JESUCRISTO PIA PEXEINYA DIWESI JUME TATSI JUAN PETINAE DIWESI

1

Meje yabara poxonae Mesías jiwi forotatsi, pon pewʉn “Pejume”, baraichi

1 Poxonae cataunxuae daxita nacuan jopa forotsiyo, bapoxonae irʉrʉ caena bayatha Mesías popona, pon Nacom Pexanto tatsi, pon pewʉn “Pejume”, baraichi. Bapon Nacom caena bayatha barʉ poponeiba. Bapon apara bara Nacom. 2 Poxonae aena copiya, bapoxonae bapon caena bayatha Nacom barʉ popona. 3 Nacom cana exana xua Mesías daxita nacuan foforota. Dapocotsiwa aibi xua yaseicanaya xua pocotsiwa bapon jopa exanaeyo. 4 Bapon Mesías, pon “Pejume” baraichi bapon asʉ cana exana daxita jiwi tsipei bapon ataya xeina peasʉ coyenewa. Mataʉtano bapon pena jʉntʉ coyeneno cana catsiya taexanano jiwi xua jiwi yaputaena po coyene pexainyei coyenewa. 5 Icha pecoicha ichi xua jiwi yaweinchi xua beta pejinompaenexa poxonae quirei, bara jʉta ichi Mesías. Bapon jiwi yaweinchi xua beta xanepanaya pejijinaponaenexa poxonae bapon Mesías cuiduba jiwi. Caurimonae pia pentacaponaein tatsi bequein ichichipa xua Mesías peamanayabiwatsi, ichitha caurimonae pia pentacaponaein tatsi jopa itacʉpaetsi xua Mesías peamanayabiwatsi tsipei bichocono Mesías peayapusʉwa xeina. 6 Bapoxonae irʉ Nacom itoroba pebin, pon pewʉn Juan. 7 Bapon patopa xua Mesías peyabara paebinexatsi, po wʉn xua jei “Pon Nacom itorobica”, jei. Bapon Juan daxita jiwi jʉntʉ coyene cui tsacaraba xua jiwi Mesías pewʉnaeya tatsi, penajʉntʉ cui wʉnaetsinexa xua daxita jiwi Mesías pejume cowʉntsinexa tsainchi. 8 Juan apara Mesías aibi. Apara saya pia Mesías wʉnae yabara paebichi xua Juan peitorobixaetsi baxua. 9 Bapon Mesías patopeica po cae pin nacuathe tsique peyawenaenexa daxita carepaya jiwitha pia pecuidubi coyenewantha. 10 Bapon popona barapo cae pin nacuathe tsique. Bara bequein bapon exana pia coya barapo nacue, po cae pin nacuatha tsica pona, daichitha barapo cae pin nacuathepiwi jopa Mesías yaitaetsi po coyene xua bapon po cae pin nacuathe tsique forota daxita. 11 Bequein bapon bara pia nacuatha patopeica, daichitha barapo cae pin nacuapiwi bapon jopa weiweinaya matenta wabichi. Mataʉtano jopa yaputaetsi xua po coyene bapon Mesías apara pon Nacom itoroba. 12 Ichitha ichamonae pomonae bapon matenta weiweinaya wabatsi xuano xua bapon jume cowʉntatsi, barapomonae Mesías cana exana xua po coyeneya barapomonae Nacom piamonae tatsi penaexanaewa tsane. 13 Tsipei barapomonae jopa naexanaeyo Nacom pia pexui xua poxoru be jiton coyeneya penaexanumenaponaexae. Mataʉtano barapomonae jopa naexanaeyo Nacom pia pexui xua poxoru pebin peichichipaexae xua pepichiwa piowa. Mataʉtano barapomonae jopa naexanaeyo Nacom pia pexui xua poxoru coxiyʉn peichipaexae xua pexeinaewa pia pexui. Saya jame barapomonae Nacom pia pexui tatsi naexana, tsipei Nacom cana exana baxua. 14 Barapon Mesías pon pewʉn “Pejume”, baraichichi, bapon poxonae naexana po cae pin nacuathe tsique bara bapon yatsicaya pepa jiton. Mataʉtano naca barʉ popona bapon. Bapon wʉn ununatatsi “Jesús” baraichichi. Mataʉtano bapon pejʉntʉ coyene wetsina bichocono jiwi antobetsi. Mataʉtano bapon xainyeya pepaebin. Mataʉtano paxan pacui tan xua Jesús exaneiba pia pexeinya peayapusʉwatha po pexeinya peayapusʉwa Jesús Paxa catatsi. Bapon Nacom Pexanto tatsi, bara yatsicaya compa tatsi pepa Pexanto. 15 Juan yabara paeba, Jesús yabara paebatsi. Juan jeye: “Bara barapon apara pon bayatha yabara paeban xua poxonae janje: ‘Pon cotacaya patopa xua xan tsiwana patopan, bapon jame bichocono peainya cuin, beyacaincha xan. Tsipei bapon caena bayatha popona poxonae xan aibin xua poxonae abʉ cataunxuae jopa naexanaeinyo’, janje”, jei Juan. 16 Bapon Jesús naca cata daxita pia peyaputae coyenewan. Jopa juniya amanaya naca catsiyo baxuan, xua pocotsiwa nantawenonatsi jʉntema watsita jinompaenexa tsane bapon. 17 Moisés naca cata Nacom pia peitorobi coyenewan tatsi. Baxuan bichocono jopa juniya ayapubeyo. Ichitha Jesucristo, pon “Mesías” baraichi xua pocotsiwa naca cuiduba xua pinae Nacom jopa juniya antobeyo jiwi, xuano xua pocotsiwa naca cuiduba bara baxua yatsicaya pexainyei jume. 18 Dapon aibi pon Nacom petaewatsi. Nacom Pexanto tatsi, pon yatsicaewa compa tatsi bapon naca cana exana xua Nacom wayaputaewatsi, paxa imoxoyo pebarʉ poponaexaetsi.

Meje yabara poxonae Juan pon jiwi Pebautisabin Jesucristo yabara cueicueijeichi

19 Judiomonae pomonae ena Jerusalén tomaratha barapomonae sacerdotemonae itorobatsi irʉrʉ levitamonae itorobatsi Juan beya, xua Juan peyainyabinexatsi xua pejeinexatsi: “¿Xam jintamʉmda? ” pejeinexatsi. 20 Juan beta nayabara paeba, jeye: —Xan Mesías apara aibin, pon Nacom itorobicaena, pon wanaca capanenebiwa tsane, jei Juan. 21 Nexata equeicha Juan yainyabatsi, jeichichi: —¿Metha nexata xam jintamʉmda? ¿Bara xam bapom pon Nacom peitorobi jume pepaebim pon pewʉn Elías, pon bayatha tʉpa? jei barapomonae. Juan jume nota, jeye: —Xan bapon apara aibin, jei. Equeicha Juan yainyabatsi, jeichichi: —¿Nexata jintam metham? ¿Xam bapom pon Nacom peitorobi jume nepaebim pon bewa patopeicaena juinya pata tanecuidubinexa tsane Nacom Pejume Diwesi? jei barapomonae. Equeicha Juan jume nota, jeye: —Jume, xan apara aibin dapon, jei Juan. 22 Nexata daxita barapomonae Juan baraichi, jeye: —¿Eta pom metham? Tsipei xua pata tanejume notsiwam pata tha xuya tsipaebichi pomonae pana nejume caitoroba. ¿Etabe pana nejumichim tsane xua jinya coutha nenayabara paebiwam? jei barapomonae. 23 Nexata Juan jume nota, jeye: —Xan bapon aparan pon wawan ichaxota ira xuepana susato tsurucuae nacua beya, xua jan: ‘Patsi najʉntʉ cui coyene wʉnaere, pon jiwi pia pepa Pecanamataxeinaeinchi nexa pia pepatopae wʉnaeya tsane’, xua jan ponxaein xua wawan ira xuepana susato tsurucuae nacua beya. Bayatha Isaías pejume diwesitha taneyabara jume cui wʉnae tsiwanaya paebixae pon Nacom peitorobi jume pepaebin, jei Juan. 24 Daxita pomonae Juan barʉ cueicueijeichi, barapomonae fariseomonae itoroba. 25 Daxita barapomonae Juan yainyabatsi, jeichichi: —Icha xam bapon Mesías aibim xuano xua icha Elías aibim, yawa icha xam bapon aibim pon Nacom peitorobi jume nepaebin, ¿nexata jintam cacui itoroba xua nebautisabiwa jiwi? jei barapomonae. 26 Juan jume nota, jeye: —Xan meratha bautisaban, ichitha ichʉn beta exanaena beyacaincha xan. Bapon bara bequein painyamonae pia xantha tatsi popona ichitha bapon jopa payaitaem. 27 Bequein bapon nepuna patopaena, ichitha pocotsiwa bapon exana bichocono ainya cui beyacaincha pocotsiwa exanan. Bichocono pin ura tsita xeinan xua tataxu mʉ isanaxubiwa tsane pia penataxu xatatsiwa tatsi, jei Juan. 28 Daxita baxuan Juan yainyabatsi ichaxota po tomara pewʉn Betania. Barapo tomara eca icha pocotsiwa xometo weecoina xua icha muxunenetha eca Jordán mentha. Barapo muxunenetha Juan bautisaba jiwi.

Meje yabara xua poxonae Jesús pon “Cordero”, baraichichi

29 Icha mataqueitha Juan tane, Jesús tainchi xua Juan pexainya tarenatsi. Bapoxonae Juan jiwitha jeye: “Incane pataema pon pejʉntʉ coyene xeicaein pon Nacom itorobica, pon ‘Cordero’, baraichichi xua oveja pebto penʉn. Apara bapon pon jiwi petsitʉpaewa tsainchi xua abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi icha poxonae ovejiyo ichi poxonae tsitʉpa jiwi abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi. 30 Bara bapon apara pon bayatha yabara paeban poxonae janje: ‘Pon cotacaya patopa xua xan tsiwʉna patopan, bapon jame bichocono peainya cuin, beyacaincha xan. Tsipei bapon caena bayatha popona poxonae xan aibin xua poxonae abʉ cataunxuae jopa naexanaeinyo’, janje. 31 Xan copiyatha jopa yaputaeinyo xua Jesús bapon barapara Mesías, pon icha wʉn Cristo, pon Nacom itorobica. Ichitha xan patopan tabautisabinexa meratha Israel piamonae susato saineiwi xua barapomonae bapon peyaputaewa tsainchi”, jei Juan. 32 Juan yawa namchi, jeye: “Poxonae bapon bautisaban bapoxonae tan Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi xua peitaboco weruneica xua be topiboto yaruneica. Barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi, bapon pexantha tapatopatsi. 33 Xan cataunxuae bapoxonae xaniwaicha jopa yaitaeinyo bapon. Ichitha pon xua necui itoroba xua jiwi bautisaban meratha, nejei bapon: ‘Taename tajumope tʉnaxʉ xua be topiboto tsecae xua peitaboco weruneica, po tajumope tʉnaxʉ bapon pia xantha tapatopatsi. Poxonae baxua taename bapoxonae yaputaename xua barapo pebin apara pon jiwi pebautisabiwa tsainchi tajumope tʉnaxʉtha. Bapon barompaya pia pebautisabi coyenewa exanaena xua poxonae barapo tajumope tʉnaxʉ catsibina pomonaetha pomonae piamonaethaxae. Barapoxonae barapo tajumope tʉnaxʉ barapomonae yanaba jinompaeinchi’, jei Nacom. 34 Bapoxonae bapon yaitan xua deta cou apara Mesías, yaitama tan xua poxonae bayatha Nacom netsipaeba. Daxota paca tsipaebatsi xua bapon barapara Nacom Pexanto tatsi”, jei Juan jiwitha.

Meje yabara xua poxonae Jesús itapeta pomonae copiya pomonae Jesús pijimonae tatsi

35 Icha mataqueitha equeicha Juan pon jiwi Pebautisabin pecoutha patopa xuano xua pebinbe nacueyatabe puna poinchi ponbe xua pia pepuna ponaewichi jiwanabe tatsi. 36 Poxonae Juan tane xua Jesús dawerena ichaxoyo Juan dena, bapoxonae Juan jeye xua Jesús yabara jeichi: —¡Pataema apara bapon pon ‘Cordero’ baraichi xua oveja pebto penʉn pon Nacom itorobica xua petsitʉpaenexa jiwi abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi! jei Juan. 37 Barapo pebinbe ponbe Juan pia pepuna ponaewichi jiwanabe tatsi, baraponbe Juan jume tainchibe xua Juan baxua paeba. Bapoxonae barapo pebinbe Jesús puna poinchibe. 38 Nexata Jesús napatomeicha necota caibeya yawa tanebe xua barapo pebinbe Jesús puna poinchibe. Bapoxonae baponbe Jesús yainyaba, jeye: —¿Painya eta xuatsi? Jesús jume notatsibe baponbe, jeibe: —Pon jiwi Necuidubim, ¿exota poponame? jeibe. 39 Jesús jume nota baponbe, jeye: —Anetha, matha pataema, jei Jesús. Nexata napuna ponabe yawa natanebe ichaxota Jesús popona. Barapo mataqueitha naecabe ichaxota Jesús popona. Jopa nawiyaebe tsipei xometo tabopiya tsanaichaba. 40 Ponbe Juan pejume taexaetsibe xuano pepuna ponaexaetsibe Jesús, caein pewʉn Andrés, Simón Pedro peweicho tatsi. 41 Andrés copiya matha peweicho wenawenei pon pewʉn Simón. Andrés barai peweicho, jeye: —Paxan pacaxinan pon pewʉn Mesías, jei Andrés. (Barapo wʉn yabara caunuta xua jei “Cristo”, jei.) 42 Bapoxonae Andrés peweicho capona, Simón capoinchi ichaxota Jesús uncua. Poxonae Jesús tane xua poxonae Simón tainchi, jeye: —Xam Simón Juan pexanto tatsim. Ichitha xam anoxuae newʉn Cefas tsane, barapo wʉn Cefas wʉn jei: ‘Iboto’, jei, jei Jesús. Seicaya griego jume wʉn ‘Pedro’, jei barapo wʉn irʉ jei: ‘Iboto’, jei.

Meje yabara poxonae Jesús Felipe wabatsi, irʉ Natanael wabatsi

43 Bapoxonae icha mataqueitha Jesús ichichipa xua peponaewa Galilea nacua beya. Bapoxonae Jesús, Felipe caxinatsi, yawa jeichichi: —Nepuna ponde, jei Jesús. 44 Barapon Felipe Betsaida tomarapin, po tomaratha irʉ Andrés popona irʉ Pedro. 45 Nexata Felipe Natanael wenaweneichi, yawa Felipe barai bapon, jeye: —Pebin pacaxinan, pon bayatha Moisés yabara tsiwʉnae cui tina pia peitorobi diwesi jume coyenewatha. Mataʉtano pon bayatha irʉrʉ Nacom peitorobi jume pepaebiwi yabara tsiwʉnae cui tina. Bapon apara Jesús, José pexanto tatsi. Bapon Jesús pon Nazaret tomarapin, jei Felipe. 46 Natanael jeye: —Dapon pebin pon pejʉntʉ coyene xanepanaein Nazaret tomara weya bapana jopa ponae. Tsipei daxita barapo tomarapiwi apara peajʉntʉcuiruyapubewi, jei Natanael. Felipe jume barai, jeye: —Anetha incane matha taema, jei Felipe. 47 Poxonae Jesús tane xua Natanael imoxoyo caquita pona, Jesús jeye: —Patopa pebin pepa israelmonaepin, pon jopa jiwi pemuxuitorobin, pon xaniwaicha pejume cowʉntsin Nacom, jei Jesús. 48 Nexata Natanael Jesús yainyabatsi. Natanael jeye: —¿Eta ichim xua taneyaitaewam? jei. Jesús jume nota, jeye: —Bayatha catainchi poxonae higuera nae tabacatha uncuame poxonae cataunxuae Felipe jopa cawabiyo, jei Jesús. 49 Bapoxonae Natanael jume nota, jeye: —Pon jiwi Necuidubim. ¡Apara xam bara Nacom Pexantom! ¡Apara bara xam Israel nacuamonae itorobiya pia pepa Neewatsim! jei Natanael. 50 Jesús jume nota, jeye: —Xam nejume cowʉntame poxonae xua saya catsipaebatsi xua cacataewatsi higuera naetha. Ichitha bexa necotsiname xua exanaein pocotsiwa pexeinya peitʉpanae tsita itʉtsiwan, beyacaincha xua saya aunxuae catsipaebatsi, jei Jesús. 51 Equeicha Jesús jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi paxam pataename xua Nacom peitaboco saranaxuicaena. Mataʉtano pataename matatsunpiwi xua jujuneibicaena xote tsique taxantha pia taneyawenaetsi. Mataʉtano pataename xua equeicha caibe jujuneibiyaena taxainya weicha, ponxaein Nacom Tananeitapetsin, jei Jesús.

2

Meje yabara poxonae jiwi tsinacaetuta pexaewa Caná tomaratha xua penabanaenexa xua poxonae pebin pita pecotsiwa

1 Poxonae acoibi po matacabibe yapucaewa, bapoxonae irʉrʉ pexaewa tsinacaetuta Caná tomaratha xua Galilea nacuatha xua pebin pecotsiwa pepichixae. Jesús pena tatsi irʉ baxota natane pewabixaetsi. 2 Irʉ Jesús wabatsi, irʉ pijimonae tatsi wabatsi xua penaponaewa tsane barapo pexaewa petsinacaetutsiwatha xua poxonae pebin pecotsiwa pita. 3 Vino mera omeicha mene weranapenta tsipei daxita jiwi apa. Daxota Jesús pena baraichi, jeye: —Nama equeicha ameneibi vino mera omeicha mene weranapenta, jei Jesús pena tatsi. 4 Jesús jume nota, jeye: —Ena, abʉ bexabʉ abʉ jopa yabara neyainyabinde baxua. Canta daxua aichica xua petsita itʉbiwa taexanaewa, jei Jesús. 5 Bapoxonae barapowa barai pomonaetha pomonae pexaewa carena tsaibi, jeye: —Moya paexande xua pocotsiwa bapon paca itoroba, jei barapowa. 6 Baxota iratha ena seis po juruwatobe sayawan. Barapo pin juruwaton barompaya cae juruwatontha tsiniya cincuenta po mera bosibʉ matabʉxʉyobe tutu canaʉpa. Icha juruwatontha tsiniya setenta po mera bosibʉ matabʉxʉyobe tutu canaʉpa. Barapo juruwatontha ba judiomonae mene yaebeiba xua barapo merantha penacobe quiateibinexa xua daxota jopa Nacom petsita najʉntʉ coyene taxobeibinexatsi. 7 Pomonae pexaewa carena tsaibi barapomonae Jesús barai, jeye: —Barapo saya juruwatontha pawʉnbare mera, jei. Bapoxonae barapomonae barapo juruwaton wʉnba. 8 Bapoxonae Jesús barai, jeye: —Anoxuae barapo juruwaton tsiwixi pajiwana mene wenore xua po mera equeicha vino mera exanan. Pacaponare pontha pexaewa mata canabane, jei Jesús. Daxota barapomonae bara baxua exana xua Jesús peitorobixae. 9 Pon mata canabane pexaewa, bapon mene pana barapo vino mera, po vino mera copiya saya mera. Ichitha bapon jopa yabara yaputaeyo xua barapo vino mera xua eta werena metha mene capona. Saya meisa pomonae mene eepacapona barapo juruwatontha barapomonae yaputane xua barapo juruwatontha jiwana mene nota xua po mera vino mera naexana. Bapoxonae pon mata canabane pexaewa waba, pon pecotsiwa pita bapon wabatsi. 10 Bapon barai, pon pecotsiwa pita baraichi, jeye: —Daxita jiwi ba poxonae aena copiya matha apata po vino mera mene xeica. Poxonae jiwi ba wenaxuba po vino mera xeica, bapoxonae ba barapo jiwi ba equeicha apatatsi po vino mera be conotha xaexaeca. Ichitha nama xam icha coyene exaname. Po vino mera be conotha mene xaexaeca matha copiya apatame jiwi barapo vino mera. Poxonae barapo vino mera jiwi wenaxuba po vino mera be conotha mene xaexaeca bapoxonae apatame po vino mera bichocono xeica, jei bapon. 11 Baxua xua Jesús exana Caná tomaratha xua Galilea nacuatha. Barapo pexeinya petsita itʉtsi coyenewa poxonae xua aena copiya matha exana pia peayapusʉwatha. Poxonae baxua Jesús pijimonae cui tainchi, Jesús jume cowʉntatsi pijimonae. 12 Poxonae baxua pexaewa najain weta bapoxonae Jesús pona Capernaum tomara beya. Bapon pena barʉ pona yawa peweicho jiwi barʉ pona, mataʉtano pijimonae barʉ pona. Baxota Capernaum tomaratha daxita Jesusbarʉ be caentacabiyobe ena.

Meje yabara poxonae Jesús aisowa benapuna torobabiya pomonae Nacom pin pia botha pecaenaetsiwi

13 Tsipei poxoru imoxoyo barapo matacabi tsaneba xua Pascua wʉn matacabin daxota Jesusbarʉ Jerusalén tomara beya pona. Barapo Pascua wʉn matacabin, po matacabin poxonae judiomonae yabara nanta xeina xua pinae caena bayatha pia pamo susato jiwi tatsi panenebiya Egipto nacua weya. 14 Baxota Jesús caxina Nacom pin pia botha pomonae baxota caenaeta buey duweimonae, yawa ovejamonaeno yawa topibomonae caenaetano. Mataʉtano Jesús tane xua pomonae ena pexaethopaewantha ichaxota paratixi nantiya nacatsiba jiwi. 15 Poxonae Jesús tane barapomonae, Jesús bapoxonae exana xua pocotsiwa xota cuainta xua duwein perʉ mʉto. Daxita barapomonae Jesús Nacom pin pia bo wenapuna torobabiya. Yawano Jesús muxuna itaweta xua barapomonae piawanxae, bueymonaeno, ovejamonaeno. Pomonae xua ena pexaethopaewantha xua ichaxota nantiya nacatsiba paratixi Jesús iratha tabebai paratixi, yawa irabe tayebabareca torobabiya pexaethopaewan. 16 Pomonae baxota caenaeta topibo, Jesús barai barapomonae, jeye: —¡Daxita baxuan panore barapo Nacom pin pia bo weya pocotsiwan pacaenaetame! ¡Barapo Nacom pin pia bo jopa pacana exanaeinde xua be pocotsi bo jiwi ichaxota caenaeta pexaewa! jei Jesús. 17 Bapoxonae Jesús pijimonae tatsi yabara jume cui nanta xeinarʉcʉpa xua Nacom Pejume Diwesitha namchi xua Cristo yabara jeichichi xua jeye: “Yabara nejʉntʉ coyene yʉca xua yabara nanta xeinan xua pocotsiwa Taxa pia pin pia botha tatsi xeina. Daxota jiwi necaseba”, jei Nacom Pejume Diwesitha xua Cristo yabara paebatsi. 18 Nexata judiomonae Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Eta po pexeinya petsita itʉtsi coyenewa pana netsita itʉtsiname? Bapoxonae xain payaputaein xua bara cou xam deta xeiname Nacom pia peitorobi coyenewa tatsi xua daxota jiwi cui itawetame Nacom pin pia bo tatsi weya, jei. 19 Jesús jume nota, jeye: —Icha barapo bo weraweraca paexanaename, equeicha acoibi po matacabibetha beta caewa xanebin, jei Jesús. 20 Nexata barapo judiomonae Jesús tsipaebatsi, jeye: —Jiwi barapo Nacom pin pia bo tatsi acaba ainya wei, cuarenta y seis po weibetha nacobe weta. ¿Eta pocotsiwa baxua paebame xua jinya saya acoibi po matacabibetha equeicha wʉnae exanaetsi? jei judiomonae. 21 Po bo xua Jesús yabara paeba apara xua nayabara paeba pia pepon. 22 Daxota poxonae Jesús equeicha asʉ juina petʉpae cuariyatha Jesús pijimonae yabara jume cui nanta xeinatsi xua bayatha Jesús paeba. Daxota jume cowʉnta Nacom Pejume Diwesi. Yawano Jesús jume cowʉntatsi pocotsiwa xua paeba.

Meje yabara xua po coyene Jesús daxita jʉntʉ coyene yaputane jiwi

23 Poxonae Jesús Jerusalén tomaratha popona xua Pascua wʉn matacabintha bapoxonae pin bicheitomonae Jesús jume cowʉntatsi. Daxota barapo bicheiton jume cowʉnta tsipei tane Jesús pia pexeinya petsita itʉtsi coyenewan tatsi. 24 Jesús jopa yabara jume cowʉntsiyo barapomonae bequein jume cowʉntatsi taetha. Tsipei Jesús daxita jʉntʉ coyene yaputane jiwi xua ainya jʉntʉ coyene pexeinaewa. 25 Daxota jopa nantawenonaeyo xua ichamonae Jesús petsipaebiwatsi icha jiwi yabara. Tsipei bapon Jesús daxita jʉntʉ coyenein yaputane jiwi.

3

Meje yabara poxonae Nicodemo Jesús tsipaebatsi

1 Irʉrʉ pebin popona pon fariseomonaepin, pon pewʉn Nicodemo. Bapon judiomonae canamataxeinatsi. 2 Bapon Nicodemo merawi Jesús siwa poinchi, yawa Jesús jeichichi: —Pon jiwi Necuidubim, bara paxan payaputan xua Nacom caitoroba xua jinya pata tanecuidubiwam tsane. Tsipei ichʉn jopa itacʉpaetsi xua pexeinya petsita itʉtsi coyenewan peexanaewa Nacom pia peayapusʉwatha tatsi icha Nacom jopa yantsiyo bapon icha be xua poxonae ichim poxonae xua exaname Nacom necayantsixae, jei Nicodemo. 3 Nexata Jesús Nicodemo jume notatsi, Jesús jeye: —Xaniyan catsi paebatsi. Pon equeicha jopa caewa naexanaeyo xua pena jiton penaexanaenexa, bapon jopa itacʉpaetsi xua Nacom piamonae tatsi penaexanaewa pomonae Nacom itorobiya peewatsixae, jei Jesús. 4 Nicodemo Jesús jume epa notsiya yainyabatsi. Nicodemo jeye: —¿Eta bichi xua pebin pon bayatha pinyo xua equeicha caewa pena jiton naexana? ¿Metha bara itacʉpatsi xua pena equeicha tsiperʉ wepatopa xua equeicha caewa penaexanaenexa pena jiton? jei Nicodemo. 5 Jesús jume nota, jeye: —Xaniyan catsipaebatsi. Pon meratha jopa bautisabichi xuano xua icha jopa xeinaeyo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi po jumope tʉnaxʉ bapon icha jʉntʉ coyene xeina pecana exanaenexatsi, bapon jopa itacʉpaetsi xua Nacom piamonae tatsi penaexanaewa pomonae Nacom itorobiya peewatsixae. 6 Pomonae pena jiwi tsiperʉ wenaexana bara jiwi coyeneya yacuiya naexana. Pomonae naexana Nacom piamonae tatsi barapomonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cana exana xua barapomonae pexeinaewa icha jʉntʉ coyene. Barapomonae yacuiya naexana Nacom piamonae tatsi tsipei exana pocotsiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi itoroba. 7 Jopa najʉntʉ coyene cabenaecaeinde xua tacatsipaebiwatsi xua tacajeiwatsi: ‘Daxita jiwi bewa pena jiwi naexanae equeicha’, tacajeichiwatsi xua. 8 Joibo ba pona ichaxota ichichipa peponaewa. Joibo busi taneme, ichitha jopa yaputaem xua ichaxota weponarena, yawa jopa yaputaem xua xota ponaena. Icha jiwi ichi xua jopa taeyo joibo ichitha tane xua joibo bubujei barichi jiwi jopa taeyo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. Saya jiwi yaputane xua icha jiwi jʉntʉ coyene xeica cana exainchi barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi, jei Jesús. 9 Nexata Nicodemo equeicha Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Eta metha bichi Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi? jei Nicodemo. 10 Jesús jume barai, Nicodemo jume baraichi, Jesús jeye: —Xam pon daxita neyaputaein israelmonae pexantha tatsi yawa pon jiwi necuidubim barapomonae pexantha tatsi. Bequein barapo jitom ichitha jopa baxua yabara yaputaem xua tacatsipaebiwatsi. 11 Xaniyan catsipaebatsi xua paxanbe, Juan, pon jiwi Pebautisabin, irʉ xan Jesús paca tsipaebatsi xua pocotsiwan payaputanbe. Mataʉtano paxanbe bara yatsicaewa pata paebinbe xua patanbe bayatha. Ichitha paxam pomonae judiomonae pam jopa yabara pana nejume cowʉntsim pocotsiwa paxanbe paca tsipaebatsi. 12 Icha jopa pana nejume cowʉntsim pocotsiwan xua barapo cae pin nacuathe yabare paca tsipaebatsi bara paichim jopa pana nejume cowʉntsipaem icha yabara paca tsipaebichipatsi pocotsiwan Nacom pia peitorobi nacua beicha tatsi. 13 “Dapon aibi pon peitaboco beicha pona Nacom beicha xua equeicha caewa patopeica bara wetsica. Daxota jiwi jopa yabara yaputaeyo Nacom pia peitorobi nacua beicha tatsi. Saya meisa jame xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin patopeican tanacua wetsica daxota yabara yaputan Nacom pia peitorobi nacua beicha tatsi. 14-15 Caena bayatha ira xuepana susato tsurucuae nacuatha, pinmonae werapa poxoru jomon sinebatsi. Daxota Moisés penainto asiya duta xua be jomo canaxobiya exana. Pomonae jomon sinebatsi, poxonae barapomonae tane barapo penain jomo, bapoxonae jopa werapaeyo. Icha Moisés ichi bara neichi tsane jiwi. Xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin, ichamonae asiya naetotha tʉparucua neexanaena. Barichi tsane pomonae yabara nejume cowʉntsina po coyene xua xan naetotha tatsitʉpaewa tsane xua barapomonae abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi, barapomonae jopa weraweracae tsane. Barapomonae xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca”, jei Jesús.

Meje yabara xua Nacom daxita jiwi bichocono antobetsi barapo cae pin nacuathe

16 Equeicha Jesús nayabara paeba poxonae Nicodemo tsipaebatsi. Jesús jeye: “Nacom antobe bichocono daxita carepaya jiwi xua barapo cae pin nacuathe. Daxota Nacom Pexanto itoroba pon yatsicaya compa tatsi. Pon Nacom Pexanto tatsi jume cowʉntatsi, bapon jopa weraweracae tsane. Bapon peajʉntʉyapusʉwa xeinaena, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. 17 Nacom Pexanto jopa itorobicaeyo xua saya barapo cae pin nacuepiwi atene peexanaenexatsi xua penatsicuentsixae xua abe peexanaexae Nacomtha. Saya apara jame Nacom Pexanto itorobica xua jiwi pecapanenebiyaenexatsi penatsicuentsiwa weya. 18 “Pon Nacom Pexanto tatsi yabara jume cowʉntatsi, bapon jopa Nacom tsitatsi xua atene peexanaewa tsainchi xua penatsicuentsixae xua abe peexanaexae Nacomtha. Ichitha nama pon Nacom Pexanto tatsi jopa yabara jume cowʉntsichi bapon Nacom bayatha tsitatsi xua atene peexanaewatsi tsainchi xua penatsicuentsixae jopa peyabara jume cowʉntsixaetsi Nacom Pexanto tatsi, pon bara compa. 19 Pomonae jopa Nacom Pexanto tatsi yabara jume cowʉntichi, barapomonae Nacom bayatha tsitatsi xua atene peexanaewatsi xua penatsicuentsixae xua abe peexanae cuiru coyenein peexanaexae. Tsipei poxonae Nacom Pexanto tatsi patopeica po cae pin nacuathe tsique, barapomonae ichichipa exana abe peexanaewan beyacaincha xua peexanaewa pocotsiwa Nacom itoroba. 20 Tsipei daxita pomonae abe peexanaewi barapomonae Nacom Pexanto tatsi aichaxaibichi daxota jopa imoxoyo caquita ponaetsi bapon. Barapomonae jopa ichipaeyo xua peyaputaewatsi, xua Nacom Pexanto tatsi peyaputaewa xua pocotsiwa barapomonae abe exana. 21 Ichitha pomonae pejume cowʉntsiwi, pomonae yatsicaewa beta xanepanaya exana, barapomonae Nacom Pexanto tatsi imoxoyo caquita poinchi. Tsipei barapomonae ichichipa xua peyaputaewatsi xua Nacom Pexanto tatsi peyaputaewa tsane xua pocotsiwa barapomonae wʉnae peexanaexae, xua pocotsiwa Nacom peitorobixae”, jei Jesús Nicodemotha poxonae nayabara paeba.

Meje yabara poxonae Juan pon jiwi Pebautisabin equeicha Jesús yabara cueicueijeichi

22 Poxonae Jesús najume weta xua poxonae Nicodemo tsipaebatsi, bapoxonae pirapae Jesús pijimonae barʉ pona Judea nacua beya. Barapo nacuatha Jesús ainya matacabintha pijimonae barʉ popona. Mataʉtano baxota Jesús pijimonae cui itoroba xua jiwi pebautisabiwa tsainchi. 23 Irʉrʉ Juan bautisaba jiwi Enón tomaratha, po tomara eca ichaxota imoxoyo po tomara pewʉn Salim. Tsipei baxota menein nawita. Pinmonae Juan itata patatsi, yawa Juan bautisaba barapomonae. 24 Juan baxua pewʉnaeya exana xua poxonae jiwi pecʉbi botha etatsi. 25 Bapoxonae pomonae Juan pia pepuna jinompaewichi tatsi irʉ judiomonaeno, barapomonae yabara barʉ najume matsontsonobatsi pebautisabi coyenewa. 26 Barapomonae Juan siwa poinchi xua Juan yabara peyainyabinexa tsainchi baxua. Jeye Juantha: —Pon jiwi Necuidubim, incane matha taema. Pon caniwi cabarʉ popona Jordán mentha xua icha muxunene beya, pon bayatha yabara pana netsipaebame, bapon nama anoxuae bautisabauya jiwi yawa bapon puna poinchi daxita jiwi, jei Juan pijimonae tatsi xua Jesús yabara paebatsi. 27 Nexata Juan barai barapomonae, jeye: —Jiwi ba jopa xeinaeyo icha Nacom jopa catsiyo. 28 Paxam bara yatsicaewa pana nejume taneme xua paca jeichi: ‘Xan dapon aibin Mesías’, jan. ‘Apara bapon pia pewʉnaeya tatsi Nacom neitoroba’, jan. 29 Poxonae ba pebin pecotsiwa pita bapon pona yabʉyo pia botha tatsi. Pon piowa pepichixae bapon pia jiton tatsi bichocono jʉntʉ coyene weiweina xua bapon piowa pepichixae poxonae jume taeuncua xua pia jiton tatsi piowa pita. Icha pebin cana ichichi pia jiton, bara jʉta ichin Jesucristotha anoxuae. Bichocono jʉntʉ coyene weiweinan tsipei daxita jiwi Mesías puna poinchi. 30 Bapon bewa mataropeicha ainya cui naexanaponae jiwi peitʉtha tatsi. Xan bewa jopa ainya cui naexanaponaein tsane jiwi peitʉtha tatsi, jei Juan.

Meje yabara poxonae Juan yabara paeba pon peitaboco wetsica pona

31 Equeicha Juan piamonae barai, jeye: —Pon peitaboco wetsica pona, bapon jame bichocono peyaputaein beyacaincha xua ichamonae. Pon xua po irathepin bapon apara saya jiton. Bapon saya yabara cueicueijei pocotsiwa po irathe yabara. Ichitha pon peitaboco wetsica pona, bapon daxita canamataxeina. 32 Bapon bequein jiwi yabara tsipaebatsi pocotsiwa xua bayatha tane peitabocotha, xuano xua pocotsiwa bayatha jume tane peitabocotha, ichitha jiwi jopa jume cowʉntsiyo pocotsiwa bapon paeba. 33 Icha pebin jume cowʉnta pocotsiwa paeba pon peitaboco wetsica peponaexae xua Nacom yabara paebatsi, barapon tsita itapeinya xeina ichamonaetha, xua apara Nacom bara xaniwaicha pepaebin. 34 Pon xua Nacom itoroba bara bapon cueicueijei Nacom pejumein tatsi, tsipei Nacom jopa juniya nacana jumope tʉnaxʉ catsiyo xua bapon peyawenaewa tsainchi. 35 Nacom bichocono antobe Pexanto. Pexanto cata peayapusʉ itorobi coyenewa xua bapon daxitan pecanamataxeinaewa tsane. 36 Pon Nacom Pexanto tatsi yabara jume cowʉntinchi, bapon peajʉntʉyapusʉwa xeinaena, po peajʉntʉyapusʉwa jopa bapana weraweracaeyo. Ichitha pon Nacom Pexanto tatsi jopa yabara jume cowʉntichi, bapon jopa xeinae tsane barapo peajʉntʉyapusʉwa. Nama bapon Nacom cana exanaena xua bapon bichocono atene peexanaewa tsainchi, jei Juan.

4

Meje yabara poxonae Jesús tsipaeba powayo Samaria nacuapiwayo

1 Jesús jume tane xua jiwi tsipaeba fariseomonaetha xua jeye: “Jesús pinmonae xeina, pomonae pia pepuna ponaewichi. Jesús toxeinchiya jopa juniya bautisabiyo jiwi beyacaincha xua poxonae Juan bautisaba jiwi”, jei jiwi fariseomonaetha. 2 (Daʉmetha Jesús apara jopa bautisabiyo. Apara jame Jesús pijimonae tatsi bautisaba jiwi.) 3 Poxonae Jesús jume yaputane xua jiwi paeba fariseomonaetha, bapoxonae Jesús pijimonae Judea nacua webarʉ warapiya. Caibeya warapa Galilea nacua beya. 4 Poxonae warapa Galilea nacua beya bewa ponaena ichaxoyo Samaria nacua iya, tsipei namto baxoyo ducuiya. 5 Bapoxonae Jesús pijimonae barʉ patopa Sicar tomaratha, po tomara eca Samaria nacuatha. Barapo tomara, Sicar tomara eca ichaxota imoxoyo po iriyo caena bayatha Jacob pexanto cata. Barapo Jacob pexanto tatsi pewʉn José. Jacob irʉ pexanto tatsi caena bayatha tʉpabe. 6 Barapo iriyotha mene mʉthʉ eca, barapo mene mʉthʉ pewʉn, “Jacob pia mʉthʉ”, jei. Tsipei Jesús natsepapona namto dena, tsipei tajʉ werena pona, daxota barapo mene mʉthʉ mʉxʉbʉrʉtha ecopa. Mataʉtano bapoxonae mateinyaxae tsuxubi irʉ. 7-8 Irʉ bapoxonae Jesús pijimonae tatsi tomara be-iyiya pecomocaenexa pexaewa. Barapomonae pecoutha tatsi yabʉyo Samaria nacuapiwayo patopa ichaxota Jesús po mene mʉthʉ mʉxʉbʉrʉtha eca. Jesús barai bapowa, jeye: —Mera necare, jei Jesús. 9 Bapoxonae barapo Samaria nacuamonaepiwayo Jesús jume notatsi. Barapowa jeye: —¿Eta pocotsiwa metha mera nebarʉ ununame? Apara judiomonaepim irʉ xan apara Samaria nacuamonaewayon, jei. Barapowa baxua paeba tsipei judiomonae irʉ Samaria nacuamonae daxita barapomonae jopa naita coxonaeyo. 10 Nexata Jesús jume nota, jeye: —Icha xam yaputaetsipame xua pocotsiwa Nacom cata jiwitha, yawa icha neyaputaetsipame pon aunxuaein mera cawʉcatsi, bapoxonae jame newʉcaetsipame mera, xua icha mera, po mera jiwi peajʉntʉyapusʉwa xeina cana exainchi, po peajʉntʉyapusʉwa jopa bapana weraweracaeyo, jei Jesús. 11 Bapowa Jesús jume notatsi, jeye: —Pon jiwi Necanamataxeinaem, apara jopa xeinaem xua xota mene capatame. Yawa po mene mʉthe apara tajʉ deca. ¿Jinya exota po mene boca inta mene capitichi, po mera jiwi ajʉntʉyapusʉ exainchi? 12 Barapon Jacob pata tamo susatopin pana cata barapo mene mʉthʉ. Bapon barapo mene mʉthʉ mene capaneiba peapeibinexa, irʉ pia pexui tatsi mene capaneiba xua peapeibinexa, mataʉtano mene capaneiba peapateibinexa pia duweimonaein. ¿Metha bara Jacob toxeincha ainya cuim, beyacaincha bapon? jei bapowa. 13 Jesús jume nota, jeye: —Daxita pomonae xua po mene mʉthʉthe mene capaneiba xua peapeibinexa equeicha meratsipouneibina. 14 Ichitha pon apa xua po mera catan, bapon equeicha jopa caewa meratsipae tsane. Barapo mera icha ira bʉpana mene ichi xua epatoya mene jujuina poxoru bichocono ira bʉxʉpana mene nayʉca. Barichi po coyene xua cacatinchi barapo coyene cajʉntʉ coyene yʉca cacana exanaena, bapoxonae xeinaename peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa xua ataya tsiteca, jei Jesús. 15 Nexata bapowa Jesús jume notatsi, bapowa jeye: —Pon jiwi Necanamataxeinaem, dapo mera necare xua jopa caewa tameratsipouneibiwa tsane yawa xua equeicha po mene mʉthʉthe jopa tapateibiwa tsane xua mera tacapanathopeibinexa, jei barapowa. 16 Jesús jume nota, jeye: —Moya matha iyande, matha jinseuri wabare. Nexata bapoxonae xote papatoparebe, jei Jesús. 17 Bapowa jume nota, Jesús jume notatsi, jeye: —Taseuri apara jopa xeinaeinyo, jei. Nexata Jesús jume barai, jeye: —Bara xainyeya paebame poxonae jam, ‘Taseuri jopa xeinaeinyo’, jam. 18 Tsipei caena bayatha cinco poyobe pebiwi punaxubame. Pon xua anoxuae barʉ poponame, apara jinseuri aibi. Poxonae paebame baxua bara xainyeya paebame, bara jopa naerabim, jei Jesús. 19 Barapowa poxonae Jesús baxua jume tainchi barapowa jeye: —Pon jiwi Necanamataxeinaem, bara catainchi xua xam apara pon Nacom peitorobi jume nepaebim. 20 Pata tamo susato jiwi, Samaria nacuamonaepiwi, barapomonae wʉnae jainteiba Nacom xote po demxuwathe. Ichitha paxam judiomonae pam, papaebame xua pinae bewa jiwi wʉnae jainteibina Nacom bomʉxʉtha po bo uncua Jerusalén tomaratha po bo Nacom pin pia bo tatsi, jei barapowa. 21 Jesús jume nota, jeye: —Yabʉyo moya yabara nejume cowʉnde xua tacatsipaebiwatsi. Tsipei barapo matacabi imoxoyo patopaena, po mataqueitha xua wʉnae pajainteibiname Nacom. Nama jopa painya nenantawenonaewam tsane xua painya neponaewa, po demxuwathe yawa Jerusalén tomara beya xua wʉnae painya nejainteibiwa tsane Nacom. 22 Paxam Samaria nacuamonae pam, jopa payaputaem pon wʉnae pajainteibame. Paxan nama judiomonae pan payaputan pon wʉnae pajainteiban, tsipei pon pecapanenebiyaein jiwi apara bapon judiomonae jiwanapin. 23 Ichitha anoxuae nama patopa po mataqueitha poxonae pomonae xaniwaicha wʉnae pejainchiwa Nacom, barapomonae icha coyene cuitha Nacom wʉnae jaintinchi, xua barapomonae pia Paxaxae tatsi. Barapomonae xaniwaicha pia pejʉntʉ coyenewatha wʉnae jainchina Nacom. Tsipei Nacom baxua ichichipa xua wʉnae pejainchiwatsi xua jiwi wʉnae pejainchiwa pejʉntʉ coyenewatha. 24 Nacom pejʉntʉ coyene xanepanaein pon peinya jumopein. Daxota pomonae Nacom wʉnae pejainchiwatsi, barapomonae bewa xaniwaicha pejʉntʉ coyenewatha wʉnae jainchina Nacom, jei Jesús. 25 Barapowa jume nota, jeye: —Yaputan xua patopeicaena pon pewʉn Mesías, (xua pon icha wʉn “Cristo” baraichi). Poxonae bapon patopeicaena daxita yabaran pana necuidubina, jei bapowa. 26 Jesús jume nota, jeye: —Apara xan bapon, pon aunxuaein catsipaebatsi, jei Jesús. 27 Bapoxonae equeicha Jesús pijimonae tatsi pata. Daxita barapomonae yabara najʉntʉ cui coyene cabenaeca xua Jesús tsipaeba Samaria nacuamonaewayo. Ichitha dapon aibi xua pon pejeiwa Jesustha, “¿Eta xua metha jinya xuatsi? ¿Eta pocotsiwa metha bapowa tsipaebame? ” xua pon pejeiwa. 28 Nexata bapowa juruwato cuenta iya tomara be-iya, nainya yacuinaya iya. Bapowa jiwi tsipaeba, jeye: 29 —Anetha, pataema pebin ichaxota mʉthʉ mene. Bapon yabara netsipaeba daxita pocotsiwa bayatha caena exanan. ¡Apara bapon metha Mesías! jei bapowa. 30 Bapoxonae jiwi tomara we-iyiya peponaenexa ichaxota Jesús popona. 31 Irʉrʉ Jesús pijimonae jume daunweya baraichichi, jeye: —Pon Patatanecuidubim, matha xaema, jeichichi pijimonae. 32 Jesús jume barai pijimonae, jeye: —Xan xeinan pexaewa, po pexaewa jopa payaputaem, jei Jesús. 33 Jesús pijimonaexae tatsi nexata bara caemonae nayainyaba, jeye: —¿Metha bara ichʉn Jesús apatatsi pexaewa? najei barapomonae. 34 Ichitha Jesús pijimonae jume barai, jeye: —Icha pebin ichi xua bewa nabanaena, barichin xan bewa exanaein pocotsiwa Nacom ichichipa pocotsiwa bapon tana necui itorobixae. Mataʉtano bewa nacui wetsin Nacom pia penacuichiwa tatsi xua tana neitorobixae. Daxota xua bapoxonae tanejʉntʉ coyene yʉcaewa tsane be poxonae pebin xua pexaewa una tonsana. 35 Paxam ba pajam: ‘Abʉ cataunxuae cuatro po xometobe yapu seica pabitha xua pexaewa penawetsiwa tsane’, ba pajam. Ichitha nama paca jeichi: ‘Pataema bayatha pexaewa naweta xua pabitha’, paca jeichichi. Barapocotsi jʉta coyeneya paca jeichi: ‘Jiwi barapo cae pin nacuathe bayatha najʉntʉ cui coyene wʉnaetaba xua pejume taenexa Nacom Pejume Diwesi xua pejume cowʉntsinexa’, paca jeichi. 36 Catsibin pomonae tamonaexae pocotsiwa xua pematomatsiwa xua inta ichamonae peyawenaexaetsi xua irʉrʉ be tamonae jiwi penaexanaenexa. Pomonae nejume cowʉnta barapomonae catsibin peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. Tsipei pomonae tajume diwesi pecueicueijeiwi copiya xuano irʉ pomonae tajume diwesi cotacaya xuya yaputane cana exana xua daxota jiwi nejume cowʉnta, daxita barapomonae matabʉxʉyobe nabarʉ jʉntʉ coyene weiweina xua ichamonae nejume cowʉnta pecana exanaexaetsi. 37 Tsipei po diwesiyo xua tsica diwesiyo, po diwesiyo yabara canaʉta jʉtsiya pepaebiwa bara apara xaniwaicha, po diwesiyo xua ba jeye: ‘Ichʉn ʉba, irʉ ichʉn xuya jota poxonae naweta’, xua jei po diwesiyo. 38 Paca itorobatsi xua inta payawename jiwi xua tajiwimonae penaexanaenexa xua po coyene jopa pacata ayapubeyo xua poxonae paexaname baxua. Baxua paexanaename bequein bara jopa dapomonae pam pocotsimonae copiya tajume diwesi paeba barapo jiwitha. Jame paxam apara barapomonae pam, xua xuya cotacaya yaputane pacana exaname barapo tajiwimonae. Baraxua icha be poxonae ichi poxonae ichʉn xuya jota cotacaya poxonae ichʉn copiya ʉba, jei Jesús. 39 Bapoxonae pin bicheitomonae pomonae barapo tomaratha jinompa xua Samaria nacuatha, Jesús jume cowʉntatsi, tsipei barapo petsiriwa pejeixae: “Bapon Jesús yabara netsipaeba daxita pocotsiwa bayatha caena exanan”, jei. 40 Poxonae barapo Samaria nacuapiwi Jesustha pata, bapoxonae Jesús jume daunweya jeichichi: “Pana barʉ ecare pata tomaratha”, jeichichi. Daxota Jesús ainya matacabibe naeca barapo tomaratha. 41 Bichocono pinmonae Jesús jume cowʉntaponatsi poxonae jume tane xua Jesús paeba. 42 Nexata barapomonae bapowa tsipaebatsi, jeichichi: —Anoxuae nama pajume cowʉntan jopa meisa saya poxoru pata tanetsipaebiwam. Mataʉtano bara pajume cowʉntan tsipei yatsicaewa pata muxutontha pajume tan pocotsiwa bapon paeba. Mataʉtano bara payaputan xua bapon pon jiwi Pecapanenebiyaeinchi abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi weya xua barapo jiwi jopa peweraweracaenexa, jei barapomonae.

Meje yabara poxonae Jesús axaibi exana pon pentacaponaein pexanto tatsi

43 Poxonae barapo ainya matacabibe yapucaewa, bapoxonae Jesús pijimonae Samaria nacua webarʉ warapiya xua barʉ pona Galilea nacua beya. Ichitha pijimonae jopa barʉ patopaeyo pia tomaratha Nazaret tomaratha. 44 Tsipei Jesús bayatha pijimonae tsipaeba xua nayabara jeye: —Pon ba Nacom peitorobi jume pepaebin, bapon ba pia nacuapiwi jopa barʉ cui itura jinaetsi, jei Jesús. 45 Poxonae Jesús pijimonae barʉ patopa Galilea nacuatha, barapo Galilea nacuapiwi Jesús matenta weyataya wabatsi. Tsipei caena bayatha barapo Galilea nacuapiwi Jesús tainchi Jerusalén tomaratha, poxonae jiwi nacaetuta xua penabanaenexa pexaewa po matacabintha pewʉn Pascua wʉn matacabin poxonae jiwi yabara canantana xeina xua caena bayatha pia pamo susato jiwi tatsi panenebiya Egipto nacua weya. Mataʉtano tsipei poxoru bayatha barapomonae tane daxita pocotsiwa Jesús exana baxota. 46 Bapoxonae Jesús pecoyo barʉ pona pijimonae Caná tomara beya xua po tomara eca barapo Galilea nacuatha. Barapo Caná tomara, po tomaratha ichaxota bayatha Jesús meratha equeicha vino mera cana exana. Poxonae Jesús Caná tomaratha eca, irʉrʉ pebin pon pentacaponaein Capernaum tomaratha popona. Bapon pexanto taatenetsi. Barapo pentacaponaein tanacuita, pon jiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi tanacuitatsi. 47 Barapon pon pentacaponaein yaputane xua Jesús pijimonae barʉ patopa Galilea nacuatha xua Judea nacua weya pona. Bapoxonae Jesús siwa poinchi. Bapon Jesús jume daunwei jeichichi: —Tabo beya ponde. Inta taxanto axaibi exande tsipei imoxoyo petʉpae, jei bapon. 48 Nexata Jesús barai bapon xua piamonae tatsirʉ, jeye: —Paxam jopa yabara pana nejume cowʉntsim. Saya poxonae pexeinya petsita itʉtsi coyenewan paca tsita exaneibatsi bapoxonae deta pana nejume cowʉnteibame, jei Jesús. 49 Ichitha pentacaponaein jume nota, jeye: —Pon Necanamataxeinaem jiwi, anetha nainya iyande, xua pewʉnaeya tsane poxonae taxanto tʉpaena, jei. 50 Nexata Jesús jume barai bapon, jeye: —Moya caibe nawiyama jinya bo beya. Bayatha cata axaibi nexanto, jei Jesús. Barapo pentacaponaein yabara jume cowʉnta pocotsiwa Jesús paeba. Bara pontaba pia bo beya. 51 Poxonae barapo pentacaponaein cataunxuae ecapona namtotha xua pia bo beya pona, bapoxonae bapon matenta poinchi pomonae pia petanacuichiwixaetsi pia botha. Bapon jeichichi: —Nexanto bayatha cata axaibi, jei barapomonae. 52 Nexata bapon yainyaba pia petanacuichiwichi, jeye: —¿Eta poxonae inta taxanto axaibi? ¿Eta xoyo poxonae ecatabiya xometo? jei bapon. Barapomonae jume nota, jeye: —Mexuae axaibi tsuxubi poxonae mateinyaxae pepuya weya bapoxonae yasataxotsi domae, jei barapomonae. 53 Nexata pexuyo paxa tatsi yabara nanta xeinataba xua barapo mateinyaxae pepuya weya xua mexuae Jesús namchi jeye: “Moya caibe nawiyama jinya bo beya, bayatha nexanto cata axaibi”, jei Jesús. Bapoxonae bapon irʉ pomonae pia botha petaenaewichi Jesús yabara jume cowʉntatsi. 54 Barapo pexeinya petsita itʉtsi coyenewa xua poxonae equeicha Jesús cotacaya exana poxonae caibe warapiya Galilea nacua beya poxonae Judea nacua wewarapiya.

5

Meje yabara poxonae Jesús axaibi exana pon pecuenobinchi ichaxota po fetiyo pewʉn Betzata

1 Bapoxonae pirapae Jesús pona Jerusalén tomara beya. Barapo tomaratha judiomonae nacaetuta xua penabanaenexa pexaewa. 2 Barapo tomaratha xua iboton peyacaincha toxoro dutsi acabiwa coiboton cae boupa iya barapo boupa pewʉn “Oveja pia boupa”, jei. Imoxoyo barapo boupa iya eca tsica mene fetiyo. Barapo fetiyo hebreo jumetha pewʉn “Betzata”, jei. Barapo fetiyotha cinco po boutiyobe umena. 3 Barapo boutontha peatenewi iratha bobenapoinya, ichamonae pomonae peitata nacʉtsi jiwi, irʉ ichamonaeno pomonae pejayujayujei jiwi, irʉ ichamonaeno pomonae pecuenobiwichi. Barapomonae ewatabobena xua barapo mene fetiyo mene najirababa. 4 Tsipei ichacuitha tsaibi matatsunpin patopeiqueiba barapo mene fetiyotha xua peitaboco wetsica pona. Barapo matatsunpin mene najirababa exana barapo mene fetiyo. Pon copiya maxʉ cayatsi mene beya xua baxota cuaranotatsi, bapoxonae axaibi exainchi. 5 Baxota pebin irʉ boca pon caena bayatha atene treinta y ocho po weiyobetha. 6 Jesús tane xua bapon iratha boca. Mataʉtano Jesús yaputane xua bapon ainya dapaein bayatha ewata boca. Jesús yainyaba bapontha, jeye: —¿Ichichipame xua neaxaibiwa? jei Jesús. 7 Pon atene Jesús jume notatsi, jeye: —Pon Necanamataxeinaem jiwi, dapon inta aibi pon taneyawenaewa xua mene betanemaxʉ cayaenexa poxonae matatsunpin mene najirababa exana. Poxonae tacoutha taepatotha iya tsaibin ichʉn copiya netsiwana patopeiba. Bapon axaibi, copiya pecaxinaexae mene, jei pon atene. 8 Jesús jume barai, jeye: —Asiya uncuare. Pire jinya nebocaewa. Bara ponde, jei Jesús. 9 Bapoxonae caena nainya axaibi tsuxubi. Yawa pita pia pebocaewa, bara ponano. Ichitha barapo matacabi apara po matacabi pentaquei seicae matacabi. 10 Daxota judiomonae barai pontha pon axaibi exainchi. Jeichichi: —Apara anoxuae po matacabi xua pentaquei seicae matacabi. Barapo mataqueitha jopa cacopatsiyo xua bara necaponaewa jinya nebocaewa, jei judiomonae. 11 Bapon jume barai judiomonae, jeye: —Pon neaxaibi exana bapon nebarai: ‘Pire jinya nebocaewa, bara ponde’, nejei bapon, jei bapon judiomonaetha. 12 Nexata judiomonae yainyaba bapon, jeye: —¿Jintam bapon pon baxua cabarai: ‘Pire jinya nebocaewa, bara ponde’, jei? jei barapomonae. 13 Ichitha bapon jopa wʉn taeyo pon peaxaibi exanaexaetsi, tsipei Jesús pin bicheitotha naita cafetaba. 14 Pirapae bapon Jesús taeba Nacom pin pia botha tatsi. Jesús barai bapon, jeye: —Incane nejume taema. Jame caaxaibi exanatsi. Equeicha jinxoba abe exaname, tsipei bapoxonae bichocono atenem tsipae beyacaincha xua poxonae copiya atenem, jei Jesús. 15 Nexata barapo pebin pona judiomonae beya xua pejeinexa: —Apara pon neaxaibi exana bapon apara Jesús, jei bapon. 16 Daxota Jesús abe tsiyabara jeitapoinchi xua pebexubiwa tsainchi yaitama Jesús axaibi exana pon atene po mataqueitha pentaquei seicae mataqueitha. 17 Ichitha Jesús jeye barapomonaetha: —Taxa, apara cataunxuae nacuiteiba daxita matacabintha. Xan barichin bara bequein pentaquei seicae matacabi tan, jei Jesús. 18 Daxota bichocono nama judiomonae jopa juniya anaepanaeyo, yawa ichichipa xua Jesús pebexubiwa tsainchi. Barapomonae anaepana tsipei yaitama Jesús po mataqueitha pentaquei seicae matacabitha nacuita poxonae bequein barapomonae jopa copatsiyo. Mataʉtano anaepana tsipei Jesús naexana xua Nacom pecui jʉpaewatsi, yawa tsipei jeye: “Nacom, Taxa”, jei.

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba xua pexeinaewa pia peayapusʉ itorobi coyenewa

19 Nexata equeicha Jesús barai barapo judiomonae, jeye: “Xaniyan paca tsipaebatsi xua xan Nacom Pexanton jopa exanaeinyo pocotsiwa tacoutha ichichipan. Saya jame exanan pocotsiwa Taxa cui tan pocotsiwa exana. Daxota bapocotsiwan baxua exanan. 20 Taxa bichocono neantobe, yawa netsita itʉta daxita xua bapon pocotsiwa exana. Taxa equeicha ichawanno netsita itʉtsina pocotsiwa xua bichocono wʉnae beyacaincha xua bayatha exanan. Bapoxonae yabara pana najʉntʉ cui coyene cabenaecaename. 21 Taxa equeicha asʉ cana exana pomonae caena bayatha werapa. Xan barichin tsane Nacom Pexantonxaein equeicha asʉ cana exanaein pomonae pewerapaewi, pomonae xua ichichipan xua asʉ tacana exanaewa. 22 Taxa jopa ba yabara paebiyo jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Saya meisa xan Pexanto tatsixaein necata barapo peayapusʉ itorobi coyenewa xua tayabara paebiwa jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha. 23 Baxua Taxa barapo peayapusʉ itorobi coyenewa necata xua daxita jiwi tana nebarʉ cui itura jinaenexa xua icha barapo jiwi ichi xua poxonae Taxa barʉ cui itura jinatsi. Xan ponxaein Nacom Pexantoxaein ponxaein Nacom tana neitorobixae pon jopa nebarʉ cui itura jinaeyo bapon barichi Taxa jopa barʉ cui itura jinaetsi. 24 “Bara xainyeya paca tsipaebatsi xua xan, Nacom Pexantoxaein, pon xanepanaya nejume naitaewata pocotsiwa paeban xuano xua Taxa jume cowʉntatsi bapon peajʉntʉyapusʉwa xeinaena po peajʉntʉyapusʉwa xua ataya tsiteca. Bapon bapana jopa yabara caunutsin tsane xua bapon Nacom bayatha tsitatsi xua bapon penatsicuentsiwa xua daxota bapon bewa tʉpaena abe peexanaexae. Tsipei bapon be barapocotsin, bara be pocotsin xua equeicha asʉ exanan petʉpae cuiru coyene weya. 25 Xainyeya paca tsipaebatsi. Apara anoxuae barapo matacabi patope, po mataqueitha pomonae be pewerapaewi jopa pexeinaexae peajʉntʉyapusʉwa, barapomonae nejume taena. Yawano icha barapomonae nejume cowʉntsina bapoxonae xeinaena peajʉntʉyapusʉwa. 26 Taxa xeina xua peajʉntʉyapusʉwa, po pia peajʉntʉyapusʉwa tatsi jopa weraweracaeyo. Daxota bara tayapu xanepanatsi xua ichʉn pecatsinexatsi barapo peajʉntʉyapusʉwa. Mataʉtano Taxa necata barapo peajʉntʉyapusʉwa xua daxota xuya jiwi catan. 27 Taxa pia peayapusʉ itorobi coyenewa necata xua jiwi tayabara paebinexa xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaewixae Nacomtha. Tsipei naexanan pepa Jiton daxota necui jʉpa xua barapo pia peayapusʉ itorobi coyenewatha jiwi tayabara paebiwa xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. 28 Jopa baxua payabara najʉntʉ coyene cabenaecaeinde pocotsiwa tapaca tsipaebiwatsi. Tsipei patopaena icha matacabi po mataqueitha pomonae pewerapaewi nejume taena. 29 Barapomonae pomonae pewerapaewi mʉthʉ wejujuinaena. Pomonae xua xanepanaya exana xua poxonae caena bayatha jinompa, barapomonae asʉ exanaeinchi xua pexeinaewa tsane peajʉntʉyapusʉwa. Ichitha nama pomonae abe exana xua poxonae caena bayatha jinompa, barapomonae asʉ exanaeinchi xua peyabara paebinexatsi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha”, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús tsita itapeinya xeina jiwi xua bara xeina peayapusʉ itorobi coyenewa

30 Cataunxuae awiya Jesús cueicueijei judiomonaetha. Jesús jeye: “Jopa exanaeinyo pocotsiwa tacoutha ichichipan. Jiwi yabara paeban xua penatsicuentsixae xua abe peexanaexae Nacomtha be pocotsi coyeneya Taxa tanecui itorobixae. Baxua xua pocotsiwa poxonae jiwi yabara paeban xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae apara bara xanepana. Tsipei jopa exanaeinyo pocotsiwa tacoutha ichichipan jame saya exanan pocotsiwa Taxa ichichipa, pon tana neitorobixae. 31 Icha saya meisa nayabara paebichipan tacoutha, yawa icha ichʉn jopa neyabara jume yawenaetsipae metha bapoxonae pana neyabara jam tsipaem: ‘Apara pocotsiwa bapon pia coutha nayabara paeba jopa xainyeyo’, pana neyabara jam tsipaem. 32 Ichitha ichʉn neyawena xua tana neyabara paebiwa tsipei paeban xua pocotsiwa bapon paeba. Nanta jʉpaya papaebanbe. Apara bapon Nacom bara Taxa. Bara yaputan po coyene bapon xua tana neyabara paebiwa apara bara xainyei. 33 Paxam ichamonae paitorobame Juan beya, xua Juan peyainyabiwa tsainchi, pocotsiwa Juan yabara paca jume nota xua xan yabara, bara apara xainyei. 34 Xan jopa jiton nantawenonaeinyo xua tana nebarʉ jume yawenaewa xua jiwi yabara tana nejume cowʉntsiwa xua bara xainyeya tapaebin. Saya yabara paca tsipaebatsi pocotsiwa Juan tana neyabara paebiwa. Poxonae baxua pajume cowʉntsiname pocotsiwa Juan tana neyabara paebiwa bapoxonae paca capanenebiyaena abe painya neexanae cuiru coyenein weya xua jopa painya atene tsaibiwa tsane abe painya neexanaewantha. 35 Poxonae pecoicha itanata, jiwi ba caeto jʉntʉ coyene weiweina poxoru ichichipa barapo coicha xua yonoyonei. Icha pecoicha ichi Juan barichi. Poxonae Juan paca cuiduba copiya pajʉntʉ coyene weiweiname caeto, poxoru paichichipame barapo diwesi pocotsiwa bapon paca tsipaeba. 36 Ichitha nama xan xeinan xua pocotsiwa ainya cui beyacaincha xua po diwesi Juan tana neyabara paebiwa. Baxuan xua xuan pocotsiwa exanan apara bara xua pocotsiwa Taxa neitoroba. Po pexeinya petsita itʉbiwan xua exanan poxonae baxuan jiwi necui tane bapoxonae nejume cowʉnta xua Taxa necata barapo peayapusʉ itorobi coyenewa. 37 Mataʉtano Taxa, pon tana neitorobixae, beta xanepanaya neyabara paeba. Ichitha paxam jopa bapana Nacom pajume taem xua pejume. Mataʉtano jopa bapana pataem pia pepon. 38 Nacom Pejume Diwesi jopa paxeinaem painya jʉntʉ coyeneintha tsipei jopa pana nejume cowʉntsim ponxaein xua Nacom tana neitorobixae. 39 Paxam matowa pana nacuidubame Nacom Pejume Diwesi, tsipei pananta xeiname xua pia bapoxonae Nacom painya nepaca catsibichi pia peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. Ichitha Nacom Pejume Diwesi, po diwesi payorobame, apara xua tana neyabara paebiwa. 40 Ichitha jopa bapana pana nejume cowʉntsim xua tapaca catsibinexatsi barapo peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. 41 “Jopa netsita ainya cuiyiyo xua bara jiwi tana nebarʉ cui itura jinaewa xua ainya cuin tanaexanaexae. 42 Mataʉtano paca jʉntʉ coyene yaputainchi xua painya jʉntʉ coyeneintha jopa Nacom paantobem. 43 Xan, Nacom Taxa tana neitorobixae, pacata patopatsi, daichitha jopa pana nejume cowʉntsim. Ichitha icha ichʉn pacata patopaetsipa pon pia coutha naitoroba, bapon xanepanaya pajume cowʉntsipame. 44 Jopa paca itacʉpaeyo xua pana nejume cowʉntsiname tsipei saya pananta xeiname xua pia jiwi paca necayabara barʉ cui itura jineibiwa. Jopa pananta xeinaem xua po coyene Nacom paca necayabara barʉ cui itura jinaewa tsane. 45 Jopa pananta xeinaeinde xua Taxatha tapaca yabara paebiwatsi xua po coyene abe painya neexanaewa. Xan dapon apara aibin xua abe tapaca yabara paebiwatsi. Paxam pananta xeiname, pana najam: ‘Caena bayatha Nacom nacana jume diwesi cata Moisestha xua jiwi pejume cowʉntsiwa tsane. Jume cowʉntatsi barapo diwesi, daxota Nacom naca capanenebiya tsane’, pana najam. Daichitha jopa paexanaem pocotsiwa Moisés paca itoroba. Poxoru tsipei jopa Nacom pajume cowʉntsim daxota Nacomtha abe paexaname. 46 Icha pajume cowʉntsipame pocotsiwa Moisés neyabara tinaeya paeba, metha irʉrʉ pana nejume cowʉntsipame, tsipei Moisés neyabara tina. 47 Icha jopa pajume cowʉntsim pocotsiwa Moisés neyabara paeba, bara paichipaem jopa pana nejume cowʉntsipaem”, jei Jesús xua judiomonae tsipaebatsi.

6

Meje yabara poxonae Jesús apata pexaewa cinco mil pebiwi

1 Poxonae Jesús najume weta judiomonaetha, bapoxonae Jesús pijimonae barʉ pona jeratha xua Galilea pucua icha muxunene beya. Barapo pucua icha wʉn Tiberias pucua. 2 Pin bicheito Jesús puna poinchi, tsipei Jesús cui tainchi xua exana pia pexeinya petsita itʉtsi coyenewan, poxonae axaibi exana peatenewi. 3 Nexata Jesús pijimonae barʉ ecoinya demxuwa icha. Bapoxonae baxoteicha Jesús pijimonae barʉ ecopiya. 4 Imoxoyo bara nama patopaena matacabi xua judiomonae pia Pascua wʉn matacabi tatsi. 5 Jesús tane xua puna poinchi pin bicheito. Bapoxonae Jesús barai, Felipe baraichi jeichichi: —¿Eta xota metha pexaewa barapomonae ʉpain comocaeinchi? jei Jesús Felipetha. 6 Baxua Jesús Felipe yainyabatsi, pia xua Felipe jume taetsi, xua po coyeneya Felipe pejume notsiwa tsane. Tsipei Jesús yaputane po coyeneya xua imoxoyo peexanaewa. 7 Nexata Felipe Jesús jume notatsi, jeye: —Bequein doscientos po pan matabʉxʉmonae comocaetsipathatsi jopa awiya jʉpaetsipae xua daxita barompaya pexexeinaponaewa barapo bicheito. Barapo denario paratiyo matawʉn xua bichocono matoma nawita xua caentaqueitha nexa xua matoma xeineiba pomonae penacuichiwi, jei Felipe. 8 Bapoxonae Andrés pon irʉrʉ Jesús pijimonae tatsi jiwana jiton, pon Simón Pedro peweicho tatsi, bapon Jesús jeichichi: 9 —Meje pewowin wʉto uncue. Bapoyo cinco po panbe xeina, po pan xua cebada beno pan. Mataʉtano bapoyo duweiyo ainyobe capana. ¡Ichitha apara jopa yapu jʉpaeyo xua pin bicheito! jei Andrés. 10 Nexata Jesús jume nota pijimonae, jeye: —Daxita jiwi patsipaebare xua peenaewa tsane iratha, jei. Baxota naepanaewan nawita. Baxota pebiwi iratha ena. Barapo bicheito bara be cou cinco mil pebiwi. 11 Nexata Jesús pecobetha pita pan, po pan xua pexuyo capatopa. Bapoxonae Jesús Paxatha tsipaeba: “Axa, maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua pata tana necatsiwaxaem pexaewa”, jei Jesús. Bapoxonae Jesús pijimonae tsicobe jajanacapona pan. Equeicha Jesús pijimonae tatsi cacatsibapona barapo pan barapo cinco mil pebiwitha. Jesús barichiya exana poxonae duweiyobe pita. Mataʉtano pijimonae tsicobe jajanacapona barapo bicheito nexa. Barapo cinco mil pebiwi bara xane xua ichichipa piyainxae. 12 Poxonae daxita tonsanarʉcʉpa, bapoxonae Jesús pijimonae barai: —Panore xua barapomonae jiwana xane. Pajebare, jopa pabebande, jei Jesús. 13 Barapomonae Jesús pijimonae tatsi nonotapona pocotsiwa barapo pin bicheito jiwana xaexaepona. Jesús pijimonae tatsi doce po cotebe wʉnba xua bayatha po cinco panbe jiwana xaexaepona pin bicheito po pan xua cebada beno pan. 14 Barapo cinco mil jiwi poxonae Jesús cui tainchi xua pexeinya petsita itʉtsi coyenewa exana, jeye: —Apara bara bapon pon Nacom peitorobi jume pepaebin, pon xua juinya bewa pinae patopaena po nacuathe xua wanacuatha tsica, jei. 15 Ichitha Jesús yaputane xua barapomonae ichichipa xua po coyene Jesús penaexanaewa tsane be pon jiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi tsane barapo bicheito pia nacuatha tatsi. Daxota equeicha Jesús ponataba demxuwa beya, xua compa peecaenexa.

Meje yabara poxonae Jesús mene matatsun jumatha pona

16 Poxonae quirei tsanaicha Jesús pijimonae tatsi pucua itapa bepareca. 17 Bapoxonae jeratha nonobabiya. Barapo pucua iya jeratha epataʉta iyiya xua pepatsiwa tsane Capernaum tomara beya. Jesús cuenta iyiyatsi poxoru bayatha quirei, yawano poxoru Jesús jopa cataunxuae patopaeyo. 18 Bapoxonae pin joibo tsuxubi. Yawa maratsaca muxunenababa jera. 19 Poxonae Jesús pijimonae tuwʉtha yana panenebiya, bapoxonae Jesús pijimonae tainchi. Jesús mene matatsun juma dena pona jera dena. Bapoxonae barapomonae bichocono junuwa. 20 Ichitha Jesús pijimonae barai, jeye: —¡Apara xan! ¡Jopa pajunuwinde! jei Jesús. 21 Bapoxonae Jesús pijimonae yaitaerʉcʉpatsi. Bapoxonae Jesús jʉntʉ coyene weiweinaya wabatsi pijimonae xua jeratha penontabinaenexa. Bapoxonae nainya patarʉcʉpa Capernaum tomaratha.

Meje yabara poxonae jiwi Jesús wenaweneichi

22 Icha mataqueitha pin bicheito, pomonae umena pucua itapatha xua icha muxunenetha, barapomonae tane xua Jesús pijimonae cuenta ponarʉcʉpatsi jeratha, po jera saya bara cae nae xua po nae baxota boca. 23 Poxonae cataunxuae Jesús yabara nanta xeinatsi baxua, bapoxonae icha jera naein pata xua po naein Tiberias tomara werendena. Barapo jera naein pata ichaxota po iriyo itama tayeca xua ichaxota bayatha Jesús, pon Wanacanamataxeinaein, Paxa tsipaeba xua jeye: “Axa, maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua pata tanecatsiwam pan”, xua jei, xuano xua baxota Jesús apata pan jiwitha. 24 Barapomonae yaputane xua Jesús aichurucuae. Mataʉtano yaputane xua Jesús pijimonae tatsi aichurubenae. Daxota jeran notarʉcʉpa Capernaum tomara be-iyiya xua Jesús pewenaweneiwa tsainchi.

Meje yabara xua Jesús apara bapon yabara caunutatsi xua poxonae po pexaewa Nacom jiwi itaboco wetaitorobicatsi

25 Poxonae barapomonae pata icha muxunene beya xua pucua iya, bapoxonae Jesús tainchi. Barapomonae Jesús yainyabatsi, jeichichi: —Pon jiwi Necuidubim, ¿eta poxonae xote patopame? jei barapomonae. 26 Jesús jume barai barapo jiwi, jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi. Pana newenawenam, tsipei bayatha pana najain taneme pexaewa xua beya poxonae patonsaname. Apara jopa baxua patsipatsim xua bayatha tapaca tsita exanaexaetsi pexeinya tatsita itʉtsi coyenewan. 27 Jopa pananta xeinaeinde xua saya pexaewa pana natsiʉpain nacuitame, po pexaewa saya nainya weraweraca. Saya meisa jame payabara nanta xeinare xua peajʉntʉyapusʉ coyenewa, po peajʉntʉyapusʉ coyenewa jiwi ajʉntʉyapusʉ exanatsi, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. Taxa, Nacom, barapo peajʉntʉyapusʉwa necata, po peajʉntʉyapusʉwa xuya paca catsinchi ponxaein Nacom Tananeitapetsin, jei Jesús. 28 Nexata barapomonae Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Eta xua bewa paexanaein xua xainyeya pata exanaewa tsane pocotsiwa Nacom ichichipa? jei. 29 Nexata Jesús jume nota barapomonae, jeye: —Jame Nacom baxua ichichipa xua pata tanejume cowʉntsiwam tsane ponxaein xua barapon Nacom, Taxa, neitoroba, jei Jesús. 30 Nexata barapomonae Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Eta po jinya pexeinya netsita itʉtsi coyenewa, pana netsita itʉtsiname? Icha paca cui taeinchi baxua xua pana netsita itʉtsiname nexata bapoxonae xua xain paca jume cowʉntatsi. 31 Ichaxota ira xuepana susato tsurucuae nacuatha wamo susato jiwi xane pexaewa, po pexaewa Nacom taitorobica itaboco wetsica. Barapo pexaewa maná matawʉn. Barapomonae baxua cana exanatsi be pocotsi coyeneya Nacom Pejume Diwesitha yabara jeichichi: ‘Nacom cata barapomonaetha pexaewa, po pexaewa itaboco wetaitorobica’, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei barapomonae. 32 Nexata Jesús jume barai barapomonae, jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi, Moisés barapo pexaewa apara jopa wamo susato jiwi catsichi, po pexaewa xua itaboco wetaitorobicatsi. Apara jame Nacom, Taxa, barapo pexainyei nabanae pexaewa taitorobica. 33 Po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica, apara neyabara wʉnae caunuta. Nacom neitorobica xua tacana exanaewa tsane jiwi barapo cae pin nacuathe xua jiwi pexeinaewa tsane peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo, jei Jesús. 34 Nexata barapomonae Jesús baraichichi, jeye: —Patatanecanamataxeinaem, barapo pexaewa pana catsibeibare daxita matacabi tsaibi, jei. 35 Jesús jume nota, jeye: —Xan apara bapon xua po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica jiwi xua po pexaewa tana neyabara wʉnae caunutsixae ponxaein jiwi peajʉntʉyapusʉwa tacatsin. Bequein jiwi xaiba pexaewa daichitha equeicha jainpouneiba, yawa equeicha meratsipouneiba. Jame pon patopa taxantha yawa pon nejume cowʉnta bara xeina daxita pocotsiwa penantawenonaewa. 36 Bara bayatha bequein paca tsipaebatsi, daichitha jopa pana nejume cowʉntsim bequein pana netaneme. 37 Daxita pomonae xua Taxa necata, barapomonae bara tamonae. Barichi pomonae nejume cowʉnta, barapomonae jopa beban tsane. 38 Xan apara jopa baxua tsipatopeicaeinyo itaboco wetsica xua taexanaewa tsane pocotsiwa tacoutha ichichipan. Apara saya jame baxua tsipatopan xua taexanaewa tsane pocotsiwa Taxa ichichipa. 39 Tsipei Taxa ponxae neitoroba, barapon ichichipa xua daxita jiwi beta ta-eenaewa tsane pomonae tana necatsixae. Mataʉtano Taxa jopa ichipaeyo xua barapomonae jiwana caein tanexubiwa. Mataʉtano Taxa ichichipa xua equeicha asʉ cana exanaein petʉpae coyene cuariya weya pomonae tana necatsixae xua poxonae po matacabi opi ducuaenaba po cae pin nacuathe. 40 Paxam yabara paca tsipaebatsi xua pocotsiwa Taxa peichichipaewa. Daxita pomonae neyabara paebina po coyene xua xan apara Nacom Pexanton, xuano xua nejume cowʉnta, barapomonae xeinaena peajʉntʉyapusʉwa xua ataya tsiteca. Barapomonae asʉ exanaein petʉpae coyene cuariya weya poxonae matacabi opi ducuaenaba po cae pin nacuathe, jei Jesús. 41 Poxonae Jesús baxua nayabara paeba bapoxonae judiomonae Jesús abe yabara paebatsi, tsipei Jesús jeye: “Xan apara bapon po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica jiwi xua po pexaewa tana neyabara wʉnae caunutsixae ponxaein jiwi peajʉntʉyapusʉwa tacatsin”, jei Jesús. 42 Barapomonae najei caemonae: —Apara bapon Jesús, José pexanto tatsi. Apara coxiyʉn bayatha yaputainchi, coxiwano yaputainchino. ¿Eta pocotsiwa metha naca tsipaeba xua pinae itaboco wetsica pona? najei barapomonae. 43 Nexata Jesús jume barai, jeye: —Jopa caemonae pana natsipaebinde xua abe papaebame. 44 Dapon aibi pon peitacʉpaewatsi xua pia coutha pepatopaewa xantha xua tana nepuna ponaewa tsane icha Taxa pon tana neitorobixae, pia coutha jopa copatsiyo xua jiwi pepatsinexa xantha. Barapomonae asʉ exanaein petʉpae coyene cuariya weya poxonae po mataqueitha daxita weraweracaena po nacuathe. 45 Nacom peitorobi jume pepaebiwi pia petinae diwesintha jeye: ‘Daxita jiwi Nacom yaputane cana exanaena’, jei barapo Nacom peitorobi jume pepaebiwi pia petinae diwesintha. Daxota daxita pomonae Taxa jume tainchi xuano xua jume cowʉntatsino barapomonae bara pata taxantha. 46 “Dapon aibi pon Taxa tainchi. Jame meisa ponxaein itaboco wepatopeican bara Taxa tan. 47 Xaniyan paca tsipaebatsi, pon nejume cowʉnta bapon jame xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. 48 Xan apara bapon xua po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica jiwi xua po pexaewa tana neyabara wʉnae caunutsixae ponxaein jiwi peajʉntʉyapusʉwa tacatsin. 49 Painya amo susato jiwi pexaewa xane ichaxota ira xuepana susato tsurucuae nacuatha. Barapo pexaewa maná matawʉn. Bequein bara barapo pexeinya pexaewa nabane daichitha matapainya werapa. 50 Paxam yabara paca tsipaebatsi po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica jiwi xua po pexaewa tana neyabara wʉnae caunutsixae. Pon nejume cowʉntsina jopa weraweracae tsane icha ichʉn ichi xua poxonae xane barapo pexaewa jopa tʉpaeyo. 51 Xan apara bapon xua po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica jiwi, po pexaewa ayapusʉ, xua po pexaewa tana neyabara wʉnae caunutsixae. Pon xua nejume cowʉnta bara ataya poponaena icha ichʉn ichi xua poxonae xane barapo pexaewa bara asʉ. Po pexaewa xua yabara paeban, apara tapepon xua paca catatsi painya nenabanaewa tsane. Tʉpaein xua jiwi pexeinaewa tsane peajʉntʉyapusʉwa”, jei Jesús. 52 Nexata judiomonae caemonae najume matsontsonoba, najei: —¿Eta pocotsiwa metha bapon naca tsipaeba xua naca catapaeba pia pepon xua wanabanaewa tsane? jei barapomonae. 53 Jesús barai barapomonae, jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi xan ponxaein Nacom Tana neitapetsin. Icha jopa paxaem tsane tapepon, yawa icha jopa paapaem tsane tajana, jopa paxeinaem tsane peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. 54 Pon xua tapepon xane yawa xua apa tajana, bapon xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. Yawa bapon asʉ exanaein petʉpae coyene cuariya weya po mataqueitha poxonae daxita weraweracaena po cae pin nacuathe. 55 Tsipei tapepon be pexeinya pexaewa poxonae xua jiwi pexaewa tsane. Yawa tajana be pexeinya peapaewa xua jiwi peapaewa tsane. 56 Pon tapepon xane yawa apa tajana, bapon nebarʉ poponeibina yawa xan barʉ poponeibin. Tsipei poxoru bapon neyabara jume cowʉnta xua xan bapon pia pepon tatsi tsitʉpan, yawano xua tajana othoparenaewa bapon nexa xua abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi nexa. 57 Taxa ponxae neitoroba bapon ataya asʉ poponeiba. Irʉrʉ xan barichin ataya asʉ poponeiban tsipei Taxa necata pia peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. Barichirʉ pon xane tapepon, xua poxonae tana nejume cowʉntsiwa, bapon asʉ poponeibina tacatsixae peajʉntʉyapusʉwa. 58 Xan yabara paeban pexaewa, po pexaewa Nacom itaboco wetaitorobica jiwi. Barapo pexaewa jopa jʉpaeyo, xua icha be maná matawʉn ichi, po pexaewa painya amo susato jiwi xane. Daichitha barapomonae matapainya werapa. Po pexaewa yabara paeban icha ichʉn xane barapo pexaewa, bapon xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo, jei Jesús. 59 Baxuan Jesús cuiduba judiomonae pia penacaetutsi botha tatsi xua Capernaum tomaratha.

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo

60 Pinmonae pomonae Jesús puna poinchi, poxonae barapomonae Jesús jume tainchi pia pecuidubiwa, bapoxonae barapomonae najei: —Pocotsiwa bapon paeba maisa bichocono ayapube xua wayabara jume cowʉntsiwa. ¿Jintam metha itacʉpatsi xua peexanaewa tsane pocotsiwa bapon paeba? najei. 61 Ichitha Jesús yaputane pocotsiwa xua peyabara paebiwatsi barapomonae xua peayapubexae pocotsiwa Jesús pepaebiwa. Nexata Jesús yainyaba barapomonae, jeye: —Pocotsiwa aunxuae paca tsipaebatsi, ¿baxua pacata ayapube? 62 ¿Eta xua metha pananta xeinaetsipame icha pana netaetsipame xua athabe taichaewa itaboco beicha ichaxota bayatha poponan ponxaein Nacom Tananeitapetsin? 63 Jiwi asʉ jinompa poxoru xeina pejumope tʉnaxʉ. Poxonae pejumope tʉnaxʉ panepa jiton ba pia pepon tʉpa. Icha pejumope tʉnaxʉ ichi xua jiton asʉ exainchi pia pepon, barichi xua xan pocotsiwa tapaca tsipaebiwatsi barapo jume paca jʉntʉ coyene ayapusʉ cana exana xua jopa painya neweraweracaewa tsane. 64 Ichitha cataunxuae pinmonae pomonae paxam jiwana pam, jopa nejume cowʉntsiyo, jei Jesús. Caena bayatha Jesús copiya wʉnae tsiwanaya yaputane pomonae jopa pejume cowʉntsiwa tsainchi. Mataʉtano caena bayatha Jesús copiya wʉnae tsiwanaya yaputane pon pecaenaetsiwa tsainchi tsane ichamonaetha xua pebexubiwa tsainchi Jesús. 65 Equeicha Jesús barai pomonaetha pomonae pia pepuna ponaewichi, jeye: —Daxota paca jeichi: ‘Dapon aibi pon peitacʉpaewatsi xua pia coutha pepatopaewa xantha xua tana nepuna ponaewa tsane, icha Taxa pia coutha jopa copatsiyo xua bara jiwi pepatsiwa xantha’, paca jeichi, jei Jesús. 66 Poxonae Jesús baxua paeba bapoxonae pin bicheito pomonae Jesús pepuna ponaewichi barapomonae Jesús cuenta warapatsi. Barapomonae equeicha nama jopa Jesús puna ponaetsi. 67 Bapoxonae Jesús pijimonae yainyaba pomonaeyoxae xua doce poyobe, pomonae Jesús pijimonaexae tatsi. Jesús pijimonae barai, jeye: —¿Paxam painya irʉ ponaetsirʉ? jei Jesús. 68 Nexata Simón Pedro Jesús jume notatsi. Pedro jeye: —Patatanecanamataxeinaem, dapon aibi tsipae pon papuna ponan icha paca cuenta ponaetsipatsi. Saya meisa payaputan xua meisa xam compam yabara pana netsipaebame peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. 69 Paxan paca jume cowʉntatsi. Mataʉtano payaputan xua xam apara pon Nacom caitoroba, pon pepa Nentacuiruyapuxanepanaem, jei Simón Pedro. 70 Jesús pijimonae jume nota, jeye: —Paxam pomonae doce poyobe pam pomonae tapaca caitapetsiwichi pam. Daichitha caein jiwana pam cauri piamonae jiton tatsi, jei Jesús. 71 Poxonae Jesús baxua paeba, Jesús yabara paeba Judas, Simón Iscariote pexanto tatsi. Bapon Judas Jesús caenaetsinchi bequein bapon caein jiwana pomonae Jesús pijimonaexae tatsi, pomonae doce poyobe tatsi.

7

Meje yabara poxonae Jesús jopa yabara jume cowʉntichi peweicho jiwi

1 Bapoxonae Jesús popona ducuanaeta baxota xua Galilea nacuatha. Jesús aichaxaibi xua pepoponaewa Judea nacuatha, tsipei judiomonae, pomonae baxota jinompa, ichichipa xua Jesús pebexubiwatsi. 2 Bara nama imoxoyo tsurucuae tsoponaeba po matacabintha judiomonae jinompa tsica bomʉxʉxitha xua penabanaenexa pexaewa. Barapo matacabin ba judiomonae cayabara nanta xeina xua caena bayatha pinae pia pamo susato jiwi tatsi jinompa tsica bomʉxʉxitha ira xuepana susato tsurucuae nacuatha. 3 Jesús baraichi pia peweicho jiwi, jeye: —Jopa xote poponaeinde. Judea nacua beya warapiyama xain baxotiya jinyamonae cacui tane pocotsiwa exaname xua jinya netsita itʉtsiwa. 4 Pon xua ba ichichipa peyaputaewatsi daxita jiwi, bapon ba daxita jiwi peitʉtha exana po coyene xua moya peyawʉn xeinaewa po coyene jiwi copiya jopa yabara yaputaeyo. Bapon ba jopa nameicha exanaeyo. Xam irʉrʉ barichinde. Daxita jiwi peitʉtha exande xain cacui tane xua jinya netsita itʉbiwa neexanaewam, jeichichi Jesús peweicho jiwi. 5 Baxua Jesús baraichichi peweicho jiwi, tsipei Jesús jopa jume cowʉntichi peweicho jiwi. 6 Nexata Jesús jume barai peweicho jiwi, jeye: —Apara inta cataunxuae dapo matacabi aichica, po mataqueitha tana naitʉtsiwa judiomonaetha xua Judea nacuatha. Ichitha poxonae paichichipame xua painya neponaewa moya bara paponde Judea nacua beya. 7 Pomonae jopa Nacom jume cowʉntichi barapomonae jopa paca casebiyo. Ichitha xan necaseba tayabara paebixae xua po coyene pocotsiwa barapomonae exana pejʉntʉ coyeneintha apara abe. 8 Paxam bara moya paponde ichaxota judiomonae nacaetuta xua penabanaenexa pexaewa. Xan nama jopa ponaeinyo cataunxuae canta tamatacabi aichica, jei Jesús. 9 Poxonae Jesús baxua najume weta, bapoxonae abʉ cataunxuae Galilea nacuatha popona be caentacabiyobe xua pecoyo weya peponaenexa.

Meje yabara poxonae Jesús nasiwa pona Jerusalén tomara ichaxota judiomonae nacaetuta xua penabanaewa tsane pexaewa

10 Poxonae Jesús peweicho jiwi tatsi bayatha ponaba penanabanaenexa pexaewa irʉ Jesús bara beya pona. Jesús compa nameicha pipatotha pona. Jopa pebʉrʉya naponaeyo jiwitha. 11 Barapo judiomonae penacaetutsiwatha Jesús wenaweneichi. Barapo judiomonae pia pentacaponaewi tatsi caemonae nayainyaba, najei: —¿Incane methara? ¿Exota metha popona bapon? najei barapomonae xua Jesús yabara paebatsi. 12 Barapo pin bicheitomonaetha ichamonae Jesús yabara paxapaxeya paebatsi. Ichamonae jeye: “Bapon apara pejʉntʉ coyene xanepanaein”, jei. Ichamonae jeye: “Bʉʉ, metha jume, apara jiwi muxujainyabeibatsi”, jei barapomonae. 13 Ichitha dapon aibi pon pentha pejume jinaewa jiwi peitʉtha xua Jesús peyabara paebiwatsi, tsipei judiomonae pia pentacaponaewi tatsi cunuwatsi. 14 Poxonae cuatro po matacabinbe yapucaewa xua poxonae judiomonae po matacabintha nacaetuba, bapoxonae Jesús joniya Nacom pin pia botha. Mataʉtano baxota tamropata pitaba xua pecuidubiwa jiwitha. 15 Bapoxonae judiomonae yabara najʉntʉ cui coyene cabenaeca pocotsiwa Jesús beta caununaya pepaebiwa. Yawano najei: —¿Eta xua metha bapon bichocono yaputane diwesi bequein jopa nacuidubiyo diwesi xua jopa barichiyo xua waxainchi wepu wanacuidubiwatsi diwesi? jei. 16 Jesús jume nota barapomonae, jeye: —Po diwesi jiwi cuiduban apara jopa barompaya tacuidubi coyenewa. Saya apara Taxa pia pecuidubi coyenewan tatsi jiwi cuiduban, pon tanecui itorobixae baxua. 17 Icha ichʉn ichichipa exana pocotsiwa Nacom ichichipa, bapon necayabara yaputaena xua po coyene tacuidubi coyenewa. Bapon yaputaena icha metha bara cuiduban pocotsiwa Taxa neitoroba, xuano xua ichacuitha icha metha apara cuiduban pexeinya peayapusʉ itorobi coyenewatha po coyene xua tawa xua saya tacoutha ichichipan. 18 Pon barompaya pia diwesi pia coutha nayabara paeba, apara bapon pia xua wʉnae yabara paebichi xua jiwi wʉnaeya peyabara paebiwa tsane. Ichitha ichʉn pon ichichipa xua jiwi Nacom wʉnae pejainchiwatsi pon Nacom bapon peitorobixaetsi, bapon jame po diwesi pexainyei diwesi paeba. Bapon jame jopa pemuxuitorobin jiwi. 19 “Moisés paca cata pia peitorobi coyenewa. Daichitha jopa pacayabara jume cui cowʉntsiya exanaem. Bequein Moisés paca cui itoroba xua bepa pinae jopa jiton pabexubim tsane. Dapo jumetha, ¿eta xua metha paichichipame xua pata tanebexubiwam? ” jei Jesús. 20 Daxita barapomonae Jesús jume notatsi, jeye: —¡Apara cou cauri xeiname! Dapon apara aibi pon cabexubapaeba, jei judiomonae. 21 Jesús jume barai barapomonae, jeye: —Daxita paxam payabara najʉntʉ cui coyene cabenaecame, tsipei pebin axaibi exanan po matacabitha pentaquei seicae matacabitha. 22 Ichitha paxam irʉ panacuiteibame barapo matacabitha. Moisés paca cata pia peitorobi coyenewa xua pexui painya newi thabiwa xua ichaxota pebiwichi xeinatsi xua ichaxota nareixacaena xua ocho po matacabibetha poxonae yapu othopeiba. Ichitha Moisés jopa tamropata pitabiyo baxua, saya jame painya amo susato jiwi tamropata notarʉcʉpa baxua. Poxonae ocho po matacabibe yapu othopeiba pawi thabame pebin wʉtixi bequein poxonae pentaquei seicae matacabi pataetham. 23 Paxam paichichipame xua painya yabara jume cui wetsiwa xua pocotsiwa Moisés paca cui itoroba. Daxota pexui pebin wʉtixi pawi thabame ichaxota pebiwichi xeinatsi xua ichaxota nareixacaena bequein pentaquei seicae matacabi pataetham poxonae. Icha bara paichim pentaquei seicae matacabitha, ¿eta pocotsiwa metha pana necasebame xua pebin axaibi taexanaexae pentaquei seicae matacabitha? 24 Painya xoba pebin payabara paebame xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha poxonae cataunxuae jopa payaputaem pocotsiwa pebin abe exana. Jame metha copiya pacui yaputaema xua icha bara metha pebin abe exana tsipei methapara barapo pebin xanepanaya exana.

Meje yabara xua Jesús yabara paeba xua ichaxota copiya popona

25 Pomonae Jerusalén tomaratha jinompa, poxonae barapomonae Jesús baxua jume tainchi, nayainyaba. Barapomonae najei: —¿Metha apara baponje, pon yabara paebatsi ichamonae xua bepa pinae pon bexubichi? 26 Bapon apara jiwi peitabaratha paebuncuajeba. Ichitha dapon aibi pon pejume matawentsiwatsi bapon. ¿Metha poxoru pentacaponaewi bapon yabara nanta xeinatsi xua bapon barapara Mesías pon Nacom itoroba daxota jopa pejumeyo barapomonae? 27 Ichitha waxainchi yaputainchi xua ichaxota werena pona bapon. Jame poxonae Mesías patopaena dapon ajibi tsane pon yaputaena xua ichaxota werena peponaewa Mesías, jei barapomonae, pomonae Jerusalén tomarapiwi. 28 Jesús cuiduba jiwi Nacom pin pia botha tatsi. Poxonae Jesús baxua jume tane pocotsiwa jiwi paeba, bapoxonae Jesús jume daunweya wawai, jeye: —Pana neyabara cananta xeinaeya yaitaneme. Yawa pana neyabara nanta xeiname xua payaputaneme xua ichaxota werena taponaewa. Apara jopa tsipatopaeinyo xua taexanaewanexa pocotsiwan ichichipan tacoutha. Mexeya apara daxota tsipatopan ichʉn tana neitorobixae pon xua yabara jume xainyeichi xua barapon bara eca peitabocotha. Bapon paxam jopa payaputaem. 29 Bapon bara yaitan tsipei bapon pexainya wetsica ponan. Mataʉtano bapon neitorobica, jei Jesús. 30 Bapoxonae bequein barapomonae ichichipa xua Jesús pewaetabiwatsi, ichitha Jesús jopa waetabichi tsipei cataunxuae Jesús pia matacabi jopa tapatopeicaetsi. 31 Pin bicheitomonae Jesús yabara jume cowʉntatsi xua Jesús apara bara Mesías. Barapomonae Jesús yabara jeichichi: —Barapo pebin pexeinya petsita itʉtsi coyenewan exana be pocotsi coyene bayatha Nacom peitorobi jume pepaebiwi paeba xua juinya pinae Mesías pocotsiwa exanaena, jei barapomonae.

Meje yabara poxonae fariseomonae itoroba policiamonae xua Jesús pewaetabiwa tsainchi

32 Bapoxonaerʉ fariseomonae jume tane pocotsiwa jiwi Jesús yabara baraichi: “Bapon apara Cristo”, xua jei jiwi. Nexata bapoxonae fariseomonae irʉrʉ sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi, daxita barapomonae itoroba policiamonae Nacom pin pia bo beya xua Jesús pewaetabiwa tsainchi. 33 Nexata Jesús jei jiwitha: —Saya caeto paca barʉ popoinchi. Bapoxonae pirapaeyo equeicha tacoya beicha Taxa beicha ponaein pon tana neitorobixae. 34 Paxam pana newenawenam tsane ichitha jopa pana necaxinaem tsane. Tsipei jopa paca itacʉpae tsane xua painya neponaewa xua ichaxota taponaewa tsane, jei Jesús. 35 Nexata judiomonae caemonae nayainyaba, najei: —¿Exota metha bapon ponaena xua jopa wacaxinaewa tsainchi? ¿Metha icha judiomonaetha ponaena jampa po judiomonae icha nacua werena pona po judiomonae griegomonae barʉ jinompa jampa? Metha pia bapoxonae bapon cuidubichi barapo judiomonae, griegomonaeno. 36 ¿Eta xua metha baxua caunuta poxonae naca jei: ‘Paxam pana newenawenam tsane ichitha jopa pana necaxinaem tsane, tsipei jopa paca itacʉpae tsane xua painya neponaewa xua ichaxota taponaewa tsane’, poxonae xua naca jei? najei judiomonae.

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba xua ira bʉxʉpana mene epatoyaya ichawa beya mene pona

37 Po matacabi opi ducuanayaba xua po mataqueitha judiomonae nacaetuta xua penabanaenexa pexaewa, barapo matacabi bichocono peainya cui matacabi. Barapo matacabitha Jesús uncua jiwi peitabaratha tatsi. Mataʉtano jume daunweya wawaya jeye: —Icha ichʉn meratsipa, bʉ pona xan berena xua peapaenexa mera. 38 Nacom Pejume Diwesitha paeba: Pinae pon tana nejume cowʉntsiwa bichocono jʉntʉ coyene yʉyʉca exanaponaeinchi po coyene xua tana nejume cowʉntsiwa, icha be pinae mene ichi tsane po mene ira bʉxʉpana mene, po mene xua ichawa beya epatoyaya mene pona bichocono pemene nayʉca ponaexae, jei Jesús. 39 Baxua Jesús paeba, xua pomonae pejume cowʉntsiwa tsainchi, barapomonae pinae xeinaena Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. Ichitha cataunxuae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi aichica. Tsipei cataunxuae Jesús jopa tʉpaeyo naetotha. Mataʉtano tsipei cataunxuae jopa ponaeyo Nacom beicha. Bapoxonae bexa tsane barapomonae pomonae Jesús pejume cowʉntsiwichi xeinaena Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi.

Meje yabara poxonae jiwi Mesías yabara najume matsontsonobatsi

40 Baxota irʉrʉ ena ichamonae pomonae Jesús jume tainchi poxonae yabara paeba mera. Barapoxonae barapomonae najume matsontsonobiya paeba. Ichamonae jeye: —Apara barapo pebin pon Nacom peitorobi jume pepaebin, pon wʉnae ewatatsi, pon bewa juinya patopaena, jei. 41 Ichamonae jeye: —Apara barapo pebin, bapon apara Mesías pon Nacom itorobeicapaeba peitaboco wetsica, jei. Ichitha ichamonaerʉ jeye: —Jume apara, apara Mesías aibi, tsipei Mesías jopa patopaeyo Galilea nacua werena. 42 Tsipei Nacom Pejume Diwesitha jeye: ‘Bapon Mesías itorobarecaein. Bapon Mesías David pia pemomoxi susato jiwanapin tatsi, pon caena bayatha Judea nacuamonae itorobiya pia pepa peewatsinchi tatsi naexana. Bapon Mesías Belén tomaratha naexanaena, po tomaratha David ichaxota popona bayatha’, jei Nacom Pejume Diwesitha, jei barapomonae. 43 Daxota pinmonae najume matsontsonoba, tsipei daxita barapomonae Jesús ichawa beya barompaya yabara nanta xeinatsi. 44 Barapomonae jiwanamonae bequein ichichipa xua Jesús pewaetabiwatsi, ichitha dapon aibi pon Jesús pewaetabiwatsi.

Meje yabara poxonae pentacaponaewi jopa Jesús yabara jume cowʉntichi

45 Bapoxonae policiamonae pomonae Nacom pin pia bo peyapu eenaewi nawibiya fariseomonae beya yawa sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi beyano. Daxita barapomonae policiamonae yainyabatsi, jeichichi: —¿Eta xua metha jopa pacarendenaem Jesús? jei daxita. 46 Barapo policiamonae jume nota barapomonae, jeye: —¡Dapon aibi ichʉn pon beta pepaebiwa, icha bapon ichi xua beta wʉnaeya paeba! jei. 47 Daxita nexata barapomonae policiamonae jume notatsi, jeye: —¿Paxam irʉrʉ jiwi pacui jʉpame, xua irʉrʉ pajume cowʉntame bequein bara bapon paca muxuitoroba? 48 Tsipei apara jopa payaputaem xua judiomonae pia pentacaponaewi tatsi jopa yabara jume cowʉntsiyo bapon. Irʉ fariseomonae pia pentacaponaewi tatsirʉ jopa yabara jume cowʉntsiyo bapon. 49 Pomonae Jesús jume cowʉntatsi apara barapomonae jopa yaputaeyo pocotsiwa Nacom paeba pia peitorobi jumeintha. Barapomonae apara Nacom atene cana exanaena xua petsita natsicuentsixaetsi xua abe petsita exanaexaetsi, jei daxita fariseomonae. 50 Barapo fariseomonae jiwanapin baxota eca, pon pewʉn Nicodemo, pon merawitha bayatha Jesús siwa poinchi. Bapon Nicodemo jeye fariseomonaetha xua ichamonaetha: 51 —Waitorobi coyenewatha ba jeichichi: ‘Jopa bewa yabara paebichi pebin xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae poxonae cataunxuae jopa jume taetsi bapon pocotsiwa exana. Jame copiya matha bewa jume taetsi xua bapon pia coutha nayopita xua pocotsiwa exana’, ba jeichichi, jei Nicodemo. 52 Nexata fariseomonae Nicodemo jume notatsi, jeye: —¿Xam irʉrʉ barichim Galilea nacuapin naexaname, po Galilea nacuapiwi jopa beta yaputaeyo? Maisa jame matowa yorobare Nacom Pejume Diwesi. Xain yaputaneme xua dapon aibi pon xua Nacom peitorobi jume pepaebin, pon Galilea nacua werena pona, jei fariseomonae.

Meje yabara poxonae yabʉyo abe exana poxonae nasi cui wainmeinta icha pebintha bequein pia pebin xeinaetha

53 Nexata daxita barapomonae barompaya pia bon be-iyiya.

8

1 Nexata Jesús pona demxuwa beya, po demxuwa pewʉn demxu Olivowa. 2 Icha matacabitha poxonae pentha tsina, bapoxonae equeicha Jesús caibeya pona Nacom pin pia bo tatsi beya. Pinmonae Jesús imoxoyo caquita poinchi. Jesús eca yawa tamropata pitaba xua pecuidubiwa jiwi. 3 Bapoxonae judiomonae, pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyene tatsi, irʉrʉ fariseomonae, daxita barapomonae carendena petsiriwa Jesús pia xantha tatsi. Barapomonae cui taepona poxonae barapo petsiriwa nasi cui wainmeinta icha pebintha bequein pia pebin xeinaetha. Bapoxonae daxita barapomonae barapo petsiriwa cuaranotatsi pin bicheito itabarayo deca xuano xua Jesús peitabarayo deca tatsi. 4 Daxita fariseomonae irʉrʉ judiomonae, pomonae jiwi pecuidubiwi Moisés pia peitorobi coyene tatsi daxita barapomonae Jesús baraichi, jeye: —Pon jiwi Necuidubim, paxan jemeicha pacui taeponan xua barapo yabʉyo abe exana, poxonae nasi cui wainmeinta icha pebintha bequein pia pebin xeinaetha. 5 Moisés pia peitorobi coyenewatha naca tsipaeba xua pinae bewa tʉpa exanaetsi ibowantha powaxi poxonae barapo coyene exana xua abe exana. ¿Incane irʉ xamdʉ? ¿Jinya eta xua pana netsipaebichi xua pata cana exanaewa bapowatha? jei. 6 Baxua naemata Jesús yainyabatsi, pia poxonae Jesús abeya jume notsina bapoxonae pia barapomonae Jesús abe yabara paebichi. Nexata bapoxonae Jesús irabe taeuncuareca yawano ira tinano pecobesitotha. 7 Tsipei barapomonae matowa Jesús yainyabatsi, daxota Jesús equeicha nantacotaxuba. Yawano barai barapomonae, jeye: —Caein paxam jiwana pam, pon bapana jopa abe exanae, bʉ bapon jame copiya matha bapowa cuintabatsi ibototha, jei Jesús. 8 Equeicha Jesús irabe taeuncuareca. Yawano equeicha Jesús ira tina pecobesitotha. 9 Ichitha poxonae barapomonae Jesús jume tainchi, bapoxonae daxita barapomonae barompaya nanthʉthʉ cayabara nanta xeina xua irʉrʉ abe exanarʉ barapomonae. Daxita barapomonae Jesús pia xainya weya tatsi tsana nanatsixibapona. Copiya penapataewi pona, bapoxonae cotacaya ichamonae nawibiya, beya jiwaibi. Saya meisa barapo yabʉyo compa uncua Jesús pia xantha tatsi. 10 Bapoxonae Jesús equeicha nantacotaxuba. Yawa Jesús tane barapo yabʉyo xua compa uncua pia xantha tatsi. Jesús barai yabʉyo, jeye: —¿Incane dapomonae? ¿Dapomonae aibi pomonae cayabara paeba xua nenatsicuentsiwa xua abe neexanaexae Nacomtha? jei Jesús. 11 Barapowa Jesús jume notatsi, jeye: —Jume, Tanecanamataxeinaein, dapomonae aibi pomonae neyabara paeba xua tanatsicuentsiwa xua abe taexanaexae Nacomtha, jei. Nexata Jesús barai bapowa, jeye: —Xan irʉrʉ jopa cayabara paebi tsainchi xua nenatsicuentsiwa xua abe neexanaexae Nacomtha. Nawiyama, equeicha jopa abe peexanae cuiru coyene exanaeinde, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús namchi, jeye: “Icha pecoicha ichi xua jiwi beta tane cana exainchi merawi, barichin xan jiwi cana exanan xua Nacom beta peyaputaewatsi”, jei Jesús

12 Equeicha Jesús tsipaeba jiwi Nacom pin pia botha. Jesús jeye: —Icha pecoicha ichi xua jiwi beta tanecana exainchi merawi, barichin xan jiwi cana exanan xua Nacom beta peyaputaewatsi xua pomonae jinompa po cae pin nacuathe. Pon nejume cowʉnta, bapon xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca xua bapon jopa abe peexanaenexa, jei Jesús. 13 Nexata fariseomonae Jesús baraichi, jeye: —Xam apara jinya coutha nayabara diwesi paebame, daxota jopa be paca jume cowʉntichi tsipei jopa ainya cuiyo pocotsiwa paebame, jei fariseomonae. 14 Jesús jume nota barapomonaetha, jeye: —Xua xan nayabara diwesi paeban, baxua apara xainyan, bequein bara tacoutha nayabara diwesi paeban saya. Tsipei yaputan ichaxota werena taponaewa xuano xua ichaxota beya taponaewa tsane. Ichitha paxam jopa payaputaem ichaxota werena taponaewa xuano xua ichaxota beya taponaewa tsane. 15 Paxam jiwi payabara paebame xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha saya xua poxonae pataneme xua exana icha po cae pin nacuathepiwi ichi. Xan jopa bapana jiwi yabara paebinyo xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha saya xua poxonae tan xua exana. 16 Icha jiwi yabara paeban xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha bara pexainyei coyeneyatha exanan. Tsipei jopa bapana companyo poxonae jiwi yabara paeban xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha tsipei Taxa Nacom nebarʉ exana baxua pon tana neitorobixae. 17 Painya itorobi coyenewatha jeye: ‘Icha ichʉnbe nanta jʉpaeya yabara paebabe pocotsiwa tanebe bewa baponbe pajume cowʉntsiname tsipei baxua apara ainya cui’, jei. 18 Xan tacoutha nayabara diwesi paeban. Irʉrʉ Taxa neyabara diwesi paeba, pon tana neitorobixae. Daxota Taxa pana nacueyatanbe, jei Jesús. 19 Nexata barapomonae Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Incane Axa, exota poponara? jei. Jesús jume nota, jeye: —Paxam jopa pana neyaitaem, mataʉtano Taxa jopa payaitaem. Icha pana neyaitaetsipame bapoxonae metha payaitaetsipame Taxa, jei Jesús xua fariseomonae tsipaebatsi. 20 Baxuan Jesús caunuta poxonae tsipaeba jiwi Nacom pin pia botha tatsi. Jesús imoxoyo uncua ichaxota jiwi jeba paratixi Nacom nexa. Dapon aibi pon Jesús pewaetabiwatsi, tsipei Jesús pia matacabi cataunxuae taaichicatsi.

Meje yabara poxonae Jesús namchi: “Jopa paca itacʉpae tsane xua painya neponaewa tsane ichaxota taponaewa tsane”, jei Jesús

21 Equeicha Jesús jeye barapo fariseomonaetha: —Bexa equeicha caibeicha ponaein. Paxam pana neitaxanaename painya tapaca cayawenaenexa tsainchi abe painya neexanae cuiru coyenein weya. Jopa paca capanepae tsainchi abe painya neexanae cuiru coyenein weya xua poxonae pawerapaename. Jopa paca itacʉpae tsane xua painya neponaewa ichaxota taponaewa tsane, jei Jesús fariseomonaetha. 22 Nexata judiomonae caemonae najei: —¿Eta pocotsiwa metha bapon naca tsipaeba xua pinae jopa tae tsainchi xuano xua pinae jopa naca itacʉpae tsane xua waponaewa ichaxota bapon peponaewa tsane? ¿Metha pia coutha pia nabexuichi? jei judiomonae. 23 Nexata Jesús barai judiomonae, jeye: —Paxam saya betsiquepiwi pam. Xan seicaya nama athabeicha tapoponaein. Paxam seicaya nama po cae pin nacuathepiwi pam. Xan nama po cae pin nacuathepin aibi. 24 Daxota bayatha paca jeichi: ‘Paxam jopa paca capanepae tsainchi abe painya neexanae cuiru coyenein weya poxonae pawerapaename’, jan. Tsipei jopa pana neyabara jume cowʉntsim po coyene xua bara tana neitacʉpaewa xua tapaca cayawenaewatsi, daxota pamuxuna werapaename abe painya neexanae cuiru coyenein, jei Jesús judiomonaetha. 25 Nexata barapomonae Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Jintam xamda? ¿Etapo jitom? jei. Jesús jume nota barapomonae, jeye: —Poxonae aena tamropata pitaban xua paca cuidubatsi, bapoxonae bayatha nayopichiya paca tsipaebatsi po coyene xua ichaxota werena taponaewa. 26 Acoibi nawita xua yabara tapaca tsipaebiwatsi po coyene xua abe peexanae cuiru coyenein painya neexanaewa xua daxota Nacom patsita natsicuentame xua abe painya neexanaexae Nacomtha. Taxa neitoroba xua jiwi tatsipaebiwa pocotsiwa bayatha Taxa jume tan. Taxa bara yatsicaya jume xainyeya paeba, jei Jesús. 27 Ichitha barapomonae jopa yaputaeyo poxonae Jesús jeye Nacom yabara: “Taxa”, jei xua apara Paxa caunuta, pon Nacom. 28 Daxota Jesús barai barapomonae, jeye: —Poxonae paxam naetotha pana necobe matatabarutsiname xan ponxaein Nacom Tananeitapetsinxae, bapoxonae pana neyaputaename xua deta cou apara barapo jiton xan. Mataʉtano pana neyaputaename xua xan jopa tacoutha nayabara paebinyo, saya xua cueicueijan pocotsiwa Taxa necuiduba. 29 Tsipei pon neitoroba apara nebarʉ popona. Taxa bapana jopa compa popona neexanae tsipei saya exaneiban pocotsiwa Taxa tsita xanepanatsi, jei Jesús. 30 Poxonae Jesús baxua caunuta pinmonae judiomonae Jesús jume cowʉntatsi.

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba Nacom pijimonae tatsi irʉ pomonae caurimonae pia pentacaponaein tatsi piamonae tatsi

31 Nexata bapoxonae Jesús barai judiomonae, po judiomonae Jesús pejume cowʉntsixaetsi. Jesús jeye: —Icha paxam xanepanaya pana nejume cowʉntsiya exanaponaeya jinompaename pocotsiwa tapaca tsipaebiwatsi, bapoxonae bara pepa tajimonae pam tsane. 32 Bapoxonae payaputaename po coyene pexainyei coyenewa. Mataʉtano papanenebiyaename pexainya weya pon paca itoroba xua abe painya neexanaewa, jei Jesús. 33 Barapo judiomonae, Jesús jume notatsi, jeye: —Apara paxan Abraham pia pemomoxi susato jiwi tatsi pan. Dapon aibi pon pana itoroba xua pata taexanaewa poxonae pana itoroba xua poxonae pana busi tatane. ¿Eta pocotsiwa metha pana nejam: ‘Paxam papanenebiyaename pexainya weya pon paca itoroba xua abe painya neexanaewa’, pana nejam? jei pomonae Jesús jopa jume cowʉntichi. 34 Jesús barai barapomonae, jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi daxita pomonae xua abe peexanae cuiru coyenein exana barapomonae bara exana po coyenein pia pepon itorobatsi icha jiton ichi pon amanaya tanacuita ichʉn xua poxonae bewa exanae pocotsiwa peitorobixaetsi poxonae busi cui tatainchi. 35 Pon ba amanaya tanacuita ichʉn, bapon ba apara piamonae aibi pomonae peitorobixaetsi, tsipei bapon pebusi cui taetaeinchi. Ichitha pon ba xua ichʉn pexantoxae tatsi, bapon ba ataya pexanto tatsi bara piamonae pexeinaexae bapon. 36 Daxota xan Nacom Pexanton, icha panenebiya paca cana exainchi caurimonae pia pentacaponaein tatsi weya, pon xua paca itorobeiba xua abe painya neexanaewa, barapoxonae bara ataya paca capanenebiya tsoponeibi tsainchi bapon pexainya weya tatsi. 37 Bayatha yabara paca yaputainchi xua Abraham pia pemomoxi susatopiwi tatsi pam. Daichitha paichichipame xua pana nebexubame, jopa painya neichipaexae xua painya nejume taewa pocotsiwa paca tsipaebatsi. 38 Xan yabara paeban po coyenein xua Taxa netsita itʉta. Paxam paexaname xua po coyenein painya axa paca itoroba, jei Jesús. 39 Barapomonae Jesús jume notatsi, jeye: —¡Pata tamo susatopin pon be pata taxa patsicotan, bapon apara Abraham! jei barapomonae. Ichitha Jesús jume barai, jeye: —Icha bara Abraham pia pexui tatsi pam tsipaem, metha bara paexanaetsipame pocotsiwa bapon bayatha caena exana. 40 Bequein bara paca tsipaebatsi po coyene pexainyeiwa xua po coyene Nacom necuiduba, ichitha paichichipame xua pana nebexubame. Apara Abraham jopa bapana baxua daichi. 41 Paxam bara barapocotsiwa paexaname pocotsiwa painya axa exana, jei Jesús. Nexata barapomonae Jesús baraichi, jeye: —Paxan dapomonae pan aibi pomonae piacoibi jiwi pan, tsipei pata taena jopa nasi cui wainmeinchiyo. Paxan xaniwaicha payaputan xua bara compa painta pata taxa, bapon Nacom, jei barapomonae. 42 Nexata Jesús jume barai, jeye: —Icha bara Nacom pia pexui pam tsipaem metha pana neantobe tsipaem. Tsipei Nacom bapon pia xainya wetsica ponan, anoxuaeno bara uncuanje. Apara jopa daxua tsipatopaeinyo xua tacoutha tana nayabara paebiwa tsane. Saya patopan poxoru Nacom neitoroba. 43 Paxam jopa payaputaem xua paca tsipaebatsi poxoru jopa be painya nejume taexae baxua pocotsiwa paca tsipaebatsi. 44 Caurimonae pia pentacaponaein tatsi, bapon apara painya axa. Barapo caurimonae pia pentacaponaein tatsi bapon piamonae tatsi pam daxota paexaname pocotsiwa bapon paca itoroba. Barapo caurimonae pia pentacaponaein tatsi jiwi jutebapoinchi poxonae Nacom aena nacua forota weya, xua beya anoxuae. Bapon bapana jopa xainyeya pepaebin tsipei po jʉntʉ coyene Nacom xainyeya peyabara paebiwatsi jopa xeinaeyo. Poxonae bapon naerabiya paeba, baxua paeba tsipei barapo penaerabi jʉntʉ coyene xeina. Bapon jiwi itorobatsi xua jiwi naerabiya pepaebeibiwa tsane. 45 Paxam bapon piamonae tatsi pamxaem daxota jopa xaniwaicha pana nejume cowʉntsim pocotsiwa xainyeya tapaebiwa. 46 Paxam caein jiwana pam dapon aibi pon tana neyabara jeiwa: ‘Maisa bapon abe exana’, pon tana neyabara jeiwa. Bequein bara pexainyei jume paca tsipaebatsi daichitha jopa pana nejume cowʉntsim. 47 Pon ba Nacom piamonae tatsi baraba namuxu naewata pocotsiwa Nacom paeba. Paxam apara jopa Nacom piamonae tatsi pam, daxota jopa bepajume cowʉntsim pocotsiwa Nacom paeba, jei Jesús xua judiomonae tsipaebatsi.

Meje yabara poxonae Jesús namchi: “Poxonae cataunxuae Abraham jopa poponaeyo, caena bayatha tsiwanaya ataya poponeiban”, jei Jesús

48 Nexata equeicha judiomonae Jesús baraichi, jeye: —Bara xainyeya paca yabara paebatsi poxonae pana najan: ‘Bapon apara Samaria nacuamonaepin, apara cauri xeina’, poxonae paca yabara jeichichi, jei judiomonae. 49 Jesús jume nota, jeye: —Xan apara cauri jopa nebarʉ poponaeyo. Saya xua exanan bara pocotsiwa jiwi cana exanan xua Taxa wʉnae pejainchiwatsi, ichitha nama paxam pana necasebame, saya abeya pana neyabara paebame. 50 Jopa netsita ainya cuiyiyo xua jiwi wʉnae tana nejainchiwa. Bequein Taxa ichichipa xua jiwi wʉnae tana nejainchiwa. Bapon Taxa yabara paebina jiwi pomonae xua abe peexanaewa xua penatsicuentsiwa xua abe petsita exanaexaetsi. 51 Xaniyan paca tsipaebatsi pon nejume cowʉntsiya exanaena pocotsiwa paeban, bapon jopa bapana tʉpae tsane, jei Jesús. 52 Bapoxonae judiomonae Jesús jume notatsi, jeye: —Bara xaniwaicha payaputan xua xam cabarʉ popona cauri. Abraham irʉrʉ pomonae Nacom peitorobi jume pepaebiwi daxita barapomonae caena bayatha werapa. Ichitha xam pana nejam: ‘Pon nejume cowʉntsiya exanaena pocotsiwa paeban, bapon jopa bapana tʉpae tsane’, pana nejam. 53 ¡Xam apara jopa toxeincha ainya cuim Abraham pon pata tamo susatopin! Bapon caena bayatha tʉpa irʉrʉ caena bayatha werapa pomonae Nacom peitorobi jume pepaebiwi. ¿Eta xua metha jinya coutha nanta xeiname xua ichamonae cayabara nanta xeinaena xua xam pon peainya cui jitom? jei judiomonae. 54 Jesús jume nota, jeye: —Icha saya compa xan tacoutha wʉnae najaintan baxua jopa xapain wʉnaeyo. Jame pon wʉnae nejainta bapon apara Nacom, pon payabara jam: ‘Apara pata Taxa, bapon Nacom’, pajam. 55 Bequein baxua papaebame daichitha jopa xapain payabara yaputaem Nacom. Xan Nacom yaputan. Ichitha icha jan tsipaein: ‘Bapon jopa yaputaeinyo’, jan tsipaein, metha apara naerabichipan icha paichim xua naerabiya papaebame poxonae. Ichitha xan yatsicaewa yaputan Nacom daxota bara baxuan itapeta exanan xua pocotsiwa tana neitorobixae pon Taxa bapon Nacom. 56 Abraham painya amo susatopin bayatha yabara wʉnae yaputane xua tapatopaewa tsane po cae pin nacuathe tsique. Daxota bapon bichocono jʉntʉ coyene weiweina. Bara xainyei patopan po cae pin nacuathe tsique daxota bichocono jʉntʉ coyene weiweina bapon. 57 Nexata judiomonae Jesús baraichi, jeye: —Apara pena jitom cataunxuae, jopa xeinaem apara cincuenta po weibe. ¿Eta pocotsiwa metha jam: ‘Abraham tan’, jam? Bara caena bayatha Abraham tʉpaba, jei judiomonae. 58 Jesús jume nota, jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi poxonae cataunxuae Abraham jopa poponaeyo caena bayatha tsiwanaya ataya poponeiban, jei Jesús judiomonaetha. 59 Nexata bapoxonae barapomonae anaepanaya ibowan notarʉcʉpa pecuinbabinexatsi Jesús. Ichitha Jesús nantsiyataraba yawa ponataba Nacom pin pia bo weya. Jesús xenta iya, barapomonae pia xainya iya tatsi.

9

Meje yabara poxonae Jesús axaibi exana pon peitata nacʉtsin, pon xua pexuyotha yawa naexana

1 Irʉrʉ Jesús Nacom pin pia bo weya barʉ pona pijimonae xua poxonae namtotha barʉ ecapona. Bapoxonae Jesús caxina pebin pon peitata nacʉtsin xua pon pexuyotha yawa naexana. 2 Jesús pijimonae yainyabiyatsi, jeye: —Patatanecuidubim, ¿eta pocotsiwa metha bapon itata nacʉtsiya naexana? ¿Metha poxoru paxa tatsi abe exana? ¿Metha poxoru pena tatsi abe exana? ¿Ichacuitha metha tsipae poxoru bapon pia coutha abe exana? jei barapomonae. 3 Jesús pijimonae jume barai, jeye: —Jume apara, jopa apara itata nacʉtsiyo poxoru abe peexanaexae bapon. Mataʉtano jopa apara baxua xua paxa tatsi abe peexanaexae. Mataʉtano jopa apara baxua xua pena tatsi abe peexanaexae. Jame apara bapon itata nacʉta xua jiwi peyaputaenexa xua Nacom peayapusʉwa xeina xua axaibi peexanaenexa tsainchi bapon. 4 Jiton ba nacuita poxonae cataunxuae pentha tsuncuae. Poxonae quirei tsuxubi pebin ba jopa itacʉpaetsi xua penacuichiwa. Xan barichin. Poxonae cataunxuae poponan po cae pin nacuathe bewa exanaein tanacuichiwa. Barapo tanacuichiwa apara pia penacuichiwa tatsi pon tana neitorobixae. Poxonae tʉpaein jopa neitacʉpae tsane xua taexanaewa barapo tanacuichiwa xua bayatha Nacom neitoroba. 5 Poxonae cataunxuae po cae pin nacuathe poponanje jiwi yawenan xua Nacom beta peyabara yaputaewa tsainchi, icha jiton ichichi pecoicha xua yawenatsi merawi xua beta penecotsiwa, jei Jesús pijimonaetha. 6 Poxonae Jesús baxua najume weta, bapoxonae iratha naone sutaba, yawa peonetha tsoroboyo nacobena ponaxuba. Bapoxonae Jesús barapo tsoroboyotha itacuere caxueba peitata nacʉtsin. 7 Nexata Jesús barai bapon, jeye: —Ponare fetiyo beya, po fetiyo pewʉn Siloé. Barapo Siloé fetiyotha naitacuere waexore, jei Jesús. (Barapo Siloé fetiyo wʉn jei: “Po fetiyo Nacom itoroba”, jei.)Pon peitata nacʉtsin pona fetiyo beya naitata waexubano. Poxonae equeicha bapon caibe iya Jesús beya, nama bara itacʉpatsi xua petaewa. 8 Bapon pia petsicuarabʉ enaewichi tatsi, irʉno pomonae pecui yaputaexaetsi xua poxonae bapon aitatabeya popona daxita barapomonae bapon yabara natsipaebatsi. Ichamonae jeye: —¿Apara baponda pon iratha jiwi wʉquequeibara paratixi? jei. 9 Ichamonae jeye: —Aa, apara bapon, pon iratha jiwi wʉquequeiba paratixi, jei. Ichamonae jeye: —Apara bapon aibi. Saya apara be bapon, jei. Ichitha pon peitata nacʉtsin pia coutha jeye: —Apara bara xan tsocuaein, jei. 10 Nexata daxita barapomonae peitata nacʉtsin yainyabatsi, jeichichi: —¿Eta xua metha anoxuae taneme? jei daxita barapomonae. 11 Pon peitata nacʉtsin jume nota barapomonae, jeye: —Pon pewʉn Jesús, bapon tsoroboyo peonetha nacobena pontaba, bapoxonae barapo tsoroboyotha neitacuere caxueba. Yawa nejei: ‘Fetiyo beya ponare, po fetiyo pewʉn Siloé. Barapo fetiyotha naitacuere waexore’, nejei. Bara barabeya ponan. Poxonae baxota naitacuere waexuban, bapoxonae bara tan, jei bapon. 12 Bapoxonae peitata nacʉtsin yainyabatsi barapomonae, jeichichi: —¿Incane dapo pebin, pon caaxaibi exana? jeichichi. Bapon jume barai bapomonae, jeye: —Bʉ, canta jopa taeinyo, jei bapon.

Meje yabara poxonae pon equeicha xua itata wʉnae matowa yainyabatsi xua fariseomonae matowa yainyaba

13 Pon xua equeicha itata wʉnae, pomonae pia petsicuarabʉ enaewichi tatsi barapomonae bapon capoinchi fariseomonae beya. 14 Ichitha po mataqueitha Jesús axaibi exana pon peitata nacʉtsin, xua poxonae tsoroboyo peonetha nacobena pontaba, barapo matacabi apara judiomonae pia pentaquei seicae matacabi tatsi. 15 Bapoxonae bapon yainyabatsi fariseomonae, jeye: —¿Eta bichim xua anoxuae jamaisa necotame? jei fariseomonae. Bapon jume barai, jeye: —Bapon tsoroboyo peonetha neitacuere caxueba. Bapoxonae naitacuere waexuban meratha. Bapoxonae yawa bara necotan, jei fariseomonaetha. 16 Bapoxonae fariseo jiwanamonae bapon baraichi, jeye: —Pon caaxaibi exana apara Nacom jopa bapon itorobicaeyo, tsipei bapon jopa yabara barʉ cui itura jinaeyo barapo pentaquei seicae matacabi, jei fariseo jiwanamonae. Ichamonae jeye: —Icha bapon peajʉntʉcoyenebein, ¿metha nexata eta pocotsiwa pexeinya petsita itʉtsi coyenewa exana? jei. Daxita barapo fariseomonae nantiya najume matsontsonoba. 17 Equeicha fariseomonae, pon bayatha itacuere axaibi exainchi, bapon yainyabatsi, jeichichi: —¿Incane xam, eta xua yabara nanta xeinamerʉ pon caaitacuerexaibi exana? jei fariseomonae. Bapon jume epa pita, jeye: —Yaitama bapon neaxaibi exana metha moya bara bapon, pon Nacom peitorobi jume pepaebin, jei bapon. 18 Ichitha judiomonae jopa bejume cowʉntsiyo pocotsiwa pon peitata nacʉtsin bayatha itacuere axaibi exainchi xuano xua anoxuae itacʉpatsi xua petaewa. Daxota bapoxonae barapo judiomonae pon itacuere axaibi exainchi paxa tatsi wabatsi, yawa pena tatsi wabatsi. 19 Barapo judiomonae jeye coxiyʉnbetha: —¿Baponje bara yatsicaya painya nexanto? ¿Apara bara bapon pon bayatha yaitata nacʉtsiya naexana? ¿Eta bichi xua anoxuae itacʉpatsi xua penecotsiwa? jei judiomonae. 20 Barapo coxiyʉnbe jume notabe, jeibe: —Bara yatsicaewa payaputan xua bapon barapara pata taxanto. Mataʉtano payaputan xua bayatha bapon itata nacʉtsiya naexana. 21 Daichitha jopa payaputaeinyo xua eta bichi xua bapon anoxuae necota. Mataʉtano jopa payaputaeinyo xua pon pata taxanto itacuere axaibi exainchi. Paxam moya bara bapon payainyabare. Bʉ nexata bapon pia coya paca jume notsina tsipei apara bayatha pinyo, jeibe coxiyʉnbe. 22 Barapo coxiyʉnbe cunuwa judiomonae cunuwatsi. Tsipei judiomonae bayatha jei: “Pomonae Jesús yabara jume cowʉntatsi, pomonae xua jeye: ‘Jesús apara bapon Mesías pon Nacom itorobica’, pomonae jeye, barapomonae paitawetan pata penacaetutsi bo weya”, jei barapo judiomonae. Daxota barapo coxiyʉnbe pijunuwi jopa jeibe: “Apara bapon Jesús pon Mesías bapon painta taxanto itacuere axaibi exainchi”, jopa jeibe. 23 Daxota barapo coxiyʉnbe barapo judiomonaetha jeibe: “Paxam moya bapon payainyabare. Bʉ nexata bapon pia coya paca jume nota tsipei bayatha pinyo”, jeibe coxiyʉnbe. 24 Bapoxonae equeicha judiomonae pon itacuere axaibi exainchi yainyabatsi, jeichichi: —Yatsicaewa xainyeya pana netsipaebare xua irʉrʉ Nacom necajume taenexa. Paxan payaputan xua Jesús bapon apara pon peajʉntʉcoyenebein, jei judiomonae. 25 Bapon jume nota barapo judiomonaetha, jeye: —Xan jopa yabara yaputaeinyo xua icha metha bapon pon peajʉntʉcoyenebein. Saya meisa yaputan xua copiya taitata nacʉtsin xuano xua anoxuae neitacʉpa xua tanecotsiwa, jei bapon. 26 Equeicha barapo judiomonae bapon yainyabatsi, jeichichi: —¿Eta caitacuere ichi poxonae caaitacuerexaibi exana? jei judiomonae. 27 Bapon jume nota barapo judiomonae, jeye: —Bara bayatha paca tsipaebatsiba. Came jopa yabara pana nejume cowʉntsim. ¿Eta xua metha equeicha bepa baxua matowa paca tsipaebichi? ¿Painya irʉrʉ naexanaetsi Jesús pijimonae tatsi? jei bapon. 28 Ichitha barapo judiomonae bapon biatainchi, jeichichi: —Xam moya Jesús piamonae jiton tatsi naexande, nama paxan Moisés pia peitorobi coyenewa pata exanaponae jiwi. 29 Paxan payaputan xua Nacom Moisés itorobatsi. Ichitha nama pon caaitacuerexaibi exana jopa payaputaeinyo xua ichaxota werena peponaewa xua ichʉn peitorobixae, jei judiomonae. 30 Bapon jume nota, jeye: —¡Jina! Paxam jopa payaputaem xua bapon Jesús ichaxota werena peponaewa xua bequein painya tana netaewatham xua Jesús tana neaitacuerexaibi exanaewa. 31 Waxainchi yaputainchi bara, xua Nacom jopa jume naitaewatsiyo pomonaetha pomonae abe peexanaewi xua peyawenaewanexa. Nacom saya meisa jume naitaewata pomonaetha pomonae wʉnae pejainchixaetsi. Mataʉtano Nacom saya jume naitaewata pomonaetha pomonae peitorobixae xua pia petaexanaewa tsainchi pocotsiwa bapon peichichipaexae. 32 Poxonae aena Nacom nacua forota, bapoxonae xua beya anoxuae, dapon aibi pon ichʉn itacuere axaibi exainchi pon peitata nacʉtsin. 33 Icha bapon Nacom jopa itorobichipae, metha bapon jopa itacʉpaetsipaetsi xua ichʉn itacuere axaibi peexanaewatsi, pon peitata nacʉtsin, jei bapon. 34 Nexata bapon baraichi, jeichichi: —Daxota itata nacʉtsiya naexaname tsipei ajʉntʉcoyenebeya naexaname. ¡Dacotsiwa apara ichichipame pana necuidubamecai! jei judiomonae. Bapoxonae bapon itawetatsi judiomonae pia penacaetutsi bo tatsi weya.

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba pomonae jopa Nacom yaputaetsi

35 Jesús yaputane xua pon bayatha itacuere axaibi exainchi itawetatsi judiomonae pia penacaetutsi bo tatsi weya, xua judiomonae itaweta. Poxonae bapon Jesús caxina, Jesús jeye: —¿Xam yabara jume cowʉntame pon Nacom pia Peitapetsin tatsi? jei Jesús. 36 Bapon jume barai Jesús, jeye: —Pon Necanamataxeinaem jiwi, incane netsipaebare, ¿Incane bapon pon Nacom pia Peitapetsin? Bapoxonae tha jume cowʉntichi, jei pon peitata nacʉtsin. 37 Jesús jume nota, jeye: —Xam apara bapon bayatha taneme pon Nacom pia Peitapetsin tatsi. Pon aunxuaein catsipaebatsi, apara bara xan, jei Jesús xua nabarai. 38 Nexata bapon pentabocototha uncua Jesús peitabaratha tatsi xua Jesús wʉnae pejainchinexatsi. Bapon jeye: —¡Tanecanamataxeinaem, cajume cowʉntatsi bara! jei bapon. 39 Bapoxonae Jesús barai, jeye: —Barapo cae pin nacuathe patopeican xua jiwi tayabara paebinexa xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha. Pomonae xua bayatha jopa Nacom cayabara yaputaetsi barapomonae cana exanaein xua barapomonae Nacom cayabara yaputaeinchi. Pomonae xua bayatha bequein nanta xeina xua Nacom cayabara yaputainchi barapomonae cana exanaein xua barapomonae equeicha jopa Nacom cayabara yaputae tsainchi, jei Jesús. 40 Bapoxonae fariseo jiwanamonae, pomonae Jesús barʉ uncua, poxonae barapomonae Jesús jume tainchi, Jesús yainyabatsi, jeye: —¿Apara pana baram xua equeicha jopa payabara yaputaein tsane Nacom? jei fariseo jiwanamonae. 41 Jesús jume nota, jeye: —Icha paxam bayatha jopa payabara yaputaemtsipae Nacom, jopa apara painya coutham tsipae xua poxonae abe painya neexanaewa. Ichitha mexeya poxoru pajam: ‘Payaputan Nacom’, pajam daxota apara painya coutham xua bara abe painya neexanaewa, jei Jesús.

10

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba pon oveja pe-eenaein

1 Equeicha Jesús namchi: “Xaniyan paca tsipaebatsi diwesi xua pata neyabara yaputaewam tsane. Pebin ba oveja pia curara boupa iya joniya. Ichitha pon peboupa jopa joniyaeyo, saya ecoinya icha muxunene werena, bapon apara pon pecaibin oveja. 2 Pon jame joniya pepa boupa iya bapon apara pon pe-eenaein oveja. 3 Pon peboupa xatababin, bapon boupa saranaxorena pon oveja pe-eenaein taboupa saranaxorenatsi. Poxonae pon oveja pe-eenaein junuta oveja, barapo oveja jume copi yaputane baxua. Pon oveja pe-eenaein, bapon daxita barapo oveja barompaya pia wʉnxitha junuta. Bapoxonae bapon curara weya mata coniya ovejamonae. 4 Poxonae curara weya mata coniya daxita bapon mata caecapona yawa punaenapoinchi pejume copi yaputaexaetsi. 5 Ichitha barapo ovejamonae jopa puna ponaeyo ichʉntha, pontha pon jopa yaitaeyo. Saya cuitaya dʉcʉpa tsipei ichʉn jopa jume copi yaputaetsi”, jei Jesús. 6 Jesús tsipaeba barapomonae barapo pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo poxonae oveja yabara paeba, daichitha came barapomonae jopa yaputaeyo barapo diwesi.

Meje yabara xua Jesús pon beta pe-eenaein jiwi

7 Nexata equeicha Jesús tsipaeba barapomonae, jeye: “Icha oveja ichi xua curaratha jojoniya xua peboupa peyawenaexaetsi, barichi jiwi xua Nacom pia nacuatheicha tatsi pata poxoru xanxaein xua tayawenaexae. 8 Daxita pomonae netsiwana pata, pomonae xua jei: ‘Nacom pana itoroba’, jei, barapomonae apara pomonae jiwi pemuxujainyabiwi. Ichitha jiwi jopa yabara jume cowʉntsiyo barapomonae, icha oveja ichi xua aichaxaibi pepuna ponaewa ichʉntha jopa pejume copi yaputaexae. 9 Xan jiwi tayawenaein daxota pon nejume cowʉnta yawenan xua pepatopaewa Nacom beicha. Icha oveja ichichi xua merawi curaratha yaboupa xatatabatsi xuano xua mataqueitha yausaranaxorenatsi xua pexaenexa naepanaewa, barichi pomonae tana nejume cowʉntsiwi barapomonae beta yawenan. 10 “Pon pecaibin patopa xua saya pecaibinexa oveja, yawa xua saya abe peexanaenexa yawa pebexubinexa. Ichitha nama xan patopan xua jiwi tacatsinexa peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo xua jiwi jopa juniya mataropeichiya xexeinaponae tsane barapo peajʉntʉyapusʉwa. 11 Pon beta pe-eenaein oveja, bapon tsitʉpa pia ovejamonae, tsipei jopa ichichipaeyo xua petajutebiwatsi pia ovejan tatsi xua poxonae pomonae pecaibiwi jutebina. Barapocotsi coyene ichi jiwi beta ta-eenaein. Jiwi tsitʉpaein xua barapomonae tacapanepaenexa. 12 Ichitha pon tanacuita ichʉn xua tayapu eena oveja apara saya piaparatixichi. Poxonae bapon neʉthʉ tane pijunuwi, oveja cuenta naetsiriwa, tsipei barapo ovejamonae pia ovejamonae tatsi aibi. Poxonae neʉthʉ icha ovejan teicatsi, bapoxonae icha ovejamonae tsanaothopa. 13 Bapon naetsiriwa tsipei saya oveja eena xua piaparatixichi, xuano xua jopa xapain peyabara nanta xeinaexae ovejamonae. 14-15 “Xan natsicotan be pon ovejamonae beta tayapu eenaein tsipei beta ta-eenaein pomonae tana nejume cowʉntsiwi. Taxa neyaitane, xuya Taxa yaitan. Barichi yaitan pomonae tana nejume cowʉntsiwi, xuya barapomonae neyaitane. Xan tana nejume cowʉntsiwi yaitatsin xua tatsitʉpaenexa naetotha xua jopa peweraweracaewa tsane barapomonae. 16 Barichi xeinan icha tana nejume cowʉntsiwi pomonae jopa israelmonaeyo. Barapomonae bewa irʉrʉ nacaetuta exanaein xantha pomonae caena bayatha tana nejume cowʉntsiwi irʉ pomonaeno xua bexa nejume cowʉntsinano. Cae bicheito exanaein. Barapomonae exanaena pocotsiwa itoroban. Mataʉtano xeinaena bara compa xua xan ponxaein beta ta-eenaein, icha pebin ichi pon ovejamonae peyapu eenaein xua poxonae ovejamonae caetucaetuteta cae curaratha. 17 “Taxa bichocono neantobe tsipei tsitʉpaein pomonae tana nejume cowʉntsiwi. Ichitha equeicha asʉn tsane. 18 Dapon aibi pon xua pia coutha tana nebexubiwa. Saya jame poxonae tacoutha ichichipan. Xan itacoxonan xua bara jiwi tatsitʉpaewa. Mataʉtano itacoxonan xua equeicha asʉ tapoponaewa tsane petʉpaewa weya. Baxua itacoxonan xua taexanaewa, Taxa tana neitorobixae”, jei Jesús. 19 Poxonae barapo judiomonae Jesús baxua jume tainchi, bapoxonae equeicha barapo judiomonae yabara najume matsontsonoba. 20 Ichamonae judiomonae yainyaba xua icha judiomonae yainyabatsi, jeichichi: —¿Eta xua metha bapon pajume naitaewatame pocotsiwa bapon paeba? ¡Apara matayaibatsi! ¡Cauri xeina apara! jei judiomonae. 21 Ichamonae jeye: —Dapon aibi pon xanepanaya pepaebiwa icha cauri xeina. Caurimonaepin jopa bapana itacʉpaetsi xua pon peitata nacʉtsin axaibi peexanaewatsi, jei ichamonae.

Meje yabara poxonae judiomonae Jesús jume itawetatsi

22 Poxonae awʉbo daxita jiwi nacaetuta Jerusalén tomaratha xua penabanaenexa pexaewa. Barapo penacaetutsi matacabin poxonae nabane jiwi yabara nanta xeina xua caena bayatha piamonae tatsi equeicha xaneba Nacom pin pia bo tatsi poxonae ichamonae abe exana. Barapomonae baxua yabara nacaetuta peyabara paebinexa xua barapo bo Nacom nexa. 23 Jesús popona Nacom pin pia bo tauchipa boutotha. Barapo Nacom pin pia bo tauchipa bouto pewʉn Salomón. 24 Baxota judiomonae Jesús imoxoyo caquita umenarʉcʉpatsi yawa Jesús jeichichi: —¿Eta po matacabibe metha ainya muxu paxeinaein xua pata cayabara yaputaewa tsainchi? Icha bara yatsicaya Mesías xam, moya pana netsipaebare, jei. 25 Jesús jume nota, jeye: —Bara bayatha paca tsipaebatsiba ichitha jopa pana nejume yabara cowʉntsim. Pocotsiwa xua exanan, xua Taxa tana neitorobixae, baxua apara bara paca tsita naitapeinya xeinatsi xua xan apara bara Mesías. 26 Baxua jopa pana neyabara jume cowʉntsim tsipei jopa tajimonae pam be pocotsi coyeneya aunxuae bayatha paca tsipaebatsi. 27 Pomonae tana nejume cowʉntsiwi nejume copi yaputane yawa nepuna pona, icha ovejamonae ichi xua jume copi yaputane pontha pon pe-eenaexaetsi xuano xua barapo ovejamonae puna pona xua bapon puna poinchi. 28 Tana nejume cowʉntsiwi catan peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa xua bapana jopa peweraweracaewa tsane. Mataʉtano ichamonae jopa itacʉpaetsi xua tana newecobe notsiwa xua tamonae inta notatsi. 29 Taxa barapomonae necata. Barapon Taxa bichocono toxeincha caein ainya cui, beyacaincha ichʉn xua ainya cui. Dapon aibi pon Taxa wecobe notatsi xua piamonae tatsi tanotatsi. 30 Xan, irʉ Taxa bara caein panbe, jei Jesús. 31 Nexata judiomonae ibotoxi nota xua Jesús pecuinbabiwa tsainchi. 32 Jesús barai barapomonae, jeye: —Paxamtha matowa exaneiban pexeinya tatsita itʉtsi coyenewan Taxa pia peayapusʉwatha tatsi. ¿Eta po tatsita itʉtsi coyenewan taexanaexae ibotoxitha painya necuinbabichi? jei Jesús. 33 Judiomonae jume nota, jeye: —Jopa apara daxota paca cuinbabichi poxoru pexeinya petsita itʉtsi coyenewan neexanaexae. Daxota paca cuinbabatsi tsipei jam: ‘Xan irʉ Taxa bara caein panbe’, jam. Baxua apara abe paebame tsipei be Nacom naexaname jinya coutha poxonae saya pebim, jei judiomonae. 34 Jesús barai, jeye: —Nacom Pejume Diwesitha yabara paebatsi pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi. Nacom jeye: ‘Paxam irʉrʉ nacommonae pam’, yabara jei Nacom, pomonae pejume cowʉntsiwixaetsi. 35 Nacom paeba xua pinae pomonae petajume cowʉntsiwixaetsi pejume diwesi barapomonae pinae bara nacommonae tsenae. Mataʉtano waxainchi yaputainchi barapo diwesitha xua jopa bapana Nacom naerabiyo. 36 Nacom neitapeta, neitorobano tapatopaenexa barapo cae pin nacuathe. ¿Eta xua metha papaebame xua xan abe paeban poxonae jan: ‘Xan Nacom Pexanton’, jan? 37 Icha jopa exanaeinyo pocotsiwa Taxa neitoroba painya xoba pana nejume cowʉntame baxua. 38 Icha exanan pocotsiwa Taxa neitoroba, bapoxonae pana necui yabara jume cowʉnde pocotsiwa exanan, bequein jopa pana nejume cowʉntsim xua paca tsipaebatsi. Bapoxonae xain payaputaename xua xan Taxa nebarʉ popona, xua barichin xua Taxa barʉ poponan, jei Jesús. 39 Equeicha barapomonae ichichipa xua Jesús pewaetabiwatsi ichitha Jesús naetsiriwa barapomonae weya. 40 Nexata Jesús pijimonae caibe barʉ nawiya icha muxunene beya xua Jordán mentha. Baraxotiya Jesús pijimonae barʉ eca, ichaxota Juan bayatha bautisaba jiwi. 41 Pin bicheitomonae Jesús siwa poinchi pejume taenexatsi. Barapomonae Jesús yabara natsipaebatsi, najei: —Xaniyei bequein Juan pexeinya petsita itʉtsi coyenewan jopa exanaeyo daichitha daxita pocotsiwa xua Jesús yabara paebatsi, daxita baxuan bara apara xainyei, najei barapomonae. 42 Baraxotiya pin bicheitomonae Jesús yabara jume cowʉntatsi.

11

Meje yabara poxonae Lázaro tʉpa

1 Irʉ pebin popona, pon pewʉn Lázaro. Bapon atene. Bapon Betania tomarapin. Irʉrʉ bapon Lázaro pamchobe tatsi barichi Betania tomarapiwayobe. Barapo pamchobe tatsi ichowayo pewʉn María, ichowayo pewʉn Marta. 2 Barapowa María, powa Lázaro pamcho tatsi, powa Jesús taxu epatabinchi icha matacabitha penasiwatha xua petuxueiwa xuano xua taxu tsewa exanaeinchi pentanatha. 3 María pamchobe najume caitorobabe ichʉntha icha tomara beya xua baxotiya Jesús beya petacajume jeichinexatsibe: —Patatanecanamataxeinaein, jinya jiton atene, petacajume jeichinexatsibe bapon. 4 Poxonae Jesús baxua jume tane, Jesús jeye: —Bequein Lázaro atene ichitha barapo peatenewa jopa exanaeyo xua tʉpa peexaneibiwa ataya. Saya atene, apara Nacom pia jiwi tsita itʉtsichi pia peayapusʉya itorobi coyenewa. Mataʉtano irʉ xan Nacom Pexanton jiwitha tatsita itʉtsinexa taayapusʉya itorobi coyenewa, jei Jesús. 5-6 Bequein Jesús antobe Marta irʉ María irʉ Lázaro ichitha cataunxuae eca baxotiya ainya matacabibe poxonae jume taetha xua Lázaro bayatha atene nawita. 7 Pirapae Jesús daxita pijimonae barai, jeye: —Caibeya poinchi Judea nacua beya, jei Jesús. 8 Nexata daxita Jesús pijimonae baraichi, jeye: —Pon Patatanecuidubim, cain judiomonae, Judea nacuatha ichichichipa cacuinbaba ibotoxitha. Dacotsiwa equeicha jinya ponaetsi barapo Judea nacua beya, jeichichi. 9 Jesús barai, jeye: —Caentacabi doce po horabe xeina poxonae pentha tsuncuae. Icha pebin mataqueitha popona jopa xuirapopaeyo pentha petsuncuaexae barapo cae pin nacuathe. 10 Barichin poxonae cataunxuae poponan barapo cae pin nacuathe bewa exanaein xua Taxa pocotsiwa neitoroba. Tsipei poxonae tʉpaein jopa neitacʉpae tsane xua exanaein baxua, barapo cae pin nacuathe. 11 Pirapae Jesús daxita pijimonae barai, jeye: —Wajiton, Lázaro, maituncua. Ichitha tha bexa yaʉbaxuichi, jei Jesús. 12 Nexata daxita Jesús pijimonae baraichi, jeye: —Patatanecanamataxeinaem, icha bapon maituncua, ¿metha poxoru anoxuae yasatatsi, daxota baxua paebame? jeichichi. 13 Ichitha Jesús namchi: “Lázaro bayatha tʉpa”, jei, xua poxonae jei: “Lázaro maituncua”, jei. Daichitha Jesús pijimonae tatsi nanta xeina xua metha Lázaro maituncua icha merawi ichi poxonae maiteca. 14-15 Bapoxonae Jesús pijimonae tsita najume itapeinya xeina, jeye: —Lázaro bayatha naxuba. Pacata daxua wʉnae xua jopa baxotiya poponaeinyo poxonae Lázaro tʉpa. Tsipei baxua painya nejume cowʉntsinexa, daxota jopa nainya ponaeinyo. Antha poinchi bara beya ichaxota Lázaro boca, jei Jesús. 16 Nexata Tomás, pon icha wʉn Gemelo peweichobe penama naexanaexaebe, bapon Jesús pijimonae tatsi baraichi, jeye: —Bʉ naca barʉ pona Jesús, xain Jesús naca barʉ werapa, jei Tomás.

Meje yabara xua Jesús namchi: “Xan pon jiwi asʉ taexanaein petʉpae cuiru coyene weya”, jei

17 Poxonae Jesús pijimonae barʉ patopa Betania tomaratha, jiwi Jesús tsipaebatsi xua pinae bayatha Lázaro cuatro po matacabibe yapucaewa xua mʉthʉtha xotsi. 18 Betania tomara tajʉyo itamataeca Jerusalén tomara saya tres po kilómetro epatiyobe xeina. 19 Pinmonae judiomonae Marta irʉ María siwa poinchibe pia botha tatsi peitanuwe matʉtaenexa tsainchibe petatʉpaexaetsibe peweicho tatsi. 20 Poxonae Marta yaputane xua Jesús pijimonae barʉ patopa, bapowa bo wejonarena xua Jesús pententa weyataeya wabinexatsi. Ichitha nama María botha eca. 21 Marta Jesús baraichi, jeye: —Pon Necanamataxeinaem jiwi, icha bayatha xote ecaetsipame, metha bayatha jopa tʉpaetsipae taeweicho. 22 Yaputan xua methaunxuae Nacom cacatsina daxita pocotsiwa newʉcaewam, jei Marta. 23 Jesús barai, jeye: —Eweicho equeicha cata asʉ poponaena, jei Jesús. 24 Marta Jesús baraichi, jeye: —Aa, bara yaputan xua equeicha asʉ poponaena poxonae po mataqueitha daxita jiwi Nacom asʉ exanaena petʉpae cuiru coyene weya poxonae po cae pin nacue daxita weraweracaena, jei Marta. 25 Nexata Jesús jume barai, jeye: —Xan apara barapo jiton, pon jiwi asʉ jinompa taexanaein petʉpae cuiru coyene weya. Mataʉtano xan pon jiwi tacatsin peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa jopa weraweracaeyo. Pon nejume cowʉnta bequein bara tʉpa ichitha equeicha asʉ poponaena. 26 Pon xeinaena peajʉntʉyapusʉwa xuano xua nejume cowʉntsina, bapon bapana jopa weraweracae tsane. ¿Baxua bara yabara jume cowʉntame? jei Jesús xua Marta tsipaebatsi. 27 Bapowa jume nota, jeye: —Aa, Tanecanamataxeinaem, bara baxua yabara jume cowʉntan xua xam Mesías pon Nacom Pexantom, pon bewa juinya patopaename po cae pin nacuathe tsique, jei Marta.

Meje yabara poxonae Jesús itamata wecoyei tsuncuae ichaxota Lázaro yamʉthʉ uncua

28 Poxonae Marta najume weta xua Jesús tsipaebatsi, bapoxonae Marta pamcho waba powa pewʉn María. Marta nameicha pamchotha jeye: —Pon jiwi Pecuidubin xote patope, cawaba, jei Marta. 29 Poxonae María baxua jume taeba, bapoxonae caena nainya ponataba Jesús petaenexatsi. 30 Jesús abʉ cataunxuae pijimonae jopa barʉ ponaeyo tomaratha. Jesús caxinatsi ichaxota copiya Marta Jesús caxinatsi. 31 Judiomonae pomonae María pamchobe itanuwe matateicatsibe xua pomonae pia botha tatsi taenatsibe, poxonae barapo judiomonae tane xua María nainya ponataba, irʉrʉ barapomonae napuna pona. Barapo judiomonae nanta xeina xua mexeya itara María pamchobe mʉthʉ beya ponabewei xua pewecoyeinexabe ichaxota peweichobe tatsi tayamʉthʉ uncuatsibe. 32 Poxonae María itamata patopatsi María pentabocototha uncua, yawa Jesús baraichichi, jei: —Tanecanamataxeinaem, icha bayatha xote ecaetsipame metha bayatha pata taeweicho jopa tʉpaetsipae, jei María xua Jesús tsipaebatsi. 33 Jesús tane xua María wecoyei. Taneno xua judiomonae pomonae napona xua irʉrʉ wecoyei. Bapoxonae Jesús ʉnthʉthʉ wecoyei yawa anthʉthʉrewe. 34 Jesús baraino barapomonae, jeye: —¿Exota Lázaro pamʉthʉthʉ xubame? jei Jesús. Jesús jume notatsi, jeye: —Pon Necanamataxeinaem jiwi, xotiye incane matha taema, jei barapomonae. 35 Irʉrʉ Jesús wecoyei tsanareca. 36 Bapoxonae judiomonae Jesús yabara jeichichi, jeye: —Incane pataema maisa bapon Lázaro bichocono antobetsi, najei judiomonae. 37 Ichitha ichamonae judiomonae Jesús yabara jeichichi: —Icha bapon itacʉpatsi xua pon peitata nacʉtsin axaibi exainchi, ¿eta xua metha bapon jopa itacʉpaetsi xua Lázaro yawenatsi xua bayatha jopa tʉpaetsipae? najei judiomonae.

Meje yabara poxonae Lázaro equeicha asʉ popona

38 Equeicha Jesús bichocono anthʉthʉrewe. Yawa imoxoyo pijimonae barʉ pona mʉthʉ beya. Barapo mʉthʉ ibo mʉthʉ, yawa mʉthʉ yauxatatabanota pin ibo panawatha. 39 Jesús barai barapomonae, jeye: —Papataxore ibo panawa, jei Jesús. Lázaro pon tʉpa bapon pamcho tatsi Marta, Jesús jeichi: —Patatanecanamataxeinaem, apara bayatha pepon bichocono tuxamna, tsipei bayatha cuatro po matacabibe yapucaewa poxonae tʉpa, jei Marta. 40 Ichitha Jesús Marta jume baraichi, jeye: —Bara bayatha catsipaebatsiba: Icha yabara jume cowʉntame, necotsiname Nacom pia peayapusʉwa, cajeichiba, jei Jesús. 41 Nexata ichamonae ibo panawa pataxuba. Bapoxonae Jesús peitaboco beicha athabeicha necoicha. Yawa jeye Paxatha: —Axa, jʉntʉ coyene weiweinan, yaitama nejume taneme pocotsiwa tacawʉcaexaetsi. 42 Bara yaputan xua nejume taibame poxonae cawʉqueibatsi. Apara catsipaebatsi baxua xua pomonae xote umene barapomonae nexa xua tana neyabara jume cowʉntsinexa xua xan pon tana neitorobim, jei Jesús. 43 Poxonae Jesús najume weta baxua, bapoxonae jume daunweya wawai, jeye: —¡Lázaro, bara wejondena! jei Jesús. 44 Bapoxonae pon xua tʉpa mʉthʉ wejondena. Xua bayatha paparuwatha maxʉ caecunta cʉbaxotsi yawa pesito decano yawa xua painyaweratha itabara yarabaxotsi, baxuan Lázaro yawa jondena. Jesús barai jiwi, jeye: —Daxita baxuan paweisacare, bapoxonae bʉ bara pona, jei Jesús.

Meje yabara poxonae fariseomonae irʉ sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi daxita barapomonae Jesús yabara nanta xeinatsi xua po coyeneya Jesús pewaetabiwa tsainchi

45 Judiomonae pomonae María pamchobe cueyatatsibe, poxonae barapo judiomonae baxua Jesús cui tainchi Jesús yabara jume cowʉntatsi pinmonae. 46 Ichitha ichamonae judiomonae fariseomonae beya pona xua peyabara paebinexa pocotsiwa bayatha Jesús exana. 47 Nexata fariseomonae irʉ sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi daxita barapomonae nacaetuta penacanamata caitorobi bicheitotha, yawa najei barapomonae: —¿Eta xua exanaeinchi metha? Barapo pebin exana nawita pexeinya petsita itʉtsi coyenewan. 48 Icha baraxua saya yabara cui copatinchi metha pinmonae bapon yabara jume cowʉntsinchi. Barapoxonae romanomonae pia pentacaponaewi patsina waxantha, yawa abe exanaena Nacom pin pia bo tatsi xua watomaratha, yawa wanacuatha naca jutebina, najei barapomonae. 49 Caein bapomonae jiwana pewʉn Caifás. Bapon Caifás barapo weitha sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi naexana. Bapon Caifás jei pin bicheitotha: —Paxam apara jopa baxua payabara yaputaem. 50 Mataʉtano jopa payabara yaputaem xua po coyene pacata xanepana xua ichʉn bara caein piamonae yaitatsina pebexubinexatsi xua daxita piamonae tatsi jopa petajutebinexa tsainchi, jei Caifás xua piraichi nanta xeina. 51 Ichitha Caifás jopa baxua pia coutha nanta xeinaeyo. Tsipei Caifás barapo weitha sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi naexana, daxota tsiwʉnae yabara paeba xua Nacom cueicueijei exana xua Jesús bewa tsitʉpaena judiomonae. 52 Meisa barapo judiomonae Jesús jopa tsitʉpaeyo, apara irʉrʉ ichamonae nexano Jesús tsitʉpa xua Jesús caemonae nacaetuta peexanaenexa pomonae Nacom piamonae tatsi, pomonaeno tajʉ ena ichaxota icha nacuantha. 53 Daxota barapomonae judiomonae pia pentacaponaewi tatsi nabarʉ muxu jei po coyeneya xua poxonae Jesús pebexubiwa tsainchi. 54 Daxota Jesús jopa naitapeinya xeinaeyo judiomonaetha. Saya Jesús Judea nacua wewarapiya, tomara beya pona po tomara pewʉn Efraín, po tomara eca ichaxota ira xuepana susato tsurucuae nacua. Barapo tomaratha pijimonae barʉ eca Jesús. 55 Bara nama imoxoyo tsurucuae tsoponae po matacabin xua judiomonae pia Pascua wʉn matacabin tatsi. Pin bicheitomonae tomara weya pona xua Jerusalén tomara beya pona xua baxotiya pia cui coyenewa peexanaenexa Nacom nexa, xua Nacom jopa petsita natsicuentsinexatsi xua abe petsita peexanaexae. Tsipei pia peitorobi coyenewatha tatsi baxua yabara paeba xua barapomonae bewa baxua exanaena Pascua wʉn matacabin pewʉnaeya. 56 Daxita barapomonae Jesús wenaweneichi. Poxonae barapomonae Nacom pin pia botha pata, baxota barapomonae najei: —¿Etabe payabara nanta xeinaeya ichim? ¿Metha Jesús xote patopaena jampa? ¿Metha jopa patopae tsane jampa? najei barapomonae. 57 Fariseomonae irʉrʉ sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi daxita barapomonae jiwi baraichi, jeichichi: —Pon tane Jesús, nexata bʉ pana netsipaeba, xua bapon pata tha waetabichi, jei barapomonae.

12

Meje yabara poxonae petsiriwa Jesús mata epatabatsi penasiwa, po penasiwa petuxueiwa

1 Poxonae cataunxuae seis po matacabibe aibi xua Pascua wʉn matacabin nexa, Jesús pijimonae barʉ pona Betania tomara beya. Barapo Betania tomara, po tomara ichaxota Lázaro popona, pon Jesús bayatha asʉ exana petʉpae cuiru coyene weya. 2 Baxota pexaewa Jesús ʉpain exanatsi. Marta apata pexaewa. Jesús pijimonae tatsi irʉ naena pexaethopaewatha. Irʉ Lázaro baxota naeca xua irʉ naxane. 3 Irʉ bapoxonae María carena bosibʉ bichocono wʉnca petuxuei nasiwa. Barapo tuxusi tuxuei nasiwa bichocono ainya matoma. Barapo tuxusi tuxuei nasiwa pewʉn nardo. Barapo petuxuei tuxusi nasiwatha María Jesús mata epatabatsi yawa taxu epatabatsino. Bapoxonae María pentanatha Jesús taxu tsewa exainchi. Daxita bomʉxʉ tutu canaʉpa ducua xua tuxuei tsurucuae. 4 Irʉrʉ naeca Judas Iscariote, pon Simón pexanto tatsi. Bapon Judas Jesús pijimonae tatsi jiwana. Barapo Judas pon bexa Jesús caenaetsinchi. Bapon namchi, jeye: 5 —¿Eta pocotsiwa metha saya xuba barapo tuxusi tuxuei nasiwa? Barapo petuxuei tuxusi nasiwa becaenaetsipame xua nentoma xeinaenexa beyacaincha xua trescientos po paratiximonaebe xua po paratiximonaebe beyacaincha trescientos po matacabibe nexa, poxonae nacuita, jei Judas Iscariote. 6 Judas apara jopa baxua paebiyo xua peantobexaetsi pomonae peacopeibiwi. Saya apara baxua paeba poxoru bapon pon pecaibin jiwi. Bapon Judas Jesusbarʉ paratixi dunucue tacapoinchi. Ichitha bapon cou jiwana wenoteiba paratixi poxonae Jesusbarʉ jeiba. 7 Nexata Judas Jesús barai, jeye: —¡Moyande bara copare! Apara xua barapowa netsibota barapo petuxuei tuxusi nasiwa tapepon nexa xua tatʉpaein tana neperʉ waenexa poxonae po mataqueitha mʉthiya tana neboyaenexa tsane. Baxua netsibota apara xua mʉthʉ tana neboyaenexa poxonae tʉpaein. 8 Barapo irathe peacopeibi jiwi paca barʉ jinompeibina painya neyawenaenexa tsaibi tsane barapo jiwi. Ichitha nama paxam jopa ataya paca barʉ poponae tsainchi xua pata tana neyawenaenexam barapo irathe, jei Jesús.

Meje yabara poxonae sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi pebʉrʉya nanta xeina xua Lázaro pebexubiwa tsainchi

9 Pinmonae judiomonae jume tane xua Jesús popona Betania tomaratha. Bapoxonae barapo judiomonae pona Betania tomara beya xua Jesús petaenexatsi irʉrʉ xua Lázaro petaenexatsi pon Jesús bayatha asʉ exana petʉpae cuiru coyene weya. 10 Nexata sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi pebʉrʉya nanta xeina xua irʉ Lázaro pebexubiwa tsainchi. 11 Tsipei pinmonae judiomonae penta sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi pia pecuidubiwan tatsi. Mataʉtano barapo judiomonae saya Jesús jume cowʉntatsi tsipei Jesús cui tainchi pocotsiwa Jesús wʉnae exana poxonae Lázaro asʉ exainchi petʉpae cuiru coyene weya.

Meje yabara poxonae Jesús Jerusalén tomaratha patopa

12 Icha mataqueitha baya xua poxonae po mataqueitha Jesús taxu wainchi petuxuei nasiwatha, bapoxonae Jesús pijimonae barʉ pona Jerusalén tomara beya. Bapoxonaerʉ Jeruslén tomaratha ena pin bicheito pomonae xua copiya bayatha pata Pascua wʉn matacabin nexa. Daxita barapomonae yaputane xua anoxuae methaunxuae patopaena Jesús barapo tomaratha. 13 Barapo pin bicheito peaxu ucuboba po axu icha coichaxu axu ichi. Barapomonae Jesús matenta iyiyatsi xua Jesús pententa weyataeya wabinexatsi. Yawa jume daunweya wawaya jeye: —¡Pai jayana! ¡Maisa Jesús pon Pecanamataxeinaein jiwi deta wʉnae, bapon patopa Nacom peitorobixae! ¡Maisa Nacom bichocono wʉnae jaintatsi pon peitabocotha eca! ¡Maisa Jesús deta wʉnae, pon Israel nacuamonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi tatsi! jei barapo pin bicheito. 14 Bapoxonae Jesús tane burro pon penʉn. Bapoxonae barapo burrotha equeica yawa ponano namtotha. Jesús exana be pocotsi coyeneya caena bayatha yabara paebatsi Nacom Pejume Diwesitha, xua Mesías pepatopaewa tsane Jerusalén tomaratha, jeye: 15 “Sión tomarapiwi pam, jopa pajunuwinde. Pataema pon itorobiya pepa painya Nepacacaewatsin. Bapon pacata patopaena xua burrothaequeicaena”, jei Nacom Pejume Diwesitha. 16 Bapoxonae Jesús pijimonae tatsi jopa yaputaeyo po coyene xua caena bayatha Jesús wʉnae yabara tsiwʉnae paebatsi, xuano xua po coyene exanaenano. Ichitha pirapae poxonae Jesús caibe nawicha peitaboco beicha, yawa poxonae Paxa matenta weyataeya wabatsi, bapoxonae barapomonae yaputane po coyene Jesús yabara tsiwʉnae paebatsi Nacom Pejume Diwesitha, xuano xua jiwi exana poxonae Jesús wʉnae jaintatsi. 17 Pomonae napona poxonae Jesús Lázaro wabatsi petʉpae cuiru coyene weya, barapomonae tamropata notarʉcʉpa xua jiwitha paeba pomonaetha pomonae Jerusalén tomarapiwi, pomonae bayatha Jesús pecui taexaetsi poxonae Lázaro asʉ exainchi. 18 Daxota pinmonae pona Jesús beya xua Jesús pematenta weyataeya wabinexatsi. Tsipei barapo pinmonae jume tane pocotsiwa Jesús exana pexeinya petsita itʉtsi coyenewa poxonae Lázaro asʉ exainchi. 19 Nexata fariseomonae caemonae natsipaeba, najei: —¡Incane matha pataema! Barapomonae jopa naca jume cowʉntsiyo, yawa daxita jiwi meisa napuna pona bapontha, najei barapomonae.

Meje yabara poxonae griegomonae Jesús wenaweneichi

20 Barapo pin bicheito, po bicheito copiya bayatha Jerusalén tomaratha ena, xua baxota wʉnae pejainchinexa Nacom, barapo pin bicheito jiwanamonae, griego nacuamonaepiwi jiwana. 21 Barapo griego nacuamonaepiwi Felipe imoxoyo caquita poinchi. Barapon Felipe Betsaida tomarapin xua Galilea nacuatha. Barapo griego nacuamonaepiwi Felipe tsipaebatsi, jeichichi: —Incane matha pana nejume taema. Pata bequein Jesús taetsi, jei. 22 Bapoxonae Felipe jume yopita Andrés beya, xua equeicha baponbe pejume yopichinexabe Jesús beya. 23 Bapoxonae Jesús baraponbe baraichi yawa daxita barapo jiwi baraichi, jeye: —Nama imoxoyo barapo matacabi tsoponae, po mataqueitha xan, ponxaein Nacom tana neitapetsixae nebexubina ichamonae. Barapo mataqueitha Nacom ainya cui neexanaena. 24 Xaniyan paca tsipaebatsi. Poxonae trigo xuto saya xu boca yawa icha jopa xu bocaeyo tsorobo tututha, yawa icha jopa xuwiyo, jopa itacʉpaetsi xua pexaewa naexana. Ichitha icha barapo trigo xuto tsorobo tututha boca yawa icha xuwa, bapoxonae jame bara pexaewa naexana. Icha barapo trigo xuto ichi, xan barapocotsi coyeneya jiwi bara necana ichi tsane. 25 Pon naantobeya nata exana pocotsiwa bapon ichichipa po cae pin nacuathe, bapon jopa xeinaeyo peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca xua Nacom pia nacua beicha. Ichitha pon neantobeya inta exana pocotsiwa ichichipan, bapon xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca xua Nacom pia nacua beicha. 26 Pon ichichipa exana tawa xua penacuichiwa, bapon bara bewa moya exanaena pocotsiwa itoroban. Pon exana pocotsiwa itoroban, bapon patopaena ichaxota poponan. Icha pebin exana pocotsiwa itoroban, bapon Taxa cana exanaena xua bapon peainya cui jiton tsane Taxa pia nacua beicha tatsi, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús nayabara paeba xua petʉpaewa tsane

27 Equeicha Jesús jeye: “Anoxuae bichocono anthʉthʉrewein tsipei tatʉpaewa tsaneba. ¿Eta jumichicuaein tsane metha Taxatha? ¿Metha jan tsane: ‘Axa, necapanepare baxua weya’, metha jan tsane? Jume, apara jopa baxua tsipatopeicaeinyo. Apara tsipatopeican xua taaperʉtanewa tsane jiwi nexa. 28 Jame bejan: ‘Axa, bara bʉ jiwi cana exaname xua wʉnae necajainchiwa’, bejan jame”, jei Jesús. Poxonae Jesús baxua najume weta, bapoxonae Jesús jume tane xua Nacom namchi peitaboco wetsica, jeye: “Bayatha apara baxua jiwi cana exanan xua jiwi wʉnae tana nejainteibiwanexa, tsipei daxita beta exanan. Mataʉtano equeicha ichawa exanaein xua jiwi wʉnae tana nejainteibiwanexa tsane”, jei Nacom. 29 Pinmonae umena xua Jesús jume taeumeinchi, irʉ Jesús pijimonae tatsi baxota umenarʉ. Barapo jiwi baxua nayabara yainyaba xua Nacom cueicueijei. Ichamonae jeye: —¡Apara xua jurujurei yamʉxʉ! jei. Ichamonae jeye: —¡Apara bapon tsipaebatsi matatsunpin! jei. 30 Nexata Jesús pijimonae barai, jeye: —Pon pajume taneme apara Nacom. Jopa apara paebiyo xua xan nexa. Apara paeba pia xua painya nejume taenexa daxota baxua Nacom paeba. 31 Imoxoyo nama matacabi patopaena, po mataqueitha Nacom yabara paebina jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae bapontha. Pon jiwi jʉntʉ coyene itorobatsi xua abe peexanaewa po cae pin nacuathe, nama imoxoyo Nacom amanayabina bapon poxonae xubina barapo cae pin nacue weya. 32 Poxonae ichamonae nedutsina naetotha tatʉpaenexa tsane, bapoxonae daxita jiwi cana exanaein xua pomonae peichichipaewa tsane xua tana nejume cowʉntsinexa, jei Jesús. 33 Poxonae Jesús baxua paeba jiwi yaputane exainchi xua Jesús pebexubiwa tsainchi poxonae tʉpaena. 34 Bapoxonae barapo jiwi Jesús tsipaebatsi. Jesús jeichichi: —Paxan pajume tan xua poxonae wamonae yoroba Moisés pia peitorobi coyenewatha pocotsiwa baxota jeye: ‘Bara Mesías ataya asʉ poponeiba’, jei baxota. ¿Eta xua metha pana netsipaebame xua pinae pon Nacom Peitapetsin bewa naetotha tʉpaena? ¿Jintam metha pon Nacom Peitapetsin? jei barapomonae. 35 Nexata Jesús tsipaeba barapomonae xua nacaunuta, jeye: —Saya caeto pana netaneme pon paca yaputane exainchi. Beta pajinompare tapaca yawenaexae tsainchi, icha paichim xua beta pajinompame poxonae xometo paca yawena xua beta pajinompame mataqueitha. Pana nejume cowʉnde poxonae cataunxuae po cae pin nacuathe poponanje. Mataʉtano poxonae cataunxuae paca itacʉpa xua pata tanejume cowʉntsiwam. Jopa abe paexanaeinde xua poxoru poxonae jopa pata tanejume cowʉntsixaemxae. Tsipei bara jʉtiya ichi, poxonae jiwi abe exana be poxonae pomonae pona ichaxota quirei. Jopa beta ponaeyo tsipei jopa xeinaeyo pecoicha. 36 Pana nejume cowʉnde poxonae cataunxuae po cae pin nacuathe poponanje. Bapoxonae paxam tajimonae pam tsane, jei Jesús. Poxonae baxua Jesús najume weta, barapo jiwi weya natsixitaba yawa wepu aichurucuae.

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba xua eta xua metha pinae Jesús jopa jume cowʉntichi judiomonae

37 Bequein Jesús matowa exana pia pexeinya petsita itʉtsi coyenewan barapomonae peitʉtha tatsi, daichitha pinmonae barapomonae jopa Jesús yabara jume cui cowʉntichi po coyene xua Jesús bara bapon Mesías pon Nacom itorobica. 38 Baxua exana xua nayabara jume cui weta po coyene bayatha pon Nacom peitorobi jume pepaebin Isaías wʉnae tsiwanaya yabara jei: “Pon jiwi Necanamataxeinaein barapomonaejopa jume cowʉntsiyo xua pacuidubanbequein barapomonae tane matowa poxonaepaexanan Nacom pia peayapusʉwatha”,jei Isaías. 39 Barapomonae jopa jume cowʉntsiyo, tsipei Isaías equeicha jei: 40 “Nacom cana exana xua barapomonae jopabeta xapain naita cui coyene yaputaeyo. Mataʉtano Nacom cana exana xua jopa pejumecowʉntsiwa pejʉntʉ coyene wetsina. Barapomonae be natsicotane peitata nacʉtsijiwi, tsipei jopa beyaputaeyo, xuaicha jʉntʉ coyene pexeinaewanexa. Mataʉtano jopa ichipaeyo xua peyabara jumecowʉntsiwa po coyene xua Nacom itacʉpatsixua pejʉntʉ coyene xanepana peexanaewa”,jei Isaías pejume diwesitha. 41 Daxita baxuan Isaías paeba xua Jesús yabara paebatsi. Isaías caena bayatha tane poxonae eca Mesías pia pexeinya pia peitʉpanae peecaewatha. Daxota Isaías yabara paeba, Mesías yabara paebatsi xua pocotsiwa bayatha petaexae. 42 Bequein daxita judiomonae Jesús jopa jume cowʉntichi, daichitha ichamonae judiomonae Jesús jume cowʉntatsi. Mataʉtano ichamonae judiomonae xua pomonae judiomonae pia pentacaponaewi tatsi Jesús jume cowʉntatsi. Ichitha daxita barapomonae jopa Jesús yabara paebichi jiwi peitʉtha tatsi tsipei fariseomonae cunuwatsi. Tsipei icha barapomonae Jesús yabara paebichipatsi, metha barapomonae itawetsipatsi judiomonae pia penacaetutsi bon tatsi weya, xua fariseomonae itawetsipa. 43 Tsipei barapo Jesús pia pejume cowʉntsiwichi pijunuwi daxota itapeta jume naitaewata xua jiwi jei: “Jopa Jesús payabara paebinde”, jei jiwi. Barapomonae pomonae Jesús pejume cowʉntsiwichi baxua itapeta jume naitaewata beyacaincha xua poxonae bequein Nacom cui itoroba.

Meje yabara xua po jume Jesús paeba barapo jumetha jiwi yabara paebinchi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae

44 Equeicha Jesús jume daunweya jeye: “Pon nejume cowʉnta meisa jopa nejume cowʉntsi tsane, jame Taxa jume cowʉntsinchino pon tana neitorobixae. 45 Pomonae xua neyaputane barapomonae barichi Taxa yaputainchi. 46 Xan pon yabara yaputane paca cana exainchi Nacom. Patopeican po cae pin nacuathe xua pomonae tana nejume cowʉntsiwi jopa penantawenonaenexa xua pejinompaewa poxonae jopa Nacom yabara yaputaetsi. 47 Pon bequein jume tane tajume diwesi xuano xua icha bequein jopa exanaeyo tana nejume taewatha pocotsiwa itoroban, bapon jopa yabara paebin tsane xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha. Tsipei apara jopa baxua tsipatopaeinyo xua tacoya barapocotsi jiwimonae tayabara paebinexa xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha. Jame apara tsipatopan xua jiwi ʉ tacapanenebiyaenexa tsane. 48 Pon jopa tsita ainya cuichi xua jopa tsita ainya cuinyo, xuano xua icha jopa jume cowʉntsiyo pocotsiwa paeban po jume aunxuae paeban, bapon barapo jumetha yabara paebinchi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae poxonae po mataqueitha nacua weraweracaena. 49 Tsipei xan jopa paebinyo pocotsiwa tacoutha taichichipaewa. Saya apara baxua daxita exanan pocotsiwa Taxa neitoroba pocotsiwa bewa paebin xuano xua pocotsiwa bewa jiwi cuidubin. 50 Yaputan Taxa pia peitorobi coyenewa, barapo peitorobi coyenewa jiwi cana exainchi xua pexeinaewa peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. Daxota pocotsiwa paca tsipaebatsi apara xua Taxa bayatha tana neitorobixae”, jei Jesús.

13

Meje yabara poxonae Jesús pijimonae taxu matawane meratha

1 Barapoxonaerʉ bara barapo matacabi tsuxubi, po matacabi tsiwanaya mata carucua xua Pascua wʉn matacabin. Jesús yaputane xua bara nama imoxoyo bara po matacabi tatsoponaetsiba, po mataqueitha Jesús cuenta ponaena po cae pin nacue xua Paxa beicha peponaewa tsane. Jesús antobe tsaibi pia pejume cowʉntsiwichi pomonae xua tajinompatsi po cae pin nacuathe. Nama imoxoyo Jesús exana xua pocotsiwa jiwi yaputane xua Jesús jopa juniya antobeyo pomonae pia pejume cowʉntsiwichi. 2-4 Judas, pon Simón Iscariote pexanto tatsi, bapon cui itorobatsi caurimonae pia pentacaponaein tatsi xua Jesús pecaenaetsinexatsi ichamonaetha. Jesús yaputane xua bayatha Paxa wetsica pona. Mataʉtano xua equeicha Paxa beicha patopaena xuano xua Paxa catatsi daxita pia peayapusʉya itorobi coyenewa. Baxua bequein xeina, daichitha poxonae pijimonae barʉ eca pexaethopaewatha asiya uncuataba. Yawa paparuwa nama jonta, po paparuwa matha weruya. Yawa icha paparuwatha naepa cʉta. 5 Bapoxonae Jesús mera epata corototha. Bapoxonae pijimonae taxu matawaepona meratha. Yawa paparuwatha taxu tsewa exana po paparuwatha naepa cʉta. 6 Poxonae Jesús Simón Pedro muxu petaxu matawaetsi, Simón jeye: —Tanecanamataxeinaem, ¿eta pocotsiwa metha irʉ jinya netaxu matawaetsi? jei Simón Pedro. 7 Jesús jume barai, jeye: —Xua baxue cata exanatsi anoxuae jopa yabara yaputaem. Ichitha bexa tsane baxua yabara yaputaename, jei Jesús. 8 Ichitha equeicha Simón Pedro jume barai, jeye: —Bapana jopa netaxu matawaem tsane, jei Simón Pedro. Jesús jume barai, jeye: —Icha jopa cataxu matawaetsipaetsi meratha nexata jopa tajimonae jitom tsipaem, jei Jesús. 9 Simón Pedro jume barai, jeye: —Tanecanamataxeinaem, meisa jopa netaxu matawaeinde, jame yawa necobe matawaema, yawa nentasipa matawaema, jei Simón Pedro. 10 Jesús jume barai, jeye: —Pon xua anoxuae nowaexuba, bapon equeicha jopa nantawenonaeyo xua pia pepon matawaeinchi, saya jame meisa petaxu. Paxam pejʉntʉ coyene xeicae jiwi pam, saya caein jiwana pam jopa daichiyo, jei Jesús. 11 Jesús jeye: “Paxam pejʉntʉ coyene xeicae jiwi pam, ichitha caein jiwana pam jopa daichiyo”, jei. Jesús baxua paeba tsipei yaputane xua caein jiwana pomonae Jesús pijimonae tatsi, bapon Jesús caenaetinchi. 12 Poxonae Jesús nacobe weta xua pijimonae taxu matawane meratha equeicha paparuwa nama xatata po paparuwa copiya nama xuenaxuba. Bapoxonae equeicha econeca pexaethopaewatha. Yawa pijimonae barai, jeye: —¿Bara payaputaneme xuaunxuae pacata exanatsi? 13 Pana neyabara jam: ‘Pon Patatanecuidubin’, pana neyabara jam. Yawano pana neyabara jam: ‘Pon Patatanecanamataxeinaein’, pana neyabara jam. Bara xainyeya pana neyabara jam baxua, tsipei apara xan bapon. 14 Icha xan painya Tapacacuidubinchi xuano xua painya Tapacacanamataxeinaeinchi xua paca taxu matawainchi meratha bewa paxam bara paichim tsane, bewa nantiya pana nataxu matawaem meratha. 15 Baxua paca tsita exainchi xua painya bara paichinexam tsane ichaunxuae ichin. 16 Xaniyan paca tsipaebatsi. Pon ba tanacuita bapon jopa ainya cuiyo. Jame bapon pia pentacaponaein tatsi yatsicaya ainya cui beyacaincha pon tanacuita. Pon ba itorobatsi jopa ainya cuiyo. Jame pon peitorobixae bapon ainya cui. 17 Icha baxua payaputaneme yawa icha baxua paexanaenameno bapoxonae pejʉntʉ coyene weiweinae jiwi pam tsane. 18 “Apara jopa daxita paca yabara paebichi xua pejʉntʉ coyene weiweinae jiwi pam tsane, tsipei caein jiwana pam jopa daichiyo. Xan paca jʉntʉ coyene yaputainchi tsipei tapaca itapetichi jiwichi pam. Ichitha nacui yabara jume wetsina be po coyeneya bayatha Nacom tsiwʉnae yabara paeba pejume diwesitha. Nacom jeye: ‘Pon barʉ xan, pon itara mexeya tajiton, bapon equeicha caewa tana neaitafaetabi jiton naexana’, jei Nacom Pejume Diwesitha. 19 Baxua pewʉnaeya paca tsipaebatsi xua poxonae necana exanaena pon equeicha caewa tana neaitafaetabi jiton naexana. Bapoxonae painya yabara tana nejume cowʉntsinexam tsane xua xan bapon aparan xua ponxaein paca tsipaebatsi. 20 Xaniyan paca tsipaebatsi. Po pebin matenta weyataya waba pontha pon itoroban barapo pebin barapara nententa weyataya waba. Barichi pon nententa weyataya waba barapara Nacom matenta weyataya wabatsi, pon tana neitorobixae”, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús jeye: “Judas necaenaetsina ichamonaetha”, jei

21 Poxonae baxua Jesús najume weta, bapoxonae bichocono anthʉthʉrewe tsanareca. Yawa najume naitapeinya xeinaeya, jeye: —Xaniyan paca tsipaebatsi. Caein jiwana pam bapon necaenaetsina ichamonaetha, jei Jesús pijimonaetha. 22 Nexata Jesús pijimonae tatsi naitabara taerʉcʉpa, nantiya najeye: “¿Jintam metha bepa Jesús caenaetichi? ” najei. Ichitha barapomonae jopa yaputaeyo xua Jesús yabara jei pon. 23 Caein Jesús pijimonae tatsi jiwana, pon bichocono Jesús antobe, bapon Jesús imoxoyo barʉ xunaeca, barapo pexaethopaewatha. 24 Simón Pedro pecobetha moya jume itoroba jeye: “Jesús yainyabare: ‘¿Jintam yabara paebame? ’ jande”, jei Simón Pedro xua jume itorobatsi pon Jesús imoxoyo caquita ecatsi. 25 Bapoxonae Jesús imoxoyo caquita ecarenatsi equeicha. Jesús yainyabatsi, jeye: —Tanecanamataxeinaem, ¿jintam cacaenaetsina? jei. 26 Jesús jume nota, bapon jume notatsi, jeye: —Pan pʉrʉwiyo tha atatsica exanaetsi. Pon catan barapo pan pʉrʉwiyo, bapon apara pon necaenaetsina ichamonaetha, jei Jesús pontha pon peyainyabixaetsi. Poxonae Jesús pan pʉrʉwiyo atatsica exana, bapoxonae Jesús cata, Judas catatsi pon Simón Iscariote pexanto tatsi. 27 Poxonae Judas barapo pan Jesús wecobe pitatsi, bapoxonae caena nainya Judas jʉntʉ coyene itorobatsi Satanás caurimonae pia pentacaponaein tatsi xua Jesús pecaenaetsiwa tsainchi. Bapoxonae Jesús jeye, Judas jeichichi: —Xua pocotsiwa jinya anoxuae exanaetsi, moya exande nainya, jei Jesús. 28 Daxita barapomonae pomonae Jesús pijimonae tatsi, pomonae pebarʉ xunaecaexae, jopa xapain yaputaeyo pocotsiwa Jesús itoroba, xua Judas itorobatsi. 29 Tsipei bapon Judas paratixi doro capopona, daxota Jesús pijimonae tatsi nanta xeina xua mexeya itara Jesús itorobawejei xua pia tacomotichi pexaewa penabanae coyenewa nexa. Yawa nanta xeina xua mexeya itara Jesús itorobawejei xua Judas paratixi pecatsinexa peacopeibi jiwitha. 30 Poxonae Judas Jesús wecobe pitatsi pan pʉrʉwiyo, bapoxonae Judas ponataba. Irʉrʉ bapoxonae quirei tsanaicharʉ.

Meje yabara poxonae Jesús yabara cuiduba jiwi pena peitorobi coyenewa

31 Nexata poxonae Judas pontaba Jesús pijimonae barai, jeye: —Imoxoyo nama paca tsita itʉtsinchi taayapusʉya itorobiya coyenewa xua xan apara bara ponxaein Nacom Tananeitapetsin. Barichino paca tsita itʉtsinchi Nacom pia peayapusʉ itorobi coyenewa tatsi. 32 Icha xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin, icha paca tsita itʉtatsi Nacom pia peayapusʉ itorobi coyenewa, nexata Nacom xuya nainya paca tsita itʉtsina taayapusʉ itorobi coyenewa xua xan apara bara ponxaein Nacom Tananeitapetsin. 33 Pomonae be tapexui tapaca canatsicotaewichi pam, bara nama saya caeto paca barʉ poponaeinchi. Icha ichin xua caena bayatha xua judiomonae tsipaeban, bara paca jumichichi anoxuae: ‘Jopa paca itacʉpae tsane xua pana nepuna ponaename ichaxota taponaewa tsane’, paca jeichi. 34 Barapo pena itorobi coyenewe paca cuidubatsi, xua janje: ‘Nantiya pana naantobeinde, icha paca ichichi xua paca antobetsi. Bewa bara paichim tsane xua nantiya pana naantobem tsane’, jan. 35 Icha paxam nantiya pana naantobem tsurubenanaebiyam tsane, daxita jiwi paca cui yaputaena xua paxam bara apara tana nejume cowʉntsi jiwi pam, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús namchi xua Pedro jei tsane: “Jopa dapon yaitaeinyo”, pinae yabara jei tsainchi Jesús

36 Simón Pedro Jesús yainyabatsi, Pedro jeye: —Tanecanamataxeinaem, ¿jinya exota ponaetsi? jei Simón Pedro. Jesús jume nota, jeye: —Anoxuae jopa caitacʉpaeyo xua tana nepuna ponaewam ichaxota ponaein. Ichitha bexa tsane caitacʉpaena xua tana nepuna ponaewam ichaxota ponaein, jei Jesús. 37 Nexata Simón Pedro jume barai, jeye: —Tanecanamataxeinaem, ¿eta xua metha baxua paebame xua anoxuae jopa neitacʉpaeyo xua tacapuna ponaewatsi ichaxota poname? ¡Ichitha xan bara copatan xua jiwi tana nebexubinexa tacapuna ponaenexatsi! jei Pedro. 38 Jesús jume barai, jeye: —¿Bara xaniwaicha xua xam bara copatame xua jiwi necabexubinexa tana nepuna ponaenexam? Jume, apara xaniyan catsipaebatsi barapo merawithe acoibi po jumeyobebe neyabara jam tsane: ‘Jopa dapon yaitaeinyo’, neyabara jam tsane. Bapoxonae irʉrʉ wacara pebto fibina, jei Jesús.

14

Meje yabara poxonae Jesús jeye: “Xan apara pon jiwi matacaponan Taxa beicha”, jei Jesús

1 Equeicha Jesús pijimonae barai, jeye: “Jopa yabara nantʉ exabinde ichawan. Pana neyabara jume cowʉnteibare yawano Taxa payabara jume cowʉnteibareno. 2 Taxa pia nacua beicha bon nawita ichaxota jiwi pejinompaewa. Icha bon ajibi tsipae, metha bayatha jopa paca tsipaebichipaetsi, daxota apara paeban tsipei xainyan. Daxota paca tsiwanaeya pacata tutu wʉnaetinchi bara po bon. 3 Poxonae wetan xua Taxa beicha taponaewa xuano xua icha nacobe wetan xua bon paca tsiwanaeya tutu wunaetatsi, bapoxonae equeicha patopeicaein. Paca caponaeinchi ichaxoteicha xua tapoponaewa tsane. 4 Paxam payaputaneme ichaxota ponaein. Daxota payaputanemeno po coyeneya xua painya nepatsiwa tsane baxota”, jei Jesús. 5 Tomás jeye Jesustha: —Patatanecanamataxeinaem, jopa payaputaeinyo po nacua beya ichaxota ponaename. Tsipei baxua jopa payaputaeinyo, daxota jopa pana neitacʉpaeyo xua pata ponaewa po nacua beya ichaxota xam ponaename, jei Tomás. 6 Jesús jume nota, jeye: —Xan apara pon jiwi tamatacaponaein Taxa beicha. Mataʉtano xan pon xainyeya tapaebin. Mataʉtano xan apara pon jiwi tacatsin peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. Saya meisa xan ba jiwi yawenan xua pepatsiwa Taxa beicha. 7 Icha paxam pana neyaputaneme bara paichim Taxa payaputaneme. Daxota anoxuae nama Taxa payaputaneme yawano patanemeno tsipei paxam pana netaneme, jei Jesús. 8 Nexata Felipe Jesús baraichichi, jeye: —Patatanecanamataxeinaem, copare xua Axa pata tha taetsi. Bapoxonae jʉntema pata jinompaewa tsane, jei Felipe. 9 Jesús Felipe jume notatsi. Jesús jeye: —Felipe, bara bayatha cabarʉ popoinchiba. ¿Eta xua came jopa neyaputaem? Pon ba netane barichi apara bara Taxa tainchi. Daxota jopa benejam: ‘Copare painta pata tha Axa taetsi’, jopa bepana nejam. 10 ¿Eta xua metha jopa jume cowʉntsim xua bara Taxa neyanta xua bara irʉ Taxa yantandʉ? Daxita pocotsiwan paca tsipaebatsi apara jopa paebinyo pocotsiwa tacoutha ichichipan. Apara Taxa pon neyantsiya popona baxua apara exana pocotsiwa xua exanan. 11 Pajume cowʉnde xua Taxa neyanta popona, xua Taxa irʉ yanta poponan xua daxota Taxa be caein panbe. Icha jopa paca itacʉpaeyo xua pana nejume cowʉntame pocotsiwa yabara paca tsipaebatsi Taxa, moya pana necui yabara jume cowʉnde xua bayatha exanan pexeinya tatsita itʉtsi coyenewan. Baxuan jiwi tsita itʉban xua bara xainyei xua Taxa neyanta popona xua daxota Taxa be caeinbe panbe. 12 Xaniyan paca tsipaebatsi, pon nejume cowʉnta, bapon irʉ exanaena pocotsiwa exanan. Mataʉtano equeicha ichawan mataropeicha exanaena pewʉnaewan beyacaincha xua pocotsiwa exanan. Tsipei xan ponaein Taxa beicha. 13 Daxita pocotsiwan pana newʉn caununaya wʉcame Taxa beicha, bara baxua exanaein, tapaca catsita itʉtsinexatsi Taxa pia peayapusʉ itorobi coyenewa tatsi. 14 Bara pacata exanaeinchi poxonae pana newʉn caununaya wʉcame Taxa beicha, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús tsiwʉnaeya paeba xua bexa Nacom najumope tʉnaxʉ itorobina jiwitha

15 Equeicha Jesús barai pijimonae, jeye: “Icha pana neantobem, moya paexande taitorobi coyenewan. 16 Icha baxua paexanaename tha bapoxonae Taxa wʉcaetsi jan tsane: ‘Axa, ichʉn itorobare xua barapomonae peyawenaenexatsi’, jan tsane. Bapoxonae Taxa pacata itorobina pon ataya paca yantsiya poponeibina. 17 Pon Nacom itorobina, apara bapon bara pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi, po Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca yaputane exana xua bara xainyei xua pocotsiwa Nacom yabara. Ichitha pomonae jopa nejume cowʉntsiyo, barapomonae jopa yaputaeyo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. Daxota barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi jopa itacʉpaetsi xua barapomonae peyantsiya jinompaewatsi. Daichitha payaputaename barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi tsipei pacata patopaena yawano ataya paca yantsiya poponaena”, jei Jesús. 18 Equeicha Jesús barai pijimonae, jeye: “Jopa paca punapentsi tsainchi. Equeicha caibe patopeicaein xua tapaca barʉ poponaewatsi tsainchi. 19 Bara caeto jiwi jopa netae tsane pomonae jopa tana nejume cowʉntsiwi. Ichitha paxam pana netaename. Paxam equeicha asʉ pajinompaename tsipei xan equeicha asʉ poponaein. 20 Barapo mataqueitha poxonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi patopeicaena, payaputaename xua xan Taxa be caein pana naexananbe irʉ xua paxam be caein pana necana exaname irʉ xua xan be caein paca cana exanatsi. 21 Pon yaputane taitorobi coyenewan xuano xua exana xua barapo taitorobi coyenewan paeba, bapon tsita itapeinya xeina jiwitha xua xaniwaicha bara neantobe. Taxa antobe tsane bapon, pon neantobe. Xan barichin antobein tsane bapon. Mataʉtano yaputane exanaein xua bara bapon barʉ poponan”, jei Jesús. 22 Irʉ Judas pon seicaya ichʉndʉ, pon Judas Iscariote aibi, barapo Judas Jesús tsipaebatsi, Jesús jeichichi: —Patatanecanamataxeinaem, ¿eta xua jinya meisa pana neyaputane exanaetsi xua bara pana nebarʉ jinompame xua jopa daichim pomonaetha pomonae jopa cajume cowʉntsiyo? jei Judas. 23 Jesús Judas jume notatsi, jeye: —Pon neantobe bapon exana pocotsiwa itoroban. Bapoxonae Taxa antobe tsane bapon. Xan irʉrʉ Taxa pon caein panxaeinbe papatopaeinbe bapontha pata yantsinexa bapon. 24 Pon jopa neantobeyo, bapon jopa exanaeyo pocotsiwa itoroban. Po jume diwesi xuaunxuae pana nejume taneme apara jopa nata paebinyo. Apara baxua paeban tsipei Taxa nejume caitoroba pon tana neitorobixae, jei Jesús xua Judas tsipaebatsi. 25 Equeicha Jesús pijimonae barai, jeye: “Daxita baxuan paca tsipaebatsi poxonae cataunxuae paca barʉ popoinchi anoxuae. 26 Inta paxam pacata Nacom najumope tʉnaxʉ itorobina. Barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca yawenaena. Mataʉtano paca cuidubina xua pexainyeiwa xua Nacom yabara. Mataʉtano barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca cana exanaena xua pana neyabara cananta xeinaename xua pocotsiwan bayatha daxita yabara paca tsipaebatsi. 27 “Poxonae paca cuenta ponaeinchi jʉntema jinompa paca cana exanaeinchi. Paca catinchi po coyene jʉntema tapoponae coyenewa. Barapo jʉntema tapoponae coyenewa jopa bara be jʉta ichiyo xua jiwi barompaya jʉntema pia pejinompae coyenewa tatsi. Jopa yabara pana najʉntʉ exabinde ichawan. Mataʉta jopa junuwiya pajinompaeinde. 28 Bayatha pana nejume taneme xua ponaein jan xuano xua equeicha patopeicaein paxamtha xua paca barʉ poponaeinchi jan. Icha xaniwaicha pana neantobem tsipaem metha pajʉntʉ coyene weiweinaetsipame xua taponaewa Taxa beicha. Tsipei Taxa bichocono ainya cui, beyacaincha xua xan poxonae cataunxuae poponan po cae pin nacuathe. 29 Baxua paca tsipaebatsi xua tsiwʉnae paeban painya tana nejume cowʉntsinexam tsane poxonae xaniwaicha baxua tsane. 30 “Nama imoxoyo jopa neitacʉpaeyo xua equeicha caeto tapaca tsipaebiwa tsainchi, tsipei nama imoxoyo patopaenaba pon jiwi jʉntʉ coyene itorobeibatsi po jiwitha jopa tana nejume cowʉntsiwi. Ichitha bapon jopa xeinaeyo peayapusʉ itorobi coyenewa xua tana neitorobiwa tsane. 31 Bewa exanaein pocotsiwa xua Taxa neitoroba, xua daxita jiwi peyaputaenexa xua apara bara xan ponxaein Taxa bichocono tana neantobein. “¡Panonoba ponde! Weye poinchi”, jei Jesús pijimonaetha.

15

Meje yabara poxonae Jesús yabara paeba uva ʉnboto xua pepa ʉnboto

1 Equeicha Jesús jeye: “Icha pepa ʉnboto ichi xua petabʉ opina wejujuina mene xua uva thei penacoichinexa, xan bara pocotsi jʉta coyeneya cana ichin jiwi. Jiwi ajʉntʉcoyeneyapusʉya cana exanan pomonae tana nejume cowʉntsi jiwi, icha uva pabi pexeinaein ichi xua yabaca xueta xua xanepanaya petaxuwiwa tsainchi. Taxa bara jʉta coyeneya ichi. Taxa yawena pomonae tana nejume cowʉntsiwi, pomonae xanepanaya inta pejinompaewi. 2 Uva pabi pexeinaein daxita ucuboba po maxʉranan xua jopa nacoichiyo. Bapoxonae daxita barapo pemaxʉranan po maxʉranan xua dubena xanepanaya nacoita beyacaincha xua copiya poxonae nacoita. Taxa barapocotsi jʉta coyeneya exana. Taxa itaweta pomonae bequein nejume cowʉnta ichitha jopa beta jinompaeyo xan nexa. Barichi pomonae bequein nejume cowʉnta ichitha saya tsiwiyo exana pocotsiwa itoroban, Taxa atene cana exana xua barapomonae atene, xua daxota barapomonae beta exanaena pocotsiwa itoroban. 3 Pajʉntʉ coyene wʉnaem painya tana nejume cowʉntsixaemxae xua bayatha po jume diwesi tapaca tsipaebixaetsi. 4 Pana necayawa jinompeibare icha ichin xua ataya paca cayawa poponeibinchi. Uva ʉnboto maxʉranawa ba poxonae iratha maxʉrana boca jopa ba pipatotha matono xuwouncuaeyo xua pethei perubenaenexa. Bara jʉta coyeneya paichim. Icha jopa pana necayawa jinompaem, jopa paxeinaem tsane xua po coyene pexeinya peajʉntʉyapusʉ coyenewa. 5 “Icha pepa uva ʉnboto ichi xua xeina pemaxʉranawan, bara jʉta coyeneya ichin. Xeinan pomonae tana nejume cowʉntsi jiwi pam. Pepa uva ʉnboto nacoita exana nawita pethei pemaxʉranawantha tsipei poxoru pemaxʉranawan dubena pepa uva ʉnbototha tsica. Bara jʉtiya ichi icha pana necayawa jinompame bapoxonae bichocono paca jʉntʉ coyene xanepana exanaeinchi. Daxota icha pana nepentsiya jinompame jopa paca itacʉpaetsipae xua paexaname pocotsiwa xua Nacom ichichipa. 6 Pon jopa necayawa poponaeyo bapon Taxa itawetsina, icha xua uva pabi pexeinaein ichi. Bapon petʉpae maxʉranawan nota xua bayatha ucobobeba yawa bapoxonae isotototha bebeya petautsinexa. 7 “Icha pana necayawa jinompaename yawa icha jopa pajʉntemainaem tsane pocotsiwa bayatha paca cuidubatsi, bapoxonae pocotsiwa pana newʉcaename bara baxua pacata exanaeinchi. 8 Jiwi Taxa barʉ cui itura jinatsi poxonae paca tane xua betiya xanepanaya pajinompame painya neexanaexae pocotsiwa Taxa paca itoroba. Yawa Taxa barʉ cui itura jinatsi tsipei barapomonae paca cui yaputane xua paxam barapara pepa tamonae jiwi pam. 9 Paca antobetsi icha Taxa ichi xua neantobe. Ataya payacuiya jinompare xua paxam po coyene xua pomonae tapana nejume cowʉntsi jiwi pam. 10 Paexanaponde pocotsiwa paca itorobatsi, bapoxonae bichocono tsitecaeya paca antobe tsoponae tsainchi, icha xan ichin xua poxonae exanan pocotsiwa Taxa neitoroba xua daxota ataya tsitecaeya neantobe tsoponae. 11 “Baxuan paca tsipaebatsi xua paca jʉntʉ coyene xanepana exanaeinchi xua bapoxonae bichocono pajʉntʉ coyene weiweinaename. 12 Barapo taitorobi coyenewa baxue xua janje: ‘Nantiya paxam pana naantobeinde, icha paca ichichi xua paca antobetsi’, jan. 13 Yabara paca tsipaebatsi po peantobewa bichocono ainya cui beyacaincha icha peantobewa. Barapocotsi peantobewa xeina pebin poxonae peantobexae pia jiton yaitataba xua pebexubinexatsi xua pia jiton tatsi jopa bepetabexubiwa tsainchi. 14 Paxam apara tajiwimonae pam, icha paexanaponaename pocotsiwa xua tapaca itorobiwatsi. 15 Anoxuae jopa bepaca caunutichi xua paxam pomonae inta amanaya penacuichiwi pam. Nama po cae pin nacuathe pomonae petanacuichiwi jopa yabara yaputaeyo pocotsiwa exana pomonae pia pecanamataxeinaewichi tsipei jopa baxua yabara paebiyo. Ichitha paca caunutatsi xua paxam apara tajiwimonae pam, tsipei nama xan paca cana exainchi xua payabara yaputaneme daxita pocotsiwan xuan Taxa necui itoroba. 16 Apara jopa pana neitapetsim. Jame apara paca itapetatsi. Paca cui itorobatsi xua xanepanaya painya neexanaewa pocotsiwa Taxa paca itoroba. Ichichipan xua jopa peweraweracaewa tsane pocotsiwan painta exanaename. Bapoxonae Taxa bara pacata exanaena poxonae Taxa beicha pawʉcame poxonae pana nebʉxʉna bobenouname. 17 Daxota equeicha paca jeichi: ‘Paxam nantiya pana naantobeinde’, jan”, jei Jesús pijimonaetha.

Meje yabara poxonae Jesús jeye: “Jiwi necaseba, irʉ paca caseba”, jei Jesús

18 Equeicha Jesús jeye: “Pomonae jopa nejume cowʉntsiyo icha barapomonae paca caseba pananta xeinare xua barapomonae copiya necaseba daxota paca casebarʉ. 19 Icha paxam pomonae jopa pata tana nejume cowʉntsiwi jiwana pam tsipaem, bapoxonae pomonae necaseba paca antobe tsipae icha ichi xua barompaya antobe pijimonae. Pomonae xote jinompe, pomonae jopa tana nejume cowʉntsiwi, barapomonae pexantha tatsi paca itapetatsi daxota barapomonae paca caseba. Tsipei anoxuae paxam jopa barapomonae jiwana pam. 20 Pana nejume cayabara nanta xeinare xua bayatha paca tsipaebatsi xua janje: ‘Pon ba tanacuita ichʉn, bapon jopa ainya cuiyo, jame pia pentacaponaein tatsi ainya cui pon peitorobixaetsi’, paca jeichi. Tsipei jiwi inta abe exana daxota irʉ pacata abe exana. Jiwi jopa jume cowʉntsiyo tacuidubiwa. Barichi jopa jume cowʉntsiyo painya necuidubiwa. 21 Daxita baxuan jiwi paca cana exanaena xua painya neexanaexae pocotsiwa paca itorobatsi tsipei jopa yaputaetsi pon neitoroba pon Taxaxae. 22 “Icha jopa patopaeinchipae po cae pin nacuathe, xuano xua icha jopa cuidubinchipae barapomonaetha, barapomonae jopa natsicuentsipae xua abe peexanaexae tsipei jopa yaputaetsipae xua abe exana. Ichitha anoxuae jopa itacʉpaetsi xua pejeiwa: ‘Jopa payaputaeinyo xua abe paexanan’, xua pejeiwa, tsipei patopan yawa cuiduban barapomonae. 23 Pomonae xua necaseba, barapomonae irʉ Taxa casebatsi. 24 Barapomonae tane xua xan exanan pocotsiwa ichʉn jopa itacʉpaetsi xua peexanaewa. Icha barapomonae jopa bayatha necui taetsipae xua exanan jopa natsicuentsipae xua abe peexanaexae jopa peyaputaexae tsipae xua abe exana. Ichitha barapomonae bara xaniwaicha necui tane xua exanan. Mataʉtano yaputane xua abe exana. Daxota barapomonae necaseba irʉ daxota Taxa casebatsi. 25 Ichitha baxua bewa neyabara jume cui wetsina tsipei Moisés pia peitorobi coyenewatha neyabara tsiwʉnaeya jeye: ‘Barapomonae necaseba poxoru saya apatsi’, jei barapo Moisés pia peitorobi coyenewatha. 26 “Itorobin Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi xua po pejumope tʉnaxʉ Taxa werena pona, po pejumope tʉnaxʉ paca yawenaena po pejumope xainyeya pepaebin. Barapo pejumope tʉnaxʉ neyabara paebina poxonae bapon patopeicaena. 27 Paxam bara paichim tsane ichamonaetha pana neyabara paebiname. Tsipei poxonae aena tamropata pitaban tanacuichiwa barapo cae pin nacuathe, bapoxonae caena bayatha pana nebarʉ jinompame”, jei Jesús pijimonaetha.

16

1 Equeicha Jesús barai pijimonae, jeye: “Baxua paca tsipaebatsi xua jopa painya nebarapentsiwa tsane xua tapana nejume cowʉntsiwam poxonae jiwi abe pacata exanaena. 2 Paca itawetsina judiomonae pia penacaetutsi bon weya. Po mataqueitha poxonae jiwi paca jutebina, barapo jiwi catsawiya nanta xeinaena xua Nacom pecui itorobixae xua daxota painya paca necajutebiwa tsane. 3 Barapo jiwi baxua pacata exanaena, tsipei jopa neyaputaeyo mataʉta Taxa tsipei jopa yaputaetsi. 4 Baraxua paca tsipaebatsi xua painya tana necayabara jume cananta xeinaewam tsane poxonae barapo matacabi tsane poxonae po mataqueitha jiwi abe pacata exanaena.

Meje yabara po coyene xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi exana

“Poxonae aena tamropata pitaban tanacuichiwa baraxua jopa paca tsipaebichi tsipei paca barʉ popoinchi. 5 Ichitha nama anoxuae baxua paca tsipaebatsi tsipei ponaein, xua Taxa beicha taecaewa tsane pon tana neitorobixae. Dapon aibi paxam jiwana pam pon neyainyaba xua nejei: ‘¿Eta xota ponaename? ’ pon nejei, tsipei daxita pam bara pana neyaputaneme xua xota taponaewa. 6 Nama anoxuae bichocono panthʉthʉ wecoyam tapaca tsipaebixaetsi baxua. 7 Ichitha bara yatsicaya xainyeya paca tsipaebatsi. Baxua pacata wʉnae xua taponaewa tsipei icha jopa ponaeinchipae, jopa neitacʉpaetsipae xua taitorobiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi xua painya nepaca cayawenaenexa. Icha ponaein barapo jumope pacata itorobinchi. 8 Poxonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi patopeicaena, jiwi yabara yaputane cana exanaeinchi pocotsiwa daxita jiwi abe peexanae cuiru coyenein exana. Mataʉtano barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi jiwi yaputane cana exanaeinchi xua xan saya xanepanaya Nacom tayabara paebin. Mataʉtano barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi jiwi yaputane cana exanaeinchi xua po coyene poxonae Nacom exanaena xua Nacom yabara paebina daxita jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. 9 Poxonae barapomonae abe peexanae cuiru coyene exana baxua tsita itapeinya xeina xua barapomonae jopa tana nejume cowʉntsiwi. 10 Mataʉtano jiwi yaputane cana exanaeinchi xua xan saya xanepanaya Nacom tayabara paebin, tsipei Taxa beicha ponaein yawa paxam jopa equeicha pana netaem tsane. 11 Mataʉta barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi jiwi yaputane cana exanaeinchi xua po coyene poxonae Nacom exanaena xua Nacom yabara paebina daxita jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Tsipei caena bayatha bapocotsiwa exana caurimonae pia pentacaponaeintha, pon jiwi jʉntʉ coyene itorobatsi barapo cae pin nacuathe xua abe peexanaenexa. Mataʉtano Nacom bapontha cana exanaena xua bexa bapon weraweracaena. 12 “Ichawa bequein xeinan xua tapaca tsipaebiwatsi ichitha anoxuae jopa paca itacʉpaeyo xua painya neyaputaewa tsipei jopa paca coyene cʉpaeyo. 13 Poxonae patopeicaena Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi, barapo pejumope tʉnaxʉ paca tsipaebina daxita xua xuan pocotsiwa pexainyeiwa tsipei apara jopa paebi tsane xua pia coutha peichichipaewa. Saya paebina xua Nacom bayatha jume tainchi. Mataʉtano barapo pejumope tʉnaxʉ yabara yaputane paca cana exanaena pocotsiwa bexa tsane exanaena po cae pin nacuathe tsique. 14 Barapo Pejumope tʉnaxʉ jiwi cana exanaeinchi xua jiwi wʉnae tana nejainchiwa tsane. Pocotsiwa xua paca tsipaebatsi, barapo pejumope tʉnaxʉ xuya yaputane paca exanaena. 15 Daxita xua Taxa pocotsiwa xeina irʉ apara xan tawa. Daxota paca jeiche: ‘Pocotsiwa tacuidubi coyenewa, barapo coyenewa barapo pejumope tʉnaxʉ xuya equeicha paca cuidubina’, paca jeichi. 16 “Caeto tsane jopa pana netaem tsane. Ichitha bexa tsane bapoxonae equeicha pana netaename. Bapoxonae pirapaeyo Taxa beicha ponaein”, jei Jesús pijimonaetha.

Meje yabara poxonae Jesús jeye: “Bequein copiya pawecoyam tsane ichitha bexa equeicha pajʉntʉ coyene weiweinaename”, jei Jesús

17 Bapoxonae ichamonae pomonae Jesús pijimonae tatsi caemonae nayainyaba, najei: —¿Eta xua bapon naca tsipaebara? ¿Eta xua metha naca jei: ‘Caeto tsane jopa pana netaem tsane. Ichitha bexa tsane, bapoxonae equeicha pana netaename. Bapoxonae pirapaeyo Taxa beicha ponaein’, naca jei? 18 ¿Eta xua metha ‘caeto tsane’, jane? Jopa baxua yaputaetsi, najei. 19 Jesús pijimonae yaputane xua pijimonae juntucuru yainyabatsi. Daxota pijimonae barai, jeye: —Xuaunxuae paca jeichi: ‘Caeto tsane jopa pana netaem tsane. Ichitha bexa tsane bapoxonae equeicha pana netaename’, jan ¿baxua apara pana necayabara jume yainyabame? 20 Xaniyan paca tsipaebatsi. Tacoutha paxam pawecoyam tsane yawano paanthʉthʉrewem tsane poxonae irʉrʉ jʉntʉ coyene weiweinaena pomonae jopa tana nejume cowʉntsi jiwi. Bequein caeto pawecoyam tsane ichitha equeicha pajʉntʉ coyene weiweinaename. 21 Poxonae yabʉyo bʉpana taecatsi pexuyo, poxonae imoxoyo naexanaena pexuyo, bapowa bichocono wecoyei. Ichitha poxonae bayatha pexuyo naexana, bapoxonae bapowa nacayabara jʉntemaina xua bayatha yaporowa papai xua peatenexae. Daxota bapowa jʉntʉ coyene weiweina pexuyo bayatha penaexanaexae. 22 Bara jʉta coyeneya paichim tsane. Poxonae tʉpaein xua taponaenexa tsane, bequein pawecoyam tsane, ichitha panetaename poxonae asʉn tsane xua ponaein Taxa beicha. Yawa bapoxonae pajʉntʉ coyene weiweinaename. Dapon aibi pon barapo jʉntʉ weiweinae coyenewa paca jʉntʉ coyene wejʉntemaina cana exanaena. 23 “Barapo mataqueitha, po mataqueitha Taxa beicha ponaein, equeicha bara nama jopa painya tana neyainyabiwam tsane. Saya meisa poxonae Taxa beicha pana newʉn caununaya wʉcaename, bara baxua daxita pacata exanaena. Baxuan pocotsiwa paca tsipaebatsi bara xainyan. 24 Caena bayatha xua beya anoxuae jopa pana newʉn caununaya wʉcaem Taxa beicha. Anoxuae nama pana newʉn caununaya wʉcaename Taxa beicha. Bara baxua pacata exanaena xua bichocono yatsicaya painya nejʉntʉ coyene weiweinaewa tsane”, jei Jesús pijimonaetha.

Meje yabara poxonae Jesús jeye: “Xan amanayabaxubin pon jiwi jʉntʉ coyene itorobatsi po cae pin nacuathe”, jei Jesús

25 Equeicha Jesús barai pijimonae, jeye: “Pocotsiwan xua bayatha paca tsipaebatsi, bara paeban pecayabara jʉta pepaebi diwesixitha. Ichitha barapo matacabi patopaena, po mataqueitha jopa paca tsipaebi tsainchi pecayabara jʉta pepaebi diwesixitha. Barapo mataqueitha bara Nacom yabara jume penthiya paca tsipaebinchi. 26 Barapo mataqueitha pana newʉn caununaya wʉcaename Taxa beicha. Jopa paca tsipaebichi xua Taxatha tapacata wʉcaewa tsainchi tsipei apara bara painya coya paca itacʉpa. 27 Taxa paca antobe pata tana neantobemxaem yawa pata tana nejume yabara cowʉntsixaemxae xua xan bara yatsicaya Taxa wetsica ponan. 28 Taxa pia xainya wetsica ponan xua tapatopaewa tsane po cae pin nacuathe tsique. Ichitha anoxuae barapo cae pin nacue cuenta ponan xua equeicha Taxa beicha taponaewa tsane”, jei Jesús pijimonaetha. 29 Nexata Jesús pijimonaexae baraichichi, jeye: —Anoxuae bara yatsicaya jume penthiya pana netsipaebame. Jopa paebim pecayabara jʉta pepaebi diwesixitha. 30 Anoxuae payaputan po coyene xua bara daxita neyaputaewan. Mataʉtano payaputan xua jopa pata nantawenonaewa xua paxan pata paca cayainyabiwatsi. Daxota pajume cowʉntan xua xam bara yatsicaewa Nacom wetsica neponaein, jeichichi Jesús pijimonae. 31 Jesús jume barai pijimonae, jeye: —¡Anoxuae matapainya pana nejume cowʉntame! jei Jesús. 32 Bara nama imoxoyo matacabi patopa, po mataqueitha tsana parʉcʉpaename poxonae jiwi paca yotabina. Paxam pana necuentarʉcʉpaename. Daichitha xan jopa companyo tsane tsipei Taxa neyanta bayatha. 33 Daxita baxuan paca tsipaebatsi painya nejʉntʉ coyene weiweinaenexam tsane tapana necayawa jinompaexaem tsane. Poxonae cataunxuae pajinompaename po cae pin nacuathe jiwi paca atene exanaena poxonae abe paca cana exanaena. Daichitha jʉntema pajinompare. Tsipei xan amanayabaxubin pon jiwi jʉntʉ coyene itorobatsi po cae pin nacuathe, jei Jesús pijimonaetha.

17

Meje yabara poxonae Jesús pijimonae tawʉca Paxatha

1 Poxonae Jesús baxua najume weta xua pijimonae tsipaeba, bapoxonae Jesús itaboco necoicha. Paxatha tsipaeba jeye: “Axa, aunxuae patopaena xua poxonae jiwi tsita itʉtsiname xua xan, apara bara Nexanton, pon taainya cuin. Bapoxonae jiwi tsita itʉtsin xua xam jinya neainya cuim. 2 Xam, Nexantonxaein, daxita jinya neitorobi coyenewa necatame xua taitorobinexa tsane jiwi. Daxita po jiwi necatame, po jiwi tana nejume cowʉntsiwi, barapo jiwi catsin peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. 3 Axa, yatsicaya compam xam Nacom, irʉ xan Jesucriston compan ponxaein neitorobame po cae pin nacuathe tsique. Pomonae nejume cowʉnta irʉ xuano cajume cowʉntano, barapomonae xeinaena peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. 4 “Po cae pin nacuathe exanan xua jiwi wʉnae necajainchiwa. Bayatha wetan xua bayatha necui itorobame xua taexanaewa tsane. 5 Axa, anoxuae equeicha ainya cui neexande neitabaratha, icha matha neichim poxonae caena bayatha ainya cui neexaname neitabaratha poxonae nexantha poponan poxonae cataunxuae po cae pin nacue jopa forotsinyo. 6 “Pomonae bayatha itapetame, pomonae nejume cowʉnta, barapomonae yabara cuiduban xua xam cayabara paebatsi. Barapomonae bara jinyamonae yawa nepuna pona exaname. Barapomonae bara xanepanaya exana xua pocotsiwa itorobame. 7 Pocotsiwan xua xan paeban xuano xua exanan, daxita baxuan exanan tana necatsimxae jinya pexeinya ayapusʉ itorobi coyenewa. Anoxuae daxita baxuan barapomonae yaputane. 8 Pocotsiwan necuidubame xuya barapomonae cuiduban. Daxita baxuan barapomonae yabara nejume jejei. Barapomonae yaputane xua xan bara yatsicaya xam wetsica ponan. Mataʉtano yaputaneno xua xam tana neitorobiwam. 9 “Cawʉcatsi barapomonae nexa xua neyawenaewa tsane barapomonae. Apara jopa yabara cawʉcaetsi pomonae jopa nejume cowʉntsiyo xua neyawenaewa tsane. Saya jame yabara cawʉcatsi pomonae tana necatsixaemxae pomonae jinyamonaexae. 10 Daxita pomonae xua jinyamonae apara tamonaerʉ. Daxita irʉrʉ pomonae xua tamonae, apara jinyamonaerʉ. Ichamonae wʉnaeya necayabara nanta xeina xua xan ainya cuin tsipei xanepanaya jinompa, pomonae tana nejume cowʉntsi jiwi. 11 “Xan jopa poponaein tsane po cae pin nacuathe tsipei ponaein nexainya beicha xua tapoponaenexa nexantheicha. Nama barapomonae jopa daichiyo, saya po cae pin nacuathe dubenanaebiyaena. Axa, xam ponxaem bichocono nejʉntʉ coyene xanepanaein tsaibim. Pomonae bayatha tana necatsixaemxae barapomonae bebere jinya neayapusʉ neitorobi coyenewatha xua barapomonae jopa pejʉntʉ coyene cui itorobinexa tsainchi xua abe peexanaewa tsane xua caurimonae pia pentacaponaein tatsi jʉntʉ coyene cui itoroba. Bapoxonae barapomonae be caein cana naexanaeinchibe waantobexaebe barapomonae icha ichichibe xua be caein naexainchibe. 12 Poxonae cataunxuae poponan po cae pin nacuathe, apara xan bebeteiban barapomonae jinya neayapusʉ neitorobi coyenewatha pomonae tana necatsixaemxae. Barapo tamonaexae beta bebetan yawa jopa copatsinyo xua ichʉn tana newepu aichurucuaewa, saya meisa caein nexubina barapomonae jiwana. Daxota bapon bewa tʉpaena tsipei bichocono peajʉntʉcoyeneyapubein. Bapon abe exana tsipei caena bayatha nejume diwesitha bapon yabara paebatsi po coyeneya xua bapon tana necana exanaewa tsane. 13 “Anoxuae xan ponan nexainya beicha ichaxoteicha ecame. Ichitha daxita baxuan paeban poxonae cataunxuae po cae pin nacuathe poponanje xua barapomonae bichocono pejʉntʉ coyene weiweinaenexa, po pejʉntʉ coyene weiweinaewa bayatha xeinan. 14 Nejume diwesi catan barapo tamonae. Ichitha barapo tamonae inta casebatsi ichamonae tsipei barapo jiwi po cae pin nacuathepiwi. Barapo tamonae nama po cae pin nacuathepiwi aibi, icha ichin xua xan po cae pin nacuathepin aibin. 15 Apara jopa cawʉcaetsi xua barapo tamonae nenotsinexa po cae pin nacue weye. Saya apara cawʉcatsi xua barapomonae nebebetsinexa caurimonae pia pentacaponaein tatsi pecuiyainwa. 16 Icha xan ichin xua po cae pin nacuathepin aibin, barichi barapo tamonae jopa barapo cae pin nacuathepiwiyo. 17 Nejume diwesi, apara po diwesi nexainyei diwesi jume. Poxonae barapo tamonae jume tane baxua barapomonae catame xua pejʉntʉ coyene weiweinaewa xua peexanaewa tsane pocotsiwa ichichipame. 18 Icha neichim xua neitorobame pomonaetha pomonae jopa jume cowʉntsiyo, barichin pomonae tana nejume cowʉntsiwi itoroban pomonaetha pomonae jopa tana nejume cowʉntsiwi. 19 Najʉntʉ coyene catan nexainya beya tha xua exanaetsi pocotsiwa ichichipame. Baxua exanan tsipei antobein tamonae. Exande xua barapomonae irʉ penajʉntʉ coyene catsinexa nexainya beya xua pia peexanaewa tsane pocotsiwa ichichipame. Baxua peexanaenexa tsane pexeinaexae nejume diwesi, po diwesi nexainyei jume diwesi. 20 “Jopa meisa cawʉcaetsi barapo tamonae nexa, apara yawano irʉ yabara cawʉcatsi pomonae bexa nejume cowʉntsina poxonae jume taena tajume diwesi xua poxonae pepaebixae tsane barapo tamonae. 21 Cawʉcatsi xua barapomonae be caein penaexanaenexa xuano xua cae penanta xeinaeya nacana barʉ cayawa nanta xeinaenexa tsainchibe. Baxua exanatsibe barapomonaetha icha neichim xua neyantame xuano xua xam cayantatsirʉ. Poxonae barapomonae be caein nacayawa naexana ponaeinchibe, bapoxonae ichamonae yabara jume cowʉntsina xua xam bara yatsicaya tana neitorobiwam. 22 Barapo tamonae peainya cui coyenewa catan, po peainya cui coyenewa xam necatame xua barapomonae be caein penaexanaenexa icha ichichibe xua bara caein naexanatsibe. 23 Xan tamonae yantan irʉ xam neyantame, tsipei daxitatsi be caein naexainchi daxota barapomonae yatsicaya bara be caein naexana. Bapoxonae daxita jiwi cui yaputaena xua xam bara yatsicaya tana neitorobiwam. Mataʉtano barapo jiwi cui yaputaena xua tamonae antobem icha ichim xua neantobem. 24 “Axa, necatame barapo tana nejume cowʉntsiwi. Ichipan xua barapomonae pomonae tana nejume cowʉntsiwi ponaena ichaxoteicha taponaewa tsane xuano xua pia petaenexa tsane taainya cui coyenewa xua necatame. Tsipei caena bayatha neantobem poxonae cataunxuae jopa forotsiyo po cae pin nacue. 25 Axa, pon bichocono nejʉntʉ coyene xanepanaem. Pomonae jopa tana nejume cowʉntsiwi jopa pepa jinyamonaeyo tsipei jopa cayaitaeyo. Ichitha xam bara cayaitainchi. Pomonae tamonae, pomonae tana nejume cowʉntsiwi barapomonae neyabara yaputane xua xam tana neitorobiwam. 26 Barapomonae pomonae tana nejume cowʉntsiwi yabara yaputane exanan xua xam cayabara paebatsi. Abʉ cataunxuae awiya baxua exanaein xua jinya necaantobenexa tsane icha neichim xua neantobem. Mataʉtano barapomonae ataya yaitata poponeibin”, jei Jesús poxonae Paxa tsipaeba.

18

Meje yabara poxonae Jesús waetabatsi

1 Poxonae Jesús najume weta xua poxonae Paxa tsipaeba, bapoxonae pomonae Jesús pijimonaexae tatsi Jesús barʉ pona. Jesús barʉ pona foto iya icha muxunene beya, po foto cataunxuae ira tsewa. Barapo foto pewʉn Cedrón. Barapo icha muxunene beya umena xua ponaein peʉbi naein, baxota Jesús pijimonae barʉ patopa. 2 Judas, pon Jesús caenaetatsi, bapon yaputane barapo momiyo tsipei baxota matha matowa Jesús pijimonae barʉ nacaetuteiba. 3 Judas patopa ichaxota Jesús pijimonae barʉ uncua. Judas barʉ pona soldadomonae irʉno policiamonae, po policiamonae pomonae Nacom pin pia bo peyabara umenaewi. Daxita barapomonae, pomonae Judas barʉ patopa fariseomonae itoroba irʉ sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi itorobarʉ. Daxita barapomonae cusin capona. Irʉ ichamonae lámparan capata irʉ ichamonae banaxuton capata. 4 Bequein Jesús tsiwana yaputane barapomonae xua po coyene pecana exanaewa tsainchi, ichitha Jesús itataya yawa yainyaba, jeye: —¿Jintam pawenawenam? jei Jesús. 5 Daxita barapomonae Jesús jume notatsi, jeye: —Apara Jesús Nazaret tomarapin pawenawenan tsompae, jei. Jesús jume nota, jeye: —Apara bara bapon uncuanje, jei Jesús. Irʉ Judas, pon Jesús caenaetatsi, baxota nauncuarʉ. 6 Poxonae Jesús, jeye: “Apara, bara bapon uncuanje”, jei, bapoxonae barapomonae peʉma iyiya caibeya yawa xuirabathopa. 7 Equeicha Jesús yainyaba, jeye: —¿Jintam pawenawenam tsompae? jei. Equeicha barapomonae, jeye: —Apara, Jesús Nazaret tomarapin pawenawenan tsompae, jei barapomonae. 8 Nexata Jesús barai, jeye: —Bayatha paca tsipaebatsiba: ‘Apara bara bapon uncuanje’, jan. Icha pana newenawenam bara tamonae inta painta pu copabare, jei Jesús. 9 Baxua exana tsipei caena bayatha Jesús jeye Paxatha: “Axa, barapo tamonaexae beta bebetan yawa jopa copatsinyo xua ichʉn tana newepu aichurucuaewa”, jei Jesús. 10 Bapoxonae Simón Pedro namara wejonta pia wato cusi. Simón Pedro muxuyoro catsoniba pon pewʉn Malco, po muxuyoroto pecoxa werucuiya. Bapon Malco pon sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi tanacuitatsi. 11 Jesús Pedro baraichi, jeye: —Cusi jeinca pentacuerutha. ¿Eta pocotsiwa daxua daichim? ¿Xam ichipame xua jopa taexanaewa tsane pocotsiwa caena bayatha Taxa neitoroba xua bara bewa jiwi atene tana necana exanaewa? jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús uncua Anás peitabaratha tatsi

12 Bapoxonae soldadomonae irʉ soldadomonae pia pentacaponaein tatsi irʉrʉ policiamonae, po policiamonae pomonae Nacom pin pia bo peyabara umenaewi, daxita barapomonae Jesús waetabatsi yawa maxʉ cʉbatsi. 13 Bapoxonae Jesús capoinchi Anás pia bo tatsi beya. Bapon Anás Caifás paxuyo tatsi. Bapon Caifás barapo weitharʉ sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi naexana. 14 Barapon Caifás, pon caena bayatha jei judiomonaetha: “Metha wʉnae xua bara caein piamonae yaitatsina pebexubinexatsi xua daxita piamonae tatsi jopa petajutebinexatsi”, jei Caifás xua bayatha paeba.

Meje yabara poxonae Pedro Jesús yabara paebatsi xua jeye: “Jopa dapon yaitaeinyo”, yabara jeichichi Jesús

15 Simón Pedro irʉ ichʉn ponxaerʉ Jesús pijimonae tatsi jiwana Jesustha napuna ponabe poxonae policiamonae Jesús capoinchi sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi pia botha tatsi. Barapon pon ichʉn bapon yaitainchi xua sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi yaitane. Daxota bapon sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi pia pin pia bo panatha tatsi Jesús puna joniyatsi. 16 Nama Pedro aisowatha uncua peboupa juma werena. Daxota bapon pon ichʉn pana weya pona peboupa beya xua yabʉyo petsipaebinexatsi powayo yapu eeneiba peboupa. Bapon jeye: “Inta Pedro pu itorobarena xua bara jondenaena”, jei. Tsipei barapo sacerdotemonae pia pentacaponaein tatsi bapon yaitainchi daxota barapowa Pedro bara copatatsi xua bara jondenaena. 17 Nexata poxonae Pedro jondena, bapowa Pedro yainyabatsi, jeichichi: —¿Bara xam, Jesús pijimonae tatsi caein jiwanamda? jeichichi Pedro. Pedro jume nota, jeye: —Jume, apara xan dapon aibin, jei Pedro. 18 Yaitama irʉ aque tsuncuaerʉ daxota pomonae sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi tanacuitatsi irʉ policiamonaeno, daxita barapomonae isoto itutaeta barapo panatha. Daxita barapomonae nonopumena barapo isototha. Pedro irʉ baxota nanonopuncuarʉ.

Meje yabara poxonae sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi Jesús matowa yainyabatsi

19 Irʉrʉ bapoxonae sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi tamropata pitaba xua Jesús matowa peyainyabiwatsi. Jesús jeichichi: “Jesús, ¿jintam barʉ jinyamonae? ¿Eta po diwesi cuidubame barapo jinyamonae? ” jeichichi Jesús. 20 Jesús jume nota, jeye: —Caena bayatha daxita jiwi peitʉtha cueicueijan tsaibin. Judiomonae pia penacaetutsi bontha ataya cuidubeiban. Mataʉtano Nacom pin pia botha ichaxota judiomonae nacaetuteiba, baraxotano ataya cuidubeiban. Bapana jopa jiwi wepu nameicha paebin xua pocotsiwa jiwi jopa tana nejume taenexa. 21 ¿Eta pocotsiwa metha nejume yabara yainyabame? Jame maisa moya yainyabare pomonae bayatha nejume tane. Moya barapomonae catsipaebina pocotsiwa bayatha tsipaeban barapomonae petanejume yaputaexae pocotsiwa bayatha tsipaeban, jei Jesús. 22 Poxonae Jesús baxua najume weta, bapoxonae caein policiamonae jiwanapin pomonae baxota umena, po policiamonae Nacom pin pia bo peyabara umenaewi bapon Jesús jumata cuaintaxotsi. Yawa bapon Jesús jeichichi: —¿Eta xua dapo jume paebame poxonae baxua jume notame sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi? jei bapon. 23 Jesús jume nota, jeye: —Icha bara pocotsiwa abe paeban, moya netsipaebare xua abe. Ichitha icha xua wʉnae paeban, ¿eta pocotsiwa metha nexata nejumata cuaintaxubame? jei Jesús. 24 Bapoxonae Anás Jesús yamaxʉ cʉbiya itorobatsi Caifás beya. Bapon Caifás sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi naexana barapo weitharʉ.

Meje yabara poxonae equeicha Pedro Jesús yabara paebatsi: “Jopa dapon yaitaeinyo”, yabara jeichichi Jesús

25 Poxonae baxuarʉ, irʉrʉ cataunxuae Pedro nanonopuncua. Barapoxonae barapomonae Pedro yainyabatsi, jeichichi: —¿Xam apara Jesús pijimonae tatsi caein jiwanamda? jeichichi Pedro. Ichitha Pedro jume notsiya jeye: —Jume, apara xan bapon aibin, jei Pedro. 26 Bapoxonae equeicha ichʉn Pedro yainyabatsi pon sacerdotemonae pia pepa pentacaponaein tatsi tanacuitatsi. Pon Pedro yainyabatsi, bapon caein jiwana pomonae Pedro jiwana muxuyoro catsoniba. Bapon Pedro yainyabiya jeichichi: —Xam bayatha caena catainchi poxonae Jesús paca barʉ pona momiyo beya. ¿Bara methara? jeichichi Pedro. 27 Pedro equeicha jume notsiya jeye: —Jume, jopa dapon yaitaeinyo, jei. Bapoxonaerʉ caena nainya wacara pebto fiba.

Meje yabara poxonae Jesús uncua Pilato peitabaratha tatsi

28 Caemʉmbotha Jesús capoinchi Caifás pia bo weya pon jiwi peyanacua ewatsinchi pin pia bo tatsi beya, pon pewʉn Pilato. Ichitha judiomonae jopa jojoniyaeyo barapo botha pon jiwi peyanacua ewatsinchi pin pia bothaxae tatsi. Judiomonae pia jʉntʉ coyene cui xeina xua jei: “Judiomonae jopa bewa nanacaetutsi pomonae jopa be judiomonae naexanaeyo pia bothaxae tatsi po mataqueitha poxonae imoxoyo Pascua wʉn matacabin xua poxonae jiwi penabanaewanexa pexaewa”, jei. Tsipei icha baxua exanaetsipa pia coutha najʉntʉ coyene taxobichipa yawa barapomonae jopa itacʉpaetsipaetsi xua pexaewa xaena, po pexaewa poxonae xane Pascua wʉn matacabintha. 29 Daxota Pilato aisowa bejoniya pia bo weya xua petsipaebinexatsi pomonae pesatotha umena. Pilato jeye barapomonaetha: —¿Eta pocotsiwa painya yabara netsipaebichi bapon xua abe peexanaewa? jei. 30 Barapomonae Pilato jume notatsi, jeye: —Icha bapon jopa abe exanaetsipae, metha bapon jopa caponaetsipaetsi nexantha, jei barapomonae. 31 Nexata Pilato barai jiwi, jeye: —Paxam papire bapon, barompaya painya neitorobi coyenewatha payabara paebare xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae, jei Pilato. Barapo judiomonae jume nota, jeye: —Ichitha paxan judiomonae pan, romanomonae pia peitorobi coyenewa jopa pana copatsiyo xua ichʉn pacui itoroban xua jiton pebexubiwatsi xua poxonae abe peexanaexae, jei judiomonae. 32 Baxua exana tsipei bayatha Jesús tsiwanaya nayabara paeba po coyeneya jiwi poxonae Jesús pebexubiwa tsainchi. 33 Bapoxonae Pilato equeicha pia pin pia bo bejoniya yawa Jesús wabatsi, jeichici: —¿Xam judiomonae itorobiya pia pepa Neewatsin? jei Pilato. 34 Jesús jume nota, jeye: —¿Apara jincoya necayabara cananta xeinaeya yainyabame? Apara ichʉn yabara necatsipaebixae baxua, ¿daxota barapo jumetha neyainyabame? jei Jesús. 35 Pilato jume nota, jeye: —Jopa taeinyo tsipei apara xan judiomonaepin aibin. Apara jinya nacuamonaepiwi irʉ sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi, apara barapomonae cacaenaeta taxantha. ¿Eta pocotsiwa metha exaname? jei Pilato. 36 Nexata Jesús jume nota, jeye: —Taitorobi coyenewatha jopa itorobinyo jiwi po cae pin nacuathe. Icha baxua exanaetsipan, bara nexata tamonae neyawenaetsipa xua judiomonae jopa tana newaetabinexa. Ichitha taitorobi coyenewatha jopa itorobinyo jiwi po cae pin nacuathe, jei Jesús. 37 Nexata Pilato Jesús jeichichi: —¿Apara xam pon jiwi itorobiya pia pepa Neewatsin? jeichichi Jesús. Jesús jume nota, jeye: —Aa, apara bara xan bapon pon jiwi itorobiya pia pepa Taewatsin xuaunxuae bara paebame. Daxota naexanan po cae pin nacuathe yawa patopan tapaebinexa xua pocotsiwa pexainyeiwa yatsicaewa. Daxita pomonae ichichipa xua pejume cowʉntsiwa xua barapo pexainyei jume, barapomonae bara nejume tane, jei Jesús. 38 Pilato Jesús baraichi, jeye: —¿Eta pocotsiwa metha pocotsiwa pexainyeiwa? jei Pilato.

Meje yabara poxonae Pilato jume barʉ jejei xua Jesús bara pebexubiwa tsainchi ichamonae

Poxonae Pilato baxua yainyaba, bapoxonae Pilato equeicha aisowa bejoniya xua equeicha judiomonae petsipaebinexatsi. Pilato barai judiomonae, jeye: —Xan jopa jume itaraerowinyo bapon xua po jumetha nayaita anae exanaena xua pebexubinexatsi. 39 Ichitha paxam painya cui paxeiname xua ba caein tapacata isanaxubiwatsi pomonae jiwi pecʉbi botha nobatsi poxonae xua po mataqueitha Pascua wʉn matacabintha. ¿Bara anoxuae pacata saya pu copatinchi pon judiomonae itorobiya pia pepa peewatsinchi? jei Pilato. 40 Nexata barapo judiomonae jume daunweya wawai, jeye: —¡Jume, jopa dapon isanaxubinde! ¡Maisa jame Barrabás isanaxore! jei barapo judiomonae. Barapon Barrabás, pon bichocono jiwi pecaibi.

19

1 Nexata Pilato najume caitoroba xua Jesús bara pecuainchinexatsi xua pocotsiwatha eewa xua bichocono amʉpiya xua xota ba jiwi cuainteibatsi poxonae abe exaneiba. Soldadomonae baxua exana. 2 Barapo soldadomonae Jesús mata xatatatsi pee tepa. Mataʉtano bapoxonae Jesús pia paparuwa juma xuenatsi. Icha paparuwa juma xatatatsi po paparuwa tsobia. 3 Bapoxonae barapo soldadomonae Jesús imoxoyo cacuita umenarʉcʉpatsi. Yawa Jesús cui caponaeya jeichichi: —¡Jaina, maisa wʉnaem pon judiomonae itorobiya pia pepa Neewatsin! jei barapo soldadomonae xua Jesús cui capoinchi. Bapoxonae Jesús itabara cuaintatsi. 4 Equeicha Pilato pesato bejoniya judiomonae beya. Pilato barai judiomonae, jeye: —Matha pataema. Bapon pacata carenaeinchi, painya neyaputaenexa xua xan jopa jume taeinyo xua po jumetha penayaita anae exanaewa xua pebexubinexatsi barapo pebin, jei Pilato. 5 Bapoxonae Jesús pee tepa pesato beyawa joniya. Yawa paparuwa yawa joniya po paparuwa tsobia. Nexata Pilato barai jiwi, jeye: —¡Pataema xote uncue baponje! jei Pilato. 6 Bapoxonae sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi irʉ policiamonae, poxonae daxita barapomonae Jesús taerʉcʉpatsi, jume daunweya wawaya jeye: —¡Naetotha bara tʉparucua bewa exanaem! ¡Naetotha bara tʉparucua bewa exanaem! jei barapomonae. Pilato barai jiwi, jeye: —Moya paxam jame bara papire, moya painya coya naetotha tʉparucua paexande. Yaitama xan apara jopa jume taeinyo po jumetha xua bapon penayaita anae exanaewa xua pebexubinexatsi. 7 Ichitha judiomonae Pilato jume notatsi, jeye: —Paxan pata taitorobi coyenewa paxeinan. Bapon pia coutha Nacom Pexanto tatsi natsicotane daxota bapon bewa tʉpaena tsipei pata taitorobi coyenewa baxua peyabara paebixae, jei judiomonae. 8 Poxonae Pilato baxua jume tane, Pilato nama bichocono equeicha junuwa. 9 Equeicha Pilato Jesús caibe maxʉ coniyatsi bo beya. Baxota Pilato Jesús yainyabatsi. Jesús jeichichi: —¿Eta werenapim xam? jei Pilato. Ichitha Jesús jopa jume notsiyo. 10 Nexata Pilato Jesús baraichi, jeichichi: —¿Eta pocotsiwa jopa nejume notsim? ¿Apara xam jopa neyaputaem xua xeinan taitorobi coyenewa xua tana neitacʉpaewa xua jiwi taitorobiwa xua tʉparucua necaexanadutsiwa naetotha? Mataʉtano xeinan taitorobi coyenewa po coyene xua jiwi taitorobiwa xua saya necapu sotabiwa, jei Pilato. 11 Jesús jume nota, jeye: —Icha Nacom jopa cacatsipae barapo peitorobi coyenewa metha ichamonae jopa itorobimchipae xua ichamonae abe tana necana exanaewa. Daxota pon necanaeta xamtha bapon jame bichocono abe exana beyacaincha xam xua abe necana exaname, jei Jesús. 12 Poxonae baxua Pilato jume taeba, bequein bichocono nanta xeina xua Jesús bara saya pepu sotabiwa tsainchi, ichitha junuwa poxoru judiomonae jume daunweya wawai. Barapomonae jeye: —¡Icha xam bara saya, pu sotabame, apara romanomonae itorobiya pia pepa peewatsinchi bapon jopa pia jiton tsipaem! ¡Pon pia coutha naexana xua be natsicotane pon jiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi, bapon apara romanomonae itorobiya pia pepa peewatsinchi bapon pia peaitafaetabinchi jitontsi! jei judiomonae. 13 Poxonae Pilato baxua jume taeba, bapoxonae ecoundeca ichaxota pia coutha cayabara cananta xeinecaeya cueicueijei tsequeibi jiwi. Bapon baxota eca yawa najume caitorobeca xua bara berena Jesús pecarendenaenexatsi ichaxota Pilato eca, po pia peecaethopae tutu ibo pana tatsi hebreo jumetha, “Gabata”, jei. Baraxua jei: “Pefaratsiwa ibowa pana”, jei. 14 Bapoxonaerʉ barapo matacabi tsuxubirʉ, po matacabi copiya tsiwanaya ducua Pascua wʉn matacabi. Barapo mataqueitha judiomonae pexaewa xaxaintajeba xua Pascua wʉn matacabi nexa xua baya tsane. Poxonae mateinyaxae tsuxubi, bapoxonae Pilato barai judiomonaetha, jeye: —¡Incane pataema pon itorobiya pepa painya Nepacacaewatsin! jei. 15 Ichitha barapo judiomonae jume daunweya wawaya jeye: —¡Maisa bara tʉpaena! ¡Bara naetotha tʉparucua exande! jei. Pilato jume barai, jeye: —¿Bara itorobin jampa xua pebexubiwatsi pon itorobiya pepa painya Nepacacaewatsin? jei Pilato. Ichitha sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi Pilato jume notatsi, jeye: —Apara ichʉn jopa paxeinaeinyo pon jiwi itorobiya pia pepa Peewatsinchi. Jame saya meisa painta bara compa pon itorobiya pepa pata Neewatsin, bapon jame apara pon romanomonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi, jei judiomonae. 16 Barapo jumetha Pilato Jesús canacobena catatsi barapo judiomonaetha. Baxua Pilato exana xua Jesús bara tʉpa peexanaenexatsi naetotha. Bapoxonae barapo judiomonae Jesús pitatsi.

Meje yabara poxonae Jesús tʉparucua exanatsi naetotha

17 Jesús bara pona, yawa pia naeto utucurapona, xua barapo naetotha pecobe matatabarutsinexatsi ichaxota po demxuwatha be jiton matasipa piwa. Barapo demxuwa caunuteiba xua jei tsaibi: “La Calavera”, jei. (Seicaya hebreo jumetha jei tsaibi: “Gólgota”, jei.) 18 Barapo demxu matasoitotha Jesús cobe matatabarutatsi naetotha. Irʉ ainya pebinbe cobe matatabarutatsibe. Jesús tutiyotha yanaeto uncua, ichʉn Jesús pecoxa weya tayanaeto uncuatsi irʉ ichʉn Jesús petsocona weya tayanaeto uncuatsi. 19 Pilato itoroba xua Jesús pentutu wetsica petarutsinexatsi napaeuyo. Barapo napaeuyotha jeye xua tinaduta: “Jesús, Nazaret tomarapin, pon judiomonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi”, jei barapo petinae napaeuyotha. 20 Pinmonae judiomonae yoroba barapo petinadutsiwa tsipei ichaxota Jesús cobe matatabarutatsi imoxoyo itama tayeca tomara, po tomara pewʉn Jerusalén. Barapo petinae napaeuyotha, hebreo jumetha tina, griego jumetha tinano, irʉ latín jumetha tinano. 21 Daxota sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi, pomonae judiomonaexae, Pilato baraichi, jeye: —Jopa jande ‘Pon judiomonae itorobiya pia pepa Peewatsinchi tatsi’, jopa jande. Jame maisa jande: ‘Ponje najei: Xan pon judiomonae itorobiya pia pepa Taewatsin, najei’, jande, jei sacerdotemonae pia pentacaponaewi tatsi. 22 Ichitha Pilato jume nota, jeye: —Xuaunxuae tinadutan bara ducuaena, jei Pilato. 23 Soldadomonae poxonae Jesús canacobena wetatsi xua cobe matabobatsi, bapoxonae nota Jesús pia paparuwan tatsi. Tsipei cuatro po soldadopinbe daxota nata tsaba xua cuatro poyobe nexa xua soldadomonae. Mataʉta dorouto Jesús juma wejontatsi, po dorouto ompareca, xua jopa epa xʉxʉcaeyo. 24 Barapo cuatro poyobe xua soldadomonae caemonae natsipaeba, najei: —Jopa tsana nata epa tsitsicae tsainchi. Jame metha xanepana xua ibotixi bebeya tsainchi. Bapoxonae yaputaeinchi xua pon ibotiyo beta xoya, moya copiya pichina, jei. Baxua barapomonae exana peyabara cui wʉnae tsiwanaya jeixae pon Nacom peitorobi jume pepaebin. Bapon jeye Cristo yabara, Nacom Pejume Diwesitha: “Tapaparuwan nata tsabina yawa ibotixi bebeya tsane penacueranta notsinexa tsane tapaparuwan”, jei pon Nacom peitorobi jume pepaebin. Bara baxua exana barapo soldadomonae. 25 Jesús pena tatsi imoxoyo uncua ichaxota Jesús ducua. Barichi Jesús pena tatsi irʉ pamcho tatsi baxota umena. Barichi icha María, powa Cleofas piowa tatsi baxota uncua. Barichi icha María, powa María Magdalena, powa Magdala tomarapiwayo, baxota uncua. 26 Poxonae Jesús taenota pena yawa poxonae taenota pon bichocono Jesús antobe, pon pijimonae jiwanapin bapoxonae Jesús barai pena, jeye: —Ena, taema bapon nexanto cata uncuareque, jei Jesús. 27 Bapoxonae Jesús barai bapon, jeye: —Incane taema barapowa, powayo enaxae, jei Jesús. Bapoxonae barapowa barapon pena tsicotaeya waba pia botha.

Meje yabara poxonae Jesús tʉpa

28 Bapoxonae pirapaeyo Jesús yaputane xua bayatha yabara jume cui wetatsi xua bayatha Nacom Pejume Diwesitha paeba. Mataʉtano xua Jesús penajume cui yabara wetsinexatsi xua bayatha Nacom Pejume Diwesitha yabara tsiwʉnae paebatsi, bapoxonae Jesús jeye: —Meratsipan, jei. 29 Baxota juruwato eca xua yawa eca vino mera, po mera atsu. Nexata barapo soldadomonae esponjatha mene yutsiya capita. Bapoxonae Jesús naewatha tadutatsi yawa tayoichatsi pecoiboto deca. 30 Jesús tsutsubiya apa barapo vino mera. Bapoxonae jeye: —Bara daxita neyabara jume cui weta, jei Jesús. Bapoxonae Jesús nawisi jetataba. Tʉpanaicha.

Meje yabara poxonae soldadomonaepin Jesús epa catsitsinaxubiya cawʉichatsi dejonatha

31 Cataunxuae barapo matacabi po matacabitha poxonae judiomonae pewʉnaeya nacui wʉnaeta pia pentaquei seicae matacabi tatsi nexa. Barapomonae jopa ichipaeyo xua came naetotha dubenaena po pebiwi naetotha werapa poxonae jopaena barapo pentaquei seicae matacabi, po matacabi peainya cui matacabixae. Barapo pentaquei seicae matacabi, po matacabi tamropata pitaba xua Pascua wʉn matacabin. Judiomonae jopa ichipaeyo xua pejontsiwa pepon naetotha barapo pentaquei seicae matacabitha. Daxota barapo judiomonae Pilato jume itorobatsi, jeye: “Soldadomonae itorobare xua petopa janacaenexa tsainchi pomonae naetotha dubena xua nainya barapo pebiwi tʉpa peexanaenexatsi. Mataʉta itorobare xua barapo pebiwi naeton wetsica penotsinexatsi icha xaniwaicha daxita barapo pebiwi bayatha werapa”, jei barapo judiomonae. 32 Nexata soldadomonae bara beya pona. Yawa barapo soldadomonae copiya topa janaxuba ichʉn pon Jesús icha muxunene wetarucuiyatsi. Bapoxonae equeicha ichʉn topa janaxotsi pon Jesús icha muxunene wetarucuiyatsi. 33 Poxonae soldadomonae imoxoyo umenarʉcʉpa ichaxota Jesús ducua, bapoxonae Jesús tainchi xua bayatha Jesús tʉpa. Daxota barapo soldadomonae Jesús jopa topa janaxuichi. 34 Ichitha caein barapo soldadomonae jiwana, bapon Jesús epa cawʉicha catsitsinaxubiyatsi dejonatha. Bapoxonae caena nainya jana othoparena yawano mera othoparenano. 35 Xan, Juan, baxuan daxita tan pocotsiwa soldadomonae Jesús cana exanatsi. Daxota pocotsiwa xua baxua paeban bara xainyan, xua daxota painya tana nejume cowʉntsinexam. 36 Barapomonae baxua exana tsipei bayatha Nacom Pejume Diwesitha Cristo yabara tsiwanaya jeichichi: “Jopa piwa janaxubi tsainchi bapon xua mataʉta cae piwano”, jei Nacom Pejume Diwesitha. 37 Mataʉtano icha jume diwesitha xua Nacom Pejume Diwesi, jeye: “Necoichaeinchi pon xua cawʉichatsi”, jei Nacom Pejume Diwesitha.

Meje yabara poxonae Jesús petʉpaein ibo mʉthʉtha yauxatatababotatsi

38 Bapoxonaerʉ pebin, pon pewʉn José, pon Arimatea tomarapin, bapon Jesús irʉ jume cowʉntatsi. Ichitha José baxua jopa nayopichiyo ichamonaetha xua Jesús pejume cowʉntsiwatsi, tsipei judiomonae jume cunuwatsi. Bapon José copiya Pilato muxu tsipaebiya jeichichi, jeye: —Nejume barʉ jejande tha jontichi Jesús petʉpaein naeto wetsica, jei José. —Bara moya taema, jei Pilato. Daxota José bara beya pona. Bapoxonae José jonta naetotha Jesús petʉpaein. 39 Irʉrʉ ichʉn napona Jesús pia mʉthʉtha. Bapon pewʉn Nicodemo, pon matha Jesús siwa poinchi merawi. Daxota bapon Nicodemo patopa xua José peyawenaenexatsi. Bapon Nicodemo capatopa treinta po kilobe xua pocotsiwa pebeno, po beno xua tuxuei. Barapo benotha muxunaxuba po petuxuei nain pewʉn mirra, xuano xua icha petuxuei nainwano po petuxuei nainwa pewʉn áloe. 40 Bapoxonae José irʉ Nicodemo pitabe Jesús petʉpaein. Yawa paparuwatha petuxuei beno muxuna capanaboinca mata quiyontabicabe. Baxua exanabe, tsipei judiomonae pia cui coyene xeina xua poxonae pon petʉpaein canacui wʉnae wetatsi poxonae namʉthʉqueiba. 41 Imoxoyo ichaxota Jesús po demxuwatha tʉpa, baxota peʉbi naein umena. Barapo peʉbi naein uniyotha ibo itapatororotha mʉthʉ boca pena mʉthʉ, po mʉthʉtha cataunxuae jopa mʉthʉtha xubichi petʉpaein ichʉn. 42 Barapo pena mʉthʉtha Jesús boyatsi, tsipei barapo pena mʉthʉ imoxoyo boca ichaxota Jesús tʉpa. Mataʉta tsipei quirei tsanaicha xua poxonae patopa pentaquei seicae matacabi, po mataqueitha judiomonae jopa nacuichiyo.

20

Meje yabara poxonae Jesús equeicha asʉ juina exanatsi petʉpae cuiru coyene weya

1 Bapoxonaerʉ domingo matacabi jopa, po matacabi xua copiya ducua cae semanatha. Bapoxonae caemʉmbotha poxonae cataunxuae quiriquirica, bapoxonae María Magdalena, powa Magdala tomarapiwayo, mʉthʉtha patopa ichaxota Jesús boca. Barapowa tane xua mʉthʉ yapusauncua xua bequein ichamonae yapu xatatabanota pin ibo panawatha. 2 Bapoxonae barapowa nainya pata taxainya becuinaerena ichaxota Simón Pedro uncua irʉ xan, Juan, baxota uncuan ponxaein Jesús bichocono neantobe. Yawa pana nejei: —Cou Jesús petʉpaein pitatsi, pon Wanacanamataxeinaein. Jopa payaputaeinyo ichaxota equeicha botatsi, pana nejei. 3 Bapoxonae Simón Pedro, irʉ xan Juan, mʉthʉ bepaiyanbe. 4 Bara beya pana nacuara cuinayanbe. Ichitha xan, Juan, bichocono bichoinan beyacaincha Pedro. Daxota mʉthʉtha patopan copiya. 5 Yawa mʉthʉ beya nabʉxʉ tsutiya necobiyan. Paparuwa tan xua iratha boca, po paparuwatha Jesús petʉpaein mata quiyontabatsi, ichitha jopa joniyaeinyo. 6 Bapoxonae Simón Pedro tacoya werena cotacaya patopa. Bapoxonae mʉthʉ joniya. Barichi barapon barapo paparuwa tane xua iratha boca. 7 Mataʉtano taneno po paparuwatha Jesús matasipa quiyontababotatsi. Barapo paparuwa nanta quiyontabiya tsanaya boca. 8 Bapoxonae xan, ponxaein copiya patopan, irʉ joniyan mʉthʉ iya. Poxonae daxita baxuan tan, bapoxonae nainya jume cowʉntan xua Jesús bayatha asʉ. 9 Bayatha jopa payaputaeinyo Nacom Pejume Diwesi, po diwesitha xua xota bapon yabara paebatsi po coyene xua bapon bewa asʉ tsane petʉpae coyene cuiru weya. 10 Nexata xan, Juan, irʉ Simón Pedro caibe panawiyanbe bo beya.

Meje yabara poxonae Jesús María tsita naitʉtatsi, powayo Magdala tomarapiwayo

11 María Magdalena, Magdala tomarapiwayo, powa pana tsiwʉn caya, bapowa equeicha caiberena mʉthʉtha patopa. Barapowa mʉthʉ coiboto juma weya wecoyei tsuncuae. Poxonae wecoyei tsuncuae nantanuweya nabʉxʉ japasota necobiya mʉthʉ iya. 12 Bapoxonae bapowa tane ponbe matatsunpinbe xua ecabe ichaxota bayatha Jesús botatsi petʉpaein. Barapo matatsunpinbe po paparuwa apiya nama xatatabe pemainya paparuwa. Icha matatsunpin eca Jesús pentasipa coyo deca tatsi. Icha matatsunpin eca Jesús pia pesito coyo deca tatsi. 13 Barapo matatsunpinbe María yainyabatsi, jeichichi: —María, ¿eta xua metha wecoyam tsauya? jei. María jume nota, jeye: —Yaitama cou Tanecanamataxeinaein petʉpaein pitatsi. Jopa taeinyo xua equeicha xota botatsi petʉpaein, jei María. 14 Poxonae bapowa najume wetsiya paebaxoya, xuano xua poxonae napatomeicha necotaxoya, bapoxonae pebin taenotatsi ichitha bapowa jopa yaputaeyo xua apara bapon Jesús. Ichitha bapowa Jesús jopa yaitaetsi. 15 Nexata Jesús María yainyabatsi, jeichichi: —Ja, ¿eta pocotsiwa came wecoyam tsauyam? ¿Jintam wenawenam? jei. Barapowa nanta xeina xua mexeya itara pon peʉbi naein yapu eenawei. Daxota bapowa, jeye: —Icha xam bayatha pitame petʉpaein pon Tanecanamataxeinaein, incane netsipaebare xua equeicha exota botame. Tha bapoxonae petʉpaein equeicha pitichi, jei María. 16 Nexata Jesús barai, jeye: —María, jei. María equeicha napatomeichaxuba. Yawa hebreo jumetha jeye: —¡Rabuni! jei (po jumetha xua jei: “Pon jiwi Necuidubin”, jei). 17 Jesús jume nota, jeye: —Jopa nejayatabinde tsipei cataunxuae jopa ponaeinyo ichaxota Taxa equiya. Jamaisa ponde, paebareno tajimonaetha xua xan paeban xua jan: ‘Taxa beicha ponaein, po Taxa painya Axa irʉ’, jan. ‘Barapon Nacom, Tanacom irʉ paxam painya Nacom’, jan xua, jei Jesús. 18 Barapoxonae María Magdalena, powa Magdala tomarapiwayo, tsiwʉn caya Jesús pijimonae tatsi beya. Bapowa tsipaeba xua bayatha tane pon Pecanamataxeinaein jiwi. Yawano tsipaebano daxita pocotsiwa Jesús paeba bapowatha.

Meje yabara poxonae Jesús pijimonae tsita naitʉta

19 Barapo mataqueitha poxonae cataunxuae awiya domingo, bapoxonae merawi Jesús pijimonae tatsi nacaetuta. Tsipei judiomonae cui cunuwatsi daxota bo bichocono boupa daunwei exana. Nexata Jesús barapo tututha patopa. Yawa pijimonae peitabarayo deca tauncua. Pijimonae jacobiya jeye: —Maisa jʉntema pajinompare, jei Jesús. 20 Poxonae Jesús baxua najume weta bapoxonae tsita nacobe wan itʉta pijimonae yawa naepa wan itʉta. Poxonae Jesús pijimonae taerʉcʉpatsi bichocono jʉntʉ coyene weiweina petaexaetsi Jesús pon barapomonae Pecanamataxeinaexaetsi. 21 Pirapaeyo equeicha Jesús pijimonae barai, jeye: —Maisa jʉntema pajinompare. Icha Taxa neichi xua neitoroba bara paca ichichi paca itorobatsi, jei Jesús. 22 Nexata bapoxonae Jesús pijimonae matatsun ofutaba, jeye: —Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi bara paca yantsina, jei. 23 Pomonae xua pacui cayabara jʉntemainame abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi, bara barapomonae Nacom irʉ cayabara cui jʉntemainaena abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi. Pomonae jopa pacayabara cui jʉntemainaem abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi, bara barapomonae Nacom irʉ jopa cayabara cui jʉntemainaeyo abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi, jei Jesús.

Meje yabara poxonae Tomás tane xua Jesús equeicha asʉ

24 Tomás, bapon Jesús pijimonae tatsi jiwana. Bapon icha wʉn Gemelo, po wʉn xua jei: “Nama naexanabe pexuyobe”, jei. Barapon Tomás jopa naecaeyo poxonae Jesús pijimonae tsita naitʉta. 25 Pirapae poxonae Jesús napitaba ichamonae pomonae Jesús pijimonae tatsi Tomás tsipaebatsi, jeichichi: —Paxan Jesús, pon Wanacanamataxeinaein, patan, jeichichi Tomás. Ichitha Tomás jume nota, jeye: —Jopa jume cowʉntsinyo baxua. Jopa bejume cowʉntsinyo icha jopa cobe wan taeinyo xua penain wan, xuano xua icha jopa jayabinyo tacobetha. Mataʉtano jopa bejume cowʉntsinyo icha jopa yene wan jayabinyo, jei Tomás. 26 Poxonae ocho po matacabibe yapucaewa xua icha domingotha, bapoxonae equeicha bomʉxʉtha nacaetuta Jesús pijimonae tatsi. Bapoxonaerʉ Tomás jame naeca. Bequein bomʉxʉ boupa bichocono daunwei exana ichitha Jesús jonarena. Pijimonae peitabarayo deca tauncua. Yawa jacobiya jeye: —Maisa jʉntema pajinompare, jei Jesús. 27 Bapoxonae Jesús jeye Tomás beya: —Moya necobe wan jayabare xua penain wan. Moya taema xua nantiyabe tacobe wanbe. Yawano neyene wan jayabare. Jopa ainya muxu xeinaeinde. Moya maisa nejume cowʉnde, jei Jesús. 28 Nexata Tomás jume nota, jeye: —¡Jaina, deta Tanecanamataxeinaem! ¡Yawa Nacom, Tanacom! jei Tomás. 29 Jesús jume nota, jeye: —Tomás anoxuae nejume cowʉntame tanetaemxaem. Ichitha pomonae bequein jopa netaeyo xua daichitha nejume cowʉnta, barapomonae bichocono jʉntʉ coyene weiweina, jei Jesús.

Meje yabara xua eta pocotsiwa metha yabara tina barapo diboro

30 Jesús ainya coyenein matowa pijimonae peitʉtha exaneiba pexeinya petsita itʉtsi coyenewan. Daxita barapo coyenein awiya yabara seica xua jopa yabara tinaeinyo barapo diborothe. 31 Daxita xua xuan pocotsiwa yabara tinan po diborothe apara xua baxuan painya yabara jume cowʉntsinexam tsane xua Jesús apara bara Mesías. Mataʉtano yabara tinan xua painya yabara jume cowʉntsinexa xua Jesús apara Nacom Pexanto tatsi. Mataʉtano yabara tinan xua painya nexeinaenexa tsane peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa xua ataya tsiteca xua poxonae pajume cowʉntsiname Jesús.

21

Meje yabara poxonae Jesús tsita naitʉta siete poyobe pomonae pijimonaexae tatsi jiwana

1 Bapoxonae pirapae equeicha Jesús pijimonae tsita naitʉta Tiberias pucua itapatha. Poxonae pijimonae tsita naitʉta poxonae apara iche: 2 Jesús pijimonae tatsi nacaetuta. Barapo matabʉxʉyobe meje: Simón Pedro, irʉ Tomás pon icha wʉn Gemelo, irʉ Natanael Caná tomarapin, po tomara eca Galilea nacuatha, irʉ xan, Juan, irʉ taeweicho xua Zebedeo pexantobe tatsi panbe, irʉ ichʉnberʉ. Daxita barapo matabʉxʉyobe pan panacaetutan Tiberias pucua itapatha. 3 Simón Pedro pana jei: —Tha duwei yamonaetsi, jei. Paxan pajanje: —Paxan irʉ paca puna ponaeinchi, pajan. Bapoxonae jeratha daxita panonobabiyan. Ichitha barapo merawitha jopa duwei pataeinyo, bequein payamonan. 4 Poxonae baya pentha tsina, Jesús pana tsita naitʉta pitapathiya, tuwʉtha payana dubendenan. Ichitha paxan jopa payaitaeinyo xua bapon apara Jesús. 5 Nexata Jesús pana nebarai: —Incane, ¿jopa pataem duwei? jei Jesús. —Jume, duwei aibi, pajan. 6 Nexata Jesús pana barai, jeye: —Jera coxa beya bara bepaxoyama peyacamonaewa. Bapoxonae pacapirenaename duwei, jei Jesús. Baxua paexanan. Pirapae jopa pana itacʉpaeyo xua patajutaxorenaewa peyacamonaewa, poxoru pin duwei tunto pacapirenan. 7 Nexata xan, Juan, ponxaein bichocono Jesús neantobe, Simón Pedro baran, janje: —Apara bapon Jesús, pon Wanacanamataxeinaein, jan. Poxonae Simón Pedro nejume taeba, bapoxonae paparuwa xua nama xuenabota nainya yacuinaya nama xatataba. Bapoxonae mene weitata jopiya. 8 Ichitha paxan pomonae jopa paraichinyo jeratha pajebounan. Barapo jera be conotha tajʉ tuwʉtha berucuarena saya cien metrobe xeina. Bewayo pajeboundenan tsipei peyacamonaewa mentha yawa ducuapona pin duwei tunto. 9 Poxonae jera wepanonobabiyan, bapoxonae isoto patan xua barapo isototha duwein yʉtaboya yawano xua pan boquiya. 10 Jesús pana barai, jeye: —Painta xawena duwei xuaunxuae pacaebouname, pana jei. 11 Simón Pedro jeratha nontabiya. Yawa taetabo itapa bejutabotsina peyamonaewa xua bichocono wʉnca duwei. Ciento cincuenta y tres po duwei matabʉxʉmonaebe. Bequein duwei bichocono wʉnca daichitha jopa ucupanayiyo peyacamonaewa. 12 Nexata Jesús pana barai, jeye: —Antha matha paxaema, pana jei. Paxan jiwana dapon aibi pon peyainyabinexa, pon pejeinexa: “¿Jintam xamda? ” pon jei, tsipei daxita paxan payaitan xua bapon apara pon Patatanecanamataxeinaein. 13 Bapoxonae Jesús isoto bepoinya pepichinexa pan. Bapoxonae pana necatsiba yawa duwei pana necatsiba. 14 Baxua exana poxonae nama acoibi po cuiyobe xua Jesús pana netsita naitʉta xua poxonae equeicha asʉ popona petʉpae cuiru coyene weya.

Meje yabara poxonae Jesús barʉ cueicueijei Simón Pedro

15 Poxonae pana nain wetan xua Jesús pana apata, bapoxonae Simón Pedro, Jesús yainyaba, jeye: —Simón, pon Juan pexantom, ¿bichocono neantobem, beyacaincha xua po pebiwe neantobe? jei. —Aa, Tanecanamataxeinaem, bara caena bayatha neyaputaneme xua tacaantobewatsi bichocono, jei Pedro. Jesús barai, jei: —Icha neantobem, inta tamonae tana nejume cowʉntsiwi yawende, icha pon ovejaxi pe-eenaein ichi xua yawena ovejaxi, jei Jesús. 16 Equeicha Jesús barai Pedrotha, jeye: —Simón, pon Juan pexantom, ¿bichocono neantobem? jei. —Aa, Tanecanamataxeinaem, bara caena bayatha neyaputaneme xua bichocono tacaantobewatsi, jei Pedro. Jesús jume nota, jeye: —Icha neantobem, inta tamonae tana nejume cowʉntsiwi yawende, icha pon ovejamonae pe-eenaein ichi xua yawena ovejamonae, jei Jesús. 17 Equeicha acoibi po jume cuiyobe Jesús barai Pedrotha, jeye: —Simón, pon Juan pexantom, ¿bichocono neantobem? jei. Pedro jʉntʉ coyene wecoyei yaitama Jesús yainyaba acoibi po jume cuiyobetha. Pedro jeye Jesustha: —Tanecanamataxeinaem, bayatha caena daxita yaputaibame. Mataʉtano yaputanemeno xua tacaantobewatsi, jei Pedro. Jesús jume nota, jeye: —Icha neantobem, inta tamonae pomonae tana nejume cowʉntsiwi yawende, icha pon ovejamonae pe-eenaein ichi xua yawena ovejamonae. 18 Xaniyan catsipaebatsi poxonae matha cataunxuae pewowim jinya paparuwa bara jincoutha namaxatabeibame. Mataʉtano matha bara poneibame xua ichaxota ba ichichipa neponaewa. Ichitha poxonae perum tsane, ichamonae camaxʉ cʉbiya yotsina. Ichʉn paparuwa cama xatatsina. Ichamonae camaxʉ caponaena ichaxota jopa ichipaem xua neponaewa, jei Jesús. 19 Poxonae Jesús baxua paeba Pedro wʉnae tsiwanaya cui yaputane exainchi xua jiwi eta bichi tsane poxonae Pedro bexubinchi. Mataʉtano Jesús tsiwanaya cui yaputane exana xua jiwi Nacom wʉnae jainchinchi xua poxonae jiwi taena xua po coyene cuirutha xua poxonae Pedro tʉpaena peexanaexae pocotsiwa Nacom itoroba. Bapoxonae Jesús jeye Pedrotha: —¡Bara ataya yacuiya poponare xua tamonae jitom! jei Jesús.

Meje yabara poxonae Jesús neyabara paeba ponxaein xua Jesús bichono neantobe

20 Poxonae Pedro napatomeicha necota, bapoxonae netaenota xua punauncuan ponxaein Jesús bichocono neantobe. Xan apara bapon pon bayatha matha imoxoyo Jesús caquita xunaecan, poxonae matha jan: “Tanecanamataxeinaem, ¿jintam pon cacaenaetapaeba? ” ponxaein matha jan. 21 Poxonae Pedro netane, bapoxonae jeye Jesustha: —Tanecanamataxeinaem, ¿incane ponje tsanerʉ? jei Pedro. 22 Jesús Pedro jume notatsi, jeye: —Icha xan tacoutha ichichipan xua bapon Juan bara ataya asʉ poponaena beya poxonae xua equeicha caewa patopeicaein po cae pin nacuathe, baxua jopa apara cata ainya cuiyo. Jamaisa xam bara ataya yacuiya poponde po coyene xua tamonae jitom, jei Jesús. 23 Daxota Jesús pijimonae tatsi, barapomonae neyabara tsiwʉn capana pijimonaetha xua xan jopa tatʉpaewa tsane. Ichitha Jesús jopa paebiyo xua jopa tatʉpaewa tsane. Saya apara jei: “Icha xan tacoutha ichichipan xua bapon bara ataya asʉ poponaena beya poxonae xua equeicha caewa patopeicaein po cae pin nacuathe, baxua jopa apara cata ainya cuiyo”, jei Jesús. 24 Xan, Juan, ponxaein xua Jesús yabara paeban. Daxita pocotsiwa xua xuan paeban, apara pexainyeiwan. Mataʉta barapo diborothe xan apara tinan, pon Juan tsocuaein. Bara paichim daxita xua xuan tinan payaputanemerʉ xua baxuan apara bara pexainyeiwan. 25 Awiya cui yapu seica xua tayabara tinaewa pocotsiwa Jesús daxita exana. Icha daxita diwesin tsana yabara titiniyaetsipan pocotsiwa Jesús exana, metha barapo diboron jopa po cae pin nacue tsijuntutu canaʉpaetsipaetsi. Baja Juan.