aihininga duru iwitora karana wïdora. 10:34 O Samaria manyawa gënanga womatogumu, de wïukeruku o nyawa gënanga daha watebini ainabo-nabo de o angguru dé wahouru de o minya, ipaha wapakiti ainabo-nabo gënanga. I böto gënanga ünanga wihidöa o nyawa gënanga ai jaraile, daha wïao o dudulu matauika dé wïpaliara. 10:35 Yarehino mawange ünanga walë o tiwi o rupia ribuhu hinoto dé wohi döaka o dudulu matau madutuika de wotemo, 'Nipaliara neünanga, dé nako nipaliara de matiwi nënanga yadonua, napäkeohi dika anitiwi, aha ngohi tafangu damä nako ngohi tomakilioro nengino.' " 10:36 Ipaha o Yesus wohibobaha o ade-ade gënanga de o loleha nënanga, "O nyawa yaruange nënanga, imoteke anidamäke o nagona yodiai hokä aidodiawo o nyawa iwi ora-oraika gënanga?" 10:37 O agama maguru iwileha-leha gënanga wohaluhu, "O nyawa iwi riwo-riwoka o nyawa iwi ora-ora gënanga." "Aa, noiki de nadiai hokä hokogenangoli!" o Yesus wotemo. 10:38 Ipaha o Yesus dé iwinöninïki ihigila-gila mangadodagi, de imahiädono o kapongo moioka. Genangoka o ngoheka momatëngo amiromanga o ngo Marta, mïahoko o Yesus wotulu manga tauika. 10:39 O ngo Marta ngomi dodoto momatëngo ami romanga o ngo Maria. O ngo Maria nënanga mogogeruku momahi tigi-tigika ma Jou Yesusika mohigihene Ai dodötoko. 10:40 Ma o ngo Marta duru mokaika mokaino moleleani manga tauoka. Münanga moiki o Yesusika dé motemo, "Jou boteka Jou nohaduliua o ngo Maria mohi malaika ngohi dika mahirete tokarajanga? Nomi huloko münanga mohï riwo!" 10:41 "Marta, Marta!" ma Jou wohaluhu. "Ngona nohawatere dé notasibu napikiri nënanga dé genanga; 10:42 enahioko duru iparalu duga-duga moi. Dé o ngo Maria mairikoka maoa-oa, de aha yakunua yalë munangoka."

Lukas 11

11:1 O wange moiuku o ngï moioka o Yesus womäniata. I böto womäniata womatëngo iwinöninïki manga dodiawo wotemo, "Jou, abeika nomïdotoko ngomi mimäniata hokä o Yohanis wä dotoko iwinöninïki imä niata." 11:2 De o Yesus wätemo onangika, "Nako ngini nimäniata, ni temo hoko nënanga, 'Ama, Ngona ma Jou Madutu noma Tëngo-tëngoka. Tanu Ngona inihuba dé inihoromati. 11:3 Nomihidöaka o wange higetongo o inomo ngomi mipoparalu. 11:4 Nohi apongo mia baradoha, hababu ngomiö mia hiapongo o nyawa yahowo-howonoka ngomino. Dé uha nohigumala ngomi i hihanga miangongaku maöraha ngomi imïtaili.' " 11:5 O Yesus wätemo iwinöninïkika, "Hohi ade ngini niahidogoronaka womatëngo woiki aidodiawo aitauika o hutu goronaika, dé wotemo, 'Hobata, nohihi bauohi aniroti o gahumu hange, 11:6 hababu ahidodiawo aidodagi magoronaka, nënanga dahaö wotulu ahitauino dé ngohi ahi inomo koiwa tihidöaka unangika!' 11:7 Hohi ade anidodiawo naika-ika unangika gënanga aitau magoronaka de wohaluhu hokonënanga, 'Uha nohidiai o huha! O ngorana ikusioka dé ngohi de ahi ngoha-ngohaka mimaiduoka. Ngohi takunua tomomiki dé tonihidöaka okianaga ngonaika.' " 11:8 "Daha sarakia?" o Yesus wotemoli. "Ngohi tato, igoungu hoko gënanga! Ngarokö ngona ganga aidodiawo, ünanga aha woluku womomiki dé wonihidöaka okia nagamoi ngonaika. Mä ima teke korona karana ngona inimalekua nogahoko unangika nogogilio, hÒ unanga aha kawomomiki dé wonihidöaka ngonaika okia ngona nopöparalu. 11:9 HÒ, Ngohi tinïtemo nginika: Nigahoko, ngini aha inihi döaka; nialingiri, ngini aha niamäke; nitolo, o ngorana aha inidobelenga nginika. 11:10 Karana o nyawa yogaho-gahoko aha yatarima; o nyawa yalingi-lingiri aha yamäke, dé o nyawa yotolo-tolo aha yadobelenga o ngorana. 11:11 Ngini niahidogoronaka naga o ama wohidöaka o dodiha aingohakika nako wogahoko o nawoko? 11:12 Ekola wohidöaka o kokakatama, nako wogahoko o gohi? 11:13 Ngarokö ngini itorou, ngini kanihiöriki niahidöaka maoa-oa nia ngohakika. Okiali o Ama o horogaka! Unanga aha wahidöaka ai Womaha onangika yogögaho-gahoko Unangika!" 11:14 O wange moiuku o Yesus waduhu o womaha madorou womou-mouoka womatëngo de ihupu. O womaha madorou gënanga i hupuoka, o nyawa gënanga muläenge wotemo-temo. Manga ngöe yohëranga, 11:15 mä naga utu yotemo, "Unanga wakunu waduhu o womaha madorou karana o Beelzebul o womaha madorou gënanga manga häeke aikuaha." 11:16 Nagaö o nyawa mahomoa yomau iwitaili o Yesus, hÒ onanga yogahoko Unanga wodiai ihëra-hëranga moi hokä o nonako Unanga woböa ma Jou Madutuino. 11:17 Mä o Yesus wohiöriki to önanga manga dungutu. De Unanga wätemo onangika, "Nako o negara moi itinga-tingaka o doomu moi-doomu moi imateke haturü, o negara gënanga aha itedekanua. Dé o tau moimadola ima tinga-tingaka de ima tekehaturü, aha yokilianga. 11:18 Hokogenangoli o Ibilihi mapareta magoronaka; nako o doomu moi imaka ngamo de o doomu mahomoa, mapareta gënanga aha ikilianga. Ngini niatobari ngohi taduhu o womaha madorou karana o Beelzebul makuaha. 11:19 Nako hokogënanga, de o nagona manga kuaha inïninïki yaduhu o womaha madorou gënanga? Inïninïki gënanga mahirete ihinyata igoungu ngini niahowono! 11:20 Mä Ngohi taduhu o womaha madorou de ma Jou Madutu aikuaha, dé genanga mamangarati ma Jou Madutu womulaengoka wopareta tingini niahidogoronaka. 11:21 Nako womatëngo wokua-kuata, de aidaë ingodu-ngodumu, wögöana aitau mahirete, done mata-mata aikiahonanga aha ihalamati. 11:22 Mä nako womatëngo woora-ora iholoi wokuata dé wïutumu, done o nyawa iholoi wokua-kuata gënanga aha waora mata-mata aidaë o tau madutu gënanga wöngano-nganono, daha wohi kokodoku mata-mata aikiahonanga. 11:23 O nyawa ihihiböaua Ngohi, igou-goungu ihilawani Ngohi, dé o nyawa ihiriwoua Ngohi, igou-goungu yakilianga Ahi manarama!" 11:24 "Nako o womaha madorou yämalaka imatëngoani, o womaha madorou gënanga ikokiloliti o ngï madududungoka mangale imä lingiri o dodogumu, ma ënanga imämäkeua. Mangale o hababu gënanga, ënanga itemo, 'O tau tamalamalaka genangika aha ngohi tögilio!' 11:25 Maöraha ënanga imahiadonika dokengoka, ënanga yamäkeika o tau gënanga madebi-debini dé ihidiaioka. 11:26 Daha ënanga ioiki dé yao o womaha madorou mahomoa gahumu tumidi de iholoi itorou de ënanga. Ipaha önanga yowohama manyawaika gënanga daha yogogere genangoka. Dé mabaha o nyawa gënanga wodadi iholoi itorou dema dodihiraka de." 11:27 O Yesus wotemo hokogënanga ipaha, o ngoheka momatëngo yowöe-wöe manga hidogoronaka gënanga mïtemo o Yesusika, "Igoungu moutumu o ngoheka monihi ngoha-ngohaka dé moni huhuhu Ngona!" 11:28 Mä o Yesus wohaluhu, "Iholoioli youtumu o nyawa yoihe-ihene ma Jou Madutu aidemo dé yadiai!" 11:29 Manga ngöe o nyawa kiwihidoomu inohi o Yesus, Unanga wohigila-gila Ai demo, wato, "Itorouholi o nyawa o öraha nënanga. Onanga yogahoko okianaga ihëra-hëranga hupaya önanga yakunu ihingaku, mä aha kamoiö de yahidöakua ihëra-hëranga onangika, sawaliua ihëra-hëranga mangale ma Nabi Yunus. 11:30 Hokä ma Nabi Yunus imahirupa ihëra-hëranga o Niniwe manyawaika, hokogenangoli o Nyawa manga Ngohaka aha idadi okia naga ihëra-hëranga mangale o nyawa o öraha nënanga. 11:31 O kiamati mawangeoka, ma koano ngoheka o Korehara mabererauku aha momomiki de o nyawa o öraha nënanga, dé mohi daaere manga howono. Hababu, mangale moihene o Salomo wososawaro aidodötoko, ma Koano ngoheka gënanga modiai o dodagi magogurutika o dunia mabatingoka de maino. Mä orahanënanga nenangoka naga i holoi wolamoko de ma Salomo! 11:32 O kiamati mawangeoka, o Niniwe manyawa aha yomomiki de o nyawa o öraha nënanga, dé ihidaaere manga howono, hababu o Niniwe manyawa yotoba dé o baradoha yodiai okaua maöraha o Yunus woriwayati onangika. Mä orahanënanga nengoka naga iholoi wolamoko de o Yunus!" 11:33 "Moiua o nyawa yatuhuku manga hilo de yaiunika ekola yatamunuku de o rube. Unanga aha wakelenga o hilo gënanga matotodengoka, hupaya o nyawa yowoha-wohama yakunu yamäke madararono. 11:34 O lako ganga o röehe mahilo. Nako anilako idodono, aniröehe magahumu itotararono. Mä nako anilako igawa, aniröehe magahumu ihuhutu. 11:35 Hababu gënanga, nimahi dodiai, uha hiädono o dararono ngonaka gënanga idadi ihuhutu. 11:36 Nako aniröehe magahumu i tararono, dé mahonongaö ma ihuhutua, done aniröehe magahumu gënanga kai totararono hokä o hilo madararono yodihiwarino." 11:37 O Yesus wo ade-ade iböto, o Farisi manyawa womatëngo wïahoko o Yesus wolomo aitauoka. O Yesus woiki wolomo genangika. 11:38 O Farisi manyawa gënanga wohëranga iwïmäke o Yesus wolomo de Ai giama waihorua ihira imoteke o agama madatoro. 11:39 Hababu gënanga ma Jou wïtemo unangika, "Igoungu ngini o Farisi manyawa biaha niatebini niaudo-udomo dé niadodai maporetino, mä niadiri mahirete magoronaka iömanga de o biaha niora-ora dé o dorou. 11:40 Ngini nibodo! Mode koigoungua ma Jou Madutu wadodiai maporetino gënanga wadiaioka magoronakaö? 11:41 Naga niaudo-udomo dé niadodai magoronaka gënanga, kokiani gënanga doka niahidöaka o nyawa yomömihikinika. De hoko gënanga madodagi mata-mata aha idadi i tebini mangale ngini. 11:42 Nibodito ngini, o Farisi manyawa! Nidato-datomo mahasili hokä o hulahi, dé o bawa dé o gau-gauku mahomoahi, o regu ngimoi, ngini nihidöaka ma Jou Madutuika o regu moi, mä o adili dé o dora ma Jou Madutuika ngini nima legaikaua. Enahioko gënanga doka kokiani ngini niadiai, de mahomoahi yakunua ni alipä. 11:43 Nibodito ngini, o Farisi manyawa! Ngini nioigo o ngï-o ngï duru de mahoromati o pupuji matau magoronaka, dé nioigo inï horomati o paha-paharoka. 11:44 Nibodito ngini! Ngini hokä o lungunu o jereoka, koiwa manonako kiaka yamäoua o nyawa yadoko-doko makoi hidodogumua." 11:45 Womatëngo o agama maguru wïtemo o Yesusika, "Bapa Guru, de o demo-demo gënanga, Bapa ngomiö nomi hikauku!" 11:46 O Yesus wohaluhu, "Nibodito nginiö, o agama maguru-guru! Ngini niahipatutu o hali mahühuha dé nihidöaka o datoro madodubuho, mä ngini mahirete kamahuhutulö ma nioluku niä riwo o nyawa ihidagi-dagi o datoro gënanga. 11:47 Nibodito ngini! Ngini nihigoko o nabi-nabi manga jere, kiaka niaete de niatohora mahirete yätoma. 11:48 HÒ ngini mahirete nima ngaku kiaka ngini nihi moteke okia niaete de niatohora yadodiaioka; hababu igoungu önanga yätomäka o nabi-nabi gënanga de nginila niaoko manga jere. 11:49 Hababu gënanga ma Jou Madutu ai Sawaro itemo, 'Ngohi aha tohidingoto onangika o nabi-nabi dé ahi huhuloko-huhuloko; o hidoku moi aha yätoma dé o hidoku moi aha yäaniaya!' 11:50 Ma Jou Madutu wodiai gënanga hupaya o nyawa o öraha nënanga yähukumu karana o doma yadodiaioka o nabi mata-mataika ka dema dero o dunia idadi, 11:51 muläenge de o Habel iwi töma hiädono o Zakharia iwi toma, kiaka ima dadi o huhuba mangï dé ma Jou ai Tau mahi dogorona. Ningaku: O nyawa o örahanënanga marai aha yähukumu karana mata-mata gënanga. 11:52 Nibodito ngini, o agama maguru-guru! O kusi la ihihelenga o sawaro mangorana igogonika nginioka, mä ngini mahirete nioluku niwohama magoronaika la nialingiri o sawaro gënanga. Ilio yaino ngini niatätatoko o nyawa imahidodailako yowohama magoronaika!" 11:53 Maöraha o Yesus wamala o ngï gënanga, o agama maguru-guru dé o Farisi manyawa iwïngëlo o Yesus de magiria. Onanga yomuläenge manga demo yaumo-umo o Yesusika hupaya Unanga womau woade-ade o hali mangöe. 11:54 Dé oraha gënanga önanga iwi tailako ihidodiai la yatagoko mangale moi wohidemo ihöhowo-howono.

Lukas 12

12:1 O nyawa dema ribu-ribuhu imakehoto hiädono naga ima kodoko manga lou. O nyawa manga ngöe gënanga magogiriaka imatoomu, o Yesus wätemo iwinöninïkika, "Nimahi dodiai mangale o Farisi manyawa manga ragi, Ahi dungutu, toönanga manga tengeluku. 12:2 Koiwa naga iiu-iunu aha koimäkeua, dé koiwa i rorahasia de aha koi kiliangua. 12:3 O hutu-hutu ngini niahetongo, aha yoihene o wange-wange; dé ngini nihihudu o nyawa manga ngaukika o kamari i beno-benoino magoronaka, aha ihi ngahu-ngahu kiaika honanga." 12:4 "Nio hohininga, Ahi dodiawo! Uha niämodongo onangika yatöma-töma niaröehe mä yakunua yodiai iholoi de gënanga. 12:5 Kayaoa de Ngohi tinihi dumutu nginika o naguna kokiani ngini niwïmodongo. Niwï modongo ma Jou Madutuika! Hababu winï toma iböto, Unanga wokuahaö winïumo o narakaika! Ningaku, Unanga kokiani ngini niwï modongo. 12:6 Gahumu motoa o totoai yahukunu o rupia ratuhu hinoto. Ngarokö hokogënanga kamoiö de ma Jou Madutu wawohangua. 12:7 Nia tadauru niahäekokaö mangai yogetongoka mata-mata, hababu gënanga uha nihawana; ngini nia ija iholoi i kurutile de o totoai!" 12:8 "Nio hininga nihidodiai: O nyawa imahi nyata o kawaha manga himangoka igoungu önanga ihinöninïki, o Nyawa manga Ngohakö aha wahigoungu ma Jou Madutu aimalaekat-malaekat manga himangoka. 12:9 Mä o nyawa imahi pongono o kawaha manga himangoka önanga ihinöninïki, o Nyawa manga Ngohakö aha wahi pongono ma Jou Madutu aimalaekat-malaekat manga himangoka. 12:10 Nako o nyawa okia naga moi yotemo iwilawani o Nyawa manga Ngohaka, ünanga yakunu iwihiapongo; mä nako ünanga wohi kauku ma Jou Madutu ai Womaha, ünanga yakunua iwihi apongo. 12:11 Nako ngini inïao o pupuji matauika la yalingiri niahowono ekola niadiai o popareta ekola yokokuaha manga himangoka, uha nihawatere mangale aha sarakia niadiri nioriwo ekola mangale okia kokiani ngini nitemo. 12:12 Hababu okia kokiani ngini nitemo gënanga ma orahoka aha ma Jou Madutu ai Womaha inïdotoko nginika." 12:13 Yowöe-wöe manga hidogoronaka womatëngo wïtemo o Yesusika, "Bapa Guru, nohitaili Bapa nïhuloko ahidodoto wohihidöaka ngohino o arata o hidoku moi mia ama wamala-malaika." 12:14 O Yesus wohaluhu, "Riadodoto, o nagona ihigoraka Ngohi todadi o hakimi ekola tohikokodoku inihinoto niapuhaka?" 12:15 Ipaha genangokadau manyawa mata-mata o Yesus wätemo, "Nimahi dodiai dé nimägöana, uha hiädono ngini nikalilu. Hababu o nyawa manga wowango imahigagaoua de aikaya, ngarokö aiarata duruë iwöe." 12:16 Daha o Yesus woade-ade o hitotero nënanga, "Naga womatëngo wokaya. Unanga de aitonakoka, de mahasili iwöe. 12:17 O nyawa kaya gënanga muläenge womapikiri aihiningaka, 'Tato tagogono ahi tonaka mahasili koiwakali o ngï. Okia tohi akali o öraha nënanga?' 12:18 Ipaha ünanga wapikiroli dé watemo aidirika mahirete, 'Aa, ngohi naga ahiakali; ahigudanga aha tähuloko yakilianga daha tohigoko iholoi ilamoko. La genangoka aha tagogono mata-mata ahi gandum de ahibara-baranga mahomoa.' 12:19 Ipaha aha tatemo ahi dirika mahirete, 'Ngona noutumu! Hagala maoa-oa ngona naparetaka, dé aha koimataua de matao-taongo. Nomahibatongo o öraha nënanga! Nokere de nolomo dé nomahi sosanangi!' 12:20 Mä ma Jou Madutu wïtemo unangika, 'Hei bodo! O hutu nënanga dika ngona aha nohonenge, daha o nagona aha yapuhaka anikaya mata-mata ngona natotoomuoka mangale anidiri gënanga?' 12:21 Hoko gënanga imadadi de o nyawa moi-nyawa moi kiaka ima hi dailako yodadi kaya mangale manga diri mahirete, mä imahidailakoua yodadi kaya ma Jou Madutu ailakoka." 12:22 O Yesus wätemo iwinöninïkika, "Gënanga mahababu Ngohi totemo, 'Uha nihawatere mangale niangango, enagënanga okiaaha ngini niaolomo, ekola okia aha ngininiapäke.' 12:23 O ngango ganga iholoi de o inomo, dé o röehe iholoi de o pakeanga. 12:24 Nia tailako o totaleo o wogono! Enanga idatomua, iutukua, magudanga ekola mainomo matauö makoiwa. Mä ma Jou Madutu wapaliara ënanga! Ngini iholoi ikurutile niaragane de o totaleo! 12:25 O nagona ngini niahidogoronaka de aihawatere yakunu wakurutu aiumuru ngaroka mahuhutulu? 12:26 Nako o hali maiteteke gënanga dika niakunokaua niadiai, yadodoa honihawatere mangale o hali mahomoa? 12:27 Niatailako sarakia o bunga iwango; o bunga-bunga gënanga imanaramua, o baju iuriti makowali. Mä ma Koano Salomo hokogënanga aikaya mawapäkeua o pakeanga ma hailoa hokä o bunga gënanga! 12:28 O momo o golowaka iwango o wange nënanga dé yarehino yatuhuku imatäka. Mä ma Jou Madutu hoko gënanga mahailoa wapäke wohidodiai o momo gënanga. Okiali ngini! Mä ngini kuranga ningaku! 12:29 HÒ uha nihawatere dé nibingu mangale okia aha ngini niaolomo de niaokere. 12:30 O hali hoko gënanga o nyawa iwinäkonäkoua ma Jou Madutu yaninïki yalingiri. Enahioko nia Ama wanäko mata-mata gënanga ngini niparalu. 12:31 Mä ngini kokiani nimahi dailako hupaya ma Jou Madutu wapareta niangango, done mahomoahi gënanga aha ma Jou Madutu winihidöakoli nginika." 12:32 "Ngini duga-duga o doomu maiteteke, uha nihawana! Hababu nia Ama wosanangi wohidöaka nginika o barakati ai Poparetaino. 12:33 Niahukunu niaarata dé niahidöaka matiwi o nyawa mihikinïka. Nimä diai mangale niadiri o tiwi mapopoje ibäbabitua, enagënanga o arata igögogono o horogaka. O arata gënanga yakunua ihihanga, karana yotohi-tohiki yakunua yalë dé o buteteke yakunua yabodito. 12:34 Hababu kiaka niaarata genangokaö niahininga!" 12:35 "Nimä göa-göana nio himanga o hali moi-moi. Ngini kokiani kahoko genangika nimägöana nimapakeanguku dé niahilo kai wangowango, 12:36 imatero hokä yolöleleani mangagogiria yogöana iwi damä manga tuanga womakilioro o kawingi marameangino. Nako matuanga gënanga woma kilioro dé o ngorana wotolo, önanga aha de majapati o ngorana yahelenga. 12:37 Hokokia manga utumu yolöleleani maöraha matuanga woböa de wämäkeino magogiria yotamä. Ningaku: o tuanga gënanga aha womahidiai dé wähuloko iwilöleleani gënanga yogogeruku, daha Unanga wäleleani önanga. 12:38 Hokokia manga utumu yolöleleani gënanga nako to ona manga tuanga gënanga wämäkeino önanga manga gogiria ima sadia iwi damä, ngarokö Unanga woböa o hutu gorona ekola iholoi itedekana de gënanga! 12:39 Nio hohininga nënanga! Hohiade o tau madutu wohiöriki o takoro muruono yotohi-tohiki aha yoböa, ünanga aha womägöana hupaya yotohi-tohiki yakunua yowohama aitau magoronaika. 12:40 Hababu gënanga nginiö kokiani nimä göa-göana, karana o Nyawa manga Ngohaka aha woböa maöraha ngini nia näko-näkoua." 12:41 "Jou, boteka o dodötoko gënanga Jou nohidungutu ngomino ekola o nyawa mata-mataika?" o Petrus woleha. 12:42 Ma Jou wohaluhu, "O nagona yolöleleani yosetia dé yosawaro hiädono aituanga wïgoraka wodadi yolöleleani mahomoa manga häeke hupaya ünanga wahidöaka önanga o inomo maorahoka? 12:43 Hokokia aiutumu wolöleleani gënanga nako maorahoka ai tuanga womakilioro de wïmäkeino aigogiria wadiai aimanarama! 12:44 Ningaku: O tuanga gënanga aha wihigogöana hagala aiarata wolöleleanika gënanga. 12:45 Mä nako wolöleleani gënanga wotemo aihiningaka, 'Ahi tuanga madekanohi dahaö womakilioro,' de ünanga wägohara yolöleleani mata-mata dé wolomo de wokere hiädono iwidaluku, 12:46 done aituanga aha womakilioro mawange dé maöraha wanäko-näkoua. Dé wolöleleani gënanga aituanga wïduhu wohupu wïdiai imake tero manga hangihara de o nyawa yototomotekua ma Jou Madutuika. 12:47 Wolöleleani wanäko aituanga ai mau, mä womä göa-göanua dé wadiaiua aituanga aimau gënanga, aha iwigohara kahakuata. 12:48 Mä wolöleleani wanäkoua aituanga aimau, ipaha wadiaiokia naga moi ihowono hiädono kokiani iwigohara aha iwigohara mahuhutulu dika. Hababu o nyawa yahidöakoka iwöe, onangino aha yögahoko iwöe. Dé o nyawa yahigogöanoka iwöe, onangino aha yägahoko iwöeoli." 12:49 "Ngohi toböa la tapuda o nguku o duniaka nënanga. Duru yaoa nako mauku itokaroka! 12:50 Kanagahi o huha de o hangihara ma ago-agomo kokiani Ngohi tatoku-toku. Dé Ahi hininga duru ihuha ihira de gënanga imadadi. 12:51 Boteka ngini niatobote Ngohi toböa mangale toao o dame o duniaino? Kowali, o dameua duga-duga o galawani. 12:52 Muläenge örahanënanga, o tau moi madola yamotoaka aha ima teke ributu, ya ruange yälawani yahinoto ekola yahinoto yälawani yaruange. 12:53 O ama aha wïlawani aingohaka o nauru, dé o ngohaka o nauru aha wïlawani ai ama. O ayo momi lawani ngomi ora dé o ngohaka o ngoheka momi lawani ngomi ayo. Madunungu o ngoheka aha momilawani ngomi moloka, dé mamoloka aha momi lawani ngomi hunungu." 12:54 O Yesus wätemoli o nyawa yowöe-wöeika, "Nako ngini niamäke o lobi idöa o wange madumuniha, gila-gila ngini nitemo, 'Aha o awana.' Dé igou-goungu o awana. 12:55 Nako ngini niamäo o hidaloko iböa o koreharauku, ngini niato, 'Aha ihiwara.' Dé igou-goungu ihiwara. 12:56 Ngini o nyawa nioigo nimadodiai! De niolega o dihanga dé o dunia madodagi o gitawa aha idadi ngini niakunu nihingahu. Yadodoa ho o örahanënanga manonako ngini niakunua nihingahu okia aha idadi?" 12:57 "Yadodoa hongini niaakunua niaputuhu okianaga madiai? 12:58 Nako naga o nyawa inïkalaki ngini o hakimika, nihidailako niagou-goungu la niatiai niaparakara gënanga dede una, kiaka ngini kao ngëkomo mahoanikahi. Nako kowali, done ünanga winïtauru ngini o hakimi manga himangoka, dé o hakimi gënanga aha winihilapahi ngini o polisika, dé o polisi winihi ngohama ngini o bui magoronaika. 12:59 Ningaku! Ngini aha nihupua o buioka nako niabobangu niamatauahi nifangu."

Lukas 13

13:1 O öraha gënanga o nyawa iwïade-ade o Yesusika, yakorona o Galilea manyawa yamuruono naga o Pilatus wätoma, maöraha önanga ihihuba manga huhuba ma Jou Madutuika. 13:2 Watötakihiri o ade-ade gënanga, o Yesus wato, "Karana o Galilea manyawa yätoma hokogënanga, ngini niatobote gënanga manyonyata igoungu önanga iholoi yobaradoha de mata-mata o Galilea manyawa mahomoa? 13:3 Hakali-kali kowali! Mä niohohininga: Nako ngini nitobaua o baradoha kanidiaiohi, ngini mata-mata aha nihonenge, hokä onangoli. 13:4 Sarakiali de yangimoi de yatufange yohone-honenge o Siloamoka, maöraha o candi gënanga yätapalu önanga? Ngini niatobote gënanga ihidumutu önanga iholoi i lamoko manga baradoha de mata-mata o nyawa mahomoa yogögogere o Yerusalemoka? 13:5 Hakali-kali kowali! Mamoiohi Ngohi totemo: Nako ngini nitobaua, o baradoha kanidiaiohi, ngini mata-mata aha nihonenge hokä onangoli." 13:6 Iböto gënanga o Yesus wohi ade-adeö o hitotero nënanga, "Naga womatëngo aiara mautu aiangguru madumuleoka. O wange moiuku ünanga woiki womä lingiri o ara mahohoko mautuika gënanga, mä gahumu moiö de wamäkeua. 13:7 HÒ, ünanga wïtemo o dumule wogöa-göanika, 'Namäke, o taongo hange iböto ngohi taino talingiri o ara mahohoko mautuoka nënanga, mä kamoi ö de tamäkeua. Natolangoka dika o ara mautu gënanga! Enanga duga-duga yamata o tonaka mahaki!' 13:8 Mä o dumule wogöa-göana gënanga wohaluhu, 'Malaikala ënanga iwango o taongo moiohi nënanga, Tuanga. Ngohi aha tapasolo matonaka ikilolitino dé tahouru matonaka. 13:9 Mudukua ënanga done ihohoko o taongo nanga himangoka. Mä nako kowali kaidadi Tuanga nähuloko yatolanga.' " 13:10 Mamoiuku o Yahudioka manga Puji mawangeoka, o Yesus wodotoko o pupuji matau moioka. 13:11 Genangoka naga o ngoheka momatëngo o taongo ngimoi de tufange iböto mopanyake, karana naga o womaha madorou ami dirioka. O ngoheka gënanga mohugu dé hakali-kali makunua momaoko moma totiaile. 13:12 Maöraha o Yesus womimäke, womiahoko de womitemo munangika, "Ayo, tongona anipanyake itogumoka!" 13:13 Daha o Yesus wakelenga Ai giama munanguku gënanga, dé o öraha gënanga dika münanga moma oko moma totiaile daha mipuji ma Jou Madutu. 13:14 O pupuji matau mabaluhu gënanga wongamo, hababu o Yesus wahitogumu o nyawa o Yahudioka manga Puji mawangeoka, karana gënanga ünanga wätemo o nyawa yowöe-wöeika, "Naga o wange butanga la homanarama; niböa o wange butangaino la inihi togumu, uha o Puji mawangeoka!" 13:15 Ma Jou wohaluhu, "Nielu-eluku ngini nënanga! O Puji mawangeoka o nyawa mata-mata ihihupu manga hapi ekola manga keledai makurungaka dé yao ihihupu la ihiokere. 13:16 Aa, o öraha nënanga nengoka naga o ngoheka momatëngo o Abraham aidifauku, o taongo ngimoi de tufange iböto o Ibilihi imi likoika. Yadodoa homünanga yakunua imïhohe ami liliko gënanga o Puji mawangeoka?" 13:17 O Yesus aibobaluhu gënanga yadiai o Yesus iwilawa-lawani duru yämaleke; mä o nyawa mahomoa mata-mata yosanangi yamäke hagala ihëra-hëranga o Yesus wadodiai. 13:18 O Yesus woleha, "Ma orahoka ma Jou Madutu wopareta, kasarakia madodagi? De okia yakunu Ngohi tohitero? 13:19 Madodagi hokä o hitotero nënanga. Womatëngo walë o sasawi mamui gahumu moi daha wadatomo aidumuleoka. O mui gënanga iwango daha idadi o gota mautu, dé o totaleo imädiai maigutu o gota gënanga ma jaga-jagaika." 13:20 Mamoioli o Yesus woleha, "Nako ma Jou Madutu wopareta, de okia yakunu tohitero madodagi? 13:21 Madodagi hokä o ragi o ngoheka momatëngo malë de mohiruae de o tarigu o litere moruata, hiädono mata-mata ihëro." 13:22 O dodagi magoronaka o Yerusalemika, o Yesus wakaino o kota-kota dé o kapo-kapongino de wodotoko. 13:23 De naga o nyawa iwi leha Unangika, "Bapa, boteka duga-duga kamanga huhutulu dika o nyawa aha yahihalamati?" 13:24 O Yesus wohaluhu, "Nima hidailako la niwohama nianonu o ngorana ipopeneto. Hababu, niohininga! O nyawa manga ngöe ima hidailako yowohama mä yamäkeua. 13:25 Ma orahoka o tau madutu womomiki dé wabeno aingorana, ngini nimaokoino maporetoka dé muläenge nitolo-tolo daha nitemo, 'Tuanga o ngorana nomibelenga!' Ma Tuanga gënanga aha wohaluhu, 'Ngohi tinï näkoua ngini okiaino!' 13:26 Ngini aha nihaluhu, 'Ngomi miokere dé miolomoka dede ngona Tuanga, dé Tuanga nodotokoka mia kota mangekomokaö!' 13:27 Mä ma Tuanga gënanga aha wotemoli, 'Ngohi tinï näkoua ngini okiaino. Nioiki nenangoka, ngini nidodiai o dorou!' 13:28 de o nabi mata-mata yomore-morene ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungioka, ngini aha niari dé niatagongo o huha de o hangihara, karana ngini mahirete inïduhu nihupu. 13:29 O nyawa manga ngöe aha yoböa o wange mahiwariha, dé o wange madumunoko, o koremiele dé o koreharauku, dé aha yomore-morene ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungioka. 13:30 Igou-goungu, naga o nyawa yotototuru aha yodadi madodihiraka, dé naga o nyawa madodihiraka aha yodadi yototo turu." 13:31 O öraha gënanga dika, naga o Farisi manyawa yamuruono naga yoböa o Yesusino dé yato, "Uha nenangoka nogogere! Noiki o ngï mahomoaika, hababu o Herodes womau wonitoma." 13:32 O Yesus wohaluhu, "Nioiki niwihingahu o nyawa ai fofaidäuaika gënanga, 'O wange nënanga dé yarehe Ngohi taduhu o womaha madorou dé Tahi togumu o nyawa yopopanyake, mä o wange mahangeoka, Ngohi aha tohidodogumu Ahi manarama.' 13:33 Ngarokö hoko gënanga Ngohi kokiani tohigila-gila dika Ahi dodagi o wange nënanga, yarehe dé midiringi, hababu itorou o nabi womatëngo iwitoma o Yerusalem maporetoka. 13:34 Yerusalem, Yerusalem! O nabi-nabi nätoma! Ma Jou Madutu ai huhuloko-huhuloko ngona näkaweli de o helewo hiädono yohonenge. Ma muruono iböto Ngohi tomau tätoomu mata-mata ani nyawa hokä o kuru-kuru ma ayo yagogono mangohaka magahuhu matimioka, mä ngona noluku! 13:35 Karana gënanga ma Jou Madutu dede ngonaokaua. La nohi öriki, muläenge o öraha nënanga ngona aha nohimäke okaua Ngohi, hiädono Ngohi totemo, 'Niwihi barakati Unanga woböa-böa de ma Jou airomanga.' "

Lukas 14

14:1 O Yahudioka manga Puji mawange mamoiuku o Yesus woiki wolomo womatëngo o Farisi manyawa manga baluhu aitauoka. Genangoka o nyawa manga ngöe iwitötailako o Yesus ihidodiai. 14:2 Womatëngo iwirube aigiama dé ailou ilobo-loboho waino o Yesusino. 14:3 Daha o Yesus wäleha o agama maguru-guruika dé o Farisi manyawa naga genangoka, "Imoteke nanga agama matita, kaidadi ngone hahitogumu o nyawa yopopanyake o Puji ma wangeoka ekola idadiua?" 14:4 O agama maguru-guru dé o Farisi manyawa gënanga kaima rirïdoka. Daha o Yesus wïahoko o nyawa gënanga de wihitogumu, ipaha wïhuloko ünanga woiki. 14:5 Iböto gënanga o Yesus wätemo o nyawa yowöewöeika, "Hohi ade niahidogoronaka womatëngo aingohaka womatëngo, ekola aihapi gahumu moi yaotaka o humuku o Puji mawangeoka, boteka ünanga de aijapatiokaua wïtauru wihihupu aingohaka gënanga ekola o hapi gënanga kao wange gënanga dika?" 14:6 Mä ka o nyawa moiö de yakunua iwï baluhu o Yesus, mangale o hali gënanga. 14:7 O Yesus wämäke naga o tamu-tamu imängiriki o ngï duru ma oa-oa. Hababu gënanga Unanga wohidöaka o dodötoko nënanga o nyawa mata-mataika. 14:8 "Nako ngini inïahoko o kawingi marameangika, uha nioiki nigogere o kuruhi ihohoromatiuku. Hababu uha-uha mahomoa womatëngo iwi ahokoli iholoi iwihoromati de ngona, 14:9 hiädono matau madutu inïahoahokoka inihinoto gënanga, pakisa waino ngonaino dé wato, 'Uha anihininga ikuranga, o ngï nënanga isadiaka mangale o tamu gënanga.' Done duru de ani maleke pakisa ngona nogogere o ngï mapore-poretoka. 14:10 Hababu gënanga, nako maorahoka ngini inïahoko o ngolomika, nia iriki o ngï mapore-poretoka, hupaya o tau madutu aha waino dé wonitemo ngonaika, 'Hobata, naino nögogere o ngï iholoi yaoa-oa.' De hoko gënanga ngini inïhoromati o tamu mahomoa mata-mata manga himangoka. 14:11 Hababu moi-moi o nyawa ihikurutile manga diri aha yahitipokouku, mä ihitipokouku manga diri aha yahikurutile." 14:12 Daha o Yesus wïtemo o tau madutuika, "Maöraha okia ngona näahoko o nyawa o wangeoka mangolomo marameangika ekola o hutu-hutu mangolomo, uha nä ahoko anidodiawo ekola anidodoto, ekola aniroriadodoto, ekola nimakokukere yokaya-kaya. Hababu done önanga aha iniahokoli ngona, dé hokogënanga ngona natarimaka mabalahi mangale animanarama. 14:13 HÒ, maöraha okia ngona nodiai o rameanga, näahoko o mihikini manyawa, o nyawa manga röehe itö totomua, o nyawa yolugu-lugu dé o nyawayopilo-piloko. 14:14 Ngona aha inihibarakati, hababu o nyawa ge önanga aha yakunua yabalahi anioa-oa. Ani oa-oa aha ma Jou Madutu wabalahi maorahoka o nyawa maoa-oa yohone-honengoka de yomomikoli." 14:15 Womatëngo imako ngolomo moi genangokadau, maöraha woihene o Yesus aidemo, ünanga wotemo, "Duru youtumu o nyawa aha yo olo-olomo de ma Jou Madutu nako maöraha Uunanga woböa hokä o Koano!" 14:16 Mä o Yesus wïtemo o nyawaika gënanga, "Oraha mamoiuku naga womatëngo wodiai o rame ilago-agomo dé wä ahoko o nyawa manga ngöe. 14:17 O öraha yadonoka maöraha yomuläenge yorameanga, o nyawa gënanga wähuloko iwïlöleleani yoiki o gogahoko yamäke-mäkeika dé yätemo, 'De mahoromati migahoko niböa, mata-mata hidiaiukuoka!' 14:18 Mä onanga mata-mata moi-moi imahilooa. Madodihiraka wotemo yolöleleanika gënanga, 'Ngohi nënanga dahaö toijaino o tonaka o dumule moi, dé iparalu toiki tatailakohi. Uha nihingamo.' 14:19 Mahomoa yato, 'Ngohi daha toijaino o hapi habi motoa, dé tomau tohitaili o hapi gënanga. Uha nihingamo.' 14:20 Mahomoali yato, 'Ngohi nënanga dahaö tokawingino, karana gënanga ngohi takunua toböa.' 14:21 Yolöleleani gënanga yolio dé ihingahu o hali gënanga manga tuangika. Ma tuanga gënanga duru wongamo dé wätemo iwï löleleanika, 'Taiti nioiki o ngeko-ngekomika dé o ngëkomo i popenetoika o kota magoronaka. Nia ao nenginodau o mihikini manyawa, o nyawa manga röehe itötotomua, o nyawa yopilo-piloko dé o nyawa yolugu-lugu.' 14:22 Ipaha yolöleleani gënanga yotemo, 'Tuanga, anipareta Tuanga mihidagioka, mä kahangöeohi o ngï.' 14:23 Daha o tuanga gënanga wätemo, 'Nioiki o ngëkomo i ago-agomika dé o ngëkomo mahoa-hoanika o kota maporetika dé niä gëgoto o nyawa yaino, hupaya ahi tau iömanga. 14:24 Niohohininga! O nyawa tä aho-ahokoka yaino gënanga kamoi ö de moiua aha yajame mahëmoro ahi rameanga nënanga mainomo!' " 14:25 O nyawa manga ngöe yotagi imakinïki de o Yesus. O Yesus womä lega aiporetoko dé wätemo onangika, 14:26 "Nako o nyawa yoböa Ngohino, mä iholoi imïdora manga ayo, manga ama, mangahekata, mangangoha-ngohaka, mangariadodoto, maboboloi mangadiri mahirete, önanga yakunua yodadi ihinöninïki. 14:27 O nyawa yolu-oluku yamoku manga salib dé ihi nïki Ngohi, yakunua yodadi ihinö ninïki. 14:28 Nako nginioka womatëngo womau wohi goko o dumule yogöa-göana manga ngï o gahumu moi, marai ünanga aha wogogeruku waetongo ihira hokokia ma amoko ai tiwi wohi päke, hupaya ünanga wanäko boteka ai tiwi kayadono hiädono waböto yogöa-göana manga ngï gënanga ekola kowali. 14:29 Hababu nako inyata ünanga wabötua, ena hioko mahohole idiaioka, done o nyawa mata-mata yamäke o manarama gënanga aha yögogiete. 14:30 Onanga aha yotemo, 'Ei, o nyawa nënanga wohigoko, mä kowabötua!' 14:31 Nako o koano womatëngo ai tentara yaribuhu ngimoi womau woparangi de ma koano mahomoa de ai tentara yaribuhu monaoko, marai ma koano gënanga aha wogogeruku watiba-tibanga ihira, boteka ünanga aikuata kayaoa wïlawani aihaturü gënanga. 14:32 Nako ünanga wohiöriki ünanga wokuatua, marai maöraha aihaturü gënanga manga gurutikahi, una aha wohidingoto aihuhuloko la wogahoko imakadame." 14:33 Wohibobaha o Yesus wotemo, "Hoko genangoli de ngini. Moiua nginioka womatëngo wakunu wodadi ihinöninïki, nako ünanga womahidöakua hagala mata-mata de aihininga magahumu." 14:34 "O gahi mawaja gënanga yaoa, mä nako idadi iakere, kai dadi igahioli? 14:35 Koiwaka mafaidä kayaoa o dumule ihipäke kayaoa o tonaka mahouru. HÒ kayaumo dika. Nako de niangauku, ni ihene!"

Lukas 15

15:1 O wange moiuku, o soungu yogaho-gahoko manga ngöe dé o nyawa o kawaha yäpulono o nyawa maoa-oaua, yoböa iwihi gihene o Yesus. 15:2 O Farisi manyawa dé o agama maguru-guru yomuläenge yokurubungu. Onanga yotemo, "Cei, o nyawa nënanga wätarima o nyawa madorou dé inoli wolomo dede önanga!" 15:3 Mahababu gënanga o Yesus wä ade-ade onangika o hitotero nënanga, 15:4 "Hohi ade nginioka womatëngo aiduba o ratuhu moi, ino de gahumu moi ihihanga -- okia aha ünanga wodiai? Marai ünanga aha wamalaika maduba mori hiwo de hiwo o momoka, dé woiki walingiri ihïhihanga gënanga hiädono wamäke. 15:5 Dé nako ünanga wamäkeokali aiduba gënanga, ünanga hoko gënanga womörene hiädono o duba gënanga wamokuino aibelekaka, 15:6 daha wolio wao. Ipaha ünanga wä ahoko aidodiawo dé imakokukekere, dé wätemo, 'Niaino ngone homore-morene. Ahi duba ihïhihanga tamäke okali!' 15:7 Aa, hoko genangoli o horogaka hababu imatëngo o nyawa yobö baradoha yotoba naga o mörene iholoi ilamoko, de yamori hiwo de hiwo o nyawa maoa dé i paralua yotoba." 15:8 "Ekola hohi ade, momatëngo o ngoheka amitiwi haäka o gahumu ngimoi, de ino moi ihihanga -- okia aha modiai? Münanga aha amihilo mawango dé mahehara amitau daha malingiri kiaika hönanga hiädono mamäke o tiwi gënanga. 15:9 Maöraha münanga mamäkeoka o tiwi gënanga, münanga mä ahoko amidodiawo dé imakokukere, daha mato, 'Ngohi duru tosanangi tamäkeokali ahi tiwi ihïhihanga. Niaino ngone homore-morene!' 15:10 Hoko genangoli ma Jou Madutu aimalaekat yomörene nako naga o nyawa madorou imatëngo yotoba o baradoha yodiaiokaua. Ningaku!" 15:11 O Yesus wotemoli, "Naga o ama womatëngo aingohaka o nauru yahinoto. 15:12 Madodoto makiditoko wotemo aiamaika, 'Ama, tongone nanga kaya nohihidöaka ngohino o örahanënanga ahi hidoku.' Ho manga kaya gënanga aiama wahidoku aingohaka yahinoto. 15:13 O wange muruononaga ipahaika mangohaka madodoto makiditoko gënanga aihidoku gënanga wahukunu daha woiki o berera magögurutika. Dokengoka ünanga wohigogule aitiwi de wowango kaworame-rame. 15:14 Maöraha aitiwi imatäka mata-mata, o habirokata maamoko idadi o bereraka gënanga, hiädono ünanga womuläenge wohuha. 15:15 Daha ünanga woiki wokarajanga o berera gënanga manyawaka womatëngo, kiaka ünanga wïhuloko o dumuleika wögöana aiode. 15:16 Unanga hokogënanga iwihahini hiädono wönahihu wadola aimämata de o ode mainomo gënanga. Ngarokö hokogënanga ünanga iwihahini, koiwa moi o nyawa iwihidöaka o inomo unangika. 15:17 Mabaha ünanga womamäo de wotemo, 'O nyawa yomomanarama ahi amaoka manga inomo kadema boboloi, dé ngohi nenangoka ngade o hahini tohihonenge! 15:18 Ngohi aha tomagoraka dé toiki ahiamaika dé totemo unangika: Ama, ngohi tobaradoha ma Jou Madutuika dé ahi Amaika. 15:19 Ipatutokaua ngohi nohihetongo aningohaka Ama. Nohipulono ngohi hokä womatëngo wonïkokarajanga.' 15:20 De womagoraka ünanga wolio aiamaika. O tauoka de magurutikahi, aiama wïmäkeoka ünanga. Ai ama womapopäta wïmäke ünanga de duru iwitora, daha wïkololo dé wï ame. 15:21 O ngohaka gënanga wato, 'Ama,' 'ngohi tobaradohaka ma Jou Madutuika dé ngonaika Ama. Ipatutokaua ngohi nohihetongo aningohaka Ama.' 15:22 Mä aiama wäahoko iwïlöleleani dé wätemo, 'Itaiti! Nialë o pakeanga duru irörorahai, dé niwihipäke unangika. Nihinoa o ali-ali aihagararaoko, dé o hapato ailouile. 15:23 Iböto gënanga nialë o hapi mangohaka iböboburere dé nia töaka. Ngone aha holomo dé homore-morene. 15:24 Hababu ahi ngohaka nënanga wohonengoka, o örahanënanga wowangokali; ünanga wohihangoka, o örahanënanga tïmäkeokali.' Daha yomuläenge yorame-rame. 15:25 O örahagënanga mangohaka o riaka naga o dumuleoka. Maöraha ünanga wolio de wotigioka o tauika, ünanga woihene o musik mailingi dé o selo-selo. 15:26 Unanga wïahoko yolöleleani womatëngo, de woleha, 'Naga okia o tauoka nënanga?' 15:27 Wolöleleani gënanga wohaluhu, 'Tuanga anidodoto woböaka! Dé Tuanga aniama wähulokoka yotöaka o hapi mangohaka iböboburere, hababu ünanga wïmäkeokali aingohaka kawo hohalamati!' 15:28 O ngohaka mariaka gënanga duru iwitohata hiädono ünanga woluku wowohama o tauika. Ho aiama wohupu dé wïbaja ünanga wowohama. 15:29 Mä unanga wato, 'Madekana dema tao-taongo ngohi tokarajanga tomahohonenguku mangale ngona Ama. Komaiwa ngohi talawani anipareta Ama. Dé okia nohidöaka Ama ngohino? O kabingi moiö makomaiwa Ama nohihidöaka ngohino la torame-rame de ahidodiawo! 15:30 Ama aningohaka gënanga wamatäka anikaya Ama, de o ngoheka mangawowango itotorou, mä hokogënanga ünanga wolio, Ama ngona natöaka o hapi mangohaka iböboburere mangale una!' 15:31 Ai ama wïbaluhu, 'Ahi ngohaka,' 'ngona salalu naga nengokadau dede ngohi. Mata-mata o arata ngohioka, ganga katongona aniarata. 15:32 Mä ngone kokiani horame-rame dé homörene, hababu anidodoto gënanga wohonengoka, mä orahanënanga wowangoli; ünanga wohihangoka mä orahanënanga hï mäkeokali.' "

Lukas 16

16:1 O Yesus wätemoli iwinöninïkika, "Naga womatëngo o kaya manyawa. Ai tiwi majojö womatëngo, wohidödailako ai kaya. O nyawa wokaya-kaya gënanga woihene o nyawa iwihi ngahu, aitiwi majojö, wohigogule aitiwi. 16:2 HÒ unanga wïahoko aitiwi majojö gënanga dé wïtemo, 'Ngohi toihene yakorona ngona okia nënanga? O örahanënanga, nohidöaka ngohino o hingahu i tötotomo yakorona animanarama nohidödailako ahiarata. Ngona yakunokaua nodadi ahitiwi majojö.' 16:3 De o tiwi majojö gënanga womapikiri, 'Okia kokiani ngohi todiai o örahanënanga? Ahi tuanga womau wohiaiki. Topasolo ngohi tokuatua; togaho-gahoko o nyawaika ihimaleke. 16:4 Ngohi naga ahiakali; nako ngohi wohi aikoka, kokiani ngohi ahidodiawo yowöe kiaka yömodeke manga tauoka toma hidodogumu!' 16:5 HÒ o tiwi majojö gënanga wä ahoko o nyawa moi-moi yonagi-nagimoka aituangika. Wohira-hiraika, ünanga wïtemo, 'Okia moi aninagimi ahi tuangika?' 16:6 O nyawa gënanga wohaluhu, 'O igono magohaka o rube ratuhu moi.' O tiwi majojö gënanga wïtemo unangika, 'Nënanga aninagimi mahurata. Nogogeruku dé i taiti natulihi: moritoa.' 16:7 Ipaha ünanga wïtemo o nyawa mahinotoika, 'Dé ahidodoto, okia moi aninagimi?' O nyawa gënanga wohaluhu, 'O gandum o karongo o ribuhu moi.' O tiwi majojö gënanga wïtemo unangika, 'Nënanga aninagimi mahurata. Natulihi: o ratuhu tufange.' 16:8 O tiwi majojö aihininga iriko-rikotua gënanga aituanga wihigiriri aitiwi majojö gënanga karana wosawaro wohidailako; hababu o dunia nënanga manyawa yatatoro ohidailako iholoi yosawaro ngaro de o nyawa yowöwango-wango o dararono magoronaka." 16:9 Daha o Yesus woade-adeoli, wato, "Ni ihene! Niapäke o dunia nënanga maarata de matiwi la mangale nimämake o dodiawo, hupaya nako o dunia nënanga maarata de matiwi koiwaka maija, ngini aha inïtarima o ngï ikokakalioka. 16:10 O nyawa kiaka yakunu yahigogöana o hali maalu-aluhu magoronaka, yakunu yahigogoanoli o hali maago-agomo magoronaka. 16:11 HÒ, nako yakorona o dunia nënanga ma arata de matiwi ngini yakunokaua inïngaku inihigogöana, o nagona yomau inïngaku inihigogöana o rohani ma arata de matiwi? 16:12 Dé nako yakorona o nyawa mahomoa manga arata, ngini manyonyata igoungu iningakuokaua inihigogöana, o nagona yomodeke inihidöaka nginika, okia idadi tingini niaarata? 16:13 Moiua o nyawa yakunu yokarajanga o tuanga yahinotoika; hababu womatëngo ünanga aha iholoi wïdora, de mahomoa, ekola ünanga aha iholoi wosetia aituanga moiika de o tuanga mahomoa. Hokogenangoli de ngini. Ngini niakunua nimanarama ma Jou Madutuika dé o arataikaö." 16:14 O Farisi manyawa yoihene mata-mata o Yesus wahöheto-hetongo. De önanga iwïgogiete, hababu önanga yoigo o tiwi. 16:15 Mä o Yesus wätemo onangika, "O nyawa mahomoa manga himangoka ngini inïlega-lega nitiai, mä ma Jou Madutu wohiöriki niahininga madola. Hababu o nyawa yapulono okia ikurutile, ma Jou Madutu wapulono itipokouku. 16:16 O tita o Musa wohidöa-döaka dé o nabi-nabi manga dodötoko kayamotekohi hiädono o Yohanis Woohi-ohiki aiöraha. Muläenge o öraha gënanga o Abari ma Oa mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano ihingahu ihigila-gila. Dé o nyawa yapakisa mangadiri la yodadi o gegetongo ma Jou Madutu aiumati. 16:17 Mä iholoi igapanga o dihanga dé o dunia ihihanga, de o dulihi moi ma Jou Madutu ai Tita i hihanga. 16:18 O nagona yäoluku manga hekata de yokawingi de o ngoheka mahomoa, o nyawa gënanga yohowono. De o nagona yokawingi de o ngoheka imiolu-olukika gënanga, onangö yohowono." 16:19 "Naga womatëngo wokaya. Ai pakeanga ihali-hali, dé aingango de maboloi o wange higetongo. 16:20 Ai tau mangorana mahimangoka iwikelengauku womömihikini womatëngo airomanga o Lazarus. O ngako-ngako yaömanga airöehe. 16:21 O inomo mawale itifa-tifa o kaya manyawa aimejauku gënanga, wönahihu aimämata wohidola. O kaho mayainoli yaaleme aingako-ngako. 16:22 O nyawa mihikini gënanga ipaha wohonenge, daha o malaekat iwi ao o ngï mahohailoaika o horogaka o Abraham aidatekoka. O kaya manyawaö wohonenge dé iwilungunu. 16:23 O nyawa yohone-honenge manga ngïoka ünanga duru wohangihara. Dé maöraha ünanga womälega wakaile, ünanga wïmäke o Abraham kaha gurutika aingï, dé o Lazarus naga o Abraham ai datekoka. 16:24 O kaya manyawa gënanga wopöaka, 'Bapa Abraham!' 'Nohïdora ngohi. Nïhuloko o Lazarus aihagarara watono o akeruku daha waino wapehaka ahi äkiri. Ngohi duru tohangihara o uku nënanga magoronaka!' 16:25 Mä o Abraham wohaluhu, 'Ahi ngohaka nomähininga: aniumuru nowango, namäkeoka maoa-oa mata-mata, enahioko o Lazarus wamäke madodorou. O örahanënanga ünanga wosanangi nenangoka, dé ngona nohangihara. 16:26 Ma homoali de gënanga ngona dé ngomi nanga hidogorona idiaioka o wai moi kaha amoko, hupaya nenangoka manyawa yakunua yaika dokengika, dé dokengoka manyawa yakunua yaino nenangino!' 16:27 O kaya manyawa gënanga wato, 'Nako hokogënanga, Bapa,' 'ngohi tagoungu togahoko, Bapa nïhuloko o Lazarus ahiama aitauika. 16:28 Naga ahi dodoto yamotoa genangoka. Nïhuloko o Lazarus wahi döaka o hohininga onangika, hupaya uha hiädono onangö yotifa o hangihara mangïuku nënanga.' 16:29 O Abraham wohaluhu, 'Onangoka de maënanga o Musa ai buku-buku, dé o nabi-nabi manga buku! Malaikala önanga yamoteke okia ituli-tulihoka o buku gënanga magoronaka.' 16:30 Mä o kaya manyawa gënanga wohaluhu, 'Gënanga koingodumua, Bapa Abraham. Mä nako naga o nyawa yohone-honenge yowangoli dé yoböa onangika, önanga aha yotoba yodiaiokaua o baradoha.' 16:31 Mä o Abraham wato, 'Nako önanga yolegaikaua o Musa ai pareta dé o nabi-nabi, maraioka önanga aha yongakua dika, ngarokö naga o nyawa yohonengoka de yowangoli.' "

Lukas 17

17:1 O Yesus wätemo iwinöninïkika, "O hali-o hali idadi o hababu o nyawa o baradoha yodiai maraioka aha de ma ënanga. Mä yobodito o nyawa yodadi hababu. 17:2 Iholoi yaoa nako manga tomarino ihiliko o tapu de ma guminoka de yädoda o ngöto maluku-lukuku, nako önanga yodadi o hababu imatëngo o nyawa yohohumujuru nënanga o baradoha yodiai. 17:3 Hababu gënanga nimahidodiai! Nako aniriadodoto wobaradoha, ünanga nitaaere. Nako ünanga womatoduba, nihiapongo. 17:4 Nako ünanga wobaradoha ngonaika wohigali matumidi o wange moi dé waino wohigeto-getongo ngonaino dé wotemo, 'Ngohi togahoko maaf,' ünanga nihi apongo." 17:5 O rasul-rasul yotemo ma Jou Yesusika, "Jou nohikuata miangongaku." 17:6 Ma Jou wäbaluhu, "Nako ngini de maënanga niangongaku hosawi mamuiani, ngini yakunu niatemo o gota o waringi nënanga, 'Ngona norahuku dé o ngötuku nomadatomo,' maraioka o gota gënanga aha ihimoteke anipareta." 17:7 "Hohi ade nianyawa womatëngo, de ailöleleani aidumule wopopajeko ekola aiduba magogöana. O öraha okia wolöleleani gënanga wolio, mode ünanga wïtemo unangika, 'Naino itaiti nolomo'? 17:8 Maraioka kowali! Madone ünanga aha wïtemo unangika, 'Nohihidiai ahi inomo. Nomahinoa o pakeanga madebi-debini, de nohï göana ngohi tolomo dé tokere magogiriaka; iböto de gënanga yakunu ngona nolomo!' 17:9 Koigoungua wolöleleani gënanga iparaluua iwihigiriri, karana wamotekoka aituanga aipareta? 17:10 Hokogenangoli ngini. Nako ngini niadiaioka mata-mata okia inihipopareta nginika, nitemo, 'Ngomi duga-duga milöleleani biaha, ngomi duga-duga miadiai okianaga imï hulo-huloko ngomino.' " 17:11 Ododagi magoronaka o Yerusalemika, o Yesus wakaino o Samaria dé o Galilea mabatingi madaeraino. 17:12 Maöraha wöngohama moi o kapongo, yangimoi yäpado-pado yaino Unangino. Onanga imaokoino mangagurutika, 17:13 dé yopöaka, "Yesus! Tuanga! Nomï dora ngomi!" 17:14 Maöraha o Yesus wämäke önanga, Unanga wätemo, "Nioiki o imam-imamika, nigahoko önanga yatailako niaröehe." Magogiriaka önanga yotagi, mangapanyake ihihangoka. 17:15 Maöraha womatëngo mangadodiawo wamäo ünanga wotogumoka, unanga womakilioro wouli-ulili de womörene wihigiriri ma Jou Madutu. 17:16 Gila-gila o Yesus aihimangoka, womarukuku dé wotemo tarima kasi Unangika. O nyawa gënanga o Samaria manyawa womatëngo. 17:17 Ipaha o Yesus wotemo, "Mode koigoungua naga iningimoi nitogumu? Kiaka yahiwohi? 17:18 Yadodoa ho duga-duga o nyawa maporetino nënanga woma kilioro wotemo tarima kasi ma Jou Madutuika?" 17:19 Daha o Yesus wïtemo o nyawaika gënanga, "Nomomiki, dé noiki. Karana ngona nongaku Ngohino, ngona notogumu." 17:20 O Farisi manyawa yamuruono naga yoleha o Yesusika muruonoka ma Jou Madutu woböa la wopareta. O Yesus wohaluhu, "Ma Jou Madutu aipopareta imulaengua de o nonako-nonako o nyawa yamömäke-mäke, 17:21 hiädono o nyawa yakunu yotemo, 'Niaino nio lega, nënanga Unanga!' ekola, 'Dokena Unanga!' Hababu ma Jou Madutu womulaengoka wopareta niahidogoronaka." 17:22 Ipaha de gënanga o Yesus wätemo iwinöninïkika, "Maöraha aha iböa ngini nioigo niamäke moi o wange o Nyawa manga Ngohaka aiwange, mä ngini yakunua niamäke. 17:23 Ahao o nyawa aha yotemo nginika, 'Niolega, genangoka!' ekola, 'Niolega, nengokadau!' Mä ngini uha nihupu nialingiri ënanga. 17:24 Hoka sarakia o leletongo ihihupu madararono o dihangoka, dé yatararono mabarenoka de mabarenika, hokogenangoli ahao madodagi o Nyawa manga Ngohaka aiwangeoka. 17:25 Mä ihira kokiani Unanga watagongo o huha de o hangihara dé o nyawa o örahanënanga iwitarimaua. 17:26 Ahao ihinyata o Nyawa manga Ngohaka aiwangeoka, madodagi hokä mahira o Nuh aiorahoka. 17:27 O nyawa yokere yolomo, de yokawingi; hokogënanga kahokogenangika hiädono o Nuh wowohama o kapa magoronaika dé o nguihi iböa de mata-mata o nyawa gënanga yohonenge. 17:28 Hokogenangoli o Lot aiorahoka. O nyawa yokere dé yolomo, yoija de imahukunu, yodatomo de o tau yodiai. 17:29 Mä maöraha o Sodom mabereraka de o Lot wohupu, o wange gënanga o uku dé o walira iuti o dihanguku dé yäbinaha önanga mata-mata. 17:30 Hokogenangoli ahaö madodagi mawange ihinyata o Nyawa manga Ngohaka. 17:31 Ma wangeoka gënanga o nyawa naga o tau makatu ma lokuoka uha youti yalë manga kiahönanga o tau magoronaka. Kogenangoli o nyawa naga o dumuleoka uha imakilioro manga tauika. 17:32 Nima hohininga okia idädadioka de o Lot ngoi hekata! 17:33 O nyawa yöriwo ihihalamati mangangango, aha ihihanga manga ngango. Mä o nyawa mangangango ihihanga aha yahihalamati. 17:34 Ningaku: O hutu gënanga, yahinoto imaiduoka o dangiri moi, womatëngo aha iwiao dé womatengoli iwimalaika. 17:35 O ngoheka yahinoto magogiriaka o gandum yotutuku, momatëngo aha imiao, dé momatengoli imimalaika. 17:36 Yahinoto yokarajanga magogiriaka o dumuleoka, womatëngo aha iwiao dé womatengoli iwimalaika." 17:37 O Yesus iwinöninïki yoleha, "Kiaka gënanga aha idadi, Jou?" O Yesus wohaluhu, "Kiaka naga o aiwani mahonenge, genangoka naga o totaleo i olo-olomo o aiwani mahonenge."

Lukas 18

18:1 Ipaha de gënanga o Yesus woade-ade moi o hitotero la wädotoko iwinöninïki hupaya önanga salalu yohubayanga dé uha manga nganono itöaka. 18:2 O Yesus wato, "O berera moioka naga womatëngo mahakimi wïmodongua ma Jou Madutuika, dé o nagonaika dika mawohaduliua. 18:3 O bereraka gënanga nagali momatëngo o bobao, mohigali-gali mïhimanga mahakimi gënanga mogahoko amiparakara wöriwo. 'Nohïriwo ngohi nähimanga tongohi ahilawani,' o bobao gënanga mato. 18:4 O öraha muruono naga madekana mahakimi gënanga woluku womïriwo o bobao gënanga. Mä mabaha mahakimi gënanga womapikiri, 'Ngarokö ngohi tïmodongua ma Jou Madutuika dé kamoikaö de tohaduliua, 18:5 mä karana o bobao nënanga kahokogenangika dika mohiburakiti, iholoi yaoa ngohi töriwo ami parakara. Nako kowali, aha münanga kahokogenangika maino dé mohïdiai o huha.' " 18:6 De ma Jou wotemo, "Niatailako okia mahakimi woadi-adilua gënanga wotemo! 18:7 Aa, boteka ma Jou Madutu aha kowäriwoua Ai umati mahirete manga parakara kiaka yopöa-pöaka Unangika o hutu dé o wange? Boteka Unanga aha maöraha wadohu-dohuku mangale wäriwo önanga? 18:8 Ningaku: Unanga aha de majapatioka wöriwo manga parakara! Mä maöraha o Nyawa manga Ngohaka woböa, boteka kawämäkeohi o duniaka nënanga o nyawa yongaku-ngaku Unangika?" 18:9 O Yesus wohiade-adeö o hitotero nënanga wohidungutu o nyawaika kiaka yäpulono o nyawa mahomoa okiaua yädäene, mä yanäko de madiai manga diri mahirete yaoa. 18:10 O Yesus wato, "Naga o nyawa yahinoto yoiki ma Jou ai Tauika la imäniata. Womatëngo o Farisi manyawa, dé mahomoa womatëngo o soungu wogaho-gahoko. 18:11 O Farisi manyawa gënanga womaokoino womatëngoka dé wohubayanga, 'Ya Jou Madutu, ngohi totemo tarima kasi Ngonaika, hababu ngohi hokä o nyawa mahomoaua, yokokalilu, yorusi-rusi, ekola yohowo-howono. Ngohi tosukur karana ngohi hokä o soungu wogaho-gahokua gënanga. 18:12 Ngohi topuaha mahinoto o minggu moi, dé ngohi tohihuba Ngonaika, o regu ngimoi okianaga ngohi tamäke-mäkeino.' 18:13 Mä o soungu wogaho-gahoko gënanga womaokoino magurutika dé womamataga o dihangile makowimoroënua. Ino de aiale mangunungu watino de ünanga wotemo, 'Ya Jou Madutu, nohïdora ngohi, o baradoha manyawa nënanga!' " 18:14 O Yesus wato, "Ningaku," "maöraha yolio o tauika, o soungu wogaho-gahoko gënanga ma Jou Madutu wïtarima dé o Farisi manyawaua gënanga. Hababu o nyawa moi-o nyawa moi i hi kurutile manga diri aha yähitipokouku; dé o nyawa moi-o nyawa moi ihi tipokouku manga diri aha yahi kurutile." 18:15 Naga o nyawa yäao manga ngoha-ngohaka mahohumujuru o Yesusika hupaya Unanga wäpalanga dé wahibarakati önanga. Maöraha o Yesus iwinöninïki gënanga yämäke, o nyawa geönanga yängamo. 18:16 Mä o Yesus wä ahoko o ngoha-ngohaka gënanga daha wätemo iwinöninïkika, "Niamalaika o ngoha-ngohaka yaino Ngohino! Uha niaduhunu önanga, hababu o nyawa hokonënanga marupa yodadi o gegetongo ma Jou Madutu aiumati. 18:17 Nimä hohininga! O nyawa iwihimangua ma Jou Madutu, hokä o ngohaka moi, aha yakunua yodadi o gegetongo ma Jou Madutu aiumati." 18:18 Womatëngo o Yahudioka manga tutuda woleha o Yesusika, "Bapa Guru maoa, ngohi kokiani okia todiai hupaya yakunu tatarima o ngango madutu dé ikakali?" 18:19 "Yadodoa ho ngona nato Ngohi yaoa?" o Yesus wïleha unangika. "Mahomoa de ma Jou Madutu mahirete, koiwa naga maoa. 18:20 Ngona nanaköka ma Jou Madutu wohipopareta: 'Uha nihowono, uha nitoma, uha nitohiki, uha nihakihi ni elu-eluku, dé niahoromati niaayo dé niaama.' " 18:21 "O pareta gënanga mata-mata ngohi tamotekoka katoma goduru ikahi," o nyawa gënanga wohaluhu. 18:22 Woihene gënanga o Yesus wïtemo, "Kanagahi o hali moi kokiani ngona nadiai: Nahukunu mata-mata aniarata, matiwi nahi döaka o nyawa mihikinika, dé ngona aha namäke o arata o horogaka. Iböto gënanga noböa nohinïki Ngohi." 18:23 Mä o nyawa gënanga maöraha woihene gënanga, ünanga aihininga ihuha karana ünanga duru wokaya. 18:24 O Yesus wohiöriki o nyawa gënanga aihininga ihuha, hababu gënanga Unanga wotemo, "Ihuhaholi o kaya manyawa yodadi o gegetongo ma Jou Madutu aiumati! 18:25 Iholoi igapanga o onta o aiwani maago-agomo iwohama o populaki mapidahika, de o kaya manyawa womatëngo wowohama ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungika." 18:26 O nyawa yoihe-ihene o Yesus wahetongo hokogënanga yoleha, "Nako hoko gënanga, o nagona yakunu yohalamati?" 18:27 O Yesus wohaluhu, "Ka o nyawa idadiua, má ma Jou Madutu kai dadi!" 18:28 Daha o Petrus wotemo, "Namäke! Ngomi miamalaka miatau madola la mangale mininïki Bapa." 18:29 "Ningaku!" o Yesus wato. "O nyawa yamalaka mangatau ekola mangahekata, ekola mangariadodoto ekola mangaayo dé mangaama ekola mangangoha-ngohaka karana iwïleleani ma Jou Madutu, 18:30 o nyawa gënanga aha wamäke mabalaha de ilape-lape o öraha nënanga, dé o öraha aha iböa-böa ünanga iwihi döaka o ngango madutu dé ikakali." 18:31 O Yesus wätoomu iwinöninïki yangimoi de yahinoto wätingakika, daha wätemo, "Ni ihene! Ngone o örahanënanga hodumutu o Yerusalemika. Dokengoka, o nabi-nabi yatulitulihi mata-mata yakorona o Nyawa manga Ngohaka aha idadi. 18:32 Unanga aha iwihilapahi o Yahudi manyawaikaua, aha iwihohedu, iwihikauku, dé Unanga iwiobiri. 18:33 Onanga aha iwihangihara dé Unanga iwi toma, mä o wange hangeoka, Unanga aha womomiki." 18:34 Mata-mata iwinöninïki o Yesus gënanga, kama huhutulö de imangaratiua. Ai demo-demo mamangarati gënanga warahasia onangika. Onanga yohiorikua mangale okia Unanga woade-ade. 18:35 Maöraha o Yesus tigi-tigi womahiädono o Yerikho ma bereraika, womatëngo wopilo-piloko wogogeruku o ngëkomo madatekoka wogaho-gahoko. 18:36 Maöraha ünanga woihene o nyawa manga ngöe gënanga yakaino ünanga woleha, "Naga okia?" 18:37 "O Yesus o Nazaret manyawa gënanga, wakaino," önanga yato unangika. 18:38 De o nyawa wopilo-piloko gënanga wopöaka, "Yesus, o Daud aingohaka! Nohïdora ngohi!" 18:39 O nyawa mahima-himangoka, iwingamo dé iwihuloko ünanga womarïdi. Mä unanga wopöaka iholoi ikuatileoli, "Daud aingohaka! Nohïdora ngohi!" 18:40 O Yesus womatogumu dé wohuloko o nyawa iwiao o nyawa wopilo-piloko gënanga Unangika. Unanga womahiadonika, o Yesus wïleha, 18:41 "Okia ngona nomau Ngohi todiai ngonaika?" "Tuanga," o nyawa wopilo-piloko gënanga wohaluhu, "ngohi tomau tomahi öriki." 18:42 Daha o Yesus wotemo, "Nako hokogënanga, nölega! Karana ngona nongaku ngohiino, ngona notogumu." 18:43 O öraha gënanga dika ünanga yakunu womahiöriki, daha ünanga winïki o Yesus inoli wotemo tarimakasi ma Jou Madutuika. Maöraha o nyawa manga ngöe gënanga yamäke o hali gënanga, önanga mata-mata iwihigiriri ma Jou Madutu.

Lukas 19

19:1 Maöraha o Yesus womahi ädono o Yerikho mabereraika, Unanga wotagi gila-gila watilakuru o berera gënanga. 19:2 O bereraka gënanga naga womatëngo o soungu wogaho-gahoko manga häeke wokaya-kaya. Ai romanga o Zakheus. 19:3 Unanga woigo wïmäke o Yesus o naguna gënanga, mäkarana o nyawa yowöeholi dé unanga mahirete wopoluluku, hoünanga wakunua wïmäke o Yesus. 19:4 HÒ, ünanga womapopäta wärorebe o nyawa mangangöe, daha wadöa o gota o utu moi, hupaya yakunu wïmäke o Yesus kiaka mahutuohi aha wakaino genangino. 19:5 Maöraha o Yesus wadono o gota gënanga, ünanga womä lega womamataga daha wotemo, "Zakheus, nouti itaiti! Hababu Ngohi kokiani totulu anitauika o wange nënanga." 19:6 O Zakheus womatai-taiti wouti dé wïbuhuku o Yesus de aimörene. 19:7 O nyawa mata-mata yamäke o hali gënanga muläenge yokurubungu. Onanga yotemo, "Hedeke! Unanga woiki wotamu o nyawa madorou manga tauika!" 19:8 Ipaha aitauoka, o Zakheus womaoko dé wotemo o Yesusika, "Jou, ahiarata mahononga aha ngohi tahihadaka o mihikini manyawaika; dé o nagona dika tärusioka, aha ngohi tofangu tohigilio onangika higali maiata!" 19:9 Daha o Yesus wato, "O wange nënanga ngona dé mata-mata anitau madola ma Jou Madutu winihihalamati dé winihidöaka o ngango mahungi, hababu ngonaö o Abraham aidifauku. 19:10 O Nyawa manga Ngohaka waino la wälingiri dé wahihalamati o nyawa yohihihanga o ngëkomo." 19:11 Magogiria o nyawa kayo ihe-ihenohi o Yesus woade-ade, Unanga wohiade-ade moi o hitotero. Hababu, o öraha gënanga Unanga naga watigiikaka o Yerusalemika, dé o nyawa yatobote ma Jou Madutu de majapatioka aha wopareta hokä o Koano o duniaka. 19:12 O Yesus wato, "Naga womatëngo o kokoano manga ngohaka woiki o berera magogurutika la iwitede wodadi o koano, ipaha wolioli. 19:13 Wosobouahi, ünanga wä ahoko iwïlöleleani yangimoi, daha wahidöaka onangika o tiwi o gurasi o nyawa moi o gahumu moi. 'Ngohi toikohi ho nimahukunu de o tiwi nënanga,' ünanga wätemo onangika. 19:14 Mä aiberera manyawa gënanga iwïdohata unangika. HÒ, ünanga de wosoboka, önanga ihidingoto manga huhuloko la ihingahu, 'Ngomi mioluku o nyawa nënanga wodadi mia koano.' 19:15 Mä o koano mangohaka gënanga iwitede wodadi o koano, ipaha wolioli aibereraika. De majapati ünanga wäahoko iwïlöleleani iwïhimanga la wohiöriki okia moi mautumu önanga yamäkeoka. 19:16 Wolöleleani madodihiraka waino dé wotemo, 'Tuanga, o tiwi o gurasi o gahumu moi Tuanga nohihidöa-döakoka gënanga, tadadioka ngimoi.' 19:17 'Irahai,' matuanga gënanga wato, 'ngona yolöleleani maoa! Karana o hali mahohumujuroka ngona yakunu honi ngaku, ngohi aha tonigoraka o kota ngimoi mapopareta.' 19:18 Wolöleleani mahinotoka waino dé wotemo, 'Tuanga, o tiwi o gurasi o gahumu moi nohi döa-döakoka gënanga, tadadioka motoa.' 19:19 Wolöleleaniika gënanga ma koano gënanga wïtemo, 'Ngona aha nodadi o kota motoa mapopareta.' 19:20 Wolöleleani mahomoa waino dé wotemo, 'Tuanga, nënanga anitiwi Tuanga; ngohi tagogono o lesooka. 19:21 Ngohi tonï modongo Tuanga, hababu Tuanga o nyawa nototogowini. Tuanga nalë okia naga koto ngonaua, dé Tuanga nalë o hasili o ngï kiaka nodato-datomua.' 19:22 Makoano gënanga wïtemo unangika, 'Ngona yolöleleani madorou! Imadäene de anidemo-demo mahirete ngohi aha tonihukumu ngona. Ngona nohiöriki ngohi o nyawa yototogowini; ngohi talëokia naga kotongohiua, dé talë mahasili o ngï kiaka todato-datomua. 19:23 Nako hokogënanga yadodoa ho ngona nohingohamua o tiwi gënanga o bangika hupaya o öraha kia ngohi tolioli ngohi yakunu tatarima ahitiwi dema bunga?' 19:24 Ipaha ma koano gënanga wätemo o nyawa imaoko-okoino genangoka, 'Nia lë o tiwi gënanga unangoka dé nihidöaka wolöleleanika wamömäke-mäke o tiwi o gurasi ngimoi gënanga.' 19:25 Mä o nyawa gënanga yotemo, 'Tuanga, ünanga wamäkeoka ngimoi.' 19:26 Ma koano gënanga wohaluhu, 'Nio hohininga: o nyawa dema enangoka, unangika aha iholoi iwöeoli iwihidöaka. Mä o nyawa manga kia-kiaua, okianaga unangoka aha yalëoli unangoka. 19:27 Dé o öraha nënanga niaaoino nengino ahi haturü-haturü gënanga yoolu-oluku ngohi todadi manga koano. Niä toma önanga mata-mata ahi himangoka!' " 19:28 Ipaha o Yesus wotemoka mata-mata gënanga manga himangoka Unanga womäjobo wodumutu o Yerusalemika. 19:29 Maöraha itigi-tigi yadono o Betfage dé o Betania maberera o Zaitun ma Doporonoka, Unanga wähuloko yahinoto iwinöninïki yoiki yohira. 19:30 "O kapongo nanga himangika genangika nioiki," o Yesus wätemo onangika, "öraha okia ngini niwohama dokengika, ngini aha nia mäke moi o keledai mangohaka ilikoika. O keledai gënanga komaiwahi o nyawa yöbarene. Niahohe o keledai gënanga dé niao nenangino. 19:31 Nako o nyawa inïleha nginika, 'Yadodoa hongini niahohe o keledai gënanga?' niahetongo, 'Ma Jou wöparalu.' " 19:32 Yahinoto iwinöninïki gënanga yoiki, dé yamäkeika mata-mata imatero hokä waheto-hetongoka. 19:33 Magogiriaka önanga yahohe o keledai mangohaka gënanga, madutu wätemo onangika, "Yadodoa ho ngini niahohe o keledai gënanga?" 19:34 Onanga yohaluhu, "Ma Jou wöparalu." 19:35 Daha önanga yao o keledai mangohaka gënanga o Yesusika. Ipaha önanga ihinao manga juba o keledai gënanga maporetuku, dé o Yesus iwihidöa o keledaiile. 19:36 Magogiriaka o Yesus wakaino de wobarenuku o keledai gënanga, o nyawa manga ngöe manga juba ihihohe o ngekomika. 19:37 Maöraha o Yesus ngade womahiädono o Yerusalemika, o Zaitun ma Doporonoka mangëkomo iuti-uti, mata-mata iwinöninïki yowöe-wöe gënanga yomuläenge yopöa-pöaka iwihigiriri ma Jou Madutu dé yotemo tarimakasi Unangika karana mata-mata i hëra-hëranga önanga yahakihioka. 19:38 Onanga yopöaka, "Iwihi barakati ma Koano woböa-böa de ma Jou airomanga! O lolä o horogaka, dé iwihigiriri ma Jou Madutu!" 19:39 O nyawa yowöe-wöe manga hidogoronaka gënanga yamuruono naga o Farisi manyawa iwitemo o Yesusika, "Bapa Guru, ininöninïki Bapa nähuloko imarïdi." 19:40 O Yesus wohaluhu, "Ningaku! Nako önanga imarïdi, o helewo-o helewo nënanga aha ipöaka." 19:41 Maöraha o Yesus kawotigimonga de o Yerusalem, dé wölega o berera gënanga, Unanga wögari. 19:42 Wato, "Hiokö, hokokia maoa nako o wange nënanga ngona nohiöriki okia yakunu inïgao o dame! Mä orahanënanga ngona konamäkeua. 19:43 Ngona aha namäo moi maöraha, kiaka anihaturü yodiai o dadatoko-dadatoko inihi gilolitino; önanga aha inihigiloliti dé inihidehoto de hagala o libuku. 19:44 Onanga aha iniwedere ngona kamamoi de ani berera manyawa; dé koiwa moi o helewo aha önanga yamalaika imateke tapaluku marioka, hababu ngona nolegaikaua o öraha ma Jou Madutu woböa la wonihihalamati ngona!" 19:45 O Yesus wowohama ma Jou ai Tauika dé muläenge wäduhu imahohuku-hukunu genangoka. 19:46 "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka," wätemo onangika, "itulihi hokonënanga: Ma Jou Madutu wotemo, 'Ahi tau aha idadi o niniata mangï matau.' Mä ngini niadiai yoora-ora manga igutu!" 19:47 O wange higetongo o Yesus wodotoko ma Jou ai Tau magoronaka. O imam-imam manga häeke, dé o agama maguru-guru, de o Yahudioka mangatutuda, yomau iwitoma Unanga, 19:48 mä yamäkeua mangëkomo la yadiai o hali gënanga, karana o nyawa mata-mata hoko genangika dika iwihigihene Unanga, dé yatauru manga hininga Ai demo-demoika.

Lukas 20

20:1 O wange moiuku, o Yesus wodotoko magogiriaka dé wohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino o nyawa yowöe-wöeika ma Jou ai Tau magoronaka. O imam-imam manga häeke, o agama maguru-guru, de o Yahudioka manga tutuda, yoböa 20:2 dé iwitemo o Yesusika, "Beika nomihingahu ngomino okia idadi matiti Ngona nodiai nënanga mata-mata? O nagona inihidöaka o haku gënanga Ngonaika?" 20:3 O Yesus wohaluhu, "Ngohi toigo toleha. Beika nihingahu Ngohino, 20:4 o Yohanis woohiki de o nagona manga haku? Ma Jou Madutu ekola o nyawa?" 20:5 Onanga yomuläenge imakitibanga, "Nako ngone hato, 'De ma Jou Madutu aihaku,' Unanga aha wotemo, 'Nako hokogënanga, yadodoa ho ngini niwingakua unangika?' 20:6 Mä nako ngone hato, 'De o nyawa mangahaku,' o nyawa manga ngöe aha inakaweli ngone de o helewo, hababu önanga yongaku o Yohanis ganga o nabi moi." 20:7 HÒ onanga yohaluhu, "Ngomi mihiorikua." 20:8 O Yesus wätemo onangika, "Nako hokogënanga Ngohiö aha tahetongua nginika de o nagona manga haku Ngohi tadiai mata-mata nënanga." 20:9 O Yesus woade-ade o nyawaika gënanga, o hitotero moioli, "Naga womatëngo wödatomo aiangguru madumule, o dumule moi. Unanga wohihewa o dumule gënanga yomomanaramika yamuruono naga daha wosobo o berera mahomoaika dé kaidekana dokengoka wogogere. 20:10 Maöraha yadonoka yopagele o angguru mahohoko, madumule madutu gënanga wahidingoto iwïlöleleani, yomomanaramika gënanga la yatarima ai hidoku. Mä yomomanarama gënanga yägohara yolöleleani gënanga dé yähuloko önanga yolio de manga giama ihomoa. 20:11 De o dumule madutu gënanga wahidingotoli mahomoa womatëngo iwïlöleleani; mä wolö leleani genangö yomomanarama iwigoharoli dé iwihikauku, daha iwihuloko wolio de aigiama ihomoa. 20:12 Ipaha o dumule madutu gënanga wihidingotoli wolöleleani mahangeoka. Mä yomomanarama gënanga iwigoharoli dé iwiumo o dumule gënanga maporetika. 20:13 Mabaha o dumule madutu gënanga wato, 'Ngohi kokiani okiaoli todiai? Ngohi aha tihidingoto ahingohaka mahirete tïdora-dora. Maraioka ünanga aha önanga iwihoromati!' 20:14 Mä maöraha yomomanarama o dumule gënanga iwimäke madumule madutu gënanga aingohaka, önanga imaketemo, 'Nënanga una mapuhaka madutu. Niaino ngone hïtoma ünanga, la ngone hamäke aipuhaka.' 20:15 De önanga iwililiara ünanga o dumule gënanga ma poretika daha iwitoma." De o Yesus woleha, "Aa, nako madumule madutu gënanga wolioli, ünanga aha okia wodiai yomomanaramika gënanga? 20:16 Maraioka ünanga aha waino dé wätoma yomomanarama gënanga, daha o dumule gënanga wohilapahi yomomanarama mahomoaika." Yoihene gënanga, o nyawa yowöe-wöe iwitemo o Yesusika, "Ha kali-kali kowali!" 20:17 O Yesus wäpulono önanga de wotemo, "Nako hokogënanga, okia mamangarati Ma Jou Ai Demo ma Buku mademo nënanga? 'O helewo yapäke-päkeua o tau yododiai, idadioka o helewo yairi-irikika.' 20:18 O nyawa mata-mata yotifa-tifa o helewouku gënanga aha yowedere; dé o nagona yätapalu o helewo gënanga aha yäkiroiti yodadi o kafo." 20:19 O agama maguru-guru dé o imam-imam mangahäeke ihiöriki o hitotero gënanga o Yesus wahidungutu onangika. Karana gënanga önanga yöigo Unanga iwitagoko o örahagënanga dika, mä onanga yämodongo o nyawa yowöe-wöe. 20:20 Ho önanga yolingiri o öraha maoa. Onanga yähewa o nyawa la imadiai hokä o nyawa manga hininga itebini, dé o nyawa geönanga yähuloko iwibudi o Yesus de o loleha-loleha hupaya önanga yakunu iwihilapahi Unanga magubernur aihaku dé aikuahaika. 20:21 O nyawa yähewahewaka gënanga iwitemo o Yesusika, "Bapa Guru, ngomi mihiöriki naheto-hetongoka dé nodoto-dotokoka gënanga mata-mata Bapa itiai. Ngomi mianäkoli Bapa nodotoko nohitotiaika yakorona ma Jou Madutu aimau mangale o nyawa, hababu Bapa nä pulonua manyawa. 20:22 Karana gënanga beika Bapa nahetongo ngomino, imoteke nanga agama madatoro, kayakunu o soungu hofangu ma Kaisarika ekola kowali?" 20:23 Mä o Yesus wohiöriki mangahininga madorou. Karana gënanga Unanga wätemo, 20:24 "Beika nihihimatoko Ngohino o tiwi o haäka o gahumu moi. O dulada dé o romanga nënanga tonaguna?" "Ma Kaisar," önanga yohaluhu. 20:25 "Nako hokogënanga," o Yesus wato onangika, "nihi döaka ma Kaisarika, okia naga toma Kaisar dé ma Jou Madutuika, okia naga toma Jou Madutu." 20:26 O nyawa yowöe-wöe manga himangoka gënanga inyata önanga yakunua yamäke kaohowono moiö de o Yesusoka. Onanga duga-duga kaimari rïdoka dika dé yögiriri Ai bobaluhu gënanga. 20:27 O Saduki manyawa manga doomuino yamuruono naga yaino o Yesusino. (Onanga ganga o doomu kiaka manga damäke o nyawa yohonengoka aha yomomikokaua.) Onanga iwileha o Yesusika, 20:28 "Bapa Guru, o Musa watulihi o tita nënanga mangale ngone: Nako womatëngo wohonenge dé unanga aingohaka koiwa, ai dodoto kokiani wokawingi de ngoi fäo hupaya wohone-honengoka gënanga iwihidöaka naga aidifauku. 20:29 Idadioka naga yätumidi o riadodoto. Woria-riaka wokawingi, de koiwahi aingohaka ünanga wohonenge. 20:30 Ipaha aidodoto wokawingi de airiaka ngoi fäo, mä unangö aingohaka koiwahi de wohonenge. 20:31 O hali hokogënanga idadioli de aidodoto mahangeoka dé gila-gila hiädono yätumidö. 20:32 Mabaha o ngoheka gënanga mohonenge. 20:33 O nyawa yohone-honenge yomomikoli mawangeoka, o ngoheka gënanga tonagona manga hekata? Hababu yatumidö yokawingoka de muna." 20:34 O Yesus wohaluhu, "O nyawa yowöwango-wango o öraha nënanga yokawingi, 20:35 mä o nyawa yohone-honengoka de ipatutu yomomikoli, dé yowango o öraha aha iböboa-boa, önanga yokawingua. 20:36 Madodagi önanga hokä o malaekat, dé yohonengua. Onanga ganga ma Jou Madutu aingohangohaka, hababu önanga yohonengoka de yomomikoli. 20:37 O Musa mahirete wohinyata madodiaika o nyawa yohone-honenge aha yomomikoli. Ai dulihi magoronaka yakorona o momo o golowaka itokatokara gënanga ünanga wïhetongo ma Jou hokä 'o Abraham ai Jou Madutu, o Ishak ai Jou Madutu, dé o Yakub ai Jou Madutu'. 20:38 Aa, ma Jou Madutu gënanga o nyawa yohone-honengua manga Jou Madutu! Unanga o nyawa yowango-wango manga Jou Madutu! Hababu mangale ma Jou Madutu, o nyawa mata-mata yowango." 20:39 Yamuruono naga o agama maguru yotemo, "Bapa Guru ani bobaluhu duru yaoa." 20:40 Hababu gënanga önanga yomoroënokaua yoleha okia naga o Yesusika. 20:41 O Yesus wäleha onangika, "Sarakia yakunu yahetongo ma Koano Wohihohalamati o Daud aidifauku? 20:42 Enahioko o Daud mahirete wotemo o Mazmur mabuku magoronaka, 'Ma Jou wïtemo ahi Jouika: No gogeruku Ahi nirakoka, 20:43 hiädono Ngohi tadiai Ani haturü-haturü ngonaika imakadunu.' 20:44 HÒ nako o Daud wïhetongo ma Koano Wohihohalamati gënanga 'Ma Jou', sarakia yakunu Unanga o Daud aidifauku?" 20:45 O nyawa manga ngöe yoihene magogiriaka o Yesus woade-ade, Unanga wätemo iwinöninïkika, 20:46 "Nimahidodiai o agama maguru-guruika. Onanga yöigo yotagi-tagi de manga juba magögurutuku, dé yöigo yähoromati o paharoka. Onanga yöigo o ngï mahohoromati o pupuji matauoka dé o rame-rameoka. 20:47 Onanga yäelu-eluku o ngoheka bobao dé yäora manga tau. Dé mangale hitamunu mangadorou, önanga yohubayanga yakuru-kurutu! Manga hukumanga ahao itubuho!"

Lukas 21

21:1 Ma Jou ai Tauoka, o Yesus wälega-lega o nyawa yokaya-kaya yönoa mangatiwi o huhuba mangïuku. 21:2 Unanga womi mäkeoli momatëngo o bobao duru momihikini mönoa hinoto o tiwi tabaga. 21:3 Daha o Yesus wotemo, "Niihene: o bobao nënanga mönoa iholoi iwöe, ngaro de mahomoa mata-mata. 21:4 Hababu önanga ihidöaka manga arata maboloi. Mä o bobao nënanga, ngarokö duru momihikini, mohidöaka mata-mata naga munangoka kiaka muna mahirete moparalu la mangale mowango." 21:5 Naga o nyawa manga ngöe ihiade-ade yakorona hokokia marahai ma Jou ai Tau ihidiai de o helewo mahohailoa dé okia naga ihihuba-huba ma Jou Madutuika. O Yesus wätemo onangika, 21:6 "Ahao naga maöraha, mata-mata niamäke-mäke nënanga aha yakilianga; nenangoka kaohelewo moiö de koiwa naga imakalapeuku marioka!" 21:7 Onanga yoleha o Yesusika, "Bapa Guru, muruonoka o hali gënanga aha idadi? Dé okia manonako ganga yadonoka maöraha o hali gënanga aha idadi?" 21:8 O Yesus wätemo, "Nimahidodiai, uha hiädono ngini inïtipu. Manga ngöe o nyawa aha yoböa de yapäke Ahi romanga, dé yotemo, 'Nënanga Ngohi!' dé 'Ma orahoka.' Mä uha ngini niänïki önanga. 21:9 Uhaö nihawana nako ngini niihene o parangi dé o galawani ma abari. Mata-mata gënanga kokiani ihira idadi. Mä genanga mamangaratiua kiamati maorahoka." 21:10 Daha o Yesus wohigila-gila Aiade-ade, wato, "Moi o hoana manyawa aha yoparangi yälawani o hoana manyawa mahomoa dé moi o negara aha yängika yälawani o negara mahomoa. 21:11 Kiaka dika aha idadi o ohu ikua-kuata, o habirokata dé o panyake o bobaku. Aha idadi o dihangoka o hali höboborohono dé hö modo-modongo. 21:12 Mä mata-mata gënanga idadiowahi, ngini aha inïtagoko dé inïaniaya. Ngini aha yatailako niahowono o pupuji matauoka dé inihingohama o buiika. Dé ngini aha inï tatauru inïao o kokoano dé yokokuaha manga himangoka karana ngini nihinöninïki. 21:13 Gënanga tingini niaöraha la nihingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 21:14 De niahininga magahumu ngini aha nihawaterua mangale okia kokiani ngini nitemo la nioriwo niadiri. 21:15 Ngohi mahirete aha tinihidöaka nginika o demo-demo dé o sawaro gënanga, hiädono moiua niahaturüino yakunu inilawani ekola ihipongono okianaga ngini nitemo. 21:16 Niaayo dé niaama, niadodoto, niaroriadodoto dé niadodiawo aha ngini inïnakokaua. Utu nginino aha önanga yätoma. 21:17 Ngini aha manga ngöe o nyawa inïdohata karana ngini Nihinöninïki. 21:18 Mä niatadauru nia häekoka mangai moiö de aha koihihangua. 21:19 Nako ngini nitongohono dé itaitua inïtohata, ngini aha nihalamati." 21:20 "Oraha kia ngini niamäke o Yerusalem ihigilolitino o tentara, ngini aha nihiöriki o berera gënanga itedekanokaua aha ibinaha. 21:21 O öraha gënanga o nyawa o Yudea madaeraoka kokiani yopiringana o loku-lokuika. Onanga o kota magoronaka kokiani yamala o kota, dé onanga o kota maporetoka uha yowohama o kotaika. 21:22 Hababu owange-owange gënanga ganga 'Yaputuhu o Hukumanga ma Wange', hupaya de hokogënanga idadi okianaga itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku. 21:23 Hokokia maborohono o wange gënanga mangale o ngoheka de manga röehoka, dé o ayo kayahühuhuohi manga ngohaka magilau! O berera nënanga aha yaöhana o huha maamoko, dé ma Jou aha wähukumu o hoana manyawa nënanga. 21:24 Naga aha yätoma de o oworo, nagaoli aha yäao hokä o tabuanga manyawa o nyawa mahomoa manga bereraika; dé o nyawa iwinäko-näkoua ma Jou Madutu aha yapitopitoko o Yerusalem hiädono maöraha imata ma Jou wohigogeroka mangale önanga." 21:25 "Ahao o wange malakoka, o mede, dé o murumu o dihangoka aha yamäke o nonako-nonako. O duniaka o hoana de o berera manyawa aha yohawana dé yobingu yöhimanga o moku-moku maruruhu dé o lulu o ngötoka. 21:26 O nyawa aha yohawana yätoka yohonenge yöhimanga okia aha idädadi o dunia mata-mataika nënanga, hababu yakokuaha o gitawa aha iruaeuku. 21:27 Oraha gënanga o Nyawa manga Ngohaka aha woböa o lobi magoronaka de Ai kuaha dé Ai mulia maamoko. 21:28 O öraha okia o hali-o hali gënanga imuläenge idadi, nimomiki dé niahäeke niagoraka, hababu botino dika ngini aha inihihalamati." 21:29 Daha o Yesus woade-ade onangika o hitotero moioli nënanga, wato, "Niatailako o ara mautu magota dé mata-mata o gota mahomoa mautu. 21:30 Oraha okia madubo-dubo imuläenge niöriki, ngini nianäko, ngade-ngadeoka maöraha ihiwara. 21:31 Hoko genangoli nako ngininiöriki o hali-o hali gënanga idadi ngini aha nihiöriki ma Jou Madutu de majapatioka aha wopareta hokä o Koano. 21:32 La nihiöriki! O hali-o hali gënanga aha idadi, o nyawa yowango-wango o örahanënanga yohonengowahi mata-mata. 21:33 O dihanga dé o dunia aha ihihanga mä Ahi demo itatapu kahiado-adonika." 21:34 "Niogöana niadiri, uha hiädono ngini talalu nitasibu nirame-rame dé niokere o daluku ibiha-biha, ekola kalioli niapikiri niangango madodagi, hiädono ngini nimasadiaua maöraha iböa o wange gënanga i todokanino. 21:35 Hababu ma Wange gënanga aha iböa hokä o aiwani madadagoko o nyawa mata-mataika o dunia nënanga mahimangoka. 21:36 Nimä göa-göana, dé nimäniata salalu hupaya ngini nikuata nio himanga o hali mata-mata aha idodädadi dé ngini yakunu niwï himanga o Nyawa manga Ngohaka." 21:37 O wangeoka o Yesus wodotoko ma Jou ai Tauoka, dé yohutuku Unanga woiki o Zaitun ma Doporonika dé genangoka wogogere. 21:38 O ngorumino magetongo mangangöe o nyawa yoiki ma Jou ai Tauika la yoihene o Yesus wodotoko.

Lukas 22

22:1 O Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameanga yahetongoli o Paskah itigioka. 22:2 O imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guru yolingi-lingiri o ngëkomo la iwitoma o Yesus de moiua ihiöriki, karana önanga yämodongo o nyawa yowöe-wöeika. 22:3 Ipaha o Ibilihi iwïngohama o Yudas iwihetongoli o Iskariot, enagënanga yangimoi de yahinoto o Yesus iwinöninïki manga dodiawo. 22:4 Karana gënanga o Yudas woiki dé imateke ade-ade dé o imam-imam manga häeke dé ma Jou ai Tau magogöana manga häeke mangale sarakia ünanga yakunu wihilapahi o Yesus onangika. 22:5 Onanga duru yosanangi dé yojaji aha iwihidöaka o tiwi unangika. 22:6 O Yudasö wohimoteke dé womuläenge wolingiri o öraha maoa la wihilapahi o Yesus onangika, de moiua o nyawa ihiöriki. 22:7 O Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameanga mawange imahiadonoka done o duba o Paskah mainomo yatöaka. 22:8 O Yesus wähuloko o Petrus dé o Yohanis, "Nioiki nihidiai nanga Paskah mainomo." 22:9 "Kiaka Bapa nomau ngomi mihidiai?" önanga yoleha. 22:10 O Yesus wohaluhu, "Maöraha ngini niwohama o kotaika, o nauru womatëngo woao moi o rube-rube madola o akere aha nimakamäke de ngini. Niwinïki matau kiaka ünanga wöngohama, 22:11 dé niahëtongo matau madutuika gënanga: Mia Guru wato, 'Kiaka mangï la mangale ihinöninïki dé Ngohi miolomo o Paskah mangolomo?' 22:12 Matau madutu gënanga aha winihimatoko nginika o ngï moi maamo-amoko o lotengoka, mameja de magogogere itotiai. Nihi diai mata-mata dokengoka." 22:13 De o Petrus dé o Yohanis yoiki daha yamäke mata-mata itiai hokä o Yesus waheto-hetongoka. Onangö ihidiai o Paskah mangolomo gënanga. 22:14 Itedekanua o Paskah mainomo mangolomo yadonoka maöraha o Yesus wogogeruku de iwinöninïki o jamuanga mangïoka. 22:15 De Unanga wätemo onangika, "O huha dé o hangihara tatagongowahi Ngohi duru töigo taolomo o Paskah mainomo nënanga dede ngini! 22:16 Hababu ningaku: Ngohi aha taolomokaua nënanga hiädono o jamuanga nënanga mamangarati ihinyata ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungioka." 22:17 Ipaha de gënanga o Yesus wagoraka o angguru magalahi, daha womäniata wosukur ma Jou Madutuika, ipaha wotemo, "Nia lë nënanga, dé nihikodoku; 22:18 karana nianako: muläenge o öraha nënanga Ngohi aha tokerokauali o angguru nënanga hiädono ma Jou Madutu wakuahaoka mata-mataika." 22:19 Iböto de gënanga o Yesus walë o roti. Dé womäniata de wosukur ipaha, Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de Ai giama daha wahidöaka onangika, dé wotemo, "Nënanga Ahi röehe tohilapahi mangale ngini. Niadiai nënanga mangale nihihininga Ngohi." 22:20 Hoko genangö yolomo ipaha, Unanga wohidöaka o angguru maudo-udomo gënanga dé wotemo, "Udo-udomo nënanga ganga ma Jou Madutu aijaji mahungi, ihigoungu de Ahi awunu -- o awunu i kokopoa mangale ngini." 22:21 "Ma nialega! O nyawa yosetiaokaua Ngohino naga nengokadau dede Ngohi! 22:22 O Nyawa manga Ngohaka marai aha wohonenge hokä sarakia ma Jou Madutu wohitantuoka; mä yobodito o nyawa yososetiaua Unangika!" 22:23 Onanga yomuläenge imakokeleha, manga hidogoronaka o nagona o hali gënanga aha yodiai. 22:24 O Yesus iwinöninïki manga hidogoronaka ipuda o ributu mangale toönanga manga hidogoronaka o naguna kokiani iwipulono iholoi wolamoko. 22:25 O Yesus wätemo onangika, "O hoana de o berera manyawa manga kokoano iwinäko-näkoua ma Jou Madutu yätuku manga kawaha, dé yokokuaha yähetongo 'O Kawaha manga Hohohongo'. 22:26 Mä ngini yakunua hokogënanga. Haramoioli, o nyawa yolago-agomo nia hidogoronaka kokiani yodadi hokä yohohumujuru, dé o tutuda kokiani yodadi hokä yolöleleani. 22:27 O nagona iholoi yolamoko: o nyawa yogögogeruku yolomo o mejaka ekola o nyawa iwïlöleleani ünanga? Marai o nyawa wogögogeruku gënanga. Mä Ngohi naga tingini niahidogoronaka hokä wolöleleani. 22:28 Hagala Ahihuha magoronaka, ngini salalu dede Ngohi. 22:29 Hoka sarakia o Ama wohihidöakoka Ngohino la topareta, hokogenangoli Ngohi aha tohidöaka o haku gënanga nginika. 22:30 De hoko gënanga ngini yakunu nimoteke nimahi sosanangi dede Ngohi ma orahoka Ngohi todadi o Koano. Dé ngini aha nigogeruku ngimoi de hinoto o kuruhi imomulia malokuoka, la niäpareta o Israel manyawa o hoana ngimoi de hinoto." 22:31 "Simon, Simon, noihene! O Ibilihi ihigumalaka la inïtaili ngini; hokä o gandum ma akeme ihitingaka maafa, hiädono maoa ihitingaka de madorou. 22:32 Mä Ngohi tohubayangoka mangale ngona, Simon, hupaya aningongaku ma Jouika uha ihihanga. Dé nako ngona nomakilioroka Ngohino, kokiani ngona nahikuata aniroriadodoto." 22:33 O Petrus wohaluhu, "Jou, ngohi katömodeke towohama o bui dé tohonenge dede ngona Jou!" 22:34 "Nongaku, Petrus," o Yesus wato, "o wange nënanga o kuru-kuru i horenowahi ngona nohihi pongono nohigali mahange." 22:35 Ipaha de gënanga o Yesus wätemo onangika, "Mahira maöraha Ngohi tinïhuloko ngini tinihigumalaua ngini nimägao o tiwi mangï, o popoje ekola o hapato, boteka ngini okianaga nikuranga?" "Kowali!" önanga yohaluhu. 22:36 "Mä o öraha nënanga," o Yesus wato, "onagona de manga tiwi mangï ekola o popoje, kokiani imägao; dé o nagona koiwa manga oworo, kokiani manga juba yahukunu la imäija o oworo. 22:37 Hababu, ningaku, Ma Jou Ai Demo ma Buku itulihi hoko nënanga, 'Unanga iwipulono hokä o nyawa madorou moi,' kokiani idadi Ahi diriuku. Hababu okia ituli-tulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku yakorona Ngohi o öraha nënanga magogiriaka idadi." 22:38 "Jou," o Yesus iwinöninïki yotemo, "nölega, nenangoka naga o oworo hinoto." "I böto dika!" o Yesus wohaluhu. 22:39 O Yesus wamala o berera dé woiki hokä biaha o Zaitun ma Doporonika, dé iwinö ninïki yoikoli dede Unanga. 22:40 Maöraha imahiädono genangoka, Unanga wätemo onangika, "Nimä niata hupaya uha nibaradoha näko ngini inïtaili." 22:41 Ipaha Unanga woiki iholoi ikurutika mahuhutulu dede önanga, magurutika done ngade-ngade höhokawelika de o helewo, daha watilabukuku dé womäniata. 22:42 "Ama," wotemo, "nako yakunu, nohihitingaka dede Ngohi o huha de o hangihara kiaka kokiani tatagotagongo nënanga. Mä uha imoteke Ahimau, duga-duga imoteke Animau dika Ama." 22:43 O malaekat womatëngo waino Unangino dé wihikuata. 22:44 O Yesus aihiningaka duru wamäo o huha de o hangihara hiädono Unanga iholoi wakaigoungu womä niata. Ai gahauku itututu hokä o awunu o tonakuku. 22:45 Iböto womäniata, o Yesus womakilioroli iwinöninïkino. Unanga wämäkeino önanga imäiduoka karana manga hininga duru ihuha. 22:46 De Unanga wätemo onangika, "Yadodoa hongini nima idu? Nimomiki dé nimäniata hupaya ngini inikoronaua o bobaja." 22:47 O Yesus kawo ade-adeohi magogiriaka, o nyawa o doomu moi yoböa. Onanga wähihira o Yudas o Yesus iwinöninïki manga dodiawo. Ipaha o Yudas woiki o Yesusika daha wïame. 22:48 Mä o Yesus wïtemo unangika, "Yudas, mode de o game gënanga ngona nomau nihibodito o Nyawa manga Ngohaka?" 22:49 Maöraha o Yesus iwinöninïki naga genangoka yamäke okia aha idadi, önanga yotemo, "Jou, ngomi miatoka dika de miaoworo!" 22:50 Gila-gila womatëngo manga hidogoronaka, wïoto ma imam womomulia aigilaongo, de o oworo, hiädono aingauku manirakoka itöaka. 22:51 Mä o Yesus wotemo, "Ibötohi!" Daha Unanga wapalanga o nyawa gënanga aingauku dé wohitogumoka. 22:52 Ipaha o Yesus wätemo o imam-imam manga häekika dé ma Jou ai Tau magogöana mabalu-baluhika inoli o Yahudioka manga tutuda yaino-ino genangino la iwitagoko Unanga, "Mode Ngohi nënanga o nyawa madorou, hiädono ngini niböa de niaoworo dé niaboboha la nihitagoko Ngohi? 22:53 O wange higetongo Ngohi naga dede ngini ma Jou ai Tauoka, ngini nihitagokua. Mä nenanga toënanga maöraha ngininiadiai niamau, o huhutu makuaha maöraha idadi o tutuda." 22:54 Onanga iwitagoko o Yesus dé iwiao ma imam womomulia aitauika. O Petrus winïki womakökurutoko. 22:55 O löa gënanga mahidogoronaka o uku itofo-tofoino itokarileoka dé o Petrus woiki wogogeruku dede önanga de manyawa yogögogeruku magilolitino. 22:56 Momatëngo o ngoheka molöleleani mïmäke o Petrus wogogeruku o uku itofo-tofoino madatekoka gënanga; daha o ngoheka molöleleani gënanga mïtotailako o Petrus, ipaha mato, "O nyawa ne unangö kangano naga de o Yesus!" 22:57 Mä o Petrus womahipongono. Unanga wotemo, "Ngohi ha kali-kali tinäkoua o nyawa geünanga!" 22:58 Ipahaika hokokiaua womatëngo mahomoa wïmäke o Petrus dé wato, "Ngonaö to önanga manga dodiawo!" Mä o Petrus wohaluhu, "Kowali, ngohiua!" 22:59 Done ho o jam moi ipahaika, womatëngo mahomoali wotemo wakua-kuatile, "Maraioka o nyawa nënanga wininïki o Yesus, hababu unangö o Galilea manyawa!" 22:60 Mä o Petrus wohaluhu, "Okia animau, ngohi tohi orikua!" O öraha gënanga dika, o Petrus kawo ade-adeohi, o kuru-kuru ihorene. 22:61 O Yesus womälega dé wïpulono o Petrus. Gila-gila o Petrus womähininga ma Jou wïtemoka unangika, "O wange nënanga o kuru-kuru ihorenowahi, ngona nohigali mahange nohihi pongono." 22:62 De o Petrus wohupu genangoka dé woari iwihöhowo-howo. 22:63 O nyawa mangangöe iwïgögoa-goana o Yesus, imahigogule dé iwigohara Unanga. 22:64 Onanga yatamunoko Ai lako de yoleha Unangika, "Abeika nähetongo o nagona inigohara?" 22:65 Mangöeoli o hikauku mademo-demo iwihitemo Unangika. 22:66 Mangoru-ngorumino, o Yahudioka manga tutuda, dé o imam-imam manga häeke dé o agama maguru-guru imatoomu, de o Yesus iwiao manga Agama ma Juru Hakimika. 22:67 "Nomihi ngahu ngomino," iwitemo Unangika, "mode Ngona nënanga ma Koano Wohihohalamati?" O Yesus wohaluhu, "Nako Ngohi tinihingahu nginika, ngini aha ningakua. 22:68 Dé nako Ngohi tinileha nginika, ngini aha nihaluhua. 22:69 Mä muläenge o örahanënanga, o Nyawa manga Ngohaka aha wogogeruku ma Jou Madutu Duru woko Kuaha ainirakoka." 22:70 Onanga mata-mata yotemo, "Nako hokogënanga, Ngona nënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka?" O Yesus wohaluhu, "Hokogënanga ngini niato." 22:71 De önanga yotemo, "Iparaluokaua o hakihiohi! Ngone hoihenoka Ai uruiha mahirete!"

Lukas 23

23:1 Mata-mata o juru hakimi yohima-himanga gënanga imaoko daha iwiao o Yesus o Pilatusika. 23:2 Genangoka önanga yomuläenge iwikalaki Unanga. Onanga yato, "Ngomi miwimäke o nyawa nënanga wäao o kawaha o ngëkomo ihowo-howonika. Unanga wahigaro o nyawa hupaya uha yofangu o soungu ma Kaisarika, hababu wato ünanga ganga o Kristus, o koano moi." 23:3 De o Pilatus wïleha o Yesusika, "Igoungu Ngona o Yahudioka manga koano?" O Yesus wohaluhu, "Hokogënanga anidemo." 23:4 O Pilatus wätemo o imam-imam manga häekika, dé o nyawa yowöe-wöe gënanga, "O nyawa nënanga Ai howono kamoiö de tamäkeua la yakunu hïhukumu Unanga." 23:5 Mä onanga iholoi yogegotoli, "De aidodötoko Unanga wahigaro o Yudea madaeraoka manyawa la yolawani; madodihiraka o Galilea madaeraoka, dé o örahanënanga yadonoli nenangino." 23:6 Maöraha o Pilatus woihene gënanga, ünanga woleha, "Mode o nyawa nënanga o Galilea manyawa?" 23:7 Iwihi ngahuoka o Yesus aiahali o Herodes wakokuaha madaeraino, o Pilatus wihidingoto o Yesus o Herodesika, kiaka o öraha gënanga unangö o Yerusalem mabereraka. 23:8 O Herodes duru wosanangi wïmäke o Yesus, karana madekanoka ünanga woihene mangale o Yesus dé woigo wïmäke. Unanga wönganono yakunu wahakihi o Yesus wodiai ihëra-hëranga. 23:9 Hababu gënanga o Herodes wïleleha o loleha mangöe Unangika, mä o Yesus mata-mata wöbaluhua. 23:10 O imam-imam mangahäeke dé o agama maguru-guru onangö yohimangika genangoka dé iwikalaki o Yesus kahagiria. 23:11 O Herodes dé aitentara imahigogule dé iwihikauku o Yesus, daha iwihinöa o gikiri yoago-agomo manga pakeanga, ipaha Unanga iwihidingotoli o Pilatusika. 23:12 O wange genangö o Herodes dé o Pilatus imahobatokali, mahira imahaturü. 23:13 O Pilatus wätoomu o imam-imam mangahäeke, o tutuda-tutuda, dé o kawaha, 23:14 daha wätemo onangika, "Ngini niwiao o nyawa ne Unanga ngohino dé niahetongo Unanga wäao o nyawa o dorouika. O örahanënanga niahimangoka ngohi titailakoka Unanga, mä ngohi hakali-kali tamäkeua kao dorou moiö de kiaka ngini niwikokalakioka. 23:15 Hokogenangoli o Herodes aidamäke, hababu unangö o Yesus gënanga wihidingotokali ngomino. O nyawa ne Unanga kaokia naga moiö de kowodiaiua ipatutu hïhukumu de o hohonenge mahukumanga. 23:16 Karana gënanga ngohi aha tïgohara Unanga ipaha tïlapahi." 23:17 O Paskah marameanga higetogetongo, o Pilatus kokiani wälapahi o bui manyawa imatëngo mangale o kawaha. 23:18 O nyawa mata-mata imatotoomuino genangokadau yopöaka, "Unanga niwitoma! O Barabas niwilapahi mangale ngomi!" ( 23:19 O Barabas iwi bui karana o huru-hara idädadi o bereraka dé karana o doma.) 23:20 O Pilatus womau wïlapahi o Yesus, hababu gënanga ünanga wätemo wohigali mamoioli o nyawa yowöe-wöeika gënanga. 23:21 Mä onanga yopöaka, "Unanga niwisalib! Unanga niwisalib!" 23:22 Daha wohigali mahangeoka o Pilatus wopöaka onangika, "Mä okia Aihowono? Kao howono moiö de ipatutu hïhukumu de o honenge mahukumanga ngohi kota mäkeua. Ngohi aha tïgöhara Unanga, daha tïlapahi." 23:23 Mä onanga gila-gila yopöaka genangö manga kuata o Yesus kokiani iwisalib. Dé mabaha mangaböaka gënanga ihasili. 23:24 Daha o Pilatus wïgelenga o honenge mahukumanga o Yesusuku imoteke de o nyawa mangangöe gënanga manga gogahoko, 23:25 dé wïlapahi o Barabas kiaka önanga yogahoko, enagënanga o nyawa iwi bui-bui karana o huru-hara dé o doma. Ipaha o Yesus wihilapahi onangika la iwidiai imoteke toönanga manga mau. 23:26 O Yesusö önanga iwiao. O ngëkomo mahoanoka, önanga imakamäke de o nyawa womatëngo airomanga o Simon, aiahali o Kirene mabereraino, womau wowohama o kotaika. Onanga iwitagoko ünanga, daha ünanga iwipakisa wamoku o salib magota gënanga o Yesus aiporetino. 23:27 Mangangöe o nyawa imädagi yanïki o Yesus aiporetino -- manga hidogoronaka nagaö yamuruono naga o ngongoheka. O ngongoheka gënanga iwïgari dé iwïdodora o Yesus. 23:28 Mä o Yesus womälega onangika dé wätemo, "O Yerusalem mangongoheka! Uha Ngohi nihïgari. Nio gari niadiri mahirete dé niangoha-ngohaka. 23:29 Hababu maöraha aha iböa o nyawa aha yotemo, 'Duru youtumu o ngongoheka komaiwa o ngohaka ihiao-ao, kiaka komaiwa de manga ngohaka dé komaiwa o ngohaka magilau yahuhu!' 23:30 O öraha gënanga o nyawa aha yatemo o lokuika, 'Nimï tapalu ngomi!' Dé o dodoporonika, 'Nimï pohuku ngomi!' 23:31 Hababu nako o gota mangangoika o nyawa yodiaioka hoko nënanga, okiali aha önanga yodiai de o gota itotoolengokaika!" 23:32 Nagaoli o nyawa yahinoto mahomoa -- yahinotö o nyawa madorou -- önanga yäao la yähukumu yähohonenge kamamoi de o Yesus. 23:33 Maöraha yadono o ngï yahetohetongo "O häeke makabelanga", önanga iwisalib o Yesus dé yahinoto o nyawa madorou gënanga -- womatëngo o Yesus ainirakoka dé womatengoli Ai higiloka. 23:34 De o Yesus wohubayanga, "Ama, önanga nahi apongo! Onanga ihi orikua okia önanga yodiai." O Yesus aipakeanga genangoka önanga imäkokeregu imoteke o undi. 23:35 Mangangöe o nyawa imaokoino genangoka de imädomina, o Yahudioka mangatutuda iwihohedu dé yotemo, "Unanga wahihalamatoka o nyawa mahomoa; abeika o örahanënanga wohihalamati Aidiri mahirete, nako Unanga igou-goungu ma Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu aingongiriki!" 23:36 O tentara-tentaraoka ma iwihohedu Unanga. Onanga yaino dé iwihidöaka o angguru magogiohiki Unangika 23:37 inoli yato, "Nako Ngona o Yahudioka manga koano, nohihalamati Ani diri!" 23:38 O Yesus aisalib magota malokuile ihitulihi o demo-demo nënanga: "Nënanga o Yahudi ma Nyawa manga Koano." 23:39 Manyawa madorouoka womatëngo iwisosalib genangoka wihikauku o Yesus. Unanga wotemo, "Koigoungua Ngona ma Koano Wohihohalamati? Aa, nohihalamati Anidiri dé ngomi!" 23:40 Mä manyawa madorouoka womatengoli witaaere aidodiawo gënanga, wato, "Mode ngona nimodongua ma Jou Madutu? Ngona kamamoi inihukumu inihohonenge hokä Unanga. 23:41 Duga-duga nanga hukumanga inähinoto igoungu imadäene de tongone nanga manarama. Mä Unanga hakali-kali kowahowonua!" 23:42 Daha ünanga wotemo, "Yesus nohihininga ngohi, nako Ngona noböa hokä o Koano!" 23:43 "Nongaku," o Yesus wïtemo unangika, "O wange nënanga aha ngona dede Ngohi o Firdausoka." 23:44 Mudukua o takoro ngimoi de hinoto o wange ikorona, o wange malako itararonua, dé o berera mata-mataika idadi ihuhutu duru hiädono o takoro hange bimaoa. 23:45 O guba yanü nuneuku ma Jou ai Tau magoronaka, ikakihi ibelaka hinotoka. 23:46 Daha o Yesus wopöaka de Ai ilingi makuatile, "Ama! Anigiama mahoatika Ahi diri tohilapahi!" Wotemo hoko gënanga ipaha, Unanga wohonenge. 23:47 Maöraha o tentaraoka madoomu manga baluhu wamäke okia i dädadioka, ünanga wihigiriri ma Jou Madutu. Daha ünanga wotemo, "Igoungu, Unanga wahowonua!" 23:48 O nyawa manga ngöe yaino-ino yototomina genangino, yamäke okia naga idädadi. Onanga mata-mata yolio de manga hininga duru imatoduba. 23:49 Dé mata-mata imakokanäko de o Yesus, de o ngongoheka iwinöninïki Unanga o Galilea de yaino, imaokoino magurutika, dé yamäke mata-mata gënanga. 23:50-51 Naga womatëngo airomanga o Yusuf, aiahali o Arimatea mabereraino o Yudea madaeraoka. Unanga o nyawa maoa de o nyawa iwihoromati, dé wödodamä maöraha ma Jou Madutu womuläenge wopareta hokä o Koano. Ngarokö ünanga o Agama ma Juru Hakimi magegetongo, mä unanga wohimotekua o Juru Hakimi manga manarama madodagi de manga putuhu gënanga. 23:52 O Yusuf nënanga woiki wïhimanga o Pilatus dé wogahoko hupaya o Yesus aimayeti ihidöaka unangika. 23:53 Ipaha ünanga o saliboka de wohiguti o Yesus aimayeti, daha wahawoino de o mayeti mahahawo o hutara. Iböto gënanga ünanga wakelenga o lungunuku, kiaka o lungunu gënanga o doporono i hohelewo magoronaka -- o lungunu gënanga komaiwahi yapäke. 23:54 O wange gënanga o Jumati mawange; dé o Yahudioka manga Puji mawange ngade imuläenge. 23:55 O ngongoheka yaino-ino de o Yesus o Galileaino iwinïki o Yusuf dé yamäke o lungunu gënanga. Onangö yamäke sarakia o Yesus iwikelenga o lungunu magoronaka. 23:56 Ipaha önanga yolio daha yoturunga o rampa-rampa dé o minya mabou-bounu la o Yesus aimayeti yaminya. O Yahudioka manga Puji mawangeoka, önanga imatogumu yomanarama mangale yamoteke o agama matita.

Lukas 24

24:1 O Minggu mawangeoka duru o ngoru-ngorumino, o ngongoheka gënanga yoiki o lungunika yao o rampa-rampa kiaka önanga yasösadiaka. 24:2 O lungunoka, önanga yamäke mahelewo madadamunu iluluika. 24:3 Daha önanga yowohama o lungunu gënanga magoronaika, mäyamäkeua ma Jou Yesus aimayeti genangoka. 24:4 Onanga kaimaokoinohi genangoka dé yobingu yapikiri o hali gënanga, itodokanino o nyawa yahinoto de manga pakeanga maleto-letongo imaokoino manga datekoka. 24:5 Onanga duru yohawana, de imaruku hiädono o tonakuku, o nyawa yahinoto gënanga kamagogiriahi yätemo onangika, "Yadodoa hongini niälingiri o nyawa yowango-wango yohone-honenge manga hidogoronaka? 24:6 Unanga koiwiwa nengokadau. Unanga womomikoka! Niohohininga okia Unanga winihingahuoka nginika maöraha Unanga ka o Galilea madaeraokahi. 24:7 Kiaka o Nyawa manga Ngohaka kokiani iwihilapahi o nyawa baradohaika, daha iwisalib, dé o wange hangeoka Unanga aha womomiki!" 24:8 De o ngongoheka gënanga imahininga o Yesus aidemo-demo. 24:9 Yolioino o lungunino gënanga, önanga yoade-ade mata-mata idädadi gënanga o rasul yangimoi de yamoika dé mata-mata iwinöninïki mahomoahi. 24:10 O ngongoheka ihingöngahu-ngahu mata-mata gënanga o Yesus iwinöninïkika, genangala: o ngo Maria Magdalena, o ngo Yohana dé o ngo Maria o Yakobus ngoi ayo, inoli o ngongoheka mahomoahi imakokomoteke dede önanga. 24:11 Mä o rasul-rasul gënanga yatobote o ngongoheka gënanga yoade-ade mafofaidäua. Onanga yongakuua o ngongoheka gënanga manga ade-ade. 24:12 Mä o Petrus womomiki dé womapopäta o lungunika. De womaponu ünanga watailako magoronaika, de wamäke duga-duga o mayeti mahahawo genangoka. O Petrus duru wohëranga, gila-gila wolio de o loleha mangöe aihininga magoronaka, yakorona okia idädadioka. 24:13 O wange genangö, yahinoto o Yesus iwinöninïki yoiki imä dagi o kapongo moiika maromanga o Emaus, o Yerusalemoka de ngade-ngade o kilo ngimoi de moi magurutika. 24:14 Yotagi magogiriaka önanga imä ade-ade mangale hagala okianaga idädadioka gënanga. 24:15 Ima temo-temo de o dibanga imahibori döa-döaka magogiriaka, o Yesus mahirete waino dé wotagi dede önanga. 24:16 Onanga iwimäke o Yesus, mä naga okianaga moi yadiai hiädono önanga iwinakoua Unanga. 24:17 Gila-gila o Yesus wätemo, "Okia ngini nihi ade-ade o ngëkomo mahoanino nënanga?" Onanga imatogumuku de mangabiono ihuha. 24:18 Daha womatëngo manga dodiawo airomanga o Kleopas, wïleha o Yesusika, "Bapa ngona o nyawa maporetino moi o Yerusalemoka ho nanäkoua okianaga idädadi dokengoka ipaha-paha nënanga?" 24:19 "Okia i dädadi?" o Yesus woleha. "Okianaga idädadi de o Yesus, o Nazaret manyawa gënanga," önanga yohaluhu. "Unanga o nabi. Aidemo-demo dé Aimanarama duru de makuaha -- yaoa imoteke ma Jou Madutu ailolegaka ekola imoteke o nyawa mata-mata manga lolegaka. 24:20 O imam-imam manga häeke dé nangahoana de nangaberera matutuda iwihilapahi Unanga la iwihukumu iwihohonenge, dé onanga iwisalib Unanga! 24:21 Enahioko ngomi miwïnganono Unanga aha o Israeloka wahibebasi! Dé o wange nënanga o wange hange iböto madero o hali gënanga idadi. 24:22 Inoli, miangongoheka yamuruono naga yodiaioka ngomi imïtodokana. Duru o ngoru-ngorumino önanga yoiki o lungunika, 24:23 mä yamäkeua Aimayeti dokengoka. Gila-gila önanga imakilioro dé yahetongo önanga yamäke o malaekat, dé o malaekat gënanga yahetongo o Yesus wowango. 24:24 Yamuruono naga miadodiawo yoiki o lungunika dé yamäke hokä okia o ngongoheka gënanga yahetongo i goungu hokoganga, duga-duga önanga iwimäkeua o Yesus." 24:25 Gila-gila o Yesus wätemo onangika, "Ngini igoungu nibodo! Itaituaholi niangaku mata-mata okia o nabi-nabi yahetohetongoka. 24:26 Mode koigoungua ma Koano Wohihohalamati kokiani waohanohi ihira o huha de o hangihara gënanga dahaö wamäke Ai mulia?" 24:27 Ipaha o Yesus wohitararono onangika okia yatuli-tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yakokorona Aidiri, muläenge o Musa aibuku-bukuoka de o nabi-nabi manga buku. 24:28 Hokokiakaua önanga yatigioka makapongo önanga yödumu-dumutu. O Yesus womadiai hokä womau wotagi wogila-gila, 24:29 mä onanga iwitumungu, "Nogögogerohi miangïoka," önanga iwitemo Unangika, "o öraha nënanga i tigioka yohutu dé i mulaengoka ihuhutu." De o Yesus wowohama la womahiduhutu manga ngïoka. 24:30 Ma orahoka wogogeruku wolomo dede önanga, o Yesus walë o roti wotemo sukur ma Jou Madutuika, wabëla-bëlaka o roti gënanga de Aigiama, daha wahidöaka onangika. 24:31 Ipaha önanga yanäko gënanga o Yesus. Mä Unanga wohihangoka toona manga lolegaka. 24:32 Onanga imabori temo, "Mode koigoungua hamäo nanga hininga hokä iruae, maöraha Unanga homäteke ade-ade o ngëkomo mahoanoka dé wohitararono Ma Jou Ai Demo ma Buku madola ngoneino?" 24:33 O öraha gënanga dika önanga imaoko gila-gila imakilioro o Yerusalemika. Dokengoka önanga yämäkeika yangimoi de yamoi iwinöninïki o Yesus, imatoomuino de mahomoahi. 24:34 Onanga gënanga yato, "Igoungu itiai ma Jou wowangokali! Unanga womahi matokoka Aidiri o Simonika!" 24:35 Yahinoto iwinöninïki o Yesus aha yoböa-böa gënanga, gila-gila ihiade-ade önanga yamäke-mäke manga dodagi mahidogoronaka, dé sarakia önanga iwinako ma Jou maöraha Unanga wabëla-bëlaka o roti. 24:36 Onanga kaima teke ade-adeohi itodokanino o Yesus mahirete woma okoino manga hidogoronaka dé wotemo, "Nihalamati ngini!" 24:37 Onanga yatodokana dé yohawana, karana yatobote önanga yamäke o tokata. 24:38 Mä o Yesus wätemo, "Yadodoa ho ngini nihawana? Yadodoa ho niahiningaile ipuda hokä ningakua? 24:39 Nio lega Ahigiama dé niolega Ahilou. Nia nako nenangala Ngohi mahirete! Nihipalanga dé nihitailako, karana o tokata koiwa ma akeme ekola makobongo, hokä ngini niamäke Ngohioka." 24:40 OYesus wotemo hokogënanga inoli wohimatoko onangika Aigiama dé Ailou. 24:41 Dé onanga hokä yongakuowahi, karana yomörene holi dé yohëranga, o Yesus wäleha onangika, "Boteka ngini naga de niainomo nenangoka?" 24:42 Onanga iwihidöaka Unangika o nawoko ihohinanga o luiti moi. 24:43 O Yesus walë o nawoko gënanga, gila-gila waolomo toönanga manga himangoka. 24:44 Ipaha de gënanga Unanga wätemo onangika, "Nenangala o hali tinihi ngahu-ngahuoka nginika maöraha Ngohi ka dede nginiohi: o hali moi-moi yatulihi yakorona Ngohi o Musa ai Buku-buku magoronaka, o nabi-nabi, dé o Mazmur, kokiani idadi." 24:45 Ipaha o Yesus wahelenga manga dibanga, la imangarati Ma Jou Ai Demo ma Buku madungutu. 24:46 Daha Unanga wätemo onangika, "Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi ma Koano Wohihohalamati gënanga kokiani waohana o huha de o hangihara, dé kokiani womomikoli o honenge mahidogoronaka o wange mahangeoka. 24:47 Inoli de ma Koano Wohihohalamati Airomanga kokiani ihiabari hagala o hoanika de o berera manyawaika, kiaka o nyawa kokiani yotoba dé ma Jou Madutu waapongo manga baradoha. Dé o abari gënanga kokiani ihingahu o Yerusalemoka de imuläenge. 24:48 Mata-mata gënanga ngini mahöhakihi. 24:49 Dé Ngohi mahirete aha tohidingoto nginika okia o Ama wojäjajioka. Mä ngini kokiani nitatapu nitamä o bereraka nënanga hiädono ma Jou Madutu aikuaha inïhawo ngini." 24:50 Ipaha gënanga o Yesus wäao önanga o berera maporetika hiädono o Betaniaika. Genangokadau Unanga wagöraka Ai giama, daha wahibarakati önanga. 24:51 Magogiriaka wahibarakati, Unanga iwi göraka o horogaika, de womatingaka dede önanga. 24:52 Onanga ima rukuku iwihuba Unanga, ipaha imakilioro o Yerusalemika de manga hininga duru imörene, 24:53 dé ihigila-gila iwihigogiriri ma Jou Madutu, ma Jou ai Tauoka.

Yohanis 1

1:1 Kama dodi hirakahi o dunia idadi uahi, o Demo nagaka. O Demo naga de ma Jou Madutu dé o Demo kaimatero de ma Jou Madutu. 1:2 Kamahirahi Unanga de ma Jou Madutu. 1:3 Hagala mata-mata idadi kiani dede Unanga, dé hagala nënanga naga, de kamoiö de koiwa idadi nako dede Unangua. 1:4 O Demo gënanga o ngango matiti, dé o ngango i hi döaka o dararono o nyawaika. 1:5 O dararono gënanga itararono o huhutu magoronaka, dé o huhutu yakunua yahohonenge. 1:6 Woböa o nyawa wihulo-huloko ma Jou Madutu, o Yohanis airomanga. 1:7 Unanga woböa wohiabari mangale o dararono gënanga, hupaya o nyawa mata-mata yongaku. 1:8 Unanga mahirete gënanga o dararonua, ünanga duga-duga wohiabari. 1:9 O dararono madutu yätararono mata-mata o nyawa, iböa o duniauku. 1:10 O Demo naga o duniaka, o dunia idadi kiani dede Unanga, mä o dunia iwinäkoua Unanga. 1:11 Unanga woböa aibereraika mahirete mä airoriadodoto iwitarimaua Unanga. 1:12 Mä nagaö o nyawa iwitarima Unanga de iwingaku Unangika, yahidöaka o haku yodadi ma Jou Madutu aingoha-ngohaka, 1:13 iwihingohaka o nyawa okaua de yaino, hababu o ngango mahungi gënanga, ma ahali ma Jou Madutuoka de yaino. 1:14 O Demo ima dadioka o nyawa, de ënanga igogere nanga hidogoronaka, dé ngone hamäkeoka mamulia. Mamulia gënanga watarima hokä o Ama aingohaka woma Tëngo-tëngoka. Unangoka ngone himäke ma Jou Madutu dé Ai dora ngoneino. 1:15 O Yohanis woböa hokä Ai hakihi, ünanga wohiabari: "Nenangala Unanga tohidododemoka: Unanga aha woböa wohïhiduruino, mä iholoi wolamoko dede ngohi, hababu ngohi koihiwahi Unanga nagaka." 1:16 Unanga iwiomanga de o dora; koiwa madodogumu, Unanga wonahi barakati ngone. 1:17 Ma Jou aipareta ngone hatarima, o Musaka de yaino. Mä Ai dora de Ai setia ma Jou Madutu wohimatoko o Yesus Kristusoka de yaino. 1:18 Komaiwahi naga iwimäke ma Jou Madutu, mahomoa de ma Ama aingohaka woma Tëngotëngoka, kaimatero de ma Ama dé duru wotigi Unangika. Unangala wonahi matoko o Ama ngoneino. 1:19 Yokokuaha o Yahudioka o Yerusalemoka yähuloko o imam-imam dé o Lewi manyawa yoiki o Yohanisika dé iwileha Unangika, "Ngona nënanga o nagona?" 1:20 O Yohanis womangaku wohitotiaika, "Ngohiua o Koano Wohihohalamati." 1:21 "Nako hoko gënanga, ngona o nagona?" yoleha önanga. "Bote ngona o Elia?" "Kowali," o Yohanis wohaluhu. "Bote ngona o Nabi woamoamoko?" yoleha önanga ihigalioli. "Kowali," wohaluhu. 1:22 Onanga yato, "Nako hokogënanga, nomihingahu ngomino o nagona ngona nënanga," "hupaya ngomi miakunu mihidöaka o bobaluhu o nyawa imihulo-huloko ngomi. Okia anidemo mangale anidiri mahirete?" 1:23 O Yohanis wohaluhu, "Ngohi neünanga ma Nabi Yesaya wotemoka: 'O nyawa yopöa-pöaka o tonaka makokakahaka: Nihitiai o ngëkomo mangale ma Jou.' " 1:24 O Farisioka yähulo-huloko o nyawa gënanga, 1:25 yolehali, "Nako ngona o Koano Wohihohalamatiua, o Eliaua, o Nabi woamo-amokua, yadodoa ngona näohiki?" 1:26 O Yohanis wohaluhu, "Ngohi to ohiki de o akere. Mä niahidogoronaka naga o nyawa ngini niwinäkoua. 1:27 Unanga woböa wohihiduruino, mä ngohi topatutua tahohe to Unanga aihapato maliliko." 1:28 Mata-mata gënanga idadi o Betania, o wange mahiwara o Yordan ma Ngairi, o ngï o Yohanis wo ohiki. 1:29 Yarehino mawange, o Yohanis wimäke o Yesus waika unangika. Daha o Yohanis wätemo, "Niwilega, ge Unanga ma Jou Madutu ai Duba ma Ngohaka yäoehe-ehe o dunia mabaradoha. 1:30 Unanga ngohi tohidodemoka aha woböa wohihiduruino, mä Unanga iholoi wolamoko dede ngohi, hababu ngohi tomakilauahi, Unanga nagaka. 1:31 Kowahi de gënanga, ngohi tinäkoua o nagona Unanga gënanga. Enahioko ngohi toböa to ohiki de o akere, hupaya o Israeloka manyawa iwinäko Unanga." 1:32 O Yohanisö wohidöaka o hakihi nënanga, "Ngohi tamäke ma Jou Madutu ai Womaha iuti hokä o namodara o dihanguku dé itangi ailokuku. 1:33 Oraha gënanga ngohi tinäkouahi o nagona Unanga. Mä ma Jou Madutu wohihuloko to ohiki de o akere wotemoka ngohino, 'Nako ngona namäke ma Jou Madutu ai Womaha iuti, dé itangi Ai lokuoka womatëngo, Unanga aha wo ohiki de ma Jou Madutu ai Womaha.' 1:34 Ngohi mahirete tamäkeoka," o Yohanis wato, "dé ngohi tohidöaka hakihi Unanga ma Jou Madutu ai Ngohaka." 1:35 Yarehino mawange, o Yohanis naga o ngï genangokali de iwinöninïki yahinoto. 1:36 Maöraha Unanga wimäke o Yesus wakaino, ünanga wato, "Niwi lega! Gënanga ma Jou Madutu ai Duba ma Ngohaka." 1:37 Yahinoto iwinöninïki o Yohanis yoihene o demo gënanga, yoiki iwinïki o Yesus. 1:38 O Yesus womaidulu Ai poretoko, dé wamäke önanga iwinïki Unanga. Unanga wäleha, "Ngini nialingiri okia?" Onanga yohaluhu, "Rabi, kiaka Rabi anigogere?" (Ma demo 'Rabi' mamangarati guru.) 1:39 O Yesus wato, "Niaino niolega mahirete." Onanga yoiki dede Unanga dé yamäke kiaka Unanga wogogere. O öraha gënanga o takoro iata o bimaoa. O wange gënanga önanga yogogere dede Unanga. 1:40 Womatëngo, yahinoto manga hidogoronaka woihene okia o Yohanis wotemo ipaha winïki o Yesus, ganga o Andreas, o Simon Petrus aidodoto. 1:41 Womatai-taiti o Andreas wilingiri o Simon airiaka, dé wohingahu unangika, "Ngomi mima kamäkeoka de o Mesias!" (O Mesias kaima däene de o Kristus, enagënanga o Koano Wohi hohalamati.) 1:42 O Andreas wingotaka o Simon o Yesusika. O Yesus wipulo-pulono o Simon, dé witemo, "Ngona o Simon, o Yona aingohaka. Ngona aha inihetongo o Kefas." (O Kefas kaima däene de o Petrus mamangarati: o loku o helewo.) 1:43 Yarehino mawange o Yesus waputuhu woiki o Galileaika. Unanga imakamäke de o Filipus, dé wato unangika, "Naino nohi nïki Ngohi!" 1:44 O Filipus aiahali o Betsaidaino, enagënanga ima teke berera moi o Andreas dé o Petrus. 1:45 O Filipus imamäke de o Natanel dé witemo unangika, "Ngomi miwi mäkeoka o nyawa kiaka o Musa wahetongoka ma Jou Madutu ai Tita ma Bukuoka, dé kiaka o nabi-nabi ihi abarioka. Unanga gënanga o Yesus Nazaretino, o Yusuf aingohaka." 1:46 Mä o Natanel wohaluhu, "Kaiyakunu maoa-oa moi iböa o Nazaretino?" O Filipus wohaluhu, "Naino lá nolega mahirete." 1:47 O Yesus wimäke o Natanel woböa, dé unanga wotemo mangale ünanga, "Niwilega, gënanga o Israeloka manyawa madutu. Koiwa o tengeluku unangoka." 1:48 "Sarakia Bapa nohinäko ngohi?" O Natanel woleha o Yesusika. O Yesus wohaluhu, "O Filipus woniahokuahi ngona, Ngohi toni mäkeoka ngona, o ara mautu matimiuku gënanga." 1:49 "Bapa Guru," o Natanel wato, "Bapa nagala ma Jou Madutu ai Ngohaka! Bapa o Israeloka manyawa manga Koano!" 1:50 O Yesus wato, "Ngona nongaku, hababu duga-duga Ngohi tonihi ngahu Ngohi tonimäkeoka ngona o ara mautu matimiuku gënanga? Mahomoahi iholoi ilamoko de gënanga ngona aha namäke!" 1:51 O Yesus wotemooli, "Igoungu, nongaku, ngona aha namäke o dihanga ihelenga, dé ma Jou Madutu ai malaekat-malaekat youti yodoa o Nyawa manga Ngohakuku."

Yohanis 2

2:1 O wange hinoto ipaha naga o kawingi marameanga o Kana mabereraka o Galilea matonakoka, dé o Yesus ngoi ayo naga genangoka. 2:2 O Yesus dé iwinöninïkö ya ahoko o rameangika gënanga. 2:3 Maöraha manga angguru imataka, o Yesus ngoi ayo mitemo o Yesusika, "To önanga manga angguru imataka." 2:4 O Yesus wohaluhu, "Ayo, uha nohihuloko ngohi. Maöraha yadonuahi ngohi tohimatoko ahi diri." 2:5 Mä o Yesus ngoi ayo mätemo o nyawa yolöleleanika, "Nia diai dika okia winitemo nginika." 2:6 Gengoka naga o rube o gahumu butanga isadiaka ihi iho-ihoro manga lou imoteke o Yahudioka manga adati. O rube gënanga moi-moi madola done ho litere o ratuhu moi. 2:7 O Yesus wätemo yolöleleanika gënanga, "Nioguhe o rube-rube gënanga de o akere." Onangö yoguhe hiädono iomanga. 2:8 Dahao o Yesus watemo onangika, "Nialë o akere mahuhutulu gënanga dé niao o rameanga mahäekika." De önanga yao o akere gënanga o rameanga mahäekika, 2:9 dé unanga wataili o akere idadadioka o angguru. (Ma ünanga wohiorikua kiaino o angguru gënanga, duga-duga yolöleleani dika gënanga ihiöriki önanga yöguhe.) O rameanga mahäeke gënanga wiahoko o nauru wokawikawingi, 2:10 dé witemo unangika, "Mabiaha o nyawa yäguhe ihira o angguru i hëmo-hëmoro, dé nako önanga yokere yadugaka, dahao o angguru biaha. Mä ngona nagogonika o angguru duru mahëmo-hëmoro hiädono öraha nënanga!" 2:11 Gënanga o nonako ihëra-hëranga madodihiraka gënanga o Yesus, ünanga wodiai gënanga o Kana mabereraka o Galilea ma tonakoka. De o nonako gënanga ünanga wohimatoko toünanga aimulia. HÒ iwinöni nïki iwingaku unangika. 2:12 I paha gënanga o Yesus woiki o Kapernaumika imakinïki de ngoi ayo, airoriadodoto de iwinöninïki. De önanga yogogere dokengoka o wange muruono naga madekana. 2:13 Maöraha o Yahudioka manga Wange ma Amoko o Paskah itigioka, o Yesus woiki o Yerusalemika. 2:14 Ma Jou ai Tauoka o Yerusalemoka ünanga wämäke imahuku-hukunu o hapi, o duba, dé o namodara; de ihitotagali o tiwi yogogeruku genangoka. 2:15 O Yesus o dewili womadiai aigogohara moi dé waduhu mata-mata aiwani gënanga, yaoa o duba, o hapi, ma Jou ai Tau magoronaka. Manga meja-meja o tiwi ihito tagali wabitikanga hiädono mangatiwi önanga hohibari-barihi kiaika honanga. 2:16 Daha ünanga watemo o namo dara yohuku-hukunika, "Niagoraka mata-mata nenangoka. Uha ahi Ama ai Tau, niadiai o bubukunu ma ngï!" 2:17 Iwinöni nïki ahao imahininga Ma Jou Ai Demo ma Buku mademo nënanga, "Ahi ngigo mangale ani Tau, ya Jou Madutu, yatuhuku ahihininga." 2:18 O Yahudioka manyawa yokokuaha iwitemo dema dohata o Yesusika, önanga yato, "Abeika nodiai ihëra-hëranga hokä o nonako ngomino, igoungu Ngona de anihaku nodiai hokonënanga." 2:19 O Yesus wohaluhu, "Niakilianga o Tau nënanga, dé o wange hange mahidogoronaka aha Tohigoko okali." 2:20 Dé onanga yato, "O taongo moruata de butangaino ihidailako mangale ihigoko ma Jou ai Tau nënanga. Dé ngona nomau nohigokokali o wange hange mahidogoronaka?" 2:21 Mä ma Jou ai Tau o Yesus aidungutu gangala airöehe mahirete. 2:22 HÒ maduruino, o Yesus womomikoka o honengino, ima hininga iwinöninïki o hali gënanga Unanga wohidodemoka. De yongaku önanga okia i tulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka dé okia o Yesus wotemo-temoka. 2:23 Maöraha o Paskah ma Rameanga o Yesus naga o Yerusalemoka, de o nyawa mangangöe iwingaku Unangika, hababu wodiai o nonako ihërahëranga. 2:24 Mä o Yesus mahirete wangakua önanga, hababu Unanga wanäko o nyawa mata-mata. 2:25 Ngaro uha o nyawa iwihitararono Unangika o nagona dika, hababu Unanga mahirete wohiöriki okianaga o nyawa manga hininga magoronaka.

Yohanis 3

3:1 Naga womatëngo o agama mabaluhu o Farisioka manyawa, ai romanga o Nikodemus. 3:2 O hutu moiuku ünanga waika o Yesusika dé wotemo, "Bapa Guru, ngomi mihiöriki Bapa wonihuloko ma Jou Madutu. Hababu moiua yakunu yodiai ihëra-hëranga hokä Bapa nodiai, nako ma Jou Madutu witomotekua ünanga." 3:3 O Yesus wibaluhu, "Nongaku, o nyawa moiua yakunu yodadi ma Jou Madutu aiumati, nako ünanga womakilau wohigalioli." 3:4 "Sarakia o nyawa yobaluhoka yakunu imakilau ihigalioli," o Nikodemus wato o Yesusika, "Kaiyakunu ünanga wowohamoli ngoiayo amimämata magoronaika dé mihingohakoli?" 3:5 O Yesus wibaluhu, "Igoungu itiai ahidemo nënanga: nako o nyawa imakilaua o akerino dé ma Jou Madutu ai Womahino, o nyawa gënanga yakunua yodadi ma Jou Madutu aiumati. 3:6 Nanga röehe o nyawa inahikilau enagënanga nanga dimono, mä de madodagi nanga rohani inahikilau de ma Jou Madutu ai Womaha. 3:7 Uha nohëranga nako Ngohi totemo: ngini mata-mata kiani nimakilau nihigalioli. 3:8 O hidaloko iwuwu kiaika ënanga yakaika; ngone hoihene toënanga maruruhu, mä hanäkoua kiaino iböa dé kiaika yakaika. Hoko genangö o nyawa yakilau ma Jou Madutu ai Womaha." 3:9 O Nikodemus woleha, "Sarakia gënanga yakunu idadi?" 3:10 O Yesus wohaluhu, "Ngona o Israeloka manga guru; de sarakia ngona nohiorikua? 3:11 Nongaku: ngomi mihi ade-ade okia ngomi mianäko, dé ngomi mihidöaka o hakihi okia ngomi miamäkeoka; mä ngini nioluku niatarima tongomi miahakihi. 3:12 Ngini ningakua nako Ngohi tohiade-ade nginika mangale o duniaino mahali; sarakia ngini yakunu ningaku, nako Ngohi tohiade-ade nginika mangale o horoga mahali? 3:13 Koiwahi o nyawa moiö yodoa o horogaile, mahomoa de ge Unanga woutioka o duniauku, enagënanga o Nyawa manga Ngohaka. 3:14 Hokä imatero o Musa wohidöaka o dodiha tabaga de o gota mabooto o tonaka makokakahaka, hokogenangoli o Nyawa manga Ngohaka kiani iwihidoa, 3:15 hupaya mata-mata iwingaku Unangika yamäke o wowango madutu dé ikakali." 3:16 Karana ma Jou Madutu hokogënanga wadora o nyawa o duniaka nënanga, hiädono Unanga wohidöaka Ai Ngohaka woma tëngotëngoka, hupaya moi-moi o nyawa iwingaku Unangika yobinahaua, mä yamäke o wowango madutu dé ikakali. 3:17 Hababu ma Jou Madutu wihidingoto Ai Ngohaka wahukumua o dunia nënanga, mä wohihalamati ënanga. 3:18 O nyawa iwingaku Unangika yahukumua. Mä o nyawa iwingakua ma Jou Madutu wahukumoka, hababu Unanga iwingakua ma Jou Madutu ai Ngohaka womatëngo-tëngoka. 3:19 Unanga iwihiributu de mahohole nënanga: O dararono gënanga iböaka o duniaka, mä o nyawa iholoi yoigo o huhutu ngaro de o dararono, hababu manga manarama önanga itorou. 3:20 O nyawa yododiai o dorou, yodohata o dararonika; de yoluku yaika o dararonika, hupaya manga manarama itotorou uha yamäke. 3:21 Mä o nyawa yamote-moteke ma Jou Madutu aimau, yaika o dararonika hupaya idadi itararono okia yodiaioka gënanga naga imamoteke de ma Jou Madutu aimau. 3:22 Ipaha de gënanga o Yesus dé iwinöninïki yoiki o Yudeaika. Unanga wogogere dokengoka öraha muruono naga madekana dede önanga dé waohiki. 3:23-24 Oraha gënanga o Yohanis iwihingohamuahi o buika. Unanga waohiki o Ainonoka, ikurutikaua de o Salim, hababu dokengoka naga o akere iwöe. O nyawa yowöe yoböa unangika, dé unanga waohiki önanga. 3:25 Yamuruono naga o Yohanis iwinöninïki yomuläenge imateke ributu de o Yahudioka manyawa mangale o debi-debini madatoro. 3:26 Onanga yoiki o Yohanisika, de yato, "Bapa Guru, bote Bapa kanohiningahi, o nyawa de ngona Bapa o Yordan ma Ngairi mahonongaka gënanga, Bapa nomihimatokoka ngomino kahuruono? Orahanënanga Unangö waohiki, dé mata-mata o nyawa yoiki Unangika!" 3:27 O Yohanis wohaluhu, "O nyawa yamäkeua okianaga, nako ma Jou Madutu wahidöakua onangika. 3:28 Ngini mahirete ni ihenoka Ngohi totemo, 'Ngohi o Koano Wohihohalamatiua. Ngohi ihi huloko tihihiraino Unanga.' 3:29 O ngoheka mokawi-kawingi naga tomünanga aminauru wokawi-kawingi. O nauru wokawi-kawingi aidodiawo gënanga duga-duga womaoko witiniaile dé woihene, dé unanga womörene nako woihene o nauru wokawi-kawingi ai ilingi. Hokogenangö de ngohi. Orahanënanga ahihininga duru i sanangi. 3:30 Unanga duru kiani iholoi, wihiamo-amoko, dé ngohi kai dogo tokuranga." 3:31 Iböa-böa dakuku iholoi yatilakuru mata-mata. Iböa-böa o duniaino yaetongo o dunia manyawa, dé ihidemo mangale o dunia mahali. Iböa-böa dakuku iholoi yatilakuru mata-mata. 3:32 Unanga wotemo mangale okia wamäkeoka dé woihenoka, mä o nyawa moiua yangaku Ai hakihi. 3:33 O nyawa yangaku Ai hakihiika gënanga, yongaku ma Jou Madutu wotiai. 3:34 Hababu o nyawa ma Jou Madutu wahuloko ihingahu ma Jou Madutu aidemo, karana ma Jou Madutu ai Womaha mata-mata iwihidöakoka unangika. 3:35 O Ama wihininga ai Ngohaka, dé wihilapahioka hagala o kuaha Unangika. 3:36 O nyawa iwingaku-ngaku o Ngohakika gënanga, aha yamäke o ngango madutu de ikakali. Mä o nyawa iwihingounua ma Ngohakika gënanga yamäkeua o ngango. Onanga wahukumu ma Jou Madutu kahiado-adonika.

Yohanis 4

4:1 O Farisioka manyawa yoihene o Yesus wamäke dé waohiki iholoi yowöe de ngaro iwinöninïki o Yohanis. 4:2 (Kaimoteke madiai o Yesus mahirete wo ohikua duga-duga iwinöninïki dika.) 4:3 Maöraha o Yesus wohiöriki o Farisioka manyawa yoihenoka mangale o hali gënanga, Unanga wöiki o Yudeaika de womaidulu o Galileaika. 4:4 Ai dodagi mahidogoronaka gënanga Unanga kiani watilakuru o Samaria. 4:5 O Yesus womahiädono o berera moi o Samariaka maromanga o Sikar, ikurutikaua de o tonaka mahira o Yakub wihidöaka aingohakika o Yusuf. 4:6 Genangoka naga o Yakub aihumu. O Yesus iwiboleoka duru karana imadagi, mangale gënanga Unanga wogogeruku o humu madatekoka. Oraha gënanga done howange ikorona, 4:7-8 dé iwinöninïki o Yesus yoikoka o bereraika yoija o inomo. Ahao o Samaria manyawa mangoheka momatëngo moböa moma guiti o akere. O Yesus womitemo munangika, "Ayo, kai yakunu Ngohi toma gahoko tokere?" 4:9 O Samaria mangoheka gënanga mohaluhu, "Tuanga o Yahudioka manyawa, ngohi o Samaria manyawa; yadodoa Tuanga nogahoko nokere ngohino?" (Hababu o Yahudioka manyawa imateke rahaiua de o Samaria manyawa.) 4:10 O Yesus wohaluhu, "Nako ngona nohiöriki ma Jou Madutu aingongike dé o Naguna wogahoko wokere ngonaika, marai ngona mahirete nogahoko nokere Unangika, dé Unanga aha wonihidöaka ngonaika o akere mangango." 4:11 O ngoheka gënanga mato, "Tuanga koiwa anihia-hia, dé o humu nënanga duru kohalukuku. Okiaino Tuanga namäke o akere mangango? 4:12 O Yakub, miatohora ngomi, womihidöaka ngomi o humu nënanga. Unanga mahirete womalë o akere wokere nenangino; hoko genangoli aingoha-ngohaka de ai aiwani. Okia Tuanga natobote Tuanga iholoi nolamoko de o Yakub?" 4:13 O Yesus wato, "O nyawa yaokere o akere nënanga aha manga kiriti madudungoli," 4:14 "mä o nyawa yokere o akere aha Ngohi tahidöaka, manga kiriti madudungokaua kahiadoadonika. Hababu o akere aha Ngohi tahidöaka gënanga aha idadi o jobubu manga diri magoronaka ihahuru ihupu dé ihidöaka onangika o ngango madutu dé ikakali." 4:15 O ngoheka gënanga mato, "Tuanga, nohihidöaka ngohi o akere gënanga, hupaya ngohi ahikiriti madudungokaua; la ibötohi togogilio nenangino tolë o akere." 4:16 O Yesus wato, "Noiki, niahoko anirokata, daha nainoli nangino." 4:17 O ngoheka gënanga mohaluhu, "Ngohi koiwa ahirokata." O Yesus wato, "Anidemo gënanga itiai." 4:18 "Hababu ngona nokawingoka nohigali mamotoa iböto, dé o nauru niwango dede ngona nënanga naga anirokatauahi." 4:19 O ngoheka gënanga mato, "Orahanënanga ngohi tohiöriki Tuanga Ngona o nabi moi." 4:20 "Tongomi miaete de miatohora iwihuba ma Jou Madutu o doporonoka nënanga, mä Tuanga ani nyawa yato, duga-duga o Yerusalemoka dika mangï o nyawa iwihuba ma Jou Madutu." 4:21 "Nongaku," o Yesus wato munangika, "öraha moiuku o nyawa aha iwihuba o Ama, o doporonokaua nënanga, dé o Yerusalem okauaö. 4:22 Ngini o Samaria manyawa niahuba okianaga ngini nianäkoua, mä ngomi o Yahudioka manyawa miahuba ënanga ngomi mianäko, hababu o halamati iböa o Yahudi manyawaka de yaino. 4:23 Mä maöraha aha iböa, dé iböaka de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha o nyawa aha iwihuba o Ama hokä sarakia Unanga naga. Onanga aha yopuji de madiaioka, hokä o Ama woigo-igo. 4:24 Hababu ma Jou Madutu gënanga o Womaha, dé kade ma Jou Madutu ai Womaha dika makuaha, o nyawa yakunu iwi huba o Ama hokä sarakia Unanga naga." 4:25 O ngoheka gënanga motemo o Yesusika, "Ngohi tohiöriki o Koano Wohihohalamati (iwi hetongo o Kristus) aha woböa. Nako Unanga woböa, Unanga aha wohingahu hagala mata-mata ngoneino." 4:26 "Ngohi nanga Unanga," o Yesus wato, "Ngohi öraha nënanga homa ade-ade magogiria dede ngona." 4:27 Orahagënanga o Yesus iwinöninïki yoböa. Onanga yohëranga iwimäke o Yesus ima ade-ade de o ngoheka momatëngo. Mä komoiuaö onangino imileha o ngoheka gënanga, "Ayo aniparalu okia?" ekola iwileha o Yesusika, "Yadodoa Bapa nima ade-ade de o ngoheka gënanga?" 4:28 Ma ngoheka gënanga kama mala ami rube genangoka, dé moma popäta o bereraika dé mohingahu hagala o nyawa dokengoka, 4:29 "Niaino niwilegahi, womatëngo wohihingahu ngohino hagala mata-mata ngohi tadodiaioka. Bote Unanga gënanga o Koano Wohi hohalamati?" 4:30 Hagala o nyawa genangoka kayamala manga berera de yoiki o Yesusika. 4:31 Orahagënanga o Yesus iwinöninïki iwiahoko wolomo. Onanga yato, "Bapa Guru," "ika nolomohi." 4:32 O Yesus wohaluhu, "Naga o inomo Ngohioka, ngini nihiörikua." 4:33 Mä o Yesus iwinöninïki muläenge imakeleha, "Bote naga o nyawa yoao o inomo mangale Unanga?" 4:34 Daha o Yesus wato, "Ahi inomo Ngohi ganga tamoteke Ai mau Unanga wohihulo-huloko Ngohi, dé tohitotomo o manarama wohihilapahioka Ngohino. 4:35 Ngini niato, 'O mede iatohi o gugutuku maöraha.' Mä Ngohi tinitemo nginika: Niapulono o dumule-o dumule ikuratioka, imahidiai mangale iutuku! 4:36 O nyawa youtu-utuku imuläenge yodahongo manga hewa dé yototoomu mahohoko mangale o ngango madutu dé i kakali. Hiädono yodato-datomo dé youtu-utuku yakunu yokokimörene. 4:37 Ohi ade nënanga de madiaioka, 'Moi yodatomo, mahomoa youtuku.' 4:38 Ngohi tinihuloko ngini nioiki niutuku o dumuleika ngini nitumuleua, o nyawa mahomoa yomanaramoka dokengoka, dé ngini niö dahongo mautumu to önanga manga manaramino." 4:39 Manga ngöe o Samaria manyawa o bereraka gënanga iwingaku o Yesusika, hababu o ngoheka gënanga mato, "Unanga wohihi ngahu ngohino hagala mata-mata ngohi tododiaioka." 4:40 Maöraha o Samaria manyawa gënanga imakamäke de o Yesus, önanga yogahoko duru iwiributu, hupaya Unanga wogogerohi dede önanga. HÒ o Yesus wogogere genangoka o wange hinoto madekana. 4:41 Maduruino iholoi yowöeoli o nyawa iwingaku o Yesusika, hababu okia wadotoko mahirete onangika. 4:42 Onanga yotemo o ngohekaika gënanga, "Ngomi mingaku örahanënanga, igoungua hababu okia nomihi ngahu ngomino, mä karana ngomi mahirete mi ihenoka mangale Unanga, dé mihiöriki Unanga igoungu o dunia Wohi hohalamati." 4:43 O wange hinoto ipaha wogogere o Sikar, o Yesus woiki o Galileaika. 4:44 O Yesus mahirete wotemoka, "O nabi womatëngo iwihoromatiua toünanga aiberera madutuoka." 4:45 Mä maöraha Unanga womahiädono o Galileaika, o nyawa manga ngöe dokengoka iwibuhuku de manga hininga imore-morene, hababu önanga naga o Yerusalemoka yamäkeoka mangöe o Yesus wodiai o Paskah ma Wange ma Amokoka. 4:46 Ahao o Yesus womaidulu o Kana mabereraika o Galilea ma tonakoka, kiaka Unanga wohidadioka o akere idadi o angguru. O Kapernaumoka naga womatëngo o kadatoka womomanarama aingohaka wopanyake. 4:47 Mä oraha ünanga woihene o Yesus woböa inoka o Galileaka o Yudea de waino, ünanga woiki o Yesusika dé wogahoko o Yesus waika o Kapernaumika la wihitogumu aingohaka ngadeke wohonenge. 4:48 O Yesus witemo o kadatoka womomanaramika gënanga, "Nako niamäkeuahi ihëra-hëranga, ngini ningakua." 4:49 "Tuanga," o kadatoka womomanarama wohaluhu, "itaiti noböa ahingohaka wohonenguahi de." 4:50 O Yesus witemo unangika, "Noiki, aningohaka wotogumoka." O nyawa gënanga wangaku o Yesus aidemoika, dé unanga woiki. 4:51 O ngëkomo mahidogoronaka, iwilöleleani yoböa unangika dé iwihingahu, "Ani ngohaka Tuanga wotogumoka." 4:52 Daha ünanga wäleha onangika, o takoro muruono o ngohaka gënanga muläenge wotogumu. Onanga yohaluhu, "Kanugono mudukua hotakoro moi o wange ikorona aigogama ihihanga." 4:53 Daha o ngohaka aiama gënanga wohininga maöraha hokogënanga o Yesus wotemo unangika, "Ani ngohaka wotogumoka." HÒ unanga dé aitau madola iwingaku o Yesusika. 4:54 Gënanga o nonako ihëra-hëranga mahinoto o Yesus wodiai o Galileaka, maöraha Unanga o Yudea de waino.

Yohanis 5

5:1 Iböto de gënanga, naga o Yahudioka manga wange ma ago-agomo, o Yesus woiki o Yerusalemika. 5:2 O Yerusalem "O Duba ma Ngorana" madatekoka naga o akere malupanga moi, de o Ibranioka manga demo ihiromanga Betesda. Genangoka naga o kamari motoa. 5:3 De o kamarikamari gënanga manga ngöe o nyawa yopopanyake imaiduoka; naga yopiloko, yosuga dé naga yolugu. Onanga mata-mata yödamä o akere malupangoka iluluaka. 5:4 Hababu naga mamoi-mamoi ma Jou aimalaekat iuti o akere malupanguku gënanga dé yaluluaka ma akere. Dé o nyawa yopopanyake madodihiraka yowohama o lupanguku gënanga maöraha o akere iluluaka aha yotogumu o panyake okia dika önanga yadäene. 5:5 O ngïoka gënanga naga o nauru womatëngo wopopanyake o taongo moruange de tufange madekana. 5:6 O Yesus wimäke ünanga woma iduoka dokengoka, dé wohiöriki ünanga duru kaidekana wopanyake; o Yesus wileha unangika, "Noigo ngona notogumu?" 5:7 O nyawa wopopanyake gënanga wohaluhu, "Bapa, moiua o nyawa nenangoka ihinoa ngohi o akere malupanguku maöraha ma akere iluluaka. Dé maöraha ngohitameta o akere malupangika, o nyawa mahomoa yohiraka imanoa." 5:8 O Yesus witemo unangika, "Nomomiki, nagoraka anitikara dé noma dagi." 5:9 De öraha gënanga dika o nyawa gënanga wotogumoka. Unanga wagoraka aitikara dé womadagi. O hali gënanga idadi o Yahudioka manga Puji mawangeoka. 5:10 Hababu gënanga o Yahudioka manyawa yokokuaha, iwitemo o nyawa ahao wotogumino gënanga, "O wange nënanga o Puji ma wange. Ngona iyakunua nao anitikara." 5:11 Mä o nyawa gënanga wohaluhu, "O nyawa wohihitogutogumu ngohi kangano wohihuloko ngohi tagoraka ahitikara dé toma dagi." 5:12 Yoleha önanga, "O naguna gënanga wonihuloko ngona nagoraka ani tikara dé noma dagi?" 5:13 Mä o nyawa wotogu-togumoka gënanga wohiorikua o nyawa nagona, hababu o Yesus womahihangoka o nyawa yowöe-wöe manga hidogoronaka gënanga. 5:14 Maduruino o Yesus imamäke de o nyawa gënanga ma Jou ai Tau magoronaka, dé witemo unangika, "Oraha nënanga ngona notogumoka. Uha nobaradohali, hupaya uha naohana o hali iholoi itorou." 5:15 De woiki o nyawa gënanga, daha wohingahu o Yahudioka manyawa yokokuahaika o Yesus wihitogumu. 5:16 Dé mahababu gënanga, önanga ihidailako iwianiaya o Yesus, hababu Unanga wahitogumu o nyawa o Yahudioka manga Puji mawangeoka. 5:17 Mä o Yesus watemo onangika, "Ahi Ama hokogenangika womanarama hiädono öraha nënanga, dé Ngohiö tomanarama." 5:18 Ai demo-demo gënanga idadi o Yahudioka manyawa yokokuaha duru ihidailako la iwitoma. Onanga yodiai gënanga, igoungua hababu Unanga watilakuru o agama madatoro mangale o Yahudioka manga Puji mawange, mä hababu Unanga wotemo ma Jou Madutu gënanga ai Ama; mangarati Unanga womahitero Ai diri de ma Jou Madutu. 5:19 O Yesus wohaluhu hagala o nyawaika gënanga hokonënanga, "Ningaku, o Ngohaka gënanga okia-kiaua wakunu wodiai de Ai kuaha mahirete. Unanga duga-duga wodiai okia Unanga wamäke de wadiai ma Ama. Hababu okia ma Ama wadiai hokogenangö ma Ngohaka wadiai. 5:20 Hababu ma Ama wihininga ma Ngohaka dé wihi matoko Unangika mata-mata wadiaioka mahirete. De ma Ama aha wihimatoko Unangika o manarama-o manarama iholoi i lamokoli, hiädono mata-mata yohëranga. 5:21 Ma Ama gënanga wahi momiki o nyawa yohonengoka, dé wahidöaka önanga o ngango madutu dé ikakali; hokogenangoli ma Ngohaka wahidöaka o ngango ikakali hagala o nyawaika yoigo yahidöaka o ngango. 5:22 Ma Ama mahirete wahihakimua o nagona dika. Hababu mata-mata kuaha mangale wahihakimi wihilapahioka Ai Ngohakika. 5:23 Ma Ama wodiai gënanga, hupaya mata-mata o nyawa iwihoromati ma Ngohaka hokä önanga iwihoromati ma Ama. O nyawa iwihoromatiua ma Ngohaka, iwi horomatiuaö, o Ama wihulo-huloko ma Ngohaka. 5:24 Igoungu itiai Ahiade-ade nënanga: O nyawa yohininga hagala Ahidemo dé iwingaku Unangika wohihulo-huloko Ngohi, o wowango madutu dé ikakali kato önanga. Onanga aha yahukumua; önanga yolapahioka de o honenge dé yamäke o wowango. 5:25 Ningaku: Aha iböa maöraha -- de yadonoka maöraha -- o nyawa yohonengoka aha yoihene Ai ilingi ma Jou Madutu ai Ngohaka. Dé o nyawa yoihe-ihene aha yowango. 5:26 Hokä o Ama mahirete o ngango matiti, Unanga wihidadi Ai Ngohaka o ngango matitioli. 5:27 Unanga wihidöakoka Ai Ngohakika o haku mangale wahihakimi hababu Unanga o Nyawa manga Ngohaka. 5:28 Uha ngini nihëranga niihene o hali nënanga, hababu maöraha aha iböa o nyawa mata-mata yohone-honengoka yoihene Ai ilingi, 5:29 daha yohupu o lungunino. O nyawa yododiaioka o oa aha yomomiki mangale o ngango. Mä o nyawa yododiaioka o dorou, aha yomomiki mangale yahukumu." 5:30 "Ngohi takunua todiai okianaga imoteke Ahi hininga mahuka mahirete. Ngohi duga-duga tahihakimi imamoteke de ma Jou Madutu aipareta. Dé ahiputuhu Ngohi iadili, hababu Ngohi tamotekua Ahi hininga mahuka mahirete, mä Ai hininga mahuka o Ama wohihulo-huloko Ngohi. 5:31 Demo hohiade Ngohi mahirete tohidöaka o hakihi mangale Ahi diri, o hakihi gënanga yakunua yangaku. 5:32 Mä naga o nyawa mahomoa ihidöaka o hakihi mangale Ngohi, dé Ngohi tohi öriki manga hakihi gënanga itiai. 5:33 Ngini nia hidingoto nia huhuloko o Yohanisika, dé unanga wohi döakoka o hakihi madiai mangale Ngohi. 5:34 O hali nënanga Ngohi totemoka, Ngohi tolingirua o hakihi o nyawaino, mä hupaya ngini inihihalamati. 5:35 O Yohanis gënanga hokä o hilo iwango dé i tararono madararono. Oraha mahuhutulu ngini nimörene nio dahongo o dararono gënanga. 5:36 Mä ahi hakihi Ngohi i holoi ilamoko de o Yohanis ai hakihi. Okia öraha nënanga Ngohi todiai, enagënanga o manarama wohihi döakoka o Ama Ngohino, manyonyata o Ama wohi huloko Ngohi. 5:37 Dé o Ama wohi huloko Ngohiö, wohi döaka o hakihi mangale Ngohi. Ngini ni ihenuahi Ai ilingi, ekola de niwi mäke uahi Ai rupa. 5:38 Ai demo niagogonua niahininga magoronaka, hababu ngini nihingakua Ngohino, Unanga wohihuloko. 5:39 Ngini nima dotoko Ma Jou Ai Demo ma Buku madola, hababu niatobote de mangëkomo gënanga ngini niamäke o ngango madutu dé ikakali. Dé Ma Jou Ai Demo ma Buku mahirete gënanga ihidöaka o hakihi mangale Ngohi. 5:40 Mä ngini nioluku niaino Ngohino la niamäke o ngango ikokakali. 5:41 Ngohi tolingirua o horomati o nyawaino. 5:42 Ngohi tininako ngini. Ngohi tinihiöriki ngini niwihiningaua ma Jou Madutu niahininga magoronaka. 5:43 Ngohi toböa de Tongohi Ahi Ama aikuaha, ngaro hokogënanga ngini nihitarimaua Ngohi. Mä nako o nyawa mahomoa yoböa de manga kuaha mahirete, ngini niaigo niatarima önanga. 5:44 Sarakia ngini iyakunu ningaku, nako ngini nilingiri o higiriri niadodiawo o nyawaino, dé nimahiahaua nialingiri o horomati ma Jou Madutu woma Tëngotëngokaino? 5:45 Uha niatobote Ngohi aha tinihihowono ngini Ahi Ama aihimangoka. Aha winihihowono ngini ganga o Musa, ünanga ngini niwingano-nganono. 5:46 Demo hiade ngini niwingaku o Musaika, ngini aha nihi ngaku Ngohino, hababu mangale Ngohi ünanga watulihi. 5:47 Mä nako ngini niangakua okia o Musa watulihoka, sarakia ngini iyakunu ningaku okia Ngohi totemoka?"

Yohanis 6

6:1 Iböto de gënanga o Yesus womaidulu o Galilea ma Taaga mahonongaika, yahetongo Tiberias ma Taaga. 6:2 De womahi ädono dokengoka, o nyawa manga ngöe iwininïki Unanga, hababu önanga yamäkeoka ihëra-hëranga wadiai, de wahitogumu o nyawa manga ngöe yopopanyake. 6:3 O Yesus wodoa o doporonile, daha Unanga wogogeruku genangoka de iwinöninïki. 6:4 Oraha gënanga, o Yahudioka manga Wange ma Amoko o Paskah itigioka. 6:5 Maöraha o Yesus womalega iwikilolitino, Unanga wamäke o nyawa de kamanga doduduono yoböa Unangika. De Unanga witemo o Filipusika, "Kiaika ngone hakunu hoija o inomo, hupaya mata-mata o nyawa nënanga yakunu yolomo?" ( 6:6 O Yesus wotemo hokogënanga hababu Unanga womau wiuji o Filipus; hababu Unanga mahirete wohiorikoka okia aha wodiai.) 6:7 O Filipus wohaluhu, "O roti maija o tiwi o haäka o ratuhu hinoto aha imakadonua, o nyawa manga ngöe nënanga, ngaroka o nyawa moi duga-duga yamäke mahuhutulu dika." 6:8 Womatëngo iwinöninïki o Yesus mahomoa enagënanga o Andreas, o riadodoto de o Simon Petrus wato, 6:9 "Nenangoka naga o ngohaka o nauru womatëngo airoti motoa de o nawoko o ngai hinoto. Mä okia mamangarati gënanga mangale o nyawa manga ngöe nënanga?" 6:10 O Yesus wato, "Niahuloko o nyawa mata-mata gënanga yogogeruku." O ngï gënanga naga o momo koharubu, hö hagala o nyawa gënanga yogogeruku o momoka -- mata-mata naga mudukua yaribuhu motoa o nyawa o nau-nauru dika. 6:11 Dahao o Yesus walë o roti gënanga, wosukur ma Jou Madutuika. Iböto de gënanga Unanga wahikodoku o roti gënanga o nyawa yowöe-wöeika. Ipaha Unanga wahikodoku o nawoko gënanga, de önanga yaolomo koyamatakua. 6:12 Ipaha mata-mata yolomo hiädono yapunuhu, o Yesus watemo iwinöninïkika, "Niatoomu maboloi o inomo gënanga; uha hiädono naga iumo." 6:13 Daha önanga yatoomu o karaja ngimoi de hinoto iomanga, maboloi o inomo, o roti motoa yaolomo o nyawa yowöe-wöe gënanga. 6:14 Maöraha o nyawa yowöe-wöe yamäke ihëra-hëranga o Yesus wadiai, önanga yato, "Igoungu, ne Unanga o Nabi hingano-nganono woböa o duniaino!" 6:15 O Yesus wohiöriki önanga yomau yaino iwiributu Unanga wodadi toönanga manga koano. Mangale gënanga woiki Unanga womahiditoko madaera dema dodoporonokaika. 6:16 Muläenge yohutu, o Yesus iwinöninïki youti o taagauku. 6:17 De yoharene o ngotiri yatoaka o taaga gënanga yoiki mahonongaika yameta o Kapernaum mabereraika. O wange yohutuoka, mä o Yesus ma kowoböauahi onangika. 6:18 Oraha gënanga o taaga imuläenge ilolopaka hababu o rato. 6:19 Yohidete done hokilo motoa ekola butanga magurutika, önanga iwimäke o Yesus woböa manga ngotirika womadagi o akere malokuika. Onanga duru yohawana. 6:20 O Yesus watemo onangika, "Uha nihawana, nënanga Ngohi!" 6:21 Dé manga hininga imore-morene önanga iwibuhuku Unanga woharene o ngotiruku magoronaile, dé oraha gënanga dika manga ngotiri önanga gënanga imahi adonoka o ngï manga metaika. 6:22 Yarehino mawange o nyawa manga ngöe kayogogogerohi o taaga mahonongaka, yamäke hokokangano duga-duga naga ngotiri moi dokengoka. Onanga ihiöriki o Yesus iwinöninïki yopahaka de o ngotiri gënanga, enahioko o Yesus wonïkua. 6:23 Daha ino o ngotiri muruono naga o Tiberiasino imaleotino imahi tigi-tigiha de o ngï kiaka o nyawa yowöe-wöe gënanga yolomo o roti ma Jou wosukur de i böto. 6:24 Maöraha o nyawa yowöe-wöe gënanga iwimäke o Yesus de iwinöninïki genangoka koyaiwa, onangö yoharene o ngotiroko dé yoiki o Kapernaumika iwilingiri o Yesus. 6:25 Maöraha o nyawa manga ngöe-ngöe gënanga imakamäke de o Yesus o taaga mahonongaka, önanga iwileha Unangika, "Bapa Guru, hokokia Bapa nimahiädono nenangino?" 6:26 O Yesus wohaluhu, "Igoungu, ngini nihilingiri Ngohi igoungua hababu ngini nimangaratioka madodagi ihëra-hëranga Ngohi tadiai, mä karana ngini niolomoka hiädono inipunuhu. 6:27 Uha nimanarama mangale niamäke o inomo iyakunu imata de imela. Nimanarama mangale niamäke o inomo iyakunua iamiri dé inihi döaka o ngango madutu dé ikakali. O inomo gënanga aha winihi döaka o Nyawa manga Ngohaka nginika, hababu Unanga witedeoka ma Jou Madutu o Ama." 6:28 Daha önanga iwileha Unangika, "Ngomi kiani midiai okia la mia moteke ma Jou Madutu aihininga mahuka?" 6:29 O Yesus wohaluhu, "Nënanga ma Jou Madutu woigo nginino: niwingaku Unangika wihulo-huloko ma Jou Madutu." 6:30 Onanga yato, "Nako hokogënanga," "manyonyata okia iyakunu Bapa nomihidöaka hupaya ngomi miamäke dé miningaku Ngonaika Bapa? Okia Bapa aha nodiai? 6:31 Miaete de miatohora ngomi yolomo o manna o tonaka makokakahaka, hokä Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihoka, 'Unanga wahidöaka önanga yolomo o roti o horogauku.' " 6:32 Daha o Yesus watemo onangika, "Igoungu, kiani ningaku; o Musaua, mä Tongohi ahi Ama winihidöaka nginika o roti ma gou-goungu o horogauku. 6:33 Hababu o roti winihidöa-döaka ma Jou Madutu ganga Unanga o horogaka de wouti dé wohidöaka o wowango o nyawaika o duniaka." 6:34 Onanga yato, "Bapa," "nomihidöaka ngomino hokogenangika o roti gënanga." 6:35 "Ngohi o roti ihidöaka o ngango," o Yesus wato onangika. "O nyawa yoböa Ngohino aha yahahinokaua kahiado-adonika. Dé o nyawa ihingaku Ngohino aha manga kiriti madudungokaua kahi ado-adonika." 6:36 "Mä hokä Ngohi totemoka nginika, ngaro ngini nihimäkeoka Ngohi, ma ngini ningakua. 6:37 O nyawa mata-mata o Ama wohidöaka Ngohino, aha yoböa Ngohino. Ngohi tatilaua o nagona honanga yoböa Ngohino. 6:38 Hababu Ngohi touti o horogaka de tauku, tamotekua Ahi hininga mahuka mä Ai hininga mahuka Unanga wohihulo-huloko Ngohi. 6:39 Dé nenangala Ai mau Unanga wohihulo-huloko Ngohi: hupaya o nyawa wohihidöa-döakoka Ngohino, kamoiö de yohihangua; mä hupaya Ngohi tahimomiki önanga o Kiamati ma Wangeoka. 6:40 Hokonenangala, Tongohi ahi Ama Ai mau: Hupaya mata-mata iwimäke o Ngohaka dé iwingaku Unangika, o ngango madutu dé ikakali katoönanga, dé Ngohi tahiwangokali o Kiamati ma Wangeoka." 6:41 O Yahudioka manyawa muläenge yokurubungu o Yesusika, hababu Unanga wato, "Ngohi o roti o horogauku iuti". 6:42 Onanga yato, "Koigoungua o Yesus nënanga, o Yusuf aingohaka? Ngomi mianäko ngoi ayo de Ai ama! Sarakia Unanga yakunu wotemo Unanga wouti o horogaka de wauku?" 6:43 Daha o Yesus wätemo onangika, "Uha nikurubungu. 6:44 O nyawa moiö de koiwa yakunu yoböa Ngohino, nako o Ama wohihulo-huloko Ngohi, wä aoua önanga Ngohino; dé o nagona yoböa, aha tahimomiki o Kiamati ma Wangeoka. 6:45 O Nabi-nabi manga Buku magoronaka naga itulihi hokonënanga, 'Mata-mata o nyawa aha wädotoko ma Jou Madutu.' HÒ mata-mata o nyawa iwihi gihene o Ama dé imadotoko Unangino, yoböa Ngohino. 6:46 Gënanga koiwa mamangarati naga o nyawa iwimäkeoka o Ama. Duga-duga Unanga woböa-böa ma Jou Madutuino, wimäkeoka o Ama. 6:47 Igoungu, nihiöriki: O nyawa yongaku-ngaku, o ngango madutu dé ikakali katoönanga. 6:48 Ngohi o roti inihidöaka o ngango. 6:49 Niaete de niatohora yolomo o manna o tonaka makokakahaka dé onanga kayohonenge dika. 6:50 Mä hokogenangua o roti iuti-uti o horogauku; o nyawa yaolomo o roti gënanga aha yohonengua. 6:51 Ngohi o roti iuti-uti o horogauku -- o roti ihidöa-döaka o ngango. O nyawa yolomo o roti nënanga aha yowango kahiado-adonika. Roti Ngohi aha tahidöaka ganga Tongohi ahi akeme mangale o dunia mawowango." 6:52 Yoihene gënanga, o Yahudioka manyawa imateke ributu moi de moi. "Sarakia o nyawa nënanga wakunu wonahidöaka Ai akeme ngoneino la haolomo?" önanga yato. 6:53 Daha o Yesus watemo onangika, "Igoungu, ningaku: Nako ngini niaolomua o Nyawa manga Ngohaka Ai akeme dé niaokerua Ai awunu, ngini aha igou-goungu niwangoua. 6:54 O nyawa yaolomo Tongohi Ahiakeme dé yaokere Tongohi ahiawunu o wowango madutu dé i kakali katoönanga, dé Ngohi aha tahimomiki o Kiamati ma Wangeoka. 6:55 Hababu Ahi akeme Tongohi o inomo magoungu, dé Ahi awunu Tongohi, o akere magoungu. 6:56 O nyawa yaolomo Tongohi Ahi akeme dé yaokere Ahi awunu, yotatapu kamoi dede Ngohi, dé Ngohi de önanga. 6:57 O Ama wowango-wango gënanga, wohihuloko Ngohi dé Ngohiö towango o Amaino. Hokogenangö o nyawa yaolomo Tongohi ahiakeme, aha yowango Ngohino. 6:58 Nënanga o roti iuti-uti o horogauku: o roti hokä yaolo-olomua niaete de niatohora. Karana yaolomo iböto o roti gënanga, önanga kayohonenge dika. Mä o nyawa yaolomo o roti nënanga, aha yowango kahi ado-adonika." 6:59 Mata-mata gënanga o Yesus wotemo maöraha Unanga wädotoko o pupuji matauoka o Kapernaum mabereraka. 6:60 Yoihene iböto Ai demo-demo o Yesus gënanga, manga ngöe iwinöninïki manga hidogoronaka yotemo, "O dodötoko nënanga duru i tubuhoholi. O nagona yakunu yoihene!" 6:61 O Yesus mahirete wahiöriki iwinöninïki yokurubungu o hali gënanga. Ma Unanga wätemo, "Okia ngini niahininga yadäenua karana o demo-demo gënanga? 6:62 Sarakia idadi done, nako ngini niwimäke o Nyawa manga Ngohaka wodoa wolio Ai ngï i hira-hiraile? 6:63 Yadiai o nyawa yowango genangala ma Jou Madutu ai Womaha. O nyawa manga kuata koiwa mafaidä. O demo-demo Ngohi tohiadonoka nginika nënanga, ganga ma Jou Madutu ai Womaha mademo-demo de o demo ihidödöa-döaka o ngango. 6:64 Ngaro hokogënanga nagaö niahidogoronaka ngini yongakua." (O Yesus wohiorikoka mahirahi o nagona honanga yoluku yongaku, dé o nagona aha iwihipongono.) 6:65 Daha o Yesus wätemo wohigalioli, "Hababu gënanga, Ngohi tinihi ngahuoka nginika o nyawa kamoiua yakunu yoböa Ngohino, nako o Ama kowahigumalaua." 6:66 Muläenge öraha gënanga manga ngöe iwinöninïki iwimala Unanga, dé yolukoka iwinïki Unanga. 6:67 Daha o Yesus waleha iwinöninïki yangimoi de yahinotoika, "Boteka nginiö nimau nihimala Ngohi?" 6:68 O Simon Petrus wato Unangika, "Jou," "o nagonaika ngomi aha mioiki? Anidemo Jou ihidöaka o ngango madutu dé ikakali. 6:69 Ngomi duru mingakuoka de mihigoungu Jou Ngona o huhuloko i tebi-tebini ma Jou Madutuino." 6:70 O Yesus wohaluhu, "Mode koigoungua tini iriki ngini o nyawa iningimoi de nihinoto nënanga? Ngaro hoko gënanga, womatëngo nia hidogoronaka ngini naga o womaha madorou!" 6:71 O Yesus ai dumutu enagënanga o Yudas o Simon Iskariot ai ngohaka. Hababu ngaro o Yudas o nyawa womatëngo o Yesus iwinöninïki yangimoi de yahinoto manga hidogoronaka, ünanga aha wosetiaua o Yesusika.

Yohanis 7

7:1 Ipaha de gënanga o Yesus woiki okiaika honanga o Galilea matonakoka. Unanga wöluku o Yudea madaeraika hababu o Yahudi manyawa yokokuaha yomau iwitoma Unanga. 7:2 Oraha gënanga itigioka o Wange ma Amoko o Tau-tau ihikatu o Hoka-hoka. 7:3 O Yesus airoriadodoto iwitemo o Yesusika, "Namala, o ngï nënanga dé noiki o Yudeaika, hupaya ininöninïki yakunu yamäkeö Ani manarama. 7:4 Koiwa naga o nyawa aha yaiunu okia Unanga wadiai, nako Unanga woigo wodadi duru iwinäko. Nako Ngona nadiai hagala parakara hokogënanga, o dunia ingodumu kiani ihiöriki!" ( 7:5 Hababu Ai roriadodoto mahireteö iwingakua Unangika.) 7:6 O Yesus wato onangika, "Maörahauahi mangale Ngohi," "mä mangale ngini, öraha mahigetongo iyakunu. 7:7 O dunia nënanga yakunua inidohata ngini. Mä Ngohi igoungu ihidohata o dunia, hababu Ngohi hokogenangika tohidaaere o duniaika mangale mamanarama itotorou. 7:8 Nioiki ngini mahirete o rameangika gënanga. Ngohi toikua hababu maöraha yadonuahi mangale Ngohi." 7:9 Hoko gënanga o Yesus wätemo Ai roriadodotika, dé Unanga kawogogogere o Galileaka. 7:10 Ai roriadodoto yopahaka yoiki o rameangika gënanga, o Yesus womatëngo woiki kawomahihanga o nyawa ma iwihiorikua. 7:11 O rameanga madekana gënanga, o Yahudioka manyawa yokokuaha iwilingiri Unanga dé yoleha-leha, "Kiaka Unanga?" 7:12 O nyawa manga ngöe muläenge imakokuhudu mangale Unanga. Naga utu yotemo, "Unanga o nyawa maoa." Nagaö yotemo, "Kowali! Unanga wahirehene o nyawa manga ngöe." 7:13 Mä o nyawa moiua yobarani yoade-ade ihitotararonika mangale Unanga hababu önanga yämodongo o Yahudi manyawa yokokuahaika. 7:14 O rameanga magogiriaka, o Yesus wowohama ma Jou ai Tau magoronaika, daha muläenge wädotoko. 7:15 O Yahudioka manyawa yokokuaha yohëranga duru dé yato, "Sarakia o nyawa nënanga yakunu wohiöriki hokogënanga mangöe, enahioko Unanga komaiwa wohakola?" 7:16 O Yesus wohaluhu, "Ngohi todotoko nënanga igoungua Ahi dodötoko, mä aidodötoko Unanga wohihulo-huloko Ngohi. 7:17 O nyawa yoigo yamoteke ma Jou Madutu aimau aha ihiöriki okia ino Ahi dodötoko iböa ma Jou Madutuino ekola Ngohino mahirete. 7:18 O nyawa ihidöaka manga dodötoko mahirete yolingiri o horomati mangale manga diri mahirete. Mä o nyawa yolingiri o horomati mangale Unanga wähulo-huloko, o nyawa gënanga yorikoto, de o tipu koiwa onangoka. 7:19 Mode koigoungua o Musa wohi döaka ma Jou Madutu hagala aipareta-pareta nginika? Mä niahidogoronaka ngini koiwa yamoteke o pareta-pareta gënanga. Yadodoa ho ngini niato nihitoma Ngohi?" 7:20 O nyawa yowöe-wöe gënanga yohaluhu, "Ngona initogohanga! O nagona yomau initoma Ngona?" 7:21 O Yesus wohaluhu, "Duga-duga o manarama moi Ngohi tadiai o Puji mawangeoka, dé ngini nihëranga. 7:22 O Musa wohidöakoka nginika o datoro mangale o huna -- ngaro o huna gënanga imoteke madiai ma ahali o Musainoua, mania dimo-dimono yohira-hiraino kiaka o Musa ma koiwiwahi. Karana gënanga, o Puji mawangeö ma ngini kaniahuna o nyawa. 7:23 Nako ngini niadiai gënanga hupaya uha niatilakuru o Musa aidatoro mangale o huna, yadodoa ho ngini nihingamo Ngohino hababu Ngohi tahitogumu o nyawa manga röehe mata-mata o Puji mawangeoka? 7:24 Uha niahihakimi o nyawa imoteke okia niamäke, mä i moteke de ma adili." 7:25 Ma duruino naga yamuruono naga o Yerusalem manyawa yotemo, "Mode koigoungua ne Unanga manyawa magogiria iwilingiri yato iwitoma? 7:26 Niwi lega Unanga wotemo-temo o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, dé madagahanga koiwa dé okia-kiaua naga yotemo Unangika! Boteka nanga balu-baluhu ngone ihi örikoka Unanga nënanga o Koano Wohi hohalamati? 7:27 Mä nako o Koano Wohi hohalamati gënanga woböa, o nyawa moiuaö ihiöriki kiaino Ai ahali! Enahioko ngone hohiöriki o nyawa nënanga Ai ahali okiaino." 7:28 Ipaha o Yesus wädotoko magogiriaka ma Jou ai Tau magoronaka, Unanga wotemo de Ai ilingi ma ago-agomo, "HÒ ngini nihiöriki o nagona Ngohi nënanga, dé okiaino Ahi ahali? Ngohi toböaua imoteke Ahi hininga mahuka mahirete. Ngohi wohihuloko mangale Unanga Ai haku wohihuloko Ngohi, dé Unanga iyakunu iwingaku. Mä ngini niwinäkoua Unanga. 7:29 Ngohi tinäko Unanga, hababu Ngohi ahi ahali Unangino, dé Unanga wohihuloko Ngohi." 7:30 Oraha gënanga önanga yomau iwitagoko o Yesus, mä moiua yobarani iwisö Unanga, hababu maöraha yadonuahi. 7:31 O nyawa yowöe-wöe manga hidogoronaka gënanga, manga ngöe yomuläenge iwingaku Unangika, dé yotemo, "Nako o Koano Wohihohalamati gënanga woböa, Unanga wakunu wodiai iholoi iwöe ihëra-hëranga ngaro de o nyawa ne Unanga?" 7:32 O Farisioka manyawa yoihene sarakia o nyawa yowöe-wöe gënanga imakokuhudu mangale o Yesus. Karana gënanga, imakinïki de o imam-imam manga häeke, önanga yähuloko yamuruono naga ma Jou ai Tau magogöana yoiki iwitagoko o Yesus. 7:33 O Yesus watemo o nyawa yowöe-wöeika ma Jou ai Tau magoronaka, "Duga-duga öraha mahuhutulokahi dika Ngohi dede ngini. Ipaha de gënanga Ngohi aha tolio wohihulo-hulokika Ngohi. 7:34 Ngini aha nihilingiri Ngohi, mä nihimäkeua Ngohi; hababu ngini niyakunua niädono o ngï kiaka Ngohi naga." 7:35 Daha o Yahudioka manyawa yokokuaha imaketemo moi de moika, "O nyawa nënanga womau okiaika woiki hiädono ngone hakunua himäke Unanga? Bote Unanga womau woiki o Yahudi manyawaika yogogogere o berera maporetoka o Yunani manyawa manga hidogoronaka, dé wadotoko o Yunanioka manyawa? 7:36 Okia Ai dungutu gënanga howotemo ngone aha hilingiri Unanga mä hakunua himäke de ngone hakunua haika o ngï kiaka Unanga naga?" 7:37 Owange mabobaha marameanga gënanga, enagënanga ma wange duru ilamoko, o Yesus womaokoino ma Jou ai Tau magoronaka daha wopöaka, "O nyawa manga kiriti madudungu kokiani yaino Ngohino la yokere. 7:38 Mangale o nyawa ihingaku Ngohino, itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku, 'Manga hininga magoronaino iuihi ihahahuru o akere ihidöa-döaka o ngango.' " ( 7:39 O Yesus wohiade-ade mangale ma Jou Madutu ai Womaha, aha yatarimao nyawa iwingaku-ngaku Unangika. Hababu o öraha gënanga ma Jou Madutu ai Womaha wohidöakuahi; hababu o Yesus iwihimulia uahi de Ai honenge.) 7:40 O nyawa manga ngöe yoihene okia wotemo o Yesus, dé manga hidogoronaka naga yotemo, "O nyawa nënanga maraioka o Nabi gënanga!" 7:41 Mahomoa yotemo, "Nënanga o Koano Wohihohalamati!" Mä nagaö yotemo, "Se, yakunu o Koano Wohihohalamati woböa o Galileaino? 7:42 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihoka o Koano Wohihohalamati ganga o Daud aidifauku, dé aha woböa o Betlehemino, enagënanga o Daud aikapongo de ailöa." 7:43 Mabobahaka o nyawa yomuläenge imatekeributu mangale o Yesus. 7:44 Naga yomau iwitagoko Unanga, mä moiua o nyawa iwisö. 7:45 Maöraha ma Jou ai Tau yogöa-göana yähuloko yoiki iwitagoko o Yesus yolioinoka, o imam-imam manga häeke dé o Farisioka manyawa gënanga yäleha onangika, "Yadodoa ngini niwi aoua Unanga nenangino?" 7:46 Yogogöa-göana gënanga yohaluhu, "Uwee, koiwahi naga o nyawa yotemo-temo hokä Unanga!" 7:47 "Bote nginiö winihirehenoka Unanga?" o Farisioka manyawa yotemo gënanga. 7:48 "Naga inakokuaha ngone o Farisioka manyawa iwingaku Unangika? 7:49 Mä o nyawa manga ngöe nënanga, önanga yanäkoua o Musa aitita, dé sarakia dika önanga yahilolaioka." 7:50 Womatëngo manga hidogoronaka o Farisioka manyawa gënanga ganga o Nikodemus, naga mahira woikoka o Yesusika. O Nikodemus watemo o Farisi manyawa mahomoaika, 7:51 "Imoteke o Tita, o nyawa womatëngo yakunua iwihukumu nako yoihenuahi aiparakara dé aimanarama yatailakouahi." 7:52 Yohaluhu önanga, "Ngonaö o Galileaino?" "Natailako dika Ma Jou Ai Demo ma Buku! Ngona aha namäke koiwa naga o nabi ai ahali o Galileaino!" 7:53 Iböto de gënanga, o nyawa mata-mata yolioka manga tauika.

Yohanis 8

8:1 Mä o Yesus woiki o Zaitun ma Doporonoka. 8:2 Yarehino mawange o ngoru-ngorumino Unanga woikoli ma Jou ai Tauika, dé o nyawa manga ngöe yoböa Unangika. O Yesus wogogeruku, daha womuläenge wadotoko önanga. 8:3 Oraha gënanga, o agamaka yodo doto-dotoko dé o Farisioka manyawa imiao Unangika o ngoheka momatëngo imihidatagoko mohowono. Onanga imihuloko momaokoile manga hidogoronaka, 8:4 daha yotemo o Yesusika, "Bapa Guru, o ngoheka nënanga imihidatagoko maöraha magogiriaka mohowono. 8:5 O Musa ai Tita magoronaka naga madatoro, nako o ngoheka hokonënanga kiani imikaweli de o helewo hiädono mohonenge. Orahanënanga sarakia anidamäke Bapa?" 8:6 Onanga yoleha hokogënanga yomau iwitaili Unanga, hupaya önanga yakunu iwihihowono. Mä o Yesus womarukuku dika, dé watuli-tulihi de aihagarara o tonakuku. 8:7 Maöraha hokogenangika iwiributu, Unanga wagoraka Ai häeke dé watemo onangika, "O nyawa nagona koiwa manga baradoha niahidogoronaka, ika, önanga madodihiraka imikaweli de o helewo o ngohekaika gënanga." 8:8 I böto de gënanga o Yesus womarukuokali dé watuliholi o tonakuku. 8:9 Kade yoihene iböto o Yesus wotemo hokogënanga, yoiki önanga yamala o ngï gënanga, imatëngo-tëngo muläenge yobalu-baluhoka de yakauku. Mabaha o Yesus wogogogere womatëngokahi genangoka de o ngohekaokahi momaokoino ami ngïoka. 8:10 Daha o Yesus wagoraka Ai häeke dé wotemo o ngohekaika gënanga, "Kiaka önanga mata-mata? Moiua inihukumu ngona?" 8:11 "Kowali, Bapa," mohaluhu. "Yaoa," o Yesus wato, "Ngohiö tonihukumua ngona. Orahanënanga noiki, uha nobaradohali." 8:12 O Yesus wotemoli o nyawa yowöe-wöeika, wato, "Ngohi o dunia madararono. O nyawa ihinïki Ngohi aha yotagiua o huhutu magoronaka, mä yamäke o dararono mangango." 8:13 "Orahanënanga ngona mahirete nohidöaka o hakihi mangale Ani diri mahirete," o Farisioka manyawa yotemo gënanga Unangika, "Ani hakihi itiaiua." 8:14 O Yesus wohaluhu, "Ngaro Ngohi tohidöaka o hakihi mangale Ahi diri mahirete, Ngohi ahihakihi gënanga itiai; hababu Ngohi tohiöriki kiaino Ngohi toböa dé okiaika Ngohi toiki. Ngini nihiorikua kiaino Ngohi toböa dé kiaika Ngohi toiki. 8:15 Ngini niahihakimi o nyawa de madatoro o nyawa; Ngohi tahihakimua o nyawa moiö ma. 8:16 Mä nako Ngohi tahihakimi o nyawa, Ngohi ahiputuhu gënanga iadili, hababu Ngohi katoma tëngoua; Ahi Ama wohi hulo-huloko Ngohi naga dede Ngohi. 8:17 O Musa ai Tita mahidogoronaka itulihi hoko nënanga: O hakihi madiai nako o hakihi naga o nyawa yahinoto. 8:18 O hakihi ihidöaka mangale Ngohi ahidiri naga hinoto -- Ngohi dé Ahi Ama wohihulo-huloko Ngohi." 8:19 Onanga yato, "Ani Ama gënanga kiaka?" O Yesus wohaluhu, "Ngini nihinäkoua Ngohi kayaoa Ahi Ama. O demo hohiade ngini nihinäko Ngohi, marai ngini niwinäko Tongohi ahi Ama ö." 8:20 Mata-mata gënanga o Yesus wotemo maöraha Unanga wadotoko ma Jou ai Tauoka o hadaka mangï madatekoka. Mä o nyawa moiuaö iwi tagoko Unanga, hababu maöraha yadonuahi. 8:21 O Yesus watemoli onangika, "Ngohi aha toiki, dé ngini aha nihilingiri Ngohi, mä ngini aha nihonenge niabaradoha magoronaka. O ngï kiaka Ngohi toiki, ngini niyakunua niädono." 8:22 O Yahudioka manyawa yokokuaha yato, "Mudukua Unanga womau womahohonenge, hababu Unanga wotemo, 'O ngï toiki, ngini niyakunua niädono.' " 8:23 Daha o Yesus watemo onangika, "Ngini niböa dau de niaile; mä Ngohi toböa daku de tauku. Ngini o duniaino; Ngohi o duniainoua. 8:24 Mangale gënanga totemo nginika, ngini aha nihonenge niabaradoha magoronaka. Dé igoungu ngini aha nihonenge niabaradoha magoronaka, nako ningakua 'Ngohi nënanga iböto i hi hetongo NGOHI NAGA'." 8:25 Onanga yoleha, "Imoteke madiai Ngona o nagona?" O Yesus wohaluhu, "Kaokiahi hotemo dede ngini! 8:26 Duru mangöeohi o hali mangale ngini nimau Ngohi tohi ade-ade dé tohihakimi. Mä Unanga wohihulo-huloko Ngohi, yakunu iwingaku. Dé Ngohi tohingahu o duniaika okia Ngohi toihene Unangino." 8:27 Onanga imangaratiua okia Unanga wotemo-temo onangika mangale o Ama. 8:28 Hababu gënanga o Yesus watemo onangika, "Damä nako ngini niwituboileoka o Nyawa manga Ngohaka, ngini aha nihiöriki 'Ngohi nenangala iböto ihihetongo NGOHI NAGA', dé ngini aha nihiöriki koiwa moiö Ngohi tadiai Ahi diriino mahirete. Ngohi duga-duga Tohi demo okia wohidotokoka Ahi Ama Ngohino. 8:29 Dé Unanga wohihulo-huloko Ngohi naga dede Ngohi. Unanga komaiwahi wohi malaika Toma tëngoka, hababu Ngohi hoko genangika tadiai okia yadäene Ai hininga." 8:30 O Yesus wotemoka mata-mata gënanga iböto, manga ngöe o nyawa yongaku Unangika. 8:31 Ipahaika o Yesus watemo o Yahudioka manyawaika iwingaku-ngakuoka Unangika, "Nako ngini niwango niamoteke Tongohi ahi dodötoko, igou-goungu ngini nihinöninïki Ngohi, 8:32 ngini aha niwinako ma Jou Madutu wototiai de karana gënanga ngini aha inihilapahi." 8:33 Onanga yato, "Ngomi nënanga o Abraham aidifauku." "Komaiwahi ngomi midadi o gilaongo o nagonaika dika! Okia Ani dumutu honotemo, 'Ngini aha inilapahi'?" 8:34 O Yesus watemo onangika, "Igoungu itiai Ahidemo nënanga." "O nyawa yododiai o baradoha, önanga gënanga o baradoha magilaongo. 8:35 Dé o gilaongo womatëngo koiwa aingï worïdi o tau magoronaka, ma o ngohaka kahiadoadonika aingï o tau magoronaka. 8:36 Hababu gënanga, nako o ngohaka winihilapahioka ngini, ngini igou-goungu nilapahi. 8:37 Igoungu Ngohi tohiöriki ngini nënanga o Abraham aidifauku. Mä ngini nimau nihitoma Ngohi, hababu ngini nioluku niatarima Tongohi ahi dodötoko. 8:38 Okia Ngohi tamäke Ahi Amaka, gënanga Ngohi tohingahu. Enahioko ngini niadiai okia nia ama winidotokoka nginika." 8:39 Onanga yohaluhu, "Tongomi mia ama o Abraham." O Yesus wato, "Ho nako ngini igou-goungu o Abraham aingohaka," "marai ngini niadiai okia o Abraham wadiai. 8:40 Ngohi tohiädono nginika o diai Ngohi toihene ma Jou Madutuino, mä ngini nimau nihitoma Ngohi. O Abraham wodiaiua hokogënanga! 8:41 Ngini nidiai okia wadodiai nia ama mahirete." Onanga yohaluhu, "Ngomi o ngohaka maporetokaua. Mia Ama ngomi duga-duga womatëngo, enagënanga ma Jou Madutu mahirete." 8:42 Daha o Yesus watemo onangika, "Ho nako ma Jou Madutu gënanga nia Ama, ngini aha nihihininga Ngohi, hababu Ngohi toböa ma Jou Madutuino. Ngohi toböaua de Ahi hininga mahuka mahirete, mä Unanga wohihulo-huloko Ngohi. 8:43 Ma hababu okia ngini nimangaratiua okia Ngohi totemo? Hababu ngini niatänua ni ihene Tongohi Ahi dodötoko. 8:44 O Ibilihi idadi niaama, dé ngini nimau niamoteke nia ama aimau. Kamahirahi o Ibilihi gënanga wotoma-toma. Unanga komaiwahi woböa o diaino, hababu unangoka o diai koiwa. Nako ünanga woeluku, gënanga madiai, hababu hokogënanga iböto ünanga aibiaha. Unanga wototengeluku dé aiahali hagala o tengeluku. 8:45 Mä Ngohi tohidemo o diai, dé hababu gënanga ngini nihingakua Ngohino. 8:46 O nagona niahidogoronaka ngini iyakunu nihimatoko de madiai naga o baradoha Ngohioka? Nako Ngohi tohidemo o diai, yadodoa ngini nihingakua Ngohino? 8:47 O nyawa manga ahali ma Jou Madutuino, yoihene ma Jou Madutu aidemo. Mä ngini ma Jou Madutuinoua, hababu gënanga ngini nioluku ni ihene." 8:48 O Yahudioka manyawa iwibaluhu o Yesus, "Mode koigoungua ngomi mitemo, Ngona o Samaria manyawa inipootekika o tokata?" 8:49 O Yesus wohaluhu, "Ngohi ihipootekua o tokata. Ngohi tihoromati Tongohi ahi Ama, mä ngini nihihikauku Ngohi. 8:50 Ngohi tolingirua o horomati mangale Ahi diri mahirete. Naga womatëngo wohidailakoka o horomati mangale Ngohi, dé Unanga aha waputuhu o nagona itiai. 8:51 Igoungu itiai Ahi demo nënanga, o nyawa yamoteke Tongohi ahidemo, aha yohonengua kahiado-adonika." 8:52 Daha o Yahudioka manyawa gënanga yotemo o Yesusika, "O öraha nënanga ngomi mihiöriki Ngona nënanga igou-goungu inipootekika o tokata! O Abraham mahirete wohonengoka, hokogenangö o nabi-nabi mata-mata. Mä Ngona nato, 'O nyawa yamoteke Ahi demo tongohi aha yohonengua kahiado-adonika.' 8:53 Nako o Abraham mahirete wohonengoka, dé o nabi-nabi mata-mataö yohonengoka, Ngona nënanga o nagona? Bote Ngonahi iholoi nolamoko de tongomi mia ama o Abraham!" 8:54 O Yesus wohaluhu, "Hokä nako Ngohi tolingiri o horomati mangale Ahi diri mahirete, o horomati gënanga koiwa mamangarati. Wohihoromati Ngohi enagënanga Tongohi ahi Ama ngini niato tingini nia Jou Madutu, 8:55 enahioko ngini niwinäkoua Unanga. Mä Ngohi tinäko. Hokänako Ngohi totemo Ngohi tinäkoua Unanga, Ngohi o nyawa moi toelu-eluku, imadäene hokä ngini. Ngohi tinäko Unanga, dé Tamoteke Ai demo. 8:56 Nia ama o Abraham womörene duru ünanga aha wamäke Tongohi ahi wange. Unanga wamäkeoka dé unanga womörene!" 8:57 Daha o Yahudioka manyawa yotemo o Yesusika, "Ani umuru o taongo moritoauahi, dé ngona nimäkeoka o Abraham?" 8:58 O Yesus wohaluhu, "Igoungu Ngohi tinitemo nginika: o Abraham womakilauahi, Ngohi nagaka." 8:59 Daha o Yahudioka manyawa gënanga imalë o helewo la iwikaweli, o Yesus womangiunu Ai diri, daha woiki wamala ma Jou ai Tau.

Yohanis 9

9:1 Maöraha o Yesus wotagi Unanga wimäke o nyawa wopilo-piloko, kawomakilaunohi. 9:2 O Yesus iwinöninïki iwileha o Yesusika, "Bapa Guru, yadodoa o nyawa nënanga iwihingohaka wopiloko? Bote karana ünanga mahirete wobaradoha ekola idadi karana ngoiayo de aiama yobaradoha?" 9:3 O Yesus wohaluhu, "Unanga wopiloko tounangua aibaradoha ekola aidimonua manga baradoha, mä hupaya o nyawa yakunu yamäke ma Jou Madutu aikuaha imanarama aidiri magoronaka. 9:4 Kao wangeohi, ngone kiani homanarama Toünanga aimanarama wohihulohuloko Ngohi. O huhutu aha iböa, dé o nyawa moiua aha yakunu yomanarama. 9:5 Hokokia madekana Ngohi o duniaka nënanga, Ngohi o dunia madararono." 9:6 Ipaha wotemo hokogënanga, o Yesus waobiri o tonakuku, dé wohiwaro o tonaka de Ai kibiri gënanga. Ahao Unanga wohinauhu o nyawa gënanga ailakoino, 9:7 daha wotemo unangika, "Noiki namahau anibiono o Siloam ma Lupangika." (Siloam mamangarati 'Iwihuloko'.) O nyawa gënanga woiki wamahau aibiono. Maöraha ünanga wolio, ünanga womahi orikoka. 9:8 Ima kokadateke dé hagala o nyawa iwimäke-mäkeoka ünanga wogaho-gahoko, mata-mata yotemo, "Neünanga bote manyawa biaha wogogeruku wogaho-gahoko?" 9:9 Naga yotemo, "Igoungu ünanga." Mä nagali yato, "Kowali, ünanga duga-duga ngadeke imatero de o nyawa gënanga." Mä o nyawa gënanga mahirete wotemo, "Ngohi nënanga iböto." 9:10 Onanga iwileha unangika, "Sarakia idadi hiädono ngona yakunu nomahi öriki?" 9:11 Unanga wohaluhu, "O nyawa airomanga o Yesus gënanga wadiai mahuhutulu o peseke, daha wohinauhu tongohi ahi lakoika, dé wato, 'Noiki nomamahau anibiono o Siloam ma Lupangika.' Daha ngohi toiki. Dé maöraha ngohi tamahau tongohi ahibiono, ngohi takunu tomahi öriki." 9:12 Onanga iwileha, "Kiaka o nyawa gënanga?" Unanga wohaluhu, "Tihiörikua." 9:13-14 Maöraha o Yesus o tonaka wohiwaro de aikibiri mangale wadiai o nyawa wopilo-piloko gënanga yakunu womahiöriki, o wange gënanga o Yahudioka manga Puji mawange. Ma o nyawa wopopilo-piloko gënanga iwiao o Farisi manyawaika. 9:15 Onangö iwileha unangika gënanga sarakia ünanga wakunu womahiöriki. Unanga wohaluhu, "Unanga wogelenga o peseke ngohi ahi lakoka, daha ngohitamahau dé ngohi yakunu tomahiöriki." 9:16 Yamuruono naga o Farisioka manyawa manga hidogoronaka gënanga yotemo, "Kohamäkeua o nyawa wododiai nënanga Ai ahali ma Jou Madutuino, hababu Unanga wohi baragunaua o Yahudioka manga Puji mawange." Mä o nyawa mahomoa yato, "Kiaka hamäke o nyawa baradoha yodiai ihëra-hëranga hokä nënanga?" Daha ipuda o ributu o gamäke önanga manga hidogoronaka. 9:17 O Farisioka manyawa gënanga iwilehali o nyawaika gënanga, "Okia anidamäke mangale Unanga wadiai ngona nomahiöriki?" "Unanga o nabi," wohaluhu o nyawa gënanga. 9:18 Mä Yahudioka manyawa manga tutuda gënanga yoluku yongaku o nyawa gënanga kamahirahi wopiloko dé orahanënanga wakunu womahiöriki. Karana gënanga önanga ya ahoko aidimono, 9:19 dé yaleha, "Itiai nënanga niangohaka, ngini niato kawomahi adoninohi de wopiloko? Sarakia ünanga yakunu womahiöriki öraha nënanga?" 9:20 Ngoi ayo de ai ama o nyawa gënanga yohaluhu, "Igoungu nënanga tongomi miangohaka; dé unanga igoungu wopiloko kawomahi adoninohi. 9:21 Mä sarakia ünanga yakunu womahiöriki öraha nënanga, ngomi mihi orikua. Dé o nagona yadiai ünanga yakunu womahiöriki, genangö ngomi mihiorikua. Niwileha dika unangika, ünanga wobaluhoka; ünanga wakunu wohaluhu mahirete." 9:22 Ngoi ayo de ai ama o nyawa gënanga yotemo hokogënanga, hababu önanga yamodongo o Yahudioka manyawa manga tutudaika hababu önanga imaketemoka, o nyawa iwingaku o Yesus hokä ma Koano Wohihohalamati, yakunokaua yowohama o pupuji matauika. 9:23 Hababu gënanga ngoi ayo de ai ama o nyawa gënanga yotemo, "Unanga wobaluhoka; niwi leha dika unangika." 9:24 Daha önanga iwiahokoli o nyawa kangano wopilo-piloko gënanga, dé iwitemo unangika, "Nokoboto ngona aha notemo madiai. Ngomi mihiöriki o nyawa gënanga o baradoha manyawa." 9:25 O nyawa gënanga wohaluhu, "Unanga wobaradoha ekola kowali," "ngohi tohiörikua. Mä o hali moi ngohi tohiöriki; mahira ngohi topiloko, öraha nënanga ngohi tomahiöriki." 9:26 Daha önanga yotemoli unangika, "Unanga wodiai okia ngonaika? Sarakia ünanga wadiai ngona nomahiöriki?" 9:27 O nyawa gënanga wohaluhu, "Tini ade-adeoka nginika, mä ngini nioluku ni ihene. Yadodoa ngini nimau nihigihenoli? Mudukua nginiö nimau nidadi iwinöninïki?" 9:28 Onanga iwidöana ünanga dé iwitemo, "Ngona ninöninïki; ngomi kowali! Ngomi o Musa miwinïki. 9:29 Ngomi mihiöriki ma Jou Madutu wotemoka o Musaika. Mä mangale o nyawa gënanga, ngomi mihiörikua kiaino Ai ahali." 9:30 O nyawa gënanga wohaluhu, "Ihëranga duru ngini nihiörikua okiaino Ai ahali, mä Unanga wadiaioka ngohi yakunu tomahiöriki. 9:31 Ngone hohiöriki ma Jou Madutu wahigihenua o nyawa baradoha, duga-duga o nyawa iwihohoromati ma Jou Madutu, dé yamoteke Ai mau. 9:32 Kadunia mamulaengohi hogihenuahi naga o nyawa yodiai kaimahi adoninohi yopiloko yakunu imahiöriki. 9:33 Nako o nyawa gënanga ma Jou Madutuinoua, Unanga aha okia-kiaua wakunu wadiai." 9:34 Yohaluhu önanga, "Okia? Ngona ini omanga de o baradoha kanomahi adoninohi, ngona nomau nomidotoko ngomi?" De öraha gënanga ünanga iwiduhunoka wowohama o pupuji matauika. 9:35 O Yesus woihene önanga iwiduhunoka o nyawa gënanga o puji matauino. Unanga wilingiri o nyawa gënanga daha witemo unangika, "Naga ngona ningaku o Nyawa manga Ngohakika?" 9:36 O nyawa gënanga wohaluhu, "O nagona Unanga, Tuanga? Tanu nohihingahu hupaya ngohi tingaku Unangika." 9:37 "Ngona nimäkeoka Unanga," o Yesus wohaluhu. "Unanga öraha nënanga nima ade-ade de ngona." 9:38 "Ngohi tongaku, Jou," wotemo o nyawa gënanga, daha watilabukuku o Yesus aihimangoka. 9:39 O Yesus watemo, "Ngohi toböa o duniaka nënanga mangale todadi o hakimi; hupaya o nyawa yopilo-piloko yakunu imahiöriki, dé o nyawa imahiori-oriki, yodadi yopiloko." 9:40 Yamuruono naga o Farisioka manyawa naga genangoka yoihene o Yesus wotemo hokogënanga, daha önanga iwileha Unangika, "Ani dumutu ngomiö nënanga mipiloko?" 9:41 O Yesus wohaluhu, "Hokä nako ngini nipiloko, ngini nibaradohaua. Mä hababu ngini nitemo, 'Ngomi mimahiöriki,' gënanga mamangarati ngini kani baradohahi."

Yohanis 10

10:1 "Igoungu itiai Ahi demo nënanga: O nyawa yowohama o duba makurunga magoronaika yanïkua o ngorana, mä yodoa yanonu o ngëkomo mahomoa, o nyawa gënanga yotohi-tohiki dé yo ora-ora. 10:2 Mä o nyawa yowohama yanïki o ngorana, ünanga o duba magogöana. 10:3 O kurunga magogöana wibelenga o ngorana mangale ünanga, dé o duba-duba yanïki ai ilingi maöraha ünanga wa ahoko de maromanga ënanga moi-moi dé watuda ënanga wohihupu. 10:4 Wohihupu iböto o duba-duba gënanga, o gogöana gënanga womadagi mahimangoka, dé o duba-duba gënanga iwinïki ünanga hababu ënanga yanäko ai ilingi. 10:5 Enanga aha ioluku yänïki o nyawa mahomoa, ma aha iwidokaoara o nyawa gënanga, hababu yanäkoua ai ilingi." 10:6 O Yesus wohi ade-ade o hitotero nënanga, mä onanga imangaratiua okia Ai dungutu. 10:7 O Yesus wotemo wohigalioli, "Igoungu itiai Ahi demo nënanga: Ngohila o ngorana mangale o duba. 10:8 Mata-mata yoböa-böa ihira de Ngohi, geönanga yotohi-tohiki dé yo ora-ora, mä o duba-duba ihigihenua toönanga manga ilingi. 10:9 Ngohila o ngorana. O nagona yowohama ihinonu Ngohi, aha yohalamati; ünanga wohupu wowohama dé wamäke o inomo. 10:10 Yotohi-tohiki yoböa duga-duga mangale yotohiki, mangale yotoma dé mangale yakilianga. Mä Ngohi toböa hupaya o nyawa yamäke o ngango -- o ngango de maboloioka. 10:11 Ngohi o gogöana maoa. Gogöana maoa wohidöaka Ai wowango mangale Ai duba-duba. 10:12 O hewa manyawa o gogoanua gënanga, dé o duba-dubaö gënanga tounaua, aha woara wamalaika o duba-duba nako ünanga wamäke o kaho honganika iböa. Done o duba-duba gënanga aha o kaho honganika yakaboto dé ihikokabarihika. 10:13 O hewa manyawa gënanga woara, hababu ünanga womanarama mangale o hewa. Unanga wahaduliua o duba-duba gënanga. 10:14-15 Ngohila o gogöana maoa. Hokä o Ama wohinäko Ngohi dé Ngohi tinäko o Ama, hokogenangoli Ngohi tanäko Ahi duba-duba dé enangö ihinäko Ngohi. Ngohi tomahilapahi Ahi wowango mangale önanga. 10:16 Nagahi o duba-duba mahomoaö ka Ngohi madutu, mä iwohamua o duba matika magoronaika nënanga. Onangö kiani ta ao dé onanga aha ihigihene Ahi ilingi. Onanga mata-mata aha yodadi kao tikamoi de magogöana kamoi. 10:17 O Ama wohihininga Ngohi hababu Ngohi tomahilapahi Tongohi ahiwowango, mangale tatarimaokali. 10:18 O nyawa moiuaö yakunu yalë Ngohioka. Ngohi tohilapahi imoteke Ahi mau mahirete. Ngohi tokuaha tohilapahi, dé tokuaha talëoli. Gënanga Tongohi ahi manarama, tatarima Ahi Amaino." 10:19 Karana o Yesus wotemo hokogënanga, o Yahudioka manyawa muläenge imateke ributu. 10:20 Yowöe yotemo, "Unanga iwipootekika o tokata! Unanga iwitogohanga! Mangale okia ngini niwihi gihene ünanga?" 10:21 Mä nagaö yotemo, "O nyawa yapootekika o tokata, hokogenangua yotemo-temo! Yakunu o tokata yadiai o nyawa yopiloko yakunu imahiöriki?" 10:22 O Yerusalemoka magogiria o nyawa ihirame ma Jou ai Tau ma Tabisang ma Wange. Oraha gënanga o dumamäta maöraha. 10:23 O Yesus woma dagi-dagi o Löa Salomo, ma Jou ai Tau magoronaka, 10:24 o öraha o Yahudi manyawa yoböa imatoomu iwihigilolitino o Yesus. Onanga yotemo, "Hiädono hokokia Ngona nomau nomi malaika ngomi mibingu? Nomihi ngahu nohitotararonino, nako Ngona igou-goungu ma Koano Wohihohalamati." 10:25 O Yesus wohaluhu, "Ngohi totemoka nginika, mä ngini ningakua. O manaramamanarama Ngohi tadiai de Ahi Ama Ai romanga, ihidöaka manyonyata mangale Ngohi. 10:26 Ngini ningakua hababu ngini iwohamua Tongohi ahi duba-duba. 10:27 Ahi duba-duba yogihene Ahi ilingi. Ngohi tanako ënanga, dé enanga ihinïki Ngohi. 10:28 Ngohi tahidöaka önanga o ngango madutu dé ikakali, dé kahiado-adonika önanga aha yobinahaua. O nyawa moiuaö yakunu yaora önanga Tongohi ahi giamoka. 10:29 Ahi Ama, wohihidöaka önanga Ngohino, yatilakurile hagala mata-mata. Dé o nyawa moiuaö yakunu yäora önanga Ahi Ama aigiamoka. 10:30 Ngohi dé o Ama naga kamoi." 10:31 Daha o Yahudioka manyawa imalëoli o helewo yato iwi kaweli o Yesus. 10:32 Mä, o Yesus watemo onangika, "Ngini nia mäkeoka Ngohi tadiai o manarama ma oa-oa mangöe, wohihi döakoka o Ama Ngohino. O manaramino mata-mata gënanga, kiaka idadi hababu, ngini nimau nihikaweli Ngohi?" 10:33 O Yahudioka manyawa gënanga yohaluhu, "Igoungua karana Ani manarama-manarama maoa-oa gënanga ngomi mimau minikaweli Ngona de o helewo, mä hababu Ngona nihikauku ma Jou Madutu. Ngona o nyawa moi, nomau nomadiai Anidiri ma Jou Madutu." 10:34 Daha o Yesus wohaluhu, "Mode koigoungua nia Tita ma Buku magoronaka itulihi: ma Jou Madutu wotemo, 'Ngini naga o gikiri'? 10:35 Ngone hohiöriki okia itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka idadi mangale kahiado-adonika. HÒ, nako ma Jou Madutu wahetongo 'o gikiri' hagala o nyawaika yatotarima Ai demo, 10:36 yadodoa ngini nitemo Ngohi tihikauku ma Jou Madutu hababu totemo Ngohi ma Jou Madutu Ai Ngohaka? Enahioko Ngohi wohiiriki o Ama dé wohihuloko o duniauku. 10:37 Nako Ngohi tadiaiua o manarama wohihidöakoka o Ama, uha nihingaku Ngohino. 10:38 Mä karana Ngohi tadiai ënanga, niangaku aha okia Ngohi tadiai gënanga, ngaro ngini nioluku nihingaku Ngohino. De hokogënanga ngini nihiöriki dé nimangarati o Ama tatapu kamoi de Ngohi, dé Ngohi i tatapu kamoi de o Ama." 10:39 Onanga ihidailakoli iwi tagoko o Yesus, mä Unanga wolapahi önanga manga giamoka. 10:40 O Yesus wolio o Yordan ma Ngairi mahonongaika, o ngï o Yohanis mahira waohiki dé wogogere dokengoka. 10:41 Manga ngöe o nyawa yoböa Unangika. Onanga yato, "O Yohanis wodiaiua i hëra-hëranga, mä mata-mata wohi dodemoka mangale o nyawa nënanga itiai." 10:42 Daha o nyawa manga ngöe dokengoka yongaku o Yesusika.

Yohanis 11

11:1 Womatëngo o nyawa airomanga o Lazarus wogogere o Betania mabereraka de aibira-biranga o ngo Maria dé o ngo Marta. 11:2 O ngo Maria mangoheka nemünanga mohituagi de o minya mabounu mahëmohëmoro ma Jou ailouku, dé mohiehe de ami tadauru. Oraha moiuku o Lazarus wopanyake. 11:3 Ngoi hiranga yahinoto ihiabari o Yesusika, "Jou, tongomi miairanga Jou nihohininga gënanga wopanyake." 11:4 Maöraha o Yesus woihene o abari gënanga, Unanga wotemo, "Panyake nënanga aha koidadiua o hababu wohonenge. Nënanga idadi hupaya ma Jou Madutu iwihimulia, dé hupaya hababu gënanga ma Jou Madutu ai Ngohakö iwihimulia." 11:5 O Yesus wahininga o ngo Marta, o ngo Maria dé o Lazarus. 11:6 Mä maöraha o Yesus wamäke o abari o Lazarus wopanyake, Unanga wohangaja womagogogere o wange hinotohi. 11:7 Ipaha de gënanga aha Unanga watemo iwinöninïkika, "Niaino ngone homa idulu o Yudeaika." 11:8 Onanga yohaluhu, "Bapa Guru, aha ipahaino o Yahudi manyawa yomau inikaweli Bapa de o helewo, dé öraha nënanga Bapa nomau homaiduloli dokengika?" 11:9 O Yesus wato, "Mode koigoungua o wangeoka madekana o jam ngimoi de hinoto?" "O nyawa imadagi o wangeoka, yopelekua hababu önanga yamäke o dunia madararono nënanga. 11:10 Mä o nyawa yotagi maöraha o hutu-hutu aha yopeleke, hababu koiwa o dararono onangoka." 11:11 Hoko gënanga o Yesus wotemo. Ipaha Unanga wotemoli, "Tongone nanga dodiawo o Lazarus womaiduoka, mä Ngohi aha toiki titomanga ünanga." 11:12 Iwinöninïki o Yesus yotemo, "Jou, nako o Lazarus womaiduoka, done ünanga aha wotogumu." 11:13 O Yesus aidungutu, enagënanga o Lazarus wohonengoka. Mä onanga yatobote o Yesus wotemo gënanga naga o Lazarus womaidu biaha. 11:14 Karana gënanga o Yesus wotemo onangika wohitotararonika, "O Lazarus wohonengoka. 11:15 Mä Ngohi kato sanangi dika, Ngohi koihiwa naga dokengoka, hababu iholoi yaoa mangale ngini, hupaya yakunu ningaku. Niaino ngone hoiki öraha nënanga o Lazarusika." 11:16 O Tomas, iwiaho-ahoko "O Hago" watemo aidodiawoika iwinöninïki o Yesus, "Niaino ngone hinïki, malaika la ngoneö hohonenge dede Unanga!" 11:17 Maöraha o Yesus womahiädono o ngï gënanga, o Lazarus o wange iata iböto madekana o lungunoka. 11:18 Betania yadatekuku o Yerusalem done ho kilo hange magurutika imatingaka. 11:19 Manga ngöe o Yahudioka manyawa yoböainoka yalega o ngo Marta dé o ngo Maria mangale yalaru önanga hababu wohonenge manga iranga. 11:20 Maöraha o ngo Marta moihene o Yesus woböa, münanga mohupu mibuhuku o Yesus, ma o ngo Maria mogogogere o tauoka. 11:21 O ngo Marta motemo o Yesusika, "Jou, hokänako Jou naga nenangoka öraha gënanga marai tongohi ahiranga wohonengua. 11:22 Ngaro hoko gënanga ngohi tohiöriki öraha nënanga dika ma Jou Madutu aha wohidöaka okia dika Jou nogahoko Unangika." 11:23 O Yesus wotemo o ngo Martaika, "Ani iranga aha wowangoli." 11:24 O ngo Marta mohaluhu, "Ngohi tohiöriki o Lazarus aha wowangoli nako o nyawa yohone-honengoka yomomiki o Kiamati ma Wangeoka." 11:25 O Yesus womi temo o ngo Martaika, "Ngohi tahidöaka o wowango dé Ngohi tahi momiki o nyawa yohone-honengoka." "O nyawa ihingaku Ngohino aha yowango, ngaro Unanga wohonengoka. 11:26 Dé o nyawa yowango-wango ihingaku Ngohino, kahi ado-adonika aha yohonengua. Nongaku ngona o hali gënanga?" 11:27 "Jou," o ngo Marta mohaluhu, "Ngohi tongaku Jou ma Jou Madutu ai Ngohaka, ma Koano Wohihohalamati aha woböa o duniaino." 11:28 O ngo Marta motemo ipaha hokogënanga, münanga moiki momiahoko o ngo Maria dé momihudu munangika, "Ma Bapa Guru naga nenangoka; Unanga wonileha ngona." 11:29 Moihene gënanga, o ngo Maria moma tai-taiti momomiki, daha moiki ima mäke de o Yesus. 11:30 Oraha gënanga, o Yesus wowohamuahi o kapongika. Unanga ka o ngo Marta ami ngï okahi kiaka imamäke de Unanga. 11:31 O Yahudioka manyawa imilolaru-laru o ngo Maria amitauoka, imimäke o ngo Maria momomiki de moma tai-taiti mohupu; hÒ onanga yoiki iminïki münanga, hababu önanga yatobote münanga moiki o lungunika la moari. 11:32 Maöraha o ngo Maria momahiädono o Yesus aingïika dé mimäke Unanga, o ngo Maria matilabukuku Ai himangoka dé motemo, "Jou, hokä nako Jou naga nenangoka öraha gënanga, marai ahi iranga wohonengua." 11:33 Maöraha o Yesus womimäke o ngo Maria moari, dé o Yahudioka manyawa yoböaböaino imakinïki de o ngo Maria gënanga onangö yoari, Ai hininga ihuha, dé Unanga iwimäke duruhe iwitora. 11:34 De Unanga waleha onangika, "Kiaka ngini niwilungunu ünanga?" Onanga yohaluhu, "Naino nolega, Jou." 11:35 Daha o Yesus woari. 11:36 O Yahudioka manyawa gënanga yotemo, "Niwimäke, kaogoguleua Ai dora o Lazarusika!" 11:37 Mä naga manga hidogoronaka önanga yotemo, "Unanga wadiai o nyawa yopilokoka imahiöriki, yadodoa Unanga wakunua watatoko hupaya o Lazarus uha wohonenge?" 11:38 O Yesus duruhe iwitorali, daha woiki o lungunika. O lungunu gënanga naga o aruku moi ihitamunu de o helewo kohapako. 11:39 O Yesus wato, "Nihirehene o helewo gënanga." O ngo Marta, ngoi hiranga o nyawa wohone-honenge gënanga, mohaluhu, "Mä, Jou ünanga o wange iata iböto o lungunoka. Marai aibounu imelaka!" 11:40 O Yesus wotemo o ngo Martaika, "Ngohi totemoka ngonaika: Nako ngona nongaku, ngona aha namäke hokokia ma amoko ma Jou Madutu aikuaha!" 11:41 De onangö ihirehene o helewo gënanga. Dahao o Yesus womamataga o dihangile dé wotemo, "Tarima kasi, Bapa, hababu Ngona nohigihenoka Ngohi. 11:42 Ngohi tohi öriki Ngona hoko genangika nohi gihene Ngohi, mä Ngohi totemo nënanga, mangale o kawaha naga nenangoka; hupaya önanga yongaku Ngonala nohi huloko Ngohi." 11:43 Iböto wotemo hokogënanga, o Yesus wotemo de Ai ilingi ilamoko, "Lazarus, nohupu!" 11:44 Daha o Lazarus wohone-honengoka gënanga wohupu. Mä aigiama dé ailou kade mahahawookahi de o ngöere magare-garehe mahohailoa dé aibiono kai tamunukohi de o ngöere o biono madadamunu. "Niahohe o ngöere magare-garehe gënanga hupaya ünanga womadagi woworo-woro," o Yesus watemo o kawahaika gënanga. 11:45 O Yahudioka manyawa manga ngöe yoböa-böaino imilega o ngo Maria, iwingaku o Yesusika maöraha önanga yamäke idodadadi gënanga. 11:46 Mä yamuruono naga manga hidogoronaka önanga, yoiki o Farisioka manyawaika dé yoade-ade okia wadiaioka o Yesus. 11:47 Hababu gënanga o Farisioka manyawa dé o imam-imam manga häeke yadiai o doomu de o Agama ma Juru Hakimi. Onanga yato, "Ngone kiani hodiai okia? O nyawa nënanga wodiai mangöe ihëra-hëranga! 11:48 Nako ngone himala Unanga hoko nënanga o nyawa mata-mata aha iwingaku Unangika. Dé mabaha yokokuaha o Romaka aha yoböa yawedere ma Jou ai Tau dé mata-mata tongone nanga hoana." 11:49 Womatëngo onangino airomanga o Kayafas, imam womomulia taongo gënanga, wotemo, "Ngini okia-kiaua nihiöriki. 11:50 Yadodoa ho ngini niodibangua mangale o kawaha iholoi yaoa o nyawa womatëngo wohonenge, la uha o hoana mata-mata yobinaha?" 11:51 Imoteke madiai o Kayafas wotemo gënanga, aidibanga mahirete okaua de yaino. Mä hokä o imam womomulia o taongo gënanga ünanga wohidodemoka mangale o Yesus aha wohonenge mangale o Yahudioka manyawa. 11:52 Dé ka o Yahudi manyawaua dika, mä genangö mangale yatoomu dé yahirimoi ma Jou Madutu Ai ngohangohaka imahi koka barihika. 11:53 Muläenge o wange gënanga o Yahudioka manyawa yokokuaha imakaturu mangale iwitoma o Yesus. 11:54 Hababu gënanga o Yesus waikaokaua o nyawa yowöe-wöe manga himangika o Yahudi manyawa manga hidogoronaka. Unanga wamala o Yudea, daha woiki o bereraika maromanga Efraim itigi de o tonaka makokakaha. Genangoka Unanga wogogere de iwinöninïki. 11:55 Oraha gënanga o Yahudioka manga Wange ma Amoko o Paskah itigioka. Manga ngöe o nyawa o kapo-kapongino yoikoka o Yerusalemika mangale yadiai madatoro ihitebini manga diri, koi dadiuahi o rame-rame gënanga. 11:56 Onanga iwilingiri o Yesus, dé maöraha imatoomu ma Jou ai Tauoka, önanga imaketemo moi de moika, "Sarakia niadamäke? Ngaroma Unanga wainoua o rame-rameino nënanga." 11:57 Onanga yotemo gënanga hababu o imam-imam manga häeke dé o Farisioka manyawa ihihupuoka o pareta, nako o nyawa ihiöriki okiaka o Yesus naga, kiani ihingahu, hupaya o Yesus yakunu iwitagoko.

Yohanis 12

12:1 O wange butangahi de o Paskah ma Wange ma Amoko yadono, o Yesus woiki o Betaniaika. O ngï gënanga aigogere o Lazarus, ünanga wohonengoka de o Yesus wihimomikoka. 12:2 Dokengoka Unanga iwihiolomo önanga, dé mäleleani o ngo Marta. O Lazarus dé iwiadoadonino yogogere yolomo imakinïki de o Yesus. 12:3 Ahao o ngo Maria maino mäo done holitere ngade yatogorona, o minya mabou-bounu narwastu maija duru kohahali. Münanga mihituagi o minya gënanga o Yesus ailouku, daha maehe de amitadauru. O tau magoronaka gënanga idadi mabounu ihëmoro hababu o minya mabou-bounu gënanga. 12:4 Mä o Yudas Iskariot, o nyawa womatëngo o Yesus iwinöninïki -- mabahaino wihukunu o Yesus -- wato, 12:5 "Yadodoa o minya mabou-bounu gënanga nahukunua dika de maija o tiwi haäka o ratuhu hange, dé ma tiwi nahidöaka o nyawa yomomihikinika?" 12:6 O Yudas wotemo hoko gënanga koigoungua hababu wahininga o mihikini manyawa, mä hababu ünanga wotohi-tohiki. Unanga mamoi-mamoi walë manga doomu matiwi mabukuoka i gogogono unangoka. 12:7 Mä o Yesus wotemo, "Nimi malaika o ngoheka gënanga! Münanga modiai nënanga mangale mawange ihilungunu Ngohi. 12:8 O nyawa yomomihikini hokogenangika naga niahidogoronaka ngini, mä Ngohi kowali." 12:9 O Yahudioka manyawa manga ngöe yoihene o Yesus naga o Betaniaka, hÒ onanga yoiki dokengika. Onanga yoiki koigoungua mangale hababu o Yesus dika, mä hababu onangö yomau iwilega o Lazarus wihimomikoka o honengino. 12:10 Hababu gënanga o imam-imam manga häeke yomau iwitoma o Lazarusohi; 12:11 hababu ünanga idadi o hababu, o Yahudioka manyawa kamanga ngöe yämalaka önanga dé iwingaku o Yesusika. 12:12 Yarehino mawange o nyawa manga ngöe yoböaka mangale ihirame o Paskah yoihene o Yesus o ngëkomo mahidogoronainoka wameta o Yerusalem. 12:13 Onanga yalë o biso mahoka-hoka daha yoiki iwibuhuku Unanga, de yopöa-pöaka, "Niwipuji ma Jou Madutu! Iwihibarakatioka Unanga woboböa-böa de ma Jou Ai romanga. Iwihibarakatioka o Israeloka manga Koano!" 12:14 O Yesus wamäke o keledai mago moi, dé Unanga wobarenuku. La idadi itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka: 12:15 "Uha nohawana, Sion mamomoholehe! Ni lega ani Koano woböa, wobarene o keledai mago moi!" 12:16 Oraha gënanga o Yesus iwinöninïki imangaratiuahi mata-mata gënanga. Mä ipahaika o Yesus iwihimuliaka de Toünanga aihonenge, daha önanga imahininga, hagala o nyawa yodiaioka Unangika itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka iwikorona Unanga. 12:17 Hagala o nyawa yohima-himangino maöraha o Yesus wiahoko o Lazarus wohupu o lungunino wohonengoka dé wihimomiki, gila-gila ihidöaka o hakihi mangale o hali gënanga. 12:18 Hababu gënanga o nyawa manga ngöe gënanga yoiki o Yesusika hababu önanga yoihene Unanga wodiaioka ihëra-hëranga gënanga. 12:19 O Farisioka manyawa imaketemo moi de moika, "Kia-kiaua ngone hakunu hodiai! Nia mäke dika, o dunia ingodumu yoiki iwinïki Unanga!" 12:20 Manga hidogoronaka hagala o nyawa yoi-oiki o Yerusalemika mangale yohubayanga maöraha o rameanga gënanga, nagaö yamuruono naga o Yunanioka manyawa. 12:21 Onanga yoiki o Filipusika dé yato, "Riadodoto, nako yakunu, ngomi mioigo mimaka mäke de o Yesus." (O Filipus ai ahali o Betsaidaino o Galilea matonakoka.) 12:22 O Filipus woiki wohingahu o hali gënanga o Andreasika, dé ipaha önanga yahinoto ihiädono o Yesusika. 12:23 O Yesus watemo onangika, "Maöraha iböto o Nyawa manga Ngohaka iwihimulia. 12:24 Igoungu itiai Ahi demo nënanga: Nako o gandum o mui moi idatomua o tonakuku dé ihonenge, ënanga aha i gogogere kao mui moi dika. Mä nako o gandum mamui gënanga ihonenge, ahao ënanga ihihohoko o gandum koha amoko. 12:25 O nyawa yohininga manga wowango aha ihihanga manga wowango. Mä o nyawa yodohata manga wowango o duniaka nënanga, aha yapaliara mangale manga wowango madutu dé ikakali. 12:26 O nyawa yomau ihileleani Ngohi kiani ihi nïki Ngohi; hupaya ihilöleleani Ngohi yakunu dede Ngohi kiaka Ngohi naga. O nyawa ihilöleleani Ngohi aha Ahi Ama wahoromati." 12:27 "Ahi hininga Ngohi baliha; okia kiani Ngohi totemo örahanënanga? Kiani Ngohi totemo, 'Bapa, nohihalamati Ngohi örahanënanga'? Mä hababu gënanga Ngohi toböa mangale tatagongo o hangihara örahanënanga. 12:28 Bapa, tohimulia Aniromanga!" Toihene o ilingi o dihanguku itemo, "Ngohi tonihimuliaka, dé Ngohi aha tonihimuliali." 12:29 O nyawa manga ngöe naga genangoka yoihene o ilingi gënanga. Onanga yato, "Gënanga o dotoreke!" Mä nagaö yato, "Kowali! O malaekat iwitemo Unangika!" 12:30 Daha o Yesus wotemo onangika, "O ilingi gënanga ni ihene, igoungua mangale Ngohi ahihali, mä mangale tingini niahali. 12:31 Orahanënanga maöraha iböto o dunia yahukumu; örahanënanga o dunia makuaha nënanga yaluluoka. 12:32 Mä Ngohi nënanga, nako Ngohi ihituboileoka o dunia malokuoka, Ngohi aha tatauru mata-mata o nyawa Ngohino." 12:33 Unanga wotemo hokogënanga, mangale wohidumutu sarakia madodagi Unanga aha wohonenge. 12:34 O nyawa yowöe-wöe gënanga yotemo Unangika, "Imoteke tongomi mia Tita ma Buku, ma Koano Wohihohalamati aha wowango kahiado-adonika. Sarakia Ngona yakunu notemo o Nyawa manga Ngohaka kiani iwituboile, o dunia malokuoka? O nagona o Nyawa manga Ngohaka gënanga?" 12:35 O Yesus wohaluhu, "Duga-duga kabotinokahi dika o dararono gënanga naga ngini niahidogoronaka. HÒ, nitagi hokokia madekana o dararono gënanga kanagahi, hupaya ngini uha inibänga o huhutu. O nyawa imadagi o huhutu magoronaka, wohiorikua kiaika ünanga wakaika. 12:36 Niangaku o dararonika gënanga, hokokia madekana o dararono gënanga kanagahi nginioka, hupaya ngini nidadi o dararono mangoha-ngohaka." O Yesus wotemo iböto hokogënanga, Unanga genangoka de woiki dé wolukoka womahi matoko Ai diri onangika. 12:37 Ngaro mangöeoka ihëra-hëranga wodiai o Yesus önanga manga himangoka, önanga iwingakua Unangika. 12:38 Idadi okia ma Nabi Yesaya wotemoka, "Jou, o nagona yängaku tongomi mia abarika? O nagonaika anikuaha Jou nohimatoko?" 12:39 Hababu gënanga önanga yakunua yongaku, hababu o Yesaya wotemokali, "Ma Jou Madutu wotemo, 12:40 'Ngohi tapilokoka önanga manga lako, tadiai önanga manga hininga itogowini; hupaya manga lako uha imahi öriki, de manga dibanga önanga uha imangarati. Hupaya önanga uha yolio Ngohino, la Ngohi tahitogumu önanga.' " 12:41 O Yesaya wotemo hokogënanga, hababu ünanga wamäkeoka Ai mulia de Ai kuaha o Yesus, dé wohidemo yakorona Unangika. 12:42 Ngaro hokogënanga, o nyawa manga ngöe, o Yahudioka manyawa yokokuaha manga hidogoronaka mahirete iwingaku o Yesusika. Mä onanga yobaraniua iwingaku gënanga ihitotararonika, hababu önanga yohawana uha-uha o Farisioka manyawa yahigumalaokaua önanga yowohama o pupuji matauika. 12:43 Onanga iholoi yoigo yamäke o higiriri o nyawaino, ngaro de o higiriri ma Jou Madutuino. 12:44 Dahao o Yesus womapöaka, "O nyawa ihingaku Ngohino, koigoungua Ngohino ünanga wohingaku, mä Unangika wohihulo-huloko Ngohi. 12:45 Dé o nyawa ihimäke Ngohi, iwimäke Unanga wohihulo-huloko Ngohi. 12:46 Ngohi toböa o duniaka nënanga hokä o dararono, hupaya mata-mata o nyawa ihingaku-ngaku Ngohino uha yogogere o huhutu magoronaka. 12:47 O nyawa yoihene Tongohi ahi dodötoko, mä yamotekua ënanga -- Ngohiua tihukumu ünanga. Hababu Ngohi toböa tahakimua o dunia nënanga, mä mangale tohihalamati ënanga. 12:48 O nyawa ihitila Ngohi dé yoluku yoihene Ahi demo, naga yahihaki-hakimi. O demo Ngohi tohi ado-adono gënanga, aha yahihakimi o Kiamati ma Wangeoka. 12:49 Hababu Ngohi totemoua, Ahi mauino mahirete; o Ama wohi huloko Ngohi, Unanga wohihipareta Ngohino okia kiani Tohi demo dé Tohiädono. 12:50 Dé Ngohi tohiöriki Ai pareta gënanga ihidöaka o ngango madutu dé i kakali. Ho Ngohi tohiädono hokä wohi dotokoka o Ama Ngohino."

Yohanis 13

13:1 O wange moiohi Paskah ma Wange ma Amoko, o Yesus wohiöriki maöraha yadonoka Unanga wamala o dunia nënanga de wolio Ai Amaika. Unanga wahininga hagala o nyawa yodadi Toünanga madutu o duniaka, dé Unanga tatapu wahininga önanga hiädono mabahaika. 13:2 O Yesus dé iwinöninïki magogiria yolomo o hutu-hutu mangolomo. O Ibilihi ihingohamikaka madibanga itotorou aihininga magoronaka o Yudas o Simon Iskariot aingohaka, mangale wihibodito o Yesus. 13:3 O Yesus wohiöriki o Ama wihilapahioka mata-mata o kuaha Unangika. Unanga wohiorikö, Unanga woböa ma Jou Madutuino dé aha wolio ma Jou Madutuika. 13:4 Hababu gënanga Unanga womaoko, Ai juba waiki, dé wohiliko o handoko Ai goronaino. 13:5 Iböto gënanga Unanga woguhe o akere o bokolo moi magoronauku, dahao womuläenge waihoro manga lou iwinöninïki dé wohitoraha de o handoko wohiliko-likoino Ai goronaino. 13:6 Unanga womahiädono o Simon Petrusika, de wotemo, "Jou, yakunu Jou tongohi ahi lou de naihoro?" 13:7 O Yesus wohaluhu, "Oraha nënanga nomangaratiua okia Ngohi tadiai nënanga, mä ahao ngona nomangarati." 13:8 "Uha, Jou," wotemo o Petrus o Yesusika, "Hakali-kali uha Jou, naihoro tongohi ahilou!" Mä o Yesus wohaluhu, "Nako Ngohi toni ihorua, ngona koiwa ani dodohanga dede Ngohi." 13:9 O Simon Petrus wato, "Nako hokogënanga, Jou, uha duga-duga katongohi ahilou mä tongohi ahigiama dé ahihaekö!" 13:10 "O nyawa imaohikoka, yotebinoka mata-mata," o Yesus witemo o Petrusika. "Unanga ngaro uha womatebinoli; sawaliua ailou. Ngini nënanga nitebinoka, mä mata-mataua." ( 13:11 O Yesus wohiorikoka o nagona aha iwihibodito. Gënanga mangale Unanga wotemo, "Ngini nënanga nitebinoka, mä mata-mataua.") 13:12 O Yesus wäihoro önanga manga lou iböto, Unanga womahi noakali Ai juba dé wogogerokali. Daha Unanga watemo onangika, "Nimangarati ngini okia aha ipahaino Ngohi todiaioka nginika? 13:13 Ngini nihiahoko Ngohi o Guru dé o Jou. Dé igoungu hokogënanga. 13:14 Nako Ngohi hokä nia Jou dé nia Guru taihoro nialou, nginiö kiani nimakihoro nialou. 13:15 Ngohi tohidöaka o dulada nënanga nginika, hupaya nginiö niadiai okia Ngohi tadiaioka nginika. 13:16 Igoungu itiai Ahi demo nënanga: womatëngo o gilaongo iholoiua wolamoko de aituanga, dé womatëngo o huhuloko iholoiua de iwihohulo-huloko. 13:17 Nako ngini nihiörikoka mata-mata nënanga, niutumu ngini nako niadiai. 13:18 Okia totemo nënanga, igoungua inidäene ngini mata-mata. Ngohi tohiöriki o nagona honanga Ngohi tairikoka. Mä okia itulihoko Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, kiani idadi, enagënanga 'O nyawa yolomo dede Ngohi, aha ihilawani Ngohi.' 13:19 O hali gënanga tohiadonoka nginika örahanënanga, koidadiuahi ma, hupaya nako o hali gënanga damä imadadi, ngini aha ningaku Ngohila Unanga ihihetongo, NGOHI NAGA. 13:20 Igoungu itiai Ahi demo nënanga: O nagona yatarima o nyawa Ngohi tahulo-huloko, önanga ihitarima Ngohi. Dé o nagona ihitarima Ngohi, iwitarima Unanga wohihulo-huloko Ngohi." 13:21 O Yesus wotemo iböto hokogënanga, Unanga duru iwitora. Daha Unanga wotemo, "Igoungu itiai Ahi demo nënanga: O nyawa womatëngo niahidogoronaka ngini aha wohihibodito Ngohi." 13:22 Iwinöninïki kaimakupulono moi de moi de duru yohëranga, karana ihiorikua Ai dungutu o nagonaika. 13:23 Winöninïki wihohininga o Yesus yogogere imadatekuku de o Yesus. 13:24 O Simon Petrus wikulabete unangika, hupaya ünanga woleha o Yesusika o nagonaika madungutu. 13:25 Winöninïki gënanga womahitigi o Yesusika, dé woleha, "O nagona ünanga, Jou?" 13:26 O Yesus wohaluhu, "O nyawa Ngohi tihidöaka o roti, Ngohi tatonoka o udo-udomo magoronauku, geünanga manyawa." O Yesus walë o roti o luiti moi, watono o udo-udomo magoronauku; daha wihidöaka o Yudasika o Simon Iskariot aingohaka. 13:27 De madataitoka o Yudas wodahongo o roti gënanga iböto, o Ibilihi iwohama aihininga magoronaika. Daha o Yesus witemo unangika, "Nadiai itaiti okia nomau nadiai." 13:28 O nyawa moiuaö onangino yogogeruku yolomo genangoka imangarati yadodoa o Yesus witemo hokogënanga o Yudasika. 13:29 Utunaga yatobote o Yesus wihuloko o Yudas woija okianaga iparalu mangale o rame gënanga, ekola wahidöaka o tiwi mahuhutulu o huha manyawaika -- hababu o Yudas naga wasö to önanga manga tiwi mabuku. 13:30 O Yudas wodahongo iböto o roti gënanga, ünanga gila-gila wohupu. O wange yohutuoka. 13:31 O Yudas woikoka, o Yesus watemo, "Orahanënanga o Nyawa manga Ngohaka iwihimulia, dé ma Jou Madutu iwihimulia mangale Unanga. 13:32 Nako ma Jou Madutu iwihimulia mangale Unanga, Unangö aha iwihimulia ma Jou Madutu mangale Ai diri mahirete. Iholoi idogo ma Jou Madutu aha wi himulia de madataitoka. 13:33 Ahi ngoha-ngohaka, Ngohi aha totedekanokaua Togogerohi dede ngini. Ngini aha nihilingiri Ngohi, mä hokä Ngohi totemoka o Yahudioka yakokuahaika, hoko genangoli Ngohi totemo nginika; o ngï Ngohi to oi-oikika, ngini niakunua niädono. 13:34 O pareta mahungi Ngohi tinihidöaka nginika: Nima tekehininga moi de moi. Hokä Ngohi tini hininga ngini, hokä genangö, ngini kiani nimatekehininga. 13:35 Nako ngini nima teke hininga o nyawa mata-mata aha ininäko ngini, nihinöninïki Ngohi." 13:36 "Jou, Jou nomau kiaika noiki?" o Simon Petrus wileha o Yesusika. O Yesus wohaluhu, "Kiaika Ngohi toiki, ngona nakunua nohinïki örahanënanga. Maduruino ngona aha nohi nïki Ngohi." 13:37 O Petrus wolehaokali, "Jou, yadodoa ngohi takunua toninïki Jou örahanënanga?" "Ngohi toigo tohonenge mangale Ngona Jou!" 13:38 O Yesus wibaluhu, "Igoungu ngona noigo nohonenge mangale Ngohi? Nohiöriki, o kuru-kuru ihorenuahi, ngona mahange i böto notemo, ngona nohinäkoua Ngohi!"

Yohanis 14

14:1 O Yesus watemo onangika, "Uha niahininga ibaliha." "Niwi ngaku ma Jou Madutu, dé nihingaku Ngohino. 14:2 Tongohi ahi Ama Ai tauoka, naga kahangöe o gogere mangï. Ngohi toiki genangika, tohidiai tingini niangï. Ngohi aha takunua totemo hokogënanga nginika, hokä nako gënanga hokogenangua. 14:3 Nako Ngohi toikoka tohidiai tingini niangï, Ngohi aha tolio dé Tini ngoho ngini, hupaya kiaka Ngohi naga, genangokaö ngini naga. 14:4 O ngï Ngohi to oi-oikika, ngini nihi öriki mangëkomo." 14:5 Daha o Tomas wotemo o Yesusika, "Jou, ngomi mihiörikua kiaika Jou noiki, sarakia ngomi mihiöriki mangëkomo?" 14:6 O Yesus wibaluhu, "Ngohi o ngëkomo mangale iwinäko ma Jou Madutu dé yamäke o ngango. O nyawa moiua yakunu yaika o Amaika, nako kodede Ngohiua. 14:7 Hokä nako ngini nihinäko Ngohi, marai ngini aha niwinäko Tongohi Ahi Amaö. Orahanënanga ngini niwinäkoka Unanga, dé niwimäkeoka Unanga." 14:8 O Filipus wotemo o Yesusika, "Jou, nomihi matoka o Ama gënanga ngomino, hupaya ngomi iholoi miwinäko." 14:9 Mä o Yesus wibaluhu, "Hoko gënanga madekana Ngohi dede ngini, dé ngona kanohinäkouahi Ngohi, Filipus? O nyawa ihi mäkeoka Ngohi iwimäkeoka o Ama. Sarakia ngona yakunu notemo, 'Nomihi matoka o Ama ngomino'? 14:10 Filipus! Ngona kano ngakuahi, Ngohi kamoi de o Ama, dé o Ama kamoi de Ngohi? Okia Ngohi totemoka nginika, Ngohi totemoua Ahi dirino mahirete. O Ama wotatapu kamoi dede Ngohi, Unanga womanarama mata-mata gënanga. 14:11 Nongaku Ngohino, Ngohi kamoi de o Ama, dé o Ama kamoi de Ngohi. Ekola makuranguku, nongaku hababu okia Ngohi tadiaioka. 14:12 Igoungu itiai Ahi demo nënanga: O nyawa yongaku Ngohino, aha yadiai okia Ngohi tadiaioka, -- de Unanga aha wadiai iholoi ilamokoli -- hababu Ngohi toiki Ahi Amaika. 14:13 Dé okia dika ngini nigahoko de Tongohi ahiromanga, gënanga aha Ngohi tadiai mangale ngini, hupaya o Ama iwihimulia mangale o Ngohaka. 14:14 Okia dika ngini nigahoko de Tongohi ahi romanga, aha Ngohi tadiai." 14:15 "Nako ngini nihihininga Ngohi, ngini aha nihidagi hagala Ahi pareta tongohi. 14:16 Ngohi aha togahoko o Amaika, dé Unanga aha winihidöaka nginika o Roriwo mahomoa, aha wogogere dede ngini kahi ado-adonika. 14:17 Unanga gënanga ma Jou Madutu ai Womaha aha ihimatoko ma Jou Madutu aidiai. O dunia iwitarimaua Unanga, hababu iwimäkeua ekola iwinakoua. Mä ngini niwinäko Unanga, hababu Unanga wogogere dede ngini dé aha kamoi dede ngini. 14:18 Ngohi aha tinimalaikaua ngini hokä o gohihi. Ngohi aha toböa nginika. 14:19 Mahou kabotinokahidika o dunia aha ihimäke okaua Ngohi. Mä ngini aha nihimäke Ngohi. De hababu Ngohi towango, nginiö aha niwango. 14:20 Nako yadono o wange gënanga, ngini aha nihiöriki Ngohi kamoi de o Ama, ngini kamoi de Ngohi, dé Ngohi kamoi de ngini. 14:21 O nyawa yatarima hagala Tongohi ahipareta de yadiai, ünanga wohihininga Ngohi. Tongohi ahi Ama aha wahininga o nyawa ihihohininga Ngohi. Ngohiö aha tahininga o nyawa gënanga dé tomahimatoko Ahi diri Ngohi unangika." 14:22 O Yudas (o Yudas Iskariotua) woleha o Yesusika, "Jou, yadodoa Jou nomau nomahimatoko Ani diri ngomino dé o duniaika kowali?" 14:23 O Yesus wibaluhu, "O nyawa ihihininga Ngohi, aha yamoteke Tongohi ahi dodötoko. Ahi Ama aha wihininga ünanga. Ahi Ama dé Ngohi aha miböa unangika dé migogere dede ünanga. 14:24 O nyawa ihihiningaua Ngohi, yamotekua Tongohi ahidodötoko. O dodötoko ngini ni ihe-ihene gënanga, Ngohi okaua, mä Ahi Amaino wohihulo-huloko Ngohi. 14:25 Mata-mata gënanga Ngohi tahetongo nginika hokokia madekana ngini dede Ngohi. 14:26 Mä ma Jou Madutu ai Womaha, o Roriwo aha wahuloko Ahi Ama de Tongohi Ahi romanga, ënanga aha inidotoko ngini hagala mata-mata, dé inihihohininga ngini aha mata-mata, Ngohi tinihi ngahu-ngahuoka nginika. 14:27 O dame Ngohi tini gumala nginika. Ahi dame Ngohi mahirete, Ngohi tinihidöaka nginika. Ngohi tinihi döaka gënanga hokä o duniaua inihidöaka nginika. Uha nibaliha, uha nihawana. 14:28 Ngini ni ihenoka Ngohi totemo, 'Ngohi aha toiki, mä Ngohi aha toboali nginika'. Nako ngini nihihininga Ngohi, ngini aha nimörene Ngohi toiki o Amaika, hababu ma Ama iholoi wolamoko dede Ngohi. 14:29 Orahanënanga, Ngohi tohingahu nginika, ngaro mata-mata koidadiuahi, hupaya nako de imadadi, ngini aha ningaku. 14:30 Ngohi aha totemokaua iholoi iwöe dede ngini, hababu yadonoka maöraha o dunia nënanga makuaha iböa. Mä enanga yakuahaua Tongohi Ahi diri. 14:31 Ngaro mata-mata gënanga kiani idadi hupaya o dunia yamäo Ngohi tihininga o Ama dé Tadiai hagala wohihiparetaka o Ama Ngohino. Aa, niaino, ngone homa jobo de o ngï nënanga."

Yohanis 15

15:1 O Yesus wotemoli, "Ngohi o angguru maröehe madutu, dé Ahi Ama naga o dumule madutu. 15:2 Moi-moi majaga Ngohioka ihohokua, yaoto yatobiki, dé moi-moi majaga ihohohoko yapoporo mahoka dé yatebini hupaya iholoi iwöeoli mahohoko. 15:3 Ngini nitebinoka karana o dodötoko Ngohi tohidöaka nginika. 15:4 Nitatapu nirimoi dede Ngohi, dé Ngohiö aha totatapu torimoi dede ngini. Majaga mahirete yakunua ihohoko, kokiani nako ënanga itatapu maröehika. Hokogenangö ngini duga-duga yakunu nihohoko, nako nitatapu nirimoi dede Ngohi. 15:5 Ngohi o angguru maröehe, dé ngini majaga-jaga. O nyawa yotatapu yorimoi de Ngohi, dé Ngohi dede önanga aha yohohoko iwöe; hababu de kode Ngohiua, okia-kiaua ngini niakunu niadiai. 15:6 O nyawa yotatapua yorimoi dede Ngohi, aha yäumo hokä o jaga, daha idadi itoolenge. Jaga-jaga hokogënanga aha yatoomu dé yaumo o uku magoronaika, daha youku. 15:7 Nako ngini nitatapu nirimoi dede Ngohi dé Tongohi ahidodötoko igogere niahininga magoronaka, nigahoko o Amaika okiadika ngini niamau, niagogahoko gënanga aha ihi totomo. 15:8 Nako ngini nia hohoko iwöe, Ahi Ama iwihimulia; dé de hokogënanga ngini igou-goungu nidadi nihinöninïki Ngohi. 15:9 Hokä o Ama wohihininga Ngohi, hokogenangö Ngohi tinihininga ngini. Kiani ngini nitatapu niwango hokä o nyawa Ngohi tahohininga. 15:10 Nako ngini nihidagi Ahi paretapareta, ngini tatapu nisetia Tongohi ahidoraika, hokä imatero Ngohi tatapu tosetia Tongohi ahi Ama Ai doraika hababu Tohi dagi Ai pareta-pareta. 15:11 Mata-mata nënanga Ngohi tinihingahu nginika, hupaya Ahi mörene naga niahininga magoronaka, dé niamörene idadi iahumu. 15:12 Nënanga Tongohi ahipareta: nimateke hininga moi de moi, hokä imadäene de Ngohi tinihininga ngini. 15:13 O nyawa duru yahininga manga hoba-hobata gangala o nyawa ihidöaka manga wowango mangale önanga. 15:14 Ngini ganga Tongohi ahihoba-hobata, nako ngini niadiai okia Ngohi tinihipareta nginika. 15:15 Ngini, Ngohi tiniahokokaua o gilaongo, hababu o gilaongo wohiorikua okia wamanarama aituanga. Ngini Ngohi tiniahoko hobata, hababu mata-mata Ngohi toihene Ahi Amaino, Ngohi tinihi ngahuoka nginika. 15:16 Nginiua nihiiriki Ngohi. Ngohi tiniiriki ngini, dé Tinihuloko ngini nioiki mangale nihohoko iwöe -- o hohoko-hohoko yakunua ibinaha. Ma Ama aha winihidöaka nginika okia dika ngini nigahoko Unangika de Tongohi ahiromanga. 15:17 Nenangala Ahi pareta nginika: Nima tekehininga moi de moika." 15:18 "Nako o dunia inidohata ngini, niohininga Ngohi iholoi ihiraka ihidohata dunia. 15:19 Hokä nako ngini todunia, ngini aha inihininga o dunia hokä toënanga. Mä Ngohi tiniirikoka o duniaino nënanga, hÒ ngini toduniaokaua. Hababu gënanga o dunia inidohata ngini. 15:20 Niohininga okia Ngohi totemoka nginika, 'O gilaongo iholoiua wolamoko de aituanga.' Nako önanga ihianiayaoka Ngohi, önanga aha inianiaya nginiö. Nako önanga yamoteke Tongohi ahi dodötoko, onangö aha yamoteke tinginiö niadodötoko. 15:21 Mata-mata gënanga aha önanga yodiai inihihimanga nginika, hababu ngini nihinöninïki Ngohi, hababu önanga iwinäkoua Unanga wohihöhulo-huloko Ngohi. 15:22 Hokä nako Ngohi toböaua dé tohidemoua mata-mata gënanga onangika, önanga yobaradohaua. Mä örahanënanga önanga koiwaka manga hababu mangale to önanga manga baradoha. 15:23 O nyawa ihidohata Ngohi, iwidohata Ahi Ama. 15:24 Hokä nako manga hidogoronaka önanga Ngohi tadiaiua okianaga komaiwahi yadiai o nyawa mahomoa, önanga yobaradohaua. Mä örahanënanga önanga yamäkeoka okia Ngohi tadiaioka, dé önanga ihidohata Ngohi yaoa Tongohi ahi Amaö. 15:25 Mä kiani hokogënanga iböto hupaya idadi okia itulihoka toönanga manga Tita ma Buku magoronaka, enagënanga: 'Onanga ihi dohata Ngohi koiwa mahababu.' 15:26 Ngohi aha tihuloko nginika o Roriwo ma ahali Ahi Amaino. Unangala o Womaha aha wohimatoko o diai mangale ma Jou Madutu. De nako Unanga woböa, Unanga aha wohidöaka o hakihi mangale Ngohi. 15:27 Dé nginiö kiani nihidöaka o hakihi mangale Ngohi, hababu ngini dede Ngohi horimoioka kamahirahi.

Yohanis 16

16:1 Mata-mata gënanga Ngohi tinihingahuoka nginika hupaya ngini uha nisetiaokaua. 16:2 Ngini aha inihihupu o puji matau-tauoka. Dé aha iböa maöraha o nyawa initoma ngini, önanga aha yatobote gënanga o leleani moi ma Jou Madutuika. 16:3 Onanga yodiai gënanga nginika, hababu önanga iwinäkouahi o Ama, yaoa Ngohi. 16:4 Mä örahanënanga Totemo gënanga nginika, hupaya nako gënanga imadadi aha, ngini niohininga Ngohi tinihi ngahuoka nginika." "Kamamulaengohi o hali nënanga Tinihingahua nginika, hababu Ngohi kadede nginiohi. 16:5 Maöraha nënanga Ngohi aha toiki Unangika wohihulo-huloko Ngohi; dé moiua ngini nileha kiaika Ngohi toiki. 16:6 Orahanënanga niahininga idadi idogo iduka, karana Ngohi totemo o hali nënanga nginika. 16:7 Mä Ngohi totemo nginika de madiai: Iholoi yaoa mangale ngini, nako Ngohi toiki; hababu nako Ngohi toikua, o Roriwo gënanga aha iböaua nginika. Mä nako Ngohi toiki Ngohi aha Tihuloko Unanga nginika. 16:8 Nako Unanga woböa, Unanga aha wohimatoko o duniaika mamangarati madiai, mangale o baradoha, okiaoka madiai, dé ma Jou Madutu aihukumanga. 16:9 Unanga aha winihimatoko ihingakua Ngohino ganga o baradoha; 16:10 Ngohi itiai, karana Ngohi toiki o Amaika dé ngini aha nihimäkeokaua Ngohi; 16:11 dé ma Jou Madutu womulaengoka wahukumu, hababu o dunia makuaha nënanga wahukumoka. 16:12 Mangöeohi Ngohi tomau tinihingahu nginika, maöraha nënanga ngini niakunuahi niatarima. 16:13 Mä nako o Womaha gënanga iböa, enagënanga Unanga wohimatoko o diai mangale ma Jou Madutu, ngini aha inituda mangale nianäko mata-mata o diai. Unanga aha wotemoua Ai dirino mahirete, ma wohidemo okia woihenoka, dé Unanga aha winihingahu nginika okia aha idadi o wange maduruino. 16:14 Unanga aha wohihimulia Ngohi, hababu okia wohiädono nginika, watarima Ngohino. 16:15 Mata-mata naga Ahi Amaka ganga ka Tongohi madutu. Hababu gënanga Ngohi totemo okia o Womaha wohiädono nginika, yatarima Ngohino." 16:16 "Oraha mahuhutulokahi dika, ngini nihimäkeokauali Ngohi, dé oraha mahuhutulokahioli dika ngini aha nihimäke Ngohi." 16:17 Yamuruono naga iwinöninïki o Yesus yomuläenge imake leha moi de moika, "Okia madungutu Unanga wotemo ngoneino: 'Oraha mahuhutulokahi dika, ngini nihimäke okauali Ngohi, dé oraha mahuhutulokahioli ngini aha nihimäke Ngohi'? De okiali Ai dungutu de: 'Ngohi toiki o Amaika'?" 16:18 Onanga yoleha gila-gila, "Okia mamangarati, 'öraha mahuhutulu'? Ngone homangaratiua Unanga wotemo mangale okia!" 16:19 O Yesus wohiöriki önanga yomau iwileha Unangika. HÒ Unanga watemo, "Kangano Ngohi totemoka, 'Oraha mahuhutulokahi dika, ngini aha nihimäke Ngohi'. Gënanga ngini nialeha niahidogoronaka? 16:20 Ningaku, ngini aha niari dé nidodora, mä o dunia aha imörene. Ngini aha niahininga ihuha, mä niahuha gënanga aha ingali idadi o mörene. 16:21 Nako o ngoheka momatëngo itigioka momagilianga, münanga amihininga ihuha, hababu maöraha yadonoka münanga mohangihara. Mä hokogënanga amingohaka ima kilauoka, o ngoheka gënanga aha mawohangoka amihangihara karana ami mörene o nyawa moi o ngohaka imakilauoka o duniaino. 16:22 Hoko genangoli de ngini: Orahanënanga ngini niahininga ihuha, mä Ngohi aha homaka mäkeoli dede ngini, niahininga aha imörene; dé moiua o nyawa yakunu yalë niamörene gënanga niahiningaka. 16:23 O wange gënanga, ngini aha nileha okia-kiakaua Ngohino. Ningaku: Okia dika ngini nigahoko o Amaika de Tongohi Ahi romanga, gënanga aha winihidöaka o Ama nginika. 16:24 Hiädono öraha nënanga ngini nigahokuahi okia naga de Tongohi Ahi romanga. Nigahoko, ngini aha niatarima, hupaya niamörene itotomo." 16:25 "Mata-mata nënanga Ngohi totemoka nginika de o hitotero. Mä aha iböa maöraha, Ngohi tapäke okaua o hitotero, mä tohidemo tohitotararonuku nginika mangale o Ama. 16:26 Orahagënanga ngini aha nigahoko o Amaika de Tongohi Ahi romanga; nihiöriki, Ngohi aha togahokokaua o Amaino mangale ngini, 16:27 hababu o Ama mahirete winihininga ngini. Unanga winihininga ngini hababu ngini nihihininga Ngohi, dé ningaku Ngohi toböa ma Jou Madutuino. 16:28 Igoungu Ngohi ahi ahali o Amaino, dé Toböaka o dunia magoronaka. Mäoraha nënanga Ngohi tamala o dunia mangale tolio o Amaika." 16:29 Daha iwinöninïki o Yesus yotemo Unangika, "Orahanënanga Jou notemo nohi totararonika dé napäkeua o hitotero, 16:30 dé ngomi mihiöriki Jou nohiöriki hagala mata-mata. Iparaluua kao nyawa moiö de inileha okia honanga ngonaika Jou. Hababu gënanga ngomi mingaku Jou noböa ma Jou Madutuino." 16:31 O Yesus wabaluhu önanga, "HÒ ningaku ngini örahanënanga? 16:32 Niohohininga! Maöraha aha iböa, de iböaka, ngini aha hohinihikokabarihi. Ngini aha nilio niatauika moi-moi dé nihidogumalaika Ngohi tomatëngoka. Mä Ngohi tomatëngookaua hababu o Ama naga dede Ngohi. 16:33 Mata-mata nënanga Ngohi tahetongoka hupaya ngini niamäke o dame hababu ngini kamoi dede Ngohi. O duniaka ngini aha nihangihara. Mä nihibitumu niahininga! Ngohi tautumoka o dunia!"

Yohanis 17

17:1 Ipaha wotemo hokogënanga, o Yesus womamataga o dihangile dé wotemo, "Ama, örahanënanga yadonoka maöraha. Nihimulia Ani Ngohaka, hupaya Ani Ngohakö wonihimulia Ama. 17:2 Ama nohihidöakoka o kuaha o umati o nyawa mata-mata o Ngohakika, hupaya Unanga wahidöaka o ngango madutu dé i kokakali o nyawa mata-mataika, Ama nihidöa-döakoka Unangika. 17:3 Nënanga o ngango madutu dé ikokakali; hupaya o nyawa ininäko Ama Jou Madutu madiai nomadingadingakoka dé iwinäko o Yesus Kristus, Ama nihulo-hulokoka. 17:4 Ngohi tonihimuliaka Ama o dunia nënanga malokuoka, dé tabötoka o manarama, Ama nohihidöa-döakoka Ngohino. 17:5 Ama! Orahanënanga Ngohi tonihimulia Amaika, de o mulia Tongohi madutu imakinïki de Ngona Ama kao dunia nënanga idadiö de kowahi. 17:6 Ngohi tonihinäkoka Ama hagala o nyawaika o duniaino nënanga, Ama nohihidöa-döakoka Ngohino. Onanga ganga kato Ngona Ama, dé Ama nohihidöa-döakoka önanga Ngohino. Onanga yamotekoka Anidemo Ama. 17:7 Orahanënanga önanga ihiöriki mata-mata Ama nohidöakoka Ngohino ma ahali Ngonaino Ama. 17:8 Ngohi tohi adonoka onangika Anidemo Ama nohidöa-döakoka Ngohino; dé onanga yatarimaka. Onanga ihiöriki de madiai Ngohi toböa Amaino dé onanga yongaku Ama nohihuloko Ngohi. 17:9 Ngohi toma niata mangale önanga. Ngohi toma niatua mangale o dunia mä mangale hagala o nyawa Ama nohihidöa-döakoka Ngohino, hababu önanga ganga kato Ngona Ama. 17:10 Mata-mata kato Ngohi, ganga kato Ngonaö Ama; dé mata-mata Tongona Ama, ganga kato Ngohiö. Ngohi ihihimulia önanga manga hidogoronaka. 17:11 Orahanënanga Ngohi toböa Ngonaika Ama. Ngohi togogerokaua o duniaka; mä onanga naga o duniaka. Ama notebitebini! Nagöana önanga de Ani romanga makuaha Ama, enagënanga Ani romanga Ama nohidöakoka Ngohino -- hupaya önanga yodadi kamoi, hokä imatero Ama dé Ngohiö kamoi. 17:12 Maöraha Ngohi kadede onangohi, Ngohi tägoanoka önanga de Ani romanga makuaha Ama -- Ani romanga nohihidöa-döakoka Ngohino. Ngohi tagoanoka önanga dé kao nyawa moiö de önanga yohihangua sowaliua ünanga igoungu kokiani wohihangoka; hupaya de gënanga idadi okia itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka. 17:13 Orahanënanga Ngohi toböa Amaika. Mata-mata nënanga Ngohi totemoka maöraha Ngohi kao duniakahi; hupaya önanga yamäo yaomanga de Ahi mörene. 17:14 Ngohi tahiadonoka onangika Ani demo Ama, dé o dunia yadohata önanga, hababu önanga koto duniaua hokä imatero Ngohiö toduniaua. 17:15 Ngohi togahokua hupaya Ama nalë önanga o duniaino nënanga, mä Ngohi togahoko hupaya Ama nagöana önanga o Dorouino. 17:16 Ka ima tero mahali hokä Ngohi toduniaua, onangö toduniaua. 17:17 Nahi dadi önanga, kato Ngona Ama madutu noma dinga-dingakoka o diai; Ani demo Ama gënanga o diai. 17:18 Hokä Ama nohihulokoka o duniauku, hoko genangö Ngohi tahuloko önanga o duniaika. 17:19 Mangale to önanga manga wowango mahidoku, Ngohi toma hilapahi Ahi diri hokä Tongona madutu Ama, nomadinga-dingakoka hupaya onangö yodadi kato Ngona madutu Ama nomadinga-dingakoka de mangëkomo o diai. 17:20 Mangale ka onangua nënanga dika Ngohi toma niata. Ngohiö tomaniata mangale hagala o nyawa aha ihingaku Ngohino de to önanga manga hakihi nënanga. 17:21 Ngohi togahoko, Ama hupaya önanga mata-mata yodadi kamoi, hokä Ama kamoi dede Ngohi, dé Ngohi dede Ngona Ama. Tanu önanga yodadi moi dede ngone, hupaya o dunia yongaku Ama nohihulokoka Ngohi. 17:22 Ngohi tahidöakoka onangika o mulia Ama nohihidöa-döakoka Ngohino, hupaya önanga yodadi moi, hokä ima tero Ngoneö kamoi; 17:23 Ngohi dede önanga, dé Ama dede Ngohi; hupaya önanga igou-goungu kamoi. O dunia aha ihiöriki Ngona Ama nohihuloko Ngohi, dé Ama nahininga önanga hokä Ama nohihininga Ngohi. 17:24 Ama, Ngohi toigo hupaya önanga, Ama nohihidöaka Ngohino, naga dede Ngohi o ngï kiaka naga Ngohi, hupaya önanga yamäke Tongohi Ahi mulia; enagënanga Ani mulia Ama nohihidöa-döakoka Ngohino, hababu Ama nohihininga Ngohi o dunia kai dadiö dekowahi. 17:25 Ama noadiadili! O dunia ininäkoua Ama, mä Ngohi toninäko Ama; dé hagala o nyawa nënanga ihiöriki Ama nohihuloko Ngohi. 17:26 Ngohi tahimatokoka Ani romanga Ama onangika; dé Ngohi aha gila-gila todiai hokogënanga, hupaya Ani dora Ama Ngohino itatapu manga hininga magoronaka dé Ngohi kamoi dede önanga."

Yohanis 18

18:1 Hokogënanga o Yesus woma niata iböto, Unanga de iwinöninïki yoiki yatobongo o Kidron ma Ngairi. Genangoka naga o dumule moi, dé o Yesus de iwinöninïki yowohama o dumuleika gënanga. 18:2 O Yudas wohininga dorou gënanga, wohiöriki o ngï gënanga; hababu o Yesus mamoi-mamoi imatoomu genangoka de iwinöninïki. 18:3 O Yudas woiki o ngï ika gënanga de waao o duduono moi o tentara Romawi dé yamuruono naga ma Jou Madutu ai Tau magogöana yamäke o huhuloko o imam-imam manga häekino dé o Farisioka manyawaino. Onanga imagao o daë, o lantera dé o oboro. 18:4 O Yesus wohiöriki mata-mata aha idadi Ai dirika. HÒ Unanga womahi tigi hagala o nyawaika gënanga dé waleha, "Ngini nialingiri o nagona?" 18:5 Onanga yohaluhu, "O Yesus o Nazaret manyawa." O Yesus wato, "Ngohila Unanga." O Yudas wohininga dodorou womaokoino genangoka dede önanga. 18:6 Maöraha o Yesus watemo onangika, "Ngohila Unanga," önanga mata-mata yodohuku dé yoruba o tonakuku. 18:7 Mamoioli o Yesus waleha onangika, "Ngini nialingiri o nagona?" Onanga yohaluhu, "O Yesus Nazaret manyawa." 18:8 O Yesus wato, "Ngohi totemo iböto Ngohila Unanga." "Dé nako igoungu Ngohi ngini nihilingiri, niamalaika önanga mahomoa nënanga yoiki." ( 18:9 De wotemo hoko gënanga, imadadi okia o Yesus wohidodemo iböto ngaro kowahi de gënanga: "Ama, o nyawa Ama nohihidöa-döakoka Ngohino, kao nyawa moiö de yohihangua.") 18:10 O Simon Petrus womagaoino o oworo moi, warahuku daha wioto o imam womomulia aigilaongo hiädono ipageloka aingauku manirakoka. O gilaongo gënanga airomanga o Malkus. 18:11 O Yesus wotemo o Petrusika, "Nohi ngohamoli anioworo maharunguku! Okia ngona napikiri Ngohi aha taokerua o hangihara magalahi o Ama wohihidöakoka Ngohino?" 18:12 Daha o Romawi matentara de manga baluhu dé o Yahudioka yagöa-göana iwitagoko dé iwiliko o Yesus. 18:13 Madodihiraka önanga iwiao o Yesus wihimanga o Hanas, o Kayafas aitoroa. O Kayafas ganga o imam womomulia o taongo gënanga. 18:14 Dé unangala wanasihatoka o Yahudi manyawa yokokuaha, iholoi yaoa o nyawa womatëngo wohonenge mangale o hoana yongodumu. 18:15 O Simon Petrus dé womatëngo iwinöninïki mahomoa iwinïki o Yesus. Wonöninïki mahomoa nënanga winäko ma imam womomulia; hÒ unanga witomoteke wowohama dede o Yesus ma imam womomulia aitau malöaika, 18:16 ma o Petrus wotamä maporetoka, o ngoranoka. Winöninïki mahomoa gënanga woiki wohupu dé womi temo o ngoheka molöleleani o ngorana magogöana, daha wiao o Petrus wihingohama magoronaika. 18:17 O ngoheka molöleleani o ngorana magogöana gënanga mitemo o Petrusika, "Hei, koigoungua ngonaö o nyawa ninöninïki o nyawa gënanga?" "Kowali," o Petrus wohaluhu. 18:18 O öraha gënanga o alo kohamäta, hÒ yolöleleani dé yogo göa-göana imadofoile o uku dé onanga imarauku genangoka. O Petrus woiki genangika dé womaokoino womarauku dede önanga. 18:19 O imam womomulia wileha o Yesus mangale iwinöninïki dé mangale Ai dodötoko. 18:20 O Yesus wohaluhu, "Ngohi hoko genangika totemo tohitararonuku o nyawa yowöe-wöe manga himangoka. Ngohi hokogenangika tadotoko o puji matau-tauoka dé ma Jou Madutu ai Tauoka, o ngï Yahudioka manyawa biaha ima totoomu. Komaiwahi Ngohi totemo okia naga de toma ngiu-ngiunu. 18:21 HÒ yadodoa Tuanga nohi leha Ngohi? Naleha önanga yoihe-ihenoka Ngohi tadotoko. Maraioka önanga ihiöriki okia Ngohi totemoka." 18:22 Maöraha o Yesus wotemo hokogënanga, womatëngo wogo göa-göana genangoka wipoka dé wato, "Duru nobarani, Ngona notemo hokogënanga ma imam womomuliaika!" 18:23 O Yesus wohaluhu, "Nako Ngohi totemo okianaga moi ihowono, nahetongo nenangoka okia mahowono! Mä nako Ngohi totemo gënanga igoungu itiai, yadodoa ngona nohipoka Ngohi?" 18:24 Dahao o Hanas wahuloko o nyawa iwiao o Yesus de aililikoka ma Imam womo Muliaika o Kayafas. 18:25 O Simon Petrus kawoma okoinohi womarauku genangoka. O nyawa yotemo unangika, "Koigoungua ngonaö ninöninïki o nyawa gënanga?" Mä o Petrus womahi pongono wato, "Kowali!" 18:26 O nyawa womatëngo ma imam womomulia aigilaongo, enagënanga o riadodoto de o nyawa aingauku waoto-oto o Petrus, wato, "Koigoungua ngohi tonimäkeoka ngona o dumuleoka gënanga dede ünanga?" 18:27 Daha o Petrus wihi pongonoli, "Kowali," -- dé maöraha duru ima kokoronaika gënanga o kuru-kuru ihorene. 18:28 Duru ngoru-ngoruminohi önanga iwiao o Yesus o Kayafas aitauoka de magubernur aikadatoika. O Yahudioka manyawa mahirete yowohamua o kadato magoronaika, hupaya önanga uha yodadi yopeseke imoteke o agama madodagi, hababu önanga yomau yanïki yolomo o Paskah mangolomoka. 18:29 Karana gënanga o Pilatus woiki wohupu onangika dé waleha, "Okia nia galaki o nyawa ne Unangika?" 18:30 Onanga yohaluhu, "Hohiade Unanga koiwa Ai howono, ngomi aha miwiaoua ma Bapa Gubernurika." 18:31 O Pilatus watemo onangika, "Niwi lë Unanga de niwi hakimi Unanga imamoteke niahukumu mahirete!" Mä o Yahudioka manyawa gënanga yohaluhu, "Ngomi yakunua miahukumu o nyawa yohonenge." ( 18:32 Nënanga idadi hupaya iganapu okia o Yesus wotemoka yadäene madodagi Unanga aha wohonenge.) 18:33 O Pilatus wowohamoli ai kadatoika dé wiahoko o Yesus, dahao wileha, "Boteka Ngona o Yahudioka manyawa manga koano?" 18:34 O Yesus wohaluhu, "Okia aniloleha nënanga ngonaino mahirete ekola naga o nyawa mahomoa inihingahuoka ngonaika mangale Ngohi?" 18:35 O Pilatus wohaluhu, "Bote ngohi o Yahudioka manyawa? Inihi lolapahi Ngona ngohino ganga Ani nyawa mahirete dé o imam-imam manga häeke. Okia Ngona nodiaioka?" 18:36 O Yesus wotemo, "Ngohi ahi pareta o duniainoua nënanga. O demo maade nako Tongohi ahipareta o duniaino nënanga, Tongohi ahi nyawa aha yalawani hupaya Ngohi uha ihihilapahi o Yahudioka yokokuahaika. Mä igoungu Tongohi ahi pareta o duniainoua nënanga!" 18:37 O Pilatus wileha Unangika, "Nako hokogënanga, Ngona o koano?" O Yesus wohaluhu, "Ngona notemoka Ngohi nënanga o koano. Ngohi tomakilau dé toböa o duniaka mangale madumutu moi, enagënanga tohidöaka o hakihi mangale o diai. O nyawa o diaino gënanga ihihigihene Ngohi." 18:38 O Pilatus wileha Unangika, "Okia mamangarati o diai?" Daha o Pilatus wohupuoli ai kadatoino dé watemo o Yahudi manyawaika, "Ngohi tamäke okia-kiaua Ai howono Unangoka. 18:39 Mä imoteke niabiaha, ngohi kiani tihilapahi o hohowono manyawa womatëngo o Paskah ma Wange ma Amokoka. Nioigo ngini hupaya ngohi tihilapahi o Yahudioka manyawa manga koano mangale ngini?" 18:40 Onanga yohaluhu de ima pöa-pöaka, "Kowali, uha Unanga, mä o Barabas!" (O Barabas ganga o nyawa moi wo ora-ora.)

Yohanis 19

19:1 Ipaha de gënanga o Pilatus wowohama dé wähuloko o nyawa iwi gohara o Yesus. 19:2 O tentaraka yodiai o makota moi o gota majaga-jaga de mahohihikaka, daha iwihi tamunuku o Yesus ai häeke malokuoka. Iböto de gënanga önanga iwihi noa Toünanga aijuba magoguhurungu, 19:3 daha iwigogilio yoböa Unangika dé yotemo, "Nowango o Yahudioka manyawa manga koano!" Aha ino iwipoka Unanga. 19:4 Iböto de gënanga o Pilatus wohupu wohigalioli dé wotemo o nyawa yowöe-wöeika gënanga, "Niwi lega! Ngohi tiao Unanga tihihupu nginika, hupaya ngini nihiöriki kamoiö de ngohi tamäkeua o howono Unangoka." 19:5 O Yesus wohupu de iwihi tamunuku o makota mahohihika de Ai juba magoguhurungu. O Pilatus watemo onangika, "Niwi lega o nyawa gënanga." 19:6 Maöraha o imam-imam manga häeke dé yogogöa-göana gënanga iwimäke o Yesus, önanga yopöaka, "Niwi salib Unanga! Niwi salib Unanga!" O Pilatus watemo onangika, "Niwi lë Unanga, dé niwisalib ngini mahirete, ngohi kamoiö de tamäkeua o howono Unangoka." 19:7 O Yahudioka manyawa gënanga yohaluhu, "Imoteke tongomi mia hukumu, Unanga kiani iwihukumu wohonenge hababu Unanga woma ngaku Ai diri ma Jou Madutu ai Ngohaka." 19:8 Maöraha o Pilatus woihene önanga yotemo hokogënanga, ünanga iholoi wohawanoli. 19:9 Unanga wohi galioli wowohama ai kadato magoronaika, de o Yesus iwiao iwihi ngohama, o Pilatus wileha Unangika, "Ngona ani ahali okiaino?" Mä o Yesus wohaluhua. 19:10 HÒ o Pilatus wotemoli, "Ngona noluku notemo dede ngohi? Nohiöriki, tongohi ahi kuaha toni hilapahi Ngona, dé tokuaha toni salib Ngona!" 19:11 O Yesus wohaluhu, "Nako ma Jou Madutu wonihidöakua o kuaha gënanga ngonaika, ngona kautuö de koiwa anikuaha Ngohino. Karana gënanga o nyawa ihihi lolapahi Ngohi ngonaika, iholoi ilamoko manga baradoha ngaro de ngona ma." 19:12 Maöraha o Pilatus woihene gënanga, ünanga wohidailako mangale wihilapahi o Yesus. Mä o Yahudioka manyawa yopöa-pöaka, "Nako Tuanga nihilapahi Unanga, Tuanga ma Kaisarua ai dodiawo! O nyawa imangaku yokoano, ganga ma Kaisar aihaturü!" 19:13 Maöraha o Pilatus woihene o demo-demo gënanga, ünanga wiao o Yesus wihihupu daha wogogeruku o kuruhi mangï yatotailako o nyawa manga hali maromanga ma Nanao o Helewo. (De o Ibranioka manga demo maromanga Gabata.) 19:14 Oraha gënanga ngade yadono o takoro ngimoi de hinoto o wangeoka, mawange yadonuahi o Paskah ma Wange ma Amoko. O Pilatus watemo o nyawaika gënanga, "Nënanga nia koano!" 19:15 Onanga imapöa-pöaka, "Niwi toma Unanga! Niwi toma Unanga! Niwi salib Unanga!" O Pilatus wäleha, "Kiani ngohi tisalib nia koano?" O imam-imam manga häeke yohaluhu, "Duga-duga ma Kaisar woma tëngo-tëngo tongomi mia koano!" 19:16 De o Pilatus wihilapahi o Yesus onangika la iwi salib. Onanga iwilë o Yesus daha yoiki iwiao Unanga. 19:17 O Yesus wohupu de wamoku mahirete Ai salib o ngï ika maromanga "O häeke ma Kabelanga ma Ngï." (De o Ibranioka mademo ihiromanga Golgota.) 19:18 Dokengoka Unanga iwisalib. Yahikinïki de Unanga nagaö yahinoto o nyawa mahomoa yasalib; womatëngo Ai higiloka, womatëngo Ai nirakoka dé o Yesus mahidodogoronaka. 19:19 O Yesus aisalib magotaika, o Pilatus wahuloko yatulihi de madulihi hokonënanga: "Yesus Nazaretino, o Yahudioka manyawa manga Koano". 19:20 O Yahudioka manyawa manga ngöe yabasa o dulihi gënanga hababu o ngï o Yesus iwisosalib gënanga ikurutikaua de o kota. O dulihi gënanga de o Ibranioka, o Latinoka dé o Yunanioka mangademo. 19:21 O imam-imam manga häeke yotemo o Pilatusika, "Uha natulihi 'O Yahudioka manyawa manga Koano', mä natulihi, 'O nyawa nënanga wotemo, Ngohi o Yahudioka manyawa manga Koano.' " 19:22 Mä o Pilatus wohaluhu, "Ngohi tatulihi iböto, tatapu itulihoka." 19:23 O tentara-tentara gënanga iwisalib iböto o Yesus, önanga yalë Ai pakeanga. Pakeanga gënanga yaregu iata: moi-moi yamäke o hidoku moi. Onanga yalë o Ai juba. Ai juba gënanga koiwa maguguriti -- kaimahi paronuku daku de yauku hiädono daukuku. 19:24 O tentaratentara gënanga imaketemo moide moika, "Uha ngone hatobi-tobiki o juba nënanga. Niaino ngone hodiai o undi la o nagona yakunu yadäene." O hali gënanga idadi hupaya iganapu okia i tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, enagënanga, "Onanga imahikodoku Ahi pakeanga, dé yodiai o undi mangale ahijuba." Dé i goungu o tentara-tentara gënanga yadiai hokogënanga. 19:25 O Yesus aisalib madatekoka imaokoino o Yesus ngoi ayo, de ngomi riadodoto o ngoheka, o ngo Maria o Keliopas ngoihekata, dé o ngo Maria Magdalena. 19:26 Maöraha o Yesus womimäke ngoi ayo de wininïki wihohininga imaokoino genangoka, Unanga wotemo ngoi ayoika, "Ayo, gënanga aningohaka Ayo." 19:27 Dahaino o Yesus wotemo wininïkika gënanga, "Gënanga ngoni ayo." Oraha de gënanga wininïki gënanga womiao o Yesus ngoi ayo mogogere aitauoka. 19:28 Oraha nënanga o Yesus wohiöriki mata-mata itiaioka, dé hupaya okia itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yakunu idadi, Unanga wotemo, "Ngohi ahikiriti madudungu." 19:29 Genangoka naga o udo-udomo moi ioma-omanga de o angguru ma akere masuka-suka. O bunga karang o gahumu moi yatonouku o angguru ma akeruku gënanga, dé ihi topokika de o gota majaga o hisop, daha yatubo hiädono o Yesus aiuru makaile. 19:30 O Yesus wahihihi o angguru ma akere gënanga daha wotemo, "I tiai oka!" Daha Unanga Ai häeke waponu de wohonengoka. 19:31 O Yahudioka manyawa yokokuaha yoluku o nyawa manga mayeti yasosaliboka gënanga hokogënanga inuneuku o salib magotaka o Yahudioka manga Puji mawangeoka, okiali nënanga mamoi o Yahudioka manga Puji mawange gënanga, o Wange ma Amoko yododingakoka. Hababu mawange o Yesus iwisalib iotaka o Yahudioka manga Puji mawangeoka gënanga, o Yahudioka manyawa yogahoko o Pilatusika mangale yatobiki manga lou o nyawa yasosalibika dé ihiguti manga mayeti gënanga o salib magotaka. 19:32 O tentara-tentara gënanga yoiki dé yatobiki yododihira manga lou yahinoto o nyawa yasosalib de o Yesus. 19:33 Maöraha önanga yadono o Yesusika, önanga iwimäke Unanga wohonengoka. HÒ onanga yatobikua Ai lou. 19:34 Máaimahehoika o Yesus ihitopoko de o tuba, womatëngo o tentaraka gënanga; dé madataitoka ihupu o awunu dé o akere. 19:35 O nyawa wamäke mahirete okia idadi gënanga, ünanga wohingahu o hali gënanga, hupaya nginiö ningaku. Dé aihakihi gënanga itiai, dé unanga wohiöriki gënanga itiai. 19:36 O hali gënanga idadi hupaya iganapu okia itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, enagënanga "Ai kobongo kamoiö ma aha koyatobikua". 19:37 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronakaö itulihi, "Onanga aha Unanga iwipülono önanga iwi topo-topokoka". 19:38 Ipaha de gënanga o Yusuf o Arimateaino wogahoko wihigumala o Pilatus la mangale walë o Yesus aimayeti. (O Yusuf nagala winöninïki o Yesus mä kawomangiu-ngiunu, hababu ünanga wamodongo o Yahudioka yokokuahaika.) O Pilatus wihigumala ünanga, hÒ unanga woiki walë o Yesus Ai mayeti. 19:39 O Nikodemus, mahira woböa-böa o Yesusika maöraha o hutu-hutu, unangö woiki de o Yusuf. O Nikodemus woao o mur dé o gaharu -- mata-mata done ho o kilo moruange mangöe. 19:40 O nyawa yahinoto gënanga yalë o Yesus Ai mayeti daha yahawo de o ngöere magare-garehe mahohailoa de o minya mabou-bounu gënanga imoteke manga adati o Yahudioka manyawa yolungunu. 19:41 O ngï o Yesus iwi salib naga o dumule moi. O dumule magoronaka gënanga naga o lungunu moi mahungi, komaiwahi yahilungunu o nyawa. 19:42 Hababu o lungunu gënanga i tigino, dé o Yahudioka manga Puji mawange ngade imuläenge, önanga iwi lungunu o Yesus dokengoka.

Yohanis 20

20:1 O Minggu mawange o ngoru-ngoruminohi, maöraha kai hohü hutuohi, o ngo Maria Magdalena moiki o lungunika. Münanga mamäke o helewo madadamunu yorehenoka o lungunu mapidahoka gënanga. 20:2 Münanga momapopäta milingiri o Simon Petrus dé winöninïki wihohininga o Yesus, dé motemo onangika, "Ma Jou iwilëoka o lungunoka, dé ngohi tohiorikua okiaka Unanga iwikelenga." 20:3 Daha o Petrus dé winöninïki mahomoa gënanga yoiki o lungunika. 20:4 Yahinoto imapopäta, mä winöninïki mahomoa gënanga iholoi wotaiti de o Petrus, dé unanga womahiädono iholoi wohira o lungunika. 20:5 Unanga wohihahere o lungunu magoronaika dé wamäke o ngöere magare-garehe ikelengauku genangoka, mä unanga wowohamua. 20:6 O Simon Petrus wihidoduruino aiporetino, daha gila-gila wowohama o lungunu gënanga magoronaika. Unanga wamäke o ngöere magare-garehe ikelengauku genangoka, 20:7 mä o ngöere ihiliko-liko o Yesus Ai häekino koiwa madatekoka mailuluino imatingakika. 20:8 Ahaino winöninïki iholoi wohira womahiädono o lungunika, unangö wowohama. Unanga wamäke dé wongaku. ( 20:9 Hiädono öraha gënanga önanga imangaratiuahi okia i tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka Unanga kiani womomiki o honengino.) 20:10 Ipaha de gënanga iwinöninïki o Yesus gënanga yolio. 20:11 O ngo Maria Magdalena momaokoino o lungunu mahimangoka de moari. Moari magogiriaka, münanga mohihahere o lungunu magoronaika, 20:12 daha mamäke o malaekat yahinoto manga pakeanga magaregarehe. Onanga yogogeruku o ngï o Yesus Ai mayeti marïoka, moi Ai häekiha idaduoka dé mahomoa Ai louoko idaduoka. 20:13 O malaekatmalaekat gënanga imileha, "Ayo, yadodoa noari!" O ngo Maria mohaluhu, "Tongohi ahi Jou iwilëoka, dé ngohi tohi orikua Unanga kiaka iwikelenga." 20:14 Motemo iböto hokogënanga, münanga moma lega ami poretoko dé mimäke o Yesus womaokoino genangoka. Mä munanga mihiorikua gënanga o Yesus. 20:15 O Yesus womi leha munangika, "Ayo, yadodoa noari? Ayo nä lingiri o nagona?" O ngo Maria matobote gënanga madumule madutu, hÒ munanga motemo, "Bapa, nako Bapa nitagalioka Unanga nenangoka, tanu nohihingahu ngohino okiaka Bapa nikelenga Unanga, hupaya ngohi takunu tilë?" 20:16 O Yesus womitemo munangika, "Maria!" O ngo Maria moma lega o Yesusika daha motemo de o Ibranioka manga demo, "Rabuni!" (Mamangarati "Guru".) 20:17 "Uha nohi sö Ngohi," o Yesus womitemo munangika, "hababu Ngohi todoauahi o Amaile. Mä noiki Ahi roriadodotika, dé nahi ngahu onangika örahanënanga Ngohi todoa Ahi Amaile dé Ani Amaile, Ahi Jou Madutuile dé ani Jou Madutu ile." 20:18 Ho ngo Maria moiki mohingahu iwinöninïkika o Yesus münanga mimäkeoka ma Jou dé ma Jou wotemoka mata-mata gënanga munangika. 20:19 Ma Minggu mawange genangoli dika, maöraha yohutuoka, iwinöninïki o Yesus imatoomu o tau moika de manga ngora-ngorana yakusioka, hababu önanga yämodongo o Yahudioka yokokuahaika. Itodokanino o Yesus woböa dé womaokoino manga hidogoronaka önanga dé watemo, "Nia tabea de o dame dede ngini." 20:20 Wotemo iböto hokogënanga, Unanga wahimatoko onangika Ai giama dé Ai meheho. Maöraha iwimäke ma Jou, önanga duru yomörene. 20:21 Gila-gila o Yesus watemo onangika wohi galioli, "Nia tabea de o dame dede ngini. Hokä o Ama wohi huloko Ngohi, hoko genangoli Ngohi tinihuloko ngini." 20:22 Gila-gila Unanga wahiwuwu Ai womaha onangika dé wotemo, "Niatarima ma Jou Madutu ai Womaha. 20:23 Nako ngini niahiapongo o nyawa moi manga baradoha, ma Jou Madutuö winihiapongo. Nako ngini niahiapongua o nyawa moi manga baradoha, ma Jou Madutuö winihiapongua." 20:24 O Tomas, womatëngo o Yesus iwinöninïki yangimoi de yahinoto manga hidogoronaka, (iwi hetongo o "Hago") kodede unangua de aidodiawo mahomoa maöraha o Yesus woböa. 20:25 Iwinöninïki o Yesus mahomoa iwitemo o Tomasika, "Ngomi miwi mäkeoka ma Jou!" Mä o Tomas wohaluhu, "Nako ngohi tamäkeuahi o paku mario Ai giamoka, ngohi togelengauahi ahi hagarara Ai nabo o paku marioika gënanga, dé togelengauahi tongohi ahigiama Ai mehehoika, ngohi tolukohi tongaku." 20:26 O Minggu moi yaino, iwinöninïki o Yesus nagali o ngïoka gënanga, dé o Tomasö woböaino. O ngorana mata-mata ikusioka. Mä o Yesus woböa dé womaokoino manga hidogoronaka, daha wotemo, "Nia tabea de o dame dede ngini." 20:27 Dahaino o Yesus witemo, o Tomasika, "Nakelenga anihagarara nenangoka, dé nolega Tongohi Ahi giama. Nohidöaka anigiama dé nakelenga Ahi mehehoika. Uha nodododatohi, mä nongaku!" 20:28 O Tomas wotemo o Yesusika, "Ahi Jou, dé ahi Jou Madutu!" 20:29 O Yesus witemo unangika, "Ngona nongaku hababu nohi mäkeoka Ngohi igoungua? Youtumoka o nyawa yongaku ngaro ihimäkeua Ngohi!" 20:30 Duru kohangöeohi ihëra-hëranga mahomoa wodiai o Yesus iwinöninïki manga himangoka, mä itulihua buku nënanga magoronaka. 20:31 Mä mata-mata nënanga itulihi, hupaya ngini ningaku o Yesus ganga ma Koano Wohi hohalamati, ma Jou Madutu ai Ngohaka, dé karana iwi ngaku Unangika, ngini niamäke o ngango.

Yohanis 21

21:1 Ipaha gënanga o Yesus womahimatoko Ai diri wohigalioli o Tiberias ma Taagaka iwinöninïkika. Hoko nënanga idadi: 21:2 O wange moiuku, o Simon Petrus, o Tomas iwiahoko o Hago, o Natanel o Kanaino o Galilea matonakoka, o Zebedeus aingoha-ngohaka, dé yahinoto iwinöninïki o Yesus mahomoa ima toomuino. 21:3 Watemo o Simon Petrus mahomoaika, "Ngohi tomau toiki totagoko o nawoko." "Ngomi minïki," önanga yotemo unangika. De önanga yoharene o ngotiroko de ima jobo. Mä hutu moi yahaiwatikuku gënanga önanga okia-kiaua yadäene. 21:4 Maöraha o wange muläenge ipotoka, o Yesus womaokoino o dowongioka, mä onanga iwihiorikua o Yesus gënanga. 21:5 O Yesus watemo onangika, "Ngoha-ngohaka, naga de nianawokoka?" "Koiwa," önanga yohaluhu. 21:6 O Yesus watemo onangika, "Niodotumo niahoma niangotiri manirakuku, aha ngini niamäke o nawoko." Daha o homa gënanga önanga yodotumo, mä yakunua yatauroli hababu hoko gënanga mangöe o nawoko o homa magoronaka. 21:7 Winöninïki o Yesus wihohininga witemo o Petrusika, "Gënanga ma Jou!" Maöraha o Simon Petrus woihene gënanga ma Jou, ünanga womahinoa aibaju (hababu ünanga woma bajua) daha womangumo o akereuku. 21:8 Iwinöninïki mahomoa yongotiri iwinïki o dudungiha, de yatauru manga homa iomanga de o nawoko. Onanga yokurutikaua de o dudungu, done hometere o ratuhu moi dika. 21:9 Maöraha önanga o ngotiroka de youti, önanga yamäke naga o uku mangaboho de dokengoka o nawoko iharongika dé o roti. 21:10 O Yesus watemo onangika, "Abeika niaoino o nawoko o ngai muruo naga daha nia tago-tagokino." 21:11 O Simon Petrus kawoharene o ngotiroko, daha yaliliara mangahoma o dudungiha. O homa gënanga iomanga de o nawoko ma ago-agomo; mata-mata naga o ngai o ratuhu moi de moritoa de hange. De ngaro hoko gënanga mangöe, manga homa ikakihua. 21:12 O Yesus wätemo onangika, "Niaino niolomo." Ka o nyawa moiö de koiwa iwinöninïki yobaraniua iwileha, "Bapa o nagona?" Hababu önanga ihiöriki Unanga ma Jou. 21:13 Ahao o Yesus woma hitigi onangika, walë o roti gënanga, dé wahidöaka onangika. Unanga wadiai hoko genangoli de o nawoko gënanga. 21:14 Nenangala hara mahangeoka o Yesus womahimatoko Ai diri iwinöninïkika ipahaino Unanga iwihi wango o honengino. 21:15 Iböto önanga yolomo, o Yesus witemo o Simon Petrusika, "Simon, o Yona aingohaka, boteka ngonahi iholoi nohi hininga Ngohi ngaro de önanga nënanga ihi hininga Ngohi?" "Itiai, Jou," o Petrus wohaluhu, "Jou nohihiöriki Ngohi toni hininga Jou." O Yesus wotemo unangika, "Napaliara Ahi duba mangoha-ngohaka." 21:16 Mahinotoka o Yesus wileha unangika, "Simon, o Yona aingohaka, boteka ngona nohi hininga Ngohi?" "Itiai, Jou," o Petrus wohaluhu, "Jou nohihiöriki ngohi toni hininga Jou." O Yesus witemo unangika, "Napaliara Tongohi ahi duba-duba." 21:17 Ma hangeoka o Yesus wileha unangika, "Simon o Yona ai ngohaka, boteka ngona nohi hininga Ngohi?" O Petrus aihininga ihuha hababu o Yesus wileha hi ädono hara mahange. De o Petrus wohaluhokali, "Jou, Jou nohiöriki hagala mata-mata. Jou nohihiöriki ngohi toni hiningi Jou!" Daha o Yesus witemo unangika, "Napaliara Ahi duba-duba. 21:18 Igoungu itiai ahi demo nënanga: Maöraha ngona nomagöikahi, ngona mahirete noma bulu anigoronaino, dé noiki okiaika dika ngona animau. Mä nako ngona aha initimonoka ngona nohi töakika anigiama, dé o nyawa mahomoa iniliko ngona dé iniao ngona okiaika ngona noluku noiki." 21:19 (De o demo gënanga o Yesus wohimatoko sarakia o Petrus aha wohonenge mangale wihimulia ma Jou Madutu.) I böto de gënanga o Yesus witemo o Petrusika, "Nohi nïki Ngohi!" 21:20 Maöraha o Petrus womaiduli, ünanga wimäke aiporetoka winöninïki wihohininga o Yesus. (Unanga wogogere imadatekuku de o Yesus maöraha yolomo dé wileha Unangika, "Jou, o nagona aha i ni hininga dorou?") 21:21 Wimäke ünanga, o Petrus wileha o Yesusika, "Jou, sarakia de ünanga nënanga?" 21:22 O Yesus wohaluhu, "Demo ma ade Ngohi tomau ünanga wogogogere wowango hiädono Ngohi toböa, gënanga tongonaua ani datoro. Mä ngona, nohi nïki Ngohi!" 21:23 Yodogerewoto o abari nënanga iwinöninïki o Yesus manga boluoka, winöninïki gënanga aha wohonengua. Enahioko o Yesus wotemoua winöninïki gënanga aha wohonengua, duga-duga: "Demo maade Ngohi tomau ünanga wogogogere wowango hiädono Ngohi toböa, gënanga tongonaua ani datoro." 21:24 Unanga wohidöaka o hakihi mangale idodadadi-idodadadi gënanga. Unangö mawatulihoka. Dé ngone hohiöriki okia wohi demoka gënanga itiai. 21:25 Ma ngöeohi o hali mahomoa wadiai o Yesus. Demo maade mata-mata gënanga hatulihi hatëngo-tëngo, ngohi tamäo o dunia nënanga yodimoaka honoa buku mata-mata aha yato tuli-tulihi gënanga.

Kisah Rasul Rasul 1

1:1 Teofilus nobobarija, Tongohi ahibuku madodihiraka magoronaka ngohi tohitararonoka mata-mata wadiaioka dé wodotökoka o Yesus ka de Unanga womuläenge wadiai Ai manarama, 1:2 hiädono mawange Unanga iwigoraka o horogaile. Unanga wodoauahi o horogaile, de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha Unanga wohidöaka o himatoko-o himatoko o rasulrasulika waö iri-irikoka. 1:3 Wowango ipahaino, o wange moruata madekana Unanga mamoi-mamoi womahimatoko de madodagi i iunua Ai rasul-rasulika gënanga Unanga igou-goungu wowango. Onanga iwimäke Unanga, dé Unanga watemo dede önanga yadäene sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. 1:4 Dé maöraha Unanga imatoomu dede önanga, Unanga wohidöaka o pareta nënanga onangika, "Uha niamala o Yerusalem. Niodamä genangoka hiädono o Ama wohidöaka okia wohijo jäjajioka, enagënanga kahuruono Ngohi tinihingahuoka nginika. 1:5 Hababu o Yohanis wo ohiki de o akere, mä o wange muruono nagahi ngini aha iniohiki de ma Jou Madutu ai Womaha." 1:6 Maöraha o rasul-rasul gënanga imatoomu de o Yesus, önanga iwileha Unangika, "Jou, boteka örahanënanga Jou nomau nohi gokokali o Israeloka manyawa manga Pareta?" 1:7 O Yesus wohaluhu, "Ahi Ama mahirete wohitatapu mawange dé maöraha. Borotaua gënanga ngini nihiöriki, hababu gënanga o Ama aihaku. 1:8 Mä ngini aha niamäke o kuaha, nako ma Jou Madutu ai Womaha iböaka nginika. Dé ngini aha nidadi o hakihi-hakihi mangale Ngohi o Yerusalemoka, o Yudea ingodumu, o Samariaka, dé hiädono o dunia mabatingika." 1:9 O Yesus wotemo iböto hokogënanga, Unanga iwigöraka o horogaile önanga manga lako mahimangoka, dé o lobi iwitamunu Unanga önanga manga lolegaka. 1:10 Onanga kaima lega-legahi o dihangile, maöraha o Yesus iwigöraka itodokanino o nyawa yahinoto manga pakeanga magare-garehe imaokoino toönanga manga datekoka. 1:11 "Hei, Galilea manyawa," o nyawa yahinoto gënanga yätemo, "yadodoa ngini nima okoiledika genangoka nio lega-lega o dihangile? O Yesus ngini niwimäke iwigöraka o horogaile gënanga ngini nia himangoka, aha woböaoli de kahoko gënangoli hokä ngini niamäke kangano." 1:12 Ipaha o rasul-rasul gënanga yolio o Zaitun ma Doporonoka o Yerusalemika. O Doporonoka gënanga hiädono o Yerusalemika done hokilo moi magurutika. 1:13 O Yerusalemoka önanga yoiki o tau o ngï önanga imahidodogumu, daha yodoa o kamari ilokulokuile. O rasul-rasul gënanga, enagënanga o Petrus dé o Yohanis, o Yakobus dé o Andreas, o Filipus dé o Tomas, o Bartolomeus dé o Matius, o Yakobus o Alfeus aingohaka, o Simon o berera ma Gogöana dé o Yudas o Yakobus aingohaka; 1:14 hokogenangika mata-mata kao hininga moi imatoomu mangale yohubayanga. Onanga yohubayanga de o ngongoheka yamuruono naga de o ngo Maria o Yesus ngoi ayo, dé o Yesus airoriadodoto. 1:15 O wange moiuku, maöraha önanga imatoömuino -- naga done ho yaratuhu moi de yamonaoko manyawa yoböaino -- o Petrus womaoko mangale wotemo. Unanga wato, 1:16 "Roriadodoto! Okia itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, gënanga kiani idadi. Mahira de o Daud, ma Jou Madutu ai Womaha ihidödemoka mangale o Yudas, o nyawa iwitotago-tagoko o Yesus gënanga manga tutuda. 1:17 O Yudas ganga tongomi miadodiawo, dé unangö iwiirikoka mangale mimanarama mima kinïki dede ngomi." ( 1:18 O Yudas nënanga womamäkeoka ailungunu matonaka aimanarama itotorou mahewaino. Unanga iwiotaka dé wohonengoka de aimämata irepaika hiädono aiwariki ihupu mata-mataino. 1:19 Mata-mata o nyawa yogogogere o Yerusalemoka yanako mangale o hali gënanga. Hababu gënanga, önanga manga bahasa magoronaka, önanga ihiromanga o tonaka gënanga o Akeldama, mamangarati 'o Awunu ma Tonaka'.) 1:20 "Karana o Mazmur ma Buku magoronaka itulihi hokonënanga, 'Malaika o ngï wogogogere idadi kairïdika; uha o nyawa moiö yogogere magoronaka.' Naga i tulihö hokonënanga, 'Malaika aimanarama makuruhi yalë o nyawa mahomoa.' 1:21-22 Hababu gënanga, kiani naga womatëngo womidogo ngomino midadi o hakihi mangale o Yesus wowangokali o honengino. O nyawa gënanga kiani o nyawa womatëngo o nyawa yowöe-wöe manga hidogoronaka mimakokinïki dede ngomi hoko genangika maöraha o Yesus woiki okiaika dede ngomi, ka o Yohanis muläenge woohiki hiädono maöraha o Yesus iwigöraka o horogaile ngomi mia hidogoronaka." 1:23 O nyawa yoböa-böaino genangoka yogahoko o nyawa yahinoto, enagënanga o Yusuf iwihetongö o Barsabas (ünanga iwi hetongo o Yustus), dé o Matias. 1:24-25 Daha önanga yohubayanga. Onanga yato, "Jou, ngona nohiöriki o nyawa mata-mata mangahininga. O Yudas hokä rasul aimanarama itifaka dé wohonengoka. HÒ nohimatoko ngomino, o nyawa yahinoto nënanga o nagona Jou nairiki lá nahidöaka o manarama gënanga iwitagali o Yudas." 1:26 Iböto gënanga mangaromanga yahinoto gënanga yodiai o undi, daha o undi iotaka o Matiasuku. HÒ unanga iwigoraka wodadi o rasul imakinïki de o rasul yangimoi de moi mahomoa.

Kisah Rasul Rasul 2

2:1 Maöraha o Pentakosta mawange yadonoka, mata-mata o nyawa yongaku-ngaku imatoomu o ngï moioka. 2:2 I todokanino yoihene o ilingi o dihanguku hokä o rato iwuwu. O tau kiaka o nyawa yowöe-wöe gënanga yogogerika, mata-mata iömanga de o ilingi gënanga. 2:3 Daha önanga yamäke o äkiri-o äkiri matero o uku itahe okiaika dika dé itangi onangika moi-moi. 2:4 Onanga mata-mata yakuaha ma Jou Madutu ai Womaha, dé yomuläenge yotemo-temo de irupa-rupa o demo mahomoa. Onanga yotemo imoteke okia ihidöaka o Womaha gënanga onangika mangale ihidemo. 2:5 Oraha gënanga o Yahudioka manyawa mangangöe, hagala o berera o dunia magilolitino, yogogere jai-jai o Yerusalemoka. Onanga ganga o nyawa iwihingou-ngounu ma Jou Madutu. 2:6 Maöraha yoihene maruruhu gënanga, o nyawa duruhë mangangöe, yoböa imatoomu. Onanga mata-mata yotodokana yoihene o nyawa yongaku-ngaku gënanga yotemo de toönanga moi-moi manga demo. 2:7 De yohëranga de mangahininga yadäene önanga yotemo, "Koigoungua o nyawa yotemo-temo nënanga mata-mata o Galilea manyawa? 2:8 Sarakia idadi hiädono ngone hoihene önanga yotemo de tongone nanga berera mademo moi-moi? 2:9 Ngone o Partiaino manyawa, o Media, o Elam; o Mesopotamiaino, o Yudea dé o Kapadokia; o Pontus dé o Asiaino, 2:10 o Frigia dé o Pamfiliaino, o Mesirino dé o daera-daera Libia itigi de o Kirene; naga ngoneoka o Roma de yaino, 2:11 naga o Yahudi manyawa dé naga o hoana de o berera mahomoa yowoha-wohamoka o Yahudioka manga agamaika; nagaö yoböa o Kreta dé o Arabino. Ngone mata-mata hoihene önanga yotemo-temo de tongone nanga demo moi-moi mangale o hali ihëra-hëranga wadiai ma Jou Madutu!" 2:12 De yohëranga dé manga hininga yadäene önanga mata-mata ima keleha moi de moika, "Okia mamangarati nënanga?" 2:13 Mä nagaö o nyawa yohohedu. Onanga yotemo, "See, o nyawa gënanga yadaluku dika!" 2:14 Daha ipaha o Petrus womaoko de o rasul yangimoi de moi mahomoa, de watemo o nyawa yowöe-wöeika gënanga. De toünanga aiilingi makuata wotemo, "Roriadodoto, o Yahudioka manyawa dé mata-mata nigögogogere o Yerusalemoka! Ni ihene nihidodiai, hababu o hali nënanga iparalu ngohi tohitararono nginika. 2:15 O nyawa nënanga yädalukua, hokä ngini niatakihiri; hababu örahanënanga ahaö o takoro hiwo o ngorumino. 2:16 Mä nënanga wohi ngahuoka ma Jou Madutu ma Nabi Yoëlika: 2:17 Ma Jou Madutu wotemo, 'O öraha mabahaka, Ngohi aha tadogöpoa Ahi Womaha o nyawa mata-matauku. Niangoha-ngohaka o nau-nauru dé niangoha-ngohaka o ngongoheka aha inihi ngahu nginika o hali-o hali Ngohi tahingahu onangika. Nia nyawa yogögö aha yamäke o hali-o hali Ngohi tahi matoko onangika. Nia nyawa yatotimo-timono aha yonänere mangale o nänere Ngohi tahidöaka onangika. 2:18 Ahi gogilaongika ö -- yaoa o nau-nauru yaoa o ngoheka --, aha tadogopoa Ahi Womaha mawangeoka gënanga. Onanga aha ihingahu o hali-o hali Ngohi tahingahuoka onangika. 2:19 Ngohi aha todiai i hëra-hëranga dakengoka o dihanga malokuoka, dé o hali-o hali kabiahaua nëngoka o duniaoka nënanga; aha naga o awunu dé o uku, o haga dé o nofo. 2:20 O wange aha idadi ihühutu, o mede idadi itökara hokä o awunu i hira de ma Jou ai Wange o Wange ilamo-amoko deimo mulia gënanga iböa. 2:21 Oraha gënanga, o nyawa imahi böaka ma Jouika aha yahihälamati.' 2:22 Roriadodoto o Israeloka manyawa! Ni ihene okia ngohi totemo nënanga: o Yesus o Nazaret manyawa gënanga ma Jou Madutu wihidöakoka o manarama mangale ngini riadodoto. Gënanga de madiai duru ihërahëranga dé o hali-o hali kabiahaua ma Jou Madutu wodiai niahidogoronaka riadodoto de o Yesus gënanga. Mata-mata gënanga riadodoto mahirete nihiorikoka. 2:23 Imamoteke wohidatoroka mahirete, ma Jou Madutu waputühoka mangale wihilapahi o Yesus nginika. Dé maöraha Unanga iwihilapahi, ngini niwitoma Unanga de niwimalaika o nyawa madorou iwisalib Unanga. 2:24 Mä ma Jou Madutu wihiwangookali Unanga o nyawa yohone-honenge manga hidogoronaka. Unanga iwilahiroka o hönenge, mä ma Jou Madutu wihoheoka de wihihupu, hababu koidadiua Unanga iwikuaha o hönenge hokogenangika. 2:25 Mangale o Yesus nënanga o Daud wotemoka, 'Ngohi timäke ma Jou hokogenangika ahihimangoka; Unanga wohidatekuku ngohi, hupaya de okia dika ngohi togiwiua. 2:26 Hababu gënanga ahihininga imore-morene, ahiuru ihidemo o higiriri: dé ahi röehe nënanga aha itamä irïrïdi o lungunu magoronaka. 2:27 Hababu Ngona namalaikaua Ahi jiwa igögogere o nyawa yohone-honenge manga dunia magoronaka. Ngona nimalaikaua anigilaongo wososetia gënanga wowedere womata-mataka. 2:28 Ngona nohihi matokoka ngohino o ngëkomo mameta o ngango madutuika. Ahi mörene duru kohagiria hababu Ngona naga dede ngohi.' 2:29 Roriadodoto, nihihigumala ngohi totemo tohi totararonika mangale o Daud, tongone nanga tohora gënanga. Unanga wohonengoka dé iwi lungunoka; de ai lungunu ka ëna nagahi ngone nanga hidogoronaka hiädono öraha nënanga. 2:30 Ma Jou Madutu wojajioka o Daudika, de makoboto, womatëngo o nyawa o Daud aidifauku aha wigoraka ma Jou Madutu wodadi o koano. Karana o Daud wohiöriki mangale o jaji gënanga dé hababu unangö o nabi moi, 2:31 ünanga wohiörikoli okia aha wadiai ma Jou Madutu. HÒ unanga wohidödemoka ngaro idadiuahi o Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu wohijajioka, aha wowangokali o honengino. O Daud wotemo, 'Unanga iwimalaikaua wogogogere o nyawa yohone-honenge manga dunia magoronaka; Ai röehe aha i dadiua iwedere womata-mataka.' 2:32 O Yesus nenangala ma Jou Madutu wihiwangokali o honengoka. Ngomi mahirete mata-mata miahakihioka o hali gënanga. 2:33 Unanga iwigoraka wogogere o pangkati ikokurutileoka dé wihi döaka o kuaha ma Jou Madutuoka, daha watarima ma Jou Madutu Ai Womaha wohijäjajioka o Ama. Dé ngini örahanënanga ni ihene dé niamäke, ganga o Womaha gënanga Unanga womi dogopoaka ngomino. 2:34 O Daud mahirete wodoaua o horogaile, mä o Daud wotemo, 'Ma Jou wotemo ahi Jouika: Nogogeruku Ahi nirakoka, 2:35 hiädono Ngohi tadiai Ani haturu imaponu Ngonaika!' 2:36 Hababu gënanga o Israeloka manyawa mata-mata kiani nihiöriki de magoungu o Yesus ngini niwisaliboka gënanga, o Yesus genangala iwihidadioka ma Jou Madutu wodadi o Jou dé o Koano Wohihohalamati!" 2:37 Maöraha o nyawa yowöe-wöe yoihene o hali gënanga, manga hininga duruhe iruae. Daha önanga yoleha o Petrusika dé o rasul-rasul mahomoaika, "Roriadodoto, ngomi kiani midiai okia?" 2:38 O Petrus wohaluhu, "Nimatoba bötohi nidiai o baradoha. Dé kiani ngini moi-moi iniohiki de o Yesus Kristus airomanga, hupaya niabaradoha ihiapongo. Roriadodoto aha niatarima o ngongike ma Jou Madutu ai Womaha, ma Jou Madutuino. 2:39 Hababu ma Jou Madutu wohijajioka gënanga ganga mangale ngini dé niadifauku de mangale o nyawa naga manga ngï magogurutika -- enagënanga o nyawa mata-mata manga Jou Madutu tongone nanga Jou wa ahoko mangale yoböa Unangika." 2:40 Hokogënanga o Petrus wahingahu onangika. Dé kahangöeohi aidemo mahomoa ünanga wohihimanga onangika lá onanga imahitingaka o nyawa madorouino nënanga, kiaka ma Jou Madutu aha wahukumu. 2:41 O nyawa manga ngöe yongaku okia o Petrus wotemo daha önanga yäohiki. Magegetongo o nyawa yongaku-ngaku o wange gënanga idogoli yaribuhu hange. 2:42 O nyawa gënanga de manga hininga magoungu imädotoko hokogenangika o rasul-rasulino, dé hokogenangika imatotoömu. Onanga yolomo kä imatotoömu de yohubayanga kä imatotoömu. 2:43 Duru mangöe ihëra-hëranga yadiai o rasul-rasul gënanga hiädono o nyawa mata-mata yohëranga dé yohawana. 2:44 O nyawa yongaku-ngaku gënanga yorimoi dé okia tö önanga, mata-mata önanga yapäke. 2:45 Manga baranga dé manga arata to önanga, önanga yahukunu, daha önanga imahikodoku matiwi önanga mata-mata, manga hidogoronaka imoteke manga paralu moi-moi. 2:46 O wange higëtongo önanga hokogenangika imatoömu ma Jou ai Tauoka; önanga yolomo kaimatotoömu, manga tau-tauika önanga de manga mörene dé manga hininga itipokouku. 2:47 Dé onanga hokogenangika iwihigiriri ma Jou Madutu dé yaigo o nyawa mata-mata. O wange mahigëtongo manga gegëtongo önanga idogo-dogo, hababu ma Jou wohidöaka onangika hagala o nyawa yahihohalamati.

Kisah Rasul Rasul 3

3:1 O wange moiuku o Petrus dé o Yohanis yoiki ma Jou ai Tauika o takoro hange o bimaoa, enagënanga o hubayanga maöraha. 3:2 Dokengoka o ngorana ma amo-amokoka ihiromanga "O Ngorana ma Hohailoa", naga o nyawa womatëngo o nauru wolugu kawo makilauinohi. O wange ihigëtongo o nyawa gënanga iwiao dokengika la wogahoko o hadaka o nyawaika yowöwoha-wohama ma Jou ai Tauika. 3:3 Maöraha o nyawa gënanga wämäke o Petrus dé o Yohanis yowohama ma Jou ai Tauika, ünanga wogahoko onangika la iwihi döaka okia naga moi unangika. 3:4 Onanga iwitotailako ünanga, aha o Petrus wotemo, "Nomipulono ngomi!" 3:5 Daha o nyawa gënanga aihininga yodekekete onangika de wonganono aha wamäke okianaga moi onangino. 3:6 Mä o Petrus witemo unangika, "Ngohi duruhe ahi tiwiö de koiwa. Mä okia naga ngohioka, gënanga aha ngohi tonihidöaka ngonaika: De o Yesus Kristus aikuaha o Nazaret manyawa gënanga, notagi!" 3:7 Daha o Petrus wasö aigiama maniraka o nyawa wolugu-lugu gënanga, dé wiriwo ünanga womomiki. Gila-gila ailou o nyawa gënanga dé ai pupungu idadi ikuata. 3:8 Daha ünanga womatötubo womaokoile, dé womuläenge womadagi wakaika wakaino. Ahao ünanga wowohama ma Jou ai Tauika imakinïki o Petrus dé o Yohanis woma dagi de womatotötubo dé wihigiriri ma Jou Madutu. 3:9 Mata-mata o nyawa iwimäke ünanga womadagi dé wihigögogiriri ma Jou Madutu. 3:10 Daha önanga iwinako ünanga wogaho-gahoko o hadaka, biaha wogogeruku "O Ngorana ma Hohailoa" ma Jou ai Tauoka. Onanga yohëranga duru dé yokiriri yamäke okia idadi unangika. 3:11 O nyawa gënanga kahoko genangika dika waninïki o Petrus dé o Yohanis. Dé maöraha önanga yaruange yadono o löa yahetongo "O Löa Salomo", o nyawa mata-mata yoböa imatoomu onangika hababu yokiriri. 3:12 Maöraha o Petrus wamäke o nyawa yowöe-wöe gënanga, ünanga watemo onangika, "Hei, o Israeloka manyawa, yadodoa Roriadodoto nihëranga o hali nënanga? Yadodoa Roriadodoto nimipulono kangomino? Okia ngini niatobote o nyawa nënanga wakunu womadagi hababu naga o kuaha ngomioka ekola hababu ngomi mimote-moteke ma Jou Madutuika? 3:13 Ma Jou Madutu iwihohuba-huba o Abraham, o Ishak, o Yakub tongone nanga ete de nanga tohora manga Jou Madutu, ma Jou Madutu gënanga wihimuliaka Ai Gilaongo, enagënanga o Yesus. O Yesus gënanga niwihilapahioka yokokuahaika, dé ngini niwi lawani o Pilatus aihimangoka, maöraha o Pilatus womau wihipidili. 3:14 Unanga aidebi-debini dé yaoa, mä ngini niwitila Unanga dé niwiributu hupaya o Pilatus wihipidili womatëngo o nyawa wotoma-toma mangale ngini. 3:15 Ngini niwitoma Unanga, enahioko karana Unanga o ngango matiti mangale o nyawa mata-mata. Dé ma Jou Madutu wihiwangokali Unanga o honengino. Ngomi miahakihioka mahirete o hali gënanga. 3:16 Ngini niamäkeoka dé niahakihi okia idadi de o nyawa wolugu-lugu nënanga. Unanga wokuatoka dé wotogumokali karana ünanga wongaku o Yesusika dé Ai kuahaika. Karana wingaku o Yesusika o nyawa nënanga wodadi wotumuloaokali niahimangoka ngini mata-mata. 3:17 Roriadodoto! Orahanënanga ngohi tohiöriki okia ngini de niatutuda-tutuda niadiaioka o Yesusika, gënanga ngini niadiai karana ngini nihiorikua okia ngini niadiaioka. 3:18 Dé karana gënanga idadioka okia ma Jou Madutu kahuruoninohi wohingahuoka i tilakuru Ai nabi-nabi mata-mata, o Koano Wohihohalamati wohijajioka gënanga kiani wohangihara. 3:19 Hababu gënanga Roriadodoto, nitoba ibötohi nidiai o baradoha dé nimakilioro ma Jou Madutuika, hupaya Unanga waëhe niabaradoha. 3:20 Ma Jou aha woböa nginika dé ngini aha niamäo o rohani maparakara masanangi. Dé ma Jou aha wihuloko o Yesus woböa nginika, karana Unanga wihitatapuoka ma Jou Madutu wodadi o Koano Wohihohalamati mangale ngini. 3:21 Unanga kiani wogogere o horogaka hiädono ma Jou Madutu wohidadi mata-mata mahungi hokä ma Jou Madutu wotemoka Ai nabi-nabika mahiraino. 3:22 O Musa wotemoka, 'Ma Jou Madutu nia Jou aha wihuloko nginika womatëngo o nabi niahoanino mahirete, hokä Unanga wohihuloko ngohi. Ngini kiani ni ihene mata-mata okia o nabi wahetongo nginika gënanga. 3:23 O nyawa yagogonua manga hiningaka okia ma nabi wotemoka gënanga, o nyawa gënanga aha yahitingaka ma Jou Madutu aiumatoka dé yahibinaha.' 3:24 O nabi-nabi nagaö ihiadonoka o abari ma Jou Madutuino, muläenge ma Nabi Samueloka dé o nabi-nabi mahomoa yoböa maduruino, mata-mata ihingahu mangale örahanënanga. 3:25 O jaji-o jaji ma Jou Madutuino inihiädono o nabi-nabi gënanga mangale ngini o Roriadodoto. O jaji ma Jou Madutu wadodiai de niaete de niatohora, ma Jou Madutu witemo o Abrahamika hokonënanga, 'Ani difauku Ngohi aha tahi barakati hagala o nyawa o duniaka.' O jaji gënanga naga mangale nginiö. 3:26 Hababu gënanga ma Jou Madutu wi iriki Ai Gilaongo, daha wihuloko Unanga woböa nginika iholoi ihira, hupaya Unanga winihibarakati ngini. Madodagi Unanga winihibarakati enagënanga wadiai Roriadodoto mata-mata nitoba niawowango madodagi i totorouino."

Kisah Rasul Rasul 4

4:1 Maöraha o Petrus dé o Yohanis kayo temo-temohi de o nyawa yowöe-wöe gënanga o imam-imam manga häeke dé ma Jou ai Tau magogöana manga balu-baluhu de o Saduki manyawa yoböa o Petrus dé o Yohanisika. 4:2 Onanga yongamo hababu o Petrus dé o Yohanis ihingahu o nyawa yowöe-wöeika o Yesus wohonengoka de wowangookali. Dé genanga inyata igoungu o nyawa yohone-honengoka aha yowangokali. 4:3 Onanga yätagoko o rasul yahinoto gënanga daha yahingohama o bui magoronaika gënanga. Dé karana yohutuoka, o Petrus dé o Yohanis yätumunguku genangoka hiädono yarehino. 4:4 Mä o nyawa yowöe-wöe yoihe-ihenoka o rasul-rasul manga dodötoko gënanga, manga ngöe yongaku. Manga gegëtongo i dogo-dogo hiädono imadadi done ho yaribuhu motoa manyawa. 4:5 Iyarehino o Agama majö Juru Hakimi, o Yahudioka manga tutuda, dé o agamaka maguru-guru imatoömu o Yerusalemino. 4:6 Onanga imakamäke de o Imam womo Mulia o Hanas, de o Kayafas, o Yohanis, o Aleksander, dé mata-mata iwohama ma imam womomulia aiahaluku. 4:7 O Petrus dé o Yohanis yaao yahihimanga onangika, daha önanga yäleha, "Sarakia madodagi ngini niwihi togumu o nyawa wolugu-lugu gënanga? De o kuata okia de o kuaha o nagonaino ngini niadiaioka gënanga?" 4:8 O Petrus, iwikuaha ma Jou Madutu ai Womaha, wäbaluhu, "Tua-tuanga o hoana iago-agomo matutuda dé Tua-tuanga Juru Hakimi! 4:9 Ngomi nimitailako o wange nënanga karana midiai o oa-oa mangale miwiriwo o nyawa womatëngo wolugu-lugu, dé karana Tua-tuanga nimau nihiöriki sarakia o nyawa gënanga miwihi togumoka. 4:10 Aa, Tua-tuanga nima mata-mata kiani nihiöriki dé mata-mata o hoana o Israelokaö kiani nihiöriki o nyawa nënanga womaokoino örahanënanga de airöehe itotumuloa niahimangoka Tua-tuanga, karana o kuata dé o kuaha o Yesus Kristusoka o Nazaret manyawa gënanga. Tua-tuanga niwisaliboka o Yesus gënanga, mä ma Jou Madutu wihiwangookali Unanga. 4:11 O Yesus nenangala ihingahu o ayat nënanga Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, 'O helewo niapäkepäkeua ngini o tau nidodiai, ma inyata idadi o helewo hairi-irikino.' 4:12 De o Yesus dika o nyawa yohalamati. Hababu o dunia magilolitino o nyawa manga hidogoronaka koiwa moi o nyawa mahomoa yamäkeoka o kuaha ma Jou Madutuino mangale inahihalamati ngone." 4:13 O Döomu ya Totailako gënanga yohëranga yamäke manga barani o Petrus dé o Yohanis, hongoli önanga ihiöriki o rasul yahinoto gënanga naga o nyawa biaha koiwa manga hakola. Daha önanga yänako o rasul yahinoto gënanga nagalä o nyawa iwinöninïki o Yesus. 4:14 Mä onanga okia-kiaua yakunu yotemo, hababu o nyawa iwihitogu-togumoka gënanga, naga womaokoino genangoka o Petrus dé o Yohanis toönanga manga himangoka. 4:15 Onanga yahuloko o rasul yahinoto gënanga yohupu yatotailako mangïoka gënanga, ahao önanga imaki tibanga. 4:16 Onanga yato, "Ngone kiani okia hodiai o nyawaika nënanga? O nyawa mata-mata yogogogere o Yerusalemoka ihikokiorikoka ihohëra-hëranga kabiahaua nënanga, yadiaioka önanga yahinoto. Ngone hakunua hohipongono gënanga. 4:17 Mä hupaya o hali nënanga uha yodogerewoto iholoi i kurutikali o nyawa manga hidogoronaka, niaino ngone hataaere önanga yahinoto, önanga hakali-kali yakunokaua yätemo o nyawa ima tëngoikaö de yapäke o romanga o Yesus." 4:18 Onanga yä ahoko o rasul yahinoto gënanga yowohamoli, dé yahingahu önanga hakali-kali iyakunokaua yahetongo ekola yodotoko de o Yesus airomanga. 4:19 Mä o Petrus dé o Yohanis yohaluhu, "Niapikiri mahirete, okia itiai ma Jou Madutu aihimangoka: mia moteke Tua-tuanga niapareta ekola miamoteke ma Jou Madutu aipareta. 4:20 Hababu ngomi miyakunua mima togumu mihi demo mangale okia ngomi mia mäkeoka dé mihenoka mahirete." 4:21 Yatotailako gënanga matiti moiö de koiwa yamäke yakunu yähukumu o Petrus dé o Yohanis. HÒ onanga yähangihara o rasul yahinoto gënanga, aha yapidili yahinotö hababu mata-mata o nyawa iwi higiriri ma Jou Madutu, hababu okia idadioka gënanga. 4:22 O nyawa wamäke o hitogumu i hëra-hëranga gënanga ai umuru o taongo moruata i holoioka. 4:23 O Petrus dé o Yohanis yapidilioka, önanga yoiki manga dodiawoika dé yoade-ade onangika mata-mata manga demo o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda-tutuda gënanga. 4:24 Kadeyoihene mangadodiawo önanga gënanga, önanga imakomoteke de o hininga moi yohubayanga ma Jou Madutuika. Onanga yato, "Jou, Ngonala nohidadioka o dihanga dé o dunia dé o ngöto de madola mata-mata. 4:25 De ani Womaha Ngona notemoka miaete de miatohoraika, o Daud, enagënanga Ani gilaongo; Ngona notemo, 'Yadodoa hagala o nyawa iwinäko-näkoua ma Jou, yongamo; yadodoa o hoana de o berera yodiai o datoro ibobaraguna ua? 4:26 O dunia ma kokoano imahidiai mangale yoparangi, dé o tutuda-tutuda yorimoi inilawani Jou dé o Koano Wohi hohalamati.' 4:27 Hababu igoungu o Herodes dé o Pontius Pilatus yodiaioka o döomu de hagala o nyawa ininäko-näkoua ma Jou de hagala o Israeloka manyawa o kotaka nënanga. Onanga imakamäke mangale iwilawani o Yesus Anigilaongo wotebi-tebini gënanga, Ngona nigorakoka wodadi o Koano Wohihohalamati. 4:28 Onanga yorimoi mangale yodiai hagala moi-moi, Ngona nohitatapuoka iholoi ihira aha idadi gënanga. Dé Ngona nohitatapu gënanga imoteke Anikuaha dé Animau mahirete. 4:29 Orahanënanga, Jou, namäke sarakia önanga imihangihara ngomi. Dé nomihigumala ngomi, Anigogilaongo nënanga, mihingahu-ngahu Anidemo de mihawanua. 4:30 Nomihi döaka Aniroriwo hupaya o nyawa yopopanyake miahitogumu dé ihëra-hëranga de o hali-o hali kabiahaua idadi imoteke makuaha dé makuata o Yesus airomangino, Ani Gilaongo Ai dödebi-debini gënanga." 4:31 Iböto önanga yohubayanga, o ngï önanga imatotoömu gënanga igiwi. De önanga mata-mata yäkuaha ma Jou Madutu ai Womaha, dé muläenge yotemo-temo de manga baranioka duru, mangale o abari ma Jou Madutuino. 4:32 Mata-mata o nyawa yongakungakuoka gënanga yowango o hininga moi dé o jiwa moi. O nyawa moiö de koiwa onangino yatibanga okia yapäkeino gänga toönanga mahirete. Hagala moi-moi naga onangoka, önanga yapäke imamata-mata. 4:33 De o kuaha ilamoko, o rasul-rasul gënanga ihidöaka o hakïhi, o Yesus wowangokali. Ma Jou Madutu duru wahibarakati önanga. 4:34 Okia-kiaua manga kuranga o nyawa moiö de önanga manga hidogoronaka. Hababu toönanga manga tonaka ekola manga tau, yahukunu manga tonaka ekola toönanga manga tau gënanga; daha matiwi maijaino gënanga önanga yao 4:35 dé onanga ihilapahi o rasul-rasulika. Ahao o tiwi gënanga yahikodoku o nyawa moi-nyawa moika yopo paralu ënanga. 4:36-37 Hoko genangö de o Yusuf. Unangö wahukunoka aitonaka, daha matiwi maijaino gënanga ünanga wao dé wohilapahi o rasul-rasulika. O Yusuf nënanga gänga o Lewi aiahaluku o Siprusino; o rasul-rasul iwihetongo unangö o Barnabas (mamangarati o Lolaru).

Kisah Rasul Rasul 5

5:1 Mä naga o nauru womatëngo airomanga o Ananias. Unanga de ngoi hekata amiromanga o ngo Safira, onangö yahukunoka manga tonaka utu. 5:2 Matiwi maijaino gënanga mahononga ünanga watumungu mangale aidiri mahirete dé mahomoa ünanga wohilapahi o rasul-rasulika. Unanga wodiai gënanga imahiöriki de ngoihekata. 5:3 O Petrus witemo unangika, "Ananias, yadodoa ngona nomahigumalaika o Ibilihi yakuaha anihininga, hiädono ngona naeluku ma Jou Madutu ai Womaha, de noma hibongonika natumungu matiwi mahononga maijaino ani tonaka gënanga mangale ani diri mahirete? 5:4 O tonaka gënanga ngona nahukunuahi ma kato ngonamadutu. Dé o tonaka gënanga nahukunokaö, matiwiö katongonahi dika madutu. HÒ yadodoa naga anihininga magoronaka o dibanga mangale nodiai hokogënanga? O nyawaikaua ngona näeluku mä ma Jou Madutuika!" 5:5 Hokogënanga woihene o Ananias o demo gënanga, ünanga woruba, gila-gila wohonenge. O nyawa mata-mata yoihene okia idadioka gënanga dadi yohawana duru. 5:6 O gogoduru yoböa yahawo o Ananias aimayeti, daha yao ihihupu yoiki yalungunu. 5:7 Done ho jam hange ipahaika ngoihekata mowohama. Münanga mohiorikua okia ipahaino idadi. 5:8 O Petrus womitemo munangika, "Abeika nohihingahu ngohino: O tonaka ngona dé anirokata niahuku-hukunoka gënanga, nenangö ma amoko maija?" O Ananias ngoihekata mohaluhu, "Igoungu, genangö maija." 5:9 Daha o Petrus womitemo munangika, "Yadodoa ngona de anirokata nimahininga moi mangale niataili ma Jou ai Womaha? Noihene! O nyawa iwilolungu-lungunu anirokata yoböa inoka. Onanga aha iniao ngona inihihupuoli." 5:10 Oraha gënanga dika o Ananias ngoihekata gënanga moruba dé mohonenge o Petrus aihimangoka. Dé oraha o gogoduru gënanga yowohama, önanga imimäke münanga mohonengoka. Daha önanga yao amimayeti ihihupu dé imilungunu amirokata aidatekuku. 5:11 O nyawa yongaku-ngaku mata-mata gënanga dé o nyawa mahomoahi, yoihene mangale okia idadi gënanga, yodadi yohawana. 5:12 Karana o rasul-rasul manga leleani, mangöe ihëra-hëranga dé o hali kabiahaua idadi o kawaha manga hidogoronaka. O nyawa yongaku-ngaku mata-mata de o hininga moi imatöomu o Löa Salomo ma Jou ai Tauoka. 5:13 Dé o nyawa maporetino koiwa yobarani yoböa imatöomu de o nyawa yongaku-ngaku gënanga. Mä o nyawa yongaku-ngaku gënanga duru yahoromati o kawahaino. 5:14 Dé iholoi itedekana iholoi idogo manga ngöe o nyawa yongaku-ngaku ma Jouika -- yaoa o nauru yaoa o ngoheka. 5:15 De mangale imadadi hokogënanga marupa, hiädono o nyawa yopopanyake yakelenga manga ngidu-ngidu mangï malokuoka ekola o tikara, daha yaao o ngekomika, hupaya önanga mangale mahuhutulu yakunu yadäene o Petrus aigurumini, nako o Petrus wakaino genangino. 5:16 O nyawa mangangöe, kayotuo-tuono yoböa o kota-kotaino o Yerusalem magilolitino. Onanga yaao manga nyawa yopopanyake dé yapopootekika o womaha madorou. Dé o nyawa yowöe-wöe gënanga wahitogumu mata-mata. 5:17 Mabaha o imam womomulia dé mata-mata iwinöninïki, enagënanga o Sadukioka manyawa mangadöomu, yomuläenge yä aniaya, hababu önanga manga hininga yohiri. 5:18 O rasul-rasul gënanga yätagoko daha yahingohama o nyawa yowöe-wöe manga bui magoronaika. 5:19 Mä yohutuku, ma Jou aimalaekat womatëngo wahelenga o bui mangora-ngorana, daha o rasul-rasul gënanga waao wahihupu. O malaekat gënanga yatemo o rasul-rasulika gënanga, 5:20 "Nioiki nimaoko ma Jou ai Tauoka dé niahingahu o nyawa yowöe-wöeika mangale o ngango mahungi nënanga." 5:21 O rasul-rasulö gënanga yamoteke o malaekat mabehehongo gënanga. Kao ngoru-ngoruminohi duru, önanga yoiki ma Jou ai Tauika dé muläenge yodotoko genangoka. Itedekanua gënanga maimam womomulia dé iwinöninïki yoböa, daha yodiai o doomu juruhakimi de o Yahudioka manga tutuda-tutuda. Ahao önanga yähuloko o nyawa yoiki yalë o rasul-rasul gënanga o buino yaao yahimanga önanga. 5:22 Mä oraha o nyawa yahulo-huloko gënanga imahiädono o buika, önanga yamäkeua o rasul-rasul gënanga dokengoka. HÒ onanga yolio, daha ihingahu o hali gënanga o juruhakimika. 5:23 "Maöraha ngomi mimahiädono o buika," önanga yato o juruhakimika, "ngomi mia mäke o bui mangorana gënanga ikusi ihidodiaino, dé yogo göa-göana mangagogiria yogöana o ngoranoka. Mä maöraha ngomi miahelenga o ngorana gënanga, o nyawa moiö de miamäkeua magoronaka." 5:24 Maöraha ma Jou ai Tau magogöana manga baluhu dé o imam-imam manga häeke yoihene manga hingahu gënanga, önanga imahiorikokaua mangale o rasul-rasul gënanga dé yohawana aha okia yakunu idadi. 5:25 Ahaino woböa womatëngo o nauru woao o abari nënanga, "Niihene! O nyawa Tua-tuanga niatumu-tumunguku o buioka gënanga, öraha nënanga magogiria yadotoko o nyawa yowöe-wöeika ma Jou ai Tauoka!" 5:26 Ma Jou ai Tau magogöana manga baluhu gënanga imakinïki de yogogöa-göana, yoiki yalë o rasul-rasul gënanga ihigalioli. Mä onanga yalë kayahidodiai, hababu önanga yamodongo o nyawa yowöe-wöeika; uha-uha o nyawa yowöe-wöe gënanga done yakaweli önanga de o helewo. 5:27 O rasul-rasul gënanga yaao yahingohama yahimanga o juruhakimi. Daha ma imam womomulia watailako önanga. 5:28 Unanga watemo, "Ngomi miniduhunoka ngini miagou-goungu, hupaya uha nidotoko mangale o nyawa gënanga. Mä orahanënanga abeika niamäke okia ngini niadiaioka! Ngini nihibarihoko niadodötoko gënanga o Yerusalem niamodeke, dé ngini iholoi nimau nimikalaki, ngomi midadi o hababu wohonenge o nyawa gënanga." 5:29 O Petrus dé o rasul-rasul mahomoa yohaluhu, "Ngomi kiani miwihimoteke ma Jou Madutu dé miahimotekua o nyawa. 5:30 O Yesus ngini niwisaliboka, nangaete de nangatohora manga Jou Madutu wihiwangokali o honengino. 5:31 Dé ma Jou Madutu wihidoakoka Unangika aigogere irorete-rete dé aikuaha ikokurutile hokä o Tutuda dé Wohihöhohalamati; hupaya o Israeloka yahidöaka öraha mangale imatoba manga baradoha dé yamäke o apongo. 5:32 Ngomilä o hakihi-hakihi mangale mata-mata gënanga -- ngomi dé ma Jou Madutu ai Womahö ma Jou Madutu wohidöaka hagala o nyawaika yamö mote-moteke Ai pareta." 5:33 Maöraha o Agama ma Juru Hakimi yoihene gënanga, önanga yongamo duru, hiädono önanga imakaturu mangale yätoma o rasul-rasul gënanga. 5:34 Mä o juruhakimi manga hidogoronaka gënanga naga o Farisioka manyawa womatëngo ai romanga o Gamaliel. Unanga wodoto-dotoko o agama, de duru iwihoromati o nyawa mata-mata. Unanga womaoko daha wähuloko o nyawa ya ao yahihupu o rasul-rasul gënanga öraha mahuhutulu. 5:35 Ahao ünanga wätemo o Agama ma Juru Hakimika gënanga, "Roriadodoto o Israeloka manyawa! Niatibanga nihidodiai mangale okia aha Roriadodoto niadiai o nyawaika nënanga. 5:36 Hababu mahira idadioka o Teudas, womamäo aidiri o nyawa yolago-agomo, hiädono ngadeke done ho yaratuhu iata o nyawa iwinïki ünanga. Mä unanga iwitoma dé mata-mata iwinöninïki imakitingaka hohahi bari-barihi, de toünangö aihigaro ma ihihangoka. 5:37 Iböto de gënanga, maöraha naga o gegetongo o nyawa, ipudali enagënanga o Yudas, o Galileaino manyawa. Hababu aibobaja, o nyawa manga ngöe iwinïki ünanga. Mä unangö iwitomaka dé mata-mata iwinöninïki imakitingaka hohahi bari-barihi. 5:38 HÒ orahanënanga de okia idadi nënanga, ahihidaaere ëna hokonënanga: uha nidiai okia naga o nyawaika nënanga, hamalaika dika önanga. Hababu nako manga dodötoko dé manga manarama önanga nënanga naga o nyawaino, done mangadodötoko dé mangamanarama gënanga aha ihihanga. 5:39 Mä nako gënanga ma Jou Madutuino iböa, done Roriadodoto aha niakunua niautumu önanga. Ma mudukua inyata aha Roriadodoto niwilawani ma Jou Madutu." Ai hidaaere o Gamaliel gënanga o juruhakimi yatarima. 5:40 O rasul-rasul gënanga yä ahoko, daha yägohara, aha ino yäduhunu yodotokoli mangale o Yesus. Iböto de gënanga, daha önanga yapidili. 5:41 O rasul-rasul gënanga kade yaporete o Agamaka ma Juru Hakimi gënanga de manga mörene, hababu ma Jou Madutu wo hitatapu iböto önanga kiani yamäke o hangihara mangale hababu o Yesus. 5:42 Dé o wange higetongo ma Jou ai Tauoka dé o nyawa manga tau-tauika, önanga imatogu-togumua yodotoko dé ihiade-ade o Abari ma Oa mangale o Yesus, Unanga o Koano Wohihohalamati ihijajioka gënanga.

Kisah Rasul Rasul 6

6:1 O Yesus iwinöninïki iholoi itedekana iholoi yodogo yowöe. Maöraha gënanga yonöninïki o Yahudioka yanonäko-näko o Yunanioka mademo, yaigoua yonöninïki o Yahudi manyawa madutu okaika. Yanäko-näko o Yunanioka mademo gënanga yotemo, "Mia ngongoheka ngomi yofäo-fäoka yamäkeua o roriwo mahidoku ima hibaajanga o wange ihigeto-getongo, maöraha yahikodoku o nyawa yowöe-wöeika." 6:2 Hababu gënanga, o rasul yangimoi de yahinoto gënanga yatoomu mata-mata yoninïki dé yatemo onangika, "Itorou nako ngomi mimatogumu mihingahu ma Jou Madutu ai demo, hababu kiani mihidailakohi mangale o inomo. 6:3 HÒ, koaho Roriadodoto niaïriki niahidogoronaka roriadodoto o nyawa yatumidi to önanga manga wowango iyaoa dé yakuaha ma Jou Madutu ai Womaha de yosawaro, ngomi iyakunu miahidöaka o manarama ihidailako o hali nënanga; 6:4 hababu ngomi miamau mima niata dé mihingahu ma Jou Madutu aidemo dika." 6:5 O nyawa mata-mata gënanga ihigoungu o rasul-rasul manga gogahoko gënanga. Daha önanga iwiïriki o Stefanus, o nyawa womatëngo duru wïngaku o Yesusika dé iwikuaha ma Jou Madutu ai Womaha. Yahidi irikö: o Filipus, o Prokhorus, o Nikanor, o Timon, o Parmenas, dé o Nikolaus o Antiokhiaino; ünanga o Yahudi okaua manyawa, mä unanga wowohamoka o Yahudioka ma agamaika. 6:6 Yatumidi o nyawa gënanga yaao o rasulrasulika, daha o rasul-rasul gënanga imaniata dé yagähoko ma Jou aibarakati mangale önanga. 6:7 Hokogënanga o abari ma Jou Madutuino iholoi yodogerewoto dé iwinöninïki o Yesus o Yerusalemokaö iholoi idogo yowöe. Dé manga ngöe o imam-imamö iwingaku o Yesusika. 6:8 Ma Jou Madutu duru wihibarakati o Stefanusika, hiädono ünanga wodiai mangöe ihëra-hëranga dé o hali kabiahaua o kawaha manga hidogoronaka. 6:9 Mä naga o nyawa iwïdohata ünanga; önanga gënanga o puji matau magoronaka yomomanarama yahiromanga o Nyawa yo Lolapahioka manga Puji ma Tau. O puji matauoka gënanga yomomanarama ganga o Yahudioka manyawa o Kirene dé o Aleksandriaino. Onanga de o Yahudioka manyawa o Kilikia dé o Asiaino imatekeributu de o Stefanus. 6:10 Mä onanga yakunua iwilawani okia o Stefanus wotemo, karana ma Jou Madutu ai Womaha iwihidöakoka unangika o sawaro mangale wotemo-temo. 6:11 Hababu gënanga önanga yahewa o nyawa yamuruono naga la yotemo, "Ngomi mi ihene o nyawa gënanga wahikauku o Musa dé ma Jou Madutu!" 6:12 Hokogënanga önanga yahi ngohama o demo o nyawa yowöe-wöe, dé o Yahudioka manga tutuda, de o guru-guru agama. Daha önanga yoiki iwitagoko o Stefanus, ahao iwiao ünanga iwihihimanga o Agama ma Juru Hakimika. 6:13 Dé onangaö yahihimangino o hakihi-hakihi ihidöaka o hitararono ielu-eluku mangale o Stefanus. O hakihi-hakihi gënanga yato, "O nyawa neünanga woma togu-togumua watëmo itotorou ma Jou ai Tau itebi-tebini, dé watëmo itorou ma Jou Madutu ai Tita o Musa wohingo ngahu-ngahu. 6:14 Ngomi mihenoka ünanga wotemo, o Yesus o Nazaretino gënanga aha wakilianga ma Jou ai Tau nënanga, daha watagali mata-mata nanga adati de nanga atoranga o Musa wohiguti-gutioka ngoneino!" 6:15 Mata-mata o nyawa yoböa-böaino o Agama ma Juru Hakimi madöomu magöronaka gënanga ka iwipulono o Stefanus. Dé oraha gënanga o Stefanus aibiono yamäke hokä o malaekat mabiono.

Kisah Rasul Rasul 7

7:1 O imam womomulia wileha o Stefanusika, "Bote mata-mata ihiade-ade o nyawa gënanga itiai?" 7:2 O Stefanus wohaluhu, "Roriadodoto dé Bapa-bapa! Abeika nihihigihenohi ngohi! O Abraham nangaete de nangatohora ngone womatururuuahi o Haranika, maöraha ünanga kawogogerohi o Mesopotamiaoka, ma Jou Madutu womomulia woböa unangika 7:3 dé witemo, 'Namala aniberera de aniroriadodoto. Noiki o bereraika aha Ngohi tonihimatoko ngonaika.' 7:4 O Abraham wamala o Kasdim maberera, daha womatururu o Haranika. O Abraham aiama wohonengoka, ma Jou Madutu wadiai o Abraham womatururu o bereraino nënanga Roriadodoto dé Bapa-bapa mata-mata niogogogere örahanënanga. 7:5 Oraha gënanga kaohidoku moiö de koiwa o berera nënanga ma Jou Madutu wihidöaka o Abrahamika mangale idadi o Abraham aipuhäka; höloumario moiö de koiwa iwihidöaka unangika. Mä ma Jou Madutu wojaji ünanga aha wihidöaka o Abrahamika mangale idadi aipuhäka o Abraham de aidifauku. Oraha gënanga o Abraham koiwa aingohaka. 7:6 Mä hoko nënanga ma Jou Madutu witemo unangika, 'Anidifauku aha yogogere hokä o nyawa imahidodogumika o nyawa mahomoa manga bereraka. Ma berera manyawa gënanga aha imagilaongo önanga dé ya aniaya o taongo o ratuhu iata madekana. 7:7 Mä Ngohi aha tahukumu o nyawa imagogilaongo önanga, dé önanga aha yohupu o bereraino gënanga dé aha ihihuba Ngohi o ngïoka nënanga.' 7:8 Hokogënanga wotemo iböto aijaji maninikutu wohi kuata mangale Ma Jou Madutu de o huna madatoro. O Abraham aingohaka, o Ishak womakilauino, o Abraham wihuna ünanga maöraha ünanga aiumuru o wange tufange. Maduruino o Ishakö wihuna aingohaka o Yakub. Dé o Yakubö wahunali aingohaka yangimoi de yahinoto, enagënanga yodadi o Yahudioka manyawa mangaete de mangatohora. 7:9 Nangaete de nangatohora gënanga iwidohata o Yusufika, hiädono önanga iwihukunu ünanga wodadi o gilaongo o Mesiroka. Mä ma Jou Madutu witomoteke ünanga, 7:10 dé wihipidiloka ünanga hagala huha. Ma Jou Madutu wihidöaka unangika o hininga maoa-oa dé o sawaro maöraha ünanga wihimanga o Firaun o Mesir ma koano, hiädono o Firaun wigöraka ünanga wogubernur o Mesir mabereraka dé wakuaha o Firaun aikadato. 7:11 Maduruino idadi maöraha o habirokata koha amoko yakiloliti o Mesir maberera dé o Kanaan, hiädono o nyawa duru yohangihara. Tongone nangaete de nangatohora imamäkeokaua o inomo. 7:12 Maöraha o Yakub woihene naga o gandum o Mesiroka ünanga wähuloko aingoha-ngohaka, nangaete de nangatohora, duru madodihiraka yoiki dokengika. 7:13 Maöraha önanga yoiki mahinotoka, o Yusuf womahi ngahu airoriadodotika ünanga gënanga o Yusuf. Oraha gënanga daha ma koano Mesir wohiöriki mangale o Yusuf airoriadodoto. 7:14 Maduruino o Yusuf wohidingoto o abari aiamaika, enagënanga o Yakub, mangale wogähoko ünanga imakao mata-mata airiadodoto imatururu o Mesirika -- mata-mata naga manyawa yamori tumidi de yamotoa. 7:15 O Yakub womatururu o Mesirika, dé genangoka ünanga de nangaete de nangatohora yohönenge. 7:16 Maduruino mangamayeti yao ihigilio o Sikhemika dé yalungunu o lungunoka o Abraham waija-ijaka de o tiwi, o hoana iamo-amoko o Hemor o Sikhemoka. 7:17 Maöraha itigioka ma Jou Madutu wohitotomo aijaji o Abrahamika, nangahöana o Mesiroka yodogo kayowöe. 7:18 Maduruino womatëngo o koano mahomoa winäkoua o Yusuf, wopareta o Mesiroka. 7:19 O koano gënanga womahigogule nangahoana dé wa aniaya nangaete de nangatohoraika. Unanga wapakisa önanga yaumo toönanga manga ngoha-ngohaka daha imakilauino, hupaya yodogumalaika lá ihonenge. 7:20 Maöraha gënanga o Musa woma kilau; ünanga o ngohaka duru koai hailoa. O mede hange madekana ünanga iwipaliara aiama aitauoka, 7:21 dé unanga iwiumoika, o Firaun ngoiora milë ünanga, daha mipaliara ünanga hokä amingohaka mahirete. 7:22 Hagala manga dodötoko o Mesir manyawa iwidotoko unangika, dé unanga wodadi o nyawa duru wokuaha aidemo dé aimanarama magoronaka. 7:23 Maöraha o Musa aiumuru o taongo moruata, ipuda o ngigo aihininga magoronaka mangale woiki walega manga wowango de manga manarama sarakia o Israeloka manyawa. 7:24 Daha ünanga wimäke womatëngo onangino iwianiaya o Mesiroka manyawa womatëngo; ünanga wiriwo o nyawa iwi o aniaya gënanga, de witoma o Mesir manyawa gënanga. 7:25 O Musa watobote ainyawa aha imangarati ma Jou Madutu wipäke ünanga mangale wahilapahi önanga. Mä inyata önanga imangaratiua. 7:26 Yarehino ünanga wamäkeoli o Israel manyawa yahinoto imakangamo, daha ünanga wohidailako wahidame önanga. Unanga watemo, 'Ngini nënanga kao riadodoto. Yadodoa ngini nimakangamo?' 7:27 Mä o nyawa wïgohagohara aidodiawo gënanga wihitomo o Musa madatekika daha wotemo, 'O nagona inigoraka ngona nodadi mia tutuda dé nomitotailako ngomi o nagona yatiai de o nagona yahowono? 7:28 Bote ngona nomau nohitoma ngohioli, hokä ngona nitoma o Mesir manyawa känugono?' 7:29 Maöraha o Musa woihene okia wotemo o nyawa gënanga, o Musa wöara o Mesiroka daha wogogere o Midian mabereraka. Dokengoka ünanga womamäke o ngohaka yahinoto. 7:30 O taongo moruata ipaha, womatëngo o malaekat woböa o Musaika o tonaka makokakahaka o Sinai ma loku madatekoka. O malaekat gënanga iböa o uku magoronaka o höngana youku magogiria itokara. 7:31 O Musa wohëranga wamäke o hali gënanga, hiädono ünanga wöiki womahi tigi-tigika lá wohiöriki okia gënanga. Daha ünanga woihene ma Jou ai ilingi wotemo, 7:32 'Ngohi aniete de anitohora manga Jou Madutu; Ngohi ma Jou Madutu o Abrahamino, o Ishakino, dé o Yakubino.' O Musa wohawana wohaharoka hiädono womoroënokaua wamäke o höngana gënanga. 7:33 Dahaino ma Jou wotemoli, 'Naikokahi anisandal nomahi noa-noa ile gënanga, hababu o tonaka o ngï ngona nomaokoino gënanga gänga o tonaka madebi-debini. 7:34 Ngohi tamäkeoka dé Tohohininga manga hangihara madubuho Ahi umati o Mesiroka. Ngohi toihenoka toönanga manga daiana dé Ngohi touti mangale Tahi lapahi önanga. Orahanënanga, naino! Ngohi aha toni hulokoli ngona o Mesirika.' 7:35 O Musa nenangala o Musa iwingakungakua o Israeloka manyawa dé iwitila de o demo nënanga, 'O nagona inigorakoka ngona nodadi miatutuda dé nomitotailako miahali ngomi?' Mä ngaro hokogënanga manyawa ünanga ma Jou Madutu wihuloko mangale wodadi o tutuda dé wahihalamati, de o roriwo o malaekatino iböa unangika o höngana itotoka-tokara gënanga. 7:36 O Musa gënanga watuda o Israeloka manyawa yohupu o Mesiroka dé wodiai ihëra-hëranga dé o hali kabiahaua o Mesiroka, o Ngöto ma Doka-dokaroka dé o tonaka makokakahaka o taongo moruatino madekana. 7:37 Ma Musa neunangö watemo o Israel manyawaika, 'Ma Jou Madutu aha winihidöaka nginika womatëngo o nabi wi iriki niahidogoronaino mahirete, imatero hokä ünanga wohi iriki ngohi.' 7:38 O Musa o Israeloka manyawa manga hidogoronaka o tonaka makokakahaka, wodadi o dodohanga mangale o malaekat iwitemo unangika o Sinai ma lokuoka de tongone nangaete de nangatohora. Unanga watarima ma Jou Madutuino o abari mangango mangale wohiädono ngoneino. 7:39 Ngaro hokogënanga tongone nangaete de nangatohora iwihi ngounua unangika. Onanga iwitila ünanga de yoigo imaidulu o Mesirika. 7:40 Onanga yotemo o Harunika, 'Nomidiai o gikiri mangale ngomi, hupaya o gikiri gënanga imituda ngomi. Hababu ngomi miwihiorikokaua okia idadi de o Musa gënanga, womi ao-ao ngomi mihupu o Mesirino!' 7:41 Daha örahagënanga önanga yodiai o dulada moi o hapi mangohaka, dahao önanga ihihuba de o huhuba o duladaika gënanga dé yodiai o rameanga mangale yapuji okia naga yadodiai önanga mahirete. 7:42 Ma Jou Madutu wämalaika önanga dé wapidilika önanga yahuba o murumu-murumu o dihangoka. Gënanga imamoteke okia itulihi o nabi-nabi manga buku magoronaka. Hoko nënanga: 'Hei o Israeloka manyawa! Mangale Ngohiua, ngini niatoaka dé nihihuba o aiwani o taongo moruata madekana o tonaka makokakahaka. 7:43 O gikiri Molokh matau-tau nihidodotao de niagikiri o murumu madulada, enagënanga o Refan; gënanga madulada ngini niadiai mangale niahuba. Hababu gënanga Ngohi aha tiniumo hiädono kohagurutika o Babel maberera mahononga.' 7:44 O döomu matau-tau o ngï ma Jou Madutu woböa o nyawaika hamäke tongone nangaete de nangatohoraka o tonaka makokakahaka. O tau-tau gënanga yodiai imoteke ma Jou Madutu aipareta o Musaika, dé imoteke madüuku ma Jou Madutu wihimatoko o Musaika. 7:45 Maduruino o tau-tau gënanga yao gila-gila ngone nangaete de nangatohora maöraha önanga de o Yosua yoiki yaora tongone nanga berera nënanga o nyawa yokokuahaino ma Jou Madutu waduhuoka toönanga manga himangoka. O tau-tau gënanga naga genangoka hiädono maöraha o Daud. 7:46 O Daud wasanangi ma Jou Madutu aihininga de wogahoko Unangika hupaya Unanga wihigumala wodiai o tau moi mangale ma Jou Madutu o Yakub wihuba-huba gënanga. 7:47 Mä o Salomo wohigoko o tau mangale ma Jou Madutu. 7:48 Mä ma Jou Madutu duru wolamo-amoko wogogerua o tau o nyawa yododiai magoronaka; hababu o nabi manga buku magoronaka itulihi hokonënanga, 7:49 'O dihanga naga Ahi kuruhi imomulia, dé o dunia Ahi lou mahohole. O tau okia ngini nimau nihigoko mangale Ngohi? O ngï kiaka mangale Ngohi tomatogumu? 7:50 Koigoungua Ngohi mahirete tohidadioka hagala moi-moi?' hokogënanga ma Jou Madutu wotemo. 7:51 Kaogoguleua niahäeke madogowini Roriadodoto, dé hokogënanga mahuha niwihingounu ma Jou Madutuika! Nia ngauku duru yatopongono ma Jou Madutu aidemoika! Roriadodoto kani maketero de niaete de niatohora; nimatogu-togumua nialawani ma Jou Madutu ai Womaha! 7:52 Bote naga o nabi ya aniayaua niaete de niatohora? Onanga yätoma Ai hühuloko-hühuloko ma Jou Madutuino kahuruonikahi wohingahuoka ma Jou Madutu ai Gilaongo wototiai gënanga aha woböa. Dé orahanënanga ngini niwimotekua dé niwitoma ma Jou Madutu ai Gilaongo gënanga. 7:53 O malaekat-malaekat ihingahuoka ma Jou Madutu aipareta nginika, mä ngini niamotekua!" 7:54 Hokogënanga o Agamaka ma Juru Hakimi yomomanarama gënanga yoihene mata-mata o Stefanus wotemo, önanga manga hininga yohiri dé duru yongamo unangika. 7:55 Mä o Stefanus iwikuaha ma Jou Madutu ai Womaha, wapulono o dihangile. Unanga wamäke ma Jou Madutu aimulia dé o Yesus womaoko o ngï wokokuaha ma Jou Madutu aigiama mahononga manirakoka. 7:56 "Niolega," o Stefanus wato, "ngohi tamäke o horoga ihelenga dé o Nyawa manga Ngohaka womaokoino ma Jou Madutu ainirakoka!" 7:57 O juru hakimoka yomomanarama gënanga yatamunu to önanga manga ngauku de imapöa-pöaka, daha kamamoika iwi parangi o Stefanus. 7:58 Onanga iwitauru ünanga iwihihupu o kota maporetika, dahao iwikaweli de o helewo. Hagala o nyawa yahohakihi okia idadi gënanga ihidodogumika toönanga manga päkeanga o goduru womatëngoika, airomanga o Saulus. 7:59 Onanga magogiriaka iwikaweli o Stefanus, o Stefanus womahiboaka, "Jou Yesus, natarima tongohi ahiwomaha!" 7:60 Daha ünanga watilabuku dé womapöaka de aiilingi kohakuatile, "Jou, uha mangabaradoha nënanga, nahi tapalu onanguku!" Wotemo iböto hokogënanga ünanga wohonengoka.

Kisah Rasul Rasul 8

8:1 Dé o Saulusö wosanangi mangale o doma gënanga. O wange genangö o jemaat o Yerusalemoka muläenge yaginïki, hiädono mata-mata o nyawa yongaku-ngaku, sowaliua o rasul-rasul, hahibari-barihi mata-mata o Yudea dé o Samaria madaeraika. 8:2 Hagala o nyawa iwïmodo-modongo ma Jou Madutuika iwilungunu o Stefanus dé iwigari ünanga de duru manga hininga ihuha. 8:3 Mä o Saulus wohigila-gila dika walingiri wabinaha o jemaat. Unanga woiki o tau-tauika dé watauru wahihupu o nyawa yongaku-ngaku, daha wahi ngohama önanga o bui magoronaika. 8:4 O nyawa yongaku-ngaku imahikokabarihika gënanga ihingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino gënanga okiaika honanga. 8:5 O Filipus woiki o Samaria makotaika dé wohingahu hagala o nyawaika dokengoka, mangale o Koano Wohihohalamati wihijajioka ma Jou Madutu. 8:6 Maöraha hagala o nyawa yoihene o Filipus wotemo dé onanga yamäke ihërahëranga wadiai, manga ngöe onangino ihigihene okia o Filipus wotemo. 8:7 Hababu o womaha madorou ihupuoka de imapöa-pöaka o nyawa manga ngöeino yangoha-ngohama o hetanga. O nyawa yolugu-lugu dé yosuga-suga ö manga ngöe wahitogumu. 8:8 Hagala o nyawa o Samaria makotaka gënanga duru yomörene. 8:9 O kotaka gënanga naga o nauru womatëngo airomanga o Simon, öraha muruono naga iböto madekana wadiai o Samaria manyawa yohëranga mangale toünanga aigumaterika. Unanga watemo hagala o nyawaika, ünanga o nyawa kabiahaua. 8:10 O nyawa mata-mata o kotaka gënanga, mata-mata o kawaha duru manga hininga unangika. Onanga yato, "O nyawa nënanga naga ma Jou Madutu aikuata o nyawa yakokinako hokä 'O Kuata i Amo-amoko' gënanga." 8:11 Duru kohadekanoka ünanga wahëranga hagala o nyawa de aigumatere makuata, hiädono önanga duru manga hininga unangika. 8:12 Mä o Filipus wohiabari onangika mangale o Abari ma Oa de mangale sarakia ma Jou Madutu aha wopareta hokä o koano dé mangale o Yesus Kristus, o Koano Wohihohalamati gënanga. Onanga yongaku o abari o Filipus wohiadoadonoka, daha önanga yaohiki -- yaoa o nyawa o nauru yaoa o nyawa o ngoheka. 8:13 O Simon mahireteö wongaku. Dé iwiohiki iböto, ünanga gila-gila winïki o Filipus. Ihohëra-hëranga idadi o Simon iwi diai duru wohëranga. 8:14 O rasul-rasul o Yerusalemoka yoihene o Samaria manyawa yatarimaka ma Jou Madutu aidemo. Mahababu gënanga önanga yähuloko o Petrus dé o Yohanis dokengika. 8:15 Maöraha o Petrus dé o Yohanis imahiädono, önanga imaniata mangale o Samaria manyawa gënanga hupaya önanga yamäke ma Jou Madutu ai Womaha, 8:16 hababu ma Jou Madutu ai Womaha iböauahi yakuaha o nyawa moiö onangino; önanga yaohiki dahao dema Jou Yesus airomanga dika. 8:17 Daha o Petrus dé o Yohanis yakelenga to önanga manga giama o Samaria manyawa manga lokuoka gënanga; önanga yatarima ma Jou Madutu ai Womaha. 8:18 O Simon wamäke hababu o rasul-rasul yakelenga manga giama hagala o nyawa manga lokuoka gënanga, ma Jou Madutu ai Womaha wahidöaka onangika gënanga. Karana gënanga o Simon wao o tiwi o Petrusika dé o Yohanisika, 8:19 daha wotemo, "Nihihidöaka ngohino o kuaha genangö hupaya nako tongohi ahigiama takelenga o nagonaika dika, o nyawa gënanga aha yatarima ma Jou Madutu ai Womaha." 8:20 Mä o Petrus wohaluhu, "Nobodito ngona dé anitiwi! Ngona natobote ma Jou Madutu aingongike yakunu naija de o tiwi? 8:21 Ngona koiwa anihaku mangale nominïki tongomi miamanarama magoronaka, hababu anihininga itiaiua ma Jou Madutuika. 8:22 Hababu gënanga namala anihiningaka itotorou gënanga, dé nogahoko ma Jouika hupaya ünanga wohiapongo anidibanga itotorou gënanga! 8:23 Hababu ngohi tohiöriki ngona iniömanga de o hininga mahiri dé o dorou imagilaongo." 8:24 Daha o Simon wotemo o Petrus dé o Yohanisika, "Nihiriwo nigahoko ma Jouika hupaya kamoiö de koiwa idadi ngohino, roriadodoto nihidemo-demoka gënanga." 8:25 Ipaha önanga ihidöaka o hakihi dé ihingahu ma Jou aidemo, o Petrus dé o Yohanis imaidulu o Yerusalemika. Dé manga dodagi magoronaka, önanga ihingahu o Abari ma Oa gënanga o kapongo mangöe-ngöe o Samariaka. 8:26 Ma Jou aimalaekat womatëngo iwitemo o Filipusika, "Ika nomagoraka! Noiki nameta o koreharaile o ngëkomo imadohanga o Yerusalem de o Gaza." O ngëkomo gënanga irïdi. 8:27-28 O Filipusö kawomagoraka. Orahagënanga naga o nyawa womatëngo o Etiopiaino aipangkati kohagurutile aidodagi magoronaka magogiriaka wolio aibereraika. O nyawa gënanga o nyawa womatëngo aipangkati kohagurutile wogöana mata-mata amidagakunu o ngo Kandake, o koano o ngoheka o Etiopia makotaka. O nyawa gënanga woikoka o Yerusalemika mangale wopuji ma Jou Madutuika dé orahanënanga wolio magogiria de aikereta. Oraha wogogeruku aikereta magoronaka gënanga ünanga wabasa o Nabi Yesaya ai Buku. 8:29 Ma Jou Madutu ai Womaha iwitemo o Filipusika, "Noiki nomahitigi-tigika o keretaika gënanga." 8:30 O Filipus woiki womahi tigi-tigika o keretaika gënanga, daha ünanga woihene o nyawa gënanga wabasa o Yesaya ai Buku. O Filipus wileha unangika, "Bote Tuanga nomangarati Tuanga nabobasa-basa gënanga?" 8:31 O nyawa gënanga wohaluhu, "Sarakia ngohi tomangarati, nako komoiua ihihi tararono ngohino?" Daha ünanga wiahoko o Filipus wodoa aikeretaile dé wogogere dede ünanga. 8:32 O ayat-ayat nenangala waböbasa-basa gënanga, "Unanga hokä o duba yatuda mangale yatoaka, hokä o duba mangohaka ipoakua nako yaguti magogo, hokogënanga Unanga kao demo o döaka moiö de koiwa wotemo. 8:33 Unanga iwihikauku dé iwihidiai de madiaiua. Ai jiwa yarahuku o dunia mahimangoka, hiädono o nyawa moiö de koiwa yakunu ihiade-ade mangale aidifauku." 8:34 O Etiopiaino aipangkati magögurutile gënanga wotemo o Filipusika, "Abeika nohihingahu ngohino, o nagona aidumutu o nabi nënanga? Aidiri mahirete, ekola o nyawa mahomoa?" 8:35 De o Filipusö womuläenge woade-ade; ünanga wapäke o ayat-ayat gënanga hokä madodihiraka mangale wohingahu o Abari ma Oa mangale o Yesus, aipangkati magögurutileika gënanga. 8:36 O dodagi mahidogoronaka, önanga imahiädono o ngï moika naga o akere. Wopopangka-pangkati gënanga wotemo, "Nolega gënanga naga o akere! Okiahi makuranga mangale ngohi tomaohiki?" 8:37 O Filipus wotemo, "Nako Tuanga nongaku de anihininga magahumu, Tuanga yakunu nomaohiki." "Ngohi tongaku o Yesus Kristus ganga ma Jou Madutu ai Ngohaka," wotemo o pangkati magö gurutile o Etiopiaino gënanga. 8:38 Daha ünanga wahuloko aikereta imatogumu; ahao önanga yahinoto, o Filipus dé wopopangka-pangkati gënanga, youti o akere magoronauku dé o Filipus wiohiki ünanga. 8:39 Maöraha önanga yohupu o akerile, ma Jou Madutu ai Womaha iwilë o Filipus genangino. Aipangkati magögurutile o Etiopiaino gënanga kowimäke okauali ünanga gënanga. De aimörene o pangkati magögurutile gënanga aidodagi wohigila-gila. 8:40 Ima todokana o Filipus naga o Asdodoka. Dé maöraha ünanga wohigila-gila aidodagi, ünanga wohiabari o Abari ma Oa mangale o Yesus o kota-kotaka mata-mata, hiädono ünanga wadono o Kaisariaika.

Kisah Rasul Rasul 9

9:1 Oraha gënanga o Saulus kahoko genangika dika woigo wa aniaya dé watoma ma Jou Yesus iwinöninïki. Unanga woiki maimam womomuliaika, 9:2 dé wogahoko o kuaha mahurata mangale woiki o Yahudi manga puji manga tau mabalu-baluhika o Damsyikoka, hupaya nako ünanga wamäke dokengoka o nyawa yongaku-ngaku o Yesusika, ünanga wakunu watägoko önanga dé wa ao önanga o Yerusalemika. 9:3 Maöraha aimeta o Damsyikika, öraha wotigioka de o kota gënanga, itodokanino o dararono moi o dihanguku itararono iwikilolitino o Saulus. 9:4 Unanga woruba o tonakuku daha woihene o ilingi moi itemo unangika, "Saulus, Saulus! Ma hababu okia ngona nohianiaya Ngohi?" 9:5 O Saulus woleha, "Ngona o nagona, Tuanga?" O ilingi gënanga ihaluhu, "Ngohi o Yesus, ngona nohi ö aniaya. 9:6 Maöraha nënanga nomomiki dé nowohama o kotaika. Dokengoka aha inihingahu ngonaika okia kiani ngona nadiai." 9:7 O nyawa iwinöninïki o Saulus yatodokana hiädono koyo ilingua; karana önanga yoihene o ilingi gënanga, mä o nyawa moi-moiuaö yamäke. 9:8 Daha o Saulus womaoko dé wahelenga ailako, mä ailako okia-kiaokauaö yakunu wamäke. HÒ onanga yasö ika aigiamika dé iwituda ünanga iwihingohama o Damsyikika. 9:9 O wange hange madekana ünanga womahiorikua dé madekana gënanga ünanga wolomua de wokerua mata-mata. 9:10 O Damsyikoka naga winöninïki ma Jou Yesus airomanga o Ananias. O lolega moi magoronaka, ma Jou witemo unangika. Ma Jou wato, "Ananias!" O Ananias wohaluhu, "Ngohi, Jou." 9:11 Daha ma Jou witemo, "Ika nomagoraka örahanënanga. Noiki o Yudas aitauika o Ngëkomo i Riko-rikotoka. Noleha dokengoka o nyawa airomanga o Saulus aiahali o Tarsus makotaino. O nyawa gënanga womaniata magogiria, 9:12 dé o lolega moi mahidogoronaka ünanga wimäke womatëngo o nauru, airomanga o Ananias, woböa unangika dé wakelenga aigiama ailokuku hupaya ünanga wakunu womahiorikokali." 9:13 O Ananias wohaluhu, "Jou, ngohi toihenoka o nyawa manga ngöe imateke ade-ade mangale o nyawa neünanga, maboboloi mangale o aniaya-o aniaya ünanga wadiaioka aniumatika o Yerusalemoka. 9:14 Dé orahanënanga ünanga woböaka nenangino de o higumala o imam-imam manga häekoka mangale watagoko mata-mata o nyawa iningaku-ngaku Ngonaika." 9:15 Mä ma Jou witemo o Ananiasika, "Noiki dika! Hababu Ngohi tiirikoka ünanga mangale wohileleani Ngohi, hupaya ünanga wohi abari mangale Ngohi o hoana ilago-agomo mahomoaika yoagamauahi de o Yahudioka manga agama, dé o kokoanoika de o Israel maumatikaö. 9:16 Dé Ngohi mahirete aha tohimatoko unangika mata-mata o hangihara, kiani ünanga watagongo karana Ngohi." 9:17 Ma o Ananiasö woiki o tauika gënanga, dé wakelenga aigiama o Saulus ailokuku. "Riadodoto Saulus," o Ananias wato, "o Jou Yesus Riadodoto nimäke o ngëkomo mahidogoronaka maöraha Riadodoto magogiriaka notagi nenangino, Unanga wohihuloko ngohi toböa hupaya Riadodoto yakunu nomahiorikoli, dé inikuaha ma Jou Madutu ai Womaha." 9:18 Orahagënanga dika okia naga moi hokä o nawoko maunaha itiha o Saulus ailakoino, dé unanga womahiorikokali. De unangö womomiki, daha wiohiki. 9:19 Dé wolomo iböto, ünanga idadi wokuatokali. O Saulus wogogere o Damsyikoka de iwinöninïki o Yesus o wange muruono naga madekana. 9:20 Unanga gila-gila woiki o puji matau-tauika, dé muläenge wohiabari o Yesus gënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka. 9:21 Mata-mata o nyawa yohëranga iwigihene o Saulus. Onanga yotemo; "Mode koigoungua ünanga o Yerusalemoka watomaka o nyawa mata-mata yongaku-ngaku o Yesusika? Unanga woböa nenangino hababu mangale watagoko dé waao önanga o imam-imam manga häekika!" 9:22 Mä o Saulus iholoi ikuata womanarama. Ma nyonyata-nyonyata ünanga wohihimanga mangale o Yesus hokogënanga wingaku, o Yesus gënanga o Koano Wohihohalamati, hiädono o Yahudioka manyawa yogogere o Damsyikoka yakunokaua iwipaluhu. 9:23 Oraha muruono naga madekana ipahaika o Yahudioka manyawa imahikagaro mangale iwitoma o Saulus. 9:24 Mä manga hininga madorou önanga wohiöriki unangika. O hutu dé o wange önanga iwigöana o kota mangorana ma amo-amokoka mangale iwitoma ünanga. 9:25 Mä o hutu moiuku, iwinöninïki o Saulus iwilë ünanga, daha iwiwora o karaja moi magoronaka ihidilakuru o kota mabebeno. 9:26 O Saulus woiki o Yerusalemika, dé dokengoka ünanga wohidailako womahi dogo de iwininïki o Yesus. Mä onanga iwimodongo unangika, hababu önanga yongakua ünanga igou-goungu wodadioka wininïki o Yesus. 9:27 Maduruino o Barnabas waika unangika daha wiao o rasul-rasulika. O Barnabas wahi ade-ade onangika mangale sarakia o Saulus wimäke ma Jou o ngëkomo mahidogoronaka dé sarakia ma Jou witemo unangika. O Barnabas wohingahuö mangale sarakia aibarani o Saulus wodotoko o Damsyikoka de o Yesus airomanga. 9:28 Ho gënanga o Saulus wogogere dede önanga, dé woriwayati de aibarani o Yerusalem ingodumu de ma Jou airomanga. 9:29 Unanga imateke ade-ade dé imateke ributuö de o Yahudioka manyawa yotemo yoyo Yunani, mä onanga ihi dailako iwi toma ünanga. 9:30 Maöraha o nyawa yongaku-ngaku mahomoa ihiöriki mangale o hali gënanga, önanga iwiao o Saulus o Kaisariaika, dahao iwihidingoto ünanga o Tarsusika. 9:31 O jemaat ingodumu o Yudea, o Galilea dé o Samariaka idadi irïdi. De de ma Jou Madutu ai Womahino maroriwo, o jemaat-jemaat gënanga idogo ikuata dé idogo iwöe, karana önanga yowango de manga modongo ma Jouika. 9:32 O Petrus woiki wokiloliti watailako o jemaat-jemaat. O wange moiuku ünanga watailako ma Jou aiumati yogogogere o Lidaka. 9:33 Dokengoka ünanga imakamäke de womatëngo o nyawa o nauru airomanga o Eneas, wolugu dé womomomikokaua aingidu-ngidu mangïoka o taongo tufange madekana. 9:34 O Petrus witemo o Eneasika, "Eneas, o Yesus Kristus wonihitogumu ngona. Nomomiki dé nohidiai aningidu-ngidu mangï." Oraha gënanga dika o Eneas womomiki. 9:35 Mata-mata o Lida dé o Saron madola iwimäke o Eneas, daha önanga mata-mata iwingaku ma Jouika. 9:36 O Yopeoka naga o ngoheka momatëngo amiromanga o ngo Tabita. Münanga o nyawa moi mingaku o Yesusika. (Ami romanga de o Yunanioka manga demo o ngo Dorkas mamangarati o maijanga.) Münanga hoko genangika dika modiai o hali maoa-oa dé mariwo o mihikini manyawa. 9:37 Oraha gënanga münanga mopanyake daha mohonenge. Ami mayeti yaohiki iböto, ënanga yakelenga o kamari ilokulokuoka. 9:38 O Yope hokokiaua magurutika de o Lida. Ho maöraha iwininïki o Yesus o Yopeoka iwigihene o Petrus naga o Lidaka, önanga yähuloko o nyawa yahinoto yoiki o Petrusika de o behehongo nënanga, "Tai-taiti woböa nenangino." 9:39 O Petrus gila-gila womaoko dé wanïki önanga. Imahi adonika dokengoka ünanga iwiao o kamari iloku-lokuile. O bobao mata-mata genangoka iwihidoomuino o Petrus dé yoari dé ihi matoko unangika o baju-baju dé manga juba-juba o ngo Dorkas mouriti mangale önanga maöraha münanga kamoma ngangoikahi. 9:40 O Petrus wahuloko önanga mata-mata yohupu, daha ünanga watilabukuku dé womaniata. I böto gënanga ünanga wohimangika o ngo Dorkas amimayeti dé wotemo, "Tabita, nomomiki!" O ngo Dorkas amilako mahelenga, dé maöraha münanga mimäke o Petrus, münanga mogogeruku. 9:41 Daha o Petrus wasö amigiamika dé womihimoteke münanga momaoko. Ahao o Petrus wa ähoko o nyawa yongaku-ngaku genangoka de o bobao-bobaohi gënanga, daha womihilapahi o ngo Dorkas mowangoka gënanga onangika. 9:42 O abari mangale okia idadi gënanga yodogerewoto o Yope ingodumu, hiädono o nyawa manga ngöe yongaku o Yesusika hokä to önanga manga Koano Wahihohalamati. 9:43 O Petrus wogogere genangoka o wange muruono nagahi o nyawa womatëngo o hapi makai wohohakai aitauoka airomanga o Simon.

Kisah Rasul Rasul 10

10:1 O Kaisariaka naga o nauru womatëngo airomanga o Kornelius. Unanga o nyawa moi wokaputeni "O Italia matentara ma Duonoka". 10:2 Manyawa ünanga wimodongo ma Jou Madutuika dé aitau manyawa yongodumu iwipuji ma Jou Madutuika. Unanga mangangöe wariwo o Yahudioka manyawa yomomihikini, dé unanga womatogu-togumua womaniata ma Jou Madutuika. 10:3 O wange moiuku done hotakoro hange o wangeoka, ünanga wamäke de madodiai o lolega moi magoronaka, wo ma tëngo ma Jou Madutu ai malaekat wo böa dé wi ahoko ünanga, "Kornelius!" 10:4 O Kornelius wamäke o malaekat gënanga de wöhawana daha wötemo, "Naga okia Tuanga?" O malaekat gënanga ihaluhu, "Aniniata dé anihininga mangongike ma Jou Madutu watarimaka dé ma Jou Madutu wonihininga ngonaika. 10:5 Orahanënanga nähuloko o nyawa o Yopeika iwiahoko o Simon airomanga madutu o Simon Petrus. 10:6 Unanga womahidodogumikahi o nyawa womatëngo o hapi makai wahohakai aitauoka airomanga o Simon, wogogere o dowongi madatekoka." 10:7 O malaekat imatemo-temo iböto de o Kornelius gënanga i oikoka, o Kornelius wä ahoko o nyawa yahinoto yolöleleani aitauoka dé womatëngo o nyawa o tentara aigogöana wongaku-ngaku. 10:8 O Kornelius wa ade-ade onangika okia idadioka, daha ünanga wähuloko önanga o Yopeika. 10:9 Yarehino mawange, önanga ka o dodagi mahidogoronakahi dé ngade imahiädono o Yopeika, o Petrus wodoa o tau malokuile mangale womaniata. 10:10 Daha ünanga iwihahini duru wo mau wolomo. O inomo de ihidiai, ünanga wamäke o lolega moi. 10:11 Unanga wamäke o dihanga ihelenga dé hokä ngöeroka moi ma ngoa-ngoata yawora o duniauku, de madidideoka malibuku iata. 10:12 Magoronaka wamäke hagala irupa o aiwani malou iata, hagala o aiwani imatahe-tahe dé o totaleo ihuhuhuku. 10:13 Daha naga o ilingi itemo unangika, "Petrus nomomiki! Natoaka dé nolomo!" 10:14 O Petrus wohaluhu, "Kowali, Jou! Komaiwahi ngohi taolomo okia naga ahibohono ekola ipeseke." 10:15 Mä o ilingi gënanga itemo ihigalioli unangika, "Okia ma Jou Madutu wohimatokoka anibohonua, uha ngona nato anibohono." 10:16 O lolega gënanga yogilio hiädono mahangeino, dahaö o ngöere gënanga igoraka o horogaile. 10:17 O Petrus womahiorikokaua watibanga okia mamangarati o lolega gënanga. Kawa tiba-tibangohi o Petrus, o nyawa wähulo-huloko o Kornelius yamäkeoka o Simon aitau dé onanga nagaka o ngorana mahimangoka. 10:18 Daha önanga yäahoko o nyawa dé yaleha, "Bote nenangoka naga o nyawa iniado-adonino womahidodogumu, airomanga o Simon Petrus?" 10:19 O Petrus kahokogenangikahi wohidibanga wohiöriki mamangarati o lolega gënanga, ma Jou Madutu ai Womaha iwitemo unangika, "Hei Petrus, naga o nyawa yaruange mangagogiria inilingiri ngona. 10:20 Ika itaiti nouti daukuku dé uha nodododato nanïki önanga, hababu Ngohi tahuloko önanga." 10:21 O Petrus wouti daukuku dé wätemo o nyawaika gënanga, "Ngohi nanga roriadodoto nihilolingi-lingiri. Roriadodoto niböa mangale okia?" 10:22 Onanga yohaluhu, "Ma Kaputeni Kornelius womihüloko ngomi miaino. Unanga o nyawa moi maoa dé aimodongo ma Jou Madutuika, de duru iwihoromati o Yahudioka manyawa mata-mata. Ma Jou Madutu aimalaekat womatëngo wihuloko ünanga wogahoko Tuanga noböa aitauika, karana hokä mabobaluhu ainiata, ünanga iwihuloko wohigihene okia aha Tuanga notemo unangika." 10:23 O Petrus wä ahoko önanga yowohama mangale imatogumu genangoka. Yarehino o Petrus womomiki dé yoiki dede önanga. Yamuruono naga o nyawa yongaku-ngaku o Yopeino onangö yonïki. 10:24 O wange moi ipaha gënanga önanga imahiädono o Kaisariaika. Dokengoka önanga yädodamäka o Kornelius de airoriadodoto de aidodiawo-dodiawo irorahai waahokinoka. 10:25 Maöraha o Petrus womahiädono, o Kornelius woiki wibuhuku ünanga dé watilabukuku aihimangoka. 10:26 Mä o Petrus wihimoteke ünanga womaoko, daha witemo, "Nomomiki! Ngohi mahireteö kao nyawa dika." 10:27 Kaima temo-temohi de o Kornelius, o Petrus wowohama o tau magoronaika. Genangoka ünanga wamäke o nyawa manga ngöe imatöomuinoka. 10:28 Daha ünanga watemo onangika, "Roriadodoto mahirete nihiöriki o Yahudioka manyawa manga agama yahigumalaua mangale yäädono ekola imakaganu de o nyawa mahomoaino. Mä ma Jou Madutu wohihimatokoka ngohino, ngohi iyakunua o nagona dika tato yopeseke ekola ahibohono. 10:29 Hababu gënanga maöraha Tuanga nogahoko hupaya ngohi taino, ngohi tokabaratangua taino. HÒ orahanënanga ngohi toigo tohiöriki yadodoa Tuanga nogahoko ngohi taino." 10:30 O Kornelius wohaluhu, "O wange hange ipahaika, done maöraha hokonenangoli, ngohi tomaniata magogiria tongohi ahitauoka o takoro hange o bimaoa. Itodokanino o nyawa womatëngo o nauru womaoko ahihimangoka. Ai pakeanga o nyawa gënanga kaimahi doleletonguku. 10:31 Unanga wotemo, 'Kornelius! Ma Jou Madutu watarimaka aniniata dé aha wohininga anihininga maoa. 10:32 HÒ nähuloko o nyawa o Yopeika iwiahoko o nyawa airomanga o Simon Petrus. Unanga womahi dodogumika o nyawa womatëngo o hapi makai wohohakai aitauoka airomanga o Simon; o tau gënanga o gahimadatekoka.' 10:33 Hababu gënanga ngohi dema dataitoka tähuloko o nyawa yoiki iniahoko Tuanga. Dé Tuanga i goungu anihininga iyaoa mangale noböa nenangino. Oraha nënanga ngomi mata-mata mimatöomu nenangoka ma Jou Madutu aihimangoka, mangale mi ihene mata-mata ma Jou Madutu wonihulokoka Tuanga nomi temo ngomino." 10:34 Daha o Petrus wotemo, "Orahanënanga igou-goungu ngohi tamäo ma Jou Madutu wodiai o nyawa mata-mataika kaima däene. 10:35 O nyawa de manga modongoka ma Jou Madutuika dé yomanarama o diai, o nyawa gënanga wätarima ma Jou Madutu, ünanga wohaduliua o hoana okiaino dika. 10:36 Roriadodoto nihiorikoka o abari madola ma Jou Madutu wohiadonoka o Israel manyawaika. O abari gënanga naga imakorona o Abari ma Oa mangale o dame de o Yesus Kristus, enagënanga o nyawa mata-mata manga Jou. 10:37 Roriadodoto nihiöriki okia idadioka o Yudea ingodumu, enagënanga imuläenge o Galileaino ipaha o gohiki o Yohanis wohiö abari. 10:38 Ngini nihiöriki ma Jou Madutu wiirikoka o Yesus o Nazaret manyawa gënanga dé wihidöaka Unangika ma Jou Madutu ai Womaha dé Ai kuaha. Ngini nihiorikö o Yesus gënanga wodagioka kiaika honanga mangale wodiai o oa; Unanga wahitogumu mata-mata o nyawa yakokuaha o Ibilihi, hababu ma Jou Madutu witomoteke Unanga. 10:39 Ngomi nënanga manyawa miamäkeoka mahirete, hagala moi-moi Unanga wadiaioka o Yahudi manyawa manga bereraka dé o Yerusalemoka. Ngaroka hokogënanga, önanga iwisalib dé iwitoma Unanga. 10:40 Mä o wange hangeoka ma Jou Madutu wihiwangookali Unanga o honengino, dé Unanga womahimatoko o nyawaika; 10:41 o nyawa mata-mata ikaua, mä duga-duga ngomino ma Jou Madutu womi irikoka iholoi ihira mangale midadi Ai hakihi-hakihi: Ngomi miolomo dé miokere dede Unanga, womomiki ipahaino. 10:42 Dé Unanga womihuloko ngomi mihingahu o Abari ma Oa gënanga hagala o nyawaika, dé mihidöaka o hakihi ma Jou Madutu wigoraka Unanga wodadi o Hakimi hagala o nyawa yowango-wangohi dé o nyawa yohonehonengoka. 10:43 Mata-mata o nabi yotemo mangale Unanga. Onanga yotemo mata-mata o nyawa yongaku o Yesusika, aha yahi apongo manga baradoha de o Yesusino Ai kuaha." 10:44 O Petrus kawotemo-temohi magogiriaka, ma Jou Madutu ai Womaha iuti dé yakuaha mata-mata o nyawa yoihene o abari gënanga. 10:45 O Yahudioka manyawa iwingakungakuoka o Yesusika dé o Petrus iwininïki o Yopeino, mata-mata yohëranga yamäke ma Jou Madutuö wahidöaka ai Womaha hagala o nyawa o hoana mahomoaika o Yahudiokaua. 10:46 Hababu önanga yoihene o nyawa gënanga yotemo-temo irupa-rupa o demo dé ihigiriri ma Jou Madutu aimulia. Daha o Petrus wotemo, 10:47 "Beika niälega, o nyawa nënanga yamäkeoka ma Jou Madutu ai Womaha hokä ngone. HÒ yakunu o nyawa yatätatoko önanga, mangale imaohiki de o akere?" 10:48 O Petrus wähuloko önanga imaohiki de o Yesus Kristus airömanga. I böto gënanga önanga yogahoko hupaya o Petrus wögogere dede önanga o wange muruono naga madekana.

Kisah Rasul Rasul 11

11:1 O rasul-rasul dé o nyawa yongaku-ngaku o Yudea yongodumu yoihene hagala o nyawa yoagamaua de o Yahudi ma agamaö yatarimaka ma Jou Madutu aidemo. 11:2 Maduruino maöraha o Petrus woiki o Yerusalemika, o Yahudioka manyawa yongaku-ngakuoka gënanga, iwïngelo o Petrus. Onanga yato, 11:3 "Yadodoa ngona noiki o nyawa imahuna-hunauahi mangatauika? Ngona koaho nolomoli nimakinïki dede önanga!" 11:4 Mahababu gënanga o Petrus wahitararono onangika mata-mata idododadioka, muläenge kamadododi hirakahi. O Petrus wato, 11:5 "Ngohi magogiriaka tomaniata o Yope makotaka, daha ngohi tamäke o lolega moi. Ngohi tamäke naga okianaga moi hokä o ngöere moi mangoa-ngoata ihiguti o dihanguku, de madidideoka malibuku iata, dahao imatogumu ahi honongaka ngohi. 11:6 Maöraha ngohi tatotailako magoronauku, ngohi tamäke o aiwani-o aiwani malou iata, o aiwani-o aiwani ihühuhuku, o aiwani-o aiwani imatahe-tahe dé o totaleo-totaleo ihühuhuku. 11:7 Daha ngohi toihene o ilingi moi itemo ngohino, 'Ika nomomiki, Petrus! Natoaka gënanga dé naolomo!' 11:8 Mä ngohi tohaluhu, 'Kowali, Jou! Komaiwahi ngohi taolomo o inomo ahibohono de ipeseke.' 11:9 Mä o ilingi gënanga itemoli o dihanguku, 'Okia naga ma Jou Madutu wohimatokoka anibohonua uha nato anibohono.' 11:10 Ngohi tamäke o hali gënanga hïädono mahangeino, dé mabaha mata-mata igorakaokali o horogaile. 11:11 Ima koronaika öraha gënangaö o nyawa yaruange o Kaisariaino, yähuloko ngohino, imahiädono o tau o ngï ngohi tomahidodogumika. 11:12 Daha ma Jou Madutu ai Womaha ihihuloko ngohi toiki dede önanga de koiwa ahidodato. O nyawa yabutanga riadodoto nënangaö mimakinïki dede ngohi o Kaisariaika, dé ngomi mata-mata miwohama o Kornelius aitau magoronaika. 11:13 Ahaino o Kornelius womiade-ade ngomino sarakia ünanga wamäke o malaekat womatëngo womaoko aitauoka dé wotemo, 'Nähuloko o nyawa o Yopeika iwiahoko o nyawa womatëngo o nauru airomanga o Simon Petrus. 11:14 Unanga aha wohiädono o abari ngonaika aha inihihalamati ngona dé anitau madola.' 11:15 Dé maöraha ngohi muläenge totemo hokogënanga," hoko ganga o Petrus wohigila-gila aiade-ade, "ma Jou Madutu ai Womaha iböa onanguku imadäene hokä idadi ngoneino kahuruono madodihiraka. 11:16 Daha ngohi tohininga, ma Jou wotemoka, 'O Yohanis woohiki de o akere, mä ngini aha iniohiki de ma Jou Madutu ai Womaha.' 11:17 HÒ de madiai ma Jou Madutu wohidoakö hagala o nyawaika yoagamaua de o Yahudi manga agama gënanga, o ngongike kaimadäene ünanga wonahi döaka ngoneino maöraha ngone hingaku ma Jou Yesus Kristusika. Karana gënanga, kiaka yakunu ngohi tiduhunu ma Jou Madutu!" 11:18 Yoihene iböto gënanga, önanga yoributuokaua. Daha önanga iwihigiriri ma Jou Madutu. Onanga yato, "Nako hokogënanga, o Yahudi manyawa okauaö ma Jou Madutu wahidöaka öraha, mangale imatoba manga baradohaka de yamäo o ngango madutu!" 11:19 O Stefanus iwitoma ipahaino, hagala o nyawa iwingaku-ngaku o Yesusika muläenge yaginïki, hiädono önanga yodogerewoto okiaika honanga. Naga yöara hiädono o Fenisiaika dé nagali hiädono o Siprusika dé o Antiokhia. Onanga ihingahu o abari ma Jou Madutuino, duga-duga o Yahudioka manyawaokaika dika. 11:20 Mä o nyawa yongaku-ngaku manga hidogoronaino gënanga, manga ahali o Siprus dé o Kireneino, nagaö o nyawa yoiki o Antiokhiaika, dé ihingahu o Abari ma Oa mangale o Yesus gënanga hagala o nyawaika yoagamaua de o Yahudioka manga agamaö. 11:21 Ma Jou aikuaha naga onangoka hiädono o nyawa manga ngöe idadi yongaku dé imahilapahi manga diri ma Jouika. 11:22 O ade-ade mangale idadadi nënanga hiädono yadono o jemaatika o Yerusalemoka. Onanga iwihuloko o Barnabas o Antiokhiaika. 11:23 Dé maöraha o Barnabas womahiädono dokengika, dé wamäke sarakia ma Jou Madutu wahibarakati o nyawa gënanga, ünanga duru womörene. Daha ünanga wogahoko hupaya önanga igou-goungu yosetia ma Jouika de manga hininga magahumu. 11:24 O Barnabas nënanga o nyawa aihininga yaoa dé ma Jou Madutu ai Womaha iwikuaha imanïki duru wingaku ma Jouika, hiädono o nyawa manga ngöe iwinïki ma Jou. 11:25 Maduruino, o Barnabas woiki o Tarsusika wilingiri o Saulus. 11:26 Imamäkeoka de o Saulus, ünanga wiao o Saulus o Antiokhiaika dé o taongo moi iahumu önanga imatöomu de o jemaat dokengoka, de yadotoko o nyawa mangangöe. O Antiokhiaoka gënanga hagala o nyawa yongaku-ngaku o Yesusika mangale madodihiraka yähetongo o Haranioka manyawa. 11:27 Maöraha gënanga naga yamuruono naga o nabi yoböa o Yerusalemino yoiki o Antiokhiaika. 11:28 Manga hidogoronaka naga womatëngo airomanga o Agabus. Mangale ma Jou Madutu ai Womaha mahihitomo ünanga wohidemoka, o dunia ingodumu aha idadi öraha o habirokata kohagiria. (Dé o hali gënanga igoungu idadi dika maöraha ma Kaisar Klaudius wopareta.) 11:29 Mata-mata iwinöninïki o Yesus gënanga imakaturu mangale yahidingoto o roriwo manga roriadodotika yogogogere o Yudeaka; moi-moi yahidingoto imoteke manga dagakunu. 11:30 Manga rimoi gënanga yadiaioka, daha o Barnabas dé o Saulus yähuloko mangale yötotaka mangaroriwo gënanga o jemaat matutudatutudaika.

Kisah Rasul Rasul 12

12:1 Maöraha genangö ma Koano Herodes womuläenge wätuku o jemaat manyawa. 12:2 Imoteke aipareta, o Yakobus, o Yohanis airiaka iwitoma de o oworo. 12:3 Maöraha o Herodes wamäke aimanarama gënanga o Yahudioka manyawa manga hininga yadäene, ünanga wodiaioli hokogënanga; ünanga wähuloko o nyawa iwitagoko o Petrusohi. O hali gënanga idadi maöraha o Wange ma Amoko o Roti i Ragi-ragi Ua. 12:4 Iwitagoko iböto, o Petrus iwihi ngohama o bui magoronaika. O tentara o rëgu iata yähuloko la iwi göana o Petrus genangoka -- o rëgu moi-moi, o tentara manyawa yarua-ruata. Ipaha o Paskah marameanga ibötoka, dahao o Herodes witailako o Petrus o nyawa yowöe-wöe manga himangoka. 12:5 HÒ o Petrus iwitumunguku o buioka; mä o jemaat imatogu-togumua imaniata de magoungu ma Jouika mangale o Petrus. 12:6 Mahutu o Herodes aha wihihimanguahi o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, o Petrus womaiduoka iwilikoika de o rante hinoto o tentara iwigöa-göana yahinoto manga hidogoronaka. O bui mangoranoka, yogögöa-göana mahomoaö yogöana o bui manga gogiria. 12:7 Itodokanino ma Jou aimalaekat imaokoino genangoka dé maletongo yatararono o bui makamari magoronaka gënanga. O malaekat gënanga iwigiwi-giwi o Petrus hiädono ünanga womomiki. Daha o malaekat gënanga iwitemo, "Hei, taiti nomomiki!" Oraha gënanga dika itiha o rante o behi o Petrus aigiamoka. 12:8 I böto gënanga o malaekat gënanga iwitemo, "Nomahinoa anipakeanga dé naliko anihapato de maliliko." O Petrusö womahinoa aipakeanga dé womäliko aihapato de maliliko. Aha o malaekat gënanga itemoli, "Nomahinoa anijuba de nohinïki ngohi." 12:9 O Petrus wanïki o malaekat gënanga wohupu o buioka. Mä o Petrus womamäoua okia o malaekat magogiriaka i diai gënanga naga okia naga moi igou-goungu idadi. O Petrus watobote gënanga duga-duga o lolega moi. 12:10 Maöraha önanga yatioka o gogöana mangï madodihiraka dé mahinoto, önanga yadono o ngorana o behi, mahimanga o kotaika. O ngorana gënanga ënanga mahirete ihelenga, daha önanga yohupu dé imadagi yanïki o ngëkomo moi maiteteke. I todokanino o malaekat gënanga iwimalaika o Petrus. 12:11 I paha gënanga dahao o Petrus aha wamäo okia idadioka unangika, daha ünanga wotemo, "Orahanënanga ngohi tohiöriki i gou-goungu ma Jou wohidingotoka Ai malaekat mangale ihihi lapahi ngohi o Herodes aikuahaino dé hagala moi-moi aha yodiai o Yahudi manyawa ngohino." 12:12 Wa mäoka okianaga idödädadioka gënanga, o Petrus woiki o ngo Maria amitauika, o Yohanis ngoi ayoika iwihetongö o Markus. Genangoka o nyawa manga ngöe imatöomuinoka dé magogiria imaniata. 12:13 O Petrus watolo o ngorana maporetino, daha momatëngo o ngoheka molöleleani amiromanga o ngo Rode, maino mangale mahelenga o ngorana. 12:14 Gila-gila münanga manako o Petrus ai ilingi. Karana amimörene, münanga momatai-taiti mowohamoli komahelengaua o ngorana, daha mohingahu hagala o nyawaika genangoka o Petrus naga maporetoka. 12:15 "Ngona initogohanga!" önanga yotemo. Mä o ngo Rode momakuata gënanga igou-goungu o Petrus. Onanga yato, "Gënanga ai malaekat!" 12:16 Kahoko gënanga o Petrus womatogumua watolo o ngorana. Maöraha önanga yahelenga o ngorana, dé iwimäke o Petrus, önanga duru yohëranga. 12:17 O Petrus wapoma de aigiama hupaya önanga imarïdi, ahao ünanga wä ade-ade sarakia ma Jou wiaoka ünanga wohupu o buino. Daha ünanga wotemo, "Niwihi ngahu nënanga o Yakobusika dé ahiroriadodoto mahomoahi." Iböto gënanga o Petrus wamala o ngï gënanga, dé woiki o ngï mahomoaika. 12:18 Yarehe mangorumino idadi o gigoro o tentara yogöa-göana manga hidogoronaka. Onanga imahiorikokaua duru mangale okia idadioka de o Petrus. 12:19 Daha o Herodes wähuloko o nyawa iwi lingiri o Petrus, mä onanga iwimäkeua ünanga. HÒ o Herodes wapareta hupaya o tentara-tentara yogöa-göana gënanga yäleha daha yatoma. Ipaha gënanga o Herodes wamala o Yudea dé wogogere öraha muruo naga madekana o Kaisariaka. 12:20 O Herodes duru wangamo o Tirus dé o Sidon manyawaika. Hababu gënanga önanga yoböa imakinïki iwihimanga ünanga. Madodihiraka önanga iwibaja o Blastus, wohihäeke o Herodes aikadato, hiädono ünanga wahiböa önanga. Maduruino önanga yoiki iwihimanga o Herodes, daha yogahoko imakadame, hababu önanga manga berera imahigagao o inomo o Herodes aibereraino. 12:21 O wange moiuku ihitatapuoka, o Herodes womahidero o koano mapakeanga daha wogogeruku o pareta makuruhioka dé womuläenge wopidato o kawaha manga himangoka. 12:22 O kawaha magogiriaka yöihene gënanga yopöa-pöaka, "Nënanga o gomanga mailingi, o nyawaua mailingi!" 12:23 Oraha gënanga dika ma Jou aimalaekat iwipoka o Herodes, hababu ünanga wihoromatiua ma Jou Madutu. O Herodes iwiolomo o kulubati daha wohonenge. 12:24 Ma Jou Madutu aidemo i holoi i kerewoto ilamokika dé iholoi ikuata. 12:25 O Barnabas dé o Saulus yabötoka toönanga manga manarama, önanga imaidulu o Yerusalemino de iwiao o Yohanis Markus imakinïki de önanga.

Kisah Rasul Rasul 13

13:1 O jemaat Antiokhia mahidogoronaka naga o nabi-nabi dé o guru-guru, enagënanga o Barnabas, o Simeon iwihiaho-ahoko o Taromo, o Lukius o Kireneino, o Menahem yohero yolamoko imakinïki de ma Koano Herodes, dé o Saulus. 13:2 Maöraha önanga magogiriaka yopuji ma Jouika dé yopuaha, ma Jou Madutu ai Womaha itemo onangika, "Niairiki o Barnabas dé o Saulus niatingaka mangale Ngohi, hupaya önanga yomanarama o manarama Ngohi tohitatapuoka mangale önanga." 13:3 Yopuaha dé imaniata iböto, önanga yakelenga manga giama o Barnabas dé o Saulus mangalokuoka, daha yähuloko önanga yahinoto. 13:4 Karana ma Jou Madutu ai Womaha yähuloko, o Barnabas dé o Saulus imagoraka o Seleukiaika. Dokengino önanga yohidete o Siprus manuhika. 13:5 Maöraha imahiädono o Salamisika, önanga ihingahu ma Jou Madutu aidemo o Yahudioka mangapuji matau-tauoka. O Yohanis Markus wariwo önanga toönanga mangadodagi magoronaka. 13:6 O nühu gënanga önanga yodagi yakiloliti hiädono o Pafosika. Dokengoka önanga imakamäke de womatëngo o Yahudioka manyawa, airomanga o Bar Yesus. Unanga wogogumatere womangaku aidiri o nabi. 13:7 O Sergius Paulus, ma gubernur o nühoka gënanga nagala aidodiawo itigi de wogogumatere gënanga. Ma gubernur gënanga nagala o nyawa moi wobarija dé wosawaro. Unanga wa ahoko o Barnabas dé o Saulus hababu ünanga woigo woihene ma Jou Madutu aidemo. 13:8 Mä o Barnabas dé o Saulus walawani o Elimas o gumatere masiho gënanga, karana o Elimas (gënanga airomanga de o Yunanioka manga demo) wohidailako hupaya magubernur gënanga uha hiädono wingaku o Yesusika. 13:9 Mä o Saulus -- iwihiromangö o Paulus -- iwikuahaka ma Jou Madutu ai Womaha, hiädono ünanga wipulono o gumatere masiho gënanga, 13:10 daha witemo, "Hei o tipu malokuoka, o dorou mangohaka! Ngona hagala ma oa-oa mahaturu. Yadodoa ngona nöluku nomatogumu nakilianga ma Jou Madutu aidätoro mangale wohihalamati o nyawa? 13:11 Orahanënanga namäke, ma Jou aha wonihukumu ngona! Ngona aha nodadi nopiloko, hiädono ngona öraha utu nakunokauaoli namäke o wange madararono." Oraha gënanga dika o Elimas wamäo naga o lobi itaro-taromo yatamunu ailako, hiädono ünanga woma dagi kawomahihöhabalanga wälingiri o nyawa la iwituda. 13:12 Maöraha magubernur gënanga wamäke okia idadioka, ünanga wingaku o Yesusika; hababu ünanga duru wohëranga o dodötoko mangale o Jou. 13:13 O Pafos de yaino, o Paulus dé aidodiawo yohidete o Pergaika o Pamfiliaka. Genangoka o Yohanis Markus wamala önanga, daha womaidulu o Yerusalemika. 13:14 O Pergaoka, de önanga ihigila-gila mangadodagi o Antiokhiaika o Pisidiaka, o Yahudioka manga Puji mawangeoka ahao önanga yoiki o puji matauika de magöronaka yogögeruku. 13:15 O Musa ai Buku dé o Nabi-nabi manga Buku yabasa iböto, o tutuda-tutuda o puji matauoka gënanga yähuloko o nyawa yäleha o Paulusika dé aidodiawo, "Roriadodoto nako Riadodotoka okianaga moi o hitiari mangale o nyawa nënanga, ika kania hingahu okia niahitiari gënanga." 13:16 O Paulusö kawoma oko, daha wohidöaka o nonako de aigiama, ahao wotemo, "Ahi Roriadodoto o Israeloka manyawa, dé mata-mata roriadodoto de mahomoahi nenangoka nitotomoteke ma Jou Madutuika! Beika niihenohi ngohino: 13:17 O Israeloka manyawa manga Jou Madutu wairikoka nangaete de nangatohora, dé wahidadi o hoana nënanga o hoana ma amo-amoko maöraha önanga yogogere o Mesiroka, hokä o nyawa maporetino. Maduruino de ma Jou Madutu aikuaha iamo-amoko, önanga waao wahihupu o Mesirino. 13:18 Unanga wohisabari toönanga manga kalakuanga o tonaka makokakahaka o taongo moruatino madekana. 13:19 O hoana tumidi Unanga wahohihangoka o Kanaan matonakoka mangale wahi kodoku o tonaka gënanga o Israel manyawaika hupaya o tonaka gënanga idadi katoönanga madutu. 13:20 Mata-mata gënanga itagi gila-gila hiädono o taongo o ratuhu iata de moritoa madekana. Wahikodoku iböto o Kanaan matonaka gënanga, ma Jou Madutu wahidöaka onangika o haki-hakimi. O hakimi mabobahaka ünanga ganga ma Nabi Samuel. 13:21 Maduruino önanga yogahoko o koano womatëngo. Ma Jou Madutu wahidöaka onangika o Saul o Kis aingohaka o Benyamin aiahaluku, mangale wodadi toönanga manga koano, o taongo moruatino madekana. 13:22 Ma Jou Madutu wihirehenoka ünanga aikoano makuruhioka, ma Jou Madutu wigorakoli o Daud, wodadi toönanga manga koano. Dé nenanga ma Jou Madutu wotemoka mangale o Daud, 'Ngohi timäkeoka o Daud o Isai aingohaka gënanga o nyawa moi Ahihininga yadäene. Manyawa ünanga aha wadiai Ahi mau.' 13:23 De o Daud aidifauku gënanga ma Jou Madutu wasadiaka o Israel manyawaika womatëngo o Koano Wohihohalamati, hokä iwihijajioka. Dé o Yesus ganga o Koano Wohihohalamati gënanga. 13:24 O Yesus womulaenguahi wohidagi Ai manarama, o Yohanis wohiboakoka o Israel manyawaika, hupaya önanga imatoba de manga baradoha dé yaohiki. 13:25 Dé ngade ipaha aimanarama, o Yohanis watemo o nyawaika, 'Imoteke ngini niadamäke, ngohi nënanga o nagona? Ngohiua manyawa ngini niwidodamä. Niohininga, manyawa gënanga aha woböa ipaha de ngohi; tahuputu dika aihapato mangohi topatutua.' 13:26 Roriadodoto o Abraham aidifauku, dé mata-mata Roriadodoto mahomoahi nenangokadau nitotomoteke ma Jou Madutuika! Ma Jou Madutu wonahidingotoka ngoneino o abari inahihohalamati gënanga; 13:27 hababu o nyawa yogogogere o Yerusalemoka, dé toönanga manga tutuda-tutuda iwinakoua ge Unanga wonahihohalamati. Onanga imamangaratiua o nabi-nabi manga dodötoko ngaro yabasa o Puji mawange ihigetongo, hiädono önanga iwihukumu o Yesus. Mä imadaenika de manga manarama hokogënanga idadi higanapu okia o nabi-nabi ihingahuoka ngaro idadiuahi. 13:28 Ngaroka önanga yamäkeua aihowono moiö Unangoka kiani iwihukumu de hukumanga wohonenge, mä onanga yogahoko o Pilatusika hupaya Unanga iwitoma. 13:29 Dé onanga yabötoka yadiai mata-mata Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka ituli-tulihoka mangale Unanga, önanga ihiguti Ai mayeti o salib magotaka, daha yakelenga o lungunu magoronaka. 13:30 Mä ma Jou Madutu wihiwangokali o honengino. 13:31 Maduruino kadema wange-wange madekana Unanga waino womahimatoka Ai diri o nyawa yoböa-böainoika, dede Unanga o Galilea de yaino o Yerusalemika. Onanga gënanga örahanënanga yodadi o hakihi-hakihi mangale Unanga o Israel manyawaika. 13:32 HÒ, örahanënanga ngomi mihingahu o Abari ma Oa gënanga nginika: Okia ma Jou Madutu wohijajioka tongone nangaete de nangatohoraika, 13:33 gënanga Unanga wadiaioka ngoneino, de wihiwangokali o Yesus o honengino. Hababu o Mazmur mahidoku hinoto magoronaka naga itulihi, 'Ngonala Ahi Ngohaka, o wange nënanga Ngohi todadioka Ani Ama.' 13:34 Ma Jou Madutu wihiwangokali Unanga o honengino. Orahanënanga Unanga aha iwidaenokaua o honenge o lungunu magoronaka. Mangale o hali gënanga ma Jou Madutu wotemo, 'Ngohi aha tonihidöaka Ngonaika o jaji madebi-debini i goungu aha Tohiganapu, Tohi jäjajioka o Daudika.' 13:35 Hoko gënangoli o ayat mahomoa magoronaka itemo, 'Tongona anigilaongo wososetia gënanga aha Nimalaikaua womela o lungunu magoronaka.' 13:36 O Daud wohonengoka dé iwilungunokaö imakinïki de aiete de aitohora, ünanga wadiai iböto okia ma Jou Madutu wihuloko ünanga wadiai. O Daud aimayetiö makoiwaka iwedere mata-mataka. 13:37 Mä o Yesus, ma Jou Madutu wihiwangokali o honengino, o Yesus gënanga wowederua hiädono womata. 13:38-39 Hababu gënanga Roriadodoto, kokiani ngini nihiöriki de o Yesus nënanga o abari mangale o baradoha maapongo inihingahu nginika; ngini kiani nihiöriki moi-moi o nyawa iwingaku Unangika, yahilapahioka hagala o baradohaka yakunua yaehe de ma Jou Madutu ai pareta-pareta o Musa wohingahu-ngahuoka. 13:40 Mangale gënanga ngini kiani niohininga nihidodiai, uha hiädono idadi nginika okia o nabi-nabi yotemoka, 13:41 'Niohininga nihidodiai, hei ngini o nyawa nioigo niahi kokauku! Ngini aha nihëranga, de ahao nihonenge! Hababu örahanënanga Ngohi magogiria todiai okianaga moi ngini mahirete aha niangakua, ngaroka naga o nyawa inihitararono nginika.' " 13:42 Maöraha o Paulus dé o Barnabas yamala o puji matau gënanga, o nyawa o puji matauoka gënanga yogahoko önanga yoboali, o Puji mawange yaino, mangale ihitararono iholoi ikurutika mangale o hali-hali gënanga. 13:43 O nyawa yokokihupuoka o puji matauoka gënanga, o Paulus dé o Barnabas yanïki o Yahudioka manyawa mangangöe dé o nyawa mahomoahi yowoha-wohamoka o Yahudi manga agamaika. O rasul-rasul gënanga yatemo-temo önanga hupaya önanga hokogenangika imahitangono ma Jou Madutu aihininga maoaika. 13:44 O Puji mawange yaino, ngadeke mata-mata o nyawa o kota gënanga yoböa yöihene ma Jou aidemo. 13:45 Maöraha o Yahudioka manyawa yamäke o nyawa mangangöe gënanga, to önanga manga hininga duruhe yohiri. Onanga iwihikauku o Paulus dé aidemo mata-mata yöngelo. 13:46 Mä iholoi yobaranioli o Paulus dé o Barnabas yotemo ihitotararonika. Onanga yato, "Ma Jou Madutu aidemo kokiani ihira mihingahu nginika. Mä karana ngini nioluku niatarima, ngini mahirete nihigogeroka ngini ipatutua niatarima o ngango madutu dé ikakali. Dé orahanënanga ngomi minimala ngini, dé mioiki o nyawa mahomoaika. 13:47 Hababu nënanga ma Jou aipareta ngomino; ma Jou wotemo, 'Ngohi tohigogeroka ngini nidadi o dararono moi o nyawa mahomoaika ko o Yahudiokaua, hupaya ngini nihiädono o halamati o dunia ingodumu.' " 13:48 Maöraha o nyawa mahomoaino ko o Yahudiokaua yoihene gënanga, önanga imagarago duru, daha ihigiriri ma Jou aidemo. Dé o nyawa wahigogeroka ma Jou Madutu mangale yamäke o ngango madutu dé ikakali, o nyawa gënanga yöngaku. 13:49 Ma Jou aidemo yodogerewoto kiaika honanga yakiloliti o daera gënanga. 13:50 Mä o nyawa yolo ago-agomo o kotaka gënanga dé o ngongoheka o nyawa yokokurutile manga doomuino iwimodo-modongo ma Jou Madutuika, o Yahudioka manyawa yahingohama o hininga madorou. Onanga yapuda o haturu o Paulus dé o Barnabasika, dé yaduhu önanga yahinoto o daeraka gënanga. 13:51 O rasul-rasul gënanga yaparihi o kafo manga louoka o nyawa manga himangoka gënanga, hokä o hohininga moi, daha yoiki o Ikoniumika. 13:52 Yononinïki o Antiokhiaoka duru yomörene dé yakuaha ma Jou Madutu ai Womaha.

Kisah Rasul Rasul 14

14:1 O Paulus dé o Barnabas yaohana mahali kaimadäene de o Ikoniumoka. Onanga kayoiki dika o Yahudioka manga puji matauika dé yotemo-temo genangoka hokogënanga marupa hiädono o Yahudioka manyawa mangangöe dé o nyawa mahomoaino o Yahudiokaua idadi iwingaku o Yesus. 14:2 Mä o Yahudioka manyawa yoolu-oluku yongaku, yahingohama o hininga madorou o nyawa mahomoaino o Yahudiokaua, hiädono idadi yadohata o nyawa iwingaku-ngaku o Yesusika. 14:3 Karana gënanga o Paulus dé o Barnabas yogogere yotedekana genangoka. Dé manga barani önanga yotemo-temo mangale ma Jou. De ma Jouö wohimatoko toönanga manga abarioka mangale o dora gënanga itiai; Unanga wahi döaka onangika o kuaha mangale yodiai ihëra-hëranga dé o hali-o hali kabiahaua. 14:4 Mä o kota manyawa gënanga moi-moi imateke ributu; naga yahiböa o Yahudi manyawaino, dé naga yahiböa o rasulrasulino gënanga. 14:5 Daha o Yahudioka manyawa de manga tutudatutuda de o nyawa mahomoaino imahikagaro mangale yähangihara dé yäkaweli o rasul-rasul de o helewo. 14:6 Mä o rasul-rasul yanako manga manarama gënanga, ho imahirehene o Listraika dé o Derbeika, enagënanga o kota-kota o Likaoniaka, dé madaera magilolitino. 14:7 Dokengoka önanga ihiabarioli o Abari ma Oa gënanga. 14:8 O Listraoka naga o nyawa womatëngo o nauru ailou italo kawomakilauinohi, hiädono ünanga wakunua womadagi, hababu ailou duru koikuatua. 14:9 O nyawa gënanga dokengoka wogogeruku wohigihene o Paulus wotemo-temo. O Paulus wimäke o nyawa gënanga wongaku dé karana gënanga ünanga wakunu wihitogumu. O Paulus wipulo-pulono ünanga 14:10 dé de ai ilingi makuata o Paulus witemo, "Nomaoko nomatotiaiile!" O nyawa gënanga womaoko womatotuboile gila-gila womadagi. 14:11 Maöraha o nyawa yowöe-wöe yamäke okia wadiaioka o Paulus, önanga yopöaka de o Likaonia manga demo, "O gomanga iutioka o duniauku de maröehe o nyawa." 14:12 Daha önanga yahiromanga o Barnabas o Zeus, dé o Paulus önanga iwihiromanga o Hermes, hababu ünanga wotemo-temo. 14:13 O gomanga matau naga o kota mahimangika, o Gomanga Zeus ma imam woböa woao o hapi manauru dé o bunga-bunga o kota mangorana iamo-amokika. Unanga womau imakinïki de o nyawa yowöe-wöe gënanga, ihi huba o huhuba o rasul-rasulika gënanga. 14:14 Maöraha o Barnabas dé o Paulus yoihene okia yomau yadiai o nyawa gënanga, önanga yakakakihi manga pakeanga de imapopäta o nyawa yowöe-wöe manga hidogoronaika gënanga, de yopöaka, 14:15 "Hei, yadodoa ngini nidiai hokonënanga? Ngomi nënanga ka o nyawa dika hokä Riadodotoli! Ngomi naga nenangoka mangale mihingahu o Abari ma Oa nginika, hupaya ngini niamala o hali-o hali ifofaidäua nënanga dé nioiki ma Jou Madutu wowango-wangoika, wohidadadi o dihanga dé o dunia dé o ngöto dé madola mata-mata. 14:16 Maöraha ipopahaika ma Jou Madutu wamalaika o nyawa yowango imoteke toönanga manga mau moi-moi. 14:17 Mä Unanga wawöhangua wohidöaka manyonyata mangale Ai diri, enagënanga wodiai o oa-oa. Unanga winihidöaka nginika o awana o dihanguku dé o tonaka mahasili toënanga maörahoka. Unanga winihidöaka o inomo nginika dé niahininga yadäene." 14:18 Mä de aidemo-demo gënangaö ma, kaihuhahi dika, o rasul-rasul gënanga yataaere o nyawa gënanga yahihuba o huhuba gënanga onangika. 14:19 O Yahudioka manyawa yamuruono naga yoböa o Listraika o Antiokhia o Pisidia de yaino dé o Ikoniumino yabaja o nyawa yowöe-wöe gënanga hiädono o nyawa yowöe-wöe gënanga yahiböa onangika. Onanga iwikaweli o Paulus de o helewo, ahao iwitauru ünanga o kota maporetika. Onanga yatobote ünanga wohonengoka, 14:20 mä maöraha o nyawa yongaku-ngaku genangoka ima oko iwi higilolitino, ünanga womomiki dé wowohamokali o kotaika. Yarehino ünanga woiki o Derbeika imanïki de o Barnabas. 14:21 O Derbeoka, o Paulus dé o Barnabas ihingahu o Abari ma Oa gënanga dé o nyawa mangangöe idadi iwingaku o Yesusika. Ipaha gënanga önanga imaidulu o Listraika, ahao o Ikoniumika daha o Antiokhiaika o Pisidiaka. 14:22 De o kota-kota gënanga önanga yahikuata manga hininga iwinöninïki o Yesus, dé yahibobehehongo yononinïkika gënanga hupaya yotatapu iwingaku o Yesusika. "Ngone kiani iwöe hatagongo o hangihara ihira, dahao ngone hakunu hamäo o utumu ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungioka," hokogënanga o rasul-rasul yadotoko o Yesus iwininïkika o kota-kotaka gënanga. 14:23 Dé o jemaat moi-jemaat moi, o Paulus dé o Barnabas yagoraka manga tutuda-tutuda mangale o jemaat-jemaat gënanga. Daha imaniata dé yopuaha, önanga yahilapahi o tutuda-tutuda gënanga ma Jouika önanga iwingaku gënanga. 14:24 Iböto de gënanga o Paulus dé o Barnabas ihigila-gila manga dodagi önanga yatilakuru o Pisidia madaera dé hiädono o Pamfiliaika. 14:25 Dé onanga ihingahu iböto ma Jou Madutu aidemo o Pergaoka, önanga yoiki o Ataliaika. 14:26 Genangino önanga imaiduli yohidete o Antiokhiaika. Ma kota gënanga toönanga mangï mahira yahilapahi ma Jou Madutu aidoraika, hupaya önanga yomanarama o manarama örahanënanga önanga yaböbötoka. 14:27 Maöraha imahiädono o Antiokhiaika, önanga yatoomu o nyawa o jemaatoka gënanga, daha yaade-ade mata-mata ma Jou Madutu wodiaioka dede önanga. Onangö yoade-ade mangale sarakia ma Jou Madutu wähelengaka o ngëkomo hupaya o nyawa mahomoaino o Yahudiokaua yongaku o Yesusika. 14:28 O kotaka gënanga o Paulus dé o Barnabas yogogere manga dekana de o nyawa yongaku-ngaku.

Kisah Rasul Rasul 15

15:1 O nyawa yamuruono naga o Yudeaino yoiki o Antiokhiaika dé yadotoko o nyawa yongaku-ngaku o Antiokhiaoka gënanga nako önanga yahunaua imoteke o Musa ai Tita, önanga yakunua yahihalamati. 15:2 O Paulus dé o Barnabas yalawani de mabuturungoka manga damäke o nyawa gënanga. Mabaha ihitatapu hupaya o Paulus dé o Barnabas de yamuruono naga o nyawa mahomoa o Antiokhiaino, yoiki o Yerusalemika mangale ihiade-ade o hali nënanga de o rasul-rasul de o tutuda-tutuda dokengoka. 15:3 O jemaat o Antiokhiaoka yangotaka önanga hiädono o kota maporetika, ahao önanga yoiki yatilakuru o Fenisia dé o Samaria. Dokengoka önanga ihiade-ade sarakia o nyawa mahomoa o Yahudiokaua imahilapahioka manga diri ma Jou Madutuika. O abari gënanga duru yamörene o nyawa yongaku-ngaku genangoka. 15:4 Maöraha önanga imahiädono o Yerusalemoka, o jemaat yatarima önanga koharahai, dé o rasul-rasul de o tutuda-tutuda. Daha önanga ihiade-ade o nyawaika gënanga mangale mata-mata ma Jou Madutu wodiaioka dede önanga. 15:5 Mä o nyawa yamuruono naga o Farisiokaino yongaku-ngakuoka, imaoko dé yotemo, "O nyawa mahomoa yongaku-ngaku gënanga kiani yahuna dé yahipatutu yanïki o Musa ai tita." 15:6 Daha o rasul-rasul dé o tutuda-tutuda imatoomu mangale ihiade-ade o hali gënanga. 15:7 Madekana duru önanga imahikodöaka o dibanga. Mabahaka o Petrus womaoko dé wotemo, "Riadodoto! Ngini mahirete nihiöriki öraha muruono naga ipahaika ma Jou Madutu wohi iriki ngohi nia hidogoronaka ngini mangale tohi abari o Abari ma Oa gënanga o nyawa mahomoaika o Yahudiokaua, hupaya onangö yoihene dé yongaku. 15:8 Dé ma Jou Madutu wanako o nyawa manga hininga wohimatokoka Unanga watarima önanga; Unanga wohimatoko o hali gënanga de wahidöaka onangika ma Jou Madutu ai Womaha kaimatero dika wonahi döa-döakoka ngoneino. 15:9 Ma Jou Madutu watingaka de wafaraua ngone de önanga. Unanga wohitebini manga hininga önanga, karana önanga yongaku. 15:10 Aa ma hababu okia ngini nimau niwilawani ma Jou Madutu örahanënanga niahidöaka o kokiani moi itubuho yoninïkika nënanga, enahioko nangaete de nangatohora dé ngone mahirete dika mahakunua hadiai? 15:11 Magiliorino, ngone hongaku dé hohalamati karana ma Jou Yesus aidora de Ai hayangi; hokogenangö önanga." 15:12 Mata-mata o nyawa imatotoomu gënanga kayokokirirïdoka. Dahaino önanga yoihene o Barnabas dé o Paulus yoade-ade ihigalioli mata-mata ihëra-hëranga dé o hali-o hali kabiahaua, ma Jou Madutu wodiaioka dede önanga o nyawa mahomoa manga hidogoronaka o Yahudiokaua manyawa. 15:13 Onanga yotemo-temo iböto, o Yakobus wotemo, "Roriadodoto! Beika ni ihenohi ngohino. 15:14 O Simon aha ipahaino wohitararono sarakia ma Jou Madutu kamadodihirakahi wohimatokoka wahininga o nyawa mahomoa, ngarokö o Yahudiokaua manyawa de Ai dungutu wairiki onangino o nyawa mahomoa aha yodadi Ai umati. 15:15 Gënanga imadäene de o nabi-nabi ihidodemoka, ngaro idadiuahi. Hababu naga itulihi hokonënanga, 15:16 'I paha gënanga Ngohi aha töboali,' ma Jou wato, 'Ngohi aha tohimomikokali o Daud aitau iruba-rubaka, dé To hidiai ikokiliangoka, daha tohigokokali; 15:17 hupaya o nyawa mata-mata mahou-houohi gënanga iwilingiri ma Jou, imakinïki de mata-mata o nyawa mahomoa o Yahudiokaua Ta ahokoka, la yodadi kato Ngohi.' Hoko gënanga ma Jou wotemo, 15:18 kahuruonikahi wohingahuoka o hali gënanga." 15:19 "HÒ imoteke ahidamäke ngohi," o Yakobus wato, "ngone iyakunua hahihuha o nyawa mahomoa o Yahudiokaua gënanga imahilapahioka manga diri ma Jou Madutuika. 15:20 15:21 Hababu o Musa aitita kahuruonikahi yada basa o Puji mawange ihigetongo o puji matau-tauoka, dé ihingahu o kota mata-mataika." 15:22 O rasul-rasul dé o tutuda-tutuda, de o jemaat manyawa mata-mata gënanga yaputuhu mangale yairiki yamuruono naga onangino aha yahuloko o Antiokhiaika imakinïki o Paulus dé o Barnabas. Onanga yairiki o Silas dé o Yudas iwihetongö o Barsabas. O nyawa yahinoto nënanga yodadi ihibaluhu o nyawa yongaku-ngaku manga hidogoronaka o Yerusalemoka. 15:23 Onanga ihidingoto o hurata moi yao yahulo-huloko gënanga mademo hokonënanga, "Roriadodoto mata-mataika nia ahali o nyawa mahomoaino o Yahudiokaua, nigogere o Antiokhiaka, o Siriaka dé o Kilikiaka. Miatabea ngomioka, o rasul-rasul de o tutuda-tutuda, enagënanga niaroriadodoto. 15:24 Ngomi miihene, naga yamuruono naga o nyawa ngomino yoikoka nginika, inikapusaka nima hidodogumokaua de mangadodötoko-mangadodötoko önanga. Enahïoko ngomi miahulokua önanga yodiai hokogënanga. 15:25 Hababu gënanga ngomi mimahikidibangoka de mata-mata mirimoi mangale miairiki o nyawa yamuruono naga de miahuloko önanga nginika. Onanga aha yoiki imakinïki de o Riadodoto o Barnabas de o Paulus ngomi miahohininga. 15:26 O nyawa yahinoto nënanga ganga o nyawa ihitaioka toönanga manga nyawa, karana tongone nanga Jou Yesus Kristus. 15:27 HÒ, ngomi miähuloko o Yudas dé o Silas Roriadodotika. Onanga mahirete aha inihingahu youruika nginika, o abari itotuli-tulihokaö o hurata nënanga magoronaka. 15:28 Ma Jou Madutu ai Womaha ihigoungu -- de ngomiö, mihigoungu -- hupaya ngini uha inihidöaka o manarama iholoi itubuho mai paralu o manarama-o manarama nënanga dika: 15:29 uha niaolomo o inomo ihiniatoka o gomangika; uha niaolomo o awunu, uha nia olomo o aiwani ma akeme ihonenge kaya hirikiti, dé nimahikurutika de o manarama isosafarune. Nako ngini nimahikurutika niadiri o hali-hali gënanga, ngini niadiaioka maoa-oa. Gënanga dika, halamati!" 15:30 Imahilooa iböto, önanga yähulo-huloko gënanga imagoraka o Antiokhiaika. Dokengoka önanga yäahoko o jemaat manyawa mata-mata imatoomu daha ihingahu o hurata gënanga. 15:31 Maöraha o jemaat gënanga yabasa o hurata gënanga, önanga duru yomörene mangale o hurata madola gënanga yalaru toönanga manga hininga. 15:32 O Yudas dé o Silas, nagala onangö naga o nabi, madekana yatemo-temo de o roriadodoto yongaku-ngaku o Antiokhiaka gënanga mangale yahidöaka o kuata de o barani onangika. 15:33 O Yudas dé o Silas yogogere dokengoka öraha muruono naga madekana ipaha, o nyawa yongaku-ngaku o Antiokhiaka gënanga yahidingoto önanga yolio dé ihibehehongo onangika ihingahu manga tabea o nyawa yahulo-hulokika önanga. 15:34 Mä o Silas waputuhoka wotatapu wogogere o Antiokhiaka. 15:35 O Paulus dé o Barnabasö yögogere öraha muruono naga madekana o Antiokhiaka. Dokengoka önanga yadotoko dé ihiabari ma Jou aidemo imakinïki de o nyawa yowöe-wöe mahomoa. 15:36 Itedekanua ipahaika o Paulus witemo o Barnabasika, "Niaino ngone homaidulu hälega o roriadodoto yongaku-ngakuoka o Yesusika o kota mata-mataika kiaka ngone hohohi abarioka ma Jou aidemo; hupaya ngone hamäke sarakia toönanga manga hali." 15:37 O Barnabas woigo wiao o Yohanis Markus, 15:38 mä o Paulus wamäo itorou iwiao o Markus, woluku yomanarama imakinïki dede önanga de önanga wamala o Pamfiliaka. 15:39 O Paulus dé o Barnabas imaributu kohagiria hiädono mabaha önanga imätingaka: o Barnabas wiao o Markus de yohidete dede ünanga o Siprusika. 15:40 O Paulus wi iriki o Silas daha imagoraka dede ünanga kiaka ipahaino o roriadodoto o Antiokhiaka gënanga yahilapahi önanga ma Jou aidoraika. 15:41 Onangö yakiloliti o Siria dé o Kilikia; dokengoka önanga yahikuata o jemaat-jemaat.

Kisah Rasul Rasul 16

16:1 O Paulus wohigila-gila aidodagi o Derbeika, ahao o Listraika. Genangoka naga wininïki o Yesus womatëngo airomanga o Timotius. Ngoi ayo o Yahudioka manyawa moi, mingakuoka o Yesusika; mä aiama o Yunanioka manyawa. 16:2 O nyawa yongaku-ngaku manga hidogoronaka yogogogere o Listra dé o Ikoniumoka, o Timotius iwinako hokä o nyawa maoa-oa. 16:3 O Paulus woigo hupaya o Timotius winïki dede ünanga; karana gënanga ünanga wihuna o Timotius. Unanga wodiai gënanga, hababu o Yahudioka manyawa madaera gënanga mata-mata ihiöriki o Timotius aiama o Yunanioka manyawa moi. 16:4 O kota ihigeto-getongo önanga yotulu yalega, önanga yahingahu o nyawa yongaku-ngakuokaika o putu-putuhu ihitatapuoka o rasul-rasul dé o tutuda o Yerusalemoka. Onanga yatemo-temo roriadodoto yongaku-ngakuoka gënanga, hupaya yamoteke o dato-datoro gënanga. 16:5 O jemaat-jemaat gënanga idogo ikuata manga ngongaku, dé o wange ihigetongo kaiholoi idogo magegetongo mangöe. 16:6 Ma Jou Madutu ai Womaha yahigumalaua o Paulus dé o Silas ihigerewoto ma Jou Madutu aidemo o Asia maprovinsika. Ho önanga manga dodagi ihigila-gila o Frigia dé o Galatia madaeraika. 16:7 Maöraha imahiädono o Misia maribatingika, önanga ihitaili yowohama o Bitinia maprovinsiika, mä o Yesus ai Womaha yähigumalaua önanga genangika. 16:8 HÒ onanga yakaika o Misia dé yogila-gila o Troasika. 16:9 Yohutuku, o Troasoka o Paulus wamäke o lolega moi. O lolega mahidogoronaka gënanga ünanga wimäke o Makedonia manyawa womatëngo womaokoino aihimangoka de duruhë wogahoko hupaya ünanga woiki o Makedoniaika mangale wariwo önanga. 16:10 O Paulus wamäke iböto o lolega gënanga, gila-gila ngomi mimahidiai mangale mioiki o Makedoniaka. Hababu ngomi mihigoungu de mialë mamangarati, ma Jou Madutu womihuloko ngomi mihingahu o Abari ma Oa gënanga o nyawaika dokengoka. 16:11 Ngomi mia mala o Troas dé mihidete migila-gila o Samotrakeika, dé iyarehino o Neapolisika. 16:12 Gangoka ngomi o Filipika o kota moi madodihiraka o Makedonia madaeraka. O Filipi ganga o Roma mapareta makuaha matimioka. Dokengoka ngomi migogere o wange muruono naga. 16:13 O Puji mawangeoka ngomi mioiki o ngairi madatekika o kota mangorana iamo-amoko maporetoka, hababu ngomi miatobote genangoka naga o Yahudioka manga hubayanga mangï. Daha ngomi migogeruku de mima koketemo de o ngongoheka imatotoömuinoka o ngïoka gënanga. 16:14 Momatëngo manga hidogoronaka önanga, nägala moma huku-hukunu o pakeanga magoguhurungu, amiromanga o ngo Lidia, dé ami ahali o Tiatiraino. Münanga mihininga ma Jou Madutu, aha ma Jou wagaraki amihininga hupaya münanga matarima okia o Paulus wodotokoka munangika. 16:15 O ngo Lidia dé amitau madola wäohiki. Wäohiki iböto münanga momiahoko ngomi. Münanga mato, "Nako Roriadodoto niamäo ngohi igou-goungu tingakuoka o Yesusika, niaino nimahidodogumu tongohi ahitauoka." Daha münanga momiributu hupaya ngomi miamoteke amigogahoko. 16:16 O wange moiuku ngomi magogiriaka mioiki o niata mangïika, ngomi mima kamäke de o ngoheka momatëngo; münanga o gilaongo. O ngoheka gënanga imikuaha o womaha madorou ho makunu momaihi idodadadi aha iböa. De mohidodemoka o nyawa manga wowango madodagi, o ngoheka gënanga mahidöaka o gutumu maamoko amitua-tuangika. 16:17 O ngoheka gënanga kami niniki hokogenangika dika o Paulus dé ngomi daha moma pöa-pöaka, "O nyawa nënanga ma Jou Madutu duru woamo-amoko Ai gilaongo! Onanga yoböa mangale ihingahu Roriadodotika sarakia madodagi yakunu ngini nihalamati!" 16:18 O wange muruonino naga madekana o ngoheka gënanga momatogutogumua mopöaka hoko genangika. O Paulus imataka aisabari, hiädono ünanga woma idulu daha wotemo o womahika gënanga, "De o Yesus Kristus ai romanga ngohi tonipareta ngona nohupu o ngohekaino nënanga!" Oraha gënanga dika o womaha gënanga imimalaika o ngoheka gënanga. 16:19 Maöraha amitua-tuanga yanako mangale önanga yamäke o tiwi mangëkomo ihihangoka, önanga yatagoko o Paulus dé o Silas, daha yatatauru yahinotö o kadato malöaika yahihimanga yokokuahaika. 16:20 Onanga yähihimanga o Paulus dé o Silas o Roma mapopareta yolagoagomika, ahao yato, "O nyawa nënanga o Yahudioka manyawa. Onanga yaruae tongone nanga kotaoka. 16:21 Onanga yähuloko o nyawa yadiai manga biaha ma adati imahowono de tongone nanga tita, o Roma manyawa. Ngone hakunua hatarima ekola hamoteke o biaha ma adati gënanga!" 16:22 O nyawa yowöe-wöeö imahimoteke yälawani o Paulus dé o Silas; dé o popareta yolago-agomo yakakihi manga pakeanga mangaröehoka o rasul yahinoto gënanga daha yähuloko o nyawa yägohara önanga yahinoto. 16:23 Onanga yägohara kohagiria iböto, önanga yahingohama o bui magoronaika. O bui mabaluhu iwihuloko wägöana önanga wakaigoungu. 16:24 Karana o pareta gënanga, o bui mabaluhu gënanga watumungu önanga o bui makamari duru magogoronaika, de önanga manga lou ihidalara o balakika. 16:25 Doneho hutu gorona o Paulus dé o Silas mangagogiria imaniata de o puji-puji ihinyanyi ma Jou Madutuika. O nyawa mahomoa yatumu-tumungukuö magogiria ihigihene önanga yonyanyi. 16:26 Itodokanino idadi o ohu duru kohagiria, hiädono o bui mapondasi gënangaö imahidigiwioka. Mata-mata o bui mangorana ikoki helenga de o rante-rante yahilaraika o nyawa yatumu-tumunguku mata-mata ö ikokihoheoka. 16:27 O bui mabaluhu gënanga iwitodokana wohidomomikile. Maöraha ünanga wamäke o bui mangora-ngorana ikoki helengaka, ünanga kawomadauru aioworo mangale womatoma aidiri, karana ünanga watobote o nyawa yätumu-tumunguku mata-mata yokoki oaroka. 16:28 Mä o Paulus womapöaka wakua-kuatile, "Uha natoma anidiri! Ngomi kanagahi mata-mata nenangoka!" 16:29 O bui mabaluhu gënanga wogahoko o hilo daha wohioa-oara magoronaika, dé duru wohaharoka ünanga watilabuku o Paulus dé o Silas manga himangoka. 16:30 Ahao ünanga wäao önanga yohupu dé wotemo, "Tua-tuanga, ngohi kiani todiai okia, hupaya ngohi tohalamati?" 16:31 O Paulus dé o Silas yohaluhu, "Ningaku ma Jou Yesusika! Ngona aha nohalamati -- ngona dé mata-mata o nyawa anitauoka!" 16:32 Daha o Paulus dé o Silas ihitararono ma Jou aidemo o bui mabaluhi ka gënanga, dé o nyawa mata-mataika naga aitauoka. 16:33 O hutu gorona gënanga dika, o bui mabaluhu gënanga wä ao önanga daha watebini manga nabo-nabo önanga. Unanga de mata-mata o nyawa aitauoka gila-gila yäohiki. 16:34 Ahao ünanga wäao o Paulus dé o Silas aitauika dé yahidiai o inomo onangika. Unanga de aitau madola yongodumu yomörene duru hababu ünanga öraha nënanga wingaku ma Jou Madutuika. 16:35 Iyarehe mangorumino, o Roma mapopareta yolago-agomo yahuloko o polisi o buika mangale ihingahu o pareta hupaya o Paulus dé o Silas yapidiloka. 16:36 O bui mabaluhu gënanga wahingahu o hali gënanga o Paulusika. Unanga wato, "Tua-tuanga o popareta yolago-agomo ihidöakoka o pareta mangale inipidiloka Tua-tuanga. Oraha nënanga Tua-tuanga yakunu nilio. Halamati nima jobo!" 16:37 Mä o Paulus watemo o polisi yotugas-tugasika gënanga, "Ngomi o Roma manegara mabä. Nimi tailakouahi, ngomi nimigoharoka o nyawa yowöe-wöe manga himangoka de nimihingohamoka o bui magoronaika. Dé orahanënanga önanga imihuloko ngomi mioiki de kamimarirïdoka? Ngomi mioluku! Niahuloko o popareta yolago-agomo gënanga yoböa mahirete nenangino imihipidili ngomi." 16:38 O polisi yotugas-tugas gënanga ihingahu o hali gënanga o Roma mapopareta yolago-agomika. Ma o popareta yolago-agomo gënanga yoihene o Paulus dé o Silas o Roma manegara mabä, önanga dadi yohawana. 16:39 Daha önanga yoiki yogahoko o apongo o Paulus dé o Silasika, ahao yangotaka önanga yahinoto yohupu o buioka, de yogahoko hupaya önanga yoiki de o kotaka gënanga. 16:40 O Paulus dé o Silas yamala o bui gënanga, daha yoiki o ngo Lidia amitauika. Imakamäkeoka de o nyawa yongaku-ngaku dokengoka, yahidöaka o hihitomo onangika, o Paulus dé o Silas imagoraka.

Kisah Rasul Rasul 17

17:1 O Paulus dé o Silas ihigila-gila önanga manga dodagi, yatilakuru o Amfipolis dé o Apolonia daha imahiädono o Tesalonikaika. Dokengoka naga o Yahudioka manyawa manga puji matau. 17:2 O Paulusö woiki o puji matauika gënanga -- hokä ai biaha wadiai nako naga moi o Yahudioka manyawa manga puji matau -- daha imahikodöaka o dibanga de o nyawa genangoka mangale o ayat-ayat Ma Jou Ai Demo ma Buku. Unanga wadiai gënanga o Yahudioka manga Puji mawange, mahange imakokinïkika. 17:3 Imamoteke o ayat-ayat Ma Jou Ai Demo ma Buku, ünanga wohitararono de wohimatoko manyonyata o Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu wihijäjajioka kiani wohangihara dé wowangokali o honengino. "O Yesus ngohi tinihingahu-ngahu nginika gënanga, Unanga ganga o Koano Wohihohalamati wihijajioka," o Paulus wato. 17:4 O nyawa yamuruono naga yodadi yongaku daha yänïki o Paulus dé o Silas; hoko gënangoli magegetongo koha amoko o Yunani manyawa de manga modongo ma Jou Madutuika, dé manga ngöeohi o ngongoheka ihiböbalu-baluhu. 17:5 Mä o Yahudioka manyawa manga hininga yohiri. Onanga yaahoko o nyawa madorou o ngeko-ngekomika de ihigoko o doomu yororuae. Daha önanga yolingiri o titi o kota gënanga magilolitino de yongika o Yason aitauika mangale yälingiri o Paulus dé o Silas, karana önanga yomau yaao o Paulus dé o Silas yohupu yahimanga o nyawa yowöe-wöe. 17:6 Mä oraha önanga yämäkeua o Paulus dé o Silas, önanga iwitatauru o Yason dé yamuruono naga o nyawa yongaku-ngaku mahomoa o popareta yolago-agomo manga himangika yakokuaha o kotauku gënanga. Onanga imapöaka, "O nyawa nënanga yororuae kiaka dika! Orahanënanga nanga kotainoö ma önanga yadonoka, 17:7 dé o Yason watamangino aitauoka. Onanga mata-mata yatilakuru ma Kaisar Roma wohitotatapuoka, karana önanga yato nagahi o koano mahomoa airomanga o Yesus." 17:8 De manga demo-demo gënanga önanga yodiai o nyawa yowöe-wöe dé yokokuaha o kota gënanga idadi yotodokana. 17:9 Daha yokokuaha gënanga yähuloko o Yason dé o nyawa yongaku-ngaku mahomoahi gënanga yafangu o tiwi yatago-tagongika. I paha gënanga dahao önanga yäpidili. 17:10 O hutu gënanga o nyawa yongaku-ngaku o kotaka gënanga yähuloko o Paulus dé o Silas yoiki o Bereaika. Imahiadonika genangoka, o Paulus dé o Silas yoiki o Yahudioka manga puji matauika. 17:11 O nyawa o Bereaka iholoi manga hininga ihelenga ngaro de o Tesalonikaka manyawa. De manga hininga mangigo önanga ihigihene o abari mangale o Yesus, de o wange higetongo önanga yatailako Ma Jou Ai Demo ma Buku mangale ihiöriki bote o Paulus aidodötoko gënanga itiai. 17:12 Manga ngöe manga hidogoronaka önanga iwingaku o Yesusika, de kamahuhutuluaö o Yunani manyawa ihibalubaluhu, yongaku; yaoa o ngoheka yaoa o nauru. 17:13 Maöraha o Yahudi manyawa o Tesalonikaka yoihene o Paulus wohiabariokaö ma Jou Madutu aidemo o Bereaka, onangö yaino o Bereaino de yängohama o nyawa genangoka yadiai manga hininga yahuha. 17:14 Ima tai-taiti roriadodoto o Bereaka gënanga iwingotaka o Paulus o dowongioko, ma o Silas dé o Timotius kayo gogogerohi o kotaka gënanga. 17:15 Iwingotaka iböto o Paulus hiädono o Atenaika, roriadodoto gënanga imaidulu o Bereaika de yoao o behehongo o Paulusoka hupaya o Silas dé o Timotius imatai-taitika iwihi duru ünanga. 17:16 Maöraha o Paulus wadamä o Silas dé o Timotius o Atenaka, aihininga yahuha wamäke o kota gënanga iomanga de o gomanga-o gomanga. 17:17 Hababu gënanga o puji matauoka, o Paulus imahikodöaka o dibanga de o Yahudioka manyawa dé o nyawa mahomoa iwihuba-huba ma Jou Madutu genangoka. Hokogënangoli o paha-paharoka o wange mahigetongo ünanga imahikodöaka o dibanga de moi-moi o nyawa naga genangoka. 17:18 O guru-guru iwininïki o Epikuros dé iwininïki o Stoa imateke ributu dede unangö. Yamuruono naga onangino yotemo, "O nyawa nënanga okia wohiöriki? Ai ganako duga-duga mahuhutulu, mä unanga wouruwöe!" Yamuruono naga mahomoa yotemo, "Ngaroma ünanga wohingahu mangale o nyawa mahomoa manga gomanga." Onanga yotemo hokogënanga, karana o Paulus wohiade-ade mangale o Yesus dé mangale wohonengoka de wowangokali. 17:19 Daha önanga iwiao o Paulus o doomuika o Areopagus ma Doporonika. Dokengoka önanga iwitemo, "Ngomi mioigo mihiöriki o dodötoko mahungi ngona nohingahu-ngahu gënanga. 17:20 Hababu ngona nohihimangoka o hali-hali miihene imahowono de biaha miangaukino ngomi. Mahababu gënanga ngomi mioigo mihiöriki mamangarati." ( 17:21 Hababu mata-mata o Atena manyawa dé o nyawa maporetino yogogogere genangoka duruhe yöigo yamata mangaöraha önanga iworo-woro, mangale ihigihene dé ihiade-ade mangale o hali-hali duru mahungi.) 17:22 Maöraha o Paulus womaoko o nyawa imatotoomuino manga himangoka o Areopagusoka gënanga, o Paulus wato, "Hei o Atena manyawa! Ngohi tamäke hagala hali magoronaka ngini duru niagama. 17:23 Hababu maöraha ngohi totagi-tagi niakota magilolitino dé tohohininga niahubayanga mangï-mangï, ngohi tamäkeö o ngï moi o huhuba nihihuba-huba; o ngïoka gënanga itulihi, 'Ma Jou Madutuika Mi Wi Näko-näko Ua.' Aa, ma Jou Madutu ngini niwihuba mä niwinakoua, ünanga ganga ngohi tinihingahu nginika. 17:24 Ma Jou Madutu wohidadioka o dunia nënanga de hagala madola, Unangala o dihanga dé o dunia ma Jou. Unanga wogogerua o gomanga matau-tau magoronaka o nyawa yododiai. 17:25 Unangö woparalua o roriwo o nyawaino, hababu Unanga ganga wohidöa-döaka o ngango dé o womaha dé hagala moi-moi o nyawaika. 17:26 De o nyawa womatëngoino Unanga wadiai hagala o hoana maago-agomo dé wahuloko önanga yogogere o dunia ingodumu. Unangö wohitatapuoka kamahirahi, muruonoka dé okiaka önanga yakunu yowango. 17:27 Ma Jou Madutu wodiai gënanga hupaya önanga iwilingiri Unanga. Tanu, önanga imakamäke dede Unanga maöraha önanga iwilingi-lingiri. Mä imoteke madiai ma Jou Madutu wokurutikaua de ngone moi-moi. 17:28 Hokä o nyawa yotemoka, 'Ngone howango dé homakelu dé naga o duniaka nënanga, karana Unanga aikuaha.' Kaimadaenö de yotemoka yamuruono naga nianyanyi mabetongo yododiai. Onanga yotemo, 'Ngone mata-mata nagala Ai ngoha-ngohaka.' 17:29 Aa, karana ngone ma Jou Madutu Ai ngoha-ngohaka, iyakunua ngone hato ma Jou Madutu kaimadäene hokä o dulada o gurasino, ekola o haäka, ekola o helewo, o nyawa yädodiai imoteke manga sawaro. 17:30 Maöraha nanga bodo ngone gënanga ma Jou Madutu wawohangoka, maöraha nënanga Unanga wahuloko mata-mata o nyawa o dunia ingodumu imatoba manga baradoha. 17:31 Hababu Unanga wohitatapuoka, o öraha moiuku mangale watailako o dunia ingodumu nënanga de maadili. O manarama nënanga aha wadiai womatëngo wi iri-irikoka ma Jou Madutu mangale gënanga. Dé hupaya o nyawa mata-mata ihigoungu aha o hali gënanga, ma Jou Madutu wihiwangokali o nyawa gënanga o honengino!" 17:32 Maöraha o nyawa gënanga yoihene mangale wohonengoka de wowangokali, naga onangino iwigogiete o Paulus. Nagaö yotemo, "Ngomi mioigo mihene Riadodoto noade-adeoli mangale o hali nënanga." 17:33 Daha o Paulus wamala o doomu gënanga. 17:34 Mä naga manga hidogoronaka önanga iwihiböa o Paulusino dé iwingaku-ngaku o Yesusika, mahidogoronaka: o Dionisius o Areopagus mamajelis moi, dé momatëngo o ngoheka amiromanga o ngo Damaris, dé o nyawa yamuruono nagahi.

Kisah Rasul Rasul 18

18:1 Ipaha de gënanga o Paulus wamala o Atena de woiki o Korintusika. 18:2 Genangoka ünanga imakamäke o Yahudioka manyawa womatëngo airomanga o Akwila, aiahali o Pontus mabereraino. O Akwila dahao woböa o Italiaino, de ngoihekata o ngo Priskila. Onanga yaino o Korintusino hababu ma Kaisar Klaudius wahulokoka mata-mata o Yahudioka manyawa yohupu o Romaka. O Paulus woiki walega önanga yahinoto, 18:3 daha wogogere genangoka dede önanga dé womanarama dede önanga, karana manga lolingiri matiti önanga imadäene de o Paulus ailolingiri matiti, enagënanga yododiai o tau-tau. 18:4 Mä o Yahudioka manga Puji mawange mahigetongo, o Paulus woiki imäteke ade-ade o puji matauoka, mangale wodiai o Yahudioka manyawa yaoa o Yunanioka manyawa iwingaku o Yesusika. 18:5 O Silas dé o Timotius imahiadonoka o Makedonia de yaino, o Paulus wapäke ingodu-ngodumu aiöraha mangale wohiabari o abari ma Jou Madutuino, o Yahudi manyawaika o Yesus genangala o Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu wohijäjajioka. 18:6 Mä karana o nyawa kahokogenangika iwilawani de iwitemo itorou, o Paulus wahurero o kafo aipakeangika hokä o nonako mangale o hohininga önanga, mangale manga howono. Unanga wotemo, "Nako ngini nibodito, niahowono mahirete! Ngohi ahigiama tahohe! Muläenge örahanënanga ngohi aha toiki o Yahudi manyawa okaikaua." 18:7 Daha o Paulus wämala önanga dé woiki de wogogere manga puji matau madatekoka. O tau gënanga womatëngo o Yahudiokaua aitau, mä unanga wihuba ma Jou Madutu. O nyawa gënanga airomanga o Titius Yustus. 18:8 Mä o Krispus, o puji matau mabaluhu gënanga de aitau madola iwingaku ma Jou Yesusika. Dé kamanga ngöeö o Korintus manyawa mahomoa yoihene o abari o Paulus wohingahu-ngahu, dé onanga iwingaku o Yesusika daha yäohiki. 18:9 O hutu moiuku o lolega moi mahidogoronaka, ma Jou wotemo o Paulusika, "Uha nohawana! Notemo gila-gila uha nomarïdi. 18:10 Hababu Ngohi tonitomoteke ngona. O nyawa moiuaö yakunu yodiai itotorou ngonaika, hababu o nyawa mangangöe o kota nënanga nagala Ahi nyawa." 18:11 Hababu gënanga o Paulus wogogere o Korintusoka, o taongo moi de mahononga madekana, dé wadotoko ma Jou Madutu aidemo onangika. 18:12 Maöraha o Galio wodadi gubernur Akhayaka, o Yahudioka manyawa imateke rimoi iwilawani o Paulus, dé iwiao ünanga o juru hakimika. 18:13 Onanga yoao o galaki hokonënanga, "O nyawa nënanga wangohama o nyawa yowöe-wöe hupaya iwihuba ma Jou Madutu, de madodagi imahowono de o Musa aitita!" 18:14 De hokogënanga o Paulus womau wohaluhu, o Galio wotemoka o Yahudioka manyawaika, "Hei Yahudioka manyawa! Nako nikalaki nënanga yatilakuru ilara-laranga moi ekola itotorou moi, kokiani ngohi totamähi toihene niagalaki nënanga. 18:15 Mä nenanga naga nimateke ributu imakorona kao demo-demo dé o roma-romanga imanïki niatita mahirete! HÒ ngini kiani niatiai. Ngohi tokabaratanga tatailako o hali marupa nënanga!" 18:16 Daha o Galio waduhu önanga yohupu. 18:17 Ma önanga iwitagoko o Sostenes, o puji matau mabaluhu gënanga, dé iwigohara ünanga o meja yototailako mahimangoka. Mä o Galio mata-mata wohaduliua o hali gënanga. 18:18 Ipaha gënanga o Paulus kawogogerohi wotedekana o Korintusoka. Ahao ünanga wotemo halamati nigogogere o nyawa yongaku-ngakuika genangoka, daha yohidete de o ngo Priskila dé o Akwila o Siriaika. O Kengkreaka, o Paulus wakori aitadauru wamalaika hoidadioka ikurutu karana aijaji ma Jouika. 18:19 Maöraha imahiädono o Efesusoka, o Paulus wämalaka o ngo Priskila dé o Akwila, daha wowohama o puji matauika de imahikodöaka o dibanga de o Yahudioka manyawa genangoka. 18:20 Onanga yogahoko hupaya ünanga wogogere iholoi wotedekana dede önanga, mä unanga woluku. 18:21 Ngaro hokogënanga maöraha aha womajobo, ünanga wotemo, "Nako ma Jou Madutu wohihigumala, ngohi aha toma kilioroli nengino." Ipaha wotemo hokogënanga, ünanga woma hihitomo o Efesusino. 18:22 Youtioka o Kaisariaka, ünanga woiki o Yerusalemika watabea o jemaatika genangoka, daha wogila-gila o Antiokhiaika. 18:23 Wogogere genangoka ho muruono naga madekana, ünanga woma gorakoli watailako o Galatia de o Frigia madaera, mangale wohikuata manga ngongaku o nyawa yongaku-ngakuoka. 18:24 Oraha gënanga, o Efesusika woböa o Yahudioka manyawa womatëngo woma kilau o Aleksandria, airomanga o Apolos. Unanga wosawaro wotemo-temo dé duruhe wanako de womangarati mangale Ma Jou Ai Demo ma Buku madola, 18:25 daha iwidotokoka mangale wanako o dodötoko mangale o Yesus. De aisamangat ihiru-hiru ünanga wadotoko wohidodiai imakorona o Yesus, ngaroka daha o Yohanis aigohiki dika wanako. 18:26 De aibarani o Apolos womuläenge wotemo-temo o puji matauoka, dé maöraha o ngo Priskila dé o Akwila ihigihe-gihene aidodötoko, önanga iwi ao manga tauika. Dokengoka önanga iwihitararono unangika, de iholoi itiaioli imakorona de ma Jou Madutu aidatoro mangale wohihalamati o nyawa de o Yesus aimanarama. 18:27 Maduruino o Apolos aihiningaka woiki o Akhayaika. O nyawa yongaku-ngaku o Yesusika o Efesusoka yotulihi o hurata o roriadodotika o Akhayaka hupaya önanga yömodeke iwitarima o Apolos. Dé maöraha o Apolos womahiädono o Akhayaka, airoriwo inyata duru de mabaraguna o nyawaika, karana ma Jou Madutu aihininga maoa iwingakuoka o Yesusika. 18:28 Hababu de duruhe aikumati, o Apolos wautumu o Yahudioka manyawa manga ributu-ributu mahidogoronaka o nyawa yowöe-wöe manga himangoka. Dé unanga wohimatoko manyonyata de o ayat-ayat o Buku i Tebi-tebinino o Yesus ganga o Koano Wohi hohalamati iwihijäjajioka.

Kisah Rasul Rasul 19

19:1 O Apolos kanagahi o Korintusoka, o Paulus wodagi magogiria dina o daera gënanga magoronaino, daha womahiädono o Efesusoka. Dokengoka ünanga imakamäke de o nyawa yamuruono naga yongaku-ngakuoka o Yesusika. 19:2 Unanga waleha onangika, "Roriadodoto niatarimaka ma Jou Madutu ai Womaha maöraha ngini niwingaku o Yesusika?" Onanga yohaluhu, "Kowahi. Komaiwahi ngomi mi ihene naga ma Jou Madutu naga ai Womaha." 19:3 O Paulus waleha, "Nako hokogënanga, de o gohiki okia ngini iniohiki?" Onanga yohaluhu, "De o Yohanis aigohiki." 19:4 O Paulus wotemo, "O Yohanis waohiki o nyawa mangale ihimatoko o nyawa gënanga imatobaka manga baradohaka. Maöraha gënanga dika o Yohanis gila-gila wohingahu o Israel manyawaika önanga kiani iwingaku manyawa aha woböa-böaika wihiduruino ünanga, enagënanga o Yesus." 19:5 Maöraha önanga yoihene gënanga, önanga yäohiki de ma Jou Yesus airomanga. 19:6 Dé maöraha o Paulus wakelenga aigiama manga lokuku önanga, ma Jou Madutu ai Womaha yakuaha önanga, daha önanga yomuläenge yotemo-temo de o demo hoihe-ihenuahi magoronaka, de ihingahu o abari ma Jou Madutuino. 19:7 Mangangöe önanga mata-mata naga doneho yangimoi de hinoto manyawa. 19:8 O mede hange madekana o Paulus womatogu-togumua wotemo-temo de aibaranioka o nyawaika o puji matauoka, dé imatekeributu dede önanga mangale wahigoungu önanga mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. 19:9 Mä o nyawa yamuruono naga manga hidogoronaka gënanga manga häeke itogowini, dé yoluku yongaku. O nyawa mata-mata imatotoomuino genangoka manga himangoka, önanga yahohedu o dodötoko imakorona de ma Jou Madutu aidatoro, mangale wohihalamati o nyawa de o Yesus aimanarama. Ma hababu gënanga o Paulus wämala önanga, daha woiki de iwininïki o Yesus o dodötoko mangï Tiranusika. Genangoka o wange mahigetongo ünanga de o nyawa imakokeleha. 19:10 Unanga wodiai o hali gënanga womatogu-togumua o taongo moi madekana hiädono o nyawa mata-mata yogogogere o Asia maprovinsioka, yaoa o Yahudi manyawa, yaoa o nyawa mahomoa, mata-mata yoihene ma Jou aidemo. 19:11 Ma Jou Madutu wodiai ihëra-hëranga kabiahaua o Paulus aimanaramoka. 19:12 Nako ailenso ekola o ngöere aigorona maninikutu wapäke-päkeoka o Paulus yao o nyawa yopopanyakeika, toönanga manga panyake ihihanga de o hetanga mawomahö ma ihupu onangoka. 19:13 Naga yamuruono naga ihiori-oriki o houru o Yahudioka yoiki okiaika honanga, yaduhu o womaha madorou o nyawaka. O houru yanäko-näko gënanga ihitailö yapäke ma Jou Yesus airomanga mangale yaduhu o hetanga mawoma-womahika gënanga. Onanga yotemo o hetanga mawoma-womahika gënanga, "De o Yesus airomanga wohingahu-ngahu o Paulus gënanga, ngohi tiniduhu ngini!" 19:14 Naga o imam manga häeke womatëngo, airomanga o Skewa aingohaka o nauru yatumidi, yodiai o hali hokogënanga. 19:15 Mä o hetanga mawomaha gënanga itemo onangika, "Ngohi tinako o Yesus, dé o Paulusö ngohitinako, mä ngini nënanga o nagona?" 19:16 Daha o nyawa iwingoha-ngohamika o hetanga gënanga womatotuboile, de wakaboto de waropu-roputu önanga de duru ka aihatera, hiädono önanga yoara o tauino gënanga yälabo-labo de kamanga hekonoka, karana manga pakeanga önanga manga röehoka yakäkakihi. 19:17 Mata-mata o Yahudioka manyawa dé o nyawa mahomoaino yogogogere o Efesusoka yoihene mangale idodadi gënanga, daha önanga idadi yohawana. Ho ma Jou Yesus airomanga iholoi ihigiriri. 19:18 O nyawa mangangöe yongaku-ngakuoka o Yesusika, yoböa imangaku o nyawa yowöe-wöe manga himangoka manga manarama-manarama toönanga, maöraha ipaha-pahaika. 19:19 Dé onanga manga biaha ihidagi manga dodötoko o hou-houru, önanga yatoomu manga buku-buku dé yatuhuku o nyawa yowöe-wöe mangahimangoka. Maija o buku-buku gënanga nako haetongo mata-mata naga doneho ribuhu moritoa o tiwi haäka. 19:20 De madodagi hokogënanga magiria, ma Jou aidemo iholoi yodogerewoto dé iholoi ikuata yäutumu. 19:21 Idadadi gënanga ipahaino, o Paulus waputuhu mangale woiki o Makedoniaika dé o Akhaya, daha wogila-gila o Yerusalemika. "Dokengoka taikaka," o Paulus wato, "ngohi kiani toiki o Romaikaö." 19:22 Unanga wahuloko o nyawa yahinoto iwiroriwo-riwo, enagënanga o Timotius dé o Erastus mangale yoiki o Makedoniaika, maöraha ünanga wogogerohi öraha muruono naga madekanohi o Asia maprovinsika. 19:23 Mudukua maöraha gënanga idadi o gigoro maamo-amoko o Efesusoka, karana o dodötoko imakorona mangale o Yesus. 19:24 Hababu o kotaka gënanga naga womatëngo wododiai o haäka airomanga o Demetrius, wododiai o gomanga matau-tau mangale o Gomanga Artemis. Ai manarama gënanga yagao mahasili koha amoko, ainyawa yomomanaramika. 19:25 Ma hababu gënanga ünanga watoomu ainyawa yomomanarama imakinïki de yomomanarama yodiai o haäka mahomoa, daha wotemo, "Roriadodoto! Riadodoto nihiöriki ngone hamäke o hasili o manaramino nënanga. 19:26 Orahanënanga Riadodoto niamäkeoka dé niihene mahirete okia wadiai o Paulus gënanga. Unanga wotemo o goma-gomanga o nyawa yadodiai, o gomangua mata-mata. Dé unanga wängakunoka wadiai o nyawa yowöe-wöe aha yangaku aidodotokika, kanenangoka daua o Efesusoka, mä hiädono o Asia madaera mata-mataikaö. 19:27 Mahuha moi enagënanga, nanga lolingiri tongone nënanga aha yamäke o romanga madorou. De kagënangua, mä o Gomanga Artemis amitauö aha yolegaikaua de makaramata yadoko-doko; enahioko münanga o gomanga imipuji o Asia manyawa mata-mata dé o dunia ingodumu!" 19:28 Hokogënanga o nyawa gënanga yoihene önanga manga hininga idadi ihauku, daha önanga imapöa-pöaka, "Artemis iwango, o Efesus manyawa manga gomanga!" 19:29 O ruae gënanga iholoi ilamokika hiädono o kota mata-mataika. Ahao o doomu madorou yororuae gënanga yatagoko o Gayus dé o Aristarkhus, enagënanga o Makedonia manyawa iwidodiawo o Paulus aidodagi magoronaka, daha yatatauru önanga o dodogumu mangïika o kotaka gënanga. 19:30 O Paulus wowohama wanïki önanga, mä o nyawa iwingaku-ngaku o Yesusika genangoka iwiduhunu ünanga. 19:31 O popareta yolago-agomo yamuruono naga o Asia maprovinsiokaö, imateke dodiawo de o Paulus, wähuloko o nyawa iwihingahu o Paulusika hupaya ünanga uha womahimatoko aidiri o dodogumu mangïoka gënanga. 19:32 Oraha gënanga o nyawa imatotoomuino o dodogumoka gënanga idadioka iruae. Naga yopöaka hokonënanga, naga yopöaka hokogënanga, hababu yowöe-wöe onangino ihiorikua hababu okia önanga imatoömu genangoka. 19:33 O nyawa o hidoku moiino yatobote o Aleksander wohikuata hababu ünanga iwihitomo mahimangoka o Yahudioka manyawa. O Aleksander wohidoakile aigiama mangale wogahoko iwihidöaka öraha wodemo aidiri o nyawa gënanga mangahimangoka. 19:34 Mä hokogënanga önanga iwimäke ünanga o Yahudioka manyawa, kamamoile önanga yopöaka yakua-kuatile, "Artemis iwango, o Efesus manyawa manga gomanga!" 19:35 Mabaha o kota majurutulis wakunu warïdi o nyawa yowöe-wöe gënanga. Unanga wotemo, "O Efesusoka nigogogere! O nyawa moi-moi ihiöriki o Efesus o kota yapopaliara o Gomanga Artemis matau dé o helewo itebi-tebini itifa o dihanguku. 19:36 O nyawa moiuaö yakunu yöngelo o hali gënanga. Karana gënanga nimarïdi dé uha nidiai okianaga moi de madataitoka. 19:37 O nyawa nënanga, ngini niaao nenangino koigoungua karana önanga yaoraka o gomanga matau ekola karana önanga ihikauku tongone nanga gomanga. 19:38 Nako o Demetrius de iwikokarajanga gënanga toönanga manga galaki okianaga moi mahimanga o nyawa moika, malaikala önanga yao manga parakara gënanga yototailakoika. Yototailako ihelengaika mangale gënanga dé o popareta yopangka-pangkatiö hokogenangika naga. 19:39 Mä nako kanagahioli ngini niöigo, gënanga kiani nihitiai o doomu madiai magoronaka o nyawa yowöe-wöe manga himangoka. 19:40 Hababu okia idadi o wange nënanga yakunu inabodito ngone. Ngone iyakunu inakalaki hodiai o huru-hara, karana ngone koiwa moiö de, nanga hohole mangale hatiai o huru-hara nënanga." 19:41 Iböto wotemo mata-mata gënanga, majurutulis o kota gënanga wähuloko o nyawa yowöe-wöe gënanga yokokilio.

Kisah Rasul Rasul 20

20:1 O huru-hara o Efesusoka irïdokali ipahaino, o Paulus watoomu o jemaat dé wahidöaka o hihitomo onangika. Ahao ünanga wotemo halamati nigogogere, daha aidodagi wohigila-gila o Makedoniaika. 20:2 Unanga wodulu-dulu o Makedonia madaera dé wahidöaka o hitiari mangöe o nyawaika iwingaku-ngaku o Yesusika dokengoka mangale wahidöaka o hihitomo onangika. Ahao ünanga woiki o Yunanika. 20:3 O mede hange madekana ünanga wogogere dokengoka. Daha maöraha ünanga womahidiai magogiriaka mangale wohidete o Siriaika, naga o abari o Yahudioka manyawa imahikagaro magogiria mangale iwitoma. Hababu gënanga ünanga waputuhoka mangale womaidulu watilakuru o Makedonia. 20:4 O Sopater o Pirus aingohaka aiahali o Bereaino yoiki imakinïki de ünanga; hokogenangö o Aristarkhus dé o Sekundus o Tesalonika manyawa, dé o Gayus o Derbe manyawa. O Timotiusohi, o Tikhikus dé o Trofimus, o provinsi Asiaino manyawa. 20:5 Onanga imihihiraika ngomi, daha imidamä ngomi o Troasoka. 20:6 Ipahaika o Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameanga, ngomi mihidete miamala o Filipi. O wange motoa ipahaika ngomi mimatoomuoli dede önanga o Troasoka. Dokengoka ngomi migogere o minggu moi. 20:7 O Hapitu mahutu ngomi mimatoomu mangale mimakongolomo moi hokä riadodoto. O Paulus imateke ade-ade de o nyawa genangoka, karana iyarehino ünanga aimau womajobo. Hiädono o hutu gorona o Paulus kawotemo-temohi. 20:8 O kamari magoronaka malape iloku-loku, mangï ngomi mimatotoomu gënanga, naga o hilo mangöe. 20:9 Womatëngo o goduru airomanga o Eutikhus wogogeruku o jangelaka. Karana o Paulus womatogu-togumua wotemo-temo, o goduru gënanga duru wokadu-kadunu hiädono ünanga iwikiokoka o jangelaka gënanga, daha iwiotakuku daukuku o lape hangeoka de wauku. Maöraha önanga iwigoraka, ünanga wohonengoka. 20:10 Mä o Paulus wouti daukuku, daha womaruba uku airöehe o goduru ailokuoka gënanga de wikoino. O Paulus watemo, "Uha nihawatere, ünanga kawowangohi!" 20:11 Ahao o Paulus wodoaokali dakuile, daha wahikodoku o roti de yolomo mata-mata. Ipaha madekana wotemo-temo de o nyawa hiädono o ngorumino, o Paulus womajobo. 20:12 O nyawa iwiao iwihigilio o goduru gënanga wowango-wango aitauika. Onanga yamäo yosanangi dé duru yälaru. 20:13 Ngomi mioiki o kapaoko daha mihira mihidete o Asosika mangale miwibuhuku o Paulus o kapaoko dokengoka. Unanga watatoroka hokogënanga karana ünanga aha dokengika wanïki o ngëkomo o dudungika. 20:14 Mimakamäke iböto o Asosoka, o Paulus de aijapati wodoa o kapaile daha ngomi mihidete o Metileneika. 20:15 Dokengino ngomi mihidetoli, dé iyarehino mimahiädono o ngï imari himangino de o Khios. Midiringi yaino ngomi mimahiädono o Samos dé o wange moi yaino o Miletus. 20:16 O Paulus wohitatapuoka mangale mitulua o Efesus, hupaya uha miaumo o öraha o Asia madaeraka. Nako yakunu ünanga aimau itai-taiti imahi ädono o Yerusalemika o Pentakosta mawange ma ago-agomoka. 20:17 O Miletusino o Paulus wohidingoto o abari o Efesusika mangale wogahoko o jemaat matutuda-tutuda dokengoka yoböa imakamäke dede ünanga. 20:18 Maöraha önanga imahiädono, o Paulus watemo onangika, "Roriadodoto nihiöriki sarakia ngohi towango madekana nenangoka ngini nia hidogoronaka muläenge o wange madodihiraka ngohi tadono o Asiaino. 20:19 De ahihininga maboluluku dé ahiköngo iwöe, ngohi tomanarama mangale ma Jou o hangihara mahidogoronaka ngohi taohana, karana o Yahudioka manyawa manga datoro itotorou. 20:20 Riadodoto nihiöriki ngohi todododatoua tinihi ngahu nginika okia de mabaraguna nginika. Ngohi tinidotoko ngini o nyawa yowöe-wöe madöomuoka dé o tau-tauika. 20:21 Yaoa o Yahudi manyawaika yaoa o nyawa mahomoaika ngohi itoa-toakua tahidöaka o hohininga hupaya önanga imatoba önanga manga baradoha de yoböa ma Jou Madutuika, de iwingaku ma Jou Yesusika. 20:22 Orahanënanga mangale tamoteke ma Jou Madutu ai Womaha mapareta, ngohi toiki o Yerusalemika. Dé ngohi tohiorikua okia aha idadi ngohino dokengoka. 20:23 Duga-duga ngohi tohiöriki o kota yogetongo, ma Jou Madutu ai Womaha ihitotiaiino ihingahu ngohino, ngohi aha towohama o bui dé aha tohangihara. 20:24 Mä ngohi tohaduliua de ahingango ngohi nënanga, itingohi takunu taböto o manarama ma Jou Yesus wohihi ngongakuoka ngohino dé itingohi tosetia hiädono ngohi ahingango mabaha, mangale tohingahu o Abari ma Oa gënanga mangale ma Jou Madutu aidora. 20:25 Ngohi tinidagioka o Roriadodoto mata-mata dé tinihingahuoka iböto mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. Oraha nënanga ngohi tamäo aha homakamäkeokaua de Roriadodoto. 20:26 Hababu gënanga de tohitotiaika ngohi totemo nginika o wange nënanga, nako naga ngini niahidogorona aha yobinaha, gënanga tongohiua ahihowono. 20:27 Komaiwahi ngohi töara tongohi ahimanaramoka mangale tinihi mangarati nginika ma Jou Madutu aidatoro mata-mata. 20:28 Kiani ngini niogöana niadiri dé niogoanö o jemaat mata-mata inihilapahioka nginika ma Jou Madutu ai Womaha mangale niogöana; hababu ngini inigorakoka nidadi o gogöana jemaat gënanga. Kiani ngini niogöana ma Jou Madutu Ai jemaat gënanga hokä o gogöana yogöana o duba, karana ma Jou Madutu wohidadioka o jemaat gënanga Toünanga mahirete, imoteke Ai Ngohaka mahirete aihonenge. 20:29 Ka de ngohi toikoka, igoungu aha iböa o kaho honganika ihohatera ngini niahidodogoronaka. Dé o nyawa, ngini niagogöa-göana gënanga aha idadi o kaho honangika magoli gënanga. 20:30 Ma niahidogoronaino o Roriadodoto mahireteö aha yoböa o nyawa aha ihingahu o abari itotiaiua. Onanga yodiai hokogënanga hupaya o nyawa yongaku-ngakuoka o Yesusika yodadi yohihanga dé yänïki önanga. 20:31 Hababu gënanga nima göa-göana! Nio hininga o taongo hange madekana de ahiköngo itiha kohangöe, o hutu de o wange toma togu-togumua tinidotoko o nyawa moi-o nyawa moi nginino. 20:32 Orahanënanga ngohi tinihilapahi ngini ma Jou Madutuika, hupaya Unanga winipaliara ngini dé hupaya ngini nimahijojö ma Jou Madutu aidora maabarika. Ma Jou Madutu To ünanga Ai kuaha mangale winihikuata ngini de winihidöaka nginika o barakati-o barakati wasadiaka mangale mata-mata Ai umati. 20:33 Komaiwahi ngohi tonahihu o tiwi ekola o pakeanga kao nyawa ima tëngoinoö ma. 20:34 O Riadodoto mahirete nihiöriki, de ahi giama mahirete ngohi tomanarama mangale tohitotomo tongohi ahiparalu dé ngohi ahidodiawo mimakokinïki de ngohi. 20:35 Hagala parakara magoronaka ngohi tinihidoakoka o dulada nginika de homanarama hokuata hokä nënanga ngone kiani hariwo o nyawa imagakugakunua. Karana ngone kiani hohininga aha okia ma Jou Yesus mahirete wotemoka, 'Iholoi houtumu hohidöaka de hö dahongo.' " 20:36 O Paulus wotemo-temo iböto ipahaino, ünanga watilabukuku dede önanga mata-mata, daha imaniata. 20:37 Onanga mata-mata yoari de iwiko o Paulus de yotemo halamati nomajobo. 20:38 Onanga yoduka duru iholoi, hababu o Paulus wotemo önanga aha iwimäkeokaua ünanga. Daha önanga iwihingotaka hiädono o kapaoko.

Kisah Rasul Rasul 21

21:1 Ngomi mimakitingaka de o jemaat matutuda-tutuda o Efesusino gënanga ahao miamala önanga. Daha ngomi mihidete kamihigila o Kos manühika; dé iyarehino ngomi mimahiädono o Rodos manühoka. Genangino ngomi mihidete gila-gila o Patara maleleotika. 21:2 O Pataraka, ngomi miamäke o kapa imau o Fenisiaika. Ngomi miharene o kapa gënanga daha mima jobo 21:3 dé mihidete hiädono ngomi miamäke o Siprus manühu miahigiloka; mä ngomi mihidete migila-gila miameta o Siria. Ngomi miuti o Tirusoka, hababu genangoka o kapa ngomi mio bare-barene gënanga aha ihiguti magina. 21:4 O ngï genangoka ngomi mioiki mia tailako o nyawa yongaku-ngaku o Yesusika, daha migogere dede önanga o minggu moi madekana. Imoteke ma Jou Madutu ai Womaha mahimatoko önanga iwitemo o Paulusika hupaya uha woiki o Yerusalemika. 21:5 Mä imataka maöraha mangale ngomi migogere genangoka, ngomi miä mala önanga dé ngomi mihigila-gila miadodagi. Onanga mata-mata mimakinïki de mangahekata de önanga mangangohaka imingotaka ngomi hiädono o kota maporetika. Dokengoka o dowongi madatekoka, ngomi mata-mata miatilabukuku dé mimaniata. 21:6 Ipaha gënanga ngomi mimakadahi, daha ngomi midoa o kapaile dé onangö yolio manga tauika. 21:7 Ngomi mihidete migila-gila o Tirusino hiädono o Ptolemais. Dokengoka ngomi mioiki mialega o roriadodoto yongakungaku, mangale mihidöaka miatabea onangika, daha migogere o wange moi dede önanga. 21:8 Yarehino ngomi mimagorakoli daha mimahiädono o Kaisariaika. Genangoka ngomi mioiki mapenginjilika airomanga o Filipus, daha migogere aitauoka. Unanga ganga womatëngo o nyawa yaoiri-iriki yatumidi o Yerusalemoka. 21:9 Ai ngohaka yaruata o moholehe, ma Jou Madutu wahidoakoka o kuata mangale ihingahu o abari ma Jou Madutuino. 21:10 Ipaha o wange muruono naga madekana ngomi dokengoka, woböa o Yudeaino womatëngo o nabi airomanga o Agabus. 21:11 Unanga woböa ngomino daha walë o Paulus aigorona maninikutu. De o gorona maninikutu gënanga ünanga womahinikutu ailou dé aigiama mahirete daha wotemo, "Nënanga ma Jou Madutu ai Womaha itemoka: O gorona maninikutu nënanga madutu aha iwinikutu hoko nënanga o Yerusalemoka o Yahudioka manyawa, dé iwi hilapahi o Yahudi manyawa okaikaua." 21:12 Maöraha ngomi miihene gënanga, ngomi dé mata-mata o riadodoto yogogogere o Kaisariaka gënanga duruhe migahoko o Paulusika hupaya ünanga uha woiki o Yerusalemika. 21:13 Mä unanga wohaluhu, "Okia mabaraguna o Riadodoto niari hokonënanga, hiädono niadiai ngohi ahihininga iwedere? Ngohi tomabötoka duga-duga mangale kaihitagokua dokengoka, mä mangale ngaroka tohonenge dika karana ma Jou Yesus." 21:14 O Paulus woluku womihigihene ngomi, ho ngomi kamima togumu miwiduhunu ünanga. Ngomi miato, "Malaika, ma Jou aimau idadi dika." 21:15 Migogere genangoka o wange muruono naga madekana, ngomi mimahidiai tongomi miakiahonanga, daha mimagoraka o Yerusalemika. 21:16 O riadodoto yamuruono naga o Kaisariaino yoikö mimakinïki de ngomi, mangale imingotaka ngomi o Manason aitauika, karana aitauoka ngomi aha mimahidodogumu. (O Manason ganga o Siprus manyawa moi madekanoka wodadi wininïki o Yesus.) 21:17 Maöraha ngomi mimahiädono o Yerusalemika, o roriadodoto genangoka imitarima ngomi de manga hininga imore-morene. 21:18 Yarehino o Paulus woiki mimakinïki de ngomi miwilega o Yakobus; o jemaat matutuda mata-mata genangokaö naga. 21:19 Watabea iböto onangika, o Paulus waade-ade onangika hagala moi-moi ma Jou Madutu wodiaioka toünanga aimanaramoka o Yahudiokaua manyawa manga hidogoronaka. 21:20 Yoihene iböto o Paulus aiade-ade gënanga, önanga mata-mata iwipuji ma Jou Madutu. Ahao önanga yotemo o Paulusika, "O Riadodoto Paulus! O Riadodoto kiani nohiöriki o Yahudioka manyawa de manga ribu-ribuhu iwingakuoka o Yesusika. Onanga mata-mata ganga o nyawa yososetia yamoteke o Musa aitita. 21:21 Dé orahanënanga önanga yoihene o Riadodoto nadotoko mata-mata o Yahudioka manyawa yogogere o nyawa mahomoa manga hidogoronaka, hupaya yapidili o Musa aitita. O Riadodoto nahitiari önanga, hupaya önanga ngarouha yähuna manga ngoha-ngohaka ekola yanïki manga ada-adati o Yahudioka. 21:22 Orahanënanga o Yahudioka manyawa yongaku-ngakuoka gënanga igoungu aha inigihene o Riadodoto naga nenangoka. HÒ, sarakia öraha nënanga? 21:23 Kayaoa de namoteke tongomi miahitiari. Naga o nyawa yaruata nenangoka yodiaioka o jaji ma Jouika. 21:24 Aa, koaho o Riadodoto nöiki nadiai madodagi nomahitebini anidiri nima kinïki dede önanga, dé natagongo to önanga manga baajanga hupaya önanga manga tadauru yakunu yakori. De hokogënanga aha inyata o nyawa mata-mataika okia önanga yoihene mangale ngona o Riadodoto itiaiua karana o Riadodoto mahireteö namoteke o Musa aitita. 21:25 Mä mangale o Yahudiokaua manyawa iwingakuoka o Yesusika, ngomi miahidingotoka o hurata onangika mangale tongomi miaputuhu iyakunua önanga yaolomo o inomo ihihubaka o gomangika, iyakunua yaolomo o awunu, ekola yaolomo o aiwani ihonenge yahirikiti dé i yakunua yadiai o manaramamanarama isosafarune." 21:26 O Paulus woiki de o nyawa yaruata gënanga daha yadiai madodagi imahi tebini manga diri imakinïki de önanga yarehino ma wange. Ahao önanga yowohama ma Jou ai Tauika mangale ihingahu o wange muruono nagahi aha iböto madatoro imadebini gënanga dé manga huba mangale önanga moi-moi ihihuba. 21:27 Maöraha mahoana o wange tumidi ngade ipaha, o Yahudioka manyawa yamuruono naga o Asiaino iwimäke o Paulus ma Jou ai Tau magoronaka. Daha önanga yängohama o nyawa yowöe-wöeika, ahao o Paulus iwisö 21:28 de imapöa-pöaka, "Hei o Israeloka manyawa, nimiriwo! Ne ünanga manyawa woiki okiaika honanga wadotoko o nyawa mata-mataika ai dodötokododötoko yalawani o Israeloka manyawa, yalawani o Musa aitita de yalawani ma Jou ai Tau nënanga. Dé orahanënanga ünanga waao o Yahudiokaua manyawa yowohama ma Jou ai Tau magoronaika dé yadiai yapeseke o ngï madebi-debini nënanga!" ( 21:29 Onanga yotemo hokogënanga hababu önanga iwimäkeoka o Trofimus o Efesus manyawa o kotaka imakokinïki o Paulus; dé onanga yato bote o Paulus wiaoka ünanga ma Jou ai Tau magoronaika.) 21:30 O kota mata-mataika idadi iruae, dé mata-mata o nyawa kayododooara imatoomu. Onanga iwitagoko o Paulus dé iwitatauru ünanga iwihihupu ma Jou ai Tau magoronaino. Oraha gënanga dika ma Jou ai Tau mangorana yabeno. 21:31 Maöraha yorororuae gënanga ihidailako iwitoma o Paulus, o nyawa ihingahu o Roma matentara manga baluhika o Yerusalem mata-mataika magogiria ihuru-hara. 21:32 Gila-gila o tentara manga baluhu gënanga walë o tentara dé yamuruono naga manga baluhu daha imatai-taiti yoiki de önanga, o ngï ihohuru-haraika gënanga. Maöraha o nyawa yowöe-wöe gënanga iwimäke o tentara manga baluhu de manga duduono aingoha-ngohaka, önanga imatogumu iwigohara o Paulus. 21:33 O tentara manga baluhu gënanga woiki o Paulusika daha wïtagoko, dé wahuloko o nyawa iwirante ünanga. Ahao o tentara manga baluhu gënanga wileha mangale o nagona o Paulus gënanga dé okia wadiaioka. 21:34 Mahononga o nyawa yowöe-wöeino gënanga yohaluhu hokonënanga dé mahonongali yohaluhu hoko gënanga. Mangale hokogënanga o gigoro hiädono o tentara manga baluhu gënanga wakunua wohiöriki de madiai okia idadioka. Hababu gënanga ünanga wopareta hupaya o Paulus iwiao manga gogöana mangï ika. 21:35 Maöraha önanga iwiao ünanga hiädono o nguteika, yogö gigigoro gënanga imakutuhaka hokogënanga magiria hiädono o Paulus kiani imatekeligoraka o tentaraoka. 21:36 Onanga yanïki manga poretino o doomu yogogigigoro gënanga yopöa-pöaka, "Niwitoma ünanga!" 21:37 Hoko gënanga yomau yowohama o gogöana mangï magoronaika, o Paulus wotemo o tentara manga baluhika gënanga, "Iyakunu ngohi totemo utu de Tuanga?" "Okia ngona nakunu de o Yunanioka manga demo?" woleha o tentaraoka manga baluhu gënanga. 21:38 "Nako hokogënanga, ngonaua o Mesir manyawa gënanga kahuruono mawange yodiai o lolawani daha waao yoara o nyawa yaribuhu iata yohöhuru-hara de manga daëoka yowohama o tonaka makokakaha?" 21:39 O Paulus wohaluhu, "Ngohi o Yahudioka manyawa; ngohi o Tarsus makota makawaha, o kota ilamo-lamoko o Kilikiaka. Togahoko nohihi gumala ngohi totemo o nyawaika gënanga." 21:40 O Paulus iwihigumala iböto wotemo, o Paulus womaoko o nguteoka, daha wohidöaka o nonako de aigiama. Mata-mata o nyawa yokokirïdoka. Ahao o Paulus wotemo onangika de o Ibranioka manyawa manga demo. O Paulus wato,

Kisah Rasul Rasul 22

22:1 "Bapa-bapa de o Roriadodoto mata-mata! Ngohi aha tohihimanga tomademo ngohi nginika. Abeika niihene!" 22:2 Maöraha önanga yoihene o Paulus wotemo de o Ibranioka manga demo, önanga idadi iholoi yorïdoli. O Paulus wohigila-gila aihitararono. 22:3 "Ngohi o Yahudioka manyawa," o Paulus wato, "ngohi tomakilau o Tarsusoka o Kilikia mabereraka, mä ngohi todogilamoka nenangoka o Yerusalemoka dé ihidotoko de madiai maguru wolamo-amoko o Gamaliel o tita magoronaka o Musa wohidöa-döakoka tongone nangaete de nangatohoraika. Hokä imadäene o Roriadodoto mata-mata nenangoka o wange nënanga, ngohiö duru tomagawe mangale ma Jou Madutu. 22:4 Ngohi taaniaya hiädono yohonenge yaninïki o dodötoko mahungi gënanga. Onanga mata-mata yaoa o nauru yaoa o ngoheka, ngohi tatagoko dé tahingohama o buiika. 22:5 Ma imam womomulia mahirete de mata-mata o Agama ma Juru Hakimi yakunu ihidöaka o hakihi igoungu ngohi toelukua. Hababu önanga gënanga ihihidoakoka ngohino o hurata mahidongotaka mameta o Yahudi manyawaika o Damsyikoka. De o hurata gënanga ngohi takunu tatagoko dokengoka o nyawa yongaku-ngaku o dodotokika gënanga dé taao önanga o Yerusalemika mangale yahukumu." 22:6 "Maöraha ngohi o dodagi mahi dogoronakahi dé ngade tomahiädono o Damsyikika, maöraha o wange ikorona, o cahaya moi duru kohadararono itodokanino itararono o dihanguku ihikilolitino ngohi. 22:7 Ngohi toruba o tonakuku daha ngohitoihene o ilingi moi itemo ngohino, 'Saulus, Saulus! Yadodoa ngona nohi aniaya Ngohi?' 22:8 Daha ngohi toleha, 'O nagona Ngona, Tuanga?' Ihaluhu, 'Ngohila o Yesus o Nazaret manyawa gënanga ngona nohiö aniaya Ngohi.' 22:9 O nyawa naga genangoka mima kokinïki de ngohi yamäke o cahaya gënanga, mä onanga yoihenua o ilingi itemo ngohino. 22:10 Daha ngohi tolehali, 'Ngohi kiani tadiai okia Jou?' Ma Jou wohaluhu, 'Nomomiki dé nowohama o Damsyikika. Dokengoka ngona aha inihi ngahu mangale mata-mata ma Jou Madutu womau ngona nadiai.' 22:11 Ngohi todadi topiloko karana o cahaya yodoleletongo gënanga. HÒ, ahi dodiawo ihituda ngohi ihihingohama o Damsyikika. 22:12 Genangoka naga o nyawa womatëngo airomanga o Ananias. Unanga o nyawa moi wohininga aiagama de wamoteke de madiai o Musa aitita. O Yahudioka manyawa mata-mata yogogogere o Damsyikoka duruhe iwihoromati ünanga. 22:13 Unanga woböa wohilega ngohi, daha womaoko ngohi ahihonongaka dé wotemo, 'O, Riadodoto Saulus, tanu ngona nomahimäkeokali!' Oraha gënanga dika ngohi tagoraka tongohi ahibiono daha timäke ünanga. 22:14 Ahao ünanga wotemo ngohino, 'Nangaete de nangatohora manga Jou Madutu woni irikoka ngona hupaya ngona nohiöriki Ai mau, dé nimäke o Yesus, ma Jou Madutu ai Gilaongo wadiaioka ma Jou Madutu aimau de noihene o Yesus aiilingi mahirete. 22:15 Ngona aha nodadi o hakihi mangale nohiabari o nyawa mata-mataika, okia ngona namäkeoka dé noihene. 22:16 Oraha nënanga uhali notamä nomatotedekana. Nomomiki, dé nohidöaka anidiri yaohiki. Nomahi böaka ma Jouika hupaya ngona nolapahi ani baradoha.' " 22:17 "Ngohi tomakilioro o Yerusalemika, dé maöraha ngohi tomaniata magogiriaka ma Jou ai Tauoka, ngohi ihikuaha ma Jou Madutu ai Womaha. 22:18 Ngohi timäke ma Jou; ünanga wotemo ngohino, 'Taiti namala o Yerusalem, hababu o nyawa nenangoka aha yatarimaua anihakihi mangale Ngohi.' 22:19 Ngohi totemo, 'Jou, önanga ihiöriki de madiai, ngohi tongohamoka o puji matau-matau mangale tatagoko önanga dé tagohara o nyawa iningaku-ngaku Ngona. 22:20 Hoko genangoli maöraha Anihakihi o Stefanus wohonenge iwitoma, ngohi mahirete naga genangoka dé tohigoungu iwitoma gënanga. De ngohi tögöana to önanga manga pakeanga o nyawa iwitoma-toma ünanga.' 22:21 Mä ma Jou wotemoli ngohino, 'Noiki dika, hababu Ngohi aha tonihuloko ngona o ngï magogurutika o Yahudiokaua manyawaika.' " 22:22 O nyawa ka ihigihenohi o Paulus wotemo-temo, mä aidemo mabobahaka gënanga önanga imapöaka imakua-kuatile, "Niwitoma dika o nyawa hokogënanga. Unanga ipatutua wowango!" 22:23 De imapöaka, önanga yahurero manga juba, dé makafo idoa ikokapupu. 22:24 O tentara manga baluhu o Romaino gënanga wahuloko o Paulus iwiao manga ngïika hupaya ünanga iwitailako genangoka de mabuturungoka mangale ihiöriki okia mahababu o Yahudioka manyawa imapöaka hokogënanga yahimanga unangika. 22:25 Mä maöraha o Paulus iwilikoka mangale iwigohara, o Paulus wotemo o tentara manga baluhika woma okoino genangoka, "Nagaka iyakunu niwigohara o nyawa moi o Roma mapareta mabä, nako ünanga niwi tailakouahi?" 22:26 Woihene gënanga, o tentara manga baluhu gënanga woiki o tentara duru manga baluhika dé wotemo, "Okia nënanga aha Bapa nadiai? O nyawa nënanga o Roma mapareta mabä!" 22:27 Duru manga baluhu gënanga woiki o Paulusika dé woleha, "Abeika nohingahu, naga ngona o Roma mapareta mabä!" O Paulus wohaluhu, "Igoungu," "ngohi o Roma mapareta mabä." 22:28 O tentara duru manga baluhu gënanga wotemokali, "Ngohi todadi o Roma mapareta mabä de tofangu duru koha amoko!" O Paulus wohaluhu, "Mä ngohi toma kilau hokä o Roma mapareta mabä." 22:29 Oraha gënanga dika o tentara manyawa yomau iwitailako o Paulus gënanga, imadohuku dé duru manga baluhu genangö idadi wohawana karana ünanga iwiranteoka o Paulus, enahioko o Paulus o Roma mapareta mabä. 22:30 O tentara maduduono mabaluhu o Roma gënanga woigo duru wohiöriki igou-goungu okia idadi hababu o Yahudi manyawa iwihihowono o Paulus. Hababu gënanga yarehino ünanga wä ähoko o imam-imam manga häeke dé o Agamaka manga Juru Hakimi hupaya imatoomu. Daha o Paulus iwihohe airante, ahao iwi ao iwihihimanga onangika mata-mata.

Kisah Rasul Rasul 23

23:1 O Paulus wapulo-pulono o juru hakimi manyawa gënanga daha wotemo, "O Roriadodoto! Hiädono o wange nënanga ngohi tomamäo tahowonua ma Jou Madutuika ahihininga doka magoronaka imakorona de tongohi ahiwowango." 23:2 Maöraha o Paulus wotemo hokogënanga, ma Imam womo Mulia o Ananias wihuloko o nyawa womaoko o Paulus aihonongaka wapoka o Paulus aiuru. 23:3 O Paulus wotemo ma imam womomuliaika gënanga, "Ma Jou Madutu maraioka wonipoka ngona, o nyawa notota lawani, de noelu-eluku notebini! Ngona nogogeruku genangoka nohi tailako ngohi imoteke o Musa aitita, enahioko ngona mahirete natilakuru o tita gënanga de nahuloko o nyawa ihipoka ngohi!" 23:4 O nyawa aihonongaka o Paulus wotemo o Paulusika, "Ngona nihikauku ma Jou Madutu ai imam womomulia!" 23:5 O Paulus wohaluhu, "Eë, ngohi tohiorikua o Roriadodoto, ünanga ma imam womomulia. Igoungu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka naga i tulihoka, 'Uha ngona nahikauku anihoana matutuda.' " 23:6 O Paulus wamäke utu o juru hakimino gënanga, o Saduki manyawaino dé utuoli o Farisi manyawaino. Karana gënanga ünanga watemo o juru hakimika gënanga, "O Roriadodoto! Ngohi o Farisioka manyawa moi, o Farisioka manga difauku. Ngohi nihi tailako nenangoka mahababu ngohi tongaku o nyawa yohone-honengoka aha yowangokali." 23:7 Maöraha ünanga wotemo hokogënanga, o Farisioka manyawa dé o Saduki manyawa gënanga muläenge imatekeributu, hiädono o doomu gënanga idadi iregu o doomu hinoto. ( 23:8 Hababu o Saduki manyawa manga gamäke o nyawa yohonengoka aha yowangokaua, o malaekat koiwa, dé o womaha-o womahaö koiwa; mä o Farisi manyawa yongaku aha naga mata-mata gënanga.) 23:9 Ipuda o gigoro kohagiria. O Farisioka manyawa yamuruono naga yodadi guru agama imaoko dé yalawani yagou-goungu. Onanga yato, "Imoteke ngomi o nyawa nënanga kama huhutulö de koiwa aihowono! Mudukua igoungu naga o womaha ekola o malaekat iwitemo unangika!" 23:10 Ima teke ributu gënanga idadi hokogënanga mahiri hiädono o tentara duru manga baluhu gënanga wohawana uha-uha o Paulus aha iwiguruhe önanga. HÒ unanga wahuloko o tentara de manga duduonoka yoiki iwilë o Paulus o nyawa gënanga manga hidogoronaka dé iwiao ünanga manga ngï ika. 23:11 Ma hutu yaino ma Jou Yesus womaoko o Paulus aidatekoka dé wotemo, "Ani hininga naputurungu! Ngona nohidoakoka anihakihi yakorona Ngohi o Yerusalemoka. Ngona aha kiani nohi döaka o hakihi gënanga o Romakaö." 23:12 Yarehino mawange kao ngoru-ngoruminohi, o Yahudioka manyawa muläenge yodiai o doomu madorou. Onanga yokoboto aha yolomua ekola yokere nako önanga iwitomauahi o Paulus. 23:13 Naga o nyawa yamoruata iholoi yodiai o doomu madorou gënanga. 23:14 Onanga yoiki o imam-imam manga häekika, dé o Yahudioka manga tutuda de yotemo, "Ngomi mikokikobotoka, aha miolomua ekola miokerua okia naga nako ngomi miwitomauahi o Paulus. 23:15 Aa, öraha nënanga o Roriadodoto de o Agama ma Juru Hakimi kiani nihidingoto o hurata o tentara duru manga baluhika o Romaino gënanga mangale nigahoko ünanga wiaoli o Paulus wini himanga ngini, tanu hokä ngini nimau niwitailakoli aiparakara de iholoi madiai. Dé ngomi aha mimahidiaioka mangale miwi toma ünanga womahi adonuahi ünanga nenangino." 23:16 Mä o Paulus ngoi hiranga amingohaka wohigihe-gihene imakatatoro yodiai gënanga. Unanga woiki o tentara manga ngï ika dé wohingahu o hali gënanga o Paulusika. 23:17 Daha o Paulus wiahoko womatëngo o tentara mangabaluhu dé wotemo unangika, "Niao o ngohaka o goduru nënanga o tentara niabaluhika; ünanga womau wohingahu okia naga utu unangika." 23:18 O tentara manga baluhu gënanga wiao o ngohaka o goduru gënanga o tentara duru manga baluhika dé wotemo, "O Paulus, hitumu-tumunguku gënanga, wohiahoko ngohi dé wogahoko ngohi tiao o ngohaka o goduru nënanga ngonaika Bapa; ünanga womau wohingahu okia naga utu." 23:19 O tentara duru manga baluhu gënanga wasö aigiama o ngohaka o goduru gënanga, daha wiao ünanga womatëngo dika madatekika dé wileha, "Ngona nomau nohihingahu okia ngohino?" 23:20 O ngohaka o goduru gënanga wohaluhu, "O Yahudioka manyawa imakatatoro mangale yogahoko Tuanga niao o Paulus wahimanga o Agama ma Juru Hakimi yarehino, hokä tanu önanga yomau iwitailakoli aiparakara de iholoi madiai. 23:21 Mä uha Tuanga namoteke önanga manga gogahoko gënanga, hababu naga o nyawa yamoruata yoholoi imangiunika mangale iwitatoko ünanga o ngekomoka. Onanga mata-mata yokobotoka aha yolomua dé yokerua nako önanga iwitomauahi o Paulus. Oraha nënangaö önanga imahidiaioka; mahou yodamä dika anibobaluhu Tuanga." 23:22 O tentara duru manga baluhu gënanga wotemo, "Uha nohi ngahu kamoi ikaö de okia ngona nohingahuoka nënanga ngohino." Daha ünanga wihuloko o ngohaka o goduru gënanga wolio. 23:23 Ahaino o tentara duru manga baluhu wa ahoko o nyawa yahinoto ihibalu-baluhu, daha ünanga watemo onangika, "Niasadia o tentara yäratuhu hinoto imakinïki de yamori tumidi o tentara yokuda dé yaratuhu hinoto o tentara de manga tuba mangale ima goraka o takoro hiwo o hutu nënanga dika o Kaisariaika. 23:24 De nia sadiaö o kuda mangale o Paulus wodoa dé niwi ao ünanga de mahalamati hiädono ma Gubernur Feliksika." 23:25 Daha o tentara duru manga baluhu gënanga wotulihi o hurata mademo hokonënanga, 23:26 "No MoMulia Gubernur Feliks. Ani tabea o Klaudius Lisiasino! 23:27 O nyawa neünanga iwitagokoka o Yahudioka manyawa dé ngadekohi önanga iwitoma, nako ngohi toböaua de ahingoha-ngohaka de manga duduono miwihihalamati ünanga; hababu ngohi toihene ünanga o Roma mapareta mabä. 23:28 Karana ngohi toigo tohiöriki imoteke madiai okia aihowono ho önanga iwihi howono unangika, mangohi tiao to önanga manga Agama ma Juru Hakimika. 23:29 Ma inyata ünanga wadiaiua okia naga moiö i patutu wamäke o hukumanga de o hukumanga wohonenge ekola wobui. To önanga manga galaki unangika duga-duga imadohanga de manga tita-tita agama önanga mahirete. 23:30 Ahaino ihingahu ngohi okia naga moi yadiai itotorou o Yahudi manyawaino ihihimanga unangika. HÒ, gila-gila ngohi tihidingoto ünanga Tuanga Gubernurika. Dé ngohi tähulokoka iwilolawa-lawani ünanga yoao o galaki ngonaika Tuanga." 23:31 O tentara-tentara gënanga yadiai manga manarama önanga. Onanga iwi lë o Paulus daha iwiao ünanga o hutu gënanga hiädono o Antipatrisika. 23:32 Yarehino önanga yamalaika manga duono yoko kuda-kuda manga dodagi ihigila-gila de o Paulus, dé onanga mahirete imaidulu manga ngïika. 23:33 Maöraha manga duono yokokuda-kuda gënanga imahi ädono o Kaisariaka, önanga ihi döaka o hurata gënanga magubernurika, daha o Paulus wihi lapahi unangika. 23:34 Ma gubernur wabasa i böto o hurata gënanga, ünanga wileha o Paulusika okiaino aiahali. Maöraha ünanga wohi öriki o Paulus ai ahali o Kilikiaino, 23:35 ünanga wato, "Kayaoa! Ngohi aha tatailako ani parakara, maöraha okia o nyawa ini kökalaki ngona yoböaka nenangino." Daha ünanga wapareta hupaya o Paulus iwitumungu o Herodes aikadato magoronaka.

Kisah Rasul Rasul 24

24:1 O wange motoa ipaha, ma Imam womo Mulia o Ananias dé o Yahudioka manga tutuda-tutuda yoiki o Kaisariaika ima kinïki womatëngo o juru kuaha airomanga o Tertulus. Onanga iwihimanga ma Gubernur Feliks dé ihingahu to önanga manga galaki mameta o Paulusika. 24:2 Maöraha o Tertulus iwiahoko mahimangika, ünanga wikalaki o Paulus hokä hokonënanga, "Tuanga Gubernur No Mo Mulia! Ani tutuda matimioka Tuanga tongomi miaberera irïdi. Dé anibarijaö Tuanga mangöe yahungi okali yadiai miahoana ngomi. 24:3 Mata-mata gënanga ngomi miö dahongo de itogu-togumua miatarima kasi dé mini horomati kohagurutile kiakaö dika. 24:4 Mä hupaya Tuanga uha naumo ani öraha ilamoka, ngohi togahoko tanu nomodeke Tuanga nohi gihene tongomi miagalaki madodipoko nënanga. 24:5 Ngomi miwi mäke o nyawa nënanga woruae kohadorou. Kiaka honanga ünanga wohi puda o gigoro o Yahudioka manyawa manga hidogoronaka de ünanga wodadi wohibaluhu o Nazaret manyawa manga manaramoka. 24:6 Ma ünanga wohi tailoka wadiai wapesekoka ma Jou ai Tau mä ngomi miwitagokoka ünanga. Ngomi miadungutu miwi tailako imoteke tongomi mia agama matita mahirete. 24:7 Mä o tentara duru manga baluhu o Lisias wiora ünanga ngomioka, 24:8 dé wapareta hupaya iwikokokalaki inihimanga Tuanga. Nako Tuanga nitailako o nyawa nënanga, Tuanga mahirete aha noihene unangino madiai ngomino mata-mata miwilawani nënanga unangika." 24:9 O Yahudioka manyawa genangokaö imahimoteke iwikalaki o Paulus dé ihigoungu mata-mata wotemo o Tertulus. 24:10 Daha magubernur gënanga wihidöaka o nonako o Paulusika la ünanga wotemo. O Paulus wotemo, "Ngohi tohiöriki Tuanga nodadioka o hakimi o berera nënanga de matao-taongo madekana. Hababu gënanga ngohi tamäo tosanangi taao ngohi tomademo nënanga anihimangoka Tuanga. 24:11 Tuanga mahirete yakunu nohitailako de madiai o wange ngimoi de hinoto iholoiuahi ipahaika, ngohi toiki o Yerusalemika mangale tohubayanga. 24:12 Dé komaiwahi o Yahudioka manyawa gënanga ihimäke ngohi mima tekeributu o nyawa moiö ma, ekola tatoomu o nyawa mangale todiai o huru-hara yaoa ma Jou ai Tauoka yaoa o puji matau-tauoka ekola okiaka dika o kota magoronauku. 24:13 Onangö yamäkeua manyonyata manga galaki-galaki önanga yaoka ngonaika Tuanga madungutu ngohi. 24:14 Igoungu ngohi kiani tomangaku ngonaika Tuanga ngohi tihuba miaete de miatohora manga Jou Madutu imoteke o Yesus aidodötoko ngaro önanga yato ihowono. Mä ngohi kato ngakuohi mata-mata itotuli-tulihi o Musa ai Buku magoronaka dé o Nabi-nabi manga Bukuoka. 24:15 Hokä mimakadäene de önanga, ngohiö de ma ënanga ahi ngonganono ma Jou Madutuika mata-mata o nyawa yohonengoka ma aha yowangokali -- o nyawa maoa-oa, yaoa o nyawa madorou! 24:16 Mahababu gënanga ngohi hoko genangika tohidailako tohidodiai, hupaya tongohi ahihininga madobote de itebini ma Jou Madutuika dé itebini madungutu o nyawaika. 24:17 O taongo muruono naga koihiwa o Yerusalemoka, ngohi toma idulu dokengika mangale tao ahiroriwo o tiwi tongohi ahihoanika dé mangale tohihuba ahihuhuba ma Jou Madutuika. 24:18 Maöraha ngohi magogiriaka tadiai gënanga, önanga ihimäke ngohi ma Jou ai Tauoka, ipahaino ngohi tadiai madodagi tatebini ahi diri. Koiwa naga o nyawa yowöe-wöe mimakinïki de ngohi, dé koiwa nagaö o gigoro genangoka öraha gënanga. 24:19 Duga-duga naga o Yahudioka manyawa yamuruono naga dokengoka o Asia maprovinsino. Onanga kokiani naga nenangoka mangale önanga yoao o galaki ngonaika Tuanga, nako önanga naga okia naga manga galaki madungutu ngohino. 24:20 Ekola hamalaika o nyawa nënanga mahirete ihingahu o dorou okia önanga yamäke ngohioka maöraha ngohi ihihihimanga o Agama ma Juru Hakimika. 24:21 Onanga yamäke duga-duga o demo moi nënanga dika ngohi totemoka önanga manga himangoka, enagënanga o demo nënanga: Ngohi nihi tailako o wange nënanga hababu ngohi tongaku o nyawa yohonengoka aha yowangokali." 24:22 Daha o Feliks wohiorikoka mangöe o Yesus aidodötoko, wohi bobaha o parakara madoomu gënanga. "Ngohi aha taputuhu o parakara nënanga," wato, "nako o tentara duru manga baluhu o Lisias woböainoka." 24:23 Daha ünanga wipareta o tentara manga baluhu wigöa-göana o Paulus gënanga hupaya tatapu witumungu o Paulus, mä wihidöaka mahuhutulu iuwini unangika de yahigumala aidodiawo iwihidöaka unangika okia woparalu. 24:24 O wange muruono naga ipahaika, o Feliks woböa ngoi hekata midodiawo amiromanga o ngo Drusila; münanga o Yahudioka manyawa moi. Daha o Feliks wähuloko o nyawa iwilë o Paulus aha o Feliks wohigihe-gihene o Paulus wotemo-temo mangale o ngongaku o Kristus Yesusika. 24:25 Mä maöraha o Paulus wohi gila-gila aidemo-demo mangale o diai dé hatumungu nanga nahihu dé mangale o hukumanga o Kiamati ma Wangeoka, o Feliks idadi wohawana daha wotemo, "Ngona iyakunu noiki örahanënanga. Ngohi aha toni ahokoli nako naga öraha." 24:26 Oraha gënanga o Feliks wönganono aha wamäke o tiwi o Paulusino. Hababu gënanga wohigali-gali wähuloko o nyawa iwingoho o Paulus mangale ima ade-ade dede ünanga. 24:27 O taongo hinoto ipaha, o Perkius Festus witagali o Feliks hokä o gubernur. Dé karana o Feliks womau wolë o hininga o Yahudi manyawaika, ünanga iwimalaika o Paulus o bui magoronaka.

Kisah Rasul Rasul 25

25:1 O wange hange ipaha o Festus womahiädono o daeraka gënanga, ünanga woiki o Kaisaria de waino o Yerusalemika. 25:2 Dokengoka o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda-tutuda yao unangika toönanga manga galaki madungutu o Paulusika. Onanga kahoko genangika dika iwibaja o Festus, 25:3 hupaya de aihininga maoa onangika, ünanga womodeke wähuloko o nyawa iwiao o Paulus o Yerusalemika; hababu önanga ima ketemoka mangale iwitoma ünanga o ngëkomo mahi dogoronaka. 25:4 Mä o Festus wohaluhu, "O Paulus iwitumunguku o Kaisariaoka; dé ngohi mahireteö totedekanokauali aha tomaiduli dokengika. 25:5 HÒ, koaho o nyawa inihibalu-baluhu ngini niahidogoronaka yoiki mimakinïki de ngohi o Kaisariaika dé iwikalaki dokengoka, nako igoungu ünanga wadiaioka okia naga moi i howono." 25:6 Wogogere o Yerusalemoka ipaha doneho o wange tufange ekola o wange ngimoiohi, o Festus womaiduli o Kaisariaika. Yarehino ünanga wodiai o parakara madoomu dé wapareta hupaya o Paulus iwiao wohimanga. 25:7 Maöraha o Paulus woböa, o Yahudioka manyawa yoböa-böainoka o Yerusalemino imaoko iwihigilolitino, dé yomuläenge ihingahu manga galaki-galaki itotubuho unangika. Mä onanga yakunua ihingahu manga galaki-galaki gënanga manyonyata. 25:8 Womademo mahidogoronaka, o Paulus wotemo, "Ngohi tadiaiua okia naga moiö ihowono madungutu o Musa aititaika ekola ma Jou ai Tauika ekola ma Kaisar Romaika." 25:9 Mä o Festus womau o hininga wolë o Yahudi manyawaika. Ho ünanga wileha o Paulusika, "Kano modeke ngona noiki o Yerusalemika mangale initailako dokengoka tongohi ahi himangoka o galaki-galaki gënanga?" 25:10 O Paulus wohaluhu, "Ngohi tomaokoino ma Kaisar Roma ai juru hakimi mahimangoka; de o ngï genangala ngohi kiani ihitailako. Tuanga mahirete nohiöriki ngohi tahowonua o Yahudi manyawaika. 25:11 Nako ngohi tatilakuroka o tita dé tadiai okia naga moi kokiani ihihukumu de o hukumanga o honenge, ngohi toigo tohonenge. Mä nako manga galaki-galaki önanga itiaiua, o nyawa kaimatëngö yakunua ihihilapahi ngohi onangika. Ngohi togahoko nihi tailako ma Kaisar aipengadilanoka!" 25:12 Ima hikidibanga iböto de yononasihati, o Festus wotemo, "Ngona nogahoko ini tailako ma Kaisar aipengadilanoka, hÒ ngona kiani noiki nihimanga ma Kaisar." 25:13 Hokokiaua madekana ipahaino ma Koano Agripa dé o ngo Bernike yoböa o Kaisariaino mangale yotemo halamati o Festusika. 25:14 Onanga o wange muruono naga ipaha genangoka, o Festus wohitararono o Paulus aiparakara ma Koano Agripaika. O Festus wato, "Naga nenangoka o nyawa womatëngo iwitumunguku wimalaika o Feliks. 25:15 Maöraha ngohi naga o Yerusalemoka, o imam-imam manga häeke dé o Yahudioka manga tutuda-tutuda yaoka önanga manga galaki o nyawa gëunangika gënanga, dé yogahoko ngohi tihidero o hukumanga unangika. 25:16 Mä ngohi tohaluhu o Roma manyawa yakunua yahilapahi kahoko gënanga dika womatëngo iwikokalaki mangale iwihukumu, nako iwikokalaki gënanga imateke rihimanguahi de yokokokalaki de iwihidoakuahi aidiri wodemo. 25:17 HÒ, maöraha önanga yoböa nengino, ngohi todamäua madekadekana. Yarehino ngohi gila-gila todiai o pengadilan madoomu dé tahipareta hupaya o nyawa gënanga iwi ao wohimanga. 25:18 Maöraha iwikokokalaki imaoko de ihingahu toönanga manga galaki, önanga ihingahua o howono moiö ma, hokä ngohi tatobote önanga aha ihingahu. 25:19 Onanga duga-duga imaka däenua manga gamäke dede ünanga imakorona to önanga manga agama mahirete de imakorona womatëngo airomanga o Yesus. O nyawa gënanga wohonengoka, mä o Paulus woributu wagou-goungu o nyawa gënanga wowango. 25:20 Karana ngohi tomahi orikokaua imadäene sarakia ngohi yakunu tamäke o hitararono imakorona o parakara gënanga, ngohi tileha o Paulusika boteka ünanga womau woiki o Yerusalemika dé iwitailako dokengoka mangale o parakara gënanga. 25:21 Mä o Paulus wogahoko iwitailako wohidoa holoi ikurutile; ünanga wogahoko hupaya ünanga wotatapu wogogere iwi tumungu hiädono aiparakara ma Kaisar waputuhu. Mahababu gënanga ngohi täpareta hupaya ünanga iwitumungu gila-gila, hiädono ngohi tamäke o öraha mangale tihidingoto ünanga ma Kaisarika." 25:22 Daha o Agripa wotemo o Festusika, "Ngohi mahireteö matoigo tigihene o nyawa gënanga aidemo." "Yarehino Tuanga, yakunu nogihene," o Festus wohaluhu. 25:23 Yarehino o Agripa dé o ngo Bernike yoböa imahi deroika o kokoano manga nonako. Onanga yowohama o doomu mangïika imakinïki de o tentara yopoparangi manga baluhu yolago-agomo de o nyawa yobalubaluhu o kotaka gënanga. Imoteke o Festus aipareta o Paulus iwiao iwihingohama. 25:24 Daha o Festus wotemo, "Jou Koano Agripa dé mata-mata niböa-böaino! O nyawa nënanga iwikalakioka ngohino o Yahudioka manyawa mata-mata, yaoa o Yerusalemoka yaoa nenangoka. Onanga yogahoko ima pöa-pöaka ünanga ipatutua niwimalaika wowango. 25:25 Mä ngohi tamäkeua moiö wadiaioka yakunu hihukumu de o hukumanga o honenge. Dé hababu ünanga mahirete wogahokoka aiparakara yatailako ma Kaisar aipengadilanoka, ngohi taputuhoka mangale tihidingoto ünanga ma Kaisarika. 25:26 Mä ngohioka koiwa okia naga moi o hitararono de madiai imakorona aidiri mangale tatulihi tongohi ahihurata magoronaka ma Kaisarika. Hababu gënanga ngohi tihihimanga ünanga nginika Tua-tuanga mata-mata, ma lokuoka duru ngonaika No Mo Mulia Jou Koano Agripa! Ahi dungutu ngohi ganga hupaya niwitailako ipaha nënanga, naga o hohole ngohioka mangale totulihi. 25:27 Hababu imoteke ahimamäo ngohi, mangïua hahidingoto o nyawa hatumunguku de hohimatokua manga howo-howono yakalakioka onangika."

Kisah Rasul Rasul 26

26:1 O Agripa wotemo o Paulusika, "Ngona minihigumala noade-ade nomademo mangale anidiri." O Paulus wagoraka aigiama daha wohiädono womademo hokä hokonënanga, 26:2 "No Mo Mulia Jou Koano Agripa! Ngohi tomamäo duru toutumu takunu tohidöaka tomademo ahidiri ngohi ngaro ma Jou Koano anihimangoka imakorona mata-mata manga galaki o Yahudioka manyawa ngohino; 26:3 duru malokuoka hababu Jou Koano nohiöriki de madiai ada-adati de manga hali-hali o Yahudioka manyawa. Mahababu gënanga, ngohi togahoko tanu Jou Koano noihene ahihitararono ngohi de anisabari. 26:4 O Yahudioka manyawa mata-mata ihiöriki sarakia ngohi towango katomagöikahi. Onanga ihiöriki ngohi kato dadiohi o nyawa magö, ngohi towangoka ahinyawa tongohi mahirete manga hidogoronaka o Yerusalemoka. 26:5 Madekanoka önanga ihiöriki mangale ngohi. De nako önanga yömodeke, önanga yakunu ihidöaka o hakihi mahirahi ngohi towangoka hokä o Farisioka manyawa tamoteke hagala o datoro duru ikekete tongomi miaagama magoronaka. 26:6 Dé orahanënanga ngohi tomaoko nenangoka mangale nihitailako karana ngohi tongaku o jaji kama Jou Madutu wadodiaioka tongomi miaete de miatohoraika. 26:7 O jaji gënanga doka yongano-nganono o Israeloka o hoana ngimoi de hinoto, hiädono önanga yopuji ma Jou Madutuika o hutu de o wange. Dé ngaro karana ngohi tongaku aha o jaji gënanga, Jou Koano nomomulia, ngohi ihihihowono o Yahudioka manyawa. 26:8 Yadodoa o roriadodoto o Yahudioka manyawa yakunua yongaku ma Jou Madutu wahi wangokali o nyawa yohone-honengoka? 26:9 Kahuruono ngohi mahireteö ahigamäke ngohi kiani tadiai hagala okia honanga mangale tïlawani o Yesus o Nazaretino gënanga. 26:10 Dé igoungu ngohi tadiaioka gënanga o Yerusalemoka. De o kuaha mahurata o imam-imam manga häekino, ngohi tahi ngohamoka o buiika mangangöe o nyawa yososetia ma Jou Madutuika. Dé ngohiö matorimoi nako yagelenga o hukumanga yohonenge. 26:11 Hara mangöe ngohi tahangihara önanga o puji matau-tauoka, hupaya tapakisa önanga yöporete okia önanga yangakuoka. Hoko gënanga mahauku ahihininga ngohi onangika, hiädono o kota-kota mahomoaikaö ngohi toiki mangale taginïki önanga dokengoka." 26:12 "De ahidungutu gënangö ngohi tomagao o kuaha mahurata o imam-imam manga häekoka dé toiki o Damsyikika. 26:13 Dé maöraha ngohi o ngëkomo mahidogoronaka, maöraha o wange ikorona, Jou Koano nomomulia, ngohi tamäke o dararono moi o dihanguku iholoi itararono de o wange. O dararono gënanga itararono ihihigilolitino ngohi dé yahigiloliti o nyawa mimateke dodagi moi dede ngohi. Ngomi mata-mata miruba o tonakuku. 26:14 Daha ngohi toihene o ilingi itemo ngohino de o Ibranioka manga demo magoronaka, 'Saulus, Saulus! Yadodoa ngona hokogenangika dika nohi aniaya Ngohi? Ngona mahirete aha namäo mahiri, nako ngona hoko genangika dika nalawani toünanga Ai tutuda wodadi anituanga.' 26:15 Ngohi toleha, 'O nagona Ngona, Tuanga?' Dé ma Jou wohaluhu, 'Ngohi o Yesus ngona nohiöaniaya. 26:16 Nomomiki de nomaoko! Ngohi tomahimatoko Ahi diri ngonaika de madungutu mangale Toni goraka ngona nodadi nohilöleleani. Ngona kiani nohingahu o nyawa mahomoaika, okia ngona namäke o wange nënanga mangale Ngohi dé mangale okia ngohi aha tonihi dumutu ngonaika aha maöraha aha iböa. 26:17 Ngohi aha tonihi pidili ngona o Israel manyawaino dé o nyawa mahomoaino o Yahudioka manyawaua. Ngohi aha tonihuloko ngona noiki onangika, 26:18 mangale nahelenga önanga manga lako, hupaya önanga yohupu o huhutuino dé yowohama o dararono magoronaika; hupaya önanga yapidili o Ibilihi makuahaino, daha ma Jou Madutu wakuaha. De yongaku Ngohino, manga baradoha önanga aha iapongo dé onanga aha yodadi ma Jou Madutu aiumati wäiri-irikoka.' " 26:19 "Karana gënanga, Jou Koano Agripa, ngohi hokogenangika tomahiaha tamoteke ahilolegaika ngohi tatotarimaka ma Jou Madutuino gënanga. 26:20 De tohitotararonuku ngohi tahingahu o nyawaika önanga kiani imatoba manga baradohaka önanga dé ima hilapahi manga diri ma Jou Madutuika de ihidumutu önanga manga wowango magoronaka önanga imatobaka toönanga manga baradohaka. Ngohi tohingahu o hali gënanga madodihiraka o Damsyikoka, ahaino o Yerusalemoka dé o Yudea ingodumu dé o Yahudiokaua manyawa manga hidogoronaka. 26:21 Ma hababu genangala o Yahudioka manyawa ihitagoko ngohi ma Jou ai Tauoka dé ihidailako ihitoma ngohi. 26:22 Mä hiädono öraha nënanga ma Jou Madutu wohihohongino, hiädono ngohi takunu tomaoko nenangoka mangale tohidöaka tongohi ahihakihi o nyawa mata-mataika -- yopako ekola yoeteke. Okia ngohi to hi demoka nënanga mahomoaua de okia ihibobita o nabi-nabi dé o Musa; 26:23 enagënanga o Koano Wohihohalamati wihi jajioka ma Jou Madutu gënanga kiani wohangihara, dé wodadi o nyawa madodihiraka womomikokali o honengino; hupaya de gënanga ünanga wakunu wohingahu o dararono -- enagënanga o halamati -- yaoa o Yahudi manyawaika yaoa o Yahudi manyawaikaua." 26:24 O Paulus kawotemo-temohi wohihimanga mangale womademo gënanga, o Festus womapöaka, "Ngona ini togohangoka Paulus! Ani dodötoko mangöe gënanga ngona inidiaioka ini togohanga!" 26:25 Mä o Paulus wohaluhu, "Ngohi ihitogohangua, No Mo Mulia. O demo-demo ngohi tohidemoka gënanga itiai de i hupu ahidibanga itotumuloaino. 26:26 Jou Koano Agripa mahirete nohiöriki igoungu aha o hali-hali gënanga. Hababu gënanga ngohi tobarani totemo anihimangoka Jou Koano de tohitotararonika. Ngohi tongaku koiwa moi ö o hali-hali gënanga konohiorikuahi Jou Koano, hababu mata-mata gënanga idadiua o ngï-o ngï iiu-iunoka. 26:27 No Mo Mulia Jou Koano Agripa, bote Jou Koano nongaku aha okia yotemo-temoka o nabi-nabi? Ngohi tamäo Jou Koano nongaku!" 26:28 Daha o Agripa wotemo o Paulusika, "Ngona natobote igapanga nohidiai ngohi todadi o Haranioka manyawa öraha madipoko magoronaka nënanga?" 26:29 "Maöraha madipoko magoronaka ekola maöraha magurutu magoronaka," o Paulus wohaluhu, "ngohi tomaniata ma Jou Madutuika hupaya Jou Koano dé Tua-tuanga mata-mata niöihe-ihene ngohi totemo o wange nënanga yakunu nidadi hokä ngohi -- sowaliua o rante nënanga i tantu oka!" 26:30 Ma bahaka ma jou koano, magubernur dé o ngo Bernike, de mata-mata mahomoahi imaoko. 26:31 Ma poretoka yaikaka, önanga imaketemo moi de moika, "O nyawa nënanga wodiaiua okia naga moi ö kiani hihukumu de o hukumanga o honenge ekola hibui." 26:32 Daha o Agripa witemo o Festusika, "O nyawa nënanga yakunu hihilapahi, hohiade ünanga walingirua aiparakara yatailako ma Kaisar aipengadilanoka."

Kisah Rasul Rasul 27

27:1 I putuhoka ngomi kiani mihidete o Italiaika, o Paulus dé yamuruono naga o nyawa mahomoa yätumu-tumunguku yahilapahi o Yuliusika, o tentara Roma manga baluhu ihiromanga "Ma Kaisar ai tentara yowöe-wöe manga baluhu". 27:2 Ngomi midoa o kapaile o Adramitium de yaino, ahao mimagoraka de o kapa gënanga imahidiaioka ihidete o hohana-o hohana o Asia maprovinsioka. O Aristarkhus, o nyawa womatëngo o Makedoniaino o Tesalonika de waino mihidete mimakinïki dede ngomi. 27:3 Yarehino ngomi mimahiädono o Sidonoka. O Yulius wiao duru irahai o Paulus. Unanga wihigumala wälega aidodiawo hupaya önanga yakunu iwihidöaka unangika okia woparalu. 27:4 Genangino ngomi mihidete migila-gila. Hababu o hidaloko yatomoika o kapa madihira, ngomi mihidete gila-gila mimahigoro o Siprus manühu madowongino lá mima hidutuluku de o hidaloko. 27:5 Ahao ngomi miatoaka o ngöto imarihimanga de o Kilikia dé o Pamfilia daha mimahiädono o Miraka o Likia mabereraka. 27:6 Genangoka o tentara manga baluhu gënanga wamäke o kapa moi o Aleksandriaino imau ihidete o Italiaika. Unanga womitururu o kapaika gënanga. 27:7 O wange muruono naga madekana ngomi mihidete komia dekana duru, dé mahuha de makangela mabaha ngomi mimahiädono mahoana ho o Knidus maberera magurutika. Ahao mahidaloko kaitorouohi, ngomi miakunua mihidete migila-gila miameta madodihiraka. Ma ngomi mihidete mia korehara o Kreta manühika mia tilakuru o Salmone ma Doto hupaya dokengoka ngomi mima hidutuluku de o hidaloko. 27:8 De mahuha de makangela ngomi mihidete mimahigoro o nühu mahohanino gënanga, hiädono mabaha ngomi mimahiädono o ngï moi maromanga o Leleoto ma Hailoa, hoko kiaua magurutika de o Lasea makota. 27:9 Oraha gënanga o Yahudioka manyawa manga Wange ma Ago-agomo o Lolä ipahaka. Ngomi mihihangoka o öraha koha amoko, hiädono maörahokauaoli mangale mihidete de iogo-ogoro. Hababu gënanga o Paulus wahidöaka o nasihati nënanga onangika, 27:10 "O Roriadodoto, imoteke ahigamäke ngohi, naga duru kohahuha nako ngone hohidete hohigila-gila. Ngone aha hamäke o rugi koha amoko katongone nanga ginaua dé nanga kapaua, mä tongone nanga jiwaö yakunu ihihanga." 27:11 Mä o tentaraoka manga baluhu gënanga i holoi wingaku wohijöjurumudika dé o kapa makaputenika ngaro o Paulus wotemokama. 27:12 O leleoto genangoka igoungu i yaoaua o kapa-o kapa igogere nako maöraha o dumamata. Hababu gënanga o kapa mangoha-ngohaka yowöe yorimoi mangale yohidetoli yamala o leleoto gënanga karana önanga yomau yaributu hiädono yadono o Feniks dé yogogere dokengoka hiädono ipaha o dumamata. O Feniks nagala o leleoto o Kretaka yohimangiha o wange madumunu ihi koreharaile de o wange madumunu ihikoremieuku. 27:13 Oraha gënanga o hidaloko o korehara iwuwu yabole-bole. O kapa mangoha-ngohaka önanga yatobote yakunoka mihidetoli. HÒ onanga yatauru matapu daha mihidete o Kreta manühu mahohanino mimahigoigoro. 27:14 Mä i tedekanua ahaino o hidaloko irato -- enagënanga o hidaloko yahetongo o Ngöto o wange ma Hiwariha mahidaloko -- malulu o dudungoko, 27:15 dé yodobotoka mia kapaino. Hababu o kapa yakunua ihidete igila-gila yatomo o hidaloko, ngomi kamima hilapahi dika de miamalaika o kapa ilahini yao o hidaloko. 27:16 Ngomi mima hidutuluku utu, maöraha ngomi miatilakuru o Kauda manühu maiteteke gënanga o koreharauku iböaka. Genangoka de mahuha de makangela ngomi miyakunu mihidiai tongomi miakapa masikusi. 27:17 O sikusi gënanga mihi doa i böto o kapaile, o kapa gënanga mahirete mia kuata de mio lë o gumini mihiliko mihideho-dehorino o kapa gënanga. Karana miö modongo ihipaka o Sirtis madowongi magogowahiha, ma hidete ihiguti daha makapa yamalaika yanïki o hidaloko. 27:18 O hidaloko itogumua irato, hiädono yarehino mawange o kapa magina muläenge yaumo o ngöto magoronauku. 27:19 O wange yainoli o kapa mangoha-ngohaka gënanga de manga giama mahirete yaumoli o kapa mapakakaha-pakakaha o ngötuku. 27:20 Kademawange madekana ngomi miamäkeua o wange de o murumu, dé o hidalokö itogu-togumua irato. Mabaha miangonganono ihihangoka mangale ngomi mihalamati. 27:21 Oraha muruono naga madekana o nyawa gënanga yolomua. O Paulus woiki womaokoile önanga manga hidogoronaka daha wotemo, "O Roriadodoto! Nako ngini nihimoteke tongohi ahi dodaaere dé hohidetua o Kreta de haino, ngone hamäkeua mata-mata o gilianga dé o rugi nënanga. 27:22 Mä oraha nenangö ngohi togahoko duruhe hupaya ngini niahininga iamoko. O nyawa moiuaö Riadodotino aha nihonenge; ngone aha ihihanga duga-duga o kapa nënanga dika. 27:23 Hababu kahutu o malaekat ma Jou Madutuino tihuba-huba, enagënanga ma Jou Madutu ngohi toünanga madutu, iböa ngohino. 27:24 O malaekat gënanga itemo, 'Uha nohawana Paulus! Hababu ngona aha nihimanga ma Kaisar. De ma Jou Madutu aihininga maoa ngonaika, o nyawa mata-mata nihidete dede ngona aha yohalamati karana ngona.' 27:25 Hababu gënanga, o Roriadodoto, kokiani o Roriadodoto nia amoko niahininga! Hababu ngohi tingaku ma Jou Madutuika mata-mata aha idadi hokä wotemoka ngohino. 27:26 Mä damä ngone aha inahipaka o nühu moi mahohanoka." 27:27 Mahutu ngimoi de iatoka ngomi kami puda-puda o Adria ma Ngötoka. Done hohutu gorona o kapa mangoha-ngohaka yamäo o kapa ë yatigi o dudungu. 27:28 HÒ, önanga yawora o gumini de o helewo mangale yatuga o ngöto maluku. De inyata o ngï gënanga maluku ngadeke o metere moruata. I tedekanua aha önanga yatugali, daha yamäke o ngï gënanga o ngöto maluku ngadeke yadono o metere moruange. 27:29 Onanga yomodongo o kapa aha i tiri o helewoile, hÒ onanga ihiguti o tapu o gahumu iata o kapa maduruku, de yonganono nako iyakunu tai-taiti itebini. 27:30 Imahi bongonika o kapa mangoha-ngohaka ihitaili yo oara o kapaka gënanga. Onanga ihiguti o sikusi o gahiuku de yodiai hokä yomau ihiguti o tapu o kapa madihirauku. 27:31 Mä o Paulus witemo o tentara manga baluhika dé o tentaraoka o kapaka gënanga, "Nako o kapa mangoha-ngohaka gënanga yogogogerua o kapaka nënanga, o Roriadodoto mata-mata niamäkeua o halamati." 27:32 Mahababu gënanga o tentara-tentara gënanga yaoto o sikusi maliliko gënanga, hiädono o sikusi gënanga ilahini. 27:33 Maöraha ibatinguahi, o Paulus wahuloko hupaya önanga mata-mata yolomo. O Paulus watemo, "O wange ngimoi de iata iböto madekana o Riadodoto mata-mata duga-duga hododamä de kahoma teke ributu de okia-kiaua holomo. 27:34 Ngohi tinihuloko, niolomo mahuhutulu. Gënanga iyaoa mangale ngini, hupaya ngini nikuatoli. Hababu o Riadodoto mata-mata aha nihalamati de okia-kiaua niakuranga." 27:35 Wotemo iböto hokogënanga o Paulus walë o roti daha wotemo tarima kasi ma Jouika manga himangoka önanga mata-mata. Ahao ünanga wahikodoku o roti gënanga, daha yolomo. 27:36 Onanga mata-mata yokuatokali dé kayolomohi dika. 27:37 Mata-mata o kapaka gënanga naga o nyawa yaratuhu hinoto de yamori tumidi de yabutanga. 27:38 Mata-mata yolomoka yakoki punuhoka, önanga yaumo manga gina o gandum o ngötuku hupaya o kapa idadi yauwini. 27:39 Maöraha o wange itararonoka, o kapa mangohangohaka yamäke o dudungu, mä onanga ihiorikua o dudungu okia gënanga. Onanga yamäke o jiko moi de mahohanoka. HÒ onanga manga dungutu nako yakunu ihitangono o kapa dokengoka. 27:40 Matapu magumi-gumini yatoaka daha matapu-tapu gënanga yamalaika yalutu o ngötuku. Imamoteke de gënangö önanga yahohe mariririmi maliliko. Ahao önanga ihidoa mahidete o kapa madihiraka hupaya o hidaloko yawuwu o kapa gënanga itagi yameta o hohaniha. 27:41 Mä o kapa gënanga yaohana o dowongika. Madihira itiriile dé ikeluokaua, maduru yawederoka yodobotoka o moku-moku de makuata. 27:42 O tentara-tentara o kapaka gënanga manga mau yätoma mata-mata o nyawa yätumu-tumunguku, karana önanga yohawana uha-uha aha naga yotiboko o dudungiha dé yöara. 27:43 Mä o tentara manga baluhu gënanga wohigumalaua toönanga manga mau gënanga karana ünanga aimau wihihalamati o Paulus. Unanga wähuloko mata-mata o nyawa yaku-akunu yotiboko imangumo yohira dé yotiboko o dudungiha; 27:44 mahomoa kiani yoturuiha de imahijojö o ao-aotika ekola o kapa mabëla-bëlakika gënanga. De mangëkomo hokogënanga ngomi mata-mata mihalamati mima hiädono o dudungiha.

Kisah Rasul Rasul 28

28:1 Mima hiadonoka o dudungiha de miahalamati, daha ngomi mihiöriki o nühu nënanga maromanga o Malta. 28:2 O nühu manyawa genangoka duru de manga hininga irahai ngomino. Onanga imitarima ngomi mata-mata de mahailoa de yotofo o uku mangale ngomi karana imuläengoka o awana iuti dé ma alo ö imäta. 28:3 O Paulus watoomu o gota, dé wogelenga o gota-gota gënanga o uku malokuku. Unanga kawodiaiohi gënanga, o dodiha moi ihupu, karana o uku mahauku gënanga, daha yagoli aigiama. 28:4 Maöraha o nühu manyawa gënanga yamäke o dodiha gënanga inuneuku o Paulus aigiamoka, önanga imake temo moi de moika, "O nyawa nënanga i goungu wotoma-toma, hababu ngaroka ünanga wolapahioka o huha o ngötoka, ma Gomanga i Adi-adili iwi malaikaua ünanga wowango." 28:5 Mä o Paulus wodohurero o dodiha gënanga o uku magoronauku de wamäoua mahiri kama huhutulö ma. 28:6 Onanga yatibanga botino dika o Paulus aigiama aha iloboho ekola itodokanino ünanga aha woruba de wohonenge. Mä yotamä öraha muruono naga madekana dé okiaua naga moi idadi kabiahaua unangika, manga dibanga önanga ingali daha yotemo o Paulus ganga o gomanga. 28:7 Ikurutikaua de o ngï gënanga naga o Publius aitonaka, ai pangkati magögurutile o nühoka gënanga. De aihininga ma oa-oa ünanga womitarima ngomi hokä o nyawa iwiadonino o wange hange madekana. 28:8 Oraha gënanga aiama magogiria wopanyake, iwi däene o gogama dé womalöloko o awunu. O Paulus woiki wilega aiama wopopanyake gënanga daha woma niata de wakelenga aigiama ailokuoka hiädono ünanga wotogumu. 28:9 Karana idadi gënanga mata-mata o nyawa yopopanyake o nühoka gënanga yoböa o Paulusika, dé onanga wahitogumu. 28:10 Onanga imihidöaka ngomino mangöe o ngongike, dé maöraha ngomi mimau mihidete, önanga yoao o kapaoko mata-mata ngomi miaparalu mangale tongomi mia dodagioka. 28:11 O mede hange ipaha dokengoka, ngomi mimagoraka o nühino gënanga miharene o kapa moi o Aleksandriaino maöraha o dumamäta de imatapuuku o nühoka gënanga. O kapa gënanga magambar "O Gomanga i Hago o Kastor dé o Poluks". 28:12 Ngomi mima tapu o Sirakusa makotaka dé migogere genangoka o wange hange. 28:13 Genangino ngomi mihidetoli mimahigoro o hohana hiädono o Regium makotaka. Yarehino o hidaloko imuläenge iwuwu o koreharauku, hiädono o wange hinoto magoronaka ngomi mimahiädono o Putioli makotaka. 28:14 Genangoka ngomi mimakamäke de o nyawa yamuruono naga iwingaku-ngaku o Yesusika, dé manga gogahoko önanga ngomi migogere dede önanga o minggu moi madekana. Daha ngomi mimagoraka o Romaika. 28:15 O Roriadodoto o Romaka iwi ngaku-ngaku o Yesusika yogihene mangale tongomi mia abari, hiädono önanga yoböa yadono o Apius ma Paharika de o Pasanggrahan Tiga mangale imi buhuku ngomi. Maöraha o Paulus imakamäke dede önanga, ünanga wotemo tarima kasi ma Jou Madutuika de aihininga idadi ibitumu. 28:16 Maöraha mimahiädono o Romaka, o Paulus iwihigumala wogögere womatëngoka de wigöana o tentara womatëngo. 28:17 O wange hange ipaha, o Paulus wäahoko o Yahudioka manyawa manga baluhu imatoömu. Dé onanga imatoömuino i böto, ünanga watemo onangika, "O Roriadodoto! Ngohi okia-kiaua tahowono nanga hoanika ngone, ekola tatilakuru nanga adati de nanga biaha ngone hatotarima nangaete de nangatohoraino ngone. Ngaroka hokogënanga ngohi ihitagoko o Yerusalemoka dé ihilapahi o Roma manyawaika. 28:18 Ahi parakara ngohi yatailako iböto, önanga yomau ihihilapahi ngohi, hababu inyata ngohi tadiaiua o howono moiö kokiani ihi hukumu de o hukumanga o hönenge. 28:19 Mä karana o Yahudioka manyawa ihilawani, ngohi pakisa talingiri tongohi ahiparakara yatailako ma Kaisar Roma ai pengadilanoka. Ngohi todiai gënanga koigoungua karana ngohioka okia naga moi takalaki ahihoanika ngohi mahirete. 28:20 Dé hababu gënanga ngohi togahoko homakamäke dede ngini mangale homateke ade-ade dede ngini; hababu ngohi ihirante, hababu karana Wohihohalamati iwingano-nganono o Israeloka manyawa." 28:21 Daha önanga yotemo unangika, "Ngomi miatarimauahi o hurata moiö o Yudeaino mangale ngona. Dé o riadodoto manyawa moiuaö dokaino yoböa yoao o abari mangale ngona ekola yotemo itorou mangale ngona. 28:22 Mä ngomi mioigo ö mi ihene mangale aningongaku Riadodoto, hababu ngomi mata-mata mi ihenoka o nyawa yöngelo o dodötoko Riadodoto namote-moteke gënanga." 28:23 Onanga dé o Paulus ihigogere o wange moiuku mangale imakamäkeoli. O wange gënanga o nyawa mangangöe yoböa o ngï o Paulus womahi dododogumika. Kao ngorumino hiädono o bimaoa o Paulus wahitararono dé wahingahu onangika o abari mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano. De wapäke o ayat-ayat o Musa ai Buku dé o Nabi-nabi manga Bukuino, o Paulus wohidailako wadiai la önanga yongaku mangale o Yesus. 28:24 Naga yongaku okia aha o Paulus wotemo, mä nagaö yongakua. 28:25 De manga jako önanga imakalawani yamala o ngï gënanga, o Paulus wotemo hokonënanga iböto onangika, "Igoungu duru itiaiokia itemoka ma Jou Madutu ai Womaha de o Nabi Yesaya niaete de niatohoraika ngini! 28:26 Ma Jou Madutu wotemo, 'Noiki nahingahu o hoanika nënanga: Ngini aha gila-gila ni ihene, mä nimangaratiua; ngini aha gila-gila niohohininga mä nihiorikua okia idadi. 28:27 Hababu o hoana nënanga manga dibanga i dadioka ibongono, to önanga manga ngauku i dadioka yatopongono, dé to önanga manga lako iruhutoka. Nënanga idadi hupaya önanga manga lako uha imahiöriki, önanga manga ngauku uha imahihene, önanga manga dibanga uha i mangarati, dé uha yolio Ngohino, daha ngohi tahi togumu önanga.' " 28:28 Mabahaka o Paulus wotemo, "O Roriadodoto kiani nihiöriki o abari mangale o halamati ma Jou Madutuino öraha nënanga ihiabarioka o nyawa mahomoaika o Yahudiokaua manyawa. Onanga aha yamoteke!" 28:29 O Paulus wotemo hokogënanga i böto, o Yahudioka manyawa gënanga yamala o ngï gënanga de imateke roributu moi de moiika. 28:30 O taongo hinoto madekana o Paulus wogögere o Romaka, o tauoka woma hewa mahirete. Unanga wosanangi watarima mata-mata o nyawa yoböa iwilega. 28:31 Dé aibaranioka ünanga wohi ngahu onangika mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta hokä o Koano dé mangale ma Jou Yesus Kristus. O Paulus wodiai gënanga iworo-woro koiwa madadatoko-dadatoko.

Roma 1

1:1 Roriadodoto mata-mata o Roma mabereraka winïdora-dora ma Jou Madutu dé winïahokoka ma Jou Madutu lanidadi Ai umati. Ma Jou Madutu wohi irikoka dé wohigorakoka duga-duga katohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 1:2 O Abari ma Oa gënanga ma Jou Madutu wohijajioka kahuruoninohi Ai nabi-nabiika dé yatulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka. 1:3 O Abari ma Oa gënanga yakorona ma Jou Madutu ai Ngohaka nanga Jou Yesus Kristus. Imoteke hokä o nyawa, Unanga ganga ma Koano Daud aidifauku, 1:4 mä hokä ma Jouino inyata Unanga ganga ma Jou Madutu ai Ngohaka. Gënanga inyata igoungu de o kuaha biahaua ihiginïki de o Yesus wohonenge de womomikokali. 1:5 Ihi ginïki de Unanga ma Jou Madutuö wohihidöaka ngohino, o ngongike todadi o rasul, hupaya ngohi -- mangale o Kristus iwihoromati -- tätuda hagala o hoana de o berera manyawa hupaya yongaku dé ihingounu. 1:6 O hoana de o berera manyawa madungutu ganga nginiö nigögogere o Roma mabereraka; ngini ma inïahokoka la nidadi o Yesus aiumati. 1:7 Mahababu gënanga ngohi totulihi o hurata nginika. Tanu ma Jou Madutu nanga Ama dé ma Jou Yesus Kristus wohidöaka Ai barakati dé Ai lolä nginika. 1:8 Madodihiraka de madodagi o Yesus Kristus, ngohi totarima kasi ma Jou Madutuika karana o Roriadodoto mata-mata; hababu o dunia mata-mataika yoihenoka ngini duru niwingaku o Kristusika. 1:9 Ngohi salalu tinïhohininga ngini nako ngohi tomäniata. Ma Jou Madutu wahakihi okia ngohi totemo gënanga itiai. Unanga ma Jou Madutu ngohi tilöleleani de ahihininga magahumu de tohingahu o Abari ma Oa mangale Ai Ngohaka. 1:10 Ngohi de magiria togahoko ma Jou Madutuika, tanu Unanga womau wohihi gumala öraha nënanga tinï ädono ngini. 1:11 Hababu ngohi duru töigo homakamäke dede ngini hupaya ngohi takunu tonahikodoku dede ngini ma Jou Madutu ai Womaha mangongike la ngini inihi kuata. 1:12 Ngohi ahidungutu genangala karana ngini kamamoi ningakuoka o Yesus Kristusika, ho ngone yakunu homahi kukuata. 1:13 Roriadodoto! Ngohi töigo hupaya ngini nihiöriki hara mangöeoka ahidungutu tinïädono mä salalu naga dika madagahanga. Ngohi töigo hupaya niahidogoronakaö ahimanarama ihasiloka hokä tongohi ahimanarama o Yahudiokaua manyawa manga hidogoronaka o ngï mahomoaka ihasiloka. 1:14 Hababu ngohi kokiani de ahi manarama hagala o hoana de o berera manyawaika; yanakoka o atoranga de o adati dé yanäko-näkoua o atoranga de o adati, yohohakola ekola yohohakolaowahi. 1:15 Ma hababu gënanga ngohi duru töigo o Abari ma Oa gënanga tohingahu nginika nigö gogere o Roma mabererakaö. 1:16 Ngohi duru tangaku o Abari ma Oa gënanga, karana o abari gënanga ganga ma Jou Madutu aikuata wahihalamati mata-mata o nyawa yongakungaku; madodihiraka o Yahudi manyawa dé o hoana de o berera mahomoaö manyawa. 1:17 Hababu de o Abari ma Oa gënanga ma Jou Madutu wohidumutu sarakia madodagi o nyawa de ma Jou Madutu manga dodohanga idadi yaoaoli; ganga madodagi iwingaku ma Jou Madutuika, madodihiraka hiädono mabaha. Gënanga imatero hokä itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "O nyawa yongaku ma Jou Madutuika hiädono manga dodohanga de ma Jou Madutu idadi yaoaoli, o nyawa gënanga aha yowango!" 1:18 O horogauku ma Jou Madutu wohimatoko Ai dohata o baradohaika mata-mata dé o nyawa manga dorouika, hababu o dorou yätatoko o nyawa mangale yanako o dodötoko madiai mangale ma Jou Madutu. 1:19 Okia naga yakunu o nyawa ihiöriki mangale ma Jou Madutu inyata itararonoka o nyawa manga hininga magoronaka, hababu ma Jou Madutu mahirete wohi nyataka gënanga o nyawaika. 1:20 Kadema dero ma Jou Madutu wohidadi o dunia, ma Jou Madutu aisifat-sifati yamö mäke-mäkeua, enagënanga Ai gokoile de Ai gogeruku hokä ma Jou Madutu dé Ai kuaha ikokakali, yakunoka o nyawa imangarati ihiginïki dé mata-mata wohidädadioka. HÒ o nyawa duru koiwa manga hababu la manga diri ihitiai. 1:21 O nyawa iwinako ma Jou Madutu, mä o nyawa iwihoromatiua hokä ma Jou Madutu, dé yotarima kasiua Unangika. Iidulu yaino o nyawa yapikiri ihihohomoa; manga hininga idadi ihuhutu. 1:22 Onanga manga diri yamäo yosawaro, enahioko önanga yobodo. 1:23 Ma Jou Madutu wokokakali Unaua önanga iwihuba, duga-duga o dulada-dulada marupa o dodadi yakunu ihonenge; enagënanga o nyawa, o totaleo, o aiwani malou iatoka, dé o aiwani ima tahe-tahe. 1:24 Mahababu gënanga ma Jou Madutu wämalaika önanga manga hininga manahihu yäkuaha önanga la yodiai i totorou, hiädono önanga yodiai o hali ipese-peseke imahi koko onangaika. 1:25 Ma Jou Madutu madiai, önanga yatururu de okia naga ielu-eluku. Wohidödädadiua duga-duga wohidädadiuku gënangadoka önanga yahuba dé yöleleani. Enahioko wohidödädadi genangala kokiani iwi higiriri kahi ado-adonika! Amin. 1:26 Karana o nyawa yodiai hokogënanga, ma Jou Madutu wahi gumala önanga yamoteke manga nahihu dema male-malekoka. Manga ngongoheka manga hininga okaua o nau-naurika hokä mabiaha o nyawa, duga-duga manga hininga kaimahi teke ngongohekaika. 1:27 Hokogenangoli manau-naurö; önanga yamotekokaua madiai imaka ganu de o ngongoheka, duga-duga manga nahihu imahi kokanaurika. O nau-nauru yodiai o manarama de ma male-malekoka imahi kokanaurika, hiädono yatarima mabalaha imatero dé to ona manga manarama i totorou gënanga. 1:28 Mahababu o nyawa yamäoua iparalu ma Jou Madutu iwinäko, ho ma Jou Madutu wamalaika manga dibanga ibodito, hiädono önanga yadiai o hali-o hali moteke madiai idadiua önanga yodiai. 1:29 Manga hininga iömanga de o dorou mata-mata, itotiaiua; iömanga de o kalilu, o mela de o dohata mamamäo; i ömanga de o nahihu la yotoma, imakangamo, yotipu dé o hininga yägogono, önanga yöigo yahi ade-ade o nyawa mahomoa, 1:30 yöigo o nyawa mahomoa yädiai o romanga madorou; önanga manga hininga ikurutile dé yoedenge o dodötoko yoihenua, iwï dohata ma Jou Madutu, dé yöigo yotemo ihihohomoa. Onanga yosawaro yolingiri o ngëkomo mahungi la yodiai o dorou. Onanga yälawani manga dimono; 1:31 önanga yoluku yänako o nyawa mahomoa; önanga yosetiaua dé manga hayanga koiwa o nyawaika. 1:32 Onanga ihiöriki, imoteke ma Jou Madutu aitita, o nyawa yadodiai mata-mata gënanga ipatutu yähukumu de o honenge mahukumanga. Ngarokö hokogënanga önanga kayo diaioli o hali-o hali gënanga; dé inoli kai himotekoli o nyawa mahomoa yadodiai ënanga.

Roma 2

2:1 Mangale karana gënanga, o Roriadodoto, o nagona ngona Riadodoto hiädono nomau nahihowono o nyawa mahomoa? Ngona Riadodoto koanikia-kiaua la nöriwo anidiri! Hababu nako ngona Riadodoto nahihowono o nyawa mahomoa, enahioko ngona mahirete nadiai o manarama imatero hokä önanga, ho Riadodoto nögelenga o hukumanga anidiri mahirete ukuö. 2:2 Ngone hohi öriki nako ma Jou Madutu wägelenga o hukumanga o nyawauku yadödodiai o manarama-manarama hokä hokogënanga, ma Jou Madutu aiputuhu gënanga itiai. 2:3 Mä ngini, Roriadodoto, nginiö mahirete niadiai o hali-o hali kiaka ngini niahidumutu mahowono o nyawa mahomoaika! Dé ngini niapikiri ngini yakunu nilapahi o hukumanga ma Jou Madutuino? 2:4 Ekola ngini nihitubuhoua ma Jou Madutu aihininga maoa dé Ai hininga masanangi inoli Ai sabari hokogënanga ma amoko? Maraioka ngini nihiöriki ma Jou Madutu wohi dumutu Ai hininga maoa karana Unanga womau hupaya ngini nitoba nidiaiokaua o baradoha. 2:5 Mä ngini niahäeke itogowini dé nioluku nimägali. Mangale hababu gënanga ngini mahirete niadiai niahukumanga iholoi itubuho o Kiamati ma Wangeoka, maöraha ma Jou Madutu wohinyata Ai dohata dé wögelenga o hukumanga iadi-adili. 2:6 Hababu ma Jou Madutu aha wabalahi o nyawa moi-moi imadäene de manga manarama. 2:7 Manga hininga de magoungu yododiai o oa-oa la yamäke imomulia, de mahoromati dé ikokakali, onangika ma Jou Madutu wahi döaka o ngango madutu dé ikakali. 2:8 Mä o nyawa ihiaku-akunu manga diri mahirete dé yoluku iwihingounu ma Jou Madutu, duga-duga yanïki itotorou, o nyawa ge önanga aha ma Jou Madutu duru wädohata. 2:9 O nyawa moi-moi yöigo yodiai o dorou aha yohangihara dé yatagongo o huha; madodihiraka o Yahudi manyawa, dé o hoana de o berera mahomoaö manyawa. 2:10 Mä mata-mata o nyawa yöigo yadodiai o oa ma Jou Madutu aha wahidöaka o mulia dé o horomati inoli o lolä; madodihiraka o Yahudi manyawaika, kogenangoli o hoana de o berera mahomoa manyawa. 2:11 Hababu ma Jou Madutu wahidiai o nyawa mata-mata imaketero. 2:12 O hoana de o berera mahomoa manyawa yobaradoha mahiorikua o agama Yahudi matita. HÒ onanga yähukumu imotekua de o tita gënanga. Mä o Yahudi manyawa yobaradoha ihiorikoka o tita gënanga; hababu gënanga önanga ahaö yähukumu ima moteke de o tita gënanga. 2:13 Hababu o nyawa imateke oa-oaoli de ma Jou Madutu, koigoungua karana o nyawa gënanga ihiorikoka o agama Yahudi matita, duga-duga karana ünanga wadiaiokia ituli-tulihoka o tita gënanga magoronaka. 2:14 O hoana de o berera mahomoa manyawa yanäkoua o agama Yahudi matita. Mä nako önanga de manga mau mahirete yadiai okianaga ihipopareta o tita gënanga, manga hininga mahirete idadi o tita mangale önanga, ngarokö önanga yanäkoua o agama Yahudi matita. 2:15 To önanga manga kalakuanga ihidumutu okianaga ihipopareta o tita gënanga itulihi to önanga manga hiningaka. To onangö manga hininga madola ihinyata igoungu o hali gënanga, hababu önanga mahirete toönanga manga dibanga mamoi-mamoi yahihowono dé mamoi-mamoi ihigoungu. 2:16 Hoko genangala aha idadi damä ma wange ihigogeroka gënanga. Ma wangeoka gënanga -- i moteke o Abari ma Oa ngohi tohingahu-ngahu -- ma Jou Madutu ihiginïki de o Yesus Kristus, aha wodadi o hakimi hagala o hininga marahasia dé o nyawa mata-mata manga dibanga. 2:17 Maöraha nënanga sarakia de Roriadodoto mahirete? Riadodoto nomangaku anidiri o Yahudi manyawa. Riadodoto noma higagao o Yahudioka manga agama matitaika de ngona Riadodoto anihininga iamoko mangale anihidohanga ngona de ma Jou Madutu. 2:18 O agama matitaino gënanga Riadodoto ngona namäke o hidumutuhidumutu, hiädono Riadodoto ngona nohiöriki ma Jou Madutu aimau dé nohiöriki nohitatapu kiaka maoa. 2:19 Riadodoto ngona nohiöriki igou-goungu Riadodoto ngona ganga o nyawa yopilo-piloko manga tutuda dé o dararono onangika yogögogere o huhutu magoronaka; 2:20 Riadodoto ngona nädotoko o nyawa manga biaha i totorou, dé o nyawa yobodo-bodo manga guru, Riadodoto ngona nongaku igou-goungu o agama Yahudi matita magoronaka, Riadodoto ngona nohiöriki hagala o sawaro dé o dodötoko madiai. 2:21 Riadodoto nädotoko o nyawa mahomoa; aa, yadodoa ho Riadodoto nödotokua anidiri mahirete? Riadodoto nädotoko o nyawa hupaya uhayotohiki, enahioko Riadodoto mahirete notohiki. 2:22 Riadodoto nädotoko o nyawa hupaya uha yohowono, enahioko Riadodoto ngona mahirete nohowono! Riadodoto ngona nödohata o gomangika, enahioko Riadodoto ngona mahirete nomälë o bara-baranga, o gomanga matauoka. 2:23 Riadodoto nomahi amo-amoko o Musa aitita ngonaka, enahioko Riadodoto nihikauku ma Jou Madutu de namotekua Ai tita. 2:24 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hokonënanga, "Karana ngini, o Yahudi manyawa, homa Jou Madutu airomanga ipeseke o hoana de o berera mahomoa manyawa manga hidogoronaka." 2:25 Nako Riadodoto ngona nohingounu o agama Yahudi matita, done Riadodoto anihuna naga de mafaidäö. Mä nako Riadodoto ngona nabiahaua namoteke o hali-o hali ihipopareta o tita gënanga magoronaka, done anihuna Riadodoto idadiua hakali-kali. 2:26 Nako womatëngo o Yahudiokaua iwihunaua, ma wamoteke o agama Yahudi matita, mode koigoungua ma Jou Madutu wïpulono hokä o nyawa womahunaka? 2:27 Dé o nyawa womahuna-hunaua gënanga aha wonihihowono ngona Riadodoto o Yahudi manyawa, hababu Riadodoto ngonaka de maënanga o agama Yahudi matita dé Riadodoto ngona nomahuna, mä Riadodoto ngona natilakuru o tita gënanga. Onanga imahunaua, mä itiai duru önanga ihi ngounu o agama Yahudi matita. 2:28 Karana o Yahudi manyawa madutu uhaua o nyawa duga-duga kamanga romanga dika o Yahudi manyawa; dé o nyawa igou-goungu imahuna uhaua o nyawa, imahuna maporetino dika. 2:29 Iidulu yaino, womatëngo o Yahudioka madutu ganga o nyawa aihininga o Yahudi majiwa; dé o huna madutu ganga o huna o hiningaka yamomanarama ma Jou Madutu ai Womaha, ënaua yatuli-tulihi o buku magoronaka. O nyawa marupa hokogënanga yatarima o higiriri ma Jou Madutuino, o nyawainoua.

Roma 3

3:1 Nako hokogënanga, okia mautumu hodadi o Yahudi manyawa? Dé okia mafaidä hamoteke o huna madatoro? 3:2 Maraioka mafaidä iwöe! Madodihiraka, karana o Yahudi manyawaika ma Jou Madutu wohidöakoka mata-mata ma Jou Madutu aidemo. 3:3 Mä sarakia nako o Yahudi manyawa o hidoku moi yosetiaua? Boteka karana gënanga ma Jou Madutu idadi wosetiaua? 3:4 Marai kowali! Hababu itararono itiai ma Jou Madutu salalu wotiai, ngarokö o nyawa moi-moi yoeluku. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi, "Kokiani inyata igoungu ngona notiai okia anidemo magoronaka, dé ngona noutumu maöraha ngona inihihakimi." 3:5 Mä nako ma Jou Madutu aiadili idadi idogo-dogo inyata, mangale karana ngone hodiai ihowo-howono, okia kokiani ngone hotemo? Ma Jou Madutu woadilua nako Unanga wonähukumu ngone? (I goungu o loleha nënanga madiai cara o nyawa.) 3:6 Ha kali-kali kowali! Hababu nako ma Jou Madutu woadilua, sarakia Unanga wakunu wohihakimi o dunia nënanga? 3:7 Mä nako karana o manarama madiaiua, okianaga madiai mangale ma Jou Madutu idogo-dogo imahi matoko hiädono Unanga iwihigiriri, yadodoa ho o nyawa o dorou yododiai gënanga kayahi howonohi hokä o baradoha manyawa? 3:8 Dé yadodoa hohakunua ngone hotemo, "Kayaoa de ngone hodiai o dorou hupaya o oa-oa ipuda?" I goungu naga o nyawa ihihikauku ngohi dé yahetongo bari ngohi totemoka hoko gënanga. O nyawa hokä önanga gënanga ipatutu ma Jou Madutu wähukumu. 3:9 Aa, boteka nanga gogere hokä o Yahudi manyawa iholoi yaoa de o hoana de o berera mahomoa manyawa manga gogere? Ha kali-kali kowali! Tohingahuoka niahimangika kayaoa o Yahudi manyawa, kayaoa o hoana de o berera mahomoa manyawa, mata-mata o baradoha yäkuahaoka. 3:10 Hokä yatulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "O nyawa moiö de koiwa yotiai, 3:11 o nyawa moiö de koiwa imangarati, dé o nyawa moi ö de koiwa iwi huba ma Jou Madutu. 3:12 O nyawa mata-mata manga diri imahi kurutikaoka de ma Jou Madutu; mata-mata yahongohuoka o diai. O nyawa moiö de koiwa yadiai i totiai; koiwa o nyawa moi ö de! 3:13 To önanga manga goodongo hokä o lungunu i helengaika. O tengeluku mademo ihahuru manga akiriha, dé to ona manga uru makai ihiopuru o fitana, hokä o dodiha mabiha. 3:14 To önanga manga uru i ömanga de o lolai dé o ngongelo. 3:15 To önanga manga aguru itaiti nako yomau yähangihara dé yätoma o nyawa. 3:16 O binaha dé o huha, önanga ihibarihi kiaka dika. 3:17 Onanga yopiloko o dame mangekomika, 3:18 dé ma Jou Madutu iwihoromatiua." 3:19 Orahanënanga ngone hohiöriki mata-mata ituli-tulihi o agama Yahudi matita magoronaka, ganga manga hidoku o nyawa yogögogere o tita gënanga mapareta matimiuku. De hokogënanga moiua o nyawa yakunu ihidöaka o hababu nënanga de gënanga, dé o dunia mata-mataika ma Jou Madutu yakunu wädotagahoko. 3:20 Hababu moiua o nyawa yakunu yadadi imateke oa-oa de ma Jou Madutu, mangale karana o nyawa gënanga yodiai o hali-o hali yamäke-mäke o agama matita magoronaka. I idulu yaino o agama matita gënanga duga-duga kahimatoko o nyawaika i goungu o nyawa yobaradoha. 3:21 Mä o örahanënanga ma Jou Madutu wohimatokoka o ngëkomo sarakia o nyawa imateke oa-oa de Unanga; dé madodagi gënanga koiwa naga imako ngohama de o agama Yahudi matita. O Musa aibuku-buku dé o nabi-nabi manga buku ihinyata o hali gënanga, 3:22 ma Jou Madutu idadi wohigumala o nyawa imateke oa-oa de Unanga, duga-duga nako o nyawa iwingaku o Yesus Kristusika; hababu koiwa naga imahowono: 3:23 O nyawa mata-mata yobaradohaka dé yokurutika de ma Jou Madutu kiaka womau wahihalamati önanga. 3:24 Duga-duga karana ma Jou Madutu aihayanga de Aidora dika wohidöakoka kapöparahaja, o nyawa de ma Jou Madutu manga hidohanga idadi yaoa okali; madodagi gangala: o Yesus Kristus wahilapahi o nyawa. 3:25 Ma Jou Madutu wihihuba o Yesus Kristus hupaya de o Yesus aihonenge gënanga ihinyata o nyawa yolapahi de toona manga howono nako önanga iwingaku Unangika. Ma Jou Madutu wodiai hokogënanga mangale wohimatoko Ai adili. Hababu o öraha ipahapahaika ma Jou Madutu wosabari o nyawa manga baradoha-baradohaika, hiädono Unanga wähukumua önanga. 3:26 Maöraha nënanga Unanga okia naga wodiai o baradohaika la wohidumutu igoungu Ai adili. De madodagi gënanga Unanga wohimatoko Ai diri itiai; dé moi-moi o nyawa iwingaku o Yesus Kristusika, wohinyata hokä o nyawa imateke oa-oaokali de ma Jou Madutu. 3:27 Mangale hababu gënanga koiwa nagali idadi matiti ngoneoka la homahi amo-amoko. Yadodoa hohoko gënanga? Boteka karana ngone hodiai itötuli-tulihi o agama Yahudi matita magoronaka? Kowali. Mä karana ngone hongaku. 3:28 Hababu hatipokoino ganga hoko nënanga: O nyawa ihinyata imateke oa-oaokali de ma Jou Madutu, karana Unanga wodiaiua itötuli-tulihi o agama Yahudi matita magoronaka, duga-duga karana ünanga wïngaku o Yesus Kristusika. 3:29 Ekola ma Jou Madutu gënanga kato Yahudi manyawa manga Jou Madutu? Mode koigoungua Unanga o hoana de o berera mahomoa manyawaö manga Jou Madutu? Igoungu, itiai Unanga o hoana de o berera manyawaö manga Jou Madutu! 3:30 Hababu ma Jou Madutu duga-duga womatëngo. Unanga ganga wohigumala o Yahudioka manyawa imateke oa-oaoli de ma Jou Madutu karana önanga yongaku. Dé unangoli wohigumala o hoana de o berera mahomoa manyawa imateke oa-oaoli de ma Jou Madutu; genangö karana önanga yongaku. 3:31 Boteka nënanga mamangarati karana ngone hingaku o Kristusika, hongone haumo o agama Yahudi matita? Hakali-kali kowali! Duga-duga yadäene de tongone nanga ngongaku gënanga, ngone hohilamoko o tita gënanga.

Roma 4

4:1 Nako hokogënanga, okia yakunu ngone hotemo mangale o Abraham nangaete de nangatohora? Sarakia wamäke idädadioka? 4:2 Nako o hali-o hali wadodiaioka idadi o hababu ma Jou Madutu wïtarima ünanga hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu aihininga, done nagaö idadi o titi unangika la womahi amo-amoko. Mä unanga wakunua womahi amoko ma Jou Madutu aihimangoka. 4:3 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi, "O Abraham wïngaku ma Jou Madutuika, dé karana aingongaku nënanga ünanga ma Jou Madutu wïtarima hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu aihininga." 4:4 O nyawa yomomanarama yatarima manga hewa; dé aihewa wapulonua hokä o ngongike moi, hababu ënanga ganga aihaku. 4:5 Mä naga o nyawa imahigagaoua manga hidailako mahireteika; ünanga wohidöaka aidiri ma Jou Madutuika kiaka wohinyönyata-nyata o baradoha manyawa yolapahioka de o howono. Matiti de aingongaku gënanga ma Jou Madutu wïtarima o nyawa gënanga hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu aihininga. 4:6 Hoko gënanga ma Koano Daudö aidamäke; mahababu gënanga ünanga wotemo o nyawaika halamati youtumu kiaka ma Jou Madutu wätarimaka hokä o nyawa yasosanangi Ai hininga, ma Jou Madutu watailakoua o nyawa gënanga aimanarama. Ma Koano Daud wotemo hokonënanga, 4:7 "Halamati woutumu o nyawa aihowo-howono ya apongoka dé aibaradoha-baradoha ma Jou Madutu walungunoka! 4:8 Halamati woutumu o nyawa aibaradoha ma Jou Madutu wölehaokaua!" 4:9 Boteka o demo halamati youtumu nënanga duga-duga yahidumutu o nyawa yamote-moteke o huna madatoro dika? Ekola o nyawa yamote-motekuaö o huna madatoro? Madihirahi ngomi mia hetongoka, ma Jou Madutu wïtarima o Abraham hokä o nyawa yasosanangi Ai hininga, karana o Abraham wïngaku ma Jou Madutuika. 4:10 Aa, kahuruono de ma Jou Madutu wohinyata o hali gënanga? O Abraham womahunaowahi ekola womahunaka? Igoungu ünanga womahunauwahi, ipahainoua. 4:11 Unanga iwihuna ituru, dé aihuna gënanga duga-duga hokä o nonako ma Jou Madutu wïtarimaka hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu aihininga, karana wïngaku ma Jou Madutuika. Unanga ma Jou Madutu wïtarima maöraha ünanga wanïkowahi o huna madatoro. Dé o nyawa mata-mata yongaku-ngaku ma Jou Madutuika, o Abraham wodadi manga ama mangale o ngongaku, dé karana ünanga ma Jou Madutu wätarimaka önanga hokä o nyawa yasosanangi Ai hininga, ngarokö önanga yanïkua o huna madatoro. 4:12 O Abraham ö wodadi manga ama mangale o ngongaku mangale o nyawa yamote-moteke o huna madatoro. Unanga to önanga manga ama mangale o ngongaku koigoungua duga-duga karana önanga yamoteke o huna madatoro, mä karana ö önanga yowango de iwi ngaku ma Jou Madutuika, ima tero hokä o Abraham maöraha ünanga wamotekowahi o huna madatoro. 4:13 Ma Jou Madutu wïjaji o Abrahamika dé aidifauku o dunia nënanga aha idadi madutu to Abraham. Ma Jou Madutu wïjaji hokogënanga hababuua o Abraham wohingounu wamoteke o agama Yahudi matita, mä karana ünanga wïngaku ma Jou Madutuika, hiädono ma Jou Madutu wïtarima ünanga hokä o nyawa yasosanangi Ai hininga. 4:14 Hababu nako duga-duga o nyawa ihingou-ngounu yamoteke o agama Yahudi dika aha yatarima okia ma Jou Madutu wojäjajioka, done hongaku ma Jou Madutuika hakali-kali koiwa mabaraguna, dé ma Jou Madutu aijajiö duru o homoa. 4:15 O agama Yahudi matita inägao ma Jou Madutu aihukumanga. Mä nako o tita koiwa, o dodilakuru mä koiwa. 4:16 HÒ ma Jou Madutu aijaji gënanga mahohole o nyawa iwingaku ma Jou Madutuika. Gënanga idadi o ngongike moi o Abraham aidifaukuika mata-mata, ho o jaji gënanga yahidöaka onangika hokä o ngongike moi karana o dora ma Jou Madutuino; ka onangikaua dika yamote-moteke o agama Yahudi matita, mä onangikaö yongaku-ngaku ma Jou Madutuika, imatero hokä o Abraham wongaku Unangika. Hababu o Abraham gangala mata-mata tongone nanga ama cara rohani. 4:17 Hababu ma Jou Madutu wïtemo o Abrahamika hokonënanga, "Ngohi tonihidadioka ngona o hoana de o berera mangöe manga ama." Hoko gënanga ma Jou Madutu wohidöaka o jaji gënanga o Abrahamika. Dé o Abraham wïngaku Unangika. Unanga ma Jou Madutu wahiwango-wango o nyawa yohonehonengoka; Unangö ma Jou Madutu kade wotemo dika wadiai okia komaiwa naga idadi dema ënanga. 4:18 O Abraham kagila-gila dika wönganono dé wongaku ngarokö koiwaka aingonganono. Karana gënanga ünanga wodadi o hoana de o berera mangöe manga ama. Hokä itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "Ani difauku aha yodadi duru ka mangangöe." 4:19 O Abraham o öraha gënanga wohiöriki ünanga idadiokaua de aidifauku, hababu airöehe yaperekioka holi dé aiumuru yodangadeoka o taongo ratuhu moi; inoli o ngo Sarah, ngoihekata gënanga komo ngohakua. Mä o Abraham aingongaku ikurangua. 4:20 Unanga kahirahi wongaku dé wododatoua mangale ma Jou Madutu aijaji. Gënanga hongoli aingongaku yadiai ünanga idogo wokuata, hiädono ünanga wihigogiriri ma Jou Madutu. 4:21 Unanga duru wongaku ma Jou Madutu wakunu wadiai okianaga wohijäjajioka. 4:22 Mahababu gënanga o Abraham, ma Jou Madutu wïtarima hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu aihininga. 4:23 O demo "wï tarima hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu aihininga" i tulihi duga-duga kao Abrahamua dika mahirete, 4:24 mä mangale ngoneö. Ngoneö aha ina tarima hokä o nyawa yasosanangioka ma Jou Madutu aihininga, karana ngone hongaku ma Jou Madutuika wihiwöwango-wango o Yesus, tongone nanga Jou, o honenge mahidogoronaka. 4:25 O Yesus gënanga iwihilapahioka Ai diri la iwitoma karana nangabaradoha; daha Unanga ma Jou Madutu wihiwangookali la ngone yakunu homateke oa-oaokali de ma Jou Madutu.

Roma 5

5:1 O örahanënanga ngone homateke oa-oaokali de ma Jou Madutu karana ngone hongaku. Dé mahababu gënanga nanga Jou Yesus Kristus dede Unanga ngone howango o dame magoronaka de ma Jou Madutu. 5:2 Mahababu ngone hongaku o Yesusika, ho Unanga wonahiakunu ngone hamäo ma Jou Madutu aidora, dé de o dora gënanga o örahanënanga ngone howango. Karana gënanga ngone homörene karana ngone de nanga ngonganono ngone aha hamäo mautumu ma Jou Madutu wohidöa-döaka! 5:3 Dé iholoi de gënanga, ngone mahomagarago o huha magoronaka, hababu hohiöriki o huha yadiai o nyawa manga hininga ikuata, 5:4 dé o hininga makuata yadiai o nyawa yotongohono o cocoba; nenangala yapuda o ngonganono. 5:5 O ngonganono hokonënanga aha nangahininga yahuhaua, hababu ma Jou Madutu wönoäka nangahininga de Ai dora. Ma Jou Madutu wadiai nënanga de Ai Womaha mamanarama, inahi döa-döakoka ngoneino. 5:6 Maöraha ngone homägakunokaua, o Kristus wohonenge mangale ngone maöraha yakokoronauku ma Jou Madutu wödato-datoroka; enahioko ngone o nyawa kananga gurutika de ma Jou Madutu. 5:7 Mangale woadi-adili womatëngo ma ihuha o nyawa yo mau yohonenge. Mudukua mangale womatëngo o nyawa maoa, nagaö o nyawa yobarani yohonenge. 5:8 Mä ma Jou Madutu aidora wohinyata ngoneino maöraha o Kristus wohonenge mangale ngone, maorahoka ngone ka o nyawa baradohaohi. 5:9 O örahanënanga de madodagi o Yesus Kristus aihonenge ngone homateke oa-oaokali de ma Jou Madutu; karana gënanga maraioka mangale o Kristus, ngone aha inahihalamati ma Jou Madutu aidohata inädäenua. 5:10 Nako ma orahuku ngone homateke haturü de ma Jou Madutu, ngone inahi dame dede Una de Ai Ngohaka aihonenge madodagi, okiahioli öraha nënanga nanga rimoi de ma Jou Madutu yaoaokali, marai ngone aha inahihalamatoli de o Kristus aingango madodagi. 5:11 Dé iholoi de gënanga, ngoneö kahomörene mangale de ma Jou Madutu aioa de madodagi nanga Jou Yesus Kristus. Hababu de madodagi o Kristus, örahanënanga ngone hamäo ihailoa nanga rimoi maoa-oa gënanga de ma Jou Madutu. 5:12 Mangale madodagi o nyawa womatëngo, o baradoha iwohama o duniaino, dé o baradohaino gënanga o honenge ipuda. Mabaha, o honenge itahe ihora o nyawa mata-mataika, hababu o nyawa mata-mata hobaradohaka. 5:13 Ihira de o agama Yahudi matita ihidöaka, o baradoha naga iböaka o dunia magoronaka. Mä o baradoha gënanga yatuntutua ibalahi, karana koiwa o tita yakunu yatilakuru. 5:14 Mä o Adam aiorahoka hiädono o Musa aiorahoka, o honenge yakuaha o nyawa mata-mata. Inoli o nyawa yadodiaiua o dodilakuru hokä o Adam wadodiai, o nyawa geonangö o honenge yäkuaha. O Adam ganga aha woböa-böa maduruino aidulada. 5:15 Mä yahinoto gënanga imateroua; hababu ma Jou Madutu aingongike iholoi ilamoko nako hohitotero de o dodilakuru o Adam wadodiai. O nyawa womatëngo aidodilakuru idadi hababu o nyawa manga ngöe yohonenge. Hokokia iholoi ilamokoli ma Jou Madutu aihayanga de Ai dora dé o ngongike halamati yahidöa-döaka o nyawaika hoko gënanga manga ngöe, mangale madodagi o nyawa womatëngo aihininga maoa, enagënanga o Yesus Kristus. 5:16 Ma Jou Madutu aihadiaö iholoi ilamoko de o nyawa womatëngo gënanga aibaradoha. Hababu ipaha o nyawa womatëngo wodiaioka o dodilakuru, ihupu o putuhu "wahowono". Mä de o nyawa manga ngöe yodiaioka o baradoha, i böa o hadia ma Jou Madutuino kiaka ihinyata "Yahowonua". 5:17 Karana o nyawa womatëngo aidodilakuru, o honenge itahe ihora kiaika honanga mangale de mangëkomo o nyawa womatëngo gënanga. Hokokia iholoioli ma amoko mahasili okianaga womatëngo o nyawa mahomoa wadodiai, enagënanga o Yesus Kristus. Mangale de mangëkomo Unanga, ma Jou Madutu wahidöaka de maboloi Ai hininga maoa o nyawaika duru kamangangöe, dé demabobangu koiwa wahigumala önanga ima teke oa-oaoli de ma Jou Madutu; mangale de mangëkomo o Kristus önanga aha yokuaha o duniaka nënanga. 5:18 HÒ, hokasarakia o nyawa womatëngo aidodilakuru de mabaha o nyawa mata-mata kamamoi yähukumu, hokogenangoli o nyawa womatëngo wamote-moteke ma Jou Madutu aimau touna aimanarama, de mabaha o nyawa mata-mata manga howono yaetongokaua dé yahidöaka o ngango. 5:19 Dé hokasarakia o nyawa mangangöe yodadi o baradoha manyawa karana o nyawa womatëngo wotomotekua, hoko genangoli o nyawa mangangöe yahiakunu imateke oa-oaoli de ma Jou Madutu karana o nyawa womatëngo wotomoteke ma Jou Madutuika. 5:20 Ihi döa-döaka o agama Yahudi matita ganga ma Jou Madutu mahirete. Mä o nyawa iholoi ihidailako yamoteke o datoro gënanga, önanga iholoioli yatilakuru dé yobaradoha ma Jou Madutuika. Mä inoli iholoi o nyawa yodiai o baradoha, ma Jou Madutu iholoioli wädora önanga. 5:21 Aa, ngone kokiani hohonenge karana hodiai o baradoha. Mä ma Jou Madutu wonädora ngone dé wonahidöaka o ngëkomo ngoneino mangale homateke oa-oaoli dede Una. Dé karana nanga rimoi de ma Jou Madutu yaoaokali, Unanga wonahi doakö o ngango madutu dé i kakali ngoneino mangale de mangëkomo o Yesus Kristus, tongone nanga Jou.

Roma 6

6:1 Nako hokogënanga, okia hakunu ngone hotemo? Kokiani kahoko genangika dika ngone hodiai o baradoha hupaya ma Jou Madutu wonädora ngone? 6:2 Marai kowali! O baradoha inakuahaokaua ngone, hÒ, kayakunu kahoko genangika howango de hodiai o baradoha? 6:3 Roriadodoto nihiorikoka maöraha ngone hatarima o gohiki madebi-debini, ngone inahirimoi de o Kristus Yesus? Nënanga mamangarati ngone inahirimoi de Ai honenge. 6:4 De o gohiki madebi-debini gënanga, ngone ina hidulungunu de o Kristus dé homako moteke hohonenge dede Unanga, hupaya hokasarakia o Kristus o honenge mahi goronaka de iwihiwango de mangale o Ama aikuaha imomulia, hokogenangoli ngone hakunu hotagi hanonu moi o ngango mahungi. 6:5 Nako ngone hodadioka kamoi de o Kristus hababu ngone homa komotekoka hohonenge dede Unanga, ngone aha hodadi kamoi dede Unangoli karana ngone homako moteke inahi wangokali hokä Unanga. 6:6 Ngone hohiöriki nanga biaha ihira-hira hokä o nyawa yahohonengoka kamamoi de o Kristus o salib magotaka hupaya o nyawa nanga biaha makuaha iböbaradoha gënanga yawedere; de hokogënanga ngone hogilaongokaua mangale o baradoha. 6:7 Karana nako womatëngo wohonenge, o nyawa gënanga o baradoha makuaha iwiparetaokaua. 6:8 Nako ngone hohonengoka kamamoi de o Kristus, ngone hongaku ngoneö aha howango kamamoi dede Unanga. 6:9 Hababu ngone hohiöriki o Kristus iwihiwangoka o honenge mahigoronaka dé Unanga ahaoli wohonengokaua; Ai diri o honenge yakuahaokaua. 6:10 O honenge o Kristus wamäo-mäo gënanga ganga o honenge mangale o baradoha. Gënanga idadi mamoi dika de kahiado-adonika. Dé o ngango wanönonu o örahanënanga ganga o ngango mangale ma Jou Madutu. 6:11 Ngini mata-mata kokianioli nianäko niadiri ihonenge mangale o baradoha, mä iwango o rimoi ikëkekete magoronaka de ma Jou Madutu, mangale de madodagi o Kristus Yesus. 6:12 Bötohi nihigumala o baradoha yakuaha niawowango ikokakaliua la Riadodoto uha niamoteke nianahihu madorou. 6:13 Uhaoli Riadodoto nihidöaka niaröehe o baradoha makuahaika la ihi päke madungutu itotorou. Mä nihi döaka niadiri ma Jou Madutuika hokä o nyawa imatotururuoka o honenge magoronaka de o ngangoika. Nihidöaka niadiri ingodu-ngodumu ma Jou Madutuika la yapäke mangale ihidiai ma Jou Madutu aimau. 6:14 O baradoha yakunokaua inïkuaha ngini, karana ngini niwango okaua o agama Yahudi matita matimiuku mä ma Jou Madutu aihininga maoa matimiuku. 6:15 O örahanënanga, okia mademo mahohonenge? Kai yakunu ngone hobaradoha, hababu ngone o agama Yahudi matita makuaha matimiukuokaua, duga-duga ma Jou Madutu aihayanga de Ai dora makuaha matimiuku? Hakali-kali kowali! 6:16 Ngini nihiorikoka nako ngini nihidöaka niadiri womatëngoika la niadiai Ai mau done ngini ganga o nyawa niwihimote-moteke gënanga Ai gilaongo -- bote o baradoha magilaongo iniao-ao ngini o honengika, ekola o gilaongo nimote-moteke ma Jou Madutuika, dé de hokogënanga nimateke oa-oali de ma Jou Madutu. 6:17 Mä sukur ma Jou Madutuika! Hababu kahuruono ngini nidadi o baradoha magilaongo, mä orahanënanga ngini de niahininga magahumu niamoteke o dodötoko madiai inihidöa-döakoka nginika. 6:18 Ngini o baradoha iniparetaokaua, dé orahananga nidadi o gilaongo mangale ma Jou Madutu aimau. 6:19 Karana o ade-ade nitagoko niakunowahi, ngohi tapäke manonako o gilaongo hupaya ngini iholoi igapanga nimangarati. Mahiraino ngini niadiri mata-mata nihidöakoka hokä o gilaongo o hali ipese-pesekika dé i totorou de madungutu i totorou. Kogenangoli örahananga, kokiani ngini niadiri mata-mata nihidöaka hokä o gilaongo mangale ma Jou Madutu ai mau de mangale ma Jou Madutu Ai dungutu itebi-tebini. 6:20 Maöraha ngini o baradoha imägilaongo, ngini inïkuahaua ma Jou Madutu aimau. 6:21 O hali-o hali inïmale-maleke nidiai o öraha nënanga o utumu okia niatarima enangino o öraha gënanga? O manarama-manarama gënanga duga-duga iao o honenge! 6:22 Maöraha nanga o baradoha inïparetaokaua, dé nidadi ma Jou Madutu aigilaongo. Nia utumu ganga Riadodoto niwango nitebini mangale ma Jou Madutu dé o hali gënanga mahasili o ngango madutu dé ikakali. 6:23 Hababu o honenge ganga o baradoha mahewa; mä o wowango madutu dé i kakali de o Kristus Yesus nanga Jou ganga o ngongike ma Jou Madutuoka wohidöaka pöparahaja.

Roma 7

7:1 Ahi Roriadodoto! Riadodoto mata-mata nianaköka o tita. HÒ, ngini nihiöriki o tita makuaha o nyawa moika, imadadi duga-duga madekana o nyawa gënanga kawowango-wangohi. 7:2 Hohitero, o ngoheka momatëngo de amirokatoka, o tita imihidinikutu amirokatika duga-duga madekana amirokata wowango-wangohi. Nako amirokata wohonengoka, ngoihekata gënanga o tita imihidodilikoika de amirokata molapahioka. 7:3 Nako o ngoheka gënanga mowango de o nauru mahomoa maöraha amirokata kawowango-wangohi, o ngoheka gënanga yahetongo mohowono. Mä nako amirokata wohonengoka, o tita madatoro imidäenokaua. Dé nako muna mokawingoli de o nauru mahomoa münanga mohowonua. 7:4 Ahi Roriadodoto, hoko genangoli mahali de ngini. Mangale o agama Yahudi matita ngini nihonengoka, karana ngini inihi rimoioka de o Kristus airöehe dé nidadi To ünanga kiaka wihiwangokali o honenge mahidogoronaka. Unanga wihiwangokali o honenge mahidogoronaka hupaya ngone hodadi baraguna ma Jou Madutuika nanga wowango magoronaka. 7:5 Hababu, mahiraino ngone howango hamoteke o nyawa nangarupa de nangabiaha. O öraha gënanga o nahihu iböbaradoha, ipuda karana naga o agama matita, inahitotitila nanga diri magoronaka. Mahababu gënanga ngone hadiai o hali mahasili o honenge. 7:6 Maöraha nanga inahidinikutokaua de o agama Yahudi matita. Ngone hohonengoka mangale o tita mahiraino inakokuaha ngone. Ngone homahi gilaongokaua de imoteke ihira-hira, imoteke o tita itötuli-tulihi. Orahananga hogilaongo imoteke madodagi maduru ma Jou Madutu ai Womaha ihidödumu-dumutu ngoneino. 7:7 Nako hokogënanga, okia yakunu ngone hotemo? O agama Yahudi matita itorou? Marai kowali! Mä o tita gënanga ihïdotoko ngohi mangale o baradoha. Ngohi tohiorikua o kalilu gënanga okia, nako o agama matita yahetongua, "Uha nikalilu." 7:8 Mangale de madodagi o agama matita, o baradoha yamäke o ngëkomo la yapuda hagala rupa o nahihu ikokalilu ahihininga magoronaka; hababu nako o agama matita koiwa, o baradoha maihonenge. 7:9 Ngohi mahiraino towango de o agama matita koiwa. Mä maöraha o agama matita iböa, o baradoha imuläenge iwango 7:10 dé ngohi tohonenge. O agama matita gënanga, madungutu madodihiraka mangale ihidöaka o ngango, ino de iao o honenge ngohino. 7:11 Karana mangale de madodagi o agama matita gënanga, o baradoha yalë o ngëkomo ihi tipu dé i hitoma ngohi. 7:12 O agama matita maahali ma Jou Madutuino, dé moi-moi o pareta o tita gënanga magoronaka ma Jou Madutuino, hÒ iadili dé yaoa. 7:13 Aa, boteka nënanga mamangarati maoa-oa gënanga ihïgao o honenge ngohino? Marai kowali! O baradoha ihïgao o honenge gënanga. De tapäke maoa-oa, o baradoha ihïgao o honenge ngohino, hupaya mabiaha de marupa o baradoha imahi matoko madodiai. Mangale de madodagi ma Jou Madutu aipareta, imahinyata i goungu hokokia o baradoha mamodorou. 7:14 Ngone hohiöriki o agama Yahudi matita maahali ma Jou Madutu ai Womahino; mä ngohi nënanga o nyawa tobole-bole. Ngohi ihihukunoka la todadi o baradoha magilaongo. 7:15 Hababu ngohi mahirete tomangaratiua tongohi ahimanarama. O hali-o hali ngohi tönahihu tadiai, gënanga ngohi tadiaiua; mä o hali-o hali ngohi tödohadohata, gënanga iholoi ngohi tadiai. 7:16 Aa, nako ngohi tadiai o hali-o hali imaroributu de ahinahihu, gënanga mamangarati ngohi tohigoungu o agama Yahudi matita gënanga yaoa. 7:17 HÒ, imoteke madiai gënanga ngohi okaua tadiai, duga-duga o baradoha yakokuaha ahidiri. 7:18 Ngohi tohiöriki maoa kamoiö de koiwa ahidiri magoronaka; enagënanga ahibiaha magoronaka hokä o nyawa. Hababu naga o nahihu ngohioka mangale o oa todiai, mä ngohi takunua tohidagi. 7:19 Ngohi takunua todiai maoa-oa kiaka ngohi tönahihu tadodiai; i iduluyaino ngohi todiai o hali madodorou, kiaka ngohi toluku tadiai. 7:20 Nako ngohi todiai o hali kiaka ngohi toluku tadiai, gënanga ngohiua tadiai o hali-o hali gënanga, duga-duga o baradoha yakokuaha ahidiri. 7:21 HÒ, ngohi talë mademo mahohonenge, o tita nënanga ihititila; enagënanga nako ngohi tomau todiai maoa-oa, maduga-duga madodorou dika ipuda ngohioka. 7:22 Doka ahihiningaka yöigo ma Jou Madutu aitita, 7:23 mä ngohi tomanako ahidiri magoronaka nagaoli o tita mahomoa ihitotitila -- enagënanga o titaima roributu de o tita kiaka ahidibanga marorahai ihimoteke. Mahababu gënanga ngohi hihidinikutu o baradoha matita kiaka ihitotitila ahidiri magoronaka. 7:24-25 Aa, hokonënanga ahibiaha de ahirupa; ngohi tamoteke ma Jou Madutu aitita de tongohi ahidibanga irorahai, mä de ahi biaha o nyawa, ngohi tomahi moteke o baradohaika. Hokokia ahibodito ngohi nënanga! O röehe nënanga magoronaka ihiao ngohi o honengika, o nagona yömodeke ihihalamati ngohi? Sukur ma Jou Madutuika! Unanga wömodeke wohihihalamati mangale de madodagi o Yesus Kristus.

Roma 8

8:1 Onanga yowöwango-wango yorimoi de o Kristus Yesus örahananga koiwaka o hukumanga onangika. 8:2 Hababu ma Jou Madutu ai Womaha matita yadodiai ngone howango horimoi de o Kristus Yesus ihihilapahioka ngohi de o datoro idädadi o hababu o baradoha dé o honenge. 8:3 Okia naga o agama matita yakunua yadiai, karana ngone o nyawa hobole, gënanga ma Jou Madutu wadiaioka. O nyawa nangabiaha magoronaka ma Jou Madutu wahohihanga o baradoha makuaha de ai Ngohaka mahirete wihidingoto woböa-böa Ai rupa de Ai biaha hokä o nyawa yoböbaradoha la mangale waehe o baradoha. 8:4 Ma Jou Madutu wodiai gënanga hupaya Ai mau inyata o agama Yahudi matita magoronaka gënanga yakunu hadiai nanga diri magoronaka iwöwango-wango imoteke ma Jou Madutu ai Womaha dé hamotekua o nyawa nangabiaha. 8:5 O nyawa yowöwango-wango imoteke o nyawa nangabiaha, hoko genangika yapikiri okia yoigo-igo o nyawa mangabiaha. Mä hagala o nyawa yowango imoteke ma Jou Madutu ai Womaha, gila-gila yapikiri okia yoigo-igo ma Jou Madutu ai Womaha. 8:6 Nako o nyawa nanga biaha yakuaha anidibanga, done mabaha o honenge. Mä nako ma Jou Madutu ai Womaha yakuaha anidibanga, done mabaha o ngango dé o dame de ma Jou Madutu. 8:7 O nyawa manga dibanga yakokuaha o nyawa nangabiaha o nyawa geönanga imateke haturü de ma Jou Madutu; karana o nyawa geönanga imahimotekua ma Jou Madutu aititaika; dé i goungu ünanga wakunua wamoteke ma Jou Madutu aitita. 8:8 O nyawa yowö wango-wango imoteke o nyawa nangabiaha, yakunua iwi hisanangi ma Jou Madutu. 8:9 Mä ngini niwangoua imoteke o nyawa nangabiaha. Ngini niwango imoteke ma Jou Madutu ai Womaha -- nako, maraioka, ma Jou Madutu ai Womaha igou-goungu inihitotitila niadiri magoronaka. O nagona onangoka koiwa o Kristus ai Womaha, önanga gënanga to Kristusua. 8:10 Mä nako o Kristus wowango niadiri magoronaka, done ngarokö niaröehe ihonenge karana o baradoha, mä ma Jou Madutu ai Womaha ihidöaka o ngango nginika hababu niarimoi de ma Jou Madutu irahaioka. 8:11 Nako ma Jou Madutu ai Womaha, wihiwango-wango o Kristus o honenge mahi goronaka, iwango niadiri magoronaka, Unanga wihiwango-wango o Kristus o honenge mahi goronaka gënanga, done ahao ihiwango niaröehe yakunu ihone-honenge gënanga. Unanga wadiai gënanga de ai Womaha iwango-wango nginioka. 8:12 Mahababu gënanga, Roriadodoto tongone naga de nanga momoku; mä nanga momoku gënanga o nyawa nanga biahaikaua; ngone iparaluua howango hamoteke toëna manahihu. 8:13 Karana nako ngini niwango imoteke o nyawa nangabiaha, done ngini aha nihonenge; mä nako de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha, ngini kahoko genangika dika niahohonenge niamanarama ibö baradoha, done ngini aha niwango. 8:14 O nyawa yätuda-tuda ma Jou Madutu ai Womaha ganga ma Jou Madutu aingoha-ngohaka. 8:15 inïdiaiua ngini nidadi o gilaongo hiädono ngini niwango o modongo magoronaka. I idulu yaino ma Jou Madutu ai Womaha gënanga inihidadi ngini ma Jou Madutu aingoha-ngohaka. Dé de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha gënanga ngone hïahoko ma Jou Madutu gënanga "Ama, ya ahi Ama!" 8:16 Ma Jou Madutu ai Womaha imakomoteke de nanga womaha ihinyata ngone ganga ma Jou Madutu aingoha-ngohaka. 8:17 Aa, nako ngone ganga Ai ngoha-ngohaka, done ngoneö ganga de nanga haku hatarima Ai puhaka kiaka aha hatarima o barakati wasösadiaka ma Jou Madutu mangale Ai ngoha-ngohaka. Ngone aha hatarima homako moteke de o Kristus okia ma Jou Madutu wasösadiaka mangale Unanga; hababu nako ngone hatagongo o hangihara de o Kristus, ngoneö aha inahimulia de o Kristus. 8:18 Mata-mata o hangihara hatago-tagongo örahananga, imoteke ngohi ahidamäke, yakunua hakali-kali hohitero de o mulia aha ihinyata-nyata ngoneino. 8:19 O alami mata-mataika yönahihu de yönganono itamä maöraha ma Jou Madutu wahinyata Ai ngoha-ngohaka. 8:20 Hababu o alami wamalaikäka la ibabiti, karana toënaua mamau mahirete, mä karana ma Jou Madutu wamalaika hokogënanga. Ngarokö hokogënanga kanagahi o ngonganono nënanga: 8:21 öraha moiuku aha o kuaha ihiwede-wedere yaparetaokaua o alami dé aha o alami imaoko mahirete dé ihimulia ihikutuono de ma Jou Madutu aingoha-ngohaka. 8:22 Ngone hohiöriki hiädono o örahanënanga o alami mata-mataika itaiana karana yatagongo o huha de o hangihara hokä o ayo momatëngo mohangihara maöraha amingohaka imakilau. 8:23 Dé kao alami mata-mataikaua dika itaiana; ngone mahirete mahotaiana nanga hininga madolaka. Ngone hatarimaka ma Jou Madutu ai Womaha hokä ma Jou Madutu aingongike madodihiraka, mä ngone kaho tamäohioli ma Jou Madutu wohilapahi nangadiri mata-mataika dé wonahidadi ngone Ai ngoha-ngohaka. 8:24 Karana de hönganono ngone aha inahihalamati. Mä nako okia ngone höngano-nganono gënanga ngone hamäkeoka, done gënanga o ngonganonokaua. Hababu o nagona kayönganonohi okianaga moi yamömäke-mäkeoka? 8:25 Mä nako ngone hönganono okia naga moi hamömäke-mäke owahi, done gënanga hodamä de nanga sabari. 8:26 Hoko genangoli ma Jou Madutu ai Womaha yaino inäriwo ngone nako ngone hobole. Hababu ngone hohiorikua sarakia kokiani ngone homäniata; o Womaha gënanga mahirete wïhimanga ma Jou Madutu la igahoko mangale ngone de manahihu de manganono duru iluku hiädono yakunua ihidemo. 8:27 Done ma Jou Madutu, wohiori-oriki o nyawa nanga hininga madola, womangarati o Womaha gënanga mamau; hababu o Womaha gënanga igahoko ma Jou Madutuika la ma Jou Madutu Ai umati, dé imadäene de ma Jou Madutu aimau. 8:28 Ngone hohiöriki ma Jou Madutu watatoro hagala o hali, hiädono mahasili maoa-oa la o nyawa iwïdora-dora Unanga dé wä aho-ahoko imadäene de to una Ai datoro. 8:29 Onanga ma Jou Madutu wäiri-irikoka, kade mahirahiöwahi tantuoka la yodadi kao rupa moi de Ai Ngohaka enagënanga o Yesus Kristus. De hoko gënanga o Ngohaka gënanga wodadi madodihiraka o roriadodoto yowöe-wöe manga hidogoronaka. 8:30 Hokogënanga ma Jou Madutu wä aho-ahoko önanga kade mahirahiwohitantuoka; dé onanga wä aho-ahoko gënanga, wahigumala imateke oa-oaoli dede Unanga. Dé onanga wahi gumala imateke oa-oaoli de ma Jou Madutu, yalë o hidoku ma Jou Madutu aiwowango mahirete magoronaka. 8:31 Okia yakunu hotemo örahananga mangale mata-mata gënanga? Nako ma Jou Madutu wonahiböa ngone, o nagona yakunu inalawani ngone? 8:32 Ai ngohaka mahirete kowïhayangua, duga-duga wohidöaka mangale tongone mata-mata nanga paralu; de o nagona yato Unanga aha wonahidöakua ngoneino hagala moi-moi mahomoaohi? 8:33 O nagona yakunu inäkalaki ngone o umati ma Jou Madutu wonairi-irikoka, nako ma Jou Madutu mahirete wohinyata ngone hahowonua? 8:34 Boteka naga o nyawa yomau inahi howono ngone? O Kristus Yesus ahao wonahiböa ngone! Ge Unanga wohonengoka, ekola ge Unangala iwihiwangokali o honenge mahigoronaka dé Una naga ma Jou Madutuoka o ngï i kokuahaoka. 8:35 Boteka naga yakunu iwitatoko o Kristus wonädora ngone? Yakunu o huha iwitatoko, ekola o hukaranga, ekola o aniaya, ekola o habirokata, ekola o mihikini, ekola o bahaya, ekola o honenge? 8:36 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihoka hoko nënanga, "O wange magurutu ngomi miwango o honenge mabahaya magoronaka karana Ngona. Ngomi imidiai hokä o duba imau yatöaka." 8:37 Kowali! Mata-mata gënanga magoronaka iholoi ngone hamäke o utumu i tötotomo mangale Unanga wonädora ngone! 8:38 Hababu ngohi duru tongaku o duniaka mata-mataika, kayaoa o honenge ikali o wowango, kayaoa o malaekatikaoli o popareta, kayaoa okia naga inahi bobodito örahanënanga de o öraha aha iböa-böa, ekola o kuata mahomoohi, 8:39 kayaoa o hali okianaga o dihangoka, ikaoli o hali okianaga o dunia magoronaka ekola okia dika mahomoa, mata-mata ganga yakunua iwitatoko ma Jou Madutu wonä dora ngone, hokä wohidumutoka mangëkomo de madodagi de o Kristus Yesus tongone nanga Jou.

Roma 9

9:1 Okia aha ngohi tahetongo nënanga ganga itiai karana ngohi Kristus madutu. Ngohi koto elukua. Tongohi ahihininga madola yatö tuda-tuda ma Jou Madutu ai Womaha, ihihigoungu ngohiö ahidemo nënanga itiai. 9:2 Ngohi duru ahihininga ihuha dé tongohi ahihininga ihangihara 9:3 karana tongohi ahi roriadodoto o hoana de o berera moi dede ngohi. Hababu mangale önanga, ngohi mahirete tömodeke ma Jou Madutu wohilolai, dé ihihitingaka de o Kristus. 9:4 Onanga ganga o umati yäiri-irikoka dé ma Jou Madutu wahidadi önanga Ai ngoha-ngohaka mahirete, de wohinyata Ai kuaha onangika. Unanga wodiai o jaji dede önanga dé wohi döaka onangika o agama matita. Ma Jou Madutu wahingahu onangika sarakia kokiani önanga yopuji dé onanga yatarima okali Ai jaji. 9:5 Onanga ganga nangaete de nangatohora manga difauku, madodagi o nyawa o Kristus aiahali toönanga manga hoana de manga bereraino. Mata-mata Unanga iholoi wokurutile. Ma Jou Madutu iwipuji kahi ado-adonika! Amin. 9:6 Ngohi ahidungutua tahetongo ma Jou Madutu aijaji idadi gila-gilaokaua; mä mata-mataua o Israel manyawa ganga o umati ma Jou Madutu wäiriirikoka. 9:7 Mata-mataua o Abraham aidifauku ganga ma Jou Madutu aingoha-ngohaka. Hababu ma Jou Madutu wïtemo o Abrahamika, "Duga-duga o Ishak dika aidifauku aha yähetongo anidifauku." 9:8 Gënanga mamangarati o Abraham aidifauku yodadi ma Jou Madutu aingoha-ngohaka, ganga duga-duga aidifauku yodädadi karana ma Jou Madutu aijaji; dé mata-mataua aidifauku. 9:9 Hababu ma Jou Madutu aijaji ganga hokä hokonënanga, "O öraha hitatapuoka, ngohi aha tainoli, dé o ngo Sarah aha de ami ngohaka o nauru womatëngo." 9:10 Dé nenangoli: o ngo Ribka amingohaka o nauru yähinoto manga ama kawomatëngo enagënanga o Ishak nangaete de nangatohora. 9:11 Ihira de o ngohaka yähinoto gënanga imakilau, ma Jou Madutu wohi tantuoka Ai ngongiriki öraha nanga de hikaika. Ma Jou Madutu aingongiriki gënanga wohigagaoua de okia o nyawa yakunu yadodiai, mä wohigagao de ma Jou Madutu aigogahoko mahirete. Hababu maöraha o ngo Ribka amingohaka o nauru yähinoto gënanga yakunuahi yodiai okianaga moi maoa-oa ekola madodorou, 9:12 ma Jou Madutu wahetongoka o ngo Ribkaika, "Mariaka aha wïleleani madödoto." 9:13 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi ma Jou Madutu wotemo hokonënanga, "O Yakub Ngohi tïdora, mä o Esau Ngohi tïdohata." 9:14 Oraha nanga okia nanga demo mahohonenge? Ma Jou Madutu gënanga woadilua? Maraioka ma Jou Madutu woadili! 9:15 Hababu ma Jou Madutu wïtemo o Musaika, "Ngohi aha tohidumutu ahihininga maoa o nyawaika Ngohi tomau tohidumutu ahihininga maoa, de Ngohi aha tohidumutu o hayanga de o dora o nyawaika Ngohi tomau tohi dumutu o hayanga de o dora." 9:16 HÒ, ma Jou Madutu aiputuhu gënanga imahigagaoua de o nyawa manga hininga maoa ekola o nyawa manga hidailako, duga-duga imahigagao ma Jou Madutu aihininga maoa-oaika dika, geonangika o nyawa wäiri-iriki gënanga. 9:17 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Ma Jou Madutu wïtemo o Mesir ma Koanoika, 'Ngohi tonihi dadi ngona nokoano mangale madungutu nënanga moi dika, enagënanga hupaya dede ngona, Ngohi tohidumutu Ahi kuaha dé Tadiai ahiromanga yodogilianga o dunia mata-mataika.' " 9:18 HÒ, ma Jou Madutu wädora de wähayangi o nyawa imatëngo-tëngoika, nako ma Jou Madutu womau hokogënanga. Dé ma Jou Madutu wodadi o hababu womatëngo idadi aihäeke itogowini, nako ma Jou Madutu womau hoko genangoli. 9:19 Aa, o Riadodoto aha nitemo ngohino, "Nako hokogënanga yadodoa ho ma Jou Madutu kawomauohi wonahi howono o nyawa? Koigoungua kao nyawa moiö de yakunua yatatoko ma Jou Madutu aimau?" 9:20 Mä Riadodoto! Riadodoto duga-duga kao nyawa dika. Dé Riadodoto yakunua de niabarani niwipaluhu ma Jou Madutuika! Kai yakunu o bunga-bunga mangï ileha o nyawa yadodiaiika, "Yadodoa hongohi nohidiai hokonënanga?" 9:21 Koigoungua o nyawa wododiai o bunga mangï gënanga de aihaku wakarajanga o tonaka matau-taulu gënanga aihininga mahuka? O tonaka matau-taulu o bolulu moi o nyawa gënanga de ai haku wodiai o bunga mangï o rupa hinoto: moi irahai, dé moi mahomoa ikuranga irahai. 9:22 Hokogenangoli de okia ma Jou Madutu wadodiai. Unanga de Ai dungutu la Ai dohata wohiaiki dé wohimatoko Ai kuaha. Ma önanga kokiani yähukumu karana yadodiai Unanga iwitohata, mawahisabari önanga. 9:23 Ma Jou Madutuö Ai dungutu la wohidumutu ngoneino o utumu dema boboloioka wonädoburaraha ngoneino wonädö dora-dora. Ngone inasadiaka la hatarima o utumu gënanga. 9:24 Ngoneö wona ahokoka kao Yahudi manyawainoua, mä de o hoana de o berera mahomoaino ö. 9:25 Hababu ma Nabi Hosea aibuku magoronaka ma Jou Madutu wotemo, "O nyawa Ahi umatua, aha Tä hetongo 'Ahi Umati'. O hoana de o berera Tä dora-doraua, aha Tä hetongo 'Tä haya-hayangia'. 9:26 Dé o ngï kiaka yahi ngahu o nyawaika, 'Ngini Ahi umatua,' genangoka o nyawa ge önanga aha yähetongo ma Jou Madutu aingoha-ngohaka yowango-wango." 9:27 Ma Nabi Yesaya wotemo wohitotiaika mangale o Israel manyawa, "Igoungu ngaro o Israel manyawa manga ngöe hokä o dowongi o ngötoka, maduga-duga manga huhutulu dika aha yohalamati; 9:28 hababu ma Jou aha de madataitoka wögelenga o hukumanga o dunia madola mata-mataika." 9:29 O Yesaya wotemoli hokonënanga, "O demo maade ma Jou Madutu woko Kuaha wonagumalaua o difauku, marai ngone mata-mata hodadioka hokä o Sodom dé o Gomora." 9:30 HÒ, mademo madipoko ganga hokonënanga: O hoana de o berera mahomoa o Yahudiokaua önanga imahidailakoua hupaya manga rimoi de ma Jou Madutu idadi yaoaoli. Mä karana önanga iwingaku ho ma Jou Madutu wadiai manga rimoi dede Unanga idadi yaoaoli. 9:31 I idulu yaino, o Yahudi manyawa salalu imahidailako yamoteke o tita hupaya manga rimoi de ma Jou Madutu idadi yaoaoli. Mä itiai önanga yohasilua. 9:32 Yadodoa ho önanga yohasilua? Hababu önanga yodiai gënanga mangëkomo de madodagiua iwingaku ma Jou Madutuika, duga-duga mangëkomo de madodagi manga hidailako mahirete. Onanga yoruba yopeleke "O Helewo i Bobebelekika". 9:33 Mangale o helewo gënanga Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi hokonënanga, "Nio hohininga nënanga: O Sion ma Doporonoka Takelenga ukuoka o helewo gahumu moi aha hiädono o nyawa yopeleke; enagënanga o helewo moi mapako-pako aha hiädono o nyawa yäruba. Mä o nyawa yangaku enangika aha manga hininga ihuhaua."

Roma 10

10:1 Roriadodoto! Ngohi duru tönahihu de tönganono ahihoana de ahiberera manyawa yahihalamati. Dé ngohi tagou-goungu tomäniata ma Jou Madutuika mangale önanga. 10:2 Ngohi tobarani tahetongo önanga duru yamagawe imahigilaongo ma Jou Madutuika. Mä manga magawe gënanga ihiholeua de o sawaro ma Jou Madutuino. 10:3 Onanga ihiorikua madodagi sarakia ma Jou Madutu wodiai o nyawa de de Unanga manga rimoi yaoakali. Dé karana önanga yomau yanïki toönanga manga hidailako mahirete, ho önanga yodomotekua o hidailako ma Jou Madutu wohi dumu-dumutu. 10:4 O agama matita o Kristus itotomoka wadiai. HÒ moi-moi o nyawa iwingaku o Kristusika, manga rimoi de ma Jou Madutu yaoakali. 10:5 O Musa watulihi o nyawa imateke oa-oa de ma Jou Madutu ihihole de o agama matita, o nyawa gënanga aha yowango karana yamoteke o agama matitaika. 10:6 Mä o nyawa imateke oa-oa de ma Jou Madutu mangale de madodagi ihihole wingaku ma Jou Madutuika, Ma Jou Ai Demo ma Buku yahetongo hokonënanga, "Ngarouha ngona notemo anihininga magoronaka, 'O nagona aha yodöa o horogaile?' (ma mangarati o Kristus iwiao iwihi guti), 10:7 ekola 'O nagona aha youti o nyawa yohone-honenge manga duniauku?' (ma mangarati o Kristus iwi göraka o honenge mahi goronaka de iwihidöa)." 10:8 Ganga madungutu hokonënanga, "O abari ma Jou Madutuino gënanga duru imahi tigi-tigika ngonaika; ani uruoka dé anihininga magoronaka." Gënanga doka o abari ngomi mihi ngahu-ngahu; o abari kokiani o nyawa yangaku. 10:9 Hababu nako Riadodoto nomangaku de aniuru "O Yesus gënanga ma Jou", dé Riadodoto nongaku anihininga magoronaka ma Jou Madutu wihiwangoka o Yesus o honenge mahigoronaka, done Riadodoto aha nohalamati. 10:10 Karana de aihininga ünanga wongaku, hiädono ma Jou Madutu witarima ünanga hokä o nyawa imateke oa-oa de ma Jou Madutu. Dé aiuru ünanga womangaku, hiädono ünanga iwihihalamati. 10:11 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi, "O nyawa yongaku-ngaku aha manga nganono ihihangua." 10:12 Gënanga idadi o nyawa mata-mataika, hababu o Yahudioka manyawa de o hoana de o berera mahomoa manyawa koiwa imako howono. Ma Jou Madutu womatëngo-tëngo gënanga ganga mangale o nyawa mata-mata manga Jou. Unanga wahidöaka Ai barakati de maboboloi o nyawa mata-mataika yogögaho-gahoko o roriwo Unangika. 10:13 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O nyawa mata-mata imahiböaka ma Jouika, aha yohalamati." 10:14 Mä sarakia o nyawa yakunu imahiböaka ma Jouika nako önanga iwingakuowahi? Dé sarakia önanga yakunu iwingaku ma Jouika nako önanga yoihenowahi mangale Unanga? Inoli, sarakia önanga yakunu yoihene mangale ma Jou, nako moiua naga ihingahu? 10:15 Dé sarakia yakunu o nyawa yoao o abari gënanga nako moiua yähuloko? Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hokonënanga, "Hokokia mahailoa manga böa o nyawa yoao-ao o Abari ma Oa ma Jou Madutuino!" 10:16 Mä o nyawa mata-mataua yatarima o Abari ma Oa gënanga. Hababu ma Nabi Yesaya wotemo, "Jou, o nagona yongaku tongomi mia abari?" 10:17 Mahababu gënanga o nyawa idadi yongaku karana önanga yoihene o abari, dé o abari yoihene karana naga o nyawa ihingahu mangale o Kristus. 10:18 Mä ngohi toleha: Boteka igoungu önanga yoihenowahi o abari gënanga? Maraioka iböto! Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hokonënanga, "Manga ilingi igiloanga yodogiliangoka o dunia mata-mataika, manga demo-demo yadonoka o dunia mabahaika." 10:19 Ngohi tolehali: Boteka o Israel manyawa ihiorikowahi? Malaikala o loleha nënanga madodihiraka o Musa wöbaluhu. O Musa wotemo, "Hoko nënanga ma Jou Madutu wotemo, 'Moi o hoana de o berera manyawa Ahi umatua Ngohi aha tadiai niasanangiua onangika dé o hoana de o berera manyawa yobodo-bodo Ngohi aha tadiai niängamo onangika.' " 10:20 Ma Nabi Yesaya iholoioli wobarani. Unanga wotemo, "Hoko nënanga ma Jou Madutu wato, 'O nyawa ihilingi-lingirua Ngohi, ihi mäkeoka Ngohi; dé o nyawa ihi leha-lehaua Ngohi, ngohi tohimatoko Ahi diri onangika.' " 10:21 Mä mangale o Israeloka ma Nabi Yesaya wotemo, "Hokonënanga ma Jou Madutu wato, 'Moi o hoana de o berera manyawa manga häeke i totogowini dé yototomotekua onangika o wange magurutu Ahi giama i toakika.' "

Roma 11

11:1 Ngohi toleha: Boteka ma Jou Madutu wäumoka Ai umati mahirete? Marai kowali! Ngohi mahirete o Israel manyawa moi o Abraham aidifauku o Benyamin aiahalino. 11:2 Kowali! Ma Jou Madutu wäumoua Ai umati kamahirahi de womangiri-ngirikoka. Roriadodoto nihiöriki okia yatulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka mangale o Elia, maöraha ünanga wohingahu o Israeloka manga hali ma Jou Madutuika. Ma Nabi Elia wotemo, 11:3 "Jou, o nyawa manga ngöe yätomäka aninabi-nabi dé yawede-wederuku mangöe o ngï ihihuba-huba o huba Ngonaika. Mahou ngohi tomatëngokahi dé önanga yomau ihitoma ngohi." 11:4 Okia ma Jou Madutu aibobaluhu o Eliaika? Ma Jou Madutu wïbaluhu, "Ngohi tätingakikaka yaribuhu tumidi mangale Ahi dirimahirete. Onanga komaiwahi yahuba o Gomanga o Baal." 11:5 Hoko genangoli o örahanënanga: Naga o hidoku mahuhutulu o nyawa ma Jou Madutu wäiriirikoka karana Ai hayanga de Ai dora. 11:6 Unanga wäiriki önanga matiti Ai hayanga de Ai dora de matiti o nyawaua manga manarama. Hababu nako ma Jou Madutu aingongiriki gënanga matiti de o nyawa manga manarama, done ma Jou Madutu Ai hayanga de Ai dora gënanga o hayanga de o dora madutuokaua. 11:7 HÒ, sarakia? O Israel manyawa yamäkeua okia önanga yalingi-lingiri. Yamömäke-mäke duga-duga o nyawa o doomu moi mai teteke wäiri-irikoka ma Jou Madutu. Mahomoa mata-mata idadioka manga häeke itogowini ma Jou Madutu aigogahokika. 11:8 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hoko nënanga, "Ma Jou Madutu wadiai idadi to önanga manga hininga dé manga dibanga ihuha imangarati; dé hiädono o örahanënanga to önanga manga lako yakunua imahimäke, dé toönanga manga ngauku yakunua imahi ihene." 11:9 Ma Koano Daud wotemoli, "Malaikala to ona manga rame-rame idadi o modoi onangika mahirete, dé idadi o baiti, o ngï önanga yäotaka dé yowedere! 11:10 Malaikala to ona manga lolega idadi i huhutu hupaya önanga imahimäkeua; dé malaikala önanga idadi yohugu kahiado-adonika." 11:11 Ngohi tolehali: Maöraha o Yahudi manyawa yäotaka, bote gënanga idadi hupaya önanga yowedere? Hakali-kali kowali! Mä karana önanga yobaradoha, ho o hoana de o berera mahomoa manyawa iholoioli yahihalamati, hiädono idadi o hababu o Yahudi manyawa yäsanangiua o hoana de o berera mahomoa manyawa gënanga. 11:12 Karana o Yahudioka yahowono dé yamotekua ma Jou Madutu aimau, ho o hoana de o berera mahomoa manyawa ma Jou Madutu wahibarakati. Yomoholoioli nako o Yahudioka de ma Jou Madutu manga rimoi yaoaokali; marai iholoioli ilamoko mabarakati aha ma Jou Madutu wohidöaka! 11:13 Maöraha nanga kayaoa de ngohi totemo-temo o roriadodotika o Yahudi manyawaua! Madëkana nanga, hokä o Yahudi manyawaua manga rasul, ngohi duru ahimumukoka tatamile tongohi ahimanarama. 11:14 Ngohi tonganono ngohi takunu ahinyawa mahirete, manga hininga tasanangiua, hupaya de o ngëkomo gënanga ngohi takunu tahi halamati önanga o hidoku moi. 11:15 Karana önanga ma Jou Madutu wätila, ho o dunia de ma Jou Madutu marimoi yaoaokali; okia hongoli nako ma Jou Madutu wätarima! Marai gënanga kaimatero dika hokä o nyawa yohonengoka de yowangoli! 11:16 Nako o roti o dobiki moi madodihiraka ihidöakoka ma Jou Madutuika, gënanga mamangarati maroti magahumu ihidöakoli ma Jou Madutuika. Dé nako magota mangutuku ganga toma Jou Madutu, gënanga mamangarati majaga-jagaö ganga kato Unanga. 11:17 O hidoku moi o zaitun magota majaga-jaga -- enagënanga o Yahudi manyawa -- yaoto yatobikoka. Dé yaoto-oto marioika gënanga ihitataulika o zaitun magota o honganino majaga, enagenangala o Roriadodoto o Yahudi manyawaua. Riadodoto inihi tataulika genangika hupaya Riadodoto niamäo hagala maoa-oa o Yahudi manyawa mangawowango cara rohani. 11:18 Mangale karana gënanga uha ngini niahiuwini önanga yätobi-tobikoka hokä o jaga gënanga. Ngini kokiani nimahininga ngini duga-duga kamajaga. Dé koigoungua majaga ihiolomo mangutukika, duga-duga mangutuku ihiolomo majaga. 11:19 Mä Riadodoto aha notemo, "Ia, mä o jaga-jaga gënanga yatobiki hupaya ngohi yakunu ihihitataulu maröehika!" 11:20 Gënanga igoungu itiai. Mä onanga yäumo karana önanga yongakuua, enahioko Riadodoto initarima karana Riadodoto nongaku. Hö Riadodoto uha noma edenge karana ganga; i idulu yaino Riadodoto kokiani namäo nohawana. 11:21 Hababu nako ma Jou Madutu wädoraua wäumo o Yahudi manyawa hokä o jaga-jaga madutu gënanga, uha natobote Unanga aha wonïdora mangale woniumo ngona Riadodoto! 11:22 Hö nenangoka ngone hamäke hokokia ma Jou Madutu aioa-oa dé hokokia aidogowini Unanga. Unanga wodiai wakaigoungu yoböbaradohaika, mä Unanga aihininga yaoa ngonaika Riadodoto -- iti yakunu Riadodoto notatapu nowango de Ai oa. Nako kowali, done Riadodoto ngonaö aha woniumo. 11:23 Dé mangale o Yahudi manyawa gënanga, nako önanga yamala manga manarama de manga damäke yongakua, done önanga aha watarimali; hababu ma Jou Madutu wokuaha mangale watarimali önanga. 11:24 Riadodoto nia ahali o Yahudi manyawaokaua ganga hokä o zaitun magota o honganika majaga-jaga. Aa, Riadodoto nako imalawani de anibiaha, yakunu inihitataulu o zaitun magota madutuika, okiaoli hagala o Yahudi manyawa yahitotero de o zaitun magota madutu gënanga majaga-jaga. Marai mangale ma Jou Madutu iholoioli igapanga mangale wahigilioli önanga to önanga manga zaitun magota madutuika. 11:25 O Roriadodoto! Ngohi tonganono uha ngini niamäo hagala mata-mata nihiorikoka. Hababu naga o hali moi ma Jou Madutu womau, mä o nyawa ihiorikowahi. Dé ngohi tomau ngini nihiöriki ganga; enagena nënanga: O Yahudi manyawa o hidoku moi manga häeke yatogowini, mä manga manarama de manga damäke gënanga aha igila-gila duga-duga hiädono o Yahudiokaua manyawa yongodumoka yoböa ma Jou Madutuika. 11:26 Hokogënanga o Yahudi manyawa aha yohalamati. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku yatulihi hokonënanga, "Ma Koano Wahihohalamati aha woböa o Sion de waino; Unanga aha waëhe o Yakub aidifauku manga dorou mata-mata. 11:27 Ngohi aha tadiai Ahi jaji nënanga dede önanga maöraha Ngohi tahi apongo to önanga manga baradoha mata-mata." 11:28 Karana o Yahudi manyawa yoluku yatarima o Abari ma Oa ma Jou Madutuino, önanga yodadi ma Jou Madutu aihaturü; dé genanga imateke korona idadi manga utumu o Roriadodoto o Yahudi manyawaua. Mä karana ma Jou Madutu aingongiriki, ho o Yahudi manyawa gënanga itatapu ma Jou Madutu wädora matiti mangaete de mangatohora. 11:29 Hababu nako ma Jou Madutu wäiriki o nyawa dé wahibarakati o nyawa geönanga, ma Jou Madutu komaiwa watauru wakilio okia wadodiaioka. 11:30 Mahira ngini nitomotekua ma Jou Madutuika. Mä orahananga ma Jou Madutu wohinyataoka ngini nilapahi de o howono, karana o Yahudi manyawa yotomotekua. 11:31 Hoko genangoli de o Yahudi manyawa gënanga. O örahanënanga önanga yotomotekua ma Jou Madutuika, hupaya ngini ihinyata nilapahi de o howono. Mä ahao onangö aha ihinyata yolapahi de o howono. 11:32 Hababu ma Jou Madutu wamalaika o nyawa mata-mata o tomotekua yäkuaha, hupaya Unanga yakunu wohimatoko Ai dora de Ai hayanga onangika mata-mata. 11:33 Igoungu duru kahagiria ma Jou Madutu aikaya! Igoungu iamoko aisawaro de Ai ganako! O nagona yakunu yatailako de madiai waputu-putuhoka? O nagona yakunu imangarati madodagi Unanga wokarajanga? 11:34 Ma Jou Ai Demo ma Buku yatulihi hokonënanga, "O nagona ihiöriki ma Jou ai dibanga? O nagona yakunu ihidöaka o dodaaere Unangika? 11:35 O nagona iwihidöaka okia naga ma Jouika hiädono yakunu yogahoko mabalahi?" 11:36 Ma Jou Madutu wohidödädadioka hagala moi-moi. Mata-mata maahali ma Jou Madutuino dé ganga mangale ma Jou Madutu. Ma Jou Madutu iwihigiriri kahiado-adonika! Amin.

Roma 12

12:1 O Roriadodoto! Ma Jou Madutu duru yaoa ngoneino. Mahababu gënanga ngohi togahoko de magiria hupaya nihihuba niadiri hokä o huba mangango niodingaka mangale ma Jou Madutu dé aihininga yasanangi. Niapupuji ma Jou Madutuika kokiani hokogënanga. 12:2 Uha niodomoteke o dunia nënanga matotukuna. Nihigumala ma Jou Madutu wadiai niadiri imatëngo-tëngo idadi mahungi, hupaya ngini ningali hara moioli. De hokogënanga ngini niakunu nihiöriki ma Jou Madutu aimau -- enagënanga okianaga maoa-oa dé yasosanangi Ai hininga dé i tötotomo. 12:3 Ma Jou Madutu wohidöakoka o ngongike ngohino. Mahababu gënanga ngohi tinihi döaka o hohidumutu o Roriadodotika mata-mata: Uha niamäo niadiri iholoi ikurutile de okianaga madiai. Kokiani ngini niaetongo niadiri de niahininga maböboluluku; moi-moi waetongo aidiri imoteke o dagakunu ma Jou Madutu wohidöa-döaka unangika, mangale karana una wïngaku o Yesusika. 12:4 Nanga röehe mahidoku mangöe. Moi-moi mahidoku naga de toëna mamanarama i tinga-tingaka. 12:5 Hokogenangoli dede ngone. Ngarokö ngone nanga ngöe, mä ngone hodadi marupa o röehe moi, karana ngone horimoi de o Kristus. Dé ngone moi-moi homa kodöhanga moioka de mahomoaika hokä o röehe moi de mahidoku-mahidoku. 12:6 Ngone moi-moi de tongone nanga ngongikengongike la holeleani de imakokohowono. O ngongike-ngongike gënanga ma Jou Madutu wonahidöaka imoteke Ai hayanga de Ai dora. Hababu gënanga kokiani ngone hapäke o ngongike-ngongike gënanga. O nyawa de toona mangangongike mangale ihiabari o abari ma Jou Madutuino, kokiani ihiabari o abari ma Jou Madutuino gënanga imoteke de toona manga dagakunu naga onangoka. 12:7 O nyawa de toona manga ngongike mangale yäriwo o nyawa mahomoa, kokiani igou-goungu yäriwo o nyawa mahomoa. O nyawa de toona manga ngongike la yodotoko, kokiani igou-goungu yodotoko. 12:8 O nyawa de toona manga ngongike la ihigaro de ihitotitila, kokiani igou-goungu ihigaro de yahitotitila o nyawa mahomoa. O nyawa de toona manga ngongike mangale yahidöaka o nyawa mahomoaika toona manga kianaga, kokiani yadiai gënanga de manga hininga imura imoteke toena mabiaha. O nyawa de toona manga ngongike mangale yotuda-tuda, kokiani igou-goungu yotuda-tuda. O nyawa de toona manga ngongike la ihimatoko o dora de o hayanga o nyawa mahomoaika, kokiani yadiai de manga hininga i sosanangi. 12:9 Niadora de niahininga itebini. Niodohata itotorou, dé nia sö maoa-oaika. 12:10 Kokiani o Roriadodoto moi de moi nimakodora de nirimoi hokä o nyawa o roriadodoto o tau moi, de ngini nihohihira nimateke horomati. 12:11 Nikarajanga de niamagawe. Uha ini tebeturu. Nikarajanga mangale ma Jou de o roriwo ma Jou Madutu ai Womahino. 12:12 Kokiani Riadodoto nomahi nganono ma Jouika de animörene, nosabari o huha magoronaka, dé nakaigoungu nomä niata. 12:13 Näriwo nahi wedono okia naga yopöparalu o Haranioka mahomoa dé nä ahokino anitauino de anihininga isosanangi o Roriadodoto nimateke ngongaku moi nä näko-näkoua. 12:14 Nogahoko ma Jou Madutuika hupaya Unanga wahibarakati o nyawa yoigo-igo inianiaya ngonaika. Ia, nogahoko ma Jou Madutuika wahibarakati önanga, uha nahilai. 12:15 Nahimoteke nomörene de o nyawa yomore-morene, dé noari de önanga yoari-ari. 12:16 Niwango nimahi teke dodiai moi de moi. Uha nimadiai niahininga ikurutile, mä nihitero-tero niadiri de o nyawa itotipokouku manga gogere. Imoteke madiai uha nimapulono i holoi nisawaro. 12:17 Nako o nyawa inïdiai o dorou ngonaika, uha nabalahi de o dorou. Nodiai okia o nyawa mata-mata yamäo yaoa. 12:18 Ngonaino, hokokia yakunu nohidailako la nowango de o dame o nyawaika mata-mata. 12:19 Ahi Roriadodoto! Uha hakali-kali nabalahi o dorou nodiai, malaikala ma Jou Madutu wähukumu. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi, "Ngohi taböbala-balahi. Ngohi aha tähukumu, ma Jou wato." 12:20 Iidulu yaino, nako anihaturü iwi hahini, nihidöaka ünanga wolomo; dé nako ünanga aikiriti madudungu, nihidöaka ünanga wokere. Karana de nodiai hoko gënanga, Riadodoto aha nadiai ünanga iwimaleke. 12:21 Uha nohi gumala anidiri yalawani yakunua o dorou, mä Riadodoto kokiani ani oa-oa yalawani yahohihanga o dorou.

Roma 13

13:1 O nyawa moi-o nyawa moi kokiani niahigihene o poparetaika, hababu koiwa naga o popareta yamäkeua manga kuaha ma Jou Madutuino. Dé o popareta o öraha nënanga naga, ihi dagi manga kuaha imoteke o pareta ma Jou Madutuino. 13:2 Mahababu gënanga o nyawa yalawa-lawani o popareta imatero dika de yalawani okianaga ma Jou Madutu wohi tantuoka. Dé o nyawa yododiai hokogënanga aha yatarima o hukumanga. 13:3 Hababu o nyawa yododiai o oa ngarouha yämodongo o poparetaika. Duga-duga o nyawa yododiai o dorou dika kokiani yohawana. Nako Riadodoto nöigo hupaya Riadodoto nohawanua o poparetaika, Riadodoto kokiani nodiai maoa-oa, done Riadodoto aha inihigiriri. 13:4 Hababu o popareta ganga ma Jou Madutu aigilaongo yomanarama mangale ani oa. Mä nako Riadodoto o dorou nodiai, marai Riadodoto kokiani nämodongo onangika, hababu kaparahajaua dika önanga yokuaha la yähukumu o nyawa. Onanga ganga ma Jou Madutu ai gilaongo, yögogelenga ma Jou Madutu aihukumanga o nyawaika yododiai o dorou. 13:5 Mahababu gënanga Riadodoto kokiani nahi gihene o poparetaika -- uha duga-duga karana Riadodoto noluku ini hukumu, mä karanaö ani hininga madobote i temo-temo. 13:6 Genangö idadi o titi yadodoa hokokiani o soungu nofangu, hababu o popareta ma Jou Madutu aipegawe ihidagi manga manarama biahaua nënanga. 13:7 HÒ nofangu o poparetaika okia kokiani Riadodoto nofangu onangika. Nofangu o soungu nako kokiani Riadodoto nofangu o soungu; dé nofangu o ngasi nako kokiani Riadodoto nofangu o ngasi. Yädododato kokiani önanga nädodato dé yähohoromati kokiani önanga nähoromati. 13:8 Kao nagonaika nagaö de uha nimakanagimi okianaga, sowaliua nimakanagimi o dora moi de moika. Hababu o nyawa yädora-dora manga dodiawo o nyawa, yatotomoka o Musa aitita. 13:9 21 * Hababu o agama Yahudi matita enagënanga: Uha nohudali, uha notoma, uha notohiki, uha nönahihu o nyawa mahomoa manga kianaga; mata-mata gënanga kamamoi de o tita mahomoa, yatipokoino idadi o tita moi dika, enagënanga, "Nädora ani dodiawo o nyawa hokä ngona nödora anidiri mahirete." 13:10 O nyawa yädora-dora o nyawa mahomoa, aha yodiaiua o dorou o nyawaika gënanga. HÒ o nyawa yädora-dora manga dodiawo o nyawa ganga o nyawa yatötotomoka mata-mata o agama matita madodagi. 13:11 Mahomoa de mata-mata gënanga ngini nihiöriki o öraha nënanga ganga tingini niaöraha la nimomiki nia ngidu magoronaka. Hababu maöraha la ngone inahihalamati o öraha nanga iholoi itigi de maöraha gënanga dahaö ngone homuläenge hongaku. 13:12 O hutu ngade-ngade itilakuroka; dé mahutuohi aha itebini. HÒ, kayaoa de ngone homa togumu hodiai o manarama o huhutu mamanarama. Ngone kokiani homahi dero nanga diri de o dararono madaë. 13:13 Ngone kokiani hodiai o hali yahöhoromati hokä biaha o nyawa yadodiai o wange-wange; uha horame-rame maduduga yatilakuru, ekola inädaluku. Uha hodiai okianaga isösafarune, uha nanga kalakuanga itorou. Uha homakangamo ekola homäkodohata. 13:14 Tanu ma Jou Yesus Kristus wohi tantu okia ngini kokiani nia diai. Dé uha niodomoteke o nyawa yoböbaradoha manga biaha la ihi aiki manga nahihu madorou.

Roma 14

14:1 O nyawa womö mangarati itiaiua mangale okia wangöngaku-ngaku kokiani niwitarima nihidodiai Roriadodoto niahidogoronaka. Uha nimatekeributu dede ünanga mangale touna aidamäke. 14:2 Naga o nyawa mangadamäke okia dika ünanga yakunu waolomo. Mä naga mahomoa o nyawa aingongaku ibole; ünanga wamäo ünanga duga-duga wakunu wolomo o gau-gauku dika. 14:3 O nyawa okia dika makawaolomo uha wïpulono okiaua iwidäene o nyawawolomo o inomo woiri-iriki; dé o nyawa wolomo o inomo woiri-iriki, uhali wihihowono o nyawa kawaolomo mata-mata, hababu ma Jou Madutu wïtarimaka ünanga. 14:4 O nagona ngona Riadodoto hiädono Riadodoto kokiani nahidero o adili o nyawa mahomoa manga gilaongo? Mudukua o gilaongo worubaiha ekola womaokoino ganga genangö aituanga aihidailako. Dë maraioka o gilaongo gënanga aha woma oko itotiaile karana ma Jou wakunu wadiai womaoko itotiaile. 14:5 Naga o nyawa yamäo moi o wange yairi-iriki iholoi iamoko de o wange mahomoa, inoli mahomoali o nyawa yamäo mata-mata o wange kaimaketero dika. Malaikala o nyawa moi-moi imängiriki manga damäke mahirete. 14:6 O nyawa wohiamo-amoko o wange wairi-iriki, o nyawa gënanga wodiai hokogënanga mangale wïhoromati ma Jou. O nyawa waolo-olomo hagala mata-mata, wodiai hokogënanga mangale wïhoromati ma Jou, karana ünanga wosukur ma Jou Madutuika de o inomo gënanga. Hokogenangoli de o nyawa wolo-olomo o inomo wairiirikoka dika; o nyawa genangö wïhoromati ma Jou dé wosukur ma Jou Madutuika. 14:7 O nyawa moiua ngoneoka wowango mangale aidiri mahirete; dé o nyawa moiua ngoneoka wohonenge mangale aidiri mahirete. 14:8 Nako ngone howango, ngone howango mangale ma Jou. Dë nako ngone hohonenge hohonengö de ma Jou. HÒ howango ekola hohonenge, ngone ganga toma Jou. 14:9 O Kristus wohonengoka dé wowango okali. Ma hababu gënanga Unanga wodadi o nyawa yowangowangohi dé o nyawa yohone-honengokaö manga Jou. 14:10 HÒ, Roriadodoto! Mangale okia nihihowono aniriadodoto o ngongaku moi? Dë mangale okia Riadodoto nïpulono ünanga okiaua iwidäene? Ngone mata-mata aha hïhimanga ma Jou Madutu la wonahidero o adili. 14:11 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi, "Igoungu," ma Jou wato, "o nyawa moi-o nyawa moi aha yohuba ima rukuku Ahi himangoka; dé o nyawa moi-o nyawa moi aha ima ngaku Ngohi nanga ma Jou Madutu." 14:12 Hö ngone moi-moi kokiani homahitagongo hohaluhu ma Jou Madutuika, hagala tongone nanga manarama. 14:13 Mangale karana gënanga uha ngone homateke hikohowono. Iidulu yaino hohidailako hupaya ngone okianaga moiö de hodiaiua idadi o hababu nanga riadodoto womatëngo waohana o bobaja dé wobaradoha. 14:14 Karana ngohi torimoi de ma Jou Yesus, done ngohi duru tongaku, kamoiö de koiwa naga matitioka ipeseke; mä o hali gënanga ipeseke o nyawa moika, nako o nyawa gënanga wato ipeseke. 14:15 Mä nako de okia ngini Riadodoto niaolomo, de womatëngo nanga riadodoto o ngongaku moi aihininga yöhiri, done ngini Riadodoto nidiai gënanga imahiholeokaua o dora. Nako o Kristus wohonengoka mangale o nyawa moika, uha niwimalaika o nyawa gënanga iwibodito mangale okia ngona Riadodoto naolomo. 14:16 Mahababu gënanga uha niamalaika okianaga maoa-oa mangale ngini, de o nyawa mahomoa yato ganga itorou. 14:17 Hababu nako ma Jou Madutu wapareta o nyawa womatëngo aiwowango, okia ünanga yakunu waolomo ekola waokere, hohi amokokaua. Hohi amoko genangala o nyawa gënanga wamoteke ma Jou Madutu aimau, wamäo o hininga marïdi dé watarima o mörene ihidöa-döaka ma Jou Madutu ai Womaha. 14:18 O nyawa iwilöleleani o Kristus madodagi hoko gënanga, o nyawa gënanga ihisanangi ma Jou Madutu aihininga de o nyawa mahomoa yäetongo. 14:19 Hababu gënanga tongone nanga dumutu kokiani salalu mangale o hali-o hali yadiai homakao yaoa de homahikomomiki. 14:20 Uha karana mangale o inomo Riadodoto nakilianga okia naga ma Jou Madutu wakökarajangoka. Hagala o inomo maraioka ihalali mangale haolomo; mä nako okia naga Riadodoto naolomo de idadi o hababu o nyawa mahomoa yobaradoha, done Riadodoto nahowono. 14:21 Iholoi yaoa ngarouha niaolomo o hiode ekola o angguru niokere ekola nidiai okia dika nako o hali gënanga idadi o hababu o riadodoto womatëngo homateke ngongaku moi idadi wobaradoha. 14:22 Malaikala okia Riadodoto nongaku-ngaku gënanga Riadodoto, nadiai ma Jou Madutu aihimangoka dika la mangale ngona Riadodoto mahirete. O nyawa onangoka koiwa idadi o titi mangale yamäo yahowono okia önanga yamäo gënanga itiai, o nyawa geönanga youtumu. 14:23 Mä o nyawa yamäo yotaka-taka mangale yaolomo okianaga moi, ipaha de kayaolomo o inomo gënanga, o nyawa geönanga ma Jou Madutu wahihowono; hababu o nyawa geönanga yodiaiua imoteke toona manga mangarati magoungu mangale okia madiai dé ihowohowono. Dë okia dika yodiai de o mangarati magoungua ganga o baradoha.

Roma 15

15:1 Ngone igou-goungu hohigoungu mangale okia ngone hangaku-ngaku, kokiani ngone hosabari o nyawa manga ngongaku iböbole-bole manga kabaratanga. Uha ngone homau hasanangi nanga diri mahirete dika. 15:2 Iidulu yaino ngone moi-moi kokiani hasanangi tongone nanga roriadodoto manga hininga mangale toona manga oa, hupaya manga hininga ihigoungu iholoi ikuata. 15:3 Hababu o Kristusö wapikirua Ai dirimahirete masanangi. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hokonënanga, "Hagala o hohedu madumutu Ngonaika iotakoka ngohiuku." 15:4 Mata-mata itötuli-tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka ganga mangale inä dotoko ngone. Hababu o dodötoko ngone hatotarima o Buku i Tebi-tebinino yadiai ngone hotongohono dé hokuata hiädono ngone yakunu homahi nganono ma Jou Madutuika. 15:5 Tanu ma Jou Madutu wohidöa-döaka o dongohono dé o lolaru o nyawaika, wonä riwo ngone la howango o hininga moi, hamoteke o Kristus Yesus aidulada. 15:6 De o hininga moi Riadodoto mata-mata nirorimoi yakunu niwihigiriri ma Jou Madutu, o Yesus Kristus tongone nanga Jou ai Ama. 15:7 Hababu gënanga o Roriadodoto kokiani nimateke tarima moi de moi de niahininga isosanangi, hokä o Kristusö winïtarima ngini la niwihimulia ma Jou Madutu. 15:8 Hababu, niohohininga, o Kristus wäleleanioka o Yahudi manyawa la ihidumutu ma Jou Madutu wosetia wohiganapu Touna aijaji nangaete de nangatohoraika. 15:9 O Yesusö wadiai o hoana de o berera manyawa mahomoa iwihimulia ma Jou Madutu karana Ai hininga maoa onangika. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hokonënanga, "Hababu gënanga aha ngohi tonihigiriri Ngona o hoana de o berera manyawa manga higoronaka, ngohi aha tohinyanyi o higiriri mangale Ani romanga." 15:10 Naga yatuliholi hokonënanga, "Nimörene nima komoteke de ma Jou Madutu aiumati wä iri-irikika, hei hagala o hoana de o berera manyawa!" 15:11 Dé nenangö, "Niwi higiriri ma Jou Madutu, hei mata-mata o hoana de o berera manyawa, kokiani o nyawa mata-mata iwihigiriri Unanga!" 15:12 Dé nenangoli ma Nabi Yesaya wahëtohëtongo, "O Isai aidifauku, aha woböa womatëngo-tëngo aha wäpareta mata-mata o hoana de o berera manyawa; Unangika o hoana de o berera manyawa gënanga aha imahinganono." 15:13 Ma Jou Madutu ganga mangï ngini nimahi nganono. Tanu Unanga wadola niahininga de hagala o mörene dé o dame karana ngini niwingaku Unangika, hupaya de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha ngini idogo-dogo nimahi nganono ma Jou Madutuika. 15:14 Ahi Roriadodoto! Ngohi tohigoungu naga duru kahangöe maoa-oa nginioka. Nginiö manihiöriki hagala mata-mata dé yakunu nimäkodotoko moi de mahomoaikaö. 15:15 Mä mangale o hali-o hali yatä tatoroka magogere, ngohi tohidöaka o hohininga nginika tohi totiaika o hurata nënanga magoronaka, karana ma Jou Madutu wohihidöakoka ngohino o manarama gënanga. 15:16 Unanga wohigorakoka ngohi tilöleleani o Kristus Yesus la ihihuloko o hoana de o berera manyawaika o Yahudiokaua. Dë ngohi tomadiai hokä ma imam, tohiabari o Abari ma Oa ma Jou Madutuino, hupaya o nyawa o Yahudiokaua yodadi o huhuba moi ma Jou Madutuika de yakunu Unanga wätarima. Tanu ma Jou Madutu ai Womaha wädiai önanga imadadi o huhuba moi yatinga-tingakoka mangale ma Jou Madutu. 15:17 HÒ, karana ngohi torimoioka de o Kristus Yesus, ho ngohi yakunu tomamäo toamoko ahimanaramoka mangale ma Jou Madutu. 15:18 Ngohi tobarani totemo hokogënanga duga-duga yakokorona okia o Kristus wodiaioka de mangëkomo ngohi la o nyawa o Yahudiokaua tadiai önanga iwihimoteke ma Jou Madutuika. Ngohi todiai gënanga de ahidemo-demo de mamanarama 15:19 ihikinïki de o nonako ihëra-hëranga dé o hali-o hali biaha-biahaua; mata-mata gënanga mangale ma Jou Madutu ai Womaha makuaha. O Abari ma Oa mangale o Kristus ngohi tohingahuoka o nyawaika mata-mata, muläenge o Yerusalem mabereraka hiädono o Ilirikumika. 15:20 Tongohi ahi mau de ahinganono genangala tohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino o ngï-o ngï kiaka o nyawa yoihenowahi mangale o Kristus. Hababu ngohi toluku tohi goko o manarama de tögelenga o nyawa mahomoa manga pondasi malokuoka. 15:21 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi, "Hagala o nyawa komaiwahi yoihene o abari mangale Unanga aha iwimäke; dé onanga komaiwahi yoihene, aha imangarati." 15:22 Mahababu gënanga kahamanaroka ngohi tamäke o dudukoro mangale tinïädono ngini. 15:23 Maöraha nanga tongohi ahimanarama daera-daeraoka gënanga ibötoka. Madekana de matao-taongo ngohi tomau tinïädono ngini. 15:24 Damä nako ngohi ahidodagi magoronaka o Spanyolika de tatio niaberera, ngohi tönganono yakunu homakamäke dede ngini dé homahiko mörene jai-jai de de ngini. I böto de gënanga ngohi tönganono ngini yakunu nihïriwo ngohi mangale tongohi ahidodagi o Spanyolika. 15:25 Mä o örahanënanga ngohi tomau toiki o Yerusalemika la tao o roriwo mangale ma Jou Madutu aiumati dokenangoka. 15:26 Hababu o jemaat-jemaat o Makedonia dé Akhaya mabereraka yömodekoka mangale ihidöaka mangaroriwo nanga roriadodoto yohuhuhaika ma Jou Madutu aiumati mahigoronaka o Yerusalem mabereraoka. 15:27 De manga hininga isosanangi önanga yaputuhu la yodiai gënanga. I goungu imoteke madiai ipatutu önanga yäriwo manga roriadodoto yomomihikini o Yerusalem mabereraka gënanga; hababu o Yahudi manyawaka de yaino hagala o nyawa o Yahudiokaua gënanga yatarimaka hagala o barakati ma Jou Madutuino. Hö, hagala o nyawa o Yahudiokaua gënanga ipatutoli yäriwo hagala o Yahudi manyawa de o barakati marupa o baranga. 15:28 Nako ngohi tabötoka tongohi ahimanarama nënanga, dé tohidöaka onangika o Yerusalem mabereraka gënanga o roriwo yatotoomuoka gënanga, done ngohi aha toiki o Spanyol mabereraika tatio niaberera. 15:29 Nako ngohi toböa nginika, marai ngohi toböa de o barakati mangöe o Kristusino mangale ngini. 15:30 De tongone nanga Jou o Yesus Kristus, dé deo dora ma Jou Madutu ai Womaha ihidöa-döaka, ngohi togahoko de magiria nginika, tanu ngini nihimoteke nimäniata niagou-goungu hororimoi dede ngohi ma Jou Madutuika mangale ngohi. 15:31 Nihubayanga hupaya ma Jou Madutu wohihirehene ngohi hagala o nyawa yongaku-ngakua manga giama mahoatino o Yudea mabereraka, dé hupaya ahi manarama mangale tao o roriwo o Yerusalem mabereraika de ma Jou Madutu aiumati dokenangoka yatarima de manga hininga isosanangi. 15:32 De hokogënanga nako ma Jou Madutu wohimoteke, ngohi yakunu toböa nginika de ahihininga isosanangi. Dé ngohi aha tamäo o lolaru niahidogoronaka. 15:33 Tanu ma Jou Madutu, wahidöa-döaka o dame o nyawaika, naga dede ngini mata-mata. Amin.

Roma 16

16:1 Ngohi töigo tinihikanäko o ngo Febe nanga biranga. Münanga mabatumu o jemaat o Kengkrea mabereraoka. 16:2 Nimi tarima münanga hokä ma Jou aiumati momatëngo. Kokiani hokogënanga hagala o nyawa yongaku-ngaku ma Jou Madutuika kokiani imateketarima. Nimï riwo münanga, nako münanga moparalu o roriwo nginino, karana münanga mahirete mabatumoka o nyawa mangangöe -- de ngohiö. 16:3 Nihingahu ahitabea o ngo Priskila de o Akwilaika, ahidodiawo mimakokinïki mimanarama mangale o Kristus Yesus. 16:4 Onanga ngade-ngade yohonenge karana yomau ihihihalamati ngohi. Ngohi totarimakasi onangika -- de kangohiua, mä mata-mata o jemaat o Yahudiokauaö yotarimakasi onangika. 16:5 Niahingahuö ahi tabea o jemaatika imatotoomu to önanga manga tauoka. Ahi tabea o Epenetusika ngohi tïdora-dora. Unanga o nyawa madodihiraka yongaku o Kristusika o Asia madaeraoka. 16:6 Ahi tabea ngohiö o ngo Mariaika. Münanga mokarajangoka kahagiria mangale ngini. 16:7 Nihingahuö ahi tabea o Andronikus dé o Yuniasika. Onanga o ahali moi dede ngohi dé mamoi iböto ngohi dede önanga miwohama o buika. Ihira de ngohi tïngaku o Kristusika önanga ihiraka iwingaku. Onanga duru yänäko o rasul-rasul manga higoronaka. 16:8 Ahi tabea o Ampliatusika, ngohi tïdora-dora karana ünanga dede ngohi mirimoioka de ma Jou. 16:9 Nihingahu tongohi ahihoromati o Urbanusika, nanga dodiawo womomanarama homakokinïki dede ngone mangale o Kristus. Tongohi ahihoromati o ngo Stakhisika tomïdora-dora. 16:10 Ahitabea o Apelesika. Ai setia o Kristusika inyataka igoungu. Ahitabeaö o Aristobulusika de aitau madola, 16:11 dé o Herodionika. Unanga o ahali moi dede ngohi. Ahitabeaö roriadodotika homateke ngongaku moi o Narkisus aitau magoronaka. 16:12 Ahitabea o ngo Trifena dé o ngo Trifosaika yomanarama yakaigoungu iwïleleani ma Jou, dé o ngo Persisika tomï dora-dora. Munangö momanaramoka makaigoungu mangale ma Jou. 16:13 Ahi tabea o Rufus dé ngoi ayoika, hokä ngohi ayo mahirete. O Rufus ganga ma Jou aingongiriki manyawa iwihigögogiriri. 16:14 Nihingahu ahitabea na o Asinkritusika, o Flegon, o Hermes, o Patrobas, o Hermas, dé o riadodoto o ngongaku moi mata-mata imakokinïki dede önanga. 16:15 Ahitabea o Filologus dé o ngo Yuliaika; o Nereusika dé ngoihirangika; o Olimpasika dé mata-mata o nyawa yongaku-ngakuika imakokinïki dede önanga. 16:16 Nimateke tabea de nimahiteke dodiai hokä o riadodoto o Haranioka. O Kristus aijemaat mata-mata ihidingoto manga tabea nginika Roriadodoto. 16:17 O Roriadodoto! Ngohi togahoko de magiria: Hagala o nyawa yododiai o gitingaka dé yaroruae o nyawa manga ngongaku ma Jouika, geonangika nimahidodiai. O hali gënanga imahowono de okia inïdoto-dotokoka nginika. Nimahitingaka niakökurutika de o nyawa hokogënanga. 16:18 Hababu hagala o nyawa yododiai hokogënanga koigoungua yomanarama mangale o Kristus tongone nanga Jou, duga-duga mangale ihiaiki manga hininga manahihu mahirete. De mangabobaja dé o demo mamuti-mutiti, önanga yätipu hagala o nyawa yanönäko-näkoowahi okianaga. 16:19 Mata-mata o nyawa ihiorikoka ngini nisetia o dodotokika mangale o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. Imakorona ngini, ngohi tosanangi mangale o hali gënanga. Ngohi töigo hupaya ngini nisawaro mangale o hali maoa-oa, dé nibodo mangale o hali itotorou. 16:20 Ma Jou Madutu wohidöa-döaka o lolä o nyawaika, aha itaiti wakelenga o Ibilihi niakuaha matimiuku dé wawedere. Tanu Roriadodoto salalu o Yesus Kristus tongone nanga Jou winihi barakati! 16:21 O Timotius, tongohi ahidodiawo, wohidingoto aitabea nginika. Hokogenangoli o Lukius, o Yason dé o Sosipater, önanga mimaka ahali moi de ngohi. 16:22 Yotötuli-tulihi o hurata nënanga ganga ngohi, o Tertius. Ngohi totemo nginika niatabea roriadodoto. 16:23 O Gayus wohidingoto aitabea nginika. Ngohi tomahidodogumu aitauoka dé tongomiö mia jemaat yopuji genangokadau. O Erastus, o berera matiwi majojö mahäeke, wohidingoto ai tabea nginika. Hokogenangö tongone nanga riadodoto o Kwartus. 16:24 Tanu o Yesus Kristus tongone nanga Jou winihi barakati Riadodoto mata-mata. Amin. 16:25 Ma Jou Madutu iwihigogiriri! Unanga wokuaha wohikuata Riadodoto niangongaku imamoteke de o Abari ma Oa ma Jou Madutuino ngohi tohingahu-ngahu mangale o Yesus Kristus. Ngohi tohingahu o abari gënanga imamoteke de okia ma Jou Madutu wohinyata; enagënanga mangale ma Jou Madutu aidatoro wohidailako madëkana o taongo de maratu-ratuhu o nyawa ihiorikua. 16:26 Maöraha nanga de ma Jou Madutu aipareta ikokakali, o datoro de o hidailako gënanga ihinyataka dé ihingahu mata-mata o hoana de o berera manyawaika mangëkomo de madodagi o nabi-nabi manga dulihi, hupaya önanga mata-mata yongaku de iwihimoteke ma Jou Madutuika. 16:27 Unanga ma Jou Madutu womatëngo-tëngo, Unanga duru wosawaro. Tanu Unanga kahagurutile iwitëde kahiado-adonika mangëkomo de madodagi o Yesus Kristus! Amin.

1 Korintus 1

1:1-3 O Roriadodoto ma Jou Madutu aijemaat o Korintusoka! Roriadodoto ma Jou Madutu winiahokoka mangale nidadi Ai umati karana Roriadodoto nidadi to Kristus Yesus, imakinïki mata-mata o nyawa kiaka dika iwihuba-huba tongone nanga Jou Yesus Kristus, enagënanga toönanga manga Jou dé tongoneö nanga Jou. Ngohi, o Paulus, dé tongone nanga riadodoto o Sostenes, minganono tanu ma Jou Madutu tongone nanga Ama dé o Jou Yesus Kristus winihidöaka o barakati dé o lolä nginika. Ngohi totulihi o hurata nënanga hokä o Kristus Yesus ai rasul ma Jou Madutu mahirete wohi goraka dé to unangö Ai mau. 1:4 Ngohi kahoko genangika totarima kasi ma Jou Madutuika mangale ngini, hababu ngini niatarimaka o hayangi de o dora ioma-omanga ma Jou Madutuino imamoteke o Yesus Kristus. 1:5 Karana ngini nidadioka madutu to Kristus, de niawowango ikaya de hagala o hali magoronaka. Niaganäko mangale hagala moi-moi duru iluku, dé ngini nisawaro nidotoko o ganäko gënanga. 1:6 Gënanga ihi dumutu abari mangale o Kristus hoko gënanga yawomoka nia hininga magoronakaika, 1:7 hiädono kamoiö de ngini nikurangua o barakati, maöraha ngini niwi damä tongone nanga Jou Yesus Kristus woböa dé iwi mäke mata-mata o nyawa. 1:8 O Kristus mahirete aha wini tagongo ngini hiädono mabahaika; hupaya maöraha Unanga woböali, ngini winimäkeino, koiwa nia kuranga. 1:9 Ma Jou Madutu yakunu niwingaku de magoungu. Unangala ma Jou Madutu wini ahokoka ngini mangale nidadi kamoi de ai Ngohaka, enagënanga o Yesus Kristus, tongone nanga Jou. 1:10 Roriadodoto! De nanga Jou Yesus Kristus ai romanga, ngohi togahoko hupaya ngini mata-mata ni ia de o demo moi; hupaya uha naga niregu-regu niahidogoronaka. Kokiani ngini kamoi, nihininga moi de o dibanga moi. 1:11 Hababu o Kloë aitau manyawa ihingahu ngohino naga nimatekeributu niahidogoronaka. 1:12 Ngohi ahi dungutu enagënanga naga niahidogoronaka yotemo, "Ngohi tinïki o Paulus," nagaö yotemo, "Ngohi tinïki o Apolos," mahomoa yotemo, "Ngohi tinïki o Petrus," made mahomoaoli yotemo, "Ngohi ti nïki o Kristus." 1:13 Nagaka o Kristus woregu-regu? O Paulus wohonengua o saliboka mangale ngini. Nginiö iniohikua mangale nidadi niwi ninïki o Paulus, koigoungua? 1:14 Ngohi tosukur tiniohikua o nyawa moiö niahidogoronaka, sowaliua de o Krispus dé o Gayus. 1:15 Uha hiädono o nyawa moiö yotemo ngohi tiohikoka ünanga mangale wodadi wohininïki ngohi. ( 1:16 Aa, igoungu, o Stefanus dé aitau madola, igoungu ngohi taohiki önanga. Mä mahomoa genangoka deyaino, kato hiningahi ngohi, moiokaua o nyawa mahomoa ngohi taohiki.) 1:17 O Kristus wohi hulokua ngohi mangale taohiki o nyawa, mä mangale tohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino; de genangö ngohi kokiani tadiai tapäkeua ahi sawaro totemo-temo hokä o nyawa, hupaya o kuaha o Kristus ai honengino o saliboka idadiua kaparahaja. 1:18 Hababu hagala o nyawa mangameta o binahaika, o abari mangale o Kristus aihonenge o saliboka marupa hokä o demo ihi hohomoa. Mä mangale ngone wonahi hohalamatoka ma Jou Madutu, o abari gënanga marupa madodagi ma Jou Madutu wohimatoko Ai kuaha. 1:19 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, ma Jou Madutu wotemo, "Manga barija o nyawa yososawaro aha Taruae, dé manga mangarati o nyawa de manga dodotokoka aha Ta hohihanga." 1:20 Aa, okia mafaidä o nyawa yososawaro gënanga? Okia mafaidä önanga de manga dododotokoka? Okia mafaidä duruyobobarija yatakihiri o dunia nënanga? Ma Jou Madutu wohidumutoka o dunia nënanga mabarija mata-mata ganga kao demo ihihohomoa! 1:21 Karana sarakia dika o nyawa manga sawaro, önanga yakunua iwinäko ma Jou Madutu imamoteke manga sawaro mahirete. Mä hababu karana ma Jou Madutu wobarija, woigo wahihalamati o nyawa iwingaku-ngaku Unangika imoteke o abari ngomi mihingahu, ngaro o dunia yato o demo ihihohomoa. 1:22 O Yahudioka manyawa yogahoko ihëra-hëranga hokä manyonyata, dé o Yunanioka manyawa ihilamoko o barija o duniaka nënanga. 1:23 Mä ngone nënanga duga-duga hohi ngahu o Kristus wohonenge o saliboka. O abari nënanga yatohoko manga hininga o Yahudioka manyawa dé o Yahudiokaua manyawa yato o demo ihihohomoa. Dé o Yahudiokaua manyawa yato gënanga o bodo moi. 1:24 Mä o nyawa wa aho-ahokoka ma Jou Madutu -- yaoa o Yahudioka manyawa yaoa o Yahudiokaua manyawa -- o abari gënanga marupa madodagi ma Jou Madutu wohi matoko Ai kuaha de Ai barija. 1:25 Hababu yapulo-pulono yobodo ma Jou Madutuoka, ganga iholoi yobarija ngaro de o nyawa manga bobarija; dé yapulono yobole ma Jou Madutuoka, ganga iholoi yokuata ngaro de o nyawa yokua-kuata. 1:26 O Roriadodoto! Abeika niohininga sarakia niarupa maöraha ma Jou Madutu winiahoko ngini. Duga-duga mahuhutulu dika nia hidogoronaka yobobarija, ekola yokokuaha, ekola manga pangkati magö gurutile imoteke o nyawa malolegaka. 1:27 Hababu hokogënanga ma Jou Madutu hangaja wairiki o dunia nënanga yäpulono yobodo, hupaya o nyawa yososawaro idadi yämaleke. Dé ma Jou Madutu wairikö o dunia nënanga yäpulono yobole, hupaya o nyawa yopoputurungu dé yonau-nauru idadi yämaleke. 1:28 Ma Jou Madutu wairiki yapulono yotipokouku, de imahi kokauku, dé o dunia nënanga yapulono koiwa mabaraguna, hupaya ma Jou Madutu wawedere kiaka o dunia yapulono duru malokuoka. 1:29 De hokogënanga o nyawa moiö de yakunua manga diri imahikurutile ma Jou Madutu ai himangoka. 1:30 Ma Jou Madutu mahirete wadiai hiädono Roriadodoto nirimoi de o Kristus Yesus. Itilakuru o Kristus, ngone inadiai hobarija. Dé imoteke Unanga dika ma Jou Madutu wonadiai ngone homateke oa-oakali de Ai diri, inahidadi ngone Ai umati woma dinga-dingakoka, dé wona hilapahioka ngone. 1:31 HÒ, hokä itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "O nyawa yomau imahi amo-amoko kiani imahi amoko de okia ma Jou wadodiaioka."

1 Korintus 2

2:1 O Roriadodoto! Maöraha ngohi toböa nginika dé tinihi ngahu nginika mangale ma Jou Madutu ai datoro o dunia yanäko-näko owahi, ngohi tapäkeua o dunia nënanga mabarija ekola totemo-temo de o demo i kokurutile. 2:2 Hababu ngohi tomauoka hokokia madekana naga ngohi dede ngini, ngohi aha okia-kiaua tohihimanga, sowaliua imakorona o Yesus Kristus; maboboloi Unanga wohonengoka o saliboka. 2:3 Maöraha ngohi naga dede ngini, ngohi ihi bole dé tohawana tohaharoka. 2:4 O abari ngohi tohi ado-adono nginika ngohi tohi adonua de o demo-demo nia hininga yadäe-däene imoteke o nyawa mabarija. Ngohi tohi ädono gënanga de madodagi ihi nyata i goungu ma Jou Madutu ai Womaha ikuaha. 2:5 Ngohi todiai hoko gënanga, hupaya nia ngongaku o Kristusika nihi holeua o nyawa mabarija, mä nihi hole de ma Jou Madutu ai kuaha. 2:6 Ngaro hoko gënanga, o nyawa manga rohani mawowango i oha-ohakoka mahi dogoronaka, igoungu ngohi toade-ade imakorona de o barija. Mä o barija nënanga o duniaua mabarija, ekola yokokuaha manga barija örahanënanga, manga kuaha gënanga aha ihihanga. 2:7 O barija ngohi tohingahu-ngahu gënanga ganga o barija ma Jou Madutuino. O barija gënanga o dunia ihiörikua, o dunia nënanga kaidadiö de kowahi ma Jou Madutu wasadiaka mangale ngone nanga utumu. 2:8 O nyawa moiuaö yokokuahaino öraha nënanga ihiöriki mangale o barija gënanga. Hababu hohiade önanga ihiorikoka, marai önanga aha iwisalibua ma Jou womomulia gënanga. 2:9 I idulu yaino o hali gënanga nagala hokä itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "Okia komaiwahi yamäke ekola yoihene o nyawa, de komaiwahiö ipuda o nyawa manga hininga magoronaka, genangala wasadia ma Jou Madutu mangale o nyawa iwihohininga." 2:10 Mä ma Jou Madutu wohimatokoka ngoneino de madodohanga ai Womaha. Ma Jou Madutu ai Womaha gënanga yatailako hagala moi-moi, hiädono ma Jou Madutu aidatorika ngaro duruhe iö iu-iunu. 2:11 Hababu ihiöriki o nyawa moi-moi manga hininga madola ganga o nyawa gënanga manga womaha mahirete, mode koigoungua? Hoko genangoli mangale ma Jou Madutu. Hanäko ma Jou Madutu aihininga madola duga-duga ma Jou Madutu ai Womaha mahirete! 2:12 Dé ngone inahi döakua o dunia nënanga mawomaha, ma o Womaha ma Jou Madutuino, hupaya ngone hohi öriki mata-mata ma Jou Madutu wonahi döakoka ngoneino. 2:13 Hababu gënanga, nako ngomi mihitararono o hali-o hali yakorona ma Jou Madutu hagala o nyawaika onangoka ma Jou Madutu ai Womaha, ngomi mihingahua imoteke o nyawa mabarija, mä imoteke ma Jou Madutu ai Womaha madodötoko. 2:14 O nyawa onangoka koiwa ma Jou Madutu ai Womaha, yakunua yatarima okia ihimatoko o Womaha gënanga. Hababu o nyawaka gënanga o hali-o hali iheto-hetongo hokä bodo moi dika. O nyawa gënanga yakunua imangarati, hababu o hali-o hali gënanga duga-duga yakunu yatakihiri hokä o rohani maparakara. 2:15 O nyawa onangoka naga ma Jou Madutu ai Womaha yakunu yatakihiri hagala moi-moi, mä o nyawa moiö de koiwa manga haku iwi takihiri Unanga. 2:16 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi, "O nagona i hi öriki ma Jou ai dibanga? Dé o nagona iwihidaaere?" Ngonela nanga dibanga kaima däene de o Kristus.

1 Korintus 3

3:1 Roriadodoto, de madiai ngohi takunua totemo-temo dede ngini, hokä o nyawa onangoka naga ma Jou Madutu ai Womaha. Ngohi duga-duga takunu totemo-temo dede ngini hokä o nyawa yowangohi imoteke o dunia manahihu; hokä o nyawa o ngoha-ngohakohi manga ngongaku o Kristusika. 3:2 Kahuruonika ngohi takunu tinihi döaka duga-duga o ngohaka manga inomo, o nyawa yobalu-baluhokaua manga inomo; hababu ngini inimukuatuahi mangale o ngongaku. Mä oraha nenangö ngini kanikuatuahi mangale o ngongaku, 3:3 karana ngini kaniwangohi imoteke hokä o nyawahi mabiaha. Hababu nako ngini o hininga nima teke rahaiua de kanima koka ngamohi moi de moika, mode koigoungua gënanga nihimatoko ngini kani wangohi imoteke o nyawa mabiaha, hokä o nyawa iwi näko-näkoua ma Jou Madutu? 3:4 Nako naga yotemo, "Ngomi miwinïki o Paulus," dé mahomoali yotemo, "Ngohi tinïki o Apolos," mode koigoungua gënanga ihi matoko Roriadodoto nia kalakuangoka hokä o dunia manyawa? 3:5 Imoteke madiai o naguna gënanga o Apolos? Dé o naguna o Paulus? Ngomi duga-duga ma Jou Madutu miwilöleleani, minitudaka ngini mangale niwingaku o Kristus. Ngomi kamihidagi dika o manarama ma Jou womi hulo-hulokoka ngomino moi-moi. 3:6 Ngohi todatomo dé o Apolos wototuagi mä ma Jou Madutu mahirete wadiai mawowango idato-datomo. 3:7 HÒ hohi amo-amoko ganga ma Jou Madutu, hababu Unanga wohiwango. Yodato-datomo dé yototuagi hohiamokua; 3:8 hinotoö kaima däene. Moi-moi aha yatarima manga hewa imoteke manga kangela. 3:9 Ngomi ganga manyawa mima kinïki mimanarama mangale ma Jou Madutu; dé ngini ganga hokä ma Jou Madutu aidumule. O Roriadodoto ganga hokä ma Jou Madutu aitau dika. 3:10 De o sawaro ma Jou Madutu wohidöaka, ngohi hokä o tau yododiai duru yanäko-näko takelengaka mapondasi mangale o tau gënanga, dé o nyawa mahomoa ihigoko o tau o pondasi malokuoka gënanga. O nyawa moi-moi kiani yohininga ihidodiai sarakia ünanga wohigoko o pondasi malokuoka gënanga. 3:11 Hababu ma Jou Madutu mahirete wihigogeroka o Yesus Kristus hokä o pondasi genangö moi dika mangale o tau gënanga; koiwa naga o pondasi mahomoa. 3:12 Naga ihigoko o pondasi malokuoka gënanga de yapäke o gurasi, naga yapäke o haäka, naga yapäke o helewo i gogarade, nagaoli yapäke o gota, o momo madoolenge ekola o gandum maröehe madoolenge. 3:13 O nyawa moi-moi aha yamäke mangamanarama, damä maöraha o Kristus woböa mahinotoka. Hababu o wange gënanga o uku aha yadiai la yamäke manga manarama moi-moi. O uku aha yauji dé ihi matoko marupa manga manarama gënanga. 3:14 Nako o nyawa ihigoko o pondasi itotongohono yatuhuku de o uku malokuoka gënanga, o nyawa gënanga aha yatarima manga hadia. 3:15 Mä nako ai manarama yöuku, ünanga aha worugi; ünanga mahirete aha wohalamati, mä hokä o nyawa o ukuoka de wohupuino. 3:16 Nihi öriki Riadodoto ngini ganga ma Jou Madutu ai Tau? Dé ma Jou Madutu ai Womaha i gogere nginioka? 3:17 Nako naga o nyawa yäkilianga ma Jou Madutu ai Tau, ma Jou Madutuö aha wäkilianga o nyawa gënanga. Hababu ma Jou Madutu ai Tau ganga wohi tingakoka mangale toma Jou Madutu dika, dé nginila matau gënanga. 3:18 Uha o nyawa moiö niatipu niadiri mahirete. Nako naga o nyawa niahidogoronaka imamäo manga diri yobarija imoteke o dunia nënanga maduduga, o nyawa gënanga kokiani womadadi wobodo, hupaya ünanga igou-goungu wodadi wobarija. 3:19 Hababu yähetongo yobarija mangale o dunia, ganga yobodo ma Jou Madutu ai lolegaka. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Ma Jou Madutu wätagoko o nyawa yobobarija to önanga mahirete manga sawaro i totorou magoronaka." 3:20 Nagaö itulihi hoko nënanga, "Ma Jou wohi öriki o nyawa yobobarija manga dibanga ganga o dibanga koiwa mabaraguna." 3:21 Karana gënanga, uha o nyawa moiö niagora-goraka o nyawa, hababu hagala mata-mata nihidöakoka idadi tingini madutu: 3:22 o Paulus, o Apolos, o Petrus, o dunia nënanga, o wowango dé o honenge, öraha nënanga, ekola maöraha aha iböa, hagala mata-mata ganga katingini. 3:23 Dé ngini ganga toma Kristus, dé o Kristus toma Jou Madutu.

1 Korintus 4

4:1 Nimipulono ngomi hokä o Kristus ai löleleani, mimahimoku mihi ngahu ma Jou Madutu aidato-datoro o dunia ihiorikuahi. 4:2 Madodihiraka yogahoko yolöleleaniino, enagënanga ünanga wosetia ai tuangika. 4:3 Mangale ngohi, idadiua o loleha okia ngini ekola o nagona dika niatibangö mangale ahidiri. Mä okia ngohi tatibanga imakorona ahidiri mahireteö idadiua o loleha. 4:4 Ngohi ta mäoua tahowono o hali okiadika magoronaka, magenanga koigoungua manyonyata ngohi igoungu tahowonua. Ma Jou mahirete wohitantu ngohi tahowono ekola kowali. 4:5 Hababu gënanga, karana ma örahauahi, uha ngini tai-taiti nihitantu o nyawa moi yahowono ekola kowali. Niodamä hiädono ma Jou woböa daha. Unanga aha wahelenga mata-mata o rahasia iö iu-iunu o huhutu magoronaka. Unanga aha wakilianga mata-mata o dungutu ihidukumuku o nyawa manga hininga magoronaka. Maöraha gënanga dahao o nyawa moi-moi yatarima ma Jou Madutuino o higiriri ipö patu-patutu. 4:6 O Roriadodoto! Mangale tingini niaparalu, ngohi tomihikoronaka mata-mata gënanga o Apolosika de ahidirino mahirete. Madungutu hupaya tongomi mia duladaino gënanga ngini yakunu nima dotoko okia mangarati o demo, "Nimahi jojö nanga naga madatorika." De hokogënanga koiwa o nyawa moiö nginino yakunu niwihi amo-amoko womatëngo, daha niahikauku mahomoa. 4:7 O nagona inidiai o Roriadodoto noholoi de o nyawa mahomoa? Mode koigoungua hagala moi-moio Roriadodoto niatarima ma Jou Madutuino? HÒ, yadodoa hö nimau nimahi lamoko niadiri, matero-tero okianaga Roriadodotoka gënanga koigoungua okianaga moi inihi döakino? 4:8 Igoungua ngini okia-kiakaua nioparalu! Ngini nikayaka! Ngini nidadioka o koano! Dé ngomi kowali. Hokokia marahai nako igou-goungu ngini nidadioka o koano, hupaya ngomi yakunu mipareta dede ngini. 4:9 Karana imoteke ahi damäke, ngomi o rasul-rasul, ma Jou Madutu womihi dadioka hokä yawuni-wuningi o nyawa manga himangoka dé o malaekat-malaekat. Ngomi hokä o nyawa mibaragunaua imi gelenga o hukumanga imihohonenge o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, dé imihi uli-ulili o dunia. 4:10 Karana o Kristus, ngomi ganga o nyawa bodo, dé ngini o Haranioka manyawa yososawaro! Ngomi mibole, ngini nikuata! Ngomi imi hohedu, dé ngini inituboile! 4:11 Hi ädono öraha nënanga ngomi miaohana o habirokata dé o kiriti madudungu; tongomi miapakeanga igögogere kamia röehokahi dika; o nyawa imi hangihara ngomi; tongomi miangï koiwa mangale mima rïdi; 4:12 ngomi mia kobongo idofaeoka, mangale mihi lingiri miawowango o wangeile. Maöraha okia ngomi imihilai, ngomi miabalahi de o barakati; nako ngomi imianiaya, ngomi misabari; 4:13 nako o nyawa imidiai o romanga madorou, ngomi mihibalahi de mia demo imuti-mutiti. Ngomi miholoiua de o wale o duniaka nënanga; hiädono öraha nënanga imipulono ngomi hokä o dunia mapeseke. 4:14 Ngohi totulihi nënanga nginika todiaiua la ngini inimaleke, mä mangale tinihitiari ngini hokä, ahi ngoha-ngohaka mahirete. 4:15 Hababu ngohilä idadi tingini nia ama, ngaroka iyakunu idadi hokä o Haranioka manyawa, tingini nia guru yaribuhu ngimoi iböto. Nia wowango magoronaka hokä o nyawa kamoi de o Kristus, ngohi todadi o ama nginika, karana ngohi toao o Abari ma Oa mangale o Kristus nginika. 4:16 Hababu gënanga ngohi togahoko tagoungu, hupaya ngini nianïki tongohi ahi dulada. 4:17 Mangale gënanga ngohi tihulokoka o Timotius nginika. Hokä o Kristus winïnïki, ünanga kaima däene hokä tongohi ahingohaka mahirete tihohininga. Unanga o ngohaka yakunu hingaku. Damä ünanga aha winihi ngahu mangale o wowango madodagi ngohi tanï nïkoka o Kristus tingaku ipahaino, enagënanga o wowango madodagi ngohi tä dotokoka o jemaat yogetongo kiakaö dika. 4:18 O nyawa yamuruono naga niahidogoronaka yodadioka manga hininga ikurutile, hababu önanga yatobote ngohi aha toböaua nginika. 4:19 Mä nako ma Jou wohihigumala ngohi, ahao toböa dika nginika itedekanokaua de. Damä ma örahoka gënanga ngohi ahao ta mäke okia yakunu yodiai o nyawa manga hininga ikokurutile gënanga; koigoungua önanga duga-duga kamanga demo dika. 4:20 Karana nako ma Jou Madutu wapareta o nyawa moi-moi manga wowango, o hali gënanga ihinyata o nyawa gënanga manga wowango makuata, igoungua mangale manga demo-demo. 4:21 HÒ niairiki dika okia ngini iholoi nioigo! Bote ngini niomau ngohi toböa mangale tinidotoko ngini de mabuturungoka, ekola ngohi toböa tinidotoko de maboleoka de o dora de o hayanga?

1 Korintus 5

5:1 I moteke madiai ngohi tatarimaka o hingahu naga niahidogoronaka o manarama-o manarama ihö howo-howono ikiriaka holi: Naga o Roriadodoto niahidogoronaka yohowono de manga ayo bau. O nyawa iwi näko-näkouaö ma Jou, ma yodiaiua hoko gënanga! 5:2 Ngaro hokogënanga ma, o Roriadodoto niahininga kai kurutileohi. Ilio yaino o Roriadodoto kokiani niahininga ihuha dé nia hihupu o Roriadodoto niahidogoronaka o nyawa yododiai o hali gënanga. 5:3-4 Mangale maporetino ngohi tokurutika de ngini, mä magoronaika ngohi naga niahidogoronaka ngini. HÒ, ngohi tomau tadiai matero-tero ngohi naga niahidogoronaka, ""De ma Jou Yesus Kristus ai romanga, ngohi tohinyata o nyawa yododiaioka o manarama hokogënanga mapeseke, kokiani yähukumu!"" Nako ngini nimatoomu niapulono hokä ngohi naga niahidogoronaka, dé de nanga Jou Yesus ai kuaha, 5:5 ngini kokiani niahilapahi o nyawa gënanga o Ibilihika, hupaya o nyawa gënanga manga röehe ibinaha dé de hokogënanga manga womaha ihihalamati maöraha ma Jou woböali mahinotoka. 5:6 Ipatutua ngini nimamäo niahininga ikurutile. Mudukua ngini nianäkoka o demo mahiade nënanga, ""Oragi mahuhutulu yadiai yahero o tarigu maganu mata-mata!"" 5:7 Nia umo ihira o ragi madeka-dekanuku gënanga, enagënanga o ragi baradoha, hupaya ngini nidadi hokä o tarigu maganu mahungi, i tebini de o ragi baradoha madekadekanuku, dé ngohi tohiöriki ngini igoungu hoko gënanga. Hababu, tongone nanga Paskah marameanga itiaioka, karana o Kristus wodadi hokä tongone nanga Paskah maduba, wohi hubaka. 5:8 HÒ, niaino ngone hohirame tongone nanga rameanga gënanga de o roti koi ragi-ragiua, enagënanga o roti ihinonako madebi-debini dé mata-mata ma Jou Madutu ai hiningaika yadäene. Uha ngone hohi rame o Paskah marameanga gënanga de o roti maganu o ragi madeka-dekanuku, enagënanga o baradoha maragi dé o dorou. 5:9 Tongohi ahi hurata ipaha-paha magoronaka, ngohi tinihi ngahuoka nginika hupaya uha nimateke dodiawo de o nyawa yododiai o dorou. 5:10 Ngohi ahidungutua o nyawa o dorou yododiai ekola yokokalilu, ekola yotipu-tipu, ekola yahuba-huba o gomanga, kautuö de koiwa iwinäko ma Jou Madutu. Koigoungua! Ngohi ahi dungutua önanga; hababu nako ngini kiani nimahi kurutika de önanga, done i tantuoka ngini kiani iparalu nihupu kamamoi o duniaino nënanga. 5:11 Ahi dungutu ngohi enagënanga, ngini uha nima teke dodiawo de o nyawa imangaku manga diri yo Harani, mä o nyawa gënanga yohowohowono, ekola yokokalilu, ekola yahuba-huba o gomanga, ekola yoigo yadiai o romanga madorou o nyawa mahomoaika, ekola yotoba daluku, ekola yotohi-tohiki. Nigogere niolomo de o nyawa gënanga mauha! 5:12-13 Igoungu yatailako o Haraniokaua manyawa, yahowono ekola yatiai tongohiua ahi datoro. Ma Jou Madutu mahirete aha w"atailako "onanga. M"a mangale niajemaat manyawa, konginiua mahirete kiani niatailako? Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Nia duhu o nyawa madorou niahidogoronaka!"

1 Korintus 6

6:1 Yadodoa naga niahidogoronaka ngini yobarani yoiki o hakimika iwinäko-näkoua ma Jou Madutu, mangale yakalaki manga riadodoto o ngongaku moi, nako ünanga imateke ributu de airiadodoto gënanga? Yadodoa ho ünanga wogahokua ma Jou Madutu aiumati yatiai o parakara gënanga? 6:2 Okia hongini nihiorikua ma Jou Madutu aiumati aha yatailako o dunia nënanga? HÒ, nako igoungu ngini aha niatailako o dunia nënanga, boteka ngini niakunua niatiai o doomu yototailako maparakaraparakara okiaua yadäe-däene? 6:3 Boteka ngini nihiorikua ngone aha hatailako malaekat-malaekat? Iholoioli o parakara-parakara o wowango o wange higeto-getongo! 6:4 Manako ipuda o parakara-parakara hokogënanga, boteka ngini nia aoka o nyawaika kautuö de koiwa manga pangkati o jemaat magoronaka? 6:5 Igoungu inahi maleke! Marai naga niahidogoronaka o nyawa amomoi iyaoaka manga barija mangale yatiai o ributu o roriadodoto nia hidogoronaka nimahiteke ho Harani! 6:6 Mä i idulu yaino, o Haranioka manyawa moi yoiki o Harani manyawaikaua mangale yakalaki manga riadodotika yoho Harani! 6:7 Uha nioiki nimateke kalaki o nyawa yoho Harani okaikaua; de naga o ributu-ributu niahidogoronakaö marupa o rugi moi nginika. Iholoi yaoa ngini inidiai iadilua ekola inihirugi! 6:8 Mä ngini mahirete kanio dogo niadiai iadilua o nyawa mahomoaika. Nginiö mahirete niahirugi o nyawa mahomoa. Dé genanga ngini nidiai karana kao roriadodotika o ngongaku moi! 6:9 Nihiorikoka ngini, o nyawa yamote-motekua ma Jou Madutu aimau aha yodadiua ma Jou Madutu aiumati? Uha initipu! O nyawa yododiai o safarune, o nyawa yahuba-huba o gomanga, yohowo-howono, yodiai o manarama imale-maleke imahiteke ngongoheka de imahi kokanauru, 6:10 yotohi-tohiki, yokokalilu, yotoba daluku, yoigo yadiai o romanga madorou o nyawa mahomoaika, yahïhihihi o nyawa mahomoa -- mata-mata o nyawa hokogënanga aha yakunua yodadi ma Jou Madutu aiumati. 6:11 Kahuruono yamuruono naga niahidogoronaka manga manarama hoko gënanga. Mä orahanënanga ngini ihimatoko nitebini o baradohaka. Ngini nidadioka toma Jou Madutu woma dinga-dingakoka. Ngini nimateke oa-oakali de ma Jou Madutu, karana ngini niwi ngaku ma Jou Yesus Kristusika dé karana o Womaha makuaha tongone nanga Jou Madutuino. 6:12 Naga yotemo o nyawa moi-moi yakunu yodiai hagala moi-moi. Mä mangale ngohi mata-mataua ibaraguna. HÒ ngaroka ngohi yakunu tadiai okiadika, mä ngohi toluku tamalaika ahi diri yakuaha okia dika. 6:13 Nagaö yotemo o inomo ganga mangale o mämata, dé o mämata yasadiaka mangale o inomo. Mahinoto ma Jou Madutu aha wahohihanga. O nyawa maröehe yakunua yapäke mangale yadiai o rimoi de isosafarune, mä duga-duga mangale iwileleani ma Jou. Dé ma Jou aha wapaliara o röehe gënanga. 6:14 Ma Jou Madutu wihi wangoka ma Jou Yesus o honengino, hokogenangö ma Jou Madutu aha wonahi wango ngone de Ai kuaha. 6:15 O Roriadodoto nihiöriki niaröehe ganga o Kristus ai röehe mahidokuhidoku. HÒ boteka yakunu ngohi talë o Kristus ai lou de Ai giama de tadiai yososafarune manga lou de manga giama? Hakali-kali kowali! 6:16 Ekola mudukua ngini nihi orikuahi o nyawa imakaganu de o nyawa moi yohohabäräka, yodadi moi de yohohabäräka gënanga! Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Hinoto idadi kamoi." 6:17 Mä o nyawa ihi rimoioka manga diri de ma Jou, ma Jou ai Womaha de o nyawa gënanga manga womaha idadi moi. 6:18 Nimahi kurutika o manarama-o manarama isosafarune. Hababu mata-mata o baradoha mahomoa yododiai o nyawa, i dadi o nyawa gënanga manga röehe maporetoka. Mä o nyawa yododiai i sosafarune, mamangarati yodiai o baradoha manga röeheika mahirete. 6:19 Ngini kiani nihiöriki niaröehe ganga ma Jou Madutu ai Womaha mangï igogere. O Womaha gënanga i gogere ngini niadolaka. De ma Jou Madutu mahirete winihi döaka Ai Womaha gënanga nginika. Niadiri Roriadodoto kotinginiua. Gënanga katoma Jou Madutu. 6:20 Ma Jou Madutu wini ijaka ngini de wofanguoka wamata-mataka. Hababu gënanga, niapäke niaröehe hokogënanga marupa hiädono iwihimulia ma Jou Madutu.

1 Korintus 7

7:1 Oraha nënanga ngohi tomau toade-ade imakorona o hali ngini niahetongo niahurata magoronaka. Nako o nauru womatëngo wokawingua, gënanga yaoa. 7:2 Mä hupaya inidäenua o cocoba mangale nidiai o hali-o hali ipatu-patutua, iholoi yaoa o nau-nauru moi-moi de manga hekata mahirete dé o ngongoheka moi-moi de manga rokata mahirete. 7:3 O rokata kiani wohiganapu aileleani hokä o rokata ngoi hekatika, dé o hekata kiani mohiganapu amileleani hokä o hekata ami rokatika; moi-moi ihiganapu manga leleani moi de moika. 7:4 O hekata momakuahaua amiröehe mahirete; mawakuaha amiröehe ganga amirokata. Hoko genangoli o rokata womakuahaua airöehe mahirete; makuaha airöehe ganga ngoihekata. 7:5 Hokä o hekata de o rokata moi de moi uha imaki tingaka ikurutika. Iti o öraha mahuhutulu kai yakunu, iti ahali yahohinoto yorimoioka. De hokogënanga moi-moi yakunu imaniata de koiwa madagahanga. Mä maduruino, kiani ngini nimaiduloli de nirimoiokali hokä o hekata de o rokata. Nako hokogenangua, ngini aha yakunu nianïki o womaha madorou mabobaja, karana ngini nikuatua nia tumungu nianahihu. 7:6 Ngohi totemo nënanga igoungua hokä o pareta, mä hokä o hitiari. 7:7 Imoteke madiai ngohi iholoi toigo, nako mata-mata o nyawa yodadi hokä ngohi. Mä moi-moi hatarimaka o ngongike ma Jou Madutuino yödinga-dingakoka. Womatëngo toünanga aingongike nënanga, mahomoa manga ngongike gënanga. 7:8 O nyawa yokawi-kawinguahi dé o ngoheka yofäo-fäokaika, nënanga tongohi ahi hitiari: Iholoi yaoa Riadodoto nitatapu niwango nima tëngoka hokä ngohi. 7:9 Mä nako o Roriadodoto niyakunua niatumungu nianahihu Roriadodoto koaho nikawingi. Hababu de nianahihu irama, iholoi yaoa o Roriadodoto nikawingi. 7:10 Mahimanga önanga yokawi-kawingokaika, nënanga tongohi ahipareta: (Imoteke madiai ngohiua tohidöaka o pareta nënanga, mä ma Jou.) O ngoheka momatëngo mokawingoka uha mimala amirokata. 7:11 Mä nako münanga mimalaka, münanga kiani motatapu koiwa amirokata, ekola migilio amirokatika. Dé o rokata womatëngo yakunua womi oluku ngoi hekata. 7:12 De mahohomoaika, tongohi ahi hitiari enagënanga: -- nënanga tongohi mahirete ahihitiari, ma Jouua -- nako o Haranioka manyawa moi womahekata o ngoheka momatëngo mingakua o Kristusika, dé ngoi hekata gënanga morimoi mangale mowango dede ünanga, o nyawa gënanga yakunua womi oluku ngoi hekata. 7:13 Dé nako o Haranioka manyawa mangoheka momatëngo moma rokata o nyawa womatëngo wingakua o Kristusika, dé amirokata worimoi mangale wowango dede münanga, o hekata gënanga yakunua mioluku amirokata. 7:14 Hababu o rokata wongaku-ngakua iwihigumala mangale wodadi ma Jou Madutu ai umati manyawa, karana wokawingi de o hekata modadioka toma Jou Madutu aiumati. Hokogenangö o hekata mongaku-ngakua imi higumala mangale modadi ma Jou Madutu aiumati, karana mokawikawingi de o rokata wodadioka ma Jou Madutu aiumati. Nako hokogenangua, maraioka toönanga manga ngoha-ngohaka hokä o kafiroka mangoha-ngohaka, enahioko o ngoha-ngohaka gënanga yaetongo hokä ma Jou Madutu aiumati. 7:15 Mä nako o nyawa yongaku-ngakuua gënanga yamala manga hekata ekola manga rokata yoho Harani, uha niatumungu önanga. O hali nënanga magoronaka Roriadodoto o ngoheka ekola o Roriadodoto o nauru gënanga nilapahioka, hababu ma Jou Madutu womau hupaya o Roriadodoto niwango de nidame-dame. 7:16 Karana o Roriadodoto hokä o hekata -- nongakuoka ma Jouika -- sarakia o Roriadodoto yakunu nohi öriki de madiai o Roriadodoto nakunua nihihalamati ani rokata? Hoko gënangoli o Roriadodoto hokä o rokata o Haranioka, sarakia o Roriadodoto yakunu nohi öriki de madiai o Roriadodoto nakunua nomi hihalamati ngoni hekata? 7:17 Kokiani moi-moi yatatoro manga wowango imamoteke ma Jou aitutuda hokä wohitantuoka ma Jou Madutu onangika maöraha ma Jou Madutu wä ahoko mangale iwingaku Unangika. Gënanga o datoro ngohi todotokoka o jemaat yogetongo. 7:18 Hohiade, nako o nyawa moi imahunaka maöraha ünanga watarima ma Jou Madutu aigogahoko, mauhali o nyawa gënanga wohidailako waehe o huna gënanga manonako-nonako. Hoko genangö nako o nyawa moi iwihunauahi maöraha ünanga watarima ma Jou Madutu aigogahoko, uhali o nyawa gënanga wogahoko la iwihuna. 7:19 Hababu inïki o huna madatoro ekola inïkikua, hinoto ima tero okia-kiaua mamangarati. Ka duruhe iholoi enagënanga hamoteke ma Jou Madutu aipareta. 7:20 Kokiani o nyawa moi-moi yotatapu yowango imoteke hokä maöraha ünanga watarima ma Jou Madutu aigogahoko. 7:21 Nako maöraha o Roriadodoto ini ahoko, o Roriadodoto ganga o nyawa o gilaongo moi, ngarouha o Roriadodoto nima huha-huha niatibanga o hali gënanga. Mä damä nako o Roriadodoto niamäke öraha mangale idadi nilapahi, niapäke öraha gënanga. 7:22 Hababu o gilaongo moi wongakuoka ma Jouika, ganga ma Jou ainyawa yololapahioka. Dé o nyawa moi wololapahioka wongakuoka ma Jouika, ganga o Kristus aigilaongo. 7:23 Ma Jou Madutu woni ijaka Riadodoto dé wohida fanguoka kamamoi. Karana gënanga uha Riadodoto nohilapahi anidiri mangale idadi o nyawa imagilaongo. 7:24 HÒ, o Roriadodoto, sarakia ö niarupa maöraha iniahoko, kokiani Riadodoto nitatapu niwango hoko gënanga kamoi de ma Jou Madutu. 7:25 Oraha nënanga imakorona o nyawa yokawi-kawinguahi. I makorona o hali gënanga, okia-kiaua ngohi totarima o pareta ma Jouino. Mä hokä o nyawa karana ma Jou aidora i oma-omanga i patutu niangaku, ngohi tomau tinihi döaka tongohi ahihitiari. 7:26 Homahininga hagala o huha yatapalu örahanënanga, ngohi tamäo iholoi yaoa nako o nyawa yotatapu yanonu o ngango, hokä madodagi örahanënanga. 7:27 Nako Riadodoto de ngonihekatoka, uha nohidailako nomahipipidili de ngonihekatoka gënanga. Nako Riadodoto koiwahi ngonihekata, ngarouha nolingiri o hekata. 7:28 Mä nako Riadodoto nokawingi, gënanga o baradohaua. Hoko gënangoli nako o nyawa momatëngo o moholehe mokawingi, koiwa mamangarati münanga mobaradoha. Duga-duga, önanga yokawi-kawingoka gënanga aha yorihimanga o huha mangöe. Dé ngohi tomau Riadodoto inihi tingaka o huha-huha gënanga. 7:29 Ahi dungutu ngohi hokonënanga, Roriadodoto: Tongone nanga öraha iwöeokauaoli. Muläenge de örahanënanga, o nyawa moi-moi de manga heka-hekatoka kokiani yowango matero-tero ünanga ngoihekata koiwa; 7:30 o nyawa yoari, wowango matero-tero ünanga aihininga ihuhaua; o nyawa yoiete, matero-tero ünanga womorenua; o nyawa imaijainoka, matero-tero okia-kiaua unangoka; 7:31 dé o nyawa imahi ngerouku o dunia mahali-hali magoronaka, kokiani matero-tero ünanga iwiruaeua o hali-o hali gënanga. Hababu i tedekanokauaoli o dunia nënanga, toënanga madodagi hokä örahanënanga, aha ihihanga! 7:32 Ngohi toigo hupaya Riadodoto nihuhaua. O nyawa koiwa manga hekata aha yatoömuoka manga dibanga o hali-o hali imakorona ma Jouika, karana ünanga woigo ma Jou wosanangi. 7:33 Mä o nyawa de mangahekatoka aha mangöe yatibanga o hali-hali o duniaka nënanga, hababu ünanga womau ngoihekata amihininga wasanangi; 7:34 mahasili aihininga iregu-reguoka. O ngoheka momatëngo koiwa amirokata, ekola o nyawa momatëngo o ngohaka o moholehe, aha mangöe matibanga o hali-o hali imakorona o Jou, hababu münanga moigo hupaya amijiwa de amiröehe idadi toma Jou Madutu. Mä o nyawa o ngoheka momatëngo de amirokatoka, ami dibanga matoomuoka o dunia mahali-halika nënanga, hababu münanga moigo amirokata aihininga masanangi. 7:35 Ngohi totulihi mata-mata nënanga mangale ngini mahirete niaoa. Igoungua de ahi dungutu tiniduhunu nënanga dé tiniduhunu gënanga. Ke ngohi toigo duga-duga hupaya Riadodoto niadiai madiai de i patutu, dé hupaya Riadodoto yakunu niatoomuoka niadibanga ma Jouika. 7:36 Nako o nyawa momoi yamäo yakunua yadiai ipatu-patutu ngoi mamaneika, de nako wakunua watumungu ainahihu, dé unanga wamäo kianiwokawingi de o moholehe gënanga, malaika ünanga wodiai okia wamäo yaoa. Unanga wobaradohaua, nako önanga yokawingi. 7:37 Mä nako o nyawa momoi yaputuhoka, manga hininga magoronaka mangale wokawingiua de ngoimamane de aiputuhu gënanga iwipakisaua, wodiai gënanga iyaoa, iti ünanga woputurungu wadiai. 7:38 Madiai, o nyawa yokawi-kawingi manga manarama iyaoa, de o nyawa yokawi-kawingua i holoi yaoaoli manga manarama. 7:39 O ngoheka momatëngo mokawingoka, imalikutu de amirokata maöraha madekana amirokata kawowangohi. Manako amirokata wohonengoka, o ngoheka gënanga koiwaka madagahanga ngaro mokawingoli ma, o nyawa nagona mi igo; iti ahali mokawingi o Haranioka makawingi. 7:40 Mä munanga aha iholoi moutumu, nako mokawingokauaoli. Gënanga tongohi ahidamäke mahirete, mä ngohi tamäo ngohi tohidemo gënanga ganga de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha.

1 Korintus 8

8:1 Orahanënanga imakorona de o inomo ihiniatoka hokä o huhuba o gomangika. Igoungu itiai hokä o nyawa mangademo, "Ngone mata-mata hosawaroka." Mä o sawaro, o nyawa yadiai yodadi yoedenge, ma o dora yamomiki o nyawa manga diri. 8:2 O nyawa yatobote önanga ihiöriki mangöe, imoteke madiai ihiorikuahi ilöluku-lukuku. 8:3 Mä o nyawa yagou-goungu iwihininga ma Jou Madutu, ma Jou Madutuö wanäko önanga. 8:4 Mangale o hali o ngolomo o inomo ihinia-niatoka o gomangika, ngone hohiöriki o gomanga okianaga moi imahituladaka imoteke madiai koiwa. Dé ngone o hohi öriki ma Jou Madutu duga-duga womatëngo; koiwa mahomoa. 8:5 Igoungu mangöe ö ihiroma-romanga o gikiri dé o jou; yaoa naga o dihangoka yaoa naga o dunia malokuoka. 8:6 Mä mangale ngone, ma Jou Madutu duga-duga womatëngo. Unanga o Ama wohi dadioka hagala moi-moi. Mangale Unanga ngone howango. Dé ma Jou duga-duga kawomatëngo, enagënanga o Yesus Kristus. De de Unanga hagala mata-mata wadiaioka, dé karana Unanga ngone howango. 8:7 Ngaro hokogënanga, o nyawa mata-mataua ihiöriki o hali gënanga. Kahuruonika naga mangabiaha yahuba o gomanga. HÒ, karana gënanga hiädono örahanënangaö önanga kaya mäohi o inomo, ihinia-niatoka o gomangika, ganga o gomanga mainomo. Manako önanga yaolomo o inomo gënanga, önanga yamäo yobaradoha; karana toönanga manga ngongaku ikuatuahi. 8:8 Imoteke madiai o inomo mahirete idiaiua o dodohanga ngone de ma Jou Madutu idadi iholoi ikekete. Nako ngone haolomo o inomo gënanga, okia-kiaua ngone hamäke mautumu. Ikilioro yaino nako ngone haolomua o inomo gënanga, ngoneö ma, okia-kiaua horugi. 8:9 Mä, nimahi dodiai! Uha hiädono imadadi o nyawa mahomoa idadi yobaradoha -- karana manga ngongaku ikuatuahi -- mahababu Riadodoto niahininga mahuka nidiai okiadika. 8:10 Ahi dungutu ngohi hokonënanga: Hohiade Riadodoto, tongona aningongaku ikuata, magogiria nolomo nogogeruku o gomanga matauoka. Ahao womatëngo wonimäke Riadodoto nogogeruku no olomo genangoka. Nako o nyawa gënanga aingongaku ikuatua, koigoungua gënanga aha nidiai o nyawa gënanga wobarani waolomo o inomo ihidöakoka o gomangika gënanga? 8:11 Dé karana gënanga, aningongaku Riadodoto yadiai o nyawa manga ngongaku ikuatua gënanga idadi yorehene. Enahioko o Kristus wohonenge mangale o nyawa geonangö. 8:12 De nako Riadodoto nodiai o howono hokä hokogënanga o roriadodoto o Haraniokaika -- enagënanga Riadodoto nadadidorou toönanga manga ngongaku ibole-bole -- Riadodoto nobaradoha o Kristusika. 8:13 Mahababu gënanga, nako o inomo idadi hababu tongohi ahiriadodoto yobaradoha, done ngohi aha hakali-kali taolomokaua o hiode ma akemö. Hababu uha-uha tongohi ahiriadodoto yobaradoha karana ngohi.

1 Korintus 9

9:1 Koigoungua ngohi o nyawa yololapahi? Koigoungua ngohi o rasul? Bote ngohi komaiwahi timäke o Yesus, tongone nanga Jou? Bote ngini koigoungua tongohi ahi manarama mahasili mangale ma Jou? 9:2 Nako o nyawa mahomoa ö yoluku yongaku ngohi hokä o rasul, duru keihutulu ngini nimangaku gënanga! Hababu niawowango hokä o Haranioka manyawa ganga manyonyata ngohi o rasul moi. 9:3 Nako o nyawa ihingelo ngohi, ngohi aha tohaluhu hoko nënanga: 9:4 Bote ngohi ahihakuua tatarima o ngolomo dé o ngokere karana tongohi ahimanarama? 9:5 Bote ngohi ahihakuua tomagao o hekata momatëngo o Haranioka mima nïki de ngohi ahidodagi magoronaka, hokä yadiaioka ma Jou Yesus airoriadodoto dé o rasul-rasul mahomoa, iwohama o Petrus? 9:6 Ekola duga-duga o Barnabas dé ngohi dika mahirete imihi patutu mimahi lingiri mia inomo o wange mahigetongo? 9:7 Koiwa o tentara manyawa yabalajanga manga diri mahirete poparangi manga hidogoronaka! Koiwa yototumule yodatomo o angguru manga dumuleoka daha yaolomua o angguru mahasili o dumuleino gënanga. Koiwa o gogöana yopö paliara o duba, daha yaokerua mahuhu mateongo o duba-dubaino gënanga! 9:8 Ngohi tohingahu gënanga igoungua duga-duga imoteke biaha idä dadioka, imäke-mäke o wange mahigetongo, mä hababu Buku i Tebi-tebini ihingahuoka o hali genangö. 9:9 9:10 Ekola gënanga madungutu mangale ngone? Igoungu gënanga itulihi mangale ngone. Hababu o nyawa yomomanarama o dumule dé o nyawa yatebi-tebini manga gandum yakunoka yomanarama de manga nganono mangale yatarima o hidoku moi manga manarama, mahasilino. 9:11 Ngomi midatomoka o rohani magihihi niangango magoronaka. Manako ngomi miautuku o barakati-barakati mahasili o duniaka nginino, boteka gënanga mamangarati ngomi minidotagahoko iwöeholi nginino? 9:12 Nako o nyawa mahomoa manga haku yonganono nënanga nginino, koigoungua ngomi iholoioli miahaku ngaro de önanga? Mä ngohi tapäkeuahi o haku gënanga. Iidulu yaino nako ipuda o hali moi yatatoko ohingahu o Abari ma Oa mangale o Kristus, iholoi ngohi toigo tatagongo hagala mata-mata. 9:13 Riadodoto marai nihiöriki o nyawa yomanarama ma Jou Madutu ai Tau magoronaka, toönanga manga inomo yatarima ma Jou Madutu ai Tauino. De o nyawa yalöleleani o huhuba ihihöhuba-huba mangïoka, yamäke o hidoku moi o huhubaino ihi ho huba-huba genangoka. 9:14 Hoko gënangoli ma Jou wohi tantuoka o nyawa ihio abari o Abari ma Oa gënanga kiani yamäke manga ngolomo o wange higetongo o abarino gënanga. 9:15 Mä o haku-haku gënanga kamoiö de komaiwahi ngohi tapäke. Dé ngohi totulihi o hurata nënanga ahidungutuaö hupaya o hali-hali gënanga niadiai o öraha nënanga ngohino. Nako ihihanga o hali kiaka ngohi tohiamo-amoko iholoi yaoa ngohi tohonenge. 9:16 Hababu, nako gënanga duga-duga o hali tohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino, done ngohi ahihakuua tomahi amo-amoko, hababu ma Jou Madutu wohihi paretaka ngohi mangale ënanga tadiai. Tobodito ngohi, nako ngohi tohingahua o Abari ma Oa gënanga! 9:17 Hohiade ngohi tohidagi o manarama gënanga imoteke tongohi ahimau mahirete, done ngohi yakunu tonganono mangale tamäke o hewa. Mä ngohi tohingahu o Abari ma Oa gënanga hababu karana ihihuloko. Ngohi ma Jou Madutu wohihi manarama mangale tadiai gënanga. 9:18 Nako hokogënanga, tongohi ahihewa okia? Nënanga mahewa: ngohi yakunu tohingahu o Abari ma Oa gënanga tahitubuhoua o nyawa moiö mangale ihihibalajanga ngohi, karana ngohi todotagahokua ahihaku-haku hokä tohi ngahu-ngahu o Abari ma Oa gënanga. 9:19 Ngohi nënanga moiua manga gilaongo; ngohi tolapahioka. Ngaroka hokogënanga, ngohi tohidadioka ahidiri ngohi nënanga o gilaongo o nyawa mata-mataika. Ngohi tadiai gënanga hupaya ngohi iyakunu tautumu hokokia yakunu mangangöe o nyawa mangale o Kristus. 9:20 O Yahudi manyawaika, ngohi tomadiai hokä o Yahudioka manyawa hupaya ngohi iyakunu tautumu o Yahudioka mangale o Kristus. O nyawa yowango yamote-moteke o Musa ai titaika, ngohi tomadiai matero-tero ngohi ihiliko de o titaika gënanga, ngaro ngohi de madiai ihilikoua enangika. Ngohi todiai gënanga hupaya ngohi iyakunu tätauru önanga yodadi o Kristus iwininïki. 9:21 O Yahudi manyawaikaua, ngohi tomadiai hokä o nyawa moi o Yahudiokaua, yowango o Musa aitita maporetoka. Ngohi todiai gënanga hupaya ngohi yakunu tätauru önanga yodadi o Kristus iwininïki. Mä genanga koiwa mangarati ngohi tohingounua ma Jou Madutu aipareta-paretaika; ma ngohi igoungu ihikuaha aipareta-pareta o Kristus. 9:22 O nyawa manga ngongaku ikuat-kuatua manga hidogoronaka, ngohiö tomadiai hokä o nyawa moi manga ngongaku ikuatkuatua hupaya ngohi yakunu tätauru önanga yodadi o Kristus iwi ninïki. De madipoko, ngohi todadi hagala okiadika mangale mata-mata o nyawa hupaya de mangëkomo sarakiaö dika, ngohi yakunu tahihalamati o hidoku moi onangino. 9:23 Mata-mata gënanga ngohi tadiai mangale o Abari ma Oa ma Jou Madutuino gënanga, hupaya ngohiö ihihi barakati. 9:24 Riadodoto marai nihiöriki o rorebe magoronaka mata-mata yononinïki, ima kokipopäta, mä duga-duga o nyawa moi yatarima o hadia. Mahababu gënanga nimapopäta hokogënanga marupa, hiädono Riadodoto niatarima niahadia. 9:25 O nyawa moi-moi magogiria imahibiaha magoronaka, yatumungu manga diri hagala o hali magoronaka. Unanga wadiai gënanga karana ünanga woigo iwihigule de o bunga ipoporomuoka hababu wohihira, enagënanga o bunga de madataitoka aha imaai. Mä ngone nënanga hatumungu nanga diri hagala o hali magoronaka, karana ngone honahihu inahigule de o bunga ipoporomu aha imaaiua. 9:26 Hababu gënanga ngohi tomapopäta de ahimeta madodiaika. Hokä o rorebe imakokudubu magoronaka, ngohi totidingi tohabarangua. 9:27 Ngohi tohigumalaika ahiröehe ihihi biaha de makuata, hiädono ngohi takunu takuaha. Ngohi todiai gënanga, hababu ngohi toluku hiädono idadi ngohi tä ahokoka o nyawa mahomoa yonïki o rorebe gënanga magoronaka, ngohi mahirete ihi tila.

1 Korintus 10

10:1 O Roriadodoto! Riadodoto kiani niohininga okia idadi tongone nangaete de nangatohoraika maöraha önanga iwinïki o Musa. Onanga mata-mata yähohongino o lobi, dé de manga halamati yatoaka o Ngöto ma Doka-dokara. 10:2 Mangale yodadi o Musa iwininïki, önanga mata-mata yäohiki o lobi magoronaka dé o ngöto magoronaka gënanga. 10:3 Onanga mata-mata yolomo de o rohani mainomo kaima ketero, 10:4 dé yokere dé o rohani ma akere kaima ketero. Onanga mata-mata yaokere o rohani o loku mahelewoino yätotomoteke önanga; o loku o helewo gënanga Unanga o Kristus mahirete. 10:5 Ngaroka hokogënanga mangangöe ma Jou Madutu wosanangiua onangika de hababu gënanga manga mayeti kailüluluika o tonaka makokakahaka. 10:6 Mata-mata gënanga idadi o dulada ngoneino mangale o hohininga ngoneino, hupaya uha honahihu o hali-o hali itotorou hokä önanga. 10:7 Genangö hupaya ngone uha hahuba o gomanga, hokä onangino utu yododiai. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O hoana manyawa gënanga yomuläenge yolomo dé yokere, yohola dé yoselo mangale yahuba o gomanga." 10:8 Ngone yakunua hadiai o hali-o hali isosafarune hokä önanga yadodiai utu. Hababu, önanga yaribuhu monaoko de yaruange yohonenge o wange moi magoronaka, karana yodiai gënanga. 10:9 Ngone yakunua hitai-taili ma Jou hokä önanga yadiaioka utu kahuruono, hiädono önanga yohonenge yätuduku o dodiha ibiha-biha. 10:10 Ngone yakunuaö homa liwolu; hokä önanga utu yadiaioka kahuruono, hiädono önanga o Honenge ma Malaekat yatoma. 10:11 O hali gënanga mata-mata idadi onangika mangale idadi o dulada o nyawa mahomoaika. Dé mata-mata gënanga itulihö mangale idadi o hohininga ngoneino. Hababu ngone örahanënanga howango öraha mabobobahaka. 10:12 O nyawa wamäo wato aidiri imaoko ibitumoka, kiani womahi dodiai; uha hiädono ünanga wotifa. 10:13 O cocoba mahigetongo riadodoto niaohana, ganga o cocoba biaha yaoha-ohanoka o nyawa. Mä ma Jou Madutu wosetia Ai jajika. Unanga aha winimalaikaua Riadodoto inicoba iholoi de niakuata. Maöraha Riadodoto initapalu o cocoba, Unanga aha winihi döaka o ngëkomo nginika mangale idadi nikuata hupaya Riadodoto yakunu nitäna. 10:14 Mahababu gënanga, Roriadodoto ngohi tinihohininga kiani ngini niodohata o gomangika mahuba. 10:15 Ngohi tinitemo nginika hokä o nyawa yososawaroika. Kiani ngini niatibanga mahirete tongohi ahi demo nënanga. 10:16 Maöraha hokere o angguru de hotemo tarima kasi ma Jou Madutuika, koigoungua gënanga ihi matoko ngone kamoi de o Kristus aihonenge magoronaka? De maöraha ngone homa kokeregu o roti mangale haolomo mata-mata, koigoungua gënanga ihimatoko ngone kamoi de o Kristus ai röehe? 10:17 Karana duga-duga naga moi o roti, dé ngone mata-mata haolomo ka gënanga moi maroti, ho ngone ho wöe-wöe nënanga imahirupa o röehe moi. 10:18 Abeika nimahininga o Yahudioka manyawa. Onanga yolomo o inomo ihihubaka o huhuba mangï malokuoka, naga o nyawa kamoi de o ngï gënanga. 10:19 Okia ahi dungutu ngohi de gënanga? O gomanga ekola o inomo ihiniatoka o gomangika gënanga kautuö de koiwa toëna mamangarati. 10:20 Okia ihi niatoka o huhuba mangïoka o gomangika yakunua ihihuba ma Jou Madutuika, duga-duga o womaha madorouika. Dé ngohi toluku ngini nirimoi de o womaha madorou. 10:21 Ngini i yakunua nia okere ma Jou ai angguru magalahi, dé kamamoi o womaha madorouö ma angguru magalahi. Ngini i yakunua niolomo ma Jou ai mejaka, dé o womaha madorouö mamejaka. 10:22 Ekola ngone homau hadiai ma Jou ai hininga yatohata? Bote ngone i holoi hokuata de ma Jou? 10:23 O nyawa yato, "Okia dika ngone homau ngone iyakunu hodiai." Itiai! Mä mata-mataua ngone homau gënanga ibaraguna. "Ngone iyakunu hodiai okia dika ngone homau" -- mä mata-mataua ngone homau gënanga, yamomiki tongone nanga wowango. 10:24 O nyawa moiö de uha yomanarama mangale manga diri mahirete mautumu. O nyawa moi-moi kiani yomanarama mangale o nyawa mahomoa manga utumu. 10:25 Ngini iyakunu niaolomo okiadika yahuku-hukunu o hiode ma akeme mapaharoka. Borotaua nia tailako ihira, ngaro naga yodubuho niahininga madobote magoronaka. 10:26 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O dunia nënanga de madola mata-mata ganga toma Jou." 10:27 Nako ngini iniahoko niolomo o nyawa moi o Haraniokaua, dé ngini niatarima manga gogahoko gënanga, niolomo okia inihi döaka nginika. Borotaua niatailako okiaino iböa o inomo gënanga, hupaya borotaua naga iyodubuho niahininga madobote magoronaka. 10:28 Mä nako naga initemo nginika, "O inomo nënanga ihinia-niatoka o gomangika," uha niaolomo o inomo gënanga, karana niohininga manga paralu o nyawa gënanga dé karana manga hininga madobote. 10:29 Ahi dungutu ngohi tinginiua niahininga madobote, mä o nyawa gënanga manga hininga madobote. Maraioka naga yoleha, "Uwee, yadodoa ngohi tolapahi kiani tohi batingi o nyawa mahomoa manga hininga madobote? 10:30 Nako ngohi tolomo o inomo de ahitarima kasi ma Jou Madutuika, yadodoa o nyawa kiani ihi hohedu ngohi de o inomo gënanga, enaganga ngohi totarima kasioka mangale o inomo gënanga ma Jou Madutuika?" 10:31 Okia dika Riadodoto niadiai -- Riadodoto niolomo ekola Riadodoto niokere -- niadiai mata-mata gënanga mangale niwihimulia ma Jou Madutu. 10:32 Niwango hokogënanga marupa hiädono Riadodoto nidiaiua o hababu o nyawa mahomoa yodiai o baradoha; boteka önanga o Yahudioka manyawa ekola o Yahudiokaua manyawa, ekola ma Jou Madutu aijemaat. 10:33 Niwango hokä ngohi. Ngohi tohidailako tasanangi o nyawa mata-mata manga hininga hagala moi-moi magoronaka, koiwa madungutu ahidiri maparalu mahirete. Ahi dungutu ngohi ganga duga-duga hupaya önanga mata-mata yakunu yohalamati.

1 Korintus 11

11:1 Nianïki tongohi ahidulada, hokä ngohiö tanïki o Kristus ai dulada. 11:2 Ngohi tinihigiriri ngini, hababu ngini hokogenangika nihihininga ngohi dé niamoteke o dodötoko ngohi tinihidöaka nginika. 11:3 Mä ngohi toigo ngini nihiöriki o hali moioli, enagënanga yodadi o häeke o nau-naurika ganga o Kristus; yodadi o häeke o hekatika ganga o rokata, dé idadi o häeke o Kristusika ganga ma Jou Madutu. 11:4 Nako o nauru womatëngo maöraha womaniata ekola maöraha wohingahu o abari ma Jou Madutuino o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, aihäeke wakokuduku, o nyawa gënanga wihi kauku o Kristus. 11:5 Dé nako o ngoheka momatëngo maöraha moma niata ekola maöraha mohi ngahu o abari ma Jou Madutuino o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, dema päkeua amihäeke makokudu, o ngoheka gënanga mihikauku amirokata wodadi o häeke amidirika. Gënanga kaimadäene matero-tero o ngoheka gënanga amihäeke makorioka. 11:6 Hababu nako o ngoheka momatëngo moluku mapäke amihäeke makokudu iholoi yaoa amitadauru igutioka. Mä nako o ngoheka momatëngo yakori amihäeke ekola yaguti amitadauru, munangika gënanga o hikauku moi. Hababu gënanga iholoiyaoa münanga mapäke o häeke mokokudu. 11:7 O nau-nauru paraluua yapäke o häeke makokudu, hababu ünanga o kahinä ma Jou Madutu aidulada dé Ai mulia. Mä o ngoheka dadi kahinä o nau-nauru manga mulia, 11:8 hababu o nau-nauru yahidadiua o ngohekaino, mä o ngoheka yahidadi o naurino. 11:9 O nau-nauru koyahidadiua mangale o ngoheka manga paralu, ma o ngoheka yahidadi mangale o nau-nauru manga paralu. 11:10 Hababu gënanga, mangale yahisanangi o malaekat-malaekat, o ngoheka momatëngo kiani mapäke amihäeke makokudu hokä o nonako münanga amirokata aikuaha matimioka. 11:11 Ngaro hokogënanga ngone nanga wowango magoronaka hokä o Haranioka manyawa, o ngoheka momaoko mahireteua, moma tingaka de o nauru, dé o nau-nauruö womaoko mahireteua, womatingaka de o ngoheka. 11:12 Karana ngaroka o ngoheka madodihiraka imihidadi o naurino, mä ipaha de gënanga o nau-nauru ima kilau o ngohekaino; dé hagala moi-moi ma Jou Madutuino ma ahali. 11:13 Abeika Roriadodoto mahirete niatibanga o hali nënanga: Boteka yaoa o ngoheka momatëngo momaniata ma Jou Madutuika o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, de mapäkeua amihäeke makokudu? 11:14 O nyawa yowöe-wöeino manga ganäko, ngini ini dotokoka nako o nau-nauru manga tadauru ikurutu, gënanga okia naga moi ikuranga ipatutu. 11:15 Mä mangale o ngoheka, o tadauru imihi döakoka munangika mangale mohikokudu ami häeke dé ami tadauru ikurutu ganga amimulia. 11:16 Aa, nako naga yomau imateke ributu mangale o hali nënanga, kamoidika ngohi yakunu totemo genangala yaoa ngone, yaoa ma Jou Madutu aijemaatjemaat mahomoahi, mangöe-ngöe gënanga duga-duga kamoi toönanga manga biaha o jemaat magoronaka gënanga; mahomoa de gënanga koiwa. 11:17 Mangale nenangohi, ngohi tini higiririua ngini. Nia puji madoomu mahasili maoa-oaua, mä kaitotorou. 11:18 Madodihiraka ngohi toihene, niadoomu-doomu magoronaka naga niregu-reguoka daha nimateke ributu. Dé ngohi tatakihiri ihutulu de ilamoko o abari gënanga itiai. 11:19 Igoungu kiani hokogënanga ipuda o gitingaka niahidogoronaka, hupaya aha hamäke o nagona o Haranioka madutu. 11:20 Mä maöraha ngini nimatoomu, ngini niadiai gënanga ma Jouua ai Ngolomo ma Debi-debini. 11:21 Hababu maöraha niolomo, ngini moi-moi nimateke jai-jai nima lë niainomo mahirete, hiädono utu naga okia-kiaua imamäke, mä mahomoa yädaluku. 11:22 Yadodoa hoko gënanga? Tatobote Riadodoto de niatau? Riadodoto yakunu niolomo dé niokere genangoka! Ekola Riadodoto nimau nihikauku ma Jou Madutu aijemaat dé niahimaleke o nyawa yomomihikini? Okia ngohi kiani totemo nginika? Kiani ngohi tinihigiriri ngini? Kowali! Hakali-kali ngohi aha tinihigiririua ngini. 11:23 Hababu ngohi tinidotokoka nginika, gënanga ngohi tatarima ma Jouino mahirete: mahutu gënanga maöraha o Yesus, tongone nanga Jou iwidiai o dorou, Unanga walë o roti, 11:24 dé Unanga wotemo wotarima kasi iböto ma Jou Madutuika mangale o roti gënanga, Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de Ai giama, daha wotemo, "Nënanga Ahi röehe ihilapahioka mangale ngini. Niadiai nënanga mangale nihihininga Ngohi." 11:25 Hoko gënangoli yolomo kadeiböto, Unanga walë o angguru magalahi daha wotemo, "O angguru nënanga ganga ma Jou Madutu ai jaji mahungi, ihitatapuoka de Ahi awunu. Nihigeto-getongo ngini niaokere nënanga, niadiai nënanga mangale nihihininga Ngohi." 11:26 Igoungu nihi geto-getongo ngini niaolomo o roti dé niaokere o angguru nënanga, ngini nihi abari ma Jou aihonenge, hiädono Unanga woböa. 11:27 Karana gënanga, o nyawa yaolomo ma Jou airoti ekola yaokere ma Jou aiangguru de madodagi ipatutua, o nyawa gënanga yobaradoha ma Jouika wohihubaoka Ai röehe dé Ai awunu. 11:28 HÒ, o nyawa moi-moi kiani ihira yatailako okahi manga diri, daha önanga yakunu yolomo o roti dé yokere o angguru gënanga. 11:29 Hababu nako o nyawa yolomo o roti dé yokere o angguru de koihi baragunaikaua o ngolomo itebi-tebini gënanga madulada de ma Jou ai röehe, o nyawa gënanga yaolomo de yaokere mangale yatarima ma Jou Madutu aihukumanga manga diriuku mahirete. 11:30 Hababu gënanga manga ngöe niahidogoronaka ngini yopanyake dé koimasikaua, dé nagaö yohonenge. 11:31 Mä nako ngone iholoi ihira hatailako tongone nangadiri, ma Jou Madutu aha wonahukumua ngone. 11:32 Mä nako ma Jou Madutu wonahukumu ngone, Unanga aha wonagohara ngone, hupaya ngone uha inadäene hukumanga homa kinïki de o dunia nënanga. 11:33 Mahababu gënanga, ahi Roriadodoto nako ngini nimatoomu mangale niolomo ma Jou aingolomo madebi-debinoka, ngini kiani nimatekedamä. 11:34 Nako naga yahahini, ünanga kiani wolomo ihira aitauoka. Nako ngini nihibaraguna ohali nënanga, niapuji madoomu-madoomu aha ini gaoua o hukumanga ma Jou Madutuino niadirika mahirete. Imakorona ohali-ohali mahomoa, ngohi aha tohitararono nginika, nako damä ngohi toböa.

1 Korintus 12

12:1 Orahanënanga imakorona de o ngongike-o ngongike ma Jou Madutu ai Womaha ihidöaka. Imakorona gënanga, ngohi tomau Riadodoto nihiöriki de madiaioka. 12:2 Niohininga maöraha ngini niwinäkouahi ma Jou, ngini initauru mangale nianïki o gomanga imou-mou. 12:3 Ngini kiani nihiöriki o nyawa yätuda ma Jou Madutu ai Womaha yotemoua, "O Yesus wamäke o lolai!" Hoko genangö o nyawa moiuaö yakunu yotemo, "O Yesus o Jou!" nako o nyawa gënanga yätudaua ma Jou Madutu ai Womaha. 12:4 Naga irupa-rupa o ngongike ma Jou Madutu ai Womahino, mä mata-mata inihidöaka o Womaha kamoi. 12:5 Naga i rupa-rupa o manarama mangale iwileleani ma Jou, mä o Jou i wilö leleani gënanga, o Jou kawomatëngo dika! 12:6 Naga i rupa-rupa madatoro yomanarama ma Jou ai manarama, mä wohi döaka o buturungu mangale gënanga o nyawa moika ganga ma Jou Madutu womatëngo dika. 12:7 Mangale nangaoa ngone mata-mata, ma Jou Madutu ai Womaha imanarama o nyawa amo moi ika de madatoro haramoi-haramoi. 12:8 O nyawa moiika, o Womaha gënanga yahidöaka yakunu mangale yotemo-temo de makuaha. Mahomoaika o Womaha kaimadäene gënanga yahidöaka yakunu ihitararono mangale ihingahu mangale ma Jou Madutu. 12:9 O Womaha kamoi gënanga dika yahidöaka o nyawa moiika yakunu kabiahaua mangale iwingaku o Kristusika; de mahomoaika o Womaha gënanga yahidöaka o kuaha mangale yahitogumu o nyawa. 12:10 O nyawa womatëngoika iwihidöaka o kuaha mangale wodiai i hëra-hëranga dé mahomoaika yahidöaka o ngongike mangale ihingahu ma Jou Madutu aidatoro-aidatoro. Mahomoaikaoli o Womaha gënanga yahidöaka yakunu mangale yatingaka dé yafara kiaka o ngongike ma Jou Madutu ai Womahino dé kiaka o Womahinoua. Naga yahidöaka yakunu mangale yotemo-temo irupa-rupa o demo ihëra-hëranga, dé nagali yahidöaka yakunu mangale ihi tararono o demo mamangarati gënanga. 12:11 Mata-mata gënanga yamanarama o Womaha kamoi dika gënanga; moi-moi o nyawa yahi döaka o ngongike itingaka imoteke o Womaha mahirete mamau gënanga. 12:12 O Kristus ganga hokä o nyawa nangaröehe; o röehe gënanga moi, mä mahidoku-hidoku iwöe. Mata-mata o hidoku gënanga, ngaroka iwöe, marupa kaoröehe moi. 12:13 Hoko gënangö ngone mata-mata, yaoa o Yahudioka manyawa yaoa o Yahudiokaua manyawa, o gogilaongo yaoa o nyawa yololapahioka; ngone mata-mata ina ohikoka de o Womaha kaimadäene gënanga, hupaya ngone inahidadi moi o Kristus airöehe gënanga. Ngone mata-mataö hamäo inahi omanga o Womaha moi gënanga. 12:14 Hababu o röehe gënanga mahirete imaokoua o hidoku moioka dika mä iwöe o hidoku-hidoku. 12:15 Nako o lou itemo, "Ngohi ko o giamua, karana gënanga ngohi o röehinoua mahidoku," gënanga koiwa mamangarati o lou gënanga o röehinoua mahidoku. 12:16 Dé nako o ngauku itemo, "Hababu ngohi o lakoua, hongohi o röehinoua mahidoku," gënanga koiwa mamangarati o ngauku gënanga o röehinoua mahidoku. 12:17 Hohiade o röehe ingodumu gënanga idadi o lako dika, sarakia o röehe gënanga yakunu imahihene? Ekola nako o röehe i ngodumu gënanga idadi o ngauku dika, sarakia o röehe gënanga i ame? 12:18 Ngone hamäke ma Jou Madutu wohigogere o hidoku-hidoku nanga röehika gënanga. Moi-moi ma Jou Madutu wohigogere mangïoka imoteke Ai mau. 12:19 Nako mata-mata duga-duga o röehe mahidoku moi dika, kiaka yahetongo o röehe? 12:20 HÒ igoungu naga o röehe mahidoku mangöe, mä o röehe duga-duga moi. 12:21 Mahababu gënanga, o lako yakunua itemo o giamika, "Ngohi toni paraluua ngona!" ekola o häeke itemo o louika, "Ngohi toni paraluua ngona!" 12:22 Haiduluhaino nanga röehe mahidoku-hidoku hapulono ibole gënanga, ngone duru hoparalu; 12:23 dé nanga röehe mahidokuhidoku ngone hapulono hokokiaua mabaraguna, gënangadoka o röehe mahidoku-hidoku ngone hohidöaka iholoi ilamoko hohibaraguna. O röehe mahidoku-hidoku hamäke ikaramatua, kokiani ngone iholoi höhohininga. 12:24 O röehe mahidoku-hidoku hamäke irahai iböto, iparaluua ngone höhohininga. Ma Jou Madutu watatoroka tongone nanga röehe hokogënanga marupa hiädono nanga röehe mahidoku-hidoku ikuranga iragane wohidöaka i holoi iwöe hohibaraguna. 12:25 De hoko gënanga o röehe gënanga iregu-regua; moi-moi o röehe mahidoku imateke hininga moi de moi. 12:26 Nako o röehe o hidoku moi ihangihara, mata-mata o röehe mahidoku mahomoa ihangihara dika; nako o röehe o hidoku moi ihigiriri, mata-mata o röehe mahidoku mahomoa imaki nïki imörene. 12:27 Riadodoto mata-mata kamamoi ganga o Kristus airöehe dé nginiö moi-moi ganga o röehino mahidoku. 12:28 Hoko genangoli o jemaat magoronaka, ma Jou Madutu wohigogeroka o ngï mangale irupa-rupa o nyawa: Madodihiraka o rasul-rasul; mahinoto, o nabi-nabi, mahange o guru-guru, daha önanga yododiai ihëra-hëranga, aha ino önanga yahidöaka o ngongike mangale yahitogumu o nyawa, ekola mangale yariwo o nyawa mahomoa, ekola mangale yotuda-tuda, ekola mangale yotemo-temo de rupa-rupa o demo iho hëra-hëranga. 12:29 Onanga mata-mataua o rasul, ekola o nabi ekola o guru. Mata-mataua to önanga manga kuaha mangale yodiai i hëra-hëranga, 12:30 ekola yahitogumu o nyawa, ekola mangale yotemo de irupa-rupa o demo ihëra-hëranga, ekola mangale ihiguti mangale o demo-demo gënanga. 12:31 Karana gënanga, kiani ngini nihidailako niagou-goungu mangale niamäke o ngongike-ngongike duru malokuoka. Mä ipaha nënanga ngohi tinihi matoko nginika o ngëkomo duru i rahai.

1 Korintus 13

13:1 Ngaroka ngohi takunu totemo-temo de o nyawa mademo i rupa-rupa, de ngaroli de o malaekat mademo, mä ngohi tädoraua o nyawa mahomoa, ahidemo-demo gënanga duga-duga kama ilingi ikuatile ma okia-kiaua mamangarati. 13:2 Ngaroka ngohi tosawaro tohi ngahu o abari ma Jou Madutuino, dé tomangarati mata-mata o hali ilöluku-luku, dé tohiöriki hagala moi-moi de duru tingaku ma Jou Madutuika hiädono takunu tadiai o loku imatururu, mä ngohi tädoraua o nyawa mahomoa, ngohi kokia-kiaua mamangarati! 13:3 Ngaroka mata-mata tongohi ahiarata, tahi döakoka o mihikini manyawaika, dé ngohi tohilapahi ahidiri layaharongo, mä ngohi tädoraua o nyawa mahomoa, mata-mata gënanga kautuö de koiwa mabaraguna. 13:4 O nyawa yädora-dora o nyawa mahomoa, yosabari dé manga hininga irahai. Unanga o hininga wägogonua, womahi ngaro-ngarokua, woedengua. 13:5 Unanga aihininga ikurutileua, wotingkaiua, ünanga waributuua o nyawa mahomoa mangale yanïki aimau mahirete, kademadataitiua wongamo, dé wägogonikaua o nyawa manga howono. 13:6 O nyawa yädora-dora o nyawa mahomoa, yosanangua de o dorou, ünanga duga-duga wosanangi de o oa-oa. 13:7 Unanga wotäna wohimanga hagala moi-moi, de womau wongaku aha duru maoa-oa o nyawa moi-moiika; sarakiadika marupa magoronaka o nyawa de manga doraka gënanga komaiwahi ihihanga manga nganono dé manga sabari yödamä hagala moi-moi. 13:8 Komaiwahi aha naga maöraha kiaka o nyawa iparaluua imateke hininga. Oraha nënanga naga o nyawa yosawaro ihingahu o abari ma Jou Madutuino, mä damä ünanga aha womatogumu wohi ngahu o abari gënanga. Orahanënanga naga yosawaro yotemo-temo irupa-rupa o demo magoronaka ihohëra-hëranga, mä damä ünanga aha womatogumu wotemo o demo-demo gënanga magoronaka. Orahanënanga naga o nyawa ihiöriki o hali mangöe, mä damä okia önanga ihiöriki gënanga aha yawohangoka. 13:9 Hababu, nanga sawaro ngone dé nanga buturungu ngone mangale hohingahu o abari ma Jou Madutuino, kai ngodumuahi. 13:10 Damä aha iböa maöraha ma Jou Madutu wadiai mata-mata ingodumu, dé ingodu-ngodumua gënanga aha i hihanga. 13:11 Maöraha ngohi kao ngohaka maitetekohi, ngohi totemo-temo hokä ngohaka maiteteke, ngohi ahi mamäo hokä o ngohaka maiteteke, dé ngohi tatibanga hokä o ngohaka maiteteke. Oraha nënanga ngohi tobaluhoka, tongohi ahimanarama o ngoha-ngohaka, ngohi taumoka. 13:12 Okia ngone hamäke örahanënanga ganga hokä o gurumini ihohanänere o kahinäka. Mä damä ngone aha hamäke gila-gila de madiai. Orahanënanga ngohi tohiorikuahi hagala mata-mata, mä damä ngohi aha tohiöriki hagala mata-mata hokä ima däene ma Jou Madutu wohiöriki hagala mata-mata yakorona tongohi ahi diri. 13:13 HÒ, mangale örahanënanga naga o hali hange ngone kiani tatapu hadiai: o ngongaku, o nganono dé homakodora. Duru malokuoka o gahumu hange gënanga, ganga hadora o nyawa mahomoa.

1 Korintus 14

14:1 Kokiani ngini nihidailako mangale niädora o nyawa mahomoa. Dé nihidailakoli, mangale niatarima o ngongike-ngongike inihidöaka ma Jou Madutu ai Womaha, iholoi-hongoli o dagakunu mangale nihingahu ma Jou Madutu aidato-datoro o nyawaika. 14:2 O nyawa yotemo-temo o demo ihëra-hëranga magoronaka, o nyawa gënanga yotemoua o nyawaika; ünanga wotemo ma Jou Madutuika. Komoiua naga o nyawa imangarati okia ünanga wotemoka, hababu ma Jou Madutu ai Womaha idadi hababu ünanga wohidemo o hali-o hali duga-duga ma Jou Madutu wohi öriki. 14:3 Ikilioro yaino o nyawa ihi ngahu-ngahu o abari ma Jou Madutuino, ihingahuokali o nyawaika; mangale yahikuata önanga, mangale yahidöaka yahanauru onangika, dé mangale yalaru önanga. 14:4 O nyawa yotemo-temo o demo ihëra-hëranga magoronaka duga-duga ihi kuata manga diri mahirete dika, ma onyawa ihi ngahu-ngahu o abari ma Jou Madutuino yariwo o jemaat yodadi yotagi manga himangoka. 14:5 Hokokia marahai nako Riadodoto mata-mata niakunu nitemo-temo de irupa-rupa o demo ihëra-hëranga. Mä duruhe irahai ganga nako Riadodoto niakunu nihingahu ma Jou Madutu okianagamoi aha wadiai. Hababu o nyawa ihi ngahu-ngahu o abari ma Jou Madutuino, iholoi yoamoko ngaro de o nyawa yotemo-temo de o demo ihëra-hëranga; mahomoa de o hali gënanga nako o nyawa yotemo-temo irupa-rupa o demo ihëra-hëranga magoronaka gënanga, yakunu ihitararono okia ihidemoka gënanga, hupaya o jemaat mata-mata yamäke mafaidä. 14:6 Hohiade nako ngohi taika nginika dé ngohi totemo-temo irupa-rupa o demo ihëra-hëranga magoronaka, okia mautumu gënanga mangale ngini? Kamahuhutulö de koiwa mautumu! Mahomoa o hali de gënanga, nako ngohi tohimatoko o demo moi ma Jou Madutuino, ekola ngohi tohitararono okia naga moi mangale ma Jou Madutu, ekola ngohi tohingahu o abari ma Jou Madutuino, ekola ngohi todotoko. 14:7 O musik mapakakaha kamahuhutulö de koiwa majiwa, hokä o sulingi dé o hitar, nako manot-not hodubukua hohigogule de madiai, sarakia o nyawa ihi öriki malugo okia ihigogule? 14:8 Moiohi manonako mahomoa: Nako o trompet yawuwu yohabaranga, o nagona aha ima hidiai mangale parangi? 14:9 Hoko genangoli de nia dagakunu mangale nitemo-temo de o demo i rupa-rupa ihö hëra-hëranga. Nako Riadodoto niakunu nihidemo o demo-demo gënanga de komadiaiua, komoiua ö o nyawa yakunu imangarati okia Riadodoto notemoka. Ani demo-demo gënanga aha ihihanga koiwa madödogumu. 14:10 O duniaka nënanga naga hokogënanga mangöe o bahasa, mä kamoiö de koiwa o demo-demo gënanga yongohamua o mangarati. 14:11 Mä nako ngohi tomamangaratiua bahasa o nyawa womatëngo wohidemo, o nyawa wohidemo-demo bahasa gënanga marupa o nyawa maporetino ngohino; hoko genangö ngohi unangika. 14:12 Mangale ngini mahirete, ngohi tohiöriki ngini nionahihu duru niamäke o ngongike-ngongike ma Jou Madutu ai Womahino. Mä duru malokuoka, kiani ngini nimahiaha mangale niapäke o kuata niä riwo o jemaat yodadi yotagi manga himangika. 14:13 Hababu gënanga o nyawa yotemo-temo o demo ihëra-hëranga magoronaka, kiani yogahoko ma Jou Madutuika hupaya unangino ö wahi döaka mangale yakunu ihitararono okia ihidemoka gënanga. 14:14 Hababu nako ngohi tomaniata de o demo ihërahëranga, tongohi ahi womaha igoungu imaniata, mä ahi dibanga ngohi imanaramua. 14:15 HÒ, ngohi kokiani okia todiai? Nënanga ngohi aha tadiai: Ngohi aha tomaniata de tongohi ahiwomaha, mä ngohi aha tomaniatö de tongohi ahidibanga. Ngohi aha tonyanyi de tongohi ahiwomaha, mä ngohi tomau tonyanyi ö de tongohi ahidibanga. 14:16 Hababu nako Riadodoto nitemo tarima kasi ma Jou Madutuika de niawomaha dika, dé naga o nyawa mahomoa imangaratiua o demo i hëra-hëranga ma Jou Madutu ai Womahino gënanga, o nyawa gënanga wakunua wotemo, "Ngohi tohigoungu" aniniata sukur gënanga; karana ünanga wohi örikua okia Riadodoto notemoka. 14:17 Ngaroka nia niata tarima kasi ma Jouika gënanga duru koharahai, mä o niata gënanga kautuö de koiwa mabaraguna o nyawa mahomoaika. 14:18 Ngohi totarimakasi ma Jou Madutuika, hababu ngohi mahirete takunu totemo-temo irupa-rupa o demo ihëra-hëranga magoronaka, toholoi ngaro de Riadodoto mata-mata. 14:19 Mä, o doomu-doomu mahidogoronaka mangale iwihuba ma Jou, ngohi iholoi toigo tapäke o demo motoa yakunu o nyawa imangarati, de tapäke o demo iribu-ribuhu ihëra-hëranga magoronaka de o nyawa i mangaratiua. Ngohi i holoi toigo hokogënanga hupaya ngohi takunu tädotoko o nyawa. 14:20 Roriadodoto! Uha niatibanga hokä o ngoha-ngohaka. O hali madorou magoronaka, kiani ngini tatapu hokä o ngohaka maiteteke. Mä nia dibanga magoronaka, kiani ngini nidadi o nyawa yobaluhoka. 14:21 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hoko nënanga, "O Jou wotemo, 'De o dodohanga o nyawa yotemo de o bahasa mahomoaino, Ngohi aha tatemo Ahi umatika nënanga. I goungu de o dodohanga o nyawa mahomoaino, Ngohi aha ta temo Ahi umatika; ngaro hokogënanga, önanga yoluku yoihene Ahi demo.' " 14:22 HÒ o ngongike mangale yotemo-temo de irupa-rupa o demo ihëra-hëranga ganga hokä o nonako mangale o nyawa yongaku-ngakua, igoungua o nyawa yongaku-ngaku. Dé o ngongike mangale ihi ngahu ma Jou Madutu aidatoro o nyawaika ganga o nonako mangale o nyawa yongaku-ngaku, koigoungua o nyawa yongaku-ngakuua. 14:23 Karana gënanga, nako hohiade o jemaat manga doomu magoronaka, o jemaat mata-mata yotemo-temo irupa-rupa o demo ihëra-hëranga magoronaka, daha yoböa o nyawa yamuruono naga maporetino, ekola o Haraniokaua manyawa, done o nyawa gënanga aha yatobote ngini initogohangoka mata-mata! 14:24 Mä nako Riadodoto mata-mata nihingahu o abari ma Jou Madutuino, daha woböa o nyawa womatëngo o Haraniokaua ekola o nyawa womatëngo maporetino, done o hali-o hali nihingahu Riadodoto mata-mata aha ihimatoko manga baradoha o nyawa gënanga dé yadiai ünanga aha wamäo aibaradoha. 14:25 O hali-o hali iiu-iunu aihininga magoronaka aha ihimatoko, hiädono ünanga aha wohitipokouku ai diri daha wihuba ma Jou Madutu. Unanga aha wongaku, i gou-goungu ma Jou Madutu naga ngini niahidogoronaka. 14:26 HÒ, o Roriadodoto, okia mamangarati gënanga? Nako ngini nima toomu mangale niwihuba ma Jou, naga yonyanyi, naga yodotoko, naga ihingahu okianaga moi ma Jou Madutuino, naga yotemo-temo de o demo ihëra-hëranga magoronaka, dé naga ihitararono okia ihidemo-demoka gënanga. Mä mata-mata gënanga kiani niadiai mangale yadotoko dé mangale o oa mata-mata. 14:27 Nako naga yomau yotemo-temo o demo i hëra-hëranga magoronaka, kiani yahinoto ekola duruke yowöe o nyawa yaruange dika imaka walimi. Dé kiani naga ihitararono okia ihidemoka o nyawa ihi o ade-adeoka gënanga. 14:28 Nako moiua yakunu ihitararono, o nyawa yotemo-temo o demo ihërahëranga magoronaka gënanga, kiani imarirïdi o doomu magoronaka gënanga. Malaika önanga yotemo-temo manga hininga magoronaka dika ma Jou Madutuika. 14:29 O nyawa yahinoto ekola yaruange de manga abarioka ma Jou Madutuino kiani ihingahu o abari gënanga mahomoa kayatiba-tibangohi okia yotemo gënanga. 14:30 Mä nako hohiade o abari ma Jou Madutuino iböa o nyawa mahomoaika womatëngo wogogeruku o doomuoka gënanga, o nyawa magogiriaka yotemo-temo, kiani imatogumu. 14:31 De madodagi hokogënanga, o Roriadodoto mata-mata, moi ipaha moi yakunu nihingahu o abari ma Jou Madutuino; hupaya mata-mata yakunu niatarima o dodötoko dé idadi iholoi ningaku. 14:32 O ngongike o Womahino mangale ihingahu o abari ma Jou Madutuino, yakunu yogöana ihidodiai o nyawa ihingahu-ngahu o abari gënanga. 14:33 Ma Jou Madutu ganga ma Jou Madutu aha woigo madatoro i rahai; Unanga ma Jou Madutu i goungua woigo i roruaeika. Hokä idadi ma Jou Madutu aijemaat magoronaka mata-mata, 14:34 o ngoheka kiani imarirïdi maöraha o jemaat imatoomu. Onanga yakunua yotemo-temo. Onanga yakunua yasö o tutuda; gënanga imamoteke de o agama matita. 14:35 Nako önanga yomau ihi öriki okia naga moi, önanga kiani yoleha gënanga manga rokatika o tauoka. Duru o maleke nako o ngoheka momatëngo motemo-temo o jemaat madoomu magoronaka. 14:36 Boteka ma Jou Madutu aidemo iböa nginino? Ekola duga-duga nginika dika o demo gënanga ihingahu? 14:37 Nako naga o nyawa imäo to önanga manga ngongike mangale ihingahu o abari ma Jou Madutuino, ekola ünanga ai ngongike mahomoa ma Jou Madutu ai Womahino o nyawa gënanga kiani wohi öriki okia ngohi totulihi nënanga ganga o pareta ma Jouino. 14:38 Mä nako naga yatarimaua nënanga, uha nialegaika önanga. 14:39 Hababu gënanga, o Roriadodoto, nimahiaha mangale nihingahu o abari ma Jou Madutuino, mä uha niaduhunu o nyawa yomau yotemo-temo irupa-rupa o demo ihohëra-hëranga magoronaka. 14:40 Mä mata-mata kiani niadiai dé madatoro, de yaoa.

1 Korintus 15

15:1 Dé orahanënanga, Roriadodoto, ngohi tomau ngini niohiningaoli o Abari ma Oa ma Jou Madutuino ngohi tinihingahuoka nginika kahuruonika. Ngini niatarima, dé niwi ngaku o Kristusika karana o Abari ma Oa gënanga. 15:2 Nako ngini niasosö ibitumu okia ngohi tohi ngahuoka gënanga, done o Abari ma Oa gënanga ini hihalamati ngini; sowaliua nako riadodoto ningaku de koiwa mamangarati. 15:3 Okia ngohi tinihingahu o Roriadodotika nagala ngohiö tatarimaka. Duruhe malokuoka, hokä itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, ngohi tinihingahu nginika o Kristus wohonenge karana tongone nanga baradoha; 15:4 de Unanga iwilungunoka, mä o wange hange ipaha iwihiwangokali. Genangö itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka. 15:5 20:19 * Ngohiö tinihingahu nginika o Kristus iwihi wango okali gënanga womahi matoko ö Ai diri o Petrusika, dahaino o rasul yangimoi de yahinotoika. 15:6 Ipaha gënanga Unanga womahi matokoli Ai diri kamamoi iwininïka yaratuhu motoa iholoika. Yowöe-wöe o nyawa gënanga kayowangohi örahanënanga, duga-duga o nyawa yamuruononaga yohonengoka. 15:7 Ipaha gënanga, o Kristus womahi matokoli Ai diri o Yakobusika dé aha o rasulika mata-mata. 15:8 Duru mabobobahaka, Unanga womahi matoko Ai diri ngohino ö -- ngohi hokä o ngohaka imakilau ma örahauahi! 15:9 Ngohi nagala ma Jou airasul duru topoluluku. Ngohi ipatutua ihi hetongo o rasul, hababu ngohi taaniayaka ma Jou Madutu aijemaat. 15:10 Mä karana Ai dora ma Jou Madutu ngohi todadi hokä öraha nënanga naga. Dé kaparahajaua ma Jou Madutu wohïhi apongo ngohi. De kangohila tomanarama iholoi tohauku de ngaro o rasul mata-mata mahomoa. Mä genanga tongohiua ahimanarama; gënanga ma Jou Madutu Ai dora mamanarama dé imakinïki womanarama de ngohi. 15:11 HÒ, o nagonaino ö ngini niatarima o Abari ma Oa gënanga -- bote gënanga ngohino, ekola o rasul-rasul mahomoaino -- gënanga idadiua o hababu. Duruhe malokuoka ganga, ngomi mihi ngahu o Abari ma Oa gënanga, dé Riadodoto niangaku. 15:12 Nako ngomi mihingahu gënanga o Kristus ganga wohonengoka de womomikoli, yadodoa naga niahidogoronaka yotemo o nyawa yohonehonenge aha yowango okauaoli? 15:13 Nako itiai o nyawa yohonehonenge aha yowango okauaoli, gënanga mamangarati o Kristusö wohonengoka de womomikokaua. 15:14 Dé nako hohiade o Kristus wohonenge de wowangokaua, okia-kiaua naga mabaraguna okia naga ngomi mihingahu, dé koiwali naga mabaraguna tingini niangongaku, hababu niangongaku gënanga okia-kiaua toënanga mahohole. 15:15 I holoi de gënanga inyata ngomi mielu-eluku mangale ma Jou Madutu, hababu ngomi mihingahu o Kristus wohonengoka ma ma Jou Madutu wihi momikokali, enahioko ma Jou Madutu wihi wangokaua Unanga -- nako igoungu itiai o nyawa yohonengoka de yowangokaua! 15:16 Hababu nako o nyawa yohone-honenge yahi wango okaua, o Kristusö wohonengoka de iwihi wangokaua. 15:17 Dé nako o Kristus iwihi wangookaua done niangongaku duga-duga o hayali märërë; gënanga mamangarati ngini kao baradoha magoronakahi dé kautuö de koiwa nianganono. 15:18 Gënanga mamangaratioli o Haranioka manyawa yohone-honengoka, toönangö koiwa manga ngonganono. 15:19 Nako tongone nanga nganono o Kristusika mabatingi katongone nanga wowango o duniaka nënanga dika, done o umati o nyawa o duniaka nënanga mata-mata, ngonela duru hobodito! 15:20 Mä inyata o Kristus wohonenge de wowangokali. Nenangala idadi o roriwo o nyawa yohone-honengoka aha yahiwangokali. 15:21 Hababu o honenge iwohama o dunia magoronaka wadiai o nyawa womatëngo, hoko genangö yohonengoka de yowangokali yahidöaka o nyawaika de wadiai o nyawa womatëngoli. 15:22 Hokä sarakia o nyawa mata-mata yohonenge karana o rimoi de o Adam, hoko genangö mata-mata aha yahi wango karana o rimoi de o Kristus. 15:23 Mä moi-moi aha yahiwango imoteke o hidoku: madodihiraka o Kristus; damä maduruino maöraha Unanga woböali, yanïki o hidoku o nyawa iwohama toma Kristus ainyawa madutu. 15:24 Ipaha gënanga idadi o kiamati. Maöraha gënanga o Kristus wapareta hagala o popareta, hagala o kuaha dé hagala o kuata; daha Unanga ahao wohilapahi Ai kuaha hokä o koano, ma Jou Madutuika, tongone nanga Ama. 15:25 O Kristus kiani gila-gila wopareta hiädono ma Jou Madutu wadiai o Kristus aihaturu mata-mata iwihigihene o Kristusika. 15:26 O haturu duru mabobaha aha wautumu ganga o honenge. 15:27 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hoko nënanga, "Ma Jou Madutu wadiaioka hagala moi-moi iwihi gihene Unangika." De madiai madungutu de "hagala moi-moi" gënanga yongohamua ma Jou Madutu mahirete, wadiai hagala moi-moi gënanga iwihigihene o Kristusika. 15:28 Mä ipaha mata-mata wautumoka o Kristus ai pareta matimioka, ma Unanga mahirete enagënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka, aha womahikauku Ai diri ma Jou Madutuika, wadiaioka hagala mata-mata iwihigihene Unangika. Ma Jou Madutu mahireteö aha wapareta mata-mata. 15:29 Nako o nyawa yohone-honenge yahi wangookauaoli, yadodoa naga o nyawa yäohiki mangale o nyawa yohone-honenge? Okia mangale önanga yodiai o hali gënanga? Nako igoungu o nyawa yohone-honenge kautuö de koiwa aha yahiwangokali, mangale okia önanga yodiai o hali gënanga? 15:30 Dé midodoali ngomi mimau mio himanga o huha öraha mahigetongo? 15:31 O Roriadodoto! O wange mahi getongo ngohi tatäna o hangihara karana ngohi ahi hininga i lamoko mangale niawowango hababu ngini ningakuoka o Kristus Yesusika, tongone nanga Jou. 15:32 Nako gënanga duga-duga o nyawaka de yaino dika, okia mautumu ngohino mangale tomanarama mahauku matero-tero talawani o aiwani ihohatera, o Efesus mabereraka nënanga? Nako igoungu o nyawa yohonengoka yomomikokaua, aa, iholoi yaoa ngone hanïki o demo hiade nënanga: "Niaino ngone holomo de hokere dé homahi sosanangi, hababu yarehe ngone ahaö hohonenge." 15:33 Uha initipu! O dodiawo itotorou yadadidorou, o hininga mabiaha maoa-oa. 15:34 Nimamäo öraha nënanga, dé uhali nidiai o baradoha. Duru de madiai ngini kiani inimaleke, hababu niahidogoronaka naga iwinäkouahi ma Jou Madutu. 15:35 Marai naga yoleha, "Sarakiaë, o nyawa yohonehonenge yahi wangookali? O röehe sarakiaë yahidöaka onangika, yahiwangokali önanga ipahaino?" 15:36 Duru kania bodo! Nako Riadodoto nidatomo o gihihi o tonaka magoronaka, o gihihi gënanga aha iwangoua, nako o gihihi gënanga ihira ihonengua. 15:37 Dé o gihihi Riadodoto nadatomo o tonaka magoronaka gënanga -- marai o gandum magihihi ekola o gihihi mahomoa -- gënanga ganga o gihihi mamuidika, idodato-datomo komata-mataua damä aha iwango. 15:38 Ma Jou Madutu mahirete aha wohidöaka o gihihi kagënanga marupa, imoteke Ai lolegaka yaoa mangale idato-datomo gënanga. Mangale moi-moi marupa o gihihi, ma Jou Madutu wohidöaka marupa idato-datomo moi-moi. 15:39 O dodadi-dodadi maröehe de majiwaka mata-mataua imakadäene. O nyawa toënanga maröehe haramoi, o aiwani-aiwani to enangö maröehe haramoioli; o totaleo-o totaleo maröehe haramoiokali, dé o nawoko-o nawoko haramoiokali maröehe. 15:40 Hoko gënangoli de o dodadidodadi o dihangoka dé o dodadi o duniaka. O dodadi-dodadi o dihangoka moi-moi toënanga makaramata mahirete, dé o dodadi-dodadi o duniakaö hokogënangoli. 15:41 O wange mahailoa imahowono de o mede mahailoa. O murumu-o murumö toënanga mamulia mahirete. O murumu dika gënanga moi-moi ö ima kokohowono mamulia. 15:42 Damä hokogënanga mahali de o nyawa yohone-honengoka yahiwango okaoli. O röehe o lungunoka gënanga ganga o röehe yakunu imela, mä o röehe ihiwangookaoli, ganga o röehe iyakunua iwedere. 15:43 Maöraha o röehe gënanga yalungunoka, o röehe gënanga itorou de ibole; mä maöraha ënanga ihiwangookaoli, ënanga ganga o röehe irahai dé ikuata. 15:44 Maöraha yalungunoka, o röehe gënanga o röehe o duniaino; mä i paha iwango okali, o röehe gënanga o röehe ma Jou Madutu ai Womaha ihidöaka. Naga o röehe o duniaino, naga ö o röehe ma Jou Madutuino. 15:45 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi hoko nënanga, "O nyawa madodihiraka, enagënanga o Adam, wodadi o dodadi iwangowango," mä o Adam mabobahaka ganga o Womaha ihidöaka o ngango. 15:46 Iböa iholoi ihira ganga o röehe, o rohaniua. O rohani iböa ituruino. 15:47 O Adam wohira-hira iwihidadi o tonakino, mä o Adam mahinotoka Ai ahali o horogauku. 15:48 O nyawa o duniaino nënanga ganga hokä o Adam wohira-hira, iwihidadi o tonakino, mä o horoga manyawa ganga hokä Unanga woböa-böa o horogauku. 15:49 Hokä sarakia ngone öraha nënanga ganga hokä o Adam iwihidadadi o tonakino, ma damä ngone aha hodadi hokä Unanga o horogauku gënanga. 15:50 Ahi dungutu ngohi, o Roriadodoto, enagënanga: o röehe ihi dadi o awunu dé o akemino, yakunua iwohama ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungika; dé o röehe yakunu ihonenge iyakunua idadi ikakali. 15:51 Niohohininga o rahasia nënanga: Mata-mataua ngone aha hohonenge, mä ngone mata-mata aha inangali. 15:52 O hali gënanga aha itodokanino idadi holako dadawi, maöraha o trompet yawuwu duruhe mabobahaka. Hababu maöraha yoihene o trompet mailingi gënanga, o nyawa yohonengoka aha yahiwangookaoli de o röehe i kokakali, dé ngone mata-mata aha inangali. 15:53 Tongone nanga röehe yakunu ihonenge nënanga, kiani itagali de o röehe iyakunua ihonenge, dé o röehe o duniaino kiani yatagali de o röehe o horogauku. 15:54 Nako o röehe yakunu ihonenge yatagalioka de o röehe yakunua ihonenge, dé o röehe o duniaino yatagalioka de o röehe o horogauku, örahagënanga dahao idadi okia itulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "O honenge ihohihangoka; o utumu yadonoka!" 15:55 "Hei, honenge, kiaka ani utumu? Hei honenge, kiaka ani biha?" 15:56 O honenge mabiha enagënanga o baradoha, dé o baradoha ma kuaha ihidagi yanïki o agama matita. 15:57 Mä sukur ma Jou Madutuika; Unanga wonahidöakoka ngoneino o utumu itilakuru o Yesus Kristus tongone nanga Jou! 15:58 Hababu gënanga, o Roriadodoto tinihohininga, kiani ngini nikuata dé nibitumu. Nimanarama hoko genangika mangale ma Jou de nia gou-goungu, hababu ngini nihi öriki mata-mata ngini nia momanaramoka mangale ma Jou, aha kaparahajaua.

1 Korintus 16

16:1 Orahanënanga mangale o tiwi ngini nimau niahiriwo nimahi koka Haraniokaika, ngohi tinihibehehongo hupaya ngini niadiai imamoteke ohidumutu ngohi tohi döakoka o jemaat-jemaatika o Galatia madaeraoka. 16:2 O wange mahira o minggu mahi getongo, kiani Riadodoto mata-mata niatingaka o tiwi, moi-moi imoteke de niamamäke. Niagogono o tiwi gënanga hiädono ngohi toböa, hupaya maöraha gënanga iparaluokaua niatoomu. 16:3 Damä nako ngohi toböa, ngohi aha tahuloko o nyawa ngini nirimoioka. Ngohi aha tahidöaka onangika o hurata mangongotaka, hupaya önanga yao o roriwo matiwi gënanga o Yerusalemika. 16:4 Dé nako niapulono kayaoa ngohiö toiki dede önanga, de ngohi aha toiki mimakinïki dede önanga. 16:5 Ngohi aha tinitailako ngini nako tatilakuroka o Makedonia, hababu ngohi ahimau tatilakuru dokengika. 16:6 Iyakunu idadi ngohi aha togogerohi jai-jai dede ngini, done hodumamäta maöraha madekana. Ipaha gënanga ngini yakunu nihiriwo ngohi tohigila-gila ahidodagi o ngï moiikali. 16:7 Ngohi toluku tinitailako ngini iti totuluika dika. Nako ma Jou wohihigumala, ngohi toigo togogere utu i tedekana dede ngini. 16:8 mabereraka, hiädono o Pentakosta mawange. 16:9 Oraha mangöe nenangokadau mangale o manaramamanarama ifofaidä, ngaroka o nyawa manga ngöe ö yalawani. 16:10 Nako o Timotius waika, niwitarima ünanga nihidodiai hupaya ünanga wamäo wosanangi niahidogoronaka, hababu ünanga hokä ngohioli womanarama mangale ma Jou. 16:11 Uha hiädono naga iwihikauku ünanga. Niwiriwo ünanga hupaya ünanga wakunu wohigila-gila aidodagi womakilioro ngohino de aihalamati, hababu ngohi tidamä aiböa de o roriadodoto mahomoa. 16:12 Mangale tongone nanga riadodoto o Apolos, mamuruono naga iböto ngohi titemoka ünanga, hupaya ünanga imakinïki de o roriadodoto mahomoa yoiki initailako ngini. Mä unanga wamäo wongakuuahi ünanga kiani woiki örahanënanga. Mä damä nako naga o öraha, marai ünanga aha waika. 16:13 Kiani ngini nimahi dodiai de nibitumu niangango magoronaka, hokä o Haranioka manyawa. Nidiai okianaga nibarani dé idadi nikuata. 16:14 Mata-mata ngini niadiai, niadiai de o dora. 16:15 Riadodoto marai niwinäko o Stefanus de aitau madola; önanga madodihiraka yodadi Harani o Akhaya mabereraka. Onanga de manga hininga magahumu yomanarama ihilamoko mangale yaleleani ma Jou Madutu aiumati. 16:16 Ngohi tinihititila de tagou-goungu hupaya ngini nianïki o nyawa hokä hokogënanga manga tutuda, de ika o nyawa mahomoahi imateke manarama moi de yoleleani ima kinïki önanga. 16:17 Ngohi tosanangi mangale manga böa o Stefanus, o Fortunatus dé o Akhaikus. Onanga matero-tero ngini niadagali ngohino. 16:18 Onanga yadiaioka tongohi ahihininga idadi imörene, hoko genangö önanga yamörene niahininga. O nyawa hokogënanga kiani nia horomati. 16:19 O jemaat-jemaat o Asia madaeraoka ihidingoto toönanga manga tabea nginika. O Akwila dé o ngo Priskila de o jemaat imatotoomu toönanga manga tauoka onangö ihidingoto o Haranioka matabea kohagiria. 16:20 Mata-mata riadodoto nenangoka ihidingoto manga tabea nginika. Nima teke tabea hokä o riadodoto o Haranioka. 16:21 Nenangoka ngohi todogo ahitabea ngohi mahirete tatulihi: Ahi tabea ngohioka, o Paulus. 16:22 O nyawa iwi hiningaua ma Jou, malaika ünanga wamäke o lolai! Maranatha -- tongomi mia Jou, woböa! 16:23 Tanu ma Jou Yesus winihi barakati Riadodoto. 16:24 O dora ini tomoteke Riadodotika mata-mataika nirorimoi de o Kristus Yesus.

2 Korintus 1

1:1 Roriadodoto ma Jou Madutu aijemaat o Korintusoka dé mata-mata ma Jou Madutu aiumati o Akhaya madaera mata-mataika. Ngohi, o Paulus, o Yesus Kristus airasul wohigoraka imoteke aimau ma Jou Madutu, mimanïki de tongone nanga riadodoto o Timotius, 1:2 tonganono tanu ma Jou Madutu tongone nanga Ama de o Jou Yesus Kristus winihidöaka o barakati dé o lolä nginika. 1:3 O puji ma Jou Madutu, o Ama tongone nanga Jou Yesus Kristusino. Unanga o Ama aihininga duru maoa-oa dé Unanga ma Jou Madutu wohidöa-döaka o hininga makuata o nyawaika. 1:4 Unanga wohikuata tongomi miahininga o huha mahigeto-getongo magoronaka ngomi miaohana, la de o kuata ngomi miatarima ma Jou Madutuino gënanga, ngomiö yakunu miahikuata manga hininga o nyawa mata-mata o huha magoronaka. 1:5 O hangihara-o hangihara waoha-ohana o Kristus mangöeoka ngomiö miaohana. Dé mangale o Kristusoli, tongomi miahininga duru ihikuata. 1:6 Nako ngomi miaohana o huha, ganga gënanga mangale yakuata niahininga, karana niahalamati. Nako tongomi miahininga ikuatoka, tinginiö maimoteke ikuata hiädono ngini nidadi nibarani o huha magoronaka hokä ngomiö miatagongoka. 1:7 Ngomi mingaku hokogenangika dé midodatoua mangale Riadodoto, hababu ngomi mihiöriki nginiö niatagongo o hangihara dede ngomi. Dé karana gënanga nginiö inihikuata homakinïki dede ngomi. 1:8 Roriadodoto! Ngomi mimau ngini nihiöriki mangale o huha ngomi miaöhana o Asia madaeraka. O hangihara ngomi miatagongo gënanga, itubuhoholi ngomi imibänga, hiädono koiwaka miangonganono ngomi aha miwangoli; 1:9 miamäo matero-tero imihukumanga o honenge iputuhoka. Mä o hali gënanga idadi hupaya uha ngomi mimahitangono miadiri makuatika mahirete, mä kiani ma Jou Madutuika o nyawa yohonengoka de wahiwö wango-wango. 1:10 Unanga womihihalamatoka ngomi o huha o honenge i lamo-amokoino gënanga. Dé Unangö aha womihihalamati ngomi damä, o wange nanga hima-himangika, hababu ka Unangika dika ngomi mimahinganono. 1:11 Ngomi mingaku de nianiata mangale ngomi, ma Jou Madutu aha womihihalamatoli ngomi o huhaino. Ma Jou Madutu wöigo womihibarakati ngomi hokä mabobaluhu mangale nianiata mangöe mangale ngomi, dé karana gënanga o nyawa mangangöe aha yotemo tarimakasi ma Jou Madutuika. 1:12 Ngomi miahininga ilamoko, hababu de miahininga iboberehi ngomi miangaku mahirete mangale tongomi miangango o duniaka nënanga -- duru malokuoka nangadodohanga ngomi dede ngini Riadodoto -- ngomi mihidagioka de miahininga rikoto dé itebini. Ngomi miadiai gënanga, koigoungua de nyawa mabarija, mä de o kuata ma Jou Madutu womihidöaka. 1:13-14 Ngomi mitulihi nginika ganga duga-duga mangale o hali-o hali ngini yakunu niabasa dé nimamangarati. Orahanënanga ngini nimangaratiua de madiai mangale ngomi, mä ngohi tonganono damä ngini aha igou-goungu nimangarati mangale ngomi. De hokogënanga, damä maöraha ma Jou Yesus woböa, ngini aha niahininga ilamoko mangale ngomi, hokä sarakia de ngomiö miahininga ilamoko mangale ngini. 1:15 Karana o ngongaku gënanga ngohi kamahirahi tatatoroka mangale tinilega ngini la ngini niamäke o barakati o lape hinoto. 1:16 Ngohi ahidungutu tinilega ngini ahidodagi magoronaka o Makedoniaika, dé tomakilioro ahidodagi magoronaka, ngohi tiniduluoli nginika, hupaya ngini yakunu nihiriwo tongohi ahidodagi tohigila-gila o Yudeaika. 1:17 Mä ngohi tatagalioka ahidungutu gënanga; aa, boteka gënanga ihimatoko tongohi ahihininga itatapua? Maöraha todiai o datoro, boteka ngohi todiai o datoro imoteke tongohi ahimau mahirete, botino totemo, "Ia", dé botino "Kowali"? 1:18 De ma Jou Madutu yakunu hingaku, tongohi ahi jaji Riadodotika koigoungua "Ia" dé "Kowali". 1:19 Hababu o Yesus Kristus, ma Jou Madutu ai Ngohaka, inihingahuoka nginika o Silas, o Timotius, dé ngohi mahirete igoungua o nyawa "Ia" dé "Kowali". Idulu yaino Unanga marupa ma bobaluhu "Ia" ma Jou Madutuino. 1:20 Hababu de madodagi ma Jou Madutu wotemoka "Ia" Ai jajika mata-mata. De matiti gënanga, ngone hotemo "Amin" ma Jou Madutuika karana o Yesus Kristus. Ngomi midiai hokogënanga hupaya ma Jou Madutu iwihimulia. 1:21 Ma Jou Madutu mahirete wadiai ngomi de Riadodoto hobitumu horimoi de o Kristus; Unangö wonairikoka ngone mangale Toünanga aidiri woma dingakoka. 1:22 Mangale gënanga ma Jou Madutu wohigoungoka, ngone nënanga Toünanga madutu, dé wonahidöaka ai Womaha tongone nangahininga magoronaka, hokä o roriwo ënanga aha inahi döaka ngoneino mata-mata inahijäjajioka. 1:23 Ma Jou Madutu tongohi ahihakihi -- hababu Unanga wohiöriki tongohi ahihininga madola -- ngohi tadadiua toiki o Korintusika, karana ngohi töluku tadiai niahininga tahuha. 1:24 Ngohi tiniributua ngini mangale okia kiani ngini niangaku, hababu ngini duru niwingakuoka o Kristusika. Ngohi duga-duga homateke manarama moi la ngini iholoi niutumu.

2 Korintus 2

2:1 Mahababu gënanga ngohi taputuhoka mangale taikaokauaoli nginika, tiniädono de yadiai niahininga ihuha. 2:2 Hababu nako ngohi tahuha tingini niahininga, o nagonahi yakunu ihilaru ngohi, nako manyawa genangua ngohi tahuhaka manga hininga? 2:3 Hababu gënanga ngohi totulihi o hurata nginika. Ngohi toluku tini lega ngini, daha tohihuha tingini niahininga enahioko kokiani ngini nia mörene tongohi ahihininga. Hababu ngohi tongaku nako ngohi tomörene, done Riadodoto mata-mataö nimörene. 2:4 Ngohi totulihi nginika de ahihininga ihuha dé itubuho dé koha amoko ahi köngo itifa. Ngohi ahi dungutu i goungua la ngini idadi niahininga ihuha, mä hupaya ngini nihiöriki ngohi duru tini hininga ngini. 2:5 Nako naga o nyawa yodiai o hininga mahuha, o hali gënanga ünanga wadiai ngohinoua, mä Riadodotika mata-mata ekola duru hokoiwa yamuruono nagaika Riadodoto niahidogoronaka. Ngohi toluku iholoi kuata mameta unangika. 2:6 Mangale o nyawa marupa gënanga, yaoaka o Riadodoto mangangöe iwigelenga o hukumanga unangika. 2:7 Orahanënanga ngini kiani niwihiapongo ünanga dé niwihidöakoli o hihitomo unangika la uha ünanga kalioli aihininga i huha hiädono ainganono itoaka. 2:8 Hababu gënanga ngohi togahoko, hupaya ngini nihimatokoli unangika igou-goungu ngini niwihininga. 2:9 Ngohi tinidulihi o hurata gënanga nginika de ahidungutu mangale tinitaili ngini, boteka ngini hokogenangika nimau niamoteke o himatoko-o himatoko ngohioka. 2:10 Nako ngini niahiapongo o nyawa yodiaioka o howono nginika done ngohiö tahiapongo o nyawa gënanga. Hababu okia ngohi tahiapongoka -- nako igoungu naga iparalu tahiapongo -- gënanga ngohi tahiapongo o Kristus aihimangoka mangale tingini niaoa. 2:11 Ngohi todiai gënanga hupaya o Ibilihi uha imalë öraha mangale inakuaha ngone; hababu ngone hohiöriki toënanga madatoro. 2:12 Maöraha ngohi tomahiädono o Troas mabereraika de ahidungutu mangale tohingahu o Abari ma Oa mangale o Kristus, ma Jou wohidobelengaka o ngëkomo ngohino mangale tomanarama o ngï genangoka. 2:13 Mä ngohi tosanangua, hababu mimamäkeua dokengoka de o Titus, tongone nanga riadodoto. Ho ngohi tomahi demo o nyawaika o ngï genangoka, daha toiki o Makedoniaika. 2:14 Mä sukur ma Jou Madutuika! Unanga womituda ngomi hokogenangika mangale mianïki mihidagi mihigiloliti o Kristus aiutumu, karana ngomi miwango kamoi dede Unanga. Ma Jou Madutu womipäke ngomi la o abari mangale o Kristus yodogerewoto hokä o bounu ihëmohëmoro yaparono okiaika honanga. 2:15-16 Hababu ngomi ganga hokä o manyanyi mabounu ihëmo-hëmoro, watuhuku o Kristus mangale ma Jou Madutu. O nyawa manga dumutu yohimangikaka o binaha, ngomi nënanga hokä o honenge mabounu itoma-toma; mä o nyawa yahihohalamatioka, ngomi hokä o bounu i hëmo-hëmoro iao o wowango. Aa, o nagona yakunu yangodumu o manarama nënanga? 2:17 Ngomi hokä o nyawa yowöe-wöeua o abari ma Jou Madutuino yadiai hokä o bubukunu dika. Mia dungutu-mia dungutu ngomi ganga itebini, hababu ma Jou Madutu womi hulokoka ngomi. De ma Jou Madutu mahirete wamäke ngomi mihingahu o abari gënanga hokä o Kristus ai gogilaongo.

2 Korintus 3

3:1 Bote nënanga niapulono matero-tero ngomi mihigogiririoli tongomi miadiri? Ekola mudukua ngomi mioparalu o higiriri mahurata mangale ngini, ekola nginino, hokä o nyawa mahomoa yoparalu? 3:2 Riadodoto mahirete tongomi miahigiriri mahurata, itulihi tongomi miahininga magoronaka dé o nyawa moi-moi yakunu ihiöriki de yabasa. 3:3 Onanga mahirete yakunu yamäke Riadodoto matero-tero o hurata o Kristus watulihi, wohidingoto ngomi miao. O hurata gënanga itulihua de o tinta, mä de ma Jou Madutu ai Womaha iwango-wango; koigounguaö o karatahi malokuoka, mä o nyawa manga hiningaka. 3:4 Ngomi mitemo hokogënanga karana ngomi mingaku ma Jou Madutuika mangale de o Kristus. 3:5 O hohole kamoiö de koiwa ngomioka mangale mihimatoko ngomi miakunu miadiai o manarama nënanga, mä ma Jou Madutu womihidöaka o kuata gënanga ngomino. 3:6 Unanga womidiai ngomi mia akunu midadi o leleani mangale o jaji moi mahungi; o jaji imahigagao ma Jou Madutu ai Womahika, i goungua o tita ituli-tulihika. Hababu itotulitulihi gënanga iao o honenge, mä ma Jou Madutu ai Womaha gënanga ihidöaka o ngango. 3:7 Maöraha o jaji iao o honenge gënanga idiai de garade o helewoika, ma Jou Madutu aicahaya maletongo yodararono o Musa aibionika. Ma cahaya hokogënanga maletongo hiädono o Israeloka manyawa yakunua yölega o Musa aibiono, ngaroka ma cahaya aibionoka gënanga mulaengoka ihihanga öraha gënanga. Aa, nako o jaji ma manarama iao o honenge gënanga ihitatapuoka hokogënanga ma amoko mamulia, 3:8 marai o jaji yadodiai ihidöa-döaka ma Jou Madutu ai Womaha, ihitatapu de iholoioli mamulia. 3:9 Nako o jaji inagogelenga o hukumanga o nyawa gënanga, hokogënanga mamulia, marai iholoioli mamulia, o jaji yakunu inahigumala o nyawa homateke oa-oa de ma Jou Madutu. 3:10 Hotemo hakunu okia mahira imulia, i muliaokauaoli karana de mamulia öraha nënanga. 3:11 Nako okianaga moi itäna duga-duga öraha mahuhutulu, hoko gënanga mamulia, marai iholoioli imulia okianaga moi ikokakali. 3:12 Karana tongomi miangonganono hokogënanga, ngomi mitemo mibarani hokogënanga. 3:13 Ngomi hokä o Musaua watamunu aibiono de o kukudu la o Israeloka manyawa yakunua yamäke ma Jou aicahaya magogiria i tararonokaua de ihihanga aibionoka. 3:14 Toönanga manga dibanga itamunoka. Dé hiädono mawange nenangö toönanga manga dibanga kaitamunohi de o kukudu maöraha önanga yobasa o buku-buku mangale o jaji mahira gënanga. O kukudu gënanga duga-duga yakunu ipaä nako o nyawa kamoi de o Kristus. 3:15 Orahanenangö, nako önanga yobasa o Musa aibuku-buku, o kukudu gënanga kaya tamunukuohi toönanga manga dibanga. 3:16 Mä nako o nyawa moi-moi yoböa iwihimanga ma Jou, o kukudu genangö yahelenga o nyawa manga bionoka gënanga. 3:17 Aa, ma Jou aidungutu nenangoka ganga o Womaha. Dé kiaka naga ma Jou ai Womaha, genangokaö naga o lapahi. 3:18 Orahanënanga tongone nanga biono mata-mata itamunua de o kukudu, dé ngone homahi kahinä de ma Jou Yesus aimulia. Dé hababu gënanga ngone i togu-togumua inangali hodadi hokä Unanga; iholoi itedekana ngone hodadi iholoi homulia. O mulia gënanga o Womahino, dé o Womaha gënanga ganga ma Jou.

2 Korintus 4

4:1 Ngomi miadiai o manarama nënanga karana ma Jou Madutu aihininga madora. Hababu gënanga ngomi mianganono itoakua. 4:2 Ngomi miapäkeua madodagi ihohuhutu inahidadi maleke. Ngomi mïoluku mimanarama de miasawaro mitipu ekola miatakaidulu ma Jou Madutu aidemo. Ngomi miwïleleani ma Jou Madutu de miahininga itebi-tebini imoteke aimau. Hababu gënanga, ngomi minganono o nyawa mata-mata imitakihiri ngomi kayaoa-oa manga hininga doka magoronaka. 4:3 Nako o Abari ma Oa ngomi mihingahu-ngahu gënanga kaimangaratiuahi dika, duga-duga o nyawa magogiria mangameta o binaha dika la imangaratiua. 4:4 O gikiri madorou yakokuaha o dunia nënanga yatamunu manga dibanga o nyawa yongaku-ngakua gënanga. Enanga yätätatoko önanga la önanga uha yamäke o Abari ma Oa ino madararono gënanga mangale o Kristus aimulia, marupa ma Jou Madutu aidulada. 4:5 O abari ngomi mihingahu-ngahu gënanga igoungua mangale ngomi mahirete. O abari gënanga ganga o abari mangale o Yesus Kristus; Unanga ganga o Jou; dé ngomi nänga niagogilaongo karana Unanga. 4:6 Ma Jou Madutu wotemo, "Kokiani o huhutu magoronaino ipuda o dararono," ma Jou Madutu genangala wohipudaö o dararono gënanga tongone nanga hininga magoronaka, hupaya tongone nanga dibanga idadi tararono mangale homangarati ma Jou Madutu aimulia yatararono o Kristus aibionika. 4:7 Mä o rohani ma arata ihohailoa gënanga ngomi miao tongomi miadirioka ibobaragunaua nënanga yadodiai o tonakino. De hokogënanga inyata o mulia de o kuaha ikelenga ma Jou Madutuoka dé igoungua ngomioka. 4:8 Ngomi imi parangi hagala o ngïino, mä ngomi imihidobilatua. Ngomi mimahiörikokaua, mä hiädono mianganono itoakua. 4:9 Ngomi mangangöe imihaturu, mä komaiwahi imimalaika o nyawa o diri mimatëngoka. Dé ngaroka mamoi-mamoi ngomi imigohara hiädono miruba, mä ngomi mihonengua. 4:10 Hokogenangika ngomi miamäo o Yesus aihonenge tongomi miaröehoka, la aiwowango ö idadi inyata tongomi miaröehika. 4:11 Tongomi miangango madekana, hokogenangika ngomi imitapalu o honenge karana o Yesus, hupaya de hokogënanga o Yesus aiwowango yakunu ihimatoko tongomi miaröehino ihohïhihanga nënanga. 4:12 Nënanga mamangarati tongomi miadiri magoronaka o honenge hokogënanga magiria ihidagi makuaha, mä ngomi mimörene o wowango magogiria imanarama niadiri magoronaka. 4:13 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka hamäke o demo nënanga, "Ngohi tongaku, hababu gënanga ngohi totemo." Aa, de o ngongaku makuata hokä hokogenangö, ngomi mitemo hababu ngomi mingaku. 4:14 Ngomi mingaku ma Jou Madutu wihiwangookali o Jou Yesus, aha womihi wango ngomiö de o Yesus, dé inaao ngini de ngomi Ai himangika. 4:15 Mata-mata gënanga, ganga mangale tingini niaparalu. Hababu iholoi yowöe o nyawa yatarima ma Jou Madutu aidora, iholoi iwöeoli o niata o sukur ihiädono ma Jou Madutuika; de hokogënanga ma Jou Madutu iwihimulia. 4:16 Hababu gënanga ngomi mianganono itoakua. Ngaroka ngomi hamö mäke-mäke iholoi idogo itorou, mä hamomäke-mäkeua ngomi imihidadi mahungi o wange ihigetongo. 4:17 Dé o huha hokokiaua nënanga, kiaka ngomi miamäo itedekanua aha mahasili ngomino o utumu moi kabiahaua dé ikakali. O utumu gënanga iholoi ikurutika ilamoko nako hohitotero de o huha gënanga mahirete. 4:18 Hababu ngomi duru miohiningaua o hali-o hali hamo mäke-mäke, mä duga-duga hamo mäke-mäkeua. Hamo mäke-mäke itäna duga-duga öraha mahuhutulu, mä hamäke-mäkeua gënanga ikakali kahiado-adonika.

2 Korintus 5

5:1 Hababu ngomi mihiöriki nako o tau -- enagënanga o röehe -- ngone högögogere o duniaka nënanga ikilianga, ma Jou Madutu aha wasadia otau moi mangale ngone o horogaka, ma Jou Madutu mahirete wadodiai dé itäna kahiado-adonika. 5:2 O tau öraha nënanga magoronaka, ngone hotaiana hababu ngone duru hönahihu högogere tongone nanga tau magoronaka o horogaka gënanga. 5:3 O tau gënanga tongone nanga röehe mahungi. 5:4 Hokokia madekana ngone hogogere o tau magoronaka o duniaino nënanga, ngone hotaiana karana tongone nanga momoku itubuho. Koigoungua karana ngone honahihu homahuputu nanga röehino o duniaino nënanga, mä karana ngone honahihu homahinoa o röehe o horogaino gënanga, la tongone nanga röehe yakunu ihone-honenge nënanga yakuaha o ngango. 5:5 Inahidiai ngone mangale gënanga, ganga ma Jou Madutu mahirete, dé hokä wonatagongo Unanga wonahi döaka ai Womaha ngoneino. 5:6 Karana gënanga tongomi miahininga kahokogenangika miamäo ikuata. Ngomi mihiöriki hokokia madekana ngomi miogogerohi tongomi miaröehe magoronaka nënanga, ngomi mikurutika de o tau ngomi aha miogogogere de ma Jou. 5:7 Hababu ngomi miwango imoteke miangongaku o Kristusika, imotekua okia miamäke-mäke, 5:8 hababu gënanga tongomi miahininga itatapu ikuata. Ngomi iholoi mioigo mimatingaka de tongomi miaröehe nënanga, hupaya yakunu migogere de ma Jou. 5:9 Karana gënanga ngomi mihidailako miagou-goungu mangale Ai hininga miadäene, yaoa maöraha ngomi kä nagahi tongomi miatauoka nenangoka ekola dokengoka. 5:10 Hababu de madiai ngone mata-mata aha inaao inahihimanga o Kristus wohihaki-hakimika, dé moi-moi aha hamäke mabalahi imamoteke de nanga manarama o duniaka nënanga -- manarama yaoa ekola itorou. 5:11 Ngomi mihiöriki mamangarati okia, o modongo ma Jou Madutuika; hababu gënanga ngomi mihidailako o nyawa yangaku mangale tongomi miadiri. Ma Jou Madutu wominäko ngomi kohalukuku, dé ngohi tonganono nginiö niminäko ngomi niahininga magoronaka. 5:12 De nënanga ngomi migahokua hupaya ngini nimihigiriri tongomi miadiri. Ngomi duga-duga mimau mihidöaka o hohole moi maoa-oa nginika mangale idadi niahininga ilamoko ngomino, la ngini nihiöriki sarakia ngini kiani niahaluhu o nyawa ihilamoko o nyawa mangarupa dé koigoungua mangabiaha. 5:13 Nako igoungu ngomi nimimäke imitogohangoka, ganga gënanga doka mangale ma Jou Madutu aiparalu. Dé nako ngomi nimimäke miahininga itotumuloa, gënanga mangale tingini niaparalu. 5:14 O Kristus aidora imikuaha ngomi; dé ngomi mihiöriki nako o nyawa womatëngo wohonengoka mangale o nyawa mata-mata, gënanga mamangarati o nyawa mata-mata yohonengoka. 5:15 O Kristus wohonenge mangale o nyawa mata-mata, hupaya o nyawa yowango-wango, yowangokaua mangale manga diri mahirete, mä mangale o Kristus wohonengoka dé iwihiwangokali mangale toönanga manga paralu. 5:16 Karana gënanga, ngomi miätakihiriokaua o nyawa, imoteke o nyawa maduduga. Igoungu ngomi miwi takihirioka o Kristus de o nyawaino malolega, mä orahanënanga kowalioka. 5:17 O nyawa yorimoioka de o Kristus, yodadi mata-mata o nyawa mahungi. Ihira-hira koiwaka -- mata-mata idadioka mahungi. 5:18 Mata-mata gënanga ma Jou Madutu wamanarama. Madodagi de o Kristus ma Jou Madutu wona diai ngone homateke oa-oakali dede Unanga, daha womihuloko ngomi la o nyawa mahomoaö yakunu imateke oa-oa de ma Jou Madutu. 5:19 Ngomi mihingahu de miadodohanga o Kristus, ma Jou Madutu wodiai o nyawa imateke oa-oaokali de Ai diri. Ma Jou Madutu womanarama gënanga watuntutua o howono-o howono, o nyawa yamomanaramoko manga dirika. Dé ngomi ma Jou Madutu womihulokoka mangale mihingahu o abari gënanga. 5:20 HÒ ngomi ganga o Kristus aihuhuloko-huhuloko. Madodagi de ngomi ma Jou Madutu mahirete wohingahu Ai behehongo. De o Kristus airomanga, de magiria ngomi migahoko, niatarima ma Jou Madutu ai giama mangongike i yakunu ngini nima teke oa-oa dede Unanga. 5:21 O Kristus wobaradohaua, mä ma Jou Madutu widiai Unanga wihitagongo tongone nanga baradoha, la ngone homa teke oa-oa okali de ma Jou Madutu karana kamoi de o Kristus.

2 Korintus 6

6:1 Karana ngomi mimanarama mimakao de ma Jou Madutu, de magiria ngomi migahoko uha ngini nihiparahaja ma Jou Madutu aihininga maoa gënanga. 6:2 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, ma Jou Madutu wotemo, "Maöraha kainahigumalahi, Ngohi toni gihenoka ngona, dé mawange o halamati, Ngohi toni riwooka ngona." Niohininga nihidodiai, örahanënanga öraha kainahigumalahi gënanga. Orahanenangala o wange mangale inahihalamati! 6:3 Ngomi mioluku tongomi mialeleani nihihowono. Karana gënanga ngomi mihidailako mihidöakua o hohole kao nyawa moikaö mangale yadiai o hali gënanga. 6:4 Iidulu yaino, hagala o hali magoronaka, ngomi mihimatoko ngomi nënanga ma Jou Madutu aigogilaongo. Hababu, hagala o huha irupa ngomi miatagongoka de miasabari: 6:5 ngomi imihangihara, imibuika, dé imiguruhe; ngomi mimanarama miagoungu, mamoi-mamoi mimäidua de mamoi-mamoiö koiwa miainomo. 6:6 De idadi miahininga mariko-rikoto, mibarija, misabari dé mia hininga maoa-oa, ngomi mihimatoko ngomi nënanga ma Jou Madutu aigilaongo. De mimahigagao ma Jou Madutu ai Womaha maroriwoika, dé miadora itebi-tebini, 6:7 mihikinïki de mihingahu o abari ma Jou Madutuino de Ai kuaha ma Jou Madutu, ngomi mihidumutu ngomi nënanga ganga ma Jou Madutu aigogilaongo. Ngomi mimahijojö ma Jou Madutu aimauika, hokä tongomi miadaë mangale miparangi ekola mangale miodatoko miadiri. 6:8 Ngomi imihoromati, mä imihikauku dika; imihigiriri, dé imidiaiö o romanga madorou. Ngaroka ngomi miahininga irikoto, ngomi imitemo mielu-eluku. 6:9 Ngomi imipulono hokä iminäkoua, mä ngomi iminäko o nyawa mata-mata. Yatobote ngomi mihonenge, mä inyata ngomi kami wangohi. Ngaroka ngomi imianiaya, ngomi mihonengua. 6:10 Ngaroka tongomi miahininga yahuha, mä ngomi kahokogenangika dika mimörene. Ngomi imipulono mimihikini, mä ngomi miadiaioka o nyawa manga ngöe yodadi kaya. Ngomi imipulono komia kia-kiaua, mä de madiai ngomi miaparetaino hagala kia honanga. 6:11 Roriadodoto tinihohininga o Korintus mabereraka! Ngomi mihitotararonika iböto nginika. Tongomi miahininga madola mata-mata ngomi mihingahuoka. 6:12 Ngomi miatamunua miahininga mangale ngini, duga-duga ngini niatamunu niahininga ngomino. 6:13 Orahanënanga, malaika ngohi totemo hokä tongohi ahi ngoha-ngohakika mahirete. Niahelengaö niahininga ngomino. 6:14 Uha ngini nimau nidadi nirimoi de o nyawa iwingaku-ngakua o Yesusika; gënanga imadäenua. Kiaka yakunu o oa-oa imaganu idadi kamoi de o dorou! Yakunua o dararono imatoomu kamoi de o huhutu. 6:15 Yakunua o Kristus imahininga moi de o Ibilihi. Bote kaima däene o Haranioka manyawa de o Haraniokaua manyawa? 6:16 Bote imadohanga mahi dogoronaka o Jou ai Tau de o gomanga matau? Ngone nënanga o Jou ai Tau, enagënanga ma Jou Madutu wowango-wango. Ma Jou Madutu mahirete wotemo, "Ngohi aha togogere to önanga manga hidogoronaka, dé towango de de önanga. Ngohi aha todadi to önanga manga Jou Madutu, dé onanga aha yodadi Ahi umati. 6:17 Hababu gënanga, niamalaika o nyawa iwinäko-näkoua ma Jou Madutu gënanga, dé nimahi tingaka niadiri dede önanga. Uha hakali-kali nimahi dohanga de i pese-peseke, done Ngohi aha tinitarima ngini. 6:18 31:9 * Ngohi aha todadi nia Ama, dé ngini aha nidadi Ahi ngoha-ngohaka, hokogënanga ma Jou woköko Kuaha wotemo."

2 Korintus 7

7:1 Roriadodoto tinihohininga! O jaji mata-mata gënanga inahi meta ngoneino. Mahababu gënanga kokiani ngone homa debini nangadiri de hagala ipese-peseke nanga jiwa de nanga röehe. Kokiani ngone himodongo ma Jou Madutuika, la ngone hakunu howango mangale Unanga de i tötotomo. 7:2 Nimi tarima ngomi niahininga magoronaka. Ngomi miahowonua kao nyawa moikaö, de ngomi komaiwahi naga o nyawa miahirugi. Ngomi kautuö de kowali milingiri o utumu o nagonaino dika. 7:3 Ngohi totemo hokogënanga, igoungua mangale tinihihowonua ngini. Hababu, kahuruono hokä ngohitotemoka, ngomi duru minihininga ngini, dé ngone ganga o dodiawo hohonenge de howango. 7:4 Ngohi takelenga ahingongaku nginika ioma-omanga. Iholoi idogo ngohi ahihininga ilamoko nginika! Ngaroka ngomi miaohana o huha mangöe, tongohi ahihininga duru yalaru karana ngini. Tongohi ahihininga igoungu duru imörene! 7:5 Maöraha ngomi mimahiädono o Makedoniakaö, öraha kautuö de koiwa ngomi mihiaiki miabole-bole. Okiaino honanga ngomi miamäke o huha: mahomoaino o ributu, miahininga magoronaino mahirete o hawana. 7:6 Mä sukur ma Jou Madutu hokogenangika wohiamoko manga hininga o nyawa itoa-toaka manga nganono; Unanga walaru tongomi miahininga de o Titus aiböa. 7:7 Tongomi miahininga yalaru karana kao Titusua dika woböaka, mä karana unangö wohingahuoka sarakia aihininga yalaru karana ngini. Unanga wohingahuoka ngomino ngini duru niönahihu homakamäke dede ngohi; ngini aha nimatoduba niamanarama kahuruono de öraha nënanga nio igo nihihi böa ngohi. O hali gënanga ngohi ihidiai iholoi tomorenoli. 7:8 Ngaroka tongohi ahihurata yadiai niahininga idadi ihuha, ngohi tomatodubaua totulihi o hurata gënanga. Igoungu maöraha ngohi tamäke tongohi ahihurata yadiai niahininga yahuha -- ngaroka niahininga mahuha gënanga duga-duga öraha mahuhutulu -- marupa ngohiö tomatoduba. 7:9 Mä orahanënanga ngohi tosanangi -- igoungua karana niahininga idadi ihuha, mä karana niahininga mahuha gënanga yadiai niamanarama yangali. Igoungu niahininga mahuha gënanga imangëkomo moi de ma Jou Madutu aimau. HÒ, ngomi minihirugiua ngini. 7:10 Hababu o hininga mahuha hokä hokogënanga ihihupu o hininga madoduba iyao o halamati. Dé o nyawa aha imatodubaua mangale o hali gënanga. Iidulu yaino, o hininga mahuha duga-duga imangëkomo moi de o nyawa mamau ihihupu o honenge. 7:11 Abeika ngini niohohininga, okia mahasili nginika mangale niahininga mahuha imangëkomo moi de ma Jou Madutu aimau! Mahasili ënanga ngini nihidailako niagou-goungu, mangale igögawa-gawa niadodono! Ngini idadi niodohata o baradohaika, ngini nihawana, ngini nioigo, ngini niahininga ilamoko, ngini nioigo niahukumu yahowo-howono! O hali mata-mata magoronaka nënanga ngini nihidumutoka ngini niahowonua. 7:12 HÒ, ngaroka ngohi totulihoka o hurata gënanga, ngohi totulihi igoungua karana o nyawa yahowo-howono gënanga. Igounguaö karana o nyawa yohangihara karana o howono gënanga. Ngohi totulihi o hurata gënanga la ma Jou Madutu aihimangoka, ngini niamäo mahirete hokokia maamoko nimihininga ngomino. 7:13 Mahababu gënanga yalaru tongomi miahininga. De mahomoa imilaru, iholoioli ngomi mimörene karana miamäke o Titus aihininga mamörene; aihininga yalaru mangale Riadodoto mata-mata. 7:14 Ngohi igoungu tinihi amo-amokoka ngini unangika. Sukur, ngini nihihi malekua ngohi. Mata-mata ngomi mitemo-temoka nginika ganga itiai. Hoko genangö okia ngomi mihiamo-amoko mangale ngini o Titusika inyata itiaioli. 7:15 Orahanënanga ünanga duru kai holoi winihininga ngini, hababu ünanga wohininga sarakia Riadodoto mata-mata nimau niamoteke aitutuda dé sarakia ngini niwitarima ünanga de niahoromati dé niahingounu. 7:16 Ngohi duru tosanangi, hababu ngini yakunu iningaku hagala o hali magoronaka.

2 Korintus 8

8:1 Roriadodoto, ngomi mioigo nginiö nihiöriki mangale sarakia ma Jou Madutu aioa o jemaat-jemaatika o Makedoniaka. 8:2 Onanga yaujioka de o huha-huha itotubuho. Mä o huha-huha mahidodogoronaka gënanga, önanga kayo more-morene dé duru manga hininga mangigo ihidöaka manga ngongike magoronaka mangale yäriwo o nyawa mahomoa, ngaroka önanga duru yomihikini. 8:3 Ngohi yakunu tohitatapu önanga ihidöaka de toönanga manga kuata, de kaiholoi. Moiua yähuloko, 8:4 önanga duruhë yogahoko ngomino nako yakunu dede önanga ihidöaka o roriwo ma Jou Madutu ai umatika o Yudea madaeraoka. 8:5 Onanga ihi döaka duru iholoi de ngomi miongano-nganono. Madodihiraka önanga imahilapahi manga diri ma Jouika, dahao ngominoö, imamoteke de ma Jou Madutu aimau. 8:6 Hababu gënanga ngomi duru miwihihitomo o Titus -- womuläenge o manarama nënanga -- hupaya ünanga wohigila-gila o manarama maoa-oa nënanga nginiö niahidogoronaka. 8:7 Ngini iholoi ikurutile hagala mata-mata magoronaka: Ngini iholoi ikurutile o hali o ngongaku magoronaka, o hali nihimatoko niadamäke magoronaka, o hali niaganäko magoronaka, hagala o hidailako marupa magoronaka, dé niadora magoronaka ngomino. Hababu gënanga, kiani nginiö iholoi ikurutile niahidailako ma oa-oa nënanga magoronaka. 8:8 Ngohi tinihigaroua gënanga hokä o pareta moi. Mä de o himatoko hokokia manga magawe o nyawa mahomoa yariwo imahi koko önanga, ngohiö toigo tohiöriki hokokia yaika niadora. 8:9 Hababu ngini nihiöriki de madiai o Yesus Kristus tongone nanga Jou, duru wonahininga ngone. Unanga wokaya, mä Unanga womadiai Ai diri wodadi womihikini mangale tingini niaparalu, hupaya de Ai mihikini gënanga, ngini nidadi nikaya. 8:10 Imoteke ahidamäke, mangï iböto ngini nihidiai okia ngini nimulaengoka o taongo ipaha-paha. Hababu nginila madodihiraka niatibangoka dé niamuläenge o hidailako nënanga. 8:11 Aa, örahanënanga kokiani ngini nihigila-gila imamoteke niakuata. Kiani ngini de niahininga ilamoko nihitiai o manarama gënanga, hokä sarakia kahuruono nginiö niahininga ilamoko nihidatoroka. 8:12 Nako ngini de niaigo nihidöaka, ma Jou Madutu aha watarima niangongike gënanga imoteke okianaga nginioka, igoungua i moteke okia koiwa naga nginioka. 8:13-14 Ngohi kautuö de koiwaahi dungutu mangale tahipidili o nyawa mahomoa manga momoku, dé tinihitubuho ngini. Mä karana ngini öraha nënanga magoronaka mata-mata kadema enangoka, iyaoa iböto ngini niahidöaka toönanga manga kuranga magoronaka. Damä nako ngini nikuranga, dé önanga naga mata-mata de maenangoka, önanga aha iniriwo ngini. De hokogënanga hohinotoö nimateke leleani. 8:15 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O nyawa manga hasili ilamoko, yoholoiua, dé o nyawa manga hasili mahuhutulu, yokurangua." 8:16 Hokokia ngomi misukur ma Jou Madutuika hababu ünanga widiaioka o Titus de aimagawe o manarama moi de ngomi mangale winiriwo ngini! 8:17 Hababu o Titus igoungua dika woigo wohitotomo tongomi mia gogahoko, mä unangö hokogënanga ai magawe womanarama womau winiriwo ngini hiädono imoteke aimau mahirete ünanga waputuhoka mangale woiki nginika. 8:18 Imakinïki dede ünanga ngomiö miwihidingoto womatëngo o riadodoto duru iwihoromati o jemaat mata-mataika karana aimanarama wohingahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 8:19 Madatekoka gënanga, o nyawa iwiheto-hetongo iwiirikoka de ihitatapuoka o jemaat-jemaat mangale womidodiawo ngomi miadodagi magoronaka. Hababu ngomi aha midiai miadodagi mangale mitotaka o roriwo gënanga, hupaya ma Jou iwihimulia dé hupaya ngini niamäke ngomi mioigo miniriwo. 8:20 Ngomi duru mimahidodiai hupaya uha naga o nyawa imihihowono ngomi o hali mitotaka o roriwo ma amo-amoko nënanga magoronaka. 8:21 Ngomi mimau midiai irikoto igoungua duga-duga ma Jou aihimangoka, mä o nyawa ö manga himangoka. 8:22 Imakinïki de o Titus dé o riadodoto gënanga, ngomiö miwihidingoto womatëngo riadodoto mahomoa. Ngomi miwiujioka ünanga mihigali-gali dé inyata ünanga hokogenangika woigo winiriwo. Dé örahanënanga, ünanga iholoi womau winiriwo ngini hababu ünanga wininganono kohaamoko nginika. 8:23 Mangale o Titus, ünanga ganga tongohi ahidodiawo, mimanarama dede ngohi mangale miniriwo ngini. Dé mangale o riadodoto yahinoto gënanga, yoiki imakinïki de ünanga, önanga ganga o nyawa yahulo-huloko o jemaat dé yodadi o nyawa yahiamo-amoko mangale o Kristus. 8:24 Ngomi mininganono ngini nihimatoko niadora onangika, hupaya o jemaat mata-mata ihiöriki ngini niähininga önanga, de okia ngomi mihiamo-amoko mangale ngini ganga itiai.

2 Korintus 9

9:1 De madiai iparalu okauaoli ngohi tinihurata nginika, mangale niaroriwo magogiria nihidingoto ma Jou Madutu aiumatika o Yudeaka. 9:2 Ngohi tohiöriki ngini nioigo niariwo, dé ngohi ahihininga ilamoko mangale ngini o Makedonia manyawaika. Ngohi totemoka onangika, ka o taongo ipaha-pahahi roriadodoto o Akhayaka imahidiaioka mangale ihidöaka o roriwo. Dé niamörene yahaukokaö manga mörene o hidoku moi ma amo-amoko onangino. 9:3 Orahanënanga ngohi tihuloko o Titus dé o riadodoto yahinoto gënanga nginika, hupaya okia ngomi miahininga ilamoko mangale ngini uha marupa ka o demo mahomoa mata-mata. HÒ, ngini kiani nimahidiaioka, hababu ngohi tohingahuoka onangika ngini nima hidiaioka mangale gënanga. 9:4 Ngohi tohawatere nako naga o Makedonia manyawa yonïki dede ngohi, damä maöraha ngohi toiki nginika. Dé nako önanga inimäke nimahidiaiuahi, uwee, kao goguleua ngomi miamaleke, karana ngomi miahetongoka ngomi duru miningaku nginika! Dé ngini mahireteö aha inimalekoli. 9:5 Hababu gënanga ngohi tamäo iparalu iholoi ihira tähuloko önanga gënanga nginika, mangale ihidailako tingini niangongike nihijäjajioka gënanga. Ngohi todiai gënanga hupaya damä nako ngohi toböa, niangongike ngini gënanga ingodumoka. De hokogënanga, inyata niangongike gënanga nihidöaka de niahininga imore-morene, dé karana kadema pakisaua. 9:6 Niohininga! O nyawa yodatomo o gihihi yahutu-hutulu, aha yautuku mahohoko mahuhutuloli. Mä o nyawa yodatomo o gihihi ya amo-amoko, aha yautuku mahohoko koha amokoli. 9:7 O nyawa moi-moi kiani ihidöaka imamoteke manga hininga mangigo. Uha önanga ihidöaka yodododato ekola karana ka imapakisa, hababu ma Jou Madutu wahininga o nyawa ihidöaka de manga hininga imore-morene. 9:8 Ma Jou Madutu wokokuaha winihidöaka nginika o barakati duru dema boloioka, hupaya hokogenangika nginioka okia ngini nioparalu; de ngini aha de maboloioka mangale nidiai o oa dé nimanarama maoa-oa. 9:9 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hokonënanga mangale ma Jou Madutu, "Unanga wohigerewoto o mihikini manyawaika; Ai hininga maoa ikakali kahiado-adonika." 9:10 Ma Jou Madutu wasadiaka o gihihi mangale yodato-datomo dé o inomo mangale ngone. Unangö aha wasadia de wohiwöe okia ngini nidatomo, hupaya niahininga madora mahohoko idogoli. 9:11 De hokogënanga ngini aha de maenangoka hagala o hali magoronaka hiädono ngini hokogenangika yakunu nihidöaka de niahininga madora. Dé niangongike-ngongike ngomi mihikokodokuoka, dadi hababu o nyawa mangangöe yotemo tarimakasi ma Jou Madutuika. 9:12 Hababu o manarama maoa-oa ngini niadodiaioka nënanga igoungua duga-duga aha ihitotomo ma Jou Madutu aiumati manga kuranga dika, mä ahao idadi hababu o nyawa yowöe yotarimakasi ma Jou Madutuika. 9:13 Dé niamanarama maoa-oaino ngini nihimatokoka gënanga, o Haranioka manyawa mangangöe o Yudeaka aha iwihigiriri ma Jou Madutu karana önanga yamäke niasetia o Abari ma Oaika, mangale o Kristus ngini niwininïkoka gënanga. Ikali, önanga iwihigiriri ma Jou Madutu, karana ngini niahininga duru de madora mangale niahikodoku onangika de o nyawa mahomoaika mata-mata okianaga nginioka. 9:14 Ma önanga aha ininiata ngini de mangamamäo o dora, karana ma Jou Madutu duru aihininga maoa nginika. 9:15 Kokiani ngone hosukur ma Jou Madutuika mangale aingongike kabiahaua gënanga!

2 Korintus 10

10:1 Orahanënanga ngohi, o Paulus, tomau tohihimanga kianaga utu nginika. Ngohi nënanga, imoteke o nyawa manga demo, tokeöko nako homateke rihimangino de ngini, mä tonauru nako homaki tingaka ikurutika. Aa, karana o Kristus aihininga mabole-bole dé aihininga maoa, 10:2 ngohi togahoko de magoungu, uha nihidiai ngohi hiädono todiai iputurungu nginika damä nako ngohi toböa. Hababu ngohi ahidungutu mangale totemo tohitotiaika o nyawaika yotemo ngomi mimanarama de miadumutu idodunia. 10:3 Igoungu ngomi kamiwangohi o dunia magoronaka, mä ngomi mikuparangiua mihihole o dunia madumutu. 10:4 O daë-o daë ngomi miapäke tongomi mia parangi magoronaka o dunia inoua nënanga madaë, mä ma Jou Madutu aidaë makuaha. De o daë-o daë gënanga ngomi miawederoka manga dadatoko-da datoko; ngomi mimäbarihi o ributu-ributu, 10:5 dé miakilianga o bebeno o mehele o hininga magurutile ihigoko mangale yalawani okianaga yanäko-näko mangale ma Jou Madutu. Ngomi miautumu o nyawa manga dibanga de miadiai önanga imaponu o Kristusika. 10:6 Dé nako ngini niahingounoka mata-mata, ngomi mima hidiaioka mangale miahukumu o nyawa mata-mata manga hingounu koiwa-iwa. 10:7 Kokiani ngini niamäo niawowango de madiaioka. Nako o nyawa moi-moi imangaku önanga to Kristus, kokiani ünanga wohidaaere aidiri mahirete dé wamäo ngomiö to Kristus hokä ünanga. 10:8 Ngohi ihimalekua nako ngohi kiani iholoi iwöe ahihininga ilamoko o kuaha ma Jou wohidöa-döakoka ngomino, hababu imihidöaka o kuaha gënanga mangale inihimomiki ngini, igoungua mangale miakilianga. 10:9 Ngohi toluku ngini niamäo ngohi tinihikoka modongo ngini de tongohi ahihura-hurata. 10:10 O nyawa yato, "O Paulus aihura-hurata gënanga wohitotararonino dé makumati, mä nako ünanga mahirete naga nangahidogoronaka womaboleuku, dé aidemo-demo okia-kiaua mamangarati!" 10:11 O nyawa hoko gënanga kokiani imamäo nako ngomi naga niahidogoronaka, ngomi midiai itiai hokä okia ngomi mitulihi miahura-hurata magoronaka. 10:12 Maraioka dika ngomi mibaraniua mihitotero ekola mihigogere miadiri mimaketero de o nyawa imapulono manga diri ikurutile. Hokokia önanga manga bodo! Onanga imadiai o duduga mahirete dé yatakihiri manga diri mahirete de o duduga gënanga. 10:13 Ngomi hokogenangua. Nako ngomi miahininga mihilamoko, ngomi miatilakurua mabatingi. Ngomi migogere miamanarama madaera mabati-batingi magoronaka ma Jou Madutu wohitotatapuoka mangale ngomi. Dé ngini iwohama o daera gënanga magoronaka. 10:14 HÒ, maöraha ngomi minilega ngini dé miao o Abari ma Oa mangale o Kristus nginika, igoungu ngomi mihupua de tongomi miamanarama madaera mabati-batingino. 10:15 Ngomi mihigiririua miadiri mangale o nyawa mahomoa manga manarama naga o batingi maporetoka wohitotatapuoka ma Jou Madutu mangale ngomi. Ikiliorino ngomi mitatapu mabatingi-batingi magoronaka ma Jou Madutu wohitatapuoka mangale ngomi dé minganono ngini iholoi niwingaku o Kristusika, hupaya ngomi yakunu miadiai o manarama iholoi ilamoko niahidogoronaka. 10:16 De hokogënanga ngomiö yakunu mihiabari o Abari ma Oa gënanga o berera-berera mahomoaika, de koiwa kiani mimahi lamoko mia diri mangale o manarama miadodiaioka o nyawa mahomoa manga leleani madaeraoka. 10:17 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O nyawa yomau manga hininga ihilamoko okianaga moi, kokiani manga hininga ihilamoko, okia ma Jou Madutu wadodiaioka." 10:18 Hababu o nyawa duru yähigiriri o nyawa ganga ma Jou wahi giriri, igoungua o nyawa ihigogiriri manga diri mahirete.

2 Korintus 11

11:1 Nihihïgumala, ngohi tomadiai marupa tobodo mahuhutulu. Koigoungua iyakunu? 11:2 Ngohi duru tinihininga nginika, hokä ma Jou Madutu mahirete mä duru winihininga nginika. Ngini ganga hokä o moholehe maboro momatëngo kamo tebinohi, kiaka ngohi tojajioka la inihikawingi de o rokata womatëngo enagënanga o Kristus. 11:3 Mä ngohi tohawatere niadibanga aha yacoba mangale nisetiaokauaoli o Kristusika, matero hokä o ngo Hawaö kahuruono imicoba de o dodiha maakali itotorou. 11:4 Hababu marupahi ngini nisanangi dika niatarima o nyawa yoböa nginika dé inidotoko mangale o Yesus mahomoa -- o Yesus gangua ngomi minihinäko-näko nginika. Dé nginiö nimau niatarima o womaha dé "o abari maoa" duruhe imahowono de ma Jou Madutu ai Womaha dé o Abari ma Oa ngini niatotarimaka ngomino. 11:5 Ngohi kautuö de koiwa tamäo iholoi toëteke de "rasul-rasul" kabiahaua gënanga! 11:6 Mudukua ngohi tosawaroua totemo-temo, mä mangale ohiöriki, ngohi o nyawa yobodo-bodoua. Gënanga ngomi mihi nyataka nginika hagala o hali magoronaka. 11:7 Maöraha ngohi tinihi ngahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino nginika, kautuö de ngohi togahokua ngini nihihidöaka o tiwi; dé de hokogënanga tadiai ahidiri ngohi todadi topoluluku. Ngohi todiai gënanga mangale tinihikurutile ngini. Bote gënanga tongohi ahihowono moi nginika? 11:8 Maöraha ngohi tinileleani ngini, ngohi ihihidöaka o tiwi o jemaat-jemaat mahomoa. Iyakunu hotemo tahirugi o jemaat-jemaat gënanga hupaya iyakunu ini riwo ngini. 11:9 Nako öraha gënanga ngohi ahikia-kiaua, ngohi komaiwahi kä o nyawa moiö de tinïdiai o huha. Mata-mata ngohi topöparalu yangodumoka o roriadodoto yoböa-böa o Makedoniaino. Ngohi tomagöana tohidodiai hupaya ngohi tinihihuhaua ngini o hali okia dika magoronaka, dé ngohi aha gila-gila togöana hupaya gënanga itatapu hokogënanga. 11:10 Tongohi ahihininga maamoko nënanga iyakunua yaehe kiaka dika o Akhaya madaera magilolitino, karana o Kristus aidodötoko madiai naga ngohioka. 11:11 Yadodoa ho ngohi totemo hokogënanga? Bote hababu ngohi tinidoraua ngini? Ma Jou Madutu wohihiöriki ngohi tinidora! 11:12 Orahanënanga okia ngohi tadiai de ngohi aha gila-gila tadiai hupaya "rasul-rasul" mahomoa gënanga koiwa manga hohole mangale imahi lamo-amoko manga diri dé yotemo önanga yomanarama hokä ngomi. 11:13 O nyawa hokogënanga ganga o rasul-rasul madutua. Onanga yomomanarama ihitatoko o nyawa manga lolegaka de imahirupa hokä o Kristus airasul-rasul. 11:14 Hohërangua önanga yodiai hokogënanga, hababu o Ibilihiö mahirete imahirupa hokä o malaekat itotararono! 11:15 HÒ, iherangokauaö nako yolö leleani o Ibilihi imahirupa hokä yolöleleani yadodiai ma Jou Madutu aimau. Mabahaka onangö aha yatarima mabalahi imadäene de hagala toönanga manga manarama. 11:16 Ngohi togilio tohigalioli: Uha hiädono naga ihipulono ngohi tobodo. Mä nako nginiö ma, nihipulono ngohi hokogënanga, nihihigumala ngohi tobodo-bodo nënanga tomahi amoko ö mahuhutulu. 11:17 Ipaha nënanga ngohi aha tahetongo mangale ngohi tomaamoko, mä igoungua ma Jou wohihuloko ngohi totemo gënanga. O hali nënanga magoronaka ngohi tagou-goungu totemo hokä o nyawa bodo. 11:18 Igoungu naga o nyawa manga ngöe imahi amoko o dunia mahali-hali, hongohiö tomau toma amoko. 11:19 Ngini de niahininga masanangi nisabari o nyawa bodoika, karana ngini niamäo niadiri hokogënanga niasawaro! 11:20 Ngini niamalaika dika nako o nyawa imagilaongo ngini, ekola initeö dé ya lë o utumu nginino, ekola imamäo manga diri iholoi ikurutile de ngini de yobarani inipoka ngini. 11:21 Ngohi ihimaleke tomangaku ngomi kaikiriali mibole mangale midiai hoko gënanga. Mä okia o nyawa mahomoa yobarani imaamoko, ngohiö tobarani! (Ngohi totemo-temo hokä o nyawa bodo). 11:22 O Ibranioka manyawa önanga? Ngohiö hokogënanga! O Israeloka manyawa önanga? Ngohiö o Israeloka manyawa. O Abraham aidifauku önanga? Ngohi ö hokogënanga! 11:23 O Kristus iwilöleleani önanga? Hoihene hokä ngohi ahiakali ihihangoka, mä ngohi igoungu o leleani iholoi yaoa de önanga mata-mata! Ngohi tomanarama iholoi ikiria, ngohi i holoi mamoi-mamoi ihihi ngohama o bui magoronaika, ngohi iholoi iwöe ihihangihara dé mamoi-mamoi ngadeke tohonenge. 11:24 Mamotoa iböto ngohi ihihangihara o Yahudioka manyawa, de o gogohara ihihigohara mamoruange de mahiwo. 11:25 Ma hange ngohi ihigohara o Roma manyawa; idadiokaö ngohi ihikaweli de o helewo. Mahange ngohi taohana o kapa iwöro o ngötoka, dé mamoi ngohi kato puda-puda o ngötoka o jam monaoko de iata madekana. 11:26 Hara mangöe ngohi ahidodagioka o bahaya; ihibänga o bahaya o nguihi, bahaya yo ora-ora, o bahaya o Yahudiokaino, ekola o Yahudi okauaino, o bahaya o kotaka, o bahaya o kota maporetoka, o bahaya o ngötoka, dé o bahaya o nyawaino ima hetongo manga diri hokä o riadodoto o Haranioka, enahioko kowali. 11:27 Ngohi ahi kobongo idofaeoka dé tomanarama yatokä tohonenge; mamoi-mamoi tomaiduua, tolomua, tokerua, hara mangöe tobitikangile o hahini magoronaka, o dumamäta karana iwöeua ahi pakeanga, de koiwa o ngï ahi gogere. 11:28 Madatekoka mata-mata gënanga, o wange mahigetongo ngohi ö aha ahi hininga ihuha dika, mata-mata o jemaat manga wowango. 11:29 Maöraha naga yobole ngohiö tanïki tamäo toboleoli. Maöraha naga yäotaka o baradoha magoronauku, tongohi ahihininga ma iwedere. 11:30 Aa, nako ngohi kokiani tomahiamoko okianaga moi, done ngohi tohi amoko o hali-o hali ihi matoko tongohi ahibole-bole. 11:31 Ma Jou Madutu o Ama o Jou Yesusino wohiöriki ngohi toelukua. Iwihigiriri Ai romanga kahiadoadonika. 11:32 Maöraha ngohi naga o Damsyikoka, magubernur wokokuaha genangoka ma Koano Aretas aikuaha matimioka, wähuloko o tentara yögöana o kota mangoranoka gënanga la ihi tagoko ngohi. 11:33 Mä de o karaja o gahumu moi, ihiwora daukuku o bebeno mapidahuku. Hokogënanga ngohi tolapahi magubernur gënanga aigiamoka.

2 Korintus 12

12:1 Igoungu koiwa naga mautumu mangale homahiamoko. Mä ngohiö tomau tomahiamoko o hali-o hali ma Jou Madutu wohihi mato-matokoka ngohino ma Jou aihimatoko magoronaka ekola o lolega magoronaka. 12:2 Ngohi tinäko o Haranioka manyawa womatëngo o taongo ngimoi de iata ipahaika iwigoraka o ngï magögurutile o horogaka. (Ngohi tohi örikua boteka igou-goungu airöehe igoraka ekola gënanga duga-duga o lolega moi -- ma Jou Madutu dika wohiöriki.) 12:3-4 Ngohi togilio tohigalioli: Ngohi tohiöriki o nyawa nënanga iwigoraka wowohama o Firdausika. (Ngohi tohiörikua boteka igou-goungu airöeheigoraka ekola gënanga duga-duga o lolega moi -- ma Jou Madutu dika wohiöriki.) Dokengoka o nyawa gënanga woihene ohali-o hali o nyawa yakunua i hidemo dé yahigumalaua ö o nyawaika mangale ihidemo. 12:5 Mangale o nyawa gënanga womau ngohi tihiamoko, igoungua mangale tongohi ahidiri mahirete. Imakorona tongohi ahidiri, duga-duga ihidumutu o hali-o hali gënanga tongohi ahibole-bole, i mau ngohi tohilamoko. 12:6 Hohi ade okianaga moi ngohi katoigo dika toma amoko, ngohi toluku todadi kato tetemo de o demo madola koiwa; ngohi aha totemo madiai. Mä ngohi tatumungu ahidiri, hupaya moiua naga o nyawa ihipulono ngohi iholoi de okia ünanga wamäkeoka ngohi tadiai ekola ünanga woihenoka ngohi totemo-temoka. 12:7 Mä hupaya uha ngohi kalioli tomahilamoko karana o lolega-o lolega kabiahaua gënanga, ihihidöaka ngohi marupa o panyake ahi röehoko marupa o Ibilihi mapakakaha. O panyake gënanga i hihi döaka la ihigohara ngohi, hupaya ngohi idadiua tomahilamoko. 12:8 Hara mahange ngohi tomaniatama Jouika hupaya o panyake gënanga wagoraka ngohioka. 12:9 Mä o Jou wohaluhu, "Ngohi tonidora ngona de mangale ngona gënanga iyaoaka; hababu ahi kuaha duru ikuata nako maöraha ngona nobole magoronaka." Hababu gënanga ngohi iholoi tosanangi tohiamoko tongohi ahibole-bole, hababu öraha okia ngohi tobole, maöraha genangala ngohi tamäo o Kristus wohihohongino ngohi de aikuata. 12:10 HÒ tomörene de tongohi ahi bole-bole. Ngohiö tomörene nako karana o Kristus ngohi ihidiai o romanga madorou, ngohi taohana o huha, ihi goginïki dé ngohi taohana o hangihara. Hababu nako ngohi tobole, maöraha genangala ngohi tokuata. 12:11 Igoungu ngohi toma diaioka hokä o nyawa bodo mä nginila nihidiai ngohi todadi hokogënanga. Demadiai ngini kiani nihihi giriri ngohi. Hababu ngaroka ngohi okia-kiaua ahibaraguna, ngohi kautuö de tokurangaua "o rasul-rasulika" kabiahaua gënanga! 12:12 Ihohëra-hëranga dé o hali-o hali kabiahaua imanïki o manarama-manarama ilago-agomo tohimatokoka de ahi sabari nginika mangale tohimatoko ngohi o rasul moi. 12:13 O hali okia magoronaka ngini niohiningaikaua, hohitotero de o jemaat-jemaat mahomoa? Kemalokuoka duga-duga o hali nënanga magoronaka: ngohi tinihi huhaua ngini mangale nihidöaka o tiwi. Nihiapongo ngohi, mangale o howono gënanga! 12:14 Orahanënanga mangale mahange iböto, ngohi tomahi diai la ngohi tinilega ngini. Dé ngohi toluku tinihihuha ngini, hababu ngohi toigo-igo koiwa naga nginioka, mä niadiri. Karana kongohakua kiani ihi lingiri mangale o dimono manga ngolomo o wangeile, mä o dimono kiani ihilingiri mangale o ngoha-ngohaka manga ngolomo o wangeile. 12:15 Karana gënanga, de ahihininga i sosanangi ngohi toigo tohi huba okia dika mangale ngini de ahidiri mahireteö. Nako hokogënanga ngohi tinihininga ngini, boteka ipatutu ngini ikuranga nihihininga ngohi? 12:16 Aa, ngini nihihimoteke ngohi komaiwahi tinihihuha ngini. Mä naga yotemo ngohi nënanga totipu tosawaro; ngohi tamäke o utumu ngohino karana ahitipu. 12:17 Kiaka de yakunu! Boteka i tilakuru o nyawa ngohi tahulo-huloko nginika gënanga ngohi tolë utumu nginino? 12:18 Ngohi tihulokoka o Titus woiki winilega ngini, dé ngohi tahuloko o riadodoto o Haranioko mahomoa gënanga yoiki imakinïki dede ünanga. Boteka o Titus wolë o utumu nginino? Mä ngomi imihinoto mimanarama de miadungutu imadäene de okianaga midiai de mangëkomo imadäene! 12:19 Yakunu idadi ngini niatobote ngomi madekana nënanga mihi dailako magogiria mimahi tatoko miadiri nginika? Ngini duru niahowono! Ma Jou Madutu wohiöriki mata-mata ngomi mitemoka gënanga ganga doka imamoteke o Kristus aimau. Dé mata-mata miadodiai ngomi, ganga mangale mihimomiki niarohani mawowango. 12:20 Ngohi tohawatere damä maöraha ngohi tinilega ngini, tinimäkeikaua ngini hokä okia ngohi töngano-nganono, dé nginiö aha nihi mäkeua ngohi hokä ngini nionganonganono. Uha-uha damä naga nimakangamo, niahininga isanangiua niadodiawoika, niahininga ihauku, nihiamoko duga-duga niadiri mahirete, nimateke diai o romanga madorou nidodiai o gangamo, niedenge de niroruae. 12:21 Ngohi tomodongo damä nako maorahoka ngohi taika ma Jou Madutu aha wohihikauku ngohi tingini niahimangoka dé ngohi aha toari karana niangöe niahidogoronaka ngini ihira yobaradoha, yoluku imägali yoluku imatogumu yadiai toönanga manga manarama isosafarune, i peseke dé i patu-patutua.

2 Korintus 13

13:1 Nënanga ganga mangale hara mahangeoka ngohi taika tiniädono ngini. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O parakara magetongo kiani yögoko yahinoto ekola yaruange o nyawa yahakihi, daha o parakara gënanga madiai." 13:2 O nyawa maöraha ipaha-paha yodiaioka o baradoha dé o nyawa mata-mata mahomoahi, ngohi tahidöakoka o hohininga iholoi ihira maöraha ngohi tiniädono ngini hara mahinotoka. Orahanënanga, maöraha ngohi homaki tingaka ikurutikahi dede ngini, ngohi tinihi döakoli o hohininga nako ngohi taikali, ka o nyawa moiö de moiua onangino aha yolapahi de o hukumanga. 13:3 Ma ngini aha niamäke mata-mata manyonyata ngini nioigo-igo igou-goungu o Kristus wotemo itilakuru ngohi. Nako o Kristus wodiai nginika, Unanga wodiai wabole-boleua, mä Unanga wohimatoko aikuaha niahidogoronaka. 13:4 Igoungu maöraha Unanga iwisalib, Unanga wobole, mä öraha nënanga Unanga wowango karana ma Jou Madutu aikuaha. Ngomi ö mibole miangango magoronaka kamoi de o Kristus, mä oraha minihimanga ngini, ngomiö mikuata de o Kristus, karana ma Jou Madutu aikuaha. 13:5 Abeika niauji tingini niadiri mahirete boteka igou-goungu ngini niwango imoteke niangongaku o Kristusika! Maraioka ngini nimanäko o Kristus Yesus naga nginioka! -- hara moioli nako ngini niagou-goungua ningaku. 13:6 Ngohi tonganono ngini nihi öriki koigoungua ngomi manyawa mitänua o cocoba. 13:7 Ngomi mima niata ma Jou Madutuika tanu Unanga womau winiriwo ngini la nidiaiokaua o howono. Koigoungua mangale mihimatoko ngomi nënanga igoungu misawaro mihidagi mia manarama, mä hupaya ngini niadiai okia ma Jou Madutu aimau -- malaika nimipulono ngomi miadadiua, yadodoaua! 13:8 Hababu ngomi kamoiö de miadiaiua imahowono de o diai; ngomi kiani miamoteke o diai. 13:9 Ngomi misanangi nako ngomi mibole, dé ngini nikuata. Ngomi mima niatö hupaya ngini nidadi itiai. 13:10 Hababu gënanga ngohi totulihi o hurata nënanga maöraha ngohi koihiwahi niahidogoronaka. De hokogënanga damä nako ngohi taika, ngarouha ngohi todiai i puturungu nginika de tapäke o kuaha o Jou wohihidöa-döakoka ngohino. O kuaha gënanga ihidöaka mangale tinihimomiki ngini, i goungua mangale inihibinaha. 13:11 Mabobahaka, Roriadodoto, kiani ngini nimamörene, dé nihi dailako nidadi nitiai. Nia tarima hagala ahidodaaere. Kokiani ngini nihininga moi dé niwango nirimoi. Ma Jou Madutu ai Dora i Lamo-amoko dé woigo o dame gënanga aha wini tomoteke ngini. 13:12 Nima hikodöaka o horomati moi de moi de mangëkomo yaoa-oa hokä riadodoto o Haranioka. Mata-mata ma Jou Madutu ai umati ihi dingoto manga tabea nginika. 13:13 O Jou Yesus Kristus winihi barakati ngini, ma Jou Madutu wini hininga ngini, dé ma Jou Madutu ai Womaha initomoteke ngini mata-mata!

Galatia 1

1:1-3 O Roriadodoto o jemaat-jemaat o Galatia madaeraoka. Ngohi, o Paulus, dé o riadodoto Haranioka mata-mata mima komoteke de ngohi, minganono tanu ma Jou Madutu tongone nanga Ama de ma Jou Yesus Kristus wohi döaka o barakati dé o lolä nginika. Ngohi todadi o rasul de o nyawaua mahuhuloko ekola karana o nyawa ihi göraka, duga-duga de o Yesus Kristus dé ma Jou Madutu nanga Ama wihiwango okali Unanga o honenge mahidogoronaka. 1:4 Wamoteke de wadiai ma Jou Madutu tongone nanga Ama ai mau, o Kristus wohi döaka Ai diri idadi o huhuba mangale hagala tongone nanga baradoha, hupaya ngone inahi halamati o öraha i totorouino nënanga. 1:5 Ma Jou Madutu iwihi gogiriri kahi ado-adonika! Amin. 1:6 Ngohi tinï hëranga Roriadodoto! Ngini ma Jou Madutu winï ahoko mangale karana o Kristus Ai hayanga de ai dora, mä o öraha nanga ngini hoko gënanga majapati niwïporete ma Jou Madutu dé nia moteke "o abari ma oa" hara moioli de o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 1:7 I moteke madiai koiwa naga "o abari ma oa mahomoa". Duga-duga naga o nyawa inihi ngahu nginika "o abari ma oa" mangale o Kristus ma önanga yataka idulu hiädono inï ruae ngini. 1:8 O nyawa ihi ngahu-ngahu "o abari ma oa" haramoioli de o Abari ma Oa ngomi mihi ngahu-ngahuoka, malaikala Unanga ma Jou Madutu wïhukumu -- ngarokö o nyawa gënanga ngomi mahirete ekola o malaekat o horogaino! 1:9 Mahira ngomi mihi ngahuoka ganga, öraha nanga ngohi tohi ngahu mamoioli: O nyawa i hi ngahu-ngahu nginika "o abari ma oa" hara moioli de o Abari ma Oa ngini nia totarimaka ngomino, o nyawa ge önanga kokiani ma Jou Madutu wähukumu! 1:10 Boteka de gënanga nihi mäke ngohi hokä tönganono o nyawa ihï igo? Hakali-kali kowali! Ngohi duga-duga tönganono o mangaku ma Jou Madutuino. Boteka ngohi tohi dodailako talë o nyawa manga hininga hupaya o nyawa ihi sanangi? Nako ngohi katodiaiohi hoko gënanga, ngohi o Kristus ai gilaongua. 1:11 Roriadodoto kokiani nihi öriki o Abari ma Oa ngohi tohi ngahu-ngahu gënanga ma ahali o nyawa inoua. 1:12 Ngohi tatarima o abari gënanga o nyawa inoua, dé moiua ihihi dotoko ngohino. O Yesus Kristus mahirete wohi demo o Abari ma Oa madola gënanga, ngohino. 1:13 Marai ngini ni ihenoka mangale tongohi ahi wowango mahira hokä o agama Yahudi tamote-moteke. Ngini nihi öriki sarakia ngohi tähidiai de mahayanga koiwa ma Jou Madutu ai jemaat dé sarakia takai goungu tohidailako takilianga. 1:14 Mangale todiai o agama Yahudi mamau-mau ngaro de o Yahudi manyawa biaha mimaku umuru moi dede ngohi ma ngohi tomahiholoi. Ngohi duru töigo tadiai mangale mia ete de mia tohora manga adati de manga biaha. 1:15 Mä karana ma Jou Madutu ai hininga maoa, Unanga wohi iriki ngohi ihira de ngohi tomakilau dé wohi ahoko ngohi la tïleleani Unanga. 1:16 Ma Jou Madutu wihi nyata Ai Ngohaka ngohino hupaya o Abari ma Oa mangale Ai Ngohaka yakunu ngohi tohi ngahu o Yahudi manyawa ikaua. O öraha gënanga ngohi kotoikua ka o nyawa moikaö de la togahoko o nasihati. 1:17 Ngohi ö toikua o Yerusalem manyawaika kiaka ihiraka önanga yodadi rasul de ngohi. Mä ngohi toiki o Arab mabereraika, dahaö genangoka de tomaki lioro o Damsyikikaoli. 1:18 O taongo hange ipaha, ngohi toiki o Yerusalem mabereraika la mimanäko de o Petrus. Ngohi togogere dede ünanga duga-duga o wange ngimoi de motoa madëkana. 1:19 Ngohi mima ka mäkeua de o rasul-rasul mahomoa, sowaliua o Yakobus ma Jou ai dodoto. 1:20 Okia ngohi totuli-tulihi nënanga itiai. Ma Jou Madutu wohi öriki ngohi koto elukua! 1:21 I böto de gënanga ngohi toiki o Siria dé o Kilikia madaera-daeraika. 1:22 Hiädono o öraha gënanga o Harani ma jemaatjemaat o Yudea madaeraoka ihi näko owahi marupa mimateke rihimangino. 1:23 Onanga duga-duga yoihene o nyawa yahëtongo, "Manyawa mahira wonä aniaya ngone, öraha nanga wohingahu okia naga hangaku-ngaku, kiaka mahira womau wahohohihanga." 1:24 Ho önanga i wi higiriri ma Jou Madutu karana ngohi.

Galatia 2

2:1 O taongo ngimoi de iata ipahaika, ngohi toma idulu o Yerusalemika mima nïki de o Barnabas, de o Tituso ma tiao. 2:2 Ngohi toiki o Yerusalemika hababu ma Jou Madutu wohi nyataka ngohino, ngohi kokiani toiki. Dé moi o gamäke biahaua magoronaka de o tutuda-tutuda dokengoka, ngohi tohi ade-ade de tohitararono o Abari ma Oa ngohi tohi ngahu-ngahu hagala o Yahudi manyawa ikaua. Hababu ngohi toluku ahi hidailako mahira, kayaoa öraha nanga, duga-duga parahaja. 2:3 O Titus, wohi dödodiawo ngohi, ganga o Yunani manyawa mä unanga miwi pakisaua wamoteke o huna madatoro, 2:4 ngarokö naga o nyawa iwihi gëgoto o hali gënanga. Onanga ganga o nyawa imahö huru-huruku nanga doomu ma goronaino, dé manga diri imahirupa hokä o riadodoto. Onanga mademo koiwa de kayowohama la yatailako ngone hogilaongokaua karana ngone horimoi de o Kristus Yesus. Onanga yomau ina higilio ngone okianaga mahiraika hokä o gilaongo, 2:5 mä ngomi kamahuhutulö de mima ikeua onangika, karana ngomi mimau mio göana hupaya o Abari ma Oa gënanga kahirahi itebini mangale ngini. 2:6 Ma hokogënanga hagala o nyawa, yädododato o nyawa koiwanaga o hali mahungi ihï gahoko ngohino -- mangale ngohi koiwa naga mahowono, nako önanga o nyawa yädo dodato ekola kowali, hababu ma Jou Madutu woirikua o biono. 2:7 I idulu yaino hagala o nyawa yäpulono o nyawa yädododato gënanga ihi goungu ma Jou Madutu wohihi manaramoka ngohi mangale tohi ngahu o Abari ma Oa gënanga o Yahudi manyawa ikaua, hokä imatero ünanga wihimanaramoka o Petrus mangale wohi ngahu o Abari ma Oa gënanga o Yahudioka manyawaika. 2:8 Hababu ma Jou Madutu wihi döaka o dagakunu o Petrusika la wodadi o Yahudi manyawa manga rasul, wohi döakö ngohino o dagakunu la todadi o Yahudi okaua manga rasul. 2:9 O Yakobus, o Petrus, dé o Yohanis, yämäke yodadi o jemaat-jemaat manga tutuda, ihi goungu ma Jou Madutu wohidöakoka ngohino o manarama biahaua nënanga. De önanga manga giama imako sö de o Barnabas dé ngohi hokä manonako mimateke rimoi. Daha önanga de ngomi mima teke fakati ngomi aha mimanarama o Yahudi okaua manga hidogoronaka, dé onanga o Yahudioka manga hidogoronaka. 2:10 Duga-duga nanga moi manga gogahoko ganga hupaya ngomi mia hidailako o mihikini manyawa. Dé ngohi ahi hininga yadäene tadiai o hali gënanga. 2:11 Maöraha o Petrus woböa o Antiokhia mabereraino, ngohi tïlawani ünanga tihi totiaika, hababu okia wadodiai ihowono. 2:12 Madodihiraka ünanga wolomo wogogere kamamoi de o roriadodoto o Yahudi okaua. Mä de o Yakobus ai nyawa wähulo-huloko imahi adonino, ünanga ai diri wohitingaka de o roriadodoto o Yahudi okaua dé wolukoka wolomo dede önanga, hababu wämodongo o nyawa yomau-mauika la yähuna, mata-mata. 2:13 Roriadodoto o Yahudioka mahomoaö imahi moteke yoelu-eluku hokä o Petrus, hiädono o Barnabas ma iwïhora womadiai hokä önanga. 2:14 Hoko gënanga ngohi tämäke önanga manga düku imateroua de o Abari ma Oa madiai, ngohi tïtemo o Petrusika o nyawa yoböa-böaino genangoka dau manga himangoka, "Nako Riadodoto hokä o Yahudi manyawa, nowangoka hokä o Yahudi manyawaua, yadodoa ho Riadodoto öraha nanga nomau näpakisa o nyawa mahomoa yowango hokä o Yahudi manyawa?" 2:15 Igoungu imoteke o ahali, ngomi nanga o Yahudi manyawa, dé igoungua "o Yahudi manyawaua yoböbaradoha". 2:16 Ngaro hoko gënanga ngomi mihi öriki o nyawa homa teke oa-oaoli de ma Jou Madutu duga-duga karana hïngaku o Yesus Kristusika, dé igoungua karana hadiai o agama matita. Ngomi ö mahirete mingaku o Yesus Kristusika, hupaya ngomi mima teke oa-oa de ma Jou Madutu de madodagi tongomi mia ngongaku gënanga, koigoungua karana ngomi miadiai o agama matita. Hababu de hodiai o agama matita moiua o nyawa yakunu ima teke oa-oali de ma Jou Madutu. 2:17 Ngomi mihidailako mima teke oa-oali de ma Jou Madutu de madodagi miwango mirimoi de o Kristus. Mä nako i böto mi diai gënanga, inyata ngomi ka "o nyawa yoböbaradohaohi" inoli hokä o nyawa o Yahudi okaua, boteka nënanga mamangarati o Kristus wodadi o hababu ngomi mibaradoha? Maraioka dika kowali! 2:18 Nako ngohi tomuläenge tohi gokoli o agama matita mapahitaka ngohi takokiliangoka, done ngohi tohi dumutu ngohi nënanga o tita tatotilakuru. 2:19 Mä ngohi tohonengoka o agama matitaika -- o tita gënanga mahirete ihi hohonenge -- hupaya ngohi yakunu towango mangale ma Jou Madutu. Ngohi ihi saliboka de o Kristus. 2:20 Oraha nanga ngohi okaua towango, mä o Kristus wowango ahi diri magoronaka. O wowango ngohi tamäo-mäo öraha nanga ganga o wowango mangale o ngongaku ma Jou Madutu ai Ngohakika wohi dora-dora ngohi dé wohihubaka Ai diri mangale ngohi. 2:21 Ngohi tohikaukua ma Jou Madutu ai hayangi de Ai dora. Nako o nyawa manga dodohanga de ma Jou Madutu idadi yaoaoli karana yadiai o agama matita, gënanga mamangarati o Kristus ai honenge koiwa mafaidä!

Galatia 3

3:1 O Roriadodoto o Galatia manyawa mata-mata! Ngini igoungu nibodo! Boteka ngini inï koronaoka o nagona naga manga bobaja? O Kristus ai honenge o saliboka ngohi tohitararonoka nginika tohi totiaika. 3:2 Beika nihihi ngahu ngohino o hali moi nënanga: Boteka ngini nia tarimaka ma Jou Madutu ai Womaha karana niadiai o agama matita, ekola karana ngini ni ihene o Abari ma Oa ma Jou Madutuino dé niwi ngaku o Kristusika? 3:3 Yadodoa ho ngini hoko gënanga nia bodo! Ngini nimulaengoka o wowango mahungi de ma Jou Madutu ai Womaha, sarakia öraha nanga ngini nimau nia mäke itötotomo de tingini nia kuata mahirete? 3:4 Parahaja dika mata-mata ngini nia mäo-mäoka gënanga? O nagona yato parahaja! 3:5 Ma Jou Madutu wohi döaka ai Womaha nginika dé naga idadi o nonako ihëra-hëranga ngini nia hidogoronaka. Boteka ma Jou Madutu wodiai gënanga karana ngini niadiai o agama matita ekola karana ngini ni ihene o Abari ma Oa gënanga dé ningaku o Kristusika? 3:6 Gënanga imatero hokä yatuli-tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yakorona o Abraham -- hoko nënanga, "O Abraham wo ngaku ma Jou Madutu ika dé karana ai ngongaku gënanga ünanga ma Jou Madutu wïtarima hokä o nyawa yasosanangi ma Jou Madutu ai hininga." 3:7 HÒ kokiani ngini nima mäo igou-goungu o nyawa o Abraham ai difauku ganga o nyawa yongaku-ngaku ma Jou Madutuika. 3:8 Ma Jou Ai Demo ma Buku yamäkeoka ihira ma Jou Madutu wahi gumala hagala o nyawa o Yahudi okaua imateke oa-oaoli de ma Jou Madutu, nako önanga iwi ngaku ma Jou Madutuika. O Abari ma Oa gënanga ihi ngahu ihira o Abrahamika o jaji nënanga magoronaka, "De mangëkomo ngona, ma Jou Madutu aha wahi barakati mata-mata o hoana de o berera manyawa o dunia malokuoka." 3:9 O Abraham wongaku, ho ünanga iwihi barakati. Hoko genangoli mata-mata o nyawa yongaku-ngaku, aha wahi barakati kamamoi de o Abraham. 3:10 Hagala o nyawa imahi gogagao o agama matitaika, mata-mata yowango o lolai matimiuku. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O nyawa yososetiaua yadiai mata-mata yatuli-tulihoka o Agama ma Tita ma Buku magoronaka, ma Jou Madutu wahilolai!" 3:11 Kamoiö de moiua o nyawa imateke oa-oa de ma Jou Madutu de karana yadiai o agama matita. O hali gënanga i hi nyataka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "Duga-duga o nyawa yongaku-ngaku ma Jou Madutuika hiädono manga dodohanga de ma Jou Madutu yaoaoli, aha yowango!" 3:12 Mä o agama matita ihiholeua o ngongaku malokuoka. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi o nyawa yadodiai o agama matita, aha yowango karana o tita gënanga. 3:13 Mä o Kristus wonahi lapahi ngone de o agama matita malolai. Unanga wodiai gënanga de wohigumala Ai diri yalolai karana ngone. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Yädäene o lolai o nyawa yohonenge yonuneuku o liate magotaka." 3:14 O Kristus wodiai hoko gënanga hupaya o barakati ma Jou Madutu wihi jäjaji o Abrahamika yahi döakoli hagala o nyawaika o Yahudi manyawaua. De hoko gënanga ngoneö hongaku-ngaku ma Jou Madutuika, yakunu hatarima o Womaha ma Jou Madutu wohi jäjaji gënanga. 3:15 Roriadodoto! Irahai ngohi tapäke o hitotero o wange higëtongo hadodiai. Nako o nyawa yadiai o jaji moi de o jaji gënanga yaputuhoka, done kao nyawa moiö de yakunua yatöaka o jaji gënanga, ekola yödogo okia naga moi enangika. 3:16 Ma Jou Madutu ai jaji-jaji gënanga ma Jou Madutu wodiai mangale o Abraham dé mangale o nyawa o Abraham ai difauku. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihua "dé mangale hagala o nyawa o Abraham ai difauku", mamangarati kamanga ngöe. Yatulihi genangokadau ganga "dé mangale o nyawa ani difauku", ma mangarati womatëngo dika Unanga gënanga o Kristus. 3:17 Ngohi tomau tohihihira nenangoka genangala nenanga doka: ma Jou Madutu ai jaji ihira yadiaioka dé yaputuhoka. O agama matita ihi döa-döaka o taongo o ratuhu iata de moruange ipahaika, yakunua yatöaka maputuhu de yaehe ma Jou Madutu ai jaji gënanga. 3:18 Hababu nako ma Jou Madutu ai ngongike imahigagao o agama matitaika, done gënanga igoungokaua o ngongike wohi jäjaji. Imakorona karana ma Jou Madutu wihijajioka o Abrahamika, ho ma Jou Madutu wihidöaka gënanga unangika. 3:19 Nako hoko gënanga, mangale okia o agama matita ihidöaka? Mabobaluhu ena genangala o tita gënanga ihidogo la inyata o nyawa nanga dodilakuru. O agama matita gënanga ilaku duga-duga hiädono woböa womatëngo o Abraham ai difauku, kiaka yahëto-hëtongo ma Jou Madutu ai jaji magoronaka o Abrahamika. O agama matita gënanga o malaekat-malaekat ihi ädono de iwi päke womatëngo o nyawa. 3:20 Aa, kokiani naga o regu hinoto, dahao iparalu o huhuloko. Mä ma Jou Madutu woparalua o huhuloko, hababu Unanga mahirete wohijobo. 3:21 Boteka gënanga mamangarati o agama matita ima lawani de ma Jou Madutu ai jaji? Maraioka kowali! Hababu nako o agama matita ihi döaka mangale inahidöaka o wowango o nyawaika, done o nyawa yakunu homateke oa-oa de ma Jou Madutu de madodagi o agama matita. 3:22 Mä Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi mata-mata o hoana de o berera manyawa naga o baradoha makuaha matimiuku. Karana gënanga, o ngongike ihi jäjaji de matiti o ngongaku o Yesus Kristus yahidöaka onangika yongö ngaku-ngaku. 3:23 Ihira de iböa maöraha mangale hïngaku o Kristusika, ngone inagöana o agama matita ihidodiai; ngone hokä ina kurungaino hiädono o ngongaku gënanga ihi nyata. 3:24 De hoko gënanga, o agama matita imadadi hokä tongone nanga gogöana hiädono o Kristus woböa la wona diai ngone homa teke oa-oaoli de ma Jou Madutu karana ngone hïngaku o Kristus. 3:25 Oraha nänga, karana maorahoka o nyawa yakunu hïngaku o Kristusika, ho ngone o agama matita inä göanokaua. 3:26 Karana ngini ningaku o Kristus Yesusika, ho ngini nirimoi dede Unanga; dé mangale karana gënanga ngini nidadi ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka. 3:27 Ngini mata-mata inï ohikoka de o gohiki itebi-tebini de o Kristus ai romanga, hÒ ngini niatarima nia dirioka o Kristus mahirete ai wowango mabiaha. 3:28 O hali nënanga magoronaka koiwaka naga mahowono o Yahudi manyawa dé o Yahudi manyawaua, o gilaongo dé o gilaongua, o nauru dé o ngoheka. Riadodoto mata-mata kamoi karana o Kristus Yesus. 3:29 Nako ngini tö Kristus, done ngini ganga o Abraham ai difauku. Dé ngini aha nia tarima okia ma Jou Madutu wohi jäjaji. Galatia 4 4:1-2 Mä iparalu ngohi tohi ade-ade tohi totiaika; madëkana womatëngo o puhaka majojö kao ngohakohi, naga o nyawa iwï göana ünanga dé ihi dailako okia wopö paralu hiädono ünanga ai umuru yadono ai ama wohitötantu. Unanga iwi hidiai hokä o gilaongo womatëngo, ngarokö imoteke madiai mata-mata o arata gënanga ünanga madutu. 4:3 Hoko genangö de ngone: Madëkana de magurutu ngone hobaluhuwahi, hagala o womaha yakokuaha o dunia nënanga imä gilaongo ngone. 4:4 Mä maöraha yakokoronauku, ma Jou Madutu wïhuloko ai Ngohaka o duniauku. O ngohaka gënanga o ngoheka momatëngo mihi ngohakuku dé wowango o agama matita makuaha matimiuku. 4:5 De hoko gënanga Unanga wahilapahi hagala o nyawa yowango-wango o agama matita matimiuku; hupaya ngone ö yakunu hodadi ma Jou Madutu ai ngohangohaka. 4:6 Karana ngini ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka, ma Jou Madutu wïhuloko ai Ngohaka ai Womaha iwohama nia hiningaika Riadodoto dé ahi hiningaika, enagënanga o Womaha ihiböaka, "Ama, ya ahi Ama." 4:7 HÒ, ngini o gilaongokaua, duga-duga o ngohaka. Dé karana ngini ma Jou Madutu ai ngohaka, ho ma Jou Madutu aha winihidöaka nginika hagala okianaga wasosadia mangale ai ngohangohaka. 4:8 Mahira ngini niwi nakoua ma Jou Madutu, mahababu gënanga o kuaha-kuaha nia pulono hokä o gikiri nidadi magilaongo mä imoteke madiai hakali-kali ma Jou Madutua. 4:9 Mä oraha nanga ngini niwinako ma Jou Madutu, ekola iholoi yadäene ma Jou Madutu winï näko ngini. Aa, yadodoa ho ngini nimau nima iduloli o dunia nënanga mawomaha madorouika? Yadodoa ho ngini nimau nimahi gilaongoli o womaha madorouika gënanga? 4:10 Ngini nihi amoko hagala o wange ihi tötantu, o mede-o mede ihi tötantu, dé o taongo-o taongo ihi tötantu. 4:11 Ngohi tömodongo, uha-uha la tongohi ahi kangela mangale ngini kaparahaja dika. 4:12 Roriadodoto! Ngohi togahoko de magiria hupaya ngini nimadadi hokä ngohi. Karana ngohiö tomadadioka hokä ngini. Ngini okianaga ihowo-howono kamoiö de nidiaiua ngohino. 4:13 Marai ngini kanio hiningahi okia idadi o hababu ho ngohi madodihirakahi tohi ngahu o Abari ma Oa gënanga nginika. Mahababu enagënanga karana ngohi topanyakeuku. 4:14 O öraha gënanga ngini nihi emonua ngohi, ngarokö madodagi tongohi ahi röehe marupa o cocoba ilamo-amoko nginika. Kaidogo ngini nihitarima ngohi hokä nia tarima ma Jou Madutu ai malaekat ekola hokä niwitarima o Kristus Yesus mahirete. 4:15 Ngini duru niutumu o öraha gënanga. Mä oraha nanga, kiaka yaika niautumu gënanga? Ngohi tohi öriki o öraha gënanga ngini niomodeke nia tubalenge nia lako mahirete la nihihi döaka ngohino, nako gënanga yakunu niadiai. 4:16 Boteka öraha nanga ngini nihi pulonoka ngohi hokä niahaturü, karana ngohi tohi nyata o diai nginika? 4:17 Hagala o nyawa mahomoa gënanga de manga garago inïlingiri ngini, mä toönanga manga dungutu itorou. Onanga duga-duga yöigo yatöaka nia hidohanga dede ngomi, hupaya ngini niä nïki önanga de niagarago. 4:18 Igoungu yaoa mangale de niagarago o hali ma oa-oa magoronaka, itiyakunu salalu hoko gënanga dé uha duga-duga nako ngohi naga dede ngini. 4:19 Ahi ngoha-ngohaka tini haya-hayangi! Ngohi o öraha nënanga tatagongoli o hangihara karana ngini. Ngohi tatagongo o hangihara hokä ayo momatëngo matagongo o hangihara maöraha ami ngohaka imakilau. Ngohi aha igila-gila tatagongo o hangihara, nako o Kristus ai wowango mabiaha idatomowahi nia diri oka! 4:20 Ngohi duru tö hininga de tö igo ngohi naga öraha nanga tingini nia hidogoronaka, hupaya ngohi tinï temo nginika de o ilingi hara moioli, karana ngohi tohi orikokaua okiali tomau todiai dede ngini! 4:21 Roriadodoto niomau niwango o agama matita-matita makuaha matimiuku, abeika ni ihene ngohino! Ngohi aha tinihi ngahu nginika imoteke madiai okia yatulihi o Musa ai Tita ma Buku magoronaka. 4:22 Genangoka dau yatulihi o Abraham ai ngohaka yahinoto: Womatëngo ganga ngoi ayo mogilaongo, dé womatëngoli ngoi ayo molapahi. 4:23 O ngohaka ngoi ayo mogogilaongo womakilau biaha karana o nyawa manga mau. Mä o ngohaka ngoi ayo mololapahi, womakilau karana ma Jou Madutu wihi jäjajioka. 4:24 Nënanga yakunu hapäke hokä o hitotero. O ngoheka yahinoto gënanga ganga hohi totero de o jaji hinoto; moi ma ahali o Sinai ma lokuino -- genangala o ngo Hagar; ami ngoha-ngohaka ima kilau hokä o gilaongo. 4:25 HÒ, o ngo Hagar genangala o Sinai ma loku, o Arab mabereraka. Münanga mohinonako o Yerusalem maberera de mata-mata yogögogere genangokadau kiaka o öraha nënanga idadioka o gilaongo. 4:26 Mä o Yerusalem o horogaka gënanga ganga o Yerusalem ilolapahi, dé enanga ganga tongone nanga ayo. 4:27 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi, "Nomörene hei ngoheka nofafätua, de komaiwahi nongohaka! Nomörene dé noulili de nohagaga hei ngona komaiwahi namäo nongohaka nohangihara! Hababu o ngoheka manga rokata yämala-malaika aha yamäke o ngohaka iholoi iwöe de o ngoheka yowango-wango de manga rokata." 4:28 Roriadodoto! Ngini mahirete ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka nimakilau karana ma Jou Madutu ai jaji; ngini nima ketero hokä o Ishak. 4:29 O öraha gënanga o ngohaka woma kokilau imoteke o nyawa manga mau, wïaniaya ma ngohaka woma kokilau karana ma Jou Madutu ai Womaha mamau. Hoko genangö öraha nanga. 4:30 Mä okia yatulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka? Genangokadau yatulihi hoko nënanga: "Nimiduhu magilaongo o ngoheka gënanga kamamoi de ami ngohaka, hababu magilaongo o ngoheka ami ngohaka gënanga aha wodadiua o puhaka majojö kamamoi de o ngoheka mololapahi ami ngohaka." 4:31 HÒ, Roriadodoto, ngone nënanga koigoungua magilaongo o ngoheka ami ngoha-ngohaka; ngone ganga o ngoheka mololapahi ami ngoha-ngohaka.

Galatia 5

5:1 Ngone öraha nanga holapahi, hababu o Kristus wona hilapahioka ngone! Hababu gënanga nia sosö nialolapahi, dé uha nimau inï gilaongoli. 5:2 Nio hohininga, nako yogahoko ngini ini huna, gënanga mamangarati o Kristus ai faidä koiwa nginika. Yahëto-hëtongo nënanga ganga ngohi mahirete, o Paulus. 5:3 Mamoiohi ngohi tohidöaka o hohininga o nyawa yogaho-gahokika yähuna, önanga ipatutu yadiai mata-mata o agama matita! 5:4 Nako ngini nimahi dailako nima teke oa-oa de ma Jou Madutu de madodagi o agama matita, gënanga mamangarati nia hidohanga de o Kristus itöakoka. De hoko gënanga ngini niwango ma Jou Madutu ai hayanga de Ai dora madaera maporetoka. 5:5 Mä mangale ngomi, ngomi mimahi nganono de ma Jou Madutu ai Womaha maroriwo dé de matiti mia ngongaku o Kristusika, ma Jou Madutu womihi akunu ngomi mima teke oa-oa dede Unanga. 5:6 Hababu nako ngone horimoioka de o Kristus Yesus, o hali hamoteke ekola hamotekua o huna madatoro idadiokaua o lolehali. Kahohi amoko duga-duga hongaku o Kristusika, dé genanga inyata nanga dora magoronaka o nyawa mahomoaika. 5:7 Mahira ngini nirorebe kayaoa! Oraha nanga yadodoa ho ngini nihi ngounokauali ma Jou Madutu ai mauika? Onagona inï bajaka ngini? 5:8 Marai yadodiai gënanga ma Jou Madutua winï aho-ahokoka ngini! 5:9 "O ragi mahuhutulu aha yahëro mata-mata o tarigu yapëha-pëhakoka," o nyawa yato. 5:10 Ngarokö hoko gënanga ngohi kato ngakuohi ngini aha nia motekua o damäke okianaga mahomoa, hababu ngone horimoioka de o Kristus. Dé ngohi tohi goungu o nagona dika yaruae nia dibanga aha ma Jou Madutu wähukumu. 5:11 Mangale ngohi, Roriadodoto yadodoa ho ngohi hoko genangika dika ihi haturü nako ngohi katohi ngahuohi o huna madatoro gënanga iparalu? Nako ngohi igoungu tohi ngahu hoko gënanga, done tohi ngahu-ngahu mangale o Kristus ai salib yapudaua o loleha. 5:12 Iholoi yaoa hagala o nyawa yaroruae nia dibanga gënanga gila-gila dika yohupu kamamoi o jemaatoka! 5:13 Riadodoto ngona ini ahokoka la nodadi o nyawa yololapahi. Mä uhali nia päke nia lapahi madodagi gënanga la kahoko genangika niadiai okia dika ngini nionö nahihu niadiai. Iidulu yaino, ngini kokiani nimakodora dé nima teke leleani. 5:14 Mata-mata o agama matita yatipokoino o tita moi nënanga magoronaka, "Kokiani ngona nädora ani dodiawo o nyawa hokä ngona nödora ani diri mahirete." 5:15 Mä nako ngini nima kokoroputu, nimahidodiai, done ngini kamamoi niwedere. 5:16 Ngohi ahi dungutu hoko nena: Malaikala ma Jou Madutu ai Womaha inï tuda ngini dé uhali niwango imoteke o nyawa nanga biaha manahihu. 5:17 Hababu o nyawa nanga nahihu ima roributu de ma Jou Madutu ai Womaha mangigo, dé ma Jou Madutu ai Womaha mangigo ima roributu de o nyawa nanga nahihu. Hinotö ima roributu, hiädono ngini niakunua niadiai okia ngini nio igo-igo. 5:18 Mä nako ma Jou Madutu ai Womaha inïtuda ngini, done ngini ini kuahaua o agama matita. 5:19 O nyawa nanga biaha manahihu inyata o manarama isösafarune magoronaka, ipese-peseke, dé ipatutua; 5:20 o gomanga yahuba-huba magoronaka, o guna-guna; imateke höhaturü magoronaka, imakoka ngamo, imaka ngakua, itaiti yätohata, dé ihi akunu manga diri mahirete; o gitingaka, de imakokafara, 5:21 o hininga imä kogogono, kayä dalu-dalukika, kayo rame-rame dé mangöeohi mahomoa. Gënanga dau honangika mata-mata öraha nanga ngohi tinihi döaka o hohininga nginika hoka sarakia mahiraö ngohi tinihidöaka o hohininga nginika, hagala o nyawa yododiai o hali-hali hokä hoko gënanga aha yodadiua o gegëtongo ma Jou Madutu ai umati. 5:22 I idulu yaino, nako o nyawa yätuda-tuda ma Jou Madutu ai Womaha, mahasili genangala: Onanga imäkodora, önanga yogarago, önanga manga hininga irïdi, önanga yosabari dé manga hininga ihailoa, önanga yaoa o nyawa mahomoaika, önanga yosetia, 5:23 önanga manga hininga itipokouku, dé salalu yakunu yakuaha manga diri. Koiwa naga o agama matita yöduhunu o hali-hali hokä hoko gënanga. 5:24 Hagala o nyawa yodädadioka to Kristus Yesus, o nyawa geönanga yahohonengoka o nyawa mabiaha de hagala o hininga i totorou dé toëna manahihu. 5:25 Ma Jou Madutu ai Womaha inahi döakoka ngoneino o wowango mahungi; mangale hababu gënanga enangö kokiani yakuaha nanga wowango. 5:26 Yakunua ngone hodadi nanga hininga ikurutile, dé manga hininga hahiri, de o hininga homako gogono moi de moi.

Galatia 6

6:1 Roriadodoto! Nako o nyawa womatëngo niwi mäke o baradoha moi wodiai, kokiani niwö wango-wango niamoteke ma Jou Madutu ai Womaha, niwituda o nyawa gënanga womakilioro o ngëkomo madiai ika. Mä kokiani ngini niadiai gënanga niwi bole-bole, dé nimä göana uha hiädono ngini mahirete inï däene o bobaja. 6:2 Kokiani ngini nima kokabatumu nia tagongo o nyawa manga gina, hupaya de hoko gënanga ngini nia motekoka o Kristus ai pareta. 6:3 Nako o nyawa womatëngo watobote ai diri duru i baraguna, ena hioko kowali, o nyawa gënanga waeluku ai diri mahirete. 6:4 O nyawa amomoi kokiani yatailako manga diri boteka ai kalakuanga yaoa ekola kowali. Nako yaoa, ünanga yakunu wamäo ai hininga ilamoko de o hali gënanga. Mä ngaro uha ünanga wohi tero-tero de okia o nyawa mahomoa yadodiai. 6:5 Hababu moi-moi o nyawa kokiani yamoku mahirete imahi tagongo mabobaluhu. 6:6 O nyawa yatotarima o Kristus ai dodötoko, kokiani imahidoku de ai guru okia naga unangoka maoa-oa, mata-mata. 6:7 Uha inï tipu. Ma Jou Madutu idadiua imahi gogule! Okia yadatomo, genangala yautuku. 6:8 Nako o nyawa yodatomo imoteke o nyawa mabiaha, ünanga aha wautuku o honenge mabiahaino gënanga. Mä nako ünanga wodatomo imoteke ma Jou Madutu ai Womaha matutuda, ünanga aha wautuku o ngango madutu dé ikakali ma Jou Madutu ai Womahino. 6:9 Hababu gënanga, uha ngone högihounu hodiai o hali maoa-oa; hababu nako ngone homatogumua hodiai o hali gënanga mamoiuku ngone ahaö hautuku mahasili. 6:10 HÒ madëkana de magurutu naga o öraha ngoneoka, kokiani ngone hodiai o oa-oa o nyawa mata-mataika, maboboloi nanga roriadodotika homa teke o ngongaku moi. 6:11 Nia tailako nihidodiai o hidoku nënanga ngohi mahirete totulihi de madulihi mapako-pako. 6:12 Hagala o nyawa yomau-mau ihi hohihira manga diri de o hali hamö mäke-mäke, geönanga ihidödailako inï pakisa ngini nia moteke o huna madatoro. Mä onanga yadiai gënanga duga-duga hupaya önanga yä aniayaua o Yahudi manyawa mangale karana o Kristus ai salib. 6:13 Hagala o nyawa yanö ninïki o huna madatorö ma ihi dagiua o agama matita. Mä onanga yomau ngini inï huna, hupaya önanga yakunu imahi amoko bari ngini nia moteke o datoro gënanga. 6:14 Mä ngohi mahomoa de tongone nanga Jou Yesus Kristus wohone-honengoka o saliboka, hakali-kali kaokianaga moiö de toluku tohi amoko. Hababu itiai karana Unanga wohonengoka o saliboka, ho o dunia okiakaua mamangarati ngohino. Dé o duniaika nënanga, ngohiö ma hokä tohonengoka. 6:15 Ima huna ekola ima hunaua, gënanga hohi amokua. Hohi amo-amoko genangala hodadi o nyawa mahungi. 6:16 Hagala o nyawaika yowö wango-wango de manga da mäke gënanga dé hoko genangoli mata-mata ma Jou Madutu ai umatika, ngohi tonganono ma Jou Madutu aha wahidöaka o lolä dé Ai hayangi de ai dora. 6:17 De ikali, ka o nyawa moiö de uhali o huha nihidiaioli, hababu tongohi ahi röehoka naga manyonyata igoungu ngohi o Yesus tinö ninïki. 6:18 Tanu o Yesus Kristus tongone nanga Jou salalu winihi barakati Roriadodoto. Amin.

Efesus 1

1:1 Ma Jou Madutu ai umati o Efesus ma bereraoka, niso setia o Kristus Yesusika! 1:2 Ngohi, o Paulus, o Kristus Yesus ai rasul mangale de ma Jou Madutu ai mau, tonganono tanu tongone nanga Ama ma Jou Madutu dé o Jou Yesus Kristus winihidöaka o barakati de o lolä nginika. 1:3 O higiriri ma Jou Madutu, tongone nanga Jou Yesus Kristus ai Ama! Unanga wonahi barakati ngone de hagala o barakati o rohani mabarakati o horoga magoronaka, karana ngone horimoi de o Kristus. 1:4 O dunia nënanga wohidadi uwahi, ma Jou Madutu wo na irikoka ngone itilakuru o Kristus de madungutu hupaya ngone hodadi to Unanga madutu woma dingadingakoka dé makuranga koiwa Ai himangoka. Karana ma Jou Madutu ai dora, 1:5 Unanga wohi tantuoka iholoi ihira itilakuru o Yesus Kristus, aha Unanga wonä goraka ngone hodadi Ai ngoha-ngohaka mahirete. Dé igoungu woigo wadiai gënanga. 1:6 O higiriri ma Jou Madutu womomulia, karana itilakuru Ai Ngohaka wi igo-igo Unanga duru wona dora ngone. 1:7 Hababu, de o Kristus ai honenge, ma Jou Madutu wonahi lapahioka ngone, mamangarati Unanga wonahi apongoka tongone nanga baradoha. 1:8 Unanga wodiai gënanga karana Unanga duru wona dora ngone, dé Ai dora gënanga de maboloioka ngoneino de i tötotomo Ai barija dé Ai mangarati. 1:9 Imoteke Ai mau mahirete, ma Jou Madutu wohi ngahuoka ngoneino Ai datoro ma rahasia; Unanga waputuhoka Ai datoro gënanga aha wohitiai itilakuru o Kristus. 1:10 O datoro gënanga ganga hupaya hagala moi-moi, yaoa o duniaka yaoa o horogaka idadi kamoi de o Kristus hokä wohi häeke. Dé o hali gënanga ma Jou Madutu aha wohi tiai nako maöraha yadonoka. 1:11 Ma Jou Madutu womanarama hagala moi-moi imoteke Ai ngigo dé Ai putuhu mahirete. Kamahirahi Unanga wona irikoka ngone hababu Unanga woigo hupaya ngone hodadi Ai umati karana horimoi de o Kristus. 1:12 Malaika ngone, madodihiraka hïnganono o Kristusika, higiriri ma Jou Madutu karana Ai mulia! 1:13 Nginiö nidadioka ma Jou Madutu ai umati maöraha ngini ni ihene ma Jou Madutu ai behehongo, enagënanga o Abari ma Oa inihidöaka o halamati nginiika. Ngini ningaku o Yesus Kristusika, karana gënanga ma Jou Madutu wohidöaka o nonako nginika to Unanga madutu, enagënanga ai Womaha wohi jäjajika. 1:14 O Womaha gënanga ina tagongo, ngone aha hatarima okia ma Jou Madutu wohi jäjajioka Ai umatika. Nënanga ihidöaka o ngongaku ngoneino ma Jou Madutu aha wonahilapahi Ai umati. O higiriri ma Jou Madutuika karana Ai mulia! 1:15 Hababu gënanga, maöraha ngohi toihene ngini niwi ngaku ma Jou Yesusika, dé ngini nia hininga ma Jou Madutu ai umati mata-mata, 1:16 itoa-toakua ngohi totarima kasi ma Jou Madutuika mangale ngini. Salalu ngohi tahëtongo nia römanga maöraha ngohi tomä niata. 1:17 Ngohi togahoko lá nanga Jou Madutu tongone nanga Jou Yesus Kristus, o Ama womomulia, winihidöaka ai Womaha nginika. O Womaha gënanga aha ngini ini diai nibarija, dé aha ihi matoko ma Jou Madutu nginika hiädono ngini niwi näko Unanga. 1:18 Ngohi togahoko hupaya ma Jou Madutu wahelenga nia dibanga hiädono idadi itararono; la ngini nimangarati okia ngini yakunu nio nganono ma Jou Madutuino ngini wini ahoko. Hoko genangö la ngini nihi öriki hokokia de maboloioka o barakati-o barakati ihohailoa ma Jou Madutu wohidiai ukuoka mangale Ai umati; 1:19 dé hokokia magiria ma Jou Madutu womanarama de Ai kuaha itötomo ngoneoka hongaku-ngaku. Ma Jou Madutu ai kuaha gënanga hokä imatero o kuaha kabiahaua, 1:20 wa päke-päke maöraha wihiwango okali o Kristus o honengino dé wihi döaka Unangika ai pangkati magö gurutile imaki nïki de ma Jou Madutu o horogaka. 1:21 O Kristus ai pangkati gënanga iholoi ikurutile de hagala o popareta manga pangkati, hagala yokokuaha, hagala o tutuda, hagala o tua-tuanga dé o nagonaö dika yahi döaka o pangkati magögurutile; yaoa yowango öraha nënanga, yaoa yowango öraha aha iböa. 1:22 matimioka, dé wahidöaka o Kristus o jemaatika hokä wohi häeke hagala moi-moi. 1:23 O jemaat ganga o Kristus ai röehe, wohi totomoka mangale Unanga hagala moi-moi kiaka ö dika.

Efesus 2

2:1 Ngini mahira nihonenge hokä rohani, karana ngini nibaradoha de nia tilakuru ma Jou Madutu ai pareta-pareta. 2:2 Oraha gënanga ngini nianïki o dunia nënanga mabiaha; mamangarati ngini nihingounu o gitawa ma amo-amoko makuahaika, enagënanga o womaha öraha nënanga yakuaha o nyawa manga hininga iwihi ngou-ngounua ma Jou Madutuika. 2:3 Ngone ma hira mata-mata kaho make tero dika dede önanga; ngone howango hamoteke tongone o nyawa nanga biaha dé hadiai okia yasanangi nanga röehe dé nanga dibanga. Oraha gënanga ngone ganga manyawa ina korona ma Jou Madutu ai dohata, hokä imatero o nyawa mahomoa. 2:4 Mä hokokia ma amoko ma Jou Madutu ai hininga maoa! Hoko gënanga Unanga wonahininga ngone, 2:5 hiädono maöraha ngone kaho honengohi de madodagi o rohani karana nanga dodilakuru ngone, Unanga wonahi wango okali ngone homa kinïki de o Kristus. Ho, duga-duga karana ma Jou Madutu ai hininga maoa de gënanga ngini inihi hälamatoka. 2:6 Karana ngone horimoi de o Kristus Yesus, ma Jou Madutu wonahi wango okali ngone homakinïki dede Unanga, hupaya ngoneö hopareta homakinïki dede Unanga o horoga magoronaka. 2:7 Ma Jou Madutu wodiai gënanga hupaya maöraha aha iböa, o nyawa yakunu yamäke, hokokia ma amoko ma Jou Madutu ai dora. O dora gënanga ma Jou Madutu wohimatoko itilakuru Ai hininga maoa ngoneino, de madodagi o Kristus Yesus. 2:8-9 Ma Jou Madutu wini hininga ngini, hababu gënanga Unanga wini hihalamati ngini karana ngini niwi ngaku o Yesusika. Nia halamati gënanga nia manaramua mahirete mahohoko. Enagënanga ma Jou Madutu ai ngongike. Ho, o nyawa moiuaö de koiwa yakunu ima hile manga diri mangale o hali gënanga. 2:10 Ngone nënanga ma Jou Madutu ai dodadi, dé itilakuru o Kristus Yesus, ma Jou Madutu wonatiai ngone hupaya ngone hadiai o hali maoa-oa watiai ukuoka mangale ngone. 2:11 Roriadodoto o Yahudi okaua manyawa! Nio hininga nia wowango öraha mahira: Ngini inï hetongo "o nyawa ima hunaua", o Yahudioka manyawa ima ngaku manga diri ima huna (madungutu önanga yamäkeoka o nonako o nyawa yadodiai manga röehoka önanga). 2:12 Maöraha gënanga ngini nirimoiua de o Kristus, ngini ganga o nyawa maporetino iwohamua umati ma Jou Madutu ai ngongiriki. Ngini iwohamua o jaji maliliko magoronaka ma Jou Madutu wadodiai de Ai umati. Ngini niwango o dunia magoronaka nënanga nia nganono koiwa, nia Jou Madutu makoiwa. 2:13 Mä oraha nënanga, karana ngini nirimoioka de o Kristus Yesus, ngini mahira nikurutika, mangale o Kristus ai honenge inihi tigioka. 2:14 Hababu o Kristus mahirete ganga wonahidö dame-dame ngone. Unanga wahirimoioka o Yahudioka manyawa dé Yahudi okaua manyawa yodadi o hoana moi. O bebeno yahi kokitingaka toönanga manga hidogoronaka, enagënanga ima teke haturu, o Kristus wawederoka de Ai diri mahirete wohihuba. 2:15 O Yahudioka manga agama matita de mapareta-pareta de madatoro-madatoro waeheoka o Kristus hupaya o hoana hinoto gënanga yodadi o nyawa kao hoana moi o nyawa mahungi, kamoi dede Unanga. De madodagi gënanga o Kristus wodiaioka o dame. 2:16 Mangale Ai honenge o saliboka, o Kristus wahirimoioka o hoana hinoto gënanga, dé wahika dameoka önanga de ma Jou Madutu, hiädono o haturu gënanga ihihangoka. 2:17 Hababu gënanga o Kristus woböa mangale wohi ngahu o Abari ma Oa mangale o dame gënanga nginika; ya oa nginika o Yahudi okaua manyawa, kahuruono nikurutika de ma Jou Madutu, yaoa o Yahudi manyawa yotigi ma Jou Madutuika. 2:18 De madodagi o Kristus, ngone mata-mata -- yaoa o Yahudi manyawa ya oa o Yahudiua manyawa -- mangale ma Jou Madutu ai Womaha kamoi, yakunu hitigika o Ama womomulia. 2:19 Hababu gënanga, ngini iwohamoka uaoli o nyawa o berera madutua ekola o nyawa maporetino. Oraha nënanga ngini ganga ma Jou Madutu ai umati manyawa mata-mata. Ngini ganga ma Jou Madutu ai tau madola manyawa. 2:20 Nginiö ihi gokoka o hohole malokuoka yakelengaka o rasul-rasul dé o nabi-nabi, de o Kristus Yesus hokä o helewo duru malokuoka. 2:21 Unanga watatoro wohi goko mata-mata gënanga, idadi ma Jou Madutu ai Tau watinga-tingakoka mangale o Jou. 2:22 Karana o ngango irimoi de o Kristus, nginiö inihi goko magogiria nimakinïki de o nyawa mahomoa nidadi o tau moi mangale ma Jou Madutu; genangoko ma Jou Madutu wogogere de Ai Womaha.

Efesus 3

3:1 Hababu gënanga ngohi, o Paulus, ihi buika karana o Kristus Yesus mangale tingini o Yahudi okaua nia oa. 3:2 Marai ngini ni ihenoka ma Jou Madutu, karana Ai hininga maoa, wohihidöakoka ngohino o manarama nënanga mangale nia oa. 3:3 Ma Jou Madutu wohi demoka Ai datoro irorahasia dé wohingahuoka ngohino. (Imakorona o hali nënanga de madipoko ngohi tatulihoka däkena, 3:4 dé nako ngini nia basa, ngini aha nimangarati o rahasia ima korona o Kristus hokä ngohi tomangarati.) 3:5 Mahira o rahasia gënanga komaiwahi yahingahu o nyawaika, mä oraha nënanga ma Jou Madutu ai Womaha ihi matokoka o rasul-rasul dé Ai nabi-nabiika. 3:6 O rahasia gënanga ganga nënanga: Itilakuru o Abari ma Oa gënanga, o Yahudi okaua manyawa imakinïki yamäo ma Jou Madutu ai barakati-barakati mahira wadiai duga-duga mangale o Yahudioka manyawa. O Yahudi okaua manyawa yodadioka o röehe moi mahidoku, dé imakinïki yatarima okia ma Jou Madutu wohi jäjajioka itilakuru o Kristus Yesus. 3:7 Ma Jou Madutu wohihidöaka ngohino o ngongike -- enagënanga o manarama -- mangale tohigerewoto o Abari ma Oa gënanga. Ngohi tatarima o ngongike gënanga itilakuru ma Jou Madutu ai kuaha imanarama ahi diri magoronaka. 3:8 Ma Jou Madutu ai umati yongodumu manga hidogoronaka ngohi duru topatutua. Mä ma Jou Madutu wohihidöaka ngohino o ngongike nënanga: o manarama mangale tohi abari o Abari ma Oa o Yahudi manyawa ikaua mangale o Kristus ai kaya koi mata-mataua; 3:9 dé itilakuru ngohiö hupaya mata-mata o nyawa ihiöriki sarakia ma Jou Madutu wohi dadadi o dunia magilolitino nënanga, wadiaioka Ai datoro ka öraha mahirahi warahasiahi o duniaika. 3:10 Ma Jou Madutu ai dungutu enagënanga hupaya öraha nënanga, itilakuru o jemaat, mata-mata yasosö o kuaha o gitawaka ihi öriki ma Jou Madutu ai barija hagala marupa magoronaka. 3:11 Ma Jou Madutu wodiai gënanga imadäene de Ai datoro ikokakali, wadiaioka de madodagi o Kristus Yesus tongone nanga Jou. 3:12 De nanga ngongaku o Kristusika de karana horimoi de Unanga, ngone inahigumala mangale homahi tigi ma Jou Madutu de nanga ngongaku itototomo. 3:13 Hababu gënanga, tongohi ahi gogahoko enagënanga: uha nihawatere mangale okia ngohi taohana o hangihara karana ngini, hababu mata-mata gënanga ganga mangale nia oa. 3:14 Hababu gënanga ngohi tatilabuku o Ama ai himangoka. 3:15 Unangino moi-moi o tau madola o horogaka dé o duniaka yatarima manga rupa imomulia. 3:16 Ngohi toma niata tanu ma Jou Madutu womomulia mangale woigo wohikuata nia hininga de ai Womaha. 3:17 Tanu karana ngini ningaku o Kristusika, o Kristus wogogere nia hininga magoronaka, dé nia ngango nihihole de yakuaha de o dora. 3:18 Ngohi toma niata tanu nimakinïki de ma Jou Madutu ai umati mata-mata, ngini yakunu nio dumunu hoko kia ma amokika dé magurutu dé ma gurutile dé malukuku o Kristus ai dora, 3:19 de o nyawa ma akali hakunua homangarati hi ädono iloluku-lukuku. Tanu ngini nia näko o Kristus ai dora gënanga, hiädono ngini ini ömanga de ma Jou Madutu ai diri itototomo. 3:20 De ma Jou Madutu ai kuaha imanarama magiria tongone nanga diri magoronaka, ma Jou Madutu wakunu wadiai iholoi ikurutika iwöe de okia ngone hakunu hogahoko ekola hatibanga. 3:21 Kokiani niwihimulia ma Jou Madutu nia ngohaka de nia danonguku o jemaat magoronaka, i tilakuru o Kristus Yesus. Niwihigiriri ma Jou Madutu kahi ado-adonika! Amin.

Efesus 4

4:1 Hababu gënanga ngohi -- o bui manyawa moi, ihi bui karana tileleani o Jou -- kohagiria togahoko nginika: niwango imamoteke nia pangkati hokä o nyawa ma Jou Madutu wini aho-ahokoka. 4:2 Kokiani ngini hoko genangika nia hininga itipokouku, nia hininga yabole, dé nisabari. Nihidumutu nia dora de nima kiriwo moi de moi. 4:3 Nihidailako nia gou-goungu mangale niwango de o dame hupaya nia rimoi ma Jou Madutu ai Womaha yadodiai tatapu ipaliara. 4:4 Duga-duga naga o röehe moi, dé o Womaha moi. Hoko genangö ngini ini ahoko mangale kao ngonganono moi. 4:5 Duga-duga naga o Jou moi, o ngongaku moi, o gohiki madebidebini moi, 4:6 dé ma Jou Madutu moi wodadi o nyawa mata-mata manga Ama. Unanga o Jou o dunia magilolitino, womanarama itilakuru mata-mata, dé wakuaha magoronaka mata-mata. 4:7 Ngone moi-moi hatarima o ngongike moi imoteke okia o Kristus wohidöaka. 4:8 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Maöraha Unanga wodoa o ngï magögurutile, Unanga wä ao manga ngöe yobui-buika; dé Unanga wahidöaka o ngongike-ngongike o nyawaika." 4:9 Aa, nako mademo "Unanga wodoa" mamangarati Unanga madodihiraka woutioka hiädono o ngï duru koha dipokouku o duniaka nënanga. 4:10 Dé Unanga woutiutioka gënanga, Unangö wodöaka hiädono o ngï duru koha gurutile de hagala o dihanga hiädono o dunia magilolitino mata-mata yödola genangoka dede Unanga. 4:11 Unanga "wohidöaka o ngongike-ngongike o nyawaika"; utu yägoraka yodadi o rasul, mahomoa yodadi o nabi; mahomoali yodadi ihi ngahu-ngahu o Abari ma Oa gënanga, dé ma homoali yägoraka yodadi o guru-guru dé yopopaliara o jemaat. 4:12 Wadiai nënanga hupaya ma Jou Madutu ai umati yahidiai ingodumu hupaya yakunu iwi leleani ma Jou dé ihi goko o Kristus ai röehe. 4:13 De hoko gënanga ngone mata-mata hodadi kamoi mangale o ngongaku kaimadäene dé o mangarati kaimadäene mangale ma Jou Madutu ai Ngohaka. Dé ngone hodadi o nyawa o baluhu iholoi itedekana iholoi idogo itiai hokä o Kristus. 4:14 Ma ngone hodadiokaua o ngohangohakohi, kahopuda-puda dé ina ao yakaika yakaino mangale o dodötoko mabauhu irupa-rupa o nyawaino iwöe-wöe manga akali madorou. Onanga yahirehene o nyawa de manga akali madorou. 4:15 Kowali! Ikilioro yaino ngone kiani hohimatoko o hali-o hali madiai de nanga hininga iomanga o dora, hiädono hagala o hali magoronaka ngone iholoi itedekana iholoi idadi hotiai hokä o Kristus, wodadi wonahi häeke ngone. 4:16 Ai tutuda matimioka, o röehe mahidoku gënanga mata-mata itatoro irahai, dé ihi kokodohanga mangale o kobongo mangafoko moi-moi. Dé nako o röehe mahidoku moi-moi gënanga imanarama hokä hoko kiani, done o röehe ingodumu gënanga aha ihero idadi ibaluhu dé ikuata yatilakuru o dora. 4:17 Hababu gënanga de o Jou ai romanga, nënanga ngohi aha totemo de tohi totiaika: uhali niwango hokä o nyawa iwi näko-näkoua ma Jou Madutu, dé yatibanga ipoparahaja. 4:18 To önanga manga dibanga ihuhutuoka. Onanga yanakoua o wowango ma Jou Madutu wahi döa-döaka, hababu önanga kautuö de koiwa okia toönanga manga ganäko mangale ma Jou Madutu. Hoko gënanga önanga, karana manga häeke itogowini. 4:19 To önanga manga malekö makoiwa, hiädono önanga yamoteke hagala manga nahihu madorou, de yowango howono de manga hininga mahuka. 4:20 Mä o Kristus Yesus ngini niwi näko-näko hoko genangua! 4:21 Ngini ni ihenoka mangale Unanga! Dé hokä niwininïki, ngini ini dotokokaö mangale ma Jou Madutu Unangoka naga Ai biaha! 4:22 Hababu gënanga nia mala o nyawa ihira-hira de o wowango madulada ihira-hira magogiria yadadi dorou mangale o nahihu-o nahihu inihi rehene. 4:23 Kokiani nia hininga dé nia dibanga nia hungi mata-mata. 4:24 Kokiani ngini niwango hokä o nyawa mahungi nihïdadioka imoteke ma Jou Madutu ai dulada; enagënanga de nia biaha madiai, irikoto dé itebini. 4:25 Karana gënanga Roriadodoto mata-mata, uhali nieluku. Nidiai nia hininga irikoto moi de moika, hababu ngone mata-mata ganga o Kristus ai röehe mahidoku mata-mata. 4:26 Nako ngini ningamo, uha nia malaika nia gangamo gënanga, ngini inidiai hababu nibaradoha. Uha ningamo o wange moi iahumu, 4:27 hupaya o Ibilihi ima mäkeua o öraha. 4:28 O nyawa manga biaha yotohi-tohiki kiani imatogumu yotohiki. I idulu yaino önanga yomanarama hupaya yamäke manga inomo o wangeile de manga hininga iriko-rikoto dé yakunu yäriwo o nyawa yokura-kuranga. 4:29 Nako ngini nitemo-temo uha nihi demo, o demo ipese-peseke. Nia päke dika o demo-demo yahimomiki dé yahidöaka o roriwo o nyawa mahomoaika. O demo-demo hoko gënanga aha yägao o oa o nyawa yoihe-ihenika. 4:30 Uha nia huha ma Jou Madutu ai Womaha mahininga. Ngini ini sapuoka de o Womaha, nidadi to Jou Madutu. O Womaha genangö hokä o roriwo o Lapahi ma Wange aha iböa nginika. 4:31 Nia hihanga hagala o mamäo o hininga mahiri, nima kogogono o hininga madohata dé o gangamo. Uhali nima pöa-pöaka dé nidoa-doana. Uhali naga o mamäo o dohata ekola o mamäo mahomoa marupa hoko gënanga. 4:32 I idulu yaino, ngini kiani nia hininga maoa, dé nimakodora moi de moika, de nimahika apongo hokä ma Jou Madutuö winihi apongo ngini itilakuru o Kristus.

Efesus 5

5:1 Ngini ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka wini hohininga, hababu gënanga ngini kiani nima hiaha nia nïki ma Jou Madutu ai dulada. 5:2 Nia ngango kiani yodola de o dora, hokä o Kristusö wonahininga ngone. Unanga womahi hubaka Ai diri mangale ngone hokä o huhuba moi mabounu ihëmo-hëmoro, dé yasanangi ma Jou Madutu ai hininga. 5:3 Ngini ganga ma Jou Madutu ai umati. Hababu gënanga, o manarama-o manarama isosafarune dé patu-patutua ekola o kalilu, ipatutua naga ngini nia hidogoronaka. Uha hiädono o nyawa mahomoa ima lë o hababu mangale yotemo ngini nidiai o hali-o hali hoko gënanga. 5:4 Nginiö ipatutua nihidemo o demo ipese-peseke, isosafarune dé ipatu-patutua. Ma kokiani ngini nitemo sukur ma Jou Madutuika. 5:5 Nio hininga nihidodiai; o nyawa manga manarama isosafarune, ekola ipatu-patutua, ekola yokokalilu (o manarama hoko gënanga kaima däene dika de yahuba o gomanga), o nyawa gënanga yakunua yodadi o umati wapopareta o Kristus de ma Jou Madutu. 5:6 Uha ngini ini tipu o demo-demo mahomoa. Hababu o hali-o hali nënanga ihi puda ma Jou Madutu ai gangamo o nyawaika iwihi ngou-ngounua Unangika. 5:7 HÒ, uha hakali-kali nima kodohanga de o nyawa manga rupa hoko gënanga. 5:8 Ngini mahirete mahira naga o huhutu magoronaka. Oraha nënanga ngini nidadioka ma Jou ai umati, ho ngini naga o dararono magoronaka. Karana gënanga ngini kiani niwango o dararono magoronaka. 5:9 Hababu o dararonino gënanga ipuda hagala rupa o manarama maoa-oa, o adili dé o hininga marikoto ma Jou Madutu ai bubulonoka. 5:10 Nihi dailako nia näko okia yasanangi ma Jou ai hininga. 5:11 Uha niadiai o manarama-o manarama mabaraguna koiwa-iwa yadodiai o nyawa yowango o huhutu magoronaka. Ma kokiani ngini nia hekono o hali-o hali marupa hoko gënanga. ( 5:12 Hababu o hali-o hali önanga yadiai de ima ngiu-ngiunu gënanga, mangale ihi demo ö mayamalekoka.) 5:13 Hagala moi-moi yodacahaya o dararono magoronaka, aha yamäke madodiai. 5:14 Hababu mata-mata yakunu hamäke de madodiai, ganga doka o dararono. Hababu gënanga i temoka: "Nomomiki, hei ngona noma idu-iduoka, dé no momiki o honengino! O Kristus aha woni tararono ngonaika." 5:15 Hababu gënanga, nohininga nohidodiai ani ngango madodagi. Uha nowango hokä o bodo manyawa; ma nowango hokä o nyawa yososawaro. 5:16 Nia päke nihidodiai öraha mahigetongo naga nginioka, karana öraha nënanga naga öraha madorou. 5:17 Uha nibodo, mä niatailako okia ma Jou wöigo. 5:18 Uha ngini nihidaluku o angguru, hababu gënanga aha inihidadi dorou ngini. Ma kokiani, ngini ini kuaha ma Jou Madutu ai Womaha. 5:19 Nia päke o mazmurino mademo-demo, o puji manyanyi dé malugo o rohani, nia ade-ade magoronaka. Kokiani ngini de nia hininga imore-morene o puji nihi nyanyi ma Jouika. 5:20 Kahoko genangika dé mangale okiaö dika, kiani ngini nitemo tarima kasi ma Jou Madutu o Amaika, de o Yesus Kristus tongone nanga Jou ai romanga. 5:21 Mangale niwi horomati o Kristus, kiani ngini nimahiki gihene moi de moi. 5:22 Hekata, nihigihene ani rokatika hokä o Jouika. 5:23 Hababu o rokata ganga o häeke mangale ngoi hekata, hokä imatero o Kristusö wodadi o häeke mangale o jemaat dé Unanga mahireteö o Koano Wohihohalamati mangale o jemaat idadi Ai röehe. 5:24 Hokä ima tero jemaatö iwihi gihene o Kristusika, hoko gënanga hagala o hali magoronaka o hekata kiani mihigihene ami rokatika. 5:25 Rokata, nomihininga ngoni hekata, hokä imatero o Kristus wohininga Ai jemaat de wohihuba Ai diri mangale o jemaat gënanga. 5:26 O Kristus wodiai gënanga hupaya Unanga wakunu wohitebini o jemaat gënanga de Ai dodötoko dé itilakuru o gohiki madebi-debini ma akere, la maduruino Unanga wakunu wohilapahi ma Jou Madutuika. 5:27 De hoko gënanga o Kristus wadiai o jemaat gënanga ima oko de mamulia dé itebini Ai himangoka, koiwa naga mabodito ekola yätorou okiaö. 5:28 Hoko genangö o rokata kiani womihininga ngoi hekata hokä ünanga wo hininga ai diri mahirete. O nyawa imi hininga manga hekata mamangarati önanga yohininga manga diri mahirete. ( 5:29 Komaiwahi naga o nyawa yödohata manga röehe mahirete. Ma kokiani, ünanga wapaliara dé wogöana hokä o Kristusö wogöana Ai jemaat. 5:30 Ngone hohi öriki gënanga, karana ngone ganga o Kristus ai röehe mahidoku-hidoku.) 5:31 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Hababu gënanga o nyawa o nauru womatëngo aha wamala ai ama de ngoi ayo mangale ima rimoi de ngoi hekata, dé yahinoto aha yodadi kamoi." 5:32 O hidoku gënanga iwohama mamangarati iluku. Dé ngohi tohilakete gënanga de o dodohanga o Kristus dé jemaat mahidogoronaka. 5:33 Mä o hidoku gënanga nagaö madohanga de ngini: Kokiani moi-moi rokata imihininga manga hekata hokä önanga yohininga manga diri mahirete dé kiani moi-moi o hekata ihidailako mangale yahoromati manga rokata.

Efesus 6

6:1 Ngoha-ngohaka! Hokä iwininïki o Kristus, nia hingounu nia dimono karana gënanga ipatutu niadiai. 6:2 "Nia horomati nia ayo dé nia ama" ganga o pareta madodihiraka dema jaji ma Jou Madutuino, 6:3 enagënanga: "Hupaya ngona noutumu dé ani umuru ikurutu o duniaka nënanga." 6:4 Roriadodoto nidadadi o ama! Uha niadiai hoko gënanga marupa nia ngoha-ngohakika, hiädono idadi önanga yongamo. Ma kokiani, nia hidalamoko önanga de o datoro maoa-oa dé o Jou ai dodötoko. 6:5 Roriadodoto nidadi o gilaongo! Nia moteke nia tuanga ai pareta o duniaka nënanga. Niadiai gënanga de nia mamäo dema horomati dé nia hingounu de magou-goungu, matero-tero ngini niadiai o Kristusika mahirete. 6:6 Uha nidiai hoko gënanga duga-duga maöraha ngini ini göana, duga-duga mangale nia mäke o nyawa mahigiriri. Mä kokiani ngini niadiai hokä o Kristus ai gilaongo magogiria nia moteke ma Jou Madutu ai mau, de nia hininga itototomo. 6:7 O manarama ngini nia dodiai hokä o gilaongo gënanga, kiani ngini nimanarama de nia hininga imore-morene, matero-tero ngini niwi leleani o Jou dé duga-duga o nyawaikaua. 6:8 Nio hininga o nyawa moi-moi, yaoa o gilaongo yaoa o gilaongua, aha yatarima mabalahi o Jouino mangale o hali maoa-oa yadodiai. 6:9 Roriadodoto nidadi o tuanga! Kokiani ngini nidiai hoko genangoli nia gogilaongika. Ibötohi niadiai o huha. Nio hininga ngini dé nia gogilaongo gënanga mata-mata kania tuanga womatëngo, enagënanga o Jou o horogaka. Unanga wapulonua o biono. 6:10 Mabaha, kiani ngini nidadi nikuata de o kuata ngini nia mäke o Jou ai kuahaino, karana ngini nirimoi de Unanga. 6:11 Nia päke o kudoti madaë ingodu-ngodumu winihi döakoka ma Jou Madutu nginika, hupaya ngini niyakunu nima tumungu nia lawani ma akali madodagi isosawaro o Ibilihino. 6:12 Hababu ngone hakudoti o nyawaua halawani, mä halawani hagala hetanga makuata yakuaha öraha itotorou nënanga. Ngone halawani o womaha madorou makuata yakuaha o gitawaino. 6:13 Hababu gënanga, öraha nënanga nia päke ingodumu ma Jou Madutu ai kudoti madaë, hupaya ma wange itotorou ngini niyakunu nia lawani nia haturu makudoti. Dé hupaya tingini nia kudoti hiädono mabaha ipaha, ngini kani kua-kuatohi. 6:14 Kiani ngini nimahidodiai nima göana. Nia päke o setia ma Jou Madutuika hokä o gorona maninikutu, dé nia hininga madebi-debini hokä nia baju o behi. 6:15 Kiani de nia igomangale nihingahu o Abari ma Oa iyao o lolä, idadi nia hapato. 6:16 Oraha mahigetongo nia päke o ngongaku ma Jouika hokä o dadatoko; de o ngongaku gënanga ngini yakunu nia honenge mata-mata o toimi madoto o uku iwi totorouino. 6:17 Nia lë o halamati hokä sapeo o waja, de ma Jou Madutu ai demo hokä o oworo ma Jou Madutu ai Womahino. 6:18 Nia diai mata-mata gënanga de nimä niata mangale nigahoko o roriwo ma Jou Madutuino. Oraha mahigetongo, nimaniata hokä sarakia ma Jou Madutu ai Womaha inituda ngini. Kiani hoko genangika ngini nimagöana dé uha nimaike. Hoko genangika nima niata mangale mata-mata ma Jou Madutu ai umati. 6:19 Dé nima niatö mangale ngohi, hupaya maöraha ngohi totemo-temo, ma Jou Madutu wohihi döaka ngohino o demo-demo madiai. Dé hupaya ngohi de ahi barani takunu tohi ngahu o Abari ma Oa marahasia gënanga. 6:20 Karana o Abari ma Oa gënanga, ngohi todadi o huhuloko, dé oraha nënanga naga o bui magoronaka. Nima niata hupaya ngohi tobarani totemo-temo mangale o Abari ma Oa gënanga, hokä sarakia kokiani ngohi totemo-temo. 6:21 o Jou ai manarama magoronaka, aha winihi ngahu nginika hagala moi-moi mangale ngohi, hupaya ngini nihi öriki tongohi ahi wowango dé tongohi ahi manarama. 6:22 Hababu gënanga ngohi tihuloko ünanga nginika mangale winihi ngahu nginika mangale tongomi mia wowango mata-mata, hupaya nihikuata nia hininga. 6:23 Tanu o Ama ma Jou Madutu, dé o Jou Yesus Kristus wohigumala o jemaat yongodumu mangale yorimoi dé ima teke hininga inoli itatapu iwi ngaku o Kristusika. 6:24 Tanu ma Jou Madutu winihibarakati Riadodoto mata-mata niwi hohininga tongone nanga Jou Yesus Kristus de o dora ihone-honengua.

Pilipi 1

1:1 Ngohi, o Paulus kamamoi de o Timotius o Kristus Yesus ai gogilaongo, 1:2 minganono tanu ma Jou Madutu tongone nanga Ama, dé ma Jou Yesus Kristus winihidöaka Ai barakati dé o lolä nginika. 1:3 Mamoi-mamoi ngohi tomahininga nginika, ngohi totemo tarima kasi ma Jou Madutuika. 1:4 Dé mamoi-mamoi ngohi tinï niata Riadodoto mata-mata, ngohi tomä niata de ahi hininga i sosanangi. 1:5 Ngohi totarima kasi ma Jou Madutuika karana kama wange madodihirakahi hiädono öraha nanga, ngini nihibatumoka ngohi nihibarihi o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 1:6 Ma Jou Madutu mahirete wamuläenge o manarama maoa-oa gënanga nginioka, dé ngohi tönganono de tohigoungu Unanga aha wohi gila-gila o manarama gënanga hiädono iböto ma Wange o Kristus Yesus woböali. 1:7 Igoungu to ëna mangï de tongohi ahi mamäo hokä hoko gënanga nginika, hababu Riadodoto mata-mata salalu nitigi ahi hiningaika. Inoli hababu ngini homakomoteke dede ngohi hatarima o ngongike ma Jou Madutu wohihi döa-döaka ngohino; kaya oa o öraha nënanga itai-taitino ngohi o bui magoronaka kaya oali maöraha ngohi naga maporetoka mangale töriwo de törigao o Abari ma Oa gënanga. 1:8 Ma Jou Madutu wohihi öriki i goungu ngohi duru tinï hininga de tinï nganono nginika de o mamäo o dora i bitu-bitumu o Kristus Yesusino mahirete. 1:9 Nënanga doka tongohi ahi niniata mangale ngini; tanu ngini kai dogo-dogo niwï dora ma Jou Madutu de nia dodiawo o nyawa dé i gila-gila idogo iluku o ganako madiai magoronaka dé o lolega i sosawaro. 1:10 De hoko gënanga ngini nihi öriki nimä ngiriki okia duru maoa-oa, dé nia wowango aha i tebini de o howono, ekola o galaki okia dika ma wange o Kristus woböali. 1:11 Nia wowango aha dema boboloi de o manarama i gou-goungu maoa kiaka duga-duga yakunu o Yesus Kristus mahirete wohi döaka mahasili; done ma Jou Madutu aha i wihimulia dé i wihigogiriri. 1:12 Ngohi tomau ngini nihi öriki, hagala o hali i dädadioka ngohioka kai dogo idadi o hababu i holoi yowöe o nyawa yoihene de yongaku o Abari ma Oa gënanga. 1:13 Mabaha, mata-mata o kadato magogöana dé o nyawa mahomoahi o bereraka nënanga ihi öriki ngohi ihi bui karana ngohi tïleleani o Kristus. 1:14 Dé ngohi i hi bui idadioka o hababu manga ngöe o Haranioka manyawaino o bereraka nënanga iholoi ihi goungoli mangale ma Jou, hiädono önanga idogo-dogo yobarani i hi abari ma Jou Madutu ai behehongo de yohawa-hawanua. 1:15 Itiai naga yamuruono toönanga manga higoronaka ihi ngahu o Kristus karana o hininga imä kogogono dé yomau imateke ributu, mä mahomoali ihi ngahu o Kristus karana manga dungutu madebi-debini. 1:16 O nyawa neönanga yodiai karana önanga iwï dora ma Jou Madutu dé ngohi, hababu önanga ihi öriki ma Jou Madutu wohi hulokoka ngohi mangale tohidumutu o Abari ma Oa gënanga itiai. 1:17 Mä mahomoa o nyawa ihi ngahu o Kristus de madungutu itorou; önanga ihi ngahu mangale ima tëngo-tëngo manga paralu. De gënanga önanga yönganono yakunu yadiai ngohi iholoi tohuha o bui magoronaka. 1:18 Mä yadodoaua! Hababu ngaro sarakia nagali, kayaoa gënanga yodiai de ma dungutu i tebini, kayaoaoli de manga dungutu ihowono, ka o Kristus dika ihi ngahuoli; ho ngohi tosanangi. Dé ngohi aha i tatapu tamäo hoko gënanga. 1:19 Hababu ngohi tohiöriki de hagala tingini nia niniata dé de o bobatumu o Yesus Kristus ai Womaha, ngohi aha ihihi lapahi. 1:20 Ngohi duru töigo-igo dé töngano-nganono ena genangala uha hakali-kali ngohi tohasilua tongohi ahi manarama magoronaka. I idulu yaino ngohi tönganono hupaya o öraha higëto-gëtongo, maboboloioli öraha nanga, ngohi takunu tomasadia tobarani hiädono de tongohi ahi jiwa de ahi röehe magahumu -- kayaoa ngohi towango ekola tohonenge -- iti o Kristus iwi himulia. 1:21 Karana mangale ngohi, tongohi ahi wowango madumutu duga-duga o Kristus! Dé o honenge mamangarati o utumu. 1:22 Mä nako de o wowango o duniaka nënanga, ngohi takunu tadiai o manarama iholoi ifofaidä, done ngohi tohiorikua kiaka kokiani ngohi tairiki. 1:23 Ngohi ihi tauru ari hohononga. Ngohi duru töigo tamala o dunia nënanga la toiki togogere de o Kristus, hababu gënanga doka duru yaoa; 1:24 mä mangale tingini nia paralu, ganga iholoi yaoa nako ngohi i tatapu togogere o duniaoka nënanga. 1:25 Ngohi i goungu tongaku mangale o hali gënanga. Mahababu gënanga ngohi tohiöriki ngohi aha i tatapu togogogere dede ngini Riadodoto mata-mata, hupaya takunu tinï riwo ngini idadi iholoi nikuata dé i dogo-dogo nisanangi nia ngongaku magoronaka ma Jouika. 1:26 Hababu gënanga, nako ngohi dahaö toma iduloli nginino, ngini nirorimoioka de o Kristus Yesus aha iholoi i wöeoli nia hababu la nima mäo nilamoko de tongohi ahi diri. 1:27 Aa, duru hohiamoko öraha nanga ena genangala ngini niwango imatero de okia i gaho-gahoko o Abari ma Oa mangale o Yesus Kristus gënanga. De hoko gënanga boteka ngohi yakunu homaka mäke dede ngini ekola kowali, ngohi aha toihene ngini ikuata nirimoi dé nimateke rorebe nima kokutuono mangale duga-duga o dungutu moi dé kamoi nia ngigo; enagënanga mangale o ngongaku imatero de o Abari ma Oa ma Jou Madutuino gënanga. 1:28 Kokiani ngini salalu nibarani; uha niä modongo nia haturü-haturüika. De hoko gënanga ngini nihidumutu maraioka önanga aha yohihanga, dé ngini aha niutumu, karana ma Jou Madutu mahirete winihi döaka o utumu nginika. 1:29 Hababu ma Jou Madutu winihi döakoka o ngongike nginika koigoungua duga-duga kaniwi ngaku o Kristusika, mä inoli la nia tagongo o hangihara de o Kristus. 1:30 Oraha nanga nginiö homakokomoteke dede ngohi o magoronaka; ena genangala ngini nia mäkeoka ngohi mahira to, dé kahirahiohi to hiädono öraha nanga, hokä öraha nanga ngini ni ihenoka.

Pilipi 2

2:1 Ngini nikuata, karana ngini nirimoi de o Kristus. Dé ngini i nï laru karana o Kristus winï dora. Ngini inï tuda ma Jou Madutu ai Womaha, dé nginiö nimäkodora de nima kahayangi moi de moi. 2:2 Aa, abeika ngini nia gou-goungu tongohi ahi hininga nia sanangi de o hali-o hali nënanga: Niwango o hininga moi de o dora ima koketero, de o dibanga ima koketero dé o dumutu ima koketero. 2:3 Uhali nidiai okia naga moi karana inihititila nia diri mahirete maparalu, ekola mangale nihikurutile nia diri. I idulu yaino kokiani ngini moi-moi de nia hininga madodipokouku niä pulono o nyawa mahomoa iholoi yaoa de nia diri mahirete. 2:4 Nia tailako nia gou-goungu o nyawa mahomoa mangaparalu; uha duga-duga nia diri mahirete ma paralu. 2:5 Kokiani ngini nia jiwa hokä o Yesus Kristus: 2:6 Kade mahirahi Unanga imatero de ma Jou Madutu, mä Unanga womamäoua ai hali okia naga hokä o Jou gënanga ko kiani Wasosö. 2:7 I idulu yaino, Unanga wapidili mata-mata daha womadadi hokä o gilaongo moi. Unanga womadadi hokä o nyawa, dé hïmäke wowango hokä o nyawa. 2:8 Unanga wohitipokouku Ai diri, dé wowango de ai momoteke ma Jou Madutuika hiädono wohonenge -- enagënanga wohonenge o saliboka. 2:9 Hababu gënanga ma Jou Madutu wïgöraka Unanga wakö kurutile, de wihidöaka Unangika o kokuaha i holoi i lamoko de hagala o kokuaha mahomoa. 2:10 Ho mangale iwi horomati o Yesus, mata-mata o dodadi o horogaka, dé o duniaka, de o dunia matimiuku aha iwi huba Unanga. 2:11 Onanga mata-mata aha yoma ngaku o Yesus Kristus ma Jou; de hoko gënanga ma Jou Madutu o Ama iwi himulia. 2:12 Hababu gënanga, Roriadodoto tinï hohininga, hoka sarakia ngini salalu nitomoteke ngohino maöraha ngohi naga tingini nia hidogoronaka, ho maboboloi öraha nanga maöraha homaki tingaka magurutika, kokiani ngini i tatapu nitomoteke ngohino. Ngini ma Jou Madutu wini hihalamatoka, hÒ nihidailako nihi gila-gila hupaya nia ngango isosanangi idadi itotomo. Niadiai gënanga de mahoromati dé nioigo nitomoteke ma Jou Madutu ika, 2:13 karana ma Jou Madutu mahirete womanarama nia diri magoronaka la yadiai ngini de nia hininga mangigo dé sadia aha nia sanangi ma Jou Madutu ai hininga. 2:14 Nia manarama hagala moi-moi de uha nitotaiana ekola nima teke roributu. 2:15-16 De hoko gënanga ngini nihidumutu ngini ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka koiwa nia kuranga niwango de nia hininga itebini de itiai o nyawa madorou dé yoböbaradoha manga hidogoronaka. Dé maöraha ngini nihi ngahu onangika o abari ihi döa-döaka o ngango, kokiani ngini nimadadi onangika hokä o cahaya i hiwa-hiwara yatotararono o dunia. Nako ngini niwango hokä hoko gënanga, dahaö naga o titi ngohino mangale tomamäo tolamoko mangale ngini maöraha o Yesus Kristus woböali. Gënanga manyonyata igoungu to ngohi ahi parahajaua dé tongohi ahihi dailako naga de mahasili. 2:17 Yakunu idadi ngohi aha ihi toma dé ahi awunu imadadi hokä o huhuba yakokopoa okia ngini nihi huba-huba ma Jou Madutuika toënanga malokuoka hokä o nonako ngini niwi ngaku Unangika. Nako igoungu gënanga kokiani hoko gënanga, ngohi tosukur de o hali gënanga dé tomörene dede ngini. 2:18 Hoko genangoli kokiani nginiö niamäo nisanangi dé nimörene dede ngohi. 2:19 Ngohi tongaku de ma Jou Yesus ai roriwo, de majapati ngohi yakunu tïhuloko o Timotius nginika, hupaya ngohi tamäke o lolaru de o abari mangale ngini. 2:20 Duga-duga o Timotius woma tëngo-tëngo o nyawa mima jiwa moi dede ngohi, dé igou-goungu wödibanga tingini nia utumu. 2:21 Mahomoa mata-mata duga-duga ihi dailako manga diri mahirete maparalu, ma o Yesus Kristusua ai paralu. 2:22 Ngini mahirete nia mäkeoka manyonyata igoungu o Timotius de ai faidä. Unanga womanaramoka wakai goungu mima nïki dede ngohi mangale mihï barihi o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. Ngomi imi hinoto hokä o ama de o ngohaka dika. 2:23 De mahababu gënanga, nako itaiti tohi orikoka sarakia tongohi ahi parakara ipaha dahaö, ngohi aha tïhuloko ünanga nginika. 2:24 Ngohi tongaku de ma Jou ai roriwo, ngohi mahirete ma itedekanokaua aha tini ädono nginiö. 2:25 Mangale tongone nanga riadodoto o Epafroditus ngini niwihuloko wohibatumu ngohi, ngohi tamäo iparalu ho tïhuloko ünanga womakilioro nginika. Unanga wohi dodiawoka ngohi tongohi ahi manarama dé ahi magoronaka. 2:26 Unanga duru wi nï igo de winï nganono nginika Riadodoto mata-mata, dé unanga ai hininga i huha karana ngini ni ihenoka o abari ünanga wo panyake. 2:27 I tiai i goungu ünanga wopanyake ngadengadeke wohonenge. Mä ma Jou Madutu wïdora unangika; dé kadugadugaua unangika dika, mä ngohinoö, hupaya uha ngohi iholoi ahi hininga ihuhali. 2:28 Mahababu gënanga idogoli i lamoko tongohi ahi ngigo mangale tïhuloko ünanga nginika, hupaya ngini nimorenoli nako ngini nimaka mäke dede, dé tongohi ahi hininga ma irïdi. 2:29 HÒ, niwitarima ünanga de hagala nia hininga isosanangi hokä o riadodoto womatëngo o ngongaku moi. Niä horomati mata-mata o nyawa hokä una. 2:30 Mangale o Kristus ai manarama maparalu, ünanga ngade-ngadeke de wohonenge; ünanga wohidöaka ai nyawa mangale wohidöaka o roriwo ngohino de tingini nia romanga.

Pilipi 3

3:1 Mabobaha, ahi Riadodoto, kokiani ngini nimörene karana ngini nirimoioka de ma Jou. Ngohi tamäoua madubuho mangale togilioli mahira totuli-tulihoka nginika; hababu o hali gënanga yaoa mangale tingini nia halamati. 3:2 Nimahi dodiai hagala o nyawaika yodö dodiai o hali itotorou hagala o nyawa mapatutu yähëtongo 'o kaho'. Onanga yogëgoto hupaya o nyawa mata-mata ima huna. 3:3 Ena hioko ngone nanga hagala o nyawa hatotarimaka o huna madutu, ko onangua. Ngone hïhuba ma Jou Madutu de ma Jou Madutu ai Womaha mahirete matutuda, dé ngone hosukur karana ngone howango horimoioka de o Kristus Yesus. Ngone homa higagaoua yadodiai o agama ma mau-mauika hamö mäke-mäke. 3:4 Imoteke madiai ngohi yakunu toma higagao okia o agama mamau-mau yododiai gënanga. Hababu nako naga imatëngoani wamäo ünanga naga iwihi kuata la woma higagao o agama mamau-mau yadodiaika hamö mäke-mäke, ngohi yomoholoioli. 3:5 Ngohi ihi huna ahi umuru o wange tufange. Ngohi tomakilau hokä womatëngo o Israel manyawa, o Benyamin ai ahaluku; ngohi o Ibrani manyawa madutu. O momoteke magoronaka o agama Yahudi matitaika, ngohi nanga o gegetongo o Farisi madoomuoka. 3:6 Ngohi hoko gënanga ahi hininga mahauku hiädono ngohi tä aniaya o jemaat. Nako yaetongo o agama Yahudi matitaka, ngohi o nyawa maoa moi, koiwa tahowono. 3:7 Mä karana o Kristus, mata-mata mahira tapulono hokä okia naga moi ihihi utumu, öraha nanga imadadi okia naga moi ihihirugi. 3:8 Koigoungua kao hali yahëto-hëtongo dika; mä imadogo hagala moi-moi ngohi tapulono hokä o hali ihihi rugi-rugi dika. Naga ngohioka öraha nanga ganga iholoi iragane: enagënanga tïnäko o Kristus Yesus ahi Jou. Karana o Kristus, ho ngohi tapidiloka hagala mata-mata. Ngohi tapulono mata-mata gënanga hokä o walë dika, hupaya ngohi yakunu tïmäke o Kristus, 3:9 dé igou-goungu torimoi dede Unanga. O hidohanga maoa-oa de ma Jou Madutu ngohi tohidailako okaua mahirete de madodagi tohingounu o agama matitaika. Oraha nanga ngohi de ahi rimoi maoa-oa de ma Jou Madutu, karana ngohi tïngaku o Kristusika. HÒ, o hidohanga maoa gënanga iböa ma Jou Madutuino, dé i mahi hole o ngongaku o Yesus Kristusika. 3:10 Genangö moi ngohi töigo enagënanga hupaya ngohi tïnäko o Kristus, dé tamäo o kuaha iwihiwö wango-wango Unanga o honenge mahigoronaka. Ngohi töigo tatagongo o hangihara dede Unanga dé tomadadi hokä Unanga Ai honenge magoronaka. 3:11 Dé ngohi tönganono ngohi mahirete aha i hihi wangoli o honenge mahidogoronaka. 3:12 Ngohi koto temoua ngohi tohasiloka, ekola tototomoka. Mä ngohi gila-gila dika tohidailako talë o ngongike o Kristus Yesus wasösadiaka. Mangale gënanga doka Unanga wohi lëoka ngohi dé ngohi todadi to Unangoka. 3:13 Maraioka Roriadodoto, i gou-goungu ngohi tamäoua ngohi tohasiloka talë o ngongike gënanga. Mä naga o hali moi ngohi todiai, enagënanga ngohi tawohanga okia naga tongohi ahi poretoka dé tohidailako tagoungu ta ädono okia naga ahi himangoka. 3:14 Mahababu gënanga ngohi toma popäta gila-gila tödumudumutu mabobahaika la tamäke o utumu, enagënanga o ngango o horogaka; mangale gënanga doka ma Jou Madutu wohi ahoko ngohi de madodagi o Kristus Yesus. 3:15 Ngone mata-mata hobalu-baluhoka cara rohani, kokiani nanga jako hoko gënanga. Mä nako nia higoronaka naga haramoioli manga damäke, done ma Jou Madutu aha wohi ngahuoli i tararono nginika. 3:16 Ma inoli o hali nënanga kokiani nia tailako nihidodiai: Ngone kokiani howango itatapu hamoteke o datoro hanï nïkoka ngone hi ädono öraha nënanga. 3:17 Roriadodoto mata-mata! Nia nïki ahi dulada. Ngomi mihi döakoka o dulada itotiai, hababu gënanga niatailako nihidodiai hagala o nyawa yonöninïki tongomi mia dulada gënanga. 3:18 Ngohi kahamanaroka tinihi ngahu nginika, dé oraha nanga ngohi togilioli de toari, naga manga ngöe o nyawa manga wowango yakilianga o Kristus ai honenge o saliboka mamangarati. 3:19 Hagala o nyawa manga wowango hokä hoko gënanga aha mabaha i kilianga iwedewederuku, hababu toönanga manga jou ganga to ona manga röehe mahirete ma nahihu. O hali de mamale-malekoka, gënanga doka önanga ihi lamo-amoko; hababu önanga yatibanga duga-duga o hali yakokorona de o dunia nënanga dika. 3:20 Mä ngone ganga o gegëtongo o horoga makawaha. Genangoka de wainoli nanga Koano Wohihohalamati, ma Jou Yesus Kristus aha woböa. Unanga ganga ngone hidodamä de nanga ngigo de nanga nganono. 3:21 Nanga röehe yabole-bole dé yakunu iwedere nënanga, o Kristus aha watururu imadadi hokä to Unanga Ai röehe mahirete imomulia. Unanga wakunu wadiai gënanga karana Unanga de Ai kuahaoka mangale wapareta hagala moi-moi.

Pilipi 4

4:1 Gënanga mahababu, ahi Roriadodoto tinï hohininga, kokiani hoko gënanga ngini niwango nia gou-goungu niwi ngaku ma Jouika. Tongohi ahi hininga tinï hohininga de tinï ngano-nganono nginika! Ngini hö ahihininga tohi lamo-amoko de yadiai ngohi tomörene. 4:2 Ngohi hiranga o ngo Euodia dé ngohi hiranga o ngo Sintike! Ngohi togahoko de magiria hupaya ngohi hiranga nima hininga moi hokä o nyawa yongaku-ngaku o ngongaku moi. 4:3 Tongohi ahi dodiawoika yososetia, ngohi togahokoli hupaya Riadodoto niä batumu o ngoheka yahinoto gënanga. Onanga yomanaramoka yakai goungu mima kokinïki dede ngohi, mangale mihi ngahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino; imatero hokä o Klemen dé mata-mata o nyawa mahomoahi yomomanarama mima kokinïki dede ngohi. To önanga manga roma-romanga naga o Nyawa yo Wango-wango manga Buku magoronaka. 4:4 Tanu ngini salalu nimörene karana ngini niwangoka nirimoi de ma Jou. Mamoiohi ngohi tinï temo: kani more-morene! 4:5 Kokiani mata-mata o nyawa yakunu yamäke nia jako o hininga maoa-oa. Hababu i tedekanokaua ma Jou aha woböa. 4:6 Mangale okia dika mangarouha ni hawatere. Hagala o hali magoronaka, nimä niata dé niao nia gogahoko ma Jou Madutuika. Okia ngini niparalu, salalu nihi ngahu gënanga ma Jou Madutuika de nitemo tarima kasi. 4:7 Done o lolä ma Jou Madutuino idädadiua o nyawa yakunu i mangarati, aha yögöana niahininga de niadibanga nirorimoioka de o Kristus Yesus. 4:8 Mabobaha, Roriadodoto, nionoa nia dibangika, de o hali dema ija-ijaka, ipatutu ihi gogiriri, enagënanga hagala o hali i totiai, demahoromati, iadi-adili, itebitebini, imuti-mutiti, dé maoa-oa. 4:9 Niadiai okia ngini nimä doto-dotokoka dé nia tarimaka ngohino; kayaoa ahi demo-demoka kayaoa tongohi ahi manaramoka. Ma Jou Madutu o lolä matiti, aha winitomoteke ngini. 4:10 Tongohi ahi wowango o rimoi de ma Jou magoronaka ngohi tamäo duru toutumu, hababu hoko gënanga madëkana ipahaika, öraha nanga ngini niakunoli nio dibanga naga idädadi ngohioka. Ngohi ahi dungutu koigoungua ngini nihi wohangoka ngohi; ngini itiai nihihininga ngohi, mä ngini nia mäkeua o ngëkomo la nihidumutu. 4:11 Ngohi tahëtongo nënanga koigoungua karana ngohi tokuranguku, hababu ngohi tomä dotokoka tamäo yaoaka okia demaënanga naga. 4:12 Ngohi tabiahaka towango ihihidukuranguku, dé inoli towango dema boboloioka. Ngohi tohi orikoka marahasia mangale töhimanga ngaro sarakiali naga idadi; kayaoa naga ahi hasili iwöe kayaoa naga tomihikini, kayaoa naga de maboloi kayaoa naga tokuranguku. 4:13 De o kuaha o Kristus wohihi döa-döaka ngohino, ngohi naga de ahi kuata mangale töhimanga hagala rupa naga idädadi. 4:14 Mä nako ngini nihiriwoka tongohi ahi huha magoronaka; dé okia nia diaioka gënanga itiai yaoa. 4:15 Roriadodoto o Filipi manyawa! Ngini mahirete nihi öriki itiai, maöraha ngohi mahira tamala o Makedonia, maöraha o Abari ma Oa gënanga ngohi tohibarihi madodihiraka, kangini o jemaat nima tëngo-tëngoka nihi batumu ngohi; ngini nimatö tëngo-tëngo nimahi moteke nia mäo marugi de mautumu dede ngohi. 4:16 Maöraha ngohi o Tesalonika mabereraka dé töparalu o bobatumu, i holoi de mamoi ngini nihidingoto o babatumu ngohino. 4:17 Gënanga mamangaratiua ngohi duga-duga töigo tatarima o ngongike. Ngohi töigo-igo enagenangala hupaya ngohi yakunu tamäke hagala mahasili yödogo niautumu. 4:18 Ngohi tatarimaka mata-mata -- inoli kadema boloioli! Nia ngongike mata-mata ngini nihidö dingo-dingoto, ngohi tatarimaka o Epafroditusino. Oraha nanga mata-mata ngohi topöparalu mata-mata tongohi de maënanga. Nia ngongike-ngongike nginioka gënanga ganga hokä o huhuba mabounu mahëmo-hëmoro ihi huba-huba ma Jou Madutuika dé watarima ma Jou Madutu de Ai hininga i sosanangi. 4:19 Ma Jou Madutu ngohi tïhuba-huba, Ai kaya dema boboloi o Kristus Yesusoka, aha wohitotomo hagala nia paralu. 4:20 Iwihi gogiriri ma Jou Madutu tongone nanga Ama kahi ado-adonika! Amin. 4:21 Nihi ngahu ahi tabea yongodumu ma Jou Madutu ai umatika yororimoi de o Kristus Yesus. Dé nia tarimali o tabea o roriadodotoka naga dede ngohi mima kokinïki nenangokadau. 4:22 Yongodumu ma Jou Madutu ai umati o kota magoronaka nënanga, maboboloi önanga ma Kaisar ai kadatoka yogögogere, i hi dingoto manga tabea nginika. 4:23 Tanu ma Jou Yesus Kristus winihi barakati ngini Riadodoto mata-mata.

Kolose 1

1:1-2 O Roriadodoto ma Jou Madutu ai umati o Koloseoka nisetia nirimoi de o Kristus! Hokä o Kristus Yesus ai rasul, -- mangale ma Jou Madutu wohigoraka -- ngohi, o Paulus mima kinïki de tongone nanga riadodoto o Timotius, minganono tanu ma Jou Madutu tongone nanga Ama winihi döaka o barakati de o lolä nginika. 1:3-4 Ngomi mi ihenoka ngini niwi ngaku o Yesus Kristusika de ngini niahininga ma Jou Madutu ai umati mata-mata. Hababu gënanga maöraha ngomi mima niata mangale ngini, hoko genangika ngomi mitemo tarima kasi ma Jou Madutuika, tongone nanga Jou Yesus Kristus ai Ama. 1:5 Ngini niwi ngaku dé ngini niwihininga, hababu ngini nionganono ma Jou Madutu okia aha wasadia o horogaka mangale ngini. Ngini ni ihenoka mangale o hali gënanga maöraha o Abari ma Oa madiai ihi ädono nginika. 1:6 O abari ma Jou Madutuino gënanga yodogerewoto o dunia ingodumu, dé o nyawa manga ngango gila-gila yahibarakati de o abari gënanga, hokä imatero nia ngango ihi barakati kadeni ihene ngini mangale ma Jou Madutu ai hayanga de Ai dora igou-goungu nia ngaku. 1:7 O hali gënanga wohi adonoka Riadodotika o Epafras, mia dodiawo ngomi miwi höhininga. Unanga ganga o Kristus wimo mänarama wosetia womanarama mangale tongone nanga oa. 1:8 Unangino ngomi mi ihene de ma Jou Madutuino ai Womaha makuaha ngini yakunu nimateke hininga. 1:9 Hababu gënanga ngomi hoko genangika mima niata mangale ngini, ngomi kademi ihene mangale ngini. Ngomi migahoko ma Jou Madutuika la ma Jou Madutu ai Womaha winihi döaka nginika o barija dé o mangarati, hiädono ngini nihi öriki de madiai okia ma Jou Madutu ai mau. 1:10 De gënanga ngini yakunu niwango imamoteke ma Jou Madutu ai mau, dé hoko genangika ai hininga nia sanangi, hiädono hagala moi-moi magoronaka ngini yakunu nihihupu o hali maoa-oa. Dé tingini nia ganäko mangale ma Jou Madutuö aha idogoli. 1:11 Tanu de ma Jou Madutuino ai kuaha i momulia, inihi kuata ngini hiädono ngini yakunu nia tagongo o hali moi-moi de nia sabari dé nia hininga i sosanangi, 1:12 dé mia demo tarima kasi o Amaika. Hababu o Ama gënanga winidiai ngini ibaraguna nia tarima okia wasadiaka ma Jou Madutu mangale Ai umati, ai pareta i totararono magoronaka. 1:13 Unanga wona hilapahioka ngone o huhutu ma kuahaino, dé wonatururuoka ngone ai Ngohaka wihohininga ai pareta magoronaika. 1:14 Mangale ai Ngohaka gënanga ngone inahilapahioka; mamangarati tongone nanga baradoha i apongoka. 1:15 O Kristus ganga ma Jou Madutu ai diri ino madulada manyata hamo mäke-mäkeua; o Kristus ganga o ngohaka o riaka, iholoi malokuoka de hagala idadadioka. 1:16 Hababu itilakuru Unanga ma Jou Madutu wohidadioka hagala moi-moi o horogaka dé o dunia malokuoka, hagala moi-moi hamäke-mäke dé hamäke-mäkeua, yongohamö hagala o womaha ikukuaha dé ipareta. O dunia nënanga ingodumu wohidadi itilakuru o Kristus dé mangale o Kristus. 1:17 Hagala moi-moi koiwahi, o Kristus iholoi ihira nagaka. Dé karana Unanga dika hagala mata-mata naga mangïoka moi-moi. 1:18 Unanga ai röehe mahäeke, enagënanga o jemaat, karana Unanga gënanga o jemaat mawowango matiti. Unanga o ngohaka o riaka, madodihiraka iwihiwangokali o honengino, hupaya Unanga mahirete dika wodadi duru malokuoka de ngaro hagala mata-mata. 1:19 Ma Jou Madutu mahirete womau hupaya hagala mata-mata hamäke-mäke ma Jou Madutu ai dirioka, hamäkeö de mangodumu ai Ngohaka ai dirioka. 1:20 Dé itilakuru o Ngohakö gënanga, ma Jou Madutu waputuhoka mangale hagala mata-mata wadiai imateke oa-oakali dede Unanga -- yaoa hagala mata-mata o duniaka, yaoa o horogaka ma Jou Madutu wadiai gënanga i tilakuru ai Ngohaka ai honenge o salib magotaka. 1:21 Ma hira ngini nikurutika de ma Jou Madutu. Ngini niwi haturu karana nia manarama dé nia dibanga itotorou. 1:22 Mä oraha nënanga, de ai Ngohaka ai honenge, ma Jou Madutu wodiai o dodohanga ngini dede Unanga idadi yaoa okali. De madodagi gënanga yakunu ngini ini ao niwi himanga ma Jou Madutu ai debi-debini magoronaka, itebini de koiwa makuranga. 1:23 Mä marai ngini kiani tatapu nisetia ningaku dé nima oko nibitumu nia ngongakuoka. Uha hiädono ngini nia pidili nia nganono ini hi döa-döakoka nginika maöraha ngini nia tarima o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. O abari gënanga ihi ngahuoka o nyawa moi-moika o dunia ingodumu. Dé mangale genangö ngohi, o Paulus todadioka yoleleani. 1:24 Oraha nënanga ngohi tosanangi tatagongo o hangihara mangale tingini niaoa. Hababu de tongohi ahi röehe mahangihara, ngohi tangodumu okia kokiani o Kristus watagongo o hangihara mangale Ai jemaat, enagënanga Ai röehe. 1:25 Ma Jou Madutu wohihuloko ngohi todadi Ai jemaat maleleani mangale tingini niaoa. Ngohi tohi ngahu kiani o abari ma Jou Madutuino, ingodu-ngodumu, 1:26 enagënanga o abari o taongo iratu-ratuhu madekana ipahaika, ma Jou Madutu warahasiahi o nyawa mata-mataika, mä oraha nënanga wohimatoko Ai umatika. 1:27 Ma Jou Madutu womau wohimatoko Ai umatika gënanga, hokokia marahai dé mamulia Ai rahasia gënanga mangale o umati o nyawa yongodumu. O rahasia ganga gënanga: O Kristus naga nia diri ma goronaka, mamangarati ngini aha nia moteke nia mäo ma Jou Madutu ai mulia. 1:28 O Kristus genangala ngomi mihingahu o nyawa moi-moika. Ngomi mihi döaka o hohininga dé miä dotoko önanga mata-mata de hagala o barija. Tongomi mia dungutu enaganga hupaya o nyawa moi-moi yakunu yäao ma Jou Madutuika, hokä o nyawa yobaluhoka o rohani mahali magoronaka, karana yorimoioka deo Kristus. 1:29 Mangale tadono o hali gënanga, ngohi tohauku tomanarama. Ngohi tomanarama tagou-goungu de ahi kuata i ngodumu wohihidöakoka o Kristus ngohino, dé womanarama tongohi ahi diri magoronaka i ömanga de o kuaha.

Kolose 2

2:1 Ngohi toigo ngini nihi öriki sarakia magiria ngohi tomanarama tagougoungu mangale ngini dé mangale önanga o Laodikiaka de mata-mata ihi näko-näkoua tongohi ahi diri. 2:2 Ngohi tadiai mata-mata nënanga la toönanga manga hininga idadi i kuata dé onanga imateke hininga hiädono önanga manga rimoi i kekete. De hoko gënanga önanga igou-goungu imangarati dé yongaku de yanako ma Jou Madutu ai rahasia, enagënanga o Kristus mahirete. 2:3 O Kristus wahelengaka hagala ma Jou Madutu ai barija, dé ai sawaro ma hira i iu-iunu. 2:4 Ngohi tinihi ngahu nënanga la uha ngini ini baja o nagona ö dika de manga uru mamutiti nginika. 2:5 Karana ngaroka ngohitokurutika de ngini, nia pulono ngohi naga nia hidogoronaka ngini. Dé ngohi tomörene tini mäke ngini nihininga moi dé nia ngongaku i bitumu o Kristusika. 2:6 Roriadodoto niwi totarimaka o Kristus Yesus hokä o Jou. Hababu gënanga kiani ngini niwango nirimoi dede Unanga, 2:7 dé nimahi ngutuku Unangoka. Kiani ngini nima hikomomiki nia wowango de o Kristus hokä mahohole. Kiani ngini duru ningaku o Kristusika, imoteke okia ini dotokoka nginika. Dé kiani nia hininga i hebu-hebulu de mademo tarima kasi. 2:8 Kiani ngini nimahi dodiai, uha hiädono naga ini liko ngini de o nyawa masawaro iluku-luku koiwa mabaraguna, mä duga-duga inihirehene. Manga sawaro i luku-luku gënanga o Kristus inoua, mä o nyawaino dika manga damäke dé o womahino o dunia yakokokuaha. 2:9 Hababu ma Jou Madutu ai rupa i ngodumu i gogere o Kristusoka, enagënanga o hidoku o nyawaka. 2:10 Dé karana o ngango kamoi de o Kristus, nginiö inihidöaka o ngango i ngodu-ngodumu. Hababu o Kristus ganga wohihäeke mangale moi-moi o womaha i kokuaha dé ipopareta. 2:11 Karana kamoi de o Kristus, ngini ini hunaka, de o huna o nyawaua yadodiai, mä de o huna o Kristus wadodiai, inihi lapahioka ngini o biaha makuaha i bobaradohaino. 2:12 Hababu maöraha ngini ini ohiki de o gohiki madebi-debini ngini ini hidulungunoka de o Kristus; dé o gohiki madebi-debini dika gënanga, nginiö inihi wangokali nima kinïki de o Kristus karana ngini ningaku ma Jou Madutu ai kuaha iwihi wangoka o Kristus o honengino. 2:13 Mahira, ngini nihonengoka hokä o rohani karana ngini nibaradoha, dé karana ngini ini hunaua hokä o röehe mahidoku. Mä oraha nënanga ma Jou Madutu winihi wangoka ngini nimakinïki de o Kristus. Ma Jou Madutu wonahi apongoka hagala tongone nanga baradoha, 2:14 dé nanga nagimi mahurata ngoneino wahihangoka, de madodagi-madodagi itotubuho ina tapalu ngone. De wasaliboka o hurata gënanga o salib magotaka, ma Jou Madutu wahihangoka mata-mata inakokalaki ngoneino. 2:15 O saliboka o Kristus wadiai hagala o womaha-womaha i popareta, dé i kokuaha i dadi i mangakunoka uaoli. Onanga yädiai o kumedi o nyawa yowöe-wöe manga himangoka maöraha o Kristus wäliliara önanga hokä o dagokino wahiduono Ai gutumu magoronaka. 2:16 Hababu gënanga uha nia malaika o nyawa inihihowono ngini mangale o ngolomo de o ngokere, ekola mangale o agama mawange ma ago-agomo, ekola o mede magilau marameanga, ekola imakorona o Yahudioka manga Puji mawange. 2:17 Mata-mata gënanga duga-duga magurumini dika o hali-o hali aha ibo böa-böa, mä manyonyata o hali-o hali gënanga ganga o Kristus! 2:18 Uha nihi gumalaika tingini nia diri i hi rugi o nyawa poparahaja ima hitipokouku manga diri dé yahuba-huba o malaekat. O nyawa gënanga yoëdenge de yatiba-tibanga o dunia dé ihi lamo-amoko manga lolegalolega mahirete, 2:19 hiädono i ma hi jojö oka ua oli o Kristus ika wo dadi wo hi häeke. O Kristus ai tutuda matimioka, o röehe i ahumu yapaliara dé ihirimoi mangale madonga-donga, de ihero imoteke ma Jou Madutu ai mau. 2:20 Ngini nihonengoka nimakinïki de o Kristus, dé winihilapahioka o womaha-o womahaino yakokuaha o alami nënanga. Aa, yadodoa ngini niwango hokä o nyawa kaya kuahahi o dunia nënanga? Yadodoa ngini nihimoteke o datoro-o datoro hokä hoko nënanga, 2:21 "Uha nia sö nënanga", "Uha nia taili gënanga", "Uha nia tigi nënanga"? 2:22 O datoro mata-mata gënanga ganga imakorona o hali-o hali yapäke hoko gënanga koiwaka mabaraguna. Gënanga duga-duga o datoro-o datoro dé o dodötoko-o dodötoko mangale o nyawa yadodiai. 2:23 I goungu hapulopulono o hali gënanga i sawaro de mahigaro la o nyawa yahuba o malaekat, ima hitipokouku manga diri dé manga diri yahangihara; mä mata-mata gënanga koiwa mabaraguna mangale yatumungu o nyawa manahihu.

Kolose 3

3:1 Ngini inihi wangokali nima kinïki de o Kristus. Hababu gënanga ngini kiani nihidailako mangale nia mäke o hali-o hali o horogaka, kiaka o Kristus wopareta imanïki de ma Jou Madutu. 3:2 Nia dibanga nihimeta o hali-o hali genangika, uha o hali-o hali o duniaka. 3:3 Hababu ngini nihonengoka dé nia ngango i iunika de o Kristus ma Jou Madutuoka. 3:4 Aa, nia ngango madutu matiti ganga o Kristus dé damä nako Unanga winimäke, nginiö aha nimahiwalimi mahimangiha nimakinïki dede Unanga Ai mulia magoronaka! 3:5 Hababu gënanga, nia hohonengoka o dunia manahihu ihihü huha nia diri, hokä o hudali, o hali-o hali i patu-patutua yamoteke manga hininga ma nahihu, o nahihu i to torou, dé o kalilu (karana o kalilu ganga kaima däene de yahuba o gomanga). 3:6 O hali-o hali marupa hokogënanga yamomiki maJou Madutu ai murukä o nyawa iwihi ngou-ngounikaua. 3:7 Ma hira nginiö mahirete nia moteke o nahihu-o nahihu gënanga, maöraha ngini ini kuaha ënanga. 3:8 Mä oraha nënanga kiani ngini nia umo o hali-o hali itotorou nia dirino; i bötohi ningamo, ekola nitodohata, ekola niä igoua nia hiningaka o nyawa mahomoaika. Uha hakali-kali i hupu nia uruiha o doa-doana mademo ekola o demo ipese-peseke. 3:9 Uha nima kokeluku moi de moi, hababu nia ngango i hira-hira de hagala mabiaha ngini nia malaka. 3:10 Oraha nënanga ngini inihi döakoka o ngango mahungi. Ngini ganga o nyawa mahungi, magogiria de madodogumu koiwa wahungi mangale wohidö dadadi, enagënanga ma Jou Madutu, i moteke Ai rupa mahirete. Madungutu enagënanga la ngini niwi näko de madiai ma Jou Madutu. 3:11 Hokä mahasili genangino yahihanga hagala i tingaka de fara o Yahudi okaua nyawa dé o Yahudioka ua manga hidogoronaka, o nyawa ima huna-huna de o nyawa ima huna-hunaua, koiwaka naga itingaka dé ifara o nyawa mahomoaino de o adati yanäko-näkoua manga hidogoronaka, o gilaongo dé o nyawa yololapahioka manga hidogoronaka, hababu o Kristus ganga halaga okia dika dé unanga worimoi de önanga mata-mata! 3:12 Riadodoto ganga ma Jou Madutu ai umati. Ma Jou Madutu winihininga ngini dé wini iriki ngini mangale nidadi to Unanga womadingadingakoka. Hababu gënanga ngini kiani nihimatoko nia dora de nia hayanga, ngini kiani nia hininga yaoa, nia hininga i tipokouku, nia hininga i bole-bole, dé nitäna o hangihara. 3:13 Ngini kiani nisabari moi de moika, dé nimahika apongo nako naga o hininga nia gogono mahomoaika. O Jou de Ai hininga i sosanangi winihi apongo ngini, ho nginiö kiani nimau nimahika apongo moi de moi. 3:14 Dé duru malokuoka, enagënanga: Ngini kiani nimakodora hababu o dora gënanga inihidadi moioka Roriadodoto mata-mata hiädono nidadi itiai. 3:15 Kokiani nia putuhuputuhu ihi tatapu o dame o Kristus winihi döa-döakoka nia hininga magoronaka. Hababu ma Jou Madutu wini ahoko ngini mangale nidadi o röehe moi mahidoku, hupaya ngini niwango o dame magoronaka o Kristusino gënanga. Kokiani ngini nitarima kasi. 3:16 Kokiani o Kristus ai dodötoko i omanga o barakati yawomo nia hininga magoronaka. De kiani duru nimasosawaro nima kodotoko dé nima hikodöaka mangale. Ni hi nyanyi o mazmur dé nipuji de o rohani manyanyi, ninyanyi mangale ma Jou Madutu de nia mamäo o sukur nia hininga magoronaka. 3:17 Hagala okia ngini niadiai ekola nihi demo, kiani niadiai dé nihi demo gënanga de ma Jou Yesus ai romanga. Ni sukur o Ama ma Jou Madutuika mangale o Yesus okia wadiai nginika. 3:18 Roriadodoto nidadi o hekata! Nia hingounu nia rokatika, hababu kokiani hoko gënanga nia manarama hokä o Haranioka manyawa. 3:19 Roriadodoto nidadi o rokata! Nia dora nia hekatika. Uha nia dodobuturungu onangika. 3:20 Ngoha-ngohaka! Ganga tingini nia momoteke hokä o Haranioka manyawa mangale hoko genangika nia hingounu nia ayo de nia amaika, karana genangala yasosanangi ma Jou Madutu ai hininga. 3:21 Roriadodoto nidadi o ama! Nia ngoha-ngohaka uha manga hininga niahiri hiädono to önanga manga ngonganono itoaka. 3:22 Roriadodoto nidadi o gilaongo! Hagala o hali magoronaka, kiani ngini nia hingounu nia tuangika o duniaka nënanga. Uha nia hingounu onangika duga-duga maöraha önanga magogiria ini lega-lega ngini, karana ngini nioigo ini higiriri. Nia hingounu önanga de nia hininga mariko-rikoto, karana ngini niwi horomati ma Jou. 3:23 O manarama okia dika inihi döaka nginika, kiani ngini nia manarama de nia hininga magahumu, matero-tero ngini niwi leleani ma Jou, de duga-duga ko o nyawa ikaua. 3:24 Nio hininga tingini nia hewa aha nia tarima ma Jouino. Okia ma Jou watiaioka mangale Ai umati, gënanga aha inihi döaka nginika. Hababu nia baluhu madiai magogiria niwi leleani ngini ganga o Kristus mahirete. 3:25 Dé o nagonaö yodiai o howono, aha yatagongo manga howo-howono gënanga; karana ma Jou wapulonua o biono.

Kolose 4

4:1 Roriadodoto nidadi o tuanga! Kiani ngini nidiai nia gogilaongika de madiai dé iadili. Nio hininga tinginiö womatëngo nia baluhu o horogaka. 4:2 Kiani ngini nima niata de nia hininga magou-goungu dé nima göa-göana, de nitemo sukur ma Jou Madutuika. 4:3 Nima niatö mangale ngomi la ma Jou Madutu womihi döaka ngomino öraha maoa mangale mihigerewoto o abari mangale o Kristus ai rahasia. Karana o hali gënanga öraha nënanga ngohi naga o bui magoronaka. 4:4 Nima niata la ngohi takunu tohitararono o rahasia gënanga duru itararono hoka sarakia i goungu. 4:5 Ngini nia dodohanga magoronaka de o nyawa yongakungakuua, kiani ngini niwango nisawaro de nia päke öraha mahigetongo nihidodiai. 4:6 Kiani ngini o hali-o hali nihi demo salalu yasanangi dé yätauru manga hininga. Kiani ngini nihi öriki sarakia ngini kiani nio baluhu o nyawa manga loleha-lo leha. 4:7 winihi ngahu nginika hagala moi-moi mangale ngohi. Unanga womanarama wosetia mima kinïki de ngomi mangale ma Jou. 4:8 Ngohi tihuloko ünanga nginika de matiti, hupaya ngini nihi öriki tongomi mia wowango dé ngini nia mäke o lolaru. 4:9 O Onesimus aha woiki imanïki de o Tikhikus; ünanga o nyawa womatëngo nginino. Unanga o nyawa wososetia, dé ngomi miwi hohininga. Unanga dé o Tikhikus aha inihingahu nginika hagala okia honanga idadi tongohi ahi ngïoka nënanga. 4:10 15:37-39 * O Aristarkhus, naga o bui magoronaka dede ngohi, mihidingoto mia tabea nginika. Hoko genangö o Markus, riadodoto o ahali moi de o Barnabas. (Ngini nihi dingotoka o abari mangale niwi buhuku ünanga nako ünanga woböa nginika.) 4:11 Ai tabeali o Yesusino ai romangö o Yustus. O Yahudioka manyawaino yongakuoka ma Jou Yesusika, duga-duga önanga yaruange dika öraha nënanga yomanarama mima kinïki dede ngohi mangale mihidagi mia manarama ma Jou Madutuino. Onanga duru yagou-goungu ihi riwo ngohi. 4:12 Ai tabea o Epafrasoka. Unangö nginino. Unanga o Kristus Yesus ai gilaongo, hoko genangika woma niati wagou-goungu mangale ngini. Unanga duru wogahoko ma Jou Madutuika la ngini nia ngongaku idadi ikuata dé ngini i gou-goungu nibaluhu, hupaya ngini de madiai nihi ngounu ma Jou Madutu ai mauika. 4:13 Ngohi mahirete tahakihi ünanga womanaramoka kohagiria mangale ngini dé mangale o Laodikia manyawa dé o Hierapolis. 4:14 Madotere o Lukas, ngone hihohininga, dé o Demas i hi dingoto manga tabea nginika. 4:15 Nihi adonikahi tongomi mia tabea o roriadodotoika o Haranioka o Laodikiaka; o Nimfaikaö, dé o jemaatika yopo puji-puji ai tauoka. 4:16 O hurata nënanga nima teke dabasa i böto nginika, nihidailako la gënanga nia basaö o Laodikia ma jemaatika. Hoko genangoli ngini mahirete kiani o hurata nia basa aha ihi dingoto o Laodikia de yaino nginika. 4:17 Dé niwihi ngahu o Arkhipus, "Nohitiai ani manarama inihi döakoka ngonaika mangale nileleani ma Jou." 4:18 bt Ahi tabea ngohioka, o Paulus. tx Ngohi mahirete totulihi o hidoku nënanga. Uha nia wohanga ngohi kanagahi o bui magoronaka! Tanu ma Jou winihi barakati ngini!

1 Tesalonika 1

1:1 Roriadodoto jemaat o Tesalonika mabereraka, nidädadi ma Jou Madutuo Ama ai umati de' ma Jou Yesus Kristus. Ngomi, enagënanga oPaulus, o Silas de' o Timotius minganono tanu ma Jou Madutu 1:2-3 Ngomi salalu misukur ma Jou Madutuika karana Riadodotomata-mata. Mihi ëto-ëtongo ngomi mimä niata ma Jou Madutu de'nanga Amaika, ngomi salalu minihininga ngini. Ngomi salalu mininiata ngini. Ngomi mio hininga sarakia nihimatoko nia manaramamagoronaka ngini niwi ngaku o Kristusika, sarakia ngini nia dorao nyawa mahomoa hiädono niä leleani önanga, de' sarakia ngininimahi nganono dema kekete nanga Jouika o Yesus 1:4 Ngomi mihi öriki, Roriadodoto, ma Jou Madutu wini dora ngini de'wini irikoka ngini nidadi to Una ai nyawa woma 1:5 Hababu ngomi mihi ngahu o Abari ma Oa kade o demo-demoua dika, mämade o kuahaö de' de ma Jou Madutu ai Womaha. De' ngomi mihigoungu duru mangale o diai o Abari ma Oa ino gënanga. Ngini nihiöriki sarakia ngomi miwango mangale nia paralu maöraha ngomi naga 1:6 Ngini nia niki tongomi mia dulada de' ma Jou ai dulada. Ngaroköhoko gënanga duru nia tagongo o hangihara, ngini nia tarima denia mörene o abari ngomi miao-ao nginika. O mörene gënanga ma Jou 1:7 De hoko gënanga ngini nidadi o dulada mata-mata o Haranioka 1:8 Hababu i muläenge nginioka, o abari mangale ma Jou yodogerewotokahiädono o Makedonia de' o Akhaya mabereraka. De' kagenangokadauadika; i goungu o abari mangale sarakia ngini ningaku ma JouMadutuika yadonoka okiaika dika, hiädono ngomi i paralu okaua 1:9 O nyawa mata-mata gënanga yoade-ade mangale sarakia nimi tarimangomi maöraha madodihiraka ngomi miböa nginika. Onanga yoadeadesarakia önanga yamala o gomanga-o gomanga de' yoböa ma JouMadutuika woma tëngo-tëngoka wowango-wango la niwi leleani 1:10 Onanga yoade-adeoli mangale sarakia önanga yönganono ma JouMadutu ai Ngohaka ai böa o horogaino, enagënanga o Yesus, ma JouMadutu wihi wangoka o honenge mahidogoronaka. O Yesus kageUnangoli wonahihalamati ngone de ma Jou Madutu ai murukä aha i bö

1 Tesalonika 2

2:1 Roriadodoto! Ngini mahirete nihi öriki, ngomi mini ädono nginika 2:2 Ngini nihi öriki i hira de ngomi miböa nginika o Tesalonikamabereraka, ngomi imi aniaya de imi hoheduoka o Filipimabereraka. Mä ngarokö o nyawa manga ngöe imi lawani ngomi,tongone nanga Jou Madutu womihi döakoka o barani la mihi ngahu o 2:3 Ngomi migëgoto migahoko nginika ganga mia howonua; inoli mia 2:4 Kowali! Ngomi miade-adeua la# mia sanangi o nyawa manga hininga,duga-duga la mia sanangi ma Jou Madutu ai hininga, wauji tongomimia hininga. Hababu ngomi ma Jou Madutu womi pulonoka ipatutu 2:5 Ngini mahirete nihi öriki komaiwa ngomi mia uru dema mutiti ekolania lako mia tamunu la mia gogono o kalilu madungutu. Ma Jou 2:6 Ngomiö mihi dailakoua la mia mäke o higiriri o nyawaino -- kayaoanginino kayaoa o nyawa mahomoaino. Imoteke madiai hokä o Kristusai rasul, ngomi yakunu dika migahoko okianaga 2:7 Mä ngomi de mia jako ibole-bole maöraha naga ngini niahidogoronaka, hokä momatëngo o ayo mapaliara de mögöana ami 2:8 Karana tongomi mia dora de mia hayanga, ngomi mimasadia minihidöaka nginika koigoungua ka o Abari ma Oa dika ma Jou Madutuinogënanga mä tongomi mia ngangö. Hababu ngomi duru mini dora 2:9 Marai ngini kanio hiningahi sarakia mia kaigoungu ngomimihidailako de miparangi. O hutu de o wange ngomi mimanaramahupaya kao nyawa moiö de nia hidogoronaka ngomi mini diaiua ohuha, maöraha ngomi mihi barihi o Abari ma Oa ma Jou Madutuino 2:10 Ngomi miwango itebini, itiai de' ma howono koiwa nginikaningaku-ngakuoka o Kristusika. Kangini tongomi mia hakihi, 2:11 Ngini nihi öriki ngomi minihidiai ngini moi-moi hokä womatëngo o 2:12 Ngomi mini nasihati ngini, ngomi mini hititila ngini de' ngomimini gëgoto hupaya ngini niwango hoko gënanga marupa hiädono maJou Madutu ai hininga nia sanangi. Karana ma Jou Madutu winiahoko ngini la nidadi ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi makawaha 2:13 Nagaohi o hali moi mahomoa yadiai ngomi salalu mitemo tarima kasima Jou Madutuika. O hali gënanga ena ganga maorahoka ngomi mihingahu o abari ma Jou Madutuino nginika, ngini ni ihene de' niatarima o abari gënanga, hokä o abari o nyawa inoua, mä hokä oabari i gou-goungu ma Jou Madutuino. Una ganga magogiriawomanarama nia diri magoronaka ningö ngaku-ngaku o 2:14 Roriadodoto, o hali kiaka ngini nia ohana yaohanokali ma JouMadutu ai jemaat o Yudea madaeraoka, yodä dadioka to KristusYesus. Ngini nia ohana o huha de o hangihara nia hoana o nyawainomahirete, imatero hokä yaoha-ohana ma Jou Madutu ai jemaat o 2:15 Hagala o nyawa gënanga iwi toma ma Jou Yesus de' o nabi-nabi,inoli ngomi imi aniaya. Onanga yähatur"u o nyawa mata-mata, de' 2:16 Igoungu önanga imi tätatoko ngomi mangale mihi ngahu o Yahudimanyawa ikaua, o abari yakunu yahihalamati o hoana de o bereramanyawa gënanga. De hoko gënanga hagala o Yahudi manyawa gënangayö dogo gila-gila toönanga manga baradoha hiädono yadonomagegëtongo itiai. De öraha nanga mabobaha önanga yatapalu ma Jou 2:17 Mä Roriadodoto, kade madero ngomi mima tingaka jai-jai dede ngini-- homa kitingaka nanga lakooka ma nanga hiningaka kowali --ngomi kai dogo mini igo de mini nganono nginika de' mihidailako 2:18 Ngomi mia niati mini ädono ngini; de' ngohi tohi tailoka mamoi 2:19 Igoungu kangini tongomi mia ngonganono de' mia mörene. Hababunako dahaö ma Jou Yesus woböaoli, de' ngone hihimangika, done 2:20 Itiai kangini de mia hininga i amoko de' tongomi mia mörene!

1 Tesalonika 3

3:1 Mabobaha tongomi mia ngigo de mia nganono miatumungu miakunokaua.Hababu gënanga ngomi mima pikiri iholoi yaoa ngomi imi malaika 3:2 mihi jai-jai ngomi miwi huloko nanga riadodoto o Timotius. Unangao nyawa moi wilö leleani ma Jou Madutu womanarama mima kokomotekedede ngomi mangale mihi ngahu o Abari ma Oa mangale o Kristus.Ngomi miwi huloko o Timotius nginika hupaya "unanga winihi kuatangini de winihi titila ngini la iholoi niwi ngaku o 3:3 De hoko gënanga kamoiö de moiua nginino nima dohuku karana nangahuha de nanga hangihara nënanga. Ngini mahirete nihi öriki o huhade o hangihara gënanga iwohama ma Jou Madutu ai datoro magoronaka 3:4 Maöraha ngomi ka dede nginiohi, ihiraka ngomi minihi ngahuokanginika ngone aha hatagongo o huha de o hangihara. De' itiaigënanga i gou-goungu idadioka; ngini mahirete nihi 3:5 Mahababu gënanga ngohi tihuloko o Timotius, karana ngohi töigoduru tohi öriki sarakia nia dodagi mahimangika mangale niangongaku magoronaka o Kristusika. Ngohi tohawatere o Ibilihi ihasili ini baja ngini hi ädono mata-mata tongomi mia kangela 3:6 Oraha nanga o Timotius womakilioroka de' wohi ngahuoka ngomino omörene ma abari mangale sarakia ngini niwi ngaku o Kristusika de'nimä kodora moi de moi. Unanga wohi ngahu ngomino ngini salalu denia hohininga maoa-oa nia hiningaka mangale ngomi. De' ngini nionahihu homakamäke dede ngomi, imatero hokä ngomiö mio nahihu 3:7 Mahababu gënanga, Roriadodoto, hagala tongomi mia huha de miahangihara magoronaka, ngomi imi laru de o abari mangale ngini.Nia ngongaku o Kristusika ya amoko tongomi mia 3:8 hiädono öraha nanga ngomi mia mäo igou-goungu miwango, itiyakunungini nitatapu nima okoino nibitumu, ni rimoi de ma 3:9 Hoko kia ma amoko o ma mäo to ngomi mia tarima kasi ma JouMadutuika mangale o mörene mata-mata mia mäke-mäke ai himangoka 3:10 O hutu de o wange ngomi migahoko Unangika de mia hiningamagahumu, hupaya ngomi miakunu homakamäke dede ngini mahirete lamia ngodumu okia ngini nipö paralu, mangale nia ngongaku o 3:11 Tanu ma Jou Madutu tongone nanga Ama mahirete, de tongone nangaJou Yesus wohidiai o ngëkomo mangale ngomi la homakamäke dede 3:12 Tanu ma Jou wadiai ngini idogo-dogo nimä kodora moi de moi, deidogo-dogo niä dora o nyawa mata-mata hiädono nia dora gënanga 3:13 De hoko gënanga ma Jou aha wohikuata nia hininga, hiädono ngininitebini de' koiwa nia howono ma Jou Madutu tongone nanga Ama aihimangoka maorahoka tongone nanga Jou Yesus woböa imakomoteke de

1 Tesalonika 4

4:1 Mabobaha Roriadodoto, ngomi mihi döakoka o dulada nginikaimakorona de sarakia kokiani ngini niwango la nia sanangi ma JouMadutu ai hininga. Itiai ngini niwangoka hoko gënanga. Mä orahananga de ma Jou Yesus ai kuaha ngomi migahoko de magiria nginikade' mini gëgoto hupaya ngini iholoi nimahiahaoli o hali gënanga 4:2 Hababu ngini nihi orikoka o hidumutu-hidumutu ngomi mini 4:3 Nënanga doka ma Jou Madutu ai mau: Hupaya ngini niwango nimädingakika mangale Una, nitebini, nimahi tingaka ikurutika de o 4:4 O nau-nauru nia hidogoronaka kokiani ihi öriki sarakia yowangoyorimoi de manga hekata de madodagi yasanangi ma Jou Madutu ai 4:5 Uha niwango nia moteke nia nahihu nia hekatika, hokä yadodiai o 4:6 O hali hoko gënanga magoronaka kao nyawa moiö de uhali nidiai ohowono nia dodiawoika, ekola niä tipu. Mahira ngomi mihi döakokao hohininga de makuata nginika, ma Jou wähukumu hagala o nyawa 4:7 Ma Jou Madutu wonä ahoko ngone, koigoungua hupaya ngone howangoisafarune, duga-duga hupaya ngone howango de madodagi Ai hininga 4:8 O nyawa yaolu-oluku o dodötoko nënanga ko o nyawaua yäoluku,duga-duga iwi oluku ma Jou Madutu wohi döa-döaka ai Womaha 4:9 I paralu okaua ngomi mitulihi nginika, mangale sarakia kokianingini niä dora nia roriadodoto o ngongaku moi. Ngini mahirete ma 4:10 De' o hali nënanga ngini nihi matokoka o roriadodotika o ngongakumoi, o Makedonia madaera mata-mataika. Mä Roriadodoto ngomimigahoko de magiria, hupaya niawowango iholoioli 4:11 Nihidailako niwango de nia hininga iridi de' nia ganu-ganuua onyawa mahomoa manga hali. Kokiani ngini nimanarama nimä lingirimahirete nia ngolomo de nia ngokere, hokä sarakia mahira ngomi 4:12 Nako ngini niwango hoko gënanga, ngini kamoi ikaö de nimahigagaoua, de' hagala o nyawa yongaku-ngakua o Kristusika aha ini 4:13 Roriadodoto, ngomi mioigo hupaya ngini nihi öriki demadiaimangale hagala o nyawa yohonehonengoka; hupaya ngini nia hiningaihuhaua hokä o nyawa mahomoa manga ngonganono 4:14 Ngone hongaku o Yesus wohonengoka de wowango okali. Mahababugënanga ngomi mingakuö ma Jou Madutu aha wahi wango okalimata-mata o nyawa yongaku-ngaku o Yesusika de' yohonengoka, 4:15 Yakorona o hali gënanga, nënanga doka ma Jou ai dodötoko ngomimimau minihi ngahu nginika: Ma Jou Yesus woböa maorahoka, ngonekaho wango-wangohi aha hohihiraua de o nyawa yohone-honengoka 4:16 Damä o malaekat womomulia aha wopöaka de' ma Jou Madutu aitrompet aha yawuwu hokä o nonako o pareta ima sadia. Daha ma JouYesus mahirete aha wouti o horogaka de wauku, de o Haranioka 4:17 Iböto de gënanga, ngone kaho wango-wangohi o öraha gënanga ahakama moi inä göraka dede önanga o lobi-lobi ma goronaika lahomakamäke de ma Jou o gitawaoka. Daha ngone aha hogogere de ma 4:18 Hababu gënanga, kokiani ngini nima hikukuata nia hininga de nia

1 Tesalonika 5

5:1 Roriadodoto, iparalua ngomi mitulihi nginika muruonoka maöraha 5:2 Hababu ngini mahirete nihi öriki demadiai ma Jou ai böa ma Wangegënanga aha imahi ädono hokä yotohi-tohiki yaino o 5:3 Nako o nyawa yotemo yato, "Mata-mata kai rorahai de' kai riridi,"done maorahoka gënanga itodokanino önanga aha yätapalu o binaha,de' kao nyawa moiö de yakunua yo otana. O hali gënanga aha idadiitodokanino, hokä o ngoheka momatëngo aha mongohaka mamäo mahiri 5:4 Mä ngini koigoungua o nyawa niwö wango-wango o huhutu magoronaka,hiädono o wange gënanga ngini ini todokana hokä o nyawa 5:5 Riadodoto mata-mata ganga o nyawa niwö wango-wango o dararonomagoronaka; ngini niwohama o ginitara madodararonika. Ngonekoigoungua o nyawa yowö wango-wango o huhutu magoronaka ekola 5:6 Hababu gënanga ngone yakunua kahomä idu-idu dika hokä o nyawamahomoa. Ngone kokiani homahi dodiai ho mä göana de' to ngone 5:7 O hutu-hutu o nyawa imä idu, de' o hutu-hutuö o nyawa idadi 5:8 Mä ngone nënanga inä etongo o ginitaroka manyawa; hababu gënangananga dibanga kokiani itararono. Ngone kokiani itatapu hingaku maJouika de' hädora o nyawa mahomoa inoli hönganono hagoungu ma JouMadutu aha wona hihalamati ngone. Gënanga doka o daë inägöa-göana ngone o parangi magoronaka halawani o 5:9 Ma Jou Madutu wonä iriki ngone koigoungua la inä hukumu, mämangale ina hihalamati de madodagi tongone nanga Jou Yesus 5:10 Unanga wohonenge mangale ngone hupaya maorahoka Unanga aha woböa-- bote ngone kaho wango-wangohi, bote ngone hohonengoka -- ngone 5:11 Hababu gënanga, kokiani ngini itatapu nimahiki liara de' nimahikukuata, imatero hokä ngini nia gogiria nia diai o öraha 5:12 Roriadodoto, ngomi migahoko de magiria hupaya ngini niä horomatio nyawa yomomanarama nia hidogoronaka; enagënanga önanga ma Jou 5:13 Nia hidiai önanga duru demahoromati de' de nia hayangi de niadora karana homa hininga okia önanga yodiaioka. Niwango salalu 5:14 Roriadodoto, ngomi migahokoli, nia hidaaere nihididiai o nyawa yoolu-oluku yomanarama; nihi bitumu manga hininga o nyawa yohöhawahawana; nia riwo o nyawa ipöparalu nia riwo, de' nia 5:15 Nio göana hupaya uha naga yabalahi o dorou de o dorou. Nihidailako salalu mangale o oa nidiai, o nyawa moi de moiika de' o 5:16 Kokiani ngini salalu nimörene, 5:17 de' nimä niata kahoko genangika. 5:18 Hagala okianaga idädadi magoronaka kokiani ngini nisukur, hababugënanga doka ma Jou Madutu wö igo-igo nginino hokä o nyawa 5:19 Uha nia tätatoko ma Jou Madutu ai Womaha. 5:20 Uhali nia pulono okiaua yadäene o abari ihi döa-döaka ma Jou 5:21 Hagala moi-moi kokiani nia uji, de' maoa-oa kokiani nia moteke. 5:22 Nimahi tingaka nia kokurutika hagala rupa o dorou. 5:23 Tanu ma Jou Madutu mahirete wonahi döa-döaka o lolä, winihi dadingini o nyawa yagou-goungu niwango nihi tingaka mangale ma JouMadutu. Tanu ma Jou Madutu wögöana nia diri ingodumu, kayaoa niawomaha, nia jiwa kayaoa nia röehe, hi ädono koiwa naga itotomua 5:24 Ma Jou Madutu wini ahokoka ngini la nia diai o hali gënanga 5:25 Roriadodoto, nimi hihubayanga ngomi! 5:26 Nima teke tabea nimahi teke dodiai, hokä o roriadodoto Haranioka. 5:27 De ma Jou ai kuaha, ngohi togahoko de magiria hupaya ngini niabasa o hurata nënanga mata-mata o roriadodotika o ngongaku 5:28 Tanu nanga Jou Yesus Kristus winihi barakati ngini.

2 Tesalonika 1

1:1 Roriadodoto jemaat o Tesalonika mabereraka, nidädadi ma Jou Madutu ai umati tongone nanga Ama dé nanga Jou Yesus Kristus! Ngomi, enagënanga o Paulus, o Silas de o Timotius, 1:2 minganono tanu ma Jou Madutu nanga Ama dé nanga Jou Yesus Kristus winihidöaka o barakati dé o lolä nginika. 1:3 Roriadodoto, ngomi salalu kokiani mitemo tarima kasi ma Jou Madutuika karana ngini. Dé itiai mapatutu ngomi midiai hoko gënanga, hababu ngini kai dogo-dogo niwingaku o Kristusika, dé ngini kai dogo-dogo nimä kodora moi de moi. 1:4 Mahababu gënanga yadodoa ho ngomi mitemo-temo mangale ngini mihi gëto-gëtongo ngomi miä ädono ma Jou Madutu ai jemaat-jemaat. De mia hininga iamoko ngomi mihi ade-ade sarakia ngini itatapu ibitumu nia ngongaku o Kristusika o aniaya magoronaka dé o huha de o hangihara ngini nia oha-ohana. 1:5 Dé nenangokadau i nyata hokokia ma Jou Madutu ai adili hokä o hakimi: Ngini nia tagongoka o huha de o hangihara karana ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi, dé karana gënanga ngini aha inï etongo nipatutu niwohama o Dunia ma Hungika. 1:6 Unanga aha wodiai okia iadi-adili, dé aha wabalahi de o huha de o hangihara o nyawaika yodö dodiai ngini nia tagongo o huha de o hangihara. 1:7 Dé nginika o öraha nënanga nia tago-tagongo o huha de o hangihara -- hoko genangoli ngomino -- ma Jou Madutu aha wonahidöaka o hininga masanangi ma Jou Yesus ai wangeoka wouti o horogaka de wauku dé womahimatoko Ai diri de to Una Ai mömalaekat yonö nau-nauru 1:8 dé o uku i toka-tokara. Unanga wouti la wähukumu hagala o nyawa iwi hohaduliua ma Jou Madutu dé yo olu-oluku yowango hokä imoteke de o Abari ma Oa mangale o Yesus tongone nanga Jou. 1:9 Hagala o nyawa gënanga aha yatarima o hukumanga o bobinaha kahi ado-adonika, yäumo yohupu de ma Jou ai bobareta dé Ai kuaha i kokurutile; 1:10 mata-mata gënanga aha idadi ma wange Unanga ai böa oka la Ai umati iwi himulia dé mangale iwi horomati hagala o nyawa iwi ngaku-ngaku. Nginiö ma aha naga ma Jou Madutu ai umati manga hi dogoronaka gënanga, hababu ngini ningakuoka o abari minihi ngahu-ngahuoka nginika. 1:11 Mahababu gënanga ngomi salalu minihi hubayanga ngini. Ngomi mimä niata hupaya ma Jou Madutu winihidadi ngini ipatutu mangale niwango imoteke Ai mau; mangale gënanga doka Unanga winï ahoko ngini. Tanu ma Jou Madutu de Ai kuaha, wohi ömanga nia ngigo mangale o oa nidiai, dé wohitotomo o manarama mata-mata ngini nia dodiai karana niwingaku o Kristusika. 1:12 De hoko gënanga ngini niwihi mulia nanga Jou Yesus, dé ngini mä o Yesus winihi mulia karana ma Jou Madutu dé ma Jou Yesus Kristus manga hininga maoa.

2 Tesalonika 2

2:1 Mangale nanga Jou Yesus Kristus ai böa, dé mangale aha ngone inä toomu kamamoi dede Unanga, nënanga doka ngohi togahoko de magiria nginino: 2:2 Uhali itai-taiti ningaku ekola nia hininga ihuha karana naga o abari, bari yadonoka ma wange ma Jou Yesus woböaokali. Mudukua o abari nënanga ma ahali moi o nubuatino, ekola moi o dodotokino; ekola yakunoli idadi naga yotemo bari ngomi mamoi iböto mitulihi mia hurata moiani magoronaka. 2:3 Ngaro sarakiali mauha nima higumala ngini o nyawa inï tipu. Hababu ihira de o Wange gënanga iböa, kokiani o hali nënanga ihira idadi: O nyawa manga ngöe aha yosetia okaua o agamaika, iwihi pongono o Kristus; dé o Nyawa ma Dorou mahirahi de hitantuoka la wowohama o narakaika, aha ai diri wohimatoko. 2:4 De woma hile ünanga aha wolawani dé ai diri wohikurutile ma lokuoka hagala mata-mata o nyawa yähuba-huba, ekola mata-mata o gikiri o nyawa yadodiai manga Jou Madutu. De igoungu ünanga aha wo gogeruku ma Jou Madutu ai Tau magoronaka dé wohingahu wohi kawahaoko una ganga ma Jou Madutu. 2:5 Nio hohininga mamoi iböto ngohi tinihi ngahuoka mata-mata gënanga maöraha ngohi naga dede nginiohi. 2:6 Dé ngini nihi öriki okia öraha nanga kaya tätatokohi la mata-mata gënanga idadi. Damä maöraha ma Jou Madutu wohi totantuoka, o Nyawa ma Dorou gënanga aha wohupu womahimatoko. 2:7 O kuata imomanarama o dorou gënanga imulaengoka imanarama kaya rörahasia, mä kaya tumu-tumungohi. Damä näko yatumu-tumungu ihi rehenoka, 2:8 dahaö o Nyawa ma Dorou gënanga iwi mäke. Ho maöraha ma Jou Yesus woböa, de to Una ai womaha Ai uruiha, Unanga aha wa toma o Nyawa ma Dorou gënanga dé wabinaha de to Una ai böa maleletongo. 2:9 O Nyawa ma Dorou gënanga aha wohupu womahimatoko de o kuaha malamo-amoko moi o Ibilihino. Unanga aha wodiai hagala rupa ihëra-hëranga dé o hali-o hali ibobiahaua iömanga de o tipu. 2:10 Unanga aha wapäke hagala rupa o tipu mausaha itotorou la hagala o nyawa aha yobobinaha yorehene o ngëkomo itotorouika. Onanga aha yobinaha hababu yatila de yoigoua o abari madiai ma Jou Madutuino yakunu yahihalamati önanga. 2:11 Mahababu gënanga ma Jou Madutu wadotagao onangika moi o kuaha la yorehene o ngëkomo itotorouika, hi ädono önanga yangaku okianaga madiaiua. 2:12 Mabaha o nyawa mata-mata yoigo o baradoha dé yongakua o diai ika gënanga, aha yähukumu. 2:13 Roriadodoto ma Jou winï dora-dora! Kokiani ngomi salalu mitemo tarima kasi ma Jou Madutuika mangale ngini, hababu kadema hirahi ma Jou Madutu winï irikoka ngini la ini hihalamati. O hali gënanga idadi de okia yamomanarama ma Jou Madutu ai Womaha nginika la winihidadi ngini ma Jou Madutu ai umati itebi-tebini dé ma karana ngini ningaku o abari madiaika ma Jou Madutuino. 2:14 Mangale gënanga doka ma Jou Madutu winï ahoko ngini de madodagi o Abari ma Oa ngomi mihi ngahu-ngahu nginika. Ma Jou Madutu winï ahoko ngini, karana Unanga womau hupaya dede ngini nia mäo nanga Jou Yesus Kristus ai mulia. 2:15 De mahababu gënanga Roriadodoto, nima oko nimatotiaile dé nimahi jojö gila-gila o dodötoko-dodötokika ngomi minihi döa-döakoka nginika, kayaoa mio uruika kayaoa de mia dulihi. 2:16-17 Tanu nanga Jou Yesus Kristus mahirete, dé ma Jou Madutu tongone nanga Ama winï laru dé wohi kuata nia hininga, hupaya ngini yakunu nia manarama dé nihi ngahu okianaga maoa-oa. Hababu ma Jou Madutu wonä dora ngone, dé karana Ai hininga maoa Unanga wadiai ngone i tatapu nanga hininga ikuata, inoli hönganono maoa-oa.

2 Tesalonika 3

3:1 Mabobaha, Roriadodoto nimä niata mangale ngomi. Nimä niata hupaya o abari ma Jouino yakunu igila-gila ikerewoto de majapati dé yatarima kai rorahai, ima tero hokä mahira idadioka nginioka. 3:2 Nimä niatö hupaya ma Jou Madutu womi hihalamati ngomi de hagala o nyawaino yonö naka-nakali dé manga hininga i totorou. Hababu o nyawa mata-mataua yongaku o abari ma Jouino gënanga. 3:3 Mä ma Jou wosetia. Unanga aha winihi kuata ngini dé winï göana ngini la nihalamati o Dorouino. 3:4 Dé ngomi mingaku iömanga ma Jouika mangale ngini, magogiria ngini nidiai dé aha igila-gila nidiai okianaga ngomi minihi garo-garo nginiika. 3:5 Tanu ma Jou winï tuda ngini la iholoi nimangarati ma Jou Madutu winï dora ngini dé o Kristus winihi döaka o hininga makuata nginika. 3:6 Roriadodoto, de ma Jou Yesus Kristus ai kuaha, ngomi minihi pareta hupaya ngini niä tingaka ikokurutika o riadodoto mata-mata, yowango imatotebeturu dé yoluku yamoteke hagala o do dötoko ngomi miahidöa-döaka onangika. 3:7 Ngini mahirete nihi öriki ngini kokiani nimä duru ngomi mia dodiai. Ngomi mima totebeturua maöraha ngomi naga tingini nia hidogoronaka. 3:8 Ngomi mia olomua o nyawa manga inomo de komi fangua. Ilio yaino o hutu de o wange ngomi mimäkarajanga mimahohonenguku hupaya ka o nagonaö de nia hidogoronaka mia diaiua o huha. 3:9 Ngomi midiai gënanga koigoungua karana ngomi mia haku koiwa hupaya migahoko ngini nimï riwo ngomi, mä karana ngomi mimau midadi o dulada nginika. 3:10 Maöraha ngomi naga kania hidogoronakahi, ngomi mihidöaka o datoro nënanga, "O nyawa yoluku imä karajanga, yakunua yolomo." 3:11 Ngomi mitemo nënanga hababu ngomi mi ihene naga o nyawa nia higoronaka yowango imatotebeturu. Ka okia naga moiö de önanga yadiaiua, sowaliua yotasibu yosapuru o nyawa mahomoa manga hali. 3:12 De ma Jou Yesus Kristus ai kuaha ngomi mia pareta o nyawa ge önanga dé mia hidöaka o hohininga, hupaya önanga imä manarama ihidodiai dé imä lingiri manga ngolomo de manga ngokere mahirete. 3:13 Mä ngini uha nio gihounu nidiai o oa-oa. 3:14 Mudukua dahaö naga o nyawa yoluku yamoteke okia ngomi mia heto-hetongo o hurata nënanga magoronaka. O nyawa hoko gënanga nimä göana nimahi dodiai, dé uha nima teke dodiawo dede ünanga hupaya iwi maleke. 3:15 Mä uhali niwi diai ünanga hokä nia haturü; duga-duga ünanga niwi nasihati hokä o riadodoto. 3:16 Ma Jou ganga nanga lolä matiti. Tanu Unanga salalu winihi döaka nginika o lolä hagala o hali magoronaka. Tanu ma Jou wini tomoteke ngini Riadodoto mata-mata. 3:17 O tabea ngohioka, o Paulus. Ngohi mahirete totulihi o hidoku nënanga. Nënanga doka manonako tögogelenga tongohi ahi huratoka mata-mata. 3:18 Tanu tongone nanga Jou Yesus Kristus winihi barakati ngini Riadodoto mata-mata.

1 Timotius 1

1:1-2 Timotius, ahingohaka madutu mangale ma Jou! O hurata nënanga ngohioka de yaika, o Paulus, o Kristus Yesus ai rasul imoteke ma Jou Madutu ai pareta, Wonahi hohalamati ngone, dé imoteke o Kristus Yesus ai pareta, tongone nanga ngonganono. Tanu ma Jou Madutu o Ama dé o Kristus Yesus tongone nanga Jou wonihi döaka o barakati, Ai hayanga de Ai dora dé o lolä ngonaika. 1:3 Ngohi toigo hupaya ngona nogogere norïdi o Efesusoka, hokä ngohi tonihi ributuoka ngonaika maöraha ngohi toiki o Makedoniaika. Hababu, o Efesusoka naga o nyawa yamuruono naga ihi gerewoto o dodötoko itotiaiua, dé ngona kiani nahibareti önanga. 1:4 Natemo onangika lá ibötohi ihi gihenika o demo ito totiaiua dé o ade-ade kai hira-hira ikahi koi toa-toakua. Mata-mata gënanga, duga-duga ihipuda o ributu dika, dé koi tagiua ma Jou Madutu ai datoro duga-duga hakunu hanako de madodagi o ngongaku Unangika. 1:5 Tongohi ahi hitiari gënanga madungutu ganga, hupaya o nyawa yakunu yapäke o hininga idododono dé manga hininga magoronaka madebi-debini, de igou-goungu iwi ngaku ma Jouika, dé de hokogënanga önanga yakunu yahininga manga dodiawo o nyawa. 1:6 Naga o nyawa o hidoku moi yowango okaua hokä hoko genangoli, dé yorehene o ributu-ributu magoronaka mabaraguna koiwa-iwa. 1:7 Onanga yomau yodadi o agama maguru-guru, ena hioko önanga mahirete imangaratiua o demo yapö päke-päke önanga, ekola o hali-hali ihihimanga önanga de hoko gënanga ihi goungu. 1:8 Ngone hohiöriki o agama matita ganga yaoa, nako hokä sarakia yapäke demadiai. 1:9 Maraioka kiani nohininga o tita idiai o nyawa maoaikaua, mä o nyawa o tita yatotilakurika, yododiai o dorou, o nyawa yororuae, o nyawa baradohaika, o nyawa yo o agamaua, o dunia manyawa, o nyawa yätoma-toma manga ayo de manga amaika, yototoma-toma mata-mataika, 1:10 o nyawa manga wowango isösafaruneika, yodiai o howono imahi kokanauru, yotohi-tohiki o nyawa, yo elu-eluku; o hakihi ielu-eluku, dé o nagona dika yodiai o hali-o hali ima däenua de o dodötoko madiai. 1:11 O dodötoko gënanga hamäke o Abari ma Oa magoronaka de ihi ngakuoka ngohino lá tohibarihi, enagënanga o Abari ma Oa ma Jou Madutuino womomulia dé kiani hihigiriri. 1:12 Ngohi totemo tarima kasi o Kristus Yesusika tongone nanga Jou. Unanga wohihi döakoka o kuata ngohino mangale tileleani Unanga, dé Unanga wohipulono ngohi topatutu mangale o manarama gënanga, 1:13 ngaro mahira ngohi tidiai o romanga madorou, dé tianiaya, de tïhikauku Unanga. Mä ma Jou Madutu wohihininga ngohi, karana öraha gënanga ngohi tongaku uahi, hÒ ngohi tohiörikua okia ngohi tadiai. 1:14 Dé ngohi kai holoi Ai hininga mahayanga de madora tongone nanga Jou. Unanga wohihi döaka o kuata ngohino mangale tingaku Unangika dé tahininga ahi dodiawo o nyawa. O kuata gënanga wonahi döakoka ngoneino mata-mata, horimoioka de o Kristus Yesus. 1:15 Igoungu itiai o demo nënanga -- hababu gënanga ipatutu nia tarima dé nia ngaku i tototomo --: "O Kristus Yesus woböa o duniaka nënanga mangale wahi halamati o nyawa yobobaradoha." Dé ngohila o baradoha manyawa duru itötotorou. 1:16 Mä mangale hababu gënanga ma Jou Madutu wohihininga ngohi, lá o Kristus Yesus yakunu wohi dumutu Ai sabari ingodumu ngohino, o nyawa duru tobobaradoha nënanga. Dé nenanga idadi o dulada moi mangale o nyawa mata-mata, damä aha yongaku Unangika dé yamäke o ngango madutu dé ikakali. 1:17 Ma Jou Madutu, hagala o öraha ma Koano, ipatutu hihoromati dé hihigiriri ka hoko genangika, hababu Unanga wokakali, himäke-mäkeua dé woma tëngo-tëngoka! Amin. 1:18 Timotius, ahingohaka! O manarama nënanga ngohi tonihi gögoanoka ngonaika, hohininga aha ma Jou Madutu ai behehongika ihiado-adonoka o nabi-nabi o jemaat magoronaka imakorona Ani diri. O behehongo gënanga kiani idadi o bilaono ngonaika ani manarama maoa-oa magoronaka. 1:19 Nomanarama de noma hijojö o ngongaku madiaika, dé ani hininga magoronaka itebi-tebini. Naga o nyawa yohaduliua manga hininga madobote magoronaka, hiädono iwedere toönanga manga ngongaku. 1:20 Mahi dogoronaka o Himeneus dé o Aleksander. O nyawa yahinoto gënanga ngohi tahukumoka de tahilapahi o Ibilihika, lá onanga imadotoko mangale imatogumu iwi hikauku ma Jou Madutu.

1 Timotius 2

2:1 Mahira-hiraka, ngohi togahoko de magiria lá nia gogahoko, nia hubayanga, dé nia niata o dodohanga de o demo tarima kasi nihi ädono ma Jou Madutuika mangale o nyawa mata-mata; 2:2 mangale o kokoano dé mangale o nyawa mata-mata yasösö o kuaha. Hogahoko lá ngone yakunu howango ho ogoro de horïdi mangale ma Jou Madutu de nanga manarama ipatu-patutu. 2:3 Gënanga yaoa de ma Jou Madutu ai hininga yasanangi, ngone Wonahi hohalamati. 2:4 Unanga womau lá mata-mata o nyawa wahihalamati de ihi öriki o diai. 2:5 Hababu, duga-duga naga ma Jou Madutu womatëngo, dé duga-duga womatëngo womahi togoronauku ma Jou Madutu de o nyawa nanga hidogoronaka, enagënanga Kristus Yesus. 2:6 Unanga o nyawa womatëngo wohi döakoka Ai diri mangale wahilapahi o nyawa mata-mata toönanga manga baradohaka. De gënanga ma Jou Madutu wohidumutu maöraha yakokokorona, Unanga woigo la o nyawa mata-mata wahihalamati. 2:7 Dé hababu gënanga ngohi ihi huloko toiki o Yahudi manyawa okaikaua mangale tohi abari onangika o abari mangale o ngongaku madiai. Ngohi tohihimanga nënanga ganga itiai, ngohi toëlukua. 2:8 Ngohi tomau lá kiakaö dika o nyawa o nau-nauru ima niata de manga hininga itebi-tebini, koiwa o gangamo ekola o ributu. 2:9 Kokiani o nyawa o ngoheka ima päke manga diri de biaha dika dé imahi päke o pakeanga de ma ada-adatoka. Uha ima päke manga tadauru imadobikoka yatorou o lolegaka ekola imahi poromu o gurasi de o muhutika ekola o pakeanga ihali-hali. 2:10 Mä, kokiani o ngoheka imapäke manga diri de o manarama maoa-oa hokä sarakia ipatutu mangale o ngoheka iwi puji-puji ma Jou Madutuika. 2:11 O ngoheka kiani imadotoko de ima rirïdi manga diri, dé manga hingounu. 2:12 Ngohi tohi goungua o ngoheka yädotoko ekola yäpareta o nau-nauru; önanga kiani ima rirïdi. 2:13 Hababu madodihiraka iwihi dadi ganga o Adam dé daha ituru o ngo Hawa. 2:14 Dé ko o Adamua, mä o ngoheka imi taili hiädono matilakuru ma Jou Madutu ai pareta. 2:15 Ngaroka hoko gënanga, o ngoheka aha mohalamati de mohidadi o ngohaka, iti münanga de ami hininga madipokouku tatapu mingaku o Kristusika, dé tatapu mahininga o nyawa mahomoa de ami wowango mohi taioka mangale ma Jou Madutu.

1 Timotius 3

3:1 Igoungu itiai o demo nënanga, "O nyawa yöigo yodadi o jemaat yototailako, yöigo o manarama moi duru de maraganeoka." 3:2 O nyawa moi wototailako o jemaat, o nyawa kiani koiwa ai kuranga, ngoi hekata duga-duga momatëngo, wanako watumungu ai diri, wobarija, dé ai datoro irahai; ünanga woigo wätarima o nyawa ai tauoka; dé wakunu wadotoko o nyawa; 3:3 uha o nyawa wotoba daluku, ekola woigo imakangamo. I idulu yaino, kokiani ünanga ai hininga mabole-bole dé aha woigo o dame. Unanga yakunua wokalilu o tiwi. 3:4 Unanga kiani wohi öriki watatoro de madiai ai tau madola, dé wadotoko ai ngoha-ngohaka mangale manga hingounu dé manga horomati unangika. 3:5 Hababu nako o nyawa ihi örikua yatatoro manga tau madolaka mahirete, sarakia ünanga wakunu watatoro ma Jou Madutu ai jemaat? 3:6 O nyawa womatëngo wototailako o jemaat yakunua dahaö wo Haranino, hababu done ünanga idadi ai hininga ikurutile daha wamäke o lolai hokä o Ibilihi mahira. 3:7 Unanga kiani o nyawa ai romanga maoa-oa kawaha manga hidogoronaka; hababu nako hoko genangua, done o nyawa aha iwihikauku ünanga, hiädono wo otaka o Ibilihi madadagoko magoronaika. 3:8 O jemaatoka yäriwo-riwo kianiö o nyawa yaoa dé manga hininga irikoto; wokalilua o tiwi dé woigoua wokere o angguru duru koha amoko. 3:9 Onanga kiani yasö ibitumu de manga hininga madobote idödodono, o Haranioka manga ngongaku madodotokika wohimato-matokoka ma Jou Madutu. 3:10 Kiani önanga yätailako okahi ihira, dé nako inyata önanga koiwa manga kuranga, daha önanga yakunu yäriwo o jemaat magoronaka. 3:11 To önanga manga hekataö kiani o nyawa maoa-oa, igoungua o nyawa yoigo i hi ade-ade o demo itotiaiua. Onanga kiani ihi öriki yatumungu manga diri, deyorikoto hagala o hali magoronaka. 3:12 Yariwo-riwo o jemaatoka kiani manga hekata momatëngo dika. Unanga kiani wohi öriki watatoro ai ngoha-ngohaka dé ai tau madola de kaya oa-oa. 3:13 O nyawa yäriwo-riwo irahai o jemaat magoronaka, aha yahoromati dé idadi iholoi yobarani yotemo-temo imakorona to önanga manga ngongaku o Kristusika. 3:14 Ngohi tonganono i tedekanoka uaoli ngohi aha tonilega. Ngaro hoko gënanga, ngohi totulihi dika o hurata nënanga ngonaika, 3:15 lá nako ngohi totedekanika, ngona nohi örikoka sarakia ngone kiani howango hokä ma Jou Madutu ai tau madola manyawa, enagënanga ma Jou Madutu ai jemaat iwango-wango. O jemaat nënanga matero-tero o liate madidiki de maroriwo o dodötoko madiai ma Jou Madutuino. 3:16 O nyawa moiuaö yakunu ihi pongono, hokokia ma amoko tongone nanga agama marahasia: Unanga womahi matoko ai diri o nyawa ma rupa ma goronaka, dé ihi matoko o diai ma Jou Madutu ai Womaha, de yamäke o malaekat-malaekat. Ma abari ihi boakoka o hoana iago-agomo mahi dogoronaka, dé Unanga iwi ngaku o dunia ingodumu dé iwi goraka o horogaile.

1 Timotius 4

4:1 Ma Jou Madutu ai Womaha itemo ihi totararonuku maöraha aha iböa, o nyawa utu aha yodohuku, de iwihi pongono o Kristus. Onanga aha ihi ngounu o womaha yahirö rehe-rehenika, dé yanïki o womaha madorou madodötoko, 4:2 ihi ngahu de madodagi o nyawa madorou de yototengeluku. Manga hininga madararono o nyawa gënanga, ihuhutuoka. 4:3 Onanga yädotoko o nyawa, mangale uha yokawingi, dé yaolomua o inomo ihi totatapuoka. Enahioko o inomo gënanga ma Jou Madutu wohidadioka mangale yäolomo de yotemo tarima kasi Unangika mangale o nyawa iwi ngakuoka o Kristusika, dé yanakoka o dodötoko madiai ma Jou Madutuino. 4:4 Hagala moi-moi ma Jou Madutu wohi dadioka gënanga yaoa, dé kamoiö de koiwa kiani hapulono maharamu nako hatarimaka de hotemo tarima kasi ma Jou Madutuika. 4:5 Hababu o barakati ma Jou Madutuino dé o niata yadiai o inomo gënanga idadi i halali. 4:6 Nako ngona nädotoko mata-mata gënanga o roriadodotika o ngongaku moi, ngona aha nodadi o Kristus Yesus ai leleani de nomanarama yaoa. Dé ngona aha gila-gila naburere ani hininga de ma Jou Madutu ai demo ngone hangongaku-ngaku, dé o dodötoko-do dötoko madiai ngona nanïkoka madekanino nënanga. 4:7 Nomahi kurutika o ade-ade o ngongaku ipoparahaja de mabaraguna ko ö iwa-iwa. Kiani nomahibiaha ani diri mangale o puji mawowango. 4:8 O hibiaha o röehe mahidoku mahuhutulu dika mafaidä, mä o hibiaha o rohani mafaidä hagala o hali magoronaka, hababu yongohamika o jaji mangale o ngango maöraha nënanga dé oraha aha iböböa-böa. 4:9 O hali gënanga itiai dé kiani hätarima de hängaku itototomo. 4:10 Hababu gënanga ngone hoparangi de homanarama hohauku, hababu ngone honganono itötotomo ma Jou Madutuika wowö wango-wangoika; Unanga Wohihö hohalamati o nyawa mata-mata, duru malokuoka o nyawa yongöngaku-ngaku. 4:11 Nadotoko mata-mata gënanga dé nähuloko o nyawa yamoteke. 4:12 Uha namalaika o nyawa moiö ini pulono ngona okiaua ini däene karana ngona kanomagö ikahi. I idulu yaino, kokiani ngona nodadi o dulada mangale o nyawa yongaku-ngaku ani ade-ade dé ani kalakuanga magoronaka, madodagi magoronaka ngona nahininga ani dodiawo o nyawa mahi dogoronaka dé ani ngongaku o Yesus Kristusika, dé ani wowango nadebidebini. 4:13 Oraha gënanga, damä ngohi hi ädono toböa, ngona kiani nagou-goungu nadabasa Ma Jou Ai Demo ma Buku o nyawaika, dé nähitomo de nadotoko önanga. 4:14 Uha ngona nawohanga napäke o ngongike ma Jou Madutu ai Womahino, inihi döakoka ngonaika maöraha o jemaat matutuda-tutuda toönanga manga giama yogelengaka ani häeke malokuoka, dé o nabi-nabi ihi adonoka ma Jou Madutu ai behehongo imakorona ani diri. 4:15 Namanarama mata-mata gënanga de magougoungu lá ani manarama mahasili yamäke o nyawa mata-mata. 4:16 Nolega nohidodiai ani diri, dé nolega nohidodiaiö ani dodötoko. Kiani ngona nosetia nadiai mata-mata gënanga, hababu de hoko gënanga ngona aha nohihalamati, yaoa ani diri mahirete yaoa o nyawa inihigö gihe-gihene.

1 Timotius 5

5:1 Uha ngona nängamo ikiria o nyawa iholoi yobaluhu de ngona, mä nihigaro ünanga wohigihene ani demo-demo matero-tero ünanga ani ama. Nadiai o gogoduru hokä ani riadodoto, 5:2 dé o ngongoheka yobalubaluhu hokä ngoni ayo. O momoholehe kiani ngona nadiai hokä ani biranga, de ani jako idödodono. 5:3 Nahoromati o bobao-bobao igou-goungu yowango o diri ima tengokahi. 5:4 Mä nako o bobao moma tëngo de tomünanga ami ngoha-ngohaka ekola ami dano-danongo, önanga gënanga madodihiraka kiani nahidöaka o mangarati, önanga kiani yahohininga toönanga manga riadodoto, dé yabalahi manga gogao toönanga manga dimono dé manga ele. Hababu o hali gënanga yasanangi ma Jou Madutu ai hininga. 5:5 O bobao igou-goungu o diri momatëngoka, de moiua münanga yakunu imipaliara, duga-duga mïnganono ma Jou Madutuika. O hutu de o wange münanga momatogu-togumua moma niata ma Jou Madutuika mangale mogahoko Ai roriwo. 5:6 Mä o bobao moigo mowango momahi sosanangi, mohonengoka ngaroka münanga kamowangohi. 5:7 Nahi ädono o hidumutu-o hidumutu nënanga onangika, lá onanga yowango de koiwa manga kuranga. 5:8 Mä nako naga o nyawa yäpaliaraua manga roriadodoto, maboboloi manga riadodoto mahirete, o nyawa gënanga ihi pongono manga ngongaku; önanga iholoi itorou ngaro de o nyawa yongaku-ngakua. 5:9 Duga-duga o bobao itotomo madodagi hokä hoko nënanga yakunu ihi ngohama o bobao-bobao mabuku magoronaika: manga umuru kiani ikurangua de taongo mori butanga, mahira duga-duga mamoi mokawingi, 5:10 imi näko hokä o ngoheka modiai o hali maoa-oa, hokä hohitotero: ami ngoha-ngohaka mä amokoka de maoa-oa, mosanangi matarima o nyawa imi adonino de ima hidodogumu ami tauoka, maleleani o nyawa yongaku-ngaku, mariwo o nyawa yohuhuha, dé madiai dema gou-goungu hagala marupa o manarama maoa-oa. 5:11 Uha nohingohama o buku magoronaika gënanga o bobao-bobao kayagö gö ohi. Hababu nako önanga yamäo manga nahihu idadi duru kohakuata, önanga yomau yokawingoli, dé iwi malaka o Kristus. 5:12 Ma önanga yahowono hababu yatiaiua manga jaji yahi döa-döakoka onangika. 5:13 Hoko genangoli önanga yaumo-umo öraha de yohupu yowohama o nyawa manga tau. Dé iholoi itorouoli, enagënanga önanga imadotoko yadadi dorou o nyawa mahomoa manga romanga dé yaganu-ganu o nyawa manga hali de ihi ade-ade o hali-o hali ipopatupatutua ihi ade-ade. 5:14 Hababu gënanga ngohi tomau hupaya o bobao-bobao magö yokawingoli, yamäke o ngohaka dé yatatoro manga tau madola, lá nanga haturu imä mäkeua öraha mangale yadadi dorou tongone nanga romanga. 5:15 Hababu naga o bobao-bobao yorehenoka yanïki o womaha madorou. 5:16 Mä nako o ngoheka o Haranioka momatëngo tomünanga ami tau madolaka yodadioka yofäo, münanga kiani mariwo o bobao-bobao gënanga; uha mamalaika o jemaat yätagongo önanga. De hoko gënanga o jemaat yakunu yariwo o bobao-bobao nako manga dutu duru komoi okaua. 5:17 O jemaat matutuda yadiai manga manarama de madiai, kiani yahidöaka o horomati o lape hinoto, de duru malokuoka önanga yamomagawe yoriwayati dé yodotoko. 5:18 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "O hapi magogiria yadoko-doko o gandum mangale yarero o gandum mamui magobe oka, mauru uha nia aro-aro", hoko genangoli, "O nyawa yomanarama, yakunu yatarima manga hewa". 5:19 Uha nia tarima o galaki o jemaat matutuda womatëngoika, sowaliua nako ihi kuata mangale o nyawa yoho hakihi yahinoto ekola iholoi. 5:20 O nyawa yodiai o baradoha, kokiani nia hidaaëre o jemaat yongodumu manga himangoka, lá mahomoa idadi yohawana. 5:21 Ma Jou Madutu, o Kristus Yesus manga himangoka, dé o malaekat-malaekat yairi-irikoka, ngohi togahoko de magiria lá ngona namoteke o hidumutu-o hidumutu nënanga koiwa ani takihiri o nagonaikaö, dé koiwa natingaka de nafara. 5:22 Uha kalioli itaiti nogelenga ani giama o nyawa moi-moi manga lokuoka mangale nahitatapu nägoraka hokä ma Jou iwilö leleani. Nako o nyawa mahomoa yobaradoha, uha nanïki ini hidiliko o baradoha gënanga magoronaka. Nogöana ani diri lá tatapu idodono. 5:23 Uhali kao akere dika nokere; nokerö o angguru mahuhutulu mangale nohiriwo ani inomo mangengedere, hababu mamoi-mamoi ngona nopanyake. 5:24 O nyawa o hidoku moi yobaradoha, yatailakouahi, yamäkeoka de madiai. Mä o nyawa mahomoa manga baradoha ipahaino daha ihi öriki. 5:25 Hoko genangö o manarama-o manarama maoa-oa gila-gila yamäke. Dé ngaroka igapangua yamäke koi yakunua gila-gila i iunu.

1 Timotius 6

6:1 O Haranioka manyawa yodadi o gilaongo, kiani yapulono toönanga manga tuanga patutu yahoromati, lá o nyawa yakunua yadadidorou ma Jou Madutu ai romanga ekola tongone nanga dodötoko. 6:2 O gogilaongo manga tuanga o Haranioka manyawa, yakunua manga tuanga yapulono yahibaragunaua karana önanga imahi teke ho Haranioka manyawa. Mä onanga kokiani yaleleani toönanga manga tuanga gënanga de iholoi yaoaoli, hababu de yaoa yaleleani manga tuanga gënanga ganga o nyawa yongaku-ngaku yahohininga imahara-hara. Mata-mata nënanga ngona kiani nädotoko dé nahitiari. 6:3 O nagona honanga yodotoko o dodötoko mahomoa de gënanga, dé imadäenua o dodötoko madiai tongone nanga Jou Yesus Kristusino, dé tongone nanga agama madodötoko, 6:4 ganga o nyawa yoedenge dé okia-kiaua ihi öriki! Mapanyake enagënanga yoigo imateke ributu dé imaka ngamo ima korona o demo mamangarati kabiahaua hi ädono ihi puda yotaleana, o gitingaka, yodiai o romanga madorou, yotae itotorou, 6:5 dé imaka däenua o damäke ipaha-pahaua. Manga dibanga mangëkomo o nyawa gënanga itamunoka de itiaiokauaoli. Onanga yatobote o agamaino yakunu idadi yokaya. 6:6 I goungu o agama ihi döaka o utumu ma amoko, nako o nyawa yamäo iyaoaka de okia yapäkeino. 6:7 Hababu okia naga utuö de koiwa ngone haö o dunia magoronaino nënanga, dé okia naga utuö de koiwa ngone hakunu haö hohi hupu! 6:8 HÒ, nako naga o inomo dé o pakeanga, gënanga iyaoaka. 6:9 Mä o nyawa yomau yodadi yokaya, yamäke o cocoba dé o modoi mangale irupa-rupa o nahihu ibodo-bodo dé yakokilianga. O nahihu-o nahihu gënanga yadiai o nyawa yodadi yowedere dé yobodito. 6:10 Hababu o kalilu o tiwi ika, ipuda hagala rupa o dorou. Naga utu o nyawa yanïki o tiwi, hi ädono yamotekoka uaoli o Haranioka madodötoko, daha önanga yatapalu o hangihara kohangöe yawedere toönanga manga hininga. 6:11 Mä ngona ganga toma Jou Madutu ai nyawa madutu, hÒ ngona kiani nomahi kurutika mata-mata gënanga. Nohi dailako nodadi o nyawa madiai ma Jou Madutu ai lakoka, nogilaongo ma Jou Madutuika, nongaku o Kristusika, nahininga ani dodiawo o nyawa, de notatapu o hangihara magoronaka, dé ani jako mabole-bole. 6:12 No parangi nagou-goungu mangale nowango hokä o Haranioka manyawa, lá ngona naora o ngongike iwango-wango madutu dé ikakali. Hababu mangale gënanga ma Jou Madutu woni ahoko ngona nomangaku o nyawa yowöe-wöe manga himangoka ngona ningaku o Kristusika. 6:13 Dé oraha nënanga, ma Jou Madutu ai himangoka wohi döa-döaka o jiwa hagala moi-moi ika, dé o Kristus Yesus ai himangoka wohi döa-döaka o hakihi madiai o Pontius Pilatusika, ngohi togahoko nënanga ngonaino: 6:14 Nohi ngounu mata-mata o pareta gënanga de madodagi idododono dé koiwa makuranga hiädono tongone nanga Jou Yesus Kristus ai böa mahinotoka. 6:15 Ai böa, ma Jou Madutu mahirete aha wohitatapu maöraha yakokorona. Unanga kawoma tëngo-tëngo woko Kuaha; Unanga womulia, o Koano hagala koano, dé o Jou hagala tuanga. 6:16 Unanga dika iwi kuahaua o honenge; Unanga wowango o dararono magoronaka o nagonaö dika yakunua imahitigi. Koiwa o nyawa moiö iwi mäkeoka, ekola yakunu iwi mäke. Unangika o horomati dé o kuaha mangale kahi ado-adonika! Amin. 6:17 O nyawa yokaya-kayaika o duniaka nënanga, ngona kokiani nogahoko lá uha önanga ima edenge dé uha yonganono okia honangika itotatapua -- hokä o hali de o kaya. Onanga kiani winganono ma Jou Madutuika, wohi döa-döaka hagala moi-moi ngoneino de maboloioka hupaya ngone hamäo majame. 6:18 Nogahoko onangika mangale ihi dumutu o oa-oa, mangale yodiai iwöe o hali-o hali maoa, manga hininga imura, dé yoigo ihi döaka. 6:19 De hoko gënanga önanga yatoomu o arata idadi manga dai matiti maoa-oa, mangale maöraha aha iböa-böa. Dé de gënanga önanga aha yamäke o ngango ikokakali, enagënanga o ngango madutu. 6:20 Okia inihi gogöana ngonaika, nogöana gënanga nohidodiai, Timotius! Nomahi kurutika o ade-ade koiwa-iwa mabaraguna dé o ributu-ributu ima korona o hali-o hali madodagi ihowono yahetongo "O sawaro". 6:21 Hababu naga o nyawa yotemo onangoka naga o sawaro gënanga, hiädono yorehenoka o Harani okaino madodötoko mahira önanga yangö ngaku-ngaku. Tanu ma Jou winihi barakati Roriadodoto.

2 Timotius 1

1:1-2 Timotius, ahingohaka tonihohininga! Ngohi, o Paulus totulihi o hurata nënanga ngonaika, dé tönganono tanu ma Jou Madutu o Ama tongone nanga Jou Kristus Yesus wonihidöaka Ai barakati, Ai hayanga de Ai dora dé Ai lolä ngonaika. Mangale de ma Jou Madutu ai mau, ngohi wohigorakoka todadi o Kristus Yesus ai rasul dé wohihuloko mangale tohi ngahu mangale o ngango ma Jou Madutu wohi jäjajioka. O ngango gënanga ngone hatarima karana horimoi de o Kristus Yesus. 1:3 Ngohi totemo tarima kasi ma Jou Madutuika ngohi tileleani de ahi hininga madobote itotararono de itebi-tebini, hokä mahira yadiai tongohi ahi ete de ahi tohora. Ngohi hoko genangika totemo tarima kasi ma Jou Madutuika, öraha mahigetongo tonihininga ngona ahi niata magoronaka, yaoao wange yaoaö o hutu. 1:4 Ngohi tohininga ani hininga mahuha. Hababu gënanga ngohi duru toigo homamäke dede ngona lá ngohi yakunu idadi igou-goungu tomörene. 1:5 Ngohi tohininga ani ngongaku magou-goungu o Kristusika, hokä imatero manga ngongaku ngoni ele o ngo Lois dé ngoni ayo o ngo Eunike. Dé ngohi tongaku ngonaö ani ngongaku hokä hokogënanga. 1:6 Hababu gënanga ngohi tonihidöaka ngona o hohininga mangale nohiwango o ngongike ma Jou Madutu wonihi döa-döakoka ngonaika maöraha ngohi togelenga ahi giama ani lokuoka. 1:7 Hababu ma Jou Madutu ai Womaha wonahi döaka ngoneino, igoungua o Womaha inadiai ngone idadi hohawana. Ilio yaino ma Jou Madutu ai Womaha gënanga inadiai ngone idadi hokuata, iomanga de o dora dé hakunu nanga diri hatumungu. 1:8 Hababu gënanga uha inimaleke nohidöaka o hakihi mangale tongone nanga Jou, dé uhaö ini maleke imakorona ngohi, ihi buika karana Unanga. Ilio yaino, kiani ngona de ma Jou Madutuino ai kuata, no moteke nohangihara mangale o Abari ma Oa gënanga. 1:9 Ma Jou Madutu wona hihalamati dé wona ahoko ngone lá ngone hodadi Ai umati mahirete. Unanga wodiai gënanga igoungua matiti okia ngone hamo manaramoka, mä matiti Ai datoro mahirete dé Ai hayanga de Ai dora itötotomo. Unanga wonahi döaka ngoneino Ai hayanga de Ai dora i tilakuru o Kristus Yesus, o dunia nënanga kaidadiö de kowahi. 1:10 Dé oraha nënanga, ma Jou Madutu wohi dumutu Ai hayanga de Ai dora i tötotomo gënanga ngoneino, de Ai böa tongone nanga Koano Wohi hohalamati o Kristus Yesus. O Kristus wautumoka o honenge makuaha dé woao o ngango ikokakali itilakuru o Abari ma Oa gënanga. 1:11 Mangale tohingahu o Abari ma Oa gënanga ma Jou Madutu wohigoraka ngohi todadi o rasul dé o guru. 1:12 Hababu gënanga ngohi tatagongo mata-mata nënanga, mä ngohi tatapu tongaku, hababu ngohi tohi öriki de madiai o nagona ngohi tängaku. Ngohi tongaku okia Unanga wohihi ngongakuoka ngohino, Unangö wakunu wögöana hiädono o Kiamati ma Wange. 1:13 Nanïki dema gou-goungu o dodötoko madiai ngohi tonihi döa-döakoka ngonaika. Dé kokiani ngona tatapu näsö o ngongakuika dé o dora idadi tongone madutu, karana horimoi de o Kristus Yesus. 1:14 De ma Jou Madutu ai Womaha ma roriwo iwango ngoneoka, kiani ngona nogöana nohidodiai o hali-o hali maroraganeoka, inihi ngongakuoka ngonaika. 1:15 Ngona nohi öriki o nyawa mata-mata o Asia ma daeraka ihi malaka ngohi, yodogoikaö o Figelus dé o Hermogenes. 1:16 Mä o Onesiforus ai tau madola ihigali muruono naga iböto yamörene tongohi ahi hininga. Tanu ma Jou woigo wohidumutu Ai dora de Ai hayangi onangika. Ngaroka ngohi o bui magoronaka, o Onesiforus aha iwi malekua tongohi ahi hali gënanga. 1:17 Kade womahi ädono o Romaka, gila-gila ünanga wohidailako wohilingiri ngohi, hiädono ünanga mimamäke dede ngohi. 1:18 Dé ngona nohi öriki o Efesusoka hara mangöe ünanga wohiriwo ngohi. Tanu ma Jou wohidumutu Ai dora de Ai hayangi unangika, ma wange o Jou watailako o nyawa o umati yongodumu.

2 Timotius 2

2:1 Timotius, ahingohaka! Kiani ngona nokuaha de o dora de o hayangi itotomo inahi döa-döaka ngoneino, karana ngone horimoi de o Kristus Yesus. 2:2 O dodötoko mahira ngona noihenoka ngohino o nyawa yowöe-wöe manga himangoka, kiani ngona nahingongaku o nyawaika yakunu yangaku dé yosawaro yadotoko o nyawa mahomoa. 2:3 Ngona kiani nonïki natagongo o hangihara hokä o Kristus Yesus ai tentara wososetia. 2:4 O tentaraoka womatëngo magogiriaka womanarama, aha wotasibua ai diri de wohidailako ai diri mahirete, hababu ünanga woigo ai kapita ai hininga wasanangi. 2:5 Womatëngo woigo wohibiaha ai röehe ikuata aha wodadiua mahimangoka o rorebe moi magoronaka, nako ünanga wamotekua madatoro-madatoro. 2:6 Yototumule yomanarama imahi kokangelaka, önanga manga haku madodihiraka yamäke yodatodatomo mahasili. 2:7 Natibanga naluku-luku okia ngohi tohihimangoka gënanga, hababu ma Jou aha wonihi döaka ngonaika mangale nakunu nomangarati mata-mata. 2:8 Nohininga nënanga: O Abari ma Oa ngohi tohi ngahu-ngahu gënanga ganga o abari mangale o Yesus Kristus, o Daud ai difauku; Unanga o Kristus wowangokali o honengino. 2:9 Karana tohingahu o Abari ma Oa gënanga, ngohi tatagongo o hangihara; iholoi idogo hiädono ihi rante hokä o nyawa madorou moi. Mä ma Jou Madutu ai demo yakunua yaliko de o rante. 2:10 Hababu gënanga ngohi totongohono tatagongo o hangihara mata-mata gënanga mangale manga paralu o nyawa wairi-irikoka ma Jou Madutu, lá onanga yamäke o halamati wahidöaka itilakuru o Kristus Yesus, dé ima nïki o mulia ikokakali. 2:11 I goungu itiai o demo nënanga, "Nako ngone hohonengoka homakinïki dede Unanga, ngone aha howango homakinïki dede Unanga. 2:12 Nako ngone hotatapu hotongohono, ngone ö aha hopareta homakinïki dede Unanga. Nako ngone hihipongono Unanga, Unangö aha wonahipongono ngone. 2:13 Nako ngone hosetiaua, Unanga tatapu wosetia, hababu Unanga wakunua walawani Ai diri mahirete." 2:14 Kiani ngona nahidöaka o hohininga o nyawa mangale mata-mata nënanga. Ma Jou Madutu ai himangoka, nahitiari önanga lá uha imateke ributu mangale o demo-o demo kabiahaua. Gënanga koiwa mabaraguna, ma iholoi idogo duga-duga yaruae o nyawa manga gogihene. 2:15 Kiani ngona nohi dailako nagou-goungu lá woni nako ma Jou Madutu hokä o nyawa i patu-patutu yomanarama Unangika. Nohidailako lá ngona koini malekua imakorona ani manarama, mä duga-duga nadotoko de madiai o dodötoko-o dodötoko madiai ma Jou Madutuino. 2:16 Nomahi kurutika o ade-ade koiwa-iwa mabaraguna dé iwi hikauku ma Jou Madutu. O ade-ade hokä hoko gënanga duga-duga yadiai o nyawa iholoi itorou. 2:17 O nyawa manga dodötoko itahe hokä o panyake o totengedere ibiha-biha. Toönanga manga hidogoronaka yodogoika o Himeneus dé o Filetus. 2:18 Onanga yorehenoka deo dodötoko madiai, dé yaruae o nyawa utu manga ngongaku. Onanga yotemo, o momiki o honengino idadioka. 2:19 Mä o hohole ipo puturungu ma Jou Madutu wadodiai yakunua yagiwi. Malokuoka itulihi nënanga, "Ma Jou wänako to Unanga ai nyawa", dé "O nyawa yotemo önanga toma Jou, o nyawa gënanga kiani imatogumu yodiai o manarama ihowo-howono". 2:20 O tau ma amoko magoronaka hamäke irupa-rupa mapakakaha. Naga yadiai o haäkaino ekola o gurasi, mä nagaö o gotaino ekola o tonaka. Naga ihi päke mangale iparalu irorahaika, dé nagaö yapäke mangale maparalu biaha. 2:21 O nyawa ima tebini manga diri mata-mata itotorouino, o nyawa gënanga aha yapäke mangale irorahaika. Unanga wodadi madutu woma dinga-dingakoka dé wobaraguna mangale ai tuangika. Unanga iwi hi diai oka mangale iwi päke moi-moi o manarama maoa-oa. 2:22 Nomahi kurutika o nyawa yogogoduru manga sanangi. Nohidailako mangale nowango imamoteke ma Jou Madutu ai mau, nosetia Ai dodotokika dé nahininga ani dodiawo, de imanïki tongona ani hininga irirïdi. Hoko gënanga nowango dede önanga imahi boaka yogahoko o roriwo ma Jouika de manga hininga idodono. 2:23 Uha nanïki o nyawa bodo manga ributu magoronaka, kokia-kiaua ihi öriki. Ngona nohi öriki mata-mata gënanga ihi puda duga-duga o gangamo. 2:24 O nyawa yomanarama mangale ma Jou ipatutua ima kokangamo; ünanga kiani woigo wododiawo o nyawa mata-mataika, dé wakunu wadotoko o nyawa iyaoa dé ai sabari. 2:25 Unanga kiani de ai hininga mabole-bole wadotoko o nyawa yoigo yotoba lawani; tanu ma Jou Madutu wahidöaka o öraha o nyawaika gënanga mangale önanga i bötohi yodiai o baradoha dé yanako o dodötoko madiai. 2:26 De hoko gënanga önanga idadi ima todokanokali, dé yolapahioka o Ibilihi madadagokoka yautumoka önanga dé yapakisa önanga yanïki mamau.

2 Timotius 3

3:1 Nohininga nënanga: O wange mabobahaka aha naga o huha kohangöe. 3:2 O nyawa aha yohininga manga diri mahirete, yokalilu o tiwi, ima hile, dé yoigo yotemo-temo koiwa magoungu. Onanga yoigo yahikauku o nyawa, yota lawani manga dimonika, yanakoua yotarima kasi, dé yolega ikaua o rohani. 3:3 Onanga yahiningaua manga dodiawo, yoluku yahi apongo, önanga yoigo yadadi o dorou o nyawa mahomoa manga romanga, yoigo yapäke o pakisa, koiwa manga hayangi, dé yoigoua o oa-oa. 3:4 Onanga yosetiaua, yoedenge, dé yatibanga ikurutua. Onanga yoigo iholoi, o dunia makaramata de ngaro iwi moteke ma Jou Madutu. 3:5 Ngaroka madodagi maporetino, önanga ihi ngounu ihidagi o agama mamau-mau, mä yatila o agamaino matiti mahirete gënanga. Nomahi tingaka o nyawa hokä hoko gënanga. 3:6 Naga toönanga manga hidogoronaka yowohama o tau-tauika, daha manga hininga yadäene o ngongoheka ima sosikaua manga baradoha duruhe kohä amoko dé yakuaha irupa-rupa o nahihu. 3:7 O ngongoheka gënanga ima togu-togumua yogahoko yadotoko, mä komaiwahi yakunu yanako o dodötoko madiai ma Jou Madutuino. 3:8 Hokä sarakia mahira o Yanes dé o Yambres iwi lawani o Musa, hoko genangö o nyawa geönanga yalawani o dodötoko ma Jou Madutuino. To önanga manga dibanga itorouoka, dé to önanga manga ngongaku itirïoka. 3:9 Mä onanga aha okia-kiaua yamäke, hababu toönanga manga bodo aha ihi öriki mata-mata o nyawa, hokä yamäke ö o Yanes dé o Yambres. 3:10 Mä ngona nanïkoka ahi dodötoko-dodötoko, tongohi ahi kalakuanga, dé ahi ngango madumutu. Ngona mahirete namäkeoka sarakia ngohi tagougoungu tingaku o Yesus Kristusika, dé tahininga ahi dodiawo o nyawa. Ngonaö nohi öriki ahi sabari de ahi dongohono. 3:11 Ngona namäkeoka ngohi ihi aniaya dé ngohi tatagongo. Ngona nohi öriki mata-mata idadioka ngohino o Antiokhia madaeraoka, o Ikoniumoka, dé o Listraoka; dé ngona nohi öriki mata-mata ngohi tatagongo! Mä ma Jou wohihihalamatioka ngohi mata-mataino gënanga. 3:12 Igoungu o nyawa mata-mata yomau yowango yopuji dé yowango yorimoi de o Kristus Yesus aha ya aniaya, 3:13 mä o nyawa madorou dé o nyawa yotipu-tipu aha iholoi manga dorou. Onanga yatipu o nyawa mahomoa enahioko önanga mahireteö maya tipu dika. 3:14 Mä mangale ngona, Timotius, ngona kiani nomahi jöjö ikekete o dodötoko-o dodötoko madiai ika ini doto-dotokoka ngonaika, dé ngona nangaku ingodumu; hababu ngona nohi öriki o nagona ani guru-guru. 3:15 Ngona kiani nohininga kani ete-etekohi ngona nänakoka Ma Jou Ai Demo ma Buku. Ma Jou Ai Demo ma Buku gënanga yakunu inihi döaka o mangarati ngonaika, mangale namäke o halamati itilakuru nia ngongaku o Kristus Yesusika. 3:16 Mata-mata itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, de ma Jou Madutu ai tutuda, de mabaraguna mangale yädotoko o diai, mangale yahidaaere, dé yatiai ihöhowo-howono, dé mangale yadotoko o nyawa hupaya yowango i mamoteke ma Jou Madutu ai mau. 3:17 De Ma Jou Ai Demo ma Buku gënanga o nyawa iwi leleani ma Jou Madutu yakunu yadongodumu itötotomo, mangale hagala marupa o manarama maoa-oa.

2 Timotius 4

4:1 O Kristus Yesus aha woboali o duniaino nënanga, mangale watailako o nyawa yowango-wango dé yohone-honenge; dé Unanga aha woböa mangale wopareta hokä o Koano. Hababu gënanga ngohi to gahoko kohagiria ngonaika ma Jou Madutu ai himangoka de o Kristus Yesus: 4:2 Kokiani ngona nohiabari o abari ma Jou Madutuino gënanga, dé gila-gila nahiributu hupaya o nyawa yoihene, boteka önanga yomodeke ekola kowali. Kokiani ngona nahi ngaku o nyawa nohi matoko manga howono, dé nahi döaka o hihitomo onangika. Nadotoko o nyawa de duru de ani sabaroka. 4:3 Hababu maöraha aha iböa, o nyawa yolukoka yatarima o dodötoko madiai. I idulu yaino, önanga aha yanïki manga nahihu mahirete, dé yatoomu o guru-guru komangangöe lá yadotoko o hali-o hali önanga yarahai manga ngauku magogihenoka. 4:4 Onanga aha manga ngauku yatamunu o diai ika, mä manga ngauku aha ihidakunu o ade-ade mahomoaika. 4:5 Ngarokö hoko gënanga, ngona kiani nogöana ani diri sarakiaö dika marupa magoronaka. Notongohono natagongo o hangihara magoronaka, nadiai ani manarama hokä ihi ngahu-ngahu o Abari ma Oa gënanga de nohidagi nohidodiai ani manarama hokä ma Jou Madutu iwilë leleani. 4:6 Imakorona tongohi ahi diri, yadonoka maöraha ngohi aha tohonenge hokä o huba ma Jou Madutuika. Kabötino okahi ngohi aha tamala o dunia nënanga. 4:7 Ngohi tanïkoka o rorebe tohidodiai, dé tadonoka mabatingi mabahaika. Ngohi tatapu tosetia o Kristusika hiädono mabaha. 4:8 Dé oraha nënanga o utumu mangongike ihi damäoka ngohi. O Kiamati ma Wangeoka, ma Jou, o Hakimi woadi-adili gënanga aha wohi döaka o ngongike gënanga ngohino, karana ngohi towango yaoa de ma Jou Madutu. Dé kangohiua dika aha tatarima o ngongike gënanga, mä o nyawa mata-mataö ma Jou ai böa yododamä de duru manga ngigoka. 4:9 Nohidailako duru demadataitoka naino ngohino, 4:10 1:4 * hababu o Demas wohimalaka ngohi, karana wohininga o dunia nënanga. Unanga woikoka o Tesalonikaika. O Kreskes woikoka o Galatiaika, dé o Titus o Dalmatiaika. 4:11 Kol. 4:10 * Duga-duga o Lukas wogogogere dede ngohi. Ningoho o Markus, dé niao ünanga nimanïki, hababu ünanga wakunu wohiriwo ahi manarama magoronaka. 4:12 Ngohi tihulokoka o Tikhikus woiki o Efesusika. 4:13 Nako ngona naino, nao ahi mantele, ngohi tamalaika o Troasoka o Karpus ai tauoka. De nohidotao tongohi ahi buku-buku, duru malokuoka ahi buku-buku yadodiai o karatahi o aiwani makaino. 4:14 O Aleksander, o tabaga wododiai gënanga wodiaioka o hali duru itotorou ngohino. Ma Jou aha wäbalahi unangika imoteke ai manarama. 4:15 Ngona mahirete kiani nomahi dodiai unangika, hababu ünanga duru walawani tongone nanga abari. 4:16 Maöraha madodihiraka ngohi tohingahu tomademo ahi diri, kao nyawa moi de koiwa ihi datekuku; mata-mata ihi malaka ngohi. Tanu ma Jou Madutu wahihowonua önanga, o hali nënanga magoronaka! 4:17 Mä ma Jou wohi datekuku ngohi. Unanga wohihi döaka o kuata hiädono ngohi takunu tohi ngahu o Abari ma Oa gënanga ingodu-ngodumu, lá yoihene mata-mata o Yahudi okaua manyawa. Dé ngohi tolapahi o honenge mahangiharaino. 4:18 Igoungu, ma Jou aha wohihi lapahi ngohi moi-moi itotorou mamanarama ngohino. Unanga aha wohiao ngohi de mahalamatoka o horoga ai Pareta ma goronaika. Kokiani Unanga hihimulia kahi ado-adonika! Amin. 4:19 Tongohi ahi tabea o ngo Priskila dé o Akwilaika dé o Onesiforus ai tau madolaika. 4:20 O Erastus wogogogere o Korintusoka, dé o Trofimus o panyake magoronaka timalaika o Miletusoka. 4:21 Nohi dailako hoko gënanga marupa mangale naino o dumamäta maöraha uahi. O Ebulus, o Pudes, o Linus, dé o ngo Klaudia ihidingoto toönanga manga tabea ngonaika hoko genangö mata-mata o roriadodoto mahomoa o ngongaku moi. 4:22 Tanu ma Jou woni datekuku ngona. Tanu ma Jou winihi barakati Roriadodoto!

Titus 1

1:1 Titus ahingohaka! Ngohi, o Paulus, totulihi o hurata nënanga hokä ma Jou Madutu ai gilaongo dé o Yesus Kristus ai rasul. Ngohi ihi iriki dé ihi huloko la täriwo ma Jou Madutu ai ngongiriki manyawa hupaya yodadi yokuata toönanga manga ngongaku magoronaka. Ngohiö kokiani tätuda önanga hupaya ihi öriki o dodötoko madiai tongone nanga agama yädotodotoko. 1:2 O dodötoko gënanga imahi hole o ngonganono ngone aha hatarima o wowango madutu dé i kokakali. Ma Jou Madutu wohi jajioka o ngango gënanga ihira de o öraha madodihiraka -- dé ma Jou Madutu idadiua woeluku. 1:3 Maöraha yakokorona, ma Jou Madutu wohinyata Ai jaji gënanga Ai behehongo magoronaka. O behehongo gënanga wohihi gogöanoka ngohino, dé ngohi ënanga tohingahu de ma Jou Madutu ai pareta Wonahi hohalamati ngone. 1:4 Titus, ngona ganga igou-goungu tongohi ahingohaka, hababu ngona dede ngohi homa mote-moteke hingakuoka o Kristusika. Ngohi tonganono tanu ma Jou Madutu o Ama dé o Kristus Yesus nanga Koano Wonahi hohalamati, wonihi döaka o barakati dé o lolä ngonaka. 1:5 Ngohi toni malaika ngona o Kreta mabereraka hupaya ngona yakunu nohidailako o hali-o hali kai pöparalu ohi natatoro. Inoli hupaya ngona nägöraka o jemaat-jemaat matutuda o kota yögëtongo. Dé nöhohininga tongohi ahi hidumutu-hidumutu nënanga: 1:6 O jemaat matutuda womatëngo kokiani womatëngo koiwa ai howono; ünanga kokiani ngoi hekata duga-duga momatëngo; ai ngoha-ngohaka kokiani iwi ngakuoka o Kristusika dé koigoungua yahi öriki hokä o ngohangohaka yo ora-ora dé yakunua yätatoro. 1:7 O jemaat yotötailako ganga o nyawa ihidö dailako ma Jou Madutu ai manarama, ünanga yakunua de ai howono. Unanga yakunua woma hile ekola wotoba ngamo, ekola wotoba daluku, ekola wöigo imaka ngamo, ekola yokalilu o tiwi. 1:8 Unanga kokiani wosanangi wätarima o nyawa ai tauoka, wöigo o hali maoa-oa, yakunu watumungu ai diri, wolälalimua, wotebini, o atoranga wanäko. 1:9 Unanga kokiani wasosö ikëkete o dodötoko yakunu yangö ngakungakuika, hokä iwï dotokoka unangika. De hoko gënanga ünanga wakunu wänasihati o nyawa imahi hole o dodötoko madiai de wohimatoko hagala o nyawa iwi lawa-lawani manga howono. 1:10 Hababu o nyawa manga ngöe yöigo yomalawani, maboboloi hagala o nyawa hoko kangano manga agama o Yahudioka manga agama; önanga yätipu o nyawa mahomoa de toönanga manga demo ihi hohomoa. 1:11 Hagala o nyawa hoko gënanga kokiani hatamunu manga uru, hababu önanga yäruae manga ngöe o roriadodoto de manga tau madola, de o dodötoko-dodötoko magoungua. Onanga yadiai gënanga duga-duga karana yomau yolingiri o utumu i patu-patutua! 1:12 Mamoi iböto toönanga mahirete manga nabi womatëngo, ai ahali o Kreta maberera inoli, wotemo, "Hagala o Kreta manyawa salalu yoelu-eluku, de hokä o aiwani madorou ikokalilu de yätebeturu." 1:13 Okia wahëto-hëtongo manabi gënanga i goungu itiai. Mahababu gënanga kokiani ngona nataaere önanga nahi totiai ika; hupaya önanga itatapu ima hijojö o dodötoko madiai ika, 1:14 dé imahi jojö okaua o Yahudioka manga jojarita i hira-hiraika ekola o datoro-datoro yadodiai hagala o nyawa yaolu-oluku o dodötoko madiai gënanga. 1:15 Hagala moi-moi ganga itebini o nyawa yotebi-tebinika. Mä hagala o nyawa manga dibanga ipese-pesekika dé manga ngongaku koiwa-iwa okianaga moiö de koiwa naga itebini, hababu toönanga manga dibanga de manga hininga mädobote itebi-tebini ipesekoka! 1:16 Onanga yotemo bari önanga iwi nako ma Jou Madutu, enahioko toönanga manga manarama iwi hipongono. Onanga kahä emono, dé onanga yoluku yotomoteke; önanga ganga o nyawa ya aku-akunua yodiai okianaga moi maoa-oa.

Titus 2

2:1 Mä ngona, Titus, kokiani ngona nodotoko o dodötoko madumutu itiai. 2:2 Nanasihati o bobereki o nau-nauru, hupaya önanga manga diri yatumungu, yobarija dé yowango hokä o nyawa yopatu-patutu yähoromati. Onangö kokiani imahi jojö o dodötoko madiai ika ma Jou Madutuino, manga dora itotomo dé yotongohono yatagongo o huha de o hangihara. 2:3 Hoko genangoli kokiani ngona nanasihati o bobereki o ngongoheka hupaya to önanga manga kalakuanga ima däene de okia ipatupatutu mangale o nyawa yowö wango-wango imä dingakika mangale ma Jou Madutu. Onanga yakunua o nyawa yahi ade-ade itorou, dé yakunua yabiaha yoke-okere o daluku i biha-biha. Onanga kokiani yodotoko o hali maoa-oa, 2:4 hupaya de gënanga önanga yakunu yahibiaha yädotoko o ngongoheka yogö gö la yädora manga rokata dé manga ngoha-ngohaka, 2:5 idadi yobarija, yowango i tebini, dé yodadi o ayo maoa o tau magoronaka yotomoteke manga rokatika. De hoko gënanga moiua naga o nyawa yakunu yahohedu o abari ma Jou Madutuino. 2:6 Hoko genangö, nanasihati hagala o nyawa yogö gö hupaya önanga idadi yobarija. 2:7 Hagala o hali magoronaka, kokiani ngona nodadi o dulada o kalakuanga maoa-oa. Nako ngona nodotoko, kokiani ngona ani hininga irikoto dé nakai goungu. 2:8 Napäke o demo-demo i bobarija, o nyawa yakunua yahohedu, hupaya hagala ani lawani yämaleke karana koiwa naga o hali-o hali madodorou önanga yakunu yahëtongo mangale ngone. 2:9 O gogilaongo kokiani yotomoteke manga tuangika, dé yasanangi manga hininga hagala o hali magoronaka. Onanga yakunua yoroributu, 2:10 ekola yotohiki. Kokiani önanga ihi matoko salalu önanga manga jako yaoa dé yosetia, hupaya de to ona manga jako gënanga o nyawa ihi giriri o dodötoko mangale ma Jou Madutu, Wonahi hohalamati ngone. 2:11 Hababu ma Jou Madutu wohi dumutoka Ai hayanga de Ai dora la wahihalamati hagala o nyawa mata-mata. 2:12 Ma Jou Madutu Ai hayanga de ai dora gënanga inahibiaha inä dotoko ngone hupaya yakunokaua howango ima lawa-lawani de ma Jou Madutu ai mau, dé hamotekua o dunia manahihu. Ngone inahibiaha inä dotoko la howango o dunia nënanga magoronaka de hanäko nanga diri hatumungu, nanga hininga itiai dé hosetia ma Jou Madutuika. 2:13 Oraha nanga magogiria ngone hododamä ma Wange ngone höngano-nganono gënanga; ma Wangeoka gënanga o dunia aha yamäke o Yesus Kristus ai mulia, enagënanga ma Jou Madutu Duru wo Lamo-amoko dé nanga Koano Wonahi hohalamati. 2:14 2:9 * Unanga wohi hubaka Ai diri mangale ngone la wonahilapahi ngone de hagala o dorou, dé wonahidadi ngoneo umati moi hololapahi de o baradoha dé hodadi madutu Unanga dika, inoli inamagawe o oa hodiai. 2:15 Nädotoko mata-mata gënanga, dé nänasihati ikali nätaaere inihigö gihe-gihene de ini ömanga de o kumati. Ka o nyawa moiö de uha namalaika inihi kauku ngona.

Titus 3

3:1 Nahidöaka o hohininga ani jemaat-jemaat mangoha-ngohaka hupaya önanga yotomoteke o tutuda-tutudaika dé yakokuaha o negara, dé ihi ngounu dé imasadia yodiai moi-moi o hali maoa-oa. 3:2 Nätemo onangika hupaya uha hi ade-ade itotorou ekola imateke roributu de o nagonaö dika, duga-duga hupaya önanga manga jako yongamo-ngamoua. Kokiani önanga salalu manga jako manga hininga ibole-bole o nyawaika mata-mata. 3:3 Hababu mahira ngoneö mahirete hobodo, hanïki o ngëkomo ihowo-howono dé hohi ngounua. Ngone imägilaongo hagala rupa o hininga itotorou dé o nahihu; dé ngone howango de nanga niati itotorou dé o hininga homa kogogono, de kahoma kokodohatika. 3:4 Mä ma Jou Madutu, Wonahi hohalamati ngone wohimatoko ngoneino Ai dora dé Ai hininga maoa. 3:5 Unanga wonahi halamati ngone, koigoungua karana ngone hodiaioka okianaga moi maoa-oa, duga-duga karana Unanga mahirete wonä dora ngone. Unanga wonahi halamati ngone madodagi de ma Jou Madutu ai Womaha, inahi döaka ngoneino o dodadi mahungi dé o ngango mahungi de mangëkomo ina ihoro ngone. 3:6 Ma Jou Madutu wona doburaraha ai Womaha ngoneuku de mangëkomo o Yesus Kristus, nanga Koano Wonahi hohalamati, 3:7 hupaya de o Yesus ai hayanga de Ai dora, ngone homateke oa-oa okali de ma Jou Madutu dé ngone hamäke o ngango madutu dé ikokakali ganga ngone höngano-nganono. 3:8 O demo nënanga igoungu itiai. Ngohi tomau ngona nohiduku o hali-o hali nënanga, hupaya hagala o nyawa iwi ngaku-ngaku ma Jou Madutuika i gou-goungu yousaha mangale yodiai o manarama maoa-oa dé iföfaidä mangale o nyawa mata-mata. 3:9 Má nomahi rehene ima teke roributu o demo maföfaidäua, o jarita kiaino nanga ahali, o ributu dé o gangamo mangale o agama matita. Mata-mata gënanga koiwa mafaidä dé koiwa mautumu. 3:10 O nyawa yododiai o hababu o gitingaka o jemaat magoronaka, kokiani ngona nätaaëre nohigali mamoi mahinoto; iböto de gënanga uhali nimateke dodiawoli dede önanga. 3:11 Ngona nohi öriki o nyawa hoko gënanga marupa manga kalakuanga itorou, dé hagala manga baradoha ihi nyata igoungu önanga yahowono. 3:12 4:12 * Ipaha de ngohi tähuloko o Artemas ekola o Tikhikus ngonaika itaiti nomahi dailako de majapati lá naino ngohino o Nikopolisino, hababu ngohi ahi dungutu togögogere dokengoka madëkana o duma mäta maöraha. 3:13 Nohi dailako nagou-goungu mangale näriwo o Zenas, wosö sosawaro mangale o hukumu gënanga, dé o Apolos, hupaya önanga yakunu yoiki yosobo dé makuranga okia-kiaua. 3:14 Hagala nanga nyawa kokiani imä dotoko yodiai o hali maoa-oa hupaya yakunu yäwëdono okia naga yapö päke-päke duru yopöparalu; uha hiädono önanga yowango mafaidä koiwa. 3:15 O riadodoto mata-mata mima kokomoteke dede ngohi, ihi dingoto manga tabea ngonaika. Nohingahu mia tabea nanga dodiawoika homa teke o ngongaku moi. Tanu ma Jou wahi barakati o Riadodoto mata-mata.

Filemon 1

1:1 Riadodoto Filemon, mia dodiawo dé ngomi homateke manarama moi! Ngohi o Paulus, o bui manyawa moi karana o Kristus Yesus, mimanïki de o Timotius tongone nanga riadodoto, totulihi o hurata nënanga ngonaika 1:2 dé o jemaatika ima totoomu ani tauoka; kogenangö tongone nanga birangika, o ngo Apfia de nanga doomu o manarama moi o Arkhipus. 1:3 Ngomi minganono tanu ma Jou Madutu o Ama dé ma Jou Yesus Kristus wonihi döaka o barakati dé o lolä ngonaika. 1:4 Tomä niata mahigetongo, ngohi tahetongo Riadodoto ani romanga dé totemo tarima kasi ma Jou Madutuika. 1:5 Hababu ngohi toihene i gou-goungu Riadodoto nïngaku ma Jou Yesusika de nahininga ma Jou Madutu ai umati mata-mata. 1:6 Ngohi toma niata tanu ho riadodoto hokä o nyawa yongaku-ngaku ihihasili o mangarati i holoi i lamoko mangale hagala o barakati ngoneoka karana homa teke rimoi de o Kristus. 1:7 Riadodoto Filemon, ani dora ma Jou Madutu ai umatika mata-mata ihi mörene ngohi, dé ihi döaka o hihitomo ngohino! Ma Jou Madutu ai umati mata-mata yadiaioka yomörene karana ngona Riadodoto. 1:8 Mahababu gënanga, hokä o nyawa o riadodoto o ngongaku moi, ngohi kai yakunu dika toni pareta Riadodoto mangale okia Riadodoto kiani nadiai. 1:9 Mä karana ngohi tonihininga Riadodoto, duga-duga ngohi kato gahoko dika. Ngohi nënanga o dimono moi dé oraha nënanga magogiria ihi tumunguku o bui magoronaka karana o Kristus Yesus. 1:10 Ngohi, o Paulus lá nohi öriki o gogahoko moi tohi ädono ngonaika mangale o Onesimus, ahingohaka mangale o Kristus. Hababu o bui magoronaka nënanga ngohi todadioka ai ama o rohanioka. 1:11 Mahira ünanga wobaragunaua mangale ngona, mä oraha nënanga ünanga wobaraguna, kangonaua dika, mä mangale ngohiö. 1:12 Oraha nënanga o nyawa tihohininga gënanga tihidingotoli ngonaika. 1:13 Imoteke madiai ngohi tomau titumungu ünanga wogogere dede ngohi hokä ani dagali, lá unanga yakunu wohi riwo-riwo ngohi, hokokia madekana ngohi ihi tumunguku o bui nënanga magoronaka karana tohi ngahu o Abari ma Oa ma Jou Madutuino. 1:14 Mä ngohi toluku okianaga todiai nako Riadodoto nomodekuahi. Ngohi iholoi toigo nako Riadodoto nodiai de ani hininga mangigo mahirete; ngohi toluku toni pakisa. 1:15 Marai o Onesimus woma tingaka öraha mahuhutulu, lá Riadodoto mangale nimäke okali ünanga kahi ado-adonika. 1:16 Oraha nënanga ünanga igoungua duga-duga o nyawa o gilaongo moi mangale Riadodoto; ünanga iholoi de gënanga. Unanga ganga nanga dodiawo o Haranioka manyawa duru hihohininga. Unanga duru wobaraguna mangale ngohi okia hongoli mangale ngona! Marai ünanga duru wobaraguna yaoa hokä o gilaongo yaoa hokä o nyawa moi o riadodoto mangale ma Jou! 1:17 Mahababu gënanga, karana Riadodoto nohipulono ngohi ani dodiawo homahiho Harani, nitarimali o Onesimus hokä imatero Riadodoto nohitarima ngohi. 1:18 Nako ünanga wahowono ekola wonagimi ngonaika, malaika lá ngohi tatagongo mata-mata gënanga. 1:19 Aa, yaoa ngohi mahirete totulihi nenangokadau: Ngohi, o Paulus aha tafangu tamata-mata. (Marai iparalu okaua ngohi toni hitoihene Riadodoto mahirete de ani nagimi ngohino, enagënanga ani wowango mahungi hokä o Haranioka manyawa.) 1:20 Hababu gënanga, de ma Jou abeika nohiriwo ngohi, namörene ahi hininga hokä o riadodoto o Kristusoka. 1:21 Totulihi o hurata nënanga karana tongaku Riadodoto aha nadiai okia ngohi togahoko. Igoungu ngohi tohi öriki Riadodoto aha nadiai iholoi de gënanga. 1:22 Oraha mahuhutulu gënanga, tögahoko nasadia ani tauoka o kamari mangale ngohi, hababu ngohi tonganono ma Jou Madutu watarima o Riadodoto mata-mata nia niata, dé wohi aokali ngohi nginika. 1:23 O Epafras, naga dede ngohi o bui magoronaka karana o Kristus Yesus, wohidingoto ai tabea ngonaika. 1:24 4:10, 4:14, 2Tim.4:10,11* Natarimaö manga tabea ahi dodiawo-ahi dodiawo: o Markus, o Aristarkhus, o Demas dé o Lukas. 1:25 Tanu ma Jou Yesus Kristus winihi barakati ngini.

Ibrani 1

1:1 Mahiraino haramangöe ma Jou Madutu wotemo-temo nangaete de nangatohoraika wäpäke o nabi-nabi de wäpäke irupa-rupa madodagi. 1:2 Mä o öraha mabobahaoka nënanga Unanga wotemo-temo ngoneino imadohanga Ai Ngohaka. De madodagi Ai Ngohaka nënanga ma Jou Madutu wohidadi o alami de madola. Dé ma Jou Madutu wohitantuoka Ai Ngohakö gënanga wahaku hagala mata-mata ka Unanga madutu. 1:3 Unangino ihupu ma Jou Madutu aimulia ilöleto-letongo; Unanga ganga ma Jou Madutu aidiri mahirete madulada inyata-nyata. Unangoli ganga wapaliara o alami mata-mataika kamagahu-gahumu de to Unanga aidemo duru ikokuaha. Ipahaika Unanga wohigumala o nyawa yolapahi de toona manga baradoha, Unanga wögogere Ai kuruhi imomulia o horogaka imatuonino de ma Jou Madutu, Wokokuaha wokökurutile. 1:4 O ngohaka gënanga wamäke aigogere iholoi ikurutile de o malaekat, dé o romanga iwihidöa-döaka ma Jou Madutu iholoi ikurutika mahoromati de o romanga yahidöa-döaka o malaekatika. 1:5 O malaekatika kamoikaö mä ma Jou Madutu komaiwa wotemo hokonënanga, "Ngona ahi Ngohaka; o wange nënanga Ngohi todadi ani Ama." Yäkorona o malaekat okia dika, komaiwa ma Jou Madutu wotemo hokonënanga, "Ngohi aha todadi ai Ama, dé Unanga aha wodadi ahi Ngohaka." 1:6 Mä maöraha ma Jou Madutu wïhuloko Ai Ngohaka o riaka o duniauku nënanga, ma Jou Madutu wotemo hokonënanga, "Mata-mata ma Jou Madutu aimalaekat mapatutu iwihuba ma Ngohaka gënanga." 1:7 Yakorona hagala o malaekat, ma Jou Madutu wotemo hokonënanga, "Ma Jou Madutu wadiai hagala aimalaekat yodadi o hidaloko, dé hagala iwïlöleleani yodadi o uku madokara." 1:8 Mä ma Ngohakika gënanga, ma Jou Madutu wïtemo, "Ani kuruhi imomulia ya Jou Madutu, aha ikakali kahi ado-adonika! Ani popareta ganga o popareta iadi-adili. 1:9 Ngona nöigo o adili dé nödohata o lalimi; mahababu gënanga ma Jou Madutu, Ani Jou Madutu Ngona woniiriki dé Ngonaika wonihidöaka o horomati ya ao-ao o mörene, noholoi de anidodiawo." 1:10 Ma Jou Madutu wotemoli, "Ngona ma Jou, madodihirakahi o dunia nohidadi, dé Ngona mahirete nodiai o dihanga. 1:11 Mata-mata gënanga aha ihihanga, dé idadi madorou hokä o pakeanga; mä Ngona nongaliua. 1:12 O alami mata-mataika nënanga aha natupukoro hokä o baju, dé aha mahomoali nohitururu. Mä Ngona komaiwa aha nongali, dé Ani ngango aha koiwa mabobaha." 1:13 O malaekat kamoikaö ma komaiwahi ma Jou Madutu wotemo hokonënanga, "Nogogeruku Ahi nirakoka, hiädono hagala Ani haturü tahidodokouku anilou matimioka." 1:14 Nako hokogënanga, imoteke madiai hagala o malaekat gënanga okia? Onanga ganga hagala o womaha iwïlölöleleani ma Jou Madutu, dé ma Jou Madutu wahulo-huloko la yariwo hagala o nyawa aha yatotarima o halamati.

Ibrani 2

2:1 Mahababu gënanga kokiani ngone iholoi hagou-goungu homahijöjö o dodötoko-dodötokika ngone hoihe-ihenoka, hupaya uha ngone hodogumalaika tongone nanga ngongaku. 2:2 Hagala o behehongo ihingö ngahu-ngahuoka omömalaekat nangaete de nangatohoraika inyata itiai, dé o nyawa ihimote-motekua ekola ihingounua yatarima o hukumanga imatero de manga manarama. 2:3 Okia hongoli de o halamati iholoi ikökua-kuata o behehongo-behehongino gënanga! Nako ngone hatailako hohidodiaiua o halamatika gënanga, ngone maraioka aha holapahiua de o hukumanga. Hababu ma Jou mahirete madodihiraka wohingahuoka o halamati gënanga, dé hagala o nyawa yoihe-ihene madodihiraka igoungu ihinyataoka toënanga madiai ngoneino. 2:4 Imako moteke degënanga, ma Jou Madutu womahimoteke wohikuata hagala o nyawa gënanga mangahakihi de wodiai hagala irupa ihëra-hëranga dé hagala o hali kabiahaua, inoli wohikokodoku o ngongike-ngongike ma Jou Madutu ai Womahino imoteke to ünanga Ai mau mahirete. 2:5 Hagala o malaekat yamäkeua o kuaha ma Jou Madutuino la yapareta o dunia mahungi aha iböböa-böa, ënangaganga o dunia magogiria ngone hohi ade-ade nënanga. 2:6 Iidulu yaino, mahidoku moioka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hokonënanga, "Okia gënanga o nyawa, ya Jou Madutu, hiädono Ngona nomau nähininga? O nyawa duga-duga kao nyawa dika, mä Ngona kanä totailako! 2:7 O öraha madodipokoino Ngona nihidadioka ünanga ma huhutulu iholoi wotipokouku de o malaekat. Ngona nihidöaka unangika o ngï imomulia dé duru dema horomati, 2:8 inoli nihidadi ünanga wakokuaha hagala moi-moi." Aa, nako hahëtongo ma Jou Madutu wahidadi o nyawa "yakokuaha hagala moi-moi", gënanga mamangarati kamoiö de koiwa naga o nyawa manga kuaha matimiukuua. Mangaro hokogënanga, ngone hamäkeua örahananga o nyawa yakuaha hagala moi-moi. 2:9 Mä ngone hamäkeoka örahananga o Yesus wokuaha! Unanga iwidiai mahuhutulu iholoi wotipokouku de o malaekat o öraha madodipokoino, hupaya de ma Jou Madutu aihininga maoa Unanga yakunu wohonenge mangale o umati mata-mata. Ngone hamäkeoka örahananga iwihidöaka Unangika o ngï imomulia dé duru de mahoromati, karana Unanga watagongoka o huha de o hangihara hiädono wohonenge. 2:10 Igoungu mapatutu ma Jou Madutu -- wohidödadadi hagala moi-moi mangale Ai dungutu mahirete -- wadiai o Yesus wohihohalamati itötotomo dema ngëkomo o huha de o hangihara. De gënanga ma Jou Madutu yakunu wahigaro o nyawa mangangöe mangale imakomoteke de o Yesus yahimulia. Hababu Unanga o ngëkomo mabobelenga onangika la yakunu yahihalamati. 2:11 O Yesus watebini o nyawa manga baradoha; dé Unanga wahi tebi-tebini, de inoli önanga wahitötebi-tebinoka gënanga mata-mata manga Ama kamoi. Mahababu gënanga o Yesus iwimalekua womangaku önanga ganga hokä Ai riadodoto. 2:12 O Yesus wïtemo ma Jou Madutuika, "Ngohi aha tohingahu Ahi roriadodotika mangale Ngona. Ngohi aha tonihigiriri Ngona to önanga manga doomu magoronaka." 2:13 O Yesus wotemooli, "Ngohi aha takelenga Ahi nganono ma Jou Madutuika." Dé Unanga wotemoli, "Nënanga Ngohi, kamamoi de o ngoha-ngohaka ma Jou Madutu wohihidöa-döakoka Ngohino." 2:14 Mangale mahababu hagala o nyawa Unanga wähëtongo o ngohaka gënanga, ganga o nyawa o dodadi yakunu ihonenge, ho o Yesus mahirete wodadi imaketero dede önanga dé wowango marupa o nyawa magoronaka. Unanga wodiai hokogënanga, hupaya de to Una Ai honenge Unanga wakunu wawedere o Ibilihi yakokuaha o honenge. 2:15 De madodagi hokogënanga Unanga wahilapahi o nyawa manga umuru magurutu yogilaongo karana yömodongo o honengika. 2:16 Inyata o malaekatua Unanga wöriwo, duga-duga o Abraham aidifauku. 2:17 Nënanga mamangarati kokiani Unanga imaketero de Ai roriadodoto hagala o hali magoronaka. Dé de gënanga Unanga wakunu wodadi o Imam womo Mulia de wososetia dé de Ai dora de Ai hayanga. De Ai leleani gënanga o nyawa manga baradoha yakunu iapongo. 2:18 Dé mangale gënanga Unanga mahirete mamoi iböto watagongo o huha de o hangihara dé iwi taili, Unanga wakunu wäriwo hagala o nyawa yäkokorona o bobaja, hababu Unanga mahirete mamoi iböto iwitaili dé watagongo o huha de o hangihara.

Ibrani 3

3:1 Roriadodoto homahiteke ho Haranioka, ma Jou Madutuö winïahokoka. Abeika niatibanga nialuku-lukuku mangale o Yesus nënanga! Ma Jou Madutu wïhuloko Unanga madungutu magilamoko la wodadi o Imam womo Mulia tongone nanga agama magoronaka. 3:2 Unanga wosetia ma Jou Madutuika wiiri-irikoka Unanga mangale o manarama gënanga, hokä o Musaö mahiraino wosetia wagöraka aimanarama ma Jou Madutu aitauoka. 3:3 Mä o Yesus ipatutu wamäke o horomati iholoi ilamoko de o Musa. Hababu o nyawa higoko-goko o tau kokiani yamäke o horomati iholoi ilamoko de o tau gënanga mahirete. 3:4 Itiai moi-moi o tau naga ihigögoko-goko, mä ihigögoko-goko moi-moi ganga ma Jou Madutu mahirete. 3:5 O Musa wosetia hokä wolöleleani ma Jou Madutu aitau magoronaka dé wohiädono hagala o hali aha ma Jou Madutu wohingahu maöraha nanga himangika iböböa-böa. 3:6 Mä o Kristus wosetia hokä o Ngohaka womahimoku mabobaluhu mangale ma Jou Madutu aitau. Dë ngone nënanga ma Jou Madutu aitau, nako ngone itatapu inamagawe dé itatapu hongaku la hamäke okia ngone höngano-nganono. 3:7 Gënanga mahababu, hokä ma Jou Madutu ai Womaha yato, "Nako o wange nënanga ni ihene ma Jou Madutu aiilingi, 3:8 uha ngini niahäeke niatogowini, hokä niaete de niatohora, maöraha önanga yolawani ma Jou Madutuika dé ma Jou Madutu iwiuji o tonaka i kökokakahaoka. 3:9 'Dokengoka niaete de niatohora ihi taili ngohi, dé ihiuji ngohi,' ma Jou Madutu wato, 'enahioko önanga yamäkeoka Ahi manarama madëkana o taongo moruata.' 3:10 Mahababu gënanga ngohi tängamo onangika de ngohi totemo, 'Onanga salalu yosetiaua, dé yöigoua ihingounu hagala Ahi pareta.' 3:11 Ngohi tongamo dé tokoboto, 'Onanga aha koyöngohamua o berera gënanga la yamäke o dodogumu dede Ngohi.' " 3:12 Roriadodoto, nimahidodiai uha hiädono naga niahidogoronaka womatëngo aihininga hokogënanga mamodorou dé koiwa aingongaku, hiädono ünanga womaidulu dé wïtingaka ma Jou Madutu wowango-wango! 3:13 HÒ, hupaya kao nyawa moiö makoiwa naga niahidogoronaka o baradoha yätipu hiädono iwilawani ma Jou Madutu, kokiani ngini nimateke nasihati o wange higetongo hokokia madëkana ngone kahowangohi o öraha magoronaka yahëto-hëtongo "O Wange Nënanga" Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka. 3:14 Ngone mata-mata ganga homa tekedodiawo o parangi oka de o Kristus, iti ngone hiädono mabobaha hasosö ibitumu o ngongaku magoungu kade mahirahi naga ngoneoka. 3:15 Nënanga doka yatötuli-tulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, "Nako o wange nënanga ngini niihene ma Jou Madutu aiilingi, uhali ngini niahäeke niatogowini, hokä niaete de niatohora, maöraha önanga yolawani ma Jou Madutuika." 3:16 Aa, o nyawa nagona yoihe-ihene ma Jou Madutu aiilingi de yolawani Unangika? Genanga mata-mata o nyawa watötuda-tuda o Musa, yohupu o Mesir mabereraino, koigoungua? 3:17 Dé o nagonaika ma Jou Madutu wängamo madekana o taongo moruatino? Onanga yoböbaradohaika, yohöhone-honenge o tonaka ikö kokakahaoka, koigoungua? 3:18 Maöraha ma Jou Madutu wokoboto hoko nënanga, "Onanga aha koyö ngohamua o berera gënanga la yamäke o dodogumu dede Ngohi" -- o nagonali ma Jou Madutu wädungutu? Wädungutu ganga hagala o nyawa yolölawa-lawani ma Jou Madutuika, koigoungua? 3:19 Orahananga ngone homangarati önanga yakunua yowohama karana önanga yongakua ma Jou Madutuika.

Ibrani 4

4:1 Aa, ma Jou Madutu aijaji kaipäkeohi, dé ngone aha inahidöaka o dodogumu wonahijäjaji. HÒ, kokiani ngone högöana hupaya kao nyawa moiö mauha naga niahidogoronaka inyata yajameua o dodogumu inahijäjaji gënanga. 4:2 Hababu o Abari ma Oa gënanga ihingahuoka ngoneino imatero hokä onangika. Mä onangika, o abari gënanga koiwa mafaidä. Hababu maöraha önanga yoihene, önanga yongakuua. 4:3 Mä ngone hangöngaku-ngaku hatarima o dodogumu ma Jou Madutu wonahijäjaji gënanga. Gënanga imadäene de okia ma Jou Madutu wahëtohëtongo, hokonënanga, "Ngohi tongamo dé tokoboto, 'Onanga aha koyowohamua la yamäke o dodogumu dede Ngohi.' " Ma Jou Madutu wotemo hokogënanga ngarokö Ai manarama ibötoka kade madero Unanga wohidadi o dunia nënanga. 4:4 Hababu mangale o wange matumidi, naga itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka hokonënanga, "O wange matumidoka ma Jou Madutu womahibatongo de touna Ai manarama mata-mata." 4:5 Yakorona o hali gënanga ituliholi hokonënanga, "Onanga aha yowohamua o bereraika gënanga la yamäke o dodogumu dede Ngohi." 4:6 HÒ, önanga madodihiraka yoihe-ihene o abari mangale o Abari ma Oa gënanga, yatarimaua o dodogumu gënanga karana önanga yongakuua. Nako hokogënanga itararonoka naga o nyawa mahomoa yakunu yatarima o dodogumu gënanga. 4:7 Hababu ma Jou Madutu wohitantuoka moi o wange mahomoaoli, yahëtongo "O Wange Nënanga". Ipahaika de matao-taongo ma Jou Madutu wotemo-temo yakorona o hali gënanga de madodagi ma Koano Daud, ma ayat yahëtohëtongo kangano magoronaka, "Nako o wange nënanga ngini niihene ma Jou Madutu ai ilingi, uhali ngini niatogowini niahäeke." 4:8 Ade-ade nako o Yosua wahidöakoka o nyawa geönanga o dodogumu ma Jou Madutu wohijäjajioka, done ma Jou Madutu aha wohiade-adeokaua mangale o wange mahomoa. 4:9 HÒ, mangale ma Jou Madutu aiumati kanagahi o jaji la imahibatongo hokä ma Jou Madutu womahibatongo o wange matumidoka gënanga. 4:10 Karana o nyawa yatotarima o dodogumu ma Jou Madutu wahijäjajioka onangika gënanga, aha imahibatongoli de toona manga manarama mata-mata, imatero hokä ma Jou Madutu. 4:11 Mangale gënanga, niaino ngone homahidailako hagou-goungu la hatarima o dodogumu ma Jou Madutu wohijäjajioka gënanga. Uha hiädono nanga hidogoronaka womatëngo wodadiua hokä önanga mahiraino, karana yongakuua ma Jou Madutuika. 4:12 Ma Jou Madutu aidemo ganga o demo mangango dé ikuata; iholoi idöto de o oworo madöto mahimanga de maporete kaidöto. O demo gënanga yatohoko hiädono mabatingi o jiwa dé o womaha mahigorona; yadono mabatingi nanga donga-donga de nanga kobongo maniara mabatingi, hiädono ihiöriki o nyawa madibanga ilukulukuuku dé o nyawa mahininga mamau. 4:13 O dodadi moiö ma koiwa naga yakunu iiunu ma Jou Madutu ailolegaoka. Hagala moi-moi i talajanga dé ihelengaika Ai himangoka. Dé ngone kokiani hohidöaka nanga bobaluhu Unangika. 4:14 Mahababu gënanga kokiani ngone homa hijojö hakëkekete tongone nanga ngongakuika hohimato-matokoka. Hababu ngone dema ënanga nanga Imam womo Mulia wolamo-amoko, wowohamoka hiädono ma Jou Madutu aihimangika -- ge Unanga doka o Yesus ma Jou Madutu Ai Ngohaka. 4:15 Tongone nanga Imam womo Mulia gënanga koigoungua o imam wakunua wamoteke wamäo tongone nanga bole-bole. Iidulu yaino, Unanga iwitailoka hagala o hali magoronaka, imaketero hokä ngone mahirete; duga-duga Unanga wodiaiua o baradoha! 4:16 Hababu gënanga, niaino la ngone hogogomangile de homanau-nauru hïhïmanga ma Jou Madutu, wopopareta de aihininga maoa. Ma Jou Madutu aha wonädora ngone dé wonahibarakati ngone hupaya ngone hamäke o roriwo maöraha yakokorona.

Ibrani 5

5:1 Moi-moi o imam yomomulia yäiriki o umati manga higoronaka, dé yägöraka la iwïleleani ma Jou Madutu hokä toönanga manga dururu. Ai manarama gënanga la wohihuba ma Jou Madutuika o ngongike-ngongike dé o huhuba-huhuba mangale o baradoha ma apongo. 5:2 O imam womomulia gënanga una mahirete wobole o hali mangöe magoronaka, dé karana gënanga ünanga yakunu wadiai wäbole-bole hagala o nyawaika okia-kiaua yanako dé o ngëkomo madiai yahohongohu. 5:3 Dé karana gënanga ünanga mahirete wobole, done ünanga kokiani wohihuba o huhuba, karana kaoumatua dika hagala manga baradoha, mä karanaö hagala aibaradoha mahirete. 5:4 Kao nyawa moiö makoiwa naga yagöraka manga diri mahirete yodadi o imam womomulia. O nyawa yodadi o imam womomulia nako mangale gënanga ma Jou Madutu wïahoko -- imatero hokä o Harun. 5:5 Hokogenangö o Kristus. Unanga womagörakua Ai diri mahirete wodadi o Imam womo Mulia. Ma Jou Madutu mahirete wïgöraka Unanga. Ma Jou Madutu wïtemo Unangika, "Ngona ahi Ngohaka; o wange nënanga ngohi todadi Ani Ama." 5:6 O ngï mahomoaka ma Jou Madutu wotemoli, "Ngona ganga o imam kahiadoadonika, hokä ma Imam Melkisedek." 5:7 Maöraha o Yesus wowango o duniaka nënanga, Unanga womäniata dé wogahoko de Ai böaka de wïgari ma Jou Madutuika, wa aku-akunu wihihalamati o honengino. Dé karana Unanga womahimoteke ma Jou Madutuika de Ai horomati ioma-omanga, ho Unanga wihigihene. 5:8 O Yesus ganga ma Jou Madutu ai Ngohaka, mä ngarokö hokogënanga Unanga womädotoko wohingounu de madodagi Ai huha de Ai hangihara. 5:9 Ho iböto Unanga wodadioka wohihohalamati itötotomo, Unanga wodadi o halamati matiti ikokakali mangale o nyawa mata-mata yomote-moteke Unangika, 5:10 dé ma Jou Madutu mawohinyata Unanga hokä o Imam womo Mulia, hokä ma Imam Melkisedek! 5:11 Yakorona o Yesus aipangkati hokä o Imam womo Mulia, mangöe naga iparalu ngomi mihingahu nginika, mä ihuha mangale hohitararono hababu ngini itaituaholi nimangarati. 5:12 Imoteke madiai ngini maorahoka la ngini nidadi o guru, mä manyonyata ngini kaiparaluohi nimädotoko o nyawa mahomoaika mangale mahohole madodihiraka ma Jou Madutu aidodötoko. Ngini yakunowahi niatarima o inomo madodogowini; ngini kokiani niokere kaohuhuohi dika. 5:13 O nyawa kayohuhuohi, mamangarati Unanga kaongohaka magilauohi; ünanga koiwahi wödibanga i kurutika mangale okia itiai de okia ihowono. 5:14 O inomo itotogowini ganga mangale o nyawa yobalu-baluhoka karana yamömäke-mäke deyadodiai, yakunoka ihilihowono kiaka maoa dé kiaka madorou.

Ibrani 6

6:1 Hababu gënanga, niaino ngone hotagi nanga himangika o dodötokododötokika iholoi ikurutika hogila-gila mangale o baluhu o Harani mawowango, dé uha duga-duga höhohininga tongone nanga agama madodötoko mahohole madodihiraka. Uha ngone högilioli o dodötoko mahohole madodihiraka o nyawa kokiani imatogumu yodiai hagala o hali mafofaidäua dé kokiani hingaku ma Jou Madutuika, 6:2 ekola o dodötoko madodihiraka yakorona o gohiki madebi-debini ekola yakorona o giama yägogelenga o nyawauku, ekola yakorona yohonengoka de yowangoli ekola o hukumanga ikokakali. 6:3 Niaino ngone, nako ma Jou Madutu wonahigumala, hotagi nangahimangika o dodötoko-do dötokika iholoi ikurutika igila-gila! 6:4 Hababu hagala o nyawa yosetiaokaua o agamaika, idadiua yätuda yäkilio. Onanga mahira naga ma Jou Madutuino Ai dararono magoronaka, dé onanga yajameoka Ai ngongike. Onangö ma Jou Madutu ai Womaha yäkuahaoka. 6:5 De okianaga yamäke-mäke de yadodiai önanga ihiöriki ma Jou Madutu aidemo gënanga yaoa, dé onanga yamäoka o ngongike-ngongike yäomanga de o kuaha o öraha aha iböboa-boaka de yaino. 6:6 Mä iböto de gënanga önanga yosetiaokauao agamaika! Kiakayakunu önanga yätuda yäkilio la yotobali o baradoha yodiaiokaua. Hababu önanga magogiria iwisaliboli ma Jou Madutu ai Ngohaka dé yadiai Unanga iwihikauku o kawaha manga himangoka. 6:7 O tonaka mamoi-moi yödotawana enanguku yahihihi o awana ma akere, done ihihasili hagala o joro de mafofaidäoka matonaka yamomanaramika, o tonaka gënanga ma Jou Madutu wohibarakati. 6:8 Mä nako o tonaka gënanga ihihasili o nguhumu dé o momo mahohihika, done o tonaka gënanga koiwa mafaidä dé done aha ma Jou Madutu walolai dé mabobahaka yamata yatuhuku. 6:9 Mä o Roriadodoto tinïhohininga, ngarokä ngomi mitemo hokogënanga, mä ngomi mingaku igoungu mangale ngini. Ngomi mingaku igoungu ngini niatarimaka hagala o hali iholoi yaoa, enagënanga hagala o barakati marupa niahalamatino mahidoku. 6:10 Ma Jou Madutu koigoungua ma Jou Madutu woadiadilua. Unanga kowawohangua okia ngini nimanarama Unangika, dé o dora nihimato-matokoka Unangika maöraha niariwo o roriadodoto o ngongaku moi, örahanënanga de mahira. 6:11 Ngomi duru mioigo hupaya ngini moi-moi gila-gila inïmagawe hiädono mabobaha, hiädono ngini niatarima okia ngini niongano-nganono gënanga. 6:12 Ngomi mioluku ngini idadi inïtebeturu. Mä ngomi mioigo hupaya ngini niwango hokä o nyawa yatotarima okia ma Jou Madutu wohijäjaji, karana ngomi miwingaku Unangika dé karana mitamä de miasabari. 6:13 Maöraha ma Jou Madutu wïjaji o Abrahamika, Unanga wokoboto Unanga aha wadiai okia wohijöjäjajioka. Dé karana koiwa naga iholoi yokurutile de ma Jou Madutu ho Unanga wokoboto de touna Ai romanga mahirete. 6:14 Unanga wotemo, "Ngohi tojaji aha tonihibarakati ngona dé Tadiai anidifauku idadi yowöe." 6:15 O Abraham wotamä de aisabari, ho ünanga watarima okia wihijöjäjajioka ma Jou Madutu unangika. 6:16 Nako o nyawa yokoboto, ünanga wokoboto de o nyawa mahomoa manga romanga iholoi yokurutile de ünanga, ho o koboto gënanga yamata-mataka hagala o ributu. 6:17 Ma Jou Madutu womau wohitotiaika hagala o nyawaika yatotarima Ai jaji, Unanga aha kowangaliua touna Ai datoro. Mahababu gënanga Unanga wödogo o koboto o jajika gënanga. 6:18 O hali hinoto gënanga yakunua ingali: Ma Jou Madutu idadiua woëluku yakorona Ai jaji dé Ai koboto. Hababu gënanga, ngone homahöhohongoka ma Jou Madutuika, ihidöaka o hititila ikua-kuata la homahijojö ikëkete o ngonganonika nangahimangoka imahoheika. 6:19 Tongone nanga ngonganono gënanga hokä o tapu imahibaiti duru kahalukuku dé imahirupa o jojö ikua-kuata dé koiwa o hawana nanga ngangoika. O ngonganono gënanga yatotara o Ngï Duru i Tebi-tebini maguba ma Jou ai Tauoka o horoga magoronaka. 6:20 O Yesus wahelengaoka o ngëkomo o ngïika gënanga mangale ngone, dé wowohamoka dokengika wodadi tongone nanga Imam womo Mulia kahiado-adonika, hokä ma Imam Melkisedek.

Ibrani 7

7:1 O Melkisedek nënanga ganga o koano o Salem mabereraino dé ma Jou Madutu aiimam Duru wokö Kurutile. Maöraha o Abraham o parangiino de womakilioro wahohïhanga o kokoano, o Melkisedek woböa wïbühuku ünanga dé wihibarakati. 7:2 Ho o Abraham wihidöaka o Melkisedekika maregu ngimoi de hagala okia una waora-oraino. (O romanga Melkisedek mamangarati, madodihiraka, "O Adili ma Koano"; dé karana ünanga o koano o Salem mabereraino, ho airomanga mamangaratioli "O Lolä ma Koano".) 7:3 Yakorona o Melkisedek nënanga kiakadika makoiwa naga ihitararono ünanga de aiamaoka ekola ngoiayo ekola aiete de aitohora; koiwali naga ihitararono mangale womakilau ekola aihonenge. Unanga imatero hokä ma Jou Madutu aiNgohaka; ünanga ganga o imam wokokakali. 7:4 HÒ, ngone hamäke nenangokadau hokokia ailamoko o Melkisedek nënanga; ünanga hokogënanga ailamoko hiädono o Abraham, nangaete de nangatohora manga ama, wihidöaka unangika maregu ngimoi de hagala moi-moi wamömäke-mäke o parangioka gënanga. 7:5 O agama Yahudi matita magoronaka hamäke hagala o imam o Lewi aidifauku kokiani yatoomu maregu ngimoi o Israeloka manga hasilino, enagënanga toönanga manga riadodoto mahirete, ngarokö önanga imakoketero o Abraham aidifauku. 7:6 O Melkisedek o Lewi aidifaukua, mä unanga watarimali maregu ngimoi de hagala o Abraham waora-oraino, dé wihibarakatioli o Abraham imateke korona watarimaka hagala o jaji ma Jou Madutuino. 7:7 Itiai yakunua hohipongono, o nyawa iwihiböbarakati ganga iholoi wopoluluku de o nyawa wohiböbarakati. 7:8 O imam-imam yatotarima maregu ngimoi ganga o nyawa kayohonenge. Mäimoteke Ma Jou Ai Demo ma Buku, o Melkisedek wototarima o ngongike maregu ngimoi gënanga ganga o nyawa itatapu wowango. 7:9 Yakunu hotemo, o Lewi -- aidifauku yalë maregu ngimoi o Israel manyawaino -- yofanguoli o hidoku gënanga madodagi de o Abraham, maöraha o Abraham wofangu o Melkisedekika. 7:10 Ngarokä o Lewi womakilauowahi, mä yakunu hotemo ünanga naga wögogeroka o Abraham aiete de aitohora ai röehe magoronaka, maöraha o Melkisedek imamäke de o Abraham. 7:11 O imam-imam Lewi manga tutuda matimiuku, agama Yahudi matita ihidöaka o Israel manyawaika. Karana o imam-imam Lewi mahiraino gënanga yakunua yadiai itötotomo okia kokiani yamomanarama, ho kokiani naga o imam mahomoa, enagënanga hokä ma Imam Melkisedek, dé koigoungua ma Imam Harun aidoomu inoli! 7:12 Aa, nako o imam-imam manga gogere ingali, o agama Yahudi matita makokiani ingalioli. 7:13 Madungutu nengokadau ganga tongone nanga Jou: Unanga o ahali mahomoaino, dé kao nyawa moiö de komaiwahi aiahalino yomanarama hokä o imam. 7:14 O nyawa mata-mata ihiöriki tongone nanga Jou aiahali o Yehuda ma ahalino; dé o Musa komaiwa wahëtongo o ahali gënanga maöraha ünanga woade-ade mangale o imam-imam. 7:15 O hali hohio ade-ade nënanga idadi iholoioli itararono, de aiböa womatëngo ma imam mahomoa hokä o Melkisedek. 7:16 Unanga iwigöraka wodadi o imam, koigoungua imahihole de o nyawa mangadatoro, duga-duga imahihole de ai wowango ikokuaha dé koiwa mabobaha. 7:17 Hababu ma Jou ai Buku i Tebi-tebini magoronaka yahetongo, "Ngona ganga o imam kahiado-adonika, hokä ma Imam Melkisedek." 7:18 HÒ, örahananga o datoro ihira-hira yatingakoka, hababu ikuatokaua dé ibaragunaokaua. 7:19 O agama Yahudi matita okianaga moi mayakunua yadiai idadi itotomo. Mahababu gënanga ngone örahananga inahidöaka o nganono moi iholoi yaoa; de gënanga ngone hakunu homahitigi ma Jou Madutuika. 7:20 Inoli, mata-mata gënanga ihidomoteke de o koboto ma Jou Madutuino. Maöraha o imam-imam mahomoa yägöraka koiwa naga o koboto hokogënanga. 7:21 Mä o Yesus iwigöraka wodadi o imam wapäke o koboto, maöraha ma Jou Madutu wïtemo Unangika, "Ma Jou wokobotoka, dé Unanga aha wangaliua Ai damäke, 'Ngona ganga o imam kahiado-adonika.' " 7:22 De nenangoli o Yesus womahitagongo mangale moi o jaji iholoi yaoa. 7:23 Nagali moi o hali: o imam-imam mahomoa gënanga naga mangangöe, hababu önanga moi-moi yohonenge hiädono önanga yakunua ihigila-gila manga manarama. 7:24 Mä o Yesus wowango kahiado-adonika, ho aimanarama hokä imam imatagaliua mahomoaika. 7:25 Mangale karana gënanga kahiado-adonika o Yesus wakunu wahihalamati hagala o nyawa yaino-ino ma Jou Madutuika de madodagi Unanga, hababu Unanga wowango kahi ado-adonika la wohiädono hagala o nyawa manga gogahoko gënanga ma Jou Madutuika. 7:26 HÒ, o Yesus ganga ma Imam womo Mulia ngone hipöparalu. Unanga wotebini; Unangoka hamäkeua o howono ekola o baradoha okianaga. Unanga iwihitingaka de o nyawa yoböbaradoha, dé iwihidöa hiädono iholoi ikurutile de hagala o dihanga. 7:27 Unanga hokä o imam womoMulia mahomoaua, o wange higëtongo kokiani wohihuba o huhuba karana hagala aibaradoha mahirete ihira, dahaö karana o umati manga baradoha. O Yesus wohihuba o huhuba kamamoi dika mangale kahiado-adonika, maöraha Unanga wohihuba Ai diri mahirete hokä o huhuba. 7:28 O agama Yahudi matita yägöraka o nyawa yotötotomua yodadi o imam womomulia. Mä ipaha de o tita gënanga, ma Jou Madutu wodiai o jaji de makoboto Unanga wïgöraka hokä o Imam womo Mulia, ai Ngohaka wodädadioka Wohihohalamati itötotomo mangale kahiadoadonika.

Ibrani 8

8:1 Nanga ade-ade mata-mata nënanga matiti enagenangala: Tongone de maënanga o Imam womo Mulia hokä hokogënanga, wogogeruku wopareta de ma Jou Madutu Duru wo Lamo-amoko o horogaka. 8:2 Unanga wagöraka o manarama hokä o Imam womo Mulia o Ngï Duru i Tebi-tebinoka, enagënanga ma Jou aitau madutu magoronaka, ma Jou wohigoko, ko o nyawaua. 8:3 Moi-moi o imam womomulia yägöraka la ihihuba o huhuba ekola ihihuba ma Jou Madutuika. Hokogenangoli nanga Imam womo Mulia; Unanga kokiani de touna Ai kianaga moiani la wohihuba. 8:4 O demo maade Unanga naga o duniaka nënanga, Unanga aha wodadiua o imam, hababu naga iböto o imam wohihuba-huba o huhuba yagaho-gahoko o agama Yahudi matitaka. 8:5 O manarama önanga yadodiai hokä o imam gënanga imoteke madiai ganga duga-duga o dulada moi de okianaga o horogaka magurumini. Gënanga mahira ma Jou Madutu wohingahuoka o Musaika, maöraha o Musa womau wohigoko ma Jou ai Tau-tau. Ma Jou Madutu wïtemo o Musaika hokonënanga, "Nohohininga! Mata-mata gënanga kokiani ngona nadiai imoteke inihimato-matokoka mapahitaka o loku malokuoka." 8:6 Mä orahananga o Yesus wamäke o imam mamanarama iholoi ikurutika mamulia de yamo manarama o imam-imam gënanga. Hababu o jaji yadodiai ma Jou Madutu dé o nyawa mahigoronaka, ganga o jaji iholoi yaoa karana imahihole de o jaji mangale o hali-o hali i holoi yaoa. 8:7 O demo maade koiwa naga makuranga o jaji madodihiraka, done i paralua yadiai o jaji mahinotoka. 8:8 Mä ma Jou Madutu wamäkeoka mahowono aiumatoka, hiädono ma Jou Madutu wotemo, "Niohohininga, aha iböa maöraha, Ngohi aha tadiai o jaji mahungi de o Israeloka dé deo Yehudaoka. 8:9 Koigoungua hokä o jaji Tadodiai de mangaete de mangatohora maöraha Ngohi tätuda önanga tähihupu o Mesir mabereraino. Onanga yosetiaua o jajika Ngohi tadodiai dede önanga; mahababu gënanga Ngohi tähaduli okaua önanga. 8:10 Mä oraha nanga, nënangadoka o jaji aha Ngohi tododiai de Ahi umati o Israeloka mawangeoka aha iböböa-böa, ma Jou wato: Ngohi aha tögelenga Ahi tita to önanga manga dibanga magoronaka, de tatulihi toönanga manga hiningaka. Ngohi aha todadi toona manga Jou Madutu, dé onanga aha yodadi Ahi umati. 8:11 Onanga iparaluua imakodotoko imahi kokoönanga, ekola ihingahu manga riadodotika, 'Niwinako ma Jou.' Hababu mata-mata önanga, yoeteke de yopako, aha ihinako Ngohi. 8:12 Ngohi aha tahi apongo toönanga manga howono, dé Tohiningaokaua toönanga manga baradoha." 8:13 De ihihihira moi o jaji mahungi, ma Jou Madutu wadiai o jaji madodihiraka gënanga idadioka madeka-dekanuku dé hokabiahaokaua yapäke; dé okia madeka-dekanuku, aha itaitoli ihihanga.

Ibrani 9

9:1 O jaji madodihiraka toënanga demapupuji madatoro de toënaö dema pupuji mangï o nyawa yadodiai. 9:2 Gahumu moi o tau-tau ihi goko, mahidoku mahimangoka ihiromanga o Ngï i Tebi-tebini. Genangoka naga o hilo matotodenge de madidiki, dé nagali o meja demaroti ihihuba-huba ma Jou Madutuika. 9:3 Magoronaka, enagënanga o guba mahinotoka maporetoko naga o ngï ihiromanga o Ngï Duru i Tebi-tebini. 9:4 10:3-5 * O ngï magoronaka gënanga naga o huhuba mangï o gurasi la o dupa yotuhuku, dé nagali o Jaji ma Peti mata-mataika ihilape de o gurasi. O Peti gënanga magoronaka yamäke o bohoko gurasi madola o manna, o Harun aidiki-diki itötori-torioka, dé o bëlaka hinoto o helewo malokuuku yatulihi o tita ngimoi ma Jou Madutuino. 9:5 O Peti malokuoka gënanga naga o Malaekat hinoto, enagënanga o dodadi dema gögahuhuoka ihinonako genangokadau ma Jou Madutu wohimangika. O dodadi hinoto gënanga magahuhu yoderefeika o Peti madadamunu malokuku, enagënanga o baradoha maapongo mangï. Mä mata-mata gënanga yakunua hohitararono hatëngo-tëngo. 9:6 Hokogënanga mata-mata yatatoro. O wange ihigëtogëtongo o imam-imam yowohama mahidoku mahimangino o tau magoronaika gënanga la ihidagi toona manga manarama. 9:7 Yöngohama mahidoku duru magogoronaika o tau gënanga duga-duga ma imam womomulia dika. Unanga wodiai gënanga duga-duga o taongo moi mamoi. Gënanga wodiai de wao o awunu la wohihuba ma Jou Madutuika karana aidiri mahirete dé karana hagala o baradoha Ai umati yadodiai imanäko-näkoua. 9:8 De o datoro yahöhëto-hëtongo, ma Jou Madutu ai Womaha ihimatoko de madodiai, madëkana de magürutu o tau mahidoku mahimangoka gënanga kaima okoinohi, o ngëkomo yöngohama o Ngï Duru i Tebi-tebini magoronaika ihelengaowahi. 9:9 Nënanga ihinonako o örahananga; mamangarati o huhuba-huhuba dé o huhuba-huhuba o aiwani ihihuba-huba ma Jou Madutuika, yakunua ihitotomo manga hininga madobote o nyawa yoao-ao manga huhuba. 9:10 Hababu o agama madodiai-madodiai gënanga duga-duga imateke korona de o inomo, haoke-okere, dé irupa-rupa o dedebini madodiai. Mata-mata ganga duga-duga o datoro hamömäke-mäke ilaku hiädono maöraha ma Jou Madutu wahungi. 9:11 Mä o Kristus woböaka hokä o Imam womo Mulia o hali maoa-oaino ibobötoka naga. Ma Jou ai Tau kiakauna wagöraka aimanarama hokä o Imam womo Mulia ganga o tau iholoi imulia dé iholoi itotomo. Gënanga o nyawaua yodiai; mamangarati maahali o duniainoua ihidödädadi nënanga. 9:12 O Kristus wowohama o Ngï Duru i Tebi-tebini o tau magoronaika gënanga duga-duga kamamoi dika de kahiado-adonika. Orahaganga ünanga waoua o kabingi manauru maawunu ekola o hapi mangohaka maawunu la ihihuba; Unanga woao Ai awunu mahirete, dé de gënanga Unanga wonahilapahi ngone mangale kahiado-adonika. 9:13 O kabingi maawunu dé o hapi manauru maawunu inoli o hapi mangohaka ihihuba-huba makafo, yapäke la yädohurero hagala o nyawa yopesepesekika imoteke o agama madatoro hupaya önanga idadi yotebini. 9:14 Aa, nako o awunu dé o kafo gënanga yakunu yatebini hagala o nyawa gënanga manga peseke, okia hongoli o Kristus aiawunu! De madodagi o Womaha ikokakali, o Kristus wohihuba Ai diri mahirete ma Jou Madutuika, hokä o huhuba itötotomo. Ai awunu yatebini tongone nanga hininga madobote de o agama madodiai mafofaidäua, hupaya ngone hakunu hïleleani ma Jou Madutu wowango-wango. 9:15 Mahababu gënanga o Kristus wodadi o Dodohanga mangale moi o jaji mahungi, hupaya o nyawa wä aho-ahokoka ma Jou Madutu yakunu yatarima o barakati ikokakali wohijäjajioka ma Jou Madutu. Mata-mata gënanga yakunu idadi karana naga iböto yohonengoka, enagënanga o Kristus; dé Ai honenge gënanga wahilapahi o nyawa de hagala manga howono önanga yadodiai maöraha o jaji madodihiraka kailakuohi. 9:16 Nako naga o puhaka mahurata, kokiani nagali manyonyata igoungu o nyawa yododiai o hurata gënanga yohonengoka. 9:17 Hababu o puhaka mahurata ilakuua madëkana de magurutu o nyawa wadodiai kawowangohi. O hurata gënanga ilaku duga-duga o nyawa gënanga wohonengoka. 9:18 Karana gënanga o jaji madodihiraka gënanga ma kokiani ihigoungu de o awunu. 9:19 Madodihiraka o Musa wahiädono o pareta mata-mata ma Jou Madutu aitita o Israel manyawaika. Gënanga iböto o Musa walë o hapi mangohaka maawunu dé o kabingi manauru maawunu daha wohikaganuino de o akere, ipaha yodohurero o Tita-tita ma Bukuika ma Jou Madutuino dé mata-mata o Israel manyawaika de yapäke o hisop mahoka dé o duba magogo duru madödoka-dokara. 9:20 Magogiriaka wodiai gënanga o Musa wotemo, "Nënanga doka o awunu ihigögougoungu o jaji ma Jou Madutuino kokiani ngini nihingounu." 9:21 Ipaha de madodagi kaimatero, o Musa wodohurero o awunu genangoli ma Jou ai Tau-tauika dé mata-mata o pupuji mapakakahika. 9:22 Itiai imoteke o agama Yahudi matita, ngadeke hagala moi-moi ihitebini de o awunu; dé o baradoha yakunu i apongo duga-duga nako naga o awunu ikopoa. 9:23 De madodagi hokogënanga dika o bara-baranga ihinononako hagala o hali o horogaka, kokiani ihitebini: Mä mangale o hali-o hali o horogaka gënanga mahirete iparalu o huhuba iholoi yaoa. 9:24 Hababu o Kristus wowohamua o Ngï i Tebi-tebini o nyawa yadodiai, duga-duga ihinonako o Ngï i Tebi-tebini madutu. O Kristus wowohama o horogaika womatëngo; dokengoka örahananga Unanga wïhïmanga ma Jou Madutu mangale tongone nanga paralu. 9:25 O Yahudioka manga imam womomulia o taongo ihigëto-gëtongo wowohama o Ngï Duru i Tebi-tebinika ma Jou ai Tau magoronaka de woao o aiwani o dutumoi maawunu. Mä o Kristus wowohamua mangale wohihuba Ai diri wögogilio. 9:26 Hababu nako hokogënanga, gënanga mamangarati Unanga wögogilioka watagongo o huha de o hangihara kademadero o dunia nënanga ihidadi. Mä manyonyata, örahananga o öraha mabobahaka nënanga, Unanga woböaka mamoidika la waehe o baradoha de wohihuba Ai diri mahirete. 9:27 Ma Jou Madutu wohi tatapuoka o nyawa kamamoi dika yohonenge dé ipaha de gënanga ma Jou Madutu wa hidero o adili. 9:28 Hokogenangoli o Kristus kamamoi dika wohonenge wihihuba hokä o huhuba la yaehe o nyawa manga ngöe manga baradoha. Unanga aha woböali mahinotoka, koigoungua mangale wohitiai o baradoha mahali, mä mangale wahihalamati hagala o nyawa yododamä Ai böa.

Ibrani 10

10:1 O agama Yahudi matita duga-duga ihidöaka o dulada ihohanänere mangale o hali-o hali maoa aha iböböa-böa, dé koigoungua o hali-o hali gënanga o dulada madiai. Idadiua o tita gënanga yakunu yahitotomo o nyawa yaino iwihuba-huba ma Jou Madutu de yoao o huhuba ngarokä o taongo higëtongo igila-gila ihihuba o huhuba-o huhuba imakoketero. 10:2 O demo maade hagala o nyawa iwihöhuba-huba ma Jou Madutu duru itiai manga baradoha itebinoka, toönanga manga mamäo yobaradoha aha kowalioka, dé o huhuba aha ihihubaokaua. 10:3 Mä manyonyata o huhuba-huhuba ihihöhuba-huba o taongo ihigetongo gënanga duru yakokorona kaihidöaka o hohininga mangale toönanga manga baradoha, 10:4 hababu itiai o hapi maawunu dé o kabingi manauru maawunu yakunua yaehe o baradoha. 10:5 Mahababu gënanga maöraha o Kristus wowohama o duniaino, Unanga wotemo ma Jou Madutuika, "Ngona nomaua o huhuba dé o ngongike ihihuba-huba; i idulu yaino Ngona nasadiaka o röehe mangale Ngohi. 10:6 Ngona anihininga yadäenua mangale o huhuba iharo-harongo ekola o huhuba mangale o baradoha maapongo. 10:7 De ino ngohi totemo, 'Ngohi nënanga, ya Jou Madutu! Ngohi toböa la tadiai Animau, hokä ihitulihoka mangale Ahidiri Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka.' " 10:8 Madodihiraka o Kristus wotemo, "Ngona nömaua o huhuba dé o ngongike ihihuba-huba; Ngona nömaua mangale o huhuba o aiwani iharo-harongo hokä o ngongike ihihuba-huba dé o huhuba mangale o baradoha maapongo." O Kristus wotemo hokogënanga, ngarokö hagala o huhuba gënanga ihihuba imoteke o agama Yahudi matita. 10:9 Gënanga de iböto o Kristus wotemo, "Ngohi nënanga, ya Jou Madutu! Ngohi toböa la tadiai Animau." HÒ ma Jou Madutu waehe hagala o huhuba ihöhira-hira gënanga, dé wohitururu de o Kristus aihuhuba. 10:10 O Yesus Kristus wadiaioka okia ma Jou Madutu wömau-mau dé wohihubaka Ai diri hokä o huhuba. De o ngongike ihihuba-huba gënanga, idiai duga-duga kamamoi dika de kahiado-adonika, ngone mata-mata itebini nanga baradoha. 10:11 Moi-moi o Yahudioka manga imam ihidagi manga manarama hokä o imam o wange ihigëtogëtongo dé wögogilio ünanga wohihuba o huhuba-huhuba imakoketero. Mä o huhuba-huhuba gënanga duruë yakunua yaehe o baradoha. 10:12 Iidulu yaino, o Kristus wohidöaka o huhuba duga-duga o huhuba moi dika, mangale o baradoha maapongo, dé o huhuba gënanga idadi ilaku kahiadoadonika. De iböto wohihuba o huhuba gënanga, o Kristus wogogeruku ma Jou Madutu ainirakoka dé wopareta dede Una. 10:13 Dé oraha nanga o Kristus wotamä hiädono ma Jou Madutu wadiai Ai haturü-haturü imahi döaka Unangika. 10:14 HÒ de o huhuba moi, o Kristus wahitotomo hagala o nyawa manga baradoha itebi-tebinoka. 10:15 Yakorona o hali gënanga ma Jou Madutu ai Womaha ihidöakoli mahakihi ngoneino. Ma Jou Madutu ai Womaha itemo, 10:16 " 'Nënanga doka majaji aha Tadiai dede önanga mawange aha i böböa-böa,' ma Jou wato, 'Ngohi aha takelenga hagala Ahi tita to önanga manga hininga magoronaka, dé Tatulihi to önanga manga hininga magoronaka.' " 10:17 Ma Jou Madutuö wotemo, "Ngohi aha tawöhanga hagala manga baradoha dé hagala toönanga manga dorou." 10:18 HÒ, hagala o baradoha dé hagala o dorou gënanga iapongoka, ho iparaluokaua ihihuba o huhuba mangale o baradoha maapongo. 10:19 Aa, Roriadodoto, mangale ma Jou Yesus aihonenge gënanga ngone örahananga hobarani höngohama o Ngï Duru i Tebi-tebini. 10:20 O Yesus wahelengaka o ngëkomo moi mahungi mangale ngone, enagënanga o ngëkomo inahidöa-döaka o wowango. O ngëkomo gënanga hatilakuru o guba, enagënanga o Yesus airöehe mahirete. 10:21 Dé ngone örahananga de nanga imam womomulia womatëngo, womahi tago-tagongo mabobaluhu ma Jou Madutu ai tauoka. 10:22 Hababu gënanga, niaino ngone homahitigika ma Jou Madutuika de nanga hininga madebi-debini dé nanga ngongaku ibitu-bitumu; de nanga hininga ihitebinoka de o mamäo ihöhowo-howono dé de o röehe ihitebitebinoka de o akere madödodono. 10:23 Kokiani ngone homahijojö habitu-bitumu o ngonganonika ngone homomangakuoka, hababu ma Jou Madutu yakunu hïngaku dé Unanga aha wohiganapu Ai jaji. 10:24 Dé kokiani ngone homateke tailako, hupaya ngone yakunu homahikodöaka o hititila la hädora nanga dodiawo dé hodiai hagala o hali maoa-oa. 10:25 Kokiani ngone itatapu homatoomu homa kokomoteke, dé uhali hoalipä hokä o nyawa mahomoa. Ngone igoungu kokiani iholoi hosetia homa hikukuata, hababu ngone hohiöriki itedekanokaua ma Jou aha woböa. 10:26 Hababu nako o abari madiai ma Jou Madutuino ihiadonoka ngoneino, mä ngone kagila-gila dika hohangaja o baradoha hodiai, done koiwaka naga o huhuba la yaehe tongone nanga baradoha. 10:27 Imatötëngo-tëngo nanga naga mangale ngone enagenangala höhimanga ma Jou Madutu aiadili de Ai dohata mauku dé aha yatuhuku yamata-mata hagala o nyawa iwilawa-lawani Unanga! 10:28 O nyawa ihingou-ngounua o tita o Musa wohidöa-döaka, yähukumu yähohonenge maapongo koiwa, nako de o hakihi yahinoto ekola yaruange, ünanga inyata igoungu wahowono. 10:29 Hokokia iholoi madubuho mahukumanga yägogelenga o nyawauku iwidö doko-doko ma Jou Madutu ai Ngohaka. O nyawa gënanga yapulono okiauayadäene ma Jou Madutu aijaji maawunu, enagënanga o Kristus ai honenge yatö tebi-tebini manga baradoha. Unanga wohikauku o Womaha ihidödöa-döaka o hayanga de o dora. 10:30 Ngone hohi öriki o naguna geünanga wotö temo-temo, "Ngohi aha tabalahi! Ngohi aha tähukumu!" dé yotötemo-temo, "Ma Jou aha wahihakimi Ai umati." 10:31 Hokokia duru maborohono nako hotifa ma Jou Madutu Wo Wango-wango aigiamika! 10:32 Niohohininga sarakia ngini naga Roriadodoto maöraha ipöpaha-paha. Orahagënanga, ipaha de ma Jou Madutu ailetongo inidararono, ngini kania ngöe niatagongo o huha de o hangihara; mä ngini itatapu niparangi niakaigoungu. 10:33 Naga mamoiani inihikauku dé inihidapara itorou o kawaha manga himangoka. Nagali mamoiani ngini niatagongo o huha de o hangihara dede önanga yahidapara hoko gënanga, 10:34 dé nginiö niamäo mahuha de o nyawa yäböbui-bui. Dé maöraha mata-mata niakiahonanga tingini yaora, ngini niatarima gënanga de niahininga isosanangi, hababu ngini nianako kanagahi niakianaga moi iholoi yaoa, aha itongohono kahiado-adonika. 10:35 Mangale karana gënanga, uha niangonganono itoaka, hababu nako ngini itatapu ningaku, done naga niahewa iholoi ilamoko o hidoku gënanga! 10:36 Ngini iparalu nisabari, hupaya ngini yakunu niadiai ma Jou Madutu aimau dé dehokogënanga niatarima okia inihijöjäjajioka. 10:37 Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi, "Duga-duga mahutuohi dika, done Unanga woböböa-böa gënanga, aha itaiti woböa; Unanga aha watuda-tudaokaua Ai böa. 10:38 Dé Ahi umati yototiai aha yongaku dé yowango; mä nako naga to önanga manga higoronaka imadohuku, done Ngohi tosanangiua onangika." 10:39 Ngone nënanga koigoungua o umati hodohu-dohuku de hohïhihanga. Iidulu yaino, ngone ganga o umati hongaku-ngaku ma Jou Madutuika dé inahi hohalamati.

Ibrani 11

11:1 De nanga ngongaku mamangarati hohigoungu hagou-goungu mangale o hali-o hali höngano-nganono, mamangarati hohiöriki de madiai mangale o hali-o hali hamäke-mäkeua. 11:2 Karana de manga ngongaku, hohagala o nyawa kahuruonino ma Jou Madutu aihininga yadäene. 11:3 Karana de nanga ngongaku, hongone homangarati o alami nënanga idadi mangale ma Jou Madutu aidemo; hÒ, okia yakunu hamäke, idadi de okia yakunua imäke. 11:4 Karana de aingongaku, ho o Habel wohihuba ma Jou Madutuika iholoi yaoa de to Kain aihuhuba. Karana aingongaku gënanga, o Habel ma Jou Madutu wïtarima hokä o nyawa maoa, hababu inyataka ma Jou Madutu watarima aihuba. O Habel wohonengoka, mä karana aingongaku gënanga, ho ünanga kawo temo-temohi hiädono örahananga. 11:5 Karana de aingongaku, ho o Henokh wohonengua, duga-duga iwigöraka dé iwiao ma Jou Madutuika. Kao nyawa moiö de yakunua iwimäke ünanga, hababu ünanga ma Jou Madutu wïgorakoka. Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi ihira de o Henokh iwigöraka, ünanga ma Jou Madutu aihininga wadäene. 11:6 De o ngongakua, kao nyawa moiö de yakunua ma Jou Madutu aihininga yadäene. Hababu o nyawa yoböboa-boa ma Jou Madutuika kokiani yongaku ma Jou Madutu naga, dé ma Jou Madutu wohi döaka mabalahi o nyawa iwilingi-lingirika. 11:7 Karana de aingongaku, ho o Nuh ma Jou Madutu wihingahu mangale o hali-o hali aha idödädadi maduruino, kiaka ünanga wamömake-makeua. O Nuh wihingounu ma Jou Madutu hiädono ünanga wodiai o kapa o gahumu moi inyata maduruino iwihihalamati aidiri kamamoi de aitau madola. De hokogënanga o dunia yahukumu, ho de o Nuh mahirete karana aingongaku ma Jou Madutu wohinyata hokä o nyawa maoa moi. 11:8 Karana de aingongaku, ho o Abraham wihingounu ma Jou Madutu maöraha ma Jou Madutu wïahoko dé wïhuloko woiki o bereraika ma Jou Madutu wihijäjaji unangika. Done o Abraham womagöraka de wohiorikua okiaika aha woiki. 11:9 De aingongaku o Abraham wögogere maberera ma Jou Madutu wihijäjajioka unangika gënanga hokä o nyawa mahomoaino. O Abraham wogogere genangoka o tau-tau magoronaka. Hokogenangoli o Ishak dé o Yakub, imaketero yatarima o jaji ma Jou Madutuino. 11:10 Hababu o Abraham magogiria wododamä o kota ma Jou Madutu wohidö dailako de wohigögoko-goko de mapondasi ikökuakuata. 11:11 Karana de aingongaku, o Abraham yakunu wamäke o difauku o ngo Sarahino, ngarokö o Abraham duru iwiperekioka, dé o ngo Sarah mahirete mofätua. O Abraham wohigoungu ma Jou Madutu aha wohiganapu Ai jaji. 11:12 Ngarokö öraha ganga o Abraham hokä o nyawa airöehe ihonengoka, mä unanga wamäke o difauku kamangangöe, mangangöe hakunua haëtongo, -- mangangöe hokä o murumu o dihangoka dé o dowongi o höhana madatekino. 11:13 Mata-mata o nyawa geönanga itatapu de manga ngongaku hiädono yohonenge. Onanga yatarimaua o hali-o hali ma Jou Madutu wahijöjäjajioka, mä duga-duga kamagurutoka de yamäke dé yödähongo. Dé degënanga önanga imahinyata önanga duga-duga o nyawa mahomoaino de o dagi-dagino o duniaka nënanga. 11:14 O nyawa imahëtongo hokogënanga ihidumutu de madiai önanga magogiria yalingiri o berera aha idädadi toona manga berera madutu. 11:15 Koigoungua o berera kiaka önanga yamala-malaka gënanga önanga yatiba-tibanga. Hababu nako hokogënanga, done önanga yamäkeoka o ngëkomo mangöe la imakilioroli o bereraika gënanga. 11:16 Mä manyonyata, önanga yöigo de yönganono moi o berera iholoi yaoa, enagënanga o berera o horogaka. Mahababu gënanga ma Jou Madutu iwimalekua nako önanga iwihetongo Unanga toönanga manga Jou Madutu, hababu ma Jou Madutu wasadiaka o kota o gahumu moi mangale onanga. 11:17 Karana de aingongakuoli, ho o Abraham wihihuba o Ishak hokä o huhuba maöraha ünanga ma Jou Madutu wïuji. O Abrahamika dika ma Jou Madutu wohidöaka Ai jaji, mä o Abraham womödeke wohidöaka aingohaka womatëngo-tëngoka gënanga. 11:18 Ma Jou Madutu wïtemoka o Abrahamika, "De mangëkomo o Ishak nënanga ngona aha namäke o difauku tonihijöjäjajioka ngonaika." 11:19 O Abraham wohiöriki igoungu ma Jou Madutu wakunu wihiwango okali o Ishak o honenge mahigoronaka -- hÒ, yakunu hahetongo o Abraham wïtarima okali o Ishak o honengino. 11:20 Karana de aingongaku ho o Ishak wahijaji hagala o barakati o Yakub dé o Esauika mangale öraha manga hima-himangika. 11:21 Karana de aingongaku, ho ihira de o Yakub wohonenge, ünanga wahidöaka aibarakati o Yusuf aingoha-ngohakika -- de womahiake aidiki-diki mahäekika dé wïhuba ma Jou Madutu. 11:22 Karana de aingongaku, ho o Yusuf -- maöraha itigi-tigi o dunia wamala -- wotemo-temo mangale o Israeloka o Mesir de yohupu, dé wamala o behehongo mangale okia kokiani yodiai aimayetiika. 11:23 Karana de manga ngongaku, ho o Musa aidimono iwiiunu o mede hange madëkana womakilau ipahaika. Onanga iwimäke ünanga o ngohaka moi kaihailoa, dé onanga yohawanua yalawani ma koano aipareta. 11:24 Karana de aingongaku, ho o Musa de wolamokoka, woluku iwihëtongo makoano Mesir ngoiora amingohaka. 11:25 De o wowango iböbaradoha masanangi wajame kajai-jaino dika, ünanga iholoi wöigo watagongo o huha de o hangihara imakokinïki de ma Jou Madutu aiumati. 11:26 De wamäke hagala o Mesir maberera maarata, o Musa wamäo iholoi ikurutile maragane o hidoku wamäke o hikauku karana ma Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu wohijöjäjaji gënanga, hababu o Musa wönganono o hewa o wange ma duruino. 11:27 Karana de aingongaku, ho o Musa wamala o Mesir de kowamäoua ma koano aidohatika. O Musa wotagi aihimangika wödumutu touna aidungutu hokä ünanga wimäkeoka ma Jou Madutu himömake-makeua gënanga. 11:28 Karana de aingongaku ho o Musa wadiai o Paskah dé wahipareta hupaya ihieheika o awunu o Israeloka manga tau mangoranika hupaya o Honenge ma Malaekat uha wätoma toönanga manga ngoha-ngohaka o riaka. 11:29 Karana de manga ngongaku ho o Israel manyawa yakunu yatobongo o Ngöto ma Doka-dokara, önanga imädagi hokä o tonaka madüdudungu malokuika, hode o Mesir manyawa o gahi gënanga yälahiri, maöraha önanga ihitaili yatobongoli. 11:30 Karana de manga ngongaku o Israel manyawa yakunu yaruba o Yerikho makota mabebeno o mehele ipahaino önanga yögiloliti o wange tumidino madekana. 11:31 Karana de ami ngongaku dika, ho o ngo Rahab, o ngoheka amiröehe mahuku-hukunu gënanga, imi hidotomaua de o nyawa iwilawa-lawani ma Jou Madutu; hababu münanga kamahidodiai mätarima o Israel manyawa yotötailako. 11:32 1 Sam. 1:1--25:1, 1Sam. 2:11 * Aa, ngohi katakunu dika tohigila-gila totemo-temo, ma ahi öraha yawedonua. Hababu ngohi tähëtongowahi na o Gideon, o Barak, o Simson, o Yefta, o Daud, o Samuel, dé o nabi-nabi. 11:33 Karana de manga ngongaku, önanga yahohihangoka o kokoano manga popareta. Onanga yodiaioka okianaga madiai, hiädono yatarima okianaga ma Jou Madutu wohijäjajioka. Onanga yatamunu hagala o singa mauru, 11:34 yahohonenge o uku ihohiru-hiru madökara, yahirehene de o oworo madoto. Onanga yobole, mä yodadi yokuata; önanga yonauru o parangi magoronaka hiädono yahohihanga o hoana de o berera mahomoaino manga tentara. 11:35 Karana de manga ngongaku, ho o ngongoheka yakunu yamäke okali manga nyawa yohone-honengoka. Nagali yömodeke yähangihara hiädono yohonenge, dé yoluku yahibebasi, karana yomau yahiwangoli mangale moi o wowango i holoi yaoa. 11:36 38:6 * Naga yähohedu, yägohara yäliko de o rante, dé yahingohama o bui magoronaika. 11:37 Onanga yäkaweli de o helewo hiädono yohonenge, naga yätobiki de o garagaji, dé yätoma de o oworo. Onanga yonöniarara de manga pakeanga o duba makai ekola o kabingi makai; önanga yomihikini, yä aniaya dé yähangihara. 11:38 O dunia nënanga toönanga manga ngï madutuua. Onanga yonöniarara o tonaka ikökakahaka dé o dodoporonika, inoli yogögere hagala o aruku magoronaka dé o tonaka ipida-pidaha magoronaka. 11:39 Hokokia maamoko o utumu yamäke o nyawa mata-mata gënanga karana toönanga manga ngongaku! Mä onanga yatarimaua okianaga ma Jou Madutu wohijäjaji, 11:40 hababu ma Jou

Madutu de Ai datoro iholoi yaoa mangale ngone. Ai datoro enagenangala

duga-duga kamamoi dede ngone, önanga aha idadi yototomo. 12:1 Aa, yakorona ngone mahirete, inäkilolitino ngone naga duru kamangangöe o hakihi! Hababu gënanga, niaino ngone haumo mata-mata inahitotubuho ngone dé o baradoha kahoko genangika imahi totataulu ngoneoka. Dé niaino ngone hakaigoungu hanïki o rorebe naga tongone nanga himangoka. 12:2 Kokiani tongone nanga lolega madumutu o Yesusika, hababu Unanga dika wamomomiki tongone nanga ngongaku dé wapaliara madodihirakahi hiädono mabobaha. O Yesus wotongohono watagongo o huha de o hangihara o salib magotaka! Unanga wohaduliua wohonenge o salib magotaka gënanga ganga o hali moi iwihi maleke. Unanga duga-duga wohininga mangale o mörene kiaka Unanga aha wamäo maduruino. Orahananga Unanga wogogeruku o kuruhi imomulia ma Jou Madutu ainirakoka dé wopareta dede Unanga. 12:3 Abeika niapikiri sarakia o Yesus aihangihara wähimanga o nyawa yoböbaradoha iwilawani hokogënanga mamogiria! Hababu gënanga uhali niahininga iëteke dé nianganono itöaka. 12:4 Hababu niaparangi magoronaka nialawani o baradoha, ngini komaiwahi niparangi hiädono nia awunu ikopoa. 12:5 Dé uhali niawohanga ma Jou Madutu ainasihati nënanga inihidöaka nginika hokä Ai ngoha-ngohaka: "Ahi ngohaka, nohininga nohidodiai ma Jou ai dodötoko, dé uhali ani hininga i ëteke nako Unanga woningamo. 12:6 Hababu ma Jou wädötoko moi-moi o nyawa wädora-dora, dé Unanga wägohara moi-moi o nyawa womoma ngaku hokä Ai ngoha-ngohaka." 12:7 Kokiani ngini niatarima o gogohara ma Jou Madutuino hokä o dodötoko moi o amaino. Hababu boteka o ngohaka womatëngo aiama kowïhukumua? 12:8 Nako ngini inïhukumua hokä mata-mata Ai ngohaka mahomoa nënanga mamangarati ngini koigoungua ngohaka madutu, mä o ngohaka madutuua. 12:9 Ngone de nanga ama o duniaka. Unanga wonädötoko ngone, dé ngone hïhoromati. Aa, okia hongoli tongone nanga Ama rohaniika o horogaka, marai kokiani ngone yömoholoi homaponu Unangika hupaya ngone howango. 12:10 Tongone nanga dimono o duniaka inädotoko ngone duga-duga maöraha madodipoko, imöteke okia önanga yamäo yaoa. Mä ma Jou Madutu wonädotoko ngone mangale tongone nanga oa mahirete, hupaya ngone yakunu idadi hotebini homa kokomöteke dede Unanga. 12:11 Itiai maöraha ngone inädotoko, o hukumanga gënanga nanga hininga yasanangiua, duga-duga kayahuha dika. Mä duruino de gënanga, ngone inädoto-dotokoka, o hukumanga gënanga idadi o hababu ngone howango imöteke ma Jou Madutu aimau, dé mahasili o lolä mamamäo ngoneino. 12:12 Hababu gënanga, nakuata anigiama yaböbole-bole dé anibuku ihähahara gënanga! 12:13 Salalu nomädagi o ngëkomo irata-rataika, hupaya anilou isuga-suga gënanga ipaakorua, makaidogo i tögumu. 12:14 Nohidailako la nowango nimahitekehi dodiai de o nyawa mata-mata. Nohidailakoli la nowango itebini, maboboloi mangale ma Jou. Hababu kamoiö de iwimäkeua ma Jou nako ünanga wowangoua hokä hokogënanga. 12:15 Niogöana uha hiädono naga womatëngoani wohupu de ma Jou Madutu aihininga maoa, hupaya uha naga tingini niahidogoronaka imadadi hokä hadato-datomo de marasongoka hiädono ihipuda o huha dé yabodito o nyawa mangangöe de manga rasongo. 12:16 Nio göana hupaya uha naga yowango isafarune ekola yölegaikaua o rohani mahali, hokä o Esau wadodiai. Unanga wahukunu aihaku hokä o ngohaka o riaka, duga-duga mangale o inomo o udo-udomo moi. 12:17 Ngini nihiöriki de ipahaika o Esau wönahihu wamäke o barakati gënanga aiamaino, mä unanga iwitila. Hababu ngarokö de aigari ünanga wolingiri o ngëkomo la watiaioli aihowono, ma o ngëkomo mangale gënanga koiwaka. 12:18 5:22-27 * Roriadodoto niainoua niohimanga okia naga moi hokä o Israel manyawa yöhimanga mahiraino. Onanga yöhimanga okianaga moi yakunu hapalanga, enagënanga o Sinai ma loku dema uku i toka-tokara; önanga yöhimanga o huhutu, ikuranga itararono, dé o rato; 12:19 önanga yöhimanga o trompet mailingi, de o ilingi mailingi duru kohakua-kuatile. Maöraha o Israel manyawa yoihene o ilingi gënanga, önanga duruhë yogahoko hupaya o ilingi gënanga bötohi yätemo-temo onangika. 12:20 Hababu önanga yatänua yoihene o pareta o ilingi ihiado-adono gënanga. Karana o ilingi gënanga itemo, "Mata-mata yatötigi-tigi o loku nënanga, haduliua gënanga o aiwani ekola o nagona dika, kokiani yäkaweli de o helewo hiädono yohonenge." 12:21 Okia yamömake-make o Israel manyawa gënanga hokogënanga magiria hiädono o Musa wotemo, "Ngohi tohawana dé tohahara!" 12:22 Iidulu yaino, ngini niböaka o Sion ma Doporono dé ma Jou Madutu aikota iwango-wangoino, enagënanga o Yerusalem o horogaka de toëna mamalaekat dema ribu-ribuhu. 12:23 Ngini nianïkoka moi o gamäke irame-rame -- ma Jou Madutu aingoha-ngohaka yorö ria-riaka manga gamäke, manga roma-romanga yatuli-tulihoka o horoga magoronaka. Ngini niböa niwïhimanga ma Jou Madutu, o nyawa de o umati mata-mata manga Hakimi. Ngini nio himanga o nyawa maoa manga womaha yahidadioka yototomo. 12:24 Ngini niböa niwïhimanga o Yesus, o Dodohanga mangale o jaji mahungi gënanga; ngini niohimanga o awunu yodödohurero imahi tago-tagongo hagala o hali ihoholoi yaoa, de o Habel aiawunu imahi tago-tagongo. 12:25 Hababu gënanga nimahidodiai uha hiädono ngini nioluku niwihigihene Unanga wotötemo-temo gënanga. Onanga yolu-oluku iwihigihene Unanga woböboa-boa o duniaino dé wohiado-adono o abari ma Jou Madutuino, yakunua mangadiriihioara. Okiali ngone nënanga hohigihe-gihene Unanga wotemo-temo o horogaino! Nako ngone holuku hihigihene, kiaka la yakunu ngone ho otana! 12:26 O öraha gënanga Ai ilingi yaburakiti o dunia. Mä oraha nanga ünanga wojaji, "Mamoiohi, ngohi aha taburakiti kaoduniaua dika mä de o dihangö." 12:27 Mademo "ma moiohi" ihi matoko o dunia mata-mataika wohidädadioka aha igiwi dé ihirehene, hupaya yamala-malaika duga-duga iyaku-akunua igiwi. 12:28 Hababu gënanga, kokiani ngone hotemo tarima kasi ma Jou Madutuika, karana ngone hatarima Unangino o koano mapopareta moi iyaku-akunua igiwi. Kokiani ngone hotarima kasi dé hopuji-puji ma Jou Madutuika de mahoromati dé mamodongo, imoteke madodagi Una mahirete wöigo-igo. 12:29 Hababu tongone nanga Jou Madutu hokä o uku ihitö tuhu-tuhuku hiädono yöuku.

Ibrani 13

13:1 Kokiani ngini itatapu nimäkodora moi de moi hokä o roriadodoto o Haranioka manyawa. 13:2 Uha nidodato niatarima niatauoka o nyawa niänäko-näkoowahi. Hababu de nidiai hoko gënanga, mamoi iböto o nyawa, yanäko-näkoua, yätarimaka o malaekat manga tauoka. 13:3 Niahininga hagala o nyawa o bui magoronaka, hokä nginiö naga dede önanga o bui magoronaka. Dé hagala o nyawa yahidapara isabarangika, kokiani ngini nimahininga onangika hokä nginiö inihi dapara hokogënanga. 13:4 O nyawa mata-mata kokiani ihimatoko manga jako de mahoromati o gogilakika, mahababu gënanga o hekata de o rokata kiani yosetia moi de moi. O nyawa manga wowango isösafarune dé o nyawa yohowo-howono aha ma Jou Madutu wahidero o adili. 13:5 Uha aniwowango yakuaha yönahihu o tiwika, mä kokiani ngini niamäo yaoaka de okia nginioka naga de maënanga. Hababu ma Jou Madutu wotemoka, "Ngohi aha tonihigumalaua ekola aha toni malaika ngona." 13:6 Hababu gënanga ngone hobarani hotemo, "Ma Jou ganga ahi Roriwo, ngohi tohawanua. Okia yakunu o nyawa yodiai ngohino?" 13:7 Uhali niäwöhanga initötudatudaika ihingöngahu-ngahu ma Jou Madutu aibehehongo nginika. Niatailako sarakia önanga yowango dé sarakia önanga yohönenge, dé nimäduru toona manga ngongaku. 13:8 O Yesus Kristus itatapu imatero, yaoa ihiraino, öraha nanga, dé hiädono kahiado-adonika. 13:9 Uhali nihigumala hagala o rupa o dodötoko ihëra-hëranga done ngini nianonua o ngëkomo madiai. Nanga hininga kokiani ihikuata de ma Jou Madutu aihininga maoa, gënanga doka yaoa-oa; uha mangale o inomo madatoro. Hagala o nyawa mahira ihingou-ngounu hagala o datoro gënanga koyamäkeua mafaidä. 13:10 Tongone naga de nanga huhuba mangï o gahumu moi la hohihuba o huhuba ma Jou Madutuika. Dé o imam-imam yolöleleani ma Jou ai Tau magoronaka, manga haku koiwa yaolomo o huhuba naga o huhuba mangï malokuoka. 13:11 O aiwani ma awunu ihi huba-huba hokä o huhuba mangale o baradoha maapongo, ma imam womomulia waö o Ngï Duru i Tebi-tebinika, mä o aiwani mahönenge mahirete gënanga yatuhuku o tau-tau maporetoka. 13:12 Mahababu gënanga doka o Yesusö wohonenge o kota mangorana maporetoka la watebini Ai umati manga baradoha de Ai awunu mahirete. 13:13 Karana gënanga, niaino ngone hoiki Unangika o tau-tau maporetika dé ngone dede Una kamamoi inähikauku. 13:14 Hababu o duniaka koiwa naga o ngï hogogere ikakali mangale ngone; ngone halingiri o ngï hogogere aha iböböa-böa. 13:15 Hababu gënanga, homahidomoteke o Yesus, kokiani ngone hihigogiriri ma Jou Madutu; gënanga marupa tongone nanga huhuba sukur Unangika, kiaka ngone de nanga demo-demo nanga uruiha mangale hohimulia Ai romanga. 13:16 Uha niawöhanga nidiai o oa dé nimäkokiriwo, hababu nënanga doka o huhuba-huhuba ma Jou Madutu aihininga yadäe-däene. 13:17 Niamoteke niatutuda-tutuda mangapareta, dé nimaponu onangika. Hababu önanga salalu ihidailako niajiwa, dé onanga kokiani imahitagongo yohaluhu ma Jou Madutuika. Nako ngini niahingounu onangika, önanga yakunu yomanarama de manga hininga isanangi; nako kowali, done önanga aha yomanarama de manga hininga mahuha, dé genanga koiwa mautumu nginika. 13:18 Kahokogenangika nimäniata mangale ngomi. Ngomi mihigoungu de miahininga madobote idödodono, hababu hagala o hali magoronaka ngomi salalu mimau miadiai okianaga itotiai. 13:19 Maboboloi ngohi togahoko de magiria, hupaya ngini nihïhubayanga ngohi hupaya ma Jou Madutu de madataiti wohiao ngohi toma idulu nginika. 13:20 Ma Jou Madutu wihiwangoka o Yesus tongone nanga Jou, o hönenge mahigoronaka. Karana Ai hönenge gënanga Unanga örahananga wodadi o Gogöana womo Mulia mangale ngone, enagënanga Ai duba-duba. Ai honengö gënanga ihigoungu o jaji ikokakali dede ngone ma Jou Madutu wadödodiai. 13:21 Tanu ma Jou Madutu o lolämatiti gënanga wödogo okianaga ikura-kuranga nginioka de hagala maoa-oa ngini nipöparalu la niadiai Ai mau. Tanu hidomoteke de o Yesus Kristus, ma Jou Madutu womanarama ngoneoka, okia wöigo-igo. Kokiani o Kristus iwihigiriri kahi ado-adonika! Amin. 13:22 Ngohi togahoko hupaya ngini niatailako nihidodiai hagala ahi nasihati nënanga de niasabari, hababu ahihurata nënanga hoko kiaua magurutu. 13:23 Kokiani ngini nihiöriki tongone nanga riadodoto o Timotius wohupuoka o buiino. Nako ünanga wainoka ahi ngï ino nënanga, ngohi aha tiao maöraha ngohi tinïädono ngini. 13:24 Nihingahu miatabea mata-mata niatutudaika, dé mata-mata ma Jou Madutu aiumatika. Nia tarimali manga tabea nanga roriadodotoka o Italia mabereraka. 13:25 Tanu ma Jou Madutu winihi barakati ngini riadodoto mata-mata.

Yakobus 1

1:1 Roriadodoto ma Jou Madutu ai umati mata-mata yodogilianga o dunia ingodumu! Ahi tabea ngohioka, o Yakobus, ma Jou Madutu ai gilaongo dé ma Jou Yesus Kristus ai gilaongo. 1:2 Roriadodoto! Nako ngini nia ohana o cocoba irupa-rupa, kiani ngini niamäo niutumu. 1:3 Hababu ngini nihi öriki, nako ngini nitatapu ningaku ma Jouika maöraha nia ohana o cocoba, mahasili enagënanga: ngini idadi nitongohono. 1:4 Nio göana la nia hininga madongohono gënanga gila-gila ihero hiädono ngini igou-goungu nidadi nitotomo dé nikurangua o hali okiaö magoronaka. 1:5 Nako naga o nyawa imatëngo nia hidogoronaka ikuranga yobarija, kiani önanga imä gahoko ma Jou Madutuika, ma Jou Madutu aha wahidöaka o barija onangika; hababu o nyawa moi-moika, ma Jou Madutu wahi döaka de Ai hininga mamura dé Ai ma mäo o dora de ai hayanga. 1:6 Mä o nyawa yogo gaho-gahoko, kiani yongaku; ünanga yakunua wobibanga. Hababu o nyawa yobobibibanga ganga matero-tero o lulu o ngötoka o hidaloko yawuwu yakaika yakaino. 1:7-8 O nyawa hoko gënanga manga dibanga itatäpua; ünanga wakunua walë okianaga maputuhu hagala moi-moi wadodiai magoronaka. Karana gënanga, ngarouhaö ünanga wonganono mangale okia naga wamäke ma Jouino. 1:9 O Haranioka manyawa nimomihikini kokiani niamäo nimörene, nako ma Jou Madutu winihikurutile. 1:10 De o Haranioka manyawa niko kaya-kaya, kokianiö nimäo ni mörene, nako ma Jou Madutu winihitipokouku. Hababu o nyawa yoko kaya-kaya aha yohihanga hokä o momo mahuri irero. 1:11 Maöraha o wange iböa de yodihiwara duru kohahauku, done o momo gënanga aha idadi imaai hiädono i rero mahuri, de makaramatö maihihanga. Hoko genangoli de o nyawa yokö kaya-kaya; ünanga aha wowedere maöraha ünanga wohidagi magogiria ai hidailako. 1:12 Youtumu o nyawa yototongohono maöraha ünanga waohana o cocoba. Hababu ünanga wohasiloka watäna o cocoba magoronaka gënanga, ünanga aha watarima ai hewa, enagënanga o wowango ma Jou Madutu wohi jäjajioka o nyawa iwi hohiningaika ma Jou Madutu. 1:13 Nako o nyawa moi-moi yadäene o bobaja mangale o cocoba marupa hoko gënanga, uha ünanga wotemo, "O bobaja nënanga ma Jou Madutuoka deyaino," hababu ma Jou Madutu wabajaua de o dorou, dé kao nyawa moiö dika mawabajaua. 1:14 Mä o nyawa yadäene o bobaja nako ünanga iwitauru dé yadehoro ai nahihu mahirete itotorou. 1:15 Ipaha, nako o nahihu madorou gënanga yamoteke, imakilau o baradoha; dé nako o baradoha iohakoka, mabaha enagënanga o honenge. 1:16 Uha ngini initipu, Roriadodoto tinihohininga! 1:17 O ngongike moi-moi maoa-oa dé o parasengi itototomo iböa o horogauku, ma Jou Madutuoka wohiguti wohidö dädadi o dararono o dihangoka. Unanga ma Jou Madutu wongali-ngaliua, dé okia dika o huhutu yakunua idiai o hababu. 1:18 De Ai mau mahirete Unanga wonahidadi ngone Ai ngoha-ngohaka imanïki Ai demo itotiai. Unanga wodiai gënanga lá ngone hamäke o ngï duru malokuoka mata-mata o dodadi wohidö dädadi mahidogoronaka. 1:19 Nënanga niohininga nihidodiai, Roriadodoto tini hohininga! O nyawa moi-moi kiani itaiti mangale yoihene, mä itaitua mangale yotemo dé itaitua yongamo. 1:20 O nyawa yongamo yakunua yadiai maoa-oa, yasanangi ma Jou Madutu ai hininga. 1:21 Hababu gënanga, nia umo moi-moi o biaha ipese-peseke de itotorou. Nia tarima de nia hininga maboluluku o demo ma Jou Madutu wodato-datomo nia hininga magoronaka, hababu o demo gënanga toënanga makuata inihi halamati ngini. 1:22 Kiani ngini niadiai okia ma Jou Madutu wotemoka, uha duga-duga kani ihene dika, hiädono de hoko gënanga nia tipu nia diri mahirete. 1:23 O nyawa yoihene ma Jou Madutu ai demo, mä yadiaiua, ganga hokä o nyawa magogiria ima lega manga biono de madiai o kahinä mahimangoka. 1:24 Onanga ima tailako ihidodiai iböto, onangö yoiki dé gila-gila yawohanga sarakia manga biono marupa gënanga. 1:25 Ma Jou Madutu ai tita itotomo dé toënanga de makuatoka mangale hilapahi o nyawa. Dé o nyawa yatailako de yohininga ihi dodiai dé yadiai o tita-o tita gënanga, dé kayo ihenua dika daha yawohangoka, o nyawa gënanga ma Jou Madutu aha wahi barakati o hali moi-moi magoronaka yadodiai. 1:26 Nako naga womatëngo womamäo ai diri o nyawa moi wohingounu o agama, mä unanga wogoanua ai äkiri, ünanga watipu ai diri mahirete; de ai puji koiwa mabaraguna. 1:27 O domoteke madutu idödodono o agamaka, ima moteke ma Jou Madutu nanga Ama ai lolegaka enagënanga: yariwo o ngoha-ngohaka o gohihi madutu de o bobao-bobao yohöhangihara dé yogöana manga diri mahirete lá uha o dunia nënanga yakilianga.

Yakobus 2

2:1 Roriadodoto! Hokä o nyawa yongaku-ngaku ma Jou Yesus Kristusika, o Jou Wo Mo Mo Mulia, uha ngini ni iri-iriki o nyawa, nihihababu de o hali-o hali nia pulono ma poretino. 2:2 Hababu nako naga o kaya manyawa moi womahi noaoko o ali-ali gurasi dé ai pakeanga marorahai woböa ani doomuika, daha woboali o mihikini manyawa moi, womahinoauku ai pakeanga makäkakihi, 2:3 mangini iholoi niwi horomati o nyawa womapakeanga marorahai gënanga. Ngini nitemo unangika, "De mahoromati Tuanga nogogere o kuruhi nënanga duru marorahaiuku." Mä o mihikini manyawaika ngini nitemo, "Noma okoino dokengoka," ekola "No gogeruku nenangokadau o meheloka." 2:4 De nidiai hoko gënanga, ngini nidiai ni iri-iriki nia dodiawo o nyawa manga hidogoronaka, dé nia pulono o nyawa nihihole de nia dibanga itotorou. 2:5 Nio hininga Roriadodoto tini hohininga! O mihikini manyawa o duniaka nënanga, ma Jou Madutu wairiki mangale yodadi o nyawa yokaya-kaya o ngongaku magoronaka. O nyawa gënanga aha yodadi o gegetongo ma Jou Madutu ai umati, hokä ma Jou Madutu wohi jäjajioka o nyawa iwi hohohiningaika. 2:6 Mä ngini iholoioli nia hikauku o mihikini manyawa, enahioko o kaya manyawa ini tuku ngini dé ini tauru ngini o hakimika! 2:7 Onanga ihi kauku nia romanga ihohoromati nia totarima ma Jou Madutuino. 2:8 Ngini nia manarama madiai, nako ngini niadiai o pareta matita imo mäke-mäke o Buku ito Tebi-tebini magoronaka nënanga, "Nia hininga niadodiawo hokä ngini niohininga nia diri mahirete." 2:9 Mä nako ngini ni iri-iriki o nyawa de nihihole o hali-o hali maporetino, ngini nidiai o baradoha, dé ma Jou Madutu ai tita ihi matoko ngini ganga o tita nia totilakuru. 2:10 O nyawa yatilakuru ma Jou Madutu ai tita ngaroka moi, ma mangarati yatilakuru kamamoiuku. 2:11 Hababu itemo, "Uha nihowono," enangö itemo, "Uha nitoma." HÒ, nako ngini nihowonua mä nitoma, ma nginiö ganga o tita nia totilakuru. 2:12 Nitemo dé nimanarama hokä o nyawa aha yatailako imamoteke ma Jou Madutu ai tita yahi lolapahioka o nyawa. 2:13 Hababu ma Jou Madutu aha wohimatokua Ai dora de Ai hayanga o nyawa yanäko-näko ikaua o dora de o hayanga. Mä o dora de o hayanga iholoi ikuata ngaro de o hukumanga! 2:14 Roriadodoto! Okia mabaraguna o nyawa yotemo, "Ngohi o nyawa tongaku-ngaku", nako ünanga wohi matokua de ai manarama? Yakunu o ngongaku marupa gënanga iwi hihalamati? 2:15 Hohiade o riadodoto womatëngo ekola momatëngo yoparalu o pakeanga, dé to önanga manga inomo yawedonua mangale o wange mahigetongo. 2:16 Okia mabaraguna ngini niwitemo unangika, "Halamati nomahinoa ani pakeanga hatoli mahau-hauku dé halamati nolomo!" -- nako ngini nihidöakua unangika okia waparalu mangale wowango? 2:17 Hoko genangoli de o ngongaku, nako ihimatokua de mamanarama, o ngongaku gënanga koiwa mabaraguna. 2:18 Marai naga yotemo, "Naga o nyawa imahi ake manga ngongakuika dé nagali imahi ake manga manaramaika." Ngohi tohaluhu, "Nihimatoko ngohino sarakia o nyawa yakunu manga ngongaku de koiwa mamanarama, dé ngohi aha tohidumutu de mamanarama, ngohi de ahi ngongakuoka." 2:19 Ngini ningaku ma Jou Madutu duga-duga womatëngo, koigoungua? Aa, o womaha madorouö ingaku dé onanga yohawana yohaharoka! 2:20 Ngini kanibodoholi! Bote iparalu hohimatoko de madiai nginika o ngongaku toënanga koiwa mabaraguna nako koiwa mamanarama? 2:21 Nia mäke dika o Abraham nanga ete de nanga tohora. Ma Jou Madutu witarima ünanga kayaoa-oa, karana ai manarama, enagënanga maöraha ünanga wihihuba ai ngohaka, o Ishak, ma Jou Madutuika o huhuba mangï malokuoka. 2:22 Nenangoka inyata o ngongaku kiani ihi matoko de mamanarama, hupaya idadi itotomo. 2:23 Gënanga imadäene de Ma Jou Ai Demo ma Buku ma ayatoka nënanga, "O Abraham wingaku ma Jou Madutuika, dé karana ai ngongaku gënanga, ma Jou Madutu wihi döaka hokä o nyawa yadodiai ma Jou Madutu ai mau." Hababu gënanga o Abraham iwi hetongo, "Ma Jou Madutu ai Hobata". 2:24 Oraha nënanga itararono o nyawa ma Jou Madutu watarima yaoa gënanga, karana okia o nyawa gënanga yadiai de koigoungua duga-duga karana de manga ngongakua dika. 2:25 Niamäke dika o ngo Rahaboka, o ngoheka o huhutu maninïki gënanga. Ma Jou Madutu womitarima münanga yaoa, karana ami manarama, enagënanga maöraha münanga matarima ami tau magoronaka o Israeloka manga nyawa yototailako dé mariwo önanga mahioara manga diri mahinonu o ngëkomo mahomoa. 2:26 Aa, hokä sarakia o röehe koiwa mawomaha ganga o röehe mahonenge, hoko genangö o ngongaku koiwa mamanarama ganga o ngongaku mahonenge.

Yakobus 3

3:1 Roriadodoto! Uha nia hidogoronaino nima wöe-wöe nimau nidadi niguru. Ngini nihi öriki ngone hodadi o guru aha ina adili de iholoi ikiria ngaro de o nyawa mahomoa. 3:2 Mata-mata ngone mamoi-mamoi hodiai o howono. Mä o nyawa komaiwahi yodiai o howono de manga demo-demo, önanga o nyawa yotötotomo yakunu yakuaha manga diri ingodumu. 3:3 Nako ngone hohipäke o kuda madudumungu mauruoka lá enanga yamoteke tongone nanga mau, ngone hakunu haleboto o kuda maröehe mata-mata gënanga. 3:4 Ha lë o hokä o kapa manonako. Ngaroka o kapa moi ganga hoko gënanga ma amoko dé ihi haili o hidaloko i kua-kuata, ma ënanga yaleboto de maririmi duru koha mengeteke, imamoteke wohido duru-duru ai mau. 3:5 Hoko genangö de tongone nanga äkiri; ngaroka tongone nanga äkiri gënanga mamengeteke, mä enanga yakunu ima hile madiri, mangale o hali-o hali ma ago-agomo. Hatibanga, o hongana hokokia ma amoko yakunu yatuhuku de o uku duru maiteteke! 3:6 O äkiri kaimadäene de o uku. Tongone nanga röehoka, ënanga marupa o dorou matiti, ihi gerewoto o dorou tongone nanga dirika ingodumu. De o uku ma ahali o narakaino, ënanga yatuhukoka tongone nanga ngango ingodumu. 3:7 Hagala rupa o aiwani ihohatera, o totaleo, o aiwani ima tahe-tahe dé o nawoko yakunu yadana, dé ya danaö iböto mangale o nyawa. 3:8 Mä o nyawa ma äkiri kaima tëngo mayakunua yadana. O äkiri gënanga itorou dé hakunua hakuaha; iomanga de o rasongo yahi hone-honenge. 3:9 Ngone hapäke mangale hohidemo tarima kasi ma Jouika dé tongone nanga Ama, mä mangale hahilaiö nanga dodiawo o nyawa, ma Jou Madutu wahi dadadioka imoteke Ai rupa de Ai dulada. 3:10 De o uru genanginoli ihupu o demo-demo tarima kasi dé o demo-demo o lolaiö. Kokiani uha hoko gënanga! 3:11 Boteka naga o jobubu ma akere ma ake-akere dé ma akere ma mali-mali matiti kaima däene? 3:12 Ahi roriadodoto, o ara mautu yakunua ihi hohoko o zaitun mahohoko, dé o angguru mautu yakunua ihi hohoko o ara mahohoko. O jobubu-o jobubu magahi-gahi yakunuaö ihi hupu o akere ma ake-akere. 3:13 Nako nia hidogoronaka naga o nyawa yososawaro dé yobobarija, kiani ünanga wohidumutu de ai ngango maoa-oa dé wodiai o hali-o hali maoa-oa, imanïki o hininga maboluluku dé o sawaro. 3:14 Mä nako ngini nimakangakua, nima teke hininga hiri, dé nihi akunu kania diri mahirete, nia sawaro gënanga uha nihi lamoko, karana de gënanga ngini nia takaidulu o abari madiai ma Jou Madutuino. 3:15 O barija ma rupa hoko gënanga o horogainoua ma ahali. Enanga ma ahali o duniaino, o nyawa manahihuino dé o hetangino! 3:16 Kiaka naga makangakua dé o biaha ihi akunu manga diri mahirete, genangokaö hamäke o ruae dé hagala irupa o manarama madorou. 3:17 Mä o nyawa to önanga manga barija ma ahali dakuku, duru madodihiraka ünanga wododono, ipaha woigo imaka dame, ai demo-demo irahai, dé wotomoteke. Unanga iwi omanga o dora de o hayanga, dé ihihasili o manarama-manarama maoa-oa. Unanga woiriirikua dé woma dodiaiua. 3:18 Igoungu o oa-oa ganga o dame magihihi, mahasili yodatomo o nyawa yoigo-igo o dame!

Yakobus 4

4:1 Kiaino ma ahali hagala o gangamo dé o ributu nia hidogoronaka? Koigoungua gënanga ma ahali nia nahihu-nahihuino hoko genangika dika iparangi nia diri magoronaka mangale nia mäke o dunia masanangi! 4:2 Ngini nio nahihu, mä nia mäkeua, ho ngini nimau nitoma! Ngini nima kua-kuata, mä niadonikaua okia ngini nia lingi-lingiri, mangini nima teke ributu dé nimakangamo. Ngini okia-kiaua nia mäke, hababu ngini nigahokua ma Jou Madutuika. 4:3 Dé ngaroka nginiö nigahokoka, mangini nia mäkeua, hababu nia gogahoko madumutu ihowono; okia ngini nigahoko ganga mangale nia diri mahirete masanangi. 4:4 Ngini ganga o nyawa yososetiaua! Ngini manihi öriki nako ngini nima teke dodiawo de o dunia, ngini nidadi ma Jou Madutu ai haturu? Ho onagona honanga yomau yodadi imateke dodiawo o dunia nënanga, ünanga wohidadi ai diri ma Jou Madutu ai haturu. 4:5 Uha niato bote Ma Jou Ai Demo ma Buku koiwa mahohole itemo, "Ma Jou Madutu wohingï nanga diri magoronaka o Womaha manahihu kohagiria." 4:6 Ngaroka hoko gënanga, ma Jou Madutu wonahi döaka Ai dora duru ilo amo-amoko ngoneino, iholoi ikuata ngaro de tongone nanga womaha manahihu gënanga. Hababu gënanga, Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronakaö itulihi, "Ma Jou Madutu walawani o nyawa manga hininga ikokurutile, mä ikilioro yaino Unanga wahininga o nyawa manga hininga ipopoluluku." 4:7 Hababu gënanga, nima hilapahi ma Jou Madutuika dé nia lawani o Ibilihi, done o Ibilihi aha ioara ngini oka 4:8 Niwitigika ma Jou Madutu, dé ma Jou Madutuö aha wini tigika ngini. Nia tebini nia giama, ngini nibobaradoha! Dé nia dodono nia hininga ngini, nia hininga ihohago-hago! 4:9 Kokiani ngini nia gou-goungu nimatoduba dé niari ima nïki nidodora; kiani nia giete idadi nia gorehe dé nia mörene idadi nia hininga mahuha! 4:10 Kiani ngini nima hitipokouku nia diri ma Jou ai himangoka, done ma Jou aha ngini winihikurutile. 4:11 Roriadodoto, uha nimateke hohedu ekola nimahikohowono. O nyawa yahohedu ekola yahihowono manga riadodoto imahikoka Haranioka, ünanga wahohedu dé wohihowono ma Jou Madutu ai tita. Dé nako ngini ni hi howono ma Jou Madutu ai tita, gënanga mamangarati ngini nia motekua o tita-o tita gënanga, mä nidadi mahakimi. 4:12 Enahioko duga-duga womatëngo ai haku wohidöaka o tita o nyawaika, de watailako o nyawa. Unanga ma Jou Madutu wokuaha, wohi halamati dé wohibinaha. HÒ, o nagona ngini, hiädono ngini nimau nia hihowono nia dodiawo o nyawa? 4:13 Roriadodoto nitemo, "O wange nënanga ekola iyarehengomi aha mimagoraka o berera moika dé migogere dokengoka o taongo moi madekana mangale mima hukunu dé mima lingiri o tiwi," -- ni ihene ahi hitiari nënanga. 4:14 I yarehe okia aha idadi de nia wowango, nginiö mahirete manihi orikua! Ngini duga-duga hokä uku manofo jai-jai dika hamäke, ipaha ihihanga. 4:15 Kokiani ngini nitemo hoko nënanga, "Nako ma Jou woigo, ngomi aha miwango de miadiai nënanga ekola gënanga." 4:16 Mä oraha nënanga ngini nia hininga ikurutile dé nitemo madiaiua. O demo madiaiua mata-mata hoko gënanga ihowono. 4:17 Hababu gënanga, o nyawa ihi öriki okia maoa-oa kiani yadiai, mä yadiaiua, o nyawa gënanga yobaradoha.

Yakobus 5

5:1 O Roriadodoto, o kaya manyawa! Nihigihe-gihene tongohi ahi hitiari. Kiani ngini niari dé nidodora karana ngini aha nia tagongo o hangihara! 5:2 Nia kaya imelaka. Nia pakeanga yaolomoko o buteteke. 5:3 Nia gurasi dé nia haäka yatamunoka o pariama; mapariama aha idadi hakihi ini lawani ngini dé aha yaolomo nia röehe yamata hokä o uku. Ngini nia toporonoka o arata maöraha yododagika o wange mabobaha. 5:4 Ngini nifangua manga hewa, o nyawa yomomanarama nia dumuleoka. Oraha nënanga ni ihene to önanga manga liwolu! O nyawa yatotoomu nia dumule mahasili, yopöa-pöaka yogahoko o roriwo dé to önanga manga boaka yadonoka ma Jou Madutu ai ngaukile, ma Jou woko Kuaha. 5:5 Ngini niwango mata-mata de ma ënanga, dé nia mäoka masanangi o duniaka nënanga. Ngini matero-tero magogiria nia diri nihiburere mangale ma wange o aiwani yotoaka. 5:6 Ngini nia hukumu dé nia toma o nyawa yahowohowonua, dé onanga ini lawanua ngini. 5:7 Hababu gënanga, Roriadodoto nisabari hiädono ma Jou woböa. Nio lega womatëngo wototumule sarakia ai sabari wodamä hiädono ai tonaka ihi döaka mahasili mabobaraguna unangika. De ai sabari ünanga wodamä o awana maöraha itiha dé o awana maöraha ihuri. 5:8 Kiani nginiö nisabari dé nia hininga ilamoko, hababu ma Jou ai wange woböa itigioka. 5:9 Uha nitaiana dé nima hikohowono, lá ngini ma Jou Madutu wini hukumua. Nio hininga! Mahakimi wotigioka, sadia mangale woböa. 5:10 Roriadodoto, nio hininga o nabi-nabi yotemoka de ma Jou ai romanga. Onanga yosabari dé yotongohono yatagongo o hangihara. HÒ, nia lë önanga hokä madulada. 5:11 Onanga yahetongo youtumu hababu önanga yotongohono. Ngini ni ihenoka mangale o Ayub ai sabari, dé ngini nihi öriki sarakia mabobahaka ma Jou wihi barakati ünanga. Hababu ma Jou duru wototodora dé Ai hininga yaoa. 5:12 Duru malokuoka, enagënanga: Uha nikoboto, yaoa de o dihanga, yaoa de o dunia, ekola de okia dika. Nitemo dika "I goungu" nako nia dungutu igoungu, dé "Kowali" nako nia dungutu kowali; lá ma Jou Madutu ai hukumanga uha inido otaka nginiuku. 5:13 Nako naga nia hidogoronaka magogiria yohuha, kiani ünanga womaniata. Nako naga yomore-morene, kiani ünanga wonyanyi wipuji ma Jou Madutu. 5:14 Nako naga yopanyake, kiani ünanga wa ahoko o jemaat matutuda-tutuda. Dé o tutuda-tutuda gënanga kiani yaniata o nyawa yopopanyake gënanga dé yahinauhu o minya de ma Jou ai romanga. 5:15 Nako toönanga manga niata hiädono de yagou-goungu ma Jou aha wahitogumu o nyawa yopopanyake gënanga, dé wahi apongo manga baradoha yadododiai. 5:16 Hababu gënanga, kiani ngini nimateke mangaku nia howono dé nima kiniata, lá ngini inihi togumu. O nyawa manga niata imamoteke ma Jou Madutu ai mau, to ënanga makuaha ilamoko. 5:17 O Elia homahi koka nyawa hokä ngone. Unanga womaniata de magou-goungu lá o awana uha iuti, o awanö iutiua o taongo hange de mahononga madekana. 5:18 Ipaha ünanga womaniatoli, daha o dihanga ihi guti o awana hiädono o tonaka ihi döakoli mahasili. 5:19 Ahi roriadodoto! Nako nia hidogoronaka naga a momoi o nyawa yanïkoka uaoli ma Jou Madutuino ai dodötoko, daha womatëngo mahomoa widiai o nyawa gënanga woma iduli ma Jou Madutuika, 5:20 nio hininga o ayat nënanga: O nyawa yadiai o nyawa yobobaradoha ima idulu manga ngëkomo ihowo-howonino, o nyawa gënanga wahihalamatoka o nyawa yobo baradoha manga jiwa gënanga o honengino dé idadi hababu o baradoha mangöe ihi apongo.

1 Petrus 1

1:1-2 O Roriadodoto ma Jou Madutu ai umati womä ngiri-ngirikoka, naga nimahi kokabarihika niö dagi-dagi o Pontus, o Galatia, o Kapadokia, o Asia dé o Bitinia madaeraka! Ngohi o Petrus, o Yesus Kristus ai rasul, tonganono tanu ma Jou Madutu winihidöaka o barakati dé o lolä nginika de maboboloi. Ngini inï iriki nidadi ma Jou Madutu ai umati ima däene de ma Jou Madutu o Ama ai datoro. Dé ma Jou Madutu ai Womaha inihi dadioka ngini o umati itebi-tebini, maboboloi mangale ma Jou Madutu, hupaya ngini nihi ngounu o Yesus Kristusika dé inï tebini de Ai awunu. 1:3 Niaino ngone hosukur ma Jou Madutuika, nanga Jou Yesus Kristus ai Ama! Una duruhë wonä dora ngone, mahababu gënanga Unanga wonahidöaka o wowango mahungi ngoneino, de wihiwango okali o Yesus Kristus o honenge mahi dogoronaka. Nënanga inahi döaka ngoneino o ngonganono ibitu-bitumu. 1:4 Ngone hönganono la halë idadi tongone hagala o barakati ma Jou Madutu wasö sadiaka Ai umatika, enagënanga hagala o barakati igögogono o horogaka, hiädono yakunua ibodito, ekola idadi imëla ekola iaiki. 1:5 Mata-mata gënanga mangale ngini, karana ngini ningaku ma Jou Madutuika. Ho ngini inï göana de ma Jou Madutu ai kuaha hupaya ngini nia tarima o halamati yasosadia damä ihi nyata o öraha mabobahaka. 1:6 Karana gënanga kokiani ngini nia hininga imörene, ngarokö öraha nanga maöraha madodipoko ngini kokiani nia hininga i huha karana ngini nia öhana i rupa-rupa o cocoba. 1:7 Madumutu enagangala ihi nyata igoungu boteka ngini igou-goungu niwi ngaku ma Jouika ekola kowali. O gurasi naga yakunu kai bodito, yataili de o uku. Aa, tingini nia ngongaku iholoi naga iragane de o gurasi, hÒ kokiani yatailoli hupaya idadi ibitumu. Dé de hoko gënanga ngini aha inï higiriri dé inï horomati inoli inï tedeile o Yesus Kristus ai böa ma wangeoka. 1:8 Ngini niwïdora, ngarokö mahiraino ngini niwi mäkeua. Dé ngini niwingaku Unangika ngarokö öraha nënanga ngini niwi mäkeua. Mahababu gënanga ngini nimörene, dé nia mäo o mörene imomulia dé hohidemo hakunua. 1:9 Hababu nia ngongaku madumutu namäkeoka, enagënanga nia jiwa mahalamati. 1:10 O halamati nënanga doka ganga o nabi-nabi yatailako dé yatailako ihidodiai, dé onanga yamäke owahi ihi ngahuoka mangale o barakati ma Jou Madutu wohi döa-döaka nginika. 1:11 Onanga yatailako ihidodiai sarakia dé muruonoka o hali gënanga aha idadi, ganga o Kristus ai Womaha madungutu naga manga diri magoronaka. O öraha gënanga ai Womaha kadema hirahi de hingahuoka onangika mangale hagala o huha de o hangihara ganga kokiani o Kristus waohana dé mangale Ai mulia aha iwi hiduru ipahaika de gënanga. 1:12 O nabi-nabiika gënanga ma Jou Madutu wahi ngahuokia önanga yodiai koigoungua mangale önanga imahi akunu, duga-duga mangale ngini; enagënanga hagala o hali öraha nënanga ngini ni ihene de madodiai o Abari ma Oa ihingö ngahu-ngahuino mangale o Yesus Kristus. Onanga ihi ngahu hagala o hali gënanga nginika de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha ihi dingo-dingoto o horogaino. Igoungu hagala o malaekat mayö nahihuoli ihi öriki o abari önanga ihingö ngahu-ngahu gënanga. 1:13 Hababu gënanga, kokiani ngini nimä böbötoka. Nimahi dodiai nimä göana dé nio nganono iomanga o barakatika aha inihidöaka nginika maöraha o Yesus Kristus dahaö woböa. 1:14 Niwihi ngounu ma Jou Madutuika, dé uha niwango nia moteke nia nahihu ihira-hira, maöraha ngini niwi nako uwahi ma Jou Madutu. 1:15 I idulu yaino, kokiani ngini nitebini hagala moi-moi magoronaka naga ngini nia dodiai, imatero hokä ma Jou Madutu winï aho-ahoko ngini gënanga wotebini. 1:16 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka i tulihi, "Kokiani ngini nitebini, hababu Ngohi totebini." 1:17 Ngini niwi hëtongo ma Jou Madutu gënanga o Ama maöraha ngini nimä niata Unangika. Aa, ma Jou Madutu gënanga wahihakimi o nyawa imadäene de moi-moi manga manarama de woiri-irikua o nyawa. Hababu gënanga madëkana de magurutu ngini kanagahi o duniaka nënanga, kokiani ngini niwi himulia ma Jou Madutu nia wowango magoronaka. 1:18 Ngini nihi öriki okia ihi fanguoka mangale inï lapahi ngini de o wowango ipöparahaja ini hipuhakäka nia ete de nia tohora. Mabobangu koigoungua okianaga moi ibobodito hokä o haäka ekola o gurasi, 1:19 duga-duga okia naga moi duruhë dema ijaka; enagënanga o Kristus ai diri mahirete, womadadi hokä o duba ihi huba-huba ma Jou Madutuika koiwa manabo ekola itorou. 1:20 Ma Jou Madutu wï iriki o Kristus ihira de o dunia nënanga ihi dadi. Dé ma wange yododagika o öraha o dunia mabobaha, Unanga woböa o duniaino hupaya ngini wini hihalamati. 1:21 Madodagi de Unanga ngini niwi ngaku ma Jou Madutuika wihi wango okali o honenge mahi goronaka dé wihimulia. HÒ ma Jou Madutu ngini niwi ngaku dé ma Jou Madutu ikaoli ngini nima hinganono. 1:22 Karana ngini nihingounu o dodotokika ma Jou Madutuino, hongini nia tebini nia diri dé ngini niä dora hagala o nyawa o ngongaku moi de nia hininga itebini. Hababu gënanga, kokiani ngini nima kodora moi de moi de nia hininga iomanga-omanga. 1:23 Hababu madodagi de ma Jou Madutu ai demo iwö wango-wango dé i kokakali gënanga, ngini inihi dadioka o nyawa mahungi ko o nyawaua inihi ngohaka, duga-duga o Ama wokokakalino. 1:24 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi hoko nënanga, "Mata-mataika o umati hokä o momo, dé hagala mahoromati hokä o momo mahuri. O momo imaai, mahuri ma irero; 1:25 mä ma Jou ai demo kahi ado-adonika ikakali." O demo gënanga o Abari ma Oa i hi ngahu-ngahuoka nginika.

1 Petrus 2

2:1 Hababu gënanga, nia umo nia dirioka hagala itotorou; uhaoli nielueluku, dé uha nimadodiai. Uha o hininga nimä kogogono, dé uha nia hikauku o nyawa mahomoa. 2:2 Kokiani ngini nidadi hokä o ngohaka gënanga dahaö ima kilauino, hoko genangika nia kiriti madudungu o huhu rohani ma dutu. De hoko gënanga ngini aha niwango nihero dé ini hihalamati. 2:3 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hoko nënanga, "Ngini nia mäoka mahirete hokokia Ma Jou Ai oa." 2:4 Hababu gënanga niböa ma Jouika. Unanga hokä o helewo i wango-wango, o helewo yaümo-ümo o nyawa karana yapulono koiwa mafaidä; mä ma Jou Madutu wairikoka hokä o helewo dema ijaka. 2:5 Ngini hokä o helewohelewo iwö wango-wango. Hababu gënanga kokiani ngini nio modeke inï päke mangale nihigoko ma Jou Madutu ai tau irorohani. De hoko gënanga ngini nidadi o imam-imam niwango mangale kato ma Jou Madutu, dé mangëkomo de o Yesus Kristus nihihuba ma Jou Madutuika o huhuba rohani ma Jou Madutu ai hininga yadö däe-däene. 2:6 Karana Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hoko nënanga, "Ngohi tairikoka o helewo gahumu moi dema ijaka, takelengaka o Sionoka hokä o helewo duru maoa-oa; dé o nyawa yongaku-ngaku enangika önanga aha manga hininga i huhaua." 2:7 O helewo gënanga duru dema ijaka mangale ngini ningö ngaku-ngaku. Mä o nyawa yongaku-ngakua, imadadi Ma Jou Ai Demo ma Buku maregu nënanga, "O helewo yapö päke-päkeua o tau yododiai gënanga i nyata imadadi o helewo duru maoa-oa," 2:8 dé "Gënanga doka mahelewo yadiai o nyawa yopeleke, o helewo idodiai önanga yoruba." Onanga yopeleke hababu önanga yangakua ma Jou Madutu ai demo. Hoko gënanga ma Jou Madutu wohitantuoka yäkorona önanga. 2:9 Tit. 2:14 * Mä ngini naga o hoana de o berera manyawa yäiriiriki, o imam-imam niwilö leleani ma koano, o hoana de o berera manyawa yotebi-tebini, ma Jou Madutu womä dinga-dingakoka, ma Jou Madutu ai umati mahirete. Ma Jou Madutu winï iriki ngini dé winï ahoko ngini o huhutuino nihupu la niwohama Ai dararono i totararono magoronaika, de madungutu hupaya ngini nihibarihi o abari mangale hagala Ai manarama kabiahaua. 2:10 Mahira ngini ma Jou Madutu ai umatua, mä oraha nënanga ngini nagala ma Jou Madutu ai umati. Mahira ngini ma Jou Madutu winï doraua, mä oraha nënanga ngini nia tarima Ai dora de Ai hayanga. 2:11 O Roriadodoto tinï hohininga! Ngini naga o nyawa mahomoaino dé o dagi-dagino o duniaka nënanga. Hababu gënanga ngohi togahoko de magiria hupaya ngini uha nio domoteke o nyawa mahininga manahihu hoko genangika ya parangi yalawani o jiwa. 2:12 O nyawa iwi näko-näkoua ma Jou manga hidogoronaka nia kalakuanga kokiani duruhë yaoa, hiädono maöraha okia önanga inï diai o romanga madorou ngini hokä o nyawa madorou, önanga marai kokiani ihi goungu nia manarama maoa-oa, hiädono önanga aha iwihigiriri ma Jou Madutu ai böa ma wangeoka. 2:13 Karana ma Jou, kokiani ngini nimaponu moi-moi o nyawa yokokuahaika: yaoa ma Kaisarika wodadi yokokuaha ikokurutile, 2:14 inoli magubernurika ma Kaisar wïtumutu la wähukumu o nyawa yododiai o dorou dé mangale yähoromati o nyawa yododiai maoa-oa. 2:15 Hababu ma Jou Madutu womau de hagala nia manarama maoa-oa ngini nia tamunu o nyawa manga uru yotemo-temo ibö bodo-bodo. 2:16 Kokiani ngini niwango hokä o nyawa yololapahi, mauhali nia päke nia lapahi gënanga la nia tamunu o dorou, duga-duga niwango hokä ma Jou Madutu ai gilaongo. 2:17 Nia horomati o nyawa mata-mata, nia dora nia roriadodoto nimahiteke ho Haranioka. Ma Jou Madutuika niwï modongo dé ma Kaisarika niwi horomati. 2:18 O Roriadodoto nidö dädadi yolö leleani, nimaponu niälö leleanika duruhë de mahoromati; koigoungua duga-duga manga hininga yaoa-oa dé ini dodiawo irorahaika, mä onanga yohohateraikaö. 2:19 Ma Jou Madutu aha winihi barakati ngini, nako ngini karana nimamäo mangale ma Jou Madutu ai mau, nisabari nia tagongo ini hidiai i adi-adilua. 2:20 Hababu okia mahigiriri nako ngini nisabari nia moku o hukumanga kokiani ngini nia tagongo karana nia howono? Mä nako ngini de nia sabari nia tagongo o huha de o hangihara inï totapalu karana niadiai o diai, done ma Jou Madutu aha winihi barakati. 2:21 Mangale gënanga ma Jou Madutu winï ahoko. Hababu o Kristus mahirete watagongoka o huha de o hangihara mangale ngini, dé de gënanga Unanga winihidöaka nginika moi o dulada, hupaya ngini nia nïki ai lou ma aguru mario. 2:22 Unanga komaiwa o baradoha wodiai, dé komaiwa o nyawa moiö de yoihene Unanga woeluku. 2:23 Maöraha Unanga iwi döa-döana, Unanga kowabalahua de o döa-döana. Maöraha Unanga watagongo o huha de o hangihara, Unanga womä riwoua; Unanga duga-duga wohilapahi Ai parakara ma Jou Madutuika o Hakimi woadi-adili gënanga. 2:24 O Kristus mahirete wa moku tongone nanga baradoha Ai dirioka o salib magotaka, hupaya ngone holapahi de o baradoha makuaha, dé howango imoteke ma Jou Madutu ai mau. O Kristus ai nabo-nabo ganga inahi togumu ngone. 2:25 Mahira ngini hokä o duba yamäkeokaua o ngëkomo, mä oraha nanga ngini ini higiliokali la niwi nïki o Gogöana de nia jiwa wa Pöpaliara.

1 Petrus 3

3:1 Hoko genangö ngini, o heka-hekata, kokiani ngini nia himoteke nia rokata manga pareta hupaya nako to ona manga hidogoronaka naga yongakua o abari ma Jou Madutuino, nia kalakuanga yakunu yadiai önanga idadi yongaku. Dé i paralua ngini nihi demo-demo okianaga onangika, 3:2 hababu önanga yamäke nia kalakuanga naga itebini dé o agamaika nitomoteke. 3:3 Uha nia hailoa duga-duga o hailoa kamaporetino, hokä hohiade nia tadauru nihidiai, ekola nia päke o päke-päke, ekola nimahi pakeanga ihö hali-hali. 3:4 I idulu yaino, kokiani nia hailoa ipuda nia hininga magoronaile, nia jako ibö bole-bole dé nïrïdi; gënanga doka o hailoa ikokakali duru de maraganeoka imoteke ma Jou Madutu ai lo legaka. 3:5 De madodagi hoko nënanga o öraha mahiraino o ngongoheka de manga agamaka naga imahingö ngano-nganono ma Jou Madutu ika ya hailoa manga diri de ya moteke to önanga manga rokata manga pareta. 3:6 O ngo Sarah mahoko genangoli, münanga mihi ngounu o Abrahamika dé mihëtongo ünanga ami tuanga. Ria dodoto öraha nanga ganga o ngo Sarah ami ngoha-ngohaka, nako ngini niadiai o hali maoa-oa dé okia naga ö mä nio modongua. 3:7 Dé nginiö, o roka-rokata, kokiani niwango de nia mangarati ioma-omanga nia hekatika, dé de nia mamäo önanga ganga o doomu yobö bole-bole. Nia hidiai önanga de mahoromati, hababu önanga nimakomoteke dede ngini, aha nia tarima o ngongike o ngango madutu, ma Jou Madutuino. Niadiai nënanga, hupaya koiwa naga yatätatoko nia hubayanga. 3:8 Hatipoko ino ena gënangala: kokiani Roriadodoto ka o demo moi de o higaro moi dé o mamäo moi. Kokiani ngini nima kokahayangi hokä o nyawa niroriadodoto. Dé kokiani ngini nima kokahayangi de nimä kodora dé nia jako nia hininga ipöpoluluku. 3:9 Uha nia balahi o dorou de o dorou, ekola o döa-döana de o döa-döana; i idulu yaino nia balahi de niä gahoko o barakati ma Jou Madutuino. Hababu ma Jou Madutu winï ahoko ngini imoteke madiai hupaya ngini nia tarima o barakati Unangino. 3:10 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hoko nënanga, "O nyawa yomau yajame o ngango de yomau yamäo o wange maoa-oa, kokiani yögöana manga uru hupaya ihi ade-adeua o hali i totorou de o hali ielu-eluku ihidemoua. 3:11 Onanga kokiani imahi tingaka itotorou de yadiai o oa-oa; kokiani önanga yomanarama yagou-goungu la yamäke o dame. 3:12 Hababu ma Jou wätö tailako hoko genangika o nyawa Ai mau yamö mote-moteke, dé ma Jou hoko genangika wohigihene toönanga manga hubayanga; mä ma Jou wälawani o nyawa o dorou yadodiai." 3:13 O nagona yomau yodiai o dorou nginika, nako ngini nisanangi o oa-oa nidiai? 3:14 hangihara karana nidiai o hali maoa-oa, ngini niutumu! O nagonaika naga mäuha niä modongo dé uha nihawatere. 3:15 Mä nia hininga magoronaka kokiani ngini nihidöaka o Kristusika o horomati duru kagenangö naga imadäene de to una ai gogere hokä ma Jou. Dé kokiani ngini salalu nimä sosadia la nihidöaka o bobaluhu moi-moi o nyawaika yolö leha-leha mangale yakorona o ngonganono naga nginioka. 3:16 Mä nia diai gënanga de nia hininga ibole-bole dé mahoromati. Dé kokiani nia hininga madobote i tebini, hupaya nako ngini o romanga madorou inidiai karana ngini niwango yaoa hokä o Kristus iwinö ninïki, done o nyawa o romanga madorou inï dodiai gënanga aha idadi önanga mahirete yämaleke. 3:17 Iholoi yaoa nia tagongo o huha de o hangihara karana nidiai o oa -- nako gënanga nagala ma Jou Madutu ai mau -- imahowono nia tagongo o huha de o hangihara karana nidiai itotorou. 3:18 Hababu o Kristus mahirete wohonenge duga-duga kamamoi dika, mangale kahi ado-adonika karana o nyawa manga baradoha -- o nyawa womatëngo wahowonua, wohonenge mangale o nyawa yahowo-howono. O Kristus wodiai hoko gënanga hupaya ünanga wakunu winïtuda ngini ma Jou Madutuika. Unanga iwi toma cara o röehe, mä wowangokali cara rohani. 3:19 O womaha madodagi magoronaka ünanga woiki wohi abari o abari ma Jou Madutuino hagala o womahika ibui-buiika: 3:20 enagënanga hagala o nyawa mawomaha ihi ngou-ngounua ma Jou Madutuika, o Nuh ai orahoka. O öraha gënanga ma Jou Madutu wotamä de Ai sabari madëkana dema gurutu o Nuh wodiai ai kapa. Duga-duga o nyawa naga o kapaka dika -- mata-mata yatufange -- yahihalamati de o nguihi ma amo-amoko gënanga. 3:21 Aa, idödädadi gënanga marupa o hitero o gohiki itebi-tebini naga öraha nënanga inï hihalamati ngini. O gohiki itebitebini nënanga koigoungua moi o agama yadodiai yatebini o röehe de o peseke mata-mata, duga-duga marupa nia jaji ma Jou Madutuika nia hininga madobote maoa-oaino. O gohiki itebi-tebini gënanga inï hihalamati ngini karana o Yesus Kristus wo wango okali o honengino, 3:22 dé wo döaka o horoga ile. Oraha nënanga Unanga wokuaha imanïki de ma Jou Madutu, dé wapareta o malaekat mata-mata, yokokuaha mata-mata inoli de o kuata mata-mata.

1 Petrus 4

4:1 Karana o Kristus watagongoka o huha de o hangihara cara o röehe, nginiö, kokiani nia diri nia kuata de o jako hokä hoko gënanga. Hababu o nyawa yatago-tagongo o huha de o hangihara cara o röehe, yodiaiokaua o baradoha. 4:2 Hababu gënanga, kokiani ngini niwango nënanga de hikaika o duniaka nënanga, imoteke ma Jou Madutu ai mau, dé koimotekua o nyawa manahihu. 4:3 O öraha ipö paha-paha, ngini yaoaka madëkana nidiai okia naga yöigo-igo yadodiai o nyawa iwi näko-näkoua ma Jou. Ngini niwango itorou. Ngini nia moteke nia nahihu, inï dalu-daluku kani rame-rame, kani oke-okere dé o gomanga nia huba de macara ha emo-emono. 4:4 Oraha nënanga o nyawa iwi näko-näkoua ma Jou, yohëranga ngini nia motekua o wowango hokä önanga, yajame o baradoha mabatingi koiwa. Mahababu gënanga önanga ini hikauku ngini. 4:5 Mä onanga kokiani daha ihi döaka o bobaluhu ma Jou Madutuika woma sosadiaka la wahidero o adili o nyawa kayo wango-wangohi ika dé yohone-honengokaika. 4:6 Mahababu gënanga o Abari ma Oa ihi ngahuö o nyawa yohone-honengika. Madungutu hupaya önanga, yahi dero-deroka o adili cara o röehe -- hokä mahali o nyawa mata-mata aha yahi dero o adili -- yamäke o ngango cara rohani, imoteke ma Jou Madutu ai mau. 4:7 Hagala moi-moi i tigioka mabobahaika, hababu gënanga kokiani ngini nia diri nia kuaha dé nihi dodiai nimä göana, hupaya ngini yakunu nimä niata. 4:8 Iholoi de hagala mata-mata, kokiani ngini igou-goungu nimä kodora moi de moi, hababu de nimä kodora ngini aha nio modekoli nima hika apongo. 4:9 Kokiani ngini nimateke tarima moi de moi nia tauoka moi-moi, de nitaianua. 4:10 Ngini moi-moi nia tarimaka o ngongikengongike ima kokohowono ma Jou Madutuino. Hababu gënanga hokä ihidödailako maoa ma Jou Madutu ai ngongike-ngongikeino, kokiani ngini nia päke o dagakunu gënanga mangale nia paralu kamamoi nima mata-mata. 4:11 O nyawa ihi ado-adono o abari kokiani ihi ädono o abari ma Jou Madutuino; o nyawa yälöleleani o nyawa mahomoa, kokiani yoleleani de o kuata ma Jou Madutuino, hupaya hagala o hali magoronaka, ma Jou Madutu yakunu iwi himulia de madodagi o Yesus Kristus. Unanga dika wokokuaha dé ipatutu iwi himulia kahi ado-adonika. Amin. 4:12 O Roriadodoto tinï hohininga! Oraha nënanga ngini duru konia hangihara karana inï uji magogiria. Mä uha nia mäo nihëranga, hokä naga okia naga moi kabiahaua idadi nginika. 4:13 Kaidogo, kokiani ngini nia mäo nisanangi karana nia tagongo o huha de o hangihara kamamoi nima komoteke de o Kristus. Hodamä nako o Kristus ai mulia ihi matoko, ngini aha nimörene. 4:14 Ngini niutumu nako ngini inï hikauku hababu ngini o Kristus niwinö ninïki. Gënanga mamangarati o Womaha imomulia, enagënanga ma Jou Madutu ai Womaha naga nginioka. 4:15 Ngini nia hidogoronaka kamoiö de uha yatagongo o huha de o hangihara karana ünanga wotoma ekola wotohiki, ekola o nyawa madorou, ekola karana ünanga wosapuru o nyawa mahomoa manga hali. 4:16 Mä nako ngini ini hihuha de nihangihara hababu ngini o Haranioka manyawa, uha ini maleke karana o hali gënanga. Nitarima kasi ma Jou Madutuika ngini niao o Kristus ai romanga. 4:17 I yadonoka maöraha o dunia nënanga ma Jou Madutu wohidero o adili. Dé ma Jou Madutu ai umati mahirete aha yatihira yahidero o adili. Aa, nako ma Jou Madutu aha wonätihira ngone, sarakia done aha idadi de o nyawa yongaku-ngakua o Abari ma Oaika ma Jou Madutuino gënanga? 4:18 Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hoko nënanga, "Nako o nyawa maoa mai huhaka yahihalamati, okia hongoli aha idadi de o nyawa yoböbaradoha iwi näko-näkoua ma Jou!" 4:19 Hababu gënanga, nako naga o nyawa yohuha de yohangihara karana ma Jou Madutu womau hoko gënanga, kokiani o nyawa geönanga yowango de madiai dé manga diri ihi döaka wahi Dädadika. Unanga aha hoko genangika waganapu Ai jaji.

1 Petrus 5

5:1 Ngohi togahoko niä tötailako nia jemaat matutuda. Ngohi totulihi nënanga hokä o tutuda manga dodiawo dé hokä o nyawa yahöhakihioka mahirete o Kristus Ai huha de ai hangihara, dé aha tomotekö ihihimulia, maöraha okia o Kristus ai mulia ihi matoko o nyawaika. Ngohi togahoko de magiria 5:2 5:3 Inihi gogogöana nginika, uha nimadiai onangika hokä yokokuaha, makiani nidadi o dulada onangika. 5:4 Dé maöraha o Gogöana womo Mulia gënanga damä woböa ngini aha niatarima o makota ileto-letongo, aha koi hihangua maletongo. 5:5 Hoko genangö Riadodoto ngini o gikiri magögö. Nia moteke o balu-baluhu manga pareta. Riadodoto mata-mata kokiani nia diri nihitipokouku dé nimä teke leleani dé nia hininga itotipoko uku. Hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka yatulihi hoko nënanga, "Ma Jou Madutu wälawani o nyawa manga hininga ikökurutile, mä wädora o nyawa manga hininga itotipokouku." 5:6 Hababu gënanga, nia diri nihitipokouku ma Jou Madutu ai giama ikökua-kuata matimiuku, hupaya nako maorahoka Unanga winihi kurutile ngini. 5:7 Nihilapahi hagala nia hawatere ma Jou Madutuika, hababu Unanga winïhaduli. 5:8 Kokiani ngini nimahi dodiai nimä göana dé nimä böbötoka! Hababu o Ibilihi ganga nia haturü. Enanga hokä o singa imädagi yakaika yakaino de ipöa-pöaka imä lingiri mainomo. 5:9 Enanga nia lawani de nia ngongaku ibitu-bitumu, hababu ngini nihi öriki o roriadodoto mahomoa homateke ho Harani o dunia mata-mataikaö yohuha de yohangihara hokä ngini. 5:10 Mä de iböto nia mäo o huha de o hangihara ihi jai-jai, ma Jou Madutu mahirete aha winïdiai ngini idadi nitotomo. Unanga aha winihigoko dé winihikuata ngini de inoli winïbitumu ngini. Hababu Unanga ganga ma Jou Madutu duruhë Ai hininga yaoa, winï ahokoka la nia mäo Ai mulia ikokakali madodagi de o Kristus. 5:11 Unanga wokokuaha kahi ado-adonika! Amin. 5:12 Tongohi ahi hurata madodipoko nënanga ngohi totulihi nginika de o Silas ai roriwo, naga ngohi tïpulono o riadodoto o Haranioka womatëngo wososetia. Ngohi töigo tinihi döaka o hititila nginika dé ngini tinihi nako igoungu okia naga ngohi totulihi nënanga o abari madiai yakorona ma Jou Madutu ai hayanga de Ai dora. Kokiani ngini nimahi jojö ikëkete o hayanga de o doraika gënanga. 5:13 24 * Ahi dodiawo o jemaat moi o Babilon madaeraoka, ma Jou Madutu wäirikoli, ihi dingoto manga tabea nginika; hoko genangö o Markus ahingohaka tihohininga. 5:14 Nimateke tabea moi de moi de nia dora ioma-omanga hokä riadodoto o Haranioka. Tanu ma Jou winihi döaka o lolä nginika Riadodoto mata-mata nidadi madutu o Kristus.

2 Petrus 1

1:1 O Roriadodoto igö gou-goungu ningaku hokä ngomi! O Yesus Kristus, enagënanga ma Jou Madutu dé nanga Koano Wohihohalamati, wonahigumala ngone hingaku Unangika, karana Unanga o diai wadodiai. O hurata nënanga o Simon Petrusoka, o gilaongo womatëngo dé o Yesus Kristus ai rasul. 1:2 Tanu ma Jou Madutu winihi döaka o barakati dé o lolä nginika de maboboloioka, hababu ngini niwinako ma Jou Madutu dé o Yesus, tongone nanga Jou. 1:3 Ma Jou Madutu wapäkeoka o gikiri moi makuaha la wonahi döaka ngoneino hagala moi-moi okia naga hopöparalu mangale howango de hopuji. Unanga wadiai nënanga de madodagi okianaga ngone hohi öriki mangale o Yesus Kristus wonä ahokoka ngone la hamäo Ai mulia dé Ai oa. 1:4 De madodagi hoko gënanga ma Jou Madutu wonahi döaka ngoneino hagala o barakati kabiahaua dé iröroragane naga wonahijö jäjajioka. De hagala o barakati gënanga ngini yakunu nilapahi de o nahihu itotorou yakö kokilianga o dunia nënanga, dé ngini nia tarima o gikiri moi mabiaha. 1:5 Ma hababu gënanga nihidailako nia gou-goungu hupaya ngini i tatapu niwingaku o Kristusika dé nia ngongaku gënanga ihi tiki de o wowango maoa-oa. Madatekoka o wowango maoa-oa, ngini iparalu nidadi o nyawa yososawaro, 1:6 o sawaro ma datekoka, kokiani nginiö yakunu nia diri nia kuaha. Dé ma homoahi yakunu nia diri nia kuaha kokiani ngini nihibiaha nia diri la nitongohono nio himanga hagala moi-moi okia naga. Nitongohono madatekoka nio himanga hagala moi-moi, ngini kokianiö niwango nia moteke ma Jou Madutu ai mau. 1:7 Dé niwango imoteke ma Jou Madutu ai mau kokianiö nihi totomo de o dora de o hayanga o roriadodotika o ngongaku moi. Ikali kokiani niä dora de niä hayanga nia roriadodotika o ngongaku moi nihidogo de o dora o nyawa mata-mataika. 1:8 Mata-mata gënanga o biaha-o biaha ngini nipöparalu. Nako hagala o biaha gënanga naga nginioka de maboboloioka, ngini aha idadi inï magawe dé nihasili dé niwinako o Yesus Kristus tongone nanga Jou iholoioli yaoa. 1:9 Mä o nyawa koiwa-iwa manga biaha-biaha gënanga, manga lolega itehehoto; önanga yakunua yamäke dé onanga yawöhanga hagala manga baradoha ipöpaha-paha yatebinoka. 1:10 Hababu gënanga o Roriadodoto nimahidailako iholoi ikiria hupaya ma Jou Madutu ai gogahoko dé Ai ngongiriki nia dirika gënanga idadi iholoi ibitumu. Nako ngini niadiai gënanga, ngini aha nia umoua nia agama. 1:11 De hoko gënanga ngini aha inihidöaka o haku iomanga la niwohama o Popareta ikokakali ma Jouino de nanga Koano Wohihohalamati o Yesus Kristus. 1:12 Hababu gënanga, ngohi hoko genangika tinihidöaka o hohininga mangale o hali ihöhetohetongo, ngarokö ngini nihiorikoka dé duru nia ngaku o dodötoko ma Jou Madutuino naga ngini nia tarimaoka gënanga. 1:13 Madëkana de magurutu ngohi kato wangohi, ngohi tamäo kokiani tinihidöaka ngini o hohininga o hali ihö heto-hetongo. 1:14 Hababu ngohi tohi öriki itedekanokaua ngohi aha tamala o dunia nënanga, karana tongone nanga Jou Yesus Kristus wohihi ngahuoka wohitotiaino ngohino. 1:15 Ho ngohi aha tohidailako hupaya tohonenge ipahaika mä ngini hoko genangika nio hininga okali o hali-o hali nënanga. 1:16 Maöraha ngomi minihingahu nginika hokokia mamulia tongone nanga Jou Yesus Kristus ai böa, ngomi mima higagaoua o totowadeika o nyawa yodödodiai. O Kristus ai mulia gënanga ngomi mia mäkeoka de mia lako mahirete. 1:17 Ngomi naga dokengoka maöraha o Ama ma Jou Madutu wihoromati dé wihimulia Unanga. O öraha gënanga mi ihene o ilingi Naga Duru womomuliaoka, wotemo Unangika, "Nënanga Ahi Ngohaka tïdora-dora. Unanga Ahi hininga wadäene!" 1:18 Ngomi mahirete mi ihene o ilingi gënanga i böa o horogaino maöraha ngomi naga dede Unanga o loku i tebi-tebini gënanga malokuoka. 1:19 Mahababu gënanga ngomi iholoi mihi goungoli ma Jou Madutu ai behehongo naga ihi o abari hagala o nabi. Kayaoa de ngini nio hohininga o behehongo gënanga, hababu o behehongo gënanga hokä o hilo naga yatararono o ngï mahohuhutu hiädono danengino ibatingi, dé o koruku o wange mahiwaroko madararono yatararono nia hininga magoronaka. 1:20 Duru malokuoka kokiani ngini nio hininga nënanga: Ma Jou Madutu ai behehongo naga ihi o ado-adono o nabi-nabi yakunua nihiguti to ëna mamangarati imoteke nia damäke mahirete. 1:21 Hababu, komaiwa o behehongo ma Jou Madutuino ihi abari duga-duga de o nyawa manga mau. Mä ma Jou Madutu ai Womaha yäkuaha o nyawa la ihi ädono o behehongo ma Jou Madutuino mahirete.

2 Petrus 2

2:1 O öraha ipaha-paha ma Jou Madutu ai umati manga hidogoronaka imahi matokoka o nabi-nabi madutua. Hoko genangö nia hidogoronaka aha imahi matoko o guru-guru madutua. Onanga aha ihi ngohama o dodötoko-dodötoko itotiaiua, yahi bobinaha o nyawa. Dé onanga aha iwihi pongono woko Kuaha wälolapahioka önanga. De hoko gënanga önanga yögao o binaha manga dirika mahirete, aha yätapalu önanga de majapati. 2:2 Ngarokö hoko gënanga, o nyawa manga ngöe aha yanïki o guru-guru madutua gënanga manga wowango madodagi naga yäkuaha to önanga manga nahihu. Dé o guru-guru gënanga aha yadiai o nyawa manga ngöe ihikauku o Diai ma Ngëkomo naga madumutu ma Jou Madutuika. 2:3 Karana önanga yokalilu, hö o guru-guru madutua gënanga aha ihi ade-ade nginika hagala o jarita önanga mahirete yodiai la o utumu yamäke nginino. Mä ihi dödero-dero o adili la yägelenga o hukumanga onanguku madekanoka yabö bötukuoka, dé o binaha ihitö tantuoka onangika kayä dodamä önanga. 2:4 O malaekat-malaekat iböbaradoha ma Jou Madutu wämalaikaua yolapahi de o hukumanga, duga-duga yäumo o naraka magoronaika. Onanga yahingohama o wai mahohuhutu magoronauku la yätumunguku dokengoka hiädono o Juru Hakimi ma Wangeoka. 2:5 Hoko genangoli de o dunia mahiraino, ma Jou Madutu wohi gumalaua ilapahi de o hukumanga. Ma Jou Madutu wohidingoto o nguihi ma amoko o nyawa madorou manga duniaika o öraha gënanga. Duga-duga o Nuh imakinïki de o nyawa mahomoa yätumidi dika yohalamati, karana o Nuh wohi ngangahu o abari imakorona de o wowango ma Jou Madutu ai hininga yadäe-däene. 2:6 Imatero dika mahali o Sodom de o Gomora makota: ma Jou Madutu wabinaha wahohihanga o kota-kota gënanga de o uku hupaya imadadi o dulada mangale okia aha idadi de hagala o nyawa madorou. 2:7 Mä o Lot iwi hihalamati, karana ünanga wamoteke ma Jou Madutu ai mau; ünanga duru wamäo wohangihara karana o nyawa manga wowango itotorouoka toönanga manga kalakuanga ipatu-patutua. 2:8 Hagala o nyawa marupa hoko gënanga manga hidogoronaka o Lot ai wowango yaoa-oa gënanga wowango de ai hininga ihangihara, karana o wange ihi getongo ünanga wamäke de woihene to ona manga manarama itotorou. 2:9 HÒ, ma Jou wohi öriki sarakia wahihalamati o nyawa yamote-moteke Ai mau maöraha önanga yöhimanga hagala o cocoba. Dé ma Jou wohi öriki sarakia wägogono hagala o nyawa madorou la yähangihara, o Juru Hakimi ma Wangeoka, 2:10 maboboloi hagala o nyawa yamote-moteke to önanga manga nahihu ipese-peseke dé ihi kokauku ma Jou Madutu ai kuaha. Hoko gënanga manga barani de manga hininga magurutile o guru-guru madutua gënanga hiädono önanga yodododatoua yähikauku o dodadi imomulia o horogakaö! 2:11 Barikua o malaekat-malaekat naga duru iholoi yokuata dé yokuaha de o guru-guru madutua gënanga, yakalakiua o dodadi imomulia gënanga de o hikauku mademo-demo ma Jou ai himangoka. 2:12 Mä o guru-guru gënanga kao goguleua! Onanga hokä o aiwani imakilauino mangale yatagoko de yatoma dika. Onanga imapikirua, mä duga-duga yodiai yamoteke manga hininga majojobo dika, hiädono önanga yöngelo o hali yomö mangaratiua de o hikauku mademo-demo. Hababu gënanga de to ona manga manarama mahirete, önanga aha yobinaha hokä o aiwani itotualono. 2:13 Hokä mabalaha o huha de o hangihara önanga yododiai mahababu, önanga aha yamöku o hangihara. Mangale onangö o hali manga hininga yasosanangi ganga okia dika yadodiai o wangeoka la ihi aiki to ona manga röehe manahihu. Nako önanga yogogeruku dede ngini o rame mangolomo magoronaka, toönanga manga jako haemono karana manga nahihu madorou ihi daluku. 2:14 Onanga yäkihounua o baradoha yodiai, dé to önanga manga ngigo ganga yäpulo-pulono o ngoheka manga kalakuanga itotorou. Dé o nyawa gënanga dahaö yongaku, dé imangarati ikiria owahi, önanga yatauru manga hininga. To önanga manga hininga ihi biaha de o kalilu. Onanga ganga o nyawa o lolai yamäke-mäkeoka. 2:15 Karana önanga yoluku yanïki o ngëkomo iriko-rikoto, ho önanga yahihangoka o ngëkomo. Onanga yanïki o ngëkomo o Bileam o Beor ai ngohaka wanö nonu mahira. O Bileam nënanga duru wönahihu o tiwi wamäke de toünanga ai manarama itotorouino. 2:16 Mä unanga wamäke o dodaaere kahä hiri, ai dorouika gënanga maöraha ai keledai itemo-temo de o nyawa manga ilingi. Ho ma nabi gënanga iwi pakisa la wamala ai manarama yatotogohanga gënanga. 2:17 O guru-guru madutua gënanga ganga hokä o akere malako madü dudungu dé hokä o lobi o rato yawuwu. Ma Jou Madutu wasadiaka onangika o ngï moi duruë mahohuhutu. 2:18 Onanga yodiai o demo-demo ikokurutile dé o homoa; o nahihu ipese-peseke önanga yapäke la yahibodito hagala o nyawa naga gënanga dahaö yomuläenge yolapahi de o nyawa yowango yohihihanga manga daeraino. 2:19 O guru-guru madutua gënanga yahijaji hagala o nyawaika gënanga aha yolapahi, enahioko önanga mahirete hagala o biaha o nyawa yahibobodito imä gilaongo. Hababu nako o nyawa okianaga moi yähihanga, done ünanga wogilaongo iwihihihangika gënanga. 2:20 O nyawa iwi näko-näko ma Jou dé Wonahihohalamati o Yesus Kristus yolapahioka de o dunia makuaha o nyawa yäpese-peseke. Mä nako ipaha ünanga iwihi daenoli iwi eluku hiädono o kuaha-kuaha gënanga iwi hihanga, done o nyawa gënanga ai rupa mabaha iholoi itorou dei hira-hira. 2:21 O nyawa manga rupa hoko gënanga iholoi yaoa komaiwa ihi öriki o ngëkomo madiai ma Jou Madutuino, de nako ihi orikoka, ma deipaha yolukoka yanïki hagala o pareta wahi döa-döaka ma Jou Madutu onangika. 2:22 Okia naga önanga yadodiai ihi nyata igoungu itiai o dolabololo nënanga, "O kaho aha yaolomoli okia ihi wuna-wunangoka," dé "O ode yaohi-ohikoka, aha imalü luluoli o pesekika."

2 Petrus 3

3:1 Ahi Roriadodoto tinï hohininga! Nënanga tongohi ahi hurata mahinotoka nginika. O hurata hinoto nënanga magoronaka ngohi tohidailako tamomiki o dibanga itebi-tebini nginioka. 3:2 Ngohi tinihigaro hupaya ngini nio hininga o demo-demo mahira ma Jou Madutu ai nabi-nabi ihidö demo-demo, dé o pareta ma Jouino, ma Koano Wohihohalamati, naga ihi ädono nginika de madodagi o rasul-rasul. 3:3 Madodihiraka, ngini kokiani nihiöriki ma wange mabö bobahaka, aha yoböa o nyawa manga wowango yäkokuaha to önanga manga nahihu mahirete. Onanga aha inï hohedu ngini, 3:4 dé yotemo hoko nënanga, "Mademo ma Jou wojaji aha woböa! Oraha nënanga ünanga kiaka? O balu-baluhu nanga ete de nanga tohora yohonengoka mä hagala mata-mata kaima keterohi dika, hokä madero o dunia nënanga idadi!" 3:5 Onanga yohangaja yoluku yongaku kahuruonino ma Jou Madutu wohidadi o dihanga dé o dunia de to una Ai demo. O dunia ihi dadi o akerino, dé de o akere; 3:6 dé de o akerö -- enagënanga o nguihi ma amokino -- o dunia mahiraino gënanga yabinaha. 3:7 Mä o dihanga dé o dunia naga o öraha nënanga, yapaliara de ma Jou Madutuoli ai demo gënanga la dahaö yabinaha de o uku. Oraha nënanga o dihanga dé o dunia yapaliaraohi hiädono mawange hagala o nyawa madorou yähukumu dé yäbinaha. 3:8 Mä ahi roriadodoto, o hali moi nënanga ngini uha nia wohanga ma Jou ai lolega magoronaka, o wange moi kaima tero de o taongo o ribuhu moi -- Unangika hinotö kaima tero dika. 3:9 Ma Jou wotananaua wohi döaka okia wohijä jajioka ngarokö naga yatakihiri hoko gënanga. I idulu yaino, Unanga wosabari nginika, hababu kao nyawa moio de Unanga woluku yobinaha. Unanga wöigo hupaya o nyawa mata-mata yotoba o baradoha yodiai okaua. 3:10 Mä ma Jou ai böa ma Wange aha iböa hokä yotohi-tohiki. O Wange gënanga, o dihanga ihihanga de ma ilingi iruruhu, dé hagala okia naga o dihangoka aha yöuku, de o dunia de hagala okia naga ma goronaka aha ihihanga. 3:11 Karana mata-mata gënanga aha yawedere de madodagi hoko gënanga, kokiani sarakia ngini niwango? Ngini kokiani niwango itebini maboboloi mangale ma Jou Madutu, 3:12 madëkana de magurutu ngini niododamä dé nionahihu de nionganono iböa ma Jou Madutu ai Wange. O Wange gënanga o dihanga mata-mataka yöuku, dé karana mahauku, ho okia naga o dihangoka aha iwaro. 3:13 Mä ngone hödodamä okia ma Jou Madutu wonahijö jäjajioka, enagënanga o dihanga mahungi dé o dunia mahungi, kiaka genangoka yamäke o adili. 3:14 Hababu gënanga, o Roriadodoto tinï hohininga magogiriaka ngini niododamä ma Wange gënanga, nimahi dailako nia gou-goungu la niwango itebini dé koiwa mahowono ma Jou Madutu ai himangoka. Dé nia paliara nia rimoi yaoa-oa de ma Jou Madutu. 3:15 Niapulono nanga Jou ai sabari hokä o ngëkomo moi inihi döaka nginika hupaya yakunu nihalamati. O Paulus nanga riadodoto hïhohininga, wotulihoka kahoko genangoli nginika. Unanga wotulihi gënanga de o sawaro ma Jou Madutu wihi döa-döaka unangika. 3:16 Ai hurata mata-mata magoronaka, o Paulus salalu wotulihi o hali gënanga. Itiai naga o hali muruono naga ihuha homangarati ai hura-hurata gënanga magoronaka. Dé o nyawa okia-kiaua ihi öriki de manga ngongaku ibitumua o hidoku gënanga yaidulu. O hali gënanga hoherangua, karana Ma Jou Ai Demo ma Buku mahidoku mahomoa önanga yadiaioli hoko gënanga. Okia önanga naga yadiai gënanga duga-duga mabaha kato ona mahirete manga bodito. 3:17 Mä ngini, o Roriadodoto tinï hohininga, nihi orikoka mangale o hali gënanga. Hababu gënanga nimä göana nihidodiai, uha hiädono ngini nimahi mote-moteke o nyawa manga kalakuanga i totorou manga ngëkomo ihowo-howonika hi ädono o hidodoko i bobitubitumu mangïoka de ngini ini otaka. 3:18 Kokiani ngini idogo-dogo nia mäo o Yesus Kristus ai hayanga de Ai dora, nanga Jou dé nanga Koano Wonahiho halamati, dé kokiani ngini o idogo-dogo niwinako Unanga. Unanga iwi higiriri, öraha nanga dé hiädono kahi ado-adonika! Amin.

1 Yohanis 1

1:1 O hurata nënanga madola yakorona o Demo ihi döaka o ngango, enagënanga o Demo nagaka kao dunia mahirahi. Ngomi mi ihenoka, dé mia mäkeoka de tongomi mia lako mahirete. Ngomi mia pulonoka, dé miasö oka de tongomi mia giama. 1:2 Maöraha o ngango gënanga ihimatoko, ngomi mia mäke. Hababu gënanga imakorona ënanga ngomi mihi döaka o hakihi. Ngomi mihingahu nginika mangale o ngango madutu dé ikakali, naga de o Ama, dé wohimatokoka ngomino. 1:3 Okia ngomi mia mäkeoka dé mi ihene, ngomiö mihingahu gënanga nginika, lá ngini de ngomi hamäke o ngango kamoi de o Ama de ai Ngohaka o Yesus Kristus. 1:4 Ngomi mitulihi nënanga lá tongone nanga hininga igou-goungu imörene. 1:5 O abari nënanga ngomi mi ihenoka ai Ngohakino dé ngomi mihi adonoka nginika: ma Jou Madutu gënanga o dararono, dé Unangoka hakali-kali koiwa o huhutu. 1:6 Nako ngone hotemo ngone howango kamoi dede Unanga, ena hioko ngone howango o huhutu magoronaka, mangone hoeluku yaoa de nanga demo-demo ya oa de nanga manarama. 1:7 Mä nako ngone howango o dararono ma goronaka hokä sarakia ma Jou Madutu naga o dararono magoronaka, ngone howango ikekete, homakao yaoa moi de moi, dé o Yesus, ai Ngohaka, Ai awunu ihi tebini hagala tongone nanga baradoha. 1:8 Nako ngone hotemo ngone hobaradohaua, ngone hatipu nanga diri mahirete; dé ma Jou Madutu koiwiwa tongone nanga hininga magoronaka. 1:9 Mä nako ngone homangaku hagala nanga baradoha ma Jou Madutuika, Unanga aha wohi ganapu Ai jaji de okia wodiai iadili. Unanga aha wohi apongo hagala nanga baradoha de wonahi tebini ngone hagala nanga manarama ihowohowonino. 1:10 Mä nako ngone hotemo ngone hobaradohaua, ngone hapulono matero-tero ma Jou Madutu woelu-eluku de ngone hagogonua ma Jou Madutu ai demo nanga hiningaka.

1 Yohanis 2

2:1 Ahi ngoha-ngohaka! Ngohi totulihi nënanga nginika lá ngini uha nidiai o baradoha. Mä nako naga yodiai o baradoha, tongone nanga roriwo womatëngo, enagënanga o Yesus Kristus woadi-adili gënanga; Unanga aha wonä gahoko mangale ngone o Ama ai himangoka. 2:2 De o dodohanga o Yesus Kristus gënanga tongone nanga baradoha iapongo. De kato ngoneua dika nanga baradoha, mä o nyawa ingodumu manga baradoha. 2:3 Nako ngone hohingounu ma Jou Madutu ai pareta-paretaika gënanga manonako ngone hinako ma Jou Madutu. 2:4 O nyawa yotemo, "Ngohi tinako ma Jou Madutu," mä ihi ngounua Ai pareta-paretaika, o nyawa gënanga yoelu-eluku, dé ma Jou Madutu koiwiwa manga hininga magoronaka. 2:5 Mä o nyawa ihi ngounu ma Jou Madutu ai demoika, o nyawa gënanga iwi hininga ma Jou Madutu itototomo. Gënanga manonako ngone howango kamoi de ma Jou Madutu. 2:6 O nagona honanga yotemo yorimoi de ma Jou Madutu, önanga kiani yowango yanïki o Kristus ai aguru mario. 2:7 Roriadodoto tini hohininga! Ngohi totulihi nënanga o pareta moi mahungiua. Nënanga o pareta madeka-dekanuku inihi adonoka nginika maöraha ngini nimuläenge niwingaku o Kristusika; enagënanga o abari ma Jou Madutuino, kowahiohi de ngini ni ihenoka. 2:8 Ngaro hoko gënanga, o pareta ngohi tato tuli-tulihi nenangö mahungi; karana Ai diai yakunu hamäke o Kristus Ai dirioka dé tingini nia dirioka. Hababu o huhutu iholoi ihihanga dé o dararono madiai imulaengoka ihiwara. 2:9 O nyawa yotemo önanga naga o dararono magoronaka mä o nyawa gënanga kayä dohatohi manga riadodotika, o nyawa gënanga kanagahi o huhutu magoronaka hiädono öraha nënanga. 2:10 O nyawa yahininga manga riadodoto, yowango o dararono magoronaka hiädono kianaga moi ö koiwa onangoka aha idadi o hababu o nyawa mahomoa yootaka o baradoha magoronauku. 2:11 Mä o nyawa yadohata manga riadodoto, naga o huhutu magoronaka. Unanga wotagi o huhutu magoronaka, de wohi orikua kiaika ünanga wakaika, hababu o huhutu gënanga iwi diai ünanga womahi orikokaua. 2:12 Ngohi totulihi nginika, Ngoha-ngohaka, hababu karana o Kristus nia baradoha iapongoka. 2:13 Ngohi totulihi nginika, o Ama-ama, hababu ngini niwinako Unanga naga kama öraha mamulaengohi. Ngohi totulihi nginika, O nyawa o gögö, hababu ngini niwi hihangoka iwi to Torou. 2:14 Ngohi totulihi nginika, Ngoha-ngohaka, hababu ngini niwinako ma Jou Madutu o Ama. Ngohi totulihi nginika, O Ama-ama, hababu ngini nianako o Demo nagaka kama öraha mamulaengohi. Ngohi totulihi nginika, o nyawa o gögö, hababu ngini nikuata. Ma Jou Madutu ai demo naga nia hininga magoronaka, dé ngini niwi hihangoka iwi to Torou. 2:15 Uha niohininga o dunia nënanga, ekola okia dika naga o dunia magoronaka nënanga. Nako ngini niohininga o dunia, ngini niwihiningaua o Ama. 2:16 Hagala moi-moi o dunia ma goronaka nënanga -- o nyawa mabiaha ibobaradoha yononahihu, yamäke daha yonahihu de ihi amo-amoko -- o hali-o hali mata-mata ganga ma ahali o Ama inoua, mä o duniaino. 2:17 O dunia dé hagala moi-moi magoronaka yononahihu o nyawa, magogiria i hihanga. Mä o nyawa yamote-moteke ma Jou Madutu ai mau, tatapu yowango kahi ado-adonika. 2:18 Ahi ngoha-ngohaka, öraha mabaha itigioka! Koiwahi ma tinihi ngahuoka nginika o Kristus ai haturu aha iböa; dé oraha nënanga ipudaka o nyawa manga ngöe iwi haturu o Kristus. Gënanga manonako o öraha mabaha itigioka. 2:19 O Kristus ai haturu gënanga ganga hagala o nyawa ina mala-malaka ngone, karana igoungu de madiai, önanga tongoneua nanga nyawa. Nako önanga tongone nanga nyawa, marai önanga tatapu homakinïki dede ngone. Mä onanga ina mala ngone, hupaya itararono o nyawa moiuaö onangino igou-goungu yodogo tongone nanga doomu. 2:20 Mä ngini nia tarimaka ma Jou Madutu ai Womaha wini dogopoaka o Yesus Kristus dé hababu gënanga ngini mata-mata nia nako o dodötoko madiai. 2:21 Ho ngohi totulihi nënanga nginika igoungua karana ngini nia nakoua o dodötoko madiai, mä i holoi karana ngini nia nakoka, dé nginiö nihi öriki koiwa naga ieluku o dodötoko madiai magoronaka gënanga. 2:22 Yoelu-eluku ganga o nyawa yotemo o Yesus o Koano Wohihohalamatua wihijajioka ma Jou Madutu. O nyawa gënanga o Kristus ai Haturu; önanga iwihi goungua o Ama ekola o Ngohaka. 2:23 O nyawa iwihi goungua o Ngohaka, ma mangarati iwitarimaua o Ama ö. Dé o nyawa iwihi goungu o Ngohaka mamangarati iwitarima o Amaö. 2:24 Hababu gënanga, o abari ngini ni ihe-ihenoka maöraha ngini muläenge ningaku ngini kiani niogöana nihidodiai nia hininga magoronaka. Nako o abari gënanga ngini niohininga nihidodiai, ngini aha hoko genangika niwango nirimoi de o Ngohaka dé de o Ama. 2:25 Dé nenangala o Kristus mahirete wohijajioka ngoneino: o ngango madutu dé ikokakali. 2:26 Ngohi totulihi nënanga nginika ima korona hagala o nyawa manga gogiria ihi dailako initipu ngini. 2:27 Mä ima korona ngini mahirete, o Kristus wini dogopoaka ai Womaha nginika. Dé hokokia madekana o Womaha naga nginioka, iparaluua naga o nyawa mahomoa ini dotoko ngini. Hababu Ai Womaha ini dotoko ngini mangale hagala moi-moi; dé okia inidotoko gënanga itiai, ielukua. Hababu gënanga, ngini kiani nihi ngounu okia o Womaha ini dotokoka gënanga, dé ngini kiani tatapu niwango nirimoi de o Kristus. 2:28 HÒ, ahi ngoha-ngohaka, nitatapu niwango nirimoi de o Kristus, lá damä maöraha Unanga woböa, ngone hihimanga Unanga de hogogomangile nanga barani, de kohoma ngiu-ngiunua karana inamaleke. 2:29 Ngini nihi örikoka o Kristus wowango imamoteke ma Jou Madutu ai mau. Hababu gënanga ngini kiani nihiorikoli o nyawa moi-moi yowango imamoteke ma Jou Madutu ai mau ganga ma Jou Madutu ai ngohangohaka.

1 Yohanis 3

3:1 Niolega hokokia ma Jou Madutu wonahininga ngone, hiädono wonahi goungu ngone hokä Ai ngoha-ngohaka. Dé igoungu ngone ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka. Hababu gënanga o dunia itotorou nënanga inanakoua ngone, hababu o dunia iwi nakoua ma Jou Madutu. 3:2 Roriadodoto tini hohininga! Ngone öraha nënanga ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka, mä nanga rupa ngone damä itararonuahi. Mä ngone hohi öriki nako o Kristus woböa, ngone aha hodadi hokä Unanga, hababu ngone aha himäke Unanga Ai rupa magoronaka de madiai. 3:3 Mata-mata o nyawa de manga nganono nënanga o Kristusika, yogöana manga diri lá igou-goungu yotebini, yo tebini o baradohaino hokä o Kristusö wotebini. 3:4 O nyawa yodiai o baradoha, yatilakuru ma Jou Madutu ai tita; hababu o baradoha ganga yatotilakuru ma Jou ai tita. 3:5 Ngini nihiöriki o Kristus woböa mangale waehe o nyawa ma baradoha, dé koiwa naga o baradoha Ai diri magoronaka. 3:6 Mata-mata o nyawa yowango yorimoi de o Kristus, kahoko genangikaua yodiai o baradoha. O nyawa kahoko genangika yodiai o baradoha, komaiwahi iwi mäke o Kristus ekola iwi nako. 3:7 Ahi ngoha-ngohaka, uha nia higumalaika o nagonaö dika inihi rehene ngini. O nyawa yadodiai ma Jou Madutu ai mau ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka hokä sarakia o Kristus ganga ma Jou Madutu ai Ngohaka. 3:8 Mä o nyawa kahoko genangika yodiai o baradoha ganga o Ibilihi mangoha-ngohaka, hababu kaöraha mahirahi o Ibilihi ibaradoha. Mangale nënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka woböa, enagënanga mangale wawedere o Ibilihi mamanarama. 3:9 O nyawa yodadioka ma Jou Madutu ai Ngohaka, kahoko genangikaua yodiai o baradoha, hababu ma Jou Madutu mahirete Ai biaha naga onangoka. Dé karana ma Jou Madutu gënanga ai Ama, Unanga wakunua hoko genangika wodiai o baradoha. 3:10 Mahi dogoronaka nenangala ima howono ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka de o Ibilihi mangoha-ngohaka: o nagona honanga yadiai ua ma Jou Madutu ai mau, ekola yahiningaua manga riadodoto, ünanga ma Jou Madutu ai ngohakua. 3:11 Oraha kama dodihirakahi inihi adonoka o abari nënanga nginika: Ngone kiani homateke hininga moi de moika. 3:12 Uha ngone hokä o Kain, wodadi o Ibilihi mangohaka dé witoma ai dodoto mahirete. Mahababu okia o Kain witoma ai dodoto? Hababu o hali-o hali wadodiai ganga ihowono, mä o hali-o hali wadodiai ai dodoto ganga itiai. 3:13 Hababu gënanga, ahi Roriadodoto, uha nihëranga nako o dunia manyawa nënanga inï dohata ngini. 3:14 Ngone hohiöriki ngone hohupuoka o honengino, dé homatagalioka o ngangoika. Ngone hohiöriki gënanga, hababu ngone hahininga nanga riadodoto. O nyawa manga dora koiwa, mamangarati kayakuahahi o honenge. 3:15 O nyawa yadohata manga riadodoto ganga yotoma-toma, dé ngini nihiöriki o nyawa imatëngo yotoma-toma koiwa to önanga manga ngango madutu dé ikakali. 3:16 De mangëkomo nenangala ngone hohiöriki madodagi hahininga nanga dodiawo o nyawa: O Kristus womahilapahioka Ai ngango mangale ngone. Hababu gënanga, ngoneö kiani hohilapahi nanga ngango mangale tongone nanga roriadodoto! 3:17 Nako o nyawa womatëngo ai kiahonanga de maenangoka, wamäke ai riadodoto manga kia-kiaua, mä woluku wariwo ai riadodoto gënanga, sarakia o nyawa gënanga yakunu wotemo ünanga wihininga ma Jou Madutu? 3:18 Ahi ngoha-ngohaka! Uha ngone homateke hininga duga-duga kananga uruoka ekola duga-duga kananga demo dika. Kiani ngone homateke hininga de o dora madutu, hohimatoko de tongone nanga manarama. 3:19 Hoko gënanga madodagi ngone hohiöriki iwohama ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka madiai, dé tongone nanga hininga yakunu irïdi ma Jou Madutu ai himangoka. 3:20 Ngone hohiöriki, nako nanga hininga inahihowono ngone, ma Jou Madutu iholoi ilamoko wohiöriki de tongone nanga hininga mahiöriki, dé Unanga wohiöriki hagala mata-mata. 3:21 HÒ, ahi Roriadodoto tinihohininga, nako nanga hininga inahi howonua ngone, ngone hakunu hihimanga ma Jou Madutu de nanga baranioka. 3:22 Dé okia ngone hogahoko Unangino, ngone hamäke, karana ngone hohingounu Ai pareta-paretaika dé hadiai okia Ai hininga yadäene. 3:23 Unanga wonahipareta ngoneino enagënanga: Ngone kiani hingaku ai Ngohakika enagënanga o Yesus Kristus, dé ngone kiani homateke hininga, hokä o Kristus wonahiparetaka ngoneino. 3:24 O nyawa mata-mata ihi ngou-ngounu ma Jou Madutu ai pareta-paretaika, yowango kamoi de ma Jou Madutu dé ma Jou Madutu kamoi de önanga. Dé ngone hohiöriki ma Jou Madutu wowango kamoi de ngone, karana Unanga wonahidöakoka ai Womaha ngoneino.

1 Yohanis 4

4:1 Roriadodoto tinihohininga! Uha nia ngaku o nyawa mata-mataika ima ngaku onangoka de ma Jou Madutu ai Womaha, mä niä uji ihira önanga mangale nihiöriki boteka o womaha naga onangoka gënanga ma ahali ma Jou Madutuino ekola kowali. Hababu o nabi madutua komanga ngöe ima hikabarihoka okiaika honanga. 4:2 Hoko nënanga madodagi ngini nihiöriki bote gënanga ma Jou Madutu ai Womaha ekola kowali: O nyawa ihigoungu o Yesus Kristus woböa o duniaino hokä o nyawa, o nyawa gënanga manga Womaha ma Jou Madutuino iböa. 4:3 Mä o nyawa ihigoungua o hali nënanga imakorona o Yesus, koiwa manga Womaha ma Jou Madutuino. O nyawa gënanga manga womaha o Kristus ai Haturuino. Riadodoto ni ihenoka o womaha gënanga aha iböa, dé oraha nënanga ënanga nagaka o dunia nënanga magoronaka. 4:4 Mä ahi Ngoha-ngohaka, ngini toma Jou Madutu. Ngini nia hihangoka o nabi-nabi madutua, hababu o Womaha naga nginioka holoi ikuaha de o womaha naga o dunia manyawaka nënanga. 4:5 O nabi-nabi madutua gënanga yotemo mangale o hali-o hali o dunia, dé o dunia ihi gihene toönanga manga demo, hababu önanga todunia. 4:6 Mä ngone ganga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka; dé o nyawa iwinako ma Jou Madutu, ihi gihene tongone nanga demo. O nyawa to Jou Madutua ihi gihenua tongone nanga demo. Hoko gënanga madodagi ngone hohiöriki imahowono o Womaha inahi döaka o dodötoko madiai, de o womaha inahi ro rehe-rehene. 4:7 Roriadodoto tinihohininga! Niaino ngone homakodora moi de moi, hababu o dora gënanga ma ahali ma Jou Madutuino. O nyawa de manga doraka, ganga ma Jou Madutu ai ngohaka dé onanga iwi nako ma Jou Madutu. 4:8 O nyawa koiwa manga dora, iwi nakoua ma Jou Madutu; hababu ma Jou Madutu ganga o dora. 4:9 Ma Jou Madutu wohi matoko Unanga wonadora ngone de wihuloko ai Ngohaka womatëngo-tëngoka o duniauku lá ngone hamäke o ngango itilakuru Ai Ngohaka gënanga. 4:10 Nënanga o dora: Ngoneua i hira hihininga ma Jou Madutu, mä ma Jou Madutu wonahininga ngone dé wihuloko ai Ngohaka lá i tilakuru Unanga hamäke tongone nanga baradoha ma apongo. 4:11 Roriadodoto tinihohininga, nako ma Jou Madutu hoko gënanga wonadora ngone, ngoneö kiani homakodora moi de moi. 4:12 Komoiuahi naga o nyawa iwi mäkeoka ma Jou Madutu, mä nako ngone homa tekehininga, ma Jou Madutu worimoi de ngone dé Ai dora idadi itotomo tongone nanga diri magoronaka. 4:13 Karana ma Jou Madutu wonahi doakoka Ai Womaha ngoneino, ngone hohiöriki howangoka kamoi de ma Jou Madutu, dé ma Jou Madutu wowango kamoi dede ngone. 4:14 Ngomi mahirete miwimäkeoka ma Jou Madutu ai Ngohaka, dé ngomi mihiabari Unanga wihulokoka o Ama mangale wodadi o Koano Wohihohalamati o dunia nënanga. 4:15 O nagona honanga ihigoungu o Yesus gënanga ma Jou Madutu ai Ngohaka, ma Jou Madutu wowango kamoi de o nyawa gënanga, dé o nyawa gënanga yowango kamoi de ma Jou Madutu. 4:16 Ngone mahirete hohiöriki de hongaku ma Jou Madutu ai doraika ngoneino. Ma Jou Madutu gënanga o dora. O nyawa yowango yakuaha o dora, o nyawa gënanga yorimoi de ma Jou Madutu, dé ma Jou Madutu worimoi dede ünanga. 4:17 O dora idadi ihitotomo nanga diri magoronaka, lá iyakunu de nanga baranioka o Juru Hakimi ma Wangeoka. Ngone aha de nanga baranioka, hababu tongone nanga ngango o duniaka nënanga kaimatero o Kristus ai ngango. 4:18 O nyawa yatarimaka ma Jou Madutu ai dora yanakoua yamäo yohawana; hababu o dora madiai yahohihanga o mamäo ihö hawa-hawana. HÒ i nyata o nyawa yatarima uahi ma Jou Madutu ai dora de itototomo nako o nyawa gënanga yohawana yohimanga o Juru Hakimi ma Wange. 4:19 Ngone homateke hininga, hababu ma Jou Madutu iholoi ihiraka wonahininga ngone. 4:20 Nako o nyawa womatëngo wato, "Ngohi tihininga ma Jou Madutu," mä unanga wadoraua ai riadodoto, o nyawa gënanga woëluku. Hababu o nyawa yahiningaua manga riadodoto yämäke-mäke, koiyakunua iwi hininga ma Jou Madutu iwi mäke-mäkeua. 4:21 Hababu gënanga, o pareta nënanga o Kristus wonahidöaka ngoneino: O nagona honanga iwi hininga ma Jou Madutu kiani yahininga manga riadodoto ö.

1 Yohanis 5

5:1 O nyawa yongaku o Yesus ganga o Koano Wohihohalamati ma Jou Madutu wohi jäjajioka, o nyawa ganga ma Jou Madutu ai ngohaka. O nyawa iwi hininga womatëngo o ama, wihininga ai ngohakö. 5:2 De mangëkomo nenangala ngone hohiöriki, ngone hahininga ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka: Ngone hihininga ma Jou Madutu dé hohingounu Ai pareta-paretaika. 5:3 Hababu hihininga ma Jou Madutu mamangarati hohingounu Ai pareta-paretaika. Dé Ai pareta-pareta itubuhoua mangale ngone, 5:4 hababu ma Jou Madutu ai ngohaka moi-moi yakunu yahihanga o dunia itotorou nënanga. Dé ngone hahihanga dunia de tongone nanga ngongaku. 5:5 O nagona yakunu yahihanga o dunia? Duga-duga o nyawa yongaku o Yesus ganga ma Jou Madutu ai Ngohaka. 5:6 O Yesus Kristus woböa o duniauku de o gohiki madebi-debini ma akere dé Ai honenge ma awunu. Unanga woböaua duga-duga de o akere dika, mä de o akere dé o awunu. Dé ma Jou Madutu ai Womaha mahirete ihi döaka o hakihi gënanga itiai, hababu o Womaha komaiwahi ieluku. 5:7 Naga o hakihi hange: 5:8 Ma Jou Madutu ai Womaha, o akere dé o awunu -- hangeö ihi döaka o hakihi kaimatero. 5:9 Ngone hangaku o nyawa manga hakihi ika, mä ma Jou Madutu ai hakihi iholoi ikuatoli. Dé o hakihi gënanga ma Jou Madutu wohidoakoka mangale ai Ngohaka. 5:10 Hababu gënanga, o nyawa yongaku ma Jou Madutu ai Ngohakika, yatarimaka o hakihi gënanga manga hininga magoronaka; mä o nyawa iwi ngakua ma Jou Madutu, iwi pulonoka matero-tero ma Jou Madutu woelu-eluku, hababu ünanga wongakua okia ma Jou Madutu wotemo mangale ai Ngohaka. 5:11 Nenangala o hakihi gënanga: ma Jou Madutu wonahidoakoka ngoneino o ngango madutu dé ikakali, dé ai Ngohaka gënanga o ngango matiti. 5:12 O nyawa toma Jou Madutu ai Ngohaka to önanga, o ngango gënanga to önanga; dé o nyawa to onangua ünanga, o ngango gënanga to onangua. 5:13 Ngohi totulihi nginika niwi ngaku-ngaku ma Jou Madutu ai Ngohakika, lá ngini nihiöriki tingini de maenangoka nia ngango madutu dé ikakali. 5:14 Dé ngone hobarani hihimanga ma Jou Madutu, karana ngone hongaku Unanga woihene tongone nanga niata, nako ngone hogahoko okia dika imadäene de Ai mau. 5:15 Karana ngone hohiöriki Unanga wonagihene ngone, nako ngone homagahoko Unangika, mangoneö hohiöriki Unanga wonahidöaka okia ngone hogahoko Unangino. 5:16 Nako ngini nia mäke o nyawa imatëngo nimahiteke ho Haranioka yodiai o baradoha mabahaka o nyawa gënanga yahihangua manga ngango madutu dé ikokakali, ngini kiani nia niata ma Jou Madutuika; dé ma Jou Madutu aha wahidöaka o ngango gënanga onangika. Nënanga imadäene de to önanga manga baradoha mabaha yahihangua to önanga manga ngango gënanga. Mä naga o baradoha mabaha yahihanga o nyawa gënanga manga ngango. Mangale o hali gënanga ngohi totemoua ngini kiani nima niata ma Jou Madutuika. 5:17 Mata-mata o manarama ihohowo-howono ganga o baradoha, mä naga o baradoha koiwa mabahaka ihihanga o nyawa manga ngango ma dutu dé ikakali gënanga. 5:18 Ngone hohiöriki o nyawa mata-mata yodadioka ma Jou Madutu ai ngoha-ngohaka, kahoko genangikaua yodiai o baradoha, hababu ma Jou Madutu ai Ngohaka wahohongino, de Iwi to Torou okia-kiaua yakunu idiai onangika. 5:19 Ngone hohiöriki ngone toma Jou Madutu mahirete, ngaroka o dunia nënanga i Wi to Torou ai kuaha matimioka. 5:20 Ngone hohiöriki ma Jou Madutu ai Ngohaka woböaka dé wonahidoakoka o mangarati ngoneino, lá ngone hinako ma Jou Madutu wotiai. Ngone howango kamoi de ma Jou Madutu wototiai, dé howango kamoi de ai Ngohaka o Yesus Kristus. Nenangala ma Jou Madutu wotototiai, dé nenangala o ngango madutu dé ikakali. 5:21 Ahi ngoha-ngohaka, nimahikurutika nia diri de o goma-gomanga!

2 Yohanis 1

1:1 O ngo Ayoika ma Jou Madutu womi iri-irikoka, dé o ngo Ayo ami ngoha-ngohakika. O hurata nënanga ngohioka, o jemaat matutuda igou-goungu tinihininga ngini. Kangohiua dika, mä mata-mata o nyawa iwi näko-näko ma Jou Madutu wototiai, inihininga nginiö. 1:2 Hababu ma Jou Madutu wogogere tongone nanga hininga magoronaka, dé aha hoko genangika naga dede ngone kahi ado-adonika. 1:3 Tanu wonahidöaka Ai barakati, Ai hayanga de Ai dora dé o lolä ma Jou Madutu o Ama, dé o Yesus Kristus o Ama Ai Ngohaka gënanga. Tanu mata-mata gënanga katongone de nanga hininga iriko-rikoto dé o dora. 1:4 Ngohi duru tomörene, tohiöriki naga o ngo Ayo ami ngoha-ngohaka yowango imamoteke ma Jou Madutu ai do dötoko, hokä ma Jou Madutu o Ama wohiparetaka ngoneino. 1:5 Hababu gënanga, Ayo, ngohi togahoko de kahagiria ngone mata-mata homateke hininga. Ngohi tohitihira nënanga o pareta moi mahungiua; o pareta nënanga inahidoakoka ngoneino maöraha madodihiraka ngone hongaku. 1:6 Homakodora mamangarati howango imamoteke ma Jou Madutu ai pareta. Dé o pareta ngini ni ihe-ihenoka maöraha madodihiraka enagënanga ngini kiani niwango de nimakodora moi de moi. 1:7 Yototipu-tipu kamanga ngöe ima hikabarihoka o dunia ingodumu. Onanga ganga o nyawa ihi goungua o Yesus Kristus woböa o duniaka hokä womatëngo o nyawa. O nyawa manga rupa gënanga ganga yotipu-tipu, dé o Kristus ai Haturu. 1:8 Hababu gënanga, nio göana uha hiädono nginioka ihihanga okia ngomi mihidodailakoka mangale ngini. Nihidailako hupaya ngini nia tarima nia hewa ingodu-ngodumu ma Jou Madutuino. 1:9 O nyawa imahijojöua o Kristus ai dodotokika, mä yorehene de okia o Kristus wodoto-dotokoka, o nyawa gënanga koiwa toönanga manga Jou Madutu. O nyawa yotatapu o Kristus ai do dötoko magoronaka, mamangarati toönanga yaoa ma Jou Madutu o Ama yaoa o Ngohaka. 1:10 Karana gënanga, nako naga o nyawa yoböa dé ihi ngahu nginika o dodötoko o Kristusua wodoto-dotoko, uha nia tarima o nyawa gënanga nia tau magoronaka ekola nia tabea onangika. 1:11 Hababu o nyawa yatabea o nyawaika hokä hoko gënanga yamotekeö ima kinïki de o nyawa gënanga yodiai o manarama i totorou magoronaka. 1:12 Duru kohangöe iparalu ngohi tinihi ngahu nginika, mä tamäo iholoi yaoa ngaro uha de o hurata. Ngohi tonganono yakunu ti ni lega dé ho ma teke ade-ade mahirete de de ngini, lá tongone nanga hininga igou-goungu imörene. 1:13 O ngoha-ngohaka o ngo Ayo o ngoheka ngomi dodotino ö ma Jou Madutu wini iriki, ihi dingoto manga tabea o ngo Ayoika.

3 Yohanis 1

1:1 Riadodoto Gayus tonihohininga! Ngohi, o jemaat matutuda, igou-goungu tonidora, 1:2 toma niata tanu Riadodoto kanototumuloa de mata-mata kaya oa-oa dede ngona, matero hokä ani jiwa kaya oa-oa dika. 1:3 Ngohi duru tosanangi maöraha o riadodoto o Haranioka yamuruono naga yoböa dé ihihingahu ngohino hokokia ani setia Riadodoto ma Jou Madutu wototiai ika, hababu igoungu Riadodoto hoko genangika nowango imamoteke ma Jou Madutu ai dodötoko. 1:4 Koiwa naga yakunu ihidiai ngohi iholoi tomörene, de toihene tongohi ahi ngoha-ngohaka yowango imamoteke ma Jou Madutu ai dodötoko. 1:5 Ahi Riadodoto! Riadodoto hoko gënanga ani setia ani manarama ma goronaka Ria dodoto na diai oka ani dodiawo nimahiteke ho Harani okaika; ngaroka o Haranioka manyawa Riadodoto nanakouahi, Riadodoto naleleani. 1:6 Onanga ihi ngahuoka o jemaatika tongomi mia ngïoka imakorona ani dora. Nariwo önanga lá yakunu to önanga manga dodagi ihi gila-gila dé de hoko gënanga ma Jou Madutu ai hininga yasanangi, 1:7 hababu manga dodagi magoronaka mangale iwi leleani o Kristus, önanga yamäkeua o roriwo okia dika o nyawa iwi näko-näkoua ma Jou Madutu. 1:8 Hababu gënanga, ngone o Haranioka manyawa kiani hariwo nanga dodiawo homahi teke ho Harani hoko gënanga, lá ngone hakunu hanïki to önanga manga hidailako magoronaka mangale ihi gerewoto o dodötoko madiai ma Jou Madutuino. 1:9 Ngohi totulihoka o hurata madodipoko o jemaatika, mä o Diotrefes wonahihu wodadi o tutuda o jemaat magoronaka, woluku wohihimoteke ngohi. 1:10 Damä nako ngohi toböa, ngohi aha takilianga hagala moi-moi wadodiaioka, enagënanga mangale o hali-o hali itotorou dé o tengeluku ünanga wohidemoka mangale ngomi! Mä mata-mata gënanga ingodumuahi mangale ünanga. Maöraha ünanga ai dodiawo imahiteke ho Harani gënanga yoböa, ünanga wätarimaua önanga. Kaidogoli ünanga waduhunu o nyawa yomau yatarima o roriadodoto gënanga, dé unanga wahuloko o nyawa gënanga yohupu o jemaatino! 1:11 Roriadodoto tinihohininga, uha nimaduru okia itotorou. Nioduru okia maoa-oa. O nyawa yodiai maoa-oa ganga toma Jou Madutu. Dé o nyawa yododiai o dorou iwi nako uahi ma Jou Madutu. 1:12 Mata-mata o nyawa iwihigiriri o Demetrius. I goungu ma Jou Madutuö iwihigiriri. Ngomiö miwihigiriri, dé Riadodoto nihiöriki okia ngomi mihi ädono yakunu nia ngaku. 1:13 Kaha ngöeohi iparalu ngohi totemo nginika, mä ngohi tamäo iholoi irahai ngarouha de o hurata. 1:14 Ngohi to nganono itedekanokaua aha homakamäke dede ngini, dé ngone aha gila-gila homä teke ade-ade. 1:15 Tanu ma Jou winihi barakati o Roriadodoto. Nia dodiawo tongohi ahi ngïoka nënanga ihi dingoto manga tabea nginika. Nihi adonikahi ahi tabea tongone nanga dodiawoika mata-mata moi de moi.

Yudas 1

1:1 O Roriadodoto ma Jou Madutu o Ama winï ahokoka dé duru winï dora-dora de inoli inï göana mangale o Yesus Kristus. Hokä o Yesus Kristus ai gilaongo, ngohi -- o Yudas -- o Yakobus ai dodoto, 1:2 tonganono: Tanu ma Jou Madutu winihidöaka o barakati, de Ai hayanga de Ai dora dé o lolä de maboloioka nginika. 1:3 O Roriadodoto tinïho hininga! Ngohi igou-goungu ahi dungutu totulihi o hurata nginika, imakorona o halamati ngone homakomoteke hamäo-mäoka. Mä oraha nënanga ngohi tamäo o hititila mangale tinïnasihati ngini de o hurata nënanga hupaya hoko genangika ngini nimanarama nia gou-goungu mangale o ngongaku ma Jou Madutu wohidöaka ma moi iböto Ai umatika mangale kahiado-adonika. 1:4 Hababu ngone koha mäo-mäoua, naga o nyawa-o nyawa yätumu-tumutoka kaima ngiu-ngiunu yowohama tongone nanga hi dogoronaika. Onanga o nyawa madorou yatötaka idulu o abari mangale tongone nanga Jou Madutu Ai hayanga de Ai dora, la imämäke öraha ihi aiki to önanga manga nahihu. Dé onanga iwitila o Yesus Kristus, woma tëngo-tëngo woko Kuaha dé tongone nanga Jou. Kahuruoninohi mangale to önanga manga hukumanga ihi ngahuoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka. 1:5 Mata-mata gënanga ngini nihiorikoka. Mä ngohi töigo tinihidöakoli ngini o hohininga, mangale sarakia ma Jou wahihalamati o Israeloka ma umati o Mesir mabereraka, mä ipahaino wahibinaha o nyawa yongaku-ngakua to önanga manga hidogoronaka. 1:6 Nio hiningali o malaekat-malaekat yatotilakuru mabatingi-batingi to önanga manga kuaha, hiädono yoiki yamala to önanga manga ngï yögögogere. Ma Jou Madutu walara o malaekat-malaekat gënanga de o rante ikokakali, o ngï mahohuhutu magoronaka o dunia matimioka. Dokengoka önanga yätumunguku hoko genangika hiädono yägelenga o hukumanga onanguku damä ma Wange ma amo-amokoka gënanga. 1:7 Nio hiningaö o Sodom dé o Gomora maberera de inoli o berera-o berera madate-datekino, maberera manyawa yadiaioka o hali-o hali hokä yadiaioka o malaekat-malaekat gënanga. Onanga yadiai o hali-o hali ihowo-howono dé itotorou, hiädono önanga yähangihara de o hukumanga o uku ikokakali, la idadi o hohininga o nyawa mata-mataika. 1:8 Hoko genangö o nyawa-o nyawa gënanga yohohayali hiädono önanga yodiai o baradoha to önanga manga röehika mahirete. Onanga yapulono itipokouku ma Jou Madutu ai kuaha dé ihikauku o dodadi-o dodadi imomulia o horogaka. 1:9 12:7 * O Mikhael mahirete, wahibö balu-baluhu o malaekat, komaiwahi wodiai hokä hoko gënanga. Oraha gënanga ünanga imateke ributu de o Ibilihi imakalawani magoronaka mangale o nagona aha yamäke o Musa ai mayeti, o Mikhael wobaraniua o Ibilihi wohihakimi de o hikauku mademo-demo. Duga-duga o Mikhael wato, "Ma Jou aha wonï banarata ngona!" 1:10 Mä de o hikauku-o hikauku, o nyawa gënanga yalawani hagala moi-moi önanga ima mömangaratiua. Onanga imatero hokä o aiwani-aiwani koiwa-iwa ma akali, ihiöriki ohali-ohali de mahininga manahihu. Mä de hababu ohali-ohali genangalä idadi hababu önanga yowedere. 1:11 Onanga yobodito! Onanga yanïkoka o ngëkomo o Kain wabö böa-böaka. Hupaya yamäke o tiwi, önanga ima otakoka manga diri o howono mawaimagoronauku, imadäene hokä o Bileam. Dé onangö yäwedere karana ima lawani hokä o Korah. 1:12 Maöraha ngini nidiai o ngolomo marameanga, o nyawa geönanga manga jako haemono nia hidogoronaka. Hababu önanga yolomo de manga kalilu ima male-malekua, dé duga-duga ihi akunu manga diri mahirete. Onanga hokä o lobi yawuwu o hidaloko, mä iutiua o awana. Onangö hokä o gota ihi döakua mahohoko ngarokö ihö hohoko maöraha i hohoko; o gota-o gota mautu yarahukoka mangutuku dé kama moiuku i honengoka. 1:13 Ima tero hokä o moku-moku ifaë-faë o ngötoka yapuda ma abo, hoko genangoli önanga ya abo, manga manarama-manarama yahimö male-maleke. Onanga ganga hokä o murumu-o murumu iyoiki okiaika hönanga de ma Jou Madutu wasadiaka mangï duruë mahohuhutu magoronaka mangale kahi ado-adonika. 1:14 O Henokh, o Adam ai difauku matumiduku, mahira wohidodemoka mangale hagala o nyawa gënanga. O Henokh wato, "Niolega, ma Jou aha woböa de Ai malaekat yotebi-tebini manga ribu-ribuhu, 1:15 la wahihakimi o nyawa mata-mata. Ma Jou aha wähukumu hagala o nyawa madorou karana to önanga manga manaramamanarama itotorou. Dé Unanga aha wähukumu o baradoha manyawa dé manga lolawani karana ohikauku mademo mata-mata ihi dödemodemoka." 1:16 Hagala o nyawa gënanga kahoko genangika dika yokurubungu de yahihowono o nyawa mahomoa. Onanga yowango yamoteke to önanga manga nahihu-nahihu ibö baradoha. Onanga imahi ngarokö mangale manga diri mahirete, dé yahigogiriri o nyawa hupaya imä mäke o utumu. 1:17 Mä ahi Roriadodoto tinï hohininga, nio hininga tongone nanga Jou Yesus Kristus ai rasul-rasul naga okia yotemoka. 1:18 I holoi ihira önanga ihi ngahuoka nginika yododagika öraha mabaha aha yoböa hagala o nyawa aha ini hohedu ngini, enagënanga o nyawa yowango imamoteke to önanga manga nahihu-nahihu iböbaradoha. 1:19 O nyawa neonangala yapö puda-puda o gitingaka. Onanga yäkuahaua ma Jou Madutu ai Womaha, mä o dunia mabiaha manahihu-manahihu. 1:20 Mä ngini, ahi Roriadodoto, nia paliara nihi gila-gila nia wowango nihihole nia ngongaku o Yesus Kristusika. Nia ngongaku gënanga duru itebini. Ma orahoka gënanga nimä niata de ma Jou Madutu ai Womaha makuaha, 1:21 dé niwango hoko genangika ma Jou Madutu ai dora mahohongo magoronaka hokokia madëkana ngini nio damä tongone nanga Jou Yesus Kristus Ai hayanga de Ai dora aha winihi döaka nginika o ngango madutu dé i kakali. 1:22 Hagala o nyawa manga hininga imahi orikokaua, onangika kokiani ngini nihi dumutu nia hayangi. 1:23 Nia tauru o nyawa yohupu o uku magoronaino, mangale nia hihalamati önanga. Hagala o nyawa mahomoaika kokiani ngini nihi dumutu nia hayangi, ima nïki nia mamäo de mamodongo, mä nio dohata nia goungu de to onangö manga pakeanga yapö pese-pesekoka de to önanga manga nahihu i böbaradoha. 1:24 Ma Jou Madutu, wakunu winï göana hupaya ngini inï otakua, de wakunu winïao Ai himanga imomuliaika de nia mörene dé koiwa nia kuranga, 1:25 Unangala ma Jou Madutu woma tëngo-tëngoka, ngone Wonahihalamati mangale o Yesus Kristus tongone nanga Jou. Unangala ma Jou Madutu womomulia, wokö kurutile, wokö kokuaha dé wokokumati ka o öraha kahuruoninohi hiädono öraha nënanga de mangale kahi ado-adonika! Amin.

Himatoko 1

1:1 O buku nënanga madola yakorona okia wohimatoko o Yesus Kristus mangale idodadadi aha idadi. MaJou Madutu wohi ngahuoka o Kristusika la unanga wohidumutu ma Jou Madutu aigogilaongika okia kiani de madataitoka idadi. O Kristus wahuloko Ai malaekat Ai gilaongika o Yohanis, mangale wohingahu idodadadi gënanga unangika. 1:2 O Yohanisö wohiade-ade mata-mata wamomäke-mäkeoka gënanga; dé nenangala aihingahu imakorona ma Jou Madutuino aibehehongo ihikuata de o Yesus Kristus aihakihi. 1:3 Youtumu o nyawa yabasa dé o nyawa yoihe-ihene o abari nubuat o buku nënanga imanïki ihingounu okia itulitulihi magoronaka. Hababu koi tedekanokauaoli mata-mata nënanga aha idadi. 1:4 Roriadodoto naga o jemaat tumidi o Asia madaeraoka! Ngohi, o Yohanis töngänono ma Jou Madutuino winihidöaka o barakati dé o lolä -- enagënanga Unanga naga, de nagaka, dé hokogenangika naga -- dé hoko genangö o womaha tumidino ma Jou Madutu aikuruhi imomulia mahimangoka, 1:5 dé o Yesus Kristusino, o hakihi wososetia. Unangala madodihiraka iwihiwangokali o honengino dé Unangala wäkuaha o kokoano o duniaka. O Yesus wonadora ngone, dé de Ai honenge Unanga wonahi lapahioka tongone nanga baradoha, 1:6 dé wonahidadi ngone o imam-imam manga hoana de o berera moi womadinga-dingakoka, iwï leleani ma Jou Madutu, Ai Ama. O Yesus Kristus gënanga womulia dé wokuaha kahiado-adonika. Amin! 1:7 21:27, Yoh.19:34, 37, 1 Tes.4:17 * Niwilega, Unanga woböa iwihawoino o lobi! O nyawa mata-mata aha iwimäke Unanga, yodogoika onangohi iwitötudu-tuduku. Hagala o hoana o duniaka aha yododora karana Unanga. Ia, igoungu! Amin! 1:8 Ma Jou Madutu wato, "Ngohi madodihiraka dé mabobahaka," nä naga, nagaka, dé naga kahoko genangika Duru woko Kuaha. 1:9 Ngohi o Yohanis, niariadodoto o mamäo moi hororimoi dede ngini o hangihara magoronaka de haohana moi-moi hininïki o Kristus. Ngone hotongohono hatagongo o hangihara hokä o umati to Unanga madutu. Ngohi ihiumo o Patmos manühika karana ngohi tohigerewoto o behehongo ma Jou Madutuino, wohikuata o Yesus de to Unanga aihakihi. 1:10 Ma Jou aiwangeoka, ngohi ihikuaha ma Jou Madutu ai Womaha, daha ngohi toihene o ilingi kohakuatile -- hokä o trompet mailingi -- itemo tongohi ahi poretoko. 1:11 O ilingi gënanga itemo, "Natulihi okia namäke-mäkeoka, dé nohidingoto o buku gënanga o jemaat tumidika nënanga: O Efesus, o Smirna, o Pergamus, o Tiatira, o Sardis, o Filadelfia, dé o Laodikia." 1:12 Ngohi tomalega ahiporetoko mangale tätailako o nagona gënanga ihitemo ngohino. Daha ngohi tamäke o hilo matotodenge o gahumu tumidi o gurasi. 1:13 O hilo matotodenge mahidogoronaka gënanga womaokoino womatëngo hipulo-pulono hokä o nyawa. Unanga womahinoauku aijuba magogurutuku hiädono Ai louku. Ai aluoka Unanga wohitamunoko o alu madadamunu o gurasi. 1:14 hokä o kapas. Ai lako mamajanga hokä o uku; 1:15 Ai lou icahaya-cahaya hokä o tabaga haharongoka. Ai ilingi hokä giwe ma amo-amoko ma akere maruruhu. 1:16 Ai giama manirakoka wasöika o murumu o gahumu tumidi, dé Ai uruiha ihupu o oworo moi kahadöto madöto hinotoka. Ai biono mameletongo hokä o wange, o wange ikorona itotiaiuku. 1:17 Maöraha ngohi timäke, ngohi tomahi tudukuku Ai himangoka hokä o nyawa yohonengoka. Mä Unanga wakelenga Ai giama maniraka ngohiuku daha wotemo, "Uha nohawana! Ngohi madodihiraka dé mabobahaka. 1:18 Ngohi ne Unanga wowö wango-wango! Ngohi tohonengoka, mä nolega, ngohi towango mangale kahiado-adonika. Ngohi takuaha o honenge, dé o nyawa yohone-honenge manga dunia. 1:19 Hababu gënanga, natulihi o hali-o hali namömäke-mäke enagënanga o hali-o hali öraha nënanga naga, dé o hali-o hali damä aha idadi. 1:20 Nënanga o murumu tumidi marahasia namäke-mäke Ahi giama manirakoka dé o hilo o gurasi matotodenge tumidi gënanga: O murumu tumidi gënanga enagënanga o malaekat-malaekat o jemaat tumidi, dé o hilo matotodenge tumidi gënanga ganga o jemaat tumidi gënanga."

Himatoko 2

2:1 "O jemaat Efesus mamalaekatika, notulihi hokonënanga: Nënanga o behehongo Unangino wasosöika o murumu tumidi Ai giama manirakoka, de womadagi o hilo o gurasi matotodenge tumidi mahidogoronaka gënanga. 2:2 Ngohi tohiöriki okia ngini niadiai: Ngini nimanarama kahagiria dé ngini duru nitongohono. Ngohi tohiöriki ngini nihidoakua niahininga o nyawa madorouika. Dé hagala o nyawa ihigoungu manga diri o rasul enahioko kowali, ngini niaujioka, dé ngini niamäke önanga o nyawa yototengeluku. 2:3 Ngini nisabari dé ngini niatagongo o hangihara karana Ngohi, dé tingini nianganono itoakua. 2:4 Mä nenanga Ahi kabaratanga nginika: Ngini nihihininga okauaoli hokä mahira. 2:5 Hababu gënanga, niohininga hokokia magurutuku iniotakoka ngini! Ibötohi nidiai o baradoha, dé niadiai okia mahira ngini niadodiai. Nako kowali, aha Ngohi toböa nginika dé tarahuku niahilo matotodenge mangïoka gënanga. 2:6 Mä naga okianaga moi maoa nginioka, enagënanga: Ngini niodohata o Nikolaus iwinöninïki manga manarama, Ngohiö ma todohata. 2:7 O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia itemoka ma Jou Madutu ai Womaha o jemaat-jemaatika! Onanga yoöutu-utumu aha Tahigumala yaolomo o hohoko o ngango magotaino iwowango-wango ma Jou Madutu ai Dumuleoka." 2:8 "O jemaat Smirna mamalaekatika, notulihi hokonënanga: Nënanga o behehongo Unangino madodihiraka dé mabobahaka -- wohonengoka dé wowangokali. 2:9 Ngohi tohiöriki hagala tingini niahuha; Ngohi tohiöriki ngini nimihikini -- mä imoteke madiai ngini nikaya! Ngohi tohiöriki o romanga madorou inidotumo nginika, hagala o nyawa ihigoungu mangadiri o Yahudioka, enahioko kowali; önanga ganga o Ibilihi aiumati! 2:10 Uha nihawana aha niatagongo o hangihara, koitedekanokauaoli ngini kiani niamäo. Niohininga, o Ibilihi aha wahingohama o hidoku moi nginioka o bui magoronaika mangale initaili ngini. Ngini aha niatagongo o hangihara o wange ngimoino madekana. Kokiani ngini nisetia Ngohino hiädono nihonenge, ngohi aha tinihidöaka nginika o ngango madutu dé ikakali hokänia utumu mangongike. 2:11 O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia ma Jou Madutu ai Womaha itemoka o jemaat-jemaatika! Onanga yoöutu-utumu, aha kautuö de koiwa yatagongo okia naga mangale o honenge mahinotoka." 2:12 "O jemaat Pergamus mamalaekatika, notulihi hokonënanga: Nënanga o behehongo Unangino womajoika o oworo kahadöto, mahimanga de maporete kamadöto. 2:13 Ngohi tohiöriki kiaka ngini nigogere, enagënanga o ngï o Ibilihi imä kokadatoka. Ngini nisetia Ngohino. Idogoli maöraha o Antipas, Ahi hakihi wososetia gënanga, iwitoma niahimangoka o Ibilihi mangïoka, mangini nimahi pongonua, ngini nihingaku Ngohino. 2:14 Ngaro hokogënanga naga o hali muruono naga nginioka Ngohi tösanangiua: Naga o nyawa o hidoku moi niahidogoronaka yanïki okia o Bileam wododoto-dotokoka. O Bileam widotoko o Balak sarakia wahiotaka o umati Israel o baradoha magoronauku; de wäbaja önanga yaolomo o inomo ihinia-niatoka o gomangika dé yadiai o hali-o hali itotorou. 2:15 Hokogenangö naga niahidogoronaka ima hijöjö o Nikolaus iwininïki manga dodotokika. 2:16 Hababu gënanga ibötohi nidiai o baradoha! Nako kowali, kabotino okahi Ngohi aha toböa nginika dé Taparangi o nyawa gënanga de o oworo naga Ahi uruoka. 2:17 6:48-50 * O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia ma Jou Madutu ai Womaha itemoka o jemaat-jemaatika! Onanga yoöutu-utumu, aha Tahigumala yaolomo o manna io iu-iunu, dé moi-moi aha yatarima Ngohioka o helewo moi magare-garehe. O helewoika gënanga itulihi o romanga mahungi moi, o nagonaö dika ihiörikua, mahomoa de o nyawa yatotarima." 2:18 "O jemaat Tiatira mamalaekatika, notulihi hoko nënanga: Nënanga o behehongo ma Jou Madutu ai Ngohakoka ailako macahaya hokä o uku, de Ai lou macahaya hokä o tabaga haharongika. 2:19 Ngohi tohiöriki mata-mata ngini niadiai -- Ngohi tohiöriki ngini niädora niadodiawo o nyawa, ngini nisetia, ngini nimanarama, dé ngini nitongohono niatagongo o hangihara. Ngohi tohiöriki örahanënanga ngini nimanarama iholoi iwöe ngaro de mahira. 2:20 Mä nenanga ahi kabaratanga nginika: Ngini nihidöaka niahininga o ngo Izebelika, o ngoheka momangaku amidiri ma Jou Madutu aihuhuloko gënanga. Komanga ngöeoka Ahi gogilaongo matipu dé madotoko mangale yodiai itotorou dé mangale yaolomo o inomo ihinöniatoka o gomangika. 2:21 Tomihi döakoka öraha munangika mangale ibötohi modiai o baradoha, mä munanga möluku momatogumu modiai o hali-o hali itötotorou gënanga. 2:22 Niohininga! Ngohi aha tomihipaka münanga hiädono kämihiri amingidu-ngidu mangïoka. Genangoka münanga de o nyawa ima koköhowono dede münanga aha duru yohangihara. Orahanënanga mata-mata gënanga aha Tadiai -- sowaliua nako önanga imatogumu yodiai o hali-o hali itotorou imakinïki dede münanga. 2:23 Iminöninïki ahao Tätoma la mata-mata o jemaat yamäo Ngohi ne ünanga todumunu o nyawa manga dibanga dé manga hiningaika. Aha Tabalahi imoteke tingini niamanarama moi-moi. 2:24 Mä ngini mahomoa o Tiatiraka nianïkua o dodötoko madorou gënanga, dé nimadotokua o Ibilihi madodötoko. Ngohi totemo, Ngohi aha todogoua nginika inihitubuho niamomoku. 2:25 Mä damä hiädono maöraha Ngohi toböa, kokiani ngini nitatapu nianïki okia ngini niapäkeinoka. 2:26-27 Onanga yoöutu-utumu, dé hiädono mabaha gila-gila yadiai okia toigo-igo, aha Tahidöaka o kuaha hokä imatero Tatotarima ahi Amaino. Onanga aha yatarima o kuaha Ngohioka mangale yapareta o hoana de o berera de o diki-diki o behi, dé mangale yawedere o hoana de o berera gënanga hokä o bohoko o tonaka. 2:28 Onanga aha yatarima o koruku Ngohioka. 2:29 O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia ma Jou Madutu ai Womaha i temoka o jemaatjemaatika."

Himatoko 3

3:1 "O jemaat Sardis mamalaekatika, notulihi hokonënanga: Nënanga o behehongo Unangino Ai womaha tumidi ma Jou Madutuino dé Ai murumu tumidi gënanga. Ngohi tohiöriki okia ngini niadiai. Yatobari ngini niwango, enahioko ngini nihonenge! 3:2 Hababu gënanga, nimomiki, dé niakuata okia kanagahi nginioka, koihonenguahi mata-mata gënanga. Hababu Ngohi tamäkeokia ngini niadiai kamoiö de itotomuahi ma Jou Madutu aihimangoka. 3:3 HÒ, niohiningali okia kahuruono inidotokoka nginika dé okia ngini nioihe-ihenoka. Nihidagi gënanga dé ibötohi nidiai o baradoha. Nako ngini nimomikua, Ngohi aha toböa nginika hokä yotohitohiki; dé ngini aha nihiorikua maöraha muruonoka Ngohi toböa. 3:4 Mä ngini niahidogoronaka o Sardisoka kanagahi o nyawa imägöana lá manga pakeanga itatapu itebini. Onanga gënanga aha imadagi mimakinïki de Ngohi de mangapakeanga magare-garehe, hababu önanga ipatutu mangale gënanga. 3:5 20:12 * Onanga yoöutu-utumika aha yahinoa o juba magaregarehe. Toönanga manga romanga aha taeheua o Nyawa yo Wango-wango ma Bukuoka. Dé Ahi Ama aihimangoka dé Ai malaekatmalaekat, Ngohi aha tohigoungu önanga ganga to Ngohi madutu. 3:6 O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia ma Jou Madutu ai Womaha i temoka o jemaat-jemaatika!" 3:7 "O jemaat Filadelfia mamalaekatika, natulihi hokonënanga: Nënanga o behehongo Unangino wotebi-tebini de duru madutu. Unanga to Daud aikusi majojo; nako Unanga wahelenga, o nyawa moiuao yakunu yatamunu, dé nako Unanga watamunu, o nyawa moiuao yakunu yahelenga. 3:8 Ngohi tohiöriki okia ngini niadiai. Ngohi tohiöriki ngini hokokiaua niabuturungu; mangini niamotekoka Ahi dodötoko dé nisetia Ngohino. Mangale ngini tini dobelengaka o ngorana moi, ka o nagonaö dika yakunu yatamunu. 3:9 Niohininga nënanga: O nyawa yodadi o Ibilihi aiumati gënanga, yoelu-eluku ihigoungu manga diri o Yahudioka ena hioko kowali, aha Tadiai hiädono önanga yoböa yatilabuku niahimangoka. Dé onanga aha ihiöriki Ngohi tinidora-dora. 3:10 Hababu ngini niamotekoka Ahi pareta lá nitäna, Ngohiö aha Tinihohongino maöraha o huha aha yatapalu o dunia ingodumu. O hali gënanga aha idadi mangale yäcoba o nyawa o duniaka mata-mata. 3:11 Ngohi toböa de mahiapotoka! Niogöana nihidodiai okianaga nginioka, lá o nyawa moiuaö yaora niautumu mangongikeino. 3:12 O nyawa youtu-utumu, aha Tahidadi hokä o liate ahi Jou Madutu aitau itebi-tebini magoronaka, dé Unanga aha wogogere o ngï gënanga kahiado-adonika. Ahi Jou Madutu airomanga, dé ahi Jou Madutu aikota maromanga -- enagënanga o Yerusalem mahungi aha iuti o horogauku, ahi Jou Madutuku -- aha tatulihi o nyawa manga dirika gënanga. Hokogenangö ahiromanga mahungi aha tatulihi manga dirika. 3:13 O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia ma Jou Madutu ai Womaha i temoka o jemaat-jemaatika!" 3:14 "O jemaat Laodikia mamalaekatika, notulihi hokonënanga: Nënanga o behehongo o Amin womo Muliaka, o hakihi wososetia dé madiai, hagala moi-moi matiti ma Jou Madutu wohidö dädadi. 3:15 Ngohi tohiöriki okia ngini niadiai; Ngohi tohiöriki ngini nimätua dé nihaukuaö. Ngini kokiani itimoi, nimäta ekola nihauku! 3:16 Mä ngini kani bikihau; nihaukua, nimätaö makowali. Hababu gënanga Ngohi aha tinihingunanga ngini nihupu Ahi uru magoronaiha. 3:17 Ngini niato, 'Ngomi mikaya dé irupa-rupa iyaoaka; okia-kiakaua tongomi miakuranga.' Mä ngini nihiörikua hokokia niahangihara dé hokokia yahuha niarupa! Ngini nimihikini, nimahekono dé nipiloko. 3:18 Hababu gënanga Ngohi tinihitiari ngini lá nimaija Ngohino o gurasi, enagënanga o gurasi madutu, hupaya ngini nidadi nikaya. Nima ijaö o pakeanga magare-garehe Ngohino, hupaya ngini de niapakeangoka dé nihitamunu tingini nia röehe imaheko-hekonoka dé inihimömalemaleke. Dé nima ijali o houru mangale nihinauhu nialakoino lá ngini yakunu nimahi öriki. 3:19 O nyawa Tadora-dora önanga Tataaere dé Tagohara. Karana gënanga kokiani ngini niahininga niaputurungu, dé ibötohi nidiai o baradoha. 3:20 Niolega! Ngohi tomaokoino o ngorana mahimangoka dé Tötolo. Nako naga o nyawa Ahi ilingi yoihene, dé yahelenga o ngorana, Ngohi aha towohama mimamäke de ünanga; Ngohi aha tolomo dede ünanga dé unanga wolomo dede Ngohi. 3:21 Onanga youtu-utumu, aha Tahigumala yogogere Ahi kuruhi imomuliaka dede Ngohi, hokä imatero Ngohi mahireteö toutumoka dé orahanënanga togogere de Ahi Ama Ai kuruhi imomuliaka. 3:22 O nagona honanga yakunu yoihene, kokiani yohohininga okia ma Jou Madutu ai Womaha itemoka o jemaat-jemaatika!"

Himatoko 4

4:1 Ipahaika gënanga ngohi tamäkeoli o lolega. Ngohi tamäke o horogaka o ngorana moi ihelengaika. Ipaha toihenoli o ilingi kama mulaengohi itemoka ngohino hokä o trompet mailingi. O ilingi gënanga itemo, "Naino nodoa nengile. Ngohi aha tonihimatoko ngonaika damä okia aha idadi." 4:2 Gila-gila dika ngohi ihi kuaha ma Jou Madutu ai Womaha. Daha ngohi tamäke o horogaka naga moi o kuruhi imomulia, dé naga womatëngo o nyawa wogogeruku o kuruhi imomuliaka gënanga. 4:3 O nyawa gënanga aibiono mame letongo hokä o helewo baiduri pandan, dé o delima mahelewo. O ngawatoro moi yogöuku o kuruhi imomulia gënanga marupa magoguhurungu. 4:4 De madüku ihululunino o kuruhi imomulia magoronaka yakiloliti gënanga, naga o kuruhi imomulia monaoko de iata mahomoa. Genangoka yogogeruku o tutuda yamonaoko de yaruata manga pakeanga magare-garehe, dé imahi tamunuku o makota o gurasi. 4:5 16:18 * O kuruhi imomuliaino gënanga itararono o leletongo macahaya dé ihupu o dotoreke idilo-dilongo mailingi. Dé o kuruhi imomulia gënanga mahimangoka naga o oboro o gahumu tumidi itoka-tokara; gënanga ma Jou Madutu ai Womaha o gahumu tumidi. 4:6 moi hapulo-pulono hokä o ngöto o kahinä mamododono hokä o kahinä maleto-letongo. O kuruhi imomulia yakilolitino, madatekino yogetongo, naga o dodadi iata, mahimangoka dé maporetoka iomanga de malako. 4:7 O dodadi madodihiraka holega-lega hokä o singa. Mahinotoko, hokä o hapi manauru. Mahangeoka toënanga mabiono hokä o nyawa mabiono. Maiatoka, holega-lega hokä o totaleo rajawali magogiria ihoho. 4:8 Ododadi iata gënanga, moi-moi toënanga magahuhu butanga, dé yakilolitino dé doka magoronaka iomanga dema lako. O hutu de o wange o dodadi-dodadi gënanga imatogu-togumua i nyanyi, "Notebini, notebini, notebini Jou, ma Jou Madutu noko Kuaha; nänaga, nagaka, dé naga hokogenangika." 4:9 O dodadi iata gënanga ihinyanyi o puji dema lugo-lugoka, horomati dé o sukur Unangika wogögogeruku o kuruhi imomuliaka gënanga, enagënanga mangale Unanga wowango kahiadoadonika. Dé maöraha o dodadi-dodadi gënanga inyanyi, 4:10 o tutuda yamonaoko de yaruata gënanga imahitudukuku Ai himangoka o nyawa wogögogeruku o kuruhi imomulia gënanga, daha iwihuba Unanga wowango kahiado-adonika. Ipaha önanga ihikaweli manga makotamakota o kuruhi imomulia mahimangika gënanga de yotemo, 4:11 "Ya Jou, yamia Jou Madutu! Ngona dika ipatutu natarima o higiriri, o horomati dé o kuaha. Hababu Ngonala hagala moi-moi madodadi, dé tongona Ani mau ö hagala moi-moi gënanga idadioka dé i wango."

Himatoko 5

5:1 Ipaha ngohi tamäke o buku moi iluluino to Unanga Ai giamoka wogogogeruku o kuruhi imomulia gënanga. O buku gënanga iömanga de o dulihi arihohononga dé ihisapu de o segel o gahumu tumidi. 5:2 Daha ngohi timäke o malaekat womatëngo wonau-nauru wopöa-pöaka de aiilingi maamokile, "O nagona ipatutu yawedere o segel-segel nënanga dé yahelenga o buku nënanga?" 5:3 Mä yaoa o horogaka, yaoa o duniaka, ekola ngaroka o dunia matimioka hamäkeua o nyawa moiö yakunu yahelenga o buku gënanga, dé yolega magoronaika. 5:4 Ma ngohi toari hadangö ihihöhowo-howo hababu o nyawa moiö de koiwa ipatutu yahelenga o buku gënanga, dé yolega magoronaika. 5:5 Daha womatëngo otutuda-otutuda manga hidogoronaka gënanga wohitemo ngohino, "Uha noari! Nolega! O singa o ahali de o hoana o Yehudaino, o Daud wolamo-amoko aidifauku, woutumoka. Unanga wakunu wapooteke o segel tumidi dé wahelenga o buku gënanga." 5:6 Ipaha ngohi tamäke o Duba ma Ngohaka moi imaokoino o kuruhi imomulia gënanga mahidödogoronaka, ihigilolitino o dodadi iata dé o tutuda mata-mata gënanga. O Duba ma Ngohaka gënanga hapulo-pulono hokä haluitoka mangomahino. To ënanga matataduku tumidi dé malako tumidi: enagënanga o womaha tumidi ma Jou Madutuino yahulokoka o duniaika ingodumu. 5:7 Ipaha o Duba ma Ngohaka gënanga itagi yaika dé yalë o buku iluluino gënanga o nyawa aigiama manirakoka wogogogeruku o kuruhi imomulia malokuoka. 5:8 O Duba ma Ngohaka gënanga idiai hokogënanga magogiriaka, yatilabukuku mahimangoka o dodadi iata dé o tutuda-o tutuda yamonaoko de yaruata. Onanga moi-moi yasöika o kecapi dé o belu-belu o gurasi madola o manyanyi, enagënanga ma Jou Madutu aiumati manga niata. 5:9 Onanga yonyanyi o lugo mahungi moi: "Ngona i patutu nalë o buku gënanga dé napooteke masegel-segel. Hababu Ngona initomaka, dé de Ani honenge, o nyawa hagala o hoanino, o bahasa, o negara dé o hoana de o berera ini ijaka mangale ma Jou Madutu. 5:10 Ngona nahidadioka önanga o hoana moi o imam-imam noma dingadingakoka, hupaya önanga iwileleani tongone nanga Jou Madutu, dé yopareta o dunia malokuoka." 5:11 Ipaha ngohi tamäkeoli. Ngohi toihene o malaekat mailingi maribu-ribuhu dé masäna iribu-ribuhu mangöe. Onanga imaoko yakiloliti o kuruhi imomulia dé o dodadi iata de o tutuda-o tutuda gënanga. 5:12 Dé onanga yonyanyi de manga ilingi makuatile, "O Duba ma Ngohaka yalui-luitoka mangomahino gënanga, ipatutu mangale yatarima o kuaha; o kaya, o barija dé o kuata; ünanga ipatutu iwihoromati, iwihimulia dé iwihigögogiriri!" 5:13 Daha ngohi toihene hagala o dodadi o dihangoka, o duniaka, o dunia matimioka dé o ngöto magoronaka -- de madipoko, hagala o dodadi o alami madola nënanga -- i nyanyi, "Unanga wogogere o kuruhi imomulia malokuoka, dé o Duba ma Ngohaka ikokurutile gënanga, ganga iwihigögogiriri dé iwihohoromati de womulia dé wokuaha mangale kahi ado-adonika!" 5:14 Ododadi iata gënanga yohaluhu, "Amin!" Dé o tutuda-o tutuda genangö yatilabuku dé iwi huba.

Himatoko 6

6:1 Ipaha gënanga ngohi tamäke o Duba ma Ngohaka gënanga yapooteke o segel madodihiraka o segel tumidi mahidogoronaka gënanga. Daha ngohi toihene o dodadi iata mahidogoronaka gënanga moi itemo, "Naino!" Mailingi gënanga hokä o dotoreke mailingi. 6:2 Ngohi tömälega, daha tamäke moi o kuda magare-garehe. Wobare-barenuku womajoika moi o toimi maleha, dé unangika iwihidöaka moi o makota. Unanga wohihira hokä womatëngo woö utu-utumu woiki waora o utumu. 6:3 Ipaha o Duba ma Ngohaka gënanga yapooteke o segel mahinotoka, dé ngohi toihene o dodadi mahinotoka itemo, "Naino!" 6:4 Daha o kuda mahomoa moi ihupuoli. O kuda gënanga marupa madoka-dokara. Wobare-barenuku iwihidöaka o kuaha mangale wahihanga o dame o dunia mahimangoka, lá o nyawa imakotoma. Unanga iwihidöaka moi o oworo koha amoko. 6:5 Daha o Duba ma Ngohaka gënanga wapooteke o segel mahangeoka. Dé ngohi toihene o dodadi mahangeoka itemo, "Naino!" Ngohi tomalega, tamäke o kuda madaro-daromo moi. Wobare-barenuku aigiamoka wasöino o didibanga o habi moi. 6:6 Dé ngohi toihene okianaga moi hohigihe-gihene hokä o ilingi ipöaka o dodadi iata mahi dogoronaino gënanga. O ilingi gënanga itemo, "O gandum maoa-oa o litere moi maija o hewa o wange moi, dé marupa mahomoa o litere hange maija o hewaö o wange moi. Mä uha niabodito o zaitun mautu-mautu de o angguru madumule!" 6:7 I paha o Duba ma Ngohaka gënanga yapooteke o segel maiatoka. Dé ngohi toihene o dodadi maiatoka itemo, "Naino!" 6:8 Ngohi tomalega, daha tamäke o kuda moi kama mule-mule. Wobare-barenuku airomanga o Honenge. Ai poretino, ünanga iwinïkino imahi tigi-tigiha o Honenge ma Alami. O dunia regu iata makuaha nënanga yahilapahi onangika, lá onanga yakunu yotoma itilakuru o parangi, itilakuru maöraha o habirokata, itilakuru o panyake itagi dé i tilakuru o aiwani ihohatera. 6:9 Ipaha gënanga o Duba ma Ngohaka gënanga yapooteke o segel mamotoaka. Ngohi tamäke o huhuba mangï matimioka naga o nyawa yohone-honenge manga jiwa yätoma karana önanga ihikuata ma Jou Madutuino aibehehongo itilakuru toönanga manga hakihi. 6:10 Onanga imapöaka de manga ilingi kohakuatile, "Ya Jou noko Kuaha, notebini dé notiai! Hokokiaohi madekana daha Ngona natailako o dunia manyawa dé nähukumu önanga karana ngomi imitomaka?" 6:11 Onanga yahidöaka o juba magare-garehe imateke momeleko. Daha önanga yahuloko imahibatongo öraha mahuhutulohi, hiädono magegetongo itiaioka manga dodiawo o parangi moi dé manga roriadodoto aha yatoma hokä önanga. 6:12 13:24-25, Luk. 21:25, Him. 11:13, 16:18 * Daha ngohi tamäke o Duba ma Ngohaka gënanga yapooteke o segel mabutangaka. Idadi o ohu kohakuata. O wange idadi itaromo hokä ngöere madaro-daromo madodorou, dé o mede idadi itokara hokä o awunu. 6:13 O murumu-o murumu iotaka o dihanguku o dunia malokuku, hokä o ara mahohoko iomukuahi iotaka mautuoka, maöraha o hidaloko ikua-kuata yagiwi. 6:14 O dihanga imahihanga hokä o karatahi yalulu, dé mata-mata o loku dé o nühu ihi tingaka mangïoka. 6:15 Daha o dunia makokoano, yolagoagomo, o kokapita, o nyawa yokaya-kaya dé o nyawa yokokuaha dé o nyawa mahomoahi, iyaoa o gilaongo iyaoa o nyawa yololapahioka, mata-mata manga diri yaiunu oaruku-oaruku magoronaka dé o loku mahelewo madonga-dongaika. 6:16 Onanga yopöaka o loku-o lokuika de o helewo-o helewoika gënanga, "Nomi bänga ngomi! Nomi ngiunoka ngomi ünanga Ai lolegaka Wogogogeruku o kuruhi imomulia malokuoka, dé aidohata o Duba ma Ngohakino gënanga! 6:17 Ma Jou aigangamo mawange iamo-amoko iböaka, örahanënanga önanga yakopoa manga gangamo, dé o nyawa moiuaö yakunu imatumungu toönanga manga himangoka!"

Himatoko 7

7:1 Ipaha gënanga, ngohi tämäke o malaekat yaruata imaoko o dunia malibuku iata. Onanga yatumungu o hidaloko iata o duniaka lá uha naga o hidaloko iwuwu o dudungoka ekola o ngötoka, ekola o gota-gotaika. 7:2 Daha ngohi timäke o malaekat womatëngo mahomoa o wange mahiwaroka de waiha. Unanga woao o segel ma Jou Madutu wowangowangoka. De aiilingi makuata o malaekat gënanga wä ahoko o malaekat yäruata gënanga yamäkeoka o kuaha ma Jou Madutuino mangale yakilianga o dudungu dé o ngöto. 7:3 O malaekat gënanga itemo, "Wahiohi niakilianga o dudungu dé o ngöto, ekola o gota-gotaö nako ngomi mihidoakuahi o segel manonako manga bimaoaoko tongone nanga Jou Madutu ai gogilaongo." 7:4 Daha ihihingahu ngohi naga o gegetongo yaribuhu o ratuhu moi de moruata de iata manyawa yahidöaka o segel manonako ma Jou Madutuino manga bimaoaoko. O nyawa gënanga yalë o Israeloka manga hoana ngimoi de hinotoino; 7:5 o hoana moi-moino yaribuhu ngimoi de hinoto manyawa. Enagënanga: O Yehudaino mahoana, o Ruben, o Gad, 7:6 o Asyer, o Naftali, o Manasye, 7:7 o Simeon, o Lewi, o Isakhar, 7:8 o Zebulon, o Yusuf, dé o Benyamin. 7:9 Ipaha gënanga ngohi tomalegali, daha tamäke mangöto o nyawa kabiahaua mangangöe -- koiwa naga o nyawa moi yakunu yaetongo magegetongo! Onanga manyawa ganga moi-moi o hoana de o berera, o hoana, o negara, dé o bahasa. De imahinoauku o juba magare-garehe dé imahijöika o biso magota matage-tage mangagiamoka, o nyawa yowöe-wöe gënanga imaokoino yohimangika o kuruhi imomulia dé iwihimangika o Duba ma Ngohaka gënanga. 7:10 Daha de manga ilingi makuatile önanga yopöaka, "Tongone nanga halamati iböa nanga Jou Madutuino, wogogeruku o kuruhi imomulia malokuoka, dé o Duba ma Ngohakino gënanga!" 7:11 O malaekat mata-mata imaoko yakiloliti o kuruhi imomulia dé o tutudatutuda de o dodadi iata gënanga. O malaekat-malaekat gënanga yatilabuku o kuruhi imomulia mahimangoka daha iwihuba ma Jou Madutu. 7:12 Onanga yopöaka, "Amin! Hihigiriri tongone nanga Jou Madutu womulia dé wobarija. Unangika kiani hawöe-wöe hotemo sukur dé o horomati. Unanga wokuaha dé wokuata kahiado-adonika! Amin." 7:13 Womatëngo o tutuda-tutudaino gënanga wohileha ngohino, "O nyawa manga juba magare-garehe nënanga, önanga o nagona dé onanga kiaka deyaino?" 7:14 Ngohi tohaluhu, "Ngohi tohiorikua, Tuanga. Tuanga mahirete nohiöriki." Unanga wohitemo ngohino, "O nyawa nënanga yohalamatoka maöraha yatilakuru o aniaya kohagiria. Onanga yafokaka manga juba de yadiai idadi iarehe de o Duba ma Ngohaka ma awunu gënanga. 7:15 Hababu gënanga önanga imaoko ma Jou Madutu aikuruhi imomulia mahimangoka, dé iwipuji Unangika o hutu de o wange ma Jou Madutu ai Tau magoronaka. Dé Unanga wogögogere Ai kuruhi imomulia malokuoka gënanga aha woböa dede önanga la wahohongino önanga. 7:16 Onanga aha yamäookaua o hahini ekola o kiriti madudungu; o wange ekola mahaukö i kokiria aha yadahaukokaua önanga, 7:17 hababu o Duba ma Ngohaka igögogeruku o kuruhi imomulia mahidodogoronaka gënanga aha idadi toönanga mangagogöana. Unanga aha watuda önanga o akere majobubuika yahidöa-döaka o wowango. Dé ma Jou Madutu aha waehe hagala o köngo to önanga manga lakoino."

Himatoko 8

8:1 Maöraha o Duba ma Ngohaka gënanga yapooteke o segel matumidoka, o horoga idadi irïdi doneho jam mahononga madekana. 8:2 Daha ngohi tämäke o malaekat yatumidi imaokoino ma Jou Madutu aihimangoka, dé onanga yahidöaka o trompet o gahumu tumidi. 8:3 O malaekat womatëngo mahomoa waoino o dupa mangï o gurasi o gahumu moi, waino dé womaokoino o huhuba mangï mahimangoka. Iwihidöaka unangika o manyanyi duru kohangöe la wogelenga ma Jou Madutu aiumati mata-mata manga niatika dé mangale ihihuba o huhuba mangï o gurasioka wamomäke-mäke o kuruhi imomulia mahimangoka. 8:4 Imakinïki de ma Jou Madutu aiumati manga niata, o dupa gënanga magogiria iwango manofo idoa ikokapupu o malaekat aigiamoka womaoko-okoino ma Jou Madutu aihimangoka gënanga. 8:5 16:18 * Ipaha o malaekat yalë o dupa gënanga, dé yönoa de o uku o huhuba mangïinoka, daha ihikaweli o dunia malokuku. O dotoreke ipotoka dé o leletongo isawi iloliliara, dé idadi o ohu. 8:6 Ipaha gënanga, o malaekat yatumidi imahijöika o trompet tumidi gënanga imahidiaioka la yawuwu. 8:7 8:8 Daha o malaekat mahinotoka aitrompet wawuwu, okianaga moi duru kohaamoko holega-lega hokä o loku itoka-tokara ihi kaweli o ngöto magoronauku. O ngöto o regu hange ingali imadadi o awunu, 8:9 dé hagala o dodadi o ngötoka o regu hange ihonenge; hoko genangoli okapa-okapa o regu hange ibinaha. 8:10 Ipaha o malaekat mahangeoka aitrompet wawuwu, o murumu moi kohaamoko, itoka-tokara hokä o oboro, o dihangoka de itifa, daha yatapalu o regu hange ongairi-ongairi de o akere malako-o akere malako. 8:11 (O murumu gënanga maromanga ma "Mali".) O akere o regu hange idadi imali, dé o nyawa kamangangöe yohonenge karana yaokere o akere idadioka imali-mali gënanga. 8:12 Daha o malaekat maiatoka aitrompet wawuwu. O wange iregu hange, yapoka o regu moi, o mede iregu hange yapoka o regu moi, o murumu-o murumu iregu hange yapoka o regu moi hiädono makuata iregu hange o regu moi macahaya makuata ihihanga. O wangewangeö i regu hange o regu moi i tararonua dé hokogenangö o hutu-hutu iregu hange o regu moi hokogenangoli. 8:13 Daha ngohi tamäke moi o totaleo rajawali magogiria ihoho kohagurutile o gitawaino, ngohi toihene ipöaka, "Bodito! Bodito! Bodito o nyawa mata-mata o duniaka damä maöraha okia o malaekat yaruange mahomoa manga trompet yawuwu!"

Himatoko 9

9:1 Daha o malaekat mamotoaka aitrompet wawuwu, dé ngohi tamäke o murumu moi itiha o dihangoka deyauku o duniauku. O murumu gënanga ihidöaka o honenge mawai makusi. 9:2 O murumu gënanga yahelenga o honenge mawai gënanga, daha ihupu o nofo magoronaile hokä o rikana maago-agomino inofo. O wange dé o gitawa idadi ihuhutu mangale o waile gënanga manofo. 9:3 Daha o nofo magoronaino gënanga ihupu okähoho-okähoho iuti o duniauku. Okähoho-okähoho gënanga ihidöaka o kuaha imatero hokä ihidöaka o kokakatamika. 9:4 Yoduhunu ënanga yabinaha o momo, ekola o gota-gota, ekola o dadatomo-o dadatomo mahomoa. Enanga duga-duga yakunu yaparangi o nyawa manga bimaoaoko koiwa o segel manonako ma Jou Madutuino. 9:5 O kähoho-o kähoho gënanga ihigumalaua yatoma o nyawa geönanga, mä duga-duga yähangihara önanga o mede motoaino madekana. Mahiri, idadi hababu mangale o kähoho-o kähoho gënanga yahangihara, hokä imatero mahiri idadi hababu mangale o kokakatama mabiha. 9:6 O mede motoa madekana gënanga, o nyawa gënanga ihidailako lá yohonenge, mä onanga yakunua yohonenge; onangö yoigo yohonenge, mä o honenge i kurutika dede önanga. 9:7 O kähoho gënanga marupa hokä o kuda imahidiai lá iparangi. To ënanga mahäekoka okianaga moi holega-lega hokä o makota o gurasi. To ënanga mabiono hokä o nyawa mabiono. 9:8 To ënanga matadauru hokä o ngoheka manga tadauru dé to ënanga maingiri hokä o singa maingiri. 9:9 To ënanga ma alu ihitamunu de okianaga moi yodangadeika o baju o behi. Toënanga magahuhu maruruhu hokä o kuda de makereta o doomu moi maamo-amoko mailingi magogiria yongohama o parangi magoronaika. 9:10 To ënanga mabikini dé mabiha hokä o kokakatama. Dé toënanga mabikini magoronaka gënanga igogere to ënanga makuata la yahangihara o nyawa o mede motoaino madekana. 9:11 To ënanga de manga koano yapareta ënanga, dé o koano gënanga enagënanga o malaekat wogöa-göana o honenge mawai. Maromanga de o Ibranioka manga demo enagënanga o Abadon; dé o Yunanioka manga demo o Apolion (mamangarati "Yakokilianga"). 9:12 O bodito mahira ipahaka. Ipaha gënanga naga o bodito hinotoli kiani iböa. 9:13 Ipaha o malaekat mabutangaka aitrompet wawuwu. Ngohi toihene o ilingi iböa o huhuba mangï o gurasi malibuku iatoka deyaino kiaka naga ma Jou Madutu aihimangoka. 9:14 O ilingi gënanga itemo o malaekat mabutangaika gënanga, "Nähohe o malaekat iata yaliko-likoika gënanga o Efrat ma Ngairoka!" 9:15 O malaekat iatö gënanga ihohe. Onanga yahidiaioka yodingakika mangale o jam, o wange, o mede de o taongo gënanga la o nyawa o regu hange o umati o nyawa yongodumu, yatoma o regu moi. 9:16 Ngohi ihihingahu magegetongo manga duduono yokokuda-kuda gënanga ganga yajuta o ratuhu hinoto manga ngöe. 9:17 De o lolega magoronaka, ngohi tamäke o kuda-o kuda gënanga deyö bare-barenuku. Yobare-barene imahi noauku o baju o behi marupa mamodokara hokä o uku, mamibihi hokä o nilam mahelewo dé mamogurati hokä o walira. Mahäeke o kuda-o kuda gënanga hokä o singa mahäeke, dé mauruhi ihupu o uku, o nofo dé o walira. 9:18 Umati o nyawa o regu hange yätoma o regu moi de o huha gënanga, enagënanga o uku, o nofo, de o walira ihupu-hupu o kuda mauruiha gënanga. 9:19 O kuda-o kuda gënanga makuata igogere mauruoka de mabikinokaö. Mabikini-mabikini hokä o dodiha de mahäekoka. O kuda-o kuda de mabikini gënanga, yähangihara o nyawa. 9:20 Mä umati o nyawa mahou yätomaua de o huha-huhaö gënanga, yamalaikauaoli toönanga mahirete manga giama mamanarama. Onanga imatogumua yahuba o womaha-o womaha madorou dé o gomanga-o gomanga o gurasi, o haäka, o tabaga, o helewo dé o gota yakunua imahiöriki ekola imahihene, ekola imadagiö. 9:21 Onanga yamalaua toönanga manga manarama itotorou, enagënanga, o doma ima popipidoro, o howono, dé o dohiki.

Himatoko 10

10:1 Daha ngohi timäke o malaekat mahomoa wonau-nauru womatëngo wouti o horogauku. Unanga iwihawoino o lobi, dé moi o ngawatoro ihigöuku aihäekuku. Ai biono mameletongo hokä o wange, dé ailou hokä o uku o liate. 10:2 Ai giamoka naga moi o buku malulu mai teteke ihohelengaika. Ai lou maniraka womahidoko o ngötuku, dé ailou mahigili womahidoko o dudunguku. 10:3 Daha ünanga wopöaka de aiilingi makuata hokä o singa ipöaka. O malaekat gënanga wopöaka iböto, o dotoreke tumidi ihaluhu de mailingi ipopotoka. 10:4 O dotoreke tumidi gënanga mailingi hoko gënanga, ngohi tomau tatulihi, mä ngohi toihene o ilingi o horogauku yato, "Narahasia okia o dotoreke tumidi i temoka gënanga; uha natulihi!" 10:5 Daha o malaekat ngohi tamö make-make imahidoko o ngötuku dé o dudunguku gënanga yagoraka magiama maniraka o dihangile. 10:6 Unanga wokoboto de ma Jou Madutu airomanga wowango-wango kahiado-adonika wohidadioka o dihanga, o dunia dé o ngöto de hagala okia honanga naga magoronaka. O malaekat gënanga itemo, "Maöraha aha itudaokauaoli! 10:7 Mä maöraha okia o malaekat matumidoka aitrompet wawuwu, ma Jou Madutu aha wamanarama aidatoro irorahasia, hokä ünanga wohi ngahuoka aigogilaongika, enagënanga o nabi-nabi." 10:8 Ipahaika o ilingi ngohi toö ihe-ihene o horogauku gënanga, itemoli ngohino. Enanga yato, "Noiki nalë o buku malulu ihohelengaika o malaekat magiamoka imahidodoko-doko o ngötuku dé o dudunguku gënanga." 10:9 Ngohiö toiki o malaekatika gënanga dé tögahoko lá unanga wohihidöaka ngohino iluluino maiteteke gënanga. Unanga wato, "Nalë dé naolomo nënanga. Ani mämata magoronaka ënanga aha idadi imali, mä aniuru magoronaka ënanga mamutiti hokä o ohungu magula." 10:10 Ngohi talë aigiamoka malulu maiteteke gënanga daha taolomo. Ahi uruoka tamäo hokä o ohungu magula, mä ngohi talahiri iböto, ahimämata magoronaka idadi mamali. 10:11 Ipaha ihi pareta ngohi, "Nohigerewoto mamoioli ma Jou Madutu aiabari mangale o hoana-o hoana de o berera, o negara-o negara, o bahasa-o bahasa, de okokoano-okokoano."

Himatoko 11

11:1 Ipaha gënanga ihihidöaka ngohi o gota o dobiki moi tanu hokä o diki-diki o duduga o ngahiri moi, daha ihipareta, "Noiki natuga ma Jou Madutu ai Tau dé o huhuba mangï. Naetongo hokokia manga ngöe o nyawa magoronaka yopuji. 11:2 Mä uha natuga ma Jou Madutu ai Tau malöa maporetoka gënanga, hababu o hidoku gënanga yahilapahioka o nyawa iwinäko-näkoua ma Jouika. Onanga aha yadoko-doko o kota itebitebini gënanga o mede moruata de hinotoino madekana. 11:3 Ngohi aha tahuloko o nyawa yahinoto ahihakihi imahinoa o duka mapakeanga, dé onanga aha ihibobita ma Jou Madutu aiabari o wange o ribuhu moi o ratuhu hinoto de mori butangaino madekana." 11:4 O hakihi yahinoto gënanga ganga o zaitun mautu maröehe hinoto dé o hilo matotodenge hinoto ikokelenga o alami magilolitino ma Jou aihimangoka. 11:5 Nako o nyawa ihitaili yodiai okia naga moi yaoa-oaua onangika, to önanga manga uruiha ihupu o uku yahibinaha manga haturu-haturu. De madodagi hokogënanga, mata-mata o nyawa yomau yahangihara önanga, aha yätoma. 11:6 To önanga manga kuaha mangale yatamunu o dihanga lá uha iuti o awana hokokia madekana önanga ihibobita o abari ma Jou Madutuino. To onangö manga kuaha o akere mata-mataika, la yangali o akere idadi o awunu. Dé to önanga manga kuahali lá yagohara o dunia de hagala irupa o huha, maöraha okia dika önanga yomau yadiai. 11:7 To önanga manga abari ihingahu ipaha iböto, o aiwani ihupu o honenge mawaiile aha yalawani önanga. 11:8 Dé to önanga manga mayeti aha ibitikangika o kota maago-agomo mangëkomo malago-agomoka, kiaka toönanga manga Jou iwisosalib. Ihitotero o kota gënanga maromanga enagënanga o Sodom ekola o Mesir. 11:9 O nyawa mata-mata o negaraino, o hoana, o bahasa, o hoana de o berera aha yamäke toönanga manga mayeti o wange hange de mahonongaino madekanino, dé yahigumalaua o mayeti gënanga yalungunu. 11:10 O dunia manyawa aha yomörene mangale o hakihi yahinoto gënanga manga honenge. Onanga aha ihilamoko dé ima hikidingoto o ngongike, karana o nabi yahinoto gënanga ihiböaka o hangihara mangöe o nyawa mata-mataika o duniaka. 11:11 Ipaha o wange hange de mahononga, iböa o ngango mawomaha ma Jou Madutuino dé iwohamoli o nabi yahinoto manga goronaika gënanga. Onangö yomomiki imaokoile, hiädono o nyawa mata-mata yämäke önanga idadi duru yohawana. 11:12 Ipaha o nabi yahinoto gënanga yoihene o ilingi kohakuatile yaahoko önanga o horogauku, "Niaino nidoa nenangile!" Daha to önanga manga haturu manga lako mahimangoka, onangö yodoa o horogaile, yahawoino o lobi. 11:13 Orahagënanga o ohu kohagiria. O hidoku moi o regu ngimoi o kota gënanga iwedere, dé o nyawa yaribuhu tumidi yohonenge karana o ohu gënanga. O nyawa mahomoa idadi duru yohawana, daha önanga ihigiriri ma Jou Madutu aimulia o horogaka. 11:14 O bodito mahinoto ipahaka. Mä niolega! Botinoli o bodito mahange aha yanïkino. 11:15 Daha o malaekat matumidoka aitrompet wawuwu, o horogaka toihene o ilingi-o ilingi duru kohakuatile itemo, "O kuaha mangale wapareta o dunia örahanënanga naga tongone nanga Jou aigiama mahoatoka dé o Koano Wohihohalamati wihijäjajioka. Unanga aha wopareta mangale kahiado-adonika!" 11:16 O tutuda yamonaoko de yäruata yogögogeruku toönanga manga kuruhi imomuliaoka ma Jou Madutu aihimangoka, yatilabuku dé iwihuba ma Jou Madutu. 11:17 Onanga yotemo, "Jou, Jou Madutu noko Kuaha, nänaga, dé nagaka! Ngomi mitarima kasi Ngonaika hababu Ngona napäkeoka Ani kuaha i lamo-amoko, dé mulaengoka nopareta! 11:18 O nyawa ininäko-näkoua Jou, yokinïki yongamo hababu maöraha iböto Ngona anigangamo nakopoa, dé maöraha yadonokali Ngona nätailako o nyawa yohonehonenge. Nënanga maöraha mangale Nahidöaka manga hewa Ani go gilaongika, o nabi-nabi, dé mata-mata Ani umatika, enagënanga mata-mata o nyawa yopuji-puji Ngonaika, yolamoko ekola yoëteke. Nënanga maöraha mangale näwedere o nyawa yawede-wedere o dunia!" 11:19 Ihelenga ma Jou Madutu ai Tau o horogaka, dé magoronaka tamäke o Jaji ma Peti. Daha idadi o leletongo isawi iloliliara dé o dotoreke mailingi idilongo matühu dé ipopotoka, de o ohu dé o awana o es koharikimi.

Himatoko 12

12:1 Daha yamäke o dihangoka okianaga moi ihëra-hëranga dé kobiahaua. O ngoheka momatëngo mapäke o wange malako hokä amipakeanga, momaokoino o mede malokuoka. Ami häekoka yamäke o makota o gahumu moi mamurumu ngimoi de hinotoka. 12:2 O ngoheka gënanga de amiröehoka, dé karana ami öraha yadonoka amingohaka imakilau ho münanga mopöaka mahiri. 12:3 Daha yamäkeoli o dihangoka okianaga moi ihëra-hëranga. Naga moi o dodiha o naga madoka-dokara duruhë kahäpako mahäeke o gahumu tumidoka dé matataduku ngimoi. Mahäeke yögetongo yapäke o makota o gahumu moi. 12:4 De toënanga mabikini ënanga yatatauru o murumu o dihangoka maregu hange dé ihikaweli o duniauku. Madodiha o naga gënanga imaokoino mangoheka amihimangoka naga momau amingohaka imakilau gënanga de madungutu yalahiri amingohaka, kade imakilau o ngohaka gënanga. 12:5 Daha o ngoheka gënanga amingohaka o nauru womatëngo aha wäpareta mata-mata o hoana de o berera manyawa de o diki-diki o behi. Mä o ngohaka gënanga mangohekaoka gënanga de yaöra, daha iwiao ma Jou Madutuika dé aikuruhi imomulia mahimangoka. 12:6 Ho mangoheka gënanga mopiringana o tonaka ikökokakahaika, amingïika ma Jou Madutu wasösadiaoka mangale münanga. Mangïoka gënanga münanga aha imipaliara madëkana o wange o ribuhu moi de o ratuhu hinoto de mori butanga. 12:7 Daha o horogaka idadi o parangi. O Mikhael de aimalaekatmalaekat imateke parangi yalawani o dodiha o naga gënanga. Dé o dodiha o naga aimalaekat-malaekat iwïriwo, iwilawani o Mikhael. 12:8 Mä o dodiha o naga gënanga ihihanga. Enanga de ma malaekat-malaekat ihigumalaokaua igogere o horogaka. 12:9 O dodiha o naga mapako-pako gënanga yaümo maporetika! Enanga ganga o dodiha mabereki maromanga o Ibilihi ekola o Womaha ma Dorou, naga yatipu-tipu o dunia mata-mataika. Enanga yaümo o duniauku de hagala to ëna mamalaekat. 12:10 Daha ngohi toihene o ilingi kahakuatile o horogaka itemo, "Orahanënanga maöraha ma Jou Madutu wahihalamati umati! Orahanënanga ma Jou Madutu wohidumutu Ai kuaha hokä o Koano! Orahanënanga ma Koano Wohihohalamati inahijöjäjajioka gënanga Unangö wohidumutu Ai kuaha! Hababu wäkokalaki nanga riadodoto o hutu de o wange ma Jou Madutu aihimangoka, iwihihupuoka o horogaka. 12:11 Tongone nanga roriadodoto yahohihangoka ënanga, de o Duba ma Ngohaka maawunu gënanga, dé de o abari madiai ma Jou Madutuino naga önanga ihingahu-ngahu. Onanga yömodeke manga nyawa ihitai hiädono yohonenge. 12:12 Hababu gënanga kokiani o horoga dé mata-mata yogögogogere magoronaka, yomörene! Mä ibodito o dunia de o ngöto, hababu o Ibilihi iutioka nginiuku de madohata kahä amoko, karana ënanga ihiöriki maöraha mahou mahuhutulokahi." 12:13 Maöraha o dodiha o naga gënanga imamäo, ënanga yaümoka o duniauku, ënanga imuläenge imiginïki mangoheka amingohaka o nauru imakokilauoka gënanga. 12:14 Mä mangoheka gënanga imihidöaka o totaleo rajawali mapako-pako magahuhu o gahumu hinoto, hupaya münanga mohoho amingïika o tonaka ikökokakahaika, kiaka münanga aha imipaliara madëkana o taongo hange de mahononga, imihirehene de o dodiha o naga magoginïki. 12:15 Done o dodiha o naga gënanga mauruiha ihiopuru o akere kahä amoko imimeta mangoheka gënanga la imihinahini. 12:16 Mä o dunia imïriwo mangoheka gënanga; o dunia mauru yahelenga dé yalahiri o akere ihöhupu-hupu o dodiha o naga toëna mauruiha gënanga. 12:17 O dodiha o naga gënanga duru imingamo mangohekaika gënanga, hiädono ënanga ioiki yäginïki mangoheka gënanga amidifauku mahomoahi, enagënanga o nyawa mata-mata ihingou-ngounu ma Jou Madutu aipareta, dé ihidöa-döaka o hakihi mangale o Yesus dé touna Ai kuaha. 12:18 Daha o naga gënanga imaokoino o hohanoka.

Himatoko 13

13:1 Ipahaika ngohi tamäke o aiwani o gahumu moi ipuda o ngötile. Enanga matataduku ngimoi dé mahäeke tumidi. Matataduku yögëtogëtongo naga o makota o gahumu moi, dé mahäeke yögëto-gëtongo yodulihika moi o romanga iwihikokauku ma Jou Madutuika. 13:2 O aiwani ngohi tamömäke-mäke gënanga marupa hokä o harimau, dé malou hokä o beruang malou, dé mauru hokä o singa mauru. Daha o aiwani gënanga o dodiha o naga gënanga ihidöaka toëna mahirete makuata, dé toëna makuruhi imomulia dé toëna makuaha ilamo-amoko. 13:3 O aiwani mahäeke o gahumu tumidi gënanga mahigoronaka moi hölega-lega hokä manabo duru kahäamoko, mä manabo gënanga itogumoka. O dunia mata-mataika yamoteke o aiwani gënanga de mangamamäo yohëranga. 13:4 Dé onanga ihigogiriri yahoromati o dodiha o naga gënanga hababu ënanga ihidöakoka toënanga makuaha o aiwanika gënanga. Dé onanga ihigogiririö ma aiwani gënanga. Onanga yotemo, "Koiwa naga imaketero de o aiwani nënanga! Koiwa naga yakunu yoparangi yalawani ënanga!" 13:5 O aiwani gënanga ihigumala ihidemo hagala o hali duru i ëde-ëdenge dé iwihikokauku ma Jou Madutu. Enanga ihigumala ipareta o mede moruata de hinoto madëkana. 13:6 Daha ënanga i muläenge iwihikauku ma Jou Madutu dé ma Jou Madutu ai romanga. Hoko genangoli ma Jou Madutu aigogere mangï, dé mata-mata yogö gogogere o horogaka mä yähikauku. 13:7 Enanga ihi gumalaoli yalawani ma Jou Madutu aiumati inoli yähihanga önanga. Dé yakokuaha mata-mata o ahali, o negara, o bahasa, dé o hoana de o berera ihidöaka enangika. 13:8 O nyawa mata-mata yowö wango-wango o dunia malokuoka aha yahuba o aiwani gënanga, sowaliua o nyawa manga romanga ihituli-tulihoka ihira de o dunia nënanga idadi o nyawa yowango-wango manga buku magoronaka madutu to Duba ma Ngohaka yatoa-toakoka. 13:9 Hababu gënanga, nako ngini kaniakunu niihene, niihene o abari nënanga: 13:10 "O nyawa naga kokiani yätagoko, marai aha yätagoko. Dé o nyawa naga kokiani yätoma de o oworo, marai aha yätoma de o oworo. Mahababu gënanga ma Jou Madutu Ai umati kokiani yotongohono dé yosetia." 13:11 Daha ngohi tamäke o aiwani mahomoa o gahumu moi ipuda o duniaile. Enanga matataduku hinoto hokä o duba mangohaka matataduku. Mailingi hokä o dodiha o naga mailingi. 13:12 O aiwani madodihiraka gënanga toena mahimangoka ënanga yapäke o kuaha maago-agomo yamömäke-mäke maaiwanino gënanga. O dunia mata-mataika dé mata-mata yogögogogere malokuoka, yäpakisa yahuba o aiwani madodihiraka gënanga, naga manabo ilölago-agomo itogumoka. 13:13 O aiwani mahinotoka gënanga yadiai ihöhëra-hëranga ilölago-agomo. O nyawa mata-mata manga himangoka ënanga yadiai o uku o dihangoka iuti o duniauku. 13:14 Dé o nyawa mata-mata yowöwango-wango o duniaka yätipu de ihöhërahëranga yakunu yadodiai o aiwani madodihiraka gënanga toëna mahimangoka. Dé mata-mata önanga yähuloko ihigoko o aiwani yalabolaboka de o oworo maitatapu iwango gënanga ma dulada o gahumu moi. 13:15 O aiwani mahinotoka gënanga ihigumala manyawa ihidöaka o duladaika gënanga, hiädono o dulada gënanga yakunu itemo-temo dé yätoma o nyawa mata-mata yolu-oluku yahuba. 13:16 O nyawa mata-mata, yoaluhu dé yolago-agomo, yomihikini dé yokaya, o gilaongo dé o gilaongua, o aiwani gënanga yäpakisa la yatarima o nonako toönanga manga giama manirakika ekola toönanga manga bionoko. 13:17 Ka o nyawa moi ö dekoiwa yakunu yoija ekola yohukunu okianaga moi, nako önanga koiwa manga nonako gënanga, enagënanga o aiwani gënanga mahirete maromanga, ekola o gegetongo ihinyönyata-nyata o romanga gënanga. 13:18 Nenangoka iparalu naga o barija. O nyawa yososawaro yakunu yaetongo mamangarati o aiwani gënanga magegetongo, hababu o gegetongo gënanga ganga womatëngo o nyawa airomanga. Ma gegetongo ganga 666 (o ratuhu butanga de mori butanga de butanga).

Himatoko 14

14:1 Ipahaika ngohi tamäke, daha ma Duba ma Ngohaka gënanga womaokoino o Sion ma Doporonoka. Dede Unanga naga o nyawa 144.000 (yaribuhu ratuhu moi de moruata de iata) moi-moi manga bionoko yatulihika Ai romanga dé Ai Ama ai romanga. 14:2 Daha ngohi toihene o ilingi o dihangino maruruhu hokä o akere yöhahuru igiwe ma ago-agomuku dé hokä o dotoreke ikokua-kuatile ma tuuhu. O ilingi gënanga hokä o musik mailingi o kecapi ihigogogule naga magogiriaka ihi gogule manga kecapi. 14:3 O kuruhi imomulia ma himangoka dé o dodadi gahumu iatö inoli o tutuda-tutuda o kuruhi imomulia ihigilolitino gënanga, o nyawa 144.000 (ya ribuhu ratuhu moi de moruata de iata) geönanga ihi nyanyi moi o nyanyi mahungi. O nyanyi gënanga ka o nyawa moiö de yakunua imädotoko mahomoa deya 144.000 (ya ribuhu ratuhu moi de moruata de iata) o nyawa ge önanga yololapahioka o duniaino. 14:4 Onanga gënanga o nyawa i tatapu yotebini hokä o goduru maboro, karana imahi ganuua de o ngongoheka. Onanga iwi nïki ma Duba ma Ngohaka gënanga kiaika dika Unanga woiki. O nyawa mata-mataika manga higoronaka, önanga yahilapahioka hokä o huhuba madodihiraka ma Jou Madutuika dé ma Duba ma Ngohakika. 14:5 Komaiwa önanga yoëluku; dé kamahuhutulö makoiwa mabodito onangoka. 14:6 Daha ngohi tamäke o malaekat mahomoa imatëngo ihoho kahagurutile o dihangoka. O malaekat gënanga iao o abari mangale o Abari ma Oa ikokakali la ihiädono o nyawaika o duniaka enagënanga mata-mata o hoana de o berera, o bahasa dé o negara. 14:7 O malaekat gënanga ipöaka de mailingi kahäkuatile, "Niwïmodongo ma Jou Madutuika, dé nihigiriri Ai mulia! Hababu maorahoka ma Jou Madutu wahihakimi o nyawa. Niwihuba Unanga wohidödädadi o dihanga, o dunia, o ngöto dé o akere malako mata-mata!" 14:8 O malaekat mahinotoka yanïki o malaekat madodihiraka de ipöaka, "Itifaka! O Babel ma Kota ilölago-agomo itifaka! Enanga yadiaioka hagala o hoana de o berera yädaluku de o angguru ma akere, -- enagënanga o nahihu itotorou maangguru!" 14:9 Imatëngo o malaekat mahangeoka yanïki o malaekat hinoto gënanga, de ipöaka de mailingi kahakuatile, "O nyawa yahöhoromati o aiwani gënanga de toënanga madulada, dé de manga nonako o aiwani gënanga manga bionoko ekola manga giamika, 14:10 o nyawa gënanga aha yaokere ma Jou Madutu aiangguru, enagënanga Ai dohata ma angguru yöguheguheoka toëna mangïuku, kamahuhutulö de koyakurangua! O nyawa mata-mata gënanga aha yähangihara o uku dé o walira magoronaka o malaekat-malaekat yotötebi-tebini manga himangoka dé ma Duba ma Ngohaka aihimangoka. 14:11 O uku yähöhangihara o nyawa gënanga toëna manofo ikuhuhulu kahokogenangika de kahiado-adonika. O hutu de o wange madodogumu koiwa önanga yohangihara, enagënanga önanga yahöhuba-huba o aiwani gënanga dé toëna madulada, o nyawa mata-mata de manga nonako o aiwani gënanga maromanga." 14:12 O hali nënanga magoronaka ma Jou Madutu aiumati ihingou-ngounu ma Jou Madutu aipareta dé yosetia o Yesusika, iparalu yotongohono. 14:13 Daha ngohi toihene o ilingi o horogaino itemo, "Natulihi nënanga: Muläenge öraha nënanga, youtumu hagala o nyawa ka iwïleleaniohi ma Jou de yohonenge!" "Itiai!" ma Jou Madutu ai Womaha ihaluhu. "Onanga aha imatogumu de o manarama itotubuho, karana toönanga manga leleani mahasili hoko genangika aha yatomoteke önanga." 14:14 Ipahaika ngohi tamäke, hoimahimatoko moi o lobi magare-garehe. O lobi malokuoka gënanga wogogeruku womatëngo hölega-lega hokä o nyawa. Ai häekoka naga o makota gurasi o gahumu moi, dé aigiamoka naga o gakana o gugutuku madödoto-doto o gahumu moi. 14:15 Ipahaika imatëngo o malaekat mahomoa ihupu ma Jou Madutu ai Tauino. De mailingi kahakuatile, ünanga woma pöaka unangika wogögogeruku o lobi malokuoka gënanga, "Nohiwawe anigugutuku gënanga dé noutuku örahanënanga, hababu ma orahoka iutuku; o dunia iohakoka yaoaka yautuku!" 14:16 Daha ünanga wogögogeruku o lobi malokuoka gënanga wohiwawe aigugutuku o duniauku, ho o dunia mayautuku. 14:17 Ipahaika ngohi tamäke imatëngo o malaekat mahomoali ihupu ma Jou Madutu ai Tauino o horogaka. Enangö imahijöino o gakana o gugutuku madödoto-doto o gahumu moi. 14:18 Iböto gënanga, imatëngo o malaekat mahomoa, yakokuaha o uku, o huhuba mangïoka de waino. De aiilingi kahakuata ünanga womapöaka o malaekatika womahi jöjöino o gugutuku madödoto-doto gënanga, "Nohiwawe anigugutuku gënanga dé naluiti o angguru mahohoko o duniaka, karana mahohoko iomukoka!" 14:19 Ho o malaekat gënanga wohiwawe aigugutuku o duniauku dé wautuku ma angguru mahohoko maröehoka, daha ihikaweli ma Jou Madutu aidohata ihebu-hebulu maangguru madedeouku. 14:20 O angguru mahohoko gënanga yateo o kota maporetoka, dé o angguru madedeoino gënanga o awunu ihahuru hokä o ngairi magurutika o kilo ratuhu hangeika dé maluku ngade o metere hinoto.

Himatoko 15

15:1 Ipahaika ngohi tamäke o dihangoka okianaga moi ihëra-hëranga de kabiahaua makuata. Naga o malaekat tumidi dé o balä mabobaha tumidi. Nënanga wohibobaha ma Jou Madutu wakopoa Ai dohata. 15:2 Iböto de gënanga ngohi tamäke okianaga moi hapulo-pulono hokä o ngöto o kahinä imaganu o uku. Ngohi tamäkeoli hagala o nyawa yautu-utumoka o aiwani de toëna madulada, dé yäutumu o nyawa manga romanga yanononakoika de o gegetongo. Hagala o nyawa youtu-utumu gënanga imaokoino o ngöto o kahinä madatekoka inoli imahijöino o kecapi ma Jou Madutu wahidödöa-döaka onangika. 15:3 Dé onanga ihinyanyi o Musa ainyanyi ma Jou Madutu aigilaongo, dé ma Duba ma Ngohaka ainyanyi. Hoko nënanga mabetongo, "Jou, Jou Madutu noko Kuaha, hokokia maamoko dé ihëranga hagala to Ngona animanarama! Hagala o hoana de o berera ma Koano, hokokia maadili dé madiai hagala to Ngona anijojobo! 15:4 O nagona inimodongua Ngonaika, Jou? O nagona yoluku ihiabari Ani mulia? Ngona dika naga notebi-tebini. Hagala o hoana de o berera aha yoböa inihuba Ngona karana Ani jojobo iadili o nyawa mata-mata yamäkeoka." 15:5 Iböto de gënanga ngohi tamäke ma Jou ai Tau o horogaka ihelengaika, dé ma Jou ai Tau-tau naga magoronaka. 15:6 Daha o malaekat tumidi de o balä tumidi gënanga ihupu ma Jou Madutu ai Tauino. Toönanga manga pakeanga mangöere o lenan madebi-debini dé maletoletongo. Dé onanga yapäke ma ale mangunungu madadamunu o gurasi. 15:7 Ipahaika o dodadi iata mahigoronaka gënanga moi ihidöaka o malaekat tumidika gënanga o gahumu tumidi o ngï gurasi naga iömanga de ma Jou Madutu aidohata, -- ma Jou Madutu wowango kahiado-adonika. 15:8 6:4 * Done ma Jou Madutu ai Tau gënanga iömanga de o nofo ma Jou Madutu aimuliaino dé Ai kuaha. Dé hokokia madekana o balä gënanga naga yao-ao o malaekat tumidi gënanga ihibobahauwahi, ka o nyawa moiö de koiwa naga yakunu yowohama ma Jou Madutu ai Tau magoronaika.

Himatoko 16

16:1 Daha ngohi toihene o ilingi malago-agomo ma Jou Madutu ai Tau magoronaino yätemo o malaekat tumidika gënanga, "Nioiki dé niapuraraha madola ma Jou Madutu aidohata mangï tumidö gënanga o dunia malokuuku!" 16:2 O malaekat madodihiraka, ioiki de wapuraraha aingï madola o duniauku. Done ipuda o boroho-o boroho malago-agomo dé duru kahähiri mata-mata o nyawaoka naga de manga nonako o aiwani gënanga, dé hagala o nyawaoka yahohuba-huba madulada. 16:3 Iböto de gënanga o malaekat mahinotoka wapuraraha aingï madola o ngötuku. Done o ngöto maidadi hokä o nyawa mahonenge manga awunu, dé ihonenge hagala o dodadi naga iwöwango-wango o ngöto magoronaka. 16:4 Ipahaika o malaekat mahangeoka wapuraraha aingï madola hagala o ngairuku dé o akere malakouku, homa akere mata-mata imadadi o awunu. 16:5 Ngohi toihene o malaekat wakokuaha o akere wotemo, "O hukumanga Ngona nogelengaka ganga iadili, ya nö Tebi-tebini, Jou Madutu naga, dé nagaka! 16:6 Onanga yakopoaka ma Jou Madutu aiumati manga awunu dé o nabi-nabi manga awunu; örahanënanga ngona nadiai önanga o awunu yaokere. Itiai ipatutu gënanga mangale onangika!" 16:7 Daha ngohi toihene o ilingi o huhuba mangïino yotemo, "Jou, Jou Madutu noko Kuaha, itiai dé iadili hagala o hukumanga naga Ngona nagogelengaka!" 16:8 Iböto de gënanga o malaekat maiatoka wapuraraha aingï madola o wange malakoika, ho o wange malako maihigumala yatuhuku o nyawa de töena mahauku ihohau-hauku gënanga. 16:9 O nyawa yatuhuku de töena mahauku duru ihohau-hauku, dé onanga yalolai ma Jou Madutu airomanga, wakokuaha hagala o balä ihoheto-hetongo. Ngaroka hokogënanga, önanga yoluku yotoba de to önanga manga baradoha dé yoluku ihigiriri ma Jou Madutu aimulia. 16:10 Daha o malaekat mamotoaka wapuraraha aingï madola o aiwani gënanga makuruhi imomuliauku. Ho o aiwani gënanga mapopareta mata-mataika idadi ihuhutu dé o nyawa yagoli manga äkiri karana mangahiri. 16:11 Daha önanga iwilolai ma Jou Madutu o horogaka karana önanga kamanga hiri dé karana toönanga manga boro-boroho. Mä onanga yoluku yotoba de toona manga manarama itotorou. 16:12 Iböto de gënanga o malaekat mabutangaka wapuraraha aingï madola o Efrat ma Ngairi maamoamokuku gënanga. Done o ngairi gënanga idudungu hiädono o kokoano o wange mahiwariha yakunu yatilakuru imädagi. 16:13 Daha ngohi tamäke o womaha madorou gahumu hange marupa hokä o koro-koro. Moi-moi o koro-koro gënanga ihupu o dodiha o naga mauruiha, o aiwani mauruiha, dé o nabi madutua aiuruiha. 16:14 Onanga ganga o womaha madorou idodiai ihöhëra-hëranga. O womaha hangeö gënanga ioiki o kokoanoika mata-mata o dunia mata-mataika dé yätoomu önanga la imateke parangi o Wange ma amokoka, enagënanga o Wange ma Jou Madutu woko Kuahaino. 16:15 "Niihene! Ngohi toböa hokä yotohi-tohiki! Youtumu o nyawa yotatapu imägöana yaböböto dé yögoana manga pakeanga, hiädono önanga yotagiua de manga hekonoka dé idadi yamaleke o kawaha manga himangoka!" 16:16 Ipahaika o womaha-o womaha gënanga yätoomu o kokoano gënanga o ngï moioka de o Ibrani mangademo ihiromanga Harmagedon. 16:17 Iböto de gënanga o malaekat matumidoka wapuraraha aingï madola o gitawaile. Ho yoihene o ilingi ikökua-kuatile o kuruhi imomulia ma Jou Madutu ai Tauino, naga yotemo, "Yadiai ibötoka!" 16:18 Daha idadi o leletongo imakokepeleke de o dotoreke mailingi iruruhu, de ipotoka, inoli o ohu duru hömodongo. Maöraha o nyawa yahidadi komaiwahi idadi o ohu hokogënanga. O ohu nënanga duru hömodongo! 16:19 O kota malamo-amoko gënanga ibelaka idadi o regu hange, dé iwederoli o negara mata-mata makota o duniaka. Daha ma Jou Madutu womahininga mangale o Babel malamo-amoko gënanga. Ho ma Jou Madutu wadiai ënanga i okere o angguru ma Jou Madutu aiangguru mangïino -- enagënanga Ai dohata maangguru ihebu-hebulu. 16:20 O nühu mata-mata imahihanga, dé o loku mä mata-mata ihihanga. 16:21 O awana o es ma ago-agomo, moi-moi madubuho o kilo moritoa, o dihangoka de itifa yätapalu hagala o nyawa. Ho önanga iwilolai ma Jou Madutu karana o bodito o awana o es hömodo-modongo gënanga.

Himatoko 17

17:1 Iböto de gënanga o malaekat tumidö imahijöjöino o ngï gënanga manga higoronaka imatëngo yaino ngohino dé itemo, "Naino, ngohi aha tonihidumutu ngonaika sarakia o hudali ma amoko gënanga aha yahukumu, enagënanga o kota malago-agomo gënanga naga ihigoko o ngairi-o ngairi madatekino. 17:2 O kokoano o duniaka yodiai ipese-peseke de itotorou de ënanga, dé o duniaka yogögogere yädaluku karana yaokere to ëna mapeseke de madorou ma angguru." 17:3 Daha ma Jou Madutu ai Womaha ihikuaha ngohi, dé o malaekat gënanga ihiao ngohi o tonaka ikökokakahaika. Dokengoka ngohi tomimäke o ngoheka momatëngo mogogeruku o aiwani duru madödoka-dokara malokuoka, dé iomanga ituli-tulihika de o roma-romanga o hikauku ma Jou Madutuika. O aiwani gënanga mahäeke tumidoka dé matataduku ngimoi. 17:4 O ngoheka gënanga mapäke o baju mawuwungu dé duru madödoka-dokara, inoli ihiporomuika de o päke-päke o gurasi, de o intan de o folori de o muhutika. Ami giamoka momahi jöino o udo-udomo o gurasi o gahumu moi iömanga de o hali duru itotorou dé ipeseke, ami manarama itötotorou mahasilino. 17:5 Ami bionoko yodulihika moi o romanga naga de toëna mamangarati irörahasia. O romanga gënanga ganga "O Babel Ma Lamo-amoko, o ayo de hagala o hudali dé o nyawa manga kalakuanga itotorou o duniaka." 17:6 Daha ngohi tomimäke o ngoheka gënanga imi daluku de ma Jou Madutu aiumati manga awunu, dé manga awunu hagala o nyawa yätoma-toma karana yosetia o Yesusika. Maöraha ngohi tomimäke o ngoheka gënanga, ngohi kato hëra-hërangika. 17:7 Daha o malaekat gënanga ihitemo ngohino, "Mahababu okia ngona kano hëra-hërangika! Kayaoa de ngohi tonihingahu o ngoheka gënanga amirahasia dé o aiwani mobare-barenuku marahasia, enagënanga o aiwani mahäeke tumidoka dé matataduku ngimoi. 17:8 O aiwani gënanga mahiraino iwango, mä oraha nenangä iwangokauali. Enanga mahutuohi aha ihupu o honenge mawaiile dé aha ioiki yödumutu o binahaika. O nyawa yowöwango-wango o duniaka, manga romanga yatuli-tulihua o Nyawa yo Wango-wango ma Buku magoronaka ihira de o dunia nënanga idadi aha yohëranga nako yamäke o aiwani gënanga. Hababu o aiwani gënanga mahiraino iwango. Oraha nanga ënanga iwangokauali, mä enanga aha iböaokali. 17:9 O hali nënanga magoronaka i paralu naga o sawaro dé o mangarati. Mahäeke tumidi gënanga ganga o doporono gahumu tumidi; enagënanga odoporono-odoporono amingï o ngoheka gënanga mogögogeruku. Dé mahäeke tumidi gënanga gangö o koano yätumidi: 17:10 manga higoronaka yämotoa yotifaka, womatëngo kawoparetaohi dé womatëngohi woböaowahi. 17:11 Dé o aiwani mahiraino iwango, mä oraha nanga iwangokauali, ganga o koano matufangeoka. Unanga ganga makoano yatumidi ho ünanga ganga womatëngo, örahananga woiki magogiria wodumutu o binaha. 17:12 O tataduku ngimoi namömake-make gënanga ganga o koano yangimoi yomulaengowahi yopareta. Mä onanga aha yahidöaka o kuaha la yopareta hokä o koano imakinïki de o aiwani gënanga madëkana o jam moi. 17:13 O koano yangimoiö nënanga mata-mata de manga dungutu imakoketero; önanga mata-mata ihidöaka toönanga manga kuata dé manga kuaha o aiwanika gënanga. 17:14 Onanga aha yoparangi iwilawani ma Duba ma Ngohaka gënanga. Mä ma Duba ma Ngohaka gënanga dé iwinöninïki yososetia wä aho-ahokoka dé wäiri-irikoka gënanga aha yähihanga o kokoano gënanga, hababu Unanga hagala o tuanga manga Jou, dé hagala o kokoano manga Koano." 17:15 O malaekat gënanga itemoli, "O akere naga ngona namäke gënanga, mohuda-hudali gënanga amingï mogogere, ganga hagala o hoana de o berera, hagala o kawaha, hagala o negara dé hagala o bahasa. 17:16 O tataduku ngimoi ngona namö make-make dé o aiwani gënanga aha imïdohata mohuda-hudali gënanga. Onanga aha yaora hagala moi-moi tomünanga madutu, dé imidiai münanga mohekono. Onanga aha yaolomo amiakeme dé imibinaha de o uku. 17:17 Hababu ma Jou Madutu wagarakioka toönanga manga hininga la ihidagi ma Jou Madutu aidatoro. Ma Jou Madutu wadiai önanga o fakati moi la ihidöaka toönanga manga kuaha o aiwanika gënanga, hupaya o aiwani gënanga ipareta hiädono idadi okia ma Jou Madutu wohidodemoka. 17:18 O ngoheka nomimäke-mäke gënanga enaganga o kota ma lago-agomo, yäpopareta o kokoano o duniaoka."

Himatoko 18

18:1 Iböto degënanga ngohi tamäke o malaekat mahomoa imatëngo iuti o horogauku. Enanga de makuaha iamoko, dé toëna maletongo yadiai o dunia mata-mataika idadi itararono. 18:2 14:8 * Dema ilingi kahaamokile, ënanga ipöaka, "Itifaka! O Babel ma amoko itifaka! Orahananga imadadi hagala o hëtanga dé hagala o womaha madorou mangï. Toena magoronaka hagala rupa o totaleo madorou dé o nyawa yödoha-dohata. 18:3 Hababu hagala o hoana de o berera manyawa yaokeroka toëna manahihu itotorou ma angguru. O kokoano o duniaka yodiai ipese-peseke dede ënanga, dé imahuku-hukunu o duniaka idadi yokaya mangale toëna manahihu yakunua yatumungu gënanga." 18:4 Daha ngohi toihene o ilingi mahomoa o horogaino yotemo, "Nihupu, Ahi umati! Magoronaka nihupu! Uha ngini nianïki toëna mabaradoha dé mahukumanga nimahi tagongo! 18:5 Hababu mabaradoha itotoporono hiädono daku o dihangile, dé ma Jou Madutu aha wohininga madorou. 18:6 Nihidapara ënanga hoka sarakia ënanga inihidapara ngini; nia balahi enangika nihigali mahinoto mangale mata-mata yadodiaioka. Nioguhe maudo-udomo de o daluku iböbiha-biha higali mahinoto mabiha iö oke-okere ënanga yasosadia mangale ngini. 18:7 Nihidöaka enangika o huha de o hangihara dé o duka de o baliha imaketero mangöe de o mulia dé o dagakunu i hi döa-döaka ami dirika mahirete. Hababu münanga hokogenangika dika matemo amidirika, 'Ngohi nënanga o koano o ngoheka topopareta! Ngohi o ngoheka bobaoua; ngohi aha tamäoua o hininga mahuha!' 18:8 Karana o hali gënanga, hokä o wange moioka dika münanga aha imi tapalu o bodito -- o panyake, o hininga mahuha, dé o habirokata. Dé munanga aha imituhuku de o uku, hababu Ma Jou Madutu wokuaha womihihaki-hakimi gënanga." 18:9 Okokoano oduniaka yamote-moteke hagala amimanarama ipese-peseke magoronaka dé o ngoheka gënanga aminahihu aha yögari dé yödodora o kota gënanga maöraha okia önanga yamäke o uku ihituhutuhuku manofo ikuhuhulu. 18:10 Onanga aha kama gurutoka de imaokoino hababu önanga yömodongo yäkorona toëna mahuha demahangihara. Onanga yotemo, "Amao, kao goguleua mabodito o kota nënanga maromanga kiaka dika yögihene -- o Babel okota ikökua-kuata! O jam moi magoronaka dika anihukumanga yadiaioka!" 18:11 18:12 Moiokaua yoija o gurasi, o haäka, o intan de o folori, dé toönanga manga muhutika; o ngöere o lenan, o ngöere mawuwungu, o hutara, dé o ngöere duru madödoka-dokara; hagala marupa o gota igapa-gapangua hamäke, okia honanga yadodiai de o gaja mahihipata, dé yadodiai de o gota mahöhali-hali maija, yadodiai de o tabaga, de o behi, dé de o marmar; 18:13 o kayu manis makai, o rampa-rampa, o dupa, o mur, dé o manyanyi; o angguru dé o minya, o gopuno dé o gandum; o hapi dé o duba, o kuda dé o kereta, o gogilaongo, maboboloi o nyawa manga jiwa ö. 18:14 Imahukuhukunu imitemo mangohekaika gënanga, "Mata-mata ngona nonönahihu nomahitongona koiwaka, dé hagala nowango nomahi sosanangi dé anihailoa ihihangoka. Ngona aha konamäkeokaua!" 18:15 Ima huku-hukunu yokaya-kayaoka karana ima hukunu o kotaoka gënanga aha kamagurutoka de imaokoino, hababu önanga yömodongo yäkorona mahuha de mahangihara. Onanga aha yoari dé imanonakoika yoduka, 18:16 daha yotemo, "Amao ka o goguleua mabodito o kota nënanga maromanga kiakadika yögihene! Mabiaha ënanga yapäke o ngöere o lenan, o ngöere mawuwungu, de o ngöere duru madödoka-dokara; mabiaha iniömanga de o päke-päke gurasi, o intan de o folori de o muhutika! 18:17 Mä o jam moi dika magoronaka, ihihangoka hagala toëna makaya gënanga!" Mata-mata o kapa makaputeni, o kapa yoböbarebarene, dé o kapaoka manyawa, inoli o nyawa imalölingi-lingiri o ngötoka, kamagurutoka de imaokoino. 18:18 Dé yopöaka maöraha yamäke manofo ikuhuhulu o uku yatuhu-tuhuku ma kota gënanga. Onanga yopöaka, "Komaiwa naga o kota mahomoa hokä o kota malago-agomo nënanga!" 18:19 Done önanga ihibarihi o kafo manga mumukuku hokä manonako yoduka, daha yoari dé yopöa-pöaka, "Amao, ka o goguleua mabodito o kota malago-agomo nënanga. Toena makaya yadiaioka o nyawa mata-mata de manga kapa-kapaoka o ngötoka idadi yokaya! Mä o jam moi dika magoronaka, ënanga de mahagala mata-mata imahidihihangoka!" 18:20 Hei horoga, nimörene mangale o kota gënanga iwedere! Hei ma Jou Madutu aiumati, rasul-rasul, dé o nabi-nabi, nimörene! Hababu ma Jou Madutu wahukumoka ënanga hokä mabalaha okianaga yadodiaioka nginika! 18:21 Iböto gënanga, o malaekat imatëngo ikökua-kuata yagöraka o helewo gahumu moi -- ma amoko ho o gulinga mahelewo malago-agomo -- daha wohikaweli o ngöto magoronauku de itemo, "Hokonënanga madodagi o Babel makota ihigögogiriri gënanga aha ihikaweli kahäkuata hiädono aha koyamäkeokaua. 18:22 o suling ihigögogoguleino, dé o trompet yowöwuwuwuino, aha yoihenokaua anihidogoronaka! Aha kawomatengö ma iwimäkeua okianaga wododiai wososawaro genangokadau, dé o helewo o gulinga mailingi ma aha yögihenokaua. 18:23 Aha o nyawa yamäkeokaua o hilo madararono anihigoronaka; dé aha yoihenokauali o kawingi marameanga marame genangokadau. Ani da ganga manyawa yolölago-agomo o duniaka, dé de anidodötoko irörahasia ngona nätipu hagala o hoana de o berera o duniaka!" 18:24 O Babel yahukumu hababu o kota gënanga magoronaka yamäkeoka o nabi-nabi manga awunu, ma Jou Madutu aiumati manga awunu -- de madipoko o nyawa mata-mata yätoma-tomaka o dunia malokuoka toona manga awunu.

Himatoko 19

19:1 Iböto de gënanga ngohi toihene okianaga moi hokä o nyawa yowöe-wöe manga ilingi o horogaino yopöa-pöaka, "Niwi higiriri ma Jou Madutu! Tongone nanga Jou Madutu ganga ma Jou Madutu wohihohalamati; Unanga ma Jou Madutu womomulia dé wokokuaha! 19:2 Wohidero o adili hokä o hakimi woadili dé wobarija! Unanga womigelengaka o hukumanga o hudali maamokika, makokilianga o dunia de tomuna amimanarama ipese-peseke. Ma Jou Madutu womihukumoka mohöhuda-hudali gënanga, hababu mätomaka ma Jou Madutu aigogilaongo." 19:3 Daha o nyawa yowöe-wöe manga ilingi gënanga ipöakoli, "Niwihigiriri ma Jou Madutu! O uku manofo yatötuhu-tuhuku o kota maamoko gënanga aha ikuhuhulu itogu-togumua!" 19:4 Ho o tutuda yamonaoko de yaruata gënanga dé o dodadi iata yakokilolitino de o kuruhi imomulia gënanga imahitudukuku dé iwihuba ma Jou Madutu naga wogö gogeruku o kuruhi imomuliaka. Onanga yotemo, "Igoungu! Hihigiriri ma Jou Madutu!" 19:5 Daha o kuruhi imomuliaino gënanga toihene o ilingi itemo, "Niwihigiriri ma Jou Madutu, hei mata-mata ma Jou Madutu aigilaongo, dé o nyawa mata-mata -- yolago-agomo de yohohumujuru -- iwihöhuba-huba ma Jou Madutu!" 19:6 Iböto de gënanga ngohi toihene okianaga moi hokä o nyawa o doomu moi duruhë kamangangöe mangailingi; mailingi hokä o moku-moku malulu dé hokä o dotoreke maruruhu. Ngohi toihene önanga yotemo, "Niwihigiriri Ma Jou Madutu! Hababu ma Jou, tongone nanga Jou Madutu Duru woko Kuaha gënanga örahanënanga wopareta! 19:7 Niaino ngone homörene dé homagarago; niaino ngone hohigiriri Ai mulia! Hababu yadonoka Ai kawingi mawange wasösö o romanga o Duba ma Ngohaka gënanga, dé mangoheka womikawi-kawingi momäböbötoka la yokawingi. 19:8 Amipäke o ngöere o lenan malöleto-letongo imihidöakoka munangika la mapäke." (O pakeanga mangöere o lenan gënanga ganga hagala o manarama maoa-oa yadödodiai ma Jou Madutu aiumati.) 19:9 Daha o malaekat genangö wohitemo ngohino, "Natulihi nënanga: 'Youtumu o nyawa yäaho-ahoko ma Duba ma Ngohaka gënanga aikawingi marameangino.' " Ipaha o malaekat gënanga wödogoli, "Nënanga o abari madiai ma Jou Madutuino." 19:10 Ngohi tomahitudukuku o malaekat gënanga mahimangoka tomau tihuba, mä unanga wohitemo ngohino, "Uha! Uha nohihuba ngohi, nïhuba ma Jou Madutu! Hababu ngohiö makao gilaongo imatero hokä ngona dé hokä mata-mata aniroriadodoto imahi jojojö ikekete o Yesus aihakihiika!" Hababu o Yesus aihakihi gënanga yahidöaka o hidumutu hagala o nyawa yohingahu-ngahu okianaga idödadadiuahi. 19:11 Ipahaika ngohi tamäke o horoga ihelenga, daha tamäke o kuda magögare-garehe moi. Wöbare-barenuku airomanga Wososetia dé Wototiai. O hukumanga woputuhu magoronaka dé o parangi wadodiai Unanga woadili. 19:12 Ai lako hokä o uku madokara dé Ai häekoka wapäke o makota mangöe. Ai dirioka yatulihika moi o romanga; dé duga-duga Unanga mahirete wohiöriki o romanga gënanga. 19:13 O juba wapöpäke-päke yatonoka o awunuku. Dé Unanga iwihetongo "Ma Jou Madutu ai Demo". 19:14 O horogaka matentara iwitomoteke Unanga de yöbarenuku o kuda magögare-garehe, dé manga pakeanga mangöere o lenan magare-garehe de itebini. 19:15 Ai uruiha ihupuiha o oworo moi madödoto-doto dé de o oworo gënanga Unanga aha wähihanga hagala o hoana de o berera, dé Unanga aha wäpareta önanga de o diki-diki o behi. Unanga aha wödëo o angguru ma Jou Madutu Duru woko Kuaha aidohata maangguru madedëo magoronauku. 19:16 Ai jubaika dé Ai ugurika yödulihika o romanga nënanga, "O koano de hagala o koano, dé o Jou de hagala o tuanga." 19:17 Daha ngohi tamäke imatëngo o malaekat imaokoino o wange malakoka. De aiilingi kahakuatile ünanga wopöaka o totaleoika mata-mata ihöhöhoho o gitawaka, "Niaino nimatoomu la niohimanga o rameanga maamoko wohirörame-rame ma Jou Madutu! 19:18 Niaino niolomo o kokoano manga akeme, o kokapita manga akeme dé yonönau-nauru manga akeme; niaino niaolomo o kuda yoböbare-barene manga akeme de manga kuda ma akeme dé o nyawa o umati mata-mataika manga akeme yolago-agomo dé yohohumujuru, o gilaongo dé yogogilaongua!" 19:19 Ipaha ngohi tamäke o aiwani gënanga, dé o kokoano o duniaka de toona mangatentara, imatoomu la yoparangi iwi lawani ünanga woböbare-barenuku o kuda magare-garehe gënanga dé aitentara. 19:20 Done o aiwani gënanga yatägoko kamamoi de o nabi madutua yadödodiaioka ihöhëra-hëranga o aiwani gënanga mahimangoka. (De ihöhëra-hëranga gënanga o aiwani gënanga yätipu hagala o nyawa de manga nonakoka o aiwani gënanga manonako, dé hagala o nyawa yahuba-huba o aiwani gënanga madulada.) Daha o aiwani gënanga dé o nabi madutua gënanga kamanga ngango yäumo o uku itoka-tokara de o walira mangötuku. 19:21 Dé toona manga tentara yätoma de o oworo ihöhupu-hupu aiuruiha woböbare-barene o kuda magö gare-garehe gënanga. Ho hagala o totaleo maiböa dé yaolomo isabaranga to önanga manga akeme yätoma-tomaka gënanga.

Himatoko 20

20:1 Iböto de gënanga ngohi tamäke o malaekat imatëngo iuti o horogadegauku. Ai giamoka ünanga womahi jöino o honenge mawai makusi de o rante o behi mapako-pako gahumu moi. 20:2 Daha ünanga watagoko o dodiha o naga gënanga, o dodiha mabereki -- enagënanga o Ibilihi ekola o Womaha ma Dorou gënanga -- dé waliko de airante o behi o taongo o ribuhu moi madëkana. 20:3 Ipaha o malaekat gënanga waumo madodiha o naga gënanga o honenge mawaiuku, daha wakusi o wai gënanga dé wasegel, hupaya o dodiha o naga gënanga yakunokaua yätipu hagala o hoana de o berera manyawa ihira de o taongo o ribuhu moi imata. Iböto de gënanga kokiani ënanga yapidili mä maöraha itipoko. 20:4 Daha ngohi tamäke o kuruhi imomulia, dé hagala o nyawa yogögogeruku o kuruhi imomuliaoka gënanga yahidöaka o kuaha la yaputuhu o hukumanga. Ngohi tamäkeö hagala o nyawa manga häeke yatobi-tobikoka manga jiwa karana önanga ihidöaka o hakihi mangale o Yesus, dé ihibarihi o behehongo ma Jou Madutuino. O nyawa geönanga yahubaua o aiwani, ekola madulada. Onangö komaiwa yatarima o aiwani gënanga manonako manga bionoko ekola toona manga giamika. Ho önanga yowango okali dé yopareta hokä o koano de o Kristus o taongo o ribuhu moi madëkana. 20:5 Nenangala madodihiraka o nyawa yohone-honengoka yomomikokali. (Mä o nyawa yohone-honenge mahomoa yowango okaua madekana maöraha o taongo o ribuhu moi gënanga.) 20:6 Youtumu hagala o nyawa imakomöteke yahimomikokali madodihiraka gënanga. Onanga yopatutu yodadi madutu toma Jou Madutu. O honenge mahinotoka yäkuahaua önanga. Onanga aha yodadi ma Jou Madutu ai imam-imam dé o Kristus ai imam-imam; dé onanga aha yopareta dede Unanga o taongo o ribuhu moi madëkana. 20:7 Maöraha o taongo o ribuhu moi gënanga ipaha, o Ibilihi o buioka aha yapidili, 20:8 dé enanga aha ioiki yätipu hagala o hoana de o berera manyawa naga imahikokabarihika o dunia mata-mataika enagënanga o Gog dé o Magog. O Ibilihi yätoomu önanga la imateke parangi, o doomu moi malago-agomo duru, manga ngöe hokä o dowongi o ngötoka. 20:9 Ho onangö ma imahigerewoto o dunia mata-mataika, daha yakiloliti ma Jou Madutu ai umati manga tau-tau dé o kota ma Jou Madutu wödora-dora. Mä o uku iuti o dihanguku dé yäbinaha önanga. 20:10 Ipaha o Ibilihi yatö tipu-tipu önanga gënanga, ihikaweli o uku dé o walira mangötuku. Genangokadau mangï o aiwani dé o nabi madutua gënanga yäumo i hiraka. Onanga aha yähangihara o hutu de o wange de kahiado-adonika. 20:11 Ipaha de gënanga ngohi tamäke o gahumu moi o kuruhi imomulia magare-garehe malamo-amoko dé Unanga wogögogeruku malokuoka. O dihanga dé o dunia ihihanga Ai himangoka, hiädono yamäkeokaua. 20:12 De ngohi tämäke o nyawa yohone-honenge, yolago-agomo de yohohumujuru, imaokoino o kuruhi imomulia gënanga mahimangoka. Ho o buku-bukuö yahelenga. Daha o gahumu moi o buku mahomoa yahelenga enagënanga o Nyawa yo Wango-wango ma Buku. Ipaha o hukumanga yägelenga o nyawa yohone-honenguku, imatero de toönanga manga manarama imoteke yatuli-tulihuku o buku-buku gënanga magoronaka. 20:13 Daha o ngöto ihidöaka o nyawa yohöhone-honenge o ngöto magoronaka. O Honenge de o Honenge ma Alamö ihidöaka o nyawa yohone-honenge naga enangoka. Dé o nyawa yohone-honenge gënanga mata-mata yägelenga o hukumanga imatero de toönanga manga manarama. 20:14 Ipaha o Honenge de o Honenge ma Alami ihikaweli o uku mangötuku. (O uku mangöto nënanga ganga o honenge mahinotoka.) 20:15 Hagala o nyawa ituli-tulihua manga romanga o Nyawa yo Wango-wango ma Buku magoronaka, yäumo o uku mangötuku.

Himatoko 21

21:1 Daha ngohi tamäke o dihanga mahungi dé o dunia mahungi. O dihanga madodihiraka dé o dunia madodihiraka ma ihihanga, inoli o ngöto maihihanga. 21:2 Ho ngohi tamäke o kota itebi-tebini gënanga, enagënanga o Yerusalem mahungi, iuti o horogauku ma Jou Madutuino. O kota gënanga ihidiaioka hokä momatëngo o ngoheka mokawi-kawingi imipäkeika la imamäke de manauru wokawi-kawingi. 21:3 Daha ngohi toihene o ilingi o kuruhi imomuliaino gënanga ipöaka kahäkuatile, "Orahananga ma Jou Madutu aigogere mangï ganga kamamoi de o nyawa! Unanga aha wowango dede önanga, dé onanga aha yodadi Ai umati. Ma Jou Madutu mahirete aha naga dede önanga dé wodadi toönanga manga Jou Madutu. 21:4 Unanga aha waehe hagala manga köngo to önanga manga lakoka. O honenge aha kowalioka; o hininga mahuha, o gari, ekola o hiri makoiwakaoli. O hali ihöhira-hira ihihangoka." 21:5 Daha Unanga wogögogeruku o kuruhi imomuliaka gënanga wotemo, "Orahanënanga Ngohi tadiai mata-mata mahungi!" Unanga wohitemoli ngohino, "Natulihi nënanga, hababu hagala o demo-demo nënanga itiai dé yakunu hangaku." 21:6 Daha Unanga wotemo, "Idadioka! Ngohi nanga madodihiraka dé mabobahaka; Ngohi nanga ma Jou Mamulaengohi hiädono ihi Bobaha. O nyawa moi-moi manga kiriti madudungu, aha tahiokere de koiwa mabobangu o akere matitino ihidödöa-döaka o ngango. 21:7 Hagala o nyawa youtu-utumu aha yatarima hagala o hali nënanga Ngohino. Ngohi aha todadi manga Jou Madutu, dé onanga aha yodadi Ahi ngohaka. 21:8 Mä o nyawa yokëokëoko, yososetiaua, manga kalakuanga itotorou, yotoma-toma, manga manarama ipese-peseke, de o nyawa yapäke-päke o gumatere de o maihi, o gomanga yahuba-huba, dé mata-mata yoöelu-eluku aha yäumo o uku mangöto dé o walira itötoka-tokarika, enagënanga o honenge mahinotoka." 21:9 O malaekat tumidi manga hidogoronaka imatëngo wasosö inoka ongï-ongï iö oma-omanga de o bodito tumidi mabobaha gënanga waino ngohino dé wohitemo, "Naino! Ngohi aha tonihidumutu ngonaika o Ngoheka mo Kawi-kawingi, enagënanga ma Duba ma Ngohaka ngoihekata." 21:10 Ho ma Jou Madutu ai Womaha ihi kuahaino ngohi, dé o malaekat gënanga ihiao ngohi o loku duru magögurutile matubuile. Enanga ihihidumutu ngohino o Yerusalem, o kota itebi-tebini gënanga, o kota gënanga iuti o horogaka dé yauku ma Jou Madutuino, 21:11 de maletongo dé ma Jou Madutu aimulia. O kota gënanga iletoletongo hokä o intan de o folori, hokä o helewo baiduri pandan madödodono hokä o kahinä maleto-letongo. 21:12 Mabebeno o mehele magilolitino magurutile de malamoko, de mangorana ngimoi de hinoto, dé o malaekat ngimoi de hinoto yögöana. Mangora-ngoranika yödulihika o Israeloka manga hoana de manga ahali ngimoi de hinoto manga roma-romanga. 21:13 Naga o ngorana hange yöhimanga yögeto-getongo madumutu: hange o wange mahiwaroko, hange o koreharaile, hange o koremieuku, dé hange o wange madumuniha. 21:14 O kota gënanga mabebeno o mehele ihigoko o pondasi mahelewo ngimoi de hinoto malokuoka. O pondasi mahelewoka gënanga yödulihika ma Duba ma Ngohaka airasul yangimoi de yahinoto gënanga manga roma-romanga. 21:15 O malaekat mimatemo-temo dede ngohi gënanga de aiduduga o gurasi, la watuga o kota gënanga, mangora-ngorana dé mabebeno o mehele. 21:16 O kota gënanga itüku pahagi iata itotiai -- magurutu imatero de mangöata. Ho o malaekat gënanga watuga o kota gënanga de touna aiduduga; inyata magurutu o metere o kilo2400 (o ribuhu hinoto de o ratuhu iata); mangöata dé magurutile imatero hokä magurutu. 21:17 Maöraha o malaekat gënanga watuga mabebeno o mehele, inyata mabebeno o mehele gënanga magurutile o metere mori butanga. O duduga yapöpäke-päke o malaekat ganga o duduga yapöpäke-päke o nyawa. 21:18 O kota gënanga mabebeno o mehele ihidiai de o helewo baiduri pandan, ho dë makota mahirete de o gurasi madutu, mamododono hokä o kahinä. 21:19 O kota gënanga mapondasi mahelewo yaporomu de hagala rupa o intan de o folori. Mapondasi madodihiraka mahelewo ihidiai de o helewo baiduri pandan, mahinotoka de o helewo nilam, mahangeoka de o helewo yakut, maiatoka de o helewo zamrud, 21:20 mamotoaka de o helewo baiduri sepah, mabutangaka de o helewo delima, matumidoka de o helewo ratna cempaka, matufangeoka de o helewo pirus, mahiwoka de o helewo topas, mangimoioka de o helewo krisopras, mangimoi de moioka de o helewo lazuardi, dé mangimoi de hinotoka de o helewo kecubung. 21:21 Ngimoi de hinoto mangorana ganga ngimoi de hinoto o muhutika, ongorana moi-ongorana moi ihidiai de o muhutika moi. Ma ngëkomo o kotaoka gënanga i hi diai de o gurasi madutu, mamododono hokä o kahinä ilöleto-letongo. 21:22 Ngohi tamäkeua ma Jou Madutu ai Tau o kota magoronaka gënanga, hababu ma Jou Madutu ai Tau ganga ma Jou mahirete, ma Jou Madutu Duru woko Kuaha, dé ma Duba ma Ngohaka gënanga. 21:23 O kota gënanga iparaluua o wange malako ekola o mede yodihiwara, hababu ma Jou Madutu aimulia yatararono, dé ma Duba ma Ngohaka gënanga ganga toëna mahilo. 21:24 O hoana de o berera manyawa o duniaka aha yotagi Ai dararono magoronaka, dé o kokoano ma aha yao toönanga manga kaya o kota gënanga magoronaika. 21:25 Mangorana-mangorana o kota gënanga aha ihelengaika o wange magurutu; aha koyabënoua, hababu genangoka yohutuokaua. 21:26 O hoana dé o berera manyawa manga horomati dé manga kaya aha yao o kota gënanga magoronaika. 21:27 Mä o nyawa yadödodiai hagala o hali haemo-emono, ekola o nyawa yoelu-eluku -- madipoko okia dika mapöpese-peseke, hakali-kali aha yowohamua magoronaika. Aha yowohama duga-duga o nyawa naga manga romanga yatuli-tulihoka o Nyawa yo Wango-wango ma Buku magoronaka, ma Duba ma Ngohaka gënanga Ai buku.

Himatoko 22

22:1 O malaekat genangoli wohïhimatoko ngohino o ngairi ma akere ihidöa-döaka o wowango. O ngairi gënanga ileletongo hokä o kahinä maleto-letongo dé ihahuru ma Jou Madutu de ma Duba ma Ngohaka manga kuruhi imomuliaino, 22:2 o kota gënanga mangëkomo mahidodogoronaoko. O ngairi gënanga madatekino, yöarihohononga naga o gotamautu o ngangomatiti, o taongo moi, ihohoko mangimoi de mahinoto, enagënanga o mede moi mamoi. To ëna mahoka yapäke la yahitogumu o hoana de o berera manyawa. 22:3 O kota gënanga magoronaka kamoiö de yämäkeua ma Jou Madutu ailolai yäkorona. Ma Jou Madutu dé ma Duba ma Ngohaka manga kuruhi imomulia aha naga o kota gënanga magoronaka. Aigogilaongo aha yopuji Unangika, 22:4 dé yamäke Aibiono. Airomanga aha yödulihi toona mangabionoko. 22:5 Onanga aha yöparaluua o hilo ekola o wange malako madararono, hababu yöhutuokaua, dé Ma Jou Madutu mahirete aha wätararono önanga. Ho önanga aha yopareta hokä o koano kahiado-adonika. 22:6 Daha o malaekat gënanga ihitemo ngohino, "O demo-demo nënanga itiai dé yakunu hangaku. Ma Jou Madutu wahidödöa-döaka ai Womaha o nabi-nabika, wähulokoka Aimalaekat la wahidumutu Aigogilaongika okianaga demadataiti kokiani idadi." 22:7 "Niatailako nihidodiai nënanga!" o Yesus wato, "Ngohi aha itaiti toböa. Youtumu o nyawa ihingou-ngounu o nubuat mademo-demo o buku nënanga magoronaka!" 22:8 Ngohi, o Yohanis, toihenoka dé tamäkeoka mata-mata nënanga. Ipaha ngohi toihene dé tamäke iböto ngohi tomahitudukuku o malaekat wohihimato-matokoka mata-mata gënanga ngohino mahimangoka, dé ngohi tomau tihuba ünanga, 22:9 mä ena ihitemo ngohino, "Uha! Uha nohihuba ngohi! Nïhuba ma Jou Madutu! Hababu ngohiö ma kao gilaongo hokä ngona, dé hokä ani roriadodoto o nabi-nabi dé o nyawa mata-mata ihingöngou-ngounu hagala o behehongo o buku nënanga magoronaka!" 22:10 Daha ënanga ihitemoli, "Uha narahasia o nubuat mademo-demo o buku nënanga magoronaka, hababu maöraha itigioka mata-mata nënanga aha idadi. 22:11 O nyawa madorou, malaikala gila-gila o dorou yodiai; o nyawa yopöpese-peseke, malaikala manga diri yapeseke; o nyawa yamömote-moteke ma Jou Madutu aimau malaikala gila-gila yamoteke ma Jou Madutu aimau, dé o nyawa yowango duga-duga mangale ma Jou Madutu, malaikala gila-gila yowango duga-duga mangale ma Jou Madutu." 22:12 "Nia tailako nihidodiai nënanga!" o Yesus wato, "Itedekanokaua Ngohi aha toböa dé toao o hewa la tabalaha moi-moi o nyawa imoteke okianaga yadodiaioka. 22:13 Ngohi nanga madodihiraka dé mabobahaka; Ngohi nanga ma Jou Mamulaengohi hiädono ihi Bobaha." 22:14 Youtumu o nyawa yafoka manga juba hiädono itebini hiädono önanga de manga haku yaolomo o wowango magota mautu mahohoko dé yowohama o kota gënanga magoronaika yanonu toëna mangorana. 22:15 Mä o nyawa yadodiai hagala o hali duru itotorou, yogogumatere dé yomai-maihi, hagala o nyawa yododiai ipöpese-peseke, yotoma-toma, o gomanga yahuba-huba, dé hagala o nyawa yoelu-eluku, kayaoa de manga demo-demo kayaoa de manga manarama, o nyawa geönanga mata-mata manga ngï o kota gënanga toëna maporetoka. 22:16 "Ngohi o Yesus, tohidingotoka Ahi malaekat nginika hupaya ënanga inihingahu o hali-o hali nënanga mangale o jemaat-jemaat manga paralu. Ngohi nënanga o Daud aidifauku; Ngohi nanga o koruku o wange mahiwaroko i totararono gënanga." 22:17 Ma Jou Madutu ai Womaha de ma Ngoheka mo Kawi-kawingi yotemo, "Niaino!" Moi-moi o nyawa yoihe-ihene nënanga kokiani yotemoli, "Niaino!" O nagona manga kiriti madudungu kokiani önanga yaino! Dé o nagona yoigo, kokiani önanga ima lë o akere ihidöa-döaka o ngango gënanga de koiwa mabobangu. 22:18 Moi-moi o nyawa yoihe-ihene o nubuat mademo-demo o buku nënanga magoronaka, ngohi, o Yohanis, onangika tohidöaka o hohininga nënanga: nako o nyawa yödogo okianaga moi o nubuat mademo-demoika nënanga, done ma Jou Madutu aha wödogo o nyawa ge önanga manga hukumanga dé hagala o balä ihiö ade-adeoka o buku nënanga magoronaka. 22:19 Dé nako o nyawa yakuranga okianaga moi o nubuat nënanga mademo-demo, done ma Jou Madutu o aha wakuranga manga hidoku naga ihi o ade-adeoka o buku nënanga magoronaka -- enagënanga o wowango magota mautuino mahidoku dé o kota i tebi-tebinino gënanga. 22:20 Unanga wohiöado-adono o abari mata-mata nënanga wotemo, "Itiai, Ngohi aha itaiti toböa!" Amin! Naino, ya Jou Yesus! 22:21 Tanu ma Jou Yesus wähidöaka Ai barakati ma Jou Madutu Ai umatika mata-mata!