LI'I ENGGE PA-PALARA-NA JOANE

Larana na Li'i adekewe dadi ata

1:1 Ne kapu'u-nawe wa'ini na Li'i, mòno na Li'i mbàra-nani 'jAla, mòno 'jAlawa na Li'i. 2 Kapu'u-nawe Nia-dona ane'ena mbàrana 'jAla. 3 Nia nia ka nadadi-we ngara-nduka ndèkana; nia ka ngara hèti adadi baa nda'iki ia adadi panda padana-na Nia. 4 Na Nia pandou-nawe toleka, nia ka ne toleka awànggara-we pa-mangewala dèngana atapi'a. 5 Nia ka na awànggara na-wànggara kapòta dana, tàka ne kapòta nda nadeimba-kiwa. 6 Ka àmeni aia ata pa-patuka-na 'jAla, Joane-we ngarana. 7 Mainawe pa-zàkita, ka na-zàkita-ni na awànggara, ngga'i ngara ata ka napawai orona nia. 8 Nda niaki nia Na awànggara, nia-kidowe ka zàkita-ngge larana na awànggara, ba trina. 9 Na awànggara pòngu tàka, a-pa-mangewala-wa ia ata ia ata, àme baani pònu tanangge. 10 Wa'i baani pònu tana, Nia nia ka nadadi-we iinawe pònu tana, tàka na ata pònu tana ndaa pànde-kini. 11 Mainawe mbàrada douna, tàka hida douna ndaa deimba-kiwa. 12 Tàka ngara adeimbawa, na-keketa-wi kaa ndoungge pandou paana 'jAla, nàme awainawe ngarana. 13 Ne dadida inda wali ra'a-kiwe, inda wali-kinawe patèki dadi ata, inda wali-kinawe pambei kabani, tàka awali-nawe 'jAla. 14 Nia ka na Li'i ka nadeke-we dadi ata mòno nandou wa'i tilunda, mòno ma-pazèra baanawe mbotona ahinana mbotona ana akanua dadi, awali àme mbàrana 'jAma, ba nduka ndua nduka biawa. 15 Na Joane nia azàkita-nawe larana ba naai pa-kawaro: Na Nia-dona patèki-ngguna: Nàme aàmena liranggu naulu-pongga zaua, màla ba lènga wa'i ulu-duni Nia wudi zaua pa-lungguna, ba hina. 16 Màla wali mbàrana Nia ambabu mbajo, nia ka takole ndòba-kona, niawe andua pàndo andua. 17 Mala ne li'i uku nia Mjuza atanggungge jaawe, tàka ne andua mòno ne abia oro Jezu Karetu-we nia ka nadadi-we. 18 Nda ndòko-kipona ia ata ba naeta-wa 'jAla; na Paana akanua dadi, ane'ena tidina 'jAma, Nia atèki baawa.

Lara zàkita-nawe Joane tutu douna

19 Ka ne niawe pa-zàkita-na Joane, hida ata Jawundi ane'ena Jeruzale baa patuka-nandi rato2 mòno ata Lewi laa patua-wa; Nggàranggu limi-nawe ba hidandi. 20 Natèki-dawe apia, nda nakede-kidawe; ne hinawe papia-na: Ne zaua nda Karetu-kiwangga, hina. 21 Nia kaa tuawa: Ka àpawu ne wo'u? 'jElia-wu? Indaki, hina. Wo'u ne nambi pa-hidana? hidani. Indaki, hina ba nawale. 22 Ka nggàranggu ne wo'u? Ngga'i ka mapànde pawale-wi hidime ata apatuka-nggama. Ka àpa lumungge ne wèki doumu? hidani. 23 Taunawe: Zaua ne li'ina na'i akawuula ne'e marèda kikapa pa-kindola-wa larana Mjori ahina, dekungge patèki-na nambi Jazaja nàtina. 24 Nia ka wa'i dòmona pa-patuka-na ata Parizi. 25 Nia kaa tuawa: Ne ba hina-dowe, àpa kau pariwo-wa, ba nda Karetu-duwu, mòno ba nda Elia-duwu mòno ba nda nambi-duwu nàtina? hidani. 26 Pawale-nandi Joane: Ne zaua we'ewe pawainggu ba ku-pariwo, tàka ne tilumi wa'ini andende, panda papànde-mi, 27 amai liranggu nème-langge; ne lèndaka-nandi kalère kàpe wa'ina, nda kunggàpo-ki ne zaua, hina. 28 Ngara ne, ne'e Mbaitani mbali loko Jarandena padadi wa'i-nawe, pandou kàli pariwo wa'ina Joane.

Pa-zàkita-na Joane larana Maròmba Jezu

29 Nakoka-nggengge ka naeta-wa Jezu ba àmeni mbàrana, ka hinangge: Patete-ni Ana mbembena 'jAla akoutawi zalana ata pònu tana. 30 Na nia-dona: Àmeni liranggu nàme-langge aulupo mòno zaua, mala ba wa'i ulu-duni Nia wudi zaua, pa-lungguna. 31 Hèti, zaua kainana nda kupànde-kini, tàka ka bowo-dani ata Izaraila ba binawe, niawe nia ka àmengga apariwo waina we'e, hina. 32 Ne hinawe pa-zàkita-na Joane: Kueta baawa Ngjau ba namburu wali ljangita, napanggai takukuna, ka engani wèki detana. 33 Ne zaua nda kupànde kaikini, tàka na Apatuka-ngga pariwo waina we'e, Nia atèki baanggawe: Na paeta-mu pandou mburu wa'ina Ngjau, mòno ka engani mbàrana, Nia-dona apariwo waini Ngjau Matua, hinangge. 34 Kueta baawa mòno ku-zàkita baanawe Name ba Ana-nani 'jAla, hinangge.

Kawunga pendena ana panunga Maròmba Jezu

35 Nakoka-nggengge ka zulu ne'eni Joane mòno aduada ana panunga-na olena. 36 Ne ba naeta-wa Jezu ba nakako ka hinangge: Patjete-ni nati Ana mbembena 'jAla hina. 37 Nia ka hida ana panunga-na aduada kaa rèngewe ne patèki-na ahinana, ka nètindi adekuni Jezu. 38 Nia ka winggiru hina Jezu; ba naeta-wi baa dekuni: Àpa pawewa-mi? ka hinandi. Nia ka hidangge baa wale: Rabbi, ba palali-kowe: Ngguru binawe, nggjeengge pa-mandaka wa'imu? hida. 39 Nia ka hina-dawe: Mjai kai etawe, hina. Ka nètindi nia kaa etawe ne pandou mandaka wa'ina, ka engandi mbàrana ne lòdo. Wa'i ndjamu kambulu ne ba hinawe. 40 Hida aduada arènge-nawe patèki-na Joane mòno adekuni Jezu, na aia 'jAndaria-wa, angu wuana Zimo Petura. 41 Na 'jAndaria naduki uluni angu wuana, ka ngu hina-nawe: Ma-patàboka dènga baani Mazia, ba palali-kowe Karetu binawe, hina. 42 Nia ka nakondo-ni mbàrana Jezu. Ka na Jezu ka na-pazèra-ni, nia ka: Ne wo'u Zimowu, anana Joane; Kepa ka hida-ngguwe ngara-mulangge, ba palali-kowe Petura, hinawe. 43 Nakoka-nggengge, kako Nggalelea hina Jezu, nia ka na-patàboka dèngani Paliputa. Dekungga, ka hina-nawe. 44 Na Paliputa, ata Mbaitazainda-wa, ole wàno-dani 'jAndaria baada Pjetura. 45 Baangge na Paliputa ka naduki-ni Njatanela, ka hina-nawe: Nàti palara liina Mjuza zurata uku dana, mòno hèti nambi, ma-patàboka dènga baani: Nia-dona Jezu, anana Jozepa ata Nazareta, hina. 46 Ka taunawe Njatanela: Na-mapànde-kadowe ne Nazareta ba na-patimbu-ngge andua? hinani. Ka taunawe Paliputa: Umaiwu, kau età, hinani. 47 Nia ka na Jezu ba naeta-wa Njatanela ba àmeni mbàrana: Patete-kuni, name ata Izaraila ta-tàka, ndaa màngu wini atena, hina-nawe larana. 48 Ka taunawe nia Njatanela: Peinawe kau ngu pànde-kongga? hina-nawe. Nia ka: Ne ba nda napamai-puwu Paliputa ne ba ne'enggu pu'u kapulota, kueta baawu, hinangge Jezu ba nawale-wa. 49 Nia ka nawale-wa Njatanela: Ngguru, ne Wo'u Ana-nanggu 'jAla, Zangandi-nanggu ata Izaraila, hina-nawe. 50 Ka taunawe Jezu: Kueta baawu ba ne'enggu pu'u kapulota ba lènga lunggunggu, niawe nia kau pawai? Enga eta-dumuwe aàti kiapo-na mòno ne, hinani. 51 Ka hina dòmo-nawe: Lunggu tàka-nggumiwe, enga eta-dumiwe langita ba na-mawuke-we, mòno papalewa-na 'jAla baa pène mburuni Ana Atapi'a-langge, hina.

Rame pa-umana ana ne'e wàno Kana

2:1 Ne pa-katòlu lòdo wainawe, wa'ingge rame pa-umana ana ne'e wàno Kana, Nggalelea dana, ka wa'ini inana Jezu ne'e. 2 Nia ka na Jezu mòno ana panunga-na, awèna kaina bowo padana-ngge ne rame. 3 Ne ba nandàpu-ndi we'e anggura-ngge, ka taunawe inana Jezu: Nda'i baa we'e anggura-ngge, hinani. 4 Ka taunawe Jezu: Ee paina, àpanda baanda ne nia? Nda natutu-kipowe rapanggu, hinani. 5 Nia ka na inana ka hinandi hida pa-pawende: Ba àpa-kowe patèki-nanggumi-langge, kai dekungge, hinandi. 6 Nia ka wa'indi ne'e aène pandalu watu pata'ida, dekungge pata pa-zingira-da ata Jawundi, ia pandalu ia pandalu awèna duada bàka touda wiro we'e kalada. 7 Taundi we'e hida pandalu, hinandi Jezu. Nia kaa pa-manànara-ndi baa taundi we'e. 8 Nia ka hina-dawe: Nditawe ne ba hinawe, kai ngindi-nawe na'i akatowa-ngge rame, hina. Nia kaa ngindiwe. 9 Ne ba nanunga paenu-ngge ne we'e akabali anggura na katowa rame — nda napànde-kingge baa nggjee pawali-nawe, tàka hida pa-pawende anditawe hida apàndengge — ka napamai-wa na kabani: 10 Kàli patawe ia ata ia ata, ba na-pakako uluwe we'e anggura andua; baa, ba na-lèngana pakole oro pi'ana ata paenu, ka ne ndaa ndua béri ate. Tàka ne wo'u mubèli-wawe ne andua làpata ne ba hinawe, hinani. 11 Ne kawunga-da tanda parawi-na Jezu, narawi wa'ingge ne'e wàno Kana tana Nggalelea; bowo-nawe mbotona, nia ka hida ana panunga-na kaa waini. 12 Baanangge ka nandodo àti Jezu pàngu inana pàngu angu wuana pàngu ana panunga-na Kapenau; wa'i pira lòdo-kidoda ba engandi ne'e.

Ba na-pamatua-we uma Ala Maròmba Jezu

13 Ne lòdo Pazana ata Jawundi na-dànggeta-we, nia ka nètini Jezu a-katekala Jeruzale. 14 Nia ka ne'e uma Ala ka naduki-ndi ata abàta wa'ina zape, mbembe, takuku mòno ata azepa òma. 15 Nia ka na-rawina mbole kalère, ka natòmba wai ndòbandi wali uma Ala, pàngu mbembe pàngu zape, mòno na-zaikara-ndi òmada ata amazepa, mòno ka na-pakataba-dandi meindada; 16 ka hinandi ata abàtana takuku: Ngindiwi hida pawai wali wa'i nèwe, ne umana Amanggu ndai panggjai-kangge pa-rènggana, hina. 17 Nia kaa lolowe ana panunga-na ba wa'ingge Zurata dana: Ne lumu-ngguwe umamu nia apameita-wangga-langge, ahina. 18 Nia ka pakède-da ata Jawundi: Àpa tanda-kowe pabowo-munggama nia ka lumungge ne? hidani Jezu. 19 Nia ka: Konggara-ngge ne uma Ala, ne atòlu lòdona ka ku-pakède baliwe, hinandi Jezu ba nawale-wi. 20 Ka taudawe ata Jawundi: Pata kambulu ène ndounawe mando'i-na baa pakède-we ne uma Ala, mòno mu-pakède baliwe ne atòlu lòdona ne Wo'u? hidani. 21 Tàka ne uma Ala patèki-na Nia niawe tou douna. 22 Ba na-lèngana pakède bali wali tilu ata mate, nia kaa lolowe ana panunga-na, ba natèki baawe ne ahinana, nia kaa wadngge ne Zurata mòno ne li'i patèki-na Jezu. 23 Ne ba ne'eni Jezu Jeruzale ne lòdo rame Paza, na-luana ata awainawe ngarana, oro-nawe baa eta-nandi tanda parawi-na. 24 Tàka na Jezu nda na-pamène wèki-kina mbàrada, eka-powe ba nda napànde ndòbandi. 25 Ba Nia-dona nia, nda pazulu tèki baanawe pata atapi'a, mala ba napànde doudongge atena ata.

Ba na-panewe dèngani Nikondemu Maròmba Jezu

3:1 Wa'ini aia ata oleda ata Parizi angarana Nikondemu, ata màtoda ata Jawundi. 2 Nia amai waingge nggède mbàrana Jezu: Mapànde-nggu Ngguru, ba Ngguru wali 'jAlawu, mala ba nda'i awa ia ata apànde parawi-ndi hèti tanda parawi-mu Wo'u, ba nda Niako 'jAla azangera-wa, hinani. 3 Nia ka nawale-we Jezu: Lunggu tàkanggu, nda na-mapànde-kiwe ia ata ba naeta-we zangandi-na 'jAla ba ndaa pàndo paana-kuni, hinani. 4 Nia ka taunawe Nikondemu: Pei pata mapànde-konawe na ata baa paana-ni ba na-lèngana pa-kaweda baa? Na-mapànde-kadowe ba napàndo tama ti'a danana inana baa kaa paana pi'ani? hinani. 5 Nawale-we Jezu: Lunggu tàkanggu, ba ndaa paana-kuni oro we'e mòno Ngjau, nda na-mapànde-kiwe ia ata ba natama-ngge zangandi-na 'jAla. 6 Na pa-paana oro dadi ata na-papata dadi atana, tàka na pa-paana orona Ngjau na-papata Ngauna. 7 Ndau karòba ate dènga-kangge ne: Enga nia-pongge baa pàndo paana-nggumi ba lunggunggu. 8 Na paringi na-mapuputa mèli hètiko paaro àtina, ne kambuuka-na urènge-we, tàka ndau pànde-kingge ba nggjeekongge pawali-na mòno ba nggjeekongge paaro àtina. Hina wa'i kaina ia ata ia ata pa-paana oro Ngjau, hina. 9 Ka pakède-nawe Nikondemu: Pei pata mapànde-konawe ne ahinana? hinani. 10 Nawale-we Jezu: Wo'u ne ngguru ata Izaraila-wu mòno ne ahinana ndau pànde-kingge? 11 Lunggu tàkanggu, ne papànde-ma niawe patèki-ma, mòno ne paeta baama niawe pa-zàkita-ma, tàka ne pa-zàkita-ma ndai deimba-kiwe. 12 Ne ba kutèki-nggumiwe lara-nawe nèwe pònu tana ba ndai wai baadongge, ka nia kiawa-we bai zulu waingge ba kutèki-nggumiwe lara-nawe nème zòrongga dana? 13 Mòno nda'iki apène baa zòrongga dana, nia wai-kidona amburu baa wali nème zòrongga dana, na Ana atapi'a. 14 Ahinana Mjuza ba na-keketa-wa na kaboko ne'e marèda kikapa, enga hina kaipowe baa keketa-wa Ana atapi'a-langge, 15 ngga'i ia ata ia ata apawai ka nadoungge toleka ndaa mbiata orona Nia. 16 Ba lènga hinawe pata manàwara-nawe nèwe pònu tana 'jAla ka zupu jaanani na Ana kanua-na, ngga'i ia ata ia ata awai wa'ini Nia, ka nda karei-kanani, tàka ka nadoungge toleka ndaa mbiata. 17 Mala pazupu patuka dènga-nani Anana 'jAla, ngga'i ka nataungge zala ne pònu tana inda hina-kiwe, tàka ne pònu tana ngga'i ka nakole dèngangge mànango orona Nia, hinangge. 18 Na awai wa'ini Nia nda patau-kiwa zala, tàka na ndaa pawai patau baawa zala. oro-nawe ba nda nawai wa'ingge ngarana Ana kanua-na 'jAla. 19 Ka ne hinawe pata tauna zala: Na awanggara naduki baa neti pònu tana, tàka na atapi'a nalouka pambeingge a-kapòtana inda pi'a ne awanggara, oro-nawe ba na-diraka-we lara paliida. 20 Mala ia ata ia ata aliiwe adiraka, nambutu-ngge ate awanggara mòno nda natuke-ki mbàrana awanggara, ngga'i ka ndaa ounda-kana lara paliina. 21 Tàka na aliiwe ne abia, enga tuke-nani awanggara, ngga'i ka naounda dènga waingge, ba kàza Nia 'jAla ba naliiwi lara paliina, hina.

Kanduka zàkita-nawe Joane Pariwo larana Maròmba Jezu

22 Baanangge ka nètini Jezu hèti tana Jundea, ka na-mando'i zodi nème pàngu ana panunga-na ka na-pariwo wa'i. 23 Ka na Joane ne'e kaini apariwo ne'e Ainongo mbàra Zalingo, oro-nawe ba na-pawe'e pòngungge ne'e; ka àmeni ata ka na-pariwo-wi. 24 Mala na Joane ba ndaa patama-puduni nggòlu dana. 25 Nia ka nakède-we parika dènga-dani ana panunga-na Joane na aia ata Jawundi, lara-nawe pata pa-zingira. 26 Nia ka nètindi mbàrana Joane ka hida-nawe: Ngguru, nàti ata awa'i-kona mbàramu ne'e mbali loko Jarandena-na, pa-zàkita-kumu, ne'e baani na'i apariwo ata, mòno nèti mboloni ata mbàrana, hida. 27 Nia ka hinangge Joane ba nawale-we: Nda na-mapànde-kiwt atapi'a ba nadeke àpa-àpa, ba ndaa jaa-konawe wali zòrongga dana. 28 Jèmi douna zjàkita-ngge: Ne zaua nda Karetu-kiwangga, tàka pa-patuka-dangga paulu-ni Nia, ba lunggu-wanggana. 29 Na atutuni na mawine, nia-dona na kabani. Tàka na ole' atena na kabani ane'ena mbàrana mòno arèngewa, nduka ndeta atewa ba narènge-nawe li'ina na kabani. Ne ba hinawe, na-tonggola baawe ndeta atenggu nengge. 30 Ne Nia enga deta-deta-pona, ne zaua enga tarèda-rèda-punggu. 31 Na awalina bjondo na-rèdeta mbolondi. Na awalina pònu tana, pònu tanawe pandouna mòno na-papata pònu tanangge patèki-na. Na awalina zòrongga dana na-rèdeta mbo-mbolondi. 32 Ne paeta-na mòno ne parènge-na niawe pa-zàkita-na, tàka nda'iki adeimba-nawe pa-zàkita-na. 33 Ba nggàra-kuni adeimba-nawe pa-zàkita-na, patena-nawe ba nabia 'jAlangge. 34 Mala na pa-patuka-na 'jAla ba nia-dowe li'ina 'jAla patèki-na; mala ba nda na-katutu-dowe ba najaawa Ngjau. 35 Na 'jAma na-manàwara-ni na Paana mòno najaa-nandi lima danana ngara-nduka tèngana. 36 Ba nggàra-kuni awai wa'ini na Paana nadoungge toleka ndaa mbiata, tàka ba nggàra-kuni ndaa pato'o-wa na Paana nda naeta-kiwe ne toleka-langge, tàka ne mbutu atena 'jAla enga paki-kitangge wèki deta-nalangge, hina.

Ba na-panewe dèngani na aia mawine Zamaria Maròmba Jezu

4:1 Ba na-lèngana papànde-ngge Jezu baa rèngewe ata Parizi, ba nareiwi ana panunga pakole-na mòno pa-pariwo-na Jezu inda pi'a Joane, 2 — ne nia inda Nia doukina Jezu apariwo, tàka hida ana panunga-na — 3 nia ka na-dundaka-ngge tana Jundea ka nazulu bali hèti Nggalelea. 4 Enga pala lii-ponawe tana Zamaria. 5 Nia ka naduki-ngge ne ambàno wàno tana Zamaria, Zikara pa-hidana, ngàmbe-nawe ne tana pajaa-kona nàti Jakupa mbàrana Juzupa, anana, hètina. 6 Ka ne'e wa'ingge mata we'ena Jakupa. Ne ba na-ondana nème lara danangge ka nangu mandi'i mbàra-nawe ne mata we'e. Notongge ndindara lòdowe. 7 Ka àmeni aia mawine Zamaria ka kuoke we'e ahina. Tàka na Jezu: Jaaponda ka taenu, hina-nawe. 8 Mala hida ana panunga-na nèti baandi awo'i panga'a wàno dana. 9 Nia ka taunawe na mawine Zamaria: Peina ka nia dèngi-kowa-mungga we'e ba ata Jawundi-wu Wo'u mòno ne zaua ba mawine Zamaria-wangga, hinani. Mala na ata Jawundi ba ndaa pa-nggàmata dènga-duni ata Zamaria. 10 Nia ka nawale-wa Jezu: Bau pànde pia-mongge ne pajaana 'jAla mòno ba nggàrani na: Jaangga ka kuenu, ahinanggu, wo'u adèngiwa Nia, mòno najaa-munggu we'e moripa, hinani. 11 Nia ka taunawe na mawine: Mori, àngu nda'iki paoke waimu kède dòmo na-mandale-ngge ne we'e. Nggjee kole nia-kumuwe ne we'e moripa? 12 Namoda-mowe bau reiwa nàti Jakupa, umbuma, ajaamawe ne we'e; ne nia douna naenu-ngge mòno anana làpata banda rangana, hinani. 13 Ka taunawe Jezu: Ba nggàra-kuni aenungge ne we'e enga dòmo-pongge maro'u-na, 14 tàka ba nggàra-kuni aenungge ne we'e pajaa-ngguni-langge, nda nazulu maro'u pònguki muri wali muri wali-langge. Mala ne we'e pajaa-ngguni ba mata we'e-dowe ne djanana-langge a-patòbula-we moripa ndaa mbiata, hina-nawe. 15 Nia ka taunawe na mawine: Mori, ujaa-kinggawe ne we'e, ngga'i ka nda kuzulu maro'u-kana mòno ka nda kumai-kana nèwe paoke we'e, hinani. 16 Ka hina-nawe Jezu: Ukako kau pamaiwa la'imu, baa ka àmenggu nème, hina. 17 Pawale-na na mawine: Nda'iki la'inggu, hinani. Ka taunawe Jezu: Pia-wanawe ne patèki-mu niangge, nda'iki la'inggu ba lumungga, 18 Mala alima baa la'imu mòno na'i awa'ina mbàramu ne ba binawe inda la'i-kimuni. Abina tàka-nawe ne patèki-mu, hina-nawe. 19 Taunawe na mawine: Arou, Mori, kupànde-nggu ba nambiwu nengge. 20 Hèti umbuma zàmena anòmba wa'i nèke làdaka detana, tàka.ne patèki-mi jèmi, Jeruzale nia-powe pandou nòmba wa'i, limingge hinani. 21 Ka taunawe Jezu: Ee paina, uwaingga, baalangge enga wa'i-dongge rapana ba nda niawe nèke làdaka detana mòno ba nda nia dòmowe Jeruzale pandou panòmba wa'i-mini 'jAma. 22 Ne jèmi njòmbawa panda papànde-mi, ne zàme manòmba-wa papànde-ma, mala eka-powe ne mànango ba nda wali-nawe ata Jawundi. 23 Tàka baalangge enga wa'ingge rapana, mòno rapawe ne ba hina-wengge, nàme anòmba pia pòngu tàka, ba napangau-we mòno ba na-mawèna-we ne nòmba-dani 'jAma, mala ekapo na'i 'jAma, hida ata ahinana nòmba-dani, ba nda niawi padèngi-na. 24 Na 'jAla ngauwa nia ka ba nggàra-kuni anòmbawa enga nia-pongge ba napangau-we mòno ba na-mawèna-we nòmba-dani, hinani. 25 Ka taunawe na mawine: Kupànde-ngge ba àmeni Mazia-langge, Karetu pahida-na. Ba àmeni Nia-Iangge natèki ngara-kua-ndandi-langge, hinani. 26 Ka taunawe Jezu: Zaua-dona nèwe andau-ndau dènganggu, hinani. 27 Nia ka ne pahina waini, wa'i baandi awali ana panunga-na, ka ne'endi akaròba oro-nawe ba na-panewe dèngana mawine. Tàka nda'iki: Àpa pakàmbu atemu, bàka: Àpa kau panewe dèngani, ahinani. 28 Nia ka na mawine ka na-dundaka-ni wiro we'ena ka nètini wàno dana. Duki ka hinani ata: 29 Mainda ka taeta-wa na'i ata atèki ku-kua-nggawe lara paliinggu. Àngu Niamo Karetu na'i, hina. 30 Ka nètini ata wjàno alouzo mbàrana Jezu. 31 Nia ka ne pallina waiwe nia ka hida ana panunga-na: Ngguru, mana'a bèliwu, hidani. 32 Nia ka nawale-wi Jezu: Ne Zaua wa'ingge panga'a pa-wukuna panga'a-punggu panda papànde-mi, hina. 33 Ka ne'endi apanewe wèki douna hida ana panunga-na: Àngu nda'i awa angindini panga'a-na? hida. 34 Nia ka taunawe Jezu: Ne ba kuliiwe pambeina Na'i apatuka-ngga mòno ba ku-patonggola-nawe pawili-na, niawe ne panga'a-nggu Zaua. 35 Wa'i pata wula kiapo ba makeni, àngu limi-dongge! Lunggu tàka-nggumi, keketa-wi matami, patjete-ndi hidame oma, ba na-maràraka mbolowi, nia-kidowe ba kenindi. 36 Nia ka na amakeni ne'e baani akolena wundana mòno apakua-ndi pakeni-na tutu-nawe toleka ndaa mbiata, ngga'i kaa woro ndeta ate ka niako na a-mazòbara ka niako na amakeni. 37 Ne niawe patena dènga-nawe hèti pakàli tèki: la ata atanggu zòbarana, ia ata atanggu kenina. 38 Ne Zaua ku-patuka-nggumi kenindi panda pa-mawila dèngami. Ata wàdeka-wa aeta mawila-na, tàka jèmi akolengge iina oro-nawe mawila-da, hina. 39 Na-luana ata Zamaria iina ne wàno awaini Jezu, oro-nawe pa-zàkita-na na mawine, natèki ndòba-nggandi lara paliinggu ba hina. 40 Baa duki ata Zamaria mbàrana Jezungge, nia kaa dèngiwa, ngga'i ka enga bèli-kinggu mbàrama, hidani. Nia ka dua lòdona ba engani mbàrada. 41 Nia ka àti kia pòngungge mangeda-na ata apawai oro-nawe li'i douna Nia. 42 Nia ka hidani na mawine, inda nia baawe ne patèki-mu nia ka mapawai, mala ba marènge dou baadowa, mòno mapànde-ni, ba Nia tàka pòngu Tjanggu lizuna ata pònu tana.

Ba na-patàngga-ni anana na apawili mbàra zangandi

43 Na-mazingga-wi hida adua lòdo-nangge, ka palengge-nawe Jezu wali wa'i ne'e ka hètini Nggalelea. 44 Mala na Jezu douna ba na-zàkita-dongge na aia nambi ba nda'ingge paaka-dani wàno douna. 45 Ne ba naduki Nggalelea-ngge, kaa deimbawa ata Nggalelea ba lènga età baadandi ngara parawi-na nème Jeruzale rame dana. Mala baa dana kaidona rame. 46 Nia ka nazulu mai dòmo ne'e Kjana tana Nggalelea pandou pa-kabali we'e anggura wa'i-konawe ne we'e. Nia ka ne'e Kapenaii wa'ini na aia ata apawili mbàra zangandi* a-karòduka ana kabani-na. 47 Ne ba narènge-we ba naduki Jezu tana Nggalelea wali Jundea-ngge, ka nètini adukini ka nadèngi-wa: Ngga'i ka àme-kinggu, kau patàngga-nggani na'i ananggu, naaro baangge mate, hinani. 48 Ka taunawe Jezu: Ba ndai etako tanda mòno pa-karòba dènga, ndai pawaiki, hina-nawe. 49 Nia ka taunawe na ata: Mori, umai-kiwu, toma nda namate-po ananggu, hinani. 50 Ukako-wu, toleka-nawe na'i ana-mungge, hinangge Jezu. Nia ka na ata ka nangu waingge patèki-na Jezu ka nètini akako. 51 Ne ba nème-puni lara dana, ndoli àme baandi atana apatanga dèngani: Na-toleka baa ana-mungge, hidani. 52 Nia ka natua-wi, ba mbee hina lòdo ba nakède. Màna ndjamu ia tambèkora lòdo ba nalènga-ngge ngàngana, hidani. 53 Ka nangu pànde memangge amana ba nia wai kaiwe, toleka-nawe na'i ana-mungge, ba hinani Jezu. Nia ka napawai, ne nia làpata ngara ole katonga danana. 54 Ne niawe tanda ka-duada-na parawi kiana Jezu, ba naduki Nggalelea wali Jundea.

Lara pandua-nani aia ata karòduka ba lòdo ngauwe

5:1 Baanangge wa'ingge lòdo ramena ata Jawundi ka na-katekala Jezu Jeruzale. 2 Nia ka ne'e Jeruzale mbàra Bina Mbembe wa'ingge pandou riwo wa'i alima apina, Mbatenda hinawe ngarana dekungge panewe Imbarani. 3 Ne'e, na-mangeda ata karòduka ambeika wa'i, ahinana ata kabura, ata kaliku, ata amate zapapa, aremangge ndiboka-nawe ne we'e. 4 Mala ba naduki-we rapana ba namburu aia papalewa-na Mjori we'e dana a-pandiboka-ngge ne we'e. Nia ka ba nggàra-kuni aulu pamburu we'e dana, ba na-lèngana pa-ndiboka-we, nangu ndua, làngo ka àpa-kowe karòduka-na. 5 Ka wa'ini ne'e aia ata karòduka, atòlu kambulu pàndo-pata ndou baana ba na-karòduka. 6 Nia ka na Jezu, ba naeta-wa ba ne'eni ambeika ne'e, mòno ba napànde-ngge ba nggai baawe mando'i-nawe karòduka-na, nia ka: Umbei-dongge bau nduawtf? hinani. 7 Ka taunawe na ata karòduka: Nda'iki ata angindi-wangga we'e dana ba na-ndiboka-we. Tàka ba tèngara kako-nggungge ndoli wa'i baa wàdeka aulungga pamburu, hinani. 8 Ka hina-nawe Jezu: Ukède-wu, kau lulundi tèpemu kau kakowu, hinani. 9 Ka ne mema pòngu nangu ndua na ata, ka nalulu-ndi tèpena ka nètini akako. Ne pahina waiwe lòdo ngauwe. 10 Nia ka hida ata Jawundi, ka hidani na ata alèngana pandua: Na'i lòdo lòdo ngauwe, inda pata-kiwe ba ngindiwi hidati tèpemu, hida. 11 Ka taunawe: Nàti apandua-wanggana, Nia: Lulundi tèpemu kau kakowu ahinangga, hinandi. 12 Nia kaa tuawa: Nggàrani nàti ata, lulundi tèpemu kau kakowu ahinanggu, hida. 13 Tàka na ata pa-pandua nda napànde-kini ba nggàrani. Eka-powe ba nda na-mangeru baa Jezu, oro-nawe ba na-mangeda pòngu ata ne'e. 14 Baanangge na Jezu ka na-parèngga dèngani ne'e uma Ala ka hinani: U-màtara pandua-ngge, mundua baa ne ba hinawe, ngga'i ka ndau zulu diraka-kana, ngga'i ka ndau wèna dòmo-kawe alouka kiaki, hina. 15 Ka nètini na atà ka natèki-dawe ata Jawundi ba Nia Jezu apandua-wa. 16 Niawe nia kaa kalemata-wa Jezu ata Jawundi oro-nawe ne ahinana ba narawi waingge lòdo ngau. 17 Tàka pawale-na Jezu: Na'i Amanggu engani apawili làpata ne ba hinawe, ka ne Zaua lunggu kaina ba ku-pawili. 18 Nia ka àti kiangge kalemata-dani ata Jawundi pamate-wa ba hidani, inda nia waikingge ba nalawi-we pata lòdo ngau, tàka oro dòmo-nawe Ama-ngguni na'i 'jAla ba hina, ba na-pamera wèki dèngani 'jAla.

Ba na-zàkita wèkina Jezu ba Ana-nani 'jAla

19 Nia ka tau dòmo-nawe Jezu: Lunggu tàka-nggumi, nda na-mapànde-kiwe na Paana ba na-rawina àpa-àpa wali ate douna, nia-podowe ba naeta-wa 'jAma arawingge; mala hida ahinana parawi-na 'jAma, hina wa'i kaina na Paana ba narawi-ndi. 20 Ekapo na'i 'jAma ba nda manàwara-ni na Paana, mòno nabowo-nandi ngara parawi douna, mòno enga àti kiapo-ndi parawi-na pabowo-nani-langge, ngga'i kai mangàdala dèngangge. 21 Mala ahinana 'jAma ba na-pakède-wi ata mate ba na-patoleka-wi, hina wa'i kaina na Paana, ba na-patoleka-wi ngara pa-kalongga atena. 22 Làpata na'i 'jAma ba nda napiata-nawe tutuna ia ata, tàka naaila ndòba baanawe na Paana papiata panewe, 23 ngga'i kaa paaka ndòbani ngara-ndukada na Paana, ahinana baa paaka-ni na'i 'jAma. Ba nggàra-kuni ndaa paaka-ni na Paana, nda na-paaka kaikini na 'jAma apatuka-ni. 24 Lunggu tàka-nggumi, ba nggàra-kuni arèngewe li'inggu mòno awaini na Apatuka-ngga, nadou baangge toleka ndaa mbiata mòno ndaa piata-kinawe tutuna, tàka nandiki baa wali mate dana ne'e toleka dana. 25 Lunggu tàka-nggumi: Àme-dongge rapa-nawe, beengge rapa baanawe ata mate baa rènge-nawe li'ina Anana 'jAla-langge* mòno hida arènge-nawe li'ina enga toleka-dalangge. 26 Mala ahinana 'jAma ba na-toleka douna, hina kaini na Paana ba najaa-nawe toleka douna. 27 Ka naaila-nawe mboto papiata panewe ba lènga Ana atapi'a-wa, 28 Ndai karòba dènga-kangge ne ahinana, mala ba àme-dongge rapa-nawe ngara ata ane'ena rate dana baa rènge-nawe li'ina, 29 nia kaa kède louzo; ata andua lara paliina akède toleka dana, tàka adiraka lara paliina akède nda kaa taundi zala-langge. 30 Nda na-mapànde-kiwe ne Zaua ba ku-rawina apa2 wali ate dounggu; kudeku-ngge parènge-nggu ne ba kupiata panewet mòno natindi-ngge ne papiata-nggu; mala ba nda nia-awawe pambei dounggu pawewa-nggu, tàka niamo pambeina Nia apatuka-ngga. 31 Ba nia zàkita-kungguwe tutu dounggu, nda ahina tàka-kinawe ne zàkita-nggu. 32 Wa'i ekani azàkita-nggawe tutunggu, mòno kupànde-ngge ne zàkita pa-zàkita-nanggawe tutunggu ba ahina tàka-nawtì. 33 Ne jèmi patjuka baana ata mbàrana Joane, nia ka na-zàkita-ngge ne ahina pòngu tàkana. 34 Ne Zaua nda kudèngi-kinawe zàkita-na atapi'a, tàka patèki dènga-ngguwe ne ahinana, ngga'i kaa mànango lunggu-nggumi. 35 Nàti Joane api iluwa amutuna mòno awenggara, tàka' ne jèmi ne alodo-kina ndeta ate dèngangge mangewala-na ba limi. 36 Ne Zaua wa'i ekangge pa-zàRita-wangga, areipowe pa-zàkita-na Joane; mala hida pawili pa-patanggu-nangga 'jAma, pa-tonggo-la-wi pa-hinana-ngga, hida pawili pa-pawili-nggu, ba hida-dona azàkita-nggawe tutunggu, ba Nia 'jAma apatuka-ngga. 37 Mòno na 'jAma apatuka-ngga Nia dou kaina azàkita baanggawe tutunggu. Nda ndòko-kipumi bai rènge-nawe li'ina bàka bai eta-nawe zadana, 38 mòno ne li'ina nda na-mèndera-kiwe ate danami, mala na pa-patuka-na Nia ba ndai waiduni. 39 Mi-kaniki-ndi iida Zurata; pa-pangèda-mi: Hida-dona pakole dènganda toleka ndaa mbiata limi; ka hida Zurata-ko azàkita-nggawe tutunggu, 40 tàka ndai nauki pamai mbàranggu kai douna toleka. 41 Ngga'i kaa pamboto-wangga atapi'a inda lungguki, 42 tàka kupànde-nggumi, ne manàwara-ni 'jAla ba nda'ingge ate danami. 43 Ne Zaua mai ngindi-ngguwe ngarana 'jAma tàka ndai deimba-kiwangga; ba wa'i ekako amai ngindiwe ngara douna, nia padeimba-milangge. 44 Pei pata mapànde-konawe bai pawai, ne jèmi ia ata ia ata, ngga'i kaa pamboto-wangga olenggu ba limi-dona, tàka ne mboto awalina 'jAla ania waina, nda nia-kiwe pa-kalemata-mi. 45 Ndai pangèda-kangge ba Zaua akàla-wumi mbàrana 'jAma-langge; nàti Mjuza pamène-mi, nia akàla-wumi. 46 Bai wai pia-muni nàti Mjuzana enga wai kaimingga Zaua, mala ba naaila baa-donggawe laranggu. 47 Tàka ba ndai wai-konandi hèti zurata-na Mjuza, pei pata wai-ku-minggandi patèki-nggu, hina.

Ba na-pamana'a-ndi ata alima rata Maròmba Jezu

6:1 Baanangge, nia ka na Jezu ka napala mbali mbònu Nggalelea, mbònu Timberia pa-hidana. 2 Na-luana ata adekuni, ba lènga eta-dandi tandà parawi-na ba na-pandua-wi ata karòduka. 3 Nia ka napène Jezu ne làdakana ka na-mandi'i wa'i pàngu ana panunga-na. 4 Ne pahina waiwe na-dànggeta-we Paza, lòdo ramena ata Jawundi. 5 Na-keketa-wi matana Jezungge ka naeta-we ba na-luana ata aàmena mbàrana, ka hina-nawe Paliputa: Nggjee wo'i nianda kambamba ka nanga'a na ata, hina. 6 Ne ba hinangge Jezu, nunga-nani, mala ba napànde doudongge ne pawuku-na paliina. 7 Nawale-we Paliputa: Kambamba anga'a dua ngau ndinara, ndaa tutu-kindi làngo ka pitiko ia ata ia ata, hina. 8 Ka taunawe na aia ana panunga-na, 'jAndaria, angu wuana Zimo Petura: 9 Nèwe wa'ini na lakawa amàngu kambamba alima mbòla mòno aduada ana ia; tàka àpa ndalida tubana na ata anggaina, hina. 10 Ka taunawe Jezu: Patuka-ni na ata ka na-mandi'i ndòba. Ne pandou na-paruta-ngge. Nia kaa mandi'i; wa'i lima ratawa kabani-ko. 11 Ka nadeke-wi hida kambamba Jezu ka na-pamalangi, baa ka nabawe-nandi na ata amandi'i; hina kaindi hida ia, mèli pambei-koda. 12 Baa lèngana pa-bekuta-ngge ka hinandi ana panunga-na: Pakua-ndi kapibi-da tèda nga'a, ngga'i ka nda'i-kana amaleto, hina. 13 Nia kaa pakua-ndi; kambulu duada kapepe manànara-wi hida kapibi-da, tèda nga'ana ata. 14 Ne baa etawe ata ne tanda parawi-na Jezu, nia ka: Na nia-dona na nambi àmeni pònu tana pa-hidana, hida. 15 Ne ba napànde-ngge Jezu pakàmbu ateda, baa wukuna parudu-wa ngga'i ka ta-zangandi-ni ba hidangge, nia ka naeru dòmona Jezu hèti làdakana, tito wai-kidona.

Ba nakako pònu we'e Maròmba Jezu.

16 Narawi male-nggenangge, nia kaa ndodo ana panunga-na niri mbònu, 17 kaa pène tena deta kaa pala Kjapenaii. Nanggède-nggenggé tàka nda àme dòmo-kipuni Jezu mbàrada, 18 nia ka ne mbònu làngu mbaniwe kanolaka-na oro-nawe ba nakède paringi kalada. 19 Ba lèngana palima bàka ba ène kilo-nawe paboze-da, kaa ngu etawa Jezu ba nakako pònu we'e ba natuke-wa na tena, ka ne'endi amandauta. 20 Nia ka taunawe Jezu: Zaua-dona ne, ndai mandauta-kana, hinandi. 21 Nia kaa mbeingge deimbawa tena dana, ka nangu pakitana tena làpata kaa dukingge tana pandou aro wa'ida.

Lara-nawe ne kambamba pa-toleka dènga

22 Nakoka-nggengge nia ka na ata mangeda ne'e-puni mbali mbònu. Apàndengge ba nda'i tena ekana, ba ndukana na aia, mòno ba nda na-kalete ole dèngandi ana panunga-na Jezuna, ba nduka waida ana panunga-na apala. - 23 Ka àmendi tena eka, awalina Timberia, ne'e mbàra-nawe ne pandou nga'a wa'ida kambamba, ba na-lèngana pa-malangi Mjori. 24 Ba naeta-we na ata ba nda'ini Jezu ne'e mòno ba nda'i dòmondi ana panunga-na, nia kaa pène kaina tena dana, ka nètindi Kjapenaii awewawa Jezu. 25 Baa lèngana paduki-ni mbali mbònungge, ka hidani: Ngguru, pira ba wa'inggu nèwena, hida. 26 Pawale-na Jezu: Lunggu tàka-nggumi, ne bai wewa-wangga, inda nia-kiwe bai età baa tanda, tàka ba lènga nga'ami kambamba bai bekuta. 27 Ndai pawili dènga-kangge tuba-nawe panga'a alòdo-kina, tàka ne panga'a aengana muri wali muri wali, pa-wukuna pajaa-nanggumi Ana atapiVlangge, mala ba Nia-dona patauna tanda 'jAma na 'jAla, hina. 28 Nia kaa tuawa: Pei wa'i-komangge ka mawili-ndi pawili-na 'jAla, hida. 29 Nia ka pawale-na Jezu: Ne niawe ne pawili pa-hinana 'jAla, ngga'i kai wai wa'ini pa-patuka-ha Nia, hinandi. 30 Ka hida-nawe: Àpa tandako parawi-mu wo'u, ngga'i ka maeta mòno ka mawainggu? Àpawe parawi-mu? 31 Hèti umbu-mana anga'a kambamba màna marèda kikapa, ahinana amaaila: Kambamba wali zòrongga danawe pajaa-nandi palii panga'a-da, ahina hida. 32 Ka hinandi Jezu: Lunggu tàka-nggumi, nda niaki Mjuza ajaa-nggumiwe ne kambamba wali zòrongga dana, tàka na'i Amanggu Nia ajaa-nggumiwe ne kambamba wali zòrongga dana ania tàkana. 33 Mala ne niawe kambamba pajaana 'jAla, ne amburu wali zòrongga dana mòno ajaani toleka ata pònu tana. 34 Nia ka hidani Jezu: Mori, jaa paki-kita-nggamawe ne kambamba, hida. 35 Ka hinandi Jezu: Zaua-dona ne kambamba pa-toleka dènga, ba nggàra-kuni amai mbàranggu nda nazulu karemba baaki, mòno ba nggàra-kuni awai wa'ingga nda nazulu maro'u baa-kilangge. 36 Tàka lunggu baa-nggumiwe: Làngo kai età baa-kowangga, tàka ndai pawaiki. 37 Ngara pajaa-nangga 'jAma enga maida mbàra-nggulangge, nia ka na amai mbàranggu, nda ku-tulara pòngu-kini. 38 Mala ne ba kumburu-wangga wali zòrongga dana inda nia-kiwe, ngga'i ka kuliiwe pambei dounggu ba lunggu, tàka ne pambeina Na'i apatuka-ngga niawe. 39 Ka ne niawe pambeina Na'i apatuka-ngga, ngga'i ngara pajaa-nangga ka nda'i-kana papòru-nggu, tàka ngga'i ka ku-pakède-wa nème ba kanduka-nawe-langge. 40 Mala ba niawe ne pambeina Amanggu, ba nggàra-kuni apazèra-ni na Pnana mòno awaini, ngga'i ka nadoungge toleka ndaa mbiata, ka ne Zaua kupakède-wa ba kanduka-nawe-langge, hina. 41 Nia kaa kanguruka-ni ata Jawundi oro-nawe: Zaua-dona ne kambamba amburu baa wali zòrongga dana ba hina, 42 ka taudawe: Na ata, nda niaki Jezu anana Juzupa papànde-nda amana mòno inana? Peina ne ba hinawe: Kumburu baa wali zòrongga dana ka hina-wangge, hida. 43 Ka nawale-wi Jezu: Nda ne'e-kanggumi anguru-nguru. 44 Nda'iki ia ata apànde pamai mbàranggu, nduka-kido-nawe na 'jAma apatuka-ngga ba natàngi-wa, ka ne Zaua kupakède-wa nème ba kanduka-nawe-langge. 45 Wa'ingge amaaila zurata danada hèti nambi2: Pa-panunga ndòba-nandi 'jAla-langge, ahina. la ata ia ata arèngewe mòno a-panungana mbàrana 'jAma nia amai mbàranggu. 46 Inda nia-kiwe ba wa'i ata aeta baawa 'jAma; Nia wai-kidona na awalina 'jAla aetawa 'jAma. 47 Lunggu tàka-nggumi, ba nggàra-kuni apawai nadoungge toleka ndaa mbiata. 48 Zaua-dona kambamba pa-toleka dènga ne. 49 Hèti umbumi anga'a kambamba màna nème marèda kikapa, tàka enga mateda. 50 Ne niawe kambamba amburu wali zòrongga dana, ngga'i ba nggàra-kuni anga'angge ka nda namate-kana. 51 Zaua-dona ne kambamba atoleka, amburu baa wali zòrongga dana. Ba nggàra-kuni anga'angge ne kambamba, enga toleka paki-kita-nalangge. Mòno ne kambamba pajaanggu Zaua-langge, wèki dou-dungguwe pa-toleka dènga waina ata pònu tana, hina. 52 Ka ne'endi aparika wèki douna na ata Jawundi: Pei pata mapànde-konawe nangge ba najaa-ndawe wèkina ba tanga'a-ngge, hida. 53 Ka hinandi Jezu: Lunggu tàka-nggumi, ba ndai nga'a-kongge wèkina na Ana atapi'a, mòno ba ndai enu-konawe ra'ana, nda'i-kingge toleka doumi. 54 Ba nggàra-kuni anga'a-nggawe wèkinggu mòno aenu-nggawe ra'anggu, nia adoungge toleka ndaa mbiata, mòno enga pakède-ngguni he Zaua nème ba kanduka-nawe-langge. 55 Mala ne wèkinggu niawe panga'a pia tàka, mòno na ra'anggu niawe paenu pia tàka. 56 Ba nggàra-kuni anga'a-nggawe wèkinggu, mòno aenu-nggawe ra'anggu, nia engani Zaua mòno Zaua engangga nia. 57 Ahinana ba na-patuka-ngga 'jAma atoleka mòno ne Zaua ba ku-toleka-wangga orona Nia, hina wa'i kaina na anga'angga ba na-toleka kaina oronggu Zaua. 58 Ne niawe ne kambamba amburu wali zòrongga dana, nda ahina-kinawe hèti umbumi anga'a, baa kaa mate. Na ata anga'angge ne kambamba, enga toleka paki-kita-nalangge, hina. 59 Hida ahinana natèki wa'indi ne'e ba ne'eni a-panungana uma pakàza ne'e Kjapenaii.

Lara bali oroda ata mangeda

60 Nia ka nalua-ndi ana panunga-na, ne baa rèngewe ahinana: Namboto-we ne patèki ne, nggàrako apiaku parènge-we, ka hidangge. 61 Ne ba napànde doungge Jezu, hida ana panunga-na baa kanguruka dèngangge ne, nia ka: Ne nia-dowe pawinda dèngami ne? 62 Nia ka pei-konawe ba nia eta-kumini na Ana atapi'a ba nètini apène hèti pandouna ulu-nana? 63 Ngjauwa a-patoleka,: ba nia-kidowe ne wèki nda'iki ndalina. Hèti patèki palunggu-nggumina napangau-wi mòno pa-toleka dèngawi. 64 Tàka wa'indi wàdeka olemi ndaa pawai, hina. Mala na Jezu ba napànde-dongge wali kawunga-na ba nggàrandi ndaa pawai mòno ba nggàrani awukuna papazuu-ni. 65 Ka taunawe: Niawe nia ka: Nda'iki ia ata apànde pamai mbàranggu, nia-kidowe ba najaa-nawe 'jAma, ka lunggu-nggumina, bina. 66 Liingge hina-wenangge nia ka na-luana ana panunga-na abali oro, ndaa zulu paiolo dènga-kini Jezu.

Pao'o-na Pjetura

67 Nia ka hinandi Jezu hida akambulu duada: Nda nèti kai-kinggumi jèmi? bina. 68 Ka nawale-we Pjetura: Mori, nggàra mbàrana pakako-ma? Wo'u-kidona all'ina li'i pa-toleka dènga ndaa mbiata. 69 Ne zàme mapawai mòno na-màndungo baawe atema, ne Wo'u ba Amatua-wu tutu 'jAla, hina. 70 Nia ka nawale-we Jezu: Nda kambulu duada-kiwumi ne Zaua ba kupende-wumi? Tàka na aia olemi kambàlika-wa, hinandi. 71 Na patèki-na na Junda anana Zimo Izakario; mala ba nia-dona awukuna pazuuni Jezu, oleda ne hida akambulu duada.

Lara nda pawaida angu wuana Maròmba Jezu

7:1 Baanangge na-woleta-pongge Nggalelea Jezu, mala ba nda nanau-dona pakako-kako tana Jundea oro-nawe hida ata Jawundi baa kalemata-wa, ka pamate-wa ba hidani. 2 Nia ka na-dànggeta baawe ramena ata Jawundi, ne rame kawaru ro'o wazu. 3 Ka hidani angu wuana, u-palengge-wu wali wa'i nèwe, ukako-wu hèti tana Jundea, kaa età kainggundi parawi-mu aria panunga-mu. 4 Mala nda'iki ia ata arawi kabuni-na àpa-àpa, mòno ngga'i kaa pàndengga ata, ba hina-dona. Ne bau rawindi hida ahinana, kau bowo wèkina mbàrana ata marigeda hida. 5 Mala làngoka hidako hida angu wuana ba ndaa wai wa'i kaiduni. 6 Ka taunawe Jezu: Ne rapanggu Zaua nda natutu-kipowe, tàka ne rapami jèmi enga ma-mànu-nawe. 7 Nda na-mapànde-kiwe baa mbutu-nggumi ate ata pònu tana, tàka Zaua pambutu-da ate oro-nawe ba ku-zàkita-dawe larada ba na-diraka-we lara paliidà. 8 Kjako-kuwumi hèti rame dana. Ne Zaua nda ku-katekala-kipo padana-ngge ne rame; mala ba nda natutu-kipowe rapanggu, hina. 9 Hina-dawengge nia ka enga-puni Nggalelea.

Ba ne'eni rame dana kawaru ro'o wazu

10 Tàka ba lèngana panèti-ndi rame dana angu wua-nangge, ka nèti dou kaini, tàka nda na-pala'o wèki-kina 'jaro, naai pa-kabuni. 11 Nia ka hida ata Jawundi kaa wewawa rame dana: Nggjeeni Nia, bidangge. 12 Nia ka ngàru-ngàru pònguwi ata tutuna Nia. Wa'i: Ata nduawa abina. Wa'i wàdeka: Indaki, pa-tilira-nani ata mangeda ahina. 13 Tàka nda'iki ia ata atèki 'jarowe larana, oro mandauta-dandi ata Jawundi. 14 Ba lèngana patilu rame-wengge ka nètini Jezu uma Ala, ka ne'eni apanunga wa'ina. 15 Kaa karòba ata Jawundi: Peina na ata ka ngu hina pòngu-mowe pàndena, ne ba ndaa panunga-muni, hida. 16 Nia ka nawale-we Jezu: Ne pa-panunga-nggu inda panunga-kingguwe Zaua, tàka Nàme apatuka-ngga. 17 Ba nggàra-kuni ambeingge paliiwe pambeina Nia, enga rèngga-nawe ne pa-panunga-nggu ba awali-nawe 'jAla, bàka ba wali ate doungguwe ba kutèki-we. 18 Na apanewe wali ate douna, mboto dounawe pa-kalemata-na; tàka na a-kalemata-nawe mbotona nàme apatuka-ni nia abia, mòno nda'iki ndaa tindina wèki detana. 19 Nda niaki Mjuza ajaa-nggumiwe ne li'i uku? Tàka nda'i pònguki ia tàka awa ne jèmi aliiwe. Peina pa-kalemata dènga-mingga, ka pamate-wa ba limingga, hinandi. 20 Nia ka nawale-we ata mangeda: Pazora-muwe ne; nggàrani a-kalemata-wu ka pamate-wa ahinanggu? hidani. 21 Ka taunawe Jezu: Iangge parawi-nggu nia kai karòba dènga ndòbangge. 22 Niawe nia ka lunggu-nggumi: Nàti Mjuzana na-patère baa-nggumiwe pata kamàtuka — nda awali-kinawe Mjuza tàka awali-nawe hèti umbu-ndana — nia ka wa'i kaingge bai kamjàtuka ata lòdo ngau. 23 Ne ba wa'i-dona pa-kamàtuka lòdo ngau, ngga'i ka ndaa lawi-kawe li'i ukuna Mjuza ba hina, peina kai mbutu-wangga ate oro-nawe ba ku-pandua-nawe wèki mbolona ata ba lòdo ngauwe. 24 Ngga'i ka ndai mapiata pònu-kana, tàka ngga'i ka bina pòngu tàka-nawe papiata-mi, hinandi. 25 Nia ka taunawe name wàdeka aia ndou Jeruzale: Nda niaki na pa-kalemata-da, pamate-wa pa-hidana? 26 Tàka patete-kuni na, piaku nia waimona ba na-panewe, mòno nda'i pònguki patèki-dani. Apànde tàka-kaduni hèti paama-paama ba Nia Karetu ne nia? 27 Tàka ba Nia-dona na, mapànde-ngge ba nggjeengge pawali-na; tàka bà àmeni Karetu-langge, nda'iki apànde-nawe pawali-na, hida. 28 Nia ka ne ba ne'eni a-panungana uma Ala Jezu ka hinangge, ba naai pawàndi-ngge li'ina: Pjàndengga ne niangge mòno pjànde-nggawe pawali-nggu; tàka ne mainggu nda pa-pakède dou-kingguwe; pa-patuka-nangga Na'i ania tàkana, nda papànde-mi jèmi. 29 Zaua kupànde-ni, mala ba wali-dungguwe mbàrana, mòno na Nia apatuka-ngga, hina. 30 Nia kaa wewani lara, ngga'i ka wòpawa ba hidani, tàka nda'iki ia tàka awa apala'o-ni lima, ba lènga inda nia-powe rapana. 31 Nia ka na ata mangeda na-luana awaini: Peina ba àmeni Karetu-langge, àti-pundi tanda parawi-na, inda pi'apo parawi-na na? hidangge. 32 Baa lèngana parènge-we ata Parizi, ba binawe pa-kanguruka-da ata mangeda larana Nia, nia ka hida rato kalada mòno ata Parizi kaa pa-tukana ata laa pawòpa-wa. 33 Ka taunawe Jezu: Inda pira baa-kinawe mando'i-nawe ba engangga mbàrami, baa enga nètingga mbàrana nàme Apatuka-ngga. 34 Wjewa-wangga tàka ndai duki-kingga, mòno ne pane'e wa'ingga Zaua nda na-mapànde-kiwe ne jèmi bai dukingge, hina. 35 Ka ne'endi ata Jawundi apanewe wèki douna: Nggjeengge pandou pa-wukuna pakako-na na onda, nia ka nda taduki-ni ne hito? Nèti-kuni mbàrana nàti ata ambòwara Nggarika dana ka na-panunga dèmoni nàme ata Nggarika? 36 Pei pata-nawe ne patèki-na: Wjewa-wangga tàka ndai duki-kingga, mòno ne pane'e wa'ingga Zaua nda na-mapànde-kiwe ne jèmi bai dukingge, ba hinangge, hida.

Lara-nawe ne we'e pa-moripa dènga

37 Nia ka na lòdo kanduka-nawe ne rame, lòdo kalada pa-hidana, ka ne'eni andende Jezu ka hinangge ba naai pawàndi-ngge li'ina: Ba wa'i-kuni amaro'u, ngga'i ka àmeni mbàranggu ka naenu. 38 Ba nggàra-kuni awai wa'ingga Zaua, ahinana li'i-nawe ne Zurata, enga kòkora-da wali wa'i mbàrana loko amàngu we'e moripa-nalangge, hinangge. 39 Ne pa-hinana, lara-nawe Ngjau pa-wukuna padeimba-da ata awaini. Mala na Ngjau ba nda'i-puduni, ba lènga inda afla-podo-danawe mbotona Jezu. 40 Wàdeka ata arèngewi hida patèki: Na nia tàka-baadona nàme nambi, hida. 41 Wàdeka dòmo: Na nia-dona na Karetu, hida. Wa'i dòmo wàdeka: Na Karetu, natimbu wali Nggalelea ne nia? 42 Wòla-nani Ndjauta na Karetu, mòno wali-nawe Mbjataleina, wàno pandouna Ndjauta, nda hina-kiwe ne Zurata dana? hidangge. 43 Nia ka na-matibara na ata mangeda orona Nia. 44 Wa'i wàdeka ka wòpawa ahina, tàka nda'iki ia ata angu pala'o-ni lima. 45 Nia kaa wali hida lakawa pa-pawende mbàrada rato2 kalada mòno ata Parizi, nia ka: Peina ka ndai ngihdiwa? hidangge. 46 Ka taudawe hida lakawa pa-pawende: Nda'i pòngu-kipo ia ata ahina wa'ina panewe-na na'i ata, hida. 47 Nia ka hidangge ata Parizi baa walewi: Ndaa pa-tilira kai-duwumi jèmi ne? 48 Wa'i baa ia ata oleda ata màto bàka oleda ata Parizi awaini Nia? 49 Tàka nàti ata ndaa pàndengge ne li'i uku kareina-nilangge, hida. 50 Nia ka hina-dawe Nikondemu, ole-doda, amai mbàrana Jezu hèti-nana: 51 Peinawe ne li'i ukunda, nangu wiata-konawe tutuna ata, ba nda narènge ulu bèli-konawe patèki-na mòno ba napànde-ngge ba àpawe parawi-na? hina. 52 Nia ka hidani baa walewa: Ne wo'u nia kaiwe Nggalelea pawali-mu? U-kaniki-kongge kau etawe ne Nggalelea, ba nda'i nambi atimbu wa'i ne'e, hida. 53 Ka wali dou-wali doudawe hèti umada.

8:1 Tàka na Jezu nètini làdakana Zaito.

Larana na aia mawine andata

2 Mbòwaku-nawe tanangge ka ne'e dèmoni uma Ala, ka àme ndòbandi ata mangeda mbàrana, nia ka na-mandi'i ba na-panunga-ndi. 3 Ka àmendi ata kaniki Zurata mòno ata Parizi angindiwa aia mawine paduki wa'i ba nandala, kaa ta'ini tiluna: 4 Ngguru, na mawine aduki wa'ini ba nandala. 5 Dekungge li'i uku pajaa-nanda Mjuzana, enga tauwa watu mawine ahinana; ka ne Wo'u peina patèki-mu, hidani. 6 Ne pahida dèngangge ngga'i ka tanunga-powa, ngga'i ka wa'i pakàla dènga waindani, hida. Tàka na-katongira Jezu ka na-urata waingge langgura lima ne tana. 7 Tàka ba enga nia pòngungge baa tuawa, nia ka nandende ka hina-dawe: Ba nggàra-kuni ne jèmi ndaa màngu zalana ngga'i ka naulu-ni patauwa watu, hina. 8 Baa ka nazulu katongira ka na-urata-we tana. 9 Na baa rèngewe ahinana-ngge nia ka palengge-dawe baa kako ia kako ia, awalina paama-paama làpata kandupu-na, ka tito baada na Jezu mòno na mawine andende tiluna. 10 Ne ba nandende Jezungge, ka nda'i baa ata paeta-na wàtena na mawine, nia ka hina-nawe: Ee paina, ka nggjeendi hida ata? Nda'iki ia ataunggu zala? hina. 11 Ka taunawe na mawine: Nda'iki ia Ngguru, hina. Ka taunawe Jezu: Ba hina-kowe, ne Zauako nda kutau kaikinggu zala; ukako-kuwu, walingge ne ba hinawe ndau zulu diraka dòmo-kana, hina-nawe.

Ba Nia Jezu a-pa-mangewala-we ne tana

12 Ka hina dòmongge Jezu: Zaua a-pa-mangewala-we ne pònu tana. Na ata adekungga, nda naliiki kapòta dana tàka enga dounawe awànggara,nia-dowe ne toleka, hina-dawe. 13 Ka hida-nawe ata Parizi: Ne Wo'u mu-zàkita wèki doumu, nda na-mapànde-kiwe ne pa-zàkita-mu, hida. 14 Pawale-na Jezu: Làngo ka ku-zàkita wèki dou-kupunggu ne Zaua, enga mapànde-donawe ne pa-zàkita-nggu, mala ba kupànde-dongge ba nggjee wali nianggu mòno ba nggjee aro nianggu. Tàka ndai pànde-kingge ne jèmi ba nggjee wali nianggu, bàka ba nggjee aro nianggu. 15 Ne jèmi djekungge pata dadi ata bai piata panewe, ne Zaua nda'i pònguki ia papiata-nggu tutuna. 16 Mòno ne Zaua ba kupiata-konawe tutuna ata enga mawèna-nawe papiata-nggu, ba lènga inda tito-dunggu, mala ba zàme-dona baama 'jAma apatuka-ngga. 17 Ne'e zurata ukumi wa'ingge amaaila: Pa-zàkita-da ata aduada, nia amawèna, ahina. 18 Zaua ne azàkita-ngge tutu dounggu mòno na'i Ama apatuka-ngga nia azàkita dòmo-nggawe tutunggu, hina. 19 Ka taudawe: Nggjeeni Amamu, hida-nawe. Ka nawale-we Jezu: Ne jèmi ndai pànde-kingga mòno na Ama-kunggu ndai pànde dòmo-kini. Bai pànde pia-mongga ne Zaua enga pànde kaimini Amanggu, hina. 20 Ne'e mbàra pandouna pàti maraka niawe patèki wa'i-nandi hida ahinana, ba tèngara ne'eni a-panungana uma Ala. Tàka nda'iki ia awòpawa ba lènga inda nia-powe rapana.

Ba na-zàkiia dòmongge tutu douna Jezu

21 Nia ka hina dòmo-dawe: Ne Zaua nètingga hèti mòno wjewa-wangga-langge, mòno mjate ngindiwe zalami; heti panèti àtingga Zaua, nda na-mapànde-kiwe bai dukingge ne jèmi, hina. 22 Ka taudawe ata Jawundi: Na-wukuna pa-pamate wèkina na? Mala hèti panèti àtingga Zaua, nda na-mapànde-kiwe bai dukingge ne jèmi ba hina-dongge, hida. 23 Nia ka hinandi Jezu: Ne jèmi wali bjawa-wumi, ne Zaua wali bjondo-wangga; ne jèmi wali-miwe ne pònu tana, ne Zaua nda wali-kinggiiwe ne pònu tana. 24 Niawe nia ka: Mjate ngindiwe zala-milangge, ka lunggu-nggumi; mala ba ndai pawaiko ba Zaua baa ne, enga mate ngindi-miwe zala-milangge, hina. 25 Ka taudawe: Ka nggàranggu ne wo'u, hidani. Nia ka hina-dawe Jezu: Àpa dòmo lara-nawe ba ku-panewe dènga-nggumi? 26 Alua-pona pa-wukuna patèki-nggu mòno papiata-nggu larami ne jèmi; tàka na'i Apatuka-ngga nia abia, mòno ne Zaua hida parènge-ngguni nia-duwi patèki-ngguni na ata pònu tana, hina. 27 Tàka ndaa rèngga-kiwe ba niawe larana 'jAma patèki-nandi. 28 Nia ka hina-dawe: Bai lèngana pa-kekata-wa Ana atapi'a-langge, wudi pjàndengge ba Zaua baa ne, mòno ba'nda'i pòngu ia parawi dounggu, tàka ahinana pa-panunga-nangga 'jAma ba niawe patèki-nggu. 29 Nia ka nàme Apatuka-ngga, enga niani mbàranggu, nda nangga'i kanua-kingga, mala ne Zaua ba kulii ma-mànu-duwi awèna-nawe atena, hina.

Lara-nawe ne abia a-pambembata

30 Lèngana pa-hinandi hida-nangge na-luana ata awaini. 31 Nia ka hinandi Jezu hida ata Jawundi apawai baa: Ba enga nia-dongge atemi ne li'inggu, ana panunga tàka-nggunggumi-langge, 32 nia kai pàndengge ne abia, ka ne abia nia a-pambembata-wumi-langge, hina. 33 Nia ka pawale-dani: Ne zàme wòla wua-nanggama 'jAmbarango, mòno inda ndòko-kipoma ba maata mbàra ata. Peina, a-pambembata-wumi-langge ka lumu-wawu, hidani. 34 Ka taunawe Jezu: Lunggu tàka-nggumi, ba nggàra-kuni aliiwe azala, ata-nani zala. 35 Na paata nda enga paki-kita-kini ne uma, nia-kidona na paana aenga paki-kitana. 36 Nia ka na Paana ba na-pambembata-kuwumi, niawe nia kai mbembata ta-tàka. 37 Kupànde-nggumi ba wòla wua-nanggumi 'jAmbarango, tàka wjewangga lara ka pamate-wa ba limingga, oro-nawe ne li'inggu ba nda natama-we ate danami. 38 Ne Zaua, hida paeta-ngguni 'jAma niawi patèki-nggu, ka ne jèmiko hida parènge-mini amami niawi parawi-mi, hina. 39 Kaa walewa: Na 'jAmbarango, nia amama zàme, hida. Nia ka hinandi Jezu: Ba ana-do-nanggumi 'jAmbarango, liiwi paliina 'jAmbarango. 40 Tàka ne ba hina, wjewangga lara ka pamate-wa ba limingga, na ata atèki baa-nggumiwe ne abia, ne parènge-nggu mbàrana 'jAla. Ne ahinana nda nalii-kiwe 'jAmbarango. 41 Jèmi ne, liimindi paliina na amami, hina. Nia ka: Ne zàme inda ana pawengga-kiwama. Ia-kini amama na'i 'jAla, hidani. 42 Ka hinandi Jezu: Ba Nia piamo 'jAla amami, nda napakai-kiwe bai manàwara-ngga. Mala ne Zaua ba wali-dungguwe 'jAla ba kumai mòno ba wa'ingga neti. Ne ba kumai, nda wali ate dou-kingguwe, tàka Nia apatuka-ngga. 43 Àpa nia ka ndai rènggawe ne panewe-nggu? Oro nda mapànde-donawe bai rènge-nggawe ne li'inggu. 44 Ne jèmi wali-miwe kambjàlika, amami, mòno hèti pambeina amami niawi pambeimi bai dekundi. Nia apamate ata wali-pongge kawunga-na mòno nda ne'e wa'i-kini abia, mala ba nda'i-kingge abia ne'e nia. Ba natèki-kowe aboto, pata'dou baanawe ba hinangge, mala ba aboto-dowa mòno ba pu'u-donani boto. 45 Tàka ne Zaua, ba lènga tèki-ngguwe ne abia, nia ka ndai waingga. 46 Nggàrani ne jèmi ajaa tanda tanduka ba kuzala-wangga? Ba kutèki-dowe ne abia, peina ka ndai waingga? 47 Ba nggàra-kuni awali 'jAla enga rènge-nandi li'ina 'jAla; ka ne niawe panda parènge dènga-mindi, oro-nawe ba nda wali 'jAla-wumi, hina. 48 Nia kaa walewa ata Jawundi: Mala ndà natena tàka-kiwe patèki-ma ba ata Zamaria-wu, mòno bau pazora-wu? hidani. 49 Pawale-na Jezu: Ne Zaua nda'iki zoranggu, tàka pamboto-ngguni Amanggu, tàka ne jèmi kjòndoka-ngga. 50 Nia ka ne Zaua, inda kalemata-kingguwe mboto dounggu; wa'ini a-kalemata-nggawe mòno Nia atauna zala. 51 Lunggu tàka-nggumi, ba wa'i-kuni a-pamèndera-nggawe ne li'inggu, enga inda pànde-kinawe mate-langge muri wali muri wali, hina. 52 Ka taudawe ata Jawundi: Nia ba mapànde-ngge baa zuzura-wu zora. Nàti 'jAmbarango mòno hèti nambi amate baa, tàka ba wa'i-kuni a-pamèndera-nggawe ne li'inggu, enga inda pànde-kinawe mate-langge muri wali muri wali, lumu-wangge ne Wo'u. 53 Murei-powa 'jAmbarango, amama nàti amate baa? Hida wa'i kaina hèti nambi. baa mate baa. Ka nggàra pòngu-kunggu ne Wo'ungge? hidani. 54 Ka pawale-na Jezu: Ba ku-pamboto wèki doukunggu, nda'iki lara-nawe ne mbotonggu. Tàka na Amanggu Nia apamboto-wangga, Nia-dona na Alama pa-limina. 55 Ne jèmi ndai pànde-kini, tàka ne Zaua kupànde-ni. Nda kupànde-kini ba nia lunggu-kuni, ku-pamera dènga baanggumi, aboto. Tàka kupànde-ni mòno ku-pamèndera-nawe li'ina. 56 Nàti 'jAmbarango, amami, na-kalada dèngangge atena ba na-wukuna paeta-wa lòdonggu, nia ka naeta baawa, mòno nduka ndeta ate baawa, hina. 57 Nia ka hida-nawe ata Jawundi: Nda lima kambulu ndoupumu ne, mòno mueta baawa 'jAmbarango? hida. 58 Ka taunawe Jezu: Lunggu tàka-nggumi, ne ba nda'i-puni 'jAmbarango, wa'ingga ne Zaua, hinandi. 59 Niawe nia kaa pilo watu ka kabena-wa ba hidani. Tàka na-mangeru Jezu ka nètini alouzo wali uma Ala.

Larana Jezu ba na-pandua-wa aia ata adadi ngindiwe kabura-na.

9:1 Ne ba nakako-ngge ka naeta-wa aia ata adadi ngindiwe kabura-na. 2 Nia kaa tuawa ana panunga-na: Ngguru, nggàrani azala, na onda ree, bàka hida apadadi-ni, ka zupu dadi ngindi-nawe kabura-na, hida. 3 Nia ka pawale-na Jezu: Nda niaki azala na, mòno nda hida dòmoki apadadi-ni, tàka ne ba hina, ngga'i ka naounda waiwi pawili-na 'jAla. 4 Ba wa'i-puni lòdo ka enga pawili-ndandi pawili-na nàme Apatuka-ngga; mala enga nggède-nawe-langge ba nda na-mapànde-we ia ata ba na-pawili. 5 Ba ne'e-pongga pònu tana, Zaua a-pa-mangewala-we ne tana, hina. 6 Lèngana pa-hinangge, nia ka napani'i tana deta, ka na-pandoreka waingge we'e pani'i ne tana, baa ka nadeke-we ne tana, ka naora-nandi matana na akabura. 7 Ka hina-nawe: Ukako-wu kau pariwo-wi ne'e. pandou riwo Ziloa, ba palali-kowe: Pa-patuka, hinawe. Nia ka nètini apariwo-wi; ba nabali-ngge aeta baa matana. 8 Nia ka taudawe ole wànona mòno ata andòmani hètina ba ata madèngi-wa: Nda niaki nàti ata aka-kàli mandi'i pa-madèngi-na? hida. 9 Wa'i ata: Nia-dona ahina. Wa'i dòmo: Nda niaki, nia-kidowe ba ole matada. Ka ne nia douna: Zaua-dona, hina. 10 Ka hida-nawe: Peina pata età balida matamu? hida. 11 Ka nawale-we: Nàti ata, Jezu pa-hidana, na-pandoreka-we tana, ka naora-nggandi matanggu: Ukako-wu ne'e pandou riwo Ziloa, kau pariwo-wi, hinangga. Kukako-wangga ne'engge, mòno ba ku-pariwo-wingge kaa ngu età matanggu, hina. 12 Nia kaa tuawa: Nggjeeni nàti ata, hidani. Nda kupànde baani, hina. 13 Nia kaa ngindiwa na ata akabura hètina-na mbàrada ata Parizi. 14 Nia ka tangawe ba lòdo ngauwe ba na-pandoreka-we tana Jezu mòno ba na-paeta-nandi matana. 15 Nia ka hida ata Parizi kaa tua dòmo kaiwa: Pei pata etamu, hidani. Ka hina-dawe: Naora-nggandi tana ndoreka matanggu, baa ka ku-pariwo-wi, ka kungu età, hina. 16 Ka taunawe name wàdeka ata Parizi: Na ata ndaa wali-kinani 'jAla, mala ba nda nadeku-awa-wangge pata lòdo ngau, hida; wàdeka: Pei pata mapànde-konawe ata zala ba na-rawina tanda ahinana, hida. Nia kaa mabawe. 17 Niawe nia kaa tua dòmowa na ata kabura: Ne wo'u peina lumuni nàti, ne ba na-paeta-nggundi matamu, hidani. Nambi-wa, hina. 18 Tàka hida ata Jawundi ndaa wai-kinawe larana na ata ba na-kabura hètina mòno ba naeta ne ba hinawe, làpata kaa pamaiwi inana amana na ata alèngana paeta baa, 19 kaa tuawi: Ana-dumini na, adadi ngindiwe kabura-na pa-limina? Pei pata etana ne ba hinawe? hida. 20 Nia ka taudawe inana amana: Mapànde tàkani na ba ana-mani mòno ba nadadi ngindiwe kabura-na. 21 Tàka ba peikona ka zupu etana ne ba hinawe mòno ba nggàra-kuni apaeta-nandi matana, nda'iki papànde-ma zàme. Tua doukowa nia, namàto baadona, ngga'i ka na-panewe douna. 22 Pahida dèngangge inana amana, oro-nawe baa madauta-ndi ata Jawundi. Mala hida ata Jawundi aworo baangge: Ba wa'iko ata Karetu-wa ahinani, ka weitaka-ni wali uma pakàza, hida. 23 Niawe nia ka: Namàto baadona, tua doukowa nia ka hidangge inana amana. 24 Nia kaa zandèka dòmo baa pamaiwa na ata kabura hètina: Pamboto-wa 'jAla. Ne zàme mapànde-ni nàti ata ba ata zalawa, hidani. 25 Pawale-na nia: Ba ata zala-kowa, nda kupànde-kingge. Ia-kidongge papànde-nggu: Ku-kabura-wangga hètina-na, kueta-wangga ne ba hinawe, hina. 26 Ka hida-nawe: Peinanggu-na? Pei wa'i-nawe ba na-paeta-nggundi matamu? hida. 27 Ka nawale-we: Kutèki baa-nggumiwe, tàka ndai pato'o-kiwe. Peina ka marènge-we ka limi dòmowa? Ka ana panunga-nanda limi kaiwumi ne jèmi? bina. 28 Nia kaa kòndoka-ni: Ne wo'u ana panunga-nanggu, ne zàme ana panunga-nanggama Mjuza. 29 Ne zàme mapànde-ngge na 'jAla ba na-panewe dènga baani Mjuza, tàka na ata nda mapànde-kingge pawali-na, hida. 30 Ka nawale-we na ata: Pa-karòba dènga-dowe ne, ne jèmi ba ndai pàndengge pawali-na, mòno nabaa pa-paeta-nggandi matanggu. 31 Tapànde-ngge na 'jAla ba nda narènge-wa ata zala, tàka na ata amomoni mòno aliinawe pambeina, nia-kidona parènge-na. 32 Wali-pongge kawunga dadi tana, nda parènge-kipo ata apaeta-nandi matana ata adadi ngindiwe kabura-na. 33 Ba nda wali-konani 'jAla na ata, nda na-mapànde-kiwe ba wa'i parawi-na, hina. 34 Nia kaa walewa: Ne wo'u na-diraka pònguwe dadimu, mòno uzulu panunga-wanggama ne zàme? hida. Nia kaa weitaka-ni. 35 Ne ba narènge-we Jezu na ata baa weitaka-ni, ka hinani ba na-patanga dèngani: Uwai wa'i-duni na Ana atapi'a? hina. 36 Ka taunawe na ata: Nggàrani, Mori, ngga'i ka kuwaini, hina. 37 Ka hinani Jezu: Mueta baawa, na apanewe dènganggu, nia-dona, hina. 38 Ka taunawe: Kupawai-wangga, Mori, hina. Ka na-kawodo arona. 39 Ka hinangge Jezu: Pamai dènganggu ne pònu tana, ngga'i ka na-mawiata-we tutuda ata, hida ndaa età ngga'i kaa età, mòno aeta kaa kabura, hina. 40 Nia ka hida ata Parizi awa'ina mbàrana, ne baa rèngewe ne ahinana, ka hidani: Ne zàme ma-kabura kai-kowama? hida. 41 Ka hina-dawe Jezu: Bai kabura piamo nda'iki zalami, tàka maeta-wama ba lènga limingge, niawe nia ka engangge zalami, hina.

Larana ma-djàndango andua.

10:1 Lunggu tàka-nggumi, ba nggàra-kuni ndaa Hi wa'i bina dana ba natama nggòlu mbembe, tàka a-kàràketa wa'i karape nggòlu, ata keduwa, ata kabukuta-wa. 2 Tàka na alii wa'i bina dana, ata ma-dàndango-wa adàndango-wi mbembe. 3 Nia ka na kjandi bina nawuke-ni bina, mòno hida mbembe arènge-nawe li'ina, nia ka na-kaaula-dawe ngarada mbembe douna, baa ka na-palouzo-ndi nggjounga. 4 Ba1 naVlèngana pa-palouzo ndòbandi mbembe dounangge, ka naulu nia baa kaa dekuni hida mbembe, mala baa tanda-donawe li'ina. 5 Tàka nàme ata eka ndaa deku-kini, akenduni, mala ba ndaa tanda-donawe li'ina na ata eka. 6 Na li'i tuda natèki-dani Jezu, tàka ndaa rèngga-kiwe ba àpawe ne pawuku-na patèki-nandi. 7 Niawe nia ka hina dòmondi Jezu: Lunggu tàka-nggumi, Zaua ne, bina-dangga hida mbembe. 8 Ngara-ndukada aulungga Zaua baa mai, ata keduwi mòno ata kabukuta-wi, tàka hida mbembe ndaa rènge-kiwi hida. 9 Zaua-dona ne bina; ba nggàra-kuni atama lii wa'i-wangga Zaua, na-mànango-langge, ka natama louzo mòno na-kolena pa-manòpa wa'i-nalangge. 10 Na ata kedu ba àmeni, mainawe pakedu mòno padoro mòno pa-pamòda. Ne mainggu Zaua, ngga'i kaa toleka mòno ka nambajo-we toleka-da lunggundi. 11 Zaua-dona na ma-djàndango andua. Na ma-djàndango andua natau wèkina oro lumu dènga-nandi mbembe. 12 Na ata ure ba lènga inda nia ma-djàndango mòno ba nda potè dounandi hida mbembe, ba nia eta-kona ba àme bòngga uta, nangu dundaka-ndi hida mbembe ba nètini akendu, nia ka na bòngga uta ka narè'e-ndi mòno ka na-pòwara-wi. 13 Pakendu dèngana na ata ure, mala ba ata ure-dowa, ndaa ànga dènga wa'indi hida mbembe. 14 Zaua-dona na ma-djàndango andua; kupànde-ndi hida dounggu mòno hida dounggu apàndengga Zaua, 15 ahinana 'jAma ba napànde-ngga Zaua, mòno ne Zaua ba kupànde-ni 'jAma, mòno kutau wèkinggu oro lurrui dènga-nggundi mbembe. 16 Wa'i-pundi mbembenggu wàdeka ndaa mbembe nggòlu, enga zoka kainggundi mòno enga rènge-doda-nggawe li'inggu, nia ka ia pia kabàba-da mòno ia piani ma-djàndango. 17 Niawe nia ka na-manàwara-ngga 'jAma ba lènga pazèla-ngguwe toleka-nggu ngga'i ka kudeke baliwe. 18 Nda'iki adeke-nggawe, tàka ne Zaua ku-pazèla kalongga atewe. Kumboto-ngge ba ku-pazèla-we mòno kumboto-ngge ba kudeke baliwe. Hinawe ne li'i pakole-nggu wali Amanggu, hina. 19 Nia ka na-mabawe pi'a dòmo ata Jawundi oroda hida patèki. 20 Nia ka na-luana oleda: Azuzura-wa zora mòno nandu'a; àpa nia kai rèngewa na, ahina. 21 Wa'i dòmo: Hida patèki nda patèki ata pa-zuzura zora-kiwi. Na-mapànde-kadowe zora baa paeta-nandi matana ata kabura? ahina.

Patèki-na Maròmba Jezu ne rame pa-matua uma Ala.

22 Baanangge ka wa'ingge rame pa-matua uma Ala ne'e Jeruzale; riwuta-we. 23 Nia ka na Jezu ka ne'eni uma Ala niri kawendo Zolema. 24 Nia kaa woleta-ni ata Jawundi, ka hida-nawe: Pira nggaipowe mando'i-na bau pakàdo-nggamawe atema? Ba Karetu tàka-duwu ne Wo'u, utèki ailolo-nggamawe, hida. 25 Ka hina-dawe Jezu: Kutèki baa-nggumiwe tàka ndai pawaiki. Hida pawili pa-pawili wainggu ngarana Amanggu, hida azàkita-nggawe laranggu; 26 tàka ndai pawai-kiwumi, mala ba nda ole-doda-nggumi mbe-mbenggu. 27 Hida mbembenggu arènge-nggawe li'inggu, mòno kupànde-ndi hida, nia kaa dekungga. 28 Mòno ne Zaua kujaandi toleka ndaa mbiata, nia ka nda karei-kinandi muri wali muri wali-langge, mòno nda'iki aparewo-nggandi wali lima dananggu. 29 Na pajaa-nangga Amanggu narei mbolowi, mòno nda'iki ia apialcu parewo-nandi wali lima danana 'jAma. 30 Ne zàme baama 'jAma iama, bina. 31 Kaa zandèka pi'a dòmo ata Jawundi baa ngindi watu, ka kabena-wa ba hidani. 32 Nia ka pakède-nawe Jezu: Nalua-ndi pawili andua paoro-na 'jAma pabowo-nggunggumi, nggjeengge ne pawili pa-kabena dènga-mingga, hinandi. 33 Pawale-dani ata Jawundi: Nda nia-kiwe pawili andua ka kabena-wa ba limanggu, tàka ne bau kòndoka-ni 'jAla; ne Wo'u, Ala-wangga ba lumu mòno ne ba atapi'a-muwu, hida. 34 Ka nawale-wi Jezu: Nda hina-kiwe ne'e zurata uku mi: Ala-wumi, lunggu baa-wangga, ahina? 35 Hida ata pandou duki-nawe li'ina 'jAla, Alawi, ba hina baadundi, mòno ne li'i Zurata ba nda na-mapànde-kiwe ba kaingge, 36 peina, kòndoka-muni 'jAla ba limi-wami na pa-pamatua-na 'jAma, pa-patuka-na nèweti pònu tana, oro-nawe Ana-nangga 'jAla ba hina? 37 Ba nda kuwili-kundi pawili-na Amanggu, ndai waikangga. 38 Tàka ba kuwili-dundi, mòno ndai wai dòmo-kopongga, ngga'i kai wai wa'i-kundi hida pawili, ngga'i kai rènggawe mòno kai pàndengge na 'jAma ba ne'eni Zaua mòno ne Zaua ba ne'engga 'jAma, hina. 39 Nia ka wòpawa ka hida dèmoni, tàka dàpa wamo-wamowi. 40 Ka nòti dòmoni mbali Jarandena pandou kawunga pariwo wa'ina ata Joane hètina, ka engani ne'e. 41 Nia ka na-luana ata amai mbàrana: Nàti Joane nda'i pònguki tanda parawi-na ne niangge, tàka ngara hèti patèki-na Joane larana na ata, ahina tàka-nawe, hidangge. 42 Na-luana ata ne'e awaini Jezu.

Lara pakède bali-nani Lazaru Maròmba Jezu,

11:1 Wa'ini aia ata karòduka angarana Lazaru, ata Mbaitani, wànoda Maria baada Màrata angu mawine-na. 2 Na Maria nia-dona aburini we'e lengi bou mbangi Jezu, mòno aopi wainandi longgena wa'ina. Nia ana'ani Lazaru a-karòduka. 3 Nia ka hida wòtona apatuka-ni ata Jezu: Mori, na'i pa-manàwa-ra-mu ne'eni a-karòduka, hidani. 4 Ne ba narènge-we Jezu ne ahinana: Ne karòduka nda tutu pamate dènga-kiwe, tàka tutu mboto-nawe 'jAla, ngga'i kaa pamboto dènga wainawe Anana 'jAla, hinangge. 5 Na Jezu na-manàwara-ndi Mjàrata baada angu mawine-na mòno Lazaru. 6 Ne ba narènge-we ba na-karòduka-ngge, ka enga-puni adua lòdona ne pane'e wa'ini. 7 Baangge ka hinandi ana panunga-na: Mjainda ka tabali-wanda Jundea, hina. 8 Ka hida-nawe ana panunga-na: Ngguru, àngu wudi wewa-danggu lara ata Jawundi ka kabena-wa ba hidanggu, mòno nèti dòmonggu hèti, hida. 9 Ka nawale-we Jezu: Ne anggazu' lòdo inda kambulu duada ndjamu-kinawe? Ba nakako waidongge lòdo ata, nda na-katunura-ki, ba lènga eta-nawe mangewala-nawe ne tana. 10 Tàka ba nakako waikongge nggède ata, enga katunura-na, mala ba nda'i-dongge mangewala douna, hina. 11 Hinangge Jezu-nangge, baa ka hina dòmo-dawe: Nandura baa Lazaru, kandua-nda na'i, tàka nètingga hèti aparòdu-wa, hina. 12 Ka hidani ana panunga-na: Ba nandura baadona Mori, enga ndua-dona-langge, hida. 13 Tàka lara matena niawe patèki-na Jezu; tàka pa-pangèda-da hida, ne kolena ndura niawe, hidangge. 14 Nia ka nangu wuke lolo-dawe: Namate baana Lazaru, 15 mòno nandeta dèngangge atenggu ba nda'ingga ne'ena, oro lumu dènga-nggunggumi, ngga'i kai pawai, hinandi. 16 Nia ka na Tjoma, Ndindimu pa-hidana: Mjainda ka takako kaiwanda, ngga'i ka tamate marènga dèngani, hinandi ole ana panunga-na. 17 Ne ba naduki Jezungge, nia ka nakole-ngge ba pata lòdo baana rate dana. 18 Ne Mbaitani mbàra Jeruzale-we, wa'i touda kilo-nawe màro-nawe. 19 Nia ka na-luana ata Jawundi amai mbàrada Màrata baada Maria ka pa-malèna-dawe ateda, ba lènga matena na'ada ba hida. 20 Rènge-kinawe Mjàrata lara àmeni Jezu, ka palengge-nawe ka nètini alaa parèngga-wa; tàka na Maria engani uma. 21 Nia ka hina-nawe Jezu Mjàrata: Ba wa'i pia-munggu nèwena, Mori, nda hinaki ba namate na'anggu. 22 Ka neko, kupànde-ngge ba àpako padèngi-muni 'jAla, ba enga jaananggu 'jAla, hina. 23 Ka hina-nawe Jezu: Na na'amu, enga kède bali-dona-langge, hina. 24 Taunawe Mjàrata: Kupànde-ngge ba nakède nème pakède wai ba kanduka-nawe-langge, hina-nawe. 25 Ka hina-nawe Jezu: Zaua ne ne kède mòno ne toleka. Na ata awaingga ne Zaua, làngo ka namate-kopo, enga toleka-nalangge. 26 Mòno ba nggàra-kuni atoleka mòno awaingga ne Zaua, nda namate pònguki muri wali muri wali-langge. Uwai-dongge ba hinawe? hinani. 27 Ka taunawe Mjàrata: Ahina tàka-nawe Mori, kuwai baangge ne zaua ba Karetu-wu ne Wo'u, Ana Ala, awukuna pamai nèwe pònu tana, hinani. 28 Lèngana pahina-nggengge, ka nètini apamai katènara-wa Maria, angu mawine-na: Wa'ini Nggjuru ka àmeni hinanggu, hina-nawe. 29 Rènge-kinawe Maria-ngge ka nangu kède ka nètini mbàrana. 30 Nda natama-kipo Jezu wàno dana, enga-puni ne'e pandou parèngga wa'i-nani Mjàrata. 31 Nia ka hida ata Jawundi olena Maria ne'e uma, ka pamalèna-nawe atena ahinani, ne baa etawa ba ngu jaa kèdewa palouzo, ka nètindi adekuni, nètini rate dana pangi'o wa'i ne'e, hidangge. 32 Eta-kinani Jezu na Maria, nduku ba hina ne'e pane'e wa'ini, ka nangu kawodo aro wa'ina: Ba wa'i pia-munggu nèwena Mori, nda hinaki ba namate na'anggu, hina. 33 Ne ba naeta-wa Maria na Jezu ba nangi'o mòno hida ata Jawundi marènga-na baa ngi'o kaina, ka naita ate dèngangge, nduka-zanduka-we atena. 34 Ka hina-dawe: Nggjee bendala nia-mini? hina. Umai kau età, hidani. 35 Ka nangi'o Jezu. 36 Nia ka taudawe ata Jawundi: Patjete-kuni, ba na-manàwara pònguni, hida. 37 Tàka wa'i kaina ne hida: Na onda apaeta baanandi matana nàti ata kabura, peina nda na-mapànde-kiwe ba nadai kaiwe ngga'i ka nda namate-kana na ata? ahina. 38 Nia ka na Jezu ka naita dòmongge atena, ka natuke-we ne rate. Ne rate liango-we mòno wa'ini ambolo watu kàmbaka-na. 39 Ka taunawe Jezu: Kjaini na watu, hina. Tàka na Mjàrata, wòtona na amate: Nabou baa Mori, mala ba pata lòdo baadona, hina-nawe. 40 Ka hinani Jezu: Bau pawai-dona, enga eta-dumuwe na mbotona 'jAla, inda lunggu-kingguna? hina. 41 Nia kaa kaini na watu. Baa nia ka na-tangara Jezu ka hinangge: Oo Ama, ku-pamalangi-wu, ba lènga rènge baa-dumungga. 42 Kupànde baangge ne Zaua ba enga rènge ma-mànu-mungga, tàka orona na ata mangeda awoleta-ngga, nia ka lunggunggu, ngga'i kaa pawai ba Wo'u apatuka-ngga, hina. 43 Lèngana pa-hinangge ka na-kawuula ba naai pawàndi-ngge li'ina: Tjoo Lazaru, ulouzo-wu nème, hina. 44 Nia ka nangu louzo tàka na amate, enga-pundi kibo lima deta wa'i detàna, mòno ne matana pa-kamboro-powe kamba. Ka taunawe Jezu, kainandi, pilini ka nakako, hina.

Lara wjata-dawe rato kalada tutuna Jezu, ka pamate-wa ba hidani

45 Na-luana ata Jawundi amai paduki-ni Maria, ne baa etawe ne parawi-na Jezu, nia kaa waini. 46 Tàka hida oleda wàdeka nètindi alaa paduki-ndi ata Parizi kaa tèki-dawe ne parawi-na Jezu. 47 Niawe nia ka hida rato kalada mòno ata Parizi kaa pakua-ndi amandi'i-na panewe: Peinda? Mala nalua baandi tanda parawi-na nàti ata. 48 Ba ta-pakaloko-kuni ba bina, wai mbolo baadani ata-langge; kède baadanda ata Roma, abera-ndawe pandounda mòno apamua-ndawe pa-mandi'i-nda hito ata Jawundi-langge hida. 49 Nia ka na aia oleda, angarana Kajapa, aRato Kalada ne ndou: Ne jèmi nda'i pònguki papànde-mi, 50 mòno ndai pangèda wa'i-kingge ba mangu lara-nawe ne jèmi, ba namate ata aia tutuna atana Mjori, mèli ka nda karei mbolo-kanani na ata, bina. 51 Tàka ne ba hinangge inda pa-pakède dou-kinawe, tàka ba lènga Rato Kalada-wa ne ndou, ka natèki ulu memawe larana Jezu, ba na-wukuna paniate oro lumu dènga-nani na ata Jawundi, 52 mòno inda nduka dòmo-kina na ata Jawundi, tàka ngga'i ka na-pakàza-ndi ngara anana 'jAla azai-zai, ka iandi. 53 Liingge hina-wengge kaa panewe-ngge, ka pamate-wa Jezu ba hida. 54 Niawe nia ka na Jezu nda nazulu paeta wèki-kina tiluda ata Jawundi, tàka nètini wali wa'i ne'e hèti tana ngàmbe-nawe marèda kikapa, ne'e wàno Eparaima pa-hidana, ka engani amandaka wa'i pàngu ana panunga-na. 55 Nia ka na-dànggeta rame Pazana ata Jawundi, mòno na-luana ata wali tana Jawundi a-katekala Jeruzale toma nda naduki-powe rame Paza, ka pamatua wèkina ba hida. 56 Nia kaa wewawa Jezu kaa panewe wèki douna ne ba ne'endi uma Ala: Peina limi jèmi? Nda àme-kuni ne rame dana-langge? hida. 57 Tàka hida rato kalada mòno ata Parizi ajaa baawe li'i: Ba nia wa'iko apàndengge pandouna Jezu, ka natèki-we, hida, ngga'i ka piaku wòpa-dani.

Lara buri-dani we'e lengi Maròmba Jezu ne'e Mbaitani

12:1 Wa'i ène lòdo kia-nawe ba rame Paza-wengge, ka naduki Jezu ne'e Mbaitani, pandou ne'e wa'ini Lazaru, pa-pakède-kona Jezuna wali tilu ata mate. 2 Nia kaa kulani Jezu ne'e; na Mjàrata nia a-pawatana panga'a, ka na Lazaru nia kaina ia amana'a ole dèngani Jezu. 3 Nia ka na Maria ka nadeke-we aia kati we'e lengi narawatu ta-tàka amboto wèlina, ka naburi-nandi wa'ina Jezu, baa ka naopi-opi wainandi longgena, nia ka bounawe ne we'e lengi narawatu ka na-làmboka-ngge uma. 4 Ka taunawe na aia ana panunga-na, na Junda Izakario, awukuna papazuu-ni Jezu: 5 Àpa ka nda bàta-mongge ne we'e lengi ka kolena tòlu ngau ndinara, mòno ka nggatani nàti ata ndengo, hina. 6 Nia ka ne ba hinangge na Junda, inda oro lumu dènga-kinandi andengo, tàka ba lènga ata keduwa, mòno ba nia-dona atèreni pandou òma ka nade-dekewi pakole. 7 Ka taunawe Jezu: Ndau ula-kani na mawine; ngga'i ka nggòba pabèli baa-ko-nanggawe tutu-nawe lòdo patane waiwangga. 8 Mala ata ndengo ba enga ma-mànu-dundi mbàrami, tàka ne Zaua nda enga pati-tiri-kingga mbàrami, hina. 9 Na-luàna ata Jawundi akolengge ba wa'ini Jezu ne'e, ka àmendi, inda tito-kina Jezu pawuku-da, tàka ngga'i ka taeta wai kaiwa Lazaru, pa-pakède balina wali tilu ata mate, hidangge. 10 Nia kaa pa-merana panewe rato2 kalada, ngga'i kà pamate kaiwa Lazaru ba hidangge, 11 mala orona nia nia ka na-luana akako kaa wai wa'ini Jezu.

Lara tamana Maròmba Jezu Jeruzale

12 Koka-nawengge ne ba narènge-we ata mangeda, amai parame, lara àmeni Jezu Jeruzale, 13 nia kaa dekena ro'o naba ka nètindi aparèngga dèngani, ka ne'endi ajawau-jawau: Ozana, na-maringi-dona nati amai waingge ngarana Mjori, nati Zangandi-na ata Izaraila, hida. 14 Nakole-ni na aia kabondi kalandai na Jezungge, ka na-kalete-wa ahinana amaaila Zurata dana: 15 Ndau mandauta-kana, ee lakèra Zio. Patjetena, àmeni Zangandi-mu, akalete ana bei kalandai, ahina. 16 Ne katòbo-na ndaa rèngga-kiwe hida ahinana ana panunga-na, tàka ba lèngana pa-pamboto-wa Jezungge kaa wudi lolowe ba wa'i baandi hida Zurata dana larana Nia mòno ba hida baani. 17 Nia ka na ata mangeda awa'ina hètina, ba na-kaaula-ni Lazaru, ulouzo-wu wali rate dana ba hinani, mòno ba na-pakède-wa wali tilu ata mate, kaa zàkita-nawe larana. 18 Niawe nia ka na ata mangeda ka nètini alaa parèngga-wa, oro-nawe baa rèngewe ne tanda ba parawi-na Nia. 19 Nia ka hida wèki douna ata Parizi: Kai età matawe, nda'i baa ndalimi jèmingge. Patete-kongge, nèti mbolo baani ata mbàrana, hida.

Ba natèki-we lara materia Maròmba Jezu

20 Olena ata a-katekala pa-tambaja ne rame dana, wa'indi a-kapirana ata Nggarika. 21 Nètindi mbàrana Paliputa, ata Mbaitazainda, ne'e Nggalelea dana, kaa dèngiwa: Mori, ka maeta-powa Jezu limangge, hidani. 22 Ka nètini Paliputa ateki-nawe 'jAndaria. Baangge ka nètindi j'Andaria baada Paliputa kaa tèki-nawe Jezu. 23 Nia ka hinandi Jezu ba nawale-wi: Rapa baanawe na Ana atapi'a baa pamboto-wa. 24 Lunggu tàka-nggumi, na ambolo pare ba nda ne'e-kuni tana dana ka namate, engangge ba mbolo do-douwa, tàka ba namate-dona nawua lànga-tàka. 25 Ba nggàra-kuni a-manàwara-ngge toleka-na, nia apòruwe, tàka ba nggàra-kuni ambutungge ate toleka-na nèwe pònu tana, nia akarawa-we tuma-nawe toleka ndaa mbiata. 26 Ba nggàra-kuni ka pawata-ni ahinangga, ngga'i ka nadeku-ngga, mòno ne'e pane'e wa'ingga Zaua, ne'e wa'i kaini na apawata-nggalangge. Ba wa'i-kuni apawata-ngga, na-paaka-ni na 'jAma-langge. 27 Ne ba hinawe na-kalàlu-we atenggu, mòno àpako pa-wukuna patèki-nggu? O Ama, kouta-nggani na lòdo! Tàka nia pòngu-dowe ka kuduki-ngge ne lòdo. 28 O Ama, pamboto-kiwe ngaramu! hina. Baa nia ka àmengge li'i wali ljangita: Ku-pamboto baawe mòno enga pamboto kiapo-ngguwe-lacgge ahina. 29 Na ata mangeda awa'ina ne'e, baa rènge-wengge, na-kanggu-ruka-we hida. Wàdeka: Wa'ini papalewa apanewe dèngani, hida. 30 Nia ka pakède-nawe Jezu ba nawale-wi: Inda oro-kingguwe Zaua nia ka wa'ingge ne li'i, tàka oro-miwe jèmi. 31 Ne ba hinawe niawe ba piata-nawe tutuna nèwe pònu tana; ne ba hinawe niawe ba letoni nggjounga na abeingge pònu tana. 32 Tàka baa lèngana pa-keketa-wangga-langge, ne Zaua kutèngi kuawa ata mbàra-nggulangge. 33 Tàka ba hinangge, na-paeta-ngge ba pei pata-nawe lara matena nème-langge. 34 Nia kaa walewa ata mangeda: Parènge-ma zàme ne'e zurata uku, na Karetu ba enga ma-mànuni muri wali muri wali. Peinawe ne Wo'u, nda napakai-kiwe na Ana atapi'a baa keketa-wa ba lumungge? Nggàrani na Ana atapi'a? hidangge. 35 Nia ka hina-dawe Jezu: Nia-kidowe ne azodi kiana na awanggara ba wa'ini tilumi. Kjakongge pakako-mi ne ba wa'i-puni na awanggara mbàrami, ngga'i ka ndaa nggau-kanggumi kapòta; ba nggàra-kuni akako kapòta dana, nda napànde-kingge ba nggjeengge paaro wa'ina. 36 Ba wa'i-puni mbàrami na awanggara, kai waini na awanggara, ngga'i ka wòla awànggara-wumi, hinangge. Ne niawe patèki-na Jezu, baa ka nètini a-mangeruna wali wa'i mbàrada.

Lara inda pawaida ata Jawundi

37 Làngo ka nalua pi-pi'a-kupundi tanda parawi-na Jezu aro matada, tàka engangge ba ndaa waini, 38 ngga'i ka na-tonggola-we li'ina nàti nambi Jazaja-na pahina baana: O Mori, nggàra baani awaingge ne parèngge-nanggama, mòno nggàrani pandou bowo wa'i-dani Umana Mjori, ba bina. 39 Niawe nia ka nda na-mapànde-kiwe baa pawai, oro-nawe pahina dòmona nambi Jazaja: 40 Na-pakabura-dandi matada, mòno na-pakàtula-dawe ateda, ngga'i ka ndaa età waikana matada, ka ndaa rèngga waikana ateda, ka ndaa ma-winggira-kana làpata ba ku-pazeindala-wi, ba bina. 41 Ne niawe patèki-na Jazaja ba lènga età baanawe mbotona mòno ba natèki-nawe larana. 42 Làngo ka hina-kowe, amangeda dòmo ata màto awaini, tàka ndaa bowo-kingge oroda ata Parizi, ngga'i ka ndaa weitaka-kandi wali uma pakàza. 43 Ne ba hida, oro-nawe baa mbei wa'ingge mboto awalina ata pi'a, inda pi'apo mboto awalina 'jAla. 44 Ka nawàndi-ngge li'ina Jezu: Ba nggàra-kuni awaingga, inda Zauaki pawaina, tàka Nàme apatuka-ngga, Nia. 45 Mòno ba nggàra-kuni aeta-wangga, età baanani Nàme apatuka-ngga. 46 Ne mainggu, ngga'i ka pa-mangewala-we ne pònu tana, ba nggàra-kuni awaingga, ngga'i ka nda enga-kani kapòta dana. 47 Mòno ba wa'ikuni arènge-nggawe patèki-nggu, tàka ba nda na-pamèndera-kowe, nda Zauaki atauni zala. Mala inda mai-kingguwe pataungge zala ne pònu tana, tàka palizu-we niawe. 48 Ba nggàra-kuni aweitaka-ngge mòno ndaa deimba-nggawe patèki-nggu, wa'ini atauni zala. Ne li'i patèki-nggu nia-dowe atauni zala nème ba kanduka-nawe-langge. 49 Mala ba inda wali ate dou-kingguwe ba kutèki-we, tàka nàme 'jAma apatuka-ngga Nia ajaa baangga li'i, ba àpa-kowe pa-wukuna patèki-nggu mòno pa-panewe-nggu. 50 Mòno kupànde-ngge ne li'ina ba niawe toleka ndaa mbiata. Niawe nia ka ngara hida patèki-nggu, ahina wa'ina patèki baanangga 'jAma, lunggu wa'i kaina ba kutèki-we.

Ba nawano-dandi wa'ida ana panunga-na Maròmba Jezu

13:1 Toma nda naduki-powe ne rame Paza, napànde-ngge Jezu ba natutu-we rapa-nawe ba na-wukuna pandiki wali nèwe pònu tana hèti mbàrana 'jAma. Ne ba lènga manàwara-nandi hida douna ane'ena pònu tana, ka na-manàwara-ndi làpata kanduka-nawe. 2 Tèngara mana'a nggèdewe. Na kambjàlika narengga baawa Junda Izakario anana Zimo, ka pazuuni Jezu ba hina. 3 Ne ba napànde-ngge Jezu na'i 'jAma ba na-patère ndòba baanandi lima danana, ne ba wali-nawe 'jAla mòno ba nètini abali mbàrana 'jAla, 4 nia ka nakède ba ne'eni amana'a, ka nakaingge kalàmbe-na; baa ka nadeke kamba ka nakète-ngge kòmbuna. 5 Na-lèngana paburi-we we'e pazango dana, nia ka na-katari-ngge ba nawano-dandi wa'ida ana panunga-na, ka naopi waidawe ne kamba kòmbu detana. 6 Naduki-ni Zimo Petura-ngge, nia ka hinangge Petura: Wo'uko awano-nggandi wa'inggu zaua Mori? hina. 7 Nia ka hinangge Jezu ba nawale-wa: Ne parawi-nggu Zaua, ne wo'u ndau pànde-kipongge ne ba hinawe, tàka baa enga pànde-dumuwe-langge, hina. . 8 Ka taunawe Petura: Ndau wano ta-tàka-kinggandi wa'i-nggu-langge muri wali muri wali, hinani. Nia ka nawale-wa Jezu: Ba nda kuwano-kunggu ndau dana-kingga Zaua, hina. 9 Ka taunawe Zimo Petura: Mori, ngga'i ka nda tito-kada wa'inggu, tàka hida dòmo limanggu mòno katowa kainggu, hinani. 10 Nia ka hina-nawe Jezu: Ba nggàra-kuni ariwo baa nia-kiduwi wa'ina pawano, mala ba na-zingira mbolo baadowe wèkina. Ne jèmi zingira baana, tàka nda ngu ngara-nduka-kimi, bina. 11 Mala ba napànde-dongge ba nggàra-kuni awukuna papazuu-ni, niawe nia ka ndai ngu zingira ngara-nduka-kiwumi ka zupu hinangge. 12 Ba na-lèngana pawano-dandi wa'i-dangge, nia ka natauwe kalàmbe-na ka na-mandi'i bali, ka hinandi: Rjèngga-kadowe ne palunggu-nggumina? 13 Ne jèmi, Ngguru, bàka Mori, limingga, nia kaa hina pòngu tàka-nawe, mala ba Zaua tàka-dona. 14 Nia ka ne Zaua, Molimi, bàka Nggurumi, ba kuwano baa-du-nggumindi wa'imi, pandou-nawe ba limi wa'i kaina bai pawano wèkina wa'imi. 15 Mala ba kubowo baa-dunggumi pata, ahina wa'ina ne Zaua ba lunggu-nggumi, ngga'i ka limi wa'i kaina jèmi. 16 Lunggu tàka-nggumi, na paata nda narei-kiwa Morina, mòno na pa-pazuru nda narei-kiwa nàme apazuru-ni. 17 Bai pànde-dundi hida, maringi baamiwe bai liiduwi. 18 Inda jèmi kuaki pa-lungguna; kupànde-ngge ba nggàrandi papende-ngguna. Tàka ne ahinana, ngga'i ka na-tonggola-we ne li'i Zurata: Na anga'a-nggawe nga'anggu na-keketa-wa wa'ina, ka kutènda-wa ba hinangga, ahina. 19 Kutèki mema-ngguwe ne ba hinawe toma nda nadadi-powe, ngga'i baa, ba nadadi-we, kai pawai ba Zaua baa. 20 Lunggu ta-tàka-nggumi, na adeimbawa ba nggàra-kuni pa-patuka-nggu, Zaua baa padeimba-na mòno ba nggàra-kuni adeimba-wangga Zaua, Nia baana padeimba-na Nàme apatuka-ngga, hina.

Ba nabuwe-wa Maròmba Jezu na ata apazuuni

21 Na-lèngana pa-hinangge Jezungge ka na-zanduka-we atena, ka na-zàkita-ngge: Lunggu tàka-nggumi, na aia olemi nia apazuu-nggalangge, hina. 22 Nia ka hida ana panunga ka niapo baa pazèra wèkina, lamanga-dawe ateda oro inda pànde-dawe ba nggàra-kuni pa-hinana. 23 Nia ka na aia ana panunga-na Jezu, na pa-manàwara-na, ne'eni aànde baie kawana-na Jezu. 24 Nia ka na Zimo Petura, ka na-kamàdeka-ni: Utua-wa ba nggàrani pa-hinana, hinani. 25 Niawe nia ka na ana panunga ka na-mawinggira mbàrana Jezu: Nggàrani Mori, hinani. 26 Nia ka nawale-we Jezu: Na pa-wòbula-nggu a-kapibika mòno pajaanggu nia-dona. Nia ka na-wòbula-ngge a-kapibika, nadeke-we ka najaà-nawe Junda anana Zimo Izakario. 27 Nadeimba-we Junda ne a-kapibika-ngge, ka tama-nawe kambjà-lika atena. Baa ka hina-nawe Jezu: Ne pakàmbu atemu, pa-ngginggara-we, hina. 28 Tàka hida amana'a, nda'iki ia ata arèngga-we ba àpawe pakàmbu atena ka zupu hinani. 29 Wa'i-dona: U-wo'ina pa-wukuna pawainda nème lòdo rame, bàka: ujaani àpa-àpa ata ndengo hinani Junda na Jezu, ahina, oro-nawe ba nia Junda atèreni pandou oma. 30 Nadeimba-kiwe Junda ne a-kapibika-ngge ka ngu nètini alouzo; ka nggède-nawengge.

Pata abo'u

31 Na-lèngana palouzo Jundangge, nia ka hinangge Jezu: Ne ba hinawe na Ana atapi'a apamboto-wangge, mòno na 'jAla apamboto-wangge orona Nia. 32 Ne baa pamboto-wa 'jAla ne'e Niangge, nia ka na 'jAla ka na-pamboto kaiwa Nia-langge ne'e Nia douna, mòno nangu ngginggara baawe ba na-pamboto-wa. 33 Ba kuana-nggumi, nda pira baanawe ba wa'ingga mbàrami; wjewa-wangga-langge, mòno ahina wa'ina patèki-nggundi ata Jawundi, hèti panèti àtingga Zaua nda na-mapànde-kiwe bai dukingge ne jèmi ba lunggu-ndina, lunggu wa'i kainggumi ne ba hinawe. 34 Li'i bo'u pajaa-nggunggumi: Ngga'i kai pa-manàwara. wèkina; ahina wa'ina ba ku-manàwara baanggumi, ngga'i kai pa-manàwara wèki kaina jèmi. 35 Niawe nia kaa pànde ndòba-nggumi ba ana panunga-nggunggu-mi, ba wa'i-dongge pa-manàwara wèkimi.

Ba natèki ulu wa'iwe Maròmba Jezu kedena Pjetura

36 Nia ka hina-nawe Zimo Petura: Mori, nggjeengge pa-wukuna pakako-mu hina. Nia ka nawale-wa Jezu: Hèti panèti àtingga, nda na-mapànde-kiwe bau dekungga ne ba hinawe, baalangge enga deku-dumungga, hina. 37 Ka taunawe Pjetura: Mori, àpa nia ka nda na-mapànde-we ba kudeku-nggu ne ba hinawe? Enga taungguwe wèkinggu oro lumu dènga-nggunggu-langge, hinawe. 38 Nia ka nawale-wa: Enga taungguwe wèkinggu oro lumu dènga-nggunggulangge, lumungga? Lunggu tàka-nggumi, ba ndaa kukupo manu, mbàda patòlu wunda baamungga bau kedengga, hina.

Ba na-pamalèna-dawe ateda ana panunga-na Maròmba Jezu

14:1 Ngga'i ka nda na-zanduka dènga-kangge atemi; wjaini Ala, wjai kaingga Zaua. 2 Ne'e umana Amanggu nalua-ndi pandou; ba ndaa hina-donawe, nia piangge kutèki baa-nggumiwe, mala ba nèti-dongga apati-ndanggumi pandou hèti. 3 Ba lunggu hèti-langge mòno ba ku-lèngana pa-patinda baa-dunggumi pandoumi, enga àme-dongga abali-langge padeke-wumi, nia ka ku-marènga-nggumi, ngga'i ne'e pandou pane'e wa'ingga, ka ne'e kainggumi jèmi. 4 Mòno hèti panèti àtingga pjàndeni larana, hinandi. 5 Nia ka hina-nawe Tjoma: Mori, nda mapànde-kingge baa nggjee nèti nianggu, pei pata pànde-komani nàti lgra, hina. 6 Nia ka hina-nawe Jezu: Zaua-dona na lara, ne abia mòno ne toleka. Nda'iki ia ata aduki mbàrana 'jAma, wàte-nawe ba nalara-ngga Zaua. 7 Bai pànde pia-mongga Zaua, enga pànde baamini Amanggu. Walingge ne ba hinawe pjànde-ningge mòno 'jeta-wangge, hina. 8 Ka taunawe Paliputa: Ubowo-ko-nggamani 'jAma, Mori, natutu baawe ne zàme, hinani. 9 Ka hina-nawe Jezu: Ee Paliputa, ngga'i baawe mando'i-nawe ba engangga mbàramu mòno ndau pànde-kipongga? Ba nggàra-kuni aeta baawangga Zaua, età baanani 'jAma. Peina ubowo-nggamani na 'jAma, ka nia lumu-wangga? 10 Ndau waikingga Zaua ba ne'engga 'jAma, mòno na 'jAma ba ne'eni Zaua? Ngara patèki-nggunggumi, inda wali ate dou-kingguwe ba kutèki-we. Na 'jAma aengana ne'e Zaua Nia arawi-ndi parawi-na. 11 Wjaingga ne Zaua ba ne'engga 'jAma mòno na 'jAma ba ne'eni Zaua, màka ba indako wjaikongge oroda hèti parawi baa. 12 Lunggu tàka-nggumi, ba nggàra-kuni awaingga, hèti parawi-nggu Zaua, hina kaindi nia-langge mòno na-kalada-pundi parawi-na nia-langge mbuu hida, mala ba nèti-dongga ne Zaua mbàrana 'jAma. 13 Mòno ba àpa-kowe padèngi-mi bai wainggawe ngaranggu, kudeku-ngge, ngga'i kaa pamboto-wa na 'jAma orona na Paana. 14 Ba wa'iko padèngi-mingga bai wainggawe ngaranggu, kudeku-ngge ne Zaua.

Ba na-pakira-dani Ngjau Matua

15 Bai manàwara-dongga Zaua, enga pa-mèndera-minggandi li'i-nggulangge. 16 Mòno ka kudèngi-wa 'jAma ne Zaua, ka najaa-nggumi Patjulu eka, ngga'i ka naole-nggumi muri wali muri wali. 17 Nia-dona na Ngjau pandou-nawe abia, nda papiaku padeimba-nawe ne pònu tana oro-nawe ba nda naeta-wa mòno ba nda natanda-wa. Tàka tjandawa ne jèmi, mala ba enga-duni mbàrami mòno ne'eni jèmi-langge. 18 Nda ku-dundaka-kinggumi bai ana lalo, enga àme-dongga mbara-milangge. 19 Nda pira baanawe ba ndaa zulu eta-kiwangga ata pònu tana-langge, tàka 'jeta-wangga ne jèmi, mala ba ku-toleka-dona, nia ka enga toleka kaimi jèmi-langge. 20 Na lòdo nia bai pjàndengge, ne Zaua ba ne'engga Amanggu, mòno ne jèmi ba ne'e-nggumi Zaua, mòno ne Zaua ba ne'engga jèmi. 21 Ba nggàra-kuni atèrendi li'inggu mòno a-pamèndara-ndi, nia a-manàwara-ngga; mòno na a-manàwara-ngga, pa-manàwara-donanì Ama-nggulangge, mòno ku-manàwara dòmoni ne Zaua, nia ka ku-patingo wèkina mbàrana, hina. 22 Ka taunawe Junda, nda niaki Izakario: Peina Mori, ka nia mbàra-wamawe ne zàme pa-wukuna pa-patingò wèki wa'imu, ka nda mbàra-nawe nèwe pònu tana, hinani. 23 Nia ka nawale-wa Jezu: Ba wa'i-duni a-manàwara-ngga, enga pa-mèndera-nanggawe li'inggu, nia ka na Amanggu na-manà-wara-nilangge, mòno àme-nggama andou wa'i mbàrana. 24 Na ndaa manàwara-ngga, nda na-pamèndera-kinggandi li'inggu; mòno ne li'i parènge-mi, inda li'i-kingguwe Zaua, tàka li'i-nawe 'jAma apatuka-ngga. 25 Hida kutèki baa-nggumindi ba enga-pongga mbàrami. 26 Tàka na Patjulu, na Ngjau Matua, pa-patuka-nanggumi 'jAma-langge oro ngaranggu, Nia-langge apanunga ku-kua-nggumindi mòno apalolo-nggumindi ngara patèki-nggunggufni-na. 27 Mòli niawe pabèli-nggunggumi, ne moli oronggu Zaua pajaa-nggunggiimi. Ndaa hina-kinawe ne pajaana pònu tana, ne pajaa-nggunggumi Zaua. Ndai zanduka ate dènga-kangge mòno ndai mandauta-kana. 28 Rjènge baawe: Nètingga akako mòno enga balinggu mbàrami, ba lunggu-nggumi. Bai manàwara pia-mongga, nda napakai-kiwe bai ndeta ate dèngangge ba nètingga mbàrana 'jAma, mala na 'jAma ba narei-dowangga Zaua. 29 Kutèki ulu wa'i baa-nggumiwe ne ba hinawe, ba nda nadadi-powe, ngga'i ba nadadi-welangge kai pawai. 30 Nda ku-palua baangge ba ku-panewe dènga-nggumi, mala na beinawe pònu tana àme baani, mòno nda'iki àpa-àpa pakole-nangga. 31 Tàka ne ahinana ngga'i ka napànde-ngge pònu tana ba ku-manàwara-ni 'jAma, mòno ba kuliiwe ne ahinana patèki-nangga 'jAma. Kjède-wumi, dainda wali wa'i nèwe, hina.

Na anggura pia tàka

15:1 Zaua-dona na anggura pia tàka, mòno na Amanggu nia atau oma. 2 la lolo ia lolo ane'ena Zaua ndaa wua, nakaini mòno ia lolo ia lolo awua, na-pazinggo-wa, ngga'i ka nèti kiani ba nawua. 3 Ne jèmi zinggo baana, oro-nawe ne li'i patèki-nggunggumi-na. 4 Ngga'i ka enga-nggumi ne Zaua, nia ka Zaua ka engangga ne jèmi. Ahinana lolona ba nda nawua wèki douna, ba nda enga duwu-konani pu'u anggura, limi wa'i kaina jèmi ba nda enga-kunggumi Zaua. 5 Zaua-dona na anggura, jèmi lolo-nanggumi. Ba nggàra-kuni aenga duwungga Zaua, mòno Zàua ka enga duwu-ngguni nia, nia awua làngu-tàka; mala ba nda Zauako ndai pàndeki pa-rawina àpa-àpa. 6 Ba nggàra-kuni ndaa enga duwungga Zaua, akapèti-ni nggjpu-nga, ahinana na lolo, ka namate, baa kaa pakua-ndi ata kaa tumbandi api dana, kaa kàrana. 7 Ba enga duwu-dumingga Zaua mòno hida patèki-nggu ba enga nia-dundi ate danami, dèngi-kowe ba àpa-kowe pakàmbu atemi, enga dadi-doda-nggumi-langge. 8 Ne niawe pa-pamboto dèngawa 'jAma, bai wua làngu-tàka, nia ka ana panunga-nggunggumi-langge.

Ngga'i ka enga nia-nggumi manàwara-nggu, ba hina Maròmba Jezu

9 Ahinana ba na-manàwara-ngga 'jAma, lunggu wa'i kaina ba ku-manàwara-nggumi; ngga'i ka enga ndoumiwe ne manàwara-nggu. 10 Bai pa-mèndera-donggandi li'inggu, enga ndoumiwe ne manàwara-nggu, ahinana ne Zaua ba ku-pamèndera baanandi li'ina Amanggu, nia ka enga ndoungguwe manàwara-na. 11 Kutèki baa-nggumindi hida ahinana, ngga'i ne ndeta ate oronggu ka ne'engge mbàrami, mòno ngga'i ka na-tonggola-we ndeta atemi. 12 Ne niawe ne li'inggu ngga'i kai pa-manàwara wèkina ahinana ba ku-manàwara baanggumi. 13 Nda'iki ata arei manàwara-na nia-kidona na ajaa wèkina oro lumu dènga-nandi kandua-na. 14 Kandua-nggunggumi, bai liiduwi pa-pana'u-nggunggumi ne Zaua. 15 Paangu-wi inda lunggu baa-kinggumi, mala ahinana paangu nda napànde-kingge ba àpako parawi-na monna; tàka kandua lunggu baanggumi ne jèmi, mala ngara parènge-ngguni 'jAma ba kubowo baa-du-nggumindi. 16 Nda jèmiki apende-wangga Zaua, tàka Zaua apende-wumi jèmi mòno ku-keketa-wumi, ngga'i kai kako-wumi kai wua-wumi, mòno ne wuami ngga'i.ka enga ma-mànungge, ngga'i ba àpako padèngi-mini 'jAma bai wainggawe ngaranggu, ka najaa-nggumiwe. 17 Hida kutèki-nggumindi, ngga'i kai pa-manàwara wèkina, hinandi.

Baa mbutundi ate pònu tana

18 Baa mbutu-kunggumi ate ata pònu tana, ngga'i kai pàndengge baa mbutu ulu wa'ingga ate Zaua. 19 Ba wali pia-mumiwe pònu tana, nia ka ne pònu tana enga manàwara-nandi tutu douna. Tàka oro-nawe ba nda wali-miwe pònu tana, ba Zaua apende baawumi wali ne pònu tana, niawe nia kaa mbutu-nggumi ate pònu tana. 20 Ljolowe ne li'i patèki baa-nggunggumi-na: Na paata nda narei-kiwa morina ba lunggu. Baa kalemata baa-dowangga ne Zaua, nia ka enga kalemata kai-danggumi jèmi-langge; baa deku baa-donggawe ne li'inggu, nia kaa deku kai-nggumiwe ne li'imi jèmi-langge. 21 Tàka ngara hida apawèna-nggumindi-langge oro-nawe ngaranggu, mala ba ndaa tanda-dowa na Apatuka-ngga. 22 Ba nda kumai piamo mòno ba nda ku-panewe dènga pia-mundi, nda'i tàkaki zalada, tàka ne ba hinawe nda'iki pandou todi dènga-dawe zalada. 23 Ba nggàra-kuni ambutungga ate, mbutu ate kainani Amanggu. 24 Ba nda kurawi pia-mundi tiluda hèti parawi-nggu panda parawi pònguna ata eka, nda'i tàkaki zalada; tàka ne ba hinawe aeta baawe mòno ambutu dòmo-nggama ate Zaua baama Amanggu. 25 Tàka ne ba hinawe ngga'i ka 'na-tonggola-we ne amaaila zurata uku danada: Ne baa mbutungga ate, nda'iki pambutu ate dènga-dangga, ahina. 26 Tàka ba kolena pa-àmeni nàme Patjulu, pa-wukima pa-patuka-nggunggumi wali mbàrana 'jAma, na Ngjau pandou-nawe abia, alouzo wali 'jAma, Nia azàkita-nggawe lara-nggulangge; 27 mòno jèmi dòmo azàkita kai-nalangge, mala bai ole-dongga walingge kawunga-na.

16:1 Ngara hida kutèki-nggumindi, ngga'i ka ndai winda dènga-kangge. 2 Aweitaka-nggumi wali uma pakàza-langge, beengge àmengge rapa-nawe-langge ia ata ia ata apamate-wumi, pa-maraka-ngguni. 'jAla ba hinawe pa-pangèda-na. 3 Ka zupu hidangge, oro-nawe ba ndaa tandawa 'jAma, mòno ba ndaa tanda kaingga ne Zaua. 4 Tàka palunggu dènga-nggundi, ngga'i baa, ba naduki-we rapana, kai lolowe ba kutèki baa-nggumindi ne Zaua. Tàka nda kutèki-ki-nggumindi walingge kawunga-na, mala ba ne'e-dongga mbàrami.

Pata pawili-na Patjulu

5 Ne ba hinawe nètingga hèti mbàrana Nàme apatuka-ngga, tàka nda'iki ia ne jèmi atua-wangga: Nggjee kako niamu, ahinangga. 6 Tàka oro-nawe ba lunggu-nggumindi hida, niawe nia ka na-kalàlu kalu-luawe atemi. 7 Tàka kutèki-nggumiwe ne abia, màngu ndali pòngu-nawe ne jèmi ba kukako-wangga hèti. Mala ba nda kukako-kowangga, nda na-mapànde-kiwe nàme Patjulu ba àmeni mbàrami. Tàka ba kukako-dowangga, nia ka ku-patuka-nggumini mbàra-mila-nggev 8 Ba lèngana pa-àmeni Nia-langge, nia ka nabowo-nawe pònu tana lara-nawe zala mòno lara-nawe ne atindina, mòno lara-nawe ba piata panewe. 9 Lara-nawe ne zala, oro inda wai wa'i-dangga Zaua. 10 Lara-nawe ne atindina, ne ba kukako-wangga mbàrana 'jAma mòno ndai età baawangga. 11 Lara-nawe piata panewe, ne baa wjata baanawe tutuna na abeingge pònu tana. 12 Nalua dòmo-pundi pa-wukuna patèki-nggunggumi niangge, tàka ndai duka-kipundi ne ba hinawe. 13 Tàka ba lèngana pa-àmeni Nia, na Ngjau pandou-nawe abia, nabowo-nggumi lara kai pànde mbolongge ne ahina tàkana. Mala ba nda wali ate dou-kinawe ba na-panewe-langge, tàka hidime parènge-na nia-duwi patèki-na mòno natèki-nggumindi awukuna padadi-langge. 14 Nia apamboto-wangga-langge, mala ba nadeke-dowe wali dounggu, ka natèki-nggumiwe jèmi-langge. 15 Ngara douna 'jAma, dou-nggundi Zaua, niawe nia ka, nadeke-dowe wali dounggu ka natèki-nggumiwe jèmi-langge, ba lunggu-nggumi.

Lara-nawe ne kalàlu akabali ndeta ate-langge

16 Inda pira baa-kinawe ba ndai eta-wangga, mòno inda pira dòmo kia-kinawe bai eta-wangga, hina. 17 Nia ka hida wàdeka ana panunga-na ka hida wèki douna: Peinawe pata-nawe ne pa-hinana-nda: Inda pira baa-kinawe ba ndai etawangga, mòno inda pira dòmo kia-kinawe bai eta-wangga. Mòno: Ne ba kukako-wangga mbàrana 'jAma ba hina, hida. 18 Nia ka taudawe: Peinawe, inda pira baanawe ba hina. Nda tarèngga-kiwe ne pakàmbu atena, hida. 19 Nia ka narèngga-we Jezu baa wukuna patua-wa. Ka hina-dawe: Ne'e-nggumi apanewe wèki douna oro-nawe: Inda pira baa-kinawe ba ndai eta-wangga, mòno inda pira dòmo kia-kinawe bai eta-wangga, ba lunggu-nggumi? 20 Nia ka lunggu tàka-nggumiwe: Enga ngi'o-dumi mòno enga kawauka-dumi-langge, tàka ne pònu tana nandeta-we ate-nalangge; kaljàlu-wumi ne niangge, tàka ne kalàlu-mi enga kabali-donawe ndeta ate-langge. 21 Ahinana mawine, ba na-karòduka paana, enga kalàlu-na ne niangge, mala ba rapa baa-donawe. Tàka ba na-lèngana pa-paana-ni na lakawa-ngge, nda nalolo wa'i baawe karòduka-nangge, oro ndeta atena ba lènga dadi baanawe ia ata pònu tana. 22 Hina kaìwe ne jèmi bai kalàlu-wumi ne ba hinawe. Tàka enga totoka bali-du-nggunggumi, nia ka nandeta-we ate-milangge, mòno nda'iki aparewo-nggumiwe ndeta ate-milangge. 23 Ne lòdo-langge nda'iki patua-mingga. Lunggu tàka-nggumi, ba wa'iko padèngi-mini 'jAma, enga jaa-nanggumi oro-nawe ne ngaranggu. 24 Làpata ne ba hinawe ndai dèngi-kipo àpa2 bai wainggawe ngaranggu. Djèngi-wumi, enga kolemi, ngga'i ka na-tonggola tàkawe ne ndeta atemi. 25 Ngara hida kutèki wai-nggumindi li'i tuda; wa'ingge rapa-nawe, ba nda kuwai-nggumi: li'i tuda ba ku-panewe dènga-nggumi, tàka ba kutèki ailolo-nggumiwe larana na 'jAma. 26 Na lòdo-langge midèngi waingge ngaranggu, mòno ne Zaua, ka kudèngi-dawe tutuda mbàrana 'jAma, inda lunggu-kinggumi. 27 Mala na 'jAma douna ba na-manàwara-dunggumi, oro-nawe bai manàwara-ngga ne Zaua mòno bai pawai baa ba wali àmengguwe 'jAla. 28 Wali àmengguwe 'jAla, ka kumai nèwe pònu tana; ku-dundaka dòmongge ne pònu tana ka nètingga hèti mbàrana 'jAma, hina. 29 Ka taudawe ana panunga-na: Ueta-ko, ne ba binawe utèki ailolo baawe, ndau wai baana li'i tuda. 30 Ne ba hinawe mapànde-nggu bau pànde mbo-mbolongge, mòno òmana ba tuawu ne Wo'u. Ne niawe ka mawainggu ba wali àmemuwe 'jAla, hidani. 31 Nia ka nawale-wi Jezu: Pawjai baa ne ba hinawe? 32 Patjete-kona, àmengge rapana, mòno rapa baanawe, baa pòwara wumi-langge hèti paaro dou paaro doumi ia ata ia ata, bai dundaka kanua-ngga. Tàka nda kutito-ki, mala ba wa'i-duni aolengga, na 'jAma. 33 Ngara hida kutèki baa-nggumindi, ngga'i ka wa'ingge pa-malèna ate dèngami oronggu Zaua. Ne ba ne'e-nggumi pònu tana 'jeta mawila. Tàka pa-mjàndungo-we atemi, ne Zaua ba lènga talu baangguwe ne pònu tana, hina.

Na tambaja-na Maròmba Jezu

17:1 Hinangge Jezu-nangge nia ka na-keketa-wi matana bjondo, ka hinangge: O Ama, rapa baanawe; pamboto-kiwa Anamu, ngga'i na Anamu ka na-pamboto-wu Wo'u. 2 Ahinana bau aila baanawe mboto pamboto-ndi ngara dadi ata, ngga'i ngara pajaa-muni ka najaa-dawe toleka ndaa mbiata. 3 Ne niawe ne toleka ndaa mbiata, baa tandawu Wo'u, Ala ania waina, ahina tàkana, mòno Jezu Karetu pa-patuka-mu. 4 Ne Zaua, ku-pamboto baawu ne pònu tana, ku-patonggola baawe ne pawili pa-patanggu-mungga, kau wilingge pa-lumungga. 5 Mòno ne ba hinawe, Wo'u Ama, kau pamboto-wangga ne'e mbàramu, ahinana mboto padounggu ne'e mbàramu hètina ba nda nadadi-powe tana. 6 Kubowo baadawe ngaramu hida ata pajaa-mungga wali ne pònu tana. Doumundi Wo'u, baa ka mujaa-nggandi Zaua mòno a-pamèndera baangguwe li'imu. 7 Ne ba hinawe apànde baangge, ngara-ndukada hèti pajaa-mungga, baawali wa'i-nandi mbàramu. 8 Mala hèti li'i pajaa-munggana ku-paduki baadandi, mòno adeimbawi mòno apànde ta-tàkangge ba wali àmengguwe mbàramu, mòno awai baangge ba Wo'u apatuka-ngga. 9 Tutu-dawe hida ba ku-tambaja-wangga; nda tutu-kinawe pònu tana ba ku-tambaja-wangga, tàka tutuda ata pajaa-mungga, mala ba lènga doumundi Wo'u. 10 Ngara dounggu Zaua, doumundi Wo'u, mòno ngara doumu Wo'u, dounggundi Zaua, mòno pa-pamboto baa-wangga oroda hida. 11 Inda ne'e baangga pònu tana ne Zaua, tàka engandi pònu tana ne hida, mòno àtingga mbàramu ne Zaua. O Ama amatua, kau nggòlu waidawe ne ngaramu pajaa-mungga, ngga'i ka iandi ahina wa'ina ne hito. 12 Ba enga-pongga mbàrada kunggòlu waidawe ngaramu pajaa-mungga, mòno kudawa baawi ka nda'iki ia oleda amuana, nia-kidona nàti andoungge ambangata, ngga'i ka na-tonggola-we ne li'i Zurata. 13 Tàka ne ba hinawe àtingga mbàramu, mòno ne ba kutèki-wi hida ne pònu tana, ngga'i ne deta ate oronggu Zaua ka na-tonggola ta-tàkawe ate danada. 14 Ku-paduki baadawe ne li'imu, nia kaa mbutundi ate pònu tana, oro-nawe ba nda wali-dawe pònu tana, ahinana ne Zaua ba nda wali-ngguwe pònu tana. 15 Ngga'i kau dekewi wali nèwe pònu tana inda lunggu-kinggu, nia-kidowe ngga'i kau nggòluwi lunggunggu, ka nda napiaku-kandi bjokala. 16 Nda wali pònu tana-kiwi, ahinana ne Zaua ba nda wali-ngguwe pònu tana. 17 Pa-matua waidawe ne abia. Ne li'imu niawe abia. 18 Ahina wa'ina bau patuka-ngga nèwe pònu tana, lunggu wa'i kaina ba ku-patuka-ndi pònu tana. 19 Oro lumu dènga-nggundi hida nia ka ku-pamatua wèkina, ngga'i ne hida kaa pa-matua waidawe ne abia. 20 Nda tutu kanua-kidawe hida ba ku-tambaja-wangga, tàka tutu kaidawe hida awukuna pawai wa'ingga oro-nawe ne li'i pangindi-da. 21 Ngga'i ka ia ndòbandi, ahinana ne Wo'u Ama ba ne' enggu Zaua mòno ne Zaua ba ne'engga Wo'u, ka hida kaina ba ne'endi hito, ngga'i ne pònu tana ka napawai ba Wo'u apatuka-ngga. 22 Ne mboto pajaa-mungga, kuaila baadawe, ngga'i ka iandi ahinana ba ianda ne hito. 23 Ne Zaua ne'engga hida, mòno ne Wo'u ne'engga Zaua, ngga'i ka pa-tonggola tàka-dawe ba iandi, ngga'i ne pònu tana ka napànde-ngge ba Wo'u apatuka-ngga mòno bau manàwara-ndi ahinana bau manàwara baangga Zaua. 24 O Ama, kumbeingge, ne pane'e wa'ingga Zaua, ngga'i ka ne'e wa'i kaindi mbàranggu hida ata pajaa-mungga, ngga'i kaa eta-nggawe ne mbotonggu pajaa baamungga, ba lènga manàwara baamungga hèti ba nda nia-kipowe kawunga dadi tana. 25 O Ama atindina, ne pònu tana nda natanda-kiwu, tàka ne Zaua kutanda-wu, mòno ne hida apànde baangge ba Wo'u apatuka-ngga. 26 Mòno kubowo baadawe ne ngaramu, mòno enga bowo kia-nggudawe-langge, ngga'i ne manàwara pa-manàwara waimungga ka engangge mbàrada, mòno ne Zaua ka enga nia kaingga ne hida.

Lara wòpa-dani Maròmba Jezu ne'e Nggezemane

18:1 Lèngana pa-hinangge Jezu-nangge, nia ka nalouzo pàngu ana panunga-na hèti mbali ana loko Kendora. Wa'ingge kalowi ne'e, nia ka natama wa'i Jezu pàngu ana panunga-na. 2 Tàka na Junda awukuna papazuu-ni, napànde kaingge ne pandou, mala na Jezu ba nakàli pakua dènga wa'i baadundi ana panunga-na ne'e. 3 Nia ka àmeni Junda a-marèngana akazumbu kazòlondandu mòno atada rato2 kalada mòno ata Parizi, baa ngindi ilu, rewo mòno atama. 4 Nia ka ba lènga pànde-nawe Jezu ngara awukuna padadi wèki detana, ka natuke: Nggàrani pawewa-mi ka hinandi. 5 Jezu ata Nazareta, hidani baa walewa. Ka hina-dawe Jezii: Zaua baana, hina. Nia ka na Junda apazuuni Jezu ne'eni andende ole dèngandi. 6 Nia ka ne Zaua baana, ba hinandi Jezungge, kaa ngu eruna ka mbème hida tjana. 7 Nia ka natua dòmowi Jezu: Nggàrani pawewa-mi, hinandi. Jezu ata Nazareta, hida baa walewa. 8 Ka pawale-na Jezu: Zaua baana, lunggu baa-nggumina. Ba Zauako pawewa-mi, pilindi hida kaa kako, hina. 9 Ne ahinana ngga'i ka na-tonggola-we ne li'ina: Hida pajaa-mungga nda'iki ia papòru-nggu, ba hinangge. 10 Nia ka na Zimo, Petura pa-hidana, amàngu tekona, ka ngu ziriku-nawe tekona, ka nangu lòpuni na atana na Rato Kalada, ka na-katèri-nani katilu kawana-na. Na ata Mjàluka-we ngarana. 11 Ka taunawe Jezu: Pawàno-we ne tekomu, namoda-mowe ba nda kuenu-ni na koba we'e pajaa-nangga Amanggu? hinani Pjetura.

Ba aro-nani 'jAna Maròmba Jezu. Lara kedena Pjetura

12 Nia ka hida kazòlondandu mòno na kjondo rata mòno atana ata Jawundi awòpawa Jezu kaa kèteni, 13 baa kaa ngindi uluwa mbàrana 'jAna, mala ba wera-donani Kajapa aRato Kalada ne ndou. 14 Na Kajapa nia-dona apalolo-ndi lara ata Jawundi-na: Màngu lara-nawe ba namate ia ata tutuna atana Mjori ahina. 15 Nia ka na Zimo Petura mòno na aia dòmo ana panunga adekuni Jezu. Na ana panunga aia papànde-nani Rato Kalada, nia ka natama ole dèngani Jezu ne'e natara danana Rato Kalada. 16 Tàka na Pjetura ne'eni andende nggjounga aro bina, baa ka nalouzo na ana panunga papànde-na Rato Kalada ka na-panewe dèngani na mawine akandi bina. Baa ka natama ngindiwa djana na Pjetura. 17 Nia ka taunawe na mawine akandi bina: Àngu wo'u kaina oleda ana panunga-na nàti ata, hina-nawe Pjetura. Nia ka: Indaki, hina. 18 Nia ka hida atana Rato Kalada mòno lakawa pa-pawende-na apowi baa api ba lènga kalika, ka ne'endi aduruna; na Pjetura ka ne'e kaini aduruna api mbàrada. 19 Nia ka na Rato Kalada natua-wa Jezu larada ana panunga-na mòno ne pa-panunga-na. 20 Nia ka nawale-wa Jezu: Ne Zaua nda kuuri-kingge ba ku-panewe nèwe pònu tana. Àngu enga wa'i-dongga nème uma pakàza mòno uma Ala ba ku-panungana, pandou pa-pakua wa'i ndòbana ata Jawundi; nda'iki ia patèki kabuni-nggu. 21 Àpa nia kau tua-wangga? Tuawa nàme ata arènge-nggawe patèki-nggundi. Ne hida apànde ndòbangge patèki-nggu, bina. 22 Lèngana pa-hinangge-ngge, na aia lakawa pa-pawende andende ne'e, ka natòba-nawe matana: Lumu wa'iwu bau walewa na Rato Kalada? hinani. 23 Nia ka nawale-wa Jezu: Ba nazala-kowe ne patèki-nggu, utèki-nggawe ne azala, tàka ba na-mawèna-dowe, àpa nia kau tòba-wangga? bina. 24 Nia ka na 'jAna ka na-patuka màngu kalère-ni mbàrana Kajapa, Rato Kalada. 25 Tàka na'i Pjetura ne'e-puni aduruna api, ka hidani ata: Àngu wo'u kaina oleda ana panunga-na nàti ata, hida. Tàka nakede-ngge: Indaki, hina. 26 Nia ka taunawe na aia oleda hida atana Rato Kalada, aole dadini na ata pa-katèri-na katilu-na Pjetura-na: Nda kueta-kiwu ne'e oma dana ba ole-mina? hina. 27 Nia ka nakede pi'a dòmo Pjetura, ka ne mema pòngu kaa ngu kuku manu.

Ba aro Pilatu-wa Jezu

28 Baa kaa ngindiwa Jezu wali wa'i mbàrana Kajapa hèti uma piata panewe, kapu nggède ngga-nggarowe. Tàka hida ata Jawundi douna ndaa tamaki ne djana, ngga'i ka ndaa wèna-kana diraka kaa piakuna panga'a-ngge Paza. 29 Nia ka nalouzo Pilatu mbàrada: Àpa pakàla-mini na ata, ka hinandi. 30 Nia ka hidani baa walewa: Ba nda ata diraka-dowa na ata nda ma-patère-kingguni, hida. 31 Ka hinandi Pilatu: Dj'ekewa kai tauni zala dekungge ne li'i ukumi, hina. Ka taudawe ata Jawundi: Ne zàme nda mamboto-kingge pa-pamate ata, hida. 32 Ne ahinana ngga'i ka na-tonggola-we patèki-na Jezu ba nabowo-dawe, ba wukuna papei pata-nawe ba namate. 33 Nia ka natama bali na Pilatu ka napamai-wa Jezu, ka- hina-nawe: Wo'u na Zangandi-na ata Jawundi? hina. 34 Ka nawale-wa Jezu: Wali ate dana doumuwe bau tèkiwe ree, àngu wa'i eka atèki-ngguwe ne tutunggu? hina. 35 Nawale-wa Pilatu: Ata Jawundi-wangga ne zaua? Ole dou-dumuni mòno rato2 kalada apatère-nggu. Àpawe parawi-mu? hina. 36 Ka nawale-wa Jezu: Ne zangandi-nggu Zaua nda wali-kinawe ne pònu tana. Ba wali pònu tana pia-mowe ne zangandi-nggu, enga patau baada kazòlondandu-nggu, ngga'i ka ndaa patère-kangga mbàrada ata Jawundi, tàka ne ba hinawe ne zangandi-nggu nda wali-kinawe nèwe pònu tana, hina. 37 Ka hinani ilatu: Ka zangandi kaiwu ne nia? hina. Ka nawale-wa Jezu: Ahina tàka-donawe patèki-mu, zangandi-wangga. Niawe nia ka kudadi-wangga mòno nia kaidowe ka àmengga nèwe pònu tana, ngga'i ka ku-zàkita-ngge ne abia; ba nggàra kuni awali wa'i ne abia narènge-nggawe li'i-nggungge, hina. 38 Ka pakède-nawe Pilatu: Àpa-kowe ne abia? hina. Ijèngana pa-hinangge-ngge ka nalouzo dòmo mbàrada ata Jawundi ka hina-dawe: Nda'i pònguki zalana pakole-ngguni ne zaua. 39 Tàka wa'i baangge pata pajaa-wumi, ba ku-pazèla-nggumini aia ata ba rame Pazawe: Mbjeidongge ba ku-pazèla-nggumini zangandi ata Jawundi? bina. 40 Nia ka ne'e dòmondi akawaro: Ka nda Nia-kana, ka nia Mbjaramba, hida. Ka na Mbjaramba ata kabukuta-wa.

Ba naeta mawila Maròmba Jezu

19:1 Baangge na Pilatu kà na-patuka-ngge ngindiwa Jezu, ngga'i ka mbolewa, ba hina. 2 Nia ka hida kazòlondandu kaa wanani katipa tara kaa ta'i-nani katowa detana, mòno kaa pawèna-nawe kalàmbe zunda rangga. 3 Baa kaa tukewa: Oza-mumungge, zangandi ata Jawundi, hidani, kaa tòba-tòba-nawe matana. 4 Ka nalouzo dòmo Pilatu, ka hinandi: Patjete-kona, kulouzo ngindi-nggumini mbàrami, ngga'i kai pàndengge ba nda'i pònguki zalana pakole-ngguni, hina. 5 Nia ka àmeni Jezu alouzo, màngu katipa tarana, màngu kalàmbe zunda ranggana, ka hinandi Pilatu: Pa-tjetena, na atapi'a. 6 Ne baa etawa rato2 kalada mòno hida ata pa-pawende, kaa ngu kawaro: Wòndawa, wòndawa, hidangge. Nia ka hinandi Pilatu: Djeke-kowa ne jèmi, kai wòndawa. Mala ne zaua nda'iki zalana pakole-ngguni, hina. 7 Nia kaa walewa ata Jawundi: Ne zàme wa'ingge li'i uku, mòno dekungge ne li'i uku, enga pamate-powa, oro-nawe Ana-nangga 'jAla ba hina, hida. 8 Ne ba narènge-we Pilatu ne patèki-da ahinana-ngge ka àti kiangge mandauta-na. 9 Ka natama dòmo ne'e uma piata panewe, ka hina-nawe Jezu: Nggjeengge pawali-mu? hina. Tàka na Jezu nda'iki pawale-nani. 10 Nia ka hina-nawe Pilatu: Ndau nauki pa-panewe dèngangga, ne zaua? Ndau pànde-kingge ba kumboto pawònda-wu? hina. 11 Ka nawale-wa Jezu: Ndau mboto pòngu-kingga zodi ba ndaa jaa pia-mungguwe wali bjondo. Niawe nia ka na apatère-ngga mbàramu, àti-pongge zalana, hina. 12 Liingge hina-nggengge, nia ka na Pilatu ka nawewa lara pa-pazèla-wa Jezu. Tàka akawaro ata Jawundi: Bau pazèla-kowa na ata-langge, nda kandua baananggu zangandi kalada. Ba nggàra-kuni zangandi-wangga ahina, nggòba baanani zangandi kalada, hida. 13 Ba na-lèngana parenge-we Pilatu ne ahinana-ngge, ka nangindi-wa nggjounga Jezu, ka na-mandi'i-ni panuka puata panewe, ne'e pandou Pa-atura Watu pa-hidana, Nggabata hinawe panewe Imbarani. 14 Na lòdo lòdo pa-dinaka-wa, tuma-nawe Paza, wa'i ndjamu ènewe. Ka hinandi ata Jawundi Pilatu: Patjete-kona, zangandi-mi! 15 Tàka akawaro: Kainioo, kaini, wòndawaoo! hida. Nia ka hinandi Pilatu: Enga wònda-kungguni na Zangandi-mu? hina. Kaa walewa hida rato2 kalada: Nda'iki zangandi ekama wàdeka, nduka-kidona zangandi kalada, hida. 16 Nia ka napili-dani Jezu, ngga'i ka wòndawa, ba hina.

Lara materia Maròmba Jezu katuku wònda deta

17 Nia kaa ngindiwa Jezu. Ka nètini Jezu adeito douwa katuku wòndana, hèti pandou angarana Apakoba katowa-na, Nggolonggota hinawe ba panewe Imbarani-kowe. 18 Nia kaa wòndawa ne'e, mòno hida aduada ata eka olena mbjali2, ka na Jezu ne'eni tiluda. 19 Nia ka na Pilatu wa'ingge pa-urata-na, ka nata'i-ngge katuku wònda deta tòduna: Jezu ata Nazareta-wa, Zangandi-na ata Jawundi, hinawe ne pa-urata. 20 Nia ka ne pa-urata na-luana ata Jawundi atandawe, mala ne pandou pawònda wa'i-dani Jezu ba mbàra wàno-dowé, mòno awaingge panewe Imbarani, panewe Roma mòno panewe Nggarika ne pa-urata. 21 Ka taudawe hida rato2 kalada-da ata Jawundi: Zangandi-na ata Jawundi nda lumu-kangge, tàka Zangandi-nangga ata Jawundi ne Zaua, hina lumungge, hidani Pilatu. 22 Ka nawale-we Pilatu: Ne pa-lèngana pa-urata-nggu, nia baawe, bina. 23 Nia ka hida kazòlondandu baa lèngana pawònda-wa Jezungge kaa deke-nandi kalàmbe-na kaa pa-patawi, wo-wòla ia kazòlondandu, wàte-nawe ne kalàmbe djana. Ne kalàmbe djana nda'iki kòtu bondo-nawe, patònu mbolowe. 24 Nia ka hida wèki douna, ngga'i ka nda taira-kawe, tàka ka tazura-we ba nggàra-kuni andoungge. Ne ba binawe, ngga'i ka na-tonggpla-we ne li'i Zurata: Abiwa bawe-nggandi ngawu wèkinggu mòno azurawe ne kalàmbe-nggu, ahina. Hinawe pata paliida kazòlondandu. 25 Nia ka na inana Jezu, mòno, angu mawine-na inana, mòno na Maria mawine-na Kaliopa mòno Maria Mandalena, ne'endi andende mbàra katuku wòndana Jezu. 26 Ne ba naeta-wa inana Jezu mòno na ana panunga pa-manàwara-na ba nandende mbàrana, ka hinani inana: Ee paina, na anamu, hina. Baa ka hinani na ana panunga, na inamu, hina. 27 Liingge hina-nggenangge, nia ka na ana panunga ka nangindi-wa hèti umana. 28 Baangge ba lènga pànde-nawé Jezu ba na-tonggola mbo-mbolo-wengge, ngga'i ka na-tonggola waiwe li'i-nawe Zurata: Ku-maro'u-wangga ka hinangge. 29 Wa'ini ne'e ia pandalu ambònuna anggura mawilura, nia kaa ta'ingge lumuta amàngu anggura ma-wilurana lawi tàme, kaa padola-ngge baa paenu-nawe Jezu. 30 Na-kabizuka-ngge Jezu ne anggura ma-wilura-ngge, nia ka: Na-tonggola baawengge, hina. Baa ka na-katongira ka najaa-nawe 'jAma ngauna. 31 Nia ka na lòdo ba lòdo pa-dinaka-wa, ka nètindi ata Jawundi mbàrana Pilatu kaa dèngiwa, ngga'i ka pata-dandi wa'ida mòno ka pamburu-ndi, ka nda enga do-doukandi kamate-da katuku wònda deta lòdo ngau, kède dòmo lòdo kalada-wa na lòdo ngau. 32 Nia ka nètindi hida kazòlondandu kaa pata-dandi wa'ida na aia baa ka na dòmo na aia olena pawònda. 33 Tàka baa duki mbàra Jezungge, baa etawa ba namate baa, nia ka ndaa pata-kinandi wa'ina; 34 nia-kidowe na aia kazòlondandu ka na-ndakura wainawe nòmbu kalàbeka-na Jezu, ka nangu louzo ra'a mòno we'e. 35 Na ata aetawe nia azàkita baangge, mòno ne pa-zàkita ahina tàka-nawe, mòno napànde-ngge ba abina tàka-nawe patèki-na, ngga'i ne jemi kai pawai-wumi. 36 Mala hida ba hinawi, ngga'i ka na-tonggola-we ne li'i Zurata: Nggazu tàka awa ruwina nda'iki papata-dani-langge, ahina. 37 Mòno wa'i dòmongge li'i Zurata: Enga eta-dodani na pa-ndaku-radalangge ahina.

Lara tane-dani Jezu

38 Baangge na Jozepa ata Arimatea, ka nadèngi-wa Pilatu, ngga'i ka ku-pamburu-nawe tanaza-na Jezu, hina. Na Jozepa ana panunga kainani Jezu, tàka naai pa-kabuni oro mandauta-nani ata Jawundi. Nia ka na Pilatu ka na-pakaloko-ni. Baangge ka nètini ka na-pamburu-nawe tanaza-na Jezu. 39 Nia ka na Nikondemu, nàti aduki nggède-kuni Jezuna, ka àme kaini angindi ruto emura pa-pakaula ruto nggaro, tòlu kambulu kiloda. 40 Kaa dekewe ne tanaza-na Jezu kaa pakibo-we, kaa taungge ruto bou mbangi dekungge pata taneda ata Jawundi. 41 Mbàra-nawe ne pandou wònda wa'i-dani Jezu, wa'ingge ambatu kaliwo mòno ne kaliwo dana wa'ingge rate bo'u, ndaa bou ata matepo. 42 Ka ne'e niawe pa-bòndala wa'i-dani Jezu, mala ba lòdo pa-dinaka-nani ata Jawundi, mòno ba pambàra-we ne rate.

Ba na-patingo wèkina Jezu mbàrana Maria Mandalena

20:1 Nia ka na lòdo kawunga minggu, kapu nggède ngga-nggaro, ba na-kapòta-pongge, nètini Maria Mandalena rate dana, ka naeta-wa na kàmbaka-na ba na-maleilara baa. 2 Ka ngu nètini amale mbàrana Zimo Petura mòno na aia dòmo ana panunga, na pa-manàwara-na Jezu, ka iùna-dawe: Adeke baawa ata Mjori wali rate dana mòno nda mapànde-kingge ba nggjee bendala nia-dani, hina. 3 Ka nètini Pjetura mòno na ana panunga aia, nia kaa duki rate dana. 4 Ne hida aduada apalolo baa male, tàka na ana panunga aia naulu ba namàle, àti-pongge malewara-na wudi Pjetura, làpata ka naduki ulu rate dana. 5 Tingiru hina djanangge ka naeta-wi hida kibo baa dàpa ma-bendala, tàka nda natama-ki. 6 Baangge ka naduki muri Zimo Petura, ka natama rate dana, ka naeta-wi hida kibo ba ne'endi a-mabòndala, 7 mòno ne kamba paopi wai kabureta, hètina ane'ena katowa detana, nda naole baandi kibo, tàka na-malulu eka baawe ia pandou. 8 Nia ka na ana panunga ia, aduki ulu rate dana, ka nangu tama, ka naeta-we mòno ka napawai; 9 oro inda pànde-podawe li'i-nawe ne Zurata, ba enga kèdena wali tilu ata mate. 10 Baangge hida ana panunga ka nètindi awali uma. 11 Tàka na Maria ne'eni andende nggjounga mbàra rate, ne'eni angi'o. Ne ba ne'eni angi'ongge ka na-katingira rate dana, 12 ka nangu etawi aduada papalewa a-pawènana akakana, ne'endi amandi'i, na aia tòdu-nani na aia tènda-nani, pandou ne'e wa'ingge tanaza-na Jezuna. 13 Ka hidani Maria hida papalewa: Ee paina, àpa nia kau ngi'o-wawu? hida. Nia ka taunawe Maria: Oro-nawe baa dekewa ata Moringgu, mòno nda kupànde-kingge baa nggjee bòndala nia-dani, hinandi. 14 Hinangge Maria-nangge nia ka winggiru hina, ka nangu etawa Jezu andende, tàka nda natanda-kiwa ba nia Jezu. 15 Nia ka hina-nawe Jezu: Ee paina, àpa nia kau ngi'o-wawu? Nggàrani pawewa-mu? hina. Nia ka na Maria, oro-nawe ata kandi omawa ba hinawe pa-pangèda-na, ka taunawe: Mori, ba wo'uko angindiwa, utèki-nggawe ba nggjee bòndala nia-muni, ngga'i ka kukako padeke-wa, hina. 16 Nia ka hina-nawe Jezu: Maria! hina. Winggiru ka ngu hina Maria, hinangge ba nawaingge panewe Imbarani: Rabbuni! Ngguru! hinawe. 17 Ka hinangge Jezu: Ndau tère-kangga, mala nda kupène-kipo-wangga mbàrana 'jAma. Tàka ukako-wu hèti mbàrada ole dadinggu: Nètingga apène mbàra Amanggu mòno Amami, mbàra Alanggu mòno Alami, hina-nggumi ka lumu-dawe. 18 Ka nètini Maria Mandalena ka natèki-dawe hida ana panunga, ba na-patanga dènga baani Mjori mòno ba bina baanandi hida.

Ba na-patingo wèkina Maròmba Jezu mbàrada ana panunga-na

19 Ba narawi malengge, na lodo kawunga minggu, ba tèngara matodi-da bina ne'e pandouda ana panunga oro mandauta-dandi ata Jawundi, ka ngu àmeni Jezu andinda-ndindara tiluda: Maringi-kona ka hinandi. 20 Lèngana pa-hinangge-ngge ka nabowo-dandi Umana mòno ne kalàbekana. Nia ka nandeta-we ateda hida ana panunga ne baa etawa Mjori. 21 Nia ka na-zandèka dòmo ba hinandi Jezu: Maringi-kona. Abina wa'ina 'jAma ba na-patuka-ngga Zaua, lunggu wa'i kaina ba ku-patuka-nggumi jèmi, hina. 22 J-èngana pa-hinangge, ka napowi-wi: Djeimbawa Ngjau Matua ka hina waidawe. 23 Ba nggàra-kuni pataunda-mi zalana enga taunda-nawe, ba nggàrakuni pa-padeito-mi zalana enga padeito-nawe, bina.

Ba na-patingo wèkina mbàrana Tjoma

24 Nia ka na Tjoma oleda hida akambulu duada, Ndindimu pa-hidana, nda'i-kini mbàrada ba namai Jezu. 25 Nia ka hida wàdeka ana panunga: Maeta baawa Mjori, hida-nawe Tjoma. Tàka na Tjoma: Ba nda kueta-kupuwi oro paku lima detana, mòno hida wòla limanggu ba ndaa padàmi-kupundi oro paku, mòno na limanggu ba nda na-padàmi-kopongge ne kalàbeka-na, nda kupawai pònguki, hina. 26 Wa'i pando-pata lòdo-nawe amalawi, ka ne'e dòmondi hida ana panunga-na, ka na Tjoma wa'i kaini oleda. Ba tèngara matodi-da bina ka ngu àmeni Jezu andinda-ndindara tiluda: Maringi-kona, ka hinandi. 27 Ka hina-nawe Tjoma: Joo nggjeendi wòla limarmi, patete-ndi hida limanggu; padola-ni limamu kau padàmi-nggawe ne kalà-beka-nggu, nda kupawai-ki ka nda lumu-kana, tàka ngga'i kau pawaiwu, hina. 28 Ka nawale-we Tjoma: Arou, Mori-nggungge! Ala-nggungge! hina. 29 Nia ka taunawe Jezu: Ba lènga età baamungga, nia kau pawaiko. Na-maringi-kona ata apawai làngo ka ndaa eta-kopo, hinani. 30 Nalua dòmo-pundi wàdeka tanda parawi-na Jezu aroda ana panunga-na niangge, panda paaila nèwe zurata dana. 31 Tàka hida ba ailandi, ngga'i kai pawai waina na Jezu ba Karetu-wa na Anana 'jAla, mòno ngga'i ne jèmi kai dou waingge toleka oro wai-minawe ngarana.

Ba na-patingo wèkina Maròmba Jezu ne'e niri mbònu Timberia

21:1 Baanangge nia ka na-patingo wèki dòmona Jezu mbàrada ana panunga-na ne'e niri mbònu Timberia! Ka ne hinawe ba na-patingo wèkina. 2 Ne'e wa'indi Zimo Petura mòno Tjoma, Ndindimu pa-hidana, mòno Njatanela ndou Kjana, tana Nggalilea, mòno hida anana Zambandio, mòno aduada dòmo ana panunga. 3 Pakède-nawe Zimo Petura: Hètingga alaa pa-mandaringo, hinandi. Àti kainggama ne zàme adekunggu, hidani. Nia ka nètindi akalete tena, nia ka ne nggède nda'iki àpa2 pakole-da. 4 Mbòwaku-nawe tanangge ka ngu wa'ini Jezu andende laingo deta. Tàka ndaa tanda-kiwa ana panunga-na ba Nia Jezu. 5 Nia ka natua-wi Jezu: Wa'i panga'a wai zodi nèna mbàrami, ana? hina. Nda'ikioo, hida baa walewa. 6 Nia ka hinandi Jezu: Wjala wa'ingge ne ndaringo-mi ne tutu baie kawana-na tena, enga kolemi ia. Nia kaa wala wa'i tàkangge, nia ka ndaa duka-kingge baa tèngiwe ne ndaringo, oro-nawe ba na-mangeda làngu-tàkawi ia. 7 Nia ka taunawe na ana panunga pa-manàwara-na Jezu: Na Nia-dona Mjori, hina-nawe Pjetura. Ne ba narènge-we Zimo Petura ba Nia Mjori, ka na kalòmbura-ngge ingina, mala ba nda natau-dowe, ka nangu rumba wèkina mbònu dana. 8 Tàka hida wàdeka ana panunga àmendi akalete tena, kaa tèngiwe ne ndaringo ambònuna ia; mala baa ndaa màro-dongge tana mara, wa'i dua ngau kazi'u-kido-nawe. 9 Apène tana marangge kaa ngu etawe mala'a api mòno ia ane'ena pònuna pàngu kambamba. 10 Nia ka hina-dawe Jezu: Ngindipo zodi ia wudi pawòpa-mi, hina. 11 Nia ka na Zimo Petura ka napène tena deta, ka natèngi-we ne ndaringo tana mara; nambònu-ngge ia kalada kalu-lua, ngau lima kambulu touda mbolowa; làngo ka nggaikuwi nda na-marata-kiwe ne ndaringo. 12 Nia ka hina-dawe Jezu: Mjai-wumi kai mana'a, hina. Tàka nda'iki ia hida ana panunga ambani ate patua-wa: Nggàranggu ne Wo'u ahinani, mala ba lènga pànde-dani ba Nia Mjori. 13 Nia ka natuke Jezu ka nadeke-we ne kambamba ka najaa-dawe, baa ka hina kaindi hida ia. 14 Ne niawe pa-katouda wunda wainawe ba na-patingo wèkina Jezu mbàrada ana panunga-na, liingge kède balina wali tilu ata mate.

Ba na-keketa baliwa Pjetura na Jezu

15 Abaa panga'a-rigge nia ka na Jezu ka hinani Zimo Petura: Ee Zimo anana Joane, harei-kadòwe ne, manàwara-mungga wudi hida? hina. Nia ka taunawe Pjetura: Oo Mori, mupànde-dongge ba ku-manàwara-nggu, hinani. Nia ka hina-nawe Jezu: U-karawa nggandi ana mbembenggu, hina. 16 Baa ka hina dòmo-nawe ne pa-kapàndo wainawe: Ee Zimo, anana Joane, u-manàwara-kadongga? hina. Ka hina-nawe Pjetura: O'o Mori, mupànde-dongga, ba ku-manàwara-nggu, hina. Ka hina-nawe Jezu: Ukandi-nggandi mbembenggu, hina. 17 Baa ka hina dòmowe pa-katouda wunda wainawe: Ee Zimo, anana Joane, u-manàwara-ngga? hina. Ka ne'eni akalàlu ate dèngangge Pjetura, oro-nawe u-manàwara-ngga? ba hina-nawe ne pa-katouda wunda wainawe. Ka hina-nawe: O'o Mori, ngara tènga-konawe upànde-dongge, upànde-dongga ba ku-manàwara-nggu, hina. Ka hina-nawe Jezu: U-karawa-nggandi mbembenggu. 18 Lunggu tàkanggu, ne ba bua mane-puwuna, ukète doungge kòmbumu, mòno nètinggu hèti mèli pambei-konawe atemu, tàka bau lèngana pa-kaweda-langge, u-padola-ndi limamu, mòno ata eka akète-ngguwe kòmbùmu mòno nangindi-wu hèti nda pa-wukuna pambei-mulangge, hina. 19 Ne ba hinangge, tèki-nawe ba pei pata matena Pjetura, pa-pamboto dènga wainani 'jAla-langge. Lèngana pa-hinangge-ngge, ka hina-nawe Pjetura: Udeku-ngga, hina. 20 Winggiru hina Pjetura-ngge ka naeta-wa na ana panunga pa-manàwara-na Jezu ba na-padeku, na a-mawinggira mbàrana Jezu ba mana'a nggède-wena, Mori, nggàrani apazuu-nggu? ahina. 21 Naeta-wa na ana panunga na Pjetura-ngge, ka hina-nawe Jezu: Mori, peikona name-langge? hina. 22 Ka taunawe Jezu: Ngga'i ka engani làpata ba àmengga, ba lunggu-kuni, àpa-muwe ne nia? Udeku-ngga ne wo'u, hina. 23 Niawe nia ka na-kamboka-we ne patèki mbàrada hida apaole dadina, na ana panunga ba nda na-wukuna pamate-kilangge. Tàka nda na-wukuna pamate-ki, inda hina-kiwe patèki-na Jezu, tàka ngga'i ka engani làpata ba àmengga ba lunggu-kuni, àpa-muwe ne nia, niawe. 24 Nia-dona na ana panunga azàkita-ndi hida ahinana mòno aaila-ndi, mòno tapànde-ngge ne pa-zàkita-na ba ahina pòngu tàka-nawe. 25 Nalua-pundi wàdeka parawi-na Jezu; ba tulita ia tulita iakuwi, ba ku-pangèda-ngge ne tana kaiko nda natutu-Jeiwe ba naboti-wi zurata pa-tulita.