The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Ma'siu 1

1 Serɨ serɨ Sises tamokori ton ese' asi', kin pe te'sen Tepi' pa pe iyesi'pʉ, Epʉra'an pa pe nɨrɨ kanan iyesi'pʉ. 2 Epʉra'an esi'pʉ Aisi' kʉipʉnʉ pe, Aisi' esi'pʉ Seko' kʉipʉnʉ pe, Seko' esi'pʉ Isuta mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon non kʉipʉnʉ pe, 3 Isuta esi'pʉ Peres mɨrɨ awonsi'kɨ Sera pokon kʉipʉnʉ pe, Temarʉ esi'pʉ na'ne' to' san pe. Peres esi'pʉ Esuran kʉipʉnʉ pe, Esuran esi'pʉ Ran kʉipʉnʉ pe, 4 Ran esi'pʉ Aminatapu kʉipʉnʉ pe, Aminatapu esi'pʉ Naisan kʉipʉnʉ pe, Naisan esi'pʉ Sarʉman kʉipʉnʉ pe, 5 Sarʉman esi'pʉ Powas kʉipʉnʉ pe, Reyapu esi'pʉ na'ne' isan pe, Powas esi'pʉ Ope' kʉipʉnʉ pe, Ru' esi'pʉ na'ne' isan pe, Ope' esi'pʉ Ise'si kʉipʉnʉ pe, 6 Ise'si nin si esi'pʉ mɨrɨ Tepi' kin pe te'sen kʉipʉnʉ pe. Tepi' esi'pʉ Saraman kʉipʉnʉ pe, Iuraya no'pʉ rʉ'pʉ esi'pʉ na'ne' isan pe, 7 Saraman esi'pʉ Reyopowan kʉipʉnʉ pe, Reyopowan esi'pʉ Apaya kʉipʉnʉ pe, Apaya esi'pʉ Esa kʉipʉnʉ pe, 8 Esa esi'pʉ Iseyosapa' kʉipʉnʉ pe, Iseyosapa' esi'pʉ Iseyoran kʉipʉnʉ pe, Iseyoran esi'pʉ Usaya kʉipʉnʉ pe, 9 Usaya esi'pʉ Iso'tan kʉipʉnʉ pe, Iso'tan esi'pʉ Eyas kʉipʉnʉ pe, Eyas esi'pʉ Esi'kaya kʉipʉnʉ pe, 10 Esi'kaya esi'pʉ Mana'sa kʉipʉnʉ pe, Mana'sa esi'pʉ Eman kʉipʉnʉ pe, Eman esi'pʉ Iso'saya kʉipʉnʉ pe, 11 Iso'saya esi'pʉ Ise'konaya mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon non kʉipʉnʉ pe. To' eyaton non uya Esuwerʉ amʉ' a'sisa' arɨ a'tai'ne Paperan pona. 12 Paperan pona Esuwerʉ amʉ' a'sisa' asa' to' eyaton non uya a'tai: Ise'konaya esi'pʉ Siya'tiyerʉ kʉipʉnʉ pe, Siya'tiyerʉ esi'pʉ Userupaperʉ kʉipʉnʉ pe, 13 Userupaperʉ esi'pʉ Apaiyutʉ kʉipʉnʉ pe, Apaiyutʉ esi'pʉ Iraiya'kin kʉipʉnʉ pe, Iraiya'kin esi'pʉ Esorʉ kʉipʉnʉ pe, 14 Esorʉ esi'pʉ Isato' kʉipʉnʉ pe, Isato' esi'pʉ A'kin kʉipʉnʉ pe, A'kin esi'pʉ Iraiyutʉ kʉipʉnʉ pe, 15 Iraiyutʉ esi'pʉ Eriyesarʉ kʉipʉnʉ pe, Eriyesarʉ esi'pʉ Ma'tan kʉipʉnʉ pe, Ma'tan esi'pʉ Seko' kʉipʉnʉ pe, 16 Seko' esi'pʉ Isose' kʉipʉnʉ pe, Meri taan'pʉ si. Meri esi'pʉ Sises san pe, Kʉrai tato' san pe si. 17 Epʉra'an awonsi'kɨ Tepi', kin pe te'sen pʉ'kʉ pona, 14 kaisa rɨ itamokori ton u'tɨsa' esi'pʉ mɨrɨ. Tepi', kin pe te'sen awonsi'kɨ, to' eyaton non uya Esuwerʉ amʉ' a'sisa' arɨ Paperan pona pʉ'kʉ pona, 14 kaisa rɨ itamokori ton u'tɨsa' esi'pʉ mɨrɨ. To' eyaton non uya Esuwerʉ amʉ' a'sisa' arɨ'pʉ Paperan pona awonsi'kɨ, Kʉrai entu pʉ'kʉ pona, 14 kaisa rɨ itamokori ton u'tɨsa' esi'pʉ mɨrɨ. 18 Serɨ serɨ, Sises Kʉrai entu'pʉ pantomʉ: Isanon pe te'ton kon, Meri, mɨrɨ awonsi'kɨ Isose' pokon usauro'sa' esi'pʉ temari'mato' kon pe, e'tane to' uta'pɨtʉ rawɨrɨ rɨ, tʉumono'tasa' i'tu'pʉ Meri uya, Wakʉ A'kwarʉ winɨ. 19 Isose' esi'pʉ ipokena' pe te'sen, mɨrɨpan ekoneka'pʉ ama'ai imari'mato' tʉuya ereutanʉ'to' pe tʉuya. 20 Mɨrɨ pɨ' isenuminka'pʉ tʉpo, Papa inserʉʉi uyee'pʉ ipiya' iye'ne'pɨtʉ yau, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Isose', Tepi' pa rʉ'pʉ, tenari'nʉnse pʉra Meri anʉnkɨ ɨno'pʉ pe, apʉne pʉra Wakʉ A'kwarʉ winɨ imono'tasa' mɨrɨ. 21 Warawo' pe entunʉ'to' iya oton, imʉre mese'tɨi' Sises tukai', apʉne pʉra tʉtonpa ton pika'tɨto' iya oton pe iyesi pɨ' to' makooi apai,” ta'pʉ iya. 22 Serɨ e'kupʉ'pʉ pena Papa usaurokʉ'pʉ pu'kena' Aisaya awɨrɨ a'ku'tɨnin pe: 23 “A'pɨ'pʉn uri'san umono'tato' oton, mɨrɨpan entuto' oton warawo' pe, mɨrɨpan esa'to' oton to' uya Maniwerʉ tukai' tawon,” ta'pʉ iya, “Papa esi upiyau'nokon” ta e'kwa pe. 24 Isose' upakasa' uya nin si, Meri mari'ma'pʉ mɨrɨ, Itepuru inserʉʉi uya tauro'ka'pʉ awɨrɨ, mɨrɨpan uya arɨ'pʉ tiwʉ' ta', 25 e'tane iyentu rawɨrɨ a'pɨ'pɨtʉ'pʉ iya pen. Mɨrɨpan mʉre entusa' ese'tɨ'pʉ iya “Sises” tukai'.

Ma'siu 2

1 Sises entu'pʉ tʉpo Pe'teri'en po Isutiya yau, kin pe Era' esi a'tai, pu'kena' amʉ' uyee'pʉ wʉi enu uyepʉ winɨpai Surusiran pona, 2 mɨrɨpan kon uya, “Nai airɨ mʉre, Esuwerʉ amʉ' kin pe te'ton entusa' nai? Kaiyono' epa'kasa' ene'pʉ ina uya iyentusa' ekamanin. Mɨrɨ pɨ' apurɨpɨ'se'na ina uye'sa',” ta'pʉ to' uya. 3 Serɨ tawon etasa' kin pe te'sen Era' uya a'tai, isewankama'pʉ, mɨrɨpan kaisa rɨ Surusiran pon kon usewankama'pʉ. 4 Tanporo Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan amʉranʉ'sa' tʉuya a'tai, to' ekama'po'pʉ iya, “Nai yau Kʉrai entuto' oton tasa' pu'kena' amʉ' uya nai?” tukai'. 5 “Pe'teri'en po, Isutiya yau,” tukai' to' uya eikʉ'pʉ. “Serɨ tukai' pu'kena' uya imenuka'pʉ esi pena rɨ: 6 “‘Ɨmɨrɨ'nokon, Isutiya yawon, Pe'teri'en pata pon kon, Isutiya yawo'nan pata ton tentakai' apata kon yau eke esa' wannɨ e'sepoto' oton, karimeru esa' esi to' esa' pe kasa umunkɨ, Esuwerʉ amʉ' esa' pe te'ton,’ tawon,” ta'pʉ to' uya. 7 Serɨ etasa' Era' uya a'tai, tʉmaimu ennoko'pʉ iya pu'kena' amʉ' piya' to' pokon pe ama'ai te'sepoto' kon pe, mɨrɨpan kon winɨ eta'pʉ iya, mɨrɨ a'tai kaiyono' epa'ka'pʉ tukai'. 8 Mɨrɨpan kon ennoko'pʉ iya Pe'teri'en pona, “Wakʉ pe mʉre mʉwarinpatʉi'. Eposa' auya'nokon a'tai, upana'tɨi' mɨsi'tʉi', urɨ rɨ nɨrɨ utɨto' pe apurɨpɨ'se'na,” ta'pʉ iya. 9 Kin maimu eta tʉuya'nokon tʉpo, to' utɨ'pʉ, mɨrɨpan kon uya kaiyono' kanan enkaa'pʉ, tʉnene'pʉ kon nʉ'pʉ wʉi enu uyepʉ winɨ, mɨrɨpan pɨ' to' epori'ma'pʉ. Mɨrɨpan kon rawɨrɨ kaiyono' utɨ'pʉ, mɨrɨpan ereuta'pʉ mʉre pata epoi. 11 Mɨrɨ a'tai, pu'kena' amʉ' ewomʉ'pʉ ɨutɨ ta'. Mʉre si ensa' tʉuya'nokon a'tai, isan, Meri pokon pe, to' e'sekunka'pʉ apurɨpɨtʉ pe. Mɨrɨ a'tai, timamin kon yen a'koka'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya irepapɨtʉ'pʉ epe'kena' ton ke: korʉ ke, a'po'nan ikɨtun, pʉrankensens tato' ke mɨrɨ awonsi'kɨ karapa, mɨrʉ tato' ke. 12 Papa uya to' pana'tɨ'pʉ to' e'ne'pɨtʉ yau, to' enna'po namai' kin pe te'sen Era' piya', mɨrɨpan kon enna'po'pʉ tʉpata kon ya' tʉron nɨ awɨrɨ. 13 To' utɨ'pʉ tʉpo, Itepuru inserʉʉi usenpoika'pʉ Isose' piya' iye'ne'pɨtʉ yau, “Isose', e'mʉ'sa'ka', mʉre mɨrɨ awonsi'kɨ isan tanʉnse ainʉnkɨ Isi' pona. Kin Era' man iwarinpa pɨ' iwɨto' pe tʉuya,” ta'pʉ iya. 14 Mɨrɨpan e'mʉ'sa'kasa' uya mʉre mɨrɨ awonsi'kɨ isan arɨ'pʉ ewarupɨ nau Isi' pona, 15 mɨrɨpan kon uko'mamʉ'pʉ Era' uma'ta pona rɨ. Pena pu'kena' amʉ' nekama'pʉ uta'ku'tɨ'pʉ, “Umu kɨ'ma uya Isi' apai,” tawon. 16 Era' uya i'tusa' a'tai pu'kena' amʉ' uya tennakasa', ipan pe isakorota'pʉ, mɨrɨpan uya, “Warawo' munkɨ amʉ' Pe'teri'en pon kon itʉ'katɨ' asa'ron wʉipiya airon kon mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ o'koi'no kon nɨ,” ta'pʉ iya, pu'kena' amʉ' uya ekama'pʉ rʉ'pʉ pɨ'. 17 Mɨrɨ a'tai, pu'kena' Iseremaya nekama'pʉ uta'ku'tɨ'pʉ: 18 “Main useta Rama pata po, tʉuta'kwarʉkai' ukaran nɨ esi eke pe rɨ, Rʉi'serʉ esi ukaran nɨ pɨ' tʉmunkɨ amʉ' wenai, tʉpori'ma i'se pʉra iyesi, to' pʉra iyesi pɨ',” tawon. 19 Era' uma'ta'pʉ tʉpo, inserʉ usenpoika'pʉ iye'ne'pɨtʉ yau Isose' piya', Isi' po, 20 “E'mʉ'sa'ka', mʉre mɨrɨ awonsi'kɨ isan akɨ Esuwerʉ pata pona. Kamoro mʉre wɨnɨ i'se te'san uma'ta'pʉ man,” ta'pʉ iya. 21 Mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ, mʉre mɨrɨ awonsi'kɨ isan arɨ'pʉ iya, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Esuwerʉ pata pona. 22 E'tane A'keras enasa' tʉkʉipʉnʉ Era' pata'pʉ ya' kin pe Isutiya po eta'pʉ iya. Enari'ke' pe iyesi'pʉ, mɨrɨ ya' ɨtɨpai pʉra. Ipanamasa' esi'pʉ iye'ne'pɨtʉ yau, mɨrɨpan utɨ'pʉ Kiyarari nono pona. 23 Mɨrɨpan utɨ'pʉ ɨko'manse'na Nasare' pona. Pu'kena' ton nekama'pʉ uta'ku'tɨ'pʉ mɨrɨ, “Nasarin tukai' esa'to' oton,” tawon.

Ma'siu 3

1 Mɨrɨ a'tai, Isaan Pa'tes uyee'pʉ. Itekare ekama'pʉ iya Isutiya rɨmono'taai awɨrɨ, 2 “Amakooi kon apai era'tɨtɨ', apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe a'ko pe man,” ta'pʉ iya. 3 Isaan pʉse rɨ pu'kena' Aisaya usaurokʉ'pʉ rʉ'pʉ ipɨ': “Rɨmono' tau ka'pon ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ, ‘Itepuru e'ma ikonekatɨ', to'sa rɨ ite'ma ikonekatɨ',’ tawon,” ta'pʉ rʉ'pʉ ipɨ'. 4 Isaan pon esi'pʉ kiyamerʉ i'po' konekasa', o' pi'pɨ konekasa' esi'pʉ ipokʉrʉʉi pe iworo'pai pɨ'. Iti'kiyari esi'pʉ kairau amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ teusan e'ku. 5 Ka'pon amʉ' utɨ'pʉ ipiya' Surusiran mɨrɨ awonsi'kɨ Isutiya apai, tanporo Isotan nono piyawo' nan pata apai'ne. 6 Tʉmakooi kon ekama pɨ', mɨrɨpan kon pa'taisima'pʉ iya Isotan tuna tʉu'tɨsen kau. 7 E'tane tu'ke Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' uyepʉ ene tʉuya a'tai epa'taisiman ku'to' iya airɨ, ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon ɨsɨ ton ɨkʉi munkɨ ton! Ɨnʉ' uya apana'tɨsa' kon ayainʉmʉ kon pa nʉye'ai'ne' ekota'man nɨto' piyapai? 8 Epetatɨ' ɨyera'tɨsa' kon amakooi kon apai ekamanin ke. 9 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon pe rɨ kɨsenuminkatʉu, ‘Epʉra'an esi ina kʉipʉnʉ pe,’ tukai'. Apana'tɨ uya 'nokon serɨ, serɨ ton tɨ' apai Papa uya Epʉra'an munkɨ oton kon koneka mɨrɨ. 10 Wa'ka e'kamasa' man yʉi amʉ' mi' airɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yʉi amʉ' tepetasen pen a'tɨto' oton nɨ mɨrɨ, mɨrɨpan eno'ma apo' ya'. 11 “Apa'taisima uya 'nokon tuna ke, amakooi kon apai ɨyera'tɨ kon pa. E'tane uye'ma'pʉ pe meruntɨ kuru uyepʉ mɨrɨ uyentaino, isapatooi arɨ uya poken pʉra e'ai'ne'. Apa'taisima iya 'nokon mɨrɨ Wakʉ A'kwarʉ ke mɨrɨ awonsi'kɨ apo' ke. 12 Sara'sara'pan ti'kiyari pi'pɨ menkato' iya ike esi itemiyatʉ yau, mɨrɨpan uya i'kwato' tʉuya apon akoroka, ta'nasi, wi' amʉranʉkʉ iya itiwʉ' ta', ipi'pɨ rʉ'pʉ po'tɨ iya tʉusenkʉ'sen pen apo' ke,” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨ a'tai, Sises uyee'pʉ Kiyarari winɨ Isaan piya' Isotan tuna airɨ tʉpa'taisimato' pe iya, 14 Isaan esi'pʉ ɨnereutanʉ'pai, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Upa'taisima auya ru'ku i'se e'ai', mɨrɨ pe' e'tane upiya' ɨuye'sa'?” ta'pʉ iya. 15 Sises uya eikʉ'pʉ, “Tɨwɨ mɨrɨ kasa rɨ iku'kɨ, serɨ pe rɨken iye'to' pe. Serɨ winɨ tanporo Papa e'to' i'se rɨ kupʉ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, Isaan uya ikupʉ'pʉ imaimu awɨrɨ. 16 Inke pʉra tepa'taisima'pʉ rʉ'pʉ pe, Sises ekanwaka'pʉ tuna kapai. Mɨrɨ a'tai kuru rɨ, ka' uta'koka'pʉ, mɨrɨpan uya Papa A'kwarʉ u'tɨ ene'pʉ wako'wa kasa, mɨrɨpan uta'si'pʉ ipɨ'. 17 Main, Epʉn winon uya ta'pʉ, “Umu pʉse rɨ, uni'nʉnkanʉ; ipɨ' epori'mayai',” ta'pʉ iya.

Ma'siu 4

1 Mɨrɨ a'tai, Iya'kwarʉ uya Sises arɨ'pʉ rɨmono' ta' Makoi uya i'tupɨ'to' pe. 2 Tʉuseruma tʉpo tenta'nai' pʉra 40 kaisa rɨ wʉi mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ, mɨrɨpan esi'pʉ ipan pe kuru iwan pe. 3 I'tupɨ'nin uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Papa Mumu pe ɨwesi yau, se ton tɨ' amʉ' pɨ' pʉreti pe enakɨ ka'kɨ,” ta'pʉ iya. 4 Sises uya eikʉ'pʉ, “Iye'menukasa', ‘Ka'pon esi tʉuko'mansen pʉreti pɨ' rɨken pen, e'tane tanporon nɨ main pɨ' Papa mʉta yapai tʉuye'sen,’ tawon,” ta'pʉ iya. 5 Mɨrɨ a'tai, Makoi uya Sises arɨ'pʉ wakʉ eke pata pona, mɨrɨpan uya Papa ena' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ka'tawon inakapu putu po iye'mʉ'sa'kato' pe ikupʉ'pʉ. 6 “Papa Mumu pe ɨwesi yau, ata'mo'kakɨ, apʉne pʉra iye'menukasa': “‘Tinserʉʉi ton apiyo'ma iya ɨpɨ', mɨrɨpan kon uya temiyatʉ kon yau ayanʉmʉ tɨ' pona a'ta wɨnɨ auya namai',’ tawon,” ta'pʉ Makoi uya ipɨ'. 7 Sises uya eikʉ'pʉ, “Iye'menukasa' rɨ nɨrɨ, ‘Itepuru, Papa, itese' pɨ' ɨwe'to' kʉsi'tupɨtʉi,’ tasa',” ta'pʉ iya ipɨ'. 8 Makoi uya kanan arɨ'pʉ ka'tawon wʉ' pona, mɨrɨpan uya tanporo eke ton pata enpoika'pʉ itenu ya', mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe rɨ iye'to'. 9 “Tanporo serɨ ton ke ɨrepa uya, urɨ pɨ' te'sekunkai' ɨwɨpʉrema yau,” ta'pʉ iya ipɨ'. 10 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Upiyapai enta, Se'tan! Apʉne pʉra iye'menukasa', ‘Itepuru, Papa, itese' pɨ' ɨwe'to' pɨ' rɨken ɨpʉrema'; Kʉrɨ rɨ rɨken poitorʉ pe e'kɨ,’ tawon,” ta'pʉ Sises uya. 11 Mɨrɨpan piyapai Makoi utɨ'pʉ. Inserʉ amʉ' uyee'pʉ ipika'tɨi'. 12 Sises uya Isaan esi pariki'si tau tawon etasa' a'tai, iyenna'po'pʉ Kiyarari pona. 13 Ɨko'manse'na itɨ'pʉ Ka'paneyan pona, Nasare' tʉnɨnse. Mɨrɨ pata esi'pʉ mɨrɨ parau ku'pɨri piyau Sepuran mɨrɨ awonsi'kɨ Na'tari nono airɨ. 14 Pu'kena' Aisaya uya ta'pʉ rʉ'pʉ a'ku'tɨ pe: 15 “Sepuran mɨrɨ awonsi'kɨ Na'tari nono pon kon, ka'pon amʉ' Kiyarari e'ma awɨron kon mɨrɨ awonsi'kɨ tuna Isotan ratoi pon kon, Kiyarari, Esuwerʉ amʉ' pen nono yau te'san. 16 Pʉsamoro ka'pon amʉ' ewarupɨ yau tʉuko'mansan uya eke rɨ iweyu ensa' man; uma'tan nɨto' nono yau te'san pona iweyu e'wei'tɨsa' man.” 17 Mɨrɨ si'kɨrɨ rɨ Sises epiya'tɨ'pʉ itekare ekama pɨ', “Era'tɨtɨ' amakooi kon apai, apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe man a'ko pe!” ta'pʉ iya. 18 Sises usarɨ koro'tau parau ku'pɨri Kiyarari piyawɨrɨ, ka'pon ene'pʉ iya, takon ya' te'san, Saiman itese', Pi'ta tato' ipɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ Anturu si itakon. Tʉpunwerʉ kon tʉrʉ pɨ' to' esi'pʉ parau ku'pɨri kau, apʉne pʉra moro' amʉ' a'sinin nan pe tesi kon pɨ'. 19 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Upɨkɨrɨ ɨsi'tɨ', ɨkonekato' kon pe uya ka'pon amʉ' a'sinin nan pe,” ta'pʉ iya. 20 Mɨrɨ pe rɨ, tʉpunwerʉ kon tʉnɨnse to' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 21 Mɨrɨ apai tʉutɨi', tʉron kon asa'ron kon ɨsirunan ene'pʉ iya, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan, Sepiti munkɨ amʉ'. Kanau yau to' esi'pʉ, tʉkʉipʉnʉ kon Sepiti pokon pe tʉpunwerʉ kon konepɨtʉ pɨ'. Sises uya to' kɨ'ma'pʉ. 22 Inke pʉra, tʉkanwa kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉkʉipʉnʉ kon tʉnɨnse to' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 23 Sises utɨ'pʉ siya rɨ Kiyarari awɨrɨ ka'pon amʉ' enupa pɨ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau'ne. Wakʉ itekare ekama pɨ' iyesi'pʉ, Papa e'to' esa' wannɨ pe pɨ'. Paran pokon kon mɨrɨ awonsi'kɨ takuru'kena' nan ka'pon amʉ' epi'tɨ pɨ' iyesi'pʉ. 24 Itekareei utɨ'pʉ siya rɨ Siriya poron pata awɨrɨ'ne rɨ, mɨrɨpan ka'pon amʉ' uya tanporo e'ne' pe te'san nee'pʉ ipiya', ti'tui' pʉra rɨ teparan ke te'san. Tʉron kon eparan esi'pʉ ipan pe kuru te'kʉnkʉnmasen, tʉron kon yau makoi a'kwarʉ esi'pʉ, tʉron kon eparan esi'pʉ yai to' enno'pɨ'nin, tʉron kon ipu'tɨka'pɨ'sa' kon Sises uya tanporo pʉsamoro epi'tɨ'pʉ. 25 Eke pe rɨ anpisin Kiyarari awɨron kon, Te'ka'pores, Surusiran, Isutiya pon kon, mɨrɨ awonsi'kɨ Isotan nono ratoi pon kon utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ.

Ma'siu 5

1 Sises uya anpisin pe ka'pon amʉ' ensa' a'tai, iyekainʉmʉ'pʉ i'kʉrʉ pona, mɨrɨpan ereuta'pʉ. Ipoitorʉ ton amʉra'pʉ ipiya', 2 mɨrɨpan kon enupa pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ: 3 “Pori' pe entu'ma' na'ne' nan ta'kwarʉ kon yau esi, apʉne pʉra to' iwano' pe Papa e'to' esa' wannɨ pe esi. 4 Pori' pe te'ton kon kamoro tʉuta'kwarʉkai' ukaran nɨ pɨ' na'ne' nan serɨ pe, apʉne pʉra Papa uya pori' pe to' ku'to' oton. 5 Pori' pe te'ton kon kamoro mɨ pe te'ku'san pen, apʉne pʉra tanporo rɨ non tʉrʉ Papa uya to' ena'. 6 Pori' pe te'ton kon kamoro iwan pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tuna'kiri' ke na'ne' nan ipokena' i'se, apʉne pʉra to' rɨ a'wetato' oton. 7 Pori' pe te'ton kon kamoro ɨsentu'kena' ton, apʉne pʉra Papa usentu'mato' oton to' pɨ'. 8 Pori' pe te'ton kon kamoro wakʉ pe tewan kon yau nekonekayai'ne' nan, apʉne pʉra to' uya Papa ento' oton. 9 Pori' pe te'ton kon kamoro ɨsɨ pe te'san i'nɨ'pankanin nan, apʉne pʉra Papa munkɨ amʉ' pe to' e'to' oton. 10 Pori' pe te'ton kon kamoro ɨsɨ pe rɨ, ipan pe rɨ tʉkota'masan wakʉ kupʉ to' uya wenai, to' iwano' pe Papa e'to' esa' wannɨ pe esi. 11 “Pori' pe ɨwesi kon mɨrɨ ka'pon amʉ' uya asapema kon a'tai, iwenai pʉra ɨkota'ma'nokon a'tai mɨrɨ awonsi'kɨ to' usaurokʉ ɨri pe rɨ ɨpɨ'nokon a'tai urɨ uriya'. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ' ipan pe pori' pe kuru e'tɨ', apʉne pʉra eke rɨ ɨyepe'pʉ kon esi pɨ' Epʉn po, apʉne pʉra mɨrɨ kasa rɨ arawɨron kon pu'kena' amʉ' kota'mapɨtʉ'pʉ to' uya mɨrɨ. 13 “Non waiyori pe rɨ ɨwesi kon, e'tane ine'ne' pe pʉra waiyo enasa' yau, nai kasa ine'ne' pe kanan iye'to' pe ikupʉ? Wakʉ pe pʉra rɨ iyesi mɨrɨ, eno'mato' pe rɨ iyesi ka'pon amʉ' uya iwasa'pɨ'to' pe tʉusarɨ kon a'tai. 14 “Serɨ non weyu pe rɨ ɨwesi kon. Wʉ' pon pata e'so'namʉ pʉra iyesi mɨrɨ. 15 Mɨrɨ pe pʉra ka'pon amʉ' uya raan'pu po'tɨsa' nonka pʉra iyesi mɨrɨ pʉsau o'koi'. E'tane ru'ku, to' uya inonka iyapon pona, mɨrɨpan uya tanporon kon nɨ wei'tɨ ɨutɨ tau. 16 Mɨrɨ kasa, tɨwɨ ɨweyu pe na'ne' ne'wei'tɨi ka'pon amʉ' uya ento' pe. Mɨrɨ a'tai, wakʉ ɨnkupʉnʉ ento' pe to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa, ɨkʉipʉnʉ, Epʉn pon apurɨpɨ'to' pe to' uya nɨrɨ. 17 “Pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Mosi' nekama'pʉ Main eno'mai' uye'sa' tukai' kʉsi'tutʉu. Eno'mase'na uye'sa' pen e'tane a'ku'tɨi' ru'ku uye'sa'. 18 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non e'weuka pʉ'kʉ pona, ɨ'rɨ rɨ mo'ka pʉra iyesi Papa Maimu yapai. Aiko pe rɨ na'ne' pen nʉwarai'ka'pʉ esi moro rɨ Main pe tanporon nɨ uta'ku'tɨ pʉ'kʉ pona. 19 Ɨnʉ' rɨ aiko pe rʉ'kwɨ na'ne' Main tonpa i'kwɨ'nin mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon enupanin mɨrɨ rɨ marɨ ku'to' pe to' uya e'to' oton aiko pe Papa e'to' esa' wannɨ pe yau; e'tane ɨnʉ' rɨ Main kupʉ pɨ' na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ ipɨ' enupanin pe na'ne' e'to' oton eke pe kuru Papa e'to' esa' wannɨ pe yau. 20 Ta uya ɨpɨ'nokon, wakʉ rɨken ku'to' auya'nokon pe iyesi Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan entai; mɨrɨ kupʉ auya pʉra iyesi a'tai, Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' ɨyepa'kato' oton kon parɨ pen nɨ,” ta'pʉ iya. 21 Miyarɨ rɨ usenupan nɨto' ekama'pʉ Sises uya; “Eta'pʉ auya'nokon pena rɨ ka'pon amʉ' pɨ' ta'pʉ, ‘Ɨtonpa kʉ'wɨnɨi,’ tawon, mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Ɨnʉ' rɨ tʉtonpa wɨnin nʉ'pʉ kota'mato' oton,’ tawon, 22 e'tane ta uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ sakoro' pe na'ne' tʉtonpa pɨ' kota'mato' oton Papa uya. Takapʉ uya kanan, ɨnʉ' rɨ tʉtonpa esa'nin ‘Ra'ka,’ tukai' esi Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton nʉkota'ma ton pe, e'tane ɨnʉ' uya, ‘Ɨmɨrɨ, iya'kwarʉ pʉn!’ tasa' a'tai tʉtonpa pɨ', ɨsɨ rɨ apo' e'ma tau iyesi mɨrɨ. 23 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨuse'mato' Papa ena' esi a'tai, moro ɨyenu yau ɨri pe ɨtonpa e'ku'to' ɨpɨ' tʉku'se itɨkɨ ɨtonpa e'ku'to' ɨri pe ɨpɨ' konekai'. 24 Papa ena' use'man nɨto' apon piyau ɨntʉrʉnʉ tʉnonkai', wapiya ɨtonpa a'kɨrɨ ekoneka ta, ɨyenna'po pa ɨntʉrʉnʉ tʉse'na. 25 “Oko pe pʉra ɨyeyaton ko'tʉ ta' ayayai'ne' a'kɨrɨ ekonekaka'kɨ ipokon pe rɨ marɨ ɨwesi koro'tau, ɨkota'mato' ya' ɨtʉrʉ iya wapiya, eseru aimenkanin uya ɨtʉrʉ pʉresiman ena', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyeno'ma to' uya pariki'si ta'. 26 I'napairon nɨ ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨyepa'kato' oton pen nɨ tanporo ɨne'manʉ kon i'ma'ka auya'nokon pʉ'kʉ pona rɨ. 27 “Eta'pʉ auya'nokon; ‘Tʉtaan'pʉ kenan kʉsekumankai,’ tawon. 28 E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨnʉ' uya rɨ uri'san ensa' a'tai ekumai' pe, iyekumaka'sa' rɨ mɨrɨ uri'san a'kɨrɨ tewan yau. 29 Enwo'ne' winon ɨyenu uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, imo'kakɨ eno'ma pa; wakʉ iwa pe rɨ iyesi tikin nɨ ɨpun tonpa'kasa' auya a'tai, tanporo ɨpun eno'ma ekota'man nɨto' ya' entai. 30 Enwo'ne' winon ɨyemiyatʉ uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, a'tɨkɨ eno'ma pa; wakʉ iwa pe iyesi mɨrɨ tikin nɨ ɨpun tonpa'kasa' auya a'tai, tanporo ɨpun eno'ma ekota'man nɨto' ya' entai,” ta'pʉ Sises uya. 31 “Tasa' iya kanan, ‘Ɨnʉ' uya rɨ tʉno'pʉ nonka a'tai, tɨwɨ nʉkaretai'tɨi kuru rɨ iye'nonka karetaai ke,’ 32 e'tane ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨnʉ' rɨ tʉno'pʉ nonkayai'ne', iyekumasa' pen nɨ e'tane uya tekumasen pe iyesi emapu'tɨ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ inonkasa' rʉ'pʉ mari'mayai'ne', ekuma pe iyesi mɨrɨ. 33 “Eta'pʉ auya'nokon pena rɨ kanan ka'pon amʉ' pɨ' ta'pʉ, ‘Ausauro'sa' rʉ'pʉ ipɨ', iku'to' pe auya kʉ'pʉremekʉi, e'tane Papa ya' ausauro'sa' rʉ'pʉ awɨrɨ rɨ e'kɨ.’ 34 E'tane ekama uya ɨpɨ'; ɨ'rɨ rɨ kʉkai ɨnku'ton pen nɨ pɨ', Epʉn nɨ kʉsesakʉi---Papa apon mɨrɨ, 35 non nɨ kʉsesakʉi---Papa pʉta apon mɨrɨ; Surusiran nɨ kʉsesakʉi---eke kin pata'se' mɨrɨ. 36 Mɨrɨ awonsi'kɨ a'pai rɨ kʉsesakʉi, apʉne pʉra tikin nɨ rɨ a'pai i'po' aimu'naka auya pʉra iyesi mɨrɨ awonsi'kɨ i'kʉrʉntanʉkʉ auya pʉra rɨ iyesi. 37 Ewai' ta auya a'tai, ewai' ka'kɨ; kane ta auya a'tai, kane ka'kɨ rɨ nɨrɨ. Tʉron nɨ pe ausaurokʉ a'tai mɨrɨ esi Makoi winon pe. 38 “Eta'pʉ auya'nokon nɨ, ‘En epe'pʉ pe en nɨ esi; ɨ epe'pʉ pe ɨ rɨ esi,’ tawon. 39 E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨri pe ɨku'nin nʉ'pʉ pɨ' kɨse'mai. Ɨnʉ' uya rɨ ɨwɨnɨ yau enwo'ne' winon ɨye'peta pɨ', iratoi rʉ'pʉ rɨ marɨ ira'tɨkɨ iwinɨkʉi'. 40 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya rɨ ayarɨ pe iyesi yau ko'tʉ ta' ɨ'rɨ wenai rɨ, mɨrɨpan uya ɨpon mo'ka pe iyesi yau itepe'pʉ pe, tɨwɨ ipʉro'pon pokon pe ɨpon mo'kai. 41 Ɨnʉ' uya rɨ ta'kwarʉkai' ayarɨ ta'kɨrɨ a'tai 1 mayirʉ, enta 2 mayirʉ e'to' airɨ. 42 Ɨyekama'poyai'ne'nokon irepatɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ kera'tɨi ɨnʉ' rɨ ɨyekama'ponin ɨiwano' pɨ' piyapai. 43 “Eta'pʉ auya'nokon; ‘Ɨtonpa i'nʉnkakɨ, ɨyeyaton ewaruma'tɨi'ma.’ 44 E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨyeyaton kon nɨ i'nʉnkatɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrematɨ' ɨkota'manin kon pona, 45 Epʉn pon ɨkʉipʉnʉ kon munkɨ amʉ' pe ɨwesi kon pa. Ɨri ton nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton nɨ weyu pe wʉi enu enuku emapu'tɨnin. Ipokena' ton mɨrɨ awonsi'kɨ ipokena' ton pen nɨ pona tuna ennoko iya. 46 Ɨi'nʉnkanin kon nɨken i'nʉnka auya'nokon yau, ɨ'rɨ ken si ɨyepe'pʉ kon eporo auya'nokon mɨrɨ? Mɨrɨ pe' kupʉ pʉrata amʉranʉ'nin nan uya pʉra nai? 47 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa ton nɨken nɨ pɨ' miyarɨ ta auya'nokon yau, ɨ'rɨ ken si kupʉ auya'nokon tʉron kon entai? Mɨrɨ pe' kupʉ Papa apurɨnin nan pen uya pʉra nai? 48 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ pe e'tɨ', ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon esi wakʉ pe kasa.”

Ma'siu 6

1 Sises e'sara'tɨkaa'pʉ kanan tʉpoitorʉ ton enupa pɨ'. Ta'pʉ iya, “Ti'tui' e'tɨ', wakʉ ɨnkupʉnʉ kon yau, wakʉ pe e'nɨto' pɨ' ka'pon amʉ' uya ɨyento' pe tukai'. Mɨrɨ ku'sa' auya a'tai, ɨyepe'pʉ eporo auya pʉra rɨ iyesi mɨrɨ ɨkʉipʉnʉ, Epʉn pon winɨ. 2 Mɨrɨ pɨ' entu'manin nan repa auya'nokon a'tai, eke pe kʉsekamai, wakʉ pe te'ku'san uya ikupʉ kasa Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, mɨrɨ awonsi'kɨ asanta tawɨrɨ rɨ, tapurɨto' kon pe ka'pon amʉ' uya tukai'. I'napairon nɨ ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, to' uya tepe'pʉ kon epoka'sa' rɨ mɨrɨ. 3 E'tane entu'manin nan repa auya a'tai, tɨwɨ akamisi winon ɨyemiyatʉ kʉsi'tunin ɨyenwo'netʉ winon ɨyemiyatʉ nʉkupʉnʉ, 4 mɨrɨ pɨ' ɨnkupʉnʉ e'to' pe nesii ama'ai, ɨkʉipʉnʉ, ama'ai ɨnkupʉnʉ ennin nʉ'pʉ uya ɨye'mato' pe. 5 “Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨwɨpʉrema kon a'tai, wakʉ pe te'ku'san kasa ke'tʉu. Ɨpʉremapaino kon te'mʉ'sa'kai' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau mɨrɨ awonsi'kɨ asanta ka'taporo rɨ, tento' kon pe ka'pon amʉ' uya. I'napairon nɨ ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, to' uya tepe'pʉ kon epoka'sa' rɨ mɨrɨ. 6 E'tane ɨwɨpʉrema a'tai, ɨiwʉ' pʉ'kʉ ta' ewonkɨ, ɨmʉra'taai a'kokɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨwɨpʉrema pa tʉusensen pen nɨ ɨkʉipʉnʉ pɨ'. Mɨrɨ a'tai, ɨkʉipʉnʉ, ama'ai ɨnkupʉnʉ ennin uya ɨye'mato' pe. 7 Mɨrɨ awonsi'kɨ amaimu rɨ marɨ tʉna'popɨ'se kɨpʉremai, Papa i'tunin nan pen kasa tʉmaimu kon useta pe tekamai', apʉne pʉra tu'kan nɨ esakʉ tʉuya'nokon pɨ'. 8 To' kasa ke'tʉu, ɨkʉipʉnʉ uya rɨ i'tuka'sa' i'se ɨwe'to' tekama'po auya wapiya rɨ. 9 “Se kasa nin si ɨwɨpʉremato' kon esi mɨrɨ: “‘Ina Kʉipʉnʉ Epʉn pon, tʉnamasen pe ɨyese' nesii. 10 Ina esa' pe ɨwe'to' nʉyepʉi, serɨ non po ɨyeseru ne'kupʉi Epʉn po iyesi na'ne' kasa. 11 Ina irepakɨ serɨ pe wʉi kaisa rɨ te'sen ina i'kiyari ke. 12 Ina nʉko'manʉkʉnʉ ɨri pɨ' ɨsentu'makɨ, ina usentu'masa' ɨri ko'manʉ'nin nan pɨ' na'ne' kasa. 13 Mɨrɨ awonsi'kɨ ina kʉsarɨi i'tupɨ'nɨto' ya', e'tane ɨri pe te'sen piyapai ina imo'kakɨ.’ 14 “Apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya ɨri pe ɨku'sa' a'tai, to' pɨ' ɨusentu'ma yau, ɨkʉipʉnʉ, Epʉn pon nɨ nɨrɨ usentu'ma mɨrɨ ɨpɨ'. 15 E'tane ɨri pe ɨku'nin nan nʉ'pʉ kon pɨ' ɨusentu'ma kon pʉra iyesi yau, ɨkʉipʉnʉ rɨ nɨrɨ usentu'ma pʉra iyesi ɨpɨ'. 16 “Ɨuseruma a'tai tenta'nai' pʉra, pokoi pe ɨyemʉ' kʉ'kupʉi wakʉ pe te'ku'san e'to' kasa, temʉ' rɨ to' ena ka'pon amʉ' uya rɨ nin tento' kon pe, ka'pon amʉ' uya rɨ nin tapurɨto' kon pe. I'napairon nɨ ekama uya ɨpɨ', to' uya tepe'pʉ kon epoka'sa' rɨ mɨrɨ. 17 E'tane ɨuseruma a'tai tenta'nai' pʉra, ɨsenpatauka', mɨrɨ awonsi'kɨ ekarapaima'. 18 Mɨrɨ a'tai, ka'pon uya ɨto'ka'nʉkʉ pʉra iyesi mɨrɨ ɨuseruma tenta'nai' pʉra tukai', e'tane ɨkʉipʉnʉ, tʉusensen pen nɨ uya i'tu, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨkʉipʉnʉ, ama'ai te'ku'sen ennin nʉ'pʉ uya rɨ ɨye'mato' pe. 19 “Ɨimamin kʉsamʉranʉkʉi serɨ non po, ene amʉ' uya ima'tanʉ'to' yau rɨ, ikaranto' yau rɨ, ama' amʉ' e'to' ama' pe yau rɨ. 20 E'tane Epʉn po ɨimamin kon amʉranʉ'tɨ', ene amʉ' uya ima'tanʉ'to' pen pata'se' yau, ikaranto' pen yau, ama' amʉ' e'to' ama' pe pata pen nɨ yau. 21 Apʉne pʉra ɨimamin kon e'to' airɨ, mɨrɨ yau ɨyewan kon nɨ nɨrɨ esi. 22 “En esi pun raan'puui pe rɨ. Wakʉ pe ɨyenu esi yau, tanporo ɨpun esi a'kwa pe. 23 E'tane, wakʉ pe pʉra ɨyenu esi a'tai, ewarupɨ pe rɨ ɨpun esi. Iweyu pʉra ɨpun esi yau, ipan pe rɨ ewarupɨ pe iyesi mɨrɨ! 24 “Ɨnʉ' rɨ e'tʉrawasoma pʉra iyesi asa'ron kon tepuru ton apiyo' pe. Tikin nan ewaruma'tɨ iya, isakon i'nʉnka iya; tikin nan pɨ' ita'si, isakon sanoma iya pʉra. Asa'rɨ rɨ marɨ Papa mɨrɨ awonsi'kɨ pʉrata apiyo' pe ɨwesi pʉra iyesi. 25 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, ɨuko'manto' kon pɨ' rɨ kɨsewankamatʉu, ɨi'kiyari kon pɨ' rɨ mɨrɨ pe pʉra ɨuku kon pɨ' rɨ, mɨrɨ pe pʉra ɨpun kon pɨ' rɨ, ɨ'rɨ esi upon pe tukai'. Ɨuko'manto' pe' esi pen mɨrɨ kiyari entai? Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpun kon pe' esi pen pon entai? 26 Apʉne toron amʉ' entɨ' ka'tawon kon. Ti'kiyari kon pɨnnin nan pen nɨ, anʉnnin nan pen nɨ, mɨrɨ pe pʉra amʉranʉ'nin nan pen nɨ, e'tane rɨ ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon uya to' ewekʉ. Ɨmɨrɨ'nokon ken pe' si esi pen i'nʉnkena' pe to' entai? 27 Ɨnʉ' uya rɨ tʉuko'manto' ɨnka miyarɨ parɨ ipɨ' tʉusewankamai'? 28 “Ɨ'rɨ pɨ' pon pɨ' ɨusewankama kon? Apʉne entɨ' pata ipʉrʉ esi wakʉ pe rɨ iya'ta tʉpata'se' yau, te'tʉrawasomasen pen mɨrɨ pe pʉra ɨ'pɨ'nin pen. 29 Mɨrɨ rɨ e'tane ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon; Saraman, imaminkena' epontɨsa' pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ ton kasa. 30 Mɨrɨ kasa si Papa uya wana' rɨ pontɨ pe iyesi yau wana' serɨ pe na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ awanapairɨ eno'ma apo' ya', mɨrɨ na'ne' entai pe' ɨpontɨ iya 'nokon pen mɨ? Aiko sɨ, aiko pe rʉ'kwɨ rɨ apurɨto' auya'nokon esi! 31 “Mɨrɨ pɨ' kɨsewankamatʉu, ‘Ɨ'rɨ kuru ɨ'to' pe?’ mɨrɨ pe pʉra, ‘Ɨ'rɨ kuru ensito' pe?’ mɨrɨ pe pʉra, ‘Ɨ'rɨ kuru e'to' pe upon kon pe?’ tukai'. 32 Apʉne pʉra Papa i'tunin nan pen e'to' ipɨkɨrɨ ton serɨ, mɨrɨpan ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon uya i'tu serɨ ton i'se ɨwesi kon. 33 E'tane ru'ku, wapiya kuru esa' wannɨ pe iye'to' iwarinpatɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ipokena' pe iye'to', mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo serɨ ton nɨ nin si e'tʉrʉ mɨrɨ ɨyena'nokon nɨ nɨrɨ. 34 Awanapairo' pɨ' kɨsewankamai, tʉponaron nɨ mɨrɨ awanapairo' pɨ' usewankaman; wʉi kaisa rɨ iponaro' rɨ usewankaman nɨto' esi,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 7

1 “Ka'pon amʉ' eseru kʉsaimenkatʉu, ɨyeseru kon nɨ nɨrɨ aimenka kʉse'nin. 2 Apʉne pʉra ka'pon amʉ' eseru maimenkayatʉi'ne' kasa rɨ marɨ ɨyeseru kon aimenka mɨrɨ. I'tuto' auya'nokon yai pe rɨ ɨnkupʉ'pʉ yai rɨ ɨyena'nokon i'tu mɨrɨ. 3 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' aiko rʉ'kwɨ rɨ paranka punu'pɨ ɨnenpai ɨwesi ɨtonpa enu yawon, eke rɨ paranka e'tane ɨyenu yau? 4 Nai kasa ɨtonpa pɨ', ‘Apʉne amuru simo'kai' ɨyenu apai,’ ta auya inke rɨ moro paranka e'tane ɨyenu yau? 5 Ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san, wapiya kuru ɨyenu apai paranka imo'kaka'kɨ, mɨrɨ a'tai wakʉ pe ene auya ɨtonpa enu apai amuru mo'ka pa,” ta'pʉ iya. 6 “Wakʉ pe te'sen kʉ'tʉtʉu pero amʉ' ena'; mokon pun ton ɨiwano' kon kʉseno'matʉu peiruku amʉ' ena', to' uya iwasa'kapɨtʉ esi mɨrɨ awonsi'kɨ to' era'tɨ esi akarapɨ'se'na. 7 “Ekama'potɨ'; mɨrɨ a'tai, ɨyena'nokon nɨ iye'tʉrʉ. Iwarinpatɨ'; mɨrɨ a'tai, eporo auya'nokon. Mʉra'ta iwɨpɨ'tɨ', mɨrɨpan uta'kokato' pe ɨyena'nokon. 8 Apʉne pʉra tanporon kon ekama'po pɨ' na'ne' nan uya eporo; kʉrɨ rɨ iwarinpa pɨ' na'ne' uya rɨ eporo, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ rɨ iwɨpɨtʉ pɨ' na'ne' ena' rɨ mʉra'ta uta'koka. 9 Nai kʉrɨ warai uya tʉmu uya pʉreti ekama'po yau irepa tɨ' ke? 10 Mɨrɨ pe pʉra, moro' ekama'po iya yau, irepa ɨkʉi ke? 11 Ɨmɨrɨ'nokon nin si ɨri ton uya i'tu yau wakʉ ton e'repan nɨto' ke ɨmunkɨ kon amʉ' repa auya'nokon, mɨrɨ entai kuru ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon uya wakʉ ton e'repan nɨto' tʉrʉ kamoro ekama'ponin nan ena'. 12 “Mɨrɨ pɨ', tanporon yau rɨ iku'tɨ' tʉron kon pɨ', ikupʉ to' uya i'se me'ai'ne' ɨpɨ'nokon. Serɨ uya Main mɨrɨ awonsi'kɨ Pu'kena' amʉ' rɨ nʉmenuka'pʉ amʉranʉkʉ mɨrɨ. 13 “Ewontɨ' aiko rʉ'kwɨ mʉra'ta awɨrɨ, apʉne pʉra eke mʉra'ta mɨrɨ awonsi'kɨ eke asanta esi uma'tan nɨto' ya' utɨn e'ma pe, mɨrɨpan tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' ewomʉ iyawɨrɨ, 14 e'tane aiko rʉ'kwɨ mʉra'ta mɨrɨ awonsi'kɨ aiko rʉ'kwɨ asanta esi wakʉ uko'man nɨto' ya' utɨn e'ma pe, e'tane tu'kan kon pen nɨ utɨto' iyawɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 15 Miyarɨ rɨ Sises esi'pʉ to' enupa pɨ', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Akono amʉ' pe te'san entɨ'; to' uyepʉ karimeru kasa, e'tane ɨsɨ ton, ene amʉ' kasa to' esi. 16 To' i'tu auya'nokon mɨrɨ to' eperu winɨ. Tikʉ kenan apai pe' kʉre' pʉipɨ'nin nan ka'pon amʉ', mɨrɨ pe pʉra pi' rɨ ɨmɨ'nɨ'ta apai? (Kane.) 17 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, wakʉ yʉi epeta wakʉ pe rɨ, ɨri yʉi epeta ɨri pe rɨ. 18 Wakʉ yʉi epeta pʉra iyesi ɨri pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri yʉi epeta pʉra iyesi mɨrɨ wakʉ pe. 19 Ka'pon amʉ' uya tʉusepetasen pen yʉi a'tɨ eno'mato' pe tʉuya'nokon apo' ya'. 20 Mɨrɨ kasa to' eperu winɨ to' i'tu auya'nokon,” ta'pʉ iya. 21 Sises uya ta'pʉ, “Tanporon kon ka'pon amʉ', ‘Uyepuru, uyepuru!’ tawon nan upɨ' epa'kato' oton pen nɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe pata'se' ya', e'tane kʉrɨ rɨken ukʉipʉnʉ, Epʉn pon e'to' i'se ku'nin. 22 Iweyu e'seposa' a'tai, tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uya tato' oton upɨ', ‘Uyepuru, uyepuru, pu'kena' pe pe' ina usaurokʉ pʉn ɨyese' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyese' yau pe' ɨri a'kwarʉ ton enpa'kapɨtʉ'pʉ ina uya pʉn, mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi ku'pɨtʉ pʉn pe' ina uya?’ 23 Mɨrɨ a'tai, tʉwapu'tɨi' pʉra to' pɨ' ekamato' uya oton, ‘Ɨi'tusa' uya 'nokon pʉra man. Entantɨ' upiyapai, ɨmɨrɨ'nokon ɨri ku'nin nan!’” ta'pʉ iya. 24 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tanporon kon serɨ ton umaimu ton eta pɨ' na'ne' nan mɨrɨpan kupʉ pɨ' na'ne' nan esi mɨrɨ ta'kwarʉ kenan ka'pon kasa tɨ' po tiwʉ' amɨnin. 25 Tuna uyee'pʉ, tuna apɨrʉ ton u'ma'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ a'setun uyee'pʉ e'se'ne' pe ɨutɨ tʉwɨse, e'tane ita'mo'ka'pʉ pen nɨ, apʉne pʉra tɨ' po iyapon esi pɨ'. 26 E'tane tanporon kon serɨ ton umaimu ton eta pɨ' na'ne' nan mɨrɨpan kupʉ to' uya pʉra na'ne' nan esi mɨrɨ iya'kwarʉ pʉn ka'pon kasa tiwʉ' amɨnin wɨ'sɨ' po. 27 Tuna uyee'pʉ, tuna apɨrʉ ton u'ma'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ a'setun uyee'pʉ e'se'ne' pe ɨutɨ tʉwɨse, mɨrɨpan uta'mo'ka uya eke pe pata a'merunpa'pʉ,” ta'pʉ iya. 28 Serɨ ton pɨ' Sises usaurokʉ e'nonkasa' a'tai, anpisin ton nɨ ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ enupan nɨto' iya pɨ', 29 apʉne pʉra enupan iya pɨ' tʉmeruntɨrʉ kenan pe kuru rɨ, Main pɨ' enupanin nan kasa pʉra.

Ma'siu 8

1 Wʉ' ponsi'kɨ Sises u'tɨsa' a'tai, anpisin ton nɨ ka'pon amʉ' uya e'ma'pʉka'pʉ. 2 Erekʉ'pan ka'pon uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan e'sekunka'pʉ irau. Mɨrɨpan uya, “Uyepuru, ɨnku'pai ɨwesi yau, wakʉ pe rɨ ukupʉ auya,” ta'pʉ. 3 Temiyatʉ ɨnka'pʉ Sises uya, mɨrɨpan uya a'pɨtʉ'pʉ, “Ɨnku'pai rɨ e'ai', wakʉ pe e'kɨ!” ta'pʉ iya ipɨ'. Inke pʉra rɨ, tʉwereei apai iyekoneka'pʉ. 4 Mɨrɨ a'tai, Sises uya, “Ɨnʉ' pɨ' rɨ kʉsekamai,” ta'pʉ, “e'tane enta ɨsenpoikata use'man nɨto' tʉrawasomanin ena', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨntʉrʉnʉ pe te'sen Mosi' uya tasa' na'ne' awɨrɨ mʉtʉrʉi'. Mɨrɨ uya rɨ nin si ɨusepi'tɨsa' ekama mɨrɨ to' pɨ',” ta'pʉ iya. 5 Sises epa'kasa' a'tai, Ka'paneyan pona, soisa amʉ' epuru uyee'pʉ ipiya' tʉpika'tɨto' pe iya ekama'pose'na. 6 “Uyepuru, upoitorʉ man ipan pe e'ne' pe iyesi, ipu'tɨka'sa' te'kwe' tau rɨ iyesi, pata po,” ta'pʉ iya. 7 “Miyarɨ rɨ utɨ mɨrɨ epi'tɨi',” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 8 Soisa amʉ' epuru uya eikʉ'pʉ, “Uyepuru, uiwʉ' ta' ɨuyepʉ pokena' pen nɨ urɨ. Amaimu rɨken itʉkɨ; mɨrɨ a'tai, upoitorʉ usepi'tɨto' pe. 9 Apʉne pʉra urɨ kʉrɨ rɨ tepuru kenan, soisa amʉ' esa' uwo'noro te'san. Pʉse pɨ', ‘Enta,’ ta uya a'tai, itɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ pɨ', ‘Ɨsi'kɨ,’ ta uya a'tai, iyepʉ. Upoitorʉ pɨ', ‘Se iku'kɨ,’ ta uya a'tai, ikupʉ iya,” ta'pʉ iya. 10 Sises uya serɨ etasa' a'tai, isewansiuka'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉpɨkɨrɨ te'san ka'pon amʉ' pɨ', “I'napairon ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ eposa' uya pʉra rɨ man Esuwerʉ po eke rɨ serɨ waraino apurɨto' esa'. 11 Ta uya ɨpɨ'nokon, tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uye'to' oton pata wʉi enu uyepʉ, wʉi enu utɨ winɨ'ne, mɨrɨpan kon ereutato' oton enta'nan pɨ' Epʉra'an, Aisi' mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' pokon pe Papa e'to' esa' wannɨ pe yau. 12 E'tane esa' wannɨ pe e'nɨto' yau te'ton kon tasa' kon nʉ'san eno'mato' iya oton ewarupɨ ya', ukaran nɨto' oton, ɨ e'kɨtɨtɨi'mato' oton ya',” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨpan soisa amʉ' epuru pɨ' Sises uya ta'pʉ, “Enna'po', anapurɨnʉ awɨrɨ rɨ ɨpoitorʉ usepi'tɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai rɨ, ipoitorʉ usepi'tɨ'pʉ. 14 Sises utɨ'pʉ Pi'ta iwʉ' ta'. Mɨrɨ yau, Pi'ta ewo'pʉ ene'pʉ iya te'kwe' tau e'kɨɨi'man pɨ'. 15 Mɨrɨpan uya itemiyatʉ pɨ' a'pɨtʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai rɨ, iye'kɨɨi'mato' ereuta'pʉ, mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ to' mʉta'napase'na. 16 Pata uko'mansa' a'tai, ka'pon amʉ' uya tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' makoi a'kwarʉ yen ton pe te'san nee'pʉ Sises piya'. Se kasa rɨ tʉusauro'se makoi a'kwarʉ ton ennoko'pʉ iya, tanporo rɨ takuru'kena' nan epi'tɨ'pʉ iya. 17 Serɨ ton kupʉ'pʉ iya pena pu'kena' Aisaya nekama'pʉ rʉ'pʉ a'ku'tɨ pe: “Ɨ'sɨ'mʉra e'nɨto' mo'ka'pʉ iya, mɨrɨpan uya uyeparan kon arɨ'pʉ,” tawon. 18 Sises uya anpisin ensa' a'tai tʉwoi, tʉpoitorʉ ton pɨ', “Parau ku'pɨri ratoi pona e'kwɨrɨ'nɨpai'nokon,” ta'pʉ iya. 19 Mɨrɨpan Main pɨ' enupanin uyee'pʉ ipiya', “Uyepuru, siya rɨ mʉtɨyai'ne' ya' rɨ aya'kɨrɨ utɨ serɨ,” tase'na ipɨ'. 20 Sises uya eikʉ'pʉ, “Maikan amʉ' kamoro tenkena' nan, mɨrɨ awonsi'kɨ toron amʉ' kanan esi tʉpon ke, e'tane Ka'pon, Papa winon esi mɨrɨ ti'pai nonkato' iya yau pʉn nɨ,” ta'pʉ iya. 21 Tʉron nɨ kanan ka'pon Sises poitorʉ pe e'paino uya, “Uyepuru, apʉne ken si, wapiya ukʉipʉnʉ siu'na'tɨka'tai',” ta'pʉ. 22 E'tane Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Tɨwɨ tʉ'koro'tau'nokon te'sen eri'sa' u'na'tɨi to'; uya'kɨrɨ ru'ku utɨnpai,” ta'pʉ iya ipɨ'. 23 Sises ekanwa'tɨ'pʉ kanau ya', mɨrɨpan a'kɨrɨ ipoitorʉ ton utɨ'pʉ. 24 Mɨrɨ koro'tau, ite'kwanau pʉra rɨ pana' pe, ɨsɨ pe rɨ a'setun uyee'pʉ parau ku'pɨri ka', mɨrɨpan uya eke pe rɨ sipa'sipa kupʉ'pʉ tuna pʉro'po. Eke pe sipa'sipa esi uya to' kanwa paru'tɨ esi'pʉ, e'tane rɨ Sises esi'pʉ e'nʉn nɨ pɨ'. 25 Ipoitorʉ ton utɨ'pʉ ipiya' enpakase'na, ta'pʉ to' uya ipɨ', “Ina epuru! Ina ipika'tɨkɨ! Ina aputan pɨ' man!” ta'pʉ to' uya. 26 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon, aiko rʉ'kwɨ apurɨto' iya to' ton, ɨ'rɨ pɨ' ɨyetʉipɨtʉ kon?” ta'pʉ iya. Iye'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan uya a'setun mɨrɨ awonsi'kɨ sipa'sipa eseremekʉ'pʉ, mɨrɨpan e'nɨ'pamʉ'pʉ. 27 Kamoro si ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan kon usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ pan si pʉse rɨ ka'pon? A'setun mɨrɨ awonsi'kɨ sipa'sipa rɨ e'to' imaimu awɨrɨ!” ta'pʉ to' uya. 28 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton uya si parau ku'pɨri Kiyarari nʉ'kwɨrɨ'nʉ'sa' a'tai, ka'pon amʉ' Katara nono po tʉuko'mansan, asa'ron kon makoi a'kwarʉ yen ton pe te'san uyee'pʉ uruwai' apai to' winɨkʉi'. Ɨsɨ ton nɨ, ɨnʉ' utɨ pokena' pen nɨ mɨrɨ awɨrɨ. 29 Mɨrɨpan kon ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ pe ina ku'se'na ɨuye'sa', Papa Mumu? Iweyu rawɨrɨ rɨ pe' ina kota'mai' ɨuye'sa'?” ta'pʉ to' uya. 30 Ɨnnɨ kuru pʉra rɨ to' piyapai tu'kan kon nɨ peiruku amʉ' esi'pʉ enta'nan pɨ'. 31 Makoi a'kwarʉ yen ton uya Sises ekama'po'pʉ ipan pe, “Ina ken si ennoko auya a'tai pʉsamo ka'pon amʉ' apai, apʉne ken si ina enno'kɨ kamo tu'kan kon peiruku amʉ' ya',” ta'pʉ to' uya. 32 “Entantɨ' si,” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. To' epa'ka'pʉ, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ peiruku amʉ' ya' ewonse'na. Tanporo rɨ si kamoro peiruku amʉ' eka'tumʉ'pʉ mɨrɨ parau ku'pɨri ka' tepitoren awɨrɨ rɨ, mɨrɨpan kon aputapɨtʉ'pʉ. 33 Mɨrɨ yau, to' mainanpa pɨ' te'san eka'tumʉ'pʉ pata pona, mɨrɨpan kon uya tanporo iye'ku'sa' rʉ'pʉ ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ'. To' uya rɨ nɨrɨ kamo makoi a'kwarʉ yen ton pe te'san ka'pon amʉ' pɨ' iye'ku'sa' rʉ'pʉ ekama'pʉ. 34 Mɨrɨpan tanporo rɨ mɨrɨ pata yau te'san ka'pon amʉ' utɨ'pʉ Sises ense'na. To' uya Sises ensa' a'tai, tʉnono kon apai iyenna'poto' pe ipan pe to' uya auro'ka'pʉ.

Ma'siu 9

1 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton ekanwa'tɨ'pʉ, mɨrɨpan kon ɨ'kwɨrɨtʉ'pʉ. To' uyee'pʉ tʉpata'se' kon ya'. 2 Tʉron kon ka'pon amʉ' uya ipu'tɨka'sa' nee'pʉ Sises piya'. Sises uya pʉsamoro ka'pon amʉ' napurɨnʉ ene'pʉ, mɨrɨpan uya ipu'tɨka'sa' pɨ', “Utonpa, kenari'nʉmʉi, amakooi pɨ' usentu'masa' man,” ta'pʉ iya. 3 Serɨ etasa' Main pɨ' enupanin nan tonpa ton uya a'tai, “Pʉse rɨ ka'pon usaurokʉ Papa sapema pe rɨ,” ta'pʉ to' uya tewan kon yau. 4 Sises uya to' usenuminkato' i'tu'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ɨ'rɨto' pe ɨri pe rɨ ɨusenuminka kon ɨyewan kon yau? 5 Nai esi sa'man pe pʉra: ‘Amakooi pɨ' usentu'ma,’ ta; mɨrɨ pe pʉra, ‘E'mʉ'sa'ka', asakɨ,’ ta katɨ ipu'tɨka'sa' pɨ'? 6 I'tu kon pa, Ka'pon, Papa winon piyau meruntɨ esi serɨ non po makoi pɨ' usentu'man nɨto',” ta'pʉ iya. Sises uya ta'pʉ ipu'tɨka'sa' ka'pon pɨ', “E'mʉ'sa'kakɨ, ayapon anʉnkɨ, enna'pokɨ si apata'se' ya',” ta'pʉ iya ipɨ'. 7 Pʉse rɨ ka'pon ena'pʉ wakʉ pe, mɨrɨpan e'mʉ'sa'kasa', enna'po'pʉ tʉpata'se' ya'. 8 Serɨ ensa' tʉuya'nokon a'tai, ipan pe rɨ ka'pon amʉ' enari'nʉmʉ'pʉ. To' uya si Papa apurɨpɨtʉ'pʉ eke rɨ serɨ meruntɨ tʉsa' iya pɨ' ka'pon amʉ' ena'. 9 Sises uya si mɨrɨ pata nɨmɨ a'tai, ka'pon ereutasa' ene'pʉ iya pʉrata amʉranʉ'nin pe e'nɨ iwʉ' tau, Ma'siu itese'. Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨsi'kɨ upoitorʉ pe, Ma'siu,” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ, iya'kɨrɨ itɨ'pʉ. 10 Sises enta'na koro'tau Ma'siu iwʉ' tau, tu'kan kon nɨ pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan uyee'pʉ ipokon pe enta'nase'na, mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton pokon pe rɨ nɨrɨ. 11 Mɨrɨ a'tai si, Pari'si amʉ' uya serɨ ensa' a'tai, ta'pʉ to' uya Sises poitorʉ ton pɨ', “Ɨ'rɨto' pe ɨti'saai kon enta'na pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan pokon pe rɨ?” ta'pʉ to' uya. 12 Sises uya to' eta'pʉ, mɨrɨpan kon pɨ' ta'pʉ iya, “Atu' ka'pon esi pen mɨrɨ ta'ta i'se e'tane, takuru'kenan esi i'se. 13 Ɨsenupatantɨ', ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe serɨ esi tukai': ‘Ka'pon amʉ' i'se esi ɨsentu'kena' pe, o' ke tʉuse'masan i'se esi pen,’ tawon. Uye'sa' serɨ ipokena' ton ka'pon amʉ' kɨ'mai' pen, e'tane uye'sa' serɨ tʉmakooikena' nan kɨ'mase'na,” ta'pʉ iya. 14 Mɨrɨ tʉpo, Isaan poitorʉ ton uyee'pʉ Sises piya'. To' uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ina mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' useruma tenta'nai' pʉra, e'tane ɨpoitorʉ ton useruma pʉra iyesi?” ta'pʉ to' uya. 15 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Nai kasa warawo' temari'masen nʉkɨ'ma'san esi tʉuta'kwarʉkai' ukaran nɨ pɨ' tʉpiyau'nokon nɨ iye'tane? Iweyu rɨ e'seporo mɨrɨ temari'masen utanʉnto' oton to' piyapai, mɨrɨ a'tai nin si to' useruma mɨrɨ tenta'nai' pʉra,” ta'pʉ iya. 16 Sises uya rɨ ta'pʉ, “Ɨnʉ' uya rɨ pon pooi'pɨ pona pon atʉ punu'pɨ a'si'tɨ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ; emenna' pon punu'pɨ uya ipooi'pɨ pon karaka mɨrɨ, mɨrɨpan uya eke pe iteuta kupʉ mɨrɨ. 17 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, ka'pon amʉ' uya emenna' waain entɨ pʉra iyesi mɨrɨ ipooi'pɨ iten ya'. Mɨrɨ ku'sa' to' uya a'tai, emenna' waain uya penaro' rʉ'pʉ iten toi'kwa rɨ mɨrɨ; mɨrɨ tʉpo, asa'rɨ rɨ marɨ waain mɨrɨ awonsi'kɨ iten uma'tasa' rɨ mɨrɨ. Ka'pon amʉ' uya emenna' waain entɨto' pe iyesi emenna' iten ya'. Mɨrɨ a'tai, asa'rɨ rɨ marɨ wakʉ pe iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 18 Serɨ rɨ ta Sises uya koro'tau, Esuwerʉ amʉ' epuru uyee'pʉ ipiya'. Iye'sekunka'pʉ Sises rakʉi', mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Uyensi uma'tasa' man serɨ pe rɨ, e'tane uya'kɨrɨ ɨsi'kɨ uiwʉ' ta' mɨrɨ awonsi'kɨ a'pɨ'tanʉ'kɨ ito'panto' pe,” ta'pʉ iya. 19 Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ iya'kɨrɨ. Ipoitorʉ ton nɨ nɨrɨ utɨ'pʉ iya'kɨrɨ. 20 Mɨrɨ a'tai rɨ, uri'san, mʉn ennoko pɨ' te'sen uyee'pʉ ipɨkɨrɨ, ipon e'pi a'pɨ'se'na. Mɨrɨ pɨ' iko'mansa' esi'pʉ 12 kaisa rɨ wʉipiya. 21 Tewan yau rʉ'kwɨ rɨ, “Sises pon nɨ a'pɨ'sa' uya yau, usepi'tɨ rɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 22 Sises era'tɨ'pʉ, mɨrɨpan uya ene'pʉ. Ta'pʉ iya ipɨ', “Kɨsewankamai, ma'non. Papa uya ɨyepi'tɨsa' mɨrɨ, apʉne pʉra apurɨ auya ke,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. Mɨrɨ a'tai rɨ, uri'san usepi'tɨ'pʉ. 23 Mɨrɨ a'tai, Sises ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' epuru iwʉ' ta'. Mɨrɨ yau, ka'pon amʉ', sarakuwa turunpa pɨ' te'san mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon ukaran nɨ pɨ' te'san ene tʉuya a'tai, 24 ta'pʉ iya to' pɨ', “Entantɨ', iyeri'sa' pen mɨrɨ; iye'nʉnsa' rɨ nin mɨrɨ,” ta'pʉ iya. E'tane to' uta'kɨrɨ'pʉ ipɨ'. 25 Pʉroroi pona to' enpa'ka tʉpo, ɨutɨ ta' iyewomʉ'pʉ, mɨrɨpan uya uri'san anʉmʉ'pʉ itemiyatʉ pɨ', mɨrɨpan uto'pamʉ'pʉ. 26 Mɨrɨpan ekareei utɨ'pʉ siya rɨ mɨrɨ nono kaisarɨ rɨ. 27 Sises uya si mɨrɨ pata nɨmɨ koro'tau, asa'ron kon tenku'na' nan uya e'ma'pʉka'pʉ. To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ ipɨ', “Ɨmɨrɨ, Tepi' pa rʉ'pʉ, ina pɨ' ɨsentu'ma'!” ta'pʉ to' uya. 28 Mɨrɨ a'tai si ɨutɨ ta' Sises ewonka'sa' koro'tau, to' uyee'pʉ ipiya'. To' ekama'po'pʉ iya, “Mapurɨyatʉu pe' ɨyepi'tɨ uya 'nokon tukai'?” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan kon uya si ta'pʉ, “Ewai', Uyepuru, ina uya rɨ ayapurɨ,” ta'pʉ to' uya. 29 Mɨrɨ tʉpo, Sises uya to' enu a'pɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ɨsepi'tɨtɨ' si, apurɨ auya'nokon ke,” ta'pʉ iya. 30 Mɨrɨ awonsi'kɨ ennin nan pe si to' ena'pʉ. Mɨrɨ tʉpo, Sises uya ta'pʉ ipan pe to' pɨ', “Ɨnʉ' rɨ kʉ'pana'tɨtʉu serɨ pɨ',” ta'pʉ iya. 31 E'tane rɨ to' utɨ'pʉ, mɨrɨpan kon uya serɨ si itekareei ekama'pʉ siya rɨ mɨrɨ nono kaisarɨ rɨ. 32 To' utɨka'tane rɨ, ka'pon amʉ' uya makoi yen, tʉusauro'sen pen ka'pon nee'pʉ Sises piya'. 33 Mɨrɨpan enpa'kasa' iya a'tai, isaurokʉ'pʉ. Ipan pe rɨ ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Serɨ waraino e'kupʉ ensa' pʉra rɨ iyesi wapiya Esuwerʉ po!” ta'pʉ to' uya. 34 E'tane Pari'si amʉ' uya ta'pʉ, “Makoi amʉ' epuru winɨ makoi amʉ' enpa'kapɨtʉ iya,” ta'pʉ to' uya. 35 Sises utɨpɨtʉ'pʉ tanporon eke iwa ton pata yau'ne, mɨrɨpan uya ka'pon amʉ' enupa'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau'ne. Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei ekama'pʉ iya, mɨrɨpan uya tanporo ka'pon amʉ' epi'tɨpɨtʉ'pʉ ti'tui' pʉra paran pɨ' takuru'ke te'san. 36 Tu'kan kon ka'pon amʉ' ensa' tʉuya a'tai, to' pɨ' isentu'ma'pʉ, apʉne pʉra ipan pe rɨ usewankaman pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tiwano' kon pe to' epika'tɨ poken pʉra rɨ to' esi pɨ'. To' esi'pʉ karimeru amʉ' ipa'simanin pʉnon kon kasa. 37 Mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Eke pe rɨ umɨ yau kiyari akʉ'pʉsa' tanʉnsen man e'tane, tu'ke pʉra tʉrawaso amʉ' amʉranʉ'nin nan esi. 38 Umɨ esa' ekama'potɨ', ka'pon amʉ' enno'to' pe iya kiyari akʉ'pʉsa' anʉmʉ amʉranʉ'nin nan pe,” ta'pʉ iya.

Ma'siu 10

1 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ iya tʉpiya', mɨrɨpan kon repa'pʉ iya ɨri a'kwarʉ pa'kato' meruntɨrʉ ke, ti'tui' pʉra rɨ paran ton pɨ' takuru'ke'ne te'san nɨrɨ epi'tɨpɨ'nin nan pe. 2 Pʉsamoro na'ne' 12 kaisaron kon enno'sa' kon ese' ton: wapiya Saiman (Pi'ta tukai' tesa'sen), iyakon Anturu; Isens, Sepiti mu, mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon Isaan; 3 Piri', mɨrɨ awonsi'kɨ Pa'taramiu; Tamas, mɨrɨ awonsi'kɨ Ma'siu, Roman kopʉnaai ena' use'man nɨto' amʉranʉ'nin; Isens (Arʉ'piyas mu), mɨrɨ awonsi'kɨ Tatiyas; 4 Saiman, Usera' tukai' tesa'sen; mɨrɨ awonsi'kɨ Isutas Eskariya', eparankanin pe iyesi'pʉ na'ne'. 5 Pʉsamoro 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ iya to' tauro'kai' se kasa: “Esuwerʉ amʉ' ton pen nɨ ka'pon amʉ' piya' kʉtɨtʉu, mɨrɨ pe pʉra kepa'katʉu Sameriya pata ton ya' rɨ. 6 E'tane Esuwerʉ amʉ' piya' entantɨ', karimeru utano'masa' waraino kon piya'. 7 Ɨutɨ kon pe rɨ, serɨ itekare mekamatʉi': ‘A'ko pe Papa e'to' esa' wannɨ pe man,’ tukai'. 8 Takuru'kenan kon ka'pon amʉ' mepi'tɨtʉi', iyeri'sa' kon nɨrɨ ka'pon amʉ' mi'mʉ'sa'kapɨ'tʉi'. Ere' pɨ' te'san mepi'tɨtʉi', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri a'kwarʉ ton menpa'kapɨ'tʉi'. Te'mai' pʉra eposa' auya'nokon kasa rɨ, te'mai' pʉra mʉtʉtʉi'. 9 Korʉ, sirʉpa, ka'pa rɨ kʉsatʉu ɨpokʉrʉʉi kon yau; 10 paiki, sapato, teke'sen, mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke ipona ɨpon kon kʉsatʉu aya'kɨrɨ'nokon, apʉne pʉra tʉrawaso amʉ' pe ɨwesi kon, mɨrɨ epe'pʉ rɨ eporo auya'nokon,” ta'pʉ iya. 11 Sises uya ta'pʉ, “Eke iwa pata ya' ɨutɨ kon a'tai, wakʉ pe tiwʉ' kon ta' ɨyereutanʉ'nin kon mɨnentʉi'. Itiwʉ' tau me'tʉi' inɨmɨ auya'nokon pona rɨ. 12 To' iwʉ' ta' ɨyewomʉ kon a'tai, ‘Miyarɨ,’ mʉkatʉi'. 13 To' uya ɨyereutanʉkʉ kon a'tai, tɨwɨ ‘Miyarɨ,’ ta'pʉ auya'nokon nɨ ne'nonkai to' pona. Mɨrɨ kupʉ to' uya pʉra iyesi a'tai ɨpɨ'nokon, mʉna'potʉi' to' piyapai. 14 Ɨnʉ' uya rɨ wakʉ pe ɨyereutanʉkʉ kon pʉra iyesi yau, mɨrɨ pe pʉra amaimu kon eta to' uya pʉra iyesi yau, a'ta kon mʉtɨutɨpɨ'tʉi' mɨrɨ pata nɨmɨ auya'nokon a'tai. 15 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, Satan mɨrɨ awonsi'kɨ Komora uya imoronka poken parɨ iye'to' oton eseru aimenka weyu a'tai mɨrɨ pata uya imoronka entai iye'tane,” ta'pʉ iya. 16 Sises esi'pʉ miyarɨ rɨ 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton auro'ka pɨ'. Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨyennoko uya 'nokon serɨ ɨri ton ka'pon amʉ' koro'ta', karimeru ennoko kasa ɨsɨ ton, ene amʉ' koro'tau. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', emepoke' pe me'tʉi' ɨkʉi kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ pe pʉra wako'wa kasa me'tʉi'. 17 Tenu ke nɨrɨ me'tʉi' ka'pon amʉ' pɨ'; to' uya ɨtʉto' oton kon mɨrɨ pata epuru ton ena'. To' uya nɨrɨ ayari'po'pɨ'to' oton kon mɨrɨ tʉusenupato' kon iwʉ' tau'ne. 18 To' uya ayato' oton kon mɨrɨ kopʉna mɨrɨ awonsi'kɨ kin amʉ' piya' urɨ wenai, urɨ ekama kon pa Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen pɨ'. 19 E'tane kɨsewankamatʉu to' uya aya'sisa' kon a'tai, ɨ'rɨ ta uya, nai kasa ta uya tukai'. Mɨrɨ a'tai, amaimu'tɨ uya 'nokon mɨrɨ. 20 Ɨmɨrɨ'nokon pe ausaurokʉ kon pen mɨrɨ, e'tane ɨkʉipʉnʉ kon A'kwarʉ usauro'to' oton mɨrɨ ayawɨrɨ'nokon. 21 “Eri'nɨto' ya' tʉrui eparankato' oton iyakon uya, ikʉipʉnʉ uya nɨrɨ tʉmʉre; mɨrɨ kasa rɨ marɨ, mʉre amʉ' enato' oton tʉsan kon amʉ' ewa'noma pɨ' to' eri'to' ya' to' tʉrʉ pɨ'. 22 Urɨ wenai tu'kan kon ka'pon amʉ' uya ɨyewaruma'tɨto' oton kon, e'tane kʉrɨ rɨ pana' pe ne'mʉ'sa'kayai'ne' iu'matʉ pona rɨ epika'tɨto' oton mɨrɨ. 23 To' uya pata yau ɨkota'ma kon a'tai, tʉron nɨ pata ya' mapʉrʉntʉi'. I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, Esuwerʉ amʉ' pata ton awɨrɨ ɨutɨto' kon i'ma'kasa' auya'nokon pʉra iye'tane Ka'pon, Papa winon uye'to' oton,” ta'pʉ iya. 24 Sises uya rɨ ta'pʉ, “Tʉusenupasen esi pʉra iyesi tʉti'saai entai, mɨrɨ pe pʉra ipoitorʉ pe te'sen tesa' entai. 25 Tʉusenupasen e'to' pe iyesi tʉti'saai kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ kanan tesa' kasa rɨ. Ɨutɨ esa' pe te'sen esakʉ pe iyesi yau Pirɨsipupʉ tukai', mɨrɨ entai kuru rɨ si to' uya itiwʉ' tawon kon esakʉ! 26 “Mɨrɨ pɨ', to' pɨ' kenari'nʉntʉu. Ɨ'rɨ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ iwapu'tɨsa' te'nɨponkasen pen, mɨrɨ pe pʉra onansa' i'tu pʉra te'sen. 27 Ewarupɨ yau kanpana'tɨyatʉi'ne' ekamatɨ' wʉi nai; apana kon ya' ɨyetarerumʉ'pʉ kon ekamatɨ' ɨutɨ nakapu ponsi'kɨ. 28 Ɨpun kon wɨnin nan pɨ' kenari'nʉntʉu, aya'kwarʉ kon wɨnin nan pen nɨ pɨ'. E'tane ru'ku, kʉrɨ pɨ' enari'nʉntɨ', asa'rɨ rɨ marɨ ɨpun mɨrɨ awonsi'kɨ aya'kwarʉ wɨnin pɨ' ekota'man nɨto' yau. 29 Asa'ron kon pe' toron amʉ' tekʉrʉpo'pomasan pen tikin nan pʉrata punu'pɨ kaisa rɨ? E'tane tikin nan nɨ to' tonpa uta'mo'ka pen mɨrɨ non pona ɨkʉipʉnʉ wanmʉra. 30 A'pai i'po' tu'kanoro esi tanporo i'tusa' pe. 31 Mɨrɨ wenai, kenari'nʉntʉu, i'nʉnkena' ton ɨmɨrɨ'nokon, tu'kan kon toron amʉ' entaino kon. 32 “Ɨnʉ' rɨ uyekamayai'ne', ‘I'nai rɨ iyesi tukai',’ ka'pon amʉ' rau, urɨ uya rɨ nɨrɨ ekama, ‘I'nai rɨ iyesi tukai',’ ukʉipʉnʉ, Epʉn pon rau. 33 E'tane ɨnʉ' rɨ, unonkayai'ne' ka'pon amʉ' rau, urɨ uya rɨ nɨrɨ inonka mɨrɨ ukʉipʉnʉ, Epʉn pon rau. 34 “Serɨ non pona tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ne'sa' uya tukai' ke'tʉu,” ta'pʉ Sises uya. “Tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ne'se'na uye'sa' pen, e'tane supara ne'sa' uya. 35 Apʉne pʉra uye'sa' rɨ tasa': “‘warawo' era'tɨto' pe tʉkʉipʉnʉ ewa'noma pɨ', uri'san tʉsan ewa'noma pɨ', ipa'se tewo'pʉ ewa'noma pɨ'— ka'pon eyaton pe itiwʉ' tawon kon nɨ enato' oton,’” tawon. 37 Sises uya ta'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ rɨ tʉkʉipʉnʉ, tʉsan i'nʉnkanin urɨ i'nʉnka tʉuya entai esi mɨrɨ upoitorʉ ye' pe pʉra rɨ. Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉmu, mɨrɨ pe pʉra tensi i'nʉnkanin urɨ i'nʉnka tʉuya entai esi mɨrɨ upoitorʉ ye' pe pʉra rɨ, 38 mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ tʉkurusukuui tanʉnse upɨkɨrɨ ɨtɨpai pʉra na'ne' esi uiwano' pe pʉra. 39 Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉuko'manto' eporo pɨ' na'ne' uya tʉuko'manto' nonka rɨ mɨrɨ. Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉuko'manto' nonkanin nʉ'pʉ uwenai uya tʉuko'manto' epoto' oton mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 40 Sises uya ta'pʉ miyarɨ rɨ, “Kʉrɨ ayanʉnyai'ne' uya uyanʉmʉ rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ uyanʉnyai'ne' uya kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ anʉmʉ. 41 Ɨnʉ' uya Papa Maimu anin ereutanʉ'sa' a'tai, Papa Maimu anin pe iyesi pɨ' uya itepe'pʉ tonpa eporo mɨrɨ tepe'pʉ eporo iya a'tai. Ɨnʉ' uya rɨ ipokena' ka'pon ereutanʉ'sa' a'tai, ipokena' pe iyesi pɨ', kʉrɨ rɨ uya rɨ ipokena' ka'pon epe'pʉ tonpa eporo mɨrɨ tepe'pʉ eporo iya a'tai. 42 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya pʉsamoro sepa' nan nʉ'kwɨ rɨ o'pa yau komi' tuna ke rʉ'kwɨ rɨ, apʉne pʉra upoitorʉ pe to' esi pɨ', i'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, tepe'pʉ nonka iya pen kuru rɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya.

Ma'siu 11

1 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton auro'ka tʉpo, Sises utɨ'pʉ mɨrɨ pata apai itekare ekamai' mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' enupai' Kiyarari po'nan pata ton yau. 2 Isaan Pa'tes uya etasa' a'tai pariki'si tawonsi'kɨ Kʉrai nʉkupʉnʉ, tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ iya 3 ekama'popɨ'se'na, “Ɨmɨrɨ pe' kʉrɨ rɨ tʉuye'ton ta'pʉ rʉ'pʉ ipɨ', tʉron nɨ rɨ katɨ uyepʉ enupɨkɨrɨ ina e'to' nai?” tukai'. 4 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Enna'potɨ', ɨneta'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnene'pʉ kon ekamatantɨ' Isaan pɨ'; 5 tenku'na' nan enasa' man ennin nan pe; ise'mesa' kon enasa' man tʉusasan pe; erekʉ'pa' nan usepi'tɨsa' man; etanin nan pen enasa' man etanin pe; eke' amʉ' e'mʉ'sa'kasa' man, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ itekare usekamasa' man entu'manin nan pana ya'. 6 Pori' pe ka'pon esi mɨrɨ tʉuta'mo'kasen pen unkupʉnʉ uriya',” ta'pʉ Sises uya. 7 Isaan poitorʉ ton enna'po koro'tau, Sises epiya'tɨ'pʉ anpisin auro'ka pɨ' Isaan pɨ', “Ɨ'rɨ ense'na ɨutɨ'pʉ kon rɨmono' ta'? Wana' rɨ ari'ma a'setun uya ense'na? 8 Mɨrɨ pe pʉra iyesi yau, ɨ'rɨ ken ense'na ɨutɨ'pʉ kon? Wakʉ pe katɨ ka'pon epontɨpɨ'sa' ense'na? Kane. Kamoro rupɨ ton nin esi mɨrɨ epe'kena' ton ipon ton esi kin iwʉ' tawon kon. 9 Ɨ'rɨ kuru ken ense'na ɨutɨ'pʉ kon? Pu'kena' katɨ? Ewai' apana'tɨ uya 'nokon, pu'kena' entaino rɨ. 10 Pʉse rɨ sa'ne si kʉrɨ rɨ ko iye'menukasa' itekare usauro'sa' rʉ'pʉ ipɨ': “‘Umaimu ekamanin ennoko uya mɨrɨ arawɨrɨ, ɨye'ma konekanin pe awapiya,’ ta'pʉ rʉ'pʉ ipɨ',” ta'pʉ iya. 11 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, kamo uri'sami'si amʉ' nentunʉkʉ'san koro'tau pʉra iyesi mɨrɨ eke Isaan Pa'tes entaino; mɨrɨ e'tane, kʉrɨ aiko pe te'sen Epʉn po esa' wannɨ pe e'nɨto' yawon esi eke pe Isaan entai. 12 Isaan Pa'tes weyu rʉ'pʉ si'kɨrɨ serɨ pʉ'kʉ pona, Epʉn po esa' wannɨ pe e'nɨto' uta'tu'man pɨ' man meruntɨ pe, mɨrɨpan a'si pɨ' meruntɨ ton ka'pon amʉ' man. 13 Tanporon kon nɨ pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main usenupan nɨto' ipɨ' uya Papa Maimu ekama'pʉ, Isaan Pa'tes uyepʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 14 Serɨ si to' maimu anapurɨpai ɨwesi kon yau, Isaan nɨ si kʉrɨ rɨ Iraisa uyepʉ tasa' rʉ'pʉ ipɨ'. 15 Kʉrɨ rɨ tʉpana ke na'ne' tɨwɨ netai,” ta'pʉ Sises uya. 16 Sises uya kanan takaa'pʉ, “Ɨnʉ' yan kasa to' esi tukai' serɨ a'taino kon ekama uya? Mʉre amʉ' ereutapɨ'sa' kʉrʉpo'po pata'se' yau na'ne' tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'san tʉron kon pɨ' kasa to' esi: 17 “‘Sarakuwa turunpa'pʉ ina uya, e'tane aumanʉnsa' kon pʉra iyesi. Eke' eremu pɨ' ina userenka'pʉ, e'tane tʉuta'kwarʉkai' aukaransa' kon pʉra iyesi,’ tawon nan kasa. 18 Apʉne pʉra Isaan uyee'pʉ iyenta'na mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ ensi iya pʉra, mɨrɨpan pɨ', ‘Makoi esi iyau,’ ta'pʉ to' uya. 19 Ka'pon, Papa winon uyee'pʉ tenta'nasen nɨ waain ensinin nɨ, mɨrɨpan pɨ', ‘Eke pe tenta'nasen, te'taripasen,’ ta'pʉ ipɨ'. ‘Pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan nɨ tonpa pe iyesi,’ ta'pʉ to' uya. E'tane Papa pu'ketʉ usi'tu mɨrɨ i'napai rɨ inkupʉnʉ pɨkɨrɨ,” ta'pʉ iya. 20 Mɨrɨ a'tai, Sises usaurokʉ'pʉ ka'pon amʉ' pata yau to' eno'ma pe, eke Papa tʉrawasooi kupʉ'pʉ tʉuya yau'ne, apʉne pʉra tʉmakooi kon apai to' era'tɨ kasa pʉra. 21 “Ɨsɨ sɨ, Korasin pon kon! Ɨsɨ sɨ, Pe'saita pon kon! Ɨ'koro'tau'nokon ne'ku'ai'ne' eke Papa tʉrawasooi e'ku'sa' pe iyesi yau Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan pon kon koro'tau, pena rɨ to' era'tɨ'pʉ nesii'no tʉmakooi kon apai. To' epontɨpɨ'sa' esi'pʉ nesii'no isa'ka'si ya', urumɨrʉ'pʉ yau to' nesii'no. 22 E'tane apana'tɨ uya 'nokon Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan pon kon uya parɨ imoronkato' oton eseru aimenka weyu e'seposa' a'tai ɨmɨrɨ'nokon entai. 23 Ɨmɨrɨ'nokon, Ka'paneyan pon kon, autanʉnto' oton kon pe' ka'takʉi'? Kane! I'na' auta'mo'kato' oton kon mɨrɨ ta'mu kenan pen nɨ ya'. Ɨ'koro'tau'nokon ne'ku'ai'ne' eke Papa tʉrawasooi e'ku'sa' pe iyesi yau Satan po, moro rɨ mɨrɨ pata nesii'no serɨ pʉ'kʉ pona rɨ. 24 E'tane pʉra rɨ ekama uya ɨpɨ'nokon, Satan pon kon uya parɨ imoronkato' oton eseru aimenka weyu e'seposa' a'tai ɨmɨrɨ'nokon entai,” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ, “Kanyapurɨpɨ'ai', Papai, Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non Epuru, apʉne pʉra serɨ ton onansa' auya pɨ' pu'kena' ton mɨrɨ awonsi'kɨ isenupasa' kon piyapai, mɨrɨpan enpoikasa' auya pɨ' aiko ton mʉre amʉ' ena'. 26 Ewai' Papai, serɨ ku'sa' auya i'se ɨwe'to' awɨrɨ pori' pe ɨku'nin pe iyesi pɨ',” ta'pʉ iya. 27 Tʉwɨpʉrema tʉpo, ka'pon amʉ' auro'ka pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ. “Tanporon nɨ esi ukʉipʉnʉ nʉnonka'pʉ pe uyena'. Ɨnʉ' uya rɨ imu i'tu pʉra iyesi, e'tane ikʉipʉnʉ uya rɨken i'tu. Ɨnʉ' uya rɨ ikʉipʉnʉ i'tu pʉra iyesi, e'tane imu uya rɨken i'tu mɨrɨ awonsi'kɨ kamo nɨrɨ imu na'ne' e'to' ɨnenpoikapai itena' ton,” ta'pʉ iya. 28 “Ɨsi'tɨ' ɨmɨrɨ'nokon iseta'kasa' kon, e'tape'ne' esa' pe te'san, ɨumoronkapʉ kon pa ɨku'to' kon pe uya. 29 Uwari'sarʉ apon anʉntɨ' ɨpona'nokon, ɨusenupa kon pa upɨ', ɨsɨ pen nɨ urɨ, mɨ pe te'ku'sen pen nɨ uyewan yau, aya'kwarʉ kon umoronka'to' eporo kon pa. 30 Wakʉ rɨ mɨrɨ uwari'sarʉ apon, mɨrɨ awonsi'kɨ uwari'sarʉ esi asi'ono pe,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 12

1 Mɨrɨ a'tai, Sises utɨ'pʉ a'nai' e'kwa nawɨrɨ Sapa' a'tai. Ipoitorʉ ton esi'pʉ iwan pe, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ a'nai' e'suruupɨ'sa' i'kwɨ'pɨtʉ pɨ', mɨrɨpan kon uya ɨku'pʉ. 2 Pari'si amʉ' uya serɨ e'kupʉ ensa' a'tai, Sises pɨ' ta'pʉ to' uya, “Apʉne enkɨ, ɨpoitorʉ ton uya Main uya tʉku'sen pen Sapa' a'tai tasa' rʉ'pʉ kupʉ,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 3 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Kin Tepi' nʉkupʉ'pʉ pe' etasa' auya'nokon pʉra nai, tʉpoitorʉ ton pokon pe iwan pe tesi kon a'tai? 4 Iyewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' tʉtonpa ton pokon pe mɨrɨpan kon uya ipʉremasa' pʉreti ɨku'pʉ, to' nʉkupʉnʉ tasa' pen nɨ Main uya e'tane. Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan yu pe rɨken te'sen ɨku'pʉ to' uya. 5 Mɨrɨ rɨken pe pʉra, ene auya'nokon pʉra pe' iyesi Main yau Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan uya Papa iwʉ' tau Sapa' a'tai Main i'kwɨtʉ'pʉ te'tʉrawasoma kon winɨ, e'tane wakʉ pe rɨ to' esi? 6 “Ɨpɨ'nokon ekama uya serɨ; moro rɨ iyesi serɨ yau eke pe te'sen Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' entaino. 7 I'tusa' auya'nokon pe iyesi yau ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ main esi tukai', ‘Ɨsentu'kena' pe ɨwesi kon i'se esi, o' ke ɨuse'ma kon i'se esi pen,’ tawon, wakʉ ton nɨ eno'masa' auya'nokon nesii'no pen. 8 Apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon esi Sapa' Epuru pe rɨ,” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨ apai tʉutɨi', itɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta'. 10 Mɨrɨ yau, itemiyatʉ aipʉtasa' amʉrasa' ka'pon esi'pʉ. Sises eseru'tɨto' pe tʉuya'nokon, mɨrɨ yawon kon ka'pon amʉ' uya ekama'po'pʉ, “Main awɨrɨ pe' e'nɨ pe iyesi mɨrɨ, Sapa' a'tai ka'pon epi'tɨsa' a'tai?” ta'pʉ to' uya. 11 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Karimeru esa' pe ɨwesi kon yau mɨrɨpan uta'mo'ka yau akasa' ya' Sapa' a'tai, ta'sii' pe' anʉmʉ auya'nokon pen? 12 Ka'pon esi i'nʉnkena' pe karimeru entai. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Sapa' a'tai ka'pon pika'tɨsa' esi Main awɨrɨ e'nɨ pe rɨ,” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨpan a'tai, “Ɨyemiyatʉ ɨnka',” ta'pʉ Sises uya ka'pon pɨ', mɨrɨpan uya temiyatʉ ɨnka'pʉ, mɨrɨpan enna'po'pʉ tesi'pʉ ya', itemiyatʉ ratoi kasa rɨ marɨ. 14 E'tane si Pari'si amʉ' epa'kasa' utɨ'pʉ, mɨrɨpan kon ekoneka'pʉ iwɨto' tʉuya'nokon pɨ'. 15 Sises uya Pari'si amʉ' ekonekasa' i'tusa' a'tai, itɨ'pʉ mɨrɨ pata apai. Tu'kan kon ka'pon amʉ' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ, mɨrɨ yau to' koro'tau takuru'kena' nan esi'pʉ, mɨrɨpan kon epi'tɨpɨtʉ'pʉ iya. 16 To' panama'pʉ iya tʉron kon pɨ' kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ ta to' uya namai' tʉpɨ'. 17 Serɨ kupʉ'pʉ iya pu'kena' Aisaya yai Papa usaurokʉ'pʉ uta'ku'tɨto' pe: 18 “Upoitorʉ pe, unanʉmʉ'pʉ pʉse rɨ. Ipan pe uni'nʉnkanʉ, mɨrɨpan pɨ' epori'ma. Uya'kwarʉ ennoko uya mɨrɨ ipona, mɨrɨpan uya wakʉ pe e'nɨ eseru ekamato' oton tanporon kon ka'pon amʉ' pɨ'. 19 Mɨrɨpan usauro'to' oton ama'ai; eke pe asanta tau isauro'to' oton pen. 20 Iye'sekeukasa' wana' i'kwɨtʉ iya pen, mɨrɨ awonsi'kɨ usenkʉ'nɨ poken te'sen apo' enkʉ'nʉkʉ iya pen, wakʉ ena itentai pʉ'kʉ pona rɨ. 21 Itese' yau tanporon kon ka'pon amʉ' uya te'ku'to' kon tʉto' oton,” tawon. 22 Mɨrɨ yau, tʉron kon ka'pon amʉ' uya makoi yen ka'pon nee'pʉ Sises piya'. Kʉrɨ rɨ ka'pon esi'pʉ tenku'nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusauro'sen pen. Mɨrɨpan epi'tɨ'pʉ Sises uya makoi a'kwarʉ tenpa'kai', mɨrɨpan enasa' esi'pʉ tʉusauro'sen pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ennin pe. 23 Mɨrɨ a'tai, ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Tepi' pa rʉ'pʉ pe pe' iyesi serɨ, itenupɨkɨrɨ e'nɨto' Me'saya?” ta'pʉ to' uya. 24 E'tane Pari'si amʉ' uya serɨ etasa' tʉuya'nokon a'tai, “Pirɨsipupʉ, makoi amʉ' epuru uya tʉpika'tɨi' makoi amʉ' enpa'kapɨtʉ pʉse rɨ uya mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 25 Sises uya to' usenuminkato' i'tusa' esi'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Tanporo esa' wannɨ pe te'san epantakapɨ'sa' a'tai ɨsewa'nomai' tiwano' kon pe rɨ, to' uma'ta mɨrɨ; pata mɨrɨ pe pʉra ɨsiwʉ' tawon kon ka'pon amʉ' epantakapɨ'sa' a'tai ɨsewa'nomai' tiwano' kon pe rɨ uko'mamʉ pen nɨ mɨrɨ. 26 Mɨrɨ kasa si iyesi Se'tan uya Se'tan nɨrɨ enpa'kasa' a'tai, tiwano' pe rɨ iyepantakasa' pe iyesi ɨsewa'nomai'; mɨrɨ kasa iyesi a'tai, nai kasa ken Se'tan e'to' itesa' pe uko'mamʉ? 27 Mɨrɨ awonsi'kɨ makoi amʉ' enpa'ka uya pe iyesi yau Pirɨsipupʉ ke, ɨnʉ' ke ken ɨpoitorʉ kon to' enpa'kanin nan? To' nin si esi mɨrɨ ɨyeseru kon aimenkanin nan pe. 28 E'tane makoi amʉ' enpa'ka uya pe iyesi yau Papa A'kwarʉ ke, Papa e'to' esa' wannɨ pe nin si uye'sa' mɨrɨ ɨpona'nokon. 29 “Mɨrɨ pe pʉra kanan, nai kasa ɨnʉ' rɨ ewomʉ pana'pan iwʉ' ta' itapuruui ton ase'na? Wapiya auronpɨ'sa' a'tai rɨ nin iye'kupʉ. Mɨrɨ a'tai nin itimamin arɨ iya itiwʉ' tapai. 30 “Kʉrɨ rɨ ka'pon utonpa pe pʉra na'ne' esi mɨrɨ uyeyaton pe; kʉrɨ rɨ amʉranʉkʉ iya pʉra na'ne' uya'kɨrɨ uya, ita'nʉkʉ mɨrɨ. 31 Ekama uya ɨpɨ'nokon, tanporon nɨ makoi mɨrɨ awonsi'kɨ Papa sapema pe isauro'sa' kon ka'pon amʉ' pɨ' rɨ usentu'man, e'tane Iya'kwarʉ sapema pe isauro'sa' kon pɨ' usentu'man pen nɨ. 32 Ɨnʉ' rɨ Ka'pon, Papa winon pɨ' ewa'noma pe isauro'sa' rʉ'pʉ pɨ' usentu'man, e'tane ewa'noma pe Wakʉ A'kwarʉ pɨ' isauro'sa' rʉ'pʉ pɨ' usentu'man pen nɨ, serɨ a'tai'ne mɨrɨ pe pʉra serɨ entawon a'tai'ne rɨ. 33 “Wakʉ pe yʉi iku'kɨ; mɨrɨ a'tai, wakʉ pe iteperu esi mɨrɨ. Mɨrɨ pe pʉra, ɨri pe yʉi iku'kɨ; mɨrɨ a'tai, ɨri pe rɨ iteperu esi mɨrɨ, apʉne pʉra yʉi usi'tu mɨrɨ iteperu winɨ. 34 Ɨmɨrɨ'nokon ɨkʉi munkɨ ton! Nai kasa ɨmɨrɨ'nokon ɨri pe te'san usaurokʉ wakʉ pe? Apʉne pʉra ɨyewan kon epe'tɨsa' apaino kuru enpa'ka auya'nokon mɨrɨ anta kon yai. 35 Wakʉ ka'pon uya wakʉ ton enpa'ka mɨrɨ wakʉ usentɨsa' tʉyau, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ka'pon uya ɨri enpa'ka mɨrɨ ɨri usentɨsa' tʉyau. 36 Serɨ ekama uya ɨpɨ'nokon, Papa uya ka'pon amʉ' aimenkato' oton tanporon nɨ tʉusenuminkai' pʉra rɨ to' usauro'sa' rʉ'pʉ pɨ'. 37 Wakʉ amaimu kon winɨ ayanʉnto' oton kon, ɨri amaimu kon winɨ ɨyeno'mato' oton kon,” ta'pʉ Sises uya. 38 Mɨrɨ a'tai, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, eke Papa tʉrawasooi ɨi'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ auya ɨnenpai ina man,” ta'pʉ to' uya. 39 To' maimu eikʉ'pʉ iya, “Ɨri ton mɨrɨ awonsi'kɨ iyemari'masa' ekumankanin nan ka'pon amʉ' uya eke Papa tʉrawasooi i'tuto' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ ekama'po. Ikupʉ uya pen e'tane Isona, pu'kena' pɨ' i'tuto' ipɨ' rʉ'pʉ rɨken kupʉ uya. 40 Apʉne pʉra Isona esi'pʉ osorʉwau wʉi mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwau ewarupɨ nɨrɨ eke moro' ewan yau. Mɨrɨ na'ne' kasa, Ka'pon, Papa winon uko'manto' oton osorʉwau wʉi mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwau ewarupɨ non ewan yau. 41 Ka'pon amʉ' Ninipa pon kon e'mʉ'sa'kato' oton eseru aimenka weyu a'tai serɨ a'taino kon pokon pe to' eno'ma pe; apʉne pʉra to' era'tɨ'pʉ tʉmakooi kon apai Isona uya itekare ekama pɨ'. Serɨ pe eke Isona entaino man serɨ yau. 42 Kwin, wʉi enu uye'to' kamisi winon e'mʉ'sa'kato' oton eseru aimenka weyu a'tai serɨ a'taino kon pokon pe to' eno'ma pe; apʉne pʉra iye'sa' wenai non u'matʉ apai Saraman pu'ketʉ etase'na. Serɨ pe eke Saraman entaino man serɨ yau,” ta'pʉ Sises uya. 43 “Makoi a'kwarʉ epa'kasa' a'tai ka'pon apai, itɨ mɨrɨ tʉ'kenan pata ya'. Tereutato' yau warinpa pɨ', mɨrɨpan eporo iya pʉra iyesi. 44 Mɨrɨ a'tai, ‘Enna'po serɨ ɨutɨ unnɨmɨ'pʉ ta',’ ta iya. Iye'sa' a'tai, eporo iya itawon pʉra, wakʉ pe akorokasa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ikonekasa' pe. 45 Mɨrɨ a'tai, itɨ 7 kaisaron kon a'kwarʉ ton ɨri ton kuru tentaino kon nepʉ iya ta'kɨrɨ, mɨrɨpan kon ewomʉ, to' uko'mamʉ mɨrɨ yau. Mɨrɨ a'tai, pʉse rɨ ka'pon esi mɨrɨ ɨri pe kuru wapiya tesi'pʉ entai. Mɨrɨ na'ne' kasa, ɨmɨrɨ'nokon ɨri pe nʉko'manyai'ne' nan serɨ a'taino kon e'to' oton,” ta'pʉ iya. 46 Anpisin auro'ka pɨ' Sises esi koro'tau rɨ marɨ, isan mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon non e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ pʉroroi po. Iya'kɨrɨ asauro'pai to' esi'pʉ. 47 Ka'pon uya ipana'tɨ'pʉ, “Asan mɨrɨ awonsi'kɨ ayakon non e'soto'pɨ'sa' man pʉroroi po. Ayauro'kapai to' esi,” ta'pʉ iya. 48 Eikʉ'pʉ iya, “Ɨnʉ' si usan? Ɨnʉ' yan si uyakon non?” ta'pʉ iya. 49 Tʉpoitorʉ ton enusimai'ma ta'pʉ iya, “Pʉsamo nin usanon mɨrɨ awonsi'kɨ uyakon non. 50 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ ukʉipʉnʉ, Epʉn pon e'to' i'se ku'nin esi mɨrɨ, uyakon pe, uparusi pe, mɨrɨ awonsi'kɨ usan pe,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 13

1 Mɨrɨ wʉi a'tai si, Sises epa'ka'pʉ ɨutɨ tapai, mɨrɨpan utɨsa' ereuta'pʉ parau ku'pɨri e'pi po. 2 Tu'ke kuru rɨ anpisin pe ka'pon amʉ' esi pɨ' tʉwoi, kanau ya' tekanwa'tɨi' iyereuta'pʉ ka'pon amʉ' e'tane a'mun po. 3 Mɨrɨ a'tai, tu'kan pɨ' rɨ to' auro'ka'pʉ iya panton yai. “Umɨ pɨ' te'sen utɨ'pʉ kiyari ye' pɨnse'na tʉpa'karakai'. 4 Ipa'karaka iya koro'tau, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ asanta ta'. Toron amʉ' uyee'pʉ, mɨrɨpan kon uya ɨku'pʉ. 5 Tʉron nɨ uta'pokʉ'pʉ tɨ' pe te'sen ya' eke pe pʉra te'sen non ya'. Iya'ta'pʉ inke pʉra, apʉne pʉra i'nau pʉra non esi ke. 6 E'tane wʉi enu enu'sa' a'tai, a'ne' pe ipuru'pʉ iya, mɨrɨpan aipʉta'pʉ apʉne pʉra imi' utɨpɨ'sa' pʉra iyesi wenai. 7 Tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ tikʉkenan nʉ'ta', mɨrɨpan ɨmɨ'nɨ'ta a'ta uya ɨwɨtanʉkʉ'pʉ. 8 Mɨrɨ e'tane rɨ, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ wakʉ non ya', mɨrɨpan epeta'pʉ 100 kaisarɨ rɨ, 60 mɨrɨ pe pʉra 30 kaisarɨ rɨ ite'kwa ipɨmɨ'pʉ entai rɨ. 9 Kʉrɨ rɨ tʉpana ke na'ne' tɨwɨ netai,” ta'pʉ Sises uya. 10 Ipoitorʉ ton uyee'pʉ ipiya' ekama'pose'na, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ka'pon amʉ' auro'ka auya panton yai?” ta'pʉ to' uya. 11 To' eikʉ'pʉ iya, “Ɨnʉ' ni'tunʉ pen nɨ ama'aino Papa e'to' esa' wannɨ pe i'tu kon pa ɨyena'nokon itʉsa', e'tane to' ena' itʉsa' pʉra iyesi. 12 Ɨnʉ' rɨ itesa' pe te'sen repa mɨrɨ miyarɨ rɨ, mɨrɨpan e'to' pe eke pe itesa' pe. Ɨnʉ' rɨ ɨ'rɨ esa' pen nɨ enapai imo'ka mɨrɨ itenawon nʉ'kwɨ rɨ. 13 Mɨrɨ pɨ' to' auro'ka uya mɨrɨ panton yai: “Ennin pe rɨ to' e'tane, to' uya ene pʉra iyesi pɨ'; etanin pe rɨ to' e'tane, to' uya eta mɨrɨ pe pʉra ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi pɨ'. 14 Pu'kena' Aisaya nekama'pʉ uta'ku'tɨsa' to' pɨ': “‘Eta pɨ' rɨ ɨwe'to' oton e'tane, ito'ka'nʉkʉ auya pʉra iye'to' oton; ene pɨ' rɨ miyarɨ rɨ ɨwe'to' oton e'tane, ento' auya oton pen. 15 Pʉsamoro ka'pon amʉ' ewan enasa' sa'man pe; to' uya eta pʉra rɨ iyesi tʉpana kon ke, tenu kon a'kopɨ'sa' to' uya, tenu kon ke to' uya ene nesii'no, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpana kon ke to' netai'no, tewan kon ke to' nʉto'ka'nʉkʉi'no, to' nera'tɨi'no, mɨrɨpan kon sepi'tɨi'no,’ tawon. 16 E'tane wakʉ pe ɨyenu kon esi mɨrɨ, apʉne pʉra ene iya pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ apana kon eta iya pɨ'. 17 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, tu'kan kon nɨ pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ ipokena' ton ka'pon amʉ' esi'pʉ menyatʉi'ne' ɨnenpai e'tane, to' uya ene'pʉ pen; mɨrɨ awonsi'kɨ metayatʉi'ne' ɨnetapai e'tane, to' uya eta'pʉ pen,” ta'pʉ Sises uya. 18 “Etatɨ' ɨ'rɨ ta e'kwa pe tʉpa'karakai' te'pɨnsen pantomʉ esi tukai': 19 Ɨnʉ' uya rɨ itekare eta a'tai Papa e'to' esa' wannɨ pe pɨ', e'tane ito'ka'nʉkʉ iya pʉra iyesi, Makoi uyepʉ itewan ya' ipa'karakasa' mo'kase'na. Serɨ esi ite' ipa'karakasa' asanta ta'. 20 Kʉrɨ rɨ ite' uta'po'sa' na'ne' tɨ' pona kasa esi ka'pon Main etanin nʉ'pʉ, mɨrɨpan uya inke pʉra anʉmʉ'pʉ pori' pe esii'ma. 21 E'tane imi' pʉra iyesi wenai, inke pʉra kuru itano'ma. Manenpanin mɨrɨ pe pʉra kota'manin uye'sa' a'tai Main wenai, inke pʉra kuru ita'mo'ka. 22 Kʉrɨ rɨ ite' ita'po'sa' rʉ'pʉ tikʉkenan nʉ'ta' esi mɨrɨ ka'pon Main etanin nʉ'pʉ, e'tane tʉusewankamasen wakʉ pe ɨko'manpai tesi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ imaminke' pe te'to' pɨ' tʉusenku'tɨsen. Mɨrɨ uya ɨwɨtanʉkʉ, tepetasen pe pʉra ikupʉ iya. 23 E'tane kʉrɨ rɨ ite' ita'po'sa' rʉ'pʉ wakʉ non ya' esi ka'pon Main etanin mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉ'nin nɨrɨ, mɨrɨpan epeta 100 kaisa rɨ'ne rɨ, 60 kaisa rɨ'ne rɨ, mɨrɨ pe pʉra 30 kaisa rɨ'ne rɨ ite'kwa ipa'karakasa' rʉ'pʉ entai,” ta'pʉ iya. 24 Sises uya tʉron nɨ panton ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ', “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi ka'pon tʉpa'karakai' wakʉ kiyari ye' pɨnnin nʉ'pʉ tʉmainarʉ yau kasa. 25 Ewarupɨ nau, kʉrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton e'nʉnsa' e'tane, iteyaton uyee'pʉ, mɨrɨpan uya wana' e' pɨmɨ'pʉ mɨrɨ rɨ umɨ yau, mɨrɨpan utɨ'pʉ. 26 Emennʉ'pʉ rɨ, kiyari ye' a'ta'pʉ epetan pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ e'tane, ipoitorʉ ton uya wana' e' a'tasa' ene'pʉ kiyari ye' koro'tau. 27 Ipoitorʉ ton utɨ'pʉ tepuru kon piya', mɨrɨpan kon uya, ‘Ina epuru, wakʉ sa'ne kiyari ye' pɨntai ina ko, ina apiyontɨ'pʉ auya awɨrɨ rɨ, e'tane nai awon wana' e' a'tasa'?’ ta'pʉ to' uya. 28 “To' epuru uya nin si, ‘Uyeyaton uya rɨ ipɨnsa' pe iyesi mɨrɨ,’ ta'pʉ to' pɨ'. “‘Wana' ken pe' nai' ina utɨ i'se me'an?’ ta'pʉ ipoitorʉ ton uya. 29 “E'tane, ‘Kane, wana' na auya'nokon koro'tau, iya'tai pʉra kiyari ye' kanan na auya'nokon esi,’ ta'pʉ to' epuru uya to' pɨ'. 30 ‘Tɨwɨ asa'rɨ rɨ nʉsemo'kai iteperu akʉ'pʉsa' anʉmʉ weyu e'seporo pona rɨ. Mɨrɨ a'tai, anʉnnin nan apiyontɨto' pe uya, wapiya kuru wana' nato' pe to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya auronpɨ'to' pe iyepo'tɨpɨ'to' pe, mɨrɨ tʉpo nin si to' uya a'nai' i'kwɨ'pɨ'to' pe, mɨrɨpan amʉranʉ'to' pe to' uya ui'kiyari iwʉ' ta',’ ta'pʉ itepuru uya tʉpoitorʉ ton pɨ',” ta'pʉ Sises uya anpisin ka'pon amʉ' pɨ'. 31 Tʉron nɨ panton ekama'pʉ Sises uya ka'pon amʉ' pɨ', “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi kiyari ye' mosta' itese' ena'pɨ, ka'pon nʉpɨmɨnʉ tʉmainarʉ yau kasa. 32 Mɨrɨ ena'pɨ esi aiko ton kuru tʉron nɨ ena'pɨ pokon pe i'tu a'tai, e'tane eke pe isemo'ka tʉron kon umɨ yau te'sen kiyari ye' entai, mɨrɨpan usemo'ka eke yʉi pe, toron amʉ' rɨ esi ipanta po'ne,” ta'pʉ Sises uya. 33 Mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ kanan panton ekama'pʉ Sises uya, “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi pʉrowa a'sarutanʉ'nin kasa, uri'san nanʉmʉnʉ, mɨrɨpan uya pʉrowa pokon pe eke pe iki'ma, tanporo ipun yau iyena pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya. 34 Sises uya tanporo serɨ ton ekama'pʉ ka'pon amʉ' anpisin ton pɨ' panton yai; ɨ'rɨ ke rɨ panton yai pʉra to' auro'ka iya pʉra iye'pɨtʉ'pʉ. 35 Serɨ kupʉ'pʉ iya, pena rɨ Papa nekama'pʉ pu'kena' yai uta'ku'tɨto' pe: “Panton yai ka'pon amʉ' auro'kato' uya oton, non ekoneka a'tai rɨ iye'so'nansa' rʉ'pʉ ekamato' uya oton,” tawon. 36 Mɨrɨpan uya anpisin ka'pon amʉ' nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ itau te'to' ɨutɨ ta'. Ipoitorʉ ton utɨ'pʉ iya'kɨrɨ, mɨrɨpan kon uya, “Apʉne, ɨ'rɨ ta e'kwa pe wana' umɨ yawon esi tukai' ekama',” ta'pʉ to' uya. 37 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Kʉrɨ wakʉ itena'pɨ pɨnnin nʉ'pʉ tʉpa'karakai' esi Ka'pon, Papa winon. 38 Umɨ esi ka'pon amʉ' serɨ non po te'san, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ kiyari ye' esi esa' wannɨ pe e'nɨ munkɨ amʉ'; wana' esi Makoi munkɨ amʉ' ekamanin pe, 39 mɨrɨ awonsi'kɨ eyaton, wana' pɨnnin nʉ'pʉ esi Makoi. Kiyari akʉ'pʉsa' anʉmʉ esi non weyu u'ma'sa' a'taino, kiyari anʉnnin nan esi inserʉ amʉ'. 40 “Wana' na mɨrɨ awonsi'kɨ ipo'tɨ kasa, mɨrɨ kasa si iye'to' oton pata weyu u'ma'sa' a'tai. 41 Ka'pon, Papa winon uya tinserʉʉi ton enno'to' oton serɨ non pona, mɨrɨpan kon uya ɨri ku'nin nʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtonpa kon e'makoima emapu'tɨnin nʉ'san amʉranʉ'to' oton Papa pata'se' yapai, 42 mɨrɨpan kon eno'mato' to' uya oton apo' ya'. Mɨrɨ yau, to' ukaranto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉyɨ kon kɨtɨtɨi'mato' oton to' uya. 43 E'tane ipokena' ton e'wei'tɨto' oton wʉi enu kasa tʉkʉipʉnʉ kon e'to' esa' wannɨ pe yau. Kʉrɨ rɨ tʉpana ke na'ne' tɨwɨ netai,” ta'pʉ Sises uya. 44 Miyarɨ rɨ ka'pon amʉ' enupa'pʉ Sises uya, “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi i'nʉnkena' mamin umɨ yau onansa' te'sen kasa. Mɨrɨpan eposa' ka'pon uya a'tai, iu'na'tɨkapʉ iya kanan, mɨrɨpan esi pori' pe, mɨrɨpan uya tanporo timamin kʉrʉpo'poma, mɨrɨpan epe'pʉ ke mɨrɨ non e'ma iya. 45 “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi epe'kena' mokon pun tʉne'manʉ ton warinpa kʉrʉpo'po pokon uya na'ne' kasa. 46 Mɨrɨpan eposa' tʉuya a'tai, itɨ tanporo timamin kʉrʉpo'pomai', mɨrɨpan epe'pʉ pʉrata ke mɨrɨ mokon pun e'mato' pe tʉuya. 47 “Se kasa kanan Papa e'to' esa' wannɨ pe esi punwe esi na'ne' kasa ka'pon amʉ' nʉtʉrʉnʉ parau ku'pɨri ka', mɨrɨpan kon uya ɨ'si'tau rɨ moro' amʉ' a'si. 48 Punwe epe'tɨsa' a'tai, to' uya ipi'sikʉ makʉi'. Tereutai', tansan pe te'san menkato' pe tʉuya'nokon pa'siki'ti ya', mɨrɨ awonsi'kɨ tansan pen ma'kɨrɨi'ma. 49 Serɨ kasa si iye'to' oton pata weyu u'ma'sa' a'tai. Inserʉ amʉ' uye'to' oton, mɨrɨpan kon uya ɨri ton ka'pon amʉ' menkato' oton ipokena' ton piyapai, 50 mɨrɨpan kon uya ɨri ton ka'pon amʉ' eno'mato' oton apo' ya'. To' ukaranto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉyɨ kon kɨtɨtɨi'mato' oton to' uya mɨrɨ yau,” ta'pʉ iya. 51 “Usaurokʉine' ipɨ' pe' mʉto'ka'nʉ'tʉu?” ta'pʉ Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ'. Mɨrɨ pɨ', “Ewai', ina uya ito'ka'nʉ'sa' man,” ta'pʉ ipoitorʉ ton uya ipɨ'. 52 Mɨrɨ pɨ' ta'pʉ iya, “Tanporon kon Main pɨ' enupanin usenupasa' Papa e'to' esa' wannɨ pe pɨ' esi mɨrɨ, ka'pon tiwʉ' tawon emenna' ton mɨrɨ awonsi'kɨ penaro' ton timamin enpa'kapɨ'nin kasa,” ta'pʉ iya. 53 Panton amʉ' i'ma'kasa' tʉuya a'tai, Sises utama'pʉ mɨrɨ apai. 54 Mɨrɨpan utɨ'pʉ tʉpata'se' ya'. Ka'pon amʉ' enupa pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ to' usenupato' iwʉ' tau. Mɨrɨpan kon usewansiuka'pʉ. “Nai yau si tʉpu'ketʉ eporo'pʉ iya tʉusauro'to' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpana'pano eke Papa tʉrawasooi ku'nin pe te'to' pe?” ta'pʉ to' uya. 55 “Kiya'pinta mu pen pe' pʉse rɨ? Meri pen pe' isan ese', mɨrɨ awonsi'kɨ Isens, Isose', Saiman, mɨrɨ awonsi'kɨ Isutas pokon pe' yakon non pen? 56 Mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo pʉra pe' iparusi ton nai upiyau'nokon? Nai yau ken si serɨ ton epopɨtʉ'pʉ iya?” ta'pʉ to' uya. 57 Mɨrɨpan kon ɨkɨnʉmʉ'pʉ ipɨ', e'tane Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ipata'se' yau rɨken mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton uya pu'kena' nama pʉra iyesi,” ta'pʉ iya. 58 Tu'ke eke Papa tʉrawasooi kupʉ Sises uya pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ yau, apʉne pʉra apurɨto' to' uya pʉra iyesi pɨ'.

Ma'siu 14

1 Mɨrɨ a'tai, kopʉna Era' uya ka'pon amʉ' nekamanʉ eta'pʉ mɨrɨ kupʉ Sises uya tukai'. 2 Mɨrɨpan uya ta'pʉ ka'pon amʉ' tʉpiyawon kon pɨ', “Isaan Pa'tes kʉrɨ rɨ. Iye'mʉ'sa'kasa' terikʉ'pʉ apai; mɨrɨ wenai, eke Papa tʉrawasooi kupʉ iya mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 3 Era' uya Isaan a'sisa' mɨrɨpan auronpɨ'sa' tʉsa' pariki'si ta' esi'pʉ, Eratiyas, Piri' takon no'pʉ wenai, 4 apʉne pʉra Isaan uya ta esi'pʉ ipɨ': “Main awɨrɨ ɨwesi pe pʉra iyesi kʉrɨ rɨ anʉnsa' auya na'ne',” ta. 5 Era' esi'pʉ Isaan ɨnwɨpai, e'tane iyenari'nʉmʉ'pʉ ka'pon amʉ' pɨ', apʉne pʉra Isaan i'tu to' uya pɨ' pu'kena' pe. 6 Era' uya tentu'pʉ weyu rʉ'pʉ kupʉ esi'pʉ iyenta'nato' mɨrɨ awonsi'kɨ Eratiyas mʉre umanumʉ'pʉ to' iwano' pe. Serɨ uya Era' kupʉ'pʉ ipan pe rɨ pori' pe, 7 mɨrɨ awonsi'kɨ, “Ɨ'rɨ rɨ ekama'po auya a'tai, ɨrepa uya kuru rɨ mɨrɨ,” tukai' isaurokʉ'pʉ. 8 Isan uya imaimu'tɨ'pʉ mɨrɨ ekama'pokɨ tukai', mɨrɨpan uya, “Isaan Pa'tes i'pai rʉ'pʉ ke urepakɨ serɨ yau parapi po,” ta'pʉ. 9 Kin upokoita'pʉ tʉusaurokʉ'pʉ pɨ' ipan pe, e'tane ikupʉ uya kuru mɨrɨ tasa' tʉuya rʉ'pʉ pɨ' enta'nai' tʉnkɨ'ma'san pana yai rɨ ikupʉ iya rɨ esi'pʉ, mɨrɨpan uya tʉsoisaai amʉ' apiyo'ma'pʉ inesakʉ'pʉ ku'to' pe to' uya, 10 mɨrɨpan kon uya Isaan i'pairʉka'pʉ pariki'si tau. 11 I'pai rʉ'pʉ nee'pʉ to' uya parapi po, mɨrɨpan kon uya itʉrʉ'pʉ uri'san ena', mɨrɨpan arɨ'pʉ iya tʉsan ena'. 12 Isaan poitorʉ rʉ'san uyee'pʉ, mɨrɨpan kon uya itekepu arɨ'pʉ iu'na'tɨto' pe tʉuya'nokon, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Sises pana'tɨi'. 13 Iye'ku'sa' rʉ'pʉ etasa' tʉuya a'tai, Sises ekanwa'tɨ'pʉ kanau ya', mɨrɨpan kon utɨ'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe tʉ'kena'pɨ ya'. Tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uya serɨ eta'pʉ, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ tʉ'ta kon po Sises pɨkɨrɨ pata ton apai'ne. 14 Sises ekanwakasa' uya tu'ke anpisin pe ka'pon amʉ' ensa' a'tai, ipan pe rɨ to' pɨ' isentu'ma'pʉ, mɨrɨpan uya rɨ to' koro'tau takuru'ke'ne te'san epi'tɨpɨtʉ'pʉ. 15 Ko'mamʉ pe rɨ iyenaka'tane, ipoitorʉ ton uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨnnon sa'ne serɨ pata ko, mɨrɨ awonsi'kɨ pata kanan uko'manka'sa'. Ka'pon amʉ' ipana'tɨ' tiwano' kon pe ti'kiyari kon epose'na to' utɨto' pe eke iwa ton pata pona'ne,” ta'pʉ to' uya. 16 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “To' kʉsenno'tʉu. To' a're'tɨtɨ',” ta'pʉ iya. 17 “Ina piyau 5 kaisaron nɨken itekiino pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon nʉ'kwɨ moro' amʉ' esi,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 18 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ moro' amʉ' ine'tɨ' uyena',” ta'pʉ iya. 19 Ka'pon amʉ' pɨ', “Ereutapɨ'tɨ' wana' pona'ne,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ tʉpo, 5 kaisaron itekiino pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ moro' amʉ' anʉmʉ'pʉ iya, mɨrɨpan uya tenu anʉmʉ'pʉ ka' winɨkʉi', mɨrɨpan uya pʉreti, moro' amʉ' i'kwɨ'pɨtʉi'ma tenki ta'pʉ Papa pɨ'. Mɨrɨ tʉpo, itʉrʉ'pʉ iya tʉpoitorʉ ton ena', mɨrɨpan ekamʉ'pʉ to' uya ka'pon amʉ' ena'. 20 Tanporon kon nɨ ka'pon amʉ' enta'na'pʉ ta'wetapɨ'se, mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton uya kiyari punu'pɨ e'nonkasa' ke 12 kaisaron pa'siki'ti arʉ'tɨ'pʉ. 21 Mɨrɨ yau si 5,000 e'to' airɨ warawoti'si amʉ' tu'kanoro esi'pʉ. Uri'sami'si amʉ', mʉre amʉ' nɨrɨ esi'pʉ mɨrɨ yau to' pokon pe pʉra to' i'tusa'. 22 Inke pʉra tʉpoitorʉ ton ekanwa'tɨto' pe kanau ya' ikuu'pʉ Sises uya, to' utɨto' pe tʉrawɨrɨ iratoi pona, anpisin enno'tane tʉuya. 23 To' ennoko tʉpo, Sises utɨ'pʉ wʉ' pona tikin sarɨ ɨpʉremase'na Papa pɨ'. Pata uko'mansa' a'tai, tikin sarɨ rɨ mɨrɨ yau iyesi'pʉ. 24 E'tane ipoitorʉ ton e'to' yau kanau esi'pʉ ɨnnɨ rɨ ite'pi piyapai. Eke pe rɨ sipa'sipa esi'pʉ kanau rɨ tʉwɨpɨ'se, apʉne pʉra a'setun uyee'pʉ ɨsɨ pe to' winɨkʉi'. 25 Awanakʉi' kuru, pata emakʉ wapiya, Sises epa'ka'pʉ tʉpoitorʉ ton piya'. Parau ku'pɨri po itɨ'pʉ. 26 Parau ku'pɨri po iyepʉ ene tʉuya'nokon a'tai, ipan pe rɨ to' etʉipɨtʉ'pʉ. “A'kwarʉ'pʉ rɨ kʉrɨ rɨ!” tukai' to' ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ tetʉipɨtʉ kon pe. 27 Sises uya inke pʉra rɨ to' pɨ' ta'pʉ, “Meruntɨ pe e'tɨ'! Urɨ rɨ kʉrɨ rɨ! Ketʉipɨ'tʉu!” ta'pʉ iya. 28 Pi'ta uya ta'pʉ, “Uyepuru, ɨmɨrɨ pe iyesi yau, ukɨ'makɨ ɨpiya' utɨto' pe tuna pʉro'po!” ta'pʉ iya. 29 Sises uya, “Ɨsi'kɨ si upiya'!” ta'pʉ ipɨ'. Mɨrɨ pɨ' Pi'ta ekanwaka'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ tuna pʉro'po Sises piya'. 30 E'tane mɨrɨ a'tai, Pi'ta uya eke rɨ sipa'sipa, a'setun nɨrɨ ene'pʉ. Mɨrɨ pɨ' iyenari'nʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ e'sʉnkan pɨ' tuna ka', mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Uyepuru, upika'tɨ'!” ta'pʉ iya. 31 Mɨrɨ a'tai, inke pʉra rɨ Sises uya temiyatʉ ɨnka'pʉ a'sise'na, mɨrɨpan uya ta'pʉ Pi'ta pɨ', “Aiko pe kuru anapurɨnʉ man! Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ikasima'pʉ auya?” ta'pʉ iya ipɨ'. 32 Kanau ya' to' ekanwa'tɨsa' a'tai rɨ, a'setun ereuta'pʉ. 33 Kamoro nin si kanau yawon kon uya apurɨpɨtʉ'pʉ mɨrɨ, “I'napairɨ rɨ Papa Mumu pe ɨwesi,” ta'pʉ to' uya. 34 To' ɨ'kwɨrɨ'sa' a'tai, to' e'te'ka'pʉ Kenesare' airɨ. 35 Ka'pon amʉ' mɨrɨ yau te'san uya Sises to'ka'nʉ'sa' a'tai, to' uya si tʉmaimu kon enno'pɨtʉ'pʉ a'ko pa'nan ka'pon amʉ' ena', mɨrɨpan kon uya si tanporo takuru'kena' nan nee'pʉ Sises piya'. 36 Ipan pe Sises pawana'tɨ'pʉ to' uya, “Tɨwɨ takuru'kena' nan ka'pon amʉ' ɨpon e'pi a'pɨ'pɨtʉi,” ta'pʉ to' uya, mɨrɨpan tanporo kon a'pɨ'pɨ'nin nʉ'san usepi'tɨpɨtʉ'pʉ.

Ma'siu 15

1 Mɨrɨ a'tai, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan tonpa ton utɨ'pʉ Sises piya' Surusiran poi, mɨrɨpan kon uya, 2 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨpoitorʉ ton uya ina epuru ton eseru rʉ'pʉ i'kwɨtʉ? Temiyatʉ kon korʉka to' uya pʉra iyesi tenta'na kon rawɨrɨ,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 3 Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' Papa Maimu i'kwɨtʉ auya'nokon, ɨyeseru kon awɨrɨ ɨwesii'ma'nokon? 4 Apʉne pʉra Papa uya, ‘Asanon kon inamatɨ',’ tasa', mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Ɨnʉ' rɨ tʉsanon pa'nʉ'nin wɨto' pe kuru rɨ iyesi,’ tasa'. 5 E'tane ta auya'nokon, ka'pon uya rɨ tʉkʉipʉnʉ pɨ' mɨrɨ pe pʉra tʉsan pɨ', ‘Ɨpika'tɨto' pe ɨneporonʉ uwinɨ tʉsa' man Papa ena',’ ta yau, 6 mɨrɨ ke tʉkʉipʉnʉ namato' iya pʉra iyesi. Mɨrɨ kasa si ipʉra Papa maimu kupʉ auya'nokon ɨyeseru kon pɨkɨrɨ. 7 Ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! I'napai rɨ kuru rɨ Aisaya usaurokʉ'pʉ man ɨpɨ'nokon: 8 “‘Pʉsamoro uya unama tʉnta kon ke rɨ, e'tane ɨnnɨ rɨ to' ewan esi upiyapai. 9 To' ɨpʉrema upɨ', ɨ'rɨ epoton kon kasa rɨ, to' usenupato' esi ka'pon amʉ' uya rɨken to' enupa'pʉ ipɨ' to' e'to' yawɨrɨ pe,’ tawon,” ta'pʉ iya. 10 Anpisin ton kɨ'ma'pʉ Sises uya tʉpiya', mɨrɨpan uya, “Umaimu etatɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉ'tɨ'. 11 Ɨ'rɨ rɨ ka'pon mʉta ya' nʉtɨyai'ne' uya wakʉ pe pʉra ka'pon kupʉ pen; e'tane ka'pon mʉta yai nepa'kayai'ne' uya kuru wakʉ pe pʉra ka'pon kupʉ,” ta'pʉ iya. 12 Sises poitorʉ ton uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon uya, “Mi'tuyan pe' serɨ pe kuru masaurokʉine' uya Pari'si amʉ' ɨkɨnʉnpa'pʉ?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 13 To' eikʉ'pʉ iya, “Tanporon nɨ ite' tʉnpɨmɨ'pʉ pen kuru'kato' oton ukʉipʉnʉ Epʉn po na'ne' uya. 14 Tɨwɨ kamoro itepuru ton nesii, itenu pʉra to' esi mɨrɨ. Tenku'nan uya tenku'nan arɨ a'tai, asa'rɨ rɨ to' uta'mo'ka mɨrɨ akasa' ya',” ta'pʉ Sises uya. 15 Pi'ta uya Sises ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ panton esi?” ta'pʉ iya. 16 Sises uya, “Ito'ka'nʉ'nin nan pe pʉra rɨ marɨ pe' ɨwesi kon mɨrɨ?” ta'pʉ. 17 “Ene auya'nokon pʉra pe' iyesi ɨ'rɨ rɨ mʉta ya' newonyai'ne' utɨ ewan ya', mɨrɨpan epa'ka pun apai? 18 E'tane ɨri main ka'pon mʉta yai nepa'kayai'ne' uyepʉ itewan yapai. Serɨ ton uya ka'pon kupʉ mɨrɨ ɨri pe. 19 Apʉne pʉra ka'pon ewan yapai ɨri pɨ' isenuminkato' uyepʉ; e'wɨn, tʉron kon no'pʉ a'kɨrɨ te'sen pe, tʉnmari'ma'pʉ pen nɨ a'kɨrɨ tekumasen pe, ama' e' pe rɨ, kasi ye' pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe tʉron kon pɨ' tʉusauro'sen pe. 20 Serɨ ton uya ka'pon kupʉ mɨrɨ ɨri pe, temiyatʉ tʉkorʉkai' pʉra iyenta'na uya pen,” ta'pʉ Sises uya. 21 Mɨrɨ pata tʉnɨnse, Sises utɨ'pʉ Kiyarari ponsi'kɨ Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan itese' ton nono ya'ne. 22 Mɨrɨ yawon, uri'san, Esuwerʉ pe pʉra te'sen uyee'pʉ ɨkɨ'pɨ'nʉnpɨtʉi'ma Sises piya', “Uyepuru, kin Tepi' pa rʉ'pʉ, upɨ' ɨsentu'ma'! Makoi a'kwarʉ yen pe umʉre esi ekota'man pɨ' man ipan pe,” ta'pʉ iya. 23 E'tane Sises uya imaimu eikʉ pʉra iyesi pɨ', ipoitorʉ ton uyee'pʉ ipiya' mɨrɨpan kon uya ta'pʉ ipɨ', “Enno'kɨ, apʉne pʉra ɨkɨ'pɨ'nʉnpɨtʉi'ma uye'ma'pʉkapɨtʉ kon pɨ' man,” ta'pʉ to' uya. 24 Sises uya nin si eikʉ'pʉ mɨrɨ, “Papa uya uyenno'sa' serɨ Esuwerʉ amʉ' piya' rɨken, itano'masa' kon karimeru amʉ' kasa te'san piya',” ta'pʉ iya. 25 Uri'san uyee'pʉ Sises piya', mɨrɨpan e'sekunka'pʉ ipiyau, mɨrɨpan uya, “Uyepuru, upika'tɨ'!” ta'pʉ. 26 Eikʉ'pʉ iya, “Ipoken pʉra iyesi mʉre amʉ' yu pʉreti eno'ma to' ikʉn non pero amʉ' ena',” ta'pʉ iya. 27 “Ewai', Epuru, e'tane tesa' i'kiyari punu'pɨ uta'po'sa' tepʉrʉ poi pɨ' rɨ tʉuta're'tɨsan kamoro pero amʉ',” ta'pʉ uri'san uya. 28 Mɨrɨpan pɨ', “Eke pe kuru apurɨto' auya man! Tɨwɨ si ɨnekama'po'pʉ ne'kupʉi,” ta'pʉ Sises uya ipɨ', mɨrɨpan mʉre ena'pʉ wakʉ pe mɨrɨ a'tai rɨ. 29 Mɨrɨ tʉpo, Sises uya mɨrɨ pata nɨmɨ'pʉ; parau ku'pɨri Kiyarari e'pi poro itɨ'pʉ. Wʉ' pona iyenuku'pʉ, mɨrɨpan ereuta'pʉ. 30 Mɨrɨ yau, anpisin pe ka'pon amʉ' uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon uya tʉusasan pen mɨrɨ awonsi'kɨ tenku'na' nan nee'pʉ ta'kɨrɨ'nokon; tʉron kon nee'pʉ to' uya ise'mepɨ'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusauro'san pen, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ e'ne' pe te'san, mɨrɨpan kon nonkapɨtʉ'pʉ to' uya Sises piya', mɨrɨpan uya tanporo rɨ to' epi'tɨpɨtʉ'pʉ. 31 Ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ, tʉusauro'san pen ka'pon amʉ' usaurokʉ tetase, tʉron kon ipu'tɨka'sa' kon usepi'tɨsa' tense, tʉusasan pen usarɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tenku'na' nan enasa' ennin pe tense. Mɨrɨ tense Papa apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya Esuwerʉ amʉ' ɨpʉremato' ipɨ'. 32 Sises uya tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ tʉpiya', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Pʉsamoro ka'pon amʉ' pɨ' usentu'mayai', apʉne pʉra osorʉwau wʉi upiyau'nokon to' uko'mansa', mɨrɨpan kon enta'nato' ipɨ' pʉra iyesi to' ɨnenno'pai pʉra esi iwan pe, yai to' utɨ esi tʉutɨ kon koro'tau,” ta'pʉ iya. 33 Mɨrɨ pɨ' ipoitorʉ ton uya, “Nai yau rɨ eke pe pʉreti eporo ina uya pʉsamoro ka'pon amʉ' a're'tɨto' ike serɨ ɨnnon nɨ pata yau?” ta'pʉ to' uya. 34 Sises uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ kaisa rɨ pʉreti nai ɨpiyau'nokon?” tukai'. Mɨrɨ pɨ', “7 pe rɨken mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon pen aiko ton moro' amʉ',” ta'pʉ to' uya. 35 Anpisin auro'ka'pʉ iya to' ereutato' pe non pona. 36 Mɨrɨpan uya 7 kaisaron pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon pen moro' amʉ' anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan uya tenki ta'pʉ tʉuya rʉ'pʉ pe i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ. Tʉpoitorʉ ton ena' itʉpɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨpan kon uya ka'pon amʉ' ena' ekamʉ'pʉ. 37 Tanporo to' enta'na'pʉ ta'wetapɨ'se. Mɨrɨ tʉpo, ipʉ'kʉ rʉ'san e'nonkasa' amʉranʉkʉ'pʉ ipoitorʉ ton uya, 7 kaisaron pa'siki'ti tʉpe'ke'ne. 38 Kamoro iyenta'nasa' kon tu'kanoro esi'pʉ 4,000 kaisa rɨ, uri'sami'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ mʉre amʉ' pokon ti'tui' pʉra. 39 Anpisin ka'pon amʉ' ennoko tʉpo, Sises ekanwa'tɨ'pʉ kanau ya' tʉpoitorʉ ton pokon pe, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Makatan itese' pʉ'kʉ pona.

Ma'siu 16

1 Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' uyee'pʉ Sises piya' i'tupɨ'se'na ti'tuto' ipɨkɨrɨ Epʉn poino ku'to' pe iya. 2 Entakanoma'pʉ iya, “Ko'mamʉ pe kuru pata enasa' a'tai, ‘Tuna uyepʉ pen mɨrɨ, apʉne pʉra isuweyu pe ka' man,’ ta auya'nokon, 3 mɨrɨ awonsi'kɨ awanakʉi', ‘Serɨ pe tuna pokon pe a'setun pe pata esi mɨrɨ, apʉne pʉra isuweyu pe ka' esi mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ pe,’ ta auya'nokon. Ka' winɨ rɨ ɨ'rɨ rɨ enpoikanin pe ɨwesi kon, e'tane si pata weyu i'tuto' ipɨ' enpoika auya'nokon pʉra iyesi. 4 Ɨri ton mɨrɨ awonsi'kɨ iyemari'masa' ekumankanin nan ka'pon amʉ' esi eke Papa tʉrawasooi i'tuto' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ kupʉ uya i'se. Ikupʉ uya pen, e'tane Isona pɨ' i'tuto' ipɨ' rʉ'pʉ na'ne' rɨken kupʉ uya,” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan kon tʉnɨnse Sises utɨ'pʉ. 5 Parau ku'pɨri ratoi pona to' ɨ'kwɨrɨ'sa' a'tai, pʉreti arɨ to' uya pʉra ipoitorʉ ton upu'tɨkaa'pʉ esi'pʉ. 6 “Ti'tui' e'tɨ',” ta'pʉ Sises uya to' pɨ', “te'mainanpai' e'tɨ' Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' uya pʉrowa a'sarutanʉ'to' ike namai',” ta'pʉ iya. 7 To' usaurokʉ'pʉ tiwano' kon pe, “Apʉne pʉra pʉreti ne'sa' kasa pʉra isaurokʉ mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 8 To' usauro'to' i'tu tʉuya pɨ', Sises uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon aiko rʉ'kwɨ apurɨto' iya ton! Ɨ'rɨ pɨ' ausaurokʉ kon pʉreti pʉra ɨwesi kon pɨ'? 9 Ito'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra rɨ marɨ pe' iyesi? Ɨyenu kon yau pe' ikupʉ auya'nokon pʉra iyesi 5 kaisaron pʉreti 5,000 kaisaron kon iwano' rʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ pa'siki'ti ton pe'tɨpɨtʉ'pʉ auya'nokon? 10 Mɨrɨ pe pʉra, 7 kaisaron pʉreti 4,000 kaisaron kon iwano', ɨ'rɨ kaisa rɨ pa'siki'ti mamʉranʉ'ta'tʉi? 11 Nai pe ito'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra iyesi pʉreti pɨ' ayauro'ka uya 'nokon pen tukai'? E'tane Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' uya pʉreti a'sarutanʉ'to' namai' ɨye'mainanpa kon pa,” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ a'tai, to' uya ito'ka'nʉkʉ'pʉ pʉrowa a'sarutanʉ'nin itisu pen nɨ pɨ' kenʉ' Sises usaurokʉ'pʉ tukai', e'tane Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' uya enupan nɨto' pɨ' kenʉ' tukai'. 13 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton uya Sisariya Piri'pai nono eposa' a'tai, tʉpoitorʉ ton ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' pe Ka'pon, Papa winon esi tukai' ka'pon amʉ' nʉsauro'an?” ta'pʉ iya. 14 To' uya entakanoma'pʉ, “Tʉron kon uya Isaan Pa'tes ta ɨpɨ'; tʉron kon uya kanan pu'kena' Iraisa ta; tʉron kon uya rɨ marɨ Iseremaya mɨrɨ pe pʉra tʉron kon pu'kena' amʉ' tonpa ton ta ɨpɨ',” ta'pʉ to' uya. 15 “E'tane si, ɨmɨrɨ'nokon, ɨnʉ' pe ken si esi mʉkayatʉu?” ta'pʉ Sises uya. 16 Saiman Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ Kʉrai, nurɨne te'sen Papa Mumu,” ta'pʉ iya. 17 Sises uya eikʉ'pʉ, “Pori' rɨ ɨmɨrɨ, Saiman, Isona mu, i'napairon serɨ uye'sa' ka'pon amʉ' winɨ pen e'tane tʉmɨrɨ pe Papa uya ekamasa' ɨpɨ'. 18 Ekama uya serɨ, Pi'ta pe ɨyese' esi, Tɨ' ta e'kwa pe. Uso'sii nin si amɨ uya, ɨmɨrɨ tɨ' po, iyeri'sa' kon utɨto' ya' pata mʉra'taai enato' oton pen itentai. 19 Papa e'to' esa' wannɨ pe yau kii ke ɨrepa uya; serɨ non po ɨ'rɨ rɨ auronsa' auya a'tai, Papa uya kanan auromʉ mɨrɨ Epʉn po; mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ non po ɨ'rɨ rɨ eukasa' auya iyesi a'tai, Papa uya kanan euka mɨrɨ Epʉn po,” ta'pʉ iya. 20 Mɨrɨpan uya tʉpoitorʉ ton panama'pʉ ɨnʉ' rɨ pana'tɨ to' uya namai' Kʉrai pe iyesi, tukai'. 21 Mɨrɨ si'kɨrɨ, Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ' ekama'pʉ Surusiran pona tʉutɨto' oton nɨ, mɨrɨ yau tu'kan yau rɨ itepuru ton uya, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya rɨ tʉkota'mato' oton, mɨrɨpan kon uya tʉwɨto' oton, mɨrɨpan te'mʉ'sa'kato' oton itosorʉwano wʉi a'tai tʉuko'manton pe ekama'pʉ iya. 22 Pi'ta uya Sises arɨ'pʉ, ɨnnɨ kuru pʉra rɨ tʉron kon ipoitorʉ ton piyapai esereme'se'na. “Mɨrɨ kasa kasaurokʉi! Serɨ kʉse'ku'nin ɨpɨ', uyepuru!” ta'pʉ iya. 23 Sises era'tɨ'pʉ Pi'ta winɨkʉi', mɨrɨpan uya, “Atamakɨ, Se'tan!” ta'pʉ. “Uye'ma tau uwa'kʉ'pɨ'nin tɨ' pe me'ai'; ka'pon usenuminkato' kasa ɨusenuminka, Papa usenuminkato' kasa pʉra,” ta'pʉ iya ipɨ'. 24 Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ' ta'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ upoitorʉ pe e'pai na'ne', tɨwɨ teseru nonkai mɨrɨ awonsi'kɨ tekota'mato' kurusu' anʉmʉi, mɨrɨ awonsi'kɨ upɨkɨrɨ tʉuye'to' pe. 25 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ serɨ yau tʉuko'manto' ɨnnonkapai pʉra na'ne' uya epoto' oton pen nɨ, e'tane ɨnʉ' rɨ serɨ yau tʉuko'manto' nonkanin uya, urɨ wenai, epoto' oton. 26 Ɨ'rɨ wakʉ esi ka'pon pɨ' serɨ po tanporon nɨ eposa' iya yau ta'kwarʉ nonkai'ma? Mɨrɨ pe pʉra, ɨ'rɨ tʉrʉ iya ta'kwarʉ entakano' pe? 27 Apana'tɨ uya 'nokon serɨ; Ka'pon, Papa winon uye'to' oton tʉkʉipʉnʉ meruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ itinserʉʉi ton pokon pe. Mɨrɨ a'tai, to' epe'pʉ ke ka'pon amʉ' e'mato' iya oton to' nʉkupʉ'pʉ pɨkɨrɨ. 28 I'napairon kuru ekama uya ɨpɨ'nokon, serɨ yau iye'soto'pɨ'sa' na'ne' nan tonpa ton eri'to' oton pen Ka'pon, Papa winon uyepʉ esa' wannɨ pe te'to' yau ene tʉuya'nokon rawɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 17

1 6 kaisa rɨ wʉi tʉpo, Sises uya Pi'ta, Isens, mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon Isaan pokon nɨken arɨ'pʉ ta'kɨrɨ wʉ' nakapu pona. 2 Mɨrɨ yau, tʉron nɨ pe iyena'pʉ, itemʉ' e'wei'tɨ'pʉ wʉi enu kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ ipon ena'pʉ aimu'ne, enkena' pe. 3 Mɨrɨ a'tai kuru si mɨrɨ yau, Mosi' mɨrɨ awonsi'kɨ Iraisa usenpoika'pʉ, mɨrɨpan kon uya Sises auro'ka esi'pʉ. 4 Pi'ta uya ta'pʉ Sises pɨ', “Uyepuru! Wakʉ rɨ pan pe serɨ yau ina man! I'se ɨwesi yau, osorʉwau ɨiwʉ' kon amɨ uya mɨrɨ; tikin nɨ ɨiwano' pe, Mosi' iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Iraisa iwano' pe,” ta'pʉ iya. 5 Pi'ta usaurokʉ koro'tau, enkena' kapuru' uya to' nɨpontɨ'pʉ. Main kapuru' yawon uya ta'pʉ, “Umu pʉse rɨ, Uni'nʉnkanʉ, ipɨ' pori' pe e'ai' ipan pe; imaimu etatɨ'!” tawon. 6 Ipoitorʉ ton uya serɨ main etasa' a'tai, to' etʉipɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan kon uta'mo'ka'pʉ non pona itemʉ'. 7 E'tane Sises uyee'pʉ to' a'pɨ'se'na, “E'mʉ'sa'katɨ',” ta'pʉ iya, “Ketʉipɨ'tʉu,” ta'pʉ iya. 8 Tenu kon anʉnsa' to' uya a'tai, ɨnʉ' ene'pʉ to' uya pen nɨ, Sises rɨken ene'pʉ to' uya tikin sarɨ. 9 Wʉ' ponsi'kɨ ɨu'tɨi'ma rɨ, Sises uya to' panama'pʉ, “Ɨnʉ' pɨ' rɨ ɨnene'pʉ kon kʉsekamatʉu, Ka'pon, Papa winon eri'sa' e'mʉ'sa'kasa' pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ iya. 10 Ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' Main pɨ' enupanin nan uya Iraisa kuru uye'to' oton wapiya ta?” ta'pʉ to' uya. 11 Sises uya to' entakanoma'pʉ, “I'napairɨ rɨ Iraisa uye'to' oton ta to' uya, tanporon nɨ konekai' iyesi'pʉ ya'. 12 E'tane nin si ekama uya ɨpɨ'nokon, Iraisa uye'kaa'pʉ, mɨrɨpan i'tu to' uya pʉra rɨ iyesi'pʉ, e'tane i'se te'to' kon awɨrɨ ɨri eseru kupʉ'pʉ to' uya ipɨ'. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ Ka'pon, Papa winon ekota'mato' oton to' enau,” ta'pʉ iya. 13 Iraisa pɨ' Sises usaurokʉ a'tai, Isaan Pa'tes pɨ' isaurokʉ tukai' ipoitorʉ ton uya i'tu'pʉ. 14 Anpisin ton koro'ta' to' uye'sa' a'tai, ka'pon uyee'pʉ Sises piya', mɨrɨpan e'sekunka'pʉ ipiyau. 15 Ta'pʉ iya Sises pɨ', “Uyepuru, umu pɨ' ɨsentu'makɨ. Yai itɨpɨtʉ, ipan pe iyekota'ma. Apo' ya', tuna ka' rɨ ita'mo'kapɨ'pɨtʉ. 16 Ɨpoitorʉ ton piya' inee'pʉ uya, e'tane to' uya epi'tɨ poken pʉra iyesi'pʉ,” ta'pʉ iya Sises pɨ'. 17 “Ɨri sɨ! Ɨri ton nɨ, apurɨnin nan pen nɨ serɨ a'taino kon! Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona useta'ka pʉra uko'mamʉ ɨpiyau'nokon? Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona aya'kɨrɨ'nokon esi? Ine'tɨ' upiya'!” ta'pʉ iya. 18 Sises uya makoi a'kwarʉ eseremekʉ'pʉ, mɨrɨpan epa'ka'pʉ warawo' mʉre apai. Mɨrɨ a'tai rɨ, isepi'tɨ'pʉ. 19 Mɨrɨ a'tai, Sises piya' ipoitorʉ ton uyee'pʉ ama'ai, mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ina uya enpa'ka pʉra iyesi?” ta'pʉ to' uya. 20 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Apʉne pʉra aiko pe rʉ'kwɨ apurɨto' auya'nokon esi. I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; aiko rʉ'kwɨ mosta' ena'pɨ kasa apurɨto' auya'nokon esi yau, wʉ' pɨ', ‘Atamakɨ mairɨ!’ tasa' auya'nokon a'tai, itama rɨ. Ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai, sa'man pe pʉra rɨ iyesi ɨpona'nokon. 21 E'tane serɨ rupɨ epa'ka pʉra iyesi ɨpʉreman mɨrɨ awonsi'kɨ useruman tʉuta're'tɨi' pʉra uya rɨken enpa'ka,” ta'pʉ Sises uya. 22 Tanporo to' amʉrasa' a'tai Kiyarari pona, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ka'pon, Papa winon eparankato' oton ka'pon amʉ' ena'. 23 To' uya iwɨto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ itosorʉwano wʉi a'tai iye'mʉ'sa'kato' oton tʉuko'manto' ya',” ta'pʉ iya, mɨrɨpan poitorʉ ton upokoita'pʉ ipan pe. 24 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton uya Ka'paneyan pata eposa' a'tai, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' te'masen amʉranʉ'nin nan uyee'pʉ Pi'ta piya', mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Ɨti'saai kon pe' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' tʉuse'masen?” ta'pʉ to' uya. 25 Pi'ta uya to' eikʉ'pʉ, “Ewai', e'manin kʉrɨ rɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan Pi'ta utɨ'pʉ ɨutɨ ta'. Sises usaurokʉ'pʉ wapiya kuru, mɨrɨpan uya Pi'ta ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ tukai' mɨsenuminkayan Saiman? Ɨnʉ' yan rupɨ winɨpai kin amʉ' uya pʉrata amʉranʉ'to' pe iyesi? Patawon amʉ' mɨrɨ pe pʉra ka'kʉran amʉ' winɨpai katɨ?” ta'pʉ iya. 26 Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Ka'kʉran amʉ' winɨ,” ta'pʉ iya. “Patawon amʉ' use'mato' pe pʉra iyesi,” ta'pʉ Sises uya. 27 “E'tane pʉsamoro ka'pon amʉ' ɨnɨkɨntanʉ'pai pʉra e'nɨ. Mɨrɨ pɨ', konoi' pɨ' enta parau ku'pɨri ka', mɨrɨpan wapiya kuru anma'pʉ moro' inta nau pʉrata pun eporo auya mɨrɨ, asakɨrɨ'ne wʉi e'tʉrawasoman nɨsa' epe'pʉ airon nɨ, mɨrɨpan ke e'mase'na mɨtɨi' uiwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨiwano' pe nɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 18

1 Mɨrɨ a'tai, Sises poitorʉ ton uyee'pʉ ekama'poi', “Ɨnʉ' kuru si e'to' oton eke pe Papa e'to' esa' wannɨ pe yau?” ta'pʉ to' uya. 2 Sises uya mʉre rʉ'kwɨ kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan soto'ka'pʉ iya to' koro'tau, 3 mɨrɨpan uya ta'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨusensima kon a'tai rɨken mʉre amʉ' pe tenai', ɨyepa'ka kon Papa e'to' esa' wannɨ pe ya'. 4 Ɨnʉ' rɨ esi mɨ pe te'ku'sen pe pʉra mʉre na'ne' kasa esi mɨrɨ eke pe Papa pona. 5 Mɨrɨ awonsi'kɨ, ɨnʉ' uya rɨ aiko rʉ'kwɨ mʉre pʉse rɨ warai ereutanʉkʉ a'tai, uyese' yau, uyereutanʉkʉ iya pe rɨ iyesi. 6 “E'tane ɨnʉ' uya rɨ pʉsamoro uyapurɨnin nan aiko ton nʉ'kwɨ tonpa e'makoima emapu'tɨsa' yau, wakʉ iwa pe rɨ iyesi kʉrɨ rɨ ka'pon i'mʉ pɨ' eke a'nai' e'pato' ike tɨ' ewa'tɨsa' a'tai, mɨrɨpan eno'mato' pe parau ka' iyaputato' pe. 7 Ɨsɨ sɨ, ka'pon amʉ' non pon kon, apʉne pʉra ka'pon amʉ' umakoita emapu'tɨ to' uya pɨ'. Mɨrɨ warai ton nɨ e'ku'to' pe iyesi e'tane, ɨsɨ yau kʉrɨ man iye'kupʉ emapu'tɨnin. 8 Ɨyemiyatʉ mɨrɨ pe pʉra a'ta uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, a'tɨkɨ eno'ma pa; wakʉ iwa pe iyesi itemiyatʉ pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ i'ta pʉra esii'ma tɨwɨrɨ rɨ ɨuko'manto' ya' ɨyepa'ka a'tai, tanporo ɨpun eno'ma apo', tɨwɨro' rɨ ya' entai. 9 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyenu uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, imo'ka' eno'ma pa; wakʉ iwa pe iyesi tikin nɨ itenu esii'ma tɨwɨrɨ rɨ ɨuko'manto' ya' ɨyepa'ka a'tai, asa'rɨ itenu apo', iya'mu pʉn ya' ɨyeno'ma entai,” ta'pʉ iya. 10 Miyarɨ rɨ Sises esi'pʉ usauro'nɨ pɨ', “Pʉsamoro aiko ton nʉ'kwɨ kʉsenpɨ'tʉu. Ekama uya ɨpɨ'nokon, to' inserʉʉi ton esi ukʉipʉnʉ emʉ' ennin nan pe tɨwɨrɨ rɨ Epʉn po. 11 Serɨ ta uya ɨpɨ'nokon apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon uye'sa' itano'masa' kon pika'tɨi'. 12 Ɨ'rɨ tukai' mɨsenuminkayan? Ka'pon esi yau 100 kaisaron kon karimeru amʉ' esa' pe, mɨrɨpan kon tonpa utano'masa' yau, 99 pan kon pe' karimeru amʉ' nɨmɨ iya pen wʉ' po itano'masa' rʉ'pʉ warinpase'na tʉutɨto' pe? 13 Mɨrɨpan eposa' tʉuya yau, i'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; pori' pe kuru iyesi tikin nan itano'masa' rʉ'pʉ karimeru pɨ' 99 pan kon itano'masa' kon pen karimeru amʉ' pɨ' pori' pe tesi entai. 14 Mɨrɨ na'ne' kasa, ɨkʉipʉnʉ, Epʉn pon esi pʉsamoro aiko ton nʉ'kwɨ uyapurɨnin nan utano'ma i'se pʉra,” ta'pʉ Sises uya. 15 Miyarɨ rɨ Sises esi'pʉ tʉpoitorʉ ton auro'ka pɨ', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ɨri pe ɨtonpa uya ɨku'sa' yau, ɨri inkupʉ'pʉ ekama ta ipɨ', asa'ken esii'ma. Amaimu etasa' iya yau, mɨrɨ nin si ɨtonpa pe ina'posa' auya. 16 E'tane amaimu eta iya pʉra iyesi yau, tikin nɨ mɨrɨ pe pʉra asa'rɨ rɨ ka'pon amʉ' akɨ aya'kɨrɨ auro'kaka'se'na. Pʉsamoro asa'ron kon ka'pon amʉ' esi, ‘auro'ka pɨ' ɨpika'tɨnin nan mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe ɨwe'sa' esi i'napai rɨ tawon nan pe ipɨ'.’ 17 E'tane to' ɨnetapai pʉra kanan iyesi yau, ekamatɨ' so'si tawon kon pɨ', e'tane ɨnetapai pʉra kanan iyesi yau, inonkatɨ' Papa apurɨnin pen mɨrɨ awonsi'kɨ pʉrata amʉranʉ'nin kasa iye'to' pe. 18 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; serɨ non po ɨ'rɨ rɨ auronsa' auya'nokon a'tai, Epʉn po kanan Papa uya auromʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ non po ɨ'rɨ rɨ eukasa' auya'nokon a'tai, Papa uya kanan euka Epʉn po. 19 “Se kanan ekama uya etatɨ': Asa'rɨ tekonekai' serɨ non po ɨ'rɨ rɨ ɨnekama'ponʉ kon pɨ', ukʉipʉnʉ, Epʉn pon uya rɨ amaimu kon eikʉ. 20 Asa'ron kon, osorʉwawon kon nʉ'kwɨ rɨ amʉrasa' a'tai, uyese' yau, to' piyau rɨ esi,” ta'pʉ iya. 21 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta uyee'pʉ Sises piya' ekama'pose'na, “Uyepuru, ɨ'rɨ kaisa rɨ ite'kwa utonpa e'makoimasa' upɨ' pɨ' usentu'ma? 7 kaisa rɨ ite'kwa pe'?” ta'pʉ iya. 22 Sises uya Pi'ta eikʉ'pʉ, “7 kaisa rɨ ite'kwa pen e'tane, 70 kaisa rɨ 7 ite'kwa kuru,” ta'pʉ iya. 23 Mɨrɨ a'tai, Sises uya panton ekama'pʉ Papa e'to' esa' wannɨ pe eseru pɨ'. “Se na'ne' kasa Papa e'to' esa' wannɨ pe eseru esi: Kin esi'pʉ ka'pon amʉ' tʉpʉrataai ko'manʉ'pɨ'nin nan winɨ tʉpʉrataai amʉranʉkʉ pɨ'. 24 Iyepiya'tɨ koro'tau, ipoitorʉ uya eke kuru rɨ ipʉrataai ko'manʉ'pɨ'nin nʉ'pʉ nee'pʉ ipiya'. 25 Ipʉrataai pʉra iyesi'pʉ tepuru e'mato' iya ike. Kin uya ta'pʉ, ‘Ikʉrʉpo'pomatɨ', ino'pʉ, imunkɨ amʉ' pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ itimamin ton nɨ, mɨrɨpan epe'pʉ uya inko'manʉ'pɨtʉ'pʉ e'mato' pe,’ ta'pʉ kin uya. 26 “Mɨrɨpan poitorʉ uta'mo'ka'pʉ irau tese'mu po tenai', ‘Apʉne parɨ, ɨye'ma uya rɨ mɨrɨ tanporo,’ ta'pʉ iya. 27 Mɨrɨ wenai, kin usentu'ma'pʉ ipɨ', iye'womasa' rʉ'pʉ rɨ nin si tʉkukai', ennoko'pʉ iya mɨrɨ. 28 “E'tane pʉse rɨ utɨ'pʉ aiko rʉ'kwɨ rɨ nin tʉpʉrataai ko'manʉ'pɨ'nin piya', mɨrɨpan uya ta'sii' i'mʉ pɨ', i'mʉ kʉtʉtʉ'ka'pʉ. ‘Inke pʉra upʉrataai itʉkɨ!’ tai'ma. 29 Mɨrɨpan nʉ'kwɨ sa'ne uta'mo'ka'pʉ irau temʉ' po, ‘Apʉne sa'ne, ɨye'ma uya rɨ mɨrɨ,’ tai'ma. 30 E'tane, ewai' ta iya pʉra iyesi'pʉ, a'si'pʉ iya pariki'si ta' tʉnko'manʉkʉ'pʉ e'ma iya pʉ'kʉ pona. 31 Tʉron kon ipoitorʉ ton uya ensa' a'tai, inkupʉnʉ tense ipan pe to' upokoita'pʉ. Mɨrɨ a'tai, to' utɨ'pʉ tepuru kon pɨ' ekamase'na tanporo inkupʉ'pʉ. 32 Mɨrɨpan epuru uya ikɨ'ma'pʉ, ‘Ɨmɨrɨ ɨri rɨ,’ ta'pʉ iya ipɨ'. ‘Tɨwɨ rɨ si nesii, ta'pʉ uya ɨpɨ', apʉne pʉra ipan pe rɨ auta'kwarʉka pɨ'. 33 Ɨsentu'mapai pʉra pe' ɨwesi mɨ ɨtonpa pɨ', usentu'mataine' kasa ɨpɨ'?’ ta'pʉ iya. 34 Tʉusakorotai' itepuru uya itʉrʉ'pʉ pʉresiman amʉ' ena' to' uya a'sito' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ipanta'mapɨ'to' pe to' uya, tanporo tʉpʉrataai na'po iya pona rɨ. 35 “Mɨrɨ na'ne' kasa kuru Epʉn pon, ukʉipʉnʉ uya ɨmɨrɨ'nokon, ɨtonpa kon pɨ' ɨyewan kon yau tʉusentu'masan pen, ku'to' oton,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 19

1 Serɨ ton ta tʉuya e'nonkasa' a'tai, Sises uya Kiyarari nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ Isutiya nono, Isotan tuna ratoi pona. 2 Tu'kan kon anpisin utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ, mɨrɨpan kon epi'tɨ'pʉ iya mɨrɨ yau. 3 Pari'si amʉ' tonpa ton uyee'pʉ i'tupɨ'se'na. To' uya ekama'po'pʉ, “Main awɨrɨ rɨ e'nɨ pe rɨ pe' iyesi ka'pon uya tʉno'pʉ nonkato' ɨ'rɨ rɨ wenai?” ta'pʉ to' uya. 4 “Ene auya'nokon pʉra pe' ne'pɨ'an kareta yau?” ta'pʉ iya to' pɨ'. “Pena iyepiya'tɨ a'tai, ‘Ka'nin uya warawo' mɨrɨ awonsi'kɨ uri'san nɨrɨ koneka'pʉ.’ 5 Ta'pʉ iya, ‘Mɨrɨ wenai, warawo' uya tʉkʉipʉnʉ, tʉsan nɨrɨ nɨnto' pe iyesi, mɨrɨpan uta'sikʉ tʉno'pʉ ya', mɨrɨpan asa'ron kon ena tikin nɨ ipun.’ 6 Mɨrɨ kasa, asa'rɨ to' esi pen, e'tane tikin nɨ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa na'sikʉ'san ɨsipona, mo'ka ka'pon uya kʉse'nin,” ta'pʉ iya. 7 To' uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' e'nonkan nɨto' karetaai tʉmenukai' ɨno'pʉ inonkakɨ tasa' Mosi' uya?” ta'pʉ to' uya. 8 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Mosi' uya ɨno'pʉ kon amʉ' inonkatɨ' tasa', sa'man pe rɨ ɨyewan kon esi wenai, mɨrɨpan pen nin pena iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ. 9 Ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨnʉ' rɨ tʉno'pʉ nonkayai'ne', iyekumasa' pen nɨ e'tane, mɨrɨpan uya tʉron nɨ uri'san mari'ma, iyekuma pe iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 10 Ipoitorʉ ton uya ta'pʉ, “Mɨrɨ na'ne' kasa iyesi yau, tɨwɨ uri'san mɨrɨ awonsi'kɨ warawo' emari'ma e'pai pʉra rɨ nin si man,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 11 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Tanporon kon pɨ' ta pen nɨ mɨrɨ, e'tane kamo rɨken anʉnnin nʉ'san nɨ. 12 Tʉron kon entusa' temari'masen ye' pe pʉra rɨ, tʉron kon konekasa' ka'pon amʉ' uya temari'masen ye' pe pʉra rɨ, tʉron kon nɨrɨ e'ku'sa' tiwano' kon pe temari'masen ye' pe pʉra te'to' kon pe, Papa e'to' esa' wannɨ pe uriya'. Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tikin sarɨ e'paino e'to' pe rɨ iyesi,” ta'pʉ Sises uya. 13 Mɨrɨ a'tai, mʉre amʉ' nee'pʉ to' uya Sises piya' temiyatʉ tʉto' pe iya to' pona mɨrɨ awonsi'kɨ iyɨpʉremato' pe to' pona, e'tane ipoitorʉ ton uya kamoro to' ne'nin nʉ'san eseremekʉ'pʉ. 14 Sises uya ta'pʉ, “Tɨwɨ mʉre amʉ' nʉyepʉi upiya'; to' kʉsereutanʉ'tʉu, apʉne pʉra pʉsamoro waraino kon kuru iwano' mɨrɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe,” ta'pʉ iya. 15 Temiyatʉ tʉrʉ tʉpo to' pona, itɨ'pʉ mɨrɨ apai. 16 Mɨrɨpan a'tai, ka'pon uyee'pʉ Sises piya' ekama'pose'na, “Ti'sa, ɨ'rɨ wakʉ ku'to' uya pe iyesi tɨwɨrɨ rɨ uko'manto' epoto' pe uya?” ta'pʉ iya. 17 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' wakʉ pɨ' uyekama'po auya? Mɨrɨ yau iyesi mɨrɨ tikin nan nɨ wakʉ. Uko'man nɨto' ya' epa'kapai ɨwesi yau, Mosi' nʉmenuka'pʉ ton awɨrɨ e'kɨ,” ta'pʉ iya. 18 Mɨrɨpan uya ekama'po'pʉ, “Nai ton?” tukai'. Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ kʉ'wɨnɨi, iyemari'masa' uri'san kʉsekumankai, ama' pe kesii, kasi pe ka'pon pɨ' kasaurokʉi, 19 ɨkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ asan nɨrɨ inamakɨ, ɨtonpa ti'nʉnkai' e'kɨ, mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa,” ta'pʉ iya. 20 “Tanporo mɨrɨ ton ku'sa' uya man. Ɨ'rɨ kuru ken e'ku'sa' nai?” ta'pʉ moineri'pɨ uya. 21 Sises uya eikʉ'pʉ, “Wakʉ pe e'pai ɨwesi yau, itɨkɨ ɨimamin kʉrʉpo'pomase'na, mɨrɨ tʉpo entu'manin nan mʉrepai' itepe'pʉ pʉrata ke. Mɨrɨ a'tai, Epʉn po imaminke' pe ɨwesi mɨrɨ. Mɨrɨ ku'sa' auya tʉpo, upɨkɨrɨ si ɨsi'kɨ,” ta'pʉ Sises uya. 22 Moineri'pɨ uya serɨ etasa' a'tai, pokoi pe rɨ esii'ma itɨ'pʉ, apʉne pʉra eke pe kuru itimamin esi'pʉ. 23 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; sa'man pe kuru iyesi imaminke' epa'ka poken pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe ya'. 24 Ekamakapʉ uya kanan; sa'man pe pʉra rɨ kiyamerʉ epa'ka akusa enu euta awɨrɨ, imaminke' epa'ka Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' entai.” 25 Ipoitorʉ ton uya serɨ etasa' a'tai, to' usewansiuka'pʉ ipan pe. To' uya ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' kuru ken si epika'tɨ?” ta'pʉ to' uya. 26 To' enei'ma, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ka'pon pona sa'man pe iyesi, e'tane Papa pona tanporo sa'man pe pʉra iyesi,” ta'pʉ iya. 27 Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Tanporon nɨ nɨnsa' ina uya man ɨpɨkɨrɨ tʉutɨto' kon pe. Ɨ'rɨ ken si e'to' oton ina iwano' pe?” ta'pʉ iya. 28 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; Papa uya emenna' pe tanporon nɨ koneka a'tai, Ka'pon, Papa winon ereuta a'tai a'kwa tapon po, ɨmɨrɨ'nokon upɨkɨrɨ iye'sa' kon nɨrɨ ereutato' oton 12 kaisaron apono' po 12 kaisaron kon Esuwerʉ pon kon eseru aimenka pɨ'. 29 Mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon kamoro tiwʉ' kon, takon kon nɨ, tʉparusi kon nɨ, tʉkʉipʉnʉ kon nɨ, tʉsan kon nɨ, tʉmunkɨ kon nɨ, tʉmainarʉ kon nɨ nɨnnin nʉ'san urɨ wenai uya 100 kaisa rɨ'ne ite'kwa epoto' oton, mɨrɨpan kon uya tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' epoto' oton. 30 E'tane tu'kan kon wapiyaro' kon nʉ'san e'to' oton ite'ma'pʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon iu'matʉ pe iye'sa' kon e'to' oton wapiyaro' pe,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 20

1 “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi non esa' kasa. Awanakʉi' itɨ'pʉ ka'pon amʉ' anʉnse'na tʉmainarʉ yau te'tʉrawasoma ton kon. 2 Mɨrɨ a'tai, to' pokon pe iyekoneka'pʉ to' e'mato' pe tʉuya tikin nɨ wʉi e'tʉrawasoman epe' pʉrata pun ke, mɨrɨpan kon ennoko'pʉ iya tʉmainarʉ ya'. 3 “Awanakʉi', 9 a'kʉra' a'tai, itɨ'pʉ kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨto' pata'se' ya'. Mɨrɨ yau, ka'pon amʉ' e'soto'pɨ'sa' ene'pʉ iya, ɨ'rɨ kupʉ pɨ' pʉra rɨ. 4 Mɨrɨ a'tai, to' auro'ka'pʉ iya, ‘Ɨmɨrɨ'nokon nɨ marɨ, itɨtɨ' umainarʉ ya' e'tʉrawasomai'. Ɨye'ma uya 'nokon mɨrɨ iye'to' awɨrɨ rɨ,’ ta'pʉ iya. 5 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ umɨ ya' e'tʉrawasomase'na. “Non esa' kanan utɨkaa'pʉ kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨto' pata'se' ya' 12 a'kʉra' a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ 3 a'kʉra' kanan ka'pon amʉ' anʉnse'na to' e'tʉrawasomato' pe tʉmainarʉ yau. 6 Mɨrɨ tʉpo, non esa' utɨ'pʉ kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨto' pata'se' ya' ko'mamʉ pe 5 a'kʉra' a'tai. Mɨrɨ yau, ka'pon amʉ' e'soto'pɨ'sa' ene'pʉ iya. To' ekama'po'pʉ iya, ‘Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨye'soto'pɨ'sa' kon te'tʉrawasomai' pʉra rɨ?’ ta'pʉ iya. 7 “‘Ɨnʉ' uya rɨ ina anʉnsa' pʉra iyesi,’ ta'pʉ to' uya. “Ta'pʉ iya to' pɨ', ‘Itɨtɨ' e'tʉrawasomatantɨ' umainarʉ ya',’ ta'pʉ iya. 8 “Ko'mamʉ pe, umɨ esa' uya ta'pʉ to' epuru pɨ', ‘Tʉrawaso amʉ' ikɨ'makɨ to' e'ma pa to' epe'pʉ ke,’ ta'pʉ iya. ‘Iu'matʉ pe anʉnsa' kon tʉrawaso pe me'mai' wapiya, iyepiya'tɨ pe anʉnsa' kon e'ma pa iu'matʉ pe,’ ta'pʉ iya. 9 “Tʉrawaso amʉ' iye'sara'tɨsa' kon e'tʉrawasoman pɨ' 5 a'kʉra' a'tai uyee'pʉ tʉpʉrataai kon ipun si epose'na. 10 Ka'pon amʉ' wapiya iye'sara'tɨsa' kon tʉrawaso pe uyee'pʉ tepe'pʉ kon epose'na. To' e'kupʉ'pʉ eke pe parɨ pʉrata eporo tʉuya'nokon tukai', e'tane to' uya tikin nɨ rɨ marɨ pʉrata pun eporo'pʉ. 11 Pʉrata eporo tʉuya'nokon a'tai, to' entarumʉ'pʉ non esa' pɨ'. 12 ‘Pʉsamoro ka'pon amʉ' iye'tʉrawasomasa' kon aka'ne' pe rɨ e'masa' auya'nokon, ina kaisarɨ rɨ marɨ, sa'man pe rɨ ina e'tʉrawasomasa' e'tane a'ne' rɨ wʉi yau,’ ta'pʉ to' uya. 13 “E'tane tikin nan to' tonpa eikʉ'pʉ iya, ‘Utonpa, wakʉ pe rɨ iyesi serɨ pɨ' e'tʉrawasoma rɨ, tikin nan nɨ pʉrata pun pɨ', ta'pʉ auya. 14 Ɨyepe'pʉ anʉnkɨ, itɨkɨ. E'kupʉ'pʉ ka'pon amʉ' e'mato' pe uya iu'matʉ pe unanʉmʉ'san kɨnye'mayai'ne' kasa rɨ. 15 Upʉrataai ke pe' i'se e'to' rɨ kupʉ uya pen? Upɨ' rɨ katɨ ɨyɨkɨnta amʉre'mʉra esi pɨ'?’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ Sises uya. 16 Sises uya tʉpantomʉ i'ma'ka'pʉ se kasa: “Mɨrɨ kasa iu'matʉ pe iye'sa' kon e'to' oton iyepiya'tɨ pe; kamoro iyepiya'tɨ pe iye'sa' kon e'to' oton iu'matʉ pe,” ta'pʉ Sises uya. 17 Sises utɨ koro'tau Surusiran pona, 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton pantaka'pʉ iya mɨ airɨ. Ta'pʉ iya to' pɨ', 18 “Surusiran pona utɨ'nokon serɨ, Ka'pon, Papa winon eparankato' oton use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan ena', to' uya eno'mato' oton ima'tato' ya', 19 mɨrɨpan tʉto' oton to' uya Esuwerʉ amʉ' pen ena' to' uya isapemato' pe, ari'po'pɨ'to' pe, ipokapɨ'to' pe kurusu' pona. Itosorʉwano wʉi a'tai, iye'mʉ'sa'kato' oton uko'man nɨto' ya',” ta'pʉ iya. 20 Mɨrɨ a'tai, Sepiti munkɨ amʉ' san uyee'pʉ Sises piya' tʉmunkɨ amʉ' pokon pe, mɨrɨpan e'sekunkasa' uya ekama'po'pʉ, wakʉ ku'to' pe iya tiwano' pe. 21 Sises uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ i'se me'an?” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan eikʉ'pʉ iya, “Pʉsamoro asa'ron kon umunkɨ amʉ' iku'kɨ to' ereutato' pe ɨyenwo'netʉ winɨ, tʉron nɨ akamisi winɨ esa' wannɨ pe ɨwe'to' yau,” ta'pʉ iya. 22 “I'tu auya'nokon pʉra iyesi mekama'poyatʉi'ne',” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. “Ɨyekota'ma kon poken ken pe' nai ekota'mato' oton na'ne' kasa?” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. “Ewai',” ta'pʉ to' uya. 23 “I'napairɨ rɨ ɨyekota'ma kon urɨ ekota'mato' oton kasa rɨ, e'tane umeruntɨrʉ pʉra man iku'to' pe uya, ɨnʉ' ereutato' pe uyenwo'netʉ winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ukamisi winɨ nɨrɨ. Serɨ pata ton esi mɨrɨ kamoro ukʉipʉnʉ uya to' pata pe ikonekasa' na'ne' iwano' pe iyesi,” ta'pʉ iya. 24 10 kaisaron kon uya asa'ron kon tʉtonpa kon maimu etasa' a'tai, to' usakorota'pʉ. 25 Sises uya tanporo to' tʉkɨ'mai' to' amʉranʉkʉ'pʉ. Ta'pʉ iya to' pɨ', “I'tu auya'nokon Esuwerʉ amʉ' pen epuru ton esi to' esa' pe, mɨrɨpan eke ton uya tʉmeruntɨrʉ kon apurɨ to' pɨ'. 26 Mɨrɨ kasa ɨwesi kon pen. E'tane ru'ku, ɨnʉ' rɨ esi yau eke pe enapai ɨ'koro'tau'nokon e'to' pe iyesi ɨpoitorʉ kon pe, 27 mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ esi yau wapiyaro' e' pe e'pai, tɨwɨ nesii ɨpoitorʉ kon pe. 28 Ka'pon, Papa winon uye'sa' na'ne' kasa rɨ tapiyo' pe e'nɨto' pe pen, e'tane iyapiyo' pe e'se, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuko'manto' tʉse'na, tu'kan kon ka'pon amʉ' epe' pe,” ta'pʉ iya. 29 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton uya Iseri'ko nɨmɨ koro'tau, anpisin ka'pon amʉ' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 30 Asa'ron kon tenku'na' nan ka'pon amʉ' ereutasa' esi'pʉ asanta ka'ta po. Sises utɨ etasa' tʉuya'nokon a'tai, to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Ina epuru, Tepi' pa rʉ'pʉ, ina pɨ' ɨsentu'makɨ!” ta'pʉ to' uya. 31 Tu'kan kon ka'pon amʉ' uya to' eseremekʉ'pʉ, “E'pana e'tɨ'!” ta'pʉ to' uya, e'tane rɨ eke pe parɨ to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Ina epuru, Tepi' pa rʉ'pʉ, ina pɨ' ɨsentu'makɨ!” ta'pʉ to' uya. 32 Sises uya to' etasa' a'tai, te'takʉ'kai' to' kɨ'ma'pʉ iya. To' ekama'po'pʉ iya, “Ɨ'rɨ kupʉ uya i'se me'atʉu ɨiwano' kon pe?” ta'pʉ iya. 33 To' uya eikʉ'pʉ, “Ina epuru, ennin pe e'pai ina esi,” ta'pʉ to' uya. 34 Sises usentu'ma'pʉ to' pɨ'. To' enu a'pɨtʉ'pʉ iya. Inke pʉra rɨ, ennin pe to' ena'pʉ, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ ipɨkɨrɨ.

Ma'siu 21

1 To' uya Surusiran eporo koro'tau, Pe'pake ya' si to' uye'kaa'pʉ Are' Wʉpʉ pon. Sises uya asa'ron kon tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ, 2 tai'ma to' pɨ', “Entantɨ' ɨyentau'nokon na'ne' eke iwa pata ya'. Mɨrɨ yau, inke pʉra rɨ isa'ka'si ewa'tɨsa' eporo auya'nokon mɨrɨ, imʉre ipiyau, mɨrɨpan kon teukai', to' mʉne'tʉi' upiya'. 3 Ɨnʉ' uya rɨ ɨ'rɨ rɨ ta yau ɨpɨ'nokon, ‘Itepuru esi to' i'se,’ mʉkatʉi'. Mɨrɨ a'tai nin si, to' uya to' ennoko mɨrɨ inke pʉra rɨ,” ta'pʉ iya. 4 Serɨ si pu'kena' amʉ' awɨrɨ isetasa' rʉ'pʉ uta'ku'tɨ: 5 “Surusiran pon kon ka'pon amʉ' pɨ' ekamatɨ', ‘Kin, ɨiwano' kon uye'nɨ pɨ' man, mɨ pe te'ku'se rɨ iyepʉ pen, iyepʉ isa'ka'si mʉre po,’” tawon. 6 Mɨrɨ a'tai, ipoitorʉ ton utɨ'pʉ Sises uya ta'pʉ awɨrɨ rɨ iku'se'na. 7 To' uya isa'ka'si mɨrɨ awonsi'kɨ imʉre ne'kaa'pʉ. To' uya tʉpon kon tʉpɨtʉ'pʉ to' pona, mɨrɨpan po Sises ereuta'pʉ. 8 Anpisin ton kuru ka'pon amʉ' uya tʉpon kon ta'nʉkʉ'pʉ asanta tawɨrɨ Sises utɨto' pe ipo. Tʉron kon uya yʉi panta ton a'tɨpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan ta'nʉkʉ'pʉ to' uya asanta tawɨrɨ. 9 Anpisin ton ka'pon amʉ' irawɨrɨ tʉutɨsan mɨrɨ awonsi'kɨ ipɨkɨrɨ te'san ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Usana! Kin Tepi' pa rʉ'pʉ apurɨpɨtʉ serɨ!” “Pori' pe kʉrɨ esi mɨrɨ Itepuru ese' yau nʉye'ai'ne'!” “Usana ka' entawon yau!” ta'pʉ to' uya. 10 Surusiran pona Sises epa'kasa' a'tai, ka'pon amʉ' eke pata pon kon e'tʉrʉnka'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Ɨnʉ' pʉse rɨ?” ta'pʉ. 11 Anpisin ton uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Sises pʉse rɨ, pu'kena' Nasare' winon, Kiyarari pon!” ta'pʉ to' uya. 12 Sises ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta', mɨrɨ yau te'san ka'pon amʉ' usennan pɨ', kʉrʉpo'po pɨ' te'san enpa'ka'pʉ iya. Pʉrata ensimanin nan tepʉrʉʉi mɨrɨ awonsi'kɨ wako'wa amʉ' kʉrʉpo'pomanin nan apon ton nɨ rawoipɨtʉ'pʉ iya. 13 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Iye'menukasa', ‘Uiwʉ' e'to' oton ɨpʉreman iwʉ',’ tukai' e'tane ‘ama' amʉ' en pe rɨ’ mʉku'atʉi'!” ta'pʉ iya. 14 Tenku'na' nan mɨrɨ awonsi'kɨ ise'mesa' kon uyee'pʉ ipiya' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta', mɨrɨpan kon epi'tɨpɨtʉ'pʉ iya. 15 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton, Main pɨ' enupanin nan uya wakʉ kupʉ iya ensa' a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ mʉre amʉ' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ, “Usana! Kin Tepi' pa rʉ'pʉ apurɨpɨtʉ serɨ!” tawon etasa' a'tai, Esuwerʉ amʉ' epuru ton usakorota'pʉ ipan pe mɨrɨ pɨ'. 16 “To' maimu pe' metayan?” ta'pʉ to' uya Sises pɨ'. “Ewai',” ta'pʉ Sises uya. “Iye'menukasa' pe' ene auya'nokon pʉra nai: “‘Apurɨpɨ'nin pe eke ton nʉ'kwɨ mʉre amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ mana' pokon kon mʉre amʉ' ku'sa',’ tawon?” ta'pʉ iya. 17 Mɨrɨ tʉpo si, Sises uya to' nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ Pe'tani pona. Mɨrɨ yau, pata tʉrʉ'pʉ iya. 18 Awanakʉi' kuru, iyenna'po koro'tau eke pata pona, iwan pe iyesi'pʉ. 19 Asanta piyau tʉna'sen ye', pi' tukai' tesa'sen ene tʉuya pɨ', itekare pɨ' itɨ'pʉ, e'tane ɨ'rɨ eporo'pʉ iya pen nɨ ipo, iyare ton nɨken, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Tɨwɨ si tepetasen pe pʉra e'kɨ!” ta'pʉ iya. Inke pʉra rɨ yʉi useketa'pʉ. 20 Ipoitorʉ ton uya serɨ ensa' a'tai, to' usewansiuka'pʉ, to' uya ekama'po'pʉ, “Nai kasa si pi' e' useketa inke pʉra rɨ?” ta'pʉ to' uya. 21 “I'napairon ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon,” ta'pʉ Sises uya. “Apurɨto' auya'nokon esi a'tai, tʉkasimai' pʉra, mɨrɨ pi' e' pɨ' iku'sa' na'ne' rɨken kupʉ auya'nokon pen e'tane, ‘Ata'mo'kakɨ tuna ka',’ ta auya'nokon a'tai wʉ' pɨ', mɨrɨpan nɨ e'kupʉ. 22 Apurɨ auya pe iyesi yau, eporo auya rɨ ɨnekama'po'pʉ ɨwɨpʉremato' yau,” ta'pʉ Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ'. 23 Sises ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta'. Mɨrɨ yau, to' enupa pɨ' iyesi koro'tau, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' epuru ton pokon uyee'pʉ ipiya'. “Ɨ'rɨ meruntɨrʉ winɨ serɨ ton kupʉ auya? Ɨnʉ' uya serɨ meruntɨ ke ɨrepa'pʉ?” tukai' to' uya ekama'po'pʉ. 24 Sises uya entakanoma'pʉ, “Tikin nan pɨ' rɨ marɨ ɨyekama'po uya 'nokon nɨ nɨrɨ mɨrɨ. Umaimu ei'sa' auya'nokon a'tai, ekama uya rɨ nɨrɨ mɨrɨ ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' uya umeruntɨrʉ'tɨsa' serɨ ton ku'to' pe uya tukai'. 25 Isaan uya pa'taisiman nɨto'—nai winɨ iye'sa'? Epʉn winɨ pe', mɨrɨ pe pʉra ka'pon amʉ' winɨ katɨ?” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan kon usaurokʉ'pʉ tiwano' kon pe, “‘Epʉn winɨ’ ta pe iyesi yau, uyekama'po iya 'nokon, ‘Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' Isaan apurɨ auya'nokon pʉra iyesi'pʉ?’ tukai'. 26 E'tane ‘ka'pon amʉ' winɨ’ ta yau, ka'pon amʉ' uya enari'pan, apʉne pʉra Isaan esi pu'kena' tukai' to' uya apurɨ'pʉ,” ta'pʉ to' uya. 27 Sises nin si eikʉ'pʉ to' uya mɨrɨ, “Ina uya i'tu pʉra man,” ta'pʉ to' uya. Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya, “Ekamasa' auya'nokon pʉra iyesi ke, ekama uya nɨrɨ pen nɨ serɨ mɨrɨ meruntɨrʉ winɨ serɨ ton kupʉ uya tukai',” ta'pʉ iya. 28 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ, “Ɨ'rɨ tukai' se pɨ' mɨsenuminkayatʉu? Ka'pon esi'pʉ asa'ron kon imunkɨ amʉ'. Wapiyaro' tʉmu piya' itɨ'pʉ, mɨrɨpan uya, ‘Mooi, e'tʉrawasomai' enta kʉre' itese' kiyari e'kwa na',’ ta'pʉ iya. 29 “E'tane imu uya, ‘Kane,’ tukai' imaimu eikʉ'pʉ. Mɨrɨ ta tʉpo, teseru ensima'pʉ iya, mɨrɨpan utɨ'pʉ. 30 “Mɨrɨ rɨ marɨ tase'na ikʉipʉnʉ utɨ'pʉ tʉmu, isakon pɨ'. ‘Mooi, serɨ pe e'tʉrawasomata kʉre' kiyari e'kwa na',’ ta'pʉ iya. ‘Ewai', utɨ rɨ,’ ta'pʉ iya, e'tane itɨ'pʉ pen. 31 “Nai kʉrɨ rupɨ uya tʉkʉipʉnʉ e'to' i'se kupʉ'pʉ tukai', mi'tuyatʉu?” ta'pʉ iya. “Wapiyaro' uya kuru,” tukai' to' uya imaimu eikʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ, “I'napairon ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon; pʉsamoro pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si amʉ' ɨri pe iteseru iko'mansa' rʉ'san uya Papa e'to' esa' wannɨ pe epoto' oton arawɨrɨ'nokon. 32 Wakʉ pe e'nɨ eseru enpoikase'na Isaan uyee'pʉ ɨpiya'nokon e'tane, apurɨ auya'nokon pʉra iyesi'pʉ, pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si amʉ' ɨri pe iteseru iko'mansa' kon nʉ'pʉ uya rɨken apurɨ'pʉ. Mɨrɨ rɨ si ene tʉpo amakooi kon apai ɨyera'tɨ kon pʉra rɨ iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨ auya'nokon pʉra iyesi,” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. 33 “Tʉron nɨ kanan panton etatɨ': Moro non esa' ka'pon esi'pʉ kiyari ye' si'na' pe te'sen patama'pʉ iya. Iwoi iwa'kʉtʉi pe iwekupiri'tɨ'pʉ iya. Non aka'pʉ iya tʉmainarʉ yau ikasu'kato' yai, mɨrɨ awonsi'kɨ ipa'simato' ponsi'kɨ ka'tawon soto'pan ɨutɨ amɨ'pʉ iya. Mɨrɨpan uya umɨ pɨ' te'san ena' tʉmainarʉ tʉrʉ'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ ɨnnon pata ya'. 34 “Kiyari akʉ'pʉsa' weyu e'seposa' a'tai, tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ iya umɨ tʉrʉ'pʉ tʉuya itena' ton piya' tiwano' oton epose'na. 35 Umɨ esanon uya ipoitorʉ ton a'si'pʉ. Tikin nan panta'ma'pʉ to' uya, tʉron nɨ wɨnɨ'pʉ to' uya, to' osorʉwano wɨpɨtʉ'pʉ to' uya tɨ' ke. 36 Mɨrɨ a'tai tʉron kon nʉ'san tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ iya wapiyaro' ennoko'pʉ tʉuya entai, umɨ esanon uya mɨrɨ kasa rɨ marɨ to' kupʉ'pʉ. 37 Tanporon kon u'matʉ pe, tʉmu nin si ennoko'pʉ iya to' piya'. ‘To' uya kuru umu nama mɨrɨ,’ ta'pʉ iya, 38 e'tane imu ensa' tʉuya'nokon a'tai, ta'pʉ to' uya tʉtonpa kon pɨ', ‘Pʉse rɨ kuru pʉse rɨ kiyari pata'se' anʉnton. Apʉne, iwɨpai'nokon, inanʉmʉnʉ anʉnto' kon pe,’ ta'pʉ to' uya. 39 Mɨrɨpan tanʉnse to' uya eno'ma'pʉ kiyari e'kwa yapai, mɨrɨpan wɨnɨ'pʉ to' uya. 40 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kiyari e'kwa esa' uye'sa' a'tai, ɨ'rɨ ken si kupʉ iya itena' tʉnonka'san pɨ'?” ta'pʉ Sises uya. 41 “To' ma'tanʉkʉ'pʉ iya, kamoro ɨri ton, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nʉ'san ena' nin si kiyari e'kwa tʉrʉ iya tʉrepanin nan nin si ena', umɨ winɨ tʉneporonʉ kon yapai,” ta'pʉ to' uya. 42 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Iye'menukasa' itekare yau ennin nan pen pe' ɨmɨrɨ'nokon: “‘Tɨ', ɨutɨ amɨnin nan neno'ma'pʉ enasa' itekun airon tɨ' pe; serɨ ku'sa' Itepuru uya, mɨrɨpan esi wakʉ pe kuru uyenu kon yau,’ tawon? 43 “Mɨrɨ pɨ' Papa e'to' esa' wannɨ pe emo'kato' oton ɨpiyapai'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe epetanʉ'nin nan ena' iye'tʉto' oton. 44 Kʉrɨ serɨ tɨ' pona nʉta'mo'kayai'ne' utakiti'kwa mɨrɨ, e'tane kʉrɨ tɨ' nʉta'mo'kayai'ne' ipona uta'si'kɨrɨ mɨrɨ ipʉra rɨ nin,” ta'pʉ iya. 45 Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' uya Sises pantomʉ to'ka'nʉ'sa' a'tai tʉpɨ'nokon isaurokʉ tukai', 46 a'sito' ipɨkɨrɨ warinpa pɨ' to' esi'pʉ, e'tane anpisin ka'pon amʉ' pɨ' to' enari'nʉmʉ'pʉ, apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya apurɨ pɨ' pu'kena' pe iyesi tukai'.

Ma'siu 22

1 Sises uya kanan to' auro'kakaa'pʉ panton yai. Ta'pʉ iya: 2 “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi kin, tʉmu emari'ma i'kiyari konekanin nʉ'pʉ kasa, 3 mɨrɨpan uya tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ tʉnkɨ'ma'san pana'tɨse'na to' uye'to' pe, e'tane ɨsi'pai pʉra to' esi'pʉ. 4 “Serɨ rɨken pe tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ iya, ‘Apʉne enkɨ! Tanporon nɨ ekonekaka'sa' man. Paka amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ eka'nʉ'sa' ton paka munkɨ amʉ' wɨka'sa' ekonekasa' man. Ɨsi'tɨ' si emari'man i'kiyari pɨ' enta'nai'!’ ta'pʉ iya. 5 E'tane tetai' pʉra to' utɨpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan tikin nan utɨ'pʉ tʉmainarʉ ya', tʉron nɨ tʉnkupʉnʉ rɨ ku'se'na. 6 Tʉron kon uya ipoitorʉ ton a'si'pʉ, ipan pe rɨ to' kota'ma'pʉ to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ to' wɨnɨ'pʉ rɨ to' uya. 7 Kin usakorota'pʉ, mɨrɨpan uya tʉsoisaai amʉ' ennoko'pʉ kamoro to' wɨnin nʉ'san ma'tanʉ'se'na, to' pata'se' rɨ po'tɨpɨ'se'na. 8 “Mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', ‘Emari'man i'kiyari rɨ e'nonkasa' man e'tane, kamoro unkɨ'ma'san uye'to' pe pʉra rɨ kenʉ' iyesi'pʉ. 9 Entantɨ' asanta ka'ta pona rɨ, ɨneporo'pʉ kon nɨ mʉkɨ'matʉi',’ ta'pʉ iya. 10 Mɨrɨ pɨ' ipoitorʉ ton utɨ'pʉ asanta ka'ta pona ka'pon amʉ' tʉneporonʉ kon nɨ amʉranʉ'se'na, asa'rɨ rɨ, wakʉ ton, ɨri ton nɨ, mɨrɨpan emari'man nɨto' itau ɨutɨ epe'tɨ'pʉ ka'pon amʉ' ke. 11 “E'tane kin uye'sa' a'tai to' ense'na, ene'pʉ iya moro ka'pon emari'man pon pe pʉra ipon. 12 ‘Utonpa, nai kasa ɨuye'sa' emari'man pon yau pʉra rɨ?’ tukai' ekama'po'pʉ iya. Isauro'to' pʉra iyesi'pʉ. 13 Mɨrɨ a'tai, kin uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', ‘Auronpɨ'tɨ', itemiyatʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ i'ta pɨ' eno'ma kon pa pʉroroi pona ewarupɨ ya'. Mɨrɨ yau ikaranto' pe, tʉyɨ kɨtɨtɨi'mato' pe iya,’ ta'pʉ kin uya. 14 “Tu'kan kon nɨ kɨ'ma e'tane, tu'ke pʉra to' anʉmʉ,” ta'pʉ Sises uya. 15 Mɨrɨ pɨ' Pari'si amʉ' utɨ'pʉ nai kasa ipoken pʉra isauro'to' pe ikupʉ'nokon ka'se'na. 16 To' uya tʉpoitorʉ kon ennoko'pʉ Sises piya'. Kin pe te'sen, Era' pɨkɨron kon pokon pe rɨ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, ina i'tupɨ' man i'napairon ye' pe ɨwesi tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa eseru pɨ' enupan auya i'napairon awɨrɨ. Ka'pon amʉ' rɨ nensimanʉ pe pʉra ɨyeseru esi, apʉne pʉra ɨnʉ' pe rɨ to' esi pɨ' te'namasen pe pʉra ɨwesi. 17 Ina pɨ' ekamakɨ; ɨ'rɨ ta auya se pɨ'; ipoken pe' iyesi Sisa ena' pʉrata tʉtʉsen e'ma a'tai, kane katɨ?” ta'pʉ to' uya. 18 E'tane, ɨri kupʉ pɨ' to' e'ku'to' i'tu tʉuya ke Sises uya ta'pʉ. “Ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' usa'mapai ɨwesi kon? 19 Apʉne, use'man nɨto' ike enpoikatɨ' uyena',” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan kon uya pata esa' apon pʉrata pun nee'pʉ itena'. 20 Mɨrɨpan uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' nai ipɨ', ɨnʉ' ese' nai ipɨ'?” ta'pʉ iya to' pɨ'. 21 “Sisa,” tukai' to' uya imaimu eikʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Sisa iwano' itʉtɨ' itena' rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa iwano' rɨ itʉtɨ' Papa ena' rɨ,” ta'pʉ Sises uya. 22 Serɨ tawon eta tʉuya'nokon a'tai, to' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ ipiyapai. 23 Mɨrɨ wʉi yau rɨ, Satu'si amʉ', eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan pʉra iyesi tawon nan uyee'pʉ Sises piya' ekama'pose'na. 24 Ta'pʉ to' uya, “Ti'sa, Mosi' uya tasa' upɨ'nokon, tʉumu'tai' pʉra ka'pon eri'sa' yau, iyakon nʉ'pʉ uya ino'pʉ rʉ'pʉ mari'mato' pe iyesi imu'tanʉ'to' pe tʉuya itiwano' pe. 25 Moro 7 kaisaron kon ɨsirunan esi'pʉ ina koro'tau. Wapiyaro' emari'ma'pʉ, mɨrɨpan erikʉ'pʉ, tʉmunkɨ ke pʉra tʉno'pʉ tʉnonkai', mɨrɨpan no'pʉ rʉ'pʉ e'nonka'pʉ iyakon ena'. 26 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, iyakon nʉ'pʉ erikʉ'pʉ imʉre pʉra rɨ. To' osorʉwano esi'pʉ mɨrɨ kasa rɨ. Tanporo 7 pe te'to' kon kaisa rɨ. 27 Kamoro eri'pɨtʉ'pʉ pata'pʉ pe, to' no'pʉ rʉ'pʉ erikʉ'pʉ. 28 Eri'nɨ tʉpo, e'mʉ'sa'kan a'tai, ɨnʉ' kuru no'pʉ pe ken si iyesi, 7 kaisaron kon koro'tapai, apʉne pʉra 7 kaisaron kon uya imari'masa' pɨ'?” ta'pʉ to' uya. 29 Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon esi ipoken pʉra, apʉne pʉra iye'menukasa' itekare mɨrɨ pe pʉra Papa meruntɨrʉ i'tu auya'nokon pʉra iyesi pɨ'. 30 Eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan a'tai, ka'pon amʉ' emari'mato' oton pen nɨ, mɨrɨ pe pʉra to' e'tʉrʉ pen nɨ emari'man nɨto' yau; inserʉ amʉ', Epʉn pon kon kasa rɨ to' e'to' oton. 31 E'tane eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan nɨto' ensa' auya'nokon pʉra pe' nai Papa uya ayauro'ka'pʉ kon ipɨ'? 32 ‘Papa urɨ, Epʉra'an, Aisi', Seko' e'to' itese' ipɨ',’ tawon. Papa, iyeri'sa' kon e'to' itese' pɨ' pen e'tane nurɨnan kon,” ta'pʉ Sises uya. 33 Serɨ tawon eta tʉuya'nokon a'tai, to' usewansiuka'pʉ tenupato' iya 'nokon pɨ'. 34 Sises uya Satu'si amʉ' maimu'kasa' tense, Pari'si amʉ' amʉra'pʉ. 35 To' tonpa, ipan pe Main i'tunin uya Sises ekama'po'pʉ i'tupɨtʉ pe, 36 “Ti'sa, nai kuru esi eke pe iyawɨrɨ e'nɨto' pe Main, Mosi' winon yau?” ta'pʉ iya. 37 Sises uya eikʉ'pʉ, “‘Papa i'nʉnkakɨ tanporo ɨyewan pokon pe, aya'kwarʉ pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨusenuminkato' pokon pe.’ 38 Serɨ serɨ wapiyaro', eke kuru iyawɨrɨ e'nɨto'. 39 Mɨrɨ awonsi'kɨ ipɨkɨron esi iwaraino rɨ marɨ: ‘Ɨtonpa i'nʉnkakɨ mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa,’ tawon. 40 Serɨ si asa'ron iyawɨrɨ e'nɨto' po, tanporo Main mɨrɨ awonsi'kɨ Pu'kena' amʉ' esi mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 41 Pari'si amʉ' amʉrasa' koro'tau, Sises uya to' ekama'popɨtʉ'pʉ, 42 “Ɨnʉ' pe rɨ Kʉrai esi tukai' mi'tuyatʉu? Ɨnʉ' pa rʉ'pʉ pe iyesi?” ta'pʉ iya. “Tepi' pa rʉ'pʉ tukai',” to' uya eikʉ'pʉ. 43 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' Tepi' usaurokʉ Iya'kwarʉ yau uya esakʉ, ‘Uyepuru,’ tukai'? Apʉne pʉra ta iya, 44 “‘Itepuru uya ta'pʉ uyepuru pɨ': “Uyenwo'netʉ winɨ ereutakɨ, ɨyeyaton non tʉrʉ uya pʉkʉ pona a'ta o'koi',”’ tasa'. 45 Tepi' uya, ‘Uyepuru,’ tukai' esakʉ pe iyesi yau, nai kasa nɨrɨ ipa rʉ'pʉ pe nesii'no?” ta'pʉ iya. 46 Ɨnʉ' uya rɨ imaimu entakanoma poken pʉra iyesi'pʉ, mɨrɨ wʉi awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ esi'pʉ mɨrɨ enta' ɨnekama'popɨ'pai pʉra.

Ma'siu 23

1 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ iyamʉrasa' kon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpoitorʉ ton pɨ': 2 “Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' esi mɨrɨ Mosi' pata'pʉ akan pe. 3 To' maimu awɨrɨ me'tʉi', ɨ'rɨ rɨ tasa' to' uya na'ne' ɨpɨ'nokon mʉku'tʉi', e'tane to' nʉkupʉnʉ kʉ'ku'tʉu, apʉne pʉra tʉusauro'to' kon ku'nin nan pen kamoro. 4 Ka'pon amʉ' ekama'po to' uya itekare ku'to' pe to' uya sa'man pe rɨ te'sen, e'tane ɨ'rɨ rɨ kupʉ to' uya pʉra rɨ iyesi tʉnauro'kapʉ kon pika'tɨnin pe. 5 “Tanporon nɨ to' nʉkupʉ'pʉ pe na'ne' esi mɨrɨ ka'pon amʉ' uya tento' kon ipɨ' pe: tʉwɨpʉremato' kon yen konepɨtʉ to' uya eke ton pe ika'ta, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpon kon sousowʉ pe te'sen kanan ɨnkapɨtʉ to' uya kusan ton pe. 6 Eke ton ereutato' pata'se' yau kuru ereutapaino kon enta'nan a'tai'ne mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau. 7 Anpisin ka'pon amʉ' kʉrʉpo'po pata'se' iyawon kon uya, ‘Miyarɨ,’ ta i'se te'san tʉnama kon pe, ka'pon amʉ' uya, ‘Rapai,’ ta i'se kuru to' esi tʉpɨ'nokon. 8 “E'tane ɨusesa'to' kon pʉra iyesi ‘Ti'sa’ tukai', apʉne pʉra tikin nan nɨ esi ɨyepuru kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsitonpa pe rɨ nin ɨwesi kon. 9 Mɨrɨpan ɨnʉ' rɨ kʉsesa'tʉu, ‘Ukʉipʉnʉ,’ tukai' serɨ non po, apʉne pʉra tikin nan nɨ ɨkʉipʉnʉ kon esi, Epʉn pon. 10 Ɨnʉ' rɨ esa'to' pʉra rɨ iyesi, ‘Ti'sa,’ tukai', apʉne pʉra tikin nan nɨ kʉrɨ rɨ Ti'sa; Kʉrai. 11 Eke pe na'ne' ɨ'koro'tau'nokon esi mɨrɨ ayapiyo' kon pe rɨ. 12 Ɨnʉ' rɨ eke pe te'ku'sen ena mɨrɨ se pe rɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ se pe rɨ te'ku'sen ena mɨrɨ eke pe,” ta'pʉ Sises uya. 13 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Papa e'to' esa' wannɨ ya' rɨ ɨtɨpaino kon wa'kʉ'sa' auya'nokon man. Ɨmɨrɨ'nokon pe rɨ epa'kapai pʉra ɨwesi kon, mɨrɨ pe pʉra epa'kapai na'ne' nan epa'kato' pe ikupʉ auya'nokon pʉra iyesi. 14 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Itaan'pʉ iyeri'sa' kon nʉ'san iwʉ' ma'tanʉkʉ auya'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨwɨpʉrema kon kusan pe, ‘Wakʉ ton,’ tato' pe ɨpɨ'nokon. Mɨrɨ wenai, ipan pe rɨ Papa uya ɨkota'mato' oton kon. 15 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Siya rɨ tʉutɨsan ɨmɨrɨ'nokon non poro, parau kau rɨ, tikin nan nɨ konekai'. Ɨtonpa pe ikonekasa' auya'nokon a'tai, ikupʉ auya'nokon asa' ite'kwa iye'to' airɨ akasa'nokon, iyeri'sa' kon utɨto' ya' ekota'mai' itɨto' pe. 16 “Ɨsɨ sɨ, tenku'ne esii'ma ka'pon esanon! Ta auya'nokon, ‘Ɨnʉ' rɨ usauro'sa' yau, iku'to' pe uya tukai' Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tesa'pɨ'se uya iku'to' kuru pe pʉra rɨ iyesi, e'tane ɨnʉ' rɨ usauro'sa' pe iyesi yau, iku'to' pe tʉuya tukai', korʉ tesa'pɨ'se Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tawon uya kuru nin si iku'to' pe iyesi,’ ta auya'nokon. 17 Tenu a'kwarʉkena' nan pen! Nai esi eke pe kuru: korʉ, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' katɨ---korʉ ku'nin wakʉ pe? 18 Ta auya'nokon kanan, ‘Ɨnʉ' rɨ usauro'sa' yau, iku'to' pe uya tukai' Papa ena' use'man nɨto' apon tesa'pɨ'se uya iku'to' pe kuru pʉra rɨ iyesi, e'tane ɨnʉ' rɨ usauro'sa' pe iyesi yau, iku'to' pe tʉuya tukai' tʉntʉrʉnʉ Papa ena' use'man nɨto' apon tesa'pɨ'se ikupʉ uya tukai', tʉusaurokʉ'pʉ ku'to' iya pe kuru rɨ iyesi,’ ta auya'nokon. 19 Itenu pʉnon! Nai esi eke pe kuru: tʉtʉsen, use'man nɨto' apon katɨ---tʉtʉsen ku'nin wakʉ pe? 20 Mɨrɨ wenai, tʉusauro'sa' rʉ'pʉ kupʉ iya pe iyesi Papa ena' use'man nɨto' apon tesa'pɨ'se, mɨrɨ kasa rɨ marɨ iyesi ta tʉuya pe iyesi yau, tʉusauro'sa' iku'to' pe uya ta tʉuya a'tai, tanporon nɨ Papa ena' use'man nɨto' apon tesa'pɨ'se. 21 Kʉrɨ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tesa'pɨ'se ikupʉ uya tukai', Papa, itau na'ne' ese' yau isauro'sa' na'ne', Papa uya wakʉ nonkato' tʉmunkɨ amʉ' pona iwʉ', mɨrɨ kasa rɨ marɨ iyesi tʉusauro'sa' kupʉ iya pe iyesi yau, Papa ese' tesa'pɨ'se Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tawon. 22 Kʉrɨ Epʉn tesa'pɨ'se iku'to' pe uya tukai' tʉusauro'sen, usaurokʉ mɨrɨ Papa apon tesa'pɨ'se mɨrɨ awonsi'kɨ ipo te'sen. 23 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! 1 10 e'to' airɨ kiyari kɨ'nʉnpanin—min, tirʉ mɨrɨ awonsi'kɨ kumin tato' tʉnin. E'tane eke ton pe kuru te'sen Main yau—ɨsi'kaisa rɨ ka'pon ku'to', ɨsentu'ke' pe e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usauro'nɨ'pʉ awɨrɨ e'nɨto'. Emen iwa pe na'ne' kupʉ pɨ' ɨwesi'pʉ kon nesii'no, iwapiyaro' teno'mai' pʉra. 24 Tenku'ne esii'ma ka'pon esanon! Ɨmɨrɨ'nokon esi weruwe eisikai'ma ɨuku kon apai, ɨikʉn kon eke rɨ kiyamerʉ tato' enko'mai'ma. 25 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Iya'poi pɨ' a'sawʉ kon, aparapii kon korʉka auya'nokon, e'tane eke pe rɨ iyau mentai e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ amʉre' pe e'nɨto' esi. 26 Ɨmɨrɨ'nokon tenku'na' nan, Pari'si amʉ'! Wapiya kuru iyau a'sawʉ kon, aparapii kon ikorʉkaka'tɨ'. Mɨrɨ a'tai, iya'poi esi mɨrɨ wakʉ pe rɨ nɨrɨ. 27 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Ɨmɨrɨ'nokon esi aimu'ne ikorʉkasa' tɨ' akasa' uruwai' pe kasa, wakʉ pe tʉusensen kɨpo'po, e'tane eke pe rɨ iyeri'pɨ'sa' kon ɨ'pʉ rʉ'san esi iyau, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton nɨ esi. 28 Mɨrɨ kasa rɨ, ɨusene kon ipokena' pe tʉron kon pona, e'tane ɨyewan kon yau makoi pe ɨwesi kon wakʉ pe ɨye'kupʉ kon. 29 “Ɨsɨ sɨ, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Pu'kena' amʉ' uruwasii oton tɨ' akapɨtʉ'pʉ auya'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ipokena' ton uruwasii ipʉrʉ'tɨpɨtʉ auya'nokon. 30 ‘Pena ina tamokori ton a'tai, ina uko'mamʉ pe iyesi yau, to' pika'tɨ'pʉ nesii'no pen nɨ pu'kena' amʉ' tʉ'ka pɨ',’ ta auya'nokon. 31 E'tane ɨiwano' kon pe ɨusekama kon kamoro pu'kena' amʉ' tʉ'kanin nʉ'san payan nʉ'san pe. 32 Iku'tɨ' rɨ si atamokori kon amʉ' nʉsara'tɨ'pʉ, Papa uya ɨkota'mato' kon pe iwenai!” ta'pʉ iya. 33 Sises uya kanan ta'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon, ɨkʉi amʉ' kasa te'san, ayainʉmʉ kon pe' Papa uya ɨkota'mato' kon ta'mu kenan pen nɨ ekota'man nɨto' yapai? 34 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨ'koro'ta'nokon pu'kena' amʉ', ta'kwarʉkena' nan mɨrɨ awonsi'kɨ ti'sa amʉ' ennoko uya to' tonpa ton tʉ'kato' auya'nokon oton mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon pokapɨ'to' auya'nokon kurusu' pona mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ ari'po'pɨ'to' auya'nokon oton ɨusenupato' kon iwʉ' tau, mɨrɨpan kon nɨ e'ma'pʉkapɨ'to' auya'nokon oton tʉron nɨ pata yapai'ne tʉron nɨ pata ya'ne. 35 Ɨmɨrɨ'nokon pona serɨ e'moronkato' oton ipokena' ton mʉnʉ enno'sa' auya'nokon wenai serɨ non po, ipokena' Eperʉ mʉnʉ awonsi'kɨ, Sakaraya, Pere'kaya mu pe te'sen mʉnʉ pʉ'kʉ pona rɨ, ɨnwɨnɨ'pʉ kon ɨpʉreman nɨto' iwʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' apon ka'sanau. 36 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; tanporo serɨ e'moronka mɨrɨ serɨ a'taino kon pona,” ta'pʉ Sises uya. 37 “Aiko sɨ! Surusiran pon kon, Surusiran pon kon! Ɨmɨrɨ'nokon pu'kena' amʉ' tʉ'kanin nʉ'san, tɨ' ke ɨpiya'nokon enno'sa' kon wɨpɨ'nin nʉ'san. Inke rɨ ɨmunkɨ amʉ' amʉranʉkʉ i'se esi'pʉ, kɨrɨtɨkɨ uya tʉmunkɨ amʉ' amʉranʉkʉ kasa tapiri o'koi', e'tane mɨrɨ kupʉ uya i'se pʉra ɨwesi'pʉ kon. 38 Entɨ' si! Ɨiwʉ' kon e'nonkasa' ɨyena'nokon iyarʉ pʉra! 39 Apʉne pʉra ekama uya ɨpɨ'nokon; uyento' auya'nokon oton pen nɨ kanan serɨ enta', ‘Pori' pe rɨ kʉrɨ rɨ nʉye'ai'ne' Itepuru ese' yau esi,’ ta auya'nokon pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 24

1 Sises utɨ esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tawonsi'kɨ, ipoitorʉ ton iya'kɨron kon uya ta'pʉ ipɨ', “Apʉne enkɨ, wakʉ pe rɨ amɨsa' ɨutɨ,” ta'pʉ to' uya. 2 “Tanporo rɨ pe' serɨ ton menyatʉu? I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, tikin nɨ rɨ tɨ' e'nonkato' oton pen nɨ mɨrɨ ɨsipʉro'po; tanporon nɨ uta'po'to' oton,” ta'pʉ iya. 3 Sises ereutasa' koro'tau Are' Wʉpʉ po, ipoitorʉ ton uyee'pʉ ipiya' ama'ai ekama'pose'na, “Ina pɨ' ekama' ɨ'rɨ a'tai serɨ e'ku'to' oton, ɨ'rɨ e'to' oton ɨuyepʉ ento' ipɨ' pe, pata weyu u'matʉ ekamanin pe?” tukai'. 4 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Tenu ke e'tɨ' ɨnʉ' uya rɨ ɨyenku'tɨ kon namai'. 5 Apʉne pʉra tu'kan kon nɨ uye'to' oton uyese' yau, ‘Kʉrai urɨ,’ tukai', mɨrɨpan kon uya tu'kan kon nɨ enku'tɨto' oton. 6 Ɨmɨrɨ'nokon uya etato' oton tʉusewa'nomasan, usewa'noman man tawon nɨ, e'tane serɨ ton pɨ' rɨ ketʉipɨ'tʉu. Serɨ warai'nan nɨ e'ku'to' pe iyesi, e'tane apʉne rɨ pata weyu u'ma'to' uye'tane rɨ iyesi. 7 Tʉpataron kon uya tʉpataron kon nɨ nɨrɨ ewa'nomato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ esa' wannɨ pe te'san esa' wannɨ pe te'san nɨ nɨrɨ ewa'nomato' oton. Iwankan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉrʉ'pʉnʉ e'to' oton pata ton yau'ne. 8 Tanporo serɨ ton esi mɨrɨ e'tinkan entun nɨto' pe kasa. 9 “Mɨrɨ a'tai ɨtʉto' oton kon ɨkota'mato' kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan nɨto' ya'. Tanporo tʉpataron kon uya ɨyewaruma'tɨto' oton kon urɨ uriya'. 10 Mɨrɨ a'tai si, tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uyapurɨ pɨ' te'san e'nonkato' oton, tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uya tʉtonpa kon eparankato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ to' ewaruma'tɨto' oton. 11 Mɨrɨ yau si, tu'ke rɨ enku'tɨnin nan pu'kena' amʉ' usenpoikato' oton, mɨrɨpan kon uya tu'kan kon nɨ enku'tɨto' oton. 12 Apʉne pʉra eke pe rɨ ɨri epamʉ uriya', tu'kan kon nɨ usi'nʉnkato' e'nɨ'panto' oton. 13 E'tane kʉrɨ rɨ pana' pe te'sen tʉnapurɨnʉ yau iu'matʉ pʉ'kʉ pona, kʉrɨ rɨ si epika'tɨto' oton. 14 Serɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei usekamato' oton pata emʉ' kaisa rɨ, ennin nʉ'san uya ekama tanporo ka'pon amʉ' pɨ', mɨrɨ a'tai kuru nin si, iu'matʉ e'seporo mɨrɨ. 15 “‘Ɨri Kuru Nuirapanin Uma'tan Emapu'tɨnin’ e'soto'kasa' wakʉ pata yau ene auya'nokon a'tai si, pu'kena' Taniyerʉ nekama'pʉ rʉ'pʉ — tɨwɨ serɨ ennin nʉto'ka'nʉkʉi — 16 tɨwɨ si kamoro Isutiya pon kon nainʉmʉi wʉ' ton pona'ne. 17 Ɨnʉ' rɨ tiwʉ' nakapu po te'sen kʉu'tɨnin ɨ'rɨ rɨ anʉnse'na tiwʉ' tapai. 18 Ɨnʉ' rɨ tʉmainarʉ yau te'sen kʉ'tɨnin tiwʉ' ta' tʉpon epose'na. 19 Mɨrɨ wʉi a'tai'ne, ɨsɨ pe kuru rɨ uri'sami'si amʉ', mono' pe te'san pona iye'to' oton mɨrɨ awonsi'kɨ mana' pokon kon imunkɨ pona! 20 Ɨpʉrematɨ' ɨutɨto' kon esi namai' komi' pata weyu a'tai, mɨrɨ pe pʉra Sapa' a'tai. 21 Apʉne pʉra mɨrɨ a'tai eke rɨ usewankaman e'to' oton pena pata epiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ iye'ku'sa' rʉ'pʉ kasa pʉra rɨ serɨ pʉ'kʉ pona, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ kasa iye'to' oton pen nɨ kanan serɨ enta'. 22 Mɨrɨ weyu u'tɨsa' pʉra iyesi yau inke pʉra, ɨnʉ' ne'nonkai'no pen nɨ moro, e'tane kamoro, Papa nanʉmʉ'san pɨkɨrɨ iweyu to'kena'mato' iya oton. 23 Mɨrɨ a'tai ɨnʉ' uya rɨ ta pe iyesi yau ɨpɨ'nokon, ‘Kʉrai man serɨ yau,’ mɨrɨ pe pʉra, ‘Mɨrɨ yau man,’ ta a'tai ɨpɨ'nokon, kʉsapurɨtʉu. 24 Apʉne pʉra enku'tɨnin nan kʉrai amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ enku'tɨnin nan pu'kena' amʉ' usenpoikato' oton, eke ton nɨ i'tuto' ipɨ' ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi ton ku'to' oton to' uya, Papa nanʉmʉ'san enku'tɨnin pe—ikupʉ tʉuya'nokon pe iyesi yau. 25 Entɨ' ayauro'ka uya 'nokon serɨ ton pɨ' iweyu wapiya. 26 “Ɨnʉ' uya rɨ ta pe iyesi yau, ‘Mɨrɨ yau man, rɨmono' tau,’ ta a'tai, kʉtɨtʉu; mɨrɨ pe pʉra, ‘Serɨ yau man, ɨutɨ a'mu yau,’ ta a'tai, kʉsapurɨtʉu. 27 Apʉne pʉra kamiri' nʉye'ai'ne' wʉi enu uyepʉ winɨ nʉsenyai'ne' wʉi enu utɨto' pona rɨ kasa, mɨrɨ kasa kuru Ka'pon, Papa winon uyepʉ e'to' oton mɨrɨ. 28 Eke' airɨ rɨ anwana amʉ' amʉrato' oton,” ta'pʉ iya. 29 “Inke pʉra rɨ, usewankaman pata'pʉ pe, “‘Wʉi enu ewarumanto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ kapʉi e'wei'tɨto' oton pen; Sirikɨ amʉ' uta'po'to' oton ka' apai, mɨrɨ awonsi'kɨ ka' po te'sen ton nɨ e'tʉkʉukato' oton.’ 30 “Mɨrɨ a'tai, Ka'pon, Papa winon uyepʉ i'tuto' ipɨ' usenpoikato' oton ka' yau, mɨrɨpan tanporon kon non pon kon ukaranto' oton tʉuta'kwarʉkai'. To' uya Ka'pon, Papa winon uyepʉ kapuru' po, ka' yau ento' oton, tʉmeruntɨrʉ ke mɨrɨ awonsi'kɨ eke a'kwa yau. 31 Mɨrɨpan uya tinserʉʉi ton enno'to' oton eke wai tʉronpi' turunpa pe, mɨrɨpan kon uya mɨ a'setun uye'to' yawɨron kon nɨ inanʉmʉ'san amʉranʉ'to' oton, ka' pʉ'kʉ awɨron kon nɨ. 32 “Ɨsenupatɨ' serɨ pi' e' pɨ': Emenna' pe ipanta ton mɨrɨ awonsi'kɨ iyare a'ta a'tai, i'tu auya'nokon wʉi uye'kapʉ a'ko pe tukai'. 33 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ tanporo serɨ ton e'kupʉ ene auya'nokon a'tai, i'tu auya'nokon a'ko pe iyesi, mʉra'ta nau rɨ. 34 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, serɨ a'taino kon kuru rɨ pʉra iyenato' oton pen nɨ tanporo serɨ ton e'kupʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 35 Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non pʉra iyenato' oton, e'tane umaimu mɨrɨ tereuta ton pen nɨ. 36 “Ɨnʉ' uya mɨrɨ wʉi mɨrɨ pe pʉra iwekusi i'tu pʉra rɨ iyesi; inserʉ amʉ' Epʉn pon kon uya rɨ, mɨrɨ pe pʉra imu uya rɨ e'tane ikʉipʉnʉ uya rɨken serɨ i'tu. 37 Nowa a'tai iyesi'pʉ na'ne' kasa, mɨrɨ kasa iye'to' oton Ka'pon, Papa winon uyepʉ a'tai. 38 Apʉne pʉra wʉi ton i'mʉnpʉ rawɨron yau, ka'pon amʉ' esi'pʉ uta're'tɨn pɨ', emari'man pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ e'tʉrʉn pɨ' emari'man nɨto' yau, Nowa ewomʉ a' ya' weyu pona rɨ. 39 Ɨ'rɨ rɨ te'ku'ton i'tu to' uya pʉra rɨ iyesi'pʉ i'mʉnpʉ uyepʉ pʉ'kʉ pona rɨ, mɨrɨpan kon arɨ'pʉ iya tanporo rɨ. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ iye'to' oton, Ka'pon, Papa winon uyepʉ a'tai. 40 Asa'ron kon ka'pon amʉ' e'to' oton umɨ yau; tikin nɨ itanʉnto' oton, isakon e'nɨnto' oton. 41 Asa'ron kon uri'sami'si amʉ' e'to' oton a'nai' e'pa pɨ'; tikin nɨ itanʉnto' oton, isakon e'nɨnto' oton. 42 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', enei'ma e'tɨ', apʉne pʉra i'tu auya'nokon kasa pʉra ɨ'rɨ a'tai ɨyepuru kon uyepʉ tukai'. 43 E'tane se ito'ka'nʉ'tɨ': Ɨutɨ esa' uya mɨrɨ a'tai kuru ewarupɨ nau ama' uyepʉ tukai' i'tusa' yau, tenu ke iyesi'pʉ nesii'no, mɨrɨpan tiwʉ' ta' ewon nɨ kuu'pʉ iya nesii'no pen. 44 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨmɨrɨ'nokon kanan tekonekai' me'tʉi', apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon uye'to' oton itenupɨkɨrɨ pʉra rɨ ɨwe'tane'nokon,” ta'pʉ iya. 45 “Ɨnʉ' ken usauro'nɨ'pʉ awɨron mɨrɨ awonsi'kɨ emiya'pokena' ipoitorʉ pe nai itesa' nʉnonka'pʉ tiwʉ' tawon kon tʉpoitorʉ ton esa' pe to' i'kiyari ke to' repanin pe itʉto' weyu a'tai? 46 Wakʉ pe rɨ kʉrɨ rɨ ipoitorʉ e'to' oton itepuru neporonʉ ikupʉ pɨ' tenna'posa' a'tai. 47 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; itepuru uya tanporon nɨ tapuruui esa' pe iku'to' oton. 48 E'tane si, a'tai pʉra kʉrɨ rɨ ipoitorʉ esi ɨri pe, mɨrɨpan uya, ‘Uyepuru uko'mamʉ serɨ sunwa inke rɨ,’ ta, 49 mɨrɨpan e'sara'tɨ tʉron kon ipoitorʉ ton panta'ma pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ enta'nan pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ e'taripan pɨ' te'taripasan pokon pe. 50 Kʉrɨ rɨ ipoitorʉ epuru uye'to' oton wʉi a'tai itenupɨkɨrɨ iye'tane pʉra, mɨrɨ a'kʉra' iyepʉ ta tane iya pʉra rɨ. 51 Mɨrɨpan uya ipɨrʉkato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ inonkato' iya oton wakʉ pe te'ku'san pata'se' ya'. Mɨrɨ yau nin si, ipan pe ukaran nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉyɨ ton kɨtɨtɨi'ma pɨ' iye'to' oton,” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 25

1 Miyarɨ rɨ Sises uya tʉpoitorʉ ton auro'ka'pʉ. “Mɨrɨ a'tai si, Papa e'to' esa' wannɨ pe e'to' oton mɨrɨ se kasa; moine warawo' emari'ma ense'na 10 kaisaron kon uri'sami'si amʉ' utɨ'pʉ tʉraan'puui ke'ne. 2 5 kaisaron kon uri'sami'si amʉ' esi'pʉ ita'kwarʉ pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ 5 kaisaron kon kanan esi'pʉ ta'kwarʉ ke. 3 Ita'kwarʉ pʉ' nan uya tʉraan'puui kon arɨ'pʉ, e'tane iparu u'ma'sa' a'taino arɨ'pʉ to' uya pen nɨ. 4 E'tane ta'kwarʉkena' nan uya tʉraan'puui kon arɨ'pʉ iparu u'ma'sa' a'taino a'kɨrɨ. 5 Inke rɨ to' enurikʉ'pʉ kʉrɨ rɨ temari'masen uyepʉ i'se, mɨrɨpan kon ena'pʉ e'moronʉ' pe, mɨrɨpan kon nin si e'nʉmʉ'pʉ mɨrɨ. 6 “Anomʉra' a'tai nin si, ka'pon uya eke pe ekama'pʉ mɨrɨ, ‘Temari'masen si uye'nɨ pɨ' man! Entanʉ'tɨ' si!’ ta'pʉ iya. 7 “Kamoro si uri'sami'si amʉ' usenpaka'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan kon e'mʉ'sa'ka'pʉ tʉraan'puui kon po'tɨse'na. 8 Iya'kwarʉ pʉ' nan uya ta'kwarʉkena' nan pɨ', ‘Ina raan'puui paru oton ke ina irepatɨ', ina raan'puui usenkʉ'nʉ' nɨ pɨ' man,’ ta'pʉ. 9 “E'tane kamoro uya, ‘Kane, eke pe pʉra rʉ'kwɨ iparu man; ukaisarɨ'nokon pʉra man,’ ta'pʉ to' uya. ‘E'tane ru'ku, siya'pu ta' araan'puui kon paru ɨne'matantɨ' ɨiwano' kon pe,’ ta'pʉ to' uya. 10 “Utɨn pɨ' rɨ nin si to' e'tane tʉraan'puui kon paru ennai', temari'masen uye'kaa'pʉ mɨrɨ. Kamoro nin si iyekonekasa' kon uri'sami'si amʉ' ewomʉ'pʉ mɨrɨ temari'masen a'kɨrɨ ata're'tɨse'na. Mʉra'ta nin si uta'koro'pʉ mɨrɨ. 11 “Emennʉ'pʉ rɨ kamoro nin si uyee'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, ‘Ina epuru, mʉra'ta a'kokakɨ ina iwano' pe!’ ta'pʉ to' uya. 12 “E'tane to' eikʉ'pʉ iya, ‘I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨi'tu uya 'nokon pʉra man,’ ta'pʉ iya. 13 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', enei'ma e'tɨ'; apʉne pʉra iweyu mɨrɨ pe pʉra iwekusi i'tu auya'nokon pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ'. 14 “Mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, ka'pon tʉutɨsen kasa iye'to' oton, tʉpoitorʉ ton kɨ'manin mɨrɨpan kon ena' timamin tʉnin. 15 Tikin nan ena' 5 kaisa rɨ ipaikii pʉrata tʉrʉ'pʉ iya, tʉron nɨ ena' asa'rɨ ipaikii tʉrʉ'pʉ iya, mɨrɨpan kon tonpa ena' tikin nɨ ipaikii pʉrata tʉrʉ'pʉ iya. To' repa'pʉ iya mɨrɨ to' uya ikupʉ poken iyesi ti'tui', mɨrɨpan nin si utɨ'pʉ tʉutɨto' ya'. 16 Kʉrɨ rɨ si 5 kaisaron paiki pʉrata eponin nʉ'pʉ utɨ'pʉ inke pʉra rɨ mɨrɨ pʉrata e'tonpa'tɨto' pe itʉrawasomase'na, emennʉ'pʉ tʉpoi'ne rɨ nin si, 5 kaisarɨ rɨ marɨ iye'tonpa'tɨsa' esi'pʉ. 17 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, asa'rɨ ipaikii eponin nʉ'pʉ utɨ'pʉ inke pʉra rɨ mɨrɨ pʉrata e'tonpa'tɨto' pe itʉrawasomase'na, mɨrɨpan uya asa'rɨ rɨ marɨ paikii tonpa'tɨ'pʉ. 18 E'tane nin si, kʉrɨ tikin nɨ paiki eponin nʉ'pʉ utɨ'pʉ, non aka'pʉ iya, mɨrɨpan uya tepuru pʉrataai onamʉ'pʉ iya'. 19 “Inke rɨ tʉuko'mamʉ tʉpo, to' epuru enna'po'pʉ to' piya', mɨrɨpan uya to' pokon pe tʉpʉrataai eseru koneka'pʉ. 20 5 kaisa rɨ eponin nʉ'pʉ uya 5 kaisarɨ rɨ marɨ ipona tʉneporo'pʉ tʉrʉ'pʉ itena'. ‘Uyepuru, 5 kaisa rɨ ipaikii urepa'pʉ auya, mɨrɨpan tonpa'tɨsa' uya man mɨrɨ rɨ tʉtʉrawasomai', 5 kaisarɨ rɨ marɨ ipona,’ ta'pʉ iya. 21 “‘Wakʉ kuru rɨ ku'sa' auya man, upoitorʉ, wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ usauro'nɨsa' awɨron! Tu'kan pen nʉ'kwɨ rɨ pɨ' yawɨrɨ ɨwe'sa' man. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tu'kan nɨ esa' pe ɨnonka uya. Ɨsi'kɨ upiya' pori' pe e'tanʉ'kɨ ɨyepuru pokon pe!’ ta'pʉ iya. 22 “Asa'rɨ ipaikii pʉrata eponin nʉ'pʉ uyee'pʉ tepuru piya', ‘Uyepuru, asa'rɨ ipaikii pʉrata urepataine' tonpa'tɨsa' uya man mɨrɨ rɨ tʉtʉrawasomai', asa'rɨ rɨ marɨ ipaikii ipona,’ ta'pʉ iya. 23 “Itepuru uya ta'pʉ ipɨ', ‘Wakʉ kuru rɨ ku'sa' auya man, upoitorʉ, wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ usauro'nɨsa' awɨron! Tu'kan pen nʉ'kwɨ rɨ pɨ' yawɨrɨ ɨwe'sa' man. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tu'kan nɨ esa' pe ɨnonka uya. Ɨsi'kɨ, pori' pe ɨyepuru esi pokon pe e'tanʉ'kɨ,’ ta'pʉ iya. 24 “Kʉrɨ rɨ si tikin nɨ pʉrata paikii eponin nʉ'pʉ uyee'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ tepuru pɨ', ‘Uyepuru, ɨi'tu uya, sa'man pe rɨ te'sen pe ɨwesi. Ɨnpɨmɨ'pʉ pen nɨ anʉnnin pe ɨwesi, ite' ɨntʉrʉ'pɨtʉ'pʉ pen nɨ amʉranʉ'nin pe ɨwesi. 25 Mɨrɨ pɨ', enari'nʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan pɨ' ɨpʉrataai onanse'na utɨ'pʉ non ya'. Se si ɨiwano' pe te'sen,’ ta'pʉ iya. 26 “Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ itepuru uya, ‘Ɨmɨrɨ, emiya'ne' rɨ ipoitorʉ! I'tu auya si unpɨmɨ'pʉ pen nɨ anʉnnin pe esi, ite' untʉrʉ'pɨtʉ'pʉ pen nɨ amʉranʉ'nin pe esi? 27 Upʉrataai rɨ sa'ne mʉtʉrʉi'no pʉrata e'tonpa'tɨto' iwʉ' ta'; enna'posa' a'tai, iye'tonpa'tɨsa' simo'kai'no,’ ta'pʉ iya. 28 “‘Mɨrɨ pʉrata paikii imo'katɨ' itenapai, mɨrɨpan itʉtɨ' kʉrɨ 10 kaisaron pʉrata paikii esa' ena'. 29 Apʉne pʉra tanporon kon itesa' pe na'ne' nan nɨ repa, miyarɨ ipona rɨ, mɨrɨpan esa' pe iye'to' oton eke pe rɨ. Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ itesa' pe pʉra na'ne' enapai, itenau rʉ'kwɨ rɨ na'ne' emo'ka mɨrɨ. 30 Mɨrɨpan ɨri rɨ poitorʉ eno'ma pʉroroi pona, ewarupɨ ya'. Mɨrɨ yau, ukaran nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉyɨ kɨtɨtɨi'ka pɨ' iye'to' pe,’ ta'pʉ iya. 31 “Ka'pon, Papa winon uyepʉ a'tai tʉmeruntɨrʉ yau, mɨrɨ awonsi'kɨ tinserʉʉi amʉ' pokon pe, iyereutato' oton tapon po. 32 Tanporo rɨ tʉpataron kon amʉrato' oton irau, mɨrɨpan uya ka'pon amʉ' menka, karimeru amʉ' pa'simanin uya karimeru amʉ' menka kasa kapirita amʉ' piyapai. 33 Karimeru amʉ' tʉrʉ iya mɨrɨ tenwo'netʉ winɨkʉi', mɨrɨ awonsi'kɨ kapirita amʉ' tʉkamisi winɨkʉi'. 34 “Mɨrɨ a'tai si, ta iya mɨrɨ tenwo'netʉ winɨ te'san pɨ', ‘Ɨsi'tɨ' ɨmɨrɨ'nokon ukʉipʉnʉ nʉpʉrema'san. Ananʉmʉnʉ kon anʉntɨ', serɨ si ɨyesa' kon pe e'nɨto' yau iyekonekasa' rʉ'pʉ pata e'kaa'pʉ si'kɨrɨ rɨ, 35 apʉne pʉra iwan pe esi a'tai, urepa'pʉ auya'nokon ui'kiyari ke; tuna'kiri' ke esi a'tai, uwo'pa'pʉ auya'nokon; ka'kʉran pe rɨ e'tane, ukɨ'ma'pʉ auya'nokon ɨiwʉ' kon ta'. 36 Ipon pʉra esi a'tai, urepa'pʉ auya'nokon upon ke; takuru'ke esi a'tai, umainanpa pɨ' ɨwesi'pʉ kon; pariki'si tau esi a'tai, uka'kʉranpase'na ɨutɨ'pʉ kon,’ tato' iya oton. 37 “Mɨrɨ a'tai si, ipokena' ton uya ta mɨrɨ ipɨ', ‘Uyepuru, ɨ'rɨ a'tai si iwan pe ina uya ɨyene'pʉ, mɨrɨpan ina uya ɨyewekʉ'pʉ; mɨrɨ awonsi'kɨ tuna'kiri' ke, mɨrɨpan o'pa'pʉ ina uya? 38 Ɨ'rɨ a'tai ka'kʉran pe ina uya ɨyene'pʉ, mɨrɨpan ɨkɨ'ma'pʉ ina uya tiwʉ' kon ta'? Ɨ'rɨ a'tai ipon pʉra ina uya ɨyene'pʉ, mɨrɨpan ɨpontɨ'pʉ ina uya? 39 Ɨ'rɨ a'tai rɨ takuru'ke mɨrɨ pe pʉra pariki'si tau ɨwe'tane, ina utɨ'pʉ aka'kʉranpai'?’ tato' oton to' uya. 40 “Mɨrɨ a'tai nin si, kin uya ta mɨrɨ to' pɨ', ‘I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨ'rɨ rɨ ku'sa' auya'nokon na'ne' pʉsamoro sepa' nan nʉ'kwɨ kuru utonpa ton pe te'san pɨ', urɨ pɨ' iku'sa' auya'nokon pe iyesi,’ tato' iya oton. 41 “Mɨrɨ a'tai ta iya mɨrɨ, tʉkamisi winon kon pɨ', ‘Atamatɨ' upiyapai, ɨmɨrɨ'nokon Papa nʉpa'nʉkʉ'san! Entantɨ' apo' ya', Papa nʉkoneka'pʉ makoi mɨrɨ awonsi'kɨ itinserʉʉi ton iwano' pe! 42 Apʉne pʉra iwan pe e'tane, urepasa' auya'nokon pʉra iyesi ui'kiyari ke; tuna'kiri' ke e'tane, uwo'pa'pʉ auya'nokon pʉra iyesi; 43 ka'kʉran pe e'tane, ɨiwʉ' kon ta' ukɨ'masa' auya'nokon pʉra iyesi; upon i'se e'tane, upon ke urepasa' auya'nokon pʉra iyesi; takuru'ke e'tane, umainanpasa' auya'nokon pʉra iyesi; pariki'si tau e'tane, uka'kʉranpai' ɨutɨsa' kon pʉra iyesi,’ tato' iya oton to' pɨ'. 44 “Mɨrɨ a'tai, to' uya rɨ marɨ ei'to' oton, ‘Ina epuru, ɨ'rɨ a'tai rɨ si ina uya ɨyene'pʉ iwan pe, tuna'kiri' ke, mɨrɨ pe pʉra ka'kʉran pe, mɨrɨpan ina uya asanomasa' pʉra iyesi? Ɨ'rɨ a'tai rɨ si ɨpon i'se, takuru'ke mɨrɨ pe pʉra pariki'si tau ɨwe'tane, ina uya ɨpika'tɨsa' pʉra iyesi?’ tato' oton. 45 “Mɨrɨ a'tai si, to' eikʉ iya mɨrɨ, ‘I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨ'rɨ rɨ ku'sa' auya'nokon pʉra na'ne', pʉsamoro sepa' nan nʉ'kwɨ kuru utonpa ton pe te'san pɨ', urɨ pɨ' iku'sa' auya'nokon pe pʉra rɨ iyesi.’ 46 “Mɨrɨpan kon utɨto' oton tɨwɨrɨ rɨ ekota'man nɨto' ya', e'tane ipokena' ton pe iye'sa' kon utɨto' oton tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya',” ta'pʉ Sises uya.

Ma'siu 26

1 Tanporo si serɨ ton ekama tʉuya tʉpo, Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', 2 “Mi'tuyatʉi'ne' kasa rɨ To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ esi awanapai rɨ ema'sa' yau. Ka'pon, Papa winon tʉto' oton ipokapɨ'to' pe kurusu' pona,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 3 Mɨrɨ tʉpo si, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton amʉra'pʉ. To' e'seporo'pʉ Kaya'pas pata'se' yau, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru eke pe kuru te'sen. 4 To' e'kama'pʉ ama'ai Sises a'si pɨ' iwɨto' pe tʉuya'nokon. 5 “E'tane iweyu rʉ'pʉ a'tai pen. Mɨrɨ ku'sa' pe iyesi yau, ka'pon amʉ' uya nin urɨ'nokon ewa'noma mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 6 Sises esi koro'tau Pe'tani po, Saiman, erekʉ'pan tukai' ti'tusen iwʉ' tau, 7 uri'san uyee'pʉ po'toro arapasta yawon po'piyun epe'kena' kuru rɨ esa' pe, mɨrɨpan uya a'koka'pʉ Sises i'pai pona ima'pʉ iya, tʉteire' po tenai' tepʉrʉ piyau iyesi koro'tau. 8 Ipoitorʉ ton uya serɨ ensa' a'tai, to' usakorota'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Ɨ'rɨto' pe ima'tanʉkʉ iya?” ta'pʉ. 9 “Serɨ po'piyun kʉrʉpo'pomai'no sa'ne epe'kena' pe, mɨrɨpan epe'pʉ tʉrʉi'no entu'manin nan ena'!” ta'pʉ to' uya. 10 Sises uya to' i'tusa' esi'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨ'rɨ to' pe pʉse rɨ uri'san a'pɨ'pɨtʉ auya'nokon? Wakʉ rɨ ku'sa' iya mɨrɨ upɨ'. 11 Tɨwɨrɨ rɨ entu'manin nan esi ɨpiyau'nokon, e'tane tɨwɨrɨ rɨ urɨ esi pʉra iyesi ɨpiyau'nokon. 12 Serɨ po'piyun masa' iya upona iku'sa' iya mɨrɨ upun koneka pe uwu'na'tɨ e'ma ta'. 13 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, itekare nʉsekamayai'ne' airɨ rɨ pata emʉ' kaisa rɨ inkupʉ'pʉ rʉ'pʉ rɨ marɨ usekama mɨrɨ, en yau ikupʉ pe rɨ,” ta'pʉ iya. 14 12 kaisaron kon ipoitorʉ ton tonpa, Isutas Eskariya' tato' ipɨ', utɨ'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru piya'. 15 “Ɨ'rɨ ke uye'ma auya'nokon ɨyena'nokon itʉsa' uya yau?” ta'pʉ iya to' pɨ', mɨrɨpan kon uya 30 kaisa rɨ sirʉpa pʉrata pun i'tu'pʉ itiwano' pe. 16 Mɨrɨ si'kɨrɨ Isutas esi'pʉ itʉto' tʉuya weyu eporo i'se. 17 A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu e'sara'tɨ a'tai, Sises poitorʉ ton uyee'pʉ ipiya' ekama'pose'na, “Nai yau kuru ina uya To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' ɨyenta'nato' koneka ina uya i'se me'an?” ta'pʉ to' uya. 18 To' eikʉ'pʉ iya, “Entantɨ' eke pata Surusiran pona ka'pon piya', mɨrɨpan pɨ', ‘Ti'sa uya tasa' man, “Papa nʉkoneka'pʉ uweyu e'seposa' man, a'ko pe. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ upoitorʉ ton pokon pe To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ kupʉ uya ɨiwʉ' tau,” tukai',’ mekamatʉi' ipɨ',” ta'pʉ iya. 19 Ipoitorʉ ton uya mɨrɨ kasa rɨ nin si To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' te'to' kon koneka'pʉ, ta'pʉ iya na'ne' awɨrɨ rɨ. 20 Pata uko'mansa' a'tai, Sises esi'pʉ tʉteire' po tenai' 12 kaisaron kon pokon pe tepʉrʉ piyau. 21 To' enta'na koro'tau, ta'pʉ iya to' pɨ', “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨtonpa kon uya uyeparankato' oton,” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨpan kon upokoita'pʉ, to' uya tʉkaisarɨ'nokon, “I'napai rɨ, uyepuru, urɨ pen kuru rɨ nin!” ta'pʉ Sises pɨ'. 23 Sises uya ta'pʉ, “Kʉrɨ tʉyu ki'ai'ne' pʉsau ya' upokon pe uya uyeparankato' oton. 24 Ka'pon, Papa winon utɨto' oton tʉpɨ' imenukasa' na'ne' kasa rɨ, e'tane ɨsɨ yau rɨ kʉrɨ rɨ ka'pon esi Ka'pon, Papa winon eparankanin. Wakʉ pe nesii'no iyentusa' pʉra iyesi yau,” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨpan Isutas, eparankanin oton uya nin si ta'pʉ, “Rapai, i'napai rɨ, urɨ pen kuru rɨ nin,” ta'pʉ iya. “Ewai', ɨmɨrɨ rɨ,” tukai' Sises uya eikʉ'pʉ. 26 To' enta'na koro'tau rɨ, Sises uya pʉreti anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan uya tenki ta'pʉ Papa pɨ'. I'kwɨ'pɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨpan ekamʉ'pʉ iya tʉpoitorʉ ton ena', tai'ma to' pɨ', “Anʉntɨ', mɨrɨpan ɨ'tɨ'. Serɨ serɨ upun,” ta'pʉ iya. 27 Mɨrɨpan uya ko', waain yen anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan uya tenki ta'pʉ Papa pɨ'. To' ena' itʉrʉ'pʉ iya, tai'ma to' pɨ', “Se yawon ensitɨ', ɨmɨrɨ'nokon. 28 Serɨ serɨ emenna' ekonekan nɨto' iwano' umʉnʉ, tu'kan kon iwano' pe rɨ iye'kwansa' makoi ton pɨ' usentu'man nɨto' pe. 29 Ekama uya serɨ enta' iteperu euku ensito' uya oton pen ɨpokon pe 'nokon ukʉipʉnʉ e'to' esa' wannɨ pe yau emenna' pe ensi uya pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya. 30 Eren pɨ' tʉuserenka kon tʉpo, to' utɨ'pʉ Are' Wʉpʉ pona. 31 Mɨrɨ a'tai, Sises uya to' pana'tɨ'pʉ, “Serɨ ewarupɨɨi tau kuru, tanporo rɨ unɨmɨ auya'nokon mɨrɨ, te'ku'sen upɨ' wenai, apʉne pʉra iye'menukasa', “‘Karimeru amʉ' pa'simanin wɨnɨ uya mɨrɨ, mɨrɨpan karimeru amʉ' e'ta'nʉ'to' oton tamʉ' ke te'to' kon apai,’ tukai'. 32 E'tane e'mʉ'sa'kasa' tʉpo, utɨ mɨrɨ arawɨrɨ'nokon Kiyarari pona,” ta'pʉ iya. 33 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta uya, “Tanporon kon uya ɨnɨntane te'ku'sen ɨpɨ' wenai, urɨ uya nin ɨnonka pen mɨrɨ,” ta'pʉ Sises pɨ'. 34 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ', serɨ ewarupɨɨi tau kuru, kɨrɨtɨkɨ uturumʉ rawɨrɨ, osorʉwau ite'kwa unonkato' auya oton,” ta'pʉ iya. 35 E'tane rɨ Pi'ta uya, “Uma'tato' pe rɨ aya'kɨrɨ, ɨnonka uya pen nɨ mɨrɨ,” ta'pʉ. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ itonpa ton uya ta'pʉ. 36 Mɨrɨ a'tai, Sises utɨ'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe Ke'semani tukai' tesa'sen pata ya', mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Se airɨ ereutatɨ', mɨ airɨ ɨpʉremai' utɨ tane,” ta'pʉ iya. 37 Ta'kɨrɨ Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ asa'rɨ Sepiti munkɨ amʉ' arɨ'pʉ iya, mɨrɨpan ena'pʉ pokoi pe mɨrɨ awonsi'kɨ ika'nɨ' pʉra rɨ. 38 “Uyewan man ika'nɨ' pʉra rɨ, e'tape'ne' pe rɨ iyesi uma'tanʉkʉ iya rɨ. Serɨ yau e'tɨ', uya'kɨrɨ tenu ke e'tɨ',” ta'pʉ iya. 39 Itɨ'pʉ miyarɨ parɨ ɨnnɨ iwa to' piyapai, mɨrɨpan uta'mo'ka'pʉ non pona temʉ' po, mɨrɨpan ɨpʉrema'pʉ, “Ukʉipʉnʉ, iye'kupʉ pe iyesi yau tɨwɨ upiyapai ko' nʉtamai, e'tane uyeseru awɨrɨ pen, e'tane ɨyeseru awɨrɨ,” ta'pʉ iya. 40 Mɨrɨpan enna'po'pʉ tʉpoitorʉ ton piya', mɨrɨpan uya to' e'nʉmʉ eporo'pʉ. Pi'ta ekama'po'pʉ iya, “Uya'kɨrɨ pe' ɨmɨrɨ'nokon warawoti'si amʉ' esi poken pʉra iyesi tenu ke mara rʉ'kwɨ rɨ?” ta'pʉ iya. 41 “Tenu ke esii'ma ɨpʉrematɨ', i'tupɨ'nɨto' ya' auta'mo'ka kon namai'. Iya'kwarʉ esi ɨnku'pai, e'tane ipun esi ɨ'sɨ'mʉra,” ta'pʉ iya. 42 Sises enna'pokaa'pʉ iyakon ite'kwa pe ɨpʉremase'na. “Ukʉipʉnʉ, iye'kupʉ poken pʉra rɨ iyesi yau, serɨ ko' utama poken pʉra upiyapai ensi uya a'tai rɨken, tɨwɨ ɨyeseru ne'kupʉi,” ta'pʉ iya. 43 Iyenna'posa' a'tai kanan, to' rɨ marɨ e'nʉnpɨ'sa' eporo'pʉ iya, apʉne pʉra e'tape'ne' pe'ne to' enu pi'pɨ ton esi ke, 44 mɨrɨpan kon piyapai ɨpʉremaka'se'na kanan itɨ'pʉ itosorʉwano ite'kwa pe, wapiya tʉwɨpʉrema'pʉ kasa rɨ marɨ iyepʉrema'pʉ. 45 Mɨrɨpan enna'po'pʉ tʉpoitorʉ ton piya', mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Mɨrɨ si e'nʉn nɨ pɨ' rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ umoronka'nɨ pɨ' rɨ ɨwesi kon? Apʉne entɨ'! Iweyu e'seposa' man! Ka'pon, Papa winon eparankasa' man tʉmakooikena' nan ena'! 46 E'mʉ'sa'katɨ'! Utɨnpai'nokon! Uyeparankanin si uye'ka'nɨ pɨ' man!” ta'pʉ iya. 47 Usauro'nɨ pɨ' rɨ marɨ iyesi koro'tau, Isutas, 12 kaisaron kon tonpa pe te'sen uyee'pʉ. Ipokon pe anpisin kuru rɨ usepai'tɨpɨ'sa' supara ke mɨrɨ awonsi'kɨ wa'tana ke esi'pʉ, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' epuru ton nennoko'san. 48 Eparankanin uya tʉnku'ton ekamasa' esi'pʉ to' pɨ': “Kʉrɨ sa'su'kayai'ne' si kʉrɨ rɨ; ma'sitʉi',” tasa' esi'pʉ. 49 Isutas utɨ'pʉ Sises piya' to'sarɨ rɨ, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Miyarɨ, Rapai!” mɨrɨpan a'su'ka'pʉ iya. 50 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Utonpa, iku'se ɨuye'sa' na'ne' rɨ iku'kɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, ka'pon amʉ' utɨ'pʉ Sises winɨkʉi' mɨrɨpan kon uya a'si'pʉ. 51 Mɨrɨ pɨ' tikin nan nɨ Sises tonpa ton tonpa uya tʉsuparaai mo'ka'pʉ, mɨrɨpan uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru poitorʉ pana a'tɨ'pʉ. 52 Sises uya nin si ta'pʉ ipɨ', “Ɨsuparaai ina'poka'kɨ si ipata'pʉ ya'! Kamoro supara apurɨnin nʉ'san nɨ eri'to' oton esi mɨrɨ supara ke rɨ. 53 I'tu auya'nokon pʉra rɨ iyesi mɨrɨ, ukʉipʉnʉ pɨ' ɨpʉremato', mɨrɨ a'tai upiya' 12 kaisa rɨ ite'kwa anpisin ton kuru rɨ inserʉ amʉ' enno'to' iya upika'tɨnin nan pe. 54 E'tane mɨrɨ ku'sa' uya pe iyesi yau, itekare uya ekamasa' na'ne' uta'ku'tɨ pʉra rɨ iyesi, mɨrɨ e'ku'to' oton tasa' iya na'ne',” ta'pʉ iya. 55 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ anpisin pɨ', “Main awɨron kon pen pe' esa' pe esi serɨ, ɨuye'sa' kon na'ne' supara amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ wa'tana amʉ' esa' pe uya'sise'na? Wʉi kaisarɨ rɨ e'tai ko use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pʉ'kʉ tau tereutai' ka'pon amʉ' enupa pɨ', uya'si auya'nokon pʉra rɨ. 56 E'tane tanporo rɨ serɨ e'ku'sa' pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ uta'ku'tɨto' pe,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai si, tanporo ipoitorʉ ton uya inonka'pʉ, mɨrɨpan kon ainʉmʉ'pʉ. 57 Kamoro, Sises a'sinin nʉ'san uya arɨ'pʉ Kaya'pas, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru piya', Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton amʉrasa' airɨ. 58 E'tane Pi'ta uya e'ma'pʉka'pʉ ɨnnonsi'kɨ rɨ, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru iwʉ' pʉrorooi pona, mɨrɨpan ewomʉ'pʉ, iyereuta'pʉ erasu ton piya' te'ku'sen ense'na. 59 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon nɨ Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton esi'pʉ kasi pe rɨ Sises eseru'tɨto' warinpa pɨ', iyeri'to' ya' itʉto' pe tʉuya'nokon. 60 E'tane to' uya ɨ'rɨ rɨ iteseru eporo'pʉ pen nɨ mɨrɨ rɨ e'tane tu'ke rɨ kasi ye' pe tʉusauro'san esi'pʉ. Emennʉ'pʉ tʉpo rɨ, asa'ron kon ka'pon amʉ' uyee'pʉ, 61 mɨrɨpan kon uya si ekama'pʉ, “Pʉse rɨ uya ta'pʉ, ‘Papa iwano' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ma'tanʉkʉ uya mɨrɨ, mɨrɨpan konekato' pe uya kanan osorʉwau wʉi yau,’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ to' uya. 62 Mɨrɨ a'tai si, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru e'soto'ka'pʉ Sises pɨ' tase'na, “Eikʉ auya pen nɨ pe' mɨrɨ? Ɨ'rɨ tukai' pʉsamoro ka'pon amʉ' usaurokʉ ɨpɨ'?” ta'pʉ iya. 63 E'tane Sises enkurumʉ'pʉ e'pana rɨ. Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya ta'pʉ ipɨ', “Ayapiyo'ma uya serɨ Papa tʉuko'mansen uya eta tane i'napairon pe ɨusekama pa ina pɨ'; Kʉrai pe pe' ɨwesi, Papa Mumu pe?” ta'pʉ iya. 64 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ewai', ta auya na'ne' kasa rɨ, e'tane tanporo ɨpɨ'nokon ta uya; Serɨ enta', Ka'pon, Papa winon ento' auya'nokon oton iyereutasa' Meruntɨ pe Te'sen enwo'netʉ winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ iyepʉ Epʉn poi kapuru' yau,” ta'pʉ iya. 65 Mɨrɨ a'tai, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya tʉpon karaka'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Papa sapema pe isaurokʉ! Ɨ'rɨto' pe miyarɨ rɨ ekamanin nan i'se e'nɨ? Entɨ', Papa sapema pe isaurokʉ etasa' auya'nokon. 66 Ɨ'rɨ ken tukai' mɨsenuminkayatʉu?” ta'pʉ iya to' pɨ'. “Ima'tato' pe rɨ iyesi!” ta'pʉ to' uya. 67 Mɨrɨpan kon eta'tapɨtʉ'pʉ itemʉ' pona, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya tʉmokorooi kon ke iwɨnɨ'pʉ. Tʉron kon uya rɨ inta'mopɨtʉ'pʉ, 68 tai'ma, “Kʉrai, pu'kena' pe ekamakɨ ina pɨ'. Ɨnʉ' ɨwɨnɨi?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 69 Pi'ta ereutasa' esi'pʉ Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru iwʉ' pʉrorooi po, mɨrɨpan piya' to' poitorʉ, uri'san uyee'pʉ. “Ɨmɨrɨ sa'ne kʉrɨ rɨ ko Sises, Kiyarari pon a'kɨron nʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 70 E'tane i'tunin pe pʉra iye'kuu'pʉ tanporo mɨrɨ yawon kon rau esii'ma. “I'tu uya pʉra rɨ man ɨ'rɨ pɨ' ausaurokʉ tukai',” ta'pʉ iya. 71 Mɨrɨpan utɨ'pʉ pʉroroi mʉra'taai pona. Mɨrɨ yau, tʉron nɨ uri'san uya kanan ene'pʉ, mɨrɨpan uya ka'pon amʉ' mɨrɨ yau te'san pɨ', “Pʉse rɨ kʉrɨ rɨ Sises, Nasare' pon a'kɨron nʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 72 I'tunin pe pʉra kanan iye'ku'kaa'pʉ, Papa kuru tesa'pɨ'se: “Kʉrɨ rɨ i'tu uya pʉra man!” ta'pʉ iya. 73 Mara rɨ iyesi'pʉ tʉpo kamoro mɨrɨ yau te'soto'pɨ'se te'san utɨ'pʉ Pi'ta piya', tase'na ipɨ', “I'napai rɨ kuru rɨ ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ to' tonpa, ausaurokʉ eseru uya ɨyekama,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 74 Mɨrɨ a'tai si, Pi'ta e'pa'nʉkʉ'pʉ tiwano' pe rɨ, mɨrɨpan uya, “Tɨwɨ Papa ukota'mai kasi pe usaurokʉ pɨ'. Kʉrɨ rɨ i'tu uya pʉra man!” ta'pʉ. Mɨrɨ ta iya a'tai rɨ, kɨrɨtɨkɨ uturumʉ'pʉ. 75 Mɨrɨ a'tai si, Pi'ta uya Sises maimu rʉ'pʉ nee'pʉ tenu ya', “Osorʉwau ite'kwa, ‘I'tu uya pʉra man,’ tato' auya oton, kɨrɨtɨkɨ uturumʉ rawɨrɨ!” tawon. Mɨrɨpan epa'ka'pʉ, mɨrɨpan ukaramʉ'pʉ ipan pe rɨ.

Ma'siu 27

1 Awanakʉi' kuru, tanporo use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton ekoneka'pʉ Sises uma'tato' pe iku'to' tʉuya'nokon pɨ'. 2 To' uya auronpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan arɨ'pʉ to' uya Paire', kopʉna ena'. 3 Sises eparankanin nʉ'pʉ, Isutas uya si ensa' esi'pʉ mɨrɨ, to' uya ikonekasa' Sises uma'tato' pe, ipan pe rɨ ipokoita'pʉ Sises eparankasa' tʉuya pɨ', mɨrɨpan uya 30 kaisaron sirʉpa pun na'po'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton ena'. 4 “Umakoitasa' man, imakooi pʉn nɨ mʉnʉ teparankai',” ta'pʉ iya. “Ɨ'rɨ pe ken si mɨrɨ uya ina kupʉ? Ɨiwano' sa'ne mɨrɨ ko!” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 5 Mɨrɨ wenai, Isutas uya pʉrata pun eno'ma'pʉ use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pʉ'kʉ ta', mɨrɨpan enna'po'pʉ tiwano' pe rɨ e'sa'mase'na. 6 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton uya pʉrata pun amuku'pʉ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Main, Mosi' winon nɨ pʉremekʉ pe iyesi mɨrɨ inonkasa' a'tai pʉrata yen ya', apʉne pʉra mʉn epe'pʉ pe iyesi ke,” ta'pʉ to' uya. 7 Mɨrɨpan kon ekoneka'pʉ mɨrɨ pʉrata ke ɨinɨ ka'nin pata'se' e'mato' pe tukai'. Mɨrɨ si kupʉ'pʉ to' uya ka'kʉran amʉ' pe te'san eri'sa' u'na'tɨto' yau pe. 8 Mɨrɨ wenai, ka'pon amʉ' uya mɨrɨ pata esakʉ Mʉn Pata'se' tukai' serɨ pʉ'kʉ pona. 9 Mɨrɨ si pu'kena' Iseremaya nekama'pʉ rʉ'pʉ pena rɨ uta'ku'tɨ'pʉ se tawon: “To' uya si 30 kaisa rɨ sirʉpa pun anʉmʉ'pʉ, Esuwerʉ amʉ' nʉkupʉ'pʉ itepe' pe, 10 mɨrɨpan kon uya mɨrɨ pʉrata ke ɨinɨ ka'nin nan pata'se' e'ma'pʉ, uyepuru uya uyapiyo'ma'pʉ awɨrɨ rɨ,” tawon. 11 Mɨrɨ koro'tau rɨ Sises e'soto'kasa' esi'pʉ kopʉna Paire' piya', mɨrɨpan ekama'po'pʉ Paire' uya, “Esuwerʉ amʉ' kin pe' ɨmɨrɨ?” ta'pʉ iya. Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ewai', mʉkayai'ne' kasa rɨ,” ta'pʉ iya. 12 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya ɨri pe, kasi pe rɨ teseru'tɨ a'tai eikʉ'pʉ iya pen. 13 Mɨrɨ a'tai, Paire' uya ekama'po'pʉ, “Eta auya pʉra pe' iyesi ɨri pe to' usaurokʉ ɨpɨ'?” ta'pʉ iya. 14 E'tane Sises uya tikin nan pɨ' rɨ to' eikʉ'pʉ pen nɨ, ɨri pe to' uya tʉku'to' pɨ', kopʉna tewansiukai'. 15 Kopʉna eseru esi'pʉ ka'pon nonkato' pariki'si tapai to' enta'nato' weyu a'tai anpisin ton nanʉmʉ'pʉ. 16 Mɨrɨ a'tai, tese ke te'sen a'sisa' pariki'si ta' esi'pʉ, Parapas tukai' tesa'sen. 17 Tu'kan kon amʉrasa' a'tai, Paire' uya to' ekama'po'pʉ, “Nai kʉrɨ rupɨ enpa'ka uya i'se me'atʉu ɨiwano' kon pe? Parapas, mɨrɨ pe pʉra Sises, Kʉrai tato' katɨ?” ta'pʉ iya. 18 Apʉne pʉra tɨkɨnta kon pɨ' to' uya itʉsa' tena' tukai' i'tu tʉuya pɨ'. 19 Eseru aimenkato' apon po Paire' ereutasa' koro'tau rɨ, ino'pʉ uya se main enno'sa' esi'pʉ ipiya': “Ɨ'rɨ pe kʉrɨ rɨ, ɨ'rɨ ku'nin nʉ'pʉ pen nɨ ka'pon kʉ'kupʉi. Ɨri pe serɨ pe tekota'mapɨ'se e'ne'pɨ'sa' man kʉrɨ rɨ uriya',” ta'pʉ iya. 20 E'tane use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya ka'pon amʉ' pori'ma'pʉ to' uya Parapas ekama'poto' pe inonkato' pe iya, Sises ma'tanʉkʉi'ma. 21 Kopʉna uya to' ekama'po'pʉ, “Nai kʉrɨ kuru nonka uya i'se me'atʉu ɨyena'nokon?” ta'pʉ iya. “Parapas,” ta'pʉ to' uya. 22 “Ɨ'rɨ pe ken si Sises, Kʉrai tato' ipɨ' kupʉ uya?” tukai' Paire' uya to' ekama'po'pʉ. Tanporon kon uya imaimu eikʉ'pʉ, “Kurusu' pona ipokapɨ'kɨ!” ta'pʉ to' uya. 23 “Ɨ'rɨto' pe? Ɨ'rɨ ɨri ku'sa' iya?” ta'pʉ Paire' uya. E'tane eke pe kuru to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Kurusu' pona ipokapɨ'kɨ!” ta'pʉ to' uya. 24 Paire' uya ene'pʉ ɨ'rɨ pe iku'to' iya awɨrɨ pʉra rɨ, e'tane ɨsɨ pe rɨ to' ena esi'pʉ. Tuna anʉmʉ'pʉ iya, mɨrɨpan isemiyakʉ'pʉ tu'kan kon rau esii'ma. “Tʉmakooi ke pʉra esi serɨ pʉse rɨ ka'pon mʉnʉ pɨ'. Ɨyenau'nokon nɨ iyesi mɨrɨ!” ta'pʉ iya. 25 Tanporon kon uya imaimu eikʉ'pʉ, “Tɨwɨ ina mɨrɨ awonsi'kɨ ina munkɨ amʉ' iwano' pe imʉnʉ nesii!” ta'pʉ to' uya. 26 Mɨrɨpan uya Parapas nonka'pʉ to' ena', e'tane ari'po'pɨ'to' pe Sises kupʉ'pʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ itʉrʉ'pʉ iya kurusu' pona to' uya ipokapɨ'to' pe. 27 Kopʉna soisaai amʉ' uya si Sises arɨ'pʉ kopʉna pe e'nɨ iwʉ' ta', mɨrɨpan kon uya tu'kan kon nɨ soisa amʉ' amʉranʉkʉ'pʉ Sises woi. 28 To' uya iponka'pʉ, mɨrɨpan tʉtariren pon ke to' uya ipontɨ'pʉ, 29 mɨrɨpan kon uya tikʉ ke te'sen e'mepɨtʉ'pʉ aro', kʉron pe, mɨrɨpan ke to' uya arʉko'tɨ'pʉ. To' uya iyɨɨi'tɨ'pʉ itenwo'netʉ winon itemiyatʉ ya', mɨrɨpan kon e'sekunkapɨtʉ'pʉ irau, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya isapema'pʉ. “Miyarɨ, Esuwerʉ amʉ' kin!” ta'pʉ to' uya Sises pɨ'. 30 To' eta'tapɨtʉ'pʉ ipona; itɨɨi mo'ka'pʉ to' uya, mɨrɨ ke to' uya i'pai wɨpɨtʉ'pʉ. 31 Isapema tʉpo, to' uya iponka'pʉ, mɨrɨpan pontɨ'pʉ to' uya ipon ya', mɨrɨpan arɨ'pʉ to' uya kurusu' pona ipokapɨ'se'na. 32 To' utɨ koro'tau, ka'pon Sairini winon, Saiman itese' eporo'pʉ to' uya, mɨrɨpan a'kwarʉka'pʉ to' uya kurusu' ato' pe iya. 33 To' uyee'pʉ pata Korʉko'ta tato' ya' (Pu'pɨ Ɨ'pʉ Rʉ'pʉ Pata ta e'kwa pe). 34 Mɨrɨ yau, to' uya Sises o'pa'pʉ i'ne' ke waain tisumai'. Onpasa' tʉuya a'tai, ɨnensipai pʉra iyesi'pʉ. 35 Kurusu' pona ipokapɨ'sa' tʉuya'nokon a'tai, ipon nʉ'pʉ ta'nʉkʉ'pʉ to' uya te'wapiya'kapɨ'se, 36 mɨrɨpan kon ereuta'pʉ enpɨ'se'na. 37 Iwɨto' iwenai menukasa' poka'pʉ to' uya i'pai epoi; sises pʉse rɨ, esuwerʉ amʉ' kin, tawon. 38 Asa'ron kon ama' rʉ'san pokapɨtʉ'pʉ to' uya ipokon pe; tikin nɨ itenwo'netʉ winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ikamisi winɨ tikin nɨ. 39 Kamoro ipiyawɨrɨ tʉutɨsan uya ɨri pe isapema'pʉ, ti'pai kon sʉkʉsʉkʉma'pʉ to' uya, 40 mɨrɨ awonsi'kɨ ta'pʉ to' uya, “Ɨmɨrɨ, use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' a'morʉkanin, mɨrɨpan amɨ auya osorʉwawon wʉi yau, epika'tɨ'! Ɨu'tɨkɨ kurusu' poi, Papa Mumu pe ɨwesi yau!” ta'pʉ to' uya. 41 Mɨrɨ kasa rɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya rɨ isapema'pʉ. 42 “Tʉron kon pika'tɨ'pʉ iya, e'tane tiwa rɨ iyepika'tɨ pʉra iyesi! Esuwerʉ amʉ' kin sa'ne si! Tɨwɨ si nʉu'tɨi kurusu' poi, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ'nokon uya apurɨto' pe. 43 Papa apurɨnin kʉrɨ rɨ. Tɨwɨ Papa nʉpika'tɨi i'se tesi yau, ‘Papa Mumu urɨ,’ tasa' iya pɨ',” ta'pʉ to' uya. 44 Mɨrɨ kasa rɨ iya'kɨrɨ kurusu' pona ipokapɨ'sa' kon uya isapema'pʉ. 45 12 a'kʉra' awonsi'kɨ 3 a'kʉra' pʉ'kʉ pona rɨ, tanporo rɨ pata ewarumamʉ'pʉ. 46 3 a'kʉra' a'tai'ne rɨ, Sises ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Iroi, Iroi, rama sapa'tani?” ta'pʉ iya, “Papa, Papa, ɨ'rɨto' pe unonkasa' auya?” ta e'kwa pe. 47 Mɨrɨ yau si te'soto'pɨ'se te'san uya serɨ etasa' a'tai, “Iraisa kɨ'ma pɨ' man!” ta'pʉ to' uya. 48 Inke pʉra, tikin nɨ to' tonpa pe te'sen si eka'tumʉ'pʉ mɨrɨ su'pa epose, waain maku'pɨ peneka ka' ikii'pʉ iya, yʉi pɨ' tepu'tɨi' Sises uya ensito' pe ikupʉ'pʉ. 49 E'tane tʉron kon ka'pon amʉ' uya, “Tɨwɨ nesii. Apʉne, Iraisa uyepʉ enpai'nokon ipika'tɨi',” ta'pʉ to' uya. 50 Sises kanan ukɨ'pɨ'nʉnkaa'pʉ, mɨrɨpan uya ta'kwarʉ tʉrʉ'pʉ. 51 Mɨrɨ a'tai rɨ si, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' itau wapu pe te'sen ekaraka'pʉ inakapu ponsi'kɨ non pona a'sa'mʉyai. Tʉrʉ'pʉnʉ amʉ' esi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tɨ' amʉ' uta'morʉpɨtʉ'pʉ. 52 Uruwai' amʉ' uta'kokapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan wakʉ ton ka'pon amʉ' iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka'pʉ kanan. 53 To' nin si epa'ka'pʉ mɨrɨ uruwai' yapai. Emennʉ'pʉ po, Sises e'mʉ'sa'kasa' a'tai nin si, to' utɨ'pʉ mɨrɨ Surusiran pona. Mɨrɨ yau, tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uya to' ene'pʉ. 54 Roman amʉ' soisaai ton epuru mɨrɨ awonsi'kɨ ita'kɨrɨ te'san itonpa ton Sises erasuntɨ pɨ' te'san uya tʉrʉ'pʉnʉ amʉ' utɨ i'tu'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ te'ku'sen ene'pʉ, ipan pe rɨ to' etʉipɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “I'napai rɨ kuru rɨ ka'si, pʉse rɨ esi'pʉ mɨrɨ wa Papa Mumu pe!” ta'pʉ. 55 Tu'kan kon nɨ uri'sami'si amʉ' esi'pʉ enpɨtʉ pɨ' ɨnnonsi'kɨ. Sises e'ma'pʉkasa' to' uya esi'pʉ Kiyarari poi, ipika'tɨ pɨ' to' esi'pʉ i'se iye'to' ke. 56 To' koro'tau Meri Mataren; Meri, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isose' san; mɨrɨ awonsi'kɨ Sepiti munkɨ amʉ' san. 57 Pata uko'mankapʉ koro'tau, imaminke' ka'pon, Arama'tiya winon uyee'pʉ. Itese' esi'pʉ Isose', Sises poitorʉ pe iyenasa' rʉ'pʉ. 58 Paire' piya' itɨ'pʉ Sises ekepu ekama'pose, ato' pe tʉuya. Paire' uya tʉsoisaai ton apiyo'ma'pʉ Sises ekepu tʉto' pe to' uya itena'. 59 Isose' uya nin si itekepu arɨ'pʉ mɨrɨ. Iwontɨ'pʉ iya epe'kena' pon renen tato' atʉ ke, 60 mɨrɨpan uya Sises ekepu nonka'pʉ tiwano' pe emenna' pe tɨ' akasa' uruwai' pe ya'. Eke rɨ tɨ' tʉtɨrinkai' imʉra'taai a'koro'pʉ iya, mɨrɨpan nin si utɨ'pʉ mɨrɨ, mɨrɨ yapai. 61 Meri Mataren mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ Meri ereutasa' esi'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe ratoi pe. 62 Mɨrɨ ema'sa' yau, Sapa' a'tai, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton, Pari'si amʉ' utɨ'pʉ Paire' piya'. 63 “Ina epuru, kʉrɨ Sises kasi ye' esi a'tai serɨ yau nurɨne isaurokʉ'pʉ esi ina enu yau, ‘Osorʉwau wʉi pata'pʉ pe e'mʉ'sa'kato' oton,’ tawon. 64 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨsoisaai ton apiyo'ma' iuruwasii erasuntɨto' pe to' uya serɨ awonsi'kɨ osorʉwau wʉi pʉ'kʉ pona rɨ ima'ta'pʉ awonsi'kɨ. Mɨrɨ pʉra nin iyesi yau, ipoitorʉ ton uyepʉ mɨrɨ itekepu onanse'na, mɨrɨpan a'tai nin si ka'pon amʉ' pɨ', ‘Sises e'mʉ'sa'kakaa'pʉ man,’ ta to' uya mɨrɨ. Serɨ nin si e'ku'sa' a'tai, wapiya iyesi'pʉ entai rɨ nin si ennakan nɨto' e'to' oton mɨrɨ ipan pe rɨ,” ta'pʉ to' uya. 65 “Aya'kɨrɨ'nokon si usoisaai ton atɨ',” ta'pʉ Paire' uya. “Entantɨ', wakʉ pe uruwai' erasuntɨtantɨ',” ta'pʉ iya. 66 Mɨrɨpan kon nin si utɨ'pʉ mɨrɨ uruwai' piya' erasuntɨse'na. To' uya a'si'pɨtʉ'pʉ wakʉ pe tɨ' pɨ'. Mɨrɨ tʉpo nin si, soisa amʉ' uya erasuntɨto' pe to' uya ikupʉ'pʉ mɨrɨ.

Ma'siu 28

1 Awanakʉi' kuru rɨ nin si, suntaaka epiya'tɨ pe, Sapa' ema'sa' yau, Meri Mataren mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ Meri utɨ'pʉ Sises uruwasii tɨ' akasa' ense'na. 2 Mɨrɨ a'tai, ɨsɨ pe tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ, apʉne pʉra Itepuru inserʉʉi u'tɨ esi'pʉ Epʉn poi. Tɨ' akasa' uruwai' piya' itɨ'pʉ, mɨrɨpan uya tɨ' ama'pʉ imʉra'taai apai, mɨrɨpan po iyereuta'pʉ. 3 Sirɨn pe iyesi'pʉ kamiri' kasa. Ipon esi'pʉ ipan pe rɨ aimu'ne, sino kasa. 4 Erasuntɨ pɨ' si te'san soisa amʉ' etʉipɨtʉ'pʉ ipɨ' ipan pe, mɨrɨpan kon e'tɨtɨtɨ'ka'pʉ to' uta'mo'ka'pʉ iyeri'sa' kon kasa. 5 Uri'sami'si amʉ' pɨ' inserʉ uya, “Kenari'nʉntʉu! Sises, to' nʉpokapɨtʉ'pʉ kurusu' pona warinpa auya'nokon tukai' si'tuyai'. 6 E'tane ipʉra man serɨ yau. Iye'mʉ'sa'ka'pʉ ta'pʉ tʉuya kasa rɨ. Apʉne, ipata'pʉ entanʉ'tɨ'. 7 Inke pʉra ipoitorʉ ton ipana'tɨtantɨ': ‘Iye'mʉ'sa'kasa' man terikʉ'pʉ apai, mɨrɨpan utɨn pɨ' man arawɨrɨ'nokon Kiyarari pona. Mɨrɨ yau ene auya'nokon mɨrɨ.’ Apana'tɨsa' uya 'nokon si mɨrɨ,” ta'pʉ inserʉ uya. 8 Kamoro si uri'sami'si amʉ' enna'po'pʉ mɨrɨ uruwai' piyapai to' etʉipɨ'sa' esi'pʉ e'tane ipan pe rɨ kanan to' esi'pʉ pori' pe, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ teka'tunse ipoitorʉ ton pana'tɨse'na. 9 Ite'kwanau pʉra rɨ, Sises uya to' eporo'pʉ, mɨrɨpan uya, “Miyarɨ'nokon!” ta'pʉ to' pɨ'. To' utɨ'pʉ ipiya' i'ta pɨ' tʉuta'sii', to' uya apurɨpɨtʉ'pʉ. 10 “Kenari'nʉntʉu!” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. “Utonpa ton pɨ' Kiyarari pona entantɨ' ka'tantɨ'; mɨrɨ yau nin si to' uya uyene mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 11 Utɨn pɨ' rɨ uri'sami'si amʉ' e'tane, Sises uruwasii erasuntɨnin nan soisa amʉ' utɨ'pʉ Surusiran pona, mɨrɨpan kon uya tanporo rɨ iye'ku'sa' rʉ'pʉ ekama'pʉ Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru pɨ'. 12 Kamoro si Papa ena' use'ma nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru e'seposa' a'tai Esuwerʉ amʉ' epuru ton pokon pe, to' ekoneka'pʉ mɨrɨ ku'to' kon pe tukai'. Soisa amʉ' ena' eke pe rɨ pʉrata tʉrʉ'pʉ to' uya. 13 “Se mɨkatʉi', ‘Ina e'nʉntane, ewarupɨ nau, Sises poitorʉ ton uya itekepu arɨ'pʉ,’ mɨkatʉi'. 14 Serɨ etasa' kopʉna uya yau, ɨkota'ma iya 'nokon namai' ina uya auro'ka mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya to' pɨ'. 15 Soisa amʉ' uya nin si pʉrata a'si'pʉ mɨrɨ; kamoro uya mɨrɨ kasa me'tʉi' tasa' awɨrɨ rɨ to' uya ikupʉ'pʉ. Mɨrɨ uriya', siya rɨ serɨ panton utɨsa' mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' koro'tau rɨ serɨ pʉ'kʉ pona rɨ. 16 Mɨrɨ pata'pʉ pe, 11 kaisaron kon ipoitorʉ ton utɨ'pʉ Kiyarari pona, wʉ' pona, Sises uya, “Mɨrɨ ya' entantɨ',” ta'pʉ rʉ'pʉ pona. 17 To' uya ensa' a'tai, to' uya apurɨpɨtʉ'pʉ, e'tane tʉron kon uya ikasima'pʉ. 18 Sises uyee'pʉ to' piya', mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Umeruntɨrʉ ke urepasa' man tanporon nɨ Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non poron kon nɨ esa' pe e'to' pe. 19 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', siya rɨ entantɨ' tanporon kon ka'pon amʉ' ikonekatantɨ' upoitorʉ pe to' e'to' pe. To' ipa'taisimatantɨ' ikʉipʉnʉ, imu, mɨrɨ awonsi'kɨ Wakʉ A'kwarʉ ese' yau. 20 To' menupatʉi' tanporon nɨ ayauro'ka'pʉ uya 'nokon awɨron pe to' e'to' pe. I'napai rɨ kuru rɨ ɨpiyau'nokon esi iweyu u'matʉ pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ iya to' pɨ'.

Ma' 1

1 Serɨ, serɨ wakʉ itekare epiya'tɨ Papa Mumu, Sises Kʉrai pɨ'. 2 Pu'kena' Aisaya karetaai yau iye'menukasa' na'ne': “Umaimu ekamanin ennoko uya mɨrɨ arawɨrɨ, ɨye'ma konekanin pe,” tawon. 3 “Rɨmono' tau ka'pon ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ, ‘Itepuru e'ma ikonekatɨ'; to'sa rɨ ite'ma ikonekatɨ',’” tawon. 4 Mɨrɨ kasa si Isaan uyee'pʉ, pa'taisiman pɨ' rɨmono'ta nono yau mɨrɨ awonsi'kɨ makoi apai era'tɨn epa'taisimato' makoi pɨ' usentu'man ekareei ekama pɨ'. 5 Tanporon kon nɨ Isutiya mɨrɨ awonsi'kɨ eke pata Surusiran winon kon nɨ utɨ'pʉ ipiya'. Tʉmakooi kon ekama pɨ', mɨrɨpan kon pa'taisima'pʉ iya Isotan tuna tʉu'tɨsen kau. 6 Isaan pon esi'pʉ kiyamerʉ i'po' konekasa', o' pi'pɨ konekasa' esi'pʉ ipokʉrʉʉi pe iworo'pai pɨ'. Kairau amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ teusan e'ku pɨ' tenta'nasen pe iyesi'pʉ. 7 Mɨrɨ awonsi'kɨ se si esi'pʉ mɨrɨ itekareei pe: “Uye'ma'pʉ pe iyepʉ mɨrɨ ka'pon meruntɨ kuru uyentaino, tʉu'tɨi' isapatooi euka uya pokena' pen nɨ. 8 Apa'taisima uya 'nokon serɨ tuna ke, e'tane kʉrɨ rɨ uya nin si apa'taisima kon mɨrɨ Wakʉ A'kwarʉ ke,” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨ a'tai, Sises uyee'pʉ Nasare', Kiyarari yawon winɨ, mɨrɨpan pa'taisima'pʉ Isaan uya Isotan kau. 10 Sises ekanwaka koro'tau tuna kapai, ka' uta'koka e'se'ne' pe ene'pʉ iya, mɨrɨpan uya Ita'kwarʉ u'tɨ wako'wa kasa ene'pʉ tʉpona. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ main uyee'pʉ Epʉn awonsi'kɨ, “Umu ɨmɨrɨ, uni'nʉnkanʉ; ɨpɨ' pori' pe e'ai' ipan pe,” tawon. 12 Inke pʉra rɨ, Ita'kwarʉ uya ennoko'pʉ rɨmono' ta'. 13 Rɨmono' tau iyesi'pʉ 40 kaisa rɨ wʉi, Se'tan esi'pʉ i'tupɨtʉ pɨ'. Mɨrɨ yau rɨ kanan ene amʉ' pokon pe iyesi'pʉ, mɨrɨpan ene pɨ' inserʉ amʉ' esi'pʉ. 14 Isaan a'sisa' to' uya tʉpo pariki'si ta', Kiyarari pona Sises utɨ'pʉ, wakʉ Papa ekareei ekama pɨ'. 15 “Iweyu e'seposa' man, Papa e'to' esa' wannɨ pe man a'ko pe! Amakooi kon apai era'tɨtɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ itekare apurɨtɨ'!” ta'pʉ iya. 16 Sises usarɨ koro'tau parau ku'pɨri Kiyarari piyawɨrɨ, asa'ron kon moro' a'sinin nan ka'pon amʉ' ene'pʉ iya, Saiman, mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon Anturu pokon, tʉpunwerʉ kon yai moro' amʉ' a'si to' uya esi'pʉ. 17 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Upɨkɨrɨ ɨsi'tɨ'. Ɨkonekato' kon pe uya ka'pon amʉ' a'sinin nan pe,” ta'pʉ iya. 18 Mɨrɨ pe rɨ, tʉpunwerʉ kon tʉnɨnse to' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 19 Ɨnnɨ iwa rʉ'kwɨ itɨsa' a'tai, Isens ene'pʉ iya, Sepiti mu mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan, iyakon kanau yau, tʉpunwerʉ kon konepɨtʉ pɨ'. 20 Oko pe pʉra rɨ, to' kɨ'ma'pʉ iya, mɨrɨpan kon uya tʉkʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ aka'ne' pe anʉnsa' kon ipoitorʉ ton pokon pe tʉnɨnse kanau yau, to' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 21 To' utɨ'pʉ Ka'paneyan pona; Sapa' uye'sa' a'tai, Sises utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta'. Mɨrɨ yau, to' enupa pɨ' iyepiya'tɨ'pʉ. 22 Ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ enupan nɨto' iya pɨ', apʉne pʉra tenupa iya 'nokon pɨ' tʉmeruntɨrʉkenan pe kuru rɨ, Main pɨ' enupanin nan kasa pʉra. 23 Mɨrɨ koro'tau, ka'pon, makoi a'kwarʉ yen pe te'sen mɨrɨ yau Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, 24 “Sises, Nasare' pon, ɨ'rɨ pe ina ku'se'na ɨuye'sa'? Ina pe' ma'tanʉ'se'na ɨuye'sa'? Kɨnyi'tuyai' ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ—Wakʉ Ye' Papa Iwano'!” ta'pʉ iya ipɨ'. 25 “E'pana e'kɨ! Epa'kakɨ iyapai!” ta'pʉ Sises uya e'se'ne' pe. 26 Makoi a'kwarʉ uya e'se'ne' pe ka'pon i'ki'ma'pʉ, mɨrɨpan epa'ka'pʉ iyapai tʉupirorʉnse. 27 Ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon usekama'popɨtʉ'pʉ tiwano' kon pe, “Ɨ'rɨ si serɨ? Emenna' usenupan nɨto'—meruntɨ a'kɨron! Makoi a'kwarʉ ton nɨ apiyo'manin, mɨrɨpan kon esi imaimu awɨrɨ!” ta'pʉ to' uya. 28 Itekareei utɨ'pʉ inke pʉra kuru rɨ siya rɨ Kiyarari nono poro. 29 Tepa'kasa' kon a'tai Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tapai, to' utɨ'pʉ Saiman mɨrɨ awonsi'kɨ Anturu pata'se' ya'. Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon utɨ'pʉ to' a'kɨrɨ. 30 Saiman ewo'pʉ esi'pʉ e'kɨɨi'man pɨ', te'kwe' tau. Inke pʉra rɨ Sises uye'sa' a'tai, to' uya ekama'pʉ ipɨ'. 31 Sises utɨ'pʉ ipiya', itemiyatʉ pɨ' ta'sii' i'mʉ'sa'ka'pʉ iya. Iye'kɨɨi'mato' ereuta'pʉ, mɨrɨpan uya to' mʉta'napa'pʉ. 32 Pata uko'mansa' a'tai, wʉi enu pata'pʉ pe, ka'pon amʉ' uya tanporo rɨ takuru'kena' nan mɨrɨ awonsi'kɨ makoi a'kwarʉ yen ton nee'pʉ Sises piya'. 33 Tanporo rɨ mɨrɨ pata yau te'san ka'pon amʉ' amʉra'pʉ mʉra'ta na'. 34 Sises uya tu'kan kon nɨ takuru'kena' nan epi'tɨpɨtʉ'pʉ to' eparan apai'ne, mɨrɨ awonsi'kɨ makoi a'kwarʉ ton nɨ enno'pɨtʉ'pʉ iya. Makoi a'kwarʉ ton usaurokʉ i'se pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra to' uya ti'tu wenai. 35 Awanakʉi' kuru, ewarupɨ pe rɨ marɨ pata e'tane, Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ ɨutɨ tapai tʉ'kenan pata ya' ɨpʉremase'na. 36 E'tane Saiman mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton utɨ'pʉ iwarinpase'na. 37 To' uya eposa' a'tai, “Tanporon kon man awarinpa pɨ'!” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 38 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Tʉron nɨ airɨ eke iwa ton a'ko pa'nan pata ton ya' utɨnpai'nokon. Mɨrɨ yau'ne kanan itekare ekamato' pe uya. Mɨrɨto' pe uye'sa' serɨ,” ta'pʉ iya. 39 Mɨrɨpan utɨ'pʉ siya rɨ Kiyarari poro itekare ekama pɨ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ton tau, mɨrɨ awonsi'kɨ makoi a'kwarʉ ton nɨ enno'pɨtʉ'pʉ iya. 40 Erekʉ'pan ka'pon uyee'pʉ Sises piya'. Tese'mu po esii'ma iyeta'kwanʉmʉ'pʉ ipɨ', “Ɨnku'pai ɨwesi yau, wakʉ pe ukupʉ auya,” ta'pʉ iya. 41 Sises usentu'ma'pʉ ipɨ'. Temiyatʉ ɨnka'pʉ iya, mɨrɨpan uya a'pɨtʉ'pʉ. “Ɨnku'pai rɨ e'ai'. Wakʉ pe e'kɨ!” ta'pʉ iya ipɨ'. 42 Mɨrɨ a'tai rɨ, ka'pon erekʉ usepi'tɨ'pʉ, mɨrɨpan ena'pʉ wakʉ pe rɨ. 43 Sises uya inke pʉra ennoko'pʉ ipanama tʉpo se tukai', 44 “Ɨnʉ' pɨ' rɨ serɨ kʉsekamai, e'tane enta ɨsenpoikata Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin ena', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨuse'mato' pe te'sen, Mosi' uya tasa' na'ne' awɨrɨ mʉtʉrʉi', ɨyekorʉkasa' ekamanin pe to' pɨ',” ta'pʉ iya. 45 E'tane kʉrɨ rɨ ka'pon utɨ'pʉ siya rɨ itekareei ekamase. Mɨrɨ moron nʉ'pʉ pe Sises epa'ka poken pʉra rɨ iyesi'pʉ eke iwa pata ton ya'ne, e'tane rɨ ka'pon amʉ' uye'pɨtʉ'pʉ mɨ'tapai'ne rɨ ipiya'.

Ma' 2

1 Emennʉ'pʉ po iwa rɨ, Sises enna'po'pʉ Ka'paneyan pona. Mɨrɨ a'tai, tʉpata'se' ya' iyenna'posa' man tawon useta'pʉ. 2 Tu'ke rɨ ka'pon amʉ' amʉra'pʉ, pata oton pʉra rɨ pata tʉku'se mʉra'ta airɨ'ne rɨ. Sises esi'pʉ itekare ekama pɨ' to' pɨ'. 3 Mɨrɨ a'tai, asakɨrɨ'nan kon ka'pon amʉ' uya ipu'tɨka'sa' ka'pon nee'pʉ ipiya'. 4 Apʉne pʉra anpisin pe ka'pon amʉ' esi pɨ' itʉrʉ tʉuya'nokon poken pʉra Sises piya', iteuta koneka'pʉ to' uya ɨutɨ nakapu yai Sises epoi, mɨrɨ awonsi'kɨ aka tʉkon po, ka'pon ipu'tɨka'sa' nu'tɨ'pʉ to' uya iyapon po rɨ. 5 Sises uya to' uya apurɨto' ene'pʉ, mɨrɨpan uya ipu'tɨka'sa' ka'pon pɨ' ta'pʉ, “Mooi, amakooi pɨ' usentu'masa' man,” ta'pʉ iya. 6 Mɨrɨ yau tereutai' te'san, Main pɨ' enupanin nan usenuminka'pʉ tiwano' kon pe, 7 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' mɨrɨ kasa Papa sapema pe rɨ isaurokʉ? Ɨnʉ' rɨ sa'ne makoi pɨ' tʉusentu'masen pʉra rɨ iyesi mɨrɨ ko, Papa rɨken!” ta'pʉ to' uya. 8 Mɨrɨ a'tai rɨ, Sises uya ta'kwarʉ yau i'tu'pʉ to' usenuminka tewan kon yau, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' mɨrɨ kasa ɨusenuminka kon? 9 Nai esi sa'man pe pʉra iwa pʉse rɨ ipu'tɨka'sa' pɨ' tato'; ‘Amakooi pɨ' usentu'masa' man,’ ta, mɨrɨ pe pʉra, ‘Te'mʉ'sa'kai' ayapon tanʉnse enta,’ ta? 10 Serɨ pe enpoika uya si serɨ non po, Ka'pon, Papa winon piyau meruntɨ esi makoi pɨ' usentu'man nɨto',” ta'pʉ iya, mɨrɨpan uya ipu'tɨka'sa' ka'pon pɨ' ta'pʉ, 11 “Ta uya ɨpɨ', e'mʉ'sa'ka', ayapon anʉnkɨ, enna'po' apata'se' ya'!” ta'pʉ. 12 To' uya rɨ enpɨ'tane ka'pon e'mʉ'sa'ka'pʉ, tapon anʉmʉ'pʉ iya, mɨrɨpan utɨ'pʉ. Ipan pe rɨ to' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ, “Serɨ waraino ensa' uya'nokon pʉra rɨ man!” tai'ma. 13 Sises enna'pokaa'pʉ kanan parau ku'pɨri e'pi pona. Anpisin pe ka'pon amʉ' uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon enupa pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ. 14 Isarɨ koro'tau, pʉrata amʉranʉ'nin, Ripai, Arʉ'piyas mu ene'pʉ iya, iyereutasa' pʉrata amʉranʉ'to' iwʉ' tau. Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Uya'kɨrɨ ɨsi'kɨ,” mɨrɨpan Ripai e'mʉ'sa'ka'pʉ, itɨ'pʉ iya'kɨrɨ. 15 Sises esi koro'tau enta'nan pɨ' Ripai iwʉ' tau tu'kan kon nɨ pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan esi'pʉ enta'nan pɨ' ipokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton pokon pe rɨ, apʉne pʉra tu'ke rɨ ipɨkɨrɨ to' esi ke. 16 Main pɨ' enupanin nan tonpa ton, Pari'si amʉ' pe te'san uya Sises enta'na ene'pʉ pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan pokon pe, mɨrɨpan kon uya ipoitorʉ ton ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' kamoro rupɨ pokon pe iyenta'na?” ta'pʉ. 17 Sises uya to' eta'pʉ, mɨrɨpan kon eikʉ'pʉ iya, “Atu' pe te'san ka'pon amʉ' esi mɨrɨ ta'ta i'se pʉra rɨ, e'tane kamoro takuru'ke te'san nɨken esi i'se. Uye'sa' serɨ ipokena' ton nɨ ka'pon amʉ' kɨ'mase'na pen, e'tane tʉmakooikena' nan nɨken,” ta'pʉ iya. 18 Isaan Pa'tes mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' poitorʉ ton useruma esi'pʉ tenta'nai' pʉra. Tʉron kon ka'pon amʉ' uyee'pʉ Sises piya' ekama'pose'na, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Isaan Pa'tes poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' poitorʉ ton useruma tenta'nai' pʉra, e'tane ɨpoitorʉ ton useruma pʉra rɨ iyesi?” ta'pʉ to' uya. 19 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Nai kasa warawo' temari'masen nʉkɨ'ma'san useruma tenta'nai' pʉra tʉpiyau'nokon nɨ iye'tane? To' useruma pʉra iyesi tʉpiyau'nokon iye'tane. 20 E'tane iweyu e'sepoto' oton warawo' temari'masen emo'kato' oton to' piyapai; mɨrɨ wʉi a'tai nin si, to' useruma mɨrɨ tenta'nai' pʉra. 21 “Ɨnʉ' uya rɨ emenna' pon ke ipooi'pɨ pon a'si'tɨ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. Mɨrɨ kasa iyesi yau, emenna' pon uya ipooi'pɨ pon karaka eke pe rɨ iteuta tʉku'se. 22 Ɨnʉ' uya rɨ emenna' waain entɨ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ ipooi'pɨ iten ya'. Mɨrɨ kasa iyesi yau, asa'rɨ rɨ nin si ima'ta mɨrɨ. Emenna' iten esi emenna' waain yen pe,” ta'pʉ iya. 23 Tʉron nɨ Sapa' a'tai, Sises utɨ esi'pʉ a'nai' e'kwa nawɨrɨ. Tʉutɨi'ma'nokon ipoitorʉ ton uya a'nai' e'suruupɨ'sa' i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ. 24 Pari'si amʉ' uya ta'pʉ ipɨ', “Apʉne enkɨ, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Main uya tʉku'sen pen Sapa' a'tai tasa' rʉ'pʉ kupʉ to' uya?” ta'pʉ. 25 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Etanin nan pen pe' ɨmɨrɨ'nokon Tepi' nʉkupʉ'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe, iwan pe tesi kon pɨ' tenta'nato' kon i'se tesi kon a'tai? 26 Mɨrɨpan utɨ'pʉ Papa iwʉ' ta', mɨrɨpan enta'na'pʉ ipʉremasa' pʉreti pɨ'. Serɨ e'kupʉ'pʉ Apiya'ta, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru a'tai. Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan nɨken nɨkunʉ Main uya tasa' awɨrɨ. E'tane Tepi' enta'na'pʉ ipɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtonpa ton nɨ nɨrɨ repapɨtʉ'pʉ iya,” ta'pʉ iya. 27 Mɨrɨpan Sises uya ta'pʉ, “Sapa' ekonekasa' ka'pon iwano' pe, ka'pon ekonekasa' pen Sapa' iwano' pe. 28 Mɨrɨ uriya', Ka'pon, Papa winon esi Sapa' Epuru pe rɨ,” ta'pʉ iya.

Ma' 3

1 Tʉron nɨ a'tai Sises utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta'. Mɨrɨ yau, ka'pon iyaipʉtasa' amʉrasa' itemiyatʉ esi'pʉ. 2 Tʉron kon esi'pʉ Sises eseru'tɨto' tʉuya'nokon iwenai kupʉ iya ene i'se, mɨrɨpan kon uya a'ko pe esii'ma enpɨtʉ'pʉ, Sapa' a'tai pe' epi'tɨ iya tukai'. 3 Sises uya ta'pʉ ka'pon iyaipʉtasa' amʉrasa' itemiyatʉ pɨ', “E'mʉ'sa'ka' tanporon kon rau,” ta'pʉ iya. 4 Mɨrɨpan uya ka'pon amʉ' ekama'po'pʉ, “Nai esi Main, Mosi' winon awɨrɨ Sapa' a'tai tʉku'sen pe: wakʉ kupʉ, mɨrɨ pe pʉra ɨri kupʉ katɨ? Ka'pon pika'tɨ ima'ta namai', mɨrɨ pe pʉra iwɨnɨ katɨ?” ta'pʉ iya. E'tane e'pana to' esi'pʉ. 5 Sises usakorota uya to' enpɨtʉ'pʉ, ipan pe rɨ ɨpokoitai'ma rɨ marɨ, apʉne pʉra sa'man pe rɨ to' ewan esi pɨ', mɨrɨpan uya ta'pʉ ka'pon pɨ', “Ɨyemiyatʉ ɨnka'!” Ɨnka'pʉ iya, mɨrɨpan emiyatʉ enna'po'pʉ tesi'pʉ ya'. 6 Mɨrɨ a'tai, Pari'si amʉ' uya tʉusenupato' kon iwʉ' nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan kon e'seporo'pʉ kin pe te'sen, Era' tonpa ton pokon pe, mɨrɨpan kon ekoneka'pʉ Sises wɨto' pe tʉuya'nokon pɨ'. 7 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton utɨ'pʉ parau ku'pɨri ka'. Tu'ke rɨ anpisin Kiyarari winon kon utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 8 Pʉsamoro uyee'pʉ Isutiya winɨ, Surusiran winɨ, Itumiya winɨ, Isotan ratoi nono winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan nono winɨ'ne. Anpisin ton nɨ uyee'pʉ Sises piya', apʉne pʉra inkupʉnʉ etasa' tʉuya'nokon pɨ'. 9 Apʉne pʉra anpisin pe rɨ to' esi pɨ', Sises uya tʉpoitorʉ ton auro'ka'pʉ kanau epoto' pe to' uya tekanwa'tɨto' ya' ka'pon amʉ' uya tu'ke rɨ tʉu'na'tɨ namai'. 10 Tu'kan kon nɨ epi'tɨsa' iya pɨ', tanporon kon nɨ takuru'kena' nan uyee'pʉ tʉuta'tu'mapɨ'se rɨ a'pɨ'se'na. 11 Makoi a'kwarʉ yen ton uya ensa' a'tai, to' uta'mo'kapɨtʉ'pʉ irakʉi', mɨrɨpan kon upirorʉnpɨtʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ rɨ kʉrɨ Papa Mumu!” ta'pʉ to' uya. 12 Sises uya e'se'ne' pe makoi a'kwarʉ yen ton panama'pʉ, kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ ta to' uya namai' tʉpɨ'. 13 Sises utɨ'pʉ wʉ' pona rɨ, mɨrɨpan uya kamo i'se te'to' ton kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan kon uyee'pʉ ipiya', 14 mɨrɨpan kon anʉmʉ'pʉ iya 12 kaisa rɨ. To' koneka'pʉ iya itekare ekamai' enno'sa' kon pe, tʉpiyau to' e'to' pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' enno'to' pe tʉuya itekare ekamase'na, 15 tʉmeruntɨrʉ ke to' e'to' pe makoi a'kwarʉ enpa'kapɨ'nin nan pe. 16 Pʉsamoro si inanʉmʉ'san 12 kaisaron kon: Saiman (Pi'ta tukai' inese'tɨ'pʉ); 17 Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan, Sepiti munkɨ amʉ' (Powanoses tukai' to' ese'tɨ'pʉ iya, Korʉme Munkɨ ta e'kwa pe); 18 Anturu, Piri', Pa'taramiu, Ma'siu, Tamas, Isens Arʉ'piyas mu, Tatiyas, Saiman Usera' tukai' tesa'sen, 19 Isutas Eskariya', eparankanin pe iyesi'pʉ na'ne'. 20 Sises ewomʉ'pʉ ɨutɨ ta'. Anpisin nɨ kanan amʉrakaa'pʉ Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton enta'nato' a'tai pʉra rɨ. 21 Serɨ etasa' itonpa ton uya a'tai, ikan to' utɨ'pʉ, apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya, “Itano'masa',” ta pɨ'. 22 Tʉron kon Main pɨ' enupanin nan Surusiran winɨ iye'sa' kon uya ta'pʉ, “Pirɨsipupʉ esi mɨrɨ iyau. Makoi amʉ' epuru winɨ makoi a'kwarʉ ton enpa'kapɨtʉ iya mɨrɨ,” ta'pʉ. 23 Mɨrɨ uriya', Sises uya ka'pon amʉ' kɨ'ma'pʉ tʉpiya'. Mɨrɨ yau, panton ekama'pʉ iya to' pɨ': “Nai kasa Se'tan nɨrɨ enpa'ka Se'tan uya tukai'? 24 Esa' wannɨ ton epantakapɨ'sa' yau, tiwano' pe rɨ ɨsewa'nomai' to' uko'mamʉ pen nɨ mɨrɨ. 25 Ɨsiwʉ' tau te'san epantakapɨ'sa' pe iyesi yau, tiwano' kon pe ɨsewa'nomai' kamoro uko'mamʉ pen nɨ mɨrɨ. 26 Mɨrɨ awonsi'kɨ tiwano' pe rɨ Se'tan usewa'noma yau mɨrɨpan epantakapɨ'sa', moro iko'mamʉ pen nɨ mɨrɨ; iu'ma'to' rɨ e'seposa'. 27 “Ɨnʉ' rɨ ewomʉ pʉra iyesi mɨrɨ pana'pan ka'pon iwʉ' ta' tanporo itapuruui e'ma'tɨse'na, wapiya auronpɨ'sa' iya a'tai rɨken; mɨrɨ a'tai nin si, itimamin arɨ iya itiwʉ' tapai. 28 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, tanporon nɨ ka'pon amʉ' makooi, isapema pe rɨ to' usauro'sa' rʉ'pʉ pɨ' usentu'man. 29 E'tane ɨnʉ' rɨ kʉrɨ isapema pe Wakʉ A'kwarʉ pɨ' isauro'sa' pɨ' usentu'man pʉra rɨ iyesi mɨrɨ, apʉne pʉra siyaro' pe rɨ iye'makoimasa' mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 30 Sises uya serɨ ta'pʉ, tʉron kon uya, “Makoi a'kwarʉ esi iyau,” tasa' pɨ'. 31 Mɨrɨ a'tai, Sises san mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon non uyee'pʉ. Te'soto'pɨ'se pʉroroi po ikɨ'manin ennoko'pʉ to' uya. 32 Anpisin ton nɨ ereutapɨ'sa' esi'pʉ Sises woi, mɨrɨpan kon uya ipana'tɨ'pʉ, “Asan mɨrɨ awonsi'kɨ ayakon non esi pʉroroi po awarinpa pɨ',” ta'pʉ to' uya. 33 Sises uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' si usan? Ɨnʉ' yan si uyakon non?” ta'pʉ iya. 34 To' si ene'pʉ iya, ka'pon amʉ' ereutapɨ'sa' tʉwoi, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Pʉsamoro usanon mɨrɨ awonsi'kɨ uyakon non. 35 Ɨnʉ' rɨ Papa e'to' i'se ku'nin esi mɨrɨ uyakon pe mɨrɨ awonsi'kɨ uparusi pe mɨrɨ awonsi'kɨ usan pe,” ta'pʉ iya.

Ma' 4

1 Sises kanan e'sara'tɨkaa'pʉ to' enupa pɨ' parau ku'pɨri piyau. Anpisin ton ka'pon amʉ' iwoi iyamʉrasa' kon esi'pʉ tu'ke rɨ. Mɨrɨ pɨ', iyekanwa'tɨ'pʉ kanau ya' ereutai' parau ku'pɨri kau, tanporo ka'pon amʉ' e'tane a'mun po, tuna e'pi po. 2 Tu'kan pɨ' rɨ to' enupa'pʉ iya panton yai. To' enupa tʉuya yau, ta'pʉ iya to' pɨ': 3 “Apʉne etatɨ'! Umɨ pɨ' te'sen utɨ'pʉ kiyari ye' pɨnse'na tʉpa'karakai'. 4 Ipa'karaka iya koro'tau, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ asanta ta'. Toron amʉ' uyee'pʉ mɨrɨpan kon uya ɨku'pʉ. 5 Tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ tɨ' pe te'sen ya', eke pe pʉra te'sen non ya'. Inke pʉra iya'ta'pʉ, apʉne pʉra i'nau pʉra non esi ke. 6 E'tane wʉi enu enu'sa' a'tai, a'ne' pe ipuru'pʉ iya mɨrɨpan aipʉta'pʉ, apʉne pʉra imi' ton utɨpɨ'sa' pʉra iyesi wenai. 7 Tʉron nɨ ton ite' ton uta'pokʉ'pʉ tikʉkenan nʉ'ta'. Iya'ta'pʉ, mɨrɨpan e'tane ɨwɨtanʉkʉ'pʉ iya, mɨrɨpan epeta'pʉ pen nɨ. 8 Mɨrɨ e'tane rɨ, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ wakʉ non ya', mɨrɨpan uwa'ta'pʉ, mɨrɨpan epeta'pʉ tʉron nɨ ton esi'pʉ 30 kaisa rɨ ite'kwa iteperu, tʉron nɨ 60, mɨrɨ awonsi'kɨ 100 kaisarɨ rɨ ite'kwa e'to' airɨ inpɨmɨ'pʉ entai rɨ,” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨ a'tai Sises uya ta'pʉ, “Kʉrɨ tʉpana ke na'ne' etato' ike, tɨwɨ netai,” ta'pʉ. 10 Sises esi koro'tau tikin sarɨ, isaurokʉ etanin nʉ'san uyee'pʉ ipoitorʉ ton pokon pe ekama'pose'na, ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe iyesi tukai'. 11 To' pɨ' ta'pʉ iya, “Ama' aino Papa e'to' esa' wannɨ pe e'tʉsa' ɨyena'nokon. E'tane kamoro mɨ airon kon pɨ' tanporon nɨ usekama panton yai, 12 “‘to' uya rɨ enpɨtʉ mɨrɨ e'tane wakʉ pe to' uya ene pen nɨ, to' uya rɨ eta mɨrɨ ito'ka'nʉkʉi'ma pʉra rɨ. Mɨrɨ kupʉ to' uya pe iyesi yau, to' era'tɨ nesii'no Papa winɨkʉi', mɨrɨpan kon pɨ' nin nʉsentu'mai'no.’ tasa' iya.” 13 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Serɨ pe' panton to'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra rɨ iyesi? Ɨ'rɨ kasa ken si tʉron nɨ panton to'ka'nʉkʉ kon pa? 14 Umɨ pɨ' te'sen uya Papa Maimu pa'karaka. 15 Tʉron kon ka'pon amʉ' esi ite' ipa'karakasa' uta'po'sa' asanta ta' kasa. Eta to' uya pe rɨ, Se'tan uyepʉ Main mo'kase'na to' ya' ipa'karakasa'. 16 Tʉron kon ka'pon amʉ' esi ite' ton tɨ' pona ita'po'sa' kasa. Main eta tʉuya'nokon a'tai, inke pʉra rɨ to' uya anʉmʉ tepori'ma kon pe. 17 E'tane to' mi' pʉra to' esi, inke to' uko'mamʉ pʉra iyesi. Ɨ'rɨ rɨ anpokʉmanin mɨrɨ pe pʉra kota'manin uye'sa' a'tai main uriya', inke pʉra to' e'nonka ipiyapai. 18 Mɨrɨ e'tane rɨ, tʉron kon ka'pon amʉ' esi mɨrɨ ite' tikʉkenan nʉ'ta' ipa'karakasa' kasa, main etanin nan, 19 e'tane tʉuko'manto' kon pɨ' tʉusewankamasan, ipʉrataaike' pe e'nɨto' nenku'tɨnʉ ton, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ton nɨ i'se to' e'to' uya main ɨwɨtanʉkʉ. Mɨrɨ uya nin si iyepeta pʉra ikupʉ. 20 Tʉron kon nin si esi mɨrɨ ite' wakʉ non ya' ipa'karakasa' kasa. To' uya main eta, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya rɨ anʉmʉ, mɨrɨpan kon epeta 30, 60, mɨrɨ awonsi'kɨ 100 kaisarɨ rɨ ite'kwa ipa'karakasa' rʉ'pʉ entai rɨ,” ta'pʉ iya. 21 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨnʉ' rɨ pe' raan'pu ewonnʉ'nin pʉsau o'koi' itʉto' pe tʉuya, mɨrɨ pe pʉra e'nʉn nɨto' apon o'koi' rɨ? E'tane ru'ku, itapon pona pe' itʉnin pen ɨmɨrɨ? 22 Apʉne pʉra onansa' pe te'sen e'nɨponkato' pe rɨ iyesi; iwapu'tɨsa' pe te'sen epa'ka kɨpo'pona. 23 Kʉrɨ tʉpana ke na'ne' etato' ike, tɨwɨ netai!” ta'pʉ iya. 24 Ta'pʉ iya kanan to' pɨ', “Ɨnetanʉ kon pɨ' wakʉ pe ɨsenuminkatɨ'. I'tuto' auya yai pe rɨ ɨnkupʉ'pʉ yai ɨyena' i'tu mɨrɨ—mɨrɨ entai rɨ. 25 Ɨnʉ' rɨ itesa' pe te'sen repa mɨrɨ miyarɨ rɨ. Ɨnʉ' rɨ ɨ'rɨ esa' pen nɨ enapai imo'ka mɨrɨ, itenawon nʉ'kwɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 26 Sises uya kanan takaa'pʉ, “Papa e'to' esa' wannɨ pe esi mɨrɨ ka'pon kiyari ye' pɨnnin tʉpa'karakai' tʉmainarʉ yau kasa. 27 Iye'nʉntane rɨ ewarupɨ nau, ipakasa' rɨ e'tane wʉi nai, kiyari ye' rɨ a'ta mɨrɨ, ɨ'rɨ kasa iye'sa' tukai' i'tu iya pʉra rɨ iyesi. 28 Non uya rɨ iya'tato' pe ikupʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ iyepetato' pe rɨ nɨrɨ ikupʉ iya: wapiya ite' pe te'ton epa'ka; mɨrɨ tʉpo, i'pai, mɨrɨ awonsi'kɨ nin si iyɨ ton utaka. 29 Iyakʉ'pʉsa' a'tai nin si, iye'sara'tɨ mɨrɨ e'tʉrawasoman pɨ' a'tɨto' tʉuya tʉmariyarʉ, si'kʉrʉ tato' ke, apʉne pʉra anʉnto' weyu e'seposa' pɨ',” ta'pʉ iya. 30 Takaa'pʉ iya kanan, “Ɨ'rɨ kasa Papa e'to' esa' wannɨ pe esi ta? Ɨ'rɨ rupɨ panton ekama, ekamanin pe? 31 Mosta' ena'pɨ, aiko rʉ'kwɨ kuru kasa iyesi, ɨnpɨmɨnʉ non ya'. 32 E'tane ipɨnsa' a'tai, iya'ta mɨrɨ eke pe rɨ tʉron nɨ ye' ton umɨ yawon entai rɨ. Eke ton pe rɨ ipanta ton esi toron amʉ' rɨ esi iti'nʉ'kenanʉ yau,” ta'pʉ iya. 33 Sises uya tekareei ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ' tu'kan nɨ serɨ warai'nan panton yai'ne, to' uya ito'ka'nʉkʉ poken. 34 Panton tapurɨi' pʉra to' auro'ka iya poken pʉra rɨ iyesi'pʉ. E'tane tʉpoitorʉ ton pokon pe tesi a'tai tikin sarɨ, mɨrɨ ta iya e'kwa pe iyesi tukai' ekama'pʉ iya to' pɨ'. 35 Mɨrɨ ko'mamiri pe rɨ, Sises uya, “Iratoi pona utɨnpai'nokon,” ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ'. 36 Anpisin ton ka'pon amʉ' nɨmɨ'pʉ to' uya. Sises e'to' iyau kanau ya' ipoitorʉ ton ekanwa'tɨ'pʉ, mɨrɨpan kon uya arɨ'pʉ. Tʉron nɨ ton nɨ kanau amʉ' esi'pʉ moro. 37 Pana' pe rɨ a'setun uyee'pʉ, sipa'sipa uya eke pe tuna anuku'pʉ kanau yau, isemʉ'nʉkʉ poken nɨ tʉku'se. 38 Sises esi'pʉ e'nʉn nɨ pɨ' iyaure yau, eke'nan tapon po. Ipoitorʉ ton uya enpaka'pʉ, mɨrɨpan pɨ', “Ti'sa, ina pe' aputa pɨ' ɨusewankama pʉra rɨ iyesi mɨrɨ?” ta'pʉ to' uya. 39 Sises e'mʉ'sa'kasa' uya a'setun eseremekʉ'pʉ, “E'paka'kɨ!” mɨrɨ awonsi'kɨ sipa'sipa pɨ', “E'tʉtʉika'!” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai rɨ, a'setun ereuta'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe rɨ pata ena'pʉ. 40 Tʉpoitorʉ ton pɨ' Sises uya ta'pʉ, “Ɨ'rɨ pɨ' ɨyenari'nʉmʉ kon? Anapurɨnʉ kon pʉra rɨ marɨ pe' iyesi mɨrɨ?” ta'pʉ iya. 41 E'tane to' etʉipɨ'sa' esi'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ si pʉse rɨ ka'pon?” tukai' to' usekama'popɨtʉ'pʉ. “A'setun mɨrɨ awonsi'kɨ sipa'sipa rɨ e'to' imaimu awɨrɨ!” ta'pʉ to' uya.

Ma' 5

1 Kerasin amʉ' nono pona to' utɨ'pʉ, parau ku'pɨri ratoi pon kon. 2 Sises ekanwakasa' koro'tau, ka'pon uruwai' apai iyepa'kasa' uya eporo'pʉ. Pʉse rɨ ka'pon yau makoi a'kwarʉ esi'pʉ, 3 mɨrɨpan uko'mansa' esi'pʉ uruwai' koro'tau, ɨnʉ' uya rɨ tauronpɨ'se enkurunpa poken pʉra rɨ iyenaka'sa' esi'pʉ, i'sen ke rɨ auronpɨtʉ poken pʉra rɨ. 4 Inke rɨ i'ta ton mɨrɨ awonsi'kɨ itemiyatʉ ton auronpɨtʉ'pʉ to' uya esi'pʉ i'sen amʉ' ke, e'tane rɨ mɨrɨ ton nɨ i'kɨrɨpɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ wa'ka pun nɨ ti'ta pɨ' te'sen a'morʉpɨtʉ'pʉ iya. Ɨnʉ' uya ereutanʉkʉ poken pʉra rɨ, ipan pe rɨ pana' pe iyesi'pʉ. 5 Ewarupɨ' tau mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi nai rɨ usarɨn pɨ' iyesi'pʉ uruwai' mɨrɨ awonsi'kɨ wʉ' poro'ne rɨ, ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ pɨ' rɨ, tiwano' pe rɨ uta'tɨpɨ' nɨ pɨ' tɨ' ke. 6 Ɨnnonsi'kɨ Sises ensa' tʉuya a'tai, iyeka'tumʉ'pʉ, mɨrɨpan e'sekunka'pʉ irau. 7 Mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ eke pe rɨ, “Sises, eke Papa Mumu, ɨ'rɨ pe ukupʉ i'se me'an? Papa pɨ', ‘Ikota'ma uya pen,’ ka'kɨ!” ta'pʉ iya. 8 Serɨ ta'pʉ iya, apʉne pʉra Sises uya makoi a'kwarʉ pɨ', “Pʉse ka'pon yapai epa'kakɨ!” tasa' pɨ'. 9 “Ɨnʉ' ɨyese'?” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. “Anpisin ton kuwayau amʉ' uyese',” tukai' eikʉ'pʉ iya. 10 Ipan pe rɨ Sises pawana'tɨ pɨ' iyesi'pʉ mɨrɨ pata yapai ɨri a'kwarʉ ton ennoko iya namai'. 11 A'ko pe rɨ tu'kan kon nɨ peiruku amʉ' esi'pʉ enta'nan pɨ' i'kʉrʉ po. 12 Sises pawana'tɨ'pʉ ɨri a'kwarʉ ton uya peiruku amʉ' ya' tenno'to' kon pe iya. 13 To' nin si utɨto' pe ikupʉ'pʉ iya mɨrɨ. Ɨri a'kwarʉ ton nin si utɨ'pʉ mɨrɨ ka'pon yapai peiruku amʉ' ya'. Tanporo rɨ nin si, 2,000 e'to' airon kon peiruku amʉ' e'tʉrʉ'kwa'pʉ, mɨrɨpan kon aputa'pʉ parau ku'pɨri ka'. 14 To' pa'sima pɨ' te'san ka'pon amʉ' eka'tumʉ'pʉ pata pona itekareei ekamase'na, umɨ yau'ne rɨ te'san pana'tɨ'pʉ to' uya. Iye'ku'sa' rʉ'pʉ ense'na ka'pon amʉ' utɨ'pʉ. 15 To' uyee'pʉ Sises piya', mɨrɨpan kon uya kʉrɨ rɨ anpisin kuwayau makoi a'kwarʉ yen pe te'sen ka'pon ene'pʉ iyepontɨsa', iyereutasa' esi'pʉ, wakʉ pe iya'kwarʉ. Tanporo enari'ke' pe to' ena'pʉ mɨrɨ pɨ'. 16 Kamoro ennin nʉ'san uya ka'pon amʉ' pana'tɨ'pʉ iye'ku'sa' makoi a'kwarʉ yen ka'pon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ peiruku amʉ' pɨ' rɨ nɨrɨ. 17 Mɨrɨpan kon uya Sises ekama'po'pʉ itɨto' pe tʉnono kon apai. 18 Sises ekanwa'tɨ koro'tau kanau ya', makoi a'kwarʉ yen nʉ'pʉ ka'pon uya ekama'po'pʉ, “Aya'kɨrɨ utɨi'ya,” ta'pʉ iya. 19 E'tane Sises esi'pʉ itɨ i'se pʉra, e'tane, “Enna'pokɨ apata ya', ɨtonpa ton koro'ta'. Eke pe rɨ Itepuru nʉkupʉ'pʉ ɨpɨ' isentu'masa' ekamata,” ta'pʉ iya. 20 Mɨrɨpan utɨ'pʉ tanporo Te'ka'pores poro, Sises nʉkupʉ'pʉ tʉpɨ' ekama pɨ', mɨrɨ pɨ' tanporon kon usewansiuka'pʉ. 21 Sises enna'po'pʉ iye'kwɨrɨtʉ'pʉ parau ku'pɨri ratoi pona. Mɨrɨ yau parau ku'pɨri ka'ta po, anpisin pe rɨ to' amʉra'pʉ iwoi. 22 Isairas, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru uyee'pʉ, mɨrɨpan Sises ensa' tʉuya a'tai ita'mo'ka'pʉ i'ta piya'. 23 Mɨrɨpan ipan pe rɨ ipawana'tɨ'pʉ iya, “Aiko rʉ'kwɨ uyensi man takuru'ke, iyeri'kapʉ rɨ. Apʉne ɨsi'kɨ, ɨyemiyatʉ inonkatanʉ'kɨ ipona, mɨrɨpan usepi'tɨto' pe iyerikʉ namai',” ta'pʉ iya. 24 Mɨrɨpan Sises e'sara'tɨ'pʉ iya'kɨrɨ. Mɨrɨ a'tai, tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' utɨ'pʉ iya'kɨrɨ, to' uya iwontɨ'pʉ sen winɨ'ne rɨ. 25 Mɨrɨ yau, uri'san esi'pʉ 12 kaisa rɨ wʉipiya mʉn ennoko pɨ' iko'mansa'. 26 Tu'kan kon nɨ ta'ta amʉ' uya epi'tɨ tane, tʉpʉrataai rɨ enno'tane iya to' e'ma pɨ', e'tane tʉusepi'tɨ pe ekama tane iya, miyarɨ rɨ ipan pe rɨ iyena'pʉ. 27 Mɨrɨpan uya rʉ'kwɨ Sises eta'pʉ, iyee'pʉ anpisin ton koro'tau ite'ma'pʉ pe. 28 “Ipon nʉ'kwɨ rɨ a'pɨ'sa' uya yau, usepi'tɨ rɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya ti'nau rʉ'kwɨ rɨ. 29 Ipon a'pɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨpan mʉn tʉutɨsen ereuta'pʉ mɨrɨ a'tai rɨ. E'ne' pe iye'to' anpokʉmanin usepi'tɨ'pʉ. 30 Mɨrɨ a'tai rɨ, Sises uya tʉmeruntɨrʉ epa'ka'pʉ i'tu'pʉ, mɨrɨpan era'tɨpɨtʉ'pʉ anpisin koro'tau, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ɨnʉ' upon a'pɨtʉi?” tai'ma. 31 Ipoitorʉ ton uya eikʉ'pʉ, “Ene auya pʉra pe' nai ka'pon amʉ' uya ɨwontɨsa'? Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ', ‘Ɨnʉ' uya'pɨtʉi?’ ta auya?” 32 E'tane rɨ Sises uya tenu tʉpɨtʉ'pʉ, ɨnʉ' uya iku'sa' tukai'. 33 Mɨrɨpan uri'san uya i'tu'pʉ tʉpɨ' iye'ku'sa', mɨrɨpan uyee'pʉ e'tɨtɨtɨ'kai'ma rɨ tenari'nʉmʉ ke. Ita'mo'ka'pʉ i'ta piya', mɨrɨpan uya tanporo rɨ i'napairon ekama'pʉ ipɨ', tʉpɨ' iye'ku'sa' rʉ'pʉ. 34 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Ma'non, anapurɨnʉ uya rɨ ɨkonekasa' mɨrɨ wakʉ pe. Enta si tʉusewankamai' pʉra, ɨusepi'tɨsa' si mɨrɨ ɨyewankamanin apai,” ta'pʉ iya. 35 Mɨrɨ koro'tau, Isairas pana'tɨnin nan uyee'pʉ itiwʉ' tawonsi'kɨ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Ɨyensi eri'ka'sa' man. Ti'sa rɨ kʉsanpokʉmai,” ta'pʉ to' uya. 36 Sises esi'pʉ to' maimu ɨnetapai pʉra rɨ, e'tane ta'pʉ iya ipɨ', “Kenari'nʉmʉi, e'tane apurɨkɨ rɨken,” ta'pʉ iya. 37 Mɨrɨpan ɨnʉ' rɨ utɨ i'se pʉra iyesi'pʉ ta'kɨrɨ, Pi'ta, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon Isaan nɨken. 38 To' uyee'pʉ itepuru iwʉ' ta', mɨrɨ yau Sises uya tʉutano'masan eke pe rɨ ene'pʉ, pokoi pe rɨ tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'se rɨ tʉukaransan eta'pʉ. 39 Mɨrɨpan ewomʉ'pʉ, ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' tanporo rɨ autano'ma kon serɨ? Ɨ'rɨ pɨ' aukaramʉ kon? Mʉre eri'sa' pen, iye'nʉmʉ rɨken,” ta'pʉ iya. 40 Mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ uta'kɨrɨn pɨ' ipɨ'. Tanporo to' enpa'ka'pʉ iya, mʉre kʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ isan mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwawon kon nɨken tʉpoitorʉ ton pokon pe iyewomʉ'pʉ mʉre eri'sa' pata'se' airɨ. 41 Mɨrɨpan uya i'mʉ'sa'ka'pʉ itemiyatʉ pɨ' ta'sii', “Tari'ta kun!” ta'pʉ iya (“Uri'san mʉre, e'mʉ'sa'ka', ta uya ɨpɨ',” ta tʉuya e'kwa pe). 42 Mɨrɨ a'tai rɨ, iye'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ usarɨn pɨ' (12 kaisaron iwʉipiyaai pe iyesi'pʉ). Serɨ e'ku'sa' pɨ' ipan pe to' usewansiuka'pʉ. 43 Sises uya ipan pe to' pɨ' ta'pʉ, “Kʉsekamatʉu ɨnʉ' yan pɨ' rɨ. Irepatɨ' ɨ'rɨ rʉ'kwɨ rɨ iyenta'nato' ipɨ' ke,” ta'pʉ iya.

Ma' 6

1 Sises uya mɨrɨ pata nɨmɨ'pʉ, iyenna'po'pʉ tʉpata'se' ya', ipoitorʉ ton nɨ itonpa pe. 2 Sapa' e'seposa' a'tai, to' enupa pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau. Tu'ke rɨ ka'pon amʉ' esi'pʉ mɨrɨ yau, mɨrɨpan eta tʉuya'nokon a'tai, tanporon kon nɨ usewansiuka'pʉ. “Nai yau serɨ ton eporo'pʉ pʉse rɨ ka'pon uya?” tukai' to' usekama'popɨtʉ'pʉ. “Ɨ'rɨ rɨ pu'ketʉ ke irepasa' pe iyesi? Ɨ'rɨ kasa rɨ eke rɨ Papa tʉrawasooi kupʉ iya? 3 Kiya'pinta pen pe' pʉse rɨ? Meri mʉre; Isens, Isoses, Isutas mɨrɨ awonsi'kɨ Saiman pokon rui? Serɨ yau pe' upiyau'nokon iparusi ton pʉra nai?” ta'pʉ to' uya. Mɨrɨpan kon ɨkɨnʉmʉ'pʉ ipɨ'. 4 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ipata'se' yau rɨken, itonpa ton koro'tau mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' rɨ tau pu'kena' nama pʉra iyesi,” ta'pʉ iya. 5 Eke Papa tʉrawasooi kupʉ iya poken pʉra rɨ iyesi'pʉ mɨrɨ yau, e'tane rɨ temiyatʉ rɨken nonkapɨtʉ'pʉ iya tu'kan kon pen ka'pon amʉ' takuru'kena' nan pona, mɨrɨpan kon epi'tɨpɨtʉ'pʉ iya. 6 Ipan pe rɨ to' pɨ' isewansiukapɨtʉ'pʉ, apʉne pʉra apurɨto' to' uya pʉra iyesi pɨ'. Mɨrɨpan Sises utɨpɨtʉ'pʉ eke iwa ton pata ton kaisa rɨ'ne, ka'pon amʉ' enupapɨtʉ pɨ'. 7 Tʉpoitorʉ ton, 12 kaisaron kon tʉkɨ'mai' tʉpiya', to' enno'pɨtʉ'pʉ iya asa'rɨ'ne, mɨrɨpan kon repa'pʉ iya to' meruntɨrʉ ke, makoi a'kwarʉ entai to' e'to' pe. 8 Serɨ ton ke to' auro'ka'pʉ iya, “Ɨ'rɨ rɨ kʉsatʉu aya'kɨrɨ'nokon ɨutɨ kon koro'tau, teke'sen nɨken—tʉwenantu ke pʉra rɨ, tʉpaikii ke pʉra rɨ, pʉrata pʉra rɨ ɨpokʉrʉʉi kon yau mʉtɨtʉi'. 9 Sapato yau rɨ e'tɨ'; tu'ke ipona ɨpon kon pʉro'pon yau ke'tʉu,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 10 To' auro'ka'pʉ iya kanan, “To' uya ɨyereutanʉ'sa' kon na'ne' airɨ rɨ, mɨrɨ rɨ ɨutɨ tau me'tʉi' pata nɨmɨ auya'nokon pona rɨ. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ pata uya ɨyereutanʉ'sa' kon pʉra iyesi yau, mɨrɨ pe pʉra ɨyetapai'nokon pʉra rɨ iyesi yau, to' nɨmɨ auya'nokon a'tai a'ta kon mʉtɨutɨpɨ'tʉi'. Serɨ uya rɨ to' pana'tɨ mɨrɨ Papa uya to' kota'mato' oton ekamanin pe,” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ ka'pon amʉ' pɨ' itekare ekamase'na, to' era'tɨto' pe tʉmakooi kon apai. 13 Mɨrɨpan tu'ke rɨ makoi a'kwarʉ enpa'kapɨtʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya tu'kan kon nɨ takuru'kena' nan karapaimapɨtʉ'pʉ to' epi'tɨpɨtʉ'pʉ to' uya. 14 Kin Era' uya serɨ eta'pʉ, apʉne pʉra Sises ese' enasa' esi'pʉ wakʉ pe kuru ti'tusen pe. Tʉron kon uya, “Isaan Pa'tes rɨ e'mʉ'sa'kasa' mɨrɨ terikʉ'pʉ apai; mɨrɨ wenai, eke Papa tʉrawasooi kupʉ iya mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 15 Tʉron kon uya, “Iraisa kʉrɨ rɨ,” ta'pʉ. Tʉron kon uya rɨ kanan, “Pu'kena' kʉrɨ rɨ, penaro' kon pu'kena' amʉ' esi'pʉ waraino,” ta'pʉ. 16 Era' uya etasa' a'tai, “Isaan Pa'tes sa'ne kʉrɨ rɨ ko! I'pai unakʉtʉ'pʉ, e'tane ito'pansa' terikʉ'pʉ apai!” ta'pʉ iya. 17 Apʉne pʉra Era' uya rɨ Isaan a'sito' pe ikupʉ'pʉ. Auronpɨ'to' pe to' uya ikupʉ'pʉ iya, mɨrɨpan tʉto' pe pariki'si ta'. Era' uya serɨ kupʉ'pʉ Eratiyas wenai, tʉnmari'ma'pʉ takon Piri' no'pʉ pe rɨ iye'tane. 18 Isaan Pa'tes e'pɨtʉ'pʉ Era' auro'ka pɨ', “Main awɨrɨ ɨwesi pe pʉra iyesi mɨrɨ ayakon no'pʉ anʉnsa' auya na'ne',” ta'pʉ iya ipɨ'. 19 Mɨrɨ uya Eratiyas ɨkɨnʉnpasa' esi'pʉ Isaan nɨ ɨnwɨpai, e'tane ikupʉ iya poken pʉra iyesi'pʉ, 20 apʉne pʉra Era' esi'pʉ Isaan namanin pe, iwapu pe iyesi'pʉ i'tu tʉuya ke, ipokena' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe. Isaurokʉ eta tʉuya a'tai, ekamʉra rɨ iyenapɨ'pɨtʉ'pʉ mɨrɨ rɨ e'tane imaimu ɨnetapai iyesi'pʉ. 21 Mɨrɨ yau nin si, iweyu e'sepokaa'pʉ mɨrɨ. Tentu'pʉ weyu rʉ'pʉ a'tai, Era' uya enta'nan kupʉ'pʉ eke ton itepuru ton, soisa amʉ' epuru ton, mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton Kiyarari pata yawon kon ewe'to' iya. 22 Eratiyas mʉre uye'sa' a'tai amanʉnse'na, imanʉmʉ uya wakʉ pe rɨ Era' kupʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ inkɨ'ma'san nɨrɨ. Mɨrɨ pɨ', kin uya ta'pʉ uri'san pɨ', “I'se ɨwe'to' pɨ' rɨ uyekama'pokɨ ɨrepa uya mɨrɨ ike,” ta'pʉ iya. 23 Eke pe rɨ auro'ka'pʉ iya tʉnku'ton pɨ', “Ɨnekama'po'pʉ ke rɨ ɨrepa uya, a'sa'mʉyai itesa' pe e'to' pata ke rɨ,” ta'pʉ iya. 24 Mɨrɨ pɨ' uri'san epa'ka'pʉ tʉsan ekama'pose'na. “Ɨ'rɨ kuru rɨ ekama'po uya serɨ?” ta'pʉ iya. “Isaan Pa'tes i'pai rʉ'pʉ ekama'po',” tukai' eikʉ'pʉ iya. 25 Mɨrɨ a'tai rɨ, tʉusenutɨi' uri'san enna'po'pʉ kin piya', “Urepa auya i'se e'ai' serɨ pe Isaan Pa'tes i'pai rʉ'pʉ ke parapi po!” ta'pʉ iya. 26 Kin upokoita'pʉ tʉusaurokʉ'pʉ pɨ' ipan pe, e'tane, apʉne pʉra ikupʉ uya kuru tasa' tʉuya rʉ'pʉ pɨ' tʉnkɨ'ma'san pana airɨ, inurunpa iya poken pʉra iyesi'pʉ. 27 Mɨrɨpan uya inke pʉra i'pairʉkanin ennoko'pʉ, Isaan i'pai rʉ'pʉ ne'to' pe iya. Itɨ'pʉ pariki'si ta', mɨrɨpan uya Isaan i'pairʉka'pʉ. 28 Mɨrɨpan uya inee'pʉ parapi po, mɨrɨpan uya itʉrʉ'pʉ uri'san ena', mɨrɨpan uya itʉrʉ'pʉ tʉsan ena'. 29 Mɨrɨ tetai', Isaan poitorʉ rʉ'san uyee'pʉ, mɨrɨpan kon uya itekepu arɨ'pʉ, iu'na'tɨto' pe tʉuya'nokon tɨ' akasa' uruwai' pe ya'. 30 Enno'sa' kon enna'posa' amʉra'pʉ Sises woi, mɨrɨpan kon uya tanporo tʉnkupʉ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ to' enupa'pʉ tʉuya'nokon nɨ ekama'pʉ. 31 Mɨrɨ yau, tu'ke rɨ ka'pon amʉ' uye'pɨtʉ mɨrɨ awonsi'kɨ to' utɨpɨtʉ esi'pʉ, Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton enta'nato' a'tai pʉra rɨ iyesi'pʉ. Mɨrɨ uriya', to' pɨ' ta'pʉ iya, “Utɨnpai'nokon mɨ airɨ rɨ tʉ'kena'pɨ yau e'nɨ poken mɨrɨ koro'tau ɨumoronkapʉ kon pa,” ta'pʉ iya. 32 Mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ utɨn pɨ' kanau yau tʉ'kena'pɨ pata ya'. 33 Tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uya to' ene'pʉ, to' i'tu'pʉ to' uya kamoro pe. Mɨrɨpan kon eka'tumʉ'pʉ tanporo pata ton apai'ne irawɨrɨ a'mun poro, mɨrɨpan kon uya pata eporo'pʉ to' rawɨrɨ. 34 Sises ekanwakasa' uya tu'ke anpisin pe ka'pon amʉ' ensa' a'tai, ipan pe rɨ to' pɨ' isentu'ma'pʉ, apʉne pʉra to' esi'pʉ karimeru amʉ' esi tʉpa'simanin ke pʉra kasa. Mɨrɨpan kon enupa pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ tu'kan pɨ' rɨ. 35 Pata uko'mansa' a'tai, ipoitorʉ ton uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon uya, “Pata uko'manka'sa' kuru rɨ man, ɨnnon sa'ne serɨ pata ko,” ta'pʉ. 36 “Ka'pon amʉ' enno'kɨ a'ko pan parɨ umɨ ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke iwa ton pata amʉ' ya'ne, tiwano' kon pe tenta'nato' kon ipɨ' e'mato' pe to' uya,” ta'pʉ to' uya. 37 E'tane to' eikʉ'pʉ iya, “Ɨmɨrɨ'nokon pe rʉ'kwɨ rɨ to' irepatɨ' to' enta'nato' ike ke,” ta'pʉ iya. Ta'pʉ to' uya ipɨ', “Mɨrɨ uya 8 kaisa rɨ kapʉi ka'pon e'tʉrawasomasa' epe'pʉ mo'ka mɨrɨ! Mɨrɨ kaisa rɨ ken pe' ennoko pʉreti pɨ' to' ewe'to' pe?” ta'pʉ to' uya. 38 Sises uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ kaisa rɨ rʉ'kwɨ pʉreti nai ɨpiyau'nokon? Apʉne entantɨ',” ta'pʉ iya. To' uya ensa' a'tai, “5 kaisaron nʉ'kwɨ pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon nʉ'kwɨ moro' amʉ' man,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 39 Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Ka'pon amʉ' amʉranʉ'pɨ'tɨ' tamu'kuru' ke'ne mɨrɨpan kon ereutapɨ'to' pe wana' pona,” ta'pʉ iya. 40 Ka'pon amʉ' ereutapɨtʉ'pʉ tamu'kuru' ke'ne 100 kaisa rɨ'ne mɨrɨ awonsi'kɨ 50 kaisa rɨ'ne. 41 Mɨrɨpan Sises uya 5 kaisaron itekiino pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon nʉ'kwɨ moro' amʉ' anʉmʉ'pʉ. Ka'ta' tenu tʉtʉse tenki ta'pʉ iya Papa pɨ', i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ iya. Itʉrʉ'pʉ iya tʉpoitorʉ ton uya ekanto' pe ka'pon amʉ' ena'. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ asa'ron kon nʉ'kwɨ moro' amʉ' kupʉ'pʉ iya to' kaisa rɨ to' e'to' pe. 42 Tanporon kon nɨ enta'na'pʉ ta'wetapɨ'se, 43 mɨrɨpan ipoitorʉ ton uya 12 kaisa rɨ pa'siki'ti pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ moro' amʉ' tonpa'pʉ e'nonkasa' anuku'pʉ. 44 Warawoti'si amʉ' pʉreti pɨ' iyenta'nasa' kon tu'kanoro esi'pʉ 5,000 kaisa rɨ. 45 Inke pʉra tʉpoitorʉ ton ekanwa'tɨto' pe kanau ya' ikuu'pʉ iya, to' utɨto' pe tʉrawɨrɨ Pe'saita pona, anpisin enno'tane tʉuya. 46 To' nɨmɨ tʉpo, wʉ' pona itɨ'pʉ ɨpʉremai'. 47 Mɨrɨ a'tai ko'mamʉ pe pata enaka'tane, kanau esi'pʉ parau ku'pɨri aporo' po. Mɨrɨ koro'tau, Sises esi'pʉ tikin sarɨ a'mun po. 48 Tʉpoitorʉ ton utanpokʉma ene'pʉ iya, tʉkanwa kon i'kura i'se, apʉne pʉra a'setun uya to' kota'ma esi'pʉ to' winɨkʉi' tʉuyepʉ ke. Awanakʉi', 3 a'kʉra' mɨrɨ pe pʉra 6 a'kʉra' rɨ to' piya' iyee'pʉ parau ku'pɨri pʉro'po. To' rɨ entaka iya esi'pʉ. 49 E'tane parau ku'pɨri pʉro'po isarɨ ene tʉuya'nokon a'tai, a'kwarʉ'pʉ pe to' uya ekama'pʉ, mɨrɨpan kon upirorʉnpɨtʉ'pʉ, 50 apʉne pʉra tanporo ensa' tʉuya'nokon pɨ', mɨrɨpan kon etʉipɨtʉ'pʉ ipan pe. Inke pʉra Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Meruntɨ pe e'tɨ'! Urɨ rɨ. Ketʉipɨ'tʉu,” ta'pʉ iya. 51 Mɨrɨ a'tai rɨ, iyekanwa'tɨ'pʉ kanau ya' to' piya'. Mɨrɨ a'tai rɨ, a'setun ereuta'pʉ, mɨrɨpan poitorʉ ton usewansiuka'pʉ, 52 apʉne pʉra to' uya ito'ka'nʉ'sa' pʉra iyesi'pʉ ɨ'rɨ kuru ta e'kwa pe pʉreti esi tukai'; to' ewan nɨ usa'mantasa' esi'pʉ. 53 To' ɨ'kwɨrɨ'sa' a'tai, to' e'te'ka'pʉ Kenesare' airɨ, mɨrɨpan kon uya tʉkanwa kon ewa'tɨ'pʉ mɨrɨ yau. 54 To' ekanwaka pe rɨ, ka'pon amʉ' uya Sises i'tusa' esi'pʉ. 55 Mɨrɨpan kon eka'tunpɨtʉ'pʉ, tanporo mɨrɨ pata nono yau'ne, mɨrɨpan kon uya takuru'kena' nan epɨrinpɨ'sa' te'kwe' kon po nee'pʉ ipiya', mɨrɨ airɨ iyesi tukai' etasa' tʉuya'nokon airɨ. 56 Mɨrɨ awonsi'kɨ Sises utɨpɨ'to' airɨ'ne—eke iwa ton pata amʉ', umɨ amʉ' awɨrɨ'ne rɨ—mɨrɨpan ka'pon amʉ' uya takuru'kena' nan apɨtʉ'pʉ kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨto' pata'se' ya', mɨrɨpan kon uya ipan pe ipawana'tɨ'pʉ takuru'kena' nan uya ipon e'pi a'pɨ'to' pe, mɨrɨpan tanporon kon a'pɨ'nin nʉ'san usepi'tɨpɨtʉ'pʉ.

Ma' 7

1 Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan iye'sa' kon Surusiran winɨ amʉrasa' esi'pʉ Sises woi, 2 mɨrɨpan kon uya tʉron kon ipoitorʉ ton enta'na ene'pʉ ɨri, ikorʉkasa' pen temiyatʉ kon ke. 3 (Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' kamoro tenta'nasan pen temiyatʉ kon korʉkasa' tʉuya'nokon pʉra iye'tane tepuru kon eseru awɨrɨ. 4 Ɨ'rɨ rɨ kʉrʉpo'po iwʉ' tapai ine'sa' pɨ', to' enta'na pen wapiya kuru ikorʉkasa' tʉuya'nokon a'tai rɨken to' enta'na, mɨrɨpan kon uya tenupa'pʉ kon nɨ kupʉ iye'to' awɨrɨ Papa enu yau, tʉkokʉ kon, terin kon, ka'pa konekasa' tʉ'sawʉ kon, mɨrɨ awonsi'kɨ te'kwe' kon amʉ' rɨ korʉka.) 5 Mɨrɨ pɨ' Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya Sises ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨpoitorʉ ton esi pʉra iyesi uyepuru kon eseru rʉ'pʉ awɨrɨ, e'tane ɨri rɨ temiyatʉ kon ke to' enta'na?” ta'pʉ to' uya. 6 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ipoken nɨ Aisaya usaurokʉ'pʉ ɨpɨ'nokon, wakʉ pe te'ku'san pɨ'; iye'menukasa' na'ne': “‘Pʉsamoro uya tʉnta kon ke rɨken unama; e'tane ɨnnɨ rɨ to' ewan esi upiyapai. 7 To' ɨpʉrema upɨ' ɨ'rɨ epoton kon kasa rɨ; to' usenupato' esi ka'pon amʉ' uya to' enupa'pʉ iyawɨrɨ to' e'to'.’ tukai'. 8 Ɨmɨrɨ'nokon uya Papa uya ayapiyontɨto' kon apurɨ pʉra iyesi, e'tane ka'pon uya ɨyenupato' kon apurɨ auya'nokon nɨken,” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Teseru ke kuru ɨwesi kon Papa Maimu nonka kon pa, ɨyeseru kon awɨrɨ ɨwesi kon pa! 10 Mosi' uya tasa', ‘Ɨkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ asan inamakɨ,’ mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Ɨnʉ' rɨ tʉkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉsan nɨ pa'nʉ'nin wɨto' pe iyesi.’ 11 E'tane ta auya'nokon, ka'pon uya tʉkʉipʉnʉ mɨrɨ pe pʉra tʉsan pɨ' ta pe iyesi yau, ‘Ɨ'rɨ rɨ ɨpika'tɨnin pe uwinɨ ɨneporonʉ pan e'tane Kapan pe man’ (Papa ena' iye'tʉka'sa' man ta e'kwa pe), 12 mɨrɨ si ɨ'rɨ rɨ kupʉ iya poken pʉra tʉkʉipʉnʉ mɨrɨ pe pʉra tʉsan iwano' pe ikupʉ auya'nokon. 13 Mɨrɨ kasa si ipʉra Papa Maimu kupʉ auya'nokon ɨyeseru kon mɨn winɨ rɨ iyɨ'kwɨrɨ'pɨ'sa' ke. Mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ ɨnkupʉnʉ kon man serɨ warai'nan,” ta'pʉ iya. 14 Sises uya anpisin ton nɨ kɨ'makaa'pʉ kanan tʉpiya', mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Apʉne uyetatɨ', tanporo ɨmɨrɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ se ito'ka'nʉ'tɨ'. 15 Mɨrɨ yau ɨ'rɨ rɨ tewonsen pʉra iyesi mɨrɨ ka'pon ya' kɨpo'ponsi'kɨ ɨri pe iku'se'na, e'tane ka'pon apai iyepa'kasa' uya ɨri pe ikupʉ,” ta'pʉ iya. 17 Mɨrɨpan uya anpisin ton nɨ nɨmɨ'pʉ, itɨ'pʉ ɨutɨ ta', mɨrɨpan ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ serɨ panton pɨ'. 18 “Ito'ka'nʉ'nin nan pe pʉra rɨ pe' ɨwesi kon? Ene auya'nokon pʉra pe' iyesi, ɨ'rɨ rɨ kɨpo'ponsi'kɨ tewonsen ka'pon ya' uya, ɨri pe ikupʉ pʉra iyesi? 19 Apʉne pʉra itɨ pen mɨrɨ itewan ya' e'tane itɨ mɨrɨ iwenu'pɨ ya', mɨrɨpan epa'ka ipun apai,” ta'pʉ iya. (Sises uya serɨ ta'pʉ, tanporo rɨ sa'ne kiyari esi mɨrɨ ko enta'nan nɨto' ipɨ' pe, ta tʉuya e'kwa pe.) 20 Mɨrɨpan uya rɨ ta'pʉ, “Nepa'kayai'ne' ka'pon yapai uya nin ikupʉ mɨrɨ ɨri pe. 21 Apʉne pʉra ka'pon amʉ' ewan yapai ɨri isenuminkato' epa'ka, tekumasen pe, ama' e' pe, te'wɨsen pe, 22 iyemari'masa' ekumankanin pe, mentaino pe, e'wɨpaino, enku'tɨnin ye' pe, ɨri ku'nin pe rɨ, tɨkɨntai', teseru'tɨi' ka'pon pɨ' tʉusauro'sen pe, mɨ pe rɨ te'ku'sen pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ita'kwarʉ pʉra te'sen pe. 23 Tanporo serɨ ton makoi eseru ton epa'kasa' ka'pon apai uya ɨri pe rɨ ikupʉ,” ta'pʉ iya. 24 Sises uya mɨrɨ pata nɨmɨ'pʉ pata Taya itese' pʉ'kʉ pona, mɨrɨpan ewomʉ'pʉ ɨutɨ ta', ɨnʉ' uya rɨ ti'tu i'se pʉra rɨ iyesi'pʉ, mɨrɨ yau iyesi tukai', e'tane iye'so'namʉ poken pʉra rɨ iyesi'pʉ. 25 Inke pʉra rɨ etasa' tʉuya a'tai, aiko rʉ'kwɨ makoi a'kwarʉ yen imʉre uri'san uyee'pʉ i'ta piya' ata'mo'kai'. 26 Pʉse rɨ uri'san esi'pʉ ka'kʉran pe, tʉron nɨ pata winon, iyentusa' Poni'siya, Siriya yawon yau, mɨrɨpan uya Sises pawana'tɨ'pʉ ɨri a'kwarʉ enpa'kato' pe iya tʉmʉre yapai. 27 “Wapiya mʉre amʉ' nenta'nakapʉi tanporo i'se te'to' kon pe, apʉne pʉra ipoken pʉra iyesi mʉre amʉ' yu pʉreti eno'ma to' ikʉn non pero amʉ' ena',” ta'pʉ iya. 28 “Ewai', Epuru, e'tane pero amʉ' tepʉrʉ o'non kon nɨ mʉre amʉ' i'kiyari punu'pɨ pɨ' tenta'nasan ko,” ta'pʉ uri'san uya. 29 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Mɨrɨ kasa uyei'sa' auya pɨ', enna'pokɨ pata pona; ɨri a'kwarʉ utɨkaa'pʉ man ɨmʉre yapai,” ta'pʉ iya. 30 Mɨrɨpan si enna'pokaa'pʉ pata pona, mɨrɨpan uya tʉmʉre e'pɨrinkasa' te'kwe' po eporo'pʉ, ɨri a'kwarʉ rɨ si epa'kakaa'pʉ esi'pʉ iyapai. 31 Sises utɨ'pʉ pata Taya pʉ'kʉ poi, mɨrɨpan utɨ'pʉ Saitan poro parau ku'pɨri Kiyarari poro, itɨ esi'pʉ Te'ka'pores nono awɨrɨ'ne rɨ. 32 Tʉron kon ka'pon amʉ' uya ipana pʉn, tʉusauro'sen pen ka'pon nee'pʉ, mɨrɨpan kon uya Sises ekama'po'pʉ temiyatʉ tʉto' pe iya ipona. 33 Mɨrɨpan arɨ'pʉ iya anpisin ton piyapai tikin sarɨ, temiyatʉ muku'pɨ tʉrʉ'pʉ iya ipana ya', mɨrɨ awonsi'kɨ iyeta'ta'pʉ, mɨrɨpan uya iyani a'pɨtʉ'pʉ. 34 Mɨrɨpan Sises uya tenu tʉrʉ'pʉ ka' winɨkʉi', mɨrɨpan uya e'se'ne' pe teruparu enpa'ka pe ta'pʉ iya ka'pon pɨ', “E'pa'ta!” (“Ata'koka'!” ta e'kwa pe). 35 Mɨrɨ a'tai rɨ, ipana uta'koka'pʉ, iyani ekoneka'pʉ, mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ ɨ'rɨ anpokʉmanin pʉra rɨ. 36 Mɨrɨpan kon nɨ panama'pʉ iya, ipɨ' to' usauro'pɨtʉ namai' ɨnʉ' yan pokon pe rɨ, e'tane miyarɨ rɨ to' apiyo'ma tane iya, miyarɨ rɨ to' uya ekama'pʉ. 37 Mɨrɨpan tanporon kon nɨ etanin nʉ'san usewansiuka'pʉ ipan pe rɨ: “Ɨ'rɨ kasa wakʉ pe rɨ tanporon nɨ kupʉ iya. Ipana pʉn koneka iya etanin pe; imaimu pʉn koneka iya tʉusauro'sen pe!” ta'pʉ to' uya.

Ma' 8

1 Inke kuru pʉra rɨ mɨrɨ tʉpo, tʉron kon kanan anpisin ton amʉrakaa'pʉ. To' enta'nato' ipɨ' pʉra iyesi pɨ', Sises uya tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ tʉpiya', mɨrɨpan uya ta'pʉ, 2 “Usentu'mayai' pʉsamoro ka'pon amʉ' pɨ', apʉne pʉra uya'kɨrɨ to' e'sa' pɨ' osorʉwau wʉi, mɨrɨpan kon enta'nato' ipɨ' pʉra rɨ si iyesi. 3 To' enno'sa' uya a'tai to' tewe'se pʉra pata pona to' nin utɨpɨtʉ mɨrɨ yai tʉutɨ kon koro'tau apʉne pʉra tʉron kon uye'sa' ɨnnɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 4 Ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ, “Nai yau rɨ tʉ'kenan yau pʉsamoro ka'pon amʉ' ewe'to' ike eporo serɨ?” ta'pʉ to' uya. 5 “Ɨ'rɨ kaisa rɨ pʉreti nai ɨpiyau'nokon?” ta'pʉ Sises uya. To' uya eikʉ'pʉ, “7 kaisa rɨ rɨken,” ta'pʉ to' uya. 6 Anpisin ton apiyo'ma'pʉ iya to' ereutapɨ'to' pe non pona, mɨrɨpan 7 kaisaron nʉ'kwɨ rɨken itekiino pʉreti anʉmʉ'pʉ iya, tenki ta'pʉ iya Papa pɨ', mɨrɨpan i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ iya. Itʉrʉ'pʉ iya tʉpoitorʉ ton ena', to' uya ekanto' pe anpisin ton ena', mɨrɨpan nɨ kupʉ'pʉ ipoitorʉ ton uya. 7 To' piyau kanan aiko ton nʉ'kwɨ tu'kan kon pen moro' amʉ' esi'pʉ. Mɨrɨ pɨ' tenki ta'pʉ Sises uya, mɨrɨpan kon ekanto' pe tʉpoitorʉ ton uya kanan ikupʉ'pʉ iya. 8 Tanporon kon enta'na'pʉ ta'wetapɨ'se, mɨrɨ yau 4,000 kaisa rɨ ka'pon amʉ' esi'pʉ, mɨrɨpan ipoitorʉ ton uya ipʉ'kʉ rʉ'san iye'nonkasa' rʉ'pʉ entɨ'pʉ 7 kaisaron pa'siki'ti tʉpe'ke'ne. Sises uya nin si ka'pon amʉ' ennoko'pʉ mɨrɨ, 10 mɨrɨpan ekanwa'tɨ'pʉ kanau ya' mɨrɨ a'tai rɨ tʉpoitorʉ ton pokon pe, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Tarʉmanu'ta nono pʉ'kʉ pona. 11 Pari'si amʉ' uyee'pʉ mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ Sises ekama'popɨtʉ pɨ'. I'tupɨtʉ pe to' uya ekama'po'pʉ i'tuto' ipɨkɨrɨ Epʉn winon pɨ'. 12 Sises uya e'se'ne' pe teruparu enpa'ka'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' serɨ a'taino kon uya eke Papa tʉrawasooi, ui'tuto' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ ekama'po? I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; mɨrɨ waraino i'tuto' ipɨkɨrɨ tʉrʉ pen nɨ,” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨpan kon tʉnɨnse iyenna'po'pʉ kanau ya', mɨrɨpan e'kwɨrɨtʉ'pʉ iratoi pona. 14 Ipoitorʉ ton upu'tɨkaa'pʉ esi'pʉ tu'ke pʉreti arɨ to' uya pʉra, tikin nɨ rɨken to' piyau iyesi'pʉ kanau yau. 15 “Ti'tui' e'tɨ'; tense e'tɨ' Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Era' uya pʉrowa a'sarutanʉ'to' ike pɨ',” tukai' to' panama'pʉ iya. 16 To' e'sara'tɨ'pʉ usauro'nɨ pɨ' tiwano' kon pe. “Apʉne pʉra pʉreti pʉra iyesi pɨ' isaurokʉ mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 17 To' usauro'to' i'tu tʉuya pɨ' to' ekama'po'pʉ iya, “Ɨ'rɨ pɨ' ausaurokʉ kon pʉreti pʉra ɨwesi kon pɨ'? Ene auya'nokon pʉra rɨ pe', mɨrɨ pe pʉra ito'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra rɨ pe' iyesi? Ɨyewan kon nɨ usa'manta? 18 Tenu ke rɨ pe' ɨwe'tane'nokon ene auya'nokon pʉra iyesi? Tʉpana ke rɨ, e'tane eta auya'nokon pʉra rɨ? Ɨyenu kon yau pʉra nai? 19 5 kaisaron pʉreti si'kwɨ'pɨ'taine' a'tai 5,000 kaisaron kon ka'pon amʉ' iwano' pe, ɨ'rɨ kaisa rɨ pa'siki'ti amʉ' tʉpe'tɨpɨ'se ipʉ'kʉ rʉ'san mentɨta'tʉi?” ta'pʉ iya to' pɨ'. “12 kaisa rɨ,” ta'pʉ to' uya. 20 “Mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron pʉreti si'kwɨ'pɨ'taine' a'tai 4,000 kaisaron kon ka'pon amʉ' iwano' pe, ɨ'rɨ kaisa rɨ pa'siki'ti amʉ' tʉpe'tɨpɨ'se ipʉ'kʉ rʉ'san e'nonkasa' mentɨta'tʉi?” ta'pʉ iya. “7 kaisa rɨ,” tukai' to' uya eikʉ'pʉ. 21 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ito'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra rɨ marɨ pe' iyesi?” ta'pʉ iya. 22 To' uyee'pʉ Pe'saita pona, mɨrɨ yau ka'pon amʉ' uya tenku'nan ka'pon nee'pʉ Sises piya', mɨrɨpan kon uya ipawana'tɨ'pʉ a'pɨ'to' pe iya. 23 Sises uya tenku'nan arɨ'pʉ itemiyatʉ pɨ' ta'sii' eke iwa pata yapai, mɨrɨpan enu ya' teta'tapɨtʉ tʉpo, temiyatʉ tʉrʉ'pʉ iya ipona, mɨrɨpan uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ rɨ pe' menyan?” ta'pʉ iya ipɨ'. 24 Mɨrɨpan uya tenu tʉrʉ'pʉ ka'ta', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ewai', ka'pon amʉ' senyai', e'tane to' usene yʉi amʉ' usarɨ kasa rɨ,” ta'pʉ iya. 25 Sises uya kanan temiyatʉ tʉkaa'pʉ itenu pona. Serɨ a'tai kuru si, wakʉ pe itenu ena'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan uya tanporon nɨ ene'pʉ wakʉ pe. 26 Sises uya ennoko'pʉ ipata'se' ya', “Kenna'poi eke iwa pata pona,” ta'pʉ iya ipɨ'. 27 Mɨrɨpan Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton utɨ'pʉ eke iwa ton pata Sisariya Piri'pai oino' nan pona. Asanta tau to' ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' pe esi tukai' ka'pon amʉ' nʉsauro'an?” ta'pʉ iya. 28 To' uya entakanoma'pʉ, “Tʉron kon uya Isaan Pa'tes pe ɨwesi ta; tʉron kon uya Iraisa pe ɨwesi ta; tʉron kon uya kuru rɨ kanan pu'kena' amʉ' tonpa ta,” ta'pʉ to' uya. 29 “E'tane si ɨmɨrɨ'nokon, ɨnʉ' pe ken si esi mʉkayatʉu?” ta'pʉ iya to' pɨ'. Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ Kʉrai!” tukai'. 30 Sises uya to' panama'pʉ ɨnʉ' pɨ' rɨ to' uya tekama namai'. 31 To' enupa pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ, Ka'pon, Papa winon uya e'ne' moronkato' oton eke pe rɨ, mɨrɨpan ewaruma'tɨto' oton Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya rɨ, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton amʉ' uya rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya rɨ nɨrɨ, mɨrɨpan wɨto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ iye'mʉ'sa'kato' oton osorʉwau wʉi tʉpo tukai'. 32 Serɨ ekama'pʉ iya wakʉ pe kuru rɨ to' pɨ', mɨrɨpan arɨ'pʉ Pi'ta uya esereme'se'na. 33 E'tane Sises era'tɨsa' a'tai tʉpoitorʉ ton ense'na, mɨrɨpan uya Pi'ta eseremekʉ'pʉ, “Upiyapai enta, Se'tan!” ta'pʉ iya. “Ɨusenuminkato' esi ka'pon usenuminkato' pe, Papa usenuminkato' kasa pʉra rɨ,” ta'pʉ iya. 34 Mɨrɨpan uya anpisin ton kɨ'ma'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe tʉpiya', “Ɨnʉ' rɨ uyepʉ pe iyesi yau uye'ma'pʉ pe, tɨwɨ tʉpɨ' rɨ tʉupu'tɨka'se, tʉkurusukuui tanʉnse nʉyepʉi upɨkɨrɨ. 35 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉuko'manto' ɨnnonkapai pʉra na'ne' uya tʉuko'manto' rɨ nonka mɨrɨ, e'tane ɨnʉ' rɨ tʉuko'manto' nonka pɨ' na'ne' upɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ itekare pɨkɨrɨ uya inonka pen mɨrɨ. 36 Wakʉ pe pe' ka'pon esi tanporo non pon eponin ta'kwarʉ nonkai'ma? Kane ku! 37 Mɨrɨ pe pʉra, ɨ'rɨ tʉrʉ iya ta'kwarʉ entakano' pe? 38 Ɨnʉ' rɨ ɨpiyɨtʉ yau upɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ umaimu ton pɨ', serɨ iyemari'masa' ekumankanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton serɨ a'taino kon weyu a'tai'ne, Ka'pon, Papa winon nɨrɨ ɨpiyɨtʉ mɨrɨ ipɨ', tʉuyepʉ a'tai tʉkʉipʉnʉ meruntɨrʉ yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton nɨ inserʉ amʉ' pokon pe,” ta'pʉ Sises uya.

Ma' 9

1 Mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, serɨ yau iye'soto'pɨ'sa' na'ne' nan tonpa ton eri'to' oton pen nɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe uyepʉ meruntɨ pe ene tʉuya'nokon rawɨrɨ,” ta'pʉ iya. 2 6 kaisa rɨ wʉi tʉpo, Sises uya Pi'ta, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon arɨ'pʉ ta'kɨrɨ. To' arɨ'pʉ iya ka'tawon nɨ wʉ' pona tʉ'kenan yau to' e'to' pe. Mɨrɨ yau to' esi koro'tau, isensima'pʉ. 3 Ipon ena'pʉ sirɨn pe aimu'ne, ipan pe rɨ aimu'ne ɨnʉ' rɨ serɨ non pon uya ikorʉkasa' uya aimu'nakasa' entai rɨ. 4 Mɨrɨpan mɨrɨ yau Iraisa mɨrɨ awonsi'kɨ Mosi' pokon usenpoika'pʉ to' rakʉi', Sises auro'ka pɨ' to' esi'pʉ. 5 Pi'ta uya ta'pʉ Sises pɨ', “Rapai, wakʉ rɨ pan pe rɨ serɨ yau ina man. Tɨwɨ osorʉwau ɨiwʉ' kon oton amɨi ina — tikin nɨ ɨiwʉ' pe, Mosi' iwʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ Iraisa iwʉ' pe.” 6 (Mɨrɨ ta tʉuya tukai' i'tu iya pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra kʉrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon etʉipɨ'sa' esi'pʉ mɨrɨ pɨ'.) 7 Mɨrɨ a'tai, kapuru' usenpoika'pʉ, mɨrɨpan uya to' nɨpontɨ'pʉ. Main uyee'pʉ kapuru' apai, “Umu pʉse rɨ, Uni'nʉnkanʉ. Imaimu etatɨ'!” tawon. 8 Mɨ awɨrɨ tenu kon tʉpɨ'tane to' uya, ɨnʉ' pʉra rɨ iyesi'pʉ. Sises rɨken esi'pʉ to' piyau. 9 Wʉ' ponsi'kɨ tʉu'tɨ kon koro'tau, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨnʉ' pɨ' rɨ ɨnene'pʉ kon kʉsekamatʉu, Ka'pon, Papa winon eri'sa' e'mʉ'sa'ka pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ iya. 10 Imaimu awɨrɨ to' esi'pʉ, e'tane tiwano' kon pe to' usekama'popɨtʉ'pʉ mɨrɨ pɨ', ɨ'rɨ ta e'kwa pe, “eri'nɨsa' e'mʉ'sa'ka pʉ'kʉ pona rɨ,” ta esi tukai'. 11 Mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' Main pɨ' enupanin nan uya Iraisa kuru uye'to' oton wapiya ta?” ta'pʉ to' uya. 12 To' entakanoma'pʉ iya, “I'napairɨ rɨ Iraisa uyepʉ wapiya tanporon nɨ konekai' iyesi'pʉ ya'. Ɨ'rɨto' pe iye'menukasa' Ka'pon, Papa winon ekota'mato' oton ipan pe mɨrɨ awonsi'kɨ ewaruma'tɨto' oton ta? 13 E'tane nin si ekama uya ɨpɨ'nokon, Iraisa uye'ka'sa', mɨrɨpan pɨ' i'se te'to' kon ku'sa' to' uya ipɨ' iye'menukasa' na'ne' kasa rɨ,” ta'pʉ iya. 14 Ipoitorʉ ton tonpa ton piya' to' uye'sa' a'tai, anpisin ton nɨ ka'pon amʉ' ene'pʉ to' uya to' oi. Main pɨ' enupanin nan e'sei'pɨtʉ esi'pʉ to' pokon pe. 15 Sises ensa' tanporon kon ka'pon amʉ' uya a'tai, ipan pe rɨ to' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon eka'tumʉ'pʉ ipiya', “Miyarɨ” ka'se'na ipɨ'. 16 Tʉpoitorʉ ton ekama'po'pʉ Sises uya, “Ɨ'rɨ pɨ' to' pokon pe ɨye'sei'pɨtʉ kon?” ta'pʉ iya. 17 Anpisin ton koro'tawon ka'pon uya eikʉ'pʉ, “Ti'sa, umu ne'sa' uya ɨpiya', apʉne pʉra ɨri a'kwarʉ esi iyau, mɨrɨpan uya imaimu'kasa'. 18 Mɨrɨ ɨri a'kwarʉ e'sara'tɨ a'tai, eno'ma iya non pona. Inta a'koronta, tʉyɨ kɨtɨtɨi'ma iya, mɨrɨpan e'sitɨnka. Ɨpoitorʉ ton ekama'po'pʉ uya to' uya enpa'kato' pe, e'tane to' uya ikupʉ poken pʉra iyesi'pʉ,” ta'pʉ iya. 19 “Ɨri sɨ, apurɨnin nan pen nɨ serɨ a'taino kon! Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona rɨ ɨpiyau'nokon esi? Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona aya'kɨrɨ'nokon esi? Ine'tɨ' upiya',” ta'pʉ iya. 20 To' uya inee'pʉ ipiya'. Ɨri a'kwarʉ uya Sises ensa' a'tai, inke pʉra warawo' mʉre ennoko'pʉ iya yai. Ita'mo'ka'pʉ non pona, mɨrɨpan e'rakairakaima'pʉ, inta a'koronta'pʉ. 21 “Ɨ'rɨ a'tai serɨ kasa iyesi e'sara'tɨ'pʉ?” ta'pʉ Sises uya ikʉipʉnʉ pɨ'. “Mʉre pe iyesi'pʉ si'kɨrɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 22 “Inke rɨ iwɨnɨ i'se iye'pɨ'sa' mɨrɨ teno'mapɨ'se apo' ya' mɨrɨ awonsi'kɨ tuna ka'. Ina pɨ' ɨsentu'ma', ina ipika'tɨ', ikupʉ auya poken iyesi yau,” ta'pʉ iya. 23 “Ɨ'rɨ ta auya e'kwa pe iyesi, ‘Ikupʉ auya poken iyesi yau,’ mʉkayai'ne'? Tanporon nɨ e'kupʉ apurɨnin nan pɨ',” ta'pʉ Sises uya. 24 Inke pʉra warawo' mʉre kʉipʉnʉ uya tʉukɨ'pɨ'nʉmʉ pe, “Apurɨ uya rɨ; upika'tɨkɨ apurɨnin pe pʉra e'to' entai enato' pe!” ta'pʉ iya. 25 Sises uya anpisin uyepʉ a'ko pe tʉpiya' ene a'tai, ɨri a'kwarʉ eseremekʉ'pʉ iya, “Ipana pʉn mɨrɨ awonsi'kɨ imaimu pʉn a'kwarʉ, kʉrɨ rɨ warawo' mʉre apai epa'kakɨ. Mɨrɨ tʉpo, iya' kanan kewomʉi,” ta'pʉ iya ipɨ'. 26 Ɨri a'kwarʉ upirorʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan uya warawo' mʉre ennoko'pʉ yai ipan pe, mɨrɨpan epa'ka'pʉ. Warawo' mʉre esi'pʉ eke' kasa, mɨrɨpan tu'kan kon uya, “Iyeri'sa',” ta'pʉ. 27 E'tane Sises uya warawo' mʉre anʉmʉ'pʉ itemiyatʉ pɨ', mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ. 28 Sises ewomʉ'pʉ tʉpo, ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ ama'ai, “Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' ina uya enpa'ka pʉra iyesi?” ta'pʉ to' uya. 29 “Ɨ'rɨ pen nɨ, ɨpʉreman uya rɨken serɨ rupɨ enpa'ka,” ta'pʉ Sises uya. 30 Mɨrɨ pata nɨmɨ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Kiyarari poro. Sises esi'pʉ mɨrɨ yau tesi tukai' ɨnʉ' uya rɨ ti'tu i'se pʉra, 31 apʉne pʉra tʉpoitorʉ ton enupa tʉuya pɨ'. Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ka'pon, Papa winon eparankato' oton ka'pon amʉ' ena'. To' uya iwɨto' oton, e'tane itosorʉwano wʉi pata'pʉ pe iye'mʉ'sa'kato' oton,” ta'pʉ iya. 32 E'tane to' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra rɨ iyesi'pʉ, ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe iyesi tukai', mɨrɨpan kon enari'nʉmʉ'pʉ mɨrɨ pɨ' ɨnekama'popai pʉra. 33 To' utɨ'pʉ Ka'paneyan pona. Tewomʉ tʉpo, Sises uya tʉpoitorʉ ton ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pɨ' me'sei'pɨ'tʉune' asanta tau?” ta'pʉ iya. 34 E'tane to' uya eikʉ pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra asanta tau ɨnʉ' esi eke pe kuru tukai' to' e'sei'pɨtʉ esi'pʉ. 35 Sises ereuta'pʉ, mɨrɨpan uya 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ, “Wapiya e'pai na'ne' e'to' pe iyesi, iu'matʉ yau mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon poitorʉ pe iye'to' pe iyesi,” ta'pʉ iya. 36 Temekon tʉtʉse iwoi mʉre ta'sii' isoto'ka'pʉ iya to' koro'tau, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', 37 “Ɨnʉ' uya rɨ pʉsamoro mʉre amʉ' tonpa ereutanʉkʉ pe iyesi yau uyese' yau, urɨ rɨ ereutanʉkʉ iya pe iyesi; mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya rɨ urɨ ereutanʉkʉ pe iyesi yau, urɨ rɨken ereutanʉkʉ iya pen mɨrɨ, kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ kanan ereutanʉkʉ iya pe iyesi,” ta'pʉ iya. 38 “Ti'sa,” ta'pʉ Isaan uya, “Ka'pon ene'pʉ ina uya ɨyese' yau makoi a'kwarʉ ton enpa'kapɨ'nin. Iyereutato' pe ina uya ikupʉ'pʉ, apʉne pʉra urɨ'nokon tonpa pe pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ iya. 39 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Kʉsereutanʉ'tʉu, apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ eke Papa tʉrawasooi ku'nin nʉ'pʉ uyese' yau usaurokʉ poken pʉra iyesi mɨrɨ tʉpo ɨri pe upɨ'. 40 Uyewa'noma iya 'nokon pʉra na'ne' esi mɨrɨ uwenaino' kon pe rɨ. 41 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ tuna ke ɨwo'payai'ne'nokon uyese' yau apʉne pʉra Kʉrai iwano' pe ɨwesi kon pɨ', tepe'pʉ nonka iya pen kuru rɨ mɨrɨ. 42 “Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya rɨ pʉsamoro uyapurɨnin nan aiko ton nʉ'kwɨ tonpa e'makoima emapu'tɨsa' yau, wakʉ iwa pe rɨ iyesi parau ka' eno'ma eke rɨ a'nai' e'pato' ike ewa'tɨsa' i'mʉ pɨ' esa' pe. 43 Ɨyemiyatʉ uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, a'tɨkɨ. Wakʉ iwa pe rɨ iyesi itemiyatʉ pʉra esii'ma tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya' ɨyepa'ka a'tai, tanporo temiyatʉ ke ekota'man nɨto' ya' ɨutɨ entai, apo' usenkʉ'to' pen nɨ ya'. 45 Mɨrɨ awonsi'kɨ a'ta uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, a'tɨkɨ. Wakʉ iwa pe rɨ iyesi i'ta pʉra esii'ma tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya' ɨyepa'ka a'tai, ti'ta ke ɨyeno'ma entai ya'mu pʉn ekota'man nɨto' ya'. 47 Ɨyenu uya ɨye'makoima emapu'tɨ pe iyesi yau, imo'kakɨ. Wakʉ iwa pe rɨ iyesi mɨrɨ tikin nɨ itenu tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya' ɨyepa'ka a'tai, asa'rɨ itenu ɨyeno'ma entai ya'mu pʉn ekota'man nɨto' ya'. 48 Mɨrɨ yau, “‘to' weruweei erikʉ pen nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ apo' usenkʉ'nʉkʉ pen nɨ.’ 49 Tanporon kon nɨ e'ne'ne'ma mɨrɨ apo' ke. 50 “Waiyo esi wakʉ, e'tane ine'ne' pe pʉra iyenasa' yau, nai kasa ken si ine'ne' pe kanan iye'to' pe iku'kapʉ auya? Waiyo iku'tɨ' ayau'nokon, tʉusewankamai' pʉra ɨko'mantɨ' ɨtonpa kon amʉ' pokon pe,” ta'pʉ iya.

Ma' 10

1 Mɨrɨ a'tai, Sises uya mɨrɨ pata nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ Isutiya nono pe te'sen ya' tuna Isotan ratoi pon anpisin pe rɨ kanan ka'pon amʉ' uye'kaa'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon enupa'pʉ iya, teseru yau rɨ. 2 Pari'si amʉ' tonpa ton uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon uya i'tupɨtʉ'pʉ ekama'popɨtʉ tʉuya'nokon winɨ, “Main awɨrɨ rɨ e'nɨ pe rɨ pe' iyesi ka'pon uya tʉno'pʉ nonka a'tai?” ta'pʉ to' uya. 3 Sises uya to' eikʉ'pʉ to' ekama'po pe, “Ɨ'rɨ tawon ken Main tʉrʉ'pʉ Mosi' uya ɨyena'nokon?” ta'pʉ iya. 4 To' uya eikʉ'pʉ, “Mosi' uya itʉsa' ka'pon uya e'nonkan nɨto' karetaai tʉmenukai' tʉno'pʉ enno'to' pe tasa' iya,” ta'pʉ to' uya. 5 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Mosi' uya serɨ main menuka'pʉ, apʉne pʉra sa'man pe rɨ ɨyewan kon esi pɨ'. 6 E'tane iye'kapʉ epiya'tɨ yau, ‘Papa uya warawo' mɨrɨ awonsi'kɨ uri'san kaa'pʉ,’ tasa' iya. 7 ‘Mɨrɨ wenai, warawo' uya tʉkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉsan nɨnto' esi, mɨrɨpan uta'sikʉ tʉno'pʉ ya', 8 mɨrɨpan asa'ron kon ena tikin nɨ ipun,’ tasa' iya. Asa'rɨ to' esi pen, e'tane tikin nɨ to' esi. 9 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa na'sikʉ'san ɨsipona mo'ka ka'pon uya kʉse'nin,” ta'pʉ iya. 10 To' enna'posa' a'tai ɨutɨ ta', ipoitorʉ ton uya serɨ pɨ' ekama'po'pʉ. 11 Eikʉ'pʉ iya, “Ɨnʉ' rɨ tʉno'pʉ nonkayai'ne' mɨrɨpan uya tʉron nɨ uri'san mari'ma ekuma pe iyesi tʉno'pʉ piyapai. 12 Mɨrɨpan tʉtaan'pʉ nonka iya pe iyesi yau mɨrɨpan uya tʉron nɨ warawo' mari'ma yau, iyekuma pe rɨ iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 13 Ka'pon amʉ' uya mʉre amʉ' nee'pʉ Sises piya' to' a'pɨ'to' pe iya, e'tane ipoitorʉ ton uya to' eseremekʉ'pʉ. 14 Sises uya ensa' a'tai, isakorota'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Tɨwɨ mʉre amʉ' nʉyepʉi upiya'. To' kʉsereutanʉ'tʉu, apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe esi pʉsamoro waraino kon iwano' pe. 15 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ kʉrɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe eporo iya pʉra na'ne' mʉre kasa te'se ewonto' oton pen nɨ ya',” ta'pʉ iya. 16 Mʉre amʉ' anʉmʉ'pʉ iya temekon pona, mɨrɨpan kon pona temiyatʉ tʉtʉse to' pʉrema'pʉ iya. 17 Utɨn pɨ' Sises e'sara'tɨ koro'tau, ka'pon eka'tunsa' uyee'pʉ, mɨrɨpan e'sekunka'pʉ irau, mɨrɨpan uya ekama'po'pʉ, “Wakʉ, Ti'sa, ɨ'rɨ kuru ku'to' uya esi tɨwɨrɨ uko'man nɨto' epoto' pe uya?” ta'pʉ iya. 18 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Wakʉ tukai' uyesakʉ auya?” tukai' Sises uya eikʉ'pʉ. “Ɨnʉ' wakʉ pʉra rɨ iyesi, e'tane Papa rɨken. 19 Mosi' nʉmenuka'pʉ i'tu auya: ‘Ɨnʉ' rɨ kʉ'wɨnɨi, iyemari'masa' uri'san kʉsekumankai, ama' pe kesii, kasi pe ka'pon pɨ' kasaurokʉi, enku'tɨnin pe kesii, ɨkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ asan inamakɨ,’ tawon,” ta'pʉ iya. 20 “Ti'sa, tanporo rɨ serɨ ton awɨrɨ e'sa' man mʉre' esi'pʉ si'kɨrɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 21 Sises uya ene'pʉ i'nʉnka pe, “Tikin nan nɨken e'nonkasa' man. Tanporo ɨpiyau na'ne' ikʉrʉpo'pomata, mɨrɨpan epe'pʉ tʉrʉ pa entu'manin nan ena'. Mɨrɨ a'tai nin si, imaminke' pe ɨwesi mɨrɨ Epʉn po. Mɨrɨ ku'sa' auya tʉpo, upɨkɨrɨ ɨuyepʉ pa,” ta'pʉ iya ipɨ'. 22 Mɨrɨ eta iya a'tai, ika'nɨ' pʉra rɨ itemʉ' ena'pʉ. Pokoi pe itɨ'pʉ, apʉne pʉra eke pe kuru itimamin esi'pʉ. 23 Sises uya tenu tʉpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Sa'man pe kuru rɨ iyesi, imaminke' ton epa'ka poken pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe ya'!” ta'pʉ iya. 24 Ipoitorʉ ton usewansiuka'pʉ imaimu pɨ'. E'tane Sises uya takaa'pʉ kanan, “Mʉre amʉ', sa'man pe kuru rɨ iyesi Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' epa'kan poken pʉra. 25 Sa'man pe pʉra rɨ kiyamerʉ epa'ka akusa enu euta awɨrɨ, imaminke' epa'ka Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' entai,” ta'pʉ iya. 26 Ipan pe miyarɨ rɨ mɨrɨ pɨ' ipoitorʉ ton usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨnʉ' kuru ken si epika'tɨ?” tukai'. 27 To' enei'ma Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ka'pon pona sa'man pe iyesi, e'tane Papa pona tanporo sa'man pe pʉra iyesi,” ta'pʉ iya. 28 Pi'ta uya ta'pʉ ipɨ', “Tanporon nɨ sa'ne nɨnsa' ina uya ɨpɨkɨrɨ tʉutɨto' kon pe,” ta'pʉ iya. 29 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon,” ta'pʉ Sises uya, “ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉpata'se', takon non, tʉparusi ton, tʉsan, tʉkʉipʉnʉ, tʉmunkɨ amʉ' mɨrɨ pe pʉra tʉmainarʉ nɨnsa' iya na'ne', urɨ pɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ itekare pɨkɨrɨ, uya 30 eke pe rɨ tepe'pʉ eporo mɨrɨ, serɨ pe na'ne' entai rɨ — tʉpata'se', takon non, tʉparusi ton, tʉsanon, tʉmunkɨ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmainarʉ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ewa'noman nɨ nɨrɨ — mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ enta', tɨwɨ rɨ uko'man nɨto' eporo iya. 31 Tu'kan kon nɨ wapiya na'ne' nan e'to' oton iu'matʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ iu'matʉ pe iye'sa' kon nin si e'to' oton wapiya te'ton kon pe,” ta'pʉ iya. 32 To' utɨ koro'tau Surusiran pona, Sises to' rawɨrɨ, ipoitorʉ ton usewansiukasa' esi'pʉ, to' pɨkɨrɨ te'san enari'nʉntane. Sises uya kanan tʉpoitorʉ ton pantaka'pʉ, mɨrɨpan uya tʉpɨ' te'ku'ton ekama'pʉ to' pɨ'. 33 “Utɨ'nokon serɨ Surusiran pona. Mɨrɨ yau Ka'pon, Papa winon eparankato' oton use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan ena', to' uya eno'mato' oton ima'tato' ya', mɨrɨpan tʉto' oton to' uya Esuwerʉ amʉ' pen ena'. 34 Kamoro uya nin si isapema mɨrɨ, to' eta'tapɨtʉ ipona, to' uya ari'po'pɨtʉ; mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya iwɨnɨ. Osorʉwau wʉi pata'pʉ pe, iye'mʉ'sa'kato' oton,” ta'pʉ iya. 35 Mɨrɨ a'tai, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan, Sepiti munkɨ amʉ' uyee'pʉ ipiya', “Ti'sa, ɨ'rɨ rɨ ina nekama'poyai'ne' ɨpɨ' kupʉ auya i'se ina man ina iwano' pe,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 36 “Ɨ'rɨ ken kupʉ uya i'se me'atʉu ɨiwano' kon pe?” ta'pʉ iya. 37 “Tɨwɨ tikin nɨ ɨyenwo'netʉ winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ akamisi winɨ ina nereutai ayapon po ɨyereutasa' a'tai kʉrore po,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 38 “Ɨ'rɨ pɨ' uyekama'po auya'nokon tukai' i'tu auya'nokon pʉra rɨ iyesi,” ta'pʉ Sises uya. “Sensiyai'ne' ken pe' ensi auya'nokon, mɨrɨ pe pʉra ɨyepa'taisima kon ken pe' epa'taisimayai'ne' ike ke?” ta'pʉ iya. 39 “Ina uya rɨ ikupʉ,” ta'pʉ to' uya. Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “I'napairɨ rɨ unensinʉ rɨ ensi auya'nokon, ɨyepa'taisima kon nɨ epa'taisimayai'ne' ke. 40 E'tane ereutapai me'atʉi'ne' uyenwo'netʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ukamisi winɨ kupʉ uya poken pʉra iyesi. Serɨ esi mɨrɨ kamo to' ku'sa' na'ne' nan Papa uya rɨ pata'se' pe iyesi,” ta'pʉ iya. 41 Kamo 10 kaisaron kon uya serɨ etasa' a'tai, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon pɨ' to' usakorota'pʉ. 42 Sises uya tanporo to' amʉranʉkʉ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “I'tu auya'nokon nɨ kamo itepuru pe na'ne' nan nɨ esi mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' pen epuru pe, mɨrɨpan eke ton uya tʉmerunitɨrʉ kon apurɨ to' pɨ'. 43 E'tane mɨrɨ kasa ɨwesi kon pen. E'tane ru'ku, ɨnʉ' rɨ esi yau eke pe enapai ɨ'koro'tau'nokon e'to' pe iyesi ɨpoitorʉ kon pe, 44 mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ esi yau wapiyaro' e' pe e'pai, tɨwɨ nesii tanporon kon apiyo' pe. 45 Apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon uye'sa' mɨrɨ tapiyo' pe e'nɨto' pe pen, e'tane apiyo' pe e'se'na, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuko'manto' tʉse'na tu'kan kon ka'pon amʉ' epe' pe,” ta'pʉ iya. 46 Iseri'ko pona to' uyee'pʉ. Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton mɨrɨ tʉpo anpisin ton ka'pon amʉ' uya mɨrɨ eke pata nɨmɨ koro'tau, tenku'nan ka'pon, Pa'timeyas itese' ereutasa' esi'pʉ asanta ka'ta po eta'kwanʉn nɨ pɨ' (Timeyas mumu pe te'sen). 47 Sises kʉrɨ rɨ Nasare' pon tawon etasa' tʉuya a'tai, ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ, “Sises, Tepi' pa rʉ'pʉ, upɨ' ɨsentu'makɨ!” ta'pʉ iya. 48 Tu'kan kon uya rɨ eseremekʉ'pʉ e'pana iye'to' pe, e'tane rɨ miyarɨ rɨ ikɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Tepi' pa rʉ'pʉ, upɨ' ɨsentu'makɨ!” ta'pʉ iya. 49 Sises e'takʉ'ka'pʉ, mɨrɨpan uya, “Ikɨ'matɨ',” ta'pʉ. Mɨrɨpan kon uya nin si ikɨ'ma'pʉ, “Epori'ma'! E'mʉ'sa'ka'! Ɨkɨ'ma iya,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 50 Tʉpon pʉro'pon nin si eno'ma'pʉ iya mɨrɨ, te'sanʉmʉ pe iye'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan uyee'pʉ Sises piya'. 51 “Ɨ'rɨ kupʉ uya i'se me'an ɨiwano' pe?” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. Tenku'nan ka'pon uya, “Rapai, ennin pe kanan e'pai e'ai',” ta'pʉ. 52 “Enta, anapurɨnʉ uya ɨyepi'tɨsa' man,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. Inke pʉra rɨ, ennin pe iyena'pʉ, mɨrɨpan nin si utɨ'pʉ mɨrɨ asanta tawɨrɨ Sises pɨkɨrɨ.

Ma' 11

1 Surusiran eporo to' uya koro'tau, Pe'pake mɨrɨ awonsi'kɨ Pe'tani ya' si to' uye'ka'sa' Are' Wʉpʉ pon, Sises uya asa'ron kon tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ 2 tai'ma to' pɨ', “Entantɨ' ɨyentau'nokon na'ne' eke iwa pata ya', iya' ɨyepa'ka kon pe rɨ, mɨrɨ yau eporo auya'nokon mɨrɨ isa'ka'si mʉre ewa'tɨsa', ɨnʉ' utɨ'pʉ ipo pen nɨ. Teukai' mʉne'tʉi' serɨ ya'. 3 Ɨnʉ' uya rɨ ɨyekama'po kon yau, ‘Ɨ'rɨto' pe mɨrɨ kupʉ auya'nokon?’ tukai', ‘Itepuru esi i'se inke pʉra inna'poto' pe tʉuya rɨ,’ mʉkatʉi' ipɨ',” ta'pʉ iya. 4 Mɨrɨpan kon utɨsa' uya isa'ka'si mʉre eporo'pʉ pʉroroi po asanta tau ewa'tɨsa' mʉra'ta piyau. Euka pɨ' to' esi koro'tau, 5 mɨrɨ yau iye'soto'pɨ'sa' kon ka'pon amʉ' uya, “Ɨ'rɨ kupʉ auya'nokon, kʉrɨ rɨ isa'ka'si mʉre meukayatʉi'ne'?” ta'pʉ to' pɨ'. 6 To' eikʉ'pʉ to' uya, Sises uya ta'pʉ kasa rɨ, mɨrɨpan kon uya to' uya ato' pe ikupʉ'pʉ. 7 Isa'ka'si mʉre ne'sa' to' uya a'tai Sises piya', tʉpon kon tʉpɨtʉ'pʉ to' uya ipʉro'pona, mɨrɨpan po iyereuta'pʉ. 8 Tu'kan kon ka'pon amʉ' uya tʉpon kon ta'nʉkʉ'pʉ asanta tawɨrɨ, tʉron kon uya mɨrɨ'tawon yʉi pantarʉ'pɨ'sa' ta'nʉ'tane asanta tawɨrɨ. 9 Kamoro to' rawɨrɨ tʉutɨsan mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro to' e'ma'pʉ pe tʉutɨsan ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Usana!” “Pori' rɨ kʉrɨ esi Itepuru ese' yau nʉye'ai'ne'!” 10 “Pori' pe rɨ e'nɨ ukʉipʉnʉ kon Tepi' e'to' esa' wannɨ pe uyepʉ pɨ'!” “Usana ka' entawon yau!” tukai'. 11 Sises epa'ka'pʉ Surusiran pona, mɨrɨpan utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta', mɨrɨpan uya tanporon nɨ enpɨtʉ'pʉ. Pata uko'manka'sa' pɨ' nin si, iyenna'po'pʉ mɨrɨ Pe'tani pona 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton pokon pe. 12 Mɨrɨ ema'sa' yau, Pe'tani poi to' enna'po koro'tau, Sises esi'pʉ iwan pe. 13 Ɨnnɨ tare kenan, pi' e' ene tʉuya pɨ', itɨ'pʉ teperu ke pe' iyesi tukai' ense'na. Eposa' iya a'tai, ɨ'rɨ eporo'pʉ iya pen nɨ, iyare ton nɨken, apʉne pʉra pi' weyu pe pʉra pata esi'pʉ, 14 mɨrɨpan uya ta'pʉ pi' e' pɨ', “Tɨwɨ si ɨnʉ' rɨ ɨyeperu na'nin kanan serɨ enta',” ta'pʉ iya. Ipoitorʉ ton uya mɨrɨ ta iya eta'pʉ. 15 Surusiran eporo pe, Sises ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta', mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ usennapɨ' nɨ pɨ', kʉrʉpo'po pɨ' mɨrɨ yau te'san enpa'kapɨtʉ pɨ'. Pʉrata ensimapɨ'nin nan tepʉrʉʉi rawoipɨtʉ'pʉ iya mɨrɨ awonsi'kɨ wako'wa amʉ' kʉrʉpo'pomanin nan apon ton nɨ, 16 ɨnʉ' uya rɨ tʉkʉrʉpo'pooi arɨ i'se pʉra rɨ iyesi'pʉ mɨrɨ awɨrɨ. 17 To' enupa tʉuya koro'tau nin si, “Iye'menukasa' pʉra pe' nai: “‘Uiwʉ' esa'to' oton tanporon kon tʉpataron kon ɨpʉremato' iwʉ',’ tukai'? E'tane ‘ama' amʉ' en pe rɨ’ iku'sa' auya'nokon,” ta'pʉ iya. 18 Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya mɨrɨ eta'pʉ, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ iwɨto' tʉuya'nokon eseru warinpa pɨ', ipɨ' tenari'nʉmʉ kon pɨ', apʉne pʉra anpisin nɨ usewansiukasa' pɨ' to' enupato' iya pɨ'. 19 Pata uko'mansa' a'tai, Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton utɨ'pʉ pata yapai. 20 Awanakʉi' mɨrɨ ema'sa' yau, to' utɨ koro'tau asanta tawɨrɨ, to' uya pi' e' ene'pʉ. Iyeri'sa' esi'pʉ siya rɨ imi' pona rɨ. 21 Pi'ta enu ya' iyee'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ Sises pɨ', “Rapai, apʉne enkɨ. Pi' e' anpa'nʉkʉ'pʉ useketasa'!” ta'pʉ iya. 22 Sises uya eikʉ'pʉ, “Papa apurɨto' esa' pe e'tɨ'. 23 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; ɨnʉ' uya rɨ se wʉ' pɨ' ta pe iyesi yau, ‘Parau ka' ɨsennasikata,’ ikasimai'ma pʉra tewan yau, e'tane apurɨi'ma tʉmaimu awɨrɨ iye'kupʉ tukai', iye'kupʉ rɨ itiwano' pe. 24 Mɨrɨ pɨ' ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨ'rɨ rɨ ekama'po auya'nokon a'tai ɨwɨpʉremato' kon yau, apurɨtɨ' eposa' auya'nokon tukai', mɨrɨ a'tai ɨiwano' kon pe rɨ iyesi. 25 Ɨpʉreman pɨ' ɨye'mʉ'sa'kasa' kon a'tai, mɨrɨ koro'tau ekamʉra rɨ ɨnʉ' pɨ' rɨ ɨwesi kon yau, ipɨ' ɨsentu'matɨ', ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon usentu'mato' pe amakooi kon pɨ',” ta'pʉ Sises uya. 27 Surusiran pona kanan to' enna'pokaa'pʉ. Sises usarɨ koro'tau Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton uyee'pʉ ipiya', 28 mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ meruntɨrʉ winɨ serɨ ton kupʉ auya? Ɨnʉ' uya serɨ meruntɨ ke ɨrepasa' serɨ kupʉ pa?” ta'pʉ to' uya. 29 Sises uya entakanoma'pʉ, “Tikin nan pɨ' rɨ ɨyekama'po uya 'nokon. Uyei'tɨ'; mɨrɨ a'tai nin si ekama uya mɨrɨ, mɨrɨ winɨ umeruntɨrʉ tepose, serɨ ton kupʉ uya tukai'. 30 Isaan uya pa'taisiman nɨto'—Epʉn winon pe', mɨrɨ pe pʉra ka'pon amʉ' winon katɨ? Ekamatɨ'!” ta'pʉ iya. 31 Tiwano' kon pe to' usaurokʉ'pʉ, “‘Epʉn winon,’ ta pe iyesi yau, ‘Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' apurɨ auya'nokon pʉra iyesi'pʉ?’ ta iya esi. 32 E'tane, ‘Ka'pon amʉ' winon,’ ta pe iyesi yau, . . . .” (To' enari'nʉmʉ ka'pon amʉ' pɨ', apʉne pʉra tanporon kon uya rɨ Isaan esi pu'kena' pe ta pɨ'.) 33 Mɨrɨpan kon uya Sises eikʉ'pʉ, “Ina uya i'tu pʉra man,” ta'pʉ to' uya. Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Apana'tɨ uya 'nokon pʉra rɨ nɨrɨ iyesi mɨrɨ, mɨrɨ meruntɨrʉ winɨ serɨ ton kupʉ uya tukai',” ta'pʉ iya.

Ma' 12

1 Panton yai to' auro'ka pɨ' Sises e'sara'tɨ'pʉ: “Ka'pon uya umɨ pɨmɨ'pʉ kʉre' itese', si'na' pe te'sen kiyari ye' ke. Iwoi iwekupiri'tɨ'pʉ iya, ikasu'kato' iyai aka'pʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ ipa'simato' awonsi'kɨ ka'tawon soto'pan ɨutɨ amɨ'pʉ iya. Mɨrɨpan nin si tʉrʉ'pʉ iya mɨrɨ umɨ pɨ' te'san ena', mɨrɨpan utɨ'pʉ siya rɨ tʉpata'se' yapai. 2 Iyakʉ'pʉsa' anʉmʉ weyu si e'seposa' a'tai, tʉpoitorʉ si ennoko'pʉ iya umɨ tʉrʉ'pʉ tʉuya itena' ton piya' ti'kiyari epose'na. 3 E'tane kʉrɨ rɨ a'si'pʉ to' uya, ipanta'ma'pʉ to' uya, mɨrɨpan nin si ennoko'pʉ to' uya mɨrɨ itemiyatʉ arʉ pʉra rɨ. 4 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ kanan tʉpoitorʉ ennoko'pʉ iya to' piya'; i'pai pɨ' nin si pʉse rɨ wɨpɨtʉ'pʉ to' uya mɨrɨ, mɨrɨpan ɨri pe rɨ to' uya ikupʉ'pʉ. 5 E'tane rɨ kanan tʉron nɨ ennoko'pʉ iya. Kʉrɨ rɨ nin si wɨnɨ'pʉ to' uya mɨrɨ. Tu'ke rɨ tʉron kon enno'pɨtʉ'pʉ iya; tʉron kon nɨ panta'mapɨtʉ'pʉ to' uya, tʉron kon nɨ wɨnɨi'ma. 6 “Tikin nɨ nin si inennokonʉ e'nonkasa' esi'pʉ, imu rɨ nin si, ini'nʉnkanʉ. ‘Pʉse rɨ, umu nin si nama to' uya mɨrɨ,’ tai'ma nin si tanporon kon u'matʉ pe ennoko'pʉ iya. 7 “E'tane nin si to' uya ta'pʉ mɨrɨ, tiwano' kon pe, ‘Pʉse rɨ kuru pʉse rɨ kiyari pata'se' anʉnton. Iwɨto' kon pe ɨsi'tɨ', inanʉmʉnʉ e'to' pe uiwano' kon pe,’ ta'pʉ to' uya. 8 To' uya si a'si'pʉ, mɨrɨpan wɨnɨ'pʉ to' uya, mɨrɨpan eno'ma'pʉ to' uya kiyari e'kwa apai. 9 “Ɨ'rɨ ken si kupʉ kʉrɨ rɨ kiyari e'kwa esa' uya? Iyepʉ kamoro itesa' pe tʉnnonka'san wɨse'na, mɨrɨpan uya nin si mɨrɨ kiyari e'kwa tʉrʉ mɨrɨ tʉron kon ena'. 10 Itekare pe' iye'menukasa' ennin nan pen ɨmɨrɨ'nokon: “‘Tɨ' ɨutɨ amɨnin nan neno'ma'pʉ enasa' itekun airon tɨ' pe; 11 Itepuru uya rɨ serɨ ku'sa', mɨrɨpan esi wakʉ pe kuru uyenu kon yau,’ tukai'?” 12 A'sito' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ warinpa'pʉ to' uya, apʉne pʉra tʉpɨ'nokon ta iya e'kwa pe mɨrɨ panton ekamasa' iya tukai' to' uya i'tu'pʉ. E'tane anpisin ton ka'pon amʉ' pɨ' to' enari'nʉmʉ'pʉ; mɨrɨpan kon uya nin si inɨmɨ'pʉ mɨrɨ, to' utɨ'pʉ ipiyapai. 13 Emennʉ'pʉ po iwa rɨ, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Era' pɨkɨron kon ennoko'pʉ to' uya Sises eparantɨi' imaimu winɨ. 14 To' uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon uya ta'pʉ ipɨ', “Ti'sa, ina i'tu pɨ' man i'napairon ye' pe ɨwesi tukai'. Ka'pon amʉ' rɨ nensimanʉ pe pʉra ɨyeseru esi, apʉne pʉra ɨnʉ' pe rɨ to' esi pɨ' te'namasen pe pʉra ɨwesi; e'tane Papa eseru pɨ' enupan auya i'napairon awɨrɨ. Ipoken pe' iyesi Sisa ena' pʉrata tʉtʉsen e'ma a'tai, kane katɨ? 15 Ina uya pe' e'ma, mɨrɨ pe pʉra ina uya e'ma pen nɨ katɨ?” ta'pʉ to' uya. E'tane wakʉ pe to' e'ku'to' eseru i'tusa' Sises uya esi'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' usa'mapai ɨwesi kon? Apʉne pʉrata pun ine'tɨ' ento' pe uya,” ta'pʉ iya. 16 To' uya pʉrata pun nee'pʉ, mɨrɨpan kon ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' nai ipɨ'? Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' ese' nai ipɨ'?” ta'pʉ iya. “Sisa,” ta'pʉ to' uya. 17 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Sisa iwano' rɨ itʉtɨ' Sisa ena', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa iwano' rɨ kanan tʉrʉ auya'nokon Papa ena',” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan kon nin si usewansiuka'pʉ mɨrɨ ipɨ'. 18 Mɨrɨ a'tai, Satu'si amʉ', eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan pʉra rɨ iyesi tawon nan uyee'pʉ Sises ekama'pose'na. 19 “Ti'sa, Mosi' uya imenukasa' uiwano' kon pe, ka'pon rui eri'sa' yau, tʉno'pʉ tʉnonkai' imunkɨ pʉra, iyakon nʉ'pʉ uya ino'pʉ rʉ'pʉ mari'mato' pe iyesi, mɨrɨpan kon umu'tato' pe tʉrui iwano' pe. 20 Moro 7 kaisaron kon ɨsirunan esi'pʉ. Wapiyaro' emari'ma'pʉ, mɨrɨpan erikʉ'pʉ innonkaton kon imunkɨ amʉ' pʉra rɨ. 21 Ipɨkɨron nʉ'pʉ uya nin si ino'pʉ rʉ'pʉ mari'ma'pʉ mɨrɨ, e'tane iyerikʉ'pʉ tʉumu'tai' pʉra rɨ kanan. Mɨrɨ kasa rɨ to' osorʉwano pe te'sen esi'pʉ. 22 Mɨrɨ kasa rɨ tanporo 7 kaisa rɨ to' esi'pʉ imunkɨ amʉ' pʉra rɨ to' eri'pɨtʉ'pʉ. Kʉrɨ rɨ nin si uri'san erikʉ'pʉ mɨrɨ to' e'ma'pʉ pe rɨ. 23 Eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan nɨsa' a'tai, ɨnʉ' no'pʉ pe ken si iyesi mɨrɨ, apʉne pʉra sa'ne 7 kaisaron kon uya imari'mapɨ'sa'?” ta'pʉ to' uya. 24 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ipoken pʉra pe' ɨwesi kon pen mɨrɨ iye'menukasa' itekare mɨrɨ pe pʉra Papa meruntɨrʉ i'tu auya'nokon pʉra iyesi pɨ'? 25 Iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'kasa' a'tai, to' emari'ma pʉra rɨ iyesi, mɨrɨ pe pʉra to' e'tʉrʉ pen nɨ emari'man nɨto' yau; Epʉn pon kon, inserʉ amʉ' kasa to' e'to' oton. 26 Iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka tawon pɨ', Mosi' karetaai yawon pe' ensa' auya'nokon pʉra rɨ iyesi, yu' epo'tɨ'pʉ tawon? Mɨrɨ yau, Papa uya ta'pʉ ipɨ', ‘Urɨ kʉrɨ rɨ Epʉra'an, Aisi' mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' pokon e'to' itese' pɨ'.’ 27 Papa, iyeri'sa' kon e'to' itese' pɨ' pe iyesi pen, e'tane nurɨnan kon nɨken. Ipoken pʉra kuru ɨwesi kon mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 28 Main pɨ' enupanin nan tonpa uye'sa' uya to' usaurokʉ etapɨtʉ'pʉ. Wakʉ pe to' maimu ei'sa' Sises uya pɨ', ekama'po'pʉ iya, “Tanporon iyawɨrɨ e'nɨto' pe inonkasa' Main ton koro'tapai, nai esi eke pe kuru?” ta'pʉ iya. 29 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Se kuru serɨ eke, ‘Etatɨ' Esuwerʉ amʉ' rʉ'kwɨ; Itepuru itese' pɨ' e'nɨto' esi, tikin nan nɨ Itepuru; 30 Itepuru, itese' pɨ' ɨwe'to' i'nʉnkakɨ tanporo ɨyewan pokon pe, aya'kwarʉ pokon pe, ɨusenuminkato' pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo ɨmeruntɨrʉ pokon pe,’ tawon. 31 Ipɨkɨron esi se: ‘Ɨtonpa i'nʉnkakɨ mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa,’ tawon. Serɨ ton iyawɨrɨ e'nɨto' entaino eke pʉra rɨ iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 32 “Ti'sa, wakʉ pe kuru ei'sa' auya man, ipoken nɨ mʉkayai'ne' esi, Papa esi tikin nan nɨ, ɨnʉ' pʉra rɨ iyesi e'tane kʉrɨ rɨ rɨken. 33 I'nʉnkato' tanporo ewan wannɨ pokon pe, ito'ka'nʉ'to' pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨrʉ wannɨ pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tonpa i'nʉnka usi'nʉnkan kasa rɨ esi eke pe kuru tʉpo'tɨse tʉtʉsen mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ton nɨ use'man nɨto' entai,” ta'pʉ iya. 34 Wakʉ pe teikʉ iya etasa' Sises uya a'tai, “Ɨnnɨ pʉra rɨ me'ai' Papa e'to' esa' wannɨ pe piyapai,” ta'pʉ iya ipɨ'. Mɨrɨ awonsi'kɨ nin si mɨrɨ enta', ɨnʉ' rɨ esi'pʉ ɨnekama'popɨ'pai pʉra. 35 Sises esi koro'tau enupan pɨ' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau, to' ekama'po'pʉ iya, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Main pɨ' enupanin nan uya Kʉrai esi Tepi' pa rʉ'pʉ pe ta? 36 Tepi' rɨ usaurokʉ'pʉ Wakʉ A'kwarʉ uya tʉmaimu'tɨi', “‘Itepuru uya ta'pʉ uyepuru pɨ': “Ereuta' enwo'ne' uyemiyatʉ winɨ, ɨyeyaton non tʉrʉ uya a'ta o'koi' pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya.’ 37 Tepi' uya tʉmɨrɨ pe rɨ ‘uyepuru’ tukai' esakʉ, nai kasa ken ipa rʉ'pʉ pe iyesi nesii'no?” ta'pʉ iya. Anpisin ton Sises etanin nan esi'pʉ pori' pe. 38 To' enupa tʉuya koro'tau, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Tenu ke e'tɨ' Main pɨ' enupanin nan pɨ', ɨpininpaino kon kusan tʉpon kon yau, ‘Miyarɨ,’ ta i'sero' kon tʉpɨ'nokon kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨ pata'se' yau rɨ, 39 eke ton apon po kuru te'san Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnamasan pata'se' yau kuru te'san enta'nan a'tai'ne. 40 Itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'san iwʉ' mo'kanin nan to' enapai, mɨrɨpan kon ɨpʉrema kusan pe, mɨ pe te'kupʉ kon pe. Pʉsamoro waraino kon kota'ma mɨrɨ ɨsɨ pe kuru rɨ,” ta'pʉ iya. 41 Sises ereuta'pʉ tʉtʉsen nonkato' to' uya pata'se' ratoi pe, anpisin ton ka'pon amʉ' uya tʉpʉrataai kon tʉpɨtʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉrataai yen ya' enpɨtʉ pɨ'. Tu'kan kon nɨ ipʉrataaike' ton uya eke pe rɨ itʉpɨtʉ'pʉ. 42 E'tane rʉ'kwɨ nin si entu'manin itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ uyee'pʉ, mɨrɨpan uya rʉ'kwɨ asa'ron pʉrata ka'pa muku'pɨ tʉrʉ'pʉ, peni punu'pɨ rʉ'kwɨ rɨ. 43 Tʉpoitorʉ ton tʉkɨ'mai' tʉpiya', ta'pʉ to' pɨ', “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, pʉse rɨ entu'manin itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ uya eke pe kuru itʉsa' mɨrɨ pʉrata yen ya', tanporo tʉron kon entai kuru. 44 Tʉpʉrataai kon tonpa rɨ nin tʉsa' to' uya, e'tane kʉrɨ rɨ, tekota'mato' apai rʉ'kwɨ rɨ tanporo rɨ tʉpiyawon tʉrʉ'pʉ tʉuko'manto' ipɨ' rʉ'kwɨ rɨ,” ta'pʉ iya.

Ma' 13

1 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' nɨmɨ iya koro'tau, ipoitorʉ ton tonpa uya ta'pʉ ipɨ', “Ti'sa, apʉne enkɨ; ɨ'rɨ eke ton nɨ tɨ' amʉ'! Ɨ'rɨ wakʉ pe rɨ amɨsa' ɨutɨ ton!” ta'pʉ iya. 2 “Tanporo rɨ pe' serɨ ton eke ton ɨutɨ amɨpɨ'sa' menyan?” ta'pʉ Sises uya. “Tikin nɨ rɨ tɨ' e'nonkato' oton pen mɨrɨ ɨsipʉro'po; tanporon nɨ uta'po'to' oton mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 3 Sises ereutasa' koro'tau Are' Wʉpʉ po, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ratoi pe, Pi'ta, Isens, Isaan, mɨrɨ awonsi'kɨ Anturu pokon uya ekama'po'pʉ ama'ai, 4 “Ina pɨ' ekamakɨ, ɨ'rɨ a'tai kuru ken si serɨ ton e'ku'to' oton? Ɨ'rɨ kuru ken si esi mɨrɨ ento' ipɨ' pe tanporo serɨ ton uta'ku'tɨ ekamanin pe?” ta'pʉ to' uya. 5 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Tenu ke e'tɨ', ɨnʉ' uya rɨ ɨyenku'tɨ kon namai'. 6 Tu'kan kon nɨ uye'to' oton uyese' yau, ‘Urɨ rɨ kʉrɨ rɨ,’ ka'se'na, mɨrɨpan kon uya tu'kan kon nɨ enku'tɨto' oton. 7 Tʉusewa'nomasan mɨrɨ awonsi'kɨ usewa'noman man tawon eta auya'nokon a'tai, ketʉipɨ'tʉu mɨrɨ pɨ'. Serɨ warai'nan nɨ e'ku'to' pe iyesi e'tane apʉne rɨ non weyu u'ma'to' uye'tane rɨ iyesi. 8 Tʉpataron kon uya tʉpataron kon nɨ nɨrɨ ewa'nomato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ esa' wannɨ pe rɨ te'san uya esa' wannɨ pe te'san nɨ nɨrɨ ewa'noma. Mɨrɨ a'tai, tʉrʉ'pʉnʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ iwankan e'to' oton mɨrɨ pata kaisa rɨ. Serɨ ton si esi mɨrɨ e'tinkan e'sara'tɨ pe. 9 “Ɨserasu pe rɨ me'tʉi'. Ɨtʉto' oton kon mɨrɨ pata konsʉrʉʉi amʉ' ena', mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau ayari'po'pɨ'to' oton kon. Urɨ pɨkɨrɨ ɨye'soto'kato' oton kon kopʉna amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ kin amʉ' rau rɨ to' pana ya' urɨ ekama pɨ'. 10 Mɨrɨpan wapiya kuru wakʉ itekare usekamato' pe iyesi tanporon kon mɨ yawɨron kon pana ya'. 11 To' uya aya'sisa' kon arɨ a'tai ko'tʉ ta', pena rɨ kɨsewankamatʉu, ‘Ɨ'rɨ kuru ta uya?’ tukai', amaimu'tɨsa' kon na'ne' ke rɨ ausaurokʉ kon mɨrɨ, ɨiwano' kon pe ausaurokʉ kon pen e'tane Wakʉ A'kwarʉ usaurokʉ. 12 “Eri'nɨto' ya' tʉrui eparankato' oton iyakon uya, ikʉipʉnʉ uya nɨrɨ tʉmʉre. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, mʉre amʉ' enato' oton tʉsan kon amʉ' ewa'noma pɨ' to' eri'to' ya' to' tʉrʉ pɨ'. 13 Urɨ uriya' tu'kan kon ka'pon amʉ' uya ɨyewaruma'tɨto' oton kon, e'tane kʉrɨ rɨ pana' pe ne'mʉ'sa'kayai'ne' iu'matʉ pona rɨ epika'tɨto' oton mɨrɨ. 14 “‘Ɨri Kuru Nuirapanin Uma'tan Emapu'tɨnin’ e'soto'kasa' ene auya'nokon a'tai, tʉpata'se' pen nɨ yau—tɨwɨ serɨ ennin nʉto'ka'nʉkʉi—tɨwɨ kamoro Isutiya po na'ne' nan nainʉmʉi wʉ' ton pona'ne. 15 Tɨwɨ tiwʉ' nakapu po te'sen kʉu'tɨnin mɨrɨ pe pʉra kʉsewonnin nɨ ɨutɨ ta' ɨ'rɨ rɨ mo'kai'. 16 Tɨwɨ ɨnʉ' rɨ umɨ yau na'ne' kʉsenna'ponin tʉpon epose'na. 17 Mɨrɨ wʉi a'tai'ne ɨsɨ pe kuru rɨ uri'sami'si amʉ' mono' pe te'san pona iye'to' oton mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ mana' pokon kon imunkɨ pona. 18 Ɨpʉrematɨ' serɨ e'kupʉ namai' komi' pe pata e'to' weyu a'tai, 19 apʉne pʉra mɨrɨ waraino ewankamanin e'ku'sa' pʉra rɨ iyesi iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ, Papa uya non kaa'pʉ si'kɨrɨ serɨ pʉ'kʉ pona, mɨrɨ waraino kanan e'ku'to' oton pen nɨ. 20 “Itepuru uya serɨ iweyu ton nu'tɨsa' pʉra iyesi yau, ɨnʉ' ne'nonkai'no pen nɨ. E'tane anʉnsa' kon, tʉnanʉmʉ'san pɨkɨrɨ nin ito'kena'masa' iya mɨrɨ. 21 Mɨrɨ a'tai, ɨnʉ' uya rɨ ta pe iyesi yau ɨpɨ'nokon, ‘Apʉne entɨ', serɨ airɨ Kʉrai man!’ mɨrɨ pe pʉra, ‘Apʉne entɨ'! Mɨ airɨ man!’ ta pe iyesi yau, kʉsapurɨtʉu. 22 Apʉne pʉra enku'tɨnin nan kʉrai amʉ', enku'tɨnin nan pu'kena' amʉ' usenpoikato' oton, mɨrɨpan kon uya i'tuto' ipɨ' ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi ton ku'to' oton anʉnsa' kon enku'tɨ pe, ikupʉ tʉuya'nokon poken iyesi yau. 23 Mɨrɨ pɨ' ɨiwano' kon pe rɨ ɨserasu kon pe e'tɨ'; tanporon nɨ ekamasa' uya mɨrɨ ɨpɨ'nokon iweyu wapiya. 24 “E'tane mɨrɨ a'tai'ne, usewankaman pata'pʉ pe, “‘Wʉi enu ewarumanto' oton, kapʉi e'wei'tɨto' oton pen; 25 sirikɨ amʉ' uta'po'to' oton ka' apai, mɨrɨ awonsi'kɨ ka' yau rɨ te'san usi'ki'mato' oton.’ 26 “Mɨrɨ a'tai si, ka'pon amʉ' uya Ka'pon, Papa winon uyepʉ ento' oton mɨrɨ kapuru' yau eke tʉmeruntɨrʉ ke mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwa yau, 27 mɨrɨpan uya tinserʉʉi ton ennoko tʉnanʉmʉ'san amʉranʉ'se asakɨrɨ'nan a'setun uye'to' yawɨron kon nɨ, non pʉ'kʉ u'matʉ apai'ne, ka' u'matʉ pʉ'kʉ ponsi'kɨ'ne. 28 “Ɨsenupatɨ' se pi' e' pɨ': Iyepanta'tɨ are ton atu'ta a'tai, a'ko pe wʉi a'ne' pe pata e'to' weyu e'seporo tukai' i'tu auya'nokon. 29 Mɨrɨ kasa rɨ, serɨ ton e'kupʉ ene auya'nokon a'tai, a'ko pe iyesi mʉra'ta nau rɨ tukai' i'tu auya'nokon. 30 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; serɨ a'taino kon kuru rɨ pʉra iyenato' oton pen nɨ serɨ ton e'kupʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 31 Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non pʉra iyenato' oton, e'tane umaimu mɨrɨ tereutaton pen nɨ. 32 “Ɨnʉ' uya mɨrɨ wʉi mɨrɨ pe pʉra iwekusi i'tu pʉra rɨ iyesi, inserʉ amʉ' Epʉn pon kon uya rɨ mɨrɨ pe pʉra imu uya rɨ, e'tane ikʉipʉnʉ uya rɨken i'tu. 33 Ɨiwano' kon pe rɨ ɨserasu kon pe e'tɨ'! Tenu ke e'tɨ'! I'tu auya'nokon pʉra iyesi ɨ'rɨ a'tai mɨrɨ weyu e'seporo tukai'. 34 Ɨnnɨ ka'pon utɨ kasa iyesi: Tʉpoitorʉ ton enau tiwʉ' nɨmɨ iya, to' tʉrawasooi ke to' tʉrepapɨ'se, mɨrɨ awonsi'kɨ mʉra'tanawon pɨ' tenu ke e'kɨ tai'ma. 35 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', enei'ma e'tɨ', apʉne pʉra i'tu auya'nokon kasa pʉra ɨ'rɨ a'tai ɨutɨ esa' enna'poto' oton tukai'—ko'mamʉ pe rɨ, mɨrɨ pe pʉra anomʉra' rɨ, mɨrɨ pe pʉra rɨ kɨrɨtɨkɨ uturumʉ a'tai rɨ, mɨrɨ pe pʉra pata emakʉ a'tai. 36 Ite'kwanau pʉra rɨ iyepʉ ɨyepotɨ'nin, ɨye'nʉmʉ kon eponin. 37 Ukayai'ne' rɨ ɨpɨ'nokon nɨ marɨ ta uya tanporon kon pɨ': ‘Tenu ke e'tɨ'!’” ta'pʉ iya.

Ma' 14

1 Asa'rɨ rɨken wʉi e'ku'ka'sa' esi'pʉ To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu e'seporo rawɨrɨ, mɨrɨ pɨ' Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan esi'pʉ ama'ai Sises a'sito' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ warinpa pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ iwɨto' pe tʉuya'nokon. 2 “E'tane Iweyu Rʉ'pʉ a'tai pen, ka'pon amʉ' nin e'sara'tɨ esi usewa'noman pɨ',” ta'pʉ to' uya. 3 Pe'tani po iyesi koro'tau, tʉteire' po tenai' tepʉrʉ piyau, ka'pon, Saiman, erekʉ'pan tukai' ti'tusen iwʉ' tau, uri'san uyee'pʉ po'toro arapasta yawon, epe'kena' po'piyun esukenan natʉ konekasa' esa' pe. Tʉputurʉkai' i'pai pona po'piyun ma'pʉ iya. 4 Mɨrɨ yau te'san tonpa ton usakorota usaurokʉ'pʉ tiwano' kon pe, “Ɨ'rɨto' pe rɨ si po'piyun ma'tanʉkʉ ko? 5 Ikʉrʉpo'pomapaino rɨ tikin nɨ wʉipiya iye'tʉrawasomasa' e'mato' epe' entai rɨ, itepe'pʉ tʉto' pe entu'manin nan ena'!” ta'pʉ to' uya. Ɨsɨ pe rɨ to' uya eseremekʉ'pʉ. 6 “Tɨwɨ nesii, ɨ'rɨ pe ikupʉ i'se ɨwesi kon? Wakʉ rɨ ku'sa' iya mɨrɨ upɨ',” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. 7 “Entu'manin nan kamoro ɨpiyawon kon nɨ i'se ɨwe'to' kon a'tai rɨ ɨnpika'tɨnʉ kon, e'tane inke urɨ pʉra iyesi ɨpiyau'nokon. 8 Tʉnkupʉnʉ pokena' rɨ ku'sa' iya mɨrɨ, po'piyun masa' iya upona ukoneka pe uruwai' ya' utʉrʉ e'ma ta'. 9 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, mɨ awɨrɨ rɨ itekare nʉsekamayai'ne' non emʉ' kaisa rɨ, inkupʉ'pʉ rʉ'pʉ rɨ marɨ usekama mɨrɨ en yau ikupʉ pe rɨ,” ta'pʉ iya. 10 Isutas Eskariya', 12 kaisaron kon ipoitorʉ ton tonpa utɨ'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton piya', Sises eparankase'na to' ena'. 11 To' epori'ma'pʉ mɨrɨ tetai', mɨrɨpan kon usaurokʉ'pʉ pʉrata ke irepato' tʉuya'nokon pɨ', mɨrɨpan esi'pʉ itʉto' tʉuya weyu eporo i'se. 12 A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu e'sara'tɨ a'tai, iteseru pe To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' karimeru mʉre wɨto' a'tai, Sises poitorʉ ton uya ekama'po'pʉ, “Nai ya' ina utɨ i'se me'an To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' ɨyenta'nato' konekase'na?” ta'pʉ to' uya. 13 Mɨrɨpan uya asa'rɨ tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ. To' pɨ' ta'pʉ iya, “Entantɨ' eke pata pona, mɨrɨpan yau, tuna anin ka'pon uya ɨyeporo kon mɨrɨ. Ipɨkɨrɨ mʉtɨtʉi'. 14 Iyewonsa' na'ne' ita' ɨutɨ esa' mekama'potʉi', ‘Ti'sa man: Nai airɨ uiwʉ' oton nai To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' upoitorʉ ton pokon pe enta'nato' itau? ta pɨ',’ mʉkatʉi'. 15 Ekama iya rɨ mɨrɨ ɨpɨ'nokon eke rɨ ka'tawon ɨutɨ tapurui'tɨse ikonekasa'. Mɨrɨ yau si enta'nan nɨto' mʉkonekatʉi',” ta'pʉ iya. 16 Ipoitorʉ ton si utɨ'pʉ eke pata pona, mɨrɨpan kon uya si eporo'pʉ Sises uya tauro'ka'pʉ kon kasa rɨ, mɨrɨpan kon uya si To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' te'to' kon koneka'pʉ. 17 Pata uko'mansa' a'tai, Sises uyee'pʉ 12 kaisaron kon pokon pe. 18 Tepʉrʉ piyau tʉteire' kon po tenai' enta'nan pɨ' to' esi koro'tau, ta'pʉ iya, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨtonpa kon uya uyeparankato' oton—kʉrɨ upokon pe enta'nan pɨ' na'ne' rɨ,” ta'pʉ iya. 19 To' si upokoita'pʉ, mɨrɨpan tikin pa'ne ta'pʉ to' uya ipɨ', “I'napai rɨ urɨ pen kuru rɨ?” ta'pʉ to' uya. 20 “Ɨmɨrɨ'nokon 12 kaisaron kon tonpa, tʉyu kipʉ pɨ' na'ne' pʉsau ya' upokon pe. 21 Ka'pon, Papa winon utɨto' oton iye'menukasa' tʉpɨ' na'ne' kasa rɨ, e'tane ɨsɨ yau rɨ kʉrɨ rɨ ka'pon esi Ka'pon, Papa winon eparankanin! Wakʉ pe rɨ nesii'no iyentusa' pʉra iyesi yau,” ta'pʉ iya. 22 To' enta'na koro'tau, Sises uya pʉreti anʉmʉ'pʉ, tenki ta'pʉ iya Papa pɨ', mɨrɨpan uya i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan ekamʉ'pʉ iya tʉpoitorʉ ton ena', “Anʉntɨ', serɨ serɨ upun,” tai'ma. 23 Mɨrɨ a'tai, ko' anʉmʉ'pʉ iya, tenki ta'pʉ iya Papa pɨ', mɨrɨpan uya to' o'pa'pʉ, tanporon kon uya iyawon ensi'pʉ. 24 “Serɨ serɨ umʉnʉ, emenna' ekonekan nɨto' iwano', tu'kan kon iwano' pe iye'kwansa',” ta'pʉ iya to' pɨ'. 25 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, iteperu euku ensito' uya oton pen ɨpokon pe 'nokon Papa e'to' esa' wannɨ pe yau emenna' pe ensi uya pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya. 26 Eren pɨ' tʉuserenkasa' kon tʉpo, to' utɨ'pʉ Are' Wʉpʉ pona. 27 “Tanporo rɨ unɨmɨ auya'nokon mɨrɨ,” tukai' Sises uya to' pana'tɨ'pʉ, “apʉne pʉra iye'menukasa': “‘Karimeru amʉ' pa'simanin wɨnɨ uya, mɨrɨpan karimeru amʉ' si e'ta'nʉ'to' oton,’ tawon. 28 E'tane erikʉ tʉpo, e'mʉ'sa'kasa' a'tai, utɨ mɨrɨ arawɨrɨ'nokon Kiyarari pona,” ta'pʉ iya. 29 Pi'ta uya ta'pʉ, “Tanporon kon uya ɨnɨntane, ɨnɨmɨ uya pen nɨ nin mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 30 “I'napairon ekama uya ɨpɨ', serɨ pe—i'nai rɨ sa'ne, serɨ ewarupɨɨi tau—kɨrɨtɨkɨ uturumʉ asa' ite'kwa rawɨrɨ, unonkato' auya oton osorʉwau ite'kwa,” ta'pʉ Sises uya. 31 E'tane miyarɨ parɨ e'se'ne' pe parɨ Pi'ta uya ta'pʉ, “Ɨ'rɨ pe pʉra rɨ aya'kɨrɨ uma'ta pe iyesi yau, ɨnonka uya pen nɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon uya rɨ mɨrɨ rɨ marɨ ta'pʉ. 32 To' utɨ'pʉ Ke'semani tukai' tesa'sen pata ya'. Mɨrɨ yau, Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Ereutapɨ'tɨ' se airɨ ɨpʉrema tane,” ta'pʉ iya. 33 Mɨrɨpan uya Pi'ta, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan arɨ'pʉ ta'kɨrɨ, mɨrɨpan usewankama ena'pʉ ika'nɨ' pʉra ipan pe rɨ. 34 “Uya'kwarʉ man pokoi pe, uma'tan poken nɨ,” ta'pʉ iya to' pɨ'. “Serɨ yau e'tɨ' tenu ke,” ta'pʉ iya. 35 Itɨ'pʉ miyarɨ parɨ ɨnnɨ iwa ita'mo'ka'pʉ non pona ɨpʉremase'na tʉpɨ' te'ku'sen si usentakato' pe. 36 “Apa, Papai, tanporon nɨ e'ku'to' pe iku'nin pe ɨwesi, serɨ ko' imo'kakɨ uyenapai. E'tane i'se ɨwe'to' rɨken e'ku'to', i'se e'to' pen,” ta'pʉ iya. 37 Mɨrɨpan enna'po'pʉ tʉpoitorʉ ton piya', mɨrɨpan uya to' e'nʉmʉ eporo'pʉ. “Saiman,” ta'pʉ iya Pi'ta pɨ', “ɨye'nʉnsa' si mɨrɨ? Tenu ke pe' ɨwesi poken pʉra iyesi mara rʉ'kwɨ rɨ? 38 Tenu ke esii'ma ɨpʉrematɨ', i'tupɨ'nɨto' ya' auta'mo'ka kon namai'. Iya'kwarʉ esi ɨnku'pai, e'tane ipun esi ɨ'sɨ'mʉra,” ta'pʉ iya. 39 Itɨkaa'pʉ ɨpʉremase'na mɨrɨ kasa rɨ marɨ kanan. 40 Iyenna'posa' a'tai kanan, to' rɨ marɨ e'nʉnsa' eporo'pʉ iya, apʉne pʉra e'tape'ne' pe'ne to' enu pi'pɨ ton esi ke. Ɨ'rɨ rɨ ta tʉuya'nokon ipɨ' tukai' to' uya i'tu pʉra rɨ iyesi'pʉ. 41 Itosorʉwano ite'kwa tenna'poi', ta'pʉ iya to' pɨ', “Mɨrɨ si e'nʉn nɨ pɨ' rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ umoronka' nɨ pɨ' rɨ ɨwesi kon? Eke pe man! Iweyu si e'seposa' man. Ka'pon, Papa winon eparankasa' man tʉmakooikena' nan ena'. 42 E'mʉ'sa'katɨ'. Utɨnpai'nokon! Uyeparankanin si uye'ka'nɨ pɨ' man!” ta'pʉ iya. 43 Usauro'nɨ pɨ' kuru rɨ iyesi koro'tau, Isutas, 12 kaisaron kon tonpa pe te'sen usenpoika'pʉ. Ipokon pe anpisin usepai'tɨpɨ'sa' supara ke mɨrɨ awonsi'kɨ wa'tana ke esi'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton nennoko'san. 44 Eparankanin uya tʉnku'ton ekamasa' esi'pʉ to' pɨ', “Kʉrɨ sa'su'kayai'ne' si kʉrɨ rɨ, ma'sitʉi', matʉi' terasu ke,” tasa' esi'pʉ. 45 Isutas utɨ'pʉ Sises piya' to'sarɨ rɨ, mɨrɨpan uya, “Rapai,” ta'pʉ ipɨ', mɨrɨpan a'su'ka'pʉ iya. 46 Mɨrɨpan kon uya Sises a'si'pʉ. 47 Mɨrɨ yau, a'ko pe iye'soto'pɨ'sa' kon tonpa uya tʉsuparaai mo'ka'pʉ, mɨrɨpan uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru poitorʉ pana a'tɨ'pʉ. 48 Sises uya, “Main awɨron kon pen pe' esa' pe esi serɨ, ɨuye'sa' kon na'ne' supara amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ wa'tana amʉ' esa' pe uya'sise'na? 49 Wʉi kaisarɨ rɨ ɨpiyau'nokon esi'pʉ, enupan pɨ' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau, uya'si auya'nokon pʉra rɨ. E'tane imenukasa' itekare uta'ku'tɨto' pe rɨ iyesi,” ta'pʉ iya. 50 Mɨrɨ a'tai, tanporon kon ipoitorʉ ton uya inonka'pʉ, mɨrɨpan kon ainʉmʉ'pʉ. 51 Moine e'wontɨsa' epe'kena' pon renen tato' atʉ ke tʉpon ke pʉra esii'ma utɨ esi'pʉ Sises pɨkɨrɨ. Mɨrɨpan a'si i'se to' e'tane, 52 to' enapai temo'kai' iyeka'tumʉ'pʉ iwon pʉra. 53 To' uya si Sises arɨ'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru piya', mɨrɨpan tanporo use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru, Esuwerʉ amʉ' epuru ton nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan nɨ amʉra'pʉ. 54 Pi'ta uya e'ma'pʉka'pʉ ɨnnonsi'kɨ rɨ, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru iwʉ' pʉrorooi pona. Mɨrɨ yau iyereutasa' esi'pʉ erasu amʉ' pokon pe a'non pɨ' apo' piyau. 55 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon nɨ Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton esi'pʉ Sises ewa'nomato' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ eporo i'se itʉto' pe tʉuya'nokon ima'tato' ya', e'tane to' uya ɨ'rɨ rɨ eporo'pʉ pen nɨ. 56 Tu'kan kon nɨ usaurokʉ'pʉ ipɨ' kasi ye' pe rɨ, e'tane ɨsi'kaisa rɨ pʉra to' maimu esi'pʉ. 57 Mɨrɨ a'tai, tʉron kon e'soto'pɨ'sa' usaurokʉ'pʉ kasi ye' pe rɨ ipɨ' se tukai': 58 “Ina uya eta'pʉ, ‘Serɨ ka'pon nʉkoneka'pʉ use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ma'tanʉkʉ uya mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwau wʉi yau, tʉron nɨ kanan amɨ uya, ka'pon nʉkoneka'pʉ pe pʉra nin si,’ ta iya,” ta'pʉ to' uya. 59 Mɨrɨ rɨ e'tane, ɨsi'kaisa rɨ pʉra to' maimu esi'pʉ. 60 Mɨrɨ a'tai, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru e'soto'ka'pʉ to' rau, mɨrɨpan uya Sises ekama'popɨtʉ'pʉ, “Eikʉ auya pen nɨ pe' mɨrɨ? Ɨ'rɨ tukai' pʉsamoro ka'pon amʉ' usaurokʉ ɨpɨ'?” ta'pʉ iya. 61 E'tane Sises esi'pʉ e'pana rɨ to' eikʉ iya pʉra rɨ. Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya ekama'pokaa'pʉ kanan, “Ɨmɨrɨ pe' kʉrɨ rɨ Kʉrai, Iyɨpʉremasa' pe Te'sen Mu?” ta'pʉ iya. 62 Mɨrɨpan pɨ', “Urɨ rɨ,” ta'pʉ Sises uya. “Ka'pon, Papa winon ereutasa' Meruntɨ pe te'sen emiya enwo'netʉ winɨ ento' auya'nokon oton, mɨrɨ awonsi'kɨ iyepʉ kapuru' yau Epʉn poi,” ta'pʉ iya. 63 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya tʉpon karaka'pʉ. “Ɨ'rɨto' pe miyarɨ rɨ ekamanin nan i'se e'nɨ? 64 Metatʉu rɨ sa'ne ko isaurokʉ Papa sapema pe. Ɨ'rɨ tukai' ken mɨsenuminkayatʉu?” ta'pʉ iya. Tanporon kon uya rɨ eno'ma'pʉ ima'tato' pe. 65 Mɨrɨpan tʉron kon nɨ eta'tapɨtʉ'pʉ ipona; to' uya itenu auromʉ'pʉ, tʉmokorooi kon ke to' uya iwɨnɨ'pʉ, mɨrɨpan, “Pu'kena' pe ekamakɨ!” ta'pʉ to' uya ipɨ', mɨrɨpan mo'ka'pʉ erasu ton uya, mɨrɨpan wɨpɨtʉ'pʉ to' uya. 66 Pi'ta esi koro'tau non po, ɨutɨ pʉrorooi po, uri'san, use'man nɨto' tʉrawasomanin poitorʉ uyee'pʉ. 67 Pi'ta a'no ensa' tʉuya a'tai, enpɨtʉ'pʉ iya a'ko pe esii'ma, “Ɨmɨrɨ rɨ nɨrɨ Nasare' pon Sises a'kɨron nʉ'pʉ,” ta'pʉ iya ipɨ'. 68 E'tane i'tunin pe pʉra iye'kuu'pʉ, “I'tu uya pʉra man; ito'ka'nʉkʉ uya pʉra man ɨ'rɨ pɨ' ausaurokʉ tukai',” ta'pʉ iya, mɨrɨpan utɨ'pʉ utɨn nɨto' e'ma ta', mɨrɨ a'tai kɨrɨtɨkɨ uturumʉ'pʉ. 69 To' poitorʉ uri'san uya ensa' a'tai mɨrɨ yau, takaa'pʉ iya kanan te'soto'pɨ'se iwoi te'san pɨ', “Pʉse rɨ kʉrɨ rɨ to' tonpa,” ta'pʉ iya. 70 I'tunin pe pʉra kanan iye'ku'kaa'pʉ. Mara rɨ iyesi tʉpo, kamoro a'ko pe iye'soto'pɨ'sa' kon uya ta'pʉ Pi'ta pɨ', “I'napai rɨ kuru rɨ ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ to' tonpa, apʉne pʉra Kiyarari pon pe ɨwesi,” ta'pʉ to' uya. 71 Tiwano' pe rɨ iye'pa'nʉkʉ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Pʉse rɨ ka'pon ipɨ' masauro'atʉi'ne' i'tu uya pʉra man!” ta'pʉ iya. 72 Inke pʉra rɨ, iyakon ite'kwa pe kɨrɨtɨkɨ uturumʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, Pi'ta uya Sises maimu rʉ'pʉ nee'pʉ tenu ya' tʉpɨ' isauro'sa' rʉ'pʉ, “Kɨrɨtɨkɨ uturumʉ rawɨrɨ iyakon ite'kwa pe, ‘I'tu uya pʉra man,’ tato' auya oton osorʉwau ite'kwa,” ta'pʉ iya rʉ'pʉ, mɨrɨpan ukaramʉ'pʉ.

Ma' 15

1 Ipan pe awanakʉi' kuru, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru, Esuwerʉ amʉ' epuru ton pokon pe, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo Konsʉrʉ amʉ' ekoneka'pʉ. To' uya Sises auronpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan arɨ'pʉ to' uya Paire' ena'. 2 “Esuwerʉ amʉ' kin pe' ɨmɨrɨ?” tukai' Paire' uya ekama'po'pʉ. “Ewai', mʉkayai'ne' kasa rɨ,” tukai' Sises uya eikʉ'pʉ. 3 Tu'kan ke rɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya eseru'tɨ'pʉ. 4 Mɨrɨ pɨ' Paire' uya kanan ekama'pokaa'pʉ, “Eikʉ auya pen nɨ pe' mɨrɨ? Menyan pe' tu'kan pɨ' rɨ to' uya ɨyeseru'tɨ?” ta'pʉ iya. 5 E'tane Sises uya entakanoma'pʉ pen nɨ; mɨrɨ uya Paire' ewansiuka'pʉ. 6 Iteseru si esi'pʉ mɨrɨ, to' enta'nato' weyu a'tai a'sisa' nonkato' ka'pon amʉ' nekama'po'pʉ. 7 Ka'pon, Parapas tukai' tesa'sen esi'pʉ pariki'si tau, pata esanon pokon pe ɨsewa'nomapai te'san koro'tau, ka'pon wɨnin nʉ'pʉ mɨrɨ a'tai. 8 Anpisin uyee'pʉ Paire' piya' tʉnku'se' e' ku'se'na iye'to' pe tiwano' kon pe. 9 “Esuwerʉ amʉ' kin pe' nonka uya i'se me'atʉu ɨiwano' kon pe?” ta'pʉ Paire' uya to' pɨ', 10 tɨkɨnta kon wenai rɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya Sises tʉsa' tena' i'tui'ma rɨ. 11 E'tane use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya ka'pon amʉ' tʉrʉnka'pʉ Paire' uya Parapas ru'ku nonkato' pe tiwano' kon pe tawon nan pe. 12 “Ɨ'rɨ pe ken si Esuwerʉ amʉ' kin tato' kupʉ uya?” ta'pʉ Paire' uya to' pɨ'. 13 “Kurusu' pona ipokapɨ'kɨ!” tukai' to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ. 14 “Ɨ'rɨto' pe? Ɨ'rɨ ɨri ku'sa' iya?” tukai' Paire' uya to' ekama'po'pʉ. E'tane miyarɨ rɨ eke pe to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Kurusu' pona ipokapɨ'kɨ!” tukai'. 15 Pori' pe anpisin ɨnku'pai tesi pɨ', Paire' uya Parapas nonka'pʉ to' iwano' pe. Sises ari'po'pɨ'to' pe to' uya ikupʉ'pʉ iya, mɨrɨpan nonka'pʉ iya to' ena' kurusu' pona to' uya ipokapɨ'to' pe. 16 Sises ewonnʉkʉ'pʉ soisa amʉ' uya kopʉna iwʉ' ta' (kopʉna pe e'nɨ iwʉ', Pʉre'toriun itese'), mɨrɨpan kon uya tanporo tʉtonpa kon soisa amʉ' kɨ'ma'pʉ. 17 To' uya tʉtariren pon ya' ipontɨ'pʉ, mɨrɨpan kon uya tikʉ ke te'sen e'mepɨtʉ'pʉ aro', kʉron pe, mɨrɨpan ke to' uya arʉko'tɨ'pʉ. 18 Mɨrɨpan kon uya esa'pɨtʉ'pʉ, “Miyarɨ, Esuwerʉ amʉ' kin!” ta'pʉ to' uya. 19 Mɨrɨpan kon uya kanan iwɨpɨtʉ'pʉ i'pai pɨ' yʉi ke, mɨrɨpan kon eta'tapɨtʉ'pʉ ipona. To' uta'mo'kapɨtʉ'pʉ tese'mu kon pona'ne inama pe itese'. 20 Isapema'pʉ tʉuya'nokon nonka tʉpo, to' uya tʉtariren pon mo'ka'pʉ, mɨrɨpan kon uya ipontɨ'pʉ ipon nɨ nin si ya'. Mɨrɨpan arɨ'pʉ to' uya kurusu' pona ipokapɨ'se'na. 21 Ka'pon Sairini winon, Saiman itese', Arisanta mɨrɨ awonsi'kɨ Ru'pos kʉipʉnʉ uyepʉ esi'pʉ eke pata ya' sunwapai, mɨrɨpan a'kwarʉka'pʉ to' uya kurusu' ato' pe iya. 22 Sises nee'pʉ to' uya pata Korʉko'ta tato' ya', pu'pɨ ɨ'pʉ rʉ'pʉ pata ta e'kwa pe. 23 Mɨrɨpan o'pa'pʉ to' uya waain sumasa' i'ne' mɨrʉ itese' ke, e'tane ensi iya pʉra iyesi'pʉ. 24 Mɨrɨpan pokapɨtʉ'pʉ to' uya kurusu' pona. Ipon nʉ'pʉ ta'nʉkʉ'pʉ to' uya, i'tuto' ipɨ' ke te'wapiya'kapɨ'se, epopɨtʉ'pʉ to' uya. 25 To' uya kurusu' pona ipokapɨtʉ'pʉ 9 a'kʉra'. 26 Iwɨto' iwenai ento' ipɨ' menukasa' uya, ta esi'pʉ: esuwerʉ amʉ' kin, tukai'. 27 To' uya ipokon pe asa'ron kon ama' amʉ' pokapɨ'sa' kurusu' pona esi'pʉ, tikin nɨ itenwo'netʉ winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nɨ ikamisi winɨ. 28 Serɨ kasa kuru si iye'menukasa' itekare uta'ku'tɨ'pʉ, “Ɨri ku'nin nʉ'san pokon pe iyesi'pʉ,” tawon. 29 Kamoro ipiyawɨrɨ tʉutɨsan uya ɨri pe rɨ isapema'pʉ. Ti'pai kon sʉkʉsʉkʉma'pʉ to' uya, “Ɨmɨrɨ si, ‘use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ma'tanʉkʉ uya, mɨrɨpan kanan amɨkapʉ uya osorʉwau wʉi yau,’ tawon nʉ'pʉ, 30 ɨu'tɨkɨ si kurusu' poi, epika'tɨkɨ ɨiwano' pe!” tai'ma. 31 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya isapema'pʉ tʉmɨrɨ'nokon pe. “Tʉron kon pika'tɨ'pʉ iya, e'tane tiwano' pe iyepika'tɨ pʉra iyesi! 32 Tɨwɨ pʉse rɨ Kʉrai, Esuwerʉ amʉ' kin nʉu'tɨi serɨ pe kurusu' poi ento' pe, mɨrɨpan apurɨto' pe,” ta'pʉ to' uya. Kamoro iya'kɨrɨ kurusu' pona ipokapɨ'sa' kon uya rɨ nɨrɨ isapema'pʉ. 33 12 a'kʉra' a'tai, pata ewarumamʉ'pʉ 3 a'kʉra' pʉ'kʉ pona rɨ. 34 3 a'kʉra' iye'tane Sises ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ eke pe rɨ, “Iroi, Iroi, rama sapa'tani?” ta'pʉ iya, “Papa, Papa, ɨ'rɨto' pe unonkasa' auya?” ta e'kwa pe. 35 Kamoro a'ko pe iye'soto'pɨ'sa' kon uya serɨ etasa' a'tai, “Apʉne etatɨ', Iraisa kɨ'ma pɨ' man,” ta'pʉ to' uya. 36 Tikin nan ka'pon eka'tumʉ'pʉ su'pa ki'se'na waain peneka ka', yʉi pɨ' tepu'tɨi' Sises uya ensito' pe itʉrʉ'pʉ iya. “Tɨwɨ nesii; apʉne Iraisa uyepʉ imo'kase'na enpai'nokon,” ta'pʉ iya. 37 Sises ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ eke pe rɨ, mɨrɨpan erikʉ'pʉ. 38 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' itau wapu ekaraka'pʉ a'sa'mʉyai inakapu awonsi'kɨ non pona. 39 Eke soisa amʉ' epuru pe te'sen iye'soto'kasa' rʉ'pʉ Sises rau uya Sises ukɨ'pɨ'nʉmʉ eta'pʉ, iyerikʉ rɨ ene'pʉ, mɨrɨpan uya, “I'napai rɨ kuru rɨ ka'si, pʉse rɨ esi'pʉ mɨrɨ wa Papa Mumu pe!” ta'pʉ. 40 Tʉron kon uri'sami'si amʉ' uya enpɨtʉ'pʉ ɨnnonsi'kɨ, mɨrɨpan kon koro'tau Meri Mataren, Meri kanan aiko Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isoses san, mɨrɨ awonsi'kɨ Saromi esi'pʉ. 41 Kiyarari ponsi'kɨ pʉsamoro uri'sami'si amʉ' uyee'pʉ iya'kɨrɨ, i'se iye'to' ke to' uya imainanpa'pʉ. Tu'kan kon tʉron kon uri'sami'si amʉ' iya'kɨrɨ iye'sa' kon nʉ'san Surusiran pona rɨ nɨrɨ esi'pʉ mɨrɨ yau. 42 Ekonekan Weyu pe iyesi'pʉ, Sapa' e'ma ta'. Pata uko'mamʉ koro'tau, 43 Isose', Arama'tiya pon to' nʉnamanʉ pe kuru te'sen Konsʉrʉ amʉ' tonpa, Papa e'to' esa' wannɨ pe uyepʉ enupɨkɨrɨ nɨrɨ te'sen utɨ'pʉ enari'mʉra rɨ Paire' piya', Sises ekepu ekama'pose'na. 44 Paire' usewansiuka'pʉ iyeri'ka'sa' ta tetai'. Soisa amʉ' epuru tʉkɨ'mai', ekama'po'pʉ iya, “Sises pe' eri'ka'sa'?” tukai'. 45 Soisa amʉ' epuru uya nin si tʉpana'tɨsa' a'tai, “Iyeri'ka'sa' rɨ,” tukai', itekepu nin si nonka'pʉ iya mɨrɨ Isose' ena'. 46 Isose' uya nin si epe'kena' pon renen tato' atʉ enna'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan uya Sises ekepu mo'ka'pʉ kurusu' poi, iwontɨ'pʉ iya pon atʉ ke, mɨrɨpan emaika'pʉ iya uruwai' pe tɨ' akasa' ya'. Mɨrɨpan mʉra'taai pona tɨ' tɨrinka'pʉ iya. 47 Meri Mataren mɨrɨ awonsi'kɨ Meri, Isoses san uya mɨrɨ airɨ itʉrʉ ene'pʉ.

Ma' 16

1 Sapa' pata'pʉ pe, Meri Mataren, Meri, Isens san, mɨrɨ awonsi'kɨ Saromi uya a'po'nan enna'pʉ Sises ekepu karapaimai' tʉutɨto' kon pe. 2 Awanakʉi' kuru suntaaka epiya'tɨ pe wʉi enu enu'tane, to' utɨ esi'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pona, 3 “Ɨnʉ' uya tɨ' uruwai' mʉra'ta pon tɨrinkato' pe uiwano' kon pe?” tukai' to' usekama'po'pʉ. 4 E'tane, tenu kon tʉsa' to' uya a'tai, to' uya eke kuru rɨ tɨ' e'tɨrinkasa' ene'pʉ. 5 Tɨ' akasa' uruwai' pe ya' to' ewomʉ koro'tau, moine, aimu'nan ipon ereutasa' enwo'ne' winɨ ene'pʉ to' uya, mɨrɨpan pɨ' to' etʉipɨtʉ'pʉ. 6 “Ketʉipɨ'tʉu,” ta'pʉ iya. “Si'tuyai' Sises, Nasare' pon warinpa auya'nokon kurusu' pona ipokapɨ'sa' rʉ'pʉ. Serɨ yau pʉra man, iye'mʉ'sa'kakaa'pʉ man! Apʉne entɨ', to' uya itʉrʉ'pʉ pata'pʉ. 7 E'tane entantɨ' ipoitorʉ ton nʉ'san ipana'tɨtantɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Pi'ta rɨ, ‘Itɨ mɨrɨ Kiyarari pona arawɨrɨ'nokon. Mɨrɨ yau ene auya'nokon, ta'pʉ tʉuya kasa rɨ,’” ta'pʉ iya. 8 Mɨrɨpan kon epa'ka'pʉ to' eka'tumʉ'pʉ uruwai' piyapai e'tɨtɨtɨ'kai'ma, apʉne pʉra ipan pe rɨ to' etʉipɨ'sa' esi'pʉ. Ɨ'rɨ ta'pʉ to' uya pen nɨ ɨnʉ' pɨ' rɨ, apʉne pʉra enari'ke' pe tesi kon pɨ'. 9 Uri'sami'si amʉ' utɨ'pʉ Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton piya' to'ken nɨ tʉpana'tɨ'pʉ kon ekamase'na to' pɨ'. 10 Mɨrɨ tʉpo, tʉpoitorʉ ton poro, Sises uya tʉmɨrɨ pe, wʉi enu uye'to' winɨpai, wʉi enu utɨto' pʉ'kʉ pona wakʉ, to'panʉ'nin tɨwɨro' epika'tɨn nɨto' ekareei ennoko'pʉ. Amen. 11 Mɨrɨpan uya, “Sises man nurɨne. Ene'pʉ uya,” ta tane iya, to' uya apurɨ pʉra rɨ iyesi'pʉ. 12 Mɨrɨ tʉpo, Sises usenpoika'pʉ tʉron nɨ pe tenai' asa'ron kon utɨ koro'tau pata ya'. 13 Pʉsamoro si enna'po'pʉ tʉron kon pɨ' ekamase'na, e'tane to' apurɨ to' uya pʉra rɨ iyesi'pʉ. 14 Emennʉ'pʉ rɨ, Sises usenpoika'pʉ 11 kaisaron kon piya' to' enta'na tane. To' eseremekʉ'pʉ iya to' napurɨnʉ pʉra iyesi pɨ', sa'man pe rɨ iye'mʉ'sa'kasa' ennin nʉ'san anapurɨpai pʉra to' esi pɨ'. 15 Ta'pʉ iya si to' pɨ', “Entantɨ' tanporo rɨ non poro pata awɨrɨ wakʉ itekare ekamatantɨ' Papa nʉkapʉ'san pɨ'. 16 Ɨnʉ' rɨ apurɨnin nɨ epa'taisimasa' rɨ epika'tɨ, e'tane ɨnʉ' rɨ kʉrɨ apurɨnin pen nɨ eno'ma rɨ. 17 Pʉsamoro uyese' apurɨnin nan uya si i'tuto' ipɨkɨrɨ meruntɨ eporo mɨrɨ makoi amʉ' enpa'kapɨtʉ mɨrɨ uyese' yau to' si usaurokʉ mɨrɨ emenna' main, siran yau. 18 To' uya ɨkʉi anʉmʉ mɨrɨ temiyatʉ kon ke, mɨrɨpan kon uya ɨsɨ rɨ paisin ensi, e'tane e'ne' pe to' kupʉ iya pen nɨ, mɨrɨpan kon uya temiyatʉ kon nonka takuru'kena' nan ka'pon amʉ' pona'ne, mɨrɨpan kon usepi'tɨ,” ta'pʉ iya. 19 Itepuru Sises usaurokʉ'pʉ tʉpo to' pokon pe, itanʉmʉ'pʉ Epʉn pona, mɨrɨpan ereuta'pʉ enwo'ne' Papa emiyatʉ winɨ. 20 Mɨrɨpan ipoitorʉ ton utɨ'pʉ itekare ekamase'na mɨ awɨrɨ rɨ, mɨrɨpan Itepuru e'tʉrawasoma'pʉ to' a'kɨrɨ, mɨrɨpan i'napai rɨ tʉmaimu to' nekamanʉ esi ekamanin pe i'tuto' ipɨkɨrɨ eke ton tʉrawaso kupʉ'pʉ iya.

Ʉru' 1

1 Imenuka uya ɨyena', eke Tiyo'peras, tu'kan kon nɨ uya imenukasa' iye'ku'sa' rʉ'pʉ Sises pɨ' ina koro'tau. 2 Ina pɨ' tʉron kon nekama'pʉ menuka'pʉ to' uya. Kamo ina pana'tɨsa' iya na'ne' nan uya tanporo iye'sara'tɨ'pʉ si'kɨrɨ ene'pʉ. Kamoro si kamoro Papa apiyo' pe te'san tʉron kon enupa tʉuya'nokon winɨ imaimu pɨ'. 3 Mɨrɨ wenai, urɨ uya rɨ nɨrɨ si a'tomasa' pɨ' tanporon nɨ, iye'sara'tɨ'pʉ si'kɨrɨ, urɨ pona nɨrɨ kanan si wakʉ pe iyesi ɨiwano' pe imenukato' pe uya, ɨmɨrɨ, eke tʉnamasen Tiyo'peras, 4 i'tu pa i'napairon ɨyenupasa' na'ne' ipɨ'. 5 Kin pe Era' esi a'tai Isutiya po, moro Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin esi'pʉ Sakaraya itese', Apisa o'noron kon tonpa. Ino'pʉ, Resipe' itese' esi'pʉ kanan, Eran pa rʉ'pʉ pe. 6 Asa'rɨ rɨ marɨ Papa Maimu awɨron kon pe to' esi'pʉ, tanporon nɨ Papa Maimu awɨrɨ te'san pe to' esi'pʉ tʉpʉreme'se pʉra. 7 E'tane to' munkɨ pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra Resipe' esi'pʉ tʉumu'tasen pe pʉra. Asa'rɨ rɨ marɨ to' ukɨɨi'pansa' esi'pʉ. 8 Tʉron nɨ a'tai nin si, tʉweyu kon e'seposa' a'tai, tamʉtʉ ton pokon pe Sakaraya e'tʉrawasoma esi'pʉ, use'man nɨto' Papa ena' tʉrawasoma pɨ' Surusiran po, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau. 9 Itonpa ton uya anʉnsa' esi'pʉ tʉutanʉnto' kon eseru yau iyewonto' pe Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' a'po'nan kɨrɨi'nʉnpase'na. 10 Sakaraya ewonsa' a'tai Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' a'po'nan kɨrɨi'nʉnpase'na, pʉroroi po tanporo iyamʉrasa' kon ɨpʉremase'na esi'pʉ ɨpʉreman pɨ'. 11 Mɨrɨ koro'tau, Papa inserʉʉi usenpoika'pʉ itenu ya'. Mɨrɨpan e'soto'kasa' esi'pʉ a'po'nan kɨrɨi'nʉnpato' apon enwo'netʉ winɨ. 12 Sakaraya uya ensa' a'tai, iyetʉipɨtʉ'pʉ ipɨ'. 13 E'tane, “Ketʉipɨtʉi!” ta'pʉ inserʉ uya ipɨ'. “Ɨwɨpʉremato' etasa' Papa uya man. Ɨno'pʉ, Resipe' uya ɨmʉre epoto' oton, mɨrɨpan mese'tɨi' Isaan tukai'. 14 Pori' pe kuru ɨku'to' iya oton mɨrɨ. Mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon nɨ epori'mato' oton iyentusa' a'tai, 15 apʉne pʉra Papa enu yau eke pe kuru iye'to' oton. Ɨ'rɨ rɨ kata'pan ensinin pe kʉse'nin, Papa A'kwarʉ yen pe iye'to' oton iyentu'pʉ si'kɨrɨ. 16 Tu'kan kon nɨ Esuwerʉ amʉ' na'poto' iya oton Papa winɨkʉi', 17 mɨrɨpan utɨto' oton Itepuru rawɨrɨ meruntɨ pe, Iraisa esi'pʉ kasa, tʉmunkɨ kon i'nʉnkanin nan pe ikʉipʉnʉ ton e'to' pe to' ewan ensimato' iya oton, main awɨron kon pen nɨrɨ ipokena' pu'ketʉ yau te'ton kon pe. Ka'pon amʉ' konekanin pe itepuru e'ma ta',” ta'pʉ inserʉ uya. 18 Sakaraya uya inserʉ ekama'po'pʉ, “Nai kasa i'tu uya i'napai rɨ serɨ esi tukai'? Intomi'si pe esi, uno'pʉ nɨrɨ esi no'sami'si pe,” ta'pʉ iya. 19 Inserʉ uya eikʉ'pʉ, “Kepʉrerʉ urɨ, Papa piyawon urɨ, enno'sa' urɨ ayauro'kase'na, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ itekare ekamase'na ɨpɨ'. 20 Umaimu apurɨ auya pʉra iyesi pɨ', ɨye'maimu'ka nin mɨrɨ, ausauro'to' oton pen unekama'pʉ e'kupʉ pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ inserʉ uya. 21 Mɨrɨ koro'tau, ka'pon amʉ' enurikʉ'pʉ Sakaraya enupɨkɨrɨ, usenuminkan pɨ' to' esi'pʉ, “Ɨ'rɨ pɨ' inke kuru rɨ iko'mamʉ tepa'kai' pʉra?” ta'pʉ to' uya. 22 Mɨrɨpan epa'kasa' a'tai, isaurokʉ pʉra iyesi'pʉ. To' uya i'tu'pʉ Papa uya itenu a'kwakasa' uya ɨ'rɨ rɨ ensa' tukai', apʉne pʉra temiyatʉ ke tauro'ka iya 'nokon pɨ', asaurokʉi'ma pʉra. 23 Te'tʉrawasomato' weyu u'ma'sa' a'tai, itunta'pʉ tiwʉ' ta'. 24 Serɨ pata'pʉ pe, ino'pʉ Resipe' umono'ta'pʉ. Mɨrɨpan uko'mamʉ'pʉ tepa'kai' pʉra 5 kaisa rɨ kapʉi tiwʉ' tau. 25 “Papa uya kuru serɨ ku'sa' serɨ uiwano' pe,” ta'pʉ iya. “Serɨ a'tai kuru si piyɨ'nʉ' imʉre pʉra ka'pon amʉ' koro'tau e'to' mo'kasa' iya man upiyapai,” ta'pʉ Resipe' uya. 26 6 kaisa rɨ kapʉi Resipe' esi koro'tau mono' pe, inserʉ Kepʉrerʉ ennoko'pʉ Papa uya Kiyarari awon pata Nasare' itese' pona. 27 A'pɨ'pʉn uri'san, Meri itese', auro'kato' iya ike esi'pʉ, Isose', Tepi' pa rʉ'pʉ, no'pʉ oton pe te'ton. 28 Inserʉ uyee'pʉ ipiya'. Mɨrɨpan a'tai, “Miyarɨ, Papa Nanʉmʉ'pʉ! Itepuru man ɨpiyau,” ta'pʉ iya. 29 Inserʉ maimu pɨ', ipan pe kuru Meri usenuminka'pʉ, mɨrɨpan, “Ɨ'rɨ rɨ si ta iya ko?” tukai'. 30 “Kɨsi'nʉkʉi, Meri. Wakʉ pe Papa enu yau ɨwesi. 31 Ɨumono'tato' oton, mɨrɨpan entuto' oton warawo' pe, mɨrɨpan mese'tɨi' Sises tukai'. 32 Eke pe kuru iye'to' oton. Mɨrɨ awonsi'kɨ eke kuru Papa Mumu Kʉrɨ rɨ tukai', esa'to' oton. Itepuru Papa uya Kin pe iku'to' oton itamokori Tepi' esi'pʉ kasa, 33 mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' payan nʉ'san epuru pe iye'to' oton inke rɨ. Kin pe iye'to' e'nonkato' oton pen,” ta'pʉ inserʉ uya. 34 “Ɨ'rɨ kasa si serɨ e'kupʉ, a'pɨ'pʉn urɨ?” ta'pʉ Meri uya inserʉ pɨ'. 35 “Iye'kupʉ rɨ Papa A'kwarʉ rɨ uyepʉ ɨpona, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa meruntɨrʉ ereuta ɨpiyau. Mɨrɨ pɨ' wakʉ mʉre esa'to' oton Papa Mumu, tukai',” ta'pʉ inserʉ uya. 36 “Ɨtonpa pe' Resipe' mi'tuyan tʉumu'tasen pen nɨ tato' ipɨ' e'tane, 6 kaisa rɨ kapʉi mono' pe iyesi mɨrɨ, no'sami'si pe kuru iye'tane, 37 apʉne pʉra tanporon nɨ ku'nin pe Papa esi,” ta'pʉ iya. 38 “Itepuru apiyo' rɨ urɨ. Tɨwɨ si serɨ ne'kupʉi upɨ' mekamayai'ne' awɨrɨ,” ta'pʉ Meri uya. Mɨrɨ ta iya tʉpo, inserʉ uya inɨmɨ'pʉ. 39 Mɨrɨ pata'pʉ pe, inke pʉra Meri ekoneka'pʉ tʉutɨto' pe i'kʉrʉ po te'sen pata Isutiya pon ya'. 40 Pata eposa' tʉuya a'tai, Sakaraya iwʉ' ta' iyewomʉ'pʉ. Mɨrɨpan uya, “Miyarɨ,” ta'pʉ Resipe' pɨ'. 41 Resipe' uya Meri maimu etasa' a'tai, imʉre utama'pʉ itewan yau. Resipe' nin si uta'kwarʉ'tɨ'pʉ, Papa A'kwarʉ ke, 42 mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ eke pe, “Ɨmɨrɨ kuru rɨ si kʉrɨ rɨ wakʉ rɨ uri'san Papa uya wakʉ ku'sa' man ɨpɨ' tu'kan kon koro'tapai ayanʉnsa' iya, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmʉre nɨrɨ kanan iten pe me'ai'ne'. 43 Ɨ'rɨ wenai kuru rɨ uyepuru san uya uka'kʉranpasa' ko? 44 Amaimu etasa' uya a'tai, uyau umʉre e'sanʉmʉ'pʉ tepori'ma ke. 45 Wakʉ pe kuru ɨwesi mɨrɨ apurɨ auya pɨ' Papa Maimu ɨpiya' iye'sa' rʉ'pʉ uta'ku'tɨ a'tai,” ta'pʉ iya. 46 Mɨrɨ a'tai, Meri uya se kasa ta'pʉ: “Uyewan uya kuru Papa apurɨpɨtʉ. 47 Uya'kwarʉ esi pori' pe kuru tʉpika'tɨnin Papa pɨ'. 48 Sepan nɨ tapiyo' ku'sa' iya pɨ' tenu yau. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ si'kɨrɨ, tanporon kon serɨ entakanon kon uya uyapurɨpɨ'to' oton Papa uya pori' pe uku'sa' pɨ'. 49 Apʉne pʉra eke rɨ, wakʉ eseru ku'sa' Papa uya pɨ', upɨ'; wakʉ rɨ itese'. 50 Tʉnamanin nan pɨ', tʉusentu'masen Kʉrɨ rɨ, to' epamʉ kaisarɨ rɨ. 51 Meruntɨ pe tesi ke, wakʉ ton, eke ton ku'sa' iya; mɨ pe te'ku'san aimʉrʉnpasa' iya to' eseru pokon pe. 52 Eke ton pe te'san, itepuru ton nu'tɨsa' iya to' apon poi, sepan kon nʉ'kwɨ rɨ anʉmʉi'ma. 53 Iwan pe te'san a're'tɨsa' iya wakʉ ke, imaminkena' ton ennokoi'ma itemiyatʉ arʉ pʉra. 54 Epʉra'an, utamokori kon mɨrɨ tʉpo ipayan amʉ' auro'ka'pʉ tʉuya kasa, ɨsentu'kena' pe tesi wenai, tapiyo' Esuwerʉ pika'tɨsa' iya, mɨrɨ awonsi'kɨ imunkɨ amʉ' miyarɨ rɨ,” ta'pʉ Meri uya. 56 Mɨrɨpan uko'mamʉ'pʉ Resipe' piyau osorʉwau kapʉi, mɨrɨ awonsi'kɨ iyenna'po'pʉ tʉpata ya'. 57 Resipe' entuto' weyu e'seposa' a'tai, iyentu'pʉ warawo' pe. 58 Itonpa ton akontawon kon mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton kuru uya etasa' esi'pʉ, eke pe kuru Papa usentu'masa' ipɨ' tawon. Mɨrɨpan kon esi'pʉ pori' pe ipokon pe. 59 Tikin nɨ suntaaka iyenasa' a'tai, itun pi'pɨ puturʉkato' e'seporo'pʉ. Mɨrɨpan ese'tɨ to' uya esi'pʉ Sakaraya tukai', ikʉipʉnʉ ese' yau. 60 E'tane isan uya, “Kane, Isaan itese' kʉrɨ rɨ,” ta'pʉ. 61 Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ to' uya, “E'tane sa'ne mɨrɨ tukai' ɨnʉ' rɨ ɨtonpa ese' pʉra iyesi,” ta'pʉ to' uya. 62 Mɨrɨ a'tai, ikʉipʉnʉ auro'ka'pʉ to' uya temiyatʉ kon ke ɨnʉ' tukai' ese'tɨ iya tukai'. 63 Mɨrɨ a'tai, imenukato' tʉuya ipɨ' ekama'po'pʉ iya. Ka'pon amʉ' tewansiukai' nin si imenuka'pʉ iya mɨrɨ, “Itese' mɨrɨ Isaan,” tukai'. 64 Mɨrɨ a'tai rɨ, imaimu epa'ka'pʉ, mɨrɨpan nin si usaurokʉ'pʉ mɨrɨ Papa apurɨpɨtʉ'pʉ iya nin si. 65 Mɨrɨpan pɨ' rɨ itonpa ton akontawon kon usewansiuka'pʉ, mɨrɨ ton pɨ' usauro'nɨ pɨ' to' esi'pʉ siya rɨ Isutiya i'kʉrʉ poro'ne rɨ. 66 Tanporon kon etanin nʉ'san usenuminka'pʉ serɨ pɨ', mɨrɨpan kon usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨnʉ' pe rɨ si pʉse rɨ mʉre e'to' oton?” ta'pʉ to' uya, apʉne pʉra Papa meruntɨrʉ yau iyesi pɨ'. 67 Ikʉipʉnʉ Sakaraya uta'kwarʉ'tɨ'pʉ Papa A'kwarʉ ke. Mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ, Papa uya tauro'ka'pʉ ike pɨ': 68 “Papa apurɨpɨ'pai'nokon, Esuwerʉ amʉ' e'to' itese' pɨ', apʉne pʉra iye'sa' pɨ' tʉpoitorʉ ton mo'kase'na. 69 Meruntɨ rɨ, pika'tɨnin wannɨ ke urepasa' iya 'nokon pɨ', tʉpoitorʉ pe te'sen, Tepi' pa rʉ'pʉ. 70 Ta'pʉ tʉuya awɨrɨ rɨ pena pu'kena' amʉ' poro rɨ. 71 Pika'tɨnin wannɨ uyeyaton kon piyapai uyewaruma'tɨnin kon enapai. 72 Utamokori kon pɨ' isentu'mato' pokon pe, wakʉ tʉusaurokʉ'pʉ kupʉ iya tenu yau. 73 Utamokori kon Epʉra'an pɨ', ‘ikupʉ uya kuru,’ ta'pʉ tʉuya ku'sa' iya tenu yau. 74 Papa uya ta'pʉ uyeyaton kon enapai umo'ka kon tʉuya pɨ', tʉmaimu awɨrɨ e'nɨto' pe tenari'nʉnse pʉra. 75 Wakʉ pe, ipoken e'nɨto' pe itenu awɨrɨ uko'man nɨ kaisa rɨ,” ta'pʉ iya. 76 Mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉmu pɨ', “Ɨmɨrɨ, umʉre usesa'to' oton pu'kena' Papa iwano' tukai', apʉne pʉra ɨutɨto' oton uyepuru kon rawɨrɨ ite'ma ta' ka'pon amʉ' koneka pe, 77 imunkɨ amʉ' enupa pɨ' ɨwe'to' oton epika'tɨn nɨto' pɨ', to' pɨ' Papa usentu'ma winɨ, 78 apʉne pʉra Papa esi pɨ' ɨsentu'kena' pe upɨ'nokon wʉi enu enuku uya Epʉn poi, uwei'tɨ kon na'ne' kasa, Papa uya Kʉrai tʉnanʉmʉ'pʉ enno'to' oton upiya'nokon, 79 to' wei'tɨnin pe kamo ewarupɨ yau tʉuko'mansan uma'tan nɨto' pɨ' tenari'nʉnsan. Uyanin kon pe usewankaman nɨto' pen e'ma tawɨrɨ,” ta'pʉ Sakaraya uya tʉmu pɨ'. 80 Mɨrɨpan si'kɨrɨ rɨ, mʉre usemo'ka'pʉ pana' pe ta'kwarʉ ke. Mɨrɨpan uko'mamʉ'pʉ rɨmono' tau. Mɨrɨ tʉpo, iyepa'ka'pʉ Esuwerʉ amʉ' enupai' Papa eseru pɨ'.

Ʉru' 2

1 Mɨrɨ a'tai itepuru Akosʉ'tas uya main ennoko'pʉ tanporon kon pata yawon kon ka'pon amʉ' uya tese' kon menukato', ti'tuto' kon pe. 2 Wapiyaro' ka'pon amʉ' i'tuto' pe serɨ esi'pʉ mɨrɨ Kiriniyas esi Siriya esa' pe a'tai. 3 Tanporon kon si utɨ'pʉ mɨrɨ tese' kon menukai' tʉtɨpiya kon pata'pʉ ya'. 4 Isose' nɨrɨ si utɨ'pʉ mɨrɨ Nasare', Kiyarari pon ponsi'kɨ, Isutiya pona Tepi' pata'se' Pe'teri'en itese' pona, apʉne pʉra Tepi' pa rʉ'pʉ pe tesi pɨ'. 5 Meri, tʉno'pʉ oton pokon pe rɨ to' utɨ'pʉ tese' kon menukai'. Mono' pe iyesi'pʉ (Papa A'kwarʉ mʉre yen pe). 6 Pe'teri'en po si to' esi koro'tau, iyentuto' weyu e'seporo'pʉ mɨrɨ. 7 Warawo' pe iyɨmʉrewato' entu'pʉ. Mɨrɨpan ontɨ'pʉ iya kareku saai'pɨ'sa' ke, mɨrɨ awonsi'kɨ inonka'pʉ iya paka amʉ' yu yen ya', ɨutɨ ton tau to' pata'se' pʉra iyesi ke. 8 Karimeru amʉ' pa'simanin nan esi'pʉ ewarupɨ nau itʉi po tikʉn kon pa'sima pɨ'. 9 Mɨrɨ ya', Itepuru inserʉʉi uyee'pʉ to' piya', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa winɨpaino a'kwa uya to' wei'tɨ'pʉ. Ipan pe rɨ to' usi'nʉkʉ'pʉ. 10 E'tane inserʉ uya ta'pʉ to' pɨ', “Kɨsi'nʉ'tʉu! Wakʉ itekare ne'sa' uya serɨ ɨiwano' kon pe, tanporon kon nɨ ka'pon amʉ' pori'ma pɨ' te'ton. 11 Serɨ ewarupɨɨi tau Tepi' pata'se' yau ɨpika'tɨnin kon entusa' man, Kʉrai, Itepuru. 12 Se esi mɨrɨ ento' auya'nokon ipɨ' pe. Se kasa eporo auya'nokon mɨrɨ. Iwontɨsa' pe mʉre esi kareku saai'pɨ'sa' ke, mɨrɨ awonsi'kɨ paka amʉ' yu yen yau iyesi,” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨ koro'tau, kʉrɨ rɨ inserʉ piyau tu'kan kon inserʉ amʉ' esi'pʉ userenkan pɨ', “Eke kuru Papa esi ka'tawon, mɨrɨ awonsi'kɨ non po nɨrɨ tʉusewankamai' pʉra ka'pon amʉ' e'to' pe ikupʉ iya, kamo wakʉ tato' tʉuya ton nɨ pɨ',” tukai' to' userenka'pʉ. 15 Pʉsamoro si inserʉ amʉ' enna'po'pʉ Epʉn pona a'tai, kamoro karimeru pa'simanin nan usaurokʉ'pʉ, “Pe'teri'en pona utɨnpai'nokon man, serɨ Itepuru nekama'pʉ upɨ'nokon ense'na,” ta'pʉ to' uya. 16 Tʉusenutɨi' to' utɨ'pʉ. Mɨrɨ a'tai Meri mɨrɨ awonsi'kɨ Isose' eporo'pʉ to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ mʉre esi'pʉ paka amʉ' yu yen yau. 17 Ene tʉpo, inserʉ nekama'pʉ ekama'pʉ to' uya tu'kan kon ka'pon amʉ' pɨ' pʉse rɨ mʉre pɨ' isaurokʉ'pʉ rʉ'pʉ pɨ'. 18 Tanporon kon etanin nʉ'san usewansiuka'pʉ karimeru pa'simanin nan nekama'pʉ pɨ'. 19 Meri uya tanporo serɨ pu'tɨka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ isenuminka'pʉ ipan pe ipɨ'. 20 Karimeru pa'simanin nan enna'po'pʉ tʉuserenka kon pe eke pe Papa esi pɨ'. Tanporo tʉneta'pʉ kon pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnene'pʉ kon pɨ' nɨrɨ, inserʉ uya ekama'pʉ kasa. 21 Tikin nɨ suntaaka pata'pʉ pe, mʉre yun pi'pɨ puturʉkato' e'seposa' a'tai, to' uya ese'tɨ'pʉ Sises tukai', inserʉ nekama'pʉ ke isan umono'ta rawɨrɨ. 22 Isose' mɨrɨ awonsi'kɨ Meri uya Main, Mosi' winon awɨrɨ ekorʉkan eseru entun nɨ tʉpo tʉku'sen kupʉ'pʉ. Mɨrɨ tʉpo, tʉmʉre kon arɨ'pʉ to' uya Surusiran pona itʉse'na Itepuru ena'. 23 Iye'menukasa' na'ne' kasa Itepuru winon Maimu awɨrɨ, “Tanporon kon wapiya iyentusa' warawo' pe te'san tʉto' pe Papa ena',” tawon. 24 Ɨse'mai' to' utɨ'pʉ: “asa'rɨ toron amʉ', wako'wa waraino kon ke,” Itepuru winon Main uya tasa' awɨrɨ. 25 Mɨrɨ yau si, ka'pon esi'pʉ mɨrɨ tɨ Surusiran po Simiyan itese'. Ipokena' pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ iye'tʉsa' pe itekare ya' te'sen, tenuri'sen Esuwerʉ amʉ' epika'tɨ enupɨkɨrɨ, Wakʉ A'kwarʉ esi'pʉ ipiyau. 26 Wakʉ A'kwarʉ uya tasa' esi'pʉ ipɨ', “Ɨyerikʉ pen unekama'pʉ Kʉrai entu rawɨrɨ,” tukai'. 27 Iya'kwarʉ uya Simiyan arɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta'. Isanon uya asa' a'tai pʉse rɨ si mʉre Sises, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' si Main, Mosi' winon awɨrɨ, 28 Simiyan uya anʉmʉ'pʉ tena', mɨrɨpan uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ se tukai': 29 “Papa, ausaurokʉ'pʉ ku'sa' auya si man, tɨwɨ si urɨ, ɨpoitorʉ eri'to' pe iku'kɨ ewankamanin pʉra. 30 Ensa' uya si man pʉse ina pika'tɨnin pe ɨnennoko'pʉ. 31 Enno'sa' auya si, tu'kan kon nenton pe. 32 Esuwerʉ amʉ' pen weyu pe te'ton to' ena' ɨyeseru enpoikanin pe, Esuwerʉ amʉ' apurɨto' ipɨkɨrɨ pe kanan,” ta'pʉ iya. 33 Mʉre sanon nin si usewansiuka'pʉ mɨrɨ Simiyan usaurokʉ pɨ', ipɨ'. 34 Simiyan uya to' pʉrema'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ Meri, isan pɨ', “Pʉse rɨ mʉre esi Papa Nanʉmʉ'pʉ, tʉron kon ma'tanʉ'nin pe, tʉron kon nɨrɨ pika'tɨnin pe, tu'kan kon nɨ Esuwerʉ amʉ' pata awon kon. Tensen pe iyesi Papa winɨpaino tu'kan kon nɨ newa'nomanʉ ton tʉmaimu kon ke. 35 Mɨrɨpan tu'kan kon nɨ usenuminkato' usenpoikato' oton. Mɨrɨpan pɨrɨu kasa kuru pokoi uya ɨyewan pokato' oton,” ta'pʉ iya. 36 Moro kanan si uri'san pu'kena' esi'pʉ mɨrɨ, Ana itese', Panuwerʉ ensi, Aisarʉ ko' tonpa. No'sami'si pe iyesi'pʉ. 7 kaisa rɨ rɨken wʉipiya iko'mansa' rʉ'pʉ temari'mai'. 37 Mɨrɨpan nin si uko'mansa' 84 kaisa rɨ wʉipiya tʉtaan'pʉ uma'ta'pʉ pata'pʉ yau. Tʉutɨsen pen nɨ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tapai, wʉi kaisa rɨ tʉwɨpʉremasen Papa pɨ', useruman pɨ' tenta'nai' pʉra te'sen. 38 Mɨrɨ a'tai kuru si iyee'pʉ mɨrɨ to' poi rɨ, mɨrɨpan uya tenki ta'pʉ Papa pɨ', mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ pʉse rɨ mʉre pɨ' tu'kan kon pana ya' tenuri'san Papa uya Surusiran pon kon pika'tɨ ton ennoko i'se te'san. 39 Isose' mɨrɨ awonsi'kɨ Meri uya tanporon nɨ Itepuru winon Main enuka'nʉ'sa' a'tai, to' enna'po'pʉ tʉpata'se' kon ya' Nasare' pona, Kiyarari yau te'sen. 40 Mɨrɨpan mʉre usemo'ka'pʉ pana' pe mɨrɨ awonsi'kɨ emiya'pokena' pe, Papa uya wakʉ nonkasa' esi'pʉ ipona. 41 Wʉipiya kaisa rɨ Sises sanon utɨpɨtʉ'pʉ Surusiran pona To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ'. 42 12 kaisa rɨ wʉipiya Sises enasa' a'tai, to' utɨ'pʉ iweyu rʉ'pʉ pɨ', tʉutɨpɨ'to' kon kasa rɨ. 43 Mɨrɨ pata'pʉ pe, tʉsanon enna'po koro'tau, iye'nɨmɨ'pʉ Surusiran po to' wanmʉra rɨ. 44 Tʉtonpa ton pokon pe na'kɨ iyesi tukai' to' utɨ'pʉ tikin nɨ wʉi rɨ. Mɨrɨ a'tai, iwarinpa pɨ' to' e'sara'tɨ'pʉ tʉtonpa kon amʉ' koro'tau. 45 Eporo tʉuya'nokon kasa pʉra, to' enna'po'pʉ Surusiran pona iwarinpase'na. 46 Osorʉwau wʉi pata'pʉ pe, to' uya eporo'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau. Iyereutasa' esi'pʉ Main pɨ' enupanin nan koro'tau to' eta pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ to' nɨrɨ ekama'popɨtʉ pɨ'. 47 Tanporo eta pɨ' te'san usewansiuka'pʉ tanporon nɨ i'tu iya pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ei'pɨtʉ iya pɨ'. 48 Isanon uya ensa' a'tai, to' kanan usewansiuka'pʉ. Mɨrɨpan isanon uya ta'pʉ ipɨ', “Mooi, ɨ'rɨto' pe serɨ kasa ina ku'sa' auya? Ipan pe ina ewankamasa' auya serɨ, mɨrɨpan pɨ' ina uya awarinpa,” ta'pʉ to' uya. 49 “Ɨ'rɨto' pe uwarinpa auya'nokon? Ukʉipʉnʉ iwʉ' tau pe' esi tukai' i'tu auya'nokon pʉra iyesi'pʉ?” ta'pʉ iya to' pɨ'. 50 E'tane mɨrɨ ta iya to'ka'nʉkʉ to' uya pʉra rɨ iyesi'pʉ. 51 Mɨrɨpan enna'po'pʉ to' a'kɨrɨ Nasare' pona mɨrɨ yau si to' maimu awɨrɨ iyesi'pʉ. Isan usenuminkapɨtʉ'pʉ serɨ ton pɨ' tewan yau. 52 Sises usemo'ka'pʉ emiya'pokena' pe. Papa mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' enu yau kuru rɨ iyesi'pʉ.

Ʉru' 3

1 15 kaisa rɨ wʉipiya pata'pʉ pe Taipiriyas ena'pʉ pata Ron epuru pe, Ponsiyas Paire' esi'pʉ Isutiya kopʉnaai pe, Era' esi'pʉ Kiyarari esa' pe, itakon Piri' esi'pʉ Itureya mɨrɨ awonsi'kɨ Tʉra'konai'tes esa' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Raiseniyas esi'pʉ Apirini esa' pe. 2 Mɨrɨ a'tai, Anas mɨrɨ awonsi'kɨ Kaya'pas esi'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe. Mɨrɨ a'tai, Main uyee'pʉ Papa winon, Sakaraya mumu, Isaan itese' piya', rɨmono' tau iyesi koro'tau. 3 Itɨ'pʉ Isotan tuna piyawɨron pata ya'ne, makoi apai era'tɨn pe epa'taisiman nɨto' makoi pɨ' usentu'man nɨto' pe ekareei ekama pɨ'. 4 Iye'menukasa' na'ne' kasa pu'kena' Aisaya maimu karetaai yau, “Rɨmono' tau ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ, ‘Itepuru e'ma ikonekatɨ'; to'sa rɨ ite'ma ikonekatɨ'. 5 Yaranta amʉ' ipe'tɨpɨ'tɨ', wʉ' amʉ', i'kʉrʉ amʉ' inu'tɨpɨ'tɨ'. Oipa' nan asanta ton ikonepɨ'tɨ' to'sa rɨ. Tarantaranpa' nan asanta ton ikonepɨ'tɨ' ekayu pe'ne. 6 Tanporon kon uya, Papa uya tʉpika'tɨsa' kon, ento' oton mɨrɨ,’” tawon. 7 Isaan uya ta'pʉ anpisin ton ka'pon amʉ' pɨ' tʉpa'taisimato' kon pe iya tʉpiya' tʉuye'san pɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon ɨsɨ ton ɨkʉi munkɨ ton! Ɨnʉ' uya apana'tɨsa' kon ayainʉmʉ kon pa nʉye'ai'ne' kota'man nɨto' piyapai? 8 Epetatɨ' ɨyera'tɨsa' kon amakooi kon apai ekamanin ke. Ɨmɨrɨ'nokon pe rɨ, ‘Epʉra'an esi ina kʉipʉnʉ pe,’ ta pɨ' kepiya'tɨtʉu. Apʉne pʉra apana'tɨ uya 'nokon serɨ, serɨ ton tɨ' apai Papa uya Epʉra'an munkɨ oton kon koneka mɨrɨ. 9 Wa'ka man yʉi amʉ' mi' airɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yʉi amʉ' tepetasen pen a'tɨto' oton nɨ mɨrɨ, mɨrɨpan eno'ma apo' ya',” ta'pʉ Isaan uya. 10 “Ɨ'rɨ ken si kupʉ ina uya, Papa uya tʉkota'ma kon namai'?” tukai' anpisin ka'pon amʉ' uya ekama'po'pʉ. 11 Isaan uya to' eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ asa'rɨ na'ne' ipon uya, isakon tʉto' pe iyesi ipon pʉn ena', kʉrɨ kanan ti'kiyari ke na'ne' uya mɨrɨ rɨ marɨ ku'to' pe iyesi,” ta'pʉ iya. 12 Pʉrata amʉranʉ'nin nan nɨ kanan utɨ'pʉ Isaan uya tʉpa'taisimato' kon pe. To' uya ekama'po'pʉ, “Ti'sa, ɨ'rɨ ken si kupʉ ina uya?” ta'pʉ to' uya. 13 “Mɨrɨ airɨ imo'katɨ' tasa' na'ne' awɨrɨ rɨ, mʉmo'katʉi' itentai pen,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 14 Mɨrɨ awonsi'kɨ soisa amʉ' uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ kanan ken si kupʉ ina uya?” ta'pʉ to' uya. To' eikʉ'pʉ iya, “Ka'pon amʉ' kʉsa'kwarʉkatʉu to' pʉrataai pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ kasi pe rɨ to' kʉseseru'tɨtʉu. Mɨrɨ rɨ ɨpʉrataai kon mepoyatʉi'ne' pɨ' rɨ pori' pe e'tɨ',” ta'pʉ iya. 15 Isaan uya i'tu'pʉ ka'pon amʉ' enurikʉ Kʉrai enupɨkɨrɨ serɨ pe rɨ iyepʉ tukai'. Ka'pon amʉ' usenuminka'pʉ, “Isaan pe' esi Kʉrai pe?” tukai'. 16 Isaan uya tanporo to' eikʉ'pʉ, “Apa'taisima uya 'nokon serɨ tuna ke, e'tane ka'pon meruntɨ kuru uye'to' oton, isapatooi euka uya pokena' pen nɨ. Apa'taisima iya 'nokon mɨrɨ Wakʉ A'kwarʉ ke mɨrɨ awonsi'kɨ apo' ke. 17 Sara'sara'pan ti'kiyari pi'pɨ menkato' iya ike esi itemiyatʉ yau i'kwato' tʉuya apon akorokato' pe tʉuya mɨrɨ awonsi'kɨ ta'nasi, wi' amʉranʉkʉ iya tiwʉ' ta', e'tane ipi'pɨ rʉ'pʉ po'tɨ iya tʉusenkʉ'sen pen apo' ke,” ta'pʉ iya. 18 Tu'kan winɨ rɨ Isaan usi'tu'pʉ, wakʉ ekareei ekama pɨ' to' uya apurɨto' pe. 19 E'tane Isaan uya kopʉna Era' esereme'sa' a'tai, iyakon no'pʉ Eratiyas wenai mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ ɨri ton inkuu'pʉ pɨ', 20 tanporo serɨ ton pirikʉ'pʉ Era' uya: pariki'si ta' Isaan a'kopɨtʉ'pʉ iya. 21 Tanporo ka'pon amʉ' epa'taisimaka'sa' a'tai, Sises rɨ nɨrɨ epa'taisima'pʉ. Iyɨpʉrema koro'tau, ka' uta'koka'pʉ 22 Wakʉ A'kwarʉ u'tɨ'pʉ tʉpun ke ipona wako'wa kasa. Main uyee'pʉ Epʉn awonsi'kɨ, “Umu ɨmɨrɨ, uni'nʉnkanʉ; ɨpɨ' pori' pe e'ai' ipan pe,” tawon. 23 Sises e'sara'tɨ'pʉ Papa uya tʉtʉrawasooi'tɨ'pʉ kupʉ pɨ', 30 e'to' airɨ rɨ iwʉipiyaai esii'ma. Isose' mumu tato' ipɨ'. Isose' esi'pʉ Irai mu pe. 24 Irai esi'pʉ Ma'ta' mu pe. Ma'ta' esi'pʉ Ripai mu pe. Ripai esi'pʉ Merʉkai mu pe. Merʉkai esi'pʉ Isana mu pe. Isana esi'pʉ Isose' mu pe. 25 Isose' esi'pʉ Ma'ta'tayas mu pe. Ma'ta'tayas esi'pʉ Emos mu pe. Emos esi'pʉ Ne'an mu pe. Ne'an esi'pʉ E'sʉrai mu pe. E'sʉrai esi'pʉ Nakei mu pe. 26 Nakei esi'pʉ Meya' mu pe. Meya' esi'pʉ Ma'ta'tayas mu pe. Ma'ta'tayas esi'pʉ Semeyai mu pe. Semeyai esi'pʉ Isose' mu pe. Isose' esi'pʉ Isuta mu pe. 27 Isuta esi'pʉ Isowanan mu pe. Isowanan esi'pʉ Iri'sa mu pe. Iri'sa esi'pʉ Userupaperʉ mu pe. Userupaperʉ esi'pʉ Siya'tiyerʉ mu pe. Siya'tiyerʉ esi'pʉ Nirai mu pe. 28 Nirai esi'pʉ Merʉkai mu pe. Merʉkai esi'pʉ Atai mu pe. Atai esi'pʉ Kosan mu pe. Kosan esi'pʉ Erʉmatan mu pe. Erʉmatan esi'pʉ Ɨrʉ mu pe. 29 Ɨrʉ esi'pʉ Isa'suwa mu pe. Isa'suwa esi'pʉ Eriyesa mu pe. Eriyesa esi'pʉ Isorin mu pe. Isorin esi'pʉ Ma'ta' mu pe. Ma'ta' esi'pʉ Ripai mu pe. 30 Ripai esi'pʉ Simiyan mu pe. Simiyan esi'pʉ Isuta mu pe. Isuta esi'pʉ Isose' mu pe. Isose' esi'pʉ Isonan mu pe. Isonan esi'pʉ Eraiya'kin mu pe. 31 Eraiya'kin esi'pʉ Mireya mu pe. Mireya esi'pʉ Mina mu pe. Mina esi'pʉ Ma'ta'ta mu pe. Ma'ta'ta esi'pʉ Ne'tan mu pe. Ne'tan esi'pʉ Tepi' mu pe. 32 Tepi' esi'pʉ Ise'si mu pe. Ise'si esi'pʉ Ope' mu pe. Ope' esi'pʉ Powas mu pe. Powas esi'pʉ Sarʉman mu pe. Sarʉman esi'pʉ Neyasan mu pe. 33 Neyasan esi'pʉ Aminatapu mu pe. Aminatapu esi'pʉ A'min mu pe. A'min esi'pʉ Arʉni mu pe. Arʉni esi'pʉ Esuran mu pe. Esuran esi'pʉ Peres mu pe. Peres esi'pʉ Isuta mu pe. 34 Isuta esi'pʉ Seko' mu pe. Seko' esi'pʉ Aisi' mu pe. Aisi' esi'pʉ Epʉra'an mu pe. Epʉra'an esi'pʉ Tera mu pe. Tera esi'pʉ Ne'orʉ mu pe. 35 Ne'orʉ esi'pʉ Seru' mu pe. Seru' esi'pʉ Reeu mu pe. Reeu esi'pʉ Perekʉ mu pe. Perekʉ esi'pʉ Ipɨrʉ mu pe. Ipɨrʉ esi'pʉ Sera mu pe. 36 Sera esi'pʉ Kenan mu pe. Kenan esi'pʉ Arʉpa'satʉ mu pe. Arʉpa'satʉ esi'pʉ Isen mu pe. Isen esi'pʉ Nowa mu pe. Nowa esi'pʉ Rame' mu pe. 37 Rame' esi'pʉ Me'tusera mu pe. Me'tusera esi'pʉ Iino' mu pe. Iino' esi'pʉ Isaretʉ mu pe. Isaretʉ esi'pʉ Mararerʉ mu pe. Mararerʉ esi'pʉ Kenan mu pe. 38 Kenan esi'pʉ Inos mu pe. Inos esi'pʉ Se' mu pe. Se' esi'pʉ Atan mu pe. Atan esi'pʉ Papa mu pe.

Ʉru' 4

1 Wakʉ A'kwarʉ ke tʉutarʉ'tɨi', Sises enna'po'pʉ Isotan apai, mɨrɨpan arɨ'pʉ Iya'kwarʉ uya rɨmono' ta'. 2 40 kaisa rɨ wʉi Makoi uya i'tupɨ'to' yau pe iyesi'pʉ na'ne'. Iyenta'na'pʉ pen mɨrɨ ton wʉi a'tai, mɨrɨpan iu'matʉ a'tai, iwan pe iyesi'pʉ. 3 Makoi uya ta'pʉ Sises pɨ', “Papa Mumu pe ɨwesi yau, se tɨ' pɨ' pʉreti pe enakɨ ka'kɨ,” ta'pʉ iya. 4 Sises uya eikʉ'pʉ, “Iye'menukasa': ‘Ka'pon esi tʉuko'mansen pʉreti pɨ' rɨken pen,’ tawon,” ta'pʉ iya. 5 Makoi uya arɨ'pʉ ka'tawon wʉ' pona. Mɨrɨpan uya inke pʉra tanporo eke ton pata enpoika'pʉ itenu ya'. 6 Mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨrepa uya mɨrɨ tanporo to' meruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe to' e'to' ke, apʉne pʉra urepa'pʉ ike pe iyesi pɨ'; mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnrepapai e'to' rɨ repa uya ike. 7 Mɨrɨ pɨ' si, upɨ' ɨwɨpʉremasa' yau, tanporon nɨ esi ɨiwano' pe,” ta'pʉ iya. 8 Sises uya eikʉ'pʉ, “Iye'menukasa': ‘Itepuru, Papa, itese' pɨ' ɨwe'to' pɨ' rɨken ɨpʉrema', mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ rɨ rɨken poitorʉ pe e'kɨ,’ tawon,” ta'pʉ iya. 9 Makoi uya arɨ'pʉ Surusiran pona mɨrɨpan uya Papa ena' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ka'tawon inakapu putu po iye'mʉ'sa'kato' pe ikupʉ'pʉ. “Papa Mumu pe ɨwesi yau, ata'mo'kakɨ serɨ awonsi'kɨ,” ta'pʉ iya ipɨ', 10 “apʉne pʉra iye'menukasa': “‘Tinserʉʉi apiyo'ma iya ɨpɨ' wakʉ pe to' e'to' pe ɨyerasu pe. 11 Temiyatʉ kon yau to' uya ayanʉmʉ, tɨ' pona a'ta wɨnɨ auya namai',’ tukai',” ta'pʉ iya. 12 Sises uya eikʉ'pʉ, “Tasa' iya: ‘Itepuru, Papa, itese' pɨ' ɨwe'to' kʉsi'tupɨtʉi,’ tawon,” ta'pʉ iya. 13 Tanporo si i'tupɨtʉ u'ma'sa' a'tai, Makoi uya inɨmɨ'pʉ tʉron nɨ a'taino pe. 14 Sises enna'po'pʉ Kiyarari pona Iya'kwarʉ meruntɨrʉ yau, mɨrɨpan ekareei utɨ'pʉ mɨ awɨrɨ rɨ tanporo pata poro. 15 To' enupa'pʉ iya Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ton tau. Tanporon kon uya apurɨpɨtʉ'pʉ. 16 Itɨ'pʉ Nasare' pata pona, tʉusemo'ka'pʉ ya'. Mɨrɨpan utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta', te'pɨ'to' kasa rɨ Sapa' a'tai. Mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ Papa Maimu ekamai'. 17 Pu'kena' Aisaya nʉmenuka'pʉ kareta amon tʉrʉ'pʉ itena'. Ara'ka'pʉ iya se tawon e'menukasa' airɨ: 18 “Papa A'kwarʉ man uyau. Papa uya uyanʉnsa' wakʉ ekareei ekamato' pe uya entu'manin nan ka'pon amʉ' pɨ'. Uyenno'sa' iya serɨ ekamase'na a'sisa' kon ponaro' pe. Mɨrɨ awonsi'kɨ tenku'na' nan e'to' pe ennin pe. Mɨrɨ tʉpo, kamoro ɨri pe to' nʉkupʉnʉ ton pika'tɨnin pe. 19 Uyenno'sa' iya ka'pon amʉ' pika'tɨto' tʉuya weyu ekamase'na,” tawon. 20 Te'nonkasa' a'tai, tʉkaretaai e'mepɨtʉ'pʉ iya. Mɨrɨpan na'po'pʉ iya itʉrawasomanin ena'. Mɨrɨ tʉpo iyereuta'pʉ to' enupase'na. Tanporon kon esi'pʉ enpɨtʉ pɨ'. 21 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Serɨ pe metatʉune' uta'ku'tɨsa' si man,” ta'pʉ iya. 22 Tanporo etanin nʉ'san usaurokʉ'pʉ wakʉ pe ipɨ'. Mɨrɨpan to' usewansiuka'pʉ wakʉ imaimu pɨ'. “Isose' mu pen pe' pʉse rɨ?” ta'pʉ to' uya. 23 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Serɨ pu'kena' ton maimu enpoika auya'nokon upɨ' tukai' si'tui, ‘Ta'ta, ɨiwano' pe ɨsepi'tɨ'.’ Mɨrɨ a'tai si, ta auya'nokon upɨ', ‘Apʉne ken si, ina neta'pʉ Ka'paneyan po ɨnkuu'pʉ, iku'kɨ serɨ apata yau,’ ta auya'nokon, si'tui.” 24 Sises uya ta'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ipata'se' yau, pu'kena' nama pʉra iyesi. 25 Pu'kena' Iraisa esi a'tai, tu'kan kon itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'san esi'pʉ Esuwerʉ po. Mɨrɨ a'tai si, ipʉra non aipʉta'pʉ osorʉwau wʉipiya entai rɨ. Iwankan pe pata tʉku'se iyesi'pʉ. 26 Papa uya Iraisa ennoko pʉra iyesi'pʉ Esuwerʉ amʉ' piya', e'tane ennoko'pʉ iya Sera'pa' pon itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ piya', Saitan nono pona. 27 Pu'kena' Irai'sa esi a'tai, Esuwerʉ po tu'ke rɨ erekʉ'pa' nan esi'pʉ. E'tane rɨ, tikin nan nɨ epi'tɨsa' iya pʉra iyesi. Neman nɨken epi'tɨ'pʉ iya, Siriya pon, Esuwerʉ pon pen,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 28 To' uya imaimu etasa' a'tai, tanporo Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau te'san usakorota'pʉ ipan pe. 29 To' e'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan enpa'ka'pʉ to' uya pata apai. To' uya arɨ'pʉ wʉ' e'pi pona, Nasare' apon pona eno'mase'na soronpan yawɨrɨ, 30 e'tane iyera'tɨ'pʉ to' piyapai, mɨrɨpan utɨ'pʉ. 31 Mɨrɨ a'tai iu'tɨ'pʉ Ka'paneyan pona, Kiyarari yau te'sen pata pona. Mɨrɨpan Sapa' a'tai ka'pon amʉ' enupa pɨ' iyepiya'tɨ'pʉ. 32 To' usewansiuka'pʉ enupan nɨto' iya pɨ', apʉne pʉra meruntɨ pe inekamanʉ esi pɨ'. 33 Moro warawo' esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, makoi a'kwarʉ yen. Eke pe ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, 34 “Ɨɨɨɨ! Sises, Nasare' pon, ɨ'rɨ pe ina ku'se'na ɨuye'sa'? Ina ma'tanʉ'se'na pe' ɨuye'sa'? Kɨnyi'tuyai' ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ—Wakʉ Ye' Papa iwano'!” ta'pʉ iya. 35 “E'pana e'kɨ! Epa'kakɨ iyapai!” ta'pʉ Sises uya e'se'ne' pe ipɨ'. Mɨrɨ a'tai, makoi a'kwarʉ uya warawo' eno'ma'pʉ tu'kan kon koro'tau. Iyepa'ka'pʉ iyapai e'ne' pe pʉra rɨ tʉku'se. 36 Tanporo ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ si serɨ usenupan nɨto'? Pana'pan, meruntɨ ke makoi a'kwarʉ apiyo'ma iya, mɨrɨpan kon epa'ka!” ta'pʉ to' uya. 37 Mɨrɨpan ekareei utɨ'pʉ siya rɨ mɨrɨ awɨro'nan awɨrɨ. 38 Sises utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' apai Saiman pata'se' ya'. Saiman ewo'pʉ esi'pʉ ipan pe e'kɨɨi'man pɨ'. Mɨrɨpan Sises ekama'po'pʉ to' uya epi'tɨto' pe iya. 39 Mɨrɨ a'tai, Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ ite'kwe' piyau. Mɨrɨpan uya pana' pe ikɨɨi'manin pɨ', “Ereuta'!” ta'pʉ. Mɨrɨ a'tai rɨ, iyereuta'pʉ. Inke pʉra rɨ iye'mʉ'sa'ka'pʉ to' mʉta'napai'. 40 Pata uko'mansa' a'tai, ka'pon amʉ' uya takuru'kena' nan nee'pʉ Sises piya'. Mɨrɨpan uya temiyatʉ ke to' a'pɨ'pɨtʉ'pʉ to' kaisa rɨ'ne, to' epi'tɨ'pʉ iya. 41 Mɨrɨ enta' rɨ, makoi a'kwarʉ ton epa'kapɨtʉ'pʉ ka'pon amʉ' apai. Makoi a'kwarʉ yen ton ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Papa Mumu Ɨmɨrɨ!” ta'pʉ to' uya. E'se'ne' pe to' eseremekʉ'pʉ iya, to' usaurokʉ namai'. To' e'paka'nʉkʉ'pʉ iya, apʉne pʉra Kʉrai pe ti'tu to' uya wenai. 42 Pata ema'tane, Sises utɨ'pʉ tʉ'kenan pata ya'. Ka'pon amʉ' esi'pʉ iwarinpa pɨ'. Mɨrɨpan eposa' tʉuya'nokon a'tai, ereutanʉkʉ i'se to' esi'pʉ, itɨ namai'. 43 E'tane, “Wakʉ Papa e'to' esa' wannɨ ekareei ekamato' uya esi tʉron nɨ ton pata yau'ne rɨ marɨ, apʉne pʉra mɨrɨto' pe uyenno'sa' pe iyesi,” ta'pʉ iya. 44 Mɨrɨpan esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ton Isutiya pon tau'ne itekare ekama pɨ' iyesi'pʉ.

Ʉru' 5

1 Tʉron nɨ a'tai, Sises e'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ parau ku'pɨri Isenesere' e'pi po. Ka'pon amʉ' amʉrasa' esi'pʉ a'ko pe iwoi, Papa Maimu ekama iya etase'na. 2 Parau ku'pɨri e'pi po, asa'rɨ kanau ene'pʉ iya, moro' a'sinin nan kanwa'pʉ. Moro' a'sinin nʉ'san uya tʉpunwerʉ kon korʉkapɨtʉ esi'pʉ. 3 Sises ekanwa'tɨ'pʉ Saiman kanwa ya'. Mɨrɨpan uya ta'pʉ Saiman pɨ', “Akanwa a'tu'makɨ parau ku'pɨri e'pi apai,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ apai, a'mun po te'san enupa'pʉ iya. 4 Sises e'nonkasa' a'tai ka'pon amʉ' enupa tʉpo, ta'pʉ iya Saiman pɨ', “Miyarɨ parɨ kanau akɨ i'nawon ya' parɨ. Mɨrɨpan ɨpunwerʉ kon eno'ma kon pa tuna ka' moro' amʉ' a'si kon pa,” ta'pʉ iya. 5 Mɨrɨpan e'tane, Saiman uya ta'pʉ Sises pɨ', “Uyepuru, ewarupɨ nau ina rɨ nʉsi'tui to' a'si i'se ipan pe, e'tane ina uya to' a'si pʉn nɨ. E'tane pʉra, tʉpunwerʉ kon tʉrʉ ina uya, amaimu awɨrɨ,” ta'pʉ iya. 6 To' uya si itʉrʉ'pʉ, mɨrɨpan kon uya tu'ke rɨ moro' amʉ' a'si'pʉ to' punwerʉ ekaraka poken nɨ. 7 Mɨrɨpan kon uya tʉtonpa kon amʉ' tʉron nɨ kanau yawon kon kɨ'ma'pʉ tʉpika'tɨnin kon pe. Mɨrɨpan kon uyee'pʉ, to' uya si asa'rɨ rɨ marɨ tʉkanwa kon pe'tɨ'pʉ. Mɨrɨpan kon kanwa e'sʉnkaiwa'pʉ rɨ. 8 Saiman Pi'ta uya se e'kupʉ to'ka'nʉ'sa' a'tai, iye'sekunka'pʉ Sises enupɨkɨrɨ. “Enta upiyapai. Ɨpiyau esi poken pʉra man, apʉne pʉra tʉmakooi ke esi pɨ',” ta'pʉ Saiman uya ipɨ', 9 apʉne pʉra tʉtonpa ton amʉ' pokon pe tʉusewansiukasa' kon pɨ' tʉna'si'san kon moro' amʉ' tense. 10 Sepiti munkɨ amʉ', Isens, mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan, usewansiuka'pʉ nɨrɨ, Saiman tonpa pe te'san. Sises uya ta'pʉ Saiman pɨ', “Kenari'nʉmʉi, serɨ si'kɨrɨpai ka'pon amʉ' nin si a'sinin pe ɨwesi mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 11 Mɨrɨpan kon uya tʉkanwa kon amʉ' pi'si'pɨtʉ'pʉ parau ku'pɨri e'pi pona. Tanporon nɨ tʉnɨnse to' utɨ'pʉ ipɨkɨrɨ. 12 Pata ton tonpa yau, Sises esi koro'tau, erekʉ'pan ka'pon uyee'pʉ ipiya'. Sises ensa' tʉuya a'tai, ita'mo'ka'pʉ non pona itemʉ' eta'kwanʉnse ipɨ', “Uyepuru, ɨnku'pai ɨwesi yau, wakʉ pe ukupʉ auya,” ta'pʉ iya. 13 Sises uya temiyatʉ ɨnka'pʉ, mɨrɨpan uya a'pɨtʉ'pʉ, “Ɨnku'pai rɨ e'ai'. Wakʉ pe e'kɨ,” ta'pʉ iya. Inke pʉra rɨ, iterekʉ usepi'tɨ'pʉ. 14 Sises uya ta'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ kʉ'pana'tɨi, e'tane enta ɨsenpoikata Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin ena' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨuse'mato' pe te'sen, Mosi' uya tasa' na'ne' awɨrɨ mʉtʉrʉi', ɨyekorʉkasa' pɨ', ekamanin pe to' pɨ',” ta'pʉ iya. 15 Mɨrɨpan e'tane, itekareei useta'pʉ. Mɨrɨ wenai, tu'kan kon ka'pon amʉ' uyee'pʉ etase'na mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsepi'tɨpɨ'se'na teparan kon apai. 16 E'tane Sises utɨpɨtʉ'pʉ ɨpʉremase'na tʉ'kenan ya'. 17 Tʉron nɨ a'tai, ka'pon amʉ' enupa pɨ' iyesi'pʉ. Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan iye'pɨ'sa' kon tanporon nɨ eke iwa pata ton Kiyarari po'nan apai, Isutiya, Surusiran winɨ'ne rɨ ereutasa' esi'pʉ. Papa uya imeruntɨrʉ ke irepasa' esi'pʉ e'ne' ton epi'tɨnin pe. 18 Ka'pon amʉ' uyee'pʉ, ite'kwe' po ipu'tɨka'sa' ka'pon nee'pʉ to' uya. To' usi'tu'pʉ inepʉ i'se Sises piya', epi'tɨto' pe iya. 19 Apʉne pʉra anpisin pe ka'pon amʉ' esi pɨ' ikupʉ tʉuya'nokon pʉra iyesi i'tusa' tʉuya'nokon a'tai, to' ekainʉmʉ'pʉ ɨutɨ nakapu pona. Mɨrɨpan kon uya inɨpon mo'ka'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya inu'tɨ'pʉ iteuta yai, anpisin ton aporo'pona, Sises poi rɨ. 20 Sises uya tʉtonpa kon epi'tɨ tʉuya tukai' apurɨto' to' uya ensa' a'tai, “Utonpa, amakooi pɨ' usentu'mayai',” ta'pʉ iya ipu'tɨka'sa' pɨ'. 21 Pari'si amʉ', Main pɨ' enupanin nan nɨrɨ, usenuminka'pʉ tiwano' kon pe, “Ɨnʉ' pʉse rɨ ka'pon Papa sapema pe rɨ tʉusauro'sen? Papa rɨken Kʉrɨ rɨ makoi pɨ' tʉusentu'masen!” ta'pʉ to' uya. 22 Sises uya to' usenuminkato' i'tu'pʉ. Mɨrɨpan uya, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' se ton pɨ' ɨusenuminka kon? Serɨ kasa ɨusenuminka kon poken pʉra man. 23 Nai esi sa'man pe pʉra iwa: ‘Amakooi pɨ' usentu'ma,’ ta; mɨrɨ pe pʉra, ‘E'mʉ'sa'ka', asakɨ,’ ta katɨ ipu'tɨka'sa' pɨ'? 24 Ka'pon, Papa winon uya enpoikato' pe iyesi ipiyau meruntɨ esi serɨ non po makoi ton pɨ' tʉusentu'masen pe,” ta'pʉ iya, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan pɨ' nɨrɨ. Mɨrɨ tʉpo, ta'pʉ iya ipu'tɨka'sa' pɨ', “E'mʉ'sa'ka', ɨye'kwe' anʉnkɨ, enna'po' apata'se' ya',” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨ a'tai rɨ, iye'mʉ'sa'ka'pʉ. 26 Tanporon kon ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ. Mɨrɨpan kon uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ. To' enari'nʉmʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ, “Serɨ pe, eke Papa tʉrawasooi e'kupʉ ensa' man,” ta'pʉ to' uya. 27 Mɨrɨ tʉpo, Sises utɨ'pʉ, mɨrɨpan uya pʉrata amʉranʉ'nin kopʉna iwano' pe ene'pʉ, Ripai itese'. Iyereutasa' esi'pʉ pʉrata amʉranʉ'to' iwʉ' tau. “Uya'kɨrɨ utɨnpai,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 28 Ripai e'mʉ'sa'ka'pʉ, tanporon nɨ nɨmɨ'pʉ iya, iya'kɨrɨ itɨ'pʉ. 29 Mɨrɨ tʉpo, Ripai uya eke enta'nan kupʉ'pʉ Sises iwano' pe tiwʉ' tau. Anpisin pe pʉrata amʉranʉ'nin nan, tʉron kon nɨ nɨrɨ esi'pʉ enta'nan pɨ' to' pokon pe. 30 E'tane Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya ta'pʉ Sises poitorʉ ton pɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨyenta'na kon pʉrata amʉranʉ'nin nan kopʉna iwano' pe pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan pokon pe?” ta'pʉ to' uya. 31 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Atu' pe te'san esi ta'ta i'se pʉra. Takuru'kena' nan nɨken esi tepi'tɨnin kon i'se. 32 Ipokena' ton kɨ'mai' uye'sa' pen, e'tane tʉmakooikena' nan era'tɨto' pe tʉmakooi kon apai,” ta'pʉ iya. 33 Ta'pʉ to' uya ipɨ', “Isaan poitorʉ ton useruma tenta'nai' pʉra, to' ɨpʉrema nɨrɨ ɨsipɨkɨrɨ, mɨrɨ kasa rɨ Pari'si amʉ' poitorʉ ton. E'tane, ɨpoitorʉ ton enta'na,” ta'pʉ to' uya. 34 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ka'pon emari'ma piyau te'san, useruma pʉra iyesi tenta'nai' pʉra, to' piyau iyesi koro'tau. 35 E'tane iweyu uye'to' oton temari'masen kasa te'sen anʉnto' oton ipoitorʉ ton piyapai; mɨrɨ a'tai to' userumato' oton tenta'nai' pʉra,” ta'pʉ iya. 36 Tʉron nɨ panton ekama'pʉ iya to' enupa pe, penaro' pokon pe emenna' pe to' enupato' tʉuya utoi'ma namai', “Ɨnʉ' uya rɨ emenna' pe te'sen pon apai takʉ'se pon pooi'pɨ a'si'tɨ pʉra iyesi. Ikupʉ iya pe iyesi yau, emenna' pon a'si'sa' usene ɨri pe ipooi'pɨ pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' pon ma'tanʉ'sa' iya pe iyesi. 37 Ɨnʉ' uya rɨ emenna' waain amuku pʉra iyesi penaro' itenpʉ'pʉ ya'. Ikupʉ iya yau, ten i'moi iya. Iye'kwamʉ, iten nɨ si uma'ta. 38 Emenna' waain amu'to' pe iyesi emenna' iten ya'. 39 Ɨnʉ' uya rɨ penaro' ensi tʉpo emenna' waain ensi pʉra iyesi, ‘Penaro' esi wakʉ pe kuru upona,’ ta iya,” ta'pʉ Sises uya.

Ʉru' 6

1 Tʉron nɨ Sapa' a'tai, Sises utɨ'pʉ a'nai' e'kwa nawɨrɨ. Ipoitorʉ ton e'sara'tɨ'pʉ iye'suruupɨ'sa' i'kwɨ'pɨtʉ pɨ'. To' uya isoko'soko'ma'pʉ temiya kon yau, mɨrɨpan kon uya ɨku'pʉ. 2 Serɨ ensa' tʉuya'nokon a'tai, Pari'si amʉ' uya Sises ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Main uya tʉku'sen pen nɨ Sapa' a'tai tasa' rʉ'pʉ kupʉ auya'nokon Sapa' a'tai?” ta'pʉ to' uya. 3 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Kin Tepi' nʉkupʉ'pʉ pe' etasa' auya'nokon pʉra nai? Tʉpoitorʉ ton pokon pe iwan pe tesi kon a'tai, 4 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' iyewomʉ'pʉ, ipʉremasa' pʉreti tʉyu oton tepose iyenta'na'pʉ, Main uya Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan yu pe rɨken te'sen tasa' ɨku'pʉ iya, e'tane rɨ mɨrɨ uya imakoima'pʉ pen. Tʉtonpa ton nɨrɨ repa'pʉ iya,” ta'pʉ iya. 5 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ka'pon, Papa winon esi Sapa' Epuru pe rɨ,” ta'pʉ iya. 6 Tʉron nɨ kanan Sapa' a'tai, itɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta' to' enupase'na. Mɨrɨ yau, ka'pon esi'pʉ enwo'ne' itemiyatʉ yaipʉtasa' amʉrasa'. 7 Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan esi'pʉ Sises enpɨtʉ pɨ' eseru'tɨto' pe tʉuya'nokon. A'ko pe enpɨtʉ pɨ' to' esi'pʉ Sapa' a'tai ka'pon epi'tɨ iya ene i'se. 8 E'tane Sises uya to' usenuminkato' i'tu'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ itemiyatʉ yaipʉtasa' amʉrasa' pɨ', “E'mʉ'sa'ka' tanporon kon rau,” ta'pʉ. Mɨrɨpan e'mʉ'sa'kasa' e'soto'ka'pʉ to' rau. 9 Mɨrɨpan a'tai Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨyekama'po uya 'nokon. Nai esi Main awɨrɨ Sapa' a'tai tʉku'sen pe: Wakʉ kupʉ mɨrɨ pe pʉra ɨri kupʉ katɨ? Ka'pon pika'tɨ, ima'tanʉkʉ katɨ?” 10 Tanporo to' ene'pʉ iya, mɨrɨpan uya ta'pʉ warawo' pɨ', “Ɨyemiyatʉ ɨnka'!” Ikupʉ'pʉ iya, mɨrɨpan emiyatʉ enna'po'pʉ tesi'pʉ ya'. 11 E'tane, ipan pe Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan usakorota'pʉ. “Ɨ'rɨ pe iku'pai nai?” tukai' to' usaurokʉ'pʉ. 12 Mɨrɨ a'tai'ne, Sises utɨ'pʉ wʉ' poi rɨ ɨpʉremai', ewarupɨ nau ɨpʉreman pɨ' iyesi'pʉ Papa pɨ' pata tema'kwai'. 13 Pata ema'sa' a'tai, tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ iya. 12 kaisa rɨ to' anʉmʉ'pʉ iya, itekare ekamai' enno'sa' kon pe to' koneka'pʉ iya. 14 To' ese' esi'pʉ: Saiman (Pi'ta tukai' inese'tɨ'pʉ), iyakon Anturu, Isens, Isaan, Piri', Pa'taramiu, 15 Ma'siu, Tamas, Isens (Arʉ'piyas mumu), Saiman (Usera' tukai' tesa'sen), 16 Isutas (Isens mu), mɨrɨ awonsi'kɨ Isutas Eskariya', eparankanin pe iyena'pʉ na'ne'. 17 To' a'kɨrɨ iu'tɨ'pʉ, mɨrɨpan e'soto'ka'pʉ rɨmon po. Tu'ke rɨ anpisin pe ipoitorʉ ton esi'pʉ mɨrɨ yau mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ ka'pon amʉ' Isutiya, mɨrɨ awonsi'kɨ Surusiran winon kon uye'sa' esi'pʉ. Tʉron kon ka'pon amʉ' uyee'pʉ parau e'pi Taya, Saitan winon kon. 18 To' uyee'pʉ etase'na, ɨsepi'tɨse'na teparan kon apai'ne. Makoi a'kwarʉ yen pe te'san usepi'tɨ'pʉ. 19 Tanporon kon ka'pon amʉ' usi'tu'pʉ a'pɨtʉ i'se, apʉne pʉra meruntɨ epa'ka pɨ' piyapai, mɨrɨpan uya tanporo to' epi'tɨpɨtʉ pɨ'. 20 Tʉpoitorʉ ton enei'ma ta'pʉ iya, “Pori' pe ɨwesi kon, ɨmɨrɨ'nokon entu'ma' na'ne' nan, apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe esi pɨ' ɨiwano' kon pe. 21 Pori' pe ɨwesi kon, ɨmɨrɨ'nokon serɨ pe iwan pe na'ne' nan, apʉne pʉra aya'wetato' oton kon. Pori' pe ɨwesi kon, ɨmɨrɨ'nokon serɨ pe nʉkaranyai'ne' nan, apʉne pʉra auta'kɨrɨto' oton kon. 22 “Pori' pe ɨwesi kon, ɨmɨrɨ'nokon ka'pon amʉ' newaruma'tɨnʉ ton, tʉpokon pe ɨwesi kon i'se pʉra to' esi a'tai, asapema kon a'tai, ɨyese' kon eno'ma a'tai ɨri tukai', Ka'pon, Papa winon uriya'. 23 Ipan pe mepori'matʉi', pori' pe ɨwesi kon pɨ' me'sanʉnpɨ'tʉi' mɨrɨ wʉi a'tai, apʉne pʉra eke rɨ ɨyepe'pʉ kon esi pɨ' Epʉn po. Apʉne pʉra mɨrɨ kasa rɨ to' kʉipʉnʉ ton uya pu'kena' ton ku'pɨtʉ'pʉ. 24 “E'tane ɨsɨ yau me'atʉi' ɨmɨrɨ'nokon ipʉrataaikena' ton, apʉne pʉra wakʉ epoka'sa' auya'nokon pɨ'. 25 Ɨsɨ yau me'atʉi', ɨmɨrɨ'nokon tʉuta're'tɨsan, apʉne pʉra iwan pe ɨwe'to' oton kon. Ɨsɨ yau me'atʉi', ɨmɨrɨ'nokon tʉuta'kɨrɨsan, apʉne pʉra tʉuta'kwarʉkai' aukaranto' oton kon. 26 “Ɨsɨ yau me'atʉi', ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe ka'pon amʉ' usaurokʉ a'tai ɨpɨ'nokon, mɨrɨ na'ne' kasa to' tɨpiya ton uya ennakanin nan pu'kena' amʉ' ku'pɨtʉ'pʉ mɨrɨ. 27 “E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon uyetayatʉi'ne' nan: ɨyeyaton kon i'nʉnkatɨ', ɨyewaruma'tɨnin kon pɨ' wakʉ iku'tɨ'. 28 Kamo apa'nʉ'nin nan kon pona ɨpʉrematɨ', ɨri pe ɨku'nin nan kon pona ɨpʉrematɨ'. 29 Ɨnʉ' uya rɨ ɨwɨnɨ yau ɨye'peta pɨ', iratoi rʉ'pʉ rɨ marɨ ira'tɨkɨ iwinɨkʉi'. Ɨnʉ' uya rɨ ɨpon kon pʉro'pon anʉmʉ pe iyesi yau, kʉsereutanʉ'tʉu iyo'non ɨpon anʉntane iya. 30 Tanporon kon ɨyekama'poyai'ne'nokon irepatɨ', ɨnʉ' uya rɨ ɨiwano' kon anʉmʉ yau, inna'pokɨ kʉkatʉu. 31 Iku'tɨ' tʉron kon pɨ', ikupʉ to' uya i'se me'atʉi'ne' kasa ɨpɨ'nokon. 32 “Ɨi'nʉnkanin kon nɨken i'nʉnka auya'nokon yau, ɨ'rɨ wakʉ eporo auya'nokon? Tʉmakooikena' nan uya rɨ ti'nʉnkanin kon i'nʉnka. 33 Mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ kupʉ auya'nokon yau wakʉ pe ɨku'nin kon pɨ', ɨ'rɨ wakʉ eporo auya'nokon? Tʉmakooikena' nan uya rɨ mɨrɨ rɨ kupʉ. 34 Itʉrʉ auya'nokon pe iyesi yau, kamoro inna'ponin nan pe te'san ena', ɨ'rɨ wakʉ eporo auya'nokon? Tʉmakooikena' nan uya itʉrʉ tʉmakooikena' nan ena' inna'po to' uya mɨ tukai'. 35 E'tane, ɨyeyaton kon i'nʉnkatɨ', wakʉ iku'tɨ' to' pɨ'. To' irepatɨ', to' uya inna'po enupɨkɨrɨ ɨwesi kon pa pʉra. Mɨrɨ a'tai, ɨyepe'pʉ kon e'to' oton eke pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Eke Kuru munkɨ pe ɨwe'to' oton kon, apʉne pʉra mannʉ' pe iyesi tenki tawon nan pen pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton pɨ'. 36 Tʉusentu'masan pe e'tɨ', ɨkʉipʉnʉ kon esi tʉusentu'masen pe kasa. 37 “Ɨnʉ' rɨ ka'pon eseru kʉsaimenkatʉu, mɨrɨ a'tai ɨyeseru kon nɨ nɨrɨ aimenka pen. Ka'pon kʉseno'matʉu, mɨrɨ a'tai ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ eno'ma pen. Ɨsentu'matɨ', mɨrɨ a'tai ɨmɨrɨ'nokon pɨ' rɨ usentu'man. 38 Itʉkɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyena' iye'tʉto' pe. Wakʉ i'tuto' yai, eremuru'sa', itʉntʉnmasa', mɨrɨpan anʉ'sa' e'tʉrʉ'kwa, tʉrʉ mɨrɨ ɨye'mata pona. Apʉne pʉra i'tuto' auya yai, yai ɨyenakan i'tu mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 39 Sises uya panton ekama'pʉ to' pɨ', “Tenku'nan uya pe' tenku'nan kanan arɨ? Asa'rɨ rɨ marɨ pe' akasa' ya' to' uta'mo'ka pen? 40 Tʉusenupasen esi pʉra iyesi mɨrɨ tʉti'saai entai. E'tane tanporon kon ipan pe isenupasa' kon e'to' oton tʉti'saai kon kasa rɨ. 41 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' aiko rʉ'kwɨ rɨ paranka punu'pɨ ɨnenpai ɨwesi ɨtonpa enu yawon, eke rɨ paranka e'tane ɨyenu yau? 42 Nai kasa ɨtonpa pɨ', ‘Utonpa, apʉne amuru simo'kai' ɨyenu apai,’ ta auya, ɨyenu awon nɨ paranka ene auya pen nɨ e'tane? Ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san, wapiya ɨyenu apai paranka imo'kaka'kɨ, mɨrɨ a'tai wakʉ pe ene auya ɨtonpa enu apai amuru mo'ka pa,” ta'pʉ Sises uya. 43 To' enupa pɨ' rɨ Sises esi'pʉ, ta'pʉ iya, “Wakʉ yʉi epeta pʉra iyesi mɨrɨ ɨri pe, mɨrɨ pe pʉra ɨri yʉi epeta pʉra iyesi mɨrɨ wakʉ pe. 44 Ikaisa rɨ iteperu pɨkɨrɨ yʉi usi'tu mɨrɨ. Ka'pon amʉ' uya pi' pʉipɨtʉ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ tikʉ kenan e'kwa apai, mɨrɨ pe pʉra kʉre' ɨmɨ'nɨ ton ye' apai. 45 Wakʉ ka'pon uya wakʉ usentɨsa' tewan yawon enpa'ka mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ka'pon uya ɨri usentɨsa' tewan yawon enpa'ka mɨrɨ. Apʉne pʉra itewan yau te'sen epe'tɨsa' ke inta usaurokʉ mɨrɨ. 46 “Ɨ'rɨ pɨ', ‘Uyepuru, uyepuru,’ tukai' uyesa'pɨtʉ auya'nokon, ukayai'ne' kupʉi'ma pʉra rɨ? 47 Ɨnʉ' kasa iyesi tukai' enpoika uya kʉrɨ upiya' nʉye'ai'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ umaimu etayai'ne' mɨrɨpan kupʉ pɨ' na'ne'. 48 Ka'pon uya ɨutɨ amɨ kasa iyesi, i'na' akanin nʉ'pʉ mɨrɨpan uya iyapon nonkasa' tɨ' pona. I'mʉnpʉ uye'sa' a'tai, itapʉ'netʉ uya mɨrɨ ɨutɨ wɨnɨ'pʉ e'tane iwokouka iya poken pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra wakʉ pe amɨsa' pe iyesi pɨ'. 49 E'tane kʉrɨ umaimu eta pɨ' na'ne' mɨrɨpan kupʉ iya pʉra na'ne' esi ɨutɨ amɨnin ka'pon non po iyapon pʉra kasa. I'mʉnpʉ apʉ'netʉ uya mɨrɨ ɨutɨ wɨnɨ'pʉ, mɨrɨpan uta'mo'ka'pʉ, ipʉra rɨ tʉuma'tai',” ta'pʉ iya.

Ʉru' 7

1 Ka'pon amʉ' uya eta tane tanporo serɨ ta nonkasa' tʉuya a'tai, Sises epa'ka'pʉ Ka'paneyan pona. 2 Mɨrɨ yau, soisa amʉ' epuru poitorʉ esi'pʉ, ipan pe ini'nʉnkanʉ takuru'ke kuru, eri'ka'nɨ pɨ' rɨ. 3 Soisa amʉ' epuru uya Sises ekareei eta'pʉ, mɨrɨpan uya Esuwerʉ amʉ' epuru ton ennoko'pʉ ikɨ'mai' tʉpoitorʉ epi'tɨi' iye'to' pe. 4 Sises piya' tʉuye'sa' kon a'tai, tʉuta'kwarʉpɨ'se kuru, “Tʉpika'tɨsen ye' pe kuru pʉse rɨ ka'pon esi. Ipika'tɨkɨ kuru, 5 apʉne pʉra ina i'nʉnka iya, ina Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' konekasa' iya nɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 6 Mɨrɨpan kon a'kɨrɨ Sises utɨ'pʉ. Ɨnnɨ pʉra rɨ ɨutɨ piyapai iye'tane, soisa amʉ' epuru uya tʉtonpa ton ennoko'pʉ ipana'tɨse'na, “Uyepuru, katanpokʉmai, apʉne pʉra uiwʉ' ta' ɨuyepʉ pokena' pen nɨ urɨ. 7 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨpiya' kuru rɨ utɨ ta uya pʉn, e'tane amaimu itʉkɨ, mɨrɨ a'tai upoitorʉ usepi'tɨto' pe. 8 Apʉne pʉra urɨ rɨ kʉrɨ rɨ tepuru kenan, soisa amʉ' esa' uwo'noro te'san. Pʉse pɨ', ‘Enta,’ ta uya a'tai, itɨ; kʉrɨ pɨ', ‘Ɨsi'kɨ,’ ta a'tai, iyepʉ rɨ; upoitorʉ pɨ', ‘Se iku'kɨ,’ ta uya a'tai, ikupʉ iya,” ta'pʉ iya. 9 Sises uya serɨ etasa' a'tai, isewansiuka'pʉ ipɨ' era'tɨi'ma anpisin ka'pon amʉ' tʉpɨkɨrɨ te'san winɨkʉi' ta'pʉ, “Ta uya serɨ ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ eposa' uya pʉra rɨ man Esuwerʉ amʉ' koro'tau eke rɨ serɨ waraino apurɨto',” ta'pʉ iya. 10 Enno'sa' kon nin si, warawo' amʉ' enna'po'pʉ ɨutɨ ta' takuru'kenan usepi'tɨsa' tepose. 11 Inke pʉra rɨ mɨrɨ pata'pʉ pe, Sises utɨ'pʉ Nen itese' pata pona. Ipoitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ anpisin ton ka'pon amʉ' utɨ'pʉ iya'kɨrɨ. 12 Pata mʉra'ta eporo iya koro'tau, eke' u'na'tɨi' tʉutɨsan epa'ka eporo'pʉ iya. Tikin nan nɨ itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ mʉre warawo' uma'tasa' esi'pʉ. Anpisin ka'pon amʉ' utɨ esi'pʉ iya'kɨrɨ. 13 Sises uya ensa' a'tai, isentu'ma'pʉ ipɨ', mɨrɨpan uya, “Kakaramʉi,” ta'pʉ ipɨ'. 14 Mɨrɨpan utɨ'pʉ iten a'pɨ'se'na, mɨrɨpan anin nan e'takʉ'ka'pʉ. Mɨrɨpan pɨ', “Moineri'pɨ, e'mʉ'sa'ka'!” ta'pʉ iya. 15 Mɨrɨ a'tai eke' e'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ. Mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya isan ena'. 16 Mɨrɨpan kon enari'nʉmʉ'pʉ ipan pe, mɨrɨpan kon uya si Papa apurɨpɨtʉ'pʉ. “Eke pu'kena' uye'sa' man u'koro'ta'nokon! Papa uye'sa' man tʉmunkɨ ton pika'tɨse'na!” ta'pʉ to' uya. 17 Sises ekareei ekama'pʉ ka'pon amʉ' uya mɨ awɨrɨ rɨ Isutiya poro, mɨrɨ awonsi'kɨ iwoino' nan pata awɨrɨ'ne. 18 Isaan poitorʉ ton uya si tanporo serɨ ton ekama'pʉ mɨrɨ ipɨ'. Isaan uya asa'ron kon tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ, 19 mɨrɨpan kon ennoko'pʉ iya Itepuru piya' ekama'pose'na, “Ɨmɨrɨ rɨ pe' kʉrɨ rɨ tʉuye'ton ta'pʉ rʉ'pʉ ipɨ', tʉron nɨ rɨ katɨ uyepʉ enupɨkɨrɨ ina e'to' nai?” tukai'. 20 Sises piya' tʉuye'sa' kon a'tai, “Isaan Pa'tes uya ina enno'sa' ɨpiya' ɨyekama'pose'na, ‘Ɨmɨrɨ rɨ pe' kʉrɨ rɨ tʉuye'ton ta'pʉ rʉ'pʉ ipɨ', tʉron nɨ rɨ katɨ uyepʉ enupɨkɨrɨ ina e'to' nai?’” ta'pʉ to' uya. 21 Mɨrɨ koro'tau, Sises uya ka'pon amʉ' epi'tɨpɨtʉ'pʉ, paran pokon kon, mɨrɨ awonsi'kɨ amariwakʉ'pa' nan nɨ. Tu'kan kon nɨ tenku'na' nan kupʉ'pʉ iya ennin pe. 22 Mɨrɨ kasa main anin nʉ'san eikʉ'pʉ iya, “Enna'potɨ' Isaan pɨ' ekamatantɨ' ɨnene'pʉ kon, ɨneta'pʉ kon: tenku'na' nan enasa' ennin nan pe; ise'mesa' kon enasa' tʉusasan pe; wereei'pa' nan usepi'tɨsa'; etanin nan pen enasa' etanin nan pe; eke' e'mʉ'sa'kasa'; wakʉ itekare usekamasa' man entu'manin nan pana ya'. 23 Pori' pe ka'pon esi mɨrɨ tʉuta'mo'kasen pen unkupʉnʉ uriya',” ta'pʉ iya. 24 Isaan maimu anin nʉ'san enna'po'pʉ pata'pʉ yau, Sises e'sara'tɨ'pʉ anpisin auro'ka pɨ' Isaan pɨ', “Ɨ'rɨ ense'na ɨutɨ'pʉ kon rɨmono' ta'? Wana' rɨ ari'ma a'setun uya ense'na? 25 Mɨrɨ pe pʉra iyesi yau, ɨ'rɨ ken ense'na ɨutɨ'pʉ kon? Wakʉ pe katɨ ka'pon epontɨpɨ'sa' ense'na? Kane. Kamoro epe'kena' ton pon yau te'san esi use'wanpan pɨ' te'sen pata esanon iwʉ' tawon kon. 26 E'tane ɨ'rɨ kuru ken ense'na ɨutɨ'pʉ kon? Pu'kena' katɨ? Ewai' apana'tɨ uya 'nokon, pu'kena' entaino rɨ. 27 Pʉse rɨ sa'ne si kʉrɨ rɨ ko iye'menukasa' itekare usauro'sa' rʉ'pʉ ipɨ', “‘Umaimu ekamanin ennoko uya mɨrɨ arawɨrɨ, ɨye'ma konekanin pe awapiya,’ ta'pʉ rʉ'pʉ ipɨ'. 28 Apana'tɨ uya 'nokon, kamo uri'sami'si amʉ' nentunʉkʉ'san koro'tau, ɨnʉ' rɨ iyentusa' rʉ'pʉ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ eke Isaan entaino, mɨrɨ e'tane kʉrɨ aiko pe te'sen Papa e'to' esa' wannɨ pe yawon esi eke pe Isaan entai,” ta'pʉ Sises uya. 29 Tanporon kon ka'pon amʉ' pʉrata amʉranʉ'nin nan nɨ uya Sises maimu etasa' tʉuya'nokon a'tai, i'tu'pʉ Papa eseru esi i'napairon pe, apʉne pʉra Isaan nʉpa'taisima'san pe tesi kon pɨ'. 30 E'tane si, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan uya Papa nʉkupʉ'pʉ tiwano' kon pe ewaruma'tɨ'pʉ, apʉne pʉra to' esi'pʉ Isaan uya tʉpa'taisima kon i'se pʉra. 31 “Ɨnʉ' yan kasa ken ka'pon amʉ' serɨ a'taino kon ekama uya? Ɨnʉ' yan kasa to' esi? 32 Mʉre amʉ' ereutapɨ'sa' kʉrʉpo'po pata'se' yau na'ne' tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'san tʉtonpa kon amʉ' pɨ' kasa: “‘Sarakuwa turunpa'pʉ ina uya ɨiwano' kon pe e'tane, aumanʉnsa' kon pʉra iyesi; eke' eremu pɨ' ina userenka'pʉ e'tane, aukaransa' kon pʉra iyesi,’ tawon nan kasa rɨ. 33 Apʉne pʉra Isaan Pa'tes uyee'pʉ pʉreti ɨku iya pʉra mɨrɨ pe pʉra waain ensi iya pʉra, mɨrɨpan pɨ', ‘Makoi esi iyau,’ ta'pʉ auya'nokon. 34 Ka'pon, Papa winon, uyee'pʉ tenta'nasen mɨrɨ awonsi'kɨ ensinin, mɨrɨpan pɨ', ‘Pʉse eke pe tenta'nasen mɨrɨ awonsi'kɨ te'taripasen, pʉrata amʉranʉ'nin nan, tʉmakooikena' nan nɨrɨ tonpa pe iyesi,’ ta'pʉ auya'nokon. 35 E'tane Papa pu'ketʉ usi'tu mɨrɨ i'napai rɨ, tanporo imunkɨ amʉ' winɨ,” ta'pʉ Sises uya. 36 Pari'si amʉ' tonpa uya Sises kɨ'ma'pʉ tʉpiya' entai'kwase'na. Mɨrɨpan utɨ'pʉ itiwʉ' ta' tʉteire' po iyena'pʉ tepʉrʉ piyau. 37 Mɨrɨ pata yau rɨ, tʉuko'mansen uri'san, ɨri pe iteseru iko'mansa', uya Sises enta'na Pari'si iwʉ' tau etasa' a'tai, po'toro arapasta po'piyun yen nee'pʉ. 38 Mɨrɨpan e'soto'ka'pʉ Sises a'poi winɨ akaramʉi'ma. Mɨrɨpan e'torupa'tɨ'pʉ, Sises pʉta amanka'pʉ iya tenu paru ke, mɨrɨ awonsi'kɨ a'munaka'pʉ iya tʉnse' ke, i'ta a'su'ka'pʉ iya, mɨrɨpan pona po'piyun ma'pʉ iya. 39 Mɨrɨ ensa' tʉuya a'tai, Pari'si ikɨ'manin nʉ'pʉ uya ti'nau, “Pu'kena' pe pʉse rɨ ka'pon esi yau, ta'pɨ'nin uri'san eseru i'tui'no! Ɨri pe iyesi tukai',” ta'pʉ. 40 Sises uya eikʉ'pʉ, “Saiman, ayauro'kato' uya ike moro man,” ta'pʉ iya. “Ekamakɨ, Ti'sa,” ta'pʉ iya nin si mɨrɨ ipɨ'. 41 “Asa'ron kon ka'pon amʉ' uya pʉrata tʉnin ye' ko'manʉ'pɨtʉ esi'pʉ te'mai' pʉra. Tikin nan uya 500 kaisa rɨ pʉrata pun ko'manʉ'pɨtʉ esi'pʉ, isakon uya 50 kaisa rɨ kanan pʉrata pun. 42 To' uya inna'poto' ike pʉra rɨ iyesi'pʉ. Asa'rɨ rɨ marɨ to' pɨ', ‘Tɨwɨ si nesii,’ ta'pʉ iya. Nai kʉrɨ uya kuru i'nʉnka ipan pe?” ta'pʉ iya nin si mɨrɨ Saiman pɨ'. 43 Mɨrɨpan eikʉ'pʉ Saiman uya, “Eke kuru ipʉrataai ko'manʉ'nin nʉ'pʉ na'kɨ,” ta'pʉ iya. “Ipoken kuru i'tusa' auya mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 44 Mɨrɨ a'tai, iyera'tɨ'pʉ uri'san winɨkʉi', tai'ma Saiman pɨ', “Pʉse uri'san menyan? Ɨiwʉ' ta' uyepʉi, e'tane u'tuna'kwaai'tɨ auya pʉn u'ta kumi'to' uya ike ke. Mɨrɨ e'tane tenu paru ke u'ta amankasa' iya, tʉnse' ke a'munakasa' iya nɨrɨ. 45 Uya'su'kasa' auya pʉra iyesi, uyetupa pe, e'tane pʉse rɨ uri'san uya ewomʉ'pʉ si'kɨrɨ rɨ, u'ta a'su'ka nonkasa' pʉra rɨ iyesi. 46 U'pai karapaimasa' auya pʉra rɨ iyesi uyeseru kon yau, e'tane u'ta pona po'piyun masa' iya. 47 Mɨrɨ pɨ' ta uya ɨpɨ', eke rɨ imakooi pɨ' usentu'masa' wenai, eke pe isi'nʉnkato' esi. E'tane si, kʉrɨ mararon imakooi pɨ' usentu'masa' na'ne' uya nin si, mara rɨ i'nʉnkan,” ta'pʉ iya. 48 Mɨrɨ a'tai nin si, ta'pʉ iya mɨrɨ uri'san pɨ', “Amakooi ton pɨ' usentu'masa' man,” ta'pʉ iya ipɨ'. 49 Tʉron kon inkɨ'ma'san uya nin si ti'nau'nokon, “Ɨnʉ' si pʉse makoi pɨ' tʉusentu'masen?” ta'pʉ. 50 “Apʉne pʉra uyapurɨsa' auya pɨ', Papa uya ɨpika'tɨsa' man auma'tato' apai. Enta si tʉusewankamai' pʉra,” ta'pʉ Sises uya uri'san pɨ'.

Ʉru' 8

1 Tʉron nɨ a'tai, Sises utɨpɨtʉ'pʉ tʉron nɨ eke iwa ton pata kaisa rɨ'ne wakʉ Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei ekama pɨ' iyesi'pʉ. 12 kaisaron kon ipoitorʉ ton esi'pʉ iya'kɨrɨ. 2 To' tonpa pe kanan upinin nɨ pɨ' uri'sami'si amʉ' makoi a'kwarʉ yen ton nʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ e'ne' ton nʉ'san Sises nepi'tɨ'san esi'pʉ: Meri, Matara pon, 7 kaisaron kon makoi a'kwarʉ epa'kasa' iyapai rʉ'pʉ; 3 mɨrɨ awonsi'kɨ Isowana, Kusa no'pʉ (Kusa esi'pʉ Era' esen o'non pe), mɨrɨ tʉpo Susana; mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ tʉron kon esi'pʉ. Pʉsamoro uri'sami'si amʉ' esi'pʉ mɨrɨ Sises pokon pika'tɨ pɨ' to' e'to' i'se ke rɨ tiwano' kon pe te'sen apai. 4 Tu'ke kuru rɨ anpisin pe rɨ ka'pon amʉ' amʉra koro'tau mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' uyee'pʉ Sises piya' ɨse'ma'pʉ pe'ne rɨ eke iwa ton pata ton apai'ne, serɨ panton ekama'pʉ iya: 5 “Umɨ pɨ' te'sen utɨ'pʉ kiyari ye' pɨnse'na tʉpa'karakai'. Ipa'karaka iya koro'tau, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ asanta ta'. Mɨrɨpan ka'pon amʉ' usarɨ uya iwasa'kapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan ɨku'pʉ toron amʉ' uya. 6 Tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ tɨ' pona. Iya'ta koro'tau, iyaipʉtapɨtʉ'pʉ, apʉne pʉra tuna eporo iya pʉra iyesi wenai. 7 Tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ tikʉkenan nʉ'ta', mɨrɨpan a'ta'pʉ ipokon pe, mɨrɨpan uya ɨwɨtanʉkʉ'pʉ. 8 Mɨrɨ e'tane rɨ, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ wakʉ non ya'. Mɨrɨpan a'ta'pʉ, iyepeta'pʉ. Iyepeta'pʉ eke pe rɨ, 100 kaisa rɨ ite'kwa e'to' airɨ inpɨmɨ'pʉ entai rɨ,” ta'pʉ iya. Serɨ ta'pʉ iya a'tai, ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Kʉrɨ tʉpana ke na'ne' etato' ike, tɨwɨ netai!” ta'pʉ iya. 9 Ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ panton esi tukai'. 10 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨnʉ' ni'tunʉ pen nɨ ama'aino Papa e'to' esa' wannɨ pe i'tu kon pa ɨyena'nokon itʉsa', e'tane tʉron kon pana ya' panton yai usaurokʉ, ‘Enei'ma rɨ to' uya ene pʉra iye'to' pe; etai'ma rɨ to' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iye'to' pe.’ 11 “Se nin si ta iya e'kwa pe, panton esi mɨrɨ, ite' pe na'ne' mɨrɨ, Papa Maimu. 12 Kamoro asanta tau na'ne' nan esi Papa Maimu etanin nan. Mɨrɨpan nin si, makoi uyepʉ to' ewan yawon main mo'kai', to' uya apurɨ namai', mɨrɨpan kon epika'tɨ namai'. 13 Kamo tɨ' pon kon kamoro main anʉnnin nan pori' pe eta tʉuya'nokon a'tai, e'tane to' mi' pʉra rɨ to' esi. Aka'ne' pe rɨ to' uya apurɨ, e'tane ekamʉn uya teposa' kon a'tai, to' uya inonka. 14 Ite' tikʉkenan nʉ'ta' ita'po'sa' na'ne' mɨrɨ kamoro etanin nan, e'tane to' uko'mamʉ koro'tau, non eseru uya to' anpokʉma tʉuko'mamʉ kon yau tu'kan pɨ' rɨ to' usenuminka, imaminke' pe te'to' kon pɨ' rɨ, wakʉ pe tʉuko'manto' kon pɨ' rɨ. Mɨrɨpan kon akʉ'pʉ pʉra iyesi. 15 E'tane si wakʉ non po na'ne' ite' kamoro wakʉ pe te'san, wakʉ itewan ton. Main etanin nan, anʉnnin nan, mɨrɨpan ko'manʉkʉ to' uya epeta. 16 “Ɨnʉ' uya rɨ raan'pu po'tɨ pʉra iyesi onanto' pe tʉuya wai ya' mɨrɨ pe pʉra te'nʉnto' apon o'koi' rɨ itʉrʉ iya. E'tane ru'ku, itapon pona itʉrʉ iya kamo tewonsan uya iweyu ento' pe. 17 “Mɨrɨ a'tai nin si tɨ, tanporon nɨ usene; ama'ai na'ne' serɨ pe usenpoikato' oton kɨpo'pona. 18 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ pe tʉusenuminkai' e'tɨ' etato' auya'nokon pɨ'. Ɨnʉ' rɨ itesa' pe te'sen repa mɨrɨ miyarɨ rɨ; ɨnʉ' rɨ ɨ'rɨ esa' pen nɨ enapai imo'ka mɨrɨ itesa' pe tesi tukai' rɨ iye'ku'to',” ta'pʉ Sises uya. 19 Mɨrɨ a'tai Sises san mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon non uyee'pʉ ense'na, e'tane a'ko pe ipiya' to' utɨ poken pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra anpisin esi wenai. 20 Ka'pon uya ipana'tɨ'pʉ, “Asan mɨrɨ awonsi'kɨ ayakon non e'soto'pɨ'sa' man pʉroroi po, ɨyenpai to' esi,” ta'pʉ iya. 21 Eikʉ'pʉ iya, “Usan mɨrɨ awonsi'kɨ uyakon non kamoro Papa Maimu eta pɨ' te'san, mɨrɨ awonsi'kɨ ikupʉ pɨ' te'san,” ta'pʉ iya. 22 Tʉron nɨ a'tai, Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ', “Parau ku'pɨri ratoi pona e'kwɨrɨ'nɨpai'nokon,” ta'pʉ. Mɨrɨpan kon ekanwa'tɨsa' utɨ'pʉ. 23 To' e'kwɨrɨtʉ koro'tau, Sises e'nʉmʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, ɨsɨ pe a'setun uyepʉ parau ku'pɨri ka' uya, to' kanwa rawoirawoima'pʉ to' kuruuka poken. 24 Ipoitorʉ ton uya enpaka'pʉ, “Uyepuru, uyepuru! Aputan pe man!” tai'ma. Mɨrɨpan upakasa' uya e'se'ne' pe a'setun pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ sipa'sipa pɨ', “E'tʉ'nɨkɨ!” ta'pʉ. Mɨrɨpan ton si e'tʉ'nɨ'pʉ, imaimu awɨrɨ. 25 “Nai apurɨto' auya'nokon ike?” ta'pʉ iya tʉpoitorʉ ton pɨ'. Tetʉipɨtʉ kon pe rɨ, tʉusewansiuka kon pe rɨ to' usekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' si pʉse? A'setun mɨrɨ awonsi'kɨ tuna esereme'nin, mɨrɨpan ton esi imaimu awɨrɨ!” ta'pʉ to' uya. 26 Mɨrɨpan kon si utɨ'pʉ Kerasa nono pona serɨ si parau ku'pɨri Kiyarari ratoi pona. 27 Sises ekanwaka koro'tau, ka'pon, makoi a'kwarʉ yen uya eporo'pʉ pata winɨpai. Inke pʉse rɨ uko'mamʉ'pʉ tʉpon ke pʉra, ɨutɨ tau pʉra rɨ, e'tane uruwai' yau'ne rɨken. 28 Sises ensa' tʉuya a'tai, ipirorʉmʉ'pʉ eke pe, mɨrɨpan useremuruku'pʉ Sises rau. Mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ eke pe, “Ɨ'rɨ pe ukupʉ i'se ɨwesi, Sises, Papa Mumu? Apʉne, ukota'makapʉi!” ta'pʉ iya. 29 Serɨ ta'pʉ iya, apʉne pʉra Sises uya epa'kakɨ iyapai taka'sa' pɨ' tʉpɨ'. Sises uya eporo rawɨrɨ, inke rɨ sa'ne makoi a'kwarʉ uya a'sisa' ko'manʉ'sa' esi'pʉ. To' uya rɨ temiyatʉ, ti'ta rɨ auronpɨ'sa' e'tane i'sen ke, tʉpa'simanin ke rɨ te'tane, i'kɨrɨpɨtʉ'pʉ iya rɨ, mɨrɨpan apɨtʉ'pʉ makoi a'kwarʉ ton uya tʉ'kena'pɨ ya'. 30 Sises uya si ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' ɨyese'?” ta'pʉ iya. “Anpisin,” ta'pʉ iya ipɨ', apʉne pʉra anpisin yen pe rɨ tesi pɨ'. 31 Mɨrɨpan a'tai, ipan pe rɨ Sises pawana'tɨ'pʉ to' uya, “Ina kʉsennokoi ta'mu kenan pen nɨ ya'!” ta'pʉ to' uya. 32 Tu'kan kon peiruku amʉ' esi'pʉ enta'nan pɨ' i'kʉrʉ po a'ko pe rɨ. Makoi a'kwarʉ ton uya Sises pawana'tɨ'pʉ tenno'to' kon pe iya peiruku amʉ' ya'. “Ewai',” ta'pʉ iya to' pɨ'. 33 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ si peiruku amʉ' ya' ɨsentɨi'. Mɨrɨpan kon si e'tʉrʉ'kwa'pʉ parau ku'pɨri ka', mɨrɨpan kon aputa'pʉ. 34 To' esanon uya serɨ ensa' a'tai, to' utɨ'pʉ pata pona ekare'tɨse'na siya rɨ pata kaisarɨ rɨ. 35 Ka'pon amʉ' uyee'pʉ iye'ku'sa' rʉ'pʉ ense'na. To' uye'sa' a'tai Sises piya', to' uya kʉrɨ rɨ ka'pon eporo'pʉ, makoi a'kwarʉ enpʉ'pʉ. Sises piyau iyereutasa' esi'pʉ iyepontɨsa', wakʉ pe nin si iya'kwarʉ, mɨrɨpan pɨ' to' enari'nʉmʉ'pʉ. 36 Kamoro ennin nʉ'san uya ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ', “Makoi a'kwarʉ yen pe te'sen epi'tɨ'pʉ Sises uya,” tukai'. 37 Mɨrɨ a'tai, tanporo Kerasa nono pon kon uya Sises ennoko'pʉ tʉpiyapai'nokon, apʉne pʉra enari'ke' pe tenasa' kon pɨ'. Mɨrɨpan ekanwa'tɨsa' utɨ'pʉ. 38 Itɨ koro'tau, kʉrɨ rɨ ka'pon uya Sises pawana'tɨ'pʉ iya'kɨrɨ tʉutɨto' pe, e'tane Sises uya ta'pʉ, 39 “Ɨtunta' apata'se' ya' Papa nʉkupʉ'pʉ ɨpɨ' ekamata ɨtonpa ton pana ya',” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan si utɨ'pʉ mɨrɨ, Sises nʉkupʉ'pʉ tʉpɨ' ekamase'na mɨ awɨrɨ rɨ. 40 Sises enna'posa' a'tai, anpisin ka'pon amʉ' epori'ma'pʉ ipɨ'. Iyenna'po enupɨkɨrɨ te'sa' kon pɨ'. 41 Mɨrɨ a'tai si, ka'pon Isairas itese', Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru pe te'sen uyee'pʉ Sises piya'. Mɨrɨpan useremuruku'pʉ Sises pʉta piyau inama tʉuya ekamanin pe, ipawana'tɨ'pʉ iya tiwʉ' ta' iye'to' pe, 42 apʉne pʉra tikin nan nʉ'kwɨ tensi 12 kaisaron iwʉipiyaai erikʉ pɨ'. Sises utɨ koro'tau Isairas iwʉ' winɨkʉi', anpisin ka'pon amʉ' uya iwontɨ'pʉ, i'ta pata'se' pʉra rɨ. 43 Mɨrɨpan kon koro'tau, uri'san esi'pʉ mʉn pɨ' tʉutɨsen, iko'mansa' 12 kaisa rɨ wʉipiya mɨrɨ pɨ', e'tane ɨnʉ' uya epi'tɨ pʉra rɨ iyesi'pʉ. 44 Mɨrɨpan uyee'pʉ Sises a'poi winɨ ipon e'pi pɨ' a'pɨ'se'na. Mɨrɨ a'tai rɨ, imʉnʉ utɨ ereuta'pʉ. 45 “Ɨnʉ' uya'pɨtʉi?” ta'pʉ Sises uya. Ka'pon amʉ' e'wapu'tɨ pɨ', Pi'ta uya ta'pʉ, “Uyepuru, anpisin nɨ ne' ka'pon amʉ' aya'pɨ'pɨtʉ pɨ' ko,” ta'pʉ iya. 46 E'tane Sises uya ta'pʉ, “Ka'pon uya kuru sa'ne uya'pɨ'sa' i'tu uya, meruntɨ epa'kasa' pɨ' upiyapai,” ta'pʉ. 47 Kʉrɨ rɨ si uri'san uya ti'tusa' iya i'tusa' a'tai, iyee'pʉ ɨsi'nʉkʉi'ma rɨ, mɨrɨpan tetʉipɨtʉ pe rɨ iseremuruku'pʉ Sises pʉta piyau. Tu'kan kon koro'tau, isekama'pʉ, mɨrɨ wenai, “Aya'pɨ'sa' uya tukai', mɨrɨpan usepi'tɨsa',” ta'pʉ iya. 48 Mɨrɨpan pɨ' Sises uya ta'pʉ, “Ma'non, Papa apurɨ auya uya rɨ ɨyepi'tɨsa' man. Enta tʉusewankamai' pʉra,” ta'pʉ iya. 49 Sises usaurokʉ koro'tau, ka'pon uyee'pʉ, Isairas iwʉ' tapai, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨyensi eri'ka'sa' man. Tɨwɨ nesii ti'sa kʉsanpokʉmai,” ta'pʉ iya. 50 Serɨ eta tʉuya a'tai, Sises uya ta'pʉ Isairas pɨ', “Kɨsewankamai. Uyapurɨkɨ rɨken, mɨrɨ a'tai Papa uya ito'panʉkʉ rɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 51 Isairas iwʉ' ta' tʉuye'sa' a'tai, ɨnʉ' rɨ ewomʉ i'se pʉra iyesi'pʉ ta'kɨrɨ, Pi'ta, Isens, mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan nɨken mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ rɨ si mʉre sanon. 52 Mɨrɨ koro'tau, tanporo ka'pon amʉ' ukaramʉ esi'pʉ tʉuta'kwarʉkai' iwenai. “E'pana e'tɨ'. Iyeri'sa' pen mɨrɨ, e'tane iye'nʉmʉ rɨ nin,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 53 To' uta'kɨrɨ'pʉ ipɨ', iyeri'sa' tukai' i'tu tʉuya'nokon pɨ'. 54 Mɨrɨpan iwʉ' ta' iyewomʉ'pʉ, itemiyatʉ pɨ' nin si ta'sii', “Uri'san mʉre, e'mʉ'sa'ka'!” ta'pʉ iya mɨrɨ. 55 Ita'kwarʉ si uyee'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ mɨrɨ a'tai rɨ. Mɨrɨpan Sises uya to' pɨ' ta'pʉ, “Ewe'tɨ',” ta'pʉ iya. 56 Mɨrɨpan pɨ' isanon usewansiuka'pʉ, e'tane si tɨ, “Kʉsekamatʉu ɨnʉ' pana ya' rɨ,” ta'pʉ iya to' pɨ'.

Ʉru' 9

1 Sises uya 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton amʉranʉ'sa' a'tai, to' repa'pʉ iya to' meruntɨrʉ ke, to' pana'pano ke tanporo ɨri a'kwarʉ a'tu'manin pe to' e'to' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ paran epi'tɨnin pe to' e'to' pe. 2 To' ennoko'pʉ iya, Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei ekamai', e'ne' ton nɨ nɨrɨ epi'tɨi'. 3 “Ɨ'rɨ rɨ kʉsatʉu,” ta'pʉ iya to' pɨ'. “Teke'sen, paiki, wenamʉ', pʉrata, asa'rɨ ɨpon kon kʉsatʉu. 4 Ɨyereutanʉ'nin kon nʉ'pʉ piyau me'tʉi', tʉron nɨ pata nɨmɨ auya'nokon pona rɨ, 5 ka'pon amʉ' uya ɨyereutanʉkʉ kon pʉra iyesi yau, a'ta kon mʉtɨutɨpɨ'tʉi' to' pata nɨmɨ auya'nokon a'tai, Papa uya to' kota'mato' oton ekamanin pe,” ta'pʉ iya. 6 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ eke iwa ton pata kaisa rɨ'ne, wakʉ itekare ekama pɨ', e'ne' ton nɨ nɨrɨ epi'tɨ pɨ'. 7 Kopʉna Era' uya etasa' a'tai tanporo te'ku'sen, i'pai utaka'ma'pʉ, apʉne pʉra tʉron kon uya Sises esi Isaan e'mʉ'sa'kasa' pe terikʉ'pʉ apai ta pɨ', 8 tʉron kon uya kanan pu'kena' Iraisa usenpoikasa' ta wenai, tʉron kon uya rɨ marɨ penaro' kon eke ton pu'kena' amʉ' tonpa e'mʉ'sa'kasa' ta pɨ'. 9 E'tane si Era' uya ta'pʉ, “Isaan ne si'pairʉkatai ko. Ɨnʉ' nɨrɨ ken si ekareei eta uya serɨ?” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan esi'pʉ Sises ɨnenpai. 10 Sises nennoko'san enna'posa' a'tai, tʉnkupʉ'pʉ kon ekama'pʉ to' uya Sises pɨ'. Mɨrɨ a'tai, Sises uya to' arɨ'pʉ anpisin a'kɨrɨ pʉra Pe'saita pata pona. 11 Tu'kan kon uya eta'pʉ, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Sises pɨkɨrɨ. To' ereutanʉkʉ'pʉ iya, mɨrɨpan kon auro'ka'pʉ iya, Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei pɨ'. Ɨsepi'tɨpaino kon, e'ne' ton epi'tɨ'pʉ iya. 12 Pata uko'mansa' a'tai, 12 kaisaron kon ipoitorʉ ton uyee'pʉ ipiya', “To' enno'kɨ eke iwa ton pata pona'ne mɨrɨ awonsi'kɨ umɨ awɨrɨ'ne ti'kiyari kon epoto' pe to' uya, pata tʉto' tʉuya'nokon nɨ epoto' pe to' uya. Ɨnnon pata yau e'nɨ pɨ',” ta'pʉ to' uya. 13 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “To' ewe'tɨ',” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ to' uya, “5 kaisa rɨ rʉ'kwɨ itekiino pʉreti esi, mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon nʉ'kwɨ moro' amʉ'. Kiyari rɨ nin ennase utɨn nɨsa' a'tai, to' ewe'to'pan,” ta'pʉ to' uya. 14 (5,000 kaisa rɨ iwa rɨ ka'pon amʉ' esi'pʉ mɨrɨ yau.) E'tane rɨ tʉpoitorʉ ton pɨ' ta'pʉ iya, “To' ereutanʉ'pɨ'tɨ' tamu'kuru' ke'ne 50 kaisa rɨ'ne,” ta'pʉ iya. 15 Mɨrɨpan kuu'pʉ ipoitorʉ ton uya, tanporon kon ereutapɨtʉ'pʉ. 16 5 kaisaron itekiino pʉreti anʉmʉ'pʉ iya, asa'ron kon moro' amʉ' rʉ'kwɨ nɨrɨ mɨrɨ esa' pe esii'ma, tenu tʉrʉ'pʉ iya ka'takʉi'. Tenki ta pe rɨ Papa pɨ' i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ iya si. Mɨrɨpan uya itʉrʉ'pʉ tʉpoitorʉ ton ena' to' uya ekanto' pe. 17 To' enta'na'pʉ ta'weta kon pona rɨ. Mɨrɨpan tonpa'pʉ amʉranʉkʉ'pʉ ipoitorʉ ton uya, 12 kaisa rɨ pa'siki'ti. 18 Tʉron nɨ a'tai, Sises ɨpʉrema koro'tau, tʉpoitorʉ ton pokon pe rɨken, to' ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' pe rɨ esi tukai' anpisin ka'pon amʉ' nʉsauro'an?” ta'pʉ iya to' pɨ'. 19 To' uya entakanoma'pʉ, “Tʉron kon uya Isaan Pa'tes ta; tʉron kon uya kanan pu'kena' Iraisa ta; tʉron kon uya rɨ marɨ penaro' kon eke ton pu'kena' amʉ' tonpa e'mʉ'sa'kasa' ta ɨpɨ',” ta'pʉ to' uya. 20 “E'tane si ɨmɨrɨ'nokon, ɨnʉ' pe ken si esi tukai' mʉkayatʉu?” ta'pʉ iya. Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ Kʉrai, Papa iwano',” ta'pʉ iya. 21 Sises uya ipan pe to' panama'pʉ ɨnʉ' pɨ' rɨ to' uya serɨ ekama namai'. 22 Mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Ka'pon, Papa winon uya e'ne' moronkato' oton eke pe rɨ, mɨrɨpan ewaruma'tɨto' oton Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton uya, mɨrɨ awonsi'kɨ main pɨ' enupanin nan uya, mɨrɨpan wɨto' oton mɨrɨ awonsi'kɨ iye'mʉ'sa'kato' oton itosorʉwano wʉi a'tai uko'man nɨto' ya',” ta'pʉ iya. 23 Mɨrɨpan uya ta'pʉ tanporo to' pɨ', “Ɨnʉ' rɨ uyepʉ pe iyesi yau uye'ma'pʉ pe, tʉpɨ' rɨ tʉupu'tɨka'se tʉkurusukuui tanʉnse wʉi kaisa rɨ nʉyepʉi upɨkɨrɨ. 24 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉuko'manto' ɨnnonkapai pʉra na'ne' uya tʉuko'manto' rɨ nonka mɨrɨ. E'tane ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉuko'manto' nonkanin upɨkɨrɨ uya innonka pen nɨ mɨrɨ. 25 Wakʉ pe pe' ka'pon esi tanporo non pon eponin tʉmɨrɨ rɨ nonkai'ma, mɨrɨ pe pʉra eno'mai'ma te'sen? 26 Ɨnʉ' rɨ ɨpiyɨtʉ yau upɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ umaimu ton pɨ', Ka'pon, Papa winon nɨ nɨrɨ ɨpiyɨtʉ mɨrɨ ipɨ' tʉmeruntɨrʉ yau tʉuyepʉ a'tai mɨrɨ awonsi'kɨ ikʉipʉnʉ meruntɨrʉ yau, mɨrɨ awonsi'kɨ inserʉ amʉ' meruntɨrʉ yau. 27 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, serɨ yau iye'soto'pɨ'sa' na'ne' nan tonpa ton eri'to' oton pen Papa e'to' esa' wannɨ pe ene tʉuya'nokon rawɨrɨ,” ta'pʉ iya. 28 8 pe wʉi pata'pʉ pe iwa rɨ serɨ ta iya tʉpo, Pi'ta, Isaan, mɨrɨ awonsi'kɨ Isens arɨ'pʉ iya ta'kɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ wʉ' pona to' enuku'pʉ ɨpʉremai'. 29 Iyɨpʉrema koro'tau, tʉron nɨ pe itemʉ' ena'pʉ, mɨrɨpan pon ena'pʉ aimu'ne sirɨn pe kamiri' e'wei'tɨ kasa. 30 Asa'ron kon ka'pon amʉ' usenpoika'pʉ a'kwa pe kuru, Mosi', mɨrɨ awonsi'kɨ Iraisa, 31 mɨrɨpan kon uya Sises auro'ka'pʉ. To' usaurokʉ'pʉ itɨto' pɨ', iye'ku'to' pe ta'pʉ rʉ'pʉ Papa uya uta'ku'tɨto' pe iyerikʉ winɨ Surusiran po. 32 Ipan pe e'moronʉ' pe Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton ena'pʉ e'tane, to' upakasa' a'tai, to' uya ene'pʉ ita'kwarii mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon ka'pon amʉ' e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ ipiyau. 33 Ka'pon amʉ' uya Sises nɨmɨ koro'tau, Pi'ta uya ta'pʉ ipɨ', “Wakʉ rɨ pan pe serɨ yau ina man, uyepuru. Tɨwɨ ina osorʉwau ɨiwʉ' kon amɨi; tikin nɨ ɨiwʉ' pe, tikin nɨ Mosi' iwʉ' pe, Iraisa iwʉ' pe nɨrɨ,” ta'pʉ iya. (Mɨrɨ ta tʉuya tukai' i'tu iya pʉra iyesi'pʉ.) 34 Isaurokʉ koro'tau, kapuru' usenpoika'pʉ, mɨrɨpan uya to' nɨpontɨ'pʉ, mɨrɨpan kon usi'nʉkʉ'pʉ kapuru' ya' ewomʉi'ma. 35 Main uyee'pʉ kapuru' apai, “Umu pʉse rɨ, Unanʉmʉ'pʉ. Imaimu etatɨ',” tawon. 36 Main useta tʉpo, to' uya Sises ene'pʉ tikin sarɨ. Ipoitorʉ ton uya serɨ enkurunpa'pʉ tʉpiyau'nokon, mɨrɨ a'tai ɨnʉ' pɨ' rɨ to' uya tʉnene'pʉ kon ekama'pʉ pen nɨ. 37 Mɨrɨ ema'sa' yau wʉ' poi to' u'tɨsa' a'tai, anpisin nɨ ka'pon amʉ' uya to' eporo'pʉ. 38 Warawo' to' koro'tawon ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Ti'sa!” ta'pʉ iya. “Ɨyekama'po uya umu ene pa, tikin nan nʉ'kwɨ. 39 Ɨri a'kwarʉ uya a'sipɨ'pɨtʉ, mɨrɨ uya ipirorʉnpapɨtʉ, iyai enno'pɨtʉ iya, mɨrɨpan mʉta a'koronta. Inonka iya pʉra iyesi, ima'tanʉkʉ iya rɨ. 40 Ɨpoitorʉ ton pɨ', ‘Enpa'katɨ',’ ta'pʉ uya e'tane, to' uya ikupʉ poken pʉra iyesi'pʉ,” ta'pʉ iya. 41 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨri sɨ! Ɨri ton nɨ, apurɨnin nan pen nɨ serɨ a'taino kon! Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona ɨpiyau'nokon uko'mamʉ? Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona aya'kɨrɨ'nokon esi? Ɨmu ine'kɨ se ya',” ta'pʉ iya. 42 Warawo' mʉre uyepʉ koro'tau rɨ, makoi a'kwarʉ uya eno'ma'pʉ non pona iyai ennoko pe. E'tane Sises uya e'se'ne' pe ɨri a'kwarʉ eseremekʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, Sises uya warawo' mʉre epi'tɨ'pʉ, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya ikʉipʉnʉ ena'. 43 Mɨrɨpan kon usewansiuka'pʉ Papa meruntɨrʉ ke Sises e'tʉrawasoma pɨ'. Tʉusewansiuka'pʉ kon si'kɨrɨ rɨ ka'pon amʉ' esi koro'tau Sises nʉkupʉ'pʉ pɨ', ta'pʉ iya tʉpoitorʉ ton pɨ', 44 “Wakʉ pe etatɨ' kanyauro'kayatʉi'ne', Ka'pon, Papa winon eparankato' oton ka'pon amʉ' ena',” ta'pʉ iya. 45 E'tane to' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ esi tukai'. To' piyapai iye'so'nansa' esi'pʉ to' uya a'si poken pʉra, mɨrɨpan kon enari'nʉmʉ'pʉ mɨrɨ pɨ' ɨnekama'popai pʉra. 46 E'sei'pɨ' nɨ pɨ' ipoitorʉ ton e'sara'tɨ'pʉ, ɨnʉ' kuru e'to' oton eke pe tukai'. 47 Sises uya nin si to' usenuminkato' i'tu tʉuya pɨ', mʉre rʉ'kwɨ nee'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan soto'ka'pʉ iya tʉpiyau. 48 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨnʉ' uya rɨ pʉse rɨ mʉre ereutanʉkʉ a'tai uyese' yau, uyereutanʉkʉ iya pe rɨ iyesi. Ɨnʉ' uya rɨ uyereutanʉkʉ a'tai, uyenno'nin nʉ'pʉ rɨ ereutanʉkʉ iya pe iyesi. Apʉne pʉra kʉrɨ rɨ aiko pe rʉ'kwɨ na'ne' ɨ'koro'tau'nokon, kʉrɨ rɨ kuru esi eke pe,” ta'pʉ iya. 49 “Uyepuru,” ta'pʉ Isaan uya, “ka'pon ene'pʉ ina uya ɨyese' yau ɨri a'kwarʉ ton enpa'kapɨ'nin. Mɨrɨpan ereutanʉkʉ i'se ina esi'pʉ, apʉne pʉra utonpa kon pe pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ. 50 “Kʉsereutanʉ'tʉu,” ta'pʉ Sises uya, “apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ ɨyewa'nomanin pen esi ɨwenaino' pe,” ta'pʉ iya. 51 Epʉn pona tʉutɨto' weyu e'seporo koro'tau, Sises e'kama'pʉ utɨn pɨ' Surusiran pona 52 tʉmaimu anin nan ennoko'pʉ iya tʉrawɨrɨ. Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ eke iwa Sameriya pon pata pona ite'ma ta' ekonekase'na, 53 e'tane mɨrɨ yawon kon uya ereutanʉkʉ'pʉ pen, apʉne pʉra Surusiran pona itɨ pɨ'. 54 Serɨ ensa' ipoitorʉ ton, Isens mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan uya a'tai, to' uya ekama'po'pʉ, “Uyepuru, apo' pe' nu'tɨ uya'nokon i'se me'an Epʉn poi to' ma'tanʉ'nin pe?” ta'pʉ to' uya. 55 E'tane, Sises era'tɨ'pʉ to' esereme'se'na, 56 mɨrɨpan kon utɨ'pʉ tʉron nɨ eke iwa pata ya'. 57 Utɨn pɨ' rɨ to' esi koro'tau asanta tawɨrɨ, ka'pon uya ta'pʉ ipɨ', “Aya'kɨrɨ utɨ serɨ mʉtɨyai'ne' ya' rɨ,” ta'pʉ iya. 58 Sises uya eikʉ'pʉ, “Maikan amʉ' kamoro tenkena' nan, toron amʉ' nɨrɨ tʉponkena' nan, e'tane Ka'pon, Papa winon e'sapontɨto' yau pʉn nɨ,” ta'pʉ iya. 59 Tʉron nɨ pɨ' nin si ta'pʉ iya mɨrɨ, “Ɨisirɨ uya'kɨrɨ,” ta'pʉ iya. E'tane eikʉ'pʉ iya, “Uyepuru, apʉne wapiya ukʉipʉnʉ siu'na'tɨka'tai'ya,” ta'pʉ iya. 60 Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ iya, “Tɨwɨ kamoro Papa ese' pokon kon pen tekepu kon u'na'tɨi, e'tane enta Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei ekamai',” ta'pʉ iya. 61 Mɨrɨ rɨ e'tane, tʉron nɨ uya kanan, “Uyepuru, aya'kɨrɨ utɨ, e'tane wapiya kuru utonpa ton piya' utɨi'ya, ‘Ɨisirɨ utɨyai',’ ka'se'na,” ta'pʉ iya. 62 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ upɨkɨrɨ te'sara'tɨ tʉpo tenu tʉpɨ'nin te'ma'pʉ ta' esi mɨrɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe tʉrawasomanin ye' pe pʉra rɨ,” ta'pʉ iya.

Ʉru' 10

1 Serɨ pata'pʉ pe, Sises uya tʉron kon 72 kaisaron kon tʉnanʉmʉ'san ennoko'pʉ asa'rɨ'ne tʉrawɨrɨ to' utɨto' pe pata kaisa rɨ'ne tʉutɨto' ya'ne to' enupai' tʉpɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ to' enna'poto' pe. 2 To' ennoko tʉuya rawɨrɨ, ta'pʉ iya to' pɨ', “Eke pe kiyari akʉ'pʉka'sa' tanʉnsen man, e'tane tu'ke pʉra tʉrawaso amʉ' esi. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kiyari akʉ'pʉsa' anʉmʉ Epuru ekama'potɨ', tʉrawaso amʉ' enno'to' pe iya kiyari akʉ'pʉsa' anʉmʉ e'kwa na'. 3 Entantɨ'! Ɨyennoko uya 'nokon serɨ karimeru munkɨ kasa ɨsɨ ton ene amʉ' koro'tau. 4 Ɨ'rɨ rɨ kʉsatʉu; ɨpʉrataai kon yen nɨ, apaikii kon nɨ, asapatooi kon nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ asanta tawon kon pɨ', ‘Miyarɨ,’ ta'pʉ auya'nokon si'kɨrɨ rɨ kereutatʉu. 5 “Ɨutɨ ta' ɨyewomʉ kon rawɨrɨ, ‘Tɨwɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii serɨ ɨutɨ tau,’ mʉkatʉi'. 6 Tʉusewankamai' pʉra e'nɨ ku'nin ka'pon esi yau mɨrɨ yau, tɨwɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ipiyau. Mɨrɨ pe pʉra iyesi yau, tɨwɨ ɨpona'nokon nenna'poi. 7 Mɨrɨ si ɨutɨ tau me'tʉi', uta're'tɨn pɨ' to' uya ɨrepato' kon ike pɨ', apʉne pʉra tʉrawaso kʉrɨ rɨ tepe'pʉ warinpanin. Ɨutɨ kaisa rɨ ke'kwɨrɨ'pɨ'tʉu. 8 “Pata ya' ɨyewonsa' kon ereutanʉ'sa' a'tai, anta'napasa' kon pɨ' menta'natʉi'. 9 Mɨrɨ yawon kon e'ne' ton mepi'tɨtʉi', ‘Papa e'to' esa' wannɨ pe man a'ko pe ɨpiyau'nokon,’ mʉkatʉi' to' pɨ'. 10 E'tane pata ya' ɨyewonsa' kon ereutanʉ'sa' to' uya pʉra iyesi a'tai, asanta ta' mʉtɨtʉi', 11 ‘Non nɨ apata kon yawon uta'si'sa' ina pʉta pɨ' tɨutɨ ina uya apa'nʉkʉ kon pe. E'tane se kuru i'tutɨ': Papa e'to' esa' wannɨ pe man a'ko pe,’ mʉkatʉi' to' pɨ'. 12 Apana'tɨ uya 'nokon, Satan uya imoronka poken pa rɨ iye'to' oton mɨrɨ wʉi a'tai, mɨrɨ pata uya imoronka entai iye'tane,” ta'pʉ iya. 13 Sises uya ta'pʉ, “Ɨsɨ sɨ, Korasin pon kon! Ɨsɨ sɨ, Pe'saita pon kon! Apʉne pʉra eke Papa tʉrawasooi e'ku'sa' na'ne' apata'se' kon yau, e'ku'sa' yau, Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan pon kon koro'tau, pena rɨ to' era'tɨ'pʉ nesii'no tʉmakooi kon apai isa'ka'si ya' tepontɨi' to' ereutasa' nesii'no urumɨrʉ'pʉ yau. 14 E'tane Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan pon kon uya pa rɨ imoronkato' oton eseru aimenka weyu e'seposa' a'tai ɨmɨrɨ'nokon entai. 15 Ɨmɨrɨ'nokon, Ka'paneyan pon kon, autanʉnto' oton kon pe' ka'takʉi'? Kane, auta'mo'kato' oton kon mɨrɨ ta'mu kenan pen nɨ ya',” ta'pʉ iya. 16 (Tʉpoitorʉ ton pɨ' ta'pʉ iya,) “Kʉrɨ amaimu kon etayai'ne' uya umaimu rɨ etakapʉ mɨrɨ; kʉrɨ ɨyewaruma'tɨyai'ne'nokon uya rɨ kanan uyewaruma'tɨ mɨrɨ; kʉrɨ uyewaruma'tɨyai'ne' uya rɨ nɨrɨ kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ ewaruma'tɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 17 72 kaisaron kon inennoko'san nʉ'pʉ enna'po'pʉ pori' pe, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Uyepuru, ɨri ton a'kwarʉ rɨ esi'pʉ ina maimu awɨrɨ, ɨyese' yau ina uya tenpa'ka kon a'tai ka'pon amʉ' apai,” ta'pʉ to' uya. 18 Eikʉ'pʉ iya, “Se'tan uta'mo'ka senei kamiri' kasa ka' apai. 19 Ɨmeruntɨrʉ kon ke ɨrepasa' uya 'nokon ɨkʉi amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ mɨnɨ' amʉ' wasa'pɨ'nin pe, tanporo ɨyeyaton kon Makoi meruntɨrʉ entai ɨwesi kon pa, ɨ'rɨ uya rɨ ama'tanʉkʉ kon pen. 20 E'tane pʉra, ɨri a'kwarʉ amʉ' e'sa' pɨ' amaimu kon awɨrɨ kepori'matʉu, e'tane epori'matɨ' ɨyese' kon e'menukasa' pɨ' Epʉn po,” ta'pʉ iya. 21 Mɨrɨ a'tai, Sises uta'kwarʉ'tɨsa' Wakʉ A'kwarʉ ke esi pori' pe uya ta'pʉ, “Ayapurɨpɨtʉ uya, Papai, Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non Epuru, apʉne pʉra serɨ ton onansa' auya pɨ' pu'kena' ton mɨrɨ awonsi'kɨ isenupasa' kon piyapai, mɨrɨpan enpoikasa' auya pɨ' aiko ton mʉre amʉ' ena'. Ewai', Papai, serɨ ku'sa' auya i'se ɨwe'to' awɨrɨ pori' pe ɨku'nin pe iyesi pɨ',” ta'pʉ iya. 22 (Mɨrɨ ta tʉpo Papa pɨ', ka'pon amʉ' kanan auro'kakapʉ pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ,) “Tanporon nɨ esi ukʉipʉnʉ nʉnonka'pʉ pe uyena'. Ɨnʉ' uya rɨ, imu i'tu pʉra iyesi, e'tane ikʉipʉnʉ uya rɨken i'tu. Ɨnʉ' uya rɨ ikʉipʉnʉ i'tu pʉra iyesi, e'tane imu uya rɨken i'tu, mɨrɨ awonsi'kɨ kamo, imu na'ne' e'to' ɨnenpoikapai itena' ton,” ta'pʉ iya. 23 Mɨrɨpan era'tɨ'pʉ tʉpoitorʉ ton winɨkʉi', mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ' ama'ai, “Pori' pe en ton esi, menyatʉi'ne' ene pɨ' na'ne'. 24 Ekama uya ɨpɨ'nokon, tu'kan kon nɨ pu'kena' amʉ', kin amʉ' esi'pʉ menyatʉi'ne' ɨnenpai, e'tane to' uya ene'pʉ pen, mɨrɨ awonsi'kɨ metayatʉi'ne' ɨnetapai, e'tane to' uya eta'pʉ pen,” ta'pʉ iya. 25 Ipan pe Main i'tunin e'mʉ'sa'ka'pʉ Sises i'tupɨ'se. “Ti'sa, ɨ'rɨ kupʉ uya tɨwɨrɨ rɨ uko'manto' epoto' pe uya?” ta'pʉ iya. 26 “Ɨ'rɨ tukai' ken iye'menukasa' mɨrɨ pɨ' Main yau ekamanin ɨmɨrɨ? Nai kasa ken menyan?” tukai' Sises uya eikʉ'pʉ. 27 Sises eikʉ'pʉ iya, “‘Papa i'nʉnkakɨ tanporo ɨyewan pokon pe, aya'kwarʉ pokon pe, ɨmeruntɨrʉ pokon pe, ɨusenuminkato' pokon pe,’ mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Ɨtonpa nɨrɨ, mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa,’ tasa' iya,” ta'pʉ iya. 28 “Iye'to' pe kuru ei'sa' auya man,” tukai' Sises uya eikʉ'pʉ. “Serɨ si iku'kɨ, mɨrɨ a'tai ɨuko'mamʉ rɨ tɨwɨrɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 29 E'tane, wakʉ pe e'ku'pai tesi pɨ', Sises ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' ken si esi utonpa pe?” tukai'. 30 Eikʉ pe, Sises uya ta'pʉ: “Ka'pon utɨ'pʉ Surusiran poi Iseri'ko pona, mɨrɨpan uya ama' amʉ' eporo'pʉ. Mɨrɨpan kon uya a'si'pʉ, mɨrɨpan kon uya iponkapɨtʉ'pʉ, to' uya iwɨpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan akamasa' nɨmɨ'pʉ to' uya. 31 Mɨrɨ tʉpo, use'man nɨto' tʉrawasomanin utɨ'pʉ mɨrɨ asanta tawɨrɨ. Ensa' tʉuya a'tai, entaka'pʉ iya iratoi poro. 32 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, ite'ma'pʉ pe te'sen, itesen o'non esi'pʉ ensa' tʉuya a'tai, iratoi poro rɨ marɨ itɨ'pʉ. 33 E'tane, Sameriya pon ka'pon uyee'pʉ iporo. Ensa' tʉuya a'tai, ipɨ' isentu'ma'pʉ. 34 Ipiya' itɨ'pʉ, mɨrɨpan uya iwɨpɨ'sa' rʉ'pʉ aku'nɨ'pʉ waain ke, mɨrɨ awonsi'kɨ karapa ke, mɨrɨpan ontɨ'pʉ iya. Mɨrɨpan anʉmʉ'pʉ iya tikʉn isa'ka'si pona, arɨ'pʉ iya patatʉse' ya', ipa'simato' pe tʉuya. 35 Mɨrɨ ema'sa' yau, asa'rɨ pʉrata pun tʉrʉ'pʉ iya patatʉse' esa' ena'. ‘Pʉse rɨ mʉpa'simai' se pʉrata ke. Enna'posa' a'tai, ipɨ' ɨnennoko'pʉ ɨpʉrataai na'po uya mɨrɨ,’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 36 Mɨrɨ ekama tʉpo, Sises uya ekama'po'pʉ, “Nai kʉrɨ ken si esi osorʉwawon kon apai ama' amʉ' eponin nʉ'pʉ tonpa pe tukai' mi'tuyan?” ta'pʉ iya. 37 Mɨrɨpan eikʉ'pʉ Main pɨ' enupanin uya, “Kʉrɨ ipɨ' isentu'masa' rʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Iku'ta si kʉrɨ rɨ kasa,” ta'pʉ iya. 38 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton utɨ koro'tau, to' uyee'pʉ eke iwa pata ya'. Mɨrɨ pata yau, uri'san, Mata itese' uya Sises kɨ'ma'pʉ tiwʉ' ta'. 39 Iyakon ese' esi'pʉ Meri. Mɨrɨpan ereutasa' esi'pʉ Sises piyau, tauro'kato' eta pɨ' iyesi'pʉ. 40 E'tane Mata usewankamato' esi'pʉ tanporon tʉnkupʉnʉ pɨ'. Iyee'pʉ Sises piya' ekama'pose, “Uyepuru, upɨ' pe' ɨusentu'ma pʉra rɨ iyesi, uyakon uya unɨnsa' pɨ' tikin sarɨ e'tʉrawasomato' pe? ‘Ipika'tɨta!’ ka'kɨ ipɨ',” ta'pʉ iya. 41 Sises uya eikʉ'pʉ, “Mata, tu'kan pɨ' rɨ sa'ne ɨusewankama, 42 e'tane tikin nan nɨ esi i'se e'nɨto'. Meri uya nin wakʉ kuru anʉnsa' mɨrɨ, mɨrɨpan emo'kato' oton pen ipiyapai,” ta'pʉ iya.

Ʉru' 11

1 Sises esi'pʉ ɨpʉreman pɨ'. Mɨrɨpan e'nonkasa' a'tai, tikin nan ipoitorʉ uya ta'pʉ ipɨ', “Ina Epuru, ɨpʉreman eseru pɨ' ina enupakɨ, Isaan uya tʉpoitorʉ ton enupa'pʉ kasa,” ta'pʉ iya. 2 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨwɨpʉrema kon a'tai, se kasa mʉkatʉi': “‘Papai, tʉnamasen pe ɨyese' nesii. Ina esa' pe ɨwe'to' nʉyepʉi. 3 Wʉi kaisa rɨ ina irepakɨ wʉi kaisa rɨ te'sen ina i'kiyari ke. 4 Ina makooi pɨ' ɨsentu'makɨ, apʉne pʉra ina nɨrɨ usentu'ma pɨ' ina pɨ' imakoitasa' kon pɨ'. Mɨrɨ awonsi'kɨ ina kʉsarɨi i'tupɨ'nɨto' ya'.’” 5 Mɨrɨ tʉpo, ta'pʉ iya to' pɨ', “Iya'tai pʉra tʉtonpa ke ɨwesi a'tai, anomʉra' a'tai ɨutɨ itiwʉ' ta'. Ta auya ipɨ', ‘Osorʉwau pʉreti ke urepa', 6 apʉne pʉra utonpa pe te'sen uye'sa', e'tane inta'napato' uya ike pʉra iyesi.’ 7 Ɨutɨ tawon uya si amaimu eikʉ, ‘Uyanpokʉmai, mʉra'ta uta'kopɨ'ka'sa', mɨrɨ awonsi'kɨ umunkɨ amʉ' e'nʉnsa' nɨrɨ. Ɨrepase'na e'mʉ'sa'ka poken pʉra man,’ ta iya yau. 8 Ekama uya etatɨ', tʉtonpa pe ɨwesi pɨ' ɨrepase'na iye'mʉ'sa'ka pen e'tane, ɨyepiyɨtʉ pʉra ekama'popɨtʉ auya pɨ' ɨrepase'na iye'mʉ'sa'ka i'se ɨwe'to' ke. 9 “Mɨrɨ pɨ' ta uya ɨpɨ'nokon: Ekama'potɨ', mɨrɨ a'tai ɨyena'nokon nɨ iye'tʉrʉ; iwarinpatɨ', mɨrɨ a'tai eporo auya'nokon; mʉra'ta iwɨpɨ'tɨ', mɨrɨpan uta'kokato' pe ɨyena'nokon. 10 Apʉne pʉra tanporon kon ekama'po pɨ' na'ne' nan uya eporo; kʉrɨ iwarinpa pɨ' na'ne' uya rɨ eporo; mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ iwɨpɨtʉ pɨ' na'ne' ena' rɨ mʉra'ta uta'koka. 11 Nai kʉrɨ warai ikʉipʉnʉ ton uya ɨmu uya moro' pɨ' ɨyekama'po yau, e'tane irepa ɨkʉi ke? 12 Mɨrɨ pe pʉra, mɨnɨ' ke rɨ katɨ irepa iya kɨrɨtɨkɨ pʉmooi ekama'po tane iya? 13 Ɨmɨrɨ'nokon nin si ɨri ton uya i'tu yau wakʉ ton e'repan nɨto' ike ke ɨmunkɨ kon repa auya'nokon, mɨrɨ entai kuru ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon uya Wakʉ A'kwarʉ tʉrʉ kamoro ekama'ponin nan ena',” ta'pʉ iya. 14 Sises esi'pʉ ɨri a'kwarʉ enpa'ka pɨ' tʉusauro'sen pen ka'pon apai. Ɨri a'kwarʉ epa'ka'pʉ a'tai, tʉusauro'sen pe iyena'pʉ. Mɨrɨ pɨ' ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ 15 e'tane, tʉron kon uya ta'pʉ, “Pirɨsipupʉ, makoi amʉ' epuru winɨ makoi amʉ' enpa'kapɨtʉ iya mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 16 Tʉron kon uya i'tupɨtʉ'pʉ tekama'popɨ'se i'tuto' Epʉn winon ku'to' pe iya. 17 Sises uya to' usenuminkato' i'tusa' esi'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Ti'tui' pʉra rɨ esa' wannɨ pe te'san epantakapɨ'sa' ɨsewa'nomai' uma'ta rɨ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tiwʉ' tawon kon epantakapɨ'sa' ɨsewa'nomai' rɨ uta'mo'ka mɨrɨ. 18 Se'tan epantakapɨtʉ pe iyesi yau tʉpokon pe rɨ ɨsewa'nomai', nai kasa esa' wannɨ pe iye'to' esi moro? Serɨ ta uya apʉne pʉra makoi a'kwarʉ ton enpa'kapɨtʉ uya Pirɨsipupʉ winɨ tukai' ɨye'kupʉ kon pɨ'. 19 Serɨ si makoi amʉ' enpa'ka uya pe iyesi yau Pirɨsipupʉ winɨ, ɨnʉ' winɨ ken si ɨpɨkɨron kon uya to' enpa'ka? Mɨrɨ wenai si ɨyeseru kon aimenkanin pe to' esi mɨrɨ. 20 E'tane, makoi amʉ' enpa'ka uya pe iyesi yau Papa meruntɨrʉ ke, mɨrɨ nin si Papa e'to' esa' wannɨ pe uye'sa' ɨpiya'nokon,” ta'pʉ iya. 21 Miyarɨ rɨ nin si Sises esi'pʉ to' enupa pɨ', “Pana'pan ka'pon esi a'tai tepaai ton ke esii'ma tiwʉ' erasu pe, itapuruui ton esi mɨrɨ wakʉ pe rɨ. 22 E'tane, itentaino pana'pan ka'pon uye'sa' a'tai, itentai iyena mɨrɨ. Mɨrɨpan uya itamataai ton inapurɨnʉ pe te'sen mo'ka, mɨrɨpan uya itapuruui ton tʉneporo'pʉ pantakapɨtʉ tʉtonpa ton ena'. 23 “Kʉrɨ uya'kɨrɨ pʉra na'ne' esi uyewa'noma pɨ', kʉrɨ rɨ upokon pe amʉranʉkʉ iya pʉra na'ne' uya ai'pika. 24 “Ɨri a'kwarʉ epa'kasa' a'tai ka'pon apai, itɨ siya rɨ a'mun pata yau tereutato' yau warinpa pɨ'. Mɨrɨpan eporo iya pʉra iyesi, mɨrɨ a'tai, ‘Enna'po serɨ ɨutɨ unnɨmɨ'pʉ ta',’ ta iya. 25 Iye'sa' a'tai, ɨutɨ eporo iya wakʉ pe akorokasa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ikonekasa' pe. 26 Mɨrɨ a'tai, itɨ 7 kaisaron kon ɨri ton kuru tentaino kon nepʉ iya. To' ewomʉ mɨrɨ yau ɨko'manse'na. Mɨrɨ a'tai, ipan pe, ɨri pe ka'pon esi wapiya tesi'pʉ entai,” ta'pʉ iya. 27 Sises usaurokʉ koro'tau, uri'san uya ta'pʉ anpisin koro'tapai, “Pori' pe kuru asan man ɨpɨ'!” ta'pʉ iya. 28 Sises uya eikʉ'pʉ, “Mɨrɨ entai kuru kamoro Papa Maimu etanin nan, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin nan esi mɨrɨ pori' pe,” ta'pʉ iya. 29 Anpisin pe ka'pon amʉ' epirikʉ koro'tau, Sises uya ta'pʉ, “Ɨri ton nɨ serɨ a'taino kon! Eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ ekama'ponin nan e'tane, ikupʉ uya pen. Isona pɨ', i'tuto' ipɨkɨrɨ rʉ'pʉ rɨken kupʉ uya. 30 Apʉne pʉra Isona esi'pʉ i'tuto' ipɨkɨrɨ pe Ninipa pon kon pona, mɨrɨ kasa rɨ marɨ Ka'pon, Papa winon esi mɨrɨ serɨ a'taino kon pona. 31 Kwin, wʉi enu uye'to' kamisi winon e'mʉ'sa'kato' oton eseru aimenka weyu a'tai serɨ a'taino kon pokon pe to' eno'ma pe; apʉne pʉra iye'sa' wenai non u'matʉ apai Saraman pu'ketʉ etase'na. Serɨ pe eke Saraman entaino man serɨ yau. 32 Ka'pon amʉ' Ninipa pon kon e'mʉ'sa'kato' oton eseru aimenka weyu a'tai serɨ a'taino kon pokon pe to' eno'ma pe; apʉne pʉra to' era'tɨ'pʉ tʉmakooi kon apai Isona uya itekare ekama pɨ'. Serɨ pe eke Isona entaino man serɨ yau. 33 “Ɨnʉ' uya rɨ raan'pu po'tɨ pʉra iyesi onansa' pe iye'to' ya' itʉto' pe tʉuya, mɨrɨ pe pʉra pʉsau o'koi'. E'tane ru'ku, itapon pona itʉrʉ iya kamo tewonsan uya iweyu ene poken. 34 Ɨyenu kon esi ɨpun kon raan'puui pe. Wakʉ pe ɨyenu kon esi a'tai, tanporo ɨpun kon esi a'kwa pe. E'tane ɨri pe iyesi a'tai, ɨpun kon nɨ nɨrɨ esi ewarupɨ pe. 35 Mɨrɨ pɨ' tense, ka'pon e'to'ka'nʉ'to' pe iyesi wakʉ pe pe' tesi tukai', ɨri pe katɨ tukai'. 36 Wakʉ pe te'sen to'ka'nʉ'sa' ka'pon uya a'tai, ɨri kupʉ iya pen. Mɨrɨ na'ne' kasa nin si, wakʉ pe ɨnkupʉnʉ kon, weyu uya ɨwei'tɨ kon kasa rɨ,” ta'pʉ Sises uya. 37 Sises usaurokʉ e'nonka tʉpo, tikin nan Pari'si uya ikɨ'ma'pʉ ata're'tɨi'. Mɨrɨpan ewomʉ'pʉ, mɨrɨpan ena'pʉ tʉteire' po tepʉrʉ piyau. 38 E'tane Pari'si usewansiuka'pʉ, apʉne pʉra temiyatʉ korʉkasa' Sises uya pʉra iyesi pɨ' tʉuta're'tɨ wapiya, teseru kon yau. 39 Mɨrɨ a'tai, Itepuru uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon Pari'si amʉ' uya a'sawʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ aparapii kon korʉka iya'poi pɨ' rɨken, e'tane iyau eke pe rɨ mentai e'nɨto' ɨri pe e'nɨto' esi ayau'nokon. 40 Ɨmɨrɨ'nokon iya'kwarʉ pʉnon ka'pon amʉ'! Kʉrɨ pe' iya'poi pɨ' ika'nin nʉ'pʉ uya rɨ marɨ pe' iyawon kapʉ pen? 41 E'tane nin aparapii kon yawon itʉtɨ' entu'manin nan ena', mɨrɨpan tanporon nɨ nin si esi mɨrɨ wakʉ pe ɨiwano' kon pe,” ta'pʉ iya. 42 “Ɨsɨ sɨ, Pari'si amʉ', apʉne pʉra Papa ena' 1 10 kaisa rɨ min, ru mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' pʉra rɨ amainarʉ kon yawon ɨi'kiyari kon isu tʉrʉ auya'nokon, e'tane ɨsi'kaisa rɨ ka'pon ku'to' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya i'nʉnkan nɨto' eno'ma auya'nokon. Emen iwa pe na'ne' kupʉ pɨ' ɨwesi'pʉ kon nesii'no iwapiyaro' tʉnonkai' pʉra ikupʉ pʉra. 43 “Papa uya ɨkota'ma kon mɨrɨ ipan pe rɨ, Pari'si amʉ', apʉne pʉra eke ton apon po ɨyereutapɨ'pɨtʉ kon i'nʉnka auya'nokon pɨ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' uya, ‘Miyarɨ,’ ta i'se ɨwesi kon ɨpɨ'nokon kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨ pata'se' yau. 44 “Ɨsɨ sɨ, apʉne pʉra ima'kʉmasa' pen uruwai' kasa ɨwesi kon, ka'pon amʉ' usato' ipʉro'poro i'tui'ma pʉra,” ta'pʉ iya. 45 Main pɨ' enupanin nan tonpa uya eikʉ'pʉ, “Ti'sa, serɨ tasa' auya a'tai, ina piyɨ'nʉ'pɨ'pɨtʉ auya,” ta'pʉ iya. 46 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon, Main pɨ' enupanin nan, Papa uya ɨkota'ma kon mɨrɨ ipan pe, apʉne pʉra ka'pon amʉ' apiyo'masa' auya'nokon sa'man nɨ ku'to' pe to' uya Papa Maimu serɨ tukai', mɨrɨpan kon pika'tɨ auya'nokon pʉra iyesi ikupʉ pɨ'. 47 “Ɨsɨ sɨ, apʉne pʉra pu'kena' amʉ' uruwasii oton tɨ' akapɨtʉ'pʉ auya'nokon, mɨrɨpan atamokori kon amʉ' uya to' tʉ'ka'pʉ. 48 Ɨusekama kon atamokori kon nʉkupʉ'pʉ pɨ' i'napairon ta auya'nokon; pu'kena' amʉ' tʉ'ka'pʉ to' uya, mɨrɨpan to' uruwasii oton tɨ' akapɨtʉ'pʉ auya'nokon. 49 Mɨrɨ wenai, pena rɨ Papa uya tʉpu'ketʉ yau ta'pʉ, ‘Pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ itekare ekamanin nan ennoko uya mɨrɨ. Tʉron kon tʉ'kato' oton to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon kota'mato' oton to' uya.’ 50 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ a'taino kon e'to' oton pu'kena' amʉ' mʉnʉ esa' pe itɨsa' rʉ'pʉ orʉ epiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ, 51 Eperʉ mʉnʉ awonsi'kɨ Sakaraya mʉnʉ pʉ'kʉ pona iwɨsa' rʉ'pʉ Papa ena' use'man nɨto' apon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ka'sanau. Ewai', ekama uya, serɨ a'taino kon e'to' oton tanporo serɨ esa' pe. 52 “Ɨsɨ sɨ, ipan pe main i'tunin nan, apʉne pʉra i'tunin pe e'nɨto' kii mo'kasa' auya'nokon pɨ'. Ɨmɨrɨ'nokon nɨ epa'kasa' pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ tepa'kasan wa'kʉ'pɨtʉ auya'nokon,” ta'pʉ Sises uya. 53 Mɨrɨ tʉpo, Pari'si pata'se' apai Sises enna'po'pʉ. Mɨrɨ si'kɨrɨ rɨ, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan ena'pʉ iteyaton pe. Mɨrɨpan ekama'popɨtʉ'pʉ to' uya sa'man ton pɨ' rɨ, 54 a'sito' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ oton nɨ imaimu eta i'se to' esi'pʉ.

Ʉru' 12

1 Mɨrɨ koro'tau, anpisin pe ka'pon amʉ' amʉra'pʉ. Tu'ke ka'pon amʉ' esi'pʉ, tʉtonpa kon nɨ tʉwasa'pɨ'se. Wapiya tʉpoitorʉ ton auro'kapɨ' Sises e'sara'tɨ'pʉ: “Te'mainanpai' e'tɨ', Pari'si amʉ' uya pʉrowa a'sarutanʉ'to' ike namai', wakʉ pe to' e'ku'to'. 2 Ɨ'rɨ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ iwapu'tɨsa' te'nɨponkasen pen, mɨrɨ pe pʉra onansa' i'tu pʉra te'sen. 3 Ewarupɨ yau ausaurokʉ'pʉ usetato' oton wʉi nai, mɨrɨ awonsi'kɨ pana ya' ɨyetarerumʉ'pʉ i'nau ɨiwʉ' tau usekamato' oton ɨutɨ nakapu ponsi'kɨ. 4 “Apana'tɨ uya 'nokon, utonpa ton, ɨpun kon wɨnin nan pɨ' kenari'nʉntʉu, mɨrɨ tʉpo ɨ'rɨ kupʉ to' uya pʉra iyesi. 5 E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon kʉrɨ rɨ ɨyenari'nʉnto' kon ipɨ'. Kʉrɨ rɨ pɨ' rɨken enari'nʉntɨ', ama'tanʉkʉ tʉpo, a'kwarʉ wannɨ kuru rɨ eno'manin kʉrɨ rɨ, ekota'man nɨto' ya'. Ewai', apana'tɨ uya 'nokon, kʉrɨ rɨ rɨken pɨ' enari'nʉntɨ'. 6 “5 kaisaron kon pe' toron amʉ' tʉkʉrʉpo'pomasan pen asa'ron pʉrata pun kaisa rɨ? E'tane tikin nan nɨ to' tonpa pu'tɨka'nʉkʉ Papa uya pʉra iyesi. 7 I'napai rɨ, a'pai kon i'po' rɨ esi tanporo i'tusa' pe. Kenari'nʉntʉu, i'nʉnkena' ton ɨmɨrɨ'nokon tu'kan kon toron amʉ' entaino kon,” ta'pʉ Sises uya. 8 “Apana'tɨ uya 'nokon, ɨnʉ' uya rɨ uyekama a'tai, i'nai rɨ iyesi tukai' ka'pon amʉ' pɨ', Ka'pon, Papa winon uya ekamato' oton i'nai rɨ iyesi tukai' Papa inserʉʉi ton pɨ'. 9 E'tane ɨnʉ' rɨ unurunpayai'ne' ka'pon amʉ' rau nurunpato' oton Papa inserʉʉi ton rau. 10 “Tanporon kon tʉusauro'san isapema pe Ka'pon, Papa winon pɨ' rɨ usentu'man, e'tane ɨnʉ' rɨ tʉusauro'sen esi a'tai, Wakʉ A'kwarʉ sapema pe pɨ', Papa usentu'man pen nɨ. 11 “Usenupan nɨto' iwʉ', esa' wannɨ ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton rakʉi' to' uya ɨne'sa' kon a'tai, kɨsewankamatʉu, nai kasa e'wapu'tɨ mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ ta uya, tukai'. 12 Papa A'kwarʉ uya amaimu ke ɨrepa mɨrɨ, mɨrɨ a'tai,” ta'pʉ Sises uya. 13 Tu'kan kon ka'pon amʉ' koro'tawon uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, urui pɨ' ekamakɨ urepato' pe iya a'sa'mʉyai ina kʉipʉnʉ apuruui rʉ'pʉ ke,” ta'pʉ iya. 14 Sises uya eikʉ'pʉ, “Utʉrawasooi pen nɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 15 Mɨrɨpan a'tai, ta'pʉ iya tu'kan kon pɨ', “Ti'tui' e'tɨ'! Mentai pʉra e'tɨ'! Ka'pon uko'mamʉ pʉra rɨ iyesi serɨ non po inke pori' pe tanporon esa' pe tesi pɨ',” ta'pʉ iya. 16 Sises uya panton ke to' auro'ka'pʉ to' enupanin pe, “Tapiyara ka'pon esi'pʉ, eke imainarʉ. 17 Mɨrɨpan usenuminka'pʉ, ‘Ɨ'rɨ kupʉ uya serɨ?’ tukai'. ‘Ui'kiyari amʉranʉ'to' uya ya' pʉra iyesi.’ 18 Mɨrɨ a'tai ta'pʉ iya, ‘Serɨ kupʉ uya; uyapuruui iwʉ' tʉrʉ'kwa uya serɨ. Eke pe parɨ amɨto' pe uya. Mɨrɨ yau si ui'kiyari mɨrɨ tʉpo uyapuruui amʉranʉ'to' pe uya. 19 Mɨrɨ a'tai si ta uya mɨrɨ, Tu'kan nɨ amʉranʉ'sa' uya mɨrɨ uko'manʉ'nin pe. E'tʉrawasoma pen nin si serɨ tʉpo. Enta'na, ensi uya, pori' pe uko'mamʉ!’ 20 “E'tane, Papa uya ta'pʉ ipɨ', ‘Pu' pʉn! Serɨ ewarupɨ nau auma'tato' oton. E'tane si tiwano' pe, ɨiwano' pe ɨnkupʉ'pʉ epoto' oton tʉron nɨ uya,’ ta'pʉ Papa uya ipɨ'. 21 “Serɨ na'ne' kasa si te'ton kon ka'pon amʉ' mentaino kon pe to' esi a'tai, apʉne pʉra Papa e'to' i'se kupʉ to' uya pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ Sises uya. 22 Mɨrɨ a'tai Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Mɨrɨ pe iyesi pɨ' ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, ɨuko'manto' kon pɨ' rɨ kɨsewankamatʉu, ɨ'rɨ pɨ' enta'nato' pe, mɨrɨ pe pʉra ɨpun kon pɨ' rɨ, ɨ'rɨ esi upon pe, tukai'. 23 Uko'man nɨto' esi kiyari entai, mɨrɨ awonsi'kɨ pun wannɨ, pon entai. 24 Toron amʉ' pɨ' ɨsenupatɨ': Te'pɨnsan pen, kiyari akʉ'pʉsa' amʉranʉ'nin nan pen, to' i'kiyari pata'se' pʉnon kon nɨ; e'tane Papa uya to' ewekʉ. Mɨrɨ entai i'nʉnkena' pe ɨwesi kon mɨrɨ toron amʉ' entai! 25 Ɨnʉ' uya rɨ tʉuko'manto' ɨnka miyarɨ parɨ, ipɨ' tʉusewankamai'? 26 Sepa' nan kupʉ auya'nokon poken pʉra iye'tane, ɨ'rɨ pɨ' ken si tʉron nɨ ton pɨ' ɨusewankama kon? 27 “Pata ipʉrʉ ton a'ta pɨ' ɨsenupatɨ': Te'tʉrawasomasan pen, mɨrɨ pe pʉra ɨ'pɨ'nin nan pen. Mɨrɨ rɨ e'tane, ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon, Saraman imaminkena' epontɨsa' pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ ton kasa. 28 Mɨrɨ kasa Papa uya wana' rɨ pontɨ pe iyesi yau, wana' serɨ pe na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ awanapairɨ eno'ma apo' ya', mɨrɨ entai rɨ ɨpontɨ iya 'nokon. Aiko sɨ, aiko pe rʉ'kwɨ apurɨto' auya'nokon esi! 29 “Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan kon tʉnonkai' pʉra e'tɨ' ɨnɨkunʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnensinʉ kon pɨ'; ipɨ' kɨsewankamatʉu. 30 Apʉne pʉra Papa i'tunin nan pen e'to' ipɨkɨrɨ pe tanporo serɨ warai'nan esi, mɨrɨpan ɨkʉipʉnʉ kon uya i'tu serɨ ton i'se ɨwesi kon. 31 E'tane, esa' wannɨ pe iye'to' iwarinpatɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ ton nɨ nin si e'tʉrʉ mɨrɨ ɨyena'nokon nɨ nɨrɨ. 32 “Tu'ke pʉra rɨ esii'ma, enari'ke' pe pʉra e'tɨ', apʉne pʉra ɨkʉipʉnʉ kon man pori' pe itesa' pe rɨ marɨ ɨwesi kon pa ɨrepa kon tʉuya pɨ'. 33 Ayapuruui kon ikʉrʉpo'pomatɨ', entu'manin nan repa kon pa. Ɨpʉrataai kon yen ɨnepotɨ' ipooi'pɨ pe tenasen pen, mamin, Epʉn po na'ne' tʉu'ma'sen pen. Mɨrɨ yau ama' uyepʉ pʉra iyesi a'ko pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨrʉkanin uya ima'tanʉkʉ pʉra rɨ iyesi. 34 Apʉne pʉra, ɨimamin kon e'to' airɨ, mɨrɨ yau ɨyewan kon nɨ nɨrɨ e'to' oton,” ta'pʉ Sises uya. 35 Miyarɨ rɨ to' enupa'pʉ iya se kasa, “Iyekonekasa' pe e'tɨ', Papa tʉrawasooi ku'nin pe inke rɨ. 36 Iyapiyo' ton esi tepuru kon enupɨkɨrɨ kasa e'tɨ'. Iye'sa' a'tai, mʉra'ta wɨpɨtʉ iya a'tai, inke pʉra to' uya a'koka iyewonto' pe. 37 Pori' pe to' esi mɨrɨ itenupɨkɨrɨ te'san. I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, iyepontɨ mɨrɨ to' mʉta'napato' pe tʉuya, tepʉrʉ piyau tʉteire' kon po to' enato' pe to' kupʉ iya, mɨrɨpan kon enta'na enupɨkɨrɨ iyesi. 38 Wakʉ pe kuru iyesi mɨrɨ kamoro iyapiyo' ton itenupɨkɨrɨ te'san, ɨ'rɨ pe pʉra rɨ ewarupɨ nau rɨ iye'tane. 39 E'tane, se ito'ka'nʉ'tɨ': Ɨutɨ esa' uya ama' uyepʉ i'tusa' yau, tiwʉ' ta' ewon nɨ kuu'pʉ iya nesii'no pen. 40 Ɨmɨrɨ'nokon nɨrɨ, tekonekai' me'tʉi', apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon uye'to' oton itenupɨkɨrɨ pʉra rɨ ɨwe'tane'nokon,” ta'pʉ iya. 41 Pi'ta uya Sises ekama'po'pʉ, “Uyepuru, ina rɨken pe' pana ya' serɨ panton ekama auya, mɨrɨ pe pʉra tanporon kon pɨ' rɨ katɨ?” ta'pʉ iya. 42 Itepuru uya eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' ken usauro'nɨ'pʉ awɨron mɨrɨ awonsi'kɨ emiya'pokena' tʉtonpa esa' e' pe nai? Itesa' nʉnonkanʉ tʉpoitorʉ ton esa' pe to' i'kiyari epe' ke to' repanin pe itʉto' weyu a'tai? 43 Wakʉ pe rɨ kʉrɨ rɨ ipoitorʉ e'to' oton itepuru neporonʉ mɨrɨ kupʉ pɨ' tenna'po a'tai. 44 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, itepuru uya tanporon tapuruui esa' pe iku'to' oton. 45 E'tane si iya'tai pʉra kʉrɨ rɨ ipoitorʉ uya ta pe iyesi yau, ‘Uyepuru nʉko'manyan inke rɨ, iyepʉ pʉra,’ ta iya yau, mɨrɨpan e'sara'tɨ warawo' amʉ', uri'sami'si amʉ' ipoitorʉ ton panta'ma pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ enta'nan pɨ', ensi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ e'taripan pɨ'. 46 Kʉrɨ rɨ ipoitorʉ epuru uye'to' oton wʉi a'tai itenupɨkɨrɨ iye'tane pʉra, mɨrɨ a'kʉra' iyepʉ ta tane iya pʉra rɨ, mɨrɨpan uya ipɨrʉkato' oton mɨrɨ awonsi'kɨ inonkato' iya oton apurɨnin nan pen pata'se' ya'. 47 “Kʉrɨ rɨ ipoitorʉ epuru e'to' i'se i'tunin e'tane tekonekasen pen, tepuru tʉrawasooi ku'nin pen nɨrɨ, mɨrɨpan kota'mato' oton itepuru uya ipan pe kuru. 48 E'tane kʉrɨ rɨ i'tunin pen tepuru e'to' i'se, mɨrɨpan uya ɨri kupʉ, mara rʉ'kwɨ itepuru uya ikota'mato' oton. Kʉrɨ rɨ eke pe Papa uya irepasa' na'ne' winɨ eke pe iwarinpa iya. Kʉrɨ rɨ nɨrɨ Papa uya irepasa' na'ne' itemiya'porʉ ke, eke pe kuru tʉrawaso ku'to' iya ike ke winɨ, ekama'poto' oton eke pe kuru itʉrawasooi rʉ'pʉ pɨ',” ta'pʉ Sises uya. 49 Miyarɨ rɨ marɨ Sises esi'pʉ to' enupa pɨ' se kasa: “Apo' ne'sa' uya serɨ non pona, epo'tɨn pɨ' iye'sara'tɨka'sa' i'se e'ai'. 50 Uma'tanʉ'to' ya' utɨ pe man, e'tane e'ne' pe kuru ukupʉ iya serɨ iu'matʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 51 Tʉusewankamai' pʉra pe' e'nɨto' ne'sa' uya pe ekama auya'nokon serɨ non pona? Tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ne'sa' uya pen, e'tane epantakapɨ'nɨto' nin. 52 Serɨ awonsi'kɨ, 5 kaisaron kon ka'pon amʉ' e'to' oton ɨsitonpa pe usewa'noman pɨ'; osorʉwawon kon asa'ron kon ewa'noma pɨ', asa'ron kon osorʉwawon kon ewa'noma pɨ' nɨrɨ. 53 To' epantakapɨ'sa' e'to' oton; ikʉipʉnʉ tʉmu ewa'noma pɨ', imu tʉkʉipʉnʉ ewa'noma pɨ', isan uri'san tʉmʉre ewa'noma pɨ', imʉre uri'san tʉsan ewa'noma pɨ', itewo'pʉ tʉpa'se ewa'noma pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ipa'se tewo'pʉ ewa'noma pɨ',” ta'pʉ iya. 54 Anpisin pɨ' ta'pʉ iya, “Kapuru' enuku ene auya'nokon a'tai, wʉi enu utɨ winɨ, inke pʉra, tuna uyepʉ tukai' i'tu auya'nokon, mɨrɨ koro'tau iye'kapʉ rɨ. 55 Wʉi enu enuku kamisi winɨ pese'tɨ uyepʉ a'tai, i'tu auya'nokon, a'ne' pe wʉi uyepʉ tukai', mɨrɨpan esi a'ne' pe rɨ. 56 Wakʉ pe te'ku'san! I'tu auya'nokon non mɨrɨ awonsi'kɨ ka' winɨ rɨ ɨ'rɨ rɨ enpoikanin pe ɨwesi kon. Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' serɨ pe iweyu na'ne' enpoika i'tu auya'nokon pʉra iyesi? 57 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' wakʉ eseru ɨnto'ka'nʉ'pai pʉra ɨwesi kon ɨiwano' kon pe? 58 Ɨutɨ kon koro'tau ɨyeyaton a'kɨrɨ a'sinin itepuru piya', ipan pe ɨsi'tukɨ ekoneka i'se ipokon pe, aya'kwarʉka iya rawɨrɨ a'sinin itepuru ena', ɨtʉrʉ iya mɨrɨ pʉresiman ena', mɨrɨpan uya ɨyeno'ma pariki'si ta'. 59 Ekama uya, ɨyepa'kato' oton kon pen nɨ tanporo ɨne'manʉ kon i'ma'ka auya'nokon pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ Sises uya.

Ʉru' 13

1 Moron kon uya Sises pana'tɨ'pʉ Kiyarari pon kon pɨ' Paire' nʉsuma'san imʉnʉ pɨ' to' use'mato' pokon pe. 2 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ, “Serɨ kasa to' uma'tasa' pɨ' ɨri ton pe kuru to' esi'pʉ pe kʉsekamatʉu. 3 Kane, ta uya, ɨyera'tɨ kon pʉra iyesi yau amakooi kon apai, ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ uma'ta mɨrɨ to' kasa rɨ marɨ ɨwesi kon pɨ'. 4 Mɨrɨ pe pʉra 18 kaisaron kon iyeri'sa' kon Sairon pon ka'ta' amɨsa' ɨutɨ uta'mo'kasa' a'tai tʉpona'nokon. Surusiran pon kon entai kuru pe' ɨri pe to' esi'pʉ pe ekama auya'nokon, mɨrɨ wenai to' e'wɨnɨ'pʉ na'ne'? 5 Kane, ta uya, ɨyera'tɨ kon pʉra iyesi yau amakooi kon apai, ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ uma'ta mɨrɨ to' kasa rɨ marɨ ɨwesi kon pɨ',” ta'pʉ iya. 6 Mɨrɨpan uya se panton ekama'pʉ, “Ka'pon esi'pʉ pi' e' esa'. Mɨrɨpan utɨpɨtʉ'pʉ iteperu ense e'tane, eporo iya pʉra iyesi'pʉ. 7 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya tʉmainarʉ esa' pɨ', ‘Osorʉwau wʉipiya e'to' airɨ utɨpɨ'sa' man ui'kiyari epetasa' ene i'se e'tane, eporo uya pʉra rɨ iye'sa'. A'tɨkɨ! Ɨ'rɨto' pe non iwanʉ'ka iya nesii'no?’ 8 Mɨrɨpan eikʉ'pʉ imainarʉ esa' uya, ‘Tɨwɨ tikin nɨ rɨken wʉipiya isi'tuka'to' pe nesii. Iwoi aka uya, mɨrɨpan epetanʉ'nin ke iu'na'tɨto' pe uya. 9 Iyepetasa' pe iyesi yau, wakʉ pe nin si iyesi mɨrɨ; mɨrɨ pʉra iyesi yau, a'tɨto' pe rɨ nin si,’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ Sises uya. 10 Sapa' a'tai, Sises esi'pʉ ka'pon amʉ' enupa pɨ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau. 11 Mɨrɨpan yau uri'san esi'pʉ tɨmuipan, ɨri a'kwarʉ nʉtɨmuika'pʉ 18 kaisa rɨ wʉipiya iko'mansa'. Ipan pe iye'tɨmuikasa' to'sa rɨ iyena pʉra. 12 Sises uya ensa' a'tai, ikɨ'ma'pʉ iya tʉpiya'. Mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ma'non, ɨyeparan apai ɨmo'ka uya serɨ.” 13 Mɨrɨ a'tai, temiyatʉ tʉrʉ'pʉ iya ipona, mɨrɨ a'tai rɨ nin si, to'sa rɨ iyena'pʉ mɨrɨ. Mɨrɨpan uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ. 14 Sises uya ka'pon epi'tɨsa' pɨ' Sapa' a'tai, tʉusakorota pe Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru uya ta'pʉ ka'pon amʉ' pɨ', “6 kaisa rɨ moro wʉi esi mɨrɨ e'tʉrawasoman weyu. Mɨrɨ ton weyu a'tai, ɨsepi'tɨi' ɨsi'tɨ', Sapa' a'tai pen,” ta'pʉ iya. 15 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon wakʉ pe te'ku'san! Sapa' a'tai pe' ɨikʉn kon paka, isa'ka'si rɨ eukanin nan pen ɨmɨrɨ'nokon iten apai tuna ensise'na arɨ kon pa? 16 Pʉse rɨ ken pe' si uri'san Epʉra'an pa rʉ'pʉ, Se'tan newa'tɨ'pʉ 18 kaisa rɨ wʉipiya euka pen ken pe' si Sapa' a'tai?” ta'pʉ Sises uya. 17 Serɨ ta iya a'tai, tanporo iteyaton non ɨpiyɨtʉ'pʉ, e'tane ka'pon amʉ' epori'ma'pʉ tanporon wakʉ ton inkupʉnʉ pɨ'. 18 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ kasa Papa e'to' esa' wannɨ pe esi? Ɨ'rɨ pɨ' mɨrɨ kasa iyesi tukai' ekama uya? 19 Mosta' ena'pɨ kasa iyesi, ka'pon nʉpɨmɨnʉ tʉmainarʉ yau. Iya'ta, mɨrɨpan ena eke pe, mɨrɨpan panta po toron amʉ' esi,” ta'pʉ iya. 20 Ekama'pokaa'pʉ iya kanan, “Ɨ'rɨ pɨ' mɨrɨ kasa Papa e'to' esa' wannɨ pe esi ta uya? 21 Pʉrowa a'sarutanʉ'nin kasa iyesi, uri'san nanʉmʉnʉ, mɨrɨpan uya pʉrowa pokon pe eke pe iki'ma tanporo ipun yau iyena pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨ a'tai, Sises utɨ esi'pʉ eke iwa ton pata awɨrɨ'ne rɨ, Surusiran pona tʉutɨi'ma rɨ, ka'pon amʉ' enupa pɨ' iyesi'pʉ. 23 Ka'pon uya ekama'po'pʉ, “Uyepuru, tu'kan kon pen nɨ si ka'pon amʉ' pika'tɨto' oton Papa uya to' ato' pe tʉuya Epʉn pona?” ta'pʉ iya. Sises uya ta'pʉ to' pɨ', 24 “Ɨsi'tutɨ' kuru rɨ aiko rʉ'kwɨ mʉra'ta awɨrɨ ewon nɨ pɨ', ekama uya ɨpɨ'nokon, apʉne pʉra tu'kan kon usi'tuto' oton ewomʉ i'se, e'tane to' ewonto' oton pen. 25 Mɨrɨ a'tai si, ɨutɨ esa' e'mʉ'sa'ka, mɨrɨpan uya mʉra'ta a'koro, pʉroroi po ɨye'soto'kasa' esii'ma mʉra'ta wɨpɨtʉ auya'nokon ipan pe ekama'po pe, ‘Ina epuru, mʉra'ta a'kokakɨ ina iwano' pe,’ mɨrɨ e'tane, ɨyeikʉ iya 'nokon, ‘Ɨi'tu uya 'nokon pʉra man, mɨrɨ pe pʉra mɨrɨ winɨ ɨuye'sa' kon ta uya pʉra rɨ iyesi,’ tukai'. 26 Mɨrɨ a'tai nin si, ‘Ɨpokon pe sa'ne ina nʉta're'tɨtai ko, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' menupatai ko ina e'ma tau'ne.’ 27 Mɨrɨpan e'tane, ɨyeikʉ iya 'nokon, ‘Ɨi'tu uya 'nokon pʉra man, mɨrɨ pe pʉra mɨrɨ winon kon uye'sa' ta uya pʉra rɨ iyesi. Entantɨ' upiyapai, tanporo ɨmɨrɨ'nokon ɨri ku'nin nan!’ tato' iya oton. 28 “Mɨrɨ yau, ukaran nɨto' oton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ e'kɨtɨtɨi'mato' oton, Epʉra'an, Aisi', Seko' mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' ene auya'nokon a'tai, Papa e'to' esa' wannɨ pe yau, ɨyeno'masa' kon e'tane. 29 Ka'pon amʉ' uye'to' oton wʉi enu uyepʉ winɨ, wʉi enu utɨ winɨ, wʉi enu enwo'netʉ winɨ, wʉi enu kamisi winɨ, mɨrɨpan kon ereutato' oton enta'nan pɨ' Papa e'to' esa' wannɨ pe yau. 30 I'napai rɨ, kamoro iu'matʉ pe na'ne' nan wapiya te'ton kon, mɨrɨ awonsi'kɨ wapiya na'ne' nan iu'matʉ pe te'ton kon,” ta'pʉ Sises uya. 31 Mɨrɨ a'tai, Pari'si amʉ' uyee'pʉ Sises piya', mɨrɨpan kon uya ta'pʉ ipɨ', “Serɨ apai tʉron nɨ airɨ enta, Era' e'kaman pɨ' man ɨwɨnɨ pɨ',” ta'pʉ to' uya. 32 Mɨrɨpan kon eikʉ'pʉ iya, “Kʉrɨ rɨ pata ennakanin ipana'tɨtantɨ' unkupʉnʉ pɨ': ‘Ɨri a'kwarʉ ton enpa'ka pɨ' esi, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' epi'tɨ pɨ' esi, serɨ pe, awanapai rɨ nɨrɨ, mɨrɨ ema'sa' yau'ne rɨ nin si utʉrawasooi u'ma'sa' pe iyesi mɨrɨ.’ 33 Mɨrɨ koro'tau rɨ nin si, utɨ rɨ, serɨ pe, awanapai rɨ, mɨrɨ ema'sa' yau, Surusiran pona. I'napai rɨ iyesi, ɨnʉ' rɨ pu'kena' wɨto' pʉra iyesi mɨrɨ mɨ airɨ rɨ e'tane Surusiran po rɨken. 34 “Aiko sɨ, Surusiran pon kon, Surusiran pon kon! Ɨmɨrɨ'nokon, pu'kena' amʉ' tʉ'kanin nʉ'san, ɨpiya'nokon Papa nennoko'san wɨpɨ'nin nʉ'san tɨ' ke. Inke rɨ sa'ne ɨmunkɨ amʉ' amʉranʉkʉ i'se esi'pʉ, kɨrɨtɨkɨ uya tʉmunkɨ amʉranʉkʉ kasa tapiri o'koi', e'tane ikupʉ uya i'se pʉra ɨwesi'pʉ kon. 35 Apʉne si entɨ', ɨiwʉ' kon e'nonkasa' ɨyena'nokon yawon pʉra. Ekama uya ɨpɨ'nokon, uyento' auya'nokon oton pen nɨ kanan serɨ enta', ‘Pori' pe rɨ kʉrɨ rɨ nʉye'ai'ne' Itepuru ese' yau esi,’ ta auya'nokon pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ Sises uya.

Ʉru' 14

1 Sapa' a'tai, Sises utɨ'pʉ Pari'si amʉ' epuru iwʉ' ta' enta'nai'. Ipan pe rɨ to' esi'pʉ enpɨtʉ pɨ'. 2 Mɨrɨ yau si, takuru'kenan esi'pʉ mɨrɨ itemekon ton mɨrɨ awonsi'kɨ i'si ton a'sarutapɨ'sa'. 3 Sises uya Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan ekama'po'pʉ, “Main awɨrɨ pe' e'nɨ pe iyesi Sapa' a'tai takuru'kenan ka'pon epi'tɨ yau, mɨrɨ pe pʉra kane katɨ?” ta'pʉ iya. 4 E'tane to' uya rɨ etapɨtʉ'pʉ. Mɨrɨpan uya temiyatʉ tʉrʉ'pʉ takuru'kenan pona, epi'tɨ'pʉ iya, mɨrɨpan ennoko'pʉ iya. 5 Mɨrɨpan a'tai, to' ekama'po'pʉ iya, “Ɨ'rɨ ken kupʉ auya ɨmʉre, mɨrɨ pe pʉra ɨikʉn paka uta'mo'kasa' pe iyesi yau non akasa' ya' Sapa' a'tai? Imo'ka auya pen pe' inke pʉra?” ta'pʉ iya. 6 Ɨ'rɨ nin si tato' to' uya pʉra rɨ iyesi'pʉ mɨrɨ. 7 Tʉron nɨ a'tai, Sises uya ikɨ'masa' kon ereutasa' ene'pʉ eke ton pe te'san apon po. Mɨrɨpan kon pana ya' se panton ekama'pʉ iya: 8 “Ɨnʉ' uya rɨ ɨkɨ'masa' pe iyesi yau, temari'masan uta're'tɨ koro'ta', eke ton pata'se' airɨ kereutai. Iya'tai pʉra, eke ɨyentaino kɨ'masa' iya esi. 9 Mɨrɨ pe iyesi yau, apatawono ɨkɨ'manin nʉ'pʉ uya ta ɨpɨ', ‘Pʉse irepakɨ ayapon ke.’ Mɨrɨ a'tai nin si, ɨyepiyɨ'sa' ereuta mɨrɨ sepan pona rʉ'kwɨ nin si. 10 E'tane ɨkɨ'masa' a'tai, sepan airɨ rʉ'kwɨ mereutai'. Apatawono uye'sa' a'tai, ‘Se ya' parɨ wakʉ ya' atamakɨ,’ tato' pe iya ɨpɨ'. Mɨrɨ a'tai, eke pe ɨkupʉ iya ɨpokon pe ikɨ'masa' kon enu airɨ. 11 Apʉne pʉra, eke pe te'ku'san tiwano' kon pe ena mɨrɨ se pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ se pe te'ku'san ena mɨrɨ eke pe,” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ tʉpatawono pɨ', “Ɨye'kɨ'ma a'tai, ɨtonpa ton nɨken kʉ'kɨ'mai, tapiyara ton kʉ'kɨ'mai, apʉne pʉra to' use'ma esi ɨmɨrɨ tʉkɨ'mai'. 13 E'tane enta'nai' ka'pon amʉ' kɨ'ma auya pe iyesi yau, entu'manin nan, ipu'tɨka'sa' ton, wasesenpa' nan, tenku'na' nan nɨken mʉkɨ'mai'. 14 Pori' pe ɨwesi mɨrɨ, to' uya ɨye'ma tane pʉra rɨ. Ɨyepe'pʉ eporo auya, ipokena' ton eri'sa' e'mʉ'sa'ka a'tai,” ta'pʉ Sises uya. 15 Serɨ etasa' mɨrɨ yau te'san tonpa uya a'tai, ta'pʉ iya Sises pɨ', “Pori' pe kuru kamoro esi mɨrɨ enta'nan pɨ' te'ton kon Papa e'to' esa' wannɨ pe yau,” ta'pʉ iya. 16 Sises uya eikʉ'pʉ panton ekama pe, “Ka'pon uya eke kuru enta'nan nɨto' koneka esi'pʉ. Mɨrɨpan uya tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' kɨ'ma'pʉ. 17 Tenta'nakapʉ a'tai nin si, tʉpoitorʉ ennoko'pʉ iya tʉnkɨ'ma'san pana'tɨse'na, ‘Ɨsi'tɨ' si, tanporon nɨ si ekonekasa' man,’ tukai'. 18 E'tane, tanporo tʉwapu kon eporo'pʉ to' uya. Wapiyaro' uya ta'pʉ, ‘Serɨ pe kuru umɨ ennasa' uya man, mɨrɨpan ense'na utɨ. Ɨri pe mɨrɨ pɨ' ke'kupʉi.’ 19 “Tʉron nɨ uya ta'pʉ, ‘Serɨ pe kuru 5 kaisa rɨ asa'rɨ'ne i'mʉkansa' kon paka amʉ' waraino kon ennasa' uya man, mɨrɨpan kon i'tuse'na utɨ serɨ. Ɨri pe mɨrɨ pɨ' ke'kupʉi.’ 20 Tʉron nɨ uya rɨ marɨ kanan ta'pʉ, ‘Serɨ pe kuru emari'masa' man. Mɨrɨ wenai, utɨ poken pʉra man,’ tukai' to' usekama'pʉ. 21 “Serɨ si ekamase'na ipoitorʉ enna'po'pʉ mɨrɨ tepuru pɨ'. Mɨrɨ pɨ' itepuru usakorota'pʉ ipan pe, mɨrɨpan uya tʉpoitorʉ apiyo'ma'pʉ, ‘Inke pʉra enta pata ya'ne, eke ton asanta tawɨrɨ'ne, aiko ton tawɨrɨ'ne entu'manin nan ine'ta, ipu'tɨka'sa' kon, tenku'na' nan mɨrɨ awonsi'kɨ wasesenpa' nan,’ ta'pʉ itepuru uya. 22 “Mɨrɨpan poitorʉ uye'sa' uya ta'pʉ ipɨ', ‘Uyapiyo'ma'pʉ auya siku'kapʉi, e'tane moro rɨ marɨ ɨutɨ man, iyarʉ pʉra,’ ta'pʉ iya. 23 “Mɨrɨ a'tai, itepuru uya kanan takaa'pʉ tʉpoitorʉ pɨ', ‘Enta asanta ta'ne ɨnnɨ' nan pata ya'ne mɨrɨ yawon kon pɨ' ɨsi'tɨ' kuru mʉkai', uiwʉ' utarʉ'tɨka'to' pe. 24 Ta uya ɨpɨ', kamoro unkɨ'ma'san wapiya uya ui'kiyari onpato' oton pen,’ ta'pʉ itepuru uya tapiyo' pɨ',” ta'pʉ Sises uya. 25 Anpisin nɨ utɨ esi'pʉ Sises a'kɨrɨ. To' winɨkʉi' tera'tɨi' ta'pʉ iya, 26 “Ɨnʉ' rɨ esi pʉra iyesi upoitorʉ pe tʉkʉipʉnʉ, tʉsan i'nʉnkai'ma, tʉno'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmunkɨ amʉ', takon non mɨrɨ awonsi'kɨ tʉparusi ton, tʉuko'mamʉ eseru rɨ nɨrɨ i'nʉnkai'ma rɨ urɨ i'nʉnkato' tʉuya entai. 27 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ tʉkurusukuui anapai pʉra na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ upɨkɨrɨ ɨtɨpai pʉra na'ne' esi upoitorʉ poken pʉra rɨ. 28 “Ka'tawon ɨutɨ anamɨpai ɨtonpa kon esi yau, iyereuta pen pe' wapiya eke pe pe' tʉpʉrataai esi amɨ poken nɨ tukai' ense'na? 29 Isara'tɨsa' iya e'tane, i'ma'ka iya pʉra iyesi yau, tanporon kon ennin nan uta'kɨrɨ mɨrɨ ipɨ', 30 ‘Pʉse rɨ rʉ'kwɨ e'sara'tɨ'pʉ amɨ pɨ' e'tane, i'ma'ka iya pʉra iye'sa',’ tukai'. 31 “Iya'tai pʉra si, kin ekoneka serɨ ko tʉutɨto' pe tʉron nɨ kin ewa'nomai', mɨrɨ awonsi'kɨ itentai enai'. Iyereuta pen pe' ɨsenuminkase'na 10,000 kaisaron kon tʉsoisaai amʉ' pe' esi pana' pe tukai' teyaton non uyepʉ pe iyesi yau 20,000 kaisa rɨ tewa'nomai'? 32 Ikupʉ tʉuya poken pʉra iyesi pɨ', tʉpoitorʉ ton ennoko iya kin piya' ɨnnɨ rɨ marɨ esii'ma ekama'pose'na tʉuko'manto' kon pe tʉusewa'nomai' pʉra. 33 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', upoitorʉ pe e'pai ɨwesi yau, tanporon nɨ tʉnonkai' ɨwe'to' pe iyesi. 34 “Waiyo esi wakʉ, e'tane ine'ne' pe pʉra iyenasa' yau, nai kasa ine'ne' pe kanan ikupʉ? 35 Wakʉ pe pʉra rɨ iyesi non iwano' pe mɨrɨ pe pʉra non isu pe; eno'masa' pe iyesi. “Kʉrɨ tʉpana ke na'ne' etanin pe, tɨwɨ netai,” ta'pʉ Sises uya.

Ʉru' 15

1 Tʉron nɨ a'tai, pʉrata amʉranʉ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan amʉra esi'pʉ Sises woi imaimu etase'na. 2 E'tane Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan etarerumʉ'pʉ, “Pʉse rɨ ka'pon uya tʉmakooikena' nan kupʉ tʉtonpa pe, to' pokon pe rɨ iyenta'na!” ta'pʉ to' uya. 3 Mɨrɨ a'tai nin si, Sises uya serɨ ton panton amʉ' ekama'pʉ mɨrɨ to' pɨ', 4 “Iya'tai pʉra, 100 kaisa rɨ karimeru amʉ' itikʉn ton ɨtonpa kon esi yau, mɨrɨpan kon tonpa utano'masa' pe iyesi yau, 99 pan kon pe' nɨnnin pen ayupon pata yau itano'masa' e'ma'pʉ tau tʉutɨto' pe eporo tʉuya pʉ'kʉ pona rɨ? 5 Eposa' tʉuya a'tai, pori' pe esii'ma ti'mʉye'pɨ pona anʉmʉ iya. 6 Mɨrɨ a'tai, tʉtonpa ton kɨ'ma iya, mɨrɨpan uya ta to' pɨ', ‘Epori'manpai'nokon. Uikʉn karimeru itano'masa' rʉ'pʉ eposa' uya man!’ 7 Mɨrɨ ekama uya ɨpɨ'nokon, mɨrɨ kasa kuru si iyesi epori'man esi eke pe Epʉn po tikin nan tʉmakooikenan era'tɨsa' a'tai, kamo 99 kaisaron kon ipokena' ton ka'pon amʉ' pɨ' pori' pe e'nɨ entai. 8 “Mɨrɨ pe pʉra, uri'san uya 10 kaisaron pʉrata pun tonpa ano'ma'pʉ pe iyesi yau tikin nɨ, ɨ'rɨ ken si kupʉ iya? Tʉraan'puui po'tɨ iya, tiwʉ' akorokato' pe tʉuya, iwarinpa iya, eporo tʉuya pʉ'kʉ pona. 9 Eposa' tʉuya a'tai, tʉtonpa ton kɨ'ma iya, mɨrɨpan uya ta to' pɨ', ‘Epori'manpai'nokon, itano'masa' rʉ'pʉ upʉrataai eposa' uya man!’ 10 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ iyesi ta uya ɨpɨ'nokon, Papa inserʉʉi amʉ' epori'ma tikin nan nɨ tʉmakooikenan era'tɨsa' a'tai,” ta'pʉ Sises uya. 11 Miyarɨ rɨ Sises usaurokʉ'pʉ, “Moro ka'pon esi'pʉ asa'ron kon imunkɨ. 12 Iyakon uya ta'pʉ tʉkʉipʉnʉ pɨ', ‘Papai, uyena' ɨntʉrʉnʉ pe te'sen ɨimamin itʉka'kɨ,’ ta'pʉ iya ipɨ'. Mɨrɨpan uya timamin ratoika'pʉ to' kaisa rɨ. 13 Inke kuru pʉra rɨ mɨrɨ pata'pʉ pe, imu akon si uya tanporo tiwano' pe iye'nonkasa' amʉranʉkʉ'pʉ. Mɨrɨpan utɨ'pʉ ɨnnon pata ya'. Mɨrɨ yau nin si tʉpʉrataai ma'tanʉkʉ'pʉ iya mɨrɨ. 14 Tanporon nɨ nin si ma'tanʉkʉ'pʉ iya pata'pʉ pe, iwankan uta'mo'ka'pʉ mɨrɨ, mɨrɨ pata yau, mɨrɨpan ekota'ma'pʉ. 15 Mɨrɨ tʉpo, itɨ'pʉ patawon piya' tʉtʉrawasooi epose. Mɨrɨpan uya tikʉn non peiruku amʉ' ewe'se'na ennoko'pʉ. 16 Mɨrɨpan nʉ'kwɨ esi'pʉ peiruku amʉ' i'kiyari pɨ' enta'napai. E'tane ɨnʉ' uya rɨ irepa'pʉ pen iti'kiyari ke. 17 Isenuminkato' uya nin si eporo'pʉ mɨrɨ. Mɨrɨpan uya, ‘Ukʉipʉnʉ apiyo' ton i'kiyari esi serɨ eke pe rɨ to' entai rɨ,’ ta'pʉ iya. ‘E'tane si, serɨ yau apʉ'ka'nɨ pɨ' esi. 18 Enna'po serɨ, tase'na ukʉipʉnʉ pɨ'; Papai, e'makoimasa' man Papa winɨkʉi' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨwinɨkʉi' nɨrɨ. 19 Ɨmu tukai' uyesakʉi, e'tane pʉra ayapiyo' ton tonpa pe uku'kɨ.’ 20 Mɨrɨpan enna'po'pʉ tʉkʉipʉnʉ piya'. “Ɨnnɨ rɨ marɨ iye'tane, ikʉipʉnʉ uya ensa' esi'pʉ. Mɨrɨpan tense isentu'ma'pʉ, mɨrɨpan eka'tumʉ'pʉ a'sise'na. Mɨrɨ tʉpo, ereutanʉkʉ'pʉ iya, a'su'kapɨtʉ'pʉ iya etupa pe. 21 Imu uya ta'pʉ ipɨ', ‘Papai, e'makoimasa' man Papa winɨkʉi' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨwinɨkʉi' nɨrɨ. Ɨmu tukai' uyesakʉi.’ 22 Mɨrɨpan e'tane ikʉipʉnʉ uya ta'pʉ tapiyo' ton pɨ', ‘Inke pʉra wakʉ ipon ine'tɨ' ipontɨ kon pa, irimuui ɨntʉtɨ' itemiyatʉ pɨ'. Wakʉ ke kuru isapatooi'tɨtɨ'. 23 Eka'nʉ'sa' paka ine'tɨ' iwɨnɨ kon pa. Enta'nanpai'nokon umu uye'sa' pɨ'! 24 Pʉse rɨ si umʉre ima'tasa' kasa, iye'sa' rʉ'pʉ e'mʉ'sa'kasa' pe rɨ upona iyesi pɨ'. Itano'masa' rʉ'pʉ e'seposa',’ ta'pʉ iya to' pɨ'. Mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ enta'nan pɨ'. 25 “Mɨrɨ koro'tau si, eke imu esi'pʉ mɨrɨ umɨ yau. Ɨutɨ piya' a'ko pe iye'sa' a'tai, wai uturumʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉumanunsan eta'pʉ iya. 26 Mɨrɨpan uya tapiyo' ton tonpa kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan ekama'po'pʉ iya, ‘Ɨ'rɨ ne'ku'an?’ tukai'. 27 Mɨrɨpan eikʉ'pʉ iya, ‘Ayakon enna'posa'. Mɨrɨ pɨ' eka'nʉ'sa' paka wɨsa' ɨkʉipʉnʉ uya, atu' pe rɨ iyenna'posa' pɨ',’ ta'pʉ iya. 28 Ewonpai pʉra irui usakorotasa' esi'pʉ. “‘Ewonkɨ,’ ka'se'na ikʉipʉnʉ epa'ka'pʉ. 29 “Mɨrɨpan uya tʉkʉipʉnʉ eikʉ'pʉ, ‘Apʉne uyeta', amaimu pʉreme'nin pen sa'ne urɨ ko; ayapiyo' pe tʉuko'mansen inke rɨ wʉipiya ton kaisarɨ rɨ, e'tane utonpa ton pokon pe epori'mato' pe urepanin pen nɨ ɨmɨrɨ. 30 E'tane si pʉse rɨ ɨmu ayapuruui, ɨpʉrataai ma'tanʉ'nin nʉ'pʉ ekuman pɨ', mɨrɨpan enna'posa' yo' pe, eka'nʉ'sa' paka mʉre wɨsa' auya,’ ta'pʉ iya. “Mɨrɨpan eikʉ'pʉ ikʉipʉnʉ uya, 31 ‘Upiyau te'sen ɨmɨrɨ tɨwɨrɨ rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ upiyau na'ne' mɨrɨ ɨiwano',’ ta'pʉ ikʉipʉnʉ uya ipɨ'. 32 ‘E'tane pʉse rɨ ayakon enna'posa' pɨ', itano'masa' rʉ'pʉ pe iyesi pɨ', ima'tasa' kasa rɨ iko'mansa' pɨ' epori'man,’ ta'pʉ ikʉipʉnʉ uya ipɨ',” ta'pʉ iya.

Ʉru' 16

1 Panton ekama'pʉ Sises uya tʉpoitorʉ ton pana ya', se tawon: “Mɨrɨ yau ka'pon esi'pʉ ipʉrataaike', mɨrɨpan esi'pʉ timamin esa' ke. Tʉron nɨ a'tai, itepuru piya' ka'pon utɨ'pʉ tepuru pʉrataai mɨrɨ awonsi'kɨ itimamin ma'tanʉkʉ iya ekamai'. 2 Mɨrɨ a'tai, ikɨ'ma'pʉ iya ekama'poto' pe tʉuya, ‘Ka'pon amʉ' uya upana'tɨsa' man ɨyeseru ke, mɨrɨpan apurɨsa' uya man. Ɨyenau iye'sa' rʉ'pʉ pʉrata mɨrɨ awonsi'kɨ uimamin apon nʉ'pʉ kareta ikonekaka'kɨ. Mɨrɨ enta' uimamin esa' pe ɨwe'to' oton pen mɨrɨ,’ ta'pʉ iya. 3 “Mɨrɨpan apiyo' usenuminka'pʉ, ‘Uyepuru uya, “Mɨrɨ enta' uimamin esa' pe ɨwe'to' oton pen mɨrɨ,” tasa' upɨ'. Ɨ'rɨ rɨ ku'to' pe uya ko? Pana' pe pʉra e'ai' sa'man tʉrawaso kupʉ uya poken pʉra, ɨpiyɨtʉ rɨ enkuui pe enasa' yau. 4 Si'tuyai', uyepuru imamin anʉnnin nʉ'san pika'tɨ uya mɨrɨ, to' uya nɨrɨ upika'tɨto' pe, tiwʉ' kon ta' to' uya uyereutanʉ'to' pe rɨ,’ ta'pʉ iya. 5 “Mɨrɨpan uya te'mai' pʉra tepuru imamin e'ma'tɨnin nʉ'san kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan kon uyee'pʉ tikin pa'ne. Wapiya iye'sa' ekama'po'pʉ iya, ‘Ɨ'rɨ kaisa rɨ te'mai' pʉra uyepuru imamin arɨ'pʉ auya nai?’ ta'pʉ iya ipɨ'. 6 ‘800 kiyaran e'to' airɨ are' kasi',’ ta'pʉ iya nin si mɨrɨ. “Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ iya, ‘Se si imenuka' 400 kaisaron iten karapa, are' kasi' tukai',’ ta'pʉ iya. 7 Mɨrɨ tʉpo, ite'ma'pʉ pe iye'sa' ekama'po'pʉ iya, ‘Ɨ'rɨ kaisa rɨ te'mai' pʉra uyepuru imamin arɨ'pʉ auya nai?’ ta'pʉ iya ipɨ'. “‘1,000 kaisa rɨ pʉrowa paikii,’ ta'pʉ iya. “Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ iya, ‘Se si imenuka' 80 kaisa rɨ pʉrowa paikii tukai',’ ta'pʉ iya. 8 “Mɨrɨpan etasa' itepuru uya a'tai, apurɨpɨtʉ'pʉ iya, ɨri ku'sa' iya rɨ e'tane, tʉuko'manto' e'ma konekasa' iya pɨ'. Serɨ ta uya apʉne pʉra serɨ non pon kon esi emiya'poke' ton non eseru wenai uta'kwarʉkan pɨ' te'san, Papa munkɨ uta'kwarʉka non eseru pɨ' pʉra rɨ nin iyesi mɨrɨ. 9 “Ta uya ɨpɨ'nokon, ɨpʉrataai kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨimamin kon ke entu'manin nan ipika'tɨtɨ' tʉtonpa ke ɨwesi kon pa, mɨrɨpan ɨpʉrataai kon u'ma'sa' a'tai, Papa uya ɨrepato' kon pe apata kon ke Epʉn po. 10 Ɨnʉ' rɨ aiko pe irepasa' uya wakʉ pe ikupʉ yau, eke ke irepa rɨ mɨrɨ wakʉ pe ikupʉ iya pɨ', e'tane ɨnʉ' rɨ kʉrɨ tʉrepasa' ma'tanʉ'nin nʉ'pʉ repa pʉra rɨ iyesi mɨrɨ eke ke. 11 Mɨrɨ kasa si serɨ non pon pʉrata mɨrɨ awonsi'kɨ mamin ma'tanʉ'nin pe ɨwesi yau, Papa uya wakʉ nin si ɨimamin ke Epʉn pon ke ɨrepa pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. 12 Ka'pon imamin ma'tanʉ'sa' auya yau, ɨnʉ' uya rɨ ɨrepa ɨimamin ke kupʉ auya? 13 Ɨnʉ' rɨ iyapiyo' pe te'sen esi pʉra iyesi asa'ron kon tepuru ton apiyo' pe. Tikin nan ewaruma'tɨ iya, isakon i'nʉnka iya; tikin nan pɨ' ita'si, isakon sanoma iya pʉra. Asa'rɨ rɨ marɨ Papa mɨrɨ awonsi'kɨ pʉrata apiyo' pe ɨwesi kon pʉra iyesi,” ta'pʉ iya. 14 Serɨ ta Sises uya etasa' tʉuya'nokon a'tai, Pari'si amʉ' uya isapema'pʉ, apʉne pʉra pʉrata i'nʉnkanin nan pe tesi kon pɨ'. 15 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon kuru sa'ne si kamoro ko wakʉ pe te'ku'san ka'pon amʉ' enu airɨ, e'tane Papa uya ɨi'tu kon pʉrata i'nʉnka auya'nokon ti'nʉnka auya'nokon entai, tukai'. Ka'pon uya wakʉ tato' ipɨ' pɨ', Papa uya ɨri ta. 16 “Main Mosi' winon mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' Maimu esi'pʉ meruntɨ pe, Isaan Pa'tes uyepʉ pʉ'kʉ pona; mɨrɨ si'kɨrɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei usekamasa' serɨ, mɨrɨpan pɨkɨrɨ e'pai tu'kan kon nɨ uta'kwarʉkan pɨ' man. 17 Sa'man pe pʉra rɨ iyesi Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non pʉra iyena aiko pe rɨ na'ne' pen nʉwarai'ka'pʉ uta'mo'ka pen Main apai. 18 “Ɨnʉ' rɨ tʉno'pʉ nonkayai'ne' mɨrɨpan uya tʉron nɨ uri'san mari'ma, ekuma pe iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon inonkasa' rʉ'pʉ mari'mayai'ne', ekuma pe iyesi,” ta'pʉ Sises uya. 19 Sises uya ta'pʉ, “Ka'pon esi'pʉ moro imaminke', tʉtariren mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ rɨ ipon renen tato', epe'kena' ton nɨ. Eke pe rɨ iti'kiyari esi'pʉ. 20 Moro kanan si entu'manin esi'pʉ mɨrɨ, ipon pʉn, itimamin pʉn, iti'kiyari pʉn, erekʉ'pan, Ʉrasaras itese'. Mɨrɨpan nin si tase to' uya inɨnpɨtʉ'pʉ mɨrɨ, imaminkena' mʉra'ta nau. 21 Enta'napai iyesi'pʉ ipʉrataaikena' ka'pon i'kiyari punu'pɨ pɨ'. Pero amʉ' uye'pɨtʉ'pʉ iterekʉʉi ami'kai'. 22 Mɨrɨ koro'tau, iyeri'kaa'pʉ. Mɨrɨpan nin si arɨ'pʉ inserʉ amʉ' uya, Papa apurɨnin nan eri'sa' utɨse' ya'. Mɨrɨ yau nin si, Ʉrasaras uya Epʉra'an tʉtɨpiya eporo'pʉ mɨrɨ pena ima'tasa' rʉ'pʉ. Imaminkena' rɨ nɨrɨ eri'kaa'pʉ, mɨrɨpan ekepu u'na'tɨ'pʉ to' uya, 23 mɨrɨpan utɨ'pʉ apo' ya', ɨsɨ pata ya'. Mɨrɨ awonsi'kɨ si tenu tʉrʉ'pʉ iya mɨrɨ. Mɨrɨpan uya Epʉra'an piyau Ʉrasaras ene'pʉ ɨnnɨ kuru tʉpiyapai. 24 ‘Papai, Epʉra'an, upɨ' ɨsentu'makɨ! Ʉrasaras enno'kɨ tuna ka' temiyatʉ tʉki'se uyesen amankai' iye'to' pe. Ɨsɨ yau e'ai' a'ne' yau,’ ta'pʉ iya nin si mɨrɨ. 25 “‘Mooi, mi'tuyan pe' nurɨne ɨwesi a'tai, pori' pe rɨ ɨuko'mamʉ'pʉ, Ʉrasaras kanan ɨri rɨ moronka pɨ'. Mɨrɨpan e'tane nin si, serɨ yau wakʉ pe rɨ iyesi mɨrɨ, ɨmɨrɨ kanan si ɨsɨ yau. 26 Mɨrɨ pona ɨpiya' utɨn poken pʉra e'nɨ serɨ awonsi'kɨ, yaranta uya uwa'kʉ'sa' kon, uya'sanau'nokon iyesi. Ɨnʉ' rɨ utɨ poken pʉra miyarɨ. Mɨrɨ apai nɨrɨ serɨ ya' ɨnʉ' rɨ uyepʉ poken pʉra,’ ta'pʉ iya ipɨ'. 27 “Mɨrɨ pɨ' ita'kwarʉka'pʉ ipan pe, ‘Warai yau ken si, Ʉrasaras enno'kɨ ukʉipʉnʉ iwʉ' ta' 28 5 kaisaron kon uyakon non panamase'na, serɨ ya' to' uyepʉ namai'. Wakʉ pe to' uko'manto' pe, Papa Maimu awɨrɨ,’ ta'pʉ iya. 29 “Mɨrɨpan pɨ' Epʉra'an uya ta'pʉ, ‘Moro rɨ Mosi' maimu rʉ'pʉ esi mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' maimu rʉ'pʉ esi mɨrɨ, tɨwɨ to' netai, iyawɨrɨ te'to' kon pe,’ ta'pʉ iya ipɨ'. 30 “‘Kane, Papai Epʉra'an, mɨrɨ apurɨ to' uya pʉra rɨ iyesi, serɨ awon kuru nin tɨ, ima'tasa' rʉ'pʉ e'mʉ'sa'kasa' uya tauro'ka kon a'tai, to' uya kuru rɨ nin apurɨ mɨrɨ tʉmakooi kon apai rɨ nin si to' era'tɨ,’ ta'pʉ iya nin si mɨrɨ. 31 “Mɨrɨpan pɨ' Epʉra'an uya ta'pʉ, ‘Mosi' mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' auro'ka'pʉ Papa uya, to' uya imenukato' pe, mɨrɨ awɨrɨ pʉra to' esi a'tai, uruwai' awon nɨ e'mʉ'sa'kasa' e'tane to' uya nɨrɨ imaimu etato' oton pen nɨ,’ ta'pʉ iya nin si mɨrɨ ipɨ',” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'.

Ʉru' 17

1 Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Makoi ya' ka'pon uta'mo'kato' rɨ e'ku'to' pe iyesi, e'tane nin si ɨsɨ yau kʉrɨ man tɨ iye'kupʉ emapu'tɨnin nʉ'pʉ. 2 Wakʉ iwa pe rɨ iyesi eno'ma a'tai parau ka' tɨ' a'nai' e'pato' yai tewa'tɨi' i'mʉ pɨ' pʉsamoro aiko ton nʉ'kwɨ tonpa e'makoima emapu'tɨ iya entai. 3 Mɨrɨ wenai, ti'tui' e'tɨ'. “Ɨtonpa e'makoimasa' a'tai, auro'kakɨ mɨrɨ enta' ikupʉ iya namai'; tʉmakooi apai iyera'tɨsa' a'tai, ipɨ' ɨsentu'makɨ. 4 Tikin nan wʉi yau inke rɨ ɨpɨ' iye'makoimapɨtʉ a'tai, mɨrɨpan enna'popɨtʉ ɨpiya' a'tai, ‘Umakooi apai era'tɨsa' man,’ tase'na ipɨ' ɨsentu'makɨ,” ta'pʉ iya. 5 Itekare ekamanin nan pe enno'sa' kon uya ta'pʉ, “Ina Epuru, ina uya apurɨto' iku'kɨ eke pe,” ta'pʉ to' uya. 6 To' eikʉ'pʉ iya, “Apurɨto' auya'nokon esi yau, aiko rʉ'kwɨ mosta' ena'pɨ kasa, ta auya'nokon nɨ mɨrɨ yʉi, morʉperi tato' ye' pɨ', ‘Ekuru'ka', parau ka' ɨye'pɨmɨ pa,’ ta auya a'tai, amaimu awɨrɨ rɨ iyesi. 7 “Iya'tai pʉra, tʉpoitorʉ ke ɨtonpa e'sa' yau non anɨnin mɨrɨ pe pʉra karimeru amʉ' pa'simanin. Iyenna'posa' a'tai umɨ apai, ‘Ɨsi'kɨ ereutakɨ enta'nai',’ tawon pe' ɨmɨrɨ? Kane. 8 Ta auya ipɨ', ‘Ui'kiyari ikoneka' unta'napa pa, mɨrɨ tʉpo rɨ nin si, ɨyenta'na parɨ,’ tawon ɨmɨrɨ. 9 Tenki tato' auya pʉra rɨ iyesi ɨpoitorʉ pɨ' amaimu awɨrɨ iye'sa' pɨ'. 10 Ɨmɨrɨ'nokon kanan mɨrɨ kasa rɨ ɨwe'to' oton kon mɨrɨ Papa uya ɨnkupʉnʉ kon ke ɨrepasa' kon i'ma'kasa' auya'nokon yau, ta auya'nokon nin si mɨrɨ, ‘Sepa' nan nʉ'kwɨ rɨ nin sa'ne ina, ina uya tʉtʉrawasooi kon i'ma'kasa' man,’ ta auya'nokon,” ta'pʉ Sises uya. 11 Sises utɨ koro'tau Surusiran pona, Sameriya mɨrɨ awonsi'kɨ Kiyarari a'sanawɨrɨ, 12 eke iwa pata eporo iya koro'tau, 10 kaisaron kon erekʉ'pa' nan uya eporo'pʉ. Ɨnnɨ Sises piyapai to' e'soto'ka'pʉ, 13 mɨrɨpan kon ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Sises, ina epuru, ina pɨ' ɨsentu'ma'!” ta'pʉ to' uya. 14 To' ensa' iya a'tai, ta'pʉ iya, “Entantɨ', ɨsekamatantɨ' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan piya' ɨusepi'tɨsa' kon nɨ man tato' pe to' uya,” ta'pʉ iya. To' utɨ koro'tau, to' usepi'tɨ'pʉ. 15 Tikin nan nin si enna'po'pʉ Sises piya' tʉusepi'tɨsa' tense, ipan pe kuru rɨ Papa apurɨpɨtʉ'pʉ iya. 16 Sises pʉta piya' ita'mo'ka'pʉ tenki ta tʉuya ekamanin pe, pʉse rɨ esi'pʉ mɨrɨ Sameriya pon pe. 17 Sises uya ekama'po'pʉ, “10 kaisaron kon pen pe' ɨmɨrɨ'nokon nʉsepi'tɨi? Nai kamo ken si ɨtonpa ton? 18 Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Esuwerʉ amʉ' enna'po tane pʉra rɨ ɨmɨrɨ rɨken Esuwerʉ pen nɨ nin enna'posa' Papa apurɨpɨ'se'na?” ta'pʉ iya. 19 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya ipɨ', “E'mʉ'sa'ka', enta. Papa apurɨ auya uya rɨ ɨyepi'tɨsa' man,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 20 Tʉron nɨ a'tai kanan, Pari'si amʉ' uya Sises ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ a'tai Papa e'to' esa' wannɨ pe uyepʉ?” tukai'. Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Enton pʉra rɨ iyesi mɨrɨ Papa ena a'tai esa' wannɨ pe, 21 Ɨnʉ' uya rɨ, ‘Serɨ ne' ko,’ mɨrɨ pe pʉra, ‘Mɨrɨ ne' ko,’ ta pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra, Papa e'to' esa' wannɨ pe esi ɨyewan kon yau rɨ,” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨpan uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Iweyu uye'nɨ pɨ' man Ka'pon, Papa winon ɨnenpai ɨwe'to' oton kon, e'tane ento' auya'nokon oton pen nɨ. 23 Ka'pon amʉ' uya tato' oton, ‘Mɨ airɨ man,’ mɨrɨ pe pʉra, ‘Se airɨ man,’ e'tane ta to' uya pɨkɨrɨ rɨ kɨtɨpɨ'tʉu. 24 Ka'pon, Papa winon weyu e'seposa' a'tai, kamiri' e'wei'tɨ uya ka' a'kwaka ipʉ'kʉ pona'ne kasa kuru iyesi mɨrɨ. 25 E'tane wapiya tanporon nɨ e'ne' moronkato' iya esi, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ a'taino kon uya ewaruma'tɨto' pe rɨ iyesi. 26 “Nowa a'tai iyesi'pʉ na'ne' kasa kuru, mɨrɨ kasa rɨ marɨ iye'to' oton Ka'pon, Papa winon weyu a'tai. 27 Ka'pon amʉ' esi'pʉ uta're'tɨn pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ emari'man pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ e'tʉrʉn pɨ' emari'man nɨto' yau Nowa ewomʉ a' ya' weyu pona rɨ. Mɨrɨ a'tai, eke pe i'mʉnpʉ uyee'pʉ, mɨrɨpan uya tanporo to' ma'tanʉkʉ'pʉ. 28 “Iyepʉ rawɨrɨ Ra' a'tai iyesi'pʉ kasa rɨ marɨ iye'to' oton. Ka'pon amʉ' esi'pʉ uta're'tɨn pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrʉpo'po pɨ', e'pɨn nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨutɨ amɨpɨtʉ pɨ'. 29 E'tane Ra' uya Satan nɨmɨ'pʉ tʉpo, apo' mɨrɨ awonsi'kɨ sorʉ'pa uyee'pʉ Epʉn poi mɨrɨ to' ma'tanʉ'se'na. 30 “Mɨrɨ kasa kuru iye'to' oton Ka'pon, Papa winon usenpoika weyu a'tai. 31 Mɨrɨ wʉi a'tai, ɨnʉ' rɨ tiwʉ' nakapu po na'ne' kʉu'tɨnin tiwʉ' tawon timamin kan. Mɨrɨ kasa rɨ kanan, ɨnʉ' rɨ tʉmainarʉ yau na'ne' nɨrɨ kʉsenna'ponin pata pona ɨ'rɨ kan nɨ. 32 Ra' no'pʉ esi'pʉ na'ne' kuru nesii ɨyenu kon yau, timamin pɨ' iyera'tɨpɨ'sa' rʉ'pʉ. 33 Ɨnʉ' rɨ tʉuko'manto' ɨnko'manʉ'paino uya inonkato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ tʉuko'manto' nonkanin uya ikoneka mɨrɨ. 34 Ekama uya ɨpɨ'nokon: Mɨrɨ ewarupɨɨi tau, asa'ron kon ka'pon amʉ' e'to' oton te'nʉnto' kon apon po; tikin nɨ anʉnto' oton, isakon e'nɨnto' oton. 35 Asa'ron kon uri'sami'si amʉ' e'to' oton a'nai' e'pa pɨ'; tikin nɨ anʉnto' oton, isakon e'nɨnto' oton. 36 (Asa'ron kon kanan ka'pon amʉ' e'to' oton tʉmainarʉ kon yau. Tikin nɨ anʉnto' oton, isakon e'nɨnto' oton,” ta'pʉ Sises uya.) 37 “Nai airɨ, Itepuru?” ta'pʉ to' uya. To' eikʉ'pʉ iya, “Eke' airɨ rɨ anwana amʉ' amʉrato' oton,” ta'pʉ iya to' pɨ'.

Ʉru' 18

1 Sises uya nin si panton ekama'pʉ tʉpoitorʉ ton enupanin pe tɨwɨrɨ rɨ tʉwɨpʉremasan pe to' e'to' pe tʉuseta'kai' pʉra rɨ. 2 Sises uya ta'pʉ, “Moro eseru aimenkanin esi'pʉ pata yau, Papa Maimu apurɨnin pen nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' pɨ' tʉusentu'masen pen nɨ. 3 Mɨrɨ yau, itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ esi'pʉ tɨwɨrɨ rɨ ata'kwarʉkai' tʉuye'pɨ'sen ipiya', ‘Upika'tɨkɨ uma'tanʉkʉ i'se na'ne' uyeyaton enapai,’ tapɨ'se'na. 4 “Inke rɨ ipika'tɨ iya pʉra iyesi'pʉ, e'tane nin si isenuminka'pʉ mɨrɨ, ‘Apʉne pʉra tɨwɨrɨ rɨ itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ uye'pɨtʉ pɨ' uyewana'tɨse'na, mɨrɨ enta' nin si uyewana'tɨ iya pen mɨrɨ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ipika'tɨkapʉ uya serɨ i'se iye'to' ke, Papa namanin pe pʉra rɨ e'tane, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' pɨ' tʉusentu'masen pe pʉra rɨ e'tane,’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ Sises uya. 6 Mɨrɨpan pɨ' Sises uya ta'pʉ, “Ɨsenupatɨ' ɨri, eseru aimenkanin pɨ'. 7 Mɨrɨ ku'sa' iya pɨ' itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ pɨ', Papa nin si wakʉ eseru aimenkanin kamo ka'pon amʉ' tʉnanʉmʉ'san iwano' pe, tɨwɨrɨ rɨ tʉpika'tɨto' kon ekama'ponin nan. Tɨnɨn pɨ' iyesi pen nin kʉrɨ eseru aimenkanin kasa. 8 Ekama uya ɨpɨ'nokon, Papa uya inke pʉra rɨ nin wakʉ kupʉ to' iwano' pe. E'tane, Ka'pon, Papa winon uyepʉ a'tai ken pe' si, ka'pon amʉ' rɨ pe' eporo iya tapurɨ pɨ', ɨpʉreman pɨ' serɨ non po?” ta'pʉ Sises uya. 9 Sises uya panton ekama'pʉ wakʉ pe Papa enu yau tesi kon pe ekamanin nan pɨ', tʉron kon eno'mai'ma ɨri pe, se tawon, 10 “Ɨpʉremai' asa'ron kon ka'pon amʉ' utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta', tikin nan esi'pʉ Pari'si pe, mɨrɨ awonsi'kɨ isakon esi'pʉ pʉrata amʉranʉ'nin pe. 11 Pari'si e'soto'ka'pʉ tʉpɨ' rɨ asauro'se tʉwɨpʉrema itese', ‘Papa, tenki ta uya serɨ ɨpɨ' tanporon kon entai rɨ wakʉ pe esi pɨ'. Tʉron kon man ɨri ton nɨ, makoi ku'nin nan nɨ, e'tane urɨ esi mentaino pe pʉra, kasi ye' pe pʉra, tekumasen pe pʉra, kʉrɨ rɨ pʉrata amʉranʉ'nin kasa pʉra rɨ esi. 12 Tʉuserumasen urɨ tenta'nai' pʉra asa'rɨ wʉi suntaaka a'sanau'ne, mɨrɨpan ɨrepato' tʉnin urɨ tasa' auya awɨrɨ uneporo'pʉ apai,’ tukai' iyɨpʉrema'pʉ. 13 “E'tane pʉrata amʉranʉ'nin e'soto'kasa' esi'pʉ ɨnnɨ rɨ Pari'si piyapai, Epʉn winɨkʉi' tenu tʉrʉ'pʉ iya pen nɨ, e'tane tʉpʉropo wɨpɨtʉ'pʉ iya tʉupokoita tʉmakooi ke tesi pɨ' ekamanin pe, ‘Papa, upɨ' ɨsentu'makɨ, urɨ sa'ne tʉmakooikenan,’ ta'pʉ iya.” 14 Sises uya ta'pʉ, “Ekama uya ɨpɨ'nokon, pʉse rɨ, isakon pen, ekonekasa' Papa pokon pe enna'po'pʉ, apʉne pʉra mɨ pe te'ku'sen ena mɨrɨ se pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ se pe rɨ te'ku'sen ena mɨrɨ eke pe,” ta'pʉ iya. 15 Ka'pon amʉ' uya tʉmunkɨ kon nee'pʉ Sises uya to' a'pɨ'to' pe. Ipoitorʉ ton uya serɨ ensa' a'tai, to' sanon ton eseremekʉ'pʉ to' uya. 16 E'tane rɨ, Sises uya mʉre amʉ' kɨ'ma'pʉ tʉpiya', “Tɨwɨ mʉre amʉ' nʉyepʉi upiya'; to' kʉsereutanʉ'tʉu, apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe kuru esi pʉsamoro waraino' nan iwano' pe. 17 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe eporo iya pʉra na'ne' mʉre kasa te'se, epa'kato' oton pen nɨ ya',” ta'pʉ iya. 18 Tikin nan itepuru uya Sises ekama'po'pʉ, “Wakʉ ti'sa, ɨ'rɨ kuru ku'to' uya esi wakʉ uko'man nɨto' tɨwɨrɨ rɨ, epoto' pe uya?” ta'pʉ iya. 19 “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' wakʉ tukai' uyesakʉ auya?” tukai' Sises uya eikʉ'pʉ. “Ɨnʉ' pʉra rɨ iyesi wakʉ e'tane Papa rɨken. 20 Mosi' nʉmenuka'pʉ i'tu auya: ‘Iyemari'masa' uri'san kʉsekumankai, ɨnʉ' rɨ kʉ'wɨnɨi, ama' pe kesii, kasi pe ka'pon pɨ' kasaurokʉi, ɨkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ asan nɨrɨ inamakɨ,’ tawon,” ta'pʉ Sises uya. 21 “Mʉre' esi'pʉ si'kɨrɨ rɨ tanporo serɨ ton awɨrɨ rɨ uko'mansa' man,” ta'pʉ iya. 22 Serɨ etasa' Sises uya a'tai, ta'pʉ iya ipɨ', “Tikin nan nɨken iyawɨrɨ ɨwe'to' e'ku'sa' man; tanporo ɨimamin pe na'ne' ikʉrʉpo'pomakɨ, mɨrɨpan itepe'pʉ tʉrʉ pa entu'manin nan ena', mɨrɨpan epe'pʉ pe wakʉ eporo pa Epʉn po. Mɨrɨ ku'sa' auya tʉpo, upɨkɨrɨ si ɨsi'kɨ,” ta'pʉ iya. 23 Serɨ etasa' iya a'tai, ipan pe ika'nɨ' pʉra iyena'pʉ, apʉne pʉra imaminke' pe kuru iyesi'pʉ. 24 Sises uya ene'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Sa'man pe kuru rɨ iyesi imaminke' ton epa'ka poken pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe ya'! 25 I'nai rɨ iyesi, sa'man pe pʉra rɨ kiyamerʉ epa'ka akusa enu euta awɨrɨ imaminke' epa'ka Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' entai,” ta'pʉ Sises uya. 26 Serɨ etanin nʉ'san uya nin si ekama'po'pʉ mɨrɨ, “Ɨnʉ' kuru ken si epika'tɨ?” ta'pʉ to' uya. 27 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ka'pon pona sa'man pe na'ne' esi sa'man pe pʉra Papa pona,” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. 28 Pi'ta uya ta'pʉ ipɨ', “Tanporon nɨ sa'ne nɨnsa' ina uya ɨpɨkɨrɨ tʉutɨto' kon pe!” ta'pʉ iya. 29 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ tʉpata'se' mɨrɨ pe pʉra tʉno'pʉ mɨrɨ pe pʉra takon non mɨrɨ pe pʉra tʉsanon mɨrɨ pe pʉra tʉmunkɨ ton nɨnnin nʉ'pʉ Papa e'to' esa' wannɨ pe wenai, 30 uya tu'ke ite'kwa rɨ serɨ a'tai teposen mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ enta' te'ton a'tai teposen tɨwɨrɨ uko'man nɨto' eporo pʉra iyesi ta pen nɨ,” ta'pʉ iya. 31 Sises uya 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton tʉpantakai' ta'pʉ to' pɨ', “Utɨ'nokon serɨ Surusiran pona. Mɨrɨpan tanporon nɨ pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ Ka'pon, Papa winon pɨ' uta'ku'tɨto' oton mɨrɨ yau. 32 To' uya itʉto' oton Esuwerʉ amʉ' pen ena', isapemato' oton to' uya, to' eta'tapɨ'to' oton ipona, to' uya ari'po'pɨ'to' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya rɨ iwɨto' oton. 33 Itosorʉwano wʉi a'tai, iye'mʉ'sa'kato' oton kanan,” ta'pʉ iya. 34 E'tane ipoitorʉ ton uya serɨ to'ka'nʉkʉ pʉra rɨ iyesi'pʉ. Ɨ'rɨ kuru ta iya e'kwa pe mɨrɨ pɨ' isaurokʉ tukai'. 35 Sises uya Iseri'ko eporo koro'tau, tenku'nan esi'pʉ asanta ka'ta po eta'kwanʉn nɨ pɨ'. 36 Ka'pon amʉ' utɨ eta tʉuya a'tai, “Ɨ'rɨ ne'ku'an?” ta'pʉ iya. 37 Mɨrɨpan pɨ', “Sises Nasare' pon utɨ,” ta'pʉ to' uya. 38 Mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Sises, Tepi' pa rʉ'pʉ, upɨ' ɨsentu'ma'!” ta'pʉ iya. 39 Sises rawɨrɨ tʉutɨsan uya, “E'pana e'kɨ! Ɨ'rɨ pɨ' ɨukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. Mɨrɨ rɨ e'tane ikɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Upɨ' ɨsentu'makɨ ta uya, Kin Tepi' pa rʉ'pʉ!” ta'pʉ iya. 40 Sises e'takʉ'ka'pʉ, mɨrɨpan uya, “Kʉrɨ rɨ ka'pon ine'tɨ' upiya',” ta'pʉ. Iye'sa' a'tai, Sises uya ekama'po'pʉ, 41 “Ɨ'rɨ kupʉ uya i'se me'an ɨiwano' pe?” ta'pʉ iya. “Uyepuru, ennin pe e'pai e'ai',” ta'pʉ iya. 42 Mɨrɨpan pɨ', “Enkɨ si, Papa apurɨ auya uya rɨ ɨyepi'tɨsa' man,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 43 Mɨrɨ ta iya a'tai rɨ, ennin pe iyena'pʉ. Sises a'kɨrɨ itɨ'pʉ Papa apurɨpɨtʉi'ma. Kamo ka'pon amʉ' mɨrɨ ennin nʉ'san uya Papa kanan apurɨpɨtʉ'pʉ.

Ʉru' 19

1 Sises si epa'kakaa'pʉ Iseri'ko pona, mɨrɨpan utɨ esi'pʉ iyawɨrɨ. 2 Mɨrɨ yau, ka'pon esi'pʉ, Sa'kiyas itese'. Kʉrɨ rɨ esi'pʉ mɨrɨ pʉrata amʉranʉ'nin nan epuru pe, mɨrɨpan esi'pʉ ipʉrataaikena' pe. 3 Sises ɨnenpai iyesi'pʉ, e'tane to'ken nʉ'kwɨ iyesi'pʉ tu'kan kon ka'pon amʉ' koro'tau. To'ken nʉ'kwɨ iyesi wenai, ene iya poken pʉra iyesi'pʉ. 4 Mɨrɨpan nin si eka'tumʉ'pʉ mɨrɨ to' rawɨrɨ eke yʉi, si'kamorʉ itese' poi ekainʉnse'na mɨrɨ ponsi'kɨ ense'na. Mɨrɨ awɨrɨ rɨ Sises utɨ tukai' i'tu tʉuya ke. 5 Sises uya mɨrɨ eposa' a'tai, tenu tʉrʉ'pʉ iya ka'takʉi', mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Sa'kiyas, inke pʉra ɨu'tɨkɨ. Serɨ pe ɨiwʉ' ta' utɨ serɨ aka'kʉranpai',” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 6 Mɨrɨpan u'tɨ'pʉ imaimu awɨrɨ, mɨrɨpan uya pori' pe esii'ma tiwʉ' ta' ereutanʉkʉ'pʉ. 7 Tanporo ka'pon amʉ' serɨ ennin nʉ'san etarerumʉ'pʉ, “Sises utɨsa' tʉmakooikenan iwʉ' ta' ika'kʉranpase'na,” ta'pʉ to' uya. 8 Sises uya si tiwʉ' epoka'sa' a'tai, Sa'kiyas e'soto'ka'pʉ tase'na ipɨ', “Apʉne enkɨ, Uyepuru, serɨ awonsi'kɨ a'sa'mʉyai uimamin tʉku'se entu'manin nan repa uya mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ rapumasa' uya pe iyesi yau, inna'po uya mɨrɨ asakɨrɨ'ne ite'kwa,” ta'pʉ iya. 9 Sises uya nin si ta'pʉ mɨrɨ ipɨ', “Serɨ ɨutɨ tawon pika'tɨsa' Papa uya man serɨ pe, apʉne pʉra apurɨnin pe ɨwesi pɨ' Epʉra'an esi'pʉ kasa. 10 Ka'pon, Papa winon, uye'sa' tʉmakooikenan kon warinpase'na mɨrɨ awonsi'kɨ to' pika'tɨse'na,” ta'pʉ iya. 11 Tʉusaurokʉ etanin nʉ'san esi koro'tau, panton ekama pɨ' rɨ Sises esi'pʉ, a'ko pe Surusiran epokapʉ to' uya rɨ esi'pʉ, mɨrɨpan ka'pon amʉ' usenuminka'pʉ Papa e'to' esa' wannɨ pe rɨ na'kɨ e'sara'tɨkapʉ serɨ pe rɨ ko tukai'. 12 Mɨrɨpan pɨ' panton ekama'pʉ iya se tawon: “Ka'pon eke ton mʉre pe iyentusa' rʉ'pʉ utɨ'pʉ ɨnnon nɨ pata ya' kin pe tanʉnto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tenna'poto' pe. 13 Mɨrɨpan uya 10 kaisa rɨ tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ mɨrɨpan kon repa'pʉ iya 10 kaisa rɨ maina. ‘Serɨ pʉrata itʉrawasomatɨ' enna'po pʉ'kʉ pona,’ ta'pʉ iya. 14 E'tane moro i'sero' kon pen esi'pʉ, mɨrɨpan kon uya tʉtonpa kon amʉ' ennoko'pʉ ite'ma'pʉ tau. ‘Pʉse rɨ ka'pon i'se pʉra ina man kin, tepuru kon pe,’ ta'pʉ to' uya. 15 “Kin pe iyenaka'sa' enna'po'pʉ tʉpata ya'. Mɨrɨpan uya tʉpoitorʉ ton tʉnrepa'san pʉrata ke kɨ'ma'pʉ, ɨ'rɨ kaisa rɨ to' uya ipiri'sa' tukai' ɨni'tupai iyesi'pʉ. 16 “Wapiyaro' uye'sa' uya, ‘Uyepuru, tikin nɨ urepa'pʉ auya ike piri'sa' uya man, 10 kaisa rɨ nin si maina esi,’ ta'pʉ. 17 “‘Wakʉ kuru rɨ ku'sa' auya man, wakʉ upoitorʉ,’ ta'pʉ itepuru uya, ‘apʉne pʉra aiko rʉ'kwɨ ɨrepa'pʉ uya piri'sa' auya pɨ', 10 kaisaron pata esa' pe e'kɨ,’ ta'pʉ iya ipɨ'. 18 “Tʉron nɨ kanan ipoitorʉ uyee'pʉ tase'na ipɨ', ‘Uyepuru, tikin nɨ urepa'pʉ auya ike piri'sa' uya man, 5 kaisa rɨ ipona,’ ta'pʉ iya. 19 “Itepuru uya ipɨ', ‘Mɨrɨ pe iyesi pɨ', 5 kaisaron pata esa' pe e'kɨ,’ ta'pʉ ipɨ'. 20 “Tʉron nɨ rʉ'pʉ kanan ipoitorʉ uye'kaa'pʉ tase'na ipɨ', ‘Uyepuru, serɨ si ɨiwano' maina; iko'manʉ'sa' uya tonanse, pon piya'pɨ po. 21 Ɨpɨ' enari'nʉmʉ'pʉ, apʉne pʉra sa'man pe rɨ ɨwesi pɨ'. Anpata'tɨ'pʉ pen nɨ mo'kanin mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnpɨmɨ'pʉ pen nɨ anʉnnin,’ ta'pʉ iya. 22 “Mɨrɨpan pɨ' itepuru uya ta'pʉ, ‘Amaimu ke rɨ ɨyeseru aimenka uya mɨrɨ, ɨmɨrɨ ɨri rɨ ipoitorʉ! I'tu auya si sa'man pe esi, unpata'tɨ'pʉ pen nɨ mo'kanin pe, mɨrɨ awonsi'kɨ unpɨmɨ'pʉ pen nɨ anʉnnin pe? 23 Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' upʉrataai tʉtʉse tʉnonkai' pʉra ɨwesi'pʉ pʉrata epiri'to' iwʉ' ta', uye'sa' a'tai nin si iyepiri'sa' simo'kai'no?’ ta'pʉ ipɨ'. 24 “Mɨrɨpan uya nin si mɨrɨ yau iye'soto'kasa' kon pɨ' ta'pʉ, ‘Mɨrɨ itenau na'ne' maina imo'katɨ' itʉrʉ kon pa kʉrɨ 10 kaisaron maina esa' pe na'ne' ena',’ ta'pʉ iya. 25 “‘Ina epuru, eke pe sa'ne epoka'sa' iya man ko,’ ta'pʉ to' uya ipɨ'. 26 “To' eikʉ'pʉ iya, ‘Ekama uya ɨpɨ'nokon, tanporon kon itesa' pe te'san repa mɨrɨ miyarɨ rɨ ipona, e'tane kʉrɨ ɨ'rɨ esa' pen nɨ enapai imo'ka mɨrɨ itenawon nʉ'kwɨ rɨ. 27 Mɨrɨpan kamoro ui'se pʉra iye'sa' kon nʉ'san kin pe, uyeyaton non, kota'ma uya mɨrɨ. To' ine'tɨ', mɨrɨpan kon tʉ'ka kon pa uyenu airɨ,’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ Sises uya. 28 Mɨrɨ panton ekama iya tʉpo, to' pokon pe Sises utɨ'pʉ Surusiran pona. 29 Pe'pake mɨrɨ awonsi'kɨ Pe'tani eporo iya koro'tau i'kʉrʉ Are' Wʉpʉ tato' airɨ, asa'rɨ tʉpoitorʉ ton ennoko'pʉ iya, tai'ma to' pɨ', 30 “Entantɨ' ɨyentau'nokon na'ne' eke iwa pata ya'. Mɨrɨ yau ɨyepa'ka kon pe rɨ isa'ka'si mʉre ewa'tɨsa' eporo auya'nokon mɨrɨ, ɨnʉ' rɨ utɨ'pʉ rʉ'pʉ pen ipo. Teukai' mʉne'tʉi' serɨ ya'. 31 Ɨnʉ' uya rɨ ɨyekama'po kon yau, ‘Ɨ'rɨto' pe euka auya'nokon?’ tukai', ‘Itepuru esi i'se,’ mʉkatʉi',” ta'pʉ iya. 32 Kamoro si enno'sa' kon uya eporo'pʉ mɨrɨ tasa' iya rʉ'pʉ awɨrɨ. 33 To' uya euka tane, itesanon uya to' ene'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Ɨ'rɨto' pe euka auya'nokon?” ta'pʉ. 34 “Itepuru esi i'se,” ta'pʉ to' uya. 35 To' uya ine'kaa'pʉ Sises piya', tʉpon kon tʉpɨtʉ'pʉ to' uya isa'ka'si a'poi pona, mɨrɨpan pona Sises tʉrʉ'pʉ to' uya. 36 Itɨ koro'tau, ka'pon amʉ' uya tʉpon kon ta'nʉkʉ'pʉ asanta tawɨrɨ. 37 A'ko pe si Are' Wʉpʉ piyapai, tʉutɨsen asanta epokapʉ iya a'tai, anpisin pe te'san ipoitorʉ ton e'sara'tɨ'pʉ Papa apurɨpɨtʉ pɨ', tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'se eke pe, pori' pe tesi kon pɨ', apʉne pʉra tanporon nɨ eke Papa tʉrawasooi rɨ ku'pɨ'sa' Sises uya ensa' tʉuya'nokon pɨ'. 38 “Pori' pe kin esi Itepuru ese' yau nʉye'ai'ne'!” “Tʉusewankamai' pʉra Epʉn yau nesii, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iku'to' nesii ka'tau!” ta'pʉ to' uya. 39 Tʉron kon si Pari'si amʉ' anpisin koro'tau te'san uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, ɨpoitorʉ ton e'paka'to' pe to' esereme'kɨ!” ta'pʉ to' uya. 40 E'tane Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “To' e'paka'sa' a'tai, tɨ' amʉ' rɨ nɨrɨ e'sara'tɨ mɨrɨ ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ pɨ',” ta'pʉ iya. 41 Sises uya si Surusiran enkapʉ esi'pʉ, Are' Wʉpʉ ponsi'kɨ, mɨrɨ pata awonsi'kɨ ka'pon amʉ' wenai ikaramʉ e'sara'tɨ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, 42 “Serɨ pe rɨ ito'ka'nʉ'sa' auya'nokon a'tai, ɨ'rɨ uya usewankaman pʉra na'ne' kupʉ tukai', Papa uya rɨ ɨusewankama kon pʉra rɨ ikupʉ, e'tane serɨ pe Papa uya ito'ka'nʉkʉ auya'nokon namai' onansa' man. 43 Iweyu uye'nɨ pɨ' man ɨsɨ rɨ e'ku'to' oton ɨpɨ'nokon, ɨyeyaton kon amʉ' uya tɨ' amʉ' ka'to' oton apata'se' kon woi tekainʉnto' kon ipoi pe ɨwɨse'na'nokon. Sen winɨ'ne rɨ to' uya awa'kʉ'pɨ'to' oton kon ayainʉmʉ kon poken pʉra rɨ. 44 To' uya ama'tanʉkʉ kon apata'se' kon pokon pe rɨ, ipʉra rɨ to' uya ima'tanʉ'to' oton enpɨ'ton pʉra rɨ, apʉne pʉra Papa uye'to' ɨpika'tɨi'nokon to'ka'nʉ'sa' auya'nokon pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ iya. 45 Mɨrɨpan ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta', mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ kʉrʉpo'po pɨ' te'san enpa'kapɨtʉ pɨ'. 46 “Iye'menukasa', ‘Uiwʉ' e'to' esi ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pe,’ tawon; e'tane ‘ama' amʉ' en pe rɨ’ iku'sa' auya'nokon man!” ta'pʉ iya to' pɨ'. 47 Wʉi kaisarɨ rɨ, enupan pɨ' iyesi'pʉ use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau. E'tane Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton, Main pɨ' enupanin nan, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' koro'tau te'san itepuru ton esi'pʉ ɨnwɨpai, 48 mɨrɨpan e'tane ama'ai iwɨto' tʉuya'nokon eporo i'se to' e'tane, to' uya eporo pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra ka'pon amʉ' esi'pʉ ipan pe rɨ imaimu eta pɨ'.

Ʉru' 20

1 Tʉron nɨ wʉi a'tai kanan, ka'pon amʉ' enupa pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ itekare ekama pɨ' Sises esi koro'tau use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pʉ'kʉ tau. Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton, Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton uyee'pʉ ipiya', 2 mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ meruntɨrʉ winɨ serɨ ton kupʉ auya; ɨnʉ' uya serɨ meruntɨ ke ɨrepa'pʉ?” ta'pʉ to' uya. 3 Entakanoma'pʉ iya, “Ɨyekama'po uya 'nokon nɨ marɨ. Ekamatɨ' upɨ', 4 Isaan uya pa'taisiman nɨto'—Epʉn winon pe pe' iyesi'pʉ, ka'pon winon pe katɨ iyesi'pʉ?” ta'pʉ iya. 5 Mɨrɨpan kon usaurokʉ'pʉ tiwano' kon pe, “‘Epʉn winon’ ta pe iyesi yau, ekama'pon nɨ iya, ‘Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' apurɨ auya'nokon pʉra iyesi'pʉ?’ tukai'. 6 E'tane, ‘Ka'pon amʉ' winɨ’ ta pe iyesi yau, ka'pon amʉ' uya nin si uwɨnɨ'nokon mɨrɨ tɨ' ke, apʉne pʉra Isaan apurɨ to' uya pu'kena' Papa winon tukai',” ta'pʉ to' uya. 7 Mɨrɨpan kon uya nin si Sises maimu eikʉ'pʉ mɨrɨ, “Ewai' nawon, ina uya i'tu pʉra rɨ man nai winon pe iyesi'pʉ tukai',” ta'pʉ to' uya. 8 Mɨrɨpan Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ekamasa' auya'nokon pʉra iyesi ke, ekama uya pʉra rɨ kanan iyesi ɨpɨ'nokon ɨ'rɨ meruntɨrʉ winɨ serɨ ton kupʉ uya tukai',” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨpan kon pɨ' panton ekama'pʉ iya, “Ka'pon uya kʉre' itese' si'na' pe te'sen kiyari ye' patama'pʉ tʉmainarʉ yau, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya umɨ pɨ' te'san ena'. Mɨrɨpan utɨ'pʉ tʉron nɨ pata ya' ɨko'manse'na inke rɨ. 10 Iyakʉ'pʉsa' anʉmʉ weyu e'seposa' a'tai nin si, tʉpoitorʉ enno'kaa'pʉ iya umɨ tʉrʉ'pʉ tʉuya itena' ton piya' tʉrepato' pe to' uya tʉmainarʉ yawon ke, e'tane si kamoro uya ipanta'ma'pʉ, mɨrɨpan ennoko'pʉ to' uya itemiyatʉ arʉ pʉra rɨ. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ kanan tʉron nɨ tʉpoitorʉ enno'kaa'pʉ iya, mɨrɨpan kanan panta'ma'pʉ to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe rɨ to' uya ikupʉ'pʉ, mɨrɨpan enna'po'pʉ itemiyatʉ arʉ pʉra rɨ marɨ. 12 Mɨrɨ rɨ e'tane, to' osorʉwano pe tʉron nɨ kanan tʉpoitorʉ enno'kaa'pʉ iya, mɨrɨpan nɨ marɨ panta'makaa'pʉ to' uya ɨsɨ pe kuru rɨ, mɨrɨpan enpa'ka'pʉ to' uya. 13 “Mɨrɨ a'tai kiyari e'kwa esa' uya ta'pʉ, ‘Ɨ'rɨ ken si kupʉ uya serɨ? Uni'nʉnkanʉ rɨ nin si umu ennoko uya serɨ; to' uya nin si inama mɨrɨ,’ ta'pʉ iya. 14 E'tane si to' uya ensa' a'tai, ipɨ' to' usaurokʉ'pʉ. ‘Pʉse rɨ kuru pʉse rɨ inonka'pʉ anʉnton. Iwɨpai'nokon, inanʉmʉnʉ kiyari pata'se' anʉnto' kon pe uiwano' kon pe,’ ta'pʉ to' uya. 15 Mɨrɨpan nin si eno'ma'pʉ to' uya kiyari e'kwa yapai, mɨrɨpan wɨnɨ'pʉ to' uya. “Ɨ'rɨ ken si kupʉ kiyari e'kwa esa' uya mɨrɨ to' pɨ': 16 Iye'to' oton si, kamoro itesa' pe tʉnnonka'san tʉ'kase'na, mɨrɨpan uya tʉron kon ena' kiyari e'kwa nonkato' oton,” ta'pʉ Sises uya. Ka'pon amʉ' uya serɨ etasa' a'tai, “Serɨ e'pai pʉra rɨ man!” ta'pʉ. 17 Sises uya to' ene'pʉ, mɨrɨpan kon ekama'po'pʉ iya, “Ɨ'rɨ ken si ta e'kwa pe iye'menukasa' esi: “‘Ɨutɨ amɨnin nan neno'ma'pʉ rʉ'pʉ tɨ' enasa' itekun airɨ te'sen tɨ' pe,’ tawon? 18 Tanporon kon mɨrɨ tɨ' pona nʉta'mo'kayai'ne' nan utakiti'kwa mɨrɨ, e'tane ipona tɨ' nʉta'mo'kayai'ne' uta'si'kɨrɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 19 Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton esi'pʉ inke pʉra a'sito' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ warinpa pɨ', apʉne pʉra serɨ panton ekamasa' iya tʉpɨ'nokon ta iya e'kwa pe tukai', e'tane to' enari'nʉmʉ'pʉ ka'pon amʉ' pɨ'. 20 A'ko pe ipa'sima pɨ' to' esi'pʉ, mɨrɨpan kon uya wakʉ ton pe itese' ka'pon amʉ' ennoko'pʉ ama'ai Sises maimu etase. Mɨrɨ wenai eparankato' pe tʉuya'nokon Roman amʉ' kopʉnaai ena' a'sito' pe iya. 21 Mɨrɨpan kon uya Sises ekama'po'pʉ, “Ti'sa, ina uya i'tu ausaurokʉ mɨrɨ awonsi'kɨ enupan auya ipokenan pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' menkanin pen ɨmɨrɨ, e'tane Papa eseru pɨ' enupan auya i'napairon awɨrɨ. 22 Ipoken pe' iyesi Sisa ena' pʉrata tʉtʉsen e'ma ina uya a'tai, kane katɨ?” ta'pʉ to' uya. 23 Tenku'tɨpai to' esi poro tense to' pɨ' ta'pʉ iya, 24 “Apʉne, pʉrata pun enpoikatɨ' uyena'. Ɨnʉ' nai, ɨnʉ' ese' nai ipɨ'?” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨpan kon uya eikʉ'pʉ, “Sisa,” tukai'. Mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Mɨrɨ wenai, itʉtɨ' ken si Sisa ena' itiwano' pe rɨ te'sen, Papa ena' kanan itiwano' pe rɨ nɨrɨ te'sen tʉrʉi'ma,” ta'pʉ iya. 26 Mɨrɨ yau, annau isauro'to' winɨ to' uya isa'mato' pʉra rɨ iyesi'pʉ. Mɨrɨpan kon usewansiuka'pʉ ei'pɨtʉ iya pɨ', mɨrɨpan kon e'pakaa'pʉ. 27 Satu'si amʉ' tonpa ton eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan pʉra iyesi tawon nan uyee'pʉ Sises piya' ekama'pose'na. 28 Mɨrɨpan kon uya ta'pʉ ipɨ', “Ti'sa, Mosi' uya imenukasa' uiwano' kon pe, ka'pon rui eri'sa' yau, tʉno'pʉ tʉnonkai' imunkɨ pʉra, iyakon nʉ'pʉ uya tʉrui no'pʉ rʉ'pʉ mari'mato' pe iyesi imu'tanʉ'to' pe tʉuya tʉrui iwano' pe. 29 Moro si 7 kaisaron kon ɨsirunan esi'pʉ. Wapiyaro' emari'ma'pʉ, mɨrɨpan erikʉ'pʉ imʉre pʉra. 30 Mɨrɨpan akon nʉ'pʉ uya ino'pʉ rʉ'pʉ mari'ma'pʉ, mɨrɨpan kanan erikʉ'pʉ. 31 To' osorʉwano rʉ'pʉ uya kanan imari'ma'pʉ, mɨrɨpan kanan erikʉ'pʉ. Mɨrɨ kasa tanporo 7 pan kon uya imari'mapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan 7 pe rɨ to' erikʉ'pʉ tʉmunkɨ ke pʉra rɨ. 32 Mɨrɨpan kon e'ma'pʉ pe, to' no'pʉ rʉ'pʉ rɨ marɨ eri'kaa'pʉ. 33 Eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan nɨsa' a'tai, ɨnʉ' kuru no'pʉ pe ken si iyesi, tanporo 7 kaisaron kon uya imari'masa' pɨ'?” ta'pʉ to' uya. 34 Sises uya to' entakanoma'pʉ, “Serɨ a'taino kon emari'ma, mɨrɨpan kon e'tʉrʉ emari'man nɨto' yau. 35 E'tane nin si tɨ, kamo emenna' pe uko'man nɨto' yau te'san, wakʉ tato' kon Papa uya ipɨ', terikʉ kon tʉpo iye'mʉ'sa'kasa' kon emari'ma pen nɨ nin, mɨrɨ pe pʉra to' e'tʉrʉ pen nɨ nin emari'man nɨto' yau, 36 apʉne pʉra mɨrɨ enta' to' erikʉ pen, inserʉ amʉ' kasa rɨ nin si to' esi. Papa munkɨ pe to' esi, eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan nɨsa' munkɨ pe to' esi pɨ'. 37 E'tane yu' epo'tɨ ekareei yau, Mosi' uya rɨ enpoikasa' iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka, apʉne pʉra Itepuru esakʉ iya, ‘Papa, Epʉra'an e'to' itese' pɨ', Aisi' e'to' itese' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' e'to' itese' pɨ' tukai',’ ta'pʉ. 38 Papa, iyeri'sa' kon e'to' itese' pɨ' pen, e'tane nurɨnan kon, apʉne pʉra tanporo ipona nurɨne to' esi,” ta'pʉ iya. 39 Tʉron kon Main pɨ' enupanin nan uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, wakʉ pe kuru ei'sa' auya man,” ta'pʉ to' uya. 40 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ esi'pʉ mɨrɨ enta' ɨnekama'popɨ'pai pʉra. 41 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' to' uya Kʉrai esi Tepi' pa rʉ'pʉ pe ta? 42 Tepi' uya rɨ ekamasa' Eren apon yau: “‘Itepuru uya ta'pʉ uyepuru pɨ': “Ereutakɨ uyenwo'netʉ winɨ, 43 ɨyeyaton non ku'tane uya a'ta apon pe,”’ tasa'. 44 Tepi' uya esakʉ ‘uyepuru’ tukai'; nai kasa ken si Tepi' pa rʉ'pʉ pe iyesi?” ta'pʉ iya. 45 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ' tanporon kon uya rɨ eta tane, 46 “Ti'tui' e'tɨ' Main pɨ' enupanin nan pɨ'. Ɨpininpaino kon kusan tʉpon kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Miyarɨ,’ ta i'sero' kon tʉpɨ'nokon kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨ pata'se' yau, eke ton apon po te'san Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnamasan pata'se' yau kuru te'san enta'nan a'tai'ne. 47 Itaan'pʉ ima'tasa' kon nʉ'san iwʉ' ma'tanʉkʉ to' uya, mɨrɨpan kon ɨpʉrema kusan pe rɨ wakʉ ton tato' pe tʉpɨ'nokon. Ipan pe rɨ mɨrɨ waraino kon ekota'mato' oton,” ta'pʉ Sises uya.

Ʉru' 21

1 Sises uya tenu tʉsa' koro'tau, ipʉrataaike' ton uya pʉrata tʉrʉ ene'pʉ iya Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉrataai yen ya'. 2 Entu'manin nʉ'kwɨ kanan itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ uya asa'ron nʉ'kwɨ aiko ton pʉrata, ka'pa pun tʉrʉ ene'pʉ iya. 3 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; pʉse rɨ entu'manin nʉ'kwɨ itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ uya itʉsa' eke pe tanporon kon nʉtʉrʉ'pʉ entai rɨ. 4 Tanporo pʉsamoro uya itʉsa' eke rɨ nin tʉpʉrataai kon tonpa; e'tane kʉrɨ rɨ tekota'mato' apai rʉ'kwɨ rɨ tanporo rɨ tʉpiyawon tʉrʉ'pʉ tʉuko'manto' ipɨ' rʉ'kwɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 5 Sises poitorʉ tonpa ton usaurokʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pɨ' wakʉ pe rɨ isene pɨ' tɨ' ke itamɨsa', Papa ena' use'man nɨsa' rʉ'pʉ ike ton nɨ usene wakʉ pe. E'tane Sises uya ta'pʉ, 6 “Serɨ yau menyatʉi'ne' pɨ' nin si ta uya, iweyu e'seporo mɨrɨ mɨ pe rɨ tikin nɨ tɨ' e'nonkato' oton pen nɨ ɨsipʉro'po, tanporon nɨ uta'po'to' oton,” ta'pʉ iya. 7 Mɨrɨ a'tai, to' uya ekama'po'pʉ, “Ti'sa, ɨ'rɨ a'tai serɨ ton e'ku'to' oton? Ɨ'rɨ kuru ken si esi ento' ipɨ' pe e'ku'ka'nɨ pɨ' iyesi ekamanin pe?” ta'pʉ to' uya. 8 To' eikʉ'pʉ iya: “Tenu ke e'tɨ' ɨyenku'tɨ kon namai'. Apʉne pʉra tu'kan kon nɨ uye'to' oton uyese' yau, ‘Urɨ rɨ kʉrɨ rɨ,’ ka'se'na, mɨrɨpan, ‘Iweyu man a'ko pe,’ ta to' uya. To' pɨkɨrɨ ke'tʉu. 9 Usewa'noman mɨrɨ awonsi'kɨ tepuru kon ɨneno'mapaino kon eta auya'nokon a'tai, kenari'nʉntʉu. Serɨ ton nɨ e'kupʉ mɨrɨ wapiya, e'tane inke pʉra pata weyu u'matʉ uyepʉ pen nɨ,” ta'pʉ iya. 10 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Tʉpataron kon uya tʉpataron kon nɨ nɨrɨ ewa'nomato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ esa' wannɨ pe te'san uya esa' wannɨ pe te'san nɨ nɨrɨ ewa'nomato' oton. 11 Eke pe kuru rɨ tʉrʉ'pʉnʉ amʉ' iwankan mɨrɨ awonsi'kɨ paran amʉ' e'to' oton pata ton yau'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ nari'panin nɨ e'ku'to' oton mɨrɨ awonsi'kɨ eke rɨ ento' ipɨ' ton Epʉn apai e'to' oton. 12 “E'tane serɨ rawɨrɨ, to' uya aya'sito' oton kon, ɨkota'mato' oton kon to' uya. Usenupan nɨto' iwʉ' ta' mɨrɨ awonsi'kɨ pariki'si ta', kin amʉ', kopʉna amʉ' rakʉi' nɨrɨ to' uya ɨtʉto' oton kon, tanporo serɨ esi uyese' uriya'. 13 Uyekareei ekamato' auya'nokon oton to' pɨ' serɨ moron nʉ'pʉ pe. 14 E'tane ekonekatɨ' rɨken pena rɨ ɨusewankama kon namai', nai kasa kuru si e'wapu'tɨ ta auya'nokon namai'. 15 Apʉne pʉra amaimu'tɨto' uya 'nokon oton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyemeporʉ'tɨ uya 'nokon ausauro'to' kon ike ke ɨyeyaton kon uya, ‘Kasi pe ɨwesi,’ ta namai' ɨpɨ'nokon. 16 Ɨmɨrɨ'nokon nɨ eparankato' oton asanon kon uya rɨ, ɨtonpa kon amʉ' uya rɨ. To' uya ɨtonpa kon tʉto' oton eri'nɨto' ya'. 17 Tanporon kon ka'pon amʉ' uya rɨ ɨyewaruma'tɨto' oton kon urɨ uriya'. 18 To' uya rɨ ɨwɨsa' kon e'tane, aya'kwarʉ kon nɨ mainanpa uya. 19 Pana' pe ɨye'mʉ'sa'ka kon winɨ ɨuko'manto' kon eporo auya'nokon,” ta'pʉ iya. 20 Sises uya ta'pʉ, “Soisa amʉ' amʉrasa' ene auya'nokon a'tai Surusiran woi, i'tu auya'nokon mɨrɨ to' uya ima'tanʉkʉ tukai'. 21 Tɨwɨ kamoro Isutiya po na'ne' nan nainʉmʉi wʉ' ton pona'ne; tɨwɨ kamoro eke pata yawon kon nepa'kai, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro pata yau na'ne' nan kʉsepa'kanin eke pata pona. 22 Serɨ ta uya, apʉne pʉra mɨrɨ si e'to' oton, Papa uya Surusiran yawon kon kota'ma weyu pe, serɨ e'kupʉ mɨrɨ pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ a'ku'tɨ pe. 23 Mɨrɨ a'tai'ne ɨsɨ pe kuru rɨ uri'sami'si amʉ' mono' pe te'san pona iye'to' oton mɨrɨ awonsi'kɨ mana' pokon kon imunkɨ pona. Ipan pe rɨ usewankaman e'to' oton non po, mɨrɨ awonsi'kɨ ekota'man nɨto' e'to' oton pʉsamoro ka'pon amʉ' pɨ'. 24 Soisa amʉ' uya tu'kan kon nɨ Esuwerʉ amʉ' tʉ'kato' oton, mɨrɨpan tʉron kon a'sisa' kon Esuwerʉ amʉ' ato' oton to' uya pata amʉ' kaisarɨ rɨ. Ka'pon amʉ', Esuwerʉ amʉ' pen uya Surusiran ma'tanʉ'to' oton ipan pe rɨ. To' uya ikupʉ weyu pe Papa nʉkupʉ'pʉ u'matʉ pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya. 25 “I'tuto' ipɨ' ton e'ku'to' oton wʉi enu yau, kapʉi yau mɨrɨ awonsi'kɨ sirikɨ amʉ' yau. Non po tʉpataron kon e'to' oton ɨsɨ rɨ i'tu pɨ', etʉipɨ' nɨ pɨ' parau a'merumʉ mɨrɨ awonsi'kɨ iyenu'pɨtʉ pɨ'. 26 Ka'pon amʉ' enato' oton ɨ'sɨ'mʉra tetʉipɨtʉ kon ke, tʉuye'sen non pona i'tu tʉuya'nokon pɨ', apʉne pʉra ka' yawon kon nɨ usi'ki'mato' oton pɨ'. 27 Mɨrɨ a'tai si, to' uya Ka'pon, Papa winon ento' oton uyepʉ kapuru' yau tʉmeruntɨrʉ ke, mɨrɨ awonsi'kɨ eke rɨ a'kwarʉ pokon pe. 28 Serɨ e'kupʉ e'sara'tɨ ene ɨmɨrɨ'nokon upoitorʉ ton uya a'tai, mepori'matʉi' si, itenupɨkɨrɨ esii'ma, apʉne pʉra serɨ esi a'ko pe rɨ Papa uya ɨpika'tɨto' kon esi ekamanin pe,” ta'pʉ iya. 29 Mɨrɨ a'tai, tʉpoitorʉ ton pɨ' panton ekama'pʉ iya, “Apʉne kiyari ye' ito'ka'nʉ'tɨ'; tanporon nɨ sa'ne yʉi amʉ'. 30 Itare'kasa' rʉ'pʉ atu'ta a'tai, tanporon kon uya i'tu iyepetato' oton tukai'. 31 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ si tɨ, serɨ ɨsɨ ton e'kupʉ ene auya'nokon a'tai, i'tu auya'nokon kuru rɨ a'ko pe rɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe weyu e'seporo. 32 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, serɨ a'taino kon kuru rɨ pʉra iyenato' oton pen nɨ serɨ ton e'kupʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 33 Tanporon nɨ ka' po na'ne', non po na'ne', mɨrɨ awonsi'kɨ non nɨ nɨrɨ pʉra iyenato' oton, e'tane umaimu mɨrɨ tereutaton pen nɨ,” ta'pʉ iya. 34 Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Ti'tui' e'tɨ', wakʉ pɨ' ɨusenuminkato' kon piyapai ayano'manin kon pɨ'. Ke'taripatʉu, e'tari ton nʉkupʉnʉ kʉ'ku'tʉu, serɨ non pon pɨ' rɨ aya'kwarʉ kon kʉsainʉnpatʉu. Mɨrɨ ku'sa' auya'nokon yau, iyekonekasa' pe pʉra rɨ ɨwesi kon koro'tau ɨyeporo uya 'nokon mɨrɨ ite'kwanau pʉra rɨ. 35 Ɨpɨ'nokon iye'kupʉ pe pʉra kʉsekamatʉu, apʉne pʉra tanporon kon, mɨ yawɨron kon pɨ' rɨ iye'ku'to' oton mɨrɨ. 36 Mɨrɨ wenai, ti'tui' rɨ tenu ke rɨ e'tɨ', ɨpʉrematɨ' Papa uya ɨpika'tɨto' kon pe ɨsɨ ton te'ku'sen awɨrɨ wakʉ pe ɨyepa'ka kon pa. Ɨpʉrematɨ' rɨ kanan wakʉ pe te'mʉ'sa'kasen pe ɨwesi kon pa Ka'pon, Papa winon rau,” ta'pʉ iya. 37 Wʉi kaisarɨ rɨ, ka'pon amʉ' enupa pɨ' Sises esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau. Ko'mamʉ pe'ne nin si tɨ, itɨpɨtʉ'pʉ Are' Wʉpʉ pona e'nʉnse'na. 38 Awanakʉi' kuru rɨ kanan, tanporon kon tenupa iya 'nokon etanin nʉ'san uye'pɨtʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta' tenupato' kon iya etase'na.

Ʉru' 22

1 A'ko pe si A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu, To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ tato' pɨ' enta'nan weyu e'seporo esi'pʉ. 2 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan esi'pʉ Sises ma'tanʉ'to' tʉuya'nokon winɨ eporo i'se, ama'ai, apʉne pʉra ka'pon amʉ' pɨ' tenari'nʉmʉ kon pɨ'. 3 Mɨrɨpan a'tai, Se'tan ewomʉ'pʉ Isutas, Eskariya' tato' ipɨ' ya', 12 kaisaron kon ipoitorʉ ton tonpa pe te'sen. 4 Mɨrɨ a'tai si, Isutas utɨ'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pa'simanin nan piya'. Mɨrɨpan kon a'kɨrɨ usauro'nɨ pɨ' iyesi'pʉ Sises eparankato' tʉuya pɨ' to' uya a'sito' pe. 5 To' epori'ma'pʉ, mɨrɨpan pʉrata ke irepa pɨ' to' e'kama'pʉ. 6 Mɨrɨpan uya, “Ewai',” ta'pʉ, mɨrɨpan esi'pʉ Sises tʉto' tʉuya weyu eporo i'se, anpisin pe ka'pon amʉ' esi a'tai pʉra. 7 Mɨrɨ a'tai A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu e'seporo'pʉ karimeru mʉre wɨto' Itepoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ iwano' pe. 8 Sises uya Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan ennoko'pʉ, tai'ma to' pɨ', “Entantɨ' enta'nan nɨto' To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' ikonekatantɨ',” ta'pʉ iya. 9 “Nai yau ken si ina uya ikoneka i'se ɨwesi ite'ma ta'?” tukai' to' uya ekama'po'pʉ. 10 To' eikʉ'pʉ iya, “Eke pata pona ɨyepa'kasa' kon a'tai, ka'pon tuna yen anin uya ɨyeporo kon mɨrɨ. Mɨrɨpan pɨkɨrɨ ɨutɨ newonyai'ne' ta' mʉtɨtʉi'. 11 Mɨrɨpan ɨutɨ esa' pɨ' mɨkatʉi', ‘Ti'sa man, nai yau tʉpoitorʉ ton pokon pe To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' tenta'na kon tukai' ɨni'tupai.’ 12 Kʉrɨ rɨ ka'pon uya ka'tawon eke ɨutɨ ekama mɨrɨ tanporon nɨ e'to' itau. Mɨrɨ yau si tanporon nɨ mʉkonekatʉi',” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ nin si mɨrɨ, to' uya eporo'pʉ Sises uya ekama'pʉ poro rɨ. Mɨrɨpan kon uya si To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' te'to' kon koneka'pʉ. 14 Iweyu e'sepoka'sa' a'tai, Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton enapɨtʉ'pʉ tʉteire' kon po tepʉrʉ piyau. 15 Mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Aya'kɨrɨ'nokon kuru rɨ enta'napai e'sa' serɨ To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ i'kiyari pɨ', ukota'ma to' uya rawɨrɨ. 16 Ekama uya ɨpɨ'nokon, enta'nato' oton pen ipɨ' kanan, Papa na'ne' esa' wannɨ pe yau e'seposa' a'tai rɨken kanan enta'nan,” ta'pʉ iya. 17 Sises uya ko', waain yen anʉmʉ'pʉ temiyatʉ ya', mɨrɨpan uya tenki ta'pʉ Papa pɨ', mɨrɨpan tʉpo tʉpoitorʉ ton pɨ' ta'pʉ, “Akaisarɨ'ne'nokon se waain, ko' yawon ensitɨ'. 18 Apʉne pʉra ekama uya ɨpɨ'nokon, iteperu euku ensito' uya oton pen, Papa e'to' esa' wannɨ pe uyepʉ pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya. 19 Mɨrɨpan uya pʉreti anʉmʉ'pʉ, tenki ta'pʉ iya Papa pɨ', mɨrɨpan i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨpan ekamʉ'pʉ iya to' ena', tai'ma to' pɨ', “Serɨ serɨ upun iye'tʉsa' ɨiwano' kon pe; serɨ iku'tɨ' ɨyenu kon yau ukupʉ auya'nokon ekamanin pe,” ta'pʉ iya. 20 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ tenta'na tʉpo, ko' anʉmʉ'pʉ iya. To' pɨ' ta'pʉ iya, “Serɨ ko' esi emenna' pe ekonekan nɨto' umʉnʉ yau, ɨiwano' kon pe iye'kwansa'. 21 E'tane kʉrɨ rɨ uyeparanka ton emiya esi uyemiya pokon pe rɨ tepʉrʉ po. 22 Ka'pon, Papa winon utɨto' oton tʉpɨ' isekamasa' na'ne' kasa rɨ, e'tane ɨsɨ yau rɨ kʉrɨ rɨ ka'pon esi eparankanin,” ta'pʉ iya. 23 Mɨrɨpan ipoitorʉ ton usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨnʉ' kuru rɨ si u'koro'tawon kon uya serɨ ku'to' oton?” ta'pʉ to' uya. 24 Mɨrɨpan kon si e'sara'tɨ'pʉ tiwano' kon pe rɨ e'sei'pɨ' nɨ pɨ' ɨnʉ' kuru e'to' oton eke pe tukai'. 25 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Kin amʉ' Esuwerʉ amʉ' pen esanon esi to' esa' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ kamo tʉmeruntɨrʉ kon apurɨnin nan to' pɨ' e'sesakʉ ‘ka'pon amʉ' pika'tɨnin nan’ tukai'. 26 E'tane mɨrɨ kasa ɨwe'to' kon pe pʉra iyesi. E'tane ru'ku, eke pe na'ne' ɨ'koro'tau'nokon e'to' pe iyesi a'mi'pɨ wannɨ kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ esa' wannɨ, apiyo' wannɨ kasa. 27 Ɨnʉ' rupɨ esi eke pe, iyereutasa' na'ne' enta'nan pɨ', mɨrɨ pe pʉra apiyo' wannɨ katɨ? Enta'nan pɨ' iyereutasa' na'ne' esi eke pe ɨpona, tʉusekansen entai, e'tane urɨ esi ɨpiyau'nokon tʉusekansen kasa. 28 “Ɨmɨrɨ'nokon kamoro uya'kɨrɨ iye'sa' kon ui'tupɨ'to' yau'ne rɨ, 29 mɨrɨpan uya rɨ ɨkupʉ kon kin pe ɨwesi kon pa ukʉipʉnʉ uya rɨ uku'sa' na'ne' kasa itesa' pe e'to' pe, 30 ɨyenta'na kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ ensi kon pa utepʉrʉʉi po esa' wannɨ pe e'to' yau mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyereuta kon pa apono' po 12 kaisaron kon Esuwerʉ pon kon eseru aimenka pɨ',” ta'pʉ iya. 31 Mɨrɨ a'tai si, Sises uya Pi'ta pɨ', “Saiman, Saiman,” ta'pʉ, “apʉne uyetakɨ. Se'tan uya Papa ekama'posa' man ɨi'tupɨ'to' kon pe tʉuya, ka'pon uya ta'nasi eisika kasa, 32 e'tane ɨpʉremasa' man ɨpona, Saiman, anapurɨnʉ apai ɨyemo'ka namai'. Ɨyenna'posa' pe iyesi a'tai, ɨtonpa ton mʉmeruntɨtanʉkʉi' to' tauro'kai',” ta'pʉ iya. 33 E'tane Pi'ta uya ta'pʉ, “Uyepuru, e'kamasa' rɨ serɨ aya'kɨrɨ rɨ pariki'si ta' utɨto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tato' pe rɨ aya'kɨrɨ,” ta'pʉ iya. 34 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ekama uya serɨ ɨpɨ', Pi'ta, kɨrɨtɨkɨ uturumʉ rawɨrɨ serɨ pe, osorʉwau ite'kwa ui'tunin pe pʉra ɨye'ku'to' oton,” ta'pʉ iya. 35 Sises uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨyenno'sa' uya 'nokon a'tai, itekare ekamai', ɨpʉrataai kon pʉra, apaikii kon pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ asapatooi kon pʉra, ɨ'rɨ rɨ na'kɨ i'se ɨwe'to' kon mʉwarinpata'tʉi'nokon?” ta'pʉ iya. “Kane,” ta'pʉ to' uya. 36 Mɨrɨpan kon pɨ' nin si ta'pʉ iya, “Serɨ pe nin si tʉpʉrataai ke ɨwesi kon a'tai, atɨ' rɨ si aya'kɨrɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ apaikii kon nɨ kanan. Ɨsuparaai kon pʉra iyesi yau, ɨpon kon tʉkʉrʉpo'pomai' ɨsuparaai kon me'matʉi'. 37 Ekama uya, iye'menukasa' na'ne' upɨ' uta'ku'tɨto' pe rɨ iyesi, ‘Ka'pon amʉ' uya ɨri ton main awɨron kon pen tonpa pe iyesi'pʉ tato' oton,’ tawon. Serɨ iye'menukasa' rʉ'pʉ urɨ pɨ' rɨ uta'ku'tɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 38 Ipoitorʉ ton uya ta'pʉ ipɨ', “Apʉne enkɨ, asa'rɨ rɨ supara man ina piyau,” ta'pʉ to' uya. “Mɨrɨ kasa rɨ si e'paka'tɨ', tʉron nɨ enna pɨ' kasauro'tʉu,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 39 Sises utɨ'pʉ Are' Wʉpʉ airɨ'ne te'pɨ'to' kasa rɨ ipoitorʉ ton uya e'ma'pʉka'pʉ. 40 Pata eposa' tʉuya'nokon a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨpʉrematɨ', i'tupɨ'nɨto' ya' auta'mo'ka kon namai',” ta'pʉ iya. 41 Tɨ' eno'mato' enta' rɨ itɨ'pʉ, iye'sekunka'pʉ ɨpʉremase'na. 42 “Papai, ɨnku'pai ɨwesi yau, serɨ ko' imo'kakɨ uyenapai, e'tane i'se ɨwe'to' awɨrɨ iku'kɨ, i'se e'to' awɨrɨ pen,” ta'pʉ iya. [ 43 Mɨrɨ ta iya koro'tau, Papa inserʉʉi uyee'pʉ ipiya' imeruntɨrʉ'tɨi'. 44 Mɨrɨpan Sises ɨpʉrema'pʉ ipan pe, tʉuta'kwarʉkai', apʉne pʉra pokoi pe tesi pɨ', mɨrɨpan eramu'ta usee'kwa esi'pʉ non pona mʉn kasa.] 45 Tʉwɨpʉrema tʉpo, iye'mʉ'sa'kasa' utɨ'pʉ tʉpoitorʉ ton piya'. To' e'nʉnpɨ'sa' eporo'pʉ iya, pokoi uya to' eketu'kasa'. 46 “Ɨ'rɨto' pe ɨye'nʉmʉ kon? Te'mʉ'sa'kai' ɨpʉrematɨ', i'tupɨ'nɨto' ya' auta'mo'ka kon namai',” ta'pʉ iya to' pɨ'. 47 Usauro'nɨ pɨ' rɨ marɨ iyesi koro'tau, anpisin uyee'pʉ to' piya', ka'pon, Isutas tukai' tesa'sen, 12 kaisaron kon tonpa pe te'sen esi'pʉ to' esa' pe. Sises piya' a'ko pe iyee'pʉ a'su'kase. 48 E'tane Sises uya ekama'po'pʉ, “Isutas, Ka'pon, Papa winon pe' eparanka auya mɨrɨ uta'su'kan ke?” ta'pʉ iya. 49 Ipoitorʉ ton uya te'ku'sen ensa' a'tai, Sises pɨ' ta'pʉ to' uya, “Ina epuru, ina uya pe' si to' panta'ma serɨ tʉsuparaai kon amʉ' ke?” ta'pʉ to' uya. 50 To' tonpa uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru poitorʉ pana enwo'ne' winon a'tɨ'pʉ. 51 E'tane Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Tɨwɨ nesii!” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan uya a'pɨtʉ ke rɨ ipana epi'tɨ'pʉ. 52 Mɨrɨ a'tai, Sises uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru pɨ', use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pa'simanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton tʉkan iye'sa' kon pɨ' ta'pʉ iya, “Main awɨron kon pen pe' esa' pe esi serɨ, ɨuye'sa' kon na'ne' supara amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ wa'tana amʉ' esa' pe? 53 Wʉi kaisarɨ rɨ ɨpiyau'nokon esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau. Upɨ' ɨyemiyatʉ kon tʉsa' auya'nokon pʉra iyesi. E'tane serɨ pe ɨweyu kon pe iyesi—ewarupɨ esi pana' pe ɨyesa' kon pe koro'tau,” ta'pʉ iya. 54 Mɨrɨ a'tai, ta'sise to' uya arɨ'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru iwʉ' ta'. Pi'ta uya e'ma'pʉka'pʉ ɨnnonsi'kɨ rɨ. 55 E'tane apo' po'tɨsa' to' uya a'tai pʉroroi aporo' po, mɨrɨpan kon ereutasa' esi'pʉ a'samʉtʉ yau, Pi'ta ereuta'pʉ to' piyau. 56 To' poitorʉ uri'san uya iyereutasa' ene'pʉ apo' weyu ya'. Enpɨtʉ'pʉ iya a'ko pe esii'ma, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Pʉse rɨ ka'pon ne'tai Sises a'kɨrɨ,” ta'pʉ iya. 57 E'tane i'tunin pe pʉra iye'kuu'pʉ. “Ma'non, kʉrɨ rɨ i'tunin pen urɨ,” ta'pʉ iya. 58 Emennʉ'pʉ iwa rɨ, tʉron nɨ uya kanan ensa' esi'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨmɨrɨ sa'ne kʉrɨ rɨ ko to' tonpa,” ta'pʉ iya. “Mooi, kʉrɨ rɨ pen nɨ urɨ!” ta'pʉ Pi'ta uya. 59 Tikin ite'kwa kʉra' emiya era'tɨ'pʉ tʉpo'ne rɨ, tʉron nɨ ka'pon uya e'se'ne' pe ipɨ', “I'napai rɨ sa'ne pʉse rɨ esi'pʉ iya'kɨrɨ; apʉne pʉra Kiyarari pon pe iyesi,” ta'pʉ iya. 60 Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Mooi, ipɨ' masauro'atʉi'ne' i'tu uya pʉra rɨ man!” ta'pʉ iya. Usauro'nɨ pɨ' iyesi koro'tau, kɨrɨtɨkɨ uturumʉ'pʉ. 61 Itepuru era'tɨ'pʉ to'sa rɨ Pi'ta ense'na. Mɨrɨ a'tai si, Pi'ta uya Itepuru uya tauro'ka'pʉ rʉ'pʉ nee'pʉ tenu ya', “Kɨrɨtɨkɨ uturumʉ rawɨrɨ serɨ pe, osorʉwau ite'kwa unonkato' auya oton,” tawon. 62 Mɨrɨpan epa'ka'pʉ, mɨrɨpan ukaramʉ'pʉ ipan pe. 63 Sises erasu pe te'san e'sara'tɨ'pʉ isapema pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ iwɨpɨtʉ pɨ'. 64 To' uya itenu auromʉ'pʉ, mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Pu'kena' pe ekamakɨ! Ɨnʉ' ɨwɨnɨi?” ta'pʉ to' uya. 65 Mɨrɨpan kon usaurokʉ'pʉ eke pe rɨ ɨri pe rɨ tʉsapemai'. 66 Pata ema'sa' a'tai, ka'pon amʉ' epuru ton—asa'rɨ rɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan amʉra'pʉ, mɨrɨpan kon rakʉi' Sises arɨ'pʉ to' uya. 67 “Ina pɨ' ɨsekamakɨ, Kʉrai pe ɨwesi yau,” ta'pʉ to' uya. Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Usekamasa' yau, uyapurɨ auya'nokon pʉra iyesi; 68 ɨyekama'posa' uya 'nokon yau, uyeikʉ auya'nokon pʉra iyesi. 69 E'tane serɨ awonsi'kɨ Ka'pon, Papa winon ereutato' oton meruntɨ pe te'sen Papa enwo'netʉ winɨ,” ta'pʉ iya. 70 Tanporo esii'ma to' uya ekama'po'pʉ, “Papa Mumu pe ken pe' si ɨwesi?” ta'pʉ to' uya. To' eikʉ'pʉ iya, “Ipoken me'atʉi' kʉrɨ rɨ pe esi mʉkayatʉi'ne',” ta'pʉ iya. 71 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ to' uya, “Ɨ'rɨto' pe miyarɨ ekamanin i'se e'nɨ? Etaka'sa' sa'ne mɨrɨ ko inta apai,” ta'pʉ to' uya.

Ʉru' 23

1 Kamoro si asauro'se iyamʉrasa' kon nʉ'san uya Sises arɨ'pʉ Paire' Isutiya kopʉnaai piya'. 2 Mɨrɨ yau, eseru'tɨ pɨ' to' esi'pʉ, “Pʉse rɨ uya ka'pon amʉ' ano'ma, ‘Pʉrata kʉ'nonkatʉu pata esa' ena', urɨ kʉrɨ rɨ Kʉrai pata esa',’ ta iya,” ta'pʉ to' uya. 3 Sises ekama'po'pʉ Paire' uya, “Esuwerʉ amʉ' kin pe' ɨmɨrɨ?” tukai'. Mɨrɨpan eikʉ'pʉ Sises uya, “Ewai', mʉkayai'ne' kasa rɨ,” tukai'. 4 Mɨrɨ a'tai, Paire' uya ta'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' pɨ', “Ɨ'rɨ rɨ pʉse rɨ wɨto' ipɨkɨrɨ eposa' uya pʉra man,” ta'pʉ iya. 5 E'tane Sises pɨ' rɨ usauro'nɨ pɨ' to' esi'pʉ, “Eke pe rɨ usewa'noman emapu'tɨ iya pata Isutiya poro rɨ to' enupa ke. Pata Kiyarari po iye'sara'tɨ'pʉ, mɨrɨpan uye'ka'sa' serɨ ya', mɨrɨ pɨ' rɨ to' enupa pɨ' iyesi,” ta'pʉ to' uya. 6 To' ekama'po'pʉ iya, “Sises pe' esi Kiyarari ko' pe?” tukai', 7 “Ewai',” tasa' to' uya pɨ'. Sises ennoko'pʉ iya kin Era' piya', apʉne pʉra itesa' pe iye'to' winon pe iyesi pɨ', mɨrɨ koro'tau si Surusiran po Era' esi'pʉ. 8 Mɨrɨpan epori'ma'pʉ ipan pe Sises tense, apʉne pʉra inke rɨ Sises ɨnenpai te'sen pe iye'pɨtʉ'pʉ, apʉne pʉra eke Papa tʉrawasooi kupʉ iya tawon etasa' tʉuya pɨ'. Mɨrɨpan nin si kupʉ iya ɨnenpai iyesi'pʉ mɨrɨ. 9 Tu'kan pɨ' rɨ Sises ekama'popɨtʉ'pʉ iya, e'tane eikʉ'pʉ iya pen. 10 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ mɨrɨ yau Sises eseru'tɨ pɨ'. 11 Mɨrɨ a'tai, Era' mɨrɨ awonsi'kɨ isoisaai amʉ' uya Sises sapema'pʉ. E'neimapɨtʉ pe to' usennaka'pʉ ipɨ', mɨrɨpan pontɨ'pʉ to' uya epe'kena' kuru pon ya', mɨrɨpan na'po'pʉ to' uya Paire' piya'. 12 Mɨrɨ wapiya Era' mɨrɨ awonsi'kɨ Paire' pokon esi'pʉ ɨ'seyaton pe, mɨrɨpan kon ena'pʉ ɨsitonpa pe mɨrɨ wʉi a'tai rɨ. 13 Paire' uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru, ka'pon amʉ' epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' rɨ nɨrɨ amʉranʉkʉ'pʉ. 14 To' uye'sa' a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Pʉse rɨ ka'pon ne'sa' auya'nokon upiya', kopʉna ewa'nomanin pe ka'pon amʉ' kupʉ iya ta auya'nokon. Ekama'popɨ'sa' uya man apana airɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ eposa' uya pʉra man meseru'tɨyatʉi'ne' ipɨ', pɨ'. 15 Era' uya rɨ nɨrɨ ɨri pe man tasa' pʉra man, apʉne pʉra inna'posa' iya man upiya'nokon. Menyatʉi'ne' rɨ, ɨ'rɨ rɨ ku'sa' iya pʉra iyesi tʉwɨto' ipɨkɨrɨ. 16 Mɨrɨ pɨ', usoisaai amʉ' uya rɨ nin ari'po'pɨ'to' pe ta uya, mɨrɨ awonsi'kɨ inonkato' pe uya rɨ nin,” ta'pʉ Paire' uya. [ 17 To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ a'tai, iteseru esi'pʉ Paire' uya tikin nɨ a'sisa' pe te'sen nonkato' pe iyesi Esuwerʉ amʉ' iwano' pe.] 18 Tikin nɨ imaimu esii'ma to' ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Pʉse rɨ ka'pon atɨ' iwɨnɨ kon pa! Parapas nonkai'ma ina iwano' pe,” ta'pʉ to' uya. 19 Parapas esi'pʉ a'sisa' pe, apʉne pʉra usewa'noman emapu'tɨsa' iya pɨ' Surusiran po mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon nɨrɨ wɨsa' iya pɨ'. 20 Sises ɨnnonkapai tesi pɨ', Paire' uya kanan to' ekama'pokaa'pʉ. 21 E'tane to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Kurusu' pona ipokapɨ'kɨ! Kurusu' pona ipokapɨ'kɨ!” ta'pʉ to' uya. 22 Itosorʉwano ite'kwa pe to' auro'ka'pʉ iya, “Ɨ'rɨto' pe? Ɨ'rɨ ɨri ku'sa' pʉse rɨ ka'pon uya? Ɨ'rɨ rɨ ima'tato' ipɨkɨrɨ eposa' uya pʉra man. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ikota'mato' pe ikupʉ uya, mɨrɨ awonsi'kɨ inonkato' pe,” ta'pʉ iya. 23 E'tane eke pe to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, tɨwɨ kurusu' pona ipokapɨtʉ nesii, tukai', mɨrɨpan kon nin si ena'pʉ imaimu entai. 24 Paire' nin si ekoneka'pʉ mɨrɨ to' nesakʉ'pʉ ke to' repa pɨ'. 25 Ka'pon nonka'pʉ iya usewa'noman ku'sa' iya pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon nɨrɨ wɨsa' iya pɨ' a'sisa' rʉ'pʉ, to' nekama'po'pʉ, Sises nonkai'ma i'se to' e'to' ya'. 26 To' uya arɨ koro'tau, ka'pon, Sairini pon Saiman itese', a'si'pʉ to' uya, Surusiran pona tʉutɨsen tʉmainarʉ awonsi'kɨ. Mɨrɨpan ena' kurusu' nonka'pʉ to' uya ato' pe iya Sises e'ma'pʉ pe. 27 Tu'kan kon nɨ utɨ'pʉ Sises pɨkɨrɨ kurusu' pona soisa amʉ' uya ipokapɨ'to' ya'. Uri'sami'si amʉ' rɨ tʉuta'kwarʉkai' tʉukaransan iwenai. 28 Mɨrɨpan kon winɨkʉi' Sises era'tɨ'pʉ, “Surusiran pon kon uri'sami'si amʉ', uwenai kakarantʉu; ɨwenai'nokon nɨ, ɨmunkɨ kon wenai rɨ akarantɨ', apʉne pʉra ɨsɨ rɨ e'ku'to' oton pɨ' ɨpɨ'nokon. 29 Apʉne pʉra tato' oton to' uya iweyu e'seposa' a'tai, ‘Wakʉ ton kuru rɨ kamoro uri'sami'si amʉ' mʉre a'sinin nan pen, mʉre yen pe itewan e'sa' kon pen, mʉre na'su'ka'pʉ pen imanatʉ ton.’ 30 Mɨrɨpan tʉron kon uya tato' oton wʉ' ton pɨ', ‘Ina iwasa'kakɨ,’ i'kʉrʉ ton pɨ', ‘Ina iu'na'tɨkɨ,’ tato' oton to' uya. 31 Serɨ kupʉ ka'pon amʉ' uya pe iyesi yau isenan pe yʉi esi koro'tau, ɨ'rɨ pe ken si iyesi mɨrɨ iyaipʉtasa' pe iyesi a'tai?” ta'pʉ iya. 32 Asa'rɨ rɨ marɨ ɨri ku'nin nʉ'san ka'pon amʉ' enpa'ka'pʉ soisa amʉ' uya pata apai Sises pokon pe kurusu' pona to' pokapɨ'to' pe. 33 Pata, Pu'pɨ Ɨ'pʉ rʉ'pʉ tato' eposa' to' uya a'tai, to' uya si kurusu' pona ipokapɨtʉ'pʉ ɨri ton pokon pe, tikin nɨ itenwo'netʉ winɨ, isakon ikamisi winɨ. 34 Sises uya ta'pʉ, “Papai, to' pɨ' ɨsentu'makɨ, apʉne pʉra to' uya i'tu pʉra rɨ iyesi ɨri kupʉ tʉuya'nokon tukai',” ta'pʉ iya. Ipon nʉ'pʉ ta'nʉkʉ'pʉ to' uya te'wapiya'kapɨ'se. 35 Ka'pon amʉ' e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ enpɨtʉ pɨ', Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya Sises sapema'pʉ, “Tʉron kon sa'ne si pika'tɨ'pʉ iya, tɨwɨ si nepika'tɨi tiwano' pe, i'napai rɨ Kʉrai pe tesi yau, Papa Nanʉmʉ'pʉ pe,” ta'pʉ to' uya. 36 Te'neimapɨ'se soisa amʉ' usennaka'pʉ ipɨ', mɨrɨpan kon uya waain peneka ke iwo'pa'pʉ 37 tai'ma, “Apʉne si Esuwerʉ amʉ' iwano' kin pe ɨwesi yau, ɨu'tɨkɨ kurusu' poi epika'tɨkɨ,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 38 Mɨrɨpan i'pai epoi tʉnmenuka'pʉ kon tʉsa' to' uya esi'pʉ: Pʉse rɨ si pʉse rɨ Esuwerʉ amʉ' iwano' kin, tawon. 39 Ɨri ka'pon, ipokapɨ'sa' ipiyau uya rɨ isapema'pʉ, “Kʉrai pen nɨ pe' ɨmɨrɨ, epika'tɨkɨ, ina nɨrɨ ipika'tɨkɨ,” ta'pʉ iya. 40 E'tane isakon uya e'se'ne' pe eseremekʉ'pʉ, “Sises kasa rɨ pe' ama'tai'ma Papa nama auya pʉra iyesi? 41 Iye'to' pe rɨ nin kurusu' pona to' uya upokapɨ'sa' kon serɨ ɨri ku'sa' wenai rɨ nin, e'tane pʉse rɨ uya ɨri ku'sa' pʉra rɨ iyesi, iwenai pʉra rɨ nin kurusu' pona to' uya ipokapɨ'sa' na'ne',” ta'pʉ iya. 42 Mɨrɨpan uya ta'pʉ Sises pɨ', “Sises, ɨyenu yau rʉ'kwɨ ukupʉi' kin pe ɨyenasa' a'tai,” ta'pʉ iya. 43 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨpɨ' ta uya serɨ, serɨ pe upiyau ɨwesi mɨrɨ wakʉ upata yau,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. 44 12 a'kʉra' e'to' airɨ'ne rɨ, pata si ewarumamʉ'pʉ 3 a'kʉra' pʉ'kʉ pona rɨ, 45 wʉi enu uya pata wei'tɨ pʉra iyesi'pʉ to' e'to' airɨ. Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' wapu ekaraka'pʉ a'sa'mʉyai. 46 Mɨrɨpan Sises ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Papai, ɨyena' si uya'kwarʉ sitʉyai'!” ta'pʉ iya. Serɨ ta tʉpo si, iyerikʉ'pʉ mɨrɨ. 47 Roman amʉ' soisaai ton epuru uya ensa' a'tai, Papa apurɨpɨtʉ'pʉ iya, “I'napai rɨ kuru rɨ ka'si, pʉse rɨ esi'pʉ mɨrɨ wa ipokena' e' pe,” ta'pʉ iya. 48 Ka'pon amʉ' iyamʉrasa' kon uya tanporo serɨ e'kupʉ ene'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ ipan pe pokoi pe esii'ma. 49 Tanporo kamoro Sises i'tunin nan e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ mɨrɨ te'ku'sen enpɨtʉ pɨ' ɨnnonsi'kɨ, uri'sami'si amʉ' rɨ esi'pʉ, iya'kɨrɨ iye'sa' kon nʉ'san Kiyarari poi. 50 Moro ka'pon esi'pʉ Isose' itese', Konsʉrʉ pe te'sen, wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ipoken te'sen awɨron, 51 Papa e'to' esa' wannɨ pe e'seporo enupɨkɨrɨ te'sen. Kʉrɨ rɨ esi'pʉ asauro'se'na iyamʉrasa' kon tonpa pe rɨ, e'tane to' eseru pɨ', “Ewai',” tasa' iya pʉra iyesi'pʉ. 52 Itɨ'pʉ Roman amʉ' kopʉnaai, Paire' piya' Sises ekepu ekama'pose'na iu'na'tɨto' pe tʉuya. Mɨrɨpan pɨ', “Ewai',” ta'pʉ iya. 53 Mɨrɨpan mo'ka'pʉ iya, iwontɨ'pʉ iya epe'kena' pon renen tato' atʉ ke. Mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya emenna' pe tɨ' akasa' uruwai' pe ya'. 54 Ekonekan weyu pe iyesi'pʉ, Sapa' nin si epiya'tɨkapʉ esi'pʉ. 55 Uri'sami'si amʉ' Sises a'kɨrɨ iye'sa' kon nʉ'san Kiyarari poi utɨ'pʉ Isose' a'kɨrɨ. Mɨrɨpan kon uya Sises ekepu emaika ene'pʉ. 56 To' enna'po'pʉ patatʉse' tʉuya'nokon ya'. Mɨrɨpan kon uya a'po'na' nan karapa konepɨtʉ'pʉ Sises ekepu karapaimato' tʉuya'nokon ike pe. To' nin si ereuta'pʉ mɨrɨ Sapa' weyu a'tai, Main uya tasa' na'ne' awɨrɨ.

Ʉru' 24

1 Awanakʉi' kuru nin si suntaaka epiya'tɨ pe uri'sami'si amʉ' uya tʉnkoneka'pʉ kon a'po'na' nan arɨ esi'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe pona. 2 To' uya tɨ' e'tɨrinkasa', tɨ' akasa' uruwai' pe apai eporo'pʉ, 3 e'tane to' ewonsa' a'tai Sises ekepu pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ yau. 4 Mɨrɨpan pɨ' to' usenuminka koro'tau, ite'kwanau pʉra rɨ, asa'ron kon ka'pon amʉ' e'soto'ka'pʉ to' piyau, to' pon ton e'wei'tɨpɨtʉ'pʉ a'kwa pe, kamiri' kasa. 5 Tetʉipɨtʉ kon pɨ' uri'sami'si amʉ' epeima'pʉ non pona, e'tane to' pɨ' ta'pʉ to' uya, “Ɨ'rɨto' pe eke' amʉ' koro'tau nurɨnan warinpa auya'nokon? 6 Ipʉra man serɨ yau, iye'mʉ'sa'ka'pʉ man. Ɨyenu kon yau iku'tɨ' inekama'pʉ ɨpiyau'nokon tesi koro'tau Kiyarari po, 7 ‘Ka'pon, Papa winon tʉto' oton ka'pon amʉ' uya tʉmakooikenan kon ena' to' uya ipokapɨ'to' pe kurusu' pona, e'tane iye'mʉ'sa'kato' oton itosorʉwano wʉi a'tai,’ tawon,” ta'pʉ to' iya. 8 Mɨrɨ eta tʉuya'nokon a'tai, to' enu ya' si iyena'pʉ Sises maimu rʉ'pʉ. 9 Tenna'posa' kon a'tai, tɨ' akasa' uruwai' apai, 11 pan kon ipoitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon ipoitorʉ ton pana'tɨ'pʉ to' uya tanporon nɨ iye'ku'sa' rʉ'pʉ ke. 10 Pʉsamoro uri'sami'si amʉ' esi'pʉ mɨrɨ, Meri Mataren, Isowana, mɨrɨ awonsi'kɨ Isens san, Meri rɨ marɨ itese', mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon uri'sami'si amʉ' esi'pʉ to' a'kɨrɨ. 11 E'tane uri'sami'si amʉ' uya tʉpana'tɨto' kon, apurɨ to' uya pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra kasi poken iseta pɨ'. 12 Mɨrɨ rɨ e'tane, Pi'ta e'mʉ'sa'kasa' nin si eka'tumʉ'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pona. Te'tɨmuikai' Sises ekepu ontɨto' ike pe isaai'pɨ'sa' rʉ'pʉ renen tato' atʉ ene'pʉ iya tʉpona rɨ. Mɨrɨpan utɨ'pʉ, “Ɨ'rɨ pe rɨ si iyesi'pʉ ko?” tai'ma. 13 Mɨrɨ rɨ suntaaka e'sara'tɨ a'tai, asa'ron kon Sises poitorʉ ton utɨ esi'pʉ, eke iwa pata Emeyas tato' ka'pon amʉ' uya ya'. Serɨ pata esi'pʉ 7 mayirʉ e'to' airɨ rɨ Surusiran poi. 14 Asaurokʉi'ma to' utɨ esi'pʉ tanporo iye'ku'sa' rʉ'pʉ pɨ' Surusiran po. 15 Mɨrɨ ton pɨ' usauro'nɨ pɨ' to' esi koro'tau, Sises uyee'pʉ a'ko pe to' piya', mɨrɨpan utɨ'pʉ to' a'kɨrɨ, 16 e'tane Papa uya to' uya ito'ka'nʉkʉ namai' Sises ku'sa' esi'pʉ. 17 Mɨrɨpan kon ekama'po'pʉ Sises uya, “Ɨ'rɨ pɨ' asaurokʉi'ma ɨutɨ kon?” ta'pʉ iya to' pɨ'. Mɨrɨpan kon e'takʉ'kasa' umaintapɨtʉ'pʉ, 18 mɨrɨpan isakon Kiriyo'pas itese' uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ɨmɨrɨ rɨken na'kɨ si nai serɨ ton, Surusiran po iye'ku'sa' rʉ'pʉ i'tunin pe pʉra,” ta'pʉ ipɨ'. 19 “Ɨ'rɨ ton si e'kupʉ'pʉ?” ta'pʉ nin si Sises uya mɨrɨ ipɨ'. “Mɨ ton sa'ne, Sises, Nasare' pon pɨ' iye'ku'sa' rʉ'pʉ. Pu'kena' pe sa'ne iyesi tukai', Papa ni'tunʉ, ka'pon amʉ' rɨ nɨrɨ ni'tunʉ, meruntɨ pe tʉusauro'sen, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ ku'nin meruntɨ pe. 20 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru, mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon amʉ' uya itʉrʉ'pʉ Roman amʉ' kopʉnaai ena' to' uya iwɨto' pe iku'to' pe iya. Mɨrɨpan pokapɨ'sa' to' uya kurusu' pona erikʉ'pʉ. 21 Ina sa'ne si Esuwerʉ amʉ' mo'ka iya ina eyaton non enapai tukai' ina e'ku'sa' e'tane. Mɨrɨ rɨken pe ekama tane, serɨ si osorʉwau wʉi iko'mankapʉ to' uya iwɨnɨ'pʉ si'kɨrɨ. 22 Mɨrɨ pona ina koro'tau te'san uri'sami'si amʉ' uya ina ewansiukapɨ'an ko. Awanakʉi' kuru to' utɨ'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe pona, e'tane itekepu pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ yau. Mɨrɨpan kon uye'sa' uya ina pana'tɨ'pʉ inserʉ amʉ' ene'pʉ tʉuya'nokon tukai'. Mɨrɨpan kon uya, ‘Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ man,’ ta'pʉ to' pɨ'. 24 Mɨrɨpan ina tonpa ton kanan utɨkaa'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe pona, mɨrɨpan kon uya si eporo'pʉ uri'sami'si amʉ' uya ekama'pʉ kasa rɨ, Sises ene'pʉ to' uya pen nɨ kanan,” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨpan a'tai, Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Nai pan kon ɨmɨrɨ'nokon iya'kwarʉ pʉnon kon nɨ, apurɨ auya'nokon pʉra kuru rɨ iyesi pu'kena' amʉ' nekama'pʉ te'ku'ton tukai'. 26 Papa uya rɨ sa'ne iku'sa' esi'pʉ mɨrɨ ko pʉse rɨ tʉnanʉmʉ'pʉ ekota'mato' pe rɨ. Mɨrɨpan i'mʉ'sa'kasa' tʉuya e'to' pe tapurɨpɨ'sen pe Epʉn po,” ta'pʉ iya. 27 Mɨrɨpan uya to' pɨ' ekama'pʉ tʉpɨ' itekare usauro'sa' Mosi' nʉmenuka'pʉ si'kɨrɨ te'sara'tɨi', siya rɨ pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ rɨ tʉpɨ'. 28 To' uya si a'ko pe eke iwa pata epokapʉ esi'pʉ mɨrɨ tʉutɨto' kon ya', e'tane Sises e'kupʉ'pʉ to' entawon ya' parɨ tʉutɨ pe itese'. 29 Mɨrɨpan pɨ' ta'pʉ to' uya, “Pata itʉkɨ ina piyau, apʉne pʉra pata newarumanka'an,” ta'pʉ to' uya. Mɨrɨpan kon piya' iyewomʉ'pʉ. 30 Iyereuta'pʉ to' pokon pe enta'nase'na, mɨrɨpan uya tenki ta pe Papa pɨ' pʉreti anʉmʉ'pʉ, i'kwɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya to' ena'. Mɨrɨ a'tai, Papa uya to' enu a'koka'pʉ, mɨrɨpan to'ka'nʉkʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon enu apai'ka'pʉ iya. 32 Mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Uyewan kon sa'ne a'pɨ'pɨtʉi ko asanta tau uyauro'ka iya 'nokon koro'tau pu'kena' amʉ' nekama'pʉ iye'menukasa' itekare pɨ',” ta'pʉ to' uya. 33 Mɨrɨpan kon e'mʉ'sa'kasa' utɨ'pʉ oko pe pʉra rɨ, Surusiran pona. Mɨrɨ yau, 11 pan kon Sises poitorʉ ton amʉrasa' eporo'pʉ to' uya tʉron kon ipoitorʉ ton pokon pe. 34 Mɨrɨpan kon uya pʉsamoro asa'ron kon pɨ' ta'pʉ, “I'napairɨ rɨ kenʉ' Sises e'mʉ'sa'kasa' man! Mɨrɨpan ene'pʉ Pi'ta uya!” ta'pʉ to' uya. 35 Mɨrɨpan pʉsamoro asa'ron kon uya Emeas e'ma tau iye'ku'sa' rʉ'pʉ ekama'pʉ kanan to' pɨ', ito'ka'nʉkʉ'pʉ tʉuya'nokon pʉreti i'kwɨtʉ iya a'tai. 36 Pʉsamoro rɨ si usaurokʉ koro'tau mɨrɨ pɨ', Sises e'soto'ka'pʉ to' koro'ta'. Mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Miyarɨ'nokon,” ta'pʉ iya. 37 Ipan pe to' etʉipɨtʉ'pʉ, a'kwarʉ'pʉ ensa' tʉuya'nokon pe tekamai'. 38 Mɨrɨpan kon pɨ' ta'pʉ iya, “Tetʉipɨ'se pʉra e'tɨ', tʉkasimai' pʉra, e'mʉ'sa'kasa' apurɨtɨ', 39 apʉne upokapɨtʉ'pʉ iyɨ rʉ'pʉ entɨ', uyemiyatʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ u'ta pɨ'. Urɨ rɨ kʉrɨ rɨ, uya'kwarʉ'pʉ ensa' auya'nokon pen, uya'pɨ'tɨ', urɨ rɨ kʉrɨ rɨ. Urɨ kasa pe' tʉpun ke a'kwarʉ'pʉ esi pe ekama auya'nokon,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 40 Serɨ ta tʉuya a'tai, tʉpokapɨtʉ'pʉ ɨ rʉ'pʉ enpoika'pʉ iya mɨrɨ to' ena'. 41 Pori' pe kuru tesi kon ke, “I'napai rɨ se esi pen nɨ serɨ?” ta'pʉ to' uya. Mɨrɨpan kon pɨ' ta'pʉ iya, “Kiyari pe' moro nai enta'nan nɨto' ipɨ'?” ta'pʉ iya. 42 Mɨrɨpan kon uya irepa'pʉ akuse pe ikanpʉ'tɨsa' moro' ke. 43 Mɨrɨpan pɨ' iyenta'na'pʉ to' enu airɨ. 44 Mɨrɨpan kon pɨ' ta'pʉ Sises uya, “Ɨ'koro'tau'nokon sa'ne esi a'tai, erikʉ rawɨrɨ, sekamatai ɨpɨ'nokon ko tanporon nɨ Mosi' Maimu, pu'kena' amʉ' Maimu rɨ, Eren yau'ne isauro'sa' na'ne' upɨ' uta'ku'tɨto' pe iyesi ukatai ko,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 45 Mɨrɨpan kon uya tʉpɨ' iye'menukasa' itekare to'ka'nʉ'to' pe to' uya ikupʉ'pʉ, 46 To' pɨ' ekama'pʉ iya, “Serɨ serɨ iye'menukasa' rʉ'pʉ: Kʉrai uya e'ne' moronkato' oton, mɨrɨpan eri'to' oton, te'mʉ'sa'ka ton pe itosorʉwano wʉi a'tai. 47 Mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon tʉpataron kon pɨ' itekare usekamato' oton itese' yau, makoi apai era'tɨn nɨto' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ makoi pɨ' usentu'man nɨto' pɨ', Surusiran po te'sara'tɨi'. 48 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', entantɨ' tʉron kon kanan ipana'tɨtantɨ' ɨnene'pʉ kon pɨ'. 49 Serɨ pe iwa rɨ, ukʉipʉnʉ usaurokʉ'pʉ ennoko uya ta'pʉ rʉ'pʉ iya'kwarʉ ennoko uya mɨrɨ ɨpiya'nokon. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ yau Surusiran po e'tɨ' Papa winon ɨmeruntɨrʉ kon eporo auya'nokon pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 50 Mɨrɨ a'tai, Sises uya to' arɨ'pʉ Surusiran poi a'ko pe rɨ pata Pe'tani piya'. To' uya eposa' a'tai, temiyatʉ tanʉnse to' pʉrema'pʉ iya. 51 To' pʉrema pɨ' iyesi koro'tau, to' nɨmɨ'pʉ iya, itanʉmʉ'pʉ Epʉn pona. 52 Ipoitorʉ ton e'sekunka'pʉ apurɨpɨ'se'na. Mɨrɨpan kon enna'po'pʉ ipan pe rɨ pori' pe esii'ma Surusiran pona. 53 Mɨrɨpan kon esi'pʉ Papa apurɨpɨtʉ pɨ', inke rɨ wʉi kaisa rɨ use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pʉ'kʉ tau.

Isaan 1

1 Iyepiya'tɨ yau Main esi'pʉ, Papa piyau Main esi'pʉ, Papa pe rɨ Main esi'pʉ. 2 Mɨrɨ rɨ esi'pʉ iyepiya'tɨ pe Papa piyau. 3 Tanporon nɨ ekoneka'pʉ iporo; ɨ'rɨ rɨ ekonekasa' pʉra iyesi ipʉra iye'tane. 4 Uko'man nɨto' esi iyau, uko'man nɨto' esi ka'pon amʉ' weyu pe. 5 Mɨrɨ iweyu e'wei'tɨ'pʉ ewarupɨ yau, e'tane ewarupɨ uya ito'ka'nʉkʉ'pʉ pen. 6 Moro ka'pon esi'pʉ Papa nennoko'pʉ, Isaan itese'. 7 Kʉrɨ rɨ uyee'pʉ iweyu enpoikai' tanporon kon uya apurɨto' pe tʉporo. 8 Iweyu pe iyesi'pʉ pen, e'tane iweyu ekamanin pe enno'sa' pe iyesi'pʉ. 9 Mɨrɨ esi'pʉ i'napairon iweyu, tanporon kon ka'pon amʉ' non pon kon wei'tɨnin pe iyepʉ esi'pʉ. 10 Non po iyesi'pʉ, non nɨ ekonekasa' e'tane iporo, e'tane non pon kon uya i'tu pʉra iyesi'pʉ. 11 Tʉtonpa ton piya' iyee'pʉ, e'tane itonpa ton uya isanoma'pʉ pen. 12 E'tane kamoro tʉsanomanin nʉ'san, tapurɨnin nʉ'san repasa' iya meruntɨ ke, Papa munkɨ pe to' enato' pe. 13 Mʉre amʉ', entu eseru yau iyentusa' kon pen, ipun eseru awɨrɨ pen, warawo' eseru awɨrɨ pen nɨ nɨrɨ, e'tane Papa iwano' pe kuru. 14 Mɨrɨ Main enasa' esi'pʉ ka'pon pe, mɨrɨpan uko'mamʉ'pʉ ina piyau. Ina uya a'kwa ene'pʉ, tikin nan nʉ'kwɨ kuru rɨ imu a'kwarii, Ikʉipʉnʉ winɨ iye'sa', eke pe rɨ wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon esa' pe. 15 Isaan uya ekama'pʉ eke pe tʉukɨ'pɨ'nʉnse, “Pʉse rɨ si kʉrɨ rɨ unekama'pʉ, ‘Kʉrɨ rɨ si uye'ma'pʉ tau tʉuye'ton esi mɨrɨ eke uyentaino, penaro' uwapiyaro' rʉ'pʉ rɨ,’” ta'pʉ iya. 16 Eke pe wakʉ nonkasa' esa' pe e'nɨ winɨ wakʉ ke upʉremasa' iya 'nokon eporo ɨse'ma'pʉ tau'ne rɨ. 17 Main e'tʉrʉ'pʉ Mosi' poro, e'tane wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon uyee'pʉ Sises Kʉrai poro. 18 Ɨnʉ' uya Papa ensa' pʉra iyesi; tikin nan kuru rɨ Papa Mumu, tʉkʉipʉnʉ enau te'sen kʉrɨ rɨ uya rɨken enpoikasa' i'tuto' pe. 19 Serɨ esi Isaan maimu rʉ'pʉ, Esuwerʉ amʉ' epuru ton Surusiran pon kon uya Esuwerʉ amʉ' use'mato' tʉrawasomanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Ripai amʉ' enno'sa' Isaan ekama'pose'na a'taino, ɨnʉ' pe ɨwesi tukai'. 20 Iye'wapu'tɨ'pʉ pen, e'tane isekama'pʉ, “Kʉrai pen urɨ,” tukai'. 21 To' uya ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' pe ken ɨwesi? Iraisa pe'?” ta'pʉ to' uya. “Kane,” ta'pʉ iya. “Pu'kena' katɨ?” ta'pʉ to' uya. “Kane,” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨpan kon uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨnʉ' pe ken ɨwesi, ina enno'nin nʉ'san pɨ' ina uya ekamato' pe. Ɨnʉ' pe ɨwesi ta auya ken?” ta'pʉ to' uya. 23 Isaan uya eikʉ'pʉ pu'kena' Aisaya maimu yai, “Urɨ kʉrɨ rɨ rɨmono' tau ka'pon ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ, ‘To'sa rɨ Itepuru e'ma ikonekatɨ',’ tawon,” ta'pʉ iya. 24 Kamoro esi'pʉ tʉtonpa kon enno'sa' Pari'si amʉ' uya pe. 25 To' uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' ɨmɨrɨ uya to' pa'taisima, Kʉrai pe pʉra rɨ, Iraisa pe pʉra rɨ, pu'kena' pe pʉra rɨ ɨwe'tane?” ta'pʉ to' uya. 26 Isaan uya to' eikʉ'pʉ, “Urɨ uya to' pa'taisima tuna ke. E'tane moro man ɨ'koro'tau'nokon, ɨni'tunʉ kon pen. 27 Kʉrɨ rɨ esi tʉuye'sen uye'ma'pʉ pe, isapatooi euka uya pokena' pen nɨ,” ta'pʉ iya. 28 Serɨ ton e'kupʉ'pʉ Pe'tani pata yau, Isotan tuna ratoi po, Isaan uya ka'pon amʉ' pa'taisimato' airɨ. 29 Mɨrɨ ema'sa' yau, Isaan uya Sises uyepʉ tekare pɨ' ene'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Pʉse rɨ si Papa iwano' karimeru mʉre, non makooi mo'kanin! 30 Pʉse rɨ si kʉrɨ rɨ unekama'pʉ, ‘Uye'ma'pʉ tau ka'pon uyepʉ eke kuru uyentaino, penaro' uwapiyaro' rʉ'pʉ rɨ,’ ukataine'. 31 Urɨ uya rɨ kʉrɨ rɨ i'tusa' pʉra iyesi, ɨnʉ' pe iyesi tukai', e'tane uye'sa' na'ne' esi pa'taisiman nɨse'na tuna ke Esuwerʉ amʉ' ena' enpoika pe,” ta'pʉ iya. 32 Mɨrɨ a'tai Isaan uya se ekama'pʉ: “Iya'kwarʉ u'tɨ ene'pʉ uya Epʉn poi wako'wa kasa, mɨrɨpan uta'si'pʉ ipona. 33 I'tu uya pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ. E'tane uyenno'nin nʉ'pʉ pa'taisimanin pe tuna ke uya uyauro'kasa' esi'pʉ, ‘Ɨnʉ' rɨ pona Iya'kwarʉ uyepʉ ene auya a'tai, uta'si rɨ nɨrɨ ipo te'ton pe, kʉrɨ rɨ si kʉrɨ rɨ Wakʉ A'kwarʉ ke pa'taisimanin,’ ta'pʉ iya. 34 Unene'pʉ si ekama uya, pʉse rɨ si esi Papa Mumu pe,” ta'pʉ Isaan uya. 35 Mɨrɨ ema'sa' yau, mɨrɨ yau rɨ marɨ Isaan esi'pʉ, asa'ron kon tʉpoitorʉ ton pokon pe. 36 Sises usarɨ uya tentaka kon ensa' tʉuya a'tai, “Pʉse rɨ si Papa iwano' karimeru mʉre!” ta'pʉ iya. 37 Asa'ron kon ipoitorʉ ton uya isaurokʉ etasa' a'tai, to' uya Sises e'ma'pʉka'pʉ. 38 Mɨrɨ a'tai, Sises era'tɨsa' uya te'ma'pʉka to' uya ene'pʉ. “Ɨ'rɨ warinpa auya'nokon?” ta'pʉ iya to' pɨ'. “Rapai (Ti'sa ta e'kwa pe), nai airɨ apata'se' esi?” ta'pʉ to' uya. 39 “Entanʉ'tɨ',” ta'pʉ iya to' pɨ'. To' utɨ'pʉ ipata'se' ense'na. Ipiyau to' uko'mamʉ'pʉ mɨrɨ wʉi a'tai, apʉne pʉra pata uko'mansa' esi'pʉ (4 a'kʉra' e'to' airɨ pata esi'pʉ). 40 Isakon, Isaan usaurokʉ etanin nʉ'pʉ, Sises e'ma'pʉkanin nʉ'pʉ esi'pʉ Anturu, Saiman Pi'ta akon. 41 Wapiya kuru tʉrui Saiman warinpai' itɨ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ina uya Me'saya eposa' man, Kʉrai tato' ipɨ',” ta'pʉ iya. 42 Mɨrɨpan uya Sises piya' inee'pʉ. Sises uya ene'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨmɨrɨ kʉrɨ rɨ Saiman, Isaan mu, Ke'pas pe ɨyesa'to' oton (Tɨ' ta e'kwa pe),” ta'pʉ iya. 43 Mɨrɨ ema'sa' yau, Sises ekoneka'pʉ Kiyarari pona tʉutɨto' pe. Piri' eporo'pʉ iya, ta'pʉ iya ipɨ', “Upɨkɨrɨ ɨsi'kɨ.” 44 Piri' esi'pʉ Pe'saita winon, Anturu mɨrɨ awonsi'kɨ Pi'ta pata'se' winon pe. 45 Piri' uya Na'taniyerʉ eporo'pʉ, ta'pʉ iya ipɨ', “Mosi' nʉmenuka'pʉ Main yau, pu'kena' ton nɨ nɨrɨ nʉmenuka'pʉ ipɨ', Sises, Nasare' winon, Isose' mumu eposa' ina uya man,” ta'pʉ iya. 46 Na'taniyerʉ uya ta'pʉ ipɨ', “Wakʉ pe' epa'ka mɨ Nasare' poi?” ta'pʉ iya. “Apʉne entanʉ'kɨ,” ta'pʉ Piri' uya ipɨ'. 47 Sises uya Na'taniyerʉ uyepʉ tekare pɨ' ensa' a'tai, ta'pʉ iya ipɨ', “Apʉne enkɨ, Esuwerʉ kuru rɨ, enku'tɨnin pen nɨ,” ta'pʉ iya. 48 Na'taniyerʉ uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨ'rɨ kasa ui'tu auya?” ta'pʉ iya. Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Piri' uya ɨkɨ'ma wapiya, pi' e' o'no ɨwesi a'tai, ɨyene'pʉ uya,” ta'pʉ iya. 49 Na'taniyerʉ uya ta'pʉ ipɨ', “Rapai, ɨmɨrɨ esi Papa Mumu pe, ɨmɨrɨ esi Esuwerʉ amʉ' Kin pe!” ta'pʉ iya. 50 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Pi' e' o'no ɨyene'pʉ uya tasa' uya ɨpɨ' pɨ' rɨ pe' uyapurɨ auya? Mɨrɨ entaino kuru ento' auya oton mɨrɨ. 51 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, serɨ tʉpo Epʉn uta'koka ento' auya'nokon oton, Papa inserʉʉi ton u'tɨpɨtʉ mɨrɨ awonsi'kɨ enu'pɨtʉ Ka'pon, Papa winon pona,” ta'pʉ Sises uya.

Isaan 2

1 Asa'rɨ wʉi tʉpo moro temari'masan esi'pʉ Kena po, Kiyarari airɨ. Mɨrɨ yau, Sises san esi'pʉ. 2 Sises mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ ton kɨ'masa' to' uya esi'pʉ mɨrɨ pona. 3 To' yuku, waain u'ma'sa' a'tai, isan uya, “To' yuku, waain u'matʉ'pʉ man,” ta'pʉ ipɨ'. 4 Sises uya eikʉ'pʉ, “Mɨrɨ iku'kɨ kʉkai upɨ', ma'non. Uweyu e'seposa' pʉra rɨ marɨ man,” tukai'. 5 Isan uya nin si ta'pʉ mɨrɨ to' poitorʉ ton pɨ', “Mɨrɨ iku'tɨ' ta iya mʉku'tʉi',” ta'pʉ iya. 6 Esuwerʉ amʉ' eseru esi'pʉ ekorʉkan tawon, mɨrɨ to' nin si 6 kaisaron tuna yen ton tɨ' ka'pɨ'sa' wai amʉ' esi'pʉ mɨrɨ, eke ton kuru rɨ, 20, 30 kiyaran e'to' airɨ tuna a'sinin. 7 Sises uya nin si, “Se ton wai amʉ' ipe'tɨpɨ'tɨ' tuna ke,” ta'pʉ mɨrɨ to' poitorʉ ton pɨ', mɨrɨpan pe'tɨpɨtʉ'pʉ to' uya ite'pi ton tepopɨ'se. 8 Mɨrɨ awonsi'kɨ nin si, “Imatɨ' si, arɨ kon pa uta're'tɨn epuru piya',” ta'pʉ iya to' pɨ', mɨrɨpan kon uya arɨ'pʉ itena'. 9 Mɨrɨpan uya onpa'pʉ, tuna si enasa' waain pe. I'tu iya pʉra iyesi'pʉ nai winɨ iye'seposa' tukai' (e'tane to' poitorʉ ton uya rɨken i'tu'pʉ). Mɨrɨpan uya warawo', temari'masen kɨ'ma'pʉ, 10 mɨrɨpan uya, “Tanporon kon nɨ sa'ne wapiya wakʉ kuru waain ekannin nan ko, tanporo ikɨ'masa' kon uya nin si; ensika'sa' a'tai te'sen nʉ'kwɨ rɨ nin si ekamʉ to' uya mɨrɨ. E'tane wakʉ kuru rɨ enkurunpasa' auya man ko serɨ pʉ'kʉ pona!” ta'pʉ iya. 11 Serɨ si mɨrɨ ti'tuto' ipɨkɨrɨ ku'pɨtʉ tʉuya sara'tɨ'pʉ Sises uya Kena po, Kiyarari airɨ. Mɨrɨ si tʉmeruntɨrʉ enpoika'pʉ iya, mɨrɨpan apurɨ'pʉ ipoitorʉ ton uya. 12 Serɨ pata'pʉ pe, iu'tɨ'pʉ Ka'paneyan pona, tʉsan, takon non mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpoitorʉ ton pokon pe. Mɨrɨ yau to' uko'mamʉ'pʉ aka'ne' pe rɨ. 13 Esuwerʉ amʉ' uya Itepoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ ku'to' weyu e'seporo esi'pʉ, mɨrɨ pɨ' Sises utɨ'pʉ Surusiran pona. 14 Mɨrɨpan uya, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau, ka'pon amʉ' uya paka amʉ', karimeru amʉ', wako'wa amʉ' kʉrʉpo'poma eporo'pʉ, pʉrata ensimapɨ'nin nan nɨ ereutapɨ'sa' esi'pʉ tʉtepʉrʉʉi kon piyau'ne. 15 Si'na' amʉ' tʉkonekai' to' ari'po'pɨ'to' tʉuya ike pe, paka amʉ', karimeru amʉ' enpa'kanʉkʉ'pʉ iya; pʉrata ensimanin nan tepʉrʉʉi rawoipɨtʉ'pʉ iya, to' pʉrataai tʉrʉ'pɨtʉ'pʉ iya. 16 Mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' wako'wa amʉ' kʉrʉpo'pomanin nan pɨ', “To' akanʉ'tɨ' serɨ tapai, ukʉipʉnʉ iwʉ' kʉ'ku'tʉu kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨ iwʉ' pe,” ta'pʉ iya. 17 Ipoitorʉ ton enu ya' iyee'pʉ iye'menukasa' itekare, “Papa, ɨiwʉ' kuru wenai uta'kwarʉka ukɨrɨ'nʉkʉ pɨ' man,” tawon. 18 Esuwerʉ amʉ' epuru ton uyee'pʉ ekama'poi', “Ɨ'rɨ ɨi'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ auya, serɨ ku'to' auya ekamanin pe?” ta'pʉ to' uya. 19 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Se Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' a'morʉkatɨ', amɨto' pe uya osorʉwau wʉi yau,” ta'pʉ iya. 20 “Osorʉwau wʉi yau si serɨ amɨ auya kanan?” tukai' to' uya ekama'po'pʉ. “46 kaisa rɨ sa'ne wʉipiya amɨsa' rʉ'pʉ serɨ ko,” ta'pʉ to' uya. 21 E'tane use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' Sises nʉsauro'ai'ne' ipɨ' esi'pʉ mɨrɨ tʉmɨrɨ pun pɨ' rɨ nin. 22 Mɨrɨpan nin si e'mʉ'sa'kasa' a'tai terikʉ tʉpo, ipoitorʉ ton enu ya' iyee'pʉ mɨrɨ, serɨ ta'pʉ iya rʉ'pʉ, mɨrɨpan kon uya pena iye'menukasa' rʉ'pʉ itekare apurɨ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ Sises maimu rʉ'pʉ. 23 Sises esi koro'tau Surusiran po, To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ kupʉ to' uya a'tai, tu'kan kon uya rɨ apurɨ'pʉ, eke Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ iya ene tʉuya'nokon pɨ'. 24 E'tane Sises uya to' apurɨ'pʉ pen, apʉne pʉra mɨrɨ waraino kon tukai' to' i'tu tʉuya wenai. 25 Ɨnʉ' uya rɨ ipana'tɨto' pʉra iyesi ka'pon amʉ' pɨ', apʉne pʉra to' ewan nɨ i'tu iya wenai.

Isaan 3

1 Moro ka'pon esi'pʉ Nekutimas itese', Esuwerʉ amʉ' epuru, Pari'si amʉ' tonpa pe te'sen. 2 Itɨ'pʉ ewarupɨ nau Sises piya', mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ina uya ɨi'tu, Rapai, Papa nennoko'pʉ pe. Ɨnʉ' uya rɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ mʉku'ai'ne', Papa pʉra iye'tane tʉpiyau,” ta'pʉ iya. 3 Entakanoma pe Sises uya ekama'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ', ɨnʉ' uya rɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe ene pʉra rɨ iyesi iyakon ite'kwa pe iyentuka'sa' pʉra te'tane,” ta'pʉ iya. 4 “Nai kasa si isemo'kaka'sa' rɨ ka'pon entukapʉ kanan iyakon ite'kwa pe?” tukai' Sises ekama'po'pʉ iya. “Iyewonkapʉ poken pʉra rɨ sa'ne iyesi tʉsan ewan ya' tentuka'to' pe iyakon ite'kwa pe,” ta'pʉ iya. 5 Sises uya eikʉ'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ', ɨnʉ' rɨ epa'ka Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' pʉra iyesi mɨrɨ tentusa' a'tai rɨken, tuna mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kwarʉ ke iyepa'ka. 6 Ka'pon entusa' mɨrɨ tʉpun ke tʉsanon winɨ, e'tane iyentuka'sa' kanan iya'kwarʉ yau esi mɨrɨ iya'kwarʉ winon pe rɨ. 7 Kɨsewansiukai, ‘Tanporo ɨyentukapʉ kon kanan mɨrɨ,’ ta uya pɨ' ɨpɨ'. 8 A'setun utɨ mɨrɨ i'se te'to' awɨrɨ rɨ. Imaimu eta auya, e'tane mɨrɨ winɨ iyepʉ, miyarɨ itɨ tukai' i'tu auya pʉra rɨ iyesi. Mɨrɨ kasa tanporon kon esi mɨrɨ iyentusa' kon iya'kwarʉ winɨ,” ta'pʉ iya. 9 “Nai kasa si serɨ esi?” ta'pʉ Nekutimas uya mɨrɨ pɨ'. 10 Sises uya eikʉ'pʉ, “Eke sa'ne Esuwerʉ amʉ' ti'saai ɨmɨrɨ ko, mɨrɨ pe' e'tane serɨ i'tu auya pʉra iyesi? 11 I'napairon ekama uya ɨpɨ', ina usaurokʉ serɨ ina ni'tunʉ pɨ', tʉnene'pʉ kon ekama ina uya, e'tane ina maimu ananʉnpai pʉra ɨnʉ' rɨ esi. 12 Uyapurɨ auya pʉra iyesi serɨ non pon pɨ' ayauro'ka tane uya, nai kasa ken si uyapurɨ auya Epʉn pon pɨ' ayauro'ka uya yau? 13 “Mɨrɨpan, ɨnʉ' rɨ kanan enu'sa' pʉra iyesi Epʉn pona, Ka'pon, Papa winon nɨken Epʉn winon. 14 Mosi' uya karukuri ka'sa' ɨkʉi pe i'mʉ'sa'ka'pʉ yʉi pɨ' rɨmono' tau kasa rɨ marɨ, Ka'pon, Papa winon i'mʉ'sa'kato' pe iyesi, 15 tanporon kon si apurɨnin nan uya tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' epoto' pe. 16 “Ipan pe serɨ non pon kon i'nʉnka tʉuya wenai, Papa uya tikin nan kuru tʉmu tʉrʉ'pʉ tanporo apurɨnin nan pe te'san uma'ta namai', e'tane tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' epoto' pe to' uya. 17 Papa uya tʉmu enno'sa' pʉra iyesi serɨ non pon kon eseru aimenkanin pe, e'tane to' epika'tɨto' pe iporo. 18 Ɨnʉ' rɨ imu apurɨnin eseru aimenka pen, apurɨnin pen eseru aimenkaka'sa' rɨ nin mɨrɨ, apʉne pʉra tikin nan kuru rɨ Papa Mumu apurɨsa' iya kasa pʉra. 19 “Serɨ kasa si Papa uya eseru aimenka mɨrɨ: Iweyu uye'sa' non pona, e'tane ka'pon amʉ' uya ewarupɨ i'nʉnka iweyu entai, ɨri pe teseru kon esi ke. 20 Tanporon kon ɨri kupʉ pɨ' te'san uya iweyu ewaruma'tɨ. Iweyu winɨkʉi' to' uyepʉ pʉra iyesi, teseru kon usenpoika namai'. 21 E'tane kʉrɨ rɨ i'napairon ku'nin uyepʉ iweyu ya', wakʉ teseru usento' pe Papa eseru awɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 22 Serɨ ton tʉpo, tʉpoitorʉ ton pokon pe Sises utɨ'pʉ Isutiya pona. Mɨrɨ yau iko'mamʉ'pʉ epa'taisiman nɨto' kupʉ pɨ'. 23 Isaan nɨrɨ esi'pʉ pa'taisiman pɨ' Inon yau, Sarin piyau, apʉne pʉra eke pe tuna esi pɨ' mɨrɨ yau. Ka'pon amʉ' utɨpɨtʉ'pʉ ipiya' inke rɨ epa'taisimai'. 24 (Serɨ esi'pʉ mɨrɨ Isaan tʉrʉ rawɨrɨ pariki'si ta'.) 25 Mɨrɨ a'tai, e'sei'pɨ'nɨto' esi'pʉ Isaan poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ pokon pe ekorʉkan nɨto' pɨ'. 26 To' uyee'pʉ Isaan piya', ta'pʉ to' uya ipɨ', “Rapai, kʉrɨ rɨ ɨpiyau ne'taine' Isotan ratoi po mekamataine', kʉrɨ rɨ si man epa'taisiman nɨto' kupʉ pɨ', tanporon kon ka'pon amʉ' uyepʉ ipiya',” ta'pʉ to' uya. 27 Isaan uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ rɨ eporo ka'pon uya pʉra iyesi, Epʉn winɨ rɨken tʉrepasa' a'tai eporo iya pe iyesi. 28 Ɨmɨrɨ'nokon uya eta'pʉ, ‘Kʉrai pen urɨ; iwapiya enno'sa' pe esi,’ ta'pʉ uya. 29 “Temari'masen uri'san esi mɨrɨ temari'masen warawo' iwano' pe rɨ. E'tane si tɨ, temari'masen warawo' tonpa esi ipiyau imaimu eta pɨ', mɨrɨpan esi pori' pe imaimu eta tʉuya a'tai. Mɨrɨ kasa si pori' pe e'to' e'seposa' serɨ, mararon pe pʉra. 30 Eke pe iyena, aiko pe ena tane. 31 “Kʉrɨ rɨ ka'tapai tʉuye'sen esi mɨrɨ tanporon kon entai rɨ; kʉrɨ rɨ non winon esi mɨrɨ non pon pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ non pɨ' nɨrɨ isaurokʉ. Kʉrɨ rɨ ka'tapai tʉuye'sen esi tanporon kon entai. 32 Tʉnene'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉneta'pʉ ekama iya, e'tane ɨnʉ' uya rɨ imaimu apurɨ pʉra iyesi. 33 Ɨnʉ' rɨ i'napai rɨ imaimu anʉmʉ pɨ' na'ne', i'napai rɨ Papa esi tukai' ekama iya mɨrɨ. 34 Kʉrɨ rɨ Papa nennoko'pʉ usaurokʉ Papa maimu pɨ', Papa uya eke pe ta'kwarʉ tʉrʉ ipona tʉpʉ'kʉ ke pʉra. 35 Ikʉipʉnʉ uya tʉmu i'nʉnka, tanporon nɨ nɨrɨ tʉsa' iya itena'. 36 Kʉrɨ imu apurɨto' esa' pe na'ne' uya tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' eporo, e'tane imu apurɨnin pen uya uko'man nɨto' ento' oton pen, apʉne pʉra Papa uya kota'man nɨto' uko'mamʉ ipo,” ta'pʉ iya.

Isaan 4

1 Pari'si amʉ' uya eta'pʉ Sises uya tu'ke kuru tʉpoitorʉ ton eporo mɨrɨ awonsi'kɨ to' pa'taisimapɨtʉ iya Isaan entai kuru tawon. 2 Sises uya kuru ɨnʉ' rɨ pa'taisimasa' pʉra rɨ iye'tane, ipoitorʉ ton uya rɨken nɨ nin tɨ. 3 Sises uya mɨrɨ tawon etasa' a'tai, iyenna'po'pʉ Isutiya poi Kiyarari pona. 4 Sameriya poro itɨto' e'ma esi'pʉ. 5 Iyee'pʉ pata pona Sameriya pon Si'karʉ itese', ɨnnon kuru pen nɨ non Seko' nʉtʉrʉ'pʉ tʉmu Isose' ena' piyapai. 6 Mɨrɨ yau, Seko' tuna'kwaai yen esi'pʉ, Sises nin si useta'kasa' tʉutɨ ke rɨ, ereuta'pʉ mɨrɨ tuna yen piyau. 12 a'kʉra' pata esi'pʉ. 7 Sameriya pon uri'san uyee'pʉ tuna kan, mɨrɨpan pɨ', “Uyuku tuna ɨntʉkɨ,” ta'pʉ Sises uya. 8 (Ipoitorʉ ton utɨ'pʉ esi'pʉ pata pona kiyari ennai'.) 9 Mɨrɨpan eikʉ'pʉ iya, “Esuwerʉ pon sa'ne ɨmɨrɨ ko; urɨ esi Sameriya pon pe. Nai kasa mairɨ uyekama'po auya ɨuku pɨ'?” ta'pʉ iya ipɨ'. (Esuwerʉ amʉ' esi'pʉ ɨsipʉsawʉ pokon kon pe pʉra.) 10 Sises uya eikʉ'pʉ, “I'tunin pe ɨwesi yau Papa e'repato' ike mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya ɨyekama'po tukai', mekama'poi'no, mɨrɨpan uya ɨwo'pa'pʉ nesii'no to'panʉ'nin tuna ke,” ta'pʉ iya. 11 “Itepuru, ɨpo'ki'tii pʉra iyesi; i'nau ya'mu tuna yen esi. Nai yawon to'panʉ'nin tuna eporo auya? 12 Utamokori kon Seko' uya repan nʉ'pʉ ike serɨ tuna yen, kʉrɨ rɨ, imunkɨ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ itikʉn non nɨ uya tuna ensipɨtʉ'pʉ iyapai. Kʉrɨ rɨ entai kuru rɨ katɨ eke pe ɨwesi?” ta'pʉ iya. 13 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' rɨ serɨ tuna ensinin nʉ'pʉ e'tuna'kiripakapʉ kanan mɨrɨ, 14 e'tane ɨnʉ' rɨ tʉwo'pa'pʉ uya ensinin nʉ'pʉ e'tuna'kiripa pen nɨ nin mɨrɨ. Tuna iwo'pa'pʉ uya ike ena i'napaino rɨ i'tuna'kwaai pe rɨ, mɨrɨpan uya to'panʉ'nin tuna ke irepa, iko'manto' ike ke tɨwɨrɨ rɨ,” ta'pʉ iya. 15 “Itepuru, uwo'paka'kɨ ken si mɨrɨ tuna ke, tuna'kiri' ke esi namai', mɨrɨ enta' tuna kan nɨ uyepʉ namai',” ta'pʉ iya. 16 “Ataan'pʉ ikɨ'mata ɨuye'kapʉ pa kanan serɨ ya',” ta'pʉ Sises uya. 17 “Tʉtaan'pʉ kenan pen urɨ,” ta'pʉ uri'san uya ipɨ'. Sises uya eikʉ'pʉ, “Ipoken nɨ ausaurokʉ, ‘Tʉtaan'pʉ kenan pen urɨ,’ ta auya a'tai. 18 5 kaisaron kon ya' ɨyemari'mapɨ'sa' man, kʉrɨ rɨ kanan si ipiyau me'ai'ne' ataan'pʉ kuru pen nɨ kanan. I'napairɨ rɨ ɨusekamasa' mɨrɨ,” ta'pʉ Sises uya. 19 “Itepuru, pu'kena' pe kɨnyi'tuyai'. 20 Utamokori kon ɨpʉremapɨtʉ'pʉ serɨ wʉ' po, e'tane si serɨ pe ɨmɨrɨ'nokon Esuwerʉ amʉ' uya Surusiran kuru mɨrɨ Papa pɨ' ɨpʉreman pata ta auya'nokon,” ta'pʉ iya. 21 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Uyapurɨkɨ uri'san, iweyu uye'nɨ pɨ' man ikʉipʉnʉ pɨ' ka'pon amʉ' ɨpʉremato' oton pen serɨ wʉ' po mɨrɨ pe pʉra Surusiran po rɨ. 22 Ɨmɨrɨ'nokon Sameriya pon kon uya i'tu pʉra rɨ iyesi ɨwɨpʉremato' kon ipɨ'; e'tane ina ɨpʉrema tʉni'tunʉ kon pɨ', apʉne pʉra epika'tɨn nɨto' uyepʉ Esuwerʉ amʉ' winɨ. 23 E'tane iweyu uyepʉ, iye'ka'sa' rɨ, i'napai rɨ tʉwɨpʉremasan ɨpʉremato' oton ikʉipʉnʉ pɨ', a'kwarʉ yau mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon yau. Pʉsamoro waraino kon tʉpɨ' tʉwɨpʉremasan warinpa ikʉipʉnʉ uya mɨrɨ. 24 Papa esi a'kwarʉ pe; kamoro ipɨ' tʉwɨpʉremasan ɨpʉremato' pe iyesi a'kwarʉ yau mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon yau,” ta'pʉ iya. 25 Uri'san uya ta'pʉ ipɨ', “Si'tuyai', Me'saya” (Kʉrai tato') “uye'to' oton. Iye'sa' a'tai, tanporon nɨ ekamato' iya oton mɨrɨ upɨ'nokon,” ta'pʉ iya. 26 Sises uya eikʉ'pʉ, “Kʉrɨ rɨ rɨ urɨ, kʉrɨ rɨ rɨ usauro'nɨ pɨ' na'ne' ɨpokon pe,” ta'pʉ iya. 27 Mɨrɨ a'tai rɨ, Sises poitorʉ ton enna'posa' uyee'pʉ, mɨrɨpan kon usewansiuka'pʉ ipan pe rɨ, uri'san pokon pe isaurokʉ tepose. E'tane ɨnʉ' uya rɨ, “Ɨ'rɨ i'se ɨwesi pɨ' auro'ka auya?” ta'pʉ pen nɨ ipɨ', mɨrɨ pe pʉra, “Ɨ'rɨto' pe ipokon pe ausaurokʉ?” ta'pʉ to' uya pen nɨ Sises pɨ'. 28 Mɨrɨpan uri'san uya tʉ'tuna'kwaai yen nɨmɨ'pʉ, iyenna'po'pʉ pata pona, mɨrɨpan uya ka'pon amʉ' pɨ' ta'pʉ mɨrɨ yau, 29 “Ka'pon entanʉ'tɨ' tanporon nɨ unku'pɨtʉ'pʉ ekamasa' iya upɨ'. Kʉrai pe pe' si pʉse rɨ esi serɨ?” ta'pʉ iya. 30 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ pata apai Sises piya'. 31 Mɨrɨ koro'tau, ipoitorʉ ton uya Sises pɨ', “Rapai, enta'nakɨ,” ta'pʉ. 32 E'tane to' eikʉ'pʉ iya, “Ui'kiyari esi mɨrɨ moro ɨni'tunʉ kon pen nɨ,” ta'pʉ iya. 33 Mɨrɨpan pɨ' ipoitorʉ ton usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨnʉ' uya rɨ pe' iti'kiyari nee'pʉ pe iyesi?” tukai'. 34 “Ui'kiyari esi, uyenno'nin nʉ'pʉ maimu awɨrɨ e'to' pe iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ itʉrawasooi i'ma'kato' uya pe iyesi intʉrʉ'pʉ iku'to' pe uya. 35 Tato' sa'ne ko, ‘Asakɨrɨ'ne rɨken kapʉi e'ku'ka'sa' kiyari akʉ'pʉ rawɨrɨ.’ Ta uya ɨpɨ'nokon, apʉne wakʉ pe umɨ amʉ' enpɨ'tɨ'. Kiyari akʉ'pʉka'sa', tanʉnsen pe iyenaka'sa'. 36 Ka'pon, anʉmʉ pɨ' te'sen e'ma mɨrɨ, mɨrɨpan uya kiyari amʉranʉkʉ tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya'. Mɨrɨpan nin si, kʉrɨ rɨ ipɨnnin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ anʉnnin nʉ'pʉ epori'mato' pe ɨsi'kaisa rɨ. 37 I'napairɨ rɨ main esi mɨrɨ, ‘Tikin nan uya ipɨmɨ; tʉron nɨ uya anʉmʉ,’ tawon. 38 Ɨyenno'sa' uya 'nokon kiyari akʉ'pʉsa' anʉnse'na, umɨ ɨye'tʉrawasoma'pʉ kon pen nɨ yawon ya'. Tʉron kon e'tʉrawasoma'pʉ mɨrɨ yau, mɨrɨpan kon tʉrawasooi otori'pɨ nin si eporo auya'nokon,” ta'pʉ Sises uya. 39 Tu'kan kon nɨ Sameriya pon kon mɨrɨ pata yawon kon uya Sises apurɨ'pʉ, apʉne pʉra uri'san uya, “Tanporon nɨ unku'pɨtʉ'pʉ ekamasa' iya upɨ',” tasa' pɨ'. 40 Mɨrɨpan nin si, Sameriya pon kon uye'sa' a'tai nin si ipiya', to' uya ekama'po'pʉ ipan pe tʉpiyau'nokon iko'manto' pe; mɨrɨ yau, Sises uko'mamʉ'pʉ asa'rɨ wʉi to' piyau. 41 Tu'kan kon uya rɨ nin si apurɨ'pʉ mɨrɨ imaimu etasa' tʉuya'nokon pɨ'. 42 Mɨrɨpan kon uya ta'pʉ uri'san pɨ', “Ina si napurɨyan, tasa' auya pɨ' rɨken pen, e'tane tiwano' kon pe rɨ etasa' tʉuya'nokon pɨ', ina uya si i'tu i'napai rɨ kuru rɨ pata pika'tɨnin pe iyesi,” ta'pʉ to' uya. 43 Asa'rɨ wʉi ennoko tʉpo mɨrɨ yau, mɨrɨ tʉnɨnse Sises utɨ'pʉ Kiyarari pona. 44 (Sises uya rɨ, “Pu'kena' namanin pʉn nɨ ipata'se' yau,” tasa' esi'pʉ.) 45 Kiyarari pona itɨsa' a'tai, mɨrɨ yawon kon ka'pon amʉ' uya wakʉ pe kuru ereutanʉkʉ'pʉ, apʉne pʉra itɨsa' kon nʉ'san pe to' esi'pʉ To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' Surusiran pona, mɨrɨpan kon uya tanporon nɨ inkupʉnʉ ensa' esi'pʉ mɨrɨ a'tai. 46 Serɨ rɨken pe Sises uya Kena, Kiyarari airon ka'kʉranpa'pʉ, tuna koneka'pʉ tʉuya yau waain pe. Mɨrɨ yau, ka'pon, kin poitorʉ pe te'sen esi'pʉ, takuru'kenan imu Ka'paneyan po. 47 Pʉse rɨ ka'pon uya Sises uye'sa' Isutiya poi Kiyarari pona ta etasa' a'tai, itɨ'pʉ ipiya' ekama'poi' itɨto' pe Ka'paneyan pona tʉmu epi'tɨi', teri'ka'sen nɨ. 48 Sises uya, “Ɨnʉ' uya apurɨ pʉra rɨ iyesi eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin nɨken e'kupʉ a'tai apurɨ auya'nokon,” ta'pʉ. 49 Kin poitorʉ uya, “Itepuru, uya'kɨrɨ utɨnpai umʉre erikʉ rawɨrɨ,” ta'pʉ ipɨ'. 50 Sises uya, “Enta, ɨmu rɨ uto'pamʉ mɨrɨ,” ta'pʉ ipɨ'. Sises maimu tapurɨi' itɨ'pʉ. 51 Ite'matai tʉuye'se, itekare ke ipoitorʉ ton uya eporo'pʉ. “Ɨmu uto'pan nɨ pɨ' rɨ man!” ta'pʉ to' uya. 52 To' ekama'po'pʉ iya, ɨ'rɨ a'kʉra' kuru tʉmu uto'pamʉ'pʉ tukai', mɨrɨpan kon uya, “Ko'mamiyau, 1 a'kʉra' ko'mamʉ pe iye'kɨɨi'mato' ereuta'pʉ,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 53 Ikʉipʉnʉ uya i'tu'pʉ mɨrɨ a'kʉra' kuru rɨ Sises uya, “Ɨmu rɨ uto'pamʉ mɨrɨ,” ta'pʉ rʉ'pʉ. Mɨrɨ pɨ' kʉrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo itonpa ton ena'pʉ apurɨnin nan pe. 54 Serɨ serɨ iyakon ite'kwa pe eke Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ'pʉ Sises uya tʉuyepʉ tʉpo Isutiya poi Kiyarari pona.

Isaan 5

1 Mɨrɨ tʉpo, Esuwerʉ amʉ' enta'nato' weyu pɨ' Sises utɨ'pʉ Surusiran pona. 2 Moro iyesi Surusiran po karimeru mʉra'ta airɨ, iku'pɨ mʉre'pʉ 5 kaisaron enkurun nɨto' itau ton esa'; Ipuru amʉ' maimu yau Pe'sata tato' ipɨ'. 3 Anpisin ton kuru rɨ takuru'kena' nan ɨpɨrinpɨ'sa' esi'pʉ mɨrɨ tau'ne, tenku'na' nan, sekentei'pa' nan ipu'tɨka'sa' kon nɨ. (Tuna e'tʉkʉi'tʉkʉi'ma enupɨkɨrɨ to' enurikʉ, 4 apʉne pʉra ɨsipɨkɨrɨ Papa inserʉʉi u'tɨ iku'pɨ mʉre'pʉ ka', mɨrɨpan uya tuna sokousokouma. Takuru'kenan si wapiya tʉutɨsen iku'pɨ mʉre'pʉ ka' iyesokousokouma'pʉ tʉpo usepi'tɨpɨtʉ'pʉ ti'tui' pʉra rɨ teparan kon pe te'sen apai.) 5 Mɨrɨ yau si ka'pon esi'pʉ mɨrɨ takuru'ke iko'mansa' 38 kaisa rɨ wʉipiya. 6 Sises uya iyɨpɨrinkasa' ene'pʉ mɨrɨ yau, i'tu'pʉ iya inke rɨ takuru'ke iko'mansa', mɨrɨpan uya, “Ɨsepi'tɨpai pe' me'an?” ta'pʉ ipɨ'. 7 Takuru'kenan uya eikʉ'pʉ, “Itepuru, ɨnʉ' pʉra rɨ iyesi serɨ yau utʉnin iku'pɨ ka' tuna e'sokousokouma a'tai, ɨtɨ i'se rʉ'kwɨ e'tane ika', tʉron nɨ utɨkapʉ uwapiya,” ta'pʉ iya. 8 Sises uya, “E'mʉ'sa'ka', ayapon tanʉnse enta!” ta'pʉ ipɨ'. 9 Mɨrɨ a'tai rɨ isepi'tɨ'pʉ; tapon tanʉnse itɨ'pʉ. Serɨ e'kupʉ'pʉ mɨrɨ Sapa' a'tai. 10 Mɨrɨ pɨ' Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya, “Sapa' serɨ; wakʉ pe pʉra iyesi Main, Mosi' winon pona ayapon arɨ pɨ' me'ai'ne',” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 11 To' eikʉ'pʉ iya, “Kʉrɨ uyepi'tɨnin nʉ'pʉ uya, ‘Ayapon tanʉnse enta,’ tasa' upɨ',” ta'pʉ iya to' pɨ'. 12 To' uya ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' pe si kʉrɨ rɨ esi, ‘Ayapon tanʉnse enta,’ tawon ɨpɨ'?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 13 E'tane kʉrɨ rɨ isepi'tɨsa' rʉ'pʉ uya i'tu pʉra iyesi'pʉ ɨnʉ' pe iyesi tukai', apʉne pʉra anpisin pe mɨrɨ yau to' esi'pʉ, mɨrɨpan kon koro'tawɨrɨ Sises utɨ'pʉ esi'pʉ. 14 Mɨrɨ pata'pʉ pe, Sises uya eporo'pʉ use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Apʉne enkɨ, wakʉ pe si ɨyenasa' mɨrɨ. Amakooi inonkakɨ, ɨsɨ kuru rɨ e'kupʉ namai' ɨpɨ' inonka auya pʉra iyesi yau,” ta'pʉ iya ipɨ'. 15 Mɨrɨpan utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' epuru ton pana'tɨi' Sises uya kenʉ' tepi'tɨsa' ka'se'na. 16 Serɨ wenai, Sises ewa'noma pɨ' to' e'sara'tɨ'pʉ, apʉne pʉra usepi'tɨn ku'sa' iya pɨ' Sapa' a'tai. 17 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ukʉipʉnʉ esi te'tʉrawasomasen inke rɨ; urɨ nɨrɨ e'tʉrawasomato' pe iyesi,” ta'pʉ iya. 18 Serɨ tawon uya rɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton kupʉ'pʉ miyarɨ rɨ ɨnwɨpai; Main nɨken Sapa' pɨ' enupanin i'kwɨ'sa' iya pen, e'tane Papa esi tʉkʉipʉnʉ pe kuru tasa' iya pɨ', serɨ winɨ si Papa kaisarɨ rɨ iye'ku'sa' pɨ'. 19 Mɨrɨ pɨ' Sises uya to' eikʉ'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon: tiwano' pe ɨ'rɨ rɨ kupʉ imu uya pen, tʉkʉipʉnʉ nʉkupʉnʉ rɨken ensa' tʉuya kupʉ iya, apʉne pʉra ɨ'rɨ rɨ kupʉ ikʉipʉnʉ uya a'tai, imu uya rɨ nɨrɨ ikupʉ. 20 Ikʉipʉnʉ uya imu i'nʉnka, mɨrɨpan uya tanporon nɨ tʉnkupʉnʉ enpoika itena'. Serɨ entaino kuru rɨ enpoika iya mɨrɨ iku'to' pe iya, mɨrɨ uya ɨyewansiukato' oton kon. 21 Ikʉipʉnʉ iyeri'sa' kon i'mʉ'sa'kayai'ne' nurɨne to' ku'ai'ne' kasa rɨ marɨ, imu uya nurɨne rɨ to' e'to' pe to' kupʉ, i'se te'to' ton nɨ kupʉ iya nurɨne. 22 Mɨrɨ rɨken pe pʉra, ɨnʉ' rɨ eseru aimenka ikʉipʉnʉ uya pen. Tʉmu ena' eseru aimenkato' ike nonkasa' iya, 23 tanporon kon uya tʉmu namato' pe ikʉipʉnʉ nama tʉuya'nokon kasa rɨ marɨ. Ɨnʉ' uya rɨ imu nama pʉra iyesi yau, ikʉipʉnʉ nama iya pʉra rɨ marɨ iyesi mɨrɨ enno'nin nʉ'pʉ. 24 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon: Ɨnʉ' uya rɨ umaimu eta a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ uyenno'nin nʉ'pʉ apurɨ a'tai, kʉrɨ rɨ uya tɨwɨrɨ uko'man nɨto' eposa' mɨrɨ. Iteseru aimenkato' oton pen nɨ, iye'kwɨrɨ'ka'sa' pe rɨ iyesi uma'tan nɨto' apai uko'man nɨto' ya'. 25 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon: Iweyu uye'nɨ pɨ' man, iye'ka'sa' rɨ, iyeri'sa' kon uya Papa Mumu maimu eta weyu, kamoro nin si etanin nan uko'manto' oton. 26 Ikʉipʉnʉ esi na'ne' kasa uko'man nɨto' esa' pe, mɨrɨ kasa rɨ marɨ tʉmu konekasa' iya uko'man nɨto' esa' pe. 27 Mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmu repasa' iya eseru aimenka meruntɨrʉ ke, apʉne pʉra Ka'pon, Papa winon pe iyesi pɨ'. 28 “Serɨ pɨ' kɨsewansiukatʉu; iweyu uye'nɨ pɨ' man tanporon kon iyeri'sa' kon uruwai' yawon kon uya imaimu eta weyu, 29 mɨrɨpan kon epa'kato' oton tʉuruwasii kon apai: kamoro wakʉ ku'nin nʉ'san e'mʉ'sa'kato' oton tʉuko'manto' kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro ɨri ku'nin nʉ'san e'mʉ'sa'kato' oton teno'mato' kon ya'. 30 “Uiwano' pe ɨ'rɨ rɨ kupʉ uya pʉra iyesi. Ka'pon eseru aimenka uya Papa uya uyauro'kasa' awɨrɨ. Mɨrɨ wenai iye'to' awɨrɨ ka'pon eseru aimenka uya, apʉne pʉra i'se e'to' kupʉ uya kasa pʉra, e'tane kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ e'to' i'se rɨken. 31 “Urɨ pe rɨ uyeseru ekama uya a'tai, unekamanʉ esi tapurɨsen pe pʉra rɨ. 32 Mɨrɨ yau, tʉron nɨ esi uyekamanin i'napai rɨ uyekama iya tukai' i'tu uya. 33 Isaan piya' amaimu kon esanon ennoko'pʉ auya'nokon, mɨrɨpan uya i'napairon enpoika'pʉ. 34 Ka'pon uya uyekama i'se e'tane pʉra rɨ, e'tane serɨ ta uya ɨpɨ'nokon iyepika'tɨsa' pe ɨwesi kon pa. 35 Isaan esi'pʉ raan'pu tepo'tɨsen pata weyu pe kasa, mɨrɨpan weyu yau e'pai ɨwesi'pʉ kon aka'ne' pe rɨ. 36 “E'tane upiyau uiwano' pe rɨ usekamato' esi Isaan uya ekama'pʉ na'ne' entaino. Tʉrawaso unkupʉnʉ i'ma'kato' pe uya ukʉipʉnʉ nʉtʉrʉ'pʉ, mɨrɨ ton uya rɨ ekama ikʉipʉnʉ uya uyenno'sa' tukai'. 37 Ikʉipʉnʉ uyenno'nin nʉ'pʉ usauro'sa' upɨ', imaimu etasa' auya'nokon pʉra iyesi, itemʉ' nɨrɨ ensa' auya'nokon pʉra rɨ nɨrɨ iyesi. 38 Imaimu ko'manʉkʉ auya'nokon pʉra nɨrɨ iyesi ɨyewan kon yau, apʉne pʉra inennoko'pʉ apurɨ auya'nokon pʉra iyesi ke. 39 Iye'menukasa' itekare pɨ' ɨusenupa kon; tɨwɨrɨ uko'man nɨto' esi iyau tukai' ɨusenuminka kon pɨ', upɨ' rɨ si tʉusauro'sen. 40 E'tane rɨ, upiya' ɨsi'pai pʉra ɨwesi kon ɨuko'manto' kon epose'na. 41 “Ka'pon amʉ' uya rɨ uyapurɨpɨ'to' i'se esi pen. 42 E'tane ɨi'tu uya 'nokon Papa i'nʉnkato' auya'nokon pʉra iyesi ɨyewan kon yau. 43 “Ukʉipʉnʉ ese' yau uye'sa' e'tane uyereutanʉ'sa' auya'nokon pʉra iyesi. E'tane tʉron nɨ uye'sa' a'tai tese' yau, kʉrɨ rɨ ereutanʉkʉ auya'nokon mɨrɨ. 44 Ɨ'rɨ tukai' apurɨ auya'nokon ɨtonpa kon winɨ ayapurɨpɨ'to' kon eponin nan pe esii'ma, e'tane ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon pʉra iyesi ayapurɨpɨ'to' kon eporo kon pa tikin nan nɨ Papa winɨ tʉuye'sen? 45 “Kɨsenuminkatʉu urɨ uya ikʉipʉnʉ ena' ɨyeseru'tɨ kon tukai', Mosi' rɨken kʉrɨ rɨ ɨyeseru'tɨnin kon, kʉrɨ rɨ anapurɨ'pʉ kon. 46 Mosi' apurɨsa' auya'nokon pe iyesi yau, uyapurɨsa' auya'nokon nɨrɨ nesii'no, apʉne pʉra urɨ pɨ' imenukasa' iya. 47 E'tane inmenuka'pʉ apurɨ auya'nokon pʉra iyesi pɨ', ɨ'rɨ tukai' umaimu apurɨ auya'nokon?” ta'pʉ iya.

Isaan 6

1 Serɨ pata'pʉ pe, Sises enna'po'pʉ parau ku'pɨri Kiyarari (parau ku'pɨri Taipiriyas tato' rɨ marɨ) ratoi pona. 2 Anpisin uya kuru rɨ e'ma'pʉka'pʉ, apʉne pʉra ti'tuto' ipɨkɨrɨ ku'sa' iya pɨ' takuru'kena' nan pɨ'. 3 Sises enuku'pʉ i'kʉrʉ pona, mɨrɨpan ereuta'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe. 4 To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ, Esuwerʉ amʉ' nʉkupʉnʉ e'seporo esi'pʉ. 5 Sises uya tenu tʉsa' a'tai, anpisin pe kuru rɨ ka'pon amʉ' uyepʉ ene'pʉ iya tekare pɨ', ta'pʉ iya Piri' pɨ', “Nai yau pʉreti enna pʉsamoro ka'pon amʉ' nɨ'ton?” ta'pʉ iya. 6 (Serɨ ta'pʉ iya Piri' i'tupɨtʉ pe rɨ; tʉnkupʉnʉ pe te'sen i'tukapʉi'ma rɨ.) 7 Piri' uya eikʉ'pʉ, “8 kaisaron kapʉi yau e'tʉrawasoman nɨsa' epe'pʉ uya eke pe kiyari enna pʉra rɨ iyesi mɨrɨ to' nonpa ton nʉ'kwɨ rɨ mara rɨ,” ta'pʉ iya. 8 Ipoitorʉ ton tonpa pe te'sen, Anturu, Saiman Pi'ta akon uya ta'pʉ ipɨ', 9 “Mɨrɨ yau warawo' mʉre man, 5 kaisa rɨ pʉreti mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon aiko ton moro' amʉ' esi ipiyau. Mɨrɨ e'tane ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona itɨ tu'kan kon ewekʉ pɨ'?” ta'pʉ iya. 10 “Ka'pon amʉ' ereutato' pe iku'tɨ',” ta'pʉ Sises uya. (Mɨrɨ yau, wana' e'kwa pe pata esi'pʉ.) 5,000 kaisaron kon ka'pon amʉ' ereutapɨtʉ'pʉ. 11 Sises uya pʉreti anʉmʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tenki ta'pʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ itʉpɨtʉ'pʉ iya iyereutasa' kon ka'pon amʉ' ena'. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ moro' amʉ' kupʉ'pʉ iya. 12 To' a'wetapɨ'sa' a'tai, Sises uya ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ', “Ipʉ'kʉ rʉ'pʉ ton amʉranʉ'tɨ', itonpa'pʉ uma'ta namai',” ta'pʉ iya. 13 Mɨrɨ, to' uta're'tɨ'pʉ tonpa'pʉ amʉranʉkʉ'pʉ to' uya 12 kaisa rɨ pa'siki'ti amʉ' tʉpe' ke'ne. 14 Mɨrɨ a'tai, ka'pon amʉ' serɨ eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ e'kupʉ ennin nʉ'san uya ta'pʉ, “I'napai rɨ kuru rɨ pʉse rɨ esi Pu'kena' tʉuye'ton ta'pʉ ipɨ' pe,” ta'pʉ to' uya. 15 Sises uya to' uya tanʉmʉ tʉmɨrɨ ta'kwarʉkai' kin pe, tukai' i'tusa' a'tai, itɨ'pʉ tikin sarɨ i'kʉrʉ pona. 16 Pata uko'mansa' a'tai, ipoitorʉ ton utɨ'pʉ parau ku'pɨri ka', 17 mɨrɨpan kon ekanwa'tɨsa' utɨ'pʉ parau ku'pɨri ratoi pona Ka'paneyan winɨkʉi'. Pata ewarumankaa'pʉ, Sises uye'sa' pʉra rɨ marɨ iye'tane to' piya'. 18 Pana' pe a'setun uyee'pʉ ɨsɨ pe sipa'sipa pe tuna tʉku'se. 19 Ipoitorʉ ton utɨka'sa' esi'pʉ kanau yau 3 mayirʉ, 4 mayirʉ e'to' airɨ rɨ, mɨrɨ a'tai Sises uyepʉ ene'pʉ to' uya tuna pʉro'po. A'ko pe kanau piya' iyepʉ a'tai, to' etʉipɨtʉ'pʉ. 20 E'tane, “Ketʉipɨ'tʉu; urɨ rɨ,” ta'pʉ Sises uya to' pɨ'. 21 Mɨrɨ a'tai, to' uya ikanwa'tɨ'pʉ kanau ya', mɨrɨpan kon uya pata tʉutɨto' kon ya' eporo'pʉ inke pʉra rɨ. 22 Mɨrɨ ema'sa' yau, anpisin ton parau ku'pɨri ratoi po iye'nɨnsa' kon uya tikin nan nɨken kanau utɨ'pʉ i'tu'pʉ. To' uya i'tu'pʉ Sises utɨ pʉra iyesi'pʉ kanau yau tʉpoitorʉ ton a'kɨrɨ, ipokon pe pʉra to' utɨ'pʉ. 23 Tʉron nɨ ton kanau amʉ' uyee'pʉ Taipiriyas winɨpai'ne, mɨrɨpan e'te'kapɨtʉ'pʉ a'ko pe ka'pon amʉ' anpisin ton uya pʉreti ɨku'pʉ airɨ, Sises uya tenki ta tʉpo. 24 Sises mɨrɨ pe pʉra ipoitorʉ ton ene tʉuya'nokon kasa pʉra, ka'pon amʉ' anpisin ton ekanwa'tɨpɨ'sa' kanau ton ya' utɨ'pʉ Ka'paneyan pona, iwarinpa pɨ'. 25 Ka'pon amʉ' uya Sises eposa' a'tai parau ku'pɨri ratoi po, ta'pʉ to' uya ipɨ', “Rapai, ɨ'rɨ a'tai serɨ ya' ɨuyee'pʉ?” ta'pʉ to' uya. 26 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; uwarinpa auya'nokon, apʉne pʉra eke pe rɨ pʉreti ɨ'sa' auya'nokon pɨ' i'se ɨwe'to' kon awɨrɨ rɨ, ui'tuto' ipɨkɨrɨ ku'sa' uya to'ka'nʉ'sa' auya'nokon pɨ' pen nɨ. 27 Aka'nero' rɨ kiyari pɨ' ke'tʉrawasomatʉu; e'tʉrawasomatɨ' tɨwɨrɨ rɨ ɨuko'manto' kon pe ɨku'nin kon kiyari pɨ'. Serɨ kiyari ke Ka'pon, Papa winon uya ɨrepa kon mɨrɨ. Papa, ikʉipʉnʉ uya enpoikasa' ɨyena'nokon urɨ piyau meruntɨ esi,” ta'pʉ Sises uya. 28 Mɨrɨpan kon uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ kuru ken kupʉ ina uya, Papa tʉrawasooi kupʉ pe ta auya?” ta'pʉ to' uya. 29 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Se serɨ Papa tʉrawasooi ikupʉ auya'nokon i'se iye'to'; inennoko'pʉ apurɨtɨ',” ta'pʉ iya. 30 To' uya eikʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ eke Papa tʉrawasooi ɨi'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ auya ina nenton, ina uya ayapurɨto' pe? Ɨ'rɨ kupʉ auya? 31 Utamokori kon uya mana tato' ɨ'pɨtʉ'pʉ rɨmono' tau, itekare iye'menukasa' nekamayai'ne', ‘To' nɨ'ton pʉreti ke to' repapɨtʉ'pʉ iya Epʉn poi,’ tukai',” ta'pʉ to' uya. 32 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; Mosi' uya ɨrepa'pʉ kon na'ne' ike esi'pʉ Epʉn poino pen nɨ; ukʉipʉnʉ nin kʉrɨ rɨ i'napairon Epʉn poino pʉreti ke ɨrepanin kon. 33 Pʉreti, Papa nʉtʉrʉnʉ nin kʉrɨ rɨ Epʉn poi iu'tɨsa' pata repanin uko'man nɨto' ke,” ta'pʉ Sises uya. 34 “Itepuru, tɨwɨrɨ rɨ ken si serɨ pʉreti ke ina irepapɨ'kɨ,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 35 “Urɨ rɨ esi uko'man nɨto' a're' pe; kʉrɨ upiya' nʉye'ai'ne' e'to' oton pen nɨ iwan pe; kʉrɨ uyapurɨ pɨ' na'ne' e'to' oton pen nɨ tuna'kiri' ke. 36 Sekamai ko ɨpɨ'nokon; uyenka'sa' auya'nokon e'tane uyapurɨ auya'nokon pen nɨ. 37 Tanporon kon ukʉipʉnʉ urepayai'ne' ike ton uyepʉ mɨrɨ upiya'; ɨnʉ' rɨ upiya' tʉuye'sen nurunpa uya pʉra rɨ iyesi, 38 apʉne pʉra uye'sa' serɨ Epʉn poi uyenno'nin nʉ'pʉ eseru ku'se'na, uyeseru ku'se'na pen. 39 Kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ esi se kupʉ uya i'se; kamo urepa'pʉ iya ike ton nonka uya i'se pʉra iyesi, e'tane tanporo to' i'mʉ'sa'kato' pe uya pata weyu u'ma'sa' a'tai. 40 Ukʉipʉnʉ eseru esi tanporon kon imu ennin nʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin nʉ'san uya tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' epoto' pe; to' i'mʉ'sa'kato' pe uya pata weyu u'ma'sa' a'tai,” ta'pʉ iya. 41 Esuwerʉ amʉ' e'sara'tɨ'pʉ ipɨ' entarun nɨ pɨ', apʉne pʉra, “Urɨ kʉrɨ rɨ pʉreti Epʉn poi iu'tɨsa',” ta iya pɨ'. 42 Mɨrɨpan kon uya, “Sises sa'ne pʉse rɨ ko, Isose' mu, pen pe'? Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ isan uni'tunʉ kon. Nai kasa, ‘Epʉn poi u'tɨsa',’ ta iya nin si?” ta'pʉ to' uya. 43 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ɨyentarunto' kon e'paka'nʉ'tɨ'. 44 Ɨnʉ' rɨ uyepʉ pʉra iyesi mɨrɨ upiya' ikʉipʉnʉ, uyenno'nin nʉ'pʉ uya rɨken ikɨ'ma a'tai upiya' iyepʉ rɨ; mɨrɨpan i'mʉ'sa'kato' uya oton pata weyu u'ma'sa' a'tai. 45 Pu'kena' amʉ' uya imenukasa', ‘Tanporon kon nɨ ka'pon amʉ' enupato' oton Papa uya,’ tawon. Mɨrɨ pɨ', tanporon kon ikʉipʉnʉ maimu etanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ iwinɨ tʉusenupasan uyepʉ upiya'. 46 Serɨ uya, ɨnʉ' uya rɨ ikʉipʉnʉ ene'pʉ ta pen; kʉrɨ Papa winon uya rɨken ikʉipʉnʉ ene'pʉ. 47 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; kʉrɨ apurɨpɨ' na'ne' uya tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' eposa'. 48 Uko'man nɨto' a're' pʉreti pe esi. 49 Atamokori kon amʉ' uya mana tato' ɨ'pɨtʉ'pʉ rɨmono' tau, e'tane to' eri'pɨtʉ'pʉ. 50 E'tane serɨ nin si pʉreti Epʉn poi iu'tɨsa'; ɨnʉ' rɨ ɨ'nin nʉ'pʉ erikʉ pen nɨ nin. 51 To'panʉ'nin pʉreti pe esi, Epʉn poi iu'tɨsa'. Ɨnʉ' uya rɨ serɨ pʉreti ɨ'sa' yau, iko'manto' oton nɨ tɨwɨrɨ rɨ. Pʉreti serɨ upun, untʉton pata uya uko'man nɨto' epoto' pe,” ta'pʉ iya. 52 Serɨ uya ɨsɨ pe Esuwerʉ amʉ' e'sei'pɨtʉ tiwano' kon pe sara'tɨ'pʉ. “Nai kasa tʉpun ke uya're'tɨ iya 'nokon?” ta'pʉ to' uya. 53 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; Ka'pon, Papa winon pun pɨ' auta're'tɨsa' kon pʉra iyesi yau, imʉnʉ rɨ ensisa' auya'nokon pʉra iyesi yau, uko'man nɨto' pʉra rɨ iyesi mɨrɨ ayau'nokon. 54 Ɨnʉ' rɨ upun pɨ' tʉuta're'tɨsen, umʉnʉ ensinin uya tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' eposa' mɨrɨ, mɨrɨpan i'mʉ'sa'kato' uya oton pata weyu u'ma'sa' a'tai. 55 Upun esi pɨ' i'napairon kuru kiyari pe, umʉnʉ nɨrɨ i'napairon tensisen pe. 56 Upun pɨ' tʉuta're'tɨsen nɨ, umʉnʉ ensinin nɨ uko'mamʉ mɨrɨ uyau, iyau nɨrɨ uko'mamʉ. 57 Tʉuko'mansen ikʉipʉnʉ uya uyenno'sa', kʉrɨ rɨ uriya' uko'mamʉ rɨ marɨ. Mɨrɨ kasa rɨ, upɨ' tʉuta're'tɨsen uko'mamʉ mɨrɨ urɨ uriya'. 58 Se si esi pʉreti Epʉn poi iu'tɨsa'. Ɨku tʉpo atamokori kon amʉ' erikʉ'pʉ na'ne' waraino pen. Kʉrɨ serɨ ɨ'nin uko'manto' oton tɨwɨrɨ rɨ,” ta'pʉ Sises uya. 59 Sises uya serɨ ta'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau to' enupa tʉuya a'tai Ka'paneyan po. 60 Serɨ etasa' tʉuya'nokon a'tai, tu'kan kon ipoitorʉ ton uya, “Sa'man pe kuru se usenupan nɨto' man. Ɨnʉ' uya rɨ serɨ anʉmʉ?” ta'pʉ. 61 Ɨnʉ' uya tʉpana'tɨi' pʉra rɨ, Sises uya tʉpoitorʉ ton entarumʉ serɨ pɨ' i'tusa' esi'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “E'nonkapai na'kɨ serɨ ɨku'atʉu? 62 Ɨ'rɨ pe iyesi Ka'pon, Papa winon enuku ene auya'nokon a'tai wapiya tesi'pʉ ya'? 63 Papa A'kwarʉ uya uko'man nɨto' tʉrʉ; se pe rɨ nin ka'pon meruntɨrʉ esi mɨrɨ. Main ton ayauro'kasa' uya 'nokon na'ne' ike esi, a'kwarʉ wannɨ mɨrɨ awonsi'kɨ uko'man nɨto' ku'nin. 64 Mɨrɨ e'tane moro man ɨtonpa kon amʉ' apurɨnin nan pen,” ta'pʉ iya. Sises uya i'tusa' esi'pʉ iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ, apurɨnin nan pen mɨrɨ awonsi'kɨ teparanka ton. 65 Mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Serɨ pɨ' sa'ne si kanyauro'kata'tʉi ko: ɨnʉ' rɨ uyepʉ pʉra iyesi upiya' ikʉipʉnʉ uya rɨken iye'ku'to' pe iku'sa' a'tai iyepʉ,” ta'pʉ iya. 66 Mɨrɨ wʉi awonsi'kɨ, tu'kan kon nɨ ipɨkɨrɨ tʉutɨsan enna'po'pʉ, iya'kɨrɨ to' utɨ pʉra. 67 Mɨrɨpan pɨ' Sises uya ta'pʉ 12 kaisaron kon tʉpoitorʉ ton pɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon si, e'nonkapai rɨ marɨ na'kɨ me'atʉu?” ta'pʉ iya to' pɨ'. 68 Saiman Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Uyepuru, ɨnʉ' piya' nɨrɨ ina utɨ? Ɨpiyau sa'ne Main esi mɨrɨ ko, tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' pe ku'nin. 69 Ina uya i'tu mɨrɨ awonsi'kɨ ina uya apurɨ ɨmɨrɨ esi Wakʉ, Papa iwano',” ta'pʉ iya. 70 Sises uya eikʉ'pʉ, “12 kaisaron kon pe' ɨmɨrɨ'nokon anʉnnin nʉ'pʉ pen urɨ? Mɨrɨ e'tane, ɨtonpa kon esi makoi pe!” ta'pʉ iya. 71 (Isutas pɨ' isaurokʉ'pʉ, Saiman Eskariya' mu pɨ'. 12 kaisaron kon tonpa pe rɨ esii'ma, Isutas uya teparankato' oton pɨ'.)

Isaan 7

1 Mɨrɨ tʉpo, Sises esi'pʉ upinin nɨ pɨ' Kiyarari awɨrɨ. Isutiya pona ɨtɨpai pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' epuru ton esi pɨ' tʉwɨnɨ i'se mɨrɨ yau. 2 Tʉusiwʉtʉntɨpɨ'se Esuwerʉ amʉ' nʉkupʉnʉ weyu e'seporo esi'pʉ. 3 Mɨrɨ pɨ' si, iyakon non uya ta'pʉ Sises pɨ', “Serɨ tʉnɨnse, Isutiya pona enta, ɨpoitorʉ ton uya eke Papa tʉrawasooi kupʉ auya ento' pe. 4 Ɨnʉ' uya rɨ tʉnkupʉnʉ tʉtʉrawasooi onamʉ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ ti'tu i'se e'nɨ yau. Serɨ ton amʉ' kupʉ auya pɨ', tɨwɨ tanporon pata ɨi'tui',” ta'pʉ to' uya. 5 Iyakon non uya rɨ nɨrɨ apurɨ pʉra iyesi'pʉ. 6 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Uweyu pe kuru te'sen e'seposa' pʉra iyesi. Ɨweyu kon nin esi mɨrɨ ti'tui' pʉra rɨ. 7 Pata uya ɨyewaruma'tɨ kon pʉra iyesi, e'tane uyewaruma'tɨ iya, apʉne pʉra ɨri pe ɨyeseru man ta uya pɨ' tʉpɨ'. 8 Entantɨ' tʉku'sen ya'. Mɨrɨ ya' nin utɨ pʉra man, apʉne pʉra uweyu pe kuru te'sen e'seposa' pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ iya to' pɨ'. 9 Serɨ ta tʉpo, Kiyarari po iye'nɨmɨ'pʉ. 10 Takon non utɨ'pʉ tʉku'sen ya' tʉpo, Sises rɨ nɨrɨ si utɨkaa'pʉ, e'tane ama'ai rɨ nin itɨ'pʉ, eke pe ti'tui' pen. 11 Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya iwarinpa esi'pʉ tʉku'sen yau. “Nai kʉrɨ si?” ta'pʉ to' uya. 12 Mɨ awɨrɨ rɨ anpisin koro'tawɨrɨ etarerun nɨ pɨ' to' esi'pʉ ipɨ'. “Wakʉ kuru sa'ne,” ta'pʉ tʉron kon ka'pon amʉ' uya. “Kane,” ta'pʉ tʉron kon uya, “Ka'pon amʉ' rɨ enku'tɨ iya,” ta'pʉ to' uya. 13 E'tane eke pe annau to' usaurokʉ'pʉ pen ipɨ', apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' epuru ton pɨ' tenari'nʉmʉ kon pɨ'. 14 To' nʉkupʉnʉ e'nonkakapʉ iwa koro'tau rɨ, Sises ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta', mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ to' enupa pɨ'. 15 Esuwerʉ amʉ' epuru ton usewansiuka'pʉ ipan pe rɨ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Nai kasa pʉse rɨ uya eke pe rɨ i'tu, urɨ'nokon kasa enupasa' kasa rɨ?” ta'pʉ to' uya. 16 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ɨyenupato' kon uya ike esi uwinon pen nɨ, e'tane Papa, uyenno'nin nʉ'pʉ winɨ iyepʉ. 17 Ɨnʉ' rɨ Papa e'to' i'se ɨnku'pai na'ne' uya i'tuto' oton kɨnyenupayatʉi'ne' esi Papa winon pe mɨrɨ pe pʉra uiwano' pe rɨ tukai'. 18 Ka'pon tiwano' pe rɨ nʉsauro'ai'ne' esi tapurɨto' ipɨkɨrɨ rɨ i'se, kʉrɨ tenno'nin nʉ'pʉ apurɨto' ipɨkɨrɨ i'se te'sen esi mɨrɨ, usenku'tɨn ipɨ' pen nɨ. 19 Mosi' uya Main ke ɨrepa'pʉ kon, pen nɨ katɨ? E'tane tikin nan nɨ iyawɨron pʉra rɨ iyesi. Ɨ'rɨ wenai uwɨpai ɨwesi kon?” ta'pʉ iya. 20 Ka'pon amʉ' anpisin ton uya eikʉ'pʉ, “Ene rɨ esi mɨrɨ ayau! Ɨnʉ' nai ɨwɨnɨ i'se?” ta'pʉ to' uya. 21 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Tikin nɨ eke Papa tʉrawasooi kupʉ'pʉ uya, mɨrɨpan pɨ' ɨusewansiuka'pʉ kon. 22 Mosi' uya ayapiyontɨ'pʉ kon ɨmunkɨ kon yun pi'pɨ puturʉkapɨtʉ kon pa (Mosi' pen nɨ e'tane atamokori kon amʉ' uya isara'tɨ'pʉ), Sapa' a'tai si warawo' mʉre yun pi'pɨ puturʉka auya'nokon. 23 Warawo' mʉre yun pi'pɨ si puturʉka yau Sapa' a'tai, Mosi' maimu si e'kwɨtʉ namai', ɨ'rɨ pɨ' ken si upɨ' ausakorota kon ka'pon epi'tɨsa' uya pɨ' Sapa' a'tai? 24 Kɨpo'po rɨ ka'pon eseru aimenkato' auya'nokon ereutanʉ'tɨ', i'napairon yai eseru aimenkato' iku'tɨ',” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨ a'tai, tʉron kon ka'pon amʉ' Surusiran pon kon usekama'po'pʉ, “Pʉse rɨ pen pe' iwɨnɨ i'se to' na'ne'? 26 Apʉne entɨ', iye'nama pʉra rɨ annau isaurokʉ, ɨnʉ' uya ɨ'rɨ ta pʉra rɨ ipɨ'. Pata epuru ton uya pe', Kʉrai rɨ ta pe iyesi ipɨ'? 27 E'tane sa'ne, Kʉrai uye'sa' a'tai, ɨnʉ' uya rɨ mɨrɨ winon tukai' i'tuto' pʉra rɨ nin iyesi. E'tane i'tu'nokon mɨrɨ winon pe tukai',” ta'pʉ to' uya. 28 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau ka'pon amʉ' enupai'ma eke pe tʉmaimu tʉku'se Sises uya, “Ui'tu auya'nokon kuru rɨ si, mɨrɨ winon tukai' kuru rɨ nɨrɨ. E'tane sa'ne uiwano' pe uye'sa' pen, e'tane rɨ uyenno'nin nʉ'pʉ esi ikasima auya'nokon pokena' pen nɨ. Ɨni'tunʉ kon pen nɨ, 29 e'tane uni'tunʉ, apʉne pʉra iwinon pe esi, mɨrɨ awonsi'kɨ inennoko'pʉ pe esi,” ta'pʉ iya. 30 Mɨrɨpan a'si i'se to' esi'pʉ, mɨrɨ e'tane ɨnʉ' uya rɨ a'pɨ'pɨtʉ'pʉ pen nɨ, apʉne pʉra iweyu e'seposa' pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ. 31 E'tane tu'kan kon anpisin tonpa ton uya rɨ apurɨ'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Kʉrai uye'sa' a'tai, pʉse rɨ nʉku'ai'ne' entai kuru nɨrɨ ken pe' eke Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ ku'to' iya oton?” ta'pʉ to' uya. 32 Pari'si amʉ' uya serɨ ton pɨ' ka'pon amʉ' etarerumʉ eta'pʉ, mɨrɨpan kon uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' uya use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' erasu ton ennoko'pʉ Sises a'sise'na. 33 Sises uya ta'pʉ, “Ɨpiyau'nokon esi serɨ mara rʉ'kwɨ parɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ nin si utɨ mɨrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ piya'. 34 Uwarinpato' auya'nokon oton e'tane uyepoto' auya'nokon oton pen, apʉne pʉra iyau e'ai'ne' ya' ɨutɨ kon pʉra iyesi,” ta'pʉ iya. 35 Esuwerʉ amʉ' epuru ton usekama'po'pʉ tʉtonpa kon amʉ' pokon pe esii'ma, “Nai ya' mairɨ itɨ eporo poken pʉra? Kiri' amʉ' pata'se' airɨ katɨ itɨ Esuwerʉ amʉ' na'ne' airɨ, Kiri' amʉ' enupai'? 36 ‘Uwarinpato' auya'nokon oton e'tane uyepoto' auya'nokon oton pen,’ mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Iyau e'ai'ne' ya' ɨutɨ kon pʉra iyesi,’ ta iya pɨ' sa'ne. Ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe iyesi?” ta'pʉ to' uya. 37 Tʉku'sen weyu u'matʉ esi'pʉ ipan pe, eke pe kuru te'sen pe. Mɨrɨ wʉi a'tai, Sises e'soto'kasa' uya ta'pʉ eke pe tʉmaimu tʉku'se, “Ɨnʉ' rɨ tuna'kiri' ke te'sen nʉyepʉi upiya' tʉyuku epose. 38 Ɨnʉ' uya rɨ uyapurɨ pe iyesi a'tai, iye'menukasa' itekare nɨkayai'ne' kasa rɨ, ‘I'napaino rɨ to'panʉ'nin tuna epa'ka mɨrɨ iyapai,’” ta'pʉ iya. 39 Serɨ ta'pʉ Sises uya mɨrɨ, A'kwarʉ pɨ' kamoro tapurɨnin nan pe te'san nepoton pɨ'. Mɨrɨ a'tai, A'kwarʉ e'tʉsa' pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra Sises enasa' pʉra iyesi'pʉ tapurɨpɨ'to' ya'. 40 Tu'kan kon ka'pon amʉ' anpisin koro'tawon kon uya serɨ ta iya eta'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Pʉserɨ rɨ esi serɨ Pu'kena' pe,” ta'pʉ to' uya. 41 Tʉron kon uya, “Kʉrai pʉse rɨ,” ta'pʉ. Mɨrɨ e'tane tʉron kon uya, “Kʉrai uye'to' pʉra rɨ iyesi Kiyarari winɨpai. 42 Iye'menukasa' itekare uya ta, Kʉrai e'to' pe iyesi kin Tepi' pa rʉ'pʉ pe, Pe'teri'en po iyentu, Tepi' uko'mamʉ'pʉ rʉ'pʉ yau,” ta'pʉ to' uya. 43 Mɨrɨ pɨ' si ka'pon amʉ' epantakapɨtʉ'pʉ kʉrɨ rɨ uriya'. 44 Tʉron kon esi'pʉ a'si i'se, e'tane ɨnʉ' uya rɨ temiyatʉ tʉrʉ'pʉ pen ipɨ'. 45 Erasu ton enna'po'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' piya', mɨrɨpan kon uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨ'rɨ pɨ' tʉne'se pʉra ɨwesi'pʉ kon?” ta'pʉ to' uya. 46 Mɨrɨ pɨ' erasu ton uya, “Ɨnʉ' rɨ usaurokʉ pʉra iyesi pʉse rɨ kasa,” ta'pʉ to' uya. 47 “Ɨyenku'tɨsa' iya 'nokon kanan na'kɨ?” ta'pʉ Pari'si amʉ' uya to' pɨ'. 48 “Itepuru tonpa ton nɨ mɨrɨ pe pʉra Pari'si amʉ' tonpa ton nɨ uya pe' apurɨ tukai' mi'tuyatʉu? 49 Pʉsamoro uya main, Mosi' winon i'tu pʉra iyesi mɨrɨ; mɨrɨ wenai, Papa nʉpa'nʉkʉ'san pe to' esi mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 50 Nekutimas esi'pʉ to' tonpa pe, wapiya ewarupɨ nau itɨsa' rʉ'pʉ Sises piya', 51 mɨrɨpan uya, “Main uya, ‘Ka'pon pɨ' ɨri ta pʉra iyesi eta tʉpo pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ inkupʉ'pʉ eposa' pen nɨ e'tane,’ tasa',” ta'pʉ iya. 52 “Kiyarari pon nɨ marɨ pe' ɨmɨrɨ? Iye'menukasa' itekare pɨ' ɨsenupa'; mɨrɨ a'tai, i'tu auya mɨrɨ Pu'kena' uye'to' pʉra rɨ iyesi Kiyarari winɨ,” ta'pʉ to' uya. 53 Mɨrɨ a'tai, tanporon kon utunta'pʉ.

Isaan 8

1 E'tane Sises utɨ'pʉ Are' Wʉpʉ pona. 2 Mɨrɨ ema'sa' yau awanakʉi' iyenna'po'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta'. Anpisin pe ka'pon amʉ' amʉra'pʉ iwoi, mɨrɨpan ereuta'pʉ to' enupase'na. 3 Main pɨ' enupanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' uya uri'san nee'pʉ, iyekuma koro'tau tʉneporo'pʉ kon, mɨrɨpan soto'ka'pʉ to' uya tu'kan kon annau, 4 mɨrɨpan kon uya ta'pʉ Sises pɨ', “Ti'sa, pʉse rɨ uri'san eposa' ina uya ekuman pɨ'. 5 Main yau Mosi' uya ina pɨ' tasa' kamoro waraino kon uri'sami'si amʉ' tʉwɨsan tɨ' ke, tasa' iya. Ɨ'rɨ ken mʉkayan?” ta'pʉ to' uya. 6 Serɨ tukai' to' uya ekama'po'pʉ tʉmusunu kon pe eseru'tɨto' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ pe. E'tane Sises e'tɨmuika'pʉ, mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ non menuka pɨ' temiyatʉ ke. 7 Tekama'popɨtʉ pɨ' rɨ to' e'tane, iye'mʉ'sa'kasa' uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨnʉ' rɨ ɨ'koro'tawon kon esi yau imakooi pʉra, tɨwɨ si asara'tɨi'nokon tɨ' ke iwɨnɨ pɨ',” ta'pʉ iya. 8 Mɨrɨpan e'tɨmuikakaa'pʉ kanan non menukai'. 9 Mɨrɨ pɨ', kamoro etanin nʉ'san e'sara'tɨ'pʉ utɨpɨ' nɨ pɨ' tikin pa'ne, kɨɨyi' amʉ' wapiya, Sises rɨken tʉnonkai', uri'san nɨken si e'soto'kasa' mɨrɨ yau pokon pe. 10 Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan uya ekama'po'pʉ, “Ma'non, nai kamo si? Ɨnʉ' uya ɨri ta uya uya ɨyeno'masa' pʉra rɨ?” ta'pʉ iya. 11 “Itepuru, ɨnʉ' pʉra rɨ man,” ta'pʉ iya. “Urɨ uya rɨ nɨrɨ si ɨri ta pe ɨyeno'mato' pʉra man. Enta si, makoi yau ɨuko'manto' tʉnonkai',” ta'pʉ iya. 12 Ka'pon amʉ' auro'kakapʉ tʉuya a'tai kanan, Sises uya ta'pʉ, “Pata weyu pe esi. Ɨnʉ' rɨ upɨkɨrɨ tʉuye'sen uya, uko'man nɨto' weyu eporo mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ yau isato' oton pen nɨ,” ta'pʉ iya. 13 Pari'si amʉ' uya ta'pʉ ipɨ', “Mɨrɨ si ɨiwano' pe ɨusekama, mʉkayai'ne' esi mɨrɨ i'napai rɨ pʉra rɨ,” ta'pʉ to' uya. 14 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Uiwano' pe rɨ si usekama pe iyesi yau, ukayai'ne' nin si esi i'napairɨ rɨ, apʉne pʉra iwinɨ uye'sa' rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ utɨto' ya' i'tu uya. E'tane nai winɨ uye'sa', nai ya' utɨ tukai' i'tu auya'nokon pʉra iyesi. 15 Ka'pon pe kuru rɨ eseru aimenka auya'nokon; ɨnʉ' eseru aimenka uya pʉra nin man. 16 E'tane ɨnʉ' rɨ eseru aimenka uya pe iyesi yau, iyawɨrɨ kuru iku'sa' uya mɨrɨ, apʉne pʉra tikin sarɨ esi kasa pʉra, ikʉipʉnʉ, uyenno'nin nʉ'pʉ pokon pe esi. 17 Ɨiwano' kon nɨ Main, Mosi' winon yau iye'menukasa', asa'ron kon ka'pon amʉ' uya ekama a'tai i'napai rɨ iyesi tasa'. 18 Uiwano' pe rɨ si usekama, tʉron nɨ uyekamanin kanan esi ikʉipʉnʉ, uyenno'nin nʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 19 Mɨrɨ a'tai, to' uya ekama'po'pʉ, “Nai kʉrɨ ken si ɨkʉipʉnʉ?” ta'pʉ to' uya. “Ui'tu auya'nokon pʉra iyesi, ukʉipʉnʉ rɨ nɨrɨ i'tu auya'nokon pʉra iyesi. Ui'tu auya'nokon yau, ukʉipʉnʉ rɨ nɨrɨ mi'tutʉi'no,” tukai' to' eikʉ'pʉ iya. 20 Serɨ ta pɨ' Sises esi'pʉ to' enupai'ma Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau, to' use'mato' en ton pata piyau iwa esii'ma. E'tane ɨnʉ' uya a'si'pʉ pen nɨ, apʉne pʉra iweyu e'seposa' pʉra iyesi pɨ'. 21 Sises uya kanan takaa'pʉ to' pɨ', “Utɨto' oton mɨrɨ. Uwarinpato' auya'nokon oton, e'tane amakooi kon yau rɨ auma'tato' oton kon. Ɨutɨ kon pʉra iyesi utɨyai'ne' ya',” ta'pʉ iya. 22 Serɨ uya Esuwerʉ amʉ' usekama'po emapu'tɨ'pʉ, “Tiwano' pe pe' iye'wɨnɨ? Mɨrɨ pɨ' pe', ‘Ɨutɨ kon pʉra iyesi utɨyai'ne' ya',’ ta iya?” ta'pʉ to' uya. 23 E'tane miyarɨ rɨ ta'pʉ iya, “Iyo'non winon pe ɨwesi kon, itepoino winon pe e'tane. Serɨ non pon kon pe ɨwesi kon, serɨ non pon pe pʉra e'tane. 24 Auma'tato' oton kon amakooi kon yau ta'pʉ uya, kʉrɨ rɨ urɨ, ukayai'ne' apurɨ auya'nokon pʉra iyesi yau, auma'ta kon kuru rɨ amakooi kon yau,” ta'pʉ iya. 25 “Ɨnʉ' pe ken ɨwesi?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. “Mɨsi'kɨrɨ rɨ sa'ne kʉrɨ rɨ ukayai'ne' rɨ,” tukai' Sises uya to' eikʉ'pʉ. 26 “Eke pe rɨ tato' uya man ɨyeseru kon aimenka pe. E'tane uyenno'nin nʉ'pʉ kuru esi i'napairon pe; kʉrɨ rɨ winɨ uneta'pʉ nin ekama uya non pon kon pɨ',” ta'pʉ iya. 27 To' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ tʉkʉipʉnʉ pɨ' tauro'ka tane iya 'nokon. 28 Mɨrɨpan pɨ' Sises uya ta'pʉ, “Ka'pon, Papa winon, anʉnsa' auya'nokon a'tai ka'takʉi', mɨrɨ a'tai ui'tuto' auya'nokon oton ɨnʉ' pe esi tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ kupʉ uya pʉra iyesi uiwano' pe, e'tane ikʉipʉnʉ uya rɨken uyenupa'pʉ pɨ' usaurokʉ. 29 Uyenno'nin nʉ'pʉ rɨ pokon pe esi; tikin sarɨ unonkasa' iya pen, apʉne pʉra ipori'manin ku'nin pe esi ke,” ta'pʉ iya. 30 Isauro'tane rɨ marɨ, tu'kan kon uya rɨ apurɨto' tʉuya'nokon tʉrʉ'pʉ ipɨ'. 31 Esuwerʉ amʉ' tapurɨnin nan pɨ' ta'pʉ Sises uya, “Ɨyenupato' kon uya pɨ' auta'sisa' kon yau, upoitorʉ ton pe kuru rɨ ɨwesi kon mɨrɨ. 32 Mɨrɨ a'tai i'napairon i'tuto' auya'nokon oton, mɨrɨpan uya imo'kasa' pe ɨkupʉ kon mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 33 To' uya eikʉ'pʉ, “Ina kamoro Epʉra'an payan ton; ɨnʉ' rɨ enawon kon ye' pen nɨ. Nai kasa imo'kasa' pe ɨwe'to' oton kon ta auya?” ta'pʉ to' uya. 34 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; tanporon kon nʉmakoitayai'ne' nan esi makoi poitorʉ ton pe. 35 Ipoitorʉ pe te'sen esi mɨrɨ tʉtonpa ton koro'tawon pen nɨ, e'tane imu rɨken esi mɨrɨ, mɨrɨ yawon tɨwɨro' e' pe rɨ. 36 Imu uya ɨmo'kasa' kon pe iyesi yau, imo'kasa' pe kuru rɨ ɨwesi kon mɨrɨ. 37 Epʉra'an payan pe ɨwesi kon tukai' si'tuyai', mɨrɨ rɨ e'tane uwɨnɨ pɨ' ɨye'kamasa' kon, apʉne pʉra umaimu pata pʉra rɨ ɨwesi kon wenai ayau'nokon. 38 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; unene'pʉ ikʉipʉnʉ piyau; ɨkʉipʉnʉ kon winɨ ɨneta'pʉ kon kupʉ auya'nokon nɨ nɨrɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 39 “Epʉra'an kʉrɨ rɨ ina kʉipʉnʉ,” tukai' to' uya eikʉ'pʉ. “Epʉra'an munkɨ pe rɨ rʉ'san pe ɨwesi kon yau, inkupʉ'pʉ mʉku'tʉi'no. 40 Na'ne' rɨ si, uwɨnɨ pɨ' ɨye'kupʉ kon, ka'pon sa'ne i'napairon ekamanin nɨ ɨpɨ'nokon tʉneta'pʉ Papa winon. Epʉra'an uya mʉku'atʉi'ne' waraino ku'sa' pʉra rɨ iyesi. 41 Ɨkʉipʉnʉ kon nʉkupʉnʉ rɨ nin kupʉ auya'nokon mɨrɨ,” ta'pʉ iya. “Pʉrau amʉ' ton pen nɨ ina, Papa rɨken kʉrɨ rɨ ina kʉipʉnʉ,” ta'pʉ to' uya. 42 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Papa esi yau ɨkʉipʉnʉ kon pe, ui'nʉnkatʉi'no, Papa winɨpai uye'sa' pɨ' serɨ ya'. Uiwano' pe uye'sa' pen, e'tane uyenno'sa' iya. 43 Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' sa'man pe rɨ umaimu esi ɨpona'nokon? Umaimu ɨnetapai pʉra ɨwesi kon pɨ' iyesi. 44 Ɨkʉipʉnʉ kon, Makoi munkɨ pe ɨwesi kon, ɨkʉipʉnʉ kon maimu awɨrɨ e'pai ɨwesi kon. Te'wɨsen ye' kʉrɨ rɨ iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ rɨ, tʉuta'sisen pen nɨ i'napairon pɨ', i'napairon ye' pe pʉra tesi pɨ'. Kasi pe iyesi a'tai, teseru pe rɨ te'sen kupʉ iya mɨrɨ, kasi ye' pe tesi pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ kasi ye' ton kʉipʉnʉ pe tesi pɨ'. 45 I'napairon ekama tane uya, uyapurɨ auya'nokon pʉra iyesi. 46 Ɨnʉ' rɨ uya tʉmakooi ke ui'tu? I'napai rɨ usaurokʉ pe iyesi yau, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' uyapurɨpai pʉra ɨwesi kon? 47 Papa iwano' uya rɨ, Papa maimu eta mɨrɨ. Eta auya'nokon pʉra iyesi, apʉne pʉra Papa iwano' pe pʉra ɨwesi kon pɨ',” ta'pʉ iya. 48 Esuwerʉ amʉ' uya eikʉ'pʉ, “Ina uya pe' ta pʉn Sameriya pon pe ɨwesi, ɨri a'kwarʉ yen pe?” ta'pʉ to' uya. 49 “Ɨri a'kwarʉ yen pen nɨ urɨ,” ta'pʉ Sises uya, “ukʉipʉnʉ nama uya, e'tane unama auya'nokon pʉra iyesi. 50 Uyapurɨpɨ'to' warinpa uya pen, e'tane moro iyesi mɨrɨ iwarinpanin; kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ eseru aimenkanin. 51 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; umaimu awɨron esi yau, iyeri'to' oton pen nɨ,” ta'pʉ Sises uya. 52 Mɨrɨ pɨ' Esuwerʉ amʉ' uya, “Serɨ si ina uya i'tu ɨri a'kwarʉ yen pe ɨwesi tukai'! Epʉra'an erikʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' rɨ nɨrɨ erikʉ'pʉ, mɨrɨ e'tane si ɨnʉ' rɨ esi yau umaimu awɨrɨ iyeri'to' oton pen nɨ ta auya. 53 Eke pe kuru pe' ina kʉipʉnʉ Epʉra'an entai ɨwesi? Iyerikʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' rɨ nɨrɨ erikʉ'pʉ. Ɨnʉ' pe kuru ɨye'kupʉ?” ta'pʉ to' uya. 54 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Uiwano' pe utapurɨpɨtʉ yau, utapurɨ pe pʉra rɨ iyesi. Ukʉipʉnʉ, ina e'to' itese' pɨ' mʉkayatʉi'ne' uya nin uyapurɨpɨtʉ mɨrɨ. 55 I'tu tane auya'nokon pʉra rɨ, i'tu uya nin. I'tunin pen urɨ ta uya yau, kasi pe esi, akasa'nokon, e'tane i'tu uya, imaimu awɨrɨ nɨrɨ esi. 56 Ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉra'an esi'pʉ pori' pe uweyu ento' oton tʉuya pɨ'; mɨrɨpan uya ensa' epori'ma'pʉ,” ta'pʉ iya. 57 “50 kaisa rɨ pʉra rɨ ɨwʉipiyaai man, mɨrɨ pe' e'tane Epʉra'an ene'pʉ auya?” ta'pʉ Esuwerʉ amʉ' uya ipɨ'. 58 “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; Epʉra'an entu rawɨrɨ rɨ, urɨ esi!” ta'pʉ iya to' pɨ'. 59 Mɨrɨ pɨ', tɨ' amuku'pʉ to' uya ipona eno'mapɨ'to' pe tʉuya'nokon, e'tane Sises e'so'namʉ'pʉ, itɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' nono apai.

Isaan 9

1 Sises usarɨ koro'tau, tentu'pʉ si'kɨrɨ tenku'ne te'sen ka'pon ene'pʉ iya. 2 Ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ, “Rapai, ɨnʉ' uya makoi kupʉ'pʉ---pʉse rɨ ka'pon uya pe', isanon uya katɨ, tenku'ne iyentu temapu'tɨi'?” ta'pʉ to' uya. 3 Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Pʉse rɨ ka'pon e'makoimasa' pʉra iyesi, isanon nɨrɨ, e'tane Papa tʉrawasooi usenpoikato' pe iyawɨrɨ iye'ku'sa' pe iyesi. 4 Wʉi nai pata esi koro'tau, uyenno'nin nʉ'pʉ tʉrawasooi ku'pai'nokon. Ewarupɨ nʉye'an, ɨnʉ' rɨ e'tʉrawasoma weyu pen. 5 Serɨ non po esi koro'tau, urɨ esi non weyu pe,” ta'pʉ iya. 6 Serɨ kasa tʉusaurokʉ'pʉ tʉpo, non pona iyeta'ta'pʉ. Tawa koneka'pʉ iya eta' namanka'pʉ ke, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya ka'pon enu pona. 7 Ta'pʉ iya ipɨ', “Ekumi'ta, Sairon ku'pɨri ka',” ta'pʉ iya. (Sairon tawon main esi mɨrɨ Enno'sa' ta e'kwa pe.) Mɨrɨ a'tai, itɨ'pʉ, iyekumisi'pʉ, iyee'pʉ ennin pe tenai'. 8 Mɨrɨ a'tai, itonpa ton mɨrɨ awonsi'kɨ wapiya tenku'ne ennin nʉ'san uya ta'pʉ, “Pʉse rɨ pen pe' tereutai' eta'kwanʉn nɨ pɨ' nʉko'manpɨ'taine' pen?” ta'pʉ. 9 Tʉron kon uya, “Pʉse rɨ kʉrɨ rɨ,” ta'pʉ. Tʉron kon uya, “Kʉrɨ rɨ kasa rɨ marɨ isene,” ta'pʉ. E'tane, “Urɨ rɨ kʉrɨ,” ta'pʉ iya. 10 Mɨrɨ a'tai, “Ɨ'rɨ tukai' ɨyenu uta'kokasa'?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 11 To' maimu eikʉ'pʉ iya, “Sises tukai' tesa'sen uya tawa koneka'pʉ. Mɨrɨ tʉpo, uyenu pona itʉrʉ'pʉ iya. Ta'pʉ iya upɨ', ‘Ekumi'ta Sairon ku'pɨri ka'.’ Utɨ'pʉ ekumi'se'na, mɨrɨ tʉpo ene'pʉ uya,” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ tʉpo ta'pʉ to' uya ipɨ', “Nai kʉrɨ ken si?” “I'tu uya pʉra iyesi,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 13 Tenku'ne iko'mansa' rʉ'pʉ nepʉ'pʉ to' uya Pari'si amʉ' piya'. 14 Sapa' a'tai Sises uya tawa koneka'pʉ, itenu nɨrɨ a'koka'pʉ iya esi'pʉ. 15 Mɨrɨ a'tai, Pari'si amʉ' uya kanan ekama'po'pʉ nai kasa ennin pe iyenasa' tukai'. Ta'pʉ iya to' pɨ', “Tawa nonka'pʉ iya uyenu pona, ikumisi'pʉ uya, ennin pe nin si esi serɨ,” ta'pʉ iya. 16 Mɨrɨ a'tai, tʉron kon Pari'si amʉ' uya ta'pʉ, “Papa winon pe pʉra pʉse rɨ ka'pon esi, apʉne pʉra Sapa' apurɨ iya pʉra iyesi,” ta'pʉ to' uya. “Ɨ'rɨ tukai' i'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ tʉmakooikenan nɨ ka'pon uya?” ta'pʉ tʉron kon ka'pon amʉ' uya, mɨrɨpan kon epantakapɨtʉ'pʉ. 17 Tenku'nan pɨ' kanan tera'tɨi', “Ɨ'rɨ ta auya kʉrɨ ɨyenu a'kokanin nʉ'pʉ pɨ'?” ta'pʉ to' uya. “Pu'kena' pe iyesi!” ta'pʉ iya to' pɨ'. 18 E'tane Pari'si amʉ' uya apurɨ'pʉ pen tenku'ne iyesi'pʉ tukai', mɨrɨpan enasa' ennin pe tukai', tenku'nan sanon kɨ'ma tʉuya'nokon pona rɨ. 19 To' uya to' ekama'po'pʉ, “Pʉse rɨ pe' esi ɨmʉre kon pe? Tenku'ne iyentusa' rʉ'pʉ tato' auya'nokon ipɨ'? Nai kasa ken si ennin pe iyenasa'?” ta'pʉ to' uya. 20 Isanon uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ina uya i'tu pʉse rɨ esi ina mʉre pe, iyentusa' rʉ'pʉ tenku'ne. 21 E'tane ɨ'rɨ tukai' ennin pe iyenasa' tukai' ina uya i'tu pʉra iyesi. Ɨnʉ' uya itenu a'kokasa' tukai' nɨrɨ ina uya i'tu pʉra iyesi. Ekama'potɨ'. Eke pe iyesi; tiwano' pe tʉusauro'sen pe iyesi,” ta'pʉ to' uya. 22 Serɨ ta'pʉ isanon uya, apʉne pʉra enari'ke' to' esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' pɨ', apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' e'ku'sa' esi'pʉ ɨnʉ' uya rɨ Kʉrai pe Sises esi tukai' ekamasa' a'tai, ipa'kato' pe iyesi usenupan nɨto' iwʉ' tapai tukai'. 23 Mɨrɨ wenai, “Eke pe iyesi; tiwano' pe tʉusauro'sen pe,” ta'pʉ isanon uya. 24 Iyakon ite'kwa pe tenku'nan nʉ'pʉ ka'pon kɨ'makaa'pʉ to' uya kanan. Ta'pʉ to' uya ipɨ', “Papa apurɨpɨ'kɨ; pʉse rɨ nin i'tu pɨ' ina man tʉmakooikenan pe,” ta'pʉ to' uya. 25 To' maimu eikʉ'pʉ iya tai'ma, “Tʉmakooi ke iyesi, mɨrɨ pe pʉra imakooi pʉra iyesi, i'tu uya pʉra iyesi, e'tane tikin nan nɨ i'tu uya; tenku'ne esi'pʉ, e'tane serɨ pe ene uya!” ta'pʉ iya. 26 Mɨrɨ tʉpo kanan to' uya ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ kupʉ'pʉ iya ɨpɨ'? Ɨ'rɨ tukai' ɨyenu a'koka'pʉ iya?” 27 To' maimu eikʉ'pʉ iya, “Ayauro'kakaa'pʉ uya 'nokon, etasa' auya'nokon pʉra iyesi. Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨnetapai kanan ɨwesi kon? Ipoitorʉ ton pe nɨrɨ pe' e'pai ɨwesi kon?” ta'pʉ iya. 28 Mɨrɨ tʉpo to' uya ipa'nʉkʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ esi mɨrɨ ipoitorʉ pe! Ina nin Mosi' poitorʉ ton,” tai'ma. 29 “Papa uya Mosi' auro'ka'pʉ tukai' ina uya i'tu, e'tane nai winɨ kʉrɨ rɨ uye'sa' tukai' ina uya i'tu pʉra iyesi,” ta'pʉ to' uya. 30 Ka'pon uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ pan si ti'tupɨ'sen pen nɨ! Nai winɨ iye'sa' tukai' i'tu auya'nokon pʉra iyesi, e'tane uyenu ton a'koka'pʉ iya. 31 Papa uya tʉmakooikena' nan eta pʉra iyesi, tukai' i'tu'nokon, e'tane Papa uya tasa' kasa te'sen, iteseru nɨrɨ kupʉi'ma eta iya. 32 Non e'sara'tɨ'pʉ si'kɨrɨ, isetasa' pʉra iyesi ɨnʉ' uya rɨ tenku'ne iyentusa' rʉ'pʉ enu a'kokasa' tawon. 33 Papa winon pe pʉra pʉse rɨ ka'pon uye'sa' a'tai, ɨ'rɨ kupʉ iya pen,” ta'pʉ iya. 34 To' uya imaimu eikʉ'pʉ tai'ma ipɨ', “Makoi yau ɨyentu'pʉ! Nai kasa rʉ'kwɨ ina enupa i'se ɨwesi!” ta'pʉ to' uya. Mɨrɨ tʉpo, to' uya enpa'ka'pʉ usenupan nɨto' iwʉ' tapai. 35 Sises uya to' uya enpa'ka'pʉ eta'pʉ. Eposa' tʉuya a'tai, ta'pʉ iya ipɨ', “Ka'pon, Papa winon pe' mapurɨyan?” ta'pʉ iya. 36 Imaimu eikʉ'pʉ iya, “Itepuru, ɨnʉ' pe iyesi?” tukai', ekama'po'pʉ iya. “Ekamakɨ, apurɨnin pe e'to' pe,” ta'pʉ iya. 37 Sises uya, “Ensa' auya mɨrɨ; kʉrɨ rɨ ipokon pe masauro'ai'ne',” ta'pʉ. 38 Ta'pʉ iya, “Uyepuru, ayapurɨ uya,” tai'ma iyepʉrema'pʉ ipɨ'. 39 Sises uya ta'pʉ, “Eseru aimenkato' wenai serɨ non pona uye'sa' kamoro tenku'ne te'san uya ento' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro ennin nan enato' pe tenku'ne,” ta'pʉ iya. 40 Pari'si amʉ' iya'kɨrɨ te'san kon uya serɨ ta iya eta'pʉ. Ta'pʉ to' uya ipɨ', “Ɨ'rɨ? Tenku'ne nɨrɨ ina esi?” ta'pʉ to' uya. 41 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Tenku'ne ɨwesi kon yau, imakooi pʉra ɨwesi kon, e'tane ennin pe ɨye'kupʉ kon pɨ', amakooi kon yau rɨ ɨwesi kon.

Isaan 10

1 “I'napai rɨ ta uya ɨpɨ'nokon; kʉrɨ rɨ mʉra'ta awɨrɨ pʉra tewonsen karimeru amʉ' iwʉ' ta' e'tane tʉron nɨ winɨ tewonsen esi mɨrɨ ama' e', rapumanin nɨ. 2 E'tane kʉrɨ rɨ mʉra'ta awɨrɨ tewonsen esi mɨrɨ karimeru amʉ' esa' pe. 3 Itena' mʉra'ta tʉrawasomanin uya mʉra'ta a'koka, karimeru amʉ' uya imaimu eta. To' ese' ton yai karimeru amʉ' kɨ'ma iya, mɨrɨpan kon pa'ka iya. 4 Tikʉn non karimeru amʉ' pa'kasa' iya a'tai, to' wapiya itɨ, karimeru amʉ' uya nɨrɨ e'ma'pʉka, imaimu i'tu to' uya wenai. 5 Ka'kʉran e'ma'pʉka to' uya pʉra iyesi, e'tane to' apʉrʉmʉ ipiyapai, apʉne pʉra ka'kʉran maimu i'tu to' uya pʉra iyesi.” 6 Sises uya serɨ panton ekama'pʉ, e'tane to' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ ɨ'rɨ ton pɨ' isaurokʉ tukai'. 7 Mɨrɨ tʉpo, Sises uya kanan ta'pʉ to' pɨ', “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon; urɨ esi karimeru amʉ' mʉra'taai pe. 8 Tanporo kamoro wapiya iye'sa' kon esi ama' e' ton, rapumanin nan pe nɨrɨ, e'tane karimeru amʉ' uya to' maimu eta pʉra iyesi'pʉ. 9 Urɨ esi mʉra'ta pe, urɨ poro ɨnʉ' rɨ ewomʉ a'tai, iyepika'tɨ. Iyewomʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ iyepa'ka nɨrɨ ti'kiyari pata'se' epose'na. 10 Ama' e' uyepʉ ama'mase'na rɨken, mɨrɨ awonsi'kɨ iwɨse'na, mɨrɨ awonsi'kɨ ima'tanʉ'se'na. Urɨ uye'sa' uko'man nɨto' epoto' pe to' uya, eke pe kuru nɨrɨ to' uya epoto' pe. 11 “Urɨ esi wakʉ karimeru amʉ' pa'simanin. Wakʉ karimeru pa'simanin pe te'sen uya tʉuko'manto' nonka karimeru amʉ' iwano' pe. 12 E'tane kʉrɨ rɨ te'masen pe iye'to' pe ekama'posa', karimeru amʉ' esa' pen, karimeru amʉ' esi itikʉn non pe pʉra. Ene kaikusi uyepʉ ene iya a'tai, karimeru amʉ' nɨmɨ iya. Iyainʉmʉ, ene kaikusi uya to' a'si, karimeru amʉ' nɨrɨ e'tʉrʉ'kwa. 13 Ka'pon ainʉmʉ, apʉne pʉra te'masen pe iye'to' pe ekama'posa' pe tesi ke, aiko tawon pe pʉra iyesi karimeru amʉ' pɨ'. 14 “Urɨ esi wakʉ karimeru amʉ' pa'simanin. Uikʉn non karimeru amʉ' i'tu uya; to' uya nɨrɨ ui'tu— 15 ukʉipʉnʉ uya ui'tu na'ne' kasa, mɨrɨ kasa ukʉipʉnʉ i'tu uya—mɨrɨ awonsi'kɨ uko'manto' nonka uya karimeru amʉ' iwano' pe. 16 Moro tʉron kon karimeru amʉ' esi mɨrɨ, serɨ yau pʉra rɨ marɨ. Kamoro nɨrɨ nepʉ uya. To' uya nɨrɨ umaimu eta, mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nɨ iten to' esi, tikin nɨ nɨrɨ to' pa'simanin esi. 17 Ukʉipʉnʉ uya ui'nʉnka, apʉne pʉra uko'manto' nonkasa' uya pɨ', anʉnka'to' pe uya kanan. 18 Ɨnʉ' rɨ uya imo'ka pʉra iyesi upiyapai, e'tane urɨ pe rɨ inonkasa' uya. Inonkato' meruntɨ esi upiyau, anʉnka'to' uya rɨ kanan. Serɨ uyapiyo'mato' eposa' uya ukʉipʉnʉ winɨ,” ta'pʉ iya. 19 Serɨ ton main pɨkɨrɨ, Esuwerʉ amʉ' kanan epantakapɨtʉ'pʉ. 20 Tu'kan kon uya, “Makoi esi ipiyau, iya'kwarʉ pʉra iyesi. Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' imaimu eta auya'nokon?” ta'pʉ. 21 Tʉron kon uya ta'pʉ, “Makoi esa' maimu ton pen nɨ serɨ. Makoi uya pe' tenku'nan enu a'koka poken nai?” ta'pʉ to' uya. 22 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' uta'koka'pʉ Weyu Rʉ'pʉ e'seporo'pʉ Surusiran po. Ikomi' pe pata esi weyu pe iyesi'pʉ. 23 Sises usarɨ koro'tau Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ tau, Saraman Epa'kato' Iya' tawɨrɨ, 24 mɨrɨ a'tai, Esuwerʉ amʉ' uyee'pʉ iwoi. Ta'pʉ to' uya ipɨ', “Ɨ'rɨ pʉ'kʉ pona ina ko'manʉkʉ auya usenuminkan pɨ'? Kʉrai pe ɨwesi a'tai, wakʉ pe ina pɨ' ɨsekamakɨ,” ta'pʉ to' uya. 25 Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ayauro'kakaa'pʉ uya 'nokon, e'tane apurɨ auya'nokon pʉra iyesi. Serɨ eke tʉrawaso siku'ai'ne' ukʉipʉnʉ ese' yau usaurokʉ uiwano' pe. 26 E'tane apurɨ auya'nokon pʉra iyesi, apʉne pʉra uikʉn non karimeru amʉ' tonpa pe pʉra ɨwesi kon. 27 Uikʉn non karimeru amʉ' uya umaimu eta; to' i'tu uya, to' uya nɨrɨ uye'ma'pʉka. 28 Tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ike ke to' repa uya, to' uma'tato' oton pen nɨ; ɨnʉ' uya to' mo'kato' oton pen uyemiyatʉ apai. 29 Ukʉipʉnʉ urepanin nʉ'pʉ kamoro ke esi eke pe tanporon kon entai rɨ. Ɨnʉ' uya rɨ to' mo'ka pʉra iyesi ukʉipʉnʉ piyapai. 30 Ikʉipʉnʉ ya' tikin nɨ ina esi,” ta'pʉ iya. 31 Mɨrɨ tʉpo, Esuwerʉ amʉ' uya tɨ' ton amuku'pʉ iwɨto' pe tʉuya'nokon, 32 e'tane Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Ikʉipʉnʉ winon tu'kan nɨ eke tʉrawaso enpoika'pʉ uya ɨyena'nokon. Nai wenai kuru tɨ' ke uwɨnɨ i'se ɨwesi kon?” ta'pʉ iya. 33 Esuwerʉ amʉ' uya imaimu eikʉ'pʉ, “Serɨ ton wenai tɨ' ke ɨwɨnɨ i'se ina esi pen, e'tane isapema auya wenai. Ka'pon pe rɨ esii'ma Papa pe ɨye'kupʉ,” ta'pʉ to' uya. 34 Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Iye'menukasa' pʉra pe' nai Main yau, ‘Ta uya ɨpɨ'nokon papa pe'ne ɨwesi kon,’ tawon? 35 Papa pe'ne to' esa'sa' iya yau, Papa maimu uyee'pʉ na'ne' ipiya' ton, Papa Maimu i'kwɨtʉ poken pʉra nɨrɨ iyesi. 36 Ɨ'rɨ pe ken si kʉrɨ nai, ikʉipʉnʉ nanʉmʉ'pʉ tiwano' pe kuru, mɨrɨpan enno'sa' iya orʉ pona? Ɨ'rɨto' pe ken ɨri pe isapema pe tʉusauro'sen ta auya'nokon, ‘Papa Mumu urɨ,’ ta uya pɨ'? 37 Urɨ kʉsapurɨtʉu, ukʉipʉnʉ tʉrawasooi ku'tane uya pʉra rɨ. 38 E'tane ikupʉ uya a'tai, uyapurɨ auya'nokon pʉra iye'tane, eke tʉrawaso amʉ' kupʉ uya apurɨtɨ', i'tu kon pa apurɨ kon pa nɨrɨ ukʉipʉnʉ esi uyau, urɨ nɨrɨ esi iyau tukai'.” 39 Mɨrɨ wenai kanan a'si i'se to' esi'pʉ, e'tane to' enapai iyemo'ka'pʉ. 40 Itɨ'pʉ Isotan ratoi pona, Isaan uya epa'taisiman kupʉ'pʉ pena iwa'ne pata piya'. Mɨrɨ yau, iko'mamʉ'pʉ. 41 Tu'kan kon ka'pon amʉ' uyee'pʉ ipiya'. Ta'pʉ to' uya, “Isaan uya i'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ'pʉ pen, e'tane tanporon Isaan usaurokʉ'pʉ pʉse pɨ' esi i'napai rɨ,” ta'pʉ to' uya. 42 Tu'kan kon uya Sises maimu apurɨ'pʉ mɨrɨ yau.

Isaan 11

1 Moro takuru'kenan ka'pon esi'pʉ Ʉrasaras itese', Pe'tani eke iwa pata pon, Meri mɨrɨ awonsi'kɨ Mata pata'se'. 2 Pʉse rɨ Meri, ipi na'ne' esi'pʉ takuru'ke, kʉrɨ rɨ esi'pʉ Sises karapaimanin nʉ'pʉ, i'ta nɨrɨ a'munakanin nʉ'pʉ tʉnse' ke. 3 Mɨrɨ a'tai, ipasi ton uya ikɨ'mai' tʉmaimu kon ennoko'pʉ, “Itepuru, ipan pe ɨni'nʉnkanʉ man takuru'ke,” tukai'. 4 Sises uya mɨrɨ etasa' a'tai, ta'pʉ iya, “Serɨ paran uya eri'nʉ'ka pen nɨ, e'tane Papa meruntɨrʉ usenpoikato' pe, Papa Mumu apurɨto' pe ipɨkɨrɨ iyesi,” ta'pʉ iya. 5 Sises uya Mata, itakon, mɨrɨ awonsi'kɨ Ʉrasaras i'nʉnka esi'pʉ. 6 Takuru'ke iyesi tukai' etasa' tʉuya a'tai, asa'rɨ wʉi iko'mamʉ'pʉ tesi'pʉ yau rɨ. 7 Mɨrɨ tʉpo, tʉpoitorʉ ton pɨ', “Isutiya pona kanan utɨnpai'nokon,” ta'pʉ iya. 8 Ipoitorʉ ton uya ta'pʉ ipɨ', “Rapai, pena kuru pʉra rɨ Esuwerʉ amʉ' esi'pʉ ɨwɨnɨ i'se tɨ' ke. Mɨrɨ pe' e'tane mɨrɨ ya' ɨutɨkapʉ kanan?” ta'pʉ to' uya. 9 Sises uya to' maimu eikʉ'pʉ, “12 kaisa rɨ wʉi yau pata weyu pʉra pe' nai? Ɨnʉ' usarɨ a'tai wʉi nai ita'mo'ka pen, apʉne pʉra a'kwa pe non esi wenai. 10 E'tane ewarupɨ yau ka'pon usarɨ a'tai, ita'mo'ka, apʉne pʉra a'kwa pe pʉra iyesi ke,” ta'pʉ iya. 11 Serɨ ton ta tʉpo, ta'pʉ iya to' pɨ', “Utonpa kon Ʉrasaras e'nʉmʉ, e'tane utɨ enpakase'na iye'nʉnto' apai,” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ tʉpo ipoitorʉ ton uya ta'pʉ, “Itepuru, iye'nʉnsa' pe iyesi yau, ito'pamʉ rɨ mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 13 Sises usaurokʉ esi'pʉ iyeri'sa' pɨ', e'tane iye'nʉmʉ pɨ' isaurokʉ pe to' uya ekama'pʉ. 14 Mɨrɨ a'tai nin si to' pana'tɨkaa'pʉ iya mɨrɨ wakʉ pe, “Ʉrasaras eri'sa' kuru rɨ mɨrɨ, tukai'. 15 Pori' pe e'ai', ɨmɨrɨ'nokon pɨ', mɨrɨ yau e'sa' pʉra iyesi pɨ', apurɨ kon pa. E'tane pʉra utɨnpai'nokon ipiya',” ta'pʉ iya. 16 Mɨrɨ tʉpo, Tamas (Titimas tukai' tesa'sen) uya ta'pʉ tʉtonpa ton, ipoitorʉ ton pɨ', “Utɨnpai'nokon nɨ nɨrɨ uma'tan nɨto' pe ipokon pe,” ta'pʉ iya. 17 Sises uye'sa' a'tai, asakɨrɨ'ne wʉi uruwai' yau iko'manka'sa' eporo'pʉ iya. 18 Pe'tani esi'pʉ ɨnnɨ pʉra Surusiran piyapai, 2 mayirʉ e'to' airɨ rɨ. 19 Mɨrɨ a'tai, tu'kan kon Esuwerʉ amʉ' uyee'pʉ Meri mɨrɨ awonsi'kɨ Mata pokon a'kwarʉ ne'pɨ'se'na to' pi pata'pʉ yau. 20 Mata uya Sises uyepʉ eta pe rɨ, itɨ'pʉ ite'matai, e'tane Meri esi'pʉ ɨutɨ tau moro rɨ. 21 Mɨrɨ a'tai, Mata uya ta'pʉ Sises pɨ', “Itepuru, serɨ yau ɨwesi yau, upi nʉma'tai'no pen. 22 E'tane i'tu uya ɨ'rɨ rɨ ekama'po auya a'tai Papa pɨ', Papa uya ɨrepa,” ta'pʉ iya. 23 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨpi kanan e'mʉ'sa'kato' oton,” ta'pʉ iya. 24 Mata uya imaimu eikʉ'pʉ, “Si'tuyai' iye'mʉ'sa'kato' oton kanan e'mʉ'sa'kan weyu a'tai, pata weyu u'ma'sa' a'tai,” ta'pʉ iya. 25 Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Urɨ esi i'mʉ'sa'kanin pe, uko'man nɨto' ku'nin pe rɨ nɨrɨ esi. Urɨ yau apurɨnin esi a'tai, iyeri'sa' pe rɨ iye'tane, iko'manto' oton nɨ. 26 Ɨnʉ' rɨ tʉuko'mansen uyapurɨ pɨ' uma'tato' oton pen. Serɨ pe' mapurɨyan?” ta'pʉ iya ipɨ'. 27 “Ewai', uyepuru, sapurɨyai' Kʉrai pe ɨwesi, Papa Mumu pe tʉuye'ton serɨ non pona, tasa' rʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 28 Serɨ ta tʉuya tʉpo, itɨ'pʉ ama'ai takon kɨ'mase'na. “Ti'sa uye'sa' man, ɨkɨ'ma iya,” ta'pʉ iya. 29 Mɨrɨ eta tʉuya pe rɨ, iye'mʉ'sa'ka'pʉ, iyee'pʉ inke pʉra ipiya'. 30 Sises uye'sa' pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ eke iwa pata pona, e'tane Mata uya teporo'pʉ yau rɨ marɨ iyesi'pʉ. 31 Esuwerʉ amʉ' Meri piyau iye'sa' kon ɨutɨ tau iya'kwarʉ nepʉ pɨ' uya iye'mʉ'sa'ka ensa' inke pʉra, mɨrɨpan epa'ka a'tai, to' uya e'ma'pʉka'pʉ, tʉuta'kwarʉkai' akaranse tɨ' akasa' uruwai' pe ya' itɨ pe tekamai'. 32 Meri uya Sises pata eposa' a'tai, ensa' tʉuya a'tai, i'ta piyau ita'mo'ka'pʉ, “Itepuru, serɨ yau ɨwe'sa' yau, upi nʉma'tai'no pen nɨ,” tai'ma. 33 Ikaramʉ ensa' tʉuya a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' nɨrɨ iya'kɨrɨ iye'sa' kon ukaramʉ, ipan pe ipokoita'pʉ tewan temo'kai'. 34 “Nai yau inonkasa' auya'nokon?” ta'pʉ iya to' pɨ'. “Itepuru, entanʉ'kɨ,” ta'pʉ to' uya. 35 Sises ukaramʉ'pʉ. 36 Esuwerʉ amʉ' uya, “Ipan pe i'nʉnka iya!” ta'pʉ. 37 E'tane tʉron kon uya, “Tenku'nan enu a'kokanin nʉ'pʉ uya rɨ pe' pʉse rɨ ka'pon erikʉ namai' ikupʉ pʉra iyesi'pʉ?” ta'pʉ. 38 Pokoi pe kuru rɨ marɨ esii'ma, Sises utɨ'pʉ uruwai' piya'. Tɨ' euta pe iyesi'pʉ eke tɨ' tʉsa' imʉra'taai po. 39 “Tɨ' amatɨ',” ta'pʉ iya. E'tane Mata, eke' pasi uya, “Uyepuru, ikɨ pe ikɨtaka'sa' serɨ, asakɨrɨ'ne wʉi iko'manka'sa' mɨrɨ yau,” ta'pʉ iya. 40 Mɨrɨ a'tai, Sises uya, “Apurɨ auya yau, Papa meruntɨrʉ ene auya tukai' pe' apana'tɨ uya pʉn?” ta'pʉ. 41 Mɨrɨpan kon uya tɨ' ama'pʉ. Mɨrɨ a'tai, kakʉi' tenu tʉtʉse Sises uya ta'pʉ, “Papai, tenki ukayai' umaimu etasa' auya pɨ'. 42 I'tu uya umaimu etanin pe rɨ ɨwesi tɨwɨrɨ rɨ, e'tane ta uya rɨ nin pʉsamoro iye'soto'pɨ'sa' kon na'ne' uya rɨ nin apurɨto' pe uyenno'sa' auya tukai',” ta'pʉ iya. 43 Serɨ ta tʉpo, eke pe ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Ʉrasaras, epa'ka'!” tukai'. 44 Iyeri'sa' rʉ'pʉ epa'ka'pʉ, auronpɨ'sa' pe itemiyatʉ ton i'ta ton, pon saai'pɨ'sa' kusan ton pe epe'kena' pon renen tato' atʉ ke, mɨrɨ awonsi'kɨ pon atʉ itemʉ' woi. Sises uya, “Iponkatɨ' uruwai' pon apai, tɨwɨ itɨto' pe,” ta'pʉ to' pɨ'. 45 Mɨrɨ pɨ' si tu'kan kon ka'pon amʉ' Meri piya' iye'sa' kon, Sises nʉkupʉnʉ ennin nʉ'san uya apurɨ'pʉ. 46 E'tane tʉron kon utɨ'pʉ Pari'si amʉ' piya' Sises nʉkupʉ'pʉ ekamai' to' pana ya'. 47 Mɨrɨ a'tai, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' uya tʉkonsʉrʉʉi kon mitimu kupʉ'pʉ. “Ɨ'rɨ kupʉ'nokon nai?” ta'pʉ to' uya. “Pʉse rɨ ka'pon uya tu'ke rɨ eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ. 48 Serɨ ku'tane iya enpɨ'sa' yau, tanporon kon uya rɨ apurɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Roman amʉ' uya use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ upata kon mo'ka mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya. 49 Mɨrɨ a'tai, to' tonpa, Kaya'pas itese', use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe te'sen mɨrɨ wʉipiya yau, usaurokʉ'pʉ, “Ɨni'tunʉ kon pʉra rɨ iyesi mɨrɨ! 50 Ito'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra iyesi wakʉ iwa pe iyesi ɨpona'nokon tikin nɨ ka'pon eri'to' pe ka'pon amʉ' iwano' pe, tanporon kon ka'pon amʉ' ekota'ma entai,” ta'pʉ iya. 51 Tʉmɨrɨ pe serɨ ta'pʉ iya pen nɨ, e'tane use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe rɨ nin tesi pɨ' mɨrɨ wʉipiya yau, Sises eri'to' oton nɨ nin ekama'pʉ iya ka'pon amʉ' iwano' pe. 52 Kamoro iwano' pe rɨken pen e'tane iye'ta'nʉ'sa' kon Papa munkɨ amʉ' iwano' pe rɨ nɨrɨ, to' amʉranʉ'nin pe tikin nɨ to' tʉkonekai'. 53 Mɨrɨ pɨ' nin si, iwɨnɨ pɨ' to' e'kama'pʉ mɨrɨ, mɨrɨ wʉi awonsi'kɨ. 54 Mɨrɨ wenai, Sises si usarɨ pʉra iyesi'pʉ mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' annawɨrɨ. E'tane ru'ku iyemo'ka'pʉ rɨmono'ta nono winɨkʉi', eke iwa pata E'pʉren tato' ya', mɨrɨ yau iyesi'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe. 55 Esuwerʉ Amʉ' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ e'sepokapʉ rɨ a'tai, tu'kan kon nɨ utɨ'pʉ mɨrɨ pata yapai Surusiran pona, ekorʉkase'na mɨrɨ Weyu wapiya. 56 Sises ene i'se to' esi'pʉ, use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' airɨ te'soto'pɨ'se' to' usekama'popɨtʉ'pʉ, “Ɨ'rɨ tukai' mi'tuyatʉu? Iyepʉ pen nɨ pe' serɨ Weyu Rʉ'pʉ pɨ'?” ta'pʉ to' uya. 57 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' uya tasa' esi'pʉ, ɨnʉ' uya rɨ Sises esi mɨrɨ yau tukai' i'tusa' yau, ekamato' pe iya, a'sito' pe tʉuya'nokon.

Isaan 12

1 6 kaisa rɨ wʉi To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ rawɨrɨ, Sises utɨ'pʉ Pe'tani pona, Ʉrasaras, Sises nʉ'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ apai pata'se' ya'. 2 Iyenta'nato' koneka'pʉ to' uya mɨrɨ yau, Mata esi'pʉ ekamʉ pɨ', Ʉrasaras e'tane Sises piyawon kon tʉteire' kon po tepʉrʉ piyau te'san koro'tau. 3 Mɨrɨ a'tai, Meri uya ten yau rɨ esukenan natʉ, epe'kena' po'piyun nee'pʉ, mɨrɨpan ma'pʉ iya Sises pʉta pona, ikuka'pʉ iya tʉnse' ke, mɨrɨpan po'piyun kɨtun uya a'po'ne ɨutɨ kɨ'nʉnpasa' esi'pʉ. 4 E'tane Sises poitorʉ ton tonpa, Isutas Eskariya', eparanka ton si pona ipoken pʉra iyesi'pʉ, 5 mɨrɨpan uya, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' serɨ po'piyun kʉrʉpo'pomasa' pʉra rɨ iyesi, itepe'pʉ ke entu'manin nan repato' pe? Tikin nɨ wʉipiya yau e'tʉrawasoman nɨsa' epe'pʉ e'to' airɨ rɨ iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 6 Aiko tawon pe tesi pɨ' entu'manin nan pɨ' serɨ ta'pʉ iya pen nɨ, e'tane ama' e' pe tesi pɨ'. Pʉrata paikii esa' pe tesi koro'tau, iyawon enno'nin pe iye'pɨtʉ'pʉ i'se te'to' pɨ'. 7 “Tɨwɨ nesii,” ta'pʉ Sises uya. “Inenkurunpa'pʉ mɨrɨ po'piyun uwu'na'tɨ weyu iwano' pe, tasa' iya rʉ'pʉ. 8 Inke rɨ ɨ'koro'tau'nokon te'san kamoro entu'manin nan, e'tane inke ɨpiyau'nokon esi pen nin,” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨ koro'tau anpisin ton kuru rɨ Esuwerʉ amʉ' uya etasa' esi'pʉ mɨrɨ yau Sises esi tukai', mɨrɨpan kon uyee'pʉ, kʉrɨ rɨ pɨkɨrɨ rɨken pen e'tane Ʉrasaras rɨ nɨrɨ ense'na, ini'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ yapai. 10 Mɨrɨ pɨ' nin si use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton e'kama'pʉ Ʉrasaras rɨ nɨrɨ wɨnɨ pɨ', 11 kʉrɨ rɨ uriya' tu'kan kon nɨ Esuwerʉ amʉ' uya tʉnonka kon pɨ' Sises piya' tʉutɨto' kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya rɨ apurɨ pɨ'. 12 Mɨrɨ ema'sa' yau, anpisin ton kuru rɨ iye'sa' kon nʉ'san Iweyu Rʉ'pʉ pɨ' uya Surusiran pona Sises utɨ etasa' esi'pʉ. 13 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ ite'matai patawa ye' apɨmu ton itenau'ne, ɨkɨ'pɨ'nʉnpɨtʉi'ma, “Usana!” “Pori' pe kʉrɨ esi mɨrɨ Itepuru ese' yau nʉye'ai'ne'!” “Pori' kʉrɨ rɨ kin Esuwerʉ amʉ' epuru!” ta'pʉ to' uya. 14 Sises uya isa'ka'si mʉre eporo'pʉ, mɨrɨpan ereuta'pʉ ipo, iye'menukasa' itekare uya ta awɨrɨ rɨ, 15 “Kenari'nʉmʉi, Sayan ensi rʉ'kwɨ; enkɨ, ɨyepuru, kin uye'nɨ pɨ' man, iyereutasa' isa'ka'si mʉre po,” tawon. 16 Mɨrɨ a'tai, ipoitorʉ ton uya tanporo serɨ ton to'ka'nʉkʉ'pʉ pen. Sises rɨ nin enasa' tapurɨpɨ'to' ya' tʉpo---iyeri'sa' rʉ'pʉ, e'mʉ'sa'kasa' tʉpo rɨ nin---to' uya i'tu'pʉ serɨ ton e'menukasa' esi'pʉ ipɨ', serɨ ton nɨ kenʉ' si ku'sa' to' uya esi'pʉ itiwano' pe. 17 Anpisin ton si iya'kɨrɨ iye'sa' kon nʉ'san nɨ esi'pʉ ekama pɨ' Ʉrasaras kɨ'ma'pʉ iya uruwai' apai, iyeri'sa' apai i'mʉ'sa'ka'pʉ iya rɨ ekama pɨ'. 18 Tu'kan kon nɨ utɨ'pʉ serɨ eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ e'ku'sa' tetai' ite'matai. 19 Mɨrɨ pɨ' si Pari'si amʉ' uya ta'pʉ mɨrɨ tʉtonpa kon pɨ', “Menyatʉu, ɨ'rɨ kupʉ poken pʉra rɨ iyesi. Entɨ', tanporo pata yawon kon utɨ ipɨkɨrɨ!” ta'pʉ to' uya. 20 Moro Kiri' amʉ' tonpa ton esi'pʉ to' koro'tau ɨpʉremai' itɨsa' kon nʉ'san Iweyu Rʉ'pʉ pɨ'. 21 To' uyee'pʉ Piri', Pe'saita, Kiyarari airon winon piya', i'se te'to' kon ekama'poi' ipɨ', “Itepuru, Sises ɨnenpai ina man,” ta'pʉ to' uya. 22 Piri' utɨ'pʉ Anturu pana'tɨi'; Anturu mɨrɨ awonsi'kɨ Piri' uya nin si Sises pana'tɨ'pʉ mɨrɨ. 23 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Iweyu si e'seposa' man Ka'pon, Papa winon apurɨpɨ'to' weyu. 24 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, a'nai' ena'pɨ uta'mo'kasa' non pona eri'sa' pʉra iyesi yau, tikin nɨ rɨ iko'mamʉ mɨrɨ, e'tane iyeri'sa' yau, tu'ke rɨ nin itena'pɨ epamʉ mɨrɨ. 25 Ka'pon tʉuko'manto' i'nʉnkanin uya inonka mɨrɨ, kʉrɨ tʉuko'manto' ewaruma'tɨnin serɨ non po uya rɨ nin iko'manʉkʉ mɨrɨ tɨwɨrɨ uko'man nɨto' iwano' pe. 26 Ɨnʉ' rɨ uyapiyo' pe na'ne' uya uye'ma'pʉkato' pe iyesi; e'ai'ne' yau rɨ upoitorʉ rɨ kanan e'to' pe iyesi. Ukʉipʉnʉ uya rɨ uyapiyo' pe na'ne' nama mɨrɨ. 27 “Ekamʉra uyewan enasa' man, ɨ'rɨ ken si ta uya? ‘Papai, upika'tɨkɨ serɨ iweyu apai,’ ta uya? Kane, serɨ pɨkɨrɨ sa'ne serɨ iweyu pʉ'kʉ pona uye'sa' serɨ ko. 28 Papai, eke pe ɨyese' e'to' enpoikakɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai main uyee'pʉ Epʉn poi, “Enpoikaka'sa' uya rɨ man, mɨrɨ awonsi'kɨ enpoikakapʉ uya rɨ kanan mɨrɨ,” tawon. 29 Anpisin mɨrɨ yau te'san uya etasa' uya, “Korʉme e'tʉrʉnka,” ta'pʉ; tʉron kon uya, “Inserʉ uya auro'ka,” ta'pʉ. 30 Sises uya, “Ɨiwano' kon pe serɨ main esi'pʉ mɨrɨ, urɨ iwano' pe pen,” ta'pʉ. 31 “Serɨ si iweyu orʉ eseru aimenkato' yai. Serɨ orʉ epuru pe si te'sen ainʉnpato'. 32 E'tane, urɨ utanʉnsa' a'tai non apai, tanporon kon nɨ kɨ'mato' uya oton upiya',” ta'pʉ iya. 33 Serɨ ta'pʉ iya, se kasa uma'tato' oton ta tʉuya ekama pe rɨ. 34 Anpisin uya ta'pʉ, “Ina uya etasa' man Main, Mosi' winon winɨ, Kʉrai uko'manto' oton tɨwɨrɨ rɨ, mɨrɨ ken pe' e'tane, ‘Ka'pon, Papa winon utanʉnto' oton,’ ta auya? Ɨnʉ' pʉse rɨ Ka'pon, Papa winon?” ta'pʉ to' uya. 35 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ, “Iweyu e'to' oton mɨrɨ ɨpiyau'nokon inke rʉ'kwɨ rɨ mara rɨ. Ɨpinintɨ' iweyu esi koro'tau, ewarupɨ uya ɨyeporo kon rawɨrɨ. Ka'pon ewarupɨ yau tʉutɨsen uya tʉutɨto' ya' i'tu pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. 36 Iweyu apurɨtɨ' moro ɨpiyau'nokon iyesi koro'tau, iweyu munkɨ amʉ' pe ɨyena kon pa,” ta'pʉ iya. Tʉusauro'to' nonkasa' tʉuya a'tai, Sises utɨ'pʉ, mɨrɨpan e'so'namʉ'pʉ to' piyapai. 37 Serɨ ton eke ton Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ ku'sa' Sises uya e'tane tʉ'koro'tau'nokon, to' uya apurɨ pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ. 38 Serɨ esi'pʉ pu'kena' Aisaya maimu a'ku'tɨnin pe: “Itepuru, ɨnʉ' uya ina nekamanʉ etasa'; ɨnʉ' ena' Itepuru meruntɨrʉ usenpoikasa'?” tawon. 39 Mɨrɨ wenai, to' uya apurɨ pʉra rɨ iyesi, Aisaya uya tasa' na'ne' awɨrɨ rɨ: 40 “To' enu rɨ a'kopɨ'sa' iya mɨrɨ awonsi'kɨ to' ewan nɨ sa'mantanʉ'pɨ'sa' iya, to' uya ene namai' tenu kon ke, to' uya ito'ka'nʉkʉ namai' tewan kon ke, to' era'tɨ namai' to' epi'tɨto' pe uya,” tawon. 41 Aisaya uya serɨ tasa' apʉne pʉra Sises apurɨpɨ'to' ipɨkɨrɨ ensa' tʉuya pɨ', ipɨ' isaurokʉ'pʉ. 42 Mɨrɨ rɨ e'tane mɨrɨ koro'tau rɨ tu'kan kon nɨ itepuru ton uya apurɨ'pʉ rɨ. E'tane Pari'si amʉ' esi pɨ', tʉnapurɨnʉ kon ɨnekamapai pʉra to' esi'pʉ. To' uya tenpa'ka kon tʉusenupato' kon iwʉ' tapai tukai' to' enari'nʉmʉ'pʉ; 43 ka'pon amʉ' uya tapurɨpɨtʉ kon i'se te'san pe tesi kon pɨ' Papa uya tapurɨpɨtʉ kon i'se tesi kon entai. 44 Mɨrɨ a'tai, Sises usaurokʉ'pʉ eke pe, “Ka'pon uya uyapurɨ a'tai, urɨ rɨken apurɨ iya pe iyesi pen, e'tane kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ. 45 Uyene iya a'tai, uyenno'nin nʉ'pʉ ene iya mɨrɨ. 46 Uye'sa' serɨ pata weyu pe, ɨnʉ' rɨ uyapurɨnin pe na'ne' enkurumʉ namai' moro ewarupɨ yau. 47 “Kʉrɨ nin ka'pon umaimu eta pɨ' na'ne' e'tane, ikupʉ iya pʉra na'ne', iteseru aimenka uya pen nɨ, apʉne pʉra pata eseru aimenkai' uye'sa' pen, e'tane ipika'tɨi'. 48 Moro unurunpanin mɨrɨ awonsi'kɨ umaimu ananʉnpaino pen eseru aimenkanin esi mɨrɨ, mɨrɨ rɨ main usauro'ai'ne' uya eno'mato' oton pata weyu u'ma'sa' a'tai. 49 Uiwano' pe usauro'sa' kasa pʉra, e'tane ikʉipʉnʉ uyenno'nin nʉ'pʉ uya uyapiyo'masa' usauro'to' pe umaimu'tɨsa' iya rɨ. 50 I'tu uya, serɨ uya arɨn tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya'. Mɨrɨ pɨ' si usauro'ai'ne' ikʉipʉnʉ uya upana'tɨ'pʉ rʉ'pʉ ekama uya,” ta'pʉ iya.

Isaan 13

1 To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pɨ' e'nɨto' rawɨrɨ kuru rɨ, Sises uya i'tusa' esi'pʉ serɨ non nɨnto' tʉuya weyu e'seposa', ikʉipʉnʉ piya' si tʉutɨto'. Tiwano' ton pe te'san i'nʉnkakapʉ tʉpo, non po te'san, mɨrɨpan kon ena' nin si ipan pe to' i'nʉnkato' tʉuya enpoikakaa'pʉ iya. 2 Ko'maan pe enta'nan nɨto' utanʉnkaa'pʉ, Makoi uya Isutas Eskariya', Saiman mu ku'sa' esi'pʉ isenuminkato' pe Sises eparanka pɨ'. 3 Sises uya tanporon nɨ nonkasa' ikʉipʉnʉ uya tena' tukai' i'tu'pʉ; tʉuye'sa' Papa winɨ, mɨrɨpan enna'po Papa piya' tukai' rɨ. 4 Mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ tepʉrʉ piyapai, tʉpon pʉro'pon mo'ka'pʉ iya, mɨrɨpan uya towerʉ e'me'pʉ tʉworo'pai pɨ'. 5 Mɨrɨ tʉpo, tuna ma'pʉ iya pesʉn ya', mɨrɨpan uya tʉpoitorʉ ton pʉta korʉkapɨtʉ'pʉ a'munakapɨtʉi'ma tʉworo'pai pokon towerʉ ke. 6 Mɨrɨpan uye'kaa'pʉ Saiman Pi'ta poi rɨ, tekama'po ton, “Uyepuru, u'ta si korʉka auya?” tukai'. 7 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ito'ka'nʉkʉ auya pʉra iyesi mɨrɨ siku'ai'ne', e'tane emennʉ'pʉ ito'ka'nʉ'to' auya oton,” ta'pʉ iya. 8 “Kane, u'ta korʉkato' auya pʉra rɨ iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ Pi'ta uya ipɨ'. Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨkorʉkasa' uya pʉra iyesi a'tai, upʉ'kʉ pe ɨwesi pen,” ta'pʉ iya. 9 Mɨrɨ a'tai, Saiman Pi'ta uya eikʉ'pʉ, “Uyepuru, u'ta rɨken pen ken si e'tane, uyemiyatʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ u'pai rɨ nɨrɨ ken!” ta'pʉ iya. 10 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ka'pon iyeku'pɨsa' esi ti'ta rɨken korʉkato' iya pe; tanporon nin ipun esi mɨrɨ wakʉ pe. Wakʉ pe nin ɨwesi kon mɨrɨ, tanporo kuru ɨwe'tane'nokon pʉra rɨ,” ta'pʉ iya. 11 I'tu tʉuya wenai teparanka ton; mɨrɨ pɨ' nin si, tanporo wakʉ pe ɨwesi kon pen, ta'pʉ iya na'ne'. 12 To' pʉta korʉka nonka tʉuya tʉpo, iyepontɨkaa'pʉ kanan, mɨrɨpan enna'po'pʉ tʉpata'pʉ ya'. Mɨrɨpan uya, “Mʉto'ka'nʉ'atʉu pe' ɨpɨ'nokon siku'ai'ne'?” ta'pʉ to' pɨ'. 13 “‘Ti'sa,’ ‘Uyepuru,’ tukai' uyesakʉ auya'nokon, mɨrɨ esi ipoken nɨ, kʉrɨ rɨ rɨ urɨ. 14 Mɨrɨ si urɨ, ɨyepuru kon, ɨti'saai kon uya a'ta kon korʉkasa', ɨtonpa kon pʉta si tʉkorʉkase e'tɨ'. 15 Ene kon pa iku'sa' uya mɨrɨ, ikupʉ kon pa ɨpɨ'nokon iku'sa' uya na'ne'. 16 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ipoitorʉ esi pʉra rɨ iyesi eke pe tesa' entai, mɨrɨ pe pʉra main anin nɨ esi pʉra iyesi eke pe tenno'nin nʉ'pʉ entai. 17 Serɨ ton i'tu auya'nokon pe iyesi pɨ', ɨpʉrema'nokon mɨrɨ, mɨrɨ ton kupʉ auya'nokon yau. 18 “Tanporon kon ɨmɨrɨ'nokon pɨ' ta uya pen nɨ; i'tu uya kamo unanʉmʉ'san, e'tane serɨ esi iye'menukasa' itekare a'ku'tɨnin pe: ‘Upokon pe rɨ iyenta'nasa' rʉ'pʉ enasa' uyewa'nomanin pe,’ tawon. 19 Ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon iye'kupʉ wapiya, iye'kupʉ a'tai apurɨ kon pa kʉrɨ rɨ pe esi tukai'. 20 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' uya rɨ ɨnʉ' rɨ unennokonʉ anʉmʉ uya uyanʉmʉ rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya rɨ uyanʉmʉ uya kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ anʉmʉ,” ta'pʉ iya. 21 Serɨ ta'pʉ iya tʉpo, ipan pe ipokoita'pʉ ta'kwarʉ yau, mɨrɨpan uya ekama'pʉ, “I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨtonpa kon uya uyeparankato' oton,” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨpan poitorʉ ton usenpɨtʉ'pʉ, ɨnʉ' pɨ' ta iya ta pe. 23 To' tonpa Sises ni'nʉnkanʉ ipoitorʉ esi'pʉ ipiyau tʉteire' po. 24 Saiman Pi'ta uya kʉrɨ rɨ wʉi'ka'pʉ ekama'poto' pe iya, “Ekama'po' ɨnʉ' pɨ' ta iya tukai',” ta'pʉ iya. 25 Sises pona nin si te'tʉnkai' ekama'po'pʉ iya mɨrɨ, “Uyepuru, ɨnʉ' si?” ta'pʉ iya. 26 Sises uya eikʉ'pʉ, “Kʉrɨ sa'ne pʉreti piya'pɨ tʉki'se itena' sitʉyai'ne',” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan uya pʉreti piya'pɨ kii'pʉ, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ iya Isutas Eskariya', Saiman mu ena'. 27 Pʉreti a'si iya pe rɨ, Se'tan ewomʉ'pʉ iya'. “Ɨnkupʉnʉ pe te'sen iku'kɨ inke pʉra,” ta'pʉ Sises uya ipɨ', 28 e'tane ɨnʉ' rɨ enta'nan pɨ' te'sen uya ito'ka'nʉkʉ'pʉ pen ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' serɨ ta Sises uya ipɨ' tukai'. 29 Apʉne pʉra Isutas esi'pʉ pʉrata esa' pe, tʉron kon nɨ nin si usenuminka'pʉ mɨrɨ, i'se te'to' kon Iweyu Rʉ'pʉ pɨ' e'nɨ iwano' pe rɨ na'kɨ ennato' pe iya, mɨrɨ pe pʉra entu'manin nan irepakɨ ta iya rɨ na'kɨ ta'pʉ to' uya. 30 Isutas uya pʉreti a'si pe rɨ, iyepa'ka'pʉ nin si. Ewarupɨ nau serɨ esi'pʉ. 31 Iyepa'ka'pʉ pata'pʉ yau, Sises uya ta'pʉ, “Serɨ si Ka'pon, Papa winon apurɨpɨ'to' ipɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa apurɨpɨ'to' si rɨ man iyau. 32 Papa apurɨpɨ'to' esi yau, iyau, Papa uya rɨ nɨrɨ tʉmu apurɨpɨtʉ mɨrɨ tʉyau, inke pʉra apurɨpɨtʉ iya mɨrɨ. 33 “Umunkɨ amʉ', mara rʉ'kwɨ kuru inke rʉ'kwɨ esi serɨ ɨpiyau'nokon, uwarinpato' auya'nokon oton, Esuwerʉ amʉ' pɨ' ukataine' kasa rɨ ta uya ɨpɨ'nokon: Utɨyai'ne' ya' ɨuyepʉ kon poken pʉra iyesi. 34 “Emenna' main ke ɨrepa uya 'nokon: Ɨtonpa kon i'nʉnkatɨ'. Ɨi'nʉnkasa' uya 'nokon na'ne' kasa, mɨrɨ kasa ɨtonpa kon i'nʉnkatɨ'. 35 Tanporo ka'pon amʉ' uya i'tu mɨrɨ upoitorʉ ton pe ɨwesi kon tukai' ɨtonpa kon i'nʉnka auya'nokon yau,” ta'pʉ iya. 36 Saiman Pi'ta uya ekama'po'pʉ, “Uyepuru, nai ya' ɨutɨ?” ta'pʉ iya. Sises uya eikʉ'pʉ, “Utɨyai'ne' ya' upɨkɨrɨ ɨuyepʉ pʉra iyesi, e'tane emennʉ'pʉ rɨ upɨkɨrɨ ɨuye'to' oton,” ta'pʉ iya. 37 Pi'ta uya ekama'po'pʉ, “Uyepuru, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' serɨ pe utɨ pʉra iyesi ɨpɨkɨrɨ? Ɨwenai rɨ uma'ta mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 38 Mɨrɨ a'tai, Sises uya eikʉ'pʉ, “Uwenai kuru pe' auma'ta? I'napairon ekama uya serɨ ɨpɨ', kɨrɨtɨkɨ uturumʉ rawɨrɨ, osorʉwau ite'kwa kuru ui'tunin pe pʉra ɨye'ku'to' oton!” ta'pʉ iya ipɨ'.

Isaan 14

1 Sises uya ta'pʉ, “Kɨsewankamatʉu! Papa apurɨtɨ'; urɨ rɨ nɨrɨ apurɨtɨ'. 2 Tu'ke rɨ pata wannɨ man ukʉipʉnʉ iwʉ' tau; sekamai'no mɨrɨ pe pʉra iyesi yau. Mɨrɨ ya' utɨ serɨ apata'se' kon oton konekai'. 3 Utɨsa' pe iyesi yau apata'se' kon konekai', uye'kapʉ kanan ayase'na'nokon upiyau ɨwesi kon pa, e'ai'ne' yau ɨwesi kon pa. 4 Ite'ma i'tu auya'nokon mɨrɨ utɨn nɨto' ya' utɨyai'ne' ya',” ta'pʉ iya. 5 Tamas uya ta'pʉ ipɨ', “Uyepuru, ina uya sa'ne i'tu pʉra iyesi nai ya' ɨutɨ tukai'; nai kasa ken ina uya ite'ma i'tu?” ta'pʉ iya. 6 Sises uya eikʉ'pʉ, “Urɨ rɨ esi ite'ma pe, mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ uko'man nɨto' rɨ. Ɨnʉ' rɨ utɨ pʉra iyesi ukʉipʉnʉ piya' urɨ poro rɨken itɨto' esi. 7 I'napai rɨ kuru ui'tu auya'nokon pe iyesi yau, ukʉipʉnʉ rɨ nɨrɨ i'tu auya'nokon mɨrɨ. Serɨ awonsi'kɨ i'tu auya'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ensa' auya'nokon,” ta'pʉ iya. 8 Piri' uya ta'pʉ, “Uyepuru, ikʉipʉnʉ enpoikaka'kɨ ina ena'; mɨrɨ rɨken i'se ina esi mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 9 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ui'tu auya pʉra pe' iyesi, Piri', ɨpiyau'nokon nɨ inke rɨ uko'manka'sa' e'tane? Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ uyennin pe na'ne' uya rɨ ukʉipʉnʉ ensa' pe iyesi. Nai pe mairɨ, ‘Ikʉipʉnʉ enpoikakɨ ina ena',’ ta auya? 10 Apurɨ auya pʉra pe' iyesi urɨ esi ikʉipʉnʉ yau, ikʉipʉnʉ nɨrɨ esi uyau? Main sekamayai'ne' ɨpɨ'nokon esi uiwano' pen e'tane ikʉipʉnʉ, uyau nʉko'manyai'ne' uya tʉtʉrawasooi kupʉ mɨrɨ. 11 Uyapurɨtɨ', urɨ esi ikʉipʉnʉ yau, ikʉipʉnʉ esi uyau ta uya a'tai; mɨrɨ pe pʉra, eke Papa tʉrawasooi amʉ' kupʉ uya rɨ apurɨtɨ'. 12 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' rɨ uyapurɨnin esi pe iyesi yau, kʉrɨ rɨ uya iku'to' oton mɨrɨ siku'ai'ne' rɨ. Mɨrɨ entaino kuru rɨ ku'to' iya oton siku'ai'ne' entai kuru rɨ, apʉne pʉra utɨ wenai ikʉipʉnʉ piya'. 13 Ikupʉ uya rɨ ɨnekama'ponʉ kon uyese' yau, imu uya ikʉipʉnʉ apurɨpɨ'to' ipɨkɨrɨ enpoikato' pe. 14 Uyekama'po auya'nokon nɨ mɨrɨ ɨ'rɨ pɨ' rɨ uyese' yau, ikupʉ uya rɨ mɨrɨ. 15 “Ui'nʉnka auya'nokon pe iyesi yau, umaimu awɨrɨ rɨ ɨwesi kon mɨrɨ. 16 Ikʉipʉnʉ ekama'po uya mɨrɨ, mɨrɨpan uya Ɨpika'tɨnin kon tʉron nɨ enno'to' pe, ɨpiyau'nokon te'ton tɨwɨrɨ rɨ. 17 Pʉse rɨ I'napairon A'kwarʉ, serɨ non pon kon nanʉmʉnʉ pen nɨ, apʉne pʉra ene to' uya pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ i'tu to' uya pʉra rɨ iyesi, e'tane i'tu auya'nokon apʉne pʉra ɨpiyau'nokon iyesi, ayau'nokon nɨ nɨrɨ iye'to' oton. 18 Piyapaino pe ɨnɨmɨ uya 'nokon pen; ɨpiyau'nokon uyepʉ rɨ. 19 Serɨ pe rɨ, serɨ non pon kon uya uyene pʉra iyena, mɨrɨ e'tane uyento' auya'nokon oton. Apʉne pʉra uko'mamʉ pɨ', ɨmɨrɨ'nokon nɨ marɨ uko'manto' oton. 20 Uto'ka'nʉ'atʉi'ne' a'tai i'tuto' auya'nokon oton ukʉipʉnʉ yau esi, ɨmɨrɨ'nokon esi uyau, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ esi ayau'nokon. 21 Ɨnʉ' rɨ umaimu esa' pe na'ne' esi mɨrɨ iyawɨrɨ rɨ, kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ ui'nʉnkanin ye' rɨ. Kʉrɨ rɨ ui'nʉnkanin i'nʉnka ukʉipʉnʉ uya mɨrɨ, urɨ uya rɨ nɨrɨ i'nʉnka kanan mɨrɨ awonsi'kɨ usenpoika rɨ itena',” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨ a'tai, Isutas (Isutas Eskariya' pen) uya ta'pʉ, “E'tane sa'ne Uyepuru, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ina enu ya' ɨusenpoika, serɨ non pon kon enu ya' pʉra rɨ?” ta'pʉ iya. 23 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨnʉ' uya rɨ ui'nʉnka pe iyesi yau, tenupato' uya awɨrɨ rɨ iyesi mɨrɨ. Ukʉipʉnʉ uya i'nʉnkato' oton, mɨrɨpan piya' ina uye'to' oton, iyau tʉpata kon koneka ina uya. 24 Kʉrɨ rɨ ui'nʉnka iya pʉra na'ne' esi mɨrɨ tenupato' uya awɨrɨ pʉra rɨ. Serɨ ton main amʉ' metayatʉi'ne' esi uiwano' pen; uyenno'nin nʉ'pʉ ikʉipʉnʉ iwano' pe iyesi. 25 “Serɨ ton pɨ' usaurokʉ mɨrɨ ɨpiyau'nokon esi koro'tau. 26 E'tane kʉrɨ Ɨpika'tɨnin kon, Wakʉ A'kwarʉ, ikʉipʉnʉ, uyese' yau nenno'ai'ne' uya ɨyenupato' oton kon tanporon pɨ' rɨ, ɨyemiya'pontɨ iya 'nokon nɨ kanyauro'kapɨ'ta'tʉine' pɨ'. 27 Tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon nɨmɨ uya serɨ ɨpiyau'nokon; uiwano' pe te'sen tʉrʉ uya ɨyena'nokon. Serɨ non nʉtʉyai'ne' kasa itʉrʉ uya pen. Kɨsewankamatʉu, kenari'nʉntʉu. 28 “Ta uya etasa' auya'nokon, ‘Utɨ serɨ, uye'kapʉ rɨ marɨ ɨpiya'nokon.’ Ui'nʉnka auya'nokon yau, pori' pe rɨ ɨwesi kon mɨrɨ utɨ pɨ' ikʉipʉnʉ piya', apʉne pʉra ikʉipʉnʉ esi eke pe uyentai. 29 Serɨ ekamasa' uya serɨ ɨpɨ'nokon iye'kupʉ rawɨrɨ, iye'kupʉ a'tai si tɨ apurɨ kon pa. 30 Inke kuru ayauro'ka uya 'nokon pen, apʉne pʉra serɨ pata epuru uye'nɨ pɨ' man. Ɨ'rɨ pe uku'nin pen nɨ, 31 e'tane serɨ non pon kon uya i'tuto' pe iyesi ikʉipʉnʉ i'nʉnka uya, mɨrɨpan uyapiyo'ma'pʉ iya rʉ'pʉ kupʉ uya iyawɨrɨ kuru. “Ɨsi'tɨ', utɨnpai'nokon,” ta'pʉ iya.

Isaan 15

1 “Urɨ esi i'napairon ite' pe; ukʉipʉnʉ nin si esi mɨrɨ imainanpanin pe. 2 Upanta tepetasen pen a'tɨpɨtʉ iya, tepetasen pu'kuima iya ikaima pe, miyarɨ rɨ iyepetato' pe. 3 Ikaimaka'sa' pe ɨwesi kon mɨrɨ main kanyauro'kayatʉi'ne' ike uriya'. 4 Moro uyau ɨko'mantɨ', moro ayau'nokon nɨrɨ uko'manto' pe. Ipanta epeta pʉra iyesi tiwa rɨ; moro tʉye' pɨ' iko'manto' pe iyesi. Ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ epeta pʉra iyesi mɨrɨ moro uyau ɨuko'mamʉ kon pʉra iye'tane. 5 “Ite' pe esi; ɨmɨrɨ'nokon esi ipanta ton pe. Moro ka'pon esi yau uyau mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ nɨrɨ iyau, tu'ke rɨ iyepeta mɨrɨ; urɨ pʉra iye'tane ɨ'rɨ kupʉ auya'nokon pʉra rɨ iyesi. 6 Ɨnʉ' rɨ esi pʉra iyesi yau moro uyau, iyesi mɨrɨ eno'masa', useketasa' ipanta kasa; mɨrɨ waraino ipanta ton amuku mɨrɨ eno'mato' pe apo' ya', iyepo'tɨto' pe. 7 Moro uyau ɨwesi kon pe iyesi yau, umaimu rɨ nɨrɨ esi moro ayau'nokon, i'se ɨwe'to' kon ekama'potɨ', ɨrepa kon nɨ mɨrɨ ike. 8 Se uya ukʉipʉnʉ apurɨpɨ'to' enpoika, tu'ke ɨyepeta kon, upoitorʉ ton pe ɨwesi kon ekamanin pe. 9 “Ikʉipʉnʉ uya ui'nʉnkasa' na'ne' kasa, mɨrɨ kasa ɨi'nʉnkasa' uya 'nokon. Moro si usi'nʉnkato' yau e'tɨ'. 10 Umaimu awɨrɨ ɨwesi kon yau, usi'nʉnkato' yau moro ɨwesi kon mɨrɨ, ukʉipʉnʉ maimu awɨrɨ e'sa' na'ne' kasa kuru mɨrɨ awonsi'kɨ moro isi'nʉnkato' yau e'ai'ne' kasa. 11 Serɨ ke apana'tɨsa' uya 'nokon mɨrɨ pori' pe e'to' pe ɨpɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ pori' pe ɨwe'to' kon e'to' pe mararon pe pʉra. 12 Se serɨ apiyontɨn nɨto' uya: Ɨtonpa kon i'nʉnkatɨ', ɨi'nʉnkasa' uya 'nokon na'ne' kasa. 13 Ɨnʉ' rɨ usi'nʉnkato' pʉra rɨ iyesi mɨrɨ eke pe, kʉrɨ tʉtonpa ton iwano' pe tʉuko'manto' tʉnin entai. 14 Utonpa ton pe ɨwesi kon mɨrɨ ayapiyo'ma'pʉ uya 'nokon kupʉ auya'nokon yau. 15 Upoitorʉ tukai' si ɨyesakʉ uya 'nokon pen serɨ enta', apʉne pʉra ipoitorʉ kʉrɨ rɨ tepuru tʉrawasooi i'tunin pen. E'tane ru'ku, ɨyesakʉ uya 'nokon utonpa ton tukai', apʉne pʉra tanporon nɨ usenupa'pʉ ipɨ' ukʉipʉnʉ winɨ i'tu kon pa iku'sa' uya pɨ'. 16 Uyanʉnsa' auya'nokon pen, e'tane ayanʉnsa' uya 'nokon ɨutɨ kon pa epetai', iteperu moro tʉuko'mansen ye' pe. Mɨrɨ a'tai, ikʉipʉnʉ uya ɨrepa kon ɨ'rɨ rɨ uyese' yau ɨnekama'ponʉ kon ke. 17 Serɨ serɨ apiyontɨn nɨto' uya: Ɨtonpa kon i'nʉnkatɨ'. 18 “Orʉ uya ɨyewaruma'tɨ kon yau, ɨyenu kon yau mʉku'tʉi' wapiya urɨ ewaruma'tɨ'pʉ iya. 19 Orʉ iwano' pe ɨwesi kon yau, ɨi'nʉnka iya 'nokon mɨrɨ tiwano' pe ɨwesi kon pɨ'. Na'ne' rɨ nin si, orʉ iwano' pe ɨwesi kon pen, e'tane ayanʉnsa' uya 'nokon orʉ apai. Mɨrɨ wenai, orʉ uya ɨyewaruma'tɨ kon. 20 Ɨyenu kon yau main usaurokʉ'pʉ rʉ'pʉ mʉku'tʉi': ‘Ɨnʉ' rɨ ipoitorʉ esi pʉra iyesi eke pe tesa' entai,’ tawon. To' uya ukota'masa' yau, to' uya rɨ marɨ ɨkota'ma kon mɨrɨ. Urɨ uya tenupato' kon awɨrɨ to' esi yau, to' rɨ esi mɨrɨ ɨmɨrɨ'nokon uya to' enupa'pʉ awɨrɨ rɨ marɨ. 21 Serɨ kasa to' uya ɨkupʉ kon mɨrɨ uyese' pɨ' ɨwesi kon pɨ', apʉne pʉra to' uya i'tu pʉra iyesi kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ. 22 Uye'sa' pʉra iyesi yau to' auro'kase'na, tʉmakooi ke to' esi pɨ' ɨri pe to' nesii'no pen nɨ. E'tane nin si, mɨrɨ pɨ', tʉmakooi kon wapu'tɨto' uya poken pʉra iyesi. 23 Kʉrɨ uyewaruma'tɨnin uya ukʉipʉnʉ rɨ marɨ ewaruma'tɨ mɨrɨ. 24 Ɨnʉ' nʉkupʉ'pʉ pen nɨ ku'sa' uya pʉra iyesi yau to' koro'tau, tʉmakooi ke tesi kon pɨ' ɨri pe to' nesii'no pen nɨ. E'tane si serɨ eke tʉrawaso amʉ' kupʉ uya ensa' to' uya, e'tane si asa'rɨ rɨ marɨ urɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ukʉipʉnʉ ewaruma'tɨsa' to' uya. 25 E'tane serɨ iye'menukasa' Main uta'ku'tɨto' pe iyesi: ‘Iwenai pʉra rɨ to' uya uyewaruma'tɨ'pʉ,’ tawon. 26 “Ɨpika'tɨnin kon uye'sa' a'tai, unennoko'pʉ ikʉipʉnʉ winɨpaino, i'napairon A'kwarʉ, ikʉipʉnʉ yapai tepa'kasen uya uyekamato' oton ɨpɨ'nokon. 27 Mekamatʉi' rɨ nɨrɨ ɨmɨrɨ'nokon upiyau ɨwe'sa' kon mɨrɨ iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ.

Isaan 16

1 “Tanporo serɨ ke apana'tɨsa' uya 'nokon serɨ autano'ma kon namai'. 2 To' uya ɨyenpa'kato' oton kon usenupan nɨto' iwʉ' tapai; i'napai rɨ iweyu uye'kapʉ, ɨwɨnin e'ku'to' oton wakʉ kupʉ tʉuya pe tekamai' Papa iwano' pe. 3 Serɨ rupɨ ton kupʉ to' uya mɨrɨ, apʉne pʉra to' uya ikʉipʉnʉ mɨrɨ pe pʉra urɨ i'tu pʉra iyesi pɨ'. 4 Serɨ ke apana'tɨsa' uya 'nokon, iweyu uye'sa' a'tai, apana'tɨ'pʉ uya 'nokon e'to' pe ɨyenu kon yau. Serɨ ke apana'tɨ uya 'nokon pʉn wapiya, apʉne pʉra ɨpiyau'nokon esi pɨ'. 5 “Utɨyai' si uyenno'nin nʉ'pʉ piya', e'tane ɨnʉ' uya uyekama'po pʉra man, ‘Nai ya' ɨutɨ?’ tukai'. 6 Apʉne pʉra si serɨ ton ekamasa' uya pɨ' ɨupokoitasa' kon nin si. 7 E'tane i'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon: Wakʉ pe ɨwesi kon pa utɨ serɨ. Utɨsa' pʉra iyesi yau, Ɨpika'tɨnin kon uyepʉ pʉra iyesi ɨpiya'nokon; e'tane utɨsa' yau, ennoko uya mɨrɨ ɨpiya'nokon. 8 Iye'sa' a'tai, orʉ pɨ' enpoika iya mɨrɨ ipoken pʉra makoi pɨ' iyesi pɨ', iyawɨron pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ eseru aimenkato' pɨ': 9 makoi pɨ', apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya uyapurɨ pʉra iyesi pɨ'; 10 iyawɨron pɨ', apʉne pʉra ikʉipʉnʉ piya' utɨ pɨ', mɨrɨ enta' uyene auya'nokon pʉra iye'to' ya'; 11 mɨrɨ awonsi'kɨ eseru aimenkato' pɨ', apʉne pʉra serɨ orʉ epuru si esi pɨ' eno'masa' pe. 12 “Eke pe rɨ tato' uya man ɨpɨ'nokon, e'tane a'si auya'nokon poken pʉra iyesi. 13 E'tane kʉrɨ, i'napairon A'kwarʉ uye'sa' a'tai, ayarɨ iya 'nokon mɨrɨ i'napairon ya'. Tiwano' pe isauro'to' oton pen, tʉneta'pʉ pɨ' rɨken isauro'to' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ ekamato' iya oton miyarɨ rɨ tʉuye'sen. 14 Uyapurɨpɨ'to' ipɨ' nepʉ iya mɨrɨ uiwano' mo'ka tʉuya winɨ i'tunin pe ɨwesi kon pa ikupʉ iya. 15 Tanporo ikʉipʉnʉ iwano' pe na'ne' esi mɨrɨ uiwano' rɨ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ' ukayai'ne', Iya'kwarʉ uya uiwano' mo'ka i'tunin pe ɨwesi kon pa ikupʉ iya. 16 Serɨ pe iwa rɨ mɨrɨ enta' uyene auya'nokon pʉra iyena mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ tʉpo uyento' auya'nokon oton mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 17 Ipoitorʉ ton tonpa ton uya ta'pʉ tʉtonpa kon pɨ', “Ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe iyesi, ‘Serɨ pe iwa rɨ mɨrɨ enta' uyene auya'nokon pʉra iyena mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ tʉpo uyento' auya'nokon oton mɨrɨ,’ mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Apʉne pʉra ikʉipʉnʉ piya' utɨ pɨ',’ nɨkayai'ne'?” ta'pʉ to' uya. 18 To' esi'pʉ usekama'popɨ' nɨ pɨ', “Ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe iyesi, ‘serɨ pe iwa rɨ’ nɨkayai'ne'? Ito'ka'nʉkʉ'nokon pʉra man,” ta'pʉ to' uya. 19 Sises uya ene'pʉ tekama'popai'nokon to' esi serɨ pɨ', mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨusekama'popɨtʉ kon ɨ'rɨ ta uya e'kwa pe iyesi, ‘Serɨ pe iwa rɨ mɨrɨ enta' uyento' auya'nokon oton pen, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ tʉpo uyento' auya'nokon oton nɨ mɨrɨ’? 20 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, ɨupokoitato' oton kon, tʉuta'kwarʉkai' aukaranto' oton kon pata epori'ma tane. Ɨupokoitato' oton kon, e'tane ɨpokooi kon era'tɨto' oton epori'man pe. 21 Tentusen uri'san utaimerunpa mɨrɨ e'ne' pe tesi pɨ', apʉne pʉra tʉweyu e'seposa' pɨ'; e'tane nin si tʉmʉre entusa' a'tai, e'ne' pe tesi'pʉ pu'tɨka'nʉkʉ iya mɨrɨ, apʉne pʉra pori' pe tesi pɨ' mʉre entunʉ'sa' tʉuya pɨ' orʉ pona. 22 Mɨrɨ kasa ɨwesi kon mɨrɨ: Ɨupokoita kon weyu si serɨ, e'tane ɨyento' uya 'nokon oton; mɨrɨ a'tai, ɨyepori'ma kon mɨrɨ, ɨnʉ' uya rɨ pori' pe ɨwe'to' kon mo'kato' oton pen. 23 Mɨrɨ wʉi a'tai, ɨ'rɨ pɨ' rɨ uyekama'po auya'nokon pen nɨ mɨrɨ. I'napairon ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon; ukʉipʉnʉ uya rɨ ɨrepa kon uyese' yau ɨnekama'po'pʉ kon ke. 24 Serɨ pʉ'kʉ pona rɨ ɨ'rɨ rɨ ekama'posa' auya'nokon pʉra man uyese' yau. Ekama'potɨ'; mɨrɨ a'tai, eporo auya'nokon nɨ mɨrɨ, mararon pe pʉra pori' pe ɨwe'to' kon esi mɨrɨ. 25 “Panton yai ayauro'kapɨ'sa' uya 'nokon, e'tane iweyu nʉye'an serɨ rupɨ main yai ayauro'kato' uya 'nokon weyu pen nɨ, e'tane sa'man yai pʉra rɨ ukʉipʉnʉ ekamato' uya oton ɨpɨ'nokon. 26 Mɨrɨ wʉi a'tai, uyese' yau ekama'poto' auya'nokon oton. Amaimu kon pe ikʉipʉnʉ ekama'poto' uya oton ta uya pen. 27 Kane, ikʉipʉnʉ uya rɨ tʉmɨrɨ pe ɨi'nʉnka kon, apʉne pʉra ui'nʉnkasa' auya'nokon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa winɨ uye'sa' pɨ' apurɨsa' auya'nokon pɨ'. 28 Uyee'pʉ ikʉipʉnʉ winɨpai serɨ orʉ pona; serɨ nin si orʉ nɨmɨ uya, ikʉipʉnʉ piya' enna'po,” ta'pʉ iya. 29 Mɨrɨ a'tai, ipoitorʉ ton uya ta'pʉ, “Mɨrɨ si ausaurokʉ ito'ka'nʉkʉ poken, panton yai pʉra. 30 Serɨ si ina uya i'tu tanporon nɨ i'tunin pe ɨwesi mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya rɨ ɨyekama'poto' i'se pʉra rɨ ɨwesi. Serɨ uya ina kupʉ Papa winon pe ayapurɨnin pe,” ta'pʉ to' uya. 31 “Mɨrɨ si apurɨsa' auya'nokon iu'matʉ ya' rɨ!” tukai' Sises uya to' eikʉ'pʉ. 32 “E'tane iweyu nʉye'an, iye'ka'sa' rɨ, ɨye'ta'nʉ'to' oton kon apata'se' kon ya'ne. Tikin sarɨ unonkato' auya'nokon oton. E'tane rɨ tikin sarɨ esi pen, apʉne pʉra ukʉipʉnʉ esi ke upiyau. 33 “Serɨ ton ekamasa' uya ɨpɨ'nokon, uyau ɨwesi kon pa ewankamanin pʉra. Serɨ orʉ po eke rɨ ɨyewankamanin kon esi, e'tane ɨyewan kon imeruntɨtanʉ'tɨ': Orʉ wapiya'kasa' uya man,” ta'pʉ iya.

Isaan 17

1 Serɨ ton ta'pʉ Sises uya tʉpo, tenu tʉrʉ'pʉ iya Epʉn winɨkʉi', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Papai, iweyu uye'sa' man. Ɨmu apurɨpɨ'kɨ, ɨmu uya nɨrɨ ayapurɨpɨ'to' pe. 2 Tanporon kon esa' pe iye'to' pe meruntɨ ke irepasa' auya na'ne' kasa, tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' tʉto' pe iya, irepa'pʉ auya na'ne' nan ena'. 3 Serɨ tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto', to' uya ɨi'tuto' pe i'napairon Papa pe ɨwesi, Sises Kʉrai nɨrɨ i'tuto' pe to' uya ɨnennoko'pʉ tukai'. 4 Serɨ non po ayapurɨpɨ'to' ne'sa' uya man, tʉrawaso ɨntʉrʉ'pʉ iku'to' pe uya i'ma'kasa' uya winɨ. 5 Papai, serɨ pe uyapurɨpɨ'kɨ upiyau ɨwesi ke rɨ, pena ɨpokon pe esi a'tai uyapurɨpɨ'taine' kasa non ekoneka wapiya. 6 “Ɨi'tuto' pe ɨyenpoika'pʉ uya ka'pon amʉ' urepasa' auya na'ne' nan orʉ apai ena'. Ɨiwano' pe to' esi'pʉ; to' tʉsa' auya uyena', mɨrɨpan kon uya amaimu apurɨsa'. 7 To' uya nɨrɨ i'tusa' serɨ tanporon urepa'pʉ auya esi ɨwinon pe tukai'. 8 Main urepa'pʉ auya ike ke to' repasa' uya, mɨrɨpan anʉnsa' to' uya. To' uya nɨrɨ i'tusa' ɨwinɨ uye'sa' tukai', uyenno'sa' auya tukai' nɨrɨ to' uya apurɨsa'. 9 To' pona ɨpʉrema. Orʉ pona ɨpʉrema pen, e'tane urepa'pʉ auya ton pona, apʉne pʉra ɨiwano' pe to' esi pɨ'. 10 Tanporo upiyau na'ne' nɨrɨ esi ɨiwano' pe, tanporo ɨpiyau na'ne' esi nɨrɨ uiwano' pe. Kamoro uriya' uyapurɨpɨ'to' uye'sa'. 11 Inke serɨ orʉ po esi pen, e'tane serɨ orʉ po to' esi, mɨrɨ awonsi'kɨ utɨ nin si ɨpiya'. Wakʉ ikʉipʉnʉ, ɨyese' meruntɨ ke to' iwapu'tɨkɨ---itese' urepa'pʉ auya ike---tikin nɨ to' e'to' pe, tikin nɨ e'nɨ na'ne' kasa. 12 To' piyau esi koro'tau, to' wapu pe e'sa' man, to' pa'sima pɨ' mɨrɨ itese' urepa'pʉ auya ike ke. Ɨnʉ' rɨ utano'masa' pʉra man, kʉrɨ rɨken tʉuma'tasen ye' pe rɨ iye'ku'sa' rʉ'pʉ iye'menukasa' itekare a'ku'tɨnin pe rɨ. 13 “Ɨpiya' si utɨ serɨ, e'tane serɨ ton ekama uya serɨ non po rɨ marɨ esi koro'tau, pori' pe e'to' eponin pe to' e'to' pe tʉyau'nokon. 14 Amaimu ke to' repasa' uya, mɨrɨpan kon ewaruma'tɨ orʉ pon kon uya, orʉ pon kon pe pʉra to' esi wenai, urɨ nɨrɨ esi orʉ pon pe pʉra na'ne' kasa. 15 Ɨpʉrema orʉ apai to' mo'ka pa pen, e'tane to' wapu pe ɨwesi pa ɨri namai'. 16 Orʉ iwano' ton pe pʉra to' esi, orʉ iwano' pe pʉra e'ai'ne' kasa. 17 Wakʉ pe i'napairon poro to' iku'kɨ, amaimu esi i'napairon. 18 Orʉ pona uyenno'sa' auya na'ne' kasa, mɨrɨ kasa rɨ marɨ to' enno'sa' uya non pon kon koro'ta'. 19 To' iwano' pe ekonekasa' wakʉ pe, to' nɨrɨ ekonekasa' e'to' pe wakʉ pe. 20 “Kamoro rɨken pona ɨpʉrema pen, e'tane kamoro uyapurɨnin nan pona nɨrɨ to' maimu wenai. 21 Tikin nɨ tanporo to' e'to' pe, Papai, ɨmɨrɨ esi na'ne' kasa uyau, urɨ nɨrɨ ayau. To' nɨrɨ e'to' pe tikin nɨ nɨrɨ uyau'nokon, orʉ pon kon uya apurɨto' pe uyenno'sa' auya tukai'. 22 Uyapurɨpɨ'to' pe urepa'pʉ auya na'ne' ke to' repasa' uya, to' e'to' pe tikin nɨ, tikin nɨ e'nɨ na'ne' kasa rɨ marɨ: 23 urɨ to' yau, ɨmɨrɨ nɨrɨ uyau. To' ekonekato' pe wakʉ pe tikin nan nɨ yau, uyenno'sa' auya tukai' orʉ pon kon uya i'tuto' pe, to' i'nʉnkasa' uya, ui'nʉnkasa' auya na'ne' kasa. 24 “Papai, urepasa' auya ike na'ne' nan i'se esi upiyau e'ai'ne' yau, uyapurɨpɨ'to' ento' pe to' uya, urepa'pʉ auya na'ne' ike, apʉne pʉra ui'nʉnka auya pɨ', orʉ ekoneka rawɨrɨ rɨ. 25 “Ipokena' Papai, orʉ uya ɨi'tu pʉra iye'tane, ɨi'tu uya. Uyenno'sa' auya tukai' nɨrɨ pʉsamoro uya i'tu. 26 Ɨyenpoikasa' uya to' ena', mɨrɨ kupʉ uya miyarɨ rɨ, ui'nʉnkato' auya e'to' pe to' iwano' pe, urɨ rɨ nɨrɨ si e'to' pe to' yau,” tukai' iwɨpʉrema'pʉ.

Isaan 18

1 Tʉwɨpʉrema e'nonkasa' a'tai, Sises utɨ'pʉ tʉpoitorʉ ton pokon pe Kitʉron aranta tʉnɨ'kwɨrɨ'nʉ'se. Iratoi po are' e'kwa esi'pʉ, mɨrɨ ya' tʉpoitorʉ ton pokon pe Sises utɨ'pʉ. 2 Isutas si, eparankanin oton, uya mɨrɨ pata i'tu'pʉ, apʉne pʉra mɨrɨ ya' inke rɨ tʉpoitorʉ ton pokon pe tʉutɨpɨ'sen pe Sises e'pɨtʉ pɨ'. 3 Mɨrɨ pɨ', Isutas utɨ'pʉ are' e'kwa na', tamu'kuru' tawon kon soisa amʉ' arɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' poitorʉ ton arɨ pe. To' uya ta'sʉrai' ton, raan'pu ton mɨrɨ awonsi'kɨ tepaai kon arɨ esi'pʉ. 4 Sises uya tanporon nɨ tʉpɨ' te'ku'ton i'tu wenai, itɨ'pʉ to' ekama'poi', “Ɨnʉ' i'se ɨwesi kon?” tukai'. 5 “Sises, Nasare' pon,” tukai' to' uya eikʉ'pʉ. “Kʉrɨ rɨ urɨ,” ta'pʉ Sises uya. (Isutas nin si eparankanin e'soto'kasa' esi'pʉ mɨrɨ to' pokon pe.) 6 Sises uya, “Kʉrɨ rɨ urɨ,” ta etasa' tʉuya'nokon a'tai, ta'poi kon ya' to' enna'po uta'mo'ka'pʉ non pona. 7 To' kanan ekama'pokaa'pʉ iya, “Ɨnʉ' i'se ɨwesi kon?” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan kon uya, “Sises, Nasare' pon,” ta'pʉ. 8 “Kʉrɨ rɨ urɨ, ukayai'ne ko,” ta'pʉ Sises uya. “Uwarinpa auya'nokon pe iyesi yau, tɨwɨ pʉsamoro ka'pon amʉ' nʉtɨi,” ta'pʉ iya. 9 Serɨ e'kupʉ'pʉ isaurokʉ'pʉ a'ku'tɨnin pe: “Tikin nɨ rɨ urepa'pʉ auya ton tonpa ano'masa' uya pʉra man,” ta'pʉ iya rʉ'pʉ. 10 Mɨrɨ a'tai, Saiman Pi'ta, supara esa' pe te'sen uya imo'ka'pʉ, mɨrɨpan uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru poitorʉ pana enwo'ne' winon a'tɨ'pʉ. (Ipoitorʉ ese' esi'pʉ Marʉ'kas.) 11 Sises uya Pi'ta apiyo'ma'pʉ, “Ɨsuparaai emaika'! Ukʉipʉnʉ uya pe' uwo'pasa' na'ne' ike ensi uya pen?” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ a'tai, tamu'kuru' tawon kon Roman soisaai amʉ', tepuru kon pokon pe esii'ma, mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' erasu ton uya Sises a'si'pʉ. To' uya auronpɨtʉ'pʉ, 13 mɨrɨpan kon uya arɨ'pʉ wapiya Anas piya' Kaya'pas tamo, mɨrɨ wʉipiya yau use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe te'sen. 14 Kaya'pas kʉrɨ rɨ Esuwerʉ amʉ' pɨ' wakʉ pe iwa iyesi mɨrɨ tikin nan ka'pon uma'tasa' a'tai ka'pon amʉ' iwano' pe tawon nʉ'pʉ. 15 Saiman Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ipoitorʉ uya Sises e'ma'pʉka esi'pʉ. Apʉne pʉra use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ni'tunʉ pe pʉse rɨ ipoitorʉ esi'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ Sises a'kɨrɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru iwʉ' pʉ'kʉ ta'. 16 E'tane Pi'ta esi'pʉ mʉra'ta nau itenupɨkɨrɨ e'nɨ pɨ'. Tʉron nɨ ipoitorʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ni'tunʉ, enna'posa' uyee'pʉ, mɨrɨpan uya mɨrɨ yawon uri'san auro'ka'pʉ, mɨrɨpan uya Pi'ta ewonnʉkʉ'pʉ. 17 “Ɨmɨrɨ pen pe' kʉrɨ rɨ, kʉrɨ rɨ poitorʉ ton tonpa, ɨmɨrɨ rɨ?” tukai' uri'san mʉra'ta nawon uya Pi'ta ekama'po'pʉ. Entakanoma'pʉ iya, “Urɨ pen nɨ kʉrɨ rɨ,” tukai'. 18 Komi' pe pata esi'pʉ, mɨrɨ pɨ' to' poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton nɨ e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ a'non pɨ' apo' piyau. Pi'ta rɨ nɨrɨ e'soto'kasa' esi'pʉ to' koro'tau a'non pɨ'. 19 Mɨrɨ koro'tau, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya Sises ekama'popɨtʉ'pʉ ipoitorʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ enupan nɨto' iya pɨ'. 20 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ama'ai pʉra usauro'sa' man usenupan ku'sa' uya man Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau, Esuwerʉ amʉ' amʉrato' yau'ne. 21 Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' uyekama'po auya? Uyetanin nʉ'san ekama'pokɨ. To' uya rɨ i'tu mɨrɨ umaimu rʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 22 Serɨ kasa isaurokʉ a'tai, soisa amʉ' tonpa iye'mʉ'sa'kasa' uya temiyatʉ ke itemʉ' pɨ' iwɨnɨ'pʉ. “Mɨrɨ kasa pe' tʉmaimu'sen kʉrɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru?” tai'ma. 23 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ipoken pʉra usauro'sa' pe iyesi yau, ekama'. E'tane i'napairon pɨ' usauro'sa' pe iyesi yau, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' uwɨnɨ auya?” ta'pʉ iya. 24 Anas uya ennoko'pʉ auronpɨ'sa' pe rɨ marɨ Kaya'pas piya' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru. 25 Saiman Pi'ta e'mʉ'sa'kasa' esi koro'tau a'non pɨ'. “Ipoitorʉ ton tonpa pen pe' ɨmɨrɨ?” ta'pʉ to' uya ipɨ'. I'tunin pe pʉra iye'kuu'pʉ, “Urɨ pen nɨ,” ta'pʉ iya. 26 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru poitorʉ tonpa pe te'sen, Pi'ta nakʉtʉ'pʉ ipana tonpa pe te'sen uya ta'pʉ, “Ɨmɨrɨ pen pe' iya'kɨrɨ are' e'kwa nau sentaine' pen?” ta'pʉ iya. 27 Pi'ta kanan e'ku'kaa'pʉ i'tunin pe pʉra. Mɨrɨ a'tai rɨ, kɨrɨtɨkɨ epiya'tɨ'pʉ uturun nɨ pɨ'. 28 Mɨrɨ a'tai, Esuwerʉ amʉ' uya Sises arɨ'pʉ Kaya'pas piyapai Roman amʉ' kopʉnaai iwʉ' ta'. Awanakʉi' si pata enaka'sa' esi'pʉ, ɨri pe enapai pʉra tesi kon pɨ' Esuwerʉ amʉ' ewomʉ'pʉ pen mɨrɨ ya', enta'napai tesi kon pɨ' Itepoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ a'taino pɨ'. 29 Paire' epa'ka'pʉ to' piya', “Ɨ'rɨ waraino ke eseru'tɨ auya'nokon?” tase'na. 30 To' uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ɨri ku'sa' iya pʉra iyesi yau, ina nʉnepʉi'no pen ɨyena',” ta'pʉ to' uya. 31 Paire' uya ta'pʉ to' pɨ', “Atɨ' si iteseru aimenka kon pa main, Mosi' winon awɨrɨ,” ta'pʉ iya. Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya ta'pʉ ipɨ', “Main, Mosi' winon pe pʉra rɨ iyesi ɨnʉ' rɨ tʉto' pe ina uya iyeri'to' ya',” ta'pʉ to' uya. 32 Serɨ e'kupʉ'pʉ Sises uya ta'pʉ rʉ'pʉ uta'ku'tɨto' pe mɨrɨ kasa eri'to' oton ta'pʉ iya rʉ'pʉ. 33 Paire' kanan ewonkaa'pʉ tiwʉ' ta', mɨrɨpan uya Sises kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan uya ekama'po'pʉ, “Esuwerʉ amʉ' kin pe' ɨmɨrɨ?” tukai'. 34 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ pe rɨ pe' serɨ mʉkayan, tʉron kon uya rɨ katɨ ayauro'kasa' upɨ'?” ta'pʉ iya. 35 Paire' uya imaimu eikʉ'pʉ, “Esuwerʉ pe' urɨ? Ɨtonpa ton, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya ɨtʉsa' uyena'. Ɨ'rɨ kupʉ'pʉ auya?” ta'pʉ iya. 36 Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Serɨ non po itesa' pe e'to' esi pen. Serɨ non po itesa' pe e'to' esi yau, upoitorʉ ton nepanta'mai'no Esuwerʉ amʉ' uya uya'si namai', e'tane serɨ po itesa' pe e'to' esi pen tʉron nɨ yau rɨ iyesi,” ta'pʉ iya. 37 Paire' uya ta'pʉ, “Kin pe ka'si ɨwesi wa!” ta'pʉ iya. Sises uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ipoken nɨ ɨwesi, kin pe esi mʉkayai'ne'. I'nai rɨ, entu'pʉ serɨ wenai, serɨ pɨ' uyee'pʉ serɨ non pona, i'napairon ekamai'. Tanporon kon i'napairon winɨ na'ne' uya umaimu eta,” ta'pʉ iya. 38 Paire' uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨ'rɨ mɨrɨ i'napairon?” Serɨ ta pe, itɨ'pʉ kanan Esuwerʉ amʉ' piya'. Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨ'rɨ imakooi eposa' uya pʉra man. 39 E'tane ɨyeseru kon esi tikin nɨ a'sisa' nonkato' pe Itepoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ a'tai. Mɨrɨ wenai Esuwerʉ amʉ' kin ken pe' nonka uya ɨyena'nokon?” ta'pʉ iya. 40 Tʉukɨ'pɨ'nʉmʉ kon yau, “Kane, kʉrɨ rɨ pen. Parapas kuru!” ta'pʉ to' uya. Parapas esi'pʉ Roman kopʉnaai ewa'noma yau iye'sa' rʉ'pʉ.

Isaan 19

1 Mɨrɨ a'tai, Paire' uya Sises anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan ari'po'pɨ'to' pe ikupʉ'pʉ iya. 2 Soisa amʉ' uya tikʉkena' e'mepɨtʉ'pʉ aro', kʉron pe, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ to' uya i'pai pona. To' uya ipontɨ'pʉ tʉtariren ya', 3 mɨrɨpan ekare pɨ' to' utɨpɨtʉ'pʉ, “Miyarɨ, Esuwerʉ amʉ' kin!” tapɨtʉi'ma. To' uya temiyatʉ kon ke iwɨnɨ'pʉ itemʉ' pɨ'. 4 Paire' epa'kakaa'pʉ kanan Esuwerʉ amʉ' pɨ' tase'na, “Apʉne entɨ', enpa'ka uya serɨ ɨyena'nokon i'tu kon pa ɨri pe iyesi tato' uya ipɨkɨrɨ pʉra rɨ iyesi,” ta'pʉ iya. 5 Sises epa'kasa' a'tai, ɨmɨ'nɨ si e'mepɨ'sa' iyarʉkooi pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtariren pe si ipon, Paire' uya si ta'pʉ to' pɨ', “Pʉse rɨ si!” ta'pʉ iya. 6 Ensa' tʉuya'nokon a'tai, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ to' poitorʉ ton ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Kurusu' pona ipokapɨ'tɨ'! Kurusu' pona ipokapɨ'tɨ'!” tukai'. E'tane Paire' uya to' eikʉ'pʉ, “Anʉntɨ', kurusu' pona ipokapɨtʉ kon pa. Urɨ nin, ɨri pe iyesi tato' uya ipɨkɨrɨ pʉra nin man,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 7 Esuwerʉ amʉ' uya ta'pʉ, “Main esanon ina, mɨrɨ awɨrɨ ima'tato' pe rɨ iyesi, apʉne pʉra Papa Mumu pe iye'kupʉ pɨ',” ta'pʉ to' uya. 8 Paire' uya mɨrɨ etasa' a'tai, mɨrɨ uya rɨ miyarɨ rɨ enari'pa'pʉ, 9 mɨrɨpan enna'po'pʉ tiwʉ' ta', mɨrɨpan uya Sises ekama'po'pʉ, “Nai winɨpai ɨuye'sa'?” tukai', e'tane Sises uya eikʉ'pʉ pen. 10 “Uyauro'kapai pʉra si ɨwesi?” ta'pʉ iya ipɨ'. “I'tu auya pʉra pe' iyesi tʉmeruntɨrʉ ke esi ɨmo'kato' ike mɨrɨ pe pʉra kurusu' pona ɨpokapɨ'to' ike?” ta'pʉ iya. 11 Sises uya eikʉ'pʉ, “Uyentai ɨmeruntɨrʉ pʉra iyesi ka'tapai ɨrepa'pʉ ike. Mɨrɨ pɨ' kʉrɨ ɨyena' utʉnin nʉ'pʉ umakoitasa' mɨrɨ eke pe kuru,” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ si'kɨrɨ, Paire' esi'pʉ Sises ɨnmo'kapai to' uya iwɨnɨ namai', e'tane Esuwerʉ amʉ' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Pʉse rɨ utɨto' pe iku'sa' auya yau, Sisa tonpa pe pʉra rɨ ɨwesi mɨrɨ. Ɨnʉ' rɨ kin pe ne'ku'ai'ne' esi mɨrɨ Sisa ewa'nomanin pe,” ta'pʉ to' uya. 13 Serɨ etasa' tʉuya a'tai, Paire' uya Sises enpa'ka'pʉ, mɨrɨpan ereuta'pʉ eseru aimenkato' apon po, pata, Tɨ' Konekasa' tato' yau, (Arami' pe Kapa'ta tato' ipɨ'). 14 Itepoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ e'ma ta' ekonekan nɨto' pe iyesi'pʉ, pʉre'po'si e'to' a'tai rɨ, “Pʉse rɨ si kin, ɨiwano' kon,” ta'pʉ Paire' uya Esuwerʉ amʉ' pɨ'. 15 E'tane to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Atɨ'! Atɨ'! Kurusu' pona ipokapɨ'tɨ'!” ta'pʉ to' uya. “Kin pe' ɨiwano' kon pokapɨtʉ uya kurusu' pona?” ta'pʉ Paire' uya to' pɨ'. “Ina kin pʉra rɨ man, e'tane Sisa rɨken ina kin,” ta'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya. 16 Iye'nonka pe rɨ nin si, Paire' uya itʉrʉ'pʉ mɨrɨ to' ena' kurusu' pona to' uya ipokapɨ'to' pe. Soisa amʉ' uya nin si Sises a'sikaa'pʉ mɨrɨ. 17 Tiwarɨ rɨ tʉkurusukuui arɨi'ma itɨ'pʉ Pu'pɨ Ɨ'pʉ Rʉ'pʉ pata'se' ya' (Arami' pe Korʉko'ta tato' ya'). 18 Serɨ yau si kurusu' pona to' uya ipokapɨtʉ'pʉ mɨrɨ, asa'ron kon tʉron kon pokon pe, sen winɨ'ne Sises si to' aporo' po. 19 Paire' uya ento' ipɨ' menukasa' esi'pʉ, mɨrɨpan tʉsa' iya esi'pʉ kurusu' pɨ', sises, nasare' pon esuwerʉ amʉ' kin, tawon. 20 Tu'kan kon Esuwerʉ amʉ' uya serɨ tawon ene'pʉ, apʉne pʉra a'ko pe pata piyau Sises pokapɨ'sa' to' uya esi'pʉ, kurusu' pona ento' ipɨ' e'menukasa' esi'pʉ Arami' pe, Ra'ten pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' pe. 21 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya ta'pʉ Paire' pɨ', “‘Esuwerʉ Amʉ' Kin’ tukai' kʉ'menukai, e'tane pʉse rɨ e'kupʉ Esuwerʉ amʉ' kin pe, tukai' rɨken imenuka',” ta'pʉ to' uya. 22 Paire' uya to' eikʉ'pʉ, “Imenukasa' uya na'ne' esi mɨrɨ, imenukasa' uya pe rɨ,” ta'pʉ iya. 23 Sises pokapɨ'sa' tʉuya'nokon a'tai kurusu' pona, soisa amʉ' uya ipon anʉmʉ'pʉ asakɨrɨ'ne tʉkaisarɨ'nokon to' uya ekamʉ'pʉ, iyo'non nɨken tʉnonkai'. Serɨ ipon esi'pʉ to'sa rɨ ika'sa' tikin nan nɨ inakapu ponsi'kɨ ipʉrakon pʉ'kʉ pona. 24 “Ikarapɨ'pai'nokon pʉra, apʉne tʉusi'tui' te'wapiya'kai' imo'kapai'nokon,” ta'pʉ to' uya. Serɨ e'kupʉ'pʉ iye'menukasa' itekare uta'ku'tɨto' pe, “To' uya tʉkaisarɨ'nokon upon ekamʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusi'tui' te'wapiya'kai' to' uya upon anʉmʉ'pʉ,” tawon. Mɨrɨ si kupʉ'pʉ soisa amʉ' uya mɨrɨ. 25 Sises kurusukuui piyau isan e'soto'kasa' esi'pʉ, isan pasi Meri, Kʉro'pas no'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ Meri Mataren. 26 Mɨrɨ yau Sises uya tʉsan ensa' a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpoitorʉ tʉni'nʉnkanʉ e'soto'kasa' a'ko pe, ta'pʉ iya tʉsan pɨ', “Kʉrɨ rɨ si ɨmʉre,” ta'pʉ iya, 27 mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpoitorʉ pɨ', “Kʉrɨ rɨ si asan,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai rɨ, ipoitorʉ uya arɨ'pʉ tʉpata'se' ya'. 28 Emennʉ'pʉ, tanporon nɨ enuka'sa' i'tu tʉuya pɨ', imenukasa' si itekare uta'ku'tɨto' pe, ta'pʉ mɨrɨ, “Tuna'kiri' ke e'ai',” ta'pʉ iya. 29 Moro iyesi'pʉ mɨrɨ yau wai yawon waain peneka, mɨrɨpan ka' su'pa tʉki'se, iyʉi i'so'pu ye' pɨ' to' uya inta na' itʉrʉ'pʉ. 30 Mɨrɨpan ku'kasa' tʉuya a'tai, Sises uya, “Nu'ma'tai si,” ta'pʉ. Mɨrɨ pe rɨ nin si, ti'pai tʉpeimai' ta'kwarʉ tʉrʉ'pʉ iya mɨrɨ. 31 Mɨrɨ si esi'pʉ mɨrɨ ekonekan weyu pe, mɨrɨ ema'sa' yawon Sapa' esi pɨ' eke pe kuru To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ pe. Apʉne pʉra Sapa' a'tai eke' amʉ' i'se pʉra tesi kon wenai kurusu' po'ne, Esuwerʉ amʉ' uya Paire' ekama'po'pʉ to' pisi ton i'kwɨ'pɨ'to' pe iku'to' pe iya, mɨrɨpan kon ekepu nu'tɨpɨ'to' pe kurusu' poi. 32 Mɨrɨ pɨ' si soisa amʉ' uyee'pʉ wapiyaro' pisi ton i'kwɨ'pɨ'se'na Sises pokon pe kurusu' pona ipokapɨ'sa' rʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ si isakon pisi ton. 33 E'tane si Sises piya' to' uye'sa' a'tai, iyeri'ka'sa' pe to' uya ene'pʉ; mɨrɨ wenai, to' uya i'si ton i'kwɨ'pɨtʉ'pʉ pen. 34 E'tane nin, soisa amʉ' tonpa uya apuruka'pʉ iteire' airɨ suparari ke, mɨrɨpan yai mʉn mɨrɨ awonsi'kɨ tuna e'kwamʉ'pʉ. 35 Ka'pon ennin nʉ'pʉ uya ekamasa', mɨrɨpan nekama'pʉ esi i'napai rɨ. I'tu iya i'napai rɨ tʉnekamanʉ esi tukai', ɨmɨrɨ rɨ nɨrɨ uya apurɨto' pe tʉkasimai' pʉra. 36 Serɨ ton e'kupʉ'pʉ iye'menukasa' itekare uta'ku'tɨto' pe, “Tikin nɨ rɨ iyɨ'pʉ e'kwɨ'to' oton pen,” tawon, 37 mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ kanan iye'menukasa', “Tʉnapuruka'pʉ kon enpɨ'to' oton to' uya,” tawon. 38 Emennʉ'pʉ iwa rɨ, Isose', Arama'tiya pon uya Sises ekepu ekama'po'pʉ Paire' pɨ'. Isose' esi'pʉ Sises poitorʉ pe, e'tane ama'ai, apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' pɨ' tenari'nʉmʉ pɨ'. Paire' uya ewai' tasa' pɨ' iyee'pʉ Sises ekepu kan. 39 Nekutimas esi'pʉ isakon pe, pena iwa Sises piya' ewarupɨ nau itɨsa' rʉ'pʉ. Nekutimas uya karapa mɨrʉ isumasa' aro tato' pokon pe nee'pʉ, 75 pon e'to' airɨ rɨ. 40 Asa' ipɨ' si esii'ma Sises ekepu asa' tʉuya'nokon ontɨ'pʉ to' uya mɨrɨ a'po'nan pokon pe, pon renen tato' atʉ saai'pɨ'sa' ke. Serɨ esi'pʉ mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' uya tekepu kon u'na'tɨ eseru yau. 41 Pata, Sises pokapɨtʉ'pʉ to' uya kurusu' pona na'ne' airɨ iyesi'pʉ umɨ, mɨrɨ umɨ yau emenna' pe tɨ' akasa' uruwai' pe esi'pʉ ɨnʉ' rɨ emaikasa' rʉ'pʉ pen nɨ ya'. 42 Apʉne pʉra si Esuwerʉ amʉ' ekonekato' weyu pe iyesi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ a'ko pe tɨ' akasa' uruwai' pe esi pɨ', mɨrɨ ya' Sises emaika'pʉ to' uya.

Isaan 20

1 Awanakʉi' kuru, suntaaka epiya'tɨ pe, ewarupɨ pe rɨ marɨ pata e'tane, Meri Mataren utɨ'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe pona, mɨrɨpan uya tɨ' utamasa' imʉra'taai apai ene'pʉ. 2 Mɨrɨpan eka'tunsa' utɨ'pʉ Saiman Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ipoitorʉ, kʉrɨ Sises ni'nʉnkanʉ piya', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “To' uya Itepuru mo'ka'pʉ man tɨ' akasa' uruwai' pe apai, mɨrɨpan i'tu pʉra rɨ iyesi nai ya' rɨ nawon to' uya itʉrʉ'pʉ!” ta'pʉ iya. 3 Mɨrɨ pɨ' si Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ipoitorʉ ton e'sara'tɨ'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe pona utɨn pɨ'. 4 Asa'rɨ rɨ to' eka'tumʉ esi'pʉ, e'tane isakon uya Pi'ta entaka'pʉ, mɨrɨpan uya tɨ' akasa' uruwai' pe eporo'pʉ iwapiya. 5 Te'tɨmuikai' tenu tʉpɨtʉ'pʉ iya pon renen atʉ saai'pɨ'sa' kusan pe ene'pʉ iya mɨrɨ yau, e'tane iyewomʉ'pʉ pen. 6 E'tane nin si Saiman Pi'ta, ite'ma'pʉ pe te'sen uyee'pʉ, mɨrɨpan ewomʉ'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe ya'. Pon saai'pɨ'sa' kusan pe renen tato' ene'pʉ iya mɨrɨ yau, 7 eke' on pe kanan te'sen Sises i'pai won nʉ'pʉ. Tʉpona rɨ e'mepɨ'sa' esi'pʉ, pon renen atʉ saai'pɨ'sa' kusan pe pokon pe pʉra. 8 Mɨrɨ awonsi'kɨ nin si tʉron nɨ ipoitorʉ, tɨ' akasa' uruwai' pe eponin nʉ'pʉ wapiya, rɨ marɨ ewomʉ'pʉ. Mɨrɨpan uya tʉnene'pʉ apurɨ'pʉ. 9 (To' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ iye'menukasa' itekare Sises e'mʉ'sa'kato' oton terikʉ'pʉ apai, tawon.) 10 Mɨrɨ a'tai, ipoitorʉ ton enna'po'pʉ tʉpata kon ya', 11 e'tane Meri, e'soto'kasa' esi'pʉ tɨ' akasa' uruwai' pe piyau ukaran nɨ pɨ'. Akaramʉi'ma te'tɨmuikai' tenu tʉpɨtʉ'pʉ iya tɨ' akasa' uruwai' pe ya', 12 mɨrɨpan uya asa'ron kon aimu'nan ipon ton inserʉ amʉ' ereutapɨ'sa' ene'pʉ, Sises ekepu pata'pʉ yau, i'pai pata'pʉ airɨ mɨrɨ awonsi'kɨ i'ta pata'pʉ airɨ isakon. 13 To' uya ekama'po'pʉ, “Ma'non, ɨ'rɨ pɨ' aukaramʉ?” ta'pʉ to' uya. “To' uya uyepuru arɨ'pʉ, nai ya' rɨ nawon to' uya itʉrʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 14 Tai'ma iyera'tɨ'pʉ, mɨrɨpan uya Sises ene'pʉ iye'soto'kasa' mɨrɨ yau, e'tane Sises tukai' i'tu iya pʉra iyesi'pʉ. 15 “Ma'non, ɨ'rɨ pɨ' aukaramʉ? Ɨnʉ' warinpa auya?” ta'pʉ iya ipɨ'. Umɨ tʉrawasomanin pe rɨ nin si tekamai', “Apʉne ken, arɨ'pʉ auya pe iyesi yau, ekamakɨ nai ya' itʉrʉ'pʉ auya, ikan utɨto' pe,” ta'pʉ iya ipɨ'. 16 “Meri,” ta'pʉ Sises uya ipɨ'. Iyera'tɨ'pʉ Sises winɨkʉi' ɨkɨ'pɨ'nʉmʉi'ma Arami' pe, “Raponai!” (Ti'sa ta e'kwa pe). 17 Sises uya ta'pʉ, “Upɨ' kata'sii, apʉne pʉra enna'posa' pʉra rɨ marɨ man ikʉipʉnʉ piya'. E'tane, enta ru'ku uyakon non piya', to' pana'tɨi', ‘Utɨyai' ukʉipʉnʉ piya', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨkʉipʉnʉ kon piya', itese' pɨ' e'to' piya', mɨrɨ awonsi'kɨ itese' pɨ' ɨwe'to' kon piya',’” ta'pʉ iya. 18 Meri Mataren nin si utɨ'pʉ mɨrɨ itekareei esa' pe ipoitorʉ ton piya', “Itepuru ene'pʉ uya,” ta'pʉ iya. Tauro'ka'pʉ iya ke to' pana'tɨ'pʉ iya. 19 Mɨrɨ rɨ suntaaka e'sara'tɨ ko'mamiri pe, a'samʉtʉ yau ipoitorʉ ton esi a'tai, mʉra'ta ta'kopɨ'se Esuwerʉ amʉ' pɨ' enari'ke' pe tesi kon pɨ', Sises uyee'pʉ, mɨrɨpan e'soto'ka'pʉ to' koro'tau, mɨrɨpan uya, “Miyarɨ'nokon!” ta'pʉ to' pɨ'. 20 Serɨ ta tʉpo, temiyatʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉteire' enpoika'pʉ iya to' ena'. Ipan pe rɨ ipoitorʉ ton epori'ma'pʉ itepuru ensa' tʉuya'nokon a'tai. 21 Sises uya kanan takaa'pʉ to' pɨ', “Miyarɨ'nokon! Ikʉipʉnʉ uya uyenno'sa' na'ne' kasa rɨ, ɨyennoko uya 'nokon serɨ,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 22 Mɨrɨ tai'ma to' pona ise'netu'ka'pʉ, “Wakʉ A'kwarʉ anʉntɨ',” tai'ma. 23 “Ɨnʉ' makoi ton pɨ' rɨ ɨusentu'ma yau, ipɨ' rɨ usentu'man; mɨrɨ ton pɨ' ɨusentu'ma pʉra iyesi yau, mɨrɨ ton pɨ' rɨ usentu'man pʉra iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 24 Tamas nin si (Titimas tato' ipɨ'), 12 kaisaron kon tonpa pʉra iyesi'pʉ, tʉtonpa ton koro'tau Sises uye'sa' a'tai to' piya'. 25 Tʉron kon nin si ipoitorʉ ton uya, Itepuru ensa' tʉuya'nokon nʉ'pʉ ekama a'tai, ta'pʉ iya, “Tui' ɨ rʉ'pʉ itemiyatʉ pokon, mɨrɨpan ya' uyemiyatʉ tʉsa' uya a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ iteire' ya' uyemiyatʉ tʉsa' uya a'tai kuru nin apurɨ uya mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 26 Tikin nɨ suntaaka pata'pʉ pe, ipoitorʉ ton kanan esi'pʉ ɨutɨ tau, Tamas nin si esi'pʉ mɨrɨ to' piyau. Mʉra'ta rɨ uta'kosa' e'tane, Sises uyee'pʉ to' koro'ta' e'soto'kai', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Miyarɨ'nokon!” ta'pʉ iya to' pɨ'. 27 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya Tamas pɨ', “Ɨyemiyatʉ itʉkɨ se ya'; uyemiyatʉ ton enkɨ. Ɨyemiyatʉ tɨnkai' uteire' ya' itʉkɨ. Ikasimato' auya tʉnonkai' apurɨkɨ,” ta'pʉ iya. 28 Tamas uya ta'pʉ ipɨ', “Uyepuru mɨrɨ awonsi'kɨ Papa, itese' pɨ' e'to'!” ta'pʉ iya. 29 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Apʉne pʉra uyensa' auya pɨ', apurɨsa' auya; pori' pe kamo esi mɨrɨ ene tʉpo pʉra rɨ apurɨnin nan,” ta'pʉ iya. 30 Sises uya tu'ke rɨ eke Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ'pʉ tʉpoitorʉ ton uya entane, e'tane serɨ kareta pɨ' iye'menukasa' pʉra iyesi. 31 E'tane serɨ ton e'menukasa' apurɨ kon pa, Sises esi Kʉrai, Papa Mu, mɨrɨpan apurɨ auya'nokon winɨ ɨuko'manto' kon eporo kon pa itese' yau.

Isaan 21

1 Mɨrɨ pata'pʉ pe, Sises kanan usenpoikakaa'pʉ tʉpoitorʉ ton piya', Taipiriyas ku'pɨri piyau. Se kasa iyesi'pʉ: 2 Saiman Pi'ta, Tamas (Titimas tato' ipɨ'), Na'taniyerʉ, Kena, Kiyarari yawon winon; Sepiti munkɨ amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron kon tʉron kon ipoitorʉ ton esi'pʉ a'samʉtʉ yau. 3 “E'saponka serɨ moro' amʉ' a'sii',” ta'pʉ Saiman Pi'ta uya to' pɨ', mɨrɨpan pɨ', “Aya'kɨrɨ ina utɨ serɨ,” ta'pʉ to' uya. Mɨrɨpan kon utɨsa' ekanwa'tɨpɨtʉ'pʉ kanau ya', e'tane mɨrɨ ewarupɨɨi tau, moro' amʉ' a'si'pʉ to' uya pen nɨ. 4 Awanakʉi' kuru, Sises e'soto'kasa' esi'pʉ tuna e'pi po, e'tane ipoitorʉ ton uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ Sises pe. 5 To' kɨ'pɨ'nʉnpa'pʉ iya, “Utonpa ton, moro' amʉ' pe' a'sisa' auya'nokon pʉra nai?” ta'pʉ iya. “Kane!” ta'pʉ to' uya. 6 “Ɨpunwerʉ kon eno'matɨ' kanau enwo'netʉ winɨkʉi'; mɨrɨ a'tai, to' rɨ eporo auya'nokon mɨrɨ,” ta'pʉ iya. To' uya iku'sa' a'tai, to' uya ipi'sikʉ poken pʉra rɨ to' punwerʉ esi'pʉ, apʉne pʉra tu'ke rɨ moro' amʉ' esi ke. 7 Mɨrɨ a'tai si, ipoitorʉ Sises ni'nʉnkanʉ uya Pi'ta pɨ', “Itepuru pe man!” ta'pʉ mɨrɨ. “Itepuru pe man,” ta iya etasa' tʉuya pe rɨ, Saiman Pi'ta uya tʉpon pʉro'pon e'me'pʉ tʉwoi (imo'kasa' iya esi'pʉ), mɨrɨpan e'sanʉmʉ'pʉ tuna ka'. 8 Tʉron kon ipoitorʉ ton uya nin si e'ma'pʉka'pʉ mɨrɨ kanau yau, tu'kan kon moro' amʉ' en punwe tewa'tɨi' to' uya ipi'sikʉ'pʉ, apʉne pʉra ɨnnɨ kuru pʉra rɨ 300 pi' e'to' airɨ rɨ tuna e'pi piyapai tesi kon ke. 9 To' e'te'kasa' a'tai, enkena' pe apo' e'sɨmikasa' ene'pʉ to' uya moro' e'puru ipo, mɨrɨ awonsi'kɨ pʉreti esi'pʉ. 10 Sises uya, “Moro' amʉ' si serɨ pe kuru ma'sitʉune' ɨnne'tɨ',” ta'pʉ mɨrɨ to' pɨ'. 11 Saiman Pi'ta ekanwa'tɨsa' uya nin si punwe pi'sikʉ'pʉ mɨrɨ makʉi'. Tu'ke rɨ, 153 kaisa rɨ eke ton moro' amʉ' esi'pʉ, e'tane punwe ekaraka pʉra rɨ iyesi'pʉ. 12 Sises uya, “Ɨsi'tɨ', enta'natanʉ'tɨ',” ta'pʉ to' pɨ'. Ipoitorʉ ton uya, “Ɨnʉ' ɨmɨrɨ?” ta pʉra rɨ iyesi'pʉ ipɨ'. Itepuru pe to' uya i'tu'pʉ. 13 Sises uyee'pʉ, pʉreti tanʉnse to' repa'pʉ iya, mɨrɨ kasa rɨ moro' ke to' repa'pʉ iya. 14 Serɨ si serɨ itosorʉwano ite'kwa pe Sises usenpoika'pʉ tʉpoitorʉ ton ena', terikʉ tʉpo te'mʉ'sa'kasa' a'tai. 15 Tenta'na kon e'nonkasa' a'tai, Sises uya ta'pʉ Saiman Pi'ta pɨ', “Saiman, Isaan mumu, ui'nʉnka auya kuru rɨ pe' pʉsamo entai?” ta'pʉ iya. “Ewai', uyepuru, ɨi'nʉnka uya rɨ i'tu auya,” ta'pʉ Pi'ta uya. Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Uikʉn non karimeru munkɨ amʉ' ken si ewe'kɨ,” ta'pʉ iya ipɨ'. 16 Sises uya kanan takaa'pʉ ipɨ', “Saiman, Isaan mumu, ui'nʉnka auya kuru rɨ pe'?” ta'pʉ iya. Eikʉ'pʉ iya, “Ewai', uyepuru, ɨi'nʉnka uya rɨ i'tu auya,” ta'pʉ iya. Sises uya, “Uikʉn non ken si karimeru amʉ' ipa'simakɨ,” ta'pʉ ipɨ'. 17 Itosorʉwano ite'kwa pe Sises uya ta'pʉ ipɨ', “Saiman, Isaan mumu, ui'nʉnkayan pe'?” ta'pʉ iya. Pi'ta ena'pʉ pokoi pe, apʉne pʉra Sises uya tekama'posa' pɨ' osorʉwau ite'kwa, “Ui'nʉnkayan pe'?” tukai', mɨrɨpan uya, “Uyepuru, tanporon nɨ i'tu auya; ɨi'nʉnka uya rɨ i'tu auya,” ta'pʉ. Sises uya, “Uikʉn non ken si karimeru amʉ' ewe'kɨ. 18 I'napairon ekama uya ɨpɨ'; moine pe iwa ɨwesi a'tai, ɨiwano' pe rɨ ɨyepontɨpɨtʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨutɨpɨtʉ'pʉ i'se ɨwe'to' ya'; e'tane ɨukɨɨi'pansa' a'tai, ɨyemiyatʉ ton ɨnka auya mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon uya nin si ɨpontɨ mɨrɨ, mɨrɨpan uya ayarɨ itɨpai ɨwe'to' pen nɨ ya',” ta'pʉ iya ipɨ'. 19 Sises uya serɨ ta'pʉ Pi'ta uma'tato' eseru ekama tʉuya pe Papa apurɨpɨ'to' ipɨ' pe, mɨrɨpan uya, “Upɨkɨrɨ ɨsi'kɨ!” ta'pʉ ipɨ'. 20 Pi'ta uya tenu ra'tɨ'pʉ, mɨrɨpan uya ipoitorʉ, Sises ni'nʉnkanʉ uyepʉ tʉpɨkɨrɨ'nokon ene'pʉ. (Pʉse rɨ kʉrɨ rɨ Sises pona iye'tʉnkasa' rʉ'pʉ to' enta'na a'tai, “Uyepuru, ɨnʉ' uya si ɨyeparankato' oton?” tawon nʉ'pʉ.) 21 Pi'ta uya ensa' a'tai, ekama'po'pʉ iya, “Uyepuru, pʉse kanan si?” ta'pʉ iya. 22 Sises uya eikʉ'pʉ, “Iko'mamʉ i'se esi yau enna'po pona rɨ, ɨ'rɨ pe mɨrɨ esi ɨpona? Ɨisirɨ, upɨkɨrɨ ɨsi'kɨ,” ta'pʉ iya ipɨ'. 23 Mɨrɨ si etasa' tʉuya'nokon tukai' itonpa ton esi'pʉ mɨrɨ, pʉse rɨ si ipoitorʉ erikʉ pʉra iye'to' oton, tukai'. E'tane Sises uya iyeri'to' oton pen tasa' pʉra iyesi; “Iko'mamʉ i'se esi yau enna'po pona rɨ, ɨ'rɨ pe mɨrɨ esi ɨpona?” tasa' iya rɨken esi. 24 Pʉse rɨ si kʉrɨ rɨ ipoitorʉ ekama pɨ' na'ne' imenukasa' iya rɨ na'ne'. I'tu i'napai rɨ inekamanʉ esi. 25 Sises uya tu'ke rɨ tʉron nɨ ton nɨ nɨrɨ kupʉ'pʉ. Tanporo rɨ iye'menukasa' pe iyesi yau, si'tuyai', serɨ non po imenukapɨ'sa' kareta ton pata pʉra iyesi.

Inkupʉ'pʉ 1

1 Eke Tiyo'peras, wapiyaro' ukaretaai yau imenukasa' uya man, tanporon nɨ Sises nʉkupʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ to' enupa'pʉ iya rʉ'pʉ 2 iyenuku pona rɨ Epʉn pona. Mɨrɨ rawɨrɨ, Papa meruntɨrʉ ke tʉuta'kwarʉ'tɨi', tʉneporo'san tʉnenno'ton kon pe itekare ekamai' apiyo'ma'pʉ iya tʉtʉrawasooi kon ku'to' pe to' uya. 3 Sises ekota'ma'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ iyerikʉ'pʉ tʉpo kurusu' po, to' piya' isenpoikapɨtʉ'pʉ inke ite'kwa rɨ, to' uya te'mʉ'sa'kasa' apurɨto' pe. Inke rɨ to' piya' isenpoikapɨtʉ'pʉ 40 kaisa rɨ wʉi ton u'matʉ koro'tau terikʉ tʉpo te'mʉ'sa'kasa' a'tai, mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ Papa e'to' esa' wannɨ pe pɨ'. 4 Tʉron nɨ a'tai to' piyau tesi koro'tau, to' auro'ka'pʉ iya, “Surusiran apai kʉtɨtʉu, e'tane ukʉipʉnʉ usauro'sa' rʉ'pʉ ipɨ' enupɨkɨrɨ me'tʉi' usaurokʉ rɨ metata'tʉine'nokon ipɨ'. 5 Isaan uya ka'pon amʉ' pa'taisimapɨtʉ'pʉ tuna ke, e'tane serɨ pe iwa'ne rɨ Papa uya apa'taisimapɨtʉ kon mɨrɨ Wakʉ Ta'kwarʉ ke,” ta'pʉ iya. 6 Sises pokon pe kanan tamʉrasa' kon a'tai, to' uya ekama'po'pʉ, “Ina epuru, serɨ a'tai pe' urɨ'nokon Esuwerʉ amʉ' e'to' itesa' pe na'po auya serɨ?” ta'pʉ to' uya. 7 Mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Iweyu i'tuto' auya'nokon kuru pʉra rɨ iyesi. Ukʉipʉnʉ uya ikoneka mɨrɨ tʉweyu a'tai rɨ. 8 E'tane Wakʉ A'kwarʉ uye'sa' a'tai ɨpona'nokon, meruntɨ pe ɨyena kon mɨrɨ, mɨrɨpan uyekareei ekama auya'nokon mɨrɨ Surusiran po, Isutiya po, Sameriya po, mɨrɨ awonsi'kɨ siya rɨ non emʉ' kaisa rɨ,” ta'pʉ iya. 9 Serɨ ta'pʉ iya tʉpo, itanʉmʉ'pʉ to' enu airɨ rɨ, mɨrɨpan onamʉ'pʉ kapuru' uya to' enu apai. 10 To' esi'pʉ ka'ta' tenu kon tʉtʉse enpɨtʉ pɨ' iyenu'tane. Mɨrɨ koro'tau, ite'kwanau pʉra rɨ, asa'ron kon inserʉ amʉ' e'soto'kasa' esi'pʉ to' piyau. 11 “Ɨmɨrɨ'nokon, Kiyarari pon kon, ɨ'rɨ pɨ' serɨ yau ɨye'soto'pɨ'sa' kon uya ka'ta' ɨyenu kon tʉpɨtʉ? Pʉse rɨ Sises enuku menyatʉine' Epʉn pona uye'to' oton, itɨ ene'pʉ auya'nokon kasa rɨ,” ta'pʉ to' uya. 12 Mɨrɨ tʉpo, enno'sa' kon enna'po'pʉ Surusiran pona Are' Wʉpʉ poi, ɨnnɨ kuru pʉra rɨ, 1 mayirʉ o'koi' rɨ pata pona. 13 Pata eposa' tʉuya'nokon a'tai, pata tʉto' tʉuya'nokon itau, ka'tawon ɨutɨ ta' to' utɨ'pʉ. Pʉsamoro iyamʉrasa' kon esi'pʉ; Pi'ta, Isaan, Isens, Anturu, Piri', Tamas, Pa'taramiu, Ma'siu, Isens (Arʉ'piyas mu), Saiman (Usera' tukai' tesa'sen), mɨrɨ awonsi'kɨ Isutas (tʉron nɨ Isens mu). 14 To' amʉrapɨtʉ'pʉ ɨsewenapai rɨ ɨpʉremai'. Uri'sami'si amʉ', Sises san Meri, mɨrɨ awonsi'kɨ Sises akon non esi'pʉ to' koro'tau. 15 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta e'mʉ'sa'ka'pʉ tʉtonpa ton Sises apurɨnin nan koro'tau. 120 kaisaron kon esi'pʉ mɨrɨ yau. 16 “Utonpa ton, kin Tepi' poro Wakʉ A'kwarʉ usauro'sa' rʉ'pʉ Isutas pɨ' si uta'ku'tɨsa' man. Sises a'si ton kon anin pe iyena'pʉ. 17 Isutas esi'pʉ anʉnsa' rʉ'pʉ ina tonpa pe itekare ekama pɨ' iye'tʉrawasomato' pe,” ta'pʉ Pi'ta uya. 18 (Ɨri eseru ku'sa' tʉuya epe'pʉ ke Isutas uya non e'ma'pʉ, mɨrɨpan yau ita'mo'ka'pʉ, iye'toi'kwa'pʉ tʉwenu'pɨ takanʉ'se. 19 Tanporon kon Surusiran pon kon uya itekareei eta'pʉ, mɨrɨpan kon uya mɨrɨ non ese'tɨ'pʉ A'ketama tukai', Mʉn Pata'se' ta e'kwa pe.) 20 Miyarɨ rɨ Pi'ta usaurokʉ'pʉ, “Iye'menukasa' man Eren yau, “‘Tɨwɨ itawon pʉra itiwʉ' nesii, ɨnʉ' rɨ kʉse'nin itau,’ mɨrɨ awonsi'kɨ, “‘Tɨwɨ tʉron nɨ itepuru pe te'ton ipata'pʉ anʉmʉi,’ tukai'. 21 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Isutas pata'pʉ iyakan epopai'nokon, pena rɨ Sises a'tai uya'kɨrɨ'nokon iye'sa' rʉ'pʉ, 22 Isaan uya epa'taisiman ekareei ekama'pʉ si'kɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Sises enuku pʉ'kʉ pona rɨ iye'sa' rʉ'pʉ, mɨrɨpan e'to' pe utonpa kon pe Sises e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ tʉuya ekamanin pe,” ta'pʉ iya. 23 Mɨrɨpan kon uya asa'rɨ ka'pon amʉ' anʉmʉ'pʉ; Isose', Parʉsapas tukai' to' nesakʉnʉ, Isu'su'tas tato' to' uya ipɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ Ma'tayas. 24 Mɨrɨpan tanporo mɨrɨ yau te'san ɨpʉrema'pʉ, “Ina epuru, tanporon kon usenuminkato' i'tu auya. Apʉne ekamakɨ nai kʉrɨ rupɨ anʉnsa' auya pʉsamoro asa'ron kon ka'pon amʉ' apai 25 enno'sa' pe iye'to' pe, Isutas pata'pʉ iyakan pe. Isutas uya ina nonkasa' man tʉpata'se' ya' tʉutɨ pɨ',” tukai' to' ɨpʉrema'pʉ. 26 I'tun nɨto' ike ke to' i'tu'pʉ to' uya, mɨrɨpan i'ki'ma tane to' uya ita'mo'ka'pʉ Ma'tayas winɨkʉi', mɨrɨpan Ma'tayas ena'pʉ 11 pan kon enno'sa' kon tonpa pe.

Inkupʉ'pʉ 2

1 Penti'kas tato' weyu e'seposa' a'tai, tanporo Sises apurɨnin nan amʉrasa' esi'pʉ tikin nɨ ipata Surusiran po. 2 Mɨrɨ yau, ite'kwanau pʉra rɨ, pata a'merumʉ'pʉ, eke pe a'setun kasa, ka' winɨpai, mɨrɨpan ewomʉ'pʉ to' iwʉ' ta', 3 mɨrɨpan kon uya apo' waraino ene'pʉ, mɨrɨpan e'ta'nʉkʉ'pʉ to' kaisa rɨ to' i'pai pona'ne ereutai'. 4 Tanporo to' uta'kwarʉ'tɨ'pʉ Wakʉ A'kwarʉ ke, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ usauro'nɨ pɨ' tʉron kon ka'pon amʉ' maimu yau'ne, Iya'kwarʉ uya tʉusauro'to' kon pe tʉkupʉ kon pɨ'. 5 Mɨrɨ a'tai, Esuwerʉ amʉ' amʉrasa' esi'pʉ mɨ awɨrɨ'nan nɨ, pata emʉ' apaino kon Surusiran pona. 6 Pata a'merumʉ tetai', to' amʉra'pʉ Sises apurɨnin nan pata'se' ya'. To' usewansiuka'pʉ tʉmaimu kon tau'ne to' usaurokʉ eta tʉuya'nokon pɨ'. 7 Ipan pe to' usewansiuka'pʉ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Pʉsamoro nʉsauro'ai'ne' nan sa'ne Kiyarari ko' amʉ' ko! 8 Ɨ'rɨ kasa ken si umaimu kon tau'ne to' usaurokʉ eta serɨ? 9 Tʉron kon sa'ne uye'pɨ'sa' man ko, Pa'tiya winɨpai, Metiya winɨpai, mɨrɨ awonsi'kɨ Eran winɨpai, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon kanan Me'sa'po'temiya, Isutiya, Ka'pato'siya, Pontas, Eisa Mʉre'pʉ, 10 Pʉrekiya, Panperiya, Isi', Ripiya mɨrɨ awonsi'kɨ Ron piyaworo' nan nɨ uye'sa' man ko, Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen e'tane, Esuwerʉ amʉ' napurɨnʉ apurɨnin nan. Tʉron kon kanan Kʉri' winɨpaino kon mɨrɨ awonsi'kɨ Arepiya winɨpaino kon, e'tane si umaimu kon tau'ne to' usaurokʉ eta'nokon, eke rɨ Papa nʉkupʉ'pʉ ekareei pɨ'!” ta'pʉ to' uya. 12 Tanporon kon usewansiuka'pʉ, i'tu tʉuya'nokon pʉra iyesi pɨ'. “Ɨ'rɨ ekamanin pe serɨ esi?” tukai' to' usekama'popɨtʉ'pʉ. 13 E'tane tʉron kon uta'kɨrɨ'pʉ to' pɨ' to' sapema pe rɨ. “To' e'taripasa' man,” ta'pʉ to' uya. 14 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta e'mʉ'sa'ka'pʉ 11 pan kon tʉtonpa ton pokon pe, anpisin ka'pon amʉ' koro'tau, mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ eke pe, “Utonpa ton, Esuwerʉ amʉ' tʉron nɨ pata winɨ'nan mɨrɨ awonsi'kɨ Surusiran po tʉuko'mansan, apʉne etatɨ'! Ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ e'ku'sa' tukai' ekama uya. 15 Ipoken pʉra rɨ ɨusenuminka kon ina e'taripasa' tukai'. Awanakʉi' rɨ marɨ pata man, 9 a'kʉra' rɨ marɨ. Ɨnʉ' e'taripa pʉra rɨ iyesi mɨrɨ a'tai. 16 E'tane pu'kena' Isowerʉ nekama'pʉ rʉ'pʉ uta'ku'tɨ serɨ, 17 “‘Papa uya se kasa tasa': Se ton kupʉ uya mɨrɨ non weyu u'matʉ a'tai: Uya'kwarʉ enno'to' uya oton tanporon kon pona. Ɨmu kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyensi kon amʉ' uya umaimu ekamato' oton, moineri'san enu uta'kwakasa' uya ento' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ kɨɨyi' amʉ' e'ne'pɨ'to' oton. 18 Mɨrɨ rɨken pe pʉra, upoitorʉ ton, warawoti'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si amʉ' pona uya'kwarʉ enno'to' uya oton nɨ marɨ, mɨrɨpan kon uya umaimu ekamato' oton. 19 A'kwarʉpɨ'nin ku'to' uya oton ka' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ i'tuto' ipɨ' non po kanan. Mɨrɨ a'tai, mɨrɨ yau mʉn e'to' oton, apo' mɨrɨ awonsi'kɨ ipun pe ikɨrɨsin e'to' oton. 20 Wʉi enu ewarumanto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ kapʉi usuitato' oton mʉn kasa. Eke rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ rɨ Itepuru Weyu uyepʉ rawɨrɨ tanporo serɨ ton e'ku'to' oton. 21 Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ rɨ Itepuru ekama'ponin nʉ'pʉ tʉpika'tɨnin pe, epika'tɨto' oton tasa' iya,’ ta'pʉ rʉ'pʉ Isowerʉ uya. 22 “Ɨmɨrɨ'nokon Esuwerʉ amʉ', serɨ umaimu etatɨ'! Pʉse rɨ Sises, Nasare' pon, ɨ'koro'tau'nokon iyesi'pʉ Papa nennoko'pʉ. Tu'kan nɨ eke Papa tʉrawasooi, a'kwarʉpɨ'nin, mɨrɨ awonsi'kɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ rɨ ku'to' pe iya ɨyena'nokon. Papa uya enpoika'pʉ ɨyena'nokon inkupʉnʉ winɨ, Papa nennoko'pʉ tukai' i'tu kon pa, mi'tuyatʉi'ne' kasa rɨ. 23 Pena rɨ Papa uya iku'sa' esi'pʉ ɨyena'nokon itʉto' pe tʉuya, mɨrɨpan tʉrʉ'pʉ auya'nokon ɨri ton ena' to' uya kurusu' pona ipokapɨ'to' pe, iyeri'to' pe. 24 E'tane Papa uya i'mʉ'sa'ka'pʉ eri'nɨto' meruntɨrʉ apai, eri'nɨto' uya a'sisa' ko'manʉkʉ namai'. 25 Pena Tepi' uya Itepuru maimu ekama'pʉ, “‘Papa, Itepuru ene uya inke rɨ upiyau. Mɨrɨ uriya', usi'nʉkʉ pen. 26 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', pori' pe uyewan yau esii'ma, uyesen uya epori'mato' enpoika. Ayapurɨ uya, Papa, eri'sa' rɨ e'tane, upun uko'mamʉ te'ku'to' yau, 27 apʉne pʉra uruwai' yau esi i'se pʉra ɨwesi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ, urɨ ɨpoitorʉ ukɨta i'se pʉra ɨwesi. 28 Ɨko'manse'na utɨto' e'ma enpoikasa' auya man; pori' pe uku'to' auya oton, apʉne pʉra tɨwɨ rɨ upiyau ɨwesi pɨ',’ ta'pʉ Tepi' uya,” ta'pʉ iya. 29 Pi'ta usaurokʉ'pʉ tɨpiyɨ'se pʉra, “Utonpa ton, eke utamokori kon Tepi' erikʉ'pʉ, mɨrɨpan uruwasii esi serɨ pona rɨ. 30 Tepi' esi'pʉ pu'kena', mɨrɨpan uya Papa uya, ‘Ikupʉ uya kuru rɨ mɨrɨ,’ tukai' tauro'ka'pʉ rʉ'pʉ si i'tu'pʉ: tikin nɨ ipayan amʉ' tonpa ku'to' oton Papa uya itepuru pe, Papa munkɨ amʉ' esa' pe, Tepi' esi'pʉ to' esa' pe kasa, tawon. 31 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Tepi' uya nin si Kʉrai e'mʉ'sa'kato' oton i'tusa' tʉuya pɨ' ekama'pʉ, uruwai' yau iko'manto' oton pen nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ipun ukɨta pen nɨ, tukai'. 32 “Pʉse rɨ Sises, iyeri'sa' rʉ'pʉ i'mʉ'sa'ka'pʉ Papa uya. Ina si iya'kɨron kon nʉ'san uya iye'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ. 33 Papa uya eke pe kuru ikupʉ'pʉ, mɨrɨpan ereutanʉ'sa' iya tenwo'netʉ winɨ, mɨrɨpan uya apiyo'ma'pʉ ta'kwarʉ enno'to' pe iya tʉpoitorʉ ton pona, tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ rɨ. Sises uya si eke pe kuru rɨ ina repasa' Wakʉ A'kwarʉ ke menyatʉi'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ metayatʉi'ne'. 34 Tepi' enu'sa' pʉra iyesi tʉpun yau Epʉn pona, e'tane Tepi' uya ta'pʉ, “‘Itepuru uya ta'pʉ uyepuru pɨ'; “Uyenwo'netʉ winɨkʉi' ereutatanʉ'kɨ Itepuru pe ɨwesi pa, 35 apʉne ɨyeyaton non entai ɨwesi pa ɨku'tane uya to' esa' pe ɨwesi pa,”’ tasa'. 36 “Ɨmɨrɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo rɨ Esuwerʉ amʉ' uya i'tu i'se esi i'napai rɨ kuru iyesi tukai': Pʉse rɨ si Sises ɨnwɨnɨ'pʉ kon ku'sa' Papa uya man Itepuru pe mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai pe,” ta'pʉ Pi'ta uya. 37 Ka'pon amʉ' uya serɨ etasa' a'tai, ipan pe to' ewan poka'pʉ iya, mɨrɨpan kon uya Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton ekama'po'pʉ, “Ina tonpa ton, ɨ'rɨ ken si kupʉ ina uya serɨ?” ta'pʉ to' uya. 38 Pi'ta uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon tikin pa'ne me'atʉi'ne' kaisa rɨ amakooi kon apai era'tɨtɨ', ina uya apa'taisimato' kon pe Sises ese' yau amakooi kon pɨ' usentu'man nɨto' pe, mɨrɨpan uya Wakʉ A'kwarʉ ke ɨrepa kon mɨrɨ. 39 Papa uya tʉusaurokʉ'pʉ kupʉ mɨrɨ ɨpɨ'nokon, apayan kon nʉ'san pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ sunwaron kon pɨ' nɨrɨ, tanporon kon Itepuru, itese' pɨ' e'nɨto' Papa nʉkɨ'manʉ ton pɨ' rɨ nɨrɨ,” ta'pʉ Pi'ta uya. 40 Miyarɨ rɨ Pi'ta usaurokʉ'pʉ to' emiya'pontɨnin pe, “Epika'tɨtɨ' ɨri ton serɨ a'taino kon piyapai,” ta'pʉ iya. 41 Pi'ta maimu apurɨnin nʉ'san pa'taisima'pʉ enno'sa' kon uya, mɨrɨpan 3,000 kaisaron kon ena'pʉ to' tonpa pe. 42 Inke rɨ tenupato' kon awɨrɨ kuru rɨ to' e'pɨtʉ'pʉ, tʉusi'nʉnka kon ke to' amʉrapɨtʉ'pʉ, to' uta're'tɨpɨtʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ to' ɨpʉremapɨtʉ'pʉ a'samʉtʉ yau. 43 Tu'ke rɨ a'kwarʉpɨ'nin mɨrɨ awonsi'kɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ kupʉ'pʉ enno'sa' kon uya, mɨrɨpan pɨ' tanporon kon enari'nʉmʉ'pʉ. 44 Tanporo Sises apurɨnin nan amʉrapɨtʉ'pʉ a'samʉtʉ yau, mɨrɨpan kon e'repapɨtʉ'pʉ tanporon ke rɨ tʉtonpa kon pokon pe, 45 mɨrɨpan kon uya tʉnono kon mɨrɨ awonsi'kɨ timamin kon tonpa kʉrʉpo'pomapɨtʉ'pʉ. Mɨrɨ epe'pʉ ke tʉtonpa kon repapɨtʉ'pʉ to' uya i'se iye'to' airɨ. 46 Wʉi kaisa rɨ to' amʉrapɨtʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉ'kʉ ta', tanporo tamʉrapɨ'se to' uta're'tɨpɨtʉ'pʉ tiwʉ' kon tau'ne pori' pe, amʉre' pe pʉra to' usekanpɨtʉ'pʉ. 47 Papa apurɨpɨtʉ pɨ' to' esi'pʉ, mɨrɨpan tʉron kon ka'pon amʉ' esi'pʉ pori' pe to' pɨ'. Wʉi kaisa rɨ Itepuru uya tʉnkoneka'san ke to' tonpa'tɨ'pʉ.

Inkupʉ'pʉ 3

1 Tʉron nɨ wʉi a'tai, Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' ɨpʉreman weyu a'tai, ko'mamʉ pe, 3 a'kʉra'. 2 Mɨrɨ yau, ka'pon esi'pʉ ise'mesa' iyentu'pʉ si'kɨron nɨ to' napɨtʉnʉ “Akorʉwan Mʉra'ta” tukai' to' nesakʉnʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' pʉrorooi mʉra'ta na'. Mɨrɨ yau, to' uya inonkapɨtʉ'pʉ tʉpʉrataai oton ekama'poto' pe iya ka'pon amʉ' tewonsan pɨ'. 3 Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon ewontane tʉpʉrataai oton pɨ' to' ekama'po'pʉ iya. 4 Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan uya to'sa rɨ ene'pʉ. “Apʉne, ina enkɨ,” ta'pʉ Pi'ta uya ipɨ', 5 mɨrɨpan kon ene'pʉ iya, pʉrata ke to' uya tʉrepa tukai'. 6 Pi'ta uya ta'pʉ, “Pʉrata pʉra man, e'tane itesa' pe rɨ e'ai'ne' ke ɨrepa uya: Sises Kʉrai Nasare' pon ese' yau, e'mʉ'sa'ka', mɨrɨ awonsi'kɨ asakɨ,” ta'pʉ iya ise'mesa' pɨ'. 7 Itenwo'netʉ winɨ itemekon a'si'pʉ iya iye'mʉ'sa'ka tane, mɨrɨpan i'ta ton mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉrakon amʉ' ena'pʉ pana' pe inke pʉra rɨ. 8 Mɨrɨpan e'sanʉmʉ'pʉ iye'sara'tɨ'pʉ usarɨn pɨ'. To' a'kɨrɨ iyewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta', iye'sanʉnpɨtʉ'pʉ Papa apurɨpɨtʉ pe. 9 Tanporo ka'pon amʉ' mɨrɨ yau te'san uya isarɨ ene'pʉ Papa apurɨpɨtʉ pɨ', 10 mɨrɨpan kʉrɨ rɨ teta'kwanʉnsen tukai' to' ni'tunʉ Akorʉwan Mʉra'ta tato' yau Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' mʉra'ta nau te'sen pe ti'tuse, ipan pe to' usewansiuka'pʉ, iye'ku'sa' na'ne' ipɨ' pɨ'. 11 Pʉse rɨ si ka'pon uta'sisa' esi'pʉ Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon pɨ', mɨrɨpan ka'pon amʉ' usewansiukasa' eka'tumʉ'pʉ to' piya' Saraman Epa'kato' Iya' tato' ya'. 12 Ka'pon amʉ' ensa' Pi'ta uya a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Utonpa ton, Esuwerʉ amʉ', ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨusewansiukasa' kon serɨ pɨ'? Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ina enpɨtʉ auya'nokon? Tʉmeruntɨrʉ kon ke mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pori'manin nan pe tesi kon pɨ' ina uya epi'tɨsa' pen mɨrɨ. 13 Utamokori kon amʉ' Epʉra'an, Aisi', mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' e'to' itese' pɨ' Papa uya tʉpoitorʉ Sises ku'sa' eke pe, mɨrɨpan Paire' piya' inee'pʉ auya'nokon iwɨto' pe iya. Inonka tane iya rɨ, ‘Sises i'se pʉra ina man,’ ta'pʉ auya'nokon Paire' pɨ'. 14 Sises esi'pʉ wakʉ, ipokena' rɨ e'tane, ‘I'se pʉra ina man,’ ta'pʉ auya'nokon. Sises ɨnnonkapai Paire' esi'pʉ, e'tane ka'pon amʉ' wɨpɨ'nin nʉ'pʉ enna'pʉ auya'nokon inonkato' pe iya. 15 Inke ka'pon amʉ' uko'manto' sara'tɨnin nʉ'pʉ wɨnɨ'pʉ auya'nokon e'tane, Papa uya i'mʉ'sa'ka'pʉ iyeri'sa' apai. Ina esi serɨ ennin nʉ'san pe mɨrɨ awonsi'kɨ ekamanin nan pe. 16 Ina mɨrɨ awonsi'kɨ pʉse rɨ ka'pon uya Sises apurɨ uriya' pʉse rɨ e'mʉ'sa'kasa' pana' pe. Sises apurɨ ina uya uriya', pʉse rɨ ise'mesa' usepi'tɨsa' tanporon kon pe menyatʉi'ne'. 17 “Ɨmɨrɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton uya serɨ kupʉ'pʉ Sises pɨ' ɨnkupʉnʉ kon i'tu auya'nokon pʉra iyesi pɨ'. 18 E'tane pʉra rɨ, Papa uya pu'kena' amʉ' auro'kasa' rʉ'pʉ pena rɨ awɨrɨ serɨ e'kupʉ'pʉ, pʉse rɨ Kʉrai ekota'mato' oton tawon. 19 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', amakooi kon inonkatɨ', Papa winɨkʉi' era'tɨtɨ'. Mɨrɨ a'tai, Papa usentu'ma ɨpɨ'nokon uya tanporo amakooi kon korʉkato' pe. Mɨrɨ a'tai, wakʉ pe rɨ Papa uya ɨmeruntɨtanʉkʉ kon mɨrɨ, 20 mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai, Papa Nanʉmʉ'pʉ ennoko iya mɨrɨ---Sises rɨ. 21 Pʉse rɨ Sises si e'to' oton Epʉn po Papa uya tanporon koneka emenna' pe pona rɨ, pena rɨ tʉusaurokʉ'pʉ kasa wakʉ ton pu'kena' amʉ' yai. 22 Apʉne pʉra Mosi' uya ekama'pʉ, ‘Papa, Itepuru uya pu'kena', uwaraino anʉnto' oton ɨtonpa kon nɨ. Tanporon inekamanʉ main awɨrɨ me'tʉi'. 23 Kʉrɨ rɨ si pu'kena' maimu awɨron pen esi a'tai, Papa uya ima'tanʉ'to' oton tʉmunkɨ amʉ' koro'tapai,’” ta'pʉ Pi'ta uya to' pɨ'. 24 Miyarɨ rɨ Pi'ta usaurokʉ'pʉ, “Serɨ pe si ne'ku'ai'ne' esi penaro' rɨ tanporon kon pu'kena' amʉ' nekama'pʉ Sanwerʉ esi'pʉ si'kɨrɨ rɨ. 25 Papa uya ta'pʉ rʉ'pʉ atamokori kon pɨ' pu'kena' amʉ' awɨrɨ tʉnku'ton kuru pɨ'. To' uya si eporo'pʉ, ɨmɨrɨ'nokon uya rɨ nɨrɨ kanan eporo. Epʉra'an auro'ka'pʉ Papa uya i'tutɨ': ‘Tanporon kon ka'pon amʉ' pʉrema uya mɨrɨ apayan nʉ'san poro,’ tasa' iya rʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 26 Te'nonka pe, Pi'ta uya ta'pʉ, “Papa uya, tʉron kon piya' ennoko tʉuya wapiya kuru, tʉni'mʉ'sa'ka'pʉ, tʉpoitorʉ ennoko'pʉ ɨpiya'nokon, ɨpʉrema kon pe, ɨri ɨyeseru kon tʉnonkai' ɨwesi kon pa,” ta'pʉ Pi'ta uya to' pɨ'.

Inkupʉ'pʉ 4

1 Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' erasu ton epuru, mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' uyee'pʉ, Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon nɨ marɨ usaurokʉ koro'tau. 2 Mɨrɨ a'tai, to' usakorota'pʉ se kasa iyesi pɨ', asa'ron kon enno'sa' kon uya ka'pon amʉ' enupa esi'pʉ Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ pɨ' teri'sa' apai. Serɨ enta', iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka ekamanin pe. 3 Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan a'si'pʉ to' uya pariki'si ta'; pata uko'mansa' pɨ', tʉron nɨ wʉi emakʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 4 E'tane tu'kan kon ka'pon amʉ' uya itekare etaka'sa' esi'pʉ, mɨrɨpan kon uya apurɨ'pʉ, mɨrɨpan kon e'tonpa'tɨsa' esi'pʉ 5,000 kaisa rɨ. 5 Mɨrɨ ema'sa' yau, Esuwerʉ amʉ' epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan amʉra'pʉ Surusiran pona. 6 Mɨrɨ yau, Anas, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe te'sen esi'pʉ, Kaya'pas a'kɨrɨ te'san, Isaan, Arisanta mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ esi'pʉ itepuru tonpa ton pe te'san. 7 Tʉpiya'nokon Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan nepʉ'pʉ to' uya to' ekama'popɨ'to' pe tʉuya'nokon, “Nai kasa ikupʉ'pʉ auya'nokon? Ɨnʉ' meruntɨrʉ yau, ɨnʉ' ese' yau ikupʉ'pʉ auya'nokon?” tukai'. 8 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta, uta'kwarʉ'tɨsa' Wakʉ A'kwarʉ ke uya ta'pʉ to' pɨ', “Eke ton ka'pon amʉ' epuru ton, 9 serɨ pe ina ekama'po auya'nokon ise'mesa' epi'tɨsa' ina uya pɨ', ɨ'rɨ kasa isepi'tɨsa' tukai'. 10 Serɨ i'tutɨ' ɨmiyamoro ka'pon amʉ' Esuwerʉ amʉ'; Nasare' pon, Sises ese' uya pʉse rɨ warawo' epi'tɨsa' e'mʉ'sa'kasa' esi ɨpiyau'nokon. Ɨnpokapɨtʉ'pʉ kon kurusu' pona iyeri'to' pe i'mʉ'sa'kasa' Papa uya. 11 Papa Maimu uya tasa' na'ne' Sises pɨ', “‘Serɨ tɨ' ɨmɨrɨ'nokon amɨnin nan newaruma'tɨ'pʉ enasa' man amɨnin nan uya amɨto' apon pe kuru,’ tasa'. 12 Makooi apai epika'tɨn nɨto' e'seposa' Sises poro rɨken, tanporo serɨ non po ɨnʉ' rɨ Papa nʉtʉrʉ'pʉ pika'tɨnin wannɨ pe pʉra rɨ iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ Pi'ta uya. 13 Itepuru ton usewansiuka'pʉ, ɨpiyɨ'ke' pe pʉra Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan ene tʉuya'nokon pɨ' sepa' nan nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ isenupasa' kon pen nɨ, e'tane to' uya to' to'ka'nʉkʉ'pʉ Sises a'kɨron kon nʉ'san pe. 14 E'tane si ka'pon to' nepi'tɨ'pʉ e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ to' uya to' piyau. Mɨrɨ a'tai, ɨ'rɨ rɨ tato' to' uya pʉra iyesi'pʉ Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pɨ'. 15 Konsʉrʉ amʉ' uya to' enpa'ka'pʉ tiwʉ' kon tapai, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ usauro'nɨ pɨ' tʉtonpa kon amʉ' pokon pe, 16 “Ɨ'rɨ pe to' kupʉ serɨ, tanporon kon Surusiran po tʉuko'mansan uya rɨ tanporo to' nʉkupʉ'pʉ i'tu, mɨrɨpan wapu'tɨ poken pʉra iyesi. 17 E'tane serɨ ereutanʉ'pai iyesi iye'ta'nʉ'kapʉ wapiya ka'pon amʉ' koro'tawɨrɨ. To' enari'papai'nokon, mɨrɨ entakasa' auya'nokon a'tai ɨkota'ma kon mɨrɨ tukai',” ta'pʉ to' uya. 18 Mɨrɨ a'tai, to' kanan kɨ'makaa'pʉ to' uya. Ta'pʉ to' uya to' pɨ', “Serɨ tʉpo ɨnʉ' rɨ kʉsauro'katʉu, kʉsenupatʉu Sises ese' pɨ',” ta'pʉ to' uya. 19 E'tane Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pokon uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon pe i'tutɨ', ipoken pe' ɨwesi kon Papa enu yau, amaimu kon awɨrɨ e'nɨ yau Papa Maimu tentakai'? 20 Ina e'pakapʉ poken pʉra man ina nene'pʉ ton, mɨrɨ awonsi'kɨ ina neta'pʉ ekamato' tʉuya'nokon piyapai,” ta'pʉ to' uya. 21 Ipan pe to' enari'pa tʉuya'nokon tʉpo, Konsʉrʉ amʉ' uya to' nonka'pʉ. Nai kasa to' kota'mato' tʉuya'nokon tukai' to' uya i'tu pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra tanporon kon uya rɨ Papa apurɨpɨtʉ pɨ' iye'ku'sa' rʉ'pʉ pɨ'. 22 Warawo' isepi'tɨsa' na'ne' esi'pʉ 40 kaisaron entaino rɨ iwʉipiyaai. 23 Tʉnonkasa' kon a'tai, Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan enna'po'pʉ tʉtonpa kon amʉ' koro'ta', ekamase'na tanporon nɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton uya ta'pʉ tʉpɨ'nokon nʉ'pʉ. 24 Serɨ etasa' tʉuya'nokon a'tai, to' ɨpʉrema'pʉ ɨsewan ya' tenai' Papa pɨ'. “Itepuru, Ɨmɨrɨ nʉkoneka'pʉ Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non mɨrɨ awonsi'kɨ parau mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ mɨrɨ yawon. 25 Ausaurokʉ'pʉ Wakʉ A'kwarʉ awɨrɨ ina tamokori, ɨpoitorʉ Tepi' poro rɨ, se kasa tukai': “‘Ɨ'rɨ pɨ' Esuwerʉ amʉ' pen usakorota; ɨ'rɨ pɨ' ka'pon amʉ' e'kama, epoton kon kasa rɨ? 26 Kin amʉ' e'kama, mɨrɨ awonsi'kɨ non esanon nɨ amʉra ɨsipokon pe, Papa, Itepuru mɨrɨ awonsi'kɨ inanʉmʉ'pʉ, Kʉrai ewa'nomase'na,’ tukai'. 27 I'napai rɨ Era' mɨrɨ awonsi'kɨ kopʉna Ponsiyas Paire' pokon amʉra'pʉ Esuwerʉ amʉ' pen ka'pon amʉ' Esuwerʉ pon kon pokon pe serɨ pata yau, wakʉ ayapiyo' Sises ananʉmʉ'pʉ ewa'noma pɨ' te'to' kon pe ekonekai'. 28 To' amʉrasa' tanporon nɨ ɨmeruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyeseru awɨrɨ iye'ku'to' pe ɨnkupʉ'pʉ ku'se'na. 29 Mɨrɨpan, serɨ pe si enkɨ, Papa: ina enari'pa to' uya; ina, ɨpoitorʉ ton iku'kɨ wakʉ pe, tepiyɨ'se pʉra amaimu ekamato' pe ina uya. 30 Ɨyemiyatʉ tɨnkai' rɨ usepi'tɨn iku'kɨ, tɨwɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin nɨrɨ iku'kɨ, wakʉ ɨpoitorʉ Sises ese' yau,” tukai' to' ɨpʉrema'pʉ. 31 Tʉwɨpʉrema kon tʉpo, to' e'nonkasa' a'tai, to' e'to' yau usi'ki'ma'pʉ. Tanporo to' uta'kwarʉ'tɨ'pʉ Wakʉ A'kwarʉ ke, mɨrɨpan kon uya Papa Maimu ekama'pʉ tepiyɨ'se pʉra. 32 Sises apurɨnin nan esi'pʉ tikin nɨ rɨ isenuminkato', tikin nɨ rɨ itewan. Ɨnʉ' uya rɨ uiwano' serɨ ta pʉra rɨ, e'tane tiwano' kon ke rɨ te'repasan pe to' esi'pʉ. 33 Meruntɨ pe kuru esii'ma enno'sa' kon uya Itepuru Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ terikʉ'pʉ apai ekama'pʉ, mɨrɨpan kon pona eke pe rɨ wakʉ nonkasa' tanporo to' pona. 34 Ɨnʉ' rɨ tekota'masen kuru rɨ pʉra iyesi'pʉ to' koro'tau, kamoro tʉmainarʉ ke, tiwʉ' ke rɨ te'san uya ikʉrʉpo'pomapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan epe'pʉ rʉ'pʉ ne'pɨtʉ'pʉ to' uya 35 enno'sa' kon ena', mɨrɨpan ekanpɨtʉ'pʉ to' uya to' kaisa rɨ ipʉra kuru to' esi pɨ' tense. 36 Mɨrɨ kasa si, Isose' esi'pʉ mɨrɨ, Ripai pa rʉ'pʉ pe te'sen, Sai'pʉras po iyentusa' rʉ'pʉ, Panapas tukai' enno'sa' kon nesakʉnʉ (Pori'mapɨ'nin ta e'kwa pe). 37 Tʉmainarʉ kʉrʉpo'poma'pʉ iya, mɨrɨpan epe'pʉ nee'pʉ iya enno'sa' kon ena'.

Inkupʉ'pʉ 5

1 Ananayas, ino'pʉ Sa'paira uya kanan tʉnono kon kʉrʉpo'poma'pʉ. 2 Itepe'pʉ tonpa'ka'pʉ to' uya tʉno'pʉ ya' rɨ esii'ma tiwano' kon pe iye'to' pe, mɨrɨpan tonpa'pʉ nee'pʉ iya enno'sa' kon ena'. 3 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta uya ta'pʉ, “Ananayas, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨri rɨ Se'tan ewonsa' ɨyewan ya', kasi pe rɨ Wakʉ A'kwarʉ enku'tɨ pa, mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa rɨ kupʉ'pʉ esii'ma ɨpiyau? 4 Ikʉrʉpo'poma auya wapiya pe' ɨiwano' pe iyesi'pʉ pen mɨrɨ? Mɨrɨ awonsi'kɨ ikʉrʉpo'poma tʉpo, itepe'pʉ esi'pʉ ɨiwano' pe pen nɨ pe' mɨrɨ? Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' tʉku'sen pen nɨ kupʉ'pʉ auya? Ka'pon amʉ' pɨ' pe' kasi pe ɨwe'sa' pe ekama auya e'tane, kasi pe ɨwe'sa' Papa pɨ',” ta'pʉ iya. 5 Serɨ etasa' tʉuya a'tai, Ananayas uta'mo'ka'pʉ eke' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe rɨ serɨ etanin nʉ'san enari'nʉmʉ'pʉ iye'ku'sa' rʉ'pʉ pɨ'. 6 Mɨrɨ tʉpo, moine ton warawo' amʉ' uyee'pʉ itekepu ontɨse'na, mɨrɨpan enpa'ka'pʉ to' uya iu'na'tɨto' pe tʉuya'nokon. 7 Osorʉwau ite'kwa kʉra' emiya era'tɨsa' tʉpo'ne rɨ, ino'pʉ uyee'pʉ, ɨ'rɨ e'ku'sa' tukai' i'tu iya pʉra iyesi'pʉ. 8 Pi'ta uya ekama'po'pʉ, “Serɨ rɨken pe' Ananayas ya' ɨnono kon epe'pʉ pe ɨneporo'pʉ kon?” ta'pʉ iya. “Ewai', mɨrɨ rɨken itepe'pʉ,” ta'pʉ iya. 9 Pi'ta uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Itepuru A'kwarʉ i'tupɨtʉ kon pa ɨyekoneka'pʉ kon?” ta'pʉ iya. “Apʉne enkɨ, ataan'pʉ u'na'tɨnin nʉ'san nɨ marɨ esi moro mʉra'ta nau, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya rɨ marɨ ɨyenpa'ka mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 10 Mɨrɨ a'tai rɨ, ipiyau ita'mo'ka'pʉ eke' pe, mɨrɨpan moine ton warawo' amʉ' ewomʉ'pʉ itekepu ekare pɨ'. Itekepu arɨ'pʉ to' uya iu'na'tɨto' pe itaan'pʉ piyau rɨ. 11 Mɨrɨ pɨ', ipan pe rɨ Sises apurɨnin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon serɨ etanin nʉ'san enari'nʉmʉ'pʉ. 12 Enno'sa' kon uya tu'kan nɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin kupʉ'pʉ ka'pon amʉ' koro'tau, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon Sises apurɨnin nan pe te'san esi'pʉ pʉroroi po, Saraman Epa'kato' Iya' tato' tau. 13 Tanporon kon nɨ esi'pʉ ɨpiyɨ'ke' pe to' koro'ta' enapai pʉra, ka'pon amʉ' uya ipan pe rɨ to' nama tane. 14 Mɨrɨ koro'tau rɨ, tu'kan kon warawoti'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si amʉ' uya rɨ Itepuru apurɨ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ to' tonpa pe to' era'tɨ'pʉ. 15 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ka'pon amʉ' uya e'ne' ton nepʉ'pʉ, asanta ta' to' nonka'pʉ to' uya to' e'kwe' po'ne to' apon po'ne rɨ, Pi'ta utɨ a'kwarʉ'pʉ uya rɨ to' epi'tɨto' pe. 16 Anpisin ka'pon amʉ' Surusiran woi tʉuko'mansan uya e'ne' ton, makoi a'kwarʉ yen ton nɨ nee'pʉ, mɨrɨpan kon usepi'tɨ'pʉ. 17 Mɨrɨpan Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon iya'kɨrɨ te'san Satu'si amʉ' tonpa ton ɨkɨntato' esi'pʉ ipan pe to' pɨ'. 18 To' uya enno'sa' kon a'si'pʉ, mɨrɨpan kon uya to' tʉrʉ'pʉ pariki'si ta'. 19 E'tane ewarupɨ nau, Papa inserʉʉi uya pariki'si mʉra'taai a'koka'pʉ, mɨrɨpan uya to' enpa'ka'pʉ. 20 “Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' entantɨ', ka'pon amʉ' pɨ' tanporo serɨ main ekamatantɨ' emenna' pe uko'man nɨto' ekareei,” ta'pʉ iya. 21 Pata ema'sa' a'tai, to' ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' tauro'ka'pʉ kon awɨrɨ rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ to' e'sara'tɨ'pʉ ka'pon amʉ' enupa pɨ'. Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton uye'sa' a'tai, Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton kɨ'ma'pʉ to' uya---tanporo Esuwerʉ amʉ' epuru ton---to' amʉrato' pe. To' uya Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' erasu pe te'san ennoko'pʉ pariki'si ta' a'sisa' rʉ'san enpa'kase'na. 22 E'tane to' utɨsa' pariki'si ta' a'tai, to' eporo to' uya pʉra iyesi'pʉ. Mɨrɨ pɨ' to' enna'po'pʉ ɨsekamase'na, 23 “A'kopɨ'sa' pe kuru rɨ pariki'si eporo'pʉ ina uya iterasu ton nɨ e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ mʉra'ta nau, e'tane ina uya a'kokasa' a'tai, ɨnʉ' pʉra iyesi'pʉ itau,” ta'pʉ to' uya. 24 Serɨ tawon eta tʉuya a'tai, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' erasu ton epuru mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' epuru ton usenu'mere'ma'pʉ mɨrɨ, “Ɨ'rɨ rɨ si e'kupʉ'pʉ serɨ ko? Ɨ'rɨ pe to' esi'pʉ?” tukai'. 25 Mɨrɨpan e'tane, ka'pon uyee'pʉ, “Apʉne entɨ', pariki'si ta' ana'si'pʉ kon amʉ' e'soto'pɨ'sa' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau ka'pon amʉ' enupa pɨ',” tase'na. 26 Mɨrɨ a'tai rɨ, erasu ton epuru utɨ'pʉ tʉtonpa ton pokon pe enno'sa' kon ne'se'na. To' ta'kwarʉkai' to' ɨnne'pai pʉra to' esi'pʉ, apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya tʉwɨnɨ kon tɨ' ke tukai' to' usenari'pa'pʉ. 27 Enno'sa' kon nepʉ'pʉ to' uya Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton piya', Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya to' ekama'popɨ'to' pe. 28 “E'se'ne' pe ina uya ta'pʉ ɨpɨ'nokon, ‘Sises ese' pɨ' ka'pon amʉ' kʉsenupatʉu,’ ta'pʉ e'tane rɨ, pata Surusiran emʉ' wɨsa' auya'nokon enupan nɨto' auya'nokon ike ke mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooi ke ina esi pʉse rɨ mʉnʉ uriya' ta auya'nokon,” ta'pʉ iya. 29 Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton uya imaimu eikʉ'pʉ, “Papa Maimu awɨrɨ ina e'to' pe iyesi, ka'pon maimu awɨrɨ pen. 30 Papa, ina tamokori ton e'to' itese' pɨ', Sises i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyeri'sa' apai ɨnwɨnɨ'pʉ kon tʉpokapɨ'se yʉi pona. 31 Papa uya i'mʉ'sa'kasa' tenwo'netʉ winɨ, iku'sa' iya esa' wannɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ pika'tɨnin pe, Esuwerʉ amʉ' ra'tɨnin pe, to' makooi pɨ' isentu'ma ke. 32 Serɨ e'kupʉ ennin nʉ'san ina, Wakʉ A'kwarʉ uya rɨ nɨrɨ ene'pʉ, Papa nʉtʉrʉ'pʉ tʉmaimu awɨron kon ena',” ta'pʉ to' uya. 33 Serɨ eta tʉuya'nokon a'tai, ipan pe rɨ to' usakorota'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ to' rɨ ɨnwɨpai to' ena'pʉ, 34 e'tane Pari'si, Main pɨ' enupanin nan tonpa, Kamariyerʉ itese', ka'pon amʉ' nʉnamanʉ rɨ e'soto'ka'pʉ to' piya', “Apʉne rʉ'kwɨ, kamoro warawo' amʉ' enpa'katɨ' aka'ne' pe,” ka'se'na. 35 Mɨrɨpan uya to' auro'ka'pʉ, “Esuwerʉ amʉ', ɨnkupʉnʉ kon ti'tui' e'tɨ' pʉsamoro ka'pon amʉ' pɨ'. 36 Pena sa'ne Tiyotas itese' ka'pon esi'pʉ ɨnʉ' pe rɨ e'kupʉ i'se. Tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ', 400 kaisaron kon era'tɨ'pʉ ipoitorʉ pe. Iwɨnɨ'pʉ to' uya, mɨrɨpan poitorʉ ton nʉ'san e'ta'nʉkʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ pʉra rɨ iyesi'pʉ. 37 Kʉrɨ rɨ e'ma'pʉ ta', Isutas, Kiyarari ko' kanan esi'pʉ, ka'pon amʉ' ese' menukapɨ'to' a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' kanan anin pe iyesi'pʉ. Kʉrɨ rɨ kanan wɨnɨ'pʉ to' uya, mɨrɨpan poitorʉ rʉ'san e'ta'nʉkʉ'pʉ. 38 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ pe na'ne' pɨ' kapai e'ai' ɨpɨ'nokon: tɨwɨ pʉsamoro warawo' amʉ' nesii; tɨwɨ to' nʉtɨi. Serɨ te'ku'sen esi a'tai ka'pon eseru pe, iye'kupʉ pʉra iyesi mɨrɨ. 39 E'tane Papa winon pe iyesi a'tai, ɨnʉ' uya rɨ pʉsamoro ereutanʉkʉ pʉra rɨ iyesi. Papa ewa'noma auya'nokon pe rɨ iye'to' oton,” ta'pʉ iya. 40 Serɨ ta iya pɨ', “Ewai' rɨ ka'wa,” ta'pʉ to' uya. Enno'sa' kon kɨ'ma'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon ari'po'pɨtʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ to' pɨ', “Sises ese' yau kasauro'tʉu serɨ tʉpo,” ta'pʉ to' uya. To' utɨto' pe to' nonka'pʉ to' uya. 41 Enno'sa' kon utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton piyapai. Pori' pe to' esi'pʉ, apʉne pʉra Papa pona wakʉ pe rɨ iyesi pɨ' to' ekota'ma Sises ese' wenai. 42 Mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi kaisarɨ rɨ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau, ka'pon amʉ' iwʉ' tau'ne tereutai' pʉra rɨ, Sises pɨ' to' enupa pɨ' to' esi'pʉ, wakʉ itekare ekama pɨ' to' esi'pʉ, Sises esi Papa Nanʉmʉ'pʉ, tukai'.

Inkupʉ'pʉ 6

1 Mɨrɨ a'tai, tu'ke rɨ Sises apurɨnin nan tu'kanoro epirikʉ'pʉ. Kiri' pe tʉusauro'san Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ patawon amʉ' Esuwerʉ amʉ' pokon pe to' e'manenpato' esi'pʉ, kiyari ke tʉtonpa kon uri'sami'si amʉ' itaan'pʉ ima'tasa' kon ɨnɨ to' uya pɨ'. 2 Mɨrɨ pɨ' si ka'pon amʉ' amʉranʉkʉ'pʉ 12 kaisaron kon uya tanporon kon Sises apurɨnin nan, mɨrɨ awonsi'kɨ ta'pʉ to' uya, “Iye'to' pe pʉra iyesi mɨrɨ upona'nokon Papa Maimu tekamai' pʉra tʉron nɨ pɨ' e'nɨ a'tai usekan nɨ pɨ' rɨ. 3 Utonpa ton, 7 kaisaron kon ka'pon amʉ' epotɨ' ɨ'koro'tapai'nokon, i'tunin nan pe kuru ka'pon amʉ' ni'tunʉ ton, Wakʉ A'kwarʉ ke ita'kwarʉ'tɨsa' kon, serɨ i'se e'nɨto' tʉrawasomanin pe te'ton kon, 4 ɨpʉreman pɨ' parɨ ina e'to' pe ka'pon amʉ' enupa pɨ' Papa Maimu ke,” ta'pʉ to' uya. 5 Tanporon kon epori'ma'pʉ enno'sa' kon maimu pɨ', mɨrɨpan kon uya si Si'tipʉn anʉmʉ'pʉ Papa Maimu apurɨnin ye' kuru, Wakʉ A'kwarʉ yen; Piri' rɨ kanan to' tonpa pe; tʉron kon Pʉro'koras; Ni'kanorʉ; Timon; Parʉmenas; Ne'koras, Antiyo' winon, iyera'tɨsa' rʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' tonpa pe. 6 To' uya si pʉsamoro anʉnsa' kon nʉ'san tʉrʉ'pʉ enno'sa' kon piya', to' pʉremato' pe si to' uya, tʉtʉrawasooi kon si ku'to' pe to' uya. 7 Mɨrɨpan Papa Maimu usekama'pʉ miyarɨ rɨ tu'kan kon pɨ' rɨ tu'ke rɨ Sises apurɨnin nan tu'kanoro epirikʉ'pʉ Surusiran po. Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan nɨ era'tɨ'pʉ tu'ke kuru rɨ Sises uya enupan nɨto' awɨrɨ te'to' kon pe. 8 Si'tipʉn, eke rɨ Papa uya wakʉ nonkasa' esa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmeruntɨrʉ kenan uya, eke pe rɨ a'kwarʉpɨ'nin mɨrɨ awonsi'kɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ rɨ kupʉ'pʉ ka'pon amʉ' koro'tau. 9 E'tane tʉron kon ka'pon amʉ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau te'san tonpa ton Inonkasa' Kon tukai' tesa'san, Esuwerʉ amʉ' pe rɨ te'san, Sairini mɨrɨ awonsi'kɨ Arisantiriya winon kon ena'pʉ ewa'noma pɨ'. Kamoro mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' Siri'siya mɨrɨ awonsi'kɨ Eisa Mʉre'pʉ winon kon pokon pe te'sepose Si'tipʉn pokon pe to' e'sei'pɨtʉ'pʉ. 10 E'tane ipoken pʉra rɨ iyesi tato' ipɨkɨrɨ pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra isaurokʉ pɨ' i'tunin pe kuru Iya'kwarʉ uya iku'sa' ke. 11 Mɨrɨpan kon uya ama'ai ka'pon amʉ' anʉmʉ'pʉ eseru'tɨnin nan pe, “Si'tipʉn eta'pʉ ina uya Mosi' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa sapema pe rɨ isaurokʉ'pʉ,” taton kon. 12 Mɨrɨpan kon uya ka'pon amʉ', Esuwerʉ amʉ' epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan nɨ tʉrʉnka'pʉ. To' uya Si'tipʉn a'si'pʉ, mɨrɨpan nepʉ'pʉ to' uya Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton piya'. 13 To' uya kasi pe rɨ Si'tipʉn eseru'tɨsa' tʉuya'nokon nʉ'pʉ ekama'pʉ Konsʉrʉ amʉ' pɨ'. “Iyereuta pʉra rɨ pʉse rɨ usauro'nɨ pɨ' man ɨri pe use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main, Mosi' winon pɨ'. 14 Ina uya etasa' man ta iya pʉse rɨ Sises, Nasare' pon uya serɨ pata ma'tanʉkʉ tawon. Mɨrɨ awonsi'kɨ ensima iya uko'man nɨ eseru Mosi' nʉtʉrʉ'pʉ uyena'nokon,” ta'pʉ to' uya. 15 Tanporo ense'na iyamʉrasa' kon Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton iwʉ' ta' uya enpɨtʉ'pʉ itemʉ' poi rɨ, mɨrɨpan kon uya itemʉ' ene'pʉ inserʉ emʉ' kasa rɨ.

Inkupʉ'pʉ 7

1 Mɨrɨ a'tai, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya Si'tipʉn ekama'po'pʉ, “I'napai rɨ pe' ka'pon amʉ' nʉsauro'ai'ne' ɨpɨ' esi?” tukai'. 2 Si'tipʉn uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon, tʉnamasan itepuru ton, apʉne etatɨ'. Papa usenpoika'pʉ Epʉra'an piya' Me'sa'po'temiya po Eran pona itɨ rawɨrɨ. 3 ‘Apata'se' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa ton inɨnkɨ, itɨkɨ mɨrɨ non sekamayai'ne' ya',’ ta'pʉ Papa uya ipɨ'. 4 “Mɨrɨpan uya Karʉtiya pon kon nɨmɨ'pʉ. Eran po iyepatama'pʉ. Ikʉipʉnʉ uma'ta'pʉ tʉpo, Papa uya ennoko'pʉ serɨ mʉko'manyatʉi'ne' ya'. 5 E'tane intʉrʉnʉ pe te'sen itimamin tʉsa' iya pʉra iyesi'pʉ, e'tane Papa usaurokʉ'pʉ iku'to' pe uya tukai', ‘Ɨmɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ apayan nʉ'san, Esuwerʉ amʉ' uya non epoto' oton.’ Mɨrɨ a'tai, imʉre pʉra Epʉra'an esi'pʉ. 6 Mɨrɨ tʉpo, Papa usaurokʉ'pʉ, ‘Apayan nʉ'san, Esuwerʉ amʉ' e'to' oton ka'kʉran pe tʉron kon pata yau. Mɨrɨ yau, tapiyo' kon pe to' e'tane, to' kota'mato' oton to' uya 400 kaisa rɨ wʉipiya, 7 e'tane urɨ uya mɨrɨ eke pata kota'mato' oton. To' epa'kato' oton mɨrɨ eke pata yapai, serɨ pata ya' uyapurɨpɨ'se'na,’ ta'pʉ Papa uya. 8 Mɨrɨ a'tai, Papa uya Epʉra'an auro'ka'pʉ tanporo warawo' amʉ' uya tʉyun kon pi'pɨ puturʉkapɨ'to' pe, tʉmunkɨ pe to' esi ekamanin pe. Mɨrɨ a'tai, Aisi', Epʉra'an mu entu'pʉ, 8 kaisa rɨ wʉi tʉpo, itun pi'pɨ puturʉka'pʉ iya. Mɨrɨ tʉpo, Aisi' mu, Seko' entu'pʉ, mɨrɨpan yun pi'pɨ puturʉka'pʉ iya. Seko' uya nɨrɨ 12 kaisaron kon tʉmunkɨ amʉ' yun pi'pɨ puturʉkapɨtʉ'pʉ. 9 “Isose' esi'pʉ to' tonpa pe. Irunan nɨ ɨkɨnta'pʉ Isose' pɨ', mɨrɨpan kon uya ikʉrʉpo'poma'pʉ Isi' yawon kon poitorʉ pe. E'tane Papa esi'pʉ iya'kɨrɨ, 10 mɨrɨpan uya ipika'tɨ'pʉ tanporo ewankamanin apai. Isose' repa'pʉ iya ipu'ketʉ ke, mɨrɨpan uya iku'sa' esi'pʉ wakʉ pe kin Peero ewakiri pe. Mɨrɨ a'tai, Peero uya Isose' kupʉ'pʉ tanporo Isi' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpata'se' epuru pe. 11 “Mɨrɨ a'tai, iwankan uta'mo'ka'pʉ tanporo Isi' mɨrɨ awonsi'kɨ Kenan pata pona. Mɨrɨ a'tai, ka'pon amʉ' apʉ'kaa'pʉ iwan pɨ', utamokori kon amʉ' rɨ enta'nato' ipɨ' pʉra iyesi'pʉ, mɨrɨpan uya eke rɨ ewankamanin nee'pʉ. 12 Seko' uya eta'pʉ, ‘Kiyari esi Isi' po,’ tawon, mɨrɨpan uya tʉmunkɨ amʉ', utamokori kon amʉ' ennoko'pʉ kiyari ennase'na. 13 Iyakon ite'kwa pe to' utɨsa' a'tai, Isose' usekama'pʉ tʉrui ton pɨ'. Mɨrɨ a'tai si, Peero uya Isose' tonpa ton i'tu'pʉ mɨrɨ. 14 Serɨ tʉpo, Isose' uya tʉmaimu ennoko'pʉ tʉkʉipʉnʉ uye'to' pe tanporo tʉtonpa ton pokon pe Isi' pona. 75 kaisa rɨ tanporo to' esi'pʉ. 15 Mɨrɨ a'tai, Seko' utɨ'pʉ Isi' pona, mɨrɨpan uma'ta'pʉ. Imunkɨ amʉ' rɨ nɨrɨ uma'tapɨtʉ'pʉ mɨrɨ yau. 16 To' ekepu nee'pʉ to' uya Si'ken pona, mɨrɨpan kon u'na'tɨpɨtʉ'pʉ to' uya Epʉra'an ne'ma'pʉ yau Amorʉ munkɨ amʉ' winɨ, Si'ken po. 17 “A'ko pe iweyu uyepʉ koro'tau, Papa uya tʉusaurokʉ'pʉ ku'to' pe Epʉra'an pɨ', tu'ke kuru utonpa kon amʉ' epansa' esi'pʉ. 18 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ kin, Isose' i'tunin pen ena'pʉ Isi' epuru pe. 19 Kʉrɨ rɨ e'kupʉ'pʉ to' wanmʉra ɨri pe to' ma'tanʉkʉ pɨ', urɨ'nokon tamokori ton kota'ma'pʉ to' uya. To' apiyo'ma'pʉ to' uya tentusan mʉre amʉ' eno'mato' pe to' uya, to' uma'tato' pe. 20 “Mɨrɨ koro'tau, Mosi' entu'pʉ. Wakʉ pe rʉ'kwɨ iyesi'pʉ, mʉre e'pɨ'to' kasa pʉra. Osorʉwau kapʉi to' uya imainanpa'pʉ ikʉipʉnʉ iwʉ' tau. 21 To' uya enpa'kanʉ'sa' a'tai, Peero ensi uya anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan emo'ka'pʉ iya tʉmʉre kasa kuru rɨ. 22 Mosi' usenupasa' esi'pʉ tanporo Isi' pon kon eseru yau. Imaimu, mɨrɨ awonsi'kɨ inkupʉnʉ esi'pʉ meruntɨ pe. 23 “40 kaisa rɨ iwʉipiyaai Mosi' enasa' a'tai, tʉtonpa ton ka'kʉranpa pɨ' iye'kupʉ'pʉ. 24 To' tonpa Esuwerʉ pon wɨpɨtʉ Isi' ko' uya ene'pʉ iya, mɨrɨpan utɨ'pʉ Esuwerʉ pon pika'tɨse'na. Mɨrɨpan e'ma'pʉ Mosi' uya, Isi' ko' tʉwɨse. 25 Mosi' usenuminka'pʉ tʉtonpa ton uya tʉto'ka'nʉkʉ tukai' Papa uya tʉku'sa' to' pika'tɨnin pe tukai', e'tane to' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ. 26 Mɨrɨ ema'sa' yau, Mosi' uya asa'ron kon Esuwerʉ pon kon epanta'ma ene'pʉ, to' epanta'ma ereutanʉkʉ i'se iyesi'pʉ. Ta'pʉ iya to' pɨ', ‘Warawo' amʉ' ɨsitonpa pe ɨwesi kon mɨrɨ. Ɨtonpa kʉ'wɨpɨtʉi,’ ta'pʉ iya to' pɨ'. 27 “E'tane warawo' tʉtonpa wɨpɨ'nin uya Mosi' a'tu'ma'pʉ, ‘Ɨnʉ' uya ɨku'sa' ina epuru pe, mɨrɨ pe pʉra ina eseru aimenkanin pe? 28 Uwɨpai pe' ɨwesi Isi' ko' wɨnɨ'pʉ auya kasa ko'mamiyau?’ tai'ma. 29 Mosi' uya mɨrɨ etasa' a'tai, iyapʉrʉmʉ'pʉ Metiyan pona. Mɨrɨ yau, iko'mamʉ'pʉ ka'kʉran pe. Mɨrɨ yau, asa'rɨ imu'ta'pʉ. 30 “40 kaisa rɨ wʉipiya tʉpo, inserʉ usenpoika'pʉ Mosi' piya' yu' epo'tɨ yau, rɨmono' tau, a'ko pe Sainai Wʉpʉ piyau. 31 Mɨrɨ ensa' tʉuya a'tai, ipan pe isewansiuka'pʉ yu' epo'tɨ pʉra iyesi pɨ'. A'ko pe iwinɨkʉi' itɨ koro'tau, Papa maimu eta'pʉ iya: 32 ‘Papa urɨ, atamokori kon Epʉra'an, Aisi', mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' e'to' itese' pɨ'.’ Mosi' enari'nʉmʉ e'tɨtɨtɨ'ka'pʉ, ɨnenpai pʉra. 33 Mɨrɨ a'tai, Papa uya ta'pʉ ipɨ', ‘Asapatooi imo'kakɨ! Mɨrɨ ɨye'mʉ'sa'kasa' na'ne' yau esi wakʉ pe. 34 Umunkɨ amʉ' ekota'ma ensa' uya man Isi' po. To' a'nʉmʉ etasa' uya man. Mɨrɨ pɨ' uye'sa' man to' mo'kase'na. Inke pʉra ɨsi'kɨ; ɨyennoko uya serɨ Isi' pona’ ta'pʉ iya ipɨ'. 35 “Pʉse rɨ Mosi' Esuwerʉ amʉ' newaruma'tɨ'pʉ, ‘Ɨnʉ' uya ɨku'sa' ina epuru pe, ina eseru aimenkanin pe?’ ta'pʉ ipɨ' rʉ'pʉ, kʉrɨ rɨ ennoko'pʉ Papa uya to' epuru pe, to' pika'tɨnin pe nɨrɨ, inserʉ winɨ isenpoikasa' rʉ'pʉ yu' yau. 36 Mosi' kʉrɨ rɨ utamokori kon amʉ' anin nʉ'pʉ ɨnnɨ Isi' apai, a'kwarʉpɨ'nin mɨrɨ awonsi'kɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ rɨ kupʉ'pʉ iya, Papa uya imeruntɨɨi tʉsa' esi'pʉ. Mɨrɨ ton kupʉ'pʉ iya Isi' po, Isuweyu Parau kau mɨrɨ awonsi'kɨ rɨmono' tau nɨrɨ 40 kaisa rɨ wʉipiya yau. 37 “Pʉse rɨ Mosi', Esuwerʉ amʉ' auro'kanin nʉ'pʉ, ‘Papa uya pu'kena' anʉnto' oton ɨ'koro'tapai'nokon uwaraino,’ tawon nʉ'pʉ. 38 Pʉse rɨ Mosi' esi'pʉ to' koro'tau rɨmono' tau. Inserʉ, Papa winon uya auro'ka'pʉ Sainai Wʉpʉ po. Main, uko'man nɨto' ipɨ' ekama'pʉ iya ipɨ'. 39 “E'tane utamokori kon amʉ' uya apurɨ pʉra iyesi'pʉ. To' uya inurunpa'pʉ. Tewan kon yau, enna'popai to' esi'pʉ Isi' pona. 40 Eran auro'ka'pʉ to' uya, ‘Papa tato' ipɨ' pe ika'sa' ɨnkoneka', uyanin kon pe te'ton. Pʉse rɨ Mosi', une'nin nʉ'pʉ kon Isi' apai e'tane, ɨ'rɨ pe rɨ nawon iyesi'pʉ tukai' ina uya i'tu pʉra man!’ ta'pʉ to' uya. 41 Mɨrɨ a'tai, to' uya papa tato' pe ipɨ' ika'sa' koneka'pʉ paka mʉre kasa, tʉuse'mato' kon nee'pʉ to' uya ipiya', mɨrɨpan kon userenka'pʉ, to' umanumʉ'pʉ tʉnkoneka'pʉ kon nama tʉuya'nokon ekamanin pe. 42 E'tane Papa usakorotasa' era'tɨ'pʉ to' piyapai, apʉne pʉra papa tato' ipɨ' ika'sa' konekasa' to' uya wenai. To' nonka'pʉ iya to' ɨpʉremato' pe wʉi enu, kapʉi, mɨrɨ awonsi'kɨ sirikɨ amʉ' pɨ'. Serɨ e'menukasa' esi'pʉ pu'kena' karetaai yau: “‘Esuwerʉ amʉ' rʉ'kwɨ, serɨ ɨuse'mato' kon nepʉ auya'nokon pʉra iyesi'pʉ uyena' 40 kaisa rɨ wʉipiya rɨmono' tau ɨwesi kon a'tai. 43 Papa tato' pe ipɨ' ika'sa' More' iwʉ' apɨtʉ'pʉ auya'nokon, sirikɨ pe ika'sa' ka'pon amʉ' nesakʉnʉ Re'pan tukai'. Ika'sa' ɨwɨpʉremato' kon ipɨ'. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨyenno'to' uya 'nokon oton ɨnnɨ’ Paperan enta'. 44 “Utamokori kon amʉ' piyau Papa uya amʉranʉ'nɨto' ita' esi'pʉ rɨmono' tau. Iyekonekasa' esi'pʉ Mosi' pɨ' Papa nekama'pʉ awɨrɨ. Ikonekato' ipɨ' pe tʉnene'pʉ kasa. 45 Utamokori kon amʉ' uya mɨrɨ amʉranʉ'nɨto' ita' eporo'pʉ tʉkʉipʉnʉ kon winɨ, mɨrɨpan arɨ'pʉ to' uya ta'kɨrɨ'nokon Isa'suwa a'kɨrɨ tʉutɨ kon a'tai non mo'kai'. Mɨrɨ non mo'ka'pʉ to' uya tʉron kon ka'pon amʉ' enapai. Papa uya to' ainʉnpa'pʉ Esuwerʉ amʉ' uya non mo'kato' pe. Iko'mamʉ'pʉ mɨrɨ pata yau Tepi' weyu e'seporo pona rɨ. 46 Kʉrɨ rɨ Papa ewakiri pe iye'sa' rʉ'pʉ, mɨrɨpan uya Papa ekama'po'pʉ ɨutɨ amɨto' pe tʉuya tʉmɨrɨ pe. 47 E'tane Saraman uya kuru ɨutɨ amɨ'pʉ. 48 “Mɨrɨpan e'tane, Papa esi eke pe ka'pon namɨ'pʉ tau tʉuko'mansen pen. Pu'kena' amʉ' tonpa uya tasa', 49 “‘Epʉn esi uyapon pe, non esi u'ta apon pe. Ɨ'rɨ warai ɨutɨ amɨ auya'nokon uiwʉ' pe? ta Itepuru uya. Mɨrɨ pe pʉra nai yau umoronka'to' pata'se' esi? 50 Unkoneka'pʉ ton pen pe' se ton tanporon nɨ?’ 51 “Ɨmɨrɨ'nokon ɨri ton nɨ, sa'man ton nɨ ɨyewan kon! Ɨmɨrɨ'nokon e'makoima atamokori kon amʉ' esi'pʉ kasa. Ɨuko'mamʉ kon Wakʉ A'kwarʉ ewaruma'tɨ pɨ'. 52 Atamokori kon uya wapiyaro' kon pu'kena' amʉ' kota'ma'pʉ. To' uya rɨ Ipokena' Ka'pon uyepʉ ekamanin nan tʉ'ka'pʉ. Serɨ pe si eparanka'pʉ auya'nokon iteyaton non ena' to' uya iwɨto' pe. 53 Ɨmɨrɨ'nokon uya Papa Maimu eporo'pʉ mɨrɨ, Papa nʉtʉrʉ'pʉ atamokori kon ena'. Inserʉ amʉ' uya mɨrɨ tʉrʉ'pʉ atamokori kon ena'. Mɨrɨ e'tane, iyawɨrɨ pʉra ɨwesi kon,” ta'pʉ Si'tipʉn uya to' pɨ'. 54 Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton uya pʉse rɨ Si'tipʉn maimu etasa' a'tai, ipan pe to' usakorota'pʉ. Mɨrɨ a'tai, to' uya tʉyɨ kon kɨtɨtɨi'ma'pʉ, ipan pe tʉusakorota kon pe. 55 E'tane, Si'tipʉn uya eke pe Wakʉ A'kwarʉ eposa' esi'pʉ, ka'ta' tenu tʉrʉ'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, Papa a'kwarii ene'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, Sises e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ iya Papa enwo'netʉ winɨ. 56 “Apʉne entɨ', Papa uya Epʉn mʉra'taai a'kokasa'! Sises e'mʉ'sa'kasa' esi Papa enwo'netʉ winɨ!” ta'pʉ Si'tipʉn uya. 57 Eke pe to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ. Tanporo to' utɨ'pʉ itekare pɨ', temiyatʉ kon tʉpɨtʉ'pʉ to' uya tʉpana kon pona imaimu eta tʉuya'nokon namai'. 58 To' uya tʉpi'si'se enpa'ka'pʉ pata yapai, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ eke ton tɨ' ma'kɨrɨ pɨ' ipona, iwɨnɨ'pʉ to' uya. Ka'pon amʉ' iwɨnin nan uya tʉpon kon pʉro'pon kanka'pʉ, mɨrɨpan nonka'pʉ to' uya non pona moineri'pɨ, Saarʉ piyau. 59 Tɨ' ke to' uya tʉwɨnɨ koro'tau, Si'tipʉn ɨpʉrema'pʉ, “Uyepuru, Sises, uya'kwarʉ anʉnkɨ!” ta'pʉ iya. 60 Tese'mu po ita'mo'ka'pʉ, eke pe iyɨpʉrema'pʉ, “Uyepuru, to' kʉ'kota'mai to' uya uwɨnɨ pɨ'!” ta'pʉ iya. Mɨrɨ ta tʉpo, iyerikʉ'pʉ.

Inkupʉ'pʉ 8

1 Saarʉ esi'pʉ mɨrɨ yau iwɨtɨ' rɨ ta pɨ'. Mɨrɨ a'tai, ka'pon amʉ' e'sara'tɨ'pʉ ipan pe Sises apurɨnin nan kota'ma pɨ' Surusiran po tʉuko'mansan. Mɨrɨ a'tai, tu'kan kon Sises apurɨnin nan apʉrʉmʉ'pʉ Isutiya mɨrɨ awonsi'kɨ Sameriya pona. Enno'sa' kon nɨken e'nɨnsa' esi'pʉ Surusiran po. 2 Papa uya tasa' kasa warawo' amʉ' uya Si'tipʉn u'na'tɨ'pʉ, eke pe tʉuta'kwarʉkai' to' ukaramʉ'pʉ iwenai. 3 Mɨrɨ koro'tau, Saarʉ e'sara'tɨ'pʉ Sises apurɨnin nan ma'tanʉkʉ pɨ'. Iyewonpɨtʉ'pʉ ɨutɨ kaisa rɨ'ne, warawo' amʉ', uri'san amʉ' nɨrɨ Sises apurɨnin nan tʉpɨtʉ'pʉ pariki'si ta'. 4 Sises apurɨnin nan, ka'pon amʉ' nainʉnpa'san Surusiran apai utɨ'pʉ pata kaisa rɨ wakʉ Sises ekareei ekama pɨ'. 5 Sises apurɨnin nan tonpa, Piri' itese' utɨ'pʉ Sameriya pata ya', mɨrɨpan uya mɨrɨ yau Kʉrai ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ'. 6 Mɨrɨ a'tai, tu'kan kon esi'pʉ ipan pe Piri' maimu ɨnetapai, wakʉ i'tuto' ipɨ' inkupʉnʉ ensa' tʉuya'nokon pɨ'. 7 Makoi a'kwarʉ ton epa'ka'pʉ ɨpirorʉnpɨtʉi'ma ka'pon amʉ' apai. Tu'kan kon ise'mesa' kon, sekentei'pa' nan usepi'tɨ'pʉ, apʉne pʉra Papa uya Piri' ku'sa' wenai to' epi'tɨnin pe. 8 Tu'kan kon ka'pon amʉ' esi'pʉ ipan pe pori' pe mɨrɨ pata yau. 9 Mɨrɨ yau iyesi'pʉ ka'pon, Saiman itese', enwoke', eke pe te'ku'sen mɨrɨ pata yau. Enwoke' pe tesi winɨ te'ku'sen pen nɨ ku'nin pe iyesi'pʉ Sameriya yawon kon tewansiukai'. 10 Tanporo ka'pon amʉ' mɨrɨ yawon kon aiko ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton nɨ uya apurɨ'pʉ. “Pʉse rɨ ka'pon esi Papa meruntɨrʉ yau,” ta'pʉ to' uya. Eke kuru tukai' ka'pon amʉ' uya esakʉ'pʉ. 11 Apurɨ pɨ' to' esi'pʉ, apʉne pʉra enwoke' pe tesi ke to' ewansiukapɨtʉ'pʉ iya, inke rɨ. 12 E'tane nin si Piri' nekamanʉ wakʉ itekare, Papa e'to' esa' wannɨ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Sises Kʉrai ese' ekareei apurɨsa' to' uya a'tai, warawoti'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si amʉ' epa'taisima'pʉ. 13 Saiman uya rɨ nɨrɨ Piri' maimu apurɨ'pʉ. Piri' uya ipa'taisima'pʉ tʉpo, ipɨkɨrɨ Saiman esi'pʉ mɨ airɨ rɨ Piri' utɨ a'tai. Tɨwɨrɨ rɨ Saiman usewansiukapɨtʉ'pʉ, i'tuto' ipɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi Piri' nʉkupʉnʉ tense. 14 Surusiran pon kon enno'sa' kon uya etasa' a'tai, tu'kan kon Sameriya yawon kon uya Papa maimu apurɨsa' tawon, to' uya Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan ennoko'pʉ to' piya'. 15 To' uya to' eposa' a'tai, to' ɨpʉrema'pʉ to' pona Wakʉ A'kwarʉ epoto' pe to' uya, 16 apʉne pʉra Wakʉ A'kwarʉ uye'sa' pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ to' pona. Piri' uya to' pa'taisima'pʉ esi'pʉ Itepuru Sises ese' yau rɨken. 17 Mɨrɨ a'tai, Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan uya temiyatʉ kon tʉrʉ'pʉ to' pona, mɨrɨpan kon uya Wakʉ A'kwarʉ eporo'pʉ. 18 Saiman uya ene'pʉ Papa uya Ta'kwarʉ tʉrʉ ka'pon amʉ' pona enno'sa' kon uya temiyatʉ kon tʉrʉ to' pona a'tai, pʉrata ke to' repa i'se iyesi'pʉ. 19 “Urepatɨ' mɨrɨ ku'nin ke. Mɨrɨ a'tai, tanporo uyemiyatʉ tʉto' uya ton ipona uya, Wakʉ A'kwarʉ epoto' pe,” ta'pʉ iya. 20 Pi'ta uya imaimu eikʉ'pʉ, “Ɨpʉrataai pokon pe auma'ta mɨrɨ, apʉne pʉra ɨusenuminka pɨ' Papa winon e'ma auya pʉrata ke tukai'! 21 Papa uya ɨku'sa' pʉra man ɨ'rɨ ku'nin pe ina a'kɨrɨ serɨ tʉrawaso yau, apʉne pʉra ɨyewan esi wakʉ pe pʉra Papa pona. 22 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨri pe ɨusenuminkato' inonka' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨwɨpʉrema pa Itepuru pɨ'. Mɨrɨ a'tai, ɨpɨ' isentu'ma uya amakooi eno'mato' pe ikupʉ i'se ɨusenuminka'pʉ na'ne'. 23 Ɨi'tu uya wenai ipan pe ɨyɨkɨnta ina pɨ' tukai', tɨwɨ rɨ ɨye'makoima winɨ,” ta'pʉ iya. 24 Mɨrɨ a'tai, Saiman uya ta'pʉ Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan pɨ', “Ɨpʉrematɨ' upona. Mɨrɨ a'tai, mʉkayatʉi'ne' rɨ e'kupʉ namai' upɨ',” ta'pʉ iya. 25 Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan uya ka'pon amʉ' auro'ka'pʉ tʉpo, Sises i'tusa' tʉuya'nokon nʉ'pʉ pɨ' itekare ekama'pʉ to' uya to' pɨ', Papa winon Sises ekareei, to' e'sara'tɨ'pʉ enna'pon pɨ' Surusiran winɨkʉi'. Tʉutɨ kon koro'tau, wakʉ Sises ekareei ekama'pʉ to' uya ka'pon amʉ' pɨ' Sameriya yawon eke iwa ton pata yau'ne. 26 Inserʉ, Papa nennoko'pʉ uya Piri' auro'ka'pʉ, “Ekoneka' ɨutɨ pa wʉi enu enuku kamisi winɨkʉi' Surusiran poino asanta Kesa ponakan ta',” ta'pʉ iya. (Mɨrɨ asanta e'nonka'pʉ mɨrɨ.) 27 Mɨrɨpan ekonekasa' utɨ koro'tau, ka'pon eporo'pʉ iya mɨrɨ asanta tau tʉutɨsen, eke kuru rɨ I'tiyo'piya pata kwin pʉrataai esa', Surusiran pona itɨsa' rʉ'pʉ ɨpʉremai'. 28 Iyenna'po a'tai, iyereutasa' esi'pʉ tʉkanwa tararan yau. Eke pe pu'kena' Aisaya nʉmenuka'pʉ kareta ekama iya esi'pʉ. 29 Papa A'kwarʉ uya Piri' auro'ka'pʉ, “Enta mɨrɨ tararan piyau a'ko pe e'se'na,” tukai'. 30 Mɨrɨ a'tai, Piri' utɨ'pʉ tararan piya', mɨrɨpan uya eta'pʉ ekama iya pu'kena' Aisaya nʉmenuka'pʉ yau. Piri' uya ekama'po'pʉ, “Mekamayai'ne' pe' mʉto'ka'nʉ'an?” ta'pʉ iya. 31 “Kane, ito'ka'nʉkʉ uya pʉra man. Ka'pon uya rɨ nin enpoika a'tai, ito'ka'nʉkʉ uya rɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan uya Piri' kɨ'ma'pʉ tʉpiyau iyereutato' pe tʉkanwa ya'. 32 Se tawon ekama pɨ' iyesi'pʉ: “To' uya arɨ'pʉ karimeru arɨ kasa iwɨse'na. Karimeru mʉre kasa ti'po' akʉ'tane e'pana te'sen, mɨrɨpan kasa isaurokʉ pʉra iyesi'pʉ. 33 Se pe rɨ iye'ku'to' yau, ɨnʉ' rɨ iwenaino' pʉra iyesi'pʉ. Ɨnʉ' uya rɨ ipayan nʉ'san ekamato' oton pen nɨ, apʉne pʉra non po iko'manto' emo'ka'pʉ pɨ',” tawon. 34 Kwin pʉrataai esa' uya Piri' ekama'po'pʉ, “Ekamakɨ ɨnʉ' pɨ' pu'kena' uya imenukasa'; tʉmɨrɨ pɨ' pe', tʉron nɨ pɨ' rɨ katɨ?” ta'pʉ iya. 35 Mɨrɨ a'tai, Piri' epiya'tɨ'pʉ mɨrɨ rɨ iye'menukasa' itekare apai wakʉ Sises ekareei ke ipana'tɨ pɨ'. 36 To' utɨ koro'tau asanta tawɨrɨ, tuna eporo'pʉ to' uya. “Apʉne tuna enkɨ! Upa'taisimakɨ. Ɨ'rɨ nɨrɨ ken uwa'kʉtʉi'no mɨrɨ apai?” ta'pʉ iya. 37 Piri' uya ta'pʉ, “Apurɨ auya a'tai tanporo ɨyewan a'kɨrɨ, iye'kupʉ rɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan maimu eikʉ'pʉ iya, “Apurɨ uya serɨ Sises Kʉrai esi Papa Mu pe tukai',” ta'pʉ iya. 38 Mɨrɨpan uya tararan ereutanʉkʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, asa'rɨ rɨ marɨ Piri' mɨrɨ awonsi'kɨ kwin pʉrataai esa' utɨ'pʉ tuna ka', mɨrɨpan pa'taisima'pʉ iya. 39 To' ekanwaka a'tai tuna kapai, Itepuru A'kwarʉ uya Piri' arɨ'pʉ. Kwin pʉrataai esa' uya ene pʉra iyena'pʉ. Mɨrɨ rɨ e'tane, itɨ'pʉ pori' pe esii'ma asanta tawɨrɨ. 40 Mɨrɨ a'tai, Piri' esi ene'pʉ to' uya itekare ekama pɨ' Aso'tas po, siya rɨ pata kaisa rɨ'ne Sisariya pona rɨ.

Inkupʉ'pʉ 9

1 Mɨrɨ koro'tau, Saarʉ usakorotasa' uya, “Sises poitorʉ ton tʉ'ka uya,” ta'pʉ. Saarʉ utɨ'pʉ Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru piya' 2 tekamanin kareta, Tamaskas pon Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ton ta' epose'na. Serɨ kareta uya Saarʉ ku'sa' esi'pʉ, Ite'ma awɨron kon, warawoti'si mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si a'sisa' ato' pe iya Surusiran pona. 3 Ta'kɨron kon pokon pe itɨ uya pata eporo koro'tau, Tamaskas itese', a'kwa, Epʉn winon uya iwei'tɨ'pʉ. 4 Ita'mo'ka'pʉ non pona. Mɨrɨ a'tai, main eta'pʉ iya, “Saarʉ, Saarʉ, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ukota'ma auya?” tawon. 5 Saarʉ uya ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' ɨmɨrɨ, Uyepuru?” ta'pʉ iya. “Urɨ Sises, ɨnkota'manʉ,” ta'pʉ iya. 6 “E'mʉ'sa'ka', itɨkɨ pata pona. Mɨrɨ yau iyesi mɨrɨ ayauro'ka ton ɨnku'ton pɨ',” ta'pʉ iya. 7 Ka'pon amʉ' iya'kɨrɨ tʉutɨsan e'takʉ'ka'pʉ, ɨ'rɨ tai'ma pʉra rɨ; mɨrɨpan kon uya main eta'pʉ, e'tane ɨnʉ' rɨ ene to' uya pʉra iyesi'pʉ. 8 Saarʉ e'mʉ'sa'ka'pʉ non poi, e'tane ɨ'rɨ ene iya pʉra iyesi'pʉ. Mɨrɨ wenai, to' uya arɨ'pʉ itemiyatʉ pɨ' ta'sii' Tamaskas pona. 9 Osorʉwau wʉi itenu pʉra iyesi'pʉ. Iyenta'na pʉra, ɨ'rɨ rɨ ensi iya pʉra iyesi'pʉ. 10 Mɨrɨ yau iyesi'pʉ Sises apurɨnin, Ananayas itese'. Ananayas enu uta'kwakasa' koro'tau, Itepuru maimu eta'pʉ iya, “Ananayas!” tawon. “Setayai' rɨ, Uyepuru,” ta'pʉ iya. 11 “Ekoneka', enta Isutas piya', To'saron itese' asanta ta',” ta'pʉ Itepuru uya ipɨ'. “Ɨnʉ' rɨ mekama'poi' mɨrɨ yau, ‘Ka'pon, Saarʉ itese', Tarʉsas winon pe' serɨ yau nai?’ tukai'. Serɨ a'tai, ɨpʉreman pɨ' man. 12 Itenu uta'kwakasa' uya ene'pʉ ka'pon, Ananayas itese' uyepʉ, temiyatʉ tʉse'na tʉpona, ennin pe tenato' pe,” ta'pʉ Itepuru uya itenu uta'kwakasa' koro'tau. 13 “Uyepuru, tu'kan kon ka'pon amʉ' uya uyauro'kasa' man, wakʉ ton Papa nʉkupʉ'san ekota'mato' emapu'tɨsa' iya ipan pe Surusiran po. 14 Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton uya auro'ka'pʉ iye'to' pe Tamaskas pona ɨyese' pɨ' te'san a'sipɨ'se'na, to' ase'na Surusiran pona,” ta'pʉ Ananayas uya. 15 E'tane, “Saarʉ piya' enta. Anʉnsa' uya man uyapiyo' pe, uyekareei pɨ' Esuwerʉ amʉ' pen, to' epuru ton, mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' auro'kato' pe iya. 16 Urɨ wenai eke pe iyekota'mato' enpoika uya mɨrɨ itenu ya',” ta'pʉ Itepuru uya Ananayas pɨ'. 17 Mɨrɨ a'tai, Ananayas utɨ'pʉ itau iye'to' ɨutɨ ta', mɨrɨpan uya temiyatʉ tʉrʉ'pʉ Saarʉ pona. “Utonpa Saarʉ, Sises, asanta tau isenpoikasa' rʉ'pʉ ɨyena' uya uyenno'sa' man, ennin pe kanan ɨyena pa, auta'kwarʉ'tɨ pa nɨrɨ Wakʉ A'kwarʉ ke,” ta'pʉ iya. 18 Mɨrɨ ta iya pe rɨ, moro' pi'pɨ waraino uta'pokʉ'pʉ itenu ton poi. Ennin pe kanan iyena'pʉ. Mɨrɨ a'tai, iye'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨ pe rɨ Ananayas uya ipa'taisima'pʉ. 19 Mɨrɨpan enta'nasa' ena'pʉ pana' pe. Saarʉ uko'mamʉ'pʉ Sises poitorʉ rʉ'san piyau Tamaskas po. 20 Mɨrɨ a'tai rɨ, itekare ekama pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ, “Sises esi Papa Mu pe,” tukai'. 21 Tanporo etanin nan usewansiuka'pʉ, “Pʉse rɨ pen pe' pʉse, Surusiran pon kon kʉrɨ rɨ ese' pokon kon tʉ'kataine' pen? Iye'sa' kanan pen pe' se, kamoro a'sipɨ'se'na, mɨrɨpan kon ase'na use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru ena'?” ta'pʉ to' uya. 22 E'tane miyarɨ rɨ tʉnekamanʉ yau meruntɨ pe Saarʉ ena'pʉ. Papa Maimu winɨ enpoika pɨ' iyesi'pʉ, “Sises esi Kʉrai pe,” tukai', mɨrɨpan pɨ' to' utanpokʉma'pʉ. 23 Inke Tamaskas po Saarʉ esi koro'tau, Esuwerʉ amʉ' e'kama'pʉ iwɨnɨ pɨ'. 24 Tʉwɨnɨ pɨ' e'kamanɨsa' eta'pʉ Saarʉ uya. Wʉi nai, ewarupɨ nau nɨrɨ mʉra'ta nau Saarʉ enupɨkɨrɨ to' esi'pʉ, iwɨto' pe tʉuya'nokon e'tane, to' uya iwɨnɨ'pʉ pen. 25 Inenupanʉ ton uya ipika'tɨ'pʉ, ewarupɨ nau tʉpa'kai'. Mɨrɨ a'tai, eke pa'siki'ti yau si'na' pɨ' to' uya inu'tɨ'pʉ pata wekupiri euta yai. 26 Surusiran pona Saarʉ epa'kasa' a'tai, Sises poitorʉ rʉ'san tonpa pe kuru enapai iyesi'pʉ, e'tane tu'kan kon enari'nʉmʉ'pʉ ipɨ', “I'napai rɨ pe' ken Sises apurɨnin pe iyenasa'?” tukai'. 27 E'tane Panapas uya inee'pʉ itekare ekamase'na enno'sa' kon piya'. Panapas uya enpoika'pʉ to' pɨ', “Saarʉ utɨ koro'tau Tamaskas e'ma tau, Itepuru ene'pʉ iya, mɨrɨpan uya auro'ka'pʉ,” ta'pʉ iya. Panapas uya nɨrɨ to' auro'ka'pʉ, “Saarʉ uya Sises ekareei ekama'pʉ enari'mʉra Tamaskas pon kon ka'pon amʉ' pɨ',” ta'pʉ iya. 28 Panapas maimu apurɨsa' to' uya wenai, Sises apurɨnin nan Surusiran pon kon tonpa pe Saarʉ ena'pʉ, mɨrɨpan usarɨ'pʉ enari'mʉra rɨ Surusiran poro Sises ekareei ekama pɨ'. 29 Saarʉ esi'pʉ usauro'nɨ pɨ' e'maimu'pɨ' nɨ pɨ' Sises ekareei pɨ' Esuwerʉ amʉ', Kiri' pe tʉusauro'san pokon pe enpoika i'se to' pɨ', e'tane miyarɨ rɨ iwɨnɨ pɨ' to' e'kama'pʉ. 30 Tʉron kon Sises apurɨnin nan uya i'tusa' a'tai, ka'pon amʉ' e'kamasa' iwɨnɨ pɨ', to' uya arɨ'pʉ Sisariya pona, mɨrɨpan ennoko'pʉ to' uya Tarʉsas pona. 31 Mɨrɨ a'tai, Sises apurɨnin nan Isutiya, Kiyarari, mɨrɨ awonsi'kɨ Sameriya pon kon uko'mamʉ'pʉ ewankamanin pʉra, ɨnʉ' uya rɨ to' kota'ma pʉra iyesi wenai. Wakʉ A'kwarʉ uya to' meruntɨtanʉkʉ'pʉ, to' pori'ma'pʉ iya rɨ. Miyarɨ rɨ Sises apurɨ pɨ' tu'ke to' ena'pʉ. Mɨrɨpan kon uko'mamʉ'pʉ Itepuru nama pɨ' rɨ tʉuko'mamʉ kon kaisa rɨ. 32 Pi'ta esi koro'tau utɨn pɨ' pata ton kaisa rɨ'ne, Reta pon kon wakʉ ton Papa nʉkupʉ'san ka'kʉranpai' itɨ'pʉ. 33 Mɨrɨ yau, ka'pon eporo'pʉ iya, Eniyas itese'. Te'kwe' poi iye'mʉ'sa'ka pʉra iyesi'pʉ, 8 kaisa rɨ wʉipiya ise'mesa' uko'mansa' esi'pʉ. 34 Pi'ta uya ta'pʉ ipɨ', “Eniyas, serɨ pe Sises uya ɨyepi'tɨ. E'mʉ'sa'ka', ɨye'kwe' e'mepɨ'kɨ,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai rɨ, Eniyas e'mʉ'sa'ka'pʉ. 35 Tanporo tʉuko'mansan Reta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaran yawon kon uya ene'pʉ, to' era'tɨ'pʉ Itepuru Sises winɨkʉi'. 36 Isa'pa pata po, Sises apurɨnin uri'san esi'pʉ, Tapi'ta itese'. Itese' esi'pʉ Kiri' maimu yau Tarʉ'kas, “usari” ta e'kwa pe. Tɨwɨrɨ rɨ wakʉ ku'nin pe iye'pɨtʉ'pʉ, entu'manin nan nɨ pika'tɨ pɨ'. 37 Reta po Pi'ta esi a'tai, e'ne' pe tenai', uri'san Tarʉ'kas erikʉ'pʉ. Iyeri'sa' ekepu korʉka'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya ka'tawon ɨutɨ tau inonka'pʉ. 38 Reta esi'pʉ a'ko pe Isa'pa piyau. Sises poitorʉ rʉ'san uya Reta po Pi'ta esi tukai' etasa' a'tai, asa'ron kon ka'pon amʉ' ennoko'pʉ to' uya ipiya'. “Inke pʉra ɨsi'kɨ,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 39 Mɨrɨ a'tai rɨ, itɨ'pʉ Isa'pa pona to' a'kɨrɨ. Pata eposa' iya a'tai, to' uya arɨ'pʉ ka'ta', Tarʉ'kas ekepu piya'. Tanporo uri'sami'si amʉ' itaan'pʉ ima'tasa' kon nʉ'san amʉrasa' esi'pʉ ipiyau, ukaran nɨ pɨ', pon amʉ' Tarʉ'kas nʉkonepɨtʉ'pʉ enpoikapɨtʉ pɨ' to' esi'pʉ nurɨne iyesi a'taino rʉ'pʉ. 40 Tanporo Pi'ta uya to' enpa'ka'pʉ, mɨrɨpan e'sekunka'pʉ ɨpʉremai', nurɨne kanan Tarʉ'kas enato' pe. Mɨrɨ tʉpo, eke' winɨkʉi' iyera'tɨ'pʉ, “Tapi'ta, e'mʉ'sa'ka'!” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai rɨ, itenu ton uta'koka'pʉ. Pi'ta ene iya a'tai, iye'mʉ'sa'ka'pʉ ta'mu pona. 41 Itemiya pɨ' ta'sii' i'mʉ'sa'ka'pʉ iya, mɨrɨpan uya Sises poitorʉ rʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ uri'sami'si amʉ' itaan'pʉ ima'tasa' kon nʉ'san kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan uya nurɨne inee'pʉ to' piya'. 42 Mɨrɨ a'tai rɨ, mɨ poro rɨ te'san ka'pon amʉ' uya Isa'pa po eke Papa tʉrawasooi e'ku'sa' i'tu'pʉ. Tu'kan kon uya Itepuru apurɨ'pʉ. 43 Pi'ta uko'mamʉ'pʉ Isa'pa po ka'pon, Saiman itese', o' pi'pɨ konepɨ'nin piyau.

Inkupʉ'pʉ 10

1 Mɨrɨ yau iyesi'pʉ ka'pon, Koneriyas itese', Sisariya pata po tʉuko'mansen, Roman amʉ' soisaai epuru ton tonpa pe te'sen, I'tariyan soisa amʉ' tukai' tesa'san kon. 2 Tɨwɨrɨ rɨ tʉtonpa ton amʉtʉ pe Papa eseru poro ɨko'mamʉ i'se te'sen, tɨwɨrɨ rɨ entu'manin nan repanin pe iyesi'pʉ eke pe rɨ, tɨwɨrɨ rɨ tʉwɨpʉremasen Papa pɨ'. 3 Ko'maan pe iwa, 3 a'kʉra', Papa uya itenu a'kwakasa' uya, kɨpo'po Papa inserʉʉi uyepʉ tʉpiya' ene'pʉ. “Koneriyas!” ta'pʉ iya ipɨ'. 4 Koneriyas uya enari'ke' pe esii'ma ene'pʉ, “Ɨ'rɨ na'kɨ i'se me'ai', uyepuru?” ta'pʉ iya ipɨ'. Inserʉ uya ta'pʉ ipɨ', “Papa epori'masa' man entu'manin nan repasa' auya pɨ', ɨwɨpʉremasa' pɨ' tʉpɨ'. 5 Saiman, Pi'ta tukai' tesa'sen kɨ'manin nan ka'pon amʉ' ɨnenno'kɨ Isa'pa pata pona. 6 Saiman nɨ marɨ itese' ka'pon, o' pi'pɨ konepɨtʉ pɨ' te'sen iwʉ' tau iyesi mɨrɨ, parau e'pi po na'ne',” ta'pʉ iya. 7 Auro'kanin nʉ'pʉ inserʉ utɨ'pʉ a'tai, Koneriyas uya asa'rɨ tʉpoitorʉ ton kɨ'ma'pʉ. Tikin nɨ soisa kɨ'ma'pʉ iya nɨrɨ, Papa apurɨnin, tʉtonpa pe te'sen. 8 Tanporo iye'ku'sa' rʉ'pʉ pɨ' to' auro'ka'pʉ iya. Mɨrɨ tʉpo, Isa'pa pona Pi'ta kɨ'mai' to' ennoko'pʉ iya. 9 Pʉre'po'si a'tai rɨ, mɨrɨ ema'sa' yau, pata eporo to' uya koro'tau, Pi'ta enuku'pʉ ai'tou pan ɨutɨ nakapu pona ɨpʉremai'. 10 Mɨrɨ a'tai, iwan pe iyesi'pʉ, enta'napai iyesi'pʉ. Iti'kiyari ekoneka koro'tau, Papa uya itenu a'kwaka'pʉ. 11 Ka' uta'kokasa' ene'pʉ iya. Kareku waraino u'tɨ non pona a'kwa' kasa ewa'tɨsa' asakɨrɨ'nan si'na' ke itekun enne'pɨ'ne ene'pʉ iya. 12 Mɨrɨ yau iyesi'pʉ ti'tui' pʉra rɨ ene amʉ', ɨkʉi amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton nɨ toron amʉ' nɨrɨ. 13 Mɨrɨ a'tai, main eta'pʉ iya, “Ɨyo' tʉwɨse enta'nakɨ,” tawon. 14 E'tane Pi'ta uya imaimu eikʉ'pʉ, “Uyepuru, mɨrɨ kupʉ uya pʉra man; ɨri tasa' na'ne' nan ipɨ' Main uya annin pen urɨ,” ta'pʉ Pi'ta uya. 15 Papa uya ta'pʉ ipɨ', akon ite'kwa pe, “Wakʉ enta'nan nɨto' pe Papa nʉkoneka'pʉ pɨ' ɨri kʉkai,” ta'pʉ iya. 16 Pi'ta uya serɨ main eta'pʉ osorʉwau ite'kwa, mɨrɨ pe rɨ, o' amʉ' en enuku'pʉ ka' pona. 17 Pi'ta usenuminka koro'tau, “Ɨ'rɨ kuru si ekamanin se ko?” tukai', Koneriyas nennoko'san ka'pon amʉ' esi'pʉ enuri'nɨ pɨ' mʉra'ta nau. 18 To' uya ekama'po'pʉ, “Moro pe' serɨ yau ka'pon, Saiman, Pi'ta tato' nai?” ta'pʉ to' uya. 19 Ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ esi se, ta Pi'ta uya koro'tau, “Osorʉwawon kon ka'pon amʉ' esi ɨyenpai,” ta'pʉ Ita'kwarʉ uya ipɨ'. 20 “E'mʉ'sa'ka', ɨu'tɨ'; tʉusenuminkai' pʉra itɨkɨ to' a'kɨrɨ. To' enno'sa' uya mɨrɨ ɨpiya',” ta'pʉ. 21 “Urɨ kʉrɨ rɨ anwarinpanʉ kon. Ɨ'rɨ na'kɨ pɨkɨrɨ uyense'na mɨsi'tʉu?” ta'pʉ Pi'ta uya to' pɨ'. 22 “Koneriyas, Roman amʉ' soisaai epuru uya ina enno'sa' man,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. “Ipokena' pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ tɨwɨrɨ rɨ Papa eseru poro ɨko'mamʉ i'se te'sen; Esuwerʉ amʉ' uya nɨrɨ wakʉ kʉrɨ rɨ tato' ipɨ'. Papa inserʉʉi uya auro'ka'pʉ ɨuye'to' pe itiwʉ' ta' auro'kato' auya etato' pe iya,” ta'pʉ to' uya. 23 “Ewai',” ta'pʉ Pi'ta uya to' pɨ', mɨrɨpan uya to' ewonnʉkʉ'pʉ tʉpiya' to' apontɨi'. Mɨrɨ ema'sa' yau, Pi'ta e'sara'tɨ'pʉ utɨn pɨ' to' a'kɨrɨ. Isa'pa apai Sises apurɨnin nan e'sara'tɨ'pʉ itonpa pe. 24 Iyema'sa' yau, Sisariya epokaa'pʉ to' uya. Tʉtonpa ton akonta awon kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtonpa ton kuru tamʉranʉ'se Koneriyas esi'pʉ to' enupɨkɨrɨ. 25 Pi'ta ewomʉ koro'tau, Koneriyas utɨ'pʉ mʉra'ta na' ipiya' ata'mo'kai' inama tʉuya ekamanin pe. 26 Pi'ta uya ipika'tɨ'pʉ i'mʉ'sa'ka pɨ' itemiyatʉ pɨ' ta'sii', “E'mʉ'sa'ka', urɨ pɨ' kɨpʉremai, ka'pon nɨ marɨ urɨ, awaraino,” ta'pʉ iya ipɨ'. 27 Asaurokʉi'ma iya'kɨrɨ Pi'ta ewomʉ'pʉ, tu'kan kon ka'pon amʉ' amʉrasa' koro'ta'. 28 “I'tu auya'nokon mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' enta'na pʉra iyesi tʉron kon Esuwerʉ amʉ' pen a'kɨrɨ, to' rɨ ka'kʉranpa to' uya pʉra rɨ iyesi to' iwʉ' ta'. E'tane pʉra, Papa uya enpoikasa' man uyenu ya' tʉron kon wakʉ pe inkoneka'san pɨ' ɨri tukai' esi namai'. 29 Mɨrɨ wenai, ukan ka'pon amʉ' enno'sa' auya a'tai, inke pʉra rɨ uye'nɨ pɨ' epori'ma'pʉ. Apʉne ekama'; ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ukɨ'masa' auya?” ta'pʉ Pi'ta uya ipɨ'. 30 Koneriyas uya imaimu eikʉ'pʉ, “Asakɨrɨ'ne ipata'pʉ pe wʉi utɨka'sa' serɨ, uiwʉ' tau ɨpʉreman pɨ' esi koro'tau, ko'maan pe iwa, 3 a'kʉra', ite'kwanau pʉra rɨ, ka'pon a'kwa ipon e'soto'kasa' esi'pʉ upiyau, 31 mɨrɨpan uya ta'pʉ, ‘Koneriyas, Papa uya ɨwɨpʉremato' etasa' man, entu'manin nan repa auya nɨrɨ i'tusa' iya man. 32 Mɨrɨ wenai, Isa'pa pona Saiman Pi'ta kɨ'mase'na ka'pon amʉ' ɨnenno'kɨ. Saiman nɨ marɨ itese' ka'pon o' pi'pɨ konepɨtʉ pɨ' te'sen piyau iyesi mɨrɨ, parau e'pi po na'ne',’ ta'pʉ iya upɨ'. 33 Mɨrɨ a'tai rɨ, ka'pon amʉ' ennoko'pʉ uya ɨkɨ'mai'. Wakʉ pe rɨ umaimu awɨrɨ ɨuye'sa' man. Serɨ pe si ina amʉrasa' man tanporo Papa uya tentane'nokon, tanporo rɨ Itepuru uya ɨrepasa' ina auro'kato' auya ike ke ekama auya etase'na. Asauro'kɨ si,” ta'pʉ Koneriyas uya. 34 Pi'ta e'sara'tɨ'pʉ to' auro'ka pɨ', “Serɨ pe ito'ka'nʉkʉ uya, i'napai rɨ Papa esi tanporo ka'pon amʉ' i'nʉnkanin pe ɨsi'kaisa rɨ, 35 tanporon kon nɨ tʉnamanin nan, ipoken te'sen ku'nin nan anʉmʉ Papa uya, ɨnʉ' yan pe rɨ to' e'tane. 36 I'tu auya'nokon, Papa uya tʉmaimu ennoko'pʉ Esuwerʉ amʉ' piya'. Wakʉ itekare ekama'pʉ iya, wakʉ pe tʉpokon pe uko'man nɨ emapu'tɨnin Sises poro. (Sises esi Esuwerʉ amʉ' epuru pe rɨken pen, e'tane tanporon kon nɨ epuru pe iyesi.) 37 Tanporon nɨ e'kupʉ'pʉ Isutiya pata poro'ne i'tu auya'nokon mɨrɨ. Mɨrɨ ton e'sara'tɨ'pʉ Kiyarari po, itekare ekama pɨ' epa'taisimapɨ' nɨ pɨ' Isaan esi'pʉ pata'pʉ pe. 38 I'tu auya'nokon Sises, Nasare' pon Papa uya Ta'kwarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmeruntɨrʉ tʉrʉ'pʉ ipona. Sises utɨpɨtʉ'pʉ nɨrɨ wakʉ kupʉ pɨ' pata kaisa rɨ'ne, ka'pon amʉ' epi'tɨpɨtʉ pɨ' Makoi meruntɨrʉ apai. Sises uya serɨ ton kupʉ'pʉ Papa esi wenai tʉpika'tɨnin pe. 39 “Ina esi mɨrɨ tanporo Esuwerʉ amʉ' pata'se' awɨrɨ, Surusiran poro rɨ, inkupʉ'pʉ tʉnene'pʉ kon ekamanin pe. To' uya iwɨnɨ'pʉ kurusu' pona tʉpokapɨ'se. 40 Mɨrɨ rɨ e'tane, nurɨne iye'to' pe Papa uya i'mʉ'sa'ka'pʉ osorʉwau wʉi tʉpo. Papa uya ka'pon amʉ' uya ento' pe ikupʉ'pʉ. 41 Tanporon kon uya kuru ene'pʉ pen; ina rɨken ennin nan pe anʉnsa' kon uya Sises ene'pʉ, tʉron kon ka'pon amʉ' auro'kanin nan pe ina e'to' pe. Ina iyenta'nasa' kon iya'kɨrɨ, ensinin nʉ'san nɨ iya'kɨrɨ, nurɨne iyenasa' a'tai terikʉ tʉpo, 42 kʉrɨ rɨ uya ina auro'kasa' itekare ekamanin pe ina e'to' pe ka'pon amʉ' pɨ'. Kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ Papa Nanʉmʉ'pʉ tanporon kon eseru aimenkanin pe tanporo nurɨnan kon, iyeri'sa' kon nɨ nɨrɨ. 43 Tanporo kareta amʉ' pu'kena' ton nʉmenuka'pʉ ka'pon amʉ' auro'kanin pe ipɨ' uya serɨ ekamasa': Ɨnʉ' rɨ kʉrɨ Sises apurɨnin pe te'sen uya, tʉmakooi pɨ' usentu'man nɨto' eporo mɨrɨ itese' poro,” ta'pʉ iya. 44 Pi'ta usaurokʉ koro'tau, ite'kwanau pʉra rɨ, Wakʉ A'kwarʉ u'tɨ'pʉ tanporo ka'pon amʉ' etanin nan pona. 45 Isa'pa winon kon, Esuwerʉ amʉ', Sises apurɨnin nan, Pi'ta a'kɨrɨ iye'sa' kon usewansiuka'pʉ, apʉne pʉra Papa uya Ta'kwarʉ tʉsa' pɨ' Esuwerʉ amʉ' pen nɨ pona. 46 Tʉron nɨ main yau'ne, Papa apurɨpɨtʉ to' uya, eta'pʉ to' uya. Mɨrɨ a'tai, Pi'ta uya ta'pʉ, “I'napai rɨ man wakʉ pe, pʉsamoro epa'taisimato' pe iyesi tuna ke. To' uya Wakʉ A'kwarʉ eposa' man urɨ'nokon uya eposa' na'ne' kasa rɨ,” ta'pʉ iya. 48 To' apiyo'ma'pʉ iya to' epa'taisimato' pe Sises Kʉrai ese' yau, mɨrɨpan kon uya Pi'ta ekama'po'pʉ tʉpiyau'nokon iko'manto' pe miyarɨ rʉ'kwɨ parɨ.

Inkupʉ'pʉ 11

1 Enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon to' tonpa ton Isutiya po tʉuko'mansan uya, Esuwerʉ amʉ' pen nɨ uya Papa ekareei anʉnsa' tawon eta'pʉ. 2 Pi'ta utɨsa' a'tai Surusiran pona, Esuwerʉ amʉ' pen yun pi'pɨ puturʉka tawon nan uya isapema'pʉ mɨrɨ yau. 3 “Esuwerʉ amʉ' pen nɨ piya' ɨutɨpɨtʉ mɨrɨ awonsi'kɨ auta're'tɨpɨtʉ to' piyau,” ta'pʉ to' uya Pi'ta pɨ'. 4 Mɨrɨ pɨ' nin si tanporo iye'ku'sa' rʉ'pʉ pataka'pʉ Pi'ta uya na'ne' to' pɨ'; 5 “Isa'pa pata po ɨpʉreman pɨ' esi'pʉ. Mɨrɨpan koro'tau, ka' apai eke kareku waraino a'kwa' kasa ewa'tɨsa' asakɨrɨ'nan si'na' ke itekun enne'pɨ'ne u'tɨ ene'pʉ uya upiya', Papa uya uyenu a'kwakasa' koro'tau. 6 Mɨrɨ yau, tu'kan kon nɨ ti'tui' pʉra rɨ ene amʉ', ɨkʉi amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton nɨ toron amʉ' rɨ ene'pʉ uya. 7 Mɨrɨ tʉpo, Papa uya uyauro'ka eta'pʉ uya, ‘Pi'ta, ɨyo' oton tʉwɨse enta'na',’ tawon. 8 “‘Kane, Uyepuru, ikupʉ uya pʉra iyesi, apʉne pʉra kamoro warai'nan o' amʉ' ansa' uya pʉra kuru rɨ iyesi,’ tukai' imaimu eikʉ'pʉ uya. 9 “Akon ite'kwa pe kanan uyauro'ka'pʉ iya, ‘Ɨ'rɨ pɨ' rɨ ɨri kʉkai, tanporon nɨ Papa nʉkoneka'pʉ esi wakʉ pe.’ 10 Serɨ e'kupʉ'pʉ osorʉwau ite'kwa. Mɨrɨ tʉpo, ene amʉ' apon kareku waraino enuku'pʉ. 11 “Mɨrɨ a'tai, osorʉwawon kon ka'pon amʉ' uyee'pʉ itau e'to' ɨutɨ airɨ, Koneriyas nennoko'san upiya' Sisariya apai. 12 Papa A'kwarʉ uya uyauro'ka'pʉ te'kʉ'kʉ'mai' pʉra rɨ to' a'kɨrɨ utɨto' pe, Esuwerʉ amʉ' pe pʉra rɨ to' e'tane. 6 kaisaron kon Isa'pa pon kon utonpa ton utɨ'pʉ uya'kɨrɨ Sisariya pona. Mɨrɨ yau, ka'pon iwʉ' ta' ina ewomʉ'pʉ. 13 Mɨrɨpan uya inserʉ e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ tʉuya ekama'pʉ ina pɨ', ‘Ka'pon amʉ' enno'kɨ Isa'pa pona Saiman Pi'ta kɨ'mai'. 14 Ekama iya mɨrɨ, Papa uya tanporo ɨiwʉ' tawon kon pika'tɨto' oton,’ tukai', ta'pʉ inserʉ uya ipɨ'. 15 “Usaurokʉ e'sara'tɨ pe rɨ, Wakʉ A'kwarʉ u'tɨ'pʉ to' pona, wapiya upona'nokon iu'tɨ'pʉ kasa. 16 Mɨrɨ a'tai, i'tu'pʉ uya Itepuru Sises uya ta'pʉ rʉ'pʉ, ‘Isaan uya ka'pon amʉ' pa'taisimapɨtʉ tuna ke, e'tane ɨmɨrɨ'nokon epa'taisimato' oton Wakʉ A'kwarʉ ke,’ tawon. 17 Papa uya mɨrɨ rɨ Wakʉ A'kwarʉ ke to' repasa' urɨ'nokon repa'pʉ tʉuya ike ke rɨ Itepuru Sises Kʉrai apurɨ'nokon a'tai, ɨnʉ' pe ken si te'ku'se Papa ereutanʉkʉ i'se esi?” ta'pʉ Pi'ta uya ka'pon amʉ' Surusiran pon kon pɨ'. 18 Serɨ eta to' uya a'tai, Pi'ta sapemato' tʉuya'nokon ereutanʉkʉ'pʉ to' uya, Papa rɨken apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya. “Papa uya ken ka'wa Esuwerʉ amʉ' pen kanan ku'sa' tʉmakooi kon apai tera'tɨi' tʉuko'mansan pe,” ta'pʉ to' uya. 19 Ka'pon amʉ' uya Si'tipʉn wɨnɨ'pʉ si'kɨrɨ, Sises apurɨnin nan apʉrʉmʉ'pʉ Surusiran apai tʉron nɨ pata ya'ne, apʉne pʉra mɨrɨ yawon kon ka'pon amʉ' uya tʉkota'ma kon pɨ'. Tʉron kon to' tonpa ton utɨ'pʉ Pini'siya pata ya', Sai'pʉras opa'wʉ pona, mɨrɨ awonsi'kɨ Antiyo' pata ya'. To' uya Sises ekareei ekama esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' pɨ' rɨken mɨrɨ ton pata yau'ne. 20 Tʉron kon Sises apurɨnin nan esi'pʉ Sai'pʉras opa'wʉ pon kon mɨrɨ awonsi'kɨ Sairini pata yawon kon, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Antiyo' pata ya'. Mɨrɨ yau, itekare ekama'pʉ to' uya Esuwerʉ amʉ' pen nɨ pɨ', wakʉ Itepuru Sises ekareei. 21 Mɨrɨpan kon pika'tɨ'pʉ Papa uya. Itekare ekama pɨ' to' esi koro'tau, tu'kan kon nɨ Esuwerʉ amʉ' pen nɨ ena'pʉ Sises apurɨnin nan pe, mɨrɨpan kon era'tɨ'pʉ Papa winɨkʉi'. 22 Surusiran pon kon apurɨnin nan uya serɨ etasa' esi'pʉ, mɨrɨpan kon uya Panapas ennoko'pʉ Antiyo' pona. 23 Pata eposa' tʉuya a'tai, Papa uya eke pe rɨ wakʉ nonkasa' to' pona ene'pʉ iya. Pori' pe iyesi'pʉ, mɨrɨpan uya to' pori'mapɨtʉ'pʉ miyarɨ rɨ Sises apurɨnin nan pe to' e'to' pe tanporo tewan kon pokon pe. 24 Panapas esi'pʉ wakʉ kuru ka'pon, Wakʉ A'kwarʉ ke ita'kwarʉ'tɨsa', mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' ke, mɨrɨpan uya tu'kan kon nɨ pika'tɨ'pʉ Itepuru Sises apurɨnin nan pe. 25 Mɨrɨpan tʉpo, Panapas utɨ'pʉ Tarʉsas pona Saarʉ epose'na. 26 Mɨrɨpan uya eposa' a'tai, inee'pʉ iya Antiyo' pona. Mɨrɨ yau, Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ pokon uko'mamʉ'pʉ tikin nɨ wʉipiya apurɨnin nan pokon pe te'sepopɨ'se, mɨrɨpan kon uya tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' enupapɨtʉ'pʉ. Antiyo' po wapiya kuru Sises poitorʉ ton esakʉ'pʉ to' uya mɨrɨ Kʉri'san amʉ' tukai'. 27 Mɨrɨ a'tai'ne, Sises apurɨnin nan, pu'kena' amʉ' utɨ'pʉ Antiyo' pona, Surusiran apai. 28 Tikin nɨ to' tonpa, Akapas itese', e'mʉ'sa'ka'pʉ asauro'se'na. Papa A'kwarʉ uya tauro'kato' awɨrɨ ekama'pʉ iya to' pɨ', “Eke iwankan uta'mo'kan pɨ' man tanporo pata emʉ' kaisa rɨ,” ta'pʉ iya. (Serɨ e'kupʉ'pʉ Kʉrautiyas esi a'tai Ron o'no te'san pata ton epuru pe.) 29 Sises pɨ' enupasa' kon e'kama'pʉ Isutiya pon kon tʉtonpa kon repa pɨ' pʉrata ke. 30 Mɨrɨpan kon uya ikupʉ'pʉ, pʉrata ennoko'pʉ to' uya so'si epuru ton ena', Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ pokon enau.

Inkupʉ'pʉ 12

1 Mɨrɨ koro'tau, Sises apurɨnin nan kota'ma i'se kin Era' esi'pʉ, mɨrɨpan uya soisa amʉ' ennoko'pʉ so'si epuru ton Surusiran pon kon a'sise'na, mɨrɨpan kon tʉto' pe to' uya pariki'si ta'. 2 Era' uya soisa apiyo'ma'pʉ Isens, Isaan rui wɨto' pe iya supara ke. 3 Era' uya i'tu'pʉ Isens wɨsa' tʉuya a'tai, pori' pe kuru Esuwerʉ amʉ' ena'pʉ tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ soisa amʉ' kanan apiyo'ma'pʉ iya Pi'ta a'sito' pe to' uya iwɨto' pe kanan. Serɨ e'kupʉ'pʉ A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu a'tai. 4 Soisa amʉ' uya Pi'ta a'si tʉpo, to' uya arɨ'pʉ pariki'si ta', mɨrɨpan Era' uya asakɨrɨ'nan kon iyamu'kuru' ton asakɨrɨ'nan yawon kon soisa amʉ' apiyo'ma'pʉ erasuntɨ pɨ'. Era' esi'pʉ Pi'ta tenpa'kai' pariki'si tapai ɨnekama'popɨ'pai Esuwerʉ amʉ' pana airɨ, To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ tʉpo. 5 Mɨrɨ pɨ' rɨ pariki'si tau Pi'ta enkurunpa'pʉ to' uya, e'tane apurɨnin nan esi'pʉ Papa ekama'po pɨ', Pi'ta pika'tɨto' pe iya. 6 Era' e'kamasa' Pi'ta enpa'ka pɨ' ekama'popɨ'to' pe tʉuya mɨn winon ewarupɨɨi tau, Pi'ta esi'pʉ e'nʉn nɨ pɨ' asa'ron kon soisa amʉ' a'sanau. To' uya itemekon auronpɨ'sa' esi'pʉ. Tʉron kon soisa amʉ' esi'pʉ mʉra'ta erasuntɨ pɨ'. 7 Ite'kwanau pʉra rɨ, inserʉ usenpoika'pʉ Pi'ta piya', mɨrɨpan uya a'kwa pe pata kupʉ'pʉ pariki'si tau. Inserʉ uya Pi'ta enpaka'pʉ ta'pɨ'pɨ'se, “Inke pʉra e'mʉ'sa'ka',” ta'pʉ iya, mɨrɨpan auronpɨ'sa' itemiyatʉ utaranka'pʉ. 8 Mɨrɨ tʉpo, “Ekoneka', asapatooi ipata'tɨ',” ta'pʉ inserʉ uya ipɨ', mɨrɨpan kupʉ'pʉ Pi'ta uya. “Ɨpon pʉro'pon ipata'tɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ uya'kɨrɨ ɨsi'kɨ,” ta'pʉ inserʉ uya. 9 Pi'ta utɨ'pʉ iya'kɨrɨ pariki'si tapai. I'napai rɨ pe' ne'ku'ai'ne' esi tai'ma rɨ Pi'ta epa'ka'pʉ pariki'si tapai, tenu uta'kwakasa' uya rɨ na'kɨ ene tukai' ɨsenuminkai'ma. 10 Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ inserʉ uya wapiyaro' kon soisa amʉ' entakakaa'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ ite'ma'pʉ pe te'san kanan entakakaa'pʉ to' uya. Soisa amʉ' uya to' ene pʉra. To' uye'kaa'pʉ wa'ka pun pe te'sen mʉra'ta na', pata ya' tʉutɨsen, mɨrɨpan mʉra'ta uta'koka'pʉ tiwano' pe rɨ, mɨrɨpan kon epa'ka'pʉ. Ɨnnɨ rʉ'kwɨ rɨ asanta tau to' utɨkaa'pʉ tʉpo, inserʉ uya inɨmɨ'pʉ. 11 “I'napairɨ rɨ ka'si, pariki'si tapai epa'kasa' serɨ wa!” ta'pʉ Pi'ta uya. “Si'tuka'ai' si, Itepuru uya tinserʉʉi enno'sa' upika'tɨi' Era' esi tʉnkupʉnʉ ɨnku'pai upɨ' apai mɨrɨ awonsi'kɨ iye'kupʉ kuru tawon nan nɨrɨ Esuwerʉ amʉ' piyapai,” ta'pʉ iya. 12 Pi'ta uya i'tusa' a'tai, itɨ'pʉ Meri, Isaan san iwʉ' ta'. Tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' amʉrasa' ɨpʉremase'na tepose. 13 Pi'ta uya mʉra'ta wɨpɨtʉ'pʉ. Ka'pon uya rɨ tewonnʉ'to' pe, apiyo' pe rʉ'kwɨ te'sen, Rota itese' uyee'pʉ imaimu'se'na mʉra'ta na'. 14 Pi'ta maimu etasa' tʉuya a'tai, epori'mai'ma iyeka'tumʉ'pʉ, mʉra'ta ta'kokai' pʉra, ɨutɨ tawon kon pana'tɨi', “Pi'ta man mʉra'ta nau!” ta'pʉ iya. 15 “Ɨ'rɨ uya ayano'ma, Rota?” ta'pʉ to' uya ipɨ', e'tane rɨ akonomapɨ'kaa'pʉ iya, “Pi'ta esi mɨ airɨ ukayai'ne ko!” takaa'pʉ iya kanan. “A'tai pʉra itinserʉʉi rɨ na'kɨ,” ta'pʉ to' uya. 16 Mʉra'ta wɨpɨtʉ pɨ' rɨ Pi'ta esi'pʉ to' uya a'kokato' pe. To' uya a'kokasa' a'tai, to' usewansiuka'pʉ ene tʉuya'nokon pɨ'. 17 Pi'ta uya temiyatʉ ke e'pana e'tɨ' ta'pʉ to' pɨ', mɨrɨpan uya Papa inserʉʉi uya tenpa'kasa' pariki'si tapai rʉ'pʉ ekama'pʉ. “Serɨ mekamatʉi' Isens pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon ɨtonpa kon amʉ' pɨ',” ta'pʉ iya. Mɨrɨ tʉpo, tʉron nɨ pata ya' itɨ'pʉ. 18 Mɨrɨ ema'sa' yau, soisa amʉ' utaipo'pʉ ipan pe rɨ, apʉne pʉra ɨ'rɨ kasa Pi'ta epa'ka'pʉ tukai' to' uya i'tu pʉra rɨ iyesi'pʉ. 19 Era' uya soisa amʉ' apiyo'ma'pʉ Pi'ta warinpato' pe to' uya, e'tane to' uya eporo pʉra iyesi'pʉ. Mɨrɨ pɨ' to' ekama'popɨtʉ'pʉ iya, ɨ'rɨ kasa Pi'ta epa'ka'pʉ tukai', e'tane to' nekama ton pʉra rɨ iyesi'pʉ, mɨrɨpan uya tʉron kon soisa amʉ' apiyo'ma'pʉ Pi'ta erasuntɨnin nan pe iku'sa' kon nʉ'san wɨto' pe to' uya. Mɨrɨ tʉpo, Era' utɨ'pʉ Sisariya pona Isutiya ponsi'kɨ, mɨrɨpan uko'mamʉ'pʉ inke rʉ'kwɨ rɨ. 20 Era' usakorota'pʉ ipan pe rɨ Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan pon kon ka'pon amʉ' pɨ'. Tʉron kon ka'pon amʉ' Taya mɨrɨ awonsi'kɨ Saitan pon kon tonpa ton utɨ'pʉ Era' ense'na. Era' poitorʉ, eke pe kuru te'sen Pʉrastas e'to' pe tʉmaimu kon awɨrɨ kin Era' auro'kato' pe to' uya ekama'po'pʉ, tʉpata'se' kon yawon kon ka'pon amʉ' e'to' pe wakʉ pe kin a'kɨrɨ tukai', apʉne pʉra kin pata'se' apai ti'kiyari kon eponin nan pe te'to' kon pe. 21 Tʉweyu pe tʉneporo'pʉ a'tai, Era' uya tʉpon pata'tɨ'pʉ kin pe tesi ekamanin, mɨrɨpan ereuta'pʉ tapon po, ka'pon amʉ' iyamʉrasa' kon auro'ka pɨ'. 22 “Pʉse rɨ kʉrɨ rɨ Papa nʉsauro'ai'ne', ka'pon pen nɨ!” tukai', ka'pon amʉ' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ Era' pɨ'. 23 Inke pʉra Papa inserʉʉi uya eno'ma'pʉ non pona, apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya tapurɨ i'se iyesi wenai mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ru'ku inamatɨ' ta iya kasa pʉra. Mɨrɨpan anɨ'pʉ weruwe amʉ' uya, mɨrɨpan erikʉ'pʉ. 24 E'tane Papa maimu rɨ esi'pʉ miyarɨ rɨ utɨn pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ epan nɨ pɨ'. 25 Tʉtʉrawasooi kon u'ma'sa' a'tai, Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ pokon enna'po'pʉ Surusiran poi. Isaan, Ma' tato' nee'pʉ to' uya ta'kɨrɨ'nokon.

Inkupʉ'pʉ 13

1 Antiyo' po so'si tau te'san koro'tau, pu'kena' ton mɨrɨ awonsi'kɨ enupanin nan esi'pʉ. Kamoro si esi'pʉ Panapas; Simiyan, Mekoro tukai' to' nesakʉnʉ; Rusiyas, Sairini itese' pata winon; Manayen, kopʉna Era' isakon pe isemo'kasa' rʉ'pʉ; mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ. 2 Papa apurɨ pɨ' to' esi koro'tau, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuta're'tɨi' pʉra to' useruma koro'tau, Papa A'kwarʉ uya to' auro'ka'pʉ, “Inke pʉra serɨ pe Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ pokon anʉntɨ', uyapiyo' ton pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉkɨ'ma'pʉ uya 'nokon ya' ku'se'na to' utɨto' pe,” ta'pʉ iya. 3 Mɨrɨpan tenta'nai' pʉra tʉuseruma kon tʉpo, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉwɨpʉrema kon tʉpo, to' pona'ne temiyatʉ kon nonkapɨtʉ'pʉ to' uya to' pʉrema pe, mɨrɨpan kon ennoko'pʉ to' uya. 4 Papa A'kwarʉ uya Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ pokon ennoko'pʉ tu'kan pata yau'ne tʉnekamanʉ kon ekama pɨ'. To' utɨ'pʉ Antiyo' ponsi'kɨ Seru'siya pona, mɨrɨpan kon ekanwa'tɨ'pʉ, Saramis pona tʉutɨto' kon pe, Sai'pʉras opa'wʉri pon. 5 Saramis po si tesi kon koro'tau, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta' to' utɨ'pʉ, Papa Maimu ekama'pʉ to' uya. Isaan Ma' esi'pʉ mɨrɨ to' a'kɨrɨ to' pika'tɨ pɨ'. 6 Tanporo mɨrɨ opa'wʉ ti'ma'kai' to' usarɨ'pʉ, Pa'pos itese' pata eporo tʉuya'nokon pona rɨ. Mɨrɨ pata yau, Esuwerʉ enwoke' pe esii'ma akono pe te'sen esi'pʉ Parʉ-Sises itese'. 7 Mɨrɨ opa'wʉ epuru pe te'sen, Sɨsiyas Paaros itese' a'kɨrɨ inke itɨpɨtʉ'pʉ. Kʉrɨ rɨ kopʉna esi'pʉ i'tunin kuru. Tikin nan ka'pon ennoko'pʉ iya Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ kɨ'mase'na to' uye'to' pe tʉpiya', apʉne pʉra Papa Maimu ɨnetapai tesi pɨ'. Mɨrɨ a'tai, Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Saarʉ pokon utɨ'pʉ ipɨ' ekamase'na. 8 E'tane pʉse rɨ ka'pon, Erimas tato' ipɨ' Kiri' amʉ' maimu yau, enwoke' ta e'kwa pe esi'pʉ to' i'se pʉra, kopʉna auro'ka'pʉ iya Sises apurɨ iya namai'. 9 Mɨrɨ a'tai Saarʉ, Paarʉ tukai' to' nesakʉnʉ uta'kwarʉ'tɨ'pʉ Wakʉ A'kwarʉ ke uya to'sa rɨ Erimas ene'pʉ, 10 mɨrɨpan uya, “Makoi kasa kuru me'ai'! Wakʉ pe te'sen ewaruma'tɨ auya! Kasi pe rɨ ka'pon amʉ' auro'ka auya, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ton nɨ ɨri ton nɨ kupʉ auya to' pɨ'. I'napairon nɨ Papa eseru ensima i'se ɨwe'to' ereutanʉ'kɨ! 11 Serɨ pe kuru Papa uya ɨkota'ma mɨrɨ, tenku'ne ɨyena mɨrɨ, mɨrɨpan inke kuru pʉra rɨ wʉi enu tense pʉra ɨuko'mamʉ mɨrɨ,” ta'pʉ Paarʉ uya ipɨ'. Inke pʉra rɨ, tenku'ne iyena'pʉ kapuru' mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ uyee'pʉ ipona, mɨrɨpan usarɨ'pʉ te'ma a'pɨtʉ i'se, ka'pon nɨ i'se iyesi'pʉ temiyatʉ pɨ' tanin oton. 12 Paarʉ uya enwoke' auro'ka'pʉ iye'ku'sa' ipɨ' tense, kopʉna uya, “i'napairon,” ta'pʉ Sises ekareei pɨ'. Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas nekamanʉ Sises ekareei pɨ' isewansiuka'pʉ. 13 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kɨrɨ te'san itonpa ton utɨ'pʉ kanau yai Pa'pos ponsi'kɨ Pɨrʉka, Panperiya awon pona. Mɨrɨ yau, Isaan Ma' uya to' nɨmɨ'pʉ. Surusiran pona iyenna'po'pʉ. 14 Pɨrʉka ponsi'kɨ to' utɨ'pʉ Antiyo', Pi'sitiya yawon pona. Sapa' a'tai, to' utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta', mɨrɨpan kon ereuta'pʉ. 15 Mosi' nʉmenuka'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ usekama'pʉ tʉpo, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru ton uya ka'pon ennoko'pʉ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas piya' tʉmaimu kon pe, mɨrɨpan uya, “Ina tonpa ton, ɨnʉ' rɨ esi a'tai asauro'pai tɨwɨ ka'pon amʉ' auro'kai' to' pori'ma pe,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 16 Mɨrɨ yau, Paarʉ e'mʉ'sa'ka'pʉ, temiyatʉ ari'ma'pʉ iya, e'pana to' e'to' pe, mɨrɨpan uya, “Utonpa ton, Esuwerʉ amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen, Papa namanin nan, umaimu etatɨ'! 17 Papa, urɨ'nokon Esuwerʉ amʉ' napurɨnʉ uya utamokori kon anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan kon epankasa' tʉuya, ka'kʉran pe to' esi koro'tau Isi' po. Inke rɨ tʉuko'mamʉ tʉpo, Papa uya tʉmeruntɨrʉ ke to' enpa'ka'pʉ mɨrɨ pata apai. 18 Tʉmaimu awɨrɨ pʉra rɨ to' e'tane, to' nʉkupʉnʉ moronka pɨ' iyesi'pʉ 40 kaisa rɨ wʉipiya rɨmono' tau to' uko'mamʉ koro'tau. 19 Papa uya to' pika'tɨ'pʉ 7 kaisaron kon tʉpataron kon Kenan pon kon ka'pon amʉ' enpa'kato' pe to' uya, mɨrɨpan uya to' nono tʉsa' uiwano' kon pe. 20 Serɨ e'kupʉ'pʉ 450 kaisa rɨ wʉipiya yau iwa'ne rɨ. “Mɨrɨ tʉpo, Papa uya to' usewa'noma epuru pe te'ton kon anʉnpɨtʉ'pʉ, Sanwerʉ, pu'kena' pe te'sen ena to' epuru pe pona rɨ. 21 Mɨrɨ a'tai, tepuru kon pe kin i'se ka'pon amʉ' esi'pʉ. Mɨrɨpan Saarʉ, Kisi mu anʉmʉ'pʉ Papa uya kin pe, mɨrɨpan uko'mamʉ'pʉ 40 kaisa rɨ wʉipiya to' epuru pe. 22 Kin pe iye'to' yapai Saarʉ mo'ka tʉuya tʉpo, Papa uya Tepi' anʉmʉ'pʉ kin pe. Wakʉ pe kuru Papa usaurokʉ'pʉ ipɨ', ‘Eposa' uya man warawo' Tepi', Ise'si mu upori'manin pe te'sen ku'nin, i'se e'to' ku'to' iya oton mɨrɨ,’ ta'pʉ Papa uya. 23 “Papa uya Tepi' pa rʉ'pʉ, Sises ennoko'pʉ Esuwerʉ amʉ' pika'tɨse'na. Mɨrɨ kupʉ uya ta'pʉ tʉuya utamokori ton pɨ' awɨrɨ. 24 Sises e'sara'tɨ e'tʉrawasoman pɨ' rawɨrɨ, Isaan uya itekare ekama'pʉ tanporon kon Esuwerʉ awon kon pɨ', ɨri tʉnkupʉnʉ kon apai to' era'tɨto' pe, mɨrɨpan kon epa'taisimato' pe. 25 Tʉtʉrawasooi i'ma'ka tʉuya winɨkʉi', Isaan uya to' ekama'popɨtʉ'pʉ, ‘Ɨnʉ' pe uku'atʉu? Ka'pon ennoko uya mɨrɨ, tasa' rʉ'pʉ Papa uya ipɨ' pe, uyekama auya'nokon serɨ, e'tane etatɨ', serɨ pe rɨ iyepʉ mɨrɨ e'tane isapatooi mʉ' ara'ka poken pʉra rɨ esi,’ ta'pʉ iya. 26 “Utonpa ton Esuwerʉ amʉ', Epʉra'an payan nʉ'san, Esuwerʉ amʉ' pen nɨ nɨrɨ Papa namanin nan, etatɨ'! Urɨ'nokon iwano' pe kuru Papa uya epika'tɨn nɨto' eseru ennoko'pʉ. 27 Surusiran pon kon ka'pon amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ to' epuru ton uya i'tu pʉra iyesi'pʉ pʉse rɨ Sises esi pika'tɨnin pe tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' maimu Sapa' kaisa rɨ tʉusekamasen to'ka'nʉkʉ to' uya pʉra iyesi'pʉ, e'tane pu'kena' amʉ' uya ekama'pʉ awɨrɨ to' uya iwɨnɨ'pʉ. 28 Tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' usaurokʉ'pʉ, ‘Ɨri kupʉ Sises uya,’ tukai', e'tane iwɨto' ipɨkɨrɨ oton eporo to' uya pʉra iyesi'pʉ. Mɨrɨ rɨ e'tane, itepuru Paire' ekama'po'pʉ to' uya ima'tanʉ'to' pe iya. 29 Pena rɨ pu'kena' ton nekama'pʉ kupʉ'pʉ ka'pon amʉ' uya mɨrɨ Sises pɨ'. To' uya iwɨnɨ'pʉ. Kurusu' pona to' uya ipokapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan mo'ka'pʉ tʉron kon uya kurusu' poi, mɨrɨpan emaika'pʉ to' uya tɨ' akasa' uruwai' pe ya'. 30 E'tane Papa uya i'mʉ'sa'ka'pʉ eri'nɨto' apai. 31 Inke rɨ isenpoikapɨtʉ'pʉ ta'kɨrɨ Kiyarari ponsi'kɨ Surusiran pona itɨsa' kon enu ya', ka'pon amʉ' si ennin nʉ'san esi mɨrɨ tʉron kon ka'pon amʉ' pana ya' ekama pɨ'. 32 “Ina uya kanan si serɨ wakʉ kuru itekare ekama serɨ ɨpɨ'nokon. ‘Mɨrɨ kupʉ uya,’ ta'pʉ Papa uya utamokori kon pɨ' uta'ku'tɨsa' rʉ'pʉ 33 urɨ'nokon, to' payan non pɨ'. Mɨrɨ si ku'sa' iya Sises ti'mʉ'sa'kase Eren apon yau isakon pe te'sen Eren uya ekamasa' kasa, “‘Serɨ pe umu, tikin nan pe kuru ɨwesi mɨrɨ, ɨkʉipʉnʉ pe enasa' serɨ.’ 34 Papa uya tʉmu i'mʉ'sa'ka'pʉ iyeri'sa' apai, mɨrɨpan eri'to' oton pen nɨ mɨrɨ enta'. Mɨrɨ pɨ', Papa uya utamokori kon amʉ' auro'ka'pʉ, “‘Ɨpika'tɨ uya 'nokon kuru mɨrɨ, umunkɨ amʉ', Tepi' auro'ka'pʉ uya awɨrɨ rɨ.’ 35 Tepi' uya Kʉrai pɨ' Papa auro'kasa' tʉron nɨ Eren yau, “‘Ikɨtato' pe uyekepu nonka auya pen, apʉne pʉra wakʉ urɨ, ɨpoitorʉ ukɨta i'se pʉra ɨwesi.’ 36 “Tʉuko'mamʉ koro'tau, Tepi' uya, ikupʉ iya i'se Papa e'to' ku'pɨtʉ'pʉ. E'tane iyerikʉ'pʉ, ka'pon uya iu'na'tɨ'pʉ, itamokori ton esi'pʉ kasa rɨ, mɨrɨpan pun ukɨta'pʉ. 37 E'tane kʉrɨ Papa nʉ'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ yapai ukɨta'pʉ pen. 38 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, i'tu auya'nokon i'se esi Sises poro makoi pɨ' usentu'man, usekama ɨpɨ'nokon. 39 Kʉrɨ rɨ poro tanporon kon apurɨnin nan ekoneka, tanporon nɨ ekonekan pokena' pen nɨ ipiyapai, Mosi' nʉmenuka'pʉ winɨ. 40 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ti'tui' e'tɨ', pu'kena' amʉ' nekama'pʉ e'kupʉ namai' ɨpɨ'nokon: 41 “‘Etatɨ' ɨmiyamoro, Papa sapemanin nan! Ɨusewansiuka kon mɨrɨ Papa nʉkupʉnʉ tense mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyeri'to' oton kon. Iku'to' uya oton aya'tai'nokon anapurɨnʉ ton kon pen nɨ ka'pon uya ekama tane ɨpɨ'nokon,’ tawon,” ta'pʉ iya. 42 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' nɨmɨ koro'tau, ka'pon amʉ' uya to' kɨ'ma'pʉ Sapa' a'tai to' uye'to' pe miyarɨ parɨ serɨ ton ekamase'na. 43 Ka'pon amʉ' e'nonkasa' a'tai, anpisin pe Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen e'tane Papa namanin nan uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas e'ma'pʉka'pʉ. Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya to' auro'ka'pʉ, Papa uya wakʉ nonkasa' tʉpona'nokon awɨrɨ to' uko'manto' pe. 44 Tʉron nɨ Sapa' a'tai, tu'ke rɨ anpisin pe Antiyo' pon kon amʉra'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta' Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas usaurokʉ etase'na Itepuru Sises pɨ'. 45 Esuwerʉ amʉ' ɨkɨnta'pʉ anpisin pe ka'pon amʉ' ene tʉuya'nokon a'tai, mɨrɨpan kon usaurokʉ'pʉ ɨri pe Paarʉ pa'nʉkʉ pe. 46 Mɨrɨpan kon maimu eikʉ'pʉ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya te'namai' pʉra, “Sises ekareei, Papa winon ekamato' ina uya pe iyesi wapiya Esuwerʉ amʉ' pɨ', e'tane Papa Maimu ewaruma'tɨ auya'nokon, mɨrɨ uya ekama wakʉ tɨwɨrɨ uko'man nɨto' eponin nan pe pʉra rɨ tukai' ɨye'kupʉ kon. 47 Apʉne pʉra Papa uya ina apiyontɨsa' ina uya iku'to' pe, “‘To' weyu pe ɨyennoko uya serɨ non emʉ' kaisaron kon ka'pon amʉ' pana'tɨse'na, to' pika'tɨnin pe urɨ esi pɨ',’ tukai',” ta'pʉ Paarʉ uya. 48 Mɨrɨ eta Esuwerʉ amʉ' pen uya a'tai, to' epori'ma'pʉ. Papa Maimu inamato' uya. Esuwerʉ amʉ' pen, Papa nanʉmʉ'san tʉpiyau to' e'to' pe uya Sises ekareei apurɨ'pʉ. 49 Mɨrɨ a'tai, Itepuru maimu utɨ'pʉ tanporo mɨrɨ nono awɨrɨ. 50 Mɨrɨ e'tane tʉron kon Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya, eke ton pe te'san ka'pon amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa namanin nan uri'sami'si amʉ' uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas ewaruma'tɨto' pe ikupʉ'pʉ. Kamoro Esuwerʉ amʉ' uya tʉron kon ka'pon amʉ' auro'ka'pʉ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas kota'mato' pe to' uya. Mɨrɨpan kon uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas enpa'ka'pʉ tʉnono kon apai. 51 Mɨrɨpan Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya ti'ta kon poi non tɨutɨ'pʉ pata nɨmɨi'ma, Papa uya to' nonkasa' ekamanin pe, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Ai'koniyan pona, Antiyo' ponsi'kɨ. 52 Mɨrɨ koro'tau, Sises apurɨnin nan uta'kwarʉ'tɨ'pʉ pori' ke mɨrɨ awonsi'kɨ Wakʉ A'kwarʉ ke.

Inkupʉ'pʉ 14

1 Te'to' kon kasa rɨ Ai'koniyan po, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas pokon utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta', mɨrɨpan kon uya wakʉ pe pori'ma' kuru rɨ itekare ekama'pʉ. Mɨrɨpan tu'ke rɨ Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen nɨ nɨrɨ ena'pʉ Sises apurɨnin nan pe. 2 E'tane Esuwerʉ amʉ' itekare apurɨnin nan pen uya Esuwerʉ amʉ' pen tʉrʉnka'pʉ ɨri pe to' pɨ' to' e'ku'to' pe. 3 Mɨrɨ yau, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas pokon uya wʉi apɨtʉ'pʉ inke rɨ. Enari'mʉra Sises ekareei ekama pɨ' to' esi'pʉ, i'napai rɨ wakʉ nonkasa' iya ekareei esi enpoikanin pe, to' repa'pʉ iya winɨ to' meruntɨrʉ ke, i'tuto' ipɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin ku'to' pe to' uya. 4 Kamoro Ai'koniyan po tʉuko'mansan epantakapɨ'sa' esi'pʉ; tʉron kon uya enno'sa' kon apurɨ'pʉ, tʉron kon uya tʉron kon Esuwerʉ amʉ' apurɨ'pʉ. 5 Mɨrɨ yau, Esuwerʉ amʉ' pen mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' usaurokʉ'pʉ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas kota'mato', tepuru kon pokon pe to' e'kama'pʉ, tɨ' ke to' wɨto' pe tʉuya'nokon. 6 E'tane Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya etasa' esi'pʉ, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ tʉron nɨ pata pona, Restʉra, Terʉpi, mɨrɨ awonsi'kɨ iwoino' nan pata pona, Rai'koniya pata yau. 7 Mɨrɨ yau tesi kon a'tai, itekare ekama pɨ' to' esi'pʉ ka'pon amʉ' pɨ'. 8 Restʉra po ka'pon esi'pʉ ise'mepɨ'sa' i'ta. Iyentusa' a'tai, mɨrɨ kasa rɨ iyesi'pʉ, mɨrɨpan usarɨ pʉra rɨ iyesi'pʉ. 9 Paarʉ usaurokʉ Itepuru Sises pɨ' etapɨtʉ pɨ' iyesi'pʉ. Paarʉ uya enpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan ene'pʉ iya Itepuru Sises uya kuru upika'tɨ tukai' apurɨ'pʉ iya. 10 Mɨrɨpan Paarʉ uya, “E'mʉ'sa'ka', utonpa!” ta'pʉ ipɨ' tʉukɨ'pɨ'nʉnse. Mɨrɨ etasa' tʉuya a'tai, iye'sanʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan usarɨ'pʉ wakʉ pe. 11 Paarʉ nʉkupʉ'pʉ tense, papa amʉ' tato' pe rɨ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas kupʉ'pʉ to' uya. Tʉmaimu kon, Rai'koniya pon kon maimu yau to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Apʉne, entɨ'! Pʉsamoro ka'pon amʉ' esi mɨrɨ papa amʉ' pe, e'tane ka'pon amʉ' pe to' era'tɨsa', mɨrɨpan kon u'tɨsa' ka' winɨpai upika'tɨse'na'nokon!” ta'pʉ to' uya. 12 Mɨrɨ yau, Panapas esakʉ'pʉ to' uya Isus tukai', “Eke pe iyesi,” ta'pʉ to' uya, mɨrɨpan Paarʉ esakʉ'pʉ to' uya Ɨrʉmes tukai', apʉne pʉra tʉusauro'sen pe iyesi pɨ'. 13 Eke pata mʉra'ta yau rɨ to' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' esi'pʉ Isus itese' tepuru kon apurɨse'na ka'pon amʉ' utɨto' ita'. Mɨrɨpan to' use'mato' tʉrawasomanin uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas nʉkupʉ'pʉ eta'pʉ. Mɨrɨpan uya asa'rɨ paka amʉ' nee'pʉ, pata ipʉrʉ to' i'mʉ woi, to' use'mato' tʉrawasomanin, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' esi'pʉ paka amʉ' ɨnwɨpai Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas apurɨ pe tenta'nato' kon pe. 14 Mɨrɨ yau, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya to' e'kamasa' i'tu'pʉ paka amʉ' wɨnɨ pɨ' tapurɨ kon pe to' po'tɨto' pe tʉuya'nokon, mɨrɨpan kon uya tʉpon kon pʉro'pon karapɨtʉ'pʉ, “Kane!” ta tʉuya'nokon e'kwa pe. To' eka'tumʉ'pʉ ka'pon amʉ' koro'ta' tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉi'ma'nokon, 15 “Ina tonpa ton, mɨrɨ kʉ'ku'tʉu! Ka'pon amʉ' rɨ marɨ ina, awarai'nokon nɨ marɨ! Emenna' itekare wakʉ kuru ekamai' ina uye'sa' ɨpɨ'nokon. Tʉron kon ika'sa' ton piyapai era'tɨtɨ'; i'napairon Papa piya' era'tɨtɨ'! To' uya ɨpika'tɨ kon pʉra iyesi. Kʉrɨ rɨ esi Papa pe, tanporon non koneka'pʉ iya tanporo ipo te'sen. Non koneka'pʉ iya, parau, tuna ton, ka' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo urɨ'nokon. 16 Pena rɨ ɨmɨrɨ'nokon Esuwerʉ amʉ' pen esi'pʉ i'se rɨ ɨwe'to' kon apurɨ pɨ' Papa uya rɨ ɨyenpɨtʉ'pʉ kon, apʉne pʉra ti'tu auya'nokon pʉra iyesi pɨ'. 17 E'tane si, tanporon kon ka'pon amʉ' enu ya' isenpoikasa', kʉrɨ rɨ uya wakʉ ton ke repan nɨsa' tukai' i'tu kon pa. Wakʉ ton nɨ ku'sa' iya ɨiwano' kon pe: tuna enno'sa' iya; tʉweyu a'tai iyepetato' pe ɨi'kiyari kon ku'sa' iya; eke pe rɨ kiyari ke ɨrepasa' iya 'nokon; mɨrɨ awonsi'kɨ pori' pe ɨku'sa' iya 'nokon,” ta'pʉ Paarʉ uya. 18 To' usaurokʉ eta'pʉ ka'pon amʉ' uya e'tane rɨ, to' ereutanʉkʉ i'se to' e'tane paka amʉ' wɨnɨ to' uya namai', to' ereutanʉkʉ to' uya poken pʉra iyesi'pʉ. 19 Mɨrɨ a'tai, Esuwerʉ amʉ' Antiyo' mɨrɨ awonsi'kɨ Ai'koniyan pon kon uyee'pʉ, mɨrɨpan kon uya tʉwinɨkʉi'nokon to' mo'ka'pʉ. Mɨrɨpan kon uya tɨ' ke Paarʉ wɨpɨtʉ'pʉ. Iyeri'sa' pe tekamai', to' uya ipi'sikʉ'pʉ pata apai. 20 E'tane Sises apurɨnin nan utɨ'pʉ Paarʉ piya'. To' amʉra'pʉ iwoi. Iye'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan enna'po'pʉ pata pona to' a'kɨrɨ. Iyema'sa' yau, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas utɨ'pʉ Terʉpi pona Restʉra ponsi'kɨ. 21 Mɨrɨ yau, to' uko'mamʉ'pʉ Sises ekareei Papa Maimu ekama pɨ'. Tu'kan kon nɨ kupʉ'pʉ to' uya Sises apurɨnin nan pe. Mɨrɨ tʉpo, enna'pon pɨ' to' e'sara'tɨ'pʉ Restʉra pona mɨrɨ awonsi'kɨ Ai'koniyan pona mɨrɨ awonsi'kɨ Antiyo' pona. 22 Pata kaisarɨ rɨ Sises apurɨnin nan epopɨtʉ'pʉ to' uya. To' meruntɨtanʉkʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon auro'ka'pʉ to' uya itekare pɨ' to' pori'ma pe, Sises rɨ apurɨ pɨ' to' uko'manto' pe. “Urɨ'nokon ekota'mato' pe iyesi Papa e'to' esa' wannɨ pe ya' epa'kan nɨto' pe,” ta'pʉ to' uya. 23 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya so'si epuru pe te'ton kon anʉmʉ'pʉ. Tʉwɨpʉremai' mɨrɨ awonsi'kɨ tenta'nai' pʉra tʉuserumai' to' tʉrʉ'pʉ to' uya to' napurɨnʉ Itepuru ena'. 24 Pi'sitiya itese' pata poro tʉutɨ kon tʉpo, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas utɨ'pʉ Panperiya pona. 25 Mɨrɨpan kon uya Pɨrʉka itese' pata eporo'pʉ, to' uya Papa Maimu ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ'. Mɨrɨ tʉpo, to' utɨ'pʉ parau e'pi pona, to' uya A'tariya itese' pata eporo'pʉ. 26 A'tariya ponsi'kɨ kanau yau, parau kau to' utɨ'pʉ Antiyo' pona rɨ marɨ te'sara'tɨ'pʉ kon ya'. Mɨrɨ yau, to' tʉrʉ'pʉ Papa uya wakʉ nonkasa' ya' to' tʉrawasooi to' uya enuka'nʉ'sa' na'ne' si ku'nin pe to' e'to' pe. 27 Antiyo' pona tʉuye'sa' kon a'tai, tanporo apurɨnin nan amʉranʉkʉ'pʉ to' uya. Papa nʉkupʉ'pʉ tʉporo'nokon ekama'pʉ to' uya to' pɨ', Esuwerʉ amʉ' pen uya apurɨto' pe ikupʉ'pʉ iya rʉ'pʉ. 28 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas pokon uko'manpɨtʉ'pʉ Antiyo' po inke rɨ kapʉi tenno'pɨ'se, Sises pɨ' enupasa' kon mɨrɨ pata yawon kon piyau.

Inkupʉ'pʉ 15

1 Tʉron kon Sises apurɨnin nan utɨ'pʉ Isutiya yapai Antiyo' pona tʉtonpa kon enupase'na, “Ɨyun kon pi'pɨ puturʉkasa' auya'nokon a'tai rɨken, Mosi' nekama'pʉ awɨrɨ, Papa uya ɨpika'tɨ kon,” tase'na. 2 Serɨ uya, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas pokon sakoropa'pʉ, mɨrɨpan pɨ' to' pokon pe to' e'sei'pɨtʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas anʉmʉ'pʉ to' uya tʉron kon apurɨnin nan pokon pe, to' utɨto' pe Surusiran pona, enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ so'si epuru ton ense'na to' utɨ'pʉ mɨrɨ pɨ'. 3 Apurɨnin nan uya to' ennoko'pʉ. To' utɨ koro'tau Pini'siya, Sameriya yawɨrɨ, Sises apurɨnin nan auro'ka'pʉ to' uya, “Esuwerʉ amʉ' pen enasa' man Sises apurɨnin nan pe,” tukai'. Tanporon kon epori'ma'pʉ ipan pe eta tʉuya'nokon a'tai. 4 To' uye'sa' a'tai Surusiran pona, to' ereutanʉkʉ'pʉ apurɨnin nan uya, enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ so'si epuru ton uya. Mɨrɨ a'tai, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas uya to' pɨ' ekama'pʉ tanporo Papa nʉkupʉ'pʉ tʉporo'nokon Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau. 5 Mɨrɨ a'tai, Sises apurɨnin nan Pari'si amʉ' tonpa ton e'mʉ'sa'ka'pʉ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Esuwerʉ amʉ' pen yun pi'pɨ puturʉkato' pe kuru rɨ iyesi mɨrɨ. Mosi' nekama'pʉ main apurɨto' pe to' uya ekama auya'nokon kuru mɨrɨ to' pɨ',” ta'pʉ to' uya. 6 Serɨ pɨ' ɨsenuminkase'na itekare ekamai' enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ so'si epuru ton amʉra'pʉ. 7 Inke kuru tʉusaurokʉ kon tʉpo, Pi'ta e'mʉ'sa'ka'pʉ, ta'pʉ iya to' pɨ', “Utonpa ton, i'tu auya'nokon pena Papa uya uyanʉmʉ'pʉ ɨ'koro'tapai'nokon, Esuwerʉ amʉ' pen uya itekare etato' pe urɨ winɨ, to' uya apurɨto' pe nɨrɨ. 8 Papa, tanporon usenuminkato' i'tunin uya enpoika'pʉ Esuwerʉ amʉ' pen anʉmʉ tʉuya Wakʉ A'kwarʉ tʉrʉ tʉuya winɨ to' pona, urɨ'nokon pɨ' ikupʉ'pʉ tʉuya kasa. 9 Tʉron nɨ pe uku'sa' iya 'nokon pʉra rɨ iyesi kamoro piyapai. To' ewan korʉka'pʉ iya to' uya apurɨto' winɨ. 10 Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' Papa i'tupɨtʉ i'se ɨwesi kon? Sa'man pe rɨ Esuwerʉ amʉ' pen apurɨnin nan kupʉ i'se ɨwesi kon mɨrɨ, urɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ukʉipʉnʉ kon nʉkupʉ'pʉ pen nɨ. 11 Kane! Apurɨ Itepuru Sises uya wakʉ nonkasa' poro epika'tɨn nɨsa', to' kasa rɨ,” ta'pʉ iya. 12 Tanporo iyamʉrasa' kon esi'pʉ e'pana Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Paarʉ eta pɨ' i'tuto' ipɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin ku'sa' Papa uya tʉporo'nokon Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau ekama tane to' uya. 13 To' e'nonkasa' a'tai, Isens usaurokʉ'pʉ, “Utonpa ton, uyetatɨ'. 14 Saiman nekamayan ko upɨ'nokon, Esuwerʉ amʉ' pen pɨ' ‘aiko’ tato' tʉuya enpoika Papa uya, to' tonpa ton anʉmʉ tʉuya winɨ tʉmunkɨ pe to' e'to' pe. 15 Serɨ si esi serɨ pena pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ awɨrɨ. Iye'menukasa' na'ne' kasa: 16 “‘Serɨ tʉpo, enna'poto' oton Tepi' iwʉ' rʉ'pʉ uta'mo'kasa' konekase'na, mɨrɨpan a'motasa' amɨ uya emenna' pe, inna'po uya pena iyesi'pʉ kasa. 17 Mɨrɨ a'tai, ka'pon amʉ' tonpa rʉ'san uya Itepuru warinpato' pe, tanporo kamoro Esuwerʉ amʉ' pen urɨ iwano' pe to' esi, tasa' Itepuru uya, serɨ ku'nin nʉ'pʉ uya’ 18 Pena rɨ isi'tusa' rʉ'pʉ serɨ. 19 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mɨrɨ pɨ' ekonekasa' man: sa'man pe iku'pai pʉra man Esuwerʉ amʉ' pen pona nera'tɨyai'ne' nan Papa winɨkʉi'. 20 Mɨrɨ pe iyesi pɨ' to' ena' imenukapai'nokon, to' auro'kapai'nokon ɨri kiyari ika'sa' ena' itʉsa' pɨ' to' enta'na namai'; tekumai' makoi tʉku'se pʉra to' e'to' pe; terupatu'kai' iwɨsa' o' mɨrɨ awonsi'kɨ mʉnʉ'pan pɨ' to' enta'na namai'. 21 Papa uya Mosi' repa'pʉ ike Main ekama pɨ' ka'pon amʉ' nʉko'manyan pena si'kɨrɨ rɨ, Sapa' kaisa rɨ usenupan nɨto' iwʉ' tau pata kaisarɨ rɨ serɨ pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ iya. 22 Mɨrɨ a'tai, enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ so'si epuru ton, tanporo so'si tawon kon pona rɨ nɨrɨ, wakʉ pe poken iyesi'pʉ ka'pon amʉ' anʉnto' pe to' uya tʉ'koro'tapai'nokon, mɨrɨpan kon uya to' ennoko'pʉ Antiyo' pona Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas a'kɨrɨ. Asa'ron kon anʉmʉ'pʉ to' uya: Isutas, Pa'sapas tato'; mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas, tʉtonpa kon epuru pe te'san. 23 Mɨrɨpan kon enau kareta ennoko'pʉ to' uya se tawon si: “Ina, enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ so'si epuru ton, ɨrunan kon uya, ‘Miyarɨ'nokon,’ ina tonpa ton pe iyenasa' kon Esuwerʉ amʉ' pen Antiyo', Siriya, Siri'siya pon kon. 24 Ina uya etasa' man ina nennoko'san pen nɨ utɨ'pʉ mɨrɨ ya' amanenpase'na'nokon, ɨusenuminkato' kon tʉmanenpai'. 25 Mɨrɨ wenai, tanporo ina e'kupʉ'pʉ ka'pon amʉ' anʉmʉ pɨ', mɨrɨpan kon ennoko'pʉ ina uya ɨmiyamoro piya', Panapas mɨrɨ awonsi'kɨ Paarʉ pokon a'kɨrɨ, 26 ka'pon amʉ' tʉuma'tato' kon pɨ' tenari'nʉnsan pen nɨ pena iyepa'kaka'sa' kon nɨ mɨrɨ yai, uyepuru kon Sises Kʉrai ese' wenai. 27 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ina uya Isutas mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas ennoko mɨrɨ, kareta ina nʉmenuka'pʉ enpoikase'na tʉnta kon yai. 28 Wakʉ poken iyesi'pʉ Wakʉ A'kwarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ina pona, ɨmɨrɨ'nokon pona e'tape'ne' rɨ tʉrʉ namai' i'se e'nɨto' entai rɨ. 29 Papa tato' pe ipɨ' ika'sa' ena' use'man nɨsa' rʉ'pʉ pɨ' kenta'natʉu; mɨrɨ pona mʉn pɨ' kenta'natʉu, mɨrɨ awonsi'kɨ o' erupatu'kasa' rʉ'pʉ nɨrɨ; tekumai' nɨrɨ ke'makoimatʉu. Wakʉ pe ɨwesi kon mɨrɨ serɨ ton apanama'pʉ kon awɨron pe ɨwesi kon yau. Ɨisirɨ ina ne'nonkayan, wakʉ pe si tanporo mɨko'mantʉi',” tawon. 30 Asakɨrɨ'nan kon warawo' amʉ' ennoko'pʉ to' uya Antiyo' pata pona. To' amʉrasa' a'tai tanporo so'si ta', kareta tʉrʉ'pʉ to' uya to' ena', 31 mɨrɨpan ekama to' uya a'tai, to' epori'ma'pʉ tʉpika'tɨnin kon pe main esi pɨ'. 32 Mɨrɨ a'tai, Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Isutas, pu'kena' pe te'san uya eke pe rɨ to' pika'tɨ'pʉ. Meruntɨ pe rɨ tʉtonpa kon amʉ' kupʉ'pʉ to' uya. 33 To' uko'mamʉ tʉpo mɨrɨ yau, to' tonpa ton uya to' ennoko'pʉ tʉusewankamai' pʉra to' utɨto' pe tenno'nin nʉ'san kon piya'. 34 Mɨrɨ e'tane, Sairas ekoneka'pʉ mɨrɨ yau rɨ tʉuko'manto' pe. 35 E'tane Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas pokon e'nɨmɨ'pʉ Antiyo' po. Mɨrɨ yau, tu'kan kon pokon pe esii'ma enupan pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises maimu ekama pɨ' rɨ to' esi'pʉ. 36 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ uya ta'pʉ Panapas pɨ', “Enna'ponpai utonpa kon amʉ' ka'kʉranpase'na tanporo pata kaisarɨ Itepuru Maimu ekama ne'taine' awɨrɨ, ikupʉ to' uya ense'na,” ta'pʉ iya. 37 Panapas esi'pʉ Isaan, Ma' tukai' tesa'sen arɨ i'se ta'kɨrɨ'nokon, 38 e'tane Paarʉ pona ipoken pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra tʉnɨnsa' iya 'nokon pɨ' Panperiya yau iye'tʉrawasoma pʉra iyesi'pʉ to' a'kɨrɨ. 39 Ipan pe ɨsɨ pe to' e'sei'pɨtʉ'pʉ. Mɨrɨ wenai, to' e'nonka'pʉ ɨsipiyapai; Panapas uya Ma' anʉmʉ'pʉ tisakon pe. To' utɨ'pʉ kanau yau Sai'pʉras pona; 40 e'tane Paarʉ uya Sairas anʉmʉ'pʉ. Sises apurɨnin nan uya to' tʉrʉ'pʉ Itepuru uya wakʉ nonkasa' ya'. Mɨrɨpan kon nin si utɨ'pʉ mɨrɨ. 41 To' utɨ'pʉ Siriya mɨrɨ awonsi'kɨ Siri'siya awɨrɨ, apurɨnin nan meruntɨtanʉkʉ pɨ'.

Inkupʉ'pʉ 16

1 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas pokon utɨ'pʉ Siri'siya itese' pata ponsi'kɨ Terʉpi pona, mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Restʉra pona Sises apurɨnin Temu'ti itese' pata'se' ya'. Isan esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' tonpa pe, Sises apurɨnin, e'tane ikʉipʉnʉ esi'pʉ Kiri' pe. 2 Itekare apurɨnin nan, Restʉra mɨrɨ awonsi'kɨ Ai'koniyan pon kon uya, “Wakʉ kʉrɨ rɨ Temu'ti,” ta'pʉ. 3 Ta'kɨrɨ tʉron nɨ pata ya'ne Temu'ti mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas anapai Paarʉ esi'pʉ, mɨrɨpan uya Temu'ti yun pi'pɨ puturʉka'pʉ. Mɨrɨ kupʉ'pʉ iya, Temu'ti uya ekamʉra mɨrɨ pata yau te'san Esuwerʉ amʉ' e'kupʉ emapu'tɨ namai', apʉne pʉra Esuwerʉ pe pʉra ikʉipʉnʉ esi uya iku'sa' pe pʉra to' uya i'tu'pʉ. 4 Mɨrɨ yau, pata kaisa rɨ to' usarɨ'pʉ. Surusiran pon kon enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ so'si epuru ton nʉkoneka'pʉ main Esuwerʉ amʉ' pen napurɨ ton pe iku'sa' ekama pɨ' to' esi'pʉ pata kaisa rɨ. 5 Mɨrɨ pɨ', Sises apurɨnin nan umeruntɨta'pʉ apurɨto' tʉuya'nokon yau, mɨrɨpan kon epirikʉ'pʉ tu'ke rɨ wʉi kaisa rɨ. 6 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton utɨ'pʉ Pʉrekiya nono poro mɨrɨ awonsi'kɨ Kare'siya itese' pata epose'na, apʉne pʉra Wakʉ A'kwarʉ esi'pʉ Sises ekareei ekama to' uya i'se pʉra Eisa po. 7 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kɨrɨ te'san uya Maisa itese' pata eposa' a'tai, Pi'tiniya itese' pata ya' itɨpai to' esi'pʉ, e'tane Sises A'kwarʉ esi'pʉ mɨrɨ ya' to' utɨ i'se pʉra. 8 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', to' utɨ'pʉ to'sarɨ rɨ Maisa poro, mɨrɨpan kon epa'ka'pʉ Tʉrowas pona. 9 Ewarupɨ nau, Papa uya ka'pon Ma'sitoniya pon ento' pe Paarʉ enu a'kwaka'pʉ. Ka'pon e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ iya ata'kwarʉkase'na, “Ma'sitoniya pona ina ipika'tɨtanʉ'kɨ,” ta'pʉ iya. 10 Paarʉ enu uta'kwaka'pʉ tʉpo, inke pʉra rɨ Ma'sitoniya pona tʉutɨto' kon pe ina e'kama'pʉ, apʉne pʉra ina uya i'tu'pʉ Papa esi mɨrɨ yau ina uya itekare ekama i'se tukai'. 11 Ina ekanwa'tɨ'pʉ kanau ya' Tʉrowas po, mɨrɨpan parau nɨ'kwɨrɨ'nʉkʉ'pʉ ina uya opa'wʉ Samo'tʉres itese' pona. Iyema'sa' yau, ina utɨ'pʉ Niya'pores itese' pata pona kanau yau. 12 Mɨrɨ tʉpo, ina utɨ'pʉ makʉi' Piri'pai itese' pata pona, Roman amʉ' neporo'pʉ. Eke pe kuru serɨ pata esi'pʉ Ma'sitoniya po. Inke rʉ'kwɨ rɨ wʉi ina uko'manpɨtʉ'pʉ Piri'pai yau. 13 Ina utɨ'pʉ pata apai tuna tʉu'tɨsen e'pi pona Sapa' a'tai, Esuwerʉ amʉ' ɨpʉremato' pata'se' eporo i'se ina esi'pʉ. Ina ereutapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan usauro'nɨ pɨ' ina e'sara'tɨ'pʉ mɨrɨ yau, iyamʉrasa' kon uri'sami'si amʉ' pokon pe. 14 Mɨrɨ yau, tikin nan to' tonpa ina maimu eta pɨ' te'sen esi'pʉ, Retiya itese', Taya'tira itese' pata winon, tʉtariren pon atʉ kʉrʉpo'poma pɨ' te'sen. Retiya esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' tonpa pen nɨ, e'tane rɨ Papa pɨ' tʉwɨpʉremasen pe iyesi'pʉ. Paarʉ nekamanʉ Sises ekareei apurɨto' pe iya Itepuru uya itewan a'koka'pʉ. 15 Retiya mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tau te'san pa'taisima ina uya tʉpo, tiwʉ' ta' ina kɨ'ma'pʉ iya. “Itepuru Sises apurɨnin pe esi tukai' i'tu auya'nokon pɨ' si, uiwʉ' ta' ɨsi'tɨ',” ta'pʉ iya. Ina utɨto' pe tiwʉ' ta' ina kuu'pʉ iya. 16 Tʉron nɨ a'tai, Esuwerʉ amʉ' ɨpʉremato' ya' ina utɨ a'tai, to' poitorʉ pe te'sen uri'san eporo'pʉ ina uya, makoi a'kwarʉ yen pe iyesi'pʉ, mɨrɨpan esi'pʉ pena rɨ te'ku'ton i'tunin pe. Itesa' pe te'san uya eke pe pʉrata eporo esi'pʉ, apʉne pʉra ka'pon amʉ' uya e'ma'pʉ to' ena' te'ku'sen ekamato' pe iya. 17 Pʉse rɨ uri'san uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton e'ma'pʉkapɨtʉ'pʉ inke ɨkɨ'pɨ'nʉnpɨtʉi'ma, “Pʉsamoro ka'pon amʉ' esi Eke Papa poitorʉ ton pe, mɨrɨpan kon uya epika'tɨn nɨto' eseru ekama!” ta'pʉ iya. 18 Inke rɨ mɨrɨ ta pɨ' iyesi'pʉ Paarʉ tanpokʉmai', mɨrɨpan era'tɨ'pʉ makoi a'kwarʉ yen winɨkʉi', mɨrɨpan uya, “Sises Kʉrai ese' yau ayauro'ka uya, pʉse uri'san apai epa'ka'!” ta'pʉ. Mɨrɨ a'tai rɨ, makoi a'kwarʉ epa'ka'pʉ iyapai. 19 Itesanon uya serɨ enta' tʉpʉrataai kon epoto' iya oton pen tukai' i'tusa' a'tai, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas a'si'pʉ to' uya. To' pi'sikʉ'pʉ to' uya kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨto' pata'se' ya' eke ton pata esanon piya'. 20 Roman amʉ' epuru ton piya' to' arɨ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya, “Esuwerʉ amʉ' pʉsamoro, e'tane upata'se' kon yawon kon ka'pon amʉ' anpokʉma to' uya. 21 Utonpa kon amʉ' enupa to' uya urɨ'nokon Roman amʉ' nʉkupʉnʉ pen nɨ ku'to' pe to' uya,” ta'pʉ to' uya. 22 Mɨrɨ yau, anpisin ton ka'pon amʉ' e'sara'tɨ'pʉ to' tonpa pe Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas ewa'noma pɨ', mɨrɨpan itepuru ton uya soisa amʉ' apiyontɨ'pʉ to' pon kara'pɨ'to' pe to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ to' ari'po'pɨ'to' pe to' uya. 23 Ɨsɨ pe to' ari'po'pɨtʉ tʉpo, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas a'si'pʉ to' uya pariki'si ta'. Itepuru ton uya to' a'sinin auro'ka'pʉ, wakʉ pe to' erasuntɨto' pe iya. 24 Main etasa' tʉuya a'tai, i'na' kuru to' ennin uya to' ewonnʉkʉ'pʉ, mɨrɨpan uya yʉi akʉ'pɨ'sa' yai'ne to' pʉrakon amʉ' enpa'kapɨtʉ'pʉ, ti'si kon amʉ' amapɨtʉ to' uya namai'. 25 Anomʉra' a'tai, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas esi'pʉ eke pe ɨpʉreman pɨ'. To' userenka'pʉ Papa apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya, tʉron kon a'sisa' kon esi'pʉ to' etapɨtʉ pɨ'. 26 Mɨrɨ koro'tau, pana' pe tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ, pariki'si usi'ki'ma'pʉ mɨrɨ, iyapon nɨ usi'ki'ma'pʉ. Inke pʉra rɨ, pariki'si mʉra'ta amʉ' uta'kokapɨtʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ a'sisa' kon auronpɨ'to' ike i'sen amʉ' emo'kapɨtʉ'pʉ. 27 Mɨrɨ a'tai, a'sisa' kon esa' upaka'pʉ, mɨrɨpan mʉra'ta amʉ' uta'kokapɨ'sa' tense, tʉsuparaai mo'ka'pʉ tʉutapurukato' pe ike, apʉne pʉra a'sisa' kon utɨpɨtʉ'pʉ tukai' tʉusenuminka ke. 28 “Ɨiwano' pe rɨ, katapurukai, tanporo rɨ serɨ yau ina man!” tukai' nin si Paarʉ ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ mɨrɨ. 29 Tʉweyu nin si i'se a'sinin ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan ewomʉ'pʉ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas pokon rakʉi' iye'sekunka'pʉ e'tɨtɨtɨ'kai'ma. 30 To' enpa'ka'pʉ iya pariki'si tapai, mɨrɨpan kon pɨ', “Ɨ'rɨ kuru tʉku'se epika'tɨto' pe iyesi?” ta'pʉ iya to' pɨ'. 31 Mɨrɨpan kon uya, “Itepuru Sises apurɨkɨ ɨyepika'tɨ pa, ɨmɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨiwʉ' tau te'san,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 32 Mɨrɨ yau, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas uya Itepuru Sises ekareei ekama'pʉ a'sinin mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tawon kon pɨ'. 33 Mɨrɨ a'tai rɨ, a'sinin uya to' arɨ'pʉ to' ari'po'pɨtʉ'pʉ pata'pʉ korʉkase'na. Inke pʉra rɨ mɨrɨ tʉpo, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas uya kʉrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tawon kon pa'taisima'pʉ. 34 Mɨrɨ yau Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas arɨ'pʉ a'sinin uya tiwʉ' ta' to' a're'tɨi'. Papa apurɨ tʉuya pɨ' nin si ipan pe pori' pe iyesi'pʉ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa ton nɨ nɨrɨ. 35 Mɨrɨ ema'sa' yau, itepuru ton uya pʉresiman amʉ' ennoko'pʉ a'sinin piya'. “Tɨwɨ kamoro ka'pon amʉ' nʉtɨi,” tawon main esa' pe. 36 Mɨrɨpan uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas pɨ', “Itepuru amʉ' uya uyapiyontɨsa' man ɨyenno'to' kon pe uya, mɨrɨpan yau entantɨ' rɨ si, tʉusewankamai' pʉra,” ta'pʉ iya. 37 E'tane Paarʉ uya pʉresiman amʉ' maimu eikʉ'pʉ, “Ɨri ku'sa' ina uya pʉra rɨ iye'tane, soisa amʉ' uya anpisin koro'tau ina ari'po'pɨ'to' pe to' uya, to' auro'ka'pʉ! Roman amʉ' ina e'tane pariki'si ta' ina a'si'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon esi ama'ai ina ennoko i'se. Kane! Tɨwɨ Roman amʉ' epuru ton nʉyepʉi ina enpa'kai',” ta'pʉ iya. 38 Mɨrɨ yau, pʉresiman amʉ' epuru ton enna'po'pʉ Paarʉ maimu rʉ'pʉ ekamai' Roman amʉ' epuru ton pɨ'. Roman amʉ' ina, tasa' Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas uya etasa' tʉuya'nokon a'tai, to' usenari'pa'pʉ. 39 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ to' pɨ' ɨri pe rɨ ina e'sa' man tase'na. Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas enpa'ka'pʉ to' uya pariki'si tapai, mɨrɨpan kon pɨ', “Entantɨ',” ta'pʉ to' uya. 40 Pariki'si tapai tepa'ka kon tʉpo, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas pokon utɨ'pʉ Retiya iwʉ' ta', mɨrɨpan kon e'seporo'pʉ tʉtonpa kon amʉ' pokon pe. To' auro'ka tʉpo to' pori'ma pe, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas utɨ'pʉ Piri'pai apai.

Inkupʉ'pʉ 17

1 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas utɨ'pʉ Anpi'pores mɨrɨ awonsi'kɨ A'poroniya pata ton awɨrɨ. Tesaroni'ka pata eposa' to' uya a'tai, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' eporo'pʉ to' uya mɨrɨ pata yau. 2 Te'pɨ'to' kasa rɨ, Paarʉ utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta' osorʉwau Sapa' kaisa rɨ ka'pon amʉ' auro'ka pɨ' iyesi'pʉ iye'menukasa' itekare ke. 3 Enpoika pɨ' iyesi'pʉ Kʉrai ekota'mato' pe iyesi'pʉ, ima'tato' pe iyesi'pʉ, mɨrɨ tʉpo iye'mʉ'sa'kato' pe terikʉ'pʉ apai iyesi'pʉ nɨrɨ. “Pʉse rɨ Sises kanyauro'kayatʉi'ne' esi mɨrɨ Kʉrai pe,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 4 Tʉron kon Esuwerʉ amʉ' ena'pʉ Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas pokon tonpa pe, tu'kan kon nɨ Kiri' amʉ' Papa namanin nan pokon pe rɨ nɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnamai' te'san uri'sami'si amʉ' rɨ nɨrɨ. 5 E'tane tʉron kon Esuwerʉ amʉ' ɨkɨnta'pʉ. Mɨrɨ a'tai, ɨri iteseru ton ka'pon amʉ' kan to' utɨ'pʉ kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨ pata'se' apai. Mɨrɨ tʉpo, ka'pon amʉ' amʉranʉkʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya usewankaman nɨto' sara'tɨ'pʉ. Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ Ise'sʉn iwʉ' ta' Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas warinpai', to' ne'to' pe tʉuya'nokon tu'kan kon ka'pon amʉ' koro'ta'. 6 E'tane Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas eporo'pʉ to' uya pen. Mɨrɨ wenai, Ise'sʉn pi'sikʉ'pʉ to' uya. Tʉron kon nɨrɨ Sises apurɨnin nan ne'sa' nɨrɨ to' uya esi'pʉ eke ton itepuru ton piya'. Tu'kan kon ka'pon amʉ' ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Pʉsamoro manenpanin ku'nin nan pata yau uye'sa' man serɨ yau. 7 Ise'sʉn uya to' ereutanʉ'sa' tʉpiyau. Tu'kan nɨ kupʉ'pʉ to' uya kin Sisa uya tasa' poro pʉra. Ta to' uya moro man tʉron nɨ kin, Sises tukai' tesa'sen ta to' uya,” ta'pʉ to' uya. 8 Serɨ etasa' pata epuru mɨrɨ awonsi'kɨ anpisin ka'pon amʉ' uya a'tai, to' e'sakoropa'pʉ. 9 Mɨrɨ tʉpo, Ise'sʉn mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon ka'pon amʉ' uya pʉrata tʉto' pe to' kupʉ'pʉ itepuru ton uya to' nonkato' pe to' utɨto' pe aka'ne' pe. 10 Ewarupɨ uye'sa' pe rɨ, to' tonpa ton uya Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas ennoko'pʉ Pereya pata pona. Pereya pata eposa' tʉuya'nokon a'tai, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas pokon utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta'. 11 Pereya pon kon Esuwerʉ amʉ' esi wakʉ pe parɨ iteseru, ɨsenupapai parɨ Tesaroni'ka pon kon ka'pon amʉ' entai, ipan pe Sises ekareei ɨnetapai to' esi'pʉ. Tɨwɨrɨ wʉi kaisa rɨ iye'menukasa' itekare warinpa pɨ' to' esi'pʉ, i'napai rɨ pe' Paarʉ uya tenupato' kon esi tukai'. 12 Tu'ke kuru Esuwerʉ amʉ' uya itekare apurɨ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton Kiri' pasi ton mɨrɨ awonsi'kɨ warawoti'si amʉ' uya nɨrɨ apurɨ'pʉ. 13 Paarʉ uya Pereya po Papa Maimu ekama tukai' Esuwerʉ amʉ' Tesaroni'ka pon kon uya etasa' a'tai, to' kanan utɨ'pʉ ka'pon amʉ' tʉrʉnkase'na. 14 E'tane inke pʉra Paarʉ ennoko'pʉ itonpa ton uya tʉron nɨ pata ya', e'tane Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti pokon uko'manpɨtʉ'pʉ Pereya po rɨ. 15 Paarʉ apʉrʉnpanin nʉ'san uya arɨ'pʉ A'tens itese' eke pata pona, mɨrɨpan kon enna'po'pʉ Pereya pona Paarʉ maimu esa' pe, “Inke pʉra parɨ Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti pokon uya uyepoto' pe,” tawon. 16 To' enupɨkɨrɨ Paarʉ esi koro'tau A'tens po, ipan pe rɨ ekamʉra iye'kupʉ'pʉ ika'sa' ton ɨpʉreman nɨto' ton ipɨ' ene tʉuya a'tai mɨrɨ pata yau. 17 Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen Papa namanin nan pokon pe usauro'nɨ pɨ' iyesi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨto' yau rɨ nɨrɨ, mɨrɨ ya' tʉutɨpɨ'san pokon pe wʉi kaisa rɨ. 18 Tʉron kon enupanin nan, E'pi'kuriyan tato' ton ipɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon Si'towi' tato' kon esi'pʉ ipokon pe e'sei'pɨ' nɨ pɨ' inapurɨnʉ ton pɨ'. Tʉron kon pʉsamoro uya, “Ɨ'rɨ si ta pʉse iya'kwarʉ pʉn ka'pon uya?” ta'pʉ to' uya. Tʉron kon uya ta'pʉ, “Tʉron nɨ papa pɨ' ɨpʉreman nɨto' pe enupan nɨ iya, tʉron nɨ pata awon kon kasa,” ta'pʉ to' uya. Serɨ ta'pʉ ka'pon amʉ' uya, apʉne pʉra wakʉ Sises e'mʉ'sa'ka'pʉ ekareei ekama Paarʉ uya pɨ'. 19 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ nee'pʉ to' uya Areyo'pakas itese' pata'se' ya'. Mɨrɨ yau, “Ina auro'ka' serɨ emenna' ɨyekareei ke,” ta'pʉ to' uya ipɨ'. 20 “Ɨyekareei man ina netapɨtʉnʉ pe pʉra rɨ; mɨrɨ wenai, ɨ'rɨ kuru ta auya e'kwa pe iyesi tukai' ina pɨ' enpoikakɨ,” ta'pʉ to' uya. 21 (Tanporo A'tens mɨrɨ tʉpo ka'kʉran amʉ' mɨrɨ yau tʉuko'mansan esi'pʉ tʉweyu kon enno'pɨtʉ pɨ' emenna' itekare pɨ' usauro'nɨ pɨ'.) 22 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ e'mʉ'sa'ka'pʉ ka'pon amʉ' amʉrasa' koro'tau, Areyo'pakas pata'se' yau, “A'tens pon kon ka'pon amʉ'! Ɨyene uya 'nokon tanporo rɨ ɨpʉreman iya'kwarʉ pe me'atʉi', 23 apʉne pʉra tanporo pata yau upinimʉ koro'tau, ɨwɨpʉremato' kon yau ene pɨ' ɨuse'mato' kon apon eporo'pʉ uya. Mɨrɨ pɨ' iye'menukasa' ensa' uya man, ‘Ti'tusen pen nɨ Papa ena',’ tawon. Serɨ pe si ɨni'tunʉ kon pen nɨ ɨpʉreman nɨto' ipɨ' ekareei ekama uya serɨ ɨpɨ'nokon. 24 “Papa, non konekanin nʉ'pʉ, tanporon Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non esi itiwano' pe, mɨrɨpan uko'mamʉ pen ka'pon namɨ'pʉ temiyatʉ ke ɨutɨ tau. 25 Papa esi mɨrɨ ka'pon uya tʉrepa enupɨkɨron pen, apʉne pʉra tanporon nɨ i'se iye'to' esi ipiyau, apʉne pʉra Papa kʉrɨ rɨ tanporon kon nɨ repanin uko'man nɨ a'kwarʉ ke. 26 Tikin nan Papa nʉkaa'pʉ ka'pon winɨ, tu'ke ka'pon amʉ' epamʉ'pʉ serɨ non po, serɨ non emʉ' poro'ne to' uko'manto' pe. Pata weyu ton koneka'pʉ iya iye'to' awɨrɨ'ne. Pata ton nɨrɨ iye'to' airɨ'ne ka'pon uko'manto' yau pe'ne. 27 Serɨ kupʉ'pʉ iya, to' uya tʉwarinpato' pe, to' uya rɨ iwarinpa tʉuya'nokon koro'tau epoto' pe, ɨnnɨ pʉra rɨ Papa e'tane upiyapai'nokon. 28 ‘Kʉrɨ rɨ uriya' uko'man nɨ, upinin nɨ, nurɨne e'nɨ.’ Imenukanin, ɨtonpa kon pe te'sen uya, ‘Urɨ'nokon kamoro ipayan nʉ'san,’ tasa' na'ne' kasa rɨ. 29 “Papa nʉkoneka'san pe e'nɨ wenai, usenuminkan poken pʉra iyesi ika'sa' pe iyesi tukai'; korʉ, tɨ', mɨrɨ pe pʉra sirʉpa, ka'pon nʉkoneka'pʉ ɨpʉreman nɨto' pe e'tane nurɨne pʉra iyesi. 30 Pena a'tai, ka'pon amʉ' uya ti'tu pʉra iyesi pɨ', Papa uya to' enpɨtʉ'pʉ, ɨ'rɨ pe to' tʉku'se pʉra rɨ. E'tane si serɨ pe, mɨ yawɨron kon nɨ ka'pon amʉ' pɨ', ‘Amakooi kon apai era'tɨka'tɨ'!’ ta iya. 31 Apʉne pʉra tikin nɨ wʉi tʉweyu ku'sa' iya ka'pon amʉ' eseru aimenkato' tʉuya weyu pe, serɨ ku'ton ka'pon epoka'sa' Papa uya tiwano' pe ka'pon amʉ' uya apurɨto' pe. Papa uya tʉnanʉmʉ'pʉ enpoikasa' to' enu ya', i'mʉ'sa'ka tʉuya winɨ iyerikʉ'pʉ apai,” ta'pʉ Paarʉ uya. 32 Ka'pon amʉ' uya iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka'pʉ ta iya eta a'tai, isapema pe to' uta'kɨrɨ'pʉ, e'tane tʉron kon uya, “Serɨ ekareei parɨ ɨnetapai ina man,” ta'pʉ. 33 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ epa'ka'pʉ usauro'nɨto' pata apai. 34 Tu'kan kon pen nɨ ka'pon amʉ' ena'pʉ Paarʉ pɨkɨron kon pe, mɨrɨpan kon uya nɨrɨ Sises apurɨ'pʉ. To' koro'tau Sises apurɨnin pe iyenasa' ese' esi Tayano'siyas, Areyo'pakas itese' konsʉrʉ amʉ' tonpa pe te'sen, Tamares itese' nɨrɨ uri'san, mɨrɨ tʉpo tʉron kon uya rɨ nɨrɨ Sises apurɨ'pʉ.

Inkupʉ'pʉ 18

1 Serɨ tʉpo, Paarʉ uya A'tens nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan tʉpo Koren pata pona itɨ'pʉ. 2 Mɨrɨ yau, A'kira itese', Esuwerʉ eporo'pʉ iya, Pontas pon, pena pʉra iye'sa' kon I'tari pata winɨpai tʉno'pʉ Pʉre'sira a'kɨrɨ, apʉne pʉra Roman pata epuru Kʉrautiyas itese' uya tanporo Esuwerʉ amʉ' epa'kato' pe tasa' pɨ'. Paarʉ utɨ'pʉ A'kira mɨrɨ awonsi'kɨ Pʉre'sira ense'na. 3 Tʉkasa ta'porin ton ka'pɨ'nin pe to' esi wenai, to' piyau e'tʉrawasoman pɨ' iko'mamʉ'pʉ. 4 Tɨwɨrɨ Sapa' kaisa rɨ'ne Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ' pokon pe itekare pɨ' usauro'nɨ pɨ' iyesi'pʉ, Sises esi pika'tɨnin pe enno'sa' tukai' to' enu ya' enpoika i'se tesi wenai. 5 Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti uye'sa' a'tai Paarʉ piya' Ma'sitoniya pata apai, Paarʉ uya tʉweyu ennoko'pʉ itekare rɨken ekama pɨ' Esuwerʉ amʉ' pɨ', Sises, kʉrɨ rɨ Kʉrai, tukai' enpoika'pʉ iya. 6 E'tane Esuwerʉ amʉ' e'sara'tɨ a'tai ɨri pe, ipa'nʉkʉ pe Paarʉ pɨ' usauro'nɨ pɨ', Paarʉ uya tʉpon tɨutɨ'pʉ, Papa uya to' nonkasa' ekamanin pe. “Ɨiwano' kon pe rɨ aumakoita kon ɨmʉnʉ kon utɨ emapu'tɨ auya'nokon ke, urɨ iwano' pe pʉra iye'to' oton Papa uya ɨponi'sima kon a'tai. Serɨ apai utɨto' oton Esuwerʉ amʉ' pen piya',” ta'pʉ iya. 7 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ utɨ'pʉ Ti'tiyas Isa'su'tas, Esuwerʉ pen iwʉ' ta' itekare ekamai'. Ti'tiyas Isa'su'tas esi'pʉ Papa pɨ' tʉwɨpʉremasen pe, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' piyawon itiwʉ'. 8 Kiri'pas, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru, mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tau te'san uya Sises apurɨ'pʉ. Tu'ke itekare etanin nʉ'san Koren pon kon uya apurɨ'pʉ, mɨrɨpan kon epa'taisima'pʉ. 9 Tʉron nɨ a'tai ewarupɨ nau, Itepuru Sises uya Paarʉ auro'ka'pʉ itenu uta'kwakasa' yau, “Enari'ke' kesii. Asauro'kɨ rɨ. E'pana kesii, 10 apʉne pʉra aya'kɨrɨ e'ai' ɨnʉ' uya rɨ ɨwɨnɨ pen mɨrɨ, apʉne pʉra tu'ke ka'pon amʉ' man serɨ pata yau uyapurɨnin nan,” tukai'. 11 Mɨrɨ a'tai, Paarʉ uko'mamʉ'pʉ tikin nɨ wʉipiya mɨrɨ awonsi'kɨ 6 kaisa rɨ kapʉi ipona Papa maimu ke to' enupa pɨ'. 12 Kariyo esi a'tai Roman amʉ' kopʉnaai pe, A'kaya pata epuru pe a'samʉtʉ ya' tʉwenai, Esuwerʉ amʉ' uya Paarʉ a'si'pʉ, mɨrɨpan kon uya inee'pʉ ko'tʉ pɨ' e'nɨ iwʉ' ta'. 13 “Pʉse rɨ ka'pon uya ka'pon amʉ' auro'ka Papa pɨ' to' ɨpʉremato' pe Main uya mɨrɨ kasa tasa' pʉra rɨ iye'tane,” ta'pʉ to' uya. 14 Paarʉ e'sara'tɨ rawɨrɨ usauro'nɨ pɨ', Kariyo uya ta'pʉ Esuwerʉ amʉ' pɨ', “Ɨri kuru rɨ, ipokena' pen kuru rɨ ku'sa' Paarʉ uya wenai, ausaurokʉ kon a'tai amaimu kon setai'no. 15 E'tane se pe rɨ usekama'popɨ' nɨ main ton pɨ' mɨrɨ tʉpo ɨiwano' kon ɨyeseru kon, ɨiwano' kon pe rɨ ɨnkoneka'pʉ kon pɨ' rɨ ɨwesi kon wenai, ɨiwano' kon pe ikonekatɨ'. Serɨ waraino ɨyeseru kon aimenka uya pʉra man,” ta'pʉ iya. 16 Mɨrɨ tʉpo, Kariyo uya to' enpa'ka'pʉ. 17 Mɨrɨpan kon era'tɨ'pʉ, Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru a'sise'na, Sostenes itese', mɨrɨpan arɨ'pʉ to' uya ko'tʉ pɨ' e'nɨto' iwʉ' tapai, mɨrɨpan ari'po'pɨtʉ'pʉ to' uya ko'tʉ pɨ' e'nɨto' iwʉ' pʉrorooi po. Mɨrɨ pɨ' Kariyo usewankama'pʉ pen nɨ. 18 Paarʉ uko'mamʉ'pʉ inke rʉ'kwɨ rɨ Koren pata po. Mɨrɨ yau, tʉtonpa ton tʉnɨnse itɨ'pʉ kanau epotorʉ'pʉ yau Siriya pona. Tʉutɨ rawɨrɨ, ti'pai kiriri'ka'pʉ iya, Papa auro'kasa' tʉuya pɨ', mɨrɨpan a'kɨrɨ Pʉre'sira mɨrɨ awonsi'kɨ A'kira e'sara'tɨ'pʉ itonpa pe. 19 To' uya E'pe'sas eporo'pʉ. Mɨrɨ yau, Paarʉ uya Pʉre'sira mɨrɨ awonsi'kɨ A'kira nɨmɨ'pʉ. Mɨrɨ yau, itɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta', itekare pɨ' asauro'se'na Esuwerʉ amʉ' pokon pe. 20 Inke parɨ iko'manto' pe to' uya ekama'po tane, e'pai pʉra iyesi'pʉ. 21 E'tane tʉutɨkapʉ a'tai, “Papa eseru pe iyesi yau, uyepʉ kanan mɨrɨ ɨpiya'nokon,” ta'pʉ iya to' pɨ'. Mɨrɨ tʉpo, iyekanwa'tɨ'pʉ kanau ya', mɨrɨpan utɨ'pʉ E'pe'sas poi. 22 Paarʉ uya Sisariya eposa' a'tai, iyekanwaka'pʉ, “Miyarɨ!” ka'se'na Sises apurɨnin nan pɨ' Surusiran pona, mɨrɨ awonsi'kɨ iu'tɨ'pʉ Antiyo' pona. 23 Antiyo' po inke rʉ'kwɨ rɨ kanan tesi tʉpo, itɨ'pʉ kanan mɨrɨ apai. Mɨrɨpan utɨ'pʉ Kare'siya mɨrɨ awonsi'kɨ Pʉresiya nono awɨrɨ'ne, mɨrɨpan uya Sises apurɨnin nan meruntɨtanʉkʉ'pʉ. 24 Mɨrɨ koro'tau, A'poros, Esuwerʉ pe te'sen, Arisantiriya pon uyee'pʉ E'pe'sas pona. Wakʉ pe kuru tʉusauro'sen ye', iye'menukasa' itekare i'tunin pe iyesi'pʉ. 25 Papa eseru awɨrɨ kuru enupasa' pe iyesi'pʉ. Pana' pe kuru nɨrɨ tʉusauro'sen pe iyesi'pʉ, iye'to' poro kuru Itepuru Sises eseru pɨ' enupanin pe kuru nɨrɨ iyesi'pʉ. Isaan Pa'tes ekareei epa'taisiman tawon nɨken i'tunin pe iyesi'pʉ. 26 A'poros e'sara'tɨ'pʉ enari'mʉra Sises ekareei ekama pɨ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau. Pʉre'sira mɨrɨ awonsi'kɨ A'kira uya etasa' a'tai, to' uya ikɨ'ma'pʉ tiwʉ' kon ta'. Mɨrɨ pata yau, wakʉ pe parɨ Papa eseru enpoika'pʉ to' uya ipana ya'. 27 A'poros esi a'tai ɨtɨpai A'kaya pata pona, E'pe'sas awon kon to' tonpa ton uya ipori'ma'pʉ miyarɨ parɨ itɨto' pe. To' uya kareta menuka'pʉ, mɨrɨ yau te'san Sises apurɨnin nan ena' to' uya ereutanʉ'to' pe. Ipan pe kuru pata eporo iya a'tai, kamoro wakʉ nonkasa' winɨ apurɨnin pe iyenasa' kon pika'tɨnin pe iyesi'pʉ, 28 apʉne pʉra pana' pe tʉusaurokʉ winɨ Esuwerʉ amʉ' a'kɨrɨ ipoken pʉra to' e'sa' tukai'. Iye'menukasa' itekare winɨpai enpoika'pʉ iya Sises esi Kʉrai pe tukai'.

Inkupʉ'pʉ 19

1 A'poros esi koro'tau Koren po, Paarʉ uya makʉi' tʉutɨsen asanta anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan epa'ka'pʉ E'pe'sas pona. Mɨrɨ yau, Sises apurɨnin nan eporo'pʉ iya, 2 mɨrɨpan uya to' ekama'po'pʉ, “Wakʉ A'kwarʉ pe' mepotantʉu Sises apurɨsa' auya'nokon a'tai?” tukai'. “Kane, Wakʉ A'kwarʉ esi moro tukai' ina uya i'tusa' pʉra rɨ man,” tukai' to' uya imaimu eikʉ'pʉ. 3 Paarʉ uya to' ekama'po'pʉ, “Ɨ'rɨ waraino epa'taisiman nɨto' ke ɨyepa'taisima'pʉ kon?” tukai'. “Isaan Pa'tes uya epa'taisiman nɨto' ke ka'pon amʉ' enupa'pʉ poro ina epa'taisimasa',” tukai' to' uya imaimu eikʉ'pʉ. 4 Paarʉ uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Isaan uya pa'taisiman nɨto' esi'pʉ mɨrɨ makoi yapai ka'pon amʉ' era'tɨto' pe, to' auro'ka'pʉ iya te'ma'pʉ pe tʉuye'sen Sises tapurɨi' to' e'to' pe,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 5 Serɨ etasa' to' uya a'tai, to' epa'taisima'pʉ Sises ese' yau. 6 Paarʉ uya temiyatʉ ton nonka'pʉ a'tai to' pona, Wakʉ A'kwarʉ uyee'pʉ to' pona'ne. Mɨrɨ a'tai, to' usaurokʉ'pʉ tʉron nɨ ton main yai'ne, mɨrɨpan kon uya Papa Maimu ekama'pʉ. 7 12 kaisa rɨ iye'to' airɨ rɨ to' esi'pʉ. 8 Paarʉ utɨ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' ta' E'pe'sas po, mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ enari'mʉra osorʉwau kapʉi kaisa rɨ. To' pɨ' ipatakapɨtʉ'pʉ iya, to' uya ito'ka'nʉkʉ i'se tesi wenai, Papa e'to' esa' wannɨ pe pɨ'. 9 E'tane tʉron kon ka'pon amʉ' ena'pʉ main ɨnetapai pʉra. To' uya tewan kon sa'mantanʉkʉ'pʉ, mɨrɨpan kon usaurokʉ'pʉ ɨri pe Ite'ma awɨron kon pɨ' tu'kan kon ka'pon amʉ' koro'tau. Mɨrɨ pɨ' si Paarʉ uya to' nɨmɨ'pʉ, mɨrɨpan uya Sises pɨ' enupasa' kon arɨ'pʉ ta'kɨrɨ, mɨrɨpan kon esi'pʉ tʉusenupa kon pe usauro'pɨ' nɨ pɨ' tɨwɨrɨ wʉi kaisa rɨ Tiranas sikuruui tau. 10 Serɨ kupʉ'pʉ Paarʉ uya mɨrɨ asa'rɨ wʉipiya kaisa rɨ. Mɨrɨ a'tai, tu'kan kon nʉ'kwɨ rɨ Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ', eke Eisa awɨrɨ tʉuko'mansan uya Itepuru ekareei eta'pʉ. 11 E'pe'sas po Paarʉ esi a'tai, eke tʉrawaso e'kupʉ emapu'tɨ'pʉ Papa uya iporo. 12 Enki'sa amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ pon ton nɨ Paarʉ napurɨpɨtʉ'pʉ rɨ apɨtʉ'pʉ to' uya e'ne' ton piya' to' epi'tɨpɨ'nin pe. Mɨrɨ a'tai, to' eparan apai to' usepi'tɨpɨtʉ'pʉ, makoi a'kwarʉ uya to' nonkapɨtʉ'pʉ. 13 Mɨrɨ yau nɨrɨ, Esuwerʉ amʉ' esi'pʉ pata kaisa rɨ makoi a'kwarʉ pa'kapɨtʉ pɨ', Itepuru ese' tesa'pɨ'se makoi a'kwarʉ pa'ka i'se usi'tupɨ' nɨ pɨ' to' esi'pʉ. Ta to' uya, “Itepuru Sises ese' yau, Paarʉ itekareei nekamanʉ pe na'ne', kʉrɨ rɨ ese' yau epa'ka',” ta'pʉ to' uya. 14 7 kaisaron kon Sʉ'kepa, use'man nɨto' Papa ena' tʉrawasomanin nan epuru pe te'sen munkɨ amʉ' uya serɨ ku'pɨtʉ'pʉ. 15 E'tane, makoi a'kwarʉ uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Sises si'tuyai', Paarʉ nɨrɨ si'tuyai', e'tane ɨnʉ' yan ken ɨmɨrɨ'nokon?” tukai'. 16 Mɨrɨ a'tai, ka'pon makoi a'kwarʉ yen pe te'sen e'sanʉmʉ'pʉ 7 kaisaron kon ka'pon amʉ' pona to' entai tenai', ɨsɨ pe kuru rɨ to' wɨpɨtʉ'pʉ iya to' pon ton tʉkarapɨ'se, mɨrɨpan kon ainʉmʉ'pʉ itiwʉ' tapai, mʉn ennokoi'ma. 17 Serɨ etasa' Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ' tʉuko'mansan E'pe'sas po uya a'tai, ipan pe enari'ke' to' ena'pʉ. Mɨrɨ a'tai, ipan pe kuru Itepuru Sises ese' nama'pʉ to' uya imeruntɨrʉ wenai. 18 Tu'kan kon Sises apurɨnin nan pe iyenasa' kon e'sara'tɨ'pʉ uye'nɨ pɨ', mɨrɨpan kon uya tʉmakooi kon ekama'pʉ tʉron kon apurɨnin nan pana ya'. 19 Tu'kan kon piyai'san amʉ' eseru kupʉ pɨ' iko'mansa' kon uya tu'kan nɨ ɨri ekareei apon kareta amʉranʉkʉ'pʉ, mɨrɨpan po'tɨpɨtʉ'pʉ to' uya annau. Pʉrata pe kareta ton epe' i'tu'pʉ to' uya a'tai, 50,000 kaisa rɨ sirʉpa pun pe iyepa'ka'pʉ. 20 Serɨ winɨ Itepuru Sises ekareei utɨ'pʉ miyarɨ rɨ pata yau, mɨrɨpan nɨrɨ usemo'ka'pʉ meruntɨ pe kuru. 21 Serɨ ton e'kupʉ'pʉ tʉpo, Paarʉ e'kama'pʉ utɨn pɨ' Surusiran pona, Ma'sitoniya mɨrɨ awonsi'kɨ A'kaya poro, “Surusiran pona tʉutɨ'pʉ tʉpo, utɨ kuru mɨrɨ Ron pata pona,” ta'pʉ iya. 22 Asa'ron kon, Temu'ti mɨrɨ awonsi'kɨ Erastas, tʉpika'tɨnin nan ennoko'pʉ iya tʉwapiya Ma'sitoniya pona inke rʉ'kwɨ parɨ ɨko'mamʉi'ma Eisa nono pata yau. 23 Mɨrɨ a'tai, ipan nɨ anpokʉmanin e'sara'tɨ'pʉ Ite'ma awɨron kon pɨ'. 24 E'pe'sas po iyesi'pʉ ka'pon, Temi'tʉriyas itese', ɨpʉreman Arʉ'times pɨ' iwʉ' ka'pɨ'nin sirʉpa ke, mɨrɨpan tonpa ton uya eke pe kuru pʉrata epopɨtʉ'pʉ. 25 Temi'tʉriyas uya tʉtonpa ton kɨ'ma'pʉ, mɨrɨ waraino rɨ marɨ itʉrawasooi ton to' pokon pe tʉusauro'to' pe. Ta'pʉ iya, “Mi'tuyatʉu pe' utonpa ton, serɨ utʉrawasooi kon ikupʉ na'ne' winɨ eke pe pʉrata eporo uya'nokon? 26 Miyarɨ rɨ ensa', etasa' auya'nokon E'pe'sas po rɨken pen, e'tane siya rɨ Eisa pata awɨrɨ, tu'kan kon ka'pon amʉ' uya apurɨto' pe Paarʉ uya iku'sa' ka'pon nʉkoneka'pʉ ɨpʉreman nɨto' ipɨ' pe esi papa pe pʉra rɨ ta iya. 27 Ɨsɨ esi mɨrɨ yau, miyarɨ rɨ Paarʉ uya tato' apurɨ pɨ' ka'pon amʉ' esi a'tai, urɨ'nokon nʉkupʉnʉ enato' oton tʉnamasen pe pʉra rɨ. Eke kuru uri'san papa tukai' tʉku'sen Arʉ'times iwʉ' enato' oton ka'pon amʉ' enu yau pʉra rɨ. Kamo rɨ nɨrɨ ika'sa' pɨ' tʉwɨpʉremasan Eisa pata awɨrɨ'ne, mɨrɨ awonsi'kɨ non emʉ' kaisa rɨ nɨrɨ inamato' pʉra rɨ iyenato' oton,” ta'pʉ iya. 28 Serɨ ta Temi'tʉriyas uya eta tʉuya'nokon a'tai, to' ena'pʉ sakoro' pe. Ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ pɨ' to' e'sara'tɨ'pʉ, “Eke kʉrɨ rɨ papa tato' ipɨ' pe ika'sa', Arʉ'times, ɨpʉreman nɨto' kon ipɨ' E'pe'sas po!” tukai'. 29 Mɨrɨ pe rɨ, eke utanpokʉman esi'pʉ mɨrɨ pata yau. Ka'pon amʉ' uya Kayas mɨrɨ awonsi'kɨ Aresta'kos a'si'pʉ, Paarʉ upinimʉ tonpa pe te'san. Mɨrɨ a'tai, anpisin ka'pon amʉ' enasa' tikin nɨ uya Kayas mɨrɨ awonsi'kɨ Aresta'kos pi'sikʉ'pʉ amʉran nɨto' iwʉ' ta'. 30 Mɨrɨ a'tai, Paarʉ esi'pʉ ka'pon amʉ' anauro'kapai e'tane, Sises apurɨnin nan esi'pʉ itɨ i'se pʉra. 31 Kamoro nɨrɨ eke pata epuru ton, Paarʉ mai'pʉremu ton uya main ennoko'pʉ itɨ namai'. 32 Iyamʉrasa' kon esi'pʉ ɨsɨ pe ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ pɨ'; tʉron kon esi'pʉ tʉron nɨ pe ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ pɨ'; tʉron kon nɨrɨ, tʉron nɨ pe rɨ. Mɨrɨ yawon kon tu'kan kon ka'pon amʉ' uya ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' to' amʉrasa' mɨrɨ yau tukai' i'tu pʉra rɨ iyesi'pʉ. 33 Tʉron kon Esuwerʉ amʉ' uya Arisanta itese' ka'pon a'tu'ma'pʉ amʉran nɨto' iwʉ' tau, ka'pon amʉ' rau iye'mʉ'sa'kato' pe. Tʉron kon ka'pon amʉ' anpisin koro'tau te'san ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ Arisanta auro'ka pe. Arisanta uya temiyatʉ anʉmʉ'pʉ, e'pana e'tɨ' ta tʉuya e'kwa pe, tiwano' pe rɨ tʉusaurokʉ wenai. 34 E'tane Esuwerʉ pe to' uya ito'ka'nʉ'sa' a'tai, isaurokʉ i'se pʉra to' esi'pʉ. Tikin nɨ te'sepose to' ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ asa' ite'kwa kʉra' emiya era'tɨto' e'to' poro, “Eke kʉrɨ rɨ Arʉ'times E'pe'sas pon kon iwano'!” tai'ma. 35 Pata karetaai menukapɨ'nin uya anpisin e'paka'nʉkʉ'pʉ. “E'pe'sas pon kon ka'pon amʉ'! I'tu auya'nokon pʉra pe' nai tanporo mɨ awɨron pata uya i'tu E'pe'sas esi eke Arʉ'times pɨ' ɨpʉreman nɨto' iwʉ' erasu pe te'san pe tukai'? Mɨrɨ nɨrɨ ipe ika'sa' Epʉn winɨ ita'mo'kasa' erasuntɨnin pe e'nɨ'nokon tukai'. 36 Mɨrɨ wenai, serɨ ton esi ke onamʉ poken pʉra, e'pana ɨwe'to' kon pe iyesi, tʉusenuminkai' pʉra ɨ'rɨ rɨ tʉku'se pʉra. 37 Serɨ uya rɨ pʉsamoro asa'ron kon ka'pon amʉ' ne'to' auya'nokon wenai pe pʉra iyesi'pʉ man. Ɨpʉreman nɨto' yawon ama'masa' mɨrɨ awonsi'kɨ ika'sa' itese' pɨ' e'nɨto' pe pa'nʉ'sa' to' uya pʉra iyesi nɨrɨ. 38 E'tane Temi'tʉriyas mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉreman nɨto' ku'pɨ'nin nan uya pata eseru main i'kwɨ'sa' pe iyesi yau, serɨ rupɨ konekato' esi moro rɨ. Mɨrɨ yau, konekanin nan eke ton esi. Mɨrɨ yau, to' utɨto' pe iyesi teseru kon konekai'. 39 E'tane miyarɨ rɨ ɨri i'se ɨwesi kon yau, ikonekato' pe iyesi pata eseru uya tasa' awɨrɨ. 40 Ɨsɨ yau e'nɨ'nokon man, apʉne pʉra Roman amʉ' uya uyekama'popɨtʉ kon mɨrɨ serɨ pe ne'kupʉine' pɨ'. Ɨ'rɨ wenai ɨsɨ pe ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ esi'pʉ tukai', ekama ton pʉra iye'tane mɨrɨ wenai tukai',” ta'pʉ iya. 41 Serɨ ta'pʉ iya tʉpo, iyamʉrasa' kon nin si ka'pon amʉ' ennoko'pʉ iya mɨrɨ, mɨrɨ apai.

Inkupʉ'pʉ 20

1 Ɨsɨ pe ukɨ'pɨ'nʉnpɨ' nɨ ereutasa' tʉpo, Paarʉ uya tʉtonpa ton kɨ'ma'pʉ, mɨrɨpan kon pori'mapɨtʉ tʉpo, Paarʉ uya, “Ɨisirɨ utɨyai',” ta'pʉ to' pɨ', mɨrɨpan utɨ'pʉ Ma'sitoniya pona, to' tʉnɨnse E'pe'sas po. 2 Mɨrɨ awɨrɨ rɨ, itɨ'pʉ. Eke pe rɨ ka'pon amʉ' pori'ma'pʉ iya, tu'kan pɨ' rɨ, mɨrɨpan uyee'pʉ Kiris pona. 3 Mɨrɨ yau, iko'mamʉ'pʉ osorʉwau kapʉi. Iye'kama koro'tau kanau epotorʉ'pʉ yau utɨn pɨ' Siriya pona, Esuwerʉ amʉ' ekonekasa' eta'pʉ iya ipɨ' te'to' kon pe. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', iyekoneka'pʉ tenna'poto' pe Ma'sitoniya poro. 4 Iya'kɨron kon esi'pʉ So'pa'tarʉ, Piros mu, Pereya winon; Aresta'kos, Sekuntos, Tesaroni'ka winon kon; Kayas, Terʉpi winon; Tai'ki'kas, Tʉro'pimas, Eisa winon kon; Temu'ti nɨrɨ. 5 Pʉsamoro warawo' amʉ' utɨ'pʉ ina rawɨrɨ to' esi'pʉ ina enupɨkɨrɨ Tʉrowas po. 6 E'tane ina utɨ'pʉ kanau yau Piri'pai yapai A'sarutanʉ'sa' Pen Pʉreti Pɨ' Enta'nan Weyu tʉpo. 5 kaisa rɨ wʉi tʉpo, ina e'seporo'pʉ tʉron kon a'kɨrɨ Tʉrowas po. Mɨrɨ yau, ina uko'mamʉ'pʉ 7 kaisa rɨ wʉi. 7 Suntaaka e'sara'tɨ pe, ina amʉra'pʉ pʉreti pɨ' enta'nai'. Paarʉ uya ka'pon amʉ' auro'ka'pʉ. Awanapai rɨ tʉutɨto' esi pɨ' isaurokʉ'pʉ anomʉra' pona rɨ. 8 Mɨrɨ yau, tu'ke raan'pu amʉ' esi'pʉ ka'tawon tau ina amʉrato' yau. 9 Moine ka'pon ereutasa' esi'pʉ winto po, Iu'tai'kos itese'. Kʉrɨ rɨ e'nʉnpɨtʉ'pʉ, miyarɨ rɨ Paarʉ usaurokʉ koro'tau, mɨrɨpan e'nʉnkaa'pʉ ipan pe, nʉta'mo'kai osorʉwawon ikawono ɨutɨ apai. Mɨrɨpan uma'tasa' anʉmʉ'pʉ to' uya eke' pe. 10 Paarʉ u'tɨ'pʉ, mɨrɨpan ena'pʉ ipʉro'pona, temiyatʉ tʉrʉ'pʉ iya iwoi, “Ipan pe kuru kɨsewankamatʉu! Nurɨne rɨ man!” ta'pʉ iya. 11 Mɨrɨ tʉpo kanan, ka'ta' iyenuku'pʉ pʉreti pɨ' enta'nai'. Pata tema'kwai' tʉusaurokʉ tʉpo, itɨ'pʉ. 12 Ka'pon amʉ' uya moine arɨ'pʉ nurɨne. Ipan pe kuru pori' pe to' epori'masa' esi'pʉ. 13 Ina utɨ'pʉ kanau yau A'sos pona. Mɨrɨ yau, Paarʉ anʉnse'na ina utɨ'pʉ. “Mɨrɨ yau uyepotʉi',” ta'pʉ iya a'mun po tʉutɨ pɨ'. 14 Ina eposa' iya a'tai A'sos po, ina uya arɨ'pʉ Me'tirin pona. 15 Mɨrɨ ema'sa' yau, ina utɨ'pʉ mɨrɨ apai Kiyos pona. Mɨrɨ tʉpo, ina e'kwɨrɨtʉ'pʉ Samos pona; mɨrɨ ema'sa' yau, Mairi'tos eporo'pʉ ina uya. 16 Paarʉ e'ku'sa' esi'pʉ E'pe'sas entakato' pe tʉuya kanau yau, inke ɨko'manpai pʉra iyesi'pʉ Eisa po. Surusiran ɨnepopai isenutɨ'pʉ Penti'kas weyu a'tai. 17 Mairi'tos ponsi'kɨ, E'pe'sas so'sii epuru ton kɨ'ma'pʉ Paarʉ uya. 18 To' uya teposa' a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ'; “Uko'mamʉ'pʉ eseru i'tu auya'nokon mɨrɨ ɨpiyau'nokon Eisa po esi a'tai. 19 Itepuru apiyo' pe esi'pʉ se pe rɨ tenai', tʉukaranpɨ'se nɨrɨ, sa'man pe rɨ Esuwerʉ amʉ' uya ukota'ma tane. 20 I'tu auya'nokon mɨrɨ, tanporo unekamanʉ ekama'pʉ uya ɨpika'tɨnin kon pe te'sen, ɨyenupa'pʉ uya 'nokon annau'ne rɨ, ɨiwʉ' kon tau'ne nɨrɨ. 21 Enpoika'pʉ uya Esuwerʉ amʉ', Kiri' amʉ' pɨ' nɨrɨ tʉmakooi kon pɨ' to' usewankama era'tɨto' pe Papa winɨkʉi', Sises yau apurɨto' esa' pe to' enato' pe. 22 “Serɨ si Papa A'kwarʉ uya tapiyo'mai', utɨ si serɨ Surusiran pona, ɨ'rɨ e'kupʉ upɨ' mɨrɨ yau tukai' i'tui'ma pʉra. 23 Se rɨken i'tu uya tanporo pata yau'ne Wakʉ A'kwarʉ uya upana'tɨ. Mɨrɨ yau, pariki'si ta' uya'sito', mɨrɨ awonsi'kɨ sa'man nɨ e'ku'to' esi upɨ'. 24 E'tane usewankama pʉra rɨ iyesi uwɨnin nan pɨ', utʉrawasooi ɨnku'pai esi Itepuru Sises nʉtʉrʉ'pʉ iku'to' pe uya utʉrawasooi, tanporon kon pɨ' Papa uya wakʉ nonkasa' ekareei ekamato' uya. 25 “Si'tuyai' ɨmɨrɨ'nokon serɨ itekare, Papa e'to' esa' wannɨ pe ekama'pʉ uya ipana ya' ton uya uyento' oton pen serɨ enta'. 26 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ekama uya ɨpɨ'nokon serɨ pe; makoi pʉra esi tanporon kon ka'pon amʉ' mʉnʉ piyapai. 27 Tanporon nɨ Papa e'to' i'tu auya'nokon i'se ekamasa' uya man. Ɨ'rɨ rɨ Papa Maimu nonkasa' uya pʉra iyesi. 28 Wakʉ pe epa'simatɨ', tanporo ɨtonpa kon amʉ' rɨ pokon pe, Wakʉ A'kwarʉ uya ɨku'sa' kon na'ne' to' ennin pe. Papa apurɨnin nan ennin pe e'tɨ', Sises ne'ma'pʉ tʉmʉnʉ ke. 29 Si'tuyai', kasi ton enupanin nan uye'to' oton ɨsɨ ton ene amʉ' kasa ɨ'koro'ta'nokon. Kʉrai apurɨto' apai to' ereutanʉ'to' oton to' uya. 30 Ɨ'koro'tapai'nokon nɨ to' e'mʉ'sa'kato' oton, itekare ensimato' oton to' uya, Sises apurɨnin nan era'tɨto' oton to' pɨkɨrɨ. 31 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ti'tui' e'tɨ'. Mi'tuyatʉu pe' osorʉwau wʉipiya tereutapɨ'se pʉra ayauro'ka kon pɨ' uko'mamʉ'pʉ ewarupɨ nau, wʉi nai nɨrɨ tʉukaranpɨ'se. 32 “Serɨ pe ɨnonka uya 'nokon Papa ena', wakʉ nonkasa' iya maimu ya', ɨmɨrɨ'nokon ku'nin apurɨnin pe ya'. Mɨrɨ a'tai, ɨwe'to' oton kon Papa na'ne' yau tu'kan nɨ wakʉ ton epoto' auya'nokon, Papa nekama'pʉ tʉmunkɨ amʉ' pɨ'. 33 Ɨnʉ' rɨ sirʉpaai, korʉʉi rɨ, pon nɨ enkuui pe esi pʉn. 34 I'tu auya'nokon nɨ mɨrɨ uiwano' pe rɨ e'tʉrawasomapɨ'sa' pʉrata eporo pɨ' i'se e'to' eporo pɨ', utonpa ton e'to' i'se nɨrɨ. 35 Tanporo unkupʉnʉ winɨ, sa'man tʉrawaso kupʉ'pʉ uya winɨ, ɨyenupasa' uya 'nokon ipʉrataai pʉnon kon pika'tɨnin pe e'nɨto' pe. Sises uya se kasa ta'pʉ iku'tɨ' ɨyenu kon yau, ‘Wakʉ pe kuru iyesi te'repasan pe e'nɨ a'tai, tʉrepasan pe e'nɨ entai,’” ta'pʉ Paarʉ uya to' pɨ'. 36 Serɨ ta tʉpo, iye'sekunka'pʉ tanporon kon pokon pe iyɨpʉrema'pʉ. 37 Tanporo to' ukaramʉ'pʉ ipɨ' tʉuta'sii', to' uya a'su'ka'pʉ nɨrɨ. 38 “Serɨ enta' uyene auya'nokon pen,” ta iya pɨ', to' upokoita'pʉ. Eke kanau ya' ipɨkɨrɨ to' utɨ'pʉ.

Inkupʉ'pʉ 21

1 To' piyapai ina emo'ka'pʉ tʉpo, ina uta'tu'ma'pʉ parau po. To'sa rɨ ina utɨ'pʉ Kos pona. Iyema'sa' yau, ina utɨ'pʉ Rotes pona; mɨrɨ apai, ina utɨ'pʉ Pa'tara pona. 2 Kanau epotorʉ'pʉ tɨ'kwɨrɨ'sen eporo'pʉ ina uya Pini'siya po. Mɨrɨ ya', tekanwa'tɨi' ina utɨ'pʉ. 3 Sai'pʉras ene tʉuya'nokon tʉpo, ina uya entaka'pʉ wʉi enu enuku kamisi winɨkʉi'. Ina utɨ'pʉ Siriya pona. Ina ekanwaka'pʉ Taya pona, apuru kanwaka to' uya koro'tau. 4 Sises apurɨnin nan eporo'pʉ ina uya. 7 kaisa rɨ wʉi ina uko'mamʉ'pʉ to' piyau. Iya'kwarʉ uya to' pana'tɨ'pʉ Paarʉ auro'kato' pe to' uya itɨ namai' Surusiran pona. 5 Ina weyu u'ma'sa' a'tai to' piyau ina e'to', ina uya to' nɨmɨ'pʉ, tanporo Sises apurɨnin nan, to' no'pʉ ton, to' munkɨ amʉ' nɨrɨ utɨ'pʉ ina a'kɨrɨ eke pata apai. Mɨrɨ yau, tuna e'pi po ina e'sekunka'pʉ ɨpʉreman pɨ'. 6 “Ɨisirɨ'nokon,” ta tʉpo tʉtonpa kon amʉ' pɨ', ina ekanwa'tɨ'pʉ kanau epotorʉ'pʉ ya'. Tʉron kon enna'po'pʉ tʉpata kon ya'. 7 Miyarɨ rɨ utɨn pɨ' ina esi'pʉ Taya apai. Ina ekanwaka'pʉ Toremes pona. Mɨrɨ yau te'san ina tonpa ton pɨ', “Miyarɨ,” ta'pʉ ina uya. To' piyau ina uko'mamʉ'pʉ tikin nɨ wʉi. 8 Iyema'sa' yau, ina utɨ'pʉ Sisariya tepose. Mɨrɨ yau, ina utɨ'pʉ Piri' itekare ekamanin iwʉ' ta' ipiyau e'se'na, Surusiran po 7 pe to' nanʉmʉ'san tonpa pe te'sen. 9 Asakɨrɨ'nan kon a'pɨ'pʉnon itensi ton esi'pʉ pu'kena' pe itekare ekamanin nan. 10 Mɨrɨ yau inke kuru pʉra rɨ ina esi'pʉ tʉpo, pu'kena' Akapas itese' uyee'pʉ Isutiya winɨ. 11 Iyee'pʉ ina piya', Paarʉ pokʉrʉʉi anʉmʉ'pʉ iya, temiyatʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ti'ta auromʉ'pʉ iya, se tai'ma: “Wakʉ A'kwarʉ man se kasa ta pɨ', ‘Serɨ pokʉrʉ esa' auronpɨ'to' oton Esuwerʉ amʉ' uya Surusiran po, mɨrɨpan tʉto' oton to' uya Esuwerʉ amʉ' pen ena',’” ta'pʉ iya. 12 Serɨ etasa' ina uya a'tai, ina mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' mɨrɨ awon kon uya Paarʉ temekʉ'pʉ itɨ namai' Surusiran pona. 13 Mɨrɨ a'tai, Paarʉ uya to' pɨ' ta'pʉ, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' aukaramʉ kon uyewan nɨ tʉpokoitanʉ'se? Ekonekasa' serɨ uya'sito' pe rɨken pen e'tane uma'tato' pe Surusiran po Itepuru Sises ese' wenai!” ta'pʉ iya. 14 Ina uya tauro'ka eta iya pʉra iyesi wenai, ina uya inonka'pʉ. “Tɨwɨ Itepuru e'to' i'se ne'kupʉi i'se iye'to' awɨrɨ,” ta'pʉ ina uya. 15 Mɨrɨ yau tesi kon tʉpo, tekonekai' ina utɨ'pʉ Surusiran pona. 16 Sises apurɨnin nan Sisariya winon kon utɨ'pʉ ina a'kɨrɨ, mɨrɨpan kon uya ina arɨ'pʉ Nasʉn itese' ka'pon iwʉ' ta'. Mɨrɨ yau, ina uko'mamʉ'pʉ ipiyau. Sai'pʉras winon pe iyesi'pʉ, pena si'kɨrɨ rɨ Sises apurɨnin pe iyesi'pʉ. 17 Surusiran eposa' ina uya a'tai, ina tonpa ton uya ina ereutanʉkʉ'pʉ tepori'ma kon pe. 18 Mɨrɨ ema'sa' yau, Paarʉ a'kɨrɨ ina utɨ'pʉ Isens ense'na. Tanporo so'si epuru ton esi'pʉ mɨrɨ yau. 19 “Miyarɨ,” ta tʉpo to' pɨ', Paarʉ uya tanporon Papa nʉkupʉ'pʉ pɨ' Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau te'tʉrawasoma a'taino pɨ' to' auro'ka'pʉ. 20 Serɨ etasa' to' uya a'tai, Papa apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya. Ta'pʉ to' uya Paarʉ pɨ', “Ina tonpa, tu'kan kon Esuwerʉ amʉ' man Itepuru Sises apurɨ pɨ'. Tanporon kon man ipan pe Main, Mosi' winon apurɨ pɨ'. 21 Tʉron kon ka'pon amʉ' uya to' auro'kasa' esi'pʉ ɨmɨrɨ pɨ' tanporo Esuwerʉ amʉ' enupasa' auya Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau tʉuko'mansan to' ereutato' pe Main, Mosi' winon piyapai to' auro'ka'pʉ auya, tʉmunkɨ kon yun pi'pɨ puturʉka to' uya namai', urɨ'nokon eseru awɨrɨ. 22 Ɨ'rɨ ken si kupʉ uya'nokon? To' uya kuru eta mɨrɨ ɨuye'sa' tukai'. 23 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ayauro'kato' awɨrɨ e'kɨ. Mɨrɨ yau man asakɨrɨ'nan kon ka'pon amʉ' Papa auro'kanin nʉ'san tʉnku'ton kon pɨ'. 24 Pʉsamoro ka'pon amʉ' akɨ to' ekorʉkato' pe to' pokon pe mekorʉkai'. To' i'pai kiriri'pɨ'nin nan, to' ekorʉkasa' ekamanin pe, me'mai'. Mɨrɨ a'tai, tanporon kon uya i'tuto' pe i'napai rɨ pʉra rɨ ɨpɨ' usauro'nɨsa' na'ne' esi tukai', e'tane main pʉreme'nin pe pʉra rɨ ɨwesi tukai'. 25 Ina uya nin Esuwerʉ amʉ' pen enasa' Sises apurɨnin pe ena' imenukasa' man. Ina e'ku'sa' man ika'sa' ena' itʉsa' pɨ' to' enta'na namai', to' enta'na namai' mʉnʉ'pan nɨ o' pɨ' mɨrɨ pe pʉra erupatu'kasa' pɨ' rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tekumasan pe to' esi namai',” ta'pʉ to' uya. 26 Mɨrɨ ema'sa' yau, Paarʉ uya ka'pon amʉ' arɨ'pʉ to' pokon pe iyekorʉka'pʉ. Mɨrɨ tʉpo, itɨ'pʉ Papa ena' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta' to' auro'kase'na, ekorʉkan nʉ'pʉ weyu u'ma'to' pɨ', tanporon kon use'mato' ike ekonekato' oton pɨ' to' kaisa rɨ. 27 7 kaisaron wʉi u'matʉ iwa koro'tau, Eisa winon kon Esuwerʉ amʉ' uya Paarʉ ene'pʉ Papa ena' Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau. Anpisin tʉtʉrʉnkai' Paarʉ a'sito' pe to' uya ikuu'pʉ. 28 To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Esuwerʉ amʉ', ina ipika'tɨtɨ'! Pʉse rɨ si ka'pon mɨ yawɨron kon tanporo ka'pon amʉ' enupanin, urɨ'nokon Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ Main, Mosi' winon ewa'nomanin. Mɨrɨ pona, Kiri' amʉ' ne'sa' iya Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ta', wakʉ pata ma'tanʉ'se'na,” ta'pʉ to' uya. 29 (Tʉro'pimas ene'pʉ to' uya E'pe'sas pata winon Paarʉ a'kɨrɨ, to' usenuminka'pʉ Paarʉ uya ine'sa' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ta' tukai'.) 30 Tanporo pata pon kon utaipo'pʉ. Tanporo pata kaisaron kon eka'tunsa' uyee'pʉ. Paarʉ pi'sikʉ'pʉ to' uya use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tapai. Mɨrɨ pe rɨ, mʉra'ta a'koro'pʉ to' uya. 31 Iwɨnɨ i'se to' esi koro'tau, main uya Roman amʉ' soisaai epuru eporo'pʉ eke pe Surusiran pata pon kon utaipon pɨ' man tukai'. 32 Inke pʉra soisa amʉ' anʉmʉ'pʉ iya. To' eka'tumʉ'pʉ tu'kan kon koro'ta'. Roman amʉ' soisaai epuru mɨrɨ awonsi'kɨ soisa amʉ' ensa' to' uya a'tai, iwɨpɨtʉ tʉuya'nokon ereutanʉkʉ'pʉ to' uya. 33 Eke soisa amʉ' epuru uya a'si'pʉ. “Asa'rɨ i'sen ke aurontɨ',” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, to' ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' pe iyesi? Ɨ'rɨ ku'sa' iya?” ta'pʉ iya. 34 Tu'kan kon ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ tʉron nɨ pe'ne, wakʉ pe i'napairon eporo iya pʉra eke soisa amʉ' epuru esi'pʉ, eke pe to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ wenai. “Soisa amʉ' iwʉ' ta' Paarʉ atɨ',” ta'pʉ iya. 35 Paarʉ uya miye' eposa' a'tai, tu'kan kon e'sakoropasa' esi'pʉ ipan pe. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', soisa amʉ' uya arɨ'pʉ tʉra'runpai'. 36 Anpisin ipɨkɨrɨ te'san ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Iwɨtɨ' rɨ!” ta'pʉ to' uya. 37 Paarʉ arɨ to' uya koro'tau soisa amʉ' iwʉ' ta', eke soisa amʉ' epuru ekama'po'pʉ iya, “Apʉne, kanyauro'kai'ya,” ta'pʉ iya. “Kiri' pe pe' tʉusauro'sen ɨmɨrɨ?” ta'pʉ soisa amʉ' epuru uya ipɨ'. 38 “Isi' pon pen pe' ɨmɨrɨ manenpanin sara'tɨnin nʉ'pʉ, 4,000 kaisaron kon wɨnin nan anin nʉ'pʉ rɨmono' ta' pena?” ta'pʉ iya. 39 Paarʉ uya eikʉ'pʉ, “Esuwerʉ urɨ, Tarʉsas, Siri'siya yawon yau iyentusa' rʉ'pʉ, patawon kanan urɨ tɨ ekasiman pen yawon. Apʉne, ka'pon amʉ' sauro'kai'ya,” ta'pʉ iya. 40 Eke soisa amʉ' epuru uya, “Ewai',” ta'pʉ tʉpo, Paarʉ e'mʉ'sa'ka'pʉ miye' pona, “E'pana e'tɨ'!” ta'pʉ iya temiyatʉ ke. Tanporo to' e'paka'sa' a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ' Esuwerʉ amʉ' maimu yai.

Inkupʉ'pʉ 22

1 “Utonpa ton, ukʉipʉnʉ ton, apʉne uyetatɨ' usekama tane!” ta'pʉ iya. 2 Arami' pe isaurokʉ eta to' uya a'tai, e'pana parɨ to' ena'pʉ. Paarʉ uya ta'pʉ mɨrɨ a'tai, 3 “Esuwerʉ urɨ, iyentusa' rʉ'pʉ Tarʉsas, Siri'siya yawon yau, e'tane serɨ yau usemo'ka'pʉ. Kamariyerʉ piyau usenupa'pʉ ukʉipʉnʉ kon nʉkoneka'pʉ Main pɨ'. Ipan pe Papa apurɨ pɨ' serɨ pe ɨwesi kon na'ne' kasa. 4 Serɨ wenai, Ite'ma awɨron kon kota'mapɨtʉ'pʉ uya to' wɨto' pe to' ne'pɨtʉ'pʉ uya. Warawo' amʉ', uri'sami'si amʉ' nɨrɨ a'sipɨtʉ'pʉ uya pariki'si ta'. 5 Mɨrɨ kasa rɨ nɨrɨ, Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Konsʉrʉ amʉ' uya ta mɨrɨ, kareta rɨ sepopɨ'tai to' winɨ Tamaskas awon kon to' tonpa ton ena' tʉutɨsen. Mɨrɨ ya' rɨ, utɨpɨtʉ'pʉ ka'pon amʉ' ne'se'na a'sisa' pe to' arɨ pɨ' Surusiran pona to' kota'mato' pe. 6 “Wʉi nai pata esi koro'tau, a'ko pe Tamaskas eporo uya koro'tau, ite'kwanau pʉra rɨ, Epʉn winɨ a'kwa e'wei'tɨ uya uyenkasi'panʉkʉ'pʉ. 7 Uta'mo'ka'pʉ non pona, main eta'pʉ uya, ‘Saarʉ, Saarʉ, ɨ'rɨto' pe ukota'ma auya?’ tawon. 8 “‘Ɨnʉ' ɨmɨrɨ, Uyepuru?’ tukai' ekama'po'pʉ uya. “‘Sises urɨ, Nasare' winon, mʉkota'mayai'ne',’ ta'pʉ iya. 9 Uya'kɨron kon uya a'kwa ene'pʉ e'tane, uyauro'kanin eta to' uya pʉra iyesi'pʉ. 10 “‘Ɨ'rɨ kupʉ uya serɨ, uyepuru?’ tukai' ekama'po'pʉ uya. “‘E'mʉ'sa'ka', enta Tamaskas pona. Mɨrɨ yau, tanporo ɨnkupʉnʉ ke ayauro'kato' pe,’ ta'pʉ Itepuru uya. 11 Uya'kɨron kon uya uyarɨ'pʉ uyemiyatʉ pɨ' Tamaskas pona, apʉne pʉra a'kwa uya uyenkasi'panʉ'sa' pɨ' itenu pʉra urɨ tʉku'se. 12 “Ananayas itese' ka'pon uyee'pʉ uyense'na, mɨrɨ yawon kon Esuwerʉ amʉ' nʉnamanʉ pe kuru iyesi'pʉ, ipan pe Main, Mosi' winon ikonekasa' awɨron pe iyesi'pʉ. 13 Iye'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ upiyau, ‘Utonpa, Saarʉ, ennin pe kanan enakɨ!’ ta'pʉ iya upɨ'. Mɨrɨ pe rɨ, ennin pe ena'pʉ. 14 Mɨrɨ a'tai, ta'pʉ iya, ‘Papa, ukʉipʉnʉ kon esi'pʉ itese' pɨ' uya ayanʉnsa' man, teseru i'tunin pe ɨwesi pa, Ipokena' Pe Te'sen inanʉmʉ'pʉ ene pa, inta winon imaimu etanin pe ɨwesi pa. 15 Tanporon kon ka'pon amʉ' pɨ' ɨnene'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨneta'pʉ ekamanin pe ɨwesi pa. 16 Ɨ'rɨ enupɨkɨrɨ ɨwesi? E'mʉ'sa'ka', epa'taisima', amakooi ekorʉkato' pe ɨpʉremakɨ Sises pɨ',’ ta'pʉ Ananayas uya upɨ'. 17 “Surusiran pona enna'posa' a'tai, ɨpʉrema koro'tau use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau, uyenu uta'kwakasa' uya ene'pʉ. 18 Itepuru uya uyauro'ka, ‘Inke pʉra enta Surusiran apai, apʉne pʉra to' uya upɨ' ausauro'to' apurɨ pʉra iyesi mɨrɨ,’ ta'pʉ iya upɨ'. 19 “‘Uyepuru, pʉsamoro uya ui'tu mɨrɨ usenupan nɨto' iwʉ' kaisa rɨ utɨpɨ'sa', to' a'sipɨtʉ pɨ' pariki'si ta', to' wɨpɨtʉ pɨ' kamoro ayapurɨnin nan. 20 To' uya nɨrɨ i'tu Si'tipʉn, itekare ekamanin pe te'sen mʉnʉ utɨ a'tai, e'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ mɨrɨ yau iwɨtɨ' rɨ ta pe iwɨnin nan pon esa' pe esi'pʉ,’ ta'pʉ uya Itepuru pɨ'. 21 “Mɨrɨ a'tai, Itepuru uya ta'pʉ upɨ', ‘Enta, ɨyennoko uya ɨnnɨ Esuwerʉ amʉ' pen koro'ta',’ ta'pʉ iya,” ta'pʉ Paarʉ uya to' pɨ'. 22 Anpisin uya Paarʉ maimu eta'pʉ mɨrɨ ta iya pʉ'kʉ pona rɨ. Mɨrɨ a'tai, to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, “Iwɨka'tɨ' kuru rɨ! Iko'manto' pʉra rɨ iyesi mɨrɨ!” ta'pʉ to' uya. 23 To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ rɨ kanan, tʉpon kon mo'kapɨtʉ'pʉ to' uya, non ma'kɨrɨ'pʉ to' uya ka'ta'. 24 Eke soisa amʉ' epuru uya, “Paarʉ atɨ' soisa amʉ' iwʉ' ta',” ta'pʉ tʉpoitorʉ ton pɨ'. To' auro'ka'pʉ iya to' uya ari'po'pɨ'to' pe, isekamato' pe ɨ'rɨ wenai to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ ewa'noma pe, tukai'. 25 Itemekon a'sipɨ'sa' to' uya esi'pʉ ari'po'pɨ'tane, Paarʉ uya ta'pʉ itepuru e'mʉ'sa'kasa' pɨ' mɨrɨ yau, “Iye'to' pe rɨ pe' iyesi Roman pe te'sen ari'po'pɨtʉ a'tai ɨnʉ' uya rɨ ɨri iteseru eposa' pʉra iye'tane?” ta'pʉ iya. 26 Soisa amʉ' epuru uya serɨ etasa' a'tai, itɨ'pʉ eke soisa amʉ' epuru piya' ekamase'na, “Ɨ'rɨ kupʉ auya? Roman pe sa'ne man ko!” ta'pʉ iya. 27 Eke soisa amʉ' epuru utɨ'pʉ Paarʉ ekama'pose'na, “Uyauro'kakɨ, Roman amʉ' karetaai esa' pe' ɨmɨrɨ?” ta'pʉ iya. “Ewai',” ta'pʉ Paarʉ uya. 28 Mɨrɨ a'tai, eke soisa amʉ' epuru uya ta'pʉ, “Eke pe pʉrata ke tʉuse'mai' iyenasa' rʉ'pʉ urɨ kamoro Roman amʉ' tonpa pe,” ta'pʉ iya. “E'tane, entu'pʉ si'kɨrɨ nin usanon uya ukaretai'tɨ'pʉ to' tonpa pe e'to' pe,” ta'pʉ Paarʉ uya. 29 Kamoro ekama'popɨtʉ pɨ' te'san utama'pʉ ipiyapai mɨrɨ a'tai rɨ. Soisa amʉ' epuru enari'nʉmʉ'pʉ, Paarʉ, Roman pe te'sen auronpɨ'sa' tʉuya pɨ' i'sen ke. 30 Soisa amʉ' epuru esi'pʉ ɨni'tupai ɨ'rɨ pɨ' Esuwerʉ amʉ' uya, ɨri ku'sa' Paarʉ uya ta, tukai'. Mɨrɨ pɨ', itepuru uya soisa amʉ' apiyo'ma'pʉ Paarʉ auronpɨ'sa' ara'ka pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton kanan amʉrato' pe amʉran iwʉ' ta' ekama'pʉ iya, mɨrɨpan kon amʉra'pʉ. Mɨrɨpan itepuru uya Paarʉ nee'pʉ to' amʉrasa' koro'ta', mɨrɨpan uya iye'mʉ'sa'kato' pe ikupʉ'pʉ to' rau.

Inkupʉ'pʉ 23

1 Paarʉ uya to'sa rɨ Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton enpɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Utonpa ton Esuwerʉ amʉ', uko'mamʉ koro'tau, Papa nama pɨ' e'sa' man, mɨrɨ awonsi'kɨ si'tuyai' ɨ'rɨ rɨ ɨri ku'sa' uya pʉra rɨ iyesi, serɨ pʉ'kʉ pona rɨ,” ta'pʉ iya. 2 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru, Ananayas uya etasa' a'tai, ipiyau iye'mʉ'sa'kasa' kon apiyo'ma'pʉ iya, to' uya Paarʉ inta'moto' pe. 3 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ uya ta'pʉ Ananayas pɨ', “Papa uya ɨkota'ma mɨrɨ, wakʉ pe tʉusensen, mɨrɨ ku'sa' auya pɨ'. Main, Mosi' winon awɨrɨ mɨrɨ airɨ ɨyereutasa' uya uyekama'popɨtʉ, e'tane iyawɨrɨ pʉra ɨwesi, ka'pon amʉ' mapiyo'mayai'ne' to' uya unta'mopɨ'to' pe,” ta'pʉ iya. 4 Paarʉ piyau iye'mʉ'sa'kasa' kon uya, “Mɨrɨ kasa ɨri pe rɨ Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pɨ' ta auya pʉra iyesi mɨrɨ,” ta'pʉ. 5 Paarʉ uya to' maimu eikʉ'pʉ, “Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru tukai' i'tusa' uya pʉra man, utonpa ton. Mosi' nʉmenuka'pʉ yau, ‘Ɨri pe kasaurokʉi ka'pon amʉ' esa' pe te'sen pɨ' tawon nɨ,’ i'tunin urɨ e'tane,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 6 Paarʉ uya to' Konsʉrʉʉi amʉ' ene'pʉ Satu'si amʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' pe, eke pe isaurokʉ'pʉ konsʉrʉ amʉ' koro'tau, “Utonpa ton, Pari'si amʉ' tonpa sa'ne urɨ ko, Pari'si mu rɨ. Serɨ ekota'mato' yau esi iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'kato' oton tukai' i'tu uya wenai!” ta'pʉ iya. 7 Serɨ tasa' iya a'tai, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' e'sei'pɨtʉ'pʉ tʉtonpa kon pokon pe. 8 (Satu'si amʉ' uya, iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka pʉra rɨ iyesi, inserʉ amʉ' pʉra rɨ iyesi, a'kwarʉ'san pʉra rɨ iyesi ta, e'tane Pari'si amʉ' uya moro rɨ iyesi, to' rɨ esi ta.) 9 Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Satu'si amʉ' ena'pʉ ɨsɨ pe to' e'sei'pɨtʉ'pʉ. Main pɨ' enupanin nan esi'pʉ Pari'si amʉ' pe, mɨrɨpan kon uya Satu'si amʉ' ei'pɨtʉ'pʉ ipan pe, “Ɨ'rɨ rɨ ɨri ku'sa' pʉse ka'pon uya eposa' ina uya pʉra man! A'tai pʉra inserʉ mɨrɨ pe pʉra a'kwarʉ rɨ uya auro'kasa', mɨrɨ kasa rɨ Papa ekareei ekamato' pe iya!” ta'pʉ Pari'si amʉ' uya. 10 To' e'sei'pɨ'to' ena'pʉ ɨsɨ pe, mɨrɨpan pɨ' eke soisa amʉ' epuru enari'nʉmʉ'pʉ Paarʉ rɨ na'kɨ karapɨtʉ to' uya ko tukai'. Mɨrɨpan uya soisa amʉ' apiyo'ma'pʉ Paarʉ enpa'kato' pe to' uya to' piyapai soisa amʉ' iwʉ' ta'. 11 Mɨrɨ ewarupɨɨi tau, Itepuru Sises uyee'pʉ Paarʉ piya', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Kenari'nʉmʉi! Serɨ yau, Surusiran po uyekareei ekamasa' auya man, mɨrɨ na'ne' kasa rɨ marɨ Ron po uyekareei mekamai',” ta'pʉ iya. 12 Mɨrɨ ema'sa' yau, Esuwerʉ amʉ' usaurokʉ'pʉ ɨ'rɨ kasa Paarʉ wɨto' pe tukai', mɨrɨpan kon e'kama'pʉ, “Ɨ'rɨ rɨ ensi pen mɨrɨ awonsi'kɨ uta're'tɨn pen iwɨnɨ pʉ'kʉ pona,” ta'pʉ to' uya. 13 40 entaino kon nɨ e'kama'pʉ serɨ kupʉ pɨ', 14 mɨrɨpan kon utɨ'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton piya', “Ina e'kamasa' man, ɨ'rɨ rɨ pɨ' uta're'tɨn nɨto' pe pʉra Paarʉ wɨnɨ pʉ'kʉ pona rɨ tukai'. 15 Mɨrɨ pɨ', ɨmɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Konsʉrʉ amʉ' uya main ennoko i'se ina esi, eke soisa amʉ' epuru ena' Paarʉ enpa'kato' pe iya, ipokon pe asauro'pai kanan ina esi tukai', apʉne pʉra ina uya Paarʉ ekama'popɨ'to' esi tukai', itepuru mauro'katʉi'. Ina e'kama tane iwɨnɨ pɨ' iyepʉ koro'tau,” ta'pʉ to' uya. 16 E'tane Paarʉ parusi mʉre uya etasa' a'tai, itɨ'pʉ soisa amʉ' iwʉ' ta' Paarʉ piya', ipana'tɨse'na iwɨnɨ pɨ' to' e'kamasa' ekamai'. 17 Paarʉ uya etasa' a'tai, tikin nɨ soisa amʉ' epuru tonpa kɨ'ma'pʉ iya. “Pʉse rɨ warawo' mʉre akɨ soisa amʉ' epuru piya', apʉne pʉra inekamanʉ esi moro,” ta'pʉ iya. 18 Mɨrɨpan uya Paarʉ poitorʉ arɨ'pʉ soisa amʉ' epuru piya'. “Paarʉ uya uyenno'sa' ɨpiya', pʉse rɨ moineri'pɨ nekamanʉ esi pɨ',” ta'pʉ iya. 19 Mɨrɨpan soisa amʉ' epuru uya arɨ'pʉ tʉpiya' mɨrɨ awonsi'kɨ, “Ɨ'rɨ na'kɨ esi ɨnekamanʉ upɨ'?” ta'pʉ iya. 20 “Ewai', Esuwerʉ amʉ' epuru ton e'kamasa' ɨyekama'po pɨ' Paarʉ enpa'ka pa, Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton ena'. Mɨrɨpan kon uya tato' oton ina esi wakʉ iwa pe ɨnekama'popɨ'pai tukai', e'tane i'napai rɨ pʉra mɨrɨ esi. 21 Mɨrɨ pɨ' to' uya ɨyekama'posa' a'tai, to' maimu kʉsetai, apʉne pʉra 40 entai rɨ Esuwerʉ amʉ' esi, mɨrɨpan kon e'so'nansa' enuri'to' oton Paarʉ enupɨkɨrɨ. ‘Ɨ'rɨ rɨ pɨ' uta're'tɨn pen mɨrɨ awonsi'kɨ ensi pen, Paarʉ wɨnɨ pʉ'kʉ pona rɨ,’ tasa' to' uya. Mɨrɨpan kon nin si enurikʉ ɨ'rɨ rɨ tukai' tʉmaimu kon eikʉ auya i'se,” ta'pʉ Paarʉ poitorʉ uya soisa amʉ' epuru pɨ'. 22 Soisa amʉ' epuru uya, “Serɨ upana'tɨsa' auya na'ne' kʉsekamai ɨnʉ' pɨ' rɨ,” ta'pʉ, mɨrɨpan ennoko'pʉ iya tʉpiyapai. 23 Mɨrɨpan soisa amʉ' epuru uya asa'rɨ tʉpoitorʉ ton auro'ka'pʉ, “200 kaisa rɨ soisa amʉ' epotɨ' Paarʉ a'kɨrɨ to' utɨto' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ 70 kaisa rɨ kaware pon kon mɨrɨ awonsi'kɨ 200 kaisa rɨ pɨrɨu tawon kon Sisariya pona to' utɨto' pe 9 a'kʉra' ewarupɨ nau. 24 Wakʉ pe kopʉna Piri'kʉs epoto' pe Paarʉ uya, itikʉn non ipo itɨto' ton kaware amʉ' mɨnepotʉi',” ta'pʉ soisa amʉ' epuru uya tʉpoitorʉ ton pɨ'. 25 Soisa amʉ' epuru uya kareta menuka'pʉ se kasa: 26 “Ina kopʉnaai, ina nʉnamanʉ, Piri'kʉs, miyarɨ ta uya ɨpɨ'. “Urɨ, Kʉrautiyas Raisayas uya ɨmenuka. 27 “Pʉse rɨ ka'pon enno'sa' uya man ɨpiya', Esuwerʉ amʉ' na'si'pʉ, mɨrɨpan kon esi ɨnwɨpai, e'tane usoisaai amʉ' uya imo'kasa' Roman amʉ' tonpa pe rɨ iyesi tukai' ito'ka'nʉ'sa' uya pɨ'. 28 Ɨnto'ka'nʉ'pai esi ɨ'rɨ pɨ' Esuwerʉ amʉ' uya ɨri ku'sa' iya ta tukai'. Mɨrɨ pɨ', Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton ena' arɨ'pʉ uya to' uya ekama'popɨ'to' pe. 29 E'tane ɨ'rɨ rɨ eposa' uya pʉra iyesi iwɨto' iwenai, mɨrɨ awonsi'kɨ a'sito' pariki'si ta', mɨrɨ awonsi'kɨ main tʉusenupato' kon pɨ' rɨ nin to' uya eseru'tɨ. 30 Esuwerʉ amʉ' e'kamasa' Paarʉ wɨnɨ pɨ' ke upana'tɨsa' ka'pon uya a'tai, ennoko pɨ' e'kama'pʉ ɨpiya'. Esuwerʉ amʉ' kanan auro'kasa' uya man to' utɨto' pe Sisariya pona inkuu'pʉ ekamato' pe to' uya ɨpɨ'. Serɨ serɨ kareta, urɨ itepuru,” ta'pʉ iya. 31 Soisa amʉ' utɨ'pʉ itepuru uya tauro'kato' kon awɨrɨ rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kareta arɨ'pʉ to' uya ta'kɨrɨ'nokon. Paarʉ arɨ'pʉ to' uya ta'kɨrɨ'nokon ewarupɨ nau pata Antipateres pʉ'kʉ pona rɨ. 32 Mɨrɨ ema'sa' yau, ti'ta kon po tʉutɨsan soisa amʉ' enna'po'pʉ Surusiran pona tʉron kon kaware pon kon soisa amʉ' utɨ tane Paarʉ a'kɨrɨ Sisariya pata ya'. 33 Kaware pon kon soisa amʉ' uya Sisariya pata eposa' a'tai, kareta mɨrɨ awonsi'kɨ Paarʉ tʉrʉ'pʉ kopʉna ena', mɨrɨpan kon enna'po'pʉ Surusiran pona. 34 Kopʉna uya kareta ene tʉpo, Paarʉ ekama'po'pʉ iya, “Ɨ'rɨ eke Roman amʉ' pata winon ɨmɨrɨ?” tukai'. “Siri'siya winon urɨ,” ta'pʉ Paarʉ uya. 35 “Ɨyekareei rɨ eta uya mɨrɨ ɨri ku'sa' auya tawon nan uye'sa' a'tai,” ta'pʉ kopʉna uya. Kopʉna uya soisa amʉ' auro'ka'pʉ Paarʉ ato' pe to' uya Era' iwʉ' ta', mɨrɨ awonsi'kɨ soisa amʉ' e'to' pe iterasu pe.

Inkupʉ'pʉ 24

1 5 kaisaron wʉi tʉpo, use'man nɨto' tʉrawasomanin epuru, Ananayas utɨ'pʉ Sisariya pona Esuwerʉ amʉ' epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ raya Tɨ'turas itese' pokon pe. Mɨrɨpan kon uya Paarʉ eseru'tɨto' tʉuya'nokon nepʉ'pʉ kopʉna piya'. 2 Paarʉ kɨ'masa' a'tai si, Tɨ'turas uya si Paarʉ eseru'tɨto' tʉuya'nokon ekama'pʉ mɨrɨ Piri'kʉs pɨ'. Ta'pʉ iya, “Kopʉna Piri'kʉs, wakʉ pe rɨ, tʉusewankamai' pʉra, inke rɨ ina ko'manʉ'sa' auya man. Pata eseru rɨ koneka'pʉ auya wakʉ pe uko'man nɨto' yau pe, wakʉ i'tu auya wenai ina epuru pe ɨwesi koro'tau. 3 Siya rɨ, mɨ awɨrɨ rɨ, eke rɨ wakʉ rɨ Piri'kʉs, tewan kon yapai kuru ina uya ekama serɨ, pori' pe ina man ɨnkupʉ'pʉ ina iwano' pe pɨ'. 4 Okoro' pen nɨ ina nekamanʉ eta pa wakʉ pe ɨyewan tʉku'se, ina uya ɨyekama'po. 5 “Pʉse rɨ ka'pon to'ka'nʉ'sa' ina uya man, wakʉ pe pʉra rɨ uko'man nɨ emapu'tɨnin pe, tʉtonpa ton Esuwerʉ amʉ' epanta'mato' pe to' tʉrʉnkapɨ'nin pe siya rɨ pata kaisarɨ rɨ. Pʉse rɨ ka'pon esi Nasare' pon eseru rʉ'pʉ pɨ' te'san epuru, 6 mɨrɨ awonsi'kɨ ina, Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' rɨ ma'tanʉkʉ iya tukai' rɨ isaurokʉ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ina uya ereutanʉ'sa' ikupʉ iya namai'. 8 Ɨmɨrɨ pe rɨ i'tu auya mɨrɨ iwinɨpai i'napairon pe ipɨ' ina usauro'sa' tukai',” ta'pʉ iya. 9 Esuwerʉ amʉ' pokon pe te'sepose, “I'napairɨ rɨ serɨ ton esi,” ta'pʉ to' uya. 10 Kopʉna uya si isauro'to' pe iku'sa' a'tai, Paarʉ uya eikʉ'pʉ, “Si'tuyai' pena rɨ serɨ pata yawon kon eseru aimenka pɨ' ɨuko'mamʉ'pʉ tukai'. Mɨrɨ pɨ', pori' pe kuru esii'ma usekama serɨ. 11 Sa'man pe pʉra rɨ uyekama'poto' auya ipɨ' to'ka'nʉkʉ auya mɨrɨ. Pena kuru pʉra rɨ 12 kaisarɨ rɨ wʉi Surusiran pona ɨpʉremai' utɨ'pʉ yapai. 12 Esuwerʉ amʉ' uya uyeposa' pʉra rɨ iyesi e'sei'pɨ' nɨ pɨ' ɨnʉ' ya' rɨ ina use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau. Mɨrɨ pe pʉra, ka'pon amʉ' rɨ tʉrʉnkasa' uya pʉra iyesi ɨri ku'to' pe to' uya ina usenupato' tau, mɨrɨ pe pʉra mairɨ rɨ pata yau. 13 To' nekama ton pʉra rɨ iyesi to' uya uya'sito' ipɨkɨrɨ. 14 E'tane pʉra rɨ ta uya: tanporon kon ina tamokori ton e'to' itese' pɨ' Papa rɨken apurɨpɨ'nin urɨ, i'napairon pen nɨkayai'ne' to' Ite'ma yawɨrɨ te'sen urɨ, tanporon nɨ sapurɨyai' main, Mosi' winon mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ. 15 Kamoro esi'pʉ kasa Papa sapurɨyai' Papa uya i'mʉ'sa'kan nɨto' oton uruwai' yapai, ipokena' ton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton. 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ pe uyewan kupʉ i'se te'sen urɨ Papa winɨkʉi' mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' winɨkʉi' nɨrɨ. 17 “Emennʉ'pʉ rɨ Surusiran pona uye'sa', utonpa ton entu'manin nan pʉrataai oton tʉse'na, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨse'mase'na ina use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta'. 18 Ɨ'rɨ pʉra rɨ iyekorʉkasa' pe esii'ma unkupʉnʉ kupʉ uya koro'tau Esuwerʉ amʉ' Eisa nono winon kon uya uyeporo'pʉ. To' uya uyeporo'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau, anpisin pʉra rɨ uya'kɨrɨ, ɨri pe rɨ e'nɨto' ku'sa' uya pʉra rɨ iyesi. To' uye'sa' nin si ɨpiya' nesii'no urɨ nʉkupʉ'pʉ ekamase'na ɨpɨ'. 20 Mɨrɨ pe pʉra, pʉsamoro uya rɨ nɨrɨ ta e'pai man ɨri unkupʉ'pʉ pɨ' Esuwerʉ amʉ' Konsʉrʉʉi ton piyau esi a'tai. 21 E'tane pʉra rɨ, e'se'ne' pe rɨken umaimu tʉrʉ'pʉ uya to' koro'tau: Eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan nɨto' apurɨ uya pɨ'. Mɨrɨ pɨkɨrɨ rɨken uyekama'popɨ'to' pe auya esi serɨ, serɨ pe,” ta'pʉ Paarʉ uya. 22 Piri'kʉs, Ite'ma to'ka'nʉ'nin nʉ'pʉ uya Paarʉ ekama'popɨ'to' ereutanʉkʉ'pʉ. “Eke soisa amʉ' epuru uye'sa' a'tai, Raisayas itese', serɨ ɨko'tʉʉi konekato' pe uya nesii,” ta'pʉ iya. 23 Soisa amʉ' esa' apiyo'ma'pʉ iya, “Paarʉ erasunpanin pe, tewa ke pʉra Paarʉ iku'kɨ, itonpa ton uya rɨ Paarʉ mainanpato' pe i'se iye'to' rɨ ne'to' pe to' uya iku'kɨ,” ta'pʉ iya. 24 Emennʉ'pʉ po rɨ, Piri'kʉs mɨrɨ awonsi'kɨ ino'pʉ Turu'sira, Esuwerʉ amʉ' pasi, uyee'pʉ, mɨrɨpan uya Paarʉ kɨ'ma'pʉ, isaurokʉ etato' pe tʉuya Sises Kʉrai apurɨto' eseru pɨ'. 25 Paarʉ usaurokʉ koro'tau, wakʉ pe ka'pon uko'manto' pɨ', ti'tui' ka'pon e'to' pɨ' tʉnkupʉnʉ pɨ' tʉuko'mamʉ yau, mɨrɨ awonsi'kɨ eseru aimenkato' weyu rɨ e'seporo pɨ', Piri'kʉs usenari'pa uya ta'pʉ, “Mɨrɨ kasa rɨken nɨ nesii, enta. Ɨkɨ'ma uya kanan mɨrɨ iweyu eposa' uya a'tai,” ta'pʉ iya. 26 Mɨrɨ a'tai, Paarʉ uya rɨ tʉrepa pʉrata ke tukai' iye'kupʉ'pʉ. Mɨrɨ pɨ' nin si, ikɨ'mapɨtʉ'pʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ auro'kapɨtʉ'pʉ iya. 27 Asa'ron wʉipiya pata'pʉ pe, Piri'kʉs uya pata epuru pe te'to' nonka'pʉ. Mɨrɨ pata'pʉ ya', Porʉ'siyas Pesʉ'tas ena'pʉ pata epuru pe. Esuwerʉ amʉ' epuru ton a'kwarʉ uye'to' pe, Paarʉ nɨmɨ'pʉ Piri'kʉs uya pariki'si tau.

Inkupʉ'pʉ 25

1 Isutiya po itepuru pe Pesʉ'tas esi'pʉ. Mɨrɨ a'tai, Sisariya pona itɨ'pʉ, mɨrɨpan enna'po'pʉ Surusiran pona osorʉwau wʉi tʉpo. 2 Surusiran po, Pesʉ'tas piya' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' epuru ton utɨ'pʉ Paarʉ eseru'tɨse'na, “Tu'kan nɨ ɨri ton ku'sa' iya,” ta'pʉ to' uya. 3 Kamoro uya Pesʉ'tas apiyontɨ'pʉ Surusiran pona Paarʉ uye'to' pe ekamato' pe iya, mɨrɨpan ekama'popɨ'to' pe. E'tane to' e'kama'pʉ asanta piyau tʉron kon e'so'nanto' pe Surusiran pona itɨ a'tai iwɨnin nan pe. 4 E'tane Pesʉ'tas uya to' eikʉ'pʉ, “Sisariya po a'sisa' pe Paarʉ esi mɨrɨ. Serɨ pe'ne rɨ utɨ mɨrɨ Sisariya pona. 5 Ɨyepuru kon amʉ' enno'tɨ' uya'kɨrɨ to' utɨto' pe, ɨri ton kupʉ iya mʉkayatʉi'ne' pɨ' Paarʉ patakase'na to' utɨto' pe, i'napai rɨ iyesi yau,” ta'pʉ iya to' pɨ'. 6 8 pe mɨrɨ pe pʉra 10 kaisarɨ wʉi Surusiran po tesi kon tʉpo, Pesʉ'tas utɨ'pʉ Sisariya pona, mɨrɨpan a'kɨrɨ Esuwerʉ amʉ' utɨ'pʉ. Iyema'sa' yau, Pesʉ'tas ereuta'pʉ aimenkan apon pona, mɨrɨpan uya Paarʉ ne'to' pe to' uya ekama'po'pʉ ekama'popɨ'to' pe tʉuya. 7 Mɨrɨ yau, soisa amʉ' epuru uya Paarʉ nee'pʉ. Esuwerʉ amʉ' epuru ton Surusiran poi iye'sa' kon esi'pʉ iwoi. “Tu'kan nɨ ɨri ku'sa' Paarʉ uya,” ta'pʉ Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya Pesʉ'tas pɨ', e'tane i'napai rɨ iyesi tukai' to' uya i'tu pʉra iyesi'pʉ. 8 Mɨrɨ yau, tiwano' pe Paarʉ e'wa'kʉtʉ'pʉ, “Ɨri pe rɨ ina, Esuwerʉ amʉ' iwano' main, Mosi' winon winɨkʉi' usauro'sa' pʉra man, mɨrɨ awonsi'kɨ ina use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' eseru pʉreme'sa' uya pʉra rɨ man, mɨrɨ awonsi'kɨ Sisa pɨ' rɨ nɨrɨ ɨri ku'sa' uya pʉra rɨ iyesi,” ta'pʉ iya. 9 E'tane Esuwerʉ amʉ' a'kwarʉ ɨnne'pai Pesʉ'tas esi'pʉ, mɨrɨpan uya Paarʉ ekama'po'pʉ, “Surusiran pona pe' ɨtɨpai me'an? Mɨrɨ yau si, pʉsamoro uya ɨyekama'popɨ'to' pe upiyau,” ta'pʉ iya. 10 E'tane Paarʉ uya, “Kane, serɨ ɨpiyau e'mʉ'sa'kasa' na'ne' Sisa uya ɨku'sa' pɨ'. Serɨ yau kuru uyekama'popɨ'to' auya pe iyesi. I'tu auya ɨri pe rɨ Esuwerʉ amʉ' pɨ' e'sa' pʉra iyesi. 11 E'tane uwɨto' ipɨkɨrɨ ku'sa' uya yau, ɨ'rɨ pe pʉra man ukota'ma, to' uya uwɨnɨ a'tai, e'tane ɨri ton ku'sa' uya pʉra man. Mɨrɨ pɨ', Esuwerʉ amʉ' epuru ton ena' ɨnʉ' uya utʉrʉ pʉra iyesi mɨrɨ. Itepuru Sisa uya uyekama'popɨtʉ i'se esi!” ta'pʉ Paarʉ uya Pesʉ'tas pɨ'. 12 Tʉkonsʉrʉʉi amʉ' pokon pe tʉuseta tʉpo, eikʉ'pʉ iya, “Sisa uya ɨyekama'popɨtʉ i'se ɨwesi, mɨrɨ pɨ' ɨutɨto' pe iyesi Sisa piya'!” ta'pʉ Pesʉ'tas uya ipɨ'. 13 Emennʉ'pʉ tʉpo rɨ, kin Akʉri'pa mɨrɨ awonsi'kɨ ino'pʉ Pones utɨ'pʉ Sisariya pona. Pesʉ'tas apurɨpɨ'se'na to' utɨ'pʉ. 14 Inke rɨ kin Akʉri'pa mɨrɨ awonsi'kɨ Pones uko'manpɨtʉ'pʉ; mɨrɨpan koro'tau, Pesʉ'tas uya Paarʉ ekareei ekama'pʉ Akʉri'pa pɨ'. “Moro ka'pon man a'sisa', Paarʉ itese', itepuru Piri'kʉs na'si'pʉ. 15 Surusiran pona utɨsa' a'tai, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya uyeseru kon i'se pʉra iyesi, ɨri ku'sa' iya ta uya i'se to' esi'pʉ. 16 “To' auro'ka'pʉ uya Roman amʉ' eseru esi inke pʉra ka'pon nonkanin nan pen iteyaton non ena'. Wapiya kuru a'sisa' mɨrɨ awonsi'kɨ iteyaton non utɨto' pe iyesi ekama'popɨ'nin piya'. Mɨrɨ yau, teyaton non pokon pe te'sepose isauro'to' pe, te'wa'kʉtʉ pe. 17 Mɨrɨ yau, Esuwerʉ amʉ' uyee'pʉ Sisariya pona, Paarʉ eseru aimenkato' a'tai. Ina uyee'pʉ ema'sa' yau, Paarʉ ne'to' pe to' uya ekama'pʉ uya. 18 Ɨri kuru rɨ na'kɨ wenai to' uya ikupʉ ta'pʉ uya e'tane, mɨrɨ pe pʉra iyesi'pʉ. 19 E'tane to' e'manenpato' Paarʉ pɨ' esi'pʉ Papa apurɨto' tʉuya'nokon pɨ'. To' e'manenpato' kanan esi'pʉ ka'pon, Sises itese' pɨkɨrɨ. Iyeri'sa' rʉ'pʉ e'tane si, Paarʉ uya, ‘Moro iyesi,’ ta. 20 Mɨrɨ enta' to' ekama'popɨ'to' ike i'tu uya pʉra iyesi'pʉ, mɨrɨpan to' eseru koneka i'tu uya pʉra iyesi'pʉ. Mɨrɨ pɨ', Paarʉ ekama'po'pʉ uya Surusiran pona itɨto' pe mɨrɨ yau ekama'popɨ'to' pe, 21 e'tane Paarʉ esi'pʉ i'se pʉra. Roman amʉ' epuru Sisa uya kuru tekama'popɨtʉ i'se iyesi'pʉ, e'tane a'sisa' pe rɨ iye'to' pe ennoko uya pona rɨ Sisa piya',” ta'pʉ Pesʉ'tas uya kin Akʉri'pa pɨ'. 22 “Urɨ pe kuru imaimu ɨnetapai e'ai',” ta'pʉ Akʉri'pa uya Pesʉ'tas pɨ'. “Awanapai rɨ etato' pe ikupʉ uya mɨrɨ. Isaurokʉ etase'na mɨsipʉi',” ta'pʉ Pesʉ'tas uya. 23 Iyema'sa' yau, Akʉri'pa mɨrɨ awonsi'kɨ Pones utɨ'pʉ amʉran nɨto' iwʉ' ta' tʉwaai ke, tʉsoisaai amʉ' ke eke pe tesi kon ekamanin pe. Eke ton soisa amʉ' epuru pe te'san mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ eke ton pe te'san Sisariya po uyee'pʉ to' a'kɨrɨ. Pesʉ'tas uya ta pɨ' Paarʉ nee'pʉ to' uya. 24 Mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Kin Akʉri'pa mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ serɨ yau na'ne' nan, pʉse rɨ pe' menyatʉu?” ta'pʉ Pesʉ'tas uya to' pɨ'. “Tanporon kon Esuwerʉ amʉ' serɨ yau Sisariya pon kon mɨrɨ awonsi'kɨ Surusiran pon kon uya, ipɨkɨrɨ upɨ' tʉmaimu kon tʉpɨ'sa' man. To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ, ‘Mɨrɨ enta' kʉ'ko'manin!’ tukai'. 25 Iwɨto' ipɨkɨrɨ pʉra rɨ iyesi tukai' i'tu'pʉ uya e'tane, Sisa uya kuru tekama'popɨtʉ i'se iye'sa'. Mɨrɨpan Ron pona enno'to' pe uya e'kamasa'. 26 Itepuru ena' unmenukanʉ i'tu uya pʉra iyesi, mɨrɨ pe iyesi pɨ' pʉse rɨ senno'ai' tawon, apʉne pʉra ɨri ku'sa' iya pʉra iyesi pɨ'. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨpiya'nokon ine'sa' uya, ɨmɨrɨ kuru kin Akʉri'pa piya'. Ekama'popɨtʉ uya'nokon tʉpo, itepuru Sisa ena' unmenukanʉ oton nin si i'tu uya mɨrɨ. 27 Mɨrɨ ton ɨri ku'sa' iya tawon kareta pʉra iye'tane a'sisa' ennoko Ron pona pʉra iyesi,” ta'pʉ Pesʉ'tas uya to' pɨ'.

Inkupʉ'pʉ 26

1 Mɨrɨ tʉpo, kin Akʉri'pa uya ta'pʉ Paarʉ pɨ', “Ɨmɨrɨ pe ausaurokʉ pa ɨku'sa' man,” ta'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, Paarʉ uya temiyatʉ anʉmʉ'pʉ tʉusauro'to' pe. Mɨrɨ a'tai tʉmɨrɨ pe usauro'nɨ pɨ' iye'sara'tɨ'pʉ. 2 “Kin Akʉri'pa, wakʉ pe serɨ esi uiwano' pe usekamato' pe, to' nʉsauro'ai'ne' upɨ' pɨ'. Ito'ka'nʉkʉ uya tu'kan nɨ urɨ pɨ' kasi pe Esuwerʉ amʉ' usauro'to' upɨ' ekama uya ɨpɨ', 3 apʉne pʉra kuru tanporon nɨ Esuwerʉ amʉ' uko'manto' eseru mɨrɨ awonsi'kɨ to' manenpanin ton eseru i'tu auya wenai nɨrɨ ɨseseru yawon kon pe pʉra to' esi. Mɨrɨ wenai, uyeta auya i'se e'ai' wakʉ pe. 4 “Esuwerʉ amʉ' uya wakʉ pe uko'mamʉ'pʉ eseru i'tu mɨrɨ, mʉre pe esi'pʉ si'kɨrɨ utonpa ton koro'tau Surusiran po. 5 To' uya ui'tusa' wapiyaro' si'kɨrɨ, to' uya nɨrɨ upataka e'paino upatakapai tesi kon a'tai, mɨrɨ sa'man ɨpʉreman nɨto' eseru pe te'sen yau uko'mamʉ'pʉ Pari'si pe. 6 Serɨ pe si Papa uya ta'pʉ na'ne' penaro' kon ina tamokori ton pɨ' rɨ iyau e'ku'to' pɨkɨrɨ, serɨ pe uyekama'popɨtʉ auya na'ne'. 7 Serɨ ekamasa' rʉ'pʉ enupɨkɨrɨ 12 kaisaron kon Esuwerʉ pon kon esi mɨrɨ. Papa apurɨ pɨ' esii'ma wʉi nai mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ nau, epoto' pe tʉuya'nokon. Kin, serɨ pɨ' e'ku'to' wenai Esuwerʉ amʉ' uya uyewa'noma mɨrɨ. 8 Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' Papa uya iyeri'sa' i'mʉ'sa'ka'pʉ apurɨ auya'nokon pʉra iyesi? 9 “Urɨ nɨrɨ uya apurɨ'pʉ man wakʉ pe na'kɨ iyesi tukai' tanporon yau rɨ Nasare' pon Sises ewa'noma pɨ' esi'pʉ. 10 Mɨrɨ na'ne' kuru kupʉ pɨ' esi'pʉ mɨrɨ Surusiran po. Esuwerʉ amʉ' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya iku'kɨ tasa' maimu awɨrɨ, tu'kan kon Sises apurɨnin nan emaika'pʉ uya pariki'si ta'. To' uma'tato' pe to' ku'sa' a'tai, mɨrɨ kasa rɨ to' nʉma'tai tawon pe rɨ e'pɨtʉ'pʉ. 11 Inke rɨ, utɨpɨtʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' usenupato' ton iwʉ' kaisa rɨ'ne to' kota'mapɨtʉ pɨ'. Miyarɨ rɨ to' a'kwarʉka pɨ' ɨri pe Papa pɨ' asauro'tɨ' tawon pe e'pɨtʉ'pʉ. Pana' pe usakorooi yau tʉutɨsen pe e'pɨ'tai ɨnno'nan pata ton ya' to' poni'simato' pe uya. 12 “Mɨrɨ ton a'tai'ne utɨ a'tai, use'mato' tʉrawasomanin nan epuru ton eke ton kuru uya uyenno'sa' pɨ' tʉmeruntɨrʉ ke utɨto' pe uku'sa' utɨ koro'tau Tamaskas pata e'ma tau. 13 Kin sɨ, pʉre'po'si a'tai, wʉi enu esi koro'tau, asanta tau esi koro'tau, a'kwa ene'pʉ uya Epʉn winɨpai. A'kwa pe kuru wʉi enu entai iye'wei'tɨ'pʉ uwoi mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa pe te'san woi. 14 Tanporo ina uta'mo'ka'pʉ non pona. Mɨrɨ yau, main eta'pʉ uya, Arami' pe, ‘Saarʉ, Saarʉ, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' uponi'sima auya? Ɨiwano' pe rɨ e'ne' mʉmoronkayai' tɨwɨrɨ rɨ urɨ poni'sima auya kaisa rɨ, tesa' yʉʉi pona te'wɨpɨ'sen itikʉn paka waraino kasa.’ 15 “Mɨrɨ tʉpo, ekama'po'pʉ uya, ‘Ɨnʉ' ɨmɨrɨ, uyepuru?’ ta'pʉ uya. “‘Urɨ kʉrɨ rɨ Sises, mʉponi'simayai'ne',’ tukai' Itepuru uya umaimu eikʉ'pʉ. 16 ‘Serɨ pe, e'mʉ'sa'ka', ɨpiya' usenpoikasa' serɨ upoitorʉ pe ɨkonekase'na. Serɨ ɨyenu ya' senpoikayai'ne', mɨrɨ tʉpo, serɨ pe kanyauro'kayai'ne' ekamanin pe ɨwesi pa. 17 Ɨpika'tɨ uya mɨrɨ ɨtonpa ton Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen namai'. Ɨyennoko uya to' piya' 18 to' enu a'kokapɨ'se'na, to' era'tɨto' pe ewarupɨ apai a'kwa winɨkʉi' mɨrɨ awonsi'kɨ Se'tan meruntɨrʉ apai Papa winɨkʉi'. Uyapurɨto' to' uya winɨ, tʉmakooi kon pɨ' usentu'mato' epoto' pe to' uya, wakʉ ton ka'pon amʉ' pata'se' yau to' e'to' pe,’ ta'pʉ iya upɨ'. 19 “Mɨrɨ wenai, kin Akʉri'pa, uyenu uta'kwakasa' a'tai, unene'pʉ Epʉn winon maimu awɨrɨ esi'pʉ. 20 Iyepiya'tɨ pe kuru, itekare ekama'pʉ uya Tamaskas pata awon kon pɨ', Surusiran pon kon mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo Isutiya pata pon kon pana ya' nɨrɨ. Mɨrɨ tʉpo, itekare ekama'pʉ uya Esuwerʉ amʉ' pen pana ya' to' era'tɨto' pe tʉmakooi kon apai Papa winɨkʉi'. To' auro'ka'pʉ uya i'napai rɨ to' uko'manto' pe tʉmakooi kon apai tera'tɨsa' kon ekamanin pe. 21 Mɨrɨ wenai kuru, Esuwerʉ amʉ' uya uya'si'pʉ mɨrɨ use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pʉ'kʉ tau. Mɨrɨ tʉpo, to' esi'pʉ uwɨnɨ i'se. 22 E'tane Papa uya upika'tɨsa' serɨ pona rɨ. Mɨrɨ wenai, serɨ pe e'mʉ'sa'kasa' serɨ ekamase'na ɨnʉ' pe Sises esi tukai' eke ton mɨrɨ awonsi'kɨ sepa' nan nɨ pana ya', tanporo Sises pɨ' ukayai'ne' esi mɨrɨ itekare Mosi' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon pu'kena' ton nʉmenuka'pʉ poro. 23 Pu'kena' ton uya imenuka'pʉ Kʉrai kota'mato' oton, mɨrɨ tʉpo, iwɨto' oton, mɨrɨpan te'mʉ'sa'ka ton terikʉ'pʉ apai iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka tɨpiya pe Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen nɨ nɨrɨ pika'tɨse'na to' weyu ekamai', tawon,” ta'pʉ iya. 24 Serɨ airɨ, Paarʉ wanʉ'tɨpa'pʉ kopʉna Pesʉ'tas uya isekama koro'tau. Ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Ta'kwarʉ ke pʉra me'ai', Paarʉ!” tukai'. “Eke pe kuru ɨusenupasa' ayano'ma pɨ' man. Mɨrɨ uya aya'kwarʉ pʉra ɨku'sa' man,” ta'pʉ iya. 25 E'tane, “Uya'kwarʉ pʉra esi pen serɨ, eke tʉnamasen Pesʉ'tas,” tukai' Paarʉ uya imaimu eikʉ'pʉ. “E'tane ukayai'ne' esi mɨrɨ i'napairon pe kuru tʉto'ka'nʉ'sen pe rɨ. 26 Serɨ ton ukayai'ne' i'tu ɨmɨrɨ, kin Akʉri'pa uya mɨrɨ; mɨrɨ wenai, usaurokʉ kuru rɨ, usaurokʉ nɨrɨ eta auya pe si'tuyai'. Sapurɨyai' serɨ ton iye'ku'sa' Sises pɨ' i'tu auya tukai', apʉne pʉra tu'kan kon uya Sises pɨ' iye'ku'sa' etasa' pɨ',” ta'pʉ iya. 27 Mɨrɨ tʉpo, Paarʉ uya kin Akʉri'pa ekama'po'pʉ, “Pu'kena' ton nʉmenuka'pʉ pe' mapurɨyan? Apurɨ auya pe kuru rɨ si'tuyai',” ta'pʉ iya. 28 “Inke pʉra pe' Kʉri'san pe enato' pe ukupʉ auya tukai' ɨusenuminka?” ta'pʉ Akʉri'pa uya Paarʉ pɨ'. 29 “Inke pʉra rɨ, mɨrɨ pe pʉra inke rɨ, ɨpʉrema serɨ Papa pɨ', ɨmɨrɨ rɨken pen e'tane tanporo kamoro uyeta pɨ' na'ne' nan nɨ marɨ serɨ pe, enato' pe urɨ na'ne' kasa apurɨnin pe, a'sisa' pe pʉra rɨken,” tukai' Paarʉ uya imaimu eikʉ'pʉ. 30 Kin, kopʉna, Pones, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon to' a'kɨrɨ te'san e'mʉ'sa'ka'pʉ. 31 Itau te'to' kon ɨutɨ nɨmɨ'pʉ to' uya, asaurokʉi'ma tʉtonpa kon amʉ' pokon pe. “Pʉse rɨ uya ɨri rɨ tʉwɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ta'sito' iwenai ku'sa' pʉra rɨ iyesi,” ta'pʉ to' uya. 32 Akʉri'pa uya ta'pʉ Pesʉ'tas pɨ', “Pʉse rɨ uya Sisa uya tekama'popɨ'to' pe tasa' pʉra iyesi yau, inonka'pʉ nesii'no rɨ,” ta'pʉ iya.

Inkupʉ'pʉ 27

1 Ina utɨto' pe I'tari pona tukai' iye'ku'sa' pe iyesi'pʉ a'tai, Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon a'sisa' kon nonka'pʉ to' uya soisa amʉ' epuru, Isuriyas itese' ena', “tamʉ' tawon kon Sisa Soisaai Amʉ',” tato' kon. 2 Kanau epotorʉ'pʉ ya' ina ekanwa'tɨ'pʉ pata Atʉrami'tiyan, Eisa awon apai. Kanau tʉutɨsen pe te'sen ereutapɨtʉ'pʉ Eisa awo'nan tʉron nɨ ton nɨ pata ton yau. Aresta'kos, Sises apurɨnin Tesaroni'ka winon esi'pʉ ina tonpa pe, Ma'sitoniya apaino. 3 Mɨrɨ ema'sa' yau, Saitan pata eporo'pʉ ina uya. Mɨrɨ yau, Isuriyas uya Paarʉ auro'ka'pʉ mannʉ' pe te'se, tʉtonpa ton ense'na itɨto' pe inonka'pʉ iya, i'se rɨ iye'to' ke to' uya ipika'tɨto' pe. 4 Mɨrɨ apai, ina kanan utɨ'pʉ parau po Sai'pʉras opa'wʉ pata winɨkʉi', mɨrɨ airɨ tʉtʉi pe iyesi pɨ', apʉne pʉra pana' pe kuru a'setun uyee'pʉ ina winɨkʉi'. 5 Parau po Siri'siya mɨrɨ awonsi'kɨ Panperiya poro iwa rɨ ina e'kwɨrɨtʉ'pʉ. Ina uya Maira eporo'pʉ Iri'siya awon. 6 Mɨrɨ yau, soisa amʉ' epuru uya Arisantiriya pata apai kanau uye'sa' eta'pʉ. Utɨn pɨ' iyesi'pʉ I'tari winɨkʉi', mɨrɨpan ya' ina kanwa'tɨ'pʉ iya. 7 Inke rɨ wʉi tenno'pɨ'se tɨnɨn pɨ' kuru ina utɨ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, Kʉnitas eporo i'se ina usi'tu'pʉ, e'tane pana' pe kuru a'setun uyee'pʉ; mɨrɨ wenai, to'sa rɨ kanau utɨ'pʉ pen ina utɨto' ya'. Kʉri' opa'wʉ winɨkʉi' ina utɨ'pʉ, apʉne pʉra a'setun pʉra mɨrɨ poro iyesi pɨ', Sarʉmone nono utɨsa' parau ka' woi. 8 Mɨrɨ apai, ina utama'pʉ sa'man yau, pana' pe rɨ a'setun esi koro'tau. Mɨrɨ tʉpo, ina uyee'pʉ Wakʉ Peya' tato' ya', a'ko pe pata Raseya piya' rɨ. 9 Oko pe ina esi emapu'tɨ'pʉ ɨsɨ pe a'setun esi uya. Serɨ a'tai'ne rɨ Esuwerʉ amʉ' useruma weyu pata'pʉ pe iyesi'pʉ. Mɨrɨ wenai, Paarʉ uya to' auro'ka'pʉ: 10 “Utonpa ton, ɨsɨ yau kuru e'nɨ tukai' senyai'. A'setun uya kanau, apuru, urɨ'nokon nɨ nɨrɨ ma'tanʉkʉ poken iyesi,” ta'pʉ iya. 11 E'tane Paarʉ usauro'to' uya soisa amʉ' epuru ewankama'pʉ pen. “Kanau anin mɨrɨ awonsi'kɨ kanau esa' uya auro'kan nɨto' awɨrɨ, utɨnpai'nokon,” ta'pʉ iya. 12 Kanau ereutato' pata esi'pʉ wakʉ pe iyau e'nɨ poken pʉra, komi' pe pata e'to' weyu e'seposa' a'tai, tu'kan kon uya, “Miyarɨ rɨ utɨnpai'nokon nɨ,” ta'pʉ. Pini'kʉs itese' pata Kʉri' pon eporo tʉuya'nokon tukai' to' esi'pʉ, mɨrɨ yau komi' pe pata e'to' weyu enno'to' pe tʉuya'nokon. Serɨ Kʉri' pata esi'pʉ mɨrɨ asa'ron winɨpai ɨsi'ratoi pe kanau ereutapɨ'to' pata'se' pe. 13 Mararon A'setun e'sara'tɨsa' a'tai uye'nɨ pɨ', i'se te'ton kon uya teposa' kon pe to' uya ekama'pʉ. Mɨrɨ a'tai, wa'ka pun kanau ku'nin peten anʉmʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan utɨ'pʉ Kʉri' ka'ta poro. 14 Inke kuru iye'sa' koro'tau pʉra rɨ, pana'pan a'setun, kuranau warai uyee'pʉ opa'wʉ pata winɨpai kanau wɨse'na, Wʉi Enu Enuku Enwo'netʉ Winon A'setun tukai' tesa'sen. 15 Kanau wɨnɨ'pʉ iya pana' pe, miyarɨ rɨ itɨto' pʉra rɨ iye'to' temapu'tɨi'. Mɨrɨ pɨ', a'setun uya kanau epotorʉ'pʉ ato' pe ina uya inonka'pʉ. 16 Mɨrɨ yau, wʉi enu enuku kamisi winɨkʉi' aiko Kauta opa'wʉri awɨrɨ ina utɨ'pʉ, a'setun pʉra mɨrɨ awɨrɨ iyesi wenai. Epika'tɨn nɨto' kanwa kupʉ poken pʉra iyesi pɨ'. Mɨrɨ wenai, ina uya anʉmʉ'pʉ kanau epotorʉ'pʉ ya'. 17 Kanau anʉmʉ tʉpo, to' uya si'na' ke ewa'tɨ'pʉ kanau epotorʉ'pʉ pona. Enari'ke' to' esi'pʉ ta'muna kon Sɨritis wɨ'sɨpu pona tukai'. Kanau anin kareku nu'tɨ'pʉ to' uya, tɨnɨn pɨ' itɨto' pe. 18 Miyarɨ rɨ pana' pe a'setun esi'pʉ uye'nɨ pɨ'. Mɨrɨ ema'sa' yau, kanau pʉro'po te'sen ka'pon amʉ' apuruui ton ma'kɨrɨ'pʉ to' uya. 19 Itosorʉwano wʉi a'tai, kanau apuruui amʉ' ma'kɨrɨ'pʉ to' uya kanau yapai asi'ono pe parɨ kanau e'to' pe. 20 Inke kuru ewarupɨ pe pata esi'pʉ; wʉi enu e'wei'tɨ pʉra, sirikɨ amʉ' nɨrɨ usene pʉra, apʉne pʉra a'setun nɨ esi wenai uye'nɨ pɨ'. Inke rʉ'kwɨ rɨ wakʉ pɨ' te'ku'pɨtʉ kon tʉpo, ina e'nonka'pʉ. 21 Inke ina enta'nasa' pʉra ina uko'mansa' koro'tau, Paarʉ e'mʉ'sa'ka'pʉ to' pɨ' tase'na, “Utonpa ton, kanyauro'katantʉune' utɨnpai'nokon pʉra Kʉri' pata apai ukataine' tetai' pʉra ɨwesi'pʉ kon. Epika'tɨn nɨ nesii'no, apuru ton nɨ uma'ta pʉra nesii'no. 22 E'tane serɨ pe ɨpɨ'nokon ta uya pana' pe aya'kwarʉ kon nesii, apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ uma'ta pe pʉra iyesi. Kanau rɨken uma'tato' oton. 23 Nesiine' ewarupɨ nau, Papa, urɨ na'ne' itiwano' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ pe e'tʉrawasomayai'ne' inserʉʉi e'mʉ'sa'ka'pʉ upiyau. 24 ‘Kenari'nʉmʉi Paarʉ! Me'mʉ'sa'kai' rɨ, ɨyekama'popɨ'to' Sisa uya yau. Papa uya nɨrɨ tʉusentu'ma wenai kamoro kanau yau iye'sa' kon aya'kɨrɨ pika'tɨsa' mɨrɨ.’ 25 Mɨrɨ wenai utonpa ton, kenari'nʉntʉu! Papa apurɨto' uya esi pɨ' iye'kupʉ rɨ inserʉ nekama'pʉ awɨrɨ. Mɨrɨ kasa kuru inserʉ uya uyauro'ka'pʉ mɨrɨ. 26 Mɨrɨ e'tane rɨ, a'munan pe man opa'wʉ tonpa ton pona rɨ; kanau rɨ uta'morʉka,” ta'pʉ iya. 27 14 kaisaron wʉi yau, parau Atʉriyati' po utɨn pɨ' ina e'tane, anomʉra' kanau anin nan uya a'mun pata eporo tukai' i'tu'pʉ. 28 Mɨrɨ a'tai, i'tuto' si'na' ton ennasikapɨtʉ'pʉ to' uya. Mɨrɨ a'tai, to' uya eporo'pʉ 120 pi' i'nau iyesi tukai'. Emennʉ'pʉ iwa to' uya kanan i'tukaa'pʉ; 90 pi' i'nau iyesi tukai' kanan to' uya eporo'pʉ. 29 Tɨ' pona sipa'sipa uya ina arɨ tukai' to' enari'nʉmʉ'pʉ. 4 kaisaron ton wa'ka pun kanau ku'nin peten eno'ma'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon enurikʉ'pʉ pata emakʉ i'se. 30 Tapʉrʉnto' kon pe kanau anin nan uya epika'tɨn nɨto' kanwa nu'tɨ'pʉ tuna ka', kanau a'sinin ton nu'tɨ tʉuya'nokon pe itese'. 31 Mɨrɨ a'tai, Paarʉ uya ta'pʉ soisa amʉ' epuru pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ soisa amʉ' pɨ' rɨ, “Pʉsamo kanau yau te'tʉrawasomasan esi a'tai rɨken kanau yau, ɨyepika'tɨto' oton kon mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 32 Mɨrɨ pɨ', soisa amʉ' uya si'na' ton akʉ'pɨtʉ'pʉ tuna ka' epika'tɨn nɨto' kanwa uta'mo'kato' pe. 33 Pata emakʉ rawɨrɨ rɨ, tanporo to' enta'nato' pe ta'pʉ Paarʉ uya. “14 kaisa rɨ wʉi ɨwe'sa' kon sa'man yau tenta'nai' pʉra,” ta'pʉ Paarʉ uya. 34 “Serɨ pe si enta'natɨ' ta uya ɨpɨ'nokon, nurɨne ɨwesi kon pa. Ɨnʉ' uya rɨ tikin nɨ rɨ ti'pai i'po' eno'mato' oton pen mɨrɨ,” ta'pʉ iya. 35 Serɨ ta'pʉ tʉuya tʉpo, tʉyu anʉmʉ'pʉ iya, tenki ta'pʉ iya Papa pɨ', mɨrɨpan pɨ' iyenta'na'pʉ tanporon kon enu airɨ. 36 Tanporon kon pori'ma'pʉ iya, mɨrɨpan kon nɨrɨ enta'na'pʉ. 37 Tanporo 276 kaisa rɨ ina esi'pʉ kanau yau. 38 Tanporo i'se te'to' kon pe tenta'na kon tʉpo, to' uya a'nai', wi' tato' tʉnarɨnʉ kon ma'kɨrɨ'pʉ parau ka' asi'ono pe kanau enato' pe. 39 Pata ema'sa' a'tai, a'mun pata eposa' tʉuya'nokon to'ka'nʉkʉ to' uya pʉra iyesi'pʉ, e'tane ikupai yau ite'pi ene'pʉ to' uya. Miyarɨ rɨ kanau arɨ pɨ' to' e'ku'sa' pe iyesi a'tai, iyereuta nesii'no a'mun pona. 40 Wa'ka pun kanau ku'nin peten ewa ton akʉ'pɨtʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan nonka'pʉ to' uya parau ka'. Mɨrɨ a'tai'ne rɨ, kanau a'sito' ike ewa ton amʉ' eukapɨtʉ'pʉ to' uya. Mɨrɨ tʉpo, iputu pon kanau anin kareku i'mʉ'sa'ka'pʉ to' uya, a'setun uya tato' kon pe parau ka'ta pona. 41 E'tane kanau putu a'muna'pʉ. Mɨrɨ apai, iye'wʉrʉuka'pʉ pen, pana' pe sipa'sipa e'wɨpɨtʉ uya iyaure i'kwɨtʉ'pʉ ipʉra. 42 Soisa amʉ' e'kupʉ'pʉ a'sisa' kon wɨnɨ pɨ' tʉupɨnʉnse to' apʉrʉmʉ namai', 43 e'tane soisa amʉ' epuru esi'pʉ Paarʉ ɨnpika'tɨpai, mɨrɨpan nɨrɨ esi'pʉ a'sisa' kon wɨnɨ soisa amʉ' uya i'se pʉra, mɨrɨ pɨ' to' ereutanʉkʉ'pʉ iya. Kamoro tʉupɨnʉnsan pɨ', “Ainʉntɨ' tuna ka' ɨupɨnʉmʉ kon pa a'mun pona,” ta'pʉ soisa amʉ' epuru uya. 44 To' tonpa ton nin si utɨto' pe to' pɨkɨrɨ iye'kwɨ'pɨ'sa' ton paranka pɨ' tʉuta'sipɨ'se, serɨ ta itepuru uya awɨrɨ ina e'sa' wenai, a'mun eporo'pʉ ina uya wakʉ pe rɨ.

Inkupʉ'pʉ 28

1 Wakʉ pe kuru ina uya pata eposa' a'tai, ina uya Marʉ'ta itese' mɨrɨ opa'wʉ tukai' i'tu'pʉ. 2 Patawon amʉ' uya wakʉ pe kuru ina ereutanʉkʉ'pʉ. Apo' po'tɨ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya ina kɨ'ma'pʉ a'nose'na, apʉne pʉra tuna pe, ikomi' pe nɨrɨ pata esi pɨ'. 3 Paarʉ uya apo' pe te'ton amʉranʉ'sa' a'tai, ɨsɨ kuru ɨkʉi esi'pʉ i'koro'tau. A'ne' uya enpa'ka'pʉ, mɨrɨpan uta'si'pʉ itemiyatʉ pɨ'. 4 Patawon amʉ' uya ɨkʉi e'sinkasa' ene a'tai itemiyatʉ pɨ', to' uya ta'pʉ tiwano' kon pe, “Pʉse rɨ ka'pon esi pe man te'wɨsen pe, parau apai iyapʉrʉnsa' e'tane, kʉrɨ rɨ Papa mɨrɨ waraino kon poni'simanin uya si ima'tanʉkʉ pe man,” ta'pʉ to' uya. 5 E'tane Paarʉ uya ɨkʉi eno'ma'pʉ apo' ya', mɨrɨpan esi'pʉ e'ne' pe pʉra rɨ. 6 Ka'pon amʉ' esi'pʉ iya'mamʉ enupɨkɨrɨ, mɨrɨ tʉpo iyerikʉ tukai' itenupɨkɨrɨ to' esi'pʉ. E'tane inke rɨ itenupɨkɨrɨ tesi kon tʉpo, ɨ'rɨ rɨ e'kupʉ pʉra iyesi pɨ' ipɨ', teseru kon ensima'pʉ to' uya. “Papa pe man,” ta'pʉ to' uya. 7 A'ko pe rɨ mɨrɨ yau iyesi'pʉ umɨ, eke opa'wʉ pata epuru, Pa'piriyas itese' mainarʉ. Ina ereutanʉkʉ'pʉ iya tiwʉ' ta' osorʉwau wʉi e'to' airɨ. 8 Ikʉipʉnʉ esi'pʉ e'ne' pe e'kɨɨi'man pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ mʉnʉimɨ pɨ', mɨrɨpan piya' Paarʉ ewomʉ'pʉ ipʉremai', mɨrɨpan uya temiyatʉ nonka'pʉ ipona, mɨrɨpan epi'tɨ'pʉ iya. 9 Serɨ e'ku'sa' a'tai, tʉron kon e'ne' ton uyee'pʉ ipiya', mɨrɨpan kon usepi'tɨpɨtʉ'pʉ. 10 Ina nama'pʉ to' uya tu'kan winɨ rɨ. Ina utɨto' e'seposa' a'tai, to' uya ina repapɨtʉ'pʉ tu'kan ke rɨ ina i'kiyari mɨrɨ awonsi'kɨ i'se ina e'to' ton nɨ kanau yau. 11 Osorʉwau kapʉi tʉpo, kanau epotorʉ'pʉ yau parau po ina utɨ'pʉ iko'mansa' komi' weyu pe pata esi wenai. Arisantiriya winon pe kanau esi'pʉ. Kanau putu pɨ' Munui' Amʉ' Papa tato' ipɨ' pe yʉi ewa'pɨ'sa' ton esi'pʉ. 12 Ina uya Sire'kiyus eporo'pʉ. Mɨrɨ yau, osorʉwau wʉi ina uko'mamʉ'pʉ. 13 Mɨrɨ apai, ina kanan utɨ'pʉ, Resiyan tepose. Mɨrɨ ema'sa' yau, wʉi enu enuku kamisi winon pese'tɨ uyee'pʉ. Asa'rɨ wʉi pata'pʉ pe, Pu'tiyori eporo'pʉ ina uya. 14 Mɨrɨ yau, tʉtonpa kon amʉ' eporo'pʉ ina uya, mɨrɨpan kon uya ina kɨ'ma'pʉ tikin nɨ suntaaka e'to' poro ina uko'manto' pe tʉpiyau'nokon. Mɨrɨ kasa ina uya pata Ron eporo'pʉ. 15 To' uya ina uyepʉ Ron pona tukai' etasa' a'tai, to' uye'sa' esi'pʉ ɨnnon A'piyas tepose rɨ, tʉron kon nɨrɨ uye'sa' esi'pʉ Osorʉwau Patatʉse' tepose'ne rɨ ina e'matai. Pʉsamoro eposa' tʉuya a'tai, Paarʉ uya Papa pɨ' tenki ta'pʉ, mɨrɨpan pori'ma'pʉ to' uya mɨrɨ yau. 16 Ina epa'kasa' a'tai Ron pona, tiwano' pe iko'manto' pe to' uya Paarʉ kupʉ'pʉ soisa tʉku'se erasuntɨnin pe. 17 Osorʉwau wʉi tʉpo, Esuwerʉ amʉ' epuru ton kɨ'ma'pʉ Paarʉ uya. To' amʉrasa' a'tai, ta'pʉ iya to' pɨ', “Utonpa ton, ɨ'rɨ rɨ ekamʉn mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ penaro' kon ukʉipʉnʉ kon amʉ' nekama'pʉ pen nɨ ku'sa' uya pʉra iye'tane, a'sisa' pe e'ai'. A'sisa' rʉ'pʉ urɨ Surusiran po. Mɨrɨ tʉpo, Ron pon kon ena' inonkasa' rʉ'pʉ urɨ. 18 To' uya uyekama'popɨtʉ'pʉ tʉpo, unonkapai to' esi'pʉ, apʉne pʉra ɨri ku'sa' uya pʉra iyesi'pʉ uwɨto' ipɨkɨrɨ. 19 Esuwerʉ amʉ' esi'pʉ unonka i'se pʉra, mɨrɨ wenai enno'sa' urɨ Sisa uya uyeseru aimenkato' pe, ɨ'rɨ rɨ ekamʉn tʉto' uya pʉra rɨ iye'tane utonpa ton, Esuwerʉ amʉ' pɨ'. 20 Mɨrɨ wenai, ɨyento' kon pe uya, ayauro'kato' kon pe uya ɨkɨ'masa' uya 'nokon mɨrɨ. A'sisa' pe e'ai', apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' pika'tɨnin pe ekamasa' rʉ'pʉ ese' pɨ' esi pɨ',” ta'pʉ iya. 21 To' uya imaimu eikʉ'pʉ, “Kareta rɨ eposa' ina uya pʉra man ɨmɨrɨ ekamanin. Ɨnʉ' yan nɨ uye'sa' mɨrɨ apai uya ɨyeseru patakasa' pʉra rɨ man. 22 E'tane anapurɨnʉ ɨnetapai ina man, apʉne pʉra serɨ emenna' iyamʉtʉ yau ɨwe'to' esi wakʉ pe pʉra tukai' tanporon kon usaurokʉ pɨ',” ta'pʉ to' uya. 23 To' uya tʉweyu kon koneka'pʉ tʉron nɨ wʉi a'tai kanan etato' pe tʉuya'nokon, mɨrɨpan kon uyee'pʉ tu'ke parɨ Paarʉ pata'se' ya'. Awanakʉi' si'kɨrɨ iko'mamʉ pona rɨ, Papa e'to' esa' wannɨ pe enpoika pɨ' iyesi'pʉ to' pana ya', ɨ'rɨ tukai' mɨrɨ ya' ewon nɨto' esi tukai' nɨrɨ. Main, Mosi' winon apai mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ pu'kena' ton eseru apai'ne rɨ to' uya Sises apurɨto' pe ikupʉ i'se iyesi'pʉ. 24 Tʉron kon uya inekamanʉ apurɨ'pʉ, e'tane tʉron kon uya apurɨ'pʉ pen. 25 Ɨsi'kaisa rɨ to' ekoneka pʉra iyesi'pʉ, mɨrɨpan kon e'sara'tɨ'pʉ inɨmɨ pɨ', iu'matʉ pe rɨ se tawon ekama iya tʉpo, “Wakʉ A'kwarʉ usaurokʉ'pʉ rɨ i'napairon pɨ' ukʉipʉnʉ kon pɨ'. Ta'pʉ iya na'ne' Aisaya pu'kena' awɨrɨ: 26 “‘Enta kamoro ka'pon amʉ' piya' tase'na to' pɨ', “Tɨwɨrɨ rɨ eta auya'nokon, mɨrɨ e'tane ito'ka'nʉkʉ auya'nokon pʉra rɨ iyesi; tɨwɨrɨ rɨ ɨyenu kon tʉpɨtʉ auya'nokon, mɨrɨ e'tane ene auya'nokon pʉra iyesi,” tawon. 27 Apʉne pʉra pʉsamoro ka'pon amʉ' ewan enasa' sa'man pe, tʉpana kon a'kopɨ'sa' to' uya, tenu kon nɨ a'kopɨ'sa' to' uya. To' uya tenu kon ke ene nesii'no, to' uya eta tʉpana kon ke nesii'no, to' uya tewan kon ke ito'ka'nʉkʉ nesii'no, mɨrɨpan kon era'tɨ uwinɨkʉi' nesii'no to' epi'tɨ uya nesii'no,’ tawon,” ta'pʉ Paarʉ uya. 28 “Mɨrɨ wenai i'tu auya'nokon i'se e'ai', serɨ epika'tɨn nɨto' ekareei esi mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' pen iwano' pe, mɨrɨpan anʉnto' oton to' uya,” ta'pʉ iya. 29 (Serɨ etasa' Esuwerʉ amʉ' uya a'tai, tʉmɨrɨ'nokon pe rɨ e'sei'pɨtʉi'ma to' enna'po'pʉ.) 30 Asa'rɨ wʉipiya e'to' airɨ, Paarʉ uko'mamʉ'pʉ tʉne'manʉ ɨutɨ tau, tikin nɨ'ne tʉuye'san ereutanʉkʉ'pʉ iya to' auro'kato' pe tʉuya. 31 Te'namai' pʉra, iwa'kʉ'pɨ'nin pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe pɨ' itekare ekama'pʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai pɨ' enupan nʉ'pʉ iya.

Ron 1

1 Paarʉ, Sises Kʉrai poitorʉ, esa'sa' itekare ekamai' enno'sa' pe, imo'kasa' wakʉ Papa ekareei iwano' pe, winɨpaino. 2 Serɨ itekare ikupʉ uya tukai' isaurokʉ'pʉ rʉ'pʉ pena pu'kena' amʉ' imaimu pe tʉusauro'san poro Wakʉ iye'menukasa' itekare yau 3 tʉmu pɨ', ka'pon pe te'to' yau Tepi' pa rʉ'pʉ pe na'ne'. 4 Wakʉ pe te'sen Iya'kwarʉ poro ekamasa' rʉ'pʉ meruntɨ ke Papa Mu pe iye'mʉ'sa'ka winɨ iyerikʉ'pʉ apai: Sises Kʉrai si uyepuru kon. 5 Iporo mɨrɨ awonsi'kɨ itese' iwano' pe wakʉ nonkasa' eposa' man innennoko'san pe e'nɨto' pe, ka'pon amʉ' ne'nin pe e'nɨto' pe Esuwerʉ amʉ' pen koro'tapai imaimu awɨron pe to' e'to' pe apurɨto' to' uya winɨ. 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ si esi kamoro Sises Kʉrai iwano' pe ikɨ'masa' kon koro'tau. 7 Tanporon kon Ron pon kon enakan Papa ni'nʉnkanʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ikɨ'masa' kon wakʉ ton pe to' e'to' pe: Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon nesii ɨyenakan kon pe. 8 Wapiya, Papa pɨ' tenki ta uya Sises Kʉrai poro tanporo ɨmɨrɨ'nokon pɨ', apʉne pʉra apurɨto' auya'nokon usekare'tɨsa' tanporo non emʉ' kaisa rɨ. 9 Papa, iyapiyo' pe e'to' tanporo uyewan a'kɨrɨ Imu ekareei wakʉ ekama uya yau, esi uyekamanin pe inke rɨ uyenu yau ɨkupʉ uya 'nokon 10 ɨpʉrema yau tɨwɨrɨ rɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrema si serɨ pe rɨ Papa eseru awɨrɨ ite'ma uta'kokasa' e'to' pe ɨpiya'nokon utɨto' pe. 11 Ɨyenpai'nokon esi ɨpika'tɨto' kon pe uya iya'kwarʉ nʉtʉrʉnʉ eponin pe, pana' pe ɨku'nin kon pe— 12 mɨrɨ si, ɨmɨrɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ uya apurɨto' winɨ epori'mapɨ'nɨto' pe asa' ipɨ'. 13 I'tunin nan pe pʉra ɨwesi kon i'se pʉra esi, utonpa ton, ekonepɨtʉ'pʉ inke rɨ ɨpiya'nokon utɨto' pe (e'tane mɨrɨ namai' uwa'kʉ'pɨ'sa' serɨ pona rɨ nin si) ɨ'koro'tau'nokon iyakʉ'pʉsa' anʉnto' pe uya, tʉron kon Papa pʉnon kon koro'tau eporo'pʉ uya kasa. 14 E'nonkasa' pe rɨ esi asa'ron kon ena' Kiri' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ' pen nɨ ena', asa'rɨ rɨ emepoke' ton mɨrɨ awonsi'kɨ emepo pʉnon kon ena'. 15 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ itekare ɨnekamapai kuru esi serɨ ɨmɨrɨ'nokon Ron pon kon pɨ' rɨ marɨ. 16 Wakʉ itekare pɨ' ɨpiyɨtʉ pen nɨ, apʉne pʉra Papa meruntɨrʉ pe iyesi tanporon kon apurɨnin nan epika'tɨto' ike pe; wapiya Esuwerʉ iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ pen iwano' pe. 17 Apʉne pʉra wakʉ itekare yau Papa uya anʉn nɨ ipokena' rɨ tukai' apurɨto' winɨ iyepiya'tɨ si'kɨrɨ iu'matʉ pona, iye'menukasa' na'ne' kasa: “Ipokena' awɨrɨ te'sen uko'mamʉ apurɨto' winɨ,” tawon. 18 Papa uya kota'man nɨto' usenpoikasa' Epʉn poi Papa pʉra e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ka'pon amʉ' eseru pɨ' wakʉ i'tuto' pe pʉra iku'nin nan ɨri teseru kon winɨ, 19 Papa i'tuto' ipɨ' esi to' pona tense rɨ, apʉne pʉra tense rɨ Papa uya iku'sa' to' pona. 20 Apʉne pʉra non e'kaa'pʉ si'kɨrɨ Papa ewakiri tʉusensen pen—siyaro' rɨ imeruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pe iye'to' i'naino rɨ—usensa' wakʉ pe rɨ, tʉto'ka'nʉ'se iyekonekasa' rʉ'pʉ winɨ, ka'pon amʉ' e'to' pe iye'wapu'tɨto' ipona pʉra. 21 Apʉne pʉra Papa i'tu tane to' uya, Papa pe to' uya apurɨpɨtʉ pʉra iyesi, to' uya tenki ta pʉra rɨ iyesi ipɨ', e'tane to' usenuminkato' esi iwotori'pɨ pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ emepo pʉn to' ewan ewarumamʉ'pʉ. 22 Emepoke' pe to' e'ku'tane, epe' rɨ to' ena'pʉ, 23 mɨrɨpan kon uya Papa teri'sen pen ku'to' eke pe entakanoma'pʉ to' uya ipe iye'to' pe ika'sa' ke ka'pon teri'sen pe rɨ nin mɨrɨ awonsi'kɨ toron amʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ o' amʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ene amʉ' rɨ. 24 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa uya to' nonkasa' ɨri to' ewan e'to' i'se yau ɨri pe tekumato' kon yau tʉtonpa kon pokon pe tʉpun kon eno'mato' to' uya ya'. 25 I'nairon pe Papa e'to' entakanoma to' uya kasi pe e'nɨto' ke, mɨrɨ awonsi'kɨ ika'sa' ton nɨ apurɨpɨtʉ to' uya mɨrɨ awonsi'kɨ iyapiyo' pe rɨ to' esi ika'nin nʉ'pʉ ta pe pʉra rɨ—tɨwɨrɨ rɨ tapurɨpɨ'sen. Amen. 26 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa uya to' nonkasa' piyɨ'nʉ'nin nɨ nɨkɨ eseru ya'. To' uri'samo ton nɨ uya i'naino pe rɨ e'nɨto' entakanoma i'naino pen nɨ ke. 27 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, warawoti'si amʉ' uya i'naino uri'san pokon pe e'nɨto' nonkasa', mɨrɨpan kon a'mintasa' tʉnɨkɨru kon yau tʉtonpa kon pɨ'. Warawoti'si amʉ' uya ɨri rɨ kuu'pʉ warawoti'si amʉ' pokon pe, mɨrɨpan kon uya tekota'mato' kon eposa' tʉpun kon yau iye'to' awɨrɨ pʉra te'sa' kon wenai. 28 Miyarɨ rɨ, to' usenuminka kasa pʉra rɨ Papa i'tunin pe e'nɨto' enkurunpanin pe, to' nonkasa' iya iye'to' awɨrɨ pʉra to' usenuminkato' ya', tʉku'sen pen nɨ ku'to' pe to' uya. 29 To' rɨ si epe'tɨsa' tanporon nɨ ɨri eseru ke, ɨri ke, mentai e'nɨto' ke mɨrɨ awonsi'kɨ iteseru pe te'sen awɨrɨ pʉra e'nɨto' ike ke. Ɨri pe tʉron kon pɨ' te'ku'san pe to' esi, te'wɨsan pe, ɨsipɨ' te'san pe, enku'tɨnin nan pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ɨnku'pai te'san pe. Ka'pon eseru pɨ' tʉusauro'san pe, 30 ɨri pe ka'pon pɨ' tʉusauro'san pe, Papa ewaruma'tɨnin nan pe, sapemanin nan pe, i'tunin pe te'ku'san pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉutapurɨsan pe; ɨri kupʉ eseru sara'tɨnin nan pe; tʉsan kon maimu awɨron kon pen pe; 31 iya'kwarʉ pʉnon kon pe, apurɨ pokena' ton pen pe, tʉusi'nʉnkasan pen pe, ɨsentu'mʉnon kon pe, aiko tawon nan pen pe. 32 I'tui'ma rɨ Papa usauro'sa' esi ipoken kamoro serɨ rupɨ ku'nin nan esi uma'tan nɨto' eponin nan pe tawon, serɨ ton kuru kupʉ to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro serɨ ku'nin nan pɨ' rɨ nɨrɨ wakʉ pe man ta to' uya.

Ron 2

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨmɨrɨ, ka'pon, ɨnʉ' rɨ eseru aimenkanin, ɨye'wapu'tɨto' ipona pʉra iyesi, ɨ'rɨ poirɨ rɨ tʉron nɨ eseru aimenka auya, ɨiwano' pe rɨ nin ɨuseno'ma mɨrɨ, apʉne pʉra ɨmɨrɨ eseru aimenkanin uya mɨrɨ ton nɨ kupʉ. 2 Serɨ si i'tu'nokon Papa uya eseru aimenkato' esi kamoro serɨ rupɨ ku'nin nan pɨ' esi i'nairon po. 3 Mɨrɨ kasa si ɨmɨrɨ, ka'pon nɨ nin, uya eseru aimenkato' kupʉ a'tai to' pɨ' mɨrɨ rɨ kupʉi'ma, Papa uya eseru aimenkato' piyapai ayainʉmʉ tukai' pe' ɨye'kupʉ? 4 Mɨrɨ pe pʉra katɨ, eke pe rɨ ɨsi'nʉnke' pe iye'to' iku'tane auya, ɨyenpɨ'to' iya, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kai' pʉra iye'to' nurunpa auya, i'tui'ma pʉra Papa e'to' ɨsi'nʉnke' pe uya ayato' esi ɨyera'tɨto' ya'? 5 E'tane apʉne pʉra sa'man pe rɨ tera'tɨsen pe pʉra rɨ ɨyewan esi pɨ', kota'man nɨto' amʉranʉkʉ auya ɨiwano' pe rɨ Papa uya kota'man nɨto' weyu a'taino pe, ipokena' eseru aimenkato' iya usenpoika a'tai. 6 Papa uya, “itʉrʉ ka'pon kaisa rɨ inkupʉ'pʉ pɨ' tense,” tasa' iya. 7 Kamoro ka'pon amʉ' sa'man annawɨrɨ wakʉ kupʉ pɨ' te'san uya eke pe tʉku'to' kon, tʉnamato' kon mɨrɨ awonsi'kɨ eri'nɨto' pen warinpa ena' inke rɨ uko'man nɨto' tʉrʉ iya. 8 E'tane kamoro tiwano' kon pe rɨ te'san mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon ana'sipai pʉra te'san mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pɨkɨrɨ te'san pɨ', moro isakorotasa' pɨ' ekota'man nɨto' esi mɨrɨ. 9 Moro ewankamanin mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉ ainʉnpanin e'to' oton tanporon kon ɨri ku'nin nan ka'pon amʉ' pɨ': wapiya Esuwerʉ amʉ' pɨ', mɨrɨ tʉpo Esuwerʉ amʉ' pen; 10 e'tane eke pe iku'to', inamato' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' esi tanporo wakʉ ku'nin nan iwano' pe: wapiya Esuwerʉ amʉ' pɨ', mɨrɨ tʉpo Esuwerʉ amʉ' pen pɨ', 11 apʉne pʉra Papa esi pɨ' tenu yawon kenan pe pʉra rɨ. 12 Tanporon kon, main, Mosi' winon piyapai imakoitasa' kon uma'tato' oton mɨrɨ main piyapai rɨ marɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon imakoitasa' kon main o'noro eseru utaimenkato' oton main ke. 13 Apʉne pʉra kamoro mɨrɨ main etanin nan esi pen ipokena' pe Papa enu yau, e'tane kamoro main awɨron kon anʉmʉ Papa uya ipokena' ton tukai'. 14 (Kasi pe pʉra, Esuwerʉ amʉ' pen, main, Mosi' winon esanon pen, uya ikupʉ ti'naino kon nɨ main e'to' i'se, main pe rɨ tiwano' kon pe to' esi, main esanon pe pʉra rɨ esii'ma, 15 to' uya enpoika si'kɨrɨ mɨrɨ main e'to' i'se e'menukasa' to' ewan pɨ', to' ewan uya rɨ nɨrɨ ekama to' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ to' usenuminkato' uya rɨ ipoken pʉra to' e'sa' ekama, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ a'tai ipoken to' e'sa' ta iya rɨ.) 16 Serɨ e'ku'to' oton Papa uya ama'aino eseru aimenka weyu a'tai Sises Kʉrai poro, wakʉ uyekareei nekamayai'ne' kasa. 17 Ɨmɨrɨ nin si, Esuwerʉ pe te'sesa'sen; main, Mosi' winon enupɨkɨrɨ te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pokon pe ɨwe'to' pɨ' tʉutapurɨsen. 18 I'se iye'to' i'tunin pe ɨwesi yau, mɨrɨ awonsi'kɨ ewai' tawon pe te'sen epoi te'sen pɨ' apʉne pʉra main nenupa'pʉ pe ɨwesi pɨ'. 19 Pori' pe ɨwesi yau tenku'na' nan anin pe ɨwesi pɨ', ewarupɨ yau te'san weyu pe ɨwesi pɨ', 20 iya'kwarʉ pʉnon enupanin pe ɨwesi kon pɨ', aiko ton nʉ'kwɨ mʉre amʉ' ti'saai pe ɨwesi pɨ', apʉne pʉra main esi wakʉ pe i'tuto' mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon yen pe— 21 Ɨmɨrɨ si, tʉron kon enupanin, ɨiwano' pe pe' ɨusenupa pen nɨ? Ɨmɨrɨ ama' pe e'nɨ namai' itekare ekamanin, ama'manin pe' ɨmɨrɨ? 22 Ɨmɨrɨ iyemari'masa' kon ka'pon amʉ' kʉsekumanin tawon, tekumasen pe' ɨmɨrɨ? Ɨmɨrɨ papa tato' ipɨ' pe ika'sa' itewaruma, ɨpʉreman nɨto', use'man nɨto' iwʉ' ton pe' rapumanin ɨmɨrɨ? 23 Ɨmɨrɨ main pɨ' tʉutapurɨsen, main pe' ti'kwɨ'se Papa namanin pe pʉra te'sen ɨmɨrɨ? 24 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Papa ese' e'sapema Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau ɨmɨrɨ'nokon uriya',” tawon. 25 Itepe' e' pe un pi'pɨ puturʉkato' esi main awɨrɨ ɨwesi yau, e'tane main i'kwɨtʉ auya yau, itun pi'pɨ puturʉkasa' pen pe rɨ ɨyena. 26 Kamoro itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon pen e'sa' main e'to' i'se awɨrɨ, itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon pe pe' to' kupʉ pen? 27 Kʉrɨ ipun pe itun pi'pɨ iputurʉkasa' pen, mɨrɨpan e'tane main awɨron, uya ɨyeno'ma mɨrɨ, ɨmɨrɨ iye'menukasa' main tensen pe esa' mɨrɨ awonsi'kɨ un pi'pɨ puturʉkato' esa', esi main i'kwɨ'nin pe. 28 Ka'pon esi pen mɨrɨ Esuwerʉ pe kuru kɨpo'po rɨ kʉrɨ rɨ pe iyesi yau, mɨrɨ awonsi'kɨ kɨpo'po rɨ, ipun pe rɨ un pi'pɨ puturʉkato' esi nɨrɨ pen nɨ. 29 Kane, ka'pon esi mɨrɨ Esuwerʉ pe kuru tʉyau kʉrɨ rɨ pe tesi yau; mɨrɨ awonsi'kɨ un pi'pɨ puturʉka esi tepe' ke rɨ ewan wannɨ ma'kʉʉi'tɨ kasa, iya'kwarʉ winɨ, iye'menukasa' main na'ne' awɨron pen nɨ. Pʉse rɨ waraino ka'pon apurɨpɨ'to' esi mɨrɨ ka'pon winɨpaino pen, e'tane Papa winɨpaino pe.

Ron 3

1 Ɨ'rɨ eponin pe ken si e'nɨ Esuwerʉ pe e'nɨ yau, mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ epe' pe yun wannɨ pi'pɨ puturʉka? 2 Eke pe rɨ tanporon yau rɨ! Tanporon wapiya, Papa maimu kuru rɨ e'nonka'pʉ mɨrɨ to' ena'. 3 Ɨ'rɨ pe ken iyesi to' tonpa ton uya apurɨto' pʉra iyesi yau? To' uya apurɨto' pʉra iyesi uya Papa e'to' tʉusauro'sa' awɨrɨ pʉra kupʉ? 4 Pen kuru rɨ! Tɨwɨ Papa nesii i'nai rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon e'tane kasi ye' pe. Iye'menukasa' na'ne': “Ipokena' pe ɨusi'tu pa amaimu yau ɨyeseru aimenkato' yau itentai ɨyena pa,” tawon. 5 E'tane ipoken pʉra e'nɨto' uya Papa e'to' ipoken enpoika wakʉ pe kuru, ɨ'rɨ ken si ta? Papa esi wakʉ pe pʉra rɨ uya kota'man nɨto' nepʉ upona'nokon ta? (Ka'pon e'sei'pɨ'to' e' pe rɨ nin si e'kapʉ.) 6 Mɨrɨ kasa iyesi pen! Mɨrɨ kasa iyesi yau, nai kasa Papa non eseru aimenkai'no? 7 Ka'pon nɨ entarumʉ, “Kasi ye' pe esi uya Papa e'to' i'nairon pe koneka yau eke pe iku'to' temo'kai', ɨ'rɨto' pe ken si tʉmakooikenan pe uyeno'ma?” 8 Tapai pʉra pe' nai—kasi ye' pe rɨ ina pɨ' usauro'nɨsa' na'ne' kasa mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon uya ikupʉ, ina uya—“Ɨri ku'pai'nokon wakʉ pe itepe'pʉ e'to' pe,” ta, ta pʉra? To' eno'mato' esi mɨrɨ i'se to' e'to' pe rɨ. 9 Ɨ'rɨ ken si? Ina ken pe' si Esuwerʉ amʉ' esi wakʉ ton pe? Parɨ pen nɨ! Ekamaka'sa'nokon nɨ mɨrɨ, Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen esi mɨrɨ ɨsi'kaisa rɨ makoi o'no. 10 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Ɨnʉ' rɨ pʉra iyesi ipokena' pe te'sen, tikin nan pʉra rɨ; 11 ɨnʉ' rɨ pʉra iyesi ito'ka'nʉ'nin, ɨnʉ' rɨ Papa warinpanin. 12 Tanporon kon nɨ era'tɨsa' ɨsi'kaisa rɨ siya tanporo rɨ to' enasa' se pe rɨ; ɨnʉ' rɨ pʉra iyesi wakʉ ku'nin, tikin nan pʉra rɨ.” 13 “To' esen ton esi emenna' ton akasa' uruwai' ton pe; to' ani ton esi enku'tɨn nɨto' ku'nin pe.” “Ɨkʉi urarii rɨ esi to' e'pi pɨ'.” 14 “To' mʉta ton epe'tɨpɨ'sa' e'pa'nʉ'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsipɨ' e'nɨto' ke.” 15 “Aitune' pe rɨ to' pʉta ton esi mʉn ennoko pɨ'; 16 to' utɨ'pʉ e'ma'pʉ tau uma'tan nɨsa' mɨrɨ awonsi'kɨ usewankaman nɨto' e'nɨmɨ, 17 mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra ka'pon uko'manto' ku'to' to' ni'tunʉ pen.” 18 “Papa pɨ' to' enari'nʉnto' pʉra rɨ iyesi to' enu yau,” tawon. 19 Serɨ si i'tu'nokon, tanporo main uya tasa' na'ne', ta iya kamoro main o'no na'ne' nan pɨ', tanporo mʉta e'tʉtʉikato' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo non pon kon e'to' pe Papa pɨ' ekamanin pe. 20 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnʉ' rɨ anʉmʉ Papa uya pʉra iyesi ipokena' tukai' main kupʉ iya pɨ'; e'tane ru'ku, main poro makoi i'tunin pe enan. 21 E'tane nin si serɨ Papa uya ka'pon amʉ' anʉnto' ipokenan pe usi'tusa', main piyapai, main, Mosi' winon mɨrɨ awonsi'kɨ Pu'kena' amʉ' nekamayai'ne'. 22 Serɨ ipoken e'nɨto' usi'tusa' uyepʉ Sises Kʉrai apurɨto' poro tanporon kon apurɨnin nan piya'. Tʉponaron pʉra rɨ iyesi, 23 apʉne pʉra tanporon kon nɨ umakoitasa' mɨrɨ awonsi'kɨ to' u'ma'sa' mɨ airɨ rɨ eke pe Papa ku'to' tepose pʉra, 24 mɨrɨpan kon ekonekasa' tʉuse'mai' pʉra wakʉ nonkasa' iya winɨ e'man nɨto' poro iye'sa' Kʉrai Sises winɨ. 25 Papa uya itʉsa' use'man nɨto' ike pe upɨ'nokon tʉusentu'mato' pe imʉnʉ apurɨto' poro. Serɨ ku'sa' iya ipokena' pe tesi ekamanin pe, apʉne pʉra a'kʉre'tɨnin pe tesi ke makoi ton pena iye'ku'sa' rʉ'san nonka'pʉ iya tʉponi'simai' pʉra— 26 ikuu'pʉ iya ipoken tesi serɨ a'tai tukai' enpoikanin pe, ipoken teseru esi enpoikanin pe mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' anʉnnin pe ipokena' pɨkɨron kon pe Sises apurɨto' winɨ. 27 Nai ken si utapurɨn nɨto'? Mɨrɨ pʉra rɨ iyesi. Ɨ'rɨ iteseru pe? Main pe' awɨrɨ e'nɨ pɨ'? Kane, e'tane apurɨto' pɨ'. 28 Apʉne pʉra ka'pon anʉmʉ Papa uya ipokena' pe ta'nokon apurɨto' winɨ main awɨrɨ e'nɨ winɨ pʉra. 29 Papa pe' esi Esuwerʉ amʉ' rɨken e'to' itese' pɨ' pe? Esuwerʉ amʉ' pen e'to' itese' pɨ' rɨ nɨrɨ pen pe' kʉrɨ? Ewai', Esuwerʉ amʉ' pen nɨ nɨrɨ, 30 tikin nɨ rɨken Papa esi pɨ', ka'pon itun pi'pɨ iputurʉkasa' anʉnton apurɨto' winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ itun pi'pɨ iputurʉkasa' pen mɨrɨ rɨ marɨ apurɨto' poro. 31 Apurɨto' pɨ' ken pe' si usauro' nɨ uya main, Mosi' winon pʉra iye'to' pe ikupʉ? Parɨ pen nɨ! E'tane ru'ku, main awɨrɨ e'nɨ'nokon.

Ron 4

1 Ɨ'rɨ ken si eporo'pʉ utamokori kon Epʉra'an uya serɨ rupɨ pɨ' ta serɨ? 2 Epʉra'an anʉnsa' pe iyesi yau ipokena' pe inkuu'pʉ winɨ, itapurɨto' ipɨ' esi mɨrɨ—e'tane Papa rau pen. 3 Ɨ'rɨ ta imenukasa' itekare uya? “Epʉra'an uya Papa apurɨ'pʉ, mɨrɨ pɨ' ipokena' pe iyesi,” ta'pʉ ipɨ'. 4 Ka'pon e'tʉrawasoma a'tai, itepe'pʉ esi mɨrɨ irepato' ike tukai' iyesi pen nɨ e'tane iye'tʉrawasomasa' rʉ'pʉ ipɨ' pe iyesi. 5 E'tane rɨ, kʉrɨ ka'pon te'tʉrawasomasen pen pona e'tane Papa apurɨnin ɨri ka'pon anʉnnin ipokena' tukai', apurɨto' iya uya ikupʉ Papa uya anʉnto' pe ipokena' tukai'. 6 Tepi' uya mɨrɨ rɨ marɨ ta isaurokʉ a'tai ka'pon e'to' pɨ' pori' pe Papa uya anʉmʉ a'tai ipokena' pe iyesi tukai', inkupʉnʉ pɨkɨrɨ pen: 7 “Pori' pe kamo esi ɨri to' nʉkuu'pʉ pɨ' usentu'man nɨsa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ imakooi ton inɨpontɨsa' na'ne' nan. 8 Pori' pe kʉrɨ ka'pon esi imakooi i'tuto' Itepuru uya pen ipɨ',” ta. 9 Serɨ pori' pe e'nɨto' pe' esi itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon iwano' pe rɨken, mɨrɨ pe pʉra itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon pen nɨ nɨrɨ katɨ iwano' pe iyesi? Epʉra'an anʉmʉ'pʉ ipokena' tukai' apurɨto' iya pɨkɨrɨ ta pɨ' e'nɨsa'. 10 Ɨ'rɨ waraino ton o'noro serɨ e'kuu'pʉ? Itun pi'pɨ puturʉka'pʉ tʉpo pe' iyesi'pʉ, mɨrɨ pe pʉra irawɨrɨ katɨ? Mɨrɨ tʉpo pen e'tane mɨrɨ rawɨrɨ! 11 Mɨrɨpan uya tʉyun pi'pɨ puturʉkato' eporo'pʉ ento' ipɨ' pe, Papa uya anʉnsa' ipokena' pe enpoikanin pe apurɨto' iya winɨ, itun pi'pɨ puturʉkasa' pe pʉra rɨ marɨ iyesi koro'tau. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tanporon kon apurɨnin nan kʉipʉnʉ pe iyesi e'tane itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon pen, anʉnsa' kon tato' pe to' pɨ'. 12 Mɨrɨ awonsi'kɨ itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon kʉipʉnʉ pe rɨ marɨ iyesi, itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon pe rɨken to' esi pen e'tane tʉutɨsan nɨ marɨ apurɨto' pʉta'pʉ awɨrɨ ukʉipʉnʉ kon Epʉra'an enau iye'sa' rʉ'pʉ itun pi'pɨ puturʉka rawɨrɨ. 13 Main poro Epʉra'an mɨrɨ awonsi'kɨ imunkɨ amʉ' uya iku'to' pe uya tukai' usauro'nɨsa' eporo'pʉ pen non anʉnto' iya, e'tane anʉn nɨto' tʉuye'sen apurɨto' winɨ. 14 Apʉne pʉra kamoro tʉuko'mansan main awɨrɨ rɨken esi yau anʉnnin nan pe, apurɨto' esi mɨrɨ itepe' pe pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ iku'to' pe uya tukai' usauro'nɨsa' esi mɨrɨ se pe rɨ, 15 apʉne pʉra main uya kota'man nɨto' nepʉ. Mɨrɨ awonsi'kɨ main pʉra na'ne' airɨ main awɨrɨ pʉra e'nɨto' pʉra iyesi. 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', iku'to' pe uya tukai' usauro'nɨsa' uyepʉ apurɨto' winɨ, iye'ku'to' pe wakʉ nonkasa' winɨ, mɨrɨpan e'kupʉ mɨrɨ a'tai tanporo Epʉra'an munkɨ amʉ' pɨ'—kamoro rɨken main pɨ' te'san pen e'tane kamoro Epʉra'an uya apurɨto' pɨ' te'san nɨ marɨ. Tanporo ukʉipʉnʉ kon pe iyesi. 17 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Ɨkonekasa' uya mɨrɨ tu'kan kon tʉpataron kon kʉipʉnʉ pe,” tawon. Epʉra'an esi ukʉipʉnʉ kon pe Papa enu yau, inapurɨnʉ—Papa uko'man nɨto' tʉnin iyeri'sa' ena' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ esa'nin moro ipʉra rɨ iye'tane moro iyesi kasa. 18 E'ku'nɨto' ipɨ' pʉra kasa rɨ iye'tane, te'ku'to' yau rɨ Epʉra'an uya apurɨ'pʉ, mɨrɨpan ena'pʉ tu'kan kon tʉpataron kon kʉipʉnʉ pe, ta'pʉ na'ne' tʉpɨ' kasa rɨ, “Mɨrɨ kasa kuru apayan nʉ'san e'to' oton,” tawon. 19 Apurɨto' tʉuya yau tɨ'sɨ'mʉnka'nʉ'se pʉra, i'tu'pʉ iya rɨ tʉpun eri'sa' pe rɨ—apʉne pʉra 100 e'to' airɨ rɨ tʉwʉipiyaai esi pɨ'—mɨrɨ awonsi'kɨ Sera mʉre yen nɨ nɨrɨ esi'pʉ iyeri'sa' pe. 20 E'tane rɨ Papa uya ikupʉ tʉuya tukai' tauro'ka'pʉ apurɨ'pʉ iya, apurɨto' iya umeruntɨta'pʉ, mɨrɨpan uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ, 21 ipan pe ti'tui' Papa esi meruntɨ rɨ ikupʉ tʉuya tukai' tʉusaurokʉ'pʉ ku'nin ye'. 22 Mɨrɨ wenai, “Papa uya anʉmʉ'pʉ ipokenan tukai',” tasa' iya. 23 Main, “iku'to' esi'pʉ mɨrɨ,” tawon e'menuka'pʉ kʉrɨ rɨ iwano' pe rɨken pen, 24 e'tane urɨ'nokon nɨ nɨrɨ iwano' pe, anʉnsa' pe ipoken e'nɨto' e'ku'to' oton na'ne'—urɨ'nokon apurɨpɨ' na'ne' nan uyepuru kon Sises i'mʉ'sa'kasa' iya pɨ' eri'nɨto' apai. 25 Itʉrʉ'pʉ eri'nɨto' ya' umakooi kon wenai, mɨrɨpan i'mʉ'sa'ka'pʉ iko'manto' ya' wakʉ pe ekonekan nɨto' pe Papa enu yau.

Ron 5

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', apurɨto' poro Papa uya uyanʉnsa' kon ipokena' pe pɨ', usewankaman nɨto' pʉra iyesi Papa pokon pe e'nɨ pɨ' Sises Kʉrai, uyepuru kon poro, 2 iporo epoto' eposa' apurɨto' winɨ serɨ eke nonkasa' iya' iyau e'mʉ'sa'kan nɨsa'nokon na'ne'. Mɨrɨ awonsi'kɨ epori'ma'nokon ipokon pe Papa ku'to' eke pe yau e'nɨ'nokon pɨ' e'ku'nɨto' yau. 3 Mɨrɨ kasa rɨken pen, e'tane epori'ma'nokon nɨ nɨrɨ ekota'ma'nokon yau, apʉne pʉra i'tu'nokon ekota'man nɨto' uya sa'man awɨrɨ iku'to' enpa'ka; 4 sa'man awɨrɨ iku'to' uya, eseru wannɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ eseru wannɨ uya e'ku'nɨto' enpa'ka. 5 Mɨrɨ awonsi'kɨ e'ku'nɨto' uya ika'nɨ' pʉra ku'nɨ pen, apʉne pʉra Papa uya tʉusi'nʉnkato' nonkasa' uyewan kon ya' Wakʉ A'kwarʉ winɨ, itʉsa' iya na'ne' uyena'nokon. 6 Menyatʉu, iweyu a'tai kuru sa'ne, imeruntɨrʉ pʉra rɨ marɨ e'nɨ'nokon a'tai, Kʉrai erikʉ'pʉ Papa uya tasa' pen awɨron kon iwano' pe. 7 Iteseru pen nɨ ɨnʉ' rɨ erikʉ pʉra iyesi ipokena' pe te'sen ka'pon iwano' pe, wakʉ ka'pon iwano' pe ɨnʉ' rɨ e'to' e'tane eri'pai itiwano' pe. 8 E'tane Papa uya ui'nʉnkato' kon tʉuya ya' rɨ enpoika wakʉ pe serɨ yau: Tʉmakooikenan pe rɨ marɨ e'nɨ'nokon koro'tau, Kʉrai erikʉ'pʉ uiwano' kon pe. 9 Papa uya anʉn nɨsa' ipokena' pe pɨ' imʉnʉ winɨ, mɨrɨ entai rɨ epika'tɨn nɨto' oton kon iporo Papa uya kota'man nɨto' apai! 10 Apʉne pʉra, Papa eyaton pe e'nɨsa'nokon yau, itonpa pe enan nɨsa'nokon Imu eri'to' poro, mɨrɨ entai nin si, itonpa pe enan nɨsa' epika'tɨto' oton iko'manto' poro! 11 Serɨ rɨken nɨ esi pen mɨrɨ kasa, e'tane epori'man nɨ marɨ Papa yau Sises Kʉrai, uyepuru kon poro, iporo Papa tonpa pe enan nɨsa' eposa'nokon na'ne'. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', makoi ewomʉ'pʉ non pona tikin nan ka'pon poro na'ne' kasa kuru, mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan nɨto' makoi poro, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ na'ne' kasa uma'tan nɨto' uyee'pʉ tanporon kon ka'pon amʉ' pona. Serɨ ta uya, apʉne pʉra tanporon kon umakoitasa' pɨ'. 13 Main, Mosi' winon e'tʉrʉ rawɨrɨ, makoi esi'pʉ non po. E'tane makoi mɨrɨ tato' pʉra iyesi main pʉra na'ne' airɨ. 14 Mɨrɨ nin si e'tane, uma'tan nɨto' e'sa' esa' wannɨ pe Atan si'kɨrɨ Mosi' pʉ'kʉ pona, kamoro rɨ main ti'kwɨ'se, Atan kasa imakoitasa' kon pen nɨ esa' pe, tʉuye'ton ento' ipɨ' pe te'sen. 15 E'tane repan nɨto' ike esi ɨri ku'sa' Atan uya na'ne' warai pen nɨ. Apʉne pʉra tu'kan kon eri'sa' pe iyesi yau tikin nan ka'pon uya ɨri ku'sa' pɨ', mɨrɨ entai Papa uya wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ repan nɨto' tikin nan nɨ ka'pon, Sises Kʉrai uya wakʉ nonkasa' winɨ iye'sa', tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' uya eposa' eke pe kuru rɨ! 16 Repan nɨto' ike, kanan, esi pen tikin nan ka'pon, Atan umakoitasa' moron nʉ'pʉ kasa: Eseru aimenkato' esi tikin nan makoi e'ma'pʉka pɨ', mɨrɨpan uya eno'man nɨto' nepʉ; e'tane repan nɨto' uya tu'kan nɨ ɨri ku'pɨ'sa' e'ma'pʉka, mɨrɨpan uya anʉn nɨto' ipokena' pe nepʉ. 17 Apʉne pʉra tikin nan ka'pon uya ɨri ku'sa' winɨ, uma'tan nɨto' e'sa' esa' wannɨ pe yau kʉrɨ rɨ tikin nan ka'pon poro, mɨrɨ entai kuru kamoro eke pe rɨ wakʉ Papa nʉnonka'pʉ eponin nan mɨrɨ awonsi'kɨ anʉn nɨto' Papa uya ipokena' pe nʉtʉrʉnʉ esi esa' wannɨ pe uko'man nɨto' yau tikin nan nɨ ka'pon, Sises Kʉrai poro. 18 Mɨrɨ moron nʉ'pʉ pe, tikin nan ka'pon nʉkuu'pʉ ɨri moron nʉ'pʉ pe tanporon kon ka'pon amʉ' eno'mato' esi'pʉ kasa, mɨrɨ kasa rɨ marɨ tikin nan Papa maimu awɨrɨ e'nɨto' ku'sa' moron nʉ'pʉ esi'pʉ anʉn nɨ Papa uya ipokena' pe uko'man nɨto' ne'nin pe tanporon kon ka'pon amʉ' iwano' pe. 19 Apʉne pʉra tikin nan nɨ ka'pon e'sa' pɨ' main awɨrɨ pʉra iporo tu'kan kon nɨ ena'pʉ tʉmakooikena' nan pe, mɨrɨ kasa rɨ marɨ tikin nan nɨ ka'pon esi pɨ' main awɨron pe tu'kan kon nɨ anʉmʉ Papa uya ipokena' ton pe. 20 Main e'tonpa'tɨ'pʉ ɨri e'kupʉ epanto' pe. E'tane makoi epansa' yau, wakʉ nonkasa' epansa' miyarɨ rɨ, 21 makoi esi'pʉ na'ne' kasa esa' wannɨ pe uma'tan nɨto' yau, mɨrɨ kasa rɨ marɨ wakʉ nonkasa' e'to' pe esa' wannɨ pe Papa uya anʉn nɨ ipokena' pe poro tɨwɨro' rɨ uko'man nɨto' ne'nin pe Sises Kʉrai, uyepuru kon poro.

Ron 6

1 Ɨ'rɨ ken si ta'nokon serɨ, mɨrɨ a'tai? Umakoitan pɨ' rɨ e'nɨ'nokon, wakʉ nonkasa' epanto' pe? 2 Kane ku! Uko'man nɨto' ɨri yau eri'sa'; nai kasa iyau rɨ marɨ uko'man nɨ pɨ' e'nɨ? 3 Mɨrɨ pe pʉra, i'tu auya'nokon pʉra katɨ iyesi urɨ'nokon tanporo iyepa'taisimasa' kon Kʉrai Sises ya' epa'taisima'pʉ ima'tato' ya'? 4 Iye'u'na'tɨsa' pe rɨ e'nɨ'pʉ'nokon; mɨrɨ pe iyesi pɨ', ipokon pe epa'taisiman nɨto' poro uma'tan nɨto' ya', Kʉrai e'mʉ'sa'ka'pʉ terikʉ'pʉ apai kasa kuru eke pe Ikʉipʉnʉ ku'to' poro, urɨ'nokon nɨ nɨrɨ uko'manto' pe iyesi emenna' uko'man nɨto' yau. 5 Ima'tato' yau ipokon pe uta'si'nɨsa' yau, ipokon pe kuru rɨ marɨ uta'si'nɨ'nokon mɨrɨ iye'mʉ'sa'kato' yau. 6 Apʉne pʉra i'tu'nokon pena e'nɨto' eseru pokapɨtʉ'pʉ kurusu' pona ipokon pe makoi pun enato' pe ɨ'sɨ'mʉra, makoi poitorʉ ton pe pʉra e'nɨto' kon pe— 7 apʉne pʉra iyeri'sa' pe na'ne' emo'kasa' makoi apai. 8 Eri'nɨsa' pe iyesi yau Kʉrai pokon pe, apurɨ'nokon ipokon pe rɨ marɨ uko'man nɨ'nokon tukai'. 9 Apʉne pʉra i'tu'nokon pɨ' Kʉrai e'mʉ'sa'kasa' pɨ' eri'nɨsa' apai, iyeri'kapʉ pen kanan; itentai uma'tan nɨto' esi pen. 10 Uma'tan nɨto' iyerikʉ'pʉ na'ne' yau, iyerikʉ'pʉ makoi ya' tikin ite'kwa tʉnakonomaton pe pʉra rɨ; e'tane si iko'manto' nʉko'manʉ'ai'ne', iko'mamʉ Papa iwano' pe i'se iye'to' awɨrɨ. 11 Mɨrɨ kasa si, ɨsi'tutɨ' ɨri yau ɨuko'manto' kon eri'sa' pe e'tane nurɨne Papa iwano' pe Kʉrai Sises yau. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', makoi kʉse'nin tʉuma'tasen ɨpun kon esa' pe ɨri i'se iye'to' awɨrɨ ɨwesi kon pa. 13 Ɨpun kon pʉ'kʉ rɨ kʉ'tʉtʉu makoi ena', ɨri ku'to' ike pe, e'tane e'tʉtɨ' ru'ku Papa ena', kamoro uma'tan nɨto' apai uko'man nɨto' ya' iyera'tɨsa' kon pe; mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpun kon pʉ'kʉ itʉtɨ' itena' ipoken e'nɨto' ku'to' ike pe. 14 Apʉne pʉra makoi e'to' pe pʉra iyesi ɨyepuru kon pe, apʉne pʉra main o'no ɨwesi kon pen, e'tane wakʉ nonkasa' o'no. 15 Mɨrɨ a'tai si, ɨ'rɨ ken? Umakoita'nokon ken pe' si apʉne pʉra main o'no pʉra e'nɨ pɨ' e'tane eke wakʉ nonkasa' o'no e'nɨ pɨ'? Kane ku! 16 I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi ɨye'tʉsa' kon a'tai ka'pon ena' imaimu awɨrɨ ɨwesi kon pa ipoitorʉ ton pe, imaimu awɨrɨ ɨwe'to' kon poitorʉ pe ɨwesi kon? Makoi poitorʉ pe ɨwesi kon yau, uma'tan nɨto' ya' anin, mɨrɨ pe pʉra main awɨrɨ e'nɨto' ya', ipoken uko'man nɨto' ya' anin. 17 E'tane tenki tapai'nokon Papa pɨ', makoi poitorʉ pe rɨ ɨwe'pɨ'sa' kon e'tane, tanporo ɨyewan kon pokon pe ɨyenupato' kon awɨrɨ ɨwe'sa' kon ɨye'tʉsa' kon na'ne' ya'. 18 Makoi apai ɨyemo'kasa' kon; ipoken e'nɨto' Papa enu yau poitorʉ pe ɨyenasa' kon. 19 Ka'pon pe e'nɨto' yau ekama uya apʉne pʉra ɨ'sɨ'mʉra a'naino kon ɨyeseru kon yau ɨwesi kon pɨ'. Ɨpun kon pʉ'kʉ tʉpɨtʉ'pʉ auya'nokon kasa kuru ɨri poitorʉ pe, eke pe rɨ tepansen ɨri ena', mɨrɨ kasa si itʉtɨ' ipoken Papa enu yau poitorʉ pe e'nɨto' ya', wakʉ pe ɨwesi kon pa. 20 Makoi poitorʉ pe ɨwesi kon a'tai, ipoken te'sen Papa enu yau ku'to' auya'nokon pʉra rɨ iyesi'pʉ. 21 Ɨ'rɨ ken si wakʉ mepota'tʉi mɨrɨ a'tai serɨ pe ipɨ' si mɨpiyɨ'atʉi'ne' apai? Mɨrɨ ton moron nʉ'pʉ esi uma'tan nɨto'! 22 E'tane nin si, ɨyemo'kasa' kon pɨ' makoi apai mɨrɨ awonsi'kɨ Papa poitorʉ pe nin si ɨyenasa' kon, wakʉ si ɨneporonʉ kon esi ayanin kon wakʉ pe e'nɨto' ya', mɨrɨpan moron nʉ'pʉ esi inke rɨ uko'man nɨto'. 23 Apʉne pʉra makoi epe'pʉ esi uma'tan nɨto', e'tane Papa e'repato' ike esi inke uko'man nɨto' Kʉrai Sises, uyepuru kon poro.

Ron 7

1 I'tu auya'nokon pʉra pe' nai, utonpa ton—ka'pon amʉ' main, Mosi' winon i'tunin nan auro'ka uya serɨ—meruntɨ pe ka'pon pɨ' main esi iko'mamʉ pʉ'kʉ pona rɨken? 2 Ento' ipɨ' pe, iyemari'masa' uri'san utauronsa' mɨrɨ tʉtaan'pʉ pona nurɨne iyesi koro'tau, e'tane itaan'pʉ eri'sa' yau, iyemo'kasa' nin si mɨrɨ emari'man nɨto' ku'nin main apai. 3 Mɨrɨ a'tai nin si, tʉron nɨ warawo' ya' iyemari'masa' yau nurɨne rɨ tʉtaan'pʉ esi koro'tau, tekumasen temari'masa' e'tane ta mɨrɨ ipɨ'. E'tane itaan'pʉ eri'sa' pe iyesi yau, iyemo'kasa' mɨrɨ main apai, mɨrɨpan esi tekumasen temari'masa' e'tane tato' ipɨ' pe pʉra, tʉron nɨ warawo' mari'ma tane iya rɨ. 4 Mɨrɨ kasa si, utonpa ton, ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ main yau ɨuko'manto' kon apai ɨyeri'sa' kon Kʉrai pun poro, tʉron nɨ iwano' pe ɨwesi kon pa, kʉrɨ iye'mʉ'sa'kasa' rʉ'pʉ terikʉ'pʉ apai, Papa iwano' pe epetan nɨto' pe. 5 Apʉne pʉra u'naino kon umakooi kon esi a'tai uyesa' kon pe, ɨri ɨnku'pai e'nɨto' upakasa' main winɨ esi'pʉ e'tʉrawasoman pɨ' upun kon yau, mɨrɨ si epetan nɨ'pʉ uma'tan nɨto' iwano' pe. 6 E'tane serɨ pe nin si, uyauron nin nʉ'pʉ kon ya' eri'nɨ winɨ, emo'kan nɨsa' main apai emenna' Iya'kwarʉ eseru yau iyapiyo' pe e'nɨto' kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ penaro' iye'menukasa' main awɨron pen nɨ. 7 Ɨ'rɨ ken si ta'nokon serɨ, mɨrɨ a'tai? Makoi pe pe' main esi? Ta pen nɨ! I'nai rɨ, makoi mɨrɨ tukai' si'tui'no pen nɨ, e'tane main poro nin i'tusa' uya. Apʉne pʉra si'tui'no pen nɨ tonpa iwano' i'se e'nɨto' ipan pe, main uya, “Ɨtonpa iwano' i'se kesii ipan pe,” tasa' pʉra iyesi yau. 8 E'tane makoi, iku'to' uya iwinɨ ta'sii' apiyontɨn nɨto' winɨ, uya uyau tanporon nɨ i'se ipan pe esi ku'sa'. Apʉne pʉra main pʉra iyesi a'tai, makoi esi iyeri'sa' pe. 9 Pena nurɨne iye'sa' rʉ'pʉ urɨ main pʉra iyesi a'tai; e'tane apiyontɨn nɨto' uye'sa' a'tai, makoi usenpoika'pʉ, 10 mɨrɨ awonsi'kɨ erikʉ'pʉ si. I'tu'pʉ uya mɨrɨ rɨ si mɨrɨ main uko'man nɨto' ne'nin pe iku'sa' uya rɨ uma'tan nɨto' kuru rɨ nee'pʉ. 11 Makoi uya apiyontɨn nɨto' apurɨsa' mɨrɨpan uya uyenku'tɨsa' uya uwɨsa' mɨrɨ main poro. 12 Mɨrɨ pɨ', main esi wakʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ apiyontɨn nɨto' esi wakʉ pe, ipokena' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe. 13 Mɨrɨ ken pe' si wakʉ pe te'sen ena'pʉ mɨrɨ upona uma'tan nɨto' pe? Kane ku! E'tane makoi e'to'ka'nʉ'to' pe makoi pe, uma'tan nɨto' ku'sa' iya uyau wakʉ pe te'sen poro rɨ, main uya apiyontɨn nɨto' poro makoi enato' pe ti'tusen pe ɨri pe kuru rɨ. 14 I'tu'nokon main esi Papa A'kwarʉ winon pe; e'tane urɨ esi Iya'kwarʉ pɨkɨron pe pʉra, ikʉrʉpo'pomasa' pe makoi poitorʉ pe. 15 Unkupʉnʉ i'tu uya pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra ɨnku'pai e'to' kupʉ uya pʉra iyesi, e'tane uyewaruma kupʉ uya. 16 Mɨrɨ awonsi'kɨ, ɨnku'pai pʉra e'to' kupʉ uya yau, wakʉ pe main esi ta uya rɨ. 17 Iyesi na'ne' kasa, urɨ pe iyesi pen nʉku'ai'ne', e'tane makoi uyau nʉko'manyai'ne'. 18 I'tu uya wakʉ uko'mamʉ pʉra iyesi uyau, mɨrɨ na'ne' u'naino ipan makoi yau. Apʉne pʉra wakʉ pe na'ne' ɨnku'pai esi, e'tane arɨ uya pʉra iyesi. 19 Apʉne pʉra siku'ai'ne' esi wakʉ ɨnku'pai e'to' pe pʉra; ɨri, ɨnku'pai pʉra e'to' kupʉ uya—serɨ kupʉ pɨ' rɨ uko'mamʉ. 20 Serɨ si ɨnku'pai e'to' pen kupʉ uya yau, urɨ uya ikupʉ pen, e'tane makoi uyau nʉko'manyai'ne' uya ikupʉ. 21 Mɨrɨ kasa si, serɨ main e'tʉrawasoma pe i'tusa' uya: Wakʉ ɨnku'pai esi a'tai, ɨri esi mɨrɨ moro upiyau. 22 Uyau Papa iwano' main pɨ' tepori'masen urɨ; 23 e'tane tʉron nɨ main e'tʉrawasoma ene uya upun pʉ'kʉ ton yau, usenuminkato' iwano' main pokon pe usewa'noma kupʉ iya, mɨrɨpan uya ukoneka main iwano' makoi na'si'pʉ pe, te'tʉrawasomasen upun pʉ'kʉ ton yau. 24 Pokoi rɨ sa'ne urɨ! Ɨnʉ' uya upika'tɨ serɨ uma'tan nɨto' meruntɨrʉ apai uyau e'tʉrawasoman pɨ' na'ne'? 25 Tenki ta Papa pɨ'—Sises Kʉrai, uyepuru kon poro! Mɨrɨ pɨ' si, urɨ rɨ usenuminkato' yau esi Papa iwano' main poitorʉ pe, e'tane u'naino makoi yau makoi iwano' main poitorʉ pe esi.

Ron 8

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kamoro Kʉrai Sises yau na'ne' nan eno'mato' pʉra iyesi serɨ pe, 2 apʉne pʉra Kʉrai Sises poro uko'man nɨto' A'kwarʉ iwano' main uya umo'kasa' makoi mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan nɨto' iwano' main apai. 3 Apʉne pʉra main, Mosi' winon esi'pʉ na'ne' ɨ'sɨ'mʉra ikupʉ iya pʉra, i'naino makoi uya a'tu'mʉnka'nʉ'sa' ke, Papa uya ikuu'pʉ tiwano' tʉmu tenno'se tʉmakooikenan ka'pon kasa makoi mo'kanin pe tʉtʉsen pe. Mɨrɨpan uya makoi eno'ma'pʉ tʉmakooikenan ka'pon yau, 4 ipokena' pe e'nɨ i'se main e'to' e'seposa' e'to' pe eke pe uyau'nokon, u'naino kon umakooi kon pɨkɨrɨ tʉuko'mansan pe pen e'tane urɨ'nokon Iya'kwarʉ pɨkɨrɨ tʉuko'mansan. 5 Kamoro tʉuko'mansan ti'naino kon tʉmakooi kon awɨrɨ uya tʉusenuminkato' kon tʉsa' mɨrɨ ti'naino kon e'to' i'se pona; e'tane kamoro tʉuko'mansan Iya'kwarʉ awɨrɨ uya tʉusenuminkato' kon tʉsa' mɨrɨ Iya'kwarʉ e'to' i'se pona. 6 Tʉmakooikenan ka'pon usenuminkato' esi uma'tan nɨto', e'tane Iya'kwarʉ e'to' itesa' pe te'sen usenuminkato' esi uko'man nɨto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ usewankaman nɨto' pen; 7 apʉne pʉra tʉmakooikenan usenuminkan nɨto' esi ɨsɨ pe Papa pɨ'. Papa iwano' main ya' iye'tʉrʉ pʉra iyesi, mɨrɨ kupʉ iya poken pʉra rɨ nɨrɨ iyesi. 8 Kamoro to' i'naino makoi e'to' itesanon pe uya Papa pori'ma poken pʉra rɨ iyesi. 9 E'tane rɨ, ɨmɨrɨ'nokon a'naino kon amakooi kon esi pen ɨyesa' kon pe, e'tane Iya'kwarʉ, Papa A'kwarʉ uko'mamʉ yau ayau'nokon. Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ esi yau Kʉrai A'kwarʉ esa' pe pʉra, Kʉrai iwano' pe pʉra rɨ iyesi. 10 E'tane ayau'nokon Kʉrai esi yau, ɨpun kon esi iyeri'sa' pe apʉne pʉra makoi esi pɨ', e'tane aya'kwarʉ kon esi nurɨne apʉne pʉra Papa uya ayanʉmʉ kon pɨ' ipokena' ton pe. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ Sises i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyerikʉ'pʉ apai A'kwarʉ uko'mamʉ yau ayau'nokon, kʉrɨ rɨ Kʉrai i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyerikʉ'pʉ apai uya rɨ marɨ tʉuma'tasen ɨpun kon repa mɨrɨ iko'manto' ke Ta'kwarʉ poro, ayau'nokon nʉko'manyai'ne'. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, unkupʉnʉ kon kuru esi—e'tane u'naino kon umakooi kon pɨ' pen, tʉuko'mansan pe iteseru awɨrɨ pen. 13 Apʉne pʉra ɨuko'mamʉ kon pe iyesi yau a'naino kon amakooi kon awɨrɨ, ɨyerikʉ kon; e'tane Iya'kwarʉ winɨ ipun nʉkupʉ'pʉ ipoken pʉra tʉsa' auya a'tai ima'tato' ya', ɨuko'mamʉ kon nɨ, 14 apʉne pʉra kamoro, Papa A'kwarʉ narɨnʉ ton esi Papa munkɨ pe pɨ'. 15 Apʉne pʉra iya'kwarʉ eposa' auya'nokon pʉra iyesi enari'ke' pe e'nɨ poitorʉ pe kanan ɨwesi kon pa pen, e'tane Iya'kwarʉ eposa' auya'nokon imunkɨ pe ɨkonekanin kon, mɨrɨpan winɨ, “Apa, Papai,” ta'nokon. 16 Iya'kwarʉ uya ekama tiwano' pe uya'kwarʉ kon pokon pe, urɨ'nokon esi Papa munkɨ pe tukai'. 17 Serɨ si munkɨ pe e'nɨ'nokon yau, intʉrʉnʉ anʉnnin pe e'nɨ—Papa nʉtʉrʉnʉ anʉnnin pe mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai nanʉmʉnʉ intʉrʉnʉ anʉnnin pe iya'kɨrɨ, i'nai rɨ iyekota'mato' yau e'nɨsa' yau, eke pe iku'to' yau rɨ marɨ e'nɨto' pe. 18 Usenuminka serɨ pe ekota'man na'ne' esi urɨ'nokon yau tʉusenpoika ton Papa uya ikupʉ winɨ eke pe iku'to' kaisa rɨ i'nʉnke' pe iyesi pen nɨ. 19 Ika'sa' kon enurikʉ tenu ke esii'ma Papa munkɨ amʉ' usenpoika enupɨkɨrɨ. 20 Tanporo ika'sa' ton ko'manʉkʉ'pʉ itiwano' pe ika'sa' epoto' iya piyapai, ɨko'manpai iyesi pɨ' pen. Serɨ e'kuu'pʉ iye'moronkato' pe ku'nin nʉ'pʉ poro, te'ku'se 21 ika'sa' kon nɨ emo'kato' pe ma'tanʉ'nin meruntɨrʉ apai, iyemo'kasa' kon Papa munkɨ pe eke pe te'ton kon pe. 22 I'tu'nokon tanporo ika'sa' kon a'nʉmʉ mʉre entunʉkʉ pɨ' e'nɨ kasa serɨ pʉ'kʉ pona rɨ. 23 Mɨrɨ kasa rɨken pen, e'tane urɨ'nokon nɨ nɨrɨ, iyepiya'tɨ pe te'sen Wakʉ A'kwarʉ eponin nʉ'san nɨ a'nʉmʉ u'nau'nokon enurikʉ tenu ke esii'ma uyanʉnto' kon pɨ' imunkɨ pe, upun kon e'mato'. 24 Apʉne pʉra serɨ e'ku'nɨto' yau epika'tɨn nɨsa'. E'tane e'ku'nɨto' tensen pe na'ne' esi e'ku'nɨto' pe pʉra kuru rɨ. Ɨnʉ' ken te'ku'sen tenawon pɨ' rɨ? 25 E'tane e'ku'nɨ pe iyesi yau uyenau'nokon pʉra na'ne' pɨ', itenupɨkɨrɨ e'nɨ mɨrɨ tʉuseta'kai' pʉra. 26 Mɨrɨ kasa rɨ, Iya'kwarʉ uya upika'tɨ kon ɨ'sɨ'mʉra e'nɨto' yau. Ɨpʉreman nɨto' i'tu'nokon pʉra iyesi, e'tane Iya'kwarʉ rɨ ɨpʉrema upona'nokon ta'nʉnse main uya ekama poken pʉra rɨ. 27 Mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ uyewan kon warinpanin uya Iya'kwarʉ usenuminkato' i'tu, apʉne pʉra Iya'kwarʉ ɨpʉrema wakʉ ton Papa nʉkupʉ'san pona Papa e'to' i'se awɨrɨ. 28 Mɨrɨ awonsi'kɨ i'tu'nokon tanporon yau rɨ Papa e'tʉrawasoma wakʉ pe ti'nʉnkanin ku'nin pe, ikɨ'masa' kon mɨrɨto' pe ta'pʉ tʉuya awɨrɨ. 29 Kamoro iwano' pe Papa uya wapiya i'tu'pʉ pena kanan to' koneka'pʉ iya Tʉmu kasa to' e'to' pe iwaraino kon pe, eke kuru iye'ka'sa' kon entaino pe wapiyaro' tʉmu pe tu'kan kon tonpa ton koro'tau. 30 Kamoro si pena tʉnkoneka'san, to' kɨ'masa' iya rɨ marɨ; kamoro tʉnkɨ'ma'san, anʉmʉ iya ipokena' pe; kamoro tʉnanʉmʉ'san ipokena' pe, kupʉ iya eke pe rɨ marɨ. 31 Ɨ'rɨ ken si ta serɨ ei'nin pe? Papa esi pe iyesi yau uwenai'nokon pe, ɨnʉ' ken si esi uyewa'nomanin kon pe? 32 Kʉrɨ rɨ Tʉmu teme'nin nʉ'pʉ pen, e'tane inonkanin nʉ'pʉ tanporon kon urɨ'nokon iwano' pe—nai kasa ken urɨ'nokon repa iya pʉra nesii'no ipokon pe wakʉ pe rɨ tanporon ke rɨ? 33 Ɨnʉ' uya nɨrɨ ken Papa nanʉmʉ'san pɨ' ɨri ton ta? Papa kʉrɨ rɨ anʉnnin ipokena' pe. 34 Ɨnʉ' kʉrɨ eno'manin? Kʉrai Sises, iyeri'sa' rʉ'pʉ—mɨrɨ entai, iye'mʉ'sa'kasa' rʉ'pʉ uko'man nɨto' ya'—esi na'ne' Papa emiyatʉ enwo'netʉ winɨ, urɨ'nokon pona rɨ nɨrɨ ɨpʉreman pɨ' te'sen. 35 Ɨnʉ' uya pantakan Kʉrai uya ui'nʉnkato' kon apai? Ɨ'rɨ uya katɨ, usewankaman nɨto' uya, sa'man yau e'nɨto' uya, mɨrɨ pe pʉra iwenai pʉra kota'man nɨto' uya mɨrɨ pe pʉra iwankan uya, mɨrɨ pe pʉra ipon pʉra e'nɨto' uya, mɨrɨ pe pʉra ɨsɨ yau e'nɨto' uya, mɨrɨ pe pʉra supara uya katɨ? 36 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Ɨmɨrɨ'nokon epika'tɨto' pe uma'tan nɨto' yau ina esi pata tʉko'manʉ'se; karimeru amʉ' iwɨto' kon pe iku'sa' kon kasa rɨ ina esi,” tawon. 37 Kane, tanporo serɨ ton yau'ne e'nɨ'nokon entakanin nan entai kuru rɨ, kʉrɨ ui'nʉnkanin kon poro. 38 Apʉne pʉra apurɨsa' uya uma'tan nɨto' mɨrɨ pe pʉra uko'man nɨto', inserʉ amʉ' rɨ mɨrɨ pe pʉra makoi amʉ' rɨ, serɨ pe na'ne' mɨrɨ pe pʉra serɨ enta' na'ne', mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ meruntɨ rɨ, 39 ka'tawon nɨ mɨrɨ pe pʉra i'nawon nɨ, mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ tanporo ika'sa' yawon, uya pantakan pʉra rɨ iyesi Papa uya i'nʉnkan nɨto' apai Kʉrai Sises, uyepuru kon yau na'ne'.

Ron 9

1 I'nairon pe usaurokʉ Kʉrai yau—kasi pe esi pen, uya'kwarʉ uya apɨtanʉkʉ Wakʉ A'kwarʉ yau— 2 eke pe kuru ipan pe upokoitato' man mɨrɨ awonsi'kɨ iyereuta pʉra uyewan yau upokoitato' esi. 3 Ipa'nʉ'sa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ imo'kasa' pe Kʉrai piyapai esi i'se e'ai', utonpa ton pika'tɨnin pe, kamoro kuru tʉponaron kon upokon pe, 4 ka'pon amʉ' Esuwerʉ pon kon. To' iwano' pe munkɨ wannɨ pe to' anʉnsa' esi; to' iwano' pe rɨ Papa a'kwarii esi, to' iwano' pe rɨ ekonekan nɨto' esi, to' iwano' pe rɨ main eporo esi, to' iwano' pe ɨpʉreman nɨto', use'man nɨto' iwʉ' tau Papa apurɨpɨ'to' esi mɨrɨ awonsi'kɨ ikupʉ uya tasa' rʉ'san esi, to' iwano' pe. 5 To' iwano' pe rʉko' amʉ' tɨpiya ton esi, mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai ka'pon pe te'to' winɨ u'tɨsa' to' apai, Papa, tanporon nɨ epoino, tɨwɨrɨ rɨ apurɨpɨtʉ nesii! Amen. 6 Papa Maimu ɨpʉreme'sa' kasa iyesi pen. Apʉne pʉra tanporon kon Esuwerʉ apai iu'tɨsa' kon esi pen Esuwerʉ pe. 7 Ipayan nʉ'san pe rɨ to' esi pɨ' tanporo Epʉra'an munkɨ pe to' esi pen. E'tane mɨrɨ kasa pʉra kuru rɨ; “Aisi' poro ɨmunkɨ amʉ' e'seporo mɨrɨ,” tasa'. 8 Tʉron nɨ pe tato' yau, ka'pon i'naino kon esi pen Papa munkɨ pe, e'tane ikupʉ uya tukai' usauro'nɨsa' munkɨ ton esi Epʉra'an munkɨ pe. 9 Apʉne pʉra se kasa ikupʉ uya tawon usekama'pʉ: “Iweyu pe iku'sa' rʉ'pʉ a'tai enna'po, mɨrɨ a'tai Sera e'to' oton tʉmʉre ke,” tukai'. 10 Mɨrɨ rɨken pe pʉra, e'tane Rupe'ka munkɨ amʉ' esi'pʉ tikin nɨ ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ rɨ rɨ to' kʉipʉnʉ pe urɨ'nokon tamokorii, Aisi'. 11 Mɨrɨ rɨ e'tane, munui' amʉ' entu rawɨrɨ mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ wakʉ mɨrɨ pe pʉra ɨri kupʉ to' uya rawɨrɨ—moro Papa uya anʉnto' mɨrɨto' pe tukai' e'to' esi'pʉ: 12 tʉrawaso winɨ pen e'tane kʉrɨ ikɨ'manin winɨ—ta'pʉ ipɨ', “Irui e'to' oton takon apiyo' pe,” ta'pʉ. 13 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Seko' i'nʉnkasa' uya, e'tane I'sa ewaruma'tɨsa' uya,” tukai'. 14 Ɨ'rɨ ken si ta mɨrɨ a'tai? Ɨri pe pe' Papa esi ta? Pen kuru rɨ! 15 Apʉne pʉra Mosi' pɨ' ta iya, “Ɨsentu'mapai rɨ e'to' ipɨ' pɨ' usentu'ma, aiko kapai rɨ e'to' ipɨ' pɨ' aiko ta uya,” tasa' iya. 16 Mɨrɨ pɨ' si ka'pon e'to' i'se pɨ' mɨrɨ pe pʉra inkuu'pʉ pɨ' iyesi pen, e'tane Papa usentu'mato' pɨ' iyesi. 17 Apʉne pʉra iye'menukasa' itekare uya ta, Peero pɨ': “Ɨi'mʉ'sa'kasa' uya serɨto' pe, umeruntɨrʉ enpoikato' pe uya ayau mɨrɨ awonsi'kɨ uyese' usekamato' pe tanporo non yau,” ta iya. 18 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa esi tʉusentu'masen ɨsentu'mapai te'to' ipɨ' pɨ' rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ansa'mantanʉ'pai te'to' rɨ sa'mantanʉkʉ iya. 19 Ɨtonpa kon uya ta upɨ': “Ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' Papa uya upona'nokon eno'ma? Ɨnʉ' uya iteseru wa'kʉtʉ?” ta. 20 Aiko sɨ, ka'pon. Ɨnʉ' ɨmɨrɨ Papa Maimu ei'pɨtʉ pa? “Inkaa'pʉ uya pe' ta mɨrɨ tʉka'nin nʉ'pʉ pɨ', ‘Ɨ'rɨto' pe uka'sa' auya se kasa?’” ta? 21 Ɨinɨ ka'nin pe' e'to' pe pʉra tʉmeruntɨrʉ yau iyesi mɨrɨ rɨ ɨinɨ pun ke eke pata weyu a'tai tapurɨsen mɨrɨ awonsi'kɨ tʉweyu ke pʉra rɨ tapurɨsen ka'nin pe? 22 Ɨ'rɨ pe iyesi Papa uya anʉnsa' pe iyesi yau kota'man nɨto' enpoikato' pe tʉuya mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmeruntɨrʉ usi'tuto' pe, uya imoronka tʉuseta'kai' pʉra kota'man nɨto' ton ipɨ'—iyekonekasa' kon tʉuma'tato' kon pe? 23 Ɨ'rɨ pe iyesi serɨ ku'sa' iya yau eke pe tʉku'to' ipɨ' usi'tuto' pe tʉusentu'mato' ton ipɨ', inkoneka'san pena eke pe to' e'to' pe— 24 urɨ'nokon nɨ, inkɨ'ma'san nɨ marɨ, Esuwerʉ amʉ' apai rɨken pen, e'tane Esuwerʉ amʉ' pen piyapai rɨ marɨ? 25 Oseya yau ta pɨ' na'ne' kasa: “‘Umunkɨ,’ ta uya to' pɨ' umunkɨ amʉ' pen nɨ pɨ'; mɨrɨ awonsi'kɨ ‘Ui'nʉn,’ ta uya ipɨ' ui'nʉn pen nɨ pɨ',” ta, 26 mɨrɨ awonsi'kɨ, “Iye'ku'to' oton to' pɨ', ‘Umunkɨ amʉ' pen nɨ ɨmɨrɨ'nokon,’ ta'pʉ yau kuru rɨ, ‘Papa, tʉuko'mansen munkɨ amʉ',’ tato' oton to' pɨ',” tasa' iya. 27 Aisaya uya Esuwerʉ ekare'tɨ ukɨ'pɨ'nʉmʉ: “Esuwerʉ amʉ' tu'kanoro e'tane rɨ parau e'pi pon wɨ'sɨ' kasa rɨ, tu'ke pʉra to' tonpa'san epika'tɨto' oton. 28 Apʉne pʉra Itepuru uya iyekota'mato' ya' non tʉrʉ inke pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ kupʉ poken pʉra,” ta. 29 Aisaya uya wapiya ekamasa' na'ne' kasa: “Itepuru meruntɨ pe kuru te'sen ye' uya rɨken upayan kon pʉra unonkasa' kon yau, Satan kasa ena'nokon nesii'no, mɨrɨ awonsi'kɨ Komora kasa e'nɨ'nokon nesii'no,” tukai'. 30 Ɨ'rɨ ken si ta mɨrɨ a'tai? Esuwerʉ amʉ' pen, ipoken e'nɨto' ku'nin nʉ'san pen, uya si eposa', tanʉnto' kon ipokena' pe apurɨto' winɨ teposen; 31 e'tane Esuwerʉ amʉ', main ipoken e'nɨto' ku'nin nʉ'san, uya eposa' pʉra iyesi. 32 Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ'? Apʉne pʉra to' uya ikuu'pʉ apurɨto' iyawɨrɨ pʉra, tʉrawaso winɨ iyesi tato' pe rɨ. To' e'pi'po'pʉ “e'pi'pon nɨto' tɨ'” pona. 33 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Entɨ', inonkasa' uya Sayan po, tɨ', ka'pon amʉ' e'pi'poto' ipona mɨrɨ awonsi'kɨ, tɨ', to' eno'manin, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ, kʉrɨ rɨ si apurɨnin pe te'sen ɨpiyɨ'to' oton pen,” tukai'.

Ron 10

1 Utonpa ton, uyewan e'to' i'se mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉremato' Papa pɨ' esi Esuwerʉ amʉ' epika'tɨto' pe. 2 To' pɨ' rɨ usaurokʉ Papa i'tuto' tʉuya'nokon pɨ' kuru rɨ ipan pe to' e'tʉsa' tukai', e'tane to' e'to' ipan pe e'tʉpai esi Papa i'tuto' pɨ' pen nɨ. 3 To' uya Papa uya anʉn nɨto' ipoken e'nɨto' ya' ku'sa' se pe rɨ pɨ', mɨrɨpan kon e'warinpasa' tiwano' kon nɨ nin ipoken e'nɨto' ɨnkonekapai, to' e'tʉsa' pʉra iyesi Papa uya anʉn nɨto' ipoken e'nɨto' pe ya'. 4 Kʉrai esi main, Mosi' winon u'ma'sa' pe rɨ, tanporon kon nɨ apurɨnin nan iwano' pe Papa uya anʉn nɨ ipokena' pe e'nɨto' ya'. 5 Mosi' uya ekama se na'ne' kasa ipoken e'nɨto' esi main winɨ: “Ka'pon serɨ ton ku'nin uko'mamʉ mɨrɨ ton winɨ,” ta. 6 E'tane Papa nanʉmʉnʉ ipokena' pe e'nɨto' ya' apurɨto' winɨ te'sen uya ta: “Kʉkai ɨyewan yau, ‘Ɨnʉ' enuku Epʉn pona?’” kʉkai ta (Kʉrai nu'tɨnin pe ta e'kwa pe), 7 “mɨrɨ pe pʉra, ‘Ɨnʉ' u'tɨ serɨ i'nawon ya'?’” kʉkai ta (Kʉrai arʉ'nʉ'nin pe eri'nɨsa' apai ta e'kwa pe). 8 E'tane ɨ'rɨ ken si ta Mosi' uya? “Main esi a'ko pe ɨpiyau; anta nau iyesi mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan yau,” ta iya, apurɨto' maimu si ina nekamayai'ne': 9 Anta ke ekama auya yau, “Sises esi Epuru wannɨ,” tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨi'ma ɨyewan yau Papa uya i'mʉ'sa'ka'pʉ iyeri'sa' apai, ɨyepika'tɨ rɨ. 10 Apʉne pʉra ɨyewan pokon pe apurɨ auya mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyekoneka, mɨrɨ awonsi'kɨ anta ke ekama auya mɨrɨ awonsi'kɨ si ɨyepika'tɨ. 11 Imenukasa' itekare nɨkayai'ne' kasa, “Kʉrɨ apurɨ pɨ' na'ne' ɨpiyɨ'to' pʉra rɨ iyesi,” nɨkayai'ne'. 12 Apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' esi tʉron nɨ pe Esuwerʉ amʉ' pen kasa pʉra tato' pʉra rɨ iyesi—kʉrɨ rɨ rɨ epuru esi tanporon kon epuru pe, mɨrɨpan uya eke pe rɨ wakʉ tʉrʉ tanporon kon tesa'nin nan pona, 13 apʉne pʉra, “Tanporon kon Itepuru ese' esa'nin nan epika'tɨto' oton,” tasa' iya. 14 Nai kasa ken tʉnapurɨnʉ kon pen nɨ esakʉi'no to'? Mɨrɨ awonsi'kɨ, nai kasa ken ɨ'rɨ rɨ tʉneta'pʉ kon ipɨ' pen nɨ apurɨi'no to'? Mɨrɨ awonsi'kɨ, nai kasa ken to' uya eta, ɨnʉ' uya rɨ itekare ekama tane pʉra rɨ to' pɨ'? 15 Mɨrɨ awonsi'kɨ, nai kasa ken itekare ekama to' uya tenno'sa' kon pen nɨ e'tane? Iye'menukasa' na'ne' kasa, “Ɨ'rɨ pan wakʉ ton nɨ i'ta ton kamoro wakʉ itekare ne'nin nan!” tawon. 16 E'tane tanporo Esuwerʉ amʉ' esi'pʉ pen wakʉ itekare awɨrɨ. Aisaya uya tasa' kasa, “Epuru, ɨnʉ' uya ina nekamanʉ itekare apurɨsa'?” tawon. 17 Itepe'pʉ pe, apurɨto' uyepʉ tekamasen eta winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tekamasen useta Kʉrai maimu poro ina nekamanʉ pe te'sen. 18 E'tane ekama'po uya: To' uya pe' eta pʉra iyesi'pʉ? A'tai kanan ma: “To' maimu utɨsa' siya rɨ non awɨrɨ, to' maimu utɨsa' non u'matʉ ya' rɨ,” tasa'. 19 Ekama'pokapʉ uya kanan: Esuwerʉ uya pe' ito'ka'nʉkʉ pʉra iyesi'pʉ? Wapiya rɨ, Mosi' uya ta, “Ɨyɨkɨntanʉkʉ uya 'nokon mɨrɨ kamoro tʉpataron kon pen nɨ winɨ; asakoropa uya 'nokon mɨrɨ ito'ka'nʉ'nin nan pen nɨ tʉpataron kon winɨ,” ta. 20 Mɨrɨ a'tai nin si Aisaya uya ta mɨrɨ enari'mʉra esii'ma, “Kamoro uwarinpanin nan pen nɨ uya uyeporo'pʉ; kamoro nai yau nai tawon nan pen nɨ ena' usenpoika'pʉ,” ta. 21 E'tane Esuwerʉ pɨ' ta iya, “Pata tʉko'manʉ'se rɨ uyemiyatʉ tɨnkai' uko'mamʉ ka'pon amʉ' main awɨron kon pen mɨrɨ awonsi'kɨ sa'man nɨ itewan ton ena',” ta iya.

Ron 11

1 Ɨyekama'po uya ken si: Papa uya pe' tʉmunkɨ amʉ' ewaruma'tɨsa'? Kane ku! Urɨ rɨ nɨrɨ Esuwerʉ pon, Epʉra'an pa rʉ'pʉ, Pensiman ko' winɨpaino. 2 Papa uya tʉmunkɨ ton ewaruma'tɨsa' pʉra iyesi, iwapiya rɨ tʉni'tu'san. I'tu auya pʉra pe' nai iye'menukasa' itekare uya ta Iraisa pɨ' ipʉ'kʉ yau—Esuwerʉ amʉ' pataka'pʉ iya Papa pɨ' ɨri pe to' e'sa' pɨ': 3 “Itepuru, amaimu ekamanin nan pu'kena' amʉ' wɨpɨtʉ'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon uya ɨyena' use'man nɨto' apon a'morʉpɨtʉ'pʉ; urɨ rɨken e'nonkasa', mɨrɨpan kon esi urɨ rɨ nɨrɨ ɨnwɨka'pai,” tawon? 4 Ɨ'rɨ ken si tukai' Papa uya eikʉ'pʉ nai? “Uiwano' pe 7,000 kaisaron kon nonkasa' uya man iye'sekunkasa' kon pen Peyarʉ pɨ',” tukai'. 5 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, serɨ a'tai tu'ke pʉra to' tonpa'san esi wakʉ nonkasa' winɨ anʉnsa' kon. 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ nonkasa' winɨ iyesi yau, tʉrawaso winɨ iyesi pen; mɨrɨ kasa iye'sa' yau, wakʉ nonkasa' esi pen nɨ mɨrɨ wakʉ nonkasa' pe. 7 Ɨ'rɨ ken? Ipan pe tʉnwarinpa'pʉ kon eposa' Esuwerʉ amʉ' uya pʉra iyesi, e'tane tʉron kon to' tonpa ton anʉnsa' kon uya rɨken eporo'pʉ. Tʉron kon to' tonpa ton ewan usa'manta'pʉ, 8 iye'menukasa' na'ne' kasa: “Papa uya to' repa'pʉ epe' rɨ e'nɨto' a'kwarʉ ke, en ton to' uya ene namai' mɨrɨ awonsi'kɨ pana ton to' uya eta namai', serɨ wʉi pʉ'kʉ pona rɨ,” tukai'. 9 Mɨrɨ awonsi'kɨ Tepi' uya ta: “Tɨwɨ to' tepʉrʉʉi nesii mare pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' sa'manin pe, to' e'pi'poto' ipona pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' kota'manin pe. 10 Tɨwɨ to' enu newarumamʉi to' uya ene namai', mɨrɨ awonsi'kɨ to' a'poi nʉse'mei tɨwɨro' pe rɨ,” ta. 11 Ekama'pokapʉ uya kanan: To' rɨ pe' e'pi'po'pʉ tʉuta'mo'kai' te'mʉ'sa'ka ton kon pe pʉra? Pen nɨ! E'tane ru'ku, apʉne pʉra main pʉremekʉ to' uya pɨ', epika'tɨn nɨto' uye'sa' Esuwerʉ amʉ' pen piya', Esuwerʉ amʉ' ɨkɨntanʉ'nin pe. 12 E'tane main pʉreme'sa' to' uya uya eke pe pata pʉremato' ne'sa' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ to' eno'masa' uya Esuwerʉ amʉ' pen pʉremato' eke pe kupʉ yau, mɨrɨ entai kuru si eke pe rɨ pʉreman nɨto' nepʉ tanporo wakʉ pe to' konekasa' Papa uya, uya! 13 Ɨmɨrɨ'nokon auro'ka uya, Esuwerʉ amʉ' pen. Esuwerʉ amʉ' pen ena' itekare ekamai' enno'sa' pe esi wenai, eke pe kuru utʉrawasooi kupʉ uya, 14 te'ku'se utonpa ton ɨkɨntanʉ'nin pe, to' tonpa ton nɨ epika'tɨto' pe. 15 To' uya ewaruma'tɨto' esi yau non konekanin pe, ɨ'rɨ pe to' uya anʉnto' uya ikupʉ? Iyeri'sa' kon na'po kasa iyesi nurɨne to' e'to' ya'. 16 Ipʉ'kʉ pe wapiyaro' iteperu ki'masa' tʉsa' enasa' yau wakʉ pe, mɨrɨ a'tai nin si tanporon itonpa esi mɨrɨ wakʉ pe; imi' ton esi wakʉ pe, mɨrɨ kasa kanan ipanta ton esi mɨrɨ. 17 Ipanta tonpa ton anpɨ'pʉ pe iyesi yau, ɨmɨrɨ si, mɨ airon are' enpu pe ɨwe'tane, ike ipata'pʉ yai rɨ are'na'tɨsa', mɨrɨpan nin si usewekʉ ite'ku are' mi' winon pɨ', 18 mɨrɨ ton ipanta ton pɨ' katapurɨi. Ikupʉ auya yau, se pɨ' ɨsenuminka': Imi' esa' pe ɨwesi pen, e'tane imi' esi ɨyesa' pe. 19 Mɨrɨ a'tai si, ta auya, “Ipanta ton anpɨ'pʉ urɨ ke itare'na'tɨto' pe.” 20 Iye'to' pe rɨ iyesi, e'tane anpɨ'pʉ mɨrɨ apʉne pʉra apurɨ pʉra iyesi pɨ', mɨrɨpan ɨmɨrɨ nin si esi mɨrɨ apurɨto' auya winɨ ɨye'mʉ'sa'kasa'. Mɨ pe ke'kupʉi, e'tane enari'nʉnkɨ. 21 Apʉne pʉra Papa uya i'naino ipanta ton enkurunpasa' pʉra iyesi yau, ɨmɨrɨ rɨ nɨrɨ enkurunpa iya pʉra iyesi mɨrɨ. 22 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mannʉ' pe Papa e'to' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ yai konekan nɨto' iya pɨ' ɨsenuminka': ɨsɨ yai kamoro ita'mo'kasa' ton konekato' iya, e'tane mannʉ' pe ɨpɨ' iyesi, mannʉ' pe iye'to' yau ɨwesi yau kanan. Mɨrɨ pʉra ɨwesi yau, ɨmɨrɨ rɨ nɨrɨ a'tɨ mɨrɨ. 23 Mɨrɨ awonsi'kɨ tapurɨi' pʉra e'nɨto' yau to' esi pʉra iyesi yau, to' rɨ are'na'tɨ ipona, apʉne pʉra Papa rɨ esi to' are'na'tɨka'nin pe rɨ kanan. 24 Mɨrɨ rɨ ta tane, auta'tɨsa' pe iyesi yau are' e' apai mɨ airon nɨ i'naino airon, mɨrɨ awonsi'kɨ i'naino waraino pen nɨ utare'na'tɨsa' ipatamasa' are' e' ya', mɨrɨ entai kuru rɨ nin serɨ ton, i'naino ton ipanta ton, esi mɨrɨ itare'na'tɨ tʉye' are' e' kuru rɨ nin pona! 25 Tonan tawon i'tunin nan pe pʉra ɨwesi kon i'se pʉra e'ai', utonpa ton, autaperʉka kon namai': Esuwerʉ uya sa'man pe enan i'tusa' mɨrɨ ipʉ'kʉ pe rɨ tanporo Esuwerʉ amʉ' pen ewomʉ pʉ'kʉ pona. 26 Mɨrɨ kasa nin si tanporo Esuwerʉ amʉ' epika'tɨ mɨrɨ, iye'menukasa' na'ne' kasa: “Mo'kanin uye'to' oton Sayan winɨ; Papa pʉra e'nɨto' ra'tɨ iya Seko' piyapai. 27 Serɨ nin si mɨrɨ to' pokon pe ekonekato' iwinɨ to' makooi mo'kasa' uya a'tai,” tukai'. 28 Wakʉ itekare esi na'ne' awɨrɨ, ɨ'seyaton pe to' esi mɨrɨ ɨmɨrɨ'nokon pɨkɨrɨ; e'tane utanʉn nɨto' esi na'ne' awɨrɨ, to' usi'nʉnka tʉtamokori kon pɨkɨrɨ, 29 apʉne pʉra Papa nʉtʉrʉnʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ kɨ'man nɨto' iya esi inna'ponʉ pe pʉra. 30 Pena Papa Maimu awɨrɨ pʉra me'ta'tʉine' kasa, main awɨrɨ pʉra to' esi moron nʉ'pʉ pe ɨpɨ'nokon usentu'man nɨto' eposa' auya'nokon, 31 mɨrɨ kasa rɨ marɨ, Papa usentu'masa' ɨpɨ'nokon moron nʉ'pʉ pe, to' nin si enasa' main awɨrɨ pʉra tʉpɨ'nokon usentu'man nɨto' epoto' pe tʉuya'nokon. 32 Apʉne pʉra Papa uya tanporo ka'pon amʉ' a'sisa' main awɨrɨ pʉra e'nɨto' ya', tanporo to' pɨ' tʉusentu'mato' pe. 33 Eke si i'nawon nɨ Papa e'to' eke pe ipu'ketʉ mɨrɨ awonsi'kɨ i'tunin pe iye'to'! Iwarinpa pokena' pen nɨ eseru aimenkato' iya, mɨrɨ awonsi'kɨ e'ma'pʉka pokena' pen nɨ ite'ma'pʉ! 34 “Ɨnʉ' uya Itepuru usenuminkato' i'tu'pʉ? Mɨrɨ pe pʉra, ɨnʉ' rɨ esi'pʉ ipana'tɨnin pe?” 35 “Ɨnʉ' uya rɨ Papa repa'pʉ, Papa uya te'mato' pe?” 36 Apʉne pʉra iwinɨpai mɨrɨ awonsi'kɨ iporo mɨrɨ awonsi'kɨ itiwano' pe tanporon nɨ esi. Itiwano' pe eke pe iku'to' nesii, tɨwɨrɨ rɨ! Amen.

Ron 12

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨyekama'po uya 'nokon kuru, utonpa ton, ɨsentu'ke' pe Papa esi pɨ', te'tʉsen pe ɨwesi kon pa nurɨnan use'man nɨto' ton ike ye' pe, wakʉ, Papa pori'manin ye' pe—iya'kwarʉ yau apurɨpɨ'to' auya'nokon. 2 Serɨ orʉ eseru awɨrɨ inke ke'tʉu, e'tane ɨsensimatɨ' kuru ɨusenuminkato' kon eseru kupʉ winɨ emenna' pe, Papa eseru wakʉ pe te'sen i'tunin pe nin si ɨwesi kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe iyesi ta kon pa—pori'manin pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ ima'takʉʉi pʉra te'sen. 3 Apʉne pʉra wakʉ nonkasa' uyena' winɨ ta uya tanporo ɨmɨrɨ'nokon pɨ': Eke pe kuru rɨ ɨpɨ'nokon ke'ku'tʉu ɨwe'to' kon entai rɨ, e'tane ru'ku, eseru aimenkato' yai ɨsentɨ' nurɨnan yai, apurɨto' auya'nokon ke ti'tui' Papa uya ɨrepasa' kon na'ne' ike. 4 Tikin nɨ upun kon esa' esi na'ne' kasa tu'ke rɨ ipʉ'kʉ ton e'tane, mɨrɨpan serɨ ton ipʉ'kʉ ton esi pen tikin nɨ itʉrawasooi, 5 mɨrɨ kasa Kʉrai yau urɨ'nokon, tu'kan kon nɨ ena tikin nɨ ipun pe, mɨrɨpan esi ɨsipʉ'kʉ pe'ne. 6 Ɨsi'tai repapɨ'nɨto' esi, wakʉ nonkasa' uyena'nokon awɨrɨ. Ka'pon repato' ike pe pu'kena' pe usauro'nɨto' esi yau, tɨwɨ napurɨi apurɨto' tʉuya yau iyesi kaisarɨ rɨ. 7 Apiyo' pe iyesi yau, tɨwɨ apiyo' pe nesii; enupanin pe iyesi yau, tɨwɨ enupan pɨ' nesii; 8 pori'mapɨ'nin pe iyesi yau, tɨwɨ pori'man pɨ' nesii; entu'manin nan repanin pe iyesi yau, tɨwɨ amʉre'mʉra ne'repai; epuru pe iyesi yau, tɨwɨ esa' wannɨ pe nesii ari'kena' pe; tʉusentu'masen pe iyesi yau, tɨwɨ pori' pe esii'ma nʉkupʉi. 9 Usi'nʉnkan nɨto' nesii i'nairon pe kuru. Ɨri eseru ewaruma'tɨtɨ'; wakʉ pɨ' ata'sitɨ'. 10 Tʉusi'nʉnkasen pe e'tɨ' ɨsitonpa pe. Ɨtonpa kon tʉnamai' ɨyentaino kon pe e'tɨ'. 11 Emiya'ne' pe ke'tʉu, e'tane ɨnku'paino ye' pe kuru aya'kwarʉ kon ke, Itepuru apiyo' ton pe e'tɨ'. 12 Pori' pe e'ku'nɨto' yau, ɨsɨ yau e'nɨ moronkanin pe e'tɨ', ɨpʉreman yau te'nonkasen pe pʉra. 13 Papa munkɨ amʉ' tekota'masan tʉrepai' e'tɨ'. Ka'kʉran ereutanʉ'sa' a're'tɨto' eseru tʉku'se e'tɨ'. 14 Tʉwɨpʉremai' wakʉ kupʉ auya'nokon wenai ɨkota'manin kon pona e'tɨ', te'pa'nʉ'se pʉra e'tɨ'. 15 Tepori'mai' tepori'masan pokon pe e'tɨ'. Tʉukaranse tʉukaransan pokon pe e'tɨ'. 16 Wakʉ pe ɨseseru yau tʉko'mansan pe e'tɨ'. Mɨ pe te'ku'san pe pʉra e'tɨ', e'tane se pe te'san pokon pe te'san pe e'tɨ'. Tʉutaperʉkasan pe pʉra e'tɨ'. 17 Ɨri ku'nin nʉ'pʉ ɨpɨ'nokon kʉse'matʉu ɨri ke. Ti'tui' wakʉ iku'tɨ' ka'pon amʉ' uya ɨyentane'nokon. 18 Ikupʉ poken iyesi yau, ɨiwano' kon pe ɨwe'to' kon awɨrɨ, ɨko'mantɨ' ɨsɨ pe pʉra tanporon kon pokon pe. 19 Kɨse'matʉu, utonpa ton, e'tane Papa uya kota'man nɨto' pata tʉku'se e'tɨ', apʉne pʉra iye'menukasa' esi: “Urɨ iwano' mɨrɨ e'man; urɨ uya rɨ e'ma,” ta Itepuru uya. 20 Mɨrɨ pe pʉra: “Iwan pe ɨyeyaton esi yau, a're'tɨkɨ; tuna'kiri' ke iyesi yau, iwo'pakɨ. Serɨ kupʉ auya uya enkena' kamarʉka' amʉranʉkʉ mɨrɨ i'pai pona,” tasa' iya. 21 Ɨri kuru kʉsenanin ɨyentai'nokon, e'tane ɨri entai enatɨ' wakʉ ke.

Ron 13

1 Tanporon kon e'tʉto' pe iyesi eke ton esa' wannɨ pe te'san ena', apʉne pʉra moro ɨnʉ' rɨ eke pʉra iyesi Papa nʉ'mʉ'sa'ka'pʉ pen. Eke pe na'ne' nan esi Papa nʉ'mʉ'sa'ka'san pe. 2 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnʉ' rɨ eke pe te'sen ewa'nomanin uya Papa nʉkuu'pʉ ewa'noma mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro mɨrɨ ku'nin nan uya eseru aimenkato' nepʉ mɨrɨ tʉpona'nokon nɨ. 3 Apʉne pʉra nari' pe te'san pen ton nɨ kamoro esanon wannɨ ipokena' ku'nin nan pona, e'tane kamoro nin ipokena' pen ku'nin nan. Eke pɨ' pe' enari'mʉra e'pai me'atʉu? Ipokena' ken si iku'tɨ' ayapurɨpɨ'to' kon pe iya nin si. 4 Apʉne pʉra Papa poitorʉ pe iyesi wakʉ pe ɨku'nin kon pe. E'tane ipokena' pen ku'sa' auya'nokon yau, ipɨ' enari'nʉntɨ', notʉn pe supara esa' pe te'sen pen kʉrɨ rɨ. Papa poitorʉ kʉrɨ rɨ, Papa uya kota'man nɨto' ne'nin kamoro ɨri ku'nin nan kota'mai'. 5 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', e'tʉn nɨto' pe kuru iyesi eke ton ena', to' uya kota'man pɨ' rɨken pen, e'tane ewan wannɨ uya i'tu pɨ' rɨ. 6 Mɨrɨ wenai rɨ nɨrɨ tamʉranʉ'sen pʉrata e'ma auya'nokon mɨrɨ, apʉne pʉra Papa poitorʉ pe eke ton esi pɨ', inke rɨ esa' wannɨ pe te'san pe. 7 Tanporo ɨnwoma'san kon e'matɨ': Tamʉranʉ'sen omasa' auya'nokon yau, e'ma'tɨ'; ɨntʉrʉnʉ kon yau ɨye'womasa' kon yau, e'matɨ'; eke pe iku'to' yau ɨye'womasa' kon yau, eke pe iku'ka'tɨ' rɨ; inamato' yau ɨye'womasa' kon yau, inamaka'tɨ' rɨ. 8 Ɨ'rɨ rɨ te'masen kʉsenkurunpatʉu te'mai' pʉra, ɨusi'nʉnkato' kon nɨken enkurunpatɨ' miyarɨ rɨ usi'nʉnkan pɨ', apʉne pʉra kʉrɨ tʉtonpa i'nʉnkanin uya main a'ku'tɨsa' pe iyesi. 9 Apiyontɨn nɨto' ike ton, “Iyemari'masa' pe esii'ma kekumai,” “Ɨnʉ' rɨ kʉ'wɨnɨi,” “Ama' pe kesii,” “Ipan pe ɨtonpa iwano' i'se kesii,” mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ ton nɨ apiyontɨn nɨto' esi na'ne' amʉrasa' mɨrɨ se tikin nan iporo e'nɨto' yau: “Ɨtonpa i'nʉnkakɨ, mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa rɨ,” tawon. 10 Usi'nʉnkan nɨto' esi ɨsɨ pe tʉtonpa ku'nin pen nɨ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', usi'nʉnkan nɨto' esi main awɨrɨ e'nɨ ekamanin pe. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ si iku'tɨ', serɨ pe e'nɨto' to'ka'nʉkʉ pe. Iweyu e'seposa' man aupakato' kon ɨye'nʉnto' kon apai, apʉne pʉra a'ko pe si epika'tɨn nɨto' esi pɨ' wapiya apurɨ a'tai iyesi'pʉ entai. 12 Ewarupɨ utɨiwaka'nɨ pɨ' man; pata ema'kapʉ pe rɨ iyesi. Mɨrɨ pɨ' ewarupɨ yau tʉku'sen amaka'pai'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwa amataai ya' enai'ma. 13 Wakʉ pe te'san pe e'nɨpai'nokon, wʉi naino kon pe, ipɨ' rɨ te'kamai' e'taripan pɨ' pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ te'taripasan pe pʉra, ekuman pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe ɨri kupʉ pɨ' ɨko'manpai e'nɨ pɨ' pʉra, ɨseseru yau pʉra e'nɨto' pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨkɨntan pʉra. 14 E'tane ru'ku, Itepuru Sises Kʉrai ke epontɨnpai'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ a'naino kon makoi e'to' i'se pɨ' tʉusenuminkai' pʉra imaimu awɨrɨ ɨwe'to' kon pɨ'.

Ron 14

1 Ɨ'sɨ'mʉra na'ne' apurɨto' iya yau, anʉntɨ', iteseru taimenkai' pʉra tʉron nɨ pe iteseru esi pɨ' ipokon pe te'sei'pɨ'se pʉra. 2 Tikin nan ka'pon uya apurɨto' uya ikupʉ tanporon pɨ' rɨ tenta'nasen pe, e'tane tʉron nɨ, ɨ'sɨ'mʉra te'sen apurɨto' iya enta'na ipatamasa' kiyari pɨ' rɨken. 3 Ka'pon tanporon pɨ' rɨ tenta'nasen, kʉrɨ ipatamasa' kiyari pɨ' tenta'nasen pɨ' kʉ'sewaruma'tɨnin, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon tanporon pɨ' tenta'nasen pen kʉrɨ tanporon pɨ' tenta'nasen pe te'sen eno'manin, apʉne pʉra Papa uya anʉnsa' pe iyesi pɨ'. 4 Ɨnʉ' pe ken ɨwesi, ka'pon poitorʉ rɨ eseru aimenka pa? Itesa' pona iye'mʉ'sa'kasa' pe iyesi mɨrɨ pe pʉra ita'mo'kasa' pe rɨ. Mɨrɨ awonsi'kɨ iye'mʉ'sa'ka rɨ si, apʉne pʉra Itepuru uya iye'mʉ'sa'kato' pe ikupʉ pɨ'. 5 Tʉron nɨ ka'pon pona eke tʉnamasen pe tikin nan wʉi esi tʉron nɨ ton kasa pʉra; tʉron nɨ ka'pon pona tanporon nɨ wʉi esi ɨsi'kaisa rɨ. Tʉkaisarɨ'nokon tʉusenuminkato' kon awɨrɨ to' nesii i'se te'to' kon pe kuru. 6 Kʉrɨ eke pe kuru tikin nan wʉi esi nɨkayai'ne' uya ikupʉ mɨrɨ Itepuru iwano' pe. Kʉrɨ o' anyai'ne' uya anɨ mɨrɨ Itepuru iwano' pe, apʉne pʉra Papa pɨ' tenki ta iya ke; mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ anɨ iya pʉra na'ne' uya ikupʉ mɨrɨ Itepuru iwano' pe, mɨrɨpan uya tenki ta Papa pɨ'. 7 Apʉne pʉra urɨ'nokon uko'mamʉ uiwano' kon pe rɨken pen, mɨrɨ awonsi'kɨ eri'nɨ uiwano' kon pe rɨken pen. 8 Uko'man nɨ pe iyesi yau, Itepuru iwano' pe uko'man nɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ eri'nɨ pe iyesi yau, eri'nɨ Itepuru iwano' pe. Mɨrɨ pɨ' si, uko'man nɨ pe iyesi yau mɨrɨ pe pʉra eri'nɨ pe iyesi yau, Itepuru iwano' pe rɨ e'nɨ. 9 Serɨ wenai kuru si, Kʉrai erikʉ'pʉ mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ nurɨne te'to' ya', iyeri'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ nurɨne te'san epuru pe te'to' pe. 10 Ɨmɨrɨ si, ɨ'rɨto' pe ɨtonpa eseru aimenka auya? Mɨrɨ pe pʉra, ɨ'rɨto' pe ɨtonpa ewaruma'tɨ auya? Tanporo urɨ'nokon e'mʉ'sa'kasa' e'to' oton Papa uya eseru aimenkato' apon piyau. 11 Iye'menukasa': “‘Uko'manyai'ne' kasa,’ ta Itepuru uya, ‘Tanporon kon e'sekunkato' oton urau; tanporon ani uya ekamato' oton Papa pɨ',’” tukai'. 12 Mɨrɨ pɨ' nin si, ukaisarɨ'nokon usekaman nɨto' oton kon Papa pɨ'. 13 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa kon amʉ' eseru aimenkato' ereutanʉ'pai'nokon. E'tane ru'ku, ɨusenuminkato' kon ikonekatɨ' ɨtonpa kon e'pi'poto' ipona mɨrɨ pe pʉra iwa'kʉ'nin tʉrʉ auya'nokon namai' ite'ma ta'. 14 Urɨ, Itepuru Sises yau te'sen ye' pe, upona kuru ɨri pe te'sen kiyari pʉra rɨ iyesi. E'tane ɨnʉ' uya rɨ ɨri pe ikupʉ yau, ɨri pe rɨ iyesi mɨrɨ ipona. 15 Ɨtonpa e'kʉuma pe iyesi yau ananɨ'pʉ pɨ', usi'nʉnkan nɨto' esi pen nɨ mɨrɨ ɨnkupʉnʉ yau. Ananɨ'pʉ ɨtonpa ma'tanʉ'nin Kʉrai uma'ta'pʉ iwenaino pe rʉ'pʉ. 16 Wakʉ pe ɨnkupʉnʉ kʉse'nin ɨri pe usauro'nɨto' ipɨ' pe. 17 Apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe esi pen enta'nan mɨrɨ awonsi'kɨ ensi pe pen, e'tane Papa uya anʉn nɨ ipokena' pe, tʉusewankamai' pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ pori' pe Wakʉ A'kwarʉ yau, 18 apʉne pʉra Kʉrai tʉrawasooi pe te'sen serɨ kasa esi Papa pori'manin pe mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' uya wakʉ tato' ipɨ' pe. 19 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ya' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsi'kaisa rɨ usemo'kan nɨto' pe apurɨto' yau epika'tɨn nɨto' ya' anin ku'pai'nokon. 20 Papa tʉrawasooi kʉ'ma'tanʉ'tʉu kiyari pɨkɨrɨ rɨ. Tanporon kiyari esi wakʉ pe Papa enu yau, e'tane ipoken pʉra iyesi ka'pon enta'na a'tai tʉron nɨ e'pi'po emapu'tɨnin pe. 21 Wakʉ pe parɨ iyesi o' tanse pʉra e'nɨ mɨrɨ pe pʉra waain tensii' pʉra mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ tʉku'se pʉra ɨtonpa uta'mo'ka emapu'tɨnin pe. 22 Mɨrɨ wenai, mapurɨyatʉi'ne' serɨ ton pɨ' enkurunpatɨ' ɨmɨrɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ya' rɨken. Pori' pe te'sen kʉrɨ rɨ ka'pon tiwano' pe tʉuseno'masen pen wakʉ tato' tʉuya ipɨ' winɨ. 23 E'tane kʉrɨ ka'pon ikasimanin useno'masa' mɨrɨ iyenta'nasa' yau, apʉne pʉra iyenta'nato' esi apurɨto' iya winɨ pʉra; mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon apurɨto' winɨ pʉra nʉye'ai'ne' esi makoi pe.

Ron 15

1 Urɨ'nokon pana' pe te'san e'to' pe iyesi ɨ'sɨ'mʉnon pokon pe to' uya ikupʉ pʉra iye'to' yau to' pika'tɨ pɨ', iwano' wannɨ pe rɨ upori'manin kon tʉku'se pʉra. 2 E'nɨ na'ne' kaisa rɨ utonpa kon tʉpori'mai' e'nɨto' pe iyesi, wakʉ pe to' ku'nin pe, to' pika'tɨnin pe tʉusemo'kasan pe to' uya apurɨto' yau. 3 Apʉne pʉra Kʉrai rɨ nɨrɨ uya tʉpori'manin ku'sa' pʉra iyesi, e'tane iye'menukasa' na'ne' kasa: “Asapemato' asapemanin nan uya uta'mo'kasa' man upona,” tasa'. 4 Apʉne pʉra tanporon nɨ iye'menupɨ'sa' na'ne' e'menupɨtʉ'pʉ uyenupanin kon pe, imoronka winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ iye'menukasa' itekare uya tʉpori'mai', e'ku'nɨto' epoto' pe. 5 Tɨwɨ Papa imoronkato' pe ku'nin mɨrɨ awonsi'kɨ pori'mapɨ'nin a'samʉtʉ yau ɨwesi kon a'kwarʉ ke ɨrepatʉu Kʉrai Sises pɨkɨrɨ ɨwesi kon koro'tau, 6 tikin nɨ nin si itewan mɨrɨ awonsi'kɨ inta esii'ma urɨ'nokon Epuru Sises Kʉrai e'to' itese' pɨ' Papa mɨrɨ awonsi'kɨ Ikʉipʉnʉ apurɨpɨtʉ kon pa. 7 Ɨtonpa kon si tanʉnse e'tɨ', Kʉrai uya ayanʉnsa' kon na'ne' kasa, Papa apurɨpɨ'to' ne'nin pe. 8 Ekama uya ɨpɨ'nokon Kʉrai enasa' Esuwerʉ amʉ' poitorʉ pe Papa e'to' i'nairon pe ekamanin pe, isauro'sa' rʉ'pʉ iku'to' pe tʉuya tukai' tamokori ton amʉ' pɨ' 9 Esuwerʉ amʉ' pen uya Papa apurɨpɨ'to' pe ɨsentu'ke' pe iyesi pɨ', iye'menukasa' na'ne' kasa: “Serɨ wenai ayapurɨpɨtʉ uya mɨrɨ Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau; eren erenka uya mɨrɨ ɨyese' pɨ',” tasa' iya. 10 Taka'sa' iya kanan, “Epori'matɨ', Esuwerʉ amʉ' pen, imunkɨ amʉ' pokon pe,” tasa' iya. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, “Itepuru apurɨpɨ'tɨ', tanporon kon Esuwerʉ amʉ' pen, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨpɨ'to' erenkatɨ', tanporon kon ka'pon amʉ',” tasa' iya. 12 Mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, Aisaya uya ta, “Ise'si Atʉ rʉ'pʉ e'mʉ'sa'ka mɨrɨ, kʉrɨ te'mʉ'sa'ka ton tʉpataron kon esa' pe te'to' pe; Esuwerʉ amʉ' pen e'ku'to' e'to' oton iyau,” ta iya. 13 Tɨwɨ Papa e'ku'nɨto' ipɨ' ɨkupʉi'nokon eke pe kuru pori' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamasen pe pʉra tapurɨ auya'nokon koro'tau, ayanʉkʉ kon pa ɨye'ku'to' kon ike ke Wakʉ A'kwarʉ meruntɨrʉ winɨ. 14 Sapurɨyai' kuru rɨ, utonpa ton, ɨmɨrɨ'nokon esi wakʉ pe kuru rɨ, i'tuto' auya'nokon yau iyenuka'sa' pe ɨwesi kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa kon enupanin nan pe kuru rɨ. 15 Ɨmenukasa' uya 'nokon man enari'mʉra tʉron nɨ ton pɨ'ne, ɨyemiya'pontɨkapʉ kon pe rɨ kanan, Papa uya wakʉ nonkasa' pɨ' rɨ urepa pe, 16 Kʉrai Sises poitorʉ pe e'to' pe Esuwerʉ amʉ' pen iwano' pe use'man tʉrawasomanin eseru yau wakʉ Papa ekareei ekama pɨ', Esuwerʉ amʉ' pen enato' pe Papa nanʉmʉnʉ ton wakʉ tʉtʉsan ton pe, Wakʉ A'kwarʉ winɨ iyekonekasa' kon pe. 17 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mɨ pe e'kupʉ Kʉrai Sises yau Papa poitorʉ pe esi pɨ'. 18 Ɨ'rɨ pɨ' rɨ usaurokʉ pen Kʉrai nʉkupʉ'pʉ uporo pɨ' rɨken Esuwerʉ amʉ' pen arɨ pɨ' Papa Maimu awɨron kon pe usauro'sa' rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ unkupʉ'pʉ winɨ— 19 ento' ipɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi meruntɨrʉ winɨ, Iya'kwarʉ meruntɨrʉ poro. Mɨrɨ pɨ' si Surusiran ponsi'kɨ siyarɨ Iriri'kun pona rɨ, wakʉ itekare Kʉrai iwano' ekama pɨ' e'sa' serɨ tanporo kuru rɨ. 20 Wakʉ itekare ɨnekamapai kuru e'pɨ'pɨtʉ Kʉrai i'tu pʉra na'ne' airɨ, ɨnʉ' rɨ nʉtʉkaa'pʉ po amɨ uya namai'. 21 E'tane ru'ku, iye'menukasa' na'ne' kasa: “Kamoro ipɨ' auro'kasa' kon pen uya ento' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ etanin nʉ'san pen uya ito'ka'nʉ'to' oton,” tasa' iya. 22 Mɨrɨ wenai inke rɨ ɨpiya'nokon utɨ pʉra iyesi usemapu'tɨpɨ'sa' mɨrɨ. 23 E'tane si serɨ ton nono yau e'tʉrawasomato' pʉra iyesi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ inke kuru rɨ wʉipiya tenno'pɨ'se ɨyenpai'nokon e'sa' pɨ', 24 ikupʉ pɨ' nin si ekoneka utɨ a'tai Sʉ'pen pona. Utɨ koro'tau ɨpiya'nokon upika'tɨ kon pa utɨto' yau, mɨrɨ yau uyewakiri pe rɨ aka'ne' pe rɨ ɨpokon pe esi tʉpo. 25 E'tane pʉra rɨ, utɨ si serɨ Surusiran pona wakʉ ton mɨrɨ yawon kon apiyo' pe. 26 Apʉne pʉra Ma'sitoniya mɨrɨ awonsi'kɨ A'kaya pon kon esi'pʉ pori' pe entu'manin nan wakʉ ton koro'tawon kon Surusiran pon kon pika'tɨ tʉuya'nokon pɨ'. 27 Pori' pe rɨ to' esi'pʉ ikupʉ tʉuya'nokon pɨ', to' uya iku'to' pe rɨ iyesi to' iwano' pe. Apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' pen uya Esuwerʉ amʉ' neporonʉ iya'kwarʉ pe te'sen wakʉ rɨ eposa' pe iyesi yau, to' uya kuru rɨ iku'to' pe iyesi Esuwerʉ amʉ' pokon pe rɨ non pon wakʉ rɨ tiwano' kon ekanto' pe iyesi. 28 Serɨ si tʉrawaso enuka'nʉ'sa' uya tʉpo mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya si tʉneporonʉ kon eposa' ene tʉpo, utɨ si mɨrɨ Sʉ'pen pona utɨ pe ɨyenei'ma'nokon. 29 Si'tuyai', uye'sa' a'tai ɨpiya'nokon, uyepʉ mɨrɨ eke pe kuru Kʉrai uya ɨpʉremasa' kon esa' pe. 30 Ɨyekama'po uya 'nokon kuru, utonpa ton, urɨ'nokon epuru Sises Kʉrai mɨrɨ awonsi'kɨ Iya'kwarʉ usi'nʉnkato' winɨ, e'suranmato' yau tikin nɨ upokon pe ɨyena kon i'se esi, upona Papa pɨ' ɨwɨpʉrema kon yau. 31 Ɨpʉrematɨ' apurɨnin nan pen Isutiya pon kon enapai emo'kato' pe mɨrɨ awonsi'kɨ Surusiran po e'tʉrawasomato' e'to' pe wakʉ ton mɨrɨ yawon kon nanʉmʉnʉ pe. 32 Mɨrɨ a'tai si Papa eseru pe iyesi pɨ' uye'to' pe ɨpiya'nokon pori' pe ɨpokon pe e'se'na. 33 Papa, usewankaman nɨto' pʉn nɨ nesii tanporo ɨpiyau'nokon. Amen.

Ron 16

1 Ɨpɨ'nokon ina parusi Pepi ekama uya, so'si Senkʉre yawon poitorʉ pe te'sen. 2 Ɨyekama'po uya 'nokon Itepuru awɨrɨ anʉmʉ kon pa wakʉ ton anʉnto' eseru yau mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ i'se iye'to' ɨwinɨpaino kon ke ipika'tɨtɨ', apʉne pʉra eke pe rɨ tu'kan kon nɨ ka'pon amʉ' pika'tɨnin kʉrɨ rɨ, urɨ rɨ to' tonpa pe. 3 Miyarɨ ka'tɨ' Pʉre'sira mɨrɨ awonsi'kɨ A'kira pɨ', e'tʉrawasoma Kʉrai Sises yau tonpa ton pɨ'. 4 Tʉuma'tato' kon annau rɨ upika'tɨ'pʉ to' uya. Urɨ rɨken pen e'tane tanporon nɨ so'si ton Esuwerʉ amʉ' pen iwano' ton esi pori' pe to' pɨ'. 5 Miyarɨ ka'tɨ' rɨ marɨ so'si to' iwʉ' tau tamʉrasan pɨ'. Miyarɨ ka'tɨ' utonpa rʉ'kwɨ Epene'tos pɨ', wapiya kuru iyera'tɨsa' rʉ'pʉ Kʉrai winɨkʉi' Eisa nono po. 6 Miyarɨ ka'tɨ' Meri pɨ', sa'man pe kuru ɨiwano' kon pe iye'tʉrawasomasa' rʉ'pʉ. 7 Miyarɨ ka'tɨ' Antʉroni'kas mɨrɨ awonsi'kɨ Isuniyas, utonpa ton, upokon pe pariki'si tau iye'sa' kon. Eke ton pe kuru itekare ekamai' enno'sa' kon koro'tau te'san kamoro, mɨrɨ awonsi'kɨ urawɨrɨ Kʉrai yau to' esi'pʉ. 8 Miyarɨ ka'tɨ' Anpʉriya'tas pɨ', Itepuru yau uni'nʉnkanʉ. 9 Miyarɨ ka'tɨ' Orʉpanos pɨ', Kʉrai yau e'tʉrawasoman tonpa, mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa rʉ'kwɨ Sʉ'ta'kes. 10 Miyarɨ ka'tɨ' A'peres pɨ', wakʉ ye' pe Kʉrai yau i'tusa'. Miyarɨ ka'tɨ' Arestoporos tonpa ton pɨ'. 11 Miyarɨ ka'tɨ' utonpa, Esuwerʉ pe te'sen Eratiyan pɨ'. Miyarɨ ka'tɨ' Narʉsisas amʉtʉ pe te'san pɨ', Itepuru yawon kon. 12 Miyarɨ ka'tɨ' Tʉrai'pina mɨrɨ awonsi'kɨ Tʉrai'posa pɨ', kamoro uri'sami'si amʉ' sa'man pe rɨ te'tʉrawasomasan Itepuru apiyo' pe. Miyarɨ ka'tɨ' utonpa rʉ'kwɨ Pɨrʉses pɨ', kʉrɨ rɨ kanan uri'san sa'man pe kuru rɨ iye'tʉrawasomasa' Itepuru apiyo' pe. 13 Miyarɨ ka'tɨ' Ru'pos pɨ', anʉnsa' Itepuru iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ isan, usan pe rɨ kanan iye'sa' rʉ'pʉ. 14 Miyarɨ ka'tɨ' Asenkʉri'tas, Pʉrekon, Ɨrʉmes, Pa'tʉropas, Ɨrʉmas mɨrɨ awonsi'kɨ tonpa ton amʉ', to' piyau na'ne' nan pɨ'. 15 Miyarɨ ka'tɨ' Pirorokas, Isuriya, Nereyas mɨrɨ awonsi'kɨ iparusi, mɨrɨ awonsi'kɨ Orenpas mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo wakʉ ton to' piyau na'ne' nan. 16 Miyarɨ ka'tɨ' ɨsipokon pe wakʉ eseru yau auta'su'ka kon pe. Tanporon Kʉrai so'sii ton miyarɨ nɨkayan. 17 Ɨyekama'po uya 'nokon kuru, utonpa ton, kamo e'ta'nʉ'nɨ emapu'tɨnin nan enei'ma ɨwesi kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ ɨye'mata'nokon awa'kʉ'nin kon tʉnin nan. To' nʉkupʉnʉ esi ɨusenupa'pʉ kon ipɨ' kasa pʉra rɨ. To' piyau ke'tʉu. 18 Apʉne pʉra pʉsamoro rupɨ esi uyepuru kon Kʉrai apiyo' pe pʉra, e'tane tiwano' kon nɨ. Wakʉ pe kuru rɨ tʉusaurokʉ kon ke, mɨrɨ awonsi'kɨ ennakan nɨto' ike ke entu'ma' rɨ te'san ka'pon amʉ' enku'tɨ to' uya. 19 Tanporon kon uya rɨ main awɨrɨ ɨwe'to' kon etasa' man, mɨrɨ wenai ipan pe rɨ pori' pe e'ai' ɨpɨ'nokon; e'tane wakʉ pe te'sen ti'tui' ɨwesi kon i'se e'ai', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ku'nin nan ye' pe pʉra. 20 Papa usewankaman nɨto' pʉn nɨ uya Se'tan amo'korokʉ mɨrɨ a'ta kon o'no. Uyepuru kon Sises uya wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon. 21 Temu'ti, e'tʉrawasoma tonpa man miyarɨ ta pɨ' ɨpɨ'nokon, Rusiyas rɨ, Ise'sʉn mɨrɨ awonsi'kɨ So'sipa'tɨrʉ, utonpa ton. 22 Urɨ, Tɨrʉ'tiyas, kareta menukanin nʉ'pʉ, miyarɨ nɨkayan ɨpɨ'nokon Itepuru yau. 23 Kayas, tewakiri kon pe urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo rɨ so'si na'ne' serɨ yau itiwʉ' tau te'san miyarɨ nɨkayan ɨpɨ'nokon. Erastas, eke pata pʉrataai esa' pe te'sen, mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon Kuwarʉ'tas miyarɨ nɨkayan ɨpɨ'nokon. 25 Apurɨpɨ'to' tʉpai'nokon Papa ena'! Pana' pe ɨye'mʉ'sa'ka kon apurɨ auya'nokon yau kupʉ iya, wakʉ itekare sekamayai'ne' kasa rɨ, itekare Sises Kʉrai pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ama'aino i'nairon onansa' rʉ'pʉ pena rɨ usenpoikasa' na'ne' kasa rɨ. 26 E'tane nin si isenpoikasa' pu'kena' amʉ' nʉmenuka'pʉ awɨrɨ Papa tɨwɨ rɨ tʉuko'mansen uya apiyontɨn awɨrɨ, tanporo tʉpataron kon uya tapurɨto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmaimu awɨrɨ to' e'to' pe. 27 Papa rɨken ta'kwarʉ kenan iwano' pe eke pe iku'to' nesii tɨwɨrɨ rɨ Sises Kʉrai poro! Amen.

1 Koren 1

1 Paarʉ, esa'sa' Sises Kʉrai nennokonʉ pe, Papa eseru winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon Sostenes winɨpaino, 2 Papa so'sii, Koren pon enakan, kamoro Kʉrai Sises winɨ iyekonekasa' kon wakʉ pe te'ton kon pe, kamoro mɨ awɨrɨ na'ne' nan amʉtʉ pe esii'ma Sises Kʉrai, uyepuru kon esakʉ pɨ' na'ne' nan, to' epuru mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon nɨ nɨrɨ: 3 Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon nesii ɨyenau'nokon. 4 Tɨwɨrɨ rɨ Papa pɨ' tenki tawon urɨ ɨpɨ'nokon, apʉne pʉra wakʉ nonkasa' iya pɨ' ɨpona'nokon, Sises Kʉrai awɨrɨ. 5 Apʉne pʉra kʉrɨ rɨ awɨrɨ eke pe rɨ eposa' auya'nokon tanporon yau rɨ—ausauro'to' kon yau, i'tunin pe ɨwe'to' kon yau— 6 apʉne pʉra Sises Kʉrai ekamato' ina uya esi'pʉ meruntɨ pe ayau'nokon. 7 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨ'rɨ rɨ Iya'kwarʉ uya ɨyemeporʉ'tɨto' kon temeporʉ ke pʉra ɨwesi kon pen nɨ ɨnenpai kuru ɨyenurikʉ kon koro'tau Sises Kʉrai usenpoika. 8 Pana' pe rɨ ɨyenkurunpa kon Uyepuru kon Sises Kʉrai uya mɨrɨ iu'matʉ pona rɨ, imakooi pʉra ɨwesi kon pa tʉweyu a'tai. 9 Papa, tʉmu, Sises Kʉrai pokon pe ɨwesi kon pa ɨkɨ'manin nʉ'pʉ kon esi, tʉusaurokʉ'pʉ awɨron pe. 10 Ɨyekama'po uya 'nokon kuru rɨ, utonpa ton, Uyepuru kon Sises Kʉrai ese' yau, ɨsi'kaisa rɨ ɨyeseru kon e'to' pe, ɨye'ta'nʉ'pɨtʉ kon namai', wakʉ pe kuru rɨ auta'sisa' kon ɨsipona e'to' pe aya'kwarʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨusenuminkato' kon yau. 11 Utonpa ton, Kʉroi tonpa ton uya upana'tɨsa' man ɨsipɨ' ɨwe'pɨ'to' kon pɨ' ɨsiwano' pe. 12 Se pɨ' sa'ne ta uya: Tʉron nɨ uya, “Paarʉ a'kɨron nin urɨ;” tʉron nɨ, “A'poros a'kɨron nin urɨ;” tʉron nɨ, “Ke'pas a'kɨron nin urɨ;” tʉron nɨ nɨrɨ kanan, “Kʉrai a'kɨron nin urɨ,” ta pɨ'. 13 Kʉrai pe' e'ta'nʉ'sa'? Paarʉ pe' pokapɨtʉ'pʉ kurusu' pona ɨiwano' kon pe? Ɨyepa'taisima'pʉ kon pe' Paarʉ ese' ya'? 14 Epori'mayai' apa'taisimasa' uya 'nokon pʉra iyesi pɨ', Kʉrispos mɨrɨ awonsi'kɨ Kayas rɨken, 15 ɨnʉ' uya rɨ nin si uyese' yau tepa'taisimasa' ta pʉra iyesi mɨrɨ. 16 (Ewai', Sitipanas pokon nɨ nɨrɨ kenʉ' pa'taisima'pʉ uya man; tʉron kon nin si pa'taisima'pʉ uya pʉra kuru man uyenu yau.) 17 Kʉrai uya sa'ne pa'taisiman nɨse'na uyenno'sa' pʉra iyesi, e'tane wakʉ itekare ekamai'—ka'pon pu'ketʉ maimu yai pʉra, Kʉrai kurusukuui e'meruntɨrʉʉi'ka namai'. 18 Apʉne pʉra kurusu' ekareei esi se pe rɨ kamoro tʉuma'tasan pona, e'tane urɨ'nokon iyepika'tɨsa' kon pona Papa meruntɨrʉ pe iyesi. 19 Apʉne pʉra iye'menukasa': “Pu'kena' ton pu'ketʉ ma'tanʉkʉ uya mɨrɨ; emiya'poke' ton emeporʉ eno'ma uya mɨrɨ,” tasa' iya. 20 Nai airɨ ken si pu'kena' nai? Nai airɨ ken si isenupasa' nai? Nai airɨ ken si serɨ a'taino kon pata eseru pɨ' tʉusauro'san nai? Papa uya pe' se pe te'sen konekasa' pʉra nai pata pu'ketʉ pe? 21 Apʉne pʉra Papa pu'ketʉ yau, pata uya tʉpu'ketʉ yau i'tusa' pʉra iyesi, Papa epori'ma'pʉ se pe te'sen itekare ina nekamanʉ poro kamoro apurɨnin nan epika'tɨto' pe. 22 Esuwerʉ amʉ' esi i'tuto' ipɨkɨrɨ e'kupʉ ɨnenpai, Kiri' amʉ' esi ipu'ketʉ ɨnenpai, 23 e'tane Kʉrai pokapɨtʉ'pʉ kurusu' pona ekama ina uya: Esuwerʉ amʉ' e'pi'popɨ'to' ipona, iya'kwarʉ pʉra Esuwerʉ amʉ' pen pona te'sen, 24 e'tane kamoro Papa nʉkɨ'ma'san, asa'rɨ rɨ Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ' pona, Kʉrai esi Papa meruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pu'ketʉ pe. 25 Papa e'to' iya'kwarʉ pʉra esi ka'pon pu'ketʉʉi entai ipu'ketʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa e'to' ɨ'sɨ'mʉra esi pana' pe ka'pon meruntɨrʉ entai. 26 Utonpa ton, ɨsenuminkatɨ' ɨkɨ'ma kon a'tai ɨwesi'pʉ kon nʉ'pʉ pɨ'. Tu'ke pʉra rɨ ɨwesi'pʉ kon pu'kena' pe ka'pon eseru yau, eke ton pe, eke ton mʉre pe iyentusa' kon pe. 27 E'tane Papa uya iya'kwarʉ pʉra te'san non po anʉnsa' ta'kwarʉkena' nan piyɨ'nʉ'nin pe, Papa uya ɨ'sɨ'mʉnon anʉnsa' pana'pa' nan piyɨ'nʉ'nin pe. 28 Non enu yawon pen nɨ anʉnsa' iya mɨrɨ awonsi'kɨ eno'masa' rɨ, ipʉn nɨ, moro te'sen ma'tanʉ'to' pe tʉuya, 29 ɨnʉ' rɨ utapurɨ namai' tʉrau. 30 Kʉrɨ rɨ uriya' Kʉrai Sises yau ɨwesi kon mɨrɨ, iyekonekasa' rʉ'pʉ upu'ketʉ kon pe Papa winon pe—iyawɨron pe, wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ uye'manin kon pe. 31 Mɨrɨ wenai, iye'menukasa' na'ne' kasa: “Tɨwɨ atapurɨpaino nʉtapurɨi Itepuru yau,” tasa'.

1 Koren 2

1 Utonpa ton, ɨpiya'nokon uye'taine' a'tai, eke pe rɨ ika'nɨ pe rɨ, pu'kena' pe rɨ Papa ekareei ekamai' uyepʉ pʉn. 2 Ɨ'rɨ i'tunin pe pʉra rɨ e'kupʉ'pʉ, ɨpiyau'nokon esii'ma, Sises Kʉrai pokapɨtʉ'pʉ rɨken kurusu' pona. 3 Ɨ'sɨ'mʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ enari'ke' pe rɨ e'tɨtɨtɨ'kai'ma rɨ uyee'pʉ ɨpiya'nokon. 4 Uyekareei mɨrɨ awonsi'kɨ ekamato' uya esi'pʉ mɨrɨ eke pe ika'nɨ pe pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin pe ɨku'nin kon pe pʉra rɨ, e'tane Iya'kwarʉ meruntɨrʉ rɨ nin usenpoika'pʉ, 5 anapurɨnʉ esi namai' ka'pon pu'ketʉ pɨ' rɨ, e'tane Papa meruntɨrʉ pɨ'. 6 Mɨrɨ rɨ nin si e'tane, ipu'ketʉ ekareei ekama iyakʉ'pʉsa' kon koro'tau, serɨ a'taino kon pu'ketʉ pen, mɨrɨ pe pʉra serɨ a'taino kon epuru ton pu'ketʉ pen, ipʉra enan pɨ' na'ne' nan. 7 Usauro'nɨ'nokon serɨ ama'aino Papa pu'ketʉ pɨ', ipu'ketʉ tonan tau iye'sa' rʉ'pʉ, uiwano' kon a'kwa pe Papa nʉkupʉ'pʉ pata epiya'tɨ rawɨrɨ rɨ. 8 Serɨ a'taino kon epuru ton uya ito'ka'nʉkʉ pen nɨ, to' uya ito'ka'nʉkʉ yau, to' a'kwa Epuru pokapɨtʉi'no pen kurusu' pona. 9 Mɨrɨ rɨ nin si e'tane, iye'menukasa' na'ne' kasa: “En nene'pʉ pen nɨ, pana neta'pʉ pen nɨ, usenuminkan nɨto' ipɨ' pen nɨ, Papa nʉkoneka'pʉ kamoro ti'nʉnkanin nan iwano' pe rɨ esi,” tasa' iya. 10 E'tane si Papa uya enpoikasa' uyena'nokon ta'kwarʉ winɨ. Iya'kwarʉ esi tanporon nɨ warinpanin, i'nawon ton kuru rɨ Papa eseru pe te'sen ton. 11 Ɨnʉ' ken ka'pon nai ka'pon usenuminkato' i'tunin, iya'kwarʉ rɨ nin tɨ iyawon nɨ? Mɨrɨ kasa rɨ, ɨnʉ' uya Papa usenuminkato' i'tu pʉra rɨ iyesi, Papa A'kwarʉ uya rɨ nin i'tu. 12 Non a'kwarʉ eposa' uya'nokon pʉra iyesi, e'tane iya'kwarʉ Papa winɨpaino, ito'ka'nʉ'to' kon pe Papa uya urepa'pʉ kon ike. 13 Serɨ pɨ' si usauro'nɨ'nokon, ka'pon pu'ketʉ ke, isenupasa' kon maimu ke pen, e'tane main, Iya'kwarʉ uya enupan nɨsa' yai, iya'kwarʉ yawon i'napairon ekama pɨ' iya'kwarʉ maimu yau. 14 Iya'kwarʉ yawon pen ka'pon uya Papa A'kwarʉ winɨ teposen eporo pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra iya'kwarʉ pʉra rɨ iyesi ipona, mɨrɨ ton to'ka'nʉkʉ iya pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra Iya'kwarʉ yau rɨken ti'tusen pe iyesi. 15 Papa A'kwarʉ yen pe te'sen ka'pon uya rɨ tanporon nɨ aimenka, e'tane ɨnʉ' uya nin iteseru aimenkato' pe pʉra iyesi: 16 “Ɨnʉ' uya Itepuru usenuminkato' i'tu, enupato' pe tʉuya?” ta iya. Urɨ'nokon nin man tɨ Kʉrai usenuminkato' esa' pe.

1 Koren 3

1 Utonpa ton, ta'kwarʉ kenan kon auro'ka kasa ayauro'kato' uya 'nokon pʉra iyesi, e'tane serɨ non pon kon pe rɨ nin ayauro'ka uya 'nokon, amiyu amʉ' pe rɨ Kʉrai pona. 2 Merʉ' ke ɨwo'pa'pʉ uya 'nokon, sa'man kiyari ke ɨrepa'pʉ uya 'nokon pen, apʉne pʉra ɨyekonekasa' kon pʉra iyesi pɨ', itiwano' pe. I'napairɨ rɨ, ɨyekonekasa' kon pʉra rɨ marɨ iyesi. 3 Non pon kon pe rɨ marɨ ɨwesi kon. Apʉne pʉra moro rɨ ɨkɨntan mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsipɨ' e'nɨ esi pɨ' ɨ'koro'tau'nokon, non pon kon pe pʉra pe' me'atʉu? Ka'pon amʉ' Papa pʉnon kon e'to' kasa pʉra pe' me'atʉu? 4 Apʉne pʉra tʉron nɨ uya, “Paarʉ a'kɨron nin urɨ,” ta; tʉron nɨ uya, “A'poros a'kɨron nin urɨ,” ta; ka'pon amʉ' pe pʉra pe' me'atʉu? 5 Ɨnʉ' kʉrɨ A'poros? Ɨnʉ' kʉrɨ Paarʉ? Poitorʉ ton nɨ nin, kamoro poro apurɨnin nan pe ɨyenasa' kon—Itepuru uya to' poirɨ'ne to' tʉrawasoi'tɨpɨ'sa' awɨrɨ. 6 Ite' pɨmɨ uya, A'poros uya nin si inanʉkʉ mɨrɨ, e'tane Papa uya nin si a'tanʉkʉ mɨrɨ. 7 Mɨrɨ wenai, kʉrɨ ipɨnnin mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ inanʉ'nin esi mɨrɨ ɨ'rɨ pan pe pʉra rɨ, e'tane Papa rɨken ɨ'rɨ rɨ a'tanʉ'nin. 8 Ka'pon ipɨnnin mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon inanʉ'nin esi mɨrɨ tʉpona rɨ'ne pʉra rɨ, mɨrɨpan kon e'mato' oton esi mɨrɨ itʉrawasooi rʉ'pʉ pɨkɨrɨ rɨ. 9 Ina esi Papa tʉrawasooi ku'nin nan pe a'samʉtʉ yau, ɨmɨrɨ'nokon esi Papa mainarʉ ton pe, Papa namɨnʉ ɨutɨ pe rɨ nɨrɨ. 10 Wakʉ nonkasa' ke Papa uya urepasa' na'ne' ke, iyapon nonka uya isenupasa' kuru ɨutɨ amɨnin ye' pe, mɨrɨpan po tʉron kon amɨnin nan uya amɨto' pe. E'tane nin si tɨ ti'tui' kuru to' uya amɨto' pe iyesi tʉnamɨnʉ kon. 11 Apʉne pʉra ɨnʉ' uya rɨ tʉron nɨ iyapon nonka poken pʉra iyesi inonkasa' na'ne' Sises Kʉrai, enta'. 12 Ɨnʉ' uya rɨ amɨ pe iyesi yau, serɨ iyapon po, korʉ ke rɨ, sirʉpa ke rɨ, epe'kena' ton nɨ tɨ' amʉ' ke, yʉi ke, iyaipʉtasa' wana' ke, 13 itʉrawasooi rʉ'pʉ usenpoika mɨrɨ, mɨrɨ pe iyesi tukai', apʉne pʉra Iweyu uya inepʉ mɨrɨ a'kwa ya'. Apo' uya enpoika mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ apo' uya i'tu mɨrɨ wakʉ pe to' tʉrawasooi rʉ'pʉ esi ento' pe. 14 Inamɨ'pʉ ma'tanʉkʉ apo' uya pʉra iyesi yau, tepe'pʉ eporo iya. 15 Iyepo'tɨsa' pe iyesi yau, ima'tasa' rɨ nin si mɨrɨ, kʉrɨ rɨ rɨ nin epika'tɨ rɨ, e'tane iyainʉnsa' pe rɨ nin apo' awɨrɨ. 16 I'tu auya'nokon pʉra pe' nai, ɨmɨrɨ'nokon nɨ esi Papa iwʉ' pe, mɨrɨpan Papa A'kwarʉ uko'mamʉ ayau'nokon? 17 Ɨnʉ' uya rɨ Papa iwʉ' ma'tanʉ'sa' pe iyesi yau, Papa uya rɨ ima'tanʉkʉ mɨrɨ, Papa iwʉ' mɨrɨ wakʉ, ɨmɨrɨ'nokon si kamoro mɨrɨ ɨutɨ. 18 Ɨiwano' kon pe rɨ kɨsennakatʉu. Ɨtonpa kon nɨ usenuminka pe iyesi yau, ta'kwarʉ ke tesi tukai', serɨ a'taino kon eseru yau, tɨwɨ iya'kwarʉ pʉra nenai, ta'kwarʉ ke tenato' pe. 19 Apʉne pʉra serɨ non pon kon pu'ketʉ esi iya'kwarʉ pʉra rɨ Papa enu yau. Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Pu'kena' pe te'san a'si iya i'tunin pe to' e'ku'to' winɨ,” tasa' iya, 20 mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, “Itepuru uya i'tu ta'kwarʉkena' nan usenuminkato' esi imaku'pɨ pe rɨ,” ta. 21 Mɨrɨ pɨ' si, katapurɨtʉu ka'pon amʉ' pɨ'! Tanporon nɨ esi ɨiwano' kon pe, 22 Paarʉ, mɨrɨ pe pʉra A'poros, mɨrɨ pe pʉra Ke'pas, mɨrɨ pe pʉra serɨ non, mɨrɨ pe pʉra uko'man nɨto', mɨrɨ pe pʉra uma'tan nɨto', mɨrɨ pe pʉra serɨ paro', mɨrɨ pe pʉra serɨ entawon esi tanporo ɨiwano' kon pe, 23 ɨmɨrɨ'nokon si Kʉrai iwano' pe, Kʉrai kanan Papa iwano' pe.

1 Koren 4

1 Mɨrɨ pɨ', ka'pon amʉ' uya i'tuto' pe iyesi ina esi Kʉrai poitorʉ ton pe, kamoro ama'aino Papa iwano' pe te'sen esanon pe. 2 Esa'sa' pe iyesi kamoro itena' inonkasa' pe na'ne' nan e'to' pe iyesi tʉusaurokʉ'pʉ kon iyawɨron kon pe. 3 E'namato' pʉra man uyeseru aimenka auya'nokon yau, mɨrɨ pe pʉra ka'pon amʉ' uya rɨ ko'tʉ yau ukupʉ yau; i'napai rɨ uiwano' pe rɨ uyeseru aimenka uya pʉra iyesi. 4 Uyewan nɨ man wakʉ pe, e'tane mɨrɨ uya ɨri ku'nin nʉ'pʉ pe pʉra ukupʉ pʉra iyesi. Itepuru kuru kʉrɨ rɨ uyeseru aimenkanin. 5 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨ'rɨ rɨ eseru kʉsaimenkatʉu iweyu rawɨrɨ rɨ; apʉne rɨ e'tɨ' Itepuru uyepʉ pona rɨ. Onansa' pe rɨ ewarupɨ yau te'sen enpoikanin a'kwa ya', mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' ewan yawon nɨ enpoika iya. Mɨrɨ a'tai, tʉkaisarɨ'nokon tapurɨpɨ'to' kon eporo to' uya Papa winɨ. 6 Utonpa ton, serɨ ton ku'sa' uya ina pɨ', urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ A'poros, ɨiwano' kon pe, ɨusenupa kon pa ina winɨ, ɨ'rɨ ta e'kwa pe se tawon esi, “Imenukasa' na'ne' enta' kɨtɨtʉu,” tawon. Mɨrɨ a'tai, tikin nan apurɨ auya'nokon namai' isakon entai. 7 Ɨnʉ' uya ɨkonekasa' kon tʉron nɨ pe, tʉron kon kasa pʉra? Ɨ'rɨ nai moro ɨpiyau'nokon ɨneporo'pʉ kon pen? Mɨrɨ awonsi'kɨ si, eposa' auya'nokon pe si iyesi yau, ɨ'rɨ pɨ' ken si autapurɨ kon eponin nʉ'san pen kasa? 8 Epoka'sa' auya'nokon nɨ sa'ne tanporo i'se ɨwe'to' kon ta auya'nokon! Tanporon esa' pe rɨ ɨyenaka'sa' kon ta auya'nokon! Kin pe rɨ ɨyenapɨ'ka'sa' kon ina a'kɨrɨ pʉra rɨ ta auya'nokon! Kin pe kuru rɨ ɨyenapɨ'sa' kon i'se e'ai', ɨpokon pe ina e'to' pe kin pe! 9 Upona rɨ nin iyesi Papa uya ina itekare ekamai' enno'sa' kon tʉsa' tensan pe tʉutɨsan a'mu yawon kon kasa, ka'pon amʉ' iyeri'to' pe eno'masa' kon kasa Roman amʉ' usennakato' pata'se' ya'. Mɨ yawɨron kon nɨ, inserʉ amʉ' rɨ ka'pon amʉ' rɨ nenpɨtʉnʉ pe ina ku'sa'. 10 Iya'kwarʉ pʉnon kon pe ina esi Kʉrai iwano' pe, e'tane si ɨmɨrɨ'nokon esi pu'kena' pe Kʉrai awɨrɨ. Ɨ'sɨ'mʉra ina esi, e'tane ɨmɨrɨ'nokon esi pana' pe! Tʉnamasan pe ɨwesi kon, ina esi tʉnamasan pe pʉra! 11 Serɨ iweyu pʉ'kʉ pona rɨ ina esi iwan pe mɨrɨ awonsi'kɨ tuna'kiri' ke, ipooi'pɨ rɨ esi ina pon pe, tʉwɨpɨ'san pe rɨ ina esi, ipata pʉra rɨ ina esi. 12 Sa'man pe kuru rɨ sa'ne temiyatʉ kon ke ina e'tʉrawasoma. Ina pa'nʉkʉ a'tai, ina uya tʉpa'nʉ'nin kon pʉrema; ina kota'ma a'tai iwenai pʉra, ina uya rɨ imoronka; 13 ina pɨ' ɨri pe usauro'nɨ a'tai, ina uya eikʉ ɨ'sɨ'mʉn yai. Serɨ pʉ'kʉ pona rɨ ina esi non neno'ma'pʉ pe rɨ, pata e'to' i'se pe pʉra rɨ. 14 Ɨpiyɨ'nʉ'nin kon pe serɨ menuka uya pen, e'tane apanama uya 'nokon, umunkɨ pe ɨwesi kon pɨ'. 15 10,000 kaisarɨ rɨ ɨyesanon kon e'tane Kʉrai poro, tu'ke pʉra ɨkʉipʉnʉ kon amʉ' esi, Kʉrai poro ɨkʉipʉnʉ kon pe enasa' wakʉ itekare poro. 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨyekama'po uya 'nokon kuru unkupʉnʉ kupʉ kon pa. 17 Mɨrɨ wenai Temu'ti ennoko uya serɨ ɨpiya'nokon, umu uni'nʉnkanʉ, usauro'nɨsa' awɨron Itepuru yau. Ɨyemiya'pontɨ iya 'nokon mɨrɨ uko'manto' Sises Kʉrai yau eseru pɨ', enupan nɨto' uya poron nɨ mɨ awɨrɨ rɨ so'si kaisa rɨ. 18 Mɨ pe te'ku'san pe ɨtonpa kon amʉ' enasa' man, ɨpiya'nokon utɨto' oton pe pʉra tekamai'. 19 E'tane utɨto' oton mɨrɨ ɨpiya'nokon serɨ pe'ne kuru rɨ, ewai' pe Papa esi yau; mɨrɨ si i'tu uya mɨrɨ pʉsamoro mɨ pe te'ku'san usauro'to' rɨken pen, e'tane ɨ'rɨ esi to' pana'pano pe tukai' rɨ. 20 Apʉne pʉra Papa e'to' esa' wannɨ pe esi usauro'nɨ pe rɨken pen, e'tane ipana'pano. 21 Nai rupɨ i'se me'atʉu? Ɨkota'mai'nokon pe' utɨ i'se me'atʉu ɨmɨrɨ'nokon tari'po'pɨ'se, mɨrɨ pe pʉra usi'nʉnkan pe, ɨ'sɨ'mʉn yaino pe katɨ iya'kwarʉ?

1 Koren 5

1 Isetasa' man ekuman esi ɨ'koro'tau'nokon tukai', ɨri kuru rɨ sa'ne Papa i'tunin nan pen koro'tau te'ku'sen pen nɨ: ka'pon esi tʉkʉipʉnʉ no'pʉ tʉsanʉ'tɨnin ya' rɨ. 2 Mɨrɨ pɨ' si mɨ pe ɨye'kupʉ kon! Ɨupokoitato' kon ipɨ' poken pʉra pe' nai kʉrɨ rɨ pe' ka'pon serɨ ku'nin nʉ'pʉ enpa'ka auya'nokon poken pʉra nai ɨ'koro'tapai'nokon? 3 Ipun pe ɨpiyau'nokon e'tane pʉra rɨ, iya'kwarʉ pe esi ɨpiyau'nokon. Kʉrɨ rɨ ka'pon mɨrɨ ku'nin nʉ'pʉ pona eseru aimenkato' nonkasa' uya mɨrɨ, mɨrɨ yau esi kasa rɨ. 4 Ayamʉrasa' kon a'tai uyepuru kon Sises ese' yau, urɨ ɨpiyau'nokon iya'kwarʉ yau, mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon Sises meruntɨrʉ esi mɨrɨ yau, 5 pʉse rɨ ka'pon itʉtɨ' Se'tan ena' ipun uma'tato' pe, iya'kwarʉ epika'tɨto' pe Itepuru weyu a'tai. 6 Matapurɨyatʉi'ne' esi wakʉ pe pʉra. I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi aiko rɨ a'sarutanʉ'nin e'tʉrawasoma tanporo rɨ pʉrowa ki'masa' awɨrɨ? 7 Penaro' rʉ'pʉ a'sarutanʉ'nin eno'matɨ', emenna' iki'masa' pʉrowa pe ɨwesi kon pa a'sarutanʉ'nin a'kɨrɨ pʉra—me'atʉi'ne' pe kuru nin si, apʉne pʉra Kʉrai, urɨ'nokon iwano' To' Epoi Itɨ'pʉ iwano' karimeru mʉre, e'wɨsa' pɨ'. 8 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ ku'pai'nokon, penaro' a'sarutanʉ'nin ke pen, ɨri ɨsɨ pe e'paino, ɨri iteseru pe e'paino a'sarutanʉ'nin pen, e'tane pʉreti a'sarutanʉ'nin a'kɨron pen ke, pʉreti enku'tɨnin pen, e'tane i'napairon ke. 9 Ɨmenukasa' uya 'nokon unennokonʉ ukaretaai yau tekumasan ka'pon amʉ' pokon pe ɨwesi kon namai'. 10 Serɨ non pon kon ka'pon amʉ' pɨ' ta uya pen, tʉtonpa kon no'pʉ pokon kon, mentaino kon, tennakai' ka'pon rapumanin nan, mɨrɨ pe pʉra ika'sa' pɨ' tʉwɨpʉremasan. Mɨrɨ pe iyesi yau, serɨ non nɨmɨ auya'nokon mɨrɨ. 11 E'tane ɨmenuka uya 'nokon, ɨtonpa kon pe te'ku'sen ɨnʉ' rɨ, tekumasen mɨrɨ pe pʉra mentaino, ika'sa' pɨ' tʉwɨpʉremasen, mɨrɨ pe pʉra tʉtonpa pɨ' tʉusauro'sen, te'taripasen, mɨrɨ pe pʉra itepe'pʉ pen nɨ esa'nin, pokon pe ke'tʉu. Pʉse rɨ rupɨ pokon pe rɨ kenta'natʉu. 12 Utʉrawasooi pe pe' iyesi so'si tawon kon pen eseru aimenkato' pe uya? Kamoro pe' so'si tawon kon eseru aimenkato' auya pe pʉra iyesi? 13 Papa uya kamoro so'si tawon kon pen eseru aimenka mɨrɨ. “Ɨri ka'pon enpa'katɨ' ɨ'koro'tapai'nokon,” tasa'.

1 Koren 6

1 Ɨsipɨ' ɨwe'to' kon esi yau ɨsitonpa pe, anapai kuru pe' ɨwesi kon Papa uya tasa' pen awɨrɨ te'sen piya' to' uya iteseru aimenkato' pe wakʉ ton piya' ru'ku tase pʉra? 2 I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi Papa munkɨ amʉ' uya non eseru aimenkato' oton tukai'? Non eseru si aimenkanin pe ɨwesi kon yau, mɨrɨ mʉre'pʉ rɨ ken pe' si eseru aimenka auya'nokon poken pʉra iyesi? 3 I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi urɨ'nokon uya inserʉ amʉ' eseru aimenkato' oton? Mɨrɨ entai rɨ sa'ne serɨ po uko'man nɨto' yau eseru aimenka mɨrɨ ko! 4 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨsipɨ' ɨwe'to' kon esi yau serɨ rupɨ ton pɨ', ɨnepotɨ' si so'si tawon kon eseru aimenka ton kon, tʉnamasan ye' ton pʉra rɨ to' e'tane! 5 Serɨ ta uya ɨpiyɨ'nʉ'nin kon pe rɨ. Ɨnʉ' pʉra kuru rɨ pe' iyesi ɨ'koro'tau'nokon emiya'pokena' eseru aimenkanin ɨsipɨ' ɨwe'to' kon pɨ' apurɨnin pe esii'ma? 6 E'tane ru'ku, tʉron nɨ uya tʉtonpa arɨ ko'tʉ ta', apurɨnin nan pen nɨ rakʉi'! 7 I'napai rɨ ɨtonpa kon pokon pe ko'tʉ tau ɨwe'to' kon uya ekama, ɨneporonʉ kon eposa' auya'nokon pʉra iyesi. Tɨwɨ ipoken pʉra ɨku'to' kon anʉntɨ'. Tɨwɨ tennakai' to' arapumatʉu. 8 E'tane ru'ku, ɨmɨrɨ'nokon pe rɨ tʉusennakai' ɨsitonpa pe esii'ma ɨ'senta' ɨye'rapuma kon, ɨsitonpa pe rɨ esii'ma ɨ'senta' ipoken pʉra ɨwesi kon, ɨtonpa kon pokon pe kuru rɨ. 9 I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi ɨri ton uya Papa e'to' esa' wannɨ pe eporo pʉra iye'to' oton? Kɨsenku'tɨtʉu: Tekumasan, mɨrɨ pe pʉra Papa tato' ipɨ' pe ika'sa' pɨ' tʉwɨpʉremasan, iyemari'masa' pe esii'ma tekumasan, warawoti'si amʉ', warawo' ku'nin nan tʉtaan'pʉ kon pe, tʉwaraino kon nɨ ku'nin nan tʉno'pʉ kon pe, 10 ama' amʉ' rɨ, mentaino kon nɨ, te'taripasan nɨ, ɨri pe tʉtonpa kon pa'nʉ'nin nan, tʉtonpa kon a'kwarʉkanin nan itimamin pɨ', uya Papa e'to' esa' wannɨ pe eporo pʉra iye'to' oton. 11 Mɨrɨ ye' pe ɨtonpa kon amʉ' esi'pʉ. E'tane si ɨkorʉkasa' kon, wakʉ pe ɨkonekasa' kon Papa iwano' pe, Papa pokon pe iyekonekasa' pe ipokena' pe, Itepuru Sises Kʉrai ese' yau, Papa, itese' pɨ' e'nɨto' A'kwarʉ ke. 12 “Tanporon nɨ ku'to' uya pe iyesi,” ta rɨ—e'tane si tanporon esi pen pika'tɨnin pe. “Tanporon nɨ ku'to' uya pe iyesi,” ta rɨ—e'tane tanporon nɨ e'to' pe pʉra iyesi uyepuru pe. 13 “Kiyari esi ewan wannɨ iwano' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ewan wannɨ esi kiyari iwano' pe,” ta rɨ—e'tane Papa uya asa'rɨ rɨ marɨ ima'tanʉ'to' oton. Pun e'to' pe pʉra iyesi nɨkɨ' pe e'nɨ iwano' pe, e'tane Itepuru iwano' pe, Itepuru kanan si pun iwano' pe. 14 Tʉpana'pano ke Papa uya Itepuru i'mʉ'sa'ka'pʉ iyeri'sa' apai, mɨrɨpan uya rɨ marɨ ui'mʉ'sa'kato' oton kon. 15 I'tu auya'nokon pʉra pe' nai ɨpun kon esi Kʉrai pʉ'kʉ pe'ne? Kʉrai pʉ'kʉ pe rɨken pe' te'sen tʉrʉ uya tʉtʉrawasooi pe ekuman ku'nin uri'san pʉ'kʉ pe iye'to' pe? Ikupʉ uya pen! 16 I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi kʉrɨ tekumasen pʉ'kʉ pe iye'tʉsa' rʉ'pʉ esi tikin nɨ ipokon pe? Tasa' iya esi, “Asa'rɨ te'san ena tikin nɨ ipun,” tasa'. 17 E'tane kʉrɨ Itepuru pʉ'kʉ pe iyenasa' esi mɨrɨ tikin nɨ ipokon pe iya'kwarʉ yau. 18 Ainʉntɨ' ekuman nɨto' apai. Tanporo tʉron nɨ ton makoi amʉ' ka'pon nʉkupʉnʉ ton esi ipun yau pʉra, e'tane kʉrɨ tekumai' imakoitasa' na'ne' umakoitasa' mɨrɨ tʉpun tʉma'tanʉ'se. 19 I'tu auya'nokon pʉra pe' nai ɨpun kon esi Wakʉ A'kwarʉ iwʉ' pe, ayau'nokon na'ne', ɨneporo'pʉ kon Papa winɨpai? Ɨiwano' kon pen nɨ ɨmɨrɨ'nokon; 20 te'mai' ennasa' rʉ'pʉ ton ɨmɨrɨ'nokon; mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa inamatɨ' ɨpun kon ke.

1 Koren 7

1 Serɨ si ɨnmenuka'pʉ rʉ'pʉ kon pɨkɨron: Temari'mai' pʉra ka'pon esi, esi wakʉ pe rɨ. 2 E'tane eke pe rɨ nɨkɨ esi pɨ', tʉpoi rɨ ka'pon e'to' pe iyesi tʉno'pʉ ke, uri'san nɨrɨ tʉtaan'pʉ ke tʉpoirɨ rɨ. 3 Itaan'pʉ pe e'nɨ eseru ku'to' itaan'pʉ uya pe iyesi tʉno'pʉ pɨ', ino'pʉ nɨrɨ tʉtaan'pʉ pɨ' mɨrɨ kasa rɨ. 4 Ino'pʉ pun esi itiwano' pe rɨken pen, e'tane itaan'pʉ iwano' pe rɨ marɨ iyesi. Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, itaan'pʉ pun esi pen mɨrɨ itiwano' pe rɨken pen e'tane ino'pʉ iwano' pe rɨ marɨ iyesi. 5 Te'nurunpai' pʉra e'tɨ', ɨye'ku'sa' kon a'tai rɨ nin aka'ne' pe rɨ ɨwesi kon, ɨwɨpʉrema kon parɨ nin ɨye'ku'sa' kon pɨ' rɨken. Mɨrɨ awonsi'kɨ rɨken kanan ɨwesi si kon, Se'tan uya i'tupɨ'nɨto' ya' ɨtʉrʉ kon namai' ɨiwano' kon pe ɨuse'se'tɨ kon pʉra ɨwesi kon pɨ'. 6 Serɨ ta uya rɨ nin, takapʉ uya kuru pen nɨ iku'to' pe. 7 Tanporo warawo' amʉ' esi i'se e'ai' urɨ kasa. E'tane kaisa rɨ'ne Papa uya uyemeporʉ kon ke repapɨ' nɨsa', tʉron nɨ esi se esa' pe, tʉron nɨ mɨ esa' pe. 8 Serɨ si iyemari'masa' kon pen mɨrɨ awonsi'kɨ itaan'pʉ iyeri'sa' kon pɨ' ta uya: Temari'mai' pʉra to' esi a'tai, to' esi wakʉ pe rɨ, urɨ na'ne' kasa. 9 E'tane si to' use'se'tɨ pʉra iyesi yau, to' emari'mato' pe rɨ iyesi tʉukɨrɨtʉ kon entai i'se te'to' kon wenai. 10 Iyemari'masa' kon pɨ' se ta uya (urɨ pen e'tane Itepuru uya ta): Ino'pʉ kʉse'nonkanin tʉtaan'pʉ piyapai. 11 E'tane ikupʉ iya pe iyesi yau, iyenkurunto' pe iyesi temari'mai' pʉra, mɨrɨ pe pʉra tʉtaan'pʉ pona rɨ iyenna'pokapʉ. Mɨrɨ awonsi'kɨ itaan'pʉ tʉno'pʉ nonkanin. 12 Tʉron kon pɨ' se ta uya (urɨ, Itepuru pen nin si): Tonpa esi yau Sises apurɨnin pe pʉra ino'pʉ, mɨrɨpan esi ipiyau rɨ ɨko'manpai, kʉ'nonkanin. 13 Mɨrɨ awonsi'kɨ uri'san esi yau Sises apurɨnin pe pʉra itaan'pʉ, mɨrɨpan esi ipiyau rɨ ɨko'manpai, kʉ'nonkanin. 14 Apʉne pʉra Sises apurɨnin pen itaan'pʉ ekonekasa' mɨrɨ wakʉ pe tʉno'pʉ awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Sises apurɨnin pen ino'pʉ ekonekasa' mɨrɨ wakʉ pe Sises apurɨnin tʉtaan'pʉ awɨrɨ. Mɨrɨ pʉra iyesi yau, ɨmunkɨ kon nin esi mɨrɨ ɨri pe, e'tane si na'ne' kasa, wakʉ pe to' esi. 15 E'tane Sises apurɨnin pen e'nonka yau, tɨwɨ rɨ nʉkupʉi. Sises apurɨnin warawo' mɨrɨ awonsi'kɨ uri'san uta'sito' pʉra rɨ iyesi mɨrɨ rupɨ yau; Papa uya kɨ'man nɨsa' tʉusewankamai' pʉra uko'man nɨto' pe. 16 Nai kasa i'tu auya, no'pʉ, ataan'pʉ pika'tɨ auya rɨ pe' tukai'? Mɨrɨ pe pʉra, taan'pʉ, ɨno'pʉ pika'tɨ auya rɨ pe' tukai'? 17 Mɨrɨ rɨ e'tane, akaisarɨ'nokon ɨko'mantɨ' Itepuru uya ɨku'sa' kon na'ne' yau rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya ɨkɨ'masa' kon na'ne' ipona. Serɨ, serɨ iyawɨrɨ e'nɨto' main unnonkanʉ so'si ton kaisa rɨ. 18 Ka'pon, yun pi'pɨ pe' puturʉkasa' esi'pʉ ikɨ'ma a'tai? Itun pi'pɨ puturʉkasa' pe pʉra kʉsenanin. Ka'pon pe' esi'pʉ itun pi'pɨ puturʉkasa' pe pʉra ikɨ'ma a'tai? Itun pi'pɨ puturʉka kʉse'nin. 19 Ɨ'rɨ pan pen nɨ mɨrɨ un pi'pɨ puturʉka mɨrɨ awonsi'kɨ, ɨ'rɨ pan pen nɨ mɨrɨ un pi'pɨ puturʉka pʉra iyesi. Papa Maimu awɨrɨ nin e'nɨ esi mɨrɨ ɨ'rɨ pe kuru nin iyesi. 20 E'nɨ na'ne' kaisa rɨ e'nɨto' pe iyesi e'nɨ'pʉ yau kɨ'man a'tai. 21 Poitorʉ pe pe' me'tai ɨkɨ'ma a'tai? Mɨrɨ rɨ ayanpokʉmanin, ɨnonkato' pe rɨ iyesi pe iyesi yau, mɨrɨ rɨ iku'kɨ. 22 Apʉne pʉra kʉrɨ poitorʉ pe iye'sa' Itepuru uya ikɨ'ma a'tai esi mɨrɨ Itepuru nʉmo'ka'pʉ pe; mɨrɨ kasa rɨ marɨ, kʉrɨ ɨnʉ' enau pʉra iye'tane ikɨ'masa' rʉ'pʉ esi mɨrɨ Kʉrai poitorʉ pe. 23 Te'mai' ennasa' rʉ'pʉ ton ɨmɨrɨ'nokon; ka'pon amʉ' poitorʉ pe kenatʉu. 24 Utonpa ton, Papa iwano' pe ɨwesi kon pɨ', ɨsi'kaisa rɨ ɨkɨ'ma'pʉ kon ya' rɨ si e'tɨ' Papa uya ɨkɨ'ma kon a'tai ɨwesi'pʉ kon yau rɨ. 25 Serɨ si a'pɨ'pʉnon kon pona kan: Ɨ'rɨ tawon main pʉra rɨ nin man Itepuru winon, e'tane urɨ pe rɨ nin aimenka uya Itepuru ɨsentu'kena' winɨ rɨ nin tapurɨsen ye' pe esi pɨ'. 26 Serɨ pe rɨ nin sa'man yau rɨ e'nɨ pɨ', me'atʉi'ne' kasa rɨ nin ɨwesi kon i'se esi tukai' rɨ nin usenuminka. 27 Iyemari'masa' pe pe' me'an? Ɨye'nonkato' kʉ'warinpai. Iyemari'masa' pe pʉra pe' me'an? Ɨno'pʉ oton kʉ'warinpai. 28 E'tane ɨyemari'ma pe iyesi yau, aumakoitasa' pen nɨ mɨrɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ a'pɨ'pʉn emari'masa' pe iyesi yau, imakoitasa' pen nɨ mɨrɨ. E'tane kamoro iyemari'masa' kon uya eke rɨ anpokʉmanin eporo serɨ uko'man nɨto' yau, mɨrɨ yapai nin ɨpika'tɨ i'se 'nokon esi mɨrɨ. 29 Se ta uya e'kwa pe sa'ne iyesi, utonpa ton, to'ken pata weyu esi. Serɨ awonsi'kɨ kamoro tʉno'pʉ ke na'ne' nan uko'manto' pe iyesi ino'pʉ pʉn kasa; 30 kamoro tʉuta'kwarʉkai' tʉukaransan, tʉukaransan pen kasa rɨ, pori' pe na'ne' nan pori' pen kasa, kamoro ɨ'rɨ rɨ ennanin nʉ'san to' enawon pe pʉra iyesi kasa; 31 kamoro serɨ non pon apurɨ pɨ' te'san, ipɨ' kuru tʉuko'mansen ye' pen kasa. Apʉne pʉra serɨ non serɨ pe na'ne' esi rɨ utɨn pɨ'. 32 Tʉusewankamai' pʉra ɨwesi kon i'se esi. Iyemari'masa' pen usewankama Itepuru tʉrawasooi pɨ', Itepuru pori'manin pe te'sen ku'to' tʉuya pɨ'. 33 E'tane iyemari'masa' usewankama serɨ non tʉrawasooi pɨ', tʉno'pʉ pori'manin pe te'sen ku'to' tʉuya pɨ'. 34 Ɨnku'pai nin si iye'to' e'ta'nʉ'sa' rɨ. Iyemari'masa' pen uri'san mɨrɨ pe pʉra a'pɨ'pʉn uri'san usewankama Itepuru tʉrawasooi pɨ': Iye'ku'to' esi iye'tʉsa' pe kuru te'to' pe Itepuru ena' asa'rɨ rɨ marɨ tʉpun yau mɨrɨ awonsi'kɨ ta'kwarʉ yau. E'tane si iyemari'masa' uri'san usewankama serɨ non tʉrawasooi pɨ', pori' pe tʉtaan'pʉ ku'to' tʉuya pɨ'. 35 Serɨ ta uya wakʉ pe ɨwesi kon pa, kemari'matʉu kuru ta uya pen nɨ. Ɨuko'mamʉ kon i'se esi iye'to' awɨrɨ Itepuru iwano' pe ɨye'tʉsa' kon apai te'ta'nʉ'se pʉra. 36 Ɨnʉ' rɨ usenuminka pe iyesi yau wakʉ pe pʉra rɨ a'pɨ'pʉn uri'san imari'mato' pe tʉuya tʉnkupʉ'pʉ pɨ', mɨrɨpan uno'somanka'pʉ yau mɨrɨpan mari'makapʉ ta tʉuya yau, tɨwɨ nʉkupʉi i'se te'to' pe. Imakoita pen nɨ mɨrɨ. Tɨwɨ to' nemari'mai. 37 E'tane kʉrɨ rɨ ka'pon tewan yau teseru esa' pe tekonekai', ɨnʉ' uya ta'kwarʉkai' pʉra e'tane tiwano' pe rɨ teseru tʉkonekai', mɨrɨpan uya tewan konekasa' imari'mato' pe pʉra tʉuya—pʉse rɨ uya rɨ marɨ wakʉ ku'sa' mɨrɨ. 38 Mɨrɨ pɨ' si, kʉrɨ a'pɨ'pʉn uri'san mari'manin uya wakʉ ku'sa', e'tane kʉrɨ imari'manin pen uya mɨrɨ entai wakʉ ku'sa'. 39 Uri'san uta'sisa' mɨrɨ tʉtaan'pʉ pɨ' iko'mamʉ pʉ'kʉ pona rɨ. E'tane itaan'pʉ eri'sa' a'tai, i'se te'to' rɨ mari'manin pe iyesi mɨrɨ, e'tane Itepuru iwano' pe kuru, rɨken te'sen. 40 Urɨ uya aimenkato' yau, pori' pe parɨ iyesi mɨrɨ na'ne' kasa rɨ iyesi yau, mɨrɨpan Papa A'kwarʉ esa' pe rɨ esi tukai' si'tuyai'.

1 Koren 8

1 Serɨ si o' papa tato' ipɨ' pe ika'sa' ena' use'man nɨ'pʉ ike pɨ' te'sen: I'tu'nokon tanporo i'tunin pe e'nɨto' esa' pe e'nɨ'nokon. I'tunin pe e'nɨto' uya a'sarutanʉ'nɨ e'tane usi'nʉnkan nɨto' uya ka'nɨ. 2 Ka'pon i'tunin pe ne'ku'ai'ne' uya tʉni'tunʉ ye' pan i'tu pʉra rɨ marɨ iyesi. 3 E'tane kʉrɨ ka'pon Papa i'nʉnka pɨ' na'ne' i'tu Papa uya. 4 Mɨrɨ pɨ' si, o' pɨ' si enta'nan papa tato' ipɨ' pe ika'sa' ena' use'man nɨsa' rʉ'pʉ: I'tu'nokon non po papa tato' pe ika'sa' esi pʉra kuru rɨ iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ papa tato' ipɨ' pʉra iyesi, kʉrɨ rɨ rɨken tikin nan nɨ. 5 Ɨ'rɨ pe pʉra papa tato' ton ipɨ' e'tane, Epʉn po mɨrɨ pe pʉra non po (to' na'ne' rɨ tu'ke rɨ “papa amʉ'” mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ “itepuru ton”), 6 e'tane nin si upona'nokon tikin nɨ rɨ Papa esi, Ikʉipʉnʉ, tanporon nɨ uye'sa' na'ne' iwinɨ mɨrɨ awonsi'kɨ uko'man nɨ'nokon na'ne' itiwano' pe; mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nan nɨ kanan Itepuru Sises Kʉrai, tanporon nɨ uye'sa' na'ne' iporo mɨrɨ awonsi'kɨ uko'man nɨ'nokon na'ne' iporo. 7 E'tane tanporon kon uya serɨ i'tu pen. Tʉron kon kuru rɨ enupansa' papa tato' ipɨ' pe ika'sa' pɨ' serɨ warai si o' pɨ' to' enta'nasa' a'tai, papa tato' pe ipɨ' ika'sa' ena' use'man nɨ'pʉ ike pe iyesi tukai' to' usenuminka, ɨ'sɨ'mʉra to' ewan esi ke ima'ta. 8 E'tane kiyari uya a'ko pe Papa piya' ne'nɨ pen; uma'tan pʉra iyesi enta'nan nɨsa' pʉra iyesi yau, wakʉ pe e'nɨ pʉra rɨ iyesi enta'nan nɨsa' yau. 9 E'tane rɨken, ti'tui' e'tɨ', se kasa rɨ ɨwe'to' kon ɨ'sɨ'mʉra te'san eno'manin pe kʉse'nin. 10 Apʉne pʉra ɨ'sɨ'mʉra te'sen itewan uya ɨmɨrɨ i'tunin pe e'nɨto' esa' enta'na papa tato' pe ipɨ' ika'sa' ena' use'man nɨto' ɨpʉremato' iwʉ' tau ene yau, iyepori'ma pen pe' mɨ, papa tato' pe ipɨ' ika'sa' ena' use'man nɨ'pʉ anɨ pɨ'? 11 Mɨrɨ si, pʉse rɨ si ɨ'sɨ'mʉn tonpa, Kʉrai uma'ta'pʉ itiwano' pe rʉ'pʉ si uma'ta, i'tunin pe ɨwe'to' winɨ. 12 Serɨ kasa aumakoitasa' pe iyesi a'tai ɨtonpa ton pɨ' ɨ'sɨ'mʉn to' ewan tʉma'tanʉ'se, aumakoitasa' pe iyesi mɨrɨ Kʉrai pɨ'. 13 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', enta'nasa' na'ne' uya utonpa eno'masa' pe iyesi yau makoi ya', o' pɨ' enta'nato' oton parɨ pen kanan, ita'mo'kato' emapu'tɨ uya namai'.

1 Koren 9

1 Ɨnʉ' enawon pen nɨ pen pe' urɨ? Itekare ekamase'na enno'sa' pen pe' urɨ? Sises pe' Uyepuru kon ennin nʉ'pʉ pen urɨ? Ɨmɨrɨ'nokon pen pe' kamoro Itepuru yau e'tʉrawasomasa' otori'san? 2 Itekare ekamai' enno'sa' pe pʉra rɨ e'tane tʉron kon pona, ɨpona'nokon nin esi serɨ. Apʉne pʉra ɨmɨrɨ'nokon esi uya'si'sa' ike pe urɨ itekare ekamai' enno'sa' Itepuru yau. 3 Serɨ serɨ uwapu kamoro uyeseru aimenkato' yau iyereutasa' kon na'ne' namai'no. 4 Ina iwano' kuru pen nɨ pen pe' mɨrɨ kiyari mɨrɨ awonsi'kɨ ina yuku? 5 Ina eseru pen nɨ pen pe' mɨrɨ itekare apurɨnin tʉno'pʉ kon arɨ tʉya'kɨrɨ'nokon, tʉron kon itekare ekamase'na enno'sa' kon, mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru akon non mɨrɨ awonsi'kɨ Ke'pas kasa? 6 Urɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas rɨken katɨ kamoro te'tʉrawasomasan pe te'san tʉuko'manto' kon iwano' pɨ'? 7 Ɨnʉ' esi tiwano' pe tʉuko'mansen soisa pe esii'ma? Ɨnʉ' kʉre' e' patamanin iteperu napʉi'ma pʉra? Ɨnʉ' imanatʉ e'ku tensisan tikʉn non esa' to' manatʉ e'ku ensii'ma pʉra? 8 Ka'pon, Papa pʉn e'to' kasa na'kɨ ukayai'? Mɨrɨ rɨ marɨ pe' ta Main uya pʉra nai? 9 Main, Mosi' nʉmenuka'pʉ uya ta: “Paka mʉta kʉsenʉ'tɨi a'nai' pʉro'poro i'kwa pɨ' itɨpɨ'tane,” ta iya. Paka pɨ' rɨken pe' Papa usewankama? 10 Urɨ'nokon pɨ' sa'ne ta iya serɨ ko, pen pe'? Ewai', serɨ e'menukasa' uiwano' kon pe, apʉne pʉra non anʉnnin uya anʉmʉ a'tai mɨrɨ awonsi'kɨ i'kwanin uya i'kwa, serɨ kupʉ to' uya eporo tʉuya'nokon poken iyakʉ'pʉsa' anʉmʉ tʉuya'nokon a'tai. 11 Ina uya si iya'kwarʉ ye' patama pe iyesi yau ɨ'koro'tau'nokon, eke pe kuru pe' iyesi ina uya non poron iyakʉ'pʉsa' anʉmʉ pe iyesi yau ɨwinɨpai'nokon? 12 Tʉron kon uya serɨ tʉpika'tɨto' kon kuru eporo pɨ' ɨwinɨpai'nokon, mɨrɨ entai parɨ pe' ina uya eporo pen? E'tane serɨ ina iwano' kuru rɨ apurɨsa' ina uya pʉra man. Mɨrɨ pʉra rɨ, ti'tui' pʉra ina uya imoronkasa' man oko pe wakʉ Kʉrai ekareei uko'mamʉ namai'. 13 I'tu auya'nokon pʉra pe' nai, kamoro Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau te'tʉrawasomasan uya ti'kiyari kon eporo itapai, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro Papa ena' use'man nɨto' apon po te'tʉrawasomasan uya rɨ eporo itʉsa' tonpa? 14 Mɨrɨ kasa rɨ, Itepuru uya tasa' kamoro itekare ekama pɨ' te'san uya tʉuko'manto' kon ipɨ' epoto' pe rɨ iyesi wakʉ itekare winɨ. 15 E'tane tanporo serɨ ton nɨ uiwano' kuru rɨ apurɨsa' uya pʉra iyesi. Serɨ menuka uya pen mɨrɨ ton ku'to' pe auya'nokon uiwano' pe tukai' e'kupʉi'ma pen. Eri'to' pe rɨ iyesi utapurɨto' mo'ka ɨnʉ' uya rɨ entai. 16 E'tane rɨ wakʉ itekare ekama uya a'tai, utapurɨ poken pʉra iyesi, apʉne pʉra itekare ekamakɨ tasa' pe iyesi upɨ'. Ɨsɨ yau esi wakʉ itekare ekama uya pʉra iyesi yau! 17 Uiwano' pe rɨ itekare ekama pɨ' esi yau, uyepe'pʉ rɨ esi; uiwano' pe pʉra iyesi yau, uyapiyo'masa' pɨ' rɨ nin ekama uya pe iyesi. 18 Ɨ'rɨ ken si esi uyepe'pʉ pe? Serɨ rɨken: Itekare ekama uya winɨ itʉrʉ uya i'nʉmʉra rɨ, uiwano' kuru si tapurɨi' pʉra itekare ekama uya iwano'. 19 Ɨnʉ' enawon pen nɨ urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' iwano' pen nɨ e'tane, tanporon kon poitorʉ pe e'kupʉ, tu'kan kon ne'nin pe Kʉrai piya' to' nepʉ uya poken nɨ te'san. 20 Esuwerʉ amʉ' pɨ' Esuwerʉ pe rɨ ena, Esuwerʉ amʉ' ne'nin pe Kʉrai piya'. Kamoro main o'noro na'ne' nan pona main o'noron kasa ena (main o'noron pe pʉra rɨ e'tane), main o'noron kon ne'nin pe Kʉrai piya'. 21 Kamoro main esanon pen pona main esa' pen kasa ena (main, Papa winon pʉra e'tane pʉra rɨ, e'tane main, Kʉrai winon o'noron pe esi), main pʉnon kon ne'nin pe Kʉrai piya'. 22 Ɨ'sɨ'mʉnon pona ɨ'sɨ'mʉra rɨ ena ɨ'sɨ'mʉnon ne'nin pe Kʉrai piya'. Tanporon pe rɨ enasa' tanporon kon nɨ ka'pon amʉ' pona, itonpa pe rɨ to' pika'tɨto' pe uya to' pika'tɨto' uya pokena' eseru winɨ rɨ. 23 Tanporo serɨ kupʉ uya wakʉ itekare pɨkɨrɨ, wakʉ pʉreman nɨto' iya tonpa epoto' pe uya. 24 I'tu auya'nokon pʉra pe' nai teka'tunpɨ'san a'tai, tanporon kon eka'tumʉ e'tane tikin nan nɨ uya itepe'pʉ eporo? Eka'tuntɨ' itepe'pʉ eponin ye' pe. 25 Tanporon kon usi'tun pɨ' te'ton kon usenupa ɨsɨ koro'tau. To' uya ikupʉ pata ipʉrʉ konekasa' aro', kʉron pe rɨ epoto' pe tʉuya'nokon inke te'sen pen nɨ; e'tane ikupʉ'nokon serɨ aro', kʉron epoto' kon pe inke rɨ tʉuko'mansen. 26 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', te'kamai' pʉra rɨ tʉneporonʉ pɨ' teka'tunsen ka'pon kasa eka'tumʉ pen; epanta'ma pen ka'pon iya'kwarʉ'pʉ panta'manin kasa. 27 Kane, upun sa'mantanʉ'sa' uya, upoitorʉ pe iku'sa' uya, tʉron kon pɨ' itekare ekamasa' uya tʉpo uneporonʉ itepe'pʉ eporo uya pʉra iyesi namai'.

1 Koren 10

1 I'tunin pe pʉra ɨwesi kon i'se pʉra e'ai', utonpa ton, tanporo utamokori kon amʉ' esi'pʉ kapuru' o'no tanporo to' utɨ'pʉ parau poro. 2 Tanporo to' epa'taisima'pʉ Mosi' pɨkɨron kon pe, kapuru' yau mɨrɨ awonsi'kɨ parau kau. 3 Tanporo to' enta'na'pʉ mɨrɨ iya'kwarʉ kiyari pɨ' rɨ. 4 Mɨrɨ rɨ iya'kwarʉ tensisen nɨ ensi'pʉ to' uya; apʉne pʉra to' uya rɨ tɨ' iya'kwarʉ pe te'sen apai ensi'pʉ ta'kɨrɨ'nokon nɨ tʉutɨsen, mɨrɨ tɨ' esi'pʉ Kʉrai rɨ. 5 Mɨrɨ rɨ e'tane, Papa esi'pʉ pen nɨ pori' pe tu'kan kon to' tonpa ton pɨ'; mɨrɨpan kon ekepu esi'pʉ mɨ'tawɨrɨ rɨ rɨmono' tau. 6 Serɨ ton si e'kupʉ'pʉ ento' ipɨ' pe, ɨri ton pɨ' rɨ uyewan kon tʉrʉ namai' to' esi'pʉ kasa. 7 Papa tato' ipɨ' pe ika'sa' pɨ' tʉwɨpʉremasan pe ke'tʉu, to' tonpa ton esi'pʉ kasa; iye'menukasa' na'ne' kasa: “Ka'pon amʉ' ereuta'pʉ enta'nai', mɨrɨ awonsi'kɨ ensii', mɨrɨpan kon e'mʉ'sa'kasa' umanumʉ'pʉ Papa i'tunin nan pen eseru yau,” tawon. 8 Ekumanpai'nokon pʉra, to' tonpa ton esi'pʉ kasa—mɨrɨpan kon uma'ta'pʉ 23,000 kaisa rɨ tikin nan wʉi yau. 9 Itepuru ti'tupɨ'se e'nɨpai'nokon pʉra, to' tonpa ton esi'pʉ kasa, mɨrɨpan kon na'ne' e'tʉ'ka'pʉ ɨkʉi amʉ' pɨ'. 10 Ke'naipɨ'tʉu, to' tonpa ton esi'pʉ na'ne' kasa, mɨrɨpan kon tʉ'ka'pʉ ma'tanʉ'nin inserʉ uya. 11 Serɨ ton e'kupʉ'pʉ to' pɨ' ento' ipɨ' ton pe, mɨrɨpan e'menukasa' upanamanin kon pe, urɨ'nokon penaro' rʉ'pʉ uta'ku'tɨto' uye'sa' ipona na'ne' ton. 12 Mɨrɨ pɨ' si, pana' pe ɨye'mʉ'sa'kasa' pe ɨusi'tu yau, ti'tui' e'kɨ auta'mo'ka namai'! 13 Ɨ'rɨ rɨ i'tupɨ'nɨto' uya ɨyereutanʉ'sa' kon pʉra man e'tane rɨ nin ka'pon pɨ' te'sen ye' rɨ. Papa esi tʉusaurokʉ'pʉ awɨron nɨ; ɨi'tupɨ'to' e'to' pe imoronka auya entai iku'nin pen. E'tane ɨi'tupɨ'sa' a'tai ɨyepa'kato' yai ke rɨ marɨ ɨrepa iya iyo'no ɨye'mʉ'sa'ka pa. 14 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton amʉ' rʉ'kwɨ, ainʉntɨ' papa tato' pe ipɨ' ika'sa' pɨ' ɨwɨpʉremato' kon yapai. 15 Ta'kwarʉkena' nan ka'pon amʉ' auro'ka uya; ɨiwano' kon pe usauro'ai'ne' eseru aimenkatɨ'. 16 Tenki tato' kokʉʉi pen pe' serɨ, tenki ta'nokon na'ne' ipɨ' Kʉrai mʉnʉ anʉmʉ pe pen pe'? Pʉreti i'kwɨtʉ na'ne' pen pe' esi Kʉrai pun anʉmʉ pe pen pe'? 17 Apʉne pʉra tikin nɨ rɨ itekiino esi pɨ', urɨ'nokon tu'kan kon, esi tikin nɨ ipun, apʉne pʉra tikin nan itekiino anʉmʉ pɨ'. 18 Ka'pon amʉ' Esuwerʉ amʉ' pɨ' ɨsenuminkatɨ': Kamoro pe' use'man nʉ'pʉ ike pɨ' tenta'nasan esi pen use'man nɨto' apon po te'sen Papa pokon pe? 19 Mɨrɨ ken pe' si papa tato' ipɨ' pe ika'sa' ena' use'man nɨsa' rʉ'pʉ esi ɨ'rɨ pe rɨ, mɨrɨ pe pʉra papa tato' ipɨ' pe ika'sa' esi ɨ'rɨ pe rɨ ta uya e'kwa pe ken pe' si iyesi? 20 Kane, e'tane Papa i'tunin nan pen use'masa' na'ne' ike esi ɨri ton ena', Papa ena' pen, mɨrɨ pɨ' ɨri ton tonpa pe ɨwesi kon i'se pʉra esi. 21 Itepuru kokʉʉi yawon ensii'ma, ɨri ton kokʉ yawon nɨ nɨrɨ ensi auya'nokon pʉra iyesi; asa'rɨ rɨ marɨ Itepuru tepʉrʉʉi mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton tepʉrʉʉi po ɨwe'to' kon pʉra iyesi. 22 Papa rɨ katɨ ɨkɨntato' ɨnku'pai e'nɨ? Itentai pe' pana' pe e'nɨ? 23 “Tanporon nɨ esi tʉku'sen pe”—e'tane tanporon nɨ esi pen wakʉ pe konekanin pe. “Tanporon nɨ esi tʉku'sen pe”—e'tane tanporon esi pen ka'pon ka'nin pe. 24 Ɨnʉ' rɨ wakʉ pe tiwano' pe te'to' eporo i'se kʉse'nin, e'tane wakʉ tʉron kon iwano'. 25 Ti'tui' pʉra rɨ o' ekʉrʉpo'pomato' iwʉ' tau tekʉrʉpo'pomasen ankɨ tekama'popɨ'se pʉra ɨyewan uya ta pɨ' rɨ, 26 apʉne pʉra, “Non esi Itepuru iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo iyau na'ne',” tasa'. 27 Ɨnʉ' rɨ itekare apurɨnin pen uya ɨkɨ'ma yau enta'nai' ɨtɨpai si ɨwesi, enta'nakɨ si ɨrepasa' iya na'ne' pɨ' ɨ'rɨ rɨ tekama'popɨ'se pʉra ɨyewan uya ta pɨ' rɨ. 28 E'tane ɨnʉ' uya rɨ ta pe iyesi yau ɨpɨ', “Serɨ serɨ use'man pe itʉsa' rʉ'pʉ,” ta yau, mɨrɨ a'tai nin si ipɨ' ɨyenta'na pen, asa'ron wenai, ka'pon uya apana'tɨsa' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ewan uya ta pɨ'— 29 kʉrɨ apana'tɨnin ewan, ɨyewan ta uya e'kwa pe iyesi pen. Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' ɨnʉ' enau pʉra e'to' eseru aimenka tʉron nɨ ewan uya? 30 Enta'na pe iyesi yau kiyari pɨ' tenki ta pe, ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' uyeno'ma tenki ta pe rɨ Papa pɨ' enta'nasa' e'tane? 31 Mɨrɨ pɨ' ɨyenta'na pe rɨ mɨrɨ pe pʉra ensi auya rɨ mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya pe iyesi pɨ', iku'kɨ eke pe Papa ku'pɨtʉ auya pe. 32 E'tane ɨnʉ' rɨ e'ku'to' ɨri pe kʉsemapu'tɨi, Esuwerʉ amʉ' rɨ, Kiri' amʉ' rɨ, mɨrɨ pe pʉra Papa so'sii rɨ— 33 urɨ nʉsi'tuyai'ne' kasa tanporon kon nɨ pori'ma i'se tanporon yau rɨ wakʉ pe e'to' eporo i'se esi pen e'tane tu'kan kon nɨ, to' epika'tɨto' pe.

1 Koren 11

1 Unkupʉnʉ iku'tɨ': Kʉrai nʉnkupʉnʉ kupʉ uya kasa. 2 Kanyapurɨpɨ'atʉi' tanporon yau rɨ ɨyenu kon yau ukupʉ auya'nokon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ auta'sisa' kon pɨ' rɨ enupan nɨto' pɨ', ɨyena'nokon inɨ'kwɨrɨ'nʉkʉ uya kaisa rɨ. 3 Ito'ka'nʉkʉ auya'nokon i'se e'ai' tanporon kon warawoti'si amʉ' i'pai pe Kʉrai esi, mɨrɨ awonsi'kɨ uri'san i'pai pe warawo', mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai i'pai pe, Papa. 4 Tanporon kon warawoti'si amʉ' tʉwɨpʉremasan mɨrɨ pe pʉra pu'kena' pe tʉusauro'san ti'pai kon tʉwontɨi' uya ti'pai kon nama pʉra iyesi mɨrɨ. 5 Tanporon kon uri'sami'si amʉ' tʉwɨpʉremasan mɨrɨ pe pʉra pu'kena' pe tʉusauro'san ti'pai kon tʉwontɨi' pʉra uya ti'pai kon nama pʉra iyesi—i'pai kiriri'kasa' kasa iyesi. 6 Uri'san uya ti'pai nɨpontɨsa' pʉra iyesi yau, tʉnse' akʉ'to' iya pe iyesi, piyɨ'nʉ'nin pe iyesi yau uri'san uya tʉnse' akʉ'sa' mɨrɨ pe pʉra tʉnse' kiriri'kasa' yau, ti'pai wontɨto' iya pe iyesi. 7 Warawo' uya ti'pai wontɨto' pʉra iyesi, Papa pe rɨ eke pe iku'to' pe rɨ iyesi pɨ', e'tane uri'san esi warawo' ku'to' eke pe ipɨ' pe. 8 Apʉne pʉra warawo' uye'sa' pʉra iyesi uri'san apai, e'tane uri'san uye'sa' warawo' apai, 9 warawo' rɨ e'ka'sa' pʉra iyesi uri'san iwano' pe, e'tane uri'san e'ka'sa' warawo' iwano' pe. 10 Mɨrɨ wenai mɨrɨ awonsi'kɨ inserʉ amʉ' wenai, uri'san uya tʉpana'pano ento' ipɨ' tʉto' pe iyesi ti'pai pona. 11 Itepuru yau rɨ nin si tɨ, uri'san e'to' pʉra iyesi warawo' pʉra, warawo' rɨ e'to' pʉra iyesi uri'san pʉra. 12 Uri'san uye'sa' na'ne' warawo' apai, mɨrɨ kasa rɨ marɨ warawo' rɨ marɨ entusa' uri'san apai. E'tane tanporon nɨ nin uye'sa' Papa winɨ. 13 Ɨiwano' kon pe aimenkatɨ': Ipoken pe' iyesi uri'san ɨpʉrema Papa pɨ' ti'pai tʉnɨponkai'? 14 I'naino ton uya rɨ pe' ɨyenupa kon pʉra nai, warawo' esi yau kusan pe inse' piyɨ'nʉ' rɨ iyesi, 15 e'tane uri'san inse' esi yau kusan pe eke pe iku'to' ipɨkɨrɨ pe iyesi? Apʉne pʉra kusan pe na'ne' inse' esi inɨpon pe itʉsa'. 16 Ɨnʉ' rɨ esi yau e'sei'pɨ'pai mɨrɨ pɨ', tʉron nɨ mɨrɨ rupɨ unkupʉnʉ kon pʉra rɨ man, mɨrɨ pona Papa so'sii rɨ nʉkupʉnʉ. 17 Ne'sepoyai'ne' ɨyenupato' kon yau ayapurɨpɨ'to' kon uya pʉra man, apʉne pʉra ayamʉrapɨ'to' kon uya ɨsɨ rɨ kupʉ, wakʉ kupʉ pe pʉra rɨ. 18 Wapiyaro' pe kuru, eta uya ayamʉra kon pe iyesi a'tai so'si pe, ɨye'ta'nʉ'pɨtʉ kon, mɨrɨpan nɨ si sapurɨyai' itonpa pe rɨ. 19 Ikasima poken pʉra rɨ tʉpona rɨ'ne rɨ si ɨwe'to' kon pe iyesi ento' pe, ɨnʉ' yan kuru esi Papa maimu awɨron kon pe tukai'. 20 Ayamʉrasa' kon a'tai, Itepuru enta'na'pʉ rʉ'pʉ kupʉ auya'nokon pen nɨ, 21 apʉne pʉra ɨyenta'na kon koro'tau, akaisarɨ'nokon ɨye'sara'tɨ kon ɨnʉ' enupɨkɨrɨ te'se pʉra rɨ. Tʉron nɨ esi iwan pe, tʉron nɨ e'taripa. 22 Itiwʉ' pʉra pe' ɨwesi kon ɨyenta'nato' kon, ɨuku kon ensito' auya'nokon itau? Papa so'sii rɨ katɨ sapema auya'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉnon nɨ piyɨ'nʉkʉ auya'nokon? Ɨ'rɨ ken si ta uya ɨpɨ'nokon? Serɨ pɨ' rɨ katɨ ayapurɨpɨtʉ uya 'nokon? Pen nɨ! 23 Apʉne pʉra Itepuru winɨ uneporo'pʉ nɨ'kwɨrɨ'nʉkʉ uya ɨyena'nokon nɨ marɨ: Itepuru Sises uya, teparankato' ewarupɨɨi tau, pʉreti anʉmʉ'pʉ, 24 tenki ta'pʉ tʉuya a'tai, i'kwɨtʉ'pʉ iya mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Serɨ serɨ upun, ɨiwano' kon; serɨ iku'tɨ' ɨyenu kon yau ukupʉ auya'nokon pe,” ta'pʉ iya. 25 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, tenta'na tʉpo ko' anʉmʉ'pʉ iya, “Serɨ ko' esi emenna' ekonekan nɨto' umʉnʉ yau; serɨ iku'tɨ', ensi auya'nokon a'tai, ɨyenu kon yau ukupʉ auya'nokon pe,” tai'ma. 26 Apʉne pʉra serɨ pʉreti ɨku auya'nokon a'tai mɨrɨ awonsi'kɨ ko' yawon ensi auya'nokon a'tai, Itepuru uma'ta'pʉ ekama auya'nokon pe iyesi iyepʉ pʉ'kʉ pona. 27 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnʉ' rɨ Itepuru yu ɨ'nin mɨrɨ awonsi'kɨ ikokʉʉi yawon ensinin iyawɨrɨ pʉra esii'ma umakoita mɨrɨ Itepuru pun mɨrɨ awonsi'kɨ imʉnʉ pɨ'. 28 Ka'pon kuru usento' pe iyesi tiwano' pe, tʉyu ɨku tʉuya mɨrɨ awonsi'kɨ tʉyuku ensi tʉuya rawɨrɨ. 29 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ uya ɨku yau mɨrɨ awonsi'kɨ ensi yau Itepuru pun to'ka'nʉkʉi'ma pʉra uya eseru aimenkato' rɨ ɨku mɨrɨ awonsi'kɨ ensi tʉponakan pe rɨ. 30 Mɨrɨ wenai tu'kan kon nɨ ɨ'koro'tau'nokon te'san esi ɨ'sɨ'mʉra mɨrɨ awonsi'kɨ takuru'ke'ne mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon nɨ uma'ta'pʉ. 31 E'tane uiwano' kon pe uyeseru kon aimenka yau, eseru aimenkato' Papa uya o'koi' enan pen nɨ. 32 Itepuru uya uyeseru kon aimenka a'tai ukoneka iya 'nokon mɨrɨ, orʉ pokon pe useno'man namai'. 33 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, enta'nase'na ayamʉrasa' kon a'tai, ɨtonpa kon enupɨkɨrɨ te'se e'tɨ'. 34 Ɨnʉ' rɨ esi yau iwan pe, pata po rɨ nenta'nakapʉi, ayamʉra kon pe iyesi a'tai eseru aimenkato' otori pe ɨyena kon namai'. Mɨrɨ awonsi'kɨ uye'sa' a'tai, miyarɨ rɨ ɨyenupa uya 'nokon mɨrɨ.

1 Koren 12

1 Serɨ si Iya'kwarʉ uya repan nɨto' pɨ', i'tunin pe pʉra ɨwesi kon i'se pʉra esi, utonpa ton. 2 I'tu auya'nokon Papa i'tunin pe pʉra ɨwesi kon a'tai, tʉmaimu kenan kon pen nɨ papa tato' ipɨ' pe ika'sa' kon winɨkʉi' autano'ma'pʉ kon. 3 Mɨrɨ pɨ' nin si ta uya ɨpɨ'nokon, ɨnʉ' Papa A'kwarʉ winɨ tʉusauro'sen pen uya, “Sises nesii tʉpa'nʉ'sen pe,” ta pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' uya, “Sises esi Itepuru,” ta pʉra rɨ iyesi Wakʉ A'kwarʉ uya rɨken ta pɨ' ta iya mɨrɨ. 4 Moro ɨ'si'tai rɨ Iya'kwarʉ uya repan nɨto' esi, e'tane mɨrɨ rɨ Iya'kwarʉ. 5 Moro rɨ ɨ'si'tai iyapiyo' pe e'nɨto' eseru esi, e'tane kʉrɨ rɨ rɨ Itepuru. 6 Moro ɨ'si'tai e'tʉrawasoman eseru esi, e'tane kʉrɨ rɨ rɨ Papa uya itʉrawasoma tanporon kon ka'pon amʉ' yau. 7 Serɨ si Iya'kwarʉ usenpoika esi mɨrɨ ka'pon kaisa rɨ wakʉ pe to' ku'nin pe. 8 Tikin nan ena' iye'tʉsa' Iya'kwarʉ winɨ pu'kena' pe isauro'to' pe, tʉron nɨ ena' mɨrɨ rɨ Iya'kwarʉ uya itʉsa' isauro'to' pe i'tunin ye' pe, 9 tʉron nɨ ena' mɨrɨ rɨ marɨ Iya'kwarʉ uya itʉsa' apurɨto', tʉron nɨ ena' mɨrɨ tikin nan Iya'kwarʉ uya itʉsa' epi'tɨn nɨto' ike, 10 tʉron nɨ eke Papa tʉrawasooi ku'to' ike, tʉron nɨ ena' pu'kena' pe isauro'to', tʉron nɨ ena' tʉron nɨ pe'ne iya'kwarʉ i'tunin, tʉron nɨ ena' tʉron nɨ ton main yai tʉusauro'sen pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ rɨ marɨ ena' tʉron nɨ main yai usauro'nɨ enpoikanin pe. 11 Tanporo serɨ ton na'ne' esi tikin nan nɨ, mɨrɨ rɨ marɨ Iya'kwarʉ tʉrawasooi pe, itʉsa' iya ka'pon kaisa rɨ iye'kupʉ i'se te'to' awɨrɨ. 12 Ipun esi tikin nan, iyekonekasa' rɨ e'tane tu'ke ipʉ'kʉ ton; mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ tanporo ipʉ'kʉ ton e'tane tikin nɨ rɨ ipun konekasa' iya. Mɨrɨ kasa Kʉrai esi. 13 Apʉne pʉra tanporo tikin nan nɨ Iya'kwarʉ uya pa'taisiman nɨsa' tikin nan ipun ya'—Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ pe pʉra Kiri' amʉ', poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ enawon kon pen—tanporo uwo'pa'pʉ kon tikin nan nɨ Iya'kwarʉ ke ensito' pe. 14 Serɨ si tikin nan ipʉ'kʉ uya ipun konekasa' pen e'tane tu'kan uya. 15 Pʉta uya ta pe iyesi yau, “Apʉne pʉra miya' pe pʉra esi pɨ', ipun tonpa pen urɨ,” ta pʉra iyesi, mɨrɨ uya ereutanʉkʉ pʉra rɨ iyesi ipun pʉ'kʉ pe pʉra iye'to' pe. 16 Pana uya ta pe iyesi yau, “Apʉne pʉra en pe pʉra esi pɨ', ipun tonpa pen urɨ,” ta pʉra iyesi, mɨrɨ uya ereutanʉkʉ pʉra rɨ iyesi ipun pʉ'kʉ pe pʉra iye'to' pe. 17 Tanporo ipun esi yau en pe, nai airɨ etanin nesii'no? Tanporo ipun esi yau pana pe, nai airɨ ikɨtun etanin nesii'no? 18 E'tane Papa uya rɨ ipʉ'kʉ ton tʉpɨ'sa' ipun pɨ', tanporon ton nɨ, i'se te'to' awɨrɨ rɨ. 19 Tanporo iyesi yau tikin nɨ ipʉ'kʉ pe, nai airɨ ken si ipun nesii'no? 20 Na'ne' kasa nin si iyesi, moro tu'ke ipʉ'kʉ ton esi, e'tane tikin nɨ ipun. 21 Itenu uya ta poken pʉra iyesi miya' pɨ', “Ɨi'se pʉra e'ai'!” mɨrɨ awonsi'kɨ i'pai uya ta poken pʉra iyesi pʉta pɨ', “Ɨi'se pʉra e'ai'!” 22 Mɨrɨ kasa pen. Mɨ ipʉ'kʉ ton ɨ'sɨ'mʉra na'ne' i'se pʉra e'nɨ poken pʉra iyesi. 23 Mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉ'kʉ ton se pe rɨ upona'nokon te'sen esi tʉpontɨsen pe wakʉ pe kuru. Mɨrɨ wenai si tʉron kon uya ene namai' inɨpontɨ mɨrɨ, 24 tʉron nɨ ton nin si ipʉ'kʉ ton e'tane mɨrɨ kasa kuru tʉkupʉ i'se pʉra. Mɨrɨ kasa si Papa uya pun wannɨ konekasa' ɨsi'kaisa rɨ, tʉron nɨ e'tane wakʉ pe kuru tʉku'sen pe ɨri pe rʉ'kwɨ rɨ iye'tane, 25 ipun e'ta'nʉkʉ namai' e'tane ipʉ'kʉ ton e'to' pe ɨsi'kaisa rɨ ɨsipɨ' tʉusewankamasan pe. 26 Tikin nan ipʉ'kʉ ekota'ma yau, tanporon nɨ ipʉ'kʉ ton ekota'ma ipokon pe; tikin nan ipʉ'kʉ nama yau, tanporo itonpa ton epori'ma ipokon pe. 27 Serɨ si ɨmɨrɨ'nokon esi Kʉrai pun pe, me'atʉi'ne' kaisa rɨ ipʉ'kʉ pe ɨwesi kon. 28 Mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya tanporon wapiya anʉnsa' itekare ekamai' enno'sa' kon, mɨrɨ pɨkɨrɨ pu'kena' amʉ', mɨrɨ pɨkɨrɨ ti'sa amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi ku'nin nan, kamo kanan epi'tɨnin pe to' e'to' pe iku'sa' kon, kamo tʉtonpa kon pika'tɨnin nan ye', kamo tʉtonpa kon amʉ' esanon, iu'matʉ pe kamo ɨ'si'taino main yai tʉusauro'san. 29 Tanporo pe' itekare ekamai' enno'sa' kon pe to' nai? Tanporo pe' pu'kena' amʉ' pe to' nai? Tanporo pe' ti'sa pe to' nai? Tanporo pe' eke Papa tʉrawasooi kupʉ pɨ' to' nai? 30 Tanporo pe' epi'tɨnin pe iku'sa' kon pe to' nai? Tanporo pe' to' nʉsauro'an tʉron nɨ main yai? Tanporon kon pe' enpoikanin nan? 31 E'tane eke parɨ tʉtʉsen enupɨkɨrɨ e'tɨ'. Mɨrɨ awonsi'kɨ si ɨyenu kon ya' enpoika uya wakʉ kuru nin iteseru.

1 Koren 13

1 Usaurokʉ pe iyesi yau ka'pon amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ inserʉ amʉ' ani yai, e'tane usi'nʉnka pʉra iyesi yau, tenten tawon sanpana mɨrɨ pe pʉra ɨsipona tʉwɨpɨ'se tʉturunpasen wai amʉ' kasa rɨ pana'ka' rɨ esi. 2 Pu'kena' pe rɨ usauro'tane, tanporon nɨ i'tu pokena' pen nɨ i'tunin pe mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ i'tuto' ike esa' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' uya wʉ' rɨ amanin pe, e'tane usi'nʉnkan nɨto' pʉra esi yau, ɨnʉ' pe pʉra rɨ esi mɨrɨ. 3 Tanporo uiwano' pe te'sen ke entu'manin repanin pe mɨrɨ awonsi'kɨ upun nɨ tʉnin pe e'tane iyepo'tɨto' pe, e'tane usi'nʉnkan nɨto' pʉra esi yau, ɨ'rɨ eporo uya pen nɨ mɨrɨ. 4 Usi'nʉnkan nɨto' esi mɨrɨ imoronkanin pe, usi'nʉnkan nɨto' esi mɨrɨ mannʉ' pe e'nɨto'. Ikinikena' pen, tʉutapurɨsen pen, mɨ pe te'ku'sen pen. 5 Ɨri pen nɨ, tʉpɨ' rɨken tʉusenuminkasen pen, se pe rɨ tʉusakorotasen pen, ɨri rʉ'pʉ rɨ ko'manʉ'nin pen. 6 Usi'nʉnkan nɨto' esi mɨrɨ ɨri nʉpori'manʉ pen nɨ e'tane tepori'masen i'napairon pɨ'. 7 Wapu'tɨnin ye' rɨ, apurɨnin ye' rɨ, te'ku'sen ye' rɨ, miyarɨ rɨ iku'nin ye'. 8 Usi'nʉnkan nɨto' esi siyaro' rɨ. E'tane pu'kena' pe isekamasa' rʉ'pʉ ereutato' oton nɨ nin; ani ton pe na'ne' e'tʉ'nɨto' oton; i'tunin pe e'nɨ emeporʉ utɨto' oton. 9 Apʉne pʉra mara rɨ i'tunin pe e'nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' pe e'nɨ emeporʉ esi mara rɨ, 10 e'tane nin si mara te'sen pen uyepʉ a'tai, mara te'sen pʉra iyena mɨrɨ. 11 Mʉre' esi a'tai, mʉre pe rɨ usaurokʉ'pʉ, mʉre pe rɨ usenuminka'pʉ, mʉre pe rɨ e'ku'to' esi'pʉ. Eke pe nin si enasa' a'tai, mʉre' esi eseru rʉ'pʉ ensimasa' uya mɨrɨ. 12 Serɨ si ene'nokon e'tane wanamari e'kwasa' yai, ikapisin pe; mɨrɨ a'tai nin si, usen nɨto' oton kon ipun pe. Serɨ si i'tu uya mara rɨ; mara pʉra nin si i'tuto' uya oton, mara pʉra ui'tu na'ne' kasa. 13 Serɨ ton si osorʉwawon esi moro: apurɨto', e'ku'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto'. E'tane mɨrɨ ton tonpa eke kuru esi usi'nʉnkan nɨto'.

1 Koren 14

1 Usi'nʉnkan eseru awɨrɨ e'tɨ', Iya'kwarʉ uya ɨyemeporʉ'tɨ kon i'se esii'ma, pu'kena' pe ɨwe'to' kon emeporʉ kuru. 2 Apʉne pʉra kʉrɨ tʉusauro'sen ani yai esi ka'pon amʉ' auro'kanin pe pʉra e'tane Papa auro'ka iya. I'napai rɨ sa'ne, ɨnʉ' uya imaimu to'ka'nʉkʉ pʉra iyesi; i'tu pokena' pen ekama iya ta'kwarʉ ke. 3 E'tane tanporon kon pu'kena' pe tʉusauro'san uya ka'pon amʉ' auro'ka mɨrɨ to' meruntɨtanʉ'nin pe, to' pori'manin pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' a'kwarʉ nepʉ pe. 4 Kʉrɨ ani yai tʉusauro'sen epika'tɨ tiwano' pe, e'tane kʉrɨ pu'kena' pe tʉusauro'sen uya so'si pika'tɨ. 5 Me'atʉi'ne' kaisa rɨ ausaurokʉ kon i'se e'ai' ani yai, e'tane kuru pu'kena' pe ausaurokʉ kon i'se esi. Kʉrɨ pu'kena' pe tʉusauro'sen esi eke pe ani yai tʉusauro'sen entai, enpoika iya a'tai rɨken so'si epika'tɨto' pe. 6 Serɨ si, utonpa ton, uyepʉ pe iyesi yau ayauro'kai'nokon ani yai, wakʉ pe pe' ɨkupʉ uya 'nokon? Tenpoikasen nɨken nepʉ uya a'tai, mɨrɨ pe pʉra i'tunin pe e'nɨto' mɨrɨ pe pʉra pu'kena' pe usauro'nɨto' mɨrɨ pe pʉra usenupan nɨto' nepʉ uya a'tai rɨken, wakʉ pe ɨkupʉ uya 'nokon. 7 Nurɨnan ton pen yau rɨ sa'ne tʉuturunsan wai amʉ' yau, sarakuwa mɨrɨ pe pʉra a'pu rɨ, nai kasa iturumʉ i'tu etanin uya, wakʉ pe rɨken iyenu'pɨ'to' iu'tɨpɨ'to' e'kupʉ yau i'tu rɨ? 8 Tʉronpi' kanan uturumʉ pʉra iyesi yau e'kɨ'man pe, ɨnʉ' e'kama tʉusewa'nomato' pe? 9 Se kasa si ɨwesi kon. Tʉto'ka'nʉ'sen pe rɨken ausaurokʉ kon yau ayani kon yai ausaurokʉ i'tu etanin uya. Mɨrɨ pʉra iyesi yau, a'setun ya' rɨ nin ausaurokʉ kon mɨrɨ. 10 Ikasima poken pʉra rɨ iyesi ti'tui' pʉra main amʉ' esi mɨrɨ non emʉ' poro, e'tane ɨ'rɨ ta e'kwa pe iyesi ta pʉra iyesi. 11 Ka'pon usauro'to' to'ka'nʉ'sa' uya pʉra iyesi yau, ka'kʉran pe rɨ ipona esi mɨrɨ, urɨ pona nɨrɨ ka'kʉran pe iyesi. 12 Mɨrɨ kasa ɨwesi kon. Iya'kwarʉ uya ɨyemeporʉ'tɨto' kon ɨnepopai ɨwesi kon pɨ', so'si emo'kanin kuru i'se e'tɨ'. 13 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ka'pon ani yai tʉusauro'sen ɨpʉremato' pe iyesi tʉmaimu enpoikanin pe te'to' pe. 14 Ani yai ɨpʉrema pe iyesi yau, uya'kwarʉ ɨpʉrema, e'tane usenuminkato' esi ɨ'rɨ pʉra rɨ. 15 Mɨrɨ pɨ' si, ɨ'rɨ ken si kupʉ uya? Uya'kwarʉ pokon pe ɨpʉrema, usenuminkato' pokon pe rɨ nɨrɨ ɨpʉrema; uya'kwarʉ pokon pe userenka, usenuminkato' pokon pe rɨ nɨrɨ userenka. 16 Aya'kwarʉ ke Papa apurɨpɨtʉ auya pe iyesi yau, nai kasa kʉrɨ ɨ'koro'tau'nokon na'ne' ito'ka'nʉ'nin pen uya, “Amen,” ta, tenki tato' auya pɨ' amaimu i'tui'ma pʉra rɨ? 17 Wakʉ pe rɨ tenki tato' auya esi, e'tane tʉron nɨ ka'pon pika'tɨ iya pʉra iyesi. 18 Tenki ukayai' Papa pɨ' ɨyentai'nokon parɨ tʉusauro'sen urɨ ani yai. 19 E'tane so'si tau 5 kaisa rɨ enupanin main yai asauro'pai e'ai' tʉron kon enupanin pe 10,000 kaisaron main ani yaino entai. 20 Utonpa ton, mʉre kasa ɨusenuminkato' kon ereutanʉ'tɨ'. Ɨri yau aiko ton mʉre amʉ' pe e'tɨ', e'tane ɨusenuminkato' kon yau iyakʉ'pʉsa' kon pe e'tɨ'. 21 Main yau iye'menukasa' man: “Ti'tusan kon pen ka'pon amʉ' ani yai, sunwaron kon mʉta yai pʉsamoro ka'pon amʉ' auro'kato' uya oton, e'tane mɨrɨ rɨ e'tane to' uya uyetato' oton pen,” ta Itepuru uya. 22 Mɨrɨ wenai si, ani esi i'tuto' ipɨ' pe apurɨnin nan iwano' pen e'tane apurɨnin nan pen iwano'; pu'kena' pe usauro'nɨ esi apurɨnin nan iwano' pe, apurɨnin nan pen iwano' pe pen. 23 Tanporo si so'si tawon kon ye' amʉrasa' yau, mɨrɨpan kon usaurokʉ yau ani yai, mɨrɨ yau ito'ka'nʉ'nin nan pen mɨrɨ pe pʉra apurɨnin nan pen ewomʉ yau, to' utano'ma ta to' uya pen pe' mɨ? 24 E'tane apurɨnin pen mɨrɨ pe pʉra ɨnʉ' rɨ ito'ka'nʉ'nin pen ewomʉ yau, tanporon kon usaurokʉ yau pu'kena' pe, ewai' rɨ ka'wa ta iya tanporo tʉnetanʉ pɨ', tʉmakooi ke tesi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon uya teseru aimenka pɨ', 25 mɨrɨ awonsi'kɨ ama'ai rɨ tewan yau inenkurunpanʉ usenpoika ayu pona. Mɨrɨpan nin si ena temʉ' po non pona Papa apurɨpɨ'se'na, mɨrɨpan uya, “Papa kuru rɨ man ɨpiyau'nokon!” ta. 26 Ɨ'rɨ ken si ta, utonpa ton? Ayamʉrasa' kon pe iyesi a'tai, tanporon kon piyau eren e'to' pe iyesi, mɨrɨ pe pʉra usenupan nɨto' ipɨ', mɨrɨ pe pʉra tenpoikasen, mɨrɨ pe pʉra ani, mɨrɨ pe pʉra ani yaino enpoikanin. Tanporo serɨ ton e'ku'to' pe iyesi so'si meruntɨtanʉ'nin pe. 27 Ɨnʉ' rɨ usaurokʉ pe iyesi yau ani yai, tɨwɨ asa'ron kon, mɨrɨ pe pʉra osorʉwawon kon nʉsaurokʉi tikin pa'ne ɨse'ma'pʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ si nenpoikai. 28 Enpoikanin pʉra iyesi yau, tɨwɨ tʉusauro'sen nesii e'pana so'si tau, tiwano' pe rɨ nin mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ya' rɨ nin usauro'nɨ pɨ'. 29 Asa'rɨ mɨrɨ pe pʉra osorʉwawon kon pu'kena' amʉ' nʉsaurokʉi, tʉron kon uya eta tane. 30 Mɨrɨ yau si ɨnʉ' rɨ iyereutasa' na'ne' piya' tenpoikasen uyepʉ yau, tʉusauro'sen ne'pakapʉi. 31 Apʉne pʉra tanporo ɨ'senta' pu'kena' pe ausauro'to' kon pe iyesi, tanporon kon enupa pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' pori'ma pe. 32 Iya'kwarʉ uya pu'kena' amʉ' emeporʉ'tɨto' to' usauro'to' pe esi pu'kena' amʉ' enawon pe rɨ. 33 Apʉne pʉra Papa esi ɨsiporon pen nɨ i'sero' pen e'tane tʉusewankamai' pʉra e'nɨ iwano'. Tanporo wakʉ ton so'si tawon kon esi na'ne' kasa, 34 uri'sami'si amʉ' e'to' pe iyesi e'pana. To' usauro'to' pe pʉra iyesi, e'tane main awɨrɨ to' e'to' pe iyesi, Main, Mosi' winon uya tasa' na'ne' kasa. 35 Ɨ'rɨ rɨ ɨnekama'popai to' esi yau, tʉtaan'pʉ kon nɨ ekama'poto' to' uya pe iyesi pata po; apʉne pʉra piyɨ'nʉ' rɨ iyesi uri'san usaurokʉ a'tai so'si tau. 36 Ɨwinɨ'nokon pe' Papa maimu epiya'tɨ'pʉ? Ɨmɨrɨ'nokon nɨken katɨ ka'pon amʉ' ineporo'san? 37 Ɨnʉ' rɨ e'kupʉ yau pu'kena' pe mɨrɨ pe pʉra Iya'kwarʉ nemeporʉ'tɨ'pʉ pe, tɨwɨ ni'tui serɨ ɨyena'nokon simenukayai'ne' esi Itepuru maimu. 38 Serɨ nonkasa' iya yau, kʉrɨ rɨ rɨ nɨrɨ nonka mɨrɨ. 39 Mɨrɨ pe iyesi pɨ' utonpa ton, pu'kena' pe tʉusauro'sen pe e'paino pe e'tɨ', ani yai usauro'nɨto' kʉ'nonkatʉu. 40 E'tane wakʉ pe rɨken ɨsiporo ne'kupʉi.

1 Koren 15

1 Serɨ si, utonpa ton, ɨyemiya'pontɨpai'nokon esi wakʉ itekare ɨpɨ'nokon unekama'pʉ pɨ', ananʉmʉ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ ipɨ' auta'sisa' kon na'ne'. 2 Serɨ itekare winɨ ɨyepika'tɨsa' kon mɨrɨ, main ɨpɨ'nokon unekama'pʉ pɨ' sa'man pe auta'sisa' kon yau. Mɨrɨ pe pʉra iyesi yau, apurɨsa' auya'nokon nin mɨrɨ epoton kasa rɨ. 3 Uneporo'pʉ nɨ'kwɨrɨ'nʉkʉ uya mɨrɨ ɨyena'nokon usennakan pe pʉra kuru iyesi pɨ': Kʉrai erikʉ'pʉ umakooi kon wenai, iye'menukasa' itekare na'ne' awɨrɨ, 4 mɨrɨpan u'na'tɨ'pʉ, mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ itosorʉwano wʉi yau, iye'menukasa' na'ne' itekare awɨrɨ, 5 mɨrɨpan usenpoika'pʉ Ke'pas piya' mɨrɨ awonsi'kɨ nin si 12 kaisaron kon piya'. 6 Mɨrɨ tʉpo, isenpoika'pʉ 500 entaino kon nɨ tʉtonpa ton piya' mɨrɨ a'tai rɨ, moro rɨ to' tonpa'san esi mɨrɨ nurɨne, tʉron kon nɨ eri'pɨ'kaa'pʉ e'tane. 7 Mɨrɨ a'tai'ne rɨ isenpoika'pʉ Isens piya', mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo itekare ekamai' enno'sa' kon piya', 8 iu'matʉ pe isenpoika'pʉ upiya' rɨ nɨrɨ, ipoken pʉra iyentusa' rʉ'pʉ waraino rɨ piya'. 9 Itekare ekamai' enno'sa' kon o'non nɨ urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ esa'paino pen nɨ itekare ekamai' enno'sa' tukai', apʉne pʉra Papa so'sii kota'masa' uya. 10 E'tane Papa uya wakʉ nonkasa' ke esi serɨ e'ai'ne' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ nonkasa' iya e'sa' esi iwotori'pɨ pʉra pen. Kane ku, sa'man pe e'tʉrawasomasa' serɨ to' entai, urɨ pen nɨ sa'ne e'tane, e'tane Papa uya wakʉ nonkasa' upiyau iye'sa' na'ne'. 11 Urɨ pe rɨ, mɨrɨ pe pʉra kamoro pe rɨ na'kɨ, serɨ serɨ ina nekamanʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ serɨ anapurɨnʉ kon. 12 E'tane Kʉrai e'mʉ'sa'ka'pʉ terikʉ'pʉ apai tawon usekamasa' yau ɨpɨ'nokon, nai kasa ken ɨtonpa kon uya iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka pʉra iyesi ta? 13 Iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka pʉra iyesi yau, Kʉrai rɨ si e'mʉ'sa'ka'pʉ pe pʉra iyesi mɨrɨ. 14 Kʉrai e'mʉ'sa'kasa' pʉra iyesi yau, ina nekamanʉ esi mɨrɨ itʉrawasooi rʉ'pʉ pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' auya'nokon nɨ nɨrɨ. 15 Mɨrɨ entai kuru, ina si esi kasi ye' pe rɨ Papa pɨ' tʉusauro'sen pe, apʉne pʉra Papa uya Kʉrai i'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ apai tasa' ina uya. E'tane i'mʉ'sa'kasa' iya pʉra rɨ iyesi, iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka pʉra iyesi yau. 16 Apʉne pʉra si iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka pʉra iyesi pɨ', mɨrɨ a'tai si Kʉrai e'mʉ'sa'kasa' pʉra rɨ nɨrɨ si iyesi. 17 Mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai e'mʉ'sa'kasa' pʉra iyesi yau, apurɨto' auya'nokon esi mɨrɨ epoton kasa rɨ, amakooi kon yau rɨ marɨ si ɨwesi kon. 18 Mɨrɨ a'tai kamo Kʉrai yau te'san eri'sa' uma'tasa' rɨ nin si. 19 Serɨ yawon uko'man nɨto' yau Kʉrai pɨ' e'ku'nɨto' esi yau, usentu'man nɨto' ipɨ' pe rɨ nin e'nɨ serɨ tʉron kon ka'pon amʉ' pɨ' e'nɨ entai rɨ. 20 E'tane Kʉrai kuru rɨ nin e'mʉ'sa'ka'pʉ terikʉ'pʉ apai, kamoro iye'nʉnsa' kon nʉ'san tɨpiyarʉka pe. 21 Apʉne pʉra uma'tan nɨto' uye'sa' pɨ' ka'pon poro, eri'nɨ tʉpo e'mʉ'sa'kan nɨto' rɨ nɨrɨ uyepʉ ka'pon poro. 22 Apʉne pʉra tanporon kon eri'sa' pɨ' Atan pɨkɨrɨ, mɨrɨ kasa rɨ tanporon kon enato' oton nurɨne Kʉrai pɨkɨrɨ. 23 E'tane ɨsipɨkɨrɨ'ne, Kʉrai to' tɨpiyarʉka nin; mɨrɨ awonsi'kɨ iye'sa' a'tai kamoro nin si itiwano' ton. 24 Mɨrɨ a'tai kuru nin iweyu u'ma'to' esi mɨrɨ; Papa Ikʉipʉnʉ ena' itesa' pe te'to' nonkato' iya, tanporon nɨ non esanon, eke pata esanon mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ ma'tanʉkʉ tʉpo. 25 Apʉne pʉra etasa' pe iye'to' pe iyesi Papa uya tanporo iteyaton non nonka pʉ'kʉ pona i'ta o'koi'. 26 Iu'matʉ pe inma'tanʉkʉnʉ iteyaton esi mɨrɨ uma'tan nɨto'. 27 Apʉne pʉra, “Papa uya tanporon nɨ nonkasa' i'ta o'koi'.” Serɨ si, “tanporon nɨ e'nonkasa' iwo'koi',” nɨkayai'ne' esi, i'tu rɨ Papa pokon pe iyesi pɨ' ta iya pen nɨ, tanporon nɨ nonkayai'ne' Kʉrai o'koi'. 28 Serɨ ku'sa' iya a'tai, Imu rɨ ena iwo'koi' tanporon nɨ tʉnin nʉ'pʉ tʉwo'koi' mɨrɨ kasa rɨ Papa e'to' pe tanporo; tanporon yau. 29 Serɨ si, e'mʉ'sa'kan nɨto' pʉra iyesi yau, ɨ'rɨ ken si kupʉ kamoro iyeri'sa' kon iwano' pe, iyepa'taisimasa' kon uya? Iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'kasa' pʉra kuru iyesi yau, ɨ'rɨto' pe ken ka'pon amʉ' epa'taisima nesii'no to' iwano' pe? 30 Mɨrɨ awonsi'kɨ ina rɨ si, ɨ'rɨto' pe ken si ɨsɨ yau ina esi pata weyu kaisarɨ rɨ? 31 Wʉi kaisarɨ rɨ erikʉ—ta uya kuru rɨ sa'ne, utonpa ton—ɨmɨrɨ'nokon pɨ' utapurɨpɨtʉ kasa kuru rɨ uyepuru kon Sises Kʉrai awɨrɨ. 32 Ene amʉ' pokon pe usewa'nomasa' yau E'pe'sas po, ka'pon pe e'nɨto' eseru yau, ɨ'rɨ ken si eposa' uya nai? Iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'kasa' pʉra iyesi yau, “Enta'nanpai'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ e'taripanpai'nokon, apʉne pʉra awanapai rɨ eri'nɨ'nokon pɨ',” ta. 33 Kɨsenku'tɨtʉu: “Ɨri ton tonpa pe e'nɨ uya wakʉ eseru wannɨ ma'tanʉkʉ,” tasa'. 34 Ta'kwarʉ ke ɨwe'to' ya' enna'po' ɨwe'to' kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ aumakoitato' ereutanʉ'kɨ; apʉne pʉra moro tʉron kon man Papa i'tunin nan pen—serɨ ta uya ɨyɨpiyɨtʉ kon pa. 35 E'tane tʉron nɨ uya rɨ ekama'po, “Nai kasa iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka? Ɨ'rɨ waraino ipun pe to' uyepʉ?” 36 Nai pe iya'kwarʉ pʉra rɨ! Ɨnpɨmɨ'pʉ tʉuto'pansen teri'sa' a'tai rɨken. 37 Ɨye'pɨmɨ a'tai, tʉpun ke ipɨmɨ auya pen, e'tane ite' pe te'sen itena'pɨ, iya'tai pʉra pʉrowa ye' rɨ mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ ye' rɨ. 38 E'tane si Papa uya ipun ke irepa iye'kupʉ i'se te'to' awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ite' kaisarɨ rɨ iwarai'nan nɨ ipun ke irepa iya. 39 Tanporo pun amʉ' esi pen ɨsi'kaisa rɨ: Ka'pon amʉ' pun esi tʉpona rɨ, o' amʉ' tʉron nɨ pe, toron amʉ' tʉron nɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ moro' amʉ' tʉron nɨ pe. 40 Mɨrɨ yau ka' yawon kon nɨrɨ pun esi mɨrɨ awonsi'kɨ non pon kon pun esi; e'tane tʉpona rɨ'ne rɨ ka' yawon kon akorʉwano ton esi, mɨrɨ awonsi'kɨ non pon kon akorʉwano esi tʉron nɨ pe rɨ. 41 Wʉi enu tʉron nɨ pe rɨ itakorʉwano, kapʉi tʉron nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ sirikɨ amʉ' tʉron nɨ pe: mɨrɨ awonsi'kɨ sirikɨ amʉ' esi tʉpona rɨ takorʉwano kon yau. 42 Mɨrɨ kasa si iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka e'to' oton. Itekepu ne'pɨnyai'ne' esi tʉukɨtasen pe, iye'mʉ'sa'kasa' esi tʉukɨta ton pe pʉra; 43 iye'pɨmɨ tʉnamasen pe pʉra rɨ, iye'mʉ'sa'ka eke pe tʉku'sen pe; iye'pɨmɨ ɨ'sɨ'mʉra, iye'mʉ'sa'ka meruntɨ pe; 44 iye'pɨmɨ tʉpun tau rɨ, iye'mʉ'sa'ka iya'kwarʉ pe ipun. Tʉpun tau te'sen pe e'nɨ yau, moro rɨ nɨrɨ iya'kwarʉ pe e'nɨto' esi mɨrɨ. 45 Serɨ kasa iye'menukasa' mɨrɨ: “Wapiyaro' ka'pon Atan ena'pʉ nurɨnan pe,” tukai'; iu'matʉ pe te'sen Atan repa'pʉ uko'man nɨto' a'kwarʉ ke. 46 Wapiya iya'kwarʉ uyee'pʉ pen, e'tane tʉpun tawon, mɨrɨ awonsi'kɨ nin si iya'kwarʉ. 47 Wapiyaro' ka'pon esi'pʉ non sururuui'pɨ pe, iyakon ite'kwaro' ka'pon esi'pʉ Epʉn poino. 48 Non pe te'sen ka'pon esi'pʉ kasa, mɨrɨ kasa rɨ kamoro non pon kon esi mɨrɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ Epʉn poino ka'pon esi kasa, mɨrɨ kasa rɨ marɨ kamoro Epʉn iwano' ton esi mɨrɨ. 49 Mɨrɨ awonsi'kɨ non pe te'sen ka'pon esa' pe e'nɨ'pʉ'nokon ikasa kasa rɨ marɨ, mɨrɨ kasa rɨ Epʉn poino ka'pon esa' pe ikasa e'nɨ'nokon mɨrɨ. 50 Ekama uya ɨpɨ'nokon, utonpa ton, mɨrɨ pun mɨrɨ awonsi'kɨ mʉn uya Papa e'to' esa' wannɨ pe eporo pʉra rɨ iyesi, mɨrɨ pe pʉra tʉukɨtasen uya tʉukɨtasen pen eporo pʉra rɨ iyesi. 51 Etatɨ', tonan tawon nɨ ekama uya: Tanporo e'nʉnnɨ'nokon pen, e'tane tanporo usensima'nokon— 52 inke pʉra rɨ, en e'piuka yau rɨ, iu'matʉ pe te'sen wai tʉronpi' a'tai. Apʉne pʉra wai tʉronpi' uturunto' oton, iyeri'sa' kon si e'mʉ'sa'kato' oton tʉukɨtasen pe pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ si usensima'nokon. 53 Apʉne pʉra tʉukɨtasen si epontɨto' pe iyesi, tʉukɨtasen pen ya'; mɨrɨ awonsi'kɨ teri'sen, teri'sen pen ya'. 54 Tʉukɨtasen epontɨsa' pe iyesi a'tai, tʉukɨtasen pen ya', mɨrɨ awonsi'kɨ teri'sen, teri'sen pen ya', mɨrɨ a'tai si main iye'menukasa' na'ne' ena mɨrɨ i'napai rɨ: “Itentai enan nɨto' uya uma'tan nɨto' enko'masa',” tawon. 55 “Uma'tan nɨto' sɨ, nai ken si itentai ɨyenato'? Uma'tan nɨto' sɨ, nai ken si isi'poto' auya?” 56 Uma'tan nɨto' uya si'pon nɨto' esi, makoi; makoi meruntɨrʉ esi, main, Mosi' winon. 57 E'tane tenki Papa! Entakanin pe uku'sa' iya 'nokon pɨ' uyepuru kon Sises Kʉrai poro. 58 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton nʉ'kwɨ, pana' pe e'mʉ'sa'katɨ' ɨ'rɨ rɨ ayamatɨ'nin. Te'tʉsen ye' pe kuru rɨ e'tɨ' Itepuru tʉrawasooi pona, apʉne pʉra i'tu auya'nokon Itepuru iwano' pe e'tʉrawasoman esi notʉn pe pen.

1 Koren 16

1 Serɨ si pʉrata amʉranʉ'to' pɨ' Papa munkɨ amʉ' iwano' oton: Kare'siya pon kon so'sii ton pɨ' iku'tɨ' ta'pʉ uya rɨ iku'tɨ'. 2 Suntaaka e'sara'tɨto' weyu kaisa rɨ'ne, akaisarɨ'nokon pʉrata mʉmo'katʉi' ɨneporonʉ kon pɨ' tense, mʉkonekatʉi', uye'sa' a'tai pʉrata amʉranʉ'to' esi namai'. 3 Mɨrɨ a'tai uye'sa' a'tai imenukasa' kareta tʉpɨ'to' pe uya ananʉmʉ'san kon ena' to' ekamanin pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' enno'to' pe ɨntʉrʉnʉ kon esa' pe Surusiran pona. 4 Utɨto' pe iyesi yau rɨ nɨrɨ, uya'kɨrɨ rɨ to' utɨto' pe. 5 Ma'sitoniya poro utɨ tʉpo, uye'to' oton ɨpiya'nokon—apʉne pʉra Ma'sitoniya poro utɨ ke. 6 Mara rɨ na'kɨ ɨpiyau'nokon e'an, mɨrɨ pe pʉra komi' pe pata e'to' weyu rɨ eno'ma uya, upika'tɨ kon pa utɨto' yau, utɨyai'ne' airɨ'ne rɨ. 7 Aka'ne' pe rɨ ɨyentaka kon pe rɨ ɨyenpai'nokon esi pen, ɨpiyau'nokon parɨ ɨko'manpai esi, Itepuru uya ikupʉ pe iyesi yau. 8 E'tane E'pe'sas po nin uko'mamʉ mɨrɨ Penti'kas pʉ'kʉ pona; 9 apʉne pʉra uyena' eke kuru tʉrawaso mʉra'taai uta'kokasa' man mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke nin uyewa'nomanin nan man. 10 Temu'ti uye'sa' yau, iyenari'nʉnto' kʉse'nin ɨpiyau'nokon iyesi koro'tau, apʉne pʉra Itepuru tʉrawasooi arɨ iya mɨrɨ, urɨ kasa kuru. 11 Ɨnʉ' rɨ kʉ'nurunpanin. Menno'tʉi' tewankamai' pʉra upiya' iye'to' pe. Itenupɨkɨrɨ e'ai' itonpa ton amʉ' pokon pe. 12 Serɨ nin si utonpa kon A'poros pɨ': Ipan pe kuru ekama'posa' uya mɨrɨ ɨpiya'nokon itɨto' pe utonpa kon amʉ' pokon pe. Serɨ pe'ne ɨtɨpai pʉra iyesi, e'tane itɨ rɨ itɨto' uya eposa' a'tai. 13 Ɨiwano' kon pe rɨ ɨserasu kon pe e'tɨ'; sa'man pe e'tɨ' anapurɨnʉ kon yau; enari'ke' pe pʉra, pana' pe e'tɨ'. 14 Tanporon nɨ iku'tɨ' ɨusi'nʉnka kon yau. 15 I'tu auya'nokon Sʉtipanas iwʉ' tawon kon ekoneka'pʉ A'kaya po, mɨrɨpan kon e'tʉsa' wakʉ ton tʉrawasooi ku'nin nan pe. Ipan pe ɨyekama'po uya 'nokon, utonpa ton, 16 pʉsamoro waraino kon maimu awɨrɨ ɨye'tʉrʉ kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon serɨ tʉrawaso ya' newonyai'ne' nan ipɨ' te'tʉrawasomato' kon pe maimu awɨrɨ nɨrɨ. 17 Pori' pe esi'pʉ Sʉtipanas, Po'tuna'tos, mɨrɨ awonsi'kɨ A'kai'kos uye'sa' a'tai, apʉne pʉra ɨntʉton kon pʉra na'ne' tʉrʉ'pʉ to' uya. 18 To' uya uya'kwarʉ to'panʉ'sa' ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ. Pʉsamoro waraino kon ka'pon amʉ' esi mɨrɨ ti'tusan pe. 19 So'si amʉ' Eisa nono awɨron kon uya miyarɨ tato' tʉuya'nokon ennoko ɨyena'nokon. A'kira mɨrɨ awonsi'kɨ Pʉre'sira uya miyarɨ ta ɨpɨ'nokon tewan kon apai Itepuru yau, mɨrɨ kasa rɨ marɨ kamoro so'si pɨ' tamʉrapɨ'san to' iwʉ' tau uya ta. 20 Tanporon kon nɨ serɨ yau te'san man miyarɨ tato' tʉuya'nokon ennoko pɨ' ɨyena'nokon. Miyarɨ ka'tɨ' ɨtonpa kon amʉ' pɨ' wakʉ eseru yau auta'su'ka kon pe. 21 Urɨ, Paarʉ uya miyarɨ tato' menuka uyemiyatʉ ke rɨ. 22 Ɨnʉ' uya rɨ Itepuru i'nʉnka pʉra iyesi yau—pa'nʉ' rɨ e'nonka mɨrɨ ipona. Ɨsi'kɨ rɨ, Epuru! 23 Itepuru Sises uya wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon. 24 Tanporo ɨi'nʉnkato' kon uya esi Sises Kʉrai yau. Amen.

2 Koren 1

1 Paarʉ winɨpaino, Kʉrai Sises nennoko'pʉ itekare ekamai', Papa eseru poro, mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti, utonpa kon winɨpaino, Papa so'sii Koren pon pona kan, tanporo A'kaya poro te'san wakʉ ton Papa munkɨ amʉ' pokon pe: 2 Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉsewankamai' pʉra e'nɨto' Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon nesii ɨyenau'nokon. 3 Urɨ'nokon epuru Sises Kʉrai, e'to' itese' pɨ' Papa mɨrɨ awonsi'kɨ Ikʉipʉnʉ, usentu'man nɨto' kʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa, tanporo a'kwarʉ ne'nin iwano' pe apurɨpɨ'to' nesii, 4 uya'kwarʉ kon ne'nin tanporon nɨ mɨ awɨron nɨ ekamʉn uyepʉ uya uyewankama kon koro'tau, kamoro mɨrɨ waraino kon nɨ marɨ a'kwarʉ ne'to' pe, uya'kwarʉ kon uneporo'pʉ kon Papa winɨ ke. 5 Kʉrai ekota'ma'pʉ ɨ'kwɨrɨtʉ uko'manto' kon ya' kasa rɨ, mɨrɨ kasa rɨ marɨ Kʉrai awɨrɨ uya'kwarʉ kon uye'sa' anʉkʉ. 6 Mɨ awɨron nɨ ekamʉn uyepʉ uya ina ewankama yau, aya'kwarʉ kon ne'nin pe iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyepika'tɨto' kon pe nɨrɨ; ina a'kwarʉ ne'sa' pe iyesi yau, aya'kwarʉ kon uye'sa' pe iyesi, tʉuseta'kai' pʉra a'kʉre'tɨto' nepʉ iya ekota'man nɨto' ina ekota'ma'pʉ rɨ marɨ ipɨ' a'kʉre'tɨ kon pa. 7 Ina e'ku'to' ɨpɨ'nokon esi pana' pe, apʉne pʉra ina uya i'tu ina ekota'ma'pʉ yau rɨ marɨ ɨuye'sa' kon tukai', mɨrɨ kasa rɨ ina a'kwarʉ uye'to' yau ɨuye'sa' kon. 8 Auro'kasa' rʉ'pʉ pe pʉra rɨ ɨwesi kon i'se pʉra ina man, utonpa ton, sa'man ton yau ina ekota'ma'pʉ pɨ' Eisa Mʉre'pʉ awo'nan yau'ne. Eke kuru sa'man yau ina esi'pʉ, ina uya a'kʉre'tɨto' entai rɨ, tʉuko'mamʉ kon pen nɨ tukai' enari'ke' ina esi'pʉ. 9 I'nai rɨ tewan kon yau'ne iyeri'to' pe eno'masa' kasa ina usi'tu'pʉ, e'tane serɨ e'kupʉ'pʉ tʉpɨ'nokon nɨ ina uta'si namai' e'tane Papa pɨ' kuru, iyeri'sa' i'mʉ'sa'kanin. 10 Ina pa'kasa' iya ɨsɨ kuru ma'tanʉ'nin apai, mɨrɨ awonsi'kɨ ina rɨ pa'ka iya. Kʉrɨ rɨ pɨ' te'ku'to' kon ku'sa' ina uya, miyarɨ rɨ ina pa'ka iya tukai', 11 ɨwɨpʉremato' kon uya rɨ ina pika'tɨ koro'tau. Mɨrɨ a'tai rɨ si, tu'kan kon uya tenki tato' oton mɨrɨ ina iwano' pe eke pe rɨ Papa uya wakʉ nonkasa' wenai, tu'kan kon ɨpʉremato' maimu ei'sa' wenai. 12 Serɨ si ina utapurɨto': Ina ewan uya ekama teseru kon ku'sa' ina uya non yau, mɨrɨ awonsi'kɨ aya'kɨrɨ'nokon ɨpokon pe ina e'to' iyau kuru. Papa winon wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon yau. Serɨ ku'sa' ina uya orʉ pu'ketʉ poro pʉra, e'tane Papa uya wakʉ nonkasa' winɨ. 13 Ina uya, ɨ'rɨ rɨ imenu ɨnenenʉ kon pen mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnto'ka'nʉkʉnʉ kon pen ke ɨmenuka kon pen. Mɨrɨ awonsi'kɨ e'ku'ai', tʉron nɨ a'tai tanporo ina to'ka'nʉkʉ auya'nokon mɨrɨ tukai', 14 serɨ pe ipʉ'kʉ pe rɨ ina to'ka'nʉ'sa' auya'nokon e'tane, autapurɨ kon pa, ina utapurɨto' oton ɨpɨ'nokon na'ne' kasa Itepuru Sises weyu a'tai. 15 Mɨrɨ pɨ' uyenu yau esi ke, wapiya aka'kʉranpato' kon pe uya ekoneka'pʉ asa' ite'kwa ɨyepika'tɨ kon pa. 16 Aka'kʉranpato' kon pe uya ekoneka'pʉ kanan Ma'sitoniya pona utɨ pe rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpiya'nokon kanan tenna'poi' Ma'sitoniya apai mɨrɨ awonsi'kɨ utɨto' pe Isutiya pona uyennoko kon pa. 17 Serɨ pɨ' ekonekasa' a'tai, usennakan pe rɨ pe' ikuu'pʉ uya? Mɨrɨ pe pʉra katɨ, ekonekato' kupʉ uya orʉ eseru poro, a'sa'tai rɨ, “Ewai', ewai',” mɨrɨ awonsi'kɨ, “Kane, kane,” tato' pe uya? 18 E'tane i'napai rɨ tʉusauro'to' awɨrɨ Papa e'to' kasa, ɨyenakan kon ina ekareei esi “Ewai'” mɨrɨ awonsi'kɨ “Kane” pe pen. 19 Apʉne pʉra Papa Mumu, Sises Kʉrai, ɨ'koro'tau'nokon itekareei ekamasa' rʉ'pʉ urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti nekama'pʉ, esi'pʉ pen “Ewai'” pe mɨrɨ awonsi'kɨ “Kane” pe nɨrɨ, e'tane iyau “Ewai'” pe rɨ iye'sa'. 20 Tu'ke rɨ tʉnku'ton pɨ' Papa usauro'sa', mɨrɨpan esi “Ewai'” pe'ne rɨ Kʉrai yau. Mɨrɨ wenai iporo “Amen” tasa' urɨ'nokon uya eke pe Papa kupʉ pe. 21 Papa kuru rɨ kʉrɨ rɨ asa'rɨ rɨ marɨ pana' pe urɨ'nokon e'mʉ'sa'kato' emapu'tɨsa' iya na'ne' Kʉrai yau. Uyanʉnsa' iya 'nokon nɨ, 22 tiwano' pe e'nɨ ekamanin a'sisa' iya upona'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ Ta'kwarʉ emaikasa' iya uyewan kon ya', emaikasa' pe iye'to' pe, tiwano' pe e'nɨto' pe i'nai rɨ tʉuye'sen eporo ekamanin pe. 23 Papa rɨ esi mɨrɨ uyekamanin pe, ɨmɨrɨ'nokon anma'tanʉ'pai pʉra esi wenai, Koren pona enna'po pʉra rɨ uye'sa'. 24 Apurɨto' auya'nokon entai itesa' pe ina esi pen, e'tane ɨmɨrɨ'nokon pokon pe ina e'tʉrawasoma ɨpori'ma kon pe, apʉne pʉra apurɨto' auya'nokon poro pana' pe ɨye'mʉ'sa'kasa' kon pɨ'.

2 Koren 2

1 Uyeseru koneka'pʉ uya, tʉron nɨ kanan e'ne' pe rɨ ɨku'to' kon pe aka'kʉranpa uya 'nokon namai'. 2 Apʉne pʉra ɨpokoitanʉ'sa' uya 'nokon pe iyesi yau, ɨnʉ' e'ku'sa' upori'manin pe, e'tane ɨmɨrɨ'nokon nɨken unpokoitanʉkʉ'san. 3 Imenuka'pʉ uya na'ne' kasa imenuka'pʉ uya, uye'sa' a'tai isewankamasa' pe esi namai' upori'manin nan pe rɨ e'paino kon winɨ. Uyenu yau tanporo ɨwesi'pʉ kon tanporo pori' pe e'to' yau ɨwesi kon pa. 4 Ɨmenuka'pʉ uya 'nokon, ipan pe usewankama mɨrɨ awonsi'kɨ upokoitato' apai uyewan yau, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe rɨ uyenu ku'ma tenno'se, ɨpokoitanʉ'nin kon pe pen e'tane i'tu kon pa, uyewan yau ipan pe ɨi'nʉnka uya 'nokon. 5 Ɨnʉ' uya rɨ upokoitan emapu'tɨsa' yau, upokoitanʉ'sa' iya pʉra man tanporo ɨpokoitanʉ'sa' iya 'nokon na'ne' kasa, siya kuru pʉra rɨ—ipan pe kuru tʉusauro'se pʉra rɨ. 6 Ikota'mato' ike pe tu'kan kon kuru rɨ ɨmɨrɨ'nokon nʉtʉrʉ'pʉ nesii eke pe rɨ ipona. 7 E'tane ru'ku nin, ipɨ' ɨsentu'matɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kwarʉ ne'to' auya'nokon pe iyesi, ipan pe ipokoitato' uya eno'ma namai' itentai. 8 Mɨrɨ pɨ' si iku'tɨ' ta uya serɨ ɨpɨ'nokon, i'nʉnkaka'tɨ' kanan. 9 Ɨmenukasa' uya 'nokon na'ne' esi ɨi'tuto' kon pe' moronka auya'nokon tanporon awɨrɨ rɨ pe' ɨwesi kon ta uya wenai. 10 Ɨnʉ' rɨ pɨ' ɨusentu'ma kon yau, urɨ rɨ nɨrɨ usentu'ma mɨrɨ ipɨ'. Ɨnʉ' pɨ' rɨ usentu'masa'—moro ipɨ' usentu'man nɨto' e'sa' yau—usentu'masa' mɨrɨ ipɨ' Kʉrai enu airɨ ɨpɨkɨrɨ'nokon, 11 Se'tan ena namai' uyentai'nokon, apʉne pʉra urɨ'nokon uya tʉnkupʉnʉ pɨ' iye'ku'to' i'tu pʉra iyesi pen. 12 Utɨsa' a'tai si Tʉrowas pona Kʉrai ekareei ekamase'na, eporo'pʉ uya Itepuru uya mʉra'ta a'kokasa' esi'pʉ uiwano' pe, 13 usewankaman pɨ' rɨ esi'pʉ, apʉne pʉra utonpa Tai'tas eposa' uya pʉra iyesi pɨ' mɨrɨ yau. Mɨrɨ pɨ' si, “Ɨisirɨ, utɨyai',” ta'pʉ uya mɨrɨ to' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ utɨ'pʉ Ma'sitoniya pona. 14 E'tane tenki ta uya Papa pɨ', uyanin kon ye' inke rɨ Sises Kʉrai yau itentai ina enasa' utɨto' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ'nokon poro iye'ta'nʉkʉ mɨ awɨrɨ rɨ i'tuto' kɨtun. 15 Apʉne pʉra Papa pona ina esi Kʉrai na'po'nanʉkʉ'san pe tʉukɨ'nʉnsan pe kamoro iyepika'tɨsa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan pɨ' na'ne' nan koro'tawon kon. 16 Tʉron kon pona ikɨ pe e'nɨ'nokon, iyeri'sa' ukɨtasa' kɨtun ke; tʉron kon pona uko'man nɨto' a'po'nanʉʉi pe e'nɨ'nokon. Ɨnʉ' ken si nai serɨ tʉrawaso kaisa rɨ? 17 Tu'ke te'sen kasa pʉra rɨ, Papa maimu kʉrʉpo'poma pɨ' ina esi pen. Mɨrɨ kasa pen nin, Kʉrai yau ina usaurokʉ Papa rau wakʉ pe Papa nennoko'san kon ka'pon amʉ' pe.

2 Koren 3

1 Utapurɨn pɨ' kanan pe' ina epiya'tɨ serɨ? Mɨrɨ pe pʉra katɨ tʉron kon ka'pon amʉ' kasa, imenukasa' kareta i'se ina esi ina ekamanin ɨpɨ'nokon mɨrɨ pe pʉra ɨpiyapai'nokon? 2 Ɨmɨrɨ'nokon nɨ kamoro imenukasa' ton kareta amʉ', imenukasa' ton ina ewan pɨ', ti'tusan mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon nɨ nenenʉ ton imenu. 3 Enpoika auya'nokon imenukasa' kareta Kʉrai winon pe ɨwesi kon, ina e'tʉrawasomasa' otori'san, imenukasa' pen paru ke pen e'tane Papa tʉuko'mansen A'kwarʉ ke, tɨ' konekasa' iyapon pɨ' pen e'tane ka'pon amʉ' ewan ton esi iyapon pe. 4 Serɨ waraino en yau e'nɨto' esi ina iwano' pe Kʉrai poro Papa rau. 5 Tiwano' kon pe serɨ kupʉ ina uya ta pen, e'tane Papa winɨ iku'to' ina uya ike uyepʉ. 6 Ina ku'sa' iya apiyo' pe emenna' pe ekonekan nɨto' tʉrawasomanin nan pe, imenukasa' kareta pen e'tane Iya'kwarʉ; apʉne pʉra imenukasa' kareta uya iwɨnɨ, e'tane Iya'kwarʉ uya uko'man nɨto' tʉrʉ. 7 Penaro' iteseru, uma'tan nɨ ne'nin, e'menukasa' tɨ' pɨ' uye'sa' pe iyesi yau Esuwerʉ amʉ' uya, inke tenu kon tʉtʉse Mosi' enpɨtʉ namai' apʉne pʉra a'kwa pe iyesi pɨ' iyenpuru'na tane rɨ. 8 Mɨrɨ entai pe' a'kwa pe Iya'kwarʉ eseru esi pen mɨ? 9 Penaro' iteseru ka'pon nɨ uma'ta ku'nin uye'sa' yau a'kwa pe, mɨrɨ entai a'kwa pe ipokena' pe e'nɨto' ne'nin esi! 10 A'kwa pe iye'sa' rʉ'pʉ esi eke pe iku'to' ipɨkɨrɨ pʉra, apʉne pʉra eke kuru emenna' iteseru a'kwa uye'sa' pɨ'. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ tenpuru'nasen uye'sa' pe iyesi yau a'kwa pe, mɨrɨ entai rɨ nin tʉuko'mansen a'kwa esi mɨrɨ. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mɨrɨ warai e'ku'nɨto' esi pɨ', ipan pe enari'mʉra e'nɨ. 13 Mosi' kasa e'nɨ pen, temʉ' nɨpontɨnin iwon ke Esuwerʉ amʉ' uya enkena' pe iye'sa' enpuru'na ene namai'. 14 E'tane to' usenuminkato' ena'pʉ i'tunin ye' pe pʉra rɨ, apʉne pʉra serɨ wʉi pʉ'kʉ pona mɨrɨ rɨ iwon esi moro rɨ, penaro' ekonekan nɨsa' rʉ'pʉ usekama a'tai. Itamasa' pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra Kʉrai yau rɨken iyemo'kato' esi. 15 Serɨ wʉi pʉ'kʉ pona rɨ Papa nʉnonka'pʉ main Mosi' poro usekama a'tai, iwon uya rɨ to' ewan ton nɨpontɨ. 16 E'tane ɨnʉ' rɨ era'tɨ a'tai Itepuru winɨkʉi', iwon nin si emo'ka. 17 Mɨrɨ si Itepuru esi Iya'kwarʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru A'kwarʉ na'ne' airɨ imo'kasa' pe e'nɨ. 18 Mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo urɨ'nokon, itemʉ' iwonkasa' ton uya Itepuru a'kwarii rɨ a'kwarʉ'pʉ enpoika, usensimasa' ikasa miyarɨ rɨ a'kwa pe enan nɨto' ke, tʉuye'sen Itepuru winɨ, Iya'kwarʉ pe si na'ne'.

2 Koren 4

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa ɨsentu'kena' pe tesi ke ina repasa' iya tʉrawaso ke ina uya iku'to' pe, mɨrɨ pɨ' si ina uya inonka pʉra iyesi. 2 Ina uya mɨ airɨ tanporo ama'aino mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri piyɨ'nʉ'nin nonkasa'; kasi awɨrɨ ina esi pen. Mɨrɨ pe pʉra Papa Maimu kupʉ ina uya pen kasi ye' pe, mɨrɨ pe pʉra nin, i'nairon ekama pɨ' ina e'tʉsa' tanporon kon ka'pon amʉ' ewan ya' Papa enu yau. 3 Ɨ'rɨ pe pʉra ina ekareei e'nɨpontɨ pe iyesi yau, iye'nɨpontɨ kamoro tʉuma'tasan pona. 4 Papa pe te'ku'sen, serɨ a'taino kon e'to' itese' pɨ' uya apurɨnin nan pen usenuminkato' enku'nanʉ'sa', to' uya itekare weyu ene namai' Kʉrai ku'to' eke pe ipɨ', Papa pe te'sen. 5 Apʉne pʉra tekareei kon ekama ina uya pen, e'tane Sises Kʉrai Itepuru pe, ina nin si ɨpoitorʉ kon pe Sises uriya'. 6 Apʉne pʉra Papa, “Tɨwɨ a'kwa ne'wei'tɨi ewarupɨ apai,” tawon nʉ'pʉ uya tʉweyu e'wei'tɨto' pe iku'sa' uyewan kon yau uwei'tɨnin kon pe eke pe Papa ku'to' i'tunin pe e'nɨto' kon pe Kʉrai emʉ' yau. 7 E'tane serɨ mamin esa' pe ina esi ɨinɨ pun ka'sa' wai yau enpoikanin pe serɨ tanporon nɨ entaino meruntɨ esi Papa winon pe, ina winon pe pʉra. 8 Ina pona ekamʉn nʉye'an sen winɨ'ne rɨ, e'tane ina ma'tanʉ'sa' iya pʉra rɨ iyesi; enpikaimapɨ'sa' pe, e'tane mɨrɨ pɨ' ina enari'nʉnsa' pʉra rɨ; 9 tʉkota'masen pe rɨ, e'tane inonkasa' pe pʉra rɨ; iwɨsa' uta'mo'kasa' pe, e'tane ima'tanʉ'sa' pe pʉra rɨ. 10 Tɨwɨrɨ rɨ ina pun esi Sises uma'ta'pʉ ekamanin ye' pe rɨ, iko'manto' usenpoikato' pe rɨ marɨ ina uko'manto' yau. 11 Apʉne pʉra ina nurɨnan kon esi tʉtʉsan pe tɨwɨrɨ rɨ uma'tan nɨto' ya' Sises Kʉrai uriya', iko'manto' usenpoikato' pe tʉuma'tasen ina pun yau. 12 Mɨrɨ kasa si, uma'tan nɨto' e'tʉrawasoma ina yau, e'tane uko'man nɨto' e'tʉrawasoma ayau'nokon. 13 Iye'menukasa': “Apurɨsa' uya; mɨrɨ pe iyesi pɨ', usauro'sa',” tukai'. Mɨrɨ rɨ apurɨto' iya'kwarʉ pe ina uya rɨ marɨ apurɨ, mɨrɨ pɨ' ina usaurokʉ, 14 apʉne pʉra ina uya i'tu kʉrɨ rɨ rɨ Itepuru i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyerikʉ'pʉ yapai uya rɨ marɨ ina i'mʉ'sa'ka Sises pokon pe, mɨrɨpan uya ina tʉrʉ ɨmɨrɨ'nokon pokon pe tʉpiya'. 15 Tanporo serɨ esi ɨiwano' kon pe rɨ, wakʉ nonkasa' uya miyarɨ rɨ ka'pon amʉ' eporo uya, uya tenki tato' ku'to' pe eke pe itentai, eke pe Papa ku'to' iwano' pe. 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ina uya inonka pen. Kɨpo'po ina a'mota tane, e'tane ti'nau'nokon ina ena emenna' pe wʉi kaisarɨ rɨ. 17 Apʉne pʉra usewankaman nɨto' esi mara rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ aka'nero' pe rɨ, mɨrɨpan uya konekan eke pe e'nɨto', aka'nero' pen eponin pe eke pe rɨ mɨrɨ ton entai. 18 Mɨrɨ wenai, tenu kon tʉsa' ina uya tensen pɨ' pen, e'tane tensen pen pɨ'. Apʉne pʉra tensen esi aka'nero' pe rɨ, e'tane tensen pen esi inkero' pe rɨ.

2 Koren 5

1 Serɨ si i'tu'nokon, serɨ non po e'nɨ'nokon iwʉ', upun kon, ta'porin kasa te'sen uma'tasa' pe iyesi yau, uiwʉ' kon esi mɨrɨ Papa winon, inkero' nin uiwʉ' kon Epʉn pon, ka'pon emiyatʉ ke amɨsa' pen. 2 Mɨrɨ koro'tau rɨ, a'nʉn nɨ pɨ' e'nɨ, Epʉn pon uiwʉ' kon ke upontɨkapʉ kon i'se, 3 epontɨn nɨsa' a'tai ipon pʉra eporon pen nɨ. 4 Serɨ si ta'porin tau e'nɨ koro'tau, a'nʉn nɨ, iwari'sa'tɨsa' kon pe e'nɨ, apʉne pʉra uponka kon i'se pʉra e'nɨ wenai e'tane upontɨ kon i'se e'nɨ Epʉn pon uiwʉ' kon ke, tʉuma'tasen pe te'sen usenko'masa' e'to' pe uko'man nɨto' ike ke. 5 Papa si kʉrɨ rɨ uka'nin nʉ'pʉ kon serɨto' pe, mɨrɨpan uya urepasa' kon Ita'kwarʉ ke emaikasa' pe, tʉuye'ton e'ma takan pe. 6 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', uyenu kon yawon kon nɨ urɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ i'tu'nokon upun kon yau e'nɨ'nokon a'tai, Itepuru piyau pʉra rɨ e'nɨ'nokon. 7 Uko'man nɨ'nokon serɨ apurɨto' winɨ, ene winɨ pen. 8 Uyenu kon awon kon urɨ'nokon, ta uya, mɨrɨpan e'nɨ'nokon upun kon yau e'pai pʉra Itepuru piyau rɨken e'pai. 9 Uyeseru kon nin si esi ɨnpori'mapai te'sen pe, upun kon yau e'nɨ yau rɨ mɨrɨ pe pʉra ipiyapai rɨ e'nɨ yau. 10 Apʉne pʉra usenpoikan nɨto' oton kon Kʉrai uya eseru aimenkato' apon rakʉi', ukaisarɨ'nokon uneporonʉ kon epose'na unkupʉ'pʉ kon pɨkɨrɨ upun kon yau e'nɨ'nokon koro'tau, wakʉ rɨ mɨrɨ pe pʉra ɨri rɨ. 11 Mɨrɨ si'kɨrɨ Itepuru pɨ' enari'nʉn nɨ i'tu'nokon ke, ka'pon amʉ' nin si anra'tɨpai e'nɨ. E'nɨ na'ne'nokon esi tense rɨ Papa pona, mɨrɨ awonsi'kɨ e'ku'ai' tense rɨ nɨrɨ iyesi e'pai man ɨyewan kon yau. 12 Ɨyena'nokon kanan e'tʉpai ina esi pen, e'tane ina pɨ' tʉutapurɨsen pe ɨwesi kon pa, kamoro tensen pɨ' ewan yawon pen nɨ pɨ' tʉutapurɨsan ei'nin nan pe ɨwesi kon pa. 13 I'pai itano'masa' pe ina esi yau, Papa iwano' pe iyesi mɨrɨ; wakʉ pe ina i'pai esi yau, ɨiwano' kon pe iyesi mɨrɨ. 14 Apʉne pʉra Kʉrai usi'nʉnkato' uya ina a'kwarʉka pe rɨ iyesi, apʉne pʉra ina uya apurɨ tikin nan nɨ erikʉ'pʉ tanporon kon iwano' pe, mɨrɨ pɨ' si tanporon kon nɨ erikʉ'pʉ. 15 Tanporon kon iwano' pe iyerikʉ'pʉ kamoro si nʉko'manyai'ne' nan uko'mamʉ namai' tiwano' kon pe, e'tane kʉrɨ tiwano' kon pe iyeri'sa' rʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ iye'mʉ'sa'kaka'sa' rʉ'pʉ kanan iwano' pe. 16 Serɨ awonsi'kɨ nin si, ka'pon pɨ' ina usenuminkato' pʉra iyesi mɨrɨ non pon pe e'nɨ eseru yau. Serɨ kasa rɨ Kʉrai pɨ' ina usenuminka'pʉ rɨ e'tane pena, serɨ pe mɨrɨ kupʉ ina uya pen. 17 Ɨnʉ' rɨ esi yau Kʉrai iwano' pe, emenna' pe ika'sa' pe iyesi mɨrɨ; penaro' utɨ'pʉ, emenna' uye'sa'! 18 Tanporo serɨ ton esi Papa winon pe, tʉwinɨkʉi' ukonekanin nʉ'pʉ kon Kʉrai poro mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpokon pe tʉron kon konekato' pe utʉrawasooi kon ke urepasa' iya 'nokon; 19 Papa esi'pʉ tʉpokon pe orʉ ekoneka i'se Kʉrai yau, ka'pon amʉ' pɨ' tʉmakooi ke to' esi tukai' pʉra. Mɨrɨpan uya tʉpokon pe ekonekan ekareei nonkasa' ina ena'. 20 Ina nin si esi serɨ Kʉrai nennoko'san pe tʉpe rɨ, Papa uya ɨyekama'posa' kon kuru ina poro. Ina uya kuru ɨyekama'po kon ipan pe Kʉrai iwano' pe: Papa pokon pe ekonekaka'tɨ'. 21 Papa uya tʉmakooikenan pen nɨ kuu'pʉ makoi pe uiwano' kon pe, Papa e'to' ipokena' pe eponin nan pe ekonekan nɨto' kon pe ipokon pe.

2 Koren 6

1 Papa pokon pe a'samʉtʉ yau te'tʉrawasomasan pe ina esi pɨ' ina uya kuru ɨyekama'po kon, wakʉ nonkasa' Papa uya na'ne' anʉnsa' auya'nokon esi namai' notʉn pe. 2 Apʉne pʉra ta iya, “Wakʉ pe e'to' weyu a'tai ɨyeta'pʉ uya, mɨrɨ awonsi'kɨ epika'tɨn weyu a'tai ɨpika'tɨ'pʉ uya,” ta iya. Apana'tɨ uya 'nokon, serɨ kuru si serɨ wakʉ pe Papa e'to' weyu, serɨ pe kuru si man epika'tɨn weyu pe. 3 Ɨnʉ' e'ma ta' rɨ uta'mo'kan nɨto' rɨ tʉrʉ ina uya pʉra man, ina tʉrawasooi sapema namai'. 4 E'tane nin, tanporon yau rɨ Papa poitorʉ ton pe ina usenpoika: sa'man nɨ; ɨsɨ rɨ moronka pɨ', ewankamanin nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ aimerunpanin nɨ moronka ina uya; 5 ari'po'pɨ'nɨto', pariki'si ta' a'sin nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ anpisin usewa'noma koro'tau rɨ; sa'man pe e'tʉrawasoman pɨ', e'nʉnpai e'nɨ tane e'nʉn nɨ pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ iwan pe. 6 Se ton moronka ina uya, wakʉ pe kuru ina e'to' yau, ito'ka'nʉkʉ yau, tʉuseta'kai' pʉra e'nɨto' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ mannʉ' pe e'nɨto' yau; Wakʉ A'kwarʉ yau mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ usi'nʉnkan nɨto' yau; 7 i'nairon main yau mɨrɨ awonsi'kɨ Papa meruntɨrʉ yau; ipoken ina e'to' esi ina epaai pe tanporon yau rɨ, siyauya'ne rɨ; 8 eke pe ina ku'to' winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ina nama pʉra ina e'to' winɨ, ina apurɨpɨ'to' winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ina pona eno'ma winɨ; i'nairon pe, e'tane kasi ye' tato' ipɨ' ton pe. 9 Se ton moronka ina uya, ti'tusan ye', e'tane ti'tusan ye' pen kasa; eri'nɨ pɨ', mɨrɨ rɨ e'tane ina rɨ uko'mamʉ; ari'po'pɨ'sa' pe, e'tane iyeri'sa' pe pʉra; 10 tewankono'mai', e'tane tɨwɨrɨ rɨ pori' pe; entu'ma', e'tane tu'kan kon nɨ kupʉ pɨ' imaminke' pe; ɨ'rɨ esa' pe pʉra rɨ, e'tane tanporon nɨ esa' pe. 11 Tʉwapu'tɨi' pʉra rɨ ina uya ayauro'kasa' kon man, Koren pon kon, ina uya rɨ nɨrɨ tewan kon a'kokasa' eke pe ɨyena'nokon. 12 Ina uya rɨ ɨi'nʉnkato' tʉuya'nokon enkurunpa pen ɨpiyapai'nokon, e'tane ɨmɨrɨ'nokon uya nin ina i'nʉnkato' auya'nokon enkurunpa mɨrɨ ina piyapai. 13 Umunkɨ amʉ' pe kuru, ayauro'ka uya 'nokon serɨ, mɨrɨ entakanoma pe, ɨyewan kon a'kokatɨ' eke pe rɨ marɨ. 14 Apurɨnin nan pen pokon pe a'samʉtʉ ya' ke'pʉmʉkantʉu. Ɨ'rɨ kasa ipoken e'nɨto' nesii'no ɨsi'kaisa rɨ ɨri pe e'nɨto' pokon pe? Mɨrɨ pe pʉra, nai kasa a'kwa esi ɨsi'kaisa rɨ ewarupɨ pokon pe? 15 Ɨ'rɨ kasa pori' pe Kʉrai nesii'no Periyarʉ pokon pe? Ɨ'rɨ kasa apurɨnin mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin pen nesii'no ɨsi'kaisa rɨ? 16 Ɨ'rɨ kasa ɨseseru yau Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' nesii'no papa tato' pe ika'sa' pokon pe? Apʉne pʉra urɨ'nokon esi nurɨnan Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pe, Papa uya tasa' na'ne' kasa rɨ, “To' piyau uko'mamʉ mɨrɨ, to' koro'tau rɨ usarɨ, to' e'to' itese' pɨ' pe rɨ esi, mɨrɨpan kon esi umunkɨ pe rɨ.” 17 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', to' koro'tapai epa'katɨ', tʉpona rɨ enatɨ', ta Itepuru uya. Ɨri rɨ kʉsa'pɨ'pɨ'tʉu, mɨrɨ a'tai ayanʉmʉ uya 'nokon.” 18 “Ɨkʉipʉnʉ kon pe e'to' pe, mɨrɨ a'tai umunkɨ amʉ' pe, uyensi ton pe ɨwe'to' kon pe, ta Itepuru meruntɨ pe kuru te'sen uya,” tasa'.

2 Koren 7

1 Serɨ ton si iku'to' pe usauro'nɨsa' eposa'nokon pɨ', utonpa ton amʉ' rʉ'kwɨ, ekorʉkanpai'nokon tanporon ɨri ton apai upun kon mɨrɨ awonsi'kɨ uya'kwarʉ kon ma'tanʉ'sa' iya na'ne', mɨrɨ awonsi'kɨ miyarɨ'nokon wakʉ pe e'nɨto' ya' Papa tʉnamai' e'nɨto' winɨ. 2 Ɨyewan kon yau ina pata oton ɨnkonekatɨ'. Ɨnʉ' rɨ ku'sa' ina uya pʉra man ipoken pʉra, ɨnʉ' rɨ ma'tanʉ'sa' ina uya pʉra man, ɨnʉ' pɨ' rɨ ina usennakasa' pʉra man. 3 Ɨyeno'ma kon pe serɨ ta uya pen; wapiya takaa'pʉ uya apata kon nɨ esi ina ewan yau, ɨiwano' kon pe rɨ ina uko'mamʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ina rɨ uma'ta ɨpokon pe. 4 Uyenu yau kuru rɨ ɨwesi kon; mɨ pe kuru ukupʉ auya'nokon. Eke pe kuru upori'ma auya'nokon; tanporon nɨ ina ewankamanin yau pori' pe e'to' rɨ anʉkʉ. 5 Apʉne pʉra ina utɨsa' a'tai Ma'sitoniya pona, ina pun umoronka'to' a'tai pʉra rɨ iyesi'pʉ, ina ewankamanin esi'pʉ sen winɨ'ne rɨ—kɨpo'po ina ewa'noma mɨrɨ awonsi'kɨ enari'nʉn nɨ ina yau. 6 E'tane Papa iseno'masa' rɨ a'kwarʉ wannɨ ne'nin uya ina a'kwarʉ ne'sa' Tai'tas tenno'se, 7 iyepʉ uya rɨken pen e'tane iya'kwarʉ ne'sa' auya'nokon ke rɨ nɨrɨ. Ina pɨ' ekama'pʉ iya, upɨ' ɨusentu'mato' kon, ipan pe ɨupokoita kon, upika'tɨ pɨ' a'ne' pe ɨwe'to' kon, mɨrɨ uya miyarɨ rɨ eke pe pori' pe e'to' pe uku'to' pe. 8 Ɨ'rɨ pe pʉra pokoi pe ukaretaai unennoko'pʉ uya ɨku'sa' kon e'tane, aiko ta uya pen nɨ. Aiko ta'pʉ uya rɨ e'tane—ene uya ukaretaai uya e'ne' pe ɨku'sa' kon, e'tane aka'ne' pe rɨ— 9 e'tane nin si serɨ si pori' pe esi, pokoi pe ɨku'sa' kon pɨ' pen e'tane ɨpokooi kon uya ɨyera'tɨ kon ku'sa' pɨ' amakooi kon apai. Ɨusewankama'pʉ kon Papa iwano' pe rɨ mɨrɨ pɨ' ina winɨ rɨ e'ne' pe ɨyena'pʉ kon pen nɨ. 10 Papa uya tasa' kasa upokoitan nɨsa' uya era'tɨn kupʉ, epika'tɨn nɨto' winɨkʉi' arɨn nɨ iya. Mɨrɨ pɨ' usewankaman pen, e'tane serɨ non pon kon pe upokoitan nɨto' uya uma'tan nɨto' nepʉ. 11 Entɨ' serɨ Papa uya tasa' kasa ipan pe pokoi pe e'nɨto' uya ɨku'sa' kon: temetarunsan pe pʉra, inke pʉra ipoken ku'nin pe tʉusenpoikasen pe, tʉusakorotasan pe ekamʉra ɨku'sa' kon pɨ', tetʉipɨ'san pe, tʉusi'nʉnkasan pe, tʉusewankamasan pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨye'kamasa' kon ɨsi'kaisa rɨ iye'kupʉ ene kon pa. Tanporon yau rɨ wakʉ pe ɨwesi kon tukai' ɨusi'tu kon serɨ ton yau. 12 Mɨrɨ pɨ' si ɨmenukasa' uya 'nokon nɨ e'tane ipokena' pen ku'nin nʉ'pʉ pɨ' pen nɨ, e'ne' pe iku'sa' kon pɨ' rɨ nɨrɨ pen, e'tane Papa rau ɨiwano' kon pe ɨusene kon pa, wakʉ pe kuru ina pɨ' iye'tʉsa' kon. 13 Serɨ ton uya rɨ ina pori'ma. Ina epori'mapɨ'to' pirikʉ pe rɨ, ina esi'pʉ pori' pe, Tai'tas esi pori' pe tense, apʉne pʉra ɨmɨrɨ'nokon uya ipika'tɨsa' wakʉ pe itewan ku'sa' ke. 14 Ipɨ' ɨpɨ'nokon utapurɨto' kuu'pʉ uya, mɨrɨpan upiyɨ'nʉ'sa' auya'nokon pʉra iyesi. E'tane tanporon nɨ ekamasa' na'ne' ɨpɨ'nokon esi'pʉ i'nairɨ ikasa rɨ, mɨrɨpan si ɨpɨ'nokon utapurɨn nɨsa' Tai'tas pɨ' usi'tusa' i'nairɨ rɨ nɨrɨ. 15 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨi'nʉnkato' iya 'nokon esi miyarɨ rɨ eke pe, tenu yau ɨkupʉ tʉuya'nokon a'tai main awɨrɨ ɨwesi'pʉ kon, Tai'tas ereutanʉkʉ'pʉ auya'nokon, eke pe inamato' auya'nokon ke, ɨnku'pai ɨwesi kon pɨ'. 16 Epori'mayai' mararon pe pʉra uyenu yau ɨkupʉ uya 'nokon pe iyesi pɨ'.

2 Koren 8

1 Mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ pe si utonpa ton i'tu auya'nokon i'se ina esi wakʉ nonkasa' Papa uya na'ne' Ma'sitoniya pon so'si ton ena' intʉrʉ'pʉ pɨ'. 2 Ɨsɨ ton kuru i'tupɨ'nɨto' apai, eke rɨ to' epori'mato' anʉ'sa' mɨrɨ awonsi'kɨ ipan nɨ itimamin pʉra to' e'to' ena'pʉ amʉre'mʉra e'nɨto' yau imaminkena' pe. 3 Apʉne pʉra ekama uya to' uya itʉrʉ'pʉ eke pe kuru rɨ itʉto' tʉuya'nokon kaisa rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ itʉto' tʉuya'nokon entai kuru rɨ nɨrɨ. Tanporo kuru tiwano' kon pe, 4 inke pʉra ina pɨ' to' uta'kwarʉka'pʉ wakʉ ton pika'tɨkapʉ pɨ' serɨ e'repan nɨto' yau. 5 Mɨrɨ awonsi'kɨ ina e'to' itenupɨkɨrɨ kasa pʉra to' uya ikupʉ'pʉ pen, e'tane wapiya Itepuru ena' to' e'tʉrʉ'pʉ tiwano' kon pe mɨrɨ tʉpo ina ena', Papa eseru awɨrɨ tesi kon ekamanin pe. 6 Mɨrɨ pɨ' Tai'tas enutɨ'pʉ ina uya, wapiya isara'tɨsa' iya pɨ' rɨ, ɨmɨrɨ'nokon iwano' pe nɨrɨ iu'ma'to' ya' ine'to' pe iya, serɨ wakʉ nonkasa' nʉkupʉnʉ. 7 E'tane tanporon nɨ kupʉ auya'nokon pɨ' ɨnkupʉnʉ kon yau wakʉ pe—apurɨto' auya'nokon yau, ausauro'to' kon yau, i'tuto' auya'nokon yau, ɨnku'pai e'nɨto' enuka'nʉ'sa' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ina i'nʉnka auya'nokon yau—entɨ' kanan serɨ e'repan nɨto' kupʉ auya'nokon wakʉ nonkasa' yau. 8 Ayapiyo'ma uya 'nokon pen nɨ e'tane i'nairon ɨusi'nʉnkato' kon i'tupɨtʉ i'se esi, tʉron kon e'to' ɨnku'pai kaisa rɨ ti'tui'. 9 Apʉne pʉra i'tu auya'nokon, uyepuru kon Sises Kʉrai uya wakʉ nonkasa' mɨrɨ imaminkena' pe rɨ esii'ma, mɨrɨ rɨ e'tane ɨwenai'nokon entu'ma' iyena'pʉ, entu'ma' iyenasa' winɨ imaminkena' pe ɨyena kon pa. 10 Nʉtɨtaine' wʉipiya yau ɨmɨrɨ'nokon esi'pʉ iwapiya itʉnin pe rɨken pen e'tane ɨnku'pai nɨrɨ ɨwesi'pʉ kon. Serɨ si apanamato' uya 'nokon wakʉ pe kuru te'sen ɨiwano' kon pe serɨ yau. 11 Serɨ si tʉrawaso i'ma'katɨ', mɨrɨ si ɨnku'pai ɨwe'to' kon uya iu'ma'to' uya enpoikato' pe ɨnku'pai ɨwe'to' kon awɨrɨ. 12 Apʉne pʉra mɨrɨ yau ɨnku'pai ɨwe'to' kon esi yau, ɨye'repato' kon esi tapurɨsen pe rɨ ɨpiyau'nokon na'ne' awɨrɨ, ɨpiyau'nokon pʉra na'ne' awɨrɨ pen. 13 Ina e'to' i'se esi pen tʉron kon pika'tɨi'ma sa'man pe ɨkupʉ kon pɨ', e'tane ɨsi'kaisa rɨ e'nɨto' e'to' pe. 14 Serɨ pe kuru eke pe ɨpiyau'nokon na'ne' uya ipan pe i'se to' e'to' ke to' pika'tɨ, mɨrɨ enta' eke pe to' piyau te'sen uya ipan pe i'se ɨwe'to' kon ke ɨpika'tɨ kon. Mɨrɨ a'tai nin si ɨsi'kaisa rɨ ɨwe'to' oton kon mɨrɨ, 15 iye'menukasa' na'ne' kasa: “Kʉrɨ eke pe amʉranʉ'nin nʉ'pʉ piyau eke pe kuru pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ aiko pe amʉranʉ'nin nʉ'pʉ piyau aiko pe iyesi pen,” tawon. 16 Papa pɨ' tenki ta uya usewankamato' rɨ marɨ ɨpɨ'nokon emaikanin nʉ'pʉ pɨ' Tai'tas ewan ya'. 17 Ina nekama'ponʉ pɨ' rɨken Tai'tas epori'ma'pʉ pen e'tane ɨpiya'nokon ɨtɨpai te'to' kuru pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tiwano' pe rɨ. 18 Mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtonpa kon nɨrɨ ennoko pɨ' ina man iya'kɨrɨ tanporo so'si amʉ' napurɨpɨtʉnʉ wakʉ itekare pɨ' iye'tʉrawasoma pɨ'. 19 Mɨrɨ entai kuru, so'si amʉ' uya anʉnsa' ina tonpa pe itɨto' pe tʉtʉsen arɨ ina uya koro'tau ina nʉtʉrʉnʉ Itepuru nama tʉuya'nokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe epika'tɨpai ina e'to' enpoikanin pe. 20 E'sapeman nɨto' pʉra iye'to' pe ikupʉ i'se ina esi, eke tʉtʉsen pe tʉron kon nʉtʉrʉ'pʉ tʉrawasoma eseru. 21 Ipoken te'sen kupʉ pɨ' e'pai ina esi, Itepuru enu yau rɨken pen, e'tane ka'pon amʉ' enu yau rɨ nɨrɨ. 22 Mɨrɨ pona, to' a'kɨrɨ tʉtonpa kon ennoko pɨ' ina man; tu'kan winɨ rɨ ɨnku'paino pe isenpoikasa', mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ entai rɨ apʉne pʉra eke pe kuru itenu yau ɨwesi kon. 23 Tai'tas nin si esi mɨrɨ uisakon, mɨrɨ awonsi'kɨ e'tʉrawasoma tonpa pe ɨ'koro'tau'nokon; tʉron kon ina tonpa ton nʉtɨyai'ne' nan nin si esi mɨrɨ so'si amʉ' maimu ekamanin pe mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai nama pe. 24 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ipan pe to' i'nʉnkatɨ' ɨpɨ'nokon ina utapurɨto' enpoika pe tanporo so'si ton uya ento' pe.

2 Koren 9

1 Ɨmenukato' uya 'nokon iwenai pʉra rɨ man serɨ wakʉ ton pika'tɨto' pɨ'. 2 Apʉne pʉra ipan pe epika'tɨpai ɨwe'to' kon i'tu uya, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ pɨ' Ma'sitoniya pon kon pɨ' utapurɨn pɨ' e'sa', to' auro'ka pɨ' nʉtɨtaine' wʉipiya si'kɨrɨ itʉrʉ pɨ' ɨmɨrɨ'nokon A'kaya pon kon ekonekasa' esi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon tʉrʉnkasa' auya'nokon ɨnku'pai ɨwe'to' kon winɨ iku'nin pe, tukai'. 3 E'tane pʉsamoro ina tonpa ton senno'ai' serɨ eseru yau ɨpɨ'nokon ina utapurɨto' esi namai' a'ta pe rɨ, e'tane tekonekai' ɨwesi kon pa, ta'pʉ uya na'ne' kasa. 4 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ Ma'sitoniya pon nɨ uye'sa' pe iyesi yau uya'kɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ iyekonekasa' pe pʉra ɨyeporo kon pe iyesi a'tai, ina rɨ ɨpiyɨtʉ—ɨmɨrɨ'nokon kuru rɨ nɨrɨ ɨpiyɨtʉ—apʉne pʉra ina uya ayapurɨsa' kon pɨ'. 5 Mɨrɨ pɨ' pʉsamoro utonpa ton enutɨ pɨ' usenuminka'pʉ to' uya aka'kʉranpato' kon pe, pena iwapiya parɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ekonekan nɨto' ton i'ma'kase'na amʉre'mʉra ɨntʉrʉnʉ kon ta'pʉ auya'nokon nʉ'pʉ tʉnin pe. Mɨrɨ a'tai, iyekonekasa' pe ɨwe'to' kon pe enpoikanin pe, ɨntʉrʉnʉ kon esi aya'kwarʉkasa' kon pe pʉra. 6 Ɨyenu kon yau serɨ iku'tɨ': Ɨnʉ' rɨ mara ipɨnnin uya mara rɨ eporo, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ amʉre'mʉra ipɨnnin uya amʉre'mʉra rɨ eporo. 7 Tʉkaisarɨ'nokon to' nʉtʉrʉi tewan kon yau itʉto' pe tʉuya'nokon te'ku'sa' kon poro, ɨntʉpai pʉra esii'ma pen mɨrɨ pe pʉra e'kosonkosonmai'ma pen. Papa uya pori' pe esii'ma itʉnin i'nʉnka. 8 Mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya wakʉ nonkasa' kupʉ mɨrɨ eke pe ɨpona'nokon, tu'kan yau rɨ tɨwɨrɨ rɨ, tanporon esa' pe i'se ɨwe'to' kon eke pe rɨ, tanporon wakʉ tʉrawaso yau eporo auya'nokon mɨrɨ. 9 Iye'menukasa' na'ne' kasa: “Tʉntʉrʉnʉ ta'nʉ'sa' iya mɨ poro rɨ entu'manin nan ena'; ipoken iko'manto' esi moro inke rɨ,” tawon. 10 Kʉrɨ ipɨnnin repanin itena'pɨ ke ite' pe mɨrɨ awonsi'kɨ kiyari pe pʉreti ke, uya rɨ marɨ itʉrʉ mɨrɨpan uya eke pe ite' amʉranʉkʉ pa ikupʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ ipoken ɨwe'sa' rʉ'pʉ anʉmʉ kupʉ eke pe. 11 Tanporon yau rɨ imaminke' pe ɨyena kon pa ɨku'to' kon oton, tɨwɨrɨ rɨ amʉre'mʉra te'repasen pe ɨwesi kon pa, mɨrɨ awonsi'kɨ ina awɨrɨ ɨye'repato' kon uya tenki tato' Papa pɨ' emapu'tɨto' pe. 12 Serɨ epika'tɨn nɨto' mʉku'atʉi'ne' uya rɨken Papa munkɨ amʉ' repa pen e'tane eke pe iyanʉkʉ tenki tato' to' uya Papa pɨ' usenpoika. 13 Apʉne pʉra tʉrawaso mʉku'atʉi'ne' uya ɨyenpoikasa' kon pɨ' ka'pon amʉ' uya Papa apurɨpɨ'to' oton main awɨrɨ ɨwe'to' kon uya Kʉrai ekareei ekamasa' uya itonpa'tɨsa' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ amʉre'mʉra ɨye'repato' kon anta'nʉkʉnʉ kon to' ena' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon pokon pe rɨ. 14 Mɨrɨ awonsi'kɨ to' ɨpʉremato' ɨpona'nokon tewan kon yau utɨ ɨpiya'nokon, apʉne pʉra eke wakʉ nonkasa' Papa uya, uya ɨrepasa' kon pɨ'. 15 Tenki kuru ta Papa pɨ', ekama entaino rɨ intʉrʉ'pʉ pɨ'!

2 Koren 10

1 Eke pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ mannʉ' pe Kʉrai e'to' winɨ uta'kwarʉka ɨpɨ'nokon—urɨ, Paarʉ, enari'kena' e'semʉ' pona e'sepon nɨsa' a'tai, e'tane enari'mʉn ɨnnɨ esi a'tai, tato' ipɨ'! 2 Uye'sa' a'tai, ɨsɨ pe e'nin ɨpɨ'nokon e'to' kasa tʉron kon ka'pon amʉ' pɨ' serɨ non eseru yau uko'man nɨ tukai' tʉusenuminkasan. 3 Non po rɨ ina uko'mantane, non nʉku'ai'ne' kasa ina usewa'noma esi pen. 4 Ina epaai ton ina epanta'mato' ike ton esi non epanta'mato' ike kasa pʉra. Mɨrɨ kasa pʉra, Papa meruntɨrʉ esi to' piyau pana'pa' nan to' wapu ma'tanʉ'nin. 5 E'sei'pɨ'nɨto' enkʉ'nʉkʉ ina uya mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ kasi Papa uya i'tuto' i'se pʉra te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ usenuminkan nɨto' a'sisa' anʉmʉ ina uya Kʉrai maimu awɨron pe iye'to' pe. 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ iyekonekasa' pe ina e'to' oton tanporon nɨ main awɨrɨ pʉra e'nɨsa' kota'manin pe, tanporo ti'ma'kai' iyawɨrɨ ɨwe'sa' kon a'tai. 7 Ipʉro'po rɨken ɨ'rɨ rɨ ene auya'nokon. Kʉrai iwano' pe ɨnʉ' rɨ e'kupʉ pe iyesi yau, tɨwɨ nɨrɨ ni'tui ina esi Kʉrai iwano' pe, iyesi na'ne' kasa rɨ marɨ. 8 Apʉne pʉra Itepuru meruntɨrʉ ina repa'pʉ iya ike esi ɨpika'tɨnin kon pe, ama'tanʉ'nin kon pe pen. Utapurɨ pe iyesi yau, mɨrɨ pɨ' ɨpiyɨtʉ pen. 9 Ukaretaai ton ke ɨyenari'pa i'se 'nokon esi pe ɨsenpai pʉra e'ai'. 10 Apʉne pʉra tʉron kon uya ta, “Ikaretaai ton esi sa'man mɨrɨ awonsi'kɨ pana' pe kuru, e'tane ka'pon pe iyesi yau ɨ'sɨ'mʉra rɨ iseta mɨrɨ awonsi'kɨ isauro'to' esi notʉn nɨ,” ta. 11 Kamoro rupɨ uya ito'ka'nʉkʉ e'pai iyesi karetaai wannɨ yau ta na'ne' esi mɨrɨ yau e'nɨ tane pʉra unku'ton kon pe iyesi mɨrɨ yau e'nɨ a'tai. 12 Ina e'warinpa pen sa'ne mɨrɨ pe pʉra tʉron kon tʉutapurɨsan eseru a'kɨrɨ teseru kon to'ka'nʉ'pɨtʉ pɨ' ina esi pen. Teseru kon i'tupɨtʉ to' uya teseru kon ke rɨ a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ teseru kon ke rɨ teseru kon aku'menka a'tai, ta'kwarʉ ke pʉra rɨ to' esi. 13 Mɨrɨ pe rɨ iye'tane, wakʉ pe iye'to' entai rɨ ina utapurɨ pen, e'tane ina utapurɨto' kupʉ ina uya Papa uya ina ku'sa' na'ne' awɨrɨ iteseru, ɨyepoton kon nɨ. 14 Siya kuru rɨ mɨ pe te'ku'to' kon yau ina utɨ pen, ɨpiya'nokon ina uye'sa' pʉra iyesi yau, mɨrɨ kasa nin si nesii'no apʉne pʉra si Kʉrai ekareei esa' pe rɨ ina uye'kaa'pʉ ɨpiya'nokon. 15 Tʉpʉ'kʉ kon entai siya kuru nɨrɨ ina utɨ pen tʉron kon nʉkupʉ'pʉ tʉrawaso pɨ' tʉutapurɨ kon winɨ. Ina e'ku'to' esi mɨrɨ, miyarɨ rɨ apurɨto' auya'nokon usemo'ka koro'tau, ɨ'koro'tau'nokon ina nʉkupʉnʉ e'waraukato' oton eke pe kuru, 16 ina uya itekare ekamato' pe itekare ke a'pɨ'sa' pen pata ton nono yau'ne ɨyentau'nokon, apʉne pʉra ka'pon uya rɨ itekare ekama'pʉ yau itekare tekamai' atapurɨpai pʉra ina esi pɨ'. 17 E'tane, “Tɨwɨ atapurɨpaino nʉtapurɨi Itepuru yau,” tasa'. 18 Apʉne pʉra ka'pon tiwano' pe tʉutapurɨsen pɨ' wakʉ ta pʉra iyesi e'tane ka'pon Itepuru napurɨnʉ pɨ' rɨken.

2 Koren 11

1 Mara rʉ'kwɨ iya'kwarʉ pʉra e'ai'ne' yau a'kʉre'tɨ auya'nokon tukai' e'ku'ai', e'tane iku'kapʉ auya'nokon nɨ. 2 Papa uya tasa' kasa ɨkɨntato' yau ɨkɨntayai' ɨpɨ'nokon. Tikin nan ataan'pʉ ena' ɨtʉto' pe uya usauro'sa', Kʉrai ena', a'pɨ'pʉn kuru uri'san pe ɨtʉto' pe uya itena'. 3 E'tane enari'ke' e'ai' ɨkʉi uya I' enku'tɨ'pʉ kasa enku'tɨn nɨto' ike ke ɨusenuminkato' kon utano'ma, i'nai rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ esuken ɨye'tʉsa' kon Kʉrai ena' apai. 4 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ uyepʉ pe iyesi yau ɨpiya'nokon Sises ekareei ekamase'na, Sises ekareei ina nekama'pʉ warai pen nɨ, mɨrɨ pe pʉra tʉponaron nɨ a'kwarʉ anʉnsa' auya'nokon yau, ananʉmʉ'pʉ kon warai pen, mɨrɨ pe pʉra tʉponaron nɨ wakʉ itekare ana'si'pʉ kon warai pen, inke pʉra rɨ iya' ɨyena kon. 5 E'tane usenuminka pʉra iyesi aiko pe esi eke ton enno'sa' kon o'koi' tukai'. 6 Wakʉ pe kuru anpisin koro'tau tʉusauro'sen pe isenupasa' pen urɨ, e'tane i'tunin pe rɨ esi. Serɨ ton ku'sa' ina uya man wakʉ pe kuru ene poken nɨ tanporon winɨ rɨ. 7 Makoi pe pe' iyesi'pʉ u'tɨto' ayanʉnnin kon pe Papa ekareei ekama uya winɨ te'masen pe pʉra? 8 Tʉron nɨ ton so'si amʉ' rapumasa' uya to' e'repato' mo'ka uya winɨ ɨpika'tɨnin kon pe. 9 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpiyau'nokon esi a'tai, ɨ'rɨ rʉ'kwɨ rɨ i'se esi pɨ', ɨnʉ' rɨ tewankamai' esi'pʉ pen, apʉne pʉra Ma'sitoniya winɨ iye'sa' kon utonpa ton uya i'se e'to' ke urepa'pʉ. Ɨ'rɨ winɨ rɨ ɨyewankamanin kon pe pʉra enkurumʉ'pʉ, mɨrɨ kasa rɨ esi miyarɨ rɨ. 10 I'nai rɨ, i'nairon Kʉrai eseru esi pɨ' uyau, ɨnʉ' rɨ A'kaya nono ton awon uya serɨ utapurɨto' ereutanʉkʉ pʉra rɨ iyesi. 11 Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ'? Apʉne pʉra ɨi'nʉnka uya 'nokon pʉra iyesi pɨ' pe'? Ɨi'nʉnka uya 'nokon i'tu Papa uya! 12 Mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ rɨ siku'ai'ne' kupʉ pɨ' esi non akʉ'to' pe uya kamoro tʉweyu kon eporo i'se te'san o'noro ukaisarɨ'nokon e'paino kon tʉutapurɨto' kon yau. 13 Kamoro waraino kon esi mɨrɨ ennakanin nan enno'sa' kon pe, usenku'tɨn nɨto' tʉrawasomanin nan, Kʉrai nennoko'san pe te'ku'san. 14 Mɨrɨ awonsi'kɨ usenuminkan pe pʉra, Se'tan nɨ e'kupʉ a'kwa inserʉʉi pe. 15 Mɨrɨ wenai, usewansiukan pe pʉra, ipoitorʉ ton e'kupʉ pe iyesi a'tai ipokena' pe e'nɨto' poitorʉ pe. To' weyu u'ma'to' oton to' nʉkupʉnʉ nʉwarinpanʉ pe. 16 Akonoma uya: Iya'kwarʉ pʉn pe rɨ ɨnʉ' rɨ uku'nin, e'tane ikupʉ auya'nokon yau, uyanʉntɨ' si iya'kwarʉ pʉn kupʉ pe, mara rʉ'kwɨ utapurɨn nɨto' ku'to' pe uya. 17 Serɨ iwano' wannɨ pe en yau e'ku'nɨto', Itepuru kasa usaurokʉ pen nɨ, e'tane iya'kwarʉ pʉn kasa. 18 Tu'kan kon nɨ utapurɨ pɨ' non nʉkupʉnʉ kasa, urɨ nɨrɨ utapurɨ. 19 Pori' pe iya'kwarʉ pʉnon kon pɨ' ɨwesi kon, ta'kwarʉ ke ɨwesi kon pɨ' kuru si! 20 I'nai rɨ kuru, to' uya aya'sisa' kon tapiyo' kon pe, mɨrɨ pe pʉra aiko pe rɨ to' uya ɨku'sa' kon, mɨrɨ pe pʉra ɨpɨ'nokon nɨ to' usennakasa', mɨrɨ pe pʉra awapiya'nokon nɨ iye'sara'tɨpɨ'sa' pe to' esi, mɨrɨ pe pʉra ɨyemʉ' kon pɨ' to' uya ɨwɨpɨ'sa' kon. 21 Epiyɨ'to' yau, a'tu'mʉra kuru ina esi ukayai' mɨrɨ kasa e'nɨsa' pɨ'! Ɨ'rɨ pɨ' rɨken ɨnʉ' rɨ atapurɨpai nai—usaurokʉ iya'kwarʉ pʉn kasa—urɨ kuru rɨ utapurɨ mɨrɨ pɨ'. 22 Ipuru amʉ' pe pe' to' esi? Urɨ rɨ nɨrɨ esi. Esuwerʉ amʉ' pe pe' to' esi? Urɨ rɨ nɨrɨ esi. Epʉra'an payan nʉ'san pe pe' to' esi? Urɨ rɨ nɨrɨ esi. 23 Kʉrai poitorʉ pe pe' to' esi? Usenuminkato' yau pʉra rɨ na'kɨ e'ai' serɨ kasa usauro'to' pe, to' entaino rɨ urɨ. Sa'man pe kuru e'tʉrawasoma'pʉ, pariki'si tau ɨsipɨkɨrɨ'ne kuru, ɨsɨ pe kuru ari'po'pɨ'sa' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ inke ite'kwa'ne rɨ eri'nɨto' ya' a'ko pe utɨpɨ'sa'. 24 5 kaisa rɨ ite'kwa Esuwerʉ amʉ' winɨ 40 kaisa rɨ tikin nɨ iyapai tʉmo'kai' utari'po'pɨ'nɨto' eporo'pʉ uya. 25 Osorʉwau ite'kwa uyari'po'pɨtʉ'pʉ yʉi ke, tikin ite'kwa tɨ' ke uwɨpɨtʉ'pʉ, osorʉwau ite'kwa uyen pe iye'tane kanau epotorʉ'pʉ uta'morʉpɨtʉ'pʉ, tikin nɨ ewarupɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nɨ wʉi ennoko'pʉ uya parau kau, 26 utɨn pɨ' rɨ uko'manpɨ'tai. Ɨsɨ yau rɨ esi'pʉ tuna kau, ɨsɨ yau ama' e' ton koro'tau, ɨsɨ yau uwaraino kon Esuwerʉ amʉ' koro'tau rɨ, ɨsɨ yau Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau; ɨsɨ yau eke pata yau rɨ, ɨsɨ yau eke pata pʉ'kʉ yau, ɨsɨ yau parau po; mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ yau ennakanin nan utonpa ton pe te'ku'se koro'tau. 27 E'tʉrawasomasa' man, e'tʉrawasomasa' man sa'man pe, mɨrɨ awonsi'kɨ inke ite'kwa e'nʉmʉ pʉra; iwan pe e'nɨto' i'tusa' uya mɨrɨ awonsi'kɨ tuna'kiri' ke mɨrɨ awonsi'kɨ kiyari pʉra e'pɨ'sa'; ikomi' pe e'pɨ'sa' mɨrɨ awonsi'kɨ ipon pʉra. 28 Tanporon piyapai, wʉi kaisa rɨ usewankaman pɨ' esi'pʉ so'si amʉ' pɨ'. 29 Ɨnʉ' esi ɨ'sɨ'mʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ si ɨ'sɨ'mʉra usi'tu pʉra? Ɨnʉ' arɨ'pʉ makoi ya', u'nau epo'tɨ pʉra ipɨkɨrɨ? 30 Utapurɨ pe iyesi yau, utapurɨ rɨ ɨ'sɨ'mʉra e'to' enpoikanin pɨ'. 31 Papa, Itepuru Sises e'to' itese' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Ikʉipʉnʉ, tɨwɨrɨ rɨ tapurɨpɨ'sen pe te'sen uya i'tu, kasi pe pʉra esi. 32 Tamaskas yau kopʉna, kin Are'tas o'noron uya pata Tamaskas erasuntɨ'pʉ, urɨ a'sito' pe. 33 E'tane pa'siki'ti yau unu'tɨ'pʉ, iwekupiri wintooi awɨrɨ, mɨrɨpan enapai emo'ka'pʉ.

2 Koren 12

1 Utapurɨn pɨ' rɨ esii'ya. Wakʉ epoton pʉra rɨ iye'tane, en uta'kwakato' mɨrɨ awonsi'kɨ isenpoikato' pɨ' Itepuru winɨ pɨ' rɨ esii'ya. 2 Ka'pon si'tuyai' Kʉrai yawon, 14 kaisa rɨ wʉipiya utɨkaa'pʉ serɨ itosorʉwano Epʉn pona iyenuku'pʉ awonsi'kɨ. Tʉpun tau rɨ nawon mɨrɨ pe pʉra tʉpun tau pʉra rɨ nawon i'tu uya pʉra rɨ iyesi—Papa uya i'tu. 3 I'tu uya si, pʉse rɨ ka'pon—tʉpun tau mɨrɨ pe pʉra tʉpun tapai rɨ nawon i'tu uya pʉra rɨ iyesi, e'tane Papa uya i'tu — 4 utanʉmʉ'pʉ wakʉ pe Papa pata'se' ya'. Ekama pokena' pen nɨ eta'pʉ iya, ka'pon uya ekamato' pe tato' pen nɨ. 5 Kʉrɨ rɨ waraino ka'pon pɨ' utapurɨ, e'tane upɨ' utapurɨ pen, ɨ'sɨ'mʉra rɨken e'to' pɨ' utapurɨ. 6 Utapurɨ pe iyesi yau, iya'kwarʉ pʉn pe esi pen, apʉne pʉra i'nairon pɨ' usaurokʉ pe iyesi. E'tane ikupʉ uya pen, eke pe rɨ urɨ tʉku'se ɨnʉ' rɨ usenuminka namai' upɨ' unkuu'pʉ pɨ' mɨrɨ pe pʉra ta'pʉ uya pɨ' tesi entai. 7 Utaperʉkan pɨ' esi namai', serɨ ton eke pe rɨ isenpoikasa' rʉ'pʉ uyena' pɨ', itikʉ e'tʉrʉ'pʉ upun ya', Se'tan maimu ne'nin pe, ipan pe rɨ ukota'manin pe. 8 Osorʉwau ite'kwa ipan pe Itepuru ekama'po'pʉ uya upiyapai imo'kato' pe iya. 9 E'tane, “Urɨ uya wakʉ nonkasa' esi eke pe ɨiwano' pe, apʉne pʉra umeruntɨrʉ ekoneka wakʉ pe ɨ'sɨ'mʉra e'nɨto' yau,” ta'pʉ iya upɨ'. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utapurɨ miyarɨ parɨ pori' pe esii'ma ɨ'sɨ'mʉra e'to' pɨ', Kʉrai meruntɨrʉ ereutato' pe upona. 10 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Kʉrai uriya', urɨ esi pori' pe ɨ'sɨ'mʉra e'nɨto' yau, sapeman nɨto' yau, sa'man pe e'nɨto' yau, wakʉ kupʉ wenai kota'man nɨto' yau, sa'man ikupʉ pokena' pen yau. Apʉne pʉra ɨ'sɨ'mʉra esi a'tai, mɨrɨ a'tai pana' pe rɨ esi. 11 Uiwano' pe rɨ iya'kwarʉ pʉra enasa' serɨ, e'tane sa'ne ɨmɨrɨ'nokon uya iku'to' pe uya ikuu'pʉ. Uyekama pe masauro'tʉi'no e'tane, apʉne pʉra aiko pe esi pen eke ton itekare ekamai' enno'sa' kon o'koi', ɨnʉ' pe pʉra rɨ sa'ne e'tane. 12 Mɨ ton itekare ekamai' enno'sa' ma'kʉi'tɨnin—ento' ipɨ' ton, usenuminkan nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ eke Papa tʉrawasooi—e'kuu'pʉ ɨ'koro'tau'nokon eke rɨ sa'man annawɨrɨ. 13 Nai kasa ken tʉron nɨ ton so'si amʉ' o'koi' aiko pe ɨwesi'pʉ kon, ɨpɨ'nokon nɨken upika'tɨtɨ' tasa' uya pʉra iyesi pɨ' pe'? Ipokena' pen unkuu'pʉ pɨ' si upɨ' ɨsentu'matɨ'! 14 Serɨ si e'kama utɨn pɨ' aka'kʉranpai'nokon itosorʉwano ite'kwa pe, mɨrɨ awonsi'kɨ upika'tɨtɨ' ta uya pen ɨpɨ'nokon, apʉne pʉra ɨimamin kon i'se esi pen e'tane ɨmɨrɨ'nokon. Apʉne pʉra mʉre amʉ' esi tʉsanon kon potawa'tɨnin nan pe pen, e'tane to' sanon uya nin to' potawa'tɨ. 15 Mɨrɨ kasa si ɨpɨ'nokon pori' pe esii'ma tanporon nɨ uyenawon ennoko uya mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ rɨ nɨrɨ si. Ipan pe pe' ɨi'nʉnka uya 'nokon yau, mara rʉ'kwɨ pe' ui'nʉnka auya'nokon? 16 Iyesi'pʉ na'ne' kasa si iyesi yau, upika'tɨ auya'nokon i'se pʉra esi'pʉ. Mɨrɨ rɨ e'tane ennakanin pe esi'pʉ enku'tɨn nɨto' winɨ ɨyeparantɨ'pʉ uya 'nokon ta! 17 Kɨnyennakata'tʉi pe' ɨpʉrataai kon mo'kato' pe uya ka'pon amʉ' unennoko'san winɨ? 18 Tai'tas apiyo'ma'pʉ uya ipan pe ɨpiya'nokon itɨto' pe, mɨrɨpan a'kɨrɨ utonpa kon ennoko'pʉ uya. Tai'tas uya ken pe' ɨyennaka'pʉ kon ɨpʉrataai kon mo'kato' pe tʉuya? Ɨsi'kaisaron kon pen pe' ina ta'kwarʉ kon yau tʉnkupʉnʉ kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsiporon nɨ pen pe' ina eseru? 19 Usenuminkan pɨ' pe' ɨwesi'pʉ kon mɨsi'kɨrɨ rɨ ɨpɨ'nokon ina e'wapu'tɨ tukai'? Usauro'nɨ pɨ' sa'ne ina e'sa' serɨ ko Papa uya tentane'nokon Kʉrai yawon kon pe; utonpa ton nʉ'kwɨ, tanporon ina nʉku'ai'ne' esi ɨmeruntɨtanʉ'nin kon pe. 20 Enari'nʉnyai' ɨpiya'nokon utɨsa' a'tai, ɨyeporo uya 'nokon poken pʉra rɨ iyesi i'se e'to' awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ nɨrɨ i'se ɨwe'to' kon awɨrɨ pʉra. Enari'nʉnyai' ɨsipɨ' rɨ te'san, tɨkɨntasan nɨ, tʉusakorotasan nɨ, tʉpoirɨ'nokon nɨ te'san nɨ, kasi pe ka'pon eseru'tɨnin nan nɨ, ɨri ka'pon eseru pɨ' tʉusauro'san nɨ, i'tunin pe rɨ tesi kon pɨ' mɨ pa'nan nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ itanpokʉmasa' pe rɨ ɨyeporo uya 'nokon poken iyesi. 21 Enari'nʉnyai' utɨka'sa' a'tai kanan Papa itese' pɨ' e'to' uya se pe rɨ uku'to' oton arau'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe rɨ upokoitato' oton tu'kan kon imakoitasa' kon pena iwa wenai iyera'tɨsa' pʉra na'ne' nan ɨri apai, tekumato' kon apai mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri i'se te'to' kon ku'to' tʉuya'nokon apai, ikupʉ pɨ' tesi'pʉ kon.

2 Koren 13

1 Serɨ si itosorʉwano ite'kwa pe aka'kʉranpai'nokon utɨ. “Moro ɨ'rɨ e'ku'sa' rʉ'pʉ esi pɨ' asa'ron kon mɨrɨ pe pʉra osorʉwawon kon usauro'to' pe iyesi,” tasa'. 2 Apanamakaa'pʉ uya 'nokon ɨpiyau'nokon esi a'tai iyakon ite'kwa pe. Akonoma uya ɨpiyau'nokon pʉra esii'ma: Enna'posa' a'tai, ɨnʉ' rɨ e'wanpa uya pen kamoro pena iwa imakoitasa' kon pe na'ne' nan mɨrɨ pe pʉra tʉron kon nɨ, 3 ipan pe ɨni'tupai ɨwesi kon pɨ' Kʉrai usauro'to' uporo. Ɨ'sɨ'mʉn pen kʉrɨ rɨ ɨmɨrɨ'nokon koneka pɨ' tesi yau, e'tane meruntɨ pe iyesi ɨ'koro'tau'nokon. 4 Apʉne pʉra i'nai rɨ iye'to' pe, kurusu' pona ipokapɨtʉ'pʉ ɨ'sɨ'mʉn yau, e'tane si iko'mamʉ Papa meruntɨrʉ winɨ. Mɨrɨ kasa rɨ, iyau ɨ'sɨ'mʉra e'nɨ'nokon, e'tane si Papa meruntɨrʉ winɨ ina uko'mamʉ ipokon pe ayapiyo' kon pe. 5 Ɨsentɨ' apurɨto' yau rɨ pe' ɨwesi kon tukai'; ɨsi'tutɨ' ɨiwano' kon pe. I'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi Kʉrai esi ayau'nokon?—ɨusi'tuto' kon yau rɨ nin auta'mo'kasa' kon a'tai rɨken i'tu auya'nokon ipʉra iyesi? 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ sapurɨyai' ito'ka'nʉkʉ auya'nokon usi'tun nɨto' yau uta'mo'kan nɨsa' pʉra iyesi. 7 Serɨ si ina ɨpʉrema Papa pɨ' ipokena' pen kupʉ auya'nokon namai'. Ka'pon amʉ' uya en nɨto' pe pen nɨ usi'tun nɨto' yau entakasa', e'tane ipokena' pe te'sen kupʉ kon pa ita'mo'kasa' pe rɨ e'ku'nɨ tane. 8 Apʉne pʉra ɨ'rɨ rɨ kupʉ poken pʉra ina uya iyesi i'nairon ewa'noma pe, e'tane i'nairon iwano' pe rɨken. 9 Ina epori'ma ɨ'sɨ'mʉra tesi kon a'tai e'tane pana' pe ɨwesi kon; ina ɨpʉremato' nin si esi mɨrɨ wakʉ pe ɨwesi kon pa. 10 Mɨrɨ wenai serɨ ton menuka uya serɨ ɨpiyau'nokon pʉra esii'ma, utɨsa' a'tai ɨsɨ pe umeruntɨrʉ apurɨ uya namai'—umeruntɨrʉ Itepuru uya urepa'pʉ ike ke ɨkonekanin kon pe, ama'tanʉ'nin kon pe pen. 11 Iu'matʉ pe, utonpa ton, ɨisirɨ'nokon. Wakʉ pe e'nɨto' pɨ' ɨse'se'tɨtɨ', ipan pe ɨyekama'poto' uya 'nokon etatɨ', tikin nɨ isenuminkato' e'tɨ', tʉusewa'nomai' pʉra ɨko'mantɨ'. Mɨrɨ awonsi'kɨ Papa usi'nʉnkan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨ ku'nin esi mɨrɨ ɨpiyau'nokon. 12 Miyarɨ ta auya'nokon e'kwa pe ɨtonpa kon pɨ' wakʉ eseru yau ata'su'katɨ'. 13 Tanporo wakʉ ton man miyarɨ ta pɨ' ɨpɨ'nokon. 14 Tɨwɨ eke rɨ wakʉ Itepuru Sises Kʉrai nʉnonka'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa usi'nʉnkato', mɨrɨ awonsi'kɨ Wakʉ A'kwarʉ amʉtʉ pe e'nɨto' nesii tanporo ɨpiyau'nokon.

Kare'siya 1

1 Paarʉ, enno'sa' itekare ekamai'—ka'pon amʉ' winɨpai enno'sa' pen, mɨrɨ pe pʉra ka'pon nennoko'pʉ pen, e'tane Sises Kʉrai mɨrɨ awonsi'kɨ Papa, Ikʉipʉnʉ, i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyerikʉ'pʉ apai nennoko'pʉ winɨpaino— 2 mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon tonpa ton upiyawon kon winɨpaino, So'si ton Kare'siya po'nan enakan: 3 Tɨwɨ wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winɨpaino nesii ɨyenakan kon pe. 4 Kʉrɨ rɨ Sises Kʉrai iye'tʉsa' rʉ'pʉ umakooi kon iwano' pe umo'kanin kon pe serɨ pe na'ne' ɨri pe e'nɨto' apai, urɨ'nokon e'to' itese' pɨ' Papa, ukʉipʉnʉ kon e'to' i'se awɨrɨ, nesii ɨyenakan kon pe. 5 Kʉrɨ rɨ Papa iwano' pe eke pe iku'to' nesii tɨwɨrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tɨwɨrɨ rɨ. Amen. 6 Usewansiukasa' man inke pʉra kuru rɨ ɨkɨ'manin nʉ'pʉ kon wakʉ nonkasa' Kʉrai uya winɨ nonka auya'nokon pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyera'tɨ kon tʉponaron nɨ itekare winɨkʉi'— 7 itekare parɨ pen kuru rɨ winɨkʉi'. Tʉron kon ka'pon amʉ' uya ɨyeno'ma kon poken iyesi utaipon nɨto' ya', mɨrɨpan kon esi wakʉ Kʉrai ekareei wʉuka i'se. 8 E'tane pʉra rɨ, ina mɨrɨ pe pʉra inserʉ Epʉn poino uya rɨ tʉron nɨ itekare ekama pe iyesi yau, serɨ ina nekamayai'ne' ɨpɨ'nokon warai pen nɨ, tɨwɨ ipa'nʉ'sa' pe nesii! 9 Ina uya taka'sa' na'ne' kasa rɨ, takapʉ uya kanan serɨ pe: Ɨnʉ' uya tʉron nɨ itekare ekama pe iyesi yau ɨpɨ'nokon, ananʉmʉ'pʉ kon waraino pen, tɨwɨ ipa'nʉ'sa' pe nesii! 10 Ka'pon amʉ' uya pe' uyapurɨto' i'se esi serɨ, mɨrɨ pe pʉra Papa uya katɨ? Mɨrɨ pe pʉra ka'pon amʉ' katɨ ɨnpori'mapai esi? Ka'pon amʉ' ɨnpori'mapai esi yau, Kʉrai poitorʉ pe pʉra rɨ esi mɨrɨ. 11 I'tu auya'nokon i'se e'ai', utonpa ton, sekamayai'ne' wakʉ itekare esi ka'pon nʉkoneka'pʉ pen. 12 Ka'pon winɨ uneporo'pʉ pen nɨ, mɨrɨ pe pʉra uyenupasa' rʉ'pʉ ipɨ' pen nɨ; e'tane ru'ku, Sises Kʉrai uya enpoika winɨ uneporo'pʉ. 13 Apʉne pʉra eta'pʉ auya'nokon uko'mamʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' eseru yau, ɨsɨ pe rɨ Papa so'sii kota'ma'pʉ uya, anma'tanʉ'pai rɨ esi'pʉ. 14 Esuwerʉ amʉ' eseru yau ukɨɨyisi kaisaron kon entai rɨ utɨsa' esi'pʉ utamokori ton eseru kuru awɨrɨ e'nɨ pɨ'. 15 E'tane Papa, uyamanin nʉ'pʉ entu'pʉ si'kɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ukɨ'ma'pʉ iya wakʉ nonkasa' tʉuya winɨ, esi'pʉ pori' pe 16 tʉmu ɨnenpoikapai uyau itekareei ekamanin pe e'to' pe Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau. Mɨrɨ a'tai, ɨnʉ' rɨ ekama'po'pʉ uya pen upika'tɨto' pe iya, 17 utɨsa' pʉra rɨ iyesi Surusiran pona urawɨron kon itekare ekamai' enno'sa' kon ense'na, e'tane ru'ku utɨ'pʉ inke pʉra Arepiya pona, emennʉ'pʉ tenna'po ton pe Tamaskas pona. 18 Mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwau wʉipiya tʉpo, utɨ'pʉ Surusiran pona Pi'ta enupankase'na, mɨrɨ awonsi'kɨ ipiyau uko'mamʉ'pʉ 15 kaisa rɨ wʉi. 19 Tʉron kon itekare ekamai' enno'sa' kon ensa' uya pʉra iyesi—Isens rɨken, Itepuru akon. 20 I'nai rɨ kuru ekama uya, Papa uya entane, serɨ simenukayai'ne' esi kasi pe pen. 21 Mɨrɨ tʉpo utɨ'pʉ Siriya itese' pata pona mɨrɨ awonsi'kɨ Siri'siya itese' pata pona. 22 Ka'pon pe urɨ i'tu so'si amʉ' Kʉrai yau te'san Isutiya pon kon uya pʉra iyesi'pʉ. 23 Uyekareei rɨken eta'pʉ to' uya, “Ka'pon, ɨsɨ pe so'si kota'manin nʉ'pʉ man tapurɨsen ima'tanʉkʉ i'se te'sa' rʉ'pʉ ekareei ekama pɨ',” tawon. 24 Mɨrɨ awonsi'kɨ Papa apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya urɨ uriya'.

Kare'siya 2

1 14 kaisa rɨ wʉipiya tʉpo, Surusiran pona kanan utɨ'pʉ Panapas pokon pe. Serɨ a'tai, Tai'tas nɨrɨ arɨ'pʉ uya uya'kɨrɨ. 2 Isenpoikasa' rʉ'pʉ maimu eikʉ pe utɨ'pʉ itekare ekamai' to' pɨ' mɨrɨ unekamanʉ Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau. E'tane serɨ kupʉ'pʉ uya ama'ai, kamoro itepuru pe to' esi tato' ton iwano' pe, apʉne pʉra enari'ke' pe esi pɨ' eka'tumʉ, mɨrɨ pe pʉra eka'tunsa' esi iwotori'pɨ pʉra na'kɨ ko, tukai'. 3 E'tane rɨ Tai'tas, uya'kɨrɨ iye'sa' rʉ'pʉ a'kwarʉka'pʉ pen nɨ tʉyun pi'pɨ puturʉkato' pe iya, Kiri' pe rɨ iye'tane. 4 Serɨ eseru usenpoika'pʉ, apʉne pʉra ennakanin nan tonpa ton uyee'pʉ ina uya i'tu pʉra ɨ'rɨ kan to' uyee'pʉ tukai', e'tane to' kenʉ' uyee'pʉ ina nʉkupʉnʉ mɨrɨ pe pʉra ina uko'mamʉ eseru ense'na, Kʉrai Sises nʉmo'ka'san pe esii'ma, ina kanan ku'se'na a'sisa' kon pe. 5 Mara rʉ'kwɨ rɨ to' weyu ke to' repa'pʉ ina uya pen, mɨrɨ yau i'nairon wakʉ itekare uko'manto' pe ɨpiyau'nokon. 6 Kamoro eke pe na'ne' nan—ɨ'rɨ pe rɨ to' esi'pʉ uya tʉron nɨ pe rɨ to' kupʉ pʉra iyesi urɨ pona; Papa uya kɨpo'pon winɨ rɨ eseru wannɨ aimenka pʉra iyesi—kamoro ka'pon amʉ' uya ɨ'rɨ ke rɨ uyekareei ponantɨsa' pʉra iyesi. 7 Tʉron nɨ pe, to' uya ene'pʉ urepasa' itekare ekamato' tʉrawasooi ke Esuwerʉ amʉ' pen pana ya', Esuwerʉ amʉ' pɨ' Pi'ta uya itekare ekamato' pe irepa'pʉ itʉrawasooi ke na'ne' kasa. 8 Apʉne pʉra Papa, Pi'ta e'tʉrawasomato' yau tʉrawaso pe iye'sa' Esuwerʉ amʉ' pɨ' itekare ekamai' enno'sa' tʉrawasooi yau nɨrɨ e'tʉrawasoma'pʉ, mɨrɨpan nɨ marɨ esi'pʉ utʉrawasooi yau itekare ekamai' enno'sa' pe Esuwerʉ amʉ' pen pana ya'. 9 Isens, Pi'ta mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan, anʉnsan kon itepuru ton pe uya urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Panapas a'si'pʉ temiyatʉ kon enwo'netʉ ke tʉtonpa kon pe, wakʉ nonkasa' uyena' to'ka'nʉkʉ tʉuya'nokon a'tai. To' uya ewai' ta'pʉ, ina utɨto' pe iyesi a'tai Esuwerʉ amʉ' pen ton piya', mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro Esuwerʉ amʉ' piya'. 10 To' uya rɨken ekama'po'pʉ miyarɨ rɨ entu'manin nan tʉku'se ina e'to' pe tenu kon yau, serɨ kuru rɨ esi'pʉ ɨnku'pai e'pɨ'to'. 11 Pi'ta uye'sa' a'tai Antiyo' pona, ipɨrɨ'ka'pʉ uya itenpa tau, apʉne pʉra ipoken pʉra kuru rɨ iye'sa' pɨ'. 12 Isens piyapai ka'pon amʉ' uyepʉ wapiya, Esuwerʉ amʉ' pen pokon pe tenta'napɨ'sen pe iyesi'pʉ. E'tane to' uye'sa' a'tai, to' piyapai itama'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ iye'wʉrʉuka'pʉ, apʉne pʉra enari'kena' pe tesi wenai, iputurʉka tawon nan tonpa pe te'san pɨ'. 13 Tʉron kon Esuwerʉ amʉ' e'sara'tɨ'pʉ wakʉ pe iye'ku'to' eseru yau, mɨrɨ pɨ', wakʉ pe to' e'ku'to' winɨ Panapas rɨ nɨrɨ utano'ma'pʉ. 14 I'nairon itekare poro pʉra to' esi ensa' uya a'tai, tu'kan kon koro'tau Pi'ta pɨ' ta'pʉ uya, “Esuwerʉ pon pe ɨwesi, e'tane rɨ Esuwerʉ pon pen kasa ɨuko'mamʉ, Esuwerʉ pon kasa pʉra. Ɨ'rɨ kasa ken si Esuwerʉ amʉ' pen a'kwarʉka auya Esuwerʉ amʉ' eseru yau to' utɨto' pe? 15 “Urɨ'nokon kamoro tentu'pʉ kon winɨ Esuwerʉ amʉ', ‘Esuwerʉ amʉ' pen tʉmakooikena' nan’ pen. 16 E'tane urɨ'nokon uya i'tu Papa uya kamo Sises Kʉrai apurɨto' esanon nɨken anʉmʉ. Mɨrɨ kasa iyesi wenai, urɨ'nokon uya nɨrɨ Kʉrai Sises apurɨto' esi apurɨto' poro wakʉ pe ekonekan nɨto' pe, main awɨrɨ e'nɨ winɨ pen, apʉne pʉra main awɨrɨ te'se ɨnʉ' rɨ ekoneka pʉra iyesi wakʉ pe. 17 “Kʉrai yau wakʉ pe ekonekan nɨto' warinpa koro'tau iyesi yau, tʉmakooi ke si usi'tun nɨto' ya' enan, makoi rɨ tʉrawasoma Kʉrai uya, ta iya pe' e'kwa pe iyesi mɨ? Kane ku! 18 Unma'tanʉkʉ'pʉ amɨ uya pe kanan iyesi a'tai, main i'kwɨ'nin pe esi tukai' usenpoika. 19 Main poro, eri'sa' main pona, uko'manto' pe Papa iwano' pe. 20 Urɨ e'pokapɨ'sa' kurusu' pona Kʉrai a'kɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ uko'mamʉ pʉra iyesi, e'tane Kʉrai uko'mamʉ uyau. Uko'manto' uko'manyai'ne' ipun yau, Papa Mumu apurɨto' uya yau uko'mamʉ, ui'nʉnkanin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmɨrɨ pe iye'tʉsa' rʉ'pʉ uiwano' pe. 21 Wakʉ nonkasa' Papa uya nonka uya pen, Main poro ipoken e'nɨto' eporo pe iyesi yau, Kʉrai uma'ta'pʉ pe iyesi notʉn pe rɨ!”

Kare'siya 3

1 Ɨmɨrɨ'nokon pu'pʉnon Kare'siya pon kon! Ɨnʉ' uya ayawopasa' kon? Ɨyenu kon yau kuru Sises usene'pʉ kɨpo'po kurusu' pona ipokapɨ'sa' pe. 2 Tikin nan ɨni'tupai e'ai' ɨwinɨ'nokon: Main, Mosi' winon pe' awɨrɨ ɨwesi kon pɨ' Papa A'kwarʉ eporo'pʉ auya'nokon, ɨneta'pʉ kon katɨ apurɨ auya'nokon pɨ'? 3 Pu'pʉra kuru rɨ pe' ɨwesi kon? Papa A'kwarʉ a'kɨrɨ ɨye'sara'tɨ kon tʉpo, serɨ pe i'se ɨwe'to' kon pe' eporo i'se ɨwesi kon ka'pon nʉkupʉnʉ winɨ? 4 Ɨ'rɨto' pe pʉra rɨ pe' ɨyekota'masa' kon? Ɨ'rɨ ku'nin pe rɨ iyesi'pʉ mɨrɨ. 5 Main, Mosi' winon pe' awɨrɨ ɨwesi kon pɨ' Papa uya Ta'kwarʉ ke ɨrepa'pʉ kon, mɨrɨ awonsi'kɨ eke tʉtʉrawasooi pe' kupʉ'pʉ iya ɨ'koro'tau'nokon, mɨrɨ pe pʉra ɨneta'pʉ kon katɨ apurɨ auya'nokon pɨ'? 6 Epʉra'an i'tutɨ': “Papa apurɨ'pʉ iya, mɨrɨpan i'tu'pʉ iya wakʉ ipokena' e' pe kuru.” 7 Ito'ka'nʉ'tɨ', kamoro apurɨnin nan esi Epʉra'an munkɨ amʉ' pe tukai'. 8 Itekare e'menukasa' uya pena rɨ ensa' esi'pʉ, Papa uya Esuwerʉ amʉ' pen konekato' oton apurɨto' to' uya winɨ, mɨrɨ uya iye'kupʉ rawɨrɨ rɨ itekare ekama'pʉ Epʉra'an pɨ': “Tanporon kon tʉpataron kon pʉremato' uya oton ɨporo,” tukai'. 9 Mɨrɨpan kamoro apurɨto' esanon pʉremasa' Epʉra'an, apurɨto' esa' pokon pe. 10 Tanporo kamoro Main pɨ' tʉuta'sii' te'san esi pa'nʉ'nɨsa' o'no, apʉne pʉra iye'menukasa': “Ipa'nʉ'sa' kon pe kamoro esi tanporo Main apon pɨ' iye'menukasa' kupʉ pɨ' te'san pen,” tukai'. 11 Ene rɨ, ɨnʉ' rɨ koneka Main uya pʉra iyesi Papa enu yau, apʉne pʉra, “Ipokena' pe te'sen uko'mamʉ apurɨto' winɨ,” tasa' iya. 12 Main esi apurɨto' pokon pen; mɨrɨ e'tane, “Kʉrɨ rɨ serɨ ton ku'nin uko'mamʉ rɨ mɨrɨ winɨ,” tasa'. 13 Kʉrai uya uye'masa' kon, main uya pa'nʉ'nɨsa' apai, ipa'nʉ'sa' pe urɨ'nokon pe tenai', apʉne pʉra iye'menukasa', “Ipa'nʉ'sa' kon kamoro yʉi pɨ' isinkasa' kon,” tukai'. 14 Uye'masa' iya 'nokon, Epʉra'an pʉremasa' rʉ'pʉ utɨto' pe Esuwerʉ amʉ' pen pona Kʉrai Sises poro, mɨrɨpan apurɨto' winɨ Ita'kwarʉ usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ipɨ' epoto' pe. 15 Utonpa ton, apʉne wʉi kaisa rɨ uko'man nɨto' eseru pɨ' sekamai'ya. Ɨnʉ' uya rɨ ka'pon amʉ' ekonekasa' rʉ'pʉ pena iteseru ye' awɨrɨ isara'tɨsa' mo'ka mɨrɨ pe pʉra itonpa'tɨ pʉra iyesi mɨrɨ. Mɨrɨ na'ne' kasa serɨ esi mɨrɨ. 16 Usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ton usekama'pʉ Epʉra'an pana ya' mɨrɨ awonsi'kɨ imu ena'. Itekare iye'menukasa' uya, “ɨmunkɨ amʉ',” tasa' pʉra iyesi, tu'kan kon ta e'kwa pe, e'tane, “ɨmʉre,” tasa' iya, tikin nan pɨ'; kʉrɨ rɨ si esi Kʉrai. 17 Se kasa ta uya e'kwa pe iyesi: Main, 430 kaisa rɨ wʉipiya tʉpo isekamasa' rʉ'pʉ uya Papa ekoneka'pʉ ka'pon amʉ' pokon pe iye'sara'tɨsa' rʉ'pʉ kuka pʉra iyesi, ikupʉ tukai' usauro'nɨ'pʉ eno'manin pe. 18 Apʉne pʉra Papa uya repan nɨto' esi yau main awɨrɨ e'nɨsa' wenai, isauro'sa' rʉ'pʉ wenai iyesi pen nɨ mɨrɨ, e'tane Papa uya, wakʉ nonkasa' tʉuya yau, Epʉra'an repa'pʉ iya ike tʉusauro'sa' poro. 19 Ɨ'rɨ ken si ku'nin pe main esi mɨrɨ? Iponantɨsa' mɨrɨ makoi esi pɨ', ekamasa' rʉ'pʉ Epʉra'an pa rʉ'pʉ uyepʉ pona rɨ. Papa uya main tʉrʉ'pʉ inserʉ amʉ' poro Mosi', ka'sanawon wannɨ ena' ka'pon amʉ' enakan pe. 20 Tikin nan nɨken Papa, mɨrɨpan main uye'sa' pʉra iyesi iwinɨpai kuru. 21 Main ken pe' si esi Papa usauro'sa' ewa'nomanin pe? Kane! Main e'tʉsa' pe iyesi yau uko'man nɨto' ne'nin pe, ipokena' pe e'nɨto' ne'seporoi'no main winɨ. 22 E'tane iye'menukasa' itekare uya ekama tanporo orʉ esi makoi na'si'pʉ pe, mɨrɨ si usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ipɨ', iye'tʉsa' rʉ'pʉ pe te'sen apurɨto' poro Sises Kʉrai yau, e'tʉto' pe kamoro apurɨnin nan ena'. 23 Serɨ apurɨto' uyepʉ rawɨrɨ, Main uya a'sin nɨsa' esi'pʉ, a'kon nɨsa' iya esi'pʉ, apurɨto' usenpoika pʉ'kʉ pona rɨ. 24 Mɨrɨ yau Main e'tʉsa' esi'pʉ esa' wannɨ pe uyanin kon pe Kʉrai piya', ekonekan nɨto' pe apurɨto' winɨ. 25 Apurɨto' si uye'sa' pɨ', main o'no pʉra e'nɨ'nokon serɨ. 26 Tanporo Papa munkɨ amʉ' pe ɨwesi kon Kʉrai Sises apurɨto' auya'nokon poro, 27 apʉne pʉra tanporo ɨmɨrɨ'nokon ipokon pe iyenasa' kon ɨyepa'taisima kon yau Kʉrai ya' epontɨsa' mɨrɨ Kʉrai ke. 28 Mɨrɨ yau Esuwerʉ pʉra rɨ iyesi, Esuwerʉ pen pʉra rɨ, poitorʉ pʉra rɨ, a'sisa' pen pʉra rɨ, warawo' pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ uri'san pʉra iyesi, apʉne pʉra tikin nɨ ɨwesi kon Kʉrai Sises yau. 29 Kʉrai iwano' pe ɨwesi kon yau, Epʉra'an payan ton pe ɨwesi kon mɨrɨ, mɨrɨ yau usauro'nɨsa' rʉ'pʉ epoton kon pe.

Kare'siya 4

1 Se ta uya, inonkasa' rʉ'pʉ anʉnnin esi pɨ' mʉre pe rɨ marɨ, poitorʉ kasa pʉra tʉpona rɨ iyesi pen nɨ, tanporon nɨ tiwano' esa' pe rɨ te'tane. 2 Terasu ton mɨrɨ awonsi'kɨ tesan non nɨ enau iyesi ikʉipʉnʉ nʉkuu'pʉ iweyu e'seporo pona rɨ. 3 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, mʉre amʉ' pe e'nɨ a'tai, apiyo' pe e'nɨ'pʉ orʉ eseru o'noro. 4 E'tane si iweyu kuru e'seposa' a'tai, Papa uya Tʉmu ennoko'pʉ, uri'san yai iyentu'pʉ, main o'no iyentu'pʉ, 5 kamoro main o'no te'san e'manin pe, imunkɨ amʉ' pe kuru e'nɨto' epoto' pe. 6 Apʉne pʉra imunkɨ pe ɨwesi kon pɨ', Papa uya Tʉmu A'kwarʉ ennoko'pʉ uyewan kon ya', Ita'kwarʉ tʉukɨ'pɨ'nʉnsen, “Apa, Papai,” tukai'. 7 Mɨrɨ wenai poitorʉ pe ɨwesi kon pen, e'tane imu pe; imu pe si ɨwesi kon pɨ', Papa uya ɨkonekasa' kon tʉnnonka'pʉ anʉnnin pe. 8 Pena rɨ, Papa i'tu auya'nokon pʉra iyesi a'tai, apiyo' pe ɨwesi'pʉ kon kamo ti'naino kon papa amʉ' pen iwano' pe. 9 E'tane nin si serɨ si Papa i'tu auya'nokon—mɨrɨ pe pʉra ru'ku, Papa uya ɨi'tu kon—nai pe ken si ɨyenna'po kon mɨ ton ɨ'sɨ'mʉnon, ɨri ton eseru ya'? To' uya rɨ pe' aya'sikapʉ kon kanan i'se ɨwesi kon? 10 Eke ton pe te'sen ton wʉi amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ kapʉi amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ pata weyu ton mɨrɨ awonsi'kɨ wʉipiya ton kupʉ auya'nokon! 11 Uyewankamayatʉi', ɨpɨ'nokon nɨ sa'ne wakʉ rɨ ku'to' uya i'ma'kasa' uya pɨ'. 12 Ɨyekama'po uya 'nokon kuru, utonpa ton, urɨ kasa enatɨ', akasa'nokon enasa' pɨ'. Ɨri pe uku'sa' auya'nokon pʉra rɨ man. 13 Mi'tuyatʉi'ne' kasa rɨ, apʉne pʉra takuru'ke esi pɨ' ɨmɨrɨ'nokon pɨ' kuru wapiya wakʉ itekare ekama'pʉ uya. 14 Takuru'ke rɨ e'to' e'tane ɨi'tupɨ'to' kon pe, ɨri pe rɨ ukuu'pʉ auya'nokon pen mɨrɨ pe pʉra upɨ' rɨ ɨunuirata'pʉ kon pen nɨ. E'tane ru'ku, uyereutanʉkʉ'pʉ auya'nokon Papa inserʉʉi pe esi kasa rɨ, Kʉrai Sises pe esi kasa rɨ. 15 Ɨ'rɨ pe tanporo rɨ pori' pe ɨwe'to' kon enasa' nai? Mɨrɨ rɨ ekama uya, mɨrɨ ku'sa' auya'nokon pe iyesi yau, ɨyenu kon nɨ mʉmo'katʉi'no uyena' itʉrʉ kon pa. 16 Ɨyeyaton kon pe pe' enasa' serɨ i'nairon tekamai' ɨpɨ'nokon? 17 Kamoro esi ɨmo'kapai'nokon kuru rɨ tʉwinɨkʉi'no kon, e'tane wakʉto' pe pʉra rɨ. Ina piyapai rɨ nin ene amʉ' pe ɨku'pai'nokon to' esi, ɨwesi kon pa to' winɨkʉi'no kon pe kuru. 18 Wakʉ pe rɨ iyesi mɨrɨ kuru ɨnku'pai ɨwesi kon a'tai, wakʉ iwano' pe iyesi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ kasa te'sen pe tɨwɨrɨ rɨ, ɨpiyau'nokon nɨken esi a'tai pen. 19 Umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, itiwano' pe e'tinkaka'sa' kanan na'ne' nan, Kʉrai e'kapʉ ayau'nokon pʉ'kʉ pona, 20 ɨpiyau'nokon kuru e'pai e'ai' serɨ pe umaimu ensima pe, apʉne pʉra ɨpɨ'nokon usewankama pɨ'! 21 Apʉne upana'tɨtɨ', ɨmɨrɨ'nokon main o'no e'paino kon, i'tu auya'nokon pʉra pe' nai main uya rɨ tasa'? 22 Apʉne pʉra iye'menukasa' esi, Epʉra'an esi'pʉ asa'ron kon imu, tikin nan esi'pʉ poitorʉ pe te'sen uri'san winɨpaino, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ɨnʉ' apiyo' pen nɨ uri'san winɨpaino. 23 Imu poitorʉ pe te'sen uri'san winɨpaino esi'pʉ entun eseru yau rɨ iyentusa' pe; e'tane imu apiyo' pen uri'san winɨ iyentusa' esi'pʉ iye'kupʉ tukai' usauro'nɨsa' otori'pɨ pe. 24 Serɨ ton amʉ' anʉmʉ pe iyesi i'tuto' ipɨ' pe, apʉne pʉra pʉsamoro uri'sami'si amʉ' esi asa'ron ekonekan nɨsa' rʉ'pʉ pe. Tikin nan ekonekan nɨsa' rʉ'pʉ esi Sainai Wʉpʉ winon, apiyo' ton pe tʉumu'tasen: Pʉse rɨ pʉse rɨ Ekarʉ. 25 Ekarʉ si esi Sainai Wʉpʉ, Arepiya pon pe rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ pe na'ne' eke pata Surusiran kaisa rɨ iyesi, apʉne pʉra tʉmunkɨ amʉ' pokon pe apiyo' pe iyesi pɨ'. 26 E'tane Surusiran ka'tau na'ne' esi ɨnʉ' apiyo' pe pʉra rɨ, kʉrɨ rɨ si kʉrɨ rɨ usan kon. 27 Apʉne pʉra iye'menukasa': “Epori'makɨ tʉumu'tasen ye' pen uri'san, mʉre amʉ' entunʉ'nin pen; eke pe ɨkɨ'pɨ'nʉnkɨ, ɨmɨrɨ entun nɨto' pe e'tinkan nɨsa' i'tunin pen; apʉne pʉra tu'ke imunkɨ inonkasa' uri'san esi pɨ' tʉtaan'pʉ kenan entai,” tukai'. 28 Ɨmɨrɨ'nokon si, utonpa ton, esi Aisi' kasa, usauro'nɨsa' rʉ'pʉ iye'kupʉ tukai' munkɨ pe. 29 Mɨrɨ a'tai, imu, entun eseru yau rɨ iyentusa' rʉ'pʉ uya Iya'kwarʉ winɨ iyentusa' kota'ma'pʉ. Mɨrɨ kasa rɨ si iyesi serɨ pe. 30 E'tane ɨ'rɨ ken nɨkayan imenukasa' itekare? “Uri'san poitorʉ pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ imʉre inonkakɨ, apʉne pʉra poitorʉ pe te'sen mʉre uya ɨnʉ' enawon pen mʉre pokon pe inonkasa' rʉ'pʉ anʉmʉ pen mɨrɨ,” tawon. 31 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, urɨ'nokon esi poitorʉ uri'san munkɨ pe pʉra, e'tane ɨnʉ' enawon pen munkɨ pe e'nɨ'nokon.

Kare'siya 5

1 Apiyo' pe pʉra e'nɨto' pe Kʉrai uya mo'kan nɨsa' serɨ. Mɨrɨ pɨ', pana' pe e'soto'katɨ', ke'wari'sa'tɨka'tʉu kanan apiyo' pe e'nɨto' ya' te'mʉkanse. 2 Umaimu a'si'tɨ'. Urɨ, Paarʉ uya apana'tɨ kon, ɨyun kon pi'pɨ puturʉka auya'nokon pe iyesi yau, Kʉrai esi mɨrɨ ɨnʉ' pe pʉra rɨ ɨpona'nokon. 3 Ekamakapʉ uya kanan, tanporon kon ka'pon amʉ' tʉyun kon pi'pɨ puturʉkanin nan pɨ', to' tʉrawasooi pe kuru iyesi tanporon main awɨrɨ to' e'to' pe iyesi. 4 Ɨmɨrɨ'nokon ekonekapaino kon main winɨ enasa' mɨrɨ ene pe Kʉrai piyapai; auta'mo'kasa' kon wakʉ nonkasa' ɨpona'nokon piyapai. 5 E'tane apurɨto' winɨ ina enurikʉ kuru serɨ Iya'kwarʉ poro ipokena' pe e'nɨto' epoto' pɨ' te'ku'to' kon pɨ'. 6 Apʉne pʉra Kʉrai Sises yau iputurʉka mɨrɨ pe pʉra iputurʉka pʉra rɨ e'nɨ esi mɨrɨ notʉn pe rɨ. Tikin nan nɨken ti'tusen esi apurɨto', tiwano' pe tʉusenpoikasen usi'nʉnkan nɨto' poro. 7 Wakʉ kuru rɨ eka'tun nɨto' yau ɨyeka'tumʉ kon esi'pʉ. Ɨnʉ' uya ken ɨyereutanʉkʉ'pʉ kon mɨrɨ i'nairon apurɨto' auya'nokon piyapai? 8 Mɨrɨ waraino iku'to' pe pori'manin uyepʉ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ kʉrɨ ɨkɨ'manin kon nʉ'pʉ winɨ. 9 “Aiko rʉ'kwɨ rɨ pʉrowa a'sarutanʉ'nin e'tʉrawasoma mɨrɨ tanporon iki'masa' yau.” 10 Uyenu yau rɨ e'ai', Itepuru yau, tʉron nɨ pe ene auya'nokon pen nɨ tukai'. Kʉrɨ ɨyeno'ma kon pɨ' na'ne' a'pai kon utaka'mato' ya' uya rɨ itepe'pʉ pe e'ma mɨrɨ, ɨnʉ' pe rɨ ken nai. 11 Utonpa ton, iputurʉka pɨ' rɨ marɨ usaurokʉ yau, ɨ'rɨ pe ken iyesi pɨ' ɨsɨ pe rɨ to' uya ukupʉ rɨ marɨ? Mɨrɨ pe iyesi pɨ' si, kurusu' uya ɨkɨnʉntanʉ'nɨto' useno'ma'pʉ. 12 Kamoro si usauro'nɨ pɨ' te'san asakoropanin kon esi i'se e'ai' miyarɨ rɨ tʉ'ma'kai' akʉ'pɨtʉ pɨ'! 13 Ɨmɨrɨ'nokon, utonpa ton kɨ'masa' a'sisa' pe ɨwesi kon pa pen, e'tane a'sisa' pe pʉra ɨwe'to' kon ɨku'tɨ' nin ɨri eseru kupʉ pɨ'; e'tane ru'ku, ɨsiyapiyo' pe e'tɨ' ɨusi'nʉnkato' kon yau. 14 Tanporo main amʉrasa' mɨrɨ tikin nan nɨ main ya': “Ɨtonpa i'nʉnkakɨ ɨmɨrɨ pe mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa rɨ,” tukai'. 15 Usi'kapɨ' nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ utan nɨ pɨ' ɨwesi kon yau, ɨsiwano' pe rɨ auma'ta kon mɨrɨ. 16 Mɨrɨ pɨ' si ta uya, ɨko'mantɨ' Ita'kwarʉ winɨ, mɨrɨ a'tai i'naino ɨri eseru pori'ma auya'nokon pʉra iyesi mɨrɨ. 17 Apʉne pʉra i'naino esi Ita'kwarʉ kaisaron pe pʉra rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Ita'kwarʉ esi i'naino kaisaron pe pʉra rɨ nɨrɨ. Tʉusewa'nomasan pe rɨ to' esi; i'se ɨwe'to' kon kupʉ auya'nokon poken pʉra rɨ. 18 E'tane Ita'kwarʉ esi pe iyesi yau ayanin kon pe, main o'no ɨwesi kon pen mɨrɨ. 19 I'naino makoi tʉrawasooi esi tense rɨ: ekuman nɨto', ɨri eseru kupʉ pɨ' e'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ unɨkɨrun nɨto', 20 papa tato' pe ipɨ' ika'sa' pɨ' ɨpʉreman nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ enwoke' pe e'nɨto'; ɨsewaruma'ke' pe e'nɨto', ɨsipɨ' e'nɨto', ɨkɨntan nɨto', ipan pe rɨ usakorotan nɨto', amʉre' pe e'nɨto', ɨseseru yau pʉra e'nɨto', eseru wannɨ pɨkɨrɨ usewa'noman nɨto', 21 mɨrɨ awonsi'kɨ ikinike' pe e'nɨto'; e'taripan nɨto', te'kamai' rɨ e'taripan ekuman nɨto' pe, mɨrɨ ton warai'nan. Apanamakapʉ uya 'nokon serɨ, wapiya siku'taine' kasa, kamoro serɨ kasa tʉuko'mansan uya Papa e'to' esa' wannɨ pe anʉnto' oton pen nɨ. 22 E'tane Ita'kwarʉ eperu ton esi usi'nʉnkan nɨto', pori' pe e'nɨto', tʉusewankamai' pʉra e'nɨto', tʉuseta'kai' pʉra e'nɨto', mannʉ' pe e'nɨto', wakʉ pe e'nɨto', main nʉ'pʉ awɨrɨ e'nɨto', 23 ɨsɨ pe pʉra e'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ iwano' wannɨ pe tʉuse'se'tɨi' e'nɨto'. Serɨ ton namai'no main pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. 24 Kamoro Kʉrai Sises iwano' pe te'san uya kurusu' pona ti'naino kon ɨri eseru, ɨri pe e'pai te'to' kon mɨrɨ awonsi'kɨ ekumapai te'to' kon pokapɨtʉ'pʉ kurusu' pona. 25 Ita'kwarʉ winɨ uko'man nɨ'nokon pɨ', Ita'kwarʉ pɨkɨrɨ e'nɨpai'nokon. 26 Mɨ pe te'ku'sen pe enanpai'nokon pʉra, tonpa tʉsakoropai' pʉra, tɨkɨntai' pʉra e'nɨpai'nokon.

Kare'siya 6

1 Utonpa ton, ɨnʉ' rɨ e'makoimasa' a'tai, ɨmɨrɨ'nokon, ta'kwarʉ ke na'ne' nan nʉna'poi ɨ'sɨ'mʉn yai. E'tane ɨsenkɨ, a'tai pʉra ɨi'tupɨ'to' rɨ marɨ esi. 2 Ɨtonpa kon wari'sarʉ atɨ'; mɨrɨ a'tai, Kʉrai maimu a'ku'tɨ auya'nokon mɨrɨ. 3 Ɨnʉ' rɨ usenuminka pe iyesi yau ɨnʉ' pe tesi tukai', ɨnʉ' pe pʉra rɨ esii'ma, tiwano' pe rɨ isenku'tɨ mɨrɨ. 4 Tɨwɨ ka'pon teseru i'tui. Mɨrɨ tʉpo, mɨ pe te'ku'to' pe, tʉron nɨ pokon pe tʉusi'tui' pʉra, 5 apʉne pʉra tʉkaisarɨ'nokon tʉwari'sarʉ kon arɨ to' uya mɨrɨ. 6 Ɨnʉ' rɨ tenupato' anʉnnin main yau esi a'tai, tɨwɨ tanporo wakʉ ton pe te'sen ekamʉi tenupanin ena'. 7 Kɨsenku'tɨtʉu: Papa esi ɨnʉ' nʉsapemanʉ pen nɨ. Ka'pon uya tʉnpɨmɨ'pʉ rɨ anʉmʉ mɨrɨ. 8 Kʉrɨ rɨ ti'naino ku'nin tʉpori'manin pe esi a'tai, mɨrɨ i'naino uya ima'tanʉkʉ; kʉrɨ rɨ wakʉ Iya'kwarʉ pori'manin pe ipɨnnin esi a'tai, Iya'kwarʉ winɨpai inkero' uko'man nɨto' eporo iya. 9 Useta'kanpai'nokon pʉra man wakʉ eseru ku'tane, apʉne pʉra itepe'pʉ anʉnto' oton kon iweyu a'tai, useta'kan nɨsa' pʉra iyesi yau. 10 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', uweyu kon esi koro'tau, wakʉ eseru ku'pai'nokon tanporon kon ka'pon amʉ' pɨ', kamoro kuru Papa Maimu apurɨnin nan pe te'san pɨ'. 11 Eke ton imenu entɨ' ɨyena'nokon imenuka uya koro'tau uyemiyatʉ ke! 12 Kamoro atapurɨpaino kon kɨpo'pon pɨ' rɨ aya'kwarʉka i'se na'ne' nan ɨyun kon pi'pɨ puturʉkapɨtʉ pɨ'. Tʉkota'ma kon namai' rɨken to' uya ikupʉ Kʉrai kurusukuui wenai. 13 Kamoro nin iputurʉkapɨ'sa' na'ne' nan esi main awɨrɨ pʉra rɨ. Tʉutapurɨto' kon pe ɨputurʉkapɨtʉ i'se 'nokon to' esi. 14 Atapurɨpai pʉra e'ai' e'tane uyepuru kon Sises Kʉrai kurusukuui pɨ' rɨken utapurɨ, iporo upona orʉ e'pokapɨtʉ'pʉ na'ne', mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ rɨ e'pokapɨtʉ'pʉ na'ne' ipona. 15 Iputurʉkato' mɨrɨ pe pʉra iputurʉkato' pen esi ɨ'rɨ pe pʉra rɨ; emenna' pe nin e'ka'nɨto' usi'tu mɨrɨ. 16 Tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsentu'ke' pe e'nɨto' esi tanporo serɨ iporo e'nɨto' iyawɨrɨ te'san pona kan pe, kamo rɨ nɨrɨ Papa iwano' ton nɨrɨ Esuwerʉ amʉ' pona. 17 Iu'matʉ pe, ɨnʉ' uya rɨ uyanpokʉma i'se pʉra e'ai', apʉne pʉra Sises wenai ukota'ma'pʉ ɨ rʉ'pʉ man upɨ'. 18 Sises Kʉrai, uyepuru kon uya wakʉ nonkasa' nesii aya'kwarʉ kon piyau, utonpa ton. Amen.

E'pe'sas 1

1 Paarʉ, Kʉrai Sises nennoko'pʉ itekare ekamai' Papa eseru winɨ, winɨpaino, Wakʉ ton E'pe'sas pon kon enakan, tʉusaurokʉ'pʉ awɨron kon Kʉrai Sises yau: 2 Wakʉ nʉnonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨyenakan kon pe Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon. 3 Apurɨpɨ'to' nesii Papa mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon Sises Kʉrai kʉipʉnʉ iwano' pe, wakʉ pe upʉremanin nʉ'pʉ kon tanporon nɨ iya'kwarʉ pe pʉreman nɨto' Epʉn po e'nɨ pata yau Kʉrai yau. 4 Apʉne pʉra uyanʉnsa' iya 'nokon pɨ' pata ekoneka rawɨrɨ wakʉ pe te'san pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe pʉra tenu yau. Tʉusi'nʉnkato' yau 5 tʉmunkɨ pe e'nɨto' yau ku'nɨ'pʉ iya pena Sises Kʉrai poro, pori' pe te'to' mɨrɨ awonsi'kɨ teseru awɨrɨ. 6 Ikuu'pʉ iya tapurɨpɨ'to' pe, wakʉ nonkasa' tʉuya pɨ', i'nʉmʉra rɨ Tʉmu tʉni'nʉnkanʉ yau. 7 Iyau e'man nɨto' esi imʉnʉ poro, makoi pɨ' usentu'man nɨto', Papa uya wakʉ nonkasa' na'ne' awɨrɨ eke pe kuru rɨ 8 upona'nokon itʉsa' iya eke pe kuru rɨ tanporo tʉpu'ketʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉ'to' pokon pe. 9 Mɨrɨ awonsi'kɨ ama'ai tʉnkupʉnʉ teseru pori' pe te'to' awɨrɨ koneka'pʉ iya i'tuto' kon pe, te'kuu'pʉ rʉ'pʉ Kʉrai yau. 10 Serɨ ekonekan nɨsa' e'ku'to' pe ita'ku'tɨto' weyu ton e'seposa' a'tai—tanporon nɨ Epʉn pon mɨrɨ awonsi'kɨ non pon amʉranʉ'nin pe tikin nɨ itesa', kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ Kʉrai. 11 Kʉrɨ rɨ yau rɨ nɨrɨ utanʉn nɨ'pʉ'nokon pena, inkuu'pʉ iye'ku'to' pe awɨrɨ rɨ tanporon nɨ tʉrawasomanin mɨrɨ kasa iye'to' pe tawon teseru awɨrɨ, 12 ina, wapiya Kʉrai yau te'ku'to' ke iye'sa' kon, e'to' pe eke pe iku'to' apurɨpɨ'to' ku'nin pe. 13 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ esi'pʉ Kʉrai yau i'nairon maimu etasa' auya'nokon a'tai, wakʉ ɨyepika'tɨto' kon ekareei. Apurɨsa' auya'nokon a'tai, ama'kʉi'tɨ'pʉ kon a'si'to' ike ke, usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ipɨ' Wakʉ A'kwarʉ, 14 itʉsa' uneporonʉ kon ekamanin pe kamoro Papa iwano' pe te'san e'ma pona rɨ—eke pe tesi pɨ' tapurɨpɨ'to' pe. 15 Serɨ wenai, Itepuru Sises apurɨto' auya'nokon eta'pʉ uya si'kɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton i'nʉnkato' auya'nokon, 16 ereutasa' pʉra rɨ iyesi ɨpɨ'nokon tenki tapɨtʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpona'nokon ɨpʉremato' rɨ esi uyenu yau. 17 Urɨ'nokon epuru Sises Kʉrai e'to' itese' pɨ' Papa, meruntɨ pe te'sen Ikʉipʉnʉ, ekama'po pɨ' rɨ esi ɨrepato' kon pe iya pu'ketʉ mɨrɨ awonsi'kɨ enpoikanin A'kwarʉ ke, wakʉ pe parɨ i'tunin pe ɨwesi kon pa. 18 Ɨpʉrema rɨ nɨrɨ ɨyewan kon yau ɨyenu kon uta'kwakato' pe ɨkɨ'mato' iya 'nokon ipona ɨye'ku'to' kon i'tunin pe ɨwesi kon pa, eke pe kuru rɨ meruntɨ pe ɨneporonʉ kon esi wakʉ pe te'san yau, 19 mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ kaisaron ta pokena' pen nɨ urɨ'nokon apurɨnin nan iwano' pe intʉrʉnʉ eke kuru rɨ ipana'pano. Mɨrɨ ipana'pano esi eke imeruntɨrʉ e'tʉrawasoma pe rɨ, 20 inapurɨ'pʉ Kʉrai yau i'mʉ'sa'ka'pʉ iya a'tai iyerikʉ'pʉ apai, mɨrɨpan aponontɨ tʉuya a'tai temiyatʉ enwo'netʉ winɨ Epʉn po e'nɨ pata yau; 21 ɨnnɨ rɨ tanporon nɨ esa' wannɨ pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton, pana'pano mɨrɨ awonsi'kɨ eke pata esanon, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon eke pe te'sen ese' ese'tɨn nɨto', serɨ a'taino rɨken pen e'tane serɨ entakan pe rɨ te'sen a'taino entaino. 22 Mɨrɨpan Papa uya tanporon nɨ tʉsa' i'ta o'koi' mɨrɨ awonsi'kɨ anʉnsa' iya tanporon nɨ i'pai pe iye'to' pe so'si iwano' pe, 23 ipun pe si te'sen, kʉrɨ rɨ pe rɨ si tanporon nɨ arʉ'tɨnin tanporon winɨ rɨ.

E'pe'sas 2

1 Ɨmɨrɨ'nokon si, iyeri'sa' pe iye'sa' rʉ'san main yawɨrɨ pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ amakooi kon yau, 2 ɨuko'mamʉ'pʉ kon na'ne' iyau serɨ orʉ eseru awɨrɨ ɨwesi kon a'tai, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'yawon kon esanon, iya'kwarʉ e'tʉrawasoman pɨ' na'ne' kamoro main awɨron kon pen yau. 3 Tanporo e'nɨ na'ne' kaisa rɨ uko'man nɨ'pʉ'nokon to' koro'tau pena a'tai, u'naino kon umakooi kon e'to' i'se kupʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ i'se iye'to' mɨrɨ awonsi'kɨ isenuminkato' pɨkɨrɨ utɨn pɨ'. To' kasa rɨ, i'naino kota'man nɨto' iwano' pe e'nɨ'pʉ. 4 E'tane apʉne pʉra eke pe ui'nʉnkato' kon iya esi wenai, Papa, eke pe rɨ isentu'mato' te'sen, 5 uya nurɨne uku'sa' kon Kʉrai pokon pe iyeri'sa' pe rɨ e'nɨ tane main awɨrɨ pʉra e'nɨto' yau. I'nai rɨ kuru iyesi, eke wakʉ nonkasa' winɨ ɨyepika'tɨsa' kon. 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya ui'mʉ'sa'kasa' kon Kʉrai pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ uyaponontɨsa' iya 'nokon ipokon pe Epʉn pe te'sen pata yau, Kʉrai Sises yau, 7 enpoikato' tʉuya serɨ entakan nʉye'ai'ne' a'tai mɨrɨ kaisaron ta pokena' pen wakʉ nonkasa', enpoikasa' iya ɨsi'nʉnke' pe te'to' yau upɨ'nokon Kʉrai Sises yau. 8 Apʉne pʉra wakʉ nonkasa' winɨ ɨyepika'tɨsa' kon, apurɨto' poro—mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ esi ɨwinon kon pen, Papa nʉtʉrʉnʉ mɨrɨ— 9 tʉrawaso pɨkɨron pen, ɨnʉ' rɨ utapurɨ namai'. 10 Apʉne pʉra Papa tʉrawasooi rʉ'san urɨ'nokon, ika'sa' kon Kʉrai Sises yau wakʉ tʉrawaso ku'nin nan pe, Papa nʉkoneka'pʉ uye'mata'nokon iku'to' pe. 11 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨyenu kon yau iku'tɨ' Esuwerʉ amʉ' pe pʉra ɨwesi'pʉ kon ɨyentusa' kon winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ, “itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon pen” tukai' ɨyesakʉ'pʉ kon, “itun pi'pɨ iputurʉkasa' kon” tukai' tʉusesa'san uya (ka'pon amʉ' nʉkupʉnʉ tʉpun kon pɨ' temiyatʉ kon ke)— 12 ɨyenu kon yau mɨrɨ iku'tɨ', mɨrɨ a'tai Kʉrai piyapai iyemo'kasa' pe ɨwesi'pʉ kon, Esuwerʉ yawon kon pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnnon kon pe rɨ ekonekan nɨto' pɨ' usauro'nɨto' piyapai, iye'ku'to' pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pʉra rɨ serɨ non po. 13 E'tane si serɨ pe Kʉrai Sises yau ɨmɨrɨ'nokon, pena ɨnnɨ iye'sa' kon ne'sa' si a'ko pe Kʉrai mʉnʉ poro. 14 Apʉne pʉra kʉrɨ rɨ rɨ esi usewankaman namai'no pe, asa'rɨ te'san ku'nin nʉ'pʉ tikin nɨ, mɨrɨpan uya wa'kʉ'nin pe te'sen ma'tanʉkʉ'pʉ, ɨ'seyaton pe e'nɨto' wekupiri, 15 tʉpun winɨ main, Mosi' winon nonka'pʉ tʉuya winɨ apiyontɨn nɨto' iya mɨrɨ awonsi'kɨ iyawɨrɨ e'nɨto' ton pokon pe. Ika'to' pe tʉuya iye'ku'to' esi'pʉ tikin nan pe asa'ron apai, usewankaman pʉra si iyesi tʉku'se; 16 mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ si tikin nan ipun yau to' konekanin pe asa'rɨ rɨ marɨ Papa piya' kurusu' po terikʉ winɨ, to' usewa'nomato' mo'ka'pʉ iya. 17 Iyee'pʉ mɨrɨpan uya tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ekama'pʉ ɨmɨrɨ'nokon ɨnnɨ te'san pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ a'ko pan kon nʉ'san pɨ'. 18 Apʉne pʉra iporo asa'rɨ rɨ marɨ urɨ'nokon utɨto' e'ma esi Ikʉipʉnʉ piya' tikin nan Iya'kwarʉ winɨ. 19 Mɨrɨ epe'pʉ pe, ɨnnon kon pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ sunwaron kon pe pʉra ɨwesi kon, e'tane Papa munkɨ amʉ' tonpa pe mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tau te'san tonpa ye' ton pe, 20 itamɨsa' pe iyapon pe te'san itekare ekamai' enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' po, kʉrɨ rɨ rɨ nin si Kʉrai Sises itekun airon eke tɨ' pe. 21 Kʉrɨ rɨ yau tanporo mɨrɨ amɨsa' enasa' ɨsipona, mɨrɨpan nin si e'mʉ'sa'kasa' wakʉ use'man nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pe tenai' Itepuru yau. 22 Mɨrɨpan yau nin si ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ utamɨsa' mɨrɨ a'samʉtʉ yau itiwʉ' pe ɨyena kon pa Papa uko'manto' yau pe Ta'kwarʉ winɨ.

E'pe'sas 3

1 Mɨrɨ wenai, urɨ, Paarʉ, Kʉrai Sises iwano' pe a'sisa' pe te'sen ɨmɨrɨ'nokon Esuwerʉ amʉ' pen iwano' pe— 2 Eta'pʉ auya'nokon kuru rɨ Papa uya wakʉ nonkasa' tʉrawasooi, iye'tʉsa' uyena', ɨyena'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon ena' ekanto' pe uya ɨpika'tɨnin kon pe. 3 Serɨ tonan tawon usenpoika'pʉ uyena', to'ken nʉ'kwɨ imenukaka'sa' uya na'ne' ipɨ'. 4 Mɨrɨ ene auya'nokon a'tai, ito'ka'nʉkʉ auya'nokon Kʉrai nʉkupʉnʉ tonan tau ennin pe esi, 5 ka'pon amʉ' uya i'tuto' pe iye'sa' rʉ'pʉ pen tʉron nɨ a'tai iye'sa' kon ena' serɨ a'tai isenpoikasa' na'ne' kasa Iya'kwarʉ winɨ wakʉ ton Papa nennoko'san itekare ekamai' mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' ena'. 6 Serɨ tonan tawon, wakʉ itekare poro Esuwerʉ amʉ' pen esi Esuwerʉ amʉ' pokon pe ɨsi'kaisa rɨ itesa' pe te'ton kon pe, tikin nan nɨ ipun pʉ'kʉ pe ɨsi'kaisa rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsi'kaisa rɨ ikupʉ tukai' usauro'nɨsa' eponin nan pe Kʉrai Sises yau. 7 Serɨ itekare poitorʉ pe iyenasa' rʉ'pʉ urɨ Papa uya wakʉ nonkasa' ke urepasa' pɨ' tʉpana'pano e'tʉrawasoma poro. 8 Se pe rɨ e'tane sepan kon kuru nɨrɨ Papa munkɨ amʉ' o'koi' kuru, serɨ wakʉ nonkasa' ke urepa'pʉ: Esuwerʉ amʉ' ton pen ena' iwarinpa pokena' pen nɨ eke Kʉrai iwano' ekamanin pe. 9 Uyanʉmʉ'pʉ tonan tau Papa, tanporon konekanin nʉ'pʉ, nʉkuu'pʉ iyepiya'tɨ si'kɨrɨ ku'nin pe sa'man pe pʉra tanporon kon ena'. 10 Iteseru esi'pʉ serɨ pe si, so'si poro, i'tu pokena' pen nɨ Papa pu'ketʉ enato' pe ti'tusen pe esa' wannɨ ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton ena' Epʉn eseru pe te'sen yawon kon, 11 inkero' rɨ mɨrɨto' pe ta'pʉ iya rʉ'pʉ inenuka'nʉkʉ'pʉ Kʉrai Sises, uyepuru kon yau. 12 Iyau mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' uya'nokon poro Papa epoto' pe iteme'nin pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ en wannɨ yau te'se. 13 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨyekama'po uya 'nokon, temiya'nʉnse pʉra ɨwesi kon pa, ɨwenai'nokon ekota'ma pɨ', eke pe ɨku'to' kon ipɨ' pɨ' rɨ. 14 Mɨrɨ wenai Ikʉipʉnʉ rau e'sekunka, 15 Ikʉipʉnʉ tanporon kon a'samʉtʉ yawon kon apurɨnin nan Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ non pon kon uya tese' kon eposa' na'ne' iwinɨ. 16 Ɨpʉrema eke pe rɨ te'sen eke pe tʉku'to' apai ɨmeruntɨtanʉ'to' kon pe iya tʉpana'pano ke Ta'kwarʉ poro ayau'nokon, 17 mɨrɨ kasa si, Kʉrai e'to' pe ayau'nokon apurɨto' poro. Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrema kanan ɨmɨrɨ'nokon, imisitasa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ iyekonekasa' pe ɨwesi kon pa usi'nʉnkan nɨto' yau, 18 tʉpana'pano ke ɨwesi kon pa, wakʉ ton amʉtʉ pe, ito'ka'nʉ'nin nan pe eke pe rɨ ika'ta, kusan pe rɨ, ka'tau rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ i'nau rɨ Kʉrai usi'nʉnkato' esi, 19 mɨrɨ awonsi'kɨ i'tu kon pa serɨ usi'nʉnkan nɨto', i'tunin pe e'nɨto' entaino rɨ—autarʉ'tɨ kon pa eke pe kuru Papa uya ɨrepato' kon ike ke. 20 Serɨ si ipona iku'nin pe te'sen ipʉ'kʉ i'tu pʉra rɨ ekama'posa' entai rɨ mɨrɨ kasa na'kɨ tato' entai rɨ, tʉmeruntɨrʉ awɨrɨ ne'tʉrawasomayai'ne' uyau'nokon, 21 iwano' pe eke pe iku'to' nesii, so'si tau mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises yau siyaro' kon poro rɨ, tɨwɨrɨ rɨ, tɨwɨrɨ rɨ! Amen.

E'pe'sas 4

1 A'sisa' pe Itepuru iwano' pe esi koro'tau, ipan pe ayapiyo'ma uya 'nokon ɨuko'mamʉ kon pa uko'man nɨto' yau ikɨ'masa' kon pe te'san pe anʉnsa' auya'nokon na'ne' yau. 2 Mɨ pe te'ku'san pe pʉra kuru e'tɨ', ɨ'sɨ'mʉn yaino kon pe e'tɨ'; tʉuseta'kasan pe pʉra, ɨusi'nʉnka kon pɨ' ɨtonpa kon tʉpika'tɨi' e'tɨ'. 3 Tikin nɨ ɨwe'to' kon Iya'kwarʉ iwano' yau enkurunpatɨ' kuru tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' na'si'ai'ne' poro. 4 Moro tikin nan ipun esi mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nan Iya'kwarʉ—ɨkɨ'masa' kon na'ne' kasa kuru tikin nan ɨye'ku'to' kon ya' ɨkɨ'masa' kon a'tai— 5 tikin nan Itepuru, tikin nan apurɨto', tikin nan epa'taisiman nɨto'; 6 tikin nan Papa, tanporon kon kʉipʉnʉ, tanporon entaino, tanporon poron nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yawon nɨ. 7 E'tane uiwano' kon pe e'nɨ na'ne' kaisa rɨ wakʉ nonkasa' e'tʉsa' upona'nokon Kʉrai uya iku'sa' na'ne' awɨrɨ. 8 Mɨrɨ wenai ta iya: “Iyenu'sa' a'tai ka'ta', a'sisa' kon arɨ'pʉ iya ta'kɨrɨ, mɨrɨpan uya repan nɨto' tʉsa' ka'pon amʉ' ena',” ta iya. 9 (Ɨ'rɨ ta e'kwa pe “Iyenu'sa'” ta? Iu'tɨ'pʉ pe rɨ marɨ iyesi non pona, non pe te'sen ya'. 10 Kʉrɨ rɨ iu'tɨsa' rʉ'pʉ rɨ kʉrɨ rɨ iyenu'sa' rʉ'pʉ ka'ta' rɨ ka' enta' rɨ, tanporon nɨ mɨ yawɨron yau te'to' pe.) 11 Kʉrɨ rɨ uya tʉron kon kuu'pʉ itekare ekamai' enno'sa' kon pe, tʉron kon pu'kena' amʉ' pe, tʉron kon itekare ekamanin nan pe, tʉron kon ka'pon amʉ' ennin nan pe mɨrɨ awonsi'kɨ ti'sa amʉ' pe, 12 Papa munkɨ amʉ' konekanin nan pe tʉrawaso ku'nin nan pe, Kʉrai pun e'ka'to' pe, 13 tikin nɨ enan pʉ'kʉ pona apurɨto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ Papa Mumu i'tuto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe iyakʉ'pʉsa' pe, Kʉrai yau eke pe utarʉ'tɨn nɨto' wakʉ ke eponin pe. 14 Mɨrɨ a'tai mʉre' e'nɨ'nokon pen mɨrɨ, sipa'sipa nʉna'popɨtʉnʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ se airɨ mɨrɨ awonsi'kɨ mɨ airɨ ka'pon amʉ' uya enupan winɨ ennakanin nan a'setunʉ uya apɨ' nɨ enku'tɨnin teseru kon ke pen. 15 E'tane ru'ku, usi'nʉnkan yau i'nairon pɨ' tʉusauro'sen pe, tanporon yau usemo'ka'nokon u'pai kon pe te'sen, Kʉrai kaisa rɨ. 16 Iwinɨ tanporo ipun ena ɨsipona ikara ton ke, usemo'ka e'kapʉ tiwano' pe usi'nʉnkato' yau, ɨsi'kaisa rɨ tʉtʉrawasooi kon kupʉ to' uya ke. 17 Serɨ ta uya nin si ɨpɨ'nokon, ta uya kuru rɨ Itepuru yau ɨpɨ'nokon, kɨko'mantʉu serɨ enta' itekare apurɨnin nan pen, iwotori'pɨ pʉra tʉusenuminkato' kon yau te'san kasa. 18 To' ewarumansa' ito'ka'nʉ'to' tʉuya'nokon yau, mɨrɨpan kon e'ta'nʉ'sa' Papa iwano' uko'man nɨto' piyapai, apʉne pʉra to' yau na'ne' ito'ka'nʉ'nin pen esi to' ewan usa'manta winɨ. 19 To' ewan enasa' sa'man pe, to' rɨ e'tʉsa' ɨri ku'to' pe tʉuya'nokon ipan pe rɨ tʉuse'se'tɨto' kon nɨ tʉnonkai', mɨrɨpan kon uya ti'tui' pʉra rɨ ɨri ton kupʉ. 20 Ɨmɨrɨ'nokon, mɨrɨ kasa Kʉrai i'tunin pe ɨyena'pʉ kon pen. 21 I'nai rɨ eta'pʉ auya'nokon mɨrɨpan pɨ' ɨusenupa'pʉ kon i'nairon Sises yau na'ne' awɨrɨ. 22 Ɨyenupa'pʉ kon, ɨuko'mamʉ'pʉ kon eseru pɨ', penaro' ɨyeseru kon nonka kon pa, ɨyenku'tɨpai'nokon te'sen pɨkɨrɨ ɨwesi kon nʉma'tanʉkʉ'pʉ; 23 emenna' pe ɨyenato' kon pe ɨusenuminkato' kon yau; 24 emenna' ɨyeseru kon ya' ɨyena kon pa, iye'ka'sa' rʉ'pʉ Papa kasa iye'to' pe i'nairon ipoken e'nɨto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe e'nɨto' yau. 25 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', akaisarɨ'nokon kasi ye' pe te'sen inonkatɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon pɨ' tʉusauro'sen pe tʉtonpa pokon pe, apʉne pʉra tikin nan ipun pʉ'kʉ pe e'nɨ'nokon wenai. 26 “Asakorooi kon yau kamakoitatʉu.” Wʉi enu u'tɨ tane ke'tʉu ausakorotasa' kon nɨ marɨ e'tane, 27 mɨrɨ awonsi'kɨ makoi pʉta yen oton kʉ'ku'tʉu. 28 Kʉrɨ ama' pe iye'pɨ'sa' rʉ'pʉ kʉse'nin ama' pe mɨrɨ enta', e'tane tɨwɨ ne'tʉrawasomai, ɨ'rɨ rɨ kupʉ pɨ' nesii temiyatʉ ke, kamoro entu'ma' na'ne' nan repanin pe te'to' pe. 29 Ɨri rɨ usauro'nɨto' kʉsepa'kanin anta kon apai, e'tane wakʉ pika'tɨnin nɨken tʉron kon ka'nin pe i'se to' e'to' awɨrɨ, kamoro etanin nan epika'tɨto' pe. 30 Mɨrɨ awonsi'kɨ Wakʉ Papa A'kwarʉ kʉ'pokoitanʉ'tʉu aya'si'sa' kon na'ne' ike ɨye'mato' kon weyu pona rɨ. 31 Ɨri pe ɨtonpa kon pɨ' ɨwe'to' kon inonkatɨ', ewe'toi'pɨ'to' kon, mɨrɨ awonsi'kɨ sakoro, e'sa'morʉpɨ'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe ka'pon pɨ' usauro'nɨto', tanporon nɨ ɨri pe e'pai e'nɨto' pokon pe rɨ. 32 Mannʉ' pe e'tɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ aiko tawon pe ɨtonpa kon pɨ', ɨsentu'kena' pe ɨtonpa kon pɨ', Kʉrai yau Papa usentu'masa' ɨpɨ'nokon na'ne' kasa.

E'pe'sas 5

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa kasa te'san pe e'tɨ', ini'nʉnkanʉ ton imunkɨ pe, 2 mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuko'mansan pe usi'nʉnkan nɨto' yau, Kʉrai uya ui'nʉnkasa' kon na'ne' kasa, mɨrɨpan e'nonka'pʉ uiwano' kon pe a'po'nan tʉtʉsen mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' Papa ena' pe. 3 E'tane ɨ'koro'tau'nokon ekuman eseru rɨ kʉse'se'sa'pɨ'nin, mɨrɨ pe pʉra ɨri rɨ, mɨrɨ pe pʉra mentai e'nɨto', apʉne pʉra serɨ ton esi ipoken pʉra rɨ wakʉ ton Papa munkɨ amʉ' iwano' pe. 4 Mɨrɨ pe pʉra ɨri pe rɨ usauro'nɨto', iya'kwarʉ pʉra rɨ usauro'nɨto' mɨrɨ pe pʉra ɨri pe te'sen main apurɨto', ipokena' pen nɨ, e'tane tenki tato' rɨken imaimu pe. 5 Serɨ pɨ' i'nai rɨ e'tɨ': tekumasan, mɨrɨ pe pʉra ɨri kupʉ pɨ' te'san, mɨrɨ pe pʉra mentaino kon—esi ika'sa' apurɨpɨ'nin pe—esi pʉra iyesi Kʉrai mɨrɨ awonsi'kɨ Papa e'to' esa' wannɨ pe epoton kon pe pʉra rɨ. 6 Ɨnʉ' rɨ ɨyenku'tɨtɨ'nin itenpʉ'pʉ rɨ main ke, apʉne pʉra mɨrɨ warai'nan pona Papa uya kota'man nɨto' uyepʉ main awɨron kon pen pona. 7 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', to' tonpa pe ke'tʉu. 8 Apʉne pʉra ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ esi'pʉ ewarupɨ pe, e'tane nin si Itepuru yau iweyu pe ɨwesi kon. Ɨko'mantɨ' iweyu munkɨ pe, 9 (apʉne pʉra iweyu eperu pe e'nɨ esi tanporo wakʉ pe e'nɨto' yau, ipoken e'nɨto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon yau) 10 mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru pori'manin anwarinpatɨ'. 11 Teperu kenan pen nɨ ewarupɨ tʉrawasooi kʉsa'pɨ'pɨ'tʉu, e'tane ru'ku enpoikatɨ'. 12 Apʉne pʉra piyɨ'nʉ' rɨ iyesi ama'ai iku'sa' rʉ'pʉ e'sesa'pɨtʉ yau. 13 E'tane tanporon nɨ isenpoikasa' iweyu ke ena tensen pe, 14 apʉne pʉra iweyu esi tanporon nɨ ku'nin pe tensen pe. Mɨrɨ wenai tasa' iya: “Aiko te'nʉnsen, apakakɨ, eri'nɨsa' apai e'mʉ'sa'ka', Kʉrai uya ɨwei'tɨto' pe,” ta iya. 15 Ti'tui' ɨko'mantɨ'—pu'pʉra pen e'tane pu'kena' pe, 16 wakʉ pe ɨweyu kon apurɨtɨ', apʉne pʉra wʉi ton man ɨri pe rɨ. 17 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', iya'kwarʉ pʉra ke'tʉu, e'tane Itepuru eseru tʉto'ka'nʉ'se. 18 Waain pɨ' ke'taripatʉu, miyarɨ rɨ tʉuse'se'tɨi' pʉra rɨ e'pai ɨkupʉ iya 'nokon esi. E'tane ru'ku, Iya'kwarʉ ke atarʉ'tɨtɨ'. 19 Eren yai ɨtonpa kon auro'katɨ', ɨpʉreman eremu mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kwarʉ pe te'sen eren yai. Ɨserenkatɨ' ɨyewan kon apai Itepuru pɨ', 20 tɨwɨrɨ rɨ tenki tawon pe e'tɨ' Papa, Ikʉipʉnʉ pɨ' tanporon pɨ' rɨ, uyepuru kon Sises Kʉrai ese' yau. 21 Ɨsiyena' te'tʉse e'tɨ', Kʉrai nama auya'nokon pe rɨ. 22 No'pʉ ton, ataan'pʉ kon ena' e'tʉtɨ' Itepuru ena' ɨye'tʉrʉ kon pe rɨ. 23 Apʉne pʉra taan'pʉ esi no'pʉ i'pai pe, Kʉrai esi kasa so'si i'pai pe, tʉpun, ipika'tɨnin pe te'to'. 24 So'si ne'tʉyai'ne' kasa Kʉrai ena', mɨrɨ kasa no'pʉ ton e'tʉto' pe iyesi tʉtaan'pʉ kon ena' tanporon yau rɨ. 25 Taan'pʉ ton, ɨno'pʉ kon i'nʉnkatɨ', Kʉrai uya so'si i'nʉnkasa' na'ne' kasa, te'nonkai' itiwano' pe, 26 wakʉ pe iku'nin pe, ikorʉka tʉuya winɨ tuna ke tʉmaimu winɨ, 27 itʉto' pe tʉuya tena' rɨ enkena' so'si pe rɨ, ita'si'sa' pe pʉra rɨ, mɨrɨ pe pʉra itepikɨrɨi pʉra rɨ, mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ ima'takʉʉi pʉra rɨ, e'tane wakʉ pe, imaku'pɨ pe pʉra. 28 Mɨrɨ na'ne' kasa, taan'pʉ ton uya tʉno'pʉ kon i'nʉnkato' pe iyesi tʉpun kon i'nʉnka tʉuya'nokon pe rɨ. Kʉrɨ tʉno'pʉ i'nʉnkanin usi'nʉnka rɨ mɨrɨ. 29 Ɨnʉ' ken tʉpun ewaruma'tɨnin, e'tane ewekʉ iya mɨrɨ awonsi'kɨ imainanpa iya, so'si ku'ai'ne' Kʉrai kasa— 30 apʉne pʉra ipun pʉ'kʉ pe e'nɨ pɨ'. 31 “Mɨrɨ wenai, warawo' uya tʉkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉsan nɨnto' pe iyesi, mɨrɨpan ena tʉno'pʉ ya' tikin nɨ, mɨrɨpan kon ena tikin nɨ ipun,” tasa'. 32 Serɨ serɨ eke kuru ama'aino—e'tane usaurokʉ serɨ Kʉrai mɨrɨ awonsi'kɨ so'si pɨ'. 33 Mɨrɨ nin si e'tane, akaisarɨ'nokon kuru ɨno'pʉ kon i'nʉnkato' auya'nokon pe iyesi mɨsi'nʉnkayatʉi'ne' kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ no'pʉ uya tʉtaan'pʉ namato' pe iyesi.

E'pe'sas 6

1 Mʉre amʉ', asanon kon maimu awɨrɨ e'tɨ' Itepuru yau, apʉne pʉra serɨ esi ipokena' pe. 2 “Ɨkʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ asan inamakɨ”—wapiyaro' rɨ apiyontɨn nɨto' ikupʉ uya tukai' usauro'nɨsa' itonpa— 3 “wakʉ pe ɨwesi pa inke ɨuko'mamʉ pa serɨ non po,” tawon. 4 Ikʉipʉnʉ ton, ɨmunkɨ kon tʉsakoropai' pʉra e'tɨ'; e'tane ru'ku, to' emo'katɨ' Itepuru eseru yau to' tenupai' mɨrɨ awonsi'kɨ to' tauro'kai'. 5 Apiyo' ton, non pon kon ɨyepuru kon maimu awɨrɨ e'tɨ', to' nama pe mɨrɨ awonsi'kɨ tenari'nʉnse to' pɨ', wakʉ pe itewan, Kʉrai maimu awɨrɨ ɨwesi kon pe rɨ. 6 To' maimu awɨrɨ e'tɨ', to' uya ɨyenpɨ'tane'nokon nɨken pen wakʉ tato' pe to' uya ɨpɨ'nokon, e'tane Kʉrai apiyo' ton pe, Papa eseru kupʉ pɨ' ɨyewan kon apai. 7 Iyapiyo' pe e'tɨ' ari'kena' pe, Itepuru apiyo' pe ɨwesi kon pe, ka'pon amʉ' pen, 8 apʉne pʉra i'tu auya'nokon Itepuru uya tanporon kon e'ma wakʉ inkuu'pʉ pɨ', poitorʉ pe te'sen mɨrɨ pe pʉra ɨnʉ' enawon pen nɨ. 9 Mɨrɨ awonsi'kɨ esanon, ayapiyo' kon iku'tɨ' mɨrɨ kasa rɨ marɨ. To' kʉsenari'patʉu, i'tu auya'nokon ke kʉrɨ asa'rɨ rɨ ɨyepuru kon mɨrɨ awonsi'kɨ to' epuru esi Epʉn pon, tenu yawon kenan pen nɨ nin. 10 Iu'matʉ pe, pana' pe e'tɨ' Itepuru yau mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ ipana'pano yau. 11 Tanporo kuru Papa amataai ya' enatɨ', wakʉ pe ɨye'soto'ka kon pa makoi eseru namai'. 12 Apʉne pʉra pun pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ mʉn pokon pe e'suranman pɨ' e'nɨ'nokon pen, e'tane esanon mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ ewarupɨ orʉ meruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri a'kwarʉ ton pana'pano, ka' eseru yawon kon pokon pe nin e'suranman. 13 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tanporo Papa amataai ya' enatɨ', ɨri weyu e'seposa' a'tai, wakʉ pe ɨye'soto'ka kon pa, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ kupʉ tʉpo, ɨye'soto'ka kon pa. 14 Pana' pe e'soto'katɨ' i'nairon ɨpokʉrʉʉi kon pe ɨworo'pai kon oi, ipoken e'nɨto' ɨpɨtɨ kon wapu pe, 15 a'ta kon temaikai' tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' wakʉ ekareei ya' wakʉ pe iye'kamasa' pe. 16 Serɨ tonpa ton pe apurɨto' anʉntɨ' awapu kon pe, serɨ ke tanporon ɨri pʉre ton i'nɨ'panʉkʉ kon pa. 17 Epika'tɨn nɨto' anʉntɨ' ayarʉkooi kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsuparaai kon pe Iya'kwarʉ, Papa Maimu pe te'sen. 18 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrematɨ' Iya'kwarʉ yau tanporo te'ku'sen a'tai rɨ, ti'tui' pʉra rɨ ɨpʉreman nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ esa'to' yai. Serɨ itewan yau esii'ma, tenu ke esii'ma mɨrɨ awonsi'kɨ tɨwɨrɨ rɨ ɨpʉremai'ma tanporon kon wakʉ ton pona. 19 Upona nɨrɨ ɨpʉrematɨ', unta a'koka uya a'tai, main ke urepato' pe enari'mʉra tonan tawon itekare ku'to' pe uya ti'tusen pe, 20 kʉrɨ rɨ pe rɨ enno'sa' pe e'ai'ne' i'sen yau. Ɨpʉrematɨ' enari'mʉra ekamato' pe uya, e'to' awɨrɨ. 21 Tai'ki'kas, tonpa rʉ'kwɨ mɨrɨ awonsi'kɨ iyawɨron apiyo' Itepuru yau, uya tanporon nɨ ekama mɨrɨ ɨpɨ'nokon, i'tu kon pa mɨrɨ kasa esi mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ pɨ' esi. 22 Ennoko uya ɨpiya'nokon mɨrɨ pɨkɨrɨ, ina i'tu kon pa mɨrɨ kasa ina esi tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpori'manin kon pe. 23 Tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' apurɨto' pokon pe Papa, Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon nesii utonpa kon enakan pe. 24 Tɨwɨ wakʉ nonkasa' nesii kamo uyepuru kon Sises Kʉrai i'nʉnkato' to' uya usenkʉ'sa' pʉra na'ne' nan enakan pe.

Piri'pai 1

1 Paarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti, Sises Kʉrai poitorʉ ton winɨpaino, Tanporo wakʉ ton a'samʉtʉ pe so'si epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ to' pika'tɨnin nan pokon pe te'san Sises Kʉrai yau Piri'pai yau te'san enakan: 2 Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨyenakan kon pe, Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winɨpaino. 3 Tenki tapɨtʉ uya Papa pɨ' ɨyenuminkapɨtʉ uya 'nokon kaisarɨ rɨ. 4 Tanporo ɨpona'nokon ɨpʉrema yau, tɨwɨrɨ rɨ ɨpʉrema pori' pe esii'ma, 5 apʉne pʉra utonpa pe ɨwesi kon wakʉ itekare yau, iye'sara'tɨ'pʉ si'kɨrɨ serɨ pʉ'kʉ pona rɨ, 6 serɨ i'tu uya pɨ' kuru rɨ, kʉrɨ wakʉ tʉrawaso piya'tɨnin nʉ'pʉ ayau'nokon uya ikupʉ iu'matʉ pʉ'kʉ pona, Sises Kʉrai uyepʉ weyu pʉ'kʉ pona. 7 Iye'to' pe rɨ serɨ kasa e'ku'ai' tanporo ɨpɨ'nokon, apʉne pʉra uyewan yau ɨkupʉ uya 'nokon pɨ', ɨ'rɨ pe rɨ esi yau a'sisa' pe mɨrɨ pe pʉra e'wa'kʉtʉ yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ itekare meruntɨtanʉkʉ uya yau, tanporo ɨmɨrɨ'nokon uya Papa uya wakʉ nonkasa' eporo upokon pe. 8 Papa uya tanporo ɨmɨrɨ'nokon i'se e'to' ekama mɨrɨ Kʉrai Sises usi'nʉnkato' ike ke. 9 Serɨ serɨ ɨpʉremato': ɨusi'nʉnkato' kon enato' pe miyarɨ rɨ eke pe i'tunin pe mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe ennin pe, 10 mɨrɨ si wakʉ pe te'sen i'tunin pe ɨwesi kon pa, ɨri tato' ipɨ' pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ esuken Kʉrai weyu pʉ'kʉ pona, 11 ipokena' pe e'nɨto' nepetanʉkʉnʉ ke itarʉ'tɨsa' pe tʉuye'sen Sises Kʉrai poro—eke pe Papa ku'to' mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨpɨ'to' pe. 12 I'tu auya'nokon i'se e'ai', utonpa ton, iye'ku'sa' rʉ'pʉ upɨ' uya miyarɨ rɨ wakʉ itekare usekama ku'sa' man. 13 Mɨrɨ moron nʉ'pʉ pe tensen pe tanporo kopʉna pata'se' erasu ton koro'tawɨrɨ iyenasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon pona rɨ Kʉrai iwano' pe i'sen yau esi. 14 Uya'sisa' wenai tu'ke rɨ tonpa ton pe te'san Itepuru yau, epori'mapɨ'sa' tʉusauro'san pe Papa Maimu pɨ' epiyɨ'kena' pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ enari'mʉra. 15 I'nairɨ rɨ iyesi tʉron kon uya Kʉrai ekareei ekama tɨkɨnta kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusakorota kon pe, e'tane tʉron kon uya ekama wakʉ pe kuru nin iteseru esii'ma. 16 Serɨ pe iwa na'ne' nan uya ikupʉ usi'nʉnkan nɨto' yau, i'tui'ma serɨ ya' e'tʉsa' esi wakʉ itekare wapu pe. 17 Wapiyaro' kon uya itekare ekama'pʉ Kʉrai pɨ' tiwano' kon pe ɨnku'pai te'to' kon i'napai rɨ pʉra rɨ, ekamʉn ne'nin pe upona a'sisa' pe esi koro'tau. 18 E'tane, ɨ'rɨ pe ken iyesi? Eke esi mɨrɨ tanporon yau, kasi ye' rɨ eseru wannɨ mɨrɨ pe pʉra i'nairo' yau, Kʉrai ekareei usekamasa'; serɨ wenai nin si pori' pe esi. Ewai', miyarɨ rɨ epori'man pɨ' esi, 19 i'tu uya wenai ɨwɨpʉremato' kon winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ epika'tɨto' esi Sises Kʉrai a'kwarʉ winɨ, serɨ iye'ku'sa' rʉ'pʉ upɨ' esi mɨrɨ upa'kanin pe. 20 Enurikʉ serɨ mɨrɨ awonsi'kɨ e'ku'to' esi epiyɨ'to' pe pʉra, e'tane enari'ke' pʉra e'to' serɨ pe siya rɨ Kʉrai namato' pe upun yau, uko'manto' yau mɨrɨ pe pʉra eri'to' yau. 21 Apʉne pʉra urɨ pona, uko'man nɨ pe Kʉrai esi, mɨrɨ awonsi'kɨ eri'nɨ esi eporo pe. 22 Apʉne pʉra uko'mamʉ pe iyesi yau upun yau rɨ, serɨ esi mɨrɨ miyarɨ rɨ epekena' pe e'tʉrawasoma ta e'kwa pe. Mɨrɨ rɨ e'tane, ɨ'rɨ kuru ken si anʉmʉ uya? I'tu uya pʉra rɨ iyesi! 23 Ekaraka serɨ asa'ron a'sanau: emo'kapai rɨ esi mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai a'kɨrɨ e'to' pe, wakʉ pe kuru rɨ nin; 24 e'tane miyarɨ rɨ ɨiwano' kon pe kuru upun yau e'to' pe iyesi, 25 Si'tuyai' rɨ serɨ, si'tuyai' serɨ yau rɨ e'to' esi tukai' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo aya'kɨrɨ'nokon nɨ esi mɨrɨ ikupʉ kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ pori' pe ɨwesi kon pa apurɨto' auya'nokon yau, 26 mɨrɨ kasa si urɨ esi ɨpiyau'nokon kanan uya pori' pe ɨkupʉ kon, Kʉrai Sises yau ɨwe'to' kon anʉ'kato' pe urɨ pɨkɨrɨ. 27 Ɨ'rɨ rɨ e'ku'tane, ɨiwano' kon pe rɨ iye'to' awɨrɨ Kʉrai ekareei yau e'tɨ'. Mɨrɨ a'tai, uyepʉ ɨyense'na'nokon, mɨrɨ pe pʉra eta uya rɨken ɨpɨ'nokon, urɨ pʉra rɨ iye'tane i'tu uya rɨ mɨrɨ, ɨye'soto'kasa' kon pana' pe tikin nɨ iya'kwarʉ tikin nan ka'pon pe itekare apurɨto' pɨ', 28 tenari'nʉnse pʉra ɨ'rɨ pɨ' rɨ ɨyewa'nomanin kon nʉkupʉnʉ pɨ'. Serɨ esi mɨrɨ to' uya ento' ipɨ', to' uma'ta ekamanin, ɨmɨrɨ'nokon nin si epika'tɨ tane, Papa winɨ. 29 Ɨyena'nokon iye'tʉsa' pɨ', Kʉrai iwano' pe apurɨ kon pa rɨken pen, e'tane ɨyekota'mato' kon pe rɨ iyesi itiwano' pe, 30 mɨrɨ awɨrɨ rɨ sa'ne ɨutɨ kon esi mɨrɨ e'suranman pɨ' uyenta'tʉine' awɨrɨ rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ pe eta auya'nokon urɨ rɨ esi e'suranman pɨ'.

Piri'pai 2

1 Ɨuko'manto' kon Kʉrai yau uya pana' pe ɨku'sa' kon, mɨrɨ awonsi'kɨ isi'nʉnkato' uya aya'kwarʉ kon ne'sa', mɨrɨpan uya Iya'kwarʉ pokon pe ɨku'sa' kon ɨsi'nʉnkena' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsentu'kena' pe ɨtonpa kon amʉ' pokon pe. 2 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ipan pe ɨyekama'po uya 'nokon mararon pe pʉra pori' pe uku'tɨ' ɨsi'kaisa rɨ tʉusenuminkai', tʉusi'nʉnkai' mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nɨ iya'kwarʉ, tikin nɨ isenuminkato' te'se. 3 Amʉre' pe rɨ ɨwesi kon pɨ' ɨ'rɨ rɨ kʉ'ku'tʉu mɨrɨ pe pʉra rɨ autaperʉka kon pe rɨ, e'tane se pe rɨ e'ku'tɨ', tʉron kon kupʉi'ma wakʉ pe ɨyentai'nokon. 4 Akaisarɨ'nokon ɨtonpa kon tense e'tɨ', ɨmɨrɨ'nokon pɨ' rɨken pen. 5 Ɨyeseru kon nesii Kʉrai Sises esi'pʉ kasa: 6 I'naino pe kuru rɨ Papa pe te'sen, e'tane Papa kaisa rɨ esi i'se iyesi'pʉ pen, ta'sisen pe, 7 e'tane tanporon nɨ nonka'pʉ iya, i'naino ipoitorʉ pe e'nɨto' anʉmʉ'pʉ iya, ka'pon pe tekonekasa' pɨ'. 8 Ka'pon pe si tʉusene pɨ', se pe rɨ iyena'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan nɨto' maimu awɨrɨ rɨ iyesi'pʉ—kurusu' po rɨ uma'tan nɨto'! 9 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa uya anʉmʉ'pʉ kakʉi' kuru rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ itese' ke irepa'pʉ iya, tanporo ese' pe te'sen entaino ke rɨ, 10 mɨrɨ pɨ' Sises ese' pɨ' tanporon ese'mu ton e'sekunka, Epʉn yawon kon mɨrɨ awonsi'kɨ non pon kon mɨrɨ awonsi'kɨ non o'non kon, 11 mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon uya ekama Sises Kʉrai esi Itepuru pe, Papa Ikʉipʉnʉ ku'to' eke pe kupʉ pe. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton nʉ'kwɨ, main awɨron kon pe rɨ ɨwe'pɨtʉ kon—moro rɨken esi pɨ' pen, e'tane serɨ pe mɨrɨ entai ipʉra esi pɨ'—ɨyepika'tɨto' kon tʉrawasooi pɨ' rɨ e'tɨ' ɨyetʉipɨtʉ kon, e'tɨtɨtɨ'ka pe rɨ, 13 apʉne pʉra Papa e'tʉrawasoma ayau'nokon iku'nin pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnku'pai ɨwesi kon pa ipori'manin pe te'sen. 14 Tanporon nɨ iku'tɨ' tepatakai' pʉra mɨrɨ pe pʉra te'sei'pɨ'se pʉra, 15 mɨrɨ si wakʉ pe, ɨri pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ esuken ɨwesi kon pa Papa munkɨ pe, tʉuko'mansan pe ɨri yau mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton koro'tau tʉma'takʉʉi ke pʉra. To' koro'tau e'wei'tɨtɨ' sirikɨ amʉ' te'wei'tɨsan kasa ka' yau; 16 to' pɨ' uko'man nɨto' ekareei ekama auya'nokon koro'tau. Mɨrɨ kupʉ auya'nokon yau, utapurɨto' esi mɨrɨ Kʉrai weyu a'tai, apʉne pʉra enpoika iya mɨrɨ utʉrawasooi, unkuu'pʉ e'sa' pʉra iyesi notʉn pe. 17 E'tane ɨ'rɨ pe pʉra rɨ iyesi use'man nɨto' ike pe te'sen tensisen kasa rɨ use'man nɨto' pona rɨ e'ma tane apurɨto' auya'nokon winɨ, pori' pe rɨ esi epori'ma rɨ tanporo aya'kɨrɨ'nokon. 18 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ pori' pe e'tɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ epori'matɨ' upokon pe. 19 Itepuru Sises yau, e'kupʉ kuru rɨ serɨ Temu'ti enno'to' pe uya serɨ pe'ne rɨ ɨpiya'nokon, pori' pe e'to' pe ɨyekareei kon etasa' uya a'tai. 20 Ɨnʉ' pʉra rɨ man iwaraino, i'napai rɨ ɨuko'manto' kon ennin. 21 Tanporon kon nɨ nin esi tiwano' kon pɨ', Sises Kʉrai iwano' pɨ' pen nɨ nin. 22 Temu'ti i'tusa' auya'nokon nɨ, imu esi tʉkʉipʉnʉ a'kɨrɨ kasa uya'kɨrɨ iye'sa' wakʉ itekare tʉrawasooi yau. 23 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', enno'to' pe uya kuru rɨ e'kupʉ serɨ inke pʉra ɨ'rɨ pe rɨ te'sen e'kupʉ ensa' uya a'tai upɨ'. 24 Urɨ nɨrɨ esi uyenu yau Itepuru yau serɨ pe rɨ urɨ rɨ utɨto' oton pɨ'. 25 E'tane usenuminka serɨ E'pa'pʉrotai'tas na'po pɨ' ɨpiya'nokon, utonpa, uya'kɨrɨ te'tʉrawasomasen, mɨrɨ awonsi'kɨ uisakon pe soisa pe te'sen, amaimu kon nɨrɨ ekamanin, ɨnennoko'pʉ kon i'se e'to' ennin pe. 26 Apʉne pʉra ɨyenpai'nokon iyesi mɨrɨ awonsi'kɨ ika'nɨ' pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra takuru'ke iyesi tawon etasa' auya'nokon pɨ'. 27 I'nai rɨ, takuru'ke iyesi'pʉ, ima'taiwa'pʉ rɨ. E'tane Papa usentu'ma'pʉ ipɨ', kʉrɨ rɨ pɨ' rɨken pen, urɨ pɨ' rɨ nɨrɨ, pokoi pe e'to' tonpa'tɨ pe rɨ iyesi namai' pokoi ke. 28 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', miyarɨ rɨ mɨrɨ pɨ' ɨnenno'pai esi ensa' auya'nokon a'tai kanan, ɨyepori'ma kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ usewankamato' pʉra iye'to' pe. 29 Mereutanʉ'tɨi' Itepuru yau ipan pe, pori' pe esii'ma, ka'pon amʉ' kʉrɨ rɨ waraino kon mʉnamatʉi', 30 apʉne pʉra ima'taiwa'pʉ rɨ Kʉrai tʉrawasooi pɨ', ɨsɨ rɨ tʉuma'tato' annau rɨ iyena'pʉ upika'tɨnin pe, ɨmɨrɨ'nokon uya ikupʉ poken pʉra iyesi pɨ'.

Piri'pai 3

1 Iu'matʉ pe rɨ si, utonpa ton, Itepuru pɨ' pori' pe e'tɨ'! Mɨrɨ rʉ'pʉ rɨ marɨ menuka uya ɨyena'nokon uya uyanpokʉmato' pʉra man, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨserasu kon pe iyesi. 2 Kamo pero amʉ' enei'ma e'tɨ', kamo ka'pon amʉ' makoi ku'nin nan, kamo pun ma'tanʉ'nin nan. 3 Apʉne pʉra urɨ'nokon kamoro iputurʉkasa' ton, tʉwɨpʉremasan Papa A'kwarʉ awɨrɨ, Kʉrai Sises apurɨto' ipɨkɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ pun kupʉ pɨ' tenu kon yau te'san pen— 4 urɨ rɨ mɨrɨ wenai uyenu yau esi tato' uya e'tane. Ɨnʉ' rɨ usenuminka yau mɨrɨ wenai ipun esi uyenu yau tukai', urɨ man mɨrɨ entai rɨ: 5 itun pi'pɨ iputurʉkasa' 8 pan wʉi a'tai, ka'pon amʉ' Esuwerʉ pon kon pe, Pensiman rʉko' pe, Ipuru amʉ' pe; main, Mosi' winon awɨrɨ, Pari'si pe; 6 ipan pe ɨnku'paino pe e'to' pɨ', so'si amʉ' kota'ma pɨ'; Mosi' nʉnonka'pʉ awɨrɨ e'nɨ pɨ', ima'takʉʉi pʉra. 7 E'tane si tɨ, ɨ'rɨ rɨ eporo uya mɨrɨ winɨ tasa' uya e'tane, eposa' uya pʉra iyesi tukai' ito'ka'nʉkʉ uya Kʉrai uriya' rɨ si. 8 Mɨrɨ entai, tanporon to'ka'nʉkʉ uya teposen pe pʉra rɨ, i'tu tanporo eke pe te'sen entai Kʉrai Sises uyepuru i'tuto' esi, kʉrɨ rɨ uriya' tanporon nɨ nonka'pʉ uya serɨ. Eno'masa' pe rɨ ene uya, Kʉrai epoto' pe uya 9 kʉrɨ rɨ yau iye'seposa' pe e'to' pe, uiwano' pe ipoken e'to' pe pen main winɨ tʉuye'sen, e'tane mɨ Kʉrai apurɨto' poro—wakʉ ipokena' Papa winon mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' winɨ tʉuye'sen. 10 Kʉrai ɨni'tupai esi mɨrɨ awonsi'kɨ iye'mʉ'sa'ka'pʉ meruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ita'kɨrɨ iyekota'ma'pʉ yau esi, ikasa rɨ ena iyeri'to' yau, 11 mɨrɨ pɨ' si mɨrɨ kasa rɨ iye'mʉ'sa'ka'pʉ terikʉ'pʉ apai eponin pe e'to' pe. 12 Tanporo serɨ ton anʉnka'sa' uya pen, mɨrɨ pe pʉra wakʉ pe ekonekaka'sa' pen, e'tane uta'kwarʉka uta'sito' pe Kʉrai Sises uya uya'sisa' na'ne' pɨ'. 13 Utonpa ton, uta'sika'sa' pʉra iwa rɨ man ipɨ' e'tane tikin nan kupʉ uya, uye'ma'pʉ ta' te'sen tʉpu'tɨka'nʉ'se mɨrɨ awonsi'kɨ sa'man pe uta'kwarʉka urawɨrɨ te'sen ekare pɨ', 14 teposen ekare pɨ' uta'kwarʉka epoto' pe uya, Papa uya ukɨ'masa' na'ne' ipona Epʉn winɨkʉi' Kʉrai Sises awɨrɨ. 15 Tanporo urɨ'nokon iyakʉ'pʉsa' ton uya ento' esi. Mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ airɨ usauro'ai'ne' pɨ' tʉron nɨ pe ɨusenuminka kon yau, mɨrɨ rɨ kanan enpoika Papa uya ɨyena'nokon. 16 Utɨnpai'nokon eporo'pʉ uya'nokon na'ne' awɨrɨ rɨken. 17 Tʉron kon a'kɨrɨ e'sara'tɨtɨ' unkupʉ'pʉ kupʉ pɨ' utonpa ton, kamo ina nʉkupʉ'pʉ kasa tʉuko'mansan entɨ'. 18 Apʉne pʉra wapiya tapɨtʉ pɨ' rɨ e'sa' ɨpɨ'nokon, serɨ pe kanan si takapʉ uya akaramʉi'ma, tu'kan kon nɨ uko'mamʉ Kʉrai kurusukuui eyaton pe. 19 To' utɨto' ya' esi uma'tan nɨto', to' e'to' itese' pɨ' esi to' ewan, to' e'to' eke pe esi to' epiyɨ'to' yau. To' usenuminkato' esi non eseru pɨ' rɨ. 20 E'tane urɨ'nokon esi Epʉn pon kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ enuri'nɨ'nokon itenupɨkɨrɨ pika'tɨnin Itepuru Sises Kʉrai uyepʉ mɨrɨ winɨ, 21 imeruntɨrʉ uya tanporon nɨ ena iyo'koi' emapu'tɨ, sepan nɨ upun kon ensima iya, a'kwa tʉpun kasa iye'to' pe.

Piri'pai 4

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, ɨmɨrɨ'nokon uni'nʉnkanʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ itenupɨkɨrɨ e'to' ton, pori' pe uku'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ uyarʉko kʉron ton, mɨrɨ kasa kuru meruntɨ pe Itepuru yau te'mʉ'sa'kai' e'tɨ', utonpa ton nʉ'kwɨ! 2 Iyotiya mɨrɨ awonsi'kɨ Sinti'ki, ɨyekama'po uya 'nokon ipan pe ɨseseru yau ɨwesi kon pa Itepuru yau. 3 Ɨmɨrɨ, uisakon pe te'tʉrawasomasen ekama'po uya pʉsamoro uri'sami'si amʉ' ipika'tɨkɨ uya'kɨrɨ wakʉ itekare pɨ' ita'sisa' kon, Kʉremen pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon e'tʉrawasoma tonpa ton, to' ese' e'menukapɨ'sa' na'ne' uko'man nɨto' karetaai pɨ'. 4 Pori' pe Itepuru yau e'tɨ' tɨwɨrɨ rɨ. Takapʉ uya kanan: Pori' pe e'tɨ'! 5 Tɨwɨ tanporon kon pɨ' ɨsɨ pe pʉra ɨwe'to' nʉsenei. A'ko pe Itepuru man. 6 Ɨ'rɨ pɨ' rɨ kɨsewankamatʉu, e'tane tanporon yau rɨ, ɨwɨpʉrema kon mɨrɨ awonsi'kɨ ekama'po auya'nokon yau, ɨyepori'ma kon pe, ɨnesakʉnʉ kon itʉtɨ' Papa ena'. 7 Mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Papa iwano', tanporon nɨ ito'ka'nʉ'to' entaino rɨ esi ɨyewan kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨusenuminkato' kon erasu pe Kʉrai Sises yau. 8 Iu'matʉ pe rɨ, utonpa ton, ɨ'rɨ rɨ i'nai rɨ na'ne', ɨ'rɨ rɨ tese ke na'ne', ɨ'rɨ rɨ ipokena', ɨ'rɨ rɨ esukenan, ɨ'rɨ rɨ wakʉ pe oso tato' ipɨ' pe na'ne', ɨ'rɨ rɨ en yau na'ne'—ɨ'rɨ rɨ wakʉ pe kuru rɨ na'ne' mɨrɨ pe pʉra tapurɨpɨ'sen ye' pe, mɨrɨ waraino ton pɨ' kuru ɨsenuminkatɨ'. 9 Ɨ'rɨ rɨ uwinɨpai ɨusenupa'pʉ kon pɨ' mɨrɨ pe pʉra ananʉmʉ'pʉ kon mɨrɨ pe pʉra ɨneta'pʉ kon mɨrɨ pe pʉra ɨnene'pʉ kon uyau—iku'tɨ' si. Mɨrɨ awonsi'kɨ nin si Papa usewankaman nɨto' pʉn nɨ e'to' pe ɨpiyau'nokon. 10 Eke pe kuru epori'mayai' Itepuru yau, emennʉ'pʉ rɨ upɨ' ɨusewankamato' kon enpoikasa' auya'nokon pɨ'. I'nairɨ rɨ sa'ne, pena upɨ' ɨusewankama'pʉ kon, e'tane enpoikato' auya'nokon a'tai pʉra iyesi'pʉ. 11 Ekota'ma pɨ' ta uya pen serɨ, apʉne pʉra isenupasa' urɨ ɨ'rɨ pe rɨ e'nɨ yau pori' pe te'sen pe. 12 I'tu uya rɨ ekota'man nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ i'tu uya rɨ eke pe itesa' pe e'nɨto'. Usenupasa' man mɨrɨ yau e'nɨto' eseru pɨ' pori' pe te'sen pe ti'tui' pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yau rɨ e'nɨto' pɨ', eke pe rɨ tenta'nai' mɨrɨ pe pʉra iwan pe rɨ e'nɨto' yau; eke pe rɨ itesa' pe e'nɨto' yau mɨrɨ pe pʉra ipʉra e'nɨto' yau. 13 I'tu uya rɨ, tanporon nɨ kupʉ, imeruntɨrʉ ke. 14 E'tane wakʉ pe rɨ upika'tɨ pɨ' ɨwe'sa' kon man ekamʉn yau esi koro'tau. 15 Mɨrɨ tonpa'tɨ pe, ɨmɨrɨ'nokon Piri'pai pon kon ni'tuyai'ne' kasa rɨ, pena wakʉ itekare to'ka'nʉkʉ pɨ' ɨyena kon yau Ma'sitoniya poi utɨ a'tai, tikin nan nɨ so'si uya upika'tɨsa' pʉra iyesi urɨ tʉrepai' i'se e'to' ke, ɨmɨrɨ'nokon nɨken; 16 Tesaroni'ka po rɨ kanan esi a'tai i'se e'to' enno'pɨtʉ pɨ' ɨwe'pɨtʉ'pʉ kon. 17 Urepato' auya'nokon, enupɨkɨrɨ esi pen, e'tane ɨnkupʉ'pʉ kon epe'pʉ eporo auya'nokon enupɨkɨrɨ nin esi. 18 Tanporo kuru rɨ, iye'to' entai rɨ ɨwinɨpai'nokon eposa' uya man, serɨ kanan si epoka'sa' uya E'pa'pʉrotai'tas winɨ ɨnennoko'pʉ kon urepato' auya'nokon ike. A'po'nan ikɨtun tʉtʉsen pe iyesi, tanʉnsen ye' use'man nɨto' pe iyesi Papa pori'manin pe iyesi. 19 Mɨrɨ pɨ' nin si Papa itese' pɨ' e'to' uya tanporon nɨ i'se ɨwe'to' kon ke ɨrepa kon mɨrɨ eke pe rɨ itesa' pe te'to' ke Kʉrai Sises yawɨrɨ. 20 Papa itese' pɨ' e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ukʉipʉnʉ kon iwano' pe eke pe iku'to' nesii inke rɨ, inke rɨ te'sen pe. Amen. 21 “Miyarɨ,” ka'tɨ' Kʉrai Sises yau wakʉ ton pɨ'. Utonpa kon amʉ' upiyawon kon, “Miyarɨ,” tato' ennoko pɨ' man. 22 Tanporo wakʉ ton, “Miyarɨ,” tato' ennoko pɨ' man ɨyena'nokon, kamoro kuru Sisa iwʉ' tawon kon. 23 Wakʉ nonkasa' Itepuru Sises Kʉrai iwano' nesii aya'kwarʉ kon piyau. Amen.

Koro'se 1

1 Paarʉ, Kʉrai Sises nennoko'pʉ itekare ekamai' Papa eseru awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon Temu'ti winɨpaino, 2 Wakʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusaurokʉ'pʉ awɨron kon tonpa ton Kʉrai yau Koro'se pon kon enakan: Tɨwɨ wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨyenakan kon pe, Papa, ukʉipʉnʉ kon winon. 3 Inke rɨ tenki ta pɨ' ina man, Papa, uyepuru kon Sises Kʉrai kʉipʉnʉ pɨ', ina ɨpʉrema ɨpona'nokon a'tai, 4 apʉne pʉra Kʉrai Sises apurɨsa' auya'nokon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo wakʉ ton i'nʉnkasa' auya'nokon etasa' ina uya pɨ'— 5 apurɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' Epʉn po na'ne' ɨiwano' kon pe ɨye'ku'to' kon pɨkɨron, ɨnetakaa'pʉ kon nʉ'pʉ i'nairon main yau, wakʉ itekare 6 ɨpiya'nokon iye'sa' na'ne'. Tanporo non poro serɨ wakʉ itekare esi epetan pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ epan nɨ pɨ', ɨ'koro'tau'nokon ne'ku'taine' kasa kuru eta'pʉ auya'nokon si'kɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya wakʉ nonkasa' to'ka'nʉkʉ'pʉ auya'nokon tanporo i'nai rɨ iye'to' yau. 7 Serɨ pɨ' ɨusenupasa' kon ina tonpa rʉ'kwɨ E'pa'pʉras winɨ, Kʉrai apiyo' pe tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ te'tʉrawasomasen ina pe rɨ, 8 mɨrɨ awonsi'kɨ ekama'pʉ iya ina pɨ' ɨusi'nʉnkato' kon esi Iya'kwarʉ uya ɨkupʉ kon ke. 9 Mɨrɨ wenai, ɨyeta'pʉ kon tʉuya'nokon si'kɨrɨ ɨpona'nokon tʉwɨpʉremato' kon mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ekama'poto' tʉuya'nokon ayarʉ'tɨto' kon pe iya iteseru i'tuto' auya'nokon ike ke tanporo iya'kwarʉ ipu'ketʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉ'to' poro ereutanʉ'sa' ina uya pʉra rɨ iyesi. 10 Ina ɨpʉrema serɨ pɨ' ɨuko'mamʉ kon pa Itepuru enu yau wakʉ pe te'sen uko'man nɨto' yau, mɨrɨpan pori'manin pe ɨwesi kon pa tanporon yau rɨ, tanporon yau rɨ wakʉ tʉrawaso yau epetan pɨ' Papa i'tuto' yau usemo'kan pɨ', 11 imeruntɨtasa' pe tanporon meruntɨ ke a'kwa yau iye'to' meruntɨrʉ ke, imoronkato' esa' pe ɨwesi kon pa eke pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kai' pʉra ɨwe'to' kon, mɨrɨ awonsi'kɨ pori' pe esii'ma 12 tenki ta pɨ' Ikʉipʉnʉ pɨ', ɨkonekanin nʉ'pʉ kon wakʉ ton pokon pe ɨwesi kon pa a'kwa pe iweyu pe te'sen e'to' esa' wannɨ pe anʉmʉ pɨ'. 13 Apʉne pʉra ewarupɨ meruntɨrʉ apai umo'kasa' iya 'nokon, mɨrɨpan uya une'sa' kon tʉmu, tʉni'nʉnkanʉ e'to' esa' wannɨ pe ya', 14 kʉrɨ rɨ winɨ umakooi kon use'masa', upɨ'nokon isentu'ma ke. 15 Kʉrai esi tʉusensen pen Papa pe rɨ, Eke Kuru tanporon iye'ka'sa' ton na'ne' entaino. 16 Kʉrɨ rɨ winɨ Papa uya tanporon nɨ koneka'pʉ: ka'yawon ton mɨrɨ awonsi'kɨ non pon ton nɨ, tʉusensen mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusensen pen, apono' amʉ', pata esanon, meruntɨ mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton nɨ kanan; tanporon ekoneka'pʉ iwinɨ mɨrɨ awonsi'kɨ itiwano' pe. 17 Tanporon nɨ wapiyaro' pe iyesi, mɨrɨpan yau tanporon nɨ uta'si a'samʉtʉ pe. 18 Tʉpun, so'si i'pai pe iyesi; mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉrakon pe iyesi, iyepiya'tɨ pe iyepa'kasa' rʉ'pʉ pe iyesi eri'nɨto' apai, mɨrɨ pɨ' tanporon epoi eke pe kuru te'to' pe. 19 Apʉne pʉra Papa esi'pʉ pori' pe tanporo rɨ tʉmɨrɨ rɨ esi pɨ' iyau, 20 mɨrɨ awonsi'kɨ Sises poro tanporon nɨ ekonekato' pe Papa pokon pe non mɨrɨ awonsi'kɨ ka' po na'ne' rɨ, kʉrɨ rɨ imʉnʉ iye'kwansa' rʉ'pʉ kurusu' po uya tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ku'sa'. 21 Ɨnnɨ Papa piyapai ɨwesi'pʉ kon, mɨrɨ awonsi'kɨ iteyaton non pe ɨwesi'pʉ kon ɨusenuminkato' kon yau apʉne pʉra ɨri kupʉ auya'nokon pɨ'. 22 E'tane serɨ pe ɨkonekasa' iya 'nokon tʉpokon pe, Kʉrai pun winɨ iyeri'to' winɨ, ɨtʉto' kon pe tʉuya wakʉ pe tenu yau, imaku'pɨ pe pʉra, ɨpɨ'nokon e'nɨto' iwenai pʉra— 23 miyarɨ rɨ apurɨto' auya'nokon yau ɨwesi kon yau iye'mʉ'sa'kasa' mɨrɨ awonsi'kɨ pana'pan pe, tʉutamai' pʉra, ɨye'ku'to' kon apai wakʉ itekare nekama'pʉ. Serɨ serɨ wakʉ itekare ɨneta'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ isekamasa' rʉ'pʉ tanporon kon ika'sa' kon pana ya' ka' o'non kon iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ, Paarʉ, enasa' ipoitorʉ pe wenai. 24 Serɨ pe si pori' pe e'ai', ɨiwano' kon pe ekota'man nʉ'pʉ pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ upun yau nin si arʉ'tɨ uya ipʉra na'ne' Kʉrai ekota'ma'pʉ airɨ, ipun pɨkɨrɨ, so'si pe na'ne'. 25 Ipoitorʉ pe enasa' man, Papa nʉtʉrʉ'pʉ unkupʉnʉ pe uyena' winɨ, ɨyena'nokon itʉto' pe uya imaimu tanporo iye'to' awɨrɨ— 26 ama'aino tonan tau iko'mansa' rʉ'pʉ inke kuru rɨ penaro' kon piyapai rɨ nɨrɨ, e'tane serɨ pe isenpoikasa' wakʉ ton ena'. 27 To' ena' enpoikato' pe tʉuya Papa e'ku'sa' Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau ama'aino eke pe rɨ te'sen, Kʉrai pe na'ne' ayau'nokon, eke pe e'nɨto' pɨ' e'ku'nɨto' pe te'sen. 28 Ina man ekama pɨ', ka'pon amʉ' auro'ka pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ to' enupa pɨ' tanporon ipu'ketʉ pokon pe, ina uya tanporon kon tʉto' pe wakʉ pe Kʉrai yau. 29 Serɨ pʉ'kʉ pona e'tʉrawasoma serɨ, e'suranman pɨ' tanporo ipana'pano ke iye'tʉrawasoma meruntɨ pe kuru uyau.

Koro'se 2

1 I'tu auya'nokon i'se esi sa'man pe kuru e'tʉrawasoman pɨ' esi ɨiwano' kon pe, Ʉrawote'siya pon kon iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon ka'pon pe uyennin nʉ'san pen nɨrɨ. 2 Mɨrɨ kupʉ'pʉ uya pana' pe to' e'to' pe tewan kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nɨ tenai' tʉusi'nʉnkai' to' e'to' pe, tanporo, iye'to' awɨrɨ, eke pe kuru rɨ ito'ka'nʉ'nin pe e'nɨto' epoto' pe to' uya ama'aino Papa eseru i'tunin pe to' e'to' pe, Kʉrai si. 3 Kʉrɨ rɨ yau tanporo mamin, pu'kena' pe mɨrɨ awonsi'kɨ i'tunin pe e'nɨto' e'so'nansa' na'ne' mɨrɨ. 4 Apana'tɨ uya 'nokon serɨ ɨnʉ' uya rɨ wakʉ pe rɨ tʉusauro'se ɨyenku'tɨ kon namai'. 5 Apʉne pʉra ka'pon pe ɨpiyau'nokon e'tane pʉra rɨ, uya'kwarʉ yau rɨ ɨpiyau'nokon esi mɨrɨ, wakʉ pe ɨwesi kon pɨ' epori'mapɨ' nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ pana' pe kuru Kʉrai apurɨto' auya'nokon esi pɨ'. 6 Mɨrɨ pɨ', Kʉrai Sises anʉnsa' auya'nokon pɨ' Itepuru pe, miyarɨ rɨ iyau ɨko'mantɨ', 7 iyau tʉumisitai' mɨrɨ awonsi'kɨ te'ka'se iyau pana' pe apurɨto' auya'nokon tʉku'se ɨyenupa'pʉ kon awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe kuru tenki tato' auya'nokon nanʉkʉi. 8 Tense e'tɨ', ɨnʉ' rɨ aya'sitɨ'nin a'ta rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ enku'tɨnin nɨ enupan nɨto' ike ke, ka'pon eseru erupa' rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ non nɨ uko'manto' eseru pɨ' te'sen, Kʉrai pɨ' pʉra rɨ. 9 Apʉne pʉra Kʉrai yau rɨ iyenuka'sa' Papa uko'manto' uko'mamʉ mɨrɨ ka'pon pe, 10 mɨrɨ si iyenuka'sa' eposa' auya'nokon mɨrɨ Kʉrai awɨrɨ, tanporo meruntɨ esa' mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe e'nɨto' esa'. 11 Kʉrai awɨrɨ ɨyun kon pi'pɨ puturʉkasa' auya'nokon kasa ɨwesi kon mɨrɨ, ɨri ɨyeseru kon nonkasa' auya'nokon winɨ, ka'pon amʉ' emiyatʉ ke serɨ e'ku'sa' pen e'tane Kʉrai uya iku'sa', 12 ɨyepa'taisima kon yau iya'kɨrɨ ɨye'u'na'tɨ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kɨrɨ ɨye'mʉ'sa'ka'pʉ kon apurɨto' auya'nokon poro Papa meruntɨrʉ yau, i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyeri'sa' apai. 13 Iyeri'sa' pe ɨwesi kon koro'tau amakooi kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ ipi'pɨ puturʉkasa' pen a'taino kasa amakooi kon yau ɨwe'tane'nokon, Papa uya nurɨne ɨkuu'pʉ kon Kʉrai pokon pe. Tanporo umakooi kon eno'ma'pʉ iya, 14 iye'menukasa' rʉ'pʉ main tunka'nʉkʉ'pʉ iya, tanporo iteseru pokon pe, urɨ'nokon winɨkʉi' ekamʉra te'sen uyewa'nomanin kon, mɨrɨpan mo'ka'pʉ iya kurusu' pona tʉpokapɨ'se. 15 Ɨ'sɨ'mʉra ipana'pano ton amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton tʉku'se annau to' piyɨ'nʉkʉ'pʉ iya to' entai tenai' kurusu' winɨ. 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnʉ' rɨ ɨyeseru kon aimenkanin ananɨnʉ kon mɨrɨ pe pʉra ɨnensinʉ kon winɨ, ɨ'rɨ weyu rʉ'pʉ pɨ' rɨ ɨwɨpʉrema kon winɨ, emenna' pe kapʉi epa'ka pɨ' ɨwɨpʉrema kon winɨ rɨ, mɨrɨ pe pʉra Sapa' weyu winɨ rɨ. 17 Serɨ ton esi mɨrɨ tʉuye'ton a'kwarʉ'pʉ pe rɨ; i'napairon kuru nin si e'seposa' mɨrɨ Kʉrai yau. 18 Ɨnʉ' rɨ ɨneporonʉ piyapai eponin pe pʉra ɨku'nin, kʉse'nin kasi ye' pe mɨ pe pʉra te'ku'sen, inserʉ amʉ' pɨ' rɨ ɨpʉreman pɨ' pori' pe te'sen. Pʉse rɨ rupɨ usaurokʉ mɨrɨ siya rɨ eke pe rɨ tʉnene'pʉ pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kwarʉ pʉra rɨ isenuminkato' uya a'sarutanʉkʉ sepan nɨ teseru ke. 19 I'pai pʉ'kʉ pe te'to' apai iyemo'kasa', tanporo ɨsipona ipun a'sinin pe te'sen ikara ton isemo'kato' pe Papa uya ikupʉ koro'tau. 20 Iyeri'sa' pe ɨwesi kon yau Kʉrai pokon pe serɨ non eseru ton ya', ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' iyau kasa rɨ marɨ ɨwesi kon, iteseru kupʉ auya'nokon? 21 “Kʉsanʉmʉi! Kʉsonpai! Kʉsa'pɨtʉi!” tawo'nan nɨ marɨ. 22 Serɨ warai'nan si apiyontɨn nɨto' ton esi ka'pon uya rɨ nin enupan nɨto' ton ike pe itʉsa' ton pe na'ne' apurɨka'sa' pɨ'. 23 Serɨ ton si apiyontɨn nɨto', iteseru ton ka'pon amʉ' rɨ nʉkoneka'pʉ pokon pe Papa apurɨpɨ'to' eseru pe, mɨrɨpan kon uya kasi pe rɨ mɨ pe te'ku'se pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe rɨ tʉpun kon ma'tanʉkʉ to' uya. Pu'kena' pe kasa rɨ to' esi, e'tane i'nai rɨ makoi pe i'se te'to' kon takʉ'ma to' uya pʉra iyesi.

Koro'se 3

1 Mɨrɨ si'kɨrɨ Kʉrai a'kɨrɨ ɨye'mʉ'sa'kasa' kon pɨ', ɨyewan kon itʉtɨ' kau na'ne' nan pɨ' rɨken nɨ, Papa enwo'netʉ winɨ Kʉrai ereutasa' na'ne' yawon pɨ'. 2 Kawon ton pɨ' rɨken ɨsenuminkatɨ', non pon pɨ' pen. 3 Apʉne pʉra ɨyeri'sa' kon mɨrɨ, mɨrɨpan ɨuko'manto' kon e'so'nansa' Kʉrai pokon pe Papa yau. 4 Kʉrai, ɨuko'manto' kon ipɨ' usenpoika a'tai, ɨusenpoikato' oton kon kanan iya'kɨrɨ a'kwa yau. 5 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ non eseru ton iwɨtɨ': ɨyekumato' kon, ipan pe wakʉ pe pʉra ɨwe'to' kon, ɨnɨkɨru kon, ɨri ɨnku'pai e'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ mentai ɨwe'to' kon; mɨrɨ esi ika'sa' pɨ' papa ta kasa. 6 Serɨ ton uriya' Papa uya kota'man nɨto' uyepʉ na'ne'. 7 Serɨ ton yau rɨ mɨpininpɨ'ta'tʉi wapiyaro' yau ɨuko'mamʉ kon a'tai. 8 E'tane serɨ pe tanporo se ton inonkatɨ': sakoro, a'ne' pe ɨwe'to' kon, e'wɨpai ɨwe'to' kon, kasi pe ɨtonpa kon pantomʉ'tɨto' auya'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe te'sen main inonkatɨ'. 9 Kasi ye' pe ɨtonpa kon pɨ' ke'tʉu, penaro' ɨyeseru kon mo'ka'pʉ auya'nokon pɨ' mɨrɨ tanporo iteseru amʉ' a'kɨrɨ, 10 mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' pata'tɨsa' auya'nokon, emenna' pe tenapɨ'sen i'tunin pe, tʉka'nin nʉ'pʉ kasa. 11 Serɨ yau Kiri', Esuwerʉ pʉra rɨ iyesi, itun pi'pɨ puturʉkasa', itun pi'pɨ puturʉkasa' pen pʉra rɨ iyesi, isenupasa' kon pen, Sʉ'kitiyan, poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' enawon kon pen pʉra rɨ iyesi, e'tane Kʉrai esi tanporon pe rɨ, Kʉrai esi tanporon yau rɨ. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa munkɨ inanʉmʉ'san pe ɨwesi kon koro'tau, wakʉ pe, ti'nʉnkasan pe, epontɨtɨ' ɨsentu'kena' ke, ɨsi'nʉnkena' ke, mɨ pe te'ku'sen pen ke, ɨ'sɨ'mʉn yaino ke mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kasen pen ke. 13 Ɨtonpa kon pokon pe a'kʉre'tɨtɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa kon pɨ' tʉusentu'mai' e'tɨ', ɨri rɨ esi a'tai ɨtonpa kon pokon pe ɨwe'to' kon. Ɨsentu'matɨ', Itepuru usentu'masa' ɨpɨ'nokon na'ne' kasa. 14 Tanporo serɨ ton pʉro'pona, usi'nʉnkan nɨto' ipata'tɨtɨ', tanporo serɨ ton amʉranʉ'nin wakʉ pe ɨsipona. 15 Tɨwɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Kʉrai iwano', ɨyesa' kon pe nesii ɨyewan kon yau, tikin nan ipun pʉ'kʉ pe ɨwesi kon, tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon ya' ɨkɨ'masa' iya 'nokon. Tenki tawon pe e'tɨ'. 16 Tɨwɨ Kʉrai Maimu nʉko'mamʉi ayau'nokon eke pe kuru, tʉron kon enupa mɨrɨ awonsi'kɨ panama auya'nokon koro'tau tanporo tʉpu'ketʉ ke, mɨrɨ awonsi'kɨ eren ton pɨ' ɨserenkai'ma, ɨpʉreman eremu mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉ eremu ton tenki tai'ma ɨyewan kon yau Papa pɨ'. 17 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai, amaimu kon ke, ɨyemiya kon ke, tanporo iku'tɨ' Itepuru Sises ese' yau, tenki tai'ma Papa, Ikʉipʉnʉ pɨ' Kʉrai poro rɨ. 18 No'pʉ ton, ataan'pʉ kon ena' e'tʉtɨ', serɨ esi pɨ' wakʉ pe Itepuru pona. 19 Taan'pʉ ton, ɨno'pʉ kon amʉ' i'nʉnkatɨ', ɨsɨ pe to' pɨ' ke'tʉu. 20 Mʉre amʉ', tanporon yau rɨ asanon kon maimu awɨrɨ e'tɨ', serɨ uya kuru Itepuru pori'ma mɨrɨ. 21 Kʉipʉnʉ ton, ɨmunkɨ kon amʉ' tʉsakoropai' pʉra e'tɨ', to' emiya'nʉmʉ kʉse'nin. 22 Apiyo' ton, tanporon yau rɨ ka'pon, ɨyepuru kon maimu awɨrɨ e'tɨ', iku'tɨ' to' uya entane rɨken pen, to' uya wakʉ tato' pe, e'tane wakʉ pe ɨyewan kon pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru nama pe. 23 Ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai, iku'tɨ' ɨyewan kon pokon pe, Itepuru iwano' pe ikupʉ auya'nokon pe, ka'pon amʉ' iwano' pe pen, 24 i'tu auya'nokon ke ɨimamin kon ɨnepoton kon Itepuru winɨpai, ɨyepe'pʉ kon pe. Itepuru Kʉrai apiyo' pe ɨwesi kon mɨrɨ. 25 Ɨnʉ' rɨ ɨri ku'nin nʉ'pʉ uya tʉnkuu'pʉ epe'pʉ epoto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ tenu yawon kenan pen nɨ kʉrɨ rɨ Papa.

Koro'se 4

1 Epuru ton, ayapiyo' kon amʉ' irepatɨ' ipokena' ke mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ke, apʉne pʉra i'tu auya'nokon ɨyepuru kon kanan esi Epʉn po. 2 Tɨwɨrɨ rɨ tʉwɨpʉremasan pe e'tɨ', tenu ke esii'ma mɨrɨ awonsi'kɨ tenki tawon pe. 3 Ina pona rɨ marɨ ɨpʉrematɨ', Papa uya ina maimu e'ma a'kokato' pe, ama'aino Kʉrai eseru enpoikato' pe ina uya, ipɨkɨrɨ i'sen yau e'ai'ne'. 4 Ɨpʉrematɨ' wakʉ pe tʉto'ka'nʉ'sen pe, iye'to' awɨrɨ ekamasa' uya e'to' pe. 5 Ti'tui' kuru e'tɨ' ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai so'si tawon kon pen pɨ'; wakʉ pe ɨweyu kon tapurɨi' e'tɨ'. 6 Tɨwɨ wakʉ nonkasa' pe kuru amaimu kon nesii, ine'ne'masa' pe, tanporo ka'pon amʉ' maimu eikʉ eseru i'tu kon pa. 7 Tai'ki'kas uya tanporo uyekareei ekama mɨrɨ ɨpɨ'nokon. Tonpa rʉ'kwɨ kʉrɨ rɨ, i'nairon pika'tɨnin nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ pe e'nɨ tonpa Itepuru yau. 8 Ennoko uya serɨ ɨpiya'nokon mɨrɨto' pe tukai', ɨ'rɨ kasa ina emakʉ tukai' i'tu kon pa, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan kon pori'mapɨ'se'na. 9 Utɨn pɨ' man, Onisimos pokon pe, i'nairon mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon nʉ'kwɨ, ɨtonpa kon nɨ apata kon apaino. To' uya tanporo serɨ yau te'ku'sen ekama mɨrɨ ɨpɨ'nokon. 10 Utonpa, a'sisa' pe te'sen Aresta'kos miyarɨ ta pɨ' man ɨpɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ Ma', Panapas e'se uya nɨrɨ. (Ipɨ' ayauro'kato' kon epokaa'pʉ auya'nokon; ɨpiya'nokon iye'sa' yau, mereutanʉ'tʉi'.) 11 Sises, Isustas tukai' tesa'sen kanan miyarɨ ta pɨ' man. Pʉsamoro rɨken Esuwerʉ amʉ' e'tʉrawasoma tonpa ton Papa e'to' esa' wannɨ pe iwano' pe, to' uya enpoikasa' upori'mato' tʉuya'nokon. 12 E'pa'pʉras, ɨtonpa kon apata kon apaino, Kʉrai Sises poitorʉ miyarɨ ta pɨ' man. Inke kuru ɨpʉreman pɨ' e'suran man pɨ' man ɨiwano' kon pe, pana' pe ɨye'mʉ'sa'ka kon pa Papa e'to' i'se yau, iyakʉ'pʉsa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ipana'tɨsa' pe. 13 Ɨnekamapai e'ai' ɨpɨ'nokon, sa'man pe kuru iye'tʉrawasoma ɨiwano' kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Ʉrawote'siya mɨrɨ awonsi'kɨ Era'poris pon kon iwano' pe. 14 Utonpa kon nʉ'kwɨ, Ʉru', ta'ta pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ Temas miyarɨ ta pɨ' man. 15 Miyarɨ ta to' uya utonpa ton Ʉrawote'siya pon kon pɨ', ekamatɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Ninpa pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tau so'si pɨ' te'san pɨ'. 16 Serɨ kareta usekama ɨpɨ'nokon tʉpo, Ʉrawote'siya po so'si pɨ' kanan isekama mentʉi', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon kanan Ʉrawote'siya pon kon karetaai unennoko'pʉ rɨ marɨ mekamatʉi'. 17 A'ki'pas pɨ' ka'tɨ': “Ɨtʉrawasooi enuka'nʉ'ka'kɨ ɨneporo'pʉ Itepuru yau,” ka'tɨ'. 18 Urɨ, Paarʉ, uya serɨ miyarɨ tato' menuka serɨ uyemiyatʉ ke. A'sisa' pe esi mi'tutʉi'. Wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon.

1 Tesaroni'ka 1

1 Paarʉ, Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti pokon winɨpaino, Papa, Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai yau Tesaroni'ka pon kon so'sii enakan: Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨyenakan kon pe. 2 Tɨwɨrɨ tʉwɨpʉrema kon yau Papa pɨ' tenki ta pɨ' ina man ɨpɨ'nokon. 3 Miyarɨ rɨ Papa itese' pɨ' ina e'to' mɨrɨ awonsi'kɨ Ikʉipʉnʉ rau tenu kon yau ɨtʉrawasooi kon apurɨto' auya'nokon winɨ iye'seposa', sa'man pe ɨye'tʉrawasomato' kon usi'nʉnkan nɨto' winɨ tʉutari'nʉnpai', mɨrɨ awonsi'kɨ imoronkato' auya'nokon ɨye'ku'to' kon uyepuru kon Sises Kʉrai yau apana'tɨ kon winɨ. 4 Ina uya i'tu, utonpa ton, Papa ni'nʉnkanʉ ton, ayanʉnsa' iya 'nokon, 5 apʉne pʉra ina uya wakʉ itekare ne'sa' ɨpiya'nokon, main pe rɨken pen e'tane meruntɨ pe rɨ marɨ, Wakʉ A'kwarʉ yau, mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉkʉ auya'nokon ina nʉsauro'ai'ne' ipɨ' kuru esi i'napairon pe. I'tu auya'nokon ina uko'mamʉ'pʉ ɨpiyau'nokon ɨpika'tɨnin kon pe. 6 Ɨmɨrɨ'nokon uya ina nʉkupʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru nʉkupʉ'pʉ ton kupʉ'pʉ ekamʉn ton nɨ ekota'man annau rɨ. Main ereutanʉkʉ'pʉ auya'nokon pori' Wakʉ A'kwarʉ nʉtʉrʉ'pʉ ike ke. 7 Mɨrɨ pɨ' si, tanporo Sises apurɨnin nan Ma'sitoniya mɨrɨ awonsi'kɨ A'kaya pon kon uya ento' ipɨ' pe ɨyenasa' kon. 8 Main Itepuru iwano' utɨsa' ɨpiyapai'nokon Ma'sitoniya mɨrɨ awonsi'kɨ A'kaya yau rɨken pen—Papa apurɨto' auya'nokon enasa' ti'tusen pe mɨ awɨrɨ rɨ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnʉ' yan pɨ' rɨ ina nekama ton itekare pʉra man mɨrɨ enta'. 9 Mɨ airɨ rɨ ina utɨ kaisa rɨ, ka'pon amʉ' usaurokʉ, iye'ku'sa' rʉ'pʉ pɨ' ina ereutanʉkʉ auya'nokon yau. Ɨyera'tɨsa' kon Papa winɨkʉi' apurɨse'na ika'sa' ton piyapai, tʉuko'mansen mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon Papa winɨkʉi' iyapiyo' pe e'se'na tukai' to' uya ekama, 10 mɨrɨ awonsi'kɨ Imu uyepʉ Epʉn ponsi'kɨ enupɨkɨrɨ ɨwesi kon pa, ini'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ apai—Sises, kʉrɨ rɨ urɨ'nokon pika'tɨnin tʉuye'sen kota'man nɨto' piyapai.

1 Tesaroni'ka 2

1 Utonpa ton, i'tu auya'nokon ina uya aka'kʉranpasa' kon a'tai, notʉn pe iyesi'pʉ pen. 2 Mi'tuyatʉi'ne' kasa rɨ, wapiya kuru ina kota'ma'pʉ to' uya mɨrɨ awonsi'kɨ ina sapema'pʉ to' uya Piri'pai yau, e'tane Papa itese' pɨ' ina e'to' uya tʉpika'tɨi' ina esi wakʉ itekareei ɨnekamapai kuru ɨpɨ'nokon pana' pe rɨ ewa'nomanin e'tane. 3 Apʉne pʉra ina nekama'ponʉ ipan pe esi ipokena' pen winɨ iye'sa' pe pen mɨrɨ pe pʉra ɨri pe ina eseru esi pen nɨ, mɨrɨ pe pʉra ina uya rɨ ɨyenku'tɨ kon pen. 4 Mɨrɨ kasa pen, ina usaurokʉ ka'pon amʉ' Papa uya wakʉ ku'sa' auya'nokon man tasa' ipɨ' ton pe wakʉ itekare nonkasa' itena' ton pe itesa' pe ina e'to' pe. Ka'pon amʉ' uya tapurɨpɨ'to' kon pe ina esi pen e'tane Papa uya rɨken tapurɨpɨ'to' kon pe. Papa esi ina ewan i'tupɨ'nin. 5 I'tu auya'nokon ina usauro'sa' pʉra iyesi pori' pe ɨku'nin kon pe, ina uya mentai te'to' kon wapu'tɨ pʉra iyesi ɨpiyapai'nokon emʉ' wapu ke—Papa uya rɨ nɨrɨ i'tu. 6 Ka'pon amʉ' uya ina apurɨpɨtʉ i'se ina esi'pʉ pen, ɨmɨrɨ'nokon nɨ mɨrɨ pe pʉra ɨnʉ' yan nɨ. 7 Kʉrai nennoko'san pe itekare ekamai' ina nesii'no ɨyerupa'nokon pʉrata winɨ, e'tane ɨ'sɨ'mʉn yaino kon pe rɨ ina esi'pʉ ɨ'koro'tau'nokon, isan esi aiko ton tʉmunkɨ mainanpa pɨ' kasa. 8 Ina uya ipan pe rɨ ɨi'nʉnka kon; mɨrɨ uriya', ipan pe rɨ pori' pe tesi kon wenai ina esi'pʉ, wakʉ rɨken Papa ekareei ekama pɨ' ɨpɨ'nokon pen, e'tane ina uko'manto' rɨ nɨrɨ tʉnin pe ɨyena'nokon, apʉne pʉra ina i'nʉn pe ɨyenasa' kon wenai. 9 Utonpa ton, mi'tuyatʉi'ne' kasa rɨ ina e'tʉrawasoma'pʉ sa'man pe rɨ ɨpiyau'nokon tesi kon a'tai, ewarupɨ nawɨrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi nai'ne rɨ ɨyerupa'nokon ina esi namai', wakʉ Papa ekareei ekama pɨ' tesi kon koro'tau ɨpɨ'nokon. 10 Ɨmɨrɨ'nokon esi ennin nan pe, Papa rɨ kanan esi, wakʉ pe, ipokena' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ima'takʉʉi pʉra rɨ ina esi'pʉ ɨmɨrɨ'nokon apurɨnin nan koro'tau. 11 Apʉne pʉra i'tu auya'nokon akaisarɨ'nokon ina uya apanama'pʉ kon, tʉmunkɨ ton panama ikʉipʉnʉ uya kasa, 12 ɨpori'mapɨtʉ kon, aya'kwarʉ kon ne'pɨtʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ayapiyo'ma kon pɨ' ɨuko'manto' kon yau ɨuko'mamʉ kon pa Papa e'to' i'se awɨrɨ, ɨkɨ'manin kon esa' wannɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe tʉpokon pe ɨwe'to' kon ya'. 13 Miyarɨ rɨ tenki ta pɨ' ina man Papa pɨ', apʉne pʉra itekare etasa' auya'nokon pɨ' ina nekamanʉ, apurɨ'pʉ auya'nokon ka'pon amʉ' nʉkoneka'pʉ pe pʉra rɨ, e'tane na'ne' kasa kuru rɨ, Papa Maimu rɨ, e'tʉrawasoman pɨ' na'ne' ɨmɨrɨ'nokon apurɨnin nan yau. 14 Apʉne pʉra ɨmɨrɨ'nokon, utonpa ton ena'pʉ Papa so'sii ton Isutiya pon kon kasa, Kʉrai Sises ese' pokon kon: Apata'se' yawon kon uya rɨ ɨkota'ma'pʉ kon, Esuwerʉ amʉ' uya apurɨnin nan kota'ma'pʉ rʉ'pʉ kasa rɨ marɨ. 15 Kamoro rɨ Esuwerʉ amʉ' uya rɨ marɨ Itepuru Sises mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' ton tʉ'ka'pʉ, kamoro uya rɨ marɨ ina enpa'ka'pʉ. Serɨ kupʉ to' uya esi Papa ewaruma pe, tanporon kon nɨ pɨ' ɨsɨ pe to' esi. 16 Ina uya itekare ekama i'se pʉra to' esi'pʉ Esuwerʉ amʉ' pen pɨ', to' epika'tɨto' pe. Serɨ kasa rɨ tʉmakooi kon ka'pu'tɨnin nan ipʉ'kʉ pona rɨ. Iye'seposa' si, Papa uya kota'man nɨto' uye'to' to' pona iu'matʉ pe rɨ. 17 E'tane, utonpa ton, aka'ne' pe rɨ ina pʉra ɨpiyau'nokon iyesi'pʉ a'tai (ka'pon pe, usenuminkan nɨto' yau pen), ipan pe ina e'to' ɨyenpai'nokon yau ɨyento' kon pe sa'man pe ina usi'tu'pʉ. 18 Apʉne pʉra ɨtɨpai ina esi pɨ' ɨpiya'nokon—i'nai rɨ sa'ne urɨ, Paarʉ uya iku'kaa'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ iku'kaa'pʉ uya kanan—e'tane Se'tan uya ina ereutanʉ'pɨtʉ'pʉ. 19 Apʉne pʉra ɨ'rɨ ken esi ina e'ku'to' pe, ina epori'mato' pe, mɨrɨ pe pʉra aro', kʉron tato' ina utapurɨto' yai pe, Sises ina epuru rau iyepʉ a'tai? Ɨmɨrɨ'nokon pen pe'? 20 I'nai rɨ kuru, ɨmɨrɨ'nokon esi ina apurɨpɨ'to' ipɨkɨrɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ ina epori'mato' pe.

1 Tesaroni'ka 3

1 Mɨrɨ a'kʉre'tɨ tʉuya'nokon poken pʉra iyesi pɨ', wakʉ pe kuru iyesi tɨwɨ ina e'nɨnsa' a'tai A'tens po tukai' ina usenuminka'pʉ. 2 Ina uya Temu'ti ennoko'pʉ, ina tonpa mɨrɨ awonsi'kɨ Papa e'tʉrawasoma tonpa Kʉrai wakʉ ekareei ekama pɨ', ɨmeruntɨtanʉ'se'na'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpori'mapɨ'se'na'nokon apurɨto' auya'nokon yau, 3 mɨrɨ ti'tupɨ'to' pɨ' ɨnʉ' rɨ utanpokʉma namai'. I'tu auya'nokon nɨ, serɨ ton yai rɨ epa'kan tasa' Papa uya. 4 I'nai rɨ, ɨpiyau'nokon tesi kon a'tai, serɨ ton nɨ ekama pɨ' ina ne'tai ka'pon amʉ' uya rɨ ukota'mato' kon oton. Mɨrɨ ta'pʉ awɨrɨ rɨ iye'kupʉ, mi'tuyatʉi'ne' rɨ. 5 Mɨrɨ wenai, a'kʉre'tɨ uya poken pʉra iyesi pɨ', apurɨto' auya'nokon i'tuto' pe uya, Temu'ti ennoko'pʉ uya. Enari'nʉmʉ'pʉ ɨ'rɨ winɨ rɨ na'kɨ i'tupɨ'nin uya ɨi'tupɨ'sa' kon, mɨrɨpan ina e'tʉrawasoma'pʉ rʉ'pʉ na'kɨ esi notʉn pe rɨ tukai'. 6 E'tane Temu'ti si enna'posa' man serɨ pe kuru ina piya', ɨpiya'nokon tʉutɨ tʉpo, mɨrɨpan uya wakʉ pe rɨ Papa apurɨto' auya'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨusi'nʉnkato' kon ekareei ne'sa' man. Ina pɨ' wakʉ pe ɨusenuminkapɨtʉ kon tukai' ina pɨ' ekamasa' iya man mɨrɨ awonsi'kɨ ina kanan ɨnenpai kuru ɨwesi kon, ina esi ɨyenpai'nokon kuru na'ne' kasa. 7 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, tanporon ina usewankamato' yau mɨrɨ awonsi'kɨ Papa wenai ina kota'mato' yau ina epori'ma'pʉ ɨpɨ'nokon, apurɨto' auya'nokon pɨ'. 8 Serɨ nin si ina a'kwarʉ uye'ka'sa', pana' pe ɨye'mʉ'sa'ka kon pɨ' Itepuru apurɨ pɨ' ɨwesi kon pɨ'. 9 Nai kasa tenki ta ina uya eke pe Papa pɨ' ɨpɨ'nokon, tanporon pɨ' pori' pe ina esi entakanomanin pe Papa itese' pɨ' ina e'to' rau ɨmɨrɨ'nokon uriya'? 10 Ewarupɨ nau mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi nai rɨ ina ɨpʉrema'pʉ ipan pe ina uya ɨyenka'to' kon pe kanan mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' auya'nokon yau ipʉra na'ne' ke ɨrepato' kon pe. 11 Mɨrɨ pɨ' si, tɨwɨ Papa itese' pɨ' e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ukʉipʉnʉ kon tʉmɨrɨ pe rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon Sises ina e'ma konekai ina uye'to' pe ɨpiya'nokon. 12 Tɨwɨ Itepuru ɨtonpa kon pokon pe ɨusi'nʉnkato' kon emo'kai mɨrɨ awonsi'kɨ nanʉ'kai mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon nɨ nɨrɨ iwano' pe, ina iwano' nʉku'ai'ne' kasa ɨpɨ'nokon. 13 Tɨwɨ ɨyewan kon pana'pantanʉkʉi, wakʉ pe, imakooi pʉra ɨwesi kon pa, Papa, itese' pɨ' e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ukʉipʉnʉ kon rau, uyepuru kon Sises uyepʉ a'tai tanporo wakʉ ton pokon pe.

1 Tesaroni'ka 4

1 Miyarɨ rɨ man, ina tonpa ton, ina uya ɨyenupakaa'pʉ kon ɨuko'mamʉ kon eseru ke Papa pori'manin pe. I'napairɨ rɨ iyesi, mɨrɨ awɨrɨ rɨ mʉko'manyatʉi'. Serɨ si ina uya ɨyekama'po kon mɨrɨ awonsi'kɨ ayapiyo'ma kon Itepuru Sises yau serɨ kupʉ kon pa miyarɨ rɨ. 2 Apʉne pʉra mɨrɨ iku'tɨ' ta'pʉ ina uya ɨpɨ'nokon Itepuru Sises meruntɨrʉ yau i'tu auya'nokon. 3 Papa eseru esi wakʉ pe kuru ɨyekoneka kon i'se: ekuman nɨto' tʉku'se pʉra; 4 akaisarɨ'nokon ɨpun kon esa' pe te'san pe ɨusenupato' kon esi wakʉ pe te'sen awɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnamasen pe e'nɨto' awɨrɨ, 5 nɨkɨ' pe pʉra Papa pʉnon kon, Papa i'tunin nan pen kasa; 6 mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ rupɨ yau ɨnʉ' rɨ tʉtonpa ku'nin ipoken pʉra mɨrɨ pe pʉra ipɨ' rɨ kʉ'sennakanin. Itepuru uya ka'pon amʉ' kota'ma mɨrɨ serɨ ton wenai, ina apana'tɨta'tʉine' mɨrɨ awonsi'kɨ apanamaka'ta'tʉine' kasa. 7 Apʉne pʉra Papa uya ukɨ'masa' kon pʉra iyesi ɨri pe e'nɨto' pe, e'tane wakʉ pe uko'man nɨto' yau uko'man nɨto' kon pe. 8 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kʉrɨ serɨ mɨrɨ iku'tɨ' tato' ewaruma'tɨnin uya ka'pon ewaruma'tɨ pen e'tane Papa ewaruma'tɨ iya, ɨrepanin Wakʉ Ta'kwarʉ ke. 9 Serɨ nin si ɨsitonpa pe usi'nʉnkan nɨto' pɨ' ɨmenukapai'nokon pʉra rɨ ina man, apʉne pʉra Papa uya rɨ ɨyenupasa' kon tʉusi'nʉnkasan pe. 10 I'napai rɨ si tʉusi'nʉnkasan pe me'atʉi' ɨtonpa kon amʉ' pokon pe Ma'sitoniya awɨrɨ rɨ. E'tane rɨ, ina tonpa ton, miyarɨ rɨ ɨusi'nʉnka kon pa ipan pe ina uya ɨyekama'po kon. 11 Patantɨ pe ɨuko'manto' kon pʉra e'paino kon ye' pe ekonekatɨ', apantomʉ kon nɨ tʉmainanpai' te'san pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyemiyatʉ kon ke te'tʉrawasomasan pe, ina apana'tɨta'tʉine' kasa rɨ, 12 wʉi kaisa rɨ ɨuko'manto' kon uya mɨ airon kon ku'to' pe anamapai'nokon, mɨrɨpan si ɨnʉ' erupa' rɨ te'san pe ɨwesi kon namai'. 13 Ina tonpa ton, i'tunin nan pe pʉra ɨwesi kon i'se pʉra ina man kamo iye'nʉnsa' kon pɨ', mɨrɨ pe pʉra tʉusewankamasan pe tʉron kon ka'pon amʉ' kasa, iye'ku'to' pʉnon kon. 14 Apurɨ'nokon Sises erikʉ'pʉ, mɨrɨpan kanan e'mʉ'sa'ka'pʉ; mɨrɨ pɨ' nin si apurɨ'nokon Papa uya ipokon pe kamo iye'nʉnsa' kon nʉ'san itese' pɨ' esii'ma ne'to' oton. 15 Itepuru maimu na'ne' kasa rɨ, ina uya apana'tɨ kon urɨ'nokon nurɨne rɨ marɨ na'ne' nan, iye'nonkasa' kon Itepuru uyepʉ pʉ'kʉ pona uya iye'nʉnsa' kon nʉ'san wapiya'kato' oton parɨ pen nɨ. 16 Apʉne pʉra Itepuru u'tɨto' oton Epʉn apai, eke pe imaimu, inserʉ amʉ' epuru maimu pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉronpi' uturumʉ Papa maimu pɨ' pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ eke' ton Kʉrai ese' pɨ' esii'ma iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'kato' oton wapiya. 17 Mɨrɨ tʉpo, urɨ'nokon, nurɨne rɨ marɨ na'ne' nan, iye'nonkasa' kon e'sepoto' oton to' pokon pe kapuru' yau, ka' yau Itepuru epose'na. Mɨrɨpan e'nɨto' oton kon Itepuru piyau tɨwɨ rɨ. 18 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ ton main ke ɨtonpa kon amʉ' ipori'mapɨ'tɨ'.

1 Tesaroni'ka 5

1 Serɨ si, ina tonpa ton, iweyu ton mɨrɨ awonsi'kɨ iwekusi ton pɨ' ɨmenukato' kon pʉra ina man, 2 apʉne pʉra i'tu auya'nokon wakʉ pe, Itepuru weyu uye'to' oton ama' kasa ewarupɨ nau. 3 Ka'pon amʉ' uya, “Ewankamanin pʉra man; ɨsɨ yau pʉra e'nɨ man,” ta koro'tau, to' uma'tato' uye'to' oton ite'kwanau pʉra rɨ, mono' e'tinka a'taino kasa, mɨrɨpan kon ainʉnto' oton pen. 4 E'tane ɨmɨrɨ'nokon, ina tonpa ton esi ewarupɨ nawon kon pe pʉra; mɨrɨ wenai, Itepuru Sises uyepʉ weyu uya ɨyewansiukato' oton kon pen ama' kasa. 5 A'kwa munkɨ pe ɨwesi kon, wʉi munkɨ pe ɨwesi kon. Urɨ'nokon esi ewarupɨ nawon kon pe pʉra. 6 Mɨrɨ wenai, tʉron kon kasa pʉra e'nɨpai'nokon iye'nʉnsa' kon pe na'ne' nan, e'tane tenu ke mɨrɨ awonsi'kɨ iwano' wannɨ pe tʉuse'se'tɨi' e'nɨpai'nokon. 7 Apʉne pʉra kamoro te'nʉnsan, e'nʉmʉ ewarupɨ nau, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro te'taripasan, e'taripa ewarupɨ nau. 8 E'tane wʉi enawon pe e'nɨ'nokon wenai, uiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi' e'nɨpai'nokon, apurɨto', i'nʉnkato' ya' tenai' upʉropo kon wapu pe te'sen kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ epika'tɨn tukai' e'ku'nɨto' uyarʉkooi kon pe te'sen kasa. 9 Apʉne pʉra Papa uya uyanʉnsa' kon pen kota'man nɨto' kon pe tʉuya, e'tane epika'tɨn nɨto' eponin pe uyepuru kon Sises Kʉrai poro. 10 Iyerikʉ'pʉ uponaro' kon pe, nurɨne e'nɨ pe iyesi yau, eri'nɨsa' pe rɨ iyesi yau, ipokon pe rɨ uko'man nɨto' oton kon. 11 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨtonpa kon amʉ' tʉpori'mapɨ'se, tʉpika'tɨpɨ'se e'tɨ', mʉku'atʉi'ne' kasa rɨ. 12 Serɨ si ina uya kanan ɨyekama'pokapʉ kon, ina tonpa ton, sa'man pe ɨ'koro'tau'nokon ne'tʉrawasomayai'ne' nan inamaka'tɨ', ɨyesanon kon pe na'ne' nan Itepuru yau, apanama kon pɨ' na'ne' nan. 13 To' tʉrawasooi pɨkɨrɨ to' inamaka'tɨ', to' i'nʉnkaka'tɨ' mara rɨ pʉra. Tʉusewankamai' pʉra ɨtonpa kon amʉ' pokon pe ɨko'mantɨ'. 14 Ina tonpa ton, ina uya ɨyekama'pokapʉ kon, emiya'ne' pe te'san ipanamaka'tɨ', enari'ke' te'san enari'mʉnkaka'tɨ', ɨ'sɨ'mʉra te'san ipika'tɨka'tɨ', kɨseta'katʉu tanporon kon pɨ'. 15 Ɨnʉ' uya rɨ ɨri ku'sa' yau ɨpɨ'nokon, kʉsentakanomatʉu ɨri ke rɨ marɨ, e'tane tɨwɨrɨ rɨ sa'man pe rɨ ɨsi'tutɨ' wakʉ pe ɨtonpa kon amʉtʉ pe e'nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon pɨ' rɨ nɨrɨ. 16 Pori' pe te'san pe e'tɨ' tɨwɨrɨ rɨ; 17 tʉuseta'kai' pʉra ɨpʉrematɨ' miyarɨ rɨ; 18 tanporon yau rɨ Papa pɨ' tenki ka'tɨ', serɨ kupʉ auya'nokon i'se Papa esi mɨrɨ Kʉrai Sises yau. 19 Iya'kwarʉ kama'tu kʉsenkʉ'nʉ'tʉu; 20 Pu'kena' amʉ' nekamanʉ kʉ'ku'tʉu se pe rɨ. 21 Tanporon i'tupɨ'tɨ'. Wakʉ pɨ' ata'sitɨ'. 22 Tanporon ɨ'si'taino pe na'ne' ɨri ton kʉ'ku'tʉu. 23 Tɨwɨ Papa rɨ tʉmɨrɨ pe, Papa, tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' esa' ɨkonekai'nokon tanporo rɨ. Tɨwɨ tanporo aya'kwarʉ kon, ɨyewan kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpun kon nenkurumʉi tʉma'takʉʉi ke pʉra uyepuru kon Sises Kʉrai uyepʉ a'tai. 24 Kʉrɨ ɨkɨ'manin kon esi iyawɨron ye' pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ikupʉ iya rɨ. 25 Ina tonpa ton, ina pona ɨpʉrematɨ'. 26 “Miyarɨ,” ka'tɨ' tanporo utonpa kon amʉ' pɨ', wakʉ pe e'nɨ eseru yau to' a'su'ka pe. 27 Ta uya ɨpɨ'nokon Itepuru rau, serɨ si kareta mekamatʉi' tanporo utonpa kon amʉ' pɨ'. 28 Wakʉ nonkasa' uyepuru kon Sises Kʉrai uya nesii ɨpiyau'nokon.

2 Tesaroni'ka 1

1 Paarʉ, Sairas mɨrɨ awonsi'kɨ Temu'ti winɨpaino, So'si pe Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai yau te'san Tesaroni'ka pon kon enakan: 2 Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Papa Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon nesii ɨyenakan kon pe. 3 Utonpa ton, tenki tato' ina uya pe kuru iyesi Papa pɨ' inke rɨ ɨmɨrɨ'nokon pɨ', ina uya kuru rɨ iku'to' pe iyesi, apʉne pʉra apurɨto' auya'nokon nɨ epamʉ miyarɨ rɨ. Ɨtonpa kon amʉ' i'nʉnkato' auya'nokon nɨ nɨrɨ miyarɨ rɨ. 4 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨpɨ'nokon kuru rɨ tʉutapurɨ kon pe Papa munkɨ amʉ' auro'ka pɨ' ina esi serɨ ɨpɨ'nokon, ɨsɨ yau rɨ, ekamʉn yau rɨ esii'ma te'nonkai' pʉra Sises apurɨto' auya'nokon yau ɨwesi kon pɨ'. 5 Tanporo serɨ esi ento' ipɨ' pe Papa uya eseru aimenkato' esi ipoken, mɨrɨpan moron nʉ'pʉ pe ɨusi'tuto' oton kon Papa e'to' esa' wannɨ pe yawon kon ipokena' ton ye' pe, iwenai mekota'mayatʉi'ne'. 6 Papa kʉrɨ rɨ wakʉ rɨ iyawɨrɨ rɨ iku'nin. Ɨkota'manin kon nʉ'san kota'manin kʉrɨ rɨ ɨye'ma kon pe. 7 Mɨrɨpan uya ɨusewankamato' kon ereutanʉkʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ ina rɨ nɨrɨ. Serɨ e'ku'to' oton Itepuru Sises usenpoika a'tai Epʉn poi, apo' tepo'tɨsen yau, meruntɨ pe te'san tinserʉʉi ton pokon pe nɨrɨ. 8 Kamoro Papa i'tunin nan pen mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon Sises ekareei awɨrɨ e'paino kon pen kota'mato' iya oton. 9 To' ekota'mato' oton aka'nero' pen ekota'man nɨto' ke mɨrɨ awonsi'kɨ enpa'kasa' pe Itepuru piyapai mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iye'to' meruntɨrʉ piyapai 10 iyepʉ tapurɨpɨ'to' pe wakʉ ton tʉmunkɨ amʉ' yau mɨrɨ awonsi'kɨ ipɨ' usewansiukan nɨto' pe kamoro apurɨnin nʉ'san koro'tau iweyu a'tai. Ɨmɨrɨ'nokon nɨ si esi, apʉne pʉra ina nekamanʉ ɨpɨ'nokon apurɨsa' auya'nokon pɨ'. 11 Serɨ si itenu yau esii'ma, inke rɨ ina ɨpʉrema ɨpona'nokon, Papa, itese' pɨ' ina e'to' uya wakʉ pe ɨwesi kon tukai' ɨi'tuto' kon pe ɨkɨ'mayatʉi'ne' yawon kon ipokena' ton ye' pe, mɨrɨpan tʉmeruntɨrʉ winɨ wakʉ pe te'sen tanporon ku'nin pe ɨwe'to' kon a'ku'tɨto' pe iya mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon te'ku'sen apurɨto' auya'nokon uya ɨku'to'. 12 Serɨ pɨ' rɨ marɨ ina ɨpʉrema uyepuru kon Sises ese' utapurɨpɨ'to' pe ayau'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon nɨrɨ iyau, wakʉ nonkasa' Papa, itese' pɨ' e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai nʉnonka'pʉ awɨrɨ.

2 Tesaroni'ka 2

1 Uyepuru kon Sises Kʉrai uye'to' weyu pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ amʉran nɨto' pɨ' ipiya', ina uya ɨyekama'po kon, utonpa ton, 2 ɨ'rɨ uya rɨ tewankamai' ɨwesi kon namai' pu'kena' amʉ' nekamayai'ne' uya rɨ, ina usauro'sa' rɨ, ina nʉmenuka'pʉ rɨ nɨkayai'ne' ka'pon amʉ', “‘Uyepuru kon Sises weyu uye'ka'sa',’ tasa' to' uya,” tawon. 3 Ɨnʉ' rɨ ɨyennakatɨ'nin ɨ'rɨ winɨ rɨ, apʉne pʉra Itepuru Sises uyepʉ rawɨrɨ nin tɨ, tu'kan kon ka'pon amʉ' enato' oton Papa eyaton non pe. Mɨrɨ e'kupʉ a'tai, Ɨri Ye' Ka'pon, ka'pon amʉ' ennakanin usenpoikato' oton, tʉuma'tato' ya' rɨ kʉrɨ rɨ ka'pon utɨ mɨrɨ. 4 Papa ewaruma'tɨto' iya oton tanporon nɨ ka'pon amʉ' nʉkupʉnʉ papa pe, mɨrɨ pe pʉra tapurɨpɨ'sen, mɨrɨpan kon entai rɨ eke pe iye'ku'to' oton. Mɨrɨ rʉ'pʉ pe iyereutato' oton Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau, “Papa rɨ urɨ,” tase'na. 5 Ɨyenu kon yau pʉra pe' nai ɨpiyau'nokon esi a'tai serɨ ton ekamapɨtʉ'pʉ uya ɨpɨ'nokon? 6 I'tu auya'nokon nɨ ɨ'rɨ uya kʉrɨ rɨ Ɨri Ye' ko'manʉkʉ iye'to' pe pʉra, tʉweyu a'tai rɨ isenpoikato' pe tukai'. 7 Apʉne pʉra ama'ai te'sen main awɨrɨ pʉra e'nɨto' meruntɨrʉ esi e'tʉrawasomaka'nɨ pɨ'; e'tane kʉrɨ rɨ Ɨri Ye' meruntɨrʉ a'si pɨ' rɨ na'ne' rɨ esi a'si pɨ' rɨ kʉrɨ rɨ e'ma tapai ama pʉ'kʉ pona. 8 Mɨrɨ tʉpo nin si, kʉrɨ rɨ Ɨri Ye' Ka'pon usenpoika mɨrɨ, Itepuru Sises neno'ma ton pe rɨ tʉnta'pisin ke, mɨrɨpan uya ima'tanʉ'to' oton tʉuyepʉ a'kwarii ke. 9 Ɨri Ye' Ka'pon uye'to' oton Se'tan tʉrawasooi awɨrɨ, mɨrɨpan uya tanporo ennakanin eke tʉtʉrawasooi, i'tuto' ipɨkɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin nɨ ennakanin enpoikato' oton, 10 mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' pʉra rɨ ɨri ke ka'pon amʉ' ennakato' iya oton tʉuma'tasan. To' uma'ta apʉne pʉra i'nairon i'nʉnkato' nurunpasa' to' uya pɨ' tʉpika'tɨnin kon. 11 Mɨrɨ wenai, Papa uya nin si meruntɨ to' enku'tɨnin nɨ ennoko mɨrɨ tennakanin kon nɨ apurɨnin pe to' e'to' pe. 12 Tanporo to' eno'mato' pe rɨ nin si, i'napairon itekare apurɨnin nʉ'san pen, e'tane ɨri eseru i'nʉnka pɨ' iye'sa' kon. 13 Ina tonpa ton, Itepuru ni'nʉnkanʉ ton, tɨwɨrɨ rɨ tenki tato' ina uya pe kuru rɨ iyesi Papa pɨ' ɨpɨ'nokon, apʉne pʉra itɨpiya si'kɨrɨ rɨ ayanʉnsa' iya 'nokon pɨ' ɨpika'tɨto' kon pe tʉuya wakʉ a'kwarʉ e'tʉrawasoma winɨ ɨyena kon pa wakʉ pe, anapurɨnʉ kon i'napairon poro nɨrɨ. 14 Ɨkɨ'masa' iya 'nokon serɨ pona ina nekamanʉ itekare poro, uyepuru kon Sises Kʉrai a'kwarii yau ipokon pe ɨwesi kon pa. 15 Mɨrɨ wenai, ina tonpa ton, pana' pe e'mʉ'sa'katɨ', ina uya ɨyenupa'pʉ kon nʉ'pʉ tʉmaimu kon winɨ mɨrɨ pe pʉra tʉkaretaai kon yau rɨ pɨ'. 16 Tɨwɨ uyepuru kon Sises Kʉrai tʉmɨrɨ pe rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ukʉipʉnʉ kon, ui'nʉnkanin nʉ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ nonkasa' tʉuya winɨ ina repasa' iya inkero' rɨ epori'man nɨto' ike ke mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ e'ku'nɨto', 17 ɨyewan kon pori'mai mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmeruntɨrʉ'tɨtʉi'nokon tanporon nɨ wakʉ tʉku'sen yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pɨ' usauro'nɨto' yau.

2 Tesaroni'ka 3

1 Iu'matʉ pe rɨ, utonpa ton, ɨpʉrematɨ' ina pona, Itepuru maimu utɨto' pe inke pʉra mɨrɨpan e'to' pe tʉnamasen pe, ɨpiyau'nokon ne'taine' kasa kuru. 2 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrematɨ' ina emo'kasa' e'to' pe ɨri ku'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton piyapai, apʉne pʉra tanporon kon esi pen apurɨto' esa' pe. 3 E'tane Itepuru esi tʉusaurokʉ'pʉ awɨron, mɨrɨpan uya ɨmeruntɨtanʉkʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ awapu'tɨ iya 'nokon ɨri ye' piyapai. 4 Itepuru man ina enu yau, ina uya ayapiyo'ma'pʉ kon kupʉ auya'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ miyarɨ rɨ ikupʉ auya'nokon, tukai'. 5 Tɨwɨ Itepuru ɨyewan kon konekai to'sa rɨ Papa usi'nʉnkato' to'ka'nʉ'nin pe mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai na'kʉre'tɨ'pʉ to'ka'nʉ'nin pe. 6 Itepuru Sises Kʉrai ese' yau, utonpa ton, ina uya ayapiyo'ma kon, tenkurunsan mɨrɨ awonsi'kɨ ina uya ɨyenupa'pʉ kon awɨrɨ pʉra tʉuko'mansan utonpa kon piyau ɨwesi kon namai'. 7 Ɨmɨrɨ'nokon uya rɨ i'tu ina esi'pʉ kasa ɨwe'to' kon pe iyesi, ina enkurumʉ pʉn ɨpiyau'nokon ina esi a'tai. 8 Ɨnʉ' i'kiyari erupa' rɨ ina e'sa' pʉra iyesi te'mai' pʉra, e'tane ru'ku ina e'tʉrawasoma'pʉ sa'man pe kuru rɨ wʉi nai mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ nawɨrɨ rɨ, ɨyenupɨkɨrɨ'nokon ina esi namai' i'se te'to' kon pɨ'. 9 Serɨ kasa ina e'tʉrawasoma'pʉ, anmainanpanʉ kon pe pʉra ina esi pɨ' pen, e'tane ɨyenupa tʉuya'nokon pe ikupʉ kon pa. 10 Ɨpiyau'nokon ina esi a'tai main tʉtai ina, “Ka'pon e'tʉrawasoma pʉra iyesi yau kʉsenta'nanin,” tawon. 11 Ina uya eta tʉron kon ɨ'koro'tau'nokon te'san enkurumʉ to' e'tʉrawasoma pʉra; tʉtonpa kon amʉ' eseru pɨ' usauro'nɨ pɨ' to' esi. 12 Itepuru Sises Kʉrai ese' yau serɨ kasa tʉuko'mansan auro'ka ina uya ipan pe, e'tʉrawasoman pɨ' to' e'to' pe ti'kiyari kon eporo pɨ', ka'pon amʉ' tanpokʉmai' pʉra. 13 E'tane nin si, ina tonpa ton, kemiya'nʉntʉu wakʉ eseru kupʉ pɨ'. 14 Ɨnʉ' rɨ nin si esi yau tɨ ina nʉmenuka'pʉ anapurɨpai pʉra, ti'tui' me'tʉi'. Ipokon pe ke'tʉu, iyɨpiyɨ'to' pe rɨ sa'ne. 15 E'tane rɨken ɨyeyaton kon pe kʉ'ku'tʉu, e'tane ru'ku ipanamatɨ' rɨken ɨtonpa kon panamato' auya'nokon kasa rɨ. 16 Serɨ nin si tɨ, tɨwɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨ Epuru tʉmɨrɨ pe ɨrepai'nokon tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ke tɨwɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yau rɨ. Tanporo ɨpiyau'nokon Itepuru nesii. 17 Urɨ, Paarʉ uya imenuka, urɨ pe kuru serɨ airɨ rɨken, miyarɨ ta uya ɨpɨ'nokon, serɨ kasa iu'matʉ pe tanporo ukaretaai menukanin urɨ tanporon kon uya ukaretaai i'tuto' pe. 18 Wakʉ nonkasa' uyepuru kon Sises Kʉrai uya nesii tanporo ɨpiyau'nokon.

1 Temu'ti 1

1 Paarʉ, Kʉrai Sises nennoko'pʉ tekareei ekamai' Papa uya tapiyo'mai' urɨ'nokon pika'tɨnin mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises, urɨ'nokon e'ku'to' ipɨ' winɨpaino, 2 Temu'ti, i'nai rɨ umu pe te'sen apurɨto' yau enakan: Wakʉ nonkasa', usentu'man nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Papa, Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises, uyepuru kon winon. 3 Ikupʉ pa kuru kɨnyekama'potaine' kasa Ma'sitoniya pona utɨtaine' a'tai, E'pe'sas po e'kɨ, kamo ka'pon amʉ' apiyo'makɨ to' ereutato' pe ennakanin usenupan nɨto' pɨ' enupan pɨ' to' esi namai', 4 panton pɨ' rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtamokori kon pɨ' rɨ te'tʉse to' esi namai'. Serɨ ton uya ɨ'seyaton pɨ' e'nɨ emapu'tɨ mɨrɨ, Papa tʉrawasooi kasa pʉra rɨ, apurɨto' winon. 5 Serɨ apiyontɨn nɨto' neporonʉ esi usi'nʉnkan nɨto', tʉuye'sen esuken itewan e'nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe itewan e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ apurɨto' winɨ. 6 Tʉron kon utɨsa' serɨ ton piyapai, mɨrɨpan kon era'tɨsa' se pe rɨ usauro'nɨto' ya'. 7 Main, Mosi' winon pɨ' enupanin nan pe e'pai to' esi, e'tane ɨ'rɨ pɨ' tʉusaurokʉ kon tukai' to' uya i'tu pʉra rɨ iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ tenu kon yau esii'ma i'nairon tato' tʉuya'nokon ipɨ' i'tu to' uya pʉra rɨ iyesi. 8 I'tu'nokon main, Mosi' winon esi wakʉ pe iye'to' awɨrɨ apurɨ pe iyesi yau. 9 I'tu'nokon nɨ nɨrɨ main, Mosi' winon ekonekasa' esi ipokena' ton iwano' pe pen e'tane main i'kwɨ'nin nan mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pʉra tiwano' kon pe e'paino kon iwano' pe, Papa pʉnon kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan, wakʉ ton pen mɨrɨ awonsi'kɨ itekare awon kon pen; kamoro tʉkʉipʉnʉ kon mɨrɨ pe pʉra tʉsan kon wɨnin nan iwano' pe, te'wɨsan iwano' pe, 10 tekumasan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉwaraino kon a'kɨrɨ te'san, poitorʉ ton kʉrʉpo'pomanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ kasi ye' ton mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ usaurokʉ tai'ma kasi ye' ton iwano'—mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ ipoken pʉra na'ne' wakʉ usenupan nɨto' piyapai, 11 wakʉ Papa ekareei tʉnamasen awɨrɨ e'nɨto', uyena' intʉrʉ'pʉ. 12 Tenki ta uya uyepuru kon Kʉrai Sises pɨ', umeruntɨrʉ ke urepasa' iya na'ne', tʉmaimu awɨron pe esi tukai' upɨ' isenuminkasa' pɨ', uyanʉnsa' iya tʉtʉrawasooi ya'. 13 Ɨri pe rɨ tʉpɨ' usauro'pɨ'sa' e'tane, tapurɨnin nan nɨ kota'masa' uya e'tane, ɨsɨ pe rɨ e'pɨ'sa' e'tane. E'tane rɨ, upɨ' isentu'ma'pʉ, apʉne pʉra i'tu uya pʉra iyesi uya mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨ uya pʉra rɨ iyesi uya iku'sa' wenai. 14 Wakʉ nonkasa' uyepuru kon uya e'tʉrʉ'pʉ upona eke pe rɨ, apurɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' pokon pe Kʉrai Sises yau'ne na'ne' ton. 15 Serɨ, serɨ tapurɨsen kuru main tanʉnsen kuru rɨ: Kʉrai Sises uyee'pʉ non pona tʉmakooikena' nan pika'tɨse'na—urɨ na'ne' to' maku'pɨ kuru. 16 E'tane mɨrɨ wenai kuru si upɨ' usentu'man nɨsa', urɨ si tʉmakooikena' nan maku'pɨ kuru si yau, Kʉrai Sises uya tʉpʉ'kʉ kenan pen nɨ tʉuseta'kai' pʉra te'to' enpoikato' pe kamoro tapurɨ ton kon mɨrɨ awonsi'kɨ inke rɨ uko'man nɨto' epoton kon nenton pe. 17 Serɨ si kin inkero', teri'sen pen, tʉusensen pen, tikin nan nɨ Papa, iwano' pe inamato' mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe kuru iku'to' nesii, tɨwɨrɨ rɨ. Amen. 18 Mooi, Temu'ti, se iku'kɨ ta uya ɨpɨ' pu'kena' pe te'san usaurokʉ'pʉ ɨpɨ' awɨrɨ, ipɨkɨrɨ ɨwesi eto'to' pe wakʉ pe eto'nɨto' yau, 19 wakʉ pe apurɨto' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ɨyewan pɨ' tʉuta'sii'. Tʉron kon uya serɨ ton nurunpasa' man, mɨrɨpan kon uya apurɨto' tʉuya'nokon ma'tanʉ'sa'. 20 Mɨrɨpan kon tonpa pe na'ne' esi Aimeniyas mɨrɨ awonsi'kɨ Arisanta, mɨrɨpan kon nonkasa' uya Se'tan ena', ɨri pe tʉusauro'sen pe Papa pɨ' to' esi namai' to' usenupato' pe.

1 Temu'ti 2

1 Tanporon wapiya ekama'po tanporon kon pona rɨ tʉusennasen pe, tʉwɨpʉremasen pe, ekama'ponin pe ɨwesi pa, tenki tawon pe tanporon kon ka'pon amʉ' pɨ'— 2 kin amʉ' pona mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo kamo eke ton pona, tʉusewankamai' pʉra uko'man nɨto' kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtʉi pe tanporon nɨ Papa pokon pe e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe e'nɨto' yau. 3 Serɨ serɨ wakʉ, Papa, upika'tɨnin kon pori'manin, 4 tanporo ka'pon amʉ' epika'tɨ i'sero' mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon i'tunin nan pe tenasan pe. 5 Apʉne pʉra tikin nɨ Papa esi mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nan iporo e'nɨto' Papa mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' ka'sanawon, kʉrɨ rɨ ka'pon esi Kʉrai Sises, 6 tʉmɨrɨ pe iye'tʉsa' rʉ'pʉ tanporon kon ka'pon amʉ' epe' pe—isekamasa' rɨ iweyu pe te'sen a'tai rɨ. 7 Serɨ ku'nin pe rɨ anʉnsa' rʉ'pʉ urɨ main anin pe mɨrɨ awonsi'kɨ itekare ekamai' enno'sa' pe—i'nairon ekama uya serɨ, kasi pe esi pen—mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ apurɨto' ti'saai pe e'to' pe Esuwerʉ amʉ' pen iwano' pe. 8 Mɨ yawɨron kon nɨ warawoti'si amʉ' uya wakʉ temiyatʉ kon anʉmʉ i'se esi ɨpʉreman pɨ', sakoro mɨrɨ pe pʉra e'sei'pɨ' nɨ a'kɨrɨ pʉra. 9 Uri'sami'si amʉ' nɨrɨ epontɨ i'se esi itenu entai pʉra, tapurɨsen ye' pe mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ iteseru ye' pe, ika'pɨ'sa' ipʉrʉ'tɨsa' i'pai pe pʉra mɨrɨ pe pʉra korʉ mɨrɨ pe pʉra mokon mɨrɨ pe pʉra epe'kena' ipon pe pʉra, 10 e'tane wakʉ ku'nin pe, uri'sami'si amʉ' Papa apurɨpɨ'nin nan pe te'san e'to' e' pe. 11 Uri'sami'si amʉ' usenupato' pe iyesi e'pana esii'ma mɨrɨpan kon e'to' pe iyesi main awɨron kon pe. 12 Uri'san e'to' pe enupanin pe mɨrɨ pe pʉra warawo' entai eke pe ta uya pʉra man; e'pana iye'to' pe iyesi. 13 Apʉne pʉra Atan koneka'pʉ wapiya, mɨrɨ awonsi'kɨ I' nin si. 14 Mɨrɨpan Atan ennakasa' pʉra iyesi; uri'san nin ennaka'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan ena'pʉ tʉmakooi ke. 15 E'tane uri'sami'si amʉ' epika'tɨto' oton to' umu'ta winɨ—apurɨto' yau to' esi yau, usi'nʉnkan nɨto' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe tiwano' kon pe, tʉuse'se'tɨto' kon ke.

1 Temu'ti 3

1 Serɨ serɨ tapurɨsen kuru main: Ɨnʉ' uya rɨ tewan tʉsa' pe iyesi yau tʉrawaso amʉ' epuru pe, eke rɨ tʉrawaso i'se iyesi mɨrɨ. 2 Pʉse rɨ si so'si epuru e'to' pe iyesi isapemato' ipɨkɨrɨ pʉra, tikin nan nɨ tʉno'pʉ taan'pʉ pe, mentaino ye' pe pʉra, tiwano' pe tʉuse'se'tɨsen pe, tʉnamasen ye' pe, wakʉ pe ka'pon amʉ' ku'nin pe tiwʉ' tau, enupanin pe, 3 e'taripan nɨto' ya' iye'tʉsa' pe pʉra, ɨsɨ ye' pe pʉra e'tane ɨ'sɨ'mʉn yaino ye' pe, ɨsipɨkɨ'ne' e' pe pʉra, pʉrata i'nʉnkanin ye' pe pʉra. 4 Wakʉ pe tamʉtʉ ton esa' e' pe iye'to' pe iyesi mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmunkɨ amʉ' esi tʉmaimu awɨrɨ ennin pe tʉnamai'ma wakʉ pe. 5 (Ɨnʉ' rɨ esi yau tamʉtʉ ton esa' pe e'nɨto' i'tu iya pʉra, nai kasa ken Papa so'sii mainanpa iya?) 6 Emen nɨ iyekonekasa' pe kʉse'nin, mɨrɨ pe iyesi a'tai, itaperʉka esi, mɨrɨpan uta'mo'ka mɨrɨ rɨ eseru aimenkato' o'koi' makoi kasa. 7 Wakʉ ku'nin ye' pe iye'to' pe iyesi itekare awon kon pen koro'tau, piyɨ'nʉ'nin ya' ita'mo'ka namai' mɨrɨ awonsi'kɨ Makoi mareei ya'. 8 So'si epuru pika'tɨnin nan, e'to' pe iyesi mɨrɨ kasa rɨ marɨ tʉnamasan ye' pe, i'nairon kon pe, mentai rɨ waain pɨ' te'san pe pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe pʉra rɨ te'se pʉrata eponin nan pe pʉra. 9 To' uta'sito' pe ipan nɨ i'nairon ton apurɨto' pɨ' wakʉ pe itewan. 10 Wapiya to' i'tuto' pe iyesi; mɨrɨ a'tai nin si ɨ'rɨ pe pʉra rɨ to' esi yau, tɨwɨ si to' ne'tʉrawasomai so'si epuru pika'tɨnin nan pe. 11 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, to' no'pʉ ton e'to' pe iyesi, uri'sami'si amʉ' tʉnamasan ye' ton pe, ɨri pe rɨ tʉusauro'san ye' pe pʉra e'tane mentaino kon pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yau rɨ tapurɨsan ye' ton pe. 12 So'si epuru pika'tɨnin e'to' pe iyesi tikin nan nɨ tʉno'pʉ taan'pʉ pe, mɨrɨpan e'to' pe iyesi wakʉ pe tʉmunkɨ ton mɨrɨ awonsi'kɨ tiwʉ' tawon kon esa' pe. 13 Kamoro wakʉ pe iye'tʉrawasomasa' kon uya wakʉ yau rɨ e'nɨto' eporo mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ eke rɨ Kʉrai Sises apurɨto' tʉuya'nokon yau to' usewankamato' pʉra rɨ iyesi. 14 Serɨ pe'ne rɨ ɨpiya' utɨ tukai' e'ku'tane, serɨ ɨnkupʉnʉ pe te'sen menuka uya, 15 uko'mamʉ pe iyesi yau, i'tu pa ka'pon amʉ' uya tiwano' kon pe tʉuko'manto' kon eseru kupʉ Papa iwʉ' tau, nurɨnan Papa so'sii pe na'ne', i'nairon ipiyaino mɨrɨ awonsi'kɨ iyapon pe te'sen. 16 A'toma entai rɨ, Papa apurɨ pɨ' e'nɨto' onansa' pe iye'sa' rʉ'pʉ esi eke pe rɨ: Tʉpun ke isenpoika'pʉ, Iya'kwarʉ uya enpoika'pʉ ipokena' pe, Inserʉ amʉ' uya ene'pʉ, Itekareei usekama'pʉ tʉpataron kon koro'tau, Itapurɨ'pʉ non po, Itanʉmʉ'pʉ a'kwa yau.

1 Temu'ti 4

1 Wakʉ pe kuru rɨ Iya'kwarʉ uya ta, emennʉ'pʉ po rɨ tʉron kon uya apurɨto' nonkato' oton, mɨrɨpan kon utɨto' oton enku'tɨnin a'kwarʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ makoi uya enupan nɨto' pɨkɨrɨ. 2 Mɨrɨ waraino usenupan nɨto' uyepʉ wakʉ pe te'ku'san kasi ye' ton poro, itewan iye'pusa' kon a'ne' wa'ka pun ke kasa wakʉ kupʉ i'tunin nan pen nɨ. 3 Ka'pon amʉ' emari'ma namai' to' kupʉ to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ton kiyari piyapai to' e'to' pe to' panama to' uya, Papa nʉkaa'pʉ tenki tai'ma kamoro apurɨnin nan mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon i'tunin nan nanʉmʉnʉ rɨ. 4 Apʉne pʉra tanporon Papa nʉkaa'pʉ esi wakʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ pʉra rɨ iyesi tʉnurunpasen pe tenki tai'ma anʉmʉ pe iyesi yau, 5 apʉne pʉra ipʉremasa' pe iyesi Papa maimu ke mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉreman nɨto' ke. 6 Serɨ ton enpoika auya pe iyesi yau utonpa kon ena', wakʉ pe kuru Kʉrai Sises poitorʉ pe ɨwesi mɨrɨ, isemo'kasa' pe i'nairon ton apurɨto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ enupan nɨto' iyawɨrɨ ɨwe'sa' na'ne'. 7 Ennakan nɨto' rɨ Papa pʉn nɨ panton pɨ' kesii mɨrɨ awonsi'kɨ sepan nɨ panton no'sami'si' rɨ te'sen; e'tane ru'ku, Papa uya tasa' kasa pɨ' ɨsenupa'. 8 Apʉne pʉra pun enupato' esi tepe'pʉ ke mara rɨ, e'tane Papa pokon pe e'nɨto' epe'pʉ esi tanporo kuru rɨ nin, asa'rɨ rɨ te'ku'ton a'si iya serɨ pe uko'man nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ enta' uko'man nɨto'. 9 Serɨ serɨ tapurɨsen kuru main tanʉnsen kuru rɨ 10 (mɨrɨpan pɨ' e'tʉrawasoman sa'man pe): E'ku'nɨto' tʉsa' nurɨnan Papa yau, tanporon kon ka'pon amʉ' pika'tɨnin, kamoro kuru sa'ne apurɨnin nan. 11 Serɨ ton e'ku'to' pe ka'kɨ mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ ton ke to' enupakɨ. 12 Tenu yau pʉra rɨ ɨnʉ' rɨ ɨku'nin mʉre' ɨwesi pɨ', e'tane apurɨnin nan nenton ɨnku'kɨ ausaurokʉ yau, ɨuko'manto' yau, ɨusi'nʉnkato' yau, apurɨto' auya yau mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe esuken ɨwe'to' yau. 13 Uyepʉ pʉ'kʉ pona, e'tʉkɨ iye'menukasa' itekare ekamanin pe so'si tau, itekare ekamanin pe mɨrɨ awonsi'kɨ enupan nɨto' ku'nin pe. 14 Ɨrepa'pʉ kʉseno'mai, ɨyena' itʉsa' pu'kena' maimu poro itepuru ton uya temiyatʉ kon nonkasa' a'taino rʉ'pʉ ɨpona. 15 Serɨ ton ti'tui' e'kɨ; tanporo te'tʉse e'kɨ ipona, tanporon kon uya ɨnkupʉnʉ ento' pe. 16 Ɨuko'manto' mɨrɨ awonsi'kɨ enupan nɨto' auya enkɨ a'ko pe. Ɨnku'pai kuru e'kɨ, apʉne pʉra iku'sa' auya yau, asa'rɨ ɨyepika'tɨ kon, ɨmɨrɨ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro ɨyetanin nan.

1 Temu'ti 5

1 Ɨsɨ pe kɨɨyi' pɨ' ke'sɨ'mai, e'tane ipanamakɨ ɨkʉipʉnʉ pe iyesi kasa rɨ. Moine ton iku'kɨ ayakon non pe rɨ, 2 no'sami'si ton asanon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ama'nomi'si ton iku'kɨ aparusi ton pe, ɨri pokon pe pʉra. 3 Kamoro itaan'pʉ ima'tasa' kon tekota'mai' kuru na'ne' nan ti'tui' e'kɨ. 4 E'tane itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ esi yau tʉmunkɨ ke mɨrɨ pe pʉra tʉpayan ke, tɨwɨ pʉsamoro wapiya apurɨto' tʉuya'nokon enpoikai tamʉtʉ kon mainanpa tʉuya'nokon winɨ tʉsan kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnonan kon e'makapʉ pe, serɨ esi pɨ' Papa pori'manin pe. 5 Itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ ipan pe tekota'masen mɨrɨpan nonkasa' tikin sarɨ uya te'ku'to' tʉsa' Papa pɨ', mɨrɨpan uko'mamʉ ewarupɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi kaisa rɨ ɨpʉreman pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ekama'po pɨ' tʉpika'tɨto' pe iya. 6 E'tane itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ esi yau utɨn pɨ' pori' pe tʉku'nin pɨkɨrɨ tukai', iyeri'ka'sa' pe rɨ iyesi mɨrɨ nurɨne rɨ iye'tane. 7 Serɨ ton to' nʉkupʉnʉ ke ka'pon amʉ' auro'kaka'kɨ rɨ nɨrɨ, ɨnʉ' rɨ esi namai' tʉpokonomasen pe. 8 Ɨnʉ' rɨ esi yau tʉtonpa ton mainanpanin pe pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ a'kopan kon kuru sa'ne iyamʉtʉ ton, apurɨto' tʉuya nonkasa' iya mɨrɨ mɨrɨpan esi ipan pe rɨ apurɨnin pen entai. 9 Ɨnʉ' rɨ itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ ese' kʉse'tʉnin itaan'pʉ ima'tasa' kon koro'ta' 60 kaisa rɨ mɨrɨ pe pʉra mɨrɨ entai iwʉipiyaai iyesi a'tai rɨken, tʉusaurokʉ'pʉ tʉtaan'pʉ ya' awɨrɨ iye'sa' rʉ'pʉ, 10 wakʉ inkuu'pʉ pɨkɨrɨ ti'tusen, mʉre amʉ' emo'ka pɨ', wakʉ pe ka'pon amʉ' kupʉ pɨ', wakʉ ton pʉta korʉka pɨ', ekamʉn yau te'san pika'tɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' pʉra rɨ wakʉ ton ku'nin pe iye'sa' rʉ'pʉ pe rɨken te'sen e'tʉrʉ. 11 Ama'nomi'si iwa ton itaan'pʉ ima'tasa' kon, to' kʉ'tʉrʉi mɨrɨ rupɨ ton asi' pona, apʉne pʉra i'se to' e'to' enasa' a'tai Kʉrai ena' to' e'tʉsa' entai, emari'mapai to' esi. 12 Mɨrɨ kasa nin si eseru aimenkato' nepʉ to' uya tʉpona'nokon, apʉne pʉra wapiya ikupʉ uya ta'pʉ tʉuya'nokon i'kwɨ'sa' to' uya. 13 Mɨrɨ rɨken pe pʉra, teseru kon pe to' uya iku'sa' enkurun nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'kwɨrɨ'pɨ' nɨ pɨ' ɨutɨ kaisarɨ'ne mɨrɨ awonsi'kɨ tenkurunsan pe rɨken to' enasa' pen, e'tane ka'pon pɨ' usauro'nɨ pɨ' rɨ nɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ manenpanin pe rɨ, tʉusauro'to' kon ye' pen nɨ pɨ' usauro'nɨ pɨ'. 14 Mɨrɨ wenai, ama'non ton itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ ton emari'makapʉ i'se esi, to' umu'tato' pe, tiwʉ' kon nɨrɨ mainanpanin nan pe to' e'to' pe, uyeyaton kon usaurokʉ upɨ'nokon ɨri pe temapu'tɨi' pʉra. 15 Apʉne pʉra tʉron kon itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ ton era'tɨka'sa' Se'tan pɨkɨrɨ tʉutɨsan pe. 16 Ɨnʉ' rɨ uri'san Sises apurɨnin pe te'sen tonpa ton pe, itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'san esi yau, tɨwɨ to' pika'tɨi so'si pona e'tape'ne' e'nonka namai', so'si uya kamo itaan'pʉ ima'tasa' kon ipan pe kuru nekota'mayai'ne' nan pika'tɨto' pe. 17 Itepuru ton so'si eseru konekanin nan wakʉ pe esi mɨrɨ ɨsipona kuru tʉnamato' kon i'se, kamo kuru sa'ne itekare ekama pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ enupan pɨ' te'tʉrawasomasan. 18 Apʉne pʉra imenukasa' itekare uya tasa', “Paka waraino mʉta kʉsemaikai inta yen ya' a'nai' are'kwa pe iwasa'pɨ'nin,” mɨrɨ awonsi'kɨ, “Te'tʉrawasomasen esi tepe'pʉ eponin ye' pe,” tawon. 19 So'si epuru pɨ' usauro'nɨto' kʉsetai, asa'ron kon mɨrɨ pe pʉra osorʉwawon kon ennin nʉ'san esi a'tai rɨken metai'. 20 Kamoro imakoitasa' kon esereme'kɨ annau, tʉron kon e'to' pe te'namasan pe. 21 Ayapiyontɨ uya serɨ, Papa uya mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises uya mɨrɨ awonsi'kɨ anʉnsa' kon inserʉ amʉ' uya entane, serɨ ton iku'kɨ, ukayai'ne' ton kupʉ auya i'se esi te'menkai' pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ tenu yawon ke ɨwesi pɨ' kʉ'kupʉi. 22 Tʉusenutɨi' miya' tʉto' yau, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon makooi yau rɨ kesii. Esuken nɨ e'kɨ. 23 Esuken tuna kʉsensii, e'tane mara rʉ'kwɨ waain anʉnkɨ ɨyewan epi' pe, inke rɨ takuru'ke te'sen pe ɨwesi pɨ'. 24 Tʉron kon ka'pon amʉ' makooi esi tense kuru rɨ, mɨrɨpan kon makooi utɨ to' rawɨrɨ utaimenkan nɨto' ya', e'tane tʉron kon makooi usenpoika emennʉ'pʉ. 25 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ wakʉ kupʉ usene, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe isene pʉra na'ne' uko'mamʉ pʉra rɨ iyesi te'so'nanse.

1 Temu'ti 6

1 Tanporo apiyo' pe e'nɨto' pʉmʉkanto' ike o'no na'ne' nan e'to' pe iyesi ipan pe tesanon kon namanin nan pe, Papa ese' mɨrɨ awonsi'kɨ ina uya enupan nɨto' pɨ' ɨri pe tʉusauro'san esi namai'. 2 Kamo apurɨnin nan pe na'ne' itesanon uya mara to' namato' pe pʉra iyesi, apʉne pʉra ɨsitonpa pe tesi kon pɨ'. E'tane ru'ku, wakʉ pe parɨ to' apiyo' pe to' e'to' pe iyesi, apʉne pʉra to' tʉrawasooi rʉ'pʉ winɨ tepika'tɨsan pe apurɨnin nan esi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ to' esanon esi to' poitorʉ ton ni'nʉnkanʉ ton pe. Serɨ ton ke to' enupa' mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya iku'to' pe iku'kɨ. 3 Ɨnʉ' uya rɨ ennakanin enupan nɨto' ke enupan yau mɨrɨpan esi wakʉ uyepuru kon Sises Kʉrai uya iku'tɨ' tasa' na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya tasa' kasa usenupan nɨto' pɨ' ewai' tawon pe pʉra, 4 esi mɨrɨ mɨ pe iye'ku'sa' pe mɨrɨpan uya ɨ'rɨ to'ka'nʉkʉ pʉra rɨ iyesi. E'ne' pe rɨ e'sei'pɨ'pai iye'to' uya ikupʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsipɨ' e'nɨto' main wenai. Mɨrɨ moron nʉ'pʉ pe ikinita, iyɨkɨnta, mɨrɨpan usaurokʉ ɨsɨ pe rɨ, ɨri pe tʉron kon esi tukai' isenuminka, 5 mɨrɨ awonsi'kɨ miyarɨ rɨ e'sei'pɨ' nɨ pɨ' to' esi ɨri ke isenuminkato' ima'tasa' kon pokon pe, irapumasa' kon nɨ i'nairon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ pʉrata epoto' iwinɨ pe Papa uya tasa' kasa e'nɨ tukai' tʉusenuminkasan. 6 E'tane Papa apurɨ pɨ' e'nɨto' pori' pe esii'ma itesa' pe e'nɨto' pɨ' esi eke pe rɨ eposa' pe. 7 Apʉne pʉra ɨ'rɨ ne'sa' pʉra rɨ iyesi non pona, mɨrɨpan ɨ'rɨ arɨ pʉra rɨ iyesi iyapai. 8 E'tane ti'kiyari ke mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpon ke e'nɨ pɨ', pori' pe rɨ ipɨ' e'nɨto' pe iyesi. 9 Ka'pon amʉ' ipʉrataaike' pe e'paino kon ena i'tupɨ'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ mare ya' mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan nɨ ɨri ton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ ton i'se e'nɨto' ya' ka'pon ennasikanin ekota'man nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan nɨto' ya'. 10 Apʉne pʉra pʉrata i'nʉnka esi tanporo rɨ ɨri ton pʉrakon pe. Tʉron kon ka'pon amʉ' mentai pʉrata pɨ' te'san utɨsa' apurɨto' piyapai, mɨrɨpan kon uya tewan kon i'kwɨtʉ tu'kan nɨ pokoi ke. 11 E'tane ɨmɨrɨ, Papa ese' pokon, tanporo serɨ ton piyapai ainʉnkɨ, ipoken e'nɨto' pɨkɨrɨ e'kɨ, Papa uya tasa' pɨ' e'nɨto' pɨkɨrɨ, apurɨto' pɨkɨrɨ, usi'nʉnkan nɨto' pɨkɨrɨ, imoronkato' pɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'sɨ'mʉn yai e'nɨto' pɨkɨrɨ e'kɨ. 12 Eto'kɨ apurɨto' pɨ' ɨyetokʉ pe. Aka'nero' pe pʉra uko'man nɨto' pɨ' ata'sikɨ ɨkɨ'masa' na'ne' ya' wakʉ pe kuru mekamataine' tu'kan kon ennin nan koro'tau. 13 Papa enu yau, uko'man nɨto' tʉnin tanporon ena' rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises, Ponsiyas Paire' rau tʉusekama a'tai wakʉ pe isekama'pʉ, ayapiyontɨ uya 14 serɨ apiyontɨn nɨto' kupʉ pa ipara'paai pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ipokonomato' ipɨkɨrɨ pʉra uyepuru kon Sises Kʉrai usenpoika pʉ'kʉ pona rɨ. 15 Kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ tʉweyu a'tai rɨ Papa nʉne'ton—Papa, wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nan nɨken esa' wannɨ, kin amʉ' kin mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton epuru, 16 kʉrɨ rɨ rɨken teri'sen pen mɨrɨ awonsi'kɨ eporo pokena' pen nɨ a'kwa yau tʉuko'mansen, ɨnʉ' rɨ nene'pʉ pen nɨ mɨrɨ pe pʉra nenenʉ pen nɨ. Kʉrɨ rɨ iwano' pe inamato' mɨrɨ awonsi'kɨ imeruntɨrʉ nesii, tɨwɨrɨ rɨ. Amen. 17 Kamo ipʉrataaike' pe te'san serɨ pe na'ne' non po apiyontɨkɨ mɨ pe te'ku'se pʉra mɨrɨ pe pʉra te'ku'to' kon tʉrʉ to' uya namai' tʉpʉrataai kon pɨ', apʉne pʉra tɨwɨrɨ rɨ moro te'sen pe pʉra rɨ iyesi; e'tane Papa pɨ' ru'ku nin te'ku'to' kon tʉto' pe to' uya, tanporon ke rɨ eke pe rɨ repanin pori' pe e'nɨto' pe. 18 Wakʉ ku'to' pe to' uya to' apiyontɨ', wakʉ to' nʉkupʉnʉ yau eke pe to' uya iku'to' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ amʉre'mʉra to' e'to' pe ɨsekanpai te'sen ye' pe. 19 Serɨ kasa to' esi a'tai timamin kon amʉranʉkʉ to' uya mɨrɨ, meruntɨ pe te'sen iyapon pe nʉye'ai'ne' pata iwano' pe, to' uta'sito' pe uko'man nɨto' pɨ' i'nairon kuru si uko'man nɨto'. 20 Temu'ti, ɨyena' inonkasa' ene pa erasu pe e'kɨ. Papa uya tasa' pen nɨ pɨ' usauro'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ i'tunin pe e'nɨto' pɨ' e'sei'pɨ'nɨto' piyapai tera'tɨi' e'kɨ, 21 tʉron kon uya ekamasa' na'ne' mɨrɨpan kon utɨsa' apurɨto' piyapai. Tɨwɨ wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon.

2 Temu'ti 1

1 Paarʉ, Kʉrai Sises nennoko'pʉ Papa eseru winɨ, ikupʉ uya tukai' usauro'nɨsa' rʉ'pʉ uko'man nɨto' pɨ' awɨrɨ Kʉrai Sises yau na'ne' winɨpaino, 2 Temu'ti, umu rʉ'kwɨ enakan: Wakʉ nonkasa', usentu'man nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Papa, Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises, Uyepuru kon winon nesii ɨiwano' kon pe. 3 Tenki ta uya Papa iyapiyo' pe esii'ma unapurɨpɨtʉnʉ pɨ', utamokori ton uya ikuu'pʉ kasa, wakʉ pe itewan esii'ma ewarupɨ kaisa rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi kaisa rɨ inke rɨ uyenu yau ɨkupʉ uya ɨpʉrema yau. 4 Aukaramʉ'pʉ senuminkapɨ'ai', ipan pe ɨyenpai kanan e'ai', ipan pe pori' pe e'to' pe. 5 Uyemiya'pontɨsa' man i'nai rɨ apurɨto' auya pɨ', wapiya iko'mansa' ɨno' Ʉrowis mɨrɨ awonsi'kɨ asan Yunes yau, mɨrɨpan nɨ esi ayau uko'man nɨ pɨ' rɨ marɨ tukai' kuru i'tu uya. 6 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨyemiya'pontɨ uya Papa uya ɨrepato' ike iwouwoumakɨ iye'peukato' pe, ayau na'ne' uyemiya nonka uya ɨpona winɨ. 7 Apʉne pʉra Papa uya enari'ke' a'kwarʉ wannɨ ke repan nɨsa' pen, e'tane meruntɨ a'kwarʉ wannɨ ke, tʉusi'nʉnkasen mɨrɨ awonsi'kɨ tiwa rɨ tepanamasen. 8 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kɨpiyɨtʉi uyepuru kon ekama auya pɨ', mɨrɨ pe pʉra urɨ pɨ' ipɨkɨrɨ a'sisa' pe na'ne'. E'tane upokon pe e'nɨpai ekota'man yau itekare wenai, Papa meruntɨrʉ winɨ, 9 upika'tɨnin nʉ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ ukɨ'manin nʉ'pʉ kon wakʉ pe uko'man nɨto' ya'—ɨ'rɨ ku'sa' wenai pen e'tane iku'to' pe tiwano' pe rɨ inkuu'pʉ rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ nonkasa'. Serɨ wakʉ nonkasa' e'tʉrʉ'pʉ Kʉrai Sises yau pata weyu epiya'tɨ rawɨrɨ, 10 e'tane serɨ pe si isenpoikasa' upika'tɨnin kon Kʉrai Sises usenpoika poro, uma'tan nɨto' ma'tanʉ'nin nʉ'pʉ, mɨrɨpan uya teri'se pʉra uko'man nɨto' ne'sa' tensen pe itekare awɨrɨ. 11 Mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ itekare anin pe mɨrɨ awonsi'kɨ enno'sa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ti'sa pe anʉnsa' urɨ. 12 Mɨrɨ wenai ekota'ma e'ai'ne' kasa. Mɨrɨ e'tane ɨpiyɨtʉ pen, apʉne pʉra i'tu uya unapurɨ'pʉ, mɨrɨpan esi tena' unnonka'pʉ mɨrɨ Itepuru uyepʉ weyu a'taino erasu pe tukai' i'tu uya. 13 Ɨneta'pʉ uwinɨ iku'kɨ wakʉ enupan nɨto' ento' ipɨ' pe, apurɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' pokon pe Kʉrai Sises yau. 14 Ɨyena' inonkasa' na'ne' wakʉ itʉsa' erasu pe e'kɨ—iterasu pe e'kɨ Wakʉ A'kwarʉ uya tʉpika'tɨi' uyau'nokon nʉko'manyai'ne'. 15 I'tu auya tanporon kon nɨ Eisa nono pon kon uya unonkasa', Paikeras mɨrɨ awonsi'kɨ Ɨmosines pokon uya rɨ. 16 Tɨwɨ Itepuru nʉsentu'mai Oni'si'poros iwʉ' tawon kon pɨ', apʉne pʉra inke rʉ'kwɨ rɨ uya'kwarʉ ne'pɨ'nin pe iyesi pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ i'sen pɨ' iyɨpiyɨ'sa' pʉra iyesi pɨ'. 17 Mɨrɨ kasa pʉra, Ron po tesi a'tai, sa'man pe rɨ uwarinpa pɨ' iyesi'pʉ uyeporo tʉuya pona rɨ. 18 Tɨwɨ Itepuru nʉkupʉi Itepuru winon usentu'man nɨto' eponin pe Itepuru weyu a'tai! I'tu auya rɨ wakʉ pe, eke pe rɨ upika'tɨ'pʉ iya E'pe'sas po esi a'tai.

2 Temu'ti 2

1 Ɨmɨrɨ nin si, umu, pana' pe e'kɨ wakʉ nonkasa' yau Kʉrai Sises yau na'ne'. 2 Mɨrɨ awonsi'kɨ mɨ ton tu'kan kon ennin nʉ'san koro'tau ta uya metataine' itʉkɨ wakʉ pe iku'nin nan ka'pon amʉ' ena' to' usenupasa' e'to' pe tʉron kon kanan enupanin nan pe. 3 Sa'man pe rɨ te'sen imoronkakɨ ina pokon pe Kʉrai Sises soisaai wakʉ ye' pe. 4 Ɨnʉ' rɨ soisa pe te'sen uya soisa pe pʉra e'nɨ tʉrawasooi kupʉ pʉra iyesi, apʉne pʉra tanʉnnin nʉ'pʉ ɨnpori'mapai tesi wenai. 5 Mɨrɨ kasa rɨ kanan, ka'pon teka'tunsen tʉron kon a'kɨrɨ uya tepe'pʉ aro', kʉron eporo pʉra iyesi, eporo iya rɨ nin iteseru awɨrɨ iyeka'tunsa' a'tai. 6 Sa'man pe te'tʉrawasomai' temaina'tɨsen uya kuru wapiya tepe'pʉ epoto' pe iyesi umɨ apai. 7 Serɨ ukayai'ne' pɨ' ɨsenuminkakɨ, apʉne pʉra Itepuru uya ɨpika'tɨ mɨrɨ tanporo serɨ ton to'ka'nʉkʉ pa. 8 Ɨyenu yau Sises Kʉrai iku'kɨ, iye'mʉ'sa'kasa' rʉ'pʉ terikʉ'pʉ yapai, Tepi' awonsi'kɨ iu'tɨsa' rʉ'pʉ. Serɨ serɨ uyekareei, 9 mɨrɨ wenai ekota'ma auronpɨ'sa' pe rɨ i'sen ke ɨri ku'nin nʉ'pʉ kasa rɨ. E'tane Papa maimu esi auronpɨ'sa' i'sen ke pe pʉra rɨ. 10 Mɨrɨ pe iyesi pɨ' tanporon nɨ moronka uya anʉnsa' kon iwano' pe, to' uya nɨrɨ epika'tɨn nɨto' epoto' pe Kʉrai Sises yau na'ne', tɨwɨro' rɨ a'kwa pokon pe. 11 Serɨ serɨ tapurɨsen kuru main: Kʉrai pokon pe eri'nɨsa' yau, ipokon pe rɨ kanan uko'man nɨ; 12 Imoronkasa' pe iyesi yau, ipokon pe rɨ marɨ itepuru pe rɨ marɨ e'nɨto' oton; Inonkasa' pe iyesi yau, unonka iya 'nokon nɨ nɨrɨ; 13 Imaimu awɨrɨ pʉra e'nɨ yau, uyauro'ka'pʉ tʉuya 'nokon awɨrɨ rɨ nin iyesi, apʉne pʉra tʉusaurokʉ'pʉ pu'tɨka'nʉ'nin pe pʉra tesi pɨ'. 14 To' emiya'pontɨpɨ' rɨ e'kɨ serɨ ton pɨ'. To' ipanamakɨ Papa rau, main ton wenai rɨ ɨsipɨ' e'nɨ pɨ' to' esi namai'; se pe rɨ iyesi, mɨrɨpan esi etapɨ' te'san ma'tanʉ'nin pe rɨ. 15 Wakʉ pe kuru e'kɨ Papa ena' ɨye'tʉrʉ pa wakʉ tato' iya ipɨ' pe, tʉrawaso ye' tɨpiyɨ'sen pen mɨrɨ awonsi'kɨ ipoken kuru i'nairon maimu anin ye' pe. 16 Papa uya tasa' pen nɨ pɨ' usauro'nɨto' yau kesii, apʉne pʉra kamo iyau te'san ena mɨrɨ miyarɨ rɨ Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ. 17 Enupan nɨto' to' uya ike e'ta'nʉkʉ mɨrɨ werei e'to' kasa. To' koro'tawon kon man Aimeniyas mɨrɨ awonsi'kɨ Pairi'tas, 18 i'nairon piyapai itɨsa' kon. E'mʉ'sa'kan nɨto' oton tato' e'ku'ka'sa' rɨ ta to' uya, mɨrɨpan kon uya tʉron kon uya apurɨto' ma'tanʉkʉ. 19 Mɨrɨ rɨ e'tane, Papa iwano' sa'man nɨ iyapon esi pana' pe rɨ iye'mʉ'sa'kasa' pe, se tawon ke ipɨ' a'si'sa': “Itepuru uya to' i'tu kamoro tiwano' pe te'san,” mɨrɨ awonsi'kɨ, “Tanporon kon Itepuru ese' ekamayai'ne' nan nera'tɨi ɨri pe e'nɨto' apai,” tawon ke. 20 Eke ɨutɨ tau moro apuru ton esi korʉ mɨrɨ awonsi'kɨ sirʉpa pun konekasa' rɨken pen, e'tane yʉi mɨrɨ awonsi'kɨ ɨinɨ pun; tʉron nɨ ton esi eke ɨ'rɨ rɨ e'kupʉ a'taino pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ton se pan nɨ nin ku'to' a'taino pe. 21 Serɨ iwa pe na'ne' ɨri ton sepa' nan yapai ka'pon ekorʉka yau, eke kupʉ a'taino iku'to' ike ye' pe, wakʉ pe iyekonekasa' pe, tesa' napurɨnʉ ye' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' pʉra rɨ wakʉ tʉrawaso ku'nin pe iyesi mɨrɨ. 22 Ainʉnkɨ ɨri moine ton e'to' i'se piyapai, mɨrɨpan ipoken e'nɨto', apurɨto', usi'nʉnkan nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ku'nin pe ɨwesi pa, kamo Itepuru esakʉ pɨ' na'ne' nan wakʉ pe itewan esii'ma pokon pe. 23 Iya'kwarʉ pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ se pe rɨ e'sei'pɨ' nɨto' kʉsa'pɨ'pɨtʉi, apʉne pʉra i'tu auya ɨsipɨ' e'nɨto' emapu'tɨ iya. 24 Mɨrɨpan Itepuru poitorʉ e'to' pe pʉra iyesi ɨsipɨ'; e'tane ru'ku, mannʉ' pe iye'to' pe iyesi tanporon kon pɨ', enupanin pe, tʉpɨ' e'nɨto' anʉnnin pe pʉra e'ne' pe. 25 Kamo tewa'nomanin nan enupato' iya pe iyesi ɨ'sɨ'mʉn yai, e'kupʉi'ma Papa uya to' kupʉ tera'tɨsen pe to' anin pe i'nairon i'tuto' ya', 26 mɨrɨpan kon a'kwarʉ uye'to' pe mɨrɨpan kon ainʉnto' pe Makoi mareei apai, to' a'sisa' iya na'ne' i'se te'to' ku'nin pe.

2 Temu'ti 3

1 E'tane serɨ nesii ɨyenu yau: Moro ɨsɨ rɨ e'to' oton mɨrɨ pata weyu u'matʉ yau. 2 Tʉmɨrɨ'nokon pe ka'pon amʉ' usi'nʉnkato' oton, pʉrata i'nʉnkanin nan pe, tʉutapurɨsan pe, mɨ pe e'ku'nɨ pɨ', e'sapeman pɨ', tʉsan kon maimu awɨrɨ pʉra e'nɨ pɨ', tenki tawon pe pʉra, Papa namanin pe pʉra, 3 usi'nʉnkan nɨto' pʉra, tʉusentu'masen pe pʉra, ɨri pe tʉron kon pɨ' tʉusauro'san pe, tiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi' te'san pe pʉra, ɨsɨ ton pe rɨ, wakʉ i'nʉnkanin nan pe pʉra rɨ, 4 eparankanin nan tonpa pe e'kupʉi'ma, inke pʉra rɨ ɨri ku'nin nan pe, ipan pe mɨ pe te'ku'san pe, tʉpori'manin kon i'nʉnkanin nan pe Papa i'nʉnka pe ekama tane— 5 Papa uya tasa' pɨ' tesi kon tukai' to' e'kupʉ e'tane imeruntɨrʉ nurunpa to' uya. To' kʉsa'pɨ'pɨtʉi. 6 Mɨrɨ waraino kon pe to' esi, iwʉ' wannɨ ta' ama'ai tewonsan pe mɨrɨpan kon uya iya'kwarʉ pʉnon kon uri'sami'si amʉ' a'si, makoi ke tʉuse'tape'mai' te'san ti'tui' pʉra rɨ ɨri ton to' e'to' i'se nʉpininpanʉ ton, 7 tɨwɨrɨ rɨ tʉusenupasan e'tane i'nairon i'tu pokena' ton pen nɨ. 8 Isanes mɨrɨ awonsi'kɨ Isanpʉres uya Mosi' ewa'noma'pʉ kasa kuru, mɨrɨ kasa rɨ marɨ pʉsamoro ka'pon amʉ' uya i'nairon ewa'noma—ka'pon amʉ' isenuminkato' ima'tasa' kon, apurɨto' pɨ' e'nɨ koro'tau, eno'masa' kon nɨ. 9 E'tane inke to' esi pen nɨ mɨrɨ apʉne pʉra iya'kwarʉ pʉra to' e'to' esi tense. 10 E'tane, ɨmɨrɨ nin si, ɨmɨrɨ uya tanporo enupan nɨto' uya i'tu, uko'mamʉ eseru, ɨ'rɨ ku'nin pe e'to, apurɨto', tʉuseta'kai' pʉra e'to', usi'nʉnkato', imoronkato', 11 ukota'mato', e'ne' moronkato' uya—ti'tui' pʉra rɨ iye'ku'sa' rʉ'pʉ upɨ' Antiyo', Ai'koniyan mɨrɨ awonsi'kɨ Restʉra po, ukota'mato' moronka'pʉ uya. Mɨrɨ rɨ e'tane Itepuru uya umo'ka'pʉ tanporo mɨrɨ ton apai. 12 I'nai rɨ sa'ne, tanporon kon Papa uya tasa' kasa ɨko'manpaino kon Kʉrai Sises yau kota'mato' pe iyesi, 13 ɨri ton mɨrɨ awonsi'kɨ enku'tɨnin nan utɨ tane miyarɨ rɨ enku'tɨn pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ usenku'tɨn pɨ'. 14 E'tane ɨmɨrɨ nin tɨ, ɨusenupa'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ anapurɨ'pʉ yawɨrɨ rɨ ɨko'mankɨ, apʉne pʉra to' i'tu auya kamoro iwinɨ ipɨ' ɨusenupa'pʉ ton, 15 mɨrɨpan mʉre pe ɨwesi'pʉ si'kɨrɨ imenukasa' wakʉ itekare ton i'tu auya, ta'kwarʉ ke ɨku'nin epika'tɨn nɨto' pɨ' Kʉrai Sises apurɨto' auya poro. 16 Tanporon imenukasa' itekare esi Papa nʉkuu'pʉ pe Ta'kwarʉ winɨ, enupan nɨto' ike pe, esereme'to' ike, isuraikato' ike, mɨrɨ awonsi'kɨ enupan nɨto' ipokena' pe tʉuko'mansen pe, 17 Papa poitorʉ pe te'sen utapuruui'tɨto' pe wakʉ pe kuru tanporon wakʉ tʉrawaso iwano' pe.

2 Temu'ti 4

1 Papa mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises uya entane, nurɨnan kon mɨrɨ awonsi'kɨ iyeri'sa' kon aimenka ton, isenpoikato' mɨrɨ awonsi'kɨ esa' wannɨ pe iye'to' pɨ' tense, ɨrepa uya serɨ utapiyontɨn nɨto' ke: 2 Itekare ekama'; ekonekakɨ iweyu a'taino pe mɨrɨ awonsi'kɨ iweyu a'taino pe pʉra rɨ; to' isuraika', to' esereme'kɨ mɨrɨ awonsi'kɨ to' ipori'makɨ—tʉuseta'kai' pʉra kuru mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' kuru to' nʉkupʉnʉ ke to' enupa'. 3 Apʉne pʉra iweyu uye'to' oton ka'pon amʉ' uya wakʉ usenupan nɨto' etato' oton pen. E'tane ru'ku, i'se te'to' kon ɨnetapai to' e'to' oton, tu'ke kuru ti'sa amʉ' amʉranʉ'to' oton to' uya tʉpana kon e'si'si'mato' ɨnetapai ekamanin pe. 4 Tʉpana kon ra'tɨ to' uya i'nairon piyapai, mɨrɨpan kon era'tɨ i'nairon pen panton winɨkʉi'. 5 E'tane ɨmɨrɨ, tanporon yau rɨ ti'tui' e'kɨ, sa'man moronkanin pe, itekare ekamanin tʉrawasooi iku'kɨ, tanporo ɨnkupʉnʉ ɨtʉrawasooi iku'ka'kɨ. 6 Apʉne pʉra iu'matʉ pe umaka'sa' man use'man nɨto' ike tensisen kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ utɨto' weyu si e'sepoka'sa'. 7 Eto'sa' rɨ man wakʉ pɨ' eto'nɨto' yau, eka'tunto' i'ma'kasa' uya man, apurɨto' awɨrɨ rɨ e'sa' man. 8 Serɨ nin si ipoken e'nɨto' arʉkooi, kʉron esi moro, Itepuru, ipokena' eseru Aimenkanin uya uye'mato' oton ike mɨrɨ wʉi a'tai—urɨ rɨken pen, e'tane tanporon kon nɨ nɨrɨ isenpoika enupɨkɨrɨ iye'sa' kon. 9 Inke pʉra parɨ upiya' ɨsi'kɨ, 10 apʉne pʉra Temas uya unonkasa' man, mɨrɨpan utɨ'pʉ man Tesaroni'ka pona, serɨ orʉ i'nʉnka tʉuya pɨ'. Kʉre'sin utɨ'pʉ man Kare'siya pona, Tai'tas nɨrɨ utɨ'pʉ Tarʉma'siya pona. 11 Ʉru' rɨken man upiyau. Ɨuyepʉ a'tai, Ma' tepose ine'kɨ aya'kɨrɨ, apʉne pʉra upika'tɨnin pe i'se esi pɨ' utʉrawasooi yau. 12 Tai'ki'kas nin ennoko'pʉ uya man E'pe'sas pona. 13 Ɨuyepʉ a'tai, upon pʉro'pon mʉnepʉi' unnɨmɨ'pʉ Tʉrowas po Karʉ'pas piyau, ukaretaai amon ton nɨrɨ, o' pi'pɨ konekasa' ton kuru, mʉnepʉi'. 14 Tinin konekanin Arisanta uya ekamʉra uku'sa' man; Itepuru uya rɨ e'ma mɨrɨ, mɨrɨ kupʉ'pʉ iya epe'pʉ pe. 15 Ɨmɨrɨ rɨ nɨrɨ, enei'ma rɨ nɨrɨ mesii', ekamʉra ɨkupʉ iya namai', apʉne pʉra ina nekamanʉ itekare ewaruma'tɨ iya pɨ' ipan pe rɨ. 16 Wapiyaro' kasi pe upɨ' usauro'nɨto' ekama uya a'tai, ɨnʉ' uyee'pʉ pen nɨ upika'tɨi'; e'tane tanporon kon uya rɨ unonkasa' esi'pʉ. Papa uya to' kota'ma i'se pʉra e'ai' mɨrɨ wenai. 17 E'tane Itepuru esi'pʉ upiyau mɨrɨpan uya umeruntɨtanʉkʉ'pʉ, uporo itekare usekamaka'to' pe tanporo mɨrɨpan tanporo Esuwerʉ ton pen uya etaka'to' pe. Rayan mʉta apai nin si emo'ka'pʉ mɨrɨ. 18 Itepuru uya rɨ umo'ka mɨrɨ tanporon nɨ ɨri uya uyeparantɨto' apai, mɨrɨpan uya wakʉ pe uyenpa'ka Epʉn po esa' wannɨ pe te'to' ya'. Itenakan pe eke pe iku'to' nesii tɨwɨrɨ rɨ. Amen. 19 Miyarɨ ka'kɨ Pʉre'sira mɨrɨ awonsi'kɨ A'kira pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Oni'si'poros iwʉ' tawon kon pɨ'. 20 Erastas e'nɨmɨ'pʉ Koren po, mɨrɨ awonsi'kɨ takuru' ke Tʉro'pimas sinɨntai Mairi'tos po. 21 Komi' pe pata esi weyu rawɨrɨ parɨ ɨsi'kɨ serɨ ya'. Iupiyoros, Piyutens, Rainos, Kʉratiya mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo utonpa kon amʉ' rɨ nɨrɨ miyarɨ ta pɨ' man ɨpɨ'. 22 Itepuru nesii aya'kwarʉ a'kɨrɨ. Wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon.

Tai'tas 1

1 Paarʉ, Papa poitorʉ mɨrɨ awonsi'kɨ enno'sa' itekare ekamai' Sises Kʉrai iwano' pe winɨpaino, Papa nanʉmʉ'san uya apurɨto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ i'nairon i'tunin pe Papa uya tasa' ya' anin— 2 apurɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ i'tuto' inke uko'man nɨto' pɨ' e'ku'nɨto' na'ne' yapon pe, Papa, kasi pe te'sen pen usauro'sa' rʉ'pʉ pata weyu epiya'tɨ rawɨrɨ, 3 tʉnanʉmʉ'pʉ iweyu a'tai tʉmaimu si enpoika'pʉ iya isekamato' pe tʉntʉrʉ'pʉ uyena', Papa, upika'tɨnin kon uya apiyontɨn winɨ— 4 Tai'tas enakan, i'nairon kuru umu apurɨto' uya'nokon yau: Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto', Papa, Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai Sises, urɨ'nokon pika'tɨnin winon. 5 Iwenai ɨnɨmɨ'pʉ uya na'ne' Kʉri' po esi'pʉ isuraikakapʉ pa iye'nonkasa' pʉra iye'nɨnsa' na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ pata kaisa rɨ'ne itepuru ton oton kon mananʉnkapʉi' ukataine' kasa ɨpɨ'. 6 Itepuru e'to' pe iyesi ipokonomato' ipɨkɨrɨ pʉra, tikin nan tʉno'pʉ taan'pʉ pe, ka'pon, imunkɨ ton apurɨnin nan ye' ton pe mɨrɨ awonsi'kɨ seno'mari' pe mɨrɨ awonsi'kɨ main awɨron kon pe pʉra te'san pe pʉra. 7 Tʉrawaso amʉ' epuru esi pɨ' Papa tʉrawasooi esa' pe, ipokonomato' ipɨkɨrɨ pʉra iye'to' pe iyesi—eke pe tesi pɨ' main ɨnetapaino pen pe pʉra, inke pʉra tʉusakorotasen pe pʉra, te'taripasen pe pʉra, ɨsɨ pe pʉra, pʉrata epoto' pe tʉuya ipokena' pen ku'nin pen. 8 E'tane ru'ku, ka'pon amʉ' ku'nin pe wakʉ pe tiwʉ' tau, wakʉ pe te'sen i'nʉnkanin pe, tiwano' pe tʉuse'se'tɨsen pe, ipokena' pe te'sen, wakʉ pe mɨrɨ awonsi'kɨ tiwano' pe tepanamasen pe. 9 Pana' pe ita'sito' pe iyesi tapurɨsen kuru itekare pɨ' isekamasa' na'ne' awɨrɨ, tʉron kon pori'manin pe wakʉ usenupan nɨto' ike ke mɨrɨ awonsi'kɨ ipoken pʉra ɨwesi kon tawon pe tekareei ewa'nomanin nan pɨ'. 10 Apʉne pʉra tu'ke kuru tiwano' kon pe e'paino kon ka'pon amʉ' man, tʉusauro'san nɨken mɨrɨ awonsi'kɨ enku'tɨnin nan, kamo kuru sa'ne un pi'pɨ puturʉka tawon nan kon. 11 To' ne'pakapʉi, apʉne pʉra tanporo ɨutɨ ton tawon kon ma'tanʉkʉ pɨ' to' man to' enupato' ike pen nɨ ke to' tenupai'—mɨrɨ awonsi'kɨ pʉrata epoto' pe tʉuya'nokon nɨ nin ipoken pʉra rɨ. 12 Pu'kena' to' tonpa uya rɨ tasa', “Kʉri' pon kon kamoro iteseru ton nɨ kasi ye' ton, ene amʉ' rɨ, emiya'ne' pe esii'ma mentai enta'napaino kon.” 13 I'nai rɨ sa'ne serɨ inekamanʉ esi. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', e'se'ne' pe to' esereme'pɨ'kɨ, wakʉ pe apurɨto' yau to' e'to' pe, 14 mɨrɨpan kon esi namai' Esuwerʉ amʉ' pantomʉ mɨrɨ pe pʉra kamo i'nairon ewaruma'tɨnin nan uya apiyontɨn nɨsa' etanin pe. 15 Esukenan kon pona, tanporon nɨ esi esuken, e'tane kamoro ɨri nʉma'tanʉkʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin nan pen, ɨ'rɨ esukenan pʉra rɨ iyesi to' pona. I'nai rɨ, asa'rɨ rɨ to' usenuminkato' mɨrɨ awonsi'kɨ to' ewan ma'tanʉ'sa' ɨri uya. 16 Papa i'tunin pe to' e'kupʉ, e'tane tʉnkupʉnʉ kon winɨ i'tunin pe pʉra to' esi. Ɨri pe kuru rɨ ewaruma wannɨ pe to' esi, Papa maimu awɨron kon pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ wakʉ kupʉ poken pʉra rɨ.

Tai'tas 2

1 Wakʉ usenupan nɨto' poro na'ne' ke usenupan iku'kɨ. 2 Kɨɨyi' amʉ' iwa enupakɨ itenu entai ɨ'rɨ rɨ ku'nin pe to' esi namai', tʉnamasan pe, tiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi' te'san pe, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe apurɨto' yau te'san pe, usi'nʉnkan nɨto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ sa'man a'kʉre'tɨto' yau. 3 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, no'sami'si amʉ' iwa ton enupakɨ Papa namanin nan pe to' e'to' pe tʉuko'mamʉ kon yau, tʉtonpa kon teseru'tɨi' tʉusauro'san pe pʉra mɨrɨ pe pʉra waain otori pe pʉra, e'tane wakʉ pɨ' enupanin pe. 4 Mɨrɨ a'tai nin si ama'nomi'si iwa ton enupa to' uya mɨrɨ tʉtaan'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmunkɨ kon i'nʉnkanin nan pe, 5 tiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi' te'san pe mɨrɨ awonsi'kɨ esuken ɨ'rɨ rʉ'pan pe pʉra, ari'kena' pe tiwʉ' kon tau te'tʉrawasomasan pe, mannʉ' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtaan'pʉ kon, Papa maimu sapema namai' ɨnʉ' uya rɨ. 6 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, moine ton ipori'makɨ tiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi' to' e'to' pe. 7 Tanporon yau rɨ to' nenton ɨnku'kɨ wakʉ ɨnkupʉnʉ winɨ. Enupan nɨto' auya yau, i'nai rɨ ɨnku'pai ɨwe'to' enpoikakɨ, tʉnamasen pe, 8 wakʉ pe amaimu, teno'masen pe pʉra, kamo ɨyewa'nomanin nan ɨpiyɨ'to' pe apʉne pʉra ɨri pe rɨ to' usauro'to' pʉra iyesi pɨ' upɨ'nokon. 9 Apiyo' ton pe te'san enupakɨ tesanon kon namanin nan pe to' e'to' pe tanporon yau rɨ, pori' pe to' ɨnku'paino kon pe, to' ei'pɨ'nin nan pe pʉra, 10 to' iwano' ama'manin nan pe pʉra, e'tane tapurɨsan pe kuru tʉusensan pe, tanporon to' nʉkupʉnʉ yau rɨ nin si Papa, upika'tɨnin kon pɨ' usenupan nɨto' ku'to' pe to' uya pori'ma'. 11 Apʉne pʉra wakʉ nonkasa' Papa uya epika'tɨn nɨto' ne'nin usenpoikasa' man tanporon kon ka'pon amʉ' ena'. 12 Enupan nɨ iya “Kane” tawon pe Papa uya tasa' pen na'ne' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ non eseru pɨ' mentai kuru e'nɨto' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ iwano' wannɨ pe tʉuse'se'tɨi' uko'man nɨto' pe, ipoken mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya tasa' kasa tʉuko'mansen pe serɨ pe na'ne' uko'man nɨto' yau, 13 enuri'nɨ koro'tau wakʉ e'ku'nɨto' enupɨkɨrɨ—a'kwa yau eke Papa, itese' pɨ' e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ upika'tɨnin kon, Sises Kʉrai usenpoika, 14 iye'tʉsa' rʉ'pʉ tiwa rɨ uye'manin kon pe tanporon ɨri ton apai mɨrɨ awonsi'kɨ ukorʉkato' kon pe tʉuya tiwano' ton pe ka'pon amʉ' itiwano' ton kuru, wakʉ ɨnku'pai kuru te'san. 15 Serɨ ton pɨ' si enupan auya mɨrɨ. Tanporon ɨmeruntɨrʉ ke ɨnenupanʉ ton ipori'ma' mɨrɨ awonsi'kɨ to' esereme'kɨ. Ɨnʉ' rɨ tenu yau pʉra ɨku'nin.

Tai'tas 3

1 Ka'pon amʉ' emiya'pontɨkɨ, pata esanon mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton namanin nan pe to' e'to' pe, to' maimu awɨron kon pe, wakʉ pe te'sen ku'nin nan pe, 2 ɨnʉ' rɨ teseru'tɨi' tʉusauro'san pe pʉra, usewankaman ku'nin ye' pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon i'tunin nan pe, mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ tanporo ka'pon amʉ' pɨ' mɨ pe te'ku'san ye' pe pʉra. 3 Pena urɨ'nokon nɨ nɨrɨ esi'pʉ iya'kwarʉ pʉra, Papa maimu awɨrɨ pʉra, enku'tɨsa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ ɨri ton ɨnku'pai mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ kupʉ uya pori' pe ukupʉ tawon uya ta'sii'. Uko'man nɨ'pʉ'nokon ɨri ɨnku'pai mɨrɨ awonsi'kɨ ukinitan pɨ', ewaruma'tɨsa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tonpa ewaruma'tɨ pɨ'. 4 E'tane nin si mannʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'si'nʉnke' pe Papa upika'tɨnin kon e'to' usenpoikasa' a'tai, 5 upika'tɨ'pʉ iya 'nokon, ipokena' ku'sa' wenai pen, e'tane ɨsentu'ke' pe tesi wenai. Upika'tɨ'pʉ iya 'nokon entuka'nɨ pe kanan e'nɨ ekorʉka winɨ mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' pe Wakʉ A'kwarʉ winɨ ekonekan ke, 6 intʉrʉ'pʉ eke pe rɨ upona'nokon upika'tɨnin kon Sises Kʉrai poro, 7 iyekonekasa' pe e'nɨ'nokon wakʉ nonkasa' iya winɨ, intʉrʉnʉ anʉnnin nan pe e'nɨto' kon pe tɨwɨ rɨ uko'man nɨto' pɨ' te'ku'sen pe e'nɨ'nokon pɨ'. 8 Serɨ serɨ tapurɨsen kuru main. Serɨ ton pɨ' kuru ausaurokʉ i'se e'ai' kamoro Papa apurɨsa' iya na'ne' nan e'to' pe ti'tui' kuru te'tʉsan pe wakʉ pe te'sen ku'nin pe. Serɨ ton amʉ' esi mɨrɨ wakʉ ton pe kuru tanporon kon ku'nin pe wakʉ pe. 9 E'tane iya'kwarʉ pʉra entarun nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tɨpiya wannɨ ton esa'pɨ'to' mɨrɨ awonsi'kɨ e'sei'pɨ'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsipɨ' e'nɨto' main wenai kʉsa'pɨ'pɨtʉi, apʉne pʉra serɨ ton esi wakʉ pe ku'nin pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ eporo pʉra rɨ iyesi iwinɨ. 10 Tikin ite'kwa e'ta'nʉ'nɨ emapu'tɨnin ipanama' mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon ite'kwa pe. Mɨrɨ tʉpo nin si, kɨsa'pɨ'pɨtʉi. 11 I'nai rɨ iyesi ta auya pʉse rɨ ka'pon e'koyonkasa' rɨ, mɨrɨpan esi tʉmakooi ke; tiwarɨ rɨ iseno'ma. 12 Inke pʉra Arʉ'timas, mɨrɨ pe pʉra Tai'ki'kas enno'sa' uya pe rɨ ɨpiya', inke pʉra iwa parɨ mɨsipʉi' upiya' Ni'kopores pona, apʉne pʉra mɨrɨ yau komi' pe pata e'to' a'tai e'to' pe tasa' uya man. 13 Tanporo ikupʉ auya pokena' iku'kɨ Sinas, raya pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ A'poros pika'tɨnin pe to' utɨ koro'tau mɨrɨ awonsi'kɨ menei' tanporo i'se kuru te'to' kon eposa' to' uya. 14 Utonpa kon amʉ' usenupato' pe iyesi te'tʉsan pe wakʉ ku'nin nan pe, wʉi kaisa rɨ i'se e'nɨto' eponin nan pe tʉuko'mansan pe pʉra ɨ'rɨ kupʉi'ma pʉra rɨ. 15 Tanporon kon upiyawon kon “miyarɨ,” nɨkayan ɨpɨ'. “Miyarɨ,” ka'kɨ kamo apurɨto' yau ina i'nʉnkanin nan pɨ'. Wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon.

Pairiman 1

1 Paarʉ, a'sisa' pariki'si ta' Sises Kʉrai iwano', mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon Temu'ti winɨpaino, Utonpa kon nʉ'kwɨ mɨrɨ awonsi'kɨ e'tʉrawasoman tonpa, Pairiman enakan, 2 A'piya, uparusi kon enakan, A'ki'pas, utonpa kon pe te'sen soisa enakan, mɨrɨ awonsi'kɨ so'si tamʉrapɨ'sen ɨiwʉ' ta' enakan: 3 Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon esi ɨyenakan kon pe. 4 Tenki tawon ye' rɨ urɨ, Papa, itese' pɨ' e'to' pɨ' ɨpʉrema a'tai uyenu yau ɨkupʉ uya pɨ', 5 apʉne pʉra ɨusi'nʉnkato' mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai apurɨto' auya mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo wakʉ ton i'nʉnkato' auya eta uya pɨ'. 6 Ɨpʉrema apurɨto' auya ekamʉ auya yau wakʉ pe iku'nin pe ɨwesi pa, tanporo ito'ka'nʉkʉ pa tanporon wakʉ ton Kʉrai yau uiwano' kon pe na'ne'. 7 Ɨusi'nʉnkato' uya eke pe rɨ pori' pe uku'sa' man mɨrɨ awonsi'kɨ uyari'nʉnpasa' iya rɨ, apʉne pʉra ɨmɨrɨ, utonpa, uya wakʉ ton ewan to'panʉ'sa' pɨ'. 8 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Kʉrai yau rɨ enari'mʉra e'tane, ayapiyo'mato' uya rɨ ɨnku'ton pɨ' pɨ', e'tane ikupʉ uya pen. 9 E'tane ru'ku, ipan pe tekama'poi' usi'nʉnkan nɨto' eseru poro ikupʉ pa anʉnsa' uya. Urɨ si Paarʉ pe—intomi'si, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ pe si a'sisa' Kʉrai Sises iwano' pe. 10 Ipan pe ɨyekama'po uya, umu, Onisimos iwano' pe, umu pe iyenasa' rʉ'pʉ i'sen yau esi koro'tau. 11 Pena iwa rɨ ɨ'rɨ ku'nin pe pʉra rɨ iyesi'pʉ ɨiwano' pe, e'tane nin si serɨ pe asa'yi pɨ' tapurɨsen pe nin si iyesi, ɨmɨrɨ uya mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ uya. 12 Ina'po uya ɨpiya'—uyewan pe kuru rɨ nin te'sen. 13 Ɨnenkurunpapai rɨ nin esi upiyau, apata'pʉ yawon pe upika'tɨnin pe i'sen yau esi koro'tau wakʉ itekare wenai. 14 E'tane ɨ'rɨ rɨ ɨnku'pai pʉra esi'pʉ ewai' tasa' auya pʉra iye'tane, ɨnku'pai ɨwe'to' kupʉ pa ɨiwano' pe ɨmɨrɨ ta'kwarʉkai' pʉra. 15 Ɨpiyapai na'kɨ itɨ'pʉ pe iyesi aka'ne' pe rɨ ɨpiya' tenna'poto' pe inkero' pe rɨ— 16 poitorʉ pe pen, e'tane poitorʉ pe tesi entai, ɨtonpa pe rʉ'kwɨ. Rʉ'kwɨ kuru rɨ upɨ' e'tane mɨrɨ entai kuru rɨ rʉ'kwɨ pe kuru ɨpɨ' iyesi mɨrɨ, asa'rɨ rɨ, ka'pon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tonpa pe Itepuru yau. 17 Ɨisakon pe si ukupʉ auya yau, ereutanʉ'kɨ si urɨ ereutanʉkʉ auya pe rɨ. 18 Ɨ'rɨ rɨ ipokena' pen ku'sa' iya yau ɨpɨ' mɨrɨ pe pʉra ɨwomasa' iya yau, e'mato' pe uya rɨ iku'kɨ. 19 Urɨ, Paarʉ uya serɨ menuka uyemiyatʉ ke. Urɨ uya rɨ e'ma—enpoika uya pen nɨ e'tane, ukai'ya ɨmɨrɨ rɨ uya ɨke rɨ uwomasa' man. 20 I'se e'ai', utonpa, epika'tɨto' ɨnepopai e'ai' ɨwinɨ Itepuru poro; uyewan ito'panʉ'kɨ Kʉrai poro. 21 Uyenu yau umaimu awɨrɨ ɨwesi tai'ma, ɨyena' imenuka uya, i'tui'ma ikupʉ auya unekama'po'pʉ entai kuru rɨ. 22 Serɨ rɨken pe: Uiwʉ' oton iwa'kʉ'sa' ɨnkoneka', apʉne pʉra e'ku'to' man ɨpiya' enna'po ɨwɨpʉrema'pʉ kon ei'nin pe. 23 E'pa'pʉras, utonpa pe a'sisa' pe te'sen Kʉrai Sises iwano' pe, miyarɨ tato' tʉuya ennoko pɨ' man ɨyena'. 24 Mɨrɨ awonsi'kɨ e'tʉrawasoma tonpa ton Ma', Aresta'kos, Temas mɨrɨ awonsi'kɨ Ʉru' rɨ marɨ nɨkayan. 25 Wakʉ nonkasa' Itepuru Sises Kʉrai uya nesii aya'kwarʉ kon piyau.

Ipuru 1

1 Pena Papa uya utamokori kon amʉ' auro'kapɨ'pɨtʉ'pʉ pu'kena' amʉ' poro tʉron nɨ a'tai'ne, tu'kan winɨ rɨ, 2 e'tane si serɨ ton iu'matʉ weyu ton a'tai'ne uyauro'kasa' iya 'nokon Tʉmu winɨ, tʉnanʉmʉ'pʉ tanporon nɨ anʉnnin pe iye'to' pe, iporo tanporon nɨ mɨ yawɨron kaa'pʉ iya na'ne'. 3 Imu esi te'wei'tɨsen Papa a'kwarii ke, mɨrɨpan esi kʉrɨ rɨ e'to' e' pe kuru rɨ, meruntɨ imaimu erupa' rɨ tanporon nɨ uko'mamʉ miyarɨ. Makoi ekorʉkato' tʉrʉ tʉpo, iyereuta'pʉ Eke emiyatʉ enwo'netʉ winɨ Epʉn po. 4 Mɨrɨpan si ena'pʉ eke pe inserʉ amʉ' entai, tese' tʉnanʉmʉ'pʉ esi eke pe to' ese' entai kasa. 5 Apʉne pʉra, nai kʉrɨ warai inserʉ pɨ' ken Papa, “Umu ɨmɨrɨ tikin nan kuru rɨ; serɨ pe ɨkʉipʉnʉ pe enasa',” tawon? Mɨrɨ pe pʉra kanan, “Ikʉipʉnʉ pe e'to' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ umu pe iye'to' oton,” tawon? 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, tɨmʉrewato' ennoko Papa uya a'tai non pona, “Tɨwɨ tanporo Papa inserʉʉi ton napurɨpɨtʉi,” ta'pʉ iya. 7 Inserʉ amʉ' pɨ' tʉusaurokʉ a'tai, “Uinserʉʉi ton kupʉ uya a'setun pe, upoitorʉ ton apo' e'werouwerouma pe,” ta iya. 8 E'tane si Imu pɨ', “Papa, ayapon e'to' oton inke rɨ, inke rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ipokena' pe e'nɨto' itesa' pe ɨwesi yʉʉi pe. 9 Ipoken e'nɨto' i'nʉnkasa' auya, ipoken pʉra e'nɨto' ewaruma'tɨsa' auya; mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa, itese' pɨ' ɨwe'to' uya ɨku'sa' ɨtonpa ton epoi, ɨmɨrɨ tʉkarapaimai' pori' pe ɨwesi ekamanin pe,” ta iya. 10 Tasa' iya rɨ marɨ, “Itepuru, iyepiya'tɨ yau non apon nonka'pʉ auya, mɨrɨ awonsi'kɨ ka' esi ɨyemiyatʉ ton tʉrawasooi rʉ'pʉ ton pe. 11 Tʉuma'ta ton nɨ, ɨmɨrɨ moro rɨ; tanporo pon a'mota kasa ta'mota ton. 12 Pon pʉro'pon e'mepɨtʉ kasa e'mepɨ'to' auya oton; pon usensima kasa isensimato' oton. E'tane ɨmɨrɨ moro mɨrɨ kasa rɨ, ɨukɨɨi'pamʉ pen nɨ,” ta iya. 13 Nai kʉrɨ warai inserʉ pɨ' ken, “Ereutakɨ, uyemiyatʉ enwo'netʉ winɨ ɨyeyaton non tʉrʉ uya pʉ'kʉ pona a'ta apon pe,” tawon Papa? 14 Inserʉ amʉ' pen pe' kamoro a'kwarʉ ton e'tʉrawasomai' enno'sa' kon kamo epika'tɨn nɨto' eponin nan apiyo' pe?

Ipuru 2

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', etasa' rʉ'pʉ pɨ' upana kon tʉtʉse e'nɨpai'nokon, utano'man pe iyesi namai'. 2 Apʉne pʉra inserʉ amʉ' usauro'sa' rʉ'pʉ e'sa' pe iyesi yau iyawɨrɨ e'nɨto' kuru, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo mɨrɨ ton i'kwɨ'sa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ iyawɨrɨ pʉra e'nɨsa' uya ipoken nɨ tʉkota'mato' eposa' yau, 3 nai kasa ekota'man nɨto' apai ainʉn nɨ eke rɨ epika'tɨn nɨto' anʉnsa' pʉra iye'tane? Serɨ epika'tɨn nɨto', wapiya kuru Itepuru nekama'pʉ rʉ'pʉ, mɨrɨpan akonomasa' etanin nʉ'san uya upana kon ya'. 4 Papa uya rɨ kanan ekamasa' mɨrɨ pona ento' ipɨkɨrɨ ke, enuminkanin ke, mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' pʉra eke tʉtʉrawasooi ton ke, mɨrɨ awonsi'kɨ Wakʉ A'kwarʉ nʉtʉpɨtʉnʉ ton tʉtʉpɨ'se i'se te'to' awɨrɨ. 5 Inserʉ amʉ' ena' orʉ tʉuye'ton nonkasa' iya pʉra iyesi, itesa' pe to' e'to' pe, usauro'nɨ na'ne'nokon ipɨ'. 6 E'tane, moro ipata esi mɨrɨ ka'pon uya ekamasa' na'ne' iyai rɨ: “Nai pan ka'pon ipɨ' ɨusewankama pa, mɨrɨ pe pʉra ka'pon mu imainanpa pa? 7 Mara rʉ'kwɨ aiko pe ikoneka'pʉ auya inserʉ amʉ' o'no; arʉko'tɨ'pʉ auya eke pe iku'to' ike ke mɨrɨ awonsi'kɨ inamato' ike ke; 8 mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ nonka'pʉ auya i'ta o'koi',” tawon. Tanporon nɨ nonka tʉuya yau iyo'koi', Papa uya ɨ'rɨ rɨ nonkasa' pʉra iyesi innonka'pʉ pen itena'. Mɨrɨ rɨ e'tane, tanporon esa' pe ene pʉra rɨ iyesi. 9 E'tane Sises ene'nokon, mara rʉ'kwɨ aiko pe inserʉ amʉ' o'no ikonekasa' rʉ'pʉ, itarʉko'tɨsa' si a'kwa ke mɨrɨ awonsi'kɨ inamato' ke, apʉne pʉra uma'tan nɨto' yau iyekota'masa' pɨ', Papa uya wakʉ nonkasa' winɨ tanporon kon iwano' pe uma'tan nɨto' i'tuto' pe iya. 10 Wakʉ pe rɨ Papa esi'pʉ tu'kan kon tʉmunkɨ amʉ' nee'pʉ iya eke pe to' ku'to' ya', Sises rɨ kʉrɨ rɨ itiwano' mɨrɨ awonsi'kɨ iporo tanporon nɨ uko'manto', uya to' epika'tɨto' esa' kuu'pʉ wakʉ pe iyenato' pe iyekota'ma winɨ. 11 Asa'rɨ rɨ kʉrɨ wakʉ pe ka'pon amʉ' konekanin mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro wakʉ pe ikonekasa' kon esi tikin nɨ rɨ iyamʉtʉ pe. Mɨrɨ wenai, Sises ɨpiyɨtʉ pʉra iyesi takon non pe to' esakʉ tʉuya pɨ'. 12 “Ɨyese' ekama uya mɨrɨ uyakon non pɨ'; iyamʉrasa' kon rau ayapurɨpɨtʉ pe userenka mɨrɨ,” ta iya. 13 Mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, “Apurɨto' uya pe iyesi mɨrɨ.” Mɨrɨ awonsi'kɨ, “Serɨ yau e'ai', Papa nʉtʉrʉ'san mʉre amʉ' pokon pe,” takapʉ iya. 14 Kamoro si mʉre amʉ' esi pɨ' ka'pon amʉ' pe, tʉpun ke mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmʉnʉ ke, to' kaisa rɨ iyekoneka'pʉ, tʉuma'ta winɨ uma'tan nɨto' meruntɨrʉ esa' pe te'sen—Makoi—ma'tanʉ'to' pe tʉuya, 15 kamoro ita'sisa' pe te'san uma'tan nɨto' pɨ' enari'ke' pe tesi kon winɨ mo'ka pe. 16 I'nai rɨ sa'ne si iyesi inserʉ amʉ' pika'tɨ iya pen, e'tane Epʉra'an payan ton pika'tɨ iya. 17 Serɨ wenai takon non kasa iyekoneka'pʉ tanporon yau rɨ, ɨsentu'kena' pe mɨrɨ awonsi'kɨ Papa Maimu awɨron pe use'man nɨto' tʉrawasomanin epuru pe te'to' pe, iyapiyo' pe tesi yau, ka'pon amʉ' konekanin pe ipokon pe to' makooi apai. 18 Apʉne pʉra kʉrɨ rɨ nɨrɨ ekota'ma'pʉ Makoi uya i'tupɨtʉ a'tai, kamoro nin si Makoi ni'tupɨtʉnʉ ton pika'tɨ iya mɨrɨ.

Ipuru 3

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ ton utonpa ton, Papa nʉkɨ'ma'san, ɨusenuminkato' kon ikonekatɨ' Sises pɨ', itekare ekamai' enno'sa' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin epuru, ina nekamanʉ. 2 Tanʉnnin pɨ' tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ iyesi'pʉ, Mosi' esi'pʉ kasa tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ tanporon yau Papa iwʉ' tau. 3 Sises i'tusa' esi'pʉ eke pe tʉnamasen pe Mosi' entai, ɨutɨ amɨnin uya tʉnamato' eporo kasa eke pe ɨutɨ nama entai. 4 Apʉne pʉra tanporo ɨutɨ ton amɨsa' mɨrɨ ka'pon uya, e'tane Papa esi tanporon nɨ amɨnin pe. 5 Mosi' esi'pʉ tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ ipoitorʉ pe tesi pɨ' tanporon yau Papa iwʉ' tau, ekama pɨ' serɨ enta' usauro'nɨto' ipɨ' pe te'sen. 6 E'tane Kʉrai esi tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ imu pe, Papa iwʉ' esa' pe. Mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ'nokon esi itiwʉ' pe, uta'sin nɨsa' pe iyesi yau enari'mʉra e'nɨto' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ e'ku'nɨto' utapurɨn na'ne' ipɨ' pɨ'. 7 Mɨrɨ si, Wakʉ A'kwarʉ nɨkayai'ne' kasa: “Serɨ pe, imaimu eta auya'nokon pe iyesi yau, 8 ɨyewan kon kʉ'sa'mantanʉ'tʉu, ɨiwarɨ'nokon e'pai ɨwesi'pʉ kon kasa, ɨi'tuto' kon a'tai rɨmono' tau, 9 ɨkʉipʉnʉ kon amʉ' uya ui'tupɨtʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ui'tu i'se to' esi'pʉ na'ne' yau, mɨrɨpan kon uya unkupʉnʉ ene'pʉ 40 kaisa rɨ wʉipiya yau. 10 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mɨrɨ a'taino kon pɨ' usakorota'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Tʉutano'masen nɨ to' ewan, uyeseru i'tusa' to' uya pʉra rɨ iyesi,’ ta'pʉ uya. 11 Mɨrɨ si, usakorotasa' yau usaurokʉ'pʉ kuru rɨ, ‘To' ewonto' oton pen nɨ umoronka'to' ya',’ ta'pʉ uya,” tawon. 12 Ti'tui' e'tɨ', utonpa ton, ɨri pe ɨnʉ' rɨ kʉse'nin, apurɨnin pe pʉra itewan tera'tɨsen pe Papa tʉuko'mansen piyapai. 13 E'tane wʉi kaisa rɨ ɨtonpa kon ipori'matɨ', “Serɨ pe,” tato' esi koro'tau, makoi uya enku'tɨn nɨto' uya asa'mantanʉkʉ kon namai'. 14 Kʉrai pokon pe enan nɨsa' serɨ uta'sin nɨsa' meruntɨ pe wapiya uyenu kon yau iye'sa' rʉ'pʉ pʉ'kʉ pona. 15 Serɨ pe kuru ta nesiine' kasa: “Serɨ pe imaimu eta auya'nokon pe iyesi yau, ɨyewan kon kʉ'sa'mantanʉ'tʉu ɨiwano' kon pe e'pai ɨwesi'pʉ kon a'taino kasa,” tawon. 16 Ɨnʉ' yan uya eta'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tiwano' kon pe e'pai to' ena'pʉ? Kamoro pen pe' Mosi' narɨ'san Isi' apai? 17 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' yan pɨ' isakorota'pʉ 40 kaisa rɨ wʉipiya? Kamoro pen pe' imakoitasa' kon rɨmono' tau, itekepu pe ita'po'sa' kon? 18 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' yan pɨ' Papa uya usaurokʉ'pʉ to' ewonto' oton pen pɨ' tʉumoronka'to' kon ya' ta? Kamoro pen pe' imaimu awɨron kon nʉ'san pen? 19 Mɨrɨ si ene'nokon to' ewomʉ poken pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra to' uya apurɨ pʉra iyesi pɨ'.

Ipuru 4

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', moro rɨ marɨ isauro'sa' ipɨ' umoronka'nɨto' esi pɨ', ti'tuse e'nɨpai'nokon eporo poken pʉra auta'mo'kasa' kon esi namai'. 2 Urɨ'nokon nɨ nɨrɨ pɨ' itekare usekamasa' mɨrɨ, to' esi'pʉ na'ne' kasa; e'tane itekare to' neta'pʉ esi'pʉ ɨ'rɨ pe pʉra rɨ to' pona, apʉne pʉra kamoro etanin nʉ'san uya a'si'sa' pʉra iyesi'pʉ apurɨto' tʉuya'nokon pokon pe. 3 Serɨ pe nin si urɨ'nokon apurɨnin nʉ'san ewomʉ mɨrɨ umoronka'nɨto' ya', Papa uya tasa' na'ne' kasa, “Mɨrɨ si ekama'pʉ uya usakorota pe usaurokʉ yau, ‘To' ewonto' oton pen nɨ umoronka'to' ya',’” tawon. Mɨrɨ awonsi'kɨ itʉrawasooi rɨ u'ma'sa' e'tane non e'kaa'pʉ si'kɨrɨ. 4 Apʉne pʉra isauro'sa' mɨ airɨ rɨ 7 pe iku'nin wʉi pɨ' se ton main yau: “7 pe iku'nin wʉi yau Papa ereuta'pʉ tanporo tʉtʉrawasooi ton apai,” tukai'. 5 Mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ na'ne' epoi te'sen yau ta iya, “To' ewonto' oton parɨ pen nɨ umoronka'to' ya',” ta. 6 Moro rɨ iyesi tʉron kon nɨ ewonto' oton mɨrɨ umoronka'nɨto' ya', kamoro ipana ya' itekare usekamasa' kon nʉ'san ewonsa' pʉra iyesi, apʉne pʉra main awɨrɨ pʉra to' esa' pɨ'. 7 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa uya kanan tʉron nɨ wʉi tʉka'sa', “Serɨ pe,” tato', emennʉ'pʉ kuru rɨ isaurokʉ'pʉ Tepi' poro, wapiya rɨ ta nesiine': “Serɨ pe, imaimu eta auya'nokon pe iyesi yau, ɨyewan kon kʉ'sa'mantanʉ'tʉu,” tukai'. 8 Apʉne pʉra Isa'suwa uya to' umoronka'to' pe to' ku'sa' yau, Papa nʉsauro'kapʉi'no pen kanan tʉron nɨ wʉi pɨ'. 9 Moro rɨ iyesi Sapa' pɨ' umoronka'nɨto' Papa munkɨ amʉ' iwano'; 10 apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ tewonsen Papa umoronka'to' ya' rɨ kanan umoronkapʉ mɨrɨ tiwano' tʉtʉrawasooi apai, tʉtʉrawasooi apai Papa esi'pʉ kasa. 11 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ewon nɨto' kon pe usi'tunpai'nokon kuru rɨ mɨrɨ umoronka'nɨto' ya', ɨnʉ' rɨ uta'mo'ka pe iyesi namai' Esuwerʉ amʉ' nʉkuu'pʉ main awɨrɨ pʉra te'se rɨmono' tau pɨkɨrɨ te'se. 12 Apʉne pʉra Papa maimu esi nurɨnan mɨrɨ awonsi'kɨ iku'nin. Iyɨke' ɨsi'ratoi pokon iyɨ supara entaino, ewan mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉ rɨ i'monin, ɨ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ku'naai rɨ; ewan eseru mɨrɨ awonsi'kɨ usenuminkan nɨto' aimenkanin nɨ. 13 Ɨ'rɨ rɨ tanporo iye'ka'sa' yau na'ne' e'so'namʉ pʉra rɨ iyesi Papa enu apai. Tanporon nɨ e'nɨponkasa' mɨrɨpan esi kɨpo'po rɨ kʉrɨ usekaman nɨto' kuru rɨ ipɨ' enu yau. 14 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', eke kuru si use'man nɨto' tʉrawasomanin epuru esa' pe e'nɨ pɨ', itɨsa' na'ne' Epʉn pona, Sises, Papa Mumu, uta'sinpai'nokon meruntɨ pe ekama na'ne' apurɨto' pɨ'. 15 Apʉne pʉra use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru upɨ'nokon ɨ'sɨ'mʉra e'nɨ pɨ' tʉusentu'masen pen pe pʉra te'sen esa' pe e'nɨ pɨ', e'tane urɨ'nokon kasa rɨ marɨ tanporon yau rɨ i'tupɨ'nɨto' yau iye'sa' rʉ'pʉ—e'tane rɨ imakoitasa' rʉ'pʉ pen. 16 Wakʉ nonkasa' na'ne' apon pona rɨken utɨnpai'nokon uyenu kon yau te'se, isentu'mato' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ nonkasa' iya epoto' pe upika'tɨnin kon pe upika'tɨnin kon i'se kuru e'nɨ a'tai.

Ipuru 5

1 Tanporon kon nɨ Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton esi anʉnsa' kon pe ka'pon amʉ' koro'tapai, mɨrɨpan esi anʉnsa' pe to' iwano' pe iku'nin pe Papa winɨkʉi' te'sen, to' nʉtʉrʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ to' use'mato' ike makoi esi pɨ'. 2 Ɨ'sɨ'mʉn yai esii'ma kamoro i'tu iya pʉra na'ne' nan koneka iya mɨrɨ awonsi'kɨ nʉtano'mayai'ne' nan, apʉne pʉra tʉmɨrɨ esi pɨ' ɨ'sɨ'mʉra e'nɨto' yau. 3 Serɨ wenai tʉmakooi iwano' pe tʉuse'mato' tʉrʉ iya, ka'pon amʉ' makooi iwano' pe rɨ nɨrɨ itʉrʉ iya. 4 Ɨnʉ' uya rɨ serɨ itepuru pe e'nɨ namato' anʉmʉ pʉra iyesi tiwano' pe; Papa uya rɨken ikɨ'ma, Eran esi'pʉ kasa. 5 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, Kʉrai, tiwano' pe eke pe tʉku'to' ipɨ', Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe iyena'pʉ pen. E'tane Papa uya, “Umu ɨmɨrɨ tikin nan kuru rɨ; serɨ pe ɨkʉipʉnʉ pe enasa' serɨ,” ta'pʉ. 6 Tʉron nɨ airɨ, “Ɨmɨrɨ esi Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin pe inkero' pe rɨ, Merʉ'kisite' kasa kuru rɨ,” tasa' iya. 7 Sises uko'mamʉ a'tai non po, iyɨpʉremapɨtʉ'pʉ, isennapɨtʉ'pʉ eke pe tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'se, tenuku'mɨ tenno'se kʉrɨ, tʉpika'tɨnin pɨ' uma'tan nɨto' apai, mɨrɨpan maimu useta'pʉ apʉne pʉra iye'tʉsa' pɨ' Papa ena'. 8 Imu pe rɨ iye'tane, main awɨron pe te'sen pe isenupa'pʉ tekota'mato' winɨ, 9 wakʉ pe nin si tekonekasa' ya', iyena'pʉ nin si inkero' pe rɨ epika'tɨn nɨto' pʉrakon pe tanporo tʉmaimu awɨron kon iwano' pe, 10 mɨrɨpan nin si ese'tɨ'pʉ Papa uya mɨrɨ, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru tukai', Merʉ'kisite' kasa kuru rɨ. 11 Eke pe kuru ina usauro'to' man serɨ pɨ', e'tane ekama poken pʉra rɨ sa'man pe rɨ iyesi, apʉne pʉra tɨnɨn pɨ' rɨ tʉusenupasan pe ɨwesi kon. 12 Serɨ a'tai rɨ, ti'sa pe ɨyenasa' kon nesii'no, e'tane ɨyenupanin kon nɨ i'se ɨwesi kon iye'sara'tɨ si'kɨrɨ rɨ kanan Papa Maimu i'nairon pɨ'. Mana' rɨ marɨ i'se ɨwesi kon, sa'man kiyari pen! 13 Ɨnʉ' rɨ mana' pɨ' nʉko'manyai'ne', mʉre pe rɨ marɨ na'ne' esi mɨrɨ ipoken e'nɨto' pɨ' usenupan nɨto' to'ka'nʉ'sa' iya pʉra rɨ marɨ. 14 E'tane sa'man kiyari esi mɨrɨ iyakʉ'pʉsa' kon iwano' pe, inke apurɨ tʉuya'nokon ke isenupasa' kon, wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ka' se wa tawon nan pe.

Ipuru 6

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', e'sara'tɨn pe Kʉrai pɨ' usenupan nʉ'pʉ tʉnɨnse, iyakʉ'pʉsa' pe e'nɨto' ya' utɨnpai'nokon, iyapon pe kanan era'tɨn nɨto' uma'tan nɨto' ya' anin nʉkupʉnʉ tʉka'pai'nokon pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa apurɨto', 2 epa'taisiman nɨto' pɨ' usenupan nɨto', miya' tʉto' pɨ', iyeri'sa' e'mʉ'sa'kato' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ siyaro' eseru aimenkato' nonkapai'nokon. 3 Iku'pai'nokon, Papa uya ta pe iyesi yau. 4 Iye'kupʉ poken pʉra iyesi kamoro a'kwa yau iye'sa' rʉ'san, Epʉn pon repan nɨto' onpanin nʉ'san, Wakʉ A'kwarʉ epoka'nin nʉ'san na'po to' uta'mo'kasa' tʉpo. 5 I'nai rɨ iyesi kamoro wakʉ Papa Maimu onpanin nʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ enta' tʉuye'ton pana'pano. 6 Mɨrɨpan kon si uta'mo'kasa' pe iyesi yau, i'nai rɨ iyesi to' na'po pʉra iyesi, apʉne pʉra tʉma'tanʉ'nin kon pe to' uya kanan Papa Mumu pokapɨ'kapʉ kurusu' pona, mɨrɨ awonsi'kɨ annau to' uya ipiyɨ'nʉ'kapʉ rɨ marɨ. 7 Non inke rɨ tʉpona tʉuta'mo'kasen tuna ensinin mɨrɨ awonsi'kɨ kiyari konekanin kamoro iyemaina'tɨsa' kon iwano' pe, uya Papa uya tʉpʉremato' eporo. 8 E'tane non, ɨmɨ'nɨ'ta mɨrɨ awonsi'kɨ a'sini'ta a'tanʉ'nin esi mɨrɨ ɨri pe, ɨsɨ tʉpa'nʉ'se' yau. Iu'matʉ yau tepo'tɨ ton pe. 9 Serɨ kasa rɨ ina usauro'tane, utonpa ton amʉ' rʉ'kwɨ, ina enu yau rɨ wakʉ iwa ton esi ɨmɨrɨ'nokon pɨ'—wakʉ ton epika'tɨn nɨto' pɨkɨrɨ nʉye'ai'ne'. 10 Papa kʉrɨ rɨ ipoken pʉra iyesi ta pokena' pen nɨ ipɨ'; ɨtʉrawasooi kon nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ i'nʉnkato' auya'nokon ɨnenpoika'pʉ kon imunkɨ amʉ' pika'tɨ'pʉ auya'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ikupʉ pɨ' rɨ me'atʉi'ne' pu'tɨka'nʉkʉ iya pen nɨ. 11 Ina man akaisarɨ'nokon serɨ kuru kupʉ auya'nokon i'se ari'kena' pe iu'matʉ pona rɨ, ɨye'ku'to' kon konekanin pe i'nai rɨ. 12 Emiya'ne' pe ɨyena kon i'se pʉra ina man, e'tane kamoro apurɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kai' pʉra ipɨ' usauro'nɨsa' rʉ'pʉ eponin nʉ'san kasa e'tɨ'. 13 Papa uya Epʉra'an auro'ka a'tai tʉnku'ton pɨ', tʉnesa'ton eke tentaino pʉra iyesi pɨ', tʉmɨrɨ pe rɨ iye'sesakʉ'pʉ, 14 “Urɨ pe kuru rɨ ɨpʉrema uya mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ apayanʉ'tɨ uya,” tukai'. 15 Mɨrɨ pɨ' si tʉuseta'kai' pʉra tenurikʉ tʉpo, Epʉra'an uya si iye'kupʉ tukai' tauro'kasa' rʉ'pʉ eporo'pʉ. 16 Ka'pon amʉ' uya tʉnkupʉnʉ kon ekama eke pe tentai'nokon te'san ese' yau, mɨrɨpan uya nin si isauro'sa' rʉ'pʉ meruntɨtanʉkʉ mɨrɨ, mɨrɨpan uya tanporon nɨ e'sei'pɨ'nɨto' ereutanʉkʉ. 17 Apʉne pʉra tʉnekama'pʉ usensima pʉra iyesi tukai' epoton kon uya i'tu i'se tesi wenai, tʉusaurokʉ'pʉ akonoma'pʉ iya ikupʉ uya kuru tukai'. 18 Papa uya serɨ kupʉ uya tasa', mɨrɨpan e'kupʉ kuru rɨ tasa' iya. Serɨ asa'ron usensima pʉra iyesi, apʉne pʉra kasi pe Papa esi poken pʉra iyesi. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', urɨ'nokon yainʉnsa' kon inota' e'se'na uya emenna' pe meruntɨ pe e'nɨto' anʉmʉ, apʉne pʉra uta'sin ke isauro'sa' pɨ' mɨrɨ itenu yau esii'ma. 19 Serɨ si e'ku'nɨto' esi uya'kwarʉ kon a'sinin pe, pana' pe, aka'ne' pe pen. Tewonsen siya rɨ iwapu enta', 20 Sises, ewomʉ'pʉ urawɨrɨ'nokon, uiwano' kon pe na'ne' ya'. Iyenasa' si Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru inkero' pe, Merʉ'kisite' kasa kuru rɨ.

Ipuru 7

1 Pʉse rɨ Merʉ'kisite' esi'pʉ Seren po kin pe mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin pe, Eke Kuru Papa iwano' pe. Epʉra'an eporo'pʉ iya kin amʉ' ewa'noma tʉpo to' enu entai tenai' iyenna'po koro'tau, mɨrɨpan pʉrema'pʉ iya, 2 mɨrɨpan repa'pʉ Epʉra'an uya 1/10 kaisa rɨ tanporon apai. Itese' wapiya na'ne' esi mɨrɨ, “Ipoken te'sen kin,” ta e'kwa pe; “Seren pon kin,” ta esi kanan, “kin, tʉusewankamai' pʉra e'nɨ esa',” ta e'kwa pe. 3 Kʉrɨ rɨ mu rʉ'pʉ mɨrɨ pe pʉra kamoro imunkɨ rʉ'san ta poken pʉra rɨ iyesi Merʉ'kisite' pɨ', iweyu epiya'tɨ'pʉ pʉra rɨ mɨrɨ pe pʉra iko'manto' u'ma'sa' tato' pʉra rɨ iyesi, Papa Mumu kasa rɨ, use'man nɨto' tʉrawasomanin pe moro rɨ iyesi inkero' pe rɨ. 4 Eke pe kuru rɨ iyesi'pʉ, tapai: Epʉra'an, utamokori kon uya irepa'pʉ 1/10 kaisa rɨ teyaton non enapai tʉnmo'ka'pʉ ke! 5 Main, Mosi' winon nin si esi Ripai payan use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe iyenasa' kon uya 1/10 kaisa rɨ to' uya amʉranʉ'to' pe ka'pon amʉ' piyapai—tʉtonpa kon amʉ' rɨ—Epʉra'an si'kɨrɨ rɨ to' u'tɨsa' e'tane. 6 Pʉse rɨ ka'pon uya Ripai pa pe te'to' e'ma'pʉkasa' pʉra rɨ iye'tane, mɨrɨ rɨ e'tane 1/10 kaisa rɨ Epʉra'an winɨ amʉranʉkʉ'pʉ iya mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉrema'pʉ iya, Papa uya tauro'kapɨ'sa' ton nʉ'pʉ esa' pe te'sen. 7 Ikasima pʉra, aiko pʉrema'pʉ eke pe te'sen uya. 8 Tikin nan esi 1/10 amʉranʉkʉ teri'san kon nɨ ka'pon amʉ' uya; e'tane tʉron nɨ pe kʉrɨ, nurɨne iyesi tato' uya amʉranʉkʉ. 9 Ka'pon uya rɨ ta poken iyesi, Ripai kʉrɨ rɨ 1/10 amʉranʉkʉ pɨ' na'ne' uya 1/10 e'ma'pʉ Epʉra'an poro, 10 apʉne pʉra Merʉ'kisite' uya Epʉra'an eposa' a'tai, Ripai esi'pʉ tʉtamokori pun yau rɨ marɨ. 11 Wakʉ pe ekonekan nɨto' e'seporo pe iyesi yau Ripai payan esi use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe koro'tau (mɨrɨ poro main e'tʉrʉ'pʉ ka'pon amʉ' ena'), ɨ'rɨto' pe ken si tʉron nɨ kanan use'man nɨto' tʉrawasomanin uyepʉ i'se e'nɨ'pʉ—Merʉ'kisite' waraino kuru, Eran waraino pen? 12 Apʉne pʉra si Eran poro use'man nɨto' tʉrawasomanin ye' pe te'sen usensimasa' a'tai, main nɨ nɨrɨ usensimato' pe iyesi. 13 Sises si, serɨ ton usauro'sa' na'ne' ipɨ' esi tʉponaron nɨ tʉron nɨ ko' rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ ko' awon nɨ e'tʉrawasomasa' pʉra iyesi use'man nɨto' apon po. 14 Apʉne pʉra i'tu rɨ uyepuru kon u'tɨsa' Isuta ko' winɨ, mɨrɨ ko' amʉ' pɨ' Mosi' usauro'sa' pʉra rɨ iyesi use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe. 15 Mɨrɨ awonsi'kɨ ina uya tasa' na'ne' esi wakʉ pe tenka'sen pe rɨ, tʉron nɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin Merʉ'kisite' waraino usenpoikasa' pe iyesi yau, 16 kʉrɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin pe iyenasa' main winɨ itamokori ton e'sa' wenai pen, e'tane tu'ma'sen pen uko'man nɨto' meruntɨrʉ winɨ. 17 Apʉne pʉra isekamasa': “Ɨmɨrɨ esi use'man nɨto' tʉrawasomanin pe inke rɨ, Merʉ'kisite' kasa kuru rɨ,” tukai'. 18 Wapiyaro' main, Mosi' winon utamasa' apʉne pʉra ɨ'sɨ'mʉra mɨrɨ awonsi'kɨ pika'tɨnin pe pʉra iyesi pɨ' 19 (apʉne pʉra main uya ɨ'rɨ konekasa' pʉra iyesi wakʉ pe), mɨrɨpan wakʉ parɨ nin si e'ku'nɨto' ekamasa', a'ko pe nin si Papa piya' une'nin kon. 20 Iye'ku'to' pe ikupʉ uya ta Papa uya a'kɨrɨ iyekonekasa'! Tʉron kon use'man nɨto' tʉrawasomanin nan ekonepɨtʉ'pʉ iye'ku'to' pe ikupʉ uya ta Papa uya a'kɨrɨ pʉra. 21 E'tane Sises ekoneka'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin pe iye'ku'to' pe ikupʉ uya ta Papa uya a'kɨrɨ, ta'pʉ iya ipɨ' a'tai: “Itepuru uya iye'ku'to' pe ikupʉ uya tasa', mɨrɨpan uya teseru ensima pen: ‘Ɨmɨrɨ esi use'man nɨto' tʉrawasomanin pe inke rɨ.’” tasa' iya. 22 Apʉne pʉra serɨ tasa' pɨ', Sises ekonekasa' wakʉ kuru nin ekonekan nɨsa' wapiyaro' entaino ekamanin pe. 23 Mɨrɨ si, tu'ke rɨ kamoro use'man nɨto' tʉrawasomanin nan esi'pʉ, apʉne pʉra uma'tan nɨto' uya to' uko'mamʉ tʉtʉrawasooi kon kupʉ pɨ' poken pʉra ikupʉ wenai; 24 e'tane si, Sises uko'mamʉ pɨ' inke rɨ, aka'nero' pe pʉra nin si use'man nɨto' tʉrawasomanin ye' pe iyesi. 25 Mɨrɨ pe nin si iyesi pɨ', kamoro Papa piya' tʉuye'san tʉporo pika'tɨ iya mɨrɨ tenuka'nʉ'se kuru, apʉne pʉra tɨwɨrɨ rɨ tʉuko'mamʉ pɨ' to' pona usennan pɨ'. 26 Pʉse rɨ warai nin si use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya i'se e'nɨto' eporo mɨrɨ—kʉrɨ wakʉ pe na'ne', ɨ'rɨ ɨri pʉn nɨ, esukenan nɨ, tʉmakooikena' nan piyapai iyemo'kasa', ka' enta' rɨ iyenu'sa'. 27 Tʉron kon use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton kasa pʉra iyesi, wʉi kaisarɨ rɨ use'man nɨto' ton tʉrawasomato' iya pʉra iyesi, wapiya tʉmakooi iwano' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' makooi iwano' pe. To' makooi iwano' pe iye'tʉrʉ'pʉ tikin ite'kwa tʉnakonomaton pe pʉra rɨ tʉmɨrɨ pe use'man nɨto' ike pe. 28 Main uya ɨ'sɨ'mʉnon ka'pon amʉ' anʉmʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton pe; e'tane iye'to' pe tawon, iye'sa' na'ne' main ekoneka'pʉ tʉpo, uya Imu anʉmʉ'pʉ, iyekonekasa' wakʉ pe inkero' pe.

Ipuru 8

1 Se kuru sa'ne ta ina uya: Pʉse rɨ warai use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru esa' pe e'nɨ, iyereutasa' rʉ'pʉ enwo'ne' miya' winɨ eke pe kuru te'sen ye' apon po Epʉn po, 2 te'tʉrawasomasen ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tau, i'nairon kuru ta'porin, Itepuru rɨ ni'mʉ'sa'ka'pʉ, ka'pon ni'mʉ'sa'ka'pʉ pen. 3 Tanporon kon use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe anʉnsa' uya asa'rɨ rɨ tʉtʉsen mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' ike tʉrʉ, mɨrɨ kasa rɨ si pʉse rɨ nʉtʉton nɨ marɨ esi'pʉ. 4 Non po iyesi yau, use'man nɨto' tʉrawasomanin pe pʉra rɨ iyesi mɨrɨ, apʉne pʉra moro ka'pon amʉ' esi pɨ' tʉtʉsen tʉnin nan pe main uya ekamasa' awɨrɨ. 5 To' e'tʉrawasoma Epʉn pon ɨpʉreman nɨto' iwʉ' a'kwarʉ'pʉ tau rɨ, ikasa ipatakasa' pe te'sen. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Mosi' panama'pʉ mɨrɨ ɨpʉreman nɨto' iwʉ' amɨ pɨ' iyekoneka koro'tau: “Menei', tanporon nɨ koneka auya, ɨyena' wʉ' po enpoika'pʉ na'ne' kasa ento' auya ipɨ' pe,” tukai'. 6 E'tane Sises tʉrawasooi ineporo'pʉ esi eke pe Mosi' tʉrawasooi entai, wakʉ kuru ekonekan nɨsa' Papa winon eposa' iya tʉntʉton eke pe penaro' entai, mɨrɨpan e'tʉsa' wakʉ ton kuru nin e'ku'to' pɨ' isauro'sa' po. 7 Apʉne pʉra wapiyaro' ekonekan nɨto' esi yau wakʉ pe, tʉron nɨ ne'warinpai'no pen nɨ. 8 E'tane Papa uya ɨri eporo'pʉ tʉmunkɨ amʉ' pɨ', mɨrɨpan uya ta'pʉ, “Iweyu uye'nɨ pɨ' man, ta pɨ' Itepuru man, emenna' ekonekan nɨto' konekato' uya weyu Esuwerʉ amʉ' pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Isuta amʉ' pokon pe. 9 To' tamokori ton pokon pe unkoneka'pʉ ekonekan nɨto' waraino pen, to' emiya pɨ' to' a'si'pʉ uya a'taino to' ato' pe uya Isi' apai, apʉne pʉra tʉmɨrɨ'nokon pokon pe ekoneka a'tai tʉusaurokʉ'pʉ kon awɨrɨ pʉra to' esi'pʉ, mɨrɨpan kon piyapai era'tɨ'pʉ, ta Itepuru uya. 10 Se si serɨ ekonekan nɨto' konekato' uya Esuwerʉ amʉ' pokon pe, mɨrɨ pata'pʉ pe, ta Itepuru uya, Umaimu nonka uya mɨrɨ to' usenuminkato' ya' mɨrɨ awonsi'kɨ imenuka uya to' ewan pɨ'. To' e'to' itese' pɨ' pe e'to' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ umunkɨ amʉ' pe to' e'to' oton. 11 Serɨ enta' ka'pon uya tʉtonpa enupato' oton pen, mɨrɨ pe pʉra ka'pon uya takon enupato' oton pen, ‘Itepuru i'tukɨ,’ tukai', apʉne pʉra tanporo to' uya ui'tuto' oton sepan kon apai eke ton pe kuru te'san pona rɨ. 12 Ɨri to' eseru pɨ' usentu'mato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ uyenu yau to' makooi ku'to' uya oton pen nɨ mɨrɨ enta',” tasa'. 13 Serɨ si ekonekan nɨto' esakʉ iya winɨ “emenna',” tukai', wapiyaro' ku'sa' iya tapurɨsen pe pʉra; mɨrɨpan si tapurɨsen pe pʉra te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ ipooi'pɨ pe te'sen pʉra iyena serɨ pe rɨ.

Ipuru 9

1 Serɨ si wapiyaro' ekonekan nɨto' esi'pʉ, teseru ke Papa apurɨpɨ'to' esi'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉreman nɨto' iwʉ' serɨ non pon kanan. 2 Ta'porin i'mʉ'sa'ka'pʉ. Wapiyaro' iwa'kʉ'sa' tau raan'pu apon esi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tepʉrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉremasa' pʉreti; serɨ esakʉ mɨrɨ Wakʉ Pata, tukai'. 3 Isakon pe te'sen iwapu entau iwa'kʉ'sa' kanan esakʉ esi'pʉ Ipan Wakʉ Kuru Pata, tukai', 4 mɨrɨ yau korʉ pun konekasa' use'man nɨto' apon a'po'nan kɨrɨi'nʉnpato' ipo, mɨrɨ awonsi'kɨ korʉ ke ipi'pɨ'tɨsa' ekonekan nɨsa' en. Serɨ yau kanan korʉ pun konekasa' samaku pe yau “mana” tato' to' yu pe iye'sa' rʉ'pʉ esi'pʉ, Eran yʉʉi iyenpʉrʉkʉtasa' rʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tɨ' amʉ' ekonekan nɨto' apon ton. 5 Mɨrɨ iten pʉro'po ika'sa' ton inserʉ amʉ' A'kwa iwano' ton esi'pʉ, ɨri pe e'nɨ'pʉ apai ekonekan pata'se' epoino. E'tane serɨ ton ekama poken pʉra man tanporo serɨ pe. 6 Serɨ kasa si ikonekasa' ya', use'man nɨto' tʉrawasomanin nan ewomʉ ɨsi'pakɨrɨ rɨ kɨpo'pon iwa iwa'kʉ'sa' ta' tʉtʉrawasooi kon ku'se'na. 7 E'tane use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru rɨken ewomʉ i'nawon iwa'kʉ'sa' ta' tikin ite'kwa rɨken wʉipiya yau, mʉn esa' pe kuru itɨto' pe iyesi tʉntʉton pe tʉmakooi epe'pʉ pe mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' makooi epe'pʉ pe to' nʉkupʉ'pʉ i'tui'ma pʉra rɨ. 8 Wakʉ A'kwarʉ uya enpoika'pʉ serɨ winɨ Ipan Wakʉ Kuru Pata e'ma uta'kokasa' pʉra iyesi moro rɨ marɨ wapiyaro' tʉponaron iponaro' ta'porin esi pɨ'. 9 Serɨ serɨ, serɨ a'taino ekamanin, tʉtʉsen, use'man nɨto' ike itʉsa' rʉ'pʉ uya apurɨpɨ'nin nan ewan konekasa' pʉra iyesi. 10 Kiyari pe rɨ nin mɨrɨ awonsi'kɨ tensisen pe rɨ nin iyesi'pʉ, ekorʉkan pe rɨ—kɨpo'pon eseru pe rɨ nin emenna' eseru weyu e'seporo pona rɨ. 11 Kʉrai uye'sa' a'tai use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru pe wakʉ ton serɨ yau iyenaka'sa' na'ne' ton iwano' pe, itɨ'pʉ eke kuru ipan pe wakʉ pe te'sen ta'porin ka'pon nʉkoneka'pʉ pen awɨrɨ, serɨ rɨ ika'sa' pʉ'kʉ ta pen sa'ne. 12 Kapirita mʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ paka mʉre mʉnʉ winɨ iyewomʉ'pʉ pen; e'tane iyewomʉ'pʉ Ipan Wakʉ Kuru Pata ya' tikin ite'kwa tʉnakonomaton pe pʉra rɨ tʉmʉnʉ winɨ rɨ, tɨwɨro' pe rɨ uye'mato' kon tepose. 13 Kapirita amʉ' mʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ warawo' pe te'sen paka amʉ' mʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ paka mʉre po'tɨsa' urumɨrʉ'pʉʉi tʉrʉ'pɨ'sa' kamoro ɨri pe te'san korʉkanin pe ɨri apai to' e'to' pe wakʉ pe kɨpo'po. 14 Mɨrɨ entai kuru rɨ nin si Kʉrai mʉnʉ, aka'nero' pen Iya'kwarʉ awɨrɨ iye'tʉsa' rʉ'pʉ tiwano' pe tʉmaku'pɨ ke pʉra Papa ena', uya uyewan kon korʉka, unkupʉnʉ kon uyanin kon uma'tan nɨto' ya' apai, Papa nurɨnan apiyo' pe e'nɨto' pe! 15 Serɨ wenai Kʉrai esi emenna' ekonekan nɨto' yau iporo e'nɨto' pe, kamoro si ikɨ'masa' kon uya iye'kupʉ tukai' auro'kasa' kon uya tʉtʉsen epoto' pe siyaro' rɨ—serɨ si tʉuma'tasa' pɨ' to' epe' pe to' mo'kanin pe makoi, to' nʉkupʉ'pʉ apai wapiyaro' ekonekan nɨto' o'noro esii'ma. 16 Eri'nɨsa' a'tai te'nonkasen imamin nʉ'pʉ wannɨ karetaai esi a'tai, i'nai rɨ pe' inonka tawon nʉ'pʉ eri'kaa'pʉ tukai' ti'tusen pe iyesi, 17 apʉne pʉra inonkasa' anʉnto' pe iyesi, tawon nʉ'pʉ erikʉ'pʉ a'tai rɨken; nurɨne tawon nʉ'pʉ e'tane pʉra. 18 Mɨrɨ wenai wapiyaro' ekonekan nɨto' e'kupʉ pʉra iye'pɨtʉ'pʉ mɨrɨ mʉn e'kwansa' pʉra iye'tane. 19 Mosi' uya tanporon nɨ apiyontɨn nɨto' main yau na'ne' ekama a'tai tanporon kon ka'pon amʉ' pana ya', paka munkɨ mʉnʉ anʉmʉ'pʉ iya tuna amʉtʉ pe, tʉtariren karimeru i'po' konekasa' mɨrɨ awonsi'kɨ i'so'pu ye' tato' panta, mɨrɨpan uya kareta amon mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon ka'pon amʉ' pai'pai'ma'pʉ ike. 20 “Serɨ serɨ ekonekan nɨto' mʉnʉ, Papa uya ayapiyontɨsa' kon na'ne' iyawɨrɨ ɨwesi kon pa,” ta'pʉ iya. 21 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, ta'porin mɨrɨ awonsi'kɨ itau tapurɨsen ɨ'rɨ e'kupʉ yau pai'pai'ma'pʉ iya mʉn ke. 22 I'nai rɨ sa'ne main esi tanporon iwa rɨ ekorʉka i'se mʉn ke, apʉne pʉra mʉn utɨsa' pʉra iye'tane makoi pɨ' usentu'man pʉra rɨ iyesi. 23 Iye'ku'to' pe kuru iyesi'pʉ Epʉn pon patakanin ekorʉkato' pe iyesi'pʉ serɨ ton use'man nɨto' ton ike mʉnʉ ke, e'tane si Epʉn po'nan kuru nin si ekorʉkato' pe iyesi serɨ entaino use'man nɨto' ton ike ke. 24 Apʉne pʉra Kʉrai ewonsa' pʉra iyesi Epʉn pon patakanin ka'pon nʉkoneka'pʉ ɨpʉreman pata'se' ya' i'nairon patakanin ya'; Epʉn pona kuru rɨ nin iyepa'ka'pʉ, serɨ pe si tʉusenpoika ton pe urɨ'nokon iwano' pe Papa piya'. 25 Mɨrɨ pe pʉra Epʉn pona iyepa'ka'pʉ e'tʉpɨ'se'na kanan pen, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru kasa Ipan Wakʉ Kuru Pata ya' wʉipiya kaisa rɨ tʉmʉnʉ pen nɨ esa' pe. 26 Kʉrai rɨ nin uya e'ne' moronka nesii'no inke rɨ, non e'kaa'pʉ si'kɨrɨ rɨ. E'tane si isenpoikasa' tikin ite'kwa tʉnakonomaton pe pʉra rɨ nin, pata weyu u'matʉ a'tai makoi eno'ma pe tʉmɨrɨ ke tʉuse'ma ke. 27 Ka'pon erikʉ tikin ite'kwa na'ne' kasa, mɨrɨ tʉpo eseru aimenkato' epoton pe, 28 mɨrɨ kasa si Kʉrai e'tʉrʉ'pʉ tikin ite'kwa tu'kan kon ka'pon amʉ' makooi mo'kanin pe; mɨrɨpan usenpoikato' oton iyakon ite'kwa pe, makoi tʉrawasomase'na pen, e'tane epika'tɨn nɨto' ne'se'na kamoro tenupɨkɨrɨ te'san iwano' pe.

Ipuru 10

1 Main, Mosi' winon esi wakʉ ton tʉuye'sen a'kwarʉ'pʉ pe rɨ—tʉuye'ton kapisin pe iyesi. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kamoro a'ko pe Papa apurɨpɨ'se tʉuye'san koneka iya pʉra iyesi wakʉ pe, mɨrɨ rɨ use'man nɨto' ike utakonomapɨ'tane wʉipiya kaisarɨ rɨ. 2 To' konekanin pe iyesi yau, use'man nɨto' ike ereuta'pʉ nesii'no. Papa apurɨpɨ'nin nan ekorʉka'pʉ nesii'no tikin nan parɨ rɨ, tʉmakooi ke to' nʉsi'tui'no pen nɨ. 3 E'tane nin si mɨrɨ use'man nɨto' esi wʉipiya kaisa rɨ makoi pɨ' emiya'pontɨpɨ'nin pe, 4 apʉne pʉra paka, warawo' pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ kapirita mʉnʉ uya makoi mo'ka pʉra rɨ iyesi ke. 5 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tʉuyepʉ a'tai serɨ non pona, Kʉrai uya ta'pʉ: “Use'man nɨto' ike mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtʉsen i'se pʉra ɨwesi'pʉ, e'tane upun ɨnkoneka'pʉ; 6 ɨyepori'ma pʉra iyesi'pʉ ipo'tɨ pe tʉtʉsen pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ makoi ku'sa' epe'pʉ pe tʉtʉsen pɨ'. 7 Mɨrɨ a'tai ta'pʉ uya, ‘Moro rɨ e'ai', Papa, uye'sa' man i'se ɨwe'to' ku'se'na—iye'menukasa' na'ne' kasa upɨ' kareta amon pɨ',’” ta'pʉ iya. 8 Ta'pʉ iya wapiya, “Use'man nɨto' ike mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtʉsen, ipo'tɨ pe tʉtʉsen mɨrɨ awonsi'kɨ makoi ku'sa' epe'pʉ pe tʉtʉsen i'se pʉra ɨwesi'pʉ, pori' pe pʉra ɨwesi'pʉ ipɨ',” ta'pʉ iya (main uya rɨ iye'ku'to' pe tasa' e'tane). 9 Mɨrɨ a'tai, “Moro rɨ e'ai', uye'sa' man i'se ɨwe'to' ku'se'na,” ta'pʉ iya. Wapiyaro' use'man nɨto' wʉrʉuka'pʉ iya ipɨkɨron pata pe. 10 Mɨrɨ si i'se iye'to' winɨ, wakʉ pe nin si ekonekan nɨsa'nokon, Sises Kʉrai pun use'man nɨto' ike poro tikin nan parɨ rɨ. 11 Wʉi kaisarɨ rɨ tanporon kon use'man nɨto' tʉrawasomanin nan e'soto'kasa' uya tʉtʉrawasooi kon kupʉ; mɨrɨ rɨ marɨ akonomapɨtʉ pɨ', makoi mo'kanin pen nɨ. 12 E'tane nin pʉse rɨ use'man nɨto' tʉrawasomanin uya tikin ite'kwa rɨ use'man nɨto' makoi iwano' pe tʉrʉ'pʉ siyaro' pe rɨ, mɨrɨpan nin si ereutasa' Papa emiyatʉ enwo'netʉ winɨ. 13 Mɨrɨ si'kɨrɨ, iyenurikʉ si ti'ta apon pe teyaton non koneka enupɨkɨrɨ, 14 apʉne pʉra tikin nan nɨ use'man nɨto' ike ke kamoro wakʉ pe tekonekasan konekasa' iya wakʉ pe inkero' pe rɨ. 15 Wakʉ A'kwarʉ uya rɨ nɨrɨ serɨ ekamasa' upɨ'nokon. Ta iya wapiya: 16 “Serɨ serɨ to' pokon pe ekonekato' mɨrɨ tʉpo, ta Itepuru uya. Main uiwano' emaika uya to' ewan ya', to' usenuminkato' pɨ' imenuka uya.” 17 Mɨrɨpan pirikʉ iya: “To' makooi mɨrɨ awonsi'kɨ main uya tato' awɨrɨ pʉra to' nʉkupʉnʉ kupʉ uya pen uyenu yau,” ta iya. 18 Serɨ ton pɨ' si usentu'man nɨsa' pɨ', makoi ku'sa' pɨ' use'man nɨto' pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. 19 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton, ewon nɨ'nokon Ipan Wakʉ Kuru Pata ya' tukai' uyenu kon yau e'nɨ'nokon pɨ' Sises mʉnʉ winɨ, 20 emenna' mɨrɨ awonsi'kɨ nurɨnan uye'ma kon uta'kokasa' pɨ' iwapu awɨrɨ, ipun nɨ si, 21 eke si use'man nɨto' tʉrawasomanin esi pɨ' Papa iwʉ' esa' pe, 22 uye'nɨpai'nokon si a'ko pe Papa piya' wakʉ pe itewan, apurɨto' esa' pe uyewan kon yau, iyepai'pai'masa' ukorʉkanin kon pe ɨri ku'nin nʉ'pʉ pe usi'tun nɨto' apai mɨrɨ awonsi'kɨ upun kon iyekorʉkasa' pe esukenan tuna ke. 23 Uta'sinpai'nokon pana' pe e'ku'nɨto' unekamanʉ kon pɨ', apʉne pʉra isauro'sa' rɨ esi tʉusaurokʉ'pʉ awɨron pe rɨ. 24 Mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon pɨ' tʉusenuminkasen pe e'nɨpai'nokon to' pori'manin pe tʉusi'nʉnkasen pe mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ku'nin pe to' e'to' pe. 25 Amʉrapɨ'nɨto' eseru nonkapai'nokon pʉra, tʉron kon nʉnonkayai'ne' kasa, e'tane utonpa kon pori'mapɨ'pai'nokon—miyarɨ parɨ apʉne pʉra Iweyu e'seporo enkapʉ auya'nokon pɨ'. 26 Ipɨ' rɨ te'ku'se umakoitan pɨ' uko'man nɨ yau i'nairon anʉnkapʉ tʉpo, mɨrɨ rupɨ makoi iwano' pe use'man nɨto' e'ku'sa' pʉra iyesi mɨrɨ, 27 e'tane enari'nʉn nɨto' rɨken eseru aimenkato' e'seporo pɨ', ɨsɨ rɨ apo', Papa eyaton non po'tɨ ton. 28 Ɨnʉ' rɨ Mosi' winon main awɨron pen wɨpɨtʉ'pʉ usentu'man pʉra rɨ ipɨ', asa'ron kon mɨrɨ pe pʉra osorʉwawon kon uya tʉnene'pʉ kon ɨri kupʉ iya ekamasa' pɨ'. 29 Ɨ'rɨ kaisa rɨ ken si ka'pon kota'mato' pe iyesi, Papa Mumu wasa'pɨ'nin ti'ta ke, sepan pe rɨ tʉkonekanin pe te'sen ekonekan nɨto' mʉnʉ ku'nin, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ nonkasa' Iya'kwarʉ uya sapemanin nʉ'pʉ tukai', mi'tuyatʉu? 30 I'tu'nokon serɨ tawon nʉ'pʉ, “Urɨ rɨ e'manin; urɨ uya ina'po,” mɨrɨ awonsi'kɨ kanan, “Itepuru uya tʉmunkɨ amʉ' eseru aimenka.” 31 Ɨsɨ pe rɨ iyesi Papa nurɨnan ena' uta'mo'kan. 32 Ɨyenu kon yau nesii iweyu anʉnsa' auya'nokon a'taino rʉ'pʉ, meruntɨ pe ɨye'soto'ka'pʉ kon eke rɨ sa'man usi'tun nɨto' annawɨrɨ rɨ. 33 Tʉron nɨ a'tai annau rɨ asapemapɨtʉ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ pe rɨ ɨkota'ma'pʉ kon; tʉron nɨ a'tai kamoro mɨrɨ kasa tʉku'san pokon pe rɨ ɨye'soto'pɨtʉ'pʉ kon. 34 Kamoro pariki'si tau te'san pɨ' ɨusentu'mapɨtʉ'pʉ kon, ɨimamin kon nɨ mo'kasa' e'tane pori' pe rɨ ɨwesi'pʉ kon, apʉne pʉra i'tu auya'nokon ke wakʉ parɨ mɨrɨ awonsi'kɨ inke tʉuko'mansen ɨiwano' kon esi pɨ'. 35 Mɨrɨ pɨ' ɨyenu kon yau ɨwe'to' kon kʉseno'matʉu; eke pe ɨyepe'pʉ kon eporo auya'nokon mɨrɨ. 36 Sa'man annawɨrɨ rɨ ɨutɨto' kon pe iyesi te'nonkai' pʉra, Papa e'to' i'se ku'sa' auya'nokon a'tai, isaurokʉ'pʉ rʉ'pʉ iye'ku'to' pe eporo kon pa. 37 Apʉne pʉra serɨ pe iwa'ne rɨ, “Tʉuye'sen uye'nɨ pɨ' man, emennʉ'pʉ iyepʉ pen. 38 E'tane ipokena' e' pe te'sen uko'mamʉ mɨrɨ apurɨto' winɨ. Tesi'pʉ ya' iyenna'posa' yau, pori' pe ipɨ' esi pen mɨrɨ,” tasa' iya. 39 E'tane urɨ'nokon kamoro to' kasa tenna'posan pen mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuma'tasan pen, e'tane kamoro apurɨnin nan mɨrɨ awonsi'kɨ tepika'tɨsan iye'ton pe te'san.

Ipuru 11

1 Serɨ si apurɨto' esi mɨrɨ i'nai rɨ iyesi tato' e'ku'nɨto' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ moro kuru iyesi tato' entane pʉra rɨ. 2 Serɨ pɨ' penaro' kon apurɨpɨtʉ'pʉ mɨrɨ. 3 Apurɨto' winɨ ito'ka'nʉkʉ tanporo non ekoneka'pʉ Papa maimu ke, tensen pe na'ne' ekoneka'pʉ tensen pen apai. 4 Apurɨto' winɨ Eperʉ uya wakʉ tʉuse'mato' tʉrʉ'pʉ Papa ena' wakʉ Keen nʉtʉrʉnʉ entaino. Apurɨto' winɨ apurɨpɨtʉ'pʉ ipokena' e' pe te'sen tukai', Papa usauro'sa' a'tai wakʉ pe intʉrʉnʉ ton pɨ'. Mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨto' winɨ isaurokʉ rɨ, teri'sa' rɨ e'tane. 5 Apurɨto' winɨ Iino' enuku'pʉ serɨ yau uko'man nɨto' apai, eri'nɨto' i'tu tʉuya namai'; iye'seporo pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra Papa uya anʉmʉ'pʉ. Apʉne pʉra itanʉmʉ rawɨrɨ, apurɨpɨtʉ'pʉ pori' pe Papa ku'nin tukai'. 6 Apurɨto' pʉra iye'tane pori' pe Papa kupʉ auya pʉra iyesi, apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ ipiya' tʉuye'sen uya apurɨto' pe kuru iyesi moro iyesi tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ i'nai rɨ tʉwarinpanin nan e'ma iya tukai'. 7 Apurɨto' winɨ Nowa esi'pʉ, tʉpanama a'tai tʉusensen pen nɨ pɨ', Papa nama tʉuya pɨ' a' kaa'pʉ iya tamʉtʉ pokon pe tepika'tɨto' yau. Iko'manto' winɨ apurɨto' yau non pon kon eno'ma'pʉ iya, e'tane Papa uya tanʉmʉ kuu'pʉ iya ipokena' pe e'nɨto' anʉnnin pe apurɨto' iya winɨ. 8 Apurɨto' winɨ Epʉra'an, tʉkɨ'masa' a'tai tʉutɨto' pe pata tʉpata'se' pe itʉton ya', uya apurɨ'pʉ mɨrɨpan utɨ'pʉ, mɨrɨ ya' utɨ tukai' i'tui'ma pʉra rɨ. 9 Apurɨto' winɨ tʉpata oton koneka'pʉ iya usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ipɨ' nono yau, ka'kʉran pe rɨ ɨnnon nɨ pata yau; ta'porin tau iko'manpɨtʉ'pʉ, Aisi' mɨrɨ awonsi'kɨ Seko' pokon nɨ nɨrɨ uko'mamʉ'pʉ mɨrɨ kasa, mɨrɨ rɨ marɨ usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ipɨ' eponin nan ipokon pe, 10 apʉne pʉra eke pata, tapon kenan, Papa nʉkoneka'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ inamɨ'pʉ enupɨkɨrɨ tesi kon wenai. 11 Apurɨto' winɨ Epʉra'an, ipan pe kɨɨyi' pe kuru rɨ iyenasa' e'tane—mɨrɨ awonsi'kɨ Sera rɨ kanan e'tane umu'tan poken pʉra rɨ—to' rɨ umu'ta'pʉ, apʉne pʉra tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ Papa esi tukai' apurɨ iya wenai. 12 Mɨrɨ kasa si pʉse rɨ tikin nan nɨ ka'pon apai, iyeri'sa' pe rɨ te'sen apai rɨ, tu'ke rɨ ipayan ton e'seporo'pʉ mɨrɨ, itu'kanoro i'tu poken pʉra rɨ, sirikɨ amʉ' ka' awon kon mɨrɨ awonsi'kɨ wɨ'sɨ' parau e'pi pon kasa rɨ. 13 Tanporo pʉsamoro ka'pon amʉ' uko'mamʉ rɨ esi'pʉ apurɨto' winɨ tʉuma'ta kon a'tai rɨ. Usauro'nɨsa' ipɨ' rʉ'pʉ eporo'pʉ to' uya pen nɨ; to' uya rɨken ene'pʉ ɨnnonsi'kɨ mɨrɨpan ereutanʉkʉ'pʉ to' uya. To' uya ekama'pʉ serɨ non esi tʉpata kon pe pʉra tukai'. 14 Ka'pon amʉ' mɨrɨ tawon nan esi tʉpata kon kuru enupɨkɨrɨ te'san pe. 15 Tʉnnɨmɨnʉ kon tʉpata kon pɨ' to' usenuminka yau, to' rɨ enna'po'pʉ nesii'no. 16 E'tane ru'ku, wakʉ kuru pata, Epʉn pon enupɨkɨrɨ to' esi. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa ɨpiyɨtʉ pen nɨ, to' e'to' itese' pɨ' ta a'tai tʉpɨ', apʉne pʉra to' pata konekasa' tʉuya pɨ'. 17 Apurɨto' winɨ Epʉra'an, Papa uya ti'tupɨtʉ a'tai, uya Aisi' tʉrʉ'pʉ tʉuse'mato' ike pe. Kʉrɨ rɨ si usauro'nɨsa' rʉ'pʉ eponin nʉ'pʉ esi'pʉ tikin nan nɨken tʉmu ke use'man pɨ', 18 Papa uya rɨ, “Aisi' winɨ usauro'nɨsa' kon ipɨ' apayan ton uyepʉ mɨrɨ,” tasa' e'tane. 19 Epʉra'an uya i'tu Papa uya rɨ Aisi' i'mʉ'sa'ka ima'tato' apai tukai', Papa uya rɨ si Aisi' i'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ apai kasa rɨ si. 20 Apurɨto' winɨ Aisi' uya Seko' mɨrɨ awonsi'kɨ I'sa pʉrema'pʉ mɨrɨ enta' to' uko'manto' pɨ'. 21 Apurɨto' winɨ Seko' uya terikʉ a'tai Isose' munkɨ amʉ' pʉrema'pʉ to' kaisa rɨ, mɨrɨpan e'tʉnkasa' tʉteke'semu putu pona uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ. 22 Apurɨto' winɨ Isose', a'ko pe tʉweyu esi pɨ', isaurokʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' utɨto' pɨ' Isi' apai mɨrɨ awonsi'kɨ tʉyɨ'pʉ rʉ'pʉ ato' pe to' uya ta'kɨrɨ'nokon to' auro'ka'pʉ iya. 23 Apurɨto' winɨ Mosi' sanon uya onamʉ'pʉ osorʉwau kapʉi iyentu'pʉ awonsi'kɨ, apʉne pʉra wakʉ pe rʉ'kwɨ iyesi ene'pʉ to' uya, mɨrɨpan kon esi'pʉ kin maimu pɨ' to' enari'nʉmʉ pʉra rɨ. 24 Apurɨto' winɨ Mosi' esi'pʉ, tʉusemo'kasa' a'tai, Peero ensi mʉre ta i'se pʉra tʉpɨ'. 25 Papa munkɨ amʉ' pokon pe tʉkota'mato' pe iye'kuu'pʉ, makoi eseru yau pori' pe tʉuko'mamʉ namai' aka'ne' pe rɨ. 26 Kʉrai pɨkɨrɨ sapeman nɨto' esi epe'kena' pe Isi' pon mamin entai tukai' i'tu tʉuya ke, apʉne pʉra tepe'pʉ ɨnepopai tesi pɨ'. 27 Apurɨto' winɨ Isi' nɨmɨ'pʉ iya, kin sakorooi pɨ' te'namai' pʉra; sa'man annau rɨ apʉne pʉra tʉusensen pen ensa' tʉuya pɨ'. 28 Apurɨto' winɨ To' Epoi Itɨto' pɨ' enta'nan nɨto' tɨpiyarʉka'pʉ iya. Mɨrɨ a'tai, mʉn pai'pai'mato' pe mʉra'ta wakapuri pona to' uya ikuu'pʉ iya, wapiya iyentusa' ma'tanʉ'nin uya wapiya iyentusa' Esuwerʉ amʉ' mʉre ma'tanʉkʉ namai'. 29 Apurɨto' winɨ Esuwerʉ amʉ' uya Isuweyu Parau nɨ'kwɨrɨ'nʉkʉ'pʉ a'mun non poro utɨn kasa rɨ; mɨrɨ kupʉ i'se Isi' pon kon e'tane, to' aputa'pʉ. 30 Apurɨto' winɨ Iseri'ko wekupiri uta'mo'ka'pʉ, 7 kaisa rɨ wʉi iwoi Esuwerʉ amʉ' utɨpɨtʉ'pʉ e'sorʉ'mai'ma tʉpo. 31 Apurɨto' winɨ Reyapu, pʉrata pɨkɨrɨ tekumasen, wɨnɨ pʉra iyesi'pʉ, main awɨron kon pen pokon pe, apʉne pʉra, ama'ai non ense itɨsa' kon ereutanʉ'sa' iya pɨ'. 32 Ɨ'rɨ ta uya mɨrɨ enta'? Uweyu pʉra man, Kitiyan pɨ', Para' pɨ', Sansʉn pɨ', Ise'ta pɨ', Tepi' pɨ', Sanwerʉ pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' pɨ' usaurokʉ weyu, 33 apurɨto' winɨ esa' wannɨ pe te'sen pata ton mo'kapɨ'nin nʉ'san, ɨsi'kaisa rɨ ekamʉra te'san tʉrawasomapɨ'nin nʉ'san, usauro'nɨsa' rʉ'pʉ ipɨ' epopɨ'nin nʉ'san; rayan amʉ' mʉta a'kopɨ'nin nʉ'san, 34 apo' i'nɨ'panʉ'pɨ'nin nʉ'san, supara yɨ apai iyainʉnsa' kon; ɨ'sɨ'mʉra to' e'to' enapɨ'sa' rʉ'san meruntɨ pe; pana' pe to' enapɨtʉ'pʉ to' usewa'noma a'tai, mɨrɨpan kon enapɨtʉ'pʉ ɨnnon kon soisaai amʉ' entai kuru. 35 Uri'sami'si amʉ' uya iyeri'sa' kon tʉtonpa kon e'mʉ'sa'kasa' epopɨtʉ'pʉ. Tʉron kon kota'ma'pʉ ipan pe tʉnonka kon i'se pʉra to' esi pɨ', wakʉ te'mʉ'sa'kato' kon epoto' pe tʉuya'nokon te'san terikʉ kon tʉpo. 36 Tʉron kon uya tʉpatakapɨtʉ kon moronka'pʉ tari'po'pɨtʉ kon, tʉron kon auronpɨtʉ'pʉ pariki'si ta' to' tʉpɨtʉ'pʉ to' uya. 37 To' wɨnɨ'pʉ tɨ' ke; to' sara'mo'pʉ saka ke a'sa'mʉyai; supara ke to' wɨnɨ'pʉ. To' upinimʉ'pʉ karimeru mɨrɨ awonsi'kɨ kapirita pi'pɨ ipon pe, entu'ma', ikota'masa' pe e'ne' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe rɨ iku'sa' pe— 38 non esi'pʉ wakʉ pe pʉra rɨ to' pona. To' usarɨ'pʉ te'ma ke pʉra rɨ rɨmono'ta awɨrɨ, wʉ' poro'ne rɨ, tɨ' euta nau'ne rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ non euta nau'ne rɨ. 39 Tanporo pʉsamoro apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya apurɨto' pɨkɨrɨ, e'tane ɨnʉ' uya rɨ ipɨ' usauro'nɨsa' rʉ'pʉ eporo'pʉ pen nɨ. 40 Papa uya mɨrɨ entaino kuru wakʉ konekasa' uiwano' kon pe, urɨ'nokon pokon pe rɨken to' ekonekasa' e'to' pe wakʉ pe.

Ipuru 12

1 Mɨrɨ pe si iyesi pɨ', tu'ke kuru rɨ kamoro iye'kupʉ tʉnene'pʉ kon ekamanin nan esi pɨ' uwoi'nokon, eno'mapai'nokon tanporon nɨ uko'manʉkʉ kon pɨ' na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ makoi upɨ'nokon ita'sisa' na'ne' sa'man pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ eka'tun nɨpai'nokon ikupʉ uya kuru tai'ma eka'tun nɨto' iyawɨrɨ pe iye'ma'kʉmasa' na'ne' awɨrɨ. 2 Sises pɨ' uyenu kon tʉtʉse e'nɨpai'nokon, apurɨto' piya'tɨnin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe ikonekanin nʉ'pʉ, pori' pe te'to' esi pɨ' tʉrau kurusu' moronkanin nʉ'pʉ, ɨpiyɨ'nɨto' tʉnamai' pʉra rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ si Papa apon enwo'netʉ winɨ iyereuta'pʉ. 3 Serɨ moronka'pʉ iya pɨ' tewa'noma tane tʉmakooikena' nan ka'pon amʉ' uya pɨ' ɨsenuminkatɨ', ɨuseta'ka kon namai' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan kon mo'ka auya'nokon namai'. 4 Makoi ya' ɨusewa'noma kon e'suranma yau, ɨmʉnʉ kon enno'ka'sa' auya'nokon pʉra man. 5 Mɨrɨ awonsi'kɨ main, “Umunkɨ amʉ',” tawon pu'tɨka'nʉ'sa' auya'nokon ɨpori'mapɨ'nin kon pe te'sen: “Mooi, usennakan pe Itepuru uya main awɨron pe ɨkonekato' kʉ'kupʉi, ɨyewan kʉ'mo'kai ɨyeseremekʉ iya a'tai, 6 apʉne pʉra Itepuru kʉrɨ rɨ tʉni'nʉnkanʉ ton konekanin main awɨron kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon tʉmu pe tʉnanʉmʉnʉ ton kota'ma iya,” tawon. 7 Sa'man imoronkatɨ' main awɨron kon pe ɨkoneka kon pe; Papa uya enpoika tʉmunkɨ pe ɨwe'to' kon pe. Ɨnʉ' moro mʉre esi'pʉ ikʉipʉnʉ nʉkonekanʉ pen main awɨrɨ iye'to' pe? 8 Main awɨron pe tʉkonekasan pe pʉra ɨwesi kon yau (tʉron kon koneka koro'tau main awɨron pe), pʉrau pe rɨ nin ɨwesi kon mɨrɨ, i'nairon kon imunkɨ pe ɨwesi kon pen nɨ. 9 Tʉkʉipʉnʉ kenan kon urɨ'nokon main awɨron pe ukonekanin kon, mɨrɨ pɨ' nin si to' namanin nan urɨ'nokon. Mɨrɨ entai nin si, Epʉn pon Kʉipʉnʉ wannɨ ena' e'tʉn nɨto' pe iyesi mɨrɨ awonsi'kɨ uko'man nɨto' pe! 10 Ukʉipʉnʉ kon uya main awɨron kon pe ukoneka kon aka'nero' pe rɨ, wakʉ pe tʉpona'nokon te'sen awɨrɨ; e'tane Papa uya main awɨron pe ukoneka kon wakʉ pe uku'nin kon pe, wakʉ pe iye'to' yau ipokon pe e'nɨto' pe. 11 Main awɨron pe e'nɨto' pe konekan a'tai wakʉ pe pona wannɨ iyesi pen nɨ, e'tane e'ne' pe rɨ. E'tane rɨ emennʉ'pʉ ipokena' awɨrɨ te'sen pe e'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' akʉ'pɨ'nʉkʉ iya kamoro iwinɨ isenupasa' kon iwano' pe. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', kʉkʉkʉ pe te'sen ɨyemekon kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'sɨ'mʉn ɨyese'mu kon imeruntɨtanʉ'tɨ'. 13 “Ɨsi'kaisa rɨ a'ta kon e'ma ikonekatɨ',” ise'mesa' pe te'sen utakonomapɨtʉ namai', e'tane isepi'tɨto' pe. 14 Tʉusi'tui' ɨko'mantɨ' tʉusewankamai' pʉra tanporon kon ka'pon amʉ' pokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe te'san pe; wakʉ pe te'san pe pʉra esii'ma, ɨnʉ' yan uya Itepuru ene pʉra iyesi. 15 Tense e'tɨ' ɨnʉ' uya rɨ wakʉ nonkasa' Papa uya pʉremekʉ namai', mɨrɨ awonsi'kɨ i'ne' mi' rɨ kʉsa'tanin ekamʉn ku'ton mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan kon ma'tanʉ'ton pe. 16 Entɨ' ɨnʉ' rɨ esi namai' tekumasen pe, mɨrɨ pe pʉra Papa i'tunin pe pʉra I'sa kasa, tikin ite'kwa rɨ tenta'nato' epe' pe irui pe tesi neporonʉ kuru kʉrʉpo'pomanin kasa. 17 Mɨrɨ pata'pʉ pe, mi'tuyatʉi'ne' kasa, serɨ si tʉpʉremato' eporo i'se iyesi a'tai, inurunpa'pʉ si. Inkuu'pʉ rʉ'pʉ enna'po poken pʉra iyesi'pʉ, tʉukaranse tʉpʉremato' warinpa tane iya rɨ. 18 Wʉ' piya' ɨuye'sa' kon pen ta'pɨ'sen mɨrɨ awonsi'kɨ apo' nʉpo'tɨnʉ; ewarupɨ ya', ipan ewarupɨ mɨrɨ awonsi'kɨ pana'pan a'setun; 19 tʉronpi' uturunto' ya', mɨrɨ pe pʉra main usetato' ya', etanin nan e'to' miyarɨ ɨnetapai pʉra ya', 20 apʉne pʉra tapiyo'masa' kon ipɨ' moronka tʉuya'nokon poken pʉra iyesi pɨ': “O' uya rɨ wʉ' a'pɨ'sa' pe iyesi yau, tɨ' ke iwɨto' pe iyesi,” tawon. 21 Nari'pa' rɨ iyesi'pʉ, Mosi' uya, “Etʉipɨtʉ utɨtɨtɨma pɨ' man,” ta'pʉ mɨrɨ pɨ'. 22 E'tane Sayan Wʉpʉ pona ɨuye'sa' kon, Epʉn pe te'sen Surusiran pona, nurɨnan Papa pata'se' eke kuru ya'. Tu'kan kon, tu'kan kon inserʉ amʉ' pori' pe iyamʉrasa' kon piya' ɨuye'sa' kon, 23 iyɨmʉrewato' ton imunkɨ amʉ' so'sii ta', itese' iye'menukapɨ'sa' kon Epʉn po. Papa piya' ɨuye'sa' kon, tanporon kon eseru aimenkanin piya', ipokena' kon nʉ'san a'kwarʉ'pʉ ton ekonekasa' wakʉ pe piya', 24 Sises emenna' ekonekan nɨto' tʉneporo'pʉ tʉnin piya', mʉn pai'pai'masa' wakʉ pe parɨ imaimu tʉusauro'sen Eperʉ mʉnʉ entai. 25 Entɨ' kʉrɨ tʉusauro'sen nurunpa auya'nokon namai'. To' ainʉmʉ poken pʉra iye'sa' yau, kʉrɨ non po tʉpanamanin kon tʉnurunpai', mɨrɨ o'koi' pe' e'nɨ'nokon upanamanin kon Epʉn poi piyapai era'tɨn nɨsa'nokon yau? 26 Mɨrɨ a'tai, imaimu uya non i'ki'ma'pʉ, e'tane si serɨ pe isauro'sa' ikupʉ tʉuya pɨ', “Serɨ rɨken pe non nɨken i'ki'ma uya pen, e'tane ka' rɨ nɨrɨ,” tasa' iya. 27 Main ton, “Serɨ rɨken pe,” nɨkayai'ne' uya ekama tʉusi'ki'masen pe te'sen ama—ika'sa' ton pe te'sen—tʉusi'ki'masen ton pen nin si e'to' pe moro. 28 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tesa' ke e'nɨto' yau tʉusi'ki'masen pen eporo pɨ', tenki tapai'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa apurɨpɨ'pai'nokon ipori'manin pe inama mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe i'tuto' winɨ, 29 apʉne pʉra, “Papa, itese' pɨ' e'nɨto' esi ma'tanʉ'nin apo' pe rɨ,” tasa' iya.

Ipuru 13

1 Tʉusi'nʉnkai' e'tɨ' ɨsitonpa pe. 2 Kɨpu'tɨka'tʉu ka'kʉran amʉ' ereutanʉ'to' pɨ', mɨrɨ ku'nin nan tʉron kon ka'pon amʉ' uya inserʉ amʉ' ereutanʉkʉ'pʉ mɨrɨ i'tui'ma pʉra. 3 Pariki'si ta' a'sisa' kon tʉku'se ɨyenu kon yau, to' pokon pe rɨ a'sisa' pe ɨwesi kon pe te'ku'se, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro ɨsɨ pe tʉkota'masan, ɨmɨrɨ'nokon nɨ ekota'ma pe. 4 Tanporon kon emari'man nɨto' namai, mɨrɨ awonsi'kɨ iyemari'masa' kon nesii tʉmaimu rʉ'pʉ kon awɨrɨ, apʉne pʉra temari'masa' e'tane iyekumasa' rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo tekumasan eseru aimenkato' oton Papa uya pɨ'. 5 Pʉrata wenai tʉuta'kwarʉkai' pʉra ɨko'mantɨ', ɨyenau'nokon na'ne' pɨ' rɨ tepori'mai' e'tɨ', apʉne pʉra Papa uya, “Ɨnɨmɨ uya pʉra kuru iyesi; ɨnonka uya pʉra kuru iyesi,” tasa'. 6 Uyenu kon yau si esii'ma ta serɨ, “Itepuru esi upika'tɨnin pe; enari'nʉmʉ pʉra rɨ iyesi. Ɨ'rɨ pe ken ka'pon uya ukupʉ?” ta'nokon. 7 Ɨyepuru kon amʉ' iku'tɨ' ɨyenu kon yau, Papa Maimu ekamanin nʉ'san ɨpɨ'nokon. To' uko'mamʉ'pʉ otori'pɨ pɨ' ɨsenuminkatɨ', to' uya apurɨto' ipatakapɨ'tɨ'. 8 Sises Kʉrai kʉrɨ rɨ, kʉrɨ rɨ rɨ ko'mamiyau iye'sa' rʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ inkero' rɨ. 9 Ti'tui' pʉra rɨ ti'tupɨ'sen pen nɨ enupan nɨto' ayano'matɨ'nin. Wakʉ pe rɨ iyesi uyewan kon umeruntɨtato' pe wakʉ nonkasa' ke, kiyari rɨ pɨ' teseru ke e'nɨto' winɨ pen, ipɨ' tenta'nasan pika'tɨnin pen nɨ. 10 Moro use'man nɨto' apon esi ipoi kamoro ta'porin tau te'tʉrawasomasan enta'nato' itau pen nɨ. 11 Use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru uya o' mʉnʉ rʉ'pʉ arɨ Ipan Wakʉ Kuru Pata ya' makoi ku'sa' epe'pʉ pe tʉtʉsen, e'tane nin ipun nʉ'pʉ po'tɨ ɨnnɨ rɨ pʉroroi apai. 12 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, Sises ekota'ma'pʉ e'ne' pe eke kuru pata mʉra'taai pʉroroi entau, wakʉ pe tʉmunkɨ amʉ' ekonekato' pe tʉmʉnʉ winɨ. 13 Utɨnpai'nokon ipiya' ɨnnɨ pata apai, ipiyɨ'nʉ'nin pe te'sen moronkai'. 14 Apʉne pʉra serɨ yau inke tʉuko'mansen eke upata kon pʉra iyesi, e'tane tʉuye'ton eke pata enupɨkɨrɨ e'nɨ'nokon serɨ. 15 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Sises poro miyarɨ rɨ Papa ena' use'man pe apurɨpɨ'pai'nokon—mʉta tʉrawasooi winɨ itese' pɨ' tʉsauro'sen. 16 Wakʉ ku'to' auya'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa kon pokon pe te'repai' ɨwe'to' kon kʉ'pu'tɨka'nʉ'tʉu, serɨ warai use'man nɨto' esi Papa pori'manin pe. 17 Ɨyepuru kon amʉ' maimu awɨrɨ e'tɨ', to' pana'pano o'no te'tʉse e'tɨ'. Apa'sima kon pɨ' to' esi, tʉusekama ton kon pe Papa pana ya'. To' maimu awɨrɨ e'tɨ' to' tʉrawasooi e'to' pe pori' pe e'nɨto' pe, e'tape'ne' pe pʉra, mɨrɨ uya ɨpika'tɨ kon pʉra iyesi. 18 Ina pona ɨpʉrematɨ'. Ina uya i'tu ina ewan esi wakʉ pe, ekamʉn ku'sa' ina uya pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon yau rɨ wakʉ pe tʉnamasan pe ɨko'manpaino kon pe. 19 Ɨyekama'po uya 'nokon kuru ɨwɨpʉrema kon pa, ɨpiya'nokon enna'poto' pe inke pʉra. 20 Tɨwɨ Papa tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' esa', siyaro' pe ekonekan nɨto' mʉnʉ poro iyeri'sa' uyepuru kon Sises i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ, kʉrɨ rɨ eke kuru karimeru amʉ' Pa'simanin, 21 ɨrepai'nokon tanporon wakʉ ton ke i'se iye'to' kupʉ kon pa, mɨrɨ awonsi'kɨ tɨwɨ uyau'nokon nʉtʉrawasomai tʉpori'manin pe te'sen, Sises Kʉrai poro, itiwano' pe eke pe iku'to' nesii, inke rɨ, inke rɨ. Amen. 22 Utonpa ton, ipan pe ɨyekama'po uya 'nokon apanamato' kon uya eta kon pa, apʉne pʉra to'ken nʉ'kwɨ rɨ kareta menukasa' uya ɨyena'nokon. 23 I'tu auya'nokon i'se e'ai' utonpa ton Temu'ti si nonkasa' man. Serɨ pe iwa iye'sa' yau, iya'kɨrɨ utɨ mɨrɨ ɨyense'nokon. 24 Miyarɨ ka'tɨ' ɨyepuru kon amʉ' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo Papa munkɨ amʉ' pɨ'. Kamoro I'tari winon kon miyarɨ nɨkayan ɨpɨ'nokon. 25 Wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon.

Isens 1

1 Isens, Papa mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai poitorʉ winɨpaino, 12 kaisaron kon iko' amʉ' tʉpataron kon koro'tawɨrɨ iye'ta'nʉ'sa' kon enakan: Miyarɨ'nokon. 2 Utonpa ton, pori' pe kuru e'tɨ', tu'kan nɨ ɨ'si'taino ton i'tupɨ'nɨto' uye'sa' a'tai ɨpona'nokon, 3 apʉne pʉra i'tu auya'nokon apurɨto' auya'nokon i'tupɨ'to' uya iyannawɨrɨ utɨn nɨto' kupʉ. 4 Entakato' tʉtʉrawasooi i'ma'kai, iyakʉ'pʉsa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ iyenuka'sa' pe ɨwesi kon pa, ɨ'rɨ i'se pʉra rɨ. 5 Ipu'ketʉ pʉra ɨtonpa kon esi yau, Papa pɨ' nekama'poi, itʉnin amʉre' pe pʉra esii'ma tanporon kon ena', irepa iya rɨ mɨrɨ, ipɨ' tʉusakorotai' pʉra. 6 E'tane apurɨi'ma nekama'poi ikasimai'ma pʉra, apʉne pʉra kʉrɨ rɨ ikasimai'ma ekama'ponin esi mɨrɨ sipa'sipa parau po, pese'tɨ nʉposi'manʉ nʉpininpanʉ kasa. 7 Kʉrɨ rɨ ka'pon kʉ'senuminkanin ɨ'rɨ eporo tʉuya Itepuru winɨpai tukai'; 8 ikasimanin pe kuru iyesi mɨrɨ, inkupʉnʉ esi mɨrɨ petenan pe pʉra. 9 Entu'manin akon wannɨ ne'kupʉi mɨ pe eke yau tesi pɨ'. 10 E'tane imaminke' ne'kupʉi mɨ pe aiko pe tenasa' pɨ', apʉne pʉra wana' ipʉrʉ uma'ta kasa ima'tato' oton. 11 Apʉne pʉra wʉi enu uyepʉ punin ta'netʉ a'kɨrɨ, mɨrɨ uya ite' seketanʉkʉ; itipʉrʉ uta'mo'ka, mɨrɨ awonsi'kɨ itakorʉwanooi uma'ta. Mɨrɨ kasa imaminke' uma'ta tʉtʉrawasooi kupʉ iya koro'tau. 12 Pori' kʉrɨ rɨ ka'pon ti'tupɨ'to' entakanin, uko'man nɨto' arʉkooi, kʉron tato' epoto' iya oton, Papa nekama'pʉ kamoro ti'nʉnkanin nan pɨ'. 13 “Papa uya i'tupɨ'nɨto' ya' utʉsa',” kʉ'kanin ɨnʉ' rɨ i'tupɨ'nɨto' ya' te'tʉsa' a'tai, apʉne pʉra Papa esi i'tupɨ'nin pen ɨri ke, ɨnʉ' rɨ i'tupɨ'nin pen kʉrɨ rɨ; 14 e'tane ka'pon e'tʉrʉ i'tupɨ'nɨto' ya' ɨri i'se iye'to' winɨ, mɨrɨ uya rɨ ipi'sikʉ mɨrɨpan epori'ma ɨri pɨ'. 15 Mɨrɨ a'tai si, ɨri i'se te'sen entusa' a'tai, ɨri ton eseru ku'nin pe, mɨrɨ awonsi'kɨ si mɨrɨ ɨri ton eseru usemo'kasa' a'tai, uma'tan nɨto' ya' arɨ iya. 16 Kɨsenku'tɨtʉu, utonpa ton nʉ'kwɨ. 17 Tanporon wakʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ipan nɨ wakʉ ton repan nɨto' esi ka'tawinɨ tʉuye'sen ka' a'kwarii Kʉipʉnʉ winɨpai, tʉusensimasen pen a'kwarʉ'pʉ usensimapɨtʉ kasa. 18 Teseru poro ne'nɨsa' iya i'napairon main awɨrɨ, tanporo wapiyaro' kon inkapʉ'san imunkɨ amʉ' pe usen nɨto' kon pe inkapʉ'san koro'tau. 19 Utonpa ton nʉ'kwɨ, mɨrɨ wenai i'tutɨ': Tɨwɨ tanporon kon ka'pon amʉ' nesii inke pʉra etanin nan pe, tɨnɨn pɨ' tʉusauro'san pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tɨnɨn pɨ' tʉusakorotasan pe, 20 ka'pon sakorooi uya Papa e'to' i'se ipokena' pe uko'man nɨto' nepʉ pʉra iyesi. 21 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨri eseru mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri inonkatɨ' eke pe ɨwoi'nokon na'ne', mɨrɨ awonsi'kɨ mɨ pe te'ku'se pʉra Papa Maimu anʉntɨ' ɨyewan kon ya', iye'pɨnka'sa' na'ne' ayau'nokon; main ɨpika'tɨnin kon pe kuru te'sen. 22 Wakʉ main awɨrɨ e'tɨ', etanin pe rɨken pʉra. Mɨrɨ a'tai, ɨiwano' kon pe ɨusenku'tɨ kon pen. 23 Ɨnʉ' rɨ esi a'tai main etanin pe e'tane iku'nin pe pʉra, kʉrɨ rɨ esi mɨrɨ ka'pon, wanamari ya' temʉ' ennin kasa, 24 mɨrɨpan utɨ tʉusene'pʉ tʉpo, inke pʉra rɨ mɨrɨ kasa tesi tukai' tʉusene'pʉ pu'tɨka'nʉkʉ iya. 25 E'tane kʉrɨ ipoi rɨ tenu tʉtʉse wakʉ main, mo'kanin wannɨ ennin mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuko'mansen serɨ kupʉ pɨ' tʉneta'pʉ tʉpu'tɨka'nʉ'se pʉra e'tane ikupʉ pɨ'—kʉrɨ rɨ uya wakʉ epoto' oton mɨrɨ tʉnkupʉnʉ yau. 26 Ɨnʉ' rɨ ka'pon esi yau Papa pokon pe tʉuko'mansen pe te'ku'sen pe tani mainanpai'ma pʉra, kʉrɨ rɨ usenku'tɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pokon pe iko'manto' napurɨnʉ esi notʉn pe rɨ. 27 Wakʉ kuru esukenan mɨrɨ awonsi'kɨ imaku'pɨ pʉn Papa pokon pe uko'man nɨto', Papa, ukʉipʉnʉ kon e'to' i'se esi se kasa: piyapaino kon mɨrɨ awonsi'kɨ itaan'pʉ ima'tasa' kon tʉmainanpai' to' usewankamato' yapai, ɨri serɨ non eseru uya tʉma'tanʉ'to' apai nɨrɨ te'mainanpa pe.

Isens 2

1 Utonpa ton, a'kwa yawon Uyepuru kon Sises Kʉrai apurɨnin pe ɨwesi kon koro'tau, tenu yawon ke ke'tʉu. 2 Ka'pon uyepʉ pe iyesi yau ayamʉrasa' kon koro'ta', korʉ pun konekasa' irimuui pe, wakʉ ya' iyepontɨpɨ'sa', mɨrɨ awonsi'kɨ entu'manin, ɨri rɨ nin ipon nɨrɨ uyepʉ. 3 Kʉrɨ kuru wakʉ pe iyepontɨpɨ'sa' kupʉ auya a'tai wakʉ pe, “Se kuru wakʉ ayapon,” tai'ma ipɨ', entu'manin pɨ', “Mɨ airɨ e'soto'ka',” mɨrɨ pe pʉra, “Ereuta' non po u'ta piyau,” tai'ma. Mɨrɨ ku'sa' auya'nokon a'tai, 4 iye'menkasa' kon pe pʉra pe' me'ku'atʉu mɨrɨ awonsi'kɨ eseru aimenkanin pe ɨyenasa' kon, ipoken pʉra ɨri pe ɨusenuminka kon winɨ rɨ? 5 Etatɨ', utonpa ton nʉ'kwɨ: Papa uya pe' kamoro pata enu yau entu'manin nan pe te'san anʉnsa' pʉra nai apurɨto' yau eke pe to' e'to' pe mɨrɨ awonsi'kɨ isauro'sa' rʉ'pʉ, esa' wannɨ pe te'to' anʉnnin pe ti'nʉnkanin nan e'to' pe? 6 E'tane entu'manin nan sapemasa' auya'nokon. Imaminke' ton pen pe' kamoro ɨkota'manin kon? Kamoro pen pe' kamoro ko'tʉ ta' ɨpi'si'nin kon? 7 Kamoro pen pe' kamoro eke ipɨ' ɨye'tʉsa' kon na'ne' ese' sapema pe tʉusauro'san pen? 8 Eke, Itepuru maimu iye'menukasa' na'ne' itekare yau yawɨrɨ kuru ɨwesi kon yau, “Ɨtonpa i'nʉnkakɨ, mɨsi'nʉnkayai'ne' kasa,” tawon, ipoken ɨwesi kon mɨrɨ. 9 E'tane tenu yawon ke ɨwesi kon yau, aumakoita kon; Main, Mosi' winon uya nin si ama'tanʉkʉ kon mɨrɨ, mɨrɨ Main i'kwɨ'nin pe ɨwesi kon pɨ'. 10 Apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ tanporo Main yawɨrɨ na'ne' e'tane rɨ ita'mo'ka tikin nan yau rɨ esi mɨrɨ ɨri pe, tanporo rɨ i'kwɨ'sa' iya pe. 11 Apʉne pʉra kʉrɨ rɨ, “Iyemari'masa' kʉsekumankai,” tawon uya rɨ marɨ, “Ɨnʉ' rɨ kʉ'wɨnɨi,” tasa' esi. Iyemari'masa' ekumankanin pe pʉra rɨ ɨwesi yau, e'tane iwɨsa' auya yau, main i'kwɨ'nin pe rɨ ɨyenasa' mɨrɨ. 12 Asauro'tɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ iku'tɨ', kamo Main, mo'kanin wannɨ yai, iteseru aimenkato' naimenkaton kon pe, 13 apʉne pʉra Papa uya eseru aimenka usenpoikato' oton usentu'man pe pʉra kʉrɨ isentu'masa' rʉ'pʉ pen pona. Usentu'man uya eseru aimenka wapiya'ka mɨrɨ! 14 Wakʉ pe pe' iyesi, utonpa ton, ka'pon e'kupʉ yau apurɨto' esa' pe e'tane ɨ'rɨ rɨ kupʉi'ma pʉra? Mɨrɨ warai pe' apurɨto' uya ipika'tɨ? 15 Utonpa kon, warawo' mɨrɨ pe pʉra uri'san esi yau ipon pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi kaisa rɨ inanʉmʉnʉ iti'kiyari pʉra, 16 ɨtonpa kon uya ta pe iyesi yau ipɨ', “Enta, wakʉ pe e'kɨ ukayai' ɨpɨ'; ikomi' pe pʉra ɨko'mankɨ, wakʉ pe mata're'tɨi',” e'tane ɨ'rɨ kupʉi'ma pʉra rɨ i'se iye'to' pɨ', wakʉ pe pe' iyesi? 17 Mɨrɨ kasa rɨ, apurɨto' esi, ikupʉ uya isakonʉ'tɨ pʉra iyesi yau, iyeri'sa' pe rɨ iyesi. 18 E'tane tʉron nɨ uya ta poken iyesi, “Apurɨto' esa' pe ɨwesi; iku'to' esa' pe esi,” ta. E'tane ta uya nin, “Anapurɨnʉ ikupʉi'ma pʉra enpoikakɨ uyena', mɨrɨ awonsi'kɨ unapurɨnʉ ikupʉi'ma enpoikato' pe uya ɨyena',” tasa'. 19 Apurɨ auya moron tikin nan nɨ Papa. Oso! Mɨrɨ rɨ marɨ apurɨnin nan kamoro ɨri a'kwarʉ ton, ɨsi'nʉkʉi'ma ipɨ'. 20 Iya'kwarʉ pʉnon ɨmɨrɨ'nokon! Ɨni'tupai pe' me'atʉu apurɨto' ikupʉi'ma pʉra e'nɨ esi notʉn pe? 21 Utamokori kon pe' Epʉra'an pɨ' ipokena' e' ta'pʉ pen pe' inkupʉ'pʉ wenai Aisi' tʉmu tʉsa' iya a'tai, Papa ena' use'man nɨto' apon po? 22 Ene auya'nokon inapurɨnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ inkupʉnʉ e'tʉrawasoma'pʉ ɨsi'kaisa rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ inkupʉnʉ uya nin si inapurɨnʉ enuka'nʉ'sa' mɨrɨ. 23 Mɨrɨ awonsi'kɨ itekare iye'menukasa' nin si uta'ku'tɨsa', “Epʉra'an uya Papa apurɨ'pʉ, mɨrɨ pɨ' nin si ipokena' pe te'sen ta,” mɨrɨ awonsi'kɨ Papa tonpa tukai' esa'sa' na'ne'. 24 Ene auya'nokon ka'pon koneka Papa uya wakʉ pe inkupʉnʉ winɨ, inapurɨnʉ winɨ rɨken pen. 25 Mɨrɨ kasa rɨ, Reyapu, ekumanpɨ' te'sen pɨ' ipokena' e' ta'pʉ inkupʉ'pʉ wenai, ama'ai non ense'na itɨsa' kon apontɨsa' iya a'tai, mɨrɨpan kon ennoko'pʉ iya tʉron nɨ awɨrɨ pɨ' pen pe'? 26 Pun, iya'kwarʉ pʉn esi iyeri'sa' pe kasa, apurɨto' tʉku'sen a'kɨrɨ pʉra esi iyeri'sa' pe rɨ.

Isens 3

1 Utonpa ton, ti'sa amʉ' pe esi i'se ke'tʉu, apʉne pʉra urɨ'nokon enupanin nan pe te'san eseru aimenkato' oton mɨrɨ ipan pe ɨsɨ pe. 2 Tanporo tu'kan yau rɨ tʉuta'mo'kasan urɨ'nokon. Ɨnʉ' rɨ esi yau ipoken pʉra te'sen pe pʉra tʉusaurokʉ yau, wakʉ pe kuru iyesi mɨrɨ, tʉpun nɨ si esa' pe iyesi. 3 Kaware mʉta ya' itewa pʉ'kʉ tʉsa' a'tai, umaimu kon awɨrɨ iye'to' pe, tanporo rɨ kaware ra'tɨ mɨrɨ. 4 Mɨrɨ pe pʉra eke kanau amʉ' pɨ' i'tutɨ'. Eke ton pe rɨ iye'tane, pana'pan nɨ a'setun narɨnʉ pe, aiko rɨ e'se'tɨnin uya e'se'tɨ, anin e'to' i'se awɨrɨ itɨto' pe. 5 Mɨrɨ kasa si ani aiko rɨ pun pʉ'kʉ esi, e'tane eke pe tʉutapurɨsen. Ɨsenuminkatɨ' eke rɨ yu' epo'tɨ pɨ' aiko rɨ apo' e'sirinkasa' ke. 6 Ani rɨ marɨ esi apo' pe, eke pe rɨ ɨri yen pe rɨ iyesi upun kon pʉ'kʉ pe. Tanporo rɨ ka'pon a'si'sa' iya, iko'manto' eseru rɨ epo'tɨto' pe ikupʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ iyepo'tɨ rɨ apo', ekota'man pata'se' yau. 7 Tanporon kon nɨ o' amʉ', toron amʉ', ene amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ parau kawon kon nɨ ene amʉ', moro' amʉ' rɨ esi tenupansan pe, mɨrɨpan kon nɨ enupankasa' ka'pon uya, 8 e'tane ɨnʉ' uya rɨ ani enupanka pʉra iyesi. Tereutasen pen nɨ ɨri pe kuru rɨ iyesi, eke pe rɨ eri'nʉ'kanin paisin yen pe iyesi. 9 Ani ke uyepuru kon mɨrɨ awonsi'kɨ ukʉipʉnʉ kon apurɨpɨtʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ ke rɨ ka'pon amʉ' pa'nʉkʉ, Papa waraino kon pe ika'sa' kon. 10 Mɨrɨ rɨ mʉta apai apurɨpɨ'to' mɨrɨ awonsi'kɨ e'pa'nʉ'nɨto' epa'ka. Utonpa ton, serɨ kʉse'ku'nin! 11 Asa'rɨ rɨ marɨ pe' wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ine'ne' tuna epa'ka poken nai mɨrɨ rɨ marɨ tuna epa'kato' euta yai? 12 Utonpa ton, pi' e' pe' epeta poken nai are' pe, mɨrɨ pe pʉra kʉre' e' pe' epeta poken nai pi' pe? Ine'ne' pe tepa'kasen tuna uya wakʉ enpa'ka pen nɨ nɨrɨ. 13 Ɨnʉ' nai pu'kena' mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉ'nin ɨ'koro'tau'nokon? Tɨwɨ nenpoikai wakʉ pe tʉuko'manto' eseru ke, mɨ pe te'ku'se pʉra tʉnkupʉnʉ ke ipu'ketʉ winɨpai tʉuye'sen. 14 E'tane ɨsɨ pe ɨyɨkɨntato' kon, amʉre' pe ɨwe'to' kon esi yau ɨyewan kon yau, ipɨ' katapurɨtʉu, mɨrɨ pe pʉra i'napairon pɨ' kasi kʉkatʉu. 15 Mɨrɨ waraino rɨ ipu'ketʉ u'tɨ pʉra iyesi Epʉn poi, e'tane non winon nɨ, iya'kwarʉ pen nɨ, Makoi winon nɨ. 16 Ɨkɨntan nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ amʉre' pe e'pai e'nɨto' yau, ɨsiporo pʉra e'nɨto', tanporon nɨ ɨri rɨ ku'to' eporo mɨrɨ, mɨrɨ yau. 17 E'tane ipu'ketʉ, Epʉn poi tʉuye'sen esi mɨrɨ wapiya kuru esukenan nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto', tʉusi'nʉnkasen, tʉron kon ennin, main awɨron nɨ, ɨsentu'kena' rɨ, eke rɨ wakʉ ku'nin, te'menkasen pen nɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon nɨ. 18 Tʉusewankamai' te'san i'nɨ'panʉ'pɨ'nin nan, usewankaman nɨto' yau pʉra te'pɨnsan uya ipoken e'nɨto' akʉ'pʉsa' anʉmʉ.

Isens 4

1 Ɨ'rɨ uya epanta'man ɨsipɨ' e'nɨ emapu'tɨ ɨ'koro'tau'nokon? Ipan pe i'se ɨwe'to' kon ayau'nokon na'ne' usewa'noman pɨ' yapai pe' iyepʉ pen mɨ? 2 Ɨ'rɨ rɨ i'se ɨwesi kon e'tane eporo auya'nokon pʉra iyesi. Iwenai ɨye'wɨnɨ kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ enkuui pe ɨwesi kon, e'tane i'se ɨwe'to' kon eporo auya'nokon poken pʉra iyesi. Ɨsipɨ' ɨwesi kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyepanta'ma kon. Eporo auya'nokon pʉra iyesi, apʉne pʉra Papa pɨ' ekama'po auya'nokon pʉra iyesi pɨ'. 3 Ekama'po auya'nokon a'tai, eporo auya'nokon pʉra iyesi, apʉne pʉra ɨri pe iteseru esii'ma ekama'po auya'nokon, ɨneporo'pʉ kon ma'tanʉkʉ ke ipan pe i'se ɨwe'to' kon nɨ kupʉ pɨ'. 4 Ɨmɨrɨ'nokon temari'masa' kon e'tane tekumasan waraino kon ka'pon amʉ', i'tu auya'nokon pʉra pe' iyesi, orʉ kupʉ auya'nokon ɨtonpa kon pe a'tai, Papa ewaruma'tɨ auya'nokon pe iyesi? Ɨnʉ' rɨ orʉ tonpa pe e'paino ena mɨrɨ Papa eyaton pe. 5 Mɨrɨ pe pʉra ɨusenuminka kon nɨ katɨ iye'menukasa' Papa Maimu uya ta iwenai pʉra rɨ, “Iya'kwarʉ uyau'nokon iko'manto' pe inkupʉ'pʉ esi tiwano' pe rɨken ui'se'nokon,” tukai'? 6 E'tane eke pe miyarɨ parɨ wakʉ nonkasa' iya upona'nokon. Mɨrɨ pɨ', iye'menukasa' Papa Maimu uya ta, “Papa uya mɨ pe te'ku'sen ewaruma'tɨ, e'tane mɨ pe te'ku'sen pen pona wakʉ nonkasa' tʉrʉ iya,” ta iya. 7 Mɨrɨ pɨ' si, Papa ena' e'nonkatɨ'. Makoi iwa'kʉ'tɨ', mɨrɨpan ainʉnto' pe ɨpiyapai'nokon. 8 A'ko pe Papa piya' ɨsi'tɨ', a'ko pe ɨpiya'nokon iye'to' pe. Ɨyemiyatʉ kon ikumi'tɨ', tʉmakooikena' nan ka'pon amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan kon ikorʉkatɨ', ikasimanin ye' ton kuru. 9 Aya'kwarʉ kon tainʉnpai' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuta'kwarʉpɨ'se, tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'se akarantɨ'. Auta'kɨrɨto' kon ensimatɨ' tʉuta'kwarʉpɨ'se ukaran nɨ pe, pori' pe ɨwe'to' kon ipan pe ɨusewankono'ma kon pe. 10 Mɨ pe te'ku'sen pe pʉra enatɨ' Itepuru rau, ayanʉnto' kon pe iya. 11 Utonpa ton, ɨtonpa kon pɨ' ɨri pe isapema pe tʉusauro'se pʉra e'tɨ'. Ɨnʉ' rɨ ɨri pe isapema pe tʉtonpa pɨ' tʉusauro'sen, mɨrɨ pe pʉra iteseru aimenkanin usaurokʉ main, Mosi' winon pɨ' ɨri pe isapema pe mɨrɨ awonsi'kɨ iteseru aimenka iya. Main eseru aimenka auya a'tai, iyawɨrɨ ɨwesi pen mɨrɨ, e'tane iteseru aimenkato' auya po ɨyereuta. 12 Moro tikin nan nɨken Main tʉnin mɨrɨ awonsi'kɨ iteseru aimenkanin esi, kʉrɨ rɨ kʉrɨ rɨ tʉmeruntɨrʉ kenan ipika'tɨto' ike mɨrɨ awonsi'kɨ ima'tanʉ'to' ike. E'tane si ɨmɨrɨ—ɨnʉ' pe ɨwesi ɨtonpa eseru aimenka pa? 13 Apʉne etatɨ', ɨmɨrɨ'nokon, “Serɨ pe, mɨrɨ pe pʉra awanapai rɨ se pata, mɨrɨ pe pʉra mɨ pata ya' utɨn mɨrɨ, tikin nɨ wʉipiya enno'se'na mɨrɨ yau, pʉrata epoto' kupʉ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ pʉrata eporo pɨ',” tawon nan kon. 14 I'tu auya'nokon pʉra rɨ iyesi ɨ'rɨ e'kupʉ awanapai rɨ tukai'. Ɨ'rɨ mɨ ɨuko'manto' kon? Ɨmɨrɨ'nokon esi kapuru' pe, aka'ne' pe rɨ tʉusenpoikasen mɨrɨ awonsi'kɨ tapasen kasa. 15 E'tane ru'ku, “Itepuru eseru pe iyesi yau, se, mɨrɨ pe pʉra mɨ kupʉ pɨ', uko'man nɨ'nokon mɨrɨ,” tato' auya'nokon pe iyesi. 16 Na'ne' nin esi, mɨ pe ɨye'kupʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ autapurɨ kon. Tanporo serɨ waraino utapurɨn esi ɨri pe. 17 Ɨnʉ' rɨ, wakʉ tʉnkupʉnʉ i'tunin, ikupʉ iya pʉra na'ne' umakoita mɨrɨ.

Isens 5

1 Apʉne etatɨ', ɨmɨrɨ'nokon imaminke' ton, akarantɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉukɨ'pɨ'nʉnpɨ'se akarantɨ', apʉne pʉra usewankaman nɨto' uye'nɨ pɨ' man ɨpona'nokon. 2 Ɨimamin kon a'motasa' man, ene amʉ' uya ɨpon kon ɨ'sa' man. 3 Ɨkorʉʉi kon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsirʉpaai kon ukaranpɨ'sa' man. Serɨ ikaranpɨ'sa' uya apa'nʉkʉ kon mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpun kon anɨ iya apo' kasa. Eke pe kuru ɨimamin kon amʉranʉ'sa' auya'nokon serɨ iweyu ton u'matʉ yau. 4 Entɨ'! Amainarʉ kon yau iye'tʉrawasomasa' kon epe'pʉ, to' e'ma'pʉ auya'nokon pʉra na'ne' ike ukaran nɨ pɨ' man apa'nʉkʉ kon pe. Ɨi'kiyari kon akʉ'pʉsa' anʉnnin nʉ'san ukaramʉ uya Meruntɨ pe kuru te'sen ye' Itepuru pana eposa' man. 5 Ɨuko'mansa' kon man serɨ non po eke pe rɨ ɨimamin kon tepose, mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe i'se ɨwe'to' kon kupʉ pɨ'. Ɨyeka'pɨ'sa' kon ɨwɨnɨ kon weyu a'taino pe. 6 Ɨri ku'nin nʉ'san pen nɨ eno'ma'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉ'ka'pʉ auya'nokon, ɨyewa'nomanin kon pokena' nan pen nɨ. 7 Mɨrɨ pɨ' si, tʉuseta'kai' pʉra e'tɨ', utonpa ton, Itepuru uyepʉ pʉ'kʉ pona rɨ. Apʉne temaina'tɨsen entɨ': tenuri'sen non uya epe'kena' kiyari epetanʉkʉ enupɨkɨrɨ, tʉuseta'kai' pʉra te'sen tuna e'sara'tɨ mɨrɨ awonsi'kɨ tuna iu'matʉ yawon enupɨkɨrɨ. 8 Ɨmɨrɨ'nokon nɨrɨ tʉuseta'kai' pʉra e'tɨ', pana' pe e'soto'katɨ', apʉne pʉra a'ko pe Itepuru uye'to' man. 9 Ɨtonpa kon pɨ' te'naipɨ'se pʉra, utonpa ton, ɨyeseru kon kuru nin aimenka mɨrɨ. Eseru aimenkanin man mʉra'ta nau rɨ iye'soto'kasa'! 10 Utonpa ton, tʉuseta'kai' pʉra e'nɨto' ento' ipɨ' ɨsɨ moronka a'taino pe, pu'kena' amʉ' entɨ', isauro'sa' kon Itepuru ese' yau. 11 Mi'tuyatʉi'ne' kasa rɨ, ipʉremasa' pe to' esi ta, kamoro imoronkanin nʉ'san pɨ'. Isopu uya imoronkasa' rʉ'pʉ etasa' auya'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ iu'matʉ pe ene'pʉ Itepuru nʉkupʉ'pʉ rʉ'pʉ. Itepuru esi eke pe tʉusentu'masen mɨrɨ awonsi'kɨ aiko tawon nɨ. 12 Mɨrɨ entai kuru, utonpa ton, ɨnku'ton kon pɨ' ausaurokʉ kon a'tai Epʉn kʉsesa'tʉu, mɨrɨ pe pʉra non nɨ, mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ. Tɨwɨ, “Ewai',” tato' auya'nokon nesii, ewai' pe rɨ; “Kane,” tato' auya'nokon nesii, kane pe rɨ, ɨyeno'ma kon kuru nin mɨrɨ. 13 Ɨtonpa kon nɨ na'kɨ nai ekamʉn yau? Tɨwɨ nɨpʉremai. Ɨnʉ' rɨ pe' nai pori' pe? Tɨwɨ apurɨpɨ'to' eremu yai nʉserenkai. 14 Ɨtonpa kon nɨ na'kɨ nai takuru'ke? Tɨwɨ so'si epuru ton kɨ'mai tʉpona to' ɨpʉremato' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉkarapaimato' pe Itepuru ese' yau. 15 Apurɨto' yau iyɨpʉremasa' uya takuru'kenan epi'tɨ mɨrɨ; Itepuru uya rɨ i'mʉ'sa'ka. Imakoitasa' pe iyesi yau, ipɨ' rɨ usentu'man. 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨtonpa kon pɨ' rɨ amakooi kon ekamatɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa kon pona rɨ ɨpʉrematɨ', ɨusepi'tɨ kon pa. Ipokena' e' pe te'sen ka'pon ɨpʉrema esi mɨrɨ ipan pe meruntɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉwotori'pɨ ke. 17 Iraisa esi'pʉ ka'pon uwarai'nokon nɨ. Iyɨpʉrema'pʉ tʉuta'kwarʉpɨ'se, tuna uyepʉ pʉra iye'to' pe, tuna uyepʉ pʉra si iyesi'pʉ non amankanin pe osorʉwawon pona a'sa'mʉyai wʉipiya airɨ rɨ. 18 Iyɨpʉremakaa'pʉ kanan, mɨrɨ a'tai ka' awonsi'kɨ si tuna uyee'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ si non uya kiyari epetanʉkʉ'pʉ. 19 Utonpa ton, tikin nɨ rɨ ɨtonpa kon utano'ma pe iyesi yau i'napairon apai, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ uya ina'po, 20 se nesii ɨyenu kon yau: Ɨnʉ' uya rɨ tʉmakooikenan na'po ipokenan pen apai uya ipika'tɨ mɨrɨ ima'tato' apai, mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan nɨ makooi nɨpontɨ iya mɨrɨ.

1 Pi'ta 1

1 Sises Kʉrai ekareei ekamai' enno'sa', Pi'ta, winɨpaino, Iye'ta'nʉ'sa' kon, ka'kʉran amʉ' non awɨron kon Pontas, Kare'siya, Ka'pato'siya, Eisa Mʉre'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Pi'tiniya pon kon, Papa nanʉmʉ'san enakan, 2 Papa, Ikʉipʉnʉ nanʉmʉ'san pena rɨ, Ita'kwarʉ e'tʉrawasoma winɨ inkoneka'san wakʉ pe, Sises Kʉrai mʉnʉ e'pasinpasinma ke mɨrɨ awonsi'kɨ imaimu awɨron kon pe: Tɨwɨ wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨpiyau'nokon miyarɨ rɨ. 3 Apurɨpɨ'to' nesii, Papa, uyepuru kon Sises Kʉrai Kʉipʉnʉ iwano' pe! Eke pe ɨsentu'kena' pe tesi pɨ' urepasa' iya 'nokon emenna' pe entun nɨto' ke nurɨnan e'ku'nɨto' ya' Sises Kʉrai e'mʉ'sa'kasa' terikʉ'pʉ apai poro, 4 Papa nʉkupʉ'pʉ uiwano' kon pe epoto' ya' Epʉn po nenkurunpayai'ne', iyenkɨ'sɨimu'na pʉra, iya'mota pʉra, ima'ta pʉra rɨ iyesi mɨrɨ yau. 5 Apurɨto' auya'nokon poro, Papa meruntɨrʉ uya awapu'tɨ kon epika'tɨn nɨto' uyepʉ pʉ'kʉ pona, iyekonekasa' na'ne' usenpoikan pɨ' pata weyu u'ma'sa' a'tai. 6 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', pori' pe e'tɨ', aka'ne' pe rʉ'kwɨ rɨ tu'kan nɨ i'tupɨ'nɨto' yau ɨyekota'mato' kon pe kuru rɨ iye'sa' e'tane. 7 Serɨ ton e'seposa' Papa apurɨto' auya'nokon—epe'kena' korʉ entaino tʉuma'tasen ti'tusa' rɨ e'tane apo' ke, mɨrɨ entai rɨ Papa apurɨto' auya'nokon esi ti'tusen pe—mɨrɨpan usenpoikasa' e'to' pe i'nairon apurɨpɨtʉ pe, eke pe kuru iku'to' pe mɨrɨ awonsi'kɨ inama Sises Kʉrai usenpoika weyu a'tai. 8 Ensa' auya'nokon pʉra rɨ iye'tane, i'nʉnka auya'nokon; ensa' auya'nokon pʉra rɨ iye'tane serɨ pe, apurɨ auya'nokon, mɨrɨ pɨ' si ipan pe pori' pe ɨwesi kon, eke pe rɨ, ekama poken pʉra rɨ, 9 apʉne pʉra Papa apurɨto' epe'pʉ pe iyesi aya'kwarʉ kon epika'tɨto' eporo auya'nokon. 10 Serɨ si epika'tɨn nɨto' pɨ' pu'kena' amʉ' tʉusauro'san, wakʉ nonkasa' tʉuye'ton pɨ' ɨpiya'nokon, uya iwarinpa'pʉ tʉuta'kwarʉkai' mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' kuru rɨ. 11 Iwarinpa pɨ' rɨ to' esi'pʉ ɨ'rɨ a'tai iweyu esi, nai kasa iyepʉ tukai', Kʉrai A'kwarʉ to' yau te'sen nekamanʉ, mɨrɨ a'tai isekamasa' rʉ'pʉ pena Kʉrai ekota'mato' mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwa tʉuye'ton ite'ma'pʉ ta' tukai'. 12 To' ena' isenpoika'pʉ tiwano' kon pe tapiyo' kon pe to' esi pen tukai', e'tane ɨmɨrɨ'nokon iwano' pe, to' usaurokʉ a'tai ekamasa' rʉ'pʉ pɨ', kamoro wakʉ itekare ekamanin nan ɨpɨ'nokon winɨ, Wakʉ A'kwarʉ, Epʉn poi enno'sa' winɨ. Inserʉ amʉ' rɨ nɨrɨ enurikʉ serɨ ton ɨnenpai. 13 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨusenuminkato' kon ikonekatɨ' iku'nin pe; ɨiwano' kon pe ɨse'se'tɨtɨ'; ɨye'ku'to' kon pɨ' ekonekatɨ' ipʉ'kʉ pe pʉra, wakʉ nonkasa' pɨ' ɨyena'nokon te'tʉton Sises Kʉrai usenpoika a'tai. 14 Main awɨron kon mʉre amʉ' kasa, ɨri eseru i'sero' kon pe ke'tʉu, i'tu auya'nokon pʉra iyesi a'tai ɨwesi'pʉ kon kasa. 15 E'tane wakʉ pe e'tɨ' tanporo ɨnkupʉnʉ kon yau, kʉrɨ rɨ ɨkɨ'manin kon esi wakʉ pe na'ne' kasa; 16 apʉne pʉra iye'menukasa' uya: “Wakʉ pe e'tɨ', apʉne pʉra wakʉ pe urɨ esi pɨ',” tasa'. 17 Ikʉipʉnʉ, esa'nin pe si ɨwesi pɨ' ka'pon tʉrawasooi eseru aimenkanin pe te'sen kʉrɨ rɨ tenu yawon ke pʉra, ɨuko'manto' kon weyu enno'tɨ' serɨ yau te'namai' ipɨ' ka'kʉran pe. 18 I'tu auya'nokon nɨ tʉuma'tasen nɨ korʉ mɨrɨ pe pʉra sirʉpa ke ɨmo'kasa' kon pʉra iyesi, itenpʉ'pʉ pe rɨ ɨuko'manto' kon apai atamokori kon piyapai ɨyena'nokon iye'kwɨrɨ'sa' na'ne', 19 e'tane i'nʉnkena' Kʉrai mʉnʉ, karimeru mʉre imaku'pɨ pen mɨrɨ pe pʉra ma'takʉ'pan pen ke. 20 Anʉnsa' kʉrɨ rɨ pena rɨ non ekoneka rawɨrɨ rɨ, e'tane isenpoikasa' iweyu u'matʉ pɨ' ɨiwano' kon pe. 21 Kʉrɨ rɨ poro Papa apurɨ auya'nokon, i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyeri'sa' apai, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iku'sa' iya. Mɨrɨ pɨ' si apurɨto' auya'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨye'ku'to' kon esi Papa yau. 22 Serɨ pe si ɨyekorʉkasa' kon i'napairon awɨrɨ ɨwesi kon winɨ, i'nai rɨ ɨtonpa kon i'nʉnkanin pe ɨwesi kon pa, ɨsi'nʉnkatɨ' ipan pe, tanporo ɨyewan kon pokon pe. 23 Apʉne pʉra ɨyentuka'sa' kon kanan, tʉuma'tasen itena'pɨ apai pen e'tane tʉuma'tasen pen apai, tɨwɨro' rɨ tʉuko'mansen Papa Maimu poro. 24 Apʉne pʉra, “Tanporo ka'pon amʉ' esi wana' kasa, tanporo eke pe iku'to' esi pata ipʉrʉ kasa; wana' esi taipʉtasen mɨrɨ awonsi'kɨ pata ipʉrʉ pe te'sen uta'pokʉ, 25 e'tane Itepuru Maimu esi tɨwɨro' rɨ,” tasa'. Serɨ serɨ itekare ɨpɨ'nokon isekamasa' rʉ'pʉ.

1 Pi'ta 2

1 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨri pe e'pai e'nɨto', enku'tɨnin pe e'nɨto', wakʉ pe e'ku'nɨto', ɨkɨntan nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo rɨ ɨri pe ka'pon pɨ' usauro'nɨto' inonkatɨ'. 2 Mʉre amʉ' emen entusanon kasa esukenan iya'kwarʉ merʉ' i'se e'tɨ', ɨusemo'ka kon pa ɨyepika'tɨto' kon yau, 3 serɨ si onpasa' auya'nokon Itepuru esi wakʉ pe tukai'. 4 Ɨuyepʉ kon koro'tau ipiya', Nurɨnan Tɨ' kasa te'sen—ka'pon amʉ' newaruma'tɨ'pʉ, e'tane Papa uya anʉnsa' i'nʉnkena' pe tʉnkupʉnʉ— 5 ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ esi nurɨnan tɨ' kasa, to' namɨ'pʉ ita'kwarʉ ɨutɨ pe, wakʉ pe te'san, use'man nɨto' tʉrawasomanin ye' pe rɨ, ɨntʉrʉnʉ use'man nɨto' esi ita'kwarʉ yau Papa nanʉmʉnʉ pe rɨ, Sises Kʉrai poro rɨ. 6 Itekare iye'menukasa' uya ta: “Entɨ', tɨ' tʉsa' uya Sayan po, anʉnsa' mɨrɨ awonsi'kɨ i'nʉnkena' itekun airon tɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ apurɨnin e'tʉrʉ pʉra iyesi mɨrɨ epiyɨ'nɨto' ya',” tasa'. 7 Serɨ si, ɨmɨrɨ'nokon apurɨnin nan pona, tɨ' esi i'nʉnkena' pe, e'tane kamoro apurɨnin nan pen pona, “Tɨ', amɨnin nan newaruma'tɨ'pʉ ena'pʉ itekun airon pe,” tasa', 8 mɨrɨ awonsi'kɨ, “Tɨ' ka'pon amʉ' e'pi'poto' ipona, tɨ' to' uta'mo'kato' pe rɨ iku'nin,” tasa'. To' e'pi'po apʉne pʉra itekare awɨrɨ pʉra to' esi pɨ'—mɨrɨto' pe rɨ nɨrɨ to' esi'pʉ. 9 E'tane ɨmɨrɨ'nokon kamoro anʉnsa' kon ka'pon amʉ', kin iwano' pe use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe, wakʉ tʉpataron kon, ka'pon amʉ' Papa iwano' ton, ekamanin pe ɨwesi kon apurɨpɨ'to' auya'nokon ɨkɨ'manin nʉ'pʉ kon ewarupɨ apai wakʉ rɨ tʉweyu ya'. 10 Pena Papa munkɨ amʉ' pe pʉra rɨ ɨwesi'pʉ kon, e'tane serɨ pe si imunkɨ amʉ' pe me'atʉi'; pena usentu'man nɨto' anʉnsa' auya'nokon pʉra iyesi'pʉ, e'tane serɨ pe si usentu'man nɨto' anʉnsa' auya'nokon man. 11 Utonpa ton nʉ'kwɨ, ɨyekama'po uya 'nokon ɨnnon kon, ka'kʉran amʉ' pe te'san serɨ non po, ɨsi'nʉmatɨ' ɨri eseru i'se ɨwe'to' kon apai, aya'kwarʉ kon ewa'noma pɨ' na'ne'. 12 Papa apurɨnin nan pen koro'tau wakʉ pe ɨko'mantɨ', to' uya rɨ ɨyeseru'tɨtane'nokon iye'to' pe pʉra rɨ ikupʉ auya'nokon tukai', to' uya wakʉ ɨyeseru kon ento' pe, mɨrɨpan a'kwa eke kuru Papa meruntɨrʉ apurɨpɨ'to' pe to' uya iye'sa' uyense'na'nokon a'tai. 13 E'tʉtɨ', Itepuru esi pɨ' rɨ, tanporon kon itepuru ton ena' ka'pon amʉ' koro'tau anʉnsa' kon: kin ena' rɨ, eke kuru itepuru pe; 14 mɨrɨ pe pʉra kopʉna amʉ' rɨ, inennoko'san kamoro ekamʉn ku'nin nʉ'san kota'mai', kamoro iye'to' pe iku'nin nʉ'san apurɨpɨtʉi'ma. 15 Apʉne pʉra Papa eseru rɨ mɨrɨ wakʉ kupʉ winɨ i'tui'ma pʉra iya'kwarʉ pʉnon kon ka'pon amʉ' usauro'to' e'paka'nʉ'to' auya'nokon. 16 Ɨko'mantɨ' ɨnʉ' enawon kon ka'pon amʉ' pe pʉra, e'tane ɨnʉ' enau pʉra ɨwe'to' kon kʉse'nin, ɨri kupʉ auya'nokon wapu pe; ɨko'mantɨ' rɨken Papa poitorʉ ton pe. 17 Tanporon kon nɨ tʉnamai' e'tɨ': apurɨnin nan ɨtonpa kon amʉ' ti'nʉnkai' e'tɨ', Papa inamatɨ', kin tʉnamai' e'tɨ'. 18 E'tʉtɨ', poitorʉ ton pʉrata ke te'masan pen, ɨyepuru kon ena', tanporon yau to' nama auya'nokon pe, kamoro wakʉ ton pe na'ne' nan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusenuminkasan nɨken pen, e'tane kamoro ɨsɨ pe rɨ nɨrɨ ɨku'nin nan kon. 19 Apʉne pʉra tapurɨpɨ'sen pe ka'pon esi mɨrɨ iwenai pʉra rɨ e'ne' moronkanin pe iyesi yau, apʉne pʉra Papa i'tu tʉuya pɨ' mɨrɨ kasa iyesi. 20 E'tane iwenai apanta'mato' kon eporo auya'nokon yau, iye'to' pen nɨ ku'sa' auya'nokon pɨ' imoronka auya'nokon, ɨ'rɨ eporo auya'nokon? E'tane e'ne' moronka auya'nokon yau, wakʉ kupʉ auya'nokon wenai, imoronkatɨ' rɨ, serɨ pɨ' ayapurɨpɨtʉ kon mɨrɨ Papa piyau. 21 Serɨ pona ɨkɨ'masa' kon mɨrɨ, apʉne pʉra Kʉrai uya e'ne' moronka'pʉ ɨiwano' kon pe, ento' auya'nokon ipɨ' tʉnonkai', ite'ma'pʉ poro ɨutɨ kon pa. 22 “Makoi kupʉ'pʉ iya pen nɨ, kasi ye' pe iye'to' eporo to' uya pʉra rɨ iyesi'pʉ inta nau,” ta. 23 To' uya tʉsapema a'tai, ɨ'rɨ ta iya pʉra iyesi'pʉ to' sapema pe; e'ne' moronka tʉuya a'tai, to' enari'pa'pʉ iya pen nɨ. E'tane ru'ku, iye'tʉrʉ'pʉ iteseru aimenkanin wakʉ pe ena'. 24 Kʉrɨ rɨ uya rɨ umakooi kon arɨ'pʉ tʉpun yau kurusu' po, mɨrɨ kasa si eri'nɨto' pe makoi ya', ipoken e'nɨto' iwano' pe; ari'po'pɨ'sa' pata'pʉ winɨ ɨusepi'tɨsa' kon mɨrɨ. 25 Karimeru utano'ma kasa ɨwesi'pʉ kon, e'tane serɨ pe si ɨyenna'posa' kon aya'kwarʉ kon Esa' mɨrɨ awonsi'kɨ aya'kwarʉ kon Ennin piya'.

1 Pi'ta 3

1 No'pʉ ton, mɨrɨ kasa rɨ marɨ ataan'pʉ kon ena' e'tʉtɨ', to' tonpa ton uya main apurɨ pʉra iyesi yau, to' ɨ'kwɨrɨ'to' pe apurɨto' winɨkʉi' ɨnkupʉnʉ kon winɨ, ausaurokʉ kon winɨ pen, 2 wakʉ pe, Papa tʉnamai' ɨuko'mamʉ kon ene to' uya a'tai. 3 Ayama'nomʉ kon kʉse'nin kɨpo'po rɨ ɨye'rɨwʉntɨsa' kon winɨ, inse' ka'pɨ'sa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ korʉ konekasa' rɨ ɨrɨwʉn kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton nɨ ɨpon kon pe. 4 E'tane ru'ku, a'nau'nokon nesii, ama'non pe pʉra tenasen pen ɨ'sɨ'mʉn yai e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnpan iya'kwarʉ pe, eke kuru itepe' Papa enu yau. 5 Apʉne pʉra serɨ kasa penaro' kon wakʉ ton uri'sami'si amʉ' Papa ena' te'ku'to' kon nonkanin nan enapɨ'pɨtʉ'pʉ ama'non pe. Tʉtaan'pʉ kon ena' te'tʉse to' e'pɨ'pɨtʉ'pʉ, 6 Sera kasa, Epʉra'an maimu awɨron mɨrɨ awonsi'kɨ tepuru pe esa'nin. Imunkɨ amʉ' ɨmɨrɨ'nokon, ipokena' pe te'sen kupʉ auya'nokon yau, nari' ya' te'tʉse pʉra. 7 Taan'pʉ ton, mɨrɨ kasa rɨ marɨ tʉusenuminkai' te'san pe e'tɨ' ɨno'pʉ kon pokon pe ɨuko'mamʉ kon koro'tau, to' parɨ tʉnamai' ɨ'sɨ'mʉnon ɨisakon kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpokon pe wakʉ uko'man nɨto' epoton kon, ɨ'rɨ uya rɨ ɨwɨpʉremato' kon wa'kʉtʉ namai'. 8 Iye'nonka pe, tanporo ɨmɨrɨ'nokon, ɨsi'kaisa rɨ ɨseseru yau ɨko'mantɨ', ɨtonpa kon pɨ' tʉusenuminkai', ɨsitonpa pe tʉusi'nʉnkai', aiko ta auya'nokon enpoika auya'nokon pe mɨrɨ awonsi'kɨ mɨ pe te'ku'san pe pʉra. 9 Ɨri te'mai' pʉra ɨri ke e'tɨ', mɨrɨ pe pʉra e'sapeman, e'sapeman ke, e'tane ɨpʉreman ke, apʉne pʉra serɨ pona ɨkɨ'masa' kon mɨrɨ, Papa uya ɨpʉremato' kon pe. 10 Apʉne pʉra, “Ɨnʉ' rɨ uko'man nɨto' i'nʉnkanin, wakʉ pe ɨko'manpaino tani enkurunpai ɨri apai mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnta, enku'tɨnin pɨ' isaurokʉ namai'. 11 Ɨri apai nera'tɨi wakʉ ku'se'na; tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' warinpai mɨrɨ awonsi'kɨ iporo te'to' pe. 12 Apʉne pʉra Itepuru enu esi ipokena' pe te'san ene pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ipana to' ɨpʉrema eta pɨ', e'tane Itepuru emʉ' rɨ ken esi mɨrɨ ɨri ku'nin nan ewa'noma pɨ',” tasa'. 13 Ɨnʉ' uya e'ne' pe ɨkupʉ kon wakʉ ɨnku'pai ɨwesi kon pɨ'? 14 E'tane rɨ ɨyekota'ma kon pe rɨ iyesi yau, ipokena' kupʉ auya'nokon pɨ', ipʉremasa' pe rɨ ɨwesi kon mɨrɨ. “To' enari'panin ɨyenari'patɨ'nin; ketʉipɨ'tʉu.” 15 E'tane ɨyewan kon yau Kʉrai inamatɨ' Itepuru pe. Tekonekai' rɨ e'pɨ'tɨ' ɨye'ku'to' kon ekama'popɨ'nin nan ei'nin nan pe ɨwesi kon pa. 16 E'tane iku'tɨ' ɨ'sɨ'mʉn yai mɨrɨ awonsi'kɨ tʉnamasen pe, wakʉ pe ɨyewan kon tʉkonekai', mɨrɨ a'tai kamo ɨri pe ɨku'pai'nokon na'ne' nan wakʉ ɨnkupʉnʉ kon Kʉrai yau pɨ' ɨpiyɨ'to' pe ɨri pe ɨpɨ'nokon tʉusauro'sa' kon pɨ'. 17 Wakʉ pe parɨ iyesi ɨyekota'ma kon wakʉ kupʉ auya'nokon wenai, Papa eseru pe iyesi yau, ɨri kupʉ auya'nokon wenai entai. 18 Apʉne pʉra Kʉrai erikʉ'pʉ amakooi kon wenai tikin ite'kwa, mɨrɨ enta' teri'ton pe pʉra rɨ, ipokena' pe te'san, ipokena' pe te'san pen iwano' pe, ɨne'nin kon pe Papa piya'. Uma'tan nɨto' ya' itʉrʉ'pʉ ipun tau, e'tane nurɨne iyena'pʉ iya'kwarʉ winɨ, 19 kʉrɨ rɨ winɨ rɨ marɨ itɨ'pʉ itekare ekamai' pariki'si tau te'san a'kwarʉ'san piya', 20 pena main awɨrɨ iye'sa' kon pen Papa enuri'tane tʉuseta'kai' pʉra Nowa a'tai'ne a' e'kapʉ koro'tau. Mɨrɨ yau, tu'kan kon pen nɨ, 8 kaisaron kon ka'pon amʉ' epika'tɨ'pʉ tuna yai, 21 serɨ si tuna uya epa'taisiman nɨto' ekamasa', ɨpika'tɨ kon pɨ' na'ne' serɨ pe—ipun utoi'masa' korʉka iya pen e'tane Papa ekama'po wakʉ ɨyewan kon e'sepoto' pe. Ɨpika'tɨsa' iya 'nokon Sises Kʉrai e'mʉ'sa'kasa' winɨ. 22 Iyenuku'pʉ na'ne' Epʉn pona, mɨrɨpan esi Papa emiyatʉ enwo'netʉ winɨ—inserʉ amʉ', eke ton mɨrɨ awonsi'kɨ pana'pano ton itena' te'tʉsan pe.

1 Pi'ta 4

1 Mɨrɨ pe si iyesi pɨ', Kʉrai si ekota'ma'pʉ tʉpun yau esi'pʉ na'ne' kasa rɨ marɨ, e'sepaai'tɨtɨ' iteseru rʉ'pʉ ke, apʉne pʉra kʉrɨ rɨ tʉpun yau iyekota'masa' rʉ'pʉ uya makoi nonkasa' mɨrɨ. 2 Mɨrɨ moron nʉ'pʉ pe, serɨ non po si tʉuko'mamʉ koro'tau ka'pon e'to' i'se awɨrɨ iko'mamʉ pen, e'tane nin Papa e'to' i'se awɨrɨ. 3 Apʉne pʉra inke ɨuko'mansa' kon man Papa i'tunin nan pen nʉkupʉnʉ kupʉ pɨ'—ipan pe ɨri kupʉ pɨ' ɨko'manpai e'nɨ pɨ', ɨiwano' kon pen nɨ enkuui pe e'nɨ pɨ', e'taripan pɨ', ipɨ' rɨ te'kamai' e'taripan pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ekuman pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri kuru rɨ nuirapanin nɨ papa tato' ipɨ' pe ika'sa' apurɨpɨtʉ pɨ'. 4 To' pona ti'tupɨ'sen pe pʉra iyesi ta'kɨrɨ'nokon ɨwesi kon kasa pʉra mɨrɨ rɨ marɨ e'ta'nʉ'nɨto' i'mʉnpʉri ka' ɨusenasika kon kasa pʉra, mɨrɨpan kon uya si asapema kon. 5 E'tane si tʉnkupʉ'pʉ kon ekamato' oton to' uya nurɨnan kon mɨrɨ awonsi'kɨ iyeri'sa' kon eseru aimenkanin pe iye'kamasa' na'ne' ena'. 6 Mɨrɨ pe iyesi wenai, wakʉ itekare usekamasa' na'ne' iyeri'sa' pe rɨ na'ne' nan pɨ', to' eseru aimenkato' pe ka'pon eseru awɨrɨ ipun eseru pɨkɨrɨ, e'tane tʉuko'mansan Papa eseru awɨrɨ iya'kwarʉ pɨkɨrɨ. 7 Tanporon nɨ u'ma'to' man a'ko pe. Mɨrɨ pe si iyesi pɨ', wakʉ pe ɨusenuminkato' kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ ɨiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi' e'tɨ' ɨwɨpʉrema kon pa. 8 Tanporon entai, ɨtonpa kon ti'nʉnkai' ipan pe e'tɨ', apʉne pʉra usi'nʉnkan nɨto' uya tu'kan nɨ makoi nɨpontɨ. 9 Ɨtonpa kon amʉ' tereutanʉ'se to' a're'tɨtɨ' tentarunse pʉra. 10 Akaisarɨ'nokon iya'kwarʉ nʉtʉrʉ'pʉ ɨyena'nokon apurɨtɨ' tʉron kon pika'tɨ pɨ', iyawɨron pe esii'ma wakʉ nonkasa' Papa uya ɨ'si'taino' nan nɨ tʉrʉ pe. 11 Ɨnʉ' rɨ usaurokʉ pe iyesi yau, tɨwɨ nʉsaurokʉi Papa maimu pe kuru. Ɨnʉ' rɨ esi yau apiyo' pe, tɨwɨ nʉkupʉi Papa nʉtʉrʉ'pʉ tʉmeruntɨrʉ ke, tanporon yau rɨ Papa apurɨpɨ'to' pe Sises Kʉrai poro. Itiwano' pe rɨ eke pe iku'to' nesii mɨrɨ awonsi'kɨ ipana'pano tɨwɨrɨ rɨ, tɨwɨrɨ rɨ. Amen. 12 Utonpa ton nʉ'kwɨ, kɨsewansiukatʉu, ɨsɨ rɨ ɨi'tuto' kon yau ɨyekota'ma kon pɨ', ti'tupɨ'sen pen nɨ e'kupʉ kasa rɨ ɨpɨ'nokon. 13 E'tane epori'matɨ' Kʉrai ekota'mato' yau rɨ ɨwesi kon pɨ', mɨrɨ pɨ' mɨrɨ entai ɨyepori'ma kon pa eke pe iku'to' usenpoika a'tai. 14 Asapema kon pe iyesi yau Kʉrai ese' wenai, wakʉ eposa' auya'nokon mɨrɨ, apʉne pʉra iya'kwarʉ eke pe iku'to' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa A'kwarʉ esi pɨ' ɨpo'nokon. 15 Ɨyekota'ma kon pe iyesi yau, te'wɨsen pe ɨwesi kon pɨ' mɨrɨ pe pʉra ama' e' pe, mɨrɨ pe pʉra ti'tui' pʉra rɨ ɨri ku'nin pe, mɨrɨ pe pʉra rɨ ka'pon amʉ' eseru pɨ' rɨ tʉuko'mansen pe ɨwesi kon pɨ' ɨkota'ma kon kʉsemapu'tɨtʉu. 16 E'tane nin, Kʉri'san pe ɨwesi kon pɨ' ɨkota'ma kon yau, kɨpiyɨ'tʉu, e'tane Papa rɨken apurɨpɨ'tɨ' mɨrɨ ese' esa' pe ɨwesi kon pɨ'. 17 Apʉne pʉra eseru aimenkato' weyu si epiya'tɨkapʉ Papa munkɨ pɨ'; iyepiya'tɨ pe si iyesi yau urɨ'nokon pɨ', ɨ'rɨ kasa ken si iye'to' oton kamo wakʉ Papa ekareei awɨron kon pen pɨ'? 18 Mɨrɨ awonsi'kɨ, “Sa'man pe ipokena' pe te'san epika'tɨ poken pʉra iyesi yau, ɨ'rɨ pe ken si Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ te'san mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmakooikena' nan e'to' oton?” tasa'. 19 Mɨrɨ pe iyesi pɨ' ken si, kamoro Papa e'to' i'se pɨkɨrɨ tekota'masan ne'tʉrʉi tʉmaimu awɨron tʉka'nin nʉ'pʉ kon ena' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ kupʉ pɨ' te'to' kon pe miyarɨ rɨ.

1 Pi'ta 5

1 Itepuru ton ɨ'koro'tau'nokon te'san pɨ' ta uya, urɨ itepuru rɨ nɨrɨ, Kʉrai ekota'ma ennin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iku'to' usenpoika a'tai epo ton: 2 Papa ikʉn non ɨyenau'nokon na'ne' nan pa'simanin nan pe e'tɨ', to' ennin pe e'tʉrawasomatɨ'—ayapiyo'ma kon pɨ' pen, e'tane ari'kena' pe ɨwesi kon pɨ' Papa e'to' i'se awɨrɨ; mentaino pe pʉra pʉrata pɨ', e'tane e'tʉrawasomapaino ye' pe; 3 kamoro ɨyena'nokon itʉsa' kon epuru pe ke'ku'tʉu, e'tane wakʉ Papa ikʉn non nenton ku'nin pe. 4 Mɨrɨpan si karimeru amʉ' pa'simanin nan epuru usenpoika a'tai, a'kwa ayarʉkooi kon, kʉron eporo auya'nokon mɨrɨ tenkɨ'sɨimu'nasen pen nɨ. 5 Moine ton, mɨrɨ kasa rɨ marɨ e'tʉtɨ' kɨɨyi' amʉ' ena'. Epontɨtɨ' mɨ pe te'ku'se pʉra e'nɨto' ke ɨtonpa kon amʉ' winɨkʉi', apʉne pʉra, “Papa uya mɨ pe te'ku'san ewaruma'tɨ, e'tane mɨ pe te'ku'san pen pona wakʉ nonkasa' tʉrʉ iya.” tasa'. 6 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mɨ pe te'ku'san pe pʉra enatɨ' eke Papa emiya o'no, ayanʉnto' kon pe iya i'se te'to' weyu a'tai. 7 Tanporo rɨ ayanpokʉmanin kon eno'matɨ' itena', apʉne pʉra amainanpanin kon pe iyesi. 8 Ɨiwano' kon pe tʉuse'se'tɨi', mɨrɨ awonsi'kɨ tenu ke e'tɨ'. Ɨyeyaton kon, Makoi man tʉyo' tʉnanton warinpa pɨ' rayan kasa. 9 Inurunpatɨ', pana' pe anapurɨnʉ kon yau e'mʉ'sa'katɨ', apʉne pʉra i'tu auya'nokon ɨtonpa kon amʉ' non emʉ' kaisaron kon uya mɨrɨ rɨ marɨ ekota'man nɨto' moronka. 10 Papa, tanporon nɨ wakʉ nonkasa' esa', ɨkɨ'manin kon nʉ'pʉ tɨwɨro' rɨ a'kwa ya' Kʉrai yau, mara rʉ'kwɨ ɨyekota'ma'pʉ kon tʉpoi si ɨkoneka iya 'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ pana' pe ɨkupʉ iya 'nokon, ayapɨtanʉkʉ iya 'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉutamasen pe pʉra rɨ ɨkupʉ iya 'nokon. 11 Tɨwɨ meruntɨ, tɨwɨro' rɨ nesii itenawon pe. Amen. 12 Sairas uya tʉpika'tɨi', uni'tunʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon utonpa, to'ken nʉ'kwɨ ɨyena'nokon imenuka uya ɨpori'mapɨtʉ uya 'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ ekama uya serɨ esi i'napairo' kuru wakʉ nonkasa' Papa uya. Pana' pe iyau e'mʉ'sa'katɨ'. 13 Kʉrɨ Paperan po na'ne' anʉnsa' rʉ'pʉ aya'kɨrɨ'nokon uya miyarɨ ta ɨpɨ'nokon, mɨrɨ kasa rɨ marɨ umu, Ma', miyarɨ nɨkayan. 14 Ɨtonpa kon pɨ' miyarɨ ka'tɨ' ɨusi'nʉnka kon pɨ' auta'su'ka kon pe. Usewankaman nɨto' pʉra nesii ɨpiyau'nokon ɨmɨrɨ'nokon Kʉrai yau te'san.

2 Pi'ta 1

1 Saiman Pi'ta winɨpaino, Sises Kʉrai apiyo' mɨrɨ awonsi'kɨ itekare ekamai' enno'sa', Kamo, ipokena', Papa, itese' pɨ' e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ upika'tɨnin kon Sises Kʉrai poro, i'nʉnkena' apurɨto' ina iwano' waraino eponin nʉ'san enakan: 2 Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨiwano' kon pe eke pe rɨ i'tunin Papa mɨrɨ awonsi'kɨ Sises, uyepuru kon poro. 3 Papa pe iye'to' meruntɨrʉ uya rɨ repan nɨsa' tanporon ke i'se e'nɨto' uko'man nɨto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya tasa' kasa uko'man nɨto' pe i'tu'nokon ke kʉrɨ rɨ ukɨ'manin kon eke pe tesi ke mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe tesi ke. 4 Serɨ ton awɨrɨ eke pe rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ i'nʉnkena' ke kuru uyauro'kasa' iya 'nokon, mɨrɨ pɨ' si mɨrɨ ton yau e'nɨto' pe wakʉ pe Papa e'to' yau, uma'tan nɨto' ɨri i'se e'nɨ nʉkupʉnʉ orʉ po piyapai ainʉmʉi'ma. 5 Mɨrɨ wenai si miyarɨ parɨ apurɨto' auya'nokon iponantɨtɨ' wakʉ pe e'nɨto' ke; wakʉ pe e'nɨto' pona, i'tunin pe e'nɨto'; 6 i'tunin pe e'nɨto' pona, tʉuse'se'tɨi' e'nɨto'; tʉuse'se'tɨi' e'nɨto' pona, ta'kʉre'tɨi' e'nɨto'; ta'kʉre'tɨi' e'nɨto' pona, Papa uya tasa' kasa uko'man nɨto'; 7 Papa uya tasa' kasa uko'man nɨto' pona, tonpa pɨ' ɨsi'nʉnkena' pe e'nɨto'; tonpa pɨ' ɨsi'nʉnkena' pe e'nɨto' pona, usi'nʉnkan nɨto'. 8 Apʉne pʉra serɨ ton esa' pe ɨwesi kon yau miyarɨ rɨ, mɨrɨ ton uya iku'nin pe mɨrɨ awonsi'kɨ epankanin pe ɨkupʉ kon mɨrɨ, uyepuru kon Sises Kʉrai i'tu auya'nokon ke. 9 E'tane ɨnʉ' piyau serɨ ton pʉra iyesi yau, a'ko pe itenu esi mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tenku'ne iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ipu'tɨka'sa' rɨ penaro' tʉmakooi apai tekorʉka'pʉ rʉ'pʉ pɨ'. 10 Mɨrɨ pɨ' si, utonpa ton, miyarɨ rɨ ɨkɨ'mato' kon mɨrɨ awonsi'kɨ ayanʉnsa' kon i'nai rɨ ento' ipɨ' yau ɨko'mantɨ', apʉne pʉra serɨ ton kupʉ auya'nokon yau, auta'mo'ka kon pen nɨ mɨrɨ. 11 Mɨrɨ a'tai nin si, ɨyereutanʉ'to' kon esi mɨrɨ eke pe uyepuru kon mɨrɨ awonsi'kɨ pika'tɨnin Sises Kʉrai e'to' tɨwɨ rɨ esa' wannɨ pe yau. 12 Mɨrɨ pɨ', inke rɨ serɨ ton pɨ' ɨyemiya'pontɨ uya 'nokon mɨrɨ, i'tu tane auya'nokon nɨ, pana' pe rɨ ɨye'mʉ'sa'kasa' kon i'napairon yau itesa' pe me'atʉi'ne'. 13 Iye'to' pe rɨ iyesi upona, serɨ penaro' ɨni'tu'pʉ kon ne'to' pe uya ɨyenu kon ya' upun, ta'porin tau esi koro'tau, 14 apʉne pʉra serɨ pe'ne rɨ mɨ airɨ inonka uya mɨrɨ, uyepuru kon Sises Kʉrai uya ekamasa' upɨ' na'ne' kasa rɨ. 15 Serɨ ton ento' uya kuru rɨ esi, utɨ'pʉ a'tai inke rɨ serɨ ton ku'pɨtʉ kon pa ɨyenu kon yau. 16 Emiya'poke' pe ikonekasa' rɨ panton pɨkɨrɨ ina esi'pʉ pen, ina uya ayauro'ka kon a'tai meruntɨ mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon Sises Kʉrai uyepʉ pɨ', e'tane ina uya tenu kon ke eke pe Kʉrai e'to' ene'pʉ. 17 Apʉne pʉra inamato' mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iku'to' eporo'pʉ iya Papa, Ikʉipʉnʉ winɨ, main uyee'pʉ a'tai itena' Eke A'kwa winɨpai, “Pʉse rɨ pʉse rɨ Umu, Uni'nʉnkanʉ; ipɨ' kuru epori'mayai'!” tawon. 18 Ina uya rɨ serɨ main eta'pʉ tʉpana kon ke Epʉn winon, ina esi a'tai wakʉ wʉ' po ipokon pe. 19 Pu'kena' amʉ' maimu si enasa' man i'nai rɨ kuru ina pona. Wakʉ pe nin si ɨwesi kon mɨrɨ ipɨ' apana kon tʉsa' auya'nokon a'tai, iweyu uya pata wei'tɨsa' ewarupɨ yau kasa, pata emakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ awanakʉi'no kaiyono' enuku ɨyewan kon yau pʉ'kʉ pona. 20 Tanporon entai nin si, ito'ka'nʉ'tɨ' pu'kena' nekamanʉ e'menukasa' itekare uye'sa' pʉra iyesi pu'kena' nekama'pʉ tiwano' pe winɨ pen. 21 Apʉne pʉra pu'kena' nekamanʉ e'sara'tɨto' pʉra iyesi ka'pon eseru winɨ, e'tane Papa winon pɨ' ka'pon amʉ' usaurokʉ'pʉ Wakʉ A'kwarʉ uya to' arɨ koro'tau.

2 Pi'ta 2

1 E'tane ka'pon amʉ' koro'tau rɨ nɨrɨ ennakanin nan pu'kena' amʉ' esi'pʉ, ennakanin nan ti'sa amʉ' e'to' oton ɨ'koro'tau'nokon kasa rɨ. Ama'ai to' uya ma'tanʉ'nin nɨ enupan nɨto' ewonnʉ'to' oton, eke Itepuru rɨ nonka to' uya tennanin kon nʉ'pʉ—tiwano' kon pe rɨ inke pʉra tʉuma'tato' kon nepʉ to' uya. 2 Tu'kan kon uya rɨ piyɨ'nʉ'nin eseru ku'to' oton, mɨrɨpan kon uya i'napairon iyawɨrɨ e'nɨto' sapemato' oton. 3 Mentai tesi kon ke pʉsamoro ti'sa amʉ' uya ɨyennaka kon panton amʉ' tiwano' kon pe rɨ tʉnkoneka'pʉ kon ke. To' kota'mato' ike man moro rɨ pena rɨ to' e'ma tau, to' ma'tanʉ'nin e'nʉnsa' pʉra rɨ iyesi. 4 Apʉne pʉra Papa uya inserʉ amʉ' e'makoimasa' a'tai to' enpɨ'sa' pe pʉra iyesi na'ne' yau, e'tane to' ennoko'pʉ iya ekota'man nɨto' ya', to' tʉrʉ'pʉ iya ewarupɨ i'nawon ya' to' uko'manto' pe eseru aimenka weyu pʉ'kʉ pona; 5 penaro' orʉ enpɨ'sa' iya pʉra iyesi na'ne' yau, i'mʉnpʉ nee'pʉ iya Papa uya tasa' pen awɨrɨ te'san ka'pon amʉ' pona, e'tane Nowa pa'sima'pʉ iya, ipokena' pe te'sen ekamanin mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron kon tʉron kon; 6 eke kuru pata ton Satan mɨrɨ awonsi'kɨ Komora enpɨ'sa' iya pʉra iyesi na'ne' yau, ipo'tɨ'pʉ iya urumɨrʉ'pʉ pe, iku'sa' iya ento' ipɨ' pe te'ku'ton Papa uya tasa' pen awɨrɨ te'san pɨ'; 7 Ra', ipokena' pe te'sen ka'pon pika'tɨ'pʉ iya ipokoitasa' uya ima'tanʉ'sa' piyɨ'nʉ'nin nan nɨ ka'pon amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ main awɨron kon pen nɨ eseru pɨ' iyesi na'ne' yau; 8 (apʉne pʉra kʉrɨ rɨ si ipokena' pe te'sen ka'pon uko'mamʉ'pʉ to' koro'tau wʉi kaisarɨ rɨ ekota'man pɨ' ɨri ton kupʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton nɨ tato' ene pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ eta pɨ')— 9 serɨ kasa si serɨ esi yau, Itepuru uya nin si i'tu ka'pon amʉ' Papa uya tasa' kasa te'san pika'tɨto' tʉuya i'tupɨ'nin esi yau, mɨrɨ awonsi'kɨ ipokena' ton pen a'si iya eseru aimenkato' weyu pʉ'kʉ pona, miyarɨ rɨ to' kota'mai'ma. 10 I'napai rɨ se esi mɨrɨ kamoro ipan pe rɨ makoi eseru pɨ' te'san mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton sapemanin nan. Ɨpiyɨ'mʉnon mɨrɨ awonsi'kɨ sa'man ton nɨ, pʉsamoro ka'pon amʉ' tenari'nʉnsan pen nɨ ɨri pe rɨ ka' awon kon pɨ' tʉusauro'san. 11 E'tane inserʉ amʉ' pana'pa' nan pe rɨ esii'ma mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ ton pe rɨ esii'ma nɨrɨ, ɨri pe rɨ kamoro ka' awon kon sapema pe tʉusaurokʉ kon ne'nin nan pen nɨ Itepuru piya'. 12 E'tane pʉsamoro ka'pon amʉ' e'sapema tʉusaurokʉ kon yau tʉnto'ka'nʉkʉnʉ kon pen nɨ pɨ'. To' esi ene amʉ' kasa rɨ, ene amʉ' teseru awon kon, iyentusa' kon ta'sisan pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉma'tanʉ'san pe rɨken, mɨrɨ awonsi'kɨ ene amʉ' kasa rɨ to' rɨ nɨrɨ uma'tato' oton. 13 Ɨsɨ kuu'pʉ to' uya pɨ', to' e'ma mɨrɨ ɨsɨ ke. To' eseru esi e'taripapaino kon wʉi nai rɨ. To' esi a'si'pɨ'sa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ imaku'pɨ pe rɨ, i'se te'to' kon kupʉ pɨ' ɨpokon pe tenta'na kon koro'tau. 14 Ipan nɨ ekuman to' enu yawon, tʉumakoitato' kon ereutanʉ'nin nan pen nɨ; ɨ'sɨ'mʉnon pori'ma to' uya to' umakoitato' pe; mentai e'nɨ pɨ' isenupasa' kon—ipa'nʉ'sa' kon nɨ! 15 To' uya to'saron asanta nɨnsa' to' utɨsa' Peran, Peyorʉ mu e'ma tawɨrɨ tʉutɨto' kon pe ɨri epe'pʉ i'nʉnkanin. 16 E'tane isa'ka'si neseremekʉ'pʉ ɨri inkupʉnʉ pɨ'—tʉusauro'sen pen nɨ—mɨrɨpan usaurokʉ'pʉ ka'pon maimu yau, mɨrɨpan uya pu'kena' sakorooi uya awopa i'nɨ'panʉkʉ'pʉ. 17 Pʉsamoro ka'pon amʉ' esi mɨrɨ tuna epa'kato' yai tuna pʉn pe mɨrɨ awonsi'kɨ kapuru' pana'pan a'setun na'tu'manʉ ton pe. Ipan nɨ i'kʉrʉn ewarupɨ enkurumʉ to' iwano' pe. 18 Iyawon pʉra rɨ to' mʉta usaurokʉ esi, utapurɨn nɨken, ekumapai rɨken te'to' kon pori'ma pɨ' i'naino ka'pon eseru yawon, ka'pon amʉ' musunpa to' uya, serɨ pe kuru rɨ ainʉn nɨ pɨ' rɨ te'san ɨri yau tʉuko'mansan piyapai. 19 Inonkasa' pe e'nɨto' pɨ' to' auro'kasa' to' uya, te'tane'nokon nɨ ano'manin nan poitorʉ pe—apʉne pʉra ka'pon esi mɨrɨ tentai iyenasa' rʉ'pʉ poitorʉ pe rɨ. 20 Kamoro ainʉnsa' pe iyesi yau orʉ uya ma'tanʉ'nɨto' piyapai uyepuru kon mɨrɨ awonsi'kɨ upika'tɨnin kon Sises Kʉrai i'tu winɨ, mɨrɨpan kon nɨ marɨ e'si'tɨka'sa' iya' to' entai iyenasa', to' si esi ipan pe iu'matʉ yau iyepiya'tɨ a'tai tesi'pʉ kon entai. 21 Wakʉ pe parɨ nesii'no to' uya ipoken e'nɨto' i'tusa' pʉra iyesi a'tai, to' uya i'tu entai ta'poi kon nɨ ra'tɨto' pe tʉuya'nokon wakʉ main, apiyontɨn nɨto' to' ena' inonkasa' rʉ'pʉ. 22 To' pɨ' i'nairɨ rɨ ikasa e'nɨ tukai' enupanin main uya tasa', “Pero tʉtarʉkaai pona tenna'posen,” mɨrɨ awonsi'kɨ, “Peiruku tʉkorʉkasa' rɨ e'tane, te'koromasen i'koro yau,” tawon.

2 Pi'ta 3

1 Utonpa ton nʉ'kwɨ, serɨ si serɨ ukaretaai, iyakon ite'kwaro' ɨyenakan kon. Asa'rɨ rɨ marɨ imenukasa' uya man ɨyenpakanin kon pe wakʉ pe rɨ ɨusenuminka kon pa. 2 Ɨmɨrɨ'nokon uya si main usauro'nɨ'pʉ ipɨ' rʉ'pʉ ekama i'se e'ai' pena rɨ wakʉ ton pu'kena' amʉ' winɨpaino, mɨrɨpan uya uyapiyontɨ'pʉ kon uyepuru kon mɨrɨ awonsi'kɨ upika'tɨnin kon uya tʉnennoko'san ɨpiya'nokon winɨ. 3 Tanporon wapiya, mʉto'ka'nʉ'tʉi' mɨrɨ iweyu u'matʉ yau asapemanin kon tʉuta'kɨrɨ kon pe uyepʉ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ asapema kon pe to' uta'kɨrɨ, mɨrɨpan kon esi i'se te'to' kon ɨri eseru pɨkɨrɨ utɨn pɨ'. 4 Tato' oton to' uya, “Nai mɨrɨ, ‘uye'nɨ,’ isaurokʉ'pʉ ipɨ'? Ukʉipʉnʉ kon eri'pɨtʉ'pʉ si'kɨrɨ rɨ, tanporon nɨ esi tesi'pʉ kasa rɨ non e'kapʉ epiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ rɨ,” tato' oton. 5 E'tane ipɨ' rɨ te'kamai' to' upu'tɨka'sa' pena rɨ Papa maimu ke ka' uko'mamʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ non e'kaa'pʉ tuna apai mɨrɨ awonsi'kɨ tuna ke. 6 Tuna ke rɨ marɨ mɨrɨ a'tai non usemʉ'nʉkʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ima'ta'pʉ. 7 Mɨrɨ rɨ marɨ main ke serɨ pe na'ne' ka' mɨrɨ awonsi'kɨ non epotawa'tɨsa' mɨrɨ apo' iwano' pe, eseru aimenka mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya tasa' pen awɨrɨ te'san uma'ta weyu e'ma ta' enkurunpa. 8 E'tane serɨ kuru tikin nan nɨ kʉ'pu'tɨka'nʉ'tʉu, utonpa ton nʉ'kwɨ: Itepuru pona tikin nan wʉi esi 1,000 kaisaron wʉipiya kasa rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ 1,000 kaisaron wʉipiya esi tikin nan wʉi kasa rɨ. 9 Tɨnɨn pɨ' Itepuru esi pen tʉusaurokʉ'pʉ kupʉ pɨ', tʉron kon tɨnɨn pokon to'ka'nʉ'ai'ne' kasa. Ɨpɨ'nokon iseta'ka pen, ɨnʉ' yan nɨ uma'ta i'se pʉra iyesi, e'tane tanporon kon uyepʉ makoi apai tera'tɨi' rɨken. 10 E'tane Itepuru weyu uye'to' oton ama' kasa. Ka' pʉra iyenato' oton eke pe tʉukɨ'pɨ'nʉnse; ipʉ'kʉ ton pe te'sen nʉ'san ma'tanʉ'to' oton apo' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ non mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo rɨ iyau te'sen pʉra rɨ iye'to' oton. 11 Serɨ kasa si tanporon uma'tato' oton pe iyesi pɨ', ɨnʉ' warai ken si ka'pon pe ɨwe'to' kon pe iyesi? Wakʉ pe Papa uya tasa' kasa ɨuko'manto' kon pe iyesi, 12 Papa Weyu uyepʉ enupɨkɨrɨ ɨwesi kon koro'tau, mɨrɨ awonsi'kɨ inke pʉra iye'to' pe enutɨ pɨ'. Mɨrɨ uya ka' uma'ta apo' ke nepʉ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨrɨ yau te'sen ukasitato' oton ita'netʉ ke. 13 E'tane isauro'sa' pɨ' rɨ ina man emenna' Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' non enupɨkɨrɨ, ipoken e'nɨto' pata'se'. 14 Serɨ si, utonpa ton nʉ'kwɨ, serɨ kuru sa'ne enupɨkɨrɨ ɨwesi kon pɨ', wakʉ pe kuru ekonekatɨ' para'pa pe pʉra ɨwesi kon pa, ɨri kuu'pʉ auya'nokon man ta iya namai' ɨpɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe rɨ tʉusewankamai' pʉra ɨwesi kon pa ipokon pe. 15 Ɨyenu kon yau nesii uyepuru kon usenutɨ pʉra na'ne' esi ka'pon amʉ' epika'tɨto' pe, utonpa kon nʉ'kwɨ Paarʉ uya ɨyena'nokon imenukasa' na'ne' kasa kuru rɨ marɨ tʉpu'ketʉ Papa uya tʉrepa'pʉ ike ke. 16 Mɨrɨ kasa rɨ imenukapɨ'sa' iya tanporon tʉkaretaai yau'ne serɨ ton pɨ' si usauro'nɨ pɨ' iyau'ne. Ikaretaai ton yau'ne' tʉron nɨ ton esi sa'man ton nɨ ito'ka'nʉkʉ pokena' ton pen nɨ, i'tunin nan pen mɨrɨ awonsi'kɨ iyereutasa' kon pen nʉwʉukanʉ tʉron nɨ pe, tʉron nɨ ton iye'menukasa' itekare kupʉ tʉuya'nokon kasa rɨ tʉma'tanʉ'nin kon pe rɨ. 17 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', utonpa ton nʉ'kwɨ, serɨ si i'tuka'sa' auya'nokon pɨ', ɨserasu kon pe rɨ te'se e'tɨ', main awɨron kon pen ka'pon amʉ' nano'ma'pʉ uya ayarɨ kon namai', mɨrɨ awonsi'kɨ auta'mo'ka kon namai' wakʉ pe ayapon kon pe ikonekasa' apai. 18 E'tane ɨsemo'katɨ' uyepuru kon mɨrɨ awonsi'kɨ upika'tɨnin kon Sises Kʉrai uya wakʉ nonkasa' yau mɨrɨ awonsi'kɨ i'tunin pe e'nɨto' yau. Itiwano' pe eke pe iku'to' nesii asa'rɨ rɨ serɨ pe mɨrɨ awonsi'kɨ tɨwɨrɨ rɨ! Amen.

1 Isaan 1

1 Iyepiya'tɨ si'kɨron, ina neta'pʉ, ina nene'pʉ tenu kon ke, ina nenpɨtʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ ina emiyatʉ na'pɨtʉ'pʉ—serɨ pɨ' ina usaurokʉ Uko'man Nɨto' Maimu pɨ'. 2 Uko'man nɨto' usenpoika'pʉ; ina uya ene'pʉ, mɨrɨpan ekama ina uya, mɨrɨ tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' pɨ' ina uya ayauro'ka kon, Ikʉipʉnʉ piyawon usenpoika'pʉ ina piya'. 3 Ina nene'pʉ, ina neta'pʉ ekama ina uya ɨpɨ'nokon; mɨrɨ pɨ' a'samʉtʉ yau e'nɨto' kon pe. Mɨrɨ awonsi'kɨ Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Imu, Sises Kʉrai pokon pe a'samʉtʉ yau e'nɨ'nokon. 4 Serɨ si menuka ina uya mararon pe pʉra pori' pe e'nɨto' kon pe. 5 Se main, ina neta'pʉ iwinon ekama ina uya ɨpɨ'nokon: Papa esi iweyu pe; ewarupɨ pʉra kuru rɨ iyesi iyau. 6 Iyamʉtʉ pe e'nɨ ta yau e'tane ewarupɨ yau rɨ ɨtɨi'ma, kasi pe rɨ e'nɨ, i'napairon yau ɨko'mamʉi'ma pʉra rɨ. 7 E'tane iweyu yau utɨn pe iyesi yau, iweyu yau iyesi na'ne' kasa, ɨsitonpa pe a'samʉtʉ yau rɨ e'nɨ'nokon, Sises si, Imu mʉnʉ uya ukorʉka kon tanporon makoi apai. 8 Imakooi pʉra usi'tun pe iyesi yau, usenku'tɨn pe rɨ iyesi iwano' wannɨ pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon pʉra rɨ iye'tane uyau'nokon. 9 Umakooi kon ekamasa' pe iyesi yau, ta'pʉ tʉuya awɨrɨ iyesi mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe rɨ upɨ'nokon iyesi, isentu'ma rɨ upɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ukorʉka iya 'nokon nɨ tanporon ipoken pʉra e'nɨto' apai. 10 Umakoitan nɨsa' pʉra iyesi ta'nokon yau, kasi ye' pe rɨ Papa kupʉ'nokon mɨrɨ, imaimu pʉra iyesi uko'man nɨto' kon yau.

1 Isaan 2

1 Serɨ menuka uya serɨ ɨyena'nokon, umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, ɨye'makoima kon namai'. E'tane ɨnʉ' rɨ e'makoimasa' yau, moro man Sises Kʉrai, Ipokena' rɨ, uwapu'tɨ kon pe Ikʉipʉnʉ auro'kanin. 2 Kʉrɨ rɨ uya umakooi kon e'masa' serɨ —urɨ'nokon makooi rɨken pen, e'tane tanporo pata awɨron kon makooi rɨ nɨrɨ. 3 I'tu tukai' kuru rɨ e'nɨ, apiyontɨn nɨto' iyawɨrɨ e'nɨ yau. 4 Kʉrɨ rɨ i'tu uya tawon pe esii'ma, apiyontɨn nɨto' iyawɨrɨ pʉra na'ne' esi mɨrɨ kasi ye' pe, i'napairon pʉra rɨ iyesi iyau. 5 E'tane ɨnʉ' rɨ imaimu awɨron esi yau, Papa usi'nʉnkato' kuru rɨ esi mɨrɨ iyau mararon pe pʉra rɨ, wakʉ pe kuru rɨ. Se kasa iyau e'nɨ tukai' i'tu mɨrɨ: 6 Ɨnʉ' uya rɨ Sises yau esi ta a'tai, iyesi'pʉ kasa rɨ iye'to' pe iyesi. 7 Utonpa ton nʉ'kwɨ, emenna' pen nɨ apiyontɨn nɨto' menuka uya serɨ ɨyena'nokon, e'tane penaro' rɨ, iyepiya'tɨ yau ɨneporo'pʉ kon nɨ. Serɨ apiyontɨn nɨto' esi penaro' rɨ ɨnetakaa'pʉ kon. 8 E'tane serɨ emenna' apiyontɨn nɨto' menuka uya serɨ ɨyena'nokon; mɨrɨ i'napairon usenpoikasa' Sises yau mɨrɨ awonsi'kɨ ayau'nokon nɨrɨ, apʉne pʉra ewarupɨ utɨn pɨ' man mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon iweyu pe te'sen ne'wei'tɨka'an. 9 Ɨnʉ' rɨ iweyu yau esi tai'ma tʉtonpa ewaruma'tɨyai'ne' esi mɨrɨ ewarupɨ yau rɨ serɨ pona rɨ. 10 Ɨnʉ' rɨ tʉtonpa i'nʉnkanin uko'mamʉ mɨrɨ iweyu yau, ɨ'rɨ pʉra iyesi iyau tʉtonpa uta'mo'ka emapu'tɨto' iya winɨ. 11 E'tane kʉrɨ rɨ tʉtonpa ewaruma'tɨnin esi mɨrɨ ewarupɨ yau, iyau utɨn pɨ' iyesi. Tʉutɨto' ya' i'tu iya pʉra iyesi, ewarupɨ uya tenku'ne iku'sa' pɨ'. 12 Kareta menuka uya serɨ ɨyena'nokon, umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, apʉne pʉra amakooi kon pɨ' isentu'masa' pɨ' tese' awɨrɨ. 13 Kareta menuka uya serɨ ɨyena'nokon, papai pokon, apʉne pʉra kʉrɨ rɨ iko'mansa' iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ rɨ i'tu auya'nokon pɨ'. Kareta menuka uya serɨ ɨyena'nokon, moineri'san, apʉne pʉra ɨri entai ɨwe'sa' kon pɨ'. Kareta menuka uya serɨ ɨyena'nokon, umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, apʉne pʉra Ikʉipʉnʉ i'tusa' auya'nokon pɨ'. 14 Kareta menuka uya serɨ ɨyena'nokon, papai pokon, apʉne pʉra i'tu auya'nokon pɨ' kʉrɨ rɨ iyepiya'tɨ si'kɨron. Kareta menuka uya serɨ ɨyena'nokon, moineri'san, apʉne pʉra pana' pe ɨwesi kon pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa Maimu esi ayau'nokon pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri entai ɨwe'sa' kon pɨ'. 15 Orʉ kʉsi'nʉnkatʉu, mɨrɨ pe pʉra ɨ'rɨ rɨ orʉ po te'sen. Ɨnʉ' uya rɨ orʉ i'nʉnka yau, Ikʉipʉnʉ i'nʉnkato' iya pʉra iyesi mɨrɨ iyau. 16 Apʉne pʉra tanporon orʉ pon—ka'pon e'to' tarui pe ipɨ', itenu taruipanin, mɨrɨ awonsi'kɨ mɨ pe iye'ku'to' timamin ke tesi pɨ'—serɨ ton esi mɨrɨ Ikʉipʉnʉ winon pe pʉra, e'tane orʉ winon pe iyesi. 17 Orʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ iyau'ne na'ne' taruipanin pʉra rɨ iyena, e'tane kʉrɨ rɨ i'se Papa e'to' ku'nin uko'mamʉ mɨrɨ tɨwɨrɨ rɨ. 18 Umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, iweyu u'ma'to' uye'sa' man; eta'pʉ auya'nokon kasa rɨ Kʉrai pe itese' ennakanin tʉuye'ton tawon, serɨ pe tu'ke to' uye'sa' man. Serɨ kasa iyesi pɨ' i'tu iweyu u'ma'to' uye'sa' tukai'. 19 Upiyapai'nokon to' utɨ'pʉ, apʉne pʉra utonpa kon amʉ' pe pʉra tesi kon pɨ'. Utonpa kon pe to' esi yau, moro to' nesii'no; to' utɨ'pʉ uya ekama utonpa kon pe pʉra rɨ to' esi'pʉ tukai'. 20 Ɨmɨrɨ'nokon man Wakʉ nʉkarapaima'san pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo ɨmɨrɨ'nokon uya i'napairon i'tu. 21 I'napairon i'tu auya'nokon pʉra iyesi pɨ' ɨmenuka uya 'nokon pen, e'tane i'napairon i'tu auya'nokon pɨ', kasi pe te'sen uyepʉ pen mɨrɨ i'napairon winɨ. 22 Ɨnʉ' esi kasi ye' pe? Kʉrɨ sa'ne Sises esi Kʉrai pe tukai' i'tunin pe pʉra te'ku'sen. Kʉrɨ rɨ esi mɨrɨ Kʉrai pe itese' ennakanin pe—Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Imu i'tunin pe pʉra ne'ku'ai'ne'. 23 Ɨnʉ' rɨ Imu pɨ' kane tawon esi yau, Ikʉipʉnʉ anʉnnin pe pʉra iyesi mɨrɨ; ɨnʉ' rɨ Imu pɨ' ewai' tawon uya Ikʉipʉnʉ rɨ marɨ anʉmʉ. 24 Tɨwɨ mɨrɨ iyepiya'tɨ pe ɨneta'pʉ kon nʉko'mamʉi ayau'nokon. Mɨrɨ kasa ɨwesi kon yau, Imu mɨrɨ awonsi'kɨ Ikʉipʉnʉ yau ɨwesi kon mɨrɨ. 25 Serɨ si uyauro'ka'pʉ iya 'nokon itʉto' pe tʉuya—tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto'. 26 Serɨ ton menuka uya serɨ ɨyena'nokon, ayano'ma i'se 'nokon te'san esi pɨ'. 27 Tɨwɨ Wakʉ A'kwarʉ ɨneporo'pʉ kon nʉko'mamʉi ayau'nokon, ɨnʉ' rɨ ɨyenupanin kon i'se pʉra ɨwesi kon mɨrɨ. Iya'kwarʉ uya ɨyenupasa' kon na'ne' tanporon pɨ' rɨ, i'napai rɨ iyesi, enku'tɨnin pe pʉra—ɨyenupasa' iya 'nokon na'ne' kasa rɨ, iyau rɨ ɨko'mantɨ'. 28 Serɨ si, umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, iyau ɨko'mantɨ'; isenpoika a'tai, enari'mʉra e'nɨto' kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ tɨpiyɨ'se pʉra irau e'nɨto' kon pe iyepʉ a'tai. 29 Ipokena' pe Sises esi tukai' i'tu auya'nokon yau, i'tu auya'nokon tanporon kon ipoken te'sen ku'nin nan esi imunkɨ pe.

1 Isaan 3

1 Eke pe kuru rɨ tʉusi'nʉnkato' nonkasa' Ikʉipʉnʉ uya upona'nokon, mɨrɨ pe iyesi pɨ' Papa munkɨ pe rɨ e'sesa'nɨto' kon pe iyesi! Kamoro pe rɨ si e'nɨ! Mɨrɨ pe iyesi pɨ', orʉ uya i'tun pʉra rɨ iyesi, apʉne pʉra Papa i'tu iya pʉra rɨ iyesi ke. 2 Utonpa ton nʉ'kwɨ, Papa munkɨ pe rɨ si e'nɨ'nokon, e'tane i'tu pʉra rɨ marɨ iyesi mɨrɨ kasa e'nɨto' oton kon tukai', e'tane isenpoika a'tai, ikasa e'nɨto' oton kon i'tu uya'nokon, iye'to' pe rɨ ene'nokon mɨrɨ. 3 Tanporon kon serɨ kasa te'ku'san iyau ekorʉka wakʉ pe, ikasa kuru rɨ esuken. 4 Tanporon kon tʉumakoitasan uya Papa uya apiyontɨn nɨto' i'kwɨtʉ mɨrɨ, apʉne pʉra makoi esi Papa uya apiyontɨn nɨto' pʉra rɨ e'nɨ pe. 5 E'tane i'tu auya'nokon isenpoika'pʉ umakooi kon mo'kase'na, mɨrɨ awonsi'kɨ makoi pʉn nɨ iyau. 6 Ɨnʉ' rɨ iyau nʉko'manyai'ne' e'makoimato' pen nɨ, e'tane kʉrɨ ɨnʉ' rɨ e'makoiman pɨ' na'ne' uya rɨ nin ensa' pʉra iyesi mɨrɨ, mɨrɨ pe pʉra i'tusa' iya pʉra rɨ iyesi. 7 Umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, ɨnʉ' rɨ ayano'matɨ'nin. Kʉrɨ ipoken te'sen kupʉ pɨ' na'ne' esi mɨrɨ ipokena' pe rɨ, ipokena' pe iyesi na'ne' kasa rɨ. 8 Ɨnʉ' rɨ makoi kupʉ pɨ' nʉko'manyai'ne' rɨ esi mɨrɨ Makoi mʉre pe, apʉne pʉra Makoi esi tʉmakooikenan pe rɨ pena rɨ iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ. Serɨ wenai kuru si Papa Mumu usenpoika'pʉ mɨrɨ Makoi tʉrawasooi ma'tanʉ'se'na. 9 Ɨnʉ' rɨ Papa winɨ iyentusa' pe na'ne' e'makoima pen mɨrɨ miyarɨ rɨ, apʉne pʉra Papa eseru esi iyau. Apʉne pʉra Papa winɨ iyentusa' pɨ', iye'makoima pʉra rɨ iyesi. 10 Serɨ kasa si i'tu mɨrɨ ɨnʉ' yan esi Papa munkɨ amʉ' pe tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' yan esi Makoi munkɨ amʉ' pe tukai': Ɨnʉ' rɨ ipoken te'sen kupʉ iya pʉra rɨ na'ne' esi mɨrɨ Papa mʉre pe pʉra rɨ; ɨnʉ' rɨ nɨrɨ tʉtonpa i'nʉnka iya pʉra na'ne' esi imʉre pe pʉra. 11 Main, iyepiya'tɨ si'kɨrɨ ɨneta'pʉ kon esi se kasa: Utonpa kon amʉ' ti'nʉnkai' e'nɨto' kon pe. 12 Keen kasa pʉra e'tɨ', ɨri pe te'sen iwano', mɨrɨpan uya takon wɨnɨ'pʉ. Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' takon wɨnɨ'pʉ iya? Apʉne pʉra ɨri pe tʉnkupʉnʉ esi pɨ', ipokena' pe takon nʉkupʉnʉ e'tane. 13 Kɨsewansiukatʉu, utonpa ton, orʉ uya ɨyewaruma'tɨ kon yau. 14 I'tu'nokon eri'nɨto' entakasa' uko'man nɨto' ya', apʉne pʉra utonpa kon i'nʉnka pɨ'. Ɨnʉ' rɨ tʉusi'nʉnkasen pen enkurumʉ mɨrɨ eri'nɨto' yau rɨ. 15 Ɨnʉ' rɨ tʉtonpa ewaruma'tɨnin esi mɨrɨ te'wɨsen pe rɨ, i'tu auya'nokon te'wɨsen pe te'sen yau inke uko'man nɨto' pʉra rɨ iyesi. 16 Se kasa usi'nʉnkan nɨto' i'tu mɨrɨ: Sises Kʉrai uya tʉuko'manto' tʉrʉ'pʉ uiwano' kon pe. Mɨrɨ kasa uko'man nɨto' kon nonkato' pe iyesi mɨrɨ utonpa kon iwano' pe. 17 Ɨnʉ' rɨ imaminkena' uya tʉtonpa esi ɨ'rɨ rɨ i'se enpɨtʉ yau, e'tane isentu'ma pʉra iyesi ipɨ', ɨ'rɨ kasa ken si Papa usi'nʉnkato' esi iyau? 18 Umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, umaimu kon ke, unta kon ke rɨken usi'nʉnkanpai'nokon pʉra man, e'tane tʉku'se kuru mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon yau kuru. 19 Serɨ kasa kuru iyesi a'tai, i'tu mɨrɨ i'napairon pe e'nɨ, uyewan kon ereuta nin si ipiyau, 20 uyewan kon uya uyeno'ma kon a'tai. Papa esi mɨrɨ uyewan kon entai, tanporon i'tunin. 21 Utonpa ton nʉ'kwɨ, uyewan kon uya uyeno'ma kon pʉra iyesi yau, enari'mʉra rɨ Papa piyau e'nɨ'nokon 22 ɨ'rɨ rɨ ekama'posa' a'tai repan nɨ iya, apiyo'man nɨto' iyawɨrɨ e'nɨ pɨ', tʉpori'manin kupʉ pɨ'. 23 Serɨ si serɨ apiyontɨn nɨto' iya: Tʉmu, Sises Kʉrai ese' yau apurɨto' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon ti'nʉnkai' e'nɨto' pe uyapiyo'masa' iya 'nokon na'ne' awɨrɨ. 24 Kamoro apiyontɨn nɨto' iyawɨron kon uko'mamʉ mɨrɨ iyau, mɨrɨ awonsi'kɨ to' yau nɨrɨ iko'mamʉ. Serɨ winɨ i'tu mɨrɨ uyau'nokon iyesi tukai': I'tu'nokon Iya'kwarʉ uyena'nokon intʉrʉ'pʉ winɨ.

1 Isaan 4

1 Utonpa ton nʉ'kwɨ, tanporon nɨ a'kwarʉ amʉ' kʉsapurɨtʉu, e'tane tanporo ka'pon amʉ' i'tutɨ' Papa winon pe pe' to' esi tukai', apʉne pʉra tu'ke kuru ennakanin nan pu'kena' amʉ' utɨsa' mɨrɨ serɨ non po. 2 Se kasa Papa A'kwarʉ i'tuto' auya'nokon esi mɨrɨ: Tanporon ka'pon amʉ' a'kwarʉ, Sises Kʉrai uyee'pʉ ka'pon pe tukai' ekamanin pe na'ne' nan esi mɨrɨ Papa winon kon pe, 3 e'tane tanporon ka'pon amʉ' a'kwarʉ Sises i'tu iya pʉra na'ne' nan esi mɨrɨ Papa winon kon pe pʉra. Serɨ esi mɨrɨ Kʉrai pe itese' ennakanin a'kwarʉ pe, iye'to' oton tukai' ɨneta'pʉ kon, mɨrɨpan uye'ka'sa' man serɨ non pona. 4 Ɨmɨrɨ'nokon, umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, esi Papa winon kon pe, mɨrɨpan kon entai ɨyena'pʉ kon, apʉne pʉra ayau'nokon na'ne' esi pana' pe parɨ serɨ non pon entai. 5 Kamoro esi serɨ non pon kon pe, mɨrɨpan kon usaurokʉ non winon pe rɨ, mɨrɨpan kon maimu eta non uya rɨ. 6 Urɨ'nokon esi Papa winon kon pe, mɨrɨpan ɨnʉ' rɨ Papa i'tunin esi a'tai, uyeta iya 'nokon mɨrɨ; e'tane ɨnʉ' rɨ Papa winon pen esi a'tai, umaimu kon eta iya pen mɨrɨ. Serɨ winɨ i'tu'nokon mɨrɨ, nai esi i'napairon A'kwarʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ nai esi kasi ye' a'kwarʉ pe tukai'. 7 Utonpa ton nʉ'kwɨ, utonpa kon ti'nʉnkai' e'nɨpai'nokon, apʉne pʉra usi'nʉnkan nɨto' esi Papa winon pe. Tanporon kon tʉusi'nʉnkasan esi a'tai, Papa munkɨ pe to' esi mɨrɨ, mɨrɨpan kon uya Papa i'tu. 8 Ɨnʉ' rɨ tʉusi'nʉnkasen pen esi a'tai, Papa i'tunin pe pʉra iyesi mɨrɨ, apʉne pʉra Papa esi usi'nʉnkan pe. 9 Se kasa Papa uya tʉusi'nʉnkato' enpoika'pʉ mɨrɨ u'koro'tau'nokon: Tikin nan kuru rɨ Tʉmu ennoko'pʉ iya serɨ non pona, iporo uko'man nɨto' kon pe. 10 Serɨ si serɨ usi'nʉnkan nɨto': Papa i'nʉnka'pʉ uya'nokon pen, e'tane Papa uya ui'nʉnka'pʉ kon, mɨrɨpan uya Tʉmu ennoko'pʉ tʉpokon pe konekanin wannɨ pe tʉsakorooi apai umakooi kon tʉmo'kai'. 11 Utonpa ton nʉ'kwɨ, Papa uya ui'nʉnkasa' kon pɨ', utonpa kon kanan i'nʉnkato' pe iyesi. 12 Ɨnʉ' uya rɨ Papa ensa' pʉra iyesi; e'tane utonpa kon i'nʉnka pe iyesi yau, Papa uko'mamʉ mɨrɨ uyau'nokon, isi'nʉnkato' ena mɨrɨ uyau'nokon mararon pe pʉra. 13 Iyau uko'man nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ uyau'nokon iyesi i'tu'nokon, apʉne pʉra Ta'kwarʉ ke repanɨsa' iya. 14 Ene'pʉ uya'nokon, mɨrɨpan ekama uya'nokon Ikʉipʉnʉ uya Tʉmu ennoko'pʉ serɨ non pika'tɨnin pe. 15 Ɨnʉ' rɨ Sises i'tuyai'ne' Papa Mu pe esi yau, Papa esi mɨrɨ iyau, kʉrɨ rɨ kanan esi Papa yau. 16 I'tu'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨ Papa uya ui'nʉnkato' kon. Papa esi usi'nʉnkan. Ɨnʉ' rɨ uko'mamʉ a'tai usi'nʉnkan nɨto' yau, uko'mamʉ mɨrɨ Papa yau, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa nɨrɨ uko'mamʉ iyau. 17 Usi'nʉnkan nɨto' enasa' wakʉ pe mararon pe pʉra upiyau'nokon, enari'ke' pe e'nɨ namai' eseru aimenka weyu a'tai, apʉne pʉra ikasa enan nɨsa' pɨ' serɨ non po. 18 Enari'ke' pe e'nɨto' pʉra iyesi mɨrɨ usi'nʉnkan nɨto' yau. E'tane wakʉ usi'nʉnkan nɨto' uya enari'ke' pe e'nɨto' ainʉnpa, apʉne pʉra enari'ke' e'nɨto' esi ekota'man i'tu wenai. Kʉrɨ rɨ enari'ke' pe na'ne' ekonekasa' pʉra iyesi mɨrɨ wakʉ pe usi'nʉnkan nɨto' yau. 19 Usi'nʉnka'nokon, apʉne pʉra wapiya ui'nʉnkasa' iya 'nokon pɨ'. 20 Ɨnʉ' rɨ, “Papa i'nʉnka uya,” tai'ma, tʉtonpa ewaruma'tɨnin esi yau, kasi ye' pe iyesi mɨrɨ. Ɨnʉ' rɨ tʉtonpa, tʉnenenʉ i'nʉnkanin pen uya Papa i'nʉnka pʉra iyesi tʉnene'pʉ pen nɨ. 21 Mɨrɨpan uya serɨ si apiyo'man nɨto' tʉsa' uyena'nokon: Ɨnʉ' rɨ Papa i'nʉnkanin uya tʉtonpa i'nʉnkato' pe rɨ marɨ iyesi, tawon.

1 Isaan 5

1 Tanporon kon Sises esi Kʉrai pe tukai' apurɨnin nan esi mɨrɨ Papa munkɨ pe. Tanporon kon ikʉipʉnʉ i'nʉnkanin nan esi, imʉre rɨ marɨ i'nʉnkanin nan pe. 2 Se kasa i'tu mɨrɨ Papa munkɨ amʉ' i'nʉnka tukai': Papa i'nʉnka mɨrɨ awonsi'kɨ apiyontɨn nɨto' arɨ pɨ' e'nɨ a'tai. 3 Serɨ serɨ Papa i'nʉnka eseru: Apiyo'man nɨto' iyawɨrɨ te'se. Apiyo'man nɨto' esi e'tape'ne' pe pʉra rɨ, 4 apʉne pʉra Papa munkɨ amʉ' uya orʉ wapiya'ka. Serɨ serɨ unapurɨnʉ kon iwapiya'kanin orʉ entai iyenasa'. 5 Ɨnʉ' kʉrɨ orʉ entai tenasen? Kʉrɨ rɨken Papa Mu pe Sises esi tukai' apurɨnin. 6 Pʉse rɨ kʉrɨ rɨ tuna mɨrɨ awonsi'kɨ mʉn winɨ iye'sa' rʉ'pʉ—Sises Kʉrai. Tuna winɨ rɨken iyee'pʉ pen, e'tane tuna mɨrɨ awonsi'kɨ mʉn winɨ. Mɨrɨ awonsi'kɨ Ita'kwarʉ uya rɨ ekama, apʉne pʉra Ita'kwarʉ esi i'napairon pe. 7 Apʉne pʉra osorʉwawon esi ekamanin pe: 8 Ita'kwarʉ, tuna mɨrɨ awonsi'kɨ mʉn; mɨrɨ si osorʉwawon esi ɨsi'kaisa rɨ iteseru. 9 Ka'pon nekamanʉ anʉnnin nan urɨ'nokon, e'tane Papa nekamanʉ esi eke pe kuru, apʉne pʉra Papa nekamanʉ pe iyesi, intʉrʉ'pʉ tʉmu pɨ'. 10 Ɨnʉ' rɨ Papa Mumu apurɨnin ewan yau serɨ tekamasen esi. Ɨnʉ' rɨ Papa apurɨnin pen uya kasi ye' pe iku'sa' mɨrɨ, apʉne pʉra Papa nekama'pʉ apurɨsa' iya pʉra iyesi tʉmu pɨ' isauro'tane. 11 Serɨ si inekamanʉ: Papa uya tɨwɨrɨ uko'man nɨto' ke repan nɨsa', serɨ si uko'man nɨto' esi imu yau. 12 Kʉrɨ imu esa' pe na'ne' esi uko'man nɨto' esa' pe; kʉrɨ imu esa' pe pʉra na'ne' esi uko'man nɨto' esa' pe pʉra. 13 Serɨ ton menuka uya serɨ ɨyena'nokon ɨmɨrɨ'nokon Papa Mumu ese' apurɨnin nan, i'tu kon pa inke uko'man nɨto' esa' pe ɨwesi kon tukai'. 14 Iye'kupʉ tato' kuru rɨ esi upiyau'nokon Papa epoto' iyau: ɨ'rɨ rɨ ekama'po pe iyesi yau, iteseru yau, uyeta iya 'nokon. 15 Mɨrɨ awonsi'kɨ uyeta iya 'nokon tukai' i'tu yau, unekama'ponʉ kon nɨ i'tu, ipɨ' unekama'po'pʉ kon nɨ esa' pe e'nɨ tukai'. 16 Ɨnʉ' uya rɨ tʉtonpa uya makoi kupʉ ene yau uma'tan nɨto' ya' anin pen, nɨpʉremai Papa uya iko'manto' ke irepato' pe. Kamoro makoi narɨnʉ ton pen uma'tan nɨto' ya' pɨ' ta uya mɨrɨ. Moro makoi esi mɨrɨ uma'tan nɨto' ya' anin. Mɨrɨ pɨ' nɨpʉremai ta uya pen. 17 Tanporon ipokena' pen kupʉ esi makoi pe, e'tane moro makoi esi uma'tan nɨto' ya' anin pen. 18 I'tu'nokon ɨnʉ' rɨ Papa mʉre pe te'sen esi miyarɨ rɨ umakoitan pɨ' te'sen pe pʉra; kʉrɨ Papa mʉre uya enkurunpa wakʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri na'pɨtʉnʉ pe pʉra rɨ. 19 I'tu'nokon Papa munkɨ amʉ' pe e'nɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ i'tu'nokon tanporo orʉ esi ɨri e'to' itesa' pe. 20 I'tu'nokon nɨ nɨrɨ Papa Mumu uyee'pʉ, mɨrɨpan uya ito'ka'nʉ'to' ike ke repan nɨsa', i'napai rɨ tesi i'tuto' pe. Mɨrɨpan kʉrɨ rɨ i'napai rɨ te'sen iyau e'nɨ—imu rɨ Sises Kʉrai yau. I'napairɨ rɨ Papa pe mɨrɨ awonsi'kɨ tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' pe iyesi. 21 Umunkɨ amʉ' rʉ'kwɨ, papa tato' ipɨ' pe ika'sa' kon piyau ke'tʉu.

2 Isaan 1

1 So'si epuru winɨpaino, Anʉnsa' uri'san mɨrɨ awonsi'kɨ imunkɨ amʉ' enakan, i'napai rɨ uni'nʉnkanʉ ton—urɨ rɨken pen, e'tane kamoro i'napairon, i'tunin nan uya ɨi'nʉnka— 2 apʉne pʉra i'napairon esi pɨ' uyau'nokon, mɨrɨpan uko'manto' oton upiyau'nokon inke rɨ: 3 Wakʉ nonkasa', ɨsentu'ke' pe e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Papa Ikʉipʉnʉ winon mɨrɨ awonsi'kɨ Sises Kʉrai, Ikʉipʉnʉ Mu winon e'to' oton upiyau'nokon i'napairon mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' yau. 4 Pori' pe kuru esi'pʉ ɨmunkɨ amʉ' tonpa ton uko'mamʉ i'napairon awɨron yau tawon etasa' uya a'tai, Ikʉipʉnʉ uya apiyo'man nɨsa' na'ne' kasa. 5 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ayauro'ka uya serɨ, uri'san nʉ'kwɨ, tanporo tʉusi'nʉnkai' e'nɨto' kon pe. Emenna' pen nɨ serɨ apiyontɨn nɨto' menuka uya ɨyena'nokon e'tane iyepiya'tɨ si'kɨron nʉ'pʉ rɨ. 6 Serɨ usi'nʉnkan ukayai'ne' esi apiyontɨn nɨto' iyawɨrɨ uko'man nɨto' pe ta uya e'kwa pe. Apiyo'man nɨto' esi iyepiya'tɨ yau eta'pʉ auya'nokon na'ne' rɨ se na'ne': tanporo ɨko'mantɨ' usi'nʉnkan nɨto' yau, tawon. 7 Tu'kan kon nɨ enku'tɨnin nan utɨsa' non emʉ' kaisa rɨ, ka'pon amʉ' Sises Kʉrai uyee'pʉ ka'pon pe tawon nan pen. Mɨrɨ waraino ka'pon esi enku'tɨnin pe, mɨrɨpan esi Kʉrai eyaton pe. 8 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', tense e'tɨ' ɨye'tʉrawasoma'pʉ ipɨ' rʉ'pʉ epe'pʉ epoto' akama auya'nokon namai', e'tane tanporo ɨyepe'pʉ kon eporo kon pa. 9 Ɨnʉ' rɨ Kʉrai uya enupan nɨto' awɨrɨ pʉra na'ne' e'tane tentakai' nʉtɨyai'ne' piyau Papa pʉra iyesi. Ɨnʉ' rɨ enupan nɨto' awɨrɨ moro te'sen piyau asa'rɨ rɨ Ikʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Imu esi mɨrɨ. 10 Ɨnʉ' rɨ uye'sa' a'tai ɨiwʉ' ta' mɨrɨpan uya serɨ enupan nɨto' ne'sa' pʉra iyesi yau, ɨiwʉ' ta' kʉsarɨi, mɨrɨ pe pʉra kʉsereutanʉkʉi. 11 Apʉne pʉra ereutanʉ'nin nʉ'pʉ esi mɨrɨ ɨri inkupʉnʉ yau itonpa pe. 12 Tu'kan nɨ ayauro'kato' uya ike moro man, e'tane imenuka uya pen serɨ. Ɨpiya'nokon utɨto' pe e'ku'ai' ka'pon pe ayauro'kase'na'nokon, pori' pe e'nɨto' pe mararon pe pʉra. 13 Anʉnsa' rʉ'pʉ apasi munkɨ amʉ' “Miyarɨ” nɨkayan ɨpɨ'nokon.

3 Isaan 1

1 So'si epuru winɨpaino, Utonpa rʉ'kwɨ, Kayas enakan, i'napairon yau uni'nʉnkanʉ. 2 Utonpa rʉ'kwɨ, ɨpʉremayai' tanporon nɨ e'to' pe wakʉ pe ɨpɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ atu' pe ɨwesi pa, aya'kwarʉ yau wakʉ pe ɨwesi si'tuyai'ne' kasa. 3 Pori' pe kuru esi'pʉ, tonpa ton wannɨ uye'sa' a'tai, mɨrɨpan kon uya upana'tɨ'pʉ iyawɨrɨ kuru ɨwesi i'napairon pɨ' tukai', i'napairon yau rɨ ɨuko'mamʉ miyarɨ rɨ. 4 Upori'manin eke iwa pʉra man e'tane umunkɨ amʉ' uko'mamʉ i'napairon yau tawon eta uya, uya pori' pe ukupʉ. 5 Utonpa rʉ'kwɨ, wakʉ pe kuru ɨwesi ɨye'tʉrawasoma utonpa kon amʉ' iwano' pe, ka'kʉran amʉ' pe rɨ to' e'tane ɨpona. 6 Ɨusi'nʉnkato' ekamasa' to' uya so'si pɨ'. To' ipika'tɨ', miyarɨ rɨ te'ma kon tau to' utɨto' pe Papa pori'manin yawɨrɨ. 7 To' e'sara'tɨsa' man te'ma kon tau Sises ese' wenai, Papa munkɨ amʉ' pen winɨ tepika'tɨto' kon tepose pʉra. 8 Urɨ'nokon Papa munkɨ amʉ' uya to' pika'tɨto' pe iyesi mɨrɨ, to' tʉrawasooi yau to' pokon pe e'nɨto' kon pe i'napairon iwano' pe. 9 Kareta menuka'pʉ uya so'si ena', e'tane Tiyo'tʉre'pes itepuru pe e'paino e'to' oton umaimu ɨnetapai pʉra. 10 Uye'sa' pe iyesi yau, tanporo rɨ inkupʉ'pʉ enpoika uya mɨrɨ, ɨri pe rɨ ina pɨ' isauro'to' mɨrɨ awonsi'kɨ kasi pe rɨ iye'to'. Mɨrɨ rɨken pen, utonpa kon amʉ' rɨ ereutanʉkʉ iya pʉra iyesi to' uye'sa' a'tai. To' ɨnereutanʉ'pai'nokon nɨ ereutanʉkʉ iya, mɨrɨ awonsi'kɨ to' rɨ enpa'ka iya so'si tapai. 11 Utonpa rʉ'kwɨ, ɨri ɨnenenʉ kʉ'kupʉi, e'tane wakʉ rɨken iku'kɨ. Ɨnʉ' rɨ wakʉ ku'ai'ne' esi mɨrɨ Papa winon pe, ɨnʉ' rɨ ɨri ku'nin esi a'tai Papa ensa' iya pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. 12 Tanporon kon nɨ usaurokʉ wakʉ pe Teme'tʉriyas pɨ'—i'napairon nɨ usaurokʉ wakʉ pe ipɨ', mɨrɨpan tonpa'tɨ ina uya. I'tu auya ina nʉsauro'ai'ne' esi i'napai rɨ. 13 Tu'ke rɨ man apana'tɨto' uya ike e'tane imenuka uya pen serɨ. 14 Serɨ pe'ne rɨ ɨyene uya mɨrɨ; mɨrɨ a'tai, ka'pon pe usauro'nɨto' pe. 15 Tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨpiyau'nokon. Tanporon kon ɨtonpa ton “Miyarɨ” nɨkayan. Ina tonpa ton pɨ' “Miyarɨ” ka'kɨ to' pɨ' to' kaisa rɨ.

Isutʉ 1

1 Isutʉ, Sises Kʉrai poitorʉ, Isens akon nɨrɨ winɨpaino, Kamoro ikɨ'masa' kon, Papa Ikʉipʉnʉ ni'nʉnka'san, mɨrɨ awonsi'kɨ Sises Kʉrai nʉpa'sima'san enakan: 2 Usentu'man nɨto', tʉusewankamai' pʉra e'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' nesii ɨiwano' kon pe miyarɨ rɨ. 3 Utonpa ton nʉ'kwɨ, ɨmenukapai'nokon esa' e'tane, ina nekamanʉ epika'tɨn nɨto' ekareei pɨ', ɨmenukato' kon pe uya kuru e'kupʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ipan pe kuru ɨyekama'po kon pe apurɨto' Kʉri'san pe e'nɨ pɨ' wenai ɨyetokʉ kon pa Papa nʉtʉrʉ'pʉ tikin nan parɨ rɨ, tʉusensimaton pe pʉra rɨ wakʉ ton ena'. 4 Apʉne pʉra pena rɨ to' eno'mato' pɨ' iye'menukasa' rʉ'san tʉron kon ka'pon amʉ' ewonsa' man ama'ai ɨ'koro'ta'nokon. Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ te'san ka'pon amʉ', Papa, itese' pɨ' e'nɨto' uya wakʉ nonkasa' ensimanin nʉ'san makoi eseru ya', mɨrɨ awonsi'kɨ Sises Kʉrai tikin nan nɨ rɨken eke, uyepuru kon tʉnonkai'. 5 Tanporo serɨ ton i'tusa' auya'nokon e'tane, ɨyemiya'pontɨpai'nokon esi Itepuru uya tʉmunkɨ amʉ' enpa'ka'pʉ Isi' apai, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin nan pen to' koro'tau te'san ma'tanʉkʉ'pʉ iya. 6 Inserʉ amʉ' nɨrɨ kanan, eke pe te'to' kon yau enkurunpaino kon pen e'tane tʉpata'se' kon nonkanin nʉ'san pɨ' ɨyemiya'pontɨ uya 'nokon—pʉsamoro ku'sa' iya ewarupɨ yau a'sisa' pe inke rɨ eseru wannɨ aimenkato' Weyu pona rɨ. 7 Mɨrɨ kasa rɨ Satan mɨrɨ awonsi'kɨ Komora mɨrɨ awonsi'kɨ pata ton ipiyawo'nan yawon kon e'tʉrʉ'pʉ ekuman mɨrɨ awonsi'kɨ nɨkɨ eseru ya'. Apo' inkero' ke ekota'man nɨto' ento' ipɨ' pe to' esi'pʉ. 8 Mɨrɨ na'ne' kasa kuru rɨ marɨ, pʉsamoro te'ne'pɨ'san uya tʉpun kon ma'tanʉkʉ, meruntɨ tentaino kon pe te'sen nurunpa, inserʉ amʉ' sapema rɨ nɨrɨ. 9 E'tane Maikarʉ, inserʉ amʉ' epuru tonpa e'maimu'pɨtʉ a'tai Makoi a'kɨrɨ, Mosi' ekepu wenai isapema i'se iyesi'pʉ pen e'tane, “Tɨwɨ Itepuru ɨyeseremekʉi!” ta'pʉ iya. 10 E'tane rɨ pʉsamoro ka'pon amʉ' usaurokʉ tʉnto'ka'nʉkʉnʉ kon pen nɨ tʉsapemai'; to' nʉto'ka'nʉkʉnʉ tʉpe'nokon, o' amʉ' tʉusenuminkasan pen kasa—serɨ ɨri ton uya kuru to' ma'tanʉkʉ mɨrɨ. 11 Ɨsɨ yau to' esi! Keen e'ma rʉ'pʉ anʉnsa' to' uya man; to' utɨsa' man tʉneporonʉ kon epose'na Peran utano'ma'pʉ ya' kasa rɨ marɨ; to' uma'tasa' man tiwano' pe e'pai Kora esi'pʉ ya'. 12 Pʉsamoro esi ɨri pe iteseru usi'nʉnkan pe usewe'nɨto' yau, enta'nan pɨ' aya'kɨrɨ'nokon, mara rʉ'kwɨ rɨ to' ɨpiyɨ'to' pʉra rɨ—karimeru amʉ' pa'simanin nan tiwano' kon pe tʉuta're'tɨsan pe rɨ to' esi. Kapuru' tuna a'kɨron pen pe rɨ to' esi, a'setun nʉposi'manʉ; wʉi a'taino yʉi ton, iteperu pʉnon, mɨrɨ awonsi'kɨ ikuru'kasa'—asa' ite'kwa ima'tasa' pe to' esi. 13 Parau pon ɨsɨ sipa'sipa pe to' esi, to' ɨpiyɨ'to' a'koronta; sirikɨ amʉ' tʉutano'ma kon pe tʉupininsan, to' iwano' pe ipan nɨ ewarupɨ ekonekasa' tɨwɨro' pe rɨ. 14 Iino', Atan awonsi'kɨ 7 pe iku'nin usaurokʉ'pʉ pu'kena' pe pʉsamoro pɨ': “Apʉne entɨ', Itepuru uye'nɨ pɨ' man 1,000 kaisaron kon pona rɨ 1,000 kaisaron kon, tu'kan kon wakʉ ton tiwano' ton pokon pe 15 tanporon kon eseru aimenkase'na, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ te'san eno'mase'na, Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ te'san nʉkupʉ'pʉ Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ te'san eseru yau, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon nɨ ɨsɨ pe Papa uya tasa' pen nɨ awɨrɨ te'san tʉmakooikena' nan usauro'sa' rʉ'pʉ ewa'noma pe,” ta'pʉ iya. 16 Pʉsamoro ka'pon amʉ' esi tentarunsan, ɨri ɨnenpaino kon nɨken; i'se te'to' kon makoi eseru poro tʉutɨsan; tʉpɨ'nokon nɨ tʉutapurɨsan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon pɨ' wakʉ pe itese' tʉusauro'san wakʉ epoto' pe tʉuya'nokon. 17 E'tane, utonpa ton nʉ'kwɨ, ɨyenu kon yau iku'tɨ' uyepuru kon Sises Kʉrai nennoko'san nekama'pʉ rʉ'pʉ. 18 Ta'pʉ to' uya ɨpɨ'nokon, “Iweyu u'matʉ a'tai, sapeman pe tʉuta'kɨrɨsan e'to' oton, ɨri eseru i'se te'to' kon awɨrɨ te'san,” tawon. 19 Pʉsamoro kamoro ka'pon amʉ' ata'nʉ'nin kon, tʉpun kon eseru awɨron kon Iya'kwarʉ esanon pen. 20 E'tane, ɨmɨrɨ'nokon, utonpa ton nʉ'kwɨ, wakʉ kuru apurɨto' auya'nokon yau e'ka'tɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrematɨ' Wakʉ A'kwarʉ eseru yau. 21 Papa usi'nʉnkato' yau e'tɨ', uyepuru kon Sises Kʉrai usentu'mato' enupɨkɨrɨ ɨwesi kon koro'tau, miyarɨ rɨ ɨuko'manto' kon ya' ayase'na'nokon tʉuye'sen. 22 Ikasimanin nan pɨ' tʉusentu'mai' e'tɨ'; 23 tʉron kon imo'katɨ' apo' apai, to' pika'tɨ pe; tʉron kon pɨ' ɨusentu'mato' kon enpoikatɨ', enari'nʉn nɨ pokon pe tʉsumai'—ɨri iteseru ton ke to' na'sikʉ'pʉ to' pon ewaruma'tɨi'ma. 24 Mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ si, tanporo eke pe iku'to' nesii Papa iwano' pe, ɨye'pi'po namai' ɨku'nin, ayaton a'kwa pe te'to' ya', tʉmakooikenan pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe rɨ pori' pokon pe. 25 Tanporo eke pe iku'to' nesii itiwano' pe, kʉrɨ rɨ rɨken Papa upika'tɨnin kon, Sises Kʉrai uyepuru kon poro. Ewai', eke pe iku'to', eke pe iye'to' yau imeruntɨrʉ, ipana'pano, mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ esi itiwano' pe, itɨpiya yau rɨ, serɨ pe na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ siyaro' rɨ! Amen.

Isenpoikasa' 1

1 Serɨ kareta esi Sises Kʉrai nenpoika'pʉ, Papa nʉtʉrʉ'pʉ itena', tʉpoitorʉ ton auro'kato' pe iya serɨ pe'ne kuru te'ku'sen pɨ'. Kʉrai uya serɨ ton enpoika'pʉ tʉpoitorʉ Isaan ena', tinserʉʉi tenno'se ipiya'. 2 Tanporo Isaan uya tʉnene'pʉ menukasa', serɨ si inmenuka'pʉ Papa maimu mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon Sises Kʉrai nenpoika'pʉ. 3 Pori' pe kuru kʉrɨ rɨ imenu ennin pe na'ne' esi mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro nɨrɨ serɨ te'ku'ton ekamanin main etanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ anʉnnin nan serɨ kareta yau iye'menukasa' na'ne', apʉne pʉra a'ko pe iye'ku'to' weyu esi pɨ'. 4 Isaan winɨpaino, 7 kaisaron so'si amʉ' Eisa po te'san enakan. Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨpiyau'nokon, moro te'sen, moro iye'sa' rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuye'ton winɨpaino, mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron kon iya'kwarʉ amʉ' iyapon rau te'san winɨpaino, 5 mɨrɨ awonsi'kɨ Sises Kʉrai winɨpaino, i'napai rɨ kuru ekamanin, wapiya kuru iyentusa' rʉ'pʉ e'mʉ'sa'kasa' rʉ'pʉ eri'nɨto' yapai, mɨrɨpan esi non pon kon kin amʉ' epuru pe. Tɨwɨ ui'nʉnkanin kon, mɨrɨ awonsi'kɨ umo'kanin kon umakooi kon yapai tʉmʉnʉ ke, 6 mɨrɨpan uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe uku'sa' kon Papa itese' pɨ' te'to' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉkʉipʉnʉ, apiyo' pe e'nɨto' pe—tɨwɨ Sises Kʉrai ku'to' eke pe mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ pe iye'to' nesii, itiwano' pe inke rɨ! Amen. 7 Entɨ'! Kapuru' yau iyepʉ! Tanporon kon uya rɨ ento' oton, apurupɨ'nin nʉ'san pokon pe rɨ. Tanporon kon non po te'san ka'pon amʉ' ukaranto' oton tʉuta'kwarʉkai' iwenai. Mɨrɨ kasa iye'to' oton! Amen. 8 “Urɨ kʉrɨ rɨ Arʉ'pa mɨrɨ awonsi'kɨ Omeka,” ta Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye' uya, “moro te'sen, moro iye'sa' rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuye'ton,” uya ta. 9 Isaan urɨ, ɨrui kon, Sises a'kɨrɨ esi koro'tau ɨtonpa kon pe esi serɨ ɨsɨ a'kʉre'tɨ pɨ', esa' wannɨ pe iye'to' yawon kon pe te'san neporonʉ, opa'wʉ Pa'tʉmos itese' po inonkasa' pe esi'pʉ Papa maimu mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon Sises nenpoika'pʉ ekama uya pɨ'. 10 Itepuru weyu a'tai, Ita'kwarʉ yau esi'pʉ, mɨrɨ yau eke main tʉronpi' maimu waraino eta'pʉ uya uya'poi winɨ. 11 “Menyai'ne' imenuka' kareta pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ menno'pɨtʉi' 7 kaisaron so'si ya'ne E'pe'sas pona, Simerʉna pona, Porʉkaman pona, Taya'tira pona, Sarʉtes pona, Piraterʉ'piya pona, mɨrɨ awonsi'kɨ Irawote'siya pona,” tawon. 12 Era'tɨ'pʉ ɨnʉ' uya uyauro'ka tukai' ense'na. Era'tɨsa' a'tai, 7 kaisaron korʉ pun konekasa' raan'pu apon ton ene'pʉ uya. 13 Mɨrɨ ton koro'tau ka'pon, Papa winon waraino ene'pʉ uya, ipon esi'pʉ i'ta pʉ'kʉ pona mɨrɨ awonsi'kɨ korʉ pun konekasa' pe iyawoino esi'pʉ. 14 I'pai i'po' esi'pʉ aimu'ne karimeru i'po' kasa mɨrɨ pe pʉra sino tato' kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ itenu amʉ' e'werouwerouma'pʉ apo' kasa. 15 I'ta amʉ' esi'pʉ karukuri epo'tɨ urentasa' kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ tuna ena kasa imaimu useta'pʉ. 16 7 kaisaron kon sirikɨ amʉ' a'sisa' iya esi'pʉ temiyatʉ enwo'netʉ winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ iyɨkena', ɨsi'ratoi pokon iyɨ supara epa'ka'pʉ inta yapai. Itemʉ' esi'pʉ a'kwa pe kuru rɨ wʉi enu esi a'ne' pe a'taino kasa. 17 Ensa' uya a'tai, i'ta piyau uta'mo'ka'pʉ eke' kasa. Mɨrɨpan uya temiyatʉ enwo'netʉ ke uya'pɨtʉ'pʉ, “Kenari'nʉmʉi. Urɨ kʉrɨ rɨ Wapiyaro', mɨrɨ awonsi'kɨ Iu'matʉ. 18 Nurɨne e'ai'; iyeri'sa' rʉ'pʉ urɨ e'tane, nurɨne e'ai' inkero', inkero' pe rɨ! Ekota'man pata'se' mɨrɨ awonsi'kɨ eri'nɨto' kii esa' pe e'ai'. 19 “Imenukakɨ, ɨnene'pʉ, serɨ pe na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ tʉpo te'ku'ton. 20 Serɨ si ama'aino ekamanin, 7 kaisaron kon sirikɨ amʉ' uyemiyatʉ enwo'netʉ yau na'ne' nan mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron korʉ pun konekasa' raan'pu apon ton: Kamoro 7 kaisaron kon sirikɨ amʉ' esi 7 kaisaron so'si inserʉʉi amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron raan'pu apon ton esi 7 kaisaron so'si amʉ' ekamanin pe.

Isenpoikasa' 2

1 “E'pe'sas pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': “Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ', tukai': Serɨ main esi 7 kaisaron kon sirikɨ amʉ' a'sisa' iya na'ne' temiyatʉ enwo'netʉ yau winon pe mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron korʉ pun ka'sa' raan'pu apon pe koro'tawɨrɨ nʉsayai'ne'. 2 Ɨnkupʉ'pʉ kon si'tuyai', sa'man pe rɨ ɨye'tʉrawasomasa' kon, ɨuseta'kasa' kon pʉra rɨ. Si'tuyai', ɨri ton anʉnsa' auya'nokon pʉra rɨ iyesi, itekare ekamai' enno'sa' kon ina tawon nan i'tupɨ'sa' auya'nokon kasi ye' ton pe. 3 Ɨuseta'kasa' kon pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ rɨ a'kʉre'tɨsa' auya'nokon uyese' wenai, e'tane ɨye'nonkasa' kon pʉra iyesi. 4 “E'tane ipoken pʉra ɨwe'to' kon eposa' uya man: Wapiya ɨsi'nʉnkena' pe ɨwesi'pʉ kon kasa pʉra me'atʉi'. 5 Auta'mo'ka'pʉ kon awonsi'kɨ i'tutɨ'! Amakooi kon winɨpai era'tɨtɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ wapiya ɨnkupʉ'pʉ kon kupʉ kon pa. Amakooi kon apai ɨyera'tɨ kon pʉra iyesi yau, ɨpiya'nokon uyepʉ mɨrɨ ipata'se' apai araan'puui kon apon amase'na. 6 E'tane wakʉ pe ɨku'to' kon ipɨkɨrɨ moro man: Ni'korai'tan amʉ' eseru ewaruma'tɨ auya'nokon, uyewaruma rɨ nɨrɨ. 7 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai. Kamoro entakanin nan repato' uya oton wakʉ, Papa pata'se' yawon uko'man nɨto' e' eperu ke to' uya ina'to' pe. 8 “Simerʉna pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': “Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ', tukai': Serɨ main esi Wapiyaro' mɨrɨ awonsi'kɨ Iu'matʉ, iyeri'sa' rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuko'mansen nurɨne winɨpaino. 9 Si'tuyai', ayanpokʉmanin kon, mɨrɨ awonsi'kɨ entu'ma' rɨ ɨwesi kon, e'tane imaminke' pe me'atʉi'. Ɨri pe rɨ Esuwerʉ amʉ' pe te'ku'san usauro'sa' si'tuyai', e'tane kamoro pen nɨ, Se'tan usenupato' iwʉ' ton kamoro. 10 Ɨkota'mato' kon pɨ' kenari'nʉntʉu. Etatɨ'! Makoi uya ɨi'tuto' kon oton pariki'si ta' ɨtonpa kon ta'sise. 10 kaisa rɨ wʉi ɨyekota'mato' kon oton. Wakʉ pe upɨ' tʉuta'sii' e'tɨ' ɨyeri'to' kon nɨ e'sepotane, mɨrɨ a'tai ɨuko'manto' kon arʉkooi ke ɨrepa uya 'nokon mɨrɨ. 11 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai. Iyakon ite'kwa pe eri'nɨto' uya kamoro entakanin nʉ'san wɨto' oton pen. 12 “Porʉkaman pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': “Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ', tukai': Serɨ serɨ main, iyɨkena' ɨsi'ratoi pokon iyɨ supara esa' maimu. 13 Ɨuko'manto' kon pata'se' si'tuyai', Se'tan apon pata'se' yau. I'napai rɨ upɨ' auta'sisa' kon, upɨ' i'napairon tato' auya'nokon nonkasa' auya'nokon pʉra rɨ, Anti'pas, iyawɨrɨ kuru uyekamanin wɨnɨ to' uya koro'tau rɨ apata kon yau mɨrɨ Se'tan uko'manto' yau. 14 “E'tane ipoken pʉra ɨwe'to' kon eposa' uya man: Moro Peran eseru ku'nin nan man ɨ'koro'tau'nokon. Para' enupa'pʉ iya Esuwerʉ amʉ' e'makoimato' ipɨkɨrɨ ku'to' pe iya, ika'sa' ena' itʉsa' rʉ'pʉ pɨ' to' uta're'tɨto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' ekumato' pe. 15 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ Ni'korai'tan amʉ' usenupato' ku'nin nan moro man ɨ'koro'tau'nokon. 16 Era'tɨtɨ' amakooi kon apai. Ikupʉ auya'nokon pʉra iyesi yau, inke pʉra uyepʉ mɨrɨ ɨpiya'nokon to' ewa'nomase'na, mɨrɨ unta apai tepa'kasen supara ke. 17 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai. Kʉrɨ rɨ entakanin nʉ'pʉ repato' uya oton tonan tawon mana tato' kiyari ke mɨrɨ awonsi'kɨ aimu'nan tɨ' ke irepato' uya oton, emenna' ese' e'menukasa' ipɨ', tʉron kon ni'tunʉ pen nɨ, eponin nɨken ni'tunʉ. 18 “Taya'tira pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': “Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ', tukai': Serɨ main esi Papa Mumu winɨpaino, apo' e'werouwerouma waraino itenu mɨrɨ awonsi'kɨ karukuri aku'nɨsa' kasa tʉurenpanpɨ'sen i'ta. 19 Ɨnkupʉnʉ kon si'tuyai', ɨusi'nʉnkato' kon, i'napai rɨ ɨwe'to' kon, ɨyepika'tɨto' kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kasen pe pʉra rɨ ɨwesi kon. Wapiya ikupʉ'pʉ auya'nokon entai serɨ pe mʉku'atʉi'. 20 “E'tane se man ɨri pe ɨpɨ'nokon e'ku'to': Kʉrɨ rɨ uri'san Isesaperʉ, pu'kena' pe te'ku'sen pɨrɨ'ka auya'nokon pʉra iyesi. Upoitorʉ ton enupa iya mɨrɨ awonsi'kɨ to' ano'ma iya to' ekumato' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pe itese' ika'sa' ena' itʉsa' rʉ'pʉ pɨ' to' uta're'tɨto' pe to' kupʉ iya. 21 Tʉmakooi winɨpai iyera'tɨto' pe iweyu ke irepa'pʉ uya e'tane tekumato' ɨnnonkapai pʉra iyesi. 22 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', te'kwe' po takuru'ke iye'to' pe mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo iya'kɨrɨ iyekumasa' kon pokon pe ipan pe e'ne' moronkato' pe to' uya inonka uya. Serɨ pe kuru serɨ kupʉ uya, ɨri ku'nin nʉ'san iya'kɨrɨ era'tɨ pʉra iyesi a'tai. 23 Mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kɨrɨ te'san kanan tʉ'ka uya mɨrɨ, so'si ton uya i'tuto' pe urɨ esi ka'pon amʉ' ewan mɨrɨ awonsi'kɨ to' usenuminkato' i'tunin, mɨrɨ awonsi'kɨ akaisarɨ'nokon ɨye'ma uya 'nokon mɨrɨ ɨnkupʉ'pʉ kon pɨkɨrɨ rɨ. 24 Ta uya ɨmɨrɨ'nokon tonpa ton Taya'tira pon kon pɨ', ita'sisa' pʉra na'ne' nan isenupato' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ isenupasa' pʉra na'ne' nan ama'aino kuru Se'tan eseru tato' pɨ'. E'tane ekama uya ɨpɨ'nokon, tʉron nɨ rɨ e'tape'ne' nonka uya pen serɨ ɨpona'nokon. 25 E'tane ɨpiyau'nokon na'ne' pɨ' ata'sitɨ' pana' pe uyepʉ pʉ'kʉ pona rɨ. 26 “Kʉrɨ rɨ entakanin nʉ'pʉ i'se e'to' kupʉ pɨ' iye'sa' iu'matʉ pona rɨ ena' eke pe e'nɨto' tʉto' uya oton ukʉipʉnʉ winɨpai uneporo'pʉ, ka'pon amʉ' tʉpataron kon esa' pe iye'to' pe— ‘Wa'ka pun konekasa' itɨɨi pe esii'ma to' esa' pe iyesi; mɨrɨ awonsi'kɨ to' a'morʉka iya tawa ka'sa' ɨinɨ pe a'morʉka kasa.’ Awanakʉi'no kaiyono' ke nɨrɨ irepa uya mɨrɨ. 29 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai.

Isenpoikasa' 3

1 “Sates pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': “Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ' tukai': Serɨ main esi 7 kaisaron Papa A'kwarʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron kon sirikɨ amʉ' a'sisa' iya na'ne' winɨpaino. Ɨnkupʉnʉ kon si'tuyai', nurɨne ɨwesi kon tukai' ɨye'kupʉ kon e'tane iyeri'sa' pe ɨwesi kon. 2 Apakatɨ', moro iye'ku'sa' na'ne' imeruntɨtanʉ'tɨ', eri'nɨ poken na'ne'. Eposa' uya man ɨnkupʉ'pʉ kon esi iyenuka'sa' pe pʉra Papa, itese' pɨ' e'to' enu yau. 3 Ɨyenupa'pʉ kon iku'tɨ' ɨyenu kon yau eta'pʉ auya'nokon awɨrɨ, iyawɨrɨ e'tɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ amakooi kon yapai era'tɨtɨ'. Aupaka kon pʉra iyesi yau, ama' kasa ɨpiya'nokon uyepʉ mɨrɨ, ɨpiya'nokon uyepʉ weyu i'tuto' auya'nokon oton pen. 4 “Tu'kan kon pen Sates pon kon uya tʉpon kon oi'masa' pʉra man. Uya'kɨrɨ si to' usato' oton aimu'nan ya' tepontɨpɨ'se, apʉne pʉra mɨrɨ rɨ eponin nan ye' pe to' esi. 5 Kʉrɨ rɨ entakanin nʉ'pʉ epontɨto' oton aimu'nan ya', to' kasa. Moro uko'man nɨto' ese' apon yapai itese' kukato' uya oton pen. E'tane Ukʉipʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ itinserʉʉi ton uya eta tane uni'tunʉ kʉrɨ rɨ tato' uya oton. 6 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai. 7 “Piraterʉ'piya pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ' tukai': “Serɨ main esi wakʉ mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon winɨpaino, Tepi' iwano' ki esa', a'kokanin pe iyesi ɨnʉ' uya rɨ a'koro poken pʉra, mɨrɨ awonsi'kɨ a'konin pe iyesi ɨnʉ' uya ɨ'rɨ a'koka poken pʉra. 8 Ɨnkupʉnʉ kon si'tuyai'. Mʉra'ta si a'kokasa' uya man ɨiwano' kon pe ɨnʉ' uya a'koro poken pʉra rɨ. Aiko pe rʉ'kwɨ apana'pano kon man e'tane ayauro'kato' uya 'nokon awɨrɨ rɨ ɨwe'sa' kon man, mɨrɨ awonsi'kɨ uyese' nonkasa' auya'nokon pʉra man. 9 Kamoro Se'tan munkɨ amʉ', kasi ye' ton Esuwerʉ amʉ' pe te'ku'san kasi pe rɨ, ɨpiya'nokon to' uye'to' pe ikupʉ uya mɨrɨ a'ta kon piya' epeimase'na. To' uya si i'tu mɨrɨ ɨi'nʉnka kon uya tukai'. 10 Tʉuseta'kai' pʉra umaimu awɨrɨ e'tɨ' tasa' uya awɨrɨ ɨwe'sa' kon pɨ', amainanpa kon uya mɨrɨ ewankamanin weyu a'tai, non emʉ' pona nʉye'ai'ne' ka'pon amʉ' non pon kon i'tupɨ'se'na. 11 “Serɨ pe kuru uye'ai'. Ɨpiyau'nokon na'ne' imainanpatɨ', ɨnʉ' uya rɨ ayarʉkooi, kʉron mo'ka namai'. 12 Kʉrɨ rɨ entakanin nʉ'pʉ ku'to' uya oton ipiyaino pe, Papa, itese' pɨ' e'to' iwʉ' tau, mɨrɨpan uya inonkato' oton pen. Papa, itese' pɨ' e'to' ese' menukato' uya oton ipɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pata'se' ese', emenna' Surusiran ese', tʉu'tɨ ton Epʉn winɨpai Papa, itese' pɨ' e'to' piyawonsi'kɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' uyese' menukato' uya oton ipɨ'. 13 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai. 14 “Irawote'siya pon so'si inserʉʉi ena' imenuka': Se ka'kɨ ɨmunkɨ amʉ' pɨ' tukai': “Serɨ main esi Amen winɨpaino pe, main awɨron, i'napai rɨ ekamanin mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon Papa nʉkoneka'pʉ esa' winɨpaino. 15 Ɨnkupʉnʉ kon si'tuyai', i'tu uya ikomi' pe pʉra ɨwesi kon mɨrɨ awonsi'kɨ a'ne' pe pʉra nɨrɨ. Tisakonʉ'kai' ɨwesi kon i'se e'ai'. 16 Apʉne pʉra mara rʉ'kwɨ a'ne' pe ɨwesi kon—a'ne' pe pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ikomi' pe pʉra ɨwesi kon pɨ', unta yapai ɨyeta'tanʉkʉ uya 'nokon mɨrɨ. 17 ‘Imaminkena' pe rɨ ina man; ipʉrataaike' pe rɨ ina man, i'se ina e'to' pʉra rɨ man,’ ta auya'nokon, e'tane ɨri pe ɨwesi kon, entu'ma' kuru rɨ ɨwesi kon, itimamin pʉra ɨwesi kon, ipon pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ tenku'ne ɨwesi kon. 18 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ayauro'ka uya 'nokon korʉ enna kon pa upiyapai, esukenan korʉ; mɨrɨ a'tai imaminkena' pe ɨwesi kon pa mɨrɨ awonsi'kɨ aimu'nan pon ennanin pe, ɨyepontɨ kon pa, piyɨ'nʉ' na'ne' tense nɨpontɨ kon pa. Merʉ'sʉn kanan ennatɨ', ɨyenu kon ya' itʉrʉ kon pa; mɨrɨ a'tai, ennin pe ɨwesi kon pa. 19 “Uni'nʉnkanʉ ton pɨrɨ'kanin mɨrɨ awonsi'kɨ to' panamanin urɨ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', i'napairon pe mɨrɨ awonsi'kɨ amakooi kon yapai tera'tɨi' e'tɨ'. 20 Eta'! E'mʉ'sa'kasa' mʉra'ta nau iwɨpɨtʉ pɨ', mɨrɨpan ɨnʉ' uya rɨ umaimu etasa' uya mʉra'ta a'kokasa' yau, iya'kɨrɨ itiwʉ' ta' ewomʉ mɨrɨ, ipokon pe ata're'tɨse'na mɨrɨ awonsi'kɨ upokon pe kanan ita're'tɨ mɨrɨ. 21 “Kʉrɨ rɨ entakanin nʉ'pʉ ku'to' uya oton upiyau iyereutato' pe uyapon po, entakasa' uya pɨ' Ukʉipʉnʉ piyau iyapon po ereutasa' na'ne' kasa. 22 “Tʉpana ke te'sen, tɨwɨ Ita'kwarʉ uya so'si ton auro'kayai'ne' etai,” ta'pʉ iya.

Isenpoikasa' 4

1 Mɨrɨ tʉpo, uyenu tʉrʉ'pʉ uya, mʉra'ta uta'kokasa' Epʉn po ene'pʉ uya urau. Mɨrɨ a'tai, wapiya uneta'pʉ wai, tʉronpi' warai maimu uya uyauro'ka'pʉ, “Enu'kɨ serɨ ya', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpɨ' enpoikato' pe uya te'ku'sen ton serɨ tʉpo,” tukai'. 2 Inke pʉra rɨ Ita'kwarʉ ya' ena'pʉ, mɨrɨ yau apono' esi'pʉ Epʉn po, mɨrɨpan po ka'pon ereutasa' esi'pʉ. 3 Iyereutasa' pe te'sen usene'pʉ enkena' pe tɨ', isaspa tato' mɨrɨ awonsi'kɨ tɨ', kaneriyan tato' kasa. Apono' woi ɨkɨɨimɨ esi'pʉ tɨ', emɨrarʉ tato' kasa. 4 Apono' woi 24 kaisa rɨ apono' ton esi'pʉ, mɨrɨpan po'ne 24 kaisa rɨ itepuru ton ereutasa' esi'pʉ. To' epontɨpɨ'sa' esi'pʉ aimu'nan tʉpon kon ya', mɨrɨpan kon arʉkooi kʉron esi'pʉ korʉ pun konepɨ'sa' pe'ne to' i'pai po. 5 Apono' winɨpai kamiri' e'weuweuma'pʉ, ta'merunsen esi'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ korʉme e'toi'pɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan apono' rau 7 kaisa rɨ raan'pu amʉ' epo'tɨ esi'pʉ. Serɨ ton si esi'pʉ 7 kaisaron Papa A'kwarʉ pe. 6 Apono' rau parau wanamari kasa tʉusensen esi'pʉ awai'nan tɨ' kʉrestarʉ tato' kasa. Mɨrɨpan a'sanau apono' woi iyesi'pʉ asakɨrɨ'nan kon ene amʉ', tenukena' nan to' pʉropo winɨ'ne mɨrɨ awonsi'kɨ to' a'poi winɨ'ne. 7 Wapiyaro' ene usene'pʉ rayan kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ ite'ma'pʉ winon esi'pʉ paka mʉre kasa, to' osorʉwano esi'pʉ ka'pon emʉ' ke, mɨrɨ awonsi'kɨ to' asakɨrɨ'pano esi'pʉ imisimɨ arinta kasa. 8 To' kaisa rɨ to' apiri esi'pʉ 6 kaisa rɨ'ne, mɨrɨ awonsi'kɨ to' enu esi'pʉ to' oi'ne rɨ, to' apiri o'no'ne rɨ. Mɨrɨpan kon ereuta pʉra rɨ iyesi'pʉ wʉi nai mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ nawɨrɨ rɨ: “Wakʉ, Wakʉ, Wakʉ, Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye', moro iye'sa' rʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ moro na'ne', mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuye'ton,” ta tʉuya'nokon apai. 9 Kamoro si asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' userenka apono' pon apurɨpɨtʉ pe, inama pe mɨrɨ awonsi'kɨ tenki ta tʉuya'nokon pe, tʉuko'mansen pɨ' inke rɨ, inke rɨ, 10 24 kaisaron kon itepuru ton e'sekunka'pʉ apono' po iyereutasa' piyau apurɨpɨtʉ pe, tʉuko'mansen inke rɨ, inke rɨ, mɨrɨpan kon uya apono' rau tarʉkooi kon, kʉron nonkapɨtʉ'pʉ. 11 “Wakʉ eponin ye' pe ɨwesi, ɨmɨrɨ, ina Epuru, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa, itese' pɨ' ina e'to', eke pe ɨi'tuto', anamato' mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ eponin pe ɨwesi, tanporon nɨ esi pɨ' ankaa'pʉ pe. Amaimu awɨrɨ iye'ka'pɨtʉ'pʉ, tʉuko'manton kon pe,” ta'pʉ to' uya.

Isenpoikasa' 5

1 Ene'pʉ uya iyereutasa' apono' po emiya enwo'netʉ yau kareta amon iye'menukasa' ɨsi'ratoi pɨ', 7 kaisaron a'si'to' ike ke a'si'sa'. 2 Mɨrɨ awonsi'kɨ pana'pan inserʉ ene'pʉ uya, eke pe ekama'po'pʉ iya, “Ɨnʉ' nai wakʉ serɨ kareta amon a'si'sa' rʉ'pʉ i'kwɨ'nin pe mɨrɨ awonsi'kɨ a'kokanin pe?” ta'pʉ iya. 3 E'tane ɨnʉ' pʉra rɨ iyesi'pʉ Epʉn po, serɨ non po, mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ non o'no, mɨrɨ kareta amon a'koka ton mɨrɨpan yawon enton pe. 4 Mɨrɨ a'tai, ukaramʉ'pʉ ipan pe, apʉne pʉra ɨnʉ' rɨ wakʉ ka'pon e'seporo pʉra iyesi'pʉ a'koka ton mɨrɨ awonsi'kɨ yawon enton. 5 Mɨrɨ a'tai, tikin nan itepuru ton tonpa uya ta'pʉ upɨ', “Kakaramʉi. Enkɨ! Moro rayan Isuta ko', Tepi' atʉ rʉ'pʉ uya iwapiya'kasa' man; kʉrɨ rɨ uya si 7 kaisaron a'si'to' ike i'kwɨtʉ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kareta amon a'koka iya,” ta'pʉ iya. 6 Mɨrɨ a'tai, karimeru mʉre ene'pʉ uya. Iye'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ apono' aporo' po, asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton esi'pʉ iwoi. Karimeru mʉre usene'pʉ iwɨsa' rʉ'pʉ pe, 7 kaisa rɨ iretʉ mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisa rɨ itenu ton esi'pʉ. Mɨrɨ ton esi'pʉ 7 kaisaron kon Papa A'kwarʉ amʉ' serɨ non emʉ' kaisa rɨ enno'sa' kon. 7 Itɨ'pʉ kareta amon mo'kai', apono' po iyereutasa' na'ne' emiya enwo'netʉ apai. 8 Mɨrɨ kareta amon mo'ka iya a'tai, asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ 24 kaisaron kon itepuru ton e'sekunka'pʉ irakʉi'. Tanporo wai, a'pu tato' esa' pe to' esi'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ to' pʉsawʉ ton korʉ pun konekasa' yau a'po'na' nan esi'pʉ. Mɨrɨ esi Papa munkɨ amʉ' ɨpʉremasa' rʉ'pʉ. 9 To' userenka'pʉ emenna' eren pɨ': “Wakʉ kuru ɨmɨrɨ, kareta amon mo'kanin mɨrɨ awonsi'kɨ a'si'pɨ'sa' a'kokanin, apʉne pʉra iwɨsa' rʉ'pʉ pe ɨwesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmʉnʉ ke ka'pon amʉ' enna'pʉ auya Papa iwano' pe, tanporon kon rʉko' rɨ, tʉmaimuron kon, tʉponaron kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpataron kon ka'pon amʉ' koro'tapai. 10 To' konekasa' auya esa' wannɨ pe to' e'to' pe, use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe, itese' pɨ' ina e'to' apiyo' pe, mɨrɨpan kon e'to' pe serɨ non esanon pe,” tukai'. 11 Uyenu tʉrʉ'pʉ uya, mɨrɨ a'tai tu'kan kon nɨ inserʉ amʉ' maimu eta'pʉ uya, tu'kan kon nɨ, tu'kan kon nɨ, 1,000 kaisaron kon pona rɨ 1,000 e'to' airɨ, 10,000 ite'kwa rɨ 10,000 kaisaron kon. To' e'soto'pɨ'sa' esi'pʉ apono' woi, ene amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton woi. 12 Mɨrɨpan kon userenka'pʉ eke pe: “Wakʉ kuru karimeru mʉre iwɨsa' rʉ'pʉ uya tʉpana'pano, timamin, tʉpu'ketʉ, tʉmeruntɨrʉ, tʉnamato', eke pe ti'tuto' mɨrɨ awonsi'kɨ tapurɨpɨ'to' eporo!” tukai'. 13 Mɨrɨ a'tai, tanporon kon nɨ Papa nʉkapʉ'san maimu eta'pʉ uya Epʉn po, non po, non o'no, parau kau, tanporon kon nɨ ka'tawon kon nɨ. To' userenka'pʉ: “Apono' po iyereutasa' na'ne' rɨ karimeru mʉre iwano' pe, apurɨpɨ'to', inamato', eke pe i'tuto' mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ nesii, inke rɨ, inke rɨ!” tukai'. 14 Asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' uya eikʉ'pʉ, “Amen!” Mɨrɨ a'tai si, itepuru ton e'sekunka'pʉ apurɨpɨ'se'na.

Isenpoikasa' 6

1 Mɨrɨ a'tai, karimeru mʉre uya 7 pan tonpa wapiyaro' a'si'sa' a'koka ene'pʉ uya. Mɨrɨ a'tai, tikin nɨ asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' tonpa usaurokʉ eta'pʉ uya korʉme kasa, “Ɨsi'kɨ!” tawon. 2 Uyenu tʉrʉ'pʉ uya, aimu'nan kaware ene'pʉ uya urau. Ipo te'sen uya urapa a'sisa' esi'pʉ, aro', kʉron tato' ke to' uya irepa'pʉ, mɨrɨpan utɨ'pʉ iwapiya'kanin ye' pe, iwapiya'kai'. 3 Karimeru mʉre uya isakon pe te'sen a'si'sa' a'kokasa' a'tai, ene isakon uya, “Ɨsi'kɨ!” ta eta'pʉ uya. 4 Tʉron nɨ kaware epa'ka'pʉ, isuweyu. Ipo te'sen kupʉ'pʉ to' uya pana' pe iye'to' pe, e'wɨn nɨto' ku'to' pe iya serɨ non po tʉtonpa kon wɨto' pe ka'pon amʉ' uya mɨrɨpan repa'pʉ to' uya eke supara ke. 5 Karimeru mʉre uya itosorʉwano pe te'sen a'si'sa' a'kokasa' a'tai, ene amʉ' osorʉwano uya, “Ɨsi'kɨ!” ta eta'pʉ uya. Mɨrɨ yau, i'kʉrʉn kaware esi'pʉ. Ipo te'sen uya e'wemapɨ'nɨto' ipoi a'sisa' esi'pʉ tenau. 6 Mɨrɨ a'tai, main waraino eta'pʉ uya kamoro asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' koro'tau, “Aiko iten yai pʉrowa, tikin nan wʉi yau e'tʉrawasoman nɨsa' epe'pʉ pe, mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwau iten yai a'nai', pari tato' e'pasa' tikin nan wʉi yau e'tʉrawasoman nɨsa' epe'pʉ pe. E'tane karapa, are' mɨrɨ awonsi'kɨ waain kʉ'ma'tanʉkʉi!” tawon. 7 Karimeru mʉre uya isakɨrɨ'pano a'si'sa' a'kokasa' a'tai, ene amʉ' sakɨrɨ'pano uya, “Ɨsi'kɨ!” ta eta'pʉ uya. 8 Mɨrɨ yau, enkɨ'sɨimu'nan kaware ene'pʉ uya urau. Ipo te'sen ese' esi'pʉ Eri'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ ekota'man nɨto', Etis itese' esi'pʉ ite'ma'pʉ winɨ, a'ko pe. 1 4 pe non esa' pe to' e'to' pe, to' kupʉ'pʉ to' uya tʉwɨsen pe to' e'to' pe supara ke, iwankan ke, paran ke, mɨrɨ awonsi'kɨ annin nan ene amʉ' ke. 9 Karimeru mʉre uya 5 pe iku'nin a'si'sa' a'kokasa' a'tai, use'man nɨto' apon o'no ka'pon amʉ' a'kwarʉ ene'pʉ uya, iwɨpɨ'sa' kon Papa Maimu ekama to' uya pɨkɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa nʉkupʉ'pʉ tʉpɨ'nokon ekama pɨ' to' e'sa' pɨ'. 10 To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ eke pe, “Meruntɨ Itepuru, wakʉ ɨmɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon! Ɨ'rɨ a'tai non pon kon ka'pon amʉ' eseru aimenka auya mɨrɨ awonsi'kɨ to' kota'mato' auya ina mʉnʉ wenai?” 11 To' kaisa rɨ aimu'nan pon ke to' repapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan kon auro'ka'pʉ mara rɨ to' enkurunto' pe tʉtonpa kon ipoitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtonpa kon to' esi'pʉ kasa iwɨton kon tu'kanoro e'seporo pona rɨ. 12 Mɨrɨ a'tai, karimeru mʉre uya 6 pe iku'nin a'si'sa' a'koka ene'pʉ uya. Mɨrɨ yau ɨsɨ pe tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ. Wʉi enu ena'pʉ i'kʉrʉn pe, isa'ka'si atʉ kapirita i'po' ke ikonekasa' kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo kapʉi ena'pʉ isuweyu pe mʉn kasa, 13 sirikɨ amʉ' uta'pokʉ'pʉ ka' poi non pona, iyakʉ'pʉsa' pen kiyari, pi' eperu a'pokʉ a'setun uya kasa. 14 Ka' pʉra iyena'pʉ kareta amon e'mepɨtʉ a'taino kasa, tanporo wʉ' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ opa'wʉ ton utamapɨtʉ'pʉ tʉpata'se' yawonsi'kɨ'ne. 15 Mɨrɨ a'tai si kin amʉ' non pon kon, itepuru amʉ', soisa epuru amʉ', ipʉrataaikena' ton, mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon nɨ poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' enawon kon pen nɨ e'so'nanpɨtʉ'pʉ tɨ' euta na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ wʉ' po te'san tɨ' o'koi'ne. 16 To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ wʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ tɨ' amʉ' pɨ', “Ina pona ata'mo'ka', ina onankɨ kʉrɨ rɨ apono' po iyereutasa' na'ne' enu piyapai mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre uya kota'man nɨto' piyapai! 17 Apʉne pʉra eke to' uya kota'man nɨto' weyu si serɨ yau man. Ɨnʉ' uya ken si a'kʉre'tɨ?” ta'pʉ to' uya.

Isenpoikasa' 7

1 Serɨ tʉpo, asakɨrɨ'nan kon inserʉ amʉ' ene'pʉ uya. To' e'mʉ'sa'kapɨ'sa' asakɨrɨ'nan non ekun airɨ'ne, asakɨrɨ'nan a'setun amʉ' a'si'pɨ'sa' to' uya esi'pʉ, non, parau mɨrɨ awonsi'kɨ yʉi posi'ma iya namai'. 2 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ inserʉ uyepʉ ene'pʉ uya wʉi enu uye'to' winɨpai, Papa nurɨnan uya a'si'pɨ'nɨto' ike esa' pe, mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ eke pe asakɨrɨ'nan kon inserʉ amʉ' pana ya' Papa nʉrepa'san to' pana'pano ke non mɨrɨ awonsi'kɨ parau kota'mato' pe to' uya. 3 Inserʉ uya ta'pʉ, “Non, parau, mɨrɨ awonsi'kɨ yʉi kʉ'ma'tanʉ'tʉu Papa, itese' pɨ' ina e'to' poitorʉ ton ma'kʉi'tɨpɨtʉ to' pee'pɨ pɨ'ne a'si'pɨ'to' ike ke ina uya pʉ'kʉ pona rɨ.” 4 Kamoro Papa uya a'si'pɨ'nɨto' ike ke ima'kʉʉi'tɨpɨ'sa' kon to' pee'pɨ pɨ' tu'kanoro ekama'pʉ to' uya upɨ'. To' esi'pʉ 144,000 kaisa rɨ Esuwerʉ pon kon. 5 12,000 kaisa rɨ a'si'sa' kon esi'pʉ Isuta ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ Rupen ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ Kiyatʉ ko' amʉ', 6 12,000 kaisa rɨ Aisarʉ ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ Na'tari ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ Mana'sa ko' amʉ', 7 12,000 kaisa rɨ Simiyan ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ Ripai ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ E'sa'karʉ ko' amʉ', 8 12,000 kaisa rɨ Sepuran ko' amʉ', 12,000 kaisa rɨ Isose' ko' amʉ', mɨrɨ awonsi'kɨ 12,000 kaisa rɨ Pensiman ko' amʉ'. 9 Serɨ e'ma'pʉ pe, anpisin, anpisin pe kuru rɨ ka'pon amʉ' amʉrasa' ene'pʉ uya urau, ɨnʉ' uya tanporo to' i'tu poken pʉra rɨ. To' esi'pʉ tʉponaron kon ka'pon amʉ' pe'ne rɨ tʉron kon ko' pe rɨ, tʉpataron kon winɨpaino pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmaimuron kon pe'ne rɨ to' esi'pʉ. To' e'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ apono' piyau mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre piyau. To' epontɨpɨ'sa' esi'pʉ aimu'nan ya', temiyatʉ kon yau'ne patawa ye' apɨmu ton a'sipɨ'sa' to' uya esi'pʉ. 10 Eke pe to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ: “Epika'tɨn nɨto' esi Papa, ina e'to' itese' pɨ' winɨpaino, iyereutasa' na'ne' apono' po, mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre winɨpaino,” tukai'. 11 Tanporo inserʉ amʉ' e'mʉ'sa'ka'pʉ apono' woi, itepuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' woi. To' uta'mo'kapɨtʉ'pʉ temʉ' kon po apono' piyau, mɨrɨpan kon uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ: 12 “Amen! Apurɨpɨ'to' mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iku'to', ipu'ketʉ, tenki tato', inamato', imeruntɨrʉ, ipana'pano nesii Papa iwano' pe tɨwɨrɨ rɨ. Amen!” ta'pʉ to' uya. 13 Mɨrɨ yau, tikin nan itepuru ton tonpa uya uyekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' yan pʉsamoro aimu'nan ya' to' epontɨpɨ'sa' na'ne' nan? Nai yawon kon uye'sa'?” ta'pʉ iya. 14 “Mooi, mi'tuyai',” ta'pʉ uya ipɨ'. “Pʉsamoro kamoro ekota'man nɨto' yai iyepa'kasa' kon, tʉpon kon korʉkasa' to' uya aimu'ne'ne karimeru mʉre mʉnʉ ke. 15 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', “Papa apon piyau to' esi mɨrɨ, to' esi i'se iye'to' kupʉ pɨ' wʉi nai mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ nau, ipɨ' ɨpʉreman nɨto', use'man nɨto' iwʉ' tau; kʉrɨ rɨ apono' po iyereutasa' na'ne' uko'manto' oton to' pokon pe. 16 Serɨ tʉpo, iwan pe mɨrɨ awonsi'kɨ tuna'kiri' ke to' enato' oton pen, wʉi enu mɨrɨ pe pʉra a'ne' pe te'sen uya to' kota'mato' oton pen, 17 apʉne pʉra karimeru mʉre apono' aporo' po na'ne' e'to' oton to' esa' pe, to' ato' iya oton to'panʉ'nin non yai tepa'kasen tuna ka'. Mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya to' enu paru a'munakato' oton,” ta'pʉ iya.

Isenpoikasa' 8

1 Karimeru mʉre uya 7 pe iku'nin a'si'sa' a'kokasa' a'tai, e'pana Epʉn e'paka'sa' esi'pʉ a'sa'mʉyai kʉra' emiya era'tɨto' airɨ rɨ. 2 Mɨrɨ tʉpo 7 kaisarɨ inserʉ amʉ' e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ uya Papa rau, mɨrɨpan kon repa'pʉ 7 kaisarɨ tʉronpi' ke. 3 Tʉron nɨ inserʉ, korʉ pun konekasa' a'po'nan yen esa' uyee'pʉ, mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ use'man nɨto' apon piyau. Eke pe a'po'nan ke irepa'pʉ tanporon Papa munkɨ amʉ' ɨpʉrema piri'nin pe iye'to' pe, mɨrɨpan po'tɨto' pe korʉ pun konekasa' use'man nɨto' apon po apono' piyau te'sen. 4 A'po'nan epo'tɨ kɨrɨsin enuku'pʉ, Papa munkɨ amʉ' ɨpʉrema pokon pe, Papa rakʉi', inserʉ emiya apai. 5 Mɨrɨ tʉpo inserʉ uya a'po'nan yen anʉmʉ'pʉ mɨrɨpan uya apo' use'man nɨto' apon pon emaika'pʉ iya', mɨrɨpan eno'ma'pʉ iya non pona. Korʉme e'toi'pɨtʉ esi'pʉ, ta'merunsen esi'pʉ, kamiri' e'weuweuma'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ. 6 Kamoro si 7 pan kon inserʉ amʉ' 7 kaisaron tʉronpi' esanon e'kama'pʉ iturunpato' pe tʉuya'nokon. 7 Wapiyaro' inserʉ uya tʉwaai turunpa'pʉ. Mɨrɨ a'tai tuna tɨ'mooi ton mɨrɨ awonsi'kɨ apo' e'sumasa' mʉn pokon pe uta'pokʉ'pʉ non pona. Mɨrɨ yau ipʉ'kʉ pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ non epo'tɨ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉ'kʉ pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ rɨ yu' epo'tɨ'pʉ tanporo rɨ isenan nɨ wana' epo'tɨ'pʉ. 8 Itisakon nʉ'pʉ uya tʉwaai turunpa'pʉ. Mɨrɨ a'tai, eke wʉ' waraino epo'tɨ apo' ke eno'ma'pʉ to' uya parau ka'. Ipʉ'kʉ pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ parau ena'pʉ mʉn pe. 9 Mɨrɨ a'tai, itonpa pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ rɨ parau kau te'san eri'pɨtʉ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ itonpa pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ rɨ kanau epotorʉ'pʉ ton uma'ta'pʉ. 10 Itosorʉwano rʉ'pʉ uya tʉwaai turunpa'pʉ. Mɨrɨ a'tai, eke sirikɨ epo'tɨsa' ta'sʉrai' kasa uta'mo'ka'pʉ ka' ponsi'kɨ tuna tʉu'tɨsen ton tonpa ka', 1 3 e'to' airɨ mɨrɨ awonsi'kɨ non yai tepa'kasen tuna ton ka'ne. 11 Sirikɨ ese' esi I'ne'. Tuna tonpa, 1 3 e'to' airɨ ena'pʉ i'ne' pe. Mɨrɨ tensise tu'kan kon ka'pon amʉ' eri'pɨtʉ'pʉ, apʉne pʉra i'ne' pe tuna enasa' ke. 12 Mɨrɨ tʉpo to' asakɨrɨ'pano uya tʉwaai turunpa'pʉ. Mɨrɨ a'tai, 1 3 e'to' airɨ wʉi enu pʉ'kʉ, 1 3 e'to' airɨ kapʉi pʉ'kʉ mɨrɨ awonsi'kɨ 1 3 e'to' airɨ sirikɨ amʉ' tonpa ton e'wɨnɨ'pʉ, 1 3 e'to' airɨ rɨ. A'kwa pe iye'to' pʉra to' esi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ 1 3 e'to' airɨ wʉi naino pʉ'kʉ esi'pʉ iweyu pʉra, 1 3 e'to' airɨ kanan ewarupɨ pʉ'kʉ. 13 Uyenu tʉrʉ'pʉ uya, mɨrɨ yau imisimɨ arinta ka'tau maimu eta'pʉ uya, eke pe, “Ɨsɨ' kusa! Ɨsɨ' kusa! Ɨsɨ pe iyesi kamoro moro non po na'ne' nan pona, tʉronpi' uturumʉ useta a'tai osorʉwawon kon inserʉ amʉ' ne'kamayai'ne' iturunpa pɨ'!” tawon.

Isenpoikasa' 9

1 Mɨrɨ a'tai, 5 pe to' ku'nin inserʉ uya tʉronpi' turunpa'pʉ. Sirikɨ ka' poi ita'mo'kasa' rʉ'pʉ non pona ene'pʉ uya; irepa'pʉ iya'mu pʉn iteuta a'kokato' ike ki ke. 2 Iteuta a'koka iya a'tai, ikɨrɨsin epa'ka'pʉ iyapai, eke apo' epo'tɨto' en yapai ikɨrɨsin epa'ka kasa, wʉi enu mɨrɨ awonsi'kɨ ka' ena'pʉ ewarupɨ pe iteuta kɨrɨsin ke. 3 Kairau amʉ' u'tɨ'pʉ ikɨrɨsin koro'tau non pona, mɨrɨpan kon upana'panta'pʉ mɨnɨ' amʉ' pana'pano kasa. 4 To' auro'ka'pʉ to' uya non pon wana' mɨrɨ pe pʉra ti'tui' pʉra rɨ yʉi muku'pɨ, mɨrɨ pe pʉra yʉi ma'tanʉkʉ to' uya namai', e'tane ka'pon amʉ' rɨken, Papa ma'kʉʉi a'si'sa' pʉra na'ne' nan to' pee'pɨ pɨ'. 5 Kairau amʉ' uya ka'pon amʉ' eri'nʉ'kapɨtʉ namai' to' e'kupʉ'pʉ e'tane to' kota'mato' pe rɨken 5 kaisa rɨ kapʉi pʉ'kʉ pona rɨ. Mɨrɨ si e'ne' e'to' pe mɨnɨ' uya ka'pon si'posa' a'taino kasa. 6 Mɨrɨ 5 kaisaron kapʉi koro'tau uma'tan nɨto' warinpato' oton ka'pon amʉ' uya, e'tane to' uya epoto' oton pen; eri'pai to' e'tane, uma'tan nɨto' utɨpɨ'to' oton to' piyapai. 7 Kairau amʉ' usene'pʉ kaware amʉ' e'kamasa' te'wɨto' kon pe a'taino kasa, to' i'pai po'ne korʉ pun konekasa' waraino aro', kʉron tato' amʉ' esi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ to' emʉ' usene'pʉ ka'pon amʉ' emʉ' kasa. 8 To' i'pai i'po' esi'pʉ uri'san amʉ' inse' kasa, to' yɨ esi'pʉ rayan yɨ kasa. 9 To' pʉropo nɨpon usene'pʉ wa'ka pun kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ to' apiri useta'pʉ kaware amʉ' uya tararan pi'sikʉ a'merumʉ ɨsewa'nomase'na to' utɨ a'taino kasa. 10 Taukʉ ke'ne to' esi'pʉ, si'pon nɨto' ike ipɨ'ne mɨnɨ' kasa. To' aukʉ yau to' pana'pano esi'pʉ ka'pon amʉ' kota'mato' to' uya ike 5 kaisa rɨ kapʉi yau. 11 Tepuru kon pe kin pe, iya'mu pʉn iteuta inserʉʉi ku'sa' to' uya esi'pʉ. Itese' Ipuru amʉ' maimu yau “Apatan,” mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ' maimu yau “A'poriyon”. 12 Tikin nɨ ɨsɨ, nari' kuru utɨka'sa' mɨrɨ; mɨrɨ e'ma'pʉ pe asa'rɨ ɨsɨ, nari' ton kuru tʉuye'ton e'ku'sa'. 13 Mɨrɨ tʉpo, 6 pe to' ku'nin inserʉ uya tʉronpi' turunpa'pʉ. Main eta'pʉ uya korʉ pun konekasa' use'man nɨto' apon ekun retʉ poi Papa piyau te'sen winɨpai. 14 Main uya ta'pʉ tʉronpi' turunpanin nʉ'pʉ inserʉ pɨ', “Kamoro asakɨrɨ'nan kon inserʉ amʉ' arankapɨ'kɨ eke tuna tʉu'tɨsen Yu'pʉretes itese' piyau auronpɨ'sa' kon.” 15 Asakɨrɨ'nan kon inserʉ amʉ' eukapɨtʉ'pʉ iya, to' e'kamasa' esi'pʉ serɨ a'taino pe, serɨ wʉi a'tai, serɨ kapʉi pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ wʉipiya pɨ', itonpa pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ ka'pon amʉ' tʉ'kato' pe to' uya. 16 Kaware pon kon soisa amʉ' tu'kanoro eta'pʉ uya, 200 meriyan kaisa rɨ to' esi'pʉ. 17 Kaware amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ to' pon kon ene'pʉ uya, to' pʉropo nɨpon esi'pʉ isuweyu pe apo' kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtarire, mɨrɨ awonsi'kɨ kara'kwa' pe, sorʉ'pa tato' kasa. Kaware amʉ' i'pai esi'pʉ rayan amʉ' i'pai kasa, to' mʉta yai apo', ikɨrɨsin mɨrɨ awonsi'kɨ sorʉ'pa epa'ka'pʉ. 18 Itonpa pe rɨ, 1 3 e'to' airɨ ka'pon amʉ' wɨnɨ'pʉ mɨrɨ osorʉwawon paran; apo', ikɨrɨsin mɨrɨ awonsi'kɨ sorʉ'pa kaware amʉ' mʉta yai tepa'kasen uya. 19 Kaware amʉ' pana'pano esi'pʉ to' mʉta yau mɨrɨ awonsi'kɨ to' aukʉ yau. To' aukʉ esi'pʉ ɨkʉi kasa ti'pai ke, mɨrɨpan kon uya ka'pon amʉ' i'kapɨtʉ'pʉ. 20 Ka'pon amʉ' tonpa'san mɨrɨ paran nʉwɨnɨ'san pen era'tɨ pʉra iyesi'pʉ tʉnkoneka'pʉ kon piyapai. Makoi amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ korʉ ka'sa', sirʉpa ka'sa', karukuri ka'sa', tɨ' ka'sa' mɨrɨ awonsi'kɨ yʉi konekasa' apurɨto' tʉuya'nokon ereutanʉkʉ to' uya pʉra iyesi'pʉ—ennin pen, etanin pen, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusasen pen. 21 Mɨrɨ awonsi'kɨ te'wɨto' kon, enwoke' pe te'to' kon, tekumato' kon, mɨrɨ pe pʉra ama' pe te'to' kon apai to' era'tɨ pʉra iyesi'pʉ.

Isenpoikasa' 10

1 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ eke inserʉ u'tɨ ene'pʉ uya Epʉn winɨpai. Iyepontɨsa' esi'pʉ kapuru' ya', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨkɨɨimɨ esi'pʉ i'pai epoi, itemʉ' esi'pʉ wʉi enu kasa, mɨrɨ awonsi'kɨ i'si ton esi'pʉ apo' tepo'tɨsen esi ipiyaino ton kasa. 2 Aiko kareta amon a'kokasa' esi'pʉ itenau. Enwo'ne' winon ti'ta nonkasa' iya esi'pʉ parau po, mɨrɨ awonsi'kɨ kami' winon ti'ta nonkasa' iya esi'pʉ non pona. 3 Mɨrɨ yau eke pe ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ rayan kasa. Ikɨ'pɨ'nʉnsa' a'tai, 7 kaisaron kon korʉme amʉ' usaurokʉ'pʉ. 4 To' usaurokʉ a'tai, imenuka pɨ' e'kama'pʉ, e'tane main eta'pʉ uya Epʉn winɨpaino, “Ama' pe serɨ 7 kaisaron kon korʉme amʉ' usauro'sa' rʉ'pʉ iku'kɨ, kʉ'menukai,” tawon. 5 Mɨrɨ a'tai, parau po mɨrɨ awonsi'kɨ non po iye'mʉ'sa'kasa' unene'pʉ inserʉ uya enwo'ne' winon temiyatʉ ɨnka'pʉ Epʉn winɨkʉi'. 6 Isaurokʉ'pʉ Papa ese' yau, inke rɨ tʉuko'mansen, Epʉn konekanin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo iyau te'sen, non konekanin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo ipo te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ parau mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo ikau te'san, “Iyenkurunto' pʉra man!” ta'pʉ inserʉ uya. 7 E'tane 7 pe te'sen inserʉ uya tʉronpi' turunpa a'tai, Papa uya ama' pe te'ku'to' ku'to' oton, tʉpoitorʉ ton, pu'kena' amʉ' pɨ' ekama'pʉ tʉuya kasa rɨ. 8 Main, uneta'pʉ Epʉn winɨpai uya kanan uyauro'kakaa'pʉ, “Enta mɨrɨ kareta amon imo'ka ta inserʉ enapai kʉrɨ rɨ parau mɨrɨ awonsi'kɨ non po iye'mʉ'sa'kasa' na'ne',” tawon. 9 Inserʉ piya' utɨ'pʉ, mɨrɨpan ekama'po'pʉ uya aiko kareta amon tʉto' pe iya uyena', “Uyenapai imo'ka',” ta'pʉ iya upɨ'. “Ɨ'kɨ! Kata' pe iyena mɨrɨ ɨyewan yau, e'tane a'se'ku pe iyesi mɨrɨ anta yau, teusan kasa,” ta'pʉ iya. 10 Aiko kareta amon mo'ka'pʉ uya inserʉ enapai, mɨrɨpan ɨku'pʉ uya. A'se'ku pe iye'sonpa'pʉ unta yau, teusan kasa, e'tane enko'ma uya tʉpo, kata' pe uyewan yau iyena'pʉ. 11 Mɨrɨ a'tai, upɨ' ta'pʉ, “Papa Maimu ekamaka'kɨ kanan tu'kan kon ka'pon amʉ' tʉponaron kon pɨ', tʉpataron kon pɨ', tʉmaimuron kon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ kin amʉ' pɨ',” tukai'.

Isenpoikasa' 11

1 I'tuto' yʉi ke urepa'pʉ. Mɨrɨ yau, main eta'pʉ uya, “Enta Papa ena' use'man nɨto' iwʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ use'man nɨto' apon, mɨrɨ awonsi'kɨ itau tʉwɨpʉremasan tu'kanoro mi'tui',” tawon. 2 “Ipʉrorooi rɨken kʉsi'tui, apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' pen ena' iye'tʉsa' mɨrɨ, mɨrɨpan kon uya Wakʉ Pata wasa'pɨ'to' oton 42 kaisa rɨ kapʉi yau. 3 Asa'ron kon uyekamanin nan enno'to' uya oton pon isa'ka'si ya' to' epontɨpɨ'sa', mɨrɨpan kon usauro'to' oton pu'kena' amʉ' pe 1,260 kaisa rɨ wʉi.” 4 Asa'ron kon uyekamanin nan esi mɨrɨ asa'ron are' e' mɨrɨ awonsi'kɨ asa'ron raan'pu amʉ', Itepuru, non esa' piyau te'san. 5 Ɨnʉ' rɨ esi to' ma'tanʉkʉ i'se a'tai, apo' epa'ka mɨrɨ to' mʉta yai to' eyaton non ma'tanʉ'se'na. Serɨ kasa ɨnʉ' rɨ to' anma'tanʉ'paino nerikʉi. 6 To' pana'pano e'to' oton ka' a'konin pe tuna uyepʉ namai' Papa Maimu ekama pɨ' to' esi koro'tau. To' meruntɨrʉ e'to' oton tuna ra'tɨnin pe mʉn pe, mɨrɨ awonsi'kɨ non pona ti'tui' pʉra rɨ paran ne'to' oton to' uya inke i'se te'to' kon awɨrɨ rɨ. 7 Unkupʉ'pʉ ekama to' uya u'ma'sa' a'tai, ene, iya'mu pʉn iteuta yapai iyepa'kasa' uya to' ewa'nomato' oton. To' entai iye'to' oton, mɨrɨpan uya to' wɨto' oton. 8 To' ekepu nonkasa' e'to' oton eke pata e'ma tau, kurusu' pona tepuru kon pokapɨtʉ'pʉ yau. Mɨrɨ pata ese' ekamanin pe to' nesakʉ'pʉ esi Satan mɨrɨ awonsi'kɨ Isi'. 9 Ka'pon amʉ', tanporo tʉponaron kon, rʉko' amʉ', tʉmaimuron kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpataron kon koro'tapaino kon uya to' ekepu enpɨ'to' oton osorʉwau wʉi mɨrɨ awonsi'kɨ pʉre'po'si pʉ'kʉ pona iyema'sa' yau, to' ekepu u'na'tɨ to' uya i'se pʉra to' e'to' oton. 10 Ka'pon amʉ' non pon kon e'to' oton pori' pe pʉsamoro asa'ron kon eri'sa' pɨ'. To' uta're'tɨpɨ'to' oton mɨrɨ awonsi'kɨ tʉtonpa kon amʉ' repapɨ'to' oton to' uya, apʉne pʉra kamoro asa'ron kon pu'kena' amʉ' uya ɨsɨ ne'sa' pɨ' ka'pon amʉ' pona. 11 Osorʉwau wʉi mɨrɨ awonsi'kɨ pʉre'po'si pʉ'kʉ pona iyesi tʉpo, use'netu'kan nɨto' uyee'pʉ Papa winɨpai, mɨrɨpan ewomʉ'pʉ to' ya', mɨrɨpan kon e'mʉ'sa'ka'pʉ. Tanporon kon to' ennin nʉ'san usi'nʉkʉ'pʉ ipan pe. 12 Mɨrɨ a'tai, asa'ron kon pu'kena' amʉ' uya main eta'pʉ Epʉn winɨpaino, “Ɨsi'tɨ' serɨ ya',” tawon. To' eyaton non uya to' enpɨtʉ koro'tau, to' enuku'pʉ Epʉn pona kapuru' yau. 13 Mɨrɨ a'tai kuru rɨ, ɨsɨ pe tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ. 1 10 kaisa rɨ eke pata uta'morʉka'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ 7,000 kaisa rɨ ka'pon amʉ' wɨnɨ'pʉ tʉrʉ'pʉnʉ uya. Ka'pon amʉ' tonpa'san enari'nʉmʉ'pʉ ipan pe, mɨrɨpan kon uya eke pe Papa, Epʉn pon e'to' apurɨpɨtʉ'pʉ. 14 Itisakon ɨsɨ, nari' kuru utɨka'sa' e'tane; enkɨ, itosorʉwano rʉ'pʉ ɨsɨ, nari' kuru uye'nɨ pɨ' man serɨ pe rɨ marɨ. 15 7 pe inserʉ amʉ' ku'nin uya wai, tʉronpi' turunpa'pʉ. Mɨrɨ yau, eke pe main useta'pʉ Epʉn po: “Serɨ non esa' pe Itepuru mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai esi weyu e'seposa' man, mɨrɨpan uko'manto' oton itesa' pe inke rɨ, inke rɨ,” tawon. 16 Mɨrɨ a'tai 24 kaisaron kon itepuru ton tapon kon po iyereutasa' kon Papa piyau uta'mo'ka'pʉ temʉ' kon po, mɨrɨpan kon uya Papa apurɨpɨtʉ'pʉ. 17 Se kasa ta'pʉ to' uya: “Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye', moro na'ne', moro iye'sa' rʉ'pʉ; tenki ta pɨ' ina man apana'pano apurɨsa' auya pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ esa' pe ɨwesi pa ɨye'sara'tɨsa' pɨ'. 18 Tʉpataron kon ka'pon amʉ' usakorotasa'; kota'man nɨto' auya weyu e'seposa' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ iyeri'pɨ'sa' kon eseru aimenkato' auya. Ɨpoitorʉ ton pu'kena' ton e'mato' auya weyu e'seposa', mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton ɨpoitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro ɨyese' namanin nan, eke ton mɨrɨ awonsi'kɨ aiko ton, kamoro non ma'tanʉ'nin nʉ'san ma'tanʉ'to' auya pe man,” ta'pʉ to' uya. 19 Papa ena' use'man nɨto' iwʉ' uta'koka'pʉ Epʉn po, mɨrɨ awonsi'kɨ ekonekan nɨsa' en usene'pʉ mɨrɨ tau. Mɨrɨ yau, kamiri' esi'pʉ, ta'merunsen esi'pʉ, korʉme e'toi'pɨtʉ esi'pʉ, tʉrʉ'pʉnʉ mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe tuna tɨ'mooi ton uta'pokʉ esi'pʉ.

Isenpoikasa' 12

1 Eke i'tuto' ipɨkɨrɨ usenpoika'pʉ ka' yau: Uri'san epontɨsa' esi'pʉ wʉi enu ke, kapʉi esi'pʉ i'ta o'no, mɨrɨ awonsi'kɨ 12 kaisaron kon sirikɨ amʉ' aro', kʉron tato' esi'pʉ i'pai po. 2 Serɨ pe rɨ iyentu esi'pʉ, te'tinkasa' pɨ' ikɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ. 3 Tʉron nɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ usenpoika'pʉ ka' yau: Eke kuru, isuweyu urupere esi'pʉ 7 kaisaron i'pai mɨrɨ awonsi'kɨ 10 kaisaron iretʉ ton amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisaron aro', kʉron tato' esi'pʉ i'pai po'ne. 4 Taukʉ ke 1 3 kaisa rɨ sirikɨ amʉ' tonpa mo'ka'pʉ iya ka' poi, mɨrɨpan kon eno'ma'pʉ iya non pona. Iye'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ uri'san tentusen rau, imʉre anto' pe tʉuya iyentusa' a'tai. 5 Mɨrɨpan entu'pʉ warawo' pe, tanporon pata esa' pe te'ton wa'ka pun itɨɨi pe. Imʉre anʉmʉ'pʉ, mɨrɨpan arɨ'pʉ Papa mɨrɨ awonsi'kɨ iyapon piya'. 6 Uri'san ainʉmʉ'pʉ rɨmono' ta', Papa nʉkoneka'pʉ ipata'se' pe. Mɨrɨ yau imainanpato' pe 1,260 kaisa rɨ wʉi pʉ'kʉ pona rɨ. 7 Usewa'noman esi'pʉ Epʉn po. Maikarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ itinserʉʉi amʉ' uya urupere ewa'noma'pʉ, mɨrɨpan kon ewa'noma'pʉ urupere mɨrɨ awonsi'kɨ itinserʉʉi ton uya. 8 E'tane pana' pe kuru pʉra rɨ iyesi'pʉ, mɨrɨpan kon pata pʉra iyena'pʉ Epʉn po. 9 Kʉrɨ rɨ si eke urupere eno'ma'pʉ—kʉrɨ rɨ si penaro' ɨkʉi, Makoi, mɨrɨ pe pʉra Se'tan itese', tanporo serɨ non ano'manin. Serɨ non pona eno'ma'pʉ tanporo itinserʉʉi amʉ' pokon pe. 10 Mɨrɨ a'tai, eke main eta'pʉ uya Epʉn po, se kasa tawon: “Serɨ si Papa uya pika'tɨn nɨto' uye'sa' man, Papa uya tʉpana'pano enpoikasa' kin pe te'to'. Pana' pe te'to' enpoikasa' Inanʉmʉ'pʉ, Kʉrai uya. Utonpa kon amʉ' sapema pɨ' te'sen, Papa piyawonsi'kɨ to' sapema pɨ' wʉi mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ kaisa rɨ eno'masa' man Epʉn poi. 11 Utonpa kon uya entakasa' karimeru mʉre mʉnʉ ke mɨrɨ awonsi'kɨ i'napairon to' nekamanʉ ke, mɨrɨpan kon uya tʉuko'manto' kon tʉrʉ'pʉ tʉusi'nʉmai' pʉra tʉuma'tato' kon pe. 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', pori' pe e'tɨ', Epʉn amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ iyau te'san! E'tane ɨsɨ, nari' yau kuru me'atʉi' non mɨrɨ awonsi'kɨ parau, apʉne pʉra Makoi u'tɨsa' pɨ' ɨpiya'nokon, mɨrɨpan usakorotasa', apʉne pʉra a'ko pe tʉweyu enasa' i'tu tʉuya pɨ',” tawon. 13 Non pona teno'masa' i'tusa' tʉuya a'tai, urupere e'sara'tɨ'pʉ uri'san, warawo' pe iyentusa' rʉ'pʉ e'ma'pʉka pɨ'. 14 E'tane eke imisimɨ apiri ke uri'san repa'pʉ iyarintato' pe ipata'se' pe ikonekasa' ya' rɨmono' ta'. Mɨrɨ yau iko'manto' pe osorʉwau wʉipiya mɨrɨ awonsi'kɨ 6 kaisa rɨ kapʉi pʉ'kʉ pona, urupere uya eporo poken pʉra. 15 Mɨrɨ a'tai, urupere uya tuna enpa'ka'pʉ tʉnta yapai, eke tuna tʉu'tɨsen pe uri'san e'ma'pʉ winɨ, siya rɨ uri'san ato' pe iya. 16 E'tane non uya uri'san pika'tɨ'pʉ, tʉnta kari'ma'pʉ iya, mɨrɨpan uya tuna tʉu'tɨsen, urupere mʉta yapai tepa'kasen enko'ma'pʉ. 17 Urupere usakorotasa' esi'pʉ uri'san pɨ', mɨrɨpan utɨ'pʉ ipayan ton panta'mase'na tanporo Papa Maimu apurɨnin nan mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe te'san i'napairon Sises nenpoika'pʉ awɨrɨ. 18 Urupere e'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ parau e'pi po.

Isenpoikasa' 13

1 Mɨrɨ tʉpo, ene usenpo ene'pʉ uya parau kapai. 10 kaisa rɨ iretʉ amʉ' esi'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ 7 kaisa rɨ i'pai amʉ', 10 kaisa rɨ aro', kʉron tato' amʉ' esi'pʉ iretʉ po'ne, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa sapemato' ese' ton e'menukasa' esi'pʉ i'pai pɨ'ne. 2 Kʉrɨ rɨ ene unene'pʉ esi'pʉ kaikusi kasa, i'ta amʉ' esi'pʉ ene, perʉ tato' i'ta kasa'ne, mɨrɨ awonsi'kɨ inta esi'pʉ rayan mʉta kasa. Urupere uya ene repa'pʉ tʉpana'pano ke tapon ke mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe te'to' ike, ke. 3 Tikin nɨ ene i'pai tonpa kuntɨpɨ'sa' ɨsɨ pe poken isene'pʉ, e'tane isepi'tɨsa' esi'pʉ. Tanporo non usewansiuka'pʉ mɨrɨpan kon utɨ'pʉ ene pɨkɨrɨ. 4 Tanporon kon ka'pon amʉ' uya urupere apurɨpɨtʉ'pʉ apʉne pʉra eke pe te'to' tʉsa' iya pɨ' ene ena'. Ene kanan apurɨpɨtʉ'pʉ to' uya, “Ɨnʉ' nai ene waraino? Ɨnʉ' uya ipanta'ma?” tai'ma. 5 Ene repasa' esi'pʉ mɨ pe te'to' yau isauro'to' pe, Papa sapema pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe te'to' yau rɨ iye'to' pe 42 kaisa rɨ kapʉi yau. 6 Papa sapema pe iye'sara'tɨ'pʉ; itese', ipata iko'manto' yau mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo rɨ Epʉn po te'san pɨ' ɨri pe isaurokʉ'pʉ. 7 Papa munkɨ amʉ' ewa'nomato' pe iya irepasa' esi'pʉ to' entai iye'to' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe iye'to' ke irepasa' esi'pʉ tanporo rɨ irʉko' amʉ', tʉponaron kon, tʉmaimuron kon, tʉpataron kon epoi iye'to' pe. 8 Tanporon kon non pon kon uya ene apurɨpɨ'to' oton—tanporon kon itese' pʉra na'ne' nan non e'kaa'pʉ awonsi'kɨ tʉuko'mansan ese' apon kareta pɨ', karimeru mʉre, iwɨsa' rʉ'pʉ iwano' pɨ'. 9 Kʉrɨ tʉpana ke na'ne', tɨwɨ netai. 10 Kamoro ta'sisan pe te'san, a'sito' oton kuru rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro supara ke tʉwɨsan wɨto' oton kuru rɨ supara ke. Serɨ esi Papa munkɨ amʉ' esi tʉuseta'kai' pʉra imoronkanin nan pe mɨrɨ awonsi'kɨ iyawɨron kon pe to' esi i'se. 11 Mɨrɨ tʉpo, tʉron nɨ ene epa'ka non yapai ene'pʉ uya. Asa'rɨ iretʉ amʉ' esi'pʉ karimeru mʉre retʉ kasa, e'tane isaurokʉ'pʉ urupere kasa. 12 Mɨrɨpan uya eke tʉpana'pano wapiyaro' ene winɨ tʉneporo'pʉ apurɨ'pʉ eke ton kupʉ pɨ'. Non mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo iyau te'san apiyo'ma'pʉ iya wapiyaro' ene ikuntɨpɨ'sa' usepi'tɨsa' rʉ'pʉ apurɨpɨ'to' pe to' uya. 13 Pʉse rɨ ene isakon uya eke tʉtʉrawasooi ton kupʉ'pʉ, apo' nu'tɨ'pʉ iya Epʉn winɨpai non pona ka'pon amʉ' uya entane. 14 Tanporo ka'pon amʉ' non po te'san enku'tɨ'pʉ iya, apʉne pʉra i'tuto' ipɨkɨrɨ tʉku'se wapiyaro' ene iwano' pe. To' apiyo'ma'pʉ iya ikuntɨpɨ'sa' rʉ'pʉ ene supara ke usepi'tɨsa', mɨrɨpan uko'mamʉ namato' ipɨ' pe, ipe ika'to' pe to' uya. 15 Ene isakon use'netu'kato' pe wapiyaro' ene kasa ika'sa' ya' to' uya iku'sa' esi'pʉ tʉusauro'sen pe iye'to' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tapurɨpɨ'nin nan pen tʉ'kato' pe iya. 16 Ene uya tanporon kon ka'pon amʉ' kupʉ'pʉ—aiko ton, eke ton, imaminkena' ton, entu'manin nan, poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' enawon kon pen—e'ma'kʉi'tɨto' pe enwo'ne' winon temiyatʉ kon pɨ', mɨrɨ pe pʉra tʉpee'pɨ kon pɨ', 17 ɨnʉ' rɨ usenna pen, mɨrɨ pe pʉra kʉrʉpo'po pɨ' iyesi pen tʉma'kʉʉi ke pʉra kʉrɨ rɨ ene ese' mɨrɨ pe pʉra itese' nonpaai pʉra iye'tane. 18 Serɨ esi pu'kena' pe e'nɨ i'se. Ɨnʉ' esi yau tenu ke, tɨwɨ ene nonpaai i'tui, apʉne pʉra ka'pon nonpaai pe iyesi. Inonpaai esi 666.

Isenpoikasa' 14

1 Mɨrɨ a'tai, karimeru mʉre e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ uya urau Sayan Wʉpʉ po. 144,000 kaisaron kon ka'pon amʉ' esi'pʉ ipiyau, itese' mɨrɨ awonsi'kɨ ikʉipʉnʉ ese' menukanin nʉ'san tʉpee'pɨ kon pɨ'. 2 Mɨrɨ awonsi'kɨ main eta'pʉ uya Epʉn winɨpai. Eke tuna ena kasa iseta'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe korʉme e'tʉrʉnpɨtʉ kasa. Main uneta'pʉ useta'pʉ wai turunpanin nan uya tʉwaai kon, a'pu turunpa kasa. 3 Kamoro 144,000 kaisaron kon e'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ apono', asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru amʉ' rau, to' userenka'pʉ emenna' eren ɨnʉ' ni'tunʉ pen nɨ pɨ', kamoro rɨken nɨ non poi iyepika'tɨsa' kon usenupato' ipɨ'. 4 Kamoro ka'pon amʉ' esi uri'sami'si a'kɨrɨ iyekumasa' kon pen nɨ. A'pɨ' pʉra to' esi. Karimeru mʉre pɨkɨrɨ to' e'sa' mɨ airɨ rɨ itɨ a'tai. Ennasa' kon tʉron kon ka'pon amʉ' koro'tapai, mɨrɨpan kon e'to' oton wapiya kuru Papa mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre ena' tʉtʉsan pe. 5 Kasi ye' pe to' e'sa' pʉra rɨ iyesi, ɨ'rɨ rɨ ɨri pʉra rɨ to' esi. 6 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ inserʉ apirinta ene'pʉ uya ka'tau. Inkero' wakʉ main esa' pe tanporon kon ka'pon amʉ' non pon kon auro'kase'na—tʉpataron kon, rʉko' amʉ', tʉmaimuron kon, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉponaron kon auro'kase'na. 7 Eke pe isaurokʉ'pʉ, “Papa inamatɨ', eke pe iye'to' apurɨpɨ'tɨ', ka'pon amʉ' eseru aimenkato' iya e'seposa' man, apurɨtɨ'. Kʉrɨ rɨ apurɨpɨ'tɨ' Epʉn, non, parau mɨrɨ awonsi'kɨ non yai tepa'kasen tuna konekanin nʉ'pʉ,” ta'pʉ iya. 8 Itisakon nʉ'pʉ uya wapiyaro' inserʉ e'ma'pʉka'pʉ, “Ita'mo'kasa' man! Eke Paperan uta'mo'kasa' man! Tanporon kon ka'pon amʉ' o'pasa' iya tʉyuku waain ke to' uya ensito' pe. Kata'pan tekuma euku, waain ke to' o'pasa' iya,” ta'pʉ iya. 9 Itosorʉwano rʉ'pʉ uya wapiyaro' kon asa'ron kon inserʉ amʉ' e'ma'pʉka'pʉ, mɨrɨpan uya eke pe, “Ɨnʉ' rɨ ene mɨrɨ awonsi'kɨ ipe ika'sa' rʉ'pʉ apurɨpɨ'nin nʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ima'kʉʉi menukanin nʉ'pʉ tʉpee'pɨ pɨ' mɨrɨ pe pʉra temiyatʉ pɨ', 10 uya Papa sakorooi euku, waain ensito' oton, kota'man nɨto' tʉuya pʉsawʉ ya' inma'pʉ. Tanporon kon serɨ ku'nin nʉ'san ekota'mato' oton sorʉ'pa epo'tɨ yau wakʉ ton inserʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre uya enpɨ'tane. 11 Apo' to' po'tɨnin kɨrɨsin ekainʉnto' oton inke rɨ. Kamoro ene mɨrɨ awonsi'kɨ ipe ika'sa' apurɨpɨ'nin nʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ ima'kʉʉi menukanin nʉ'san umoronka'to' oton pen, ewarupɨ nau mɨrɨ awonsi'kɨ wʉi nai rɨ,” ta'pʉ iya. 12 Serɨ esi Papa munkɨ amʉ' esi tʉuseta'kai' pʉra imoronkanin nan pe to' esi i'se, kamoro Papa maimu awɨron kon mɨrɨ awonsi'kɨ i'napai rɨ te'san Sises pɨ'. 13 Mɨrɨ a'tai, main eta'pʉ uya Epʉn winɨpai, “Imenuka',” ta'pʉ iya, “Pori' pe kuru kamoro esi mɨrɨ serɨ tʉpo teri'ton kon Itepuru tʉrawasooi pe esii'ma.” “Ewai',” ta'pʉ Ita'kwarʉ uya, “Tʉumoronka'to' kon eposa' to' uya tʉtʉrawasooi kon apai, mɨrɨpan kon nʉkupʉ'pʉ utɨ to' pɨkɨrɨ,” ta'pʉ iya. 14 Uyenu tʉrʉ'pʉ uya, aimu'nan kapuru' ene'pʉ uya urau. Mɨrɨ po ka'pon, Papa winon waraino ereutasa' ene'pʉ uya. Korʉ pun konekasa' aro' kʉron pe i'pai po mɨrɨ awonsi'kɨ iyɨkena' mariya, si'kʉrʉ tato' itenau. 15 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ inserʉ epa'ka'pʉ Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' tapai, mɨrɨpan uya eke pe kapuru' po iyereutasa' auro'ka'pʉ, “Amariyarʉ, si'kʉrʉ apurɨkɨ, kiyari akʉ'pʉsa' anʉnkɨ, iweyu e'seposa' man non akʉ'pʉsa' a'tɨto' pe,” ta'pʉ iya. 16 Mɨrɨ a'tai, kapuru' po iyereutasa' uya tʉmariyarʉ, si'kʉrʉ ari'ma'pʉ non epoi. Mɨrɨ a'tai nin si, non akʉ'pʉsa' uta'tɨ'pʉ. 17 Tʉron nɨ kanan inserʉ epa'ka'pʉ Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ', Epʉn pon tapai, mɨrɨpan esi'pʉ iyɨkena' rɨ marɨ si'kʉrʉ esa' pe. 18 Tʉron nɨ kanan inserʉ, apo' esa' epa'ka'pʉ use'man nɨto' apon winɨpai, eke pe ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ iyɨkena' si'kʉrʉ esa' inserʉ uya etato' pe, “Amariyarʉ, si'kʉrʉ apurɨkɨ kʉre' kiyari a'tɨkɨ umɨ non pon yawon apʉne pʉra iyakʉ'pʉka'sa' mɨrɨ,” tawon. 19 Mɨrɨ yau, inserʉ uya tʉmariyarʉ, si'kʉrʉ ari'ma'pʉ non pona, mɨrɨpan uya kiyari, kʉre' eperu a'tɨ'pʉ ite' poi, mɨrɨpan eno'ma'pʉ iya eke Papa uya kota'man nɨto' kasu'kato' en ya'. 20 Kiyari, kʉre' eperu ekasu'ka'pʉ ikasu'kato' yai, eke pata yau pʉra, mʉn epa'ka'pʉ ikasu'kato' yapai i'mʉnpʉ pe 1,600 kaisa rɨ yʉi epotorʉ'pʉ pe ikusano mɨrɨ awonsi'kɨ 5 pi' kaisa rɨ i'na', kaware mʉta yawon ato' ipɨ' kusano airɨ.

Isenpoikasa' 15

1 Tʉron nɨ i'tuto' ipɨkɨrɨ ene'pʉ uya ka' yau, eke, a'kwarʉpɨ'nin nɨ: 7 kaisaron kon inserʉ amʉ' esi'pʉ 7 kaisaron paran amʉ' u'matʉ esanon, apʉne pʉra Papa uya kota'man nɨto' u'ma'sa' ekamanin pe iyesi'pʉ. 2 Mɨrɨ yau, wanamari kasa tʉusensen parau ene'pʉ uya apo' pokon pe iye'sumasa'. Mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro kanan ene mɨrɨ awonsi'kɨ ipe ika'sa' mɨrɨ awonsi'kɨ nonpa pe itese' isenpoikasa' entai iye'sa' kon ene'pʉ uya. To' e'mʉ'sa'kasa' esi'pʉ awai'nan wanamari waraino parau e'pi po, Papa uya tʉrepa'pʉ kon tʉwaai kon, a'pu esa' pe'ne. 3 Mosi', Papa poitorʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre eremu pɨ' to' userenka esi'pʉ: “Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye', eke pe mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉpɨ'nin pe kuru Ɨnkupʉnʉ man. Kin, tʉpataron kon iwano', ipoken mɨrɨ awonsi'kɨ i'napai rɨ ɨyeseru esi. 4 Oso sɨ! Itepuru, ɨnʉ' uya pe' anama pen nɨ? Ɨnʉ' esi, eke pe ɨyese' e'to' ɨnekamapai pʉra? Ɨmɨrɨ rɨken nɨ kʉrɨ rɨ wakʉ. Tanporon kon tʉpataron kon ka'pon amʉ' uye'to' oton ayapurɨpɨ'se'na, apʉne pʉra ipokena' ɨyeseru usenpoikasa' man,” tawon pɨ'. 5 Serɨ e'ma'pʉ ta', Epʉn po Papa ena' use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ', Ta'porin, mɨrɨ si Papa esi moro ekamanin pe te'sen uta'koka ene'pʉ uya. 6 Kamoro 7 kaisaron kon inserʉ amʉ' 7 kaisaron paran esanon epa'ka'pʉ use'man nɨto' iwʉ' tapai. To' epontɨpɨ'sa' esi'pʉ sirɨn pan pon renen tato' ya', mɨrɨ awonsi'kɨ korʉ pun konekasa' pokʉrʉ kasa ke to' utawoino'tɨpɨ'sa' esi'pʉ. 7 Mɨrɨ yau asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' tonpa uya 7 kaisaron kon inserʉ amʉ' repa'pʉ 7 kaisaron korʉ pun ka'sa' pʉsau pe'ne ke. Papa uya kota'man nɨto' ke'ne iyepe'tɨpɨ'sa', Papa inke rɨ tʉuko'mansen. 8 Papa ena' use'man nɨto' iwʉ' epe'tɨsa' esi'pʉ ikɨrɨsin Papa a'kwarii mɨrɨ awonsi'kɨ ipana'pano ke, ɨnʉ' rɨ ewomʉ pʉra iyesi'pʉ ita' 7 kaisaron paran i'ma'ka 7 kaisaron kon inserʉ amʉ' uya pʉ'kʉ pona rɨ.

Isenpoikasa' 16

1 Mɨrɨ yau eke main eta'pʉ uya Papa ena' use'man nɨto' iwʉ' tapai 7 pan kon inserʉ amʉ' auro'ka iya, “Entantɨ', Papa uya kota'man nɨto' en amʉ' 7 kaisaron i'kwanpɨ'tantɨ' non pona,” ta'pʉ iya. 2 Wapiyaro' inserʉ utɨ'pʉ, mɨrɨpan uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ non pona. Ɨri mɨrɨ awonsi'kɨ e'ne' ton ere' amʉ' epa'ka'pʉ ene ma'kʉʉi eponin nʉ'san pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ipe ika'sa' apurɨpɨ'nin nʉ'san pɨ'. 3 Itisakon nʉ'pʉ uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ parau ka'. Tuna era'tɨ'pʉ iyeri'sa' ka'pon mʉnʉ kasa, mɨrɨpan tanporo rɨ ikau te'san erikʉ'pʉ. 4 To' osorʉwano rʉ'pʉ uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ tʉu'tɨsen tuna ka' mɨrɨ awonsi'kɨ non yai tepa'kasen tuna pona'ne rɨ, mɨrɨpan ton era'tɨ'pʉ mʉn pe. 5 Inserʉ tuna ton esa' pe te'sen uya ta eta'pʉ uya, “Wakʉ pe kuru me'ai', ka'pon amʉ' eseru aimenkato' auya yau, Ɨmɨrɨ Wakʉ, moro na'ne' mɨrɨ awonsi'kɨ moro iye'sa' rʉ'pʉ. 6 To' uya wakʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' amʉ' mʉnʉ ennoko'pʉ. Mɨrɨ pe iyesi pɨ', mʉn ensito' pe to' uya iku'sa' auya, tepe'pʉ kon eporo to' uya,” ta'pʉ iya. 7 Mɨrɨ a'tai, use'man nɨto' apon uya eikʉ eta'pʉ uya, se tukai': “Ewai', Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye', i'napairon pe kuru rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe kuru ka'pon amʉ' eseru aimenkato' auya man,” tawon. 8 To' asakɨrɨ'pano rʉ'pʉ uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ wʉi enu pona, mɨrɨpan a'ne' pe iyesi uya ka'pon amʉ' puto' pe iku'sa' esi'pʉ. 9 A'ne' pe iyesi uya ka'pon amʉ' puru'pʉ, mɨrɨpan kon uya Papa ese' pa'nʉkʉ'pʉ, tanporo serɨ paran amʉ' esa' pe te'sen. E'tane tʉmakooi kon apai era'tɨpai pʉra to' esi'pʉ apurɨpɨ'se'na. 10 5 pe to' ku'nin inserʉ uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ ene apon pona. Ewarupɨ pe itesa' pe iye'to' ena'pʉ. Ka'pon amʉ' uya tani kon i'kapɨtʉ'pʉ, apʉne pʉra e'ne' pe tesi kon pɨ'. 11 Mɨrɨpan kon uya Papa, Epʉn pon pa'nʉkʉ'pʉ e'ne' pe tesi kon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ erekʉ' pe tesi kon pɨ'. E'tane ɨri teseru kon piyapai era'tɨpai pʉra to' esi'pʉ. 12 6 pe to' ku'nin inserʉ uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ eke tuna tʉu'tɨsen Yu'pʉretes itese' ka', mɨrɨpan mɨrɨ tuna a'muna'pʉ kin amʉ' wʉi enu uyepʉ winɨpaino kon uye'to' pe iyawɨrɨ. 13 Mɨrɨ tʉpo, osorʉwawon kon ɨri a'kwarʉ ton ene'pʉ uya, pɨrɨtuku waraino kon. To' epa'kapɨtʉ'pʉ urupere mʉta yapai, ene mʉta yapai, mɨrɨ awonsi'kɨ ennakanin pu'kena' mʉta yapai. 14 Kamoro si esi'pʉ makoi a'kwarʉ ton eke tʉtʉrawasooi kon kupʉ pɨ'. Pʉsamoro osorʉwawon kon a'kwarʉ amʉ' utɨto' oton non emʉ' kaisaron kon kin amʉ' amʉranʉ'se'na to' usewa'nomato' pe Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye', eke iweyu a'tai. 15 “Etakɨ! Ama' kasa uye'ai'! Pori' pe kuru kʉrɨ rɨ esi mɨrɨ te'nʉnse pʉra nenkurunyai'ne' tʉpon mainanpa pɨ' ipon pʉra tʉusarɨ namai' ka'pon amʉ' koro'tau tɨpiyɨtʉ namai',” ta'pʉ iya. 16 A'kwarʉ amʉ' uya kin amʉ' amʉranʉkʉ'pʉ tanporo pata Amaketan tukai' Ipuru amʉ' nesakʉnʉ ya'. 17 7 pe to' ku'nin inserʉ uya ti'sawʉ yawon i'kwamʉ'pʉ kakʉi'. Eke main uyee'pʉ apono' winɨpai Papa ena' use'man nɨto' iwʉ' tapai, “Iu'ma'sa' man!” ta'pʉ iya. 18 Kamiri' e'weuweuma esi'pʉ, ta'merunsen esi'pʉ, ɨsɨ pe korʉme e'toi'pɨtʉ esi'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsɨ rɨ tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ. Mɨrɨ waraino tʉrʉ'pʉnʉ esa' pʉra iyesi, ka'pon ekoneka'pʉ si'kɨrɨ, serɨ tʉrʉ'pʉnʉ esi'pʉ ɨsɨ pe tanporon entai. 19 Eke pata e'mopɨtʉ'pʉ osorʉwau iye'to' airɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉpataron kon pata'se' ton uta'morʉka'pʉ. Papa uya eke Paperan kupʉ'pʉ tenu yau, mɨrɨpan uya tʉyuku ensito' pe tʉkokʉ yai ikupʉ'pʉ, kota'man nɨto' tʉuya euku. 20 Tanporon nɨ opa'wʉ amʉ' pʉra iyena'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ wʉ' amʉ' pʉra iyena'pʉ. 21 Eke ton tuna tɨ'mooi 100 pon kaisaro' nan uta'pokʉ'pʉ ka' winɨpai ka'pon amʉ' pona. Mɨrɨ pɨ', ka'pon amʉ' uya Papa pa'nʉkʉ'pʉ, apʉne pʉra ɨsɨ pe kuru mɨrɨ paran esi pɨ'.

Isenpoikasa' 17

1 Mɨrɨ a'tai, 7 pan kon inserʉ amʉ' tonpa 7 kaisaron pʉsau amʉ' esa' pe iye'sa' rʉ'pʉ uyee'pʉ upiya', mɨrɨpan uya, “Ɨsi'kɨ, ɨpɨ' ekamato' pe uya eke tekumasen ekota'mato' eseru, kʉrɨ rɨ tu'kan tuna pʉro'po te'sen. 2 Kin amʉ' non pon kon ekumasa' kʉrɨ rɨ eke tekumasen a'kɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' e'taripasa' ɨri inkupʉnʉ euku pɨ',” ta'pʉ iya. 3 Mɨrɨ a'tai, inserʉ uya uyarɨ'pʉ Ita'kwarʉ yau rɨmono' ta'. Mɨrɨ yau, uri'san ene'pʉ uya, isuweyu ene po iyereutasa', Papa sapemato' ese' ton e'menukapɨ'sa' ke iwontɨsa'. 7 kaisa rɨ i'pai ton esi'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ 10 kaisa rɨ iretʉ ton. 4 Uri'san epontɨsa' esi'pʉ tʉtariren pon ya', isuweyu ya', mɨrɨpan uta'kʉ'tɨsa' esi'pʉ korʉ ke, epe'kena' ton tɨ' ke mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton mokon ke. Tenau ko' korʉ pun konekasa' a'sisa' iya esi'pʉ, ɨri ton kuru nuirapanin nan ke iyepe'tɨsa' esi'pʉ, tekumai' ɨri ton ku'sa' iya moron nʉ'pʉ. 5 Serɨ ese' menukasa' esi'pʉ ipee'pɨ pɨ' i'tu pokena' pen ekamanin pe: eke paperan tanporon kon tekumasan mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ton kuru rɨ nuirapanin nan non pon kon san. 6 Iye'taripasa' pe uri'san ene'pʉ uya Papa munkɨ amʉ' mʉnʉ ke mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro Sises ekamanin nan mʉnʉ ke. Ene uya a'tai, ipan pe rɨ usewansiuka'pʉ. 7 “Ɨ'rɨ pɨ' ɨusewansiuka?” ta'pʉ inserʉ uya upɨ'. “Ekama uya mɨrɨ ɨpɨ' ɨ'rɨ ekamanin pe uri'san esi mɨrɨ awonsi'kɨ ene anin pe na'ne', ene 7 kaisaron i'pai mɨrɨ awonsi'kɨ 10 kaisaron iretʉ. 8 Ene ɨnene'pʉ, iye'sa' rʉ'pʉ, ipʉra na'ne', mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuye'ton iya'mu pʉn iteuta yapai, mɨrɨpan utɨto' oton tʉuma'tato' ya'. Ka'pon amʉ' non po tʉuko'mansan, itese' iye'menukasa' kon pen non ekoneka rawɨrɨ tʉuko'mansan karetaai pɨ' usewansiukato' oton ene, ene tʉuya'nokon a'tai, apʉne pʉra iye'sa' rʉ'pʉ, ipʉra na'ne', e'tane tʉuye'ton. 9 “Serɨ esi serɨ pu'kena' pe kuru usenuminkan i'se. 7 kaisa rɨ i'pai na'ne' esi 7 kaisaron wʉ' amʉ', uri'san ereutasa' na'ne' ipo. 10 Kamoro kanan esi 7 pan kon kin amʉ'. 5 kaisa rɨ to' uta'mo'ka'pʉ, tikin nan esi moro tʉron nɨ uye'sa' pʉra rɨ marɨ iyesi; iye'sa' pe iyesi a'tai, mara rɨ mɨrɨ yau iye'to' oton. 11 Kʉrɨ rɨ ene moro iye'sa' rʉ'pʉ, e'tane ima'tasa' rʉ'pʉ esi mɨrɨ 8 pe kin amʉ' ku'nin pe, mɨrɨpan esi wapiyaro' 7 pan kon tonpa, mɨrɨpan utɨto' oton ama'tase'na. 12 “10 kaisaron iretʉ amʉ' meneine' nan esi 10 pan kon kin amʉ', apʉne rɨ itepuru pe to' enasa' pʉra rɨ marɨ iyesi. E'tane kin pe to' e'to' oton tikin ite'kwa kʉra' emiya era'tɨto' airɨ rɨken ene pokon pe. 13 Pʉsamoro 10 pan kon kin amʉ' esi'pʉ tikin nɨ iteseru, mɨrɨpan kon uya tʉpana'pano kon tʉto' oton ene ena'. 14 Mɨrɨpan kon usewa'nomato' oton karimeru mʉre pokon pe, e'tane karimeru mʉre enato' oton to' entai, apʉne pʉra itepuru ton epuru pe iyesi, kin amʉ' epuru pe rɨ. Ipokon pe inkɨ'ma'san, inanʉmʉ'san, mɨrɨ awonsi'kɨ ipɨkɨron kon iyawɨrɨ te'san e'to' oton,” ta'pʉ iya. 15 Inserʉ uya ta'pʉ upɨ', “Tuna amʉ' meneine' tekumasen ereutasa' ipo esi mɨrɨ ka'pon amʉ', tʉron kon rʉko' amʉ', tʉpataron kon mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmaimuron kon. 16 10 kaisaron iretʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ene meneine' uya tekumasen ewaruma'tɨto' oton, tanporo itiwano' mo'kato' oton to' uya, ipon pʉra to' uya iku'to' oton. To' uya anto' oton, mɨrɨpan ma'tanʉ'to' oton to' uya apo' ke. 17 Apʉne pʉra Papa uya to' ewan ya' ipata'tɨsa' pɨ' ɨ'rɨ rɨ i'se te'to' ku'to' pe to' uya, ɨsi'kaisa rɨ tekonekai' tʉpana'pano kon tʉto' pe to' uya ene ena', ikoneka pe itesa' pe iye'to' pe, Papa maimu uta'ku'tɨ pʉ'kʉ pona rɨ. 18 Uri'san meneine' esi eke pata, non po te'san kin amʉ' esa',” ta'pʉ iya.

Isenpoikasa' 18

1 Serɨ e'kupʉ'pʉ tʉpo, tʉron nɨ inserʉ uyepʉ ene'pʉ uya Epʉn winɨpai. Eke pe te'to' tʉmeruntɨrʉ yau iyesi'pʉ, mɨrɨpan a'kwarii uya tanporo non a'kwaka'pʉ. 2 Mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ eke pe: “Ita'mo'kasa' man! Eke Paperan uta'mo'kasa'! Mɨrɨpan enasa' makoi amʉ' pata'se' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ makoi a'kwarʉ amʉ', ɨri ton, i'se e'nɨto' kon pen nɨ toron amʉ' pata'se' pe iyenasa'. 3 Apʉne pʉra tanporon kon tʉpataron kon ka'pon amʉ' uya waain ensi'pʉ, mɨrɨ ɨsɨ waain iyekumato' euku. Tanporon kon kin amʉ' non pon kon ekumasa' iya'kɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrʉpo'po pɨ' te'san enasa' ipʉrataaikena' pe, wakʉ ton kuru itapuruui ton tonpa ke rɨ,” tukai'. 4 Mɨrɨ a'tai, tʉron nɨ main eta'pʉ uya Epʉn winɨpai se kasa tawon: “Iyapai epa'katɨ', umunkɨ amʉ'! imakooi yau ɨwesi kon namai', itonpa pe tenai', iteparan ton eporo auya'nokon namai'. 5 Apʉne pʉra imakooi uka'putasa' man ka' tepose, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya ɨri ton iteseru kupʉ tenu yau. 6 Ɨpɨ' inkupʉ'pʉ rɨ marɨ iku'kɨ ipɨ', asa' ite'kwa iye'to' airɨ ɨpɨ' inkupʉ'pʉ iku'kɨ ipɨ'. I'sawʉ ipe'tɨkɨ ɨuku pe inkoneka'pʉ kata'pano entai asa' ite'kwa ikata'pano e'to' airɨ. 7 E'ne' moronkato' pe iya iku'kɨ mɨrɨ awonsi'kɨ isewankamato' pe, eke pe iyesi'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe iyesi'pʉ kasa. Tewan yau mɨ pe iye'kupʉ'pʉ, ‘Moro ereutasa' kwin pe; itaan'pʉ ima'tasa' rʉ'pʉ pe esi pen, tʉuta'kwarʉkai' ukaranto' oton pen,’ ta iya. 8 Mɨrɨ kasa iyesi ke, paran uya iwɨto' oton tikin nan wʉi yau: uma'tan nɨto', tʉuta'kwarʉkai' ukaran nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ iwankan, mɨrɨ awonsi'kɨ apo' uya ipo'tɨto' oton, apʉne pʉra Itepuru Papa iteseru aimenkanin esi meruntɨ pe,” tawon. 9 “Kin amʉ' non pon kon ɨri pe iya'kɨrɨ iyekumasa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kɨrɨ iye'sa' kon wakʉ ton kuru rɨ itapuruui ton pɨkɨrɨ ukaranto' oton tʉuta'kwarʉkai', to' ukaranto' oton ipan pe pata wenai iyepo'tɨ kɨrɨsin ene tʉuya'nokon a'tai. 10 Ɨnnɨ ipiyapai to' e'to' oton, apʉne pʉra e'ne' moronka iya pɨ', mɨrɨpan kon uya ta: “‘Ɨsɨ kusa! Ɨsɨ kusa, serɨ eke mɨrɨ awonsi'kɨ pana'pan pata Paperan! Inke pʉra rɨ ɨyekota'mato' e'seposa' man!’ tato' oton. 11 “Kʉrʉpo'po pɨ' te'san non pon kon ukaranto' oton iwenai tʉuta'kwarʉkai', apʉne pʉra timamin kon ennanin pʉra iyesi pɨ' mɨrɨ enta'— 12 to' korʉʉi, to' sirʉpaai, epe'kena' to' tɨpu mɨrɨ awonsi'kɨ mokon pun; epe'kena' pon renen tato' atʉ ton, tʉtariren pon atʉ, sirʉ', isuweyu pon atʉ, tu'kan nɨ a'po'nan paranka amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ aipori tato' winɨpai ikonekasa' ton, epe'kena' ton yʉi winɨpai, karukuri winɨpai, wa'ka pun winɨpai mɨrɨ awonsi'kɨ mapʉrʉ winɨpai; 13 mɨrɨ awonsi'kɨ senaman, kiyari isu, karapa, mɨrʉ tato' mɨrɨ awonsi'kɨ a'po'nan tʉkɨrɨi'nʉnpasen, waain, are' kasi', wakʉ kuru pʉrowa mɨrɨ awonsi'kɨ wi'; paka amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru amʉ'; kaware amʉ', tararan amʉ'; apiyo' ton ennanin pʉra iyesi pɨ'. 14 “Kʉrʉpo'po pɨ' te'san uya se kasa tato' oton ipɨ', ‘Tanporo wakʉ ton i'se ɨwe'sa' rʉ'pʉ utɨ'pʉ man, tanporo ɨimamin ton, wakʉ pe ɨwe'to' utɨ'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ epoto' auya oton pen nɨ.’ 15 Kʉrʉpo'po pɨ' te'san ipʉrataaikena' pe iyenasa' kon mɨrɨ pata yau, e'mʉ'sa'kato' oton ɨnnɨ ipiyapai, apʉne pʉra to' enari'nʉmʉ e'ne' moronka iya pɨ'. To' ukaranto' oton tʉuta'kwarʉkai', to' ukaranto' oton ipan pe, 16 mɨrɨpan kon ukɨ'pɨ'nʉnpɨ'to' oton: “‘Ɨsɨ kusa! Ɨsɨ kusa mɨrɨ eke pata, tepontɨsen pe iye'sa' rʉ'pʉ epe'kena' pon renen tato' ya', tʉtariren mɨrɨ awonsi'kɨ isuweyu pon ya', mɨrɨ awonsi'kɨ iye'wontɨpɨ'sa' rʉ'pʉ korʉ konekasa' a'kʉ pe ke, epe'kena' ton tɨ' ke, mɨrɨ awonsi'kɨ mokon ke! 17 Tikin ite'kwa kʉra' emiya era'tɨto' a'tai rɨ eke kuru itimamin uma'ta'pʉ!’ “Tanporo eke kanau anin pe te'san, kanau yau tʉutɨsan, yau te'tʉrawasomasan mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon nɨ parau kau te'tʉrawasomasan e'mʉ'sa'kato' oton ɨnnɨ. 18 Mɨrɨpan kon ukɨ'pɨ'nʉnto' oton iyepo'tɨ kɨrɨsin ene tʉuya'nokon a'tai, ‘Moro rɨ pe' pata ne'tai serɨ eke pata warai?’ tato' oton to' uya. 19 Amuru tʉrʉ'pɨ'to' oton to' uya ti'pai kon pona, tʉuta'kwarʉkai' akaramʉi'ma to' ukɨ'pɨ'nʉnpɨ'to' oton: “‘Ɨsɨ kusa! Ɨsɨ kusa mɨrɨ eke pata! Mɨrɨ pata winɨ kamoro parau kau kanau esanon ena'pʉ imaminkena' pe, itimamin winɨ rɨ. Tikin ite'kwa kʉra' emiya era'tɨto' airɨ ima'tasa'! 20 Oso sɨ! Epʉn, pori' pe e'kɨ, apʉne pʉra ima'tasa' pɨ'. Pori' pe e'tɨ', Papa munkɨ amʉ', itekare ekamai' enno'sa' kon mɨrɨ awonsi'kɨ pu'kena' ton, apʉne pʉra Papa uya ɨpɨ'nokon inkupʉ'pʉ ku'sa' mɨrɨ ipɨ',’” tato' oton. 21 Mɨrɨ a'tai, meruntɨ inserʉ uya tɨ' anʉmʉ'pʉ eke a'nai' e'pato' yai kaisaron nɨ, mɨrɨpan eno'ma'pʉ iya parau ka' se kasa tai'ma: “Serɨ kasa ɨsɨ pe eke pata Paperan eno'mato' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ epoton pe pʉra rɨ kanan. 22 Wai, a'pu turunpanin nan, wai, sarakuwa turunpanin nan mɨrɨ awonsi'kɨ wai tʉronpi' turunpanin nan usetato' oton pen nɨ kanan ayau. Ti'tui' pʉra rɨ ɨ'rɨ rɨ tʉka'pɨ'se te'tʉrawasomasan e'sepoto' oton kanan pen ayau, mɨrɨ awonsi'kɨ a'nai' e'pato' yai usetato' oton pen nɨ kanan ayau. 23 Raan'pu uya pata wei'tɨsa' usento' oton pen nɨ kanan ayau, mɨrɨ awonsi'kɨ temari'masen uri'san mɨrɨ awonsi'kɨ itaan'pʉ maimu usetato' oton pen nɨ kanan ayau. Ɨpoitorʉ ton kʉrʉpo'po pɨ' te'san esi'pʉ eke ton kuru rɨ serɨ yau mɨrɨpan enwoke' pe ɨwe'to' ke tanporo tʉpataron kon ka'pon amʉ' ano'ma'pʉ auya. 24 Paperan po pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ton, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo non po iwɨsa' kon mʉnʉ e'seporo'pʉ,” ta'pʉ iya.

Isenpoikasa' 19

1 Serɨ e'ma'pʉ pe, eke anpisin ka'pon amʉ' maimu waraino eta'pʉ uya Epʉn po, se kasa tawon: “Areruya! Epika'tɨn nɨto', eke pe iku'to' mɨrɨ awonsi'kɨ meruntɨ esi Papa iwano' pe, 2 i'napai rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe kuru eseru aimenkanin pe iyesi. Eke tekumasen eno'masa' iya, non ano'ma pɨ' iye'sa' rʉ'pʉ ɨri teseru ke. Papa uya ikota'masa' tʉpoitorʉ ton mʉnʉ epe'pʉ pe,” ta'pʉ to' uya. 3 To' ukɨ'pɨ'nʉnpɨ'kaa'pʉ kanan, “Areruya! Iyepo'tɨ kɨrɨsin ekainʉmʉ inke rɨ,” tukai'. 4 24 kaisaron kon itepuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ asakɨrɨ'nan kon ene amʉ' uta'mo'ka'pʉ Papa apurɨpɨtʉ pe, apono' po iyereutasa', mɨrɨpan kon ukɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ: “Amen! Areruya!” tukai'. 5 Mɨrɨ a'tai, main useta'pʉ apono' winɨpai, se kasa tawon: “Papa, itese' pɨ' e'nɨto' apurɨpɨ'tɨ' tanporon kon ipoitorʉ ton, ɨmɨrɨ'nokon inamanin nan, aiko ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton!” tawon. 6 Mɨrɨ tʉpo, eta'pʉ uya anpisin ka'pon amʉ' maimu waraino, eke tuna ena maimu waraino, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe korʉme e'tʉrʉnpɨtʉ waraino. Se kasa tato' uya eta'pʉ uya, “Papa apurɨpɨ'tɨ'! Apʉne pʉra Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye' esi kin pe pɨ'. 7 Epori'manpai'nokon, pori' pe e'nɨpai'nokon, eke pe iye'to' apurɨpɨ'pai'nokon! Karimeru mʉre emari'ma weyu e'seposa' man, ino'pʉ pe te'ton ekonekasa' man ite'ma ta'. 8 Epe'kena' pon renen tato', enkena' mɨrɨ awonsi'kɨ itoi'masa' pen ke irepasa' iyepontɨto' ya' pe,” tukai'. (Epe'kena' pon renen tato' esi ipokena' pe wakʉ ton nʉkupʉ'pʉ rʉ'pʉ.) 9 Mɨrɨ a'tai, inserʉ uya ta'pʉ upɨ', “Serɨ imenuka': ‘Pori' pe kuru kamoro esi mɨrɨ karimeru mʉre emari'ma uta're'tɨ ya' ikɨ'masa' kon!’” Miyarɨ rɨ inserʉ uya, “I'napairon kuru rɨ serɨ Papa Maimu,” ta'pʉ. 10 Uta'mo'ka'pʉ i'ta piyau apurɨpɨ'se'na, e'tane, “Kʉ'kupʉi. Awaraino rɨ marɨ urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa ton na'ne' warai rɨ marɨ i'napairon Sises nenpoika'pʉ pokon nɨ marɨ. Papa apurɨpɨ'kɨ! I'napairon Sises nenpoikanʉ uya ka'pon amʉ' koneka tʉusauro'san pe pu'kena' amʉ' kasa,” ta'pʉ iya. 11 Mɨrɨ tʉpo, Epʉn uta'koka ene'pʉ uya, aimu'nan kaware esi'pʉ, ipo te'sen ese' esi'pʉ Iyawɨron Kuru, mɨrɨ awonsi'kɨ I'napairon. Wakʉ pe ɨsi'kaisa rɨ eseru aimenkanin mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewa'nomasen. 12 Itenu ton esi'pʉ apo' epo'tɨ kasa mɨrɨ awonsi'kɨ tu'kan nɨ aro', kʉron amʉ' esi'pʉ i'pai po. Ese' e'menukasa' esi'pʉ ipɨ', ɨnʉ' ni'tunʉ pen nɨ, kʉrɨ rɨ uya rɨken i'tu. 13 Ipon, iyau iye'to' esi'pʉ mʉn ka' iki'sa' pe. Itese' esa'to' yau esi “Papa Maimu” tukai'. 14 Epʉn pon kon soisa amʉ' utɨ esi'pʉ ipɨkɨrɨ, aimu'na' nan kaware amʉ' po'ne, aimu'nan, itoi'masa' pen epe'kena' pon renen tato' ya' tepontɨpɨ'se. 15 Iyɨkena' supara epa'ka'pʉ inta yai, mɨrɨ ke tʉpataron kon ka'pon amʉ' wɨto' iya oton. “To' esa' pe iye'to' oton wa'ka pun itɨɨi pe,” mɨrɨpan uya waain kasu'kato' oton, Meruntɨ pe kuru te'sen ye' Papa uya kota'man nɨto' kasu'kato' en yai. 16 Ipon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ ite'mata pɨ' ese' e'menukasa' esi'pʉ: Kin amʉ' epuru mɨrɨ awonsi'kɨ itepuru ton epuru tukai'. 17 Mɨrɨ a'tai, inserʉ e'mʉ'sa'kasa' ene'pʉ uya wʉi enu yau. Eke pe ikɨ'pɨ'nʉnpɨtʉ'pʉ tanporo kau te'san toron amʉ' uya etato' pe, “Ɨsi'tɨ', tanporo eke pe Papa uta're'tɨ ya' amʉratɨ'. 18 Ɨsi'tɨ', kin amʉ' pun, soisa amʉ' epuru ton pun, meruntɨ ton pun, kaware amʉ' pun, to' po te'san pun, tanporon kon ka'pon amʉ' poitorʉ pe te'san mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' enawon kon pen, eke ton mɨrɨ awonsi'kɨ aiko ton nɨ nɨrɨ pun anɨ kon pa,” ta'pʉ iya. 19 Mɨrɨ a'tai, ene, kin amʉ' non pon kon mɨrɨ awonsi'kɨ to' soisaai amʉ' amʉrasa' ene'pʉ uya, kaware pon mɨrɨ awonsi'kɨ isoisaai amʉ' ewa'nomase'na. 20 E'tane ene a'si'pʉ to' uya pariki'si ta', ennakanin pu'kena' pokon pe, eke itʉrawasooi ton, i'tuto' ipɨ' ku'nin nʉ'pʉ ipiyau. Serɨ i'tuto' ipɨ' ton ke kamoro ene ma'kʉʉi ke iye'menukasa' kon, mɨrɨ awonsi'kɨ ipe ika'sa' apurɨpɨ'nin nʉ'san enku'tɨ'pʉ iya mɨrɨ. Ene mɨrɨ awonsi'kɨ ennakanin pu'kena' eno'ma'pʉ to' uya nurɨne apo' ku'pɨri ka' sorʉ'pa ke tepo'tɨsen. 21 To' soisaai amʉ' wɨnɨ'pʉ supara kaware pon mʉta yapai tepa'kasen uya, mɨrɨpan tanporon kon toron amʉ' uya i'se te'to' kon pʉ'kʉ pona rɨ to' pun anɨ'pʉ.

Isenpoikasa' 20

1 Inserʉ u'tɨ ene'pʉ uya Epʉn yapai, iya'mu pʉn iteuta kii mɨrɨ awonsi'kɨ eke i'sen itenau. 2 Urupere a'si'pʉ iya, kʉrɨ rɨ esi penaro' rɨ ɨkʉi, Makoi, mɨrɨ pe pʉra Se'tan, mɨrɨpan auronpɨtʉ'pʉ iya 1,000 kaisa rɨ wʉipiya iye'to' pe. 3 Inserʉ uya eno'ma'pʉ iya'mu pʉn iteuta ya'. A'koro'pʉ iya, mɨrɨpan a'sikʉ'pʉ iya, tʉpataron kon ka'pon amʉ' enku'tɨ iya namai' 1,000 kaisa rɨ wʉipiya u'matʉ pona rɨ. Mɨrɨ tʉpo, inonkato' pe aka'ne' pe rɨ. 4 Mɨrɨ a'tai, apono' amʉ' ene'pʉ uya mɨrɨ awonsi'kɨ ipo'ne iyereutapɨ'sa' kon kamoro eke pe to' e'to' pe eseru aimenkanin nan pe irepasa' kon. I'mʉrʉpɨ'sa' kon a'kwarʉ kanan ene'pʉ uya i'napairon Sises nenpoika'pʉ ekama to' uya pɨkɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ Papa Maimu pɨkɨrɨ. Ene apurɨpɨ'sa' to' uya pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ ipe ika'sa' ene ma'kʉʉi eposa' to' uya pʉra iyesi tʉpee'pɨ kon pɨ', mɨrɨ pe pʉra temiyatʉ kon pɨ'. Mɨrɨpan kon e'mʉ'sa'kasa' terikʉ kon tʉpo esi'pʉ kin pe Kʉrai pokon pe 1,000 kaisa rɨ wʉipiya. 5 (Tʉron kon iyeri'pɨ'sa' kon amʉ' e'mʉ'sa'ka pʉra iyesi'pʉ 1,000 kaisaron wʉipiya u'matʉ pʉ'kʉ pona rɨ.) Serɨ esi wapiyaro' iyeri'pɨ'sa' kon e'mʉ'sa'kato'. 6 Pori' pe kuru mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ pe kamoro esi wapiyaro' kon iyeri'sa' kon e'mʉ'sa'ka koro'tau na'ne' nan. Itisakon uma'tan nɨto' pana'pano pʉra iyesi to' entai, e'tane Papa ena' use'man nɨto' tʉrawasomanin nan pe to' e'to' oton Papa iwano' pe mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉrai iwano' pe, mɨrɨpan kon e'to' oton itepuru pe ipokon pe 1,000 kaisa rɨ wʉipiya. 7 Mɨrɨ 1,000 kaisaron wʉipiya ton u'ma'sa' a'tai, Se'tan e'nonkato' oton pariki'si tapai, 8 mɨrɨpan utɨto' oton tʉpataron kon ka'pon amʉ' Kokʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Makokʉ amʉ' enku'tɨse'na—asakɨrɨ'nan non ekun yawon kon. To' amʉranʉ'to' iya oton ɨsewa'nomase'na, anpisin pe parau e'pi pon wɨ'sɨ' esi kasa. 9 To' utanʉnsa' utɨ'pʉ non emʉ' kaisa rɨ e'sorʉ'mai'ma, mɨrɨpan kon uya Papa munkɨ amʉ' pata'se' oimentɨ'pʉ, eke pata ini'nʉnkanʉ, e'tane apo' u'tɨ'pʉ Epʉn winɨpai, mɨrɨpan uya to' ma'tanʉkʉ'pʉ. 10 Mɨrɨ tʉpo, Makoi, to' enku'tɨnin nʉ'pʉ useno'ma'pʉ sorʉ'pa epo'tɨ ku'pɨri ka', ene mɨrɨ awonsi'kɨ ennakanin pu'kena' eno'makaa'pʉ ika' rʉ'pʉ ka'; mɨrɨpan kon ekota'mato' oton wʉi kaisa rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ewarupɨ kaisa rɨ inke rɨ, inke rɨ. 11 Mɨrɨ a'tai, eke aimu'nan apono' ene'pʉ uya, mɨrɨ awonsi'kɨ ipo te'sen. Non mɨrɨ awonsi'kɨ ka' apʉrʉmʉ'pʉ ipiyapai, to' pata oton pʉra rɨ iyesi'pʉ. 12 Iyeri'sa' kon ene'pʉ uya, eke ton mɨrɨ awonsi'kɨ aiko ton pokon pe rɨ, to' e'mʉ'sa'kasa' apono' piyau. Kareta amʉ' uta'koka'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ kareta uta'koka'pʉ, serɨ esi tʉuko'manton kon karetaai. Iyeri'sa' kon eseru aimenka'pʉ to' uya to' nʉkupʉ'pʉ pɨkɨrɨ, kareta yau iye'menukasa' pɨkɨrɨ. 13 Parau uya tʉkau iyeri'pɨ'sa' kon nonka'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ eri'nɨto' uya mɨrɨ awonsi'kɨ orʉ iyeri'pɨ'sa' kon pata'se' uya tʉna'si'pʉ ton nonka'pʉ, mɨrɨpan kon eseru utaimenka'pʉ to' kaisa rɨ to' nʉkupʉ'pʉ pɨkɨrɨ. 14 Mɨrɨ tʉpo, eri'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ iyeri'sa' kon pata eno'ma'pʉ to' uya apo' ku'pɨri ka'. Serɨ apo' ku'pɨri esi iyakon ite'kwa pe eri'nɨto'. 15 Ɨnʉ' rɨ itese' e'menukasa' eposa' pʉra iyesi yau uko'man nɨto' karetaai pɨ' eno'ma'pʉ apo' ku'pɨri ka'.

Isenpoikasa' 21

1 Mɨrɨ a'tai, emenna' Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' non ene'pʉ uya. Wapiyaro' Epʉn mɨrɨ awonsi'kɨ wapiyaro' non pʉra iyena'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ parau pʉra rɨ iyesi'pʉ. 2 Mɨrɨ a'tai, Wakʉ Pata ene'pʉ uya, emenna' Surusiran u'tɨ Epʉn apai, Papa winɨpai, iyekonekasa' temari'masen uri'san uta'kʉ'tɨsa' ama'non pe kasa tʉtaan'pʉ e'ma ta'. 3 Eke main usaurokʉ eta'pʉ uya apono' winɨpai, “Serɨ pe si Papa pata'se' man ka'pon amʉ' piyau. To' piyau iko'manto' oton, imunkɨ amʉ' pe to' e'to' oton. Tʉmɨrɨ pe kuru Papa e'to' oton to' piyau, itese' pɨ' to' e'to' e' pe. 4 Tanporo to' enu paru a'munakato' iya oton. Eri'nɨto' pʉra rɨ iye'to' oton, tʉuta'kwarʉkai' ukaran nɨ pʉra rɨ, ukaran nɨ pʉra rɨ, e'ne' pʉra rɨ, penaro' ton pʉra iyesi wenai,” tawon. 5 Kʉrɨ rɨ apono' po iyereutasa' uya, “Serɨ pe tanporon konekasa' uya man emenna' pe,” ta'pʉ, mɨrɨ awonsi'kɨ upɨ' kanan ta'pʉ iya. “Serɨ imenuka', apʉne pʉra serɨ main ton esi i'napai rɨ kuru mɨrɨ awonsi'kɨ tapurɨsen pe kuru iyesi,” ta'pʉ iya. 6 Mɨrɨ awonsi'kɨ, “Iu'ma'sa' si man,” ta'pʉ iya. “Urɨ kʉrɨ rɨ Arʉ'pa mɨrɨ awonsi'kɨ Omeka, Iye'sara'tɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Iu'matʉ. Ɨnʉ' rɨ tuna'kiri' ke na'ne' o'pa uya mɨrɨ te'masen pen nɨ tuna ke, uko'man nɨto' tuna'kwaai ke. 7 Ɨnʉ' rɨ entakanin nʉ'pʉ uya serɨ epoto' oton uwinɨpai, itese' pɨ' iye'to' Papa pe esi mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ umu pe iye'to' oton. 8 E'tane enari'kena' ton, apurɨnin nan pen, ɨri ku'nin nan, te'wɨsan, tekumasan, enwoke' ton, ika'sa' apurɨnin nan, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo kasi ye' ton—to' pata'se' e'to' oton sorʉ'pa epo'tɨ ku'pɨri. Mɨrɨ esi iyakon ite'kwa pe uma'tan nɨto',” ta'pʉ iya. 9 7 kaisaron kon inserʉ amʉ' tonpa, 7 kaisaron pʉsau amʉ' epe'tɨpɨ'sa' esanon nʉ'san iu'matʉ rɨ 7 kaisaron paran ke, uyee'pʉ upiya', mɨrɨpan uya, “Ɨsi'kɨ, uri'san karimeru mʉre nʉmari'manʉ ino'pʉ ekamato' pe uya ɨpɨ',” ta'pʉ iya upɨ'. 10 Uyarɨ'pʉ iya Ita'kwarʉ yau eke, ka'tawon wʉ' pona, mɨrɨpan uya Surusiran, wakʉ pata uyepʉ Epʉn apai Papa winɨpai ekama'pʉ upɨ'. 11 Irentasa' Papa kʉroreei ke, pata urentasa' esi'pʉ epe'kena' kuru tɨ' kasa, tɨ' isaspa tato' kasa, awai'nan tɨ' kʉrestarʉ tato' kasa. 12 Eke, ka'tawon iwekupiri esi'pʉ, 12 kaisa rɨ imʉra'taai ton mɨrɨ awonsi'kɨ 12 kaisa rɨ inserʉ amʉ' esi 12 kaisaron mʉra'ta amʉ' airɨ'ne. Mʉra'ta pɨ'ne 12 kaisaron kon Esuwerʉ pon kon ese' ton e'menukasa' esi'pʉ. 13 Imʉra'taai amʉ' esi'pʉ osorʉwau'ne, osorʉwau iyesi'pʉ wʉi enu uye'to' winɨ, osorʉwau iyesi'pʉ wʉi enu enuku enwo'netʉ winɨ, osorʉwau iyesi'pʉ wʉi enu enuku kamisi winɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ osorʉwau iyesi'pʉ wʉi enu utɨto' winɨ. 14 Mɨrɨ pata wekupiri ekonekasa' esi'pʉ 12 kaisaron tɨ', iyapon pe te'sen po'ne, mɨrɨpan pɨ'ne 12 kaisaron kon itekare ekamai' karimeru mʉre nennoko'san ese' ton e'menukasa' esi'pʉ. 15 Inserʉ, uyauro'kanin nʉ'pʉ enau yʉi korʉ pun konekasa' esi'pʉ pata i'tuto' ike, imʉra'taai ton, mɨrɨ awonsi'kɨ iwekupiri ton. 16 Pata esi'pʉ ɨsi'kaisa rɨ, ikusano kaisa rɨ ika'ta esi'pʉ. Inserʉ uya pata i'tu'pʉ tʉyɨɨi ke; mɨrɨpan e'seporo'pʉ 12,000 kaisa rɨ yʉi epotorʉ'pʉ pe ikusano, ika'ta mɨrɨ kaisarɨ rɨ marɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ ikawono esi'pʉ ikusano kaisarɨ rɨ marɨ. 17 Inserʉ uya iwekupiri i'tu'pʉ, mɨrɨpan e'seporo'pʉ 144 kaisa rɨ ite'kwa yʉi ikawono, mɨrɨ esi'pʉ ka'pon napurɨnʉ airon i'tuto' ike nekamanʉ awɨrɨ. 18 Iwekupiri esi'pʉ tɨ', isaspa tato' pe; eke pata esi'pʉ korʉ pe, esukenan wanamari kasa. 19 Pata wekupiri apon a'kʉ'tɨsa' esi'pʉ ɨ'si'tai rɨ epe'kena' ton tɨ' amʉ' ke. Wapiyaro' kuru iyapon esi'pʉ tɨ' isaspa tato', isakon esi'pʉ tɨ' sa'paya tato', itosorʉwano esi'pʉ tɨ' isarʉ'setoni tato', itasakɨrɨ'pano esi'pʉ tɨ' emɨrarʉ tato', 20 5 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' sarʉtone' tato', 6 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' kaneriyan tato', 7 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' kiri'sorai' tato', 8 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' pererʉ tato', 9 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' to'pas tato', 10 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' kʉrisopʉres tato', 11 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' isa'sen tato', mɨrɨ awonsi'kɨ 12 pe iku'nin esi'pʉ tɨ' ama'tes tato'. 21 12 kaisaron mʉra'ta amʉ' esi'pʉ 12 kaisaron mokon pun amʉ', tikin pa'ne mʉra'ta ekonekasa' esi'pʉ tikin pa'nan mokon pun ke, eke asanta, eke pata e'ma esi'pʉ esukenan korʉ pe, awai'ne wanamari kasa. 22 Use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ene uya pʉra iyesi'pʉ pata yau, apʉne pʉra use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' pe rɨ Itepuru Papa Meruntɨ pe kuru te'sen ye' mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre esi pɨ'. 23 Mɨrɨ pata esi wʉi enu i'se pʉra rɨ, mɨrɨ pe pʉra kapʉi tʉwei'tɨnin pe, apʉne pʉra Papa a'kwarii uya rɨ iwei'tɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre esi iraan'puui pe. 24 Tʉpataron kon ka'pon amʉ' usato' oton iweyu yau, mɨrɨ awonsi'kɨ kin amʉ' non pon kon uya timamin kon ne'to' oton iya'. 25 Pata mʉra'taai ton amʉ' e'to' oton ta'kokai' rɨ wʉi tase, ita'koto' oton pen nɨ, apʉne pʉra ewarupɨ pʉra iye'to' oton mɨrɨ yau. 26 Tʉpataron kon ka'pon amʉ' to' e'to' eke pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' imamin ton ne'to' oton mɨrɨ pata ya'. 27 Ɨri pe na'ne' ewonto' oton pen nɨ mɨrɨ pata ya', mɨrɨ pe pʉra ɨnʉ' rɨ Papa ewaruma ku'nin, mɨrɨ pe pʉra kasi pe te'sen, e'tane kamo rɨken karimeru mʉre uko'man nɨto' karetaai pɨ' rɨken itese' e'menukasa' kon ewonto' oton iya'.

Isenpoikasa' 22

1 Inserʉ uya tʉu'tɨsen tuna uko'man nɨto' tuna'kwaai enpoika'pʉ uyena', awai'nan tɨ' kʉrestarʉ tato' warai, Papa apon mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre apon winɨpai, 2 mɨrɨpan u'tɨ esi'pʉ pata e'ma aporo' poro. Sen winɨ'ne ite'pi po uko'man nɨto' ku'nin ton ye' esi'pʉ, 12 kaisa rɨ ite'kwa tepetasen tikin nan wʉipiya yau, tikin ite'kwa tikin nan kapʉi yau, mɨrɨpan are ton esi tʉpataron kon ka'pon amʉ' epi'tɨto' ike pe. 3 Ɨ'rɨ rɨ Papa nʉpa'nʉkʉ'pʉ e'to' oton pen nɨ mɨrɨ pata yau. Papa mɨrɨ awonsi'kɨ karimeru mʉre apon e'to' oton mɨrɨ pata yau, mɨrɨpan poitorʉ ton uya apurɨpɨ'to' oton. 4 To' uya itemʉ' ento' oton, itese' e'menukasa' e'to' oton to' pee'pɨ pɨ'ne. 5 Ewarupɨ pʉra rɨ iye'to' oton, raan'pu i'se pʉra rɨ to' e'to' oton mɨrɨ pe pʉra wʉi enu rɨ, apʉne pʉra Itepuru Papa e'to' oton to' weyu pe, mɨrɨpan kon e'to' oton esa' wannɨ, kin amʉ' pe inke rɨ, inke rɨ. 6 Inserʉ uya ta'pʉ upɨ', “Serɨ main esi i'napai rɨ kuru, tapurɨsen pe kuru iyesi. Itepuru Papa ta'kwarʉ tʉnin pu'kena' amʉ' ena' uya, inserʉ enno'sa', serɨ pe kuru te'ku'ton ekamase'na tʉpoitorʉ ton pɨ',” ta'pʉ iya. 7 “Etakɨ,” ta pɨ' Sises man, “Serɨ pe kuru uye'ai'! Pori' pe kuru kamoro esi mɨrɨ serɨ kareta yau isekamasa' apurɨnin nan,” ta'pʉ iya. 8 Urɨ, Isaan uya serɨ ton eta'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ene'pʉ. Etasa' uya mɨrɨ awonsi'kɨ ensa' uya a'tai, uta'mo'ka'pʉ inserʉ, uyenu ya' enpoikanin nʉ'pʉ pʉta piyau apurɨpɨ'se'na. 9 E'tane, “Kʉ'kupʉi,” ta'pʉ iya upɨ', “Awaraino rɨ marɨ urɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa ton pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro serɨ kareta yau iye'menukasa' awɨron kon tonpa. Papa apurɨpɨ'kɨ!” ta'pʉ iya. 10 Mɨrɨ awonsi'kɨ upɨ' ta'pʉ iya, “Ama' pe, te'ku'ton ekamanin, serɨ kareta yawon kʉsenkurunpai, apʉne pʉra a'ko pe tanporo iye'ku'to' weyu man. 11 Kʉrɨ ɨri ku'nin nesii ɨri kupʉ pɨ' rɨ; kʉrɨ ɨri pe na'ne' nesii ɨri pe rɨ; kʉrɨ ipokena' ku'nin nesii ikupʉ pɨ' rɨ; kʉrɨ wakʉ pe na'ne' nesii wakʉ pe rɨ,” ta'pʉ iya. 12 “Etakɨ,” ta Sises uya, “Serɨ pe kuru uye'ai'. To' epe'pʉ ton sine'ai' uya'kɨrɨ tikin pa'ne to' repato' pe uya, to' nʉkupʉ'pʉ pɨkɨrɨ rɨ. 13 Urɨ kʉrɨ rɨ Arʉ'pa mɨrɨ awonsi'kɨ Omeka; Wapiyaro', mɨrɨ awonsi'kɨ Iu'matʉ; Iyepiya'tɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Iu'matʉ. 14 “Pori' pe kuru kamoro esi tʉpon kon korʉkasa' to' uya na'ne' wakʉ pe, mɨrɨpan kon repato' oton Papa uya uko'man nɨto' ku'nin ye' eperu ke, to' ewonto' pe mʉra'ta amʉ' awɨrɨ eke pata ya'. 15 Eke pata pʉrorooi po pero amʉ'; enwoke' eseru ku'nin nan, ekumanpɨ' te'san, te'wɨsan, ika'sa' apurɨnin nan, mɨrɨ awonsi'kɨ kasi ye' ton, main ke mɨrɨ awonsi'kɨ tʉku'se esi. 16 “Urɨ, Sises uya uinserʉʉi enno'sa' ɨpiya'nokon so'si amʉ' auro'kanin pe. Urɨ kʉrɨ rɨ Tepi' Atʉ rʉ'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Ipa rʉ'pʉ, a'kwa, pata emakʉ a'taino Kaiyono',” ta'pʉ iya. 17 Iya'kwarʉ mɨrɨ awonsi'kɨ inmari'manʉ uri'san uya, “Ɨsi'kɨ!” ta, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ serɨ etayai'ne', “Ɨsi'kɨ!” nɨkai rɨ marɨ. Tɨwɨ tuna'kiri' ke na'ne' nʉyepʉi, tɨwɨ i'se na'ne' te'masen pen uko'man nɨto' tuna'kwaai anʉmʉi. 18 Tanporon kon serɨ kareta yawon te'ku'ton ekamanin maimu etanin nan panama uya: Ɨnʉ' rɨ itonpa'tɨpɨ'nin nʉ'pʉ esi yau, Papa uya rɨ kanan paran tonpa'tɨto' oton serɨ kareta yau isekamasa' na'ne'. 19 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' rɨ serɨ pu'kena' pe ekamanin kareta yapai imo'kanin esi yau, Papa uya rɨ ineporonʉ uko'man nɨto' e' mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ eke pata yau isekamasa' na'ne' serɨ kareta yau mo'ka mɨrɨ ipiyapai. 20 Tanporo serɨ ton ekamanin nʉ'pʉ uya, “I'napai rɨ iyesi mɨrɨ; serɨ pe kuru uye'ai',” ta. Amen. Ɨsi'kɨ, Itepuru Sises. 21 Wakʉ nonkasa' Itepuru Sises uya nesii Papa munkɨ amʉ' piyau. Amen.