Jivaro John


/1 Ashí nankamamia Nú yaunchu Yusa Uchirí tuke pujuyayi; Niisha Yúsan ti paant 
awajeakui, Chícham Tíminiaiti; Chichamsha Yusjai pujuyayi; Chichamsha 
Yúsauyayi. 
Yámankamtaik Niisha pujuyayi Yusjai. 
Ashí najanamu ainia nu Niijiai najanamuiti; Nii najanachmaka penké atsawai. 
Niisha iwiaaku átinia nérenniuti; Nu iwiaaku atincha Tsáapninia ainis Yusna 
ana nuna Ashí shuaran paant nekamtikiamniaiti. 
Nu Tsáapnin kiritniunam Tsáapniawai; Tura kiritniusha Tsáapninian 
ikiajniaktinian tujinkiaiti. 
Aishman ámiayi, Yus akupkamu, ni naari Juan. 
Niisha Tsáapnin chichaman etserkatajtsa Támiayi; Nuna étseruk Ashí umirkarat 
tusa Támiayi. 
Juansha nu Tsáapninchauyayi; Ayatik akupkamuyayi Tsáapnin chichaman etserkat 
tusa. 
Nu Tsáapninkia nekas tsaapniniaiti; Ju nunkanam taa Ashí shuaran Enentáin 
Tsáapniartiniaiti. 
Chichamsha taramiayi ju nunkanam; Tura nunkasha ni najanamu ain, nunkaya aents 
Niin nekaacharmiayi. 
Támiayi ni nunkén tura ni shuarsha ni Enentáin itiaacharmiayi. 
Tuma ain Chíkich shuar Niin Enentáimtuiniak ni Enentáin itiaawarua nuna Yusa 
Uchirí ajastinian Yus tsankatkamiayi. 
Niisha Yusa Uchirí ajasar ataksha Númpentin Ayashímkiacharmai; Aentsnúmia 
akiiniachu ainiawai niisha; Aishman wakeramujaisha akiiniacharmai; Antsu 
Yúsnumia akiiniawaru ásar Yusa Uchirí ainiawai. 
Nú Chichamsha ayashtin ajas iijiai Núkap tsawant pujumiayi; Yusa 
anenkratairijiai piakuyi; Aya nekasa nunak chichaamiayi; Núnisan ni pénkerin, 
aya Yusa Uchiri chikichkia nu takusminia nuna iniakmamiayi; Nusha iisha paant 
Wáinkiaitji. 
Juansha Niin neka asa, étseruk Tímiayi "Júiti wi Tímiaj nu: "Winia ukuruini 
winittiana nu Wíjiainkia émkaiti; Maa, wi atsaisha tuke pujuyayi" tiniujai." 
Tu etserkamiayi. 
Chichamsha ti anenkartin asa Ashí pénker ana nuna iniaitsuk Súramji. 
Yusa akupeamurin Muisais yaunchu jintintraiti, antsu aneatniuncha tura Ashí 
nekas ana nunasha Jesukrístu jintintraiti. 
Chikichkisha Yúsan penké Wáinkiachuiti; Tura ni Uchirí chikichkia nu tuke 
Niijiai Tsaníaku asa Yúsan paant awajturmasuitji. 
Jerusarénnumia Israer-shuar ni Pátririncha Riwí-shuarjai Juankai akupkarmiayi 
Yákit tusar. 
Inintruiniakui paant ujakmiayi; "Wikia Krístuchuitjai" Tímiayi. 
Takui ataksha aniasarmiayi "ṡNuikia Yáitiam; Yúsnan etserin yaunchu amia Nú 
Eríaskaitiam?" tiarmiayi; Juansha "Atsá, Núchaitjai" Tímiayi; Nuyá ataksha 
aniasarmiayi "Nuikia ṡYúsnan etserin Tátinia Núkáitiam?" tiarmiayi; Niisha 
"Atsá" Tímiayi. 
Takui "ṡNu arantcha Yáitiam; Iin akuptamkajnia nusha Warí Títiataj~i; Warintia 
Enentáimiam?" tiarmiayi. 
Juansha Tímiayi "Yúsnan etserin Isayas yaunchu timia Núitjai; Niisha aarmiayi 
"Aents atsamu nunkanam shuar untsumui "Ii uuntri Jintí naka awajsatarum," tu 
untsumui." Núnaka Isayas aaruiti; Tura wikia untsumna Nú shuaraitjai" Tímiayi. 
Juanjai chichainiakka Pariséu akupkarma ármiayi. 
Niisha tiarmiayi "Nuikia Krístuchuitiatmesha, Eríaschaitiatmesha, Yúsnan 
etserin Tátinia Núchaitiatmesha ṡurukamtai imiakratam?" tiarmiayi. 
Juansha Tímiayi "Wikia entsajain imiakratjai; Tura átum írutramunam shuar átum 
nékatsrumna nu wajaawai. 
Niisha winia ukuruini winiayat Wíjiainkia ti nankaamantuiti; Nii ti pénker 
asamtai wisha ni sapatri jinkiamurincha atitrachminiaitjai" Tímiayi. 
Nuka Petapara peprunam Túrunamiayi; Petaparasha Juan imiakratmia nui Jurtan 
entsa amain amai. 
Nuyá kashin Juan Jesusan winian Wáiniak Tímiayi "Iistarum; Núiti Yusa Murikri 
Ashí aentsu tunaarin Júana nu. 
Núiti wi timiaj nu, "Winia ukurui winiana nu Wíjiainkia nankaamantuiti; Tura 
wi atsaisha tuke pujuyayi" Tímiajai. 
Wisha Niin nekaachmajai; Tura Ashí Israer-shuar Niin nekaawarat tusan imiakin 
Támajai" Tímiayi. 
Nuyá Tímiayi "Yusa Wakanin Yámpitsa Núnin nayaimpinmayan Táarun Wáinkiámjai; 
Tura ekemsamai. 
Nu Túruntsain tuke Niin nekaachmajai; Tura Yuska winia imiakrattinian akuptak 
turutmiai "Chikichik shuarnum Yusa Wakaní tara ekemsa Wáinkiam, nujai 
nekaattame; Yusa Pénker Wakaníjiai imiakratniua Núiti" Túrutmiayi; Tura nujai 
Niin nekaamjai. 
Yamaikia wainkia asan ti paant nékajai Tí nekas Yusa Uchirínti" Tímiayi Juan. 
Kashincha ataksha Juan nui wajasmiayi ni unuiniamuri Jímiarjai. 
Jesussha nui nankaamakui Juan Tímiayi "Iistarum, Yusa Murikrí áuwiti.". 
Juanka unuiniamuri nuna antukar mai Jesusan pataatukarmiayi. 
Jesussha úkumur iimias nu Jímiaran wininian Wáinkiámiayi; Tura Tímiayi "ṡYa 
earum?" Niisha "Uuntá, ṡtui pujam?" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Wats, iitiarum." Niisha wear ni pujutairin Wáinkiarmiayi; 
Tura Aankú ajasmatai nu tsawantai nui kintiamprarmiayi. 
Juanka chichamen antukar Jesusan pataatukaruka Jímiar ármiayi; Chikichik 
Antresauyayi; Niisha Semun Pitru yachiiyayi. 
Antressha Wárik ni yachi Semunkan eaktajtsa wémiayi; Tura Wáiniak "Misías 
Wáinkiaji" Tímiayi; Misíaska ni chichamen "Kristu" tawai; Krístuka 
Israer-shuaran yainkiarat tusa Yus anaikiamuiti. 
Nuyá Antres ni yachi Semunkan Jesus pujamunam jukimiayi; Jesussha Wáiniak 
Tímiayi "Ametme Semun, Junasa Uchirí; Túrasha Sépas átatme." Sépaska 
Israer-shuar chichamnum kaya tawai; Tura Kriaku chichamnum nuka Pítruiti. 
Kashincha Jesus Kariréa nunkanam wétajtsa pujumiayi; Tura Jiripin Wáiniak 
"Nemartusta" Tímiayi. 
Jiripisha Petsaitia péprunmayauyayi; Antressha Pítrusha nu péprunmayauyayi. 
Nuyá Jiripi Natanaéran eakmiayi; Tura Wáiniak Tímiayi "Muisais Yus akupkamu 
papinium "Anaikiamu Tátatui" tu aarchamkia; Yaunchu Yúsnan etserniusha 
ujakcharmakia; Nu shuar Wáinkiaji; Jesusaiti, Jusé Uchirí; Nasarét 
péprunmayaiti.". 
Natanaérsha Tímiayi "ṡNasarétnumia pénker shuar áminkiait?" Jiripisha "Winim 
Iitiá" Tímiayi. 
Jesussha Natanaéran Tíjiuch winian Wáiniak Tímiayi "Ju shuar iistarum; Ti 
pénker Israer-shuaraiti; Penké anankartichuiti.". 
Natanaérsha Tímiayi "ṡItiur nékaram?" Jesussha Tímiayi "Jiripi tuke 
untsurmatsain Wáinkiájme ikiu numirin ejamkam wajamin.". 
Natanaér nuikia Tímiayi, "Uunta, nekas Yusa Uchirínme; Israer-shuar 
akupniuitme" Tímiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "ṡAya wi "Ikiu numirin ajamkam wajamin Wáinkiájme" takui 
Winia Enentáimturamek? Antsu nuna nankaamas nekaachmin ana nusha Wáinkiáttame" 
Tímiayi. 
Nuyasha Jesus Tímiayi "Wi nekas Tájarme, Aents Ajasu asan atumsha nayaim 
uranmianum Yusa suntari Winin tara waka ajainia Wáinkiáttarme." Tu Tímiayi. 

/2 Menaintiu tsawant nankaamasmatai nuatnaikiatin Jísat Kaná péprunam ámiayi; 
Kaná péprusha Kariréa nunkanmauyayi; Jesusa Nukurísha nui pujumiayi. 
Jesussha ni unuiniamurisha nu nuatnaiyamunam ipiaamu ármiayi. 
Umutai amuukamtai Jesusa Nukurí Tímiayi "Umutai amuukai; Penké 
takakainiatsui.". 
Tura Jesus Tímiayi "Nukuá, ṡurukamtai Winia Túrutam? Iniáitiústá; Winia 
kakarmar iniakmastin jeaatsui.". 
Nuyá umutain Wáinmainia nuna ni Nukurí Tímiayi "Ashí ni tana nu Umiktárum.". 
Nui kayajai najanamu yumi-yaraatai sais (6) ámiayi; Nu yaraatainmaya 
Israer-shuar ni ewejéncha ni nawencha nijiamau ármiayi Yus shiir 
Enentáimtursatí tusar; Chíkich Chíkich yaraatainium uchenta (80) Rítrusha, 
sian (100) Rítrusha yumi wayamniauyayi. 
Nuyá Jesus umutain Wáinmaun "Ju yaraatai aimpratarum" Tímiayi; Takui mete 
aimprarmiayi. 
Aimprarmatai Jesus Tímiayi "Pai, ishichik shikikrum Námper chicharu suutarum." 
Tutai Nútiksan Túrawarmiayi. 
Jista chicharusha nu umutai ajasun Nekáprámiayi; Yaraatainmaya yumi jusamun 
nekaachmai niisha tura umutai ajamau jusaru ásar nékarmai; Jista chicharusha 
nuwatun untsuk. 
Tímiayi "Jístanmanka pénker umutain emka Suíniatsuk; Tura jémararmatainkia 
Tímianchan suiniatsuk; Túrasha ámeka pénker umutai ikiusam Yamái Jíikchamek" 
Tímiayi. 
Jesus Túramu Kananum Kariréa nunkanam Túrunamiayi; Nújainkia Jesus emka ni 
kakarmarin paant iniaktusmiayi; Nuna iisar ni unuiniamurisha Niin 
Enentáimtusarmiayi. 
Nuyá Kapernáum péprunam wémiayi; Ni Nukurísha ni yachisha ni unuiniamurisha 
nemariarmiayi; Nuisha Untsurí tsawant pujusarmiayi. 
Israer-shuara namperi, paskua tutai, ishichik ajasmatai Jesus Jerusarénnum 
wémiayi. 
Nui Jeá Yusa Uunt Jeen Súruinian Wáinkiámiayi; Turuncha murikniasha 
yampitsnasha Súrin ármiayi; Chikichcha ni misarin pujusar Kuítian 
Yapajíniancha Wáinkiámiayi. 
Nuna Wáiniak yaranken chapikmar asutkiartutain najana nujai Ashí waakartiuk 
murikrintiuk aa Jíirmiayi; Kuítian yapajniu misarincha ayantar ni Kuítrin 
Nunká utsankarmiayi. 
Yampitsan Súrinniasha Tímiayi "Nuka Juyá Jíitiarum; Winia Aparu Jeen surutai 
jea najanawairap" Tímiayi. 
Nuna iisar ni unuiniamuri yaunchu Yus-Papinium aarman Enentáimprarmiayi; Ju 
aarmaiti: "Ame Jeem shiir Atí tusan ti wakerukuitjai.". 
Nuikia Israer-shuara uuntri Jesusan aniasarmiayi "Juna Túramniaitjai tusam 
ṡWarí kakarmak iniakmastatam?". 
Jesussha Tímiayi "Ju Jea Sáakiakrumin Menaintiú Tsawantaí iniantaittiajai 
Wikia.". 
Israer-shuarsha tiarmiayi "Kuarentisáis (46) uwitin juna jeamtinian 
pujursarmiayi; Amesha Menaintiú tsawantai Jeamtámeash.". 
Kame Jesus "Jea" chichayat ni ayashin Tímiayi. 
Tuma asamtai Jesus ukunam jakamunmaya nantakmiatai ni unuiniamuri ni timian 
Enentáimprar ni chichamencha tura yaunchu Yus-Papinium aarmancha "Nekasaiti" 
tu Enentáimtusarmiayi. 
Paskua Námpertin ti Untsurí Jerusarénnum pujuarmia nu, Jesus aents tujintiamun 
Túramtai, nuna Wáinkiar Niin nekas Enentáimtusarmiayi. 
Tuma ain Jesus Ashí neka asa ninkia Enentáimtuscharmiayi. 
Ninki Ashí shuara Enentáin neka asa Chíkich ujatkat tusa atsumchamiayi. 

/3 Shuar ámiayi ni naari Nikiutému; Niisha Pariséu asa nii tuinia aintsan 
Yúsnan takauyayi; Niisha Israer-shuara uuntriyayi. 
Niisha kashi Jesusai irastajtsa wé Tímiayi "Uuntá, Shuáran unuiniarat tusa Yus 
Akúptámkaiti; Nu paant nékaji; Yúsaiyanchuitkiumka aentsti tujintiamu Túramna 
nu tujinkiaintme' Tímiayi. 
Jesussha Tímiayi "Tí nekas Tájame; Atak yamaram akiiniachuka Yus akupeamunam 
pachiinkiashtatui.". 
Tutai Nikiutému aniasmiayi "ṡItiurak shuar uunta nu ataksha akiiniat; Ataksha 
ni Nukurí ampujén enkempramniakait atak akiiniatniuna?". 
Ataksha Jesus Tímiayi "Ti nekas Tájame; Shuar entsayasha tura Wakanniumiasha 
akiiniachuka Yus akupeamunam penké pachiinkiashtatui. 
Ayashniumia akiinia nuka ayashchakait; Núnisan Wakanniúmia akiinia nuka 
wakanchakait. 
Wi "atak yamaram akiiniatniuiti" takui itiurchat Enentáimpraip. 
Nase Enentáimpratá; Nase Nánkamsan Umpúawai; Amesha ántame tura tuyan Winiá 
Túrasha tuin weti nékatsme; Núniskete Ashí Wakanniúmia akiinia nu.". 
Tuma asamtai Nikiutémusha atak anias "ṡJusha itiurak áminiait?" Tímiayi. 
Jesus aikmiayi "Ame Israer-shuara jintinniurintiatmesha ṡitiura nékatsmea?. 
Ti nekasan Tájame; Nekas nékakur chichaaji; Iismajnia nusha ujaaji; Tuma ain 
ii chichame ántatsrume. 
Aya ju nunkanmaya Túramu ujaam ántachkurmeka ṡitiurak nayaimpinmaya Túramusha 
antuktarum?'. 
`Shuar chikichkisha nayaimpiniam waka atsawai; Aya Wiki, nayaimpinmaya taran 
Aents Ajasu asan, Túraitjai; Tura Wikia nayaimpinmayaitjai. 
Tura Winiasha, Aents Ajasu ain, mantuawartatui; Iis, yaunchu Israer-shuar 
atsamunam wekainiak napijiai ti Jáiniakui tuke tsuamarti tusa Muisais napin 
Jirú najana Yakí numiniam awajaimiayi; Núnisnak Wisha awajnitniuitjai. 
Nújainkia Ashí Winia Enentáimturna nuka jinium wétsuk Yusai tuke iwiaaku 
pujustatui.". 
Yuska Ashí shuaran ti anea asa, ni Uchirin chikichik ana nuna Shuáran 
uwemtikrarat tusa tsankatkamiayi; Ashí shuar Niin Enentáimtana nu, jinium 
wécharat tusa, antsu Yúsnum tuke iwiaaku pujusarat tusa ni Uchirín 
Akúpturmakmiaji. 
Yus aentsun kajerak jinium surukat tusa ni Uchirín akupkachmiayi; Antsu 
uwemtikrarat tusa akupkamiayi. 
Yusa Uchirín Enentáimtana nuka jinium penké surunkashtiniaiti; Tura Niin 
Enentáimtatsna nuka, Yusa Uchirín chikichik ana nuna Enentáimtachu asa, 
Páchitsuk jinium surukmaiti. 
Yusa Uchiri Tsáapninia aintsan ii tunaari paant awajturmaji; Nu Tsáapnisha ju 
nunkanam Táraiti; Shuar Tunáa ti tura ásar Tsáapninian nakitrar kiritniun 
wakeriarmai; Nuna tura ásar jinium surunkaruiti. 
Ashí tunaan Túruinia nuka Tsáapninian Muíjiainiawai; Túrawar yupitiainiawai ni 
Tunáa Túramu paant ajasai tusa. 
Antsu Ashí nekas Túratniun umiiniana nuka Tsáapninian weantainiawai; Yus ni 
Enentái pujuram Tsáapninium takainiawai; Nuka ti paantaiti. 
Nuyá Jesussha ni unuiniamurijiaisha Jutía nunkanam wear nui pujusar 
imiakratiarmiayi. 
Juansha Enun nunkanam, Sarim Tíjiuchia nui, imiakratuk pujumiayi entsa nui 
Núkap aa asamtai; Tura aents Táarmatai imiainiarmiayi. 
Nusha Juánkan sepunam enkenatsain Túrunamiayi. 
Tura Juanka unuiniamuri Israer-shuarjai jianaiktinian nankamawarmiayi; "ṡYa 
imiakratma Imiá pénkerait?" tusar áujmatiarmiayi. 
Juánkai inintrustai tusar wéarmiayi; "Uunta, ame nuik Jurtan entsa amain 
pujakum shuar nui Pujá "Núiti Yusa Murikri" Tíchamkum; Yamaikia imiakratui 
tura Ashí shuar Niin nemarainiawai" tiarmiayi. 
Tutai Juan Tímiayi "Ashí kakarmaka aya Yúsaiyanchakait. 
Wisha paant Tímiajai "Wikia Krístuchuitjai antsu ni jintin iwiarat tusan emka 
akupkamuitjai." Nusha antukmarme. 
Kame shuar nuwan nuatna nuna aishrinti; Nuatnaiyak aishman nuwejai 
áujnainiakui, ni amikrisha nuna antuk ti waraatsuk; Wisha Núnisnak aents 
Jesusai wénakui ti waraajai. 
Niisha tuke nankaamaku uunt ajastiniaiti antsu wikia tuke Tímiancha 
ajastiniaitjai." Juan tu chichasmiayi. 
Nayaimpinmaya tara nuka Ashí nankaamakuiti; Nunkaya nuka, nunkaya asa Jú 
nunkanmayanak áujmatui; Nayaimpinmaya tara nuka Ashí nankaamakuiti. 
Tura nui antukmancha iismancha áujmatui; Túrasha ni chichamen ántuiniatsui. 
Antsu ni chichamen ántana nuka "Yusa chichame Imiá nekasaiti" tawai. 
Yus akupkamuka Yusa chichamen étserui; Yuska ni Wakanín ementutsuk susa 
asamtai tu étserui. 
Yus Apa ni Uchirín anea asa Ashí ana nuna Iistí tusa ataksaiti. 
Shuar Yusa Uchirín Enentáimta nuka yamaram iwiaakmanum akiinia asa tuke Yusai 
shiir pujustiniaiti; Antsu Yusa Uchirín Enentáimtatsna nuka nu iwiaakmanum 
akiiniachuiti antsu Yus tuke niin kajerkaiti. 

/4 "Jesus Untsurí shuaran ni nemarin awajeawai; kame Juanjai nankaamas Untsurí 
imiaawai" taman Pariseu shuar antukarmiayi. 
Nekaska Jesus imiakratchamiayi, antsu ni unuiniamuri Túrawarmiayi. 
Pariséu nu chichaman antukarman Jesussha Nekáa Jutía nunkanmaya jiinki Kariréa 
nunkanam waketkimiayi. 
Wáketuk Samaria nunkanmaani nankaamaktiniuyayi. 
Samaria nunkanam wéak Sekar péprunam jeamiayi; Nu pepru jeastatuk Jakupa nunke 
ámiayi; Jakupsha nu nunkan ni Uchirín Jusen Tí yaunchu susamiayi. 
Nuisha yumirmat ámiayi; Jakup taurma asamtai "Jakupa yumirmatri" tiarmiayi; 
Tutupin jeamtai Jesussha pimpiki winis yumirmat ayamach pujusmiayi. 
Nui pujai Samarianmaya nuwa Yumí shikiktajtsa Támiayi; Tura Jesus "Entsa 
surusta" Tímiayi. 
Jesusa unuiniamurisha yurumkan péprunam sumaktajtsa wéaru asamtai aya Jesusak 
pujumiayi. 
Samarianmaya nuwa Jesusan Tímiayi "ṡItiura Israer-shuaraitiatmesha 
Samarianmaya nuwa aisha entsa seatam?" Kame Israer-shuar Samarianmaya 
shuarjainkia penké chichachu ásar nuna Tímiayi. 
Jesussha Tímiayi "Yus Súamu nékakmeka tura entsa surusta Tájam nusha nékakmeka 
ame antsu Seattínme tura Wikia iwiaaku entsan amasaintjai.". 
Nuwasha Tímiayi "Uunta, entsasha ti initiaiti tura shikiktincha takaktsume; 
ṡTuyan iwiaaku entsasha surustam?. 
Ii uuntri Jakup ju yumirmatan taur juyanak niisha ni Uchirísha ni Waakarísha 
umararmiayi; Nuyá ikiurtamkimiaji; ṡAmesha Jakupjai nankaamas 
kakarmakaitiam?". 
Jesussha Tímiayi "Ashí shuar ju entsan umarka ataksha kitiamtiatui. 
Antsu Wi Súajna Nú entsan umarka penké kitiamchattawai; Antsu nu entsa Wi 
susamuka ni Enentáin Púkunia aintsan tuke pajamtiatui nujai tuke iwaaku 
Pujustí tusa. 
Tutai nuwa Tímiayi "Uuntá, winiasha nu entsa surusta; Wisha kitiamcha átaj; 
Tura ju entsancha shikiktinian Táchataj" Tímiayi. 
Nuyasha Jesus Tímiayi "Aishrum untsukam utitia, turam jui Tatá.". 
Nuwasha "Winia aishur atsawai" Tímiayi; Tutai Jesus Tímiayi "Maa, nekas tame; 
Aishrum atsawai. 
Kame ame aishrum senku (5) takusuitme; Yamái takakmena nusha ame 
aishrumchaiti; Nekas tame.". 
Nuna antuk nuwasha Tímiayi "Uunta, ame Yúsnan etserniuchukaitiam. 
Ii uuntrinkia tuke Samarianam pujuarmia nu Jú nainnium Yúsan 
tikishmatrarmiayi; Antsu átum Israer-shuar árumna nu aya Jerusarénnum Yus 
Tikíshmátratniuiti Tárume.". 
Jesus Tímiayi "Nuwá, Enentáimsata; Tsawant jeattawai átum Jú Náinniumsha 
Tátsuk tura Jerusarénnumsha wétsuk Yus Apa tikishmatratin. 
Atum tikishmatrum nuka nékatsrume; Iikia tikishmatrajnia nu nékaji; 
Israer-shuarnumia Uwemtikkiartin winiakui nékaji. 
Tsawant winittiana nu Yamái jeayi; Ashí shuar Yus Apan nekas tikishmatainiakka 
tuke wakanjai tuke Enentáijiaisha awajitsuk tikishmatrartatui; Núnisan 
tikishmatrurat tusa wakerawai Yus Apa. 
Yuska Wakaniiti tura Ashí Niin tikishmatainia nuka tuke Wakaníjiai tura tuke 
Enentáijiai awajitsuk tikishmatratin ainiawai.". 
Nuwasha Tímiayi "Anaikiamua nu Tátiniaiti; Nusha Krístuiti; Niisha taa Ashí 
jintintramattaji.". 
Jesus Tímiayi "Wiitjai; Amin chichaajmena Nú Kristuitjai.". 
Nuin ni unuiniamuri Táarmiayi tura nuwajai chichaa pujan Wáinkiar ti 
Enentáimprurarmiayi; Tumaitiat "ṡWarí wakerakmea nuwajai chichaam?" Títinian 
arantukarmiayi. 
Nuyanka nuwa ni yumirin ikiuki péprunam we Ashí aentsun Tímiayi. 
"Winiirum iitiarum, shuar Ashí wi Túramun Túruta nu; ṡJuka Krístuittiya?". 
Tutai péprunmaya Jíinkiar Jesus pujamunam wearmiayi. 
Jeainiatsain ni unuiniamuri seak tiarmiayi "Uunta, Yurumáta.". 
Tura Jesus Tímiayi "Wi Yúatniunka takakjai átum nékachman.". 
Ni uniuniamurisha Nuámtak anniasarmiayi "ṡChíkich shuar yurumak Itiarím 
Tátsuash?" tiarmiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "Winia akuptukua nuna wakeramuri Túrakun tura ni takatrin 
takaakun Wíjiainkia Yurumátniua aintsan Ikiakáatui. 
Atumka "Tuke kuatru nantu árak Júuktin taasai" Tátsurmek; Túrasha Wi Tájarme, 
shuar wininia nu iistarum; Yus-Chicham ni Enentáin araamuiti; Tura Júuktin 
tsawant jeayi. 
Arakan Júaka akinkiatniuiti; Júukmataisha nu shuar uwemprar tuke iwiaaku 
pujusartatui; Núnisan arakan araana nusha Júana nusha mai metek warasartatui. 
Tiniu armia nuka nekasaiti: "Chikichik araawai Chíkichcha Júawai.". 
Iis, Chíkich araakmamu Júuktinian akupkaitjarme; Atum araachiatrumek Chíkich 
takasmanum atumsha pachiintiukuitrume" Tímiayi. 
Tura Núwaka péprunam Jeá "Ashí wi Túramun ujatkayi" takui Untsurí shuar 
Jesusan ti shiir Enentáimtusarmiayi; Niisha Samarianmaya shuar ármiayi. 
Nu asamtai Ashí Jesusai taar niijiai Pujusát tusa seawarmiayi; Tutai Jesus 
Jimiará tsawant nui pujusmiayi. 
Nú shuar Untsurí ni chichamen antukar Jesusan ti shiir Enentáimturarmiayi. 
Nuyá nuwan tiarmiayi "Yamaikia aya ame chichammijiain Jesus Enentáimtatsji 
antsu imia iisha ni chichamen anturkaji; Tura nékaji nekas Krístuiti, Ashí 
shuaran Uwemtikin.". 
Jimiará tsawant nankaamasmatai Jesus Samaria nunkanmaya jiinki Kariréa 
nunkanam wémiayi. 
Kariréasha Jesusa nunke asamtai, ainsha Jesus timia aintsan ámiayi: "Yúsnan 
etserniun Ashí shuar pénker anturainiawai antsu nuna nunkeyanka niin 
anturainiatsui.". 
Tuma ain Kariréa nunkanam jeamtai auya shuarsha Jerusarénnum paskua Námpernum 
wearu ásar tura Ashí ni Túramun nui wainkia ásar ti shiir awajsarmiayi. 
Nuyá Jesus Kaná péprunam atak Támiayi; Nu péprunmasha nuik Jesus yumin umutai 
awajsamiayi; Jesussha nui pujai Yajá péprunam Kapernáumnum akupniu takarin 
ámiayi; Ni Uchirísha jaa tepemiayi. 
Niisha Jesus Jutíanmaya Kariréa nunkanam taman antuk Jesusai wémiayi; Tura ni 
Uchirí Jákatin tepakui ni jeen we ni Uchirín tsuarat tusa Jesusan seamiayi. 
Jesussha Tímiayi "Aya aents Túrachminian Túrakui iisrum aya Nújain Winia 
Enentáimtarme.". 
Tura takarin Tímiayi "Uunta, winia uchir Jáatsain wari winitia.". 
Nuinkia Jesus Tímiayi "Jeemiin waketkitia; Yamaikia ame uchiram pénker 
ajasai." Tutai Nú aishman Jesus Táman antuk wémiayi. 
Ni jeen Jeátemámtai ni takarniuri inkiun tiarmiayi "Yamaikia uchiram pénker 
ajasai.". 
Apasha inintrusmiayi nantu urukaim pénker ajasma; Niisha tiarmiayi "Yau, nantu 
pukuntamtai, tsuemun michatramai" tiarmiayi; Nuna antuk Uchí Aparísha 
Enentáimsamai. 
Nantu pukunta ai Jesus "Ame uchiram pénker ajasai" timia Nuní ain michatraiti; 
Tuma asamtai niisha Ashí ni shuarisha Jesusan nekas Enentáimturarmiayi. 
Jesus nu Túramujai ni kakarmarin Jimiará iniakmasmiayi; Nunasha Jutíanmaya 
jiinki Kariréa nunkanam Jeá Túramiayi. 

/5 Nu nankaamasmatai, Israer-shuar namperan najanainiakui Jesus ataksha 
Jerusarénnum waketkimiayi. 
Jerusarén yama wayamunam murik wayatin waiti Tíjiuch amia nui entsa pajamtai 
jeammauyayi; Nu pajamtain Petesta tiarmiayi; Nuna Wáitirisha senku (5) 
ármiayi. 
Nui Untsurí Jáiniak nunkanam tepearmiayi; Kusurusha shutuapsha tampemakusha 
tepesar entsa miartukat tusa Nákasarmiayi. 
Kame ni Tátaj taku Yusa suntari Táuyayi entsan umuchkiattsa; Nuyanka emka 
shuar Entsá Wayá nu ni Jáamuriya Tsuámarmiayi. 
Aishman Traintiúchu (38) uwi jaa Tepá nui ámiayi. 
Jesussha nu shuaran nui tepan Wáinkiámiayi; Tura Untsurí uwitin jaa tepan 
Nekáa aniasmiayi "ṡShiir ajastiniak wakeram?". 
Tutai jaasha Tímiayi "Uunta, entsa muchitkiui ṡwinia yaki Enkétát? Kame wi 
Enkemátaj tai Chíkich emka Enkemáiniawai.". 
Nuyá Jesus Tímiayi "Nantaktia; Ame peakrum jukim Wetá.". 
Nu chichamtaik aishman shiir ajasmiayi; Tura ni peakrin Jukí wémiayi; Nusha 
ayampratin tsawantai Túrunamiayi. 
Tuma asamtai Israer-shuar shiir ajasun tiarmiayi "Yamái ayampratin 
tsawantaiti; Peakrum Júkishtiniaitme" tiarmiayi. 
Aishmansha Tímiayi "Winia tsuara nu "Peakrum jukim Wetá" turutni" Tímiayi. 
Nuinkia aniasarmiayi "ṡYa "Peakrum jukim Wetá" Túramam?" tiarmiayi. 
Tura aishmansha Niin Tsuárun nékachmiayi; Untsurí shuar nui aa asamtai tura 
Jesus weu asamtai niin nekaachmiayi. 
Atak Jesus Yusa Uunt Jeen aishmankan Wáiniak Tímiayi "Antukta; Yamaikia shiir 
ajasume; Atak Tunáa Túrawaip; nu arant Ajasáim" Tímiayi. 
Nuinkia aishman Jesus niin Tsuárman Nekáa Israer-shuaran ujakmiayi. 
Tuma asamtai ayampratin tsawantai Túramtai Israer-shuar Jesusan maatai tusar 
aintrarmiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "Wina Apar tuke yamaisha takawiti; Núnisnak Wisha 
takaajai.". 
Tutai Israer-shuar nuna nankaamas maatai tusa wakeriarmiayi; Ayampratin 
tsawantai takaakui kajerkarmiayi; Tura nu arantcha "Yus winia Aparuiti" takui 
Yusjai métek Enentáimtumawai tusar nu arant kajerkarmiayi. 
Nuyá Jesus Tímiayi "Ti nekas Tájarme, Yusa Uchirínkia ni Enentáijiain 
takaatsui; Antsu aya winia Apar takaana nuna iisan métek takaajai; Ashí winia 
Apar Túramun Wisha ni Uchirí asan métek takaajai. 
Ni Uchirí asamtai winia Apar anentui tura Ashí tura nuna iniakturui; Tura nuna 
nankaamas tujinkiamnian iniaktursattawai Wisha Túratniun; Tura nuna Túrakui 
ashamkattarme. 
Winia Apar jakamunmayan iwiaaku ajasat tusa Ni wakerana nuna inianteatsuk; 
Núnisnak, ni Uchirí asan, Wi wakeraj nuna iwiaaku Awájsámniaitjai. 
Winia Aparka Súmamtiktsui antsu shuar Súmamtikiatniun ni Uchirín Súsaiti. 
Tuma asamtai Ashí shuar Yus Apan shiir awajainia aintsan ni Uchiríncha métek 
shiir awajsatin ainiawai; Yus Apa ni Uchirín akupka asamtai, Uchin shiir 
awajeatsna nuka Yus Apancha shiir awajeatsui' Tímiayi. 
`Ti nekasaiti; Winia chichamprun ántana Nú shuarka Winia Akuptukun Enentáimtak 
ni iwiaakmarin tuke amuukashtinian takakui; Nu shuarsha Ayashí iwiaakuitiat 
Jákauyi antsu Yamái nekas iwiaakuiti; Tuma asa sumamashtatui. 
Ti nekasaiti; Tsawant winittiana nu jeayi; Nu tsawant jaka ainia nu Wi 
untsumman antukar umirkarka iwiaaku ajasartatui. 
Iis, winia Apar iwiaaku awajsatniun takakui; Tura Winiasha, ni Uchirí asamtai, 
iwiaaku awajsatniun surusuiti. 
Nu arantcha wi Aents Ajasu asamtai, shuaran Súmamtikiatniun surusuiti. 
"Ju chicham itiurchataiti" Enentáimprairap; Atak tsawantai wi untsumman Ashí 
Jákaru ainia nu antukartatui. 
Tura Ashí iwiarsamunmaya Jíinkiartatui; Pénker Túrawarusha nantakiar tuke 
iwiaaku pujusartatui; Antsu Tunáa Túrawarusha nantakiar jinium surunkartatui' 
Tímiayi. 
`Imia Wíki takaatsjai; Antsu Yus tana Núnisnak Súmamtikeajai; Wi wakeraj nuna 
Enentáimtsuk antsu winia Apar wakera nuna wakerukan, Nii akupta asamtai, 
awajitsuk Súmamtikjai. 
Aya Wiki "Yúsaiyaitjai" Tákunka winia chichamur ántar ainti. 
Chikichcha awai; Niisha "Yúsaiyaiti" Túrutui; Ni chichamesha Imiá nekasaiti. 
Atumsha Juankai wi Túramu inintrusmarme tura nii timia nu nekasaiti. 
Tuma ain aents Táman atsumatsjai; Antsu Juanka chichame Enentáimkiuram 
uwempratarum tusan Tájarme. 
Juansha jiya Núnis keemai; Atumsha ishichik tsawantin Nú Tsáapninnium warastin 
Enentáimpramarme. 
Tura Winia "Yúsaiyaiti" Túrutna nu, Juanjai nankaamas pénkeran takakjai; Wi 
takasma Núiti; Winia Apar takastinian surusma nuna takaakun nujai Páantaiti 
Yus Apa akupkamuitjai. 
Winia Aparsha, akuptuku asa, ayamprutui; Túrasha átumka ni chichamesha 
antukchaitrume tura Wáintiash Wáinkiachuitrume. 
Yus Apa akuptukuiti; Tuma asamtai Winia Enentáimturchakrum winia Aparu 
chichamesha atumi Enentáin wayachuiti. 
Atumka Yus-Chicham yaunchu aarma nui iwiaaku átinian Wáinkiataj tusarum ti 
unuimiaruitrume; Nu chichamsha Wínian áujmatui. 
Tuma ain nekas iwiaaku átaj tusarum Winí Tátin nakitiarme" Tímiayi. 
"Shuar Winia "Shíiraiti" Túrutainiakuisha nuna Páchiatsjai. 
Maa, Wi nékajrume; Atumka Yus aneatsrume. 
Winia Apar akuptukmatai Táwitjai Túrasha nakitrarme; Antsu Chíkichka Ní 
Enentáijiain jeartamkuinkia nuka átum wakerarme. 
Atumka Nuámtak "Shiir Enentáimtursatí" tu Enentáimtunaiyarme; Tura Yus 
Enentáimturma nuka Páchiatsrume; Nújainkia ṡitiurak Yus Enentáimtustam?. 
"Ii tunaarin Yusai etserturmaktatji" turutiirap; "Muisais akupkamun umirkan 
uwemprattajai" Tátsurmek; Antsu Muisais aarma nujai Atumí tunaari 
etsernaktatui. 
Iis, Muisais Winia aatrurmiayi; Atumsha ni timia Enentáimtakrumka Winiasha 
Enentáimturaintrume. 
Tura ni aarma Enentáimtachkurmeka ṡitiurak wi tama Enentáimtustarum?" Tímiayi 
Jesus. 

/6 Nu nankaamasmatai Jesus Kariréa antumiannum amain katinmiayi; Nu 
antumiansha Tipirias antumian tuiniawai; Jimiará Náartiniaiti. 
Untsurí shuar Jesus ti Jáinian Timiá Wárik tsuan Wáinkiaru ásar Niin 
nemariarmiayi. 
Combined. 
Israer-shuara paskuanamperi ishichik ajasmatai Jesussha ni unuiniamurijiai 
Náinnium waka nui pujusmiayi. 
Jesussha Untsurí aents wininian Wáiniak Jiripin Tímiayi "Timiá Untsurí shuar 
ayuratniusha ṡtuyan yurumak sumaktaj~i?' Tímiayi. 
Kame Jesuska Nii Túrattana nuna neka asa Jiripi warittin tusa Tímiayi. 
Jiripisha Nuyá Tímiayi "Timiá nukap kuitjai tanta sumakmesha Ashí ishichik 
susamsha jeachaintjia" Tímiayi. 
Nuyá Chíkich unuiniamuri Antres, Pitru yachi, Tímiayi. 
"Uchi jui senku (5) tantan Jimiará namakjai takakui; Ausha Timiá Untsurínmasha 
jeatpiash" Tímiayi. 
Nuyanka ""Ashí pujustarum" titiarum" Tímiayi Jesus; Aishmansha nuwasha uchisha 
irunmiayi; Tura Chírichri Núkap aa asamtai nuisha senku mir (5.000) aishman 
pujusarmiayi. 
Jesussha nu tantan achik Yúsan yuminkias ni unuiniamurin susamiayi; Niisha 
Ashí nui pujuinian Súsarmiayi; Namaknasha Núnisan Ashí ni wakeriarmiania nuna 
Súsarmiayi. 
Jémararmataisha Jesus ni unuiniamurin Tímiayi "Ampirma Júukrum chankinnium 
chumpiatarum; Wasúrnákain.". 
Niisha senku (5) tantanmaya ampirman Júukar tuse (12) chankinnium 
aimkiarmiayi. 
Nu shuarsha Jesus Túramun iisar tiarmiayi "Ju nekas Yúsnan etserin Tátinia 
Núchakait.". 
Shuar Jesusan uunt akupin awajsataj tutai Jesus Nekáa Ninki Náinnium wémiayi. 
Kíakui Jesusa unuiniamuri antumiannum wearmiayi. 
Káshisha Jesus tuke Táchamtai uunt kanunam Enkemáwar Kapernáum péprunam wéenak 
Jíinkiarmiayi. 
Tura nase ti Umpúakui Chíchimi ti wajaimiayi. 
Ajapén ajasar Jesus Entsá Pátatek nanamas Tíjiuch winian Wáinkiar 
ashamkarmiayi. 
Tura Jesus "Wiitjai; Ashamprukairap" Tímiayi. 
Nújainkia ti shiir warasar kanunam itiaawarmiayi; Tura nu chichamtaik ni 
wéamunam jeawarmiayi. 
Kashincha Chíkich shuar amain ayuramunam kanararu nekaawarmai; Jesusa 
unuiniamuri Jesusjainchu chikichik kanu amia nujai wéarun nekaawarmai. 
Nui chichak matsatai Tipirias péprunmaya Chíkich kanu Táarmiayi; Yau Jesus 
Yúsan yuminkias tantan ayuramunam Tíjiuch Táarmatai. 
Nu shuar, Jesussha ni unuiniamurisha nui atsuiniakui, nu kanunam Enkemáwar 
Kapernáum péprunam Jesusan Eáktajtsa wearmiayi. 
Entsa amain Jesusan Wáinkiar aniasarmiayi "Uunta, ṡUrutía juisha Támam?". 
Jesussha Tímiayi "Ti nekas Tájarme; Aents tujintiamu Nekáa asarum éatsurme; 
Antsu tanta yuarum jémaru asarum éatrume. 
Juyá yurumak amuukatin asamtai ti pachisairap; Antsu amuukashtin yurumak tuke 
iwiaaku pujustinian amaana nu takarsatniuiti; Nú yurumkanka Wi, Aents Ajasu 
asan, susattajrume; Yus Apa nuna Túratniun surus "Juka Shuáran 
Yáinkiartiniaiti" Túrutui" Tímiayi. 
Tutai inintrusarmiayi "ṡWarí Túratniuitiaj~i Yus wakerana nu umiktin?". 
Jesussha Tímiayi "Yus akupta asa Winia Enentáimtursarat tusa wakerawai.". 
Tutai aniasarmiayi "ṡAentsti tujintiamuka Warí Túrattam ii iisar Amin nekas 
Enentáimtustin? Chikichcha Túratá. 
Yaunchu ii uuntri aents atsamunam Maná yurumkan nayaimpinmaya susamun 
Yurumáwarmiayi; Yus-Chichamnum Núnik aarmaiti: "Nayaimpinmaya yurumkan Yus 
susamiayi." Tu aarmaiti" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Wi Tájana nu nekasaiti; Muisais Atumí uuntrin nayaimpinmaya 
yurumkan Súsachmiayi; Antsu winia Apar Yamái nekas apatkun nayaimpinmaya 
Súramui. 
Iis, Yusaiya apatkunka, nayaimpinmaya Tára nu Súramui tura nekas apatuk asa 
Ashí shuaran nekas iwiaakman Súawai.". 
Tutai "Uunta, nu apatuk tuke amasta" tiarmiayi. 
Tura Jesussha Tímiayi "Wiitjai nu apatuk nekas iwiaakman Súana nu; Winí 
winiana Nú shuar penké tsukamashtatui, tura Winia Enentáimturna nusha tuke 
kitiaarchattawai. 
Túrasha wi Túramu Wáinkiurmesha winia chichamur Enentáimtatsrume. 
Ashí shuaran winia Apar tsankatrukarmiania nu, Wíi shuar ajasartatui; Winin 
winiana Núnaka penké nakitrashtatjai. 
Wi wakeraj nuna Túratniun Táchaitjai antsu Winia akuptukmia nuna umirkatniun 
Táwitjai. 
Winia Apar akuptukuiti tura juna wakerawai; Ashí winia tsankatrukman 
Emenkátsuk amuukatin tsawantai iniantkiarat tusa wakerawai. 
Yus Apa wakerana nu Júiti; Ashí shuar Winia "Yusa Uchirinti" tu Enentáimturkui 
yamaram iwiaakman tuke takusat tusa wakerawai; Nú shuarnaka amuukatin 
tsawantai iniantkittiajai" Tímiayi Jesus. 
Tura Jesus "Wiitjai, nayaimpinmaya apatuk akupkamu" takui Israer-shuar Jesusan 
áujmatiarmiayi. 
Tura tiarmiayi "Ju Jesuschakait, Jusé Uchiríya nu; Iikia ni Aparísha Nukurísha 
nékatsjik; ṡItiurak "Nayaimpinmaya Táraitjai" ta?" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Tu áujmatrukairap. 
Shuáran winia Apar Akúpturkachuitkiuinkia penké weanturkachainti; Tura Winia 
akupturna nuna amuukatin tsawantai Iniántkíttiajai. 
Yúsnan etserniu aarmarin tawai "Ashí Yus jintintiamu ártatui"; Núnisan Ashí 
Yusa chichamen antukar unuimiatainiakka Winí Táiniawai' Tímiayi. 
`Aya Wiki Yúsaiya tau asan Yúsan Wáinkiaitjai; Chíkichka penké Wáinkiachuiti. 
Ti nekas Tájarme; Winia Enentáimturna Nú shuarka yamaram iwiaakman 
amuukashtinian takakui. 
Wikia iwiaakman Súana Nú apatkuitjai. 
Iis, Atumí uuntri aents atsamunam Maná yurumkan Yúawariatcha Ashí Jákarmiayi. 
Antsu Wi Tájana Nú apatkun shuar Yúakka Jákachartatui. 
Wikia nayaimpinmaya iwiaaku apatkuitjai; Nu apatkun shuar yuakka tuke iwiaaku 
átiniaiti; Nu apatkun Wi susattaj nusha winia ayashruiti; Ashí shuar Yusai 
iwiaaku pujusarti tusan winia ayashrun susattajai" Tímiayi Jesus. 
Nuyá Nuámtak áujmattsar tiarmiayi "ṡItiurak ni ayashinkesha ayurtamattaj~i?" 
tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Ti nekas Tájarme, Wi Aents Ajasu asamtai winia ayashur 
Yúatniuitrume; Winia ayashur Yúachmeka tura winia numpar umarchamka nekas 
iwiaaku pujatsrume. 
Winia ayashrun Yúana nuka tura winia numparun úmakka yamaram iwiaakman 
amuukashtinian takakui; Tura nu shuaran amuukatin tsawantai Iniántkíttiajai. 
Winia ayashruka nekas yurumkaiti tura winia numparsha nekas umutainti. 
Winia ayashruncha Yúaka tura winia numparnasha úmaka Wijiai tsanin pujawai 
tura Wisha nu shuarjai tsaninkian pujajai. 
Yus Apa, Winia akuptukuka, nu iwiaakma nérenniuiti; Tuma asamtai ni 
iwiaakmariin iwiaaku pujajai; Núnisan Winia yurakka winia iwiaakmarui iwiaaku 
pujustatui. 
Nayaimpinmaya apatkun tajai; Ju apatuk Maná yurumka aintsachuiti; Atumí uuntri 
Maná yurumkan yuawarsha Ashí Jákarmiayi; Antsu ju apatkun shuar Yúakka tuke 
iwiaaku pujustatui" Tímiayi Jesus. 
Núnaka Jesus Israer-shuar iruntainiam unuiniarmiayi. 
Nu chichaman antukar Jesusa unuiniamuri chicharainiak "Nii tana nu ti 
itiurchat asamtai ṡyaki antukminiait?" tiarmiayi. 
Jesussha ni áujmatman Nekáa Tímiayi "Atum "ju chicham itiurchataiti" Tárumek. 
Wátsek, Wi nayaimpiniam pujumiaj nui waketkimtaisha ṡurukawaintrumek?. 
Warí, aya wakanik iwiaakman Súwaiti; Ayashkia penké aantraiti nekas iwiaaku 
awajsatniun; Wi Tájana nujai Imiá nekas wakankia iwiaaku awajsamniaiti" 
Tímiayi Jesus. 
Tura Jesus Niin Enentáimtachun tura Niin suruktatna nunasha yaunchu neka asa 
ni unuiniamurin Tímiayi "Atumíincha winia chichamprun Enentáimtachu tuke awai. 
Nu asamtai Tímiajrume "Shuáran winia Apar akupturkachmaitkiuinkia penké 
weanturkachainti" Tímiajai" Tímiayi Jesus. 
Nuyasha ni nemarniuri Untsurí armia nu Jesusan ikiukiar atakka Niijiai 
wekasacharmiayi. 
Nuyá Jesus ni tuse (12) unuiniamurin chicharainiak "ṡAtumsha wétin 
wakerarmek?" Tímiayi. 
Semun Pítrusha áikmiayi "Uunta, ṡYáinin wetaj~i? Ame chichammijiain nekas 
iwiaaku áminiaiti. 
Ame Kristu asam nekas iwiaaku Yusa Uchirínme; Nuka Enentáimtusar ti paant 
nékaji" Tímiayi. 
Jesussha Tímiayi "Ashí tuse (12) árumna nu achikiuitjiarme nekas Wíi shuar 
ajastin; Tuma ain Atumíin chikichik iwianchiiti" Tímiayi. 
Nuna taku Jútas Iskariútin, Semunka Uchirín, Enentáimtus Tímiayi; Jútassha ni 
unuiniamurintiat Jesusan ukunam surukmiayi. 

/7 Nu nankaamasmatai Jesus Kariréa nunkanam wekaimiayi; Jutía nunkanam 
wéchamiayi Israer-shuara uuntri nui Máataj tutai. 
Tura Israer-shuar aak aakmatai namperi jeatemamtai. 
Jesusa yachi wishikiainiak tiarmiayi "ṡUrukamtai juisha pujam? Jutía nunkanam 
Wetá, aisha ame unuiniamuram Túram nuna iisarat. 
Ashí shuar nekaawarat Tákumka úukam Túrawaip; Ti tujintiamu Túriniaitkiumka 
Ashí shuar iimmianum Túratá" tiarmiayi. 
Ni yachisha ishichkisha Niin Enentáimtachu ásar tiarmiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "Winia tsawantur nampernum wétin jeatsui; Atumjainkia 
Nánkamas tsawant wétin pénkeraiti. 
Ju nunkanmaya aents atumniaka kajertamatsrume; Antsu ni tunaarin etsertin 
asamtai Wíniaka kajertuiniawai. 
Atumka nampernum wetarum; Wikia tsawantur jeachkui wéatsjai.". 
Juna tinia Jesuska Kariréa nunkanam Juákmiayi. 
Ni yachi wearmatai Jesussha nampernum wémiayi; Tura nekarawarain tusa úumak 
wémiayi. 
Israer-shuara uuntrisha Námper irunturmanum eakar "Nu aishmansha ṡtuin Pujá?" 
tiarmiayi. 
Ashí shuarsha Niin áujmatiarmiayi; Chíkich "pénkeraiti" tiarmiayi; Tura 
chikichcha "Pénkerchaiti; Aya anankartawai" tiarmiayi. 
Tura Israer-shuara uuntrin ashamainiak uuk áujmatiarmiayi. 
Nampersha ajapén ajasmatai Jesus Yusa Uunt Jeen Wayá Shuáran unuiniamiayi. 
Israer-shuara uuntrisha nuna iisar ti Enentáimsar chichaak "Jusha 
Unuimiátrachiatcha ṡitiurak Imiá neka?" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Wi unuiniajna nu winia chichampruchuiti antsu Winia 
akuptukua Núnan unuiniajai. 
Yus wakerana nuna shuar nekas umiktinian wakerakka winia chichamprun 
nekaattawai; Nekas Yúsnaitkiuinkia, nuna nekaattawai; Aya wi Enentáimmiajain 
chichaakuisha, nuna nekaattawai. 
Ni Enentáimmiajai chichaana nuka Ashí shiir Enentáimtursarti tusa chichaawai; 
Antsu niin akupka nuna shiir awajsarti tusa wakerak, nekas Wáitratsuk tawai. 
Muisais Yusa akupkamurin Atumí uuntrin amaschamka; Tuma ain nu umitsuk 
mantuatin wakerutarme" Tímiayi Jesus. 
Nu shuarsha tiarmiayi "Wáurtsumek; ṡYa mantamataj tusa wakera?". 
Jesussha Tímiayi "Ayampratin tsawantai Chikichkí Túramtai ti Enentáimtsurmek. 
Muisais Ashí tsupirnaktinian akupkachmiayi; Antsu ni uuntrinkia nuna akupka 
ainiawai; Tuma ain átumka Muisais akupkamu umiktai tusarum ayampratin 
tsawantaisha uchi aishman Tsúpirnaitrume. 
Wátsek, Muisais akupkamu uminkiati tusarum ayampratin tsawantaisha uchi 
aishman Tsúpirkurmekaka ṡurukamtai Wi ayampratin tsawantai aishmanka Ayashí 
takamtsuk Tsuármatai kajertarum?. 
Shuar Túrana nu iisam Wárik Súmamtikiawaip; Antsu Inintrúsam paant nekaam, 
nekasa nu Enentáimtusta" Tímiayi Jesus. 
Nuyá Jerusarénnumia shuar tiarmiayi "Maatai tuinia Núchakait. 
Tura nui Ashí ántamunam étserui tura suntar Páchiniatsui; ṡIi uuntrisha "Nekas 
Krístuiti" tu Enentáimtuiniawash?. 
Antsu nekas Kristu taa tuyan Winiá nekanashtatui tura ju pujamuka Ashí nékaji" 
tiarmiayi. 
Jesus nuna antuk, Yusa Uunt Jeen Wajá kakaram chichaak Tímiayi "Winia 
nekararum Tuyá winiaj nu nékarme; Kame Núnisrum Enentáimprume; Tura winia 
Enentáirjai Táchaitjai antsu winia Apar akuptukuiti; Niisha ti nekas 
akupniusha átumka nékatsrume. 
Antsu Winia akuptukuitkiui aiya tau asan Wikia nékajai" Tímiayi. 
Nuyá sepunam enkeataj Táyat achikcharmiayi ni tsawantri jeachu asamtai. 
Tura Untsurí shuar Niin Enentáimtusar "Kristu ta ṡnuna nankaamas aentsti 
tujintiamun Túratpiash?" tiarmiayi. 
Pariséusha Israer-patri uuntrisha Jesusnan timian antukar suntaran 
akupkarmiayi Jesusan achikiar sepunam enkeawarat tusar. 
Nuyá Jesussha Tímiayi "Aya ishichik tsawant atumjai pujustatjai; Nuyá ataksha 
Winia akuptuku pujana nui waketkittiajai. 
Atumka Eátkáttarme tura Wi wéajna nui wéchamniaitkiuram Wáitkiashtatrume.". 
Israer-shuarsha nuamtak aniniaisarmiayi "ṡJusha tui wéakuin iisha 
Wáinkiashtataj~i; Israer-shuar apachnium pujuinia nui we apachin 
unuiniartatuak. 
Nii timia nu itiurkit; "Atumka Eátkáttarme tura Wi wéajna nui 
wéchamniaitkiuram Wáitkiashtatrume" tana nu itiurkit?" tiarmiayi. 
Jista Amúamunam ti shiir najanawarmia nu tsawantai Jesus wajaki kakaram 
chichaak Tímiayi "Shuar ni Enentáin kitiamakka Winin taa umar kitiakén 
Imíkráti. 
Winia Enentáimturna nuka ni Enentáiya entsa wa aintsan yamaram iwiaakman Súana 
Nú entsa jiinkittiawai.". 
Nuna taku Jesus "Ashí Yúsan Enentáimtusarun Yusa Shiir Wakaní Súsatniuiti" 
Tímiayi; Tura Núnisan Yus-Papiniumsha aarmaiti; Antsu Jesus tuke nayaimpiniam 
wéatsain Yusa Wakaní shuar Súsachmauyayi. 
Chíkich shuarsha nuna antukar "Ju nekas Yúsnan etserin Tátinia Núiti" 
tiarmiayi. 
Chikichcha "Juka nekas Krístuiti" tiarmiayi; Tura Chíkichkia Jesus 
Kariréanmayaiti tu Enentáimiainiak tiarmiayi "Warí, ṡKariréa nunkanmaya Kristu 
áminkiait?. 
Yus-Papinium paant tawai "Krístuka yaunchu uunt akupin Tawit weeanmaya 
akiiniatniuiti, tawai; Tura Tawitia pépruriya Pirinnumia átiniaiti" tawai" 
tiarmiayi. 
Tuma asamtai shuar Niisháa Niisháa Enentáimprar kanakiarmiayi. 
Chíkich aiya nuka "sepunam enkeatai" tiarmiayi Túrasha Túracharmiayi. 
Suntarsha waketkiarmiayi; Tura Pariséusha Israer-patri uuntrisha "ṡUrukamtai 
itiachuram?" tiarmiayi. 
Suntarsha tiarmiayi "Chikichkisha ju aishman chichaa aanis chichaschaiti" 
tiarmiayi. 
Nuyá Pariséu tiarmiayi "Atumsha anannarume. 
Pariséutisha uuntcha nuna Enentáimtuiniawash. 
Penké shuarka yaunchu akupkamun nékachua nuka yajauchiniam yuminkramu 
ainiawai" tiarmiayi. 
Nikiutémusha, kashi Jesusan tarimia nu, Pariséuitiat Tímiayi. 
"Ii shuartikia, shuar ni Túramun etserkamu ántutsuk Súmamtikiachminiaiti" 
Tímiayi. 
Nuinkia niisha tiarmiayi "Wats, amesha Kariréanmayanchuashitiam; Yus-Chicham 
áujsam nekaattame; Kariréanmaya Yúsnan etserin penké Táiniatsui" tiarmiayi. 
Nuyá Ashí ni jeen waketkiarmiayi. 

/8 Tura Jesuska Uriwiu Náinnium wémiayi. 
Tura kashin tsawar Yusa Uunt Jeen atak Támatai Ashí shuar Niin Káutkarmiayi; 
Túrawarmatai Jesus pujus unuiniarmiayi. 
Nuyá Israer-shuara jintinniurisha Pariséusha nuwan Wáinmakman Jesusan 
itiariarmiayi; Tura Ashí iruntramunam ajapén awajsarmiayi. 
Tura Jesusan tiarmiayi "Uunta, ju nuwa tsanirma Pujá achinkiayi. 
Muisais akupkamunmasha nuna Túraka "kayajai tukurar Máatniuiti" tawai; ṡAmesha 
warintmea?" tiarmiayi. 
Aya mamikmar nekapsatai tusar tiarmiayi; Niin sumamtikiatniun wakeriarmiayi; 
Nuyá Jesus Tsuntsumá ni uwejéjai Nunká aarmiayi. 
Tura tuke Iníam wajaki Tímiayi "Ayu, atumiiya Tunáa Túrichu ákunka kayan achik 
niin emka tukuti" Tímiayi. 
Tura nuna ti, ataksha Tsuntsumá Nunká aimiayi. 
Tura ni chichamen antukar ni Enentáin sumamawar uuntnumia Jukí chikichik 
chikichik jiinki wéarmiayi; Ashí wéarmatai Jesus Ninki Nuwájai Juákmiayi. 
Jesussha wajaki aya nuwanak Wáiniak Tímiayi "ṡAmin Súmamtikramainia nusha tuin 
pujuinia; Chikichkisha áwak?" Tímiayi. 
Niisha "Atsá, Uunta; Chikichkisha atsawai" Tímiayi; Nuyá Jesus Tímiayi; "Ayu; 
Wisha Súmamtikiatsjame; Yamaikia weme atakka Tunáa Túrawaip" Tímiayi. 
Ataksha Jesus Yusa Uunt Jeen iruntrarun Tímiayi "Ju nunkanam Wi Tsáapninia 
aintsan shuara Enentáin Tsáapniajai; Ashí Wijiai tsanin wekaana Nú shuar ni 
Enentáin kiritniunam wekasashtatui antsu Tsáapnin yamaram iwiaakman Súana 
nujai wekasattawai.". 
Pariséu nuikia tiarmiayi "Ame pénkerum tau asam Támena nu aantraiti.". 
Jesus Tímiayi "Tuyá winiaj tura tui weaj nu nékatsrume, tura Wikia nékajai; 
Tuma asan winia pénkerun Táyatnak Tájana nu pénkeraiti. 
Ju nunkanmaya aents Enentáimmiajai Enentáimtakrum ti Súmamtikrume; Tura Wikia 
chikichkinkesha Súmamtiktsujai. 
Tura Súmamtikkiunka awajitsuk Túrajai; Iis, Wiki shuar Túramun pénkerashit 
tusan Enentáimtsujai antsu winia Apar Winia akuptukua nusha Wijiai métek shuar 
Túramun nékawai. 
Atumí akupkamuriin aarmaiti: "Jimiará shuar mai Nú chichamnak Tákuinkia nu 
chicham nekasaiti.". 
Wátsek Wisha winia Aparsha mai métek taji; Winia Aparsha akuptukuiti" Tímiayi. 
Tutai "ṡAme apasha tui Pujá?" tiarmiayi; Jesussha Tímiayi "Atumka Winiasha 
winia Aparsha nékatsrume; Winia nékarkurmeka winia Aparsha nekaawaintrume.". 
Nuna Yusa Uunt Jeen Yusa Kuítrin suinia nui Tímiayi; Tuma ain sepunam 
enkeatniun achikcharmiayi ni tsawantri jeachu asamtai. 
Jesus ataksha Tímiayi "Wikia wéajai; Atumsha Eátkáttarme tura wi wéamunam 
wéchamniaitkiuram Atumí tunaarijiain jakattarme.". 
Israer-shuarsha tiarmiayi "Wi wéamunam wéchamniaitrume" tutai, nuinkia 
Máamatpiash" tiarmiayi. 
Nuinkia Jesus Tímiayi "Atumka nunkayaitrume antsu Wikia nayaimpinmayaitjai; Ju 
nunkayaitrume tura Wikia juyanchuitjai. 
Tuma asamtai Tájarme "Atumi tunaarijiai jakattarme." Nekas Wi Tájana Núitjai; 
Tura nu Enentáimtachkurmeka atumi tunaarijiai jakattarme" Tímiayi. 
Niisha aniasarmiayi "ṡAmesha Yáitiam?" Jesussha Tímiayi "Yaunchu Tájarme. 
Nu arantcha atumin Súmamtikiatjarum tusan ti Tíminiaitjai; Winia Apar 
akuptukua nuka tuke nekasa nuna tawai; Tura aya ni taman antukan Ashí shuaran 
nunak tajai" Tímiayi. 
Tuma ain ni Aparin áujmatman penké nekaacharmiayi. 
Tuma asamtai Tímiayi "Aents Ajasuitjiana ju, numiniam ajintruarum Yakí 
takuriakrumin Nújainkia nekarattarme; Wi Tájana Núitjai tura winia 
Enentáirjain takatsuk aya winia Apar unuitiurmanak Tájai. 
Winia akuptukua nuka tuke Wíjiain pujawai; Winia Apar wakeramun tuke shiir 
Túrakui ikiurkichuiti" Tímiayi. 
Tutai Untsurí shuar Niin nekas Enentáimtusarmiayi. 
Israer-shuaran Niin shiir Enentáimtusarmia nuna Jesus Tímiayi "Wi Tájarmena nu 
yawetsuk Túrakrumka nekas winia unuiniamur átatrume. 
Nújaisha Timiá nekas ana nu nekaattarme tura nekas ankant ajastatrume" 
Tímiayi. 
Niisha tiarmiayi "Iisha Apraám weeaitji; Chikicha takarniur átai tusar penké 
emetachmaitji; ṡUrukamtai "Ankant ajastatrume" tame?" tiarmiayi. 
Jesus Tímiayi "Timiá nekasaiti, Ashí shuar tunaan Túruinia nuka nu tunaajai 
emetamuiti; Tuma asa takarniua Núnisan ajasuiti. 
Takarniusha ajapnamnia asamtai Yus atumin ajapramamniaitrume; Tura Akupniu 
Uchirínkia ni Aparíjiai tuke pujawai. 
Tuma asamtai Akupniu Uchirí ankant awajtamsamtainkia Imiá nekas ankant 
pujustatrume. 
Atum Apraám weeaitrume nékajai; Túmaitiatrum winia chichamur ántachu asarum 
mantuataj Tárume. 
Winia Apar iniaktursamun áujmatjai; Atumka Atumí uuntri timia Túrarme" 
Tímiayi. 
Tutai niisha tiarmiayi "Iikia Israer-shuar asakrin ii uuntrinkia Apraámaiti" 
tiarmiayi; Tura Jesus Tímiayi "Nekas Enentáimin Apraám weeaitkiurmeka Níiya 
Núnis Túrawaintrume. 
Nekas ana nuna Yus iniaktursamtai nuna ujakjarme, tuma ain mantuataj tarume; 
Apraámka Nuní Túrachmiayi. 
Antsu Atumí uuntri Túrana aintsarum Túrarme" Tímiayi; Tutai niisha tiarmiayi 
"Warí, tsanirnumia akiiniachuitji; Ii uuntri Yúskete; Niisha ii Aparínti.". 
Tura Jesus Tímiayi "Yus nekas atumi Aparíntkiuinkia Winiasha Anentíntrume 
Yúsnumia tau asamtai; Wisha winia Enentáimmiarjai jui Táchaitjai antsu Yus 
akuptukuiti. 
ṡUrukamtai Wi Tájana nu Imiá nékatsrum? Wi Tájana nu nakitia asarum winia 
chichamur ántatsrume. 
Atumí Aparínkia uunt iwianchiiti; Tura niiniu asarum nii wakera nu Túrarme; 
Yámankamtaiksha uunt iwianchkia tuke mankartiniaiti; Nekas ana nunasha 
nakitiawai tuke Wáitrin asa; Wáitraksha Níiniunak chichaawai; Iis, waitia 
uuntri asa tuke Wáitriniaiti. 
Tura Wikia nekas takui átum Enentáimturtsurme. 
ṡYaki Chikichkí tunaajai Súmamtikruamniait? Nuikia Wi nekasa nuna tau aisha 
ṡurukamtai Enentáimturtsuram?. 
Yús-shuarka Yus timian ántawai tura átum Yúsnachu asarum Wi Tájana nu 
nakitiarme" Tímiayi. 
Nuikia Israer-shuar tiarmiayi "Maa, ti nekas Tátsujik "Ame Samarianmaya 
Shuáraitme; Tuke yajauch ainiawai nusha; Nu arantcha iwianchrukuitme amesha" 
nekas taji" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Iwianchrukchaitjai; Ayatik winia Aparun shiir 
Enentáimtikiajai; Tura átumka yajauch chichartarme. 
Wikia "shiir Enentáimturarti" Tátsujai Túrasha Yuska Ashí shuar Winia shiir 
Enentáimturat tusa wakerawai; Niisha Yus asa Ashí shuar Túramun pénkerashit 
tusa nekaattawai. 
Ti nekasaiti; Wi Tájana nuna Enentáimta Nú shuarka penké Jákashtiniaiti" 
Tímiayi. 
Nuinkia Israer-shuar tiarmiayi "Pai, yamaikia ti paant íwianch takakme; 
Apraámsha Ashí Yúsnan etserniusha Jákaruiti tura Ame "Wi Tájana nuna 
Enentáimtaka penké Jákashtiniaiti" Tátsumek tiarmiayi. 
ṡNuinkia ii uuntri Apraám nankaamaskaitiam; Niisha tura Yúsnan etserniusha 
Jákacharuk ainia; Itiurak Imiá nankaamantu Enentáimtumam?" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Wiki shiir Enentáimtumaknaka penké aantraiti; Antsu Winia 
shiir Enentáimturna nu winia Aparuiti; Nusha átumka "winia Yúsruiti" Tárumna 
Núiti. 
Nusha Táyatrum Niin nékatsrume; Wikia Niin nékajai; "Niin nékatsjai" Tákunka 
atumjai métek Wáitrin aintjai; Tura Niin neka asan Nii tana nuna tuke 
Túriniaitjai. 
Apraámka, Atumí uuntri, Imiá yaunchu Jákaitiat Wi ju nunkanam Tátinian wararas 
Nákasmiayi; Tura Wáitiak ti shiir warartusmiayi" Tímiayi. 
Nuyá Israer-shuar Jesusan tiarmiayi "Warí, senkuenta (50) Uwí takaktsume 
Túmaitiatam Apraáman Wáinkiámjai tame.". 
Jesussha Tímiayi "Ti nekas Tájarme, Apraámka pujatsain Wikia pujajai" Tímiayi 
Jesus. 
Nuna takui kayan achikiar "Jesusan tukutai" tiarmiayi; Tura Jesus úumak ni 
matsatmanum ajapénin weak Yusa Uunt Jeenia jiinki wémiayi. 

/9 Jesus ni unuiniamurijiai wesa aishmankan kusuru akiinian Wáinkiamiayi. 
Ni unuiniamurisha aniasarmiayi "Uunta, jusha ṡurukamtai kusuru akiiniawit; 
Yana tunaarijiain kusuru akiiniait; Niiniujaimpiash, Aparíniujaimpiash 
Túrunawit?" tiarmiayi. 
Jesus Tímiayi "Ni tunaarijiainchusha ni Aparíniujainchusha Túrunaiti; Antsu 
Yus ni Ayashín Túratniua nu paant Atí tusa Túrunaiti. 
Tsawaikia takastiniaiti; Yamaikia Winia akuptukua nuna Takatrín Túratniuitjai; 
Kashi ajasmatai takastin atsuttawai. 
Jú nunkanam pujakun shuara Enentáin Tsáapnimtikratniuitjai" Tímiayi. 
Nuna chichas Nunká usukmi nunkajai pachimiar kusuru jiin yakarmiayi. 
Nuyá chichaak "Siruí pajamtai entsanam nijiamauta" Tímiayi; Siruísha nu 
chichamnum "akupkamu" tawai; Kusurusha we nijiamar pénker iimiar Támiayi. 
Nuyá ni írutkamurisha nuik Wáinin ármia nusha tiarmiayi "Juka pujus tuke 
Kuítian seamniuya Núchakait.". 
Chíkich "Ee, Núkete" tiarmiayi; Chikichcha "Atsá, Núchaiti; kame nuash 
tumainti" tiarmiayi; Tura ninki "Ee, wiitjai" Tímiayi. 
Tutai aniiniak "ṡItiurak yamaikia iimiam?" tiarmiayi. 
Niisha Tímiayi "Aishman Jesusa nu tsakusan Jíirun yakartur "Siruí pajamtai 
entsanam nijiamauta" turutmiai; Takui wena nijiamaran paant iimpramjai" 
Tímiayi. 
Tutai "Nu aishmansha tuin Pujá" tiarmiayi; Niisha "Cha, nékatsjai" Tímiayi. 
Nuyá kusuru Tsuárman Pariséunam Júkiarmiayi. 
Kame Jesus kusurun tsuarmia nui ayampratin tsawantauyayi. 
Tuma asamtai Pariséusha itiurak iimnium tusar aniasarmiayi; Niisha Tímiayi 
"Jiiruin tsakusan Yakaarámtai, nijiamaran paant iimjiai.". 
Nuyá Chíkich Pariséu shuarnumia nuamtak tunaiyar "Juna Tsuáruka 
Yúsaiyanchuiti; Kame ayampratin tsawantai Túraiti" tiarmiayi; Tura chikichcha 
"Tunáa shuaraitkiuinkia Júnisan Túratniun tujinkiaayi" tiarmiayi; Nujai 
akannaikiarmiayi. 
Tsuármancha ataksha aniasarmiayi "Amin Tsuármarua nu ṡWarí Enentáimtam?" 
tiarmiayi; Tutai "Wikia "Yúsnan etserniuiti" tajai" Tímiayi. 
Tura Israer-shuar nekas kusuruitiat Yamái iimiui tu Enentáimtuscharmiayi 
Pariseu; Tuma ásar ni Aparíncha untsukar. 
Inintrusarmiayi "ṡAme uchiram kusuru akiinia Tárumna nukait; Itiurak yamaikia 
iimia?" tiarmiayi. 
Ni Aparísha tiarmiayi "Ii Uchirínkia kusuru akiiniama nu nékaji. 
Tura iisha nékatsji itiurak yamaikia iimia; ṡYátsuk pénker Tsuáruit? Niisha 
uuntchakait, nii aniastarum; Ninki ujatmakarti" tiarmiayi. 
Sapijmiak tiarmiayi; Israer-shuara uuntrinkia "Jesus Yus akupkamu asa nekas 
Krístuiti" tuinia Núnaka Israer-shuara iruntainmaya jiiki akupnakti tiniu 
ásarmatai tsuarma Aparí ashamkarmiayi. 
Nu asamtai ni Aparí "Niisha uuntchakait, nii aniastarum" tiarmiayi. 
Nuinkia Israer-shuara uuntri kusuru Tsuárman ataksha untsuk tiarmiayi "Yus 
iimmianum nekasa nu Titiá, ju aishmankka tunaarinniuiti nékaji" tiarmiayi. 
Tutai Tímiayi "Kame tunaarinchashit; Nékatsjai; Antsu junak nékajai; Yaunchu 
kusuruitiatan yamaikia iimjiai.". 
Ataksha aniiniak "ṡItiurtámkama; Itiur iimtikrammia?" tiarmiayi. 
Niisha Tímiayi "Yaunchu Tájarme tura anturtatsrume; ṡUrukamtai ataksha titi 
tusa wakerarum; Niiniu ajastin Enentáimprurmek?" Tímiayi. 
Nuinkia katsekkar "Ameka Ní shuarinme; Tura iikia Muisaisa Shuárintji, 
tiarmiayi. 
Yus Muisaisan akupkaiti iikia nékaji antsu nu aishman nékatsji; ṡTuyantskait?" 
tiarmiayi. 
Aishman tsuarma Tímiayi "ṡAusha itiurtsuk áminiait? Winia iimtikrurma nu 
átumka nékatsrume tuyankit. 
Paant nékaji tunaarinniun Yus anturtsui; Tikishmatar ni wakeramun Túruinia 
nunak anturui. 
Yáunchusha kusuru akiinian Tsuáruka tuke atsuwaiti. 
Ju aishman Yúsaiyanchuitkiunka penké Túrachaayi" Tímiayi. 
Nuinkia tiarmiayi "Ameka tunaarintin akiiniaitiatmesha ṡin jintintin átaj 
tamek?" Nuna tiar jiiki awemarmiayi. 
Kusuru Tsuárman jiiki awemarma nuna Jesus nekaamiayi; Tura Wáiniak "Yusa 
Uchiría nu Enentáimtamek" Tímiayi. 
Tsuarma Tímiayi "Uunta, turuttia wisha nekaan Enentáimtustaj.". 
Jesussha Tímiayi "Wainme; Wiitjai ámijiai chichaajna nu.". 
Tutai, tikishmatar "Uunta, Enentáimtajme" Jesusan Tímiayi. 
Nuyá Jesus Tímiayi "Shuara Enentáin nekaan, akantratajtsan Táwitjai; Ni 
Enentáin kusuru ain iimtiktinian tura ananmamuk "Yusnan nekaan paant iimjiai" 
tana nuna ukusturtinian Táwitjai" Tímiayi. 
Tutai Pariséu shuar nui pujuarmia nu nuna antukar "ṡNuinkia iikia 
kusurukaitiaj~i?" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Atum kusuruitkiurmeka Atumí tunaari Wáinchakrum sumamachu 
aintrume; Tura "paant iimjiai" tau asarum sumamaitrume" Tímiayi. 

/10 Jesus Tímiayi "Wi Tájana nu ti nekasaiti; Shuar murikiun takakna nu ni 
murikrin wenuimiunam kashi ikiuawai; Tura murik wenuimiunam pujuiniakui 
yajauch shuar murikiun kasamkatniun wakerakka Wáitiniam wayachmin asa 
tanishnum waruk Yajá wayawainti. 
Antsu murikiu Wáinniuka Wáitiniam wayaawai. 
Waiti Wáinniuka nekas murikiun Wáinniun Wáitin uratui; Muriksha ni Wáinniuri 
chichamen nékainiawai; Niisha Ashí ni murikrin chikichik chikichik Náarin 
anaitius Untsúawai; Tura tsawaikia ni murikrin jiiki ayurtainiam yarumui. 
Tura Ashí ni murikrin jiir émtuki wéawai; Muriksha ni chichamen ántuiniak 
untsuam nemarainiawai. 
Chíkich Shuárnaka nékachu ásar nemarainiatsui; Antsu ni chichamen nékainiachu 
ásar pisainiawai.". 
Nu métek-taku chichamnaka Jesus áujmatsamiayi tura shuar antukar 
nekaacharmiayi. 
Nuyá Jesus Tímiayi "Ti nekasan Tájarme; Wenuimiu Wáitiri murik wainia nuka 
Wiitjai; Shuarsha murikiu aintsar Winí wayamin ainiawai. 
Wi Táatsain Ashí Táaruka kasa ainiak winia shuarun kasamkatai tusa 
wakeriarmiayi; Tura winia murikiur Wíi shuar ainiak nu shuaran 
anturkacharmiayi. 
Wikia Wáititjai; Ashí Winin wayaaka uwemprattawai; Tura murikiua aintsan 
wenuimiunmaya jiinki pénker Yurumáttawai tura atak Wayá ayamprattawai' 
Tímiayi. 
`Kásaka aya kasamkatniuncha Máatniuncha emesratniuncha wakerawai; Antsu Wikia 
yamaram iwiaakman tuke shiir atsumtsuk takusarti tusan Táwitjai. 
Wikia pénker Wáinniuitjai; Pénker Wáinniuka ni murikrin uwemtikrartaj tusa 
jakattawai. 
Antsu aya kuitjai takauka ni murikrichu ainiakui tura nekas Wáinniuchu asa 
pénker Wáintsui; Kame uunt Yawá winiakui murikiun ikiuki pisaawai; Uunt 
yawasha murikiun achik tsakinmawai. 
Nu shuarsha akikiam Takáa asa murikiun Enentáimtatsui; Nu asamtai aya 
pisaawai' Tímiayi. 
Combined. 
`Wikia pénker Wáinniuitjai; Winia Aparsha nékarui; Wisha Aparun nékajai; 
Núnisnak murikrun nékajai tura winia murikrusha nékarui; Wisha murikiun 
uwemtikrataj tusan jakattajai. 
Chíkich muriknasha takakjai; Nusha ju wenuimiunmayanchu ainiawai; Nunasha 
itiattajai; Nu muriksha Winia umirtukar Ashí métek matsamsar Chikichík 
wenuimiunmaya ajasartatui tura chikichik Wáinin átatui' Tímiayi. 
`Winia murikrun uwemtikrataj tusan jakattajai turan atak nantaktiatjai; Nu 
asamtai winia Apar anentui. 
Wi wakerakun jakattajai; Wi wakerachkuinkia Chíkichkia mantuachminiaiti; 
Jákatniuncha tura nantaktinniasha winia Apar surusuiti" Tímiayi Jesus. 
Israer-shuarsha nuna antukar Niisháa Enentáimprar kanakiarmiayi. 
Untsurí tiarmiayi "ṡUrukamtai ántarum Wáuruk tausha; Yajauch wakanin 
takaktsuk?". 
Tura chikichcha tiarmiayi "ṡYajauch wakantrinniusha Núnisan chichasminkiait; 
Yajauch wakantrinniusha kusurun iimtikramniashit?" tiarmiayi. 
Micha nantutin Israer-shuar Jerusarénnum namperan najanainiawai; Nu 
nampernumsha Yusa Uunt Jee atak jeamman Enentáimtuiniawai. 
Jesussha Yusa Uunt Jee áachiniam wekasamiayi Sarumúnka Wáitiria nui. 
Israer-shuarsha Niin téntakar tiarmiayi "ṡAme nekas Krístukaitiam? Ju 
chichamaik etserkata; ṡUrukamtia nekas paant Tátsum?" tiarmiayi. 
Tutai Jesus Tímiayi "Yaunchu tiniu ain Enentáimturachmarme; Winia Apar 
akupkamun takaajna nu ti paant awajtawai. 
Tura átumka winia murikruchu asarum Enentáimturtsurme. 
Wisha winia murikrun untsuam anturtuiniak nemartuiniawai; Wisha Wínianak mash 
nékajai. 
Tura yamaram iwiaakman tuke Jákashtinian Súajai; Nu asamtai niisha 
menkakachartatui antsu Wi wainkia asamtai ṡyaki jurutkit?. 
Winia Apar murikiun surusuiti; Niisha Ashí nankaamas kakaram asamtai ṡyaki 
uwejéyan atankit?. 
Wisha winia Aparjai iisha aya chikichkiitji" Tímiayi Jesus. 
Tutai Israer-shuarsha atak kayan achikiar tukutaj tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Winia Aparu kakarmarijiai ti untsuri pénkera nuna 
takasuitjai; ṡTújaimpia mantuattarum?". 
Israer-shuarsha Niin tiarmiayi "Pénker Túra asakmin Máataj Tátsuji antsu Yus 
yajauch chicharkumin Túrattaji; Ameka Shuáraitiatam Yusa nuke Enentáimtumame" 
tiarmiayi. 
Nuyá Jesussha Tímiayi "Atumí akupeamuriin Yus timia nu aarmaiti: "Atum 
Yúsaitrume" tawai. 
Kame Yus-Papinium aarma nu tuke nekaschakait; Tuma asamtai ni chichamen 
antukarun Yuska "Yúsaitrume" takui nuikia ti nekaschakait. 
Niisha Yúsaitkiuinkia nuikia Yus Apa anaikia ju nunkanam akupkamu asan ti 
nekas Yúschakaitiaj; Nújainkia wi "Yusa Uchiríntjai" takui ṡitiurak "Yusan 
yajauch chicharui" Túrutrum?. 
Winia Apar Túramu Túrachkuinkia Enentáimtursairap. 
Tura nekas Túrakuinkia Enentáimtursatarum; Tura Winia nakitrakrumsha nuikia wi 
Túramu Enentáimtustarum; Nujainkia winia Apar Winin pujamu Ashí nekaattarme; 
Núnisnak Wisha Niin pujajai; Iisha chikichkiitji.". 
Tutai ataksha sepunam enkeatai tiarmiayi; Túrasha Jesus uwempramiayi. 
Nuyá Jesus Jurtan entsa amain wé yaunchu Juan imiakrattainium pujusmiayi. 
Ti Untsurí shuar iyuwar tiarmiayi "Nekas Juanka aentsti tujintiamun Túrachiat 
Ashí Jesusnan Tímia nu nekasaiti" tu tiarmiayi. 
Nuisha Untsurí Jesusan Enentáimtusarmiayi. 

/11 Petania péprunam aishman, ni naari Rásaru, jaa pujumiayi; Nu péprunam Marí 
ni kaijiai Mártajai pujumiayi. 
Niisha Rásaru umai ármiayi; Nu Marisha ukunmanka kunkuinian sumak Jesusan kuer 
ni Intiashíjiai japirmiayi. 
Tura Rásaru jaakui ni umai Jesusan chichaman akuptuiniak tiarmiayi "Uunta, ame 
amikrum jaawai.". 
Jesussha nuna antuk Tímiayi "Tuke jakataj tusa jaatsui; Antsu Yusa 
kakarmarisha tura ni Uchirí kakarmarisha Jú sunkur Tsuármanum paant Atí tusa 
jaawai.". 
Jesus Mártancha ni kaincha tura ni umai Rásaruncha nekas aneemiayi. 
Túmaitiat Rásaru jaawai taman antukiat ni pujamunam Jimiará tsawant 
pujusmiayi. 
Nuyá ni unuiniamurin "Ataksha Jutía nunkanam Wetái" Tímiayi. 
Tura ni unuiniamurisha tiarmiayi "Uunta, nuiksha Israer-shuar kayajai tukurmar 
mantamatai Tícharmaka; ṡNui ataksha wétai Támek?". 
Jesussha ju métek-taku chichaman Tímiayi "Tsawaikia Páantchakait; Tsawai 
wekaana nu paant asamtai tukumkashtatui. 
Tura kashi wekaana nusha kirit asamtai Tukumkáttawai; Núnisan Wíi tuke pujakun 
winia takatrun takastiniaitjai; Túraknasha itiurchatan Wáinkiashtatjai.". 
Nuyásha Jesus atak Tímiayi "Ii amikri Rásaru kanarai; Wi ishintiartatjai.". 
Tutai ni unuiniamuri tiarmiayi "Uunta, aya kanarka nuinkia pénker ajastatui.". 
Jesuska Rásaru jakamu nékayat "kanarai" Tímiayi; Tura ni unuiniamuri Rásaru 
kajinmakua aintsan kanarai Enentáimprarmiayi. 
Jesus nuikia ti paant Tímiayi "Rásaru yamaikia jakayi. 
Tura nui pujuscha asan Kúntuts pujatsjai; Jean Túrattajna nu iisrum ti nekas 
Enentáimtursattarme; Nuna nekaan shiir Enentáimjai; Wátsek, iyutai.". 
Nuyá Jimiampramu Tumas Chíkich unuiniamuri nui armia nuna "Iisha weri Niijiai 
métek jakatai" Tímiayi. 
Nui taa, Rásarun kuatru tsawant ikiusman Wáinkiamiayi. 
Petania pépruka Jerusarénnumia Menaintiú kirumitru ainis Tíjiuchiiti. 
Tuma asamtai untsuri Israer-shuar Mártasha Marísha, ni umai jakamtai uutkui 
atsankrataj tusa weriarmiayi. 
Mártasha Jesus Tíjiuch ajasun Nekáa inkiuntajtsa wémiayi; Antsu Marikia Jeá 
pujumiayi. 
Tura Marta Jesusan inkiun Tímiayi "Uunta, Ame pujakminkia winia umar 
Jákachaayi. 
Tura tuke nékajai Ashí Yus seamna nuna Súramui.". 
Jesussha Tímiayi "Ame umaimisha nantaktiatui.". 
Mártasha Tímiayi "Nekas, Ashí amuamunam Jákaru nantaktin tsawantai 
nantaktiatui; Nuna nékajai.". 
Nuyá Jesus Tímiayi "Iwiaaku átinia nérentin asan Wikia iniantkartiniaitjai; 
Winia Enentáimturna nuka jakasha nantaktiatui. 
Tura Ashí iwiaaku pujana nusha Winia Enentáimturaka penke Jákashtatui; ṡNu 
nekasaiti tu Enentáimtamek?". 
Niisha "Ee, Uunta, ame Yusa Uchirínme; Krístuitme, uwemtikkiartin Jú nunkanam 
Tátinia nu" Tímiayi. 
Mártasha nuna ti, ni kai Marin untsuk úukan Tímiayi "Uunt jui taa 
untsurmawai.". 
Marisha nuna antuk Wárik wajaki Jesusa iyuttsa wémiayi. 
Jesussha péprunam jeatsuk Marta inkiunmanum pujumiayi. 
Marí wari wajaki wématai Israer-shuar nu jeanam atsankrattsa pujuiniasha nuna 
iisar weriarmiayi; Iwiarsamunam uuttiasa wéatsuash tusa weriarmiayi. 
Marisha Jesus pujamunam Jeá tikishmatar Tímiayi "Uunta, Ame pujakminkia winia 
umar Jákachaayi.". 
Jesussha Marincha tura niijiai uutuncha Wáiniak Wáitnentaimta asa ti Kúntuts 
pujusmiayi. 
Tura "Tui iwiarsamarum" Tímiayi; Niisha "Uunta, iitia" tiarmiayi. 
Jesussha uutmiayi. 
Israer-shuarsha "Ti aneatsuk" tiarmiayi. 
Tura Chíkich "Kusuru Tsuáruchukait; Nii pujakuisha Rásaru Jákaampiash" 
tiarmiayi. 
Jesussha ti kuntuts Enentáimiar iwiarsamunam Weankámiayi; Náinnium asa paka 
taurma áuyayi; Tura kaya atutkamuyayi. 
Tura Jesus "Kaya jurustarum" Tímiayi; Rásaru umai Marta Tímiayi "Uunta, kuatru 
tsawant Jákaiti; Mejeatsuk' Tímiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "Yus Enentáimtakmeka Yusa kakarmari Wáinkiattame 
Tíchamkajam.". 
Nuikia kayarin uratiarmatai Jesus nayaimpin iis Tímiayi "Aparu, Winia 
anturtakmin yuminsajme. 
Winiasha tuke anturtame tura ju shuaran pénker Enentáimtikrataj tusan tajai; 
Ame akuptukuitmena nuna nekarmawarti.". 
Nuna tinia kakaram untsuak "Rásaru Jíinkitia" Tímiayi. 
Nujainkia penuarmartiuk jiinkimiayi; Yapinmasha jaanchjiai ijiamuyayi; Tura 
Jesus "Atirtarum; Wéti" Tímiayi. 
Untsurí Israer-shuar Marin nemariaru Jesus Túramun iisar Enentáimtusarmiayi. 
Tura Chíkichkia Pariséunam wear Jesus Túramun ujakarmiayi. 
Nuna antukar Pariséusha Israer-patri uuntrisha Ashí naamka uunt armia nujai 
iruntrar tiarmiayi "ṡWarí itiurkamniait? Nu shuarka aentsti tujintiamun ti 
Túratsuk. 
Aya Júnik iniaiyakrinkia Ashí shuar Niin Enentáimtuschartatuak; Nuyá Rúmanmaya 
apach taar mesetan najanawartatui tura iin amutmakar Yusa Uunt Jeencha 
emesrartatui.". 
Nu uwitin Kaipias Israer-patri uuntriyayi; Niisha Tímiayi "Atumka nékatsrume. 
ṡAshí Israer-shuar mesertin pénkerkait; Antsu aya chikichik shuar Jákatin 
pénkerchakait?" Tímiayi. 
Kaipiaska aya ni Enentáimmiajain Tíchamiayi; Antsu nu uwitin Israer-patri 
uuntri asamtai Yus nuna Enentáimtikramiayi; Nújainkia Israer-shuar Jesus 
jaruktinian ujakmiayi. 
Tura aya Israer-shuarnakcha antsu niijiaisha Ashí nunkanam Yus-shuar ajasarun 
irurtajtsa Jákatniuyi. 
Tuma asamtai nu tsawantinin Israer-shuara uuntri Jesus Máatai tusar 
áujmatsarmiayi. 
Nu asamtai Jesus paant wantiniak Israer-shuarnum wekaichmiayi; Antsu Jutía 
nunkanmaya jiinki atsamu nunkanam Eprain pepru Tíjiuch wémiayi; Tura nui 
pujusmiayi ni unuiniamurijiai. 
Israer-shuara namperi paskua ishichik jatemsamtai Untsurí shuar Yajá 
péprunmaya Jerusarénnum Káunkarmiayi; Kame paskua jeatsain Muisais timia 
Núnisan ni Ayashísha Enentáisha iwiarnarat tusa wakeriarmiayi. 
Jesusnasha eak yujarmiayi; Tura Yusa Uunt Jeen pujusar nuamtak aniniaisar 
"ṡWarí Enentáimiam; Jístanam tatimpiash?" tiarmiayi. 
Pariséusha Israer-patri uuntrisha akupainiak "Jesus Pujá nekaamka ujatkata" 
tiarmiayi; Jesusan sepunam enkeatai tusar tiarmiayi. 

/12 Paskua Jísat jeatin sais tsawant ajasmatai Jesus Petania péprunam wémiayi; 
Jesus jakamunmaya iniantkimia Nú Rásaru nuin pujumiayi. 
Jesus jeamtai ayurawarmiayi; Rásarusha niijiai Yurumámiayi; Mártasha yurumkan 
iwiasmakmiayi. 
Tura Marikia kunkuinian ti kuitjai ritru ajapén sumak itiamiayi; Tura Jesusa 
nawen kuer ni intiashijiai japirmiayi; Jeasha nu kunkuinjai ti shiir 
kunkunmiayi. 
Jútas Iskariúti, Semunka Uchirí, nui pujumiayi; Niisha Jesusa unuiniamurintiat 
ukunam Jesusan surukmiayi Máawarat tusa; Niisha Tímiayi. 
"ṡUrukamtai nu kunkuinian ti kuitjai surukchama Kuítrinchan Súsatniun?". 
Kame Kuítrinchan Enentáimtak Tíchamiayi; Antsu unuiniamu Kuítrin wainkia asa 
Yúpichuch kasamkamniuyayi; Tuma asa nuna Tímiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "Iniaisata; Wi iwiarnakui kuératniun sumak ikiurtusuiti. 
Kuítrincha tuke atumjai íruntsuk; Antsu Wikia atumjai tuke pujuschattajai" 
Tímiayi. 
Israer-shuarsha Jesus Petania péprunam pujan antukar Jesus iistaitsar 
weriarmiayi; Rásaruncha Jesus jakamunmaya iniantkimiua nusha iyutai tusar 
wearmiayi. 
Túramtai Israer-patri uuntrinkia chichaman jurusarmiayi Rásaru maatai tusar. 
Untsurí Israer-shuar Rásaru iniantkimiun nekaawar Israer-patrin ikiukiar 
Jesusan Enentáimtusarmiayi; Túrawarmatai Rásaruncha Máatniun wakerukarmiayi. 
Paskua namperan pachiintiuktajtsa ti Untsurí shuar Jerusarénnum wearmiayi; 
Kashin tsawar Jesus Nú peprunam Tátinian nekaawarmiayi. 
Niisha tintiuki nuké ainis nukan Júurar Jesusan inkiuntai tusar Jíinkiarmiayi; 
Túrawar untsumainiak "Shiir tati, tiarmiayi; Yusa kakarmarijiai winiana nu Tí 
pénkeraiti; Israer-shuara uuntri asa shiir Atí" tu untsumiarmiayi. 
Jesussha umpuurun Wáiniak entsamkamai; Núnisan aarmaiti Yus-Chichamnum. 
"Seun péprunmaya shuara, ashamkairap; Atumí Akupniuri umpuurunam entsamak 
winiawai.". 
Nu chichamaik Jesusa unuiniamuri nu Túrunamun nekaacharmiayi; Tura ukunam 
Jesus nayaimpiniam shiir waketkimtai Enentáimprarmiayi; Ashí Jesusna aarma 
Núnisan Túrunamiayi. 
Jesus Rásarun iwiarsamunmaya iniantkimiun Wáinkiarua Nú shuar nuna 
áujmatiarmiayi. 
Tuma asamtai shuar Jesus nu tujintiamun Túramtai nekaawar Jesusan inkiunktaj 
tusar Jíinkiarmiayi. 
Tura Pariséusha nuamtak tiarmiayi "Iis, penké tujinkiaji; Maa iista, Ashí 
shuar Niin nemarainiatsuk.". 
Paskua nampernum Yus shiir awajsatniun Jerusarénnum weriaruka Untsurí 
nunkanmaya shuar ármiayi; Kriaku apachcha ármiayi. 
Niisha Jiripin weantukarmiayi; Kame nu Jiripi Petsaitia péprunmayauyayi; 
Petsaitia péprusha Kariréa nunkanam awai; Nincha Kriaku apach seainiak "Uunta, 
Jesusjai chichastaitsar wakeraji" tiarmiayi. 
Jiripisha Antresan Werí ujakmiayi; Nuyá niijiai métek tsaninkiar Jesusan 
weriar ujakarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Wi Aents Ajasuitjiana ju tsawantur jeayi; Túramtai shiir 
Awájnástatjai. 
Wi Tájana nu ti nekasaiti; Jinkiaia ántsanketjai; Araachmaka ninki pujatsuk; 
Antsu araamka tsapain jinkiaichiri kaushmariat nerek ti Untsurí ajatsuk; 
Núnisnak Wi jakamtai ti Untsurí shuar yamaram iwiaakman takusartatui. 
Shuarsha jinkiaia nuke aya ju nunkanam pénker pujustinian Enentáimkiunka ántar 
pujak nekas iwiaakmarin emenkaktatui; Tura ju nunkanam pénker pujustinian 
Enentáimtsuk Jákatniuncha ashamchaa Nú shuarka nekas iwiaakman Wáiniak tuke 
iwiaaku átatui. 
Shuar winia átaj takunka nemartusti; Túranka Wi pujajna nui Wíi shuar tuke 
átatui; Núnisan Wíi shuar winia takatrun Takáa nuna winia Aparsha shiir 
Enentáimtustatui' Tímiayi. 
`Yamaikia Enentáirui ti itiurchat pujajai; ṡWarittiajak; "Aparu, ju 
Túrunatniunmaya uwemtikrurta" titiajash? Antsu Jú Túrunatniun Táwitjai. 
Aparu, wi Túramujai Ashí shuar ame Náarmin shiir Enentáimturarti" Tímiayi 
Jesus; Tutai nayaimpinmaya chichaman antukarmiayi; "Winia Náarun shiir 
awajsaitjai tura ataksha shiir awajsattajai" Tímiayi. 
Shuarsha nui pujuinia "ipiamtachuashit" tiarmiayi; Tura chikichcha 
"Nayaimpinmaya suntar Niin chichasai" tiarmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Wi antuktinian chichaschayi antsu átum nekaatarum tusa 
chichasai. 
Yamaikia nunkanam makumatin jeayi; Tura íwianch ju nunkanam akupniua nu 
nupetnak ajapnattawai. 
Tura numiniam awajnaintai Ashí nunkanmayanka shuar Enentáimturartatui" 
Tímiayi. 
Juna taku Krúsnum Jákatniun ujakmiayi. 
Shuarsha awajirar tiarmiayi "Yaunchu Yus akupkamu papiniumia áujsar nékaji; 
Kristu tutai tuke Jáatsuk iwiaaku pujustiniaiti; ṡItiurak nuikia "Aents Ajasu 
numiniam awajnaitniuiti" tame? Aents Ajasuka Krístuchukait, Yus anaikiamu; 
Núchaitkiuinkia Aents Ajas uka yait?" tiarmiayi.
Nuinkia Jesus Tímiayi "Wi Tsáapninia aintsanketjai; Tsáapnisha Atumíin aya 
ishichik tsawantin Tsáapniartatui; Tsáapin ana juik wekasatarum kirit 
ajatsain; Kame kiritniunam wekaana nusha nékatsui itiuranimpia wea. 
Tsáapnin Wáinkiuram niin Enentáimtustarum; Túrakrum winia Tsáapnintrui 
wekasattarme." Jesussha nuna ti wémiayi uumak pujustaj tusa. 
Jesus aentsti tujintiamun ti Untsurí Túramtaisha Niin Enentáimtuscharmiayi. 
Yúsnan etserin Isayas yaunchu aarma uminkiatniuyi: "Uunta, ṡya ii ujam 
antukuit; Yusa kakarmarisha yana iniaktusuit?" tu aarmaiti. 
Nuna uminiak Jesusan Enentáimtuscharmiayi; Tura nu arantcha Isayas aarmiayi. 
"Yus niin kusuru awajsaiti tura ni Enentáincha Kátsuram awajsaiti; Ni jiijiai 
iimsain tusa tura ni Enentáijiai nekaawain tusa Túraiti; Kame ni tunaari iisar 
Enentáimtuiniakui Yus niin Tsuárainti" tu aarmaiti. 
Isayas yaunchu Jesusan nayaimpiniam ti shiir pujan Wáiniak nuna Tímiayi. 
Tuma ain Untsurí Israer-shuarsha tura ni uuntrinmayasha Jesusan nekas 
Enentáimtusarmiayi; Tura niisha Pariséun ashamainiak paant Tícharmiayi; 
Israer-shuara iruntairiya jiiki awetamaij tusa ashammiarmiayi. 
Yus shiir Enentáimtursati tutsuk antsu shuar shiir Enentáimtursati tusar 
Túrawarmiayi. 
Jesus kakantar untsumuk Tímiayi "Winia Enentáimturuk aya Winiak 
Enentáimturtsui antsu winia Aparun Winia akuptukua nunasha Enentáimtawai. 
Winia Wáitkiusha Winia Aparnasha Wáinui. 
Wikia Tsáapnin asan Winia Enentáimturainia nuka kiritniunam wekasain tusan ju 
nunkanam Táwitjai. 
Shuáran sumamtikiatniun Táchaitjai antsu uwemtikratniun Táwitjai; Tuma asamtai 
shuar winia chichamprun antuk Umíachkunka sumamaiti; Tura Wikia 
sumamtikiachuitjai. 
Winia nakitrur chichampruncha Enentáimtachuka sumamtikiamuiti; Wi timiaj nuka 
amuukatin tsawantai niin sumamtikiattawai. 
Wi Enentáimmiajain chichaatsjai; Winia Apar akattur akuptukuiti; Tura 
chichastinia nuna surusuiti. 
Wisha nékajai, Ashí winia Apar akupeamuka yamaram iwiaakman tuke 
amuukashtinian Súawai; Tuma asamtai winia Apar Túrutmia Núnisnak tajai" 
Tímiayi Jesus. 

/13 Paskua Jísat jeatin Chikichík tsawant ajasmatai Jesusa tsawantri 
jeatemayi; Túramtai ju nunkan ikiuki ni Aparíin wétiniuyi; Jesussha nuna 
nekaamiayi; Ashí Níiniun ju nunkanam pujuinian tuke anea asa Amúamunmasha 
yapajitsuk tuke aneemiayi. 
Nu tsawantaisha murikiun Yúatin ármiayi; Tura Yurumátin jeatsain, uunt iwianch 
Semunka Uchirí Jútas Iskariúti Enentáin Jesusan surukat tusa 
Enentáimtikramiayi. 
Tura Jesus Yusaiya tau asa waketkitniuyi; Tura Yus Apa Ashí mash susamiayi 
akupin Atí tusa; Jesussha nuna Nekáa. 
Chíkich yurumuk pujuiniai wajakmiayi; Tura pushirin aimiak awankéman 
emenmamamiayi. 
Nuyá nijiaamatainium entsan Yará ni unuiniamuri nawen nijiatramiayi; Tura 
awankémjai japirmiayi. 
Semun Pítrunam jeamtai Pítiur Tímiayi "Uunta, ṡWinia nawer nijiartaj tamek?". 
Jesussha Tímiayi "Wi Túrajna nu Yamái nékatsme tura ukunam nekaattame.". 
Tura Pítiur Tímiayi "Penké winia nawer nijiarchattame." Jesussha Tímiayi "Wi 
nijiaachkuinkia Wijiai tsaninkia pujuschamniaitme.". 
Tutai Semun Pítiur Tímiayi "Nuinkia, Uunta, aya nawerkechu antsu uwejrusha 
tura muukarsha nijiatrurta.". 
Tura Jesus Tímiayi "Yamái mainkia Ayashí shiir asamtai aya nawenin 
Nijiamártiniaiti; Atumí Enentáin Ashí pénkeraitrume; Túrasha Ashí shuarcha" 
Tímiayi. 
Kame Jútas Niin suruktinian Nekáa "Ashí shuarcha" Tímiayi. 
Jesussha nijiar umik ni pushirin entsarmiayi; Tura atak pujus Tímiayi 
"ṡAtumsha Wi Túrajna nu nekaarmek?. 
Wi Atumí Uuntri asamtai nekas "Uunta" Túrutrume; Nusha pénkeraiti. 
Tura Jintinniuitiatan tura Uuntaitiatan Atumí nawen nijiarchajak; Atumsha 
Núnisrumek nuamtak Náwem nijiatnairatarum. 
Atumin nekapruatsan Túramjai; Atumsha Núnisrumek Túratarum. 
Ti nekasan tajai; Takarniuka ni uuntri nankaamaschaiti; Akupkamusha akupea 
nuna nankaamaschaiti. 
Nu nekaarum Túrakrumka shiir átatrume.'. 
`Tura Tájana nuna Ashí Tátsujrume; Anaikiaitiaj Núnaka Wi nékajai; Tura 
Yus-Chicham uminkiatniuiti, nékajai; Ju aarmaiti: "Wijiai yurumna nu winia 
nemasur ajasai.". 
Nuka Túmatsain ujaajrume; Nuyá Túrunamtai Yusa Uchiríntjai nusha paant 
nekaattarme. 
Wi Tájana nu nekasaiti; Shuar Wi akupeaj nuna shiir itiaakka Winiasha shiir 
itiaarui; Tura Winia shiir itiaarna nusha Winia Akuptukuncha itiaawai" 
Tímiayi. 
Nuna ti, Jesus ni Enentáin ti itiurchat Enentáimpramiayi; Tura paant Tímiayi 
"Nekas tajai, chikichik jui atumjai pujana nu Winia surutkattawai.". 
Tutai ni unuiniamuri nuamtak iiniaisar "ṡYanak ta?" tiarmiayi. 
Chikichík unuiniamuri, Jesus ti aneamu, Niijiai tsanin yurumuk pujumiayi. 
Tuma asamtai Semun Pítiur ni uwejéjai iniakmas "Aniasta, ṡyanak áujmata?" 
Tímiayi. 
Tutai Jesusan áyanmatsan aniasmiayi; "ṡYait, Uunta?" Tímiayi. 
Jesussha ayak "Tantan Túumnium ajunkan susattaj Núiti" Tímiayi; Nújain tantan 
Túumnium ajun Semunka Uchirín Jútas Iskariútin susamiayi. 
Tura Wárik Jútas tantan achikmatai íwianch ni Enentáin wayamiayi; Nuyá Jesus 
Tímiayi "Túrattamna nu Wárik Túrata.". 
Tura Ashí nui yurumainiak pujuarmia nusha wariniak ta tusa nekaacharmiayi. 
"Kuítrincha kuit Súsarta" Tátsuash tu Enentáimprarmiayi; Tura chikichcha 
"nampernum Yurumátin atsumajnia nu sumakta" Tátsuash, tu Enentáimprarmiayi; 
Jútas Kuítian Wáinin asamtai tu Enentáimprarmiayi. 
Jútas tantan yua kashi ajasmanum Jíinkimiayi. 
Jútas Jíinkimtai Jesus Tímiayi "Wi Aents Ajasu asamtai winia kakarmar yamaikia 
paant átatui; Tura wi Túramujai Yusa kakarmarisha ti paant átatui. 
Wi Yusa kakarmarin paant awajeakui Wisha ni Uchirí asamtai winia kakarmarnasha 
Yuska Wárik paant awajsattawai. 
Uchichiru, atumjai ti Untsurí tsawant pujuschattajai yamaikia; Wi 
Israer-shuaran Tímiaj Nútiksanak atumin Tájarme; Atumsha Winia Eátkáttarme 
tura wi wéamunam winishtatrume. 
Ju yamaram akupeamun amaajai nuamtak mai anenai ajatarum tusan; Wi atumin 
aneajrumna Núnisrumek atumsha nuamtak mai anenai ajatniuitrume. 
Anenaiyakrumninkia nujai Ashí shuar "Kristu unuiniamuri ainiawai" 
Túramartatui. 
Semun Pítiur Jesusan aniasmiayi "Uunta, ṡtua wéam?" Jesussha Tímiayi "Wi 
wéajna nui yamaikia winichminiaitrume; Tura ukunam winittiarme.". 
Nuyá Pítiur Tímiayi "Uunta, ṡurukamtai yamaikia winichminiaitiaj? Amin 
Yáintajtsan jakataj tajai.". 
Jesussha Tímiayi "ṡNekasmek Táme? Ti nekas Tájame, atash shiniatsain Winia 
Menáintiú natsantrurtatme" Tímiayi. 

/14 "Kúntuts pujusairap; Yus Enentáimtustarum, Winiasha Enentáimtursatarum. 
Winia Aparuí átum pujustin ti ankant awai; Tura nuna iwiarataj tusan Aparuí 
wéajai, nekasaiti; Nekaschaitkiuinkia ṡitiurak ujakaajrum?. 
Tura iwiaaran amukan ataksha Tátatjai; Tura tana yaruaktatjarme, wi pujamunam 
atumsha Pujusúk tusan. 
Wi wéaj nu nékarme tura jintiasha nékarme" Tímiayi Jesus. 
Tumas Tímiayi "Uunta, Ame weam nu nékatsji; ṡJintiasha itiurak nekaattaj~i?". 
Jesussha Tímiayi "Wi nekas Jíntiaitjai; Wíjiainchu wekaana nuka winia Aparuí 
jeatniun penké tujintiawai; Tura Wisha tuke nekas tiniu asan nekas ana nuna 
Shuáran nékamtikiajai; Wisha Shuáran yamaram iwiaakman tuke amuukashtinian 
Súwitjai. 
Winia nékarkurmeka winia Aparsha nekaawaintrume; Yamaisha Nii Wáinkia asarum 
nékarme" Tímiayi. 
Nuinkia Jiripisha Tímiayi "Uunta, Apasha Wáinkiarka maak.". 
Jesussha Tímiayi "Jiripi, atumjai ti pujusu aisha ṡtuke nékartsumek? Winia 
Wáitkia nuka Winia Aparnasha Wáinkiaiti; ṡItiurak, nuikia, "Apasha Wáinkiarka 
maak" tame?. 
Winia Aparjai tsaninkian pujakun tura winia Aparsha Wijiai pujakui tuke 
chikichkiitji; ṡNu nékatsrumek? Wi Tájarmena nu Winia chichampruchuiti; Yus 
Apa Winí pujak ni wakeramun takaawai. 
Nekaatarum; Wisha winia Aparjai tsaninkia pujakur nekas chikichkiitji; "Nu 
chicham itiurchataiti" Enentáimkiurmeka wi Túramu nuikia Enentáimpratarum; Wi 
Túramujai chikichik ájinia nu Páantchakait. 
Wi Tájarmena nu ti nekasaiti; Winia Enentáimturna nu Wi Túrajna nuna 
Túrattawai; Tura winia Aparuí wéakui nuna nankaamas tujintiamun Túrattawai. 
Ashí Winia Enentáimtursarum seatrumna nuna amastatjai; Nújainkia winia Apar 
shiir awajnastatui. 
Winia Enentáimtursarum seakrumninkia Ashí Túrattajai' Tímiayi. 
`Atumsha anentkurmeka winia chichamur umiktarum. 
Tura wéakun winia Aparun chikichan akupturmakti tusan seattajai; Niisha 
atumjai tuke pujak atsantamprartatui. 
Nusha Yusa Wakaníinti; Yus-shuarcha Niin nekaachmin ainiawai; Tuma asamtai ni 
Enentáin wayachminiaiti; Antsu átumka atumi Enentáin pujakui Nii nékarme; 
Niisha Atumí Enentáin tuke pujustatui. 
Mitiaikia aitkiasnak ikiukchattajrume; Atumíin atak Tátatjai. 
Ishichik tsawant nankaamasmatai Chíkich shuar irunna nu Wáitkiachartatui; Tura 
Wi iwiaaku asamtai átumka nu iwiaakmajai pujustatrume; Tuma asarum 
Wáitkiattarme. 
Tura nu tsawantai ju nekaattarme; Wisha winia Aparjai tsaninkia pujakur 
chikichkiitji; Núnisnak Wisha atumjai tsaninkian pujajai; Tura atumsha Wijiai 
tsaninkia pujarme. 
Shuar Winia anentuka wi akupkamun Nekáa Umíawai; Nú shuarnaka winia Aparsha 
aneawai; Wisha niin aneajai tura nekarati tusan iniaktustatjai." Jesus nuna 
Tímiayi. 
Chíkich Jútas, Iskariútichu, Tímiayi "Uunta, ṡurukamtai Ashí shuarnum 
iniaktutskesha aya iin iniaktustatam?". 
Jesus Tímiayi "Winia anentuka Tájana nuna Enentáimtawai; Winia Aparsha nu 
shuaran aneattawai; Tura Wisha winia Aparnum nu shuarjai tsaninkia pujustatji. 
Antsu Winia anentchaka Tájana nuna Enentáimtatsui; Atum ántarmena Nú chichamka 
Wíniachuiti, antsu Yus Apa Winia akuptukua Núnaiti' Tímiayi. 
`Atumjai tuke pujakun nuna Tájarme. 
Yus Apa ni Shiir Wakanin atumin Yáinmak atsantamprarat tusa akupturmaktatrume; 
Wi seam Túrattawai; Nu Wakancha Ashí Wi ujakjarmena nuna atak 
Enentáimtikramprar Ashí unuitiamprartatui' Tímiayi. 
`Imiatkinchanum pujustarum; Imiatkinchanum pujajna Núnisrumek pujustarum tusan 
amaajai; Jú nunkanmanka warastin Wáinkiashtatrume; Antsu itiurchatnum 
pujayatrumkesha Wijiai imiatkinchanum pujustatrume; Ashamtsuk pujustarum; 
Itiurchat Enentáimprairap. 
Nuik timiaj nu antukmarme; Aparuí wena atak Atumiín Tátatjai; Winia Aparka 
Wijiai nankaamas uuntaiti; Tuma asamtai ti nekas anentkurmeka "Aparuí wéajai" 
takui Ashí warasaarme. 
Nuka Túmatsain ujaajrume; Túrunamtai Nuyá Winia Enentáimtursattarme" Tímiayi. 
`Jú nunkanmayan akupin winiakui atumjai Núkap chichaschattajai yamaikia; 
Wíniaka nupettukchamniaiti. 
Tura Wikia winia Aparun aneajai tura Nii akupturkama nuna tuke Túrajai; Ashí 
shuar nuna nekaawarti tusa Ashí Túrunatniuiti; Wajaktiarum; Juyá Wetái' 
Tímiayi. 

/15 `Winia iwiaakmarun amaakun numi arakma aintsanketjai; Wikia kampuintjai 
atumsha kanawentrume; Winia Aparsha arakan Wáiniua Núnisaiti. 
Winia kanawernasha nereatsna Núnaka tsupik ájapeawai; Tura nereana Núnaka 
Púruawai Nú nukap nerekat tusa. 
Wi ujakjarmena nujai puruarmaitrume. 
Numí kanawesha kampuin áchitkiachkunka ninki nerekchamniaiti; Núnisrumek 
atumsha Winí áchitkiachkurmeka nerekchamniaitrume; Wi atumjai áchitkiaj 
Núnisrumek atumsha Winí tuke áchitkia atarum' Tímiayi. 
`Wikia kampuintjai atumsha kanawentrume; Kampuinkia kanawen áchitkia Núnisnak 
achiakjarme; Tura kanawe ni kampuinin áchitkia Núnisrum Winí áchitkia atarum; 
Túrakrumka Núkap nerektatrume; Antsu Wíjiainchuka pénker Túratin penké 
tujintiarme. 
Winí áchitkiachuka ajapam kukartatui; Kanawesha kukarmatai shuar irumkar 
aesawartatui' Tímiayi. 
`Tuke Winí áchitkiaitkiurmeka tura winia chichamprusha kajinmattsuk emetarmeka 
átum wakerarmena nu seakrumin amastatjai. 
Atum Núkap nereakrumninkia Ashí shuar "Nekas Jesusa unuiniamurinti" 
Túramartatui tura winia Aparnasha shiir awajsartatui. 
Winia Apar anenna Nútiksanak Wisha atumin aneajrume; Winia aneamur tuke 
atarum. 
Winia Aparu akupkamurin umiakun tuke ni aneamurintjai; Núnisrumek winia 
akupkamur umiakrumka tuke winia aneamur átatrume' Tímiayi. 
`Wi waraajna aintsarmek warastarum tusan nuna Tájarme; Tura ti shiir 
warastatrume. 
Wi akupkamu Júiti: "Wi aneajrumna Nútiksarmek Ashí anenaitiarum.". 
Shuar ni amikrin Yáintaj tusa jakanka ti anenkartichukait. 
Wi akupeamu takaakrumka atumsha winia amikruitrume. 
Takarniuka ni uuntri takaana nuna nékatsui; Tuma asamtai "winia 
takarniuruitrume" Tátsujrume; Antsu Ashí winia Apar Táman ujaku asan "winia 
amikruitrume" Tájarme. 
Aya Atumí Enentáimsamurijiain Wíi shuar ajaschamarme; Antsu akatramur 
ajastarum tusan atumniaka achikjarme Wi; Winia takatur takastiniaitrume; 
Túrarum pénker Túratniuitrume nerektinia aintsarmek; Tura nu nere amuutsuk 
tuke átiniaiti; Tuma asamtai winia Ap ar searmena nuna amastatui.
Júnaka akupeajrume: Nuamtak mai anenai ajatarum' Tímiayi. 
`Ju nunkanmaya shuar Winia emka nakitrurar atumniasha nakitramarme. 
Atumsha ju nunkanmaya shuaraitkiurminkia niiniua Nútiksan anenmaintrume; Antsu 
Wíi shuar ajastarum tusan ju nunkanmaya achikmajrume; Túramtai nekas ju 
nunkanmayanchuitrume yamaikia; Nu asamtai nu shuar nakitramainiawai. 
"Takarniuka ni uuntri nankaamaschaiti" Tíchamkajrum; Shuar Winia yajauch 
awajtusaru ásar atumniasha yajauch awajtamsartatui; Chikichcha umirtukaru ásar 
atumniasha umirtamkartatui. 
Winia Akuptukun nékachu ásar Winia Enentáimturkurmin yajauch awajtamsartatui' 
Tímiayi. 
`Wi tana Yus-Chichaman niin ujakchamtainkia tunaanum sumamacharaayi; Antsu 
ujakma ásar "Nékachkun Túraitjai" Tíchamin ainiawai. 
Winia nakitruinia nuka winia Aparnasha nakitiainiawai. 
Aents penké Túrachman Túrachuitkiuinkia tunaanum sumamacharainti; Antsu wi 
Túramun Wáinkiaru ainiayat Winiasha tura winia Aparnasha nakitiainiawai. 
Yaunchu Yus akupkamunam aarmaiti: "Penké ántar nakitrurarmai." Nu chicham 
uminkiati tusa Túrunaiti' Tímiayi. 
`Tura atsantamprattsa Yáinmana nuna winia Aparuiya akuptuktatjarme; Niisha 
tuke nekas tiniu Wakaniiti; Niisha Yusaiya taa atumin nekamtikramprattarme. 
Atumsha yaunchu Wijiai pujusu asarum nekamtikiattarme' Tímiayi. 

/16 `Atum kanartukairum tusan Júnaka Tájarme. 
Israer-shuar iruntainiumia jiiki akuptamkattarme; Nu arantcha mantamainiaksha 
"Yúsan shiir awajsattsan Túrajai" Tiártatui. 
Nu shuar Winiasha tura winia Aparnasha nékachu ásar Túrutmawartatui. 
Núnaka Yamái Tájame; Tura Túrunamtai "Núnisan átiniaiti" timiaj nu nekaarum 
itiurchat Enentáimprairap' Tímiayi; `Atumjai tuke Pujá asan Núnaka yaunchu 
ujakchamajrume. 
Antsu yamaikia Wáketjai winia Akuptukmia nujai pujustaj tusan; Tuma ain wéajna 
nu inintratsrume. 
Antsu nuna takui ti kuntuts Enentáimprarme. 
Tura Wi wématai atumjainkia nuna nankaamas pénker átatui; Iis, Wi wéaknaka 
atumin yainmaktinia nuna akupkattajai tura wéachkuinkia Táchattawai; Nuka ti 
nekasaiti. 
Yusa Wakaní taa Ashí Jú nunkanmaya aentsun ju menaintiun nekamtikiattawai; Ni 
tunaari aan nekamtikiattawai; Pénker tunaajainchu wekasamniana nunasha 
nekamtikiattawai; Tura Yus tunaanum Súmamtikiamniana nunasha nekamtikiattawai. 
Winia Enentáimturainiachu Tunáarintin ainiawai. 
Winia Aparuí Wáketkui Wáitkiashtatrume; Tuma asamtai Ashí shuar wi pénker 
tunaajainchu wekaamun nekaawartatui. 
Tura ju nunkanam akupniunka Yus tunaanum Súmamtikia asa shuarnasha 
Súmamtikiamniaiti; Nuna paant nekaawartatui' Tímiayi. 
`Nu arantcha Núkap Tíintjiarme Túrasha átumka nekaachaintrume. 
Yusa Wakaní Ashí nekas tiniu asa Ashí nekasa nuna unuitiamprattarme; Ni 
Enentáimmiajai Tíchattawai antsu winia Aparuí antukma nuna ujatmaktatui; 
Ukunam átatna nunasha ujatmaktatui. 
Ashí Wínian ujatmak Winia shiir awajtustatui. 
Ashí winia Apar takakna nusha Wíniaiti; Nu asamtai "Ashí Wínian ujatmaktatui" 
tajai' Tímiayi. 
`Ishichik pujusrum Winia Wáitkiashtatrume; Nuyá ataksha ishichik pujusrum 
ataksha Wáitkiattarme; Wisha winia Aparuí wéajai" Tímiayi. 
Nuyá ni unuiniamuri nuamtak aniniaisarmiayi "ṡJú chichamsha warimpait? 
"Ishichik pujusrum Wáitkiashtatrume tura ataksha ishichik pujusrum 
Wáitkiattarme tura Aparuí wéajai" Tátsuk. 
"Ishichik pujusrum" tana nusha ṡwarimpait? Nii tana nu ántatsji" tiarmiayi. 
Jesussha niin aniastai Táman Nekáa Tímiayi "Ishichik pujusrum Wáitkiashtatrume 
Nuyá ataksha ishichik pujusrum Wáitkiattarme" Tímiajai; ṡNúchakait átum 
inintrustin wakerarmena nu?. 
Ti nekas Tájarme: Atumka Kúntuts pujusrum uuttiatrume tura Yus-shuarcha 
Warásártatui; Tuma ain~ki átum Kúntuts pujayatrumek ukunam warastatrume. 
Iis, nuwasha jurertin tsawant jeamtai najaimiak Wáitiatsuk; Tura uchin jurerka 
ti waraak Wáitsamunka Enentáimtsui. 
Atumsha Núnisrumek yamaik Kúntuts pujarme; Tura atak iitjiarum tusan winiakui 
ti shiir Atumí Enentáin warastatrume; Nu warastinian jurutramkichminia 
ainiawai.'. 
`Nu tsawantinkia penké ininsashtatrume; Ti nekas Tájarme Winia 
Enentáimtursarum winia Apar searum nuna Ashí amastatui. 
Yamaisha Winia Enentáimtursarum winia Apar seachurme; Seakrumninkia amastatui 
ti shiir warasaruk tusa' Tímiayi. 
`Métek-taku chichamjai nakumkan nuna Tímiajai; Tura ukunmanka nujai chichatsuk 
winia Aparnan paant ujaktatjarme. 
Combined. 
Nu tsawantai átumka Winia Enentáimtursarum winia Apar seattarme; Winia Aparsha 
atumin anea asamtai Wi Niin áujsatin atsumashtatrume; Winia anentu asarum tura 
winia Aparuíya taman Enentáimtakrumin Niisha anenmawai. 
Winia Aparuíya Jíinkin Jú nunkanam Táwitjai; Yamaikia Jú nunkanmaya Jíinkin 
ataksha Aparuí Wáketjai" Tímiayi. 
Nuyá ni unuiniamuri tiarmiayi "Yamaikia métek-taku chichamjainchu chichaame. 
Mash nékaitme; Shuar Amin ininmatsain pénker aimkiatin nékame; Nu nekaar Ame 
nekas Yúsnumiaitme tu Enentáimtaji" tiarmiayi. 
Tura Jesus Tímiayi "ṡNekasash Enentáimtarum?. 
Ti warik átumka ashamkarum Niisháa tsakinmaktatrume tura Winiak 
ikiurkittiarme; Antsu winia Apar pujakui Wiki pujatsjai. 
Winia Enentáimturkuram imiatkinchanum pujusarat tusan Tájarme; Jú nunkanam ti 
Wáitsattarme; Tura Wi Jú nunkanmayan nupetka asamtai warastarum" Tímiayi 
Jesus. 

/17 Nuna ti Jesus nayaimpinmaani iimias Tímiayi "Aparu, Yamái jeayi ame 
Uchiram shiir awajsatin; Núnisan ame Uchirmisha pénker awajtamsattawai. 
Ashí shuara Akupniuri najataitme; Nujainkia Winia surusumna Nú shuaran yamaram 
iwiaakman tuke amuukashtinian Súsaitjai. 
Aparu, Chíkich atsawai; Amek nekas Yúsaitme; Wisha Jesuskrístuitjai Ame 
akuptukmamna nu; Nu asamtai Ashí shuar nuna Enentáimtak yamaram iwiaakman tuke 
amuukashtinian takakui.'. 
`Ashí Túratniun akuptukmamna nuna amukuitjai; Túran ju nunkanam shiir 
awajsaitjame. 
Nuna Túramtai, Aparu, ti yaunchu Jú nunka atsaisha Amijiai pujakui shiir 
awajtusmamna Núnismek yamaisha shiir awajtusta.'. 
`Ashí Jú nunkanmaya surusmamna Nú shuaran Amin nekamtikiamjai; Aminiu ainiakui 
surusmame; Niisha ame chichammin Umirtámkaruiti. 
Ashí Wi takaajna nu Amek surusuitme; Niisha nuna nékainiawai. 
Ame chichamem surusmam nuna ujakam niisha Umirtámkaruiti; Ame akuptukakmin 
Amiiníya Táwitjai; Nu nekasaiti tu Enentáimtuiniawai.'. 
`Niin yainkiarta tusan seajme; Jú nunkanmaya shuaran Amin 
Enentáimturmainiatsna nuna seattsujai; Antsu Ame surusmam nuna, Aminiu 
ajasarmatai, Yáinkiarta tusan seajme. 
Ashí Winia ainia nuka Aminiuiti; Tura Ashí Aminiu ainia nuka Winia ainiawai; 
Winia pénkerusha ni Túramunam paant awajsaiti.'. 
`Wikia yamaikia Jú nunkanam pujuschattajai; Tura nu shuarka jui pujuartatui; 
Antsu Amijiai pujustajtsan winiakui Ashí surusumna nuka, Aparu, ti shiir asam 
ame kakarmarmijiai Wáinkiata; Wisha Amijiai chikichik ájinia Núnisan niisha 
Ashí iruntrar chikichik ajasarti.
Jui niijiai pujakun ame kakarmarmijiai ti pénker Wáinkiamjai; Antsu 
Yus-Chichamnum aarma uminkiati tusa aya chikichik menkakaiti; Niisha tuke 
emesnartinia Núiti.'. 
`Yamaikia Amiini winiajai; Tura jui tuke pujakun juna Tájame; Niisha Wi 
waraajna Núnisar ti shiir warasarat tusan tajai. 
Wi Jú nunkanmayanchuitjai; Niisha Núnisan Jú nunkanmayanchu ainiawai; Tuma 
asamtai ame chichammin Wi susamtai Jú nunkanmaya shuarka niin nakitiainiawai. 
Jú nunkanmaya Jíiki tusan seatsjame; Antsu íwianch niin nupetkain tusan 
seajme. 
Wi juyanchuitiaj aintsan niisha juyanchu ainiawai. 
Ame chichammin ti nekasa nuna ántuiniakui pénker awajsata. 
Juya shuarnum akuptukmam aintsan Wisha niin Chíkich shuarnum akupeajai. 
Aya Aminiunak takastaj tusan Enentáimtimjai; Túra asamtai niisha aya Aminiunak 
takastinian Enentáimpratin ainiawai' áujtak Tímiayi. 
`Aya Níiniunkeka seatsjame antsu Ashí ni chichamen antukar Winia 
Enentáimtursartatna nusha ame Yáinkiarta tusan seajme. 
Ashí niisha chikichkiniak Enentáimtusarti tusan seajme; Wisha Amesha, Aparu, 
chikichik ájinia Núnisan niisha Iijiai iruntrar chikichik ajastai tusar 
seajme; Wíi shuar chikichik najanata tusan seajme; Nuyá ju nunkanmaya shuar 
akuptukuitmena nuna nekaawarta tui.
Ame shiir awajtursamna Núnisnak Wisha niin shiir awajsaitjai; Iikia chikichik 
ájinia Núnisan niisha chikichik ajasarti tusan Túraitjai. 
Wi ni Enentáin pujakui Amesha Winin pujakmin penké chikichik ajasarti; 
Túramtai Ashí shuar juna nekaawartatui: Ame akuptukuitme, tura Winia anenmena 
aintsam nu shuarsha aneame; Wíi shuar chikichik ajasmajai Ashí shuar nuna 
nekaawartatui.'. 
`Aparu, shuar surusmam nu, Wi pujustatjana nui pujusarti tusan seajme; Tura ti 
shiir awajtusmamna nuna iisarti tusan nuna seajme; Ju nunka najanchamunman 
tuke anentin asam ti shiir awajtusuitme. 
Aparu, ti pénker áminin ju nunkanmaya shuar nekarmainiatsui; Antsu Wi nékajme; 
Ju shuarsha ame akuptukman nékainiawai. 
Nú shuaran Amin nekarmawarti tusan jintintiaitjai; Tura nu arantcha 
jintintiattajai; Nújainkia Wisha ni Enentáin pujurkui Winia anenmena aintsan 
niisha anenkratin ajasartatui" áujtak Tímiayi Jesus. 

/18 Jesussha nuna tinia amuk ni unuiniamurijiai Setrun Entsá katin numi 
arakmanum wémiayi. 
Jútassha Niin suruktajtsa pujumia nuka nu ajan nekaamiayi; Untsurí tsawant 
Jesus ni unuiniamurijiai nui iruntramtai Jútas Jesusan nui Wáinkiatniun 
Enentáimpramiayi. 
Tura Untsurí suntarjaisha Jesusan tariarmiayi; Pariséusha Israer-shuar Patri 
uuntrisha suntarnasha Yusa Jeen Wáiniuncha Jesusan achikiarat tusa 
akupkarmiayi; Niisha machitniasha nankincha Rámparancha jiniasha Júkiar 
weriarmiayi. 
Jesussha Ashí átinia nuna neka asa jiintiuki "ṡYa eaarum?" Tímiayi. 
Niisha "Nasarétnumia Jesus" tiarmiayi; Jesussha "Wiitjai" Tímiayi; Jútassha 
Jesusan surukua nu niijiai pujuarmiayi. 
Tura Jesus "Wiitjai" takui ti ashamkar úkumur waketainiak iniaararmiayi. 
Ataksha Jesus "ṡYa eaarum?" Tímiayi; Niisha "Nasarétnumia Jesus" tiarmiayi. 
Nuinkia Jesus Tímiayi "Wiitjai, Tájarme; Winia eatkurmeka Wíi shuar ainia juka 
waketkiarti" Tímiayi. 
Jesus nuik aujuk "Winia Apar surusma nu menkakacharai" timia nu uminkiati tusa 
Jesus "waketkiarti" Tímiayi. 
Nuyá Semun Pítiur machitian jusa Marku Kuíshin untsuurnumaani tsupirkamiayi; 
Markusha Israer-patri Uuntrí takarniuriyayi. 
Túramtai Jesus Pítrun Tímiayi "Machitrumka awainki ikiusta; Winia Apar 
Wáitsatniun surakuinkia ṡWáitsashtinkaitiaj?". 
Nuinkia apach suntarsha ni Kapitiántrisha Yusa Jeen wainniusha Jesusan 
achikiar jinkiawarmiayi. 
Nuyá Anasa jeen Júkiarmiayi; Anassha Kaipiasa Wearíyayi; Tura Kaipias nu 
uwitin Israer-patri uuntriyayi. 
Kaipiaska nuik "ṡAshí Israer-shuar mesertin pénkerkait; Antsu aya chikichik 
shuar Jákatin pénkerchakait?" timia Núiti. 
Semun Pítiur Chíkich unuiniamujai Jesusa uku weriarmiayi; Israer-patri uuntri 
Nú unuiniamunka nékauyayi; Tuma asamtai ni jeen jeawar, suntar Jesusjai aa 
tanishnum Wáiniakui niisha wayamiayi. 
Tura Pítiur aa Wáitiniam wajaamiayi; Túramtai Chíkich unuiniamu jiinki Wáitin 
Wáinia Nú nuwajai chichas Pítrun Awayámiayi; Nui nékanu asa Yúpichuch 
Awayámiayi. 
Waiti Wáinniusha Pítrun aniasmiayi "ṡAmesha nuna unuiniamurinchukaitiam?" 
Pítrusha "Atsá, Núchaitjai" Tímiayi. 
Tsetsek asamtai suntarsha tura nui takarniusha jinia Ikiapárar ni nawen anaak 
pujuarmiayi; Pítrusha nui pachiiniak anamuk pujumiayi. 
Israer-patri uuntri Jesusan aniasmiayi "Ame unuiniamurmesha ṡya ainia; Tura 
Warí niin jintintiaitiam?". 
Jesussha Tímiayi "Ashí iimiainiain tuke etserniuitjai; Israer-shuar 
iruntainmasha Yusa Uunt Jeencha Israer-shuar irunainia nui arantutsuk tuke 
etserkaitjai. 
ṡUrukamtai Winia inintiam? Winia chichamprun antukua nu aniastarum; Wi timian 
nii ujatmakarti; Wi timiancha niisha nékainiatsuk.". 
Jesus nuna takui Yusa Jeen Wáiniua nu nui Pujá Jesusan yapiniam awati Tímiayi 
"ṡNúnisan nekas uuntnum chichastinkait?". 
Jesussha Tímiayi "ṡWarinmampa yajauch aa? Turuttia; Tura Tájana nu 
pénkeraitkiuinkia ṡurukamtai awattiniam?". 
Nuyá Anas Jesusan Jinkiá Kaipias takaamunam akupkamiayi Kaipias Patri uuntri 
asamtai. 
Tuke Anasa jeen chichainiai Pítiur jinia anamuk Puján shuar aniak "ṡAmesha 
Jesusa unuiniamurinchukaitiam?" tiarmiayi; Pítrusha "Atsá, Wíchaitjai" 
Tímiayi. 
Chíkich takarin, Marku shuari, nui pujumiayi; Pítiur Marku Kuíshin tsupirkamia 
nuna shuari asa Tímiayi "ṡAjanam Jesusjai wekaamin Wáinkiachmakajam?". 
Pítrusha ataksha "Atsá" tain atash shiniukmiayi. 
Nuyá Kaipiasaiya Jesusan Júkiar tsawant tsawaamunam apach Kapitián Piratu 
takatai jeanam ejeniarmiayi; Israer-shuarsha ni uuntri akupkamia nunisar wapik 
ajasaij tusar nu jeanam wayacharmiayi; Wayawarka paskua nampernum Yurumáchmin 
ármiayi. 
Nu asamtai Piratu niijiai chichastaj tusa Jíinki Tímiayi "ṡJú aishmansha Warí 
Tunáa Túrait?". 
Niisha "Tunaarinchaitkiuinkia amiini itiachaaji" tiarmiayi. 
Tutai Piratu Tímiayi "Atumek Júkirum Atumí akuptammarijiai ni tunaari 
nekaatarum." Israer-shuarsha tiarmiayi "Antsu iikia Israer-shuartikia Tunáa 
shuarsha Máachminiaitji.". 
Yaunchu Jesus ni Jákatniurin Enentáimtus "Wi awajnaitniuitjai" Tímiayi; Niisha 
Krúsnum awajnain asamtai apach Máataijiai Nii timia nu uminkiammiayi. 
Piratusha atak Jeá Wayá Jesusan untsuk "ṡAmeka Israera Uunt 
Akupniurinkaitiam?" Tímiayi. 
Jesussha Tímiayi "ṡAmekek nu inintram; Kame Chíkich Túramainiatsuash?". 
Piratusha Tímiayi "ṡWi Israer-shuarkaitiaj? Amee shuarak Israer-patri 
uuntrijiai winin itiarmarai; ṡWarí Tunáa Túraitiam?". 
Nuinkia Jesus Tímiayi "Wi Jú nunkanam akupniuchuitjai; Juyaitkiuinkia Winia 
nemartuiniana nu Máanaikiaraayi; Túrawarmatai Israer-shuarnum surutkacharaayi; 
Antsu juyan akupniuchuitjai.". 
Piratusha "ṡNuikia ame nekas uunt akupniukaitiam?" Tímiayi; Jesussha Tímiayi 
"Ee, ame Támena nu nekasaiti; Jú nunkanam akiinian Ashí shuaran nekas ana nuna 
ujaktinian Táwitjai; Ashí shuar nekas ana nuna umirniuka Wi Táman ántawai.". 
Tura Piratu "ṡNekasa nusha warimpiait?" Tímiayi; Piratusha nuna ti, atak 
Israer-shuarjai chichastajtsa jiinki Tímiayi "Jú aishmanka tunaarin penké 
Wáittsujai. 
Tura Ashí uwitin paskua nampernum sepunmaya shuar ankant akupkatniuiti; 
Núnisrum tuke searme; Tuma asamtai, ṡyamaikia Israera Uunt Akupniurin ankant 
akupkattajak?" Tímiayi. 
Nuinkia Ashí kakantar untsumainiak "Ju akupkaip; antsu Parapás Akupkatá" 
tiarmiayi; Nu Parapássha Kásauyayi. 

/19 Nuyá Piratu suntaran akupkamiayi Jesusan Asutiáwarat tusa. 
Suntarsha Jesusan wishikrar tawasap janki najanamun etsenkrumtikiarmiayi; 
Yamakai pushincha uunt akupniua aintsan aentsrarmiayi. 
Nuyá "Israera Uuntria, kakaram ajasta" tiar yapiniam awatiarmiayi. 
Nuyá Piratu atak jiinki Tímiayi "Atum Wáinkiarum nekaatarum tusan Jesusan 
Jíiktiatjai; Wikia tunaarinkia penké Wáittsujai.". 
Tímiatai Jesussha jankin etsenkruku tura pushin yamakairman entsaru 
Jíinkimiayi; Tura Piratu nui Káunkarun tiarmiayi "Pai juiti, iistarum.". 
Israer-patri uuntrisha suntarsha Jesusan iisar ataksha ataksha kakantar 
untsumainiak "Krúsnum jakati" tiarmiayi; Piratusha "Atum Júkiirum Máatarum; Ni 
tunaarin penké Wáittsujai" Tímiayi. 
Tura Israer-shuar tiarmiayi "Nu shuar "Yusa Uchiríntjai" takui Jákatniuiti; 
Iiniu akupeamu aarma nui Núniskete" tiarmiayi. 
Nuna antuk Piratusha nu nankaamas ashamkamiayi. 
Ataksha init Wayá Jesusan aniasmiayi "ṡTuyampaitiam?" Tura Jesussha penké 
áikchamiayi. 
Nuyá Piratu Tímiayi "ṡUrukamtia winia airtsum; Wi jeajna nu nékatsmek? 
Wakeraknaka Krúsnum Máatniuncha tura ankant akupkatniuncha jeajai.". 
Tutai Jesussha Tímiayi "Yus nuna amaschaitkiuinkia penké tujinkiaintme; Nu 
asamtai amiin surutka nu ámin nankaamas tunaarinniuiti.". 
Piratusha Nú chichamtaik Jesusan ankant akupkattsa wakerimiayi; Antsu 
Israer-shuar untsumainiak tiarmiayi "Ju ankant Iníakmeka ame uunt akupniu 
amikrinchuitme; Juka "úunt akupniuitjai" taku Atumí uunt Akupníuri nemasrinti" 
tu untsumkarmiayi. 
Piratusha taman antuk akupin pujutainium pujus Jesusan untsukmiayi; Nui kaya 
ukatkamu asamtai Israer-shuara chichamen Kapata anaikiarmiayi. 
Paskua jisat jeatsain nantu tutupin ajatsain Piratu Israer-shuaran Tímiayi 
"Uunt akupniuram iistarum.". 
Tura Ashí "Jakati, jakati, Krúsnum Máatá" tu untsumkarmiayi; Tura Piratu 
"ṡAtumí uunt akupniurin Krúsnum Máattajak?" Tímiayi; Tura Israer-patri uuntri 
tiarmiayi "Atumí uunt Kapitiántrumek iin akuptamji; Chíkichka atsawai.". 
Tutai Piratu Jesusan krusnum mantamnati tusa tsankatkarmiayi; Tutai niisha 
Jesusan Júkiar wearmiayi. 
Jesussha ni krusri yanaki Kúrkuta Náinnium wémiayi; Kúrkuta naarisha 
Israer-shuara chichamen "muuka ukunch" tawai. 
Nui Krúsnum ajintrurar awajainiarmiayi; Tura mai pae Jimiará shuaran chikichik 
chikichik awajainiarmiayi; Tura Jesus ajapén ámiayi. 
Piratusha Jesusa Krúsrin uunt aarman anujkamiayi; NASARETNUMIA JESUS, ISRAERA 
UUNT AKUPNIURI Tu aarmauyayi. 
Israer chichamjaisha Kriaku chichamjaisha Rúmanmaya chichamjaisha aarmauyayi; 
Menaintiu chichamnum aarma asamtai tura Jesusarén pepru Tíjiuch asamtai 
Israer-shuar ti Untsurí áujiarmiayi. 
Nu asamtai Israer-patri uuntri Piratun jeariar "Israera Uunt Akupniuri" 
aaraip; Antsu "Israera Uunt Akupniurintjai tawai" tu aarta" tiarmiayi. 
Tura Piratu nincha áikiar "Wi aaraj nuke átatui" Tímiayi. 
Suntarsha Jesusan Krúsnum awajainiar ni entsarmarin Kuátru akankar ankant 
ankant Júkiarmiayi; Tura ni pushirin apatsuk najanamu asamtai Jáaktinian 
nakitrarmiayi; Kame Yakíya nunkaani apaiyiachma takamtsukuyi. 
Tuma asamtai suntar tiarmiayi "Juka Jáakchatai; Antsu nakurakrin Yának ati nu 
jukiti." Nújainkia yaunchu Yus-Chichamnum aarma nu uminkiamiayi: "Winia 
entsarmarun akantrarmiayi tura nakurusar awakmakua nuna winia pushirun 
Súsarmiayi" aarmaiti. 
Krúsnumsha Jesusa Nukurísha Kriúpasa Nuarí Marisha tura Máktaranmaya Marisha 
wajaarmiayi. 
Jesus ni Nukuríncha tura ni ti aneamu unuiniamurincha nui wajan Wáiniak ni 
Nukurín Tímiayi "Nukuru, ju ame uchirmea aintsan Atí.". 
Nuyá ni unuiniamurincha Tímiayi "Ju ame nukua aintsan Atí." Nu tsawantaik nu 
unuiniamuri ni jeen Jukí Awayámiayi. 
Nuyá Ashí uminkiamtai Jesus nuna Nekáa yaunchu Yus-Papinium aarma uminkiati 
tusa "kitiamajai" Tímiayi. 
Nuisha pininnum Churuín ámiayi; Tura shuar nuna uruchjai ejampar sapapjai ijiu 
mukunaati tusa susamiayi. 
Jesussha Churuínian najekaa "Ashí Túrunatniua nu mash uminkiai" Tímiayi; Nuna 
ti, muuken Nená jakamiayi. 
Nu tsawantai, kashinkia paskua Námper uunt tsawantri asamtai tura ayampratin 
tsawant aa asamtai, Israer-shuar jaka Ayashí nui paant ain tusa nakitrarmiayi; 
Nu asamtai Piratun seainiak "Krúsnum ajintrurma ainia nuna kankajin suntar 
kupirkarti; Nuyá wari Já karmatai Krúsnumia Júkiarti" tiarmiayi.
Nuyá suntarsha weriar emka Krúsnum amia nuna kankajin kupirkarmiayi; Nuyá 
chikichnasha Jesusjai atsankiar ajintrurma nuna kankajincha kupirkarmiayi. 
Tura Jesusan weantuk yaunchu Jákaiti tusa kankajin kupirtsuk. 
Suntar aya paenam ijiumiayi; Ijiumtaisha nu chichamtaik numpa yumijiai 
puarmiayi. 
Wi, Juan, nuna wainkia asan nekas tajai; Atumsha Yus Enentáimtustarum tusan Tí 
nekas tajai; Wi aarajna nu nekasaiti nékajai. 
Yaunchu Yus-Chichamnum aarma uminkiati tusa Túrunaiti: "Ni ukunchin 
kupirkachartatui" tu aarmaiti. 
Tura chikichcha: "Ijiuarmiania nuna Wáinkiartatui" tu aarmaiti. 
Nuyá Arimatéanmaya Jusé Jesusa Ayashín jukitiaj tusa Piratun seamiayi; Nu Jusé 
Jesusan Enentáimtaitiat Israer-shuara uuntrin ashamak paant nemarsachmiayi; 
Niisha seamtai Piratu "Jukitia" Tímiayi; Tutai Jusé Jesusa Ayashín jukimiayi. 
Nikiutémusha Jesusjai chichastaj tusa kashi tarimia nu Jimiará kunkuin 
pachimpramun ti nukap sumak itiamiayi; Mira kunkuinniasha Aruí kunkuinniasha 
sumakmiayi. 
Nuyá Jusé Nikiutémujai Jesusa Ayashín Júkiar kunkuinian kuérar jaanch 
esarmajai penuararmiayi; Israer-shuar tuke nunisar Ikiúu ármiayi. 
Jesus Krúsnum maamua nui aja Tíjiuch ámiayi; Nu ajanmasha waa Náinnium paka 
taurma ámiayi; Nusha yama taurma asamtai jaka nui ikiuschamuyayi. 
Nu waasha Tíjiuch asamtai tura Israer-shuara ayampratin tsawantri jeatemamtai 
Jesusa Ayashín nui iwiarsarmiayi. 

/20 Tumintincha Káshik kirit ain Máktaranmaya Marí Jesus iwiarsamunam 
iistajtsa wémiayi; Jesusan iwiarsar kaya uuntjai waan atutkarmiayi; Tura Marí 
nui Jeá nu kaya uraimiun Wáinkiamiayi. 
Nuna Wáiniak Semun Pítiur pujamunam tsékenki wémiayi; Chíkich unuiniamuri 
Jesus ti anemia nusha nuisha pujumiayi; Tura Marí Tímiayi "Iwiarsamunmaya ii 
Uuntrin Júkiarai; Tura ṡTuíntsuk ikiusara?". 
Pítrusha Chíkich unuiniamurijiai Jíinkiar iwiarsamunam iyuwarmiayi. 
Mai métek tsékenkiar Pítiur jeatsain Chíkich unuiniamuri iwiarsamunam emka 
jeamiayi. 
Niisha wayatsuk Tsuntsumá iis penuarmarinkia nui tepan Wáinkiamiayi. 
Nuyá Semun Pítiur ukunam Jeá iwiarsamunam Wayá penuarmari nui tepan 
Wáinkiamiayi. 
Chíkich jaanchcha Jesusa muuken penuarma nusha nanerma Niisháa tepan 
Wáinkiamiayi. 
Nuyá Chíkich unuiniamuri emka tamia nusha iwiarsamunam wayamiayi; Niisha 
Túruna Wáiniak "Jesus nekas nantakni" tu Enentáimpramiayi. 
Nuna Wáintsuk Yus-Chichamnum "Jesus jakamunmaya nantaktiniaiti" aarman 
áujsariat nekaacharmiayi. 
Nuyá mai ni jeen waketkiarmiayi. 
Tura Marikia iwiarsamunam juak uutu pujumiayi; Niisha uutiatan Tsuntsumá 
iwiarsamunam iimsamiayi. 
Tura Jesusa Ayashí nuik tepesmanum nayaimpinmaya suntar puju entsaru Jímiar 
pujan Wáinkiamiayi; Chikichik Múuknumaani tura Chíkichka nawenmaani pujumiayi. 
Nayaimpinmaya suntarsha "ṡUrukamtai uutam?" tiarmiayi; Marísha Tímiayi "Winia 
Uuntrun jurutkiarai tura ṡtuintsuk ikiusara?". 
Nuna ti ayanmar Jesusan Wáiniak Niin nekaachmiayi. 
Jesus aniak "ṡUrukamtai uutam; Ya eaam?" Tímiayi; Marisha ajan Wáinniua nuiti 
tusa Tímiayi "Uunta, ame ni ayashi jukimkia, tui ikiusmam ujatkata wi 
jurumkitiaj" Tímiayi. 
Nuyá Jesus "Mariya" Tímiayi; Tutai niisha ayanmar "Rapuni" Tímiayi; Nusha 
Israer-chichamnum "Uuntá" tawai. 
Jesussha Tímiayi "Emetruawaip; Winia Aparui Wáatsjai; Antsu weme Wíi shuar 
Titiá "Winia Aparuí nayaimpiniam wéajai; Niisha Atumí Aparínti; Winia Yúsruiti 
tura Atumí Yúsrinti" tawai Titiá" Tímiayi. 
Nuyá Máktaranmaya Marisha Jesusa unuiniamurin Wáiniak "Wi Uuntan Wáinkiajai, 
Tímiayi; Niisha juna mash Túrutui" tu ujakarmiayi. 
Nu tsawantai, tumintin, ni unuiniamuri Israer-shuara uuntrin ashamainiak kashi 
iruntrar waiti epeni pujuarmiayi; Túrasha Jesus áyatik wayamiayi; Tura ajapén 
wajas "shiir pujustarum" Tímiayi. 
Nuna ti, Nuyá ni uwejen ajintruamuncha ni paen ijiumuncha iniakmasmiayi; Ni 
unuiniamurisha Uuntrin Wáinkiar shiir warasarmiayi. 
Ataksha Jesus "Shiir pujustarum, Tímiayi; Winia Apar akatar akuptukma Núnisnak 
Wisha akatran akupeajrume" Tímiayi. 
Nuyá ni matsatmanumaani Umpuí Tímiayi "Yusa Shiir Wakaní Atumí Enentáin 
wayati. 
Shuara tunaarinkia átum "Asakártí" Tákurminkia tsankurnartatui; Tura nu shuar 
"sumamati" Tákurminkia tuke sumama pujawai" Tímiayi Jesus. 
Tura chikichik unuiniamu, Jímiampramu Tumas, Jesus tamia nui pujuchmiayi. 
Tura ukunam chikich unuiniamuri ujainiak "Ii Uuntri Wáinkiaji" tiarmiayi; Tura 
Tumas Tímiayi "Ajintruamuri Wáinkian uwejrun awaintiuatniuitjai; Tura 
paenumsha awaintiuatniuitjai; Penké jaka asamtai aya nujai iniantkimiun 
Enentáimtustatjai" Tímiayi. 
Chíkich tumintin ataksha Jesusa unuiniamuri iruntrarmiayi; Nuinkia Tumassha 
niijiai pujuarmiayi; Tura waiti epenmianuman Jesus Wayá ajapén wajas "Shiir 
pujustarum" Tímiayi. 
Nuyá Tumasan Tímiayi "Winia uwejur iisam ame uwejem awaintiuata; Núnismek 
winia paerui uwejem awaintiuam Iistá; Tura arantutsuk nekas Enentáimtursata.". 
Nuyá Tumas "Winia Uuntrua, nekas winia Yúsruitme" Tímiayi. 
Jesussha Tímiayi "Winia Wáitkiam nuin Enentáimtursame; Antsu Winia Wáittsuk 
Enentáimturaru nekas shiir ainiawai" Tímiayi. 
Aentsti tujintiamuncha Jesus Túramu ti Untsurí ju papinium aarchamu ainiawai; 
Tura ni unuiniamuri mash Wáinkiarmai. 
Antsu Jesuska Kristu asa Yusa Uchirínti tu Enentáimtustarum tusan Júnaka 
aarmajai; Tura Enentáimtakmin Jesus ni iwiaakmarin yamarma nuna amastatui. 

/21 Tipirias antumianka Káanmatkariin Jesus ni Unuiniamurín wantintiukmiayi; 
Júnisan ámiayi. 
Semun Pítrusha Jímiampramu Tumassha Kananmaya Natanaérsha Sepetéu Uchirísha 
tura Chíkich Jímiar unuiniamurisha métek iruntrar pujuarmiayi. 
Semun Pítrusha "Namakan nekajai nankiattsan wéajai" Tímiayi; Chíkich mash 
"Iisha winittiaji" tiarmiayi; Wéar uunt kanunam enkemprar nu kashi achitsuk 
tsawararmiayi. 
Káshik ain Jesus Entsá Káanmatkaríin wantinkiamiayi tura ni unuiniamurisha 
Jesusan nekaacharmiayi. 
Jesussha Tímiayi "Uchiru, ṡnamak achikiurmek?" Niisha "Atsá" tiarmiayi. 
Tutai Jesus Tímiayi "Neka untsuurnumaani ajunkatarum; Nui achiktatrume." Nii 
timia Núnisan Túrawar namakan ti achikiar nekan Júsatniun tujinkiarmiayi. 
Nújainkia Jesusa unuiniamuri Jesus ti aneemia nu Pítrun Tímiayi "Ii 
Uuntrinti." Takui Pítrusha aimiaku asa ni pushirin entsar Entsá inianmiayi 
yukuak jeataj tusa. 
Chíkich unuiniamurisha jeachat pujuiniachuk nekan japiki kanujai Káanmatkanam 
jeawarmiayi. 
Káanmatkanam jeawar ji kaiir ámanum namakan Jiámun Wáinkiarmiayi; Tantancha 
Wáinkiarmiayi. 
Jesussha "Atum achikiurmena Nuyá Jiátin itiatarum" Tímiayi. 
Tutai Semun Pítiur kanunam we nekan nekartiuk Káanmatak japiki itiamiayi; 
Itiar namaknasha siantu senkuenta Nuyá tres (153) nekapmararmiayi; Ti Untsurí 
áyat nekasha Jáankachmiayi. 
Nuyá Jesussha "Yurumáitiarum" Tímiayi; Ni unuiniamurisha "aya ii Uuntri 
áminiaiti" tusar inintrustinian natsantiarmiayi. 
Nuyá Jesus wajaki tantan Jukí Súsarmiayi; Núnisan namaknasha Súsarmiayi. 
Jesus jakamunmaya nantaki jujai menaintiu ni unuiniamurin wantintiukarmiayi. 
Nuyá Yurumáwar Jesus Semun Pítrun aniasmiayi "Junasa Uchirí Semunka, ṡju shuar 
nankaamas anentmek?" Pítrusha Tímiayi "Ee, Uunta, wi wakerajam nu Ame nékame." 
Jesussha "Nuinkia winia murikiur ayuratniua aintsam Winia Enentáimturainia nu 
Yaintá" Tímiayi. 
Ataksha aniasmiayi "Junasa Uchirí Semunka, ṡWinia anentmek?" Pítrusha "Ee, 
Uunta, wi wakerajam nu Ame nékame" Tímiayi; Jesussha "Winia murikiur 
Wáinkiatá" Tímiayi. 
Nú ataksha aniasmiayi "Junasa Uchirí Semunka, ṡwinia wakerutamek?" Pítrusha 
menaintiu Iníam Kúntuts Enentáimiar Tímiayi "Uunta, Ashí nékame; Wi wakerajam 
nu Ame nékame." Jesussha Tímiayi "Winia murikiur ayurata. 
Maa, nekas Tájame; Natsa asamka iwiarmampram ame wakeramunam wéuyame; Tura 
uuntach ajasmeka ame kunturam ayaparakmin Chíkich aentstamprattawai tura ame 
wétin nakitiam nui juramkiartatui.". 
Jesus Nújainkia Pítiur Máatniun ujakmiayi; Tura Núnisan jakamtai shuar Yúsan 
shiir awajsatniun ujakmiayi; Nuyá Pítrun "Nemartusta" Tímiayi. 
Pítrusha ayanmar Chíkich unuiniamurin Jesus ti anea nuna némarun Wáinkiamiayi; 
Kame nu unuiniamuka nuik Jesus Jáatsain Yurumáiniakui "Uunta, ṡya 
surutmaktata?" timia Núiti. 
Nincha Pítiur Wáiniak Jesusan aniasmiayi "Uunta, ṡjusha Warí urukatniuit?". 
Jesussha ayak "Wi wakeraknaka iwiaaku pujain Tátatjai Tíminiaitjai; Nuna 
Tákuisha ṡWarí itiurtama? Ameka nemartusta" Tímiayi. 
Nújainkia "Nu Unuiniamurí Jákashtatui' tusa Yus-shuarnum áujmatiarmiayi; 
Túrasha Jesus "Jákashtatui' Tíchamiayi antsu áyatik "Wi wakeraknaka iwiaaku 
pujain Tátatjai takuisha ṡWarí itiurtama?" Tímiayi. 
Wikia Nú unuiniamurintjai; Ju papincha aaru asan "mash nekasaiti' tajai; Ashí 
shuarsha Núnisaran Tuíniawai. 
Nu arantcha jui aarchamusha ti awai; Kame Ashí aamka ti Untsurí Papí asa Ashí 
nunkanam ikiuschamnia ainti; Nuke Atí.