1:1 Allahn pohol kinang uwan wal tuk fugmu wene aru tam welatfag. Wene aru Allah men ambiyeg welatfag. Wene aru oho Allah men ambi reg latfag. 2 Pohol kinang uwanma wene oho Allah men ambiyeg welatfag. 3 Allahn mun angge man angge wene famen eneg wal tibag. Mun angge man angge wene fam wal tibag fuhon te wereg eleg. 4 Wene aru famen mun angge man angge onolukap eneptukmu fano wereg. Onolukap eneptukon inowen ap fahet o seleg fanowon unubam emberuk. 5 Seleg ariyen hik teg ambeg umbagpag turukmu hik ariyen seleg atukon mapmu ruk fug teg. 6 Ap eke Allahn monde fibahon ino watfag, unuk te Yohanes. 7 Yohanesen seleg ino ilen hibareg hiyag isahukmu holuhupteg ap obog toho inindimu we tem toho puhup ulug watfag. 8 Yohanes ino o seleg hag toho watfag fug, aren o seleg hibahon ino hiyag isamin ulug watfag. 9 Seleg mondabi welaruhuwon ino kinangma waharuk lit ap obog toho unubam umbagpag tuhu. 10 At tam welatfag. At ino himbisig Allahn pohol kinang wal tibag angge famen kinangen At haruk latfag fug. 11 At ino Nangginang yugmu ulug watfag angge famen Oriyen te Angginang yuhon fam waha pibag fug. 12 Angginang yuhon fam waha pibahon arimanowen At unuk fam tem toho wenggel haruk latfagma Allah umalikisi amuhup ulug unduhuk fisibag. 13 It arimano indag atfahon ap enemep famen fug, ap enehaluwe famen fug, aben perukon fam fug, Allahn perukon fam eneg indag atfag. 14 Wene ino famen ap atfareg At nit nenesehelimu wereg. Allahn unuk suwap tirisimu niren yet harukuk. Namloho misig eneg ulug Ikniyen Unuk suwap tirisireg lehoma emberisireg At indi reg hag toho nir oho tik-tem toho Indi nenesug. 15 At fahet Yohanesen hiyag isaruk lit, "At ino tu fahet tam hiyag hisaruk latikik. An nombolim waruhu irikikon ino naluke fil wereg. An uwanma At ino tam welatfag," ulug hiyag isibag. 16 Aren nit obog toho Indi nenesug ane kobog toho umbusuk fug teg. 17 Allahn komo neneptuk ane Musa famen holtukuk, Ninikni Allah inowen Indi nenesug lit tem toho peruk ane Yesus Kristus famen nonoluk atisi. 18 Ap misihen oho Allah harisi fug. Amloho misig enehon ino Ikni alukema werehon inowen fag toho hiyag nisarisi. 19 Yahudi inap o Yerusalem welatfahon arimanowen imam inap men Lewi inap men Yohanes ambeg lalihipteg hat sa ulug kapal halihip ulug mon enepfagma libareg kapal hibagma Yohanesen fag toho hiyag isibag. 20 Aren awiya wa fug angge hiyag isaruk lit, "An te Mesias ap obog toho fanowap enebuhuwon ino fug," ibag. 21 Ari ibagma iren te, "At fug halug hat te sa? Hat Elia ano?" ulug kapal hibagma, "An Elia fug," ibag. Ari ibagma iren te, "Wene hiyag isaruk ahun nabi eke waruhu ulug hahatfahon ino har ano?" ulug kapal hibagma, "Ari an fug," ibag. 22 Yohanesen ari ibagma iren te, "Ari ehenma hat sa? Nit mon nenebehesa inap arimanowen kapal nisa nowen hat hinggareg fahet fag toho hiyag nisimin," ibag. 23 Iren ari ibagma aren te, "Yesayan haharoho emberuk lit ap eke anggenma werehon inowen ele hi roho uruk lit Ninikni suwon waruhu abunggalem pikit toho yaho feruk lamek ulug Yesayan haharoho imbibahon hiyag isarukon ino an aru welahi," ibag. 24 Ap mon enepfahon arimano Farisi inaben mon enepfahon welatfag. 25 It welatfahon arimanowen, "Hat Mesias men Elia men wene hiyag isaruk ahun waruhu ibahon ino waharikin fug halug te haren nungge fahet ap ikma pilap eneptuk lahen?" ulug kapal hibag. 26 Kapal hibagma aren te, "Anden ik fam eneg pilap eneptuk lahi. Ap misig aru hiren haruk lahep fuhon hit henesehelimu unduhuk lit wereg. 27 At ino Alukema an larukmu At ino an nombolim waruhu. An siyag nahun nubam sepatu lole Nubahin uhu fug," ibag. 28 Enele ibag ambeg ari Yohanesen ap ikma pilap eneptuk latfag ambeg ino o Betania ik Yordan fumag filen enele ibag. 29 Likiyamon te Yesus ino Yohanes ambeg waharukmu yet hibareg hiyag isaruk lit, "Ap kinangmonen siyag ane turukon elehap tuhuwen Allah ambohom domba tu waharuk. 30 Anden hiyag hisarikikon At ino tu fahet tam hiyag hisaruk lit, 'An Aluke fil weregma nombolim ap misig waruhuwon ino an uwanma At ino tam welatfahon waruhu,' ulug hiyag hisarikik. 31 An oho At napeleg anggeyen Israel inap At fahet onoluk aruhu ulug ik fam pilap enebik waharikik," ibag. 32 Ibareg Yohanesen hiyag isaruk lit, "Allah hime fanowon poholman suwe yalma hahon wambik waharisireg Ubam weregma yet harikik. 33 An oho At napeleg angge famen ik fam pilap eneptuk laruhun ulug Allah an mon naptisiyon inowen nubam Ele uruk lit, 'Hime fanowon wambik waruhureg ap misig Ubam weregma yet hahunteg At inowen Allah hime fanowon ap og isahuwon tu puhun,' ulug nubam irisi. 34 Allah amloho ino tu ulug nilen harikikteg fag toho hiyag hisarikik," ulug hiyag isibag. 35 Likiyamon Yohanes otsi piren men enele tam ibag ambeg itano unduhuk lit weregman 36 Yesusen it pisan isalug larukmu yet hibag. Yet hibareg Yohanesen otsi unubam ele hiyag isaruk lit, "Allah ambohom domba waharukon tu yet hemek," ibag. 37 Ibag ane ino otsi pirenen hol hibareg Yesus ombolim libag. 38 Ombolim larukmen Yesusen hebeloho yer isibareg Aren, "Nungge yami ril waharuk lahep?" ulug kapal isibagma iren te, "Nonowe, Hat welahen ambeg kema welahen?" ulug umung hibag. 39 Umung hibagma Aren te, "Kim halihiben maniyek," ibagma watfareg iren kim hibareg o ari sambil At men ambiyeg weregman hupmu atfag. Yesus men libag sul ari mo haya rurukmu laruk latfag. 40 Yohanesen ibag ane hol hibareg Yesus ombolim libahon itano misig unuk te Andreas, at ino Simon Petrus are welatfag. 41 Andreas ino are Simon men tam ambiyeg atfareg ubam hiyag utuk lit, "Mesias fobik waruhu uruk latfahon ino ninilen hehe," ulug hiyag itfag. Mesias ino Yunani inap enele roho Kristus nit fanowap nenebuhuwon fahet uruk. 42 Andreasen are Simon Yesus ambeg hondoholug libagma Yesusen at kim hibareg, "Hat te Simon, Yohanes amloho, hat hunuk Kefas suwal haptuk lahi," ibag. Kefas ari Yunani inap enele roho Petrus, nit nenele roho "helep ineyon" fahet uruk. 43 Likiyamon Yesusen o Galilea lul ulug turukmen Filipus men ambi atfareg, "An min ambiyeg lul," ibag. 44 Filipus ino ibam Betsaida ahun, Andreas men Petrus men inibam ambimu welatfag ahun watfag. 45 Filipus ino kema laruk lit Natanael men ambi atfareg ubam ele uruk lit, "Musa men ap wene tam hiyag isaruk latfag inap nabi menen ap misig fobik waruhu ulug tam haharoho imbibahon ino niren hehe, At ino Yesus Yusuf Nazaret ahun amloho ino," ibag. 46 Ari ibagma Natanaelen te, "O Nazaret inowen fanowon wilip am hag teg?" ulug ubam ibag. 47 Ari ibagma Filipusen te, "Nare ma, ambiyeg lulteg yet hamihin," ibagma hondoholug libagma Yesusen Natanael waharukmu yet hibareg, "Israel ahun ele si uk fug angge inggik apmane laruk elehon tu waharuken yet hemek," ibag. 48 Ari ibagma Natanael inowen te, "Nangginoho an fahet holuk teg?" il larikim Yesusen te, "Filipusen hat wol habuk fugmu Anden hat e ara alma weregma hiyarikik," ibag. 49 Ari ibagma Natanaelen at ubam ele uruk lit, "Nowe, Hat Allah amloho. Israel inap Onowe Hat welahen," ibag. 50 Ibag ane fahet Yesusen hebeloho hiyag utuk lit, "Anden hat e ara alma weregma hiyarikikon tu ihi ane fahet Allah amloho wereg ulug An fahet wenggel haruk lahen? Ari tot tohon hehen, fobik su ane tuhukon yet hahun," ibag. 51 Ari ibareg nin Yesusen, "Pohol fo regma Allah amingmingangge malaikat At ap kinangmon atik ibahon ino wereg ambeg lahuk wambuk turukmu yet hahun ulug ari tem toho hiyag hutuk lahi," ibag.

2:1 O hinahaneg sambil Galilea kinangon fam o Kana hiyap hilarukon fahet seni esetuk sul Yesus isinga oho welatfag. 2 Yesus otsi men oho seni ino ambiyeg nul ulug wol enepfag. 3 Wol enepfagma watfareg weregman anggur ahaluwe narukon eleg atfagma Yesus isingan amloho fam, " Anggur ahaluwe eleg ahama welahe," il larikim 4 Yesusen uruk lit, "Nisinga, Anden nungge ane hiyag hitmin," ibareg, "Anden tuk teg ane uwan lahi," ibag. 5 Yesusen ari ibagma Isingan seni esetuk latfag inap arimano unubam te, "Aren hiyag hisamisi ane roho eneg tilihip," ibag. 6 Seni esetfag ambeg horogma itano kubag falfaliken kinang fam lalfahon imbik watfag. Kubag arimano Yahudi inaben suburu nuk oho lit ininggik unuyug ik umatuk ane roho kubag humon imbik watfahon welatfag. 7 Weregman Yesusen ap seni esetuk latfag inap hiyag isaruk lit, "Kubag arima ik ololop tibil aliyek," ibagma ololop toho hinanggo feruk latfag. 8 Hinanggo fibagma Yesusen te, "Ik tot hinanggoho walihipteg seni ngi roho eserehek ahun ino og irik lalihip," ibagma hinanggoho walug libag. 9 Walug libagma hun seni ngi roho esetfag ahun inowen nek harukmen anggur ahaluwe unduk turuk latfagma nunggeyen teg aha ulug apeleg toho weregman we amingmingangge ik hinanggo feruk latfag inap arimanowen eneg onoluk teg latfag. Hun ino apeleg toho hiyap hilibag ahun ino wol tibareg 10 hiyag utuk lit, "Ap winonen oho ahaluwe fanowon tam hinang isarukmu naruk halug tot nenek turukmu siyahon hinang isaruk angge famen haren fanowon foroho lit welahen," ibag. 11 Ari tibag ane Yesusen enehangge eke uwan tuk fugmu enehangge tamon ari Galilea kinang fam o Kanaen tibag. Fobik fano ane tuhukon yet hahup ulug enehangge tibibag. Enehangge tibibag ane ino Yesus otsiyen yet hibareg Yesus fahet tem toho ulug inindi wenggel haruk latfag. 12 Ari tibareg Yesus isinga men Otsi men Ori men ambiyeg o Kapernaum libareg hup pirenam hinahanam welatfag. 13 Yahudi inaben suburu roti sig elehon naruk sul Paskah sambil ino horog atfagma Yesus o Yerusalem fil libag. 14 Libareg Allah ibam kurukmen wam sapi men domba men suwe yalma men onggo paloho waruk lit uang men ayeg watuk inap oho heriyeg lit ayeg watukmu kim isibag. 15 Ari turukmu kim isibareg hele fetnengge mase roho ki reg lit enembohomet enebeyet Allah ibam inowen yanggaloho wilip enepfag. E pila uang emberuk ambeg ino hebel isibareg uang arimano kinang ke hilil isibagma linggik-longgo ibag. 16 Suwe yalma ayeg waroho waruk latfag inap arimano unubam, "Hiren angge aruma obog toho o aruwen hilalug lalihip. An Nikni ibam hiren mun angge man angge ayeg waroho waruk ibamap tirikip," ibag. 17 Yesusen ari turukmu Otsiyen yet hibareg wene haharehon te, "Allah ibam aru Nindi haruk lit indok olok turuk hag toho Nundama nolok hihi," ulug haharoho imbibag ane fahet wenggel hibag. 18 Yahudi inap arimanowen Yesus pet turuk lit, "Niren Hat fahet ari roho tuk teg ahun wereg pulen nungge fam wal himin, yet hulen," ulug kapal hibag. 19 Kapal hibagma Yesusen, "O Allah ibam aru halog tibisiyek, we hinahanam ubalma wiri fesuhuken," ibag. 20 Ari ulug hiyag isibagma Yahudi inaben, "Allah ibam aru witikim mo ilig am wirig am turukmen teng-teng angge larikim (empat puluh enam tahun) witfag angge famen Haren we o hinahanam wiruhuk ehen?" ibag. 21 Yesusen Allah ibam fahet ibahon aru Inggareg ebe fahet wenggel haruk lit ibag. 22 Fobik Yesus war atfareg Oluk atfagma Otsiyen Yesus ibag ane aru wenggel hibareg tam haharoho imbibag ane men Yesusen irisi ane men tem toho irisi ulug Otsiyen peruk latfag. 23 Suburu roti sig elehon naruk sul hari Paskah Yesus o Yerusalem weregma ap anggolowen Aren fano ane turukmu yet hibareg Yesus aru tem toho ulug At unuk fahet fano peruk latfag. 24 Ap arimanowen wenggeltuk ane Oluk tehen Inggareg fahet fag toho hiyag isibag fug. 25 Aben unundaman peruk ane Yesusen oluk tehen, "Ap tu ubabut fano, ap tu ubabut siyag ulug ap winonen hiyap Numuhup fug," peruk latfag.

3:1 Farisi ahun misig unuk te Nikodemus Yahudi inap onowe roho welatfag. 2 At ino hubanggo Yesus ambeg watfareg ele uruk lit, "Nowe, Allahn te Haren wene hiyag isaruk laruhun ulug mon Haptisiyon ino nit nonoluk. Haren turuk lahen ane ari aben tuk fug tohon turuk lahen. Allah men ambiyeg werehonen eneg ari tuk hag teg," ibag. 3 Ari ibagma Yesusen Nikodemus fam Ele uruk lit, "Ap kinangmon keron eke indag atuk eleg halug Allah weregma pen ha fug teg ulug we tem toho hiyag hutuk lahi," ibag. 4 Yesusen ari ibagma Nikodemusen, "Ap sabal angge famen nin fobik hebeloho nangginoho indag am teg? Isinga ahummu kulug nin suhuloho indag am teg?" ulug kapal hibag. 5 Kapal hibagma Yesusen, "Ap kinangmon ikman men Allah hime fanowon ino fam menen indag atuk eleg halug Allah suwon weregma kuk fug teg ulug tem toho hiyag hutuk lahi. 6 Ap ahaluwe fam indag atukon ari ap ahaluwe aruhu. Allah hime fanowon famen indag atukon ari Allah hime fanowon ngi aruhu. 7 Hit nin fobik indag amuhup hubam ihiyon ari fahet hindi anggin am fug. 8 Siyelu fu ruruk halug aplohok holtuk lahen angge famen kema filen watlug kema fikit laruk, ari hat hapeleg. Siyelu ari hag toho ap Allah hime fanowon famen indag atukon ari hag toho wereg," ibag. 9 Yesusen ari ibagma hun Nikodemus inowen, "Nangginoho ari teko la reg?" ulug kapal hibagma 10 Yesusen te, "Hat te Israel inap hiyag isarukon onowe hat welahen angge famen ari fahet hapeleg toho welahen? 11 Nit nonolukon te fag toho uruk lahe, ninil fam harukukon hiyag hisaruk lahe angge famen holtuk lahep fug ulug tem toho hubam uruk lahi. 12 Kinangmon fahet hiyag hisaruk lahimu holtuk lahep fug angge re poholmon fahet hiyag hisarukmu nangginoho holehep ha reg? 13 Ap misig oho poholma lahibag fug, At ap atik ibahon pohol filen wambik watfahon ino eneg lahuk teg lit wereg," ibag. 14 "Israel inap farema wereg lit Musan pisanggo e fam lehoma imbibag hag toho At ap atik ibahon ino oho lehoma umbuhupmu 15 ap At ubam wenggel harukon arimano mondabi Allah wereg ambeg onoluk welamuhup. 16 Allahn ap kinangmon Indi isaruk lit Amloho we misig eneg angge famen og isibag. Amloho fam wenggel harukon longgo uk fug angge Allah men mondabi onoluk welamuhup. 17 Allahn amloho kinangma monde fibahon te unggum ap unubam umbuhu ulug monde fibag fug, fanowap enebuhu ulug monde fibag. 18 Ap sa At ubam wenggel haruk halug Allahn alem angginon at ubam umbuhu fug. Ap sa At ubam wenggel haruk eleg halug at ino Allah amloho misig enehon ino Unuk fam wenggel haruk elehen alem angginon apma wereg. 19 Alem angginon ino tu: Kinangma seleg ino waharisi angge famen ap kinangmonen siyag ane turuk latuson arimano iren te hik fahet eneg inindi reg lit wereg. 20 Ap san siyag ane turuk halug siyag angge ino hirako welamag peruk lit seleg teg ambeg laruk ane nirim peruk. 21 Ap san fano ane turuk halug Allahn let naptukmu turuk lahi ane ari inam amag peruk lit seleg teg ambeg waharuk," ulug hiyag isibag. 22 Yesusen wene ari hiyag isibareg Otsi men Yudea kinang keyen libareg Otsi men ambiyeg wereg lit ap ikma pilap eneptuk latfag. 23 Yohanes inowen oho o Ainon ino o Salim horogma ik anggolo werehen aren ap ikma pilap eneptuk latfagma ap anggolo pilap nenebukag ulug waharuk latfag. 24 Yohanes ino penjara uwan kilabuk fugmu ari turuk latfag. 25 Turuk latfagma Yohanes otsi men Yahudi ahun misig men ap ikma pilap eneptuk ane fahet suwahal uruk latfag. 26 Suwahal uruk latfareg Yohanes ambeg watfareg, "Nonowe, ap ik Yordan fumag fil hat men ambiyeg welatikibon ino At ino fahet haren hiyag nisarikinon inowen ap ikma pilap eneptukmu ap obog toho Ambeg waharuk," ulug hiyag itfag. 27 Hiyag itfagma Yohanesen te, "Ap ekeyen nungge-nungge inggareg indiyen hila fug teg, we poholmonen og utukon eneg hila reg," ibag. 28 "Anden At ino fahet harikik ane tam irikikon ari harikin ulug an nubam kapal neyehep. An Mesias ino fug. An At alukema laruk laruhun ulug monde nubaharisiyon inowen hiyag hisarikik ane ari hit honoluk. 29 Aben hiyap hilamin perukon ino hilaruk halug ap ino ngi atuk. Ap ino ot iraham werehon inowen hiyap hilihi urukmu hol halug noweyen fano helehek peruk. Ot inowen peruk hag toho anden oho fano peruk lit nahiyeg toho welahi. 30 At ino su aruhu, an tot aruhuk," ibag. 31 Pali filen waharukon mun angge man angge palimu wereg. Kinang filen waharukon kinangma angge men ambiyeg wereg lit kinangma ane uruk. Pohol filen waharukon inowen mun angge man angge palimu wereg lit 32 harisi ane men holtisi ane men hiyag isarukmu ap misihen oho we tem toho peruk eleg. 33 Ap misihen harisi ane hiyag isarukmu we tem toho perukon inowen Allah faher oho we tem peruk. 34 Allahn hime fanowon ap og isarukon winako og isaruk eleg. Winako og isaruk eleg angge re ap sa Allahn monde ferukmu at inowen Allah wene hiyag isaruk. 35 Ikniyen Amloho Indi reg lit mun ane man ane obog toho Inggikmu emberisi. 36 Ap san Amloho fam wenggel haruk halug at ino Allah men mondabi oluk welaruhu. Ap san Amloho ele holtuk elehon onoluk wereg ambeg yet hahu fug, at ino Allahn olok perukon ubam welaruhu.

4:1 Yohanesen ap tor angge ikma pilap eneptisi angge famen Yesusen ap anggolo Ambeg waharukmu ikma pilap eneptuk urukmu Farisi inaben hol hibag. 2 Yesus amuwen ap ikma pilap enepfag fug, Otsiyen eneg pilap eneptuk latfag. 3 Yesusen ap ikma pilap eneptuk ane Farisi inap hol hibag ane Yesus oluk atfagma o Yudea embeselug o Galilea suhuloho libag. 4 O Yudea embeselug Samaria keyen laruk latfag. 5 Libareg o pumbuk misig Samaria kinang fam werehon unuk Sikhar libag. Yusuf ikni Yakuben yabuk lin isibag ambeg o ino horogma welatfag. 6 Libag ambeg ino Yakuben ik fabulfahon welatfag. Yesus kema larukmen mo anum pulmu atfagma Yakuben ik fabulfag ambeg ino saren kel tamin ulug iraham hur atfag. 7 Hur atfareg weregman Yesus otsi suburu ayeg waroho wak lul ulug olma libagma Samaria hiyap eke ik hinang tamin ulug watfag. Watfareg ik hinanggibagma Yesusen hiyap ino fam, "Ik oboken hinang Nimin," ulug heng tibag. 9 Heng tibagma Samaria hiyap inowen, "Hat Yahudi hahunen an Samaria nuhe fam ik hinang Nimin ehenon nangginoho heng nabehen," ibag. Samaria inap men Yahudi inap men mangno roho welahe fug ulug ari ibag. 10 Ari ibagma Yesusen te, "Allahn ap fanowap eneptuk ane men hat hubam ik hinang Nimin ehekon ino men holuk teg lalenma haren ik At ubam heng telen. Heng telenma Aren ik eleruk ahik hinang hetlep," ibag. 11 Yesusen ari ibagma hiyap inowen te, "Nowe, ik hinangguruk angge Haren tohon elehen fo reg ambeg aru apma rehen ik eleruk ahik fanowon ari Haren nangginoho hinang num teg?" ibag. 12 "Nunumba Yakuben ik hinangguruk ambeg habul nisibareg at inggareg men umalikisi men ambohom men ik aru naruk latfag angge famen Haren te An suwon, at toron peruk lahen?" ibag. 13 Ibagma Yesusen hebeloho hiyap ino fam, "Ap san ik haren ehenon aru narukmu nin fobik ik obok haruk laruhu. 14 Ik Anden hinang isaruk lahiyon aru narukmu mondabi ik obok eleg aruhu. Ik Anden hinang isaruk lahiyon aru narukmu at ino undama ik eleruk ahik fanowon wilip aruhumu at ebe mondabi oluk welaruhu. Ik eleruk ari firig am fug angge mondabi wiliptuk laruhu," ibag. 15 Ibagma hiyap inowen te, "Nowe, an ik obok haruk laruhuk fuhen tuma hinang ta waharuk ane nirimen ik Haren ehenon ino hinang nimin," ibag. 16 Ari ibagma Yesusen, "Ik ino hinang nimin ehenma lamihinteg hahun hondoholug tuma watmihin," ibag. 17 Ibagma hiyap inowen, "An nahun eleg," ibagma Yesusen, "Nahun eleg ehenon tem toho ehen. 18 Ap fuwaben oho latikinteg ketiya oho lahenon ari hahun fug. Nahun eleg ehenon tem toho ehen," ibag. 19 Ari ibagma hiyap inowen, "Nowe, Hat tem toho Allahn mon Haptisiyon nabi welahenma ketiya an nindi anggar aha," ibag. 20 Ari ibareg hiyap inowen, "Nit niniknisi unumbusagsiyen tom aru famen sembahyang uruk latfag angge famen hiren te o Yerusalemen eneg sembahyang uk hag teg uruk lahep," il larikim 21 Yesusen, "Nehe, tot welamuhupmu punu tu famen eneg o Yerusalemen eneg Ninikni fam sembahyang uhup fug. Ihi ane ari tem toho ehek peruk lamin. 22 Hit Samaria hinaben sembahyang uruk lit hinilen ha fuhon ubam sembahyang uruk lahep. Nit Yahudi ninap halug nonolukon Ubam sembahyang uruk lahe. Allahn ap fanowap eneptuk ane ari Yahudi inap sehelimuwen ak teberisi. 23 Teko lahu ihiyon ino aruhu sambil ketiya horog toho welahe. Ninikni ubam sembahyang uruk inap inindi pikit tohon eneg Allah hime fanowon unubam werehonen eneg sembahyang uk teg. Ari roho uruk inap fahet eneg Allahn fano peruk. 24 Allah men Hime fanowon men Ebe misig hag toho wereg. Ap san Ubam sembahyang imin peruk halug indi pikit tohon eneg Allah hime fanowon ubam werehonen eneg sembahyang uk teg," ibag. 25 Yesusen ari ibagma hiyap inowen, "Mesias unuk eke Kristus ino waruhu urukon an noluk. At waruhureg mun ane man ane obog toho Aren hiyag nisahu," ibagma 26 Yesusen, "At ino An, An hat hubam Nele uruk lahiyon tu," ibag. 27 Enele urukmu itano Yesus otsi arimano watfareg inindimuwen amu hiyap aru men nungge fahet enele uruk peruk latfag. Peruk latfag angge famen Yesus otsi itano misihen oho "Nungge wenggel hehenteg hiyap aru men henele uruk lahep," ulug umung hibag fug. 28 Umung hibag fugmu hiyap ino kubag ik hinanggurukon ino embeselug ibam libareg ap welatfahon arimano unubam hiyag isaruk lit, 29 "Ap misihen anden tirikik ane fag toho ehek ahun ino yet halihiben maniyek. At ino Kristus ap obog toho fanowap enebuhuwon ano," ibagma 30 it arimano o pumbuk inowen wilip atfareg Yesus ambeg watfag. 31 It ari turukmu itano Yesus otsiyen, "Nonowe, Hat suburu amin," ibagma 32 Aren, "Anden suburu hiren haruk lahep fuhon foroho lahi," ibag. 33 Ari ibagma Otsiyen it-it umung-umung atuk lit, "Ap ekeyen nungge og Erehekma nenggek," ibag. 34 Ibagma Yesusen otsi unubam, "An mon Naptisi ahun inowen yabuk wituk laruhun ulug hiyag Nitisimu yabuk wiri fuhukon ari naruk angge hag toho wereg," ibag. 35 "Hiren te pikalem uhan lahumu suburu wirik aruhu uruk lahep fug? Ari uruk lahep angge famen Anden tot hiyag hisamin: Yabuk o walinggoho werehon yet hemek, suburu wirik atisimu ebe yahaluk teg. 36 Suburu yahaltuk ahun ubam ngi ahunen onggo og utuk. Suburu yahaloho palu ruruk ahun ino mondabi oluk welaruhu. Ei yatuk ahun men ebe yahaltuk ahun men enebe mangno roho wereg lit enehiyeg haruk lamuhup. 37 Ap enele indit toho uruk ane fahet tem toho uruk peruk lamek: Ap misihen ei yatukmu ap ekeyen ebe yahal taruk ulug indit toho uruk. 38 Anden te hiren ei yatikip fug angge famen ebe yahalik lalihip ulug mon heneptuk lahi. Ap winonen sat toho yag tarusa angge famen hiren ebe yahal taruk lahep," ulug Otsi hiyag isibag. 39 Samaria inap anggolo o inowen watfag inap arimanowen Yesus fahet tem peruk latfag. Hiyap tuwen anden tirikik ane Yesusen fag toho ehek ulug ibag ane fahet tem toho peruk lit Yesus fam wenggel haruk latfag. 40 Samaria inap arimano Yesus ambeg watfareg, "Hat nit men ambiyeg welamuhuk," ulug heng tibagma Yesus it men weregman hup pirenam atfag. 41 Yesus it men wereg lit wene hiyag isarukon holtuk latfareg ap anggolowen At ubam wenggel haruk latfag. 42 Wenggel haruk latfag inap arimanowen hiyap ino fam enele uruk lit, "Haren tam hiyag nisarikinon ino holtukukteg tem toho perukuk angge famen ketiya At inggarehen hiyag nisarukmu holehereg ap kinangmon obog toho fanowap enebuhuwon tu ulug tem toho wenggel haruk lahe," ibag. 43 Yesus hup pirenam o Sikhar welatfareg Galilea fil laruk latfag. 44 Yesusen otsi hiyag isaruk lit, "Ap misig ibam ngi reg ambeg ino Allahn monde ferukmu wene hiyag isarukon ele holtuk eleg," ibareg o Galilea lul ibag. 45 O Galilea kibagma Galilea inap arimanowen fano waha pibag. It arimano o Yerusalem suburu roti sig elehon narukon fahet libahon arimanowen Aren o Yerusalemen fano ane turukmu yet harukuk angge re At ino fano waha pibag. 46 Yesus o Kana tam ik anggur ahaluwe lalfag ambeg ino suhuloho watfag. Watfareg weregma o Kapernaum ap suwon ibam foroho latfag ahun ino amloho ouk waruk latfag. 47 Ouk waruk latfagma Yesus Yudea embeselug Galilea waha urukon hol hibareg Ambeg watfag. Watfareg, "Namloho ouk waruk lit war am hag teg lit werehen haren hihit nitmihin," ulug heng tibag. 48 Ari ulug heng tibagma Yesusen ubam Ele uruk lit, "Poholmonen turuk ane hinilen yet haruk lahep fug halug hinindi anggar aruhu fug," ibag. 49 Ari ibagma ap suwon ibam foroho latfag ahun inowen, "Nowe, namloho war am hag tehen lul," ibag. 50 Ibagma Yesusen, "Hamloho ari fano atmisiyen we hibam lamihin," ibag. Yesusen ibag ane fahet ap inowen indimu tem ehek ulug wenggel hibareg libag. 51 Ap ino kema larukmen amingmingangge salkal ibareg, "Malik ino fano aha," ulug hiyag itfag. 52 Hiyag itfagma ap inowen amingmingangge kapal isaruk lit, "Mo kiya weregma fano aha?" ulug kapal isibagma iren onowe fam hiyag utuk lit, "O sono mo anum pulmu weregma ubam inahan werehon eleg atisi," ulug hiyag itfag. 53 Hiyag itfagma ikni ino indimuwen ita liyim Yesusen malik fano atmisi irisiyon fam fano atisi pibag. Ari pibareg at men uhe malik menen Yesus fam wenggel haruk latfag. 54 O Yudea embeselug o Galilea libareg Yesusen poholmonen turuk ane aru inggik pirenehon tibag.

5:1 Welatfareg Yahudi inaben Allah wel tul ulug o Yerusalem palu arik laruk latfag sambil ino Yesus oho o Yerusalem libag. 2 Yerusalem elehet oko kilabehon fam sok humon unuk te "Domba" welatfag. Sok ino iraham ik sene misig yenggeleg latfag. Ik ari Ibrani inap enele roho Betesda suwaleg latfag. Ik ino ayegma o fuwaben ungga eneg saloho wirigmu 3 ap ouk warukon anggolo men inil siyahon men unuyug siyahon men inine elehon anggolo men o itano fam yinggig lit wereg latfag. It arimanowen ik il lebe rimisi ano ulug kilaboho lit welatfag. 4 Hup misihim-misihim malaikat Allahn monde ferukmu ik ino il kilil-kalal isaruk latfagma ap atam hik toho wambibag ahun ino fano atuk latfag. Ouk ekeyon-ekeyon ubam wereg angge famen fano atug laruk latfag. 5 O ino fam ap misig ouk waruk lit yinggigmen mo ilig am wirig am turukmen teng misig nubam hilag nanggoloben (tiga puluh delapan) atfagma welatfag. 6 Ap aru indam angge ouk waruk lit wereg ulug Yesus undaman tam Oluk atfareg ap ino fam, "Nare, hat hundaman fano ale peruk lahen?" ulug kapal hibag. 7 Kapal hibagma ap inowen Yesus fam ele uruk lit, "Nowe, ik il ket lebe ririkim itano wambele angge famen ap let naptukon elehen ik horogma lalug wambimin peruk angge famen it winon tam wamburukon fano atug laruk," ibag. 8 Ibagma Yesusen ap ino fam, "In amin, halit heniye hilalug lamihin," ibag. 9 Yesusen ari ibagma ap ino fano atfareg heniye hilibareg libag. Yesusen ari tibag sambil aru Yahudi inap wene uruk sul hari Sabat ino tibag. 10 Wene uruk sambil welatfagma Yahudi inaben ap fano atfahon ino fam, "Wene uruk sambil halit heniye wehenon haren tuk fug ane tehen," ibag. 11 Ibagma ap inowen, "An hihit nabehek ahun inowen heniye hilamihinteg lamihin ehekma laruk lahi," ibag. 12 Ari ibagma iren ap ino kapal haruk lit, "Ap san halit heniyeyet hilalug lamihin ulug hiyag herehek?" ulug umung hibag. 13 Umung hibagma fano atfag ahun inowen ebe hiyag isamin ulug turukmen Yesus ap anggolo arimano sehelimuwen longgo ibagma Unuk napeleg ulug imbisibag. 14 Tot welatfareg wene uruk ibam Yesus men ap ino men ambi atfareg itano Yesusen, "Hat hihit habihiyon ariyen fano ahenma fobik mondabi siyahon hubam aruhu rohon siyag ane eke tuhun fug," ibag. 15 Yesusen ari ibagma ap ino wilip atfareg Yahudi inap unubam, "An hihit nabehek ahun ino Yesus inowen hihit nabehek," ulug hiyag isibag. 16 Ari hiyag isibagma Yahudi inap arimanowen o wene uruk sambil tuk fug ane tehekma wabuhuk ulug mutug laruk latfag. 17 Ari turuk latfag angge famen Yesusen hiyag isaruk lit, "Nikniyen yabuk indam angge turukmen ketiya oho turuk. Ari fahet Anden oho turuk lahi," ibag. 18 Ari ibagma Yahudi inaben hol hibareg inindi inahan anggolo hibareg pinggi wabuhuk ulug wenggeltuk latfag. Atam oho wene uruk sambil saliyohap tehekteg fobik oho Allah An Nikni uruk lit Allah men ambi reg lahi ulug wirim tehekma wabuhuk pibag. 19 Yesusen hiyag isaruk lit, "Amloho amu yabuk wibuk fug tehen Ikniyen witukmu yet halug Amlohowen oho wibuk hag teg ulug tem toho hiyag hisaruk lahi. Ikniyen turukon ari hag toho Amlohowen oho tuk teg lit wereg. 20 Ikniyen Amloho Indi reg lit mun ane man ane Inggarehen wituk ane Amloho hiyag Utuk lit yabuk suwon eke sebe roho hiyag Uruhumu hiren henekolen yihi uruk lamuhup. 21 Ikniyen ap warehon unduhuk felug onolukap eneptuk hag toho Amlohowen oho Inggareg indimuwen timin puhuwon arimano onolukap enebuhu. 22 Ikniyen unggum angginon Amu kong tuk fug anggeyen unggum obog toho Namlohowen kong tukag ulug hiyag Itisi. 23 Ap obog toho Ikni wel turuk hag toho Amloho wel turuk lamuhup. Ap san Amloho wel turuk eleg halug at inowen Ikni monde ferisiyon ino oho wel tuhu fug," ibag. 24 "Ap san An nawene holtuk lit An mon Naptisiyon Ubam indi wenggel haruk halug at ino war atuk ambeg embeselug mondabi onoluk wereg ambeg weregma unggum angginon ubam aruhu fug ulug ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 25 Ap war atuson arimanowen Allah amloho Ele holuhup. Holuhubon arimano onoluk welamuhup. Ihi ane ari fobik teko lahuwon ketiya oho teko laruk, ari we tem toho hiyag hisaruk lahi. 26 Ikniyen ap onolukap eneptuk hag toho Amlohowen oho ap onolukap enebukag ulug Ikniyen Amloho ineyap tibag. 27 Amloho ap kinangmon atik ibahon ino wambik watfagma unggum kong tukag ulug Ikniyen ineyap tibag. 28 Ap war atusama sal eneptuson arimanowen At ele holuhupmu fano ane turuk latfahon arimano in enebuhumu mondabi onoluk welamuhup, siyag ane turuk latfahon arimano in enebuhureg unggum angginon unubam umbuhu. Ari tuhu ane teko laruk halug hiren yihi uk fug." 30 "An ninggareg nindiyen nungge-nungge tuk fug teg lahi. An Nikniyen hiyag Nutukmu holtuk lahiyon hikit toho unggum kong turuk lahi. An namu nindiyen unggum kong turuk lahi fug, Nikni mon Naptisiyon inowen hiyag Nutukon hikit toho eneg kong turuk lahimu wirim toho teko laruk. 31 An namuwen turuk lahiyon ari fahet fano ulug Ninggarehen wel ta fug teg lahi. 32 Ap winonen Anden turuk lahi ane fahet fano ulug fag toho uruk isalug ari tem toho uruk. 33 Hiren Yohanes ambeg ap mon eneptikipmu aren An nubahet tem toho peruk ane fahet honolukap heneptisi. 34 Ap kinangmonen An fahet uruk ane Anden fano peruk lahi fug, hit mondabi fano amag ulug Anden ari hiyag hisaruk lahi. 35 Yohanes ino iral hunduhuk felug umbagpag turukon hag toho welatisimu hiren seleg ari fano ulug henehiyeg toho welatikip angge famen tot welatug embeserikip. 36 Yohanes inowen An niyarisi ane fahet irisiyon ari fano famen apma reg. Nikniyen yabuk wituk laruhun ulug wanggun Ninggikmu emberisimu wituk lahi ane ari palimu reg. Wituk lahi ane ariyen Nikniyen An mon Naptisi ane ari fag atisi. 37 Nikni An mon Naptisiyon inowen An namloho tu ulug An fahet fag toho hiyag isaruk. An Nikniyen mon Naptisi angge famen hiren An nubam wenggel haruk lahep fug ane ariyen Nikni ele holuk fug angge Ebe hinilen ha fug angge Awene hunundama emberuk lahep fug. 39 Suwesingga indam haharoho imbibahon fam mondabi nonoluk welamuhuk ulug hiren yami ruruk lahep. Suwesingga haharoho imbibahon inowen An inamap Naptuk. 40 Inamap Naptuk angge famen mondabi nonoluk welamuhuk ulug Nambeg waharuk lahep fug." 41 "Ap kinangmonen wel Naptukon fahet fano peruk lahi fug. 42 Hiren Allah fahet hinindi reg lahep fuhon ari An noluk. 43 An waharikikon Nikni unuk famen waharikik angge famen hiren An fahet fano peruk lahep fug. Ap eke inggareg unuk famen waruhuwon ino fahet hiren fano peruk lamuhup. 44 Nonoriyen nit wel nenebukag ulug turuk lahep angge famen Allah we misig werehon inowen nit wel nenebuhu ulug yami ruruk lahep fug. Nangginoho Allah fam hinindi wenggel hehep ha reg? 45 Anden hit fahet iren siyag ane turuk ulug Nikni ambeg huruwe laruk puk fug. Hiren nunumba Musan fanowap nenebuhu peruk lahep angge famen ariyen huruwe laruk. 46 Musan An fahet haharoho imbibagma hiren Musan hahatfahon tem toho ulug wenggel helepma An faher oho tem toho pelep. 47 Musan haharoho imbibahon fahet hinindimu wenggeltuk lahep fugmu Anden hiyag hisaruk lahiyon oho nangginoho honoluk am teg," ulug Yesusen hiyag isibag.

6:1 Welatfareg Yesus ik Galilea ahum keyen ik fimag nindig atfag. Ik ino unuk eke Tiberias. 2 Nindig atfagma ap anggolo arimanowen Yesusen ap ouk warukon hihir eneptukmu hibareg Ombolim miyaloho mutug laruk latfag. 3 Laruk latfagma Yesus otsi men punu fam lahibareg heriyeg latfag. 4 Heriyeg latfag sambil ari Yahudi inap suburu roti sig elehon naruk sul Paskah horog teg latfag. 5 Welatfareg Yesusen yer isarukmen ap anggolo miyaloho waharukmu yer isibareg Filipus fam kapal haruk lit, "O kema suburu ayeg waroho wak lulteg ap aruma og usulmu nalusa?" ulug kapal hibag. 6 Kapal hibag ane ari Yesus undaman ari timin pibareg Filipus wal hamin ulug kapal hibag. 7 Kapal hibagma Filipus inowen Yesus fam, "Nowe, uang inggila suwon teng-teng angge foroho lalareg hahen suburu onggo paloho wak lilaman oho kut-kut nelep angge famen wirim alep fug," ibag. 8 Ari ibagma Yesus ot Simon Petrus are Andreas inowen Yesus hiyag Utuk lit, 9 "Tuma malik misihen suburu roti fuwaben men ikan piren men foroho angge famen ap anggolo aruma werehen nangginoho tehe ha reg?" ibag. 10 Ari ibagma Yesusen otsi unubam, "Ap aruma fam hur amiyek ilihip," ibag. It welatfag ambeg ari hoholangge anggolo weregma ap arimano hur atfag. Hur atfahon arimano ap eneg teng-teng angge winahuk fug toho (lima ribu orang laki-laki) welatfag. 11 Hur atfagma Yesusen suburu itano wibareg seneg lit sembahyang ibareg ap arimano fibir eneptuk latfag. Suburu og isibareg ikan oho nin eke nila peruk latfahon og isaruk latfag. 12 Nibareg enehum ouk atfagma Yesusen otsi fam Ele uruk lit, "Nenggesareg embeheson aruma hik isahup tohon palu roho embelihip," ibag. 13 Ibagma ap anggolo arimanowen roti fuwaben itano nibareg minggir atfahon Yesus otsiyen sum nisanggowen fam fani roho imbibag. 14 Ap kinangmonen turuk eleg ane Yesusen tibag ane fahet ap anggolo arimanowen yet hibareg, "At tu Allahn kinangma monde fuhu ibahon nabi ino At tu tem toho," uruk latfag. 15 Ap anggolo arimanowen Yesus ninine roho hondohokukteg ap suwonap tuhuk ulug pibag ane ari Yesus oluk atfareg punu eke fam Yesus amumu libag. 16 O hup arik ohoma Yesus otsi ik ayegma libareg 17 kou fam kibareg o Kapernaum lul ulug ik ahum ke laruk latfag. Larukmen o hik atfag angge famen Yesus it enembeg waharuk elegma 18 siyelu humon watfareg ik haglabut waharuk latfag. 19 E fam ik il watil larukmen tot yat toho (lima kilometer) libareg yet harukmen Yesus ik ahum pali keyen kou horogma lamin ulug waharukmu yet hibag. Yet hibareg iren enekolen turuk latfag. 20 Enekolen turuk latfagma Yesusen te, "An Honowe waharuk lahireg henekol ha fug," ibag. 21 Ari ibagma iren Onowe fam kou fam kik ma ul ulug turukmen kou ino it lul pibag ambeg itano ik ayegma welatfag. 22 Likiyamon ap anggolo ik fimag fil welatfag inap arimanowen yet harukmen kou winon elegma kou misig eneg welatisiyon ino fam Yesus kuk fugmen Otsi eneg larusa ulug yet hibag. 23 Yet hibareg weregma kou piren hinahan o Tiberias filen watfareg Yesusen sembahyang ibareg suburu og isibag ambeg itano horogma watfag. 24 Horogma watfagma ap anggolo arimanowen yet harukmu Yesus otsi men eleg latfagma kou itano fam kibareg Yesus yami rul ulug o Kapernaum fil laruk latfag. 25 Ap arimano ik fimag libareg Yesus hiyag Itfareg, "Nonowe, nungge salim tuma waharikin?" ulug kapal hibag. 26 Kapal hibagma Yesusen, "Hit hinindi anggar amag ulug Anden eneg ane tirikikon ino fam wenggel ha fug angge we suburu nenehum ouk toho nengge ulug yami Nabil waharuk lahep. Ari fahet tem toho hunubam uruk lahi," ibag. 27 "Suburu filik turukon ari fahet yabuk wituk lamuhup fug. Suburu narukmu mondabi honoluk welamuhubon ari fahet yabuk wituk lamuhup. Suburu fanowon ari At ap atik ibahon inowen og hisahu. Ninikni Allah inowen Namloho ulug At ubam eneg ane teberisi," ibag. 28 Ari ibagma iren te, "Allahn fano peruk iyabuk wituk lamuhuken nanggintul," ulug kapal hibag. 29 Kapal hibagma Yesusen te, "Allahn fano peruk iyabuk aru: Aren monde ferisiyon ino Ubam hinindi wenggel haruk lamek," ibag. 30 Ari ibagma iren te, "Eneg ane Haren timihinon yet hulteg ninindimuwen tem toho pulen nungge ane fam wal hamihin? Yabuk nunggeyon timihin? 31 Nit niniknisi nunumbusagsi suburu eleg angge farema wereg lit suburu manna nibag ane fahet haharoho werehon te Allahn poholman suburu og isibag ulug hahareg lit wereg," ibag. 32 Ari ibagma Yesusen, "Hahareg lit wereg ehebon ari fahet Anden tot hiyag hisamin: Hun Musa inowen suburu poholmon og hisibag fug. An Nikniyen suburu poholmon we tem toho fanowon ketiya og hisaruk. 33 Ap kinangmon onoluk welamag ulug suburu Allahn tohon Aren poholman pilabik waharuk," ibag. 34 Ari ibagma iren te, "Nonowe, suburu ehenon ari likiya hupmu og nisaruk laruhun," ibag. 35 Ari ibagma Yesusen, "Suburu mondabi oluk werehon ino An tu welahi. Ap sa An nambeg waharukon mondabi suburu obok hahu fug, san An nubam indi wenggel harukon mondabi ik obok hahu fug," ibag. 36 "Hit hinilen An yet Niyaruk lahep angge famen Nubam wenggel haruk lahep fug ulug hit hunubam fahe hiyag hisihi. 37 An Nikniyen og Nutukon obog toho An nambeg waharuk. Ap sa An nambeg waharukon miyaloho hik isahuk fug. 38 An poholman wambik waharikikon An namu nindiyen yabuk wiruhuk ulug wambik waharikik fug. Nikni An mon Naptisiyon inowen yabuk hiyag Nuruhuwon wiruhuk ulug wambik waharikik. 39 Mon Naptisiyon inowen yabuk hiyag Nitisiyon aru re: Obog toho Aren og Nitisiyon arimano foroho lit misig oho longgo rubuk fug angge weregma fobik aruhu sambil ino onolukap enebuhun ulug hiyag Nitisi," ibag. 40 "Ap san Amloho yet halug Ubam indi wenggel haruk halug at ino mondabi oluk welaruhuwen fobik aruhu sambil ino olukap tuhuk. Aru Nikni undama perisiyon fam hiyag hisaruk lahi," ibag. 41 Yesusen ari ibagma Yahudi inaben Yesus pet turuk lit, "Suburu poholman wambik watfahon ino An ehek," ulug Abug uruk latfag. 42 "Yesus Yusuf amloho ikni isinga niren isaruk laheyon At aru fug? Nangginoho ap tuwen poholman wambik waharikik uk hag teg?" uruk latfag. 43 Ari uruk latfagma Yesusen, "An pet Naptuk lit Nabug uk fug. 44 Ap san An nambeg watnin perukon ino Nikni mon Naptisiyon inowen hondoholug waharuk halug eneg An nambeg wam hag teg. Ap ino fobik waruhu sambil Anden olukap tuhuk. 45 Atam haharoho imbibag ane ari ap obog toho Allah inggarehen hiyag isahu ulug ap nabi arimanowen haharoho imbibag. Ap sa Allah inggarehen hiyag isarukon holtuk halug Nambeg waharuk. 46 Ap kinangmonen Nikni ebe haruson eke wereg eleg. We Allah wereg ambehen waharisiyon inowen eneg Ikni ebe harisi. 47 An nubam indi wenggel harukon at ino mondabi oluk welaruhu. Ari we tem toho hiyag hisaruk lahi. 48 Suburu mondabi oluk werehon An tu welahi. 49 Hit hiniknisi unumbusagsiyen farema wereg lit suburu manna naruk latfag angge famen war atuk latfag. 50 Suburu poholman wambik waharisiyon ino at tu: Ap san suburu aru naruk halug at ino war aruhu fug. 51 Suburu olukon poholman waharisiyon ino An tu welahi. Ap san suburu aru naruk halug at ino mondabi oluk welaruhu. Ap kinangmon onoluk welamuhuben suburu Anden og isaruk lahiyon aru Nunu og isaruk lahi," ibag. 52 Ari ibagma Yahudi inaben it-it suwahal uruk lit, "Ap tuwen Inggareg unu nangginoho nit og nisarukmu naruk lahe," ibag. 53 Ari ibagma Yesusen, "At ap atik ibahon ino Unu men Amep men nahup fugmu hit hinindimu olukon welaruhu fug. Ari tem toho hunubam uruk lahi. 54 Ap san An nunu men An namep men naruk halug at ino mondabi oluk weregma fobik waruhu sambil Anden olukap tuhuk. 55 An nunu men Namep men aru we tem toho naruk angge fanowon wereg. 56 Ap san An nunu men Namep men naruk halug at ino An men welaruhumu An at men mangno roho welamuhuk. 57 Nikni oluk werehon inowen An mon Naptisimu An oho At fam Noluk welahi hag toho ap san An nunu naruk halug at ino oho An fam oluk welaruhu. 58 Suburu poholman wambik waharisiyon tuma wereg. Hinikni hunumban suburu naruk latfag angge famen war atfahon ino hag toho fug, ap san suburu werehon tu naruk halug mondabi oluk welaruhu," ibag. 59 Yesusen hiyag isibag ane obog toho aru o Kapernaum wene uruk ibamen hiyag isibag. 60 Yesusen hiyag isibag ane ari obog toho holfareg Otsi anggolo arimano it winonen te, "Ele haro roho ehekon ari san holuk teg ane ehek?" uruk latfag. 61 Yesus otsiyen ninirim ulug ngesukum tibag ane fahet Yesus undaman oluk atfagma Ele unubam uruk lit, "Hiyag hisihi ane fahet hinindi nin aha? 62 At ap atik ibahon ino atam welatfag ambeg suhuloho laharukmu yet hahup halug nanggintuk lamuhup? 63 Allah hime fanowon inowen onolukap enebuk teg, unu amuwen tuk fug teg. Anden nele hiyag hisaruk lahiyon ari fam Allah hime fanowon werehen honoluk welamuhup ane fahet hiyag hisaruk lahi. 64 Hit welahebon aruma winonen te tem toho uruk ulug hinindi wenggel haruk lahep fug," ibag. Yesusen wene ak tibibag sambilen ap inindimu tem toho hiyag nisaruk peruk latfag fug inap arimano fahet Indimu oluk atfag. Wabukag ulug huruwe lahuk peruk latfag ahun ino oho Yesus indimu oluk atfag. 65 Oluk atfagma Yesusen it unubam te, "Hiren ari roho peruk lahepma fahe hiyag hisihi ane ari fahet ihi: Nikniyen hiyag hisaruk eleg halug ap misig oho An nambeg wam fug teg," ibag. 66 Wene ari hiyag isibag sambil ino famen Yesus otsi anggolo arimano At min laruk ane inirim atfagma pok atfag. 67 Pok atfagma Yesusen otsi nisanggowen itano fam, "Hir oho pok amul peruk lahep?" ulug kapal isibag. 68 Kapal isibagma Simon Petrus inowen hebeloho, "Nonowe, ap sa ambeg nit laruk lamul? Wene Haren uruk lahenon ari famen mondabi nonoluk welamuhuk. 69 Hat Allahn palimuwap Haptisiyon welahenon niren Hat fahet tem toho peruk lit nonoluk toho welahe," ibag. 70 Ari ibagma Yesusen te, "Anden hit nisanggowen welahebon aruma mumal heneptikik fug? Ari reg angge famen hit welahebon aruma misig eke siyahon Iblis amloho wereg," ibag. 71 Ibag ane ari Simon Iskariot amloho Yudas ino fahet ibag. At inowen Yesus wabukag ulug huruwe libag ahun ino it nisanggowen itano enesehelimu misig welatfag.

7:1 Yahudi inaben Yesus wabuhuk peruk latfagma o Yudea eneg mondabi welaruhuk fug ulug Galilea walingguruk latfag. 2 Walingguruk latfagma Yahudi inaben o sabo inggilangge fam wituk sambil ino sali horog teg latfagma 3 Yesus oriyen Ubam enele uruk lit, "Hat hotsiyen Haren turuk ane yet hahuben tuman o Yudea lamihin," ulug hiyag Utuk lit, 4 "Ap misihen turuk lahi ane inam alep peruk halug hirahoman tuk fug teg. Haren turuk lahen ane ari ap obohen onoluk amag ulug Hinggareg hebe unug isahun," ibag. 5 Enele ari roho ibahon Yesus ori ininggarehen Ubam wenggel ha fug anggeyen ibag. 6 Ibagma Yesusen hebeloho hiyag isaruk lit, "Anden tuhuk sambil uwan lahi, hiren eneg henesehet toho likiya hupmu turuk lahep. 7 Ap kinangmon ininggarehen siyag ane turukon fahet fag toho hiyag isaruk lahimu iren An nubahet eneg ninirim peruk lit hit fahet ninirim peruk eleg. 8 Seni esetuk ambeg hit henemu lalihip, An tuhuk ane uwan tehen An la fug teg lahi," ibag. 9 Yesusen ari ulug Ori fam hiyag isibareg o Galilea welatfag. 10 Yesus ori arimano o Yudea seni esetuk ambeg libagma Ar oho inam toho la fug angge hirag-hirag onombolim libag. 11 Yahudi inap arimanowen seni esetuk ambehen At ino kema wereg ulug yami ruruk latfag. 12 At fahet enele anggolo roho eke hag eke hag uruk lit it winonen At fano ahun urukmu it winonen At siyag ahun, Aren ap inindi ninap eneptuk uruk latfag. 13 Yahudi inap onowesi arimano fahet enekolen misihen oho ambong se roho ele seleg toho uk fug teg latfag. 14 Yahudi inaben o sabo inggila fam witfareg nohorukmen hup hinahanam atfagma Yesus Allah ibam kibareg wene hiyag isaruk latfag. 15 Hiyag isarukmu hibareg Yahudi inaben, "Ap suwonen milaltusa fug angge famen hun tu Oluk teg lit nangginoho hiyag nisaruk?" uruk latfag. 16 Uruk latfagma Yesusen, "Anden hiyag hisaruk lahi ane aru Ninggareg nindimu wenggel halug hiyag hisaruk lahi fug. An mon Naptisiyon inowen hiyag Nitisimu uruk lahi," ibag. 17 "Allah wene uruk lahi ano, An ninggareg nindimuwen wenggel halug uruk lahi ano, mon Naptisiyon inowen peruk ane hikit toho turuk ahun ino eneg indi anggar aruhu. 18 Ap san inggareg indimu wenggel haruk ane hiyag isaruk ahun ino ap winonen yet niyalug wel nabukag ulug hiyag isaruk. Ap san monde ferisiyon ino eneg wel turuk lamag peruk ahun inowen ele si uk fug angge tem toho hiyag isaruk. 19 Ari roho tuk fug ulug Musan haharoho hit fam imbibag fug? Imbibag angge famen hit obog tohowen apmayap tebeseruk lit nungge fahet An nuwabuhuk peruk lahep?" ibag. 20 Ibag ane fahet ap anggolo arimanowen kapal haruk lit, "Siyag angge Hindimu werehen uruk hag toho ehenon ari ap san huwaruhu ane fahet ehen?" ibag. 21 Ari ibagma Yesusen, "Anden alem we misig tirikik ane fahet hiren yihi uruk lahep. 22 Hiren te enembilahap paltuk ane ari Musan imbibag uruk lahep angge famen aren imbibag fug, hit hiniknisi unumbusagsiyen imbibag. Enembilahap paltuk ane ari wene uruk sambilen oho paluk teg uruk lahep. 23 Musa awene apmayap tul fug ulug wene uruk sambilen enembilahap paltuk lahep anggeyen Anden wene uruk sambil ap ouk warukon fanowap tirikikon fahet pet Naptuk lahep? 24 Nori, hiren unggum kong turuk lit sel fil werehon yet halug kong turuk lamuhup fug, fano pikit toho eneg kong turuk lamuhup," ibag. 25 Welatfagma Yerusalem inap arimano winonen te, "Wabuhuk uruson ino hun tu fahet uruk ano?" ulug umung-umung atuk lit, 26 "Yet hemek, At inowen fag toho hiyag isarukmu iren hebeloho At ubam tot uruk eleg. Nit niniknisi arimanowen At Kristus ap obog toho fanowap enebik waruhu urukon ino ulug onoluk teg ano? 27 Ap tu ibam yugmu nit nonoluk teg lahe. Kristus waruhu uruson ino waharuk halug At ibam yugmu ap misihen oho oluk teg lam fug teg," ari ulug enele sahaltuk latfag. 28 Yesusen Allah ibamen Ele hi roho hiyag isaruk lit, "An niyaruk lahebon Nibam yugmu oho honoluk teg lahep angge famen An namu nindiyen waharikik fug, tem toho uruk Ahun ino hiren haruk lahep fuhon ariyen An mon Naptisi. 29 Aren An mon Naptisimu At wereg ambehen waharikikon inowen At fahet Noluk teg lahi," ibag. 30 Ari ibagma it arimanowen senebul pibag angge famen Allahn teko lahu ibahon sali hikir atuk elehen ap misihen oho senebuk fug teg latfag. 31 It ap anggolo welatfahon arimano fimag filen Aren urukon tem toho uruk ulug wenggel haruk latfag. "Kristus fobik waruhu uruson ino waruhu halug Aren ap fanowap eneptuk ane anggolo tuhu, At tuwen tor angge tirisi peruk lahep?" ulug it-it enele sahaltuk latfag. 32 Ap anggolo arimanowen enele sahaltukmu Farisi inaben hol isibareg Farisi inap men imam inap onowesi suwon arimano menen senerik lalihip ulug enemingmingangge mon enepfag. 33 Mon enepfagma Yesusen, "We tot hit men ambiyeg welaruhukteg An mon Naptisiyon ino Ambeg lahuk," ibag. 34 "An welaruhuk ambeg hit wam fug tehen An yami Nabuhup angge famen hiyag Nabuhup fug," ibag. 35 Ibagma Yahudi inaben it-it enele sahaltuk lit, "Hiyag Nabuhup fug ehekon ari kema lahumu hahuk fuhon fahet ehek," ibag. "Yunani inap wereg ambeg enesehelimu linggik-longgo uruson enembeg lahukteg Yunani inap hiyag isahuk ulug uruk ano?" ibag. 36 "Yami Nabil laruk lamuhup angge famen hiyag Nabuhup fug ehekon ari men An wereg ambeg hit wam fug teg ehekon ari men nungge fahet ehek?" ulug it-it enele sahaltuk latfag. 37 O sabo e inggila fam wituk latfahon ino obog-obogma turuk lit su ane tul pibag sambil ino Yesus in atfareg Ele hi roho hiyag isaruk lit, "Ap sa ik obok harukon An nambeg ik hinanggik wamag. 38 Ap sa indam haharoho imbibahon ino hikit toho An nubam wenggel harukon ino famen ik eleruk mondabi oluk welaruhu ahik wilip aruhu," ibag. 39 Ibag ane ari Allah hime fanowon ino ap At ubam inindi wenggel harukon arimano Allahn og isahu ulug hiyag isibag. Allahn Yesus unuk palimuwap tuk fugmu Allah hime fanowon ino ap unubam uwan wambik watfag fug. 40 Ap anggolo arimano winonen ibag ane hol hibareg, "Wene hiyag isaruk ahun nabi waruhu uruk latuson ino tu tem toho waharisi," uruk latfag. 41 It winonen te, "Mesias waruhu uruk latuson ino tu," uruk latfag. It winonen te, "A, Mesias waruhu uruson ino o Galilean wam fug teg. 42 Atam haharoho imbibahon te Mesias ino Dauren ondohowonen ondohowon o Betlehem Daud welatfag ambehen waruhu," uruk latfag. 43 Uruk latfagma ap anggolo arimanowen At fahet it-it suwahal uruk latfag. 44 Ap arimano fumag filonen Yesus senebul ulug tibag angge famen ap eke ambong se roho At senetukon elehen imbisibag. 45 At senetukon eleg latfagma enemingmingangge itano suhuloho imam onowesi suwon men Farisi inap men enembeg libagma, "Nungge fahet At walug wahep fug?" ibagma 46 iren te, "At tuwen Ele uruk hag toho ap kinangmon misihen oho uruk latfag fug," ibag. 47 Ari ibagma Farisi inaben hebeloho it unubam te, "Hir oho hinindi ninap henebehek? 48 Ap suwon men Farisi inap men arimano misihen oho At fahet tem toho uruk ulug Ubam wenggel haruk? 49 We ap anggolo olma werehon Musa wene enepelehon arimanowen eneg At ubam wenggel haruk. It ap aruma war amag tohon," ibag. 50 Ari ibagma it arimano misig unuk Nikodemus atam Yesus ambeg watfahon inowen it unubam ele uruk lit, 51 "Musa wene fam ibahon hikit toho unggum kong turuk halug ap inowen turuk ane enepelegma kapal ha fug anggeyen unggum kong tuk teg?" ulug kapal isibag. 52 Kapal isibagma it arimanowen Nikodemus fam te, "Har oho Galilea hahun wereg lit uruk lahen? O Galilea inowen ap wene hiyag isarukon nabi misig wilip atfag fugmu suwesingga haharoho imbibahon kim hahunmu ari holuk aruhu," ulug ubam ibag. 53 Ari ibagma ap arimano inibam wal taneg libagma.

8:1 Yesus ino Zaitun punumu libag. 2 Likiyanet Yesus Allah ibam libareg weregma ap anggolo arimano Ambeg watfagma it sehelimu hur atfareg wene hiyag isaruk latfag. 3 Hiyag isarukmen Musa wene onoluk inap men Farisi inap menen hiyap siyag ane tibag hiyap eke senetfareg Yesus ambeg hondoholug watfag. Hondoholug watfareg it sehelimu unduhuk fibareg 4 Yesus fam hiyag Utuk lit, "Nonowe, hiyap aru siyag ane turukmu senerehereg walug waharuk lahe. 5 Hiyap siyag ane turukon halug helep fam watuk lamuhup ulug Musan haharoho imbibag. Haharoho imbibag angge famen Haren nungge peruk lahen?" ulug kapal hibag. 6 Ibag ane ari Aren imisi ane hol hulteg siyag ane uruk halug unggum Ubam umbuhuk ulug wal haruk lit ibag. Ubam ari ibag angge famen Yesus kinangma hur atfareg kunuk toho wereg lit Inggik tumen kinangma hahatuk latfag. 7 Hahatuk latfagma iren enele ine roho kapal haruk eneg latfagma Yesus in atfareg unubam Ele uruk lit, "Ap san siyag ane tirisi fuhon wereg halug aren tam helep wamisireg hiyap aru watmisi," ibag. 8 Ari ulug hiyag isibareg nin eke kunuk toho heriyeg lit Inggik tumen kinangma hahatuk latfag. 9 Yesusen ibag ane aru hol hibareg ap arimano hiyap siyag ane tibahon ino wabul pibag angge famen embeselug onowesi misig-misig wilip atukmu onotsi oho onombolim libagma Yesus weregma hiyap ino amu eneg welatfag. 10 Amu eneg welatfagma Yesus in atfareg hiyap ino fam kapal haruk lit, "Hat huwabul ulug hondog haplug wahason arimano kema lahasa? Misihen oho huwarehesa fug?" ulug kapal hibagma 11 hiyap inowen, "Nowe, misig oho wereg eleg," ibag. Ari ibagma Yesusen, "Iren oho hubam enele ehesa fug halug Anden oho Nele hubam imin fuhen lamihin. Hibam lamihinteg yoho tu famen fobik oho siyag ane eke tuhun fug," ibag. 12 Yesusen ap anggolo arimano nin Ele hiyag isaruk lit, "Ap kinangmon fahet iral umbagpag turukon An welahi. Ap sa An nombolim larukon ino hik teg ambeg la fug angge seleg mondabi oluk welaruhuwon ubam aruhu," ibag. 13 Ari ibagma Farisi inaben Yesus fam, "Hat hinggareg fahet wel taruk lit uruk lahenma tem toho uruk lahen fug," ibagma 14 Yesusen it unubam te, "An waharikik ambeg men lahuk ambeg men Noluk tehen Ninggareg fahet uruk lahiyon tu tem toho uruk lahi. Hiren An waharikik ambeg men lahuk ambeg men henepeleg toho welahep. 15 Hiren unggum kong turuk lit ap kinangmonen wirimangge emberuk hag toho kong turuk lahep. Anden ap misig fam oho unggum ubam umbuk fug teg lahi. 16 An namu welam fug tehen An Nikni mon Naptisiyon ino Niraham weregma Anden unggum kong turuk lahiyon tem toho kong turuk lahi. 17 Hit hinikni hunumban haharoho imbibahon te ap pirenen ap misig fahet abug uruk halug fano teko la reg ulug hahatfag. 18 Anden uruk lahiyon Ninggareg fahet uruk lahi, Nikni An mon Naptisiyon inowen oho An nubahet uruk," ulug Yesusen hiyag isibag. 19 Ari ulug hiyag isibagma it arimanowen Yesus fam, "Hat Hikni ino kema wereg?" ulug kapal hibagma Yesusen te, "An men Nikni men hit henepelehen Nisaruk lahep fug. An fahet honoluk teg lalep halug Nikni faher oho honoluk teg lalep," ibag. 20 Hiyag isaruk latfag ane ari Allah ibamen uang derma emberuk ambeg iraham wereg lit hiyag isibag. Teko lahu ane ino uwan horog teg elehen ap misihen oho At senebuk fug teg latfag. 21 Yesusen ap anggolo arimano hiyag isaruk lit, "An lahukteg longgo uhukmu hiren yami Naptuk lit siyag ane hunundama weregma war amuhup. An lahuk ambeg ari hit la fug teg," ibag. 22 Ari ibagma Yahudi inaben te, "An lahuk ambeg hit la fug teg ehekon ari Inggarehen wat tahuk ulug ehek ano?" ibag. 23 Ari ibagma Yesusen te, "Hit apma filen waharikibon, An pali filen waharikikon, hit kinang tu famen inam atikibon, An kinang tu famen inam atikik fuhon welahi. 24 Ari fahet Anden fahe siyag ane hunundama weregma war amuhup ulug hiyag hisihi. At ino An welahiyon fahet tem toho peruk lamuhup fugmu siyag ane hunundama weregma war amuhup," ibag. 25 Ari ibagma iren te, "Hat welahenon sa?" ulug kapal hibagma Yesusen te, "Anden we saplangge uruk lahi angge re nike ane eke nungge fahet hiyag hisamin? 26 Anden hit henebug anggolo uruk lit unggum kong tele angge famen At mon Naptisiyon inowen tem ane eneg hiyag Nutukmu Anden holtuk lit ap kinangmon hiyag hisaruk lahi," ibag. 27 Aren Ikni fahet ibag ane ari it inindi anggar atfag fugmu wenggel hibag fug. 28 Wenggel hibag fugmu Yesusen ele uruk lit, "At ap atik ibahon ino hiren lehoma unduhuk fuhupteg At ino An welahiyon fahet hinindi anggar aruhu. An namu nindiyen tuk fug teg angge famen Nikniyen hiyag Nutukon eneg uruk lahiyon aru fahet ino sambil eneg honoluk aruhu. 29 An mon Naptisiyon inowen fet Nasug lit wereg, we Aren fano perukon ino Anden likiya hupmu turuk lahi," ibag. 30 Yesusen obog toho ari hiyag isibagma ap anggolo At ubam inindi wenggel haruk latfag. 31 Yahudi inap At ubam inindi wenggel haruk latfahon arimano unubam Yesusen ele uruk lit, "Nawene apma mondabi welamuhupmu we tem toho An notsi amuhup. 32 An notsi amuhupteg tem toho peruk lamuhup. Hiren tem toho peruk lamuhup ane ariyen hininggik lol henebuhu," ibag. 33 Ari ibagma iren te, "Nit Abrahamen ondohowonen indag nenesug angge re ap misig oho ap enemingmingangge atukuk fug. Hininggik lol henebuhu ehen ane ari nangginoho ehen?" ulug kapal hibag. 34 Kapal hibagma Yesusen, "Ap sa siyag ane turuk halug at ino siyahon amingmingangge roho wereg, ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 35 Amingmingangge ino ikni ibam mondabi welaruhu fug, amloho eneg ikni ibam welaruhu. 36 Amloho inowen hininggik lol heneptuk halug eneg hir oho we tem hininggik lol amuhup," ibag. 37 "Hit Abraham umbusagsi welahebon An noluk. An nawene hinindimu elehen An nuwabuhuk ulug alem yami ruruk lahep. 38 An Nikniyen turukmu harikikon ari fahet Nele uruk lahi. Hiren oho hinikni fam holtikibon ari hikit toho turuk lahep," ibag. 39 Ari ibagma iren te, "Nit ninikni re Abraham wereg," il larikim Yesusen te, "Hit Abraham umalikisi welalepma Abrahamen tibag ane hikit toho hiren turuk lalep. 40 Anden tem ane eneg hiyag hisaruk latikik angge famen hiren An nuwabuhuk ulug alem yami ruruk lahep. Tem peruk ane ari Nikni Allahn hiyag Nutuk latisimu turuk latikik. Hiren yabuk wituk lahebon Abrahamen ak tibibahon wituk lahep fug. 41 Hinikni amu ahun ekeyen ak tibibahon hiren wituk lahep," ibag. Ari ibagma iren te, "Ap hiyap fahet ahiyeg toho turuk ahun famen indag atuk uwag fug. Ninikni we misig wereg, At ino Allah," ibag. 42 Ari ibagma Yesusen, "Allah Ninikni peruk lit halug hiren An faher oho hinindi Nasug lalep. Allah ambehen wilip atikikteg tuma waharikik. Namu nindiyen lamin perikikteg waharikik fug, Nikniyen mon Naptisimu waharikik," ibag. 43 "Anden hit hunubam Nele urukmu nungge fahet holtuk lahep fug? Nawene fahet hinindi anggar atuk elehen Nele holtuk lahep fug. 44 Ninikni uruk lahebon ari Iblis fahet uruk lahep. Hinikniyen fano perukon eneg hiren turuk lahep. At undaman tor angge oho tem toho fano wenggel ha fug angge fuki roho uk fug angge indam oho ap unusuruk lit welatfag. Enele si uruk ane alem foroho ahun at ino wereg lit ele si ane eneg uruk. Ele si urukon ari asum fam werehon hinanggoho og isaruk. 45 Anden tem ane hiyag hisaruk lahi angge famen hit hinindimuwen tem toho ulug Nubam wenggeltuk lahep fug. 46 Hit aruma sehelimu welahebon san An nabug uruk lit ap tuwen siyag ane tirisi ulug uk hag teg? Anden tem ane hiyag hisaruk lahi angge famen nungge fahet hit hinindimuwen tem toho An nubam wenggeltuk lahep fug? 47 Allah wereg ambehen waharukon inowen Allah wene fano holtuk. Hit aruma Allah wereg ambehen waharikip fureg Awene holtuk lahep fug," ulug Yesusen hiyag isibag. 48 Yahudi inaben Yesus fam enele uruk lit, "Niren hat hubahet, 'Samaria hahun welahen, Hundama siyag angge wereg,' uruk laheyon tem toho uruk lahe fug?" ulug Yesus pet tibag. 49 Pet tibagma Yesusen te, "Siyag angge An nundama wereg elehen Nikni wel turuk lahi angge famen hiren An apmayap Naptuk lahep. 50 Anden ninggareg wel Nabukag peruk lahi fug. At misig werehon inowen unggum kong tuhuwen An fahet At wel tukag peruk lit wereg. 51 An nawene holtuk lit Nubam wenggeltuk ahun ino mondabi war am fug angge oluk eneg welaruhu. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi," ibag. 52 Ari ibagma Yahudi inaben At ubam enele uruk lit, "Hat siyag angge Hundama werehon ketiya nit nonoluk. Abraham men Allah wene tam hiyag isaruk latfag inap nabi oho war atfag angge famen Haren hele uruk lit, 'Ap sa An nubam wenggel harukon mondabi war aruhu fug,' ehen. 53 Haren ari ehenma Abraham tam war atfag ahun ino toron, An suwon peruk lahen? Allahn indam mon enepfahon arimano tam war atfag angge famen Haren sa men wirimap taruk lahen?" ibag. 54 Ari ibagma Yesusen te, "Ninggareg fahet wel taruk lit elema hahen Nele si ane ele. An wel Naptukon Nikniyen wel Naptuk, At ino fahet hiren oho At Ninikni wereg uruk lahep. 55 Ari uruk lahep angge famen hiren At fahet henepeleg teg lahepma Anden eneg Noluk teg lahi. At fahet Napeleg teg lahi elema hiren henele si uruk lahep hag toho An oho Nele si uruk Nahun welale. Welale angge famen Anden At Noluk teg lit Ele holtuk lahi. 56 Hinikni Abraham ino fam, 'At inam aruhu sambil yet hahun,' ulug Allahn hiyag itfagma ahiyeg hibag. Ahiyeg hibareg welatfagma an inam atik iyag sambil ino yet niyibareg ahiyeg hibag," ulug hiyag isibag. 57 Ari ibagma Yahudi inaben Yesus ubam enele uruk lit, "Hat indag hapfag sambilen mo ilig am wirig am turukmu teng piren (lima puluh tahun) uwan angge famen haren Abraham harikin?" ibagma 58 Yesusen te, "Hun Abraham ino uwanma an tam welatik iyag, ari tem toho hiyag hisaruk lahi," ibag. 59 Ari ibagma helep wibareg Yesus wabul ulug turukmen Yesus hirag atfareg o Allah ibam embeselug wilip atfag.

9:1 Yesus ke funggalma larukmen ap misig isinga ahummuwen il hupnig angge indag tibahon weregma yet hibag. 2 Yet hibareg Yesus otsiyen kapal haruk lit, "Nonowe, ap il hupnihon aru ap san siyag ane tirisi? Inggarehen ano ikni isingan siyag ane tibagma il hupnig angge indag tibag ano?" ulug kapal hibag. 3 Kapal hibagma Yesusen otsi unubam hiyag isaruk lit, "At inggareg men ikni isinga menen siyag ane turusama fug. Allahn yabuk fanowon witukmu aben yet hahuben il hupnig lit wereg," ibag. 4 "An mon Naptisiyon iyabuk ari o sakan tegma wituk lamuhuk, hup atukmu ap misihen oho yabuk wibuk fug teg. 5 Ketiya An kinangma welahiyon aru ap kinangmon fahet iral fanowon welahi," ibag. 6 Yesusen obog toho ari hiyag isibareg kinangma wasubag sup tibibareg kinang men mangno roho wiyihap tibibareg sabelep atfagma ap il hupnihon ino ilmu tag tibibag. 7 Tag tibibareg Ele hiyag utuk lit, "Lamihinteg ik Siloam sene yenggelehon ino fam hil umatmihin," ibag. Ik sene Siloam unuk ari nit nenele roho "Monde ferisiyon". Ari ibagma libareg ik ino fam il umatfagma il fenggen atfareg suhuloho watfag. 8 Watfagma ori men suburu ap fam heng eneptukmu hibahon arimano menen enele uruk lit, "Suburu ap fam heng eneptuk latisiyon ino tu fug ano," ulug enele sahaltuk latfag. 9 Enele sahaltuk lit ap ekeyen te, "At ino tu," urukmu it winonen te, "At ino fug, ap winon at hag toho waharuk," uruk latfagma at inggarehen, "Tem toho an ino," ibag. 10 Ari ibagma it arimanowen, "Nangginoho hil fenggen aha," ulug kapal hibag. 11 Kapal hibagma ap inowen, "Ap Yesus urukon inowen wasubag fam kinang sabelebap tebehekteg nilmu tag teberuk lit ik Siloam umarik lamihin ehekma lahireg umarihimu nil fenggen ahama yet ha reg lahi," ibag. 12 Ari ibagma iren at kapal haruk lit, "At ino kema laha?" ibagma, "An napeleg," ibag. 13 Aren napeleg ibagma it arimanowen ap il siyag latfahon ino Farisi inap weregma hondoholug libag. 14 Yesusen wasubag fam kinang sabelebap tibareg il fam tag tibibag sambil ino Yahudi inap wene uruk lit kel taruk sambil welatfag. 15 Ari fahet Farisi inap arimanowen te, "Hil nangginoho fenggen aha?" ulug kapal hibagma aren te, "Ap inowen an nilmu sabelep tag tebehekma nil ik umarik lahimu nil fano ahama yet haruk lahi," ibag. 16 Ari ibagma it Farisi inap winonen, "Ap ari wene uruk sambil hari Sabat tuk fug ane tehekma Allahn monde ferisiyon fug," ibagma it winonen te, "Fano ane Aren tehekon tu hahon ap siyag ane turuk ahun ekeyen nangginoho tuk teg," ulug it arimano enele sahaltuk lit suwahal uruk latfag. 17 Suwahal uruk lit ap il siyag latfahon ino fam, "Hil fanowap habehek ahun ino fahet haren nangginoho peruk lahen?" ibagma ap inowen te, "At ino Allahn monde ferisiyon nabi wereg," ibag. 18 Ari ibagma Yahudi inap onowesi arimanowen ap aru il siyag latisi angge famen il fenggen aha ulug tem toho peruk eleg lit ap ino ikni isinga wol enepfareg 19 unubam kapal isaruk lit, "Tu hit henemloho il siyag angge endetikibon ano? Hit henemloho halug ketiya nangginoho il fano ahama yet haruk?" ulug kapal isibag. 20 Kapal isibagma iren te, "Tu tem toho nit nenemloho il siyag angge indag atfag ane ari nit nonoluk famen 21 ketiya fano ahama yet haruk ane ari ap fanowap tehekon nit nenepeleg angge re at inggareg oho suwon tehen amu hiyag hisamisiyen inggareg kapal halihip," ibag. 22 Ibag ane ari ikni isinga menen Yahudi inap onowesi fahet enekolen ari ibag. Yahudi inap onowesi arimanowen ap san Yesus fahet Mesias tu ulug fag toho uruk halug at ino fam nenele yeng umbuhuk ulug Yahudi inap onowesi arimanowen tam oho ari peruk latfag. 23 Alem ari fahet wenggel hibareg ikni isingan, "Ar oho ebe suwon angge re inggareg amu kapal halihip," ibag. 24 Ari ibagma ap il siyag latfahon ino nin wol tibareg ubam enele uruk lit, "Ap ino siyag ane turukon nit nonoluk tehen ketiya Allah nit pilap nenesug lit weregma haren we tem fag toho hiyag nisimin," ibag. 25 Ari ibagma aren te, "Ap ino siyag ane turuk ahun ano, ari an napeleg. We fahe nil siyag laha angge famen nil fenggen ahama ketiya yet ha reg lahiyon ari eneg an noluk," ibag. 26 Ari ibagma ap arimanowen, "Ap inowen hubam nungge ane tehek? Nangginoho hil fenggen habehek?" ulug kapal hibagma 27 hun inowen, "Nori, fahe anden hiyag hisihimu holehep angge famen nin fobik nungge ane hiyag hisamin? Hir oho At otsi amuhuk peruk lit uruk lahep?" ibag. 28 Ibag ane ari fahet iren ap ino pet turuk lit, "Hat te At ino Ot welahen, nit te Musa umaliki welahe. 29 Musa fam Allahn hiyag itfahon ari nit nonoluk angge famen ap aru keman waharisiyon nit nenepeleg," ibag. 30 Ari ibagma ap inowen te, "Yihi nori, At inowen nil fanowap tehek angge famen hiren At keman waharisi ari nenepeleg uruk lahep? 31 Siyag ane turuk ahunen Allah fam heng turukmu holtuk eleg. Ap fano ane turuk lit Allahn peruk ane hikit toho turuk inap enele holtukon ari nit nonoluk. 32 Ap misig il hupnig angge indag tibahon il fenggenap turuk ahun misig wereg ulug indam oho ketiya oho holtukuk fug, ari nit nonoluk. 33 Ap ino Allah wereg ambehen walep fug halug ari hahon tuk fug teg lalep," ibag. 34 Ari ibagma iren te, "Hat aru we tem toho siyag ane turukon sehelimuwen indag hapfagma nangginoho it unubam hiyag isamin peruk lahen," ulug yanggaloho wili fisibag. 35 Yahudi inaben ap ino yanggaloho wili fesehesa urukon Yesusen hol hibareg fobik ap ino men ambi atfareg Yesusen at ino fam Ele uruk lit, "Ap kinangmon atik ibahon ino fam hindi wenggel haruk lahen?" ulug kapal hibagma 36 ap inowen te, "At ubam nindi wenggel hahuken Nowe sa fahet ehen?" ibagma Yesusen te, 37 "Haren yet hehenon hubam Ele urukon At ino tu," ulug ubam hiyag itfag. 38 Hiyag itfagma, "Nowe, nindimu we tem wenggel haruk lahi," ibareg Yesus alukema elenggen fam hur atfag. 39 Hur atfagma Yesusen ele uruk lit, "An kinangma waharikikon alem piren unubam umbuhuken waharikik. Inil hupnihon fenggenap enebuhuken waharikik. Inil fano yet harukon inil hubun enebuhuk ulug waharikik," ibag. 40 Yesusen ele ibahon ari Farisi inap tot welatfahon arimanowen hol hibareg Ubam enele uruk lit, "Hele ehenon ari nir oho ninil hupnihon welahema ehen?" ulug kapal hibagma 41 Yesusen it hiyag isaruk lit, "Hit hinil hupnig lalepma siyag ane turuk eleg hinap welalep. Welalep angge famen ninil fano yet hehe uruk lahepma mondabi siyag ane eneg turuk lamuhup," ulug hiyag isibag.

10:1 Yesusen ele hiyag isaruk lit, "Ap san wam domba elehet oko kilabeg ambeg lalug sok ele ke kuk fug anggeyen elehet fene lahalug kuruk halug at inowen ngi ahun ware feselug anggengge hilamin peruk ahun hag toho wereg. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 2 Ap san sok ele ke pikit kuruk halug at ino domba foroho ahun hag toho wereg. 3 At ino fahet sok ngi ahun inowen husurukmu ambohom domba arimanowen oho inikni ele holtuk. Ambohom wal taneg ununuk uruk lit wol toho wilip eneptuk. 4 Wol toho wilip eneptug at ino eneluke fil larukmu ambohom arimanowen ninikni ele holehe ulug ombolim laruk. 5 Enemu inap fahet domba arimanowen ninikni ele hag toho uruk eleg ulug ombolim la fug angge embeselug linggik-longgo uruk," ulug Yesusen hiyag isibag. 6 Yesusen wam domba fam wirim haruk lit ibag ane indit toho hiyag isibagma it arimanowen At ibag ane aru fahet inindi anggar atfag fug. 7 Yesusen nin eke hiyag isaruk lit, "Wam domba elehet oko kilabeg ambeg sok wirihon ino An ninggareg fahet ihi. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 8 An kinangma uwan wam fugmu tam watfag inap arimanowen ngi inap unusuruk lit enengge hilaruk inap watfagma wam domba arimano enele holuk fug teg latfag. 9 Sok wirihon ino An welahi. Ap sa An wereg keyen kuruk halug at ino fano wereg lit kuk wilip am turuk lit naruk angge fanowon hiyag tahu. 10 Yoholiyangge hilaruk inaben domba enebe kong toho unusuruk lit winon hirag tamin ulug waharuk. An waharikikon ino it onoluk fano wereg lit enengge fano-fano angge sebe roho foroho lamuhup ulug An waharikik. 11 Wam domba ngi ahun fanowon ino An welahi. Ngi ahun fanowon inowen nambohom fahet fano nuwabukag peruk. 12 Wam domba forohowon fahet onggo og utukon at amu ahun wereg lit ngi roho wereg elehen olomene olokon waharukmu akolen domba lin isalug laruk. Larukmu olomene olokon waharuk lit wam arimano senggel eneptuk lit yanggal eneptukmu linggik-longgo uruk. 13 Wam domba foroho ahun ino ambohom fahet fano wenggel ha fug angge onggo fahet eneg wenggeltukon ariyen domba lin isalug laruk. 14 Wam domba ngi ahun fanowon ino An welahi. An ninggarehen Nambohom domba kim isaruk lahimu iren oho An onoluk teg lit wereg. 15 Ari hag toho Nikniyen oho An niyarukmu Anden oho Nikni haruk lahi. Anden nambohom fahet fano Nuwabukag peruk lahi. 16 Wam domba elehet oko kilabeg ambeg aru welam fug tohon winon arimano oho Anden foroho lahi. Domba winon arimano oho Anden hondoko kilabik waruhukmu iren oho An nele holuhupmu domba arimano oho onori men mangno roho wereg lit inikni misig ambohom hag toho welamuhup. 17 Nikniyen nolukap nabuhuwen Anden fano Nuwabukag peruk lahiyon ariyen Nikniyen indi Nasug. 18 An nuwatuk ane ari aben peruk ane fug, Ninggarehen nuwabukag peruk lahi. An nuwariyek ulug Nebe unug isa reg lahi, nin Noluk am teg lahi. Anden uruk lahi ane aru yabuk Nikniyen hiyag Nitisiyon fahet uruk lahi," ulug Yesusen hiyag isibag. 19 Ari ulug hiyag isibag ane fahet Yahudi inaben it-it suwahal uruk latfag. 20 Yahudi inap winon welatfahon arimanowen, "Ap aru Undama siyag angge wereg lit nenek turuk. Nungge fahet At ele holtuk lahep?" ulug uruk latfag. 21 It ap winon arimanowen, "Siyag angge undama wereg ahunen ari hag toho uk fug teg. Ap siyag angge undama werehonen ap il hupnihon fenggenuk teg?" ulug umung-umung atuk latfag. 22 Welatfagma sun li lahibagma Allah ibam sok husibag sali yoho welahe ulug Yahudi inaben seni esetuk latfag. 23 Yesus ino Allah ibam wirigmu libareg o pumbuk hili-hili angge wirigmu hili misig unuk Salomo ino laruk latfag. 24 Larukmen Yahudi inap At walinggoho waharuk latfareg Ubam enele uruk lit, "Hat Mesias ap obog toho fanowap enebik waruhu ibahon ino ano, amuwon ano, nit ninindi nonghong uruken nungge fahet nit nunumbahalug lahen? Mesias ino Hat welahen halug nit nunubam seleg toho hiyag nisimin," ibag. 25 Ari ibagma Yesusen te, "Anden hiyag hisaruk latikik angge famen hiren An nubam wenggel harikip fug. Nikniyen yabuk hiyag Nitisimu Anden wituk lahiyon ari ap inilmu eneg amag ulug turuk lahi. 26 Hit An nambohom hag toho welahep fuhon ariyen An nubam wenggel haruk lahep fug. 27 An nambohom Nele holtukmu Anden isaruk lahiyon arimano Nombolim waharuk. 28 It mondabi onoluk welamuhup ulug Anden og isaruk lahi, mondabi siyag am fug angge weregma ap misihen oho An ninggikmuwen taluk toho og enebuhu fug. 29 Nikniyen Hat hambohom ulug og Nitisiyon ino ap kinangmon men wirim teg eleg. Ap misihen oho Nikni inggikmu werehon arimano taluk enebuk fug teg. 30 An oho Nikni oho Nenebe we misig welahe," ulug Yesusen hiyag isibag. 31 Ari ulug hiyag isibagma Yahudi inap arimanowen helep wibareg Yesus wabul ulug turuk latfag. 32 Turuk latfagma Yesusen te, "Fano ane anggolo Nikniyen turuk latisiyon hiren yet hawag ulug unug hisaruk latikik. Anden siyag ane nungge unug hisarikikmu Nuwabul ulug turuk lahep?" ulug kapal isibag. 33 Kapal isibagma iren te, "Fano ane tirikinmu Huwabul ulug turuk lahe fug. Haren Allah abug uruk lit Hat ap kinangmon famen Allah men wirim taruk lahenma Huwabul ulug turuk lahe," ibag. 34 Ari ibagma Yesusen, "Suwesingga atam haharoho imbibahon hiren tohon ino fam, 'Hit welahebon Allah hag toho welahep ulug Anden hiyag hisaruk lahi,' ulug haharoho imbibag. 35 Ap atam welatfahon arimano unubam Allahn ele uruk lit hit Allah hag toho welahep ibag. Tam haharoho imbibahon ari elehap tuk fug teg. 36 Ari reg angge famen An Nikniyen mumal tarisireg kinangma monde ferisiyon ino famen hiren te, 'Allah abug uruk lahen,' uruk lahep. Fahe Anden te, 'An Allah amloho welahi,' ihiyon ari fahet uruk lahep? 37 Nikni iyabuk wituk lahi fug halug An nubam hinindi wenggel ha fug. 38 An Nikni iyabuk wituk lahi angge famen An nubam hinindi wenggel haruk lahep fugmu yabuk wituk lahi ane fahet hinindi wenggel haruk lamek. Hinindi wenggel haruk lamuhupteg An Nikni men welahi, Ar oho An men wereg ulug honoluk aruhumu hinindi anggar aruhu," ibag. 39 Ari ibagma nin eke senebul ulug turukmen ininggik kobog isalug wilip atfag. 40 Wilip atfareg Yohanesen atam ap ikma pilap eneptuk latfag ambeg Yordan fumag fil libareg welatfag. 41 Weregma ap anggolo At ambeg libareg it-it enele sahaltuk lit, "Yohanes inowen enehangge poholmonen turuk ane misig oho tirisi fug. Tirisi fug angge famen hun tu fahet irisiyon ino obog toho tem toho irisimu haruk lahe," ibag. 42 Ap anggolo o ino welatfahon arimanowen tem toho ehek ulug at ubam inindi wenggel haruk latfag.

11:1 O Betania Maria men Marta men inibam ino hun unuk Lazarus ouk waruk lit welatfag. 2 Maria inowen ahaluwe amben fanowon fam Yesus uyugmu hililfareg oruk fam puhun tibibag hiyap ino welatfag. 3 Lazarus ouk waruk latfahon ino it piren enerek welatfag. Welatfagma hiyap itanowen, "Nonowe, Haren hindi reg lahenon ino ouk waruk," ulug ap misig Yesus ambeg monde fibag. 4 Monde fibagma ap ino libareg ari ulug hiyag Itfagma hol hibareg Yesusen te, "Ouk ari famen war am fug teg, ouk ariyen Allah amloho tu ulug wel tuhuben Allah unuk palimu werehon ebenam aruhu," ibag. 5 Lazarus men ereki Marta men owe men Indi enesug lit welatfag angge famen 6 ouk waruk ulug hol hibareg At welatfag ambeg inggik pirenam welatfag. 7 Welatfareg Yesusen otsi unubam, "Nori, Yudea suhuloho lul," ibag. 8 Ari ibagma Otsi arimanowen Onowe fam enele uruk lit, "Yahudi inaben ketiya helep fam Huwabul ulug turusa angge famen nin eke lul uruk lahen?" ibag. 9 Ari ibagma Yesusen te, "O misihim sambil eneg mo lahik watug nin ubuk uruk eleg? Ap san o sakan tegma laruk halug il seleg tehen ambilan wabuk fug teg. 10 Ap san o hik tegma laruk halug ilmu seleg teg elehen ap ino ambilan wabuk teg," ibag. 11 Ari ulug hiyag isibareg, "Nenere Lazarus ino nohoruk lit werehen elel haminen lul," ibag. 12 Ari ibagma Otsiyen, "Nonowe, at ino nohoruk halug fobik fano aruhu," ibag. 13 Ibag ane ari Yesusen indimu war aha ulug ibag angge famen Otsiyen te we tem toho nohorukon fahet ehek pibareg ari ibag. 14 Ari ibagma Yesus inowen fag toho Otsi hiyag isaruk lit, "Lazarus war ahayon Noluk ahama ihi. 15 Hit An nubahet hinindi anggar aruhuwen An elegma at ino fano war aha. War ahama ketiya nit enembeg lulen maniyek," ibag. 16 Ari ibagma Tomas unuk eke Namiya Malik suwalfahon inowen ori unubam, "Nir oho At men ambiyeg lulteg war amulen lul," ibag. 17 Lazarus war atfagma owikmu kilapfag sali ino hup uhanam atfagma o Betania libag. 18 O Betania ino Yerusalem horogma (tiga kilometer) welatfag. 19 O ino Yahudi inap anggolo Maria men Marta men enerek war atfagma inindi yuwag toho welamul ulug enembeg watfareg welatfag. 20 Welatfagma Martan Yesus kema waharuk urukon hol hibareg Maria olma weregma embeselug Yesus kema hondohik libag. 21 Hondohik libareg Yesus fam ele uruk lit, "Nowe, Hat tuma wereg lalenma hahen nenerek war alep fug. 22 War atisi angge famen Haren ketiya oho Allah fam nungge nungge heng timihinmu Aren og Hitmisiyon an noluk," ibag. 23 Ibagma Yesusen Marta fam, "Herek oluk atmisi," ibag. 24 Ibagma Martan, "Ap war atukon arimano Allahn ap onolukap enebuhu sambil ino ar oho oluk aruhuwon an noluk," ibag. 25 Ibagma Yesusen te, "Warehon onolukap eneptukon men yinggigmu unduhuk feserukon men An welahi. Ap san An nubam wenggel niyaruk halug at ino war aruhu angge famen nin oluk aruhu. 26 Ap sa onoluk werehonen An nubam wenggel Niyaruk halug at ino war am fug angge mondabi oluk welaruhu. Ihiyon aru fahet tem toho peruk lahen?" ulug kapal hibag. 27 Kapal hibagma Marta inowen, "Nowe, Mesias Allah amloho kinangma wambik waruhu ibahon ino Hat welahen ulug tem toho peruk lahi," ibag. 28 Yesus fam ari ibareg Marta ino Maria ambeg libareg isanggo kilabeg hiyag utuk lit, "Nonoweyen hat watmisi ulug wol haptuk," ibag. 29 Hiyag itfagma holfareg in atug folo-folo Yesus ambeg libag. 30 Yesus o pumbukmu uwan kuk fug angge Marta min enele ibag ambeg itano weregma libag. 31 Yahudi inap inindi yuwag toho welamul ulug enembeg watfahon arimanowen Maria in atlug folo-folo wilip atukmu yet hibareg owikmu uba yatmisiyen laruk ulug ombolim mutug libag. 32 Maria Yesus ambeg libareg At yet hibareg Uyug alma hur atfareg, "Nowe, Hat tuma wereg lalenma hahen nenerek ino war alep fug," ibag. 33 Ari ibagma Yesusen yer isarukmen Maria men Yahudi inap watfahon arimano men uba yatukmu yer isibareg Undaman olok hibag angge famen Indi anggin atfareg, 34 "Ebe wareg angge kema imbik larikip," ulug kapal isibag. Kapal isibagma it arimanowen, "Nonowe, Hat yet hamihinen ma," ibag. 35 Iren ari ibagma Yesus oho uba yatfag. 36 Uba yatukmu Yahudi inaben yet hibareg, "Aren oho Indi haruk lit wereg," uruk latfag. 37 Ari uruk latfagma ap it sehelimu welatfahon arimanowen, "Il hupnihon fenggenap tuk teg latisi angge famen ap tu uwan war am fugmu hihibuk fug teg latisi ano?" ulug umung-umung atuk latfag. 38 Ari ulug umung-umung atuk latfagma Yesus nin eke Undaman olok hibareg kilapfag ambeg ino libag. Kilapfag ambeg ari owik elma kila fibareg helep fam sok laroho kila fisibag. 39 Libareg Yesusen, "Helep ari miyaloho imbisik lalihip," ibag. Yesusen ari ibagma Lazarus erek Marta inowen te, "Nowe, war atisi sali yoho uhaneg welahe angge re amben tirisi lit teg," ibag. 40 Ibagma Yesusen te, "We tem toho ari peruk lahen halug Allah lehoma werehonen timisi ane yet hamihin ulug fahe hiyag hirihi fug?" ibagma 41 helep ino miyaloho ilanma imbik libag. Imbik libagma Yesusen il poholma lahap haruk lit, "Anden Hubam heng tihiyon Nele holehenma Nikni uruk lahi. 42 Haren likiya hupmu An nele holtuk lahenon An noluk. Ap An walinggoho werehon aruman Haren An mon Naptikinon fahet tem toho pelusan Nele Hubam uruk lahi," ibag. 43 Ari ibareg Ele ine roho uruk lit, "Lazarus, in atug wilibig ma," ibag. 44 Ari ibagma ap warehon ino sum fam inggik uyug pug teg angge orohole oho sum yanggowon fam hililip teg angge wilip atfag. Wilip atfagma Yesusen it unubam te, "Hele inggik pug tehon lole feselihipmu lamisi," ibag. 45 Yahudi inap anggolo Maria ambeg watfahon arimano winonen Yesusen tibag ane ari yet hibareg Ubam inindi wenggel haruk latfag. 46 It winonen Farisi inap enembeg libareg Yesusen tibag ane fahet hiyag isa libag. 47 Hiyag isibagma imam onowesi suwon men Farisi inap menen ap suwon obog toho wol eneptuk lit palu enepfareg enele sahaltuk lit, "Ap ariyen poholman turuk ane fano ane eneg turuken nangginoho tuhuk? 48 Niren At senetuk ane umbusuhuk halug ap obog toho Ubam wenggel haruk lamuhupmu Roma inap waharuk lit nit ninibamen yanggal neneptuk lit nenebe nunusuhup tohon," ulug sahaltuk latfag. 49 Enele sahaltuk lit weregma hun Kayafas mo ino fam imam onowe suwon lahapfahon ino it sehelimu in atfareg it unubam ele uruk lit, "Hit hinindimu henepeleg teg lit wenggel ha fug toho welahep. 50 Ap obog toho fahet ap misig war atuk halug ari fano, nit ap obog toho nunusuhup ari siyag ulug wenggel haruk lamek," ibag. 51 Ibag ane ari inggareg indi amuwen wenggel hibareg ibag fug, mo ino famen at imam onowe suwon unduhuk fibagma Allahn Yesus ap obog toho fahet war aruhu pibag ane hikit toho Kayafas inowen hiyag isibag. 52 Allahn pibag ane ari o pumbuk ino fahet eneg war aruhu pibag fug, Allah umalikisi linggik-longgo urusareg werehon arimano andog enebuhureg mangnowap enebuhu pibag. 53 Enele sahaltuk latfag sambil ino famen At ino wabuhuk ulug kong tibag. 54 Wabuhuk ulug kong tibagma Yahudi inap onorohole ke la fug angge Yesus otsi men o pumbuk misig unuk Efraim fare horog toho libareg welatfag. 55 Yahudi inap suburu roti sig elehon naruk sul Paskah horog atfagma ap anggolo o pumbuk obog toho arimano nenebe ik umag nenebukag ulug o Yerusalem libag. 56 Libareg Allah ibamen unduhuk lit, "Hit nungge peruk lahep? At ino Paskah narukmu watmisi ano?" ulug it-it enele sahaltuk lit Yesus yami ruruk latfag. 57 Atam imam onowesi suwon men Farisi inap menen ap fam enele yonggo emberuk lit, "Ap san Yesus wereg ambeg onoluk atuk halug nit hiyag nisa wamuhupmu niren senebuhuk," ulug ap unubam enele yonggo imbibag.

12:1 Suburu roti sig elehon naruk sul Paskah ino o falfalik nahuk ulug uwanma Yesus o Betania Lazarus war atfagma olukap tibag ambeg ino libag. 2 O inowen Yesus fahet seni esetfareg Lazarus men it heriyeg lit weregma Marta suburu isag isaruk lit ler eneptuk latfag. 3 Weregma Maria inowen ahaluwe amben fanowon kubag misig onggo anggolo reg angge famen walug watfareg Yesus uyugmu are ribareg oruk fam puhun turuk latfag. Ari turukmu o ino fam ahaluwe amben eneg turuk latfag. 4 Ari turuk latfagma Yesus otsi itano misig Yudas Iskariot At wabukag ulug huruwe lahuk pibag ahun inowen ele uruk lit, 5 "Ahaluwe amben fanowon ari ayeg waroho uang inggila teng-teng angge helelepteg uang ari ap enengge elehon og isawon famen nungge fahet tehek," ibag. 6 Ibag ane ari ap enengge elehon nindi ulug wenggel haruk eleg anggeyen ap enengge yoholiyangge waruk ahun wereg liren ibag. At ino uang emberuk angge seneg lit winon hirag taruk latfag. 7 Yudas inowen ari ibagma Yesusen te, "Aren tehek ane ari An helep elma kilap Nabuhupmu tuhu hag toho tehekma imbisiyek. 8 Ap enengge elehon likiya hupmu hit honolohotma welamuhup angge famen An mondabi hit min welaruhuk fug," ibag. 9 O pumbuk ino fam Yesus wereg urukon hol hibareg Yahudi inap anggolo roho watfag. Watfahon arimano Yesus fahet eneg pen hul ulug watfag fug. Hun Lazarus Yesusen olukap tibahon ino oho kim hul ulug watfag. 10 Watfagma imam onowesi itanowen, "Ap anggolo nit nenele holuk fug angge Yesusen Lazarus olukap tirisi ulug At ubam eneg wenggel haruken Lazarus oho ware fesuhuk," ulug enele sahaltuk latfag. 12 Likiyamon ap anggolo Paskah nahuk ulug watfahon arimanowen Yesus o Yerusalem horogma waharuk urukmu hol hibareg 13 palem ahen inggila angge kong toho wibareg Yesus waharukmu Olohotma libareg enele uruk lit, "Israel inap Onowe suwon Allahn monde ferisiyon ino waharuken At hi ruruk lit Allah wel tul," ulug enele hi roho uruk latfag. 14 Atam haharoho imbibahon ino hikit toho Yesus wam keledai kabiniyon eke yet hibareg emberimu lahibareg laruk latfag. 15 Haharoho imbibahon te, "Sion hinap henekol ha fug, honowe suwon wam keledai umalik kabiniyon emberimu heriyeg lit waharuken yet hemek," ulug haharoho imbibag. 16 Ari turuk latfag ane fahet Yesus otsi inindi anggar am fug angge welatfagma Allahn Yesus olukap tibagma eneg Otsiyen te haharoho imbibahon ari Yesus fahet haharoho imbibahon hikit toho turusa ulug inindi anggar atfag. 17 Yesusen Lazarus wareg angge kilapfag ambehen wol tibareg olukap turuk sambil ap anggolo libahon arimanowen, "Hun aruwen ap warehon olukap tirisimu ninilen harukuk," ulug ap hiyag isaruk lit At wel tibag. 18 Ari tirisi ahun waharuk urukmu hol hibareg ap anggolo arimano Olohotma laruk latfag. 19 Laruk latfagma Farisi inap arimanowen it-it enele sahaltuk lit, "Yet hemek, ap obog toho arimano At ele holtuk lit Ombolim laruk. Hiren nungge-nungge tehep ha fug teg!" ibag. 20 Ap anggolowen wam Paskah naruk lit Allah wel tuhuk ulug Yerusalem libahon arimano Yunani inap tot welatfag. 21 It welatfahon itano Filipus ambeg libag. Hun Filipus ino Galilea kinang fam o pumbuk misig unuk Betsaida ahun welatfag. Welatfahon ino ambeg libareg ubam enele uruk lit, "Nonowe, nit Yesus men ambi amul peruk lahe," ibag. 22 Filipus inowen Andreas fam ari ehesa ulug hiyag itfareg it enebe pirenen Yesus hiyag Irik libag. 23 Hiyag Irik libagma Yesusen it unubam Ele uruk lit, "At ap atik ibahon ino Allahn suwap tuhu sambil horog arik waha. 24 Aben suburu roti anggen kinangma fok turuk angge famen ahap selmon filik turuk eleg halug fahaluk fug angge saplangge amu welaruhu. Ahap selmon filik turuk halug fahaltuk lit inggila wilip atug anggen anggolo yihik feruk. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 25 Ap san noluk welale perukon ino oluk welaruhu fug. Ap san kinangma tuma ilamna welahi perukon ino mondabi oluk welaruhu. 26 Ap san An let Naptuk halug An nombolim lahureg An wereg ambeg Namingmingangge roho welaruhu. Ap sa An let Naptuk halug Nikniyen oho at ino wel tuhu." 27 "Ketiya Nindi anggin atuken Nikni fam nungge heng timin? Nikni, An nubam aruhu ane fahet Haren let Nabuhun ulug heng tamin ano? An kinangma tuma waharikikon siyag ane ari Nubam amag ulug waharikik angge re ari heng tamin fug. 28 Nikni, Hat hunuk su amag," ulug Yesusen urukmu Ele poholman uruk lit, "An ninggarehen nunuk suwap tirikikteg fobik oho suwap tuhuk," ibag. 29 Ap anggolo unduhuk latfahon arimanowen Ele ari hol hibareg, "O ululu turuk," uruk latfag. It winonen, "Ot malaikat misihen At ubam ele uruk," uruk latfag. 30 Ari uruk latfagma Yesusen hiyag isaruk lit, "Ele ehekon ari An nubahet ehek fug, hit aruma hunubahet ehek. 31 Alem angginon ap kinangmon unubam welaruhuwon ketiya ak teberuk. Ari famen kinang aruma ngi roho seneg ahun ino lisoho hik isa wilip atuk. 32 An kinangma tuman lehoma Numbahakupmu Anden oho ap obog toho Nambeg wamag ulug lisoho og enebuhuk," ibag. 33 Yesusen ibag ane ari nangginoho war aruhuk ulug Ele ari roho hiyag isibag. 34 Aren hiyag isibag ane fahet ap anggolo arimanowen, "Atam haharoho imbibahon fam Mesias ino mondabi Oluk welaruhu ulug nonoluk teg latisi. Ap atik ibahon ino lehoma umbuhup ehenon ari nangginoho ehen? Ap atik ibahon ino sa fahet ehen?" ulug kapal hibag. 35 Kapal hibagma Yesusen hiyag isaruk lit, "Hit henesehelimu seleg werehon ari we tot welaruhu. Hik atuk ambeg apma hit kuhup tohon seleg ino hit men ambiyeg weregma laruk lamek. Ap sa o hik tegma laruk halug lamin peruk ambeg ino o hik tehen indi anggar atuk eleg. 36 Seleg werehon ino umalikisi amuhuben seleg ino hit men ambiyeg weregma At ubam hinindi wenggel haruk lamek," ulug hiyag isibag. Ari ulug hiyag isibareg it welatfag ambeg inowen Yesus longgo imin ulug hirag atfag. 37 Yesusen it onolohotman fano ane anggolo tibag angge famen iren Ubam wenggel haruk latfag fug. 38 Wenggel haruk latfag fuhon ari Yesayan tam haharoho imbibahon ino men hikir atfag. Yesayan haharoho imbibahon tu, "Nikni, niren hiyag isaruk ane ap san tem toho peruk? Allah inggik ineyon ino tu ulug ap san wenggel haruk?" 39 Yesayan nin eke hahatfahon hikit toho inindi wenggel haruk latfag fug. Eke hahatfahon tu, 40 "Inil fam yet hahupteg inindi anggar atuk lit fanowap nenebuhu ulug suhuloho Nambeg wamuhup tohon inil hubun eneptisireg inindi ninap eneptisi." 41 Yesayan hahatfag ane tu Allahn mumal tarisiyon ino Aliliyangge roho weregma yet hibareg tu At ino fahet haharoho imbibag. 42 Ari reg angge famen Yahudi inap onowesi arimano anggolowen Yesus fam wenggel haruk lit welatfag angge famen Farisi inaben yeng umbuhup tohon ulug fag toho hiyag isibag fug. 43 It arimanowen aben wel eneptuk ane enehiyeg toho wereg lit Allahn wel eneptuk ane fahet inirim teg latfag. 44 Yesusen ele hi roho hiyag isaruk lit, "Ap san An nubam wenggel haruk halug at inowen An nubam eneg wenggel haruk eleg, Nikni An mon Naptisiyon ino Ubam oho wenggel haruk lit wereg. 45 Ap san An yet Niyaruk halug at inowen Nikni mon Naptisiyon ino yet haruk. 46 Ap kinangmon aruma unubam seleg amag ulug An iral fanowon waharikik. Ap obog toho An nubam wenggel harukon hik teg ambeg welamuhup fug. 47 Wene hiyag isaruk lahiyon aben holtuk angge famen Anden urukon hikit toho turuk eleg halug unggum ubam weregma Anden kong tuhuk fug. An kinangma waharikikon unggum kong tuhuk ulug waharikik fug, fanowap enebuhuk ulug waharikik. 48 Ap san Nele holuk fug anggeyen hikip Naptuk halug at ino fahet kong tuhu ahun winon eke wereg. Fobik aruhu sambil wene hiyag isaruk lahiyon ariyen it arimano unubam unggum werehon kong tuhu. 49 Anden hit hiyag hisaruk lahiyon Namu wenggeltuk ane hiyag hisaruk lahi fug. Nikni An mon Naptisiyon inowen ari roho hiyag isaruk laruhun ulug Nubam irisimu Anden hit hiyag hisaruk lahi. 50 Nikni ele ap unubam emberisiyon ari fam mondabi onoluk amuhup ane An noluk. Anden nele uruk lahiyon aru Nikniyen hiyag isahun ulug Nubam irisi ane hiyag hisaruk lahi," ulug hiyag isibag.

13:1 Welatfagma suburu roti sig elehon Paskah naruk sambil uwan latfagma kinangma tuma embeselug Nikni ambeg lahuk pibag sambil horog aha ulug Yesus undaman oluk teg latfag. Oluk toho wereg lit Otsi likiya hupmu Indi enesug latfag hag toho war arik oho lir oho Otsi indi enesug latfag. 2 It suburu ambiyeg naruk lit weregma Simon Iskariot amloho Yudas ino ambeg siyahon Iblis watfareg isanggo kilabeg hiyag utuk lit At wabukag tohon huruwe lamihin ulug hiyag itfag. 3 Nikniyen mun angge man angge Ninggikmuwap tirisireg mon Naptisimu waharikikteg nin suhuloho Allah ambeg lahuk ulug Yesus indimu oluk atfag. 4 Oluk atfagma in atfareg sum ebemon nonggoloho imbisibareg sum siyahon eke Alunggu ke pug tibareg 5 ik hililoho kubag fam kilapfareg Otsi unuyug ke umag enebil laruk latfag. Umag enebil laruk lit sum Alunggu ke pug tibahon ino fam ho enebil laruk latfag. 6 Ari til laruk lit Simon Petrus ambeg watfagma Petrusen Yesus fam ele uruk lit, "Nowe, Haren an nuyug umag napmihin ano?" ibag. 7 Ari ibagma Yesusen, "Anden turuk lahi ane ari hat ketiya hapeleg angge famen fobik hindi anggar aruhu," ibag. 8 Ari ibagma Petrusen, "We tem toho Haren nuyug umag nabuk fug," ibag. Ari ibagma Yesusen te, "Anden hat huyug umag hapmin fug halug An nubam werehon hat ngi aruhun fug," ibag. 9 Ari ibagma Simon Petrus inowen, "Nowe, nuyug eneg umag napmihin fug, ninggiket nunggulet nebe abir angge umag napmihin," ibag. 10 Ari ibagma Yesusen te, "Ap sa ebe abir angge umako werehon ino ebe puhun toho werehen we uyug amu eneg umabuk teg," ibag. "Hit henebe umako puhun toho welahep angge famen henebe obog toho umaho lahep fug," ibag. 11 Henebe obog toho umaho lahep fug ibag ane ari wabukag ulug huruwe lamin pibag ahun ino Undaman oluk teg lit hiyag isibag. 12 Unuyug obog toho umag enepfareg Asum wan tibareg welatfag ambeg suhuloho libareg Otsi unubam Ele uruk lit, "Anden tihi ane fahet hinindi anggar aha ano?" ulug kapal isibag. 13 "An hit Hinikni Honowe welahimu hiren An fahet Ninikni Nonowe uruk lahebon tem toho uruk lahep. 14 An Hinikni Honowe welahiyon inowen hunuyug umag henebihimu hiren oho hit-hit hunuyug umag-umag atuk lamuhup. 15 Anden hit hunubam tihi ane aru hiren oho aru hag toho turuk lamuhup ane fahet wirimangge hiyag hisihi. 16 Ikni apma weregma amingmingangge palimu welam fug teg. Lalihip ulug mon eneptuk ahun apma weregma laruk inap palimu welam fug teg. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 17 Hiyag hisihi ane ari hinindimu honoluk toho welamuhup halug hininggik fam turuk lamuhupmu eneg fano welamuhup. 18 Hit obog toho fahet uruk lahi fug, Anden mumal eneptikikon itano eneg Noluk teg lahi. Tam haharoho imbibahon aru iminon hikit toho teko lahu, 'An nasuburu naruk ahun ino uyuhen sobit Niyahu,' ulug haharoho imbibag. 19 Ihi ane ari teko lahu halug hiren Aren irisi ane tem toho puhuben uwan teko la fugmu hiyag hisaruk lahi. 20 Ap sa Anden monde ferukon ap ekeyen hondoko ibam kilaptuk halug at inowen An hondoko ibam kilap Naptuk. Ap san An hondoko ibam kilap Naptuk halug at inowen Nikni mon Naptisiyon ino hondoko ibam kilap taruk. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi," ulug hiyag isibag. 21 Hiyag isibareg Yesus indi anggin atfagma Ele eke hiyag isaruk lit, "Notsi, hit welahebon aruma henesehelimuwon misihen An nuwabukag ulug huruwe lamin peruk lit wereg. Ari we tem toho hiyag hisaruk lahi," ibag. 22 Ibag ane ari fahet inindi su atfagma sa fahet ehek ulug it arimano yet-yer atuk latfag. 23 Yesus ot misig Indi reg latfahon ino Inggik pikit fil Iraham hur atfag. 24 Iraham hur atfahon ino fam Simon Petrus inowen il humbur ibareg ele ahuri ha roho, "Sa fahet ehen ulug kapal himin," ibag. 25 Ibagma Yesus iraham heriyeg latfahon ino Yesus fil hebel atfareg kapal haruk lit, "Nowe, ari sa fahet ehen?" ibag. 26 Ibagma Yesusen, "Suburu ik yuhuloho tam og itminon ariyen tuhu ane fahet ihi," ibag. Ari ulug hiyag itfareg suburu wibareg ik yuhuloho Simon Iskariot amloho Yudas ino og itfag. 27 Suburu og itfahon ino wibareg Yudas ino undama siyahon Iblis ino kibag. Kibagma Yesusen Yudas fam Ele uruk lit, "Haren timin pehen ane ari folo-folo timihin," ibag. 28 Ari ibagma it Yesus men ambiyeg wereg lit suburu naruk latfahon arimano misihen oho nungge fahet ehek ulug inindi anggar atfag fug. 29 It arimanowen Yudas uang emberuk angge foroho latfag angge re uang ari fam nit tuma nul angge ayeg waroho wak lamihin ulug ehek ano, ap enengge elehon og isamihin ulug ehek ano peruk latfag. 30 Suburu Yesusen og itfahon ino wibareg Yudas ino hik tegma folo-folo wilip atug libag. 31 Yudas ino wilip atug libagma Yesusen otsi hiyag isaruk lit, "Ketiya At ap atik ibahon ino Allahn palimuwap turuk, At unuk fam Allah inggareg oho palimu atuk. 32 At unuk fam Allah inggareg oho palimu atuk halug At ino ambiyeg wereg lit At ino folo-folo palimuwap tuhu. 33 Numalikisi, we tot hit men ambiyeg welamulmu hiren An yami Naptuk lamuhup. An lahuk ambeg hit lahep ha fug teg ulug Yahudi inap tam hiyag isarikik hag toho ketiya hit hunubam hiyag hisaruk lahi. 34 Aben hit komo henepfag fuhon Anden keron tu komo heneptuk lahi: Hit-hit hinindi roho welamuhup. Anden hit Nindi henesug lahi hag toho hiren oho hit-hit hinindi roho welamuhup. 35 Hit-hit honori hinindi roho weregma yet hisahupteg ap obog tohowen Yesus otsi tuma wereg puhup," ulug Yesusen hiyag isibag. 36 Hiyag isibagma Simon Petrus inowen, "Nowe, Hat kema lahun?" ulug kapal hibagma Yesusen, "Ketiya An lahuk ambeg hat Nombolim lahen ha fug teg, fobik eneg hat An nombolim lahun," ibag. 37 Yesusen ari ibagma Petrusen, "Nowe, ketiya an nungge fahet Hat hombolim la fug teg lahi, an Hat fahet fano nuwabukag," ibagma 38 Yesusen te, "Hat An fahet fano nuwabukag peruk lahen? Suwe ayam ele uwan uk fugmu haren hinahanam An nubahet awiya wahun. Ari tem toho hiyag hutuk lahi," ibag.

14:1 "Nori, hinindi yuk la fug, Allah ubam hinindimu wenggel hemek, An nubam oho hinindi wenggel hemek. 2 Nikni wereg ambeg kolo regma anggolo wereg. Kolo regma eleg lalepman nangginoho hit hunubam Anden hiyag hesele. An tam lahukteg hit welamuhup ambeg kolowap turuk laruhuk. 3 Hit welamuhup ambeg kolowa fuhukteg hit An men ambiyeg welamuhuk ulug suhuloho waruhukteg hondog henebik waruhuk. 4 An lahuk abunggalem hit honoluk," ibag. 5 Ari ibagma Tomas inowen, "Nowe, lahun ambeg nit nenepeleg angge famen kebunggalem honoluk ehenon kema lahunen ehen?" ulug kapal hibag. 6 Kapal hibagma Yesusen, "Kebunggalem fanowon men tem toho uruk ane men An welahi. Mondabi honoluk welamuhubon fahet An welahi. Ap san Nikni ambeg lamin peruk halug An fahet apelegma la fug teg. 7 An fahet honoluk teg lalepma Nikni oho honoluk teg lalep. Ketiya famen At ino yet hehepteg hit honoluk aha," ibag. 8 Ibagma Filipus inowen, "Nowe, Nikni tu wereg ulug hiyag nisimin. We tot ari fahet heng Haptuk lahe," ibag. 9 Ibagma Yesusen at ubam, "Indam angge hit men anggolo welatikik angge famen Filipus, haren Niyaruk lahen fug? Ap san An niyaruk halug at inowen An Nikni oho haruk. Nikni tu wereg ulug hiyag nisimin ehenon ari nungge fahet ehen? 10 An oho Nikni men welahi, Nikni oho An men werehon fahet tem toho wenggel haruk lahen fug? Anden hit hiyag hisaruk lahiyon aru An namu nindi wenggel harukon fam hiyag hisaruk lahi fug. Nikni An nubam werehon inowen yabuk fanowon Aren wiri feruk. 11 An oho Nikni men welahi, Nikni oho An men werehon fahet tem toho wenggel haruk lamek. Hinindi nonghong uruk halug yabuk fanowon Anden wiri feruk lahiyon tu fahet tem toho hinindi wenggel hemek. 12 Ap sa An nubam wenggel haruk halug at inowen yabuk Anden ak teberuk lahiyon ari wituk laruhu. Anden ak teberikikon tor angge famen Nikni ambeg lahukmu at inowen su roho wituk laruhu, ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 13 Amloho unuk fam Ikni palimu aruhuwen hiren An nunuk fam heng Nabuhubon Anden og hisahuk. 14 Nungge-nungge An nunuk fam heng Nabuhupmu Anden og hisahuk." 15 "Hiren An hinindi Nasug lamuhup halug Anden komo heneptikikon hikit toho turuk lamuhup. 16 Hit fahet Anden Nikni fam heng tuhukmu ap misig eke hit likiya hupmu let heneptuk laruhuwon ino og hisahu. 17 Og hisahu ihiyon ari Allah hime fanowon tem toho perukon ino og hisahu. Ap kinangmon inindi anggat teg eleg lit yet haruk elehen At ino it unubam wambik wam fug teg. At ino hit men wereg lit fet henesuhon ino hiren yet haruk lahep. 18 Hit malik suwarehon hag toho hunumbahalug lahuk fug, nin henembeg suhuloho waruhuk. 19 We tot welamuhukmu ap kinangmonen An yet Niyahup fug. An noluk weregma hir oho honoluk wereg lit yet Niyahup. 20 An Nikni nim welaruhuk, hit An nim welamuhuk, An hit nim welamuhuk, ari roho welamuhukon ari o ino sambil honoluk aruhu. 21 Ap sa Anden komo eneptikik ane roho turuk laruhu halug at inowen An indi Nasug laruhu. Ap san An indi Nasug laruhu halug at ino oho Nikniyen indi reg laruhu. Anden oho at Nindi reg lit An fahet at indi anggarap tuhuk," ulug hiyag isibag. 22 Ari ibagma ot misig Yudas, huruwe libahon inowen fug, Yudas winon ekeyen ele uruk lit, "Nowe, ap kinangmon inindi anggarap enebuk fug anggeyen nungge fahet nit nunubam eneg hinindi anggarap henebuhuk ehen?" ulug kapal hibag. 23 Kapal hibagma Yesusen ele uruk lit, "Ap ekeyen An indi Nasug halug Anden hiyag isarikik ane roho turuk laruhu. Nikniyen at ino Indi haruk lit Nit at ambeg wamuhukteg at min ambiyeg welamuhuk. 24 Ap sa An indi Nasug eleg halug Anden hiyag isarikik ane roho turuk laruhu fug. Wene hit holtikibon ino An nubamon fug, Nikni mon Nabik waharisiyon ino famon hiyag hisarikik. 25 An hit min ambiyeg wereg lit obog toho aru hiyag hisarikik. 26 An nunuk fam Nikniyen let heneptukon Allah hime fanowon ino pilabik waruhu. Anden tam hiyag hisarikikon Aren eneg honolukap heneptuk lit mun ane man ane hiyag hisaruk laruhu. 27 Honori men mangno atuk ane An lik oho lit hit hunubam emberuk lahi. Mangno atuk ane An nubam werehon hit og hisaruk lahi. Anden hit hininggikmu emberuk lahiyon aru kinangmonen og hisarukon men wirim teg eleg. Hinindi yuk lalug henekol toho welam fug. 28 An lahuk angge famen nin suhuloho henembeg waruhuk ulug hiyag hisarikikon ari hiren holtikip. Hiren An hinindi Nasug lalepma Nikni ambeg lahuk ane fahet henehiyeg toho welalep. Nikni ino palimu reg, An apma reg lahi. 29 Anden hit hunubam ihi ane ari teko lahu sambilen tu fahet irisi ulug hinindi wenggel haruk lamuhuben uwan teko la fugmu hiyag hisaruk lahi. 30 Ap kinangmon onowe welahi perukon ino horogma waharuken anden hit nim nenele anggolo uruk lamul fug. Ari peruk lit waharuk angge famen at inowen an palimu welahi ulug an apmayap napmisi fug. 31 An Nikni nindi reg lit mun angge man angge aren hiyag nitisi ane hikit toho turuk laruhukon fahet ap kinangma werehon inindi anggar aruhu. Notsi, welahe ambeg tu embeselug lulen in atug maniyek," ibag.

15:1 "Hele anggur anggen urukon alem fanowon An welahimu Nikni ino yabuk ngi ahun wereg. 2 An alem weregma inggik Nubam wilibig angge famen anggen yihik feruk elehon Nikniyen kong tebesuhu, inggik anggen yihik ferukon nin anggolo yihik fukag ulug ulu puhun tebuhu. 3 Anden wene hit hiyag hisaruk latikikon ariyen hele inggik puhun tohon hag toho welahep. 4 Hit An men welamuhupmu An hit men welaruhuk. Hele inggik uwag famen kong toho weregma anggen uk fug teg hag toho hir oho An min mangno roho welamuhup fugmu anggen uk fug teg lamuhup. 5 An hele alem welahimu hit inggik welahep. Ap sa An men weregma An oho at ino min welaruhuk halug anggen anggolo yihik feruk laruhu. An hit men wereg laruhuk fug halug henemu nungge-nungge tuk fug teg lamuhup. 6 Ap sa An men wereg eleg halug hele inggik kong toho hik isarukon hag toho wereg. Inggik ino lilog atuk halug aben andog toho indok yale fesuhupmu nahu. 7 Hit An men wereg lit Nawene hinindimu wenggeltuk lamuhupteg hiren heng tul puhup angge heng Nabuhupmu Anden og hisahuk. 8 Anggen anggolo yiko welamuhubon ariyen An Nikni unuk palimuwap tuhup. Ari roho welamuhupmu hit An notsi welamuhup." 9 "Nikniyen An Indi Nasug lit werehen Anden oho hit fahet Nindi henesug lahi. An nindi henesug lahiyon ari men mangno roho welamuhup. 10 Anden komo heneptuk lahiyon hikit toho turuk lamuhupmu Nindi henesug lahiyon men mangno roho welamuhup. Ari hag toho Nikniyen komo Naptukon hikit toho turuk lahimu Aren An Indi Nasuhon fam welahi. 11 An nahiyeg toho welahi hag toho hir oho mondabi henehiyeg toho welamuhup ulug obog toho aru hiyag hisaruk lahi. 12 Anden hit Nindi henesug lahi hag toho hiren oho hit-hit hinindi roho welamuhup ulug komo heneptuk lahi. 13 Ap misihen ori indi enesug lit nori fahet fano nuwabukag peruk ahun ino hag toho ap misihen oho ori indi enesuhon wereg eleg. 14 Anden komo heneptuk lahiyon hag toho hiren turuk lamuhupmu hit An nori welamuhup. 15 Ikniyen tuhuk peruk ane amingmingangge apeleg tehen Anden hit fahet Namingmingangge uk fug teg lahi. Nikniyen hiyag Nutukmu holtikikon mun angge man angge Anden hiyag hisaruk lahireg hit hunubam Nori ihi ha reg lahi. 16 Hiren An mumal Naptikip fug, Anden hit mumal heneptikik. Hit lahupteg anggen yihik feruk lamuhupmu mondabi fano welaruhuwon fahet unduhuk hunubaharikik. Anggen yiko welamuhubonen An nunuk uruk lit Nikni fam heng tuhupmu Aren og hisahu. 17 Anden komo heneptuk lahiyon aru hit-hit hinindi roho welamuhup ulug komo heneptuk lahi." 18 "Hit fahet ap kinangmonen ninirim uruk isalug An fahet tam ninirim urusa ane hinindimu honoluk toho welamuhup. 19 Hit ap kinangmon hag toho welalepma hit hunubahet ap kinangmonen niron ulug inindi henesug lalep. Anden hit mumal heneptikikmu ap kinangmon hag toho welahep fuhon ariyen aben hit fahet ninirim peruk lit wereg. 20 Ikni apma weregma amingmingangge palimu welam fug teg ulug tam hiyag hisarikikon ino hinindimu honoluk toho welamuhup. An nuwabul ulug mug Naplug laruk latusa hag toho hir oho hunusul ulug mug heneplug laruk lamuhup. Iren An nele urukon holtuk halug hit henele urukon oho holtuk lamuhup. 21 Yesus unuk uruk inap ulug hunubam turuk lamuhup ane ari An mon Naptisiyon ino enepelehen obog toho ari hit hunubam turuk lamuhup. 22 An it enembeg walereg Nele hiyag esele fugmu iren siyag ane turuk elep fug. Ketiya siyag ane turukon fahet ayeg war aha ulug un ane unubam uk fug teg. 23 Ap san An fahet nirim peruk halug at inowen Nikni faher oho nirim peruk. 24 Ap winonen tuk fug ane Anden it sehelimuwen tele fug halug iren siyag ane telep fug. Anden tirikik ane obog toho ari iren yet harusa angge famen An men Nikni men fahet ninirim peruk. 25 Indam haharoho imbibahon tu, 'An nubahet alem elegman ninirim peruk,' ulug haharoho imbibahon hikit toho ketiya oho teko laruk. 26 Allah hime fanowon tem toho perukon ino fet henesug lit let heneptuk laruhuwon ino Anden Nikni wereg ambehen monde fik waruhukmu At inowen An fahet ap obog toho iniline fag toho hiyag isaruk laruhu. 27 Ak tuwag sambilen hit An men ambiyeg wereg lit Anden ap unubam turukmu Niyarikip ane fag toho ap hiyag isaruk lamuhup."

16:1 "Hinindi nin aruhumu An fahet ninirim uhup tohon obog toho aru Anden hit hunubam hiyag hisaruk lahi. 2 Nit men sebe roho welamul fug ulug aben enele yeng hunubam umbuhup. Fobik tot welamuhupmu tuhup ane aru henebe pinggi hunusuhupteg Allahn perukon fam tehe ulug uruk lamuhup. 3 Iren hit hunubam turuk lamuhup ane ari Nikni men An men fahet inindi anggat teg elehen turuk lamuhup. 4 Anden hit hunubam ihi ane aru obog toho teko lahu sambil ino Nonoweyen nit nunubam tu fahet tem toho hiyag nisarisi ulug honoluk aruhuwen hiyag hisaruk lahi. An hit men ambiyeg welahe ulug atam alem aru fahet hiyag hisarikik fug angge famen 5 ketiya Nikni An mon Naptisiyon ino Ambeg lahukon horog tehen hiyag hisaruk lahi. Hat kema lahun ulug hit misihen oho kapal Niyaruk lahep fug. 6 Anden aru fahet hiyag hisaruk lahimu hinindi anggin toho welahep. 7 Hinindi anggin toho welahep angge famen An lahukon fam hit fano welamuhuben Anden tem toho hiyag hisaruk lahi. An lele fugmu let heneptukon ino henembeg walep fug angge famen An lahukon ariyen let heneptukon ino hit henembeg monde fik waruhuk. 8 Monde fik waruhukmu At inowen kinangman unggum kong turuk lit hit ap kinangmonen siyag ane ari turuk lit pikir ane tu embeserikip ulug ap inindi anggarap enebuhu. 9 Ap kinangmonen An nubam inindi wenggel haruk elehon aru siyag ane turuk ulug hiyag hisahu. 10 An fahet At Ikni ambeg larisiyon yet ha fug teg ulug ari tem toho uruk ane hiyag hisahu. 11 Kinangma ap suwon welahi perukon ino unggum angginon ubam werehon kong tirisi ulug hit hiyag hisahu. 12 Hit fahet anggolo hiyag hisawon wereg angge famen ketiya hinindi anggar am fug tehen nin eke hiyag hisamin fug. 13 Allah hime fanowon tem ane urukon ino hit henembeg waruhureg tem toho peruk ane arimano obog toho Aren hiyag hisaruk laruhu. At inggareg indimuwen peruk ane fahet hiyag hisahu fug. Allahn Ubam urukmu tam holuhu ane ari eneg hunubam uruk laruhu. Fobik aruhu ane fahet Aren tam fag toho hiyag hisaruk laruhu. 14 An nele At ubam umbuhukmu hit hiyag hisahuwon ari famen An nunuk palimuwap Nabuhu. 15 Mun angge man angge Nikniyen forohowon arimano An oho ngi reg lahi. Fahe ihi ane ari, 'An nele At ubam umbuhukmu hit hiyag hisahu,' ihi ane ari An oho ngi reg lahi ulug ihi." 16 "Tot welamuhupteg hiren An niyahup fug angge famen nin tot welamuhupteg hiren An niyahup," ibag. 17 Yesus otsi welatfahon arimano winonen it-it enele sahaltuk lit, "Nit nunubam ehek ane nungge fahet ehek? 'Tot welamuhupteg hiren An niyahup fug angge famen nin tot welamuhupteg hiren An niyahup,' ehekon ari men, 'An Nikni ambeg lahuk,' ehekon ari men nungge fahet ehek?" ibag. 18 Ibareg nin enele sahaltuk lit, "Tot welamuhupteg ehekon ari nungge fahet ehek, Aren pehek ane ari nit nenepelegman ehek," ulug enele sahaltuk latfag. 19 Yesusen te iren tot kapal Niyalusa ulug undaman tam Oluk atfagma it unubam kapal isaruk lit, "Notsi, Anden fahe ihi ane aru, 'Tot welamuhupteg hiren An niyahup fug angge famen nin tot welamuhupteg hiren An niyahup,' ihi ane ari fahet hit-hit henele sahaltuk lahep? 20 Fong watuk lit uba yatuk lamuhup angge famen ap kinangmonen enehiyeg hahup. Hit hinindi anggin toho welamuhup angge famen hinindi se aruhumu henehiyeg toho welamuhup. Ihi ane aru tem toho hiyag hisaruk lahi. 21 Hiyap malik indag taruk lit war am hag toho welahi ulug indi anggin haruk angge famen malik indag atuk halug war ale perukon ino apeleg atukmu malik keron indag tihi ulug ahiyeg haruk lit wereg. 22 Ihiyon ari hag toho hit ketiya hinindimu anggin toho welahep angge famen Anden hit yet hisahukmu hinindimu henehiyeg toho welamuhup. Ap ekeyen oho henehiyeg toho welamuhubon ari elehap tuhu fug. 23 Teko lahu sambil ino hiren mun ane man ane fahet An nubam kapal Niyahup fug. Mun ane man ane fahet hiren Nikni fam heng tuhupmu An nunuk fam Aren og hisahu. Ari tem toho hiyag hisaruk lahi. 24 Hit men ambiyeg welatukuk angge ketiya oho An nunuk fam misig oho heng tarikip fug. Heng tiyok, heng tuhupmu Nikniyen og hisahumu mondabi henehiyeg toho welamuhup." 25 "Obog toho aru hit hunubam hiyag hisaruk latikikon indit toho hiyag hisaruk latikik, tot fobik welamuhukteg indit toho uk fug angge seleg toho Nikni fahet hiyag hisahuk. 26 Ari tuhup sambil ino hiren An nunuk fam sembahyang uruk lamuhupmu Anden hit hunubahet Nikni fam heng tuhuk ulug hunubam uruk lahi fug. 27 Hiren An hinindi Nasug lit Allah famen waharisi ulug tem toho peruk lahepma Nikni inggarehen hit fahet Indi henesug lit wereg. 28 An kinangma tuma waharikikon Nikni weregman waharikik angge re lik oho lir oho kinang aru embeselug Nikni ambeg suhuloho lahuk," ibag. 29 Yesusen ari ibagma Otsiyen te, "Nonowe, ketiya indit toho hiyag nisa fug angge seleg toho ehenon holehe. 30 Mun ane man ane Hat holuk teg lit welahenma ap misihen oho Hat hubam kapal Hiya fug teg ulug nonoluk aha. Nonoluk ahama Allah wereg ambehen waharisi ulug ari tem toho wenggel haruk lahe," ibag. 31 Ari ibagma Yesusen, "Ketiya tem toho An nubam wenggel haruk lahep? 32 Nori, teko lahu irikik ane ari ketiya teko lamisimu hit An numbahalug hinibam wal taneg linggik-longgo ilihipmu An namu welatmin angge famen Namu welaruhuk peruk lahi fug, Nikniyen An fet Nasug lit welaruhu. 33 Hit An men mangno roho wereg lit hinindi se roho welamuhuben obog toho ari hiyag hisaruk lahi. Hit kinangma wereg lit hinindi henekol toho welahepma Anden kinang aru apmayap tirikikmu hinindi yuwag toho welamuhup," ulug hiyag isibag.

17:1 Yesusen ari ulug hiyag isibareg Il poholma lahap hibareg Ele uruk lit, "Nikni, An nubam tulusa ane ino ketiya horog arik wahama Hamlohowen Hat palimuwap Habuhuwen Haren Hamloho palimuwap timihin. 2 Mun angge man angge Hamloho uyug alma emberikinteg Haren At palimu unduhuk ferikin. Haren At og Itikinon arimano obog toho Aren mondabi onolukap enebuhu. 3 Mondabi onolukap enebuhu ane aru Hat misig eneg Allah tem toho welahenon men Yesus Kristus Haren monde ferikinon ino men fahet inindi anggar aruhumu mondabi onoluk welamuhup. 4 Haren yabuk wiruhun ulug Nubam emberikinon ino wiri feruk lit kinangma tuman Hat hunuk palimuwap tirikik. 5 Pohol kinang wal tuk fugmu Hat min An lehoma welatukuk hag toho ketiya oho Nunuk lehoma Numbahamihin. 6 Ap kinangmon Haren og Nitikinon itano unubam Hat hunuk inamap tirikik. It arimano Hat ngi reg lit og Nitikinmu iren Hat hawene fano senetusa. 7 Haren An og Nitikinon fahet obog toho Hat ngi reg lahen ulug ketiya it onoluk atisi. 8 Hawene Haren An hiyag Nitikinon ino Anden it hiyag isarikikmu holtusa. Haren An mon Naptikinmu Hat wereg ambehen An waharikikon fahet tem toho ulug inindimu wenggel haruk. 9 Anden it fahet sembahyang uruk lahiyon aru ap kinangmon obog toho fahet sembahyang uruk lahi fug, ap Haren og Nitikinon arimano Hat ngi reg lahen ulug it unubahet uruk lahi. 10 Mun angge man angge Anden seneg lahiyon Haren oho seneg lahen, Haren ngi reg lahenon Anden oho ngi reg lahi. It famen An nunuk palimu atisi. 11 An kinangma welahi fug, Hat hambeg watminon sali horog tehen it aruma eneg kinangma welamusa. Nikni, Hat suwon inowen An nunuk Haren suwal Naptikinon ari fam it fer enesug laruhunmu nit Hat men mangno roho welahe hag toho it enebe misig mangno roho welamuhup. 12 It men ambiyeg wereg lit An nunuk Haren suwal Naptikinon ino fam Anden kul eneptuk latikik. Anden kul eneptuk lit fer enesugmu misig oho longgo irisi fug angge famen we Haren longgo uhu perikinon ino suwesingga tam haharoho imbibahon hikir amag ulug at misig eneg longgo uhu. 13 An Hat hambeg waharuk ane horog tehen il misig kinangma tiya wereg lit Hubam uruk lahi. It inindimu An fahet enehiyeg toho welamag ulug uruk lahi. 14 Hat hawene Anden it hiyag isarikikmu ap kinangmonen it fahet ninirim peruk latusa. An oho kinangmon fug, Notsi oho kinangmon fug, enemu inap aruma ulug ninirim peruk latusa. 15 Anden Hubam uruk lahiyon aru kinangman it lisoho og enebuhun ulug uruk lahi fug, we unubam siyag ane aruhu rohon Haren fer enesug laruhun ulug hiyag Hutuk lahi. 16 An oho kinangma Nahun fug, ir oho kinangma inap fug. 17 Wene fanowon ino fam tem toho peruk ane eneg werehen tem toho peruk ane ino unubam emberuk lit fanowap enebuhun. 18 Haren An kinangma lamihin ulug mon Naptikin hag toho Anden oho it kinangma lalihip ulug mon enebuhuk. 19 It inindimu tem peruk lit Hat Allahn tohon amuhuben An ninggareg nebe oho Hat hubahet emberuk lahi." 20 "An notsi fahet eneg sembahyang uruk lahi fug. Notsiyen wene hiyag isarukmu holtuk lit An nubam wenggel haruk lamuhup inap faher oho Nele uruk lahi. 21 Nikni, An Hat men mangno roho welahimu Hat An men mangno roho welahe hag toho it obog toho enebe misig wereg lit Nit men mangno roho welamuhuk. Welamuhukmu ap kinangmonen An Haren mon Nabik waharikinon Nubam inindi wenggel Niyahup. 22 An men Hat men Nenebe misig welahe hag toho ir oho enebe misig mangno roho welamuhup ulug Haren An palimuwap Naptikin hag toho Anden it palimuwap eneptikik. 23 An it men weregma Hat An men welaruhunmu it enebe misig mangno roho welamuhup. Mangno roho welamuhupmu ap kinangmonen Haren An mon Nabik waharikinon fahet inindi anggar aruhu. Inindi anggar aruhumu Haren An Hindi Nasug lahen hag toho Notsi oho Hindi enesug laruhun ane onoluk aruhu. 24 Nikni Allah, Notsi Haren og Nitikinon arimano An welaruhuk ambeg ir oho welamuhup peruk lahi. Ir oho An min wereg lit Naliliyangge Haren lahap Naptikinon ari Notsiyen oho yet hahup. Pohol kinang uwan wal tuk fugmu Haren An Hindi Nasug latikin. 25 Nikni Hat fano Hahun, ap kinangmonen Hat fahet enepeleg toho wereg. An ninggarehen Hat fahet Noluk teg lahi hag toho Notsiyen oho Haren An mon Nabik waharikinon onoluk atisi. 26 Haren An Hindi Nasug lahen hag toho An it men ambiyeg weregma iren oho inindi Nasug lamuhuben Anden Hat hunuk tam hiyag isaruk latikik hag toho fobik oho hiyag isaruk laruhuk," ulug Yesusen Allah ubam sembahyang ibag.

18:1 Yesusen obog toho ari hiyag isibareg Otsi men o inowen wilip atfareg ik Kidron fumag fil nindig atfag. It nindig atfag ambeg ari elehet walinggoho kilabegma o sabo wirig ambeg Otsi men ambiyeg libag. 2 Yesus otsi men wina sambil oho laruk latfag ambeg ino Yudas Yesus wabukag ulug huruwe libag ahun inowen oho oluk teg latfag. 3 Oluk teg latfagma Yudas inowen sehen seneg inap men imam inap onowesi arimano enemingmingangge men Farisi inap mon enepfahon men iralet sehenet wibareg hondog eneplug waharuk latfag. 4 Waharuk latfagma Yesus inowen An nubam tulusa ane ulug obog toho Undaman oluk atfagma it onolohotma libareg kapal isaruk lit, "Hiren ap sa yami ril waharuk lahep?" ibagma 5 iren, "Yesus Nazaret ahun ino yami ril waharuk lahe," ibag. Ari ibagma Yesusen it unubam, "An ino tu welahi," ibag. Yudas Yesus wabukag ulug huruwe libag ahun ino oho it men ambiyeg unduhuk latfag. 6 Yesusen it unubam Ele uruk lit, "An ino tu welahi," ibagma enembol han suhuloho libareg kinangma ying atuk latfag. 7 Ying atuk latfagma Yesusen nin kapal isaruk lit, "Hit sa yami ril waharuk lahep?" ibagma iren, "Yesus Nazaret ahun yami ril waharuk lahe," ibag. 8 Ibagma Yesusen, "An ino tu welahi ulug fahe hiyag hisihi. An yami Nabil waharuk lahep halug it ap aruma eneg te embeselihipmu lalusa," ibag. 9 Ari roho ibag ane aru tam Allah fam sembahyang uruk lit, "Haren og Nitikinon aruma misig oho longgo reberikik fug," ibag ane hikir amag ulug ari roho ibag. 10 Ari turuk latfagma Simon Petrus inowen karog lisoho wibareg imam onowe suwon amingmingangge misig unuk Malkus ino anggolop kong turuk lahi ulug turukmen isanggo inggik pikit filon eneg sa roho libag. 11 Sa roho libagma Yesusen Petrus fam, "Karog ari ei fam kilabin. Nikniyen ik kubag fam hinang Nitisiyon ino An namin fuhen turuk lahen?" ibag. 12 Ari ibagma sehen seneg inap arimano onowe men Yahudi inap enemingmingangge arimano menen Yesus senetfareg Inggik hele waroho 13 hondoholug ap unuk Hanas ambeg tam walug libag. Kayafas imam onowe suwon mo ino fam lahapfahon iyamal Hanas ino ambeg walug libag. 14 Kayafas inowen Yahudi inap enele sahaltuk latfahon arimano komo eneptuk lit, "Ap obog toho siyag amuhup ari siyahen ap arimano fahet ap misig war atukon ari fano," ulug komo enepfag. 15 Yesus walug larikim Simon Petrus men Yesus ot misig eke men mug eneplug laruk latfag. Ot misig ino imam onowe suwon inowen haruk latfahon ino eneg Yesus men ambiyeg olma kibagma 16 Petrus ino sok selma unduhuk latfag. Unduhuk latfagma Yesus ot tam kibahon ino imam onowe suwon inowen haruk latfahon ino nin suhuloho selma wilip atfareg sok foroho latfag hiyap fam ele ibareg Petrus hondoholug olma kibag. 17 Kurukmen sok foroho latfag hiyap inowen Petrus fam, "Har oho ap ari Ot welahen fug?" ulug kapal hibagma Petrusen, "An fug-a," ibag. 18 Ap suwon enemingmingangge men sehen seneg inap men arimanowen sun ulug indok munggalfareg indok yet taruk lit unduhuk latfagma Petrus oho indok yet tamin ulug it enesehelimu unduhuk latfag. 19 Imam onowe suwon inowen Yesus kapal haruk lit, "Haren hiyag isaruk latikin inap Hotsi sa men? Ap hiyag isaruk latikin ane nungge ane hiyag isaruk latikin?" ulug kapal hibag. 20 Kapal hibagma Yesusen at ino fam hebeloho hiyag utuk lit, "Ap obog toho weregma inam toho hiyag isaruk latikik. Wene uruk ibamen oho Allah ibamen oho Yahudi inap obog toho palu atuk ambehen likiya hupmu ebenam toho hiyag isaruk latikik. Hirag-hirag hiyag isaruk latikik fug. 21 Nungge fahet an kapal niyaruk lahen? Anden ap hiyag isarukmu holtuson arimano unubam kapal isamihinmu iren onoluk teg angge hiyag humusa," ibag. 22 Ibagma imam onowe amingmingangge horogma unduhuk latfahon inowen Yesus pet turuk lit, " Imam onowe suwon fam ari roho uruk peruk lahen?" ulug Orohole sahaloho ware fisibag. 23 Ware fisibagma Yesusen ap ino fam, "Ele si ehek peruk lahen halug si ane ari ehen in, tem toho ihi halug nungge fahet An nuwatuk lahen?" ibag. 24 Ari ibagma Hanas inowen Yesus inggik hele wareg angge imam onowe suwon Kayafas ambeg walug lalihip ulug hiyag isibagma walug libag. 25 Simon Petrus ino indok munggalfag ambeg ino unduhuk lit indok yet taruk latfag. Yet tarukmu ap arimanowen yet hibareg ubam enele uruk lit, "Har oho At ino Ot welahen ano?" ulug kapal hibagma Petrusen awiya waruk lit, "An fug-a," ibag. 26 Ari ibagma imam onowe suwon amingmingangge misig isanggo kong tibag ahun ino areyen, "At senerehesa ambeg ino At nim weregma hiyihi fug?" ibagma 27 Petrus awiya warukmen suwe ayam ele ibag. 28 Yesus ino Kayafas wereg ambehen hondoholug unggum kong turuk ibam ino hubet-habet hondoholug libag. Hondoholug libareg unggum kong turuk ibam kuk fug angge siyag angge nunubam atil larikim suburu roti sig elehon Paskah nengge ha fug lam nowen ulug selma welatfag. 29 It selma welatfagma Pilatus ino wilip atfareg unubam kapal isaruk lit, "Ap tu alem nungge Ubam embehepteg walug wahep?" ibagma 30 iren te, "Ap aruwen siyag ane telep fugmu hat hambeg walug wala fug," ibag. 31 Ibagma Pilatusen it unubam, "Ap aru walug lalihipteg suwesingga atam haharoho imbibahon ino kim halihibon hikit toho unggum kong tilihip," ulug hiyag isibag. Hiyag isibagma Yahudi inap arimanowen, "Nit nenemuwen ap pinggi wabuk fug teg lahe," ibag. 32 Nangginoho war aruhuk ulug Yesusen wene ibag ane ino hikir amag ulug iren ari roho ibag. 33 Ari ibagma Pilatus unggum kong turuk ambeg kibareg Yesus wol tibareg kapal haruk lit, "Yahudi inap onowe suwon Hat aru welahen?" ibagma 34 Yesusen te, "Hat hamu hindiyen ari pehenteg uruk lahen ano, ap winonen An fahet hiyag herehesama ehen ano?" ibag. 35 Ibagma Pilatus inowen, "An Yahudi nahun welahi? Hat hinggareg hori men imam onowesi menen hondog Haplug an nambeg wahasa. Haren nungge tirikinmu og Haplug wahasa?" ibagma Yesusen, 36 "An nibam ngi reg lahi ambeg kinangma tuma fug. An nibam ngi reg ambeg kinangma tuma lalepma hahen Notsiyen nibil atuk lit tog aplepma An Yahudi inap ininggikmu ale fug angge famen An nibam yugmu kinangma tuma wereg eleg," ibag. 37 Ari ibagma Pilatusen, "Ari ehenma Hat ap suwon wereg lit ehen?" ulug kapal hibagma Yesusen te, "Haren ehen ari, An ap suwon welahi. Tem toho peruk ane fahet ap hiyag isahuk ulug kinangma tuma waharikik. Ap sa indimuwen tem toho peruk halug at ino An nele holtuk laruhu," ibag. 38 Ari ibagma Pilatusen, "Ehen ane ari tem toho perukon ari nungge fahet ehen?" ibag. Ari ibareg Yahudi inap selma weregma enembeg wilip atfareg, "At kapal hihimu alem siyag ane tirisiyon misig oho holihi fug," ibag. 39 Pilatusen ari ibareg nin ele uruk lit, "Mo eke fam eke fam suburu roti sig elehon naruk li ap misig hele warehon lol hisaruk latikik hag toho Yahudi hinap honowe suwon aru lol nisamisi peruk lahep?" ulug kapal isibag. 40 Kapal isibagma it arimanowen enele hi roho uruk lit, "Hun aru fug, Barabas lol nisimin," uruk latfag. Barabas ap unusuruk lit yoholiyangge hilaruk latfag ahun ino fahet lol nisimin ibag.

19:1 Ari ibagma Pilatus inowen sehen seneg inap unubam, "Yesus walihipteg yik angge eneg watlihip," ulug hiyag isibag. 2 Hiyag isibagma sehen seneg inap arimanowen hele alog ahele wibareg sul ahale hag angge Yesus unggul ke pug tibisibag. Sum huluwon ap suwonen wan turuk asum wan tibisibareg 3 Olohotma in atfareg Ele ying turuk lit, "Ninikni, Yahudi inap onowe suwon Hat welahenma hi Haptuk lahe," il laruk lit Orohole sahaloho ware fisibag. 4 Sahaloho ware fisibagma nin eke Pilatus wilip atfareg it arimano unubam ele uruk lit, "Aren alem siyag ane tirisiyon misig oho hihi fureg hit honoluk atmisiyen wilip hisa watminmu yet halihip," ibagma 5 Yesus hele alog ahele Unggulmu pug teg angge sum huluwon wan teg angge wilip atfagma Pilatusen it arimano unubam, "Ap tu yet hemek," ibag. 6 Ibagma imam onowesi men enemingmingangge men At yet hibareg enele hum toho uruk lit, "Tele fisiyek, tele fisiyek," eneg uruk latfagma Pilatusen te, "Aren alem siyag ane tirisiyon anden hihi fureg hilalug lalihipteg hiren tele feselihip," ibag. 7 Ibagma Yahudi inap arimanowen Pilatus fam, "Musa wene haharoho imbibahon niren foroho lit nonoluk tohon ino hikit toho At war atmisi. At inggarehen An Allah amloho welahi uruken At tele fusul," uruk latfag. 8 Ari uruk latfagma Pilatusen hol hibareg akol anggolo atfagma 9 nin unggum kong turuk ibam kibareg Yesus fam ele uruk lit, "Hibam kema Hahun welahen?" ulug kapal hibagma Yesus ele eleg angge welatfag. 10 Ele eleg angge welatfagma Pilatusen Yesus fam, "Haren an nubam Hele imin fug peruk lahen? Anden lole fisiyek uruk halug lole Hubahuk teg, ware fisiyek uruk halug Huwabuk teg. Ari uk hag teg lahi ane ari Hat hapeleg?" ibag. 11 Ibagma Yesusen, "Pali filen hineyap haplep fugmu haren timin peruk ane ari tuk fug teg lalen. Haren turuk lahenon seyon turuk lahenma An hondoko hat hambeg Numbahik wahayon inowen eneg angginon tehek," ibag. 12 Yesusen ari ibag ane fahet Pilatus undaman Yesus lole fesemin peruk latfag angge famen Yahudi inaben enele hum toho uruk lit, "Haren ap aru lole fesemihin halug ap suwon Kaisar inowen hat pilap habuhu. Ap ekeyen inggareg fahet palimu welahi peruk halug at ino Kaisar men seli roho wereg," uruk latfag. 13 Iren ari urukon Pilatusen hol hibareg Yesus hondoholug wilip amek ibareg unggum kong turuk ahun hur atuk ambeg lehoma ino at hur atfag. Hur atfag ambeg ari unuk te Litostrotos, Ibrani enele fam Gabata, nit nenele fam "Helep fano roho tuwaleg ambeg" suwaleg latfag. 14 Ari tibag sambil ino suburu roti sig elehon sono nahuk ulug tug tibag sambil ino mo anum pulmu weregma tibag. Pilatus ino hur atfareg Yahudi inap fam te, "Hun aru honowe suwon wereg," ibagma 15 it arimanowen enele hum toho uruk lit, "Il hiraho fisiyek, waroho e fam tele fisiyek," uruk latfag. Uruk latfagma Pilatusen, "Anden hit honowe e fam telminen uruk lahep?" ibagma imam onowesi arimanowen, "Nit nonowe we misig eneg Kaisar amu apma welahe," ibagma 16 Pilatusen, "Yesus hilalug lalihipteg e fam teltihip," ulug og isibag. Og isibagma hilalug laruk lit 17 Yesusen teltuk ahen ha rulug sili unuk "Ap unggul uwag silimu" walug libag. Sili ino Ibrani inap enele roho Golgota suwaleg latfag. 18 Yesus walug libareg pulmu e fam tele fisibareg ap piren itano eke Inggik pikit fil eke Inggik hare fil tel enepfag. 19 Tel enepfagma Pilatusen hiyag isaruk lit, "Yesus Nazaret ahun Yahudi inap onowe ino tu ulug hahare felihipteg Unggul palimu e fam lombog tebelihip," ulug hiyag isibag. 20 Yesus telfag ambeg ari o pumbuk horogma telfagma Yahudi inap anggolowen haharehon ari kim haruk latfag. Hahatfahon ari Ibrani enele fam, Latin enele fam, Yunani enele fam hahatfag. 21 Hahatfagma Yahudi inap imam onowesi arimanowen Pilatus fam, "Yahudi inap onowe ino tu ulug hahabuk fug, Yahudi inap onowe welahi uruk latisi ulug haharin," ibagma 22 Pilatusen, "Haharihiyon ari mondabi hahareg lamag," ibag. 23 Sehen seneg inap arimanowen Yesus e fam tele feselug Asum hilibareg hat tu hilamihin, an tu hilamin ibareg enebe uhan itanowen wal taneg hilaruk latfag. Sum yaron eke hulul ulug turukmen sum ari ahandip teg eleg angge il eneg yihik latfagma it arimanowen, 24 "Kong tulteg wal taneg hulul fug, eneg atuk angge hik tulmu ubam lamisiyon inowen hilamisi," ibag. Tibag ane ari suwesingga atam haharoho imbibahon aru, "Nasum wal taneg hilarusareg sum yaron hulul ulug enehangge hik turusa," ulug imbibahon hikir amag ulug turuk latfag. Turuk latfag ane ari sehen seneg inap arimanowen turuk latfag. 25 Ari roho turukmu Yesus isinga men umum men Maria Klopas uhe men Maria Magdala hiyap ino men Yesus telfag ambeg horogma unduhuk latfag. 26 Unduhukmu Yesusen isinga men ap eke Yesus indi reg latfahon ino men yer isibareg Isinga fam Ele uruk lit, "Hina, hat hamloho ari wereg," ibareg 27 Ot ino fam, "Hat hisinga ari wereg," ibag. O ino sambilen Ot inowen Yesus isinga ibam hondoko kilapfag. 28 Mun ane man ane obog teko laha ulug Yesusen oluk atfagma Ele uruk lit, "An ik obok teg lahi," ibag. Ibag ane ari wene tam hahatfag ane roho amag ulug ibag. 29 Kubag eke ahaluwe sihon hinanggoho wereg latfag. Ap arimanowen nuruhum ik sihon fam yuhuli fibareg fili ambiyangma pug tibibareg namisi ulug Yesus ambilikmu tung tibik lahibag. 30 Yesus ahaluwe sihon ino nibareg Ele uruk lit, "Teko laha," ibag. Ari ibareg sat eleg atuk lit Unggul kunuk toho war atfag. 31 Suburu roti sig elehon sono nahuk ulug wereg lit Yahudi inap Pilatus ambeg libareg hiyag utuk lit, "Sono su ane tuhukon sakan toho lahu angge re ap wareg aruma e fam welamusa fuhen unuyug sengge heheg pilap enebusa," ulug hiyag itfag. 32 Hiyag itfagma sehen seneg inap libareg Yesus men tel enepfag inap it piren itano unuyug sengge ribisibareg 33 Yesus uyug sengge rubul ulug kim harukmen Yesus mondabi wareg latfag. 34 Wareg latfagma Uyug imbisibareg sehen seneg ahun misihen fit fam Umbandumu hak tibisibagma mep men ik men wilip atfag. 35 At ubam ari tirikim yet hibag ahun inowen nilen hihi ane fahet tem toho uruk lahi ulug hiren oho tem toho peruk lamuhuben hiyag hisaruk. 36 Tibag ane ari tam haharoho imbibahon aru, "At uwag misig oho sengge ruhup fug," ulug imbibahon ino hikir amag ulug tibag. 37 Haharoho imbibahon eke tu, "Umbandumu hak turusa Ahun ino Ebe hahup," ulug imbibag. 38 Ap misig Arimatea ahun unuk Yusuf Yesus ot welatfag angge famen Yahudi inap akolen an At ot welahi fug ulug awiya oko welatfag ahun inowen Pilatus ambeg libareg Yesus ebe wareg angge e famen pilabe fik lamin ulug Pilatus fam heng tibag. Heng tibagma Pilatus inowen, "Fano pilabe fik lamihin," ibagma watfareg Yesus ebe wareg angge ino lisoho pilabe fibag. 39 Nikodemus atam Yesus ambeg hubanggo libag ahun ino oho watfareg inggila amben fanowon pingga amben hahon men kami amben hahon men sum misigmu anggin toho yunggaroho walug watfag. 40 Walug watfagma it pirenen Yesus wareg angge amben angge arimano tag teberuk lit sum yanggowon hililip toho Yahudi inaben ap warehon kilap eneptuk lit turuk ane roho kilabul ulug walug libag. 41 Yesus telfag ambeg horogma itano elehet huk toho kilabeg latfag ambeg ari owik ket eneg fo ribahon ap warehon misig oho kilapfag fuhon wereg latfag. 42 Sono suburu roti sig elehon narukon fahet tug turuk sambil yoho welahe ulug owik ino horog tehen Yesus ebe wareg angge kilabul ulug kilapfag.

20:1 Yahudi inap wene uruk sambil sono welatukuk ulug likiyamon ket sakan tirikim hubet-habet Maria Magdala hiyap ino Yesus kilapfag ambeg libareg yet harukmen helep sok latfahon ino elegma yet hibag. 2 Elegma yet hibareg Simon Petrus men Ot Yesusen indi reg latfahon ino men enembeg folo-folo watfareg hiyag isaruk lit, "Nonowe aben owikmuwen walug wilip atusareg kema emberusa ulug nit nenepeleg toho welahe," ibag. 3 Ari ibagma Petrus men Ot eke ino men Yesus kilapfag ambeg ino libag. 4 Libareg ambiyeg folo-folo libag angge famen Petrus ino kema embeselug Ot eke ino Yesus kilapfag ambeg tam libag. 5 Libareg kilap harukmen sum hililip tibahon ino nonggoloho kinangma weregma yet hibareg owik elma kibag fug. 6 Kuk fug angge weregma Petrus ino ombolim watfareg owikmu kibag. Kibareg kim harukmen sum ino eneg kinangma weregma kim hibag. 7 Kim harukmen sum Unggulmu pug tibibahon ino yinggiloho weregma sum Ebe hililip tibahon ino men ambimu welatfag fug, amumu welatfag. 8 Ot eke tam libahon ino oho ombolim owik elma kibareg sum arimano amu-amu weregma yet hibareg indimu tem toho ulug wenggel haruk latfag. 9 Atam haharoho emberuk lit At ap warehon wereg ambehen Oluk aruhu ulug hahatfag ane Yesus watfag li itano oho wenggel haruk latfag fug anggeyen 10 elegma yet hibareg tem Oluk aha pibareg Otsi piren itano inibam fil suhuloho libag. 11 It libagma Maria ino Yesus kilapfag ambeg horogma unduhuk lit uba yatuk latfag. Uba yatuk lit owik elma ino kunuk toho kilap harukmen 12 ap piren sum yanggowon wan toho Yesus yinggi fibag ambeg itano misig unggul fil misig uyug fil heriyeg lit weregma kilap isibag. 13 Kilap isarukmen ap piren itanowen, "Nehe, hat nungge fahet uba yatuk lahen?" ibagma Maria inowen it unubam ele hiyag isaruk lit, "Nowe tuma emberusa angge famen hilalug wilip atusareg kema emberusa ulug nindi su ahama uba yatuk lahi," ibag. 14 Ari ulug hiyag isibareg hebeloho ambol fil yet harukmen Yesus ino unduhuk latfag angge famen Yesus ino tu ulug indi anggar atfag fug. 15 Indi anggar atfag fugmu Yesusen, "Nehe, ap sa yami ril wahenteg uba yatuk lahen?" ibag. Ibagma Maria inowen owik foroho ahun wahareg kapal niyaruk pibareg ele Ubam uruk lit, "Nikni, haren At lisoho emberikin halug hilalug laminen emberikin ambeg hiyag nimin," ibag. 16 Ari ibagma Yesusen, "Maria," il larikim Marian hebeloho Yesus kilap hibareg Ibrani enele fam, "Rabuni," nit nenele roho, "Nowe," ibag. 17 Ibagma Yesusen, "An Nikni ambeg uwan la fugmu haren An sen Niya fug," il laruk lit, "Hat nori enembeg lamihinteg unubam hiyag isaruk lit hir oho Hinikni Allah An oho Nikni Allah ambeg ketiya lamin ehek ulug hiyag isa lamihin," ibag. 18 Ari ibagma Maria Magdala hiyap ino Yesus otsi wereg ambeg libareg Otsi hiyag isaruk lit, "Nonowe Yesus oluk ahayon yet hihimu nubam Ele uruk lit ari-ari ehekteg hiyag isa lamihin ehekma hiyag hisaruk lahi," ibag. 19 Yahudi inap wene uruk sambil likiyamon o hup atfagma Yesus otsi o misig fam palu atfareg Yahudi inaben nunusulusa ulug enekolen sok laroho kibareg welatfag. Welatfagma Yesus it sehelimu watfareg unduhuk lit, "Notsi, hinindi se roho wereg lit yuwag toho welamek," ulug hi enepfag. 20 Ari ulug hi enepfareg Ninggik nuwatusa ambeg tu Numbandumu nuwatusa ambeg tu kim hemek ulug Otsi unug isibag. Unug isibagma Otsiyen Nonowe tu tem toho waha ulug enehiyeg toho welatfag. 21 Enehiyeg toho welatfagma Yesusen nin eke Ele uruk lit, "Hinindi se roho wereg lit yuwag toho welamek. Nikniyen An mon Naptisi hag toho Anden oho ketiya hit mon heneptuk lahi," ibag. 22 Ari ibareg Otsi unubam Ambilik ahe fu haruk lit, "Hit hunubam Allah hime fanowon og hisamin," ibag. 23 "Aben siyag ane turukon hiren elehap tuhupmu Allahn oho Ambolma umbusuhu. Aben siyag ane turukon hiren unubam welamag puhupmu Allahn oho Ambolma umbusuk fug angge mondabi welaruhu," ulug hiyag isibag. 24 Yesus otsi enembeg watfag sambil ino Tomas unuk eke Namiya Malik suwalfahon ino elegma watfag. 25 Tomas it enembeg watfagma Yesus otsi winonen at hiyag utuk lit, "Nonowe nit nenembeg waharisimu At yet harukuk," ibag. Ari ibagma Tomas inowen, "Yesus inggikmu posiyemanggen watusa ambeg anden nil fam kim hahuk fug halug, posiyemanggen watusa ambeg ninggik tumen tung hahuk fug halug, Umbandumu fit fam watusa ambeg men ninggiken ki hahuk fug halug hiren ehebon ari fahet tem toho puhuk fug," ibag. 26 Ari ibagma hup likinenam welatfareg Yesus otsi inibam welatfag ambeg ino palu roho weregma Tomas ino oho it men ambiyeg watfareg welatfag. Inibam sok laroho weregma Yesus ino watfareg it enesehelimu unduhuk lit, "Notsi, hinindi se roho wereg lit yuwag toho welamek," ulug hi enepfag. 27 Hi enepfareg Tomas fam Ele uruk lit, "Enele si ehesa puk fug angge tem toho Nubam wenggel Niyaruk latmihinen hinggik tiya emberuk lit An ninggik haren yet hamihinteg hinggiken Numbandumu tung Niyimin," ibag. 28 Ari ibagma Tomas inowen Yesus fam, "An Nikni Allah, an Nowe," ibag. 29 Ari ibagma Yesusen, "Haren An neyehenteg tem toho peruk lahen. It An niyaruk eleg angge famen tem toho peruk inap arimano fano," ibag. 30 Poholmonen turuk ane Yesusen anggolo Otsi iniline tibag angge famen wene aru fam hahareg eleg. 31 Tuman hahareg lit werehon hiren tem toho hinindi wenggel haruk lit Allah amloho Yesus ino Mesias wereg ulug tem peruk lit At unuk fam honoluk welamuhup ulug hahatuk lahi.

21:1 Welatfagma misihim Yesus ik Tiberias yenggelehon ayegma otsi weregma ebenam atfag ane aru: 2 Ik yenggelehon ayegma welatfag inap arimano ununuk te Simon Petrus men, Tomas unuk eke Namiya Malik suwalfahon ino men, Natanael Galilea kinang famon o pumbuk Kana ahun ino men, Zebedeus umaliki men, Otsi winon piren men welatfag. 3 Welatfareg Simon Petrus inowen ori fam, "An ikan warik lamin," ibagma oriyen, "Nir oho hat men ambiyeg lul," ibag. Ari ibagma kou fam kibareg laruk latfag angge famen hup ino sambil ikan misig oho wat tibag fug. 4 O sakan turukmu itano Yesus ik ayegma unduhuk latfag angge famen Otsiyen tu nit Nonowe ulug onoluk atfag fug. 5 Onoluk atfag fugmu Onoweyen te, "Numalikisi, hiren naruk angge tot foroho lahep ano," ibagma iren te, "Eleg," ibag. 6 Eleg ibagma Yesusen it unubam, " Ikan watuk asum hininggik pikit filen ik ahummu pilaplihipmu naruk angge hiyahalihip," ibag. Ibagma ikan watuk asum ino pilapfagma ikan anggolo yuhar atfareg angginen sum lisuk fug teg latfag. 7 Lisuk fug teg latfagma Yesus ot indi reg latfahon inowen Petrus fam, "At tu nit Nonowe," ibag. Nonowe tu urukmu hol hibareg Petrus ino abiye welatfag angge sum wan tibareg hik toho ik ahummu wambibag. 8 Otsi winon arimano ik ayeg horog tegma welatfag angge (seratus meter) kou famen ik ilanma waharuk lit ikan anggolo yuhar atfag asum ino lisil waharuk latfag. 9 Ik ilanma watfareg yet harukmen indok munggalegma ikan men suburu roti men sahali regma yet hibag. 10 Yet hibagma Yesusen otsi hiyag isaruk lit, " Ikan ket warehebon arimano tot ulug maniyek," ibag. 11 Ibagma Simon Petrus ino kou fam lahibareg ikan yuhar atfag asum ino lisoho ilanma imbik libareg kim harukmen ikan suwon teng-teng angge (seratus lima puluh tiga ekor) yuhar atfag angge famen sum ino tararag tibag fug. 12 Yesusen otsi unubam Ele uruk lit, "Nori, suburu nulen maniyek," ibag. Yesusen ari ibagma Otsi itano inindimuwen tu Nonowe ulug onoluk atfag angge famen misihen oho ambong se roho Hat sa ulug kapal ha fug teg latfag. 13 Kapal ha fug teg latfagma Yesus it enelukema in atfareg suburu roti kuroho og isibareg ikan oho kong toho og isaruk latfag. 14 Yesus war atfareg Oluk atfag sambilen ik Tiberias ayegma Otsi weregma inam atfag ane aru inggik hinahaneg angge inam atfag. 15 Suburu nibareg Yesusen Simon Petrus fam, "Simon, hat Yohanes amloho, it winon arimanowen An fahet inindi we tot Nasugmu haren eneg An fahet hindi anggen toho wenggel haruk lahen?" ulug kapal hibagma Petrusen te, "Yu Nowe, anden Hat nindi anggen teg lahi ane Hat holuk," ibagma Yesusen te, "Nambohom domba fer enesug laruhun," ibag. 16 Ibareg Yesusen inggik pireneg angge eke kapal haruk lit, "Simon, hat Yohanes amloho, haren An hindi Nasug lahen?" ibagma Petrusen, "Yu Nowe, anden nindi Hasug lahi ane Hat holuk," il larikim Yesusen te, "Nambohom domba fer enesug laruhun," ibag. 17 Ibareg inggik hinahaneg angge kapal haruk lit, "Simon, hat Yohanes amloho, An fahet haren hindi Nasug lahen?" ibagma inggik hinahaneg angge hindi Nasug lahen ulug kapal neyehek pibareg indi anggin atfagma Yesus fam ele uruk lit, "Nowe, mun ane man ane Hat holuk teg lahenon anden Hat nindi Hasug lahi ane Hat holuk," ibag. Ibagma Yesusen, "Nambohom domba fer enesug laruhun," ibareg, 18 "Hat kabini reg lit sum hamu wan talug lamin peruk latikin ambeg eneg laruk latikin angge re hat sabal aruhun li ap winonen sum wan habuhupteg hinggik seneko lamin fug puhun ambeg hondog haplug lahup. Ari tem toho hubam uruk lahi," ibag. 19 Ibag ane aru Petrus ke roho war atuk lit nangginoho Allah wel tuhu ulug hiyag itfag. Ari obog toho hiyag itfareg Petrus fam, "An nombolim laruk lamin," ibag. 20 Petrus ino ambol fil hebeloho yet harukmen Yesus ot indi reg latfahon ino onombolim waharukmu yet hibag. Ot ino it suburu ambiyeg naruk latfag sul ino Yesus iraham heriyeg latfahon inowen Yesus kapal haruk lit, "Nowe, Hat huwabukag ulug huruwe lamisiyon ari sa fahet ehen?" ulug Yesus kapal hibahon ino waharukmu yet hibag. 21 Waharukmu yet hibareg Petrusen Yesus kapal haruk lit, "Nowe, at tu ubam aben nungge ane tuhup," ibagma 22 Yesusen, "An waruhuk li at oluk weregma waruhuk peruk lahi halug ari haren tuhun ane fug. Hat te we An nombolim laruk lamin," ibag. 23 Yesusen ibag ane ari fahet Otsi arimanowen Ot aru war aruhu fuhon fahet ehek uruk latfag. Yesusen Petrus fam ibag ane ari, "At aru war aruhu fug," ulug Yesusen ibag fug. Yesusen ibag ane, "An waruhuk li at oluk weregma waruhuk peruk lahi halug ari haren tuhun ane fug," ibag. 24 Yesusen obog toho turuk latfag ane arimano Ot aruwen ilen hibareg haharoho emberisimu tem toho haharoho emberisiyon ulug nit nonoluk atisi. 25 Yesusen mun ane man ane anggolo turuk latfahon wereg angge famen obog toho arimano tor aneyet su aneyet hahatlepman hahen kinang tu fam emberuk ambeg wirim alep fug, mondabi keleg alep.