Jesucristoen huadak huaʼa Juana oʼmanigmadoyaʼuyate.

1

Diosen huaʼa huamanaʼeri Jesucristo oʼsiʼpoe̱ʼuyate.

1 Aʼnennanada huakkuruda katepiʼ ehueʼ o̱ʼu̱yate. Cristo Diosen huaʼa huamanaʼeri o̱ʼi̱kaʼuyate. Cristo Diosda o̱ʼi̱kaʼ. 2 Aʼnennada huakkuruda katepiʼ ehueʼ o̱ʼu̱yate, Cristo Diosen huaʼa huamanaʼeri o̱ʼi̱kaʼuyate. Diosere o̱ʼi̱kaʼuyate. 3 Cristoa ayaʼtada oʼtiahuayikaʼnig oʼkaʼuyate. Konig Diosa oʼpaknok ayaʼtada oʼkaʼuyate. Noga̱ sigpiʼ kahueʼ o̱ʼu̱yate. Cristoayoʼda ayaʼtada oʼkaʼuyate. 4 Cristo Diosen huaʼa oʼnoikaʼpo huamanoeaʼeri o̱ʼi̱kaʼuyate. Cristokon konig Diosen Huakjey o̱ʼe̱. Huakjey oʼtaʼtepo katetapiʼ tiahuaydik o̱ʼe̱ne, katetapiʼ nopo̱e̱ʼdik o̱ʼe̱ne. Konigti Cristo konig Diosen huakjey o̱ʼe̱po Diostaj moknopo̱e̱a̱ʼne kenpaʼti Diosen buttida huaʼataj moknopo̱e̱a̱ʼne. Katepiʼ huadak Diosa oʼpak moʼnopo̱e̱a̱ʼne. 5 In huadariyo aratbut Diostaj pakhueʼ o̱ʼnikaʼ. Dakhueaʼ o̱gkikaʼ. Konig sikki̱re̱gyo̱ o̱ʼnepo Diostaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ kenpaʼti Diostaj pakhueʼ o̱ʼnikaʼ. Cristo Diosen Huakjey in huadari aratbuttaj oʼtaʼtepo Diostaj moknopo̱e̱a̱ʼne. Diosen buttida huaʼataj moknopo̱e̱a̱ʼne. Katepiʼ huadak Diosa oʼpak moʼnopo̱e̱a̱ʼne. Huakkaʼda Cristotaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnepo kenpaʼda e̱ʼentaʼ onʼpaknigʼa enhueʼdik o̱ʼnuyate. Cristo konig Diosen Huakjey ʼuruaʼda oʼbataʼteonhuahuikaʼpo oʼmaknopoeanhuahuikaʼapo. 6-7 Diosa aratbuttaj Juan Bautistataj oʼmataʼmonaʼuyate. Cristotaj kamanbatiaʼpakikeʼpo Juantaj oʼmataʼmonaʼuyate. Aratbuta Cristotaj kanoknopo̱e̱ʼpo Juana Cristotaj oʼmanbatiaʼpakuyate. Diosen Huakjeytaj oʼmanbatiaʼpakuyate. 8 Juan Diosen Huakjey ehueʼ o̱ʼu̱yate. Cristonayo Huakjey o̱ʼu̱yate. Cristotaj kamanbatiaʼpakeʼpo Juantaj oʼmataʼmonaʼuyate. 9 Ken Juana Cristotaj oʼmanbatiaʼpakonhuahuaʼdepo indariyo hua̱e̱ʼeriomeytaj Diosen Huakjeytaj oʼmanoki̱a̱ʼuyate. Cristo Diosen hueretda Huakjeytaj aʼmaknopo̱e̱a̱yaʼpo oʼbahuatiakdepo, Juana oʼmanbatiaʼpakuyate. 10 Cristo ayaʼ huadari oʼkaʼuyate. Huadariyo o̱ʼi̱kaʼnigʼa huadari hua̱e̱ʼeria oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuyate. Huadari huakaʼeritaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuyate. 11 Diosyaʼ oʼtiakdepo keʼnen judío aratbutere oʼnoikaʼuynigʼa Jesucristotaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼnuyate. Aʼnenda Diosa judío aratbuten adhueaʼpaneʼtaj oʼbaktieʼeaʼuyatenigʼa Cristo Diosen huaʼataj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnuyate. Judío aratbuta eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnuyate. 12 Sueʼada Jesucristotaj eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ onʼpakpo oʼnoknopo̱e̱ʼuyate. Oʼnoknopo̱e̱po Diosen onʼsiʼpoe̱po Diosensiʼpo o̱ʼneʼuyate. 13 Kenaʼpo ettoneʼyaʼ onʼsiʼpopakmeʼtenok Diosensiʼpo ehueʼ o̱ʼne. Kenaʼpo ettoneʼpiʼ huabokerekpiʼ eʼsiʼpopaktaʼ onʼpakikaʼnok Diosensiʼpo ehueʼ o̱ʼne. Diosen Cristotaj oʼnoknopo̱e̱po Diosen onʼsiʼpoe̱po Diosensiʼpo o̱ʼnuyate. 14 Ken Diosen huaʼa huamanaʼeri Jesucristo Diosere o̱ʼunhuahuikaʼdepo nogok Diosa oʼpakpo oʼsiʼpoe̱ʼuyate. Oroʼomeyere o̱ʼi̱kaʼuy. Jesucristo kenyoʼda huadaknanada oʼkikaʼuy. Huakkaʼnanada diʼ oʼmaikaʼuy. Huakkaʼnanada oʼmatinepahuikaʼpo buttida oaʼikaʼuy. Diosonig ʼuruaʼnanada oʼkikaʼnok konigti Dios o̱ʼe̱po Diosyaʼ oʼtiakpo Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oʼnopo̱e̱ne. 15 —‍Aʼti Cristoa oʼtiakde. Keʼna oroʼen huairi o̱ʼe̱. Do huairi ehueʼ i̱jje̱y. Do siʼpopakhued i̱jje̱po, Jesús Diosere o̱ʼu̱yate. Ikkenda kentaj ijmanbatiaʼpakmey. —‍Juana oʼmanbatiaʼpakuyate. 16 Jesucristo huakkaʼda diʼ moʼe̱ne. Oroʼtaj nogda nogda dakaʼ moʼmatinoeaʼne. 17 Aʼnennada Diosen huaʼa Moisésa moʼnigmadoyaʼuyate. Jesucristonayo diʼnanada boʼhuatiakpo moʼmatinepahuiʼpo, oroʼomeytaj dakhueaʼ eʼkaʼ aʼmanopoʼyareayaʼpo boʼhuatiakuyate. 18 Beʼapiʼ aratbuta Diostaj tiahuayhueʼ o̱ʼnikaʼuyate. Cristonayo Diosensiʼpo o̱ʼe̱po diʼ oʼmaunhuahuikaʼpo Diosere o̱ʼunhuahuikaʼpo konig Dios o̱ʼe̱ ʼuruaʼnanada oʼnopo̱e̱po oroʼomeytaj ʼuruaʼnanada moknopo̱e̱a̱ʼuyne.

Juan bautiza huakaʼeria Jesucristotaj ʼuruda oʼmanbatiaʼpakuyate.

19 Judío aratbut huairi Jerusalén huakkaʼ jakyo o̱ʼnuyate. Juante onʼmataʼmonaʼuyate. Sacerdote Diostaj huanigtionaʼpakeritaj onʼmataʼmonaʼuyate. Kenpaʼti levita aratbuttaj Juante onʼmataʼmonaʼuyate. Onʼhuatiakdepo, —‍Nogbokerektida ijtaʼmonaʼapoy. Cristo ijtaʼmonaʼapoy. Diosa oʼmanaʼuyate. ¿Menpaʼ Cristoda i̱ʼe̱? Kenda monaʼ. —‍Juantaj oʼnonaʼuyate. 20 —‍Ehueʼ, Cristo ehueʼ i̱jje̱y. Diosa Cristotaj oʼtaʼmonaʼapo. Oroʼtaj kabatihuapokeʼpo oʼtaʼmonaʼapo. —‍Juana buttida oʼmanaʼuy. Dahueʼda oaʼuy. 21 —‍¿Beʼa i̱ʼe̱? ¿Elíaskudak Diosen huamanbatiaʼpakeri menpaʼ i̱ʼe̱? —‍Oʼnonaʼuyate. —‍Elíaskudak ehueʼ i̱jje̱y. —‍Juana oʼmanaʼuyate. —‍¿Diosen huamanbatiaʼpakeritaj oʼmaboy, menpaʼ Diosen huamanbatiaʼpakeri i̱ʼe̱? —‍Oʼnonaʼpo, —‍Ehueʼ i̱jje̱y. —‍Juana oʼmanaʼuyate. 22 —‍Judío huairi oroʼtaj boʼtaʼmonaʼne kenomeytaj batiaʼpakdik o̱ʼe̱nok, “¿Beʼa i̱ʼe̱?” “¿Kenda kamanbatiaʼpakikeʼpo beʼa metaʼmonuy?” —‍Sacerdoteomeya̱ onteʼti Juantaj oʼnonaʼuy. 23 —‍Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo nogtiaʼda ʼuttaʼda ijmanay, Dios Huairi oʼtiakde, yanʼnopoʼkoreaʼ. Keʼna oʼtiakdepo kentaj aʼnigpe̱e̱yaʼpo, yanʼnopoʼkoreaʼ. Aknopo̱e̱yaʼpo yanʼnopoʼkoreaʼ. Ijmanaʼikaʼpo. Konig Isaíaskudak Apag Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeria oaʼuyate. —‍Juana oʼmanaʼuyate. 24 Kenomeya̱ Juantaj onʼhuatiakpo, fariseo aratbut huairia onʼtaʼmonaʼuyatenok. 25 —‍¿O̱ʼna Cristo ehueʼ e̱e̱ʼnayo, Elíaskudak ehueʼ e̱e̱ʼnayo, Apag Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri ehueʼ e̱e̱ʼnayo, menaʼpo bautiza imagkikaʼ? —‍Fariseoa Juantaj oʼnonaʼuyate. (Diosa Juantaj oʼmataʼmonaʼuyate. Kenda fariseo huairiomeya̱ oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ. ) 26 —‍Do hue̱ʼe̱ya̱ bautiza ijkikay. Nogtida huabokerek opudenbayo o̱ʼe̱de, Cristo o̱ʼe̱de. Kentaj o̱ki̱a̱hueʼ moʼe̱. 27 Diosa oʼtaʼmonaʼnok aʼti Cristoa Diosen huaʼa oʼmanmadikaʼapo. Keʼna huadakda o̱ʼe̱nok keʼnen huanabaʼ ehueʼdik i̱jje̱y, ijnopo̱e̱y. —‍Juana oʼmanaʼuyate. 28 Juan bautiza oʼkaʼpo, Betábara huakkaʼ jakyo kenpaʼ onʼbatiaʼpakuyate. Betábara jak Jordánhue̱ akodpen o̱ʼe̱.

Jesús konig Diosen ovejasiʼponig o̱ʼe̱, Juana oʼmanaʼuyate.

29 Emeʼte Jesús Juantaj oʼhuahuaʼnok Jesús eʼtiakte Juana oʼtiahuaydepo, oʼmanaʼpakpo, —‍Ken huabokerek konig Apag Diosen Ovejasiʼponig o̱ʼe̱. Konig aratbuten dakhueaʼ eʼkaʼ kabakkahueʼpo oveja ʼuhuataj onʼnigarakikaʼ konigti aratbuten dakhueaʼ eʼkaʼ aʼbakkahueayaʼpo Jesús konig ovejasiʼpo ʼuhua oʼmanigbueyapo. 30 Kentaj ijbatiaʼpakmey, “Jesústaj Diosa oʼtaʼmonaʼnok aʼti Diosen huaʼa oʼmanmadikaʼapo. Oroʼen huairi o̱ʼe̱. Do huairi ehueʼ i̱hue̱y. Do siʼpopakhued e̱e̱ʼte Jesús Diosere o̱ʼu̱yate. ” Ijbatiaʼpakmey. 31 Ikken Jesústaj doʼhua o̱ki̱a̱hued e̱ʼe̱a̱da, Israel aratbuta Cristotaj kanoknopo̱e̱ʼpo hue̱ʼe̱ya̱ bautiza oʼnogkaʼpone. —‍Juana oʼmanaʼuy. 32-34 Juana kenpaʼti oʼmanaʼpo, —‍Ken huabokerekte Apag Diosen Noki̱re̱g oʼkotpo, o̱ʼi̱kaʼpo, kentaj boʼtiahuayapone. Ken Huabokereka Diosen Noki̱re̱g aratbuttaj oʼmanopoʼto̱e̱a̱po. Diosa menameʼne. Hue̱ʼe̱ya̱ bautiza kamagkeʼpo, Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Ken kurudya̱ʼ Diosen Noki̱re̱g konig tukkuʼ oʼkotpo, Jesúste oʼkotpo, ke̱yo̱ Diosen Noki̱re̱g o̱ʼi̱kaʼ. Kenda ijtiahuaymey. Kenaʼpo “Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱. ” Ijjay. —‍Juana oʼmanaʼuyate.

Jesúsen huakkuruda huanigpe̱i̱kaʼeria onʼtahuaʼuyate.

35 Ken onteʼti emeʼte Juanere oroʼ Juanen bottaʼ huanigpe̱i̱kaʼeriere oʼbopo, 36 Jesús eʼpokte Juana oʼtiahuayʼuy. Jesústaj oʼtiahuaypo, —‍Yanʼtiahuayʼ. Ken huabokerek konig Apag Diosen Ovejasiʼponig o̱ʼe̱. —‍Juana monaʼuyne. 37 Oroʼ Juanen bottaʼ huanigpe̱i̱kaʼeri oʼpe̱e̱dey, Jesústaj oʼtahuaʼuy. 38 Jesús boʼhuakorudpo, eʼtaʼtiakte oroʼtaj boʼtiahuaymeʼne. —‍¿Kate boʼpak? —‍Monameʼne. —‍Ontaj eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ oʼpaki. ¿Meyo̱ i̱ʼi̱kaʼ, Huamanmadikaʼeri? —‍Onaʼuy. 39 —‍Yanʼtiak. Yanʼtiahuayʼ. —‍Jesúsa monameʼne. Ken oʼhuaʼpo, ke̱yo̱ e̱ʼhua̱i̱kaʼyo oʼtiahuayʼuy. Kenmeʼnoete Jesúsere o̱ʼunhuaʼmey. Baysikmon o̱ʼe̱meʼ. 40 Doere Andrésere Juantaj oʼnigpe̱e̱ʼuy. Andrés Simón Pedroen huamaʼbuy o̱ʼe̱po Jesústaj oʼtahuaʼuy. 41 I̱dada keʼnen huamaʼbuya Simóntaj oʼukpo, oʼhuahuayʼuy. Simóntaj oʼhuahuaydepo onaʼpo, —‍Cristotaj oʼhuahuayi, “Cristotaj ijtaʼmonaʼapoy. ” Aʼnenda Diosa oaʼuyatenig. —‍Andrésa onaʼuy —‍. Jesús Diosen Cristo o̱ʼe̱. 42 Jesúste oʼtotiakuyate. Jesúsa oʼtiahuaypo, —‍Simón i̱ʼe̱, Jonásensiʼpo i̱ʼe̱. O̱ʼnen huadik Cefas o̱ʼe̱a̱po. —‍Onaʼuy. Cefas konigdik Pedro o̱ʼe̱. Cefas huiddik o̱ʼe̱. Ken konig Cefas Jesústaj huaboaʼda oʼnigpe̱i̱kaʼuyate.

Felipe Natanaelere konig Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri huaboaʼda onʼtahuaʼuyate.

43 Emeʼte Jesús Galilea huadariyo aʼhuayaʼ oʼnopo̱e̱po Felipetaj oʼhuahuayʼuy. Oʼhuahuaydepo, —‍Menigpe̱i̱kaʼpo betaʼhuaikaʼ. —‍Jesúsa onaʼuy. 44 Ken Felipe huakkaʼ jak Betsaidayo o̱ʼi̱kaʼuyate. Ke̱yo̱ti Andrésere Pedroere o̱ʼnikaʼuyate. 45 Ken Felipe Jesústaj oʼpe̱e̱depo oknopo̱e̱depo Natanaeltaj oʼukdepo oʼhuahuayʼuy. —‍Diosa huabokerek moʼnigtaʼmonaʼapone. Moiséskudak ken huabokerektaj oʼtimadoyaʼuyate. Konigti Apag Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri onʼtimadoyaʼuyate. Ken huabokerek boʼhuatiakdenok oʼhuahuaydene. Keʼnendik Jesús o̱ʼe̱. Joséensiʼpo o̱ʼe̱. Nazaret huakkaʼ jak hua̱e̱ʼeri o̱ʼe̱. —‍Felipea Natanaeltaj onaʼuy. 46 —‍Nazaret huakkaʼ jakyo huadakda aratbut ehueʼ o̱ʼnikaʼ. —‍Natanaela oaʼuy. —‍Yatiak. Yatiahuayʼ. —‍Felipea onaʼuy. 47 Natanael eʼtiakdeʼte Jesúsa Natanaeltaj oʼtiahuaypo, —‍Yanʼtiahuayʼ. Keʼna oʼtiakdepo hueretda Israel aratbut o̱ʼe̱. Keʼna ʼurunopoʼda da ahueʼ o̱ʼi̱kaʼ. Buttida oʼikaʼ. —‍Jesúsa oʼhuaaʼuy. 48 Natanael Jesústaj oʼpe̱e̱depo, —‍¿Menpaʼpiʼ doʼtaj o̱ki̱e̱ʼ? —‍Natanaela onaʼuy. —‍Felipea ontaj totiakhued higuera o̱hue̱ytaʼpote onʼtaj ijtiahuayi. —‍Jesúsa Natanaeltaj onaʼuy. 49 Natanaela Jesústaj oʼpe̱e̱depo oknoponpo, —‍Diosen Huasiʼpo i̱ʼe̱. Israel aratbuten Huairi i̱ʼe̱, Huamanmadikaʼeri. —‍Natanaela onaʼuy. 50 —‍Kenaʼpo higuera o̱hue̱ytaʼpote on tiakhued e̱e̱ʼte ontaj ijtiahuayi. Kenda onaʼnok doʼtaj oknoponne. Kennayo sigda ijjay. Doʼtaj nogi̱ti meknopo̱e̱ʼpo teynanada ijkaʼapoy. —‍Jesúsa Natanaeltaj onaʼpo, 51 —‍Do Huabokerek i̱jje̱po, Diosyaʼ ijtiakuy, Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Kurud Diosenbayaʼ ekhuikeʼ doʼte Diosen huataʼmoneria mentihuarakatupo menokbehuikonapone, opudomeya̱ boʼtiahuayapone, buttida ijjay. —‍Jesúsa oʼmanaʼuyate.

2

Galilea huadaribayo huakkaʼ jakyaʼ eʼto̱e̱pak aypo o̱ʼu̱yate.

1-2 Oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeri Jesúsere Galilea huadaribayo oʼhuaʼuy. Bottaʼaʼ eksik o̱ʼu̱y. “Eʼto̱e̱pak aypo oʼbatobapeapoy, Caná huakkaʼ jakyaʼ oʼbatobapeapoy. O̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriere yatiak. ” Aypo huairia Jesústaj onaʼnok Jesúsere oʼhuaʼuy. Jesúsen hua̱ye̱kon o̱ʼu̱y. 3 Huakkaʼnada o̱ʼnepo eʼto̱e̱pak aypo onʼbapeʼpo ayaʼda vino onʼmaiʼdepo, —‍Vino ehueʼ o̱ʼe̱. —‍Jesúsen hua̱ye̱a̱ onaʼ, Jesústaj onaʼuy. 4 —‍¿Menapo doʼtaj onaʼ, nag? Ken konig ʼuruda ijkikaʼapoy, aratbuttaj tihuapokhued i̱jje̱y. —‍Jesúsa onaʼuy. 5 —‍Katepiʼ Jesúsa ya̱gkaʼ enaʼte ya̱gkaʼ. —‍Ken Jesúsen hua̱ye̱a̱ vino hua̱hue̱tohuaʼeritaj oʼmanaʼuyate. 6 Huaboroʼ huidkoso judío aratbut onʼto̱i̱kaʼpo, hue̱ʼe̱y onjoypo onʼbakoyoʼikaʼ. Kenda ekaʼnayo Diostaj ʼuruʼnopoʼda o̱ʼe̱a̱poy oʼnoknopo̱i̱kaʼuy, ken. Kenteda seis boroʼhuidkoso oʼbahuadʼuy. 7 —‍Huidkosoyo hue̱ʼe̱y yaʼnonjoiʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. Huakkaʼ hue̱ʼe̱y onʼtoegonpo hueda̱ʼda oʼnonjoyʼuyate. Onʼoydepo, 8 —‍Huidkosoyo sigpiʼ yatoegpo. Aypo huairite yanʼtohuaʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuyate. Ken onʼtohuaʼuyate. 9 Hue̱ʼe̱y e̱e̱ʼtada huaboaʼda vino o̱ʼeanuy. Aypo huairi oʼmaiʼdepo ʼurunanada vino o̱ʼe̱ oʼnopo̱e̱po ke̱yan onʼtotiak nopo̱e̱hueʼ o̱ʼu̱y. Vino hua̱hue̱tohuaʼeriayoʼda onʼnopo̱e̱ʼuy. —‍Yatiak. —‍Ken huabokerek hua̱to̱e̱pakeritaj onaʼpo, 10 —‍In vino huadaknanada o̱ʼe̱. Ayaʼ huabokerek vino onʼmatomayʼikaʼdepo huakkuru huadak vino onʼbayokikaʼ. Kenokaʼ huakkaʼaʼda onʼmamayʼdepo, sueʼda huadak vino onʼbayokikaʼ. O̱ʼnanayo huakkuru sueʼda huadak vino iʼmatomaydenigʼa, huaboaʼda huadak vino iʼtotiakne. —‍Aypo huairia onaʼuyate. 11 Ken Galileadariyo huakkaʼ jak Canáte Jesúsa kenda oʼkaʼuy. Aratbuta Jesústaj oknopo̱e̱ʼdik kaʼneʼpo Diosa Jesúsere o̱ʼe̱po oʼtihuapokpo kenda huakkuru ʼuruaʼda oʼkaʼuy. Vino oʼkaʼuy. Konig Diosyoʼda ʼuruaʼnanada kaʼdik, konig teyda oʼkaʼnok oroʼomey keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeri oʼtiahuaypo Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ nogi̱ti oknopo̱e̱ʼuy. 12 Nogok Jesús Capernaum huakkaʼ jakyo oʼhuaʼpo, hua̱ye̱ere huamaʼbuyere oroʼomey huanigpe̱i̱kaʼeriere oʼhuaʼuy. Capernaum huakkaʼ jakyo o̱ʼi̱kaʼuy. Sueʼda huameʼnoe o̱ʼu̱y.

Apag Diosen jakyaʼ Jesúsa huabahuayaʼeritaj oʼmaoro̱kaʼuy.

13 Aʼti judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta o̱ʼe̱deapo. Jerusalén huakkaʼ jak oteʼyo Jesúsa oʼbehuikuy. Oroʼomey keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriere oʼbehuikuy. 14 Diosen jakki̱re̱gyo̱ oʼkudonpo, vaca ʼuhua oveja ʼuhua tukkuʼ ʼuhua huabahuayaʼeritaj oʼbatiahuayatoʼuy. Huakupe huakabiaʼeritakon oʼbatiahuayʼuy. Konig engaña huakaʼeri o̱ʼnepo jakki̱re̱g akbogpete onʼbahuad. 15 Eʼbia oʼbatinukupo huiokda huabitbitbia oʼkedpo, Jesúsa Apag Diosen jakyaʼ ayaʼtada oʼmaoro̱kaʼuy. Oveja vacakon oʼmaoro̱kaʼuy. Huakabiaʼerien huakupe onkutaʼtogʼuy. Mesa oʼbakkubukaʼuy. 16 —‍Ayaʼda yanʼtohuaʼ. Doʼhued Apagen jak huationaʼpak jak o̱ʼe̱. Huabahuayaʼ jak ehueʼ o̱ʼe̱. ʼUhuaeretaj huakupeeretaj yanʼbato̱ro̱k. I̱ya̱ʼ bahuayahueʼ yaneʼ. —‍Tukkuʼ huabahuayaʼeritaj oʼmanaʼuy. 17 “O̱ʼnen jak ijjeretpaki, Dios. O̱ʼnen jaktaj ijpaknok huakkaʼ menhuadiayapone. ” Apagbaʼte aʼnennada oʼmadoyaʼuyate. Apagbaʼ oʼtiahuayʼuy oroʼ Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeria huaboaʼda oʼnopoenʼuy. Jesústaj Apagbaʼa oʼtiaʼpakuynok oʼnokotuy. 18 —‍“Huakupete huabahuayaʼeritaj yamaoro̱kaʼ. ” Diosa enaʼnayo oroʼomey kanʼtiahuayeʼpo konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ konigti yakaʼ. —‍Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri judío huairia Jesústaj namaʼda oʼnonaʼuy. 19 —‍In jak yanʼsak. Bapaʼ huameʼnoe onteʼti ijkaʼapoy. —‍Oʼmanaʼuy Jesúsa. 20 —‍In jak cuarenta y seis huabayok onʼkadhuahuaʼuy. Bapaʼ huameʼnoe Diosen jak eʼsakte kahueʼdik i̱ʼe̱a̱po. —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. 21 Jesúsnayo Diosen huid jaktaj tiaʼpakhueʼ o̱ʼu̱y, Jesúsenso̱ʼtaj oʼtiaʼpakuy, “Doʼtaj menarakapone. Bapaʼmeʼnoe ijnoyhuadapoy. ” Oʼtiaʼpakuy. 22 Nogok Diosa Jesústaj eʼnoyhuada̱deʼte kenda Jesúsa oʼmanaʼuy onteʼti kenda oʼnopoenʼuy. Kenpaʼti oroʼomey huanigpe̱i̱kaʼeri Diosbaʼ Jesústaj buttida onʼnigmadoyaʼuyate, oknopo̱e̱ʼuy. Jesucristo paiʼda oʼnopoʼe̱a̱po, oʼbueyapo, oʼnoyhuadapo Diosbaʼ buttida oʼbatiaʼpak oknopo̱e̱ʼuy. Kenpaʼti Jesúsa buttida oaʼ oknopo̱e̱ʼuy.

Jesús ayaʼtada huanopoyaʼda oʼmaki̱e̱ʼ.

23 Judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta o̱e̱ʼuy. Jerusalén huakkaʼ jakyo huakkaʼnanada o̱gkupopakpo Jesúskon o̱ʼe̱po, konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ konig teyda Jesúsa oʼkaʼuyate. Onʼtiahuaypo, huakkaʼda kentaj oʼnoknopo̱e̱ʼuyate. Jesús Diosen Cristo ya̱ʼe̱tpiʼ oʼnoknopo̱e̱ʼuyate. 24 Jesúsnayo ayaʼ aratbuttaj huanopoyaʼda oʼmaki̱e̱ʼpo inomey huaboaʼda moknopo̱e̱ne, sueʼda moknopo̱e̱ne, hueretda huaknopo̱e̱ʼeri ehueʼ o̱ʼne, Jesúsnayo oʼmaki̱e̱ʼuy. “Inomey hueretda huaknopo̱e̱ʼeri ehueʼ o̱ʼne. ” Beʼapiʼ ahueʼdik o̱ʼe̱. 25 Jesúsa ayaʼtada huanopoyaʼda oʼmaki̱e̱ʼ. Kenaʼpo nogomeytaj, “¿Monig ya̱ʼne in aratbut?” Ahueʼdik o̱ʼe̱. Kenaʼpo ayaʼtada aratbut huanopoyaʼda oʼmaki̱e̱ʼuy.

3

Jesúsere Nicodemo oʼbatiaʼpakuyate.

1 Huabokerek o̱ʼu̱yate. Keʼna fariseo Moisésenbaʼ huaknopo̱e̱ʼeri huairi o̱ʼu̱yate. Fariseonayo Diosen huaʼa eʼkikaʼtaʼ onʼpakikaʼpo kenpaʼti adhueaʼpaneʼen huaʼa eʼkikaʼtaʼ onʼeretpakuyatenigʼa Diostaj ʼurunopoʼ nige̱hueʼ o̱ʼnuyate. Ken huabokerek fariseo huairi o̱ʼe̱po keʼnen huadik Nicodemo o̱ʼu̱yate. Nicodemo judío huairi kenpaʼti o̱ʼu̱yate. 2 Sikyo Jesúste anʼbatiaʼpakyaʼpo oʼhuatiakbedʼuyate. —‍Huamanmadikaʼeri i̱ʼe̱po, oroʼomeytaj aʼmanmadikayaʼpo Apag Diosyaʼ iʼtiakuy, oroʼ oʼnopo̱e̱y. Kenda konig kahued o̱ʼneonhuahuikaʼuyatenigʼa oyda iʼkikaʼ. Kenaʼpo Apag Dios beʼtihuapoknok ʼuruaʼda iʼkikaʼ, Huamanmadikaʼeri. —‍Nicodemoa Jesústaj onaʼuy. 3 —‍Beʼapiʼ onteʼti eʼsiʼpoe̱ʼtaʼ eʼpaknayo Dios Huairitaj oknopo̱e̱ʼdik o̱ʼneapo. Diosensiʼpo e̱ʼdik o̱ʼneapo. Onteʼti siʼpoe̱hueʼ e̱e̱ʼnayo Dios Huairitaj oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼneapo. Diosensiʼpo ehueʼdik o̱ʼneapo. Buttida ijjay. —‍Jesúsa onaʼuy. 4 —‍¿Monig huabokerek ettoneʼendapoyaʼ siʼpopakdik ya̱ʼe̱t? Huabokerek hua̱yeendapoyo onteʼti kudhueʼdik o̱ʼe̱. Onteʼti siʼpoe̱hueʼdik o̱ʼe̱. —‍Nicodemo nopoenkahueʼ o̱ʼe̱po onaʼuy. 5 —‍ʼUrunopoʼ aʼnopoʼto̱e̱yaʼpo, kenpaʼti konig Diosensiʼponig a̱ʼe̱ya̱ʼpo dakhueaʼ eʼkaʼ nopoʼkoreaʼdik moʼe̱po, hue̱ʼe̱ya̱ bautiza o̱gkaʼdik moʼe̱po, kenpaʼti Diosen Noki̱re̱ga̱ nopoʼto̱e̱dik moʼe̱po. Kenaʼpo nopoʼkoreahueʼ e̱e̱ʼnayo hue̱ʼe̱ya̱ bautiza o̱gkahueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼti Diosen Noki̱re̱g nopoʼto̱e̱hueʼ e̱e̱ʼnayo Diosensiʼpo ehueʼdik moʼe̱a̱po. Buttida ijjay. 6 Ettoneʼso̱ʼyaʼ onʼsiʼpopakpo, aratbutda o̱ʼne. Diosen Noki̱re̱g oʼmanopoʼto̱e̱po, ʼurunanada onʼnoeonhuahuikaʼ. 7 “Kutayaʼ Diosen Noki̱re̱gya̱ʼ siʼpoe̱ʼdik i̱ʼe̱. ” Ijjaʼdenok, meʼpukehueʼ ya̱e̱ʼ. 8 Bapoka oʼadyak. Iʼpe̱e̱nigʼa, meya̱ʼ yatiak, meyon yahuaʼ nopo̱e̱hueʼ i̱ʼe̱. Ayaʼda Diosen Noki̱re̱gya̱ʼ onʼsiʼpoe̱ konigti o̱ʼne. Onteʼti ʼuruaʼnanada o̱gkikaʼ. Monig Diosa monigkaʼ nopo̱e̱hueʼ i̱ʼe̱. —‍Jesúsa Nicodemotaj onaʼuy. 9 —‍¿Monig Diosen Noki̱re̱gya̱ʼ siʼpoe̱ʼdik ya̱ʼe̱? —‍Nicodemoa onaʼuy. 10 —‍Israel aratbuten huamanmadikaʼeri i̱ʼe̱. ¿Menaʼpo kenda onaʼdene nopo̱e̱hueʼ i̱ʼe̱? 11 Do ijnopo̱e̱po, ijbatiaʼpaki. Ijtiahuaypo, ijbatiaʼpaki. Do ijmanaʼnigʼa, opud judío huairi doʼtaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ moʼe̱. Buttida ijjay. 12 I̱yo̱da konig aratbut o̱gkikaʼ doʼa onʼbatiaʼpakdenigʼa oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱ne. Konig Diosa moʼnigkikaʼne ontaj eʼbatiaʼpaknayo dapiʼ oknopo̱e̱hueʼdik meʼe̱ne. 13 Diosenbayo kurudyo̱ opud behuikhued moʼe̱ne. Diosere ehueʼ moʼi̱kaʼuyne. Donayo huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Diosere i̱ji̱kaʼpo Diostaj dakaʼ ijnopo̱e̱y. Diosyaʼ ijtiakuy. 14 Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo Moiséskudak siro bihui eʼketkaʼ oʼbetaʼuyate. ʼIddute kutayo oʼbetaʼuyate. Kenomeynayo Diostaj oʼnoknopo̱e̱po, bihuitaj onʼtiahuaynok, Diosa oʼbayareaʼuyate. Konigti doʼtaj o̱gkaʼapo. Doa Huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne, doʼtaj ʼiddute kutayo menʼbetapone. Cruzte menʼbetapone. 15 Doʼtaj cruzte eʼbetaʼdemeʼte ayaʼda doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po kenpaʼda bueyhueʼ o̱ʼneapo onteʼti Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa onaʼuyate.

Dakhueaʼ huakaʼeritaj aʼmanopoʼyareayaʼpo Diosa huakkaʼnada diʼ oʼmaeʼuyate.

16 —‍Ayaʼ dakhueaʼ huakaʼeritaj Diosa huakkaʼda diʼ oʼmaepo keʼnen nogtiyoʼda huasiʼpo oʼmanigtaʼmonaʼuyatenok, kamanopoʼyareʼpo oʼmanigtaʼmonaʼuyatenok. Ayaʼada Diosen Huasiʼpotaj eʼnoknopo̱e̱ʼnayo kenpaʼda bueyhueʼ o̱ʼnepo, Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. 17 Dakhueaʼda bokikate aratbuttaj kamaneʼpo Diosa keʼnensiʼpotaj taʼmonahueʼ o̱ʼu̱yate. Aratbuttaj kamanopoʼyareʼpo Diosa oʼmanigtaʼmonaʼuynok. 18 Beʼapiʼ Diosen Huasiʼpotaj oʼnoknopo̱e̱de, “Dakhueaʼ o̱gkaʼ. ” Diosa bahuaahueʼ o̱ʼe̱. Beʼapiʼ Huasiʼpotaj oknopo̱e̱hueʼda menta̱e̱nok, “Dakhueaʼ oʼkaʼ. ” Diosa oaʼde kenaʼpo Diosen nogtiyoʼda huasiʼpotaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. 19 Diosen Huasiʼpo konig Diosen huakjey o̱ʼe̱po Diostaj oʼmaknopo̱e̱a̱ʼ. Indariyo aratbuttaj oʼbahuatiakuynigʼa aratbuta Diostaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnepo dakhueaʼ o̱gkikaʼpo sikki̱re̱gyo̱ e̱ʼi̱kaʼtaʼ oʼderetpakikaʼnok. Konige̱po “Dakhueaʼ o̱gkikaʼ. ” Diosa oʼmanaʼapo. 20 Ayaʼada dakhueaʼ e̱gkaʼte nogomeytaj eʼtiahuayataʼ pakhueʼ o̱ʼne. Kenaʼpo Diosen huakjeytaʼ pakhueʼ o̱ʼne. Doʼtaj nigpe̱e̱hueʼ o̱ʼne. 21 Hueretda huaknopo̱e̱ʼerinayo Diosen buttida huaʼa o̱gkikaʼpo Diosen huakjeytaj onʼpakpo Diosen Huasiʼpotaj oʼnoknopo̱e̱nok, Diosa oʼbatihuapokdenok ayaʼada tiahuaydik o̱ʼne. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

Onteʼti Juan bautiza huakaʼeria Jesúsen oʼmanbatiaʼpakuyate.

22 Nogok Judea huadariyo Jesús oroʼ keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriere oʼhuaʼuy. Jesús oroʼere o̱ʼi̱kaʼpo, bautiza oʼmagkikaʼuy. 23 Enón huakkaʼ jakte kenpaʼti Salim huakkaʼ jak ibodteda Juan kenpaʼti bautiza oʼmagkaʼuyate, ke̱yo̱ huakkaʼ hue̱ʼe̱y o̱ʼe̱nok. Aratbut huakkaʼ enʼtiakte Juana bautiza oʼmagkaʼuyate. 24 Huabakuda̱ʼ jakyo Juantaj kuda̱hued o̱ʼnenok, bautiza oʼmagkikaʼuyate. 25 “Beʼaen bautiza eʼmagkaʼ Diostaj ʼurunopoʼ kaʼdik yaʼmae, Jesúsenpiʼ Juanenpiʼ. ” Juanen huanigpe̱i̱kaʼeri judío aratbutere onʼbatiaʼpakdepo, 26 Juante onʼhuatiakonpo, —‍Jordánhue̱ akodpen Jesús onere o̱ʼi̱kameʼne. Jesústaj ʼuruda iʼmanbatiaʼpakmeʼne. Oy bautiza megkeʼpo ayaʼda Jesústaj onʼhuahuaʼ, huamanmadikaʼeri. —‍Juanen huanigpe̱i̱kaʼeria Juantaj oʼnonaʼuyate. 27 —‍Beʼ huabokerektapiʼ aratbuttaj eʼmanmadikaʼ Diosa oʼpakpo taʼmonaʼdik o̱ʼe̱ kenpaʼti tihuapokikaʼdik o̱ʼe̱. Jesústaj oʼtaʼmonaʼuyatepo Jesústaj oʼtihuapokikaʼ. Aratbuta Jesústaj onʼhuahuaʼdenok. 28 “Do Cristo ehueʼ e̱e̱ʼtada Cristo tiakhued e̱e̱ʼte Diosa doʼtaj huakkuruda meʼtaʼmonaʼuyne. ” Opudtaj oʼnonameʼne. Kenda doʼtaj onʼpe̱e̱meʼne. 29 Huabokerek huaboaʼda oʼto̱e̱pakpo hua̱to̱e̱ oʼto̱e̱depo durugda o̱ʼe̱. Noga̱ ken huabokerektaj diʼ o̱ʼe̱po, kenpaʼti durugda o̱ʼe̱. Ken konig do Jesústaj diʼ i̱jje̱po durugda i̱jje̱y. Huakkaʼada Jesústaj onʼpakpo huaboaʼda onʼnigpe̱i̱kaʼ. Kenda duruga̱ʼda ijmati̱pe̱e̱y. 30 Jesústanayo huakkaʼada nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼnikaʼapo. Doʼtaj huaboaʼda sueʼda nigpe̱e̱ʼdik moʼe̱a̱pone. —‍Juana oʼmanaʼuyate.

Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱po Diosyaʼ oʼtiakuyate.

31 Keʼna Diosyaʼ oʼtiakmeʼpo Diosen huairitoneʼ o̱ʼe̱. Ayaʼtada mataʼmonaʼikaʼdik o̱ʼe̱. Aratbutnayo indari hua̱e̱ʼeri o̱ʼnenigʼa indaritaj onʼnopo̱e̱po onʼbatiaʼpakikaʼ. Jesúsnayo Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱po Diosyaʼ oʼtiakpo ʼurunopoʼda o̱ʼe̱po ayaʼenda huairi o̱ʼe̱. 32 Katepiʼ Diosyo oʼbatiahuayonhuahuikaʼnig, katepiʼ oʼmapeeonhuahuikaʼnig, kenda oʼmanbatiaʼpakikaʼnigʼa, suhueʼada Jesústaj oʼnoknopo̱i̱kaʼ. 33 Kenomey Jesúsen huaʼa oʼnoknopo̱e̱po, Diosa buttida oaʼikaʼ oʼnoknopo̱e̱nok. 34 Diosa Jesústaj oʼtaʼmonaʼuyate. Diosa keʼnen noki̱re̱gda oʼyok. Jesústaj oʼyok. Dakhuapa keʼnen noki̱re̱g oʼyoknok. Diosen huaʼa oʼmanaʼikaʼ. 35 Apag Huasiʼpotaj diʼ o̱ʼe̱. Ayaʼen huairida ka̱e̱ʼpo oʼtaʼmonaʼuy. 36 Kenomey Diosen Huasiʼpotaj oʼnoknopo̱e̱po onteʼti Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Kenomey Huasiʼpotaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo onteʼti Diosere noeonhuahuahueʼ o̱ʼneapo. Diosa kenomeytaj castiga oʼmagkadhuahuikaʼapo.

4

Jesús Samaria huadariyo hua̱e̱ʼeri ettoneʼere onʼbatiaʼpakuyate.

1-2 Ken, Jesústaj huakkaʼada onʼpe̱e̱depo huaboaʼda onʼtahuaʼuyate. Huaboaʼda onʼnigpe̱i̱kaʼuyate. Bautiza eʼmagkadeʼte Jesústaj onʼnigpe̱i̱kaʼuy. Jesúsnayo bautiza kahueʼ e̱ʼe̱a̱da oroʼomeya̱ huanigpe̱i̱kaʼeria bautiza oʼmagkikaʼuy. Juantaj sueʼada oʼnoknopo̱e̱ʼuyate. Kenda fariseo huairia onʼtipe̱e̱demeʼte, Jesúsa oʼmaknokotuy. 3 Ken oʼmaknokotpo, Judeayaʼ oʼbakhuaʼuy. Galilea huadariyo oʼkumeʼuy. 4 Ken Galilea huadariyo oʼhuaʼpo, Samaria huadariyo pokdik o̱ʼu̱y. 5 Samaria huadariyo huakkaʼ jak Sicarte oʼtiakuy. Sicar Jacobkudaken taʼbate ibodteda o̱ʼe̱. Taʼba Jacobkudaken huasiʼpo Josékudaktaj oʼyokuyate. 6 Kenteda Jacobkudaken hue̱ʼe̱y sorokkogya̱ʼ huaʼeg o̱ʼu̱yate. Jesús bidteda oʼhuaʼepo o̱ʼa̱ro̱gpo, oʼhuaduy. Tokhuada̱ʼ eʼhuadte oʼhuaduyate. Hue̱ʼe̱y sorokkogte oʼmanighuadʼuy. 7-8 Oroʼ Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri aypo aʼbaetuyaʼpo, huakkaʼ jakyo oʼhuaʼdemey. Samariaeri ettoneʼ hue̱ʼe̱y aʼegatuyaʼpo oʼtiakuyate. —‍Hue̱ʼe̱y beyok. —‍Jesúsa onaʼuyate. 9 Judío aratbuta Samaria hua̱e̱ʼeritaj batiaʼpakhueʼ o̱ʼi̱kaʼnigʼa Jesústaj ettoneʼa̱ oʼpe̱e̱depo, —‍O̱ʼna judío aratbut i̱ʼe̱nigʼa, Samaria hua̱e̱ʼeri do i̱jje̱y. ¿Menpaʼ hue̱ʼe̱y beyokaʼ doʼtaj menaʼ? —‍Samaria ettoneʼa̱ Jesústaj onaʼuyate. 10 —‍Diosa huanounhuahuikaʼ hue̱ʼe̱y eʼyoktaʼ beʼtipakne. “Hue̱ʼe̱y beyok. ” Ontaj onaʼnigʼa, “Huanounhuahuikaʼ hue̱ʼe̱y beyok. ” Doʼtaj meknopo̱e̱po enaʼnayo huanounhuahuikaʼ hue̱ʼe̱y oʼyokapone. —‍Jesúsa ettoneʼtaj onaʼuyate. 11 —‍Huaʼeg to̱e̱hueʼ i̱ʼe̱ne. Sorokkog huabidkogyoda hue̱ʼe̱y o̱ʼe̱. ¿Meya̱ʼ huanoeanhuahuikaʼ hue̱ʼe̱y iʼegapo, huairi? 12 Oroʼen adhueaʼpaneʼa̱ Jacobkudak in sorokkog boʼyokuyne. Keʼnada oʼmayikaʼuyatenig. Keʼnen huasiʼpo kenpaʼti onʼmamayʼikaʼuyate. Keʼnen vacakon oʼmamayʼikaʼuyate. Oroʼomeytaj in sorokkog boʼyokonʼuyne. ¿Menpaʼ Jacobkudakitipi sigda huairi o̱e̱ʼuynigʼa, o̱ʼna huahuak huairi i̱ʼe̱? —‍Ettoneʼa̱ onaʼpo, 13 —‍Beʼapiʼ in sorokkog hue̱ʼe̱y oʼmaypo, onteʼti maymaya̱ʼ oʼdaʼikanigʼa, 14 ayaʼada doʼtaj moknopo̱e̱po Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Konig huanoeanhuahuikaʼ hue̱ʼe̱y oʼyoknok onʼmayʼpo, huanopoyo o̱ʼunhuahuikaʼapo, onteʼti “maymaya̱ ijjay” ahueʼ o̱ʼneonhuahuikaʼapo. Doʼtaj moknopo̱e̱po Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa onaʼuyate. 15 —‍Ken hue̱ʼe̱y beyok. Onteʼti maymaya̱ ahueʼdik a̱ʼe̱ya̱ʼpo, i̱yo̱ sorokkogyo̱ hue̱ʼe̱y aʼegyaʼpo tiakhueʼdik a̱ʼi̱kayaʼpo o̱ʼnen hue̱ʼe̱y ijmayapoy, huairi. —‍Ettoneʼa̱ onaʼpo, Jesúsen huaʼataj nopoenkahueʼda kenpaʼti Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oknopo̱e̱hued o̱ʼe̱po kenda Jesústaj onaʼuyate. 16 —‍Yahuatiʼ. O̱ʼnen hua̱to̱e̱ʼtaj yatotiak. —‍Jesúsa onaʼuyate. 17 —‍Hua̱to̱e̱ to̱e̱hueʼ i̱jje̱y. —‍Ettoneʼa̱ onaʼuyate. —‍Hua̱to̱e̱ to̱e̱hueʼ i̱jje̱y. Buttida iaʼ. 18 Huabaniga̱ʼ iʼta̱e̱ʼuynigʼa. Oyda kentaj eʼdipakada o̱ʼnen hua̱to̱e̱ ehueʼ o̱ʼe̱. Kenda buttida iaʼ. —‍Jesúsa onaʼuyate. 19 —‍Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri o̱ʼe̱, oʼtinopo̱e̱ne, huairi. 20 In oʼteʼyo “Huaboroʼda i̱ʼe̱, Apag Dios. ” Oroʼ onaratbutyoʼ adhueaʼpaneʼkudak Samaria huadari hua̱e̱ʼeriomeya̱ onʼtionaʼpakikaʼuyate. Jerusalén huakkaʼ jakyo “Huaboroʼda i̱ʼe̱, Apag Dios. ” Tionaʼpakdik moʼe̱ne. Opuda̱ judío aratbut onʼmanaʼikaʼ. —‍Ettoneʼa̱ onaʼuyate. 21 —‍Menʼpe̱e̱ʼ, ettoneʼ. Aʼti meyo̱piʼ moʼe̱po Apag Diostaj tionaʼpakdik moʼe̱ne. Apag Diostaj aʼtionaʼpakyaʼpo in oteʼte tiakhueʼdik moʼe̱a̱pone. Kenpaʼti aʼtionaʼpakyaʼpo Jerusalényo̱ huahueʼdik moʼe̱a̱pone. 22 Opud Samaria hua̱e̱ʼeria Diostaj nopo̱e̱hueʼda namaʼda moʼtionaʼpaknigʼa, oroʼomeynayo judío aratbut o̱ʼe̱po Diostaj oknopo̱e̱po dakaʼ oʼtionaʼpakikay. Diosen huamanopoʼkoreaʼeri judío aratbut o̱ʼe̱. 23-24 Apag Dios noki̱re̱g o̱ʼe̱po buttida oaʼikaʼ. Apag Diosen huaʼa buttida o̱ʼe̱. Oy kenpaʼti nogokkon aratbut huadaknopoʼda Diosen buttida huaʼataj oʼnoknopo̱e̱po Apag Diostaj onʼtionaʼpakapo. Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopoʼto̱e̱nok Apag Diostaj onʼtionaʼpakapo. Kenda Apag Diosa oʼpak. —‍Jesúsa ettoneʼtaj onaʼuyate. 25 —‍Nogok Diosa Cristotaj oʼtaʼmonaʼapo, yoknopo̱e̱y. Eʼtiakdeʼte ayaʼda oʼmanmadikaʼapo. —‍Ettoneʼa̱ onaʼuyate. 26 —‍Cristo do i̱jje̱y. Doa onʼbatiaʼpaknig Cristo i̱jje̱y. —‍Jesúsa onaʼuyate. 27 Jesúsa ettoneʼtaj kenda eʼnadeʼte oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri Jesúste oʼtiakuy. Jesúsa ettoneʼtaj oʼbatiaʼpaknok oroʼa oʼtiahuaypo oʼmeʼpukeʼuy. (Aʼnennada judío huamanmadikaʼeri ettoneʼtaj batiaʼpakhueʼ o̱ʼnikaʼuy. ) “¿Kaʼtiaʼpo ettoneʼtaj inaʼpak?” “¿Kate iʼpakpo iaʼ?” Jesústaj onahueʼ o̱ʼu̱y. 28 Ettoneʼ sorokkoso oʼhuadanpo okhuaʼuyate. Keʼnen huakkaʼ jakyo Sicar okhuaʼuyate. Huakkaʼ jakyo oʼkudondepo, huakkaʼ jak hua̱e̱ʼeritaj oʼmanaʼpo, 29 —‍Sorokkogte huabokereka behuatiakpo doʼtaj ʼuruaʼda menbatiaʼpakne. Nog huadaribayoeri o̱ʼe̱nigʼa ayaʼda nogok nogok ijkikameʼnig kenda menaʼne. Ayaʼda oʼnopo̱e̱po menaʼne. Keʼna Cristo ya̱ʼe̱tpiʼ. —‍Ettoneʼa̱ keʼnen ayaʼ huakkaʼ jak hua̱e̱ʼeritaj oʼmanaʼuyate. 30 Ken huakkaʼ jakyaʼ huakkaʼada onʼmaoro̱konpo, Jesústaj onʼhuatiakuyate. 31 Huakkaʼda aratbut tiakhued e̱ʼneʼte, —‍Yabapeʼ, Huamanmadikaʼeri. —‍Oroʼ keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeria onaʼuyne. 32 —‍Bapeahueʼ i̱jje̱y. Nogda aypo ijto̱e̱nig opud nopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. —‍Monaʼuyne. 33 —‍Beʼapiʼ kentaj aypo yanigtotiaketpiʼ, oʼnopo̱e̱po oroʼomey huanigpe̱i̱kaʼeria huayahuaya oʼbatiaʼpakuy. 34 —‍Diosa doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne. Katepiʼ Dios oʼpak kenda ijkikay. Ayaʼda keʼnen ijkuhuitapoy. Keʼnen ijjeretpakpo ijkikaʼpo, doʼhued aypo konig o̱ʼe̱. 35 Opudomey aypotaj huakkaʼ moʼnopo̱e̱po, “Aypopiʼ boyoghued e̱e̱ʼte aʼti bottaʼ bottaʼ puug oʼboyogaponok jakyo totiakdik o̱ʼe̱a̱poy. ” Moʼbatiaʼpakikaʼnig. Oy konig eʼboyog a̱ʼe̱ya̱ʼpo huakkaʼ aratbut onʼbatiakdenok, yanʼtiahuayʼ. Oy huakkaʼada eʼnopoʼkoreaʼtaʼ onʼpak. Huakkaʼada Diostaj eknopo̱e̱ʼtaʼ onʼpak. 36-37 “Nogtiada oʼbatukeʼ. Noga̱ aypo oʼtotiak. ” Ken buttida onʼbatiaʼpakikaʼuy. Konig huabatukeʼeri i̱jje̱po konig huakkuruda Diosen huaʼa dakaʼ ijmanmadikay. Opudomey konig aypo huatotiakeri moʼe̱po doʼhued huaʼa moʼmanmadikikaʼaponok huakkaʼada doʼtaj moʼnigpe̱i̱kaʼapone. Doere Diosere moʼnoeonhuahuikaʼapone. Konig dakhuapa opudomeya̱ doere moʼdurugpakonhuahuikaʼapone. 38 Nogomeya̱ onʼmanmadikadhuaʼdeʼuy. Aratbut i̱dada oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuypo kanoknopo̱e̱ʼpo opudomeya̱ kanʼmanmadikeʼpo doʼa onʼtaʼmonaʼuyne. Opudomey huakkuru huamanmadikaʼeriere moʼmanmadikaʼnok moʼmaknopo̱e̱a̱ʼapo. —‍Jesúsa oroʼtaj monaʼuyne. 39 Ken jakte huakkaʼ Samaria hua̱e̱ʼeri o̱ʼnikaʼpo, “Ayaʼ nogok nogok ijkikaʼuynigda. ” Menaʼne. Ettoneʼa̱ oʼmanbatiaʼpaknok, huakkaʼada Samariayo hua̱e̱ʼeria Jesústaj oʼnoknopo̱e̱ʼuy. 40 Samaria hua̱e̱ʼeri onʼhuatiakde. “Oroʼomeytaj botaʼhuadunhuaʼ. ” Jesústaj oʼnonaʼuy. Kente bottaʼ huameʼnoe o̱ʼu̱ynok. 41 Jesúsen huaʼataj onʼpe̱e̱po nogi̱ti huakkaʼada oʼnoknopo̱e̱ʼuy. 42 —‍Ontayoʼda onʼpe̱e̱po oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱ʼnigʼa oy Jesústakon onʼpe̱e̱depo oknopo̱e̱y. Jesús Diosen Cristo o̱ʼe̱. Diosa moʼnigtaʼmonaʼuyne. Aratbuten dakhueaʼ eʼkaʼ kabakkahueʼpo, huamanopoʼyareadhuaʼ o̱ʼe̱ monoknopo̱e̱y. —‍Ettoneʼtaj oʼnonaʼuy.

Jesúsa gobierno huairiensiʼpotaj oʼyareaʼuy.

43 Botmeʼnoe Sicar huakkaʼ jakyo o̱ʼe̱depo oroʼomeyere Jesúsa oʼbakhuaʼuy. Galilea huadariyo oʼhuaʼuy. Galilea huadariyo Jesús oʼkerekuyate. 44 Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakerien jak hua̱e̱ʼeriomeynayo Diosen huamanbatiaʼpakeritaj eʼpe̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼnikaʼ. Jesúsa Galilea hua̱e̱ʼeritaj oʼmanbatiaʼpakuynigʼa. 45 Galilea huadari hua̱e̱ʼeri Jerusalényo̱ aypo fiestate o̱ʼnemeʼte. Jerusalényo̱ Jesúsa ʼuruaʼnanada konig Dios ekapaʼ oʼkameʼnok onʼtiahuayʼuyate, Galilea hua̱e̱ʼeria. Jesúsa teynanada oʼkameʼnok Galileayo eʼkumejdeʼte durugteda Jesústaj oʼdeʼuy. 46 Ken, Caná huakkaʼ jak Galilea huadariyo ke̱yo̱ hue̱ʼe̱ytaj vino oʼkameʼ onteʼti Jesús oʼtiakuy. Capernaum huakkaʼ jak meyo̱hueʼda o̱ʼe̱po Capernaum gobierno huairiensiʼpo oʼdigpakuyate. 47 Judea huadariyaʼ Jesúsa oʼtiakdepo, Galilea huadariyo Jesús o̱ʼi̱kaʼ. Kenda Capernaum huairi oʼtipe̱e̱depo Jesústaj oʼhuahuaʼdepo, “Capernaum huakkaʼ jakyaʼ doʼhuedsiʼpo oʼbueyapo. Bohuaʼ. Betayareaʼ. ” Diga̱ʼda onaʼuy. 48 —‍Opud Galilea hua̱e̱ʼeri doʼhued huaʼa eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ moʼe̱. ʼUruaʼda ekaʼnayo konig eʼbayareaʼnayo doʼhued huaʼataj yanoknopo̱e̱a̱petpiʼ. —‍Jesúsa Capernaum huairitaj onaʼuy. 49 —‍Bueyhued e̱e̱ʼte doʼhuedsiʼpote bohuaʼ, huairi. —‍Jesústaj onaʼuy. 50 —‍Yahuatiʼ. O̱ʼnensiʼpo oʼyarede oʼnoe. —‍Jesúsa onaʼuy. Jesúsen huaʼataj buttida oknoponpo jakyo oʼkumeʼuyate. 51 Jakyo eʼkumejte dagte keʼnen huanabaʼa onʼhuatiakpo, onʼdejpo, —‍O̱ʼnensiʼpo oʼyarede, oʼnoe. —‍Keʼnen huanabaʼa oʼnonaʼuyate. 52 —‍¿Menokaʼ yaʼyarud? —‍Oʼmanaʼuy. —‍ʼIkken niokpo tokhuad eʼhuadte oʼyaremeʼ. —‍Huanabaʼa oʼnonaʼuyate. 53 Kente niokpo eʼhuadte “O̱ʼnensiʼpo oʼyarede oʼnoe. ” Jesúsa menameʼne. Huasiʼpoed huaoa oʼnoponpo. Keʼnen huabetomeya Jesús Diosen Huasiʼpo Diosyaʼ oʼtiakuyate, oʼnoknopo̱e̱ʼuyate. 54 Judea huadariyaʼ Jesús oʼkumejdepo Galilea huadariyo oʼtiakuy. Galilea huadariyo hue̱ʼe̱ytaj vino oʼkaʼuy. Kenpaʼti gobierno huairiensiʼpo oʼyareaʼuy.

5

Ken ya̱kote huabokerektaj dakhueʼ o̱ʼeonhuahuaʼuyate. Jesúsa oʼyareaʼuy.

1 Nogok judío aratbut onteʼti onʼmabapeʼapo, Jerusalénya̱ʼ onʼmabapeʼapo kenpaʼti onʼtionaʼpakapo. Jesús Jerusalén huakkaʼ jakyo onteʼti oʼbehuikonʼuy. 2 Jerusalén huakkaʼ jak kurupen huida̱ eʼtiokpakaʼ akbogpe o̱ʼe̱. Akbogpedik oʼdikkaʼuy oveja. Oveja akbogpete ya̱ko o̱ʼe̱. Ya̱kodik oʼdikkaʼ Betesda. Betesda ya̱ko aktaʼbogpete huabaniga̱ʼ baʼak o̱ʼe̱. 3 Baʼakyo huakkaʼda oʼnonpabahuedikaʼ. Onʼdigpakpo oʼnonpabahuedikaʼ, ekpobig oʼnonpabahuedikaʼ, huakket oʼnonpabahuedikaʼ, eʼhue̱tihuarotaj oʼnonmaboikaʼ. 4 Ya̱kote nogok nogok Diosen huataʼmoneri onʼhuarakatuikaʼ. Oʼtiakdepo ya̱kotaj oʼtihuaroaʼuynok. Ya̱ko karogda eʼtihuaroyo beʼapiʼ huakkuruda yakudontaj oʼbayareaʼikaʼuyate. Katepiʼ dakhueʼ e̱ʼneʼte oʼbayareaʼikaʼuyate. 5 Kente treinta y ocho huabayok nogbokerektida dakhueʼ enpahued o̱ʼunhuahuaʼuyate. 6 Jesús okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete ya̱kote oʼtiakdepo, enpahuedikaʼtaj oʼtiahuaydepo onpahuedunhuahuikaʼ oknopo̱e̱po, —‍¿Eʼyareaʼtaʼ menpaʼ iʼpak? —‍Onaʼuy. 7 —‍Ya̱ko eʼtihuarote beʼapiʼ doʼtaj tohuahueʼdik meʼnene. Doʼa dakaʼda ijhuaʼnok, noga̱ huakkuruda oʼkudikaʼ, Huairi. —‍Jesústaj onaʼuy. 8 —‍Yaboʼ. Colchón yaʼudpo, yahuaeʼ. —‍Jesúsa onaʼuy. 9 Ijhuiti ehueʼ oʼyareadʼuy. Colchón oʼudpo oʼhuaʼudʼuy. Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete oʼyareaʼuy. 10 Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete sigpiʼ kahueʼdik moʼe̱ne. Judíoen adhueaʼpaneʼ namaʼda onʼmanikaʼuynok, —‍Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoe o̱ʼe̱nok colchón tohuahueʼdik o̱ʼe̱ne. —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. 11 —‍Kenbokereka doʼtaj beʼyareaʼne. “Colchón yaʼudpo yahuaeʼ. ” Keʼna menaʼnok ijkay. —‍Judío huairitaj oʼmanaʼuy. 12 —‍“Yaʼudpo yahuaeʼ. ” ¿Beʼa onʼtaj menaʼ? —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. Jesúsa dakhueʼda onaʼ onʼnopo̱e̱po oʼnonaʼuy. 13 Jesúsendik nopo̱e̱hued o̱ʼe̱po kenpaʼti keʼna beʼyareadne nopo̱e̱hueʼ o̱ʼu̱y. Kenpaʼti huakkaʼada aratbut o̱ʼnenok Jesúsa okhuaʼnok Jesústaj tiahuayhueʼdik o̱ʼe̱po. 14 Nogok Jesúsa Diosen jakyo oʼhuahuayʼuy. Huayareritaj oʼhuahuayʼuy. —‍E̱ya̱ʼ, oʼyaraddene. Dakhueaʼ onteʼti kahueʼ ya̱e̱ʼ. Onteʼti dakhueaʼ ekaʼnayo nogi̱ti dakhueʼda i̱ʼe̱a̱pone. —‍Jesúsa onaʼuy. 15 Kenokaʼ judío huairite oʼhuaʼuyate. “Jesúsa beʼyareadne. ” Huabokereka oʼbatiaʼpakuy. 16 Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete Jesús kenda oʼkaʼnok Judío huairia Jesústaj huaboaʼda diga̱ʼda onʼhuadiaypo dakhueaʼ onʼhuaadhuahuikaʼpo, kenpaʼti eʼaraktaʼ onʼtipakonhuahuikaʼuyate. 17 —‍Oy kenpaʼti doʼhued Apag Dios oʼkikaʼ doakon ijkikay. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 18 Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete judío aratbut kahueʼdik yaneʼ, kenda judío huairien adhueaʼpaneʼa̱ onʼmanikaʼuynigʼa. Jesúsa manigpe̱e̱hueʼ o̱ʼe̱po okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete oʼyareaʼpo. Kenpaʼti Dios doʼhued Apag meʼta̱e̱ne, oaʼpo. “Konigti Dios i̱jje̱y. ” Jesúsa oaʼnok, judío huairia onʼnopo̱e̱po nogi̱ti diga̱ʼda eʼaraktaʼ oʼderetpakuyate.

Katepiʼ Apag Diosa kenda oʼpaknok Diosen Huasiʼpoa oʼkaʼ.

19 —‍Do Diosen Huasiʼpo i̱jje̱po doʼhuedda kahueʼdik i̱jje̱y. Katepiʼ Apaga oʼpaknok kenda do Diosen Huasiʼpo i̱jje̱po ijkikay. Konig doʼhued Apag oʼkaʼ konigti ijkay. Buttida ijjay. 20 Kenpaʼti Diosen Huasiʼpo i̱jje̱nok doʼtaj diʼ meʼe̱ne. Ayaʼda Diosa oʼkikaʼpo kenda doʼtakon meʼnopo̱e̱a̱ʼne. Huabokerektaj ijyareaʼdey. Nogi̱ti ʼuruaʼda ijkaʼapoy. ¡Kenpihuay! Aʼdik moʼe̱a̱pone. 21 Aratbut enʼbueydeʼte onteʼti Diosa manoeaʼdik o̱ʼe̱. Konigti do Diosen Huasiʼpo i̱jje̱po eʼbueytapiʼ eʼmanoeaʼtaʼ ijpakpo ijmanoeaʼapoy. 22 “Dakhueaʼ iʼkaʼ. ” Apagayoʼda aratbuttaj ahueʼ o̱ʼe̱. Apaga oʼpaknok, “Dakhueaʼ iʼkaʼ. ” Doa Apagen Huasiʼpo i̱jje̱po aʼdik i̱jje̱a̱poy. 23 Kenda Apaga oʼpaknok, “Diosen Huasiʼpo huadakda o̱ʼe̱. ” Ayaʼada doʼtaj onʼtiaʼpakapone. Konig Apagtaj huadak onʼtiaʼpakpo, konigti doʼtaj huadak onʼtiaʼpakapone. “Huasiʼpo huadakda o̱ʼe̱. ” Beʼapiʼ doʼtaj tiaʼpakhueʼ e̱e̱ʼnayo konigti “Apag Dios huadakda o̱ʼe̱,” tiaʼpakhueʼda o̱ʼne. Apaga doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne. 24 Ayaʼada doʼtaj dakaʼ onʼpe̱e̱po kenpaʼti Apaga meʼtaʼmonaʼuyne, oʼnoknopo̱e̱po doere kurudyo̱ onʼnoeonhuahuikaʼapo. “Dakhueaʼ bokaʼne. ” Diosa onahueʼ moʼe̱a̱pone. Konig Diostaj enʼnopoʼbueyde onʼnige̱ʼnigʼa Diosa moʼmanoeanhuahuikaʼapone. Buttida ijjay. 25 Nogok kenpaʼti oyda kenomeya̱ konig Diostaj onʼnopoʼbueydenigʼa Apag Diosen Huasiʼpotaj onʼpe̱e̱a̱po. Onʼnigpe̱e̱po Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Buttida ijjay. 26 Apag Dios oʼnoeonhuahuikaʼpo onteʼti manoeanhuahuikaʼdik moʼe̱ne. Diosa oʼpaknok do Diosen Huasiʼpo kenpaʼti aratbuttaj onteʼti manoeanhuahuikaʼdik i̱jje̱y. 27 Do huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Konige̱po, “Dakhueaʼ iʼkaʼne. ” Aratbuttaj manaʼdik i̱jje̱y. 28 Kenda mepuʼkehueʼ yaneʼ. Kenaʼpo nogok ayaʼ huabueyeri kubarakyaʼ doʼtaj onʼpe̱e̱a̱po. 29 Onʼmaoro̱konkaʼapo. Huadak huakikaʼeri onteʼti Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Dakhueaʼ huakikaʼeri paiʼnanada onʼnopoʼunhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

Jesústaj kanoknopo̱e̱ʼpo “Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱nok Diosa oʼtaʼmonaʼuyate. ” Juana oʼmanaʼuy. Kenpaʼti Jesústaj kanoknopo̱e̱ʼpo konig Diosenyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱po Jesúsa oʼkaʼuy.

30 —‍Doʼhuada ijnopo̱e̱po kahueʼdik i̱jje̱y. Konigti Apag Diosa menaʼnok ijjay. Buttida ijjaʼikay. Kenaʼpo katepiʼ do ijpakpo kahueʼ i̱ji̱kay. Kenda Apag Dios oʼpaknok ijkikay. Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuynok. 31 Doʼa Diosen Huasiʼpo i̱jje̱y. Doʼhuayoʼda ijnopo̱e̱po eaʼnayo kenpaʼ ahueʼ i̱jje̱a̱ynigʼa konig buttida doʼhued huaʼa pe̱e̱hueʼdik o̱ʼnene. 32 “Doʼhued Huasiʼpo meʼta̱e̱ne. ” Diosa beʼhuaaʼne. Doʼtaj buttida beʼhuaaʼnok doʼtaj pe̱e̱ʼdik o̱ʼnene ijnopo̱e̱y. 33 “Jesús beʼati ya̱ʼe̱taʼpo. ” Juantaj opudomeya̱ moʼtaʼmonameʼ. “Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱. ” Juana buttida doʼtaj beʼhuaameʼne. 34 “Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱. ” Huabokereka eʼhuaaʼte donayo pe̱e̱hueʼdik i̱jje̱y. Opudomeya̱nayo Juantaj nigpe̱e̱dik moʼe̱po doʼtaj oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne Diosere aʼnoeonhuahuikayaʼpo doʼtaj oknopo̱e̱ʼdik o̱ʼnene. Oʼnonaʼne. 35 Juan konig jeyda huakjey ʼuruda oʼtaʼte, Juana ʼuruda oʼmanmadikikameʼpo. Opudomey judío aratbuttaj monʼmadikikameʼne. Opudomey huakjeytaj moʼdurugpakatumeʼne. Juantaj monʼpe̱e̱po moʼdurugpakatumeʼne. 36 Dios doʼhued Apag o̱ʼe̱po doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne. Kenda Juana buttida behuaameʼne, opudomeytaj monameʼnok doʼtaj oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱nok. Kenpaʼti konige̱po katepiʼ ʼuruaʼda Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱, doakon ijkikaʼnok Diosa oʼtaʼmonaʼuy oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. 37 Kenpaʼti Apaga Apagbaʼte doʼtaj beʼtiaʼpakuynigʼa opudomey judío huairinayo Diostaj tiahuayhueʼ moʼi̱kaʼpo kenpaʼti nigpe̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼpo, 38 keʼnen huaʼa eʼpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼe̱. Diosa oʼtaʼmonaʼuy. Doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. 39 Apagbaʼa doʼtaj beʼtiaʼpakne. Opudomeynayo doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. Diosyaʼ oʼtiakuy oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱po Apagbaʼtayoʼda moʼmonaʼpakikaʼpo, Diosere oʼnoeonhuahuikaʼapoy namaʼda moʼnopo̱e̱ne. Doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱nok Diosere noeonhuahuikahueʼ moʼe̱a̱pone. 40 Ayaʼada doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Opud judío huairinayo doʼtaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ moʼe̱ne. 41 “Huadak o̱ʼe̱. ” Huabokereka doʼtaj eʼhuaaʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱y. 42 Opud judío huairia Diostaj diʼ ehueʼ o̱ʼne doa onʼtinopo̱e̱ne. 43 Apag Diosa doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne. Opudomeya̱nayo doʼtaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼnene. Nog huabokerektaj Diosa taʼmonahueʼ e̱e̱ʼtada opudte eʼbahuatiaknayo kentanayo moʼnigpe̱e̱a̱po. 44 “Huadakda moʼe̱ne. ” Aratbuta enataʼ eʼpe̱e̱taʼ boʼpakikaʼ. “Huadakda moʼe̱ne. ” Diosa enataʼ eʼpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼe̱ne. Kenaʼpo Diosyaʼ oʼtiakuy oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼnene. 45 Opudtaj, “dakhueaʼ o̱gkikaʼ. ” Apag Diostaj Jesúsa beʼhuaaʼapone. Nopo̱e̱hueʼ yaneʼ. “Opuda̱ dakhueaʼ bokikaʼuynig. ” Moisésanayo kenda boʼhuaaʼapone. Moiséstaj namaʼda boaʼikaʼ. 46 Moisésa doʼtaj oʼtimadoyaʼuyate. Opuda̱ Moiséstaj hueretda oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱po kenaʼpo doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. 47 Kenda Moiséskudaka oʼmadoyaʼuyate oknopo̱e̱hueʼ e̱e̱ʼnayo, doʼhued huaʼataj kenpaʼti oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱a̱pone. —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼuyate.

6

Jesúsa cinco mil huabokerektaj oʼbatobapeʼuyate.

1 Ken, Galilea e̱ʼpo̱g konogda oʼdikkaʼ Tiberias. Nogok Galilea e̱ʼpo̱g Jesús oktegʼuy. Oroʼomeyere okteguy. 2 Jesús eʼhuaʼte huakkaʼada aratbut onʼtahuaʼpo, kenaʼpo konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱, konigti Jesúsa nogok nogok oʼkaʼpo, dakhueʼ e̱ʼnetaj oʼbayareaʼuy. Konige̱po huakkaʼada onʼtahuaʼuy. 3 Aʼti huakupayo oʼbehuikuy. Oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeriere moʼbatohuaduyne. 4 Aʼti judío huakurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ aypo fiesta o̱ʼe̱a̱po. Konige̱po huakkaʼda aratbut o̱ʼnuy. 5 Huakkaʼda aratbut o̱gkupopakdepo enʼbatiakte Jesúsa oʼbatiahuayʼuy. Felipetaj —‍¿Huakkaʼda onʼbatiakde kanʼbapeʼpo meya̱ʼ pan oʼbaeyapet? —‍Jesúsa Felipetaj onaʼuy. 6 Menpaʼti Felipea oaʼapo eʼnopo̱e̱ʼtaʼ oʼpakpo onaʼuy. Kenda ijkaʼapoy soatayoʼ Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy. 7 —‍Pan huabaeʼ doscientos denarios huakupe e̱e̱ʼnayo ayaʼada aratbuta sueʼpiʼ pan bapehueʼdik o̱ʼne. —‍Felipea onaʼuy. 8-9 —‍Huabokereksiʼpoa nogmanigtida cebadao̱gʼ pan bottaʼ biigere oʼto̱e̱nigʼa kenniga aratbuta kate bapehueʼdik o̱ʼnenok. —‍Andrésa, Simón Pedroen huamaʼbuy o̱ʼe̱po onaʼuy. Jesústaj onaʼuy. 10 —‍“Yanʼbahuad. ” Yanʼmanaʼ. —‍Jesúsa oroʼtaj monaʼuyne. Kenteda huakkaʼda mire̱ o̱ʼu̱yate. Ken ayaʼda onʼbahuaduy. Cinco mil huabokerek o̱ʼnuy. 11 Jesúsa pan oʼto̱e̱po Diostaj dakiti oʼtionaʼpakuy. Oroʼomey keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj oʼposakeaʼpo boʼyokeʼpo aratbut enʼbahuadte oroʼomeya̱ oʼbayokeʼuy. Konigti biig oʼmanokpukpukpo boʼyokeʼnok oroʼomeya̱ oʼbayokeʼuy. Noga̱ huakkaʼ enpakok huakkaʼ oʼbayokeʼuy. Dapoteyaʼda onʼbapeʼuy. 12 Kenokaʼ ayaʼda dapotey e̱ʼnedeʼte, —‍Pan huaboroʼ huaenmo boroʼtaʼsujmonere bapehueʼ eneʼ yanʼbaeaʼ. Ken sigpiʼ parahueʼdik ka̱e̱ʼpo. —‍Oroʼtaj monaʼuyne. 13 Ken oʼbaeaʼuy. Doce kusogyo̱ cebada pan boroʼtaʼsujmon hueda̱ʼhueda̱ʼda oʼkuda̱ʼuy. 14 Kenda konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ Jesúsa konigti oʼkaʼnok aratbuta onʼtiahuaypo, —‍Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri oroʼomeytaj moʼnigtiakapone, Apag Diosbaʼa oaʼ. Kentaj e̱kpo̱e̱ʼ o̱ʼnigunhuahuikaʼuy. Dapiʼ Jesús Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri o̱ʼe̱. —‍Judío aratbuta onʼbatiaʼpakuy. 15 Jesústaj monʼtohuaʼ. Oroʼomeyen gobierno huairi ka̱e̱ʼ. Huakkaʼ aratbut e̱gkupopakte huanopoyaʼda onʼnopo̱e̱ʼuy. Jesúsa oʼnokotpo, oʼbakhuaʼpo nogtiaʼda oteʼyo oʼbakbehuikuyate.

Jesús hua̱hue̱tiudte oʼhuaeʼuyate.

16 Ken osikdenok oroʼ Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri e̱ʼpo̱gte oʼhuaʼuy. 17 Kusiʼpeyo oʼbakudpo, Capernaum huakkaʼ jakyo e̱ʼpo̱g oʼnoktegpo ektegte oʼbaksikpo, Jesús tiakhued e̱e̱ʼte 18 diga̱ʼda oʼbapokpo e̱ʼpo̱g huakkaʼda oʼkutaʼhuaropakuy. 19 Bidteda eʼhuadeʼte, e̱ʼpo̱g hua̱hue̱tiudte Jesús oʼhuaeʼpo kusiʼpeyo Jesúsa eʼhuatiakte oroʼ oʼtiahuayʼuy. Jesústaj oʼtiahuaypo oʼmeʼpukonʼuy. 20 —‍Do i̱hue̱y. Meʼpukhueʼ yaneʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne. 21 “Kusiʼpeyo yakud. ” Durugteda onaʼdepo, eʼkuddeʼte ijhuiti ehueʼ akodpen oʼhuaʼdepo onʼbetuy.

Aratbuta Jesústaj oʼdukuy.

22 Ken emeʼte akodpen huakkaʼda aratbut o̱ʼnuyate. Kente cinco miltaj oʼbatobapeʼuy. ʼIkken nogkusiʼpetida o̱ʼe̱meʼ. Ken kusiʼpeyo Jesús kudhueʼ o̱ʼemeʼnok Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeriomeynayo onʼbakudpo oʼnokbahuameʼnok onʼbatiahuayaʼuy. 23 Tiberias huakkaʼ jakyaʼ kusiʼpe oʼbatiakuyate. Huakkaʼda aratbut onʼbatiakuy. Kente Jesús Huairi pantaj dakiti oʼtionaʼpakmeʼ. Pankon onʼbapemeʼ kente ibodteda kusiʼpe oʼbatiakuyate. 24 Kente Jesústaj huahuayhueʼda keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj huahuayhueʼda huakkaʼda aratbut kusiʼpeyo onʼkudonpo Jesústaj oʼdukpo Capernaumyo onʼhuaʼuyate.

Jesús konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri o̱ʼe̱.

25 Ken akodpen kusiʼpete onʼbetdepo Capernaumyo Jesústaj oʼdukpo, onhuahuaydepo, —‍¿Menokaʼ i̱yo̱da iʼtiak, Huamanmadikaʼeri? —‍Oʼnonaʼuy. 26 —‍Konig Diosyoʼda teyda kaʼdik o̱ʼe̱, do konigti ijkaʼdemeʼnigʼa kenda doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Pan ijbiameʼnok opudomey dapoteyaʼda moʼbapemeʼpo, kenaʼpo doʼtaj oʼdukne. Aypoyoʼda boʼpakne. Buttida oʼnonaʼne. 27 Aypo kenpaʼti katetapiʼ boʼeretpakpiʼ, aʼbaeyaʼpo moʼbaaʼpopiʼ, boʼkikaʼnigʼa aypo kenpaʼti nogda aʼti ehueʼ o̱ʼe̱a̱po. Konige̱po aypoyoʼda kenpaʼti katetapiʼ eretpakhueʼ yaneʼ. Kikahueʼ yaneʼ. Aypoanayo moʼmanoteypakpo sueʼpiʼ moʼnoeaʼne. Doanayo Diosere manoeanhuahuikaʼdik o̱ʼnene. Do huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼtaj mederetpakpo meʼnoknopo̱e̱ʼ. Diosa beʼtihuapoknok ijbayareaʼmey kenpaʼti konig Diosyoʼda teyda kaʼdik o̱ʼe̱, konigti ijkamey. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 28 —‍Diosen eʼkaʼtaʼ oʼpaki. ¿Diosen huaʼa aʼkayaʼpo kate kaʼdik o̱ʼe̱y oroʼ? —‍Jesústaj namaʼda oʼnonaʼuy. 29 —‍Opudte Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼtaj meʼnoknopo̱e̱ʼ. Kenda Diosa oʼpak. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 30 —‍Oroʼomeya̱ ontaj meʼnoknopo̱e̱ʼpo konig Diosyoʼda oʼkikaʼ, konigti yakaʼ. Konig Diosa ʼuruaʼnanada oʼkikaʼ o̱ʼna konigti ekaʼnayo oknopo̱e̱a̱poy. Diosyaʼ oʼtiakuyate oknopo̱e̱a̱poy. 31 Aʼnennada oroʼomeyen adhueaʼpaneʼtaj Moisésa oʼbatohuaeʼikaʼuyate. Aratbut ehueʼ e̱ʼhua̱e̱ʼi̱kaʼyo oʼbatohuaʼikaʼuyate. “Maná aypo kurudya̱ʼ oʼbatobapeʼikaʼuyate. ” Apagbaʼ oaʼ. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy. 32-33 —‍Aʼnennada kurudya̱ʼ maná aypo Moisésa oʼbayokikaʼuyate namaʼda moʼnopo̱e̱nigʼa Moisésa bayokhueʼ o̱ʼu̱yate. Kurudya̱ʼ Diosa maná aypo oʼbayokonhuahuaʼikaʼuyate. Maná ayponayo manoeanhuahuikahueʼdik o̱ʼe̱. Kurudya̱ʼ doʼhued Apag Dios meʼtaʼmonaʼuyne. Konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱y. Aratbuttaj aʼmanoeanhuahuikayaʼpo ijtiakuy. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 34 —‍Kenda aypo boʼyokikaʼne, huairi. —‍Jesústaj nopoenkahueʼ e̱ʼe̱a̱da oʼnonaʼuy. 35 —‍Konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱po aratbuttaj manoeanhuahuikaʼdik i̱jje̱y. Ayaʼada onʼnopoʼkorepo doʼtaj moknopo̱e̱po moʼnigpe̱i̱kaʼpo konig noteyda durugnopoʼda o̱ʼneonhuahuikaʼapo. Onʼnopoʼnoeyonhuahuikaʼapo. 36 Opudomeynayo doʼtaj pakhueʼ o̱ʼnepo doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Konig huaboaʼda oʼnonaʼpo, doʼtaj eʼtiahuaymeʼpiʼ oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. 37 Apag Diosa doʼte ayaʼtada moʼtaʼmonaʼne doʼtaj moknopo̱e̱a̱pone kenpaʼti doʼtaj moʼnigpe̱i̱kaʼapone. Kenomeya̱ doʼtaj meʼnoknopo̱e̱nok ijbaeʼapoy, maenhueʼdik i̱jje̱a̱poy. 38 Kenaʼpo kurudya̱ʼ ijtiakuy Diosa meʼtaʼmonaʼuynok. Keʼnen eʼkaʼtaʼ ijpakpo ijtiakuy. Do huataʼda eʼkaʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱po ijtiakuy. 39 Huakkaʼ Diosataj huaknopo̱e̱ʼeri meʼbayokuyne nogtipiʼ titikhueʼ moʼe̱a̱pone. Keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ayaʼtada ijmanoyhuada̱ʼapoy. Kenda oʼpakpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. 40 Diosa oʼpakpo kenomey doʼtaj oʼnoknopo̱e̱ne, do Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oʼnoknopo̱e̱po kenda moʼbatiaʼpakpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼpo keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete onteʼti kenomeytaj ijmanoeaʼapoy. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 41 “Do konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱y. Kurudya̱ʼ doʼhued Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. ” Jesúsa oaʼnok judío huairia Jesústaj onʼhuadiaypo onʼhuamahui̱ʼi̱a̱ʼpo, 42 —‍In huabokerek Jesús o̱ʼe̱. Joséensiʼpo o̱ʼe̱. Keʼnen huaoj keʼnen hua̱ye̱kon o̱ki̱e̱y. “Kurudya̱ʼ Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. ” ¿Menaʼpo kenpaʼ aʼdik ya̱ʼe̱? —‍Judío huairia onpapayoʼ onʼbatiaʼpakuy. 43 —‍Onpapayoʼ huaahueʼ meneʼ. 44 Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Huakkaʼtada Diosa oʼbatihuapokpo, doʼtaj huaknoponhuaʼ oʼbatihuapok. Kenomey huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmanoyhuada̱ʼapoy. Keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ijmanoyhuada̱ʼapoy. Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. 45 “Diosa ayaʼtada oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. ” Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeria oʼmadoyaʼuyate. Konige̱po ayaʼada Apagtaj onʼpe̱e̱po oʼnoknopo̱e̱po doʼtakon moʼnigpe̱i̱kaʼapone. 46 Apag Diosyaʼ ijtiakuy, doʼayoʼda Apagtaj ijtiahuayikaʼuy. Nogomeynayo Apagtaj tiahuayhueʼ o̱ʼnikameʼte. 47 Kenomey doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Buttida ijjay. 48 Do konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱y. Aratbuttaj ijmanoeanhuahuikaʼapoy. 49 Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo opuden adhueaʼpaneʼ o̱ʼneonhuahuikaʼuyate. Diosa maná aypo eʼbayokikaʼtada Diosere noeonhuahuikahueʼ o̱ʼnuyate. Onʼmabueyʼuyate. 50 Nog aypo o̱ʼe̱. Huamanoeanhuahuikaʼ aypo o̱ʼe̱. Donayo konig huamanoeanhuahuikaʼ ayponig i̱jje̱y. Kurudya̱ʼ ijtiakuypo. Konig huamanoeanhuahuikaʼ aypo enʼbapeʼnayo, bueyhueʼ onʼnoeonhuahuikaʼapo. Kenda huamanoeanhuahuikaʼ ayponig i̱jje̱y. 51 Aypo huamanoeanhuahuikaʼ do konig aypo i̱jje̱y. Kurudya̱ʼ Diosenbayaʼ ijtiakuypo, ayaʼada in aypo eʼbapeʼnayo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Ken huamanoeanhuahuikaʼ aypo konig doʼhued hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱. Aratbut kanʼnoeonhuahuikeʼpo ijmanigbueyapoy. Doʼtaj oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. —‍Oʼmanbatiaʼpakpo kenda Jesúsa oʼmanaʼuy. 52 Huayahuaya judío huairia onʼbatiaʼpakpo, —‍Menpaʼ keʼnen hua̱so̱ʼ peʼdik o̱ʼe̱nok yaaʼ. —‍Onʼbatiaʼpakuy. 53 —‍Do Huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne doʼhued hua̱so̱ʼ bapehueʼ e̱e̱ʼnayo, doʼhued mimi mayhueʼ e̱e̱ʼnayo onteʼti Diosere noeonhuahuikahueʼ moʼe̱a̱pone. 54 Kenomey doʼhued hua̱so̱ʼ onʼbapeʼpo kenpaʼti doʼhued mimi onʼmaiʼpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Diostehuapaʼ keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete kenomeytaj ijmanoeaʼapoy. 55-56 Kenda oʼnonaʼnig doʼhued hua̱so̱ʼ huamanoeanhuahuikaʼ aypo o̱ʼe̱. Doʼhued mimi buttida huamaiʼ mimi o̱ʼe̱. Ayaʼada doʼhued hua̱so̱ʼ onʼbapeʼpo doʼhued mimi onʼmaiʼpo doyoyoʼ o̱ʼnikaʼ. Do kenpaʼti kenomeyere i̱ji̱kay. 57 Doʼhued Paga̱ meʼtaʼmonaʼuyne. Apaga oʼnoeonhuahuikaʼpo doʼtakon meʼnoeanhuahuikaʼne. Ayaʼada konig doʼtaj moʼbapeʼpo doʼtaj moknopo̱e̱po doere onʼnoeonhuahuikaʼapo. 58 Do konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri ka̱e̱ʼpo kurudya̱ʼ Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Aʼnennada adhueaʼpaneʼtaj Diosa maná aypo kurudya̱ʼ oʼbayokikaʼuyate. Eʼbapeʼikaʼada nogok onʼmabueyʼuyate. Ayaʼda doʼtaj moknopo̱e̱po konig huamanoeanhuahuikaʼ aypo onʼbapeʼpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼuy. 59 Capernaum huakkaʼ jakyo judío aratbuten hua̱i̱takeʼ jakyo Jesúsa oʼmanmadikaʼpo kenda oʼmanaʼuy.

Jesúsen huaʼa oʼmanoeanhuahuikaʼapo.

60 Sueʼda huakkaʼmon Jesúsen huanigpe̱i̱kaeria onʼpeeondepo, —‍Jesúsa oʼmanmadikaʼ kenda kahueʼdik o̱ʼe̱ne. Menpaʼ beʼapi nigpe̱e̱ʼdik ya̱ʼnet. —‍Kenomeya̱ onʼbatiaʼpakʼuy. 61 Keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeri kenda onʼbatiaʼpakpo Jesúsa oʼnopo̱e̱po, —‍¿Doʼhued huaʼataj menpaʼ nigpe̱e̱hueʼdik moʼe̱? 62 ¿Do Huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne ke̱yo̱ kurudyo̱ i̱ji̱kaʼuy eʼbehuikte opuda̱ onʼtiahuaydepo menpaʼ doʼtaj moknopo̱e̱a̱pet? 63 Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanoeanhuahuikaʼ. Aratbuten hua̱so̱ʼa̱nayo manoeanhuahuikahueʼ o̱ʼe̱. Doʼhued huaʼa ijmanay konig Diosen Noki̱re̱g oʼmanoeanhuahuikaʼapo. Doʼhued huaʼataj moknopo̱i̱kaʼpo moʼnigpe̱i̱kaʼpo Diosere moʼnoeonhuahuikaʼapone. 64 Kenda ijjaʼdenigʼa opudomey sueʼada oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. Ken huakkuruda Jesúsa aʼmanmadikayaʼpo tiakhued o̱ʼe̱poed beʼati doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ meʼneapone Jesúsa oʼnopo̱i̱kaʼuyate. Kenpaʼti Judasa kadarakeʼpo beʼtitotiakapone Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuyate. 65 —‍Do Diosen Huasiʼpo i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼtaj kanoknopo̱e̱ʼpo Diosa eʼtihuapokenayo oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. Doʼtaj kanoknopo̱e̱ʼpo Diosa tihuapokhueʼ e̱e̱ʼnayo oknopo̱e̱hueʼdik moʼe̱ne. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 66 Kenda eʼmanadeʼte huakkaʼada keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriomeya̱ oʼnoknopo̱e̱batikuy. Onteʼti kenere taʼhuaehueʼ o̱ʼneʼuy. 67 —‍¿Opud kenpaʼti menpaʼ eknopo̱e̱batiktaʼ boʼpak? —‍Jesúsa oroʼ doce huamataʼmonaʼeritaj monaʼuyne. 68 —‍Ehueʼ, Huairi, o̱ʼna huanoeonhuahuikaʼ huaʼa onaʼikaʼne. 69 Cristo i̱ʼe̱po, Diosen Huasiʼpo i̱ʼe̱po ontaj Diosa bektieʼeaʼuyate, Huairi. —‍Simón Pedroa onaʼuy. 70 —‍Opud, doce huamataʼmonaʼeri ijbaktieʼeaʼuynigʼa, opuda̱ nogtatida totoʼ huairia moʼnopoʼto̱e̱a̱pone. —‍Jesúsa monaʼuyne. 71 Simónensiʼpo Judas Iscariotetaj oʼbatiaʼpakpo kenaʼpo ken doce huanigpe̱i̱kaʼeriyaʼ kadarakeʼpo oʼbatotiakapo Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy.

7

Jesúsen huamaʼbuya Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oknopounkahueʼ o̱ʼnuy.

1 Nogok Galilea huadaribayo Jesúsa nogi̱ti oʼmanmadikadhuahuikaʼuy. Nogyo̱ nogyo̱ oʼhuaʼepo oʼmanmadikadhuahuikaʼuy. Kenokaʼ Judea huadaribayo nogyo̱ nogyo̱ eʼmanmadikaʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼu̱y Jesúsa. Judeayo judío huairia eʼaraktaʼ onʼtipaknok. 2 Aʼtimon judíoen baak fiesta o̱ʼe̱a̱po, Jerusalénya̱ʼ o̱ʼe̱a̱po. Siete huameʼnoe fiesta o̱ʼe̱a̱po. Ayaʼda judío huabokerek onʼbahuaʼapo. 3 Kenokaʼ Jesúsen huamaʼbuy Jesúste onʼhuatiakdepo, oʼnonaʼpo, —‍I̱yo̱ Galileayo i̱kahueʼ ya̱e̱ʼ, egʼ. Fiestate Judeayo monhuaʼ. Huakkaʼda o̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼeri Judeayo o̱ʼne, kenpaʼti ʼuruaʼda Diosen iʼkikaʼnig kanʼtiahuayeʼpo. Konige̱po Judeayo monhuaʼ. 4 Ontaj huakkaʼada eknopo̱e̱ʼtaʼ eʼpaknayo, ontaj huakkaʼada eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ eʼpaknayo i̱yo̱ sueʼda aratbut eʼnahue̱ʼyo̱ ehueʼdik i̱ʼe̱ne. Ke̱yo̱ huakkaʼda aratbut eʼnahue̱ʼyo̱ huaʼdik i̱ʼe̱ne. Huairi o̱ʼe̱ aratbuta meʼnoknopo̱e̱ʼpo huakkaʼ aratbut e̱gkupopakyaʼ ʼuruaʼnanada yamanigkikaʼ, konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ yamanigkikaʼ, yabayareaʼ. —‍Jesúsen huamaʼbuya Jesústaj oʼnonaʼuyate. 5 Diosa Jesústaj oʼtaʼmonaʼuyate kenpaʼti Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ Jesúsen huamaʼbuy oknopo̱e̱hued e̱ʼe̱a̱da kenpaʼ oʼnonaʼuyate. Jesúsere ehuaʼtaʼ onʼpakpoda kenpaʼ oʼnonaʼuy. 6 —‍Oy huameʼnoenayo fiesta Jerusalényo̱ huahueʼdik i̱jje̱y. Opudnayo menokapiʼ boʼpakpo huaʼdik moʼe̱ne. 7 Huakkaʼ aratbuta doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. Konigti oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene doʼtaj. Konige̱po kenomeya̱ opudtaj huadiayhueʼ moʼe̱ne. “Diostaj dakhueaʼ boʼkikaʼne. Diostaj nigpe̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼne. ” Kenomey oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj ijmanikaʼnok konige̱po doʼtaj diga̱ʼda menhuadiayikaʼne. 8 Fiestayo yanʼbahuatiʼ. Donayo huahued i̱jje̱y. Oy huahueʼdik i̱jje̱y. —‍Jesúsa huamaʼbuytaj oʼmanaʼuy. 9 Kenda Jesúsa eʼnadeʼte huamaʼbuya oʼnokhuaʼuy. Jesúsnayo Galileayo o̱ʼi̱kaʼuy.

Nogok baak fiestayo Jesús oʼhuaʼuy. Judío aratbuttaj oʼmanmadikanhuaʼuy.

10 Jesúsen huamaʼbuy kenpaʼti ayaʼ huabokerekomey fiestate Jerusalényo̱ onʼhuaʼdepo dagte aratbutbahueʼ o̱ʼnenok Jesúskon Jerusalényo̱ oʼhuaʼuy. Aratbut Jesústaj tiahuayhueʼ oʼmaepo Jesús oʼhuaʼuy. 11 Jesús Jerusalényo̱ o̱kye̱hued e̱e̱ʼte judío huairiomeya̱ Jesústaj oʼnonmabopo, —‍¿Kenbokerek meyon ya̱ʼe̱? —‍Judío huairia onʼhuaaʼpo. 12 Jesústaj huakkaʼada onʼtiaʼpakpo, “Huadakda o̱ʼe̱. ” Huakkaʼada onʼtiaʼpakpo, “Dakhueʼda o̱ʼe̱. Namaʼda oʼmanmadikaʼ. Aratbuttaj engaña oʼmagkaʼ. ” Nogomey huakkaʼada onʼtiaʼpakuy. 13 Huayahuaya utak utakaʼ onʼbatiaʼpakpo judío huairitaj onʼmeʼpukpo huakkaʼ aratbuttaj ʼuttaʼ batiaʼpakhueʼ o̱ʼnuy. ʼUttaʼ Jesústaj batiaʼpakhueʼ o̱ʼnuy. 14 Fiesta bapaʼmeʼnoe o̱gkaʼdepo konig fiesta nopote e̱e̱ʼte Diosen jakyo Jesús oʼhuaʼpo o̱kye̱depo huaboaʼda oʼmanmadikaʼuy. Huakkaʼda aratbut e̱gkupopakdeʼte oʼmanmadikaʼuy. ʼUruaʼnada oʼmanmadikaʼuy. 15 Ken judío huairi Jesústaj onʼpe̱e̱depo onʼmepuʼkepo onʼhuadiaypo, —‍Oroʼen escuelayaʼ Diosbaʼ madoyahueʼ o̱ʼi̱kaʼuy Jesús. Kentaj onmadikahueʼ o̱ʼi̱kaʼuy. Konige̱po sigpiʼ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱. Buttida oʼnonaʼne. —‍Judío huairia Jesústaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo huakkaʼ aratbuttaj namaʼda onʼmanaʼuy. 16 —‍Doʼhuedda ijpakpo manmadikahueʼ i̱jje̱y. Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Kenda Diosa meʼnopo̱e̱a̱ʼnok ijmanmadikikay. Diosen buttida huaʼa ijmanmadikikay. 17 Doʼtaj onʼpe̱e̱po ayaʼada Diostaj eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ onʼpakpo kenda Diosa meʼnopo̱e̱a̱ʼnig ijmanmadikikay dakaʼ kenda onʼnopo̱e̱a̱po. Doʼhuedda ijnopo̱e̱po manmadikahueʼ i̱jje̱y kenomeya̱ kenpaʼti onʼnopo̱e̱a̱po. 18 Nogomey huakkaʼada onda onʼnopo̱e̱po onʼmanmadikikaʼ. “Keʼna huadakda huamanmadikaʼeri o̱ʼe̱. ” “Huadakda o̱ʼe̱. ” “Huairi o̱ʼe̱. ” Aratbuta eʼhuaaʼte eʼpe̱e̱taʼ onʼpakpo onʼmanmadikikaʼ. Doʼtanayo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. “Huadaknanada o̱ʼe̱ Dios. ” “Huaboroʼnanada huairi o̱ʼe̱ Dios. ” Opuda̱ eʼhuaaʼte eʼpe̱e̱taʼ ijpakpo buttida huaʼayoʼda ijmanmadikikay. Sigpiʼ da ahueʼ i̱ji̱kay. 19 Moisésa Diosen huaʼa oʼmanaʼuyate. Diosen huaʼa buttida o̱ʼe̱. Moisésbaʼ moʼbaʼto̱i̱kaʼne. Kenda eʼnopo̱e̱a̱da ayaʼada nigpe̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼne. Moisésbaʼtaj nigpe̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼne. ¿Doʼtaj menaʼpo eʼaraktaʼ onʼtipak? —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼuy. 20 —‍Dakhueʼ noki̱re̱ga̱ meʼnopoʼto̱e̱nok huasegda i̱ʼe̱po iaʼne. Beʼapiʼ ontaj eʼaraktaʼ pakhueʼ o̱ʼne. —‍Aratbuta Jesústaj namaʼda oʼnonaʼuy. 21 —‍Huabokerek treinta y ocho huabayok dakhueʼda o̱ʼe̱po onpahuedonhuahuikaʼuyate. Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete ijyareameʼnok huakkaʼ moʼmepuʼkeʼpo doʼtaj onʼhuadiayne. 22 Huabokereksiʼpotaj yo̱bedtaj huasiʼdak oktegdik yanikatiʼ, opudomeyen adhueaʼpaneʼa̱ monaʼuyate. Moisésa konigti monaʼuyate. Konige̱po Moiséstaj moʼnigpe̱e̱po huabokereksiʼpotaj ocho huameʼnoe eʼnoedeʼte huasiʼdak boktegikaʼ. Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoe e̱e̱ʼpiʼ boktegikaʼne. 23 Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete kahueʼdik moʼe̱ opudomey moʼmanaʼikaʼnigʼa okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoe e̱e̱ʼpiʼ Moiséstaj moʼpe̱e̱po huabokereksiʼpoensiʼdak boktegikaʼne. Huabokerek dakhueʼda o̱ʼe̱po treinta y ocho huabayok enpahuedonhuahuikadeʼte okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete ijyareameʼnok doʼtaj onhuadiaymeʼne. ¿Menaʼpo onhuadiaymeʼ? Namaʼnanada onhuadiaymeʼne. 24 Doʼa eʼyareaʼte onʼtiahuaymeʼpo dakhueaʼ oʼkaʼ namaʼda onʼtinopo̱e̱po onʼhuadiaypo doʼtaj eʼaraktaʼ onʼtipakne. Konige̱po Dios ken huabokerektaj oʼmatinepahuiʼpo diʼ o̱ʼe̱nok ijyareaʼmey. Opudomey kenda nokotdik moʼe̱. Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete eʼbayareaʼ huadakda o̱ʼe̱ yanʼnopo̱e̱ʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

Diosa buttida oaʼikaʼ. Diosyaʼ ijtiakuy. Jesúsa oaʼuy.

25 —‍In huabokerektaj judío huairia aʼarakyaʼpo oʼderetpakpo 26 i̱yo̱ Diosen jakyo eʼmanmadikaʼte judío huairinayo tohuahueʼ o̱ʼne. Diosa oʼtaʼmonaʼuy, Diosen Cristo o̱ʼe̱. Dapiʼ judío huairia kenda oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. 27 Keʼna Cristo ehueʼ o̱ʼe̱. Konige̱po Jesús Galileayo hua̱e̱ʼeri o̱ʼe̱ oʼnopo̱e̱y. Cristo eʼtiakdeʼte meya̱ʼ yaʼtiaket nopo̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱a̱poy. —‍Sueʼda Jerusalényo̱ hua̱e̱ʼeria huaboaʼda namaʼda huayahuaya onʼmanbatiaʼpakuy. 28 Kenda aratbuta namaʼda onʼbatiaʼpakpo Jesúsa oʼnopo̱e̱po huakkaʼ aratbut e̱gkupopakte oʼmanmadikaʼpo ʼuttaʼda oʼmanaʼpo, —‍Doʼtaj o̱ki̱e̱hueʼ o̱ʼnene kenpaʼti ke̱ya̱ʼ oʼtiakuy opudomeya̱ oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Do huataʼda ijpakpo tiakhueʼ i̱jje̱ʼuy. Dios kurudyo̱, hueretda Diosa oʼpakpo meʼtaʼmonaʼuyne. Opudomeynayo hueretda Diostaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. 29 Hueretda Diosa meʼtaʼmonaʼuynok Diosyaʼ ijtiakuy. Konige̱po Diostaj yoknopo̱i̱kay. Diostaj yo̱ki̱e̱y. Buttida aʼdik i̱jje̱y. —‍Jesúsa ʼuttaʼda oʼmanaʼuy. 30 Jesústaj judío huairia onʼhuadiaypo eʼbakuda̱ʼ jakyo enʼtohuaʼtaʼ enʼtipaktada Diosa Jesústaj oʼtiokaʼnok tohuahueʼdik o̱ʼnuy. Jesús kenok huabuey ehued o̱ʼta̱e̱nok. 31 Nogomey huakkaʼ judío aratbut o̱gkupopakpo Jesústaj onʼpe̱e̱po Jesústaj oʼnoknopo̱e̱ʼuy. —‍Kenyoʼda Diosen Cristo ʼuruaʼda kikaʼdik o̱ʼe̱a̱po. In huabokerek kenda oʼkikaʼpo. In huabokereka aratbuttaj oʼbayareaʼ. Dapiʼ Diosen Cristo o̱ʼe̱ Jesús. —‍Aratbuta onʼbatiaʼpakuy.

Diosen jakyo kente Jesúsa eʼmanmadikaʼte fariseo huairia sorotataj onʼmataʼmonaʼuyate. Jesústaj kanʼtohueʼpo onʼmataʼmonaʼuyate.

32 Jesús Diosen Cristo o̱ʼe̱. Aratbuta onʼbatiaʼpakpo fariseo huairi kenpaʼti sacerdote huamationaʼpakikaʼeri huairiomeya̱ onʼtipe̱e̱depo onʼhuadiaypo Jesústaj kanʼtohueʼpo kenomeyen sorotataj onʼmataʼmonaʼuyate. 33 Kenokaʼ huakkaʼ aratbut e̱gkupopakte Jesúsa oʼmanaʼpo, —‍Opudomeyere sueʼda puug i̱jje̱a̱poy. Kenokaʼ Diosyo ijkumejapoy. Diosa meʼtaʼmonaʼuynig ke̱yo̱da ijhuaʼapoy. 34 Nogok doʼtaj oʼdukaponigʼa huahuayhueʼdik o̱ʼneapone. Doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo konige̱po doʼtaj huatiakhueʼdik o̱ʼneapone. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 35 Judío aratbuta onʼpe̱e̱depo huayahuaya onʼbatiaʼpakpo, —‍¿In huabokerek kaʼtiaʼ yaaʼ? ¿Meyon yahuaʼapet oroʼ huahuayhueʼdik o̱ʼe̱a̱pone? Nog huadaribayo ke̱yo̱ judío aratbut onʼmamonʼuyate nog aratbuttaj kamanmadikeʼpo yahuaʼapetdapiʼ. 36 “Doʼtaj oʼdukaponigʼa huahuayhueʼdik o̱ʼneapone. ” “Doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼneapo konige̱po doʼtaj huatiakhueʼdik o̱ʼneapone. ” Jesúsa oʼmanaʼ. ¿Kaʼtiaʼ yaaʼ? —‍Judío aratbut huayahuaya onʼbatiaʼpakpo.

Diosen Noki̱re̱ga̱ huaknopo̱e̱ʼeriennopoʼtaj oʼmanopoʼto̱e̱apo. Diosa oʼmanoeanhuahuikaʼapo. Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo.

37 Fiesta keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ʼuruaʼda o̱gkikaʼuyate. ʼUrumeʼnoe o̱ʼi̱kaʼuyate. Kenmeʼnoete Jesúsa oʼbopo huakkaʼ aratbuttaj ʼuttaʼda oʼmanaʼpo, —‍Beʼapiʼ durugnopoʼ e̱e̱ʼtaʼ eʼpaknayo doʼtaj kanʼnoknopo̱e̱ʼ doʼtaj kanʼnigpe̱e̱ʼ ijmanopoʼdurugpakikaʼapoy. Konigti beʼapiʼ maymaya̱ʼ eaʼnayo hue̱ʼe̱y ijbayoknok onʼdurugpakapo. 38 Konig Diosbaʼ oaʼpo, konig huakkaʼ hue̱ʼe̱y onʼmayikaʼpo durugda o̱ʼneonhuahuikaʼpo konigti kenomey doʼtaj beknopo̱e̱po durugnanada onʼnoeonhuahuikaʼapo, Diosere durugteda onʼnoeonhuahuikaʼapo. Nogomeytakon onʼmanoeanhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 39 Jesúsen huaknopo̱e̱ʼeritaj Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopoʼto̱e̱a̱po. Diosen durugteda o̱gkikaʼapo. Jesúsa kenpaʼ oʼbatiaʼpakuy. Enʼbatiaʼpakte Diosa keʼnen Noki̱re̱g huaknopo̱e̱ʼeritaj manigtaʼmonahued o̱ʼe̱po konige̱po Jesús bueyhued o̱ʼe̱po, kurudyo̱ huahued o̱ʼe̱po, Diosere ehued o̱ʼe̱po.

Jesús Diosen huamanbatiaʼpakeri o̱ʼe̱. Huakkaʼ oʼnoknopo̱e̱po. Diosa oʼtaʼmonaʼuyate, Diosen Cristo o̱ʼe̱. Nogomeya̱ oʼnoknopo̱e̱. Diosa taʼmonahueʼ o̱ʼe̱. Konige̱po Cristo ehueʼ o̱ʼe̱. Nogomeya̱ oʼnoknopo̱e̱po.

40 Kenda Jesúsa eadeʼte, —‍Kentaj oʼnonmabodhuahuikaʼuy Diosen huamanbatiaʼpakeri Jesús o̱ʼe̱. —‍Huakkaʼada oʼdaʼuy. 41 —‍Diosa oʼtaʼmonaʼuyate. Cristo o̱ʼe̱. —‍Nogomeya̱ oʼdaʼuy. —‍Ehueʼ. Cristo ehueʼ o̱ʼe̱. Galilea hua̱e̱ʼeri o̱ʼe̱. Galileayo hua̱e̱ʼeria Cristo ehueʼdik o̱ʼe̱a̱po. 42 Cristo David huairien adhueaʼ huayayo o̱ʼe̱a̱po. Belényo oʼsiʼpoe̱ʼapo kenteda David oʼsiʼpoe̱ʼuyate. —‍Nogomeya̱ oʼdaʼuy. 43 Huakkaʼada Jesústaj oʼnoknopo̱e̱ʼuy. Nogomeya̱ oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuy. 44 Huakkaʼada kanʼkude̱ʼpo eʼtohuaʼtaʼ eʼpakada tohuahueʼ o̱ʼnuy.

Diosa Jesústaj oʼtaʼmonaʼuyate kenda judío huairia oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuyate.

45 Fariseo huairitaj kenpaʼti sacerdote huairitaj kenomeyen sorotataa onʼkumeʼuy. Jesústaj totiakhueʼada onʼkumeʼuy. —‍Jesústaj yanʼtotiak. Oʼnonaʼne. ¿Menaʼpo totiakhueʼ moʼe̱? —‍Huairia onʼmanaʼuyate. 46 —‍In huabokerek ʼuruaʼnanada oʼmanaʼ. Ken konig manahueʼ o̱ʼi̱kaʼuy. ʼUruaʼnanada oʼmanmadikaʼ. —‍Sorotataa onʼmanaʼuyate. 47 —‍Menpaʼ Jesúsa opudomeytakon engaña mogkaʼde. 48 Oroʼomey ayaʼ huairiada oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y. —‍Fariseo huairikon oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. 49 Jesúsen huaknopo̱e̱ʼeria Moisésen huaʼataj nopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. Diosa castiga kamagkeʼ. —‍Fariseo huairi onʼhuadiaypo sorotataj huairitaj onʼmanaʼuyate. 50 Nicodemo fariseo huairi o̱ʼe̱po aʼnenda sikyo Jesústaj aʼbatiaʼpakyaʼpo oʼtaʼhuadbedʼuyate. Nicodemoa nogomey fariseo huairitaj oʼmanaʼpo, 51 —‍Betapiʼ, “Dakhueaʼ oʼkaʼ, castiga ka̱gkeʼpo. ” Kenpaʼ ahued kenbokerektaj pe̱e̱ʼdik moʼe̱. Katepiʼ dakhueaʼpiʼ oʼkaʼ huakkuruda nopo̱e̱ʼdik moʼe̱. Kenpaʼ Moisésen eʼmanaʼ o̱ʼe̱. Kenda opudomey moʼnopo̱e̱t. —‍Nicodemoa oʼmanaʼuy. Nog fariseo huairitaj oʼmanaʼuy. 52 —‍Kaʼtiaʼ, o̱ʼnakon Galilea hua̱e̱ʼeri i̱ʼe̱po iaʼ. Apagbaʼ yatiahuayʼ. Galilea hua̱e̱ʼeri Diosen huamanbatiaʼpakeri ehueʼdik o̱ʼe̱a̱po. Cristo Galileayaʼ tiakhueʼdik o̱ʼe̱a̱po. Apagbaʼtaj iʼtiahuaypo kenda nopo̱e̱ʼdik i̱ʼe̱. —‍Judío huairia onʼdiaypo namaʼda oʼnonaʼuy. Nicodemotaj oʼnonaʼuyate.

Ettoneʼ nogbokerekereda oʼbakdeʼuyate.

53 Jak eʼtahua̱e̱ʼyo ayaʼda onʼbahuaʼuyate.

8

1 Jesúsnayo oteʼ Olivosyo oʼhuaʼuy. 2 Emeʼte Diosen jakyo oʼkumeʼuy. Huakkaʼda enʼtikupopakte Jesús oʼhuadpo huaboaʼda oʼmanmadikaʼpo. 3 Aʼtimon sueʼda Moisésenbaʼ huamanmadikaʼeri sueʼda fariseo huairi hua̱e̱ʼeriere Jesúste onʼhuatiakuy. Ettoneʼtaj onʼhuatotiakpo, ken ettoneʼ nogbokerekereda eʼbakdejte beʼapiʼ huaboaʼda onʼhuahuaydepo aratbutnopoyoda onʼboaʼpo, 4 —‍In ettoneʼ nogbokerekereda eʼbakdejte onʼhuahuayate. 5 Ettoneʼ nogbokerekereda eʼbakdejnayo kabueyeʼpo huida̱ yanʼbapaʼikaʼ. Moisésbaʼa kenpaʼ monaʼne, huamanmadikaʼeri. ¿Menpaʼ kaʼdik o̱ʼe̱ oroʼ? ¿Menpaʼ iʼnopo̱e̱ o̱ʼna? —‍Moisésbaʼ huamanmadikaʼeri fariseoere Jesústaj namaʼda kaeʼpo oʼnonaʼuy. 6 Kenda namaʼda Jesúsa kaeʼpo namaʼda oʼnonaʼuy. Jesústaj namaʼda enaʼtadapiʼ kaeʼpo oʼnonaʼuy. Kenokaʼ kenda eʼnonaʼte Jesús ʼikutagpite oʼhuadpo soroktaʼ huabaʼpia oʼmadoyaʼuy. 7 “¿Menpaʼ kaʼdik o̱ʼe̱ oroʼ?” “¿Menpaʼ iʼnopo̱e̱?” Onteʼti Jesústaj namaʼda oʼnonaʼpo, —‍Beʼapiʼ dakhueaʼ kahueʼ eʼhua̱ʼi̱kaʼa huakkuru huida̱ kapaʼeʼ. —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼpo. 8 Onteʼti ʼikutagpite oʼhuadpo soroktaʼ huabaʼpia oʼmadoyaʼpo. 9 Ettoneʼ dakhueaʼ oʼkaʼ. Ayaʼada kenda enadeʼ nogtiaʼ nogtiaʼ huaboaʼda oʼnokbahuukaʼpo oroʼomeykon Diostaj dakhueaʼ oʼkaʼuy onʼnoponpo oʼnokhuaʼuy. Huakkuruda huatoneʼa̱ oʼnokbahuaʼpo nogti nogtiaʼ oʼnokbahuukaʼpo ayaʼada oʼnokbahuaʼdenok ettoneʼyoʼda oʼyahueʼuy. Ettoneʼere Jesúsereyoʼda oʼnunʼuy. 10 Jesúsa oʼbopo onaʼpo, —‍¿Dakhueaʼ oʼkaʼ boʼhuaaʼnig men ya̱ʼne? Sigpiʼ castiga o̱gkay huaahueʼ moʼe̱ne, ettoneʼ. —‍Jesúsa onaʼuy. 11 —‍Ayaʼ menokbahuaʼne. Sigpiʼ castiga o̱gkay huaahueʼ meʼnene, Huairi. —‍Ettoneʼa̱ Jesústaj onaʼuy. —‍Castiga kanogkeʼ dokon huaahueʼdik i̱jje̱y. Yahuatiʼ. Onteʼti dakhueaʼ kahueʼ ya̱e̱ʼ. —‍Jesúsa ettoneʼtaj onaʼuy.

Jesús konig Diosen huakjey o̱ʼe̱. Diostaj oʼmaknopo̱e̱a̱ʼikaʼ. Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo.

12 Diosen jakyo huakkaʼ aratbut o̱gkupopakuy. Onteʼti Jesúsa oʼmanmadikaʼapo, —‍Diostaj huamaknopo̱e̱a̱ʼeri konig Diosen huakjey i̱jje̱y. Konig Diosen huakjey i̱jje̱po aratbuttaj ijmaknopo̱e̱a̱ʼikay. Konig o̱ʼe̱ Dios huanopo̱e̱ʼ ijmaknopo̱e̱a̱ʼikay. Doʼtaj ayaʼada moknopo̱e̱po moʼnigpe̱i̱kaʼpo Diostakon oʼnoknopo̱e̱a̱po. Huadakda o̱gkikaʼpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Huakjeyyo o̱ʼneonhuahuikaʼapo. Dakhueaʼ kikahueʼda sikki̱re̱gyo̱ ehueʼ o̱ʼneonhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 13 —‍Onda iʼnopo̱e̱po huataʼ iʼtiaʼpakne noga̱ konigti kenda iaʼ tiaʼpakhueʼ o̱ʼnenok namaʼdapiʼ iaʼnok ontaj nigpe̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱y. —‍Fariseo huairiomeya̱ Jesústaj oʼnonaʼuy. 14 —‍Do huataʼda ijtiaʼpaknig buttida o̱ʼe̱. Doʼtaj nigpe̱e̱dik moʼe̱ konige̱po Apag Diosere i̱ji̱kaʼuy, Apag Diosyaʼ ijtiakuy ijnopo̱e̱y. Onteʼti Diosyo ijhuaʼapoy ijnopo̱e̱nok konige̱po doʼhued huaʼa buttida o̱ʼe̱ oknopo̱e̱dik moʼe̱ kenpaʼti doʼtaj nigpe̱i̱kaʼdik moʼe̱ne. Opudomeynayo ke̱ya̱ʼ oʼtiakuy nopo̱e̱hueʼ moʼe̱. Ke̱yo̱ oʼhuaʼapo nopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. 15 Konig aratbuta onʼnopo̱i̱kaʼ opuda̱ moʼnopo̱e̱. Diosyaʼ oʼtiakuy nopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. Da oaʼ oʼnoknopo̱i̱kaʼne. “Dakhueaʼ boʼkikaʼpo bueydik moʼe̱ne,” kamanikeʼpo Diosa taʼmonahueʼ meʼu̱yne. 16 Aratbut oknopo̱e̱hueʼ e̱ʼneʼnayo nopoʼkoreahueʼ e̱ʼneʼnayopiʼ “Dakhueaʼ boʼkaʼnok Diosa castiga kamagkeʼ. ” Aʼdik i̱jje̱a̱poy. Konige̱po nogtiaʼda ahueʼ i̱jje̱y. Apag Dios doere konigti oʼmanaʼikaʼ. Buttida oaʼ ayaʼada nopo̱e̱ʼdik o̱ʼne. 17 Aʼnennada Diosen huaʼa Moisésa oʼmanigmadoyaʼuyate. Opudomey Moisésbaʼ moʼto̱e̱ne. Huabokerekpiʼ dakhueaʼ ekaʼnayo dakhueaʼ oʼkaʼ bottaʼbokereka konigti eʼhuaaʼnayo buttida onʼhuaaʼ moʼnopo̱e̱po dakhueaʼ huakaʼeritaj castiga o̱gkaʼdik moʼe̱ne. Moisésa oaʼuyate. 18 Ken do konig Diosen huakjey i̱jje̱po Diostaj huamaknopo̱e̱a̱ʼeri i̱jje̱po ijtiakuy. Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Kenda huataʼ ijhuaʼikay. Doʼhued Apaga Diosa konigti beʼhuaaʼikaʼne. Konige̱po buttida oaʼ oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. —‍Fariseo huairitaj Jesúsa oʼmanaʼuynigʼa Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oknopo̱e̱hueʼda o̱ʼnuy. 19 —‍Kaʼtiaʼ iaʼ, ¿O̱ʼnen Apag men i̱ta̱e̱? —‍Fariseoa oʼnonaʼuy. —‍Diosen Cristo o̱ʼe̱ oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. Aratbuten dakhueaʼ eʼkaʼ huamanopoʼyareaʼeri o̱ʼe̱ nopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. Kenpaʼti Apag Diostaj konigti oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 20 Diosen jakyo kenteda Diostaj huakupe huanigkuda̱ʼ cajaʼpo oʼhuadikaʼ, ke̱yo̱ Jesúsa kenokaʼ eʼmanmadikaʼte Jesús bueyhueʼ ka̱e̱ʼ Diosa oʼnopo̱e̱nok tohuahueʼdik o̱ʼnuy.

Ke̱yo̱ ijhuaʼapoy huahueʼdik moʼe̱a̱pone. Jesúsa oʼmanaʼuy.

21 —‍Kenpaʼda oʼnokhuaʼapone. Doʼtaj oʼdukaponigʼa oknopo̱e̱hueʼda moʼe̱po kenpaʼda moʼbueyapone. Nopoʼkoreahueʼda dakhueaʼ eʼkaʼ moʼto̱e̱po moʼbueyapone. Ke̱yo̱ ijhuaʼapoy huahueʼdik moʼe̱a̱pone. —‍Judío oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj Jesúsa oʼmanaʼuy. 22 —‍“Ke̱yo̱ ijhuaʼapoy huahueʼdik moʼe̱a̱pone. ” Jesúsa monaʼne. Menpaʼ huataʼda arakdikpiʼ ya̱ʼe̱po ya̱ʼe̱t. —‍Judíomeya̱ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo onʼbatiaʼpakuy. 23 —‍Huadariyo hua̱e̱ʼeri moʼe̱po konig dakhueaʼ huakaʼeri aratbut moʼe̱po, konig opudda boʼpakpo moʼnopo̱i̱kaʼpo, konigti boʼkikaʼ. Donayo kurudya̱ʼ ijhuarakuy. Apag Diosyaʼ ijtiakuy. Indariyo hua̱i̱kaʼeri ehueʼ i̱jje̱y. 24 Diosen Huasiʼpo i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Do Diosen Huasiʼpo e̱e̱ʼtada doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ e̱e̱ʼnayo dakhueaʼ eʼkaʼ moʼto̱e̱po kenpaʼda moʼbueyapone. Diosa castiga mogkaʼapone. —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼuy. 25 —‍¿Beʼa i̱ʼe̱ on? —‍Kenda eʼnopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnepo namaʼda oʼnonaʼuy. —‍Kenda huakkuruda oʼnonaʼuyne. Menaʼpo onteʼti enaʼtaʼ boʼpak. 26 “Inomey huairia dakhueʼda o̱gkikaʼ, ontaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. ” Diostaj huaaʼdik e̱ʼe̱a̱da oynayo huaahueʼdik o̱ʼnene. Keʼna meʼtaʼmonaʼuyne buttida oaʼikaʼ. Kenda Diosen ijpe̱e̱po aratbuttaj ijmanikay. —‍Jesúsa oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri judío huairitaj oʼmanaʼuy. 27 Jesúsa Apag Diostaj oʼmanmadikikaʼ. Judío huairianayo nopoenkahueʼ o̱ʼnuy. Kenpaʼti Apag Diosa oʼtaʼmonaʼuyate judíomey nopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuynok, 28 —‍Cruzte doʼtaj enʼdarakdeʼte Diosa oʼtaʼmonaʼuyate moʼnopo̱e̱a̱pone. Doʼhuedda sigpiʼ kahueʼ i̱ji̱kay. Kenda Diosa meʼnopo̱e̱a̱ʼne kenda ijmanikay. 29 Doʼhued Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Nogtiaʼda e̱a̱hueʼ meʼi̱kaʼne. Doere kenpaʼda o̱ʼi̱kaʼ. Kenda Diosa oʼpak ijkikay. —‍Jesúsa Judío huairitaj oʼmanaʼuy. Kenomeya̱ Jesústaj onʼhuadiaypo eʼaraktaʼ onʼtipakuy. 30 Kenda Jesúsa eʼmanadeʼte huakkaʼada Jesústaj oʼnoknopo̱e̱ʼuy.

Diosensiʼpomey Jesústaj diʼ o̱ʼne. Aratbut Jesústaj nigpe̱e̱hueʼ o̱ʼnepo konig totoʼen huanabaʼ o̱ʼnepo dakhueaʼ o̱gkikaʼ.

31-32 —‍Ayaʼada doʼhued huaʼa moʼnigpe̱i̱kaʼpo doʼhued hueretda huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱ne. Doʼhued huaʼa buttida o̱ʼe̱ moknopo̱e̱po onteʼti totoʼtaj konig huanabaʼ nigpe̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼpo onteʼti dakhueaʼ kikahueʼdik moʼe̱a̱pone. —‍Judío huaknopo̱e̱ʼeritaj Jesúsa oʼmanaʼuy. 33 —‍Oroʼomey Abrahamen adhueaʼ huayayo o̱ʼe̱y. Nog aratbuten huanabaʼ ehueʼda o̱ʼi̱kay. Konig dakhueaʼ huakaʼeri huanabaʼ ehueʼda o̱ʼi̱kay. Onteʼti konig huanabaʼ dakhueaʼ kikahueʼdik o̱ʼe̱a̱poy. Namaʼda oroʼtaj kenpaʼ onaʼne. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy. 34 —‍Ayaʼada dakhueaʼ o̱gkikaʼpo, batikhueʼda dakhueaʼ o̱gkikaʼpo dakhueaʼ huakikaʼeri huanabaʼ o̱ʼne. 35 Huabokereken huasiʼpo huaojyoda o̱ʼnikaʼapo. Huanabaʼnayo huairiyoda i̱kahueʼ o̱ʼneapo. Nogok meyo̱piʼ kenpaʼda huaʼdik o̱ʼnikaʼ. 36 Do Diosen Huasiʼpo i̱jje̱y. Konig totoʼen huanabaʼ dakhueaʼ boʼkikaʼne. Doʼhua dakhueaʼ eʼkaʼ eʼmanopoʼyareaʼnayo Diostaj nigpe̱i̱kaʼdik moʼe̱a̱pone. 37 Buttida boaʼne Abrahamen adhueaʼ huayayo moʼe̱ne ijnopo̱e̱y. Abrahamen adhueaʼ huayayo e̱ʼe̱a̱da doʼhued huaʼa pakhueʼ moʼe̱po doʼtaj eʼaraktaʼ onʼtipakne. 38 Kurudyo̱ doʼhued Apagere i̱ji̱kaʼuy. Apagtaj ijtiahuayikaʼuy. Ijpe̱i̱kaʼuy. Kenda ijtiahuayikaʼuy ijpe̱i̱kaʼpo opudomeytaj oʼnonaʼne. Doʼtaj nigpe̱e̱hueʼ moʼe̱ne. O̱ʼnen huaojtaj moʼnigpe̱i̱kaʼpo dakhueaʼ boʼkikaʼne. —‍Judíotaj Jesúsa oʼmanaʼuy. 39 —‍Ehueʼ, dakhueaʼ huakaʼeri ehueʼ o̱ʼe̱y. Huadakda o̱ʼe̱y. Abraham oroʼen huaoj o̱ʼe̱. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy. —‍Abraham Diostaj oʼnigpe̱i̱kaʼuyate. Abrahamen hueretda huasiʼpo ehueʼ moʼe̱ne. Abrahamensiʼpo e̱e̱ʼnayo Diostaj moʼnigpe̱i̱kaʼyet. Kenpaʼti Diosen huaʼa boʼpakikaʼyet. 40 Diosa meʼtaʼnonaʼuyne. Diosyaʼ ijtiakuy. Buttida huaʼa Diosa meʼnopo̱e̱a̱ʼuyne. Diosen buttida huaʼa eʼnonaʼtada doʼtaj onʼhuadiaypo doʼtaj eʼaraktaʼ onʼtipakne. Ken konig Abrahama kahueʼ o̱ʼu̱y. Abraham Diostaj oknopo̱e̱po Diosen huataʼmoneritaj oʼmanigpe̱i̱kaʼuyate. 41 Konig opuden huaoj dakhueʼyoʼda oʼkikaʼ opudomeykon dakhueaʼ boʼkikaʼ. —‍Jesúsa judíotaj oʼmanaʼuy. —‍Oroʼ kate bahuetaʼ eʼsiʼpoe̱ʼ ehueʼ o̱ʼe̱y. Abrahamen hueretda adhueaʼ huayayo o̱ʼe̱y. Nogtida Apag Dios oʼte̱ne. Diostaj oʼnigpe̱i̱kay. —‍Judíoa Jesústaj oʼnonaʼuy. 42 —‍Dios opuden huaoj e̱e̱ʼnayo doʼtaj diʼ moʼe̱a̱ye̱t konige̱po Diosyaʼ ijtiakuy. Doda ijpakpo tiakhueʼ i̱jje̱ʼuy. Diosa oʼpakpo meʼtaʼmonaʼuyne. Opudnayo doʼtaj diʼ ehueʼ o̱ʼnene. 43 Dakhueʼda moʼe̱po Diostaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼe̱ne. Huadak eʼkaʼtaʼ pakhueʼ moʼe̱ne. Konige̱po doʼhued huaʼa eʼpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼe̱ne. Kenpaʼti doʼhued huaʼa eʼnopoenkaʼtaʼ pakhueʼ moʼe̱ne. 44 Katepiʼ opudomeyen huaoj oʼpaknok kenda boʼkikaʼne. Opudomeyen huaoj totoʼ moʼta̱e̱ne. Kentayoʼda moʼnigpe̱i̱kaʼ. Huakkuruda totoʼa oʼbahuadiayikaʼpo huakkaʼtada oʼmanopoʼarakikaʼpo. Diosen buttida huaʼa totoʼa eʼnopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼi̱kaʼ. Buttida huaʼa nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱po ahueʼ o̱ʼi̱kaʼ. Da oaʼikaʼ. Da huaaʼeri o̱ʼe̱. Aratbuttaj da huaaʼeri oʼmaeaʼikaʼ. Aratbuttaj engaña huakaʼeri o̱ʼe̱. 45 Konige̱po o̱ʼnen huaoj totoʼ da huaʼayoʼda eʼpe̱e̱taʼ boʼpakikaʼpo Diosen buttida huaʼa eʼmanaʼte eʼpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼi̱kaʼne. Diosen Huasiʼpo i̱jje̱nok doʼtaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnene. 46 Namaʼda oameʼ. Huaahueʼdik o̱ʼnene. Dakhueaʼ oʼkameʼ. Huaahueʼdik o̱ʼnene. Buttida oʼikaʼ. Doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. 47 Diostaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱po konige̱po doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Diosen aratbut Diosen huanigpe̱i̱kaʼeriomey Diostaj onʼnigpe̱i̱kaʼ. Opudomeynayo Diosen huanigpe̱i̱kaʼeri ehueʼ moʼe̱ne. Diostaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ moʼe̱ne. —‍Jesúsa judío aratbuttaj oʼmanaʼuy.

Aʼnennanada Abraham oʼsiʼpoe̱ʼuyate. Abraham siʼpoe̱hued e̱e̱ʼte Cristo o̱ʼi̱kaʼuy.

48 —‍Dapitaʼ dakhueʼnanada i̱ʼe̱ne. Samaria hua̱e̱ʼeri i̱ʼe̱ne. Totoʼa menopoʼto̱e̱ne. Buttida onaʼne. —‍Judío huairia huakkaʼ onʼhuadiaypo Jesústaj onʼtidiʼkepo oʼnonaʼuy. 49 —‍Doʼtaj totoʼa nopoʼto̱e̱hueʼ meʼe̱ne. Diostaj diʼnanada i̱ji̱kay. Ijnigpe̱i̱kay. Dios huadaknanada o̱ʼi̱kaʼ ijbatiaʼpakikay. Diostaj pakhueʼ moʼe̱po doʼtaj onʼhuadiaypo dakhueaʼda onʼhuaaʼne. 50 “Jesús huadakda o̱ʼe̱. ” Menhuaikaʼ. Manahueʼ i̱ji̱kay. Apag Diosnayo doʼtaj buttida beʼtinopo̱e̱po, “Huadakda o̱ʼi̱kaʼ. ” Beʼhuaikaʼne. 51 Doʼhued huaʼataj ayaʼada oʼnoknopo̱e̱po onʼnigpe̱i̱kaʼpo kenpaʼda bueyhueʼ o̱ʼneapo, Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. —‍Judío huairitaj Jesúsa oʼmanaʼuy. 52 —‍Totoʼ oʼnopoʼto̱e̱. Oynayo buttida oʼnopo̱e̱y. Oroʼomeyen adhueaʼpaneʼ Abrahama Diostaj eʼnigpe̱i̱kada oʼbueyʼuyate. Diosen huamanbatiaʼpakeriakon Diostaj e̱ʼnigpe̱i̱kada onʼmabueyʼuyate. “Doʼhued huaʼataj ayaʼada oʼnoknopo̱e̱po onʼnigpe̱i̱kaʼpo kenpaʼda bueyhueʼ o̱ʼneapo. ” Namaʼda iaʼ. 53 Oroʼen huaoj Abraham teyda huairitoneʼ o̱ʼu̱y. Abraham oʼbueyʼuyate. Diosen huamanbatiaʼpakerikon onʼmabueyʼuyate. Menpaʼ Abrahamtaj nogi̱ti hueretda huairitoneʼ o̱ke̱hueʼdik i̱ʼe̱ne. Diosen huamanbatiaʼpakeritaj o̱ʼnayoʼda teyda huairitoneʼ make̱hueʼdik i̱ʼe̱ne. “Huairi i̱jje̱y,” namaʼda iʼnopo̱e̱po, da iaʼ, huairi ehueʼ i̱ʼe̱. —‍Judío huairia oknopo̱e̱hueʼda o̱ʼnepo Jesústaj oʼnonaʼuy. 54 —‍“Aratbuttaj manoeanhuahuikaʼdik i̱jje̱y. ” Doda ijpakpo manahueʼ i̱ji̱kay. “Jesús huadakda o̱ʼe̱,” aratbuta menʼbatiaʼpakeʼpo manahueʼ i̱ji̱kay. Diosa oʼpaknok kenda ijmanikay. “Huairitoneʼ i̱ʼe̱ne. Doʼhued Huasiʼpo i̱ʼe̱ne. ” Diosa menaʼikaʼne. “Oroʼen Dios o̱ʼe̱,” namaʼda boaʼikaʼne. 55 Diostaj oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. “Diostaj yoknopo̱e̱y. ” Buttida ijjay. “Diostaj oknopo̱e̱hueʼ i̱jje̱y. ” Doa eaʼnayo opud konigti da huaaʼeri i̱jje̱a̱yet. Dapitaʼ Diostaj yoknopo̱e̱po ijnigpe̱i̱kay. 56 Doʼtaj oʼtiaʼpakpo Abrahamtaj Diosa onaʼuyate. “O̱ʼnen huayayo huaboroʼ huairitoneʼ o̱ʼe̱a̱po. ” Doʼtaj oʼtiaʼpakpo Abrahamtaj onaʼuyate. Diostaj Abraham kenda oknopo̱e̱po do i̱jje̱a̱ponok durugnanada o̱ʼu̱yate. —‍Judío huairitaj Jesúsa oʼnanaʼuy. 57 —‍Ehueʼ. Abraham aʼnennanada o̱ʼi̱kaʼuyate. Onnayo huatoneʼ ehueʼ i̱ʼe̱ne. Menpaʼ Abrahamtaj iʼtiahuayʼuy. Ehueʼ. Abrahamtaj tiahuayhueʼ i̱e̱ʼuy. Da iaʼne. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy. 58 —‍Abraham siʼpoe̱hued Diosere i̱ji̱kay. Buttida ijjay. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 59 Onʼpe̱e̱depo Jesústaj kadarakeʼpo huid onʼbaeʼeadpo Jesústaj kanʼpaʼeʼpo huid onʼbaeʼeadnigʼa. Jesúsa oʼmaki̱re̱gpo Diosen jakyaʼ oʼbakhuaʼuy.

9

Huabokerek ekpobig oʼsiʼpoe̱ʼuyate. Jesúsa kentaj okpoyareaʼuyate.

1 Nogok okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete Jesús oʼhuaʼepo Jerusalényo̱ oʼhuaʼepo huabokerek ekpobigtaj oʼtiahuayʼuy. Keʼna ekpobig oʼsiʼpoe̱ʼuy ekpobig o̱ʼe̱ʼuy. 2 —‍¿Menaʼpo inbokerek ekpobig yasiʼpoe̱ʼuyate? ¿Beʼa dakhueaʼ yakuyet? ¿Huaoapiʼ hua̱ye̱a̱piʼ keʼnadapiʼ dakhueaʼ yakuyetpiʼ huamanmadikaʼeri? —‍Oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeria Jesústaj onaʼuy. 3 —‍Ehueʼ, keʼna dakhueaʼ kahueʼ o̱ʼu̱y. Keʼnen huaoa hua̱ye̱erea dakhueaʼ kahueʼ o̱ʼnuyate. Konige̱po dakhueaʼ o̱gkuypo ekpobig ehueʼ o̱ʼe̱. Diosa teyda kikaʼdik ka̱e̱ʼpo bakpoyareaʼdik ka̱e̱ʼpo aratbuta kanʼtiahuayeʼpo kanʼnopo̱e̱ʼpo konige̱po ekpobig oʼsiʼpoe̱ʼuyate. 4 Kenda Diosa oʼpak kakikeʼpo kenpaʼti Diostaj kanigpe̱i̱keʼpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Konige̱po oyedda Diosen kikaʼdik i̱jje̱y. Sueʼda huameʼnoe meke̱nok oyda Diosen kikaʼdik i̱jje̱y. Aʼti nogok kahueʼdik i̱jje̱a̱poy. Konig sikyonig o̱ʼe̱a̱po kahueʼdik i̱jje̱a̱poy. 5 In huadariyo i̱jje̱depo konig Diosen huakjey i̱jje̱po Diostaj ijmaknopo̱e̱a̱ʼdey, Diosen huaʼa ijmanopo̱e̱a̱ʼdey. —‍Jesúsa oroʼtaj keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj monaʼuyne. 6 Kenda oaʼdepo barakte oʼsupupo igkusi̱ʼhue̱ oʼdukutaʼpo soroka ekpobigtaj okpodukutaʼuy. 7 —‍Yahuatiʼ. Siloé ya̱koyo yahuatiʼ. Yakpokoyoaʼ. —‍Ekpobigtaj onaʼuy. (Siloé judíoen huadik eʼdiktaʼmonaʼ o̱ʼe̱. )Ken, oʼhuaʼpo okpokoyodepo okpoyarudʼuy. Oʼtiakpo dakaʼ oʼmaboʼuy. 8 Yareahued ekpobig jak eretnopoyoda oʼhuadikaʼpo “huakupe menʼyok,” oʼmanaʼikaʼuy. Ayaʼada kentaj onʼnoki̱e̱ʼuy. Ekpobig o̱ʼi̱kaʼ ayaʼada onʼtiahuayikaʼuy. —‍Dapiʼ inbokerek oʼhuadpo “huakupe menʼyok,” oʼmanaʼikaʼuynig. —‍Sueʼada oʼdaʼuy. 9 —‍E̱e̱ʼ, keʼna o̱ʼe̱. —‍Nogomeya̱ oʼdaʼuy. —‍Ehueʼ, nogda o̱ʼe̱. Konigti o̱ʼe̱. —‍Nogomeya̱ oʼdaʼuy. —‍Do ekpobig i̱ji̱kaʼuynig i̱jje̱y. —‍Kenbokerek okpoyaredepo oʼmanaʼuy. 10 —‍¿Monig ikpoyarudmeʼ? ¿Moniga̱ʼ iʼmabodmeʼ? —‍Oʼnonaʼuy. 11 —‍Jesúsa barakte oʼsupupo oʼdukutaʼpo soroka bekpodukutaʼpo, “Siloé ya̱koyo yahuatiʼ. Yakpokoyoaʼ. ” Menaʼne. Ken ijhuaʼdepo yokpokoyodepo huaboaʼda ijmabodi. —‍Oʼmanaʼuy. 12 —‍¿Men ya̱ʼe̱ kenbokerek? —‍Oʼnonaʼuy. —‍Nopo̱e̱hueʼ i̱jje̱y. —‍Oʼmanaʼuy.

¿Menpaʼ i̱ʼe̱po ikpoyarud? Fariseo judío huairia ekpobigtaj oʼnonaʼuy.

13-14 Okmapi̱e̱ʼahuaddikte huameʼnoete Jesúsa soroka oʼdukutaʼpo okpoyareadnok kenbokerek ekpoyareadtaj onʼtohuaʼpo judío hua̱i̱takeʼ jak huairitaj onʼtohuaʼpo fariseo huairitaj onʼtohuaʼuyate. 15 —‍Ekpobig i̱ʼunhuahuikaʼuy. ¿Monig oyda huaboaʼda iʼtiahuay? —‍Fariseo huairia oʼnonaʼuy. —‍Soroka samibia bekpodukutaʼpo yokpokoyopo huaboaʼda ijtiahuayoni. —‍Fariseo huairitaj oʼmanaʼuy. 16 —‍Okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete aratbut katepiʼ kahueʼdik o̱ʼne. Oʼmanmadikikay. Inbokerek nigpe̱e̱hueʼda o̱ʼe̱po okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoete oʼyareaʼnok keʼna Diosen huamanbatiaʼpakeri ehueʼdik o̱ʼe̱, oʼnopo̱e̱y. —‍Sueʼada onʼbatiaʼpakuy. —‍Dakhueaʼ huakaʼeri e̱e̱ʼnayo bayareahueʼdik o̱ʼe̱. Keʼna oʼyareaʼde dakhueaʼ huakaʼeri ehueʼdik o̱ʼe̱, oʼnopo̱e̱y. —‍Noga̱ onʼbatiaʼpakuy.

Noga̱ nogpaʼ nogpaʼ onʼbatiaʼpakpo konigti ahueʼ o̱ʼneʼuyate.

17 —‍¿On menpaʼ iʼnopo̱e̱ ken huabokerek huakpo beyareatenigtaj? —‍Huabokerek huakpoyareritaj judío huairia oʼnonaʼuy. —‍Diosen huamanbatiaʼpakeri o̱ʼe̱, oʼnonaʼne. —‍Oʼmanaʼuy. 18 Aʼnenda ekpobig o̱ʼi̱kaʼuy. Oyda okpoyaredepo tiahuaydik o̱ʼe̱. Kenda Judío huairia oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼnepo, “Keʼnen huaoj hua̱ye̱tere yanʼtotiak. ” Onʼmanaʼuy. Enʼtiakdeʼte. 19 —‍¿In huabokerek menpaʼ o̱ʼnensiʼpo ya̱ʼe̱? ¿Menpaʼ ekpobig oʼsiʼpoe̱ʼuy, boʼtiaʼpakikaʼ? ¿Menaʼpo oyda tiahuaydik ya̱ʼe̱? —‍Judío huairia keʼnen huaojtaj hua̱ye̱tere onʼmanaʼuy. 20 —‍E̱e̱ʼ, keʼna oroʼensiʼpo o̱ʼe̱. Ekpobig oʼsiʼpoe̱ʼuy oʼnopo̱e̱y. 21 Menaʼpo oyda tiahuaydik o̱ʼe̱ oroʼnayo nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y. Kenpaʼti beʼa yakpoyaret nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y. “¿Beʼa bekpoyareaʼ?” Ya̱ʼnonaʼ. Huabokerek o̱ʼe̱. Keʼnada aʼdik o̱ʼe̱. —‍Keʼnen huaoa hua̱ye̱erea onʼmanaʼuy. 22 Judío huairitaj onʼmakmeʼpukpo huaojerea hua̱ye̱erea kenda namaʼda huairitaj onʼmanaʼuy. “Jesús Diosen Cristo o̱ʼe̱. Diosa oʼtaʼmonaʼuyate. ” Beʼapiʼ eaʼnayo Apagbaʼtaj aʼpe̱e̱yaʼpo judíoen hua̱i̱takeʼ jakyo onteʼti kudhueʼdik o̱ʼneapo. Judío huairia onpapayoʼ ondaʼpo. Konige̱po huabokereken huaojere hua̱ye̱ere onʼmeʼpukpo, namaʼda onʼmanaʼuy. 23 “Huabokerek o̱ʼe̱. Keʼna aʼdik o̱ʼe̱. Kentaj ya̱ʼnonaʼ. ” Judío huairitaj namaʼda onʼmanaʼuy. 24 “Keʼna huabokerek ekpobig oʼsiʼpoe̱ʼuy. Kentaj yanʼtotiak. ” Judío huairia onʼmanaʼuy. Eʼtiakdeʼte oʼnonaʼpo, —‍Buttida yaaʼ. “Diosa beʼyareaʼne. ” Yaaʼ. Jesús dakhueaʼ huakaʼeri o̱ʼe̱, oʼtinopo̱i̱kay. Bayareahueʼdik o̱ʼe̱. Oroʼ oʼnopo̱i̱kay. —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. 25 —‍Dakhueaʼ huakaʼeripiʼ o̱ʼe̱piʼ ʼuruda huakaʼeri o̱ʼe̱piʼ nopo̱e̱hueʼ i̱jje̱y. Nogtida ijnopo̱e̱y. ʼIkken ekpobig i̱jje̱mey. Oynayo ijtiahuay. —‍Oʼmanaʼuy. 26 —‍¿Ontaj moniga̱ʼ megkaʼ? ¿Monig bekpoyareaʼ? —‍Onteʼti judío huairia oʼnonaʼuy. 27 —‍Kenda huaboaʼda oʼnonaʼdene. ¿Menaʼpo onteʼti eʼpe̱e̱taʼ boʼpak? ¿Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri e̱e̱ʼtaʼ menpaʼ boʼpak? —‍Oʼmanaʼuy. 28 —‍O̱ʼna kentaj huanigpe̱i̱kaʼeri i̱ʼe̱. Oroʼnayo Moisésen huanigpe̱i̱kaʼeri o̱ʼe̱y. 29 Moiséstaj Diosa onaʼikaʼuyate oknopo̱i̱kay. In huabokereknayo meya̱ʼ yaʼtiakuyet nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y. —‍Fariseo huairiomeya̱ diga̱ʼda onʼhuadiaypo i̱ghuaʼda oʼnonaʼuy. 30 —‍¡Kenpihuay! Kentaj menaʼpo oknopo̱e̱hueʼ moʼe̱. Ken huabokereka bekpoyareaʼne. Ke̱ya̱ʼ oʼtiakuy nopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. 31 Dakhueaʼ huakaʼeritaj Diosa manigpe̱e̱hueʼ o̱ʼi̱kaʼ. Diostaj huanigpe̱i̱kaʼeritaj Diosa oʼmanigpe̱i̱kaʼ. Katepiʼ onʼpaknok Diosa oʼmanigkikaʼ. 32 Aʼnennanadapiʼ huakkuruda ekpobigtaj eʼsiʼpoe̱ʼ okpoyareaʼuy tipe̱e̱hueʼ o̱ʼi̱kay. 33 Dapitaʼ Diosyaʼ oʼtiakuyate. Diosyaʼ tiakhueʼ e̱ʼu̱ynayo in huabokereka kenda sigpiʼ kahueʼdik o̱ʼe̱. Bakpoyareahueʼdik o̱ʼe̱. —‍Judío huairitaj oʼmanaʼuy. 34 —‍Dakhueʼ eʼeretkaʼ iʼsiʼpoe̱ʼuy. Dakhueaʼ iʼkikaʼuy. Oroʼtaj onmandikahueʼdik o̱ʼe̱ne. —‍Judío huairia onʼhuadiaypo oʼnonaʼuy. Judío aratbuten hua̱i̱takeʼ jakyaʼ oʼnenʼuy.

Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri konig ekpobig o̱ʼne.

35 Huabokerek ekpoyareʼtaj hua̱i̱takeʼ jakyaʼ oʼnende Jesúsa oʼnopo̱e̱po oʼdeatopo, —‍¿Diosen Huasiʼpo, ken huabokerektaj Diosa oʼtaʼmonaʼuyate menpaʼ oknopo̱e̱ʼ? —‍Jesúsa onaʼuy. 36 —‍¿Beʼa ya̱ʼe̱, huairi? Eknopo̱e̱ʼtaʼ ijpaki. —‍Jesústaj onaʼuy. 37 —‍Kentaj iʼtiahuayne. Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. In do i̱jje̱y. Diosen Huasiʼpo i̱jje̱po onaʼne. —‍Jesúsa onaʼuy. 38 Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oknopo̱e̱po huikudate oʼtihuadpo, —‍Diosen huataʼmonaʼeri i̱ʼe̱. Diosen Huasiʼpo i̱ʼe̱. Yoknopo̱e̱y, Huairi. —‍Jesústaj onaʼuy. 39 —‍Huakkaʼada konig tiahuayhueʼdik o̱ʼnepo konig ekpobig o̱ʼnepo Diostaj oknopo̱e̱hued o̱ʼnepo doʼtaj oʼnoknopo̱e̱a̱popo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Nogomeya̱ “Ekpobig ehueʼ o̱ʼe̱y. Tiahuaydik o̱ʼe̱y. Diostaj huadakda oknopo̱i̱kay. ” Namaʼda onʼbatiaʼpakpo hueretda huaknopo̱e̱ʼeri ehueʼ o̱ʼnepo konig ekpobig o̱ʼnenok Diosa castiga magkaʼdik o̱ʼi̱kaʼapo. Konige̱po Diosa indariyo meʼtaʼmonaʼuyne. —‍Jesúsa oaʼuy. 40 Ken, sueʼada fariseo huairi kenteda o̱ʼnepo Jesústaj onʼpe̱e̱depo, —‍Dapiʼ oroʼomeynayo Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri ehueʼ o̱ʼe̱y. Oroʼomey ekpobig ehueʼ o̱ʼe̱y. Diostaj oknopo̱e̱y. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy. 41 —‍“Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri o̱ʼe̱y,” eaʼnayo o̱ʼnen dakhueaʼ eʼkaʼ Diosa bakkahueaʼdik moʼe̱a̱ynigʼa “Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri ehueʼ o̱ʼe̱y,” namaʼda boaʼnok Diosa bakkahueahueʼdik moʼe̱ne. —‍Jesúsa fariseo huairitaj oʼmanaʼuy.

10

Ovejaen huakpa ekbiriktaj Jesúsa oʼmanbatiaʼpakuy.

1 Diosen huanigpe̱e̱ʼeriomeytaj hueretda huamato̱e̱ʼeri doa i̱ji̱kay. Jesúsa oʼmanbatiaʼpakpo, —‍Buttida ijjay. Ovejataj kabatiokeʼpo oveja huamato̱e̱ʼeria huakpa ekbirikyo oʼbakuda̱ʼikaʼ. Bisik oʼbakuda̱ʼikaʼ. Oʼbakuda̱ʼdepo akbogpe huato̱e̱ʼeria teyaʼda okhuikikaʼ. Oveja huabereeri onʼtiakdepo akbogpeyaʼ kudhueʼdik o̱ʼnikaʼ. Nogyaʼda o̱gkudikaʼ. Huakpakuyaʼ onʼbehuikpo onʼkudikaʼ, 2-3 Hueretda oveja huamato̱e̱ʼeria ovejataj oʼmatiokikaʼpo oʼmato̱i̱kaʼpo sikyoedda ovejataj aʼbaeyaʼpo akbogpete oʼhuahuaʼdepo kentaj akbogpe huato̱e̱ʼeria o̱ki̱e̱ʼpo oʼnigokhuike. Ken hueretda oveja huamato̱e̱ʼeri oʼkudde keʼnen ovejaa onʼnigpe̱e̱. Ayaʼ ovejaen huadik oʼmadikkaʼdepo oʼmaoro̱kaʼpo. 4 Ayaʼtada oʼmaoro̱kandepo huakkuru oʼmanighuaʼikaʼ. Oveja hueretda huamato̱e̱ʼeritaj onʼpe̱e̱po oʼnoki̱e̱ʼpo konige̱po onʼtahuaʼikaʼ. 5 Noga̱da eʼhuatiakte oveja oʼnokmamonapo. Keʼna menʼtahuaʼ enaʼte onʼpe̱e̱po o̱ki̱e̱hueʼ onʼe̱po oʼnokmamonapo. —‍Ken konig oveja huamato̱e̱ʼeritaj Jesúsa oʼmanbatiaʼpakuy. 6 Jesúsa kenda oʼmanbatiaʼpaknigʼa judío aratbuta eʼpe̱e̱a̱da nopo̱gkahueʼ o̱ʼneʼuy.

Jesús konig oveja huamato̱e̱ʼeri o̱ʼe̱po huanigpe̱i̱kaʼeritaj dakaʼ oʼmato̱i̱kaʼ.

7 Onteʼti Jesúsa oʼmanbatiaʼpakpo, —‍Buttida ijjay. Do konig ovejaen akbogpe i̱jje̱y. Do konig oveja ijbatokudi. Ayaʼda huaknopo̱e̱ʼeri doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po doere kuddik o̱ʼne. 8 Huakkaʼada konig huamanbatiaʼpakeri do tiakhued e̱e̱ʼted kenomey konig huabereeri engaña huakaʼeri o̱ʼneʼuyate. Hueretda ovejaa taʼhuahueʼ o̱ʼnikaʼuyate. 9 Do oveja eʼtiokpakaʼ akbogpe konig i̱jje̱y. Ayaʼada doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po konig onʼkudpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Diostaj dakaʼ kanʼnigpe̱i̱keʼpo ijbatihuapokikay. Dakhueaʼ kahueʼ kaʼneʼpo kenomeytaj ijbatiokikaʼapoy. 10 Namaʼda huamanmadikaʼeri konig huabereeri o̱ʼne. Onʼberikaʼ. Onʼbarakikaʼ. Onʼbakbasakikaʼ. Donayo ijmanoeanhuahuikay. Hueretda huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmanoeanhuahuikay. Huakkaʼda ijmatinepahuiʼpo ʼuruaʼnanada ijmanoeanhuahuikay. 11 Do konig oveja huamato̱e̱ʼeri i̱jje̱y. Huadakaʼda huamato̱e̱ʼeri i̱jje̱y. Huanigpe̱i̱kaʼeritaj dakaʼnanada ijmato̱i̱kay. Ovejataj aʼbatiokayaʼpo, ovejataj aʼmanoeanhuahuikayaʼpo ijmanigbueyapoy. 12-13 Sueʼada huakupetaʼ huakkaʼ oʼderetpakpo nogen ovejataj onʼmatamato̱i̱kaʼ. Nubakuhuaa eʼhuatiakte onʼmatiokmonikaʼ. Oveja nogen onʼta̱e̱nok huakupeyoʼda oʼderetpakpo ovejataj pakhueʼ o̱ʼnepo onʼmatiokmonikaʼ. Nubakuhua onʼbahuatiakpo oʼmabokeʼpo oʼmamonaʼikaʼ. 14-15 Doa konig ovejataj dakaʼ huamato̱e̱ʼeri i̱jje̱y. Apag Diosa doʼtaj meki̱e̱ʼne konigti Apag Diostaj doa yo̱ki̱e̱y. Kenpaʼti doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeritaj ijmaki̱e̱y konigti doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeria doʼtaj meʼnoki̱e̱ʼne. Dakhueaʼ eʼkaʼ aʼmanopoʼyareayaʼpo huanigpe̱i̱kaʼeritaj ijmanigbueyapoy. 16 Nog huanigpe̱i̱kaʼeritakon ijmato̱e̱i̱kaʼapoy. Judío aratbut ehueʼ o̱ʼne. Nog aratbut o̱ʼne. Ken aratbuttakon manopoʼkoreaʼdik i̱jje̱y. Doʼtaj onʼnigpe̱i̱kaʼapo. Kenomeyere judíomeyere konig nogaratbuttida o̱ʼneapo. Kenpaʼti do kenomeytaj nogtiada huamato̱e̱ʼeri i̱jje̱a̱poy. 17-18 Diostaj ijnigpe̱e̱nok, doʼtaj menʼtohuaʼ doʼtaj menʼarakeʼ ijnopo̱e̱po. Ken ijbueydeapoy onteʼti ijnoyhuada̱poy onteʼti ijnoeapoy. Konige̱po Apag Diosa diʼ meʼe̱ne. Huabokereka doʼtaj eʼaraktaʼ onʼpakpo arakhueʼdik meʼneapone. Konige̱po doada eʼnigbueytaʼ ijpakpo ijnigbueyapoy. Eʼnigbueytaʼ ijpakpo bueydik i̱jje̱a̱poy. Onteʼti eʼnoyhuadtaʼ ijpakpo noyhuaddik i̱jje̱a̱poy. Kenda doʼhued Apag Diosa menaʼuyne. —‍Jesúsa oʼmanaʼuyate. 19 Judíomeya̱ Jesústaj onʼpe̱e̱depo nogpaʼ nogpaʼ onʼnopo̱e̱po nogpaʼ nogpaʼ onʼbatiaʼpakuy. 20 —‍Totoʼa oʼnopoʼto̱e̱ʼnok Jesús huasegda o̱ʼe̱ Katiaʼpo kentaj moʼnigpe̱e̱ʼ. —‍Huakkaʼada kenpaʼ onʼbatiaʼpakʼuy. 21 —‍ʼUruaʼnanada oʼmanbatiaʼpak. Totoʼa nopoʼto̱e̱hueʼ o̱ʼe̱. Totoʼa eʼnopoʼto̱e̱ʼnayo ʼuruda batiaʼpakhueʼ ya̱ʼe̱a̱yet. Kenpaʼti ekpobigtaj okpoyareahueʼdik o̱ʼe̱ totoʼa. —‍Nogomeya̱ onʼbatiaʼpakʼuy.

Judío huairia Jesústaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnuy.

22 Nogok Jerusalényo̱ Diosen jak onʼtoʼkaʼdepo fiesta okkahuehueʼ hua̱e̱ʼ o̱ʼu̱y. Huahuiʼok o̱ʼu̱y. 23 Diosen jak kurute Salomóna dagtaj jakaʼ oʼtikaʼuyate. Ken dagte Jesús eʼhuaʼete 24 judío huairia Jesústaj onʼtikupobopo, —‍¿Meniga̱ʼ puug oroʼomey nigunhuahuaʼdik o̱ʼe̱? Diosa eʼtaʼmonuyʼnayo buttida oyedda monaʼ. Cristo buttida e̱e̱ʼnayo monaʼ. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy. 25 —‍Kenda oʼnonameʼniga̱ doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Opudomeya̱ doʼtaj dakaʼ kanoknopo̱e̱ʼpo konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ ijkikamey. Diosa kenda beʼtihuapoknok ʼuruaʼda ijkikamey. Konigda eʼbayareaʼ ijkikamey. Cristo o̱ʼe̱ doʼtaj dakaʼ oknopo̱e̱ʼdik ʼuruaʼda ijkikamey. 26 Konig Dios ʼuruaʼnanada oʼkikaʼ konigti ijkikaʼnigʼa opuda̱ doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼne. Doʼhued oveja huanigpe̱i̱kaʼeri ehueʼ moʼe̱po, doʼtaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnene. 27 Doʼhued oveja huanigpe̱i̱kaʼeria doʼtaj menaʼ o̱ki̱a̱ʼpo onʼnigpe̱i̱kaʼ. Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeri doʼa ijmata̱e̱po dakaʼ ijmaki̱kay. Doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po onʼnigpe̱i̱kaʼ. 28 Diosere durugnada ijmanoeanhuahuikaʼapoy. Kenpaʼda bueyhueʼdik o̱ʼneapo. Dakaʼ ijbatiokaʼnok beʼapiʼ sigpiʼ okkayhueʼdik meʼneapone. 29 Oveja huanigpe̱i̱kaʼeri meʼbayokuyne. Doʼhued Apag Diosa meʼbayokuyne. Teynanada o̱ʼe̱. Diosyoʼda teynanada o̱ʼe̱. Noga̱piʼ konig teyti ehueʼ o̱ʼnepo okkayhueʼdik o̱ʼnikaʼ. 30 Apagere doere nogtida o̱ʼe̱y. —‍Jesúsa huairitaj oʼmanaʼuy. 31 Judío huairia huida̱ Jesústaj aʼpaʼeaʼyaʼpo onʼbaeaʼuy. 32 —‍Opuda̱ onʼtiahuayikaʼne nogda nogda ʼuruaʼnanada ijkikay. Apaga̱ beʼtihuapoknok konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ ijkikay. ¿Kateaʼpo menapoata doʼtaj onpaʼeapo? —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 33 —‍Ehueʼ. Huadakda iʼkikaʼnok paʼeahueʼ o̱ʼe̱a̱poy. Diostaj dakhueaʼnada iaʼnok huida̱ oʼpaʼeaʼapoy. Huabokerek e̱ʼe̱a̱da Dios i̱jje̱y iaʼnok huida̱ oʼpaʼeaʼapoy. —‍Judíoa oʼnonaʼuy. 34 —‍“Oy opudomey Diostaj huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱po diosdik moʼto̱e̱ne. ” Diosa oʼmanaʼuyate. Kenpaʼ opudomeyen Diosbaʼte oʼmadoyaʼuyate. 35 Diosbaʼnayo namaʼda ahueʼdik o̱ʼe̱. Kenpaʼda buttida o̱ʼi̱kaʼ. “Oy opudomey Diostaj huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱po diosdik moʼto̱e̱ne. ” Apagbaʼa buttida oʼmanaʼuyate. 36 Apagtaj meʼnigpe̱i̱keʼpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Dakhueaʼ huakaʼerite meʼtaʼmonaʼuyne. Konige̱po “Diosen Huasiʼpo i̱jje̱y,” aʼdik i̱ji̱kay. Konige̱po “Diostaj dakhueʼda oʼtiaʼpak. ” Doʼtaj huaahueʼ ya̱ʼnikaʼ. 37 Kenda doʼhued Apaga̱ menikaʼnig ijkikay. Do Diosen kikahueʼ e̱e̱ʼnayo doʼtaj oknopo̱e̱hueʼdik moʼe̱ne. 38 Doʼa Diosen eʼkikaʼtada opudomeya̱ doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ e̱e̱ʼpiʼ kenda do ijkikaʼnige̱yo̱ kenda yanoknopo̱e̱ʼ. Diosensiʼpo o̱ʼe̱ nopo̱e̱ʼdik moʼe̱. Konig Diosa oʼnopo̱e̱ konigti ijnopo̱e̱y. Konig do i̱jje̱y konigti Dios o̱ʼe̱. Konig doʼa ijnopo̱e̱y konigti Diosa oʼnopo̱e̱. Kenda nopo̱i̱kaʼdik moʼe̱a̱po. —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼuy. 39 Onteʼti Jesústaj kanʼkude̱ʼpo eʼtohuaʼtaʼ enʼpaktada Jesúsa oʼmakmonʼuy. 40 Onteʼti Jordánhue̱ akodpen Jesúsa oʼhuaʼuy. Kenteda Juana huakkuruda bautiza oʼmagkadhuaʼuyatenig. Kenteda Jesús o̱ʼunhuahuaʼpo. 41 Jesúste huakkaʼada onʼhuatiakuy. —‍Konig tiahuayhued o̱ʼi̱kaʼ konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ Juananayo kahueʼ o̱ʼu̱y. Ayaʼda inbokerektaj oʼtiaʼpakikaʼuy, buttida oaʼikaʼte. —‍Aratbuta onʼhuaaʼuy. 42 Ke̱ya̱ʼ Jesústaj huakkaʼada oʼnoknopo̱e̱ʼuy.

11

Lázaro oʼbueyʼuyate.

1-3 Lázaro huabokerek o̱ʼu̱y. Jesúsa Lázarotaj diʼda o̱ʼi̱kaʼuy. Betania huakkaʼ jakyo hua̱e̱ʼeri o̱ʼi̱kaʼuy. Betaniayo huidpo Maríaere Martaere o̱ʼnikaʼuy. Lázaro dakhueʼda o̱ʼe̱nok María Martaere Jesúste onʼtaʼmonaʼuy. —‍Lázarotaj diʼda i̱ʼi̱kaʼne. Dakhueʼda o̱ʼe̱, Huairi. Jesústaj yanatiʼ. —‍Oʼnonaʼuy. María Jesús huairien huaʼitaj huasihuaj ʼuruʼhui̱e̱a̱da ʼitioyhued kenpaʼti huakuhuiʼa ʼitidukuthued o̱ʼu̱y. 4 Jesúsa kenda oʼpe̱e̱depo, —‍Dakhueʼda o̱ʼe̱nigʼa kenpaʼda bueyhueʼ o̱ʼe̱a̱po. “Diosa ʼuruaʼda oʼkaʼ. Huadaknanada o̱ʼe̱,” aratbuta kanʼnopo̱e̱ʼpo keʼna dakhueʼ o̱ʼe̱. Kenpaʼti “Diosen Huasiʼpoa huadaknanada oʼkikaʼ. ʼUrunanada o̱ʼe̱. ” Aratbuta kanʼhuaeʼpo keʼna dakhueʼda o̱ʼe̱. —‍Jesúsa oʼpe̱e̱depo oʼmanaʼuy. 5-7 Ken Martataj Martaen huamaʼbuytaj kenpaʼti Lázarotaj diʼda oʼmaepo Jesús ke̱ya̱da nog bottaʼmeʼnoe o̱ʼe̱a̱huadpo Lázaro dakhueʼda o̱ʼe̱ eʼpe̱e̱deada bottaʼ huameʼnoe o̱ʼe̱depo, —‍Judea huadaribayo monhuaʼ. —‍Oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj monaʼuy. 8 —‍Huaboaʼda huida̱ onʼtaj eʼpaʼeaʼtaʼ boʼtipakmeʼne judío huairia Judeayaʼ. ¿Ke̱yo̱ menpaʼ onteʼti iʼhuaʼapo, huamanmadikaʼeri? —‍Oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeria onaʼuy. 9 —‍Huameʼnoe jeyda o̱ʼe̱nok aratbuta katepiʼ kahuaddik o̱ʼnikaʼ. Diostaj nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼne. Nogmeʼnoetida doce horas oʼtaʼtenok kahuaddik o̱ʼnikaʼ. Doʼtaj huaarak huameʼnoe ehued o̱ʼe̱nok doʼtaj arakhueʼdik meʼnene. Nogok ken horate huabuey Diosa baktieʼeaʼuyne ayaʼ Diosen eʼkadeʼte eʼkuhuitdeʼte doʼtaj arakdik meʼneapone. 10 Sikyo taʼtehueʼ o̱ʼe̱nok katepiʼ kahueʼdik o̱ʼnikaʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne. 11 —‍Doʼhued huadiʼ Lázaro oʼtaynigʼa, monhuaʼ, ijmaboaʼapoy. —‍Jesúsa monaʼuyne. 12 —‍Eʼtaynayo oʼyareapo oʼnopo̱e̱y, Huairi. —‍Oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeria Jesústaj onaʼuy. 13 O̱ʼa̱ro̱gpo oʼtay oroʼomeya̱ oʼnopo̱e̱po Jesústaj oknopo̱e̱gkahueʼ o̱ʼu̱y. Eʼbueytada “Oʼtay,” oaʼpo Jesúsa oʼbatiaʼpakuy. 14 Konige̱po, —‍Lázaro oʼbueymeʼte. 15 Opud nogi̱ti doʼtaj menoknopo̱e̱ʼpo Lázarote i̱da ikken huahuahueʼ i̱jje̱mey. Konige̱po durugda i̱jje̱y. Lázarote monhuaʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne. 16 —‍Oroʼomeykon monhuaʼ. Jesúsere aʼbueyyaʼpo monhuaʼ. —‍Oroʼomey huanigpe̱i̱kaʼeritaj Tomása monaʼuyne. Tomás konogda oʼdikkaʼ Gemelo.

Jesúsa aratbuttaj huamanoyhuada̱ʼeri o̱ʼe̱po aratbuttaj durugteda oʼmanoeanhuahuikaʼapo. Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo.

17 Ken Jesúsere oʼhuaʼuy. Betaniayo e̱kye̱deʼte “Bottaʼ bottaʼ huameʼnoe Lázaro kubarakyo oʼhuedde. ” Jesústaj oʼnonaʼuy. 18 Betaniayo Jerusalén meyo̱hueʼda o̱ʼe̱. Konig dos kilómetros y medio o̱ʼe̱nok 19 María Martaeretaj aʼbataʼhuade̱ya̱ʼpo huakkaʼ judío huairi Betaniayo onʼtiakdepo, Jerusalénya̱ʼ onʼtiakdepo, aʼmanoeynoeya̱ʼpo onʼtiakuyate. Huidpoa oʼbakbueynok eʼmanoeynoeytaʼ onʼpakuyate. 20 Jesús oʼtiakde Marta oʼpeeondepo aʼeyaʼpo o̱ʼo̱ro̱kʼuy. Maríanayo jakyo o̱ro̱khueʼ o̱ʼu̱y. 21 —‍Aʼnen bottaʼ bottaʼ huameʼnoete o̱ʼna i̱yo̱ ehueʼ i̱ʼe̱meʼne. On i̱yo̱ e̱ʼe̱meʼnayo doʼhued huidpo Lázaro bueyhueʼ o̱ʼe̱aymeʼ, Huairi. 22 Oy kenpaʼti katepiʼ iʼpakpo Diostaj eʼtionaʼpaknayo beyokapone, ijnopo̱e̱y. —‍Martaa Jesústaj onaʼuy. 23 —‍O̱ʼnen huidpo oʼnoyhuadapo. —‍Jesúsa onaʼuy. 24 —‍Nogok keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ayaʼada onʼnoyhuada̱po. Keʼnakon oʼnoyhuadapo ijnopo̱e̱y. —‍Martaa onaʼuy. 25-26 —‍Huamanoyhuada̱ʼeri i̱jje̱po aratbut eʼbueyʼuytaj ijmanoyhuada̱ʼapoy. Diosere aratbuttaj durugda ijmanoeanhuahuikaʼapoy. Ayaʼada doʼtaj meʼnoknopo̱e̱po enʼbueynayo onteʼti kurudyo̱ Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Durugda onʼnoeonhuahuikaʼapo. Doʼtaj meʼnoknopo̱e̱po onʼnoeonhuahuikaʼapo. Onteʼti bueyhueʼdik o̱ʼneapo. ¿Kenda menpaʼ iʼnopo̱e̱, Marta? —‍Jesúsa onaʼuy. 27 —‍E̱e̱ʼ, kenda do ijnopo̱e̱y, Huairi. “Aratbuttaj kamanopoʼkoreʼpo Cristotaj ijtaʼmonaʼapoy. Doʼhued Huasiʼpo ijtaʼmonaʼapoy. ” Aʼnennada Diosa oʼmanaʼuyate. Diosyaʼ oʼtiakuyate. O̱ʼna Cristo o̱ʼe̱. Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱, ijnopo̱e̱y, Huairi. —‍Martaa Jesústaj onaʼuy, ken.

Kubarakyo Lázarobuey eʼhuedtaʼda Jesúsa oʼhuikonʼuy.

28 Kenda Martaa onaʼdepo huamaʼbuy Maríataj atotiakyaʼpo Maríate oʼhuahuaʼuyate. —‍Huamanmadikaʼeri oʼtiakdepo ontaj katiakeʼ behuaaʼne. —‍Jutakaʼ Martaa onaʼuyate. 29 María oʼpeundepo i̱da oʼbodpo Jesústaj oʼhuahuaʼuyate. 30 Huakkaʼ jakyo Jesús kudhued o̱ʼu̱y. Kenteda Martataj oʼbatiaʼpakpo kenteda o̱ʼe̱po. 31 Ken María i̱da oʼbodpo i̱da o̱ʼo̱ro̱konpo. Judío huairi onʼbataʼhuadpo, onʼmanoeynoeypo Maríataj onʼtiahuaydepo kubarakyaʼ aʼhuikyaʼpo oʼhuaʼ onʼnopo̱e̱po onʼtaʼhuaʼuyate. 32 Jesústaj oʼhuatiakdepo Jesúsen huaʼitaʼpote huikudate oʼtihuadpo. —‍Aʼnen bottaʼ bottaʼ huameʼnoete o̱ʼna i̱yo̱ ehueʼ i̱ʼe̱meʼne on i̱yo̱ e̱ʼe̱meʼnayo doʼhued huidpo Lázaro bueyhueʼ o̱ʼe̱aymeʼ, Huairi. —‍María Jesústaj onaʼuy. 33 Kenda María onaʼdepo oʼhuik. Lázarotaj oʼhuikuy. Judío huairi kenere onʼhuatiakdepo kenere onʼbahuikpo. Maríaomey enhuikte Jesúsa oʼbatiahuaydepo sueʼe̱a̱da o̱ʼe̱po oʼmepuʼketuʼuy. 34 —‍¿Lázarotaj meyo̱ ya̱gkubarakkameʼ? —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. —‍Yatiak. Yatiahuayʼ, Huairi. —‍María Martaerea oʼnonaʼuy. 35 Ken Jesúskon oʼhuikonʼuy. 36 —‍Dapitaʼ Lázarotaj diʼnanada o̱ʼunhuahuikaʼ. —‍Judíoa onʼhuaaʼuy. 37 —‍Huabokerek ekpobigtaj okpoyareameʼ. ¿Lázarotaj bueyhueʼ ka̱e̱ʼpo menpaʼ Jesúsa yareahueʼdik o̱ʼe̱meʼte? —‍Sueʼada judíoa onʼbatiaʼpakuy.

Lázaro oʼnoyhuaduy.

38 Onteʼti Jesúsa huanopoyaʼda sueʼnanada o̱ʼe̱po kubarakte oʼhuatiakonpo Lázarotaj kubarakyo onʼhueda̱meʼte. Huaboroʼhuida̱da kubarak onʼtinokbetaʼuyate. 39 —‍Huaboroʼhuid yanokpokoreaʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. —‍Aʼnenda bottaʼ bottaʼ huameʼnoe oʼbueymeʼpo oyda pa̱gda o̱ʼe̱deta, Huairi. —‍Eʼbueyen huidpoa Martaa onaʼuy. 40 —‍“Eknopo̱e̱ʼnayo Diosa ʼuruaʼnanada oʼkaʼapo. Dios ʼurunanada o̱ʼe̱ ayaʼada onʼtiahuaypo onʼnopo̱e̱a̱po,” onaʼdene. —‍Jesúsa Martataj onaʼuy. 41 Ken huaboroʼhuid eʼtinokbetaʼ oʼnokpokoreaʼuy. Jesúsa kurudyon oʼmabopo, —‍Doʼtaj oʼnigpe̱e̱nok, Apag, dakiti onaʼne. 42-43 Doʼtaj kiriga̱yo̱ʼ menigpe̱e̱ne, ijnopo̱e̱y. Doʼtaj oʼtaʼmonaʼuyne in aratbuta kanoknopo̱e̱ʼpo “dakiti, Apag” onaʼne. —‍Jesúsa oʼtionaʼpakdepo, —‍Ya̱o̱ro̱k, Lázaro. —‍ʼUttaʼda onaʼuy. 44 Eʼbueymeʼada oʼnoyhuaddepo o̱ʼo̱ro̱kpo huaʼitaj huabaʼtaj huakoktakon huabid telaa eʼtihui̱yi̱g o̱ʼo̱ro̱konʼuy. Ken konig Lázaroa o̱ʼo̱ro̱kuy. —‍Yanʼtikuj, kahuaʼeʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

Jesústaj aʼarakyaʼpo monig oʼkaʼapo sacerdote huairiere fariseo huairiomeya̱ onʼbatiaʼpakuyate.

45 Judíomey Maríataj aʼtaʼhuade̱yaʼpo onʼhuatiakmeʼtenigʼa kenda Jesúsa oʼkaʼ onʼtiahuaydepo huakkaʼada oʼnoknopo̱e̱ʼuy. 46 Sueʼada fariseo huairitaj onʼbahuahuaʼpo, kenda Jesúsa oʼkaʼde fariseo huairiomeytaj onʼbatiaʼpakuyate. 47 Ken fariseoere sacerdote huairiere nog judío huairiere onʼkupopakdepo, —‍¿Kate oʼkaʼapo? Ken huabokerek konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱nig oʼkaʼ. Oʼbayareaʼ. Kenpaʼti oʼnoyhuada̱ʼ. 48 Kentaj batikahueʼ e̱e̱ʼnayo ayaʼada kentaj oʼnoknopo̱e̱a̱po, kentaj ayaʼada onʼnigpe̱i̱kaʼapo. Jesús oroʼen huairi o̱ʼe̱. Aratbuta onʼbatiaʼpakapo Roma huairia kenda onʼtipe̱e̱dete boʼhuadiayapone, sorotataj moʼtitaʼmonaʼapone. Oroʼtaj mogkaʼapone. Kenpaʼti oroʼen Diosen jak onʼsakaʼapo. —‍Judío huairi huayahuaya onʼbatiaʼpakuyate. 49-50 —‍Opudomeya̱ sigpiʼ nopo̱e̱hueʼda moʼe̱ne. Aratbuttaj nogtiada eʼmanigbueynayo oroʼtehuapaʼ huadakda o̱ʼe̱a̱po. Ayaʼda judío aratbut mabueyhueʼ kaʼneʼpo nogtiada manigbueydik o̱ʼe̱a̱po. Kenda nopo̱e̱hueʼ moʼe̱ne. —‍Caifása oʼmanaʼuyate. Caifás kenbayokte huaboroʼ sacerdote huairi o̱ʼu̱yate. 51-52 Caifásada oʼnopo̱e̱po kenda manahueʼ o̱ʼu̱ynigʼa kenbayok sacerdote huairi e̱e̱ʼte Diosa oʼnopo̱e̱a̱ʼnok “Ayaʼtada judío aratbuttaj Jesúsa oʼmanigbueyapo. Kenpaʼti Diosen aratbut, judío aratbut kenpaʼti nog aratbuttaj kamanopoʼkoreʼpo Diostaj konigti kanoknopo̱e̱ʼpo Jesúsa oʼmanigbueyapo. ” Kenda sacerdote huairia oʼbatiaʼpakuy. 53 Caifás kenda eʼmanadeʼte “Jesústaj monig oʼarakapo. ” Judío huairia huaboaʼda onʼbatiaʼpakuyate. 54 Judío huairia eʼaraktaʼ onʼtipaknok ke̱yo̱ huakkaʼ judío aratbut e̱gkupopakyo onteʼti Jesús huahueʼ o̱ʼu̱y. Nogyo̱ oʼhuaʼuy. Efraín huakkaʼ jakyo oʼhuaʼuy. Oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeriere oʼhuaʼuy. Efraínyo sueʼda aratbut o̱ʼneʼuy. Kenpaʼti Efraín kurute sueʼada aratbut o̱ʼnuy. Oroʼomeyere o̱ʼi̱kaʼuy. 55 Aʼti judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta o̱ʼe̱a̱po. Nogya̱ʼ nogya̱ʼ nog huakkaʼ jakyaʼ nog huakkaʼ jakyaʼ Jerusalényo̱ huakkaʼda judío aratbut onʼbahuaʼuy. Fiesta ehued onʼbahuaʼuyate. Fiestayaʼ aʼbapeyaʼpo aʼmayaʼpo Diostaj ʼuru ʼuhua e̱ʼhua̱e̱ʼ onʼnigbatiarakuyate ʼurunopoʼda Diostaj aʼnigeyapo. Konige̱po fiesta kahued konig huakkuruda onʼhuaʼuyate. 56 Jerusalényo̱ o̱ʼnedepo onʼhuaʼepo Jesústaj oʼnonmabopo. Diosen jakyo o̱ʼnedepo, —‍¿Menpaʼ moʼnopo̱e̱? ¿Menpaʼ Jesús fiestate yatiakapet? ¿Tiakhueʼ ya̱ʼe̱a̱petpiʼ? —‍Judío aratbuta huayahuaya onpayoʼ onʼbatiaʼpakuy. 57 “Beʼapiʼ Jesústaj eʼtiahuaynayo oroʼtaj monatiʼ. ” Sacerdote huairiomey fariseo huairiere onʼmanaʼuyate. Jesústaj huabakuda̱ʼ jakyo kanʼtohueʼpo kenda onʼmanaʼuyate.

12

Ettoneʼ Jesúsen huaʼitaj huasihuaj ʼuruʼhui̱e̱a̱da oʼitioyʼuyate.

1 Aʼtimon seis huameʼnoe eʼpokdeʼte judío aratbuten huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta o̱ʼe̱a̱po, Jesús Betania huakkaʼ jakyo oʼtiakuy. Ke̱yo̱ Lázaro o̱ʼi̱kaʼuy. Jesúsa Lázarotaj eʼbueymeʼtada oʼnoyhuada̱ʼuy. 2 Jesústaj ʼuru aypo onʼnigmanhuada̱ʼuy. Martaa aypo oʼmabayokeʼuy. Jesúsere Lázaro oʼbapeʼuy. 3 Ken onʼbapeʼdepo ʼuruʼhui̱e̱da huasihuaj María oʼtotiakpo, konig medio litro oʼtotiakpo nardo huasihuaj huakkaʼteda e̱e̱ʼtada oʼtotiakpo Jesústaj huakkaʼ oʼpakpo María Jesúsenʼitaj oʼitioypo oʼihuekedepo, huakuhuiʼakon oʼitidukutʼuy. Jakyaʼ ayaʼada huasihuaj ʼuruʼhui̱e̱ʼtaj onʼhui̱ri̱kuy. 4-5 —‍¿Menaʼpo kenda yakaʼ? ¿Menaʼpo ken ʼurusihua bahuayahueʼ ya̱ʼe̱meʼ? Paiʼda aratbuttaj kanʼyokeʼpo ¿Menaʼpo bahuayahueʼ ya̱ʼu̱y? Huakkaʼteda e̱e̱ʼtada o̱ʼe̱. Konig trescientos denarioshuapa huakupe e̱e̱ʼtada o̱ʼe̱. —‍Judasa oʼmanaʼuy. Judas Simónensiʼpo o̱ʼu̱y. Judas Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri e̱ʼe̱a̱da Judío huairia kadarakeʼpo Judasa oʼbayokapo. 6 Paiʼda aratbuttaj matinepahuihueʼada huabereeri o̱ʼe̱po eʼberetaʼ oʼpakpo kenda oʼmanaʼuy. Huabereeri o̱ʼe̱ kenda oroʼomeya̱ Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeria nopo̱e̱hueʼ o̱ʼu̱y. Judas oroʼen huakupe huamato̱e̱ʼeri o̱ʼi̱kaʼnigʼa oroʼen huakupe oʼberikaʼuyate. 7 —‍Kejeʼ, dakhueʼ huaahueʼ ya̱e̱ʼ Maríataj. Aʼti oʼbueyapo María oʼnopo̱e̱po ʼuruʼhui̱e̱da huasihuaj meʼnigtoeonhuahuikaʼpo beʼitihuekene. ʼUruso̱ʼda kanʼkubarakkeʼpo meʼso̱ʼtihuekene. 8 Paiʼda aratbuttanayo moʼmato̱i̱kaʼapone. Doʼtanayo to̱e̱hueʼ o̱ʼnunhuahuikaʼapone. —‍Jesúsa onaʼuy.

Judío huairia Lázarotakon eʼaraktaʼ onʼpakuyate.

9 Jesús Betania huakkaʼ jakyo o̱ʼe̱a̱ʼ, huakkaʼ judío aratbuta onʼtipe̱e̱po Betaniayo Jerusalénya̱ʼ onʼbahuaʼpo. Jesústayoʼda aʼtiahuayaʼpo huahueʼ o̱ʼnuy kenpaʼti Lázarotabetaʼ eʼtiahuaytaʼ onʼpakpo Betaniayo onʼhuaʼuy. Lázarotaj oʼnoyhuada̱meʼte Jesúsa. 10-11 Huakkaʼada judío aratbuta onteʼti judío huairitaj eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnepo onʼbakhuaʼpo Jesústaj oʼnoknopo̱e̱ʼuy. Konige̱po judío sacerdote huairi Lázarotakon onʼhuadiaypo “Lázarotaj moʼdarak,” konigti onpapayoʼ onʼnopo̱e̱ʼuyate.

Jesúsa konig judío aratbuten gobiernonig huairitoneʼ Jerusalényo̱ oʼbahuahuaʼpo oʼkudʼuy.

12 Judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta aʼbapeyaʼpo huakkaʼada aratbut Jerusalényo̱ onʼbahuaʼdepo oʼnokye̱depo. Emeʼte “Jerusalényo̱ Jesúsa oʼtiakonyakde,” huakkaʼada onʼtipe̱e̱depo 13 huabotod onʼbaktegandepo Jesúste onʼto̱ro̱konpo onʼnigtohuaʼpo, —‍Oroʼomeytaj kabatiokeʼpo Diosa moʼnigtaʼmonaʼuyate. Dios huairia moʼnigtaʼmonaʼuyate. Huadaknanada o̱ʼe̱. Israel aratbuten gobierno huairitoneʼ o̱ʼe̱. Dakiti Dios. —‍Jesústaj onʼhuahuaʼpo ʼuttaʼnanada onʼdaʼuy. 14 Jesúsa burrotaj oʼhuahuaypo kentaʼpite oʼhuaduy. Jesús siʼpoe̱hued e̱e̱ʼte Apagbaʼte kenpaʼ o̱ʼe̱a̱po oaʼuyate. 15 Jerusalényo̱ hua̱e̱ʼeria moʼe̱po opuden huairi eʼtiakte meʼpukhueʼdik moʼe̱. Burrote oʼhuadpo opudomeyen huairi oʼtiakapo. Apagbaʼte kenpaʼ oʼmadoyaʼuyate. 16 Jesús burrote eʼhuaddeʼte kenda Apagbaʼte Jesústaj oʼtiaʼpakuynig oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeria nopoenkahueʼ o̱ʼu̱y. Nogoknayo Jesús kurudyo̱ oʼbehuikdepo kenpaʼti Diosen Noki̱re̱g moʼnopoʼto̱e̱denok kenda Jesústaj Apagbaʼte oʼtimadoyaʼuyate konigti Jesúsa kenda oʼkaʼuynok huaboaʼda oʼnopoenkaʼuy. 17 Kenokaʼ Jesúsa Lázarotaj eʼbueytaʼ eʼnoyhuada̱ʼte kenpaʼti “Ya̱o̱ro̱k, Lázaro,” enaʼte huakkaʼada judío aratbuta onʼtiahuayʼuy. ʼUruaʼnanada Jesúsa oʼkaʼnok kenda Jerusalényo̱ diga̱ʼda onʼmanbatiaʼpakuyate. 18 Konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ Jesúsa oʼkaʼdenok huakkaʼada aratbuta onʼnopo̱e̱depo Jesústaj onʼhuahuaʼuyate. 19 —‍Paj, kentaj batikahueʼdik o̱ʼe̱y oroʼ. Yanʼtiahuayʼ, ayaʼada kentaj onʼpakpo onʼnigpe̱i̱kaʼ. —‍Fariseo huairia huayahuaya onʼbatiaʼpakuyate.

Sueʼda griego huaʼa huaaʼpakeria Jesústaj oʼdukuy.

20 Fiestate Jerusalényo̱ huakkaʼda onʼbatiakuyate. Diostaj aʼtionaʼpakyaʼpo onʼbatiakuyate. Judíoere griego huaʼa huaaʼpakeri onʼbatiakuyate. 21 Felipe Jesúsen huataʼmonaʼeri o̱ʼe̱po Betsaida huakkaʼ jak hua̱e̱ʼeri kenpaʼti Galilea huadarieri o̱ʼe̱nok sueʼda griego huaʼa huaaʼpakeria Felipetaj onʼhuatiakpo, —‍Jesústaj eʼbatiaʼpaktaʼ oʼpaki, huairi. —‍Felipetaj oʼnonaʼuy. 22 Felipe Andréste oʼbakhuaʼpo kenda griego huaʼa huaaʼpakeria oʼnonaʼde Andréstaj onaʼuy. Felipe Andrésere onokteyoʼ Jesúste onʼhuaʼuy. Kenda griegoa oʼnonaʼ Jesústakon oʼnonaʼuy. 23 —‍Aʼti Diosa oʼtaʼmonaʼuy ayaʼada onʼnopo̱e̱a̱po. Ayaʼtada ijmanigbueyapoy. Ayaʼtada ijmanignoyhuadapoy. Konig Huairitoneʼ Apag Diosere i̱jjeunhuahuikaʼapoy. 24 Doʼa ayaʼtada manigbueyhueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼti kubarakyo kudhueʼ e̱e̱ʼnayo Diosere noeonhuahuikahueʼdik o̱ʼneapo. Ken konig toketkid o̱ʼe̱, ijmanbatiaʼpaki. Toketkid batukehueʼ e̱e̱ʼnayo konig kidpoaghueʼ e̱e̱ʼnayo tipakbohueʼ o̱ʼe̱a̱po, huakkaʼ toket boyoghueʼdik o̱ʼe̱a̱po. Sorokyo ʼuruaʼda eʼbatukeʼnayo nogok huakkaʼ toket oʼboyogapo. Huakkaʼda toket o̱ʼe̱a̱po. 25 Doʼtaj kenpaʼti Apag Diostaj pakhueʼ o̱ʼnepo ayaʼada hua̱ʼenda onʼeretpakpo, katetapiʼ oʼderetpakpo, aratbuttaj oʼderetpakpo, huabettaj oʼderetpakpo kenpaʼda onʼmabueyapo. Nogomeynayo ayaʼtada huataʼda pakhueʼ o̱ʼnepo, katetaʼpiʼ eretpakhueʼ o̱ʼnepo doʼtayoʼda onʼpakpo doʼtayoʼda onʼnigpe̱i̱kaʼpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. 26 Beʼapiʼ doʼtaj eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ eʼpaknayo konig ijkikay konigti kanʼkikeʼ, konig do paiʼda ijnopoʼi̱kay konigti paiʼda kanʼnopoʼi̱keʼ, konig do huataʼda ijpakpo kahueʼ i̱ji̱kay konigti huataʼda kanʼpakpo kahueʼ kaʼnikeʼ kenokaʼ doere doʼhued Apagere kurudyo̱ o̱ʼneonhuahuikaʼapo. Kenomey doʼtaj onʼnigpe̱i̱kaʼ kenomeytaj Diosa oʼbakkahueaʼapo, “Huadakda moʼe̱ne. ” Diosa oʼmanaʼapo. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

“Cruzte menʼbehuikaʼapone. Cruzte ijbueyapoy. ” Jesúsa oʼbatiaʼpakuyate.

27 Huakkaʼtada paiʼda ijmanignopoʼe̱a̱poy. Huakkaʼtada ijmanigbueyapoy. Huakkaʼda eʼmeʼpukeada “Bueyhueʼ a̱ʼe̱ya̱ʼpo beʼtiokaʼ, Apag” onahueʼ o̱ʼe̱ne. Aʼmanigbueyyaʼpo kurudya̱ʼ ijtiakuy. 28 Ontaj ijnigpe̱i̱kaʼpo ijmanigbueynok “Huadaknanada o̱ʼe̱ Dios. Huakkaʼ diʼda oʼmaikaʼ. Huakkaʼ oʼmatinepahuiʼikaʼ. ” Ayaʼada aratbuta kenda kanʼbatiaʼpakikeʼpo. Jesúsa kenpaʼ oʼtionaʼpakuy. —‍Doʼtaj meʼnigpe̱i̱kaʼnok “Huadaknanada o̱ʼe̱ Dios. ” Ayaʼ aratbutada kanʼnopo̱i̱keʼ nogok onaʼti konigti kanʼnopo̱i̱keʼ. —‍Kurudya̱ʼ Diosa ʼuttaʼda onaʼnok Jesúsa oʼpe̱e̱ʼuy. 29 Huakkaʼada aratbuta o̱gkupobopo onʼpe̱e̱depo, “Kuruda oaʼ,” onʼbatiaʼpakpo. “Diosen huataʼmoneria oʼdaʼ. ” Nogomeya̱ onʼbatiaʼpakuy. 30 —‍Doʼtayoʼda kenda Diosa onahueʼ meʼe̱ne. Opudomey doʼtaj kaʼnoknopo̱e̱ʼpo kenda menaʼne. 31 Doʼtaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼnepo doʼtaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼnepo aʼti doʼtaj enʼarakdeʼte “Dakhueaʼnanada boʼkaʼne. Doʼtaj nigpe̱e̱hueʼ moʼe̱ne. Castiga o̱gkaʼdik o̱ʼneapone. ” Diosa oʼmanaʼapo. Kenpaʼti totoʼtaj Diosa konigti o̱gkaʼapo onteʼti huairitoneʼ ehueʼ o̱ʼe̱a̱po. Ayaʼtada onteʼti namaʼda manahueʼdik o̱ʼe̱a̱po. 32 Do cruzte ijbueyapoy. Cruzte ijbueydepo ijnoyhuadapoy. Kurudyo̱ Dioste ijhuaʼapoy. Ayaʼ aratbuta doʼtaj eʼnoknopo̱e̱deʼ Diosensiʼponig o̱ʼneapo. Kurudyo̱ ijbatobehuikapoy. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 33 Cruzte ijbueyapoy Jesúsa dakaʼ oʼmanbatiaʼpakuy. 34 —‍Oroʼen Apagbaʼ eʼmonaʼpakte oʼpe̱e̱po Dios Cristotaj oʼtaʼmonaʼaponok oroʼtaj boʼtiokadhuahuikaʼapone. Kenpaʼda Cristo bueyhueʼ o̱ʼe̱po oʼnoeonhuahuikaʼapo. Diosa ontaj eʼtaʼmonaʼnayo, “Cruzte ijbueyapoy. ” ¿Menaʼpo iaʼ kenpaʼ? Diosa huabokerektaj oʼtaʼmonaʼapo. ¿Beʼa ya̱ʼe̱a̱po? —‍Aratbuta o̱gkupopakpo nogtiada Jesústaj kenpaʼ onaʼuy. 35 —‍Sueʼda huameʼnoe opudomeyere i̱jje̱a̱poy. Konig huakjey i̱jje̱po Diostaj kanoknopo̱e̱ʼpo oʼnonmadikaʼne. Konig Diostaj eknopo̱e̱ʼ kenpaʼti eʼnigpe̱e̱ʼ onʼtiahuayaʼne. Sueʼda huameʼnoe opudere i̱jje̱a̱ponok opudere e̱e̱ʼte doʼtaj dakaʼ menʼpe̱e̱ʼ kenpaʼti dakaʼ Diostaj yanoknopo̱e̱ʼ. Doʼtaj dakaʼ nigpe̱e̱hueʼ e̱e̱ʼnayo konig sikki̱re̱gyo̱da moʼe̱a̱pone. Diostaj menpaʼ oknopo̱e̱hueʼdik moʼe̱a̱pone. Diosen dag huahuayhueʼdik moʼe̱a̱pone. 36 Do opudomeyere e̱ʼe̱deʼte doʼtaj meʼnoknopo̱e̱ʼ. Diosen aratbut a̱ʼe̱ya̱ʼpo doʼtaj meʼnoknopo̱e̱ʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. Kenda oʼmanaʼdepo Jesús oʼbakhuaʼpo oʼi̱re̱ge̱ʼuy.

Menaʼpo huakkaʼ judío aratbuta Jesústaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ. Juana oʼbatiaʼpakuyate.

37 Konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ aratbut kanʼtiahuayeʼpo Jesúsa nogda nogda oʼkikaʼuynigʼa aratbuta enʼtiahuayte oʼbayareaʼuy. Nogtaj oʼnoyhuada̱ʼuynigʼa Jesústaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuyate. Huakkaʼ judío aratbuta oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuyate. 38 Konig Diosen huamanigbatiaʼpakeri Isaíasa oaʼuyate, aʼnennanada oaʼuyate konigti o̱gkaʼuy. Jesústaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnuy. Isaías oʼmadoyaʼpo,O̱ʼnen huaʼa onʼpe̱i̱kaʼnigʼa konig huabokereknayo kahueʼdik o̱ʼnikaʼ konig teyda iʼkikaʼnig onʼtiahuayikaʼnigʼa oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ. O̱ʼnen huaʼa oʼmanaʼnigʼa oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼne, Dios Huairi. Isaías aʼnennanada oʼmanigmadoyaʼuyate. 39 Menaʼpo oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼne onteʼti Isaías oʼmadoyaʼuyate, 40 Diostaj pakhueʼ o̱ʼnenok Diosa oʼbakpobiga̱ʼuy. Kenpaʼti nopoenkahueʼ e̱ʼhua̱e̱ʼ oʼmagkaʼnok onteʼti ʼuruda Diosen eʼkaʼ menpaʼ tiahuayhueʼdik ya̱ʼneapet. Diosen huaʼa menpaʼ nopoenkahueʼdik ya̱ʼneapet. Dakhueaʼ eʼkaʼ aʼnopoʼkoreayaʼpo Diostaj menpaʼ nopoʼkoreahueʼdik ya̱ʼneapet. Isaíasa oʼmanaʼuyate. 41 Jesús paiʼnanada oʼmanignopoʼe̱po oʼmanigbueypo oʼnoyhuadpo Diosyo oʼbehuikpo kenda Diosa Isaíastaj oʼnopo̱e̱a̱ʼuyate. Konige̱po judío aratbuta Jesús, Diosen Huasiʼpotaj eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ ya̱ʼneapet. Kenpaʼti eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ ya̱ʼneapet. Isaíasa aʼnennanada oʼmanaʼuyate. 42 Huakkaʼamon judío aratbut Jesústaj oʼnoknopo̱e̱ʼuynigʼa sueʼda huakkaʼ huairiakon oʼnoknopo̱e̱ʼuyatenigʼa Jesústaj yoknopo̱e̱y aratbuta kanʼpe̱e̱ʼpo batiaʼpakhueʼda fariseo huairitaj onʼmeʼpukpo batiaʼpakhueʼ o̱ʼneʼuyate. Jesústaj yoknopo̱e̱y aratbuta eaʼpaknayo onteʼti judíoen hua̱i̱takeʼ jakyo kudhueʼdik o̱ʼneapo. Fariseo huairia onʼmanaʼuynok. 43 Kenpaʼti “Huadakda i̱ʼe̱ne. ” “ʼUruda huairi i̱ʼe̱. ” Aratbuta eaʼtada ekpe̱e̱taʼ oʼderetpakpo Diosa kenda eaʼtaʼ ekpe̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼnepo Jesústaj yoknopo̱e̱y ahueʼ o̱ʼnuy.

Jesústaj pakhueʼ hua̱e̱ʼeria dakhueaʼ o̱gkikaʼ. Jesúsen huaʼa oaʼnok Diosa castiga oʼmagkaʼapo.

44 —‍Apag Diosa oʼtaʼmonaʼuy. Ayaʼada doʼtaj eknopo̱e̱nayo Diostaere oknoponhuaʼdik moʼe̱ne. 45 Kenpaʼti ayaʼada doʼtaj mentiahuaypo Diostakon onʼtiahuay. Keʼna meʼtaʼmonaʼuynigtaj. 46 Huadariyo aratbutte ijtiakuy. Konig huakjey Diostaj aʼmaknopo̱e̱a̱yaʼpo ijtiakuy. Doʼtaj huaknopo̱e̱ʼeria Diostakon oʼnoknopo̱e̱a̱po. ʼUruda kikaʼdik o̱ʼneapo. Konig sikki̱re̱gyo̱ ehueʼ o̱ʼnikaʼapo. Dakhueaʼ onteʼti kikahueʼ o̱ʼneapo. 47 Sueʼda huakkaʼ doʼhued huaʼataj nigpe̱e̱hueʼ moʼe̱a̱pone. “Dakhueaʼ bokaʼne,” manahueʼdik i̱jje̱a̱poy. “Dakhueaʼ iʼkaʼne,” aʼmanayaʼpo tiakhueʼ i̱jje̱ʼuy. Aratbuttaj aʼmanopoʼkoreayaʼpo ijtiakuy. Aratbuttaj aʼmanoeanhuahuikayaʼpo ijtiakuy. 48 Doʼtaj pakhueʼ hua̱e̱ʼeritaj kenpaʼti doʼhued huaʼataj nigpe̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj “Dakhueaʼ boʼkikaʼuyne. ” Keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete doʼhued huaʼaʼa oʼmanaʼapo. Diosa castiga oʼmagkaʼapo. 49 Konig doada ijnopo̱e̱po konig doada ijpakpo manahueʼ i̱ji̱kay. Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Kenda Apaga menaʼuynig ijmanmadikikaʼpo oʼnonaʼne. 50 Diosen huaʼa oʼnonaʼikaʼnig keʼna moʼnoeanhuahuikaʼapone. Doʼtaj eknopo̱e̱ʼnayo moʼnoeonhuahuikaʼapone. Apag Diosen huaʼa oʼnonaʼikaʼne. —‍Jesúsa judío aratbuttaj ʼuttaʼda oʼmanaʼuy.

13

Huanigpe̱i̱kaʼeritaj huaʼi Jesúsa oʼbaʼikoyoaʼuy.

1 Aʼti judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta o̱gkaʼapo. Fiesta aypo onʼbapeʼapo. Bapehued e̱ʼneʼte, “Indaritaj yokhuaʼapoy. Doʼhued Apagtaj onteʼti ijkumejapoy. ” Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy. Oroʼtaj keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj diʼ moʼi̱kaʼpo oynayo huakkaʼnada diʼ moʼe̱po moʼnigbueydeapone. 2-4 Oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri Jesúsere judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ fiesta aypo huaboaʼda oʼbapeʼdeapoy. Totoʼa Judas Iscariotetaj engaña o̱gkaʼdepo, oʼnopoʼto̱e̱po Jesústaj judío huairitaj aʼbayoki oʼnopo̱e̱a̱ʼuy totoʼa. Judas Iscariote Simónensiʼpo o̱ʼu̱y. Jesúsere Judas Iscariote oʼbapeʼpo. Kenokaʼ Diosyaʼ ijtiakuy. Diosyo ijhuaʼapoy. Diosen ayaʼda ijtamato̱e̱apoy. Ayaʼada doʼtaj nigpe̱e̱dik o̱ʼneapo. Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy. Ken Jesús oroʼere oʼbapeʼpo oʼbopo, huaok oʼkirokaʼpo oʼhueda̱ʼpo hua̱so̱ʼtidukuta oʼteyi̱gaʼuy. 5 Huaʼikoyoaʼ hue̱ʼe̱y kosoyo onoydepo huaboaʼda oroʼen huaʼi boʼikoyoaʼpo boʼikoyoaʼdepo hua̱so̱ʼtidukuta eʼteyi̱ga̱ʼa̱ boʼitidukutaʼuyne. 6 Simón Pedrotakon eʼhuatiakte aʼikoyoyaʼpo —‍Huairi i̱ʼe̱ne. Doʼhued huaʼi menpaʼ iʼikoyoaʼapo, doʼhued Huairi. —‍Simón Pedroa onaʼuy. 7 —‍Kenda ijkay oyda noponkahueʼ i̱ʼe̱nigʼa nogoknayo iʼnopo̱e̱a̱po. —‍Jesúsa onaʼuy. 8 —‍Kejeʼ. Menokapiʼ doʼhuedʼi ʼikoyoahueʼdik o̱ʼe̱ne. —‍Pedroa onaʼuy. —‍O̱ʼnenʼi ʼikoyoahueʼ e̱e̱ʼnayo doere Apag Diosere ehueʼdik i̱ʼunhuahuikaʼapone. —‍Jesúsa Pedrotaj onaʼuy. 9 —‍Kenda menaʼne. Hua̱so̱ʼ ayaʼda bekoyoʼ. Huaʼi, huabaʼ, huakukon bekoyoʼ, Huairi. —‍Simón Pedroa onaʼuy. 10 —‍Huaboaʼda e̱ʼo̱o̱ʼdeʼte ayaʼda eʼkoyodeʼ onteʼti koyohueʼdik moʼe̱po. Jakyo eʼtiakdeʼte huaʼiyoʼda sorokda o̱ʼe̱nok huaʼiyoʼda koyoaʼdik moʼe̱ne. Opudomeytaj Diosa moʼbakkahueaʼdepo ʼurunopoʼda moʼe̱nigʼa nogtiada dakhueʼda o̱ʼe̱. —‍Jesúsa onaʼuy. 11 —‍Nogtiada dakhueʼda o̱ʼe̱. —‍Onaʼuy. Nogtiada dakhueaʼ oʼkaʼapo. Judío huairitaj meʼbahuayaʼapone Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy. 12 Oroʼen huaʼi boʼikoyoaʼdepo oʼkuhuitdepo Jesús onteʼti huaok oʼotpo oroʼomeyere kutopate oʼhuadʼuy. Oʼhuaddepo, —‍Kenda opudtaj huaboaʼda oʼnogkaʼdepo opudtaj eʼnopoenkaʼtaʼ ijpaki. 13 “Huamanmadikaʼeri” doʼtaj oʼnonikaʼne, kenpaʼti “Huairi” oʼnonikaʼne. Kenda buttida oʼnonikaʼne. Kenda i̱jje̱y. 14 Ken do opueden Huairi i̱jje̱po opuden Huamanmadikaʼeri i̱jje̱po konig huanabaʼ opuden huaʼitaj onʼikoyoaʼdenok opudomeya̱kon konigti huayahuaya baʼikoyoaʼdik yanikatiʼ. Huayahuaya batihuapokikaʼdik yanikatiʼ. 15 Opuden huaʼi konig huanabaʼniga̱ onʼikoyoaʼne doʼtaj onʼtiahuaydene. Konig do ijkay konigti ya̱gʼkikaʼ. Konig huanabaʼniga̱ huayahuaya yanʼbatiahuapokikaʼ. 16 Opud huanabaʼ e̱ʼe̱a̱da “Huaboroʼ huairi i̱jje̱y. ” Nopo̱e̱hueʼ yaneʼ. “Doʼhued huairinayo sueʼda huairi o̱ʼe̱. ” Nopo̱e̱hueʼ yaneʼ. Huamataʼmonaʼerinayo huairi o̱ʼne. Huahuaʼerinayo huairionig ehueʼ o̱ʼne. Yanʼnopo̱e̱ʼ. Buttida ijjay. 17 Kenda huaboaʼda oʼnonaʼnig opud eʼnopo̱e̱ʼnayo kenpaʼti dakaʼ menigpe̱i̱kaʼnayo durugnanada moʼe̱a̱pone. 18 Opudomey doʼtaj moʼpe̱e̱po durugda moʼe̱a̱ponigʼa nogtiada durugda ehueʼdik o̱ʼe̱a̱po. Opudomeytaj oʼnoktieʼeaʼuynigʼa nogtiada dakhueaʼ megkaʼapone. Kentaj Apagbaʼa oʼhuaaʼ. “Keʼna doere oʼbapeʼikaʼ doʼtaj dakhueaʼ megkaʼapone. ” Kenpaʼ Apagbaʼa oaʼ. 19 Dakhueaʼ megkaʼapone. Dakhueaʼ o̱gkahued e̱e̱ʼted oʼnonaʼne. E̱gkadeʼte doʼtaj oʼnoknopoeonhuahuaʼpo batikhueʼ moʼe̱po Diosa oʼtaʼmonaʼuy, kenda kanoknopoeonhuahuikeʼpo konige̱po oyda oʼnonaʼne. Konig huakkuruteda oʼnonaʼne. 20 Huadak huaʼa kanʼmanbatiaʼpakeʼpo opudomeytaj onʼtaʼmonaʼne. Nogomeytakon ijmataʼmonaʼapoy. Opudomeya̱ eʼmanmadikaʼte eknopo̱e̱ʼnayo doʼtaj eeʼpaʼti unhuaʼdik o̱ʼneapo. Kenpaʼti Diostaj eeʼpaʼti unhuaʼdik o̱ʼneapo. Diosa meʼtaʼmonaʼuynigtaj. Buttida ijjay. —‍Jesúsa monaʼuyne.

Judasa doʼtaj meʼbahuayapone. Jesúsa oʼmanaʼuy.

21 Jesúsa kenda monaʼdepo huakkaʼda oʼnopomeʼpukatupo, —‍Opuda̱ nogtiada meʼbahuayapone. Judío huairitaj menʼyokapone. Buttida oʼnonaʼne. —‍Jesúsa oroʼ doce huanigpe̱i̱kaʼeriomeytaj dakaʼ monaʼuyne. 22 Betaj Jesúsa yaʼhuaet oroʼ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱po huayahuaya oʼbatiahuayeʼuy. 23 Jesús diʼnanada meʼe̱ne doʼtaj Jesúsere onokteteyoʼ ijbapeʼnok, 24 doʼtaj Simón Pedroa baʼbaʼ menepo, “¿Beʼtaj yaʼhuaet? Kenda menaʼ. ” Simóna menaʼuyne. 25 Ken Jesústaj ijtipebetpo, —‍¿Beʼa ontaj dakhueaʼ mogkaʼapone, Huairi? —‍Jesústaj yonaʼuy. 26 —‍Pan hue̱ʼe̱yyo̱ ijtaʼbutapo ijyokapoy. Keʼna dakhueaʼ megkaʼapone. —‍Jesúsa menaʼuyne. Ken pan oʼtaʼbutaʼdepo Judas Iscariotetaj oʼyokuy. Judas Iscariote Simónensiʼpo o̱ʼu̱y. 27 Ken Judas pan onbaʼpokdepo oʼbapeʼpo eʼbapeʼdeʼ totoʼa Judastaj oʼnopoʼto̱e̱ʼpo Jesústaj dakhueaʼda ka̱gkeʼpo namaʼda oʼnopo̱e̱a̱ʼuy. Ken Judasa namaʼda oʼnopo̱e̱nig kenda Jesús oʼnopo̱e̱po, —‍Kenda doʼtaj megkaʼaponig i̱da megkatiʼ. —‍Jesúsa Judastaj onaʼuy. 28 Oroʼomey kutopate Jesúsere Judasere oʼbapeʼpo kenda Jesúsa Judastaj enaʼte nopo̱gkahueʼ o̱ʼu̱y. 29 Judas oroʼen huakupe huato̱e̱ʼeri o̱ʼe̱nok, “Fiesta aypo nogi̱ti yabaeʼ. ” Jesúsa onaʼ. Sueʼada onʼnopo̱e̱ʼuy. “Paiʼda aratbuttaj huakupe yayoktiʼ. ” Onaʼ. Nogte onʼnopo̱e̱ʼuy. 30 Judas pan oʼbapokdepo oʼbapeʼpo oʼo̱ro̱konpo oʼbakhuaʼbedʼuy.

“Huayahuaya diʼ yanʼmaeʼ. ” Jesúsa huaboaʼda oʼmanaʼuy.

31 Judas ehuadeʼte, —‍Huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne, Diostaj dakaʼ ijnigpe̱e̱po oyda huakkaʼda aratbuten dakhueaʼ eʼkaʼtaj ijmanigbueyapoy. Konige̱po huadaknanada ijkaʼdenok huakkaʼada onʼnopo̱e̱po, “Dakiti, Dios,” kenpaʼti “Huadaknanada o̱ʼe̱ Dios,” huakkaʼada onʼbatiaʼpakapo. 32 Do Diosen Huasiʼpo Diostaj ijnigpe̱e̱po huakkaʼtada ijmanigbueypo Dios huadaknanada o̱ʼe̱, huakkaʼtada ijmanopo̱e̱a̱y Diosakon huakkaʼtada oʼmanopo̱e̱a̱ʼ. Keʼnen Huasiʼpo huadaknanada oʼkikaʼ, huadaknanada o̱ʼi̱kaʼ, oʼmanopo̱e̱a̱ʼ. I̱da oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. 33 Huadiʼnanada onʼta̱e̱ne, doʼhuedsiʼpo. Opudere sueʼda hora i̱jje̱a̱poy. Onteʼti doʼtaj huahuayhueʼ o̱ʼneapone. Eʼukada huahuayhueʼ o̱ʼneapone. Ijhuaʼapoy. “Ke̱yo̱da ijhuaʼapoy tiakhueʼdik moʼe̱ne. ” Aʼnen kenda judío huairitaj ijmanaʼmey konigti opudomeytakon oʼnonaʼne. 34 Konig huabodikda eʼmanmadikaʼ eʼmanaʼtaʼ ijpaki. Huayahuaya diʼ yanʼmaikaʼ. Konig doʼa diʼ o̱ʼnikaʼne konigti huayahuaya diʼ yanʼmaikaʼ. 35 Huayahuaya diʼ eʼmaikaʼnayo Jesúsen huaknopo̱i̱kaʼeri o̱ʼne ayaʼada aratbuta onʼnopo̱e̱a̱po. —‍Jesúsa oroʼomey huanigpe̱i̱kaʼeritaj monaʼuyne.

Jesústaj o̱ki̱a̱ʼhue̱ʼyaj i̱jje̱y. Iaʼapo. Pedrotaj Jesúsa onaʼuy.

36 —‍¿Meyon iʼhuaʼapo, Huairi? —‍Jesústaj Simón Pedroa onaʼuy. —‍Ke̱yo̱ ijhuaʼapoy oyda taʼhuahueʼdik o̱ʼe̱ne. Nogoknayo doʼtaj oʼtahuaʼapone. —‍Jesúsa onaʼuy. 37 —‍¿Menaʼpo oy taʼhuahueʼdik o̱ʼe̱, Huairi? Ontaj aʼtahuayaʼpo bueydik i̱jje̱y. —‍Pedroa onaʼuy. 38 —‍Onere eʼbueytaʼ ijpaki iaʼnigʼa. Huatahuaj sipoghued “Jesústaj o̱ki̱a̱ʼhue̱ʼyaj i̱jje̱y. ” Bapaʼa iaʼapone. Bapaʼ eadeʼte huaboaʼda huatahuaj oʼsipogapo. Buttida ijjay. —‍Jesúsa Pedrotaj onaʼuy.

14

Jesúsa Diosyo huabatohuaʼ dag o̱ʼe̱.

1-2 —‍Doʼhued Apagenbayo ijhuaʼapoy. Oʼnokhuaʼapone. Onteʼti opudomeyere ehueʼ i̱ji̱kaʼapoy. Do eʼhuadeʼte mepuʼkehueʼ yanikatiʼ. Mididhueʼ yanikatiʼ. Mepuʼkehueʼ ya̱ʼnepo Diostaj dakaʼ yanoknopo̱i̱kaʼ. Diosa boʼtihuapokapone. Doʼtakon dakaʼ yanoknopo̱i̱katiʼ. Onʼtihuapokapone. Dakaʼ huaknopo̱i̱kaʼ onʼtihuapokikaʼapone. Diosenbayo Diosen jakyo huaboroʼda o̱ʼe̱po ayaʼada huaknopo̱e̱ʼeriomey noeonhuahuikaʼdik o̱ʼneapo. Diosen huakkaʼ jakyo ijhuaʼapoy. Dios e̱ʼi̱kaʼyo kenteda Diosen huakkaʼ jakyo opudomeytaj huakkaʼ jak onʼnigkaʼapone, buttida ijjay. 3 Opudomeytaj ayaʼda onʼnigkaʼdepo ayaʼda ijkuhuitdepo opudomeytakon aʼbaeyaʼpo ijkumejapoy. Doere onʼbatohuaʼapone. Doere kaʼnunhuahuikeʼpo onʼbatohuaʼapone. 4 Kente ijhuaʼapoy moʼnopo̱e̱. Ken dagte ijhuaʼapoy moʼnopo̱e̱. Kenteda i̱ji̱kaʼapoy moʼnopo̱e̱. —‍Oroʼ Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeritaj monaʼuyne Jesúsa. 5 —‍Kenteda iʼhuaʼaponig nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y. Ken dag o̱ki̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y, Huairi. —‍Tomása Jesústaj onaʼuy. 6 —‍Konig buttida huaaʼeri do i̱jje̱po Diosyo huabatohuaʼ dag i̱jje̱y. Doa konig huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱po aratbuttaj ijmanoeanhuahuikaʼnok Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Konig Apag Diosyo huaodhuaʼ dago̱nig i̱jje̱y. Doʼtayoʼda oʼnoknopo̱e̱nok Apag Diosyo huaʼdik moʼe̱a̱pone. 7 Doʼtaj dakaʼ e̱ʼki̱e̱ʼnayo doʼhued Apagtakon moki̱e̱ʼapone. Oyda kenpaʼti nogok moki̱e̱ʼonhuahuikaʼapone. Apag Diostaj moki̱e̱ʼonhuahuikaʼapone. Oyda kenpaʼti nogok Apagtaj boʼtiahuayapone. —‍Jesúsa monaʼuyne. 8 —‍Apag Diostaj eʼtiahuaytaʼ oʼpaki. Apag Diostaj boʼtiahuayʼeaʼ. Eʼtiahuaynayo durugnanada o̱ʼe̱a̱poy, Huairi. —‍Felipea onaʼuy. 9 —‍Ijhueʼnanada opudomeyere i̱jjunhuahuikaʼnigʼa menpaʼ doʼtaj o̱ki̱e̱hued o̱ʼe̱, Felipe. Beʼapiʼ doʼtaj mentiahuaypo, doʼtaj meʼnoki̱e̱ʼpo Apagtakon oʼnoki̱e̱ʼde. “Apagtaj boʼtiahuayʼeaʼ. ” ¿Menaʼpo onaʼ? 10 Doere Apag Diosere nogtida o̱ʼe̱y. Apag Diosyo i̱ji̱kay. Kenpaʼti Apag Dios doyo o̱ʼi̱kaʼ, dapitaʼ yaknopo̱e̱ʼ. Diosen huaʼayoʼda ijmanikay. Doʼhuada ijnopo̱e̱po ahueʼ i̱ji̱kay. Apag Dios doyo o̱ʼi̱kaʼpo konig Diosa oʼpaknok Apag Diosen ijkikay. 11 Do Apag Diosere nogtida o̱ʼe̱y. Apag Diosyo i̱ji̱kay kenpaʼti Apag Dios doyo o̱ʼi̱kaʼ, kenda dakaʼ yanoknopo̱e̱ʼ. Kenda oknopo̱e̱hueʼdik e̱e̱ʼnayo Diosen ijkikaʼnige̱yo̱ doʼtaj yanoknopo̱e̱ʼ. 12 Diosen ijkikay. Konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ konigti ijkikay. Konig aratbut tiahuayhued o̱ʼi̱kaʼuynig kenda ijkikay. Teyda ijkikay. Ayaʼada doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po konig ijkikay konigti o̱gkaʼapo. Doʼhued Apag Dioste ijhuaʼaponok huaknopo̱e̱ʼeria nogdakon ʼuruaʼnanada o̱gkaʼapo. Buttida ijjay. 13-14 Kenpaʼti katepiʼ ijpakikaʼnig opudomey konigti yanʼpakpo doʼtaj yanʼtionaʼpakikaʼ, doʼhueddikte yanʼtionaʼpakikaʼ. Ken konig eʼtionaʼpakte “Apag Dios huadakda o̱ʼe̱po ʼuruaʼnanada oʼkikaʼ,” aratbuta kanʼbatiaʼpakeʼpo kenda mentionaʼpakikaʼnig onʼnigkaʼapone. —‍Jesúsa monaʼuy.

Diosen Noki̱re̱ga̱ opudtaj kamanopoʼto̱e̱ʼpo ijmanigtaʼmonaʼapoy. Jesúsa oʼmanaʼuy.

15 —‍Doʼtaj diʼ e̱e̱ʼnayo doʼhued huaʼatakon nigpe̱i̱kaʼdik moʼe̱a̱pone. 16 Diosen Noki̱re̱ga̱ kabatihuapokikeʼpo. Doʼhued huaʼa huanigpe̱e̱ʼ kabatihuapokikeʼpo Diosen Noki̱re̱g opudomeyere kaʼnikeʼpo kenpaʼti kamanopoʼto̱i̱keʼpo “O̱ʼnen Huatihuapokeri yabayoktiʼ, Apag,” ijnigtionaʼpakapoy. 17 Diosen Noki̱re̱ga̱ buttida huaʼa moʼnopo̱e̱a̱ʼapone. Diostaj monoki̱a̱ʼapone. Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomey Diosen Noki̱re̱ga̱ nopoʼto̱e̱hueʼdik moʼe̱a̱pone konige̱po Diosen Noki̱re̱gtaj o̱ki̱e̱hueʼ o̱ʼnenok. Diosen Noki̱re̱g opudere o̱ʼi̱kaʼaponok kenpaʼti oʼnopoʼto̱e̱a̱ponok opudomeynayo Diosen Huatihuapokeritaj moki̱e̱ʼapone. 18 Opudomeytaj kenpaʼda maenhueʼ i̱jje̱a̱poy. Konig doʼhued ayhuayo ehueʼ moʼe̱a̱pone. Opudte noki̱re̱gada ijtiakapoy. 19 Aʼtimon doʼtaj pakhueʼ i̱jje̱y huaaʼeria tiahuayhueʼdik meʼneapone, doere ehueʼdik o̱ʼneapo. Opudomeynayo doʼtaj moknopo̱i̱kaʼpo doere moʼi̱kaʼapone. Konige̱po ijnoeonhuahuikaʼaponok doere moʼnoeonhuahuikaʼapone. 20 Aʼti Diosen Noki̱re̱ga̱ eʼnopoʼto̱e̱deʼte doʼhued Apagere o̱ʼi̱kaʼ moʼnopo̱e̱a̱pone. Doʼhued Apag doʼere konig nogtida o̱ʼe̱ moʼnopo̱e̱a̱pone. Kenpaʼti doʼtaj moknopo̱e̱po konig doʼhuedso̱ʼ doere moʼi̱kaʼne kenpaʼti opudere i̱jje̱nok meʼnopoʼto̱i̱kaʼne moʼnopo̱e̱a̱po. 21 Ayaʼada doʼhued huaʼataj onʼpe̱i̱kaʼpo doʼtaj hueretda diʼ moʼe̱ne. Ayaʼada doʼta diʼ moʼe̱nok doʼhued Apaga̱kon diʼ moʼmaeapone. Doʼhuakon diʼ o̱ʼneapone. Do konig o̱ʼe̱ onʼnopo̱a̱ʼapone. —‍Jesúsa monaʼuyne. 22 —‍¿Menaʼpo on konig o̱ʼe̱ oroʼomeyyoʼda onʼnopo̱e̱a̱po? ¿Menaʼpo nogomey on konig o̱ʼe̱ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼneapo? —‍Nog Judasa Jesústaj onaʼuy. (Judas Iscariotea ahueʼ nog Judasa onaʼuy. ) 23 —‍Ayaʼada doʼtaj diʼ o̱ʼnikaʼniga̱ doʼhued huaʼataj onʼnigpe̱i̱kaʼapo. Kenomeytaj doʼhued Apaga diʼ oʼmaikaʼapo. Doʼhued Apag doere kenomeyennopoʼyo o̱ʼi̱kaʼapoy. 24 Ayaʼada doʼtaj diʼ ehueʼ moʼe̱po doʼhued huaʼataj pe̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ. Ken huaʼa moʼpe̱e̱denig doʼhuedda ehueʼ o̱ʼe̱nok Apaga meʼtaʼmonaʼuyne keʼnen huaʼa oʼnonaʼikaʼne. Konige̱po ayaʼda oʼnonaʼdeʼuy, ayaʼda oʼnonmadikaʼdeʼuy dakaʼ yanʼnigpe̱i̱kaʼ. 25 Opudomeyere e̱ʼi̱kadeʼte huakkaʼda oʼnonmadikanhuahuikaʼdenigʼa suhueʼda huadak moʼnopo̱e̱. 26 Do Apagyo ijhuaʼdepo do ijpaknok Diosa keʼnen Noki̱re̱g moʼnigtaʼmonaʼapone. Opudtehuapaʼ moʼnigtaʼmonaʼapone. Diosen Noki̱re̱ga̱ doʼhued huaʼataj dakaʼ moʼnopoeanhuaʼapone. Moʼmaboroayonhuaʼapone. Doʼhued huaʼa okkahuehueʼ kaʼnikeʼpo boʼtihuapokikaʼapone. Doʼhued eʼmanmadikaʼ onaʼti moʼnopo̱e̱a̱ʼapone. 27 Opudomeytaj onʼnopoʼnoeynoeyonpo oʼnokhuaʼapone. Doʼhuayoʼda onʼmanopoʼnoeyikaʼne. Aratbutnayo konigti manopoʼnoeyahueʼdik moʼi̱kaʼne. Do eʼhuadeʼte mepuʼkehueʼ ya̱ʼnepo mididhueʼ ya̱ʼnikaʼ. 28 “Doʼhued Apagte kurudyo̱ ijhuaʼapoy. Nogok onteʼti ijtiakapoy. Opudere a̱ʼi̱kayaʼpo ijkumejapoy. ” Kenda doʼtaj opuda̱ eʼpe̱e̱te oʼnonaʼdene. Diosnayo nogi̱ti teynanada Huairi o̱ʼe̱. Donayo suhueʼda tey huairi i̱jje̱y. Konige̱po nogi̱ti diʼ meneʼ. Nogi̱ti diʼ e̱ʼe̱deʼte Apagyo oʼhuaʼapo moʼnopo̱e̱po durugnanada moʼe̱a̱pone. 29 Kenda ijkaʼapoy kahued i̱jje̱nig oʼnonaʼne. Nogok kenda do eʼkadeʼte opudomey oʼtiahuaydepo doʼtaj dakaʼ moknopo̱e̱a̱po, konige̱po kenda kahued i̱jje̱nig oʼnonaʼne. 30 Totoʼ huairia boʼhuatiakdeaponok oy nogi̱ti huakkaʼ batiaʼpakhueʼ i̱jje̱a̱poy. Totoʼanayo doʼtaj dakhueaʼ o̱gkahueʼdik e̱e̱ʼtada 31 doda ijpakpo ayaʼtada aʼmanigbueyyaʼpo Apagtaj ijnigpe̱e̱nok medarakapone. Kenda eʼnogkadeʼte Apag Diostaj diʼ o̱ʼi̱kaʼ ayaʼada nopo̱e̱ʼdik o̱ʼneapo. Yanboʼ, monhuaʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne.

15

Konig uva huakpi i̱jje̱y kenpaʼti huanigpe̱i̱kaʼeri konig uva huaʼopi o̱ʼne. Jesúsa kenda oʼmanbatiaʼpakpo oʼmanmadikaʼuyate.

1 Onteʼti oroʼ keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriomeytaj Jesúsa monbatiaʼpakpo monmadikaʼuy. Jesúsen huaknopo̱e̱ʼeriomey Diosen ʼuruaʼda ka̱gkikeʼpo konig kaʼdik yanikaʼ oroʼtaj monaʼpo, —‍Diosen aratbuta Diosen ʼuruaʼda ka̱gkikeʼpo doayoʼda tihuapokdik o̱ʼnene. Ken Diosen hueretda uva huakpi konig i̱jje̱po kenpaʼti doʼhued aratbut konig uva huaʼopi o̱ʼnepo doʼhued huaʼataj onʼnigpe̱i̱kaʼpo doʼtaj oʼnoknopo̱i̱kaʼapo. Doʼhued Apaga̱ta konig uva huakpi huato̱e̱ʼeri o̱ʼi̱kaʼ. Doʼhued huaknopo̱e̱ʼeritaj dakaʼ oʼmato̱i̱kaʼ. 2 Uva huakpi huato̱e̱ʼeria huakutataj dakaʼ oʼtiahuayikaʼ. Huakutaa uva huada onhuadhueʼ e̱ʼi̱kaʼnayo ken huakutataj oʼkutege̱po oʼen. Ken huakutataj huada onhuadikaʼnok dakaʼ oʼto̱e̱po huakkaʼda onhuadapo. Ken konigti doʼhued Apaga doʼhued huaknopo̱e̱ʼeritaj dakaʼ oʼbatiahuaypo doʼhued huaʼataj onteʼti pakhueʼ e̱ʼneʼnayo Diosen onteʼti dakaʼ kahueʼ e̱ʼnikaʼnayo oʼmaenapo. Nogomeynayo doʼhued huaʼa onʼnigpe̱i̱kaʼpo, Diosen dakaʼ onʼkikaʼpo, Diosa oʼmanopoʼkoyoikaʼnok dakaʼ oʼmanopoʼto̱i̱kaʼnok nogi̱ti ʼuruaʼda Diosen kikaʼdik o̱ʼneapo. 3 Opudomeytaj oʼnonmadikikaʼnok doʼhued huaʼa moʼnigpe̱i̱kaʼdepo ʼurunopoʼda moʼe̱depo Diosen dakaʼ kikaʼdik moʼe̱a̱pone. 4 Uva huatiʼoj ontiokteghueʼ e̱e̱ʼnayo huada onhuaddik o̱ʼi̱kaʼapo, enʼtiokteg e̱e̱ʼnayo huada onhuadhueʼdik o̱ʼe̱a̱po. Konigti doʼhued huaʼataj dakaʼ nigpe̱i̱kahueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼti doʼtaj dakaʼ oknopo̱i̱kahueʼ e̱e̱ʼnayo Diosen ʼuruda kikahueʼdik moʼe̱a̱pone. Konige̱po doʼhued huaʼataj dakaʼ yanʼnigpe̱i̱kaʼ, doʼtaj dakaʼ yanoknopo̱i̱kaʼ, kenda boʼkikaʼnok opudomeyere i̱ji̱kaʼapoy onʼnopoʼto̱i̱kaʼapone. Kenokaʼ Diosen ʼuruaʼnanada kikaʼdik moʼe̱a̱pone. 5 Do konig uva huakpi i̱jje̱po opudomey konig uva huantiʼoj moʼe̱ne. Opudomey Diosen ʼuruaʼnanada ka̱gkikeʼpo onʼtihuapokikaʼne. Ayaʼada doʼhued huaʼataj onʼnigpe̱i̱kaʼpo doʼtaj dakaʼ moknopo̱i̱kaʼne kenpaʼti kenomeyere i̱ji̱kaʼpo ijmanopoʼto̱i̱kaʼnok Diosen dakaʼ kikaʼdik o̱ʼneapo. Doʼhua tihuapokhueʼ e̱e̱ʼnayopiʼ doʼhua nopoʼteypakahueʼ e̱e̱ʼnayo dapitaʼ Diosen ʼuruda kikahueʼdik o̱ʼneapo. 6 Kenomeya̱ doʼtaj oknopo̱i̱kahueʼ o̱ʼnepo, doʼhued huaʼataj nigpe̱i̱kahueʼ o̱ʼnenok kenomeytaj ijmaenapoy. Castiga ijmagkadhuahuikaʼaponok paiʼnanada onʼnopoʼunhuahuikaʼapo. Kenomey konig uva huantiʼoj huada onhuadhueʼ e̱e̱ʼte huato̱e̱ʼeria oʼkutege̱po, oʼmaenapo, eʼbaaydeʼte taʼakyo oʼmaenpo oʼbakpakaʼapo. 7 Doʼtaj moknopo̱i̱kaʼpo, doʼhued huaʼataj moʼnigpe̱i̱kaʼpo katepiʼ boʼpakpo moʼtionaʼpakikaʼnok Diosa moʼnigkaʼapone. 8 Doʼtaj dakaʼ eknopo̱i̱kaʼte doʼhued huaʼataj eʼnigpe̱i̱kaʼte ken konig Diosen ʼuruaʼnanada boʼkikaʼnok doʼhued hueretda huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱nok kenpaʼti aratbut opudomeytaj boʼtiahuaypo “Dios ʼurunanada o̱ʼe̱po huadaknanada oʼkikaʼ,” onʼbatiaʼpakapo. 9-10 Apaga doʼtaj huakkaʼ diʼ meʼi̱kaʼne. Konigti doa diʼ o̱ʼnikaʼne. Doʼtaj oʼnoknopo̱i̱kaʼnok onʼnigpe̱i̱kaʼnok opudomeytaj dakaʼ diʼ o̱ʼnikaʼne. Do konigti Apagtaj ijnigpe̱i̱kaʼnok doʼtaj diʼ meʼi̱kaʼne. 11 Kenda oʼnonaʼdenok doʼtaj monigpe̱i̱kaʼpo durugnanada moʼi̱kaʼapone. 12 Huayahuaya diʼ yanʼmaikaʼ, huayahuaya huakkaʼ diʼ yanʼmaikaʼ. Konig doʼa huakkaʼ diʼ o̱ʼnikaʼne konigti huayahuaya diʼ yanʼmaikaʼ kenpaʼ doʼhued eʼmanaʼ o̱ʼe̱. 13 Doʼhued huadiʼtaj huakkaʼnanada diʼ ijmaepo ijmanigbueyapoy. Konig do huakkaʼ diʼ o̱ʼnikaʼne konigti huayahuaya diʼ yanʼmaikaʼ. 14 Doʼhued huaʼataj eʼnigpe̱i̱kaʼnayo doʼhued huadiʼ moʼi̱kaʼapone. 15 Doʼhued huanabaʼ ehueʼ moʼe̱a̱pone. Doʼhued huadiʼ moʼe̱a̱pone. Kenda keʼnen huairi oʼnopo̱i̱kaʼ huanabaʼnayo nopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼ. Doʼhued huadiʼ moʼe̱nok ayaʼda doʼhued Apaga menanhuahuikaʼne kenda opudomeytakon oʼnonanhuahuikaʼne. 16 Konig opuden huamanmadikaʼeri huairi hua̱ta̱e̱ʼ doʼtaj oktieʼeahueʼ o̱ʼneʼuyne. Diosen huaʼa ʼurunanada ka̱gkikeʼpo, huadakda ka̱gkikeʼpo huayahuaya diʼ kanʼmaikeʼpo kenpaʼti huakkaʼtada Diosen huadak huaʼa kanʼmanmadikanhuahuikeʼpo huakkaʼtada kanʼmanopoʼkoreʼpo opudomeytaj onʼbaktieʼeaʼuyne. Aratbut Diostaj kanoknopounhuahuikeʼpo oʼnokbatieʼeaʼuynok. Ken konig boʼkikaʼpo konig do ijpaki moʼtionaʼpakikaʼnok Apaga moʼnigpe̱i̱kaʼapone boʼtihuapokikaʼapone. 17 Konige̱po huayahuaya diʼ yanʼmaikaʼ onteʼti oʼnonaʼne, ken. —‍Jesúsa oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeriomeytaj monaʼuyne.

Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri aratbuta Jesústaj onʼhuadiaypo Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeritakon yanʼbahuadiayapet.

18 —‍Doʼtaj moknopo̱e̱nok doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱nok oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomeya̱ moʼhuadiayapone meʼpukehueʼ yaneʼ. Doʼtaj huakkuruda menhuadiayʼuyne kenda okkahuehueʼ yanikaʼ. 19 Konig dakhueaʼ huakaʼeriomey onʼnopo̱e̱po o̱gkikaʼ opudomey nopo̱e̱hueʼ moʼe̱po kikahueʼ moʼe̱nok dakhueʼda eʼnopo̱e̱ʼnayopiʼ eʼkikaʼnayopiʼ dakhueaʼ huakaʼeria diʼ maeʼdik moʼe̱ne. Opudomeytanayo Diosa boktieʼeaʼuyne. Dakhueaʼ eʼkaʼtaj moʼnopoʼyareaʼdenok dakhueaʼ huakikaʼeriomeya̱ boʼhuadiayne. Oyda Diosen ʼuruaʼnanada boʼkikaʼnok boʼhuadiayne. 20 Huanabaʼ huataʼ huairionig yahueʼeahueʼdik o̱ʼe̱. Oʼnonaʼnig okkahuehueʼ yanikaʼ. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria doʼtaj onʼhuadiaypo dakhueaʼ meʼnogkaʼapone. Opudomeytakon boʼhuadiaypo dakhueaʼ mogkaʼapone. Doʼtaj nigpe̱e̱hueʼ meʼnikameʼnigʼa opudomeytakon nigpe̱e̱hueʼdik moʼe̱a̱pone. 21 Cristo i̱jje̱nok moknopo̱e̱po moʼmanbatiaʼpaknok oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomeya̱ boʼhuadiaypo dakhueaʼ mogkaʼapone. Doʼhued Apaga meʼtaʼmonaʼuynigtaj o̱ki̱a̱hueʼ o̱ʼnepo boʼhuadiayapone. 22 Do tiakhueʼ e̱e̱ʼuynayo doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria dakhueaʼ meʼnogkameʼne huaahueʼdik o̱ʼnene. Do ijtiakdeʼuypo ijmanmadikaʼdeʼuypo dakhueaʼ meʼnogkameʼne huaaʼdik o̱ʼnene. 23 Do Apag Diosere nogtida o̱ʼe̱nok beʼapiʼ doʼtaj onʼhuadiaypo konigti Apagtakon onʼhuadiay. 24 Konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ doʼhua kahueʼ e̱e̱ʼuynayo oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria dakhueaʼ meʼnogkameʼne huaahueʼdik o̱ʼnene. Konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ doʼhua ijkaʼdeʼuynok oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria kenda eʼkaʼte mentiahuaydepo menhuadiaypo Apagtakon onʼhuadiay. 25 Kenda o̱gkaʼapo adhueaʼpaneʼa̱ huamanbatiaʼpakeria oʼmadoyaʼuyate konigti o̱gkaʼ. “Dakhueaʼ kahueʼda e̱e̱ʼtada menhuadiayapone. ” Apagbaʼa oaʼuyate. 26 Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomeya̱ opudomeytaj eʼhuadiayte mepuʼkehueʼ ya̱ʼnepo Apag Dios oʼpaknok Diosen Noki̱re̱g onʼnigtaʼmonaʼapone. Diosen Noki̱re̱g buttida doʼtaj moknopo̱e̱a̱ʼapone. Opudomeya̱ huadak huaʼa kanʼbatiaʼpakikeʼpo Diosen Noki̱re̱ga̱ boʼtihuapokikaʼapone. 27 Huakkurunada doere moʼi̱kaʼuyne. Ayaʼda ijkikamey boʼtiahuayikameʼne. Ayaʼda ijmanmadikaʼuynig moʼpe̱i̱kaʼuypo doʼhued huaʼa moʼbatiaʼpakikaʼapone.

16

1-4 Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱nok judío huairiomeya̱ dakhueʼnanada mogkaʼapone. Opudtaj diga̱ʼ boʼhuadiaypo judíoen hua̱i̱takeʼ jakyaʼ mokenapone. Kenpaʼda moʼenapone. Nogokkon boʼarakapone. Diostaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼpo, doʼtakon oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnikaʼpo, onʼarakpo Diostaj dakaʼ oʼnigpe̱e̱y namaʼda onʼnopo̱e̱a̱po. Kenpaʼ huaboaʼda oʼnonaʼpo e̱gkadeʼte meʼpukehueʼ kaʼneʼpo kenpaʼti dakaʼ moknopo̱e̱po oknopo̱e̱batikhueʼ kaʼneʼpo kenpaʼ oʼnonaʼne. Kenokaʼ opudtaj eʼhuadiayte diga̱ʼ e̱gkaʼte kenda oʼnonaʼnig moʼnoponapet.

Huaknopo̱e̱ʼeritaj Diosen Noki̱re̱g ijtaʼmonaʼapoy. Jesúsa oʼmanaʼuyate.

Aʼnenda opudere i̱ji̱kameʼpo kenda onahueʼ o̱ʼnikaʼuyne. 5-6 Oynayo doʼtaj meʼtaʼmonaʼuynigte ijhuahuaʼdeapoy. Doʼhued Apag Diostaj ijhuahuaʼdeapoy. Kenda moʼpe̱e̱depo suhueʼ e̱ʼe̱a̱da ¿Meyon iʼhuaʼapo? onahueʼ o̱ʼnene. 7 Opudomeytaj huadaknanada aʼkikayaʼpo e̱ʼe̱a̱da kenpaʼti aʼtihuapokikayaʼpo e̱ʼe̱a̱da doʼhued huaojtaj ijhuaʼapoy. Do huahueʼ e̱e̱ʼnayo kabatihuapokeʼpo Diosen Noki̱re̱gtaj mataʼmonahueʼ o̱ʼneaynigʼa. Apagtaj ijhuaʼapopo Diosen Noki̱re̱g opudomeytaj onʼnigtaʼmonaʼapone. 8-11 Diosen Noki̱re̱g onʼnigtaʼmonapone. Opudomeytaj oʼtiakpo oʼmanopoʼto̱e̱a̱po. ʼUruaʼnanada boʼkikaʼnok dakhueaʼ huakaʼeriomey boʼtiahuaydepo dakhueaʼ huakkaʼeri o̱ʼe̱y onʼnopo̱a̱po. Kenpaʼti huadak huaʼa moʼmanikaʼnigʼa onʼpe̱e̱denigʼa doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo dakhueaʼ huakkaʼeri o̱ʼe̱y onʼnopo̱e̱a̱po. Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. Kenpaʼti do Apagyo eʼhuadeʼte Diosen ʼuruaʼnanada oʼkikaʼuy dakhueaʼ huakaʼeriomeya̱ onʼnopo̱e̱a̱po. Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. Diosyo do eʼhuadeʼte onteʼti tiahuayhueʼ o̱ʼneapone. Totoʼ huairi dakhueaʼ huakaʼeretaj namaʼda onʼnigpe̱e̱po doʼtaj medarakapone. Dakhueaʼ oʼnogkaʼdeʼuynok Diosa castiga oʼmagkaʼapo. Diosen Noki̱re̱ga̱ kenda oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. Konige̱po totoʼ dakhueaʼ oʼkaʼ Diosa oaʼdepo castiga o̱gkaʼapo, kenda onʼnopo̱e̱a̱po. Ken konig Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼkaʼapo. Buttida ijjay. 12 Nogi̱ti huakkaʼ huadak huaʼa opudomeytaj eʼmanmadikaʼtaʼ ijpaknigʼa oynayo nogi̱ti manmadikahueʼdik o̱ʼnene konige̱po oy nogi̱ti menpaʼ nopo̱e̱gkahueʼdikda moʼe̱ne. 13 Diosen Noki̱re̱ga̱ opudomeytaj boʼhuatiakapone. Diosen Noki̱re̱g buttida huaaʼeri o̱ʼi̱kaʼ. Eʼhuatiakdeʼte doʼtaj huanopo̱e̱ʼ doʼhued huaʼa buttida monmadikikaʼapone. O̱ʼnenda oʼnopo̱e̱po onahueʼ moʼe̱a̱pone. Kenda Diosa oaʼ monaʼapone. Kenda o̱ʼe̱a̱ponig oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. 14 Doʼhued huadak huaʼa opudomeytaj moʼnopo̱e̱a̱ʼaponok do huadakda i̱ji̱kaʼnig huadakda ijkikaʼnig Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. 15 Ayaʼda Apaga oʼnopo̱e̱ doʼhuakon ijnopo̱e̱y. Ayaʼda Apaga oʼto̱i̱kaʼnig doʼhuakon ijto̱i̱kay. Ayaʼda Apaga oʼkikaʼnig doʼhuakon ijkikay. Konige̱po Diosen Noki̱re̱ga̱ doʼhued eʼnopo̱e̱ʼ moʼnopo̱e̱a̱ʼapone. Dios konig o̱ʼe̱ moʼnopo̱e̱a̱ʼapone. —‍Jesúsa oroʼtaj monaʼpo.

Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri suhueʼ e̱ʼi̱kaʼ aʼti moʼmadurugpakapo. Jesúsa oʼbatiaʼpakuy.

16 —‍Apag Diosyo ijhuaʼaponok aʼtimon doʼtaj onteʼti tiahuayhueʼ o̱ʼneapone. Nogokda onteʼti onʼtiahuayapone. —‍Jesúsa monaʼuyne. 17 —‍¿Katiaʼ yaaʼ. Beʼa moʼnopoenkaʼ? “Aʼtimon doʼtaj onteʼti tiahuayhueʼ o̱ʼneapone. Nogokda aʼtimon onteʼti onʼtiahuayapone, Apag Diosyo ijhuaʼaponok. ” Oroʼtaj kenpaʼ monaʼne. 18 “Aʼtimon doʼtaj tiahuayhueʼ o̱ʼneapone,” monaʼne kenda nopo̱gkahueʼ o̱ʼe̱y. —‍Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeria suhueʼada huayahuaya onʼbatiaʼpakuy. 19 Kenda oroʼ huayahuaya oʼbatiaʼpakʼuynig Jesúsa moknopo̱e̱po monaʼpo, —‍Aʼtimon doʼtaj onteʼti tiahuayhueʼ o̱ʼneapone. Nogokda aʼtimon onteʼti onʼtiahuayapone. Oʼnonaʼdene. ¿Katiaʼ yaaʼ? ¿Beʼa moʼnopoenkaʼ? Kenda eʼnopo̱e̱ʼtaʼ boʼpakpo huayahuaya moʼbatiaʼpaknigʼa. 20 Do eʼbueydeʼte suhueʼnada moʼe̱a̱pone. Paiʼnada moʼbahuikapone. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼerinayo durugda o̱ʼneapo. Paiʼnanada e̱ʼe̱a̱da onteʼti durugnanada moʼe̱a̱pone. Eʼnoyhuaddeʼte doʼtaj onʼtiahuaypo durugnanada moʼe̱a̱pone. 21 Ettoneʼ onʼsiʼpopakpo paiʼnanada onʼnopoʼe̱nigʼa onʼsiʼpopakdepo paiʼnanada eʼnopoʼendeʼ oʼnokkahueʼapo. Yo̱bed onʼto̱e̱depo onʼdurugpak. 22 Ken konig moʼe̱ne. Aʼti ijbueyapoy moʼnopo̱e̱depo paiʼnanada moʼe̱a̱ponigʼa onteʼti ijnoyhuaddepo doʼtaj boʼtiahuayapopo durugnanada moʼe̱a̱pone. Durugnopoʼda moʼe̱a̱pone. Beʼapiʼ durugnopoʼ e̱ʼi̱kaʼ batikahueʼdik moʼe̱a̱pone. Buttida ijjay. —‍Jesúsa monaʼpo. 23 —‍Nogok Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱denok doʼhued huaʼa ʼurunanada moʼnopo̱e̱a̱po. Oʼnonaʼnig, ¿katiaʼ iaʼ? doʼtaj onahueʼdik o̱ʼneapone kenokaʼ. Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeri moʼe̱po doʼtaj moknopo̱e̱po katepiʼ boʼpakpo Apagtaj eʼtionaʼpakdeʼte boʼyokikaʼapone. Buttida ijjay. 24 Doʼhueddiktaj dakaʼ yanoknopo̱e̱po, konig do ijpaknig Apagtaj tionaʼpakhued moʼe̱depo, doʼhueddiktaj dakaʼ yanoknopo̱e̱po konig ijpaknok Diostaj yanʼtionaʼpakikatiʼ. Diosa moʼpe̱i̱kaʼpo moʼnigkaʼapone. Durugnanada kaʼnikeʼpo Diosa moʼpe̱i̱kaʼpo mogkaʼapone.

Jesucristo totoʼ huairitaj kenpaʼti oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj nigpe̱e̱hueʼ o̱ʼi̱kaʼuy. Konig huayakhueʼ huakaʼeri o̱ʼu̱yate.

25 Aʼnen konig o̱ʼe̱ oʼnonbatiaʼpakpo oʼnonmadikikameʼne. Aʼtinayo onteʼti ken konig onmadikahueʼ o̱ʼneaponigʼa Apagtaj dakaʼda oʼnoknopo̱e̱a̱ʼapone. 26 Nogok doʼhueddik dakaʼ moknopo̱e̱po do konig ijpaknok Apagtaj moʼtionaʼpakikaʼapo. Donayo Apagtaj nigtionaʼpakhueʼdik i̱ji̱kaʼapoy. 27 Apag Diosada diʼ moʼe̱po. Doʼtaj diʼ o̱ʼnenok doʼtaj oʼnoknopo̱e̱nok Apag Diosyaʼ oʼtiakuy oʼnoknopo̱e̱nok Apaga̱da diʼ moʼe̱po moʼpe̱i̱kaʼapone. 28 Apagere i̱ji̱kaʼuy. Apag Diosyaʼ ijjo̱ro̱kpo aratbutte ijtiakuy. Aratbutere ijmaunhuahuikaʼdepo onteʼti aratbutyaʼ ijbakhuaʼapoy. Apagte ijhuaʼapoy. —‍Jesúsa monaʼuyne. 29 —‍Oynayo dakaʼda onaʼne. Nopoenkaʼdik o̱ʼe̱y. Aʼnen konig o̱ʼe̱ onʼbatiaʼpakikameʼnig noponkahueʼdik o̱ʼi̱kaʼuy oroʼ. Oynayo konig o̱ʼe̱ onbatiaʼpakhueʼ o̱ʼe̱ne. 30 Ayaʼda oʼnopo̱e̱ oroʼomey oynayo oʼnopo̱e̱y. Huanopoyaʼda kateapiʼ oʼnopo̱i̱kay soatayoʼ oʼnopo̱i̱kaʼnig ayaʼda kenda iʼnopo̱i̱kaʼnok Diosyaʼ oʼtiakuyate oʼnopo̱e̱y. —‍Oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeria onaʼuy. 31 —‍Menpaʼ oy doʼtaj hueretda yoknopo̱e̱ eaʼada 32 oyda nogyon nogyon oʼnokbahuaʼapone. Ayaʼada oʼnokbahuaʼapone. Opudomeyen jakyoda oʼnokbahuaʼapone. Nogtiaʼda oʼnenonaponigʼa nogtiaʼda ehueʼ i̱jje̱y doʼhued Apagere i̱jje̱a̱poy. 33 Kenda oʼnonaʼdenok Diostaj ʼurunopoʼda moʼi̱kaʼapone kenpaʼti Diostaj moʼnopoʼnoeyapone. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomeya̱ boʼhuadiaypo dakhueaʼ mogkaʼaponigʼa yanʼnopoʼteypakpo doʼtaj dakaʼ yanoknopo̱i̱kaʼ. Doa totoʼ huairitaj kenpaʼti oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj nigpe̱e̱hueʼ i̱ji̱kaʼuy. Totoʼtaj huayakhueʼ huakaʼeri i̱jje̱y. —‍Jesúsa oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj monaʼuyne.

17

Jesúsa huaknopo̱e̱ʼeritaj oʼnigtionaʼpakuyate.

1 Oroʼomeytaj Jesúsa kenda monaʼdepo kurudyo̱ oʼmabopo Apag Diostaj oʼtionaʼpakpo, —‍O̱ʼnensiʼpo i̱jje̱po, Apag. Oy o̱ʼnensiʼpoa kamanigbueyeʼpo, kamanignoyhuadeʼpo, kurudyo̱ onere kabehuikeʼpo, onere teyda kamanikeʼpo kenpaʼti “huadakda oʼkaʼ,” ayaʼada kanʼbatiaʼpakikeʼ. Kenda do eʼkadeʼte “Dios ʼuruaʼnanada oʼkikaʼ,” ayaʼada kanʼbatiaʼpakikeʼ. 2 O̱ʼna oʼpakpo ayaʼtada meʼbayokne. Diosere kamanoeanhuahuikeʼpo. Teyaʼda megkaʼnok ayaʼtada manaʼdik i̱jje̱nok konige̱po ayaʼada aratbut nigpe̱i̱kaʼdik moʼi̱kaʼapone. 3 Hueretda Dios i̱ʼi̱kaʼ, ayaʼen huairida i̱ʼi̱kaʼne, ayaʼtada diʼ iʼmaikaʼne, buttida iʼikaʼne, ayaʼada ontaj dakaʼ moknopo̱e̱po, do Jesucristotakon moknopo̱e̱po oroʼere durugda moʼnoeonhuahuikaʼapone. Doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne. 4 In huadariyo aratbutere i̱jjunhuahuikaʼdepo o̱ʼnen huaʼa ijkadhuahuikaʼdepo ontaj ijnigpeunhuahuikaʼdepo ayaʼda iʼpaknig kenda ijkuhuitdenok konige̱po “Apag Dios huadaknanada o̱ʼe̱. ʼUruaʼnanada oʼkikaʼ,” aratbuta onʼbatiaʼpakapo. 5 Oyedda o̱ʼnenbayo onte beʼtobehuik. Onere meto̱i̱kaʼ. Durugtenanada meto̱i̱kaʼ. Konig aʼnennanada onere i̱ji̱kaʼpo teynanada ijmanikaʼnig onteʼti konigti megkaʼ. 6 Huakkaʼ huadariyo hua̱e̱ʼeri meʼnigbaktieʼeaʼuyne, Pag. O̱ʼnen o̱ʼnenok “doʼhued huadak huaʼa dakaʼ yamanmadikikatiʼ,” onaʼuyne. O̱ʼnen huadak huaʼa ijmanmadikadhuahuaʼdey, ontaj ijmaknopo̱e̱a̱ʼdenok o̱ʼnen huadak huaʼa onʼnigpe̱e̱de. 7 Ayaʼda ijkikaʼnig, beʼtihuapokikaʼnok ijkikay kenpaʼti beʼteypakikaʼnok ʼuruaʼnanada ijkikay. O̱ʼnen huadak huaʼa meʼnopo̱e̱a̱ʼikaʼnok. Kenda doʼhued huaknopo̱e̱ʼeriomeya̱ onʼnopo̱e̱de. 8 O̱ʼnen huaktieʼeaʼeriomeytaj o̱ʼnen huadak huaʼa doʼhua ijmananhuahuikaʼdenok onʼpakpo onʼnigpe̱i̱kaʼde. Meʼtaʼmonaʼuyne kenpaʼti Diosyaʼ oʼtiakuy onʼnopo̱e̱. 9 Doʼhued huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmationaʼpakpo, nog aratbuttaj mationaʼpakhueʼ i̱jje̱po. O̱ʼnendation o̱ʼnenok dakaʼ yamato̱i̱kaʼ 10 O̱ʼnen huaknopo̱e̱ʼeri doʼtaj meʼbayokuyne. Doʼhued onmaenig oʼnenkon iʼtamaikaʼne. O̱ʼnen dakaʼ moʼnigpe̱i̱kaʼnok o̱ʼnen ʼuruaʼda o̱gkikaʼnok huadakda o̱ʼe̱ kenpaʼti Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ aratbuta onʼnopo̱e̱po ‘Dakiti Dios’ onʼbatiaʼpakikaʼ. 11 In huadariyo noikahueʼ i̱jje̱a̱popo o̱ʼnen huaknopo̱e̱ʼeritaj ijbakhuaʼapopo onte ijbaktiakapoy. O̱ʼnen indariyo o̱ʼnikaʼponok huadaknanada i̱ʼi̱kaʼpo teynanada i̱ʼi̱kaʼpo o̱ʼnen huaknopo̱e̱ʼeritaj dakaʼ yabatihuapokikaʼ. Dakaʼ ka̱gkikeʼpo yabatihuapokikaʼ. Dakhueaʼ kahueʼ kaʼnikeʼpo yabatiokikaʼ. O̱ʼnen huaknopo̱e̱ʼeri dakaʼ kanoknopo̱i̱keʼpo yabatihuapokikaʼ. Kenpaʼti huayahuaya diʼ kanʼmaikeʼpo yabatihuapokikaʼ, Pag. Oroʼ onpapayoʼ ondikyoʼ oʼpakikay kenomeykon konigti kanʼpakeʼpo yabatihuapokikaʼ. 12 Indariyo o̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriere i̱ji̱kaʼpo doʼtaj teyda oʼyoknok o̱ʼnen huabaktieʼeaʼeritaj huadakyoʼ ka̱gkikeʼpo ijbatihuapokikaʼpo, ijbatiokikaʼpo, dakaʼ ijmato̱i̱kaʼuy. Okbatikhueʼda ayaʼada dakaʼ oʼnoknopo̱i̱kaʼdepo nogtiaʼda oknopo̱e̱batikdepo kenpaʼda oʼbueyapo. Diosyo huahueʼdik o̱ʼe̱a̱po. Kenda Apagbaʼa oaʼuy. 13 Oy onte ijbakbehuikapoy. O̱ʼnen huabaktieʼeaʼeri huakkaʼ kanʼdurugpakeʼpo konig do ontaj ijnigpe̱i̱kaʼpo durugnanada i̱ji̱kay kenomey konigti durugnanada kaʼnikeʼpo konige̱po ontaj dakaʼ ijtionaʼpakonhuaʼpo, onte huahued ijtionaʼpakonhuay. 14 O̱ʼnen huaʼa ijmanmadikadhuahuikaʼuy. O̱ʼnen huaʼa huakkaʼ onʼpakpo onʼnigpe̱i̱kaʼpo, konig oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomey o̱gkikaʼnig onteʼti kahueʼ o̱ʼnikaʼpo kenpaʼti doʼhua konig oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri o̱gkikaʼnig kahueʼ i̱ji̱kay. Do konig ijkikay konigti o̱ʼnen huaknopo̱i̱kaʼeria o̱gkikaʼnok konige̱po oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria diga̱ʼ onʼbahuadiaypo. 15 O̱ʼnen huabaktieʼeaʼeritaj ijmato̱i̱kaʼpo in huadariyo dakhueaʼ huakkaʼeriomeyere o̱ʼnikaʼ. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriyaʼ yamakto̱ro̱k tionaʼpakhueʼ i̱jje̱nok totoʼ engaña huakaʼeritaj yabatiokikaʼ. Totoʼ engaña kahueʼdik kamaeʼpo, ijtionaʼpaki. 16 Konig oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomey o̱gkikaʼnig konigti kahueʼ i̱ji̱kay. O̱ʼnen huaknopo̱e̱ʼeriomey kenpaʼti dakhueaʼ kikahueʼ o̱ʼnikaʼpo. 17 O̱ʼnen huaʼa buttida o̱ʼi̱kaʼ. Buttida huaʼa onʼpe̱e̱nok ʼurunopoaʼda yamagkikaʼ. O̱ʼnen buttida huaʼa kanʼnigpe̱i̱keʼpo yabatihuapokikaʼ. Ontayoʼda kanʼpakikeʼpo yabatihuapokikaʼ. 18 Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomeyte meʼtaʼmonaʼuyne. Konig doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne konigti o̱ʼnen huabaktieʼeaʼeritaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomeyte ijmataʼmonaʼdey. 19 O̱ʼnen buttida huaʼayoʼda kanʼnigpe̱i̱keʼpo, do konig huakkurueria o̱ʼnen huaʼayoʼda ijnigpe̱i̱kay. 20 Inomey o̱ʼnen huabaktieʼeaʼeriomey doʼhued huadak huaʼa oʼnonbatiaʼpakonhuahuikaʼapone. Nogok nogok doʼtaj huakkaʼananada moknopo̱e̱a̱pone. Huakkaʼananada doʼtaj moʼnigpe̱i̱kaʼapone. Kenomeytakon ijmationaʼpaki. 21 Doʼhuednopoʼyo i̱ʼi̱kaʼne. On konig iʼpakikaʼ konigti do ijpakikay. On konig diʼ iʼmaikaʼ konigti do diʼ ijmaikay, onpapayoʼ o̱ʼi̱kaʼne. Konigti ayaʼada oroʼen huaknopo̱e̱ʼeri oroʼomeytaj konigti kanoknopo̱i̱keʼpo, konig oroʼ diʼ oʼmaikay konigti diʼ kanʼmaikeʼpo, konig oroʼ konigti oʼpakikay kenomeya̱kon konigti kanʼpakikeʼpo ijmationaʼpaki, Pag. Ken, ayaʼada kenomeytaj onʼbatiahuaydepo onʼpe̱e̱depo doʼtaj Apag Diosa oʼtaʼmonaʼuy nopo̱e̱ʼdik ya̱ʼneapet. 22-23 Doʼhuednopoʼyo i̱ʼi̱kaʼne, meʼnopoʼto̱i̱kaʼne. Konig nogtida o̱ʼe̱ne. Konigyoʼ oʼpakikaʼne. Konigyoʼ oʼnopo̱i̱kaʼne. Oroʼ konig nogtida kanʼpakikeʼpo, oroʼ konig diʼ kanʼmaikeʼpo, oroʼ konig nogtida kaʼnikeʼpo ijmanopoʼto̱i̱kay. Ontaj konigti kanoknopo̱i̱keʼpo, konigti kanʼnigpe̱i̱keʼpo doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne, doʼtaj diʼ meʼi̱kaʼne, konigti huaknopo̱e̱ʼeritaj diʼ moʼi̱kaʼne, ayaʼ aratbuta nopo̱e̱ʼdik ya̱ʼneapetpiʼ. 24 Ayaʼ doʼhued huaknopo̱e̱ʼ doʼtaj meʼbayokuyne, huakkurunada diʼ o̱ʼe̱nok doere kaʼnikeʼpo on huakkuruda iʼpaknok doʼhua onere huaboroʼ huairi i̱ji̱kaʼpo, onere ʼurunanada i̱ji̱kaʼpo, onere teynanada i̱ji̱kaʼnok tiahuaydik meʼnikeʼpo, Pag. 25 Ayaʼ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriomey ontaj o̱ki̱e̱hueʼ moʼe̱nigʼa doʼhuanayo ontaj o̱ki̱e̱ʼne kenpaʼti doʼtaj oʼtaʼmonaʼuy doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeria moknopo̱e̱ne, Pag. Kenpaʼda huadaknanada i̱ʼi̱kaʼne, Pag. 26 O̱ʼna konig o̱ʼe̱, doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeritaj ijmanopo̱e̱a̱ʼdemey. Kenpaʼti nogi̱ti nogi̱ti ijmanopo̱e̱a̱ʼapoy. Doʼtaj huakkaʼ diʼda o̱ʼi̱kaʼne. Kenomeykon konigti huakkaʼ diʼ kanʼmaikeʼ kenpaʼti doʼhua kamanopoʼto̱i̱keʼpo nogi̱ti nogi̱ti ijmanopo̱e̱a̱ʼapoy, Pag. —‍Jesúsa Apagtaj oʼtionaʼpakuy.

18

Jesústaj sorotataj onʼtohuaʼuyate.

1 Jesús kenda oʼtionaʼpakdepo oʼhuaʼuy. Oroʼ keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriere oʼhuaʼuy. Oʼhuaʼpo Cedrón huatotaʼpote oʼpokonpo taʼbayo oʼkudonʼuy. Jesús huanigpe̱i̱kaʼeriere onʼkudonʼuy. 2 Judas judío huairitaj Jesústaj namaʼda oʼbayokapopo, ken taʼbayo o̱ʼe̱taj oʼnopo̱e̱ʼuy. Nogok nogok oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeriere Jesúsa ke̱yo̱ oʼkupopakikaʼuypo kenaʼpo Jesús ke̱yo̱ o̱ʼe̱taj oʼnopo̱e̱ʼuy. 3 Ken taʼbayo Judas oʼhuaʼpo, huakkaʼ sorotataj oʼbatohuaʼpo, Diosen jak huato̱e̱ʼeri sorotatatakon oʼbatohuaʼuyate. Diosen jak huato̱e̱ʼeri sorotatatakon fariseo huairia sacerdote huairierea onʼmataʼmonaʼuyate. Siro kenpaʼti hue̱ypa onʼtohuaʼpo. Sikyo o̱ʼe̱nok huakjey onʼtohuaʼbedʼuyate. Taʼbayo Jesúste onʼhuatiakbedʼuyate. 4 Oʼnokye̱depo Jesúsa ayaʼda kenda meʼnogkaʼapone eʼnopo̱e̱ʼada oʼmadejpo, —‍¿Beʼtaj boʼuk? —‍Jesús oʼmanaʼuy. 5 —‍Jesús Nazareteritaj oʼuki. —‍Oʼnonaʼuy. —‍In do i̱jje̱y. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. Judas judío huairitaj Jesústaj namaʼda oʼbayokpo sorotataere onʼtoboʼuy. 6 “In do i̱jje̱y. ” Jesúsa eʼmanaʼte onʼmididonpo onʼtaʼnionpo onʼhue̱konʼuy. 7 —‍¿Beʼtaj boʼuk? —‍Onteʼti oʼmanaʼuy. —‍Jesús Nazareteritaj oʼuki. —‍Oʼnonaʼuy. 8 —‍In do i̱jje̱y. Huaboaʼda oʼnonaʼdene. Doʼtaj eʼuknayo inomey doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeritaj magkahueʼ ya̱ʼnepo kentaj batohuahueʼ yaneʼ. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy. 9 Kenda huaboaʼda oaʼmeʼnig magkahueʼ kaʼneʼpo kenda oʼmanaʼ. “Kenomeytaj Diosa doʼtaj beyokuyne nogtipiʼ ehueʼ okbatikhueʼ o̱ʼneapone. ” Huaboaʼda Jesúsa monameʼne. 10 Kenokaʼ Simón Pedroa siroa e̱ʼta̱e̱ʼ oʼedpo oʼbapadenpo sacerdoteen huanabaʼtaj huapesod huadaʼkopen oʼpesodokhueʼuy. Keʼnendik Malco o̱ʼu̱y. 11 —‍Kejeʼ, kahueʼ ya̱e̱ʼ. Siro huato̱e̱ʼyo yakuda̱ʼ. Kenda Apag Diosa oʼpaknok paiʼnanada nopoʼe̱dik i̱jje̱a̱poy. —‍Jesúsa Pedrotaj onaʼuy.

Sacerdote huairite Jesústaj onʼtohuaʼuy.

12 Ken huakkaʼ sorotataj sorotataj huairiere, Diosen jak huato̱e̱ʼeria sorotataj Jesústaj onʼtaʼkuypo, huabaʼ onʼbaʼtinukuʼuy. 13 Huakkuruda Anástaj onʼhuatohuaʼuy. Anás Caifásen huahue̱yhue̱y o̱ʼe̱nok, onʼhuatohuaʼpo, Caifás kenbayokte sacerdote huairi o̱ʼu̱yate. 14 Ayaʼ judío aratbut mabueyhueʼ kaʼneʼpo nogtiada eʼmanigbueynayo oroʼtaj huadakda o̱ʼe̱a̱po. Kenpaʼ Caifás judío huairitaj oʼbatiaʼpakmeʼte.

“Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri ehueʼ i̱jje̱y. ” Pedroa oaʼuy.

15 Simón Pedro doere Jesústaj oʼtahuaʼuy. Sacerdote huairi doʼtaj huadak meki̱e̱ʼnok sacerdote huairien jak eʼtiokpakaʼyo Jesúsere ijkudonʼuy. 16 Eʼtiokpakaʼ kurute akbogpete Pedro oʼboatoʼnok, do muneʼyo̱taj akbogpe huato̱e̱ʼeritaj ijhuahuaʼpo, “Yakuda̱ʼ,” yonaʼpo Pedrotaj ijtokudonʼuy. 17 —‍¿Ken huabokereken huanigpe̱i̱kaʼeri o̱ʼna menpaʼ i̱ʼe̱? —‍Muneʼyo̱ akbogpe hua̱ta̱e̱ʼeria Pedrotaj onaʼuy. —‍Do ehueʼ i̱jje̱y. —‍Pedroa onaʼuy. 18 Jujuʼ o̱ʼe̱nok, huanabaʼere Diosen jak huato̱e̱ʼeriere taʼak o̱gkaʼuy. Aso̱ʼukkayaʼpo onʼtimaboʼuy. Pedrokon kenomeyere aso̱ʼukkayaʼpo taʼakte oʼboʼuy.

Sacerdote huairia Jesústaj onaʼuy.

19 “¿O̱ʼnen huanigpe̱i̱kaʼeri menigaʼ iʼta̱e̱? ¿Kate iʼmanmadikikaʼ?” Sacerdote huairia Jesústaj onaʼuy. 20 —‍Ayaʼ aratbuta menʼpe̱e̱po ijmanmadikanhuahuaʼmey. Judíoen hua̱i̱takeʼ jakyo ijmanmadikikaʼmey. Kenpaʼti Diosen jakyo ijmanmadikikaʼmey. Judío o̱gkupopakikaʼ ke̱ya̱ʼti ijmanmadikikaʼmey. I̱re̱gi̱re̱g manmadikahueʼ i̱ji̱kaʼmey. 21 “¿Kate iʼmanmadikikaʼ?” ¿Menaʼpo doʼtaj onaʼ? Ayaʼada doʼtaj menʼpe̱e̱i̱kaʼne, “¿Jesúsa kateaʼ monmadikameʼ?” Kenomeytaj yamanaʼ. Kenda ijmanaʼmey kenomeya̱ onʼnopo̱e̱. —‍Jesúsa sacerdote huairitaj onaʼuy. 22 Kenda eaʼte nogtida Diosen jak huato̱e̱ʼeria sorotataj Jesústaj huabaʼa oʼpebaspo, —‍Sacerdote huairitaj dakhueaʼ iaʼ. —‍Jesústaj kameʼpukoneʼpo onaʼuy. 23 —‍Namaʼda onahueʼ i̱jje̱ynigʼa, namaʼda doa enaʼnayo kenda namaʼda iaʼne menaʼ. Huadakda doa yonaʼnigʼa menaʼpo oʼpebas. —‍Jesús onaʼuy. 24 Caifás sacerdote huairite Anása oʼtaʼmonaʼuy. Onʼtinukupo oʼtaʼmonaʼuy.

Onteʼti bottaʼaʼte “Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri ehueʼ i̱jje̱y. ” Pedroa onaʼuy.

25 Kenokaʼ Pedro taʼakte aso̱ʼukkayaʼpo eʼbote, —‍¿Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri menpaʼ i̱ʼe̱? —‍Oʼnonaʼuy. —‍Ehueʼ, Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri ehueʼ i̱jje̱y. —‍Pedroa oʼmanaʼuy. 26 Ken, nogtida sacerdote huairien huanabaʼ o̱ʼe̱po. Keʼnen huabettaj Pedroa oʼpesodʼoktegnig. Keʼnakon Pedrotaj onaʼpo, —‍¿Jesúsere taʼbayo onʼtaj oʼtiahuaynig menpaʼ i̱ʼe̱? —‍Onaʼuy. 27 —‍Ehueʼ. —‍Onteʼti Pedroa onaʼuy. Kenpaʼ eadeʼte huatahuaja oʼsipogʼuy.

Jesústaj Pilatotekon onʼtohuaʼuy.

28 Caifásen jakyaʼ Jesústaj onʼtohuaʼpo, Roma huairien jakyo onʼtohuaʼ. Judío huairi eʼaraktaʼ oʼderetpakpo onʼtohuaʼuy. Sikyoednada o̱ʼu̱y. Roma huairien jakyo judío aratbut kudhueʼdik o̱ʼneʼuy. Judío aratbut nog aratbuten jakyo kudhueʼdik o̱ʼneʼuynok, judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ o̱ʼnuy okkahuehueʼ fiesta aypo eʼbapeʼtaʼ onʼpakpo, Roma huairien jakyo kudhueʼdik o̱ʼne, eʼkudnayo, judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ o̱ʼnuy fiesta aypo bapehueʼdik o̱ʼneʼuy. 29 Jakyo kudhueʼdik o̱ʼneʼnok jak kurute Pilato oʼmahua̱o̱ro̱konpo, —‍¿In huabokerek kate dakhueaʼ yakaʼ? ¿Katiaʼ boʼhuaaʼ? —‍Pilatoa judío huairitaj oʼmanaʼuy. 30 —‍Dakhueaʼ huakaʼeri o̱ʼe̱nok onte oʼtotiaki. Dakhueaʼ kahueʼ e̱e̱ʼnayo ontaj yokhueʼ o̱ʼe̱a̱ynigʼa. —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. 31 —‍Yanʼtohuaʼ. Konig opuden adhueaʼpaneʼ onʼmanaʼuyate castiga ya̱gʼkatiʼ. —‍Pilatoa oʼmanaʼuy. —‍Dakhueaʼ huakaʼeritaj oroʼnayo arakhueʼdik o̱ʼe̱y. Opuda̱ Roma jak hua̱e̱ʼeria dakhueaʼ huakaʼeritaj cruzte arakdik moʼe̱ne. —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. 32 “Cruz hue̱ypate nog aratbut meʼdarakapone. ” Jesúsa oameʼnig. Konige̱po “Cruzte kabueyeʼpo,” Judío huairia oʼderetpakpo kenpayoʼ Pilatotaj oʼnonaʼuy. 33 Roma huairien jakyo Pilato oʼkudonpo onteʼti. Jesústaj oʼtokudpo onaʼpo, —‍¿Judío aratbuten gobierno huairi menpaʼ i̱ʼe̱? —‍Jesústaj onaʼuyate. 34 —‍¿Menpaʼ onda iʼnopo̱e̱po doʼtaj menaʼ? ¿Menpaʼ nogomey kenpaʼ monaʼnok menaʼ? —‍Jesúsa Pilatotaj onaʼuyate. 35 —‍Ehueʼ, kenda eʼnopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱po judío aratbut ehueʼ i̱jje̱y. O̱ʼnen aratbuta sacerdote huairierea doʼtaj mennigtotiakne. ¿Kate iʼkameʼ? —‍Pilatoa onaʼuyate. 36 —‍In huadariyo aratbuten gobierno huairi ehueʼ i̱jje̱y. In huadariyo gobierno huairi doa e̱e̱ʼnayo judío huairia doʼtaj enʼtohuaʼte doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeria doʼtaj menʼtiokaʼpo yanʼmagkaymet. In huadariyo gobierno huairi ehueʼ i̱jje̱y. —‍Jesúsa onaʼuyate. 37 —‍¿Huairi i̱ʼe̱ on? —‍Ken Pilatoa onaʼuyate. —‍E̱e̱ʼ, doa huairi i̱jje̱y. Kenda iaʼne. Huaknopo̱e̱ʼerien huairi a̱ʼe̱ya̱ʼpo kurudya̱ʼ ijhuarakpo isiʼpoe̱ʼuypo. Konig Dios o̱ʼe̱ aratbuttaj buttida aʼmanopo̱e̱a̱yaʼpo Diosyaʼ ijhuarakʼuy. Diostaj buttida huaʼa ayaʼada eʼpe̱e̱taʼ onʼpakpo doʼtaj onʼnigpe̱i̱kaʼ. Nogomey buttida huaʼa pakhueʼ o̱ʼnepo doʼtaj pe̱e̱hueʼ meʼnikaʼne. —‍Jesúsa onaʼuyate. 38 —‍¿Kate buttida huaʼa ya̱ʼe̱? —‍Pilatoa onaʼuyate.

Jesústaj cruzte yadaraktiʼ Pilatoa oʼmanaʼuyate.

Kenda eaʼte judío aratbuttaj oʼmahua̱o̱ro̱konpo, —‍Jesúsa katepiʼ dakhueaʼ kahueʼda o̱ʼi̱kameʼte, yoknopo̱e̱y. 39 Ken konig opuda̱ boʼkikaʼ judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ o̱ʼnuy okkahuehueʼ fiestate opud boʼpaknok nogtida huabakuda̱ʼ jakyaʼ oʼnigo̱ro̱kaʼikaʼne. ¿Judíoen huairi hua̱e̱ʼ menpaʼ eʼnigo̱ro̱kaʼtaʼ boʼpak? —‍Pilatoa oʼmanaʼuy. 40 —‍Ehueʼ, kentaj pakhueʼ o̱ʼe̱y. Barrabástaj moʼnigo̱ro̱kaʼ. —‍Ayada oʼnokoyʼuy. Barrabás huabereʼeri o̱ʼu̱yate.

19

1 Kenokaʼ “Jesústaj yanʼtohuaʼ, yanʼbitbittiʼ. ” Oʼmanaʼpo Pilatoa sorotatataj oʼmataʼmonaʼuy. 2 Sorotataj onʼbitbitdepo eʼpidonbij onʼkuokkaʼpo Jesústaj onʼkuotaʼuyate. Okayagda huaok onʼotaʼuy. Okayag huaok gobierno huairiayoʼda onʼotikaʼ konig. 3 Onʼhuahuaʼpo, —‍¡Yanoeunhuahuikatiʼ, judío gobierno huairi! —‍Sorotataa onʼtierikpo oʼnonaʼpo, huabaʼa onʼpebasʼuyate. 4 Onteʼti Pilato oʼmahua̱o̱ro̱konpo, —‍E̱ya̱ʼ, opudte Jesústaj ijto̱ro̱kdey. Dakhueaʼ sigpiʼ kahueʼ o̱ʼi̱kaʼ, yanʼnopo̱e̱ʼ. —‍Judío aratbuttaj oʼmanaʼuy. 5 Ken, eʼpidonbij huakuok oʼkuotdepo okayag oʼotdepo, Jesúsa o̱ʼo̱ro̱kʼuy. —‍¡In huabokerek o̱ʼe̱! Yanʼtiahuayʼ. —‍Pilatoa oʼmanaʼuy. 6 Sacerdote huairiere Diosen jak huato̱e̱ʼeri Jesústaj onʼtiahuaydepo, oʼdokoypo, —‍Hue̱ypa cruzte yadarak. Hue̱ypa cruzte yadarak. —‍ʼUttaʼda oʼdokoyʼuy. —‍Opuda̱ yanʼpakpo yanʼtohuaʼ. Hue̱ypa cruzte yanʼpakpo yadarak. Keʼna dakhueaʼ sigpiʼ kahueʼ o̱ʼi̱kaʼ ijnopo̱e̱y. —‍Pilatoa oʼmanaʼuy. 7 —‍Oroʼen huadik eʼmanaʼ oʼto̱e̱y. Keʼna bueydik o̱ʼe̱, oaʼ. “Diosen Huasiʼpo i̱jje̱y. ” Oaʼnok bueydik o̱ʼe̱. —‍Judío huairia oʼnonaʼuy. 8 Kenpaʼ oʼpe̱e̱depo Pilato nogi̱ti oʼmididpo 9 onteʼti gobierno huairien jakyo oʼkudonpo, —‍¿Meyo̱ hua̱e̱ʼeri i̱ʼe̱? ¿Beʼa i̱ʼe̱? —‍Jesústaj enaʼtada Jesúsa aʼtokhueʼda o̱ʼu̱yate. 10 —‍¿Menapaʼ doʼtaj aʼtokhueʼ o̱ke̱? Do gobierno huairi i̱jje̱po, ontaj o̱ro̱kaʼdik meʼe̱ne. Kenpaʼti hue̱ypa cruzte arakdik meʼe̱ne. ¿Menpaʼ iʼnopo̱e̱? —‍Pilatoa Jesústaj onaʼuy. 11 —‍Diosa oʼpaknok gobierno huairi i̱ʼe̱po doʼtaj hue̱ypa cruzte arakdik o̱ʼe̱ne. Judío huabokereka onʼtaj boʼyokne kenaʼtaj dakhueaʼda meʼnogkaʼne. O̱ʼnanayo suhueʼda dakhueaʼ o̱gkaʼne. —‍Jesúsa onaʼuyate. 12 Kenda Pilato oʼpe̱e̱depo eʼo̱ro̱kaʼtaʼ oʼpakpo, monig o̱ro̱kaʼdik i̱jje̱y oʼnopo̱e̱po oʼukʼuynigʼa, judíoa oʼdokoypo, —‍Kentaj o̱ro̱kahueʼ ya̱e̱ʼ, kentaj eʼo̱ro̱kanayo Roma gobierno huantopa huairia ontaj onteʼti pakhueʼ o̱ʼe̱po oʼenapo. César o̱ʼnen huantopa o̱ʼe̱nok. Beʼapiʼ “Do huairi i̱jje̱y,” huataʼda eʼhuaaʼnayo Césaren takaʼ o̱ʼe̱nok arakdik o̱ʼe̱. —‍Judío huairia ʼuttaʼda oʼdokoyʼuy. 13 Kenda Pilato oʼpe̱e̱depo Jesústaj oʼto̱ro̱konpo huantopa huahuadte oʼhuadatoʼuy. Kenda judíoen huaʼa oʼdikkaʼ Gabata. Huidʼaytate o̱ʼu̱y. 14 Aʼti tokhuada̱ʼ oʼhuadapo kenpaʼti emeʼte judíoen okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoe o̱ʼe̱a̱ponok, —‍In o̱ʼnen huairi moʼta̱e̱ne. —‍Pilatoa judío huairitaj oʼmanaʼuy. 15 —‍Yaarak. Yaarak. O̱hue̱yen cruzte yabetaʼ. —‍Judío huairia oʼdokoyʼuy. —‍¿Opuden huairitaj menpaʼ o̱hue̱yen cruzte doa eʼbetaʼtaʼ boʼpak? —‍Pilatoa oʼmanaʼuy. —‍Roma huantopa César kenyoʼda mota̱e̱ne. —‍Sacerdote huairiomeya̱ oʼnonaʼuy. 16 Kenokaʼ Pilato kenomeytaj oʼmanigpe̱e̱po o̱hue̱yen cruzte kanʼarakeʼpo oʼmanaʼuy.

Roma sorotataj hue̱ypa cruzte siropia onʼti̱o̱gkoʼeaʼpo onʼbetaʼuy.

17 Ken Jesústaj onʼtohuaʼuy. Keʼnen hue̱ypa cruz Jesús oʼtohuaʼuy. Oteʼ huadik Huakuaiʼte oʼtohuaʼuy. Ken oteʼ judíoen huadik o̱ʼe̱ Gólgota. 18 Kente e̱kye̱deʼte Roma sorotataj hue̱ypa cruzte siropia onʼti̱o̱gkoʼeaʼpo onʼbetaʼuy. Kenpaʼti nog bottaʼ huabokerektaj hue̱ypa cruzte onʼmabetaʼpo, nogkoreʼ nogkoreʼpen onʼmabetaʼuy. Jesústaj nopoyo cruzte onʼbetaʼuy. 19 “Jesús Nazareteri judíoen gobierno huairi o̱ʼe̱. ” Huaente yanʼmadoyaʼpo, cruz kutapen yanʼbetaʼ, Pilatoa oʼmanaʼnok onʼmadoyaʼpo onʼbetaʼuy. 20 Huakkaʼada judíoa eʼmadoyaʼ onʼtiahuayʼuy. Ken hue̱ypa cruzte enʼbettaʼte huakkaʼ jak Jerusalén ʼibodteda o̱ʼe̱nok, kenaʼpo huakkaʼada judíoa eʼmadoyaʼ onʼtiahuayʼuy. Judíoen huaʼate onʼmadoyaʼpo, Roma hua̱e̱ʼerien huaʼate onʼmadoyaʼpo, kenpaʼti griego huaʼate onʼmadoyaʼuy. 21 —‍“Judíoen huairi o̱ʼe̱,” madoyahueʼ ya̱e̱ʼ. “Judíoen huairi i̱jje̱y,” in huabokerek oameʼte. Kenpaʼ yamadoyaʼ. —‍Judío sacerdote huairia Pilatotaj oʼnonaʼuy. 22 —‍Kejeʼ, kenda ijmadoyay kenpaʼda ijmadoyaʼdey. —‍Pilatoa oʼmanaʼuy. 23 Sorotataj Jesústaj onʼbetaʼdepo bottaʼ bottaʼa keʼnen yudtaj nogti nogti onʼdeʼeʼuy. Kenpaʼti keʼnen huaok tiokhuihuihueʼ nogtida huaok o̱ʼe̱nok, 24 —‍Huishueʼ moʼne. Beʼa eʼdik aʼnopo̱e̱yaʼpo huid okmo moʼnenʼe̱. —‍Onpapayoʼ sorotataj oʼdadpo, ken konig Apagbaʼte oaʼuyate, “Doʼhued yudtaj nogti nogti yanʼdeʼeapet. Doʼhued huaoktaj beʼa yaʼeyapet aʼnopo̱e̱yaʼpo huid okmo yaʼnenʼe̱a̱pet. ” Kenda Apagbaʼ oaʼuyatenig kenda o̱gkaʼuy. 25 Onteyoʼ Jesúsen cruzte o̱ʼnepo, Jesúsen hua̱ye̱, huamaʼbuyere o̱ʼnepo, kenpaʼti María, Cleofasen hua̱to̱e̱ o̱ʼe̱po kenpaʼti María Magdalena o̱ʼe̱ʼuy. 26 Jesúsen hua̱ye̱ doere oʼbonok Jesúsa boʼtiahuaypo, —‍In o̱ʼnen huasiʼpo iʼta̱e̱ne ettoneʼ. —‍Hua̱ye̱taj onaʼuy. 27 —‍In o̱ʼnen hua̱ye̱ iʼta̱e̱ne. —‍Do Juantaj menaʼuyne. Kenokaʼ Jesúsen hua̱ye̱taj doʼhued jakyo ijtohuaʼuy, doʼhued jakyo ijto̱i̱kaʼuy.

Konig Jesús oʼbueyʼuyate.

28 Kenda Jesúsa oaʼdepo, ayaʼda Diosen huaʼa ijkuhuitdey Jesúsa oʼnopo̱e̱po, —‍Maymaya̱ ijjay. —‍Jesúsa oaʼuy. Kenda Apagbaʼa oʼbatiaʼpakuynig Jesúsa oaʼuy. 29 Kosoyo vino paiʼ hueda̱ʼda onhuadʼuy. A̱pon esponja oʼnigoyeʼepo, hue̱ypate onʼbetaʼpo huakittaʼte oʼnigokteaʼuy. 30 Vino paiʼ oʼmaiʼdepo, —‍Ayaʼda Diosa oʼpaknig ijkaʼdepo ijkuhuiti. —‍Jesúsa oaʼdepo, oʼkutaʼboypo oʼbueyʼuy.

Siro huiʼdaka Jesústaj onʼpidtukaʼuy.

31 Emeʼte okmapi̱e̱ʼahuaddik o̱ʼe̱a̱po kenpaʼti judío huakkurueri isiʼpo mabueyhueʼ o̱ʼnuy okkahuehueʼ fiesta o̱ʼe̱a̱po, Diostaj ʼurumeʼnoe o̱ʼe̱a̱ponok kenaʼpo hue̱ypa cruzte hua̱so̱ʼ e̱a̱hueʼdik o̱ʼnepo “Hue̱ypa cruzte huabeterien huabopi yanʼmabopiokketekpo yanʼbahuarakaʼ kenpaʼti yanʼbatohuaʼ. ” Judío huairia Pilatotaj oʼnonaʼuy. 32 Oʼnonaʼnok sorotataj onʼhuaʼpo huakkuru huabokerektaj huabopi oʼnokketekpo, nogtakon Jesúsere cruzte eʼbetaʼtaj huabopi oʼnokketekʼuy. 33 Ken onʼbakketekdepo Jesústekon onʼhuahuaʼpo eʼbueyondeʼ onʼtiahuayatoʼpo keʼnen huabopi okketekhueʼ o̱ʼneʼuy. 34 Okketekhueʼada sorotataj nogtiada keʼnen siro huiʼdaka Jesústaj onʼpidtukaʼuy. Enpidtukaʼte i̱da mimi hue̱ʼe̱yere oʼmimihuaʼuy. 35 Do Juan ayaʼtada ijtiahuayʼuy, buttida ijjay, ijnopo̱e̱y. Opudomey dakaʼ Jesústaj oknopo̱e̱ʼdik moʼi̱kaʼaponok buttida ijtimadoyay. 36 “Keʼnen huaʼay nogayʼtipiʼ okketekhueʼ o̱ʼneapo. ” Apagbaʼa oaʼuyatenok Jesúsen huabopi okketekhueʼ o̱ʼnuy. 37 “Kentaj onʼpidtukapo kenda onʼtiahuayapo. ” Nogya̱ʼ Apagbaʼte onʼtimadoyaʼuyate.

Jesústaj o̱gkubarakkaʼuy.

38 Jesústaj enpidtukaʼdeʼte, —‍Hua̱so̱ʼ kakubarakkeʼpo beyok. —‍Pilatotaj José Arimatea huakkaʼ jakyo hua̱e̱ʼeria onaʼuy. José Jesústaj huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼe̱po judío huairitaj oʼmididpo soatayoʼ Jesústaj huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼu̱yate. —‍Yatohuaʼ. —‍Pilatoa onaʼuynok cruzte oʼhuaʼpo, hua̱so̱ʼ oʼhuarakaʼpo oʼtohuaʼuy. 39 Nicodemo kenpaʼti oʼhuaʼuy. Keʼna aʼnenda sikyo Jesústaj aʼbatiaʼpakyaʼpo oʼhuahuaʼuyate. Ken mirraere áloesere oʼtohuaʼpo, mirra kenpaʼti áloes konig ʼuruʼhui̱e̱da e̱ʼe̱o̱k treinta kilos oʼtohuaʼpo, 40 Joséere Nicodemoere Jesúsenso̱ʼ onʼtohuaʼpo konig mirra áloesere ʼuruʼhui̱e̱da yudtaʼbia onʼtihui̱yi̱gonpo. Ken konig judíoa onʼbakubarakkikaʼnig konigti Jesústaj onʼkubarakkaʼuy. 41 Kenteda Jesústaj yaarakteda taʼba o̱ʼu̱y. Kenteda taʼbayo huaboda kubarak hua̱e̱ʼ eʼkogkaʼ o̱ʼe̱po ke̱yo̱ sigpiʼ bakubarakkahued e̱e̱ʼyo̱. 42 Jesústaj onʼkubarakkaʼuy. Kenaʼpo emeʼte judíoen okmapi̱e̱ʼahuaddik huameʼnoe o̱ʼe̱a̱po kenpaʼti kubarak eʼkogkaʼ ʼibodteda o̱ʼe̱nok kenteda Jesústaj onʼkubarakkaʼuy.

20

Kubarakyaʼ Jesús oʼnoyhuadʼuyate.

1 Domingote eʼmeunyakte sikki̱re̱genteda kubarak eʼkogkaʼyo María Magdalena oʼhuaʼpo, huakogyo̱ huakhuida̱ eʼtinokbetaʼmeʼyo ekpokoreaʼ oʼtiahuayʼuyate. 2 Oʼtiahuaydepo oʼketonyakpo Simón Pedrotaj doeretaj boʼhuatiakuyne. —‍Kubarak huakogya̱ʼ Huairitaj onʼtohuaʼte. Ke̱yo̱ onʼhueda̱ʼtaj nopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱y. —‍María monaʼuyne. 3-4 Pedroere doere oʼhuaʼpo kubarakyo oʼhuaʼpo oroʼ bottaʼ oʼketpo donayo i̱da ijketpo huakkuruda kubarakyo i̱jji̱a̱toʼuy. 5 Yonoktoatoʼpo ijtiahuayʼuy. Yudtaʼbijyoʼda eʼhued ijtiahuaypo Jesúsbueytaj tiahuayhueʼ i̱jje̱po kudhueʼ i̱jju̱y. 6 Taʼpotaʼ Simón Pedro oʼtiakatopo kubarakkogyo oʼkudonpo yudtaʼbijyoʼda eʼbahued oʼtiahuaypo 7 yudtaʼbia onʼkutihui̱yi̱gʼuynig huataʼ oʼhuedʼuyate. 8 Doa huakkuru e̱ʼe̱a̱toada taʼpote ijkudonpo ijtiahuaypo kenpaʼti yoknopo̱e̱ʼuy. Jesús onteʼti oʼnoyhuadde yoknopo̱e̱ʼuy. 9 Eʼbueyada onteʼti noyhuaddik o̱ʼe̱a̱po konig Apagbaʼ oaʼ oroʼ nopo̱e̱hued o̱ʼe̱ʼuynigʼa huaboaʼda oknopo̱e̱ʼuy. 10 Oʼtiahuaydepo oroʼen jakyo oʼhuaʼuy.

María Magdalenataj Jesúsada oʼtiahuayʼeaʼuyate.

11 Kubarakkogte kurute María onteʼti oʼtiakdepo oʼbopo oʼhuikuyate. Oʼhuikpo kubarak eʼkogkaʼyo oʼkubuypo oʼnoktoatoʼpo oʼtiahuayʼuyate. 12 Bottaʼ Diosen huataʼmoneritaj oʼtiahuayʼuyate. Yereda onʼotpo kente Jesúsbuey oʼhuedmeʼte onʼhuad. Nogtida huakupen oʼhuadʼuy. Nogtida huaʼipen oʼhuadʼuy. 13 —‍¿Menaʼpo iʼhuik, ettoneʼ? —‍Oʼnonaʼuy. —‍Doʼhued Huairitaj onʼtohuaʼtenok ijjay. Ke̱yon onʼhueda̱ʼ nopo̱e̱hueʼ i̱jje̱y. —‍María oʼmanaʼuyate. 14 Kenda oʼmanaʼdepo oʼbatipekorudpo Jesús eʼbote oʼtiahuayʼuynigʼa, Jesús o̱ʼe̱ o̱ki̱e̱hueʼ o̱ʼu̱yate. 15 —‍¿Menaʼpo iʼhuik, ettoneʼ? ¿Beʼtaj iʼuk? —‍Jesúsa onaʼuyate. —‍O̱ʼna eʼtohuaʼnayo ke̱yo̱ ijhueda̱y menaʼ. Doʼhua ijtohuaʼapoy. —‍María onaʼuyate. Taʼba huato̱e̱ʼeri keʼna o̱ʼe̱ namaʼda oʼnopo̱e̱po kenda Jesústaj onaʼuyate. 16 —‍¡María! —‍Jesúsa onaʼuyate. Kentaj oʼtikorudpo, o̱ki̱e̱ʼdepo, —‍Huamanmadikaʼeri. —‍María onaʼpo oʼdokoatoʼuyate. 17 —‍Doʼtaj so̱ʼto̱e̱a̱hueʼ meeʼ. Apag Diosyo behuikhued i̱jje̱y. Doʼhued huamaʼbuyte yahuatiʼ. “Doʼhued Apag Dioste kenpaʼti opuden Dioste ijbehuikapoy,” oaʼ, yamanaʼ. —‍Jesúsa Maríataj onaʼuyate. 18 Ken María Magdalena oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeriomeytaj boʼhuatiakdepo, “Huairitaj ijtiahuay. ” Oroʼtaj monaʼpo kenda Jesúsa Maríataj enʼbatiaʼpak María monbatiaʼpakuyne.

Oroʼtaj huanigpe̱i̱kaʼeritaj Jesúsa hua̱so̱ʼda boʼtiahuayʼeaʼuyne.

19 Kenda huameʼnoe, domingo sikyo oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeri jakyoda oʼkupopakpo judío huairitaj oʼmididpo akbogpe oʼyahuekaʼpo. Jesús ihuiti ehueʼ oroʼ eʼkupopaknopoyo oʼbopo, —‍Meʼpukhueʼ yaneʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne. 20 Kenda eadeʼte keʼnen huabaʼ eʼbati̱o̱gkoaʼ boʼtiahuayʼeaʼuyne. Keʼnen huapid eʼpidtukaʼ boʼtiahuayʼeaʼuyne. Huairitaj oʼtiahuaypo oʼnoki̱a̱ʼdepo oʼdurugpakuy. 21 —‍Yanʼnopoʼnoeyʼ meʼpukhueʼ yaneʼ. Konig doʼhued Apag doʼtaj meʼtaʼmonaʼuyne, ayaʼtada huadak huaʼa kamaneʼpo ijmataʼmonaʼapoy. —‍Onteʼti monaʼuyne. 22 Kenpaʼ oaʼpo oroʼtaj boʼtipoapo, —‍Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱ʼ. 23 Opuda̱ nogen dakhueaʼ eʼkaʼ eʼbakkahueaʼnayo Diosakon kenomeyen dakhueaʼ eʼkaʼ oʼbakkahueaʼdeapo. Nogen dakhueaʼ eʼkaʼ opudomeya̱ okkahueahueʼ e̱e̱ʼnayo Diosakon okkahueahueʼ oʼmaeapo. —‍Jesúsa monaʼuyne.

Tomása Jesús Huairi eʼnoyhuaddeʼte oʼtiahuayʼuyate.

24 Tomás, nogtiada doce huanigpe̱i̱kaʼeri o̱ʼe̱po, nogdikda Gemelo. Jesús huakkuruda oroʼere eʼbote Tomás ehueʼ o̱ʼu̱y. 25 —‍Jesús Huairitaj oʼtiahuay. —‍Nog huanigpe̱i̱kaʼeria Tomástaj oʼnonaʼuy. —‍Huabaʼtaʼ siropi onʼbati̱o̱gkoameʼte tiahuayhueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼti siropia eʼti̱o̱gkoaʼe̱yo̱ doʼhued huabaʼpiʼ kudhueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼti doʼhued huabaʼ keʼnen huapidte eʼpidtukaʼyo bakudhueʼ e̱e̱ʼnayo Huairi oʼnoyhuadmeʼte oknopo̱e̱hueʼdik i̱jje̱a̱poy. —‍Tomása oroʼtaj monaʼuyne. 26 Ocho huameʼnoe eʼpokdeʼte oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeri onteʼti jakyo eʼkupopakte Tomásere o̱ʼe̱po akbogpe okyahueʼkaʼnigʼa Jesúsa oʼkudonpo oroʼ nopoyo oʼboatoʼuy. —‍Meʼpukhueʼ yaneʼ, yanʼmanopoʼnoeyʼ. —‍Monaʼuyne. 27 —‍Intaʼ menej. Doʼhued huabaʼ yatiahuayʼ. Huapidyo mebakud. Oknopo̱e̱hueʼ e̱e̱ʼ yabatikpo doʼtaj meknopo̱e̱ʼ. —‍Tomástaj onaʼuy. 28 —‍Doʼhued Huairi o̱ʼta̱e̱ne. Doʼhued Dios o̱ʼta̱e̱ne. —‍Tomása onaʼuy. 29 —‍Doʼtaj beʼtiahuaypo kenaʼpo doʼtaj meknopo̱e̱ne. Do Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ meknopo̱e̱ne. Nogomeya̱ doʼtaj tiahuayhueʼ e̱ʼe̱a̱da meʼnoknopo̱e̱po durugda o̱ʼneapo. —‍Jesúsa onaʼuy.

Juana in oʼmadoyaʼnok huakkaʼada Jesucristotaj oknopo̱e̱ʼdik ya̱ʼneapet.

30 Jesúsa huakkaʼda oʼbayareaʼuy. Kenpaʼti konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱nig Jesúsa oroʼere huakkaʼ oʼkikaʼuy. In berobaʼte ayaʼ madoyahueʼ i̱jje̱y. In berobaʼte suhueʼda ijmadoyay. 31 In ijmadoyaʼnok Jesús Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ kenpaʼti Cristo o̱ʼe̱po Diosyaʼ oʼtiakʼuyate oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. Ayaʼada kenda oʼnoknopo̱e̱po onteʼti Diosere onʼnoeunhuahuikaʼapo.

21

Jesúsa hua̱so̱ʼda siete huanigpe̱i̱kaʼeritaj oʼbatiahuayʼeaʼuy.

1 Nogok onteʼti Jesúsa hua̱so̱ʼda oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj boʼtiahuayʼeaʼuyne. E̱ʼpo̱g Tiberiaste Jesúsa hua̱so̱ʼda oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj boʼtiahuayʼeaʼpo. 2 Simón Pedroere Tomásere, Natanaelere, doere, doʼen huamaʼbuyere, kenpaʼti bottaʼ nog huanigpe̱i̱kaʼeriere onteteyoʼ o̱ʼu̱y. (Tomás konogda oʼdikkaʼ Gemelo. ) (Natanael Caná Galileaeri o̱ʼu̱y. ) (Doere doʼen huamaʼbuyere Zebedeoen huasiʼpo o̱ʼe̱y. ) Oroʼ onteteyoʼ o̱ʼu̱y. 3 —‍Biig yo̱gkaʼapoy. —‍Simón Pedroa monaʼuyne. —‍Oroʼtion oʼhuaʼapoy. —‍Onaʼuy. Ken, oʼhuaʼpo kusiʼpeyo oʼkudpo, e̱ʼpo̱g nopote okenʼe̱bedpo sigpiʼ biig ontotokhueʼda o̱ʼe̱bedʼuy. 4 Huaboaʼda eʼmeunyakte aktaʼbogpete Jesústaj eʼhuahuayada Jesús o̱ʼe̱ o̱ki̱e̱hueʼ o̱ʼu̱y. 5 —‍¿Menpaʼ biig boʼkuda̱ʼ, huadiʼ? —‍Jesúsa monaʼnok —‍Kuda̱hueʼ o̱ʼe̱y. —‍Onaʼuy oroʼa. 6 —‍Nogkorepen huadaʼkopen yanoken, huakkaʼda montotokapone. —‍Jesúsa monaʼuyne. Ke̱yon okenpo, huakkaʼda biig oʼkudpo ontotokhueʼdik o̱ʼe̱ʼuy. 7 —‍¡Huairi o̱ʼe̱! —‍Doʼa Pedrotaj yonaʼuynok othueʼ o̱ʼe̱po biig okenepo, ken Huairi o̱ʼe̱, Simón Pedro oʼpeeonpo oʼotonpo hua̱hue̱yo̱ oaʼuy. 8 Oroʼ kusiʼpete oʼhuaʼuy. Aktaʼbogpeyo oʼhuaʼuy. Huakeneʼyo̱ biig hueda̱ʼda onʼtotokʼuy. Aktaʼbogpe meyo̱hueʼda o̱ʼu̱y. 9 Oʼbetanpo taʼak oʼtiahuaypo, biigere panere taʼakte eʼtiayaʼ oroʼ oʼtiahuayatoʼuy. 10 —‍Suhueʼda biig huaboaʼda huakeneʼyo̱ montotoknig yanʼtotiak. —‍Jesúsa monaʼuyne. 11 Simón Pedro kusiʼpeyo oʼhuaʼpo aktaʼbogpete huakeneʼ onʼtotokʼuyate. Hueda̱ʼda onʼtotokpo ciento cincuenta y tres boroʼbiig e̱ʼe̱a̱da huakkaʼda e̱ʼe̱a̱da huakeneʼ onokpukonhueʼ o̱ʼu̱yate. 12 —‍Yanʼtiak. Yanʼbapeʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne. Huairi o̱ʼe̱ eʼnopo̱a̱da. “¿Beʼa i̱ʼe̱?” Anayʼ eʼnopo̱a̱da oroʼ oʼmeʼpukpo ahueʼ o̱ʼu̱y. 13 Ken Jesúsa taʼakyo oʼtiakpo pan oʼetupo boʼyokeʼuyne. Kenpaʼti biig oʼetupo, boʼyokeʼuyne. 14 Jesúsa oʼnoyhuaddepo oroʼ huanigpe̱i̱kaʼeritaj kenokaʼ bapaʼaʼ bohuahuayʼuyne.

Simón Pedrotaj Jesúsa oʼbatiaʼpakuyate.

15 Ken onʼbapuddepo, —‍¿Menpaʼ inomeya̱ doʼtaj sueʼda diʼ meʼnene. Menpaʼ o̱ʼnanayo doʼtaj nogi̱ti huakaʼda diʼ o̱ʼe̱ne, Simón, Jonásensiʼpo? —‍Jesúsa onaʼuy. —‍E̱e̱ʼ, Huairi. Onʼtaj diʼda i̱jje̱y, kenda iʼnopo̱e̱ne. —‍Simóna onaʼnok, —‍Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeri konig oveja o̱ʼnenok dakaʼ yabatiokikaʼ. —‍Jesúsa onaʼuy. 16 —‍¿Menpaʼ doʼtaj diʼda o̱ʼe̱, Simón Jonásensiʼpo? —‍Onteʼti Jesúsa onaʼuy. —‍E̱e̱ʼ, Huairi. Ontaj diʼda i̱jje̱y. Kenda iʼnopo̱e̱ne. —‍Simóna onaʼnok, —‍Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeri dakaʼ yamato̱i̱kaʼ. —‍Jesúsa Pedrotaj onaʼuy. 17 —‍¿Menpaʼ diʼ o̱ʼe̱, Simón, Jonásensiʼpo? —‍Bapaʼaʼ Jesúsa onaʼuy. “¿Menpaʼ diʼ o̱ʼe̱?” Bapaʼaʼ Jesúsa jenak Pedro huaboaʼda suhueʼ o̱ʼunpo, —‍On ayaʼda iʼnopo̱e̱, Huairi. Onʼtaj diʼda o̱ʼe̱ne iʼnopo̱e̱. —‍Simóna onaʼuy. —‍Doʼhued huanigpe̱i̱kaʼeritaj dakaʼ yamato̱i̱kaʼ. 18 Huabo i̱ʼe̱po konig iʼpakpo iʼotikaʼuy, meyo̱piʼ ehuaʼtaʼ iʼpakpo iʼhuaeʼikaʼuy. Nogok toneʼda e̱ʼe̱deʼte huabaʼ boʼosaddaapo noga̱ moʼtinukuʼapet. Ke̱yo̱ ehuaʼtaʼ pakhueʼ e̱e̱ʼtada boʼtohuaʼapet. Buttida ijjay. —‍Jesúsa onaʼuy. 19 Ken konig oʼbueyapo. Jesúsa moʼnopoenkaʼuy. Kenpaʼti Pedro oʼbueydepo Dios ʼuruda o̱ʼe̱ oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. Jesúsa oʼbatiaʼpakʼuy. Kenpaʼti onaʼpo, —‍Doʼtaj menigpe̱i̱kaʼ. —‍Jesúsa onaʼuy.

Jesúsa Juantaj diʼda o̱ʼu̱yate.

20 Jesúsa doʼtaj diʼnanada meʼi̱kaʼuyne. Aʼnen Jesúsere oʼbapeʼpo Jesústaj ijtipebetpo, “¿Beʼa ontaj judío huairitaj yaʼbayokapet, Huairi?” Doʼhua yonaʼmey. Ken oʼhuaʼdepo doʼtaj Pedro oʼkorepo huataʼpipen beʼtiahuayʼuyne. 21 Pedroa beʼtiahuaydepo, —‍¿Juanataj monig bueydik ya̱ʼe̱, Huairi? —‍Pedroa onaʼuy. 22 —‍Doʼa kurudyo̱ ijhuaʼapoy. Doʼhua eʼpaknayo doʼhua nogoknanada onteʼti eʼtiakdeʼte Juan bueyhued eʼnoeʼnayo meʼpukehueʼada doʼtaj menigpe̱i̱kaʼ. —‍Jesúsa Pedrotaj onaʼuy. 23 Juan bueyhueʼ o̱ʼe̱a̱po. Nog huanigpe̱i̱kaʼeria namaʼda onʼbatiaʼpakuy, “Juan bueyhueʼ o̱ʼe̱a̱po. ” Jesúsa ahueʼ o̱ʼu̱ynigʼa, “Doʼa eʼpaknayo kurudya̱ʼ onteʼti eʼtiakdeʼte Juan bueyhued eʼnoeʼnayo meʼpukehueʼ ya̱e̱ʼ. ” Kenpaʼ Jesúsa Pedrotaj onaʼuy. 24 Doa Juan ayaʼda ijtiahuayikaʼpo, ijpe̱i̱kaʼpo kenpaʼti ijnopo̱e̱po onʼnigmadoyaʼne. Buttida ijmadoyay, buttida oʼnopo̱e̱y. 25 Jesúsa huakkaʼda nogda nogda oʼkaʼuyate. Kenpaʼti huakkaʼda oʼmanmadikikaʼuyate. Kenda ayaʼda eʼmadoyadhuahuikaʼnayo in huadari ayaʼ berobaʼ dakhuapa to̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱, ijnopo̱e̱y, ken.