1

1 Itɨconɨ paryɨ fanoova fiivuutɨnaaca Moocaani Iimaa icacuuhi. Jaabotoono Iimaa Moocaanima icauhi Cristo. Jaabo bu diibo Moocaani. 2 Mɨɨro itɨconɨ diibo Moocaanima icauhi. 3 Diibofeenedɨ Moocaani paryɨfanoovaaco eetavuuhi; mɨɨro chahano aivo diibofeenedɨ eheetavuutɨnoiicano 4 Diiboma icano fiivo. Jaano toono fiivo miyamɨnaadi aachɨcɨnɨnoiicauno. 5 Jaano cɨvonofañotɨ achɨcɨhi. Jaanoco icɨvo jabacarutɨhi. 6 Mɨɨro icaubo saafi Moocaani agalluubo Jua onoobo. 7 Jaabo saauhidiibo aachɨcɨɨbo iicaubeditɨ ijɨɨbeguequi. Jaabo ɨjɨɨbogonofeenedɨmiyamɨnaa imiyaaveguequi. 8 Jaabo diibo Jua aachɨcɨɨbo icatɨno. Jillɨaachɨcɨɨbo iicaabo jɨɨbogomɨnaafitɨ iicaqui agalluubo. 9 Jaanotɨ jino imiyaachɨcɨ, miyamɨnaaco aachɨcɨnɨɨbo, jino jiinɨjehallɨvɨ gasefivucuuhi. 10 Mɨɨro jaabo johono Iimaa iicaabo jino jiinɨjehallɨri icacuuhi.Jaabofeenedɨ Moocaani jiinɨjeque eheetavehinɨrunofaño jiinɨjemɨnaadiiboco gaajautɨhi. 11 Mɨɨro ijiinɨjevɨ saauruubo. Jaaruuboco miyamɨnaadiiboco gaayɨcɨutɨhi. 12 Jaarunofaño saatoho diiboco agaayɨcɨmoromiyaaveguehi. Jaamoco ficuubo Moocaani seemetɨ iicaqui. 13 Jaanomiyamɨnaatɨ saatɨhi miyamɨnaatɨ ifiivomo icatɨno, bu gaifi iimoyɨɨcɨnotɨicatɨno jillɨ Moocaanitɨro diibo seemetɨro minifutucuumo. 14 Jaabo johono Iimaa iicahinɨɨbo miyamɨnaafi ifiitɨ iminiiyuuboro mofeeneriicauhi, miyaanoma, igaijɨma icano. Jaabo imico mɨɨhai mahatyɨmeuhi, diiboɨdɨɨboro Moocaani Seemene iicaabo imico. 15 Mɨɨro diibeditɨ Jua ɨjɨɨbuguubonuuhi: Jaanɨ diibo diibotɨ uujoho unuubo taabuunatɨ asaabo tajanaanɨcɨ iicaabo,uujoho chahaunaacaro iicacuumaño, nooboro. 16 Mɨɨro jaabotɨ paryɨ mɨɨhaidiiboma sihidɨ iicanotɨ magaayɨcɨhi diibo imino aacɨnoco siino dojɨcutɨ, siinodojɨcutɨ icano. 17 Mɨɨro Moisefeenedɨ Moocaani tajɨɨba saauhi. Jaanotɨ gaijɨ,miyaano icano Jesucristofeenedɨ saahi. 18 Mɨɨro mɨɨhaiñooba Moocaanicoatyɨmetɨhi, ɨdɨɨboro Illi Caanifaño iicaabo, diibo mɨɨhaico Caanico gaajasuhi. 19 Jaanaa Jerusale cuumiri iicaumo judiomɨ sacerdotemɨco, levitamɨcoicano galluuhi Juajaago diiboco: ¿Mɨɨjoho ɨɨjoho? noomoro idilluqui. 20 Jaamoco diibo imino jɨɨbuguuhi: Uujoho Cristo icatɨhi, nooboro. 21 Jaanegui siino diiboco dilluumo: ¿Jaanaa mɨɨjoho ɨɨjoho? ¿NacuMoocaani iimaamɨnaafi, Elia? noomoro. Jaanegui Jua nuuhi: Chahano uujoho diibo icatɨhi, nooboro.Jaanegui diiboco nuumo: ¿Nacu ɨɨjoho oono Moocaani iimaamɨnaafiasaajiibo? noomoro.Jaanegui nuubo: Chahano, nooboro. 22 Jaanegui diiboco nuumo: Jaanaa mɨɨjoho ɨɨjoho mɨɨhaico dɨɨbogo,oono mɨɨhaico agalluumoco mɨjɨɨbeguequi mɨllɨ difiitɨ ɨɨjoho neehi,noomoro. 23 Jaanegui Jua diitoco nuuhi: Uujoho sɨcaihɨgovɨ ocoovadiicɨnɨɨbo:Aivojɨɨbedi jɨɨhaico sanotɨcovoro mihimibachu, onoobo Moocaaniiimaamɨnaafi Isaia unuubadɨ, nooboro. 24 Jaamo diito Juama ihiimaatuumou fariseomɨ agalluumo. 25 Jaamodiiboco nuuhi: Jaabogahabu Cristo idiicatɨɨbo, bu Elia idiicatɨɨbo, bujohono Moocaani iimaamɨnaafi idiicatɨɨbo icano, ¿collɨhi jana nitɨhicahi?noomoro. 26 Jaanegui Jua diitoco nuuhi: Uujoho nɨfaihuriro nitɨhi. Jaanotɨamɨɨhaifeeneri iicaabo saafi amɨɨhai magaajatɨɨbo. 27 Jaabo taabuunatɨasaabo tajanaanɨcɨvɨ iicaabo, diibovɨ uujoho ɨfototɨhi. Jaamaño diibotɨhaipaaje duujeque sinaayujitɨrahi, nooboro. 28 Paryɨ jino jillɨ icauhi Betabara onoomañovɨ, Jordan onoohionegueehivɨ Jua initɨhicauhɨgo. Jesu Guijevefeenedɨ Mohimitɨ Buusucafetehi. 29 Jaano sifucutɨ Jua, Jesu diibojaa asaauboco aatyɨmeuboro nuuhi:Memeecɨ jaanɨ Moocaani Cordero, iguijevefeenedɨ jiinɨjemɨnaa imitɨcoubuusujiibo. 30 Johono uujoho diibotɨ ihiimaaubo: Taabuunatɨ saajiibotajanaanɨcɨvɨ iicaabo uujoho chahaunaacaro iicacuumaño. 31 Uujohoicaruubo diiboco gaajahinɨtɨhi. Jaanotɨ naha uujoho nɨfaihuri nitɨɨborosaahi Israel cuumimɨnaa diiboco igaajaqui, nooboro. 32 Jaadɨ bu siino nuubo: Uujoho atyɨmehi Moocaani Gaijaco nimɨihubadɨjeevaabo diibohallɨvɨ niquejefañotɨ iniitooboro iicanoco. 33 Jaaruubocouujoho gaajahicatɨhi mɨɨjoho diibo iicanoco; jillɨ naha uco nɨfaihuri nitɨquiagalluubo nuuhi: Tagaija cajaanɨhallɨvɨhacho iniitooboro iicaabo diibotagaijari initɨjiibo, nooboro nuuhi. 34 Jaaboco atyɨmecuuhi. Jaamañouujoho jɨɨbeguehi diibo miyaano Moocaani Achi iicanoco, nooboro. Itɨconɨoto Jesu Jɨɨbogomɨnaa. 35 Jaano seseevedɨ siino Jua tomañeri icauhi miimɨsiicɨijɨɨbogomɨnaatɨsima. 36 Jaabo Jesu afatyunoco aatyɨmeuboro nuuhi:Memeecɨ ajaanɨ Moocaani Cordero, nooboro. 37 Jaanoco Jua jɨɨbogomɨnaatɨsi uguubuumɨsiro Jesu dojɨcutɨ fuuhi. 38 Jaanegui Jesu dojɨcuco emeecɨuboro, diibo dojɨcutɨ ufuunocoaatyɨmeuboro diitɨsico nuuhi: ¿Jinejeque miguiinehi? nooboro. Jaanegui nuumɨsi: ¿Jɨɨbogomɨnaafi, cuuca diicafihi? noomɨsiro. 39 Jaanegui Jesu diitɨsico nuuhi: Juu masaa. Jaamɨsiro memeecɨva, nooboro. Jaanegui ufuumɨsi atyɨmeuhi diibo iicahicauhɨgoco. Jaamɨsiromihiijɨcuuneguiiha tufucu diiboma icaumɨsi. 40 Jaamɨsi diitɨsi Juatɨ uguubuumɨsiro Jesuma ufuumɨsitɨ saafi momoAndre, Simon Pedro nahabo. 41 Jaabo Andre jinejeque moonɨtɨɨboro inahabo Simonco iguiinutuuboro diiboco nuuhi: Meecɨ mahatyɨmecuuhiMesia Cristo onooboco, nooboro. Mesia, Moocaanitɨ asaaboihaivojɨɨsucuqui, eneejiruno. 42 Jaaboro Andre Simonco satyuuhi Jesu iicauhɨgo. Jaaboco Jesuaatyɨmeuboro nuuhi: Ɨɨjoho Simon Jona achi, jaaruubo jisumitɨro dimemejiCefa, nooboro. Jaarunaa Cefa onoono jillɨ momoro, Pedro eneejiruno. Jesu Coovahi Felipe Natanae Icamɨsico. 43 Jaano seseevedɨ Jesu imuguuhi Galilea jiinɨjevɨ ufuunoco. JaaboFelipeque aatyɨmeuboro diiboco nuuhi: Tadyojɨcutɨ disaa, nooboro. 44 Jaabo Felipe Betsaida cuumioobou. Jaacuumiri tollɨro Andre, Pedroicamɨsi icahicauhi. 45 Jaabo Felipe Natanaeque ɨɨcɨjeuboro nuuhi: Mɨɨhaimahatyɨmecuuhi, diibeditɨ Moise itajɨɨba aamefaño acaatɨnɨuboco.Tollɨro Moocaani iimaamɨnaa diibeditɨ acaatɨnɨɨboco. Jaabo Jesu, JoseNazareoobo achi, nooboro. 46 Jaanegui Natanae nuuhi: ¿Nacu Nazare cuumitɨ iimino saajirahi?nooboro. Jaanegui Felipe diiboco nuuhi: Eneecau maha memeecɨtequi, nooboro. 47 Jaanaa Jesu Natanae asaaunoco aatyɨmeuboro nuuhi: Jaadi juugasaabo miya israelmɨnaafi abañɨfitatɨɨbo, nooboro. 48 Jaanegui Natanae diiboco dilluuhi: ¿Mɨllɨtɨ uco gaajahi? nooboro. Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Mɨɨro ɨco uujoho atyɨmehi Felipe ɨcocoovatɨnaacaro higuerahoguiino diicaaboco, nooboro. 49 Jaanegui Natanae diiboco nuuhi: Jɨɨbogomɨnaafi ɨɨjoho MoocaaniAchi, ɨɨjoho israelmɨ aivojɨɨbo, nooboro. 50 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: ¿Jillɨ ɨɨjoho uco miyaaveguehi, ɨcohiguerahoguiino diicaaboco atyɨmehi eneeneguiiharo? Imi jino janaanɨcɨicanehejeque daatyɨmeji, nooboro. 51 Tollɨro bu Jesu nuuhi: Miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Mahatyɨmejiniqueje faayɨcɨnɨnotɨ Moocaani toomomɨnaa uujoho MiyamɨnaafibadɨIfiivuubohallɨvɨ iniitocɨnɨmoro bu caamovɨ foocɨnɨmoco, nooboro.

2

1 Jaanobuunatɨ mifucucɨ, safucu icano taabava jɨɨbaimo icauhi Canacuumivɨ Galilea jiinɨjevɨ. Jahɨ Jesu seejɨ diitofaño icauhi. 2 Jahɨ tollɨroJesuco ijɨɨbogomɨnaama cuuhuvaumo tobaimovɨ. 3 Jaanaa diito aduta vinoifinɨcuunegui Jesuco seejɨ nuuhi: Vino finɨcuuhi, noogoro. 4 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: ¿Gaha, collɨhi jaanoco uco neehi?Toonovɨhi ɨfototɨhi, nooboro. 5 Jaarunaa diigo nuuhi diito jeecɨvomɨnaaco: Paryɨ diibo amɨɨhaicoonoonoco momoonɨ, noogoro. 6 Jaanaa tomañeri icauno sahuse juugahusetɨ sañu icano ɨcɨñuuno.Tuñuujefaño judiomɨ iicanɨcɨbadɨ ifiinoco iimibachuqui nɨfaihunocoificuhicauñuuje. Jaano sañufaño fɨne ɨɨfetehicauno ochenta o cien litrodɨnonɨfaihu. 7 Jaanaa Jesu diitoco nuuhi: Paryɨ jino ɨcɨñuunoco nɨfaihunerimagahafusu, nooboro. Jaanegui diito tuñuujeque jɨti jɨti gahafusuuhi. 8 Jaadɨ Jesu diitoco nuuhi: Fɨne ɨvɨ jisumi mɨɨdɨno mɨhɨcɨmoro mahacɨtoijɨɨbaimo toomomɨnaafico, nooboro. Jaanegui tollɨ moonɨumo. 9 Jaafaihuco ijɨɨbaimo toomomɨnaafi nɨsuuhivinotɨ minifutucufaihuco. Jaanoco gaajautɨɨbo cuucatɨ ɨɨcɨunoco; ɨdɨɨmoro diito ijeecɨvomɨnaa toonoco gaajauhi diito inɨfaihuco ɨɨcɨumaño. Jaaneguiijɨɨbaimo toomomɨnaafi tobaimo abajaaboco ocoovauboro nuuhi: 10 Itɨconɨfamoova iimi vinoco ɨfefihi. Jaanoco ijɨɨbaimo guiraano aaducuunobuunatɨiimijɨɨsutɨnoco ɨɨfefimo. Jaanotɨ ɨɨjoho aivo iiminoco ficuuhi jihachuta,nooboro. 11 Jino aivo itɨconɨ Jesu sihidɨ ejeevanoco omoonɨuno Cana cuumivɨGalilea jiinɨjevɨ, imityaco ɨɨfusuubo. Jaaneri ijɨɨbogomɨnaa diibocomiyaavuguuhi. 12 Jaanobuunatɨ seejɨ, inahabomɨ, ijɨɨbogomɨnaa icamoma fuuboCapernau cuumijaagovɨ jahɨ icaumo fiiva fucuva. 13 Jaanaaca judiomɨ jɨɨbaimo Pascua ifiitɨcuuneguiiha Jesu Jerusalecuumijaagovɨ fuuhi. 14 Jahɨ atyɨmeubo templojafaño bueymɨco, ovejamɨco,nimɨihumɨco icano anaajemeque. Tollɨro miyamɨnaama nɨhɨbamɨcoacafaryuuacumo gɨcɨnɨmoco atyɨmeubo. 15 Jaanoco aatyɨmeuboro Jesugaaibaɨco gaicɨɨtatɨ eheetavuuboro tooneri diitoco isi gañɨɨubo, ihovejamɨ,ibueymɨ icamoma. Tollɨro nɨhɨbamɨco acafaryuuacuhicaumo nɨhɨbamɨcobaavɨ fufucuubo, jaaboro imesanoco gavaracuubo icano. 16 Jaaboro bu nimɨihumɨco anaajeumoco nuubo: ¡Toonoco jinotɨ buhɨgovɨ mɨɨcɨ!¡Guihirubi iijaco naajetajatɨ meheetavedino! nooboro. 17 Jaanotɨ ijɨɨbogomɨnaa esafutuuhi Caatɨnɨhaamefaño: Diijaco agaijɨnouco finɨsuhi, onoonoco. 18 Jaanegui judiomɨ diiboco dilluuhi: Eneecata mɨɨhaico siibadɨ iicanocodɨhɨfusu toonotɨ magaajaqui: Jɨɨ, ollɨ iicaneguiiha jahi ollɨ moonɨɨbomeneequi, noomoro. 19 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Jiija templojaco paryɨ magavaracu,jaajaco siino uujoho mifucucɨ, safucu icanotɨ siino boobanɨji, nooboro. 20 Jaanegui judiomɨ diiboco nuuhi: Cuarenta y seisdɨno ficabavanijequetɨ jiijaaco eetavuumo. ¿Jaajaco mɨllɨ ɨɨjoho mifucucɨ, safucu icanotɨdeetavejirahi? noomoro. 21 Jaarunaa Jesu ifiicoro unuuruubo: Temploja, nuuhi. 22 Jaamaño Jesuiguijeveunofeenetɨ ubuheeteusumi ijɨɨbogomɨnaa tollɨ diibo unuunocoesafutuuhi. Jaamoro Caatɨnɨhaame onoonoco, bu Jesu iijɨco icano diitocoɨjɨɨbuguunoco miyaavuguumo. Jesu Famoovaaco Gaajahi. 23 Pascua jɨɨbaimosumi Jesu Jerusaleri iicausumi, sihidɨ miyamɨnaadiiboco miyaaveguehicauhi sihidɨ ejeevanoco omoonɨnoco aatyɨmemere. 24 Jaarumovɨ Jesu jeevamaaihicautɨhi famoovaaco agaajahicaumaño. 25 Mɨɨhaiñooba diiboco jɨɨbeguehicautɨhi: Diito jillɨ jeevahi, noomoromiyamɨnaaco diiboro agaajahicaumaño ijeebɨɨfaño iicanoco icano.

3

1 Icaubo saafi fariseomɨoobo Nicodemo onoobo judiomɨ aivojɨtoobo. 2 Jaabo Jesujaago fucu asaauboro diiboco nuuhi: Jɨɨbogomɨnaafi,mɨɨhai magaajahi ɨco Moocaani mɨɨhaico dɨɨbeguequi agalluunoco.Chahamo mɨɨjoho sihidɨ ejeevanoco ɨɨjoho omoonɨbadɨ iicanoco omoonɨmoMoocaani diiboma iicatɨruva, nooboro. 3 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Miyanotɨro ɨco neehi, siino dojɨcuvɨroifiivotɨɨbo Moocaani aivojɨfaño feejitɨhi, nooboro. 4 Jaanegui diiboco Nicodemo dilluuhi: ¿Mɨllɨ jaabo miyamɨnaafiujusicuubo siino dojɨcuvɨro fiivejirahi? ¿Mɨllɨ jaabo siino seejɨ jeebɨɨfañoɨjɨcafotooboro siino fiivejirahi? nooboro. 5 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Miyanotɨro ɨco neehi; nɨfaihuri, MoocaaniGaijari icano ifiivotɨɨbo Moocaani aivojɨfaño feejitɨhi. 6 Miyamɨnaafiditɨifiivoobo miyamɨnaafi. Jaanotɨ Moocaani Gaijatɨ ifiivomo MoocaaniGaijama icahi. Toono eneejiruno Moocaani seemetɨ iicamo. 7 Daabafiitedino siino fiivo ɨco onoonotɨ. 8 Mɨɨro guibuhuba iimogohɨgotɨasaanoco ɨɨjoho guubufihi. Jaaruubo gaajatɨhi conootɨ asaanoro conoovɨɨɨfotonoco. Jaabadɨ jeevamo paryɨ Moocaani Gaijari ifiivomo, mɨllɨifiivonoco mɨllɨ miyamɨnaa gaajajirahi, nooboro. 9 Jaanegui Nicodemo siino dilluuhi: ¿Mɨllɨ fɨne jino? nooboro. 10 Jaanegui Jesu nuuhi: ¿Ɨɨjoho aivo sihidɨ edeevaabo israelmɨnaajɨɨbogomɨnaafi idiicaruubo, nacu jinoco gaajatɨhi? 11 Miyanotɨro ɨconeehi: Mɨɨhai mihiimaahi magaajanoco. Jaamo mɨɨhai mɨjɨɨbeguehimahatyɨmeneque. Jaarunoco amɨɨhai mimiyaaveguehicatɨhi mɨɨhaimonoonoco. 12 Jiinɨjeono icarunoco onoonoco uco mimiyaaveguehicatɨhi.Jaanequi: ¿Fɨne mɨllɨjiru niquejeonoco jɨɨbuguruva? 13 Mɨɨhaiñooba niquejefaño footɨhi ɨdɨɨboro tahɨgotɨ iniitehinɨɨbo: UujohoMiyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo niquejefaño iicaabo. 14 Mɨɨro Moise sɨcaihɨgovɨjiinimoco caamovɨ agañiiyɨcɨubadɨ; tollɨro uujoho MiyamɨnaafibadɨIfiivuubo caamovɨ guijeve ɨmohobujehallɨvɨ gañiiyɨcɨcafeteji. 15 Jaabocoparyɨ imiyaavogomo ifinɨjitɨno fiivoma icacuuhi Moocaani Jiinɨje Miyamɨnaaco Agaijɨno. 16 Mɨɨro Moocaani sihidɨ jiinɨje miyamɨnaaco agaijɨɨboro ɨdɨɨboroiicaabo Illico acɨuhi. Jaaboco paryɨ imiyaavogomo mɨtajitɨhi. Jaamoifinɨjitɨno fiivoma icaji. 17 Mɨɨro Moocaani jiijehallɨvɨ Illico galluutɨhi jiinɨjemiyamɨnaaco cɨɨjɨgaifaño igañɨɨsuqui. Jillɨ galluubo diibofeenedɨ jiinɨjemiyamɨnaa itaajaqui. 18 Jaabo Moocaani Achico imiyaavogomo cɨɨjɨgaifañoɨfetejitɨhi. Jaanotɨ imiyaavogotɨmo cɨɨjɨgaifaño ifeequi icacuuhi ɨdɨɨboroMoocaani Achi iicaaboco imiyaavogotɨmaño. 19 Jaamo imiyaavogotɨmocɨɨjɨgaifaño ifeequi icacuuhi. Mɨɨro jiinɨjehallɨvɨ aachɨcɨnɨɨbo asaaubocoimogotɨmo ɨcɨvonocoro imuguumo imitɨcoro omoonɨhicaumaño. 20 Mɨɨrofamooro iimitɨnoco omoonɨmo aachɨcɨnoco jɨɨheguehi. Jaamañoaachɨcɨnɨnojaagovɨ fiitɨvotɨmo, iimitɨnoco omoonɨno foovoɨɨvotɨnoiicaqui. 21 Jaanotɨ miyaanoco iimogomo aachɨcɨnɨjaagovɨ fiitɨvehi diitoomoonɨnofaño Moocaani iicano igaajacafetequi. 22 Jaanobuunatɨ Jesu fuuhi ijɨɨbogomɨnaama Judea jiinɨjevɨ. Jaabo toonovɨgueenene icaubo miyamɨnaaco initɨubo. 23 Jaabadɨro Jua nitɨhicauhiEnonvɨ Salim cuumi fiitɨno, tomañovɨ sihidɨ nɨfaihu iicaumaño. Jaabojaamiyamɨnaa ofoomoco nitɨhicaubo. 24 Jillɨ icaumo Jua ɨcɨvojaanɨrautɨsumi. 25 Jaanaaca Jua jɨɨbogomɨnaa jenaaucasiuhi judiomɨma ifiinoimibachuhallɨvɨ. 26 Jaamoro Juaco nuutuumo: Mojɨɨbogomɨnaafi, meecɨ ɨɨma oono Jorda oonegueehi iicaubo icahi diibotɨ mɨɨhaico ɨdɨɨbuguubo.Jaabojaago sihidɨ miyamɨnaa ofoomoco nitɨhicaabo, noomoro. 27 Jaanegui Jua diitoco nuuhi: Cajaatyobama chahajiruno gaaja Moocaanidiitoco ihacɨtɨruva. 28 Mɨɨro amɨɨhairyo uco muguubuhinɨcuuhi: UujohoCristo icatɨhi jillɨ diibo ɨmega uco agalluubo, nooboro eneehinɨnoco. 29 Mɨɨro taabava jɨɨbaimofaño mogaima iicaabo aijɨ. Jaabo cojɨri iicaabojillɨ igataavomɨnaafi. Jaabo diibo ihiimaanoco uguubuuboro imo imoicanɨcɨɨbo. Jaabadɨ jisumi uujoho sihidɨ imo imo icahi. 30 Jaabo diibojisumitɨro janaanɨcɨvɨ bocɨtoobaaca uujoho jillɨ guiinovɨro minifeteji,nooboro. 31 Caamotɨ asaabo fanoohallɨvɨro icahi. Jaanotɨ jiinɨjeoobo jillɨjiinɨjemɨnaafi. Jaabo jiinɨjenehejequere iimaanɨcɨhi. Jaanotɨ niquejefañotɨasaabo famoohallɨvɨro icahi. 32 Jaabo aatyɨmenetɨ, uguubunotɨ icanoiimaahi. Jaaruubo onoonoco mɨɨhaiñooba miyaaveguehicatɨhi. 33 Jaanotɨsaatoho diibo onoonoco imiyaavogomo: Moocaani Miyaabo iicanocojɨɨbeguehi. 34 Moocaani agalluubo Moocaani iijɨco jɨɨbeguehi. JaabocoMoocaani Igaijaco finɨtɨno acɨhi. 35 Moocaani Illico gaijɨhi. Jaabousefaño Moocaani paryɨ fanooco ficuuhi. 36 Jaamaño MoocaaniAchico imiyaavogomo ifinɨjitɨno fiivoma icacuuhi. Jaanotɨ MoocaaniAchico imiyaavogotɨmo fiivoma chahaji. Jillɨ ñɨhicuno Moocaaniomoonɨjinofañoro icacuuhi.

4

1 Jaanaa fariseomɨ guubuuhi Jua janaanɨcɨ Jesu ijɨɨbogomɨnaamaiicaabo initɨhicaunoco. 2 Jaarunofaño Jesu nitɨhicautɨhi ɨdɨɨmoroijɨɨbogomɨnaa nitɨhicauhi. 3 Jaanoco Jesu uguubuuboro Judeatɨ fuuhiGalileajaago siino ihuumiqui. 4 Jaabo imuguuhi Samaria jiinɨjefeenedɨ ufuunoco. 5 Jaabo ufuuboɨfutuuhi Sicar onoocuumi Samaria jiinɨje cuumivɨ Jacob illi Josequeijiinɨjeque aacɨumaño fiitɨno. 6 Jaamañeri icauno nɨfaihuhojɨ Jacobojɨ onoohojɨ. Jaanaa Jesu asaaubo, iniinovatucuunegui tohojɨ cojɨvɨcasɨɨvuubo, fɨne gadɨcɨɨba nɨhɨba icacuuberi. 7 - 8 Jaanaa ijɨɨbogomɨnaatuucuumijaago fuuhi machutaaco anaajeteumo. Jaanaa tuucuumitɨ saafigogaigo saauhi toojɨtɨ ɨnɨfaihuvavaugo. Jaagoco Jesu nuuhi: Uco nɨfaihutɨdaacɨ, nooboro. 9 Jaanegui diiboco samariaogo nuuhi: ¿Mɨllɨ jaabo ɨɨjohojudio idiicaabo, uujoho samariaogo iicagoco nɨfaihuco dilluuhi? noogoro.Jillɨ nuugo judiomɨ samaritanomɨma iimogocasihicautɨmaño. 10 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Ɨɨjoho Moocaani aacɨnoco gaajaruva, bumɨɨjoho jino ɨco nɨfaihuco idillunoco gaajaruva; ɨɨjoho uco dilluruva ɨcouujoho buheenɨfaihuco acɨjirahi, nooboro. 11 Jaanegui diigo nuuhi: ¿Aivojɨɨbo, nacu jinejeri jaabo inɨfaihucodɨɨcɨjirahi aivo faicuvahojɨ? ¿Conootɨ jaabo toono buheenɨfaihucodɨɨcɨjirahi? 12 Mɨɨro jino moheedeebe Jacob mɨɨhaidi jihojɨco ficuuhi, diiboiseeme, paryɨ ijoomɨ icano toojɨtɨ aaduhicauhojɨco. ¿Nacu jaabo ɨɨjohodiibo janaanɨcɨ deevahi? noogoro. 13 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Paryɨ jihojɨ nɨfaihutɨ aadumoco siinoadufira aiveji. 14 Jaanotɨ uujoho aacɨno nɨfaihuco aadumoco siino ufucuroadufira aivucuujitɨhi. Uujoho aacɨno nɨfaihu diitofañotɨ finɨtɨno niivajiifinɨjitɨno fiivoco ihacɨqui, nooboro. 15 Jaanegui diigo diiboco nuuhi: Aivojɨɨbo, uco tofaihutɨ daacɨ ucoadufira aivotɨno iicaqui, bu siino jihojɨjaago nɨfaihufiiri saatɨgo icaqui,noogoro. 16 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Difo jaagoro ditajeque coovato. Jaadɨsiino disaa, nooboro. 17 Jaanegui diiboco iimusuugo: Uujoho tajevatɨhi, noogoro. Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Miyaanoco neehi, tajevatɨhi onoogo. 18 Mɨɨro sahusedɨmoma diicacuuhi, jisumi bu diiboma idiicaabo ditajeicatɨɨbo. Jaanoco miyaanoco neehi, nooboro. 19 Jaanoco uguubuugoro diiboco nuugo: Aivojɨɨbo ɨɨjoho baachoMoocaani iimaamɨnaafi. 20 Mɨɨro moheedeete samaritanomɨ Moocaanicojigajɨhallɨvɨ imejiibuuhi. Jaarunaa amɨɨhai judiomɨ Jerusalevɨ Moocaaniimomaño meneehicahi, noogoro. 21 Jaanegui Jesu nuuhi: Gaigo, uco miyaavogo, safucu icajino amɨɨhaiMoocaanico mihimono. Tusumi jigajɨjaago footɨmo, bu Jerusalecuumijaago footɨmo icano. 22 Mɨɨro amɨɨhai samaritanomɨ magaajatɨɨbocomihimehi. Jaanotɨ mɨɨhai magaajaaboco mihimefihi; Mɨɨro judiomɨtɨtaajasu saahi. 23 Jaanotɨ safucu iicajino, jaano jino tusumi mihicacuuhi,miyanotɨro Moocaanico iimomo imeji igaijari, miyaaneri icano. Mɨɨro tollɨiimomoco Moocaani imeguehi. 24 Moocaani Gaija jaamaño diiboco iimomoigaijari, miyaaneri icano iimequi, nooboro. 25 Jaanegui diigo nuuhi: Uuro gaajahi Mesia, Cristo onoobo, asaajinoco.Jaabo asaadɨ mɨɨhaico paryɨ fanoocoro jɨɨbeguejiibo, noogoro. 26 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Uujoho diibo ɨɨma ihiimaabo, nooboro. 27 Jaanaa ijɨɨbogomɨnaa gaseuhi. Jaamo jabafiituuhi. Jesu gaigoomaihiimaauneri. Jaarumo diiboco dilluutɨhi. ¿Jinejeque dilluhi? ¿Jinejequemihiimaacasihi? nuutɨmo. 28 Jaanegui diigo ihɨcɨñuco ejeevesuhinɨugorofuuhi ifaacuumijaago. Jaagoro miyamɨnaaco jɨɨbugutuuhi. 29 Eneecauhu masaamoro memeecɨva saafi gaifi, paryɨ omoonɨhicanocouco onooboco. ¿Naa fɨne diibo Cristo icatɨɨbo? noogoro. 30 Jaanegui diito tuucuumitɨ asaaumoro fuuhi diibojaago. 31 Jaanaacaijɨɨbogomɨnaa diiboco neehicauhi: Mojɨɨbogomɨnaafi, machu, noomoro. 32 Jaarunaa diitoco nuubo: Tamachuta icahi uujoho amachujinoamɨɨhaima magaajatɨno, nooboro. 33 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaa dillucasiuhi sanomɨro: ¿Fɨne mɨɨjoho diibedimachutaaco sɨvahi? noomoro. 34 Jaarunaa Jesu diitoco nuuhi: Uudi tamachutabadɨ oono uco agalluuboonoobadɨ eetavono, idudɨcamaajeque iimivono. 35 Mɨɨro amɨɨhai meneehi:Icanehiica minɨhɨbacɨ, minɨhɨbacɨ ɨdɨɨno basuta ujusijino, noomoro.Jaarunofaño amɨɨhaico uujoho neehi: Memeecɨ basutaaco, oono paryɨtɨfaicuuhi ihɨcɨcafetequi. 36 Mɨɨro basutaaco ududɨcamaaibo ijaadacogaayɨcɨfihi. Jaabo basuta noovaco ananɨnɨcɨbadɨ miyamɨnaaco nanɨhiifinɨjitɨno fiivoma iicaqui. Jaaneri abasuubo, bu toonoco ɨɨcɨɨbo icano sanoimo imo iicaqui. 37 Jinoovɨ aivo miyaano, jillɨ onoonɨcɨno: Saafi abasunocosifi ɨcɨnɨcɨhi, onoono. 38 Jaanegui uujoho amɨɨhaico tajɨɨbahi mɨhɨcɨquiamɨɨhai mabasuhinɨtɨnoco; sita abasuhinɨnoco amɨɨhai mequeheevehiidudɨcamaajeque, nooboro. 39 Jaaboco sihidɨ Samaria jiinɨje cuumimɨnaa miyaavuguuhi diigoɨjɨɨbuguunotɨ paryɨ uujoho omoonɨhicano uco noobo unuunotɨ. 40 Jaaneguisamaritanomɨ diibojaa asaaumoro diiboco fiitɨuhi diitoma iicaqui. Jaanegui Jesu mifucucɨ toonovɨ diitoma icauhi. 41 Jaamoro diiboco sihidɨmiyaavuguumo ihiimaaco uguubuumoro. 42 Jaamoro diigoco nuumo:Jisumi ɨɨjoho eneeneriro mimiyaavogocuutɨhi: Mɨɨhairyo muguubucuuhi.Jaamoro magaajacuuhi miyaanoro diibo Cristo jiinɨjemɨnaa taajasumɨnaafiicanoco, noomoro. Jesu Buheesuhi Aivojɨɨbo Seemeneque. 43 Toonotɨ mifucucɨ iicaunotɨ fuubo Galilea jiinɨjejaagovɨ. 44 Jaabo Jesuiinoro nuuhi: Moocaani iimaamɨnaafi ijiinɨjevɨ bocɨgoratɨhi, nooboro. 45 Jaadɨ Galileavɨ agaseuboco tomañoto imino gaayɨcɨuhi. Diito tollɨro bufuumo Jerusalevɨ Pascua jɨɨbaimojaago. Jaamo atyɨmeuhi tahɨ tobaimovɨJesu fanoovaco omoonɨunoco. 46 Jaadɨ Jesu siino saauhi Cana cuumijaagovɨ Galilea jiinɨjevɨ toonovɨnɨfaihuco aivofaihutɨ iminiiyumañovɨ. Jaanaa Capernauvɨ icaubo saafiaivojɨɨbo. Jaabo seemene guihuvauhi. 47 Jaabo guubuuhi Jesu JudeatɨGalileavɨ agaseunoco. Jaanegui diibojaa ufuuboro diiboco nuubo iijajaaofooboro iseemeneque ibuheesuqui aivo iniinovacuuneguiiha. 48 JaaneguiJesu nuuhi: Botɨ siibadɨ iicanehejeque omoonɨnoco mahatyɨmetɨhachiijɨmimiyaaveguejitɨhi, nooboro. 49 Jaarunofaño diibo Jesuco nuuhi: Aivojɨɨbo goovano masɨɨgo taseemeneguijevetɨnaacaro, nooboro. 50 Jaanegui Jesu nuuhi: Fuucu, diseemene buheecuhi, nooboro.Jaanegui diibo Jesu unuunoco imiyaavuguuboro fuucuuhi. 51 Jaabo iijatɨfiitɨcuuboco idudɨcamaajemɨnaa asaaumoro jɨɨbogovauhi: Diseemenebuheecuuhi, noomoro. 52 Jaanegui diitoco dilluubo: ¿Conootɨ nɨhɨbaiicaaberi buheehinɨɨbo? nooboro. Jaanegui diiboco nuumo: Iijɨ dɨjɨɨveeberiiguihuva diiboco buuhinɨhi, noomoro. 53 Jaanotɨ caani gaajauhi toonotɨnɨhɨba iicaaberi Jesu diiboco: Diseemene buheehi, eneehinɨnoco. Jaanomaiicaubo paryɨ iyotoma Jesuco miyaavuguuhi. 54 Jino Jesu sihidɨ ejeevanoco Galileavɨ itɨconɨ omoonɨunoco allɨnɨuhiJudeatɨ Galileavɨ siino uhuumiusumi.

5

1 Jaanaa fariseomɨ guubuuhi Jua janaanɨcɨ Jesu ijɨɨbogomɨnaamaiicaabo initɨhicaunoco. 2 Jaarunofaño Jesu nitɨhicautɨhi ɨdɨɨmoroijɨɨbogomɨnaa nitɨhicauhi. 3 Jaanoco Jesu uguubuuboro Judeatɨ fuuhiGalileajaago siino ihuumiqui. 4 Jaabo imuguuhi Samaria jiinɨjefeenedɨ ufuunoco. 5 Jaabo ufuuboɨfutuuhi Sicar onoocuumi Samaria jiinɨje cuumivɨ Jacob illi Josequeijiinɨjeque aacɨumaño fiitɨno. 6 Jaamañeri icauno nɨfaihuhojɨ Jacobojɨ onoohojɨ. Jaanaa Jesu asaaubo, iniinovatucuunegui tohojɨ cojɨvɨcasɨɨvuubo, fɨne gadɨcɨɨba nɨhɨba icacuuberi. 7 - 8 Jaanaa ijɨɨbogomɨnaatuucuumijaago fuuhi machutaaco anaajeteumo. Jaanaa tuucuumitɨ saafigogaigo saauhi toojɨtɨ ɨnɨfaihuvavaugo. Jaagoco Jesu nuuhi: Uco nɨfaihutɨdaacɨ, nooboro. 9 Jaanegui diiboco samariaogo nuuhi: ¿Mɨllɨ jaabo ɨɨjohojudio idiicaabo, uujoho samariaogo iicagoco nɨfaihuco dilluuhi? noogoro.Jillɨ nuugo judiomɨ samaritanomɨma iimogocasihicautɨmaño. 10 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Ɨɨjoho Moocaani aacɨnoco gaajaruva, bumɨɨjoho jino ɨco nɨfaihuco idillunoco gaajaruva; ɨɨjoho uco dilluruva ɨcouujoho buheenɨfaihuco acɨjirahi, nooboro. 11 Jaanegui diigo nuuhi: ¿Aivojɨɨbo, nacu jinejeri jaabo inɨfaihucodɨɨcɨjirahi aivo faicuvahojɨ? ¿Conootɨ jaabo toono buheenɨfaihucodɨɨcɨjirahi? 12 Mɨɨro jino moheedeebe Jacob mɨɨhaidi jihojɨco ficuuhi, diiboiseeme, paryɨ ijoomɨ icano toojɨtɨ aaduhicauhojɨco. ¿Nacu jaabo ɨɨjohodiibo janaanɨcɨ deevahi? noogoro. 13 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Paryɨ jihojɨ nɨfaihutɨ aadumoco siinoadufira aiveji. 14 Jaanotɨ uujoho aacɨno nɨfaihuco aadumoco siino ufucuroadufira aivucuujitɨhi. Uujoho aacɨno nɨfaihu diitofañotɨ finɨtɨno niivajiifinɨjitɨno fiivoco ihacɨqui, nooboro. 15 Jaanegui diigo diiboco nuuhi: Aivojɨɨbo, uco tofaihutɨ daacɨ ucoadufira aivotɨno iicaqui, bu siino jihojɨjaago nɨfaihufiiri saatɨgo icaqui,noogoro. 16 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Difo jaagoro ditajeque coovato. Jaadɨsiino disaa, nooboro. 17 Jaanegui diiboco iimusuugo: Uujoho tajevatɨhi, noogoro. Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Miyaanoco neehi, tajevatɨhi onoogo. 18 Mɨɨro sahusedɨmoma diicacuuhi, jisumi bu diiboma idiicaabo ditajeicatɨɨbo. Jaanoco miyaanoco neehi, nooboro. 19 Jaanoco uguubuugoro diiboco nuugo: Aivojɨɨbo ɨɨjoho baachoMoocaani iimaamɨnaafi. 20 Mɨɨro moheedeete samaritanomɨ Moocaanicojigajɨhallɨvɨ imejiibuuhi. Jaarunaa amɨɨhai judiomɨ Jerusalevɨ Moocaaniimomaño meneehicahi, noogoro. 21 Jaanegui Jesu nuuhi: Gaigo, uco miyaavogo, safucu icajino amɨɨhaiMoocaanico mihimono. Tusumi jigajɨjaago footɨmo, bu Jerusalecuumijaago footɨmo icano. 22 Mɨɨro amɨɨhai samaritanomɨ magaajatɨɨbocomihimehi. Jaanotɨ mɨɨhai magaajaaboco mihimefihi; Mɨɨro judiomɨtɨtaajasu saahi. 23 Jaanotɨ safucu iicajino, jaano jino tusumi mihicacuuhi,miyanotɨro Moocaanico iimomo imeji igaijari, miyaaneri icano. Mɨɨro tollɨiimomoco Moocaani imeguehi. 24 Moocaani Gaija jaamaño diiboco iimomoigaijari, miyaaneri icano iimequi, nooboro. 25 Jaanegui diigo nuuhi: Uuro gaajahi Mesia, Cristo onoobo, asaajinoco.Jaabo asaadɨ mɨɨhaico paryɨ fanoocoro jɨɨbeguejiibo, noogoro. 26 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Uujoho diibo ɨɨma ihiimaabo, nooboro. 27 Jaanaa ijɨɨbogomɨnaa gaseuhi. Jaamo jabafiituuhi. Jesu gaigoomaihiimaauneri. Jaarumo diiboco dilluutɨhi. ¿Jinejeque dilluhi? ¿Jinejequemihiimaacasihi? nuutɨmo. 28 Jaanegui diigo ihɨcɨñuco ejeevesuhinɨugorofuuhi ifaacuumijaago. Jaagoro miyamɨnaaco jɨɨbugutuuhi. 29 Eneecauhu masaamoro memeecɨva saafi gaifi, paryɨ omoonɨhicanocouco onooboco. ¿Naa fɨne diibo Cristo icatɨɨbo? noogoro. 30 Jaanegui diito tuucuumitɨ asaaumoro fuuhi diibojaago. 31 Jaanaacaijɨɨbogomɨnaa diiboco neehicauhi: Mojɨɨbogomɨnaafi, machu, noomoro. 32 Jaarunaa diitoco nuubo: Tamachuta icahi uujoho amachujinoamɨɨhaima magaajatɨno, nooboro. 33 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaa dillucasiuhi sanomɨro: ¿Fɨne mɨɨjoho diibedimachutaaco sɨvahi? noomoro. 34 Jaarunaa Jesu diitoco nuuhi: Uudi tamachutabadɨ oono uco agalluuboonoobadɨ eetavono, idudɨcamaajeque iimivono. 35 Mɨɨro amɨɨhai meneehi:Icanehiica minɨhɨbacɨ, minɨhɨbacɨ ɨdɨɨno basuta ujusijino, noomoro.Jaarunofaño amɨɨhaico uujoho neehi: Memeecɨ basutaaco, oono paryɨtɨfaicuuhi ihɨcɨcafetequi. 36 Mɨɨro basutaaco ududɨcamaaibo ijaadacogaayɨcɨfihi. Jaabo basuta noovaco ananɨnɨcɨbadɨ miyamɨnaaco nanɨhiifinɨjitɨno fiivoma iicaqui. Jaaneri abasuubo, bu toonoco ɨɨcɨɨbo icano sanoimo imo iicaqui. 37 Jinoovɨ aivo miyaano, jillɨ onoonɨcɨno: Saafi abasunocosifi ɨcɨnɨcɨhi, onoono. 38 Jaanegui uujoho amɨɨhaico tajɨɨbahi mɨhɨcɨquiamɨɨhai mabasuhinɨtɨnoco; sita abasuhinɨnoco amɨɨhai mequeheevehiidudɨcamaajeque, nooboro. 39 Jaaboco sihidɨ Samaria jiinɨje cuumimɨnaa miyaavuguuhi diigoɨjɨɨbuguunotɨ paryɨ uujoho omoonɨhicano uco noobo unuunotɨ. 40 Jaaneguisamaritanomɨ diibojaa asaaumoro diiboco fiitɨuhi diitoma iicaqui. Jaanegui Jesu mifucucɨ toonovɨ diitoma icauhi. 41 Jaamoro diiboco sihidɨmiyaavuguumo ihiimaaco uguubuumoro. 42 Jaamoro diigoco nuumo:Jisumi ɨɨjoho eneeneriro mimiyaavogocuutɨhi: Mɨɨhairyo muguubucuuhi.Jaamoro magaajacuuhi miyaanoro diibo Cristo jiinɨjemɨnaa taajasumɨnaafiicanoco, noomoro. Jesu Buheesuhi Aivojɨɨbo Seemeneque. 43 Toonotɨ mifucucɨ iicaunotɨ fuubo Galilea jiinɨjejaagovɨ. 44 Jaabo Jesuiinoro nuuhi: Moocaani iimaamɨnaafi ijiinɨjevɨ bocɨgoratɨhi, nooboro. 45 Jaadɨ Galileavɨ agaseuboco tomañoto imino gaayɨcɨuhi. Diito tollɨro bufuumo Jerusalevɨ Pascua jɨɨbaimojaago. Jaamo atyɨmeuhi tahɨ tobaimovɨJesu fanoovaco omoonɨunoco. 46 Jaadɨ Jesu siino saauhi Cana cuumijaagovɨ Galilea jiinɨjevɨ toonovɨnɨfaihuco aivofaihutɨ iminiiyumañovɨ. Jaanaa Capernauvɨ icaubo saafiaivojɨɨbo. Jaabo seemene guihuvauhi. 47 Jaabo guubuuhi Jesu JudeatɨGalileavɨ agaseunoco. Jaanegui diibojaa ufuuboro diiboco nuubo iijajaaofooboro iseemeneque ibuheesuqui aivo iniinovacuuneguiiha. 48 JaaneguiJesu nuuhi: Botɨ siibadɨ iicanehejeque omoonɨnoco mahatyɨmetɨhachiijɨmimiyaaveguejitɨhi, nooboro. 49 Jaarunofaño diibo Jesuco nuuhi: Aivojɨɨbo goovano masɨɨgo taseemeneguijevetɨnaacaro, nooboro. 50 Jaanegui Jesu nuuhi: Fuucu, diseemene buheecuhi, nooboro.Jaanegui diibo Jesu unuunoco imiyaavuguuboro fuucuuhi. 51 Jaabo iijatɨfiitɨcuuboco idudɨcamaajemɨnaa asaaumoro jɨɨbogovauhi: Diseemenebuheecuuhi, noomoro. 52 Jaanegui diitoco dilluubo: ¿Conootɨ nɨhɨbaiicaaberi buheehinɨɨbo? nooboro. Jaanegui diiboco nuumo: Iijɨ dɨjɨɨveeberiiguihuva diiboco buuhinɨhi, noomoro. 53 Jaanotɨ caani gaajauhi toonotɨnɨhɨba iicaaberi Jesu diiboco: Diseemene buheehi, eneehinɨnoco. Jaanomaiicaubo paryɨ iyotoma Jesuco miyaavuguuhi. 54 Jino Jesu sihidɨ ejeevanoco Galileavɨ itɨconɨ omoonɨunoco allɨnɨuhiJudeatɨ Galileavɨ siino uhuumiusumi.

6

1 Toonobuunatɨ Jesu fuuhi Galilea muuai onegueehivɨ. Jaabamomoro bu Tiberia onoomuuai. 2 Jaabo dojɨcutɨ sihidɨ miyamɨnaafeehicauhi sihidɨ ejeevanoco omoonɨɨboro iguihuvamoco ubuheesunocoaatyɨmehicauneguiiha. 3 Jaanegui Jesu ifabaɨhallɨvɨ ufuuboroijɨɨbogomɨnaama casɨɨvuubo. 4 Jaasumi fiitɨcuuno judiomɨ jɨɨbaimoPascua iicaujino. 5 Jaanaa Jesu emeecɨubo atyɨmeuhi sihidɨ miyamɨnaaidojɨcutɨ asaaunoco. Jaanegui Felipeque nuubo: ¿Cuucatɨ fɨne machutaacomanaajejirahi jito imachuqui? nooboro. 6 Jillɨ Felipeque nuubo jillɨ diiboco ɨnɨsuubo, ¿mɨllɨ fɨne neejiibo?onoomaño jillɨ omoonɨjinoco imino agaajacuuboro. 7 Jaanegui Felipe nuuhi:Fɨne doscientos denario tɨcovovɨ manaajejirahi, machutaaco. Jaarunofamoovɨro ajashuno ɨɨfetejitɨrahi, nooboro. 8 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaatɨ saafi Andre Simon Pedro nahabo Jesuconuuhi: 9 Jineeri icase sase sahusedɨno sebada maahuno, bu miimɨsiicɨtavaabomɨsi icanoma iicase. ¿Mɨllɨ jaano tonoodɨno jinoodɨmomiyamɨnaavɨ ɨfetejirahi? nooboro. 10 Jaanegui Jesu nuuhi: Diitoco monoo icasɨɨcamaaiqui, nooboro.Jaamañeri sihidɨ ñaavahu icauhi. Jaanohallɨvɨ casɨɨcamaaiumo cincomildɨno gaifiimɨ. 11 Jaadɨ Jesu imaahunoco ɨɨcɨuboro Moocaanico graciacoaacɨuboro, toonoco ijɨɨbogomɨnaaco acɨubo. Jaanoco diito imiyamɨnaamaɨfuuhi gɨcɨnɨumoma. Tollɨro bu itaavaco ɨɨfuumo iimuguudɨneheje. 12 Jaanoco amachuumo utuvacuudɨ Jesu nuuhi, ijɨɨbogomɨnaaco: Paryɨmanaanɨ ihatyuuvoco gañɨɨcafototɨno iicaqui, nooboro. 13 Jaanoco ananɨumo gahafusuuhi, jɨiibaiñoco fahuseecɨ, siino miibaicɨicanoco sahusedɨno sebada maahuno iicaunotɨ aatyuvuunoco. 14 JaanoJesu sihidɨ ejeevano ɨɨfusuco eheetavuunoco aatyɨmeumoro diito nuuhi:Miyaanoro jahi jaanɨ Moocaani iimaamɨnaafi jiinɨjehallɨvɨ asaaujiibo,noomoro. 15 Jaamoro Jesuco ɨɨcɨumoro satyuujirumo aivojɨɨbotɨ iheetavequi.Jaanoco agaajacɨuboro iinoro fuubo siino ifabaɨjaagovɨ. 16 Jaanaa mihiijɨcuudɨ ijɨɨbogomɨnaa muuaijaago fuuhi. 17 Jaamoromeenegafaño ɨjɨcamaaiumoro fuumo onegueehi Capernaujaagovɨ. Jaanaacɨvucuuno. Jaarunaa Jesu diitojaa gaseutɨhi. 18 Jaanaa imuuaifa tɨcovaunosihidɨ guibuhuba asaauno. 19 Jaamo ufuumo sahuse juugahusetɨ sano ɨdɨɨnokilometronohachuta icacuumaaca Jesu saauhi nɨfaihuhallɨdɨ ɨgooboro.Jaaboco aatyɨmeumoro sihidɨ igutuumo. 20 Jaarunaa diitoco nuubo:Uujoho; mihiguetejirahana, nooboro. 21 Jaanegui diito diiboco imo imo imeenegafaño gaayɨcɨuhi. Jaadɨgoovano ɨɨfutuumo ufuuhɨgo. Miyamɨnaa Jesuco Guiinehi. 22 Jaano seseevedɨ toonegueehivɨ miyamɨnaa ifitafutuumo gaajauhisagaaro meenega iicaunoco. Jaagafaño Jesu ijɨɨbogomɨnaama footɨnaacadiito iinoro fuumo. 23 Jaanaa bu sagahaje gaseuhi Tiberia cuumitɨ asaauno,jaagahaje cañavuuhi Jesu graciaco aacɨunobuunatɨ maahunoco amachuunofiitɨno. 24 Jaamañovɨ Jesu, ijɨɨbogomɨnaa icano achahaunoco miyamɨnaaaatyɨmeumoro toono imeenenefaño ɨjɨcamaaiumoro fuumo CapernaujaagoJesuco guiinomoro. 25 Jaaboco onogoo muuaivɨ aatyɨmeumoro nuumo: Jɨɨbogomɨnaafi,¿cusumi gasehinɨhi? noomoro. 26 Jaanegui Jesu diitoco iimusuuhi: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaiconeehi: Jillɨ mamachuhinɨmo mutuvahinɨneguiiha uco miguiinehi. Jillɨsihidɨ ejeevanoco eheetavehinɨnoco mimiyaaveneguiiha icatɨno. 27 Jaaneguiifinɨno machutaguiiha mududɨcamaaidino, ifinɨjitɨno fiivoco aacɨnomachutaguiiharo mududɨcamaaje. Toonoco uujoho MiyamɨnaafibadɨIfiivuubo amɨɨhaico aacɨjino. Toonotɨ uujoho Moocaanitɨ asaanocomiyamɨnaa igaajaqui, bu uuvɨ Moocaani igaajataco ificucuuno icano, nooboro. 28 Jaanegui diiboco dilluumo: ¿Mɨllɨ jaanegui momoonɨji Moocaani iijɨcomeheetavequi? noomoro. 29 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Moocaani imeguehi, diibo ucoagalluuboco amɨɨhai mimiyaavogonoco, nooboro. 30 Jaanegui diiboco nuumo: ¿Eneecata sihidɨ ejeevanoco mɨɨhaicodɨhɨfusu maatyɨmemere ɨco mimiyaaveguequi? 31 Mɨɨro moheedeetemɨhaimachuuhi mana onoonoco sɨcaihɨgovɨ iicausumi, oono Caatɨnɨhaamefaño:Niquejeo maahunoco machusuubo, onoobadɨ, noomoro. 32 Jaanegui Jesu iimusuuhi: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Moise amɨɨhaico niqueje maahuco acɨtɨhi, Guihirubi amɨɨhaico jino miyamaahu niqueje maahuco acɨhi. 33 Jaano jino Moocaani maahu diiboniquejefañotɨ iniitoobo jiinɨjemɨnaaco fiivoco aacɨɨbo, nooboro. 34 Jaanegui nuumo: Aivojɨɨbo, fahiijɨvaro mɨɨhaico toono maahucodaacɨhiica, noomoro. 35 Jaanegui Jesu nuuhi: Uujoho fiivo maahu; tajaa asaamoajebavacuujitɨhi, uco imiyaavogomoco ufucuro adufira aivucuujitɨhi icano. 36 Mɨɨro amɨɨhaico uujoho eneehinɨcuubadɨ: Uco mahatyɨmecuurumo uco mimiyaaveguehicatɨhi. 37 Mɨɨro paryɨ fanooro Guihirubi uco aacɨnotajaa saaji, tollɨro bu tajaa asaamoco uujoho buhɨ gañɨɨjitɨhi. 38 Uujohoniquejefañotɨ niitehinɨtɨhi uuro iimogonoco moonɨqui icatɨno, jillɨ ucoagalluuhinɨɨbo iimogobadɨ moonɨqui saahinɨhi. 39 Jaano jino Guihirubiuco agalluuhinɨɨbo iimogono; Paryɨ diibo uco aacɨmoco saatohobacojeevesutɨɨbo paryɨ famoocoro ufucu niinofucusumi buheetesuji. 40 Jaanojino uco agalluuhinɨɨbo iimogono; Paryɨ famooro miyamɨnaa MoocaaniSeemeneque aatyɨmemere imiyaavogomo ifinɨjitɨno fiivoma iicaqui.Jaamoco uujoho niinofucusumi buheetesuji, nooboro. 41 Jaanegui judiomɨ tɨcovauhi diiboco edejecuumo. Uujoho fiivo maahuniquejefañotɨ iniituubo, unuuneguiiha 42 neehicauhi: ¿Nacu jaanɨ Jesu Joseachi icatɨɨbo? ¿Mɨɨro caani, seejɨ icamoco mɨɨhai magaajahi? ¿Mɨllɨ jaabo:Uujoho niquejefañotɨ niitehi, neehicahi? noomoro. 43 Jaanegui Jesu nuuhi: Musuufenɨ toono amɨɨhai dejecufiraco. 44 Mɨɨhaiñooba tajaa saajitɨrahi Guihirubi uco agalluhinɨɨbo tajaaisɨvatɨruva. Jaamoco uujoho buheetesuji ufucu niinofucu. 45 Mɨɨro,Moocaani iimaamɨnaa aamefaño jillɨ noono: Moocaani famoocorojɨɨbegueji, noonoro. Jaabadɨ famooro Moocaanico uguubuumoro diibotɨagaajamo tajaa saahi. 46 Mɨɨhaiñooba Moocaanico atyɨmetɨhi ɨdɨɨboro uujoho Moocaanitɨasaaubo Moocaanico atyɨmehi. 47 Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Uco imiyaavogomo ifinɨjitɨno fiivoma icaji. 48 Uujoho fiivo maahu. 49 Mɨɨroamɨɨhai eedeete manaaco sɨcaihɨgovɨ amachuurumo chuumuuhi. 50 Jaanotɨnaha jino niquejefañotɨ iniitono maahu. Jaanotɨ amachumo guijevetɨmoiicaqui. 51 Uujoho diiburucu jino fiivo maahu iicaabo niquejefañotɨiniitehinɨɨbo. Jaamo uco agaayɨcɨmo ifinɨjitɨno fiivoma icaji. Jaanomaahuco uujoho aacɨno taahucu. Jaanoco uujoho jiinɨjemɨnaahallɨvɨaacɨjino, nooboro. 52 Jaanegui judiomɨ tɨcovauhi sanomɨro iimaacasiumo: ¿Mɨllɨ jaabo jaanɨmɨɨhaico duusujirahi ihuucuco? noomoro. 53 Jaanegui Jesu nuuhi: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Uujoho Miyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo uucuco muduutɨhachiijɨ, bu itɨɨjohocomahadutɨhachiijɨ icano fiivoma mihicajitɨhi. 54 Jaanotɨ taahucuco amachuubo, tatyɨɨjohoco aaduubo icano ifinɨjitɨno fiivoma icaji. Jaabocouujoho niinofucu buheetesuji. 55 Jaano tafi miya machuta, tatyɨɨjohomiya adufaihu icano. 56 Jaamo tafiico amachumo, tatyɨɨjohoco aadumoicano uuma icahi. Jaamoma bu uujoho tollɨro icahi. 57 Mɨɨro Moocaaniuco agalluubo ifiima icahi, jaaberi uujoho icahi icano. Jaabadɨro ucoamachuubo uuri icaji. 58 Jino niquejetɨ iniituuno maahu; amɨɨhaicaanimɨhai manaaco amachuumo iguijeveubadɨ iicano icatɨno. Jaanotɨjihɨcatɨ amachumo ifinɨjitɨno fiivoma icaji, nooboro. 59 Jillɨ nuubo Jesu Capernau cuumi sinagogajafaño ɨjɨɨbuguubo. 60 Jaanoco sihidɨ saatoho ijɨɨbogomɨnaa uguubuumoro nuuhi: Aivojihiimaa sihidɨ jeevahi. ¿Mɨɨjoho fɨne gaayɨcɨjirahi? noomoro. 61 Jaanoco Jesu ijɨɨbogomɨnaa onoocasiunoco agaajacɨuboro nuubo:¿Jaano nacu amɨɨhaico imitɨno moonɨhi? 62 ¿Mɨllɨjiru fɨne imi, uujohoMiyamɨnaafibadɨ Ifiivuuboco caamo itɨconɨ iicauhɨgo ofoobocomahatyɨmeruva? 63 Mɨɨro Moocaani Gaija mɨɨnoco fiivoco acɨhi. Jaanotɨmuuhucu jillɨ jihovono. Jaanotɨ naha jino uujoho ihiimaano amɨɨhaijeebɨɨco ifinɨjitɨno fiivoco aacɨjino. 64 Jaarunofaño icamo amɨɨhaitɨ saatoho imiyaavogotɨmo, nooboro. MɨɨroJesu ɨmegavɨro gaajacuuhi imiyaaveguejitɨmoco, bu diiboco igaicaauquiaacɨujiiboco icano. 65 Jaamaño nuubo: Toonegui amɨɨhaico neehinɨhi:Mɨɨhaiñooba tajaa saajitɨrahi Guihirubi tajaa isɨvatɨruva, nooboro. 66 Jaasumitɨro sihidɨ saatoho diibo dojɨcutɨ efeehicaumo diibeditɨudugaavuumoro diiboma fuucuutɨmo. 67 Jaanegui Jesu saatohoijɨɨbogomɨnaa fahuseecɨ motɨhaitɨ miimɨsiicɨ icano iicaumoco nuubo:¿Nacu bu amɨɨhai tollɨro diitobadɨro mefeeji? nooboro. 68 Jaanegui Simon Pedro diiboco iimusuuhi: ¿Aivojɨɨbo, mɨɨjaagobu mɨɨhai mefeejirahi? Mɨɨro ɨɨma icano ifinɨjitɨno fiivo iimaa. 69 Mɨɨromɨɨhai mimiyaaveguehinɨcuuhi. Jaamoro magaajahi ɨɨjoho CristoMoocaani iicaabo Seemene idiicanoco, nooboro. 70 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Amɨɨhai docedɨmoco uujoho ɨcɨhinɨhi.Jaamo amɨɨhaifañotɨ iicaabo saafi ɨjɨ iicaabo, nooboro. 71 Jillɨ nuubo Juda Iscariote Simon achiditɨ. Jaabo Juda docedɨmooboiicaubo Jesucristoco iguijenɨqui aacɨujiibo.

7

1 Jaanobuunatɨ Jesu Galilea jiinɨjeri ɨgooboro feehicauhi. JaaboroJudea jiinɨjevɨ ofoonoco imeguehicautɨɨbo judiomɨ diiboco tahɨagaicaauguuneguiiha. 2 Jaanaa fiitɨcuuno tabernaculojano jɨɨbaimoiicaujino; tusumi judiomɨ nɨjeganofañoro icanɨcɨmo. 3 Jaaneguiiha Jesucoinahabomɨ nuuhi: Jinootɨ difo Judeavɨ. Tahɨ iicamo didojɨcutɨ ofoonɨcɨmoedeetavonoco ihatyɨmequi. 4 Mɨɨro mɨɨhaiñooba miyamɨnaaco ifiicoigaajasuqui omoonɨmo toovono moonɨtatɨhi, tollɨ bu omoonɨɨbo famooɨmefeenevɨro moonɨhica, noomoro. 5 Jillɨ nuumo inahabomɨ icarumo diiboco imiyaaveguehicautɨmaño. 6 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Tufucuvɨhiica uujoho ɨɨfototɨhiica.Jaanotɨ amɨɨhaidi naha fafucuvaro imihi. 7 Mɨɨro amɨɨhaico jiinɨjemɨnaajɨɨheguetɨhi. Jaanotɨ uco jɨɨhegueme diito imitɨco onoonohallɨtɨ. 8 Amɨɨhairyo tobaimojaago mofoo. Jaanotɨ uujoho tobaimovɨ footɨhiica tahoovofucuvɨhiica uujoho ɨfototɨhi, nooboro. 9 Diitoco tollɨ unuuborofitafutuubo Galileavɨ. Jesu Fuuhi Nɨjegano Jɨɨbaimovɨ. 10 Jaadɨ inahabomɨ tobaimojaa ufuunobuunatɨ, Jesu tollɨro bufuuhi. Jaaruubo foovono fuutɨɨbo, toovonoro fuubo saatohoba diibocoaatyɨmeujiruneguiiha. 11 Jaaboco judiomɨ tobaimoguiino iguiinomoroneehicauhi: ¿Cuuca fɨne iicaabo? noomoro. 12 Jaabeditɨ sihidɨ miyamɨnaa mɨrɨbacasihicauhi. Saatoho neehicauhi:Aivo imihuseebe, noomoro. Jaanotɨ saatoho neehicauhi: Imitɨɨbomiyamɨnaaco bañɨhicaabo, noomoro. 13 Jaarumo mɨɨhaiñooba foovono diibeditɨ iimaahicautɨhi judiomɨ ñɨhicutɨ. 14 Jaanaa ijɨɨbaimo feeneveunaaca Jesu templojafaño jɨcafutuuhi.Jaaboro tɨcovaubo ɨjɨɨbuguubo. 15 Jaaneri judiomɨ sihidɨ eheetyemereneehicauhi: ¿Mɨllɨ jaabo sihidɨ fanoovaco gaajahi aamenefaño icautɨruubo?noomoro. 16 Jaanegui Jesu diitoco iimusuuhi: Uujoho tajeebɨɨtɨro jɨɨbogotɨhi ucoagalluuhinɨɨbo jɨɨbogoco uujoho jɨɨbeguehi. 17 Cajaatyohacho Moocaaniiimogonocoro omoonɨgomo, gaajaji Moocaani jɨɨbogoco ɨjɨɨbogonoco nacutajeebɨɨtɨro uujoho onoono iicanoco. 18 Jaanotɨ ijeebɨɨtɨro ihiimaabo diibocomiyamɨnaa obocɨgonoco imeguefihi. Jaanotɨ diiboco agalluhinɨɨbocoobocɨgoobo, miyaanoco iimaahi. Jaabofaño bañɨfiira chahahi. 19 Mɨɨro amɨɨhaico Moise tajɨɨbaco acɨuhi. Jaarunoco amɨɨhaitɨ saatohobaimino moonɨtɨhi. ¿Collɨhi jaamo uco magaicaaujirahi? nooboro. 20 Jaanegui miyamɨnaa iimusuuhi: Ɨɨjoho ɨjɨma diicahi. ¿Mɨɨjoho nacu ɨcogaicaaujirahi? noomoro. 21 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Sanoocoro jaguisɨfucusumi omoonɨhinɨnerifamooro meheetyehinɨhi. 22 Mɨɨro Moise amɨɨhaico tajɨɨbauhi amɨɨhaimeehe nigacɨ quitɨcɨco. Jaarunoco diibo tɨconɨutɨhi omoonɨubo, amɨɨhaieedeetemɨhai toonoco tɨconɨuhi eheetavuumo. Jaanoco amɨɨhaijaguisɨfucusumi meheetavonɨcɨhi. 23 Jaano Moise tajɨɨba gañɨɨcafototɨnoiicaqui momoonɨmoro jaguisɨfucusumi gaifi seemene meehequemiquitɨcɨnɨcɨhi. ¿Jaamo collɨhi tajaa mɨsɨfiiratehi jaguisɨfucusumi saafimiyamɨnaafico faabohocoro ubuheesuhinɨnohallɨtɨ? 24 Imino meecɨtɨmorosaatohoditɨ mihiimaadino. Jari imino magaajaadɨ mihiimaa, nooboro. ¿Naa Fɨne Jaanɨ Cristo? 25 Jaanaa saatoho Jerusaleri iicahicaumo nuuhi: ¿Nacu jaanɨcoiguijenɨqui iguiinehicaabo icatɨɨbo? 26 Memeecɨ ono famoofeenevɨroiimaaruuboco mɨɨhaiñooba mɨllɨ moonɨtɨhi: ¿Naa fɨne jisumi aivojɨtogaajacuuhi diibo Cristo iicanoco? 27 Jaanotɨ mɨɨhai magaajahi tahɨgotɨdiibo asaahɨgoco. Jaanotɨ Cristo asaadɨ mɨɨhaiñooba gaajajitɨhi cuucatɨdiibo asaanoco, noomoro. 28 Jaanegui Jesu templojafaño ɨjɨɨbuguumañotɨ sefano nuubo: Uco nahaamɨɨhai magaajahi tahɨgotɨ asaahɨgoco. Jaaruubo uujoho tajeebɨɨtɨrosaatɨhi. Jaabo uco agalluuhinɨɨbo miyaabo iicaaboco amɨɨhai magaajatɨhi. 29 Jaanotɨ uujoho diiboco gaajahi diibotɨ asaahinɨmaño. Mɨɨro diibo ucogalluuhinɨhi, nooboro. 30 Jaanegui diito diiboco gaayɨcɨujirahi diiboco icɨvojaanɨqui.Jaarunofaño mɨɨhaiñooba diiboco gaayɨcɨutɨhi ihoovofucuvɨ ɨɨfutuutɨmaño. 31 Jaarunofaño sihidɨ diitotɨ saatoho diiboco miyaavuguuhi. Jaamoronuuhi: ¿Nacu Cristo asaadɨ jaanɨ sihidɨ ejeevanoco eheetavehicanojanaanɨcɨ eetavejiruubo fɨne? noomoro. Fariseomɨ Sisɨmɨnaaco Galluuhi Jesuco Igaayɨcɨqui. 32 Jaanoco fariseomɨ guubuuhi miyamɨnaa toonotɨ ɨmɨrɨbacasiunoco.Jaaneguiiha sacerdotemɨ aivojɨto, fariseomɨ icamo sisɨmɨnaaco galluuhiJesuco igaayɨcɨqui. 33 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Gueenenehiicaamɨɨhaima icaji. Jaadɨ dojɨcuvɨro feeji uco agalluubojaago. 34 Jaabocomiguiinejirahi. Jaarumo uco mahatyɨmejitɨhi uujoho iicahɨgo amɨɨhaimɨhɨfetejitɨmaño uco mahatyɨmejitɨhi. 35 Jaanegui judiomɨ sanomɨro noocasiuhi: ¿Cuuca fɨne jaabo ofoobocomahatyɨmejitɨhi? ¿Nacu fɨne griegomɨfeenevɨ judiomɨ agavaracɨnɨmojaagofeejiibo griegomɨco ijɨɨbeguequi? 36 ¿Mɨllɨ fɨne eneejirunoco oono mɨɨhaiconoobo: Uco miguiinejirahi. Jaarumo uco mahatyɨmejitɨhi uujoho iicahɨgomɨhɨfetejitɨmaño, noobo? noomoro. Moocaani Gaija Fiivo Muuai Nɨfaihubadɨ Icaabo. 37 Jaanaa niinofucu imiya jɨɨbaimofucu Jesu agañiivuuboro sefano nuuhi:Saatoho adufirari mihicahachiijɨ tajaa masaamoro, mahaduva. 38 Ucoimiyaavogoobo, Caatɨnɨhaamefaño onoobadɨ: Dijeebɨɨfañotɨ fiivo muuainɨfaihu cuuji, nooboro. 39 Jillɨ Jesu nuuhi: Diiboco imiyaavogomo Igaijaco agaayɨcɨjinoco.Tusumihiica Moocaani Gaija niituutɨhiica Jesu niquejefaño ufuutɨmañehiica. Miyamɨnaa Dugaavocasiuhi. 40 Jillɨ Jesu unuunoco diitofeenetɨ saatoho uguubuumoro nuuhi:Miyaanoro jahi jaanɨ Moocaani iimaamɨnaafi asaajiibo, noomoro. 41 Jaanotɨ saatoho neehicauhi: Jaanɨ Cristo, noomoro. Jaanotɨ saatohoneehicauhi: ¿Nacu Galileatɨ Cristo saajirahi? 42 Mɨɨro Caatɨnɨhaamefañonoono: Cristo saaji, Aivojɨɨbo David yotofañotɨ tollɨro Belen allɨocuumijefañotɨ David iicauhɨgotɨ saajiibo, noono, noomoro. 43 Jaamoro miyamɨnaa fahɨgova dugaavocasiuhi Jesuhallɨtɨ. 44 Jaaneguidiitotɨ saatoho diiboco igaayɨcɨqui moonɨurahi. Jaarumo saatohoba mɨllɨdiiboco moonɨutɨhi. Aivojɨto Jesuco Miyaavogotɨhi. 45 Jaanaa isisɨmɨnaa tahɨgotɨ siino saauhi. Jaamoco sacerdotemɨ aivojɨtofariseomɨ icamo nuuhi: ¿Collɨhi jana jaaboco mɨsɨvatɨhi? noomoro. 46 Jaanegui isisɨmɨnaa iimusuuhi: ¡Aivo chahamo saatohoba diibobadɨihiimaamo! noomoro. 47 Jaanegui fariseomɨ diitoco nuuhi: ¿Tollɨro bu nacu amɨɨhai diiboabañɨnoco mimiyaaveguehi? 48 ¿Nacu amɨɨhaidi saatoho aivojɨtotɨ,fariseomɨtɨ icano miyaaveguehi? Imiyaavogotɨmo duhu. 49 Jaanotɨ jitomiyamɨnaa tajɨɨbaco agaajatɨmo jillɨ cɨɨjɨgaifaño efeejimo, noomoro. 50 Jaanegui diitoobo saafi Nicodemo onoobo safoono Jesuco fucuemeecɨjeubo, nuuhi: 51 ¿Nacu mɨɨhai tajɨɨba saafi miyamɨnaafico: Iimitɨ,neejirahi, itɨconɨ diibo omoonɨnoco gaajacɨtɨmoro? nooboro. 52 Jaanegui diiboco nuumo: ¿Nacu bu ɨɨjoho Galileaoobo? Eneecau, iminoCaatɨnɨhaameque dɨhɨɨfɨnɨcɨ Galileatɨ Moocaani iimaamɨnaa saatatɨhi,noomoro 53 ijeevadɨ sahaje iijanojaa foocɨnɨumo.

8

1 Jaanotɨ Jesu fuuhi Olivohono iicagajɨjaago. 2 Jaano seseevedɨ fucuroJesu siino templojafaño saauhi. Jaabojaago sihidɨ miyamɨnaasaauhi. Jaamoco acasɨɨvuuboro tɨcovaubo ɨjɨɨbuguubo. 3 Jaanaafariseomɨ, caatɨnɨmɨnaa icamo diibojaa sɨvauhi gaigooco gaifiimɨmaiicafifihicaugoco. Jaagoco diitofeenevɨ ificuumoro 4 nuumo: AivojɨɨboJesu, jaamo aijɨ icanaaca, sifiima faguifaño icagoco mahatyɨmehi. 5 MɨɨroMoise itajɨɨbafaño jillɨ mɨɨhaico neehi: Tollɨ iicagoco guiisiri mahaamɨmoromagaicaau, nooboro. ¿Jana ɨɨjoho mɨllɨ neehi? noomoro. 6 Jillɨ nuumo diiboco ɨnɨsuumo, ɨɨfurumo toonohallɨtɨ diiboco icɨvojaanɨqui.Jaanegui Jesu jiinɨjehallɨvɨ ɨdɨjɨɨvuuboro tɨcovaubo ihusegairi jiinɨjequeacaatɨnɨubo. 7 Jaarunaa suufenɨtɨmo diiboco idilluhicaunegui, agañiivuuborodiitoco nuuhi: Eneecata amɨɨhaitɨ saatoho imitɨma machahamo mɨtɨconɨdiigoco guiisibari mahaamɨmo, 8 nooboro siino ɨdɨjɨɨvuuboro ijiinɨjequecaatɨnɨhicauhi. 9 Jillɨ unuunoco uguubuumoro tollɨro diito iimitɨmaiicaunoco ijeebɨɨfañodɨ agaajaumoro ihamiyatotɨ tɨcovaumo safiisariofoocɨnɨumo. Jaanaa Jesu diigo icanoro covovacafutuuhi tomañovɨ. 10 Jaadɨ Jesu agañiivuudɨ mɨɨhaiñoobaco atyɨmecuutɨɨbo, ɨdɨɨgoro diigotoonovɨ ifitafutuugoco aatyɨmeuboro nuubo: Gaigo, ¿cuuca icamodihallɨvɨ imitɨno ihiimaahicamo? ¿Mɨɨro saatohoba ɨco mɨllɨ moonɨtɨhi?nooboro. 11 Jaanegui nuugo: Aivojɨɨbo, saatohoba mɨllɨ uco moonɨtɨhi, noogoro.Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Uujoho bu icaruubo mɨllɨ ɨco moonɨtɨhi. Fuucu. Jaagoro siino imitɨno diicacuujirahana, nooboro. Jesu Miyamɨnaa Jeebɨɨnoco Aachɨcɨnɨɨbo. 12 Jaadɨ siino Jesu ihiimaauboro miyamɨnaaco nuubo: Uujohojiinɨjemɨnaa jeebɨɨco aachɨcɨnɨɨbo, tadyojɨcutɨ asaabo cɨvohɨ icajitɨhi.Jaano ifinɨjitɨno fiivoco aacɨno foovoma icajiibo. 13 Jaanegui fariseomɨ diiboco nuuhi: Ɨɨjoho difiitɨro dɨɨbeguehicahi.Jaano dijɨɨbogo ibocɨma chahahi, noomoro. 14 Jaanegui Jesu diitoco iimusuuhi: Jaaruno uujoho tahallɨvɨroɨjɨɨbuguruno tajɨɨbogo ibocɨma icahi, uujoho asaahinɨhɨgoco, ofoohɨgocoicano agaajamaño. Jaanotɨ amɨɨhai magaajatɨhi uujoho tahɨgotɨasaahinɨhɨgoco, ofoohɨgoco icano. 15 Jaamo amɨɨhai miyamɨnaa imitɨcomeneehi jiinɨjemɨnaa tajɨɨbafeenedɨ. Jaanotɨ uujoho mɨɨhaiñoobacodugaacutɨhi. 16 Jaanotɨ dugaacuruva, uujoho udugaacuno miyaanejiru,saafiiro uujoho icatɨhi, Guihirubi uco agalluuhinɨɨboma mihicamaño. 17 Mɨɨro amɨɨhai tajɨɨba aamefaño noocɨnɨno: Miimɨsiicɨ ɨjɨɨbogonoibocɨma icahi, noonoro. 18 Mɨɨro uujoho tafiitɨro jɨɨbeguehi, tollɨro buGuihirubi uco agalluuhinɨɨbo uutɨ jɨɨbeguehi icano, nooboro. 19 Jaanegui diiboco nuumo: ¿Cuuca nacu diicaani icahicahi? noomoro.Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Uco amɨɨhai magaajatɨhi, bu tollɨro Guihirubico magaajatɨhi icano. Jaanotɨ uco magaajaruva tollɨroGuihirubico magaajajirahi, nooboro. 20 Jillɨ Jesu nuuhi templojafaño ɨjɨɨbuguubo nɨhɨbamɨco ɨjɨcuhicaunocojɨvɨ. Jaaruuboco mɨɨhaiñooba gaayɨcɨutɨhi, ihoovovɨ ɨɨfutuutɨmaño. 21 Uujoho feeji. Jaaboco miguiinurumo uco aatyɨmetɨmoro amɨɨhaiimitɨmaryo miguijeveji. Uujoho ofoohɨgo amɨɨhai mefeejitɨhi, nuubo. 22 Jaanegui judiomɨ nuuhi: ¿Nacu fɨne iinoro ifiico guijenɨjiibo.Jaamaño: Uujoho ofoohɨ mefeejitɨhi, noobo, noomoro. 23 Jaanegui Jesu nuuhi: Amɨɨhai baaoto. Jaanotɨ uujoho caamoobo.Amɨɨhai jiijemɨnaa. Jaanotɨ uujoho jiijemɨnaafi icatɨhi. 24 Jaamañoamɨɨhaico: Amɨɨhai imitɨmaryo miguijeveji, neehi. Mɨɨro ucomimiyaavogotɨhachiijɨ amɨɨhai imitɨmaryo miguijeveji, nooboro. 25 Jaanegui dilluumo: ¿Mɨɨjoho nacu ɨɨjoho? noomoro. Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Sɨɨcɨjetɨro amɨɨhaico neehicacuuhi. 26 Sihidɨ icano amɨɨhaico eneejino, amɨɨhaitɨ udugaacujino icano.Jaarunofaño uco agalluubo miyaanocoro neefihi. Jaabo uujoho diibotɨuguubuunoco jiinɨjemɨnaaco jɨɨbeguehicahi, nooboro. 27 Jaarunoco diito gaajahicautɨhi Moocaaniditɨ ihiimaahicaunoco. 28 Jaadɨ nuubo: Jari caamovɨ Miyamɨnaafibadɨ Ifiivuuboco guijeveɨmohobujehallɨvɨ magañiiyɨcɨdɨ magaajaji, uujoho diiboro iicanoco.Tollɨro bu tajeebɨɨtɨro uujoho omoonɨhicatɨnoco magaajaji, bu tollɨroGuihirubi uco ɨjɨɨbeguehicanocoro omoonɨhicanoco icano. 29 Ucoagalluuhinɨɨbo uuma icahi. Jaabo Guihirubi uco jeevesutɨhi, diiboiimogonocoro omoonɨhicamaño, nooboro. 30 Jillɨ Jesu unuunotɨ saatoho sihidɨ diiboco miyaavuguuhi. 31 Jaanegui judiomɨ diiboco imiyaavuguudɨmoco Jesu nuuhi: Taajɨcojeevesutɨmo mihicahachiijɨ miyaano tajɨɨbogomɨnaa mihicaji. 32 Jaachiijɨmagaajaji miyaanoco. Jaano miyaano amɨɨhaico imitɨfañotɨ sinaayuji,nooboro. 33 Jaanegui diito nuuhi: Mɨɨhai Abraham iyaachimɨhai mihicamo sitajɨjovoto mihicatatɨhi. ¿Mɨllɨtɨ jaabo mɨɨhaico ɨɨjoho misinaayucafetejineehi? noomoro. 34 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Paryɨ famooro imitɨco omoonɨmo, imitɨ jɨjovoto. 35 Jaamaño jɨjovoobotɨiicaabo ihaivojɨɨbo seemefañodɨ icatatɨhi. Jaanotɨ iseemene diitofañodɨicanɨcɨhi. 36 Jaamaño uujoho Moocaani Seemene amɨɨhaico isinaayuhachiijɨmiyanotɨro jɨjovoto mihicacuujitɨhi. 37 Uujoho gaajarahi amɨɨhai Abrahamiyaachimɨhai mihicanoco. Jaarumo uco magaicaauguehicahi, uujoho onoonocomuguubutɨmoro. 38 Uujoho iimaahicahi Guihirubi uco ɨjɨɨbogobadɨ. Jaanotɨamɨɨhai momoonɨhicahi amɨɨhaico amɨɨhai caani ɨjɨɨbogobadɨ, nooboro. 39 Jaanegui diito nuuhi: Mɨɨhai caani Abraham, noomoro. Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Miyaano amɨɨhai caani Abraham iicaruvadiibo omoonɨubadɨ momoonɨjirahi. 40 ¿Collɨhi jaamo uco magaicaaujirahi?Tollɨ iicanoco Abraham safooba moonɨutɨhi. Mɨɨro amɨɨhaico miyaanocojɨɨbeguehicahi Moocaani uco unuubadɨ. 41 Jaanotɨ amɨɨhai, amɨɨhai caaniomoonɨnɨcɨbadɨ momoonɨhicahi, nooboro. Jaanegui nuumo: Mɨɨhai ajeva seeme mihicatɨhi, saafiiro mɨɨhai caaniMoocaani, noomoro. 42 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Amɨɨhai caani Moocaani iicaruvauco magaijɨjirahi. Uujoho diibojaagotɨ saahinɨhi, tajeebɨɨtɨrouujoho saahinɨtɨhi diibo uco agalluuhinɨnegui saahinɨhi. 43 ¿Collɨhi jaamo taajɨco muguubuhicatɨhi? ¿Collɨhi tajɨɨbogoco mihimeguehicatɨhimuguubunoco? 44 Amɨɨhai caani Ɨjɨ. Jaabo onoobadɨ momoonɨnocomihimeguehicahi. Mɨɨro diibo sɨɨcɨjetɨro imoyɨɨcɨɨbo miyamɨnaacoagaicaaunoco, imoyɨɨcɨtatɨɨbo miyaanofaño iicanoco. Jaaboma miyaanochahahi, jihovoobo iicamaño sɨcamañooco iimaabo, bañɨfiira caaniiicamaño bañɨfifiibo. 45 Jaanotɨ uujoho miyaanoco unuurunoco ucomimiyaaveguehicatɨhi. 46 ¿Nacu mɨɨjoho amɨɨhaitɨ saatoho ɨfusujirahitafifa sanogayɨba imitɨ iicanoco? Jaabo miyaanoco onoonoco; ¿Collɨhiuco mimiyaaveguehicatɨhi? 47 Moocaanitahe iicaabo, Moocaani iijɨcoguubunɨcɨhi. Jaanotɨ amɨɨhai Moocaanita mihicatɨmaño Moocaani iijɨcomuguubugotɨhi, nooboro. Cristo Sahiijɨtɨro Iicacuubo. 48 Jaanegui judiomɨ iimusuuhi: Aivo miyaano ɨɨjoho samariaooboidiicanoco ɨco monoono. Jaabo ɨjɨma diicahi, noomoro. 49 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Uujoho ɨjɨma icatɨhi, uujoho Guihirubicobocɨguehi. Jaaruuboco uco amɨɨhai mobocɨgotɨhi. 50 Jaaruubo uujohotafi bocɨgoco guiinotɨhi, iicaabo saafi uco obocɨgonoco iguiinooboroudugaacuubo. 51 Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Taajɨcoimimiyaavogomo ifinɨjitɨno guijevefaño feejitɨhi, nooboro. 52 Jaanegui diiboco judiomɨ iimusuuhi: Jisu aivo imino magaajacuuhiɨjɨma idiicanoco. Mɨɨro Abraham, bu paryɨ Moocaani iimaamɨnaa icamoparyɨ guijeveuhi. ¿Mɨllɨ jaabo ɨɨjoho neehi: Taajɨco uguubumo guijevetɨmoicaji? nooboro. 53 ¿Nacu ɨɨjoho mootadi Abraham janaanɨcɨ deevahi?Jaaruubo du guijeveuhi, bu paryɨ Moocaani iimaamɨnaa icaurumoguijeveuhi. ¿Jaanotɨ mɨɨjoho ɨɨjoho idiicaabo guijevetɨɨbo diicaji? noomoro. 54 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Uujoho tafiicoro bocɨgoruva, uuroobocɨgono jaaducafetejitɨrahi. Guihirubi uco bocɨguehi diiboco amɨɨhaiMoocaani monoobo. 55 Jaaruuboco amɨɨhai magaajatɨhi. Jaanotɨ uujohonaha gaajahi. Jaanotɨ: Uujoho diiboco gaajatɨhi, nuuruva amɨɨhaibadɨbañɨfifijirahi. Miyanotɨro uujoho diiboco agaajamaño diibo iijɨco moonɨhi. 56 Mɨɨro Abraham amɨɨhai tyadi imo imo icauhi uco aatyɨmegueuboro.Jaabo uujoho asaajinoco agaajacuuboro imo imo icaubo, nooboro. 57 Jaanegui judiomɨ diiboco nuuhi: ¿Mɨllɨ jaabo cincuentadɨno ficabanodiicatɨɨbo, Abrahamco daatyɨmeuhi? noomoro. 58 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Abraham chahaunaacaro uujoho icacuuhi, nooboro. 59 Jaanegui guiisibanoco ɨcɨumo diiboco ihaamɨqui. Jaarunaa Jesutemplojafaño afataniivuuboro diitofeenedɨ ihiinehinɨuboro fuuhi.

9

1 Jaanaa Jesu afatyuubo atyɨmeuhi ifiivuunotɨro aatyɨmeutɨɨboco. 2 Jaabeditɨ ijɨɨbogomɨnaa Jesuco dilluuhi: ¿Mojɨɨbogomɨnaafi, mɨɨjohoimitɨco omoonɨumaño, jaanɨ atyɨmetɨɨbo fiivuuhi, caanimɨsi nacu diibo?noomoro. 3 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Caanimɨsi, diibo icano imitɨcoomoonɨumaño icatɨno. Jillɨ Moocaani mitya diibovɨ ihɨfusucafetequiifiivuuno. 4 Mɨɨro cuuje iicanohachuta uco agalluuhinɨɨbodudɨcamaajeque eetavehi. Jaanotɨ mihiijɨcuudɨ mɨɨhaiñoobadudɨcamaaitacuutatɨhi. 5 Mɨɨro jino jiinɨjehallɨri iicanohachuta uujoho jiinɨjemɨnaaco achɨcɨnɨhi, 6 nooboro jiinɨjehallɨvɨ ɨjɨɨreuboro toonocojiinɨma illiheenɨuboro ijiinɨri aatyɨmeutɨɨbo aallɨɨnoco nicuubo. 7 Jaaborodiiboco nuubo: Foobo Galluuba jɨcooba nɨfaihuri nitɨto, nooboro. Jaabajɨcooba momo hebreo iijɨri Siloe. Jaanegui initamaaijeuboro tahɨgotɨatyɨmecuubo saauhi. 8 Jaanegui ifiitɨnomɨnaa itɨconɨ atyɨmetɨɨboiicahicaunoco agaajaumo nuuhi: ¿Nacu jaanɨ oono acasɨɨvooboronɨhɨbamɨco idilluhicaubo icatɨɨbo? noomoro. 9 Jaanotɨ saatoho: Jɨɨhɨ, diibo, neehicauhi. Jaanotɨ saatoho: Sifi diibobadɨejeevaabo, neehicauhi. Jaarunofaño diibo neehicauhi: Uujoho diiboro,nooboro. 10 Jaanegui diiboco nuumo: ¿Mɨllɨ jaano ɨco dihaallɨɨno faayacafetehi?noomoro. 11 Jaanegui diitoco iimusuubo: Jesu onoobo jiinɨco ijɨɨrema eetavooborouco tahaallɨɨnoco nicuhi. Jaaboro uco noobo: Foobo Siloe jɨcoobafañonitɨto, eneenegui ofooboro nitɨjehinɨhi. Jaaneri tahaallɨɨno ucofaayacafetehinɨhi, nooboro. 12 Jaanegui nuumo: ¿Cuuca jaabo icahi? noomoro.Jaarunaa diibo: Coo, gaajatɨhi, nuuhi. Fariseomɨ Dilluuhi Diiboco. 13 Jaadɨ diibo aatyɨmehicautɨɨboco satyuumo fariseomɨ ɨmegavɨ. 14 Jaanaaca diiboco Jesu jiinɨbari ihaallɨɨnoco ataabuuboroubuheetesuufucuu jaguisɨfucuu. 15 Jaaboco siino fariseomɨ dilluuhi:¿Mɨllɨ ɨco dihaallɨɨno faayacafetehinɨhi? noomoro. Jaanegui nuubo: Jiinɨbari uco tahaallɨɨnoco nicuhinɨɨbo. Jaanocoinitamaainɨneri atyɨmehi, nooboro. 16 Jaanegui fariseomɨtɨ saatoho nuuhi: Diibo Moocaanitɨ saatɨhi.Jaamaño jaguisɨfucuco imino toomotɨɨbo, noomoro. Jaanotɨ saatoho neehicauhi: Imitɨmɨnaafi iicaruva jino sihidɨejeevano mityaco eetavejitɨruubo, noomoro. Jaamaño diito sanoodɨmodugaacamaaiuhi. 17 Jaamoro siino aallɨɨvautɨɨboco nuumo: Jaanotɨ ɨɨjoho, ¿mɨllɨ neehidihaallɨɨnoco afaayɨcɨhinɨɨbeditɨ? noomoro. Jaanegui nuubo: Etɨ, Moocaani iimaamɨnaafi, nooboro. 18 Jaarunaa judiomɨ miyaavuguutɨhi diibo ihaallɨɨnoco afaayɨcɨunocoicano. Jaamoro caanimɨsico cuuhuvaumo igaajaqui. 19 Jaadɨ diitɨsicodilluumo: ¿Naa jaanɨ amɨɨsi seemene aallɨɨvatɨɨbo ifiivuubo meneehicaabo?¿Mɨllɨ bu jaabo oono ihaallɨɨnoma icahi? noomoro. 20 Jaanegui caanimɨsi nuuhi: Jɨɨhɨ, magaajahi diibo moseemeneaallɨɨvatɨɨbo ifiivuunoco. 21 Jaaruno magaajatɨhi fɨne mɨllɨhachotahɨ atyɨmeebe, bu tollɨro magaajatɨhi mɨɨjohohacho fɨne diibocoubuheesuhinɨnoco. Tahɨ diiboco midillu, diibo amiyaaburucu; tahɨmɨllɨhacho amɨɨhaico jɨɨbeguejiibo, noomɨsiro. 22 Jillɨ caanimɨsi nuuhi, judiomɨco iiguiumɨsiro, judiomɨ cajaatyohacho,Jesuco: Cristo, onoomoco sinagogajafañotɨ magañɨɨji, noomoroifitacucasiuno ñɨhicutɨ. 23 Jillɨtɨ caanimɨsi: Amiyaaburucu tahɨ diibocomidillu, nuuhi. 24 Jaanegui siino coovaumo ihaallɨɨnoma achahauboco. Jaamoro diiboconuumo: Moocaanicoro dihimo. Jaanotɨ diibo imitɨmɨnaafi iicanoco mɨɨhaimagaajahi, noomoro. 25 Jaanegui diibo iimusuhi: Coo, tahɨ fɨne imitɨmɨnaafi uujoho gaajatɨhi.Ɨdɨɨnocoro gaajahi uujoho aatyɨmeutɨruubo jisumi aatyɨmeneque, nooboro. 26 Jaanegui siino diiboco dilluumo: ¿Mɨllɨ dihaallɨɨnoco omoonɨhinɨneridaatyɨmehi? noomoro. 27 Jaanegui nuubo: Amɨɨhaico jɨɨbugucuurahi. Jaarunocomimiyaavogotɨmoro bu ¿collɨhi siino muguubujirahi? ¿Nacu bu amɨɨhaitollɨro diibo jɨɨbogomɨnaatɨ mihicajirahi? nooboro. 28 Jaanegui diiboco ɨɨbaumoro nuumo: Ɨɨjohonaa diibo jɨɨbogomɨnaafi.Jaanotɨ mɨɨhai Moise jɨɨbogomɨnaa. 29 Mɨɨhai magaajahi MoocaaniMoisema ihiimaaunoco. Jaanotɨ magaajatɨhi diibo cuucatɨobo iicanoco,noomoro. 30 Jaanegui diibo iimusuuhi: Toono aivo uudi sihidɨ jeevahi,cuucatɨobohacho diibo iicanoco magaajatɨno. Jaabo uco tahaallɨɨnocoatyɨmesuubo. 31 Mɨɨro mɨɨhairyo magaajahi imitɨmɨnaaco Moocaaniuguubunɨcɨtɨnoco. Jaanotɨ diibojaagodɨ iicamoro, diibo iimogobadɨomoonɨmoco icano guubunɨcɨɨbo. 32 Sɨɨcɨjetɨro guuburatatɨno saatohobaifiivonotɨro aatyɨmetɨɨboco atyɨmesumo onoonoco. 33 Jaanɨ Moocaanitɨisaatɨruva mɨllɨba moonɨjitɨruubo, nooboro. 34 Jaanegui diiboco nuumo: ¿Ɨɨjoho aivo sihidɨ imitɨma ifiivuubo,mɨɨhaico dɨɨbeguejira? noomoro diiboco gañɨɨumo sinagogajatɨ. Jesuco Imiyaavogotɨmo Aatyɨmetɨɨbobadɨ Jeevahi. 35 Jaanoco Jesu guubuhi diiboco agañɨɨunoco. Jaaboco atyɨmeuboronuubo: ¿Ɨɨjoho miyaaveguehi Moocaani Achico? nooboro. 36 Jaanegui diibo iimusuuhi: Aivojɨɨbo, uco dɨɨbogo mɨɨjoho diibomiyaaveguequi, nooboro. 37 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Ɨɨro daatyɨmecuuhi. Jino uujoho diiboɨɨma ihiimaabo, nooboro. 38 Jaanegui diibo Jesu ɨmega ememuɨɨvuuboro nuuhi: Miyaaveguehi,aivojɨɨbo, nooboro. 39 Jaanegui Jesu nuuhi: Uujoho jiijehallɨvɨ saahinɨhi dugaacuguiiha,atyɨmetɨmo ihatyɨmequi. Jaanotɨ atyɨmeme, atyɨmecuutɨmo iicaqui, nooboro. 40 Jaanegui saatoho fariseomɨ diiboma iicaumo jillɨ diibo unuunocouguubuumoro diiboco dilluumo: ¿Nacu bu mɨɨhai tollɨro mahatyɨmetɨmo?noomoro. 41 Jaanegui Jesu diitoco iimusuuhi: Amɨɨhai aallɨɨno ihɨfuvusutɨruvaamɨɨhai imitɨma machahajirahi. Jaanotɨ: Mahatyɨmehi, monoomañoamɨɨhai imitɨma mihicahi, nooboro.

10

1 Miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Ovejamɨ mecufaño iguhugarijɨcafototɨɨboro sinaagonodɨro ofoobo nanivamɨnaafi. 2 Jaanotɨtomecufaño iguhugari ɨjɨcafotoobo naha diito toomomɨnaafi. 3 Jaabediiguhuga toomomɨnaafi iguhugaco faayɨcɨfihi. Jaahugari ɨjɨcafotoobocoihovejamɨ ihiimaatɨro gaajacɨfihi. Jaamoco itɨcovocɨvɨ imomono icahi.Jaabo diitoco imemeri ocoovaaboro jahisivɨ iinusufiibo. 4 Jaadɨ jahisivɨfamoocoro ihiinusuuboro ihɨme foonɨcɨɨbo. Jaabo dojɨcutɨ ihovejamɨfoonɨcɨhi diibo iimaaco agaajamoro. 5 Jaanotɨ agaajatɨɨbo dojɨcutɨfootatɨmo. Jillɨro gaafimo diibeditɨ diibo iimaaco agaajatɨmaño, nooboro. 6 Jillɨ Jesu oovɨcɨuboro diitoco nuuhi. Jaarunoco diito gaajacɨutɨhi mɨllɨeneejirunoco unuunoco. Jesu Iimino Toomomɨnaafi. 7 Jaadɨ bu Jesu siino diitoco nuuhi: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaiconeehi: Uujoho ovejamɨ guhuga. 8 Itɨconɨ tahɨmegavɨ asaaumo paryɨnanivamɨnaa. Jaamo iimaaco ovejamɨ gaajautɨhi. 9 Uujoho guhuga,tafañodɨ ɨjɨcafotoobo taajaji. Jaabo oveja iicanɨcɨbadɨ tomecufañoɨjɨcafotooboro siino ihiinoobo ñaavahuco aatyɨmenɨcɨbadɨ icaji. 10 Jaanotɨ nanivamɨnaafi saanɨcɨhi inaniquiro, igaicaauquiro,ifinɨsuquiro icano. Jaanotɨ uujoho saahinɨhi fiivoma mihicaqui, sihidɨjanaanɨcɨ toonoma mihicaqui. 11 Uujoho miya toomomɨnaafi; Mɨɨromiya toomomɨnaafi iicaabo ihovejamɨhallɨvɨ ifiico acɨnɨcɨhi. 12 Jaanotɨijaadaguiiharo otoomoobo jɨcu diitojaago asaanoco aatyɨmeebereihovejamɨco ejeevesuhinɨɨboro iicojɨtɨ gaanɨcɨhi ita iicatɨmaño.Jaanobuuna ijɨcu asaaboro diitoco buhɨgovɨ gavaracunɨcɨhi. 13 Jaabo diibodiitoco jeevesunɨcɨhi jillɨ ijaadaguiiharo ududɨcamaaimaño. Jaamañodiitoco jeecɨvotatɨɨbo. 14 Jaanotɨ uujoho iimino toomomɨnaafi. Jaamaño taatyaco gaajahi.Jaabadɨro bu diito uco gaajahi taatya iicamaño. 15 Uco bu oono Guihirubiagaajabadɨ, jaaboco bu uujoho gaajahi icano. Jaamaño tahovejamɨhallɨvɨuujoho tafiico acɨhi. 16 Tollɨro bu saatoho tahovejamɨ icahi jimecuotoiicatɨmo. Jaamoco tollɨro sɨvaji. Jaamo tahiimaaco guubuji. Jaamosamooro icaji. Jaamo toomomɨnaafi saafiiro icaqui, 17 uco Guihirubigaijɨhi, tafiico diitohallɨvɨ aacɨɨboro, siino ubuheetejimaño. 18 Mɨɨjoho ucoguijenɨjitɨrahi, jillɨ uuro iimogobabadɨ tafiico acɨji. Jaabo iguijeveruubosiino dojɨcuvɨro buheeteji mityama iicamaño. Jillɨ moonɨqui Guihirubi ucotajɨɨbauhi, nooboro. 19 Jillɨ unuuneri judiomɨ siino dugaavocasiuhi. 20 Jaabotɨ sihidɨsaatoho neehicauhi: Ɨjɨma icaabo jillɨ jeegavucuubo. ¿Collɨhi jaabocomuguubunɨcɨhi? noomoro. 21 Jaarunaa saatoho neehicauhi: Ɨjɨma iicaabo jillɨ iimaatatɨhi. ¿Nacu ɨjɨihaallɨɨno aatyɨmetɨmoco atyɨmesujirahi? noomoro. Jesuco Judiomɨ Gaayɨcɨgotɨhi. 22 Jaanaa Jerusalevɨ eetavuumo jɨɨbaimoco templojaco Moocaanicoroijeecɨvehicaqui ificuuno jɨɨbaimoco jɨɨnijadɨɨhivɨ. 23 Jaasumi Jesutemplojahallɨdɨ, Salomon goohasino onoohasijeri ɨgooboro feehicauhi. 24 Jaabohallɨdɨ judiomɨ emecuvovaumoro diiboco nuuhi: ¿Mɨhachuta jaabomɨɨhaico, esamaaisuuboro diicaji? Miyaano ɨɨjoho Cristo idiicahachiijɨmɨɨhaico foovono dɨɨbugucu, noomoro. 25 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Amɨɨhaico neehicacuurahi. Jaarunocomimiyaaveguehicatɨhi; Mɨɨro Guihirubi atajɨɨbabadɨ uujoho omoonɨnotoono foovono uutɨ jɨɨbeguehi. 26 Jaarunoco amɨɨhai mimiyaavogotɨhi,tahovejamɨoto mihicatɨmaño, amɨɨhaico eneehinɨcubadɨ. 27 Mɨɨrotahovejamɨ uco tahiimaatɨ gaajahi. Jaabadɨro bu diitoco uujoho gaajahi.Jaamaño tadyojɨcutɨ foonɨcɨmo. 28 Jaamoco uujoho ifinɨjitɨno fiivocoacɨhi. Jaamo ufucuro guijevejitɨhi. Jaamoco mɨɨhaiñooba tahusefañotɨdumɨtɨɨcɨjitɨhi. 29 Guihirubi uco diitoco acɨubo famoohallɨnoocɨvɨro sihidɨejeevamaño. Jaamoco bu cajaatyooba Guihirubi usefañotɨ dumɨtɨɨcɨjitɨrahi. 30 Jaamɨsi uujoho, Guihirubi icano mihicahi. Jaarumɨsi saafiiro mihicahi,nooboro. 31 Jaanegui judiomɨ siino guiisibanoco ɨcɨuhi diiboco ihaamɨqui. 32 JaaneguiJesu diitoco nuuhi: Mɨɨro sihidɨ iminehejeque amɨɨhai ɨmefeenevɨ eetavehicahiGuihirubi mityari. Jaamo, ¿conohallɨtɨ uco magaicaaujirahi? nooboro. 33 Jaanegui judiomɨ diiboco iimusuuhi: Imino omoonɨhicanohallɨtɨ ɨcomomoonɨgotɨhi; Moocaaniditɨ imitɨno diimaahi miyamɨnaafi idiicaabo:Uujoho Moocaanibadɨ jeevahi, onoonohallɨtɨ, noomoro. 34 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Caatɨnɨhaamefaño Moocaani jillɨ neehi:Amɨɨhai Moocaanibadɨ mejeevamo, nooboro. 35 Mɨɨro jaanoco famooroamɨɨhai magaajahi, Caatɨnɨhaamefaño onoono gañɨɨcafototɨno iicafinoco.Jaamaño mɨɨro Moocaani iijɨco agaayɨcɨumoco Moocaani nuuhi: AmɨɨhaiMoocaanibadɨ mejeevamo, nooboro. 36 Jaabadɨ Moocaani ijeevadɨɨɨcɨuboro agalluubeditɨ: ¿Mɨllɨ Moocaaniditɨ imitɨno iimaabo, meneejirahi,Moocaani Seemene uujoho, onoonoditɨ? 37 Jaabo Moocaani omoonɨnocouujoho omoonɨtɨhachiijɨ uco mimiyaaveguedino. 38 Jaanotɨ omoonɨhachiijɨuco mimiyaavogotɨrumo toonoco mimiyaavogo. Jaanoco magaajamoromimiyaavogo mɨsi Moocaanima saafiiro mihicanoco, nooboro. 39 Jaanoma iicaumo diiboco siino gaayɨcɨujirumo. Jaarunofaño diitousefañotɨ Jesu taajauhi. 40 Jaaboro siino fuubo Jordan oonegueehivɨ itɨconɨ Jua tomañovɨinitɨhicauhɨgo. Jaaboro tahɨ icahicaubo. 41 Jaabojaa sihidɨ miyamɨnaaasaamoro, neerumo toonoco mimiyaavogo. Jaanoco magaajamoromimiyaavogo mɨsi Moocaanima saafihicauhi: Miyaano Jua sihidɨejeevanoco moonɨhicautɨhi. Jaanotɨ diibeditɨ Jua eneehicaubadɨ paryɨaivo miyaano, noomoro 42 sihidɨ saatoho tomañoto Jesuco miyaavuguuhi.

11

1 Jaanaa saafi Betania cuumioobo guihuvauhi, Lazaro onoobo.Jaacuumiri icahicaumɨfe Maria, bu inago Marta icamɨfe. 2 Jaanaaca diigo Maria nahabo Lazaro onoobo guihuvauhi. Jaago diigoMaria Aivojɨɨbo Jesuco facɨcɨfaihuri ejeesuugoro itɨhaiñoco imeebaiguiriifilluhicaugo. 3 Jaamɨfe Jesujaago jɨɨbogoco galluuhi: Aivojɨɨbo, ɨɨjohoagaijɨhicaabo guihuvahi, noomɨfere. 4 Jaanoco Jesu uguubuuboro nuuhi: Toono guihuva guijeve icatɨno;jillɨ Moocaani mitya toonofeenedɨ ihɨfusucafetequi iicano, bu uujohoMoocaani Seemene toonofeenedɨ imityaco igaajasuqui icano, nooboro. 5 Jaabo Jesu Lazaromɨco gaijɨhicauhi. 6 Jaano Lazaro iguihuvaunocoJesu guubucuuruubo, mifucucɨ siino tomañovɨro icauhi. 7 Jaanobuunatɨijɨɨbogomɨnaaco nuubo: Masɨɨgo siino Judea jiinɨjejaagovɨ, nooboro. 8 Jaanegui diiboco diito nuuhi: Jɨɨbogomɨnaafi, tahɨgo du ɨco judiomɨgaicaauhinɨrahi. ¿Jahɨgo bu siino feeji? noomoro. 9 Jaanegui diitoco Jesu nuuhi: ¿Nacu safucu, nɨhɨba oovo fahuseecɨmotɨhaitɨ minoocɨ icano icatɨhi? Cuuje mɨhɨgomo mananigaivatatɨhinɨhɨba foovono aachɨcɨnɨmaño. 10 Jaanotɨ fucu ɨɨgoobo nanigaivafihi,fucu eseseetɨmaño, nooboro. 11 Jaanobuunatɨ diitoco nuubo: Mogataavomɨnaafi Lazaro ɨcɨgaaboaaicotɨhiica. Jaanegui feeji aicusutequi, nooboro. 12 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaa diiboco nuuhi: Aivojɨɨbo, ɨcɨgahicadɨ bu jeiaiquejiibo, noomoro. 13 Tollɨ Jesu diitoco nuuhi: Lazaro guijevecuuhi unuujirunoco tollɨ nuubo.Jaanoco diito esɨcɨnɨuhi: Miya cɨgacoro fɨne noobo, noomoro. 14 Jaadɨ jariJesu diitoco foovono nuuhi: Lazaro guijevecuuhi. 15 Jaano amɨɨhaidi aivoimino uujoho tahɨ iicatɨno. Jaaneguiiha masɨɨgo diibojaago. Jaamo amɨɨhaimimiyaaveguehi. Jaaneri uujoho imo imo icahi, nooboro. 16 Jaanegui Tomas onooboco, gaatyaba eneehicaubo, inahabomɨ Jesujɨɨbogomɨnaaco nuuhi: Masɨɨgo, tollɨro bu mɨɨhai Jesuma miguijevequi,nooboro. Jesu Buheeteebe, Fiivoobo Icano. 17 Jaanaa Jesu gaseuhi Lazaroco ɨcɨɨuno mifucucɨ, mifucucɨ icanobuunatɨ. 18 Jaano Betania cuumi icauhi Jerusaletɨ minoocɨ, siinotɨfeenedɨ icanokilometronohachuta. 19 Jahɨgo sihidɨ judiomɨ Martamɨfejaago fuuhi inahaboiguijeveunotɨ diitɨfeque ijacusuqui. 20 Jaanaa Marta Jesu asaaunoco uguubuugorofuuhi diiboco acabacutuugo. Jaanotɨ Maria jaahere fitafutuuhi. 21 Jaagoro Martadiiboco nuuhi: Aivojɨɨbo, jineeri diicahinɨruva tagaifiibo guijevehinɨjitɨrahi. 22 Jaarugo uujoho gaajahi Moocaanico paryɨ idillunoco ɨco aacɨjinoco, noogoro. 23 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Dinahabo siino buheeteji, nooboro. 24 Jaanegui Marta nuuhi: Jɨɨhɨ, uuro gaajahi ufucu siino buheetefucuvɨsiino ubuheetejinoco, noogoro. 25 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Uujoho buheetesuubo, uujoho fiivoobo;uco imiyaavogomo chuumucuurumo buheeji. 26 Jino paryɨ iicamo ucoimiyaavogomo, ifinɨjitɨno guijevefaño icajitɨhi, nooboro diigoco nuubo:¿Naa miyaaveguehi jinooco? nooboro. 27 Jaanegui nuugo: Jɨɨhɨ, Aivojɨɨbo, uujoho miyaaveguehi ɨɨjoho CristoMoocaani Achi jiinɨjehallɨvɨ asaaguubo idiicanoco, noogoro. 28 Jillɨ unuugoro Marta fuuhi Maria inagoco toovono unuutuugo:Jɨɨbogomɨnaafi gasecuuhi. Jaabo ɨco coovahi, noogoro. 29 Jaanoco Maria uguubuugoro goovano agañiivuugoro Jesujaago fuuhi. 30 Jaanaa Jesu tuucuumifañehi ɨɨfutuutɨhiica Marta diiboco aatyɨmeumañovɨrofitafutuubo. 31 Jaanoco judiomɨ diitɨfeque ijacusuqui asaaumo iijafañoiicaumo atyɨmeuhi Maria goovano agañiivuugoro ufuunoco. Jaamoro nuumo:Icɨɨhojɨjaago foogo tahɨ itaatequi, noomoro idojɨcutɨ fuuhi. 32 Jaanaa Maria Jesuvɨ ɨɨfutuugoro diiboguiino ememuɨɨvuugoro diiboconuuhi: Aivojɨɨbo, jineeri diicahinɨruva tagaifiibo guijevejitɨrahi, noogoro. 33 Jaanoco Jesu diigo taagoro asaaunoco, bu tollɨro judiomɨ diigocoanahabonɨumo taamoro asaaunoco icano aatyɨmeuboro sihidɨ ɨdaasuvuubo.Jaaneri diiboco ijeebɨɨ nɨjɨ nɨjɨ isinafutuuneguiiha, 34 diitoco dilluubo:¿Conoovɨ mɨcɨɨhinɨhi? nooboro. Jaanegui nuumo: Aivojɨɨbo, saabo juuga meecɨva, noomoro. 35 Jaaneri Jesu taauhi. 36 Jaanoco aatyɨmeumoro judiomɨ nuuhi: Memeecɨsihidɨ fɨne diiboco gaijɨhicaubo, noomoro. 37 Jaanotɨ saatoho nuuhi: ¿Jaanɨ aatyɨmeutɨɨboco atyɨmesuubo, jineeriiicahinɨruva Lazaroco iguijevetɨ fɨne buheesuhinɨjitɨruubo? noomoro. Lazaroco Ubuheetesuuno. 38 Jaanaa Jesu siino aivo ɨɨdaasuvuuboro icɨɨhojɨ ɨmegavɨ fiitɨvuuhi. Jahojɨifaagajɨguiinojaagovɨ eseediumoro guiisibari ihɨmegaco afabaacɨhɨgo. 39 Jaaboro Jesu nuuhi: Iguiisibaco buhɨgovɨ magañɨɨ, nooboro. Jaarunaa Marta diiboɨvɨ nago nuuhi: Aivojɨɨbo, aivo fɨne usucuunomifucucɨ, mifucucɨ icano icacuuno, noogoro. 40 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: ¿Nacu ɨco nootɨhi: ImiyaavogohachiijɨMoocaani mityaco daatyɨmeji ɨco duhu neehi? nooboro. 41 Jaanegui icɨɨhojɨ ɨmegatɨ iguiisibaco gañɨɨumo. Jaadɨ Jesu niquejequeemeecɨuboro nuuhi: Guihi, ɨco graciaco acɨhi uco uguubuneguiiha. 42 Jaarunofaño gaajacuuhi fahiijɨvaro uco uguubuhicanoco. Jaarunofañojito miyamɨnaa iicamedi neehi; uco ɨɨjoho agalluuhinɨnoco imiyaaveguequi,nooboro sefano nuubo: 43 ¡Lazaro, isivɨ dihiino! nooboro. 44 Jaasumiro ichuumuhu iinuuhi, itɨhaiño, ihusene icano minɨcɨnɨɨbo.Tollɨro bu ihɨme ijeevadɨobaryuri minɨcɨnɨɨbo. Jaadɨ Jesu diitoco nuuhi:Diiboco misinaayu ifeequi, nooboro. 45 Jaanoco judiomɨ Mariamɨfema asaaumo aatyɨmeumoro diiboco sihidɨmiyaavuguumo. 46 Jaarunaa sanoodɨmo fariseomɨjaago ufuumoro diitocojɨɨbuguumo Jesu omoonɨunoco. 47 Jaanegui fariseomɨ, sacerdotemɨ aivojɨtoicamo fagomɨnaaco iigaiyɨɨcɨumoro nuuhi: ¿Mɨllɨ fɨne momoonɨjirahi?Aivo sihidɨ ejeevanoonoco moonɨhicaabo. 48 Mɨɨro diiboco mɨllɨmomoonɨtɨhachiijɨ famooro diiboco miyaavegueji. Jaachiijɨ romanomɨasaamoro Moocaani iijaco finɨsuvajimo, bu tollɨro moojiinɨje miyamɨnaacofinɨsujimo icano, noomoro. 49 Jaanegui Caifas diitoobo tusumi sacerdotemɨ aivojɨɨbotɨ iicaubodiitoco nuuhi: Amɨɨhai aivo magaajatɨhi. 50 ¿Nacu mehesɨcɨnɨtɨhi saafiirofamoohallɨvɨro iguijevejirunoco faacuumimɨnaaro mifinɨjirumohallɨvɨ?nooboro. 51 Ijeebɨɨtɨro tollɨ nuutɨɨbo; tusumi sacerdotemɨ aivojɨɨbotɨ iicaumañoMoocaani diibo jeebɨɨfaño eesaayunoco nuubo. Jesu tuucuumimɨnaahallɨvɨiguijeveujinoco ɨmegavɨro jɨɨbuguubo. 52 Jillɨ tuucuumimɨnaahallɨvɨroicautɨno, tollɨro bu Moocaani seeme fahɨgova iicamoco iigaiyɨɨcɨqui. 53 Jaamaño tusumitɨro esafutuumo Jesuco iguijenɨujinoco. 54 Jillɨtɨ Jesu foovono ɨgucuutɨhi judiomɨfeenedɨ jillɨro toonotɨ fuucuubosɨcaihɨgovɨ toonotɨ fiitɨno iicaucuumi Efrain onoocuumijaagovɨ. Jahɨijɨɨbogomɨnaama fitafutuubo. 55 Jaanaa fiitɨcuuno Pascua judiomɨ jɨɨbaimo iicaujino. Jaacuumitɨsihidɨ saatoho Jerusalevɨ fuuhi ɨmegavɨro ijeevamaje iicanɨcɨbadɨ ifiinocoiimibachuqui. 56 Jaanaa Jesuco guiinehicaumo. Jaamoro templojafañoicamo noocasihicauhi: ¿Mɨllɨ mehesɨcɨnɨhi, fɨne saajiibo? ¿Nacu fɨne jinojɨɨbaimovɨ saajitɨɨbo? noomoro. 57 Jaanaa fariseomɨ, sacerdotemɨ aivojɨto icamo miyamɨnaaco tajɨɨbauhi.Saatohotɨ Jesuco mahatyɨmehachiijɨ mɨɨhaico mɨjɨɨbogo, magaayɨcɨmorodiiboco mɨcɨvojaanɨcɨqui, noomoro.

12

1 Jaanaaca Pascua jɨɨbaimoco eheetavuujino sahuse juugahusetɨsafucu icano icaunaaca Jesu fuuhi Betaniavɨ tuucuumivɨ Lazaroiguijeveuboco ubuheesuubo iicauhɨgo. 2 Jahɨ diibedi eetavuumomachutaaco. Jaanoco Marta ɨfehicauhi. Jaanotɨ Lazaro amachumofeeneri icahicauhi Jesuma. 3 Jaanaaca Maria sɨvauhi sano libra tɨcovovɨ nardoonoono facɨcɨfaihuco aivo iimino guiraano ijaada iicanoco. Jaagorotofaihuri Jesu tɨhaiñoco ejeesuugoro imeebaiguiri filluhicauhi. Jaaneritooja gahafuuhi ifacɨcɨfaihu usuri. 4 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaatɨ saafinuuhi Juda Iscariote Simon achi Jesuco aacɨujiibo: 5 ¿Collɨhi jana jinofacɨcɨfaihuco trescientos denariori anaajemere ɨɨdaasufiimoco acɨtɨmobañamaaihi? nooboro. 6 Jillɨ nuubo ɨɨdaasufiimoco agaijɨumaño icatɨno. Jillɨ nanivamɨnaafiiicaumaño. Jaaboco diito inɨhɨbamɨ lleegucuco utuumusuunotɨnanihicaubo. 7 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Jaafa tollɨ moonɨgo, tacɨɨhojɨɨmegavɨ uco jillɨ moonɨgo. 8 Mɨɨro amɨɨhaifeenevɨ fahiijɨvaro ɨɨdaasufiimoicaji. Jaanotɨ uujoho amɨɨhaima fahiijɨvaro icajitɨhi, nooboro. 9 Jaanaa ajashutɨmo judiomɨ guubuuhi Jesu Betaniari iicaunoco.Jaamoro tahɨ fuumo. Jaaruno Jesuguiiharo icatɨno, tollɨro bu LazarocoJesu ubuheetesuuboco ihatyɨmequi. 10 Jaamoro sacerdotemɨ aivojɨtoLazarohallɨvɨ iimaacasiuhi, tollɨro bu diiboco igaicaauqui. 11 Diibotɨ sihidɨsaatoho judiomɨ Jesuco imiyaavuguumoro udugaacamaaiunoma iicaumo. 12 Jaanaa sihidɨ miyamɨnaa Pascua jɨɨbaimovɨ Jerusalevɨ fuuhi. Jaamo,jaano seseevedɨ guubuumo Jesu tuucuumivɨ agaseujinoco. 13 Jaamoroɨmohono jaaɨnoco iquitɨumoro diiboco cabaacutuumo sahagomoro:¡Hosana! ¡Jaafa imocafotoobo! Imicani Moocaani memeri asaabo; Israelmiyamɨnaa aivojɨɨbo, noomoro. 14 Jaanaa Jesu burroco aatyɨmeuborodiibohallɨvɨ casɨɨvuubo. Caatɨnɨhaamefaño onoobadɨ: 15 DiiguetejirahanaSion cuumi; Meecɨ oono dihaivojɨɨbo burrogayɨhallɨri gɨcɨnɨɨboro saahi,noonoro onoobadɨ. 16 Jaarunoco ijɨɨbogomɨnaa gaajautɨhi; jari Jesuniquejefaño ufuunobuunatɨ gaajacɨumo Caatɨnɨhaamefaño onoocɨnɨubadɨomoonɨunotɨ. 17 Jaanaa Jesu Lazaroco ubuheetesunoco atyɨmeumojɨɨbeguehicauhi Jesu omoonɨuboro ubuheetesunoco. 18 Jaanoma icamomiyamɨnaa Jesu asaauboco cabaacutuuhi sihidɨ ejeevano mityacoomoonɨunoco uguubuumoro. 19 Jaanoma iicamo fariseomɨ noocasiuhi:Mahatyɨmecuhi fɨne jino mɨɨhairyo mɨllɨba momoonɨtɨnoco. Memeecɨparyɨ miyamɨnaa diibo dojɨcutɨ ofoonoco, noomoro. Griegomɨ Jesuco Guiinehi. 20 Jaanaaca Jerusalevɨ Pascua jɨɨbaimovɨ Moocaanico iimequiufuumofeeneri, bu icaumo saatoho griegomɨoto. 21 Jaamo Felipejaagoasaaumoro diiboco nuuhi: Aivojɨɨbo, mɨɨhai mihimeguehi Jesucomahatyɨmeneque, noomoro. Jaabo Felipeu Betsaida cuumioobo Galileajiinɨjeri iicaucuumioobo. 22 Jaanegui Felipe ufuuboro Andreque jɨɨbugutuuhi. Jaadɨ famɨsicɨroufuumɨsiro Jesuco jɨɨbugutuuhi. 23 Jaanegui Jesu nuuhi: Tufucumihicacuuhi, uujoho Miyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo sihidɨ jeevanofañoiicajifucu. 24 Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Trigo noovatayɨjiinɨjehallɨvɨ aacotoyɨro jiinɨjefaño ofooyɨ chuumucuyɨbadɨ icahi. Jaaruyɨihiinoyɨro janaanɨcɨ guiraano noovafihi. Jaanotɨ abasuratɨyɨ sayɨɨro icafihi. ¿Mɨllɨ bu guiraatejiruyɨ? 25 Jaabadɨ ifiico agaijɨɨbo ifiico mɨtasuji. Jaanotɨjiijehallɨvɨ ifiico agaijɨtɨɨbo ifinɨjitɨno fiivoguiiha ficuuhi. 26 Cajaatyohachotadyojɨcutɨ asaagomo uco ijeecɨvequi. Jaamo uco ejeecɨvomo uujohoicahɨgo tollɨro icajimo, bu jaamo cajaatyohacho uco ejeecɨvomocoGuihirubi bocɨgusuji. 27 Jisumi uco tajeebɨɨ gaihuɨba icahi. ¿Jaanoco mɨllɨ fɨne uujoho neeji?¿Fɨne Guihi uco jillɨ iicajinotɨ taajasu, neeji? Etɨ du, tooneguiiha uujohosaahinɨhi. 28 Jaanegui Guihi dimomoco cahacɨsu, nuubo. Jaasumironiquejefañotɨ guubuvusuuno: Cahacɨsucuuhi, bu siino cahacɨsujihica,unuuno. 29 Jaanaa iicojɨri miyamɨnaa iicaumo niquejefañotɨ unuunocouguubuumoro: Sisi iimaahi, neehicauhi. Jaanotɨ saatoho: Moocaanitoomomɨnaafi iimaahi, neehicauhi. 30 Jaanegui Jesu nuuhi: Uuguiiha jino niquejefañotɨ Moocaani iimaatɨhi,amɨɨhaiguiiha ihiimaano. 31 Jisumi jino jiinɨjehallɨvɨ imitɨ jaadacoacɨcafeteji, bu jisumi jino Ɨjɨ jiije aivojɨɨbo icahicaabo buhɨ gañɨɨcafeteji. 32 Jaabo uujoho guijeve ɨmohobujehallɨvɨ jiinɨjehallɨtɨ agañiivoodɨ, paryɨfamoocoro tajaagovɨ sɨvaji, nooboro. 33 Jillɨ neehicaubo coguijeveri fɨne iguijevejinoco diitoco agaajasuubo. 34 Jaanegui imiyamɨnaa iimusuuhi: Mɨɨro mɨɨhai muguubuhicahitajɨɨbahaamefaño: Cristo asaadɨ guijevetɨɨbo icaji, onoonoco. Jaanoicanaaca, ¿mɨllɨ jaabo ɨɨjoho neehicahi: Miyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo guijeveɨmohobujehallɨvɨ gañiiyɨcɨsucafeteji, neehicahi? ¿Nacu, mɨɨjoho diiboMiyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo? noomoro. 35 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Amɨɨhai feenerihiica gueenejɨsunoicajino seseene aachɨcɨnɨno. Jaanegui mɨhɨgo amɨɨhaifeeneri jino seseeneaachɨcɨnɨno iicanohachuta, amɨɨhaihallɨvɨ cɨvono iijɨtɨnaacaro. Jaanotɨcɨvohɨ ɨɨgomo gaajatɨhi ihɨmega ofoohɨgoco. 36 Jaanegui amɨɨhaifeenerisesee iicanohachuta seseeque mimiyaavogo. Jaamo seseene aachɨcɨnɨnomiyamɨnaa mihicahi, nooboro. Jillɨ Jesu ihiimaahicaudɨ ufuuboro diiteditɨfataniivutuuhi. 37 Diitofeenevɨ Jesu ajashutɨno sihidɨ ejeevanehejequeeetavehicacuurunaaca diiboco miyaaveguehicautɨmo. 38 Moocaaniiimaamɨnaafi Isaia unuuno imiyaavequi iicaumaño. Mɨɨro noono:Aivojɨɨbo, ¿mɨɨjoho nacu mojɨɨbogoco miyaaveguehi?¿Mɨɨco fɨne Moocaani imityaco ɨfusuhi? noonoro. 39 Jillɨtɨ miyaaveguehicautɨmo. Jaaboro bu Isaia caatɨnɨuhi: 40 Diito aallɨɨnoco Moocaani jabaiyɨɨtusuuhi; tollɨro ijeebɨɨnococuhufutusuubo ihaallɨɨneri atyɨmetɨmo iicaqui, tollɨro buijeebɨɨri esɨcɨnɨtɨmo iicaqui. Jaamoro tajaa asaamoco uujohobuheesudino. 41 Jillɨ nooboro Isaia Jesuditɨ iimaauhi Jesu aivojɨco aatyɨmeuboro. 42 Jaarunofaño sanoodɨmo ihaivojɨto Jesuco miyaavuguuhi. Jaarumofoovono neehicautɨhi fariseomɨ ñɨhicutɨ diitoco sinagogajatɨ gañɨɨtɨmoiicaqui. 43 Miyamɨnaa diitoco obocɨgomocoro imuguumo Moocaaniobocɨgonoco imogotɨmo iicaumaño. 44 Jaanaa Jesu sefano nuuhi: Uco imiyaavogomo, ucoro miyaavogotɨhitollɨro uco agalluuboco miyaaveguehi. 45 Tollɨro bu uco atyɨmeme ucoagalluuboco atyɨmehi. 46 Uujoho seseene aachɨcɨnɨɨbo jiinɨjehallɨvɨsaahinɨhi uco imiyaavogomo cɨvohɨ icatɨmo iicaqui. 47 Jaanotɨ taajɨcoguubucuurumo imiyaavogotɨmoco uujoho: Diito imitɨco, neejitɨhi.Uujoho jiinɨjehallɨvɨ saahinɨtɨhi jiinɨje miyamɨnaaco cɨɨjɨgaifañogañɨɨsuqui, jillɨ taajasuqui saahinɨhi. 48 Jaanotɨ uco iimogotɨmoro taajɨcoimiyaavogotɨmoco uujoho eneehicano, diitoco ufucu niinofucu cɨɨjɨgaifañogañɨɨsuji. 49 Uujoho tajeebɨɨtɨro iimaahicatɨhi Guihirubi uco agalluhinɨɨboatajɨɨbahinɨbadɨ iimaahicahi, jɨɨbeguehicahi icano. 50 Jaabo uujoho gaajahiGuihirubi tajɨɨba ifinɨjitɨno fiivoco aacɨno. Jaamaño uujoho iimaahicahiGuihirubi unuubadɨ, nooboro.

13

1 Jaanaa safucurucu icauno ihɨmega Pascua jɨɨbaimo iicaujino.Jaanaa Jesu gaajacuuhi, jiijehallɨtɨ Caanijaagovɨ ufuujino oovovɨɨɨfutucuunoco. Jaabo ita jiinɨjehallɨri iicamoco gaijɨhicaubo. Jaaboroɨɨfusuubo diitoco sihidɨ agaijɨno finɨtɨno iicajinoco. 2 Jaamo niinoono amachuumo icaunaaca ɨjɨ Juda Iscariote Simonachi eesamaajefaño jɨɨhacucuuhi Jesuco aacɨujinoco. 3 Jaanaa JesuCaani diiboco fanoovaco ihusefaño aacɨunoco agaajauboro, bu tollɨroMoocaanitɨ asaaunoco, bu siino diibojaago ufuujinoco icano agaajauboro. 4 Amachuumañotɨ agañiivuuboro igaachehuco jujuuvuubo. Jaaboroifillubaryuri ifeeneebeque isiyaavuuboro 5 nɨfaihuco butajefaño ificuuboroijɨɨbogomɨnaa tɨhaiñoco nitɨhicaubo. Jaaboro ifillubaryuri isiyɨcɨnɨunerifilluhicaubo. 6 Jaanaa Simon Pedrovɨ ɨɨfutuubo. Jaanegui Pedro diiboco nuuhi:Aivojɨɨbo, ¿mɨllɨ jaabo ɨɨjoho uco tatyɨhaiñoco nitɨji? nooboro. 7 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Jino uujoho omoonɨnoco jisumihiicaɨɨjoho gaajatɨhi. Jaaruubehi ufucu gaajaji, nooboro. 8 Jaarunaa Pedro diiboco nuuhi: Chahano, ufucuro tatyɨhaiñoco ɨɨjohouco nitɨjitɨhi, nooboro. Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Ɨco initɨtɨhachiijɨ tajaagodɨ diicajitɨhi,nooboro. 9 Jaanegui Simon Pedro nuuhi: Aivojɨɨbo, tatyɨhaiñocorota nitɨdino,tollɨrota bu tahusene, tañigaɨ icanoco nitɨ, nooboro. 10 Jaanegui diiboco Jesu nuuhi: Ejeecuubo siino faabohoro jetatɨhiitɨhaiñocoro nitɨfihi ɨmɨhɨnivatɨmaño. Jaabadɨ amɨɨhai mɨmɨhɨnivatɨhi.Jaarumo famooro icatɨno, nooboro. 11 Tollɨ nuubo diiboco aacɨujiiboco agaajaumaño, famooro mɨmɨhɨnivatɨhi,nuubo. 12 Jaadɨ diito tɨhaiñoco Jesu initɨhicaudɨ siino igaachehuco ɨjɨcafutuuborocasɨɨvuubo. Jaaboro diitoco nuubo: ¿Magaajahi jino uujoho amɨɨhaicoomoonɨnoco? 13 Mɨɨro amɨɨhai uco meneehicahi jɨɨbogomɨnaafi, aivojɨɨboicano. Etɨ, miyaanoco meneehicahi, uujoho diibo iicamaño. 14 Jaaruuboamɨɨhai tɨhaiñoco initɨbadɨ, bu amɨɨhai sanoomɨro amɨɨhai tɨhaiñocofahɨgovavɨ minitɨcasihicaji. 15 Mɨɨro amɨɨhaico jɨɨbeguehicacuuhi. Jaamouujoho omoonɨhicabadɨ momoonɨhicahi. 16 Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Chahaabo saafi jeecɨvomɨnaafi ihaivojɨɨbo janaanɨcɨvɨiicaabo. Tollɨro bu chahaabo siinojaa agalluubo diiboco agalluubojanaanɨcɨ iicaabo. 17 Jinoco magaajamoro jillɨ momoonɨhachiijɨ miyanotɨroimino mihicaji. 18 Fameeditɨro amɨɨhaiditɨ iimaatɨhi. Uuro gaajahi amɨɨhaico uujohoɨɨcɨhinɨmoco. Jaarunofaño, jaafa tollɨ icano, Caatɨnɨhaamefañoonoono imiyaavequi. Uuma sano amachuhicaruubo: Tamɨnaafitɨminifetehi, onoono. 19 Jaanegui amɨɨhaico ɨmegavɨro jino neehi. Jaamotollɨ iicacuudɨ magaajamoro mimiyaaveguehi uujoho diiboro iicaabo,iicanoco. 20 Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Uujoho agalluubocoagaayɨcɨmo, uco bu tollɨro gaayɨcɨhi. Jaamo uco agaayɨcɨmo, tollɨro buuco agalluuhinɨɨboco gaayɨcɨhi, nooboro. 21 Jillɨ Jesu unuuboro gaajacɨuhi ifi ijeebɨɨfaño gaihuɨba iicaunoco.Jaaboro foovono nuubo: Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Amɨɨhaitɨ saafi uco acɨji, nooboro. 22 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaa fahɨgova meecɨcasiuhi: ¿Cajaanɨtɨ fɨne noobo?noomoro. 23 Jaanaa saafiico ijɨɨbogomɨnaatɨ Jesu agaijɨhicaubo diibovɨfitocɨnɨuhi. 24 Jaaboco Simon Pedro ihaallɨɨri tajɨɨbauhi Jesuco idilluquicajaanɨditɨ Jesu tollɨ unuunoco igaajaqui. 25 Jaanegui diibo Jesuvɨ fañogayɨifiitɨvuuboro diiboco dilluubo: ¿Aivojɨɨbo, cajaanɨ diibo? nooboro. 26 Jaanegui nuubo: Toovotɨno uujoho diiboco maahuco amatyusuuboroacɨji, nooboro imaahuco amatyusuuboro acɨubo Juda Iscariote Simon achico. 27 Jaanoco Juda amachuusumiro Satanas ɨjɨ diibo jeebɨɨfaño jɨcafutuuhi.Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Omoonɨjinoco jisumiro moonɨcu, nooboro. 28 Jaarunoco diito amachuumo gaajacɨutɨhi mɨllɨtɨ diibo tollɨ unuunoco. 29 Jaanotɨ saatoho esamaaihicauhi. Juda inɨhɨbamɨ lleegucumaiicaunegui diiboco baacho, noobo: Naajecu jisumiro jɨɨbaimovɨmucuujɨvaachujirunoco. Jaanotɨ ɨɨdaasufiimoco siinotɨ ihacɨqui noobobaacho, noomoro. 30 Jaabo Juda amachuuboro tahɨgotɨ iinuuruubaacamihiijɨcuuhi. 31 Jaabo Juda ufuunobuunatɨ Jesu nuuhi: Jisumi jari uujohoMiyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo cahacɨsucafeteji. Jaabofeenedɨ Moocaani bocɨcahacɨsucafeteji. 32 Jaabo uujoho Miyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo Moocaanibocɨco ɨɨfusumaño Moocaani, bu ɨfusuji Illi bocɨco. Jaanoco jisumiroɨɨfusucuujiibo. 33 Taseeme amɨɨhaima uujoho gueenene icacuujitɨhi: Ucomiguiinejirahi. Judiomɨco eneehinɨbadɨ. Tollɨro bu amɨɨhaico neehi:Uujoho ofoohɨgo amɨɨhai mefeejitɨhi. 34 Jaanegui amɨɨhaico bohonotajɨɨbaco uujoho acɨhi. Fahɨgova magaijɨcasi. Amɨɨhaico uujoho agaijɨbadɨfahɨgova magaijɨcasi. 35 Jaamo fahɨgova magaijɨcasihachiijɨ miyamɨnaagaajaji miyaano amɨɨhai tajɨɨbogomɨnaa mihicanoco, nooboro. 36 Jaanegui Simon Pedro diiboco nuuhi: ¿Aivojɨɨbo, cuuca feeji? nooboro.Jaanegui Jesu diiboco iimusuuhi: Uujoho jisu ofoobo dojɨcutɨ ɨɨjohofeejitɨhi, ufucu jari tadyojɨcutɨ feeji, nooboro. 37 Jaanegui diiboco Pedro nuuhi: ¿Aivojɨɨbo, mɨllɨtɨ jaabo jisumididojɨcutɨ feejitɨrahi? Dihallɨvɨ uujoho tafiico aacɨnoco imeguehi, nooboro. 38 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: ¿Nacu difiico ɨɨjoho tahallɨvɨ daacɨjirahi?Miyanotɨro ɨco neehi: Jaafañiino catava ojɨtɨnaacaro, uco agaajaruubo ucoɨɨjoho tuunamaaiji mifoocɨ, safo ɨdɨɨno, nooboro.

14

1 Amɨɨhai jeebɨɨfañodɨ mihiguetedino. Moocaanicoro mimiyaavogo,bu tollɨro uco mimiyaavogo. 2 Guihirubi iijafaño mihicajimañehejesihidɨ icahi; tollɨ iicatɨruva amɨɨhaico uujoho neejitɨrahi. Jaanegui feehiamɨɨhai ɨmega amɨɨhai mihicajimañehejeque imibachuqui. 3 Jaabo jinoofoobo amɨɨhai mihicajimañehejeque iimibachuudɨ siino saaji; amɨɨhaicoɨɨcɨvaabo. Jaamo uujoho iicahɨgo amɨɨhai tollɨro mihicaji. 4 Amɨɨhairyomagaajacuuhi uujoho ofoohɨgoco, tollɨro bu tahɨ ofoono jɨɨhaico magaajahiicano, nooboro. 5 Jaanegui diiboco Tomas nuuhi: Aivojɨɨbo, magaajatɨhi ɨɨjohoefeejihɨgoco; ¿Mɨllɨ fɨne magaajajirahi toono jɨɨhaico? nooboro. 6 Jaanegui Jesu nuuhi: Uujoho toono Jɨɨhai, bu uujoho Miyaano, buuujoho Fiivo icano. Ɨdɨɨnoro tafeenedɨ Moocaanivɨ mɨhɨfetejirahi. 7 Ucomagaajahachiijɨ bu tollɨro Guihirubico magaajahi. Jaaboco jisumitɨromagaajacuuhi mahatyɨmecumaño. 8 Jaanegui Felipe diiboco nuuhi: Aivojɨɨbo, mɨɨhaicota dɨhɨfusu:Moocaanico maatyɨmemere siino dillucuutɨmo mihicaqui, nooboro. 9 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Sɨɨcɨjetɨro amɨɨhaima icahicacuuhi.¿Jaaruuboco nacu ɨɨjoho Felipe uco gaajatɨhiica? Mɨɨro uco aatyɨmemebu Guihirubico atyɨmehi. ¿Mɨllɨ jaabo uco: Moocaanico dɨhɨfusu, neehi? 10 ¿Nacu mimiyaavogotɨhi uujoho Guihirubifaño iicanoco, bu Guihirubitafaño iicanoco icano? Mɨɨro amɨɨhaico uujoho eneehicano, jillɨ tajeebɨɨtɨroeneehicano icatɨno. Guihirubi tafaño iicaabo dudɨcamaajeque moonɨhicahi. 11 Uco mimiyaavogo, uujoho Guihirubifaño, diibo tafaño icano iicanoco.Jaabadɨro bu siibadɨ omoonɨhicanotɨ uco mimiyaavogo. 12 Miyanotɨro,miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Uco imiyaavogoobo bu tollɨro moonɨji uujohoomoonɨhicanoco. Jaabo imi janaanɨcɨ moonɨjiibo uujoho jimaño icacutɨɨboGuihirubijaago efeejimaño. 13 Jaamo amɨɨhai paryɨ tamemeri Moocaanicomidillunoco uujoho acɨji uujoho Illifañodɨ Moocaani sihidɨ ejeevanocomiyamɨnaa igaajaqui. 14 Jaamo siinoco tamemeri midillunoco uujoho acɨji,nooboro. 15 Uco magaijɨhachiijɨ tatyajɨɨbaco imino momoonɨ. 16 Jaadɨ uujohoGuihirubico dilluji amɨɨhaijaago Igaija, miya Gaija iicaaboco igalluuqui,amɨɨhaico ijacusuqui. Jaabo amɨɨhaima fahiijɨvaro icaji. 17 Jaaruubocojiinɨjemɨnaa gaayɨcɨjitɨrahi diiboco aatyɨmetɨmoro agaajatɨmaño. Jaanotɨamɨɨhai diiboco magaajacuuhi amɨɨhaima diibo iicamaño. Jaaboamɨɨhaifaño fahiijɨvaro icajiibo. 18 Amɨɨhaico jeevesujitɨhi jɨjovonotɨmihicaqui; siino saaji amɨɨhaijaago. 19 Fiitɨcuuno miyamɨnaa ucoaatyɨmecuujitɨno: Jaanotɨ amɨɨhai uco mahatyɨmeji. Uujoho ubuheemaño,jaabadɨro bu amɨɨhai mihicaji. 20 Jaasumi amɨɨhai magaajaji uujohoGuihirubifaño iicanoco. Jaabadɨro bu amɨɨhai tafaño mihicaji bu, uujohoamɨɨhaifaño icaji icano. 21 Jaanotɨ tatyajɨɨbaco imiyaavogooboro imino omoonɨɨbo, uco agaijɨɨbo. Jaabo uco agaijɨɨboco Guihirubi gaijɨji, tollɨro buuujoho gaijɨji icano, uujoho diitoma iicanoco igaajaqui. 22 Jaanegui saafi Juda onoobo, jaarunaa Juda Iscariote iicatɨɨbo nuuhi:¿Aivojɨɨbo, mɨllɨ jaabo mɨɨhaicoro difiico agaajasuuboro jiinɨjemɨnaacodifiico gaajasujitɨhi? nooboro. 23 Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Uco agaijɨɨbo taajɨco moonɨhi. JaabocoGuihirubi gaijɨhi. Jaabojaago masaamɨsiro diiboma sano mihicaji. 24 Jaanotɨ uco agaijɨtɨɨbo, taajɨco moonɨtɨhi. Jaano jino uujoho amɨɨhaicoɨjɨɨbeguehicabogo tabogoro icatɨno Guihirubi uco agalluuhinɨɨbobogo. 25 Jaanoco jillɨ amɨɨhaico jɨɨbeguehicahi, jino amɨɨhaima iicanohachuta. 26 Jaarunaa tafañodɨ Moocaani Igaijaco agalluubo amɨɨhaico fanoovacojɨɨbegueji, tollɨro paryɨ amɨɨhaico uujoho eneehicanoco esaayujiibo icano. 27 Mɨɨro jino amɨɨhaico fitacuhi sajeebɨɨ mihicaqui. Tasajeebɨɨ ifiicoamɨɨhaico acɨhi. Jaaruno jiinɨjemɨnaa isajeebɨɨco aacɨbadɨ uujohoacɨjitɨhi. Amɨɨhai jeebɨɨfañodɨ gaihuɨba mihicadino, bu mihiguidino icano. 28 Amɨɨhairyo magaajacuuhi amɨɨhaico eneehinɨnoco: Uujoho feeji. Jaaboroamɨɨhaijaago siino saaji, nooboro eneehinɨnoco. Miyaano uco magaijɨruvaimo imo mihicajirahi Guihirubijaa ofoonoco magaajamoro. Mɨɨro Guihirubitajanaanɨcɨvɨ sihidɨ jeevahi. 29 Jaanoco amɨɨhaico ɨmegavɨro neehi, tollɨiicacuudɨ jaamo mimiyaaveguehi. 30 Gueenene amɨɨhaima iimaacuujitɨhi, jiije aivojɨɨbo ɨjɨ asaacumaño.Jaaruubo tahallɨvɨ mityama chahahi. 31 Uco Guihirubi atajɨɨbaubadɨ jinouujoho moonɨhi, jiinɨjemɨnaa igaajaqui uujoho Guihirubico agaijɨnoco,nooboro diitoco: Magañiivucu, jinootɨ mufuucuqui, nuubo.

15

1 Uujoho imiyacoohai, añɨmɨnaa baacu coohaibadɨ iicaabo. Jaacoohaiabajaabobadɨ iicaabo Guihirubi. 2 Mɨɨro baacu coohai aafeneiimitɨhaafejeque iquitɨmoro agavaracunɨcɨbadɨ, tollɨro uco gaayɨcɨcurumoimitɨno iicamoro taajɨco iguiraatusutɨmoco Guihirubi gavaracuji. Jaanotɨiguiraatusumoco tooco aafene onoova aafejeque imibachunɨcɨbadɨGuihirubi imibachuji janaanɨcɨ siino iguiraatusuqui. 3 Jaanotɨ amɨɨhaimɨmɨhɨnivaficuutɨhi amɨɨhaico ɨjɨɨbeguehicacuunofañodɨ. 4 Jaaneguiuuvɨro mihica uujoho amɨɨhaivɨ icaqui icano. Mɨɨro oono basuta aafeifahootɨ ihiinocɨnɨtɨhaafe iinoro noovajitɨrahi. Jaabadɨro bu amɨɨhaimihicaji uutɨ mihicatɨhachiijɨ. 5 Mɨɨro uujoho ifacoohai. Jaanotɨ amɨɨhai ifahaafene; uuma iicaabo,bu uujoho diiboma iicaabo icano sihidɨ noovasuhi. Jaanotɨ uutɨ ijeevadɨmihicahachiijɨ aivo mɨllɨba momoonɨjitɨrahi. 6 Jaabo uutɨ icatɨɨbo buhɨgañɨɨcafeteji iimitɨhaafeque iquitɨcɨmoro buhɨ agañɨɨnɨcɨbadɨ. Jaanoifiigatyonoco ananɨmoro cɨɨjɨgaifaño agañɨɨno nɨfetefihi. 7 Jaanotɨ uutɨ mihicahachiijɨ taajɨ amɨɨhaima icaji. Jaachiijɨ paryɨmihimogonoco midillu amɨɨhaico acɨqui. 8 Mɨɨro amɨɨhai sihidɨmonoovasuhachiijɨ Moocaani cahacɨsucafeteji. Jaachiijɨ amɨɨhai miyaanorotajɨɨbogomɨnaa mihicahi. 9 Guihirubi uco agaijɨbadɨro, bu amɨɨhaico uujohogaijɨhi. Jaanegui amɨɨhaico agaijɨnofañoro mihica. 10 Tatyajɨɨbaco iminomomoonɨhachiijɨ amɨɨhaico agaijɨnofañoro mihicaji; Uujoho Guihirubitajɨɨbaco imino omoonɨmaño diibo uco agaijɨnofaño iicabadɨ. 11 Jillɨ amɨɨhaico neehi, tahimohica amɨɨhaima iicaqui. Jaanerijaamo imo imo mihicahi. 12 Jaano jino amɨɨhaico uujoho atajɨɨbano: Fahɨgova magaijɨcasi, amɨɨhaico uujoho agaijɨbadɨ. 13 Janaanɨcɨ aivogaijɨma mihicano; mɨɨno gataavomɨnaafihallɨvɨ mofiico mahacɨno. 14 Jaabadɨ amɨɨhai tañahabomɨ mihicaji, uujoho amɨɨhaico atajɨɨbanocomomoonɨhachiijɨ. 15 Amɨɨhaico tajeecɨvomɨnaa nuucuujitɨhi, mɨɨrojeecɨvomɨnaafi gaajatatɨhi ihaivojɨɨbo omoonɨnoco. Jaaneguiiha jinoamɨɨhaico tañahabomɨ neehi; paryɨ Guihirubitɨ agaajahinɨnoco amɨɨhaicoagaajasumaño. 16 Amɨɨhai uco mɨhɨcɨutɨhi. Jaanotɨ uujoho amɨɨhaico ɨcɨuhi.Jaaboro amɨɨhaico ficuuhi, toonoco mofoomoro sihidɨ miguiraatusuqui.Jaanoco suufenɨtɨmo mihica; Jaamo tamomofeenedɨ Moocaanico siinocomidillunoco amɨɨhaico ihacɨqui. 17 Jino amɨɨhaico atajɨɨbano: Fahɨgovamagaijɨcasi. 18 Jiinɨjemɨnaa amɨɨhaico ɨjɨɨhevehachiijɨ magaaja, amɨɨhai ɨmegaro ucoɨjɨɨheveneque. 19 Amɨɨhai jiinɨjemɨnaa mihicaruva amɨɨhaico jiinɨjemɨnaagaijɨjirahi. Jaanotɨ uujoho jiinɨjemɨnaafeenetɨ amɨɨhaico ɨcɨuhi. Jaamañojiinɨjemɨnaa amɨɨhaico jɨɨhevehi, jiinɨjemɨnaa mihicacuutɨmaño. 20 Mehesafoto amɨɨhaico eneehinɨnoco, mɨɨro jeecɨvomɨnaafi ihaivojɨɨbojanaanɨcɨvɨ jeevatatɨhi. Uco icaruno ɨjɨɨheveme, imi amɨɨhaico jɨɨheveji.Amɨɨhaico ɨjɨɨbeguehicanoco imino momoonɨhachiijɨ, tollɨro bu amɨɨhaiñoficucafeteji. 21 Jillɨ tahallɨtɨ amɨɨhaico moonɨjimo, uco agalluubocoagaajatɨmaño. 22 Uujoho saahinɨtɨruva, bu diitoco jɨɨbeguehicatɨruva icano iimitɨcogaajajitɨrumo. Jaanotɨ jisumi mɨllɨba eneejiruno chahacuhi iimitɨcoagaajasucumaño. 23 Mɨɨro uco ɨjɨɨhegueme, bu tollɨro Guihirubicojɨɨheguehi. 24 Uujoho diitofeenevɨ mɨɨhaiñooba eheetavotɨnoco sihidɨejeevanoco eetavehicatɨruva iimitɨma chahajirumo. Jaanotɨ toono sihidɨejeevanoco atyɨmehicacuurumo uco jɨɨhevehi, bu Guihirubico jɨɨhevemeicano. 25 Jaaruno tɨcovono icatɨno jillɨ diito tajɨɨba aamefaño onoonoimiyaavequi iicano: Sɨcamañohallɨtɨ uco jɨɨheveme, onoono. 26 Jaarunaa Jacusumɨnaafico uujoho Guihirubifañodɨ agalluubomiyaano Gaija asaadɨ, diibo uutɨ iimaaji. 27 Jaasumi tollɨro amɨɨhai uuditɨmɨjɨɨbegueji, itɨconɨtɨro uuma mihicahicamaño.

16

1 Jillɨ amɨɨhaico neehi jinejeba amɨɨhaico dugaacusutɨno iicaqui. 2 Amɨɨhaico gañɨɨjimo sinagogajanofañotɨ. Tollɨro bu icajinocajaatyohacho amɨɨhaitɨ iguijenɨmo esamaaiji: Jillɨ omoonɨneri Moocaanidifɨne imino moonɨhi, noomoro omoonɨmo. 3 Jillɨ moonɨjimo Guihirubicoagaajatɨmaño, uco agaajatɨmaño icano. 4 Jaanoco jillɨ amɨɨhaiconeehi. Jaamo tollɨ iicacuudɨ magaajahi uujoho toonoco amɨɨhaicoeneehinɨcuunoco. Moocaani Gaija Eheetavono.Jillɨ itɨconɨ amɨɨhaico nuutɨhi, amɨɨhaima icaumaño. 5 Jaaruubo jisumifuucuji uco agalluubojaago. Jaaboco amɨɨhaitɨ saatohoba midillujitɨhi:¿Cuuca feeji? noomoro. 6 Jaarunaa itɨconɨ tollɨ amɨɨhaico unuunerimɨhɨdaasuvuuhi. 7 Jaarunaa miyaanoco amɨɨhaico neehi: Aivo amɨɨhaidiimino uujoho ofoono. Jaanotɨ footɨruva Jacusumɨnaafi amɨɨhaijaasaajitɨrahi. Jaanotɨ ofooboro amɨɨhaijaa galluuji. 8 Jaadɨ diibo asaadɨjiinɨjemɨnaaco gaajasujiibo imitɨmɨnaa iicanoco, bu tollɨro ɨtɨcovonojɨɨhai iicanoco, bu diitoco Moocaani udugaacujinoco icano. 9 Jaabo: Diito imitɨmɨnaa iicanoco, neeji uco diito imiyaavogotɨmaño. 10 Tollɨro bugaajasujiibo ɨtɨcovono jɨɨhai iicanoco, uujoho Guihirubi iicahɨgo ofoomaño.Jaaboco amɨɨhai siino uco mahatyɨmecujitɨhi. 11 Tollɨro bu gaajasujiiboMoocaani udugaacujinoco, diibo jiije aivojɨɨbo iicaabo ɨjɨco cɨɨjɨgaifañoigañɨɨqui ificucuumaño icano. 12 Sihidɨ amɨɨhaico eneejiruno icarahi. Jaarunoco jisumi amɨɨhaimagaajajitɨrahi. 13 Jaanotɨ miyaano Gaija asaadɨ amɨɨhaico miyanotɨrojɨɨbeguejiibo. Jaaruno ijeebɨɨtɨro jɨɨbeguejitɨɨbo Moocaani onoonocojɨɨbeguejiibo, tollɨro bu amɨɨhaico gaajasujiibo ufucu iicajinehejeque icano. 14 Diibo uco bocɨgusuji taaño iicanotɨ agaayɨcɨɨboro amɨɨhaico gaajasujiibo. 15 Guihirubima iicano paryɨ taaño. Jaamaño uujoho neehi: Moocaani Gaijataaño iicanotɨ agaayɨcɨɨboro amɨɨhaico gaajasujiibo, nooboro. 16 Goovacujino amɨɨhai uco siino atyɨmecutɨmo mihicano.Jaarunobuunatɨ goovajɨɨsutɨnotɨ siino uco mahatyɨmeji Guihirubijaagoefeejimaño, nooboro. 17 Jaaneguiiha ijɨɨbogomɨnaatɨ saatoho noocasiuhi: ¿Mɨllɨ fɨneeneejirunoco mɨɨhaico noobo: Goovacujino uco atyɨmecutɨmo mihicano,siino bu goovajɨɨsutɨnotɨ siino uco mahatyɨmeji Guihirubijaa efeejimaño?onoono 18 neehicaumo: ¿Mɨllɨ eneejiruno goovajɨɨsujitɨno, bu goovajɨɨsujinoonoono? Magaajatɨhi ihiimaanoco, noomoro. 19 Jaanoco Jesu diiboco diito idillujirunoco agaajacɨuboro diitoconuubo: Sanomɨro midillucasihi, uujoho goovajɨɨsujino uco atyɨmecuutɨmomihicano, bu toonobuunatɨ goovajɨɨsutɨnotɨ siino uco mahatyɨmejionoonotɨ. 20 Miyanotɨro, miyanotɨro amɨɨhaico neehi: Mataacasimoroɨdaasuno mihicaji. Jaaneri jiije miyamɨnaa imo imo icaji. Jaaruno amɨɨhaiɨdaasu imo icatɨ minifeteji. 21 Mɨɨro gaigo eseemevajisumi ɨdaasunominifotogo ihaivofucuvɨ ɨɨfotomaño. Jaarugo eseemevacuunobuunatɨihaivoco esɨcɨnɨcuutatɨgo jiinɨjehallɨvɨ sisee seemene ifiiveneri imo imoiicamaño. 22 Jaabadɨ amɨɨhai jisumi mɨhɨdaasuvehi. Jaarunaaca amɨɨhaisiino uco mahatyɨmeneri amɨɨhai jeebɨɨno sihidɨ imo imo minifeteji. Jaanoimo icaco mɨɨhaiñooba amɨɨhaiditɨ udumɨtɨɨcɨjitɨno. 23 Jaasumi uco siino midillucujitɨhi. Miyanotɨro amɨɨhaico neehi:Guihirubi amɨɨhaico acɨji fanoovaco tamomofeenedɨ midillunoco. 24 Jisumihiica amɨɨhai jinejebaco midillutɨhiica tamomofeenedɨ: Midillu. Jaamo magaayɨcɨhi. Jaamo sihidɨ imo imo mihicahi. 25 Jillɨ amɨɨhaico neehi siinovɨ oovɨcɨɨboro. Jaarunofaño tufucu gaseji siinoamɨɨhaico siinovɨ oovɨcɨɨboro ɨjɨɨbugucuujitɨno. Jillɨ foovonoro amɨɨhaicoGuihirubitɨ ɨjɨɨbugucujino. 26 Jaasumi amɨɨhaihallɨvɨ Moocaanico uujohodilluji amɨɨhaico nootɨhi: 27 Guihirubiro amɨɨhaico gaijɨhi, uco amɨɨhaimagaijɨmaño, tollɨro bu uujoho Moocaanitɨ asaahinɨnoco mimiyaavogomañoicano. 28 Uujoho Guihirubitɨ ihiinehinɨɨboro jiijehallɨvɨ saahinɨhi. Jaaruubosiino jiinɨjeque ejeevesuuboro dojɨcuvɨro Guihirubijaago fuucuuji, nooboro. 29 Jaanegui ijɨɨbogomɨnaa diiboco nuuhi: Jisumi naha foovono diimaahisiinovɨ oovɨcɨtɨɨbo. 30 Jisumi naha jari magaajacuuhi ɨɨjoho fanoovacoagaajanoco. Jaamaño mɨɨhaiñooba ɨco dillucujitɨrahi, bu mɨɨhai iminomagaajacuuhi ɨɨjoho Moocaanitɨ asaahinɨnoco, noomoro. 31 Jaanegui Jesu diitoco iimusuuhi: ¿Jaanegui nacu jari jisumimiyaaveguehi? 32 Tufucu jino gasecuji; fɨne tusu mihicacuuhi, jinoamɨɨhai fahɨgovavɨ safiisa amɨɨhai naagonovɨ magavaranamaaijino tacojɨtɨuco mejeevesumoro. Jaaruubo uujoho uuro icajitɨhi Guihirubi uuma icaji. 33 Jillɨ amɨɨhaico neehicahi. Jaamo uuvɨ sajeebɨɨ mihicahi. Jiinɨjehallɨvɨsihidɨ ɨdaasuma mihicaji. Jaarunofaño ucoro mehesɨcɨnɨ, uujoho jiinɨjequeguiinonɨcuuhi, nooboro.

17

1 Jillɨ Jesu unuunobuunatɨ, niquejeque emeecɨuboro, nuuhi: Guihihi,tusumi mihicacuuhi; Daachico cahacɨsu, tollɨro bu Daachi ɨcoicahacɨsuqui. 2 Ɨɨjoho Daachico diijɨco daacɨhi paryɨ miyamɨnaahallɨvɨ.Jaamo paryɨ ɨɨjoho uco adaacɨmoco ifinɨjitɨno fiivoco acɨqui. 3 Jaano jinoifinɨjitɨno fiivo, ɨdɨɨboro ɨɨjoho miyaabo Moocaani idiicanoco agaajano, butollɨro Jesucristoco ɨɨjoho agalluuhinɨɨboco agaajano icano. 4 Uujoho ɨco jiinɨjehallɨvɨ bocɨgusuhi; imivucuuhi uco atajɨɨbahinɨnocoomoonɨhicaabo. 5 Jaaneguiiha, Guihi, uco dicojɨvɨ bocɨgusu jiinɨjefiivuutɨnaacaro dicojɨvɨ uco obocɨgusuubadɨ. 6 Jiinɨjemɨnaatɨ ɨdɨɨcɨɨboro uco adacɨmoco dimomoco gaajasucuuhi.Dita iicahinɨmoco uco daacɨhinɨhi. Jaamo imino diijɨco ficuhi. 7 Jisumigaajacuumo paryɨ uco adaacɨhinɨno ɨɨtɨ asaanoco. 8 Diijɨco ucoadaacɨhinɨnoco diitoco acɨhicacuuhi. Jaanoco agaayɨcɨmoro gaajacuumomiyaanoro uujoho ɨɨtɨ asaahinɨnoco. Jaamoro miyaavogomo miyaanoroɨɨjoho uco agalluuhinɨnoco. 9 Jaamohallɨvɨ ɨco dilluhi, Famoohallɨvɨro jiinɨjemɨnaahallɨvɨ ɨco dillutɨhi,dita iicamoco uco adaacɨhinɨmohallɨvɨro dilluhi. 10 Mɨɨro paryɨ taañoiicano diino, tollɨro bu diino iicano taaño icano. Jaamofañodɨ uujohocahacɨsucafetehi. 11 Jaaruubo uujoho jiinɨjehallɨvɨ icacuujitɨhi. Jaanotɨ diito jiinɨjehallɨriicaji. Jaanotɨ uujoho dijaa feeji. Jaanegui, Guihi, ɨɨjoho idiimiibo, ucoadaacɨhinɨmoco dimityari toomo, saafiibadɨro diito iicaqui ɨɨmamɨsi saafiiro mihicabadɨ. 12 Uujoho jiinɨjehallɨri iicahinɨsumi diitocoteemehicahinɨhi dimityari uco adaacɨhinɨmoco imino teemehinɨhi.Jaamaño saafiiba diitotɨ mɨtatɨhi; ɨdɨɨboro johono ɨmɨtacuuboCaatɨnɨhaamefaño onoono imiyaavequi. 13 Jaaruubo jisumi dijaago fuucuuji. Jillɨ neehi jino jiinɨjehallɨriiicanohachutahiica tahimohicari diito tollɨro imo imo iicaqui. 14 Mɨɨrodiijɨco uujoho diitoco acɨcuuhi. Jaarumoco jiinɨjemɨnaa diitoco gaayɨcɨtɨhijiinɨjeoto iicatɨmaño, uujoho bu jiinɨjemɨnaafi iicatɨmaño icano. 15 Jaaneguidiitoco jiinɨjehallɨtɨ dɨɨcɨqui ɨco dillutɨhi. Diitoco ɨjɨtɨ dɨhɨɨfɨnɨcɨquiroɨco dilluhi. 16 Jaamo diito jiinɨjemɨnaa icacuutɨmo uujoho jiinɨjemɨnaafiiicatɨbadɨro. 17 Jaamoco ɨɨguiiharo ijeevadɨ ficu miyaanofeenedɨ, dijɨɨbogoaivo miyaano. 18 Ɨɨjoho uco jiinɨjemɨnaafeenevɨ agalluuhinɨbadɨro, buuujoho diitoco jiinɨjemɨnaafeenevɨ galluuhi. 19 Jaamaño uujoho diitofañodɨuuro tafiico ɨɨdiro ijeevadɨ ficuuhi. Tollɨro bu diito ɨɨdiro ijeevadɨificucafetequi miyaanofeenedɨ. 20 Diitohallɨvɨro ɨco dillutɨhi, tollɨro bu diito jɨɨbogofeenedɨ ucoimiyaaveguejimohallɨvɨ ɨco dilluhi, 21 sano famooro saafiibadɨro mɨsimaiicaqui; Guihi, ɨɨjoho uuma, bu uujoho ɨɨma icano mihicabadɨ iicaqui,jiinɨjemɨnaa imiyaaveguequi ɨɨjoho uco agalluuhinɨnoco. 22 Diitoco acɨcuuhi, uco adaacɨhinɨno bocɨyomonoco, sanobadɨro iicaqui ɨɨma mɨsi sanooromihicabadɨ icano. 23 Uujoho diitofaño, ɨɨjoho tafaño icano mihicaqui diitosanobadɨro iminifetequi. Jaanofañodɨ jiinɨjemɨnaa igaajaqui ɨɨjoho ucoagalluuhinɨnoco, bu diitoco agaijɨnoco, bu uco agaijɨnoco icano igaajaqui. 24 Guihi, imeguehi uco adaacɨhinɨmo uujoho iicahɨgo tollɨro iicano ucobocɨco adaacɨhinɨnoco ihatyɨmequi, jiinɨje fiivuutɨnaacaro uco ɨɨjohoagaijɨumaño. 25 Guihi, miyaano, ɨco jiinɨjemɨnaa agaajatɨmo. Jaanotɨ uujohoɨco gaajahi, tollɨro bu jito gaajacuuhi ɨɨjoho uco agalluuhinɨnoco. 26 Jaamocogaajasuhicacuuhi dimomoco. Jaarunoco janaanɨcɨhiica gaajasuji ɨɨjoho ucoagaijɨno diitofaño iicaqui, bu uujoho diitoma icaqui icano.

18

1 Jillɨ unuuboro Jesu ijɨɨbogomɨnaama fuuhi Cedro onoohigayɨonegueehi iicaubajɨgayɨ tuhiguiino diitoma fuubo. 2 Tollɨro buJuda diiboco aacɨujiibo tomañoco gaajauhi fahiijɨvaro Jesu tobajɨjaagoijɨɨbogomɨnaama efeehicaumaño. 3 Jaanegui amocasimɨnaa, templojatoomomɨnaa icamoco fariseomɨ, sacerdotemɨ aivojɨto icamo agalluumocoJuda ɨɨcɨuboro satyuuhi. Jaamo fuuhi ihaamɨganoma, iniisuganoma,cuugahuneri, cɨɨjɨgaimecuneri icano. 4 Jaanoco Jesu paryɨ gaajacuuhidiiboco omoonɨujinoco. Jaaboro ɨmegavɨro diitoco nuubo: ¿Mɨɨco amɨɨhaimiguiinehi? nooboro. 5 Jaanegui diiboco iimusuumo: Jesu Nazareooboco, noomoro.Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Etɨ du uujoho diibo, nooboro. Jaamofañoicaubo Juda Jesuco igaayɨcɨqui diitoco ɨsɨɨguubo. 6 Jaamoco Jesu: Uujohodiibo, unuuneri diito ibujɨnaagovɨro aifuumo jiinɨjehallɨvɨ. 7 Jaadɨ Jesusiino diitoco dilluuhi: ¿Mɨɨco miguiinehi? nooboro.Jaanegui diito nuuhi: Jesu Nazareooboco, noomoro. 8 Jaanegui Jesu nuuhi: Amɨɨhaico duhu: Uujoho diibo, nuucuuhi. Ucomiguiinohachiijɨ taca jitoco mejeecɨvedino, nooboro. 9 Jillɨ nuubo: Ucoadaacɨhinɨmotɨ saafiiba mɨtatɨhi, unuuno imiyaavequi. 10 JaasumiroPedro iniisugaco ifajutafañotɨ iguiiyɨcɨuboro saafiico buiyaacuuhi, jahɨsaafi Malco onoobo sacerdotemɨ aivojɨɨbo jeecɨvomɨnaafi nɨjɨmeehucoquitɨcɨsuuhi imiyanaagomeehuco. 11 Jaanegui Jesu Pedroco nuuhi:Diniisugaco dojɨcuvɨro dɨɨhacu. ¿Nacu ɨɨjoho gaajatɨhi ɨdaasuno iicaquiuco Guihirubi atajɨɨbanoco? Jaanoco bu, ¿mɨllɨ jaabo uujoho: Chahano,neejirahi? nooboro. 12 Jaasumiro ihamocasimɨnaa, diito aivojɨɨboma, bu judiomɨ sisɨmɨnaaicamo Jesuco agaayɨcɨumoro sisɨuhi. 13 Jaamoro tɨconɨumo Jesuco Anasonoobo Caifas baabojaago asatyumo tusumi Caifas sacerdotemɨ aivojɨɨbotɨiicaumaño. 14 Jaabo diibo Caifas judiomɨco afajɨɨnɨubo: Imino saafiirofaacuumihallɨvɨro iguijevene, nooboro unuubo. 15 Jaabo dojɨcutɨ fuumɨsi ijɨɨbogomɨnaatɨsi, Simon Pedro, bu saafiicano. Jaabo saafiu sacerdotemɨ aivojɨɨboco agaajacuubo. Jaamaño diibo Jesuma jɨcafutuuhi sacerdotemɨ aivojɨɨbo goohasifaño. 16 Jaarunaa Pedroiguhugavɨro fitafutuuhi. Jaanegui diibo sacerdotemɨ aivojɨɨboco agaajauboufuuboro iguhuga toomomɨnaagoma ihiimaauboro Pedroco fañovɨjɨɨhacuuhi. 17 Jaanegui diigo Pedroco nuuhi: ¿Nacu ɨɨjoho tollɨro diibojɨɨbogomɨnaafi idiicaabo? noogoro. Jaanegui diibo nuuhi: Chahano uujoho diibo icatɨhi, nooboro. 18 Jaanaa ɨsɨɨcuneguiiha cɨɨjɨgaico eebasuumoro feemehicaumojeecɨvomɨnaa, sisɨmɨnaa icano. Jaamofeeneri tollɨro bu Pedro icauhiefeemeubo. 19 Jaanaa sacerdotemɨ aivojɨɨbo Jesuco dilluhicauhi ijɨɨbogomɨnaaditɨ, ijɨɨbogotɨ icano. 20 Jaanegui Jesu diiboco iimusuuhi: Uujoho foovono iimaahicahi.Fahiijɨvaro miyamɨnaa ɨmefeenevɨ sinagogajanofaño, templojafaño icano.Fahiijɨvaro jɨɨbeguehicahi famooro judiomɨ iigaivonɨcɨjahajefaño uujohotoovono iimaahicatɨhi. 21 ¿Collɨhi jaanoco uco dilluhi? Diitoco dillu, uujohoihiimaahicanoco uguubuhicamoco. Diito gaajahi uujoho eneehicanoco,nooboro. 22 Jesu jillɨ diiboco unuunegui, saafi sisɨmɨnaafi Jesuco ihɨmetɨ gabacuuhi:¿Nacu tollɨ ɨɨjoho aivo diimusuhi sacerdotemɨ aivojɨɨboco? nooboro. 23 Jaanegui Jesu diiboco iimusuuhi: Imitɨno ihiimaahachiijɨ, eneecatadinoo. ¿Cono nacu imitɨno onoono? ¿Collɨhi jaabo uco daamɨhi? nooboro. 24 Jaanegui Anas Jesuco sisɨcɨnɨuboco sacerdotemɨ aivojɨɨbo Caifasjaagogalluuhi. 25 Jaanaa Pedro julleecɨnɨɨboro feemehicauhiica diitoma. Jaaboconuumo: ¿Nacu ɨɨjoho diibo jɨɨbogomɨnaaobo diicatɨhi? noomoro.Jaanegui Pedro tuunamaaiuhi: Chahano uujoho diitoobo icatɨhi, nooboro. 26 Jaanegui sacerdotemɨ aivojɨɨbo jeecɨvomɨnaafi nuuhi: ¿Jaaruno duOlivohono iicagajɨguiino ɨco uujoho diiboma atyɨmehinɨhi? nooboro.Mɨɨro Pedro diibo yoobo nɨjɨmeehuco Olivohono iicagajɨguiino iquitɨcɨubo. 27 Jaarunaa Pedro siino tuunamaaiuhi. Jaasumiro ɨvɨ catava ojɨcuuhi. 28 Jaamoro Jesuco satyuumo Caifas iijatɨ tomañohaivojɨɨbo iijajaago.Jaanaa seseevecuuno. Jaanegui judiomɨ toojafaño jɨcafutuutɨmoijeevamaje onoobadɨ imitɨri ijeebɨɨco ɨmɨhɨninɨumoro Pascua machucoamachuujitɨruneguiiha. 29 Jaanegui aivojɨɨbo Pilato ihiinuuboro diitoconuuhi: ¿Jinejehallɨtɨ diiboco mɨsɨvahi? nooboro. 30 Jaanegui iimusuumo: Gaicaaumɨnaafi iicatɨruva ɨco mahacɨjitɨrahi,noomoro. 31 Jaanegui diitoco nuubo: Amɨɨhairyo masatyomoro amɨɨhai tajɨɨbaonoobadɨ momoonɨ, nooboro. Jaanegui judiomɨ diiboco iimusuuhi: Mɨɨhai judiomɨ, mɨɨhaiñoobacomɨllɨtɨ magaicaaujitɨrahi, noomoro. 32 Jillɨ miyaavuuno, Jesu jillɨ guijeveji, nooboro eneehicauno. 33 Jaadɨsiino Pilato fañoojavɨ ɨjɨcafutuuboro tahɨ Jesuco ocoovauboro dilluubo: ¿Ɨɨjoho naa judiomɨ Aivojɨɨbo? nooboro. 34 Jaanegui Jesu iimusuuhi: ¿Dijeebɨɨtɨro nacu tollɨ uco dilluhi? ¿Nacusita uuditɨ ɨco tollɨ neehi? nooboro. 35 Jaanegui Pilato diiboco nuuhi: ¿Nacu uujoho judiomɨoobo? Chaha, siicuumioobo. Mɨɨro diijiinɨjemɨnaaro, sacerdotemɨ aivojɨtoma ɨco ucoacɨhi. ¿Jinejeque jana moonɨhi? nooboro. 36 Jaanegui Jesu diiboco iimusuuhi: Jijeono tahaivojɨ icatɨhi. Jijeonotahaivojɨ iicaruva tajeecɨvomɨnaa tahallɨtɨ icajirahi judiomɨ usefaño ucoacɨtɨmo iicaqui. Jaanotɨ tahaivojɨ jijeono icatɨhi, nooboro. 37 Jaanegui Pilato diiboco nuuhi: ¿Jaaneguiihacuva ɨɨjoho aivojɨɨbo?nooboro. Jaaneguiiha Jesu diiboco iimusuhi: ¿Ɨɨjoho du etɨ, uco aivojɨɨbo, neehi? Tooneguiiha uujoho ifiivehinɨɨbo jiijehallɨvɨ saahinɨhi miyaanocoro neequi. Jaano miyaano iicanoco paryɨ agaajamo uujoho onoonoco guubunɨcɨhi, nooboro. 38 Jaanegui Pilato diiboco nuuhi: ¿Jineje nacu miyaano? unuuboro siinoPilato judiomɨjaago saauhi diitoma ihiimaavaubo. Jaaboro diitoco nuubo: Diibovɨ uujoho iimitɨnobaco atyɨmetɨhi, nooboro. 39 Mɨɨro amɨɨhai amɨɨhaijeevamaajefi uujoho Pascua jɨɨbaimosumi saafiitɨ cɨvojamɨnaafitɨ isinaayuno. Jaaneguiiha, ¿naa mihimeguehi judiomɨ Aivojɨɨboco isinaayunoco? nooboro. 40 Jaanegui famooro sefano coovadiivuuhi: Diiboco sinaayujitɨhi,Barrabacoro sinaayu, noomoro. Jaabo Barraba nanivamɨnaafiu.

19

1 Jaanegui Pilato Jesuco ɨɨcɨuboro aamɨsuuhi. 2 Jaadɨ amocasimɨnaajanuutuno coohaiñooco minɨhaitɨ eheetavuumoro iinigaɨvɨ diibocojavucaruumo. Jaamoro bu diiboco jɨɨhacuumo aivojɨɨbo gaachehubadɨgachicohai deecano tɨfaibadɨ itɨfai iicachehuco. 3 Jaamoro diibocosahaguehicaumo: ¡Judiomɨ Aivojɨɨbo Diica! noomoro, diiboco ihɨmefañoganɨɨcɨhicaumo. 4 Jaanegui Pilato siino asaauboro diitoco nuuhi: Memeecɨ, eneecaudiiboco isivɨ sɨvaqui, jaamo magaajahi diibovɨ iimitɨnobaco uujohoaatyɨmetɨnoco, nooboro. 5 Jaanaa Jesu iinovauhi ijanuutuno minɨhaima, igaachehu tɨfaihɨbaiicachehuma icano. Jaanegui Pilato nuuhi: ¡Jaanɨ diibo! nooboro. 6 Jaaboco sacerdotemɨ aivojɨto, bu isisɨmɨnaa icamo aatyɨmeumoro sefanocoovadiivuumo: ¡Diiboco ɨmohobujehallɨvɨ metetecu! ¡Metetecu! noomoro. Jaanegui Pilato diitoco nuuhi: Etɨ tahɨ masatyomoro metetecu. Jaanotɨuujoho diibovɨ iimitɨco atyɨmetɨhi, nooboro. 7 Jaarunofaño judiomɨ diiboco iimusuuhi: Mɨɨhaima icano tajɨɨba jaanoonoobadɨ guijevejiibo imoonɨqui ijeebɨɨtɨro: Uujoho Moocaani Seemene,neehicaabo, noomoro. 8 Jillɨ diito unuunoco Pilato uguubuuboro janaanɨcɨ aivo iguiubo. 9 Jaaboro siino iijafaño ɨjɨcafutuuboro Jesuco dilluubo: ¿Cuucatɨobo ɨɨjoho?nooboro. Jaarunoco Jesu iimusucuutɨhi. 10 Jaanegui diiboco Pilato nuuhi: ¿Uco diimusujitɨrahi? ¿Nacu gaajatɨhiɨco etetecusujiruno, isinaayujiruno icano mityama iicanoco? nooboro. 11 Jaanegui diiboco Jesu iimusuuhi: Tahallɨvɨ mityabama chahajirahi ɨcoMoocaani ihacɨtɨruva. Jaamaño ɨco uco aacɨɨbo aivo dijanaanɨcɨ imitɨmaicahi, nooboro. 12 Tollɨ unuunoma iicaabo Pilato diiboco isinaayuqui moonɨhicauhi.Jaarunaa judiomɨ sefano neehicauhi: ¡Diiboco isinaayuhachiijɨ aivojɨɨboCesar nahabonɨmɨnaafi diicatɨhi! Mɨɨro: Uujoho aivojɨɨbo, onoomoCesarmɨnaafitɨ minifetehi, noomoro. 13 Jaanegui Pilato diito tollɨ unuunoco uguubuuboro Jesuco isivɨɨsɨvauboro casɨɨvuubo ihaivojɨ icagahallɨvɨ. Jaano hebreomɨ iijɨri Gabata,onoono guiisibano nicuta eneejiruno. 14 Jaasumi Pascua jɨɨbaimo iicaujinofiitɨcuuhi gadɨcɨɨbarucuu iicauno. Jaaboro Pilato judiomɨco nuuhi: ¡Jaanɨamɨɨhai Aivojɨɨbo! nooboro. 15 Jaarunofaño diito sefano coovadiivuuhi: ¡Jaafa guijeveebe! ¡Jaafaguijeveebe! ¡Tetecu! noomoro. Jaanegui Pilato nuuhi: ¿Amɨɨhai Aivojɨɨboco jaabo tetecuji? nooboro.Jaarunofaño sacerdotemɨ aivojɨto iimusuuhi: Mohaivojɨɨbo Cesaruufocovɨ sifi mohaivojɨɨbo chahahi, noomoro. 16 Jaanegui diito usefaño diiboco jeevesuubo itetecuqui. Jaabocoɨɨcɨumoro satyuumo. 17 Jaadɨ Jesu fuucuuhi icubujeque agafaiyɨɨcɨhinɨɨboro nigaɨpaajebaɨonoomañovɨ. Jaanotɨ hebreomɨ iijɨri Golgota onoobaɨvɨ. 18 Jaamañovɨdiiboco tetecuumo, tollɨro bu miimɨsiicɨco tetecuumo icano. JaamɨsifeenevɨJesuco ficuumo. 19 Jaabo Pilato imomoco acaatɨnɨuboro Jesu guijeveɨmohobujevɨ ficusuuhi: JESU NAZAREOOBO JUDIOMƗ AIVOJƗƗBOonoonoco. 20 Jaanoco guiraamo saatoho judiomɨ toonoco meecɨuhi. Jesucoetetecuumaño tuucuumitɨ ifiitɨumaño. Jaano toono imomo caatɨnɨcɨnɨuhihebreo iijɨri, griego iijɨri, latin onoojɨri icano. 21 Jaanegui judiomɨsacerdotemɨ aivojɨto Pilatoco nuuhi: Judiomɨ Aivojɨɨbo nooboro, caatɨnɨdino.Jillɨ: Judiomɨ Aivojɨɨbo uujoho, eneehicaabo nooboro, caatɨnɨ, noomoro. 22 Jaarunofaño diitoco Pilato iimusuuhi: Acaatɨnɨbadɨro icacuujino, nooboro. 23 Jaamo ihamocasimɨnaa Jesuco etetecuunobuunatɨ Jesu gaachehucodugaacuumo sano nahabovacasidɨno. Jaamoro sanohosa itɨcovovɨɨfocasiumo. Tollɨro bu icamooja falluuratɨno sadaahere caamotɨ guiinovɨnɨɨcɨnɨujaco ɨɨcɨumoro 24 noocasiumo: Jichehuco masɨɨ ɨfocasitɨmorotochehuhallɨvɨ suerteque meheetavequi: ¿Naa cajaanɨ tochehuco ɨcɨji,noomoro. Jillɨ moonɨumo Caatɨnɨhaamefaño onoono imiyaavequi:Tagaachehuco ɨfocasiumo. Jaamoro tacamoojahallɨvɨ suerteque eetavuumo,onoono. Jaabadɨ jillɨ ihamocasimɨ moonɨuhi. 25 Jaanaa Jesuco etetecuuboguiino icahicaugo seejɨ, bu diigo nago Mariaonoogo Cleofa taaba, bu Maria Magdalena onoogo icano. 26 Jaanaa Jesuseejɨco aatyɨmeuboro, bu tollɨro aivo agaijɨhicaubo ijɨɨbogomɨnaaficoihuufocori icauboco aatyɨmeuboro seejɨco nuubo: Gaha, diiburucujidaachibadɨ ɨɨma iicajiibo, nooboro. 27 Jaadɨ bu tollɨro ijɨɨbogomɨnaafico nuubo: Diigurucuji diiseejɨbadɨ ɨɨmaiicajigo, nooboro. Jaasumitɨro diigoco ijɨɨbogomɨnaafi iijafaño satyuuhi. 28 Toonobuunatɨ Jesu idudɨcamaajeque iimivucuunoco agaajacɨuboronuuhi: Adujirahi, nooboro Caatɨnɨhaamefaño onoono imiyaavequi. 29 Jaamañeri guirihillufaño icaufaihu iquigaño aivofaihu ɨɨdicufaihu.Jaafaihufaño faatata icanoco amatyusuumoro hisopo onooho usuho.Jaaho aafeque ɨɨcɨumoro tootaataco toohaafe nijequevɨ ificuumoro diiboiijɨfaño cabuyaacuumo. 30 Jaanoco Jesu aaduuboro nuuhi: Ɨvɨ paryɨimivocafutucuuno, nooboro. Jaadɨ acanuvuuboro guijevecuubo. Jesu Mecuhuco Ahaamɨuno. 31 Jaanaa Pascua jɨɨbaimo seseevedɨ iicacuujineguiiha. Tufucu jaguisɨfucuiicauneguiiha judiomɨ imuguutɨhi diito ifiino tubujejevɨro iicaunoco.Mɨɨro diito jaguisɨfucuvɨ jinejeba aivo eheetavorahicautɨmaño. JaaneguiPilatoco dilluumo saatohoco itajɨɨbaqui idɨɨnoco agafaryucumoro diitocotoonotɨ sihɨgovɨ ificuuqui. 32 Jaanegui amocasimɨ asaaumoro saafiicoidɨɨnoco gafaryucuumo. Jaadɨ bu tollɨro saafiico moonɨumo Jesu cojɨvɨetetecucɨnɨumɨsico. 33 Jaadɨ Jesuvɨ ɨɨfutuurumaaca chuumucuubo.Jaanoma iicaumo diibo idɨɨnoco gafaryucuutɨmo. 34 Jaarunaaca diitotɨ saafi Jesu mecuhuco ihaamɨgari cafatyɨcaruuhi.Jaasumiro diibofañotɨ iinuuno tɨɨjoho, nɨfaihu icano. 35 Jaanocoaatyɨmeubo miyaanocoro jɨɨbeguehi. Jaabo gaajahi toono miyaanoiicanoco. Jaamo amɨɨhai tollɨro bu mimiyaaveguehi. 36 Jillɨ icaunoCaatɨnɨhaamefaño: Dibacɨno quisicurajitɨhi, onoono imiyaavequi. 37 Jaabadɨro bu samañoohaamefaño noono: Cafatyɨcarucɨnɨɨbocomahatyɨmeji, noonoro. 38 Toonobuunatɨ Jose Arimatea cuumioobo Jesuma efeehicauruubojudiomɨ ñɨhicutɨ toovono ufuuboro Pilatoco dilluubo Jesu ifiico ihɨcɨqui.Jaaneguiiha Pilato: Jii, nuuhi. Jaaneguiiha ufuuboro Jesu ifiico ɨcɨjeubo. 39 Tollɨro bu Nicodemo fuuhi itɨconɨ Jesuma fucu ihiimaajeubo. Jaaboguiraano facɨcɨfaihuco sɨvauhi treinta kilo tɨcovovɨ. Tofaihuco mirra, aloeiicaneri eetavuuhi. 40 Jaamɨsiro gaachehubaanoco tooneri afacɨcɨsumɨsiroJesu ifiico minɨuhi, judiomɨ jeevamaaje tollɨ ɨcɨɨnɨcɨbadɨ. 41 Jaanodiiboco etetecuumañeri icauno bajɨgayɨ. Jaamañeri bohojɨ cɨɨhojɨ icauhimɨɨhaiñoobaco tohojɨfaño ɨcɨɨutɨhojɨ. 42 Jaahojɨfaño Jesu ifiico cɨɨumɨsitohojɨ tomañotɨ ifiitɨumaño judiomɨ jaguisɨfucu ɨtɨcovacuuneguiiha.

20

1 Jaanaa judiomɨ jaguisɨ iicauno seseevedɨ Maria Magdalenaonoogo Jesu cɨɨhojɨjaa fuuhi fucugayɨro cɨvonaacaro. Jaagoatyɨmeuhi icɨɨhojɨco afabaacuuba iguiisiba sihɨgovɨ aacaubaco. 2 JaaneguiSimon Pedro, bu saafi Jesu agaijɨhicaubo ijɨɨbogomɨnaafi icamɨsijaaijinafatyuugoro diitɨsico nuuhi: Aivojɨɨboco icɨɨhojɨfañotɨ cuucahachosatyucuumo. Jaanoco magaajatɨhi, ¿cuucahacho fɨne ficuumo? noogoro. 3 Jaaneguiiha Pedromɨsi icɨɨhojɨjaago 4 jinoomɨsiro fuuhi. Jaanaa saafiPedro ɨmegaro icɨɨhojɨvɨ ɨfutuuhi. 5 Jaaboro tohojɨfañoco ɨdɨjɨɨvuuboroemeecɨubo atyɨmeuhi iminɨtaacoro. Jaaruubo tohojɨfaño fuutɨhi. 6 Jaanobuunatɨ jari Simon Pedro gaseuhi diibo dojɨcutɨ. Jaabo tohojɨfañoɨjɨcafutuubo atyɨmeuhi iminɨta tomañeriro acaacɨnɨunoco. 7 Tollɨro buJesu ɨmeque iminɨubaryu imino minɨcɨnɨubaryu ijeevadɨ acaaubaryuco atyɨmeubo. 8 Jaanegui bu tollɨro saafi jɨcafutuuhi tohojɨfaño, itɨconɨtohojɨvɨ agaseubo. Jaabo toonoco aatyɨmeuboro miyaavuguuhi. 9 Jaarumɨsigaajautɨmɨsihiica Caatɨnɨhaamefaño: Jesu iguijeveebe siino buheeteji,onoonoco. 10 Jaadɨ Pedromɨsi siino dojɨcuvɨro iijajaago uumicuuhi. 11 Jaanaa Maria iinoro fitafutuuhi tohojɨ ɨmega taagoro. Jaago taagorodɨjɨɨvuugo tohojɨfañoco emeecɨugo. 12 Jaago atyɨmeuhi miimɨsiicɨMoocaani toomomɨnaatɨsico seseechehunofaño icamɨsi gɨcɨnɨuhi saafi Jesunigaɨ iicaunaagonovɨ, jaanotɨ saafi itɨhai iicaunaagonovɨ icano icaumɨsico. 13 Jaamɨsi diigoco nuuhi: ¿Jinejeri jaago ɨɨjoho taahi? noomɨsiro. Jaanegui diigo nuuhi: ¿Cuucahacho tahaivojɨɨboco asatyomoroificuuneri? noogoro 14 ibujɨnaagoco emeecɨugo Jesuco atyɨmeuhi. Jaarugodiibo Jesu iicaunoco gaajautɨhi. 15 Jaagoco Jesu nuuhi: ¿Jinejeri jaago taahicahi? ¿Mɨɨco guiinehi?nooboro. Jaanegui diigo tobajɨgayɨ toomomɨnaaficoro eesɨcɨnɨumaño nuugo:Aivojɨɨbo, ɨɨjoho baacho asatyooboro, ¿cuucahacho ficuuhi? Uco dɨɨbogoɨɨcɨɨtogoro satyequi, noogoro. 16 Jaanegui Jesu diigoco dilluuhi: Maria, nooboro. Jaanegui diigo diiboco emeecɨugoro hebreomɨ iijɨri nuuhi: Raboni,noogoro; Jɨɨbogomɨnaafi, eneejiruno. 17 Jaanegui Jesu diigoco nuuhi: Uco dudɨɨcɨdino; uujoho caamoGuihirubijaago footɨhiica. Jillɨro foogo tañahabomɨco dɨɨbogoto: Guihirubi,bu tollɨro amɨɨhaitɨ amɨɨhai Caani iicaabojaago feehi. Taacaani Moocaaniiicaabojaago feehi. Jillɨ noogoro dɨɨbogoto, nooboro. 18 Jaanegui Maria Magdalena onoogo fuuhi ijɨɨbogomɨnaajaago Jesucoaatyɨmeunoco, bu diibo unuunoco icano diitoco ɨjɨɨbugutuugo. 19 Jaafucuro iijɨcuuvɨ ijɨɨbogomɨnaa igaicɨnɨuhi samecufañoro judiomɨñɨhicutɨ iguhuganoco cuhufono ofoboocɨumoro icauhi. Jahɨ Jesuɨjɨcafutuuboro diitofeenevɨ ujulleeveuboro diitoco dilluubo: Sajeebɨɨmihica, nooboro. 20 Tollɨ unuuboro diitoco ɨɨfusuubo ihuseneque etetecuunopaajeneque,bu imecuhutɨ ahaamɨupaajeque icano. Jaaneri ijɨɨbogomɨnaa imo imominifutuuhi Ihaivojɨɨboco aatyɨmeumoro. 21 Jaadɨ siino Jesu diitoco nuuhi:Sajeebɨɨma mihica; Guihirubi uco agalluubadɨro bu uujoho amɨɨhaicogalluuhi, 22 nooboro diitohallɨvɨ fuunaruubo. Jaaboro nuubo: MagaayɨcɨMoocaani Gaijaco, nooboro. 23 Jaamo cajaatyocohacho iimitɨco mubuusumoiimitɨma chahacuji. Jaanotɨ mubuusutɨmo imitɨ buusuracujitɨhi, nooboro. Tomas Miyaavogotɨ. 24 Jaarunaa Tomasco Gaatyaba eneehicaubo diitoma chahauhi Jesudiitovɨ ajafeveusumi. 25 Jaaboco saatoho ijɨɨbogomɨnaa jɨɨbuguuhi:Aivojɨɨboco mahatyɨmehi, noomoro. Jaarunofaño Tomas diitoco nuuhi: Ihusenefaño diibocoetetecuunopaajeneque aatyɨmeebere toopaajejefaño tahusegaiñoco ɨjɨɨhacutɨnohachuta, bu tollɨro imecuhutɨ diiboco ahaamɨupaajefañoɨjɨɨhacutɨnohachuta miyaaveguejitɨhi, nooboro. 26 Jaanobuunatɨ sahuse juugahusetɨ mifucucɨ, safucu icano nigacɨtɨ siinoijɨɨbogomɨnaa igaivuuhi toojafaño. Jaasumi Tomas diitoma icauhi. Jaanaaiguhugano cuhufono foboocɨnɨrunaa Jesu ɨjɨcafutuuboro diitofeenevɨujulleeveuboro diitoco dilluubo: Sajeebɨɨma amɨɨhai mihica, nooboro. 27 Jaaboro Tomasco nuubo: Ɨfaaji ɨvɨ jisumi dihusegaico jinofaño dɨɨhacu.Jaaboro jino tahuseneque meecɨ, bu juugavɨ saabo jino tamecuhufañodihuseque dɨɨhacu. Jaaboro mabañɨhi nootɨɨbo, miyaavogo, nooboro. 28 Jaanegui Tomas diiboco iimusuuhi: ¡Tahaivojɨɨbo Moocaani! nooboro. 29 Jaaboco Jesu nuuhi: Tomas jari uco adaatyɨmeebere miyaaveguehi. Imino icajino atyɨmetɨrumo imiyaavogomo, nooboro. 30 Tollɨro bu Jesu sihidɨ ejeevanoonoco ijɨɨbogomɨnaa ɨmefeenevɨguiraano eetavehicauhi. Jaaruno jihaamefaño paryɨ caatɨnɨcɨnɨtɨno. 31 Jaanotɨ jinoocoro caatɨnɨumo amɨɨhai mimiyaaveguequi Jesu diiburucuCristo Moocaani Seemene iicanoco. Jaaboco mimiyaavogonofañodɨ diibovɨifinɨjitɨno fiivoma mihicahi.

21

1 Jaanobuunatɨ siino Jesu ijɨɨbogomɨnaavɨ jafeveuhi Tiberiamuuaijɨnivɨ. Jillɨ diitovɨ jafeveubo. 2 Jaamo samañeriro icaumoSimon Pedro, bu Tomasco Gaatyaba eneehicaubo, bu Natanae Cana deGalilea onoocuumioobo, bu Sevedeo seemenetɨsi, bu tollɨro sitɨsi diitootɨsiicamoco 3 Simon Pedro nuuhi: Uujoho fiicɨteji, nooboro. Jaanegui diito nuuhi: Tollɨro mɨɨhai ɨɨma masaaji, noomoro fuumomeenegari. Jaarumo tufucu saafiiba ɨcɨutɨmo. 4 Jaanaa seseevecuunaacaJesu diitovɨ jafeveuhi jiinɨgaibaahovɨ. Jaaruuboco ijɨɨbogomɨnaagaajacɨutɨhi diibo iicaunoco. 5 Jaabo diitoco nuuhi: ¿Sɨcafe, naa saafiiba mɨhɨcɨtɨhi? nooboro.Jaanegui: Chahano, nuumo. 6 Jaanegui Jesu diitoco nuuhi: Amɨɨhai sinɨcuuhuco amɨɨhai meenegatɨmomiyanaagonovɨ magañɨɨ. Jaamo mɨhɨcɨhi, nooboro. Jaanegui tahɨgovɨagañɨɨumo isinɨcuuhuco guiiyɨcɨcuutɨhi itaava bocɨri sihidɨ ɨjɨvusuumaño. 7 Jaanegui Jesu ijɨɨbogomɨnaafico agaijɨhicaubo, Pedroco nuuhi:¡Mohaivojɨɨbo jahi! nooboro. Jaanegui Pedro Jesu jahi iicaunoco uguubuuboro igaachehucosiyaavuubo, igaachehuco ujujuuvuumaño. Jaaboro muuaifaño acutuubo. 8 Jaanaa sanoodɨmo ijɨɨbogomɨnaa isinɨcuuhuco meenegari guicɨmoroijɨnijaagovɨ sɨvaumo ijɨnitɨ cien metrohachutaro iicaumaño. 9 Jaamo isivɨihiinuumo atyɨmeuhi cɨɨjɨgaihallɨri taavaabo gaarucɨnɨɨbo aacaabocomaahuma. 10 Jaamoco Jesu nuuhi: Toono taavaco mɨhɨcɨmotɨ juu mɨsɨva, nooboro. 11 Jaanegui Pedro imeenegafaño ufuuboro isinɨcuuhuco isivɨ guiiyɨcɨubosihidɨ queefimo taavaco ciento cincuenta y tresdɨmo icaurumoma isinɨcuuhugallivuutɨhi. 12 Jaamoco Jesu nuuhi: Masaamoro mamachuva, nooboro. Jaaruuboco ijɨɨbogomɨnaatɨ saafiiba dilluutɨhi: ¿Mɨɨjoho ɨɨjoho? noomoroIhaivojɨɨbo iicaunoco agaajaumaño. 13 Jaadɨ Jesu asaauboro itaavaabocoɨɨcɨuboro diitoco acɨubo, bu tollɨro imaahuco acɨubo icano. 14 Toonoma mifoocɨ, safo icano icacuuno Jesu ijɨɨbogomɨnaavɨ ajafeveunoiguijeveubo siino ubuheeteunobuunatɨ. Jesu Simon Pedroco Atajɨɨbauno. 15 Jaamo amachuunobuunatɨ Jesu Simon Pedroco nuuhi: ¿Simon, Jonaachi, uco gaijɨhi jino janaanɨcɨvɨ? nooboro. Jaanegui Simon Pedro iimusuuhi: Jɨɨhɨ, Aivojɨɨbo, ɨɨro gaajacuuhi ɨcoagaijɨnoco, nooboro. Jaanegui Jesu diiboco nuuhi: Jaaneguiiha taca oono toomomɨnaafiihoveja seemeque ojoobɨnɨcɨbadɨ oono uco imiyaavogomoco dɨɨbeguehica, nooboro. 16 Jaadɨ bu siino diiboco dilluubo: ¿Simon, Jona achi, uco gaijɨhi? nooboro. Jaanegui Pedro iimusuuhi: Jɨɨhɨ, Aivojɨɨbo, ɨɨro gaajacuuhi ɨco agaijɨnoco, nooboro. Jaanegui diiboco nuubo: Taañocota toomo ovejamɨco otoomonɨcɨbadɨ, nooboro. 17 Jaadɨ bu siino diiboco dilluubo: ¿Simon, Jona achi, uco gaijɨhi? nooboro. Jaaneri Pedro ɨdaasuvuuhi diiboco mifoocɨ, safo icano: ¿Uco gaijɨhi? nooboro idillucuuneguiiha. Jaaboro nuubo: Aivojɨɨbo, ɨɨro paryɨ gaajacuuhiɨco agaijɨnoco, nooboro. Jaanegui Jesu nuuhi: Taañocota dɨɨbeguehica ovejamɨco ojoobɨnɨcɨbadɨ. 18 Miyanotɨro, miyanotɨro ɨco neehi: Sɨcafefi idiicausumi digaachehucoɨdɨcafotooboro idiimogohɨgovɨ feehicauhi. Jaanotɨ amiyaabo idiicacuudɨdihuseque gañiiyɨcɨɨboco ɨco sita digaachehuco jɨɨhacuji. Jaamoro ɨcosatyejimo idiimogotɨruhɨgovɨ, nooboro. 19 Jillɨ nuubo Jesu Pedro coyomo guijeveri iguijeveujinoco agaajasuuboneehicauhi. Tooneri Moocaani bocɨco agaajasuujinoco. Jaadɨ diiboconuubo: ¡Tadyojɨcutɨ disaa! nooboro. Ijɨɨbogomɨnaafico Agaijɨhicaubo. 20 Jaanaaca Pedro idojɨcuco emeecɨubo atyɨmeuhi Jesu agaijɨhicauboijɨɨbogomɨnaafi idojɨcutɨ ufuunoco niinoono amachuusumi diibovɨifituuvuuboro: ¿Aivojɨɨbo, cajaanɨ ɨco aacɨjiibo? nooboro idilluubo. 21 Jaaboco Pedro aatyɨmeuboro Jesuco nuuhi: ¿Aivojɨɨbo, jana jaanɨji mɨllɨ? nooboro. 22 Jaanegui Jesu nuuhi: Iimogohachiijɨ icajiibo uujoho siinouhuuminohachuta. ¿Jaaruno ɨɨdi mɨllɨ icatɨhi? Jaanotɨ ɨɨjoho tadyojɨcutɨdisaa, nooboro. 23 Jillɨ diiboco unuunoco inahabomɨ jɨɨbocasiuhi: Diibo jɨɨbogomɨnaafifɨne guijevejitɨhi, noomoro. Jaarunofaño Jesu guijevejitɨɨbo nuutɨhi.Iimogohachiijɨ siino uhuuminohachuta icajiibo. ¿Jaaruno ɨɨdi mɨllɨ icatɨhi?nuubo. 24 Jaabo diibo jɨɨbogomɨnaafi jinooco jɨɨbeguehicahi. Jaaboro caatɨnɨubo. Jaanoco mɨɨhai magaajahi diibo ɨjɨɨbogono miyaano iicanoco. 25 Tollɨro bu sihidɨ saneheje Jesu omoonɨhicauno icarahi. Jaanehejequesanohosari paryɨ icaatɨnɨruva uujoho onoono fɨne paryɨ jiinɨjehallɨri iicanoaamenevɨ ɨɨfetejitɨruno.