JUAN JESUCRISTO ENƗRUEMO ILLA RAFUE CUIAFUE

1

Jesucristo rafue iese taɨnede

1 Jaca bue nia iñenia, Cristo jaca ite. Jusiñamui uai naimɨemo illamona, naimɨe caɨna Jusiñamuina birui uiñotade. Jusiñamuimo jaca duide. Naimɨedɨ Jusiñamui. 2 Jusiñamui dɨga jaca nano ite. 3 Naga ite rana fɨnode. Naimɨe fɨnoñega ra jaca iñede. Naga ite rana comuitaga. Naimɨe comuitañega ra jaca iñede. 4 Naimɨe muidona itɨcaɨ. Naimɨena caɨ ɨɨnuamona, jaca iitɨcaɨ. Llɨgaiñora dɨga rana caɨ cɨua isoi, caɨna Jusiñamuina uiñotade. 5 Naimɨena ɨɨnoñedɨno jitɨredɨnomo itɨmacɨ isoidɨmacɨ. Naimacɨ comecɨaɨ jitɨrede. Ie uaido naimacɨ comecɨaɨna llɨgaiñote, naimacɨ comecɨaɨmo ite jeacɨno oni jaillena. 6-7 Naimacɨ comecɨaɨna llɨgaiñotɨmɨena llollena, Juan mɨcorɨ lluacɨnodo Jusiñamuina nana comɨnɨ ɨɨnollena, Jusiñamuidɨ Juan Bautista raillamɨe mɨcorɨna oretate. 8 Juan naie llɨgaiñoñedɨmɨe; iadedɨ Juan naimɨena lluaɨbite. 9 Nanoca llɨgaiñotɨmɨena llote. Nanoca llɨgaiñotɨmɨedɨ enɨruemo billanona, nana comɨnɨ comecɨaɨna llɨgaiñote. 10 Naimɨe muidona comɨnɨ comuidɨmacɨ; iadedɨ naimɨe bene billa meinoconi, comɨnɨ dɨnena naimɨena uiñoñedɨmacɨ. 11 Ie naɨraɨ illanomo naimɨe ride; iadedɨ nana caɨ naɨraɨ naimɨena feiñoñedɨmacɨ. 12 Damɨerie naimɨena feiñotɨmacɨ. Naimɨena ɨɨnotɨmacɨ. Ie uaido naimɨedɨ naimacɨna Jusiñamui uruiaɨna itatate. 13 Iena Jusiñamui jitailla jira, Jusiñamui uruiaɨna jaidɨcaɨ. Comemona jeicɨamona iena jaiñedɨcaɨ. Comɨnɨ jitaillamona iena jaiñedɨcaɨ. Buena caɨ fɨnuamona iena jaiñedɨcaɨ. 14 Iemo caɨna Jusiñamuina uiñotallena, Jusiñamui Jito comena jaide. Naie facaise caɨ comɨnɨ motomo naimɨe ite. Caɨ comɨnɨna eo duenaite. Uanaicɨnona llouide. Ie siño uaina uiñocana jaidɨcaɨ. Jusiñamui dajede ie Jitona cɨodɨcaɨ. 15 Juan mɨcorɨ naimɨena comɨnɨmo jaie llote: —Birui omoɨmo llotɨcue; iadedɨ jɨaɨmɨe cue ifo meidoite. Cue baɨfemo faɨte. Cue nia jeicɨñenia, naimɨedɨ jaca ite —llote. 16 Jesucristo caɨna eo duenaillamona, birui caɨna eo canocabide. 17 Moisés mɨcorɨ Jusiñamui uaina jaie llote; iadedɨ iemona Jusiñamui caɨna duenaillana jaie raise uiñoñedɨcaɨ. Jesucristo lluamona Jusiñamui caɨna duenaillana jai raise uiñotɨcaɨ. Naimɨemona uanaicɨnona jai raise cacadɨcaɨ. 18 Jaca buna Jusiñamuina cɨoiñede; iadedɨ dajede ie Jito caɨna naimɨena uiñotade. Ie Moo dɨga danomo illamona, Jesús naimɨena uiñote.

Juan Bautista mɨcorɨdɨ Jesúna llua rafue

19 Jerusalémona Juan mɨcorɨ dɨne judíuaɨ illaɨcomɨnɨdɨ Jusiñamui dɨga ñaɨraɨnɨmona dajerie oredɨmacɨ. Jusiñamui dɨga ñaɨraɨnɨ canoraɨnɨmona dajerie jɨaɨ oredɨmacɨ. Naimɨemo: —¿Budɨo? —raillano jɨcanotadɨmacɨ. Juan dɨne rillanona, raitɨmacɨ: —Caɨ Jilloitaraɨma biite raillamɨemo ocuiridɨcaɨ. Cristo raillamɨe billemo ocuiridɨcaɨ. ¿Odɨ naimɨedɨo? —raillanona jɨcanotɨmacɨ. 20 Naimɨe dɨnena janoñede; ia: —Imɨeñedɨcue —raite. 21 Dane naimɨemo jɨcanodosɨte: —¿Budɨo? ¿Elías? Juan mɨcorɨ dɨnena uai ote: —Elíañedɨcue. Raitɨmacɨ: —Moisés mɨcorɨ Jusiñamui facaina lloraɨma ɨco billena jaie llote. ¿Odɨ naimɨedɨo? Juan dɨnena raite: —Ieñedɨcue. 22 Dane jɨcanotɨmacɨ: —¿Budɨo? Caɨmo llono, caɨ oretatɨnomo caɨ llollena. ¿Nɨese naimacɨmo ona lloitɨcaɨ? 23 Juan dɨnena raite: —Jofue iñenanomo ado llotɨmɨedɨcue. Isaías mɨcorɨ jaie llua isoi llocabitɨcue: “Caɨ Nama biite. Naimɨe naɨso atona raise fɨno”. Iese llotɨcue; ia naimɨe uaina omoɨ feiñollena, omoɨ comecɨaɨ raise fɨnollena ñaɨtɨcue. 24 Juan dɨne bitɨnodɨ fariseuaɨ comɨnɨ. 25 Nia jɨcanoiacadɨmacɨ: —Odɨ caɨ Jilloitaraɨmañenia, o Elíañenia, o Moisés mɨcorɨ llotɨmɨeñenia, ¿bue ñellena comɨnɨna bautizadɨo? ¿Nɨe isoide uai omo ite? ¿Nɨnomona o uaina otɨo? 26 Juan dɨnena uai ote: —Comɨnɨna bautizadɨcue; iadedɨ omoɨ motomo omoɨ uiñoñegamɨe jai ite. 27 Naimɨe cue ifo meidoite. Cue baɨfemo faɨte. Jamai bue cue isoilla jira, naimɨe illafomo cue riñena jira, naimɨena canonidɨcue. 28 Naie rafuedɨ Betábaramo suide. Jordán railla ille ruicafebeimo ite. Nainomo Juan bautizauide.

Juan mɨcorɨ Jesúna dane llua rafue

29 Ie areruido Juan mɨcorɨdɨ Jesús naimɨe dɨne billana cɨuano, naimɨena raite: —Ero, Jusiñamui Jito toɨca llauda mamecɨdo jai bite. Caɨ jeacɨno facaina faga llauda ifomo Jusiñamui ie Jitona jai orede. Naimɨe fallemona comɨnɨ jeacɨnona dotaite. 30 Navui naimɨena ñaɨtɨcue. Llotɨcue: “Cue ifo jɨaɨmɨe meidoite. Jamai bue isoidɨcue; iadedɨ naimɨe jamai bue isoiñede. Cue nia jeicɨñenia, naimɨedɨ jaca ite”. 31 Cue dɨne naimɨe nia biñenia, naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨmana uiñoñedɨcue; iadedɨ comɨnɨna bautizallena bene itɨcue, caɨ comɨnɨmo naimɨena llollena. 32 Juan jɨaɨ llote: —Monamona ucugɨ isoi Jusiñamui Joreño ana billana cɨodɨcue. Jesúmo baite. 33 Naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨmana nia uiñoñedɨcue; iadedɨ comɨnɨna bautizallena, cuena oretagamɨedɨ jaie cuemo llote: “Cue Joreño ana billana damɨemo baillana ɨco cɨoitɨo. Cue Joreño baillamɨedɨ cue Joreño omoɨmo fecaite”. 34 Naie rafuena cɨodɨcue. Iemona naimɨedɨ Jusiñamui Jitonana llotɨcue.

Jesús ie fetoacaga comɨnɨ ie rafue

35 Ie areruido Juan mɨcorɨ llofueoicaiganomona menamɨe Juan mɨcorɨ dɨga ia, 36 Juan mɨcorɨ Jesús macarillana cɨuano, raite: —Ero, Jusiñamui Jito toɨca llauda mamecɨdo jai bite. 37 Juan mɨcorɨ dɨga itɨiaɨmaiaɨ naiena cacajano, Jesúna racadɨiaɨmaiaɨ. 38 Jɨnafo dɨne erodajanona, Jesús iaɨmaiaɨna cɨode. Iaɨmaiaɨmo jɨcanote: —¿Buena jitaidomɨco? Iaɨmaiaɨ dɨnena uai otɨiaɨmaiaɨ: —Rabbí, ¿nɨ o jofo? ¿Nɨnomo itɨo? —uai otɨiaɨmaiaɨ. Rabbí oni dobaiñuamona: “Llofueraɨma raillamɨe”. 39 Jesús nai iaɨmaiaɨ uaina ote: —Mai. Cue dɨga bi, omɨco uiñollena. —Ie jira jaidɨaɨmaiaɨ. Jesús illanona cɨodɨaɨmaiaɨ. Jitoma nia a illa jira, nairuido naimɨe dɨga fɨebidɨaɨmaiaɨ. Jitɨrecaidemo oni jaidɨaɨmaiaɨ. 40-41 Naie iaɨmaiaɨmona damɨe Andréna mamecɨredɨmɨe. Jesús dɨnena naimɨe jaidemo, ie ama nano jenuaide. Naimɨe amadɨ Simón Pedro. Naimɨena baillanona, llote: —Jai caɨ comɨnɨna Jilloitaraɨmana baitɨcue. Cristo raillamɨena baitɨcue. 42 Ie mei Jesús dɨne naimɨena uite. Jesús naimɨena eo eruaɨllanona, raite: —Birui o mamecɨdɨ Simón. Juan ie jitodɨo. Biruimona Cefana jɨaɨ mamecɨrenitɨo —raite. Oni dobaiñuacɨdɨ Pedro.

Jesús menamɨe uaidua raufe

43 Ie areruido Jesús Galileamo jaiacade. Felipena baillanona raite: —Cue llofuegamɨena o jaillena, cue dɨga coco jaillesa, mai cue dɨga bi. 44 Felipedɨ Betsaida naɨraɨ imɨe. Andrés iaɨmaiaɨ Pedro dɨga daje naɨraɨ iaɨmaiaɨ. 45 Jesús naimɨemo llua mei, Felipedɨ Natanaelna oni jenuaide. Higuera railla riara anamo naimɨena baillanona, raite: —Moisés mɨcorɨ jaie cuegamɨena jai baitɨcue. Jusiñamui lloraɨnɨ mɨcorɨaɨdɨ naimɨena jaie jɨaɨ cuetɨmacɨ. Naimɨedɨ Jesús. Nazaret imɨe. Ie moodɨ José. 46 Natanael naie naɨraɨna uaitajanona raite: —Nainomo mare comedɨ iñede. Felipe dɨnena raite: —Naie o uiñollena, cue dɨga mai bi. 47 Jesúmona iaɨmaiaɨ iaɨre ia, Jesús dɨnena llote: —Ero, buna jɨfueñegamɨe billa. Nanoca Israel imɨe bite. 48 Natanael dɨnena uai ote: —¿Bu cuena llogao? ¿Nɨese cuena uiñotɨo? Jesús uai ote: —Felipe ona aillɨ nia baiñenia, higuera railla riara anamo o illana jai uiñotɨcue. 49 Jacɨnaillamona, Natanael dane uai ote: —Maestro, odɨ Jusiñamui Jitodɨo. Caɨ comɨnɨ illaɨmadɨo. 50 Jesús dɨnena uai ote: —Amena anamo o illana cue uiñua jira, cuena ɨɨnotɨo. Dɨga siño rafuena cɨojitɨo. Bie rafue baɨfemo fɨnuana cɨojitɨo. 51 Jusiñamuimona billanona, ɨimana jaidɨcue. Uanaicɨno omo llotɨcue. Mona ecorillana o cɨoia, Jusiñamui jaɨenisaɨ cue dɨne billena cɨoitɨo. Cuemona abɨdo jaillena jɨaɨ cɨoitɨo.

2

Jɨnuimona Jesús vino fɨnua rafue

1 Menarui illanona, Galileamo Canámo ɨima ie aɨ uarafue ite. Rafue nama uaidua jira, nainomo Jesús ei jaide. 2 Jesús jɨaɨ uaidoga. Ie llofueoicaiganodɨcaɨ jɨaɨ uaidogacaɨ. 3 Vino cueillamona, Jesús ei Jesúmo llote: —Vino jai iñede. 4 Jesús dɨnena uai ote: —Quei, ¿bue ñellena iese cuemo llotɨo? Siño rafue cue fɨnolle facaisedɨ nia riñede. 5 Iemei ie eidɨ rafue nama mullaɨaɨmo llote: —Naimɨe omoɨmo lluana fɨno. 6 Jɨnui nainomo eenollena, nainomo seis nofɨcɨmona fɨnoca llerodana raɨsoide. Naiemona jɨnuina ouidɨmacɨ. Marena illena, caɨ einamacɨ llua isoi, jofomo naimacɨ ria, naimacɨ abɨaɨna llereuidɨmacɨ. Naga lleroda nɨbaɨ cinco latas totaca. 7 Mullaɨaɨmo Jesús llote: —Naie llerodaɨaɨna jɨnui dɨga oruita. —Pozomona jɨnui atɨano, naie llerodamo toidɨmacɨ. Iena fɨnua mei, 8 Jesús naimacɨmo llote: —Llerodamona janore jisa uanona, rafue nama dɨne uiño. 9 Naie facaiseconi naie jɨnuidɨ vinona jaide. Rafue nama naiena facade. Naimɨedɨ nɨnomona naie vino uana uiñoñede. Danɨ nainomo ite mullaɨaɨ uiñotɨmacɨ. Jirua mei, aɨ otɨmɨe uaiduano, 10 raite: —Rafue bu fɨnoia, eo caɨmarede vino nano fecade. Comɨnɨ ailluena jirua mei, janore caɨmarede vino fecade; iadedɨ iese fecañedɨo. Eo mare vino jɨnafona fecadɨo —raite. 11 Galileamo Canámo Jesúdɨ siño rafuena nano fɨnode. Iemona caɨna ie uai siñona uiñotade. Ie muidona naimɨe siño Jitonana ɨɨnotɨcaɨ. 12 Rafue fuilla mei, Capernaumo Jesús ie ei dɨga, ie amatɨaɨ dɨga, ie llofueoicaiganodɨcaɨ dɨga jaide. Nano nɨgarui nainomo itɨcaɨ.

Jusiñamui jofomona Jesúdɨ rana fecaraɨnɨna dotaja rafue

13 Pascua railla rafue iaɨre iacana jira, Jerusalémo Jesús caɨ dɨga jaide. Egiptomona caɨ jaiagaɨ jillobillana comecɨllena, naie rafue ite. 14 Rillano, Jusiñamui jofomo dɨga rana fecaraɨnɨna cɨode. Ucube ollena, nainomo juraretaɨaɨ, toɨca llaudaɨaɨ, ucugɨaɨ fecauidɨmacɨ. Ucubena meidoraɨnɨdɨ jɨaɨ itɨmacɨ. 15 Naimacɨ ocainaɨaɨ dɨga naimacɨ jino jiullena, rao Jesús uanona, iena llerɨde. Naimacɨ ucubena judaɨde. Mesaɨaɨna oni caitade. 16 Ucugɨaɨna fecaraɨnɨmo llote: —Omoɨ ucugɨaɨna jino uiño. Cue Moo jofomo ra feca-fecajana jitaiñedɨcue —llote. 17 Iemo Jusiñamuina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ cuegafuiaɨna jai comecɨtɨcaɨ. Iese jaie cuega: “O jofona cue rɨiduamona, jɨaɨno cuena meinetaitɨmacɨ”. 18 Nainomo ite judíuaɨ illaɨcomɨnɨ dɨnena raitɨmacɨ: —¿Nɨe isoide uaido naimacɨna jino oredɨo? Siño rafuena fɨno, siño uai omo illana caɨ uiñollena. 19 Jesús uai ote: —Bicona judaɨ. Darui amani maɨjɨamona iena dane nillana fuidoitɨcue. 20 Dane raitɨmacɨ: —Cuarentiséis años bicomo maɨjɨdɨmacɨ, iena fɨnollena. ¿Nɨese iena darui amani illanona, iena dane nillana fuidoitɨo? 21 Iese raitɨmacɨ; ia Jesúdɨ Jusiñamui jofona ñaɨñede. Dama ie abɨna ñaɨte. Fiodaillamona ie jilloillena ñaɨte. 22 Jesús fiodaillamona naimɨe jillua mei, ie llofueoicaiganodɨcaɨ bie lluacɨnona comecɨtɨcaɨ. Ie jira naie cuegafuena ɨɨnotɨcaɨ. Jesús lluacɨnona jɨaɨ ɨɨnotɨcaɨ.

Jesúdɨ comɨnɨ comecɨaɨmo itɨcɨno lluana jitaiñena rafue

23 Pascua railla rafue facaiseconi Jerusalémo Jesús ia, dɨga siño rafuena fɨnode. Ie jira ailluena comɨnɨ naimɨe uaina ɨɨnotɨmacɨ. Coninɨri raitɨmacɨ: —Naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨma. 24 —Naganomo comecɨaɨna naimacɨ facaja jira, naie comɨnɨna naimɨe uiñuamona, Jesús naimacɨ motomo iacaiñede. 25 Naimacɨ comecɨaɨmo itɨcɨnuaɨna naimɨe eo raise uiñua jira, comɨnɨ rafuena naimɨemo bu lluana jitaiñede.

3

Nicodemo Jesús dɨga ñaɨa rafue

1-2 Judíuaɨ illaɨcomɨnɨmona damɨedɨ Nicodemo. Naimɨedɨ fariseo imɨe. Naɨona Jesús dɨne billanona, raite: —Maestro, caɨ comɨnɨna llofuellena, Jusiñamui ona orede. Iena uiñotɨcue. Siño rafuena o fɨnua jira, Jusiñamui uai omo illana uiñotɨcue. 3 Jesús dɨnena uai ote: —Raise llotɨo; ia daje rafue omo lloitɨcue: Uanai omo lloitɨcue. Dane abɨdo comonori o jeicɨñenia, Jusiñamui ie comɨnɨna sedajanomo jaca initɨo. 4 Nicodemo abɨdo jɨcanote: —¿Nɨese eimɨe ie ei jeraimo dane iite? ¿Nɨese dane comonori jeicɨite? 5 Jesús uai ote: —Uanai omo llotɨcue. Jusiñamui ie comɨnɨ sedajanomo o illena, dama o eimona jeicɨñellɨo. Jusiñamui Joreñodo bu dane comonori comuitañenia, Jusiñamui ie comɨnɨna sedajanomo jaca iñeite. 6 Comemona caɨ comuitaia, jaca comedɨcaɨ; iadedɨ Jusiñamui Joreñodo caɨ comuitaiadedɨ, Jusiñamui uruedɨcaɨ. 7 Omo dane lloitɨcue: Comonori jeicɨa. Ieri raijicaiñeno. 8 Iena o raise cacaillena, jɨaɨe rafuedo iena lloitɨcue. Aɨfɨdɨ ie jitailla dɨne saɨrɨde. Iena cacadɨo; iadedɨ nɨnena billana uiñoñedɨo. Nɨne jaillana jɨaɨ uiñoñedɨo. Ie isoide. Nɨese Jusiñamui Joreño comɨnɨna comuitajana jɨaɨ uiñoñedɨo. 9 Nicodemo dane jɨcanote: —¿Nɨese biedɨ dane iite? Raise cacaiñedɨcue. 10 Jesús uai ote: —Jusiñamui rafuena omoɨ comɨnɨna llofuecabitɨo. Jusiñamui rafuena omo llotɨcue; ia iena raise cacaiñedɨo. 11 Uanaicɨnona omo llotɨcue. Abɨ uiñuamona omo llotɨcue. Cue cɨua rafuena llotɨcue; iadedɨ cue lluana ɨɨnoñedɨo. 12 Bene ite rafuena cue lloia, iena ɨɨnoñedɨota, monamo ite rafuena cue lloia, iena jɨaɨ raise ɨɨnoñeitɨo. 13 Enɨruemona monamo jaca buna jaiñena jira, monamo ite rafuena bu raise uiñoñede. Monamona cue billa jira, nainomo abɨdo jaitɨcue. Ie muidona nainomo ite rafuena uiñotɨcue. 14 Monamona bitɨcue; ia amenamo fiodaitɨcue. Jofue iñenanomo Moisés mɨcorɨ jaio joreño amenamo jaie cuinade. Jaionɨaɨ aɨnillamona comɨnɨ fiodaiñellena iena cuinade. Comɨnɨ ie isoi jilloillena, ie isoi cuena coraɨitɨmacɨ. 15 Cue fiodaillamona bu cue uaina ɨɨnoia, monamo jaca iite.

Jusiñamuidɨ comɨnɨna eo isiruilla rafue

16 Jusiñamuidɨ comɨnɨna eo isiruilla jira, comɨnɨ dɨne ie damɨede Jitona orede. Ie Jitona naimacɨ ɨɨnollena, naimɨena orede. Naimɨena ɨɨnuamona, monamo jaca iitɨmacɨ. Jɨaɨ faɨfiñeitɨmacɨ. 17 Naimacɨna duere fɨnotallena ie Jitona oreñede; iadedɨ naimacɨ jeacɨnomona jilloillena, naimɨena orede. 18 Jusiñamuidɨ Jesús uaina ɨɨnotɨnona jaca duere fɨnoñeite; iadedɨ ie dajede Jitona uaina naimacɨ ɨɨnoñena jira, Jusiñamui duere fɨnollɨcɨno anamo jai itɨmacɨ. 19 Comɨnɨ comecɨaɨna llɨgaiñollena, Jusiñamui Jito bite. Jeacɨno comecɨaɨmo illana naimacɨ uiñollena, naimacɨ comecɨaɨna llɨgaiñuaɨbite; iadedɨ naimacɨ comecɨaɨ jitɨredɨnomo iacana jira, jearede rafue naimacɨ fɨnua muidona, naimɨena jitaiñedɨmacɨ. Ie jira Jusiñamui naimacɨmo duere fɨnollɨcɨnona anamo jai itɨmacɨ. 20 Naimɨe fɨnoca rafue bai raillano, naga jeacɨno fɨnoraɨma ie comecɨ llɨgaiñuana jitaiñede; 21 ia Jusiñamui jitaillacɨnona fɨnodɨno naimacɨ fɨnoca rafue baillena, llɨgaiñotɨmɨe dɨne marefodo bitɨmacɨ.

Juan mɨcorɨdɨ Jesúna dane ñaɨa rafue

22 Dɨgarui illanona, Jesús ie llofueoicaiganodɨcaɨ dɨga, Judea railla enɨruemo macaricana jaidɨcaɨ. Nainomo dɨga irui fɨebidɨcaɨ. Llofuiamona ɨɨnotɨnona bautizacana uitɨcaɨ. 23-24 Nia cárcelmo iñenia, ailluena jɨnui nainomo illa jira, Enón railla naɨraɨmo bautizajanomo Juan mɨcorɨ jɨaɨ ite. Salim railla naɨraɨ iaɨrei ite. 25 Naie facaise Juan mɨcorɨ llofueoicaigano judíuaɨ imɨe dɨga bautizajana siadotɨmacɨ. 26 Ie muidona Juan mɨcorɨ dɨne billanona, raitɨmacɨ: —Maestro, navui Jordán ruica dɨne damɨe billena llotɨo. Naimɨena o bautizallena, o dɨne navui bite; iadedɨ birui naimɨedɨ comɨnɨna bautizade. Ailluena comɨnɨ naimɨe dɨne jaioidɨmacɨ. O dɨne jai raise biñedɨmacɨ. 27 Juan uai ote: —Jusiñamui ie uai fecañedena, Jusiñamui facaina buna jaca buena fɨnonide. 28 Cue lluana navui cacadomoɨ. Llotɨcue: “Caɨ comɨnɨ Jilloitaraɨmañedɨcue. Cristoñedɨcue. Naimɨe billena cue llollena, Jusiñamuidɨ naimɨe uicomo cuena orede”. 29 Jɨaɨe rafuedo iena lloitɨcue. Damɨe ie aɨna ua mei, dama naimɨemo duide. Ie aɨna ua rafue facaise, naimɨe nabai iena cɨuano, ieri jɨaɨ iobide. Ie isoide. Comɨnɨ cue dɨne navui biñoidɨmacɨ. Birui Jesúmo jaioidɨmacɨ. Naimɨemo jai duidɨmacɨ. Iena cue cacajamona, ieri iobidɨcue. 30 Comɨnɨ naimɨe uai siñona uiñuana jitaidɨcue. Comɨnɨ cue jamai bue isoidɨmɨena uiñuana jɨaɨ jitaidɨcue. 31 Jamai comedɨcue. Ie jira enɨruemo ite rafuena llocabitɨcue. Jusiñamuimona Jesús billa jira, caɨ baɨfemo faɨte. 32 Ie Moo illanomo cɨua rafuena llote. Ie Moo illanomo cacaja rafue jɨaɨ llote; iadedɨ eo janore comɨnɨ naimɨena ɨɨnotɨmacɨ. 33 Naimɨena ɨɨnotɨmɨedɨ Jusiñamui uanaicɨnona lluana raise uiñote. 34 Jusiñamuidɨ ie Joreño ie Jitomo caidɨñeno fecaja jira, naimɨe Jusiñamui uaina llocabite. 35 Jusiñamuidɨ ie Jitona isiruite. Ie jira naga rafue naimɨemo fecade. 36 Bu Jusiñamui Jitona ɨɨnoia, Jusiñamui illanomo jaca iite; iadedɨ bu naimɨena ɨɨnoñenia, Jusiñamui illanomo jaca iñeite. Jusiñamui rɨicaillafue anamo jai ite.

4

Galileamo Jesús jailla rafue

1-2 Naie facaise ailluena comɨnɨ Jesúmona fueotɨmacɨ. Iemei naimɨe dɨbeido bautizadɨmacɨ. Naimacɨna naimɨe bautizallena, janore comɨnɨ Juan dɨne jaide. Jesúdɨ bautizañede. Danɨ ie llofueoicaiganodɨcaɨ bautizadɨcaɨ. Fariseuaɨ bie rafuena fɨdɨano, iena Jesús uiñua jira, 3 Judeamona Galileamo Jesús caɨ dɨga dane abɨdo jaide.

Samaria iñaiño dɨga Jesús ñaɨa rafue

4 Galileamo jaillena, Jesúdɨ Samaria railla enɨrue dɨbeido jaiacade. 5 Samariamo caɨ ria, Sicar railla naɨraɨmo iaɨrei rillano, daje pozomo ridɨcaɨ. Naie pozodɨ Jacob mɨcorɨ jaie fɨnoca. Jacob mɨcorɨ naie pozo illano ie jito José mɨcorɨmo jaie fecade. 6 Jitoma naidai itemo, naie pozo fuemo caɨ rillano, Jesús ana raɨde. Are macarillanona, jafaicɨ ote. 7-8 Jesús pozomo fɨebicailla meinona, Sicarmo jaidɨcaɨ, guille ollena. Caɨ jailla mei, Samaria iñaiñodɨ jɨnui ollena, pozomo bite. Jesús naiñaiñomo jɨcade: —Jɨnuina cue ine, cue jirollesa. 9 Naiñaiñodɨ uai ote: —Judío imɨedɨo. Samaria iñaiñodɨcue. ¿Nɨese cuemo jɨnuina jɨcadɨo? —Naiñaiño iese raite, judíuaɨ Samaria comɨnɨ dɨga ñaɨraɨnina jira. 10 Jesús dɨnena dane uai ote: —Jusiñamui omo fecaacalle ra uiñotɨodena, o dɨga ñaɨtɨmɨena uiñotɨona, cuemo jaca itataite jɨnuina cuemo jɨcadɨo. Iemei omo iena fecadɨcue. 11 Naiñaiño uai ote: —¿Nɨese bie pozomona jɨnuina oitɨo? Eo ana ite. ¿Nɨnomona jaca itataite jɨnuina oitɨo? 12 Caɨ usuma Jacob mɨcorɨ bie pozo caɨmo jaie iñonocaiga. Naiemona naimɨe mɨcorɨ jaie jirode. Ie uruiaɨ mɨcorɨaɨ jɨaɨ naiemona jirodɨmacɨ. Ie ocainaɨaɨ dajemona jɨaɨ jirodɨmacɨ. Caɨ usuma mɨcorɨ baɨfemo faɨñedɨo —raite. 13 Jesús uai ote: —Nagamɨiaɨ bie jɨnui jirua mei, dane jiroacanite; 14 iadedɨ cue fecalle jɨnuina jirua mei, dane jiroacaiñenite. Cue fecalle jɨnui, torafo illa isoi, naimɨemo jaca iite. Jusiñamui dɨne illena, naimɨena jaca itataite. 15 Naiñaiño naimɨe uai ote: —Ero, cue dane jiroacaiñellena, bene dane cue biñellena, o lloga jɨnui cuemo ine. 16 Jesús dɨnena uai ote: —O jofomo mai jai. O ɨni dɨga abɨdo bene bi. 17 Naiñaiño uai ote: —Ɨninidɨcue. Jesús dɨnena uai ote: —Uanai llotɨo. Ua ɨninidɨo. 18 Cinco dɨga ɨnina jai faɨcaidɨo. Birui o dɨga itɨmɨedɨ jɨaɨ o ɨniñede. Uanaicɨnona ua llotɨo. 19 Iemona abɨna uiñocaillamona, naiñaiño dɨnena uai ote: —Odɨ Jusiñamui ie lloraɨmadɨo. Iena uiñotɨcue. 20 Caɨ jaiagaɨ baɨ bene ite anedumo Jusiñamuina sedauidɨmacɨ. Ie jira nainomo Jusiñamuina nia sedadɨcaɨ; iadedɨ omoɨ judíuaɨ dɨnena raitomoɨ: “Jerusalémo Jusiñamuina caɨ sedauilla”. 21 Jesús dɨnena dane uai ote: —Cuena ɨɨno. Jɨaɨruido baɨ bene ite anedumo caɨ Moona sedañeitomoɨ. Jerusalémo naimɨena jɨaɨ sedañeitomoɨ. 22 Raise uiñoñeno Jusiñamuina biruido sedadomoɨ; iadedɨ caɨ naɨraɨmona caɨ Jilloitaraɨma illa jira, naimɨena raise uiñuana sedadɨcaɨ. 23 Jɨaɨruido, ua birui, comɨnɨdɨ: “¿Nɨnomo Jusiñamuina sedaitɨcaɨ? ” raillamo comecɨaɨna facañeitɨmacɨ. Naimacɨ comecɨaɨ jitaillamona, naimacɨ illanomo Jusiñamuina ua sedaitɨmacɨ. Naie isoide comɨnɨ naimɨena sedajana Jusiñamui jitaide. 24 Jusiñamui comeñede. Naimɨedɨ jafaicɨ. Omoɨ comecɨaɨ jitaillamona naimɨena omoɨ sedajana jitaide. 25 Rɨño uai ote: —Caɨ Jilloitaraɨma billena uiñotɨcue. Naimɨedɨ Cristo. Naimɨe bia, nana bie isoide rafuena caɨna raise uiñotaite. 26 Jesús raite: —Naimɨedɨcue. 27 Ieconi abɨdo ridɨcaɨ. Rɨño dɨga Jesús ñaɨa jira, raijicaidɨcaɨ; iadedɨ: “¿Buena naiñaiño jitaide? ” raillano jɨcanoñedɨcaɨ. “¿Buena ñaɨtomɨco? ” raillano jɨaɨ jɨcanoñedɨcaɨ. 28 Ie lleroda pozo ecɨmo raɨnanocaida, Jesús llua isoi, naie facaise naiñaiño ie naɨraɨmo abɨdo jaide. Nainomo abɨdo rillanona, naiñaiño comɨnɨmo llote: 29 —Aillɨ pozo fuemo cue jaca cɨoiraɨninamɨe dɨga dafaɨfidɨcue. Nana cue fɨnouiga rafue dɨese cuemo llote. Mai, caɨ jɨbuisaillɨ. Naimɨedɨ pozo fuemo ite. Nɨbaɨ naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨma. Naimɨedɨ nɨbaɨ Cristo. 30 Ie jira Jesús dɨne ailluena comɨnɨ bitɨmacɨ. 31 Naie rɨño ie naɨraɨ dɨne jailla mei, abɨdo caɨ dɨne nia riñenia, Jesúna raitɨcaɨ: —Maestro, mai guiño. 32 Naimɨe uai ote: —Cuemo guille illana uiñoñedomoɨ. 33 Coninɨri siadotɨcaɨ: —Jai nɨbaɨ bu ecajaɨbiga. 34 Jesús uai ote: —Jusiñamui cuena oretate. Naimɨe jitailla rafuena fɨnocana jaidɨcue. Naimɨe rafuena cue lluamona, jai guitɨcue isoidɨcue. 35 Comecɨna facadomoɨ: “Jusiñamui uaina nia lloñeitɨcaɨ. Ɨco iena lloitɨcaɨ”. Ie isoide. Illɨmo riara nia llisiñenia, comecɨaɨna facadomoɨ: “Riara einaillena, naga amaga fɨvui fɨebite. Naie facaise maɨjɨitɨcaɨ”. Omoɨmo llotɨcue: Omoɨ ecɨmo eruaɨ. Riara jai einaite isoide. Naimacɨmo Jusiñamui rafue llollena, iena naimacɨ ɨɨnollena, ailluena comɨnɨ jai itɨmacɨ. 36 Naie llɨsillamo maɨjɨitɨmɨedɨ ie ucubena feiñoite. Ie isoide. Jusiñamui rafuena damɨerie llocabillamona, comɨnɨ iena cacadɨmacɨ. Jɨaɨno billamona, iena dane cacajamona, iena ɨɨnotɨmacɨ. Naie mare rafue lloraɨnɨ ɨbana feiñoitɨmacɨ. Jusiñamui dɨbeimo naimacɨ dajena maɨjɨa jira, dajena iobitɨmacɨ. 37 Caɨ comɨnɨ iena raicabitɨmacɨ: “Damɨe iduaɨna rite; ia jɨaɨmɨe llɨsillana ote”. 38 Ie isoide. Omoɨna oredɨcue, comɨnɨ cue dɨbeimo itatallena. Naimacɨmo cue uaina nano lloñedomoɨ; iadedɨ nano jɨaɨno naimacɨmo cue uaina llotɨmacɨ. Ie jira nana omoɨ llofuiamona cue uaina ɨɨnoitɨmacɨ. 39 Samaria iñaiño lluamona, naiñaiño naɨraɨmona ailluena comɨnɨ Jesúna ɨɨnotɨmacɨ. “Naimɨedɨ nana cue fɨnoca rafuena cuemo llote” naimacɨmo naiñaiño llote. “Naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨma” raillanona Jesúna ɨɨnotɨmacɨ. 40 Jesús dɨne naimacɨ rillanona, naimacɨ dɨga naimɨe fɨebillena, Jesúmo jɨcanotɨmacɨ. Ie jira Jesús menarui naimacɨ dɨnomo fɨebide. 41 Naimɨe llofuiamona, jɨaɨe ailluena comɨnɨ naimɨena ɨɨnotɨmacɨ. 42 Rɨñomo llotɨmacɨ: —Daño o lluamona, navui ɨɨnotɨcaɨ; iadedɨ naimɨe uaina caɨ cacajamona, birui raise ɨɨnotɨcaɨ. Naimɨedɨ comɨnɨ ua Jilloitaraɨma. 43 Menarui illanona, nainomona Galileamo Jesús caɨ dɨga jaide. 44 Caɨmo llote: —Jusiñamuina lloraɨmadɨ ie naɨraɨ illanomo ia, naie comɨnɨ naimɨe lluamo cacarefiacaiñedɨmacɨ; 45 iadedɨ Galileamo caɨ rillanona, nainomo itɨno naimɨena caɨmare feiñotɨmacɨ. Pascua railla rafue facaise Jerusalémo nana naimɨe fɨnoca rafue navui naimacɨ cɨua jira, naimɨena caɨmare feiñotɨmacɨ.

Jesúdɨ illaɨcomɨnɨ jitona jillotaja rafue

46 Galileamo Jesús caɨ dɨga macaria, dane Canámo ridɨcaɨ. Nainomo jɨnuimona vino navui fɨnode. Nainomo caɨ ia, Capernaum railla naɨraɨmo itɨmɨe jito duide. Duidɨmɨe moodɨ gobierno dɨga maɨjɨuide. 47 Judeamona Galileamo Jesús illana naimɨe fɨdɨano, Canámo bite. Jesús illanomo billena, ie jito jai fiodaiacana jira, ie jitona jillotallena Jesúmo duere jɨcanote. 48 Jesús naimɨemo llote: —Siño rafuena omoɨ cɨoiñenia, cuena ɨɨnoñedomoɨ. 49 Uai ote: —Maestro, cue dɨga bi, cue jito fiodaiñellesa. 50 Jesús uai ote: —Mai jai. O jito jai fiodaiñeite —llote. Naie ɨima Jesús uaina ɨɨnuano, ie jofomo abɨdo jaide. 51 Naɨsona naimɨe jaidemo, ie mullaɨaɨ dɨga afeedo beicɨ dafaɨfide. Llotɨmacɨ: —O jito jai jillode. 52 Ie jira naimɨe jɨcanote: —¿Nɨno jitoma itemo, jillode? Uai otɨmacɨ: —Navui are jitoma oni lluaɨ caidemo, abɨ cuarilladɨ faɨnonocaide. 53 Ie comecɨna facade: “Navui are naie facaise Jesús cuemo llote: ‘O jito jai jillode’ ”. Ie mullaɨaɨ lluana cacajamona, naimɨedɨ Jesúdɨ caɨ Jilloitaraɨmana ɨɨnote. Nana naimɨe jofomo itɨno jɨaɨ ɨɨnotɨmacɨ. 54 Judeamona Galileamo Jesús abɨdo billano, siño rafuena iese jai fɨnode.

5

Joraibɨmo tɨsitaitɨmɨe jillua rafue

1 Dɨgarui illa mei, caɨ judíuaɨ rafue iacana jira, Jerusalémo Jesús abɨdo jaide. 2 Jerusalémo toɨca llaudaɨaɨ jaisoilla nase facaimo joraibɨ ite. Caɨ judíuaɨ uaimona nai joraibɨ mamecɨdɨ Betesda. Naie jorai fuedo ite cinco jɨfocotɨaɨ. 3 Nainomo dɨga duidɨno bɨidɨmacɨ: uisɨnidɨmacɨ, ñuja-ñujacaidɨno, tɨsitaitɨno. Jɨnuina begollena sedadɨmacɨ. 4 Feide isoidemona dacaiño Jusiñamui jaɨenicɨdɨ jɨnuina begotallena bite. Iemei nai jɨnuimo nano jaidɨmɨe ie duicomona jillode. 5 Duidɨno motomo tɨsitaitɨmɨe ite. Treintiocho años duide. 6 Naimɨena cɨuano, naimɨe are duillana uiñuamona, Jesús naimɨemo jɨcanote: —¿Jilloiacadɨo? 7 Duidɨmɨe uai ote: —Jɨɨ; iadedɨ jɨnuina begoia, jaca buna iñede cue canoitena. Ie jira jɨaɨmɨedɨ cue uicodo jɨnuimo jaide. Ie jirari nia jilloñedɨcue. 8 Jesús uai ote: —Mai naidacai. O bɨira ferɨnocaida macari. 9 Ieconi naimɨe jillode. Ie bɨira ferɨanona oni jai macarite.

Sábadoruimo duidɨmɨe jilloitajana siadua rafue

Sábadoruimo, judíuaɨ jafaicɨ ouillaruimo, naimɨe jillode. 10 Ie jira judíuaɨ illaɨcomɨnɨdɨ jillodɨmɨemo llote: —Birui sábado. O bɨira abɨnocaida o uilla jira, Moisés mɨcorɨ rairuica rana jai fɨnodɨo. Sábadomo maɨjɨnidɨcaɨ. Birui jafaicɨ uaruimo jaca buena jetanidɨcaɨ. 11 Naimɨe uai ote: —Cuena jilloitatɨmɨe cuemo llote: “O bɨira mai ferɨnocaida macari”. 12 Judíuaɨ dɨnena jɨcanote: —¿Bu iena omo llote? —Naimɨe uiñoñena jira, uai oñede. 13 Jesúdɨ comɨnɨ motomo itabilla jira, ailluena comɨnɨ illa jira, jai jillodɨmɨe ie jilloitatɨmɨena uiñoñede. 14 Ie meinoconi dallu illanona, Jusiñamui jofomo Jesús dɨnena naimɨena baite. Llote: —Jai jillodɨo. Abɨdo dane eo duere o sefuisa, dane jeacɨnona fɨnoñeno. 15 Ie mei judíuaɨ illaɨcomɨnɨmo jillodɨmɨe lluaide. Llote: —Jesús raillamɨe cuena jillotate. 16 Sábadoruimo Jesús bie rafuena fɨnua jira, judíuaɨ illaɨcomɨnɨdɨ naimɨena duere fɨnoacasɨte. 17 Jesúdɨ abɨna rɨiduano llote: —Cue Moodɨ ie jitailla rafue jaca fɨnode. Ie isoi cue jitailla rafue fɨnocana jaca jaidɨcue —llote. 18 Sábadoruimo naimacɨmona Jesús maɨjɨa jira: “Jusiñamuidɨ cue Moo” naimɨe railla jira: “Jusiñamuidɨcue” naimɨe railla jira, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ naimɨe meinellena eo jitaidɨmacɨ.

Jesús ie Moo isoi fɨnua rafue

19 Naimacɨmo Jesús llote: —Uanaicɨnona llotɨcue. Buena dama fɨnonidɨcue. Cue Moo fɨnua rafuena cɨuano fɨnocabidɨcue. Cue Moo fɨnua isoi fɨnodɨcue. 20 Cue Moo cuena isiruillanona, nana ie fɨnoca rafuena cuena jai uiñotade. Naimɨe Jitona cue illa jira, bie ɨimana cue jilloitaja baɨfemo jɨaɨe siño rafuena fɨnoitɨcue, omoɨ raijicaillena. 21 Fiodaitɨnona jilloitallena, cue Moomo ie uai ite. Naie uai cuemo jɨaɨ ite. 22 Cue Moo juez isoi naimɨe ɨɨnoñedɨnomo lloñeite; iadedɨ naimacɨmo juez isoi cue llollena, naimacɨ duere sefuillena, ie uai cuemo iga. 23 Omoɨ dɨne naimɨe cuena oretate. Naimɨedɨ omoɨ cuena iobitajana jitaide, naimɨena omoɨ iobitaja isoi. Cuena omoɨ iobitañenia, cue Moona jɨaɨ iobitañedomoɨ. 24 Uanaicɨnona llotɨcue. Cue uaina bu cacaia, cuena oretatɨmɨena bu ɨɨnoia, monamo jaca iite. Jearede rafue naimɨe fɨnua facaina duere sefuiñeite. Faɨfiñeite; ia monamo Jusiñamui dɨga jaca iite. 25 Uanaicɨno llotɨcue. Jusiñamui Jitodɨcue. Ua birui cuena ɨɨnoñedɨno cue uaina cacareitɨmacɨ. Cuena cacajamona, cuena ɨɨnuamona, jaca iitɨmacɨ. 26 Comɨnɨna jaca itatallena, cue Moomo uai ite. Comɨnɨ jaca itatallena, cuemo ie uai jɨaɨ iga. 27 Cuena ɨɨnoñedɨnomo juez isoi cue llollena, naimɨemo cue duillamona, ie uai cuemo jɨaɨ iga. 28 Ieri raijicaiñeno. Jɨaɨruido nana jai fiodaitɨno dɨese cue lluana cacaitɨmacɨ. 29 Fiodaillamona naimacɨ abɨaɨ jilloitɨmacɨ. Ie mei cue jitaillacɨnona fɨnodɨno jaca illena lloitɨcue. Cue jitaillacɨnona fɨnoñedɨno dɨese duere sefuillena lloitɨcue. 30 Naimacɨmo cuena oretatɨmɨe jitailla isoi lloitɨcue. Dama cue comecɨmo ite rafuena cue lloñena jira, bie lluacɨnodɨ uanaicɨno.

Jusiñamui ie Jito uaina comɨnɨ ɨɨnoñena rafue

31-32 Jesús nia llote: —Dama cue abɨna cue lloiadedɨ, bu cuena jaca ɨɨnoñede; iadedɨ Jusiñamui cue facaina jɨaɨ llote. Naimɨe lluacɨno uanaicɨno. Iena uiñotɨcue. 33 Naimɨena cacareillena, Juan Bautista mɨcorɨ dɨne comɨnɨna navui oretatomoɨ. Abɨdo naimacɨ bia, naimacɨ cacaja rafuena omoɨmo llollena, naimacɨna oretatomoɨ. Juan lluacɨnodɨ uanaicɨno. 34 Naimɨe mɨcorɨ cue rafuena llouide; iadedɨ naimɨe mɨcorɨ llogacɨnomo omoɨ comecɨ eo facajana birui jitaiñedɨcue. Cuena omoɨ ɨɨnollena, naimɨe mamecɨna jai llɨnotɨcue. 35 Lamparín raise llɨgaiñua isoi, ie rafuedo Juan mɨcorɨ omoɨ comecɨaɨmo itɨcɨnona raise uiñotade. Dallu ieri iobidomoɨ. 36 Cue fɨnoca rafue Juan mɨcorɨ fɨnoca rafue baɨfemo faɨte. Cue siño fɨnoca rafuena ñaɨtɨcue. Cuena naimɨe oretajamona, cue Moo uaido iena fɨnodɨcue. Ie jira naiemona naimɨe dɨnena cue billana jai uiñotomoɨ. 37 Cue fɨnoca rafue muidona cuena uiñotomoɨ; iadedɨ naimɨe lluana jaca cacaiñedomoɨ. Naimɨena jɨaɨ jaca cɨoiñedomoɨ. 38 Cuena omoɨ ɨɨnoñena jira, naimɨe uaina feiñoñedomoɨ. 39 Jusiñamui dɨne omoɨ rillena, Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ cuegafuiaɨna facacabidomoɨ. Naifuiaɨdɨ cuena ñaɨte; 40 iadedɨ Jusiñamui dɨne omoɨ rillena, cue uaina ɨɨnoiacaiñedomoɨ. 41 Cuemo iobillacɨnona omoɨ fecallena sedañedɨcue. 42 Jusiñamuina isiruiñedomoɨ. Iena uiñotɨcue. 43 Cue Moo mamecɨdo cue billanona, cuena feiñoñedomoɨ; iadedɨ dama ie mamecɨdo jɨaɨmɨe bia, naimɨena feiñoitomoɨ. 44 Jaca ɨɨnoiacaiñedomoɨ. Iobillacɨno coninɨmo fecadomoɨ; iadedɨ ua Jusiñamuidɨ omoɨna “Mare” raillana jitaiñedomoɨ. 45 “Cue Moomo omoɨ maraiñede fɨnoca rafuena lloitɨcue” raillanomo comecɨaɨna facañeno. Moisés mɨcorɨ cuegafuiaɨmo omoɨ llogɨduafue jai ite. Moisés mɨcorɨ cuegafuiaɨ muidona Jusiñamui dɨne omoɨ jaca illemo ocuiridomoɨ. 46 Moisés mɨcorɨ cuegafuiaɨna ɨɨnotomoɨna, cuena naimɨe mɨcorɨ cuia jira, cuena jɨaɨ ɨɨnoitomoɨ. 47 Naimɨe cuegafuiaɨna ɨɨnoñedomoɨ. Ie jira cuena jɨaɨ ɨɨnoñeitomoɨ —llote.

6

Jesús cinco llomenicomona ailluena comɨnɨna ecaja rafue

1 Jɨaɨruido Galilea railla jorai ie ruica dɨbeimo Jesús ie llofueoicaiganodɨcaɨ dɨga jaide. Naie joraidɨ jɨaɨ Tiberiana mamecɨrede. 2 Duidɨnona naimɨe jillotauillana naimacɨ cɨua jira, ailluena comɨnɨ naimɨena racadɨmacɨ. 3-4 Naie facaiseconi pascua railla rafuedɨ jai iaɨre ite. Jesús caɨ dɨga anedumo a jaillanona, dɨnomo ana raɨde. 5 Oni erodatemo, ailluena comɨnɨ naimɨe dɨne billana cɨode. Felipemo jɨcanote: —Naimacɨ guillena, ¿nɨnomona llomenicona oitɨcaɨ? 6 Naimɨena facacɨllena, iena jɨcanote; iadedɨ Jesús ie fɨnolle rana jai uiñote. 7 Felipe uai ote: —Janore naimacɨ guillena, doscientos dɨgarui ie maɨjɨa ucube dɨese llomenico otɨcaɨna, baiñede. 8 Naie facaise caɨmona damɨe iena cacade. Naimɨedɨ Simón Pedro ama. Andréna mamecɨrede. Naimɨe raite: 9 —Cinco cebadamona fɨnoca jenide llomenico daje uruemo bene ite. Mena llɨcɨaɨ jɨaɨ naimɨemo ite; ia ¿nɨese nɨbaɨitɨcaɨ? Baiñeite. 10 Jesús caɨmo llote: —Comɨnɨmo llono, ana imacɨ raɨllesa. Ie jira raitɨre illanomo ana raɨdɨmacɨ. Cinco mil ɨiñɨaɨ itɨmacɨ. 11 Llomenicona Jesús ua meinoconi, Jusiñamuimo iobillacɨnona fecajano, Jusiñamuimo jɨɨde. Iemei comɨnɨmo caɨna naie llomenicona fecatate. Comɨnɨ jitailla dɨerise llɨcɨaɨ daje isoi fecatate. 12 Naimacɨ monillamona, caɨmo Jesús llote: —Buena jaca faɨfiñellena, fɨebide guille danomo ɨraɨ. 13 Ie jira iena ɨraɨdɨcaɨ. Naie cinco llomenicomona, comɨnɨ guigamona fɨebidemona, doce cɨrɨgaɨaɨmo oruitatɨcaɨ. 14 Jesús fɨnoca rafuena naie comɨnɨdɨ cɨuanona, llotɨmacɨ: —Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨdɨ caɨ Jilloitaraɨma ɨco billena jaie llotɨmacɨ. Bimɨedɨ naimɨe. 15 Naimacɨ illaɨmana naimɨe illena, naimɨena gaɨtaacadɨmacɨ. Iena naimɨe uiñua jira, iena naimɨe jitaiñena jira, aneduaɨmo naimɨe oni jaide.

Capernaumo Jesús abɨdo jailla rafue

16 Jitoma ana itemo, jai navuidemo, ie llofueoicaiganodɨcaɨ joraimo jaidɨcaɨ. 17 Caɨ botemo caɨ jaillano, ruica Capernaumo jaiacadɨcaɨ; iadedɨ Jesús nia biñede. Jesúna sedadɨcaɨmo, naimɨe biñena jirari, jai jitɨrena facaiseconi jai jaidɨcaɨ. 18 Rɨire aɨfɨ illa jira, jorai eo bagode. 19 Nɨbaɨ cinco, nɨbaɨ seis kilómetros jaidɨcaɨmo, damɨe caɨ dɨne jɨnui emododo billana cɨodɨcaɨ. Bote dɨne naimɨe billana cɨuanona, jacɨnaitɨcaɨ. 20 Jesús caɨmo llote: —Jesúdɨcuesa. Jacɨnaiñeno. 21 Iena cacajanona, botemo naimɨena a billana jitaidɨcaɨ. Ieconi ruica dɨne caɨ jaiacananomo ridɨcaɨ.

Comɨnɨ Jesúna jenua rafue

22-24 Caɨ jailla mei, daje bote nairuido illa jira, jɨnafomo fɨebidɨno Jesús caɨ dɨga jaiñenana uiñotɨmacɨ. Caɨ Nama ie Moomo iobillacɨnona fecajanomo, comɨnɨmo guille fecajanomo, Tiberiamona dajerie botes naie facaise iaɨre bite. Monaidemo, Jesúna naimacɨ cɨoiñena jira, caɨ jɨaɨ iñena jira, naie botiaɨdo Capernaumo Jesúna jenollena, jaidɨmacɨ.

Jesús: “Llomenicodɨcue” railla rafue

25 Ruica dɨne Jesúna comɨnɨ baillanona, jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨruido bene ridɨo? 26 Jesús uai ote: —Navui are omoɨna cue ecajamona, iemona omoɨ monillamona, cuena jenodomoɨ. Siño rafuena cue fɨnuana cɨodomoɨ; iadedɨ cuena nia ɨɨnoñedomoɨ. 27 Guille raɨre cueicabide. Cueiruide ramo comecɨaɨna eo facañeno. Cueiruiñede ramo comecɨaɨna eo faca. Jusiñamui dɨga omoɨ jaca illemo comecɨaɨna eo faca. Cue Moo Jusiñamui, ɨimana cue jaillena, cuena oretate. Ie uai cuemo illanona, cue uaina omoɨ ɨɨnuamona, Jusiñamui dɨga jaca iitomoɨ. 28 Jɨcanotɨmacɨ: —Nia Jusiñamui dɨbeimo itɨcaɨna, ¿nɨe isoidɨfue fɨnodɨcaɨna mare? 29 Jesús uai ote: —Naimɨe oretagamɨe uaina omoɨ ɨɨnuana jitaide. 30 Naimacɨ dɨnena dane jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨe isoide rafuena fɨnoitɨo? iena caɨ cɨuano, o uaina caɨ ɨɨnollesa. 31 Caɨ jaiagaɨ jofue iñenanomo Jusiñamuimona bite guilla ra guisoidɨmacɨ. Moisés mɨcorɨ iena jaie cuega: “Jusiñamuimona bite guiga ra naimacɨmo nagarui fecauide”. Iemo jɨaɨ birui ocuiridɨcaɨ. Naie isoide siño rafuena o fɨnuana jɨaɨ cɨoacadɨcaɨ —llotɨmacɨ. 32 Jesús uai ote: —Uanai llotɨcue. Moisés mɨcorɨ naie guiga ra jaca fecañede. Cue Moo iena fecauide. Birui naimɨedɨ monamona bite ua llomenicona omoɨmo jai fecaacade. 33 Jusiñamui fecaacalle llomenico monamona jai bite. Comɨnɨ iena guillamona, jaca iitɨmacɨ. 34 Llotɨmacɨ: —Nagarui caɨmo bie isoide llomenicona feca. 35 Jesús uai ote: —Llomenico guillamona itɨcaɨ. Omoɨ llomenico isoidɨcue. Cuena ɨɨnuamona, monamo jaca iitomoɨ. Cuena ɨɨnotɨmɨe dane aimetaiñeite. Cuena isiruitɨmɨe jaca dane jiroacaiñenite. —Iese llote; ia naimacɨ comecɨaɨna ñaɨte. Naimacɨ comecɨaɨ jitaillacɨno naimacɨmo jaca illena ñaɨte —. 36 Cuena cɨodomoɨ; iadedɨ cuena ɨɨnoñedomoɨ. 37 Nana cue dɨbeimo cue Moo itatallɨnodɨ cuena ɨɨnoitɨmacɨ. Cuemona naimacɨna jaca oni dotañeitɨcue. 38 Cuena oretatɨmɨe ie jitailla rafuena fɨnollena, monamona jai bitɨcue. Dama cue jitailla rafuena fɨnoitɨcuena biñedɨcue. 39 Cuena oretatɨmɨedɨ cue dɨbeimo itatallɨnomona buna faɨfillana jitaiñede. Jusiñamui lluaruimo fiodaillamona nana naimacɨ abɨaɨna cue jilloitajana jɨaɨ jitaide. 40 Jusiñamui Jitona cue illana bu ɨɨnoia, cuena bu ɨɨnoia, monamo jaca iite. Jusiñamui llollɨruimo fiodaillamona naimɨe abɨna jillotaitɨcue. Iese cue Moo jitaide. 41 Jesúdɨ: “Monamona bite llomenicodɨcue” railla jira, judíuaɨ illaɨcomɨnɨdɨ naimɨe uaina jamaillano ɨɨnosɨñede. 42 Raitɨmacɨ: —Bimɨedɨ Jesús. José jito. Ie moona uiñotɨcaɨ. Ie eina jɨaɨ uiñotɨcaɨ. ¿Nɨese naimɨedɨ: “Monamona bitɨcue” raite? 43 Jesúdɨ uai ote: —Iese omoɨ naɨñeno. 44 Naimɨena cue Moo ɨɨnotañenia, bu cuena ɨɨnonide. Cuena bu ɨɨnoñenia, Jusiñamui llollɨruimo fiodaillamona naimɨe abɨna jillotaitɨcue. 45 Jusiñamuina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ jaie iena cuetɨmacɨ: “Jusiñamuidɨ nana comɨnɨna ɨco llofueite” cuetɨmacɨ. Birui naie rafue jai suide. Naga cue Moomo cacarefidɨmɨe, naga cue Moomona fueotɨmɨe cuena jɨaɨ ɨɨnoite. 46 Buna cue Moona jaca cɨoiñede. Naimɨemona cue billamona, dama cue cɨua. 47 Uanaicɨnona llotɨcue. Cue uaina ɨɨnotɨmɨe monamo jaca iite. 48 Jesús dane llote: —Llomenico guillamona itɨcaɨ. Omoɨ llomenico isoidɨcue. Cuena ɨɨnuamona, monamo jaca iitomoɨ. 49 Jofue iñenanomo omoɨ jaiagaɨ Jusiñamuimona bite rana guisoidɨmacɨ; iadedɨ fiodaitɨmacɨ. 50 Birui jɨaɨe guille ra ite. Monamona ite. Iena bu guia, monamo jaca iite. 51 Bie llomenicodɨ cue. Monamo comɨnɨna jaca itatallena, monamona bitɨcue. Bu bie isoide llomenicona guia, jaca iite. Bie llomenicodɨ cue abɨ. Comɨnɨ facaina fiodaitɨcue. 52 Iena cacajano, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ coninɨri naiena siadotɨmacɨ. Raitɨmacɨ: —¿Nɨese bimɨe abɨna rɨitɨcaɨ? 53 Ie jira Jesús dɨnena raite: —Uanai llotɨcue. Cue abɨna omoɨ rɨñenia, cue dɨruena omoɨ rɨñenia, cue Moo dɨga jaca iñeitomoɨ. 54 Bu cue abɨna rɨia, bu cue dɨruena rɨia, cue Moo dɨga jaca iite. Fiodaillamona naimɨe abɨ iiraɨruimo jillotaitɨcue. 55 Cue abɨdɨ ua rɨlle. Cue dɨruedɨ ua rɨlle. 56 Bu cue abɨna rɨia, bu cue dɨruena rɨia, cuena nabaide. Naimɨena jɨaɨ nabaidɨcue. 57 Cue Moo cuena orede. Naimɨedɨ jaca ite. Cue Moo jaca illa jira, cue jaca itɨcue. Daje isoide. Bu cue abɨna rɨia, cue illamona, naimɨe jɨaɨ iite. 58 Bie isoide guille ra monamona jai bite. Omoɨ jaiagaɨ jaie guiga ra isoiñede. Jaie fiodaitɨmacɨ; iadedɨ bie guille ra birui bu guia monamo jaca iite. —Iese llote; iadedɨ naimɨe fiodaillamona, naimɨena comɨnɨ ɨɨnuamona, Jusiñamui dɨga naimacɨ jaca illena ñaɨte. 59 Capernaumo judíuaɨ ofiracomo Jesús biena llote.

Jesús dɨga jaisoidɨno naimɨe lluana siadua rafue

60 Jesús dɨga jaisoidɨno naimɨe lluana cacajano, coninɨri siadotɨmacɨ: —Bie llua eo ɨrɨrede. Bu iena cacaiñede. 61 Jesúdɨ naimacɨ iese siaduana uiñote. Ie jira llote: —Cue lluana raise ɨɨnoñedomoɨ. 62 Jusiñamuimona ɨimana jaillena jai bitɨcue. Monamo abɨdo ɨco cue jaillena cɨoitomoɨna, iena jɨaɨ nɨbaɨ raise ɨɨnoñeitomoɨ. 63 Caɨ joreño caɨmo illamona, itɨcaɨ. Danɨ caɨ abɨ dɨga iñedɨcaɨ. Ie isoide. Cue llogacɨno Jusiñamuimo duide. Iena omoɨ ɨɨnuamona, jaca iitomoɨ; 64 ia omoɨmona nana ɨɨnoñedomoɨ —llote. Nano dofoconimona Jesúdɨ naimɨena ɨɨnoñedɨnona uiñote. Naimɨena gaɨtataitɨmɨena jɨaɨ uiñote. 65 Jesús dane llote: —Ie jira omoɨmo llotɨcue: Cue Moo jitaiñenia, cuena jaca bu ɨɨnonide. 66 Iena cacajano, Jesús dɨga jaisoidɨnomona, dɨga comɨnɨ naimɨena faɨnonocaidɨmacɨ. 67 Ie jira ie doce llofueoicaiganodɨcaɨmo Jesús jɨcanote: —¿Jɨaɨ cuena faɨnonocaida, abɨdo jaitomoɨ? 68 Simón Pedro uai ote: —Nama, o dɨga caɨ jaiñenia, ¿bu dɨga jaitɨcaɨ? Jusiñamuimo caɨ rillena, o isoi Jillotaraɨma iñede. Jɨaɨmɨemo jaca itatajaracɨnodɨ iñede. 69 O lluana jai ɨɨnotɨcaɨ. Jusiñamui mare Jitodɨo. Iena uiñotɨcaɨ. 70 Jesús dane uai ote: —Doce dɨgamɨe fetocaomoɨ; iadedɨ omoɨmona damɨe Taɨfemo jaɨnaɨaɨde —llote. 71 Caɨmona Judas Iscariote mɨcorɨna ñaɨte. Judas mɨcorɨ Jesúna gaɨtataiacadɨmɨe.

7

Jesús amatɨaɨ naimɨena ɨɨnoñena rafue

1 Jɨaɨruido Galileamo ite naɨraɨaɨmo Jesús macarite. Judíuaɨ illaɨcomɨnɨ naimɨena meineiacana jira, Judeamo jaiñede. 2 Jɨfocotɨaɨaɨ railla rafue iaɨre ite. Judíuaɨ ie rafue. 3 Ie jira Jesús amatɨaɨ naimɨemo llote: —O dɨga jaicabidɨno o fɨnua rafuena raise cɨoillena, beno faɨnonocaida, Judeamo jai. 4 Bu ie mamecɨ are soriacania, bainino maɨjɨraɨnina. Ie isoide. Siño rafuena o fɨnoia, ailluena comɨnɨ illa motomo iena fɨno. 5 Jesús amatɨaɨ naimɨena ɨɨnoñena jira, iese raite. 6 Jesús dɨnena uai ote: —Jerusalémo nia jaiñeitɨcue; iadedɨ nainomo omoɨ jaiacallɨruido omoɨ jai. 7 Comɨnɨ omoɨna enoiñedɨmacɨ. Naimacɨ fɨnoca jearede rafuena cue llua jira, cuena jaca enoidɨmacɨ. 8 Jerusalémo rafuemo jai. Cue jaillɨrui nia riñena jira, nia jaiñeitɨcue. 9 —Iese lluano, Galileamo naimɨe fɨebide. 10 Naimɨe amatɨaɨ rafuemo jailla mei, Jesúdɨ naimacɨ jɨnafona dama bainino jaide. 11 Nai rafuemo judíuaɨ illaɨcomɨnɨ Jesúna jenuano baiñenano, comɨnɨmo jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨnomo naimɨe ite? —Uiñoñena jira, comɨnɨ uai oñedɨmacɨ. 12 Nainomo ailluena comɨnɨ itɨmacɨ. Comɨnɨ illa motomo naimɨena anado siadosɨde. Jɨaɨno dɨnena: “Naimɨedɨ mare” raitɨmacɨ. Jɨaɨno dɨnena: “Naimɨedɨ comɨnɨna jɨfuete” raitɨmacɨ. 13 Judíuaɨ illaɨcomɨnɨna icɨana comɨnɨ jacɨruillanona, anado siadosɨde. Jesúna marefodo buna ñaɨñede.

Sábadoruimo Jesús maɨjɨa raufe

14 Jɨfocotɨaɨaɨ railla rafue atuedo fuitemo, Jesús Jusiñamui jofomo jaillano, llofuete. 15 Illaɨcomɨnɨ naimɨe llofuiamona raijicaidɨmacɨ: —¿Nɨese naimɨe abɨ uiñote? Eo rafuena uiñotɨmɨemona jaca fueoñede —raitɨmacɨ. 16 Jesús uai ote: —Dama cuemona oñega cue llofuiacɨnodɨ. Cuena oretatɨmɨe ie. 17 Jusiñamui jitaillacɨnona fɨnoiacadɨmɨedɨ nɨnomona cue llofuiacɨnona cue uana uiñoite. Jusiñamuimona cue uana uiñoite. Dama cue comecɨmona cue oñenana jɨaɨ uiñoite. 18 Bu dama ie comecɨmona ie llofuiacɨnona uanona lloia, naimɨedɨ comɨnɨ naimɨemo iobillacɨnona fecajana jitaide; iadedɨ bu ie oretatɨmɨena iobitaia, uanai llote. Maraiñedɨcɨnona fɨnoñede. 19 Moisés mɨcorɨ Jusiñamui uaina jaie llote; iadedɨ birui naie llogacɨnuaɨna nia raise ɨɨnoñedomoɨ. Iena raise ɨɨnotomoɨdena, cuena niade meineiacaiñedomoɨ. 20 Comɨnɨ dɨnena uai ote: —Nibaɨ uaɨritaidɨo. ¿Bu ona meineiacade? 21 Jesús uai ote: —Dacaiño sábadoruimo damɨena jillotatɨcue. Ie jira cue uaina uaitatomoɨ. 22 Sábadoruimo jɨaɨ maɨjɨcabidomoɨ. Moisés mɨcorɨ ɨisaɨaɨ abɨaɨ diana omoɨmo jaie llote; iadedɨ naimɨe mɨcorɨ naiena nano lloñede. Naimɨe mɨcorɨ usumatɨaɨ naiena nano llotɨmacɨ. Sábadoruimo ɨisana abɨ dellɨrui ia, detomoɨ. 23 Moisés mɨcorɨ llogacɨnona ɨɨnollena, sábadoruimo ɨisaɨaɨna detomoɨ. Sábadoruimo ɨimana raise jillotatɨcuemo, ¿bue ñellena cue dɨga icɨritomoɨ? 24 Comɨnɨmo jamai eruaɨllanona, naimacɨna jeare ñaɨñeno; ia naimacɨ fɨnoca rafuena raise uiñuamona, naimacɨmo comecɨna faca. Cue fɨnoca rafuemo comecɨna faca.

Jesúna comɨnɨ siadua rafue

25 Ie jira Jerusalémo itɨno coninɨri siadotɨmacɨ: —Illaɨcomɨnɨ bimɨena meineiacadɨmacɨ; 26 iadedɨ beno marefodo naimɨe llofuete. Jaca buena lloñedɨmacɨ. Illaɨcomɨnɨdɨ: “Bimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨma” raillano nɨbaɨ comecɨaɨna facadɨmacɨ. 27 Bimɨe ie billanona caɨ uiñua jira, naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨmañedɨmɨe. Caɨ Jilloitaraɨma baireia, jaca budɨ naimɨe billanona uiñoñeite —siadotɨmacɨ. 28 Ie jira Jesús Jusiñamui jofomo naimɨe llofuiano llote: —Cuena uiñotomoɨ. Nɨnena cue billana jɨaɨ uiñotomoɨ. Cue jitailla jira biñedɨcue; iadedɨ jɨaɨmɨe cuena oretate. Naimɨedɨ uanai llote. Naimɨena uiñoñedomoɨ. 29 Naimɨemona cue billa jira, naimɨena uiñotɨcue. Cuena oretate —llote. 30 Ie jira illaɨcomɨnɨ Jesúna gaɨtaacadɨmacɨ; iadedɨ naimɨe fiodaille facaise nia riñena jira, buna naimɨena gaɨtañede. 31 Nairui ailluena comɨnɨ naimɨe uaina ɨɨnotɨmacɨ. Raitɨmacɨ: —Caɨ Jilloitaraɨma bia, ¿nɨese naimɨedɨ bimɨe baɨfemo jɨaɨe rafuena fɨnoite?

Jesúna gaɨtaiacana rafue

32 Fariseuaɨdɨ comɨnɨ iese ñaɨana cacajano, Jesúna gaɨtallena, Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨdɨ ailluena policíana orede. 33 Ie jira naimacɨna Jesús dɨnena raite: —Dallu omoɨ dɨga nia iitɨcue. Ie mei cuena oretatɨmɨe dɨne abɨdo jaitɨcue. 34 Cuena jenoitomoɨ; iadedɨ cuena baiñeitomoɨ. Cue dɨne binitomoɨ. 35 Ie jira nainomo ite illaɨcomɨnɨ danɨ siadotɨmacɨ: —¿Nɨne jaite? ¿Nɨese naimɨena baiñeitɨcaɨ? Judíuaɨñedɨnona llofuellena, jɨaɨe enɨruemo caɨ comɨnɨ dɨne nɨbaɨ jaite. 36 ¿Nɨese naimɨe raite: “Cuena jenoitomoɨ; iadedɨ cuena baiñeitomoɨ”? ¿Nɨese raite: “Cue dɨne binitomoɨ”? —iese siadotɨmacɨ.

Jesúdɨ Jusiñamui Joreñona ñaɨa rafue

37 Jifocotɨaɨaɨ railla rafue fuillaruimo, ua rafue ie nairuimo, Jusiñamui jofomo itɨnomo Jesús ado llote: —Bu jiroacania, cue dɨne bi. 38 Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ jaie cuega: “Naimɨena ɨɨnotɨmɨe comecɨmo jaca itatate jɨnui isoi iite, torafomona jɨnui tonooilla isoi”. 39 Jesúdɨ iese llote; ia Jusiñamui Joreñona ñaɨte. Jusúna ɨɨnotɨnomo Jusiñamuidɨ ie Joreñona ɨco illena ñaɨte. Jesús nia fiodaiñena jira, iena nia iñega.

Comɨnɨ Jesúna dane siadua rafue

40 Jesús lluana comɨnɨ cacajano, raitɨmacɨ: —Jsiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ Jusiñamui facaina lloraɨma ɨco billena jaie llotɨmacɨ. “Cristo nia baireñenia, naimɨe biite” llotɨmacɨ. Bimɨedɨ naimɨe. 41 Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨma. Naimɨedɨ Cristo. Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Caɨ Jilloitaraɨma Galileamona biñeite. 42 Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ cuega: “Caɨ Jilloitaraɨmadɨ David mɨcorɨ jito. Belémo David mɨcorɨ illanomo jeicɨlle”. 43 Ie jira daje isoi naimɨemo comecɨaɨna facañedɨmacɨ. 44 Jɨaɨno naimɨena gaɨtaacadɨmacɨ; iadedɨ buna naimɨena jetañede.

Judíuaɨ illaɨcomɨnɨ Jesúna ɨɨnoñena rafue

45 Ie mei policías naimacɨ illaɨcomɨnɨ dɨne abɨdo jaidɨmacɨ. Fariseuaɨ dɨnena jɨcanotɨmacɨ: —¿Bue ñellena Jesúna atɨñedomoɨ? 46 Policías dɨnena uai ote: —Naimɨe llofuia isoi jaca buna llofueñede. Iena jacɨnaillanona, naimɨena atɨñedɨcaɨ. 47 Fariseuaɨ dane llotɨmacɨ: —Comɨnɨna jɨfuia isoi, omoɨna jɨaɨ jɨfuete. 48 Caɨ illaɨcomɨnɨ dɨnena naimɨena jaca ɨɨnoñedɨcaɨ. Moisés mɨcorɨ llogacɨnodo raise jaidɨcaɨ; 49 ia Jesús llofuiana cacadɨno Moisés mɨcorɨ llogacɨnuaɨdo jaca raise jaiñedɨmacɨ. Ie jira jaca faɨfitɨmacɨsa. 50 Naie illaɨcomɨnɨmona Nicodemo raillamɨe ite. Naimɨe naɨona Jesús dɨne navui jaide. Fariseo imɨe. 51 Jesúna rɨiduanona, naimɨe llote: —Caɨ einamacɨ llocabitɨmacɨ: “Bu duere caɨ fɨnoacania, nano naimɨe lluamo cacarefitɨcaɨ. Jearede rafue naimɨe fɨnuana cacareillano, naimɨena duere fɨnoitɨcaɨ”. Iena caɨ cacaiñenia, naimɨena duere fɨnoñeitɨcaɨ. 52 Nicodemomo llotɨmacɨ: —Galileamona bitɨno isoi ñaɨtɨo. Naimɨe llofuegamɨena nɨbaɨ jai jaiacadɨo. Jaie cuegafuiaɨna raise faca. Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨdɨ caɨ naɨraɨna Jilloitaraɨma Galileamona billena jaie cueñedɨmacɨ. Bie Jesús raillamɨedɨ caɨ naɨraɨna Jilloitaraɨmañedɨmɨe. 53 Ie meinoconi damɨerie imacɨ jofomo jaidɨmacɨ.

8

Ie ɨniñede ɨima dɨga rɨñodɨ rafuetailla ie rafue

1 Naie facaise Jesúdɨ Olivos railla anedumo jaide. 2 Ie areruido jitɨramo Jusiñamui jofomo abɨdo dane jaide. Ailluena comɨnɨ naimɨe dɨne billa jira, naimɨe ana raɨta, naimacɨna llofuete. 3 Naie facaise Moisés mɨcorɨ llogacɨnona llofueraɨnɨmona dajerie bitɨmacɨ. Fariseuaɨmona dajerie jɨaɨ bitɨmacɨ. Daje rɨño atɨdɨmacɨ. Ie ɨniñede ɨima dɨga naiñaiñona jai eidatɨmacɨ. Comɨnɨ illa uicomo atɨano, 4 Jesúmo llotɨmacɨ: —Llofueraɨma, biñaiño ie ɨniñede ɨima dɨga eidatɨcaɨ. 5 Moisés mɨcorɨ jaie cuega: “Bie isoidɨñaiñodɨ nofɨcɨ dɨga faɨrɨnoga, meinellena”. ¿Nɨese naiñaiñona o raitɨo? 6 Naimɨena facacɨllena, naimɨe raise uai oñenia, naimɨena llogɨdollena, iese jɨcanotɨmacɨ. Iena cacajano, Jesús ana jɨtadacaida, enɨruemo ie onocaɨ dɨga cuete. 7 Naimɨemo dɨga icaiño jɨca-jɨcanuano, naimɨe naidacaida, naimacɨmo llote: —Omoɨmona jeacɨno iñedɨmɨe naiñaiñomo nano nofɨcɨna faɨrɨno. 8 Dane ana jɨtadacaida, enɨruemo dane cuete. 9 Naimɨe lluana cacajano, dajerie jino jaidɨmacɨ. Nano eo einamacɨdɨ jino jaidɨmacɨ. Ie mei coniruenɨ jino jaidɨmacɨ. Nana comɨnɨ tuua mei, nainomo Jesús fɨebide, naie rɨño dɨga ñaɨllena. 10 Eruaɨllano naiñaiñomo jɨcanote: —¿Nɨ nai o llogɨdotɨno? 11 Naiñaiño uai ote: —Jaca iñedɨmacɨ. Cuena jai llogɨdoiacaiñedɨmacɨ. Jesús uai ote: —Jɨaɨ ona duere fɨnoñeitɨcue. Mai jai. Jeacɨno dane fɨnoñeno.

Jesúdɨ comɨnɨ comecɨaɨ llɨgaiñua rafue

12 Jesúdɨ comɨnɨna dane llofuianona, raite: —Jeacɨno oni jaillena, comɨnɨ comecɨaɨna llɨgaiñotɨcue. Cuena ɨɨnotɨmɨe jitɨredɨnomo jaca iñeite. Jeacɨno anamo jai iñedɨmɨe Jusiñamui dɨga ɨco jaca iite. 13 Fariseuaɨ dɨnena uai otɨmacɨ: —Dama o abɨna ñaɨtɨo. Ie jirari uanaicɨnona lloñedɨo. 14 Jesús uai ote: —Dama cue abɨna llotɨcue; iadedɨ uanaicɨnona llotɨcue. Nɨnena cue billanona uiñotɨcue. Nɨne cue jaillɨnona jɨaɨ uiñotɨcue. Nɨnena cue billanona uiñoñedomoɨ. Nɨne cue jaillɨnona jɨaɨ uiñoñedomoɨ. 15 Abɨ raise uiñoñeno cuena jeare ñaɨtomoɨ. Iese omoɨna ñaɨñedɨcue; 16 iadedɨ omoɨna cue ñaɨa, uanaicɨnona llotɨcue. Dama cue uaina omoɨna lloñedɨcue. Cuena oretatɨmɨe omoɨna jɨaɨ llote. 17 Moisés mɨcorɨ iena jɨaɨ jaie cuega: “Menamɨe daje isoi lloia, naie iaɨmaiaɨ lluacɨnodɨ omoɨ ɨɨnua” cuega. 18 Cue facaina llollena, menamɨe jai ite. Cue facaina llotɨcue. Cue Moo cue facaina jɨaɨ llote. 19 Fariseuaɨ dɨnena jɨcanote: —¿Nɨ o moo? Jesúdɨ uai ote: —Cuena uiñoñedomoɨ. Cue Moona jɨaɨ uiñoñedomoɨ. Cuena uiñotomoɨna, cue Moona jɨaɨ uiñotomoɨ. 20 Jusiñamui jofomo ucube eenoracomo bicɨnona siadotɨmacɨ. Jesús fiodaille facaise nia riñena jira, jaca buna naimɨena gaɨtañede.

Jesúna comɨnɨ ɨɨnoñenia, naie jeacɨno dɨga fiodailla rafue

21 Naimacɨmo Jesús dane llote: —Ɨco oni jaitɨcue. Cuena jenoitomoɨ; iadedɨ cuena baiñeitomoɨ. Na omoɨmo jeacɨno nia itemo, fiodaitomoɨ. Cue jaillɨnomo jainitomoɨ. 22 Ie jira judíuaɨ illaɨcomɨnɨ dɨnena iena siadotɨmacɨ: —Dama ie abɨna meineite. “Cue jaillɨnomo jainitomoɨ” Jesús railla jira, iese siadotɨmacɨ. 23 Jesúdɨ uai ote: —Jusiñamuimo ite rafuemo duiñedomoɨ. Naimɨemo ite rafuemo duidɨcue. Naimɨe dɨbeimo iñedomoɨ; ia naimɨe dɨbeimo itɨcue. 24 Cue Jusiñamui Jitonana omoɨ ɨɨnoñena jira, na omoɨ jeacɨno dɨga fiodaitomoɨ. 25 Jɨcanosɨde: —¿Budɨo? Jesús uai ote: —Nano omoɨ motomo cue illamona bumɨedɨcuena omoɨna raicabitɨcue. 26 Dɨga rafue omoɨmo lloiacadɨcue. Maraiñede rafuena omoɨ fɨnuana omoɨmo nia lloiacadɨcue; iadedɨ omoɨmo cuena oretatɨmɨe uaina dama llotɨcue. Nai uaidɨ uanaicɨno —llote. 27 Naimɨedɨ ie Moo Jusiñamuina llote; iadedɨ cacaiñedɨmacɨ. 28 Ie jira Jesús llote: —Cuena omoɨ meinia mei, bumɨedɨcuena uiñoitomoɨ. Cue uaido dama lloñedɨcue; iadedɨ cue Moo cue llofuia uaido llocabitɨcue. 29 Cuena oretatɨmɨe cue dɨga ite. Naimɨe jitaille rafuena cue fɨnua jira, cuena faɨnonocaiñede. 30 Iese Jesús llotemo, dɨga illaɨcomɨnɨ naimɨe uaina como ɨɨnoiacadɨmacɨ.

Comɨnɨ Taɨfe anamo illa rafue

31 Jesúdɨ naimɨe uaina como ɨɨnoiacadɨnomo llote: —Cue lluana ɨɨnocana omoɨ jaia, cue ua comɨnɨdomoɨ. 32 Uanaicɨnona uiñoitomoɨ. Ie mei jɨaɨmɨe anamo dane iñeitomoɨ. 33 Uai otɨmacɨ: —Abraham mɨcorɨ ie uruiaɨdɨcaɨ. Jɨaɨmɨe anamo jaca iñedɨcaɨ. ¿Bue ñellena llotɨo: “Jɨaɨmɨe anamo iñeitomoɨ”? 34 Jesúdɨ uai ote: —Uanai llotɨcue. Jeacɨno fɨnocabidomoɨ. Naga jeacɨno fɨnoraɨma ie jeacɨno anamo jai ite. Omoɨ jeacɨno anamo omoɨ illana ñaɨtɨcue. 35 Jɨaɨe rafuedo iena lloitɨcue. Ie patrón anamo itɨmɨemo ie patrón rafuedɨ duiñede; iadedɨ naie patrón jitomo ie rafuedɨ duide. 36 Ie isoide. Jusiñamui Jitona cue illamona, naimɨe rafuemo duidɨcue. Ie jira omoɨmo cue lloia, omoɨ jeacɨno anamo ua iñeitomoɨ. 37 Abraham mɨcorɨ ie uruiaɨdomoɨ. Iena uiñotɨcue; iadedɨ cue lluana omoɨ raise ɨɨnoñena jira, cuena meineiacadomoɨ. 38 Cue Moo dɨga jaie cue illamona, cue cɨua rafuena llocabitɨcue. Omoɨ moomona cacaja rafuena fɨnocabidomoɨ. 39 Uai otɨmacɨ: —Caɨ moodɨ Abraham mɨcorɨ. Jesús dane uai ote: —Abraham mɨcorɨ uruiaɨdomoɨdena, Abraham mɨcorɨ fɨnoca rafue isoi fɨnodomoɨ. Abraham mɨcorɨ uruiaɨñedomoɨ. Ie jira Abraham mɨcorɨ fɨnoca rafue isoi fɨnoñedomoɨ. 40 Uanai cue llua jira, cuena meineiacadomoɨ; iadedɨ Abraham mɨcorɨ iese fɨnoacaiñede. Cue lluacɨno Jusiñamuimona otɨcue. 41 Jusiñamui uruiaɨ fɨnoca rafuena fɨnoñedomoɨ; iadedɨ omoɨ moo fɨnoca rafuena fɨnocabidomoɨ. Uai otɨmacɨ: —Jamai naɨraɨ ie uruiaɨñedɨcaɨ. Caɨ Moodɨ Jusiñamui. 42 Jesús dane llote: —Jusiñamuidɨ omoɨ moodena, cuena isiruitomoɨ, naimɨemona cue billa jira. Cue jitailla jira, biñedɨcue; iadedɨ cuena oretate. 43 ¿Bue ñellena cue lluana cacaiñedomoɨ? Cacareiraɨnidomoɨ. 44 Omoɨ moodɨ Taɨfena jira, cue lluana ɨɨnoñedomoɨ. Naimɨe jitailla rafuena fɨnoacacabidomoɨ. Nano dofomona naimɨedɨ comena meineraɨma. Naimɨe taɨno jaca llua jira, uanaicɨnona naimɨe jaca gaɨñede. Naimɨe taɨnona lloia, ie comecɨ llua isoi llote. Naimɨemona taɨno lluacɨnodɨ comuicabide. Naimɨe isoidomoɨ. 45 Uanai cue llua jira, cuena ɨɨnoñedomoɨ. 46 ¿Nɨe isoide jeacɨno fɨnodɨcue? Cuemo llono. Uanai cue llia, ¿bue ñellena cuena ɨɨnoñedomoɨ? 47 Jusiñamuina mooredɨmɨedɨ Jusiñamui uaina cacade. Jusiñamui uruiaɨñedomoɨ. Ie jira cue lluana cacaiñedomoɨ. 48 Naimɨena jearuillanona, naie illaɨcomɨnɨ dɨnena iese raitɨmacɨ: —Samaritano naɨraɨ imɨedɨo. Janaba illamɨedɨo. Uaɨritaidɨo. 49 Jesús uai ote: —Janaba illamɨeñedɨcue. Cue fɨnoca rafuemona cue Moona iobitadɨcue; iadedɨ iese cuena omoɨ ñaɨamona cuena iobitañedomoɨ. 50 Omoɨmona iobillacɨnona feiñollena, cue rafuena fɨnoñedɨcue; ia cue Moo iena oiacade. Cuena omoɨ ɨɨnoñenia, cuemo iobillacɨnona omoɨ fecañenia, cue Moo omoɨna duere fɨnoite; 51 ia bu cue lluana ua ɨɨnoia, jaca ua fiodaiñeite. 52 Naie illaɨcomɨnɨ dɨnena uai otɨmacɨ: —Janaba illamɨedɨona jai uiñotɨcaɨ. Abraham mɨcorɨ jaie fiodaite. Jusiñamuina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ jɨaɨ jaie fiodaitɨmacɨ; iadedɨ: “Bu cue lluana ɨɨnoiadedɨ, fiodaiñeite” raitɨo. 53 Caɨ usuma Abraham mɨcorɨ baɨfemo faɨñedɨo. Jusiñamuina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ baɨfemo faɨñedɨo. ¿Bumɨedɨota? 54 Jesúdɨ uai ote: —Dama cue abɨna birɨñedɨcue; ia cue Moo cuena marena ñaɨamona, cuena iobitate. “Caɨ Moodɨ Jusiñamui” raicabitomoɨ; 55 iadedɨ naimɨena uiñoñedomoɨ. Naimɨena uiñotɨcue. “Naimɨena uiñoñedɨcue” cue raia, omoɨ isoi taɨno llotɨcue. Naimɨena uiñotɨcue. Naimɨena jɨaɨ ɨɨnotɨcue. 56 Omoɨ usuma Abraham mɨcorɨ enɨruemo cue ɨco billena jaie uiñote. Iena uiñuamona, naimɨe iobide. 57 Illaɨcomɨnɨ dɨnena uai otɨmacɨ: —Odɨ cincuenta años nia iñedɨo. ¿Nɨese Abraham mɨcorɨna cɨodɨo? 58 Jesús uai ote: —Abraham mɨcorɨ nia iñena facaiseconi jaca itɨcue. 59 Iena cacajanona, naimɨe faɨrɨnollena, naie illaɨcomɨnɨ nofɨcɨna llɨnotɨmacɨ; iadedɨ Jesús reirillanona, Jusiñamui jofomona oni jaide.

9

Jesús uisɨnidɨmɨena jillotaja rafue

1 Jɨaɨruido ie llofueoicaiganodɨcaɨ dɨga Jesús macaria, uisɨnidɨmɨena cɨode. Iese nanomona jaca naimɨedɨ jeicɨga. 2 Jesúmo jɨcanotɨcaɨ: —Llofueraɨma, ¿bue ñellena naimɨedɨ iese jeicɨga? ¿Nɨe isoide ra ie moo jetajamona, naimɨe iese jeicɨga? ¿Nɨe isoide ra ie ei jetajamona, naimɨe iese jeicɨga? Caɨmo llono. 3 Jesús uai ote: —Naimɨe jeacɨno fɨnua muidonañede. Ie moo muidonañede. Ie ei muidonañede. Jaca bue jetajamona, iese comuiñede. Jusiñamui uai siñonana comɨnɨ uiñollena, iese jeicɨga. 4 Nia userena jira, cuena oretatɨmɨe ie jitailla rafuena fɨnoacadɨcaɨ. Raɨre jitɨrenite. Ie mei bu jaca maɨjɨnite. 5 Enɨruemo cue nia ia, comɨnɨ comecɨaɨna llɨgaiñotɨcue. —Iese Jesús llote; iadedɨ jɨaɨe rafuena ñaɨte. Naimɨe nia fiodaiñenia, Jusiñamui rafuena llocana naimɨe jaillana ñaɨte. Ie fiodaillɨrui jai iaɨre iacanana ñaɨte. Comecɨaɨna llɨgaiñuana llote, jeacɨno oni jaillena. 6 Iena lluanona enɨruena tuajano, enɨrue ɨdɨaɨ fɨnuanona, uisɨnidɨmɨe uisɨna naie enɨrue dɨga rɨgɨnote. 7 Raite: —Siloé railla joraibɨmo mai noisai —raite. Siloé oni dobaiñuamona: “Oretarabɨ”. Ie jira naimɨe noisaide. Uisɨ jai cɨodemo, abɨdo bite. 8 Billa mei, naimɨe ecɨmo itɨno, jɨaɨ naimɨena cɨocabidɨno dɨga, naimɨe jilluana coninɨri siadotɨmacɨ: —¿Buuta naimɨedɨ? Bene ucube jɨcallena raɨcabidɨmɨe isoide. 9 Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Jɨɨ, naimɨe. Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Ieñede. Naimɨena eruaɨde isoide. Naimɨe dɨnena raite: —Uisɨnidɨmɨedɨcue; iadedɨ jai cɨodɨcue. 10 Naimɨemo jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨese jai birui cɨodɨo? 11 Uai ote: —Jesús raillamɨe enɨrue ɨdɨaɨ fɨnuano, cue uisɨna rɨgɨnote. Cuemo llote: “Siloé railla joraibɨmo noisai”. Ie jira noisaidɨcue. Jai cɨodɨcue. 12 Jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨnomo ite nai Jesús? Naimɨe uai ote: —Uiñoñedɨcue.

Comɨnɨ uisɨnidɨmɨe jai jilluana siadua rafue

13 Navui uisɨnidɨmɨe jai jillua mei, fariseuaɨ dɨne comɨnɨ naimɨena uitɨmacɨ. 14 Sábadoruimo Jesúdɨ naimɨena jillotaja jira, 15 fariseuaɨ naimɨemo jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨesenamona jai cɨodɨo? Uai ote: —Jesús raillamɨe enɨrue ɨdɨaɨ fɨnuano, cue uisɨna rɨgɨnote. Ie mei Siloé railla joraibɨmo noidɨcue. Iemona jai cɨodɨcue. 16 Fariseuaɨmona jɨaɨno raitɨmacɨ: —Sábadoruimo bimɨena Jesús jillotaja jira, caɨmona jai maɨjɨde isoide. Jesús maɨjɨa jira, Jusiñamuimona naimɨe biñede. Jɨaɨno raitɨmacɨ: —¿Nɨese jearede ra fɨnouidɨmɨedɨ uisɨnidɨmɨena jillotate? —Ie jira daje isoi comecɨaɨna facañedɨmacɨ. 17 Ie jira navui uisɨnidɨmɨemo dane jɨcanotɨmacɨ: —Naimɨe ona jillotaja jira, ¿nɨese odɨ Jesúna raitɨo? Uai ote: —Naimɨedɨ Jusiñamui uai lloraɨma. 18 Naimɨe moo, naimɨe ei iaɨmaiaɨmo nia jɨcanoñenia, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ nai ɨima jaca cɨoiñenano ɨɨnosɨñede. Ie jira iaɨmaiaɨna uaiduanona, 19 jɨcanotɨmacɨ: —¿Bimɨedɨ omɨco jito? ¿Naimɨe jaca uisɨnino jeicɨga? 20 Uai otɨiaɨmaiaɨ: —Jɨɨ, bimɨe coco jito. Jaca uisɨnino jeicɨga. Iena uiñotɨcoco. 21 Nɨese jai naimɨe uisɨna cɨuana uiñoñedɨcoco. Bu naimɨena jilloitajana jɨaɨ uiñoñedɨcoco. Naimɨemo jɨcano. Naimɨedɨ jai eimɨesa. Dama ie facaina jai ñaɨte —uai otɨiaɨmaiaɨ. 22 Bie rafue nia suiñenia, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ navui llotɨmacɨ: “Jesúdɨ caɨ Jilloitaraɨma bu lloia, caɨ ofiracomo naimɨena fo billana rairuitɨcaɨ”. Iena jacɨruillanona, 23 llotɨiaɨmaiaɨ: “Naimɨe jai eimɨesa. Naimɨemo jɨcano”. 24 Ie jira illaɨcomɨnɨ dane naimɨena uaiduano, llotɨmacɨ: —Jusiñamuimo iobillacɨnona feca. Jesúmo fecañeno. Naimɨe jearede rafuena fɨnouidɨmɨena uiñotɨcaɨ. 25 Uai ote: —Naimɨe jearede rafuena fɨnouillana uiñoñedɨcue. Daje rafuena uiñotɨcue. Navuidɨ cɨoiraɨnidɨcue. Birui jai cɨodɨcue. Iena uiñotɨcue. 26 Jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨesede ra dɨga fɨnuamona odɨ uisɨna cɨodɨo? ¿Nɨese ona jillotate? 27 Uai ote: —Omoɨmo jai llotɨcue; iadedɨ cacaiacaiñedomoɨ. ¿Bue ñellena omoɨmo dane lloitɨcue? ¿Ie llofueganona jaiacadomoɨ? 28 Rɨire uai otɨmacɨ: —Naimɨe ie llofuegamɨedɨo. Caɨdɨ Moisés mɨcorɨ ie llofueganodɨcaɨ. 29 Jusiñamui Moisés mɨcorɨmo jaie lluana uiñotɨcaɨ; iadedɨ bimɨena uiñoñedɨcaɨ. Naimɨe nɨnena billana jɨaɨ uiñoñedɨcaɨ. 30 Nai ɨima uai ote: —Jadi, naimɨe nɨnena billana uiñoñedomoɨ; iadedɨ cuena jillotate. 31 Jusiñamuidɨ jearede rafuena fɨnodɨno ñaɨa uaina cacarefiñede. Naie isoidɨno siño rafuena fɨnoñenana uiñotɨcaɨ; iadedɨ Jusiñamuidɨ naimɨena sedadɨmɨe ñaɨa uaina cacade. Ie jitailla rafuena fɨnodɨmɨe ñaɨa uaina cacade. Naie isoidɨno siño rafuena fɨnuana uiñotɨcaɨ. 32 Enɨrue fɨnua facaisemona jaca buna uisɨnino jeicɨgamɨena jilloitañede. 33 Jesúdɨ Jusiñamuimona biñedɨmɨedena, jaca buena fɨnonide. 34 Uai otɨmacɨ: —Jamai caɨ naɨraɨ imɨedɨo. ¿Nɨese caɨna llofueitɨo? Ie jira naimacɨ ofiracomona naimɨena jino dotadɨmacɨ.

Jesús uisɨnidɨmɨe dɨga ñaɨa rafue

35 Uisɨnidɨmɨena jino dotajana fɨdɨanona, Jesús naimɨena jenode. Baillano, jɨcanote: —¿Omoɨ comɨnɨna Jilloitaraɨmana ɨɨnotɨo? 36 Uai ote: —¿Bumai naimɨe? Cuemo llono, naimɨena cue ɨɨnollesa. 37 Jesús uai ote: —Naimɨena cɨodɨo. O dɨga ñaɨte. Cue. 38 Caiñɨcɨ ɨfodo raɨnadajanona, iobillacɨnona fecallena, uai ote: —Nama, jai o uaina ɨɨnotɨcue. 39 Jesús uai ote: —Uisɨnidɨno cɨoitallena, enɨruemo bitɨcue. Jai uisɨna cɨodɨno uisɨna cɨoitañellena bitɨcue. —Iese Jesús raite; ia naimacɨ comecɨaɨna ñaɨte. Jesús “Jai maraiñedɨcaɨ” raitɨnona jillotajaɨbite. Jesús “Jai maredɨcaɨ” raitɨnomo ite jeacɨno naimacɨ uiñollena bite. 40 Naimɨe ecɨmo ite fariseuaɨ iena cacajano, jɨcanotɨmacɨ: —¿Uisɨnidomoɨ caɨna raitɨo? 41 Jesús uai ote: —Uisɨnidɨno isoi itomoɨna, omoɨmo ite jeacɨno omoɨ muidonañede; ia “Jai cɨodɨcaɨ” omoɨ railla jira, omoɨmo ite jeacɨno omoɨ muidona. Iese raite; ia naimacɨ comecɨaɨna ñaɨte. Jeacɨno naimacɨmo illana naimacɨ uiñoiacaiñena jira, iese ñaɨte. Naimacɨ jeacɨno oni dotajana jitaiñedɨmacɨ.

10

Toɨca llaudaɨaɨ sedaraɨma rafue

1-2 Jesús dane llofuete: —Cue rafuena omoɨ raise uiñollena, toɨca llaudaɨaɨna ñaɨtɨcue. Llaudaɨaɨ jino uicabilla isoi, llaɨgafomo nasedo fo jaidɨmɨedɨ naie llaudaɨaɨ sedaraɨma; ia jinofebei dɨnena bitɨmɨedɨ fɨɨriraɨma. 3 Llaɨgafo llaudaɨaɨ sedaraɨma fo jaillena, nase sedaraɨmadɨ nase econote. Llaudaɨaɨ naimɨe uaina uiñotɨmacɨ. Imacɨ mamecɨaɨdo uaiduamona, llaɨgafomona jino bitɨmacɨ. 4 Nana ie llaudaɨaɨ jino bia, naimacɨna ɨfode. Naimɨe uaina uiñuanona, naimɨena racadɨmacɨ. 5 Naimacɨ uiñoñegamɨena racañedɨmacɨ; iadedɨ naimɨe uaina naimacɨ uiñoñena jira, naimɨemona oni aisɨdɨmacɨ. 6 Bie isoidɨcɨnona Jesús llofuete; iadedɨ naie comɨnɨ iena cacaiñedɨmacɨ. 7 Ie jira Jesús dane llofuete: —Llaɨgafo ie nase isoidɨcue. 8 Damɨerie fɨɨriraɨnɨna bitɨmacɨ. Ie jira llaudaɨaɨ naimacɨ uaina cacaiñedɨmacɨ. —Iese Jesús llofuete; ia naimɨena ɨɨnotɨnona ñaɨte. Naimɨena abɨ caitadɨnona ñaɨte. Naimɨe ɨɨnotɨno naimɨena abɨ caitadɨno llogacɨnomo cacarefiñena ñaɨte. 9 Nia llofuete: —Llaɨgafo isoidɨcue. Bu cue nasedo fo bia, jilloite. Llaudaɨaɨ isoi fo biite. Jino jaite. Mare guille baite isoite. —Iese llofuete; ia naimɨena ɨɨnotɨno marena illana ñaɨte. Naimɨemona naimacɨ jitailla rafuena uana ñaɨte. 10 Nia llofuete: —Llaudaɨaɨna fɨɨllena, meinellena, faɨfillena, fɨɨriraɨma bite; iadedɨ comɨnɨna jaca raise itatallena, bitɨcue. 11 Llaudaɨaɨ marena sedaraɨmadɨcue. Mare sedaraɨmadɨ ie toɨnɨaɨ facaina rɨiduanona ie abɨna faɨfite. 12 Janallari bia, llaudaɨaɨ naimɨe ieñena jira, jamai maɨjɨdɨmɨedɨ, llaudaɨaɨna faɨnonocaillano, ecɨmona aisɨde. Llaudaɨaɨna janallari gaɨtaacanamona, llaudaɨaɨ tuudɨmacɨ. 13 Jamai ucube oiacanano, isiruiñenano, jamai maɨjɨdɨmɨe aisɨde. 14 Iese iñedɨcue. Mare sedaraɨmadɨcue. Cue llaudaɨaɨna uiñotɨcue. 15 Cue Moo dɨga conimana coco uiñua isoi, naimacɨ cuena jɨaɨ uiñotɨmacɨ. Cue llaudaɨaɨ facaina fiodaitɨcue. —Iese Jesús llofuete; ia naimɨena ɨɨnotɨnona ñaɨte. Jamai maɨjɨdɨmɨe isoi naimacɨna sedañede. Naimacɨna raise rɨidote. Naimacɨ facaina jɨaɨ fiodaiacade. 16 Nia llofuete: —Jɨaɨe llaɨgafomo jɨaɨe llaudaɨaɨ cuemo ite. Naimacɨna jɨaɨ atɨacadɨcue. Cue uaina cacaitɨmacɨ. Ie mei danomo nana cue llaudaɨaɨ iitɨmacɨ. Naimacɨna dama sedaitɨcue. —Iese Jesús llofuete; ia jɨaɨe naɨraɨaɨmo naimɨena ɨɨnoitɨnona ñaɨte. Dajena naimacɨna sedajana ñaɨte.

Jesús fiodaille rafue

17 Jesús nia llofuete: —Cue jai fiodaiacanamona, cue Moo cuena isiruite. Fiodaillamona dane jilloitɨcue. 18 Cue jitaiñenia, jaca buna cuena meineñeite. Cue jitailla jira, fiodaitɨcue. Siño uai cuemo illa jira, cue jitaillɨruimo fiodaitɨcue. Cuemo cue Moo siño uaidɨ jai illa jira, dane jilloitɨcue. 19 Jesús iese llofuia jira, judíuaɨ illaɨcomɨnɨdɨ daje isoi comecɨaɨna facañedɨmacɨ. 20 Jɨaɨnodɨ: —Naimɨemo Janaba illamɨe —raitɨmacɨ —. Uaɨrico. Naimɨena cacareiacaiñedɨcaɨ —raitɨmacɨ. 21 Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Bie isoidɨcɨnona Janaba illamɨe llofueñede. Janaba illamɨe uisɨnidɨmɨena jillotanide.

Jesús ie Moo dɨga daje isoi comecɨ lloilla rafue

22 Rollime facaise Jerusalémo Jesús ite. Naie facaiseconi Jusiñamui jofo ie fɨnua comecɨa rafue ite. 23 Salomón mɨcorɨ fɨnotaga jofo abɨ ibɨrɨmo Jesús macarite. 24 Naie facaise judíuaɨ illaɨcomɨnɨ naimɨe dɨne bitɨmacɨ. Jɨcanotɨmacɨ: —¿Nɨruido caɨmo ona lloitɨo? Odɨ caɨ Jilloitaraɨmania, caɨmo marefodo llono. 25 Jesús uai ote: —Omoɨmo jai llotɨcue; iadedɨ ɨɨnoñedomoɨ. Cue Moo mamecɨdo cue fɨnoca rafuemona cuena uiñotomoɨ. 26 Cue toɨca llaudaɨaɨmo omoɨ jaɨnaɨaɨñena jira, cuena ɨɨnoñedomoɨ. 27 Cue toɨca llaudaɨaɨ cue uaina cacadɨmacɨ. Naimacɨna uiñotɨcue. Cuena racadɨmacɨ. 28 Naimacɨ jaca itatatɨcue. Jaca abɨna faɨfiñeitɨmacɨ. Cue anamona jaca budɨ naimacɨna baɨroñeite. 29 Cue Moo naimacɨna cuemo fecade. Naimacɨdɨ jɨaɨno baɨfemo faɨtɨmacɨ. Naimɨemona jaca budɨ naimacɨna baɨronide. 30 Cue Moo dɨga daje isoi comecɨna lloidɨcoco. —Iese llote; ia naimɨena ɨɨnotɨnona ñaɨte. Naie illaɨcomɨnɨ naimɨemo jaɨnaɨaɨñena jira, naimɨena ɨɨnoñedɨmacɨ. Iena Jesús ñaɨte. 31 Jesús llofuiana cacajano, naie illaɨcomɨnɨ nofɨcɨna llɨnotɨmacɨ, naimɨena meinellena. 32 Iena cɨuanona, Jesús llote: —Cue Moo uaido dɨga mare rafuena fɨnodɨcue. ¿Nɨe isoide rafuena cue fɨnua muidona, cuena meineiacadomoɨ? 33 Uai otɨmacɨ: —Mare rafuena o fɨnua muidona, ona meineñeitɨcaɨ. Jamai ɨimadɨo. “Jusiñamuidɨcue” o railla jira, ona meineitɨcaɨ. Jusiñamui Joreñona jɨaɨ jeare ñaɨtɨo. 34-36 Jesús dɨnena uai ote: —Jaie cuegafuiaɨna jamainidɨcaɨ. Nainomo Jusiñamuidɨ naimɨe uaina cacadɨnomo jaie llote: “Omoɨdɨ jusiñamuillaɨdomoɨ”. Jusiñamui ie uaina cacadɨnomo jaie iese lloiade, ¿nɨese cuena jeare ñaɨtomoɨ? Jusiñamui cuena fetuano, cuena bene oretate. “Jusiñamui Jitodɨcue” cue railla jira, “Jusiñamui Joreñona jeare ñaɨtɨo” raitomoɨ. 37 Cue Moo isoi cue fɨnoñenia, cuena ɨɨnoñeno; 38 iadedɨ cuena omoɨ ɨɨnoiacaiñenia, cue Moo isoi cue fɨnoia, naie rafuena ɨɨno. Iemei cue Moomo cue jaɨnaɨaɨllana uiñoitomoɨ. Cuemo cue Moo jaɨnaɨaɨllana jɨaɨ uiñoitomoɨ. 39 Iena cacajano, naimɨena dane gaɨtaacadɨmacɨ; iadedɨ naimacɨmona jillode. 40 Ie mei Jesús Jordán railla ille ruica dɨbeimo jaide. Nainomo Juan mɨcorɨ comɨnɨna nano bautizade. Nainomo rillanona, nainomo Jesús fɨebide. 41 Ailluena comɨnɨ Jesús dɨne bitɨmacɨ. Coninɨna raitɨmacɨ: —Juan mɨcorɨ siño rafuena fɨnoñede; iadedɨ nana Juan mɨcorɨ Jesúna lluacɨnodɨ uanaicɨno. 42 Nainomo ailluena comɨnɨdɨ Jesús naimacɨ Jilloitaraɨmana ɨɨnotɨmacɨ.

11

Betaniamo Jesús abɨdo jailla rafue

1 Naie facaise Betaniamo Lázaro raillamɨedɨ duide. Naimɨe mirɨñodɨ Marta, María iaɨñuaɨ. 2 Naie Maríadɨ jɨaɨruido Jesús eɨllɨmo caɨmare soride rana totade. Ie mei naiñaiño ie ɨfotɨe dɨga naimɨe eɨllɨna safenaillena dote. 3 Naie iaɨñuaɨ Jesús dɨne uaina oredɨaɨñuaɨ, naimɨe billena. Naimɨe jɨbuisaɨbillena llotatatɨiaɨñuaɨ: —Nama, o isiruigamɨe duide —llotatatɨiaɨñuaɨ. 4 Jesús naie rafuena fɨdɨano, llote: —Jamai fiodaillena naimɨe duiñede. Jusiñamui uaina siñonana comɨnɨ uiñollena, naimɨe duide. Iemona comɨnɨ dɨnena: “Ua Jusiñamui Jitodɨo” cuena raitɨmacɨ. 5 Jesúdɨ Lázarona isiruite. Ie mirɨño iaɨñuaɨna jɨaɨ isiruite; 6 iadedɨ Lázaro duillana Jesús fɨdɨano, naimɨe dɨne jaiñede. Naimɨe illanomo menarui nia fɨebide. 7 Ie mei ie llofueoicaiganodɨcaɨmo llote: —Judeamo abɨdo dane mai caɨ jaillɨ. 8 Uai otɨcaɨ: —Llofueraɨma, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ birui nofɨcɨna ona faɨrɨnoiacadɨmacɨ. ¿Nɨese naimacɨ dɨne dane jaitɨo? 9 Uai ote: —Nagarui userede. Userenia bu macaria, raise cɨua jira, eɨcaɨtaiñede; 10 iadedɨ bu naɨona macaria, raise cɨoiñena jira, eɨcaɨtaide. —Iese llofuete; ia naimɨe rafuedo jaillena ñaɨte. Raite: —Cue rafue suicana jaite. Cue jitaille dɨnori nia llofuetɨcue. Cue rafuedo omoɨ jaia, marena jaitomoɨ. Iedo omoɨ jaiñenia, duere sefuitomoɨ. 11 Dane llote: —Lázaro jai ɨnɨde; iadedɨ naimɨena casitallena, jaitɨcue. 12 Uai otɨcaɨ: —Nama, naimɨe jamai ɨnɨia, nia dama casite. 13 Naimɨe jafaicɨ uanona ɨnɨamo comecɨaɨna facadɨcaɨ; iadedɨ Jesús naiena lloñede. Lázaro fiodaillana ñaɨte. 14 Ie jira Jesús caɨmo marefodo llote: —Naimɨe jai fiodaite. 15 Nainomo cue iñena jira, cue siño uai omoɨ ɨɨnollena, omoɨ facaina iobidɨcue. Naimɨe dɨne mai caɨ jaillɨ. 16 Caɨmona Tomás caɨmo llote: —Maiña. Naimɨe dɨga fiodaisaitɨcaɨ —llote. Tomás mamecɨ jɨaɨcɨdɨ Dídimo. Naimɨedɨ gorasa.

Jesús Marta dɨga ñaɨa rafue

17 Betaniamo caɨ ria, Lázaro raɨafomo jai nagaamagarui illana fɨdɨdɨcaɨ. 18 Jerusalémona Betaniamo tres kilómetros dɨnori illa jira, 19 dɨga judíuaɨ illaɨcomɨnɨ eedollena, Marta iaɨñuaɨ María dɨne bitɨmacɨ. 20 Jesús billana Marta fɨdɨano, caɨ dɨne naɨsomo bite; iadedɨ jofomo María fɨebide. 21 Jesúmo Marta llote: —Nama, o bene itɨona, cue ɨio fiodaiñede; 22 iadedɨ Jusiñamuimo buena o jɨcaia, naimɨe iena fɨnoite. Iena uiñotɨcue. 23 Jesús dɨnena uai ote: —O ɨio abɨdo jilloite. 24 Naiñaiño uai ote: —Nana comɨnɨ jilloillɨruimo naimɨe jɨaɨ jilloite. Iena uiñotɨcue. 25 Jesús uai ote: —Fiodaillamona comɨnɨ abɨaɨna Jilloitaraɨmadɨcue. Jusiñamui dɨga jaca illena, comɨnɨna itataraɨmadɨcue. Bu cuena ɨɨnuanona, fiodaiadedɨ, iemona ɨco jilloite. 26 Cuena ɨɨnotɨmɨena Jusiñamui illanomo jaca illena itataitɨcue. ¿Iena ɨɨnotɨo? 27 Naiñaiño uai ote: —Jɨɨ, Nama; odɨ caɨ Jilloitaraɨmadɨo. Odɨ Jusiñamui Jitodɨo. Jusiñamui dɨnena o billamo jaie ocuiridɨcaɨ. 28 Iese raillanona, jofomo Marta abɨdo jaide. Ie euiñona uaiduano, anado llote: —Llofueraɨma jai ride. Ona uaidote. 29 Iena cacajano, raɨre caɨ dɨne María bite. 30 Marta dɨga ie ñaɨanomo Betania ecɨmo Jesús nia ite. 31 Jesús dɨne María nia jaiñenia, judíuaɨ illaɨcomɨnɨdɨ Maríana nia eedotɨmacɨ. María jino jaillana cɨuano, racadɨmacɨ. “Raɨafomo eellena naiñaiño jaide” raillanona comecɨaɨna facadɨmacɨ. 32 María Jesús dɨne rillano, naimɨena duenaillano, caiñɨcɨ ɨfodo raɨnadacaida, llote: —Nama, bene itɨona, niadedɨ cue ɨiodɨ fiodaiñede.

Jesús Lázarona jillotaja rafue

33 María eiana Jesús cɨuano, naiñaiño dɨga bitɨno eiana cɨuano, naimɨe comecɨ eo sunaite. Sunaillamona, jafaicɨna faɨte. 34 Jɨcanote: —¿Nɨnomo Lázarona raɨtomoɨ? Uai otɨmacɨ: —Nama, mai jɨbuisaɨbi. 35 Lázarona duenaillanona, Jesús eede. 36 Iena cɨuanona, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ dɨnena llotɨmacɨ: —Ero. Naimɨena eo isiruite. 37 Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Navui uisɨnidɨmɨena jillotate. ¿Bue ñellena bimɨena jilloitañede, naimɨe nia fiodaiñenia? 38 Iena cacajanona, ie siño uai fɨnuana naimacɨ nia raise ɨɨnosɨñena jira, Jesús comecɨ dane sunaite. Oni jaillanona, raɨafomo ridɨcaɨ. Nofɨcɨ motomo ite naie raɨafo. Ifodɨ jɨaɨe nofɨcɨna ɨbaica. 39 Jesús llote: —Nofɨcɨ oni ñuita. Marta dɨnena naimɨe uai ote: —Nama, naimɨe abɨ jai sorirede. Nagaamagarui raɨafomo jai ite. 40 Jesús uai ote: —Cuena o ɨɨnoia, Jusiñamui uai siñonana uiñoitɨo. 41 Iemona comɨnɨdɨ nofɨcɨna oni ñuitadɨmacɨ. Jesús monamo eruaɨllano, llote: —Moo, cue uaina o cacaja jira, iobidɨcue. 42 Jaca cuena cacadɨo. Iena uiñotɨcue; iadedɨ cue dɨga bene itɨno illa muidona, iese ado llotɨcue. Cuena o oretajana naimacɨ ɨɨnollena, o dɨga ado ñaɨtɨcue. 43 Ie mei eo ado llote: —Lázaro, jino bi. 44 Nai fiodaitɨmɨe nia naimɨe abɨ nana ferɨnua ra dɨga jino bite. Jesúdɨ comɨnɨmo llote: —Naimɨe abɨ ferɨnua oni suiño. —Ie jira suiñodɨmacɨ. 45 Ie muidona María dɨga bitɨnomona ailluena comɨnɨ Jesúna ɨɨnotɨmacɨ. Naimɨe fɨnoca rafuena cɨuanona, ɨɨnotɨmacɨ.

Jesúna meinellena, illaɨcomɨnɨ comecɨaɨna facaja rafue

46 Jesúna ɨɨnoñedɨnomona damɨerie Jesús fɨnoca rafuena fariseuaɨ dɨne lluaidɨmacɨ. 47 Ie jira Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨ, fariseuaɨ dɨga, danomo ofidɨmacɨ. Jesús rafuena siadotɨmacɨ: —¿Nɨese naimɨena nɨbaɨitɨcaɨ? Dɨga siño rafuena ua fɨnocabide. 48 Naimɨena nɨese caɨ nɨbaɨñenia, nana comɨnɨ naimɨena ɨɨnoitɨmacɨ. Nana comɨnɨ naimɨe dɨbeimo jaia, naimacɨ illaɨmana naimɨe jaillana jitaitɨmacɨ. Iemei romanos soldaduaɨ biitɨmacɨ. Jusiñamui jofona judaɨaɨbitɨmacɨ. Caɨ naɨraɨaɨna jɨaɨ fuidoitɨmacɨ. Iena jitaiñedɨcaɨ. 49 Naie facaise nanoca Jusiñamui dɨga ñaɨraɨmana Caifás illamona, naimacɨmo llote: —Naimɨe rafuena raise uiñoñedomoɨ. 50 Iese caɨ naɨraɨmo suiñellena, damɨe caɨ naɨraɨ facaina fiodaitena, mare. Iena nɨbaɨ nia raise uiñoñedomoɨ. 51 Ie comecɨna dama facajano, iese lloñede; ia Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨmana naimɨe illamona, Jusiñamui naimɨena biena llotatate: —Jesúdɨ caɨ comɨnɨ facaina fiodaite. 52 Caɨ comɨnɨ facaina dama fiodaiñede; iadedɨ nana Jusiñamuina ɨɨnoitɨnona facaina fiodaite. Dɨga naɨraɨaɨmo itɨmacɨ; iadedɨ naimɨemo dajena nana naimacɨ duillena, naimɨe fiodaite. 53 Caifás lluana naimacɨ cacajamona, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ comecɨaɨna nia facadɨmacɨ, naimɨena meinellena. 54 Ie jira Jesús judíuaɨ illaɨcomɨnɨ illa motodo marefodo macariñede. Jofue iñena dofodo jaidɨcaɨ. Efraín railla naɨraɨ dɨne ridɨcaɨ. Nainomo dɨga irui itɨcaɨ. 55 Pascua railla rafue iaɨre iacana jira, ailluena comɨnɨ Jerusalémo naimacɨ naɨraɨaɨmona jaidɨmacɨ. Rafue nia taɨneñenia, naimacɨmo ite rafue oni jaillena, caɨ einamacɨ llua isoi fɨnodɨmacɨ. 56-57 Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨdɨ fariseuaɨ dɨga navui ñaɨtɨmacɨ: —Bu Jesúna cɨoia, naimɨena caɨ gaɨtallena, caɨmo llono. Rafuemo bitɨno illamona, Jesúna jenodɨmacɨ. Jusiñamui jofomo naimacɨ ia, coninɨmo jɨcanododɨmacɨ: —¿Nɨese comecɨaɨna facadomoɨ? ¿Jesús bene biite? Caɨ illaɨcomɨnɨ llua jira, nɨbaɨ jai biñeite. Illaɨcomɨnɨ lluana fɨdɨano, naimɨe biñeite.

12

Betaniamo Lázaro jofomo Jesús guilla rafue

1 Pascua railla rafue rilledɨ seis dɨgarui fɨebidemo, Jesús caɨ dɨga Betaniamo jaide. Betania Lázaro illano. Jesús Lázarona fiodaillamona navui jillotate. 2 Jesúri iobillano, Lázaro ie guille rafuena fɨnode. Marta guille baɨ jonega. Jesús dɨga guitɨno motomo Lázaro ite. Jesús llofueoicaiganodɨcaɨdɨ jɨaɨ motomo guitɨcaɨ. 3 Iemei Maríadɨ nardomona fɨnoca caɨmare soride ra Jesús eɨllɨmo totade. Daje botella raifi totade. Safenaillena naiñaiño ɨfotɨe dɨga ie eɨllɨna dote. Nai caɨmare soride ra eo raifide. Daje botella ite. Iemona nana jofo jeraidɨ soride. 4 Caɨmona Judas Iscariote mɨcorɨna mamecɨredɨmɨe ite. Jesúna gaɨtataitɨmɨe. Llote: 5 —¿Bue ñellena bie soride radɨ fecañede, ucubena ollena? Fecacadena, trescientos dɨgarui maɨjɨa ucube dɨese raifide. Ie mei nai ucube dueredɨnomo fecadena, mare —llote. 6 Dueredɨnona naimɨe duenaiñede; iadedɨ naimɨe caɨ ucubena sedade. Naimɨedɨ fɨɨriraɨma. Naie ucubemona fɨɨuilla jira, iese naimɨe llote. 7 Jesús uai ote: —Dama ite. Bie soride ra naiñaiño jai eenoga cue fiodaillɨrui iena. 8 Dueredɨno omoɨ dɨga jaca iitɨmacɨ; iadedɨ omoɨ dɨga jaca iñeitɨcue.

Ailluena comɨnɨ Lázarona cɨua rafue

9 Lázaro jofomo Jesús illana ailluena caɨ illaɨcomɨnɨ fɨdɨano, bitɨmacɨ. Navui fiodaillamona Lázarona Jesús jillotaja jira, Jesúna dama cɨoiacaiñedɨmacɨ; iadedɨ Lázarona jɨaɨ cɨoiacadɨmacɨ. 10 Ie jira Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨdɨ Lázarona jɨaɨ meinellemo comecɨaɨna facadɨmacɨ. 11 Lázaro muidona ailluena judíuaɨ illaɨcomɨnɨ naimacɨ illa dɨbei faɨnonocaida, Jesúna ɨɨnotɨmacɨ.

Jerusalémo illaɨma isoi, Jesús marena jailla rafue

12 Pascua railla rafue illa jira, ailluena comɨnɨ Jerusalémo itɨmacɨ. Egiptomona caɨ jaiagaɨ jillobillana comecɨllena naie rafue ite. Jesús Lázaro dɨga guillarui ie areruido Jesús Jerusalémo billana naie comɨnɨ fɨdɨdɨmacɨ. Fiodaillamona Lázarona Jesús navui jilloitajana dɨga comɨnɨ cɨodɨmacɨ. Iena llocana uitɨmacɨ. Ie jira ailluena comɨnɨ Jesús dɨne jaidɨmacɨ. 13 Raforona uanona, naimɨena feiñollena, naimɨe uicomo jaidɨmacɨ. Ado cuiriisɨte: —¡Caɨ Jilloitaraɨma billa! ¡Jusiñamui mamecɨdo bitɨmɨe eo mare! ¡Caɨ Illaɨma eo mare! —cuiriisɨte. 14 Jesúdɨ aillɨ baiga burrito emododo jaide. Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ jaie llua isoi jaide. Jaie llote: 15 “Jerusalén imacɨ, jacɨnaiñeno. O Illaɨma burrito emododo biite”. 16 Naie facaise bie rafuemo comecɨaɨna facañedɨcaɨ; iadedɨ Jesús jillua mei, bie rafuena comecɨtɨcaɨ. 17-18 Lázarona Jesús jillotaja jira, ailluena comɨnɨ Jesús dɨne jaidɨmacɨ. 19 Iena cɨuano, fariseuaɨ coninɨri ñaɨtɨmacɨ: —Jaca buena birui fɨnoñedɨcaɨ. Ailluena comɨnɨ Jesús dɨbeimo jai jaidɨmacɨ.

Judíuaɨñedɨno Jesúna cɨoiacana rafue

20 Judíuaɨñedɨno Jusiñamuina sedallena, pascua railla rafuemo jɨaɨ bitɨmacɨ. 21 Naie facaise caɨ dɨne bitɨmacɨ. Felipedɨ Galilea ie Betsaida naɨraɨ imɨena jira, Felipe dɨne bitɨmacɨ. Felipemo llotɨmacɨ: —Jesúna cɨoiacadɨcaɨ. 22 Felipe iena Andrémo llote. Ie mei Jesúmo lluaidɨaɨmaiaɨ. 23 Jesús uai ote: —Monamona bitɨcue; ia jai cue fiodaille facaise ride. Comɨnɨ cue uaidɨ siñonana uiñua facaise jai ride. 24 Jɨaɨe rafuedo iena lloitɨcue. Ido rilla mei, naie ido sɨcoñenia, buena iñede; iadedɨ sɨcuamona, ailluena llɨsilladɨ iite. Ie isoide. Cue fiodaiñenia, jaca bu jillobiñeite. Cue fiodaillemona ailluena comɨnɨ jillobitɨmacɨ. 25 Ie abɨmo ite rafuemo comecɨna dama bu facaia, ja muidomo faɨfite; ia cuemo ite rafuemo comecɨna bu facaia, monamo jaca iite. 26 Cuena bu raise sedaacania, cue rafuedo naimɨe jaite. Cue llofuegamɨena naimɨe jaillamona, cuemona fueoite. Iemona cue Moodɨ naimɨena caɨmare itataite. 27 Cue comecɨ jai rucaicuerite; iadedɨ, ¿nɨese raitɨcue? Raiñeitɨcue: “Moo, cue fiodaillemona cuena jillote”. Fiodaillena bitɨcue. Ie jira raitɨcue: 28 “Moo, comɨnɨna o uai siñonana uiñota”. Ieconi monamona Jusiñamui llote: —Jai iena fɨnodɨcue. Dane iena fɨnoitɨcue. 29 Jusiñamui ñaɨana nainomo ite comɨnɨ raise cacaiñenano, raitɨmacɨ: —Mona gurude. Jɨaɨno raitɨmacɨ: —Naimɨemo Jusiñamui jaɨenicɨ llote. 30 Jesús uai ote: —Cue facaina naie lluana cacaiñedomoɨ; iadedɨ omoɨ facaina iena cacadomoɨ. 31 Cuena uiñoñedɨno duere sefuilla facaise ja taɨneite. Taɨfe anamo comɨnɨ jai itɨmacɨ; ia Jusiñamui Taɨfena ja anafefitaite. 32 Cruzmo cue fiodaia, naimacɨna jilloitallena, ailluena comɨnɨna cue dɨbeimo itataitɨcue. 33 —Naimɨe fiodaillana naimacɨ uiñollena, iese llote. 34 Naie comɨnɨ uai otɨmacɨ: —Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ jaie cuega: “Caɨ Jilloitaraɨma jaca fiodaiñeite”. ¿Nɨese raitɨo: “Jusiñamuimona bitɨcue; ia fiodaitɨcue”? 35 Jesús dane uai ote: —Cue llofuia dɨnori omoɨ comecɨaɨna nia llɨgaiñotɨcue. Cue lluamo cacarei. Omoɨ dɨga cue nia ia, cue llofuiamo cacarei. Jitɨredemo bu macaria, naɨ illana raise uiñoñede. Ie isoide. Jeacɨno anamo itɨnodɨ jitɨredɨnomo itɨmacɨ isoidɨmacɨ. Uanaicɨnona uiñoñedɨmacɨ. 36 Jeacɨno anamona omoɨ jilloillena, cue llofuia uaido omoɨ comecɨaɨna birui llɨgaiñotɨcue. Cue uaina ɨɨno, cue comɨnɨna omoɨ jaillena. Bie llua mei, Jesús oni jaillano, naimacɨmona reirite.

Comɨnɨ Jesús uaina ɨɨnoñena rafue

37 Jesús dɨga siño rafuena fɨnode; iadedɨ ailluena comɨnɨ: “Naimɨedɨ caɨ Jilloitaraɨma” raillana nia ɨɨnosɨñede. 38 Iemona Isaías mɨcorɨ jaie cuegafuiaɨ suide. Naimɨe jaie cuega: Jusiñamui, caɨ lluacɨnona cacadɨmacɨ. O siño uaido o fɨnoca rafuena jɨaɨ cɨodɨmacɨ; iadedɨ ɨɨnoñedɨmacɨ. 39-40 Isaías mɨcorɨ dane cuega: Naimacɨ cɨoi raillano, Jusiñamui naimacɨna uisɨnidɨno isoi itatate. Naimacɨ comecɨaɨmona abɨna uiñoi raillano, naimacɨ comecɨaɨna feitate. Naimɨena ɨɨnoi raillano, iese naimacɨna jai itatate. Ie jira jai ɨɨnonidɨmacɨ. 41 Jusiñamui ie ebirede rafuena naimɨe cɨuamona, Isaías mɨcorɨ iena llote. Isaías mɨcorɨ Jesúna llote. 42 Isaías mɨcorɨ iese llote; iadedɨ ailluena judíuaɨ illaɨcomɨnɨ Jesús uaina ɨɨnotɨmacɨ. Fariseuaɨna jacɨruillanona, iena janotɨmacɨ. Naimacɨ ofiracomona naimacɨna jino dotajana jacɨruitɨmacɨ. 43 Comɨnɨ naimacɨna iobitajana naimacɨ eo jitailla jira, dotajana jitaiñedɨmacɨ. Jusiñamuimo ite iobillacɨnona raise oiacaiñedɨmacɨ.

Jesús ie Moona ñaɨa rafue

44 Naie facaise Jesús eo ado llote: —Cuena ɨɨnotɨmɨe cuena oretatɨmɨena jɨaɨ jai ɨɨnote. 45 Cuena cɨodɨmɨe cuena oretatɨmɨena jɨaɨ cɨode isoide. 46 Comɨnɨ comecɨaɨna llɨgaiñollena bitɨcue. Ie muidona naga cuena ɨɨnotɨmɨe jitɨredɨnomo jai iñede. Jeacɨno anamo jai iñede. 47 Cue uaina cacajano ɨɨnoñedɨmɨemo juez isoi birui lloñedɨcue. Comɨnɨna duere fɨnollena, biñedɨcue; iadedɨ naimacɨ jeacɨnomona naimacɨna jilloitallena bitɨcue; 48 ia cuena bu ɨɨnoñenia, cue uaina naimɨe ɨɨnoñenia, ja muidona faɨfite. Cue uaina naimɨe ɨɨnoñellemona, nana naimɨena ɨɨnoñedɨno janafefillɨruimo Jusiñamui naimɨena ɨco duere fɨnoite. Cuena jitaiñedɨmɨe, cue uaina jitaiñedɨmɨe comɨnɨ janafefillɨruimo janafefite. 49 Dama cue comecɨ facaja uaido lloñedɨcue. Cue Moo cuena oretaja muidona, cue Moo cuemo lloga uaido llotɨcue. 50 Cue Moo lloga uaidɨ naimɨe dɨbeimo comɨnɨna jaca itatate. Iena uiñotɨcue. Ie jira cue Moo cuemo lloga uaina jaca llotɨcue.

13

Jesúdɨ ie llofueoicaigano eɨllɨaɨna jocua rafue

1 Pascua railla rafue riacana areruido ia, Jesús ie Moo dɨne abɨdo jaiacanana uiñote. Naimacɨ dɨga naimɨe nia ia, ie comɨnɨna jaca eo isiruite. 2 Jesúna gaɨtatallena, naie facaise Taɨfedɨ Judas Iscariote mɨcorɨ comecɨna feidote. Judas mɨcorɨ Simón jito. 3 Jesúdɨ ie uai ie Moomona feiñuana uiñote. Ie Moo dɨnena billana uiñote. Ie Moo dɨne abɨdo jaillena jɨaɨ uiñote. 4 Nairuido Jesús caɨ dɨga guite. Guilla meinoconi, Jesús a naidacaida ie abɨmo ite ɨniroina duiñode. Abɨ dora dɨga ie moillɨna ferɨnote. 5 Janorede nogomo jɨnuina totaja mei, caɨ eɨllɨaɨna jocode. Safenaillena, ie dora dɨga dote. 6 Simón Pedro dɨne naimɨe ria, Pedro jɨcanote: —Nama, ¿cue eɨllɨna jɨaɨ jocoitɨo? 7 Jesús uai ote: —Cue fɨnoca rafuena birui uiñoñedɨo; iadedɨ jɨaɨruido uiñoitɨo. 8 Pedro uai ote: —Cue eɨllɨna jaca jocoñeitɨo. Jesús uai ote: —O eɨllɨna cue jocoñenia, cue facaina iñeitɨo. 9 Pedro uai ote: —Nama, dama cue eɨllɨna jocoñeno. O facaina raise cue illena, cue onollɨ, cue ɨfogɨ dɨga, jɨaɨ joco. 10 Jesús uai ote: —Nana o abɨna jocoñeitɨcue. Da o eɨllɨna jocoitɨcue. Jai noidɨmɨe mena icaiño noiñede. Ie abɨ jai jeanide. Dama ie eɨllɨna nɨbaɨ dane jocoacade. Omoɨ comecɨaɨ jɨaɨ jai jeanide; iadedɨ omoɨmona damɨe comecɨ nia jearede. 11 Naimɨena gaɨtataiacadɨmɨena naimɨe uiñua jira, iese llote. 12 Caɨ eɨllɨaɨna jocua mei, ie ɨniroi dane jɨtaja mei, dane ana raɨnadajanona, caɨmo jɨcanote: —Omoɨmo aillɨ cue fɨnoca rafuena nɨbaɨ raise cacaiñedomoɨ. 13 Cuena “Caɨ Nama” raicabitomoɨ. “Caɨ llofueraɨma” cuena jɨaɨ raicabitomoɨ. Iese cuena omoɨ raia, mare. Ie isoi itɨcue. 14 Omoɨ Namadɨcue. Omoɨ llofueraɨmadɨcue; iadedɨ omoɨ mullaɨma isoi itɨcuedena, omoɨ eɨllɨaɨna jai jocodɨcue. Omoɨ jamai bue isoidɨnomona, omoɨ eɨllɨaɨna danɨrie jocua. 15 Cuemona fueo. Abɨ ɨedoñeno cue isoi omoɨ jai. Cue afemo iñedomoɨ. 16 Uanai omoɨmo llotɨcue. Mullaɨma ie nama afemo iñede. Oretagamɨe ie oretatɨmɨe afemo iñede. Ie isoide. Cue afemo iñedomoɨ; ia omoɨ eɨllɨaɨna jocodɨcue. “Jɨaɨmɨe afemo itɨcaɨ” raillanomo comecɨna omoɨ facañeno. 17 Bicɨno omoɨ uiñuamona, iese omoɨ fɨnoia, caɨmare iitomoɨ. 18 Nana omoɨna iese ñaɨñedɨcue. Nana cue fetocanona uiñotɨcue. David mɨcorɨ jaie llote: “Cue dɨga guitɨnomona damɨe cuena enoidɨmɨe ite”. 19 Bie nia suiñenia, iena jai llotɨcue. Iena cuemo suilla mei, David mɨcorɨ llogacɨno raise ɨɨnoitomoɨ. 20 Uanai llotɨcue. Cue oretagamɨena bu feiñoia, cuena jɨaɨ feiñote. Bu cuena feiñoia, cuena oretatɨmɨena jɨaɨ feiñote.

Jesúdɨ ie gaɨtataitɨmɨena llua rafue

21 Jesús iese llua mei, ie comecɨ sunaite. Llote: —Uanai llotɨcue. Omoɨmona damɨe cuena gaɨtataite. 22 Caɨmona ¿nɨmɨe naimɨena gaɨtataite? raillanona, comecɨna facajano, coninɨmo eroridɨcaɨ. 23 Cuena Jesús eo gaɨa jira, Jesús abɨmo itɨcue. 24 Cuena uaiduanona, Pedro cuemo llote: —“¿Bu ona gaɨtataite? ” Jesúmo jɨcano. 25 Ie jira Jesúmo jɨcanotɨcue: —Nama, ¿bu ona gaɨtataite? 26 Jesús uai ote: —Bie llomenicona mutajanona, naimɨemo fecaitɨcue —raite. Mutaja mei, Judas mɨcorɨmo fecade. Naimɨe mɨcorɨdɨ Simón Iscariote jito. 27 Llomenicona guilla meinoconi, Taɨfe anamo Judas mɨcorɨ illamona, Taɨfe naimɨe comecɨna feidote. Jesús naimɨemo llote: —O fɨnoacaga rana raɨre fɨno. 28 Jesús Judas mɨcorɨmo lluana raise uiñoñedɨcaɨ. 29 Judas mɨcorɨ ucubena sedaja jira, jɨaɨno comecɨna facade: “ ‘Caɨ jitaille guille ɨbarisai’ Jesús naimɨemo llote”. Iese lloñenia, “ ‘Janore ucube dueredɨnomo feca’ nɨbaɨ naimɨemo llote”. 30 Guilla mei, Judas mɨcorɨ jino jaide. Naie facaise jai jitɨreficaide.

Jesús ie fiodaillena ñaɨa rafue

31 Judas mɨcorɨ jailla mei, Jesús llote: —Jusiñamuimona billanona, ɨimana jaidɨcue; ia cue fiodaille facaise jai ride. Cue fiodaillemona comɨnɨdɨ Jusiñamui uai siñonana uiñoitɨmacɨ. 32 Iemona Jusiñamui uai siñonana comɨnɨ uiñoia, Jusiñamuidɨ comɨnɨna cue siño Jitona jɨaɨ uiñotaite. Iese ja fɨnoite. 33 Cue comɨnɨ, dallu omoɨ dɨga bene itɨcue. Jaitɨcue. Cue dɨga iacanitomoɨ. Judíuaɨ illaɨcomɨnɨmo navui cue llua isoi, omoɨmo ja lloitɨcue. Cue jaillɨnomo nia jaiñeitomoɨ. 34 Ie jira jɨaɨe rafuena omoɨmo ja lloitɨcue. Omoɨna cue isiruilla isoi, coninɨna omoɨ isirui. 35 Coninɨna omoɨ isiruillamona, jɨaɨe comɨnɨdɨ cue comɨnɨdomoɨna uiñoitɨmacɨ.

Pedro Jesús dɨga ñaɨa rafue

36 Naie facaise Pedro naimɨemo jɨcanote: —Nama, ¿nɨne jaitɨo? Jesús uai ote: —Cue jaillɨnomo cue dɨga ja jaiñeitɨo. Jɨaɨruido jaitɨo. 37 Pedro uai ote: —Nama, ¿bue ñellena ja jaiñetɨcue? O jitaia, o facaina ja fiodaitɨcue. 38 Jesús dɨnena uai ote: —Cue facaina fiodaiacadɨo. Uanai omo llotɨcue. Nia monaiñenia, ɨitava nia ñaɨñenia, dacaiño amani cuena janoitɨosa.

14

Jesús ie Moo dɨnomo rille rafue

1 Jesús ie llofueoicaiganodɨcaɨna nia llofuete: —Rucaicueriñeno uri i. Jusiñamuina ɨɨnocana jai. Cuena jɨaɨ ɨɨnocana jai. 2 Cue Moo illanomo dɨga comɨnɨ illanuaɨ ite. Iese iñedena, omoɨmo jai llotɨcue. Omoɨ illɨnuaɨna raise fɨnollena, nainomo jaitɨcue. 3 Fuiduanona, dane abɨdo biitɨcue. Omoɨna cue dɨne uillena, cue dɨne omoɨ illena, biitɨcue. 4 Cue jaillɨnona birui uiñotomoɨ. Nainomo omoɨ rillena jɨaɨ uiñotomoɨ. 5 Tomás uai ote: —Nama, o jaillɨnona uiñoñedɨcaɨ. ¿Nɨese nainomo riitɨcaɨ? 6 Jesús uai ote: —Omoɨ naɨso isoidɨcue. Uanaicɨnona llotɨcue. Cue Moo dɨbeimo comɨnɨna jaca itatatɨcue. Cue Moo dɨne joide naɨso isoidɨcue. Jaca dasode cue Moomo duide naɨdɨ. Cue Moo dɨne o ria, cuena ɨɨno. 7 Cuena uiñotomoɨna, cue Moona jɨaɨ uiñotomoɨ. Biruidemona naimɨena uiñoitomoɨ. Naimɨena jai cɨodomoɨ. 8 Felipe uai ote: —Nama, o Moona caɨmo acata. Iemo jai macaɨbaite. 9 Jesús uai ote: —Felipe, are omoɨ dɨga itɨcue; iadedɨ cuena nia uiñoñedomoɨ. Cuena cɨodɨmɨe cue Moona jɨaɨ jai cɨode isoide. ¿Nɨese llotɨo: “O Moona caɨmo acata”? Cue Moona jai cɨodɨo isoidɨo. 10 Cue Moo dɨga daajedɨcoco. Iena nia ɨɨnoñedɨo. Cue lluadɨ cue Moo uai. Cue lluadɨ cue comecɨ iuaiñede. Cue motodo naimɨe maɨjɨde. 11 Cue Moo dɨga daajedɨcocona ɨɨno. Cue uaina omoɨ ɨɨnoñenia, siño rafuena cue fɨnua jira, cuena ɨɨno.

Jesús ie Moo Joreñona llua rafue

12 Jesús nia llofuete: —Uanai llotɨcue. Cuena omoɨ ɨɨnoia, cue fɨnoca rafuena jɨaɨ fɨnoitomoɨ. Cue Moo dɨne cue jailla jira, cue Moo Joreñona omoɨ dɨne cue oretaja mei, cue fɨnua baɨfemo fɨnoitomoɨ. 13 Cue Moo uai siñonana omoɨ uiñollena, buena cue dɨbeido cue Moomo omoɨ jɨcaia, nana iena fɨnoitɨcue. 14 Cue dɨbeido omoɨ jɨcaia, iena fɨnoitɨcue. 15 Cuena omoɨ isiruia, cue llogacɨnuaɨna ɨɨnoitomoɨ. 16 Ie Joreño omoɨmo fecallena cue Moomo jɨɨitɨcue. Naie Joreñodɨ omoɨna canoite. Omoɨ dɨga jaca iite. 17 Uanaicɨnona llocabite. Naimɨena naimacɨ uiñoñena jira, cuena ɨɨnoñedɨno naimɨena feiñonidɨmacɨ; iadedɨ naimɨe omoɨ dɨga illa jira, naimɨena uiñotomoɨ. Omoɨ dɨga jaca iite. 18 Omoɨna faɨnonocaiñeitɨcue; ia dane biitɨcue. 19 Nano nɨgarui illanona, cuena ɨɨnoñedɨno cuena nia cɨoitɨmacɨ. Ie mei cuena cɨoiñeitɨmacɨ; iadedɨ fiodaillamona cue jillua mei, cuena nia cɨoitomoɨ. Cue jaca illa jira, jɨaɨ jaca iitomoɨ. 20 Fiodaillamona cue jillua mei, cue Moomo cue duillana raise uiñoitomoɨ. Cuemo omoɨ duillana jɨaɨ raise uiñoitomoɨ. Omoɨmo cue duillana jɨaɨ raise uiñoitomoɨ. 21 Cue llogacɨnuaɨna omoɨ isiruia, cuena isiruitomoɨ. Ie jira cue Moodɨ omoɨna jɨaɨ isiruite. Omoɨna jɨaɨ isiruitɨcue. Omoɨna cuena uiñotaitɨcue. 22 Iscariotena mamecɨreñede Judas naimɨemo jɨcanote: —Nama, ¿bue ñellena danɨ caɨna ona uiñotaitɨo; iadedɨ jɨaɨe comɨnɨna ona uiñotañeitɨo? 23 Jesús uai ote: —Cuena isiruitɨnona cue rafuena uiñotadɨcue. Bu cuena isiruia, cue llogacɨnuaɨna ɨɨnoite. Cue Moo naimɨena isiruite. Iemona naimɨena nabaitɨcoco. 24 Bu cuena isiruiñenia, cue llogacɨnuaɨna ɨɨnoñede. Cue llogacɨnodɨ cuejeñede. Cue Moo ie. Naimɨe cuena oretate. 25 Omoɨ dɨga nia cue illamona, bie llogacɨnuaɨ omoɨmo jai llotɨcue. 26 Cue Moodɨ omoɨna canollena, naga rafuena omoɨna llofuellena, cue facaina ie Joreñona omoɨmo oretaite. Omoɨna nana omoɨmo llogacɨnuaɨna comecɨtaite. 27 Cue Moo dɨne jaitɨcue; iadedɨ omoɨ comecɨaɨna uri itataitɨcue. Cuena ɨɨnoñedɨno omoɨ comecɨaɨna iese itatanidɨmacɨ. Jarire iñeno. Jacɨruiñeno. 28 Aillɨ cue lluana cacadomoɨ: “Cue Moo dɨne jaitɨcue; iadedɨ dane biitɨcue”. Cue Moo dɨne cue jailla jira, cuena omoɨ isiruia, cueri iobitomoɨ. Cue Moo cue afemo ite. 29 Bie rafue cuemo nia suiñenia, uicodo omoɨmo iena jai llotɨcue. Naie suia, cuena faɨnonocaiñeno omoɨ jaillena jitaidɨcue. 30 Omoɨ dɨga are nia ñaɨñeitɨcue. Cuena ɨɨnoñedɨno anamo itɨmɨe cuena jai duere fɨnoacade. Taɨfena ñaɨtɨcue. Naimɨe anamo iñedɨcue; 31 iadedɨ cue Moona cue isiruillana cuena ɨɨnoñedɨno uiñollena, cue Moo cuemo llua isoi, fɨnoitɨcue. Mai caɨ jaillɨ.

15

Uvas railla riara ie rafue

1 Jesús nia llofuete: —Cue dɨbeimo marena omoɨ illena omoɨ raise uiñollena, jɨaɨe rafuedo iena llofueitɨcue. Uvas railla ua riaradɨcue. Cue Moodɨ uvas railla riara sedaraɨma. 2 Cue amena igaillaɨdomoɨ. Llɨsiñede igai cue Moo cugaica. Eo llɨsillena, naga llɨside igaina janore muido jaigaica. Ie isoide. 3 Cue llogacɨnuaɨdo jaillamona, jai jaigaica isoidomoɨ. Iemona omoɨ comecɨaɨ jai jeanide. 4 Cuena nabai. Ona jɨaɨ nabaitɨcue. Naie amenamo jai duiñena jira, daje dɨbegaise jaitaca igaidɨ jai llɨsiñede. Ie isoide. Cuena omoɨ nabaicabiñenia, llɨsiñede igai isoidomoɨ. Ie jira cuena nabai. 5 Uvas railla riaradɨcue. Cue amena igaillaɨdomoɨ. Cuemo omoɨ duiadedɨ, omoɨmo cue duiadedɨ, eo llɨside isoidomoɨ; iadedɨ cuemo omoɨ duiñenia, jaca llɨsiñede isoidomoɨ. Cuemo omoɨ duiñenia, cue jitailla isoi mare rafuena jaca fɨnoñeitomoɨ. 6 Jai duide igaillaɨ safenailla mei, maraiñena jira, jobaillena, danomo ofitatɨcaɨ. Cuemo duiñedɨmɨe jai duide igai isoide. Jusiñamuimona duere sefuite. 7 Cuena omoɨ nabaia, cue uaina omoɨ feitañenia, omoɨ jitaille rana jɨca. Ie mei feiñoitomoɨ. 8 Eo llɨside omoɨ isoia, cue Moo iobide. Iese omoɨ ia, ua cue comɨnɨdomoɨ. —Iese Jesús llofuete; ia naimɨe dɨbeimo naimacɨ raise illena ñaɨte. Mare rafuena naimacɨ fɨnocana jaillena ñaɨte. 9 Nia llofuete: —Cuena cue Moo isiruilla isoi, omoɨna isiruitɨcue. Cuena nabaicabi. 10 Cue Moo llogacɨnuaɨna cue ɨɨnuamona, naimɨe isiruillacɨno anamo itɨcue. Cue Moo llogacɨnuaɨna omoɨ ɨɨnuamona, cue isiruillacɨno anamo itomoɨ. 11 Cue isoi omoɨ comecɨaɨ eo caɨmarellena, bicɨnuaɨ omoɨmo llotɨcue. 12 ’Dane bie rafuena lloitɨcue. Omoɨna cue isiruilla isoi, coninɨna omoɨ isirui. 13 Naimacɨ o isiruillamona, o nabaiñɨaɨ facaina o fiodaia, naimacɨna eo ua isiruitɨo. 14 Cue llogacɨnuaɨna omoɨ ɨɨnoia, cuena nabaidomoɨ. 15 Omoɨna “Cue mullaɨaɨdomoɨ” jaca raiñedɨcue; iadedɨ omoɨna “Cue nabaiñɨaɨdomoɨ” birui raitɨcue. Mullaɨaɨ imacɨ patrón fɨnoca rafuena uiñoñedɨmacɨ. Ie jira nana cue Moomona cue cacaja rafuena omoɨmo jai llotɨcue. Ie jira nana cue rafuena jai uiñotomoɨ. 16 Cuena fetoñedomoɨ; iadedɨ omoɨna fetodɨcue. Omoɨ llɨside isoicabillana omoɨmo jai llotɨcue. Ie mei buena cue mamecɨdo cue Moomo omoɨ jɨcaia, omoɨmo fecaite. 17 Coninɨna omoɨ isiruillena jai llotɨcue.

Comɨnɨ Jesúna enoilla rafue

18 Jesús nia llofuete: —Cuena ɨɨnoñedɨno omoɨna enoia, nano cuena jai enoidɨmacɨ. Iena uiñotomoɨ. Omoɨna nia enoiñenia, cuena jai enoidɨmacɨ. 19 Naimacɨmo jaɨnaɨaɨdomoɨna, omoɨna isiruitɨmacɨ; iadedɨ naimacɨmo omoɨ jaɨnaɨaɨñena jira, omoɨna cue fetua jira, omoɨna enoidɨmacɨ. 20 Omoɨmo jai llotɨcue. Illaɨma duere sefuia, naimɨe anamo itɨno jɨaɨ duere sefuidɨmacɨ. Ie isoide. Cuena comɨnɨ duere fɨnua isoi, omoɨna jɨaɨ duere fɨnoitɨmacɨ. Cue llofuiacɨnona naimacɨ ɨɨnua isoi, omoɨ llofuiacɨno jɨaɨ ɨɨnoitɨmacɨ. 21 Cuena oretatɨmɨena naimacɨ uiñoñena jira, cue muidona iese fɨnoitɨmacɨ. 22 Naimacɨmo ite jeacɨnona naimacɨmo lloñedɨcuena, naimacɨmo ite jeacɨnona uiñoñedɨmacɨ. Cue rafuena naimacɨ cacajamona, naimacɨmo ite jeacɨnona jai uiñotɨmacɨ. Naimacɨmo jeacɨno nia ia, naimacɨ muidona. 23 Cuena enoidɨmɨedɨ cue Moona jɨaɨ enoide. 24 Eo siño rafuena naimacɨ motomo fɨnodɨcue. Buna cue isoi jaca fɨnoñede. Iena fɨnoñedɨcuena, naimacɨmo ite jeacɨnona uiñoñedɨmacɨ. Cue siño fɨnoca rafuena jai cɨodɨmacɨ. Ie jira cuena enoidɨmacɨ. Cue Moona jɨaɨ enoidɨmacɨ. 25 Naimacɨna David mɨcorɨ jaie llote: “Naimacɨmo buena fɨnoñedɨcue; ia cuena enoidɨmacɨ”. Naie cuegafuiaɨ jai suide. 26 ’Cue Moo ie Joreño omoɨmo oretaite. Ie Joreño omoɨna canoite. Omoɨna uanaicɨnona uiñotaite. 27 Cue nano lluaruimona cue dɨga omoɨ illa jira, cue facaisena jɨaɨ raise lloitomoɨ.

16

Judíuaɨ illaɨcomɨnɨ Jesús llofueoicaiganona duere fɨnua rafue

1 Jesús nia llofuete: —Danomo abɨdo omoɨ jaiñellena, cue uaina omoɨ faɨnonocaiñellena, bicɨnuaɨ omoɨmo ja lloitɨcue. 2 Omoɨ ofiracomona illaɨcomɨnɨ omoɨna dotaitɨmacɨ. Jɨaɨruido omoɨna meiniamona: “Jai Jusiñamuina marena sedadɨcaɨ”, comecɨaɨna facaitɨmacɨ. 3 Cuena naimacɨ ɨɨnoñena jira, cue Moona jɨaɨ naimacɨ ɨɨnoñena jira, iena fɨnoitɨmacɨ. 4 Bie rafue omoɨmo suia, naie facaise cue lluana omoɨ comecɨllena, omoɨmo birui llotɨcue. Omoɨ dɨga cue illa jira, navui iena lloñedɨcue; iadedɨ omoɨmona birui oni jaitɨcue.

Jesús Jusiñamui Joreñona llua rafue

5 Jesús nia llofuete: —Cuena oretatɨmɨe dɨne ja jaitɨcue; iadedɨ omoɨmona buna: “¿Nɨne jaitɨo? ” cuemo jaca nia jɨcanoñede. 6 Omoɨmo bie rafue cue llua jira, omoɨ comecɨaɨ eo sure ite. Ie jira cue jaillɨnona jɨcanoñedomoɨ. 7 Uanai llotɨcue. Cue jaia, mare. Cue jaiñenia, omoɨna canoraɨma omoɨ dɨne biñeite. Cue jaia, omoɨ dɨne naimɨena oretaitɨcue. Jusiñamui Joreñodɨ omoɨ canoraɨma. 8 Naimɨe bia, cuena ɨɨnoñedɨnona naimacɨmo ite jeacɨnona uiñotaite. Naimɨedɨ Jusiñamui marena naimacɨ illana jitaillana uiñotaite. Naimɨedɨ Jusiñamui naimacɨna duere fɨnollena jɨaɨ uiñotaite. 9 Cuena naimacɨ ɨɨnoñenia, naimacɨna naimacɨmo jeacɨno nia illana uiñotaite. 10 Cue Moo dɨne abɨdo cue jaillɨnona, cuena cɨoiñeitɨmacɨ; ia iemona Jusiñamui Joreño cue uaina siñonana uiñotaite. 11 Fiodaillemona jilloitɨcue. Iemona cuena ɨɨnoñedɨno anamo itɨmɨedɨ cue Moo janafefillacɨno anamo iite. Taɨfena ñaɨtɨcue. Cue fɨnoca rafue muidona, cue Moo Joreñodɨ comɨnɨna, cue Moo Joreñodɨ comɨnɨna naie janafefillemona jilluana uiñotaite. 12 Dɨga rafue omoɨmo nia lloiacadɨcue; iadedɨ jai rairaɨfaidomoɨ. 13 Jusiñamui Joreño bia, omoɨmo nana uanaicɨnuaɨna llofueite. Dama ie facaina llofueñeite; iadedɨ ie cacajacɨnodo llofueite. Jɨaɨruido suille rafuena llofueite. 14 Omoɨna cue rafuena uiñotaite. Ie jira cuena iobitaite. Nana cue Moomo ite uaidɨ cueje. 15 Ie jira bie rafuena llotɨcue. Jusiñamui Joreño omoɨna cue rafuena raise uiñotaite.

Sunaillamona caɨmare illa rafue

16 Jesús nia llofuete: —Dallu illanona cuena cɨoiñeitomoɨ. Ie mei dallu illanona, cuena dane cɨoitomoɨ. 17 Ie llofueoicaiganodɨcaɨmona damɨerie danɨ coninɨmo jɨcanodosɨte: —¿Nɨese caɨmo llote: “Dallu illanona, cuena cɨoiñeitomoɨ. Ie mei dallu illanona, cuena dane cɨoitomoɨ. Cue Moo dɨne jaitɨcue”? 18 ¿Buena caɨmo llote? Raise cacaiñedɨcaɨ. 19 Caɨ jɨcanuana Jesús uiñuanona, naimɨe jɨcanote: —¿Cue lluana raise uiñoiacadomoɨ? 20 Cuemo suille rafue suia, eo eeitomoɨ; iadedɨ cuena ɨɨnoñedɨno eo iobitɨmacɨ. Sunaitomoɨ; iadedɨ jɨaɨruido caɨmare iitomoɨ. 21 Jɨaɨe uaido iena lloitɨcue. Rɨño jocoacania, naiñaiño jigɨco isirede. Jocua mei, naiñaiño urue jeicɨamona, isirenadɨ feibicaide. Iemona jai iobide. 22 Ie isoide. Ja sunaitomoɨ; iadedɨ dane omoɨna cɨoitɨcue. Fiodaillamona cue jillua mei, dane cuena cɨoitomoɨ. Ie mei caɨmare iitomoɨ. Iemona omoɨna buna sure itatañeite. 23 Nairuimo cuemo buena jɨcañeno; iadedɨ cue Moomo jɨca. Ie mei cue muidona naimɨe omoɨmo fecaite. 24 Cue mamecɨdo cue Moomo buena jaca nia jɨcañedomoɨ. Jɨca. Ie mei feiñoitomoɨ, omoɨ comecɨ eo caɨmare illena.

Jɨaɨruido Jesús marefodo llua rafue

25 Jesús nia llofuete: —Jɨaɨe uaido bicɨnona omoɨmo jai llotɨcue. Jɨaɨruido iese lloñeitɨcue. Omoɨna cue Moona marefodo lloitɨcue. 26 Nairuimo cue Moomo omoɨ facaina jɨcañeitɨcue. Cue mamecɨdo cue Moomo omoɨ jitaillacɨnona danɨ jɨcaitomoɨ. 27 Omoɨna naimɨe isiruillamona, omoɨmo fecajite. Cuena omoɨ isiruilla jira, cue Moomona cue billana omoɨ ɨɨnua jira, cue Moo omoɨna isiruite. 28 Cue Moomona enɨruemo bitɨcue. Naimɨe dɨne abɨdo jaitɨcue. 29 Llotɨcaɨ: —Jai marefodo caɨmo llotɨo. O uaina meidocana jai uiñedɨo. 30 Nana rafuena o uiñuana uiñotɨcaɨ. Caɨ comecɨaɨmo itɨcɨnona o uiñuamona, caɨna raise uiñotɨo. Iemona Jusiñamuimona o billana jai ɨɨnotɨcaɨ. 31 Jesús uai ote: —Cuena jai ɨɨnotomoɨ. 32 Jɨaɨruido, ua birui, oni tuuitomoɨ. Nagamɨiaɨ jofomo omoɨ jailla mei, dama ifoconi fɨebitɨcue; iadedɨ dama iñeitɨcue. Cue Moo cue dɨga iite. 33 Cuena omoɨ ɨɨnuano, omoɨ uri illena, omoɨmo bie llotɨcue. Enɨruemo omoɨ ia, jaca duere sefuitomoɨ; iadedɨ omoɨ comecɨaɨna ocuiño. Omoɨna duere fɨnodɨnona jai cue emodofilla jira, omoɨ comecɨaɨna ocuiño. Naimacɨ baɨfemo faɨtɨcue.

17

Jesús ie Moo dɨga ñaɨa rafue

1 Jesús bicɨnona llua mei, monamo eruaɨllano, jɨɨde: —Moo, cue fiodaiacanarui jai ride. Cue uai siñonana uiñota. Iemei o uai siñonana jɨaɨ uiñotaitɨcue. 2 Nana comɨnɨ afemo cuena jai itatatɨo. Ɨimana cue jaillamona, nana comɨnɨ afemo cuena jai itatatɨo. Comɨnɨ comecɨaɨ iuaina o meidotajamona, cue fiodaillamona, ailluena comɨnɨ o dɨga jaca iitɨmacɨ. 3 Ona nanoca Jusiñamuina uiñoitɨmacɨ. Jai cuena o oretajana jɨaɨ uiñoitɨmacɨ. 4 Ailluena siño rafuena jai fɨnodɨcue. Nana o cuemo lloga rafuena cue fɨnuamona, bene ona jai iobitadɨcue. 5 Ore Moo, enɨrue nia iñena facaiseconi o dɨga itɨcue. Illaɨma isoi o ecɨmo dane ebire iacadɨcue. Dane cuemo ine, daje isoi coco illesa. 6 Comɨnɨ comecɨaɨ iuaina o meidotajamona, naimacɨna jai llofuecabitɨcue. O anamo naimacɨ illamona, omo ite rafuena llofuecabitɨcue. Iemona o rafuena ɨɨnocana jaidɨmacɨ. 7 Nana cuemo ite rafue omona feiñotɨcue. Iena jai uiñotɨmacɨ. 8 Nana cuemo o llogacɨnuaɨna naimacɨmo jai llotɨcue. Jai ɨɨnotɨmacɨ. Omona cue billana jɨaɨ jai ɨɨnotɨmacɨ. Cuena o oretajana jɨaɨ ɨɨnotɨmacɨ. 9 Naimacɨ facaina birui jɨɨdɨcue. Naimacɨna cuena ɨɨnotadɨo. Ie jira omo jai duidɨmacɨ. Ona ɨɨnoñedɨno facaina birui jɨɨñedɨcue. 10 Nana o dɨbeimo itɨnodɨ cueje. Nana cue dɨbeimo itɨnodɨ oɨe. Nana naimacɨri iobidɨcue. 11 Bene enɨruemo fɨebitɨmacɨ. Enɨruemona monamo jaitɨcue. O dɨne abɨdo jaitɨcue. Ore Moo, jeacɨno naimacɨ fɨnoi raillano, o anamo o uai dɨga naimacɨna seda. Coco comecɨ lloilla isoi, naimacɨ daje isoi comecɨaɨna lloita. 12 Naimacɨ dɨga nia cue ia, naimacɨna cue anamo sedadɨcue. Naimacɨna raise sedadɨcue, naimacɨ feirai raillano. Naimacɨ motomona dama Judas feiraite. Jusiñamui lloraɨma mɨcorɨ cuegafuiaɨ suillena, naimɨe ua faɨfite. 13 O dɨne ja jaitɨcue. Cue isoi naimacɨ comecɨaɨ eo caɨmare illena, naimacɨmo ailluena rafuena jai llotɨcue. 14 O llogacɨnuaɨna jai llotɨcue. Ona ɨɨnoñedɨnomo naimacɨ jaɨnaɨaɨñena jira, ona ɨɨnoñedɨno naimacɨna enoidɨmacɨ. Ona ɨɨnoñedɨnomo jɨaɨ jaɨnaɨaɨñedɨcue. 15 Enɨruemona birui o naimacɨna uana jɨcanoñedɨcue; iadedɨ Taɨfemona naimacɨna o sedajana birui jɨcanotɨcue. 16 Ona ɨɨnoñedɨnomo jaɨnaɨaɨñedɨmacɨ. Ona ɨɨnoñedɨnomo jɨaɨ jaɨnaɨaɨñedɨcue. 17 O llogacɨnuaɨdo naimacɨna marena itata. O llogacɨnuaɨdɨ uanaicɨno. O jitaillacɨnona naimacɨ fɨnollena, o uai naimacɨ comecɨaɨmo raise itata. 18 Bene cuena o oretaja isoi, ona ɨɨnoñedɨno dɨne naimacɨna oretatɨcue. 19 Uanaicɨnona naimacɨ uiñuamona, naimacɨ comecɨaɨ marebicaillena, cuena ɨɨnotɨno facaina fiodaiacadɨcue. 20 Bimacɨna birui dane jɨɨñedɨcue; iadedɨ bimacɨ cue rafuena ɨco lloia, jɨaɨe comɨnɨ cuena ɨɨnoitɨmacɨ. Cuena ɨco ɨɨnoitɨno facaina birui jɨaɨ jɨɨdɨcue. 21 Daajedɨcoco. Coco illa isoi, naimacɨ comecɨaɨna daje isoi lloillena, nana naimacɨ facaina jɨɨdɨcue. Daje isoi comecɨaɨ lloillamona, cuena nia ɨɨnoñedɨnodɨ ɨɨnoitɨmacɨ. Iemona cuena o oretajana ɨɨnoitɨmacɨ. 22 Cuemo o iga uaidɨ ebirede. Naimacɨ comecɨaɨ lloillena, naimacɨmo o uai jai cue iga. 23 Naimacɨri dajedɨcaɨ. O dɨga daajedɨcoco. Naimacɨ comecɨaɨ daje isoi lloillana jitaidɨcue. Iemona cuena ɨɨnoñedɨno bene cuena o oretajana uiñoitɨmacɨ. Cuena o isiruilla isoi, naimacɨna o isiruillana jɨaɨ uiñoitɨmacɨ. 24 Ore Moo, naimacɨ cue dɨne illena jitaidɨcue. Enɨrue nia iñenia, illaɨma isoi o ecɨmo ebire jaie itɨcue. Dane ie isoi ebire birui cue ia, naimacɨ cuena cɨuana jitaidɨcue. 25 Ore Moo, mareuidɨmɨedɨo. Jɨaɨe comɨnɨ ona uiñoñedɨmacɨ; iadedɨ ona uiñotɨcue. Cue llofueoicaiganodɨ o cuena oretajana jai uiñotɨmacɨ. 26 Naimacɨmo ona jai llotɨcue. O cuena isiruilla isoi coninɨna naimacɨ isiruillena, naimacɨmo nia lloitɨcue —jɨɨde.

18

Jusúna gaɨtalle rafue

1 Jɨɨa mei, Jesús ie llofueoicaiganodɨcaɨ dɨga, Cedrón railla iconɨ enefebeimo ruica aceituna railla riaraɨaɨ illanomo naɨona jaide. 2 Jesús caɨ dɨga nainomo jaisoilla jira, Judas mɨcorɨ naie illanona jɨaɨ uiñote. Jesúna gaɨtatallena nainomo Judas jaide. 3 Soldaduaɨ dɨga policías dɨga jaide. Naimacɨna ɨfode. Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨ naimacɨna oredɨmacɨ. Fariseuaɨ naimacɨna jɨaɨ oredɨmacɨ. Soldaduaɨdɨ lamparínɨaɨri bitɨmacɨ. Reɨnaɨaɨri jɨaɨ bitɨmacɨ. Sɨdanɨaɨri jɨaɨ bitɨmacɨ. Judas naimacɨna ɨfode. 4 Jesúdɨ nana naimɨemo suille rafue uiñuanona, naimacɨ dɨne billano, jɨcanote: —¿Buna jenodomoɨ? 5-6 Uai otɨmacɨ: —Nazaret ie Jesús. Jesús uai ote: —Imɨedɨcue. Iena cacajano, jacɨnaillamona, abɨdo ñaɨjillamona, enɨruemo uaidɨmacɨ. Jesúna gaɨtatallena, Judas mɨcorɨ naimacɨ dɨga ite. 7 Jesús dane jɨcanote: —¿Buna jenodomoɨ? Uai otɨmacɨ: —Nazaret ie Jesús. 8 Jesús uai ote: —Omoɨmo jai llotɨcue: “Imɨedɨcue”. Cuena omoɨ jenoia, cue dɨga itɨno oni jaillena rairuiñeno. 9 Naimɨe ie Moomo como lloga uai suillena, iese llote. Iese ie Moomo como llote: “Cuena o ɨɨnotaganomona jaca buna faɨfiñedɨcue”. 10 Ie daacaiño Simón Pedrodɨ ie lloebɨ llɨnocaida, Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨma mullaɨma jefona jaɨbonote. Naie mullaɨma mamecɨdɨ Malco. 11 Iena cɨuanona, Jesús Pedromo llote: —O lloebɨna eeno. Cue Moo jitailla isoi, fiodaitɨcue. 12 Ie mei soldaduaɨ, imacɨ capitán dɨga, judíuaɨ imacɨ policías dɨga, Jesúna gaɨtajano, naimɨena maɨtɨmacɨ. 13 Anás dɨne nano uitɨmacɨ. Anásdɨ Caifás jɨfai. Caifásdɨ Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨma. 14 Navui Caifás judíuaɨ illaɨcomɨnɨmo llote: “Damɨe nana caɨ comɨnɨ facaina fiodaitena, mare”.

Pedro Jesúna nano janua rafue

15 Simón Pedro Jesús jɨnafo racade. Jɨaɨ racadɨcue. Cuena Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨma uiñua jira, ie naɨraɨbɨrɨmo Jesús dɨga jaidɨcue; 16 iadedɨ Pedro nasemo fɨebicaide. Ie jira jino abɨdo jaillano, Pedro fo atɨllena, nasena sedaraɨñomo jɨcanotɨcue. 17 Naiñaiño Pedromo llote: —Jesús llofueoicaigano imɨedɨo. Pedro uai ote: —Ieñedɨcue. 18 Rosirena jira, naie jofo mullaɨaɨ, policías dɨga, coocɨ dɨga irai bonodɨmacɨ. Agaillena irai ecɨmo naidaidɨmacɨ. Agaillena Pedro naimacɨ motomo jɨaɨ ite.

Jesús Anás dɨne illa rafue

19 Ie facaise Anás Jesúmo ie llofueoicaiganodɨcaɨna jɨcanote. Ie llofuiacɨnuaɨna jɨaɨ jɨcanote. 20 Jesús dɨnena uai ote: —Nana comɨnɨmo marefodo llotɨcue. Omoɨ ofiracuaɨmo jaca llofuecabitɨcue. Jusiñamui jofomo jɨaɨ jaca llofuecabitɨcue. Nainomo nana o comɨnɨ oficabidomoɨ. Bainino buena jaca lloñedɨcue. 21 ¿Bue ñellena birui cuemo jɨcanotɨo? Cuena cacadɨnomo iena jɨcano. Cue llofuiana uiñotɨmacɨ. 22 Iese Jesús llua jira, daje policía naimɨe uiecona butade. Jesúmo jɨcanote: —¿Bue ñellena iese uai otɨo? 23 Jesús dɨnena naie uai ote: —Naimɨe uai jeare otɨcuena, cuemo llono. Jeare oñedɨcuemo, ¿bue ñellena cuena butadɨo? 24 Jesús uai oñede. Iemei Anásdɨ Caifás jofomo Jesús maɨanona orede.

Pedro Jesúna dane janua rafue

25 Ie facaise Pedro irai ecɨmo nia agaide. Nainomo itɨno naimɨemo llote: —Jesús llofueoicaigano imɨedɨo. Pedro janote: —Ieñedɨcue. 26 Naie facaise daje mullaɨma Pedromo llote: —Aceitunas railla riaraɨaɨ illanomo ona cɨodɨcue —llote. Jusúna soldaduaɨ gaɨtaja facaiseconi Pedro naie mullaɨma ie come jefona aillɨ jaɨbonote, soldaduaɨ Jesúna gaɨtaja ie daacaiño. 27 Pedro dane janote. Ieconi ɨitava ñaɨte.

Jesús Pilato dɨne illa rafue

28 Ie mei Caifás jofomona gobernador jofomo Jesúna jitɨramo uitɨmacɨ. Naie facaise gobernadordɨ Pilato. Naimɨedɨ judíuaɨñedɨmɨe. Naimacɨ einamacɨ rairuilla jira, judíuaɨñedɨmɨe jofomo naie facaise fo jaiñedɨmacɨ. Fo jaiadedɨ, pascua railla rafue guilledɨ guiñega. 29 Ie jira Pilato jino bite. Naimacɨmo jɨcanote: —¿Nɨe isoide rafue muidona llogɨdotomoɨ? 30 Uai otɨmacɨ: —Bimɨe maraiñede rafue fɨnoñedena, o dɨne naimɨena atɨñedɨcaɨ. 31 Pilato llote: —Naimɨena uiño. Omoɨ einamacɨ llogacɨnuaɨdo naimɨena duere fɨno. Uai otɨmacɨ: —Come meinellena caɨmona rairuidomoɨ. Naimɨe coraɨana jitaidɨcaɨ —llotɨmacɨ. 32 Navui Jesúdɨ: “Cuena cruzmo coraɨitɨmacɨ” llote. Naie lluacɨno jai suisaide. 33 Pilato fo abɨdo jaillano, Jesúna uaiduano, naimɨemo llote: —Judíuaɨ illaɨma raillamɨedɨo. 34 Jesús dɨnena jɨcanote: —¿O comecɨna dama iese facajano llotɨo? Iese comecɨna o facañenia, jɨaɨmɨe omo lloga. 35 Pilato uai ote: —Judío imɨeñedɨcue. O rafue raise uiñoñedɨcue. Omoɨ comɨnɨ cuemo ona fecadɨmacɨ. Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨ cuemo jɨaɨ fecadɨmacɨ. ¿Nɨe isoide maraiñede rafuena fɨnodɨo? 36 Jesús uai ote: —Enɨruemo comɨnɨna sedañedɨcue. Judíuaɨ illaɨcomɨnɨ cuena gaɨtañellena, enɨruemo comɨnɨna sedadɨcuedena, cue comɨnɨ cue facaina fuiridɨmacɨ. 37 Pilato uai ote: —Ie jira odɨ illaɨmadɨo. Jesús uai ote: —Jaca railla. Uanaicɨno llollena, jeicɨgacue. Nana uanaicɨnona jitaidɨno cue lluana cacadɨmacɨ. 38 Pilatodɨ Jesús uaina uaitajamona, raite: —¿Nɨe uai naidɨ uaina? Ie mei dane jino billano, comɨnɨmo llote: —Jaca nɨcɨno naimɨemo iñede.

Jesúna coraɨacana rafue

39 Pilato nia llote: —Naga año pascua railla rafue illa facaise, damɨe cárcelmona jino ollena, cuemo jɨcanuaɨbisoidomoɨ. Bie año omoɨ jitaia, omoɨ illaɨma raillamɨena marena oretaitɨcue. 40 Comɨnɨ dɨnena cuiriidɨmacɨ: —Dama ite. Bimɨena jitaiñedɨcaɨ. Barrabásna cárcelmona marena jino oreta. —Iese cuiriidɨmacɨ. Barrabásdɨ fɨɨriraɨma.

19

1 Ie mei Pilato Jesúna oni uillanona, naimɨena sechedotade. 2 Jɨfanodosɨllena, soldaduaɨ eecuaɨmona fɨnoca nuicɨraina naimɨe ɨfogɨmo jɨtadɨmacɨ. Jiduirede ɨniroina jɨtatajano raitɨmacɨ: 3 —Judíuaɨ illaɨmadɨo. —Iemei ie uiecona bucoɨdɨmacɨ. 4 Pilato dane jino billano, raite: —Naimɨe omoɨ dɨne jino ja biite. Naimɨemo nɨcɨnodɨ iñede —raite. 5 Ie facaise Jesús jino bite. Eecuaɨmona fɨnoca nuicɨraina jɨtaca. Jiduirede ɨniroina jɨtaca. Pilato naimacɨmo llote: —Jadi, naimɨe. 6 Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨdɨ, jɨaɨe illaɨcomɨnɨ dɨga, naimɨena cɨuano, cuiriidɨmacɨ: —Naimɨena coraɨ. Pilato llote: —Naimɨemo nɨcɨnodɨ iñede; ia oni uillanona, naimɨena omoɨ coraɨ. 7 Uai otɨmacɨ: —Moisés mɨcorɨ jaie cuega: “Bu Jusiñamuina jeare ñaɨanona, fiodailla”. “Jusiñamui Jitodɨcue” naimɨe railla jira, naimɨe fiodailla. Naimɨe Jusiñamui Jitona abɨna caitadɨmɨe. Caɨmona naimɨedɨ maraiñede rafue jai fɨnode. 8 “Naimɨedɨ Jusiñamui Jito” comɨnɨ raillana Pilato cacajano, eo jacɨnaite. 9 Jesúna dane fo uite. Jesúdɨ Jusiñamui Jitona naimɨe raise uiñollena, Jesúmo jɨcanote: —¿Nɨnena bitɨo? Jesús uai oñede. 10 Ie jira Pilato dane jɨcanote: —¿Bue ñellena cue uaina oiacaiñedɨo? Uai cuemo ite, o marena oretallena. Uai cuemo ite, ona coraɨtallena. 11 Jesús uai ote: —O anamo Jusiñamui cuena itataja jira, o uai ite, cuemo llollena. Ie jira omo cuena fecadɨno o baɨfemo jeacɨno fɨnodɨmacɨ. 12 Ie facaimona Pilato Jesús marena jino oretaiacade; iadedɨ judíuaɨ illaɨcomɨnɨ dɨnena cuiriisɨte: —Bimɨe o jino marena oretaia, caɨ nanoca illaɨma ie nabaiñedɨo. “Illaɨmadɨcue” Jesús lluamona, caɨ nanoca illaɨma dɨbeimo naimɨedɨ iñede. Caɨ nanoca illaɨmadɨ César. 13 Comɨnɨ lluana cacajano, Pilato Jesúna jino atɨde. Ie comɨnɨmo lloranomo raɨde. Naie illano nofɨnina mamecɨrede. Judíuaɨ uaido Gabatana mamecɨrede. 14 Pascua rafue guilla fɨnoraruimo jitoma naidai illanona, Pilato dɨnena llote: —Jadi, omoɨ illaɨma. 15 Iemona comɨnɨdɨ cuiriisɨte: —¡Naimɨe oni uillanona, naimɨena meine! ¡Naimɨena coraɨ!Pilato jɨcanote: —¿Bue ñellena omoɨ illaɨmana coraɨitɨcue? Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨ uai otɨmacɨ: —Caɨ illaɨmadɨ César. Jɨaɨe illaɨmadɨ caɨmo iñede. Jaca dallaɨmade caɨ illaɨmadɨ. 16 Ie mei Pilato naimacɨmo naimɨena fecade, coraɨllena.

Jesúna coraɨacana rafue

Pilato llua jira, Jesúna uitɨmacɨ coraɨllena. 17 Jesúdɨ ie cruzna rocaoicaida sonode. Ɨfocoraɨna eruaɨlla mamecɨrede illanomo jaidɨmacɨ. Judíuaɨ uaido naie illano Gólgotana mamecɨrede. 18 Nainomo naimɨena coraɨdɨmacɨ. Naimɨe abɨmo menamɨe coraɨca. Damɨe Jesús nabeimo. Jɨaɨmɨe jarɨfebeimo. 19 Cruzmo jonellena, Pilato rabɨcɨmo cuetatate: “Nazaret ie Jesús. Judíuaɨ Illaɨma”. 20 Judíuaɨ uaido cuega. Romanos comɨnɨ uaido jɨaɨ cuega. Griego uaido jɨaɨ cuega. Jesús coraɨano Jerusalén ianori illa jira, ailluena comɨnɨ iena cɨodɨmacɨ. 21 Iena cɨuamona, naie rabɨcɨna meidollena, Jusiñamui dɨga nanoca ñaɨraɨnɨ Pilatomo llotɨmacɨ: —“Judíuaɨ Illaɨma” raillano jai cuetatatɨo. Iena meiduana jitaidɨcaɨ. Bimɨe dɨnena raisoide: “Judíuaɨ Illaɨmadɨcue” raillanona, o cuetatajana jitaidɨcaɨ 22 Pilato uai ote: —Jai cuetatatɨcue. Jɨaɨe rabɨcɨmo dane cuetatañeitɨcue. 23 Jesúna coraɨa mei, soldaduaɨ naimɨe ɨniroi uanona, naga soldado dɨgamɨe jonega ɨniroi. Nagaamaga soldaduaɨ ite. Ie camisa fɨebide. Naie daje jamai nigaroi. 24 Ie jira danɨ coninɨri ñaɨtɨmacɨ: —Bie camisa cuaranoñeitɨcaɨ, danɨ caɨ fecallena. Mai. Conima jabomaitɨcaɨ, iena ollena. —Iese fɨnuano Jusiñamuina lloraɨma mɨcorɨ cuegafuiaɨ suide. Jaie cuega: “Cue ɨniroi danɨ naimacɨmo fecaitɨmacɨ; iadedɨ cue camisa ollena, conima jabomaitɨmacɨ”. Iese fɨnodɨmacɨ. 25 Cruz abɨmo Jesús ei, ie euiño dɨga ite. Cleofas aɨdɨ ite. Naiñaiño mamecɨ María. María Magdalena jɨaɨ ite. 26 Jesús ie eina cɨode. Cuena naiñaiño ecɨmo jɨaɨ cɨode. Cuena eo gaɨde. Ie jira ie eimo llote: —Jadi, o jito isoi itɨmɨe anamo iitɨo. 27 Cuemo llote: —Jadi, o ei isoidɨñaiño anamo iitɨo. Naie dacaiño naiñaiñona cue jofomo uillanona, naiñaiñona sedadɨcue. 28 Ie mei Jesús nana rafue jai fuillana uiñuano, llote: —Jiroacadɨcue. —Iese lluanona, Jusiñamuina lloraɨma mɨcorɨ jaie cuegafuiaɨ jai suide. 29 Nainomo llerojɨmo vino ite. Radosimo fibecode rana joniano, vinomo faɨte. Iemei Jesúmo fecade jaronollena. 30 Iena jaronuano, Jesús llote: —Cue maɨjɨa jai fuite. Jai macaɨbaite. —Ie ɨfogɨ ana jɨtadacaida, fiodaite.

Jesús sɨda dɨga ducɨa rafue

31 Pascua railla rafue guille fɨnuarui illa jira, judíuaɨ illaɨcomɨnɨ Pilato dɨne jaidɨmacɨ. Raɨre fiodaillena, coraɨcano ɨdaɨaɨna uellullena naimɨemo jɨcanuaidɨmacɨ. Sábado rafue ie nairui nia illanona, sábadorui jai raɨre taɨneacana jira, coraɨcano cruzmo sábadoruimo illana jitaiñedɨmacɨ. 32 Soldaduaɨ jaillano, Jesús ecɨmo coraɨca iaɨmaiaɨ ɨdaɨaɨna uellude. 33 Jesús dɨne billano, naimɨe jai fiodaillana cɨodɨmacɨ. Ie jira naimɨe ɨdaɨaɨna uelluñedɨmacɨ; 34 iadedɨ daje soldado Jesús cɨraigɨconi sɨda dɨga ducɨde. Naifo dɨaide. Naifomona jɨnui jɨaɨ bite. 35 Nana iena cɨodɨcue. Uanai llotɨcue. Omoɨ ɨɨnollena, iena llotɨcue. 36 Soldaduaɨ iese fɨnuamona, jaie cuegafuiaɨ jai suide. Jaie Jesúna cuega: “Naimɨe illaicɨna taɨnoñeitɨmacɨ”. 37 Jɨaɨ jaie cuega: “Judíuaɨ dɨnena naimacɨ ducɨtagamɨemo ɨco eruaɨtɨmacɨ”.

Nofɨcɨ ifomo Jesús raɨa rafue

38 Naie facaise Pilato dɨne José raillamɨe jaide. Cruzmona Jesús abɨ oni ollena, Pilatomo jɨcanuaide. Josédɨ Arimatea naɨraɨ imɨe. Pilato faɨriote. Ie jira José Jesús abɨ ana uanona, iena oni uite. Judíuaɨ illaɨcomɨnɨna naimɨe jacɨruillanona, Jesúna bainino ɨɨnote. 39 Nicodemo jɨaɨ bite. Siorede rana atɨde. Mirra áloe dɨga jai tamiano atɨde. Nɨbaɨ treinta kilos atɨde. Naimɨedɨ Jesús dɨne naɨona navui bite. 40 José, Nicodemo dɨga, Jesús abɨna useroina ferɨnotɨiaɨmaiaɨ. Naimacɨ comɨnɨ fɨnouilla isoi, naie siorede radɨ ɨniroimo jonega. 41 Amenaɨaɨ iaɨre illanomo Jesúdɨ coraɨca. Nainomo nofɨcɨ ie raɨafodɨ ite. Nia buna naifomo raɨñenafo. 42 Naifo iaɨre illa jira, sábadorui jai riacana jira, jɨaɨe raɨafo jenollena abɨ juanina jira, nainomo naimɨena jonetɨiaɨmaiaɨ. Nofɨcɨ dɨga raɨafo raise ɨbailla mei, jofomo jaidɨiaɨmaiaɨ.

20

Fiodaillamona, Jesús jillua rafue

1 Domingo jitɨramo nia monaiñenia, raɨafomo María Magdalena jaide. Raɨafo ɨbailla nofɨcɨ oni joillana cɨode. Jesús abɨna cɨoiñede. 2 Ie jira aisɨcana Pedrona jenuaide. Cuena jɨaɨ jenuaide. Baillano, llote: —Caɨ illaɨcomɨnɨ caɨ Nama abɨna raɨafomona otɨmacɨ. Naimɨena jonianona uiñoñedɨcue. 3 Ie mei raɨafomo jaidɨcoco. 4 Aisɨcana jaidɨcoco; iadedɨ rɨire cue aisɨcana jailla jira, nano ridɨcue. 5 Ana bɨtadacaida, fo erodatɨcuemo, useroi joillana cɨodɨcue; iadedɨ fo jaiñedɨcue. 6 Ie mei Simón Pedro rillano, fo jaide. Useroi joillana jɨaɨ cɨode. 7 Ie ɨfogɨmo ferɨnoga ɨniroi eneno illana cɨode. Raise nacuana cɨode. 8 Iemei jɨaɨ fo jaidɨcue. Ɨniroina cɨuamona, Jesús jai jilluana ɨɨnotɨcue. 9 Jaie cuegafuiaɨ llote: “Fiodaillamona jilloite”. Naie cuegafuiaɨna como raise ɨɨnotɨcoco. 10 Ie mei jofomo jaidɨcoco.

María Magdalenamo Jesús bairia rafue

11 Raɨafomo abɨdo billano, coco jailla mei, nainomo María fɨebide. Eede. Ana bɨtadacaida, fo erodatemo, 12 Jusiñamuimona mena jaɨenicɨ jai billana cɨode. Userede ɨniroi jɨtadɨaɨmaiaɨ. Jesúna navui jonianomo ana raɨdɨaɨmaiaɨ. Damɨe ɨfogɨ dɨbeimo raɨde. Jɨaɨmɨe eɨllɨ dɨbeimo raɨde. 13 Naiñaiñomo jɨcanotɨiaɨmaiaɨ: —¿Bue ñellena eedɨo? Naiñaiño uai ote: —Cue Namana bu oni uillanona, naimɨena jonianona jai uiñoñedɨcue. 14 Naie facaise jɨnafo dɨne erocaillanona, Jesúna cɨode; iadedɨ naimɨena uiñoñede. 15 Naiñaiño comecɨna facade; “Naimɨedɨ bie illano sedaraɨma”. Jesús naiñaiñomo jɨcanote: —¿Bue ñellena eedɨo? ¿Bu jenodɨo? Naiñaiño uai ote: —Jesúna o uia, naimɨe jonianona cuemo llono. Ie mei naimɨena oni uitɨcue. 16 Jesús dɨnena uai ote: —¡María!Naimɨe dɨne naiñaiño como raise dobaicaide. Judíuaɨ uaido llote: —¡Raboni! —Naie uai oni dobaiñuamona: “Llofueraɨma”. 17 Jesús uai ote: —Cuena llɨɨnoñeno cuena faɨcai. Cue Moo dɨne nia a jaiñedɨcue. Cue amatɨaɨ dɨne mai jaillanona, cue rafuena lluai. Cue Moo dɨne jaitɨcue. Naimɨedɨ cue Jusiñamui. Naimɨe jɨaɨ omoɨ Moo. Jɨaɨ omoɨ Jusiñamui. 18 Ie jira María Magdalena Jesús llofueoicaiganodɨcaɨmo lluaɨbite: —Caɨ Namana jai cɨodɨcue. —Iemei caɨmo naimɨe naiñaiñomo lluana llote.

Jesús ie llofueoicaiganomo bairia rafue

19 Domingo naɨo Jesús llofueoicaiganodɨcaɨ jofomo ofidɨcaɨ. Judíuaɨ illaɨcomɨnɨna caɨ jacɨruillamona, nasiaɨ nana caɨ ɨbaica. Nase econoñeno ieconi Jesús caɨ motomo billanona, caɨna uaiduano, llote: —Uri omoɨ i. 20 Ie onollɨna acatate. Ie cɨraigɨna jɨaɨ acatate. Caɨ Namana jai caɨ cɨuari eo iobidɨcaɨ. 21 Jesús dane llote: —Uri omoɨ i. Cue Moo cuena oretaja isoi cue rafuena llollena, omoɨna oretaitɨcue. 22 Ie facaise caɨna firaiñuanona, raite: —Jusiñamui Joreñona omoɨ feiñuana jitaidɨcue. 23 “O jeacɨnona jai dotade” bumo omoɨ lloia, Jusiñamui jai dotaca. “O jeacɨnona nia dotañede” bumo omoɨ lloia, Jusiñamui nia dotañega. 24 Naie naɨo Tomásna mamecɨrede llofueoicaigamɨe caɨ dɨga iñede. Dídimona jɨaɨ mamecɨrede. Naimɨedɨ gorasa. 25 Naimɨemo llotɨcaɨ: —Caɨ Namana aillɨ cɨodɨcaɨ. Tomás uai ote: —Clavo ifona naimɨe onollɨ jeraimo cue cɨoiñenia, naie ifona cue jetañenia, naimɨe cɨraigɨ ifona cue jetañenia, ɨɨnoñeitɨcue.

Jesús ie llofueoicaiganomo dane bairia rafue

26 Ocho dɨgarui illanona, Jesús llofueoicaiganodɨcaɨ dane ofillano, Tomás caɨ dɨga ite. Nana nasiaɨ ɨbaica; iadedɨ nase econoñeno ieconi Jesús caɨ motomo dane fo billano, uaiduano, llote: —Uri omoɨ i. 27 Iemei Tomásmo llote: —Eroda cue onollɨmo. Naifo jeta. Cɨraigɨ ifona jɨaɨ jeta. Ɨɨnoñeno jaiñeno. Mai ɨɨno. 28 Tomás uai ote: —Cue Namadɨo. Cue Jusiñamuidɨo. 29 Jesús dane uai ote: —Cuena o cɨua jira, cuena ɨɨnotɨo; iadedɨ cuena cɨoiñedɨno cuena ɨɨnoia, jɨaɨ caɨmare iitɨmacɨ. 30 Jesús dɨga siño rafuena fɨnode. Iena cɨodɨcaɨ. Nana naie rafuena bie rabenicomo cueñedɨcue; 31 iadedɨ dajerie cuetɨcue. Jesúdɨ caɨ Jilloitaraɨmana omoɨ ɨɨnollena, iena cuetɨcue. Naimɨedɨ Jusiñamui Jitona omoɨ ɨɨnollena, iena jɨaɨ cuetɨcue. Naimɨena omoɨ ɨɨnuano, naimɨe dɨga jaca iitomoɨ.

21

Jesús ie llofueoicaiganomo ane bairia rafue

1 Dɨga irui illanona, Tiberíana mamecɨrede jorai fuemo Jesús ie llofueoicaiganodɨcaɨmo dane bairede. 2 Nainomo dɨese itɨcaɨ: Simón Pedro, Tomás, Natanael, cue ama Jacobo, cue, jɨaɨe iaɨmaiaɨ. Tomás mamecɨ jɨaɨcɨdɨ Dídimo. Natanael Galilea ie Caná naɨraɨ imɨe. 3 Simón Pedro caɨmo llote: —Lloiji faɨaitɨcue. Naimɨe uai otɨcaɨ: —O dɨga jaitɨcaɨ. —Iese raillano, botemo jaidɨcaɨ. Namona naɨo lloijina faɨtɨcaɨ; ia jaca buena oñedɨcaɨ. 4 Monaiacademo, Jesús jorai fuemo bite; iadedɨ naimɨena uiñoñedɨcaɨ. 5 Jesús caɨmo jɨcanote: —Caɨmacɨ, ¿nɨe dɨese llɨcɨaɨna jai otomoɨ? Uai otɨcaɨ: —Jaca oñedɨcaɨ. 6 Naimɨe dane uai ote: —Omoɨ bote nabei dɨne omoɨ lloijina faɨno. Ie jira faɨtɨcaɨ. Ailluena llɨcɨaɨ naiemo jilla jira, a aiñonidɨcaɨ. 7 Iena cɨuamona, Pedromo llotɨcue: —Caɨ motomo caɨ Namadɨ ite. Pedro iena cacajano, naimɨe taɨmɨena jira, ie ɨniroi jɨtade. Jesús dɨne naimɨe raɨre rillena, joraimo daiade; 8 iadedɨ botedo bitɨcaɨ. Enɨrue iaɨre illa jira, na llɨcɨaɨmo sonocana, lloijina atɨdɨcaɨ. Nɨbaɨ cien metros oni ite. 9 Jorai fuemo caɨ ria, coocɨmona bonoca iraina cɨodɨcaɨ. Llɨcɨaɨ iraimo ruica jai ite. Llomenico jɨaɨ ite. 10 Jesús caɨmo llote: —Omoɨ oga llɨcɨaɨmona janore atɨ. 11 Ie jira Simón Pedro botemo jaillano, lloijina llɨnuanona, enɨruemo arɨ sonode. Ciento cincuenta y tres jemɨerie jitatɨcaɨ. Ailluena ite; iadedɨ lloiji cuarariñede. 12 Jesús llote: —Mai guisaɨbi. —Jesúna caɨ uiñua jira: “¿Budɨo? ” jaca buna raiñena. 13 Jesúdɨ llomenico dɨga llɨcɨaɨna caɨna ecade. 14 Fiodaillamona jillua facaisemona dacaiño amani caɨmo Jesús jai abɨna bairetate.

Jesús Pedro dɨga ñaɨa rafue

15 Guilla mei, Jesús Simón Pedromo llote: —Simón, odɨ Juan jitodɨo. —Jɨaɨ jɨcanote — ¿Nana o nabaiñɨaɨ baɨfemo cuena isiruitɨo? Simón uai ote: —Jɨɨ, Nama, ona cue isiruillana uiñotɨo. Jesús uai ote: —Toɨca llaudaɨaɨ uruiaɨna omoɨ raise sedaja isoi, cuena ɨɨnotɨnona raise seda. Naimacɨna cue rafuena raise llofue. 16 Dane llote: —Simón, odɨ Juan jitodɨo. —Dane jɨcanote — ¿Cuena isiruitɨo? Simón uai ote: —Jɨɨ, Nama, ona cue isiruillana uiñotɨo. Jesús dɨnena uai ote: —Toɨca llaudaɨaɨ uruiaɨna omoɨ raise sedaja isoi, cuena ɨɨnotɨnona seda. 17 Dane jɨcanote: —Simón, ¿cuena isiruitɨo? —Jesús naimɨemo dane jɨcanua jira, “Jesús cue uaina ɨɨnoñede” raillanona, Pedro comecɨ sunaite. Uai ote: —Nama, naga rafuena uiñotɨo. Ona cue isiruillana uiñotɨo. Jesús uai ote: —Toɨca llaudaɨaɨ uruiaɨna omoɨ raise sedaja isoi, cuena ɨɨnotɨnona seda. 18 Daje rafue omo nia lloitɨcue. O nia conirue facai o ɨniroi dama jɨtadɨo. Ie mei o jitaillanomo jaidɨo. O uaɨcɨroma facaiseconi o onollɨ oni ñuitaitɨo. Ie mei jɨaɨmɨe o ɨniroi ona jɨtajano, o jitaiñenanomo ona uite. Cue lluana ɨɨnocana o jai. 19 Fiodaillena Pedro uiñollena, uicodo Jesús iese llote. Cristo llua isoi, Cristo rafue muidona, illaɨcomɨnɨ Pedrona jɨaɨruido meinetɨmacɨ. Naimɨe fiodaillanona, Jusiñamuina iobitade.

Jesús ie gaɨa llofueoicaigamɨemo llua rafue

20 Pedro dɨga Jesús nia ñaɨa facaise, Pedro dobaicaillanona, cuena cɨode. Iaɨmaiaɨ jɨnafona racadɨcue. Jesús gaɨamɨedɨcue. Navui caɨ guia, Jesús nia fiodaiñenia, Jesús abɨmo cue ia, Jesúmo jɨcanotɨcue: “¿Bu gaɨtatallɨo? ” 21 “Cuena ɨɨnotɨnona seda” Pedromo Jesús llua mei, Pedro dobaicaillanona, cuena cɨuano, Jesúmo jɨcanote: —Nama, ¿nɨese naimɨe fiodaite? 22 Jesús uai ote: —Naimɨe nia itemo, cue abɨdo bia, dama iesede. Naimɨe rafuedɨ omo duiñede; ia cue lluana ɨɨnocana o jai. 23 Ie jira creyentiaɨ naie lluana fɨdɨano cuena raitɨmacɨ: —Naimɨe fiodaiñeite. —Iese raitɨmacɨ; iadedɨ Jesús iese raiñede. Jesús llote: “Naimɨe nia itemo, cue abɨdo bia, dama iesede. Naimɨe rafuedɨ omo duiñede”. 24 Nana rafuena cɨuano llotɨcue. Iena cuetɨcue. Uanaicɨnuaɨna cuetɨcue. 25 Jesús ailluena jɨaɨe rafuena fɨnode. Nana ie rafue cuegadena, enɨrue baiñede, naie libros eenollena. Mai. Juandɨcue.