JESUS CRISTO MUWẼG̃AP EKAWẼNTUP- -JOÃO EMUDUPMUBARARAKTUP

1

1 Jesus Cristo oajẽm Deus mubapuk am ijodiayũ be. Ipi mug̃ẽ awap Deus mubapukpuk'ukat kuy osunuy. Deus xe osunuy. Deus co'i osunuy. 2 Ixe Deus xe osunuy ipi mug̃ẽm pima. 3 Deus eju ixe soat o'g̃ug̃e- -ipi dag̃at, kabi beat tak. Ka'ũma ma kajuk o'e ipi dag̃ ixe imujurũg̃'ũm pima. 4 Ja'õbi dak ixe itabẽg̃ayũ mujurũgrũg̃'uk osunuy. Ixe icẽmãn wuymutaybitbin'uk osunuy Deus ekawẽn- -apẽn kaxi wuymukabiahamap puxim. 5 Ixe oajẽm ijodi Deus ekawẽn wuymutaybin am. Ade jĩjã ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ osodop ijodi. Imẽnpit ixe ekawẽn muwẽnmu'ũm pa'ore osodop ip. 6 Ixe ajẽm awap Deus warara'acat o'g̃udot ijodi ag̃okatkat. Ja'õbi o'g̃udot. João i ibutet osunuy. 7 Oajẽm Jesus Cristo muwẽn ãm- -kabiaap puximat muwẽn ãm ijodiayũ be. Ixe o'g̃uwẽnuwẽn adeayũ mutabun am cekay. 8 João ma ixe Deus mubapukpuk'ukat g̃u osunuy. Oajẽm ixe muwẽn ãm acã. 9 — Ixe kawẽn icẽmat wuymutaybitbin je'e — io'e João. — Ixe jajẽm ijodi — io'e João. — Soat mutaybitbin jeku Deus ekawẽn — io'e João. 10 Deus mubapukpuk'ukat oajẽm ipi kay. Ijodi oekuku. Soat ipi dag̃acat ixe emumug̃ẽ osodopdop ip. Inaka ibu'u o'e ip jetabun cekay. 11 Jebadipyũ kay oajẽm- -Judeuyũ kay. Inaka itabut g̃u o'e ip cekay. 12 Warara'acayũ bit ixe kay osodop ip. Itabut ip osodop ixe kay. Imẽnpuye: — Deus ebekitkiyũ eyju g̃asũ, okay eyetabut puye — io'e cebe ip. 13 Bekitkit jebapukpug̃ ijodi ayacat'uk pewi kapkam puye; ag̃okatkat aoyũ dabi'o pin e'em puye dak; ag̃okatkat jekpot mujurũg̃ pin puye dak. Imẽn g̃u bit wuyju Deus ebekitkin e'em. Ijodiayũ Deus ebekitkin e'em Deus ibikuy buye acã. 14 Deus mubapukpuk'ukat ijodian o'e. Jesus Cristo ijodian o'e. Wuyxe osunuy. Pũg̃ ma Deus ipot osunuy. Wara'at ka'ũmg̃u- -ixe acã. Ijodiayũ ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ oekuku. Inaka ixe xe ikukpin cĩcã osodop ip. Icẽmãn ixe Deus ekawẽn wuymutaybitbin'uk osunuy. Imẽneju: — Warara'acat podi ma teku idip — i juy ace'e'e wuyewewebe. 15 João Batista abu Deus mubapukpuk'ukat iap muwẽnuwẽn oeku adeayũ be. Ixe imẽn o'e:Omuykuiat ma ya'õbuyxi, i. Õn pit ka'ũma, i. Okap awap ixe itabẽg̃ osunuy iwag̃o ma'g̃u õn, i. Imẽnpuye obodi ma ya'õbuyxi ixe ma, i. Ixe kuy og̃uwẽn eywebe, io'e — João o'e. Imẽn abu Deus mubapukpuk'ukat iap muwẽnuwẽn oeku João Batista. 16 Soat kabia ixe xe wuykukpin cĩcã ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ ma'g̃u wuyju. Soat podi ma xipan wuykug̃, ixe xe wuykukpin puye. 17 — Eyju cũg̃ ma Deus xe cekawẽn tag̃ jekukum pima — i juk adi o'e'e Moisés'ũm wuydobuyũ'ũm'ũm pe. — Deus xe eykukpin cĩcã ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ ma'g̃u eyju — i juk adi o'e'e Jesus Cristo bit. Ixe kawẽn icẽmat muwẽnuwẽn oekuku. 18 Ka'ũma ma Deus o'jojojo buk. Ixe ipot pũg̃ ma. Ipot acã o'jojojo. Ipot ikukpin cĩcã jebay mubapukpuk'uk osunuy wuywebe. Deus mubapukpuk'ukat ixe. 19-28 Judeuyũ kukukayũ jepaĩyũ o'g̃uju João Batista kay. O'g̃uju ip jekawẽn ãm ceweju. Jerusalém ka beayũ osodop ip ixeyũ Judeuyũ kukukayũ. Paĩyũ buywatwat'ukayũ dak o'g̃uju ip. Levitayũ i ibuywatwat'ukayũ butet osunuy. Fariseuyũ ixeyũ o'g̃uju João kay. Betânia ka xe o'jekawẽn ip. Jordãodi wĩnãbu o'jekawẽn ip. João iboceayũ mubatisasan osunuy ijudi be. Oajẽm ip João kay. Jay. João ibu'u g̃u o'e jekawẽn ãm ceweju ip. — Abu ẽn? — io'e ip João be. — Cristo g̃u õn — io'e João. — Ijodiayũ daxijojo'ukan Deus emunaẽ g̃u õn. — Abu ẽn? — io'e ma'g̃uto ip. — Elias du ẽn? — io'e ip. — Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat tu ẽn? Waram g̃uto du ekop ocekay? Kuyjeat tu ẽn? — io'e ip cebe. — Ka'ũma — io'e. — Elias g̃u õn. — Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat tu ẽn- -ocemumuwiwiiat? — io'e ip. — Ka'ũma — io'e. — Eyemumuwiwiiat g̃u õn — io'e. — Abu ẽn? — io'e ma'g̃uto ip. — Abu ẽn iap cuy eg̃uwẽn ocewebe. Abu ẽn iap muwẽn pin oceju ocemudocayũ be — io'e ip João be. — Uk'a'ũmat pe wuyjuyũ mukũyjojom pit õn — io'e João. — “Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ap cuy epeyepere,” i õn e'em cebe ip. “Wuykukukat jajẽm,” i õn e'em. “Kũyjobin cuy epesop ya'õ kay,” i õn e'em cebe ip — io'e. — Imẽn õn e'em cebe ip Isaías ekawẽn tag̃- -kuyat ekawẽn tag̃- -Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat ekawẽn tag̃ — io'e. — “Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat g̃u õn,” i juk ece ocewebe, “Eymumuwiwiiat g̃u õn,” i dak, “Elias g̃u õn,” i dak — io'e ip. — Apẽnpuye dak ẽn wuyjuyũ mubatisasan? — io'e ip. — Õn ma ijodiayũ mubatisasan idibi be — io'e João. — Wara'at pit omuy wuyparakpe. Eyetaybit g̃u ixem. Deus ekawẽn eymutaybitbin cuk adi ojekuku. G̃asũ bit ixe jeymutaybin. Omuykuiat ya'õbuyxiat. Õn pit ixe jo'i'ũmg̃u. Wa'õbuyxi g̃u õn pit ixe buxim — io'e João. 29 Kuyaje João jekay Jesus ajẽmap o'jojojo. — Ak'i juy epe'e! — io'e João adeayũ be. — Teku Deus emunaẽ. Paĩyũ cordeiro aokaka'uk osodop ip ikẽrẽat uk am wuydobuyũ'ũm'ũm pewi — io'e. — Imẽnpuxim teku je'ũ ikẽrẽat uk am wuywebewi — io'e. 30 — Ixe og̃uwẽn eywebe kapusu — io'e. — “G̃asũ bit wara'at Deus ekawẽn jeymutaybin,” i juk oce eywebe. “Okap awap ixe kuy itabẽg̃ osunuy iwag̃o ma'g̃u õn,” i juk oce eywebe. “Imẽnpuye ixe ya'õbuyxiat. Õn pit ixe jo'i'ũmg̃u. Wa'õbuyxi g̃u õn pit” i juk oce eywebe — io'e. 31-33 — Õn pit wetaybit g̃u og̃uy abu ixe osunuy iam. Imẽnpit Israel naxeg̃ebitbit mutaybin ojuy og̃uy abu Deus emunaẽ iam. Imẽnpuye ojot ijodiacat mubatisasan — io'e. — Õn pit wetaybit g̃u og̃uy abu ixe iam — io'e João. — Imẽnpit Deus cuk o'e owebe: “Obiõg̃buk je'kop wemunaẽ kay,” i. “Ixe be jeedop,” i. “Ixe epejojojo,” i. “Ixe jebiõg̃buk g̃uõm ijoceayũ be,” i. Imẽn omudocat cuk o'e owebe — io'e- -João o'e. Imẽn João Jesus muwẽnuwẽn oekuku. — Deus biõg̃buk ojojojo — io'e João. — O'kop kabi kadiwi. Pukaso jo'i osunuy ibiõg̃buk. Jesus abi jeje o'jecũg̃ — io'e João. 34 — Ixe ma ojojojo. Ixe Deus ipot. Iboap og̃uwẽn eywebe — io'e João iboceayũ be. 35 Kuyaje João Batista waram Jesus o'jojojo. João cũg̃'i osunuy jeweju etaybitbinayũ eju- -xepxepayũ eju. 36 Jesus cũg̃cũg̃ o'e cewap ip. — Ak'i juy epe'e! — io'e João. — Teku Deus emunaẽ — io'e. — Cordeiro e'ũap co'i teku je'ũ ikẽrẽat uk am wuywebewi — io'e. 37 Iboap co buje, Jesus kay o'ju ip João eju etaybitbinayũ- -xepxepayũ. João ip o'suiwat Jesus kay jeju am. 38 Jesus o'jekorepẽn. — Ajo-kudadam eyju? — io'e Jesus. — Ocemutaybitbin'ukat, poce ẽn? — io'e ip. 39 — G̃a'a onuynuyap'a kay aju — io'e Jesus. O'ju ip Jesus eju. Oajẽm ip Jesus nuynuyap'a be. Katpuje ip oajẽm- -16 hora bima. Uk'a be ip oõm. Jesus eju ip osodop ixe kabia. 40 Pũg̃ ma ixeyũ'in André i osunuy- -xepxepayũ'in. André kuy João ekawẽn itaybit osunuy. Imẽneju Jesus eju o'ju. Ixe André Simão kitpit osunuy. 41 G̃ebuje André o'ju Simão kay- -jewag̃o kay. — Cristo ocetobuxik — io'e Simão be. (Wuydaxijo am Deus emunaẽ iape Cristo.) 42 O'tujowat Jesus kay. Jesus Simão o'jojojo. — Ẽn aco'i Simão — io'e. — João ipot aco'i ẽn. Wara'at ebuten g̃asũ — io'e. — Ojomõg̃ ebuten. Céfo i ebuten je'e — io'e Jesus. (Céfo Pedro iape Grego a'õm, wita'a iape Mundurukú a'õm). 43 Kuyaje: — Cum puk õn Galiléia eipi kay — io'e Jesus. Jesus Filipe o'tobuxik e dag̃ pima. — Filipe, oweju juy ejeku — io'e. 44 Filipe Betsaida ka bewiat osunuy, André dak, Simão Pedro dak. Pũg̃ka bewiat ip osodop. 45 G̃ebuje Filipe Natanael o'tobuxik. — Deus emunaẽ ocetobuxik — io'e Natanael be. — Moisés ixe muwẽg̃aptup o'tupmubararak kuyje — io'e. — Deus a'õbi o'tupmubararak. Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukayũ'ũm'ũm tak ixe muwẽg̃aptup o'tupmubararak. Jesus i ibutet. José'ũm ipot ixe, Nazaré ka bewiat — io'e. 46 — Apẽn ẽn e'em? — io'e Natanael. — Nazaré ka bewi g̃u Deus emunaẽ jajẽm — io'e. — Ejot cuy ijom — io'e Filipe bit. 47 Jesus Natanael o'jojojo ajẽm pima. — Ak'i juy epe'e — Jesus o'e jewejuacat pe. — Teku Israel naxeg̃ebit — io'e. — Wuymug̃uykukuku'ukat g̃u teku! Icẽmãn e'e'ukat ma teku! — io'e. 48 — Ẽn pit ojojo g̃u buk — io'e. — Apẽntak ẽn etaybit õn? — io'e Natanael. — Filipe be enomuwã buje õn ejojo wũy ma'g̃u ẽn — io'e Jesus. — Ẽn figueira'ip kabicuk pe bima ejojo õn — io'e. — Wa'õbacaam õn ejojo — io'e. 49 — Ocemutaybitbin'ukat — io'e. — Ẽn ma Deus ipot — io'e. — Icẽmãn ẽn ma Israel naxeg̃ebitbiyũ kukukat — io'e. 50 — Etabut okay, “Ẽn figueira'ip kabicuk pe bima ejojo õn,” i juk oce buye. “Jesus itaybit cĩcã,” i ẽn e'em. G̃uyjom pit obacaap ojomõg̃ ijodiacayũ be. Iboap epejojojo. “Soat podi ma Jesus ya'õbaca,” i ece g̃ebuje bit — io'e. 51 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e Jesus soat pe ijodiacayũ be. — Soat wag̃o õn — io'e. — Koce'i je'e kabi. Deus ekawẽn tojotjot'ukayũ je'kop okay. Jeu dak ip oxewi. Soat iboap epejojojo — io'e Jesus cebe ip.

2

1 Xepxep xet kap puje Jesus o'ju jewebumũnap epeta kay. O'ju jeweju etaybitbinayũ eju- -12 beayũ eju. Judeuyũ peta mug̃ẽg̃ẽ'uk osodop ip jewebumũn puje. Caná ka be peta o'g̃ug̃ẽ. Ibo ka Galiléia eipi be o'sukadop. 2 Jesusyũ juk o'tomuwã ip. Ixi dak o'ju ceweju ip. 3 G̃ebuje uva'abidi kay o'e ip o'ti'ũm puye. — Uva'abidi o'ti'ũm — io'e ixi Jesus pe. 4 — Aĩ — io'e Jesus. — I'e but g̃u iboap owebe. G̃asũ bit cũg̃ g̃u owebe Deus a'õbacaap mõg̃ ãm. 5 G̃ebuje ixi o'ju peta iwat a'õbuywatwat'ukayũ kay. — O'it a'õ kay juy epe'e — io'e cebe ip. 6 Idibi mũn'a o'yadop iboce 6 be. Wita'a mug̃ẽg̃ẽ o'yadop yabog̃at'a. 80 litro opop pũg̃'a be idibi, 100 litro dak. Judeuyũ jewebuwuywuy'uk ip osodop jekõn puje, jekõn epere buje dak. Jevasília wuywuy'uk osodop ip soat em. Imẽnpuye ti'ade o'tidop ig̃o'a be. 7 O'jekawẽn ibuywatwat'ukayũ be ixe Jesus. — Idibi juy epetibu ite'a munopapũn ãm- -pote'a munopapũn ãm — io'e. — Epeyamunopapũnpũn cuy ip idibim — io'e. Idibi o'eimuõm ip pote'a be. Yanopapũn o'e. 8 — Ti'in cuy epeti'uk yabewi — Jesus o'e cebe ip. — Eyekariwa kay juy epetidujowat — io'e. O'ti'uk ip yabewi. O'tidujowat ip jekariwa kay. 9 Idibim g̃u o'e. Uva'abidim o'jediewexat. Peta iwat o'tikõn. Peta iwat ma itaybit g̃u o'e abu o'timuwexat uva'abidim iam. O'ti'uk'iayũ bit itaybit o'e. G̃ebuje peta iwat jewebumũniat o'tomuwã. 10 — Soat oceju koam tikujĩjãti ũmũm ocebureyũ be. Ibeg̃beg̃ ip pima, oceju tikõõmati ũmũm cebe ip. Ẽn pit imẽn g̃u e'em. G̃asũ acã tikujĩjãati ũmũm ẽn ocewebe! — io'e. 11 Imẽneju ceweju etaybitbinayũ oitabun cekay. — Deus a'õbacaap kug̃ teku — io'e ip. Jesus idibi o'timuwexat uva'abidim. Jesus koam wuywebe i'e ba'oreat o'g̃ubapuk Caná ka beayũ etabutpe Galiléia eipi be. Õn Deus a'õbacaap kug̃ iap o'g̃ubapuk adeayũ be. 12 Iboap tomukadi Jesus o'ju Cafarnaum ka be. O'ju jexi eju, jekitpityũ eju dak, doze beayũ eju dak. Ade xet g̃u osodop ip ig̃o ka be- -pũg̃pũg̃ ã. 13 G̃ebuje o'ju Jerusalém ka kay jeweju etaybitbinayũ eju. O'ju ip Judeuyũ epeta kay. Peta mujurũg̃rũg̃'uk osodop ip Judeuyũ jeg̃ebu am Egito eipi bewi Deus wuydobuyũ'ũm'ũm o'tujujẽm iap kay. Páscoa i ig̃o epeta butet osunuy. 14 O'ju Deus eju kawẽnwẽnap'a kay- -yabog̃at'a kay. Oajẽm. Oõm. Adeayũ o'jojojo ya be. Biopak teidada'ukayũ o'jojojo uk'a naxirõg̃ pe. Carneiro teidada'ukayũ dak o'jojojo. Pukaso deidada'ukayũ dak o'jojojo. Soat ip o'jojojo yanaxirõg̃ pe. Ajẽmjẽmayũ edinheiro mutrokakan ip osodop warara'acayũ. 15 Jesus oitakomãn uk'a beacat kay. Ixibu o'subumukirik bõrõbum. Iõhõyũ o'g̃uwat ya bewi soat. Bioooh. Aki kay o'g̃ujẽm. Dinheiro mutrokakan'ukayũ dak o'g̃ujẽm. Biopak deidada'ukayũ dak o'g̃ujẽm. Carneiro deidada'ukayũ dak o'g̃ujẽm. Soat ip o'g̃ujẽm. Bug̃. Dinheiro mutrokakan'ukayũ emesa o'g̃uy'at. Duooooh. O'jedu. Soat o'g̃udu dinheiro isurũg̃at mesa bewi. 16 — Soat cuy epetujujẽm ite'a naxirõg̃ pewi! — io'e Jesus pukaso deidada'ukayũ be. — Webay duk'a be g̃u juy epeteidada! — io'e. 17 O'jeg̃ebu ip Deus ekawẽn kay doze beayũ. Ibodup pe ibararak opop:Bay, ijop'a eduk'a! i. Inaka warẽmtag̃ e'em ip ite'a be, i. Imẽnpuye wetakoma jĩjã, i. 18 G̃ebuje Judeuyũ kukukayũ o'jekawẽn Jesus eju. — Abu-a'õbi iteyũ eg̃ujẽm Deus eju kawẽnwẽnap'a bewi? — io'e ip Jesus pe. — Deus a'õbacaap cuy ejomõg̃ ocewebe — io'e ip. — Iboap mõg̃ puje, “Cũg̃ ma cebe iteyũ mujẽm ãm,” i kuka oce'e — io'e ip. 19 — Eywebe Deus eju kawẽnwẽnap'a muy'at puje, wara'at'a juy oyamuy õn ma — io'e Jesus. — Xepxep xet kap puje, wara'at'a oyamuy uk'a — io'e Jesus cebe ip. 20 — Iba'ore ewebe wara'at'a muy ãm xepxep xet — io'e ip. — Oceju ite'a muymuy ade koato- -46 koato — io'e ip Jesus pe. 21 Jesus ekawẽn cekawẽn pa'arẽm o'e cexe ip. “Uk'a” i'e buje, jejebit o'g̃uwẽn Jesus. 22 Ce'ũ'ũayũ xewi Deus pe Jesus muyu buje, Jesus ekawẽn kay o'jeg̃ebu ip doze beayũ. — Deus ekawẽntup pe ibararak icẽmãn — io'e ip. — Jesus icẽmãn o'e'e ocewebe — io'e ip jewewebe. 23 Adeayũ oitabun Jesus kay ixe Jerusalém ka be bima- -Judeuyũ Páscoa epeta mug̃ẽg̃ẽm pima. Õn Deus a'õbacaap kug̃ iap o'g̃ubapukpuk Jesus. Iboap co buje itabut o'e ip cekay. Imẽnpit Pũg̃pũg̃ayũ yopĩt ma itabut o'e. 24 Jesus pit itaybit osunuy apẽn ixeyũ jewag̃uyg̃uy iam. Imẽnpuye ibapug̃ g̃u o'jewemuwẽn cebe ip. 25 Abu-be Jesus e'em: — Apẽn teku jewag̃uyg̃uy — i? Ka'ũma be ma. Jewewebe ma itaybit osunuy.

3

1-2 Ixima be Nicodemos oajẽm Jesus kay. Nicodemos ya'õbuyxiat osunuy. Judeu osunuy. Fariseu osunuy. — Ocemutaybitbin'ukat — io'e Jesus pe. — Ocetaybit ẽn ocemutaybitbin'ukat iam. Wuywebe i'e ba'oreat mubapukpuk'ukat ẽn. Deus a'õbacaap mõg̃mõg̃'ukat ẽn. Abu-be Deus a'õbacaap mõg̃ put? Deus bikuyap tag̃ jekuku'ukat pe acã! Ocexe ẽn Deus xewiat — io'e Nicodemos. 3 — Icẽmãn õn e'em ewebe — io'e Jesus. — Waram eykap'ũm pima, iba'ore Deus pe eykukan — io'e. 4 — Apẽn kuka dak waram akap aypa bima? Iba'ore! — io'e Nicodemos. — Waram xe'e kuka aõm wuyxi uk pe? Iba'ore! — io'e. 5-6 — Aoyũ uk pewi wuykap puje, wuyebay ipotpoyũm acesop — io'e Jesus. — Deus biõg̃buk a'õbi bit Deus ebekitkiyũm acesop. Wuyag̃uyisum aceku. Icẽmãn õn e'em ewebe — io'e Jesus. — Idibi be eymubatisasan'ũm pima Deus eykukukan g̃u je'e, Deus biõg̃buk eywebe'ũm pima dak — io'e. 7 — “Deus ebekin cuy eg̃uy,” i õn e'em ewebe — Jesus o'e. — “Ag̃uyisum cuy ejeku,” i õn e'em ewebe. Ag̃uybabi'ũm g̃u juy eg̃uy wa'õ kay — io'e Nicodemos pe. 8 — Kabido jekpiwan ma pidojujum. Kabido a'ĩjojom pit wuyju. Eyetaybit g̃u poma pidojujum iam, pomawi o'subidodot iam tak. Imẽnpuxim eyetaybit g̃u dak apẽn kuka Deus ebekitkiyũm acesop ibiõg̃buk a'õbi iam — io'e. 9 — Apẽn paxi kuka o'jebapuk? Ekawẽn pa'arẽm oxe — io'e Nicodemos. 10 — Ẽn Israel naxeg̃ebitbit mutaybitbin'ukat- -Judeuyũ mutaybitbin'ukat — io'e Jesus. — Ẽn pit a'õbuyxi adeayũ xe. Apẽnpuye dak wekawẽn pa'arẽm exe? — io'e. 11 — Icẽmãn õn e'em ewebe — io'e Jesus. — Wetaybicap muwẽnuwẽn õn. Kuy ojojojoiat muwẽnuwẽn õn. Inaka ẽn wekawẽn kay g̃u — io'e. 12 — Ipi dag̃ayũ e'eap muwẽnuwẽn pima, etabut g̃u wekawẽn kay. Kabi beayũ e'eap muwẽn puje, iboap kay dak etabut g̃u kuka epe'e — io'e. 13 — Warara'acat g̃u o'kop kabi kadiwi o'jojojoiap muwẽn ãm ipi dag̃acat pe. Õn acã okop — io'e. — Soat wag̃o õn — io'e. 14 — Moisés puybujo'iatpu o'subumu'ãy ip-takũbi dag̃- -bronze mug̃ẽg̃ẽbu. Uk'a'ũmat pe o'subumu'ãy kuyje. Ig̃obu kay ceak'ibiyũ oe'ũ g̃u puybu nuy pibun. O'je'ada ip soat. Imẽnpuxim itakomaayũ obamupaya korosa be we'ũ ãm. Soat wag̃o õn — io'e. 15 — Okay itabucayũ yag̃uyisum jeku g̃asũ- -soat ip. Soat em itait jeedop ip Deus xe je'ũ buje dak — io'e Jesus. 16 — Deus xe wuykukpin cĩcã ajop. Imẽnpuye jekpot o'g̃udot wuykay. Pũg̃ ma ipot. Ixe ipot kay wuyetabut pima, soat em g̃u wuye'ũ acesop. Ce'ũ'ũayũm g̃u acesop. Waram acejetait. Soat em wuyetait acesop Deus xe — io'e. 17 — “Ipiat osupi'ajoat eywebe ikẽrẽat kug̃ eyju oxe buye,” i'e ojuy g̃u Deus. Imẽnpuye jekpot o'g̃ukop ipi kay. O'g̃udot ipi dag̃ayũ daxijo am ipiatpi'ajojoap kay cuap puxim — io'e. 18 — Deus ipot pũg̃ ma. Deus e'em g̃u “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe,” i jekpot kay itabucayũ be. Deus kuy o'e “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe,” i itabut'ũmayũ be bit, jekpot kay itabut'ũm puye. 19 Deus ipot osodot ipi kay apẽn ikẽrẽat Deus xe iap mubapuk am wuywebe, apẽn cũg̃ ma iap mubapuk am tak. Ixe kabiaap puxim. Ijodiayũ bit ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃. Kabiok tag̃ jekuku'ukat puxim ip. Imẽnpuye ip ibu'u jetabut am Deus ipot kay — io'e. 20 — Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ ibu'u jĩjã jemutaybinan ajo ikẽrẽ Deus xe iam. Imẽnpuye Jesus ekawẽn a'ĩjojom g̃u ip. Ibu'u jĩjã ip warara'acat pe itaybit am ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ teyũku iam. Kabiok tag̃ jekuku'ukat puxim ip — io'e. 21 — Idipat mujurũg̃rũg̃'ukayũ bit itabut Deus ipot kay, õn pit Deus ekawẽn tag̃ jekukum iap mubapuk am warara'acat pe. Kabia dag̃ jekuku'ukat puxim ip — io'e. Imẽn Jesus o'jekawẽn Nicodemos eju. 22 G̃uyjom Jesus o'ju Judéia eipi kay. Jeweju etaybitbinayũ eju o'ju- -doze beayũ eju. Iboceayũ mubatisasan osodop ip. 23 João Batista dak Enom ka be osunuy. Imubatisasan ip osunuy iboceayũ mutaybit am teyũku João Batista ebekitkiyũ iam. Salim ka xe osunuy tibog̃ puye. Adeayũ cucum o'e João kay. Imẽn João imubatisasan ip osunuy, 24 daomũnmũnap'a be g̃u buk puye. 25 João eju etaybitbinayũ o'jewa'õxikxik ip Judeu eju. — Abu g̃u cũg̃ ma wuyjuyũ mubatisasan teyũku webekitkiyũ iap mubapuk am? — io'e ip jewewebe. — Jesus g̃u xe'e? — io'e ip. — João Batista g̃u xe'e? — io'e ip jewewebe. 26 Imẽnpuye o'jekawẽn ip João eju. — Ocemutaybitbin'ukat — io'e ip. — Ag̃okatkat iboceayũ mubatisasan g̃asũ! Kuy bima ixe oceweju oeku Jordão wĩnãbu bima — io'e ip. — Ixe juk adi eg̃uwẽn ocewebe — io'e ip. — Soat iboceayũ cum cekay acã oceju ixe ebekitkiyũm g̃asũ bit i'e am — io'e ip. 27 — Ocokcok cĩcã adeayũ cum Jesus kay buye — io'e João bit. — Deus acã wuymõg̃mõg̃ wuya'õbuyxian — io'e. 28 — “Õn pit Cristo g̃u- -Deus emunaẽ g̃u õn,” i juk adi oce eywebe — io'e João. — “Deus acã omudot tot awap,” i juk adi oce eywebe. Kuy wekawẽn epeya'ĩjojo — io'e João. 29 — Wuyewebumũn puje jewebumũnat jetayxi bum — io'e João. — Jewebumũnat pure bit jewebumũnat xe nuynuy. Ibure icokcok e'em jewebumũnat icokcok puye. Jewebumũnat pure buxim õn — io'e João. — Õn tak ocokcok cĩcã adeayũ cum Jesus kay ya'õkayayũm — io'e. 30 — Ade jĩjã je'e ip Jesus a'õ kayayũm. Wa'õkayayũ bit ade g̃u je'e ip- -pũg̃pũg̃ ã. Imẽnpit ocokcok cĩcã — io'e João. Imẽn João o'jekawẽn jeweju etaybitbinayũ eju. 31 Kabi kadiwi oajẽmiat itaybit cĩcã. Soat podi ma itaybit. Ipi dag̃at pit ka'ũma. Itaybit ipi dag̃ayũ e'e am. Ipi dag̃ayũ e'e am acã kawẽnwẽn. Kabi bewiat pit itaybit cĩcã. 32 O'jojojoiap muwẽnuwẽn ixe. O'ya'ĩjojoiap muwẽnuwẽn tak. Inaka pũg̃pũg̃ acã itabut ya'õ kay. 33 Ixe a'õ kay itabucat pit e'em: — Deus cũg̃ wuykug̃ — i soat pe jebureyũ be. 34 Deus emumudot Deus ekawẽn muwẽnuwẽn. Cebay tacup g̃u. Jebiõg̃buk muõmõm jekpot pe. Imẽnpuye soat em jebay biõg̃buk a'õbi jekukum ipot. 35 Deus xe jekpot kukpin cĩcã. Imẽnpuye soat ja'õbacaap o'g̃ũm jekpot pe. — Okpot pit wa'õbaca jo'i — io'e Deus. 36 Deus ipot kay itabucat yag̃uyisum jeku ijodi bima. Ce'ũ buje itait jeenuy Deus xe. Itabut'ũmat pit Deus xe g̃u ma jeenuy itait. Soat em Deus itakoma jĩjã cekay- -ja'õ kay kũyjobit'ũmat kay.

4

1-3 Ibocewi Jesus o'jẽm Judéia eipi bewi, Fariseuyũ Jesus awẽg̃ o'yawẽg̃tobuxik puye. Adeayũ juk Fariseuyũ o'g̃ukũyjojo. — Ade g̃u João Batista eju etaybitbinayũ — io'e Fariseuyũ be. — Jesus eju etaybitbinayũ bit ade jĩjã — io'e ip. — Ade iboceacat mubatisasan Jesus — i napa ma o'e ip. Imẽnpit Jesus g̃u iboceacat mubatisasan osunuy idibi be- -ceweju etaybitbinayũ acã. Jesus epit ojuy Galiléia eipi kay jeweju etaybitbinayũ eju. 4 — G̃a'a aju Samaria eipi dag̃ — io'e Jesus. — G̃a'a — io'e ip. 5 Ibocewi oajem ip ag̃oka be- -Sicar ka be. Kuyje Jacó jekat o'g̃ũm jekpot pe- -José be. Sicar ka José katpuk tẽg̃ ma o'sukadop. 6 Jesus o'ju idibikũy kay. Ig̃okũy Jacó juk o'sukũykocat kuy bima. Jesus taopipi o'e cũg̃cũg̃ãm. Jebodoy am oabik. Oabik idibikũy xe o'sukopibareren puye. Kaxicug̃ o'e. 7-8 Jesus eju etaybitbinayũ o'ju ag̃oka be jexat pum. Ijẽm ip puje, ayacat oajẽm ikũy be- -Samaria eipi beat. Idibi bu ojuy oajẽm. G̃ebuje Jesus o'jekawẽn ayacat eju. — Etibu buk wekõnaptim — io'e Jesus. 9 — Ap! — io'e. — Ẽn Judeu. Õn pit Samaria eipi beat — io'e ayacat. — Apẽnpuye ẽn e'em owebe “Etibu buk wekõnaptim,” i? — io'e. Judeuyũ ibu'u jĩjã osodop Samaria eipi beat ewa'e bewi jekõn ãm. Imẽnpuye ayacat o'e ibu'u jewa'e beati ũm Jesus pe. 10 — Deus tei'ũma iũmũm wuywebe. Etaybit g̃u iboam — io'e. — “Etibu buk wekõnaptim,” i oce ewebe. Etaybit g̃u dak abu õn iam — io'e. — Etaybit õn ibima, “Etibu buk wekõnaptim,” i kuka ece owebe. Oxewi tiojuyjuy bima, ekõnaptim kuka otiũm ewebe. Itedi kõn puje, ag̃uyisum eceku. E'ũ buje dak soat em etait ecesũy Deus xe — io'e Jesus. 11 — Tapu — io'e. — Tibubuap kug̃ g̃u ẽn — io'e. — Ikũyberen cĩcã idibikũy. Pomawi kuka ig̃odi etibu- -wuymutaiticapti? — io'e. 12 — Ocedobu'ũm ya'õbuyxi osunuy- -Jacó'ũm — io'e ayacat. — Soat xe ya'õbuyxi osunuy. Ixe'ũm itekũy o'sukũykocat ocewebeam kuyje. Ixe Jacó'ũm tikõnkõn'uk osunuy itekũy bewiati. Cebekitkiyũ dak tikõnkõn'uk osodop, iõhõyũ dak. Ya'õbuyxi osunuy ixe'ũm Jacó'ũm. Ẽn pit ibodi ma'g̃u a'õbuyxi? — io'e Jesus pe. 13 — Itekũybewiati kõn puje, waram tak ebipuruk ece'e — io'e Jesus. 14 — Wemudiũmti kõn puje bit, waram ebipuruk g̃u ece'e- -pũg̃ em tak ka'ũma — io'e. — Wemudiũmti bit tiwaru. Idi'a buxim je'e ewebe- -tiapep'ũmati buxim. Imẽnpuxim je'e wemudiũmti. Tiapap g̃u je'e. Wemudiũmti kõn puje, waram eybipuruk g̃u epe'e. Itedi kõn puje, eyag̃uyisum epeku ijodi. Soat em eyetait epesop Deus xe eye'ũ buje dak — Jesus o'e cebe. 15 — Tapu — io'e. — Itedi buk etiũm owebe! — io'e. — Etiũm waram obipurukap puxim — io'e. — Etiũm puk waram ijoce tibum wajẽmap puxim — io'e Jesus pe. 16 — Ektop cuy eg̃udot okay — io'e cebe. — Ektop eju juy ecepit — io'e. 17 — Tã — io'e. — Oktoptep g̃u — io'e. — Icẽmãn ẽn e'em “Oktoptep g̃u,” i — io'e. 18 — Cinco beayũ eju juk a'g̃u ecewebumũn- -emumukukukyũ eju — io'e. — G̃asũ ewejuat ektop g̃u — io'e. — Imẽn ikẽrẽ Deus xe — io'e. — Icẽmãn ẽn e'em pit “Oktoptep g̃u,” i — io'e. 19 — Tapu — io'e. — G̃asũ bit iba'arẽm g̃u o'e oxe. Ẽn Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat ma — io'e ayacat. 20 — “Cũg̃ ma wuywebe Deus kay g̃ebum ma ijoce ma- -co'a be- -Gerazim'a be,” i juk adi o'e ocedobuyũ'ũm'ũm. Eyju bit Judeuyũ. “Cũg̃ ma wuywebe Deus kay g̃ebum am wara'atka be g̃u- -Jerusalém ka be acã,” i eyju e'em — io'e. — Abuyũ icẽm g̃u e'em exe? — io'e Jesus pe. 21-22 — Tũ'ũ, eya'õpicũg̃cũg̃ cuy wa'õ kay — io'e Jesus. — Eyju Samaria eipi beayũ — io'e. — Eyju e'em Deus pe “Ẽn ma ocekukukat,” i. Imẽnpit eyetaybit g̃u abu ixe iam. Oceju bit Judeuyũ. Oceju bit ocetaybit abu ixe iam. Deus Judeu o'taẽ ijodiayũ daxijojo'ukan, — io'e. — G̃uyjom ma “ ‘Ẽn ocekukukat,’ i juy ace'e wuyebay be Gerazim'a be acã,” i'ũmg̃u epe'e; “Jerusalém ka be acã,” i'ũmg̃u dak. Soat ka dag̃ “Ẽn ocekukukat,” i epe'e'e cebe — io'e. 23 — G̃axĩn ma Deus pe eykukukan epesop — io'e. — Ixe bikuyap tag̃ epeku. Ixe ekawẽn kay kũyjobin epesop. Imẽn eyeku buje, Deus kay g̃ebum epesop soat em. Eyebay ibikuy imẽn ma eyeku am — io'e Jesus. 24 — Deus ijebitbet g̃u. Ijo ba'ore eywebe — io'e. — Ixe kay juy g̃ebum epesop ijojom g̃u ma'g̃u. Ixe biõg̃buk a'õbi juy epesop g̃ebum cekay. Cekawẽn tag̃ tak cuy epesop g̃ebum cekay- -kawẽn icẽmat tag̃ — io'e Jesus. 25 — Wetaybit Cristo omuyku iam. Wuydaxijo am Deus emunaẽ omuyku — io'e ayacat. — “Deus emunaẽ ixe,” i wuyju e'em, “Wuydaxijo ixe,” i dak — io'e. — Yajẽm puje soan ocemutaybin ixe — io'e. 26 — Õn ma Cristo — Jesus o'e ayacat pe. — Õn ma kawẽnwẽn eweju — io'e. 27 Iboam e buje, ceweju etaybitbinayũ o'jepit Jesus kay jexat kug̃. Yag̃uybabi'ũm o'e ip ibapug̃ ma Jesus ayacat eju kawẽnwẽn puye. Imẽnpit: — Ajo-kay ẽn ayacat xewi? — i'ũmg̃u o'e ip Jesus pe. — Apẽnpuye ẽn kawẽnwẽn ayacat eju? — i'ũmg̃u dak ip o'e cebe. 28 G̃ebuje ayacat o'jepit jeka kay. O'ju jeka beacat kay. Timũn'a o'yaiwat idibikũy xe. Jay. Oajẽm. 29 — Epesot cuy ag̃okatkat com — io'e cebe ip- -jeka beacayũ be. — Idibikũy xe omuy — io'e. — “Ẽn cuk adi ikẽrẽat eg̃ujurũg̃rũg̃,” i juk o'e owebe — ayacat o'e. — Ixe xe'e Cristo? — io'e. — Ixe xe'e Deus emunaẽ? — io'e ayacat. 30 O'ju ip Jesus kay. O'jẽm ip ag̃oka bewi. 31 Ag̃oka bewiayũ ajẽm awap ceweju etaybitbinayũ o'jekawẽn Jesus eju. — Ocemutaybitbin'ukat — io'e ip. — Juku wuyxat — io'e ip. — G̃a'a acekõn! — io'e ip. 32 — Oxat g̃u omucokcokcog̃- -wara'at acã. Eyetaybit g̃u iboam — io'e- -Jesus o'e. 33 — Warara'acat xe'e ixat o'tojot cebe? — io'e ip jeweweju. 34 — Eyju ma eycokcok eyxat kug̃ pima. Õn pit ocokcok omudocat bikuyap tag̃ weku am — io'e. — Omudocat kapikap o'g̃ũm owebe. Ocokcok oce wekapikap mu'ũm ãm — Jesus o'e cebe ip. 35 — “Ebadipdip kaxi kap puje, wuyku beat'a yaop je'e,” i eyju ma e'em. “G̃axĩn ma yaop,” i õn pit e'em eywebe. Imẽnpuxim eyxe adeayũ ibu'u jemutabun am okay. “Ak'i epe'e iteyũ kay- -ajẽmjẽmayũ kay,” i õn pit e'em — Jesus o'e. — “G̃axĩn ma ip itabun okay,” i — io'e. 36 — Kadaidaidada'ukat jekapikaptei bubum, jeku beat'a bubu'ukat tak. Icokcok e'em ip jeku beat'a kug̃ pima. Imẽnpuxim omuwẽnuwẽn'ukat icokcok je'e warara'acat pe itabut puje, warara'acat mutabunbun'ukat tak. Itabucayũ soat em itait jeedop ip webay xe kabi be — Jesus o'e. 37-38 — Õn cuk eymuju omuwẽn ãm adeayũ be. Icẽmãn wuyju e'em “Wara'at taidadam. Wara'at pit yabubum,” i. Imẽnpuxim pũg̃pũg̃ayũ omuwẽnuwẽn. Warara'acayũ itabut'ũmayũ mutabunbun. Adeayũ epeg̃utabun g̃asũ cebe ip omuwẽn puje. Itabut je'e ip warara'acayũ kuy omuwẽn puye — Jesus o'e. 39-40 G̃ebuje ag̃oka bewiayũ oajẽm cekay- -Jesus kay. Oitabun ip cekay. Ade oitabun Samaria eipi watwat. Itabut ip o'e ayacat o'jewemuwẽn puye. — “Ikẽrẽat eg̃ujurũg̃rũg̃rũg̃,” i juk xeku o'e owebe — i juk ayacat o'e cebe ip. Itabut ip o'e cekay. — Ocexe juy eg̃uy — io'e ip Jesus pe. — Ha'a. Og̃uy — io'e. Xet. Xet. Xepxep xet osunuy ig̃o ka be. 41 Warara'acayũ Jesus kay itabut o'e cekawẽn co buje. Ade jĩjã itabut o'e cekay. 42 — Koap ma ekawẽn oceya'ĩjojo. Imẽnpuye ocetabut cĩcã ixe kay — io'e ip ayacat pe. — Ixe ekawẽn oceya'ĩjojo g̃asũ bit. Ixe ipi dag̃acat taxijojo'ukat wuyxe — io'e ip. 43 Xepxep xet o'kap. Jesus waram o'ju Galiléia eipi kay. Ixe ka Galiléia eipi be o'sukadop- -Nazaré ka. 44 — Warara'acayũ xe Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat ya'õbuyxi. Jeka beacat xe bit ka'ũma — i juk o'e Jesus. 45 Galiléia eipi watwat pit Jesus o'topabijurũg̃. Icokcok ip o'e. Jesus osunuy ya'õbuyxi cexe i Peta mug̃ẽg̃ẽm ip osodop Jerusalém ka be. Jerusalém ka be bima Jesus e'eap o'jojojo ip. Ja'õbacaap mõg̃mõg̃ap o'jojojo ip. Imẽnpuye icokcok ip o'e Jesus dopabijurũg̃ puje. 46 Jesus o'jepit Caná ka kay- -idibi o'timuwexat uva'abidim iat ka kay. Caná ka Galiléia eipi be o'sukadop. Ipi kukat ebekit ig̃oka be osunuy- -Caná ka be. Ixe ipot iwãtaxipi jĩjã osunuy. Po'i osunuy ipot Cafarnaum ka be. Oe'ũ pin ipot jewãtaxipiap pibun. 47 — Jesus oajẽm ijoce, adeayũ o'e ipi kukat ebekit pe. Oajẽm Judéia eipi bewi — io'e ip cebe. Ipi kukat ebekit o'ju Jesus kay. Jay. Oajẽm. — Ejot cuy oduk'a be — io'e. — Okpot eg̃u'ada! — io'e Jesus pe. — Oe'ũ pin okpot — io'e. 48 — Deus ja'õbacaap mõg̃mõg̃ap coco'ũm puje, kuka eyetabut g̃u epe'e okay — io'e Jesus — wuywebe i'e ba'oreat mubapukpukap coco'ũm puje dak. 49 — Kariwa — io'e. — Ejot cuy okpot e'ũ awap — io'e. 50 — Ecepit cuy eduk'a be — io'e Jesus. — Ekpot kuy o'je'ada. Oe'ũ g̃u — io'e. Iwãtaxipi topibit ebay itabut o'e Jesus a'õ kay. Aripit. O'jepit jeduk'a kay. Jesus eju g̃u o'jepit- -jag̃epũg̃ ma. 51 Jeduk'a be kapikpik'ukayũ ixe o'topabijuk e dag̃- -jeduk'a be yajẽm pima. — Ekpot oe'ũ g̃u — io'e ip. — O'je'ada jĩjã — io'e ip cebay be. 52 — Poce kaxi bima o'je'ada? — io'e. — Wuyase bima o'je'ada kapusu — io'e. — Ipa'iat oi'ũm — io'e ip cebay be. 53 — Wuyase bima ma Jesus o'jekawẽn oweju — io'e cebay. — “Ekpot kuy o'je'ada,” io'e owebe — io'e. Imẽneju itabut o'e Jesus kay. Tuk'a beacat tak itabut o'e ip cekay- -soat ip. 54 Imẽn Jesus waram wuywebe i'e ba'oreat o'g̃ubapuk adeayũ etabutpe- -Galiléia eipi beacat etabutpe. O'g̃ubapuk Judéia eipi bewi ijẽm puje.

5

1 G̃uyjom Jesus waram o'ju Jerusalém ka kay. Oajẽm. Judeuyũ peta mug̃ẽg̃ẽm osodop ibo ka be. 2 Jerusalém ka be idibi'it'iti o'tinuy. Betesda i tibutet osunuy Judeuyũ a'õm. Ovelha muõmõmap exĩntabi xe o'tinuy ixedi- -ag̃oka ekorara exĩntabi xe. Pũg̃põg̃bi iwãtaxipiat nuyap'a o'yadop idibi'it'iti akokoreren. 3 Ade iwãtaxipipiayũ kapopo'i osodop joyũ'abeku. Ita'ũmayũ osodop ip, cexĩg̃xĩg̃ pa'oreayũ dak, ijebit e'ũayũ dak. Timukoruyap wiwim ip osodop iwãtaxipipiayũ. 4 Deus ekawẽn tojotjot'ukat ajẽmjẽm'uk osunuy ig̃odi be. Idibi mukoruy buje, iwãtaxipipiayũ kopkop'uk ip osodop idibi kay. Koap kopat acã o'je'ada. 5 Jesus oajẽm ig̃odi xe. G̃ebuje Jesus ag̃okatkat o'jojojo ig̃odi xe. Ixe ag̃okatkat ade koato iwãtaxipi osunuy. 38 koato iwãtaxipi osunuy. 6 Ade koato po'i osunuy jewãtaxipiap kug̃. Jesus itaybit o'e iboam. — Tapu, e'ada pin tu? i — io'e Jesus cebe. 7 — Hm hm — io'e ag̃okatkat. — We'ada pin oce. Imẽnpit ka'ũmg̃u obure odujukop am idibi kay timukoruy buje — io'e. — Okop pa'ore. Okop pin pima, warara'acat ma kom. Ixe ma o'je'ada — io'e. — Õn pit ka'ũma — io'e. 8 — E'ãy — io'e Jesus. — Exexecaptup cuy etupu — io'e. — Xĩg̃xĩg̃ ece — io'e. 9 O'je'ada g̃ebuje bit ag̃okatkat. Jexexecaptup o'tupu. Xĩg̃xĩg̃ o'e. Xipat o'e. Judeuyũ xe jebodoydoyap kabia osunuy. Sábado osunuy. 10 Imẽnpuye Judeuyũ kukayũ o'jekawẽn ag̃okatkat eju- -ce'ada'ibit eju. — Jebodoydoy oceju ijop kabia. Cũg̃cũg̃ g̃u — io'e ip. — Ka'ũmg̃u wuyekapikap g̃asũ. Wuymutaybitbinap tag̃ g̃u ẽn e'em — io'e ip. — Cũg̃ g̃u ewebe exexecaptup tujowat am g̃asũ. Kapikpig̃ ẽn exexecaptup tujowatwan — io'e ip. 11 — “Exexecaptup cuy etupu,” i juk o'e owebe omu'adaat — io'e. — “Xĩg̃xĩg̃ ece,” io'e owebe — io'e ce'ada'ibit. 12 — Abu o'e ewebe “Exexecaptup cuy etupu,” i; “Xĩg̃xĩg̃ ece,” i dak? — io'e ip. — Apẽn ibutet? — io'e ip. 13 Imẽnpit ce'ada'ibit itaybit g̃u o'e jemu'adaat puten. Imu'ada buje, Jesus dao ma o'jẽm adeayũ parakpewi. Imẽnpuye ce'ada'ibit itaybit g̃u o'e ibuten. 14 Jesus ce'ada'ibit o'tobuxik g̃uyjom. Deus eju kawẽnwẽnap'a be o'tobuxik- -yabo'gat'a be. — Kuy ece'ada — io'e. — Ikẽrẽat cuy eg̃ujurũg̃ g̃u waram ewãtaxipinap puxim — io'e Jesus imu'ada'ibit pe. — Hm hm. Ikẽrẽat og̃ujurũg̃ g̃u — io'e. 15 Ce'ada'ibit o'jẽm. O'ju Judeuyũ kukukayũ kay. — Kuy bima wetaybit g̃u og̃uy abu omu'ada iam — io'e. — G̃asũ bit wetaybit oce ibuten — io'e. — Jesus i ibutet — io'e cebe ip. 16 Imẽnpuye Judeuyũ kukukayũ Jesus kaykay o'e ip. Yaoka ojuy ip Jesus ag̃okatkat o'g̃u'ada jebodoydoyap kabia be buye. 17 Imẽneju Jesus o'jekawẽn cebe ip. — Webay soat kabia jekapikap kug̃ e'em. Imẽnpuxim õn tak wekapikap kug̃ e'em — io'e Jesus cebe ip. 18 Imẽnpuye Jesus aoka ojuy ip Judeuyũ kukukayũ. — Jesus o'jekapik jebodoydoyap kabia be. Ag̃okatkat o'g̃u'ada — io'e ip. — Imẽn cũg g̃u Deus xe — i napa ma ip o'e. — Jesus o'e “Deus webay,” i — io'e ip. — “Deus webay” i'e'em pima, “Deus a'õbacaap co'i õn tak wa'õbaca,” i'e'em tak — io'e ip. — Imẽnpuye juy ayaoka — io'e ip. Imẽn o'jekawẽn ip jeweweju. 19 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn Judeuyũ kukukayũ eju. — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e. — Deus ipot õn. Wa'õbi g̃u õn e'em- -webay a'õbi acã. Webay e'eap cocom õn. Webay e'eap tag̃ acã õn e'em, ixe ipot puye — io'e. 20 — Webay xe okukpin cĩcã. Webay a'õbi iwãtaxipiat mu'ada'ada'uk og̃uy. Idip cĩcã o'e iwãtaxipiat mu'adaap. Iboap podi ma idipat g̃ubapuk webay — io'e Jesus. — Eyetabẽg̃bẽg̃ epe'e iboap cocom- -webay e'eap cocom — io'e. 21 — Webay ce'ũ'ũayũ mutaicin. Waram ip itait. Kabi kay ixeyũ muyuhum. Õn tak waram ce'ũ'ũayũ mutaicin. Obikuy bima waram imutaicin õn ixe ipot puye — io'e. 22 — Deus g̃u e'em ijodiacat pe “Eykẽrẽ oxe,” i. Owebe ma webay e'em “Ẽn ma ece ‘Ikẽrẽat kug̃ eyju Deus xe,’ i ijodiacat pe — io'e Jesus. 23 — Imẽnpuye adeayũ je'e owebe “Ẽn Deus ipot,” i. “A'õbuyxi jĩjã ẽn,” i. “Deus tak ya'õbuyxi jĩjã,” i je'e ip. Warara'acayũ xe wa'õbuyxi'ũm pima, webay dak kuka o'e ya'õbuyxi g̃u. Omudocat tak kuka o'e ya'õbuyxi g̃u cexe ip — io'e Jesus. 24 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e. — Wa'õ kay kũyjobicayũ yag̃uyisum jekukum- -omudocat kay itabucayũ — io'e. — Soat em Deus xe jeedop ip itait — io'e. — “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe,” i'ũmg̃u je'e Deus okay itabucayũ be. “Soat em ipiat osupi'ajoat eywebe,” i'ũmg̃u dak je'e cebe ip — io'e Jesus. — “Soat em ipiatpi'ajojoap pe juy epesop,” i'ũmg̃u je'e cebe ip- -“Soat em oxe ma juy epesop,” i acã — io'e Jesus. 25 — Icẽmãn õn e'em eywebe. Deus ipot õn. G̃axĩn ma ojẽm eyxewi. Oajẽm waram. Wajẽm puje, wa'õberen ocewãwã. Ce'ũ'ũayũ wa'ĩjojo. Waram g̃uto jetait ip wa'õberen wewãwã buje. 26 Warara'acat Deus mutaicin g̃u. Ja'õbi ma itabẽg̃ e'em. Wa'õbi ma õn tak wetait — io'e. — Õn tak webay jo'i — io'e. 27 — Soat wag̃o õn. Webay a'õbi acã õn e'em pũg̃pũg̃ayũ be “Eykẽrẽ g̃u Deus xe,” i. Ya'õbi acã “Eykẽrẽ Deus xe,” i õn e'em warara'acayũ be — io'e. 28 — Eyag̃uybabi'ũm g̃u juy epesop wekawẽn kay. G̃uyjom ma ce'ũ'ũayũ wa'ĩjojo — io'e. 29 — Ce'ũ'ũayũ xewi jeu ip jedopap pewi. Xipacat mujurũg̃rũg̃'ukayũ jeu kabi kay. Soat em Deus xe jeedop ip. Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ dak jeu. “Eykẽrẽ oxe,” i je'e Deus cebe ip. Ixeyũ g̃uju ipiat'ajojoap pe — io'e. 30 — Wa'õbi g̃u õn kawẽnwẽn- -pũg̃ em tak ka'ũma. Obikuyap tag̃ g̃u õn jekukum- -omudocat bikuyap tag̃ acã. Kuy owebe Deus e'eap tag̃ acã õn kawẽnwẽn. Imẽneju cũg̃ ma owebe “Ikẽrẽat kug̃ eyju Deus xe” i'e am pũg̃pũg̃ayũ be; “Xipat eyju Deus xe” i'e am warara'acayũ be — io'e. 31 — Õn acã omuwẽnuwẽn pima, “Deus a'õbi õn e'em,” i'e'em pima, “Dapxi ẽn,” i kuka juk epe'e. Wa'õ kay eyetabut g̃u kuka epe'e — io'e Jesus. 32 — Wara'acat tak omuwẽnuwẽn. Webay dak omuwẽnuwẽn. Ixe icẽmãn e'em. Wetaybit icẽmãn ixe omuwẽnuwẽn iam — io'e. 33 — Eybureyũ juk epeg̃uju João Batista kay — io'e Judeuyũ kukukayũ be. — Ixe João icẽmãn omuwẽnuwẽn oeku. 34 “Xipan cuy epe'e omuwẽnuwẽn,” i'ũmg̃u õn pit e'em warara'acayũ be. “João icẽmãn omuwẽnuwẽn oeku,” i õn e'em eywebe, eydaxijo ojuy õn puye — io'e Jesus. 35 — Lamparina kug̃ pima wuyetaybit poma aju iam. João Batista lamparina buxim osunuy. João Deus ekawẽn muwẽnuwẽn oeku. Imẽnpuye eyetaybit cũg̃ ma jeku am Deus xe iam. Darem ma eycokcog̃ epesop ixe ekawẽn com — io'e. 36 — João omuwẽnuwẽn oeku. Adeayũ okay itabut o'e. Webay a'õbi wa'õbacaap mõg̃mõg̃ ojeku eyetabutpe. Iboap tobuxik puje adeayũ e'em owebe “Ebay juk omudot ocekay,” i. 37 Webay omuwẽnuwẽn. Omudocat omuwẽnuwẽn. Eyju bit kũyjobit g̃u webay a'õ kay. Webay kay eyetabut g̃u dak — io'e Jesus. 38 — Webay juk omudot ijodi. Webay a'õmupubutbun eyju bit, eybu'u jĩjã eyetabut am okay buye — io'e. 39 — Eyju Deus ekawẽntup cocom cĩcã. “Deus ekawẽn tag̃ jekukum pima, cebekitkiyũm acesop,” i eyju e'em. “Soat em Deus xe acesop wuyetait,” i dak eyju e'em. Imẽnpit Deus ekawẽntup tak omuwẽnuwẽn — io'e. 40 — Inaka eybu'u jĩjã eyetabut am okay. Okay eyetabun pima, soat em epesop eyetait Deus xe — io'e. 41-42 — Wetaybit apẽn eyju jewag̃uyg̃uy iam. Wetaybit cĩcã eyju Deus kay g̃u jĩjã iam — io'e Jesus. — Imẽnpuye eywebe ibuyxim okukap kudadam g̃u õn — io'e Jesus. 43 — Webay a'õbi ojot. Imẽnpit eyju eyetabut g̃u jĩjã okay. Ja'õbi warara'acat tot puje bit, ixe kay kuka eyetabut epe'e — io'e. 44 — Pũg̃ ma Deusat. Kaũmg̃u wara'at. Eyju bit Deus pe xipan eymuwẽnuwẽnap kudadam g̃u- -wuyjuyũ be xipan eymuwẽnuwẽnap kudadam acã. Imẽneju eybu'u jĩjã eyetabut am okay — io'e. 45-46 — Eyju te'e ma e'em “Moisés emudupmubararaktup tag̃ oceju jekukum,” i. “Imẽnpuye oceju cũg̃ cĩcã Deus xe,” i eyju te'e ma e'em — io'e. — Moisés cuk adi omuwẽnuwẽn Deus ekawẽntup pe. Imẽnpuye Moisés a'õ kay eyju kũyjobit pima, wa'õ kay dak kuka juk kũyjobit epe'e. “Teyũku ikẽrẽ,” i'ũmg̃u õn pit e'em webay be. Deus acã je'e eywebe “Eykẽrẽ oxe, Moisés a'õ kay kũyjobit'ũm puye,” i. 47 Moisés emudupmubararaktup kay eyetabut g̃u. Imẽnpuye wa'õ kay dak iba'ore eymutabut am — io'e Jesus Judeuyũ kukukayũ be.

6

1 Ibocewi Jesus iodi o'timudek- -Galiléia eipi beati. Tiberíades tibutet osunuy. 2 G̃ebuje adeayũ o'ju Jesus kay. — Jesus juk adi iwãtaxipipiayũ o'g̃u'ada'ada. Wuywebe i'e ba'oreat o'g̃ubapukpuk — io'e ip. — Waram tak paxi iwãtaxipiat g̃u'ada? — io'e ip jewewebe. Imẽnpuye o'ju ip tomuju. 3 O'jeu Jesus co'apẽn pe. Jeweju etaybitbinayũ eju oabik- -doze beayũ eju. 4 Judeuyũ epeta wap osodop ip- -Páscoa epeta wap. 5-6 G̃ebuje Jesus adeayũ o'jojojo. — Teyũku og̃ubeg̃beg̃ ixan — io'e jewebe ma. — Filipe du itabut adeayũ mubeg̃beg̃ put Jesus pe iap kay? — io'e Jesus jewebe ma. Imẽnpuye: — Apẽn xe'e juy pão'a aceyabu iteyũ xat'am- -soat xat'am? — io'e Jesus Filipe be. 7 — 6 kaxi be wuyekapikap teim pão'a bu buje, kuka o'e g̃u adeayũ xat'am — io'e Filipe. 8 Wara'acat o'jekawẽn Jesus eju jeweju etaybin'ibiyũ'in. André o'jekawẽn ceweju. Simão Pedro wag̃o osunuy André. 9 — Ak'i! — io'e André. — Yaypan'isuat otobuxik. Cinco be pão'a kug̃. Axima kug̃ tak xepxep — io'e. — Imẽnpit apẽg̃ãm kuka ajat cexewi? O'e g̃u kuka adeayũ xat'am — io'e. 10 — “Epabik cuy,” i juy epe'e adeayũ be — Jesus o'e jeweju etaybitbinayũ be. O'jekawẽn ip adeayũ be. Oabikbik ip adeayũ kapĩ'idip ceje, tip'ade o'tiptop puye. Ade jĩjã ip osodop. Cinco mil ag̃okatkayũ osodop aoyũ parakpe, bekitkiyũ parakpe dak. 11 G̃ebuje Jesus pão'a o'yabu. O'jekawẽn Deus eju. — Bay, ẽn xipat — io'e cebe. — Ocexat'am eyamudot ocewebe — io'e. O'yaũm doze beayũ be pão'a. Yaũmũm pima o'yamu'aren cĩcã. Ya'ada jĩjã o'e. Doze beayũ pão'a o'yaũmũm kaxikxik'iayũ be. Axima dak o'g̃ũm doze beayũ be. Iũmũm pima o'g̃u'aren cĩcã. Doze beayũ o'g̃ũmg̃ũm cebe ip- -kaxikxik'iayũ be. Kuy jemu'opinput o'jat ip. Ibeg̃beg̃ ip o'jekõn. 12 Soat ip ibeg̃beg̃ o'e Jesus ixat o'g̃u'aren cĩcã buye. — Ceaepoyat'a juy epeyabu — io'e Jesus doze beayũ be. — Epeyamuxipan — io'e. — Axima epoyat tak cuy epejat. Epeg̃uxipan cuy — io'e. — Epejat cuy ierepap puxim — io'e cebe ip. 13 Soat cepayat ip o'jat. Pag̃eiro'a jo'iat'a be o'g̃uõm ip. O'yamuporan ip cepoyan. Doze be o'yamunopapũn pa'geiro'a jo'iat'a. 14 Imẽn Jesus wuywebe i'e ba'oreat o'g̃ubapuk soat etabutpe. Ixat o'g̃u'aren cĩcã. Imẽnpuye: — Ite ma Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat! — io'e ip jewewebe o'jojojo'iayũ. — Ade koato ma ixe ajẽmap wiwim ocesop — io'e ip jewewewbe ma. 15 Jesus dakoy ojuy ip o'e. “En ma juy ocekukan ece” i'e ojuy ip cebe. — Odakoy ojuy ip jekukukan — io'e. — G̃asũ bit obu'u ixeyũ kukukan — io'e Jesus jewebe ma. Imẽneju o'jepit jenomukay ma. Jag̃epũg̃ ma o'ju co'a dag̃. 16 Kabiog̃kabiog̃'i bima ceweju etaybitbinayũ o'kop iodi kay- -doze beayũ. 17 Iodi mudek ojuy ip. — G̃a'a acepit Cafarnaum ka be — io'e ip jewewebe. Kobe be ip oõm. Kabiok o'e. Jesus oajẽm g̃u buk. 18 Tipodoybog̃ cĩcã o'e kabidobog̃ puye. Daum cĩcã kobe tipodoy dag̃. 19 Wũy jĩjã o'jekoykoy ip. 5 kilometro o'jekoykoy ip. Jesus o'jojojo ip. Xĩg̃xĩg̃ oeku idibi adopa dag̃ Jesus. Yakõmkẽm g̃u tipodoy dag̃. Xĩg̃xĩĩĩĩĩh. Ti'adopa dag̃ cũg̃cũg̃ ma oajẽm. Oajẽm pin kobe kay. Iparara jĩjã ip o'e ti'adopa dag̃at tobuxik puje- -xĩg̃xĩg̃at tobuxik puje. — Ajo xe'e teku ti'adopa dag̃at? — io'e ip jewewebe. 20 — Eypararam g̃u juy epesop — io'e. — Wara'at g̃u õn. Õn ma — io'e Jesus. 21 Iparara g̃u ip o'e doze beayũ Jesus ekawẽn co buje. Icokcok cĩcã ip o'e. Imẽnpuye: — Eõm kobe be — io'e ip cebe. Kobe dak o'jemũg̃ wĩnãbu. Jejuap ojuy ka be o'jemũg̃. Mug̃. 22 Kuyaje tomukudadaayũ Jesus o'tobuxik g̃u. — Apu Jesus? — io'e ip jewewebe. — Pũg̃ ma juk kobe ijoce osodop kapusu — io'e ip. — Jesus pit oõm g̃u ibo be kobe be — io'e ip. — Ceweju etaybitbinayũ acã juk oõm kobe be. Ixe bit ka'ũma — io'e ip. — Apoma o'ju? — io'e ip jewewebe. 23 Kawẽnwẽn pima wĩnãbuayũ oajẽm jekobe dag̃. Tiberíades ka bewi ip oajẽm. O'jemũg̃ ip. Mug̃. Wuyjuyũ be pão'a o'oap pe o'jemũg̃ ip. Jebay eju kapusu wuykukukat Jesus o'jekawẽn iap pe o'jemũg̃ ip. 24 — Jesus pit ijoce g̃u omuy — io'e ip- -tomukudadaayũ o'e yajẽm'ibiyũ be. — Ceweju etaybitbinayũ dak ijoce g̃u omuy — io'e ip. — G̃a'a atimudek eyekobe dag̃ — io'e ip. — G̃a'a — io'e ip. Imẽnpuye ip oõm kobe be- -Tiberíades ka bewiayũ ekobe be. Porog̃. Oõm ip soat. Toktek. O'timudek ip wĩnãbu. Cafarnaum ka ebikopap pe ip o'jemũg̃ Jesus kudadam. — G̃a'a Jesus ajokudada! — G̃a'a! — io'e ip. 25 O'tobuxik ip. Wĩnãbu ip o'tobuxik. — Ocemutaybitbin'ukat — io'e ip. — Puje ajẽm ijoce? — io'e ip. — Ekudadam oceku — io'e ip Jesus pe. 26 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn ceweju ip. — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e Jesus cebe ip. — Kapusu pão'a epeyabu oxewi. Eybeg̃beg̃ epesop oxewiat'am. G̃asũ epesot okudadam “Ẽn xipat cĩcã” i'e am g̃u- -pão'a o pin puye acã — io'e Jesus cebe ip. 27 — Eyxat kay acã g̃u juy epeyeg̃ebu. Eybeg̃beg̃ eyxan ijodi bima acã — io'e. — Wara'at tak opop eyxat eyag̃uymuisusunap xat — io'e. — Ixe xat o buje, eyag̃uyisum epeku ijodi bima. Soat em epesop eyetait Deus xe eye'ũ buje dak — io'e. — Soat wag̃o õn. Deus webay. “Obikuyap tag̃ ẽn jekukum soat em,” i juk o'e Deus owebe — io'e. — “Imẽnpuye ẽn ma ibiat xat ũmũm'uk eg̃uy wuyjuyũ be,” i juk o'e owebe — io'e. — Eyju dak Deus bikuyap tag̃ cuy epekuku soat em ma — io'e. 28 — Apẽn xe'e oceku soat em Deus bikuyap tag̃? — io'e ip Jesus pe. 29-31 — Deus e'em “Wemumudot kay eyetabun cuy epesop,” i — io'e. — Õn ma Deus emumudot — io'e. — Okay eyetabut puje, Deus bikuyap tag̃ eyju jekukum — io'e Jesus. — Ocedobuyũ'ũm'ũm pão'a jo'iat'a o'o'uk ip osodop uk'a'ũmat tag̃ pima — io'e ip Jesus pe. — Imẽn e'em Deus ekawẽntup:Moisés pão'a mudodot'uk osunuy cekay ip- -kabi bewiat'a, i — io'e ip. — Deus a'õbi Moisés ja'õbacaap mõg̃mõg̃'uk osunuy pão'a jo'iat'a mudodon — io'e ip. — Pãm ẽn? A'õbacaap cuy ejomõg̃ ocetabutpe — io'e ip. — Imõg̃ puje ocetabut oce'e ekay — io'e ip. 32 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e Jesus cebe ip. — Ja'õbi g̃u Moisés pão'a jo'iat'a mudodot'uk osunuy eydobuyũ'ũm'ũm pe- -Deus a'õbi acã. Moisés Deus xewiatxat g̃u imudodot'uk osunuy cekay ip. Deus pit jexewiatxat mudodon eywebe- -eyag̃uymuisusunap xat — io'e Jesus. 33 — Deus cuk omudot jexewi kuyje pão'a jo'iat'a mudocap co'i — io'e. — Õn kabi kadi wiatxat co'i ojot ijodiat ag̃uymuisun am — io'e. — Okay itabucayũ yag̃uyisum jeku — io'e. — Õn ijodiat ag̃uymuisusun'ukat — io'e. 34 — Kariwa — io'e ip Jesus pe. — Ibiatxat cuy eg̃ũm ocexan. Soat em cuy eg̃ũmg̃ũm ocewebe. 35 — Õn Deus xewiatxat — Jesus o'e. — Õn ma ijodiat ag̃uymuisusun — io'e. — Okay eyetabut puje, soat em eycokcog̃ epesop ibeg̃beg̃at co'i. Okay eyetabut puje soat em eycokcog̃ epesop ibipuruk'ũmat co'i — io'e Jesus. 36 — “Eybu'u eyetabut am okay,” i juk adi ocece eywebe — io'e Jesus. 37 — Webay pũg̃pũg̃ayũ mutabunbun okay. Imẽnpuye itabut ip okay. “Eyetabun g̃u juy epesop okay,” i'ũmg̃u õn pit e'em cebe ip- -itabun ojuyayũ be- -pũg̃ pe dak ka'ũma — io'e. 38 — Kabi kadiwi juk oajẽm obikuyap tag̃ weku am g̃u. Omudocat bikuyap tag̃ weku am oajẽm — io'e. 39 — Soat em ag̃ õn okay itabucayũ kay. Imẽnpuye jetabucap epereperem g̃u ip- -pũg̃ tak ka'ũma. Waram ixeyũ og̃uyu kabi kay ce'ũ'ũayũ muyuap kabia be. Og̃uyu ip omudocat bikuyap tag̃ — io'e Jesus. 40 — Okay itabucayũ og̃uyu ce'ũ'ũayũ xewi, webay soat ce'ũ'ũayũ muyuap kabia be — io'e. — Soat ip jeedop itait Deus xe soat em- -abu õn iam itaybicayũ. Imẽn webay ibikuy — io'e Jesus. 41 Imẽneju Jesus ekawẽn kay g̃u ip o'e Judeuyũ kukayũ. Jewa'õxikxig̃ o'e ip jeweweju. — “Õn Deus xewiat,” i teku e'em — io'e ip. — “Kabi kadiwiat xat co'i õn,” i teku e'em — io'e ip. 42 — Jesus ma teku! — io'e ip jewewebe. — José'ũm ipot teku — io'e ip te'e ma. — Wuyetaybit ixim, cebay'ũm tak. Apẽntak “Deus xewi ojot,” i teku e'em? Dapxi teku — io'e ip te'e ma. 43 — Wa'õxikxig̃ g̃u juy epesop — io'e Jesus. 44 — Webay wuyjuyũ mutabunbun okay- -omudocat — io'e. — Imutabun'ũm pima, kuka itabut g̃u ip o'e okay. Okay itabucayũ acã og̃uyu kabi kay. Webay soat ce'ũ'ũayũ muyuap kabia be ip og̃uyu. Soat em jeedop ip webay xe — io'e. 45 — Kuyje Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukayũ o'tupmubararak. Imẽn ibararak opop tup pe:Deus soat wuyjuyũ g̃utaybin, i. Imẽn e'em ig̃odup pe — io'e. — Webay ekawẽn co buje, itabut ip okay ijodiacat, webay be imutaybin puje dak — io'e. 46 — Pũg̃ ma webay o'jojojo. Warara'acat pit ka'ũma — io'e. — Õn acã webay ojojojo — io'e. 47 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e- -Jesus o'e. — Okay eyetabut pima, soat em epesop eyetait Deus xe eye'ũ buje — io'e. 48 — Õn ma Deus xewiatxat — io'e. — Ijodiat ag̃uymuisusun õn — io'e. 49 — Wuydobuyũ'ũm'ũm mana'a o'o'uk osodop uk'a'ũmat pe bima. Inaka oe'ũ'ũ ip. 50 Kabi bewiat kay eyetabut puje, Deus wi wũy g̃u epesop — io'e. 51 — Õn ma kabi bewiat — io'e. — Kabi bewi ojot ijodiat ag̃uymuisun am. Okay itabucayũ yag̃uyisum jeku ijodi bima. Soat em jeedop ip itait Deus xe ce'ũ buje. We'ũ buje, oẽn osuẽnũm ijodiat xatẽn — io'e. 52 Iboap co buje jewa'õxikxig̃ ip o'e Judeuyũ kukukayũ. — Apẽntak sute jeẽn iẽnũm wuywebe iẽn'o am? — io'e ip jewewebe. Jesus ekawẽn cekawẽn pa'arẽm osunuy ixeyũ xe- -Judeuyũ kukayũ xe. (Oẽn'oat okay itabucat iape. Imẽnpit itaybit g̃u ip osodop iboam.) 53 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e Jesus. — Soat wag̃o õn. Oẽn'o'ũm pima Deus ebekitkin g̃u epe'e. Odoy kõn'ũm pima dak cebekitkin g̃u epe'e — io'e. 54 — Oẽn'o buje bit, Deus ebekitkin epesop. Odoy kõn puje dak, cebekitkin epesop. Soat em epesop Deus xe eyetait — io'e. — Oẽn'oat og̃uyu kabi kay webay ce'ũ'ũayũ muyuap kabia be. Odoy kõnat og̃uyu ibo kabia be — io'e. 55 — Wuyjuyũ mutaicinatẽn oẽn. Odoy wuyjuyũ mutaicinatoy — io'e Jesus. 56 — Obiõg̃buk omuy oẽn'oat pe- -odoykõnat pe — io'e. — Obiõg̃buk a'õbacaap kug̃ jekukum ip. Õn tak pũg̃ tag̃ ma jekukum ceweju ip — io'e Jesus. 57 — Webay ja'õbi ma itabẽg̃ soat em ma. Ixe ma omudot. Õn tak wetabẽg̃ ijodi webay a'õbi — io'e. — Imẽnpuxim õn ma okay itabucayũ ag̃uymuisusun. Yag̃uyisum jekukum ip wa'õbi- -oẽn'oayũ — io'e- -Jesus o'e. 58 — Imẽn ma kabi kadi wiatxat — io'e. — Pão'a jo'iat'a buxim g̃u- -wuydobuyũ'ũm'ũm xat puxim g̃u. Wuydobuyũ'ũm'ũm pão'a jo'iat'a o'o'uk ip osodop — io'e. — Oe'ũ'ũ ip- -ya'o'o'ukayũ'ũm'ũm ma. Kabi bewiat xat õn. Soat em jeedop ip itait Deus xe oẽn'o'oayũ — io'e- -Jesus o'e. 59 Jesus iboam o'e Judeuyũ e'aweroroap'a be- -Deus eju kawẽnwẽnap'a be. Ig̃o'a beacat mutaybinbin osunuy Cafarnaum ka be. Oẽn'oat okay itabucat iape. Odoykõnat tak okay itabucat iape. Imẽnpit cekawẽn pa'arẽm osunuy ixeyũ xe. 60 Imẽneju: — Cekawẽn pa'arẽm cĩcã wuyxe — io'e ip jewewebe cekawẽn o'jojojo'iayũ. — Cekawẽn kay g̃u wuyju — io'e ip. 61 Warara'acayũ be jemukũyjo'ũm pima, Jesus itaybit o'e ixeyũ ekawẽn. Imẽnpuye o'jekawẽn ceweju ip. — Wekawẽn pa'arẽm tu eyxe? — io'e. — Eybu'u du eyetabut am okay wekawẽn kay'ũm puye? — io'e Jesus. 62 — Soat wag̃o õn. Wekawẽn pa'arẽm eyxe bima, eyetabut g̃u okay — io'e. — Kabi kay waram omuyuap tobuxik puje dak eyetabut g̃u kuka epe'e okay — io'e. — Oka kay wepicap co buje dak kuka eyetabut g̃u epe'e okay — io'e Jesus. 63 — Ijodiat ag̃uymuisusun oẽn o'o am g̃u — io'e. — Deus biõg̃buk acã ijodiat ag̃uymuisusun — io'e. — “Oẽn cuy epesuẽn'o,” i juk oce eywebe — io'e. — Imẽnpit okay eyetabun cuy epesop iam eymutaybin ojuy og̃uy — io'e. — Wekawẽn kay eyetabut pima, obikuyap tag̃ epeku- -eyag̃uyisum epeku — io'e Jesus. 64 — Imẽnpit pũg̃pũg̃ ey'in itabut g̃u okay — io'e Jesus. (Jesus kuy itaybit o'e abuyũ ibu'u osodop itabut am okay iam. Itaybit o'e abu oũm okay itakomaayũ be iam tak. Kuy bima itaybit o'e iboam doze beayũ naẽ buje.) 65 — Soat g̃u eyetabut okay — io'e. — Webay emumutabunbunyũ acã itabut je'e okay. Kuy iboap og̃uwẽn eywebe — io'e. 66 Kuy bima ceweju oekuku'iayũ Jesus kay ip ibu'u o'e, cekawẽn kay'ũm puye. G̃ebuje oibu'un ip Jesus eju jeku am. 67 Jesus o'jekawẽn doze beayũ eju- -jeweju etaybitbinayũ eju. — Pãm eyju? — io'e. — Eyju dak tu eybu'un oweju? — io'e. 68 — Kariwa — io'e Simão Pedro. — Abu-eju kuka oceku? — io'e Jesus pe. — Ẽn acã apẽn itabucayũ yag̃uyisum jekukum iap ekawẽn muwẽnuwẽn ocewebe — io'e. — Ẽn acã Deus xe epesop iap ekawẽn muwẽnuwẽn ocewebe — io'e. 69 — Ekay acã ocetabut — io'e. — Ocexe ẽn acã Deus emumudot — io'e. — Ocexe ẽn acã xipacat — io'e. — Ẽn acã ikẽrẽat ejukuk g̃u — io'e- -Simão Pedro o'e. 70 — Õn cuk eynaẽ — io'e Jesus. — Doze beayũ juk otaẽ — io'e. — Imẽnpit pũg̃ ey'in Satanás a'õkayan o'e — io'e. 71 Jesus Judas o'g̃uwẽn- -Simão Iscariotes ipot o'g̃uwẽn. Ixe Judas doze beayũ'in osunuy. Inaka Jesus ũm ojuy o'e cekay itakomaayũ be yaoka am.

7

1 Ibocewi Jesus Galiléia eipi dag̃ oeku. Judeuyũ kukukayũ Judéia eipi be osodop ip. Ixeyũ Jesus aoka ojuy. Imẽnpuye Judéia eipi dag̃ o'ju g̃u Jesus. 2 Judeuyũ epeta wap osunuy. Cepetabog̃ cĩcã osunuy. Xijap mõg̃mõg̃'uk ip osodop. Xijap pe dopdom osodop ip ig̃o epeta bima. 3 G̃ebuje ikitpiyũ o'jekawẽn Jesus eju. — Ejẽm cuy ijocewi — io'e ip Jesus pe. — Judéia eipi kay juy eju — io'e ip. — A'õbacaap cuy ejomõg̃ a'õ kayayũ etabutpe ixeyũ be “Teku ya'õbaca jĩjã” i'e am — io'e ip. 4 — Iba'arẽm g̃u wuyju e'em xipan jewemuwẽn pin pima. Eju juy — io'e ip. — Ka'ũma buk ocejojojoiap cuy eg̃ubapuk — io'e ip. — Xipan jewemuwẽnat cuy soat pe — io'e ip. 5 Jesus kitpityũ imẽn o'e itabut'ũm cekay buye. 6 — Cũg̃ g̃u mabuk oju am peta kay — io'e Jesus. — Cũg̃ ma bit eyju am. Soat em cũg̃ ma eyju am. 7 Deus kay'ũmayũ eykay g̃u itakoma ip. Okay bit itakoma jĩjã ip “Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ eyju,” i õn e'em cebe ip puye — io'e. 8 — Eyju ma peta kay epeju — io'e jekitpiyũ be. — Õn pit oju g̃u ig̃o epeta kay. Cũg̃ g̃u mabuk oju am — io'e Jesus. 9 Jesus imẽn o'e jekitpitpiyũ be. O'jẽm ip ikitpitpiyũ. Jesus pit Galiléia eipi be osunuy pũg̃pũg̃ xet. 10 Ebapũg̃ xet kap puje, Jesus o'ju peta kay. Soat eta'ũmpi ma o'ju. Iba'arẽm ma o'ju. 11-13 G̃ebuje Jesus o'jokudada ip Judeuyũ kukukayũ. Petatam pima o'jokudada ip. — Apu Jesus? — io'e ip jewewebe. Adeayũ ibidadada ma jekawẽnwẽn osodop Judeuyũ kukukayũ be ja'õdobuxikap puxim. Jesus peam jewa'õxikxig̃ ip osodop. — Xipat cĩcã teku — io'e pũg̃pũg̃ ixeyũ'in. — Ka'ũma — io'e warara'acayũ bit. — Wuymug̃uykukuku'ukat teku — io'e ip napa ma. Adeayũ imẽn ibidadada ma jekawẽnwẽn ip o'e. 14 Jesus o'ju Deus eju kawẽnwẽnap'a kay- -yabog̃at'a kay. Peta mug̃ẽg̃ẽm pima o'ju. Ig̃o'a beacat mutaybitbin osunuy. 15 Judeuyũ kukukayũ Jesus ekawẽn kay g̃u ip o'e. — Apẽnpuye dak sute itaybit? — io'e ip. — Wuymutaybitbin'ukat xe g̃u osunuy jemutaybinan. Cũg̃ g̃u cexe wuyjuyũ mutaybin am — io'e ip soat pe ig̃o'a beacat pe. 16 — Wa'õbi g̃u õn adeayũ mutaybitbin- -omudocat a'õbi acã — io'e Jesus. 17 — Wa'õbi du eyxe õn eymutaybitbin? Pãm g̃uto Deus a'õbi? — io'e. — Deus bikuyap tag̃ jeku ojuyat itaybit je'e Deus a'õbi õn eymutaybitbin iam — io'e cebe ip. 18 — Pũg̃pũg̃ayũ Deus a'õbi g̃u ijodiat mutaybitbin- -ja'õbi acã. Cũg̃ g̃u imutaybitbin ip. “Xipan omuwẽnuwẽn cuy epe'e,” i'e'em ip ya'ĩjojo'ibiyũ be. Warara'acayũ bit Deus a'õbi ijodiat mutaybitbin- -jemudocat a'õbi. “Xipan Deus muwẽnuwẽn cuy epe'e,” i'e'em ip. Icẽmãn e'em ip. Napa g̃u ip e'em. 19 Moisés Deus ekawẽn cuk adi o'g̃uwẽnuwẽn eydobuyũ'ũm'ũm pe kuyje. Imẽnpit soat eyju kũyjobit g̃u iboap ekawẽn kay. Abu ey'in iboap ekawẽn kay kũyjobit? Ka'ũma ma! Eyju dak waoka ojuy. Apẽnpuye? — io'e Jesus. 20 Adeayũ Jesus ekawẽn o'ya'ĩjojo Deus eju kawẽnwẽnap'a beacayũ. — Akpidapi ẽn — io'e ip napa ma adeayũ Jesus pe. — Ka'ũma ma aoka ojuy — io'e ip Jesus pe. Itaybit g̃u ip osodop adeayũ Jesus aoka ojuy iam Jerusalém ka be powatwat. 21 — Jebodoydoyap kabia be wa'õbacaap ojomõg̃ pũg̃ em ma — io'e Jesus. — “Cũg̃ g̃u teku e'em,” i juk adi epe'e iboap co buje. “Sábado be kapikpig̃ teku,” i juk adi epe'e — io'e. 22 — “Wuydobuyũ'ũm'ũm ekawẽn tag̃ ag̃okatkat'it'it epetaypu'ag̃obixeedakat,” io'e Moisés kuyje. “Ikap'isuat epetaypu'ag̃obixeedakat teku Deus ebekit iap mubapuk am,” io'e Moisés kuyje. Jebodoydoyap kabia bima dak eyju ixeedakatkan Moisés ekawẽn mupubutbunap puxim — io'e. 23 — Sábado bima eyju ixeedakatkan Moisés ekawẽn mupubutbunap puxim. Sábado bima owebe iwãtaxipiat mu'ada buje bit, eyetakoma juk adi epe'e okay! “Ẽn jebodoydoy g̃u! Kapikpig̃ ẽn,” i eyju e'em owebe. “Ẽn Moisés ekawẽn mupubutbun,” i eyju e'em owebe. “Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ ẽn,” i eyju e'em owebe — io'e Jesus. 24 — Dao g̃u “Ẽn ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃,” i juy epe'e warara'acat pe — io'e. — Tũybe teku ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ iãn eyju e'em. Cekuku am eyetaybit'ũm pima, “Ẽn ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃,” i'ũmg̃u juy epe'e'e — io'e Jesus. 25 — Ite aoka ojuy g̃u du wuyka kukayũ? — io'e ip Jerusalém ka watwat jewewebe. 26 — Ak'i juy epe'e — io'e ip. — Ijoce ma omuy — io'e ip. — Soat etabutpe teku kawẽnwẽn — io'e ip. — Imẽnpit ka'ũma ma ibubum — io'e ip. — Wuyka kukayũ dak itabut xe'e Jesus Deus emunaẽ iap kay? — io'e ip jewewebe. 27 — Teku Deus emunaẽ g̃u wuyxe — io'e ip Jerusalém ka watwat'in. — Deus emunaẽ ajẽm puje, abu xe'e itaybit je'e pomawi osodot iam? Ka'ũma ma! Imẽnpit wuyetaybit pomawi teku osodot iam — io'e ip. 28 Jesus adeayũ mutaybitbin mabuk osunuy Deus eju kawẽnwẽnap'a be- -yabog̃at'a be. — Eyetaybit g̃u abu õn iam — io'e Jesus. — Eyetaybit g̃u pomawi ojot iam. Wa'õbi g̃u ojot- -omudocat a'õbi acã. Ixe icẽmãn e'em soat em. Eyetaybit g̃u abu ixe iam — io'e. 29 — Õn pit wetaybit ixem — io'e. — Ojot cexewi. Ixe ma omudot ijoce — io'e Jesus. 30 Imẽneju itakomaayũ Jesus daomũn ojuy ip. Deus pit jewebe ma o'e: — Jesus daomũn g̃u buk ip — i. Imẽnpuye ka'ũma ma o'jat. 31 Tak g̃u o'ya'ĩjojo'iayũ bit itabut o'e ip Jesus kay. Ade jĩjã itabut o'e. — “Deus emunaẽ ja'õbacaap jomõg̃,” i wuyju e'em — io'e ip. — Ite ag̃okatkat ja'õbacaap mõg̃mõg̃ cĩcã. Wuywebe i'e ba'oreat mubapukpug̃ ite ma. Imẽneju ite ma Deus emunaẽ ocexe — io'e ip. 32 Imẽnpuye Jesus daomũn ojuy o'e ip Fariseuyũ. Adeayũ Jesus muwẽnuwẽn iam o'jekũyjo ip Fariseuyũ. Fariseuyũ eju paĩyũ kukukayũ Deus eju kawẽnwẽnap'a wiwi'ukayũ o'g̃uju Jesus daomũn ãm. 33 — Darem ma buk õn eyxe — io'e Jesus adeayũ be. — G̃axĩn ma ocepit omudocat kay — io'e. 34 — Okudadam epeku. Odobuxik g̃u eyju. Ojuap kay eyju ba'ore — io'e. 35 — Apoma sute je'ju? — io'e Judeuyũ kukukayũ. — Poce iba'ore kuka wuywebe tobuxik am? — io'e ip. — Je'ju du sute Judeuyũ xe jenuy ãm Grécia eipi watwat xe jenuy ãm? — io'e ip. — Ipõg̃põg̃ayũ kay du sute je'ju Judeu'ũmayũ mutaybit am? — io'e ip. 36 — “Okudadam epeku,” i juk o'e ocewebe — io'e ip. — “Imẽnpit eyju odobuxik g̃u,” i juk o'e — io'e ip. — “Ojuap kay eyju ba'ore,” i juk o'e — io'e ip. — Cekawẽn pa'arẽm ocexe — io'e ip Fariseuyũ, paĩyũ kukukayũ dak. 37 Waram Jesus o'jekawẽn peta mug̃ẽg̃ẽayũ be. Peta epere buje o'jekawẽn cebe ip. Ibo kabia yobog̃ cĩcã osunuy Judeuyũ xe. — Wuybipuruk pima, idibi kay jĩjã wuyju — io'e. — Abu yag̃uyisum ceku pin cĩcã? — io'e Jesus ya'õberen. — Eyetabun cuy epesop okay! — io'e. — Okay eyetabut pima, eyag̃uyisum epeku — io'e Jesus. 38 — Okay itabucayũ be idibi buxim jeenuy badi — io'e. — Imẽnpuye yag̃uyisum ip jeku — io'e. — Imẽn e'em Deus ekawẽntup — io'e- -Jesus o'e. 39 Imẽn e buje Deus biõg̃buk o'g̃uwẽn Jesus. Deus biõg̃buk õmõm Jesus kay itabucayũ be. Jesus iboam o'e ipi kay Deus biõg̃buk ajẽm awap. Ixe oajẽm g̃u buk, Jesus jebay xe jenuy ãm o'jeu g̃u buk puye. 40 Jesus ekawẽn co buje pũg̃ tag̃ g̃u o'jekawẽn ip adeayũ- -wara'at tag̃tag̃tag̃ ma. — Teku Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat- -ocemumuwiwiiat ma — io'e pũg̃pũg̃ ixeyũ'in. 41 — Deus emunaẽ teku — io'e warara'acayũ. — Ka'ũma — io'e warara'acayũ bit. — Deus emunaẽ g̃u teku. Teku Galiléia eipi bewiat! — io'e ip. — Deus emunaẽ Galiléia eipi bewi g̃u jajẽm — io'e ip. 42 — Imẽn e'em Deus ekawẽntup:Davi naxeg̃ebit Deus emunaẽ, i. Belém ka be je'kap- -Judéia eipi be, i. Davi osunuyiat ka be je'kap, i — io'e ip. — Imẽn e'em Deus ekawẽntup — io'e ip. 43 Pũg̃ tag̃ g̃u ip o'jekawẽn adeayũ Jesus muwẽnuwẽn. Jewa'õdawunuwun ip osodop. 44 Jesus daomũn ojuy ip yawiwi'ukayũ. Imẽnpit o'taomũn g̃u buk ip. 45 Jesus kug̃ g̃u yawiwi'ukayũ o'jepit. Oajẽm ip kuy o'g̃uju'iayũ kay- -paĩyũ kukukayũ kay, Fariseuyũ kay. — Apẽnpuye Jesus epetojot g̃u? — io'e ip yawiwi'ukayũ be. 46 — Ixe ekawẽn kawẽntip cĩcã ocexe! Abu-buxim ixe kawẽnwẽn? Ka'ũma buxim ã! — io'e ip. 47 — Eyju dak eymug̃uykuku du ixe? — io'e ip Fariseuyũ. 48 — Ya'õbuyxiayũ itabut g̃u ip cekay- -pũg̃ tak ka'ũma — io'e ip. — Oceju dak ocetabut g̃u cekay- -pũg̃ tak ocetabut g̃u ma — io'e ip. 49 — Adeayũ bit itaybit g̃u Moisés ekawẽn. Imẽnpuye Deus e'em cebe ip “Eykẽrẽ oxe,” i, “Ipiat osupi'ajoat eywebe,” i — io'e ip. — Iteyũ acã itabut cekay- -Moisés ekawẽn itaybit'ũmayũ acã — io'e ip Fariseuyũ yawiwi'ukayũ be. 50 Nicodemos pit o'jede Fariseuyũ be- -jebureyũ be. Ixe Nicodemos ibimãmãmãayũ ekawẽn coco'ukat osunuy. Kuy bima o'ju Jesus kay jekawẽn ãm ceweju. 51 — Jesus puk atujuajẽm g̃u wuykay cekawẽn co am, imuymuy'ukayũ ekawẽn co am tak — io'e Nicodemos. — Cekawẽn co'ũm pima, “Ite juy ayaokaat, ikẽrẽat kug̃ puye,” i'ũmg̃u juy ace'e. Imẽn Moisés cuk adi wuymutaybitbin — io'e Nicodemos. 52 — Galiléia eipi bewiat co'i ẽn kawẽnwẽn. Deus ekawẽn itaybit'ũmat co'i ẽn kawẽnwẽn — io'e ip Nicodemos wayway. — Ite ag̃okatkat napa ma e'em “Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat õn,” i. Deus ekawẽntup cuy etupco! — io'e ip Nicodemos pe. — “Ka'ũmg̃u Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat Galiléia eipi beat,” i'e'em ibiatup — io'e ip Nicodemos pe. 53 Soat ip o'jepit jeduk'a be.

8

1 Jesus pit o'ju co'a kay- -Oliveira dip'a kay. 2 Kabia isum Jesus waram o'jepit Deus eju kawẽnwẽnap'a be- -yabog̃at'a be. Adeayũ o'je'awero Jesus ekawẽn co pin puye. Ixe oabik. Adeayũ mutaybitbin o'e. 3 G̃ebuje Fariseuyũ eju Moisés ekawẽn imutaybitbin'ukayũ ayacat o'tojot Jesus kay. Ayacat itoptep ma'g̃u osunuy. Inaka warara'acat itop kay itabiku osunuy. Warara'acat itop eju o'tobuxik ip Fariseuyũ. O'tojot ip Jesus kay. Adeayũ etabutpe ip o'tojot. 4 — Kariwa — io'e ip Jesus pe. — Ite ayacat ocetobuxik wara'acat itop eju. Imẽnpuye ocetojot ekay — io'e ip. 5 — Moisés o'e wuydobuyũ'ũm'ũm pe: “Wara'acat itop eju jepopomat cuy epeyabug̃bug̃ wita'am,” i. Imẽn Moisés ocemutaybitbin. Pãm ẽn? Apẽn ẽn ece'e? — io'e ip Jesus pe. 6 Imẽn o'e ip Jesus pe. Tũybe cũg̃'ũma jede iãn o'e ip. “Cũg̃ g̃u ẽn e'em,” i'e ojuy ip Jesus pe. “Moisés ekawẽn tag̃ g̃u ẽn e'em,” i'e ojuy ip cebe. Jesus o'je'aetoro. Ipi mukorepkorem o'e jebum. Koreh. Yatoroh ipi mukorepkorem o'e. 7 — Apẽn ẽn ece'e? — io'e ip waram. Kirik'ãy. O'ãy. — Ey'inat ikẽrẽat kug̃'ũm pima, ixe juy koam wita'a yamuju cekay ayacat abug̃ am — io'e Jesus cebe ip. 8 Waram o'je'aetoro. Waram jebum ipi mukorepkorem. Koreh. 9 O'jẽm ip cekawẽn co buje. Koap aypapayũ o'jẽm õn tak ikẽrẽat kug̃ iam itaybit puye. Warit. Xerewun. Wara'at. Xerewun. Wara'at. Xerewun. G̃uyjom warara'acayũ o'jẽm yaypan'isuayũ. Warit. Xerewun. Wara'at. Xerewun. Soat ip o'jẽm. Jesus acã o'jepoyat. Ayacat Jesus xe o'e cũg̃'i. 10 Kirik'ãy. Jesus o'ãy. O'jeak ayacat kay. — Tũ'ũ — io'e. — Apõma o'ju ip “Ẽn ma ikẽrẽat kug̃ cĩcã Deus xe,” i'e ojuyayũ? “G̃a'a ayaoka wita'am,” i'e ojuyayũ? — io'e- -Jesus o'e. 11 — Kariwa — io'e. — Ka'ũmg̃u ip — io'e. — O'jẽm ip — io'e. — Weiwat xeyũku. — “Ikẽrẽat kug̃ cĩcã ẽn,” i'ũmg̃u õn tak e'em ewebe — io'e Jesus. — Eju juy — io'e. — Waram pit eg̃ujurũg̃ g̃u ikẽrẽat — io'e Jesus. 12 Waram pima Jesus o'jekawẽn adeayũ eju. — Kabia buxim õn — io'e. — Deus ekawẽn eymutaybitbin õn cũg̃ ma eyeku am. Okay itabucayũ kabiok tag̃ jekuku'ukayũ buxim g̃u. Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'uk g̃u ip. Cũg̃ ma ip jekukum kabia dag̃ jekuku'ukat puxim. Yag̃uyisum jekukum ip — io'e. 13 — Ẽn acã xipan jewemuwẽnuwẽn — io'e Fariseuyũ. — Cũg̃ g̃u ẽn kawẽnwẽn — io'e ip napa ma. 14 — Cũg̃ ma õn kawẽnwẽn — io'e Jesus. — Eyetaybit g̃u pomawi ojot iam, poma õn cum iam tak — io'e. — Õn pit wetaybit pomawi ojot iam, poma õn cum iam tak — io'e. — Cũg̃ ma õn kawẽnwẽn wetaybit puye — io'e. 15 — Eyju e'em “Cũg̃ ma ẽn kawẽnwẽn,” i, eyxe warara'acat e'eap ibapuk'ũm ma'g̃u. Imẽn g̃u õn pit e'em — io'e. 16 — “Cũg̃ g̃u ẽn kawẽnwẽn,” i õn e'em pima bit, cũg̃ ma kuka oce. Cũg̃ ma kuka oce, omudocat tak imẽn e'em puye. Webay omudot. Pũg̃ tag̃ ma oceju e'em — io'e. 17 — Imẽn e'em Moisés ekawẽntup:Xepxepayũ pũg̃ tag̃ ma kawẽnwẽn pima, “Teyũku icẽmãn e'em,” i kuka o'e ip ya'ĩjojo'ibiyũ, i — io'e Jesus. 18 — Õn ma xipan jewemuwẽnuwẽn. Webay dak xipan omuwẽnuwẽn- -omudocat. Pũg̃ tag̃ ma omuwẽnuwẽn oceju- -õn, webay dak — io'e. 19 — Poce omuy ebay? — io'e ip Jesus pe. — Etetaybit g̃u abu õn iam, abu webay iam tak — io'e. — Abu õn iam eyetaybit pima, abu webay iam tak kuka eyetaybit epe'e — io'e. 20 Imẽn Jesus o'e Deus eju kawẽnwẽnap'a be- -yabog̃at'a be. Adeayũ mutaybitbin osunuy. Dinheiro muõmõmap'a xe imutaybitbin osunuy. Cekay itakomaayũ Jesus daomũn ojuy. Imẽnpit o'taomũn g̃u ip taomũnap kabia g̃u buk puye. 21-24 Waram Jesus o'jekawẽn Judeuyũ kukukayũ eju. — G̃axĩn ma ojẽm ijocewi — io'e Jesus. — Te'e ma epeku okudadam eydaxijoap ojuy. Epe'ũ Deus pe eywebewi ikẽrẽat uk'ũm pima. Ojuap kay eyju ba'ore — io'e. — “Epe'ũ Deus pe ikẽrẽat uk'ũm pima,” i kuy oce eywebe. Õn Deus xewiat iap kay eyetabut'ũm pima, epe'ũ Deus pe eyewebewi ikẽrẽat uk'ũm pima — io'e Jesus. — “Ojuap kay eyju ba'ore,” i teku e'em — io'e ip Judeuyũ kukayũ. — Jewaoka du sute? — io'e ip jewewebe. — Eyju ma ipi dag̃acat. Õn pit kabi bewiat — io'e Jesus. — Eyju ma jewag̃uyg̃uy ijodiat ag̃uy dag̃. Õn pit ka'ũma. 25 — Abu ẽn? — io'e ip. — Iebikam piman ma juk ocewemuwẽn abu õn iam — io'e. 26 — Adeat muwẽn pin mabuk õn eywebe. “Cũg̃ g̃u eyju kawẽnwẽn” i'e pin mabuk oce eywebe. Omudocat ekawẽn muwẽnuwẽn acã õn. Ixe icẽmãn e'em — io'e Jesus. 27 Jesus jemudocat muwẽn puje, jebay o'g̃uwẽn. Iboap ekawẽn pit Judeuyũ kukayũ itaybit g̃u. 28 — Soat wag̃o õn — io'e Jesus. — Obamuapay epe'e we'ũ am korosa be. Obamupaya buje, “Icẽmãn xeku kabi bewiat,” i epe'e. “Ja'õbi g̃u xeku oeku- -jebay a'õbi acã,” i epe'e — io'e. — “Wuyebay e'eap muwẽnuwẽn xeku oeku,” i epe'e — io'e Jesus. 29 — Soat em omudocat bikuyap tag̃ õn jekukum. Imẽnpuye soat em ag̃ okay. Ixe opere g̃u — io'e Jesus. 30 Imẽneju ade oitabun Jesus kay- -ya'ĩjojo'ukayũ'in. 31 Jesus waram o'jekawẽn Judeuyũ kukukayũ eju. Pũg̃pũg̃ ixeyũ'in o'e: — Teku icẽmãn e'em — i. — Wekawẽn kay kũyjobit pima, oweju etaybitbinayũm epesop — io'e Jesus. 32 — Kawẽn icẽmat muwẽnuwẽn õn eywebe — io'e. — Kawẽn icẽmãn eyetaybit pima cekariwa be imudadaybotbot'ibiyũ buximayũm g̃u epesop — io'e cebe ip. 33 — Abu ocemudadaybotbot'uk osunuy? Ka'ũma ma! — io'e ip. — Abraão naxeg̃ebitbit oceju! — io'e ip. — Apẽnpuye ẽn e'em ocewebe “Cekariwa be imudadaybotbot'ibiyũ buximayũm g̃u epesop,” i? — io'e ip. 34 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e Jesus. — Cekariwa be imudadaybotbot'ibiyũ be iba'ore jekariwa epere am. Imẽnpuxim ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukat pe iba'ore ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ap epere am, Satanás ixe ekariwa buye — io'e. 35 — Cekariwa be imudadaybotbot'ibit ma soat em g̃u cekariwa duk'a be dopdom. Kariwa imujẽm pin pima, g̃ujẽm. Kariwa ipot pit, soat em jebay duk'a be dopdom. Cebay ixe g̃ujẽm g̃u — io'e. 36 — Õn ma Deus ipot. Owebe eydaxijo buje, Satanás g̃u eykukukan jeenuy — io'e. — Imẽnpuye ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ap epere but epesop — io'e. 37 — Icẽmãn eyju Abraão naxeg̃ebitbit — io'e. — Inaka eyju oaoka ojuy wa'õ kay kũyjobit'ũm puye — io'e- -Jesus o'e. 38 — Webay be omutaybitbinap muwẽnuwẽn õn eywebe. Satanás ebekitkit eyju. Ixe ekukuap tag̃ eyju dak jekukum — io'e Jesus. 39-40 — Ka'ũma! Ocedobu'ũm ekukuap co'i oceju jekukum- -Abraão'ũm ekukuap co'i — io'e ip te'e ma. — Deus kawẽn icẽmat o'g̃uwẽn owebe — Jesus o'e. — Iboap ekawẽn acã og̃uwẽn eywebe. Inaka eyju ma oaoka ojuy kawẽn icẽmat kay'ũm puye — io'e. — Abraão bit kawẽn icẽmat kay kũyjobit cĩcã osunuy. Abraão naxeg̃ebitbit eyju. Ixe'ũm ekukuap co'i g̃u bit eyju jekukum — Jesus o'e. — Apẽnpuye dak? — io'e. 41 — Satanás ekukuap co'i eyju jekukum — io'e. — Satanás ekukuap co'i g̃u oceju jekukum- -Deus ekawẽn tag̃ ma — io'e ip. — Deus acã ocebay — io'e ip. 42 — Deus xewi ojot. Wa'õbi g̃u ojot. Ixe ma omudot — io'e Jesus. — Deus eyebay bima, kajuk okukpin eyxe og̃uy — io'e. 43 — Wekawẽn kay jekũyjobin pin g̃u eyju. Imẽnpuye wekawẽn pa'arẽm eyxe — io'e. 44 — Ibiõg̃buk kẽrẽayũ kukat ebekitkiyũ eyju- -Satanás ebekitkiyu — io'e- -Jesus o'e. — Apẽn ixe ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ iap co'i eyju dak ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ — io'e. — Ixe warara'acat aokaka'uk osunuy ipi mujurũg̃ isum. G̃asũ dak wuyjuyũ muy'ũ'ũ'uk ixe — io'e. — Kawẽn icẽmat kay kũyjobit'ũm osunuy ixe — io'e. — Iba'ore ixe be kawẽn icẽmat kay kũyjobit am. Icẽm g̃u teku e'em. Napa ma e'em. Napa ma e'em pima, je'e pinap tag̃ e'em cexe. Dapxi teku — io'e. — Icẽm'ũmãn e'em ip ixe ebekitkiyũ. 45 Icẽmat õn pit e'em eywebe — io'e. — Inaka eyetabut g̃u wekawẽn kay — io'e. 46 — Ka'ũma ma icẽmãn e'em owebe “Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ ẽn” i — io'e. — Icẽmãn wekawẽn. Apẽnpuye eyetabut g̃u wekawẽn kay? — io'e. 47 — Kũyjobit ip cekawẽn kay Deus ebekitkit. Eyju bit Deus ebekitkit g̃u. Imẽnpuye Deus ekawẽn kay g̃u eyju — io'e Jesus Judeuyũ kukukayũ be. 48 — Icẽmãn oceju e'em ewebe “Ibiõg̃buk kẽrẽat a'õbi ẽn e'em” i, “Akpidapi ẽn,” i dak — io'e ip. — “Cũg̃'ũma ẽn jekukum Samaria eipi wat puxim,” i oceju e'em ewebe. Icẽmãn oceju e'em — io'e ip. 49 — Icẽm g̃u eyju e'em — Jesus o'e. — Ibiõg̃buk kẽrẽat a'õbi g̃u õn e'em. Webay kug̃ õn ibuyxim. Eyju bit obuyxim g̃u okug̃ — io'e. 50 — Õn ma obuyxim okug̃ap kudadam g̃u — io'e. — Webay bit obuyxim okug̃. Ixe obuyxim g̃u okukat g̃uju ipiat'ajojoap pe — io'e. 51 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e. — Wekawẽn tag̃ jekuku'ukat soat em g̃u jeedop ce'ũ'ũayũ xe — io'e Jesus. 52 — Ibiõg̃buk kẽrẽayũ kukat a'õbi ẽn kawẽnwẽn — i napa ma o'e ip Judeuyũ kukukayũ. — Abraão'ũm oe'ũ. Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukayũ'ũm'ũm tak oe'ũ'ũ. “Wekawẽn tag̃ jekuku'ukat soat em g̃u jeedop ce'ũ'ũayũ xe,” i ẽn pit e'em — io'e ip. 53 — Ocedobu'ũm oe'ũ- -Abraão'ũm. Abraão bit toto osunuy ya'õbuyxiat. Ixe'ũm podi du a'õbuyxi? — io'e ip. — Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukayũ'ũm'ũm tak oe'ũ'ũ. Ixeyũ'ũm'ũm pit toto osodop ya'õbuyxiayũ. Ixeyũ'ũm'ũm podi du a'õbuyxi? — io'e ip. — Abu dak ẽn? — io'e ip Jesus pe. 54 — Õn ma xipan jewemuwẽnuwẽn pima, abu kuka wa'õ kay o'e? Ka'ũma ma! — io'e. — Webay bit xipan omuwẽnuwẽn. “Ka'ũmg̃u okpot co'iat ya'õbuyxiat,” i'e'em ixe. “Ẽn acã ocekukukat,” i te'e ma eyju e'em webay be — io'e Jesus. 55 — Eyju ma eyetaybit g̃u abu ixe iam. Õn pit wetaybit ixem. “Wetaybit g̃u ixem,” i õn e buje, napa ma kajuk oce. Eybuxim kajuk oce dapxi. Imẽnpit wetaybit cĩcã ixem. Kũyjobit õn cekawẽn kay — io'e. 56 — Wuydobu'ũm Abraão'ũm itaybit o'e ipi kay teku jajẽm wuydaxijojo'ukan iam. Imẽnpuye icokcok o'e — io'e Jesus. 57 — Aypa g̃u ẽn — io'e ip. — Cinquenta koato g̃u buk ẽn — io'e ip. — Abraão ejojojo g̃u! — io'e ip. — Icẽm g̃u ẽn e'em — io'e ip Jesus pe. 58 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e Jesus. — Abraão kap awap ma kuy wetabẽg̃ og̃uy — io'e. 59 G̃ebuje wita'a o'yabu ip Jesus kay yamuju am Judeuyũ kukukayũ. Yaoka ojuy ip napa ma tũybe e'em iãn. Jesus pit o'jemunẽm adeayũ parakpe. Xerewun. O'jẽm Deus eju kawẽnwẽnap'a bewi- -yabog̃at'a bewi. Akiju o'jẽm.

9

1 G̃ebuje Jesus ita'ũmat o'jojojo doze beayũ eju cũg̃cũg̃ pima. Ikap puje ma ita'ũm osunuy. Dinheiro ojuyjuy'uk osunuy ita'ũm puye. 2 — Ocemutaybitbin'ukat — io'e ceweju etaybitbinayũ. — Apẽnpuye ite ita'ũm o'kap? Ita'ũm o'kap ite ma ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ puye du? — io'e ip. — Pãm g̃uto cebay ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ puye du? Pãm g̃uto ixi ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ puye du? — io'e ip. 3 — Ita'ũm ma o'kap ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ puye g̃u, cebay ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ puye g̃u dak, ixi ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ puye g̃u dak — io'e Jesus. — Deus ja'õbacaap jomõg̃ wuyetabutpe jabeku. Imẽnpuye ita'ũm o'kap — io'e. 4-5 — Apẽn kaxi wuymukabiaham iap puxim õn tak Deus ekawẽn ijodiat mutaybitbin ijodi bima cũg̃ ma ceku am ip. We'ũ buje kabiok je'e — io'e. — Deus omudot kapik am jewebeam ja'õbacaap mubapukpuk am. Deus peam cuy acejekapik wuyekapik put pima. G̃uyjom iba'ore je'e wuywebe wuyekapik am cebeam. 6 O'jexi ipi ju. Xih. A'a'a. Ka'wi o'g̃u'a'a jebidim. Wũnxik. Porog̃. Ka'wi'a'a o'yamuy ita'ũmat eta be imu'ada am. (14) Judeuyũ ebodoydoyap kabia be o'yamuy ita be imu'ada am. 7 — Eju juy idibi'it'iti be- -Siloédi be — io'e Jesus. — Ecewedopawuy juy idibim — io'e. (Siloé timudot'ibiti iape wuya'õm). Xĩg̃xĩg̃. O'ju jewedopawuy. Jay. Oajẽm idibi'it'iti kay. O'jewedopawuywuy. Boroboro'i. Itate o'e. O'jeu. Jecoatcoan o'e. 8 Imẽnpuye ita'ũm tũibit tuk'a etakobeayũ o'jekawẽn ip jeweweju, ita'ũm tũibit o'jojojo'iayũ dak. — Ijoce dinheiro ojuyjuy'uk osunuyiat g̃u du sute? — io'e ip jewewebe. 9 — Ijoce osunuyiat teku — io'e ip pũg̃pũg̃pũg̃. — Ka'ũma. Ijoce osunuyiat g̃u teku — io'e warara'acayũ. — Ixe-buximat acã teku — io'e ip. — Õn ma ijoce dinheiro ojuyjuy'uk og̃uy — io'e ita'ũm tũibit. 10 — Apẽn etate g̃asũ? — io'e ip cebe. 11 — Ag̃okatkat oajẽm okay — io'e ita'ũm tũibit. — Ibutet Jesus i — io'e. — Ka'wi o'g̃u'a'a. O'yamuy weta be weta mu'ada am. “Eju juy Siloédi be,” i juk o'e owebe — io'e. — “Ecewedopawuy juy,” i dak — io'e. — Imẽnpuye oju. Ocewedopawuy. Wetate oceu — io'e ita'ũm tũibit. — Wecoan put oce — io'e. 12 — Poce omuy ixe Jesus? — io'e ip. — Iye. Wetaybit g̃u — io'e. 13 G̃ebuje Fariseuyũ kay tuk'a etakobeayũ ita'ũm tũibit o'tujowat. 14-16 — Apẽn ecewetada g̃asũ? — io'e ip Fariseuyũ ita'ũm tũibit pe. — Ka'wi'a'a o'yamuy weta be — io'e. — Ocewedopawuy. Wetate g̃asũ oce — io'e. — Itadaat o'jekapik jebodoydoyap kabia be- -Sábado bima — io'e ip Fariseuyũ. — Moisés ekawẽn tag̃ g̃u ite jekukum. Deus a'õbi g̃u ite e'em — i napa ma o'e ixeyũ Fariseuyũ. — Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukat g̃u itadaat! Apẽn kuka ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukat pe wuywebe i'e ba'oreat mubapuk put? — io'e warara'acayũ. Imẽneju pũg̃ tag̃ g̃u ip Jesus muwẽnuwẽn o'e Fariseuyũ. Wara'at tag̃tag̃tag̃ ma kawẽnwẽn ip o'e. 17 — Pãm ẽn? — io'e ip ita'ũm tũibit pe. — Ixe etadaat. Abu ixe exe? — io'e ip. — Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat xeku — io'e ita'ũm tũibit. 18 Judeuyũ kukuk'ukayũ ibu'u ip o'e jetabut am ita'ũm tũibit a'õ kay. — Ita'ũm g̃u teku osunuy — io'e ip itabut'ũm puye. Imẽnpuye ita'ũm tũibit ebay o'g̃udot ip, ixi dak. O'jekawẽn ip ceweju ip yajẽm puje. 19-20 — Ekpot tu ig̃o? — io'e ip cebay be. — Hm hm. Okpot ig̃o — io'e cebay. — Ita'ũm tu o'kap? — io'e ip. — Hm hm, ita'ũm g̃oku o'kap. — Apẽn tak o'jewetada g̃asũ? — io'e ip cebayũ be. 21 — Wetaybit g̃u bit apẽn xe'e o'jewetada iam — cebay o'e. — Wetaybit g̃u abu ixe o'g̃u'ada iam — io'e. — Ig̃o eju ma juy epeyekawẽn — io'e ip Judeuyũ kukukayũ be. — Ite ma jewetadaap g̃uwẽn eywebe. Bekit g̃u g̃oku — io'e ip. 22 Imẽn o'jede ip, Judeuyũ kukukayũ buxim iparara buye. Judeuyũ kukukayũ juk o'e jebekitkit pe: — “Jesus Deus emunaẽ,” i eyju e'em pima, eymuõmat g̃u kuka oce'e Deus eju kawẽnwẽnap'a be — i. 23 Imẽnpuye iparara o'e ip Judeuyũ kukukayũ buxim. Imẽnpuye ixeyũ o'e: — Bekit g̃u g̃oku — i. — Je'adaap g̃uwẽn eywebe — i. — “Apẽn ece'ada? ,” i juy epe'e cebe — io'e ip. 24 Fariseuyũ waram ita'ũm tũibit o'tojocat jewekay. — Deus etabutpe wuyju nuynuy — io'e ip. — Imẽnpuye icẽmãn ma juy ece — io'e ip Fariseuyũ. — Etadaat ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukat — io'e ip napa ma. — Ocetaybit iboam — io'e ip. 25 — Wetaybit g̃u ikẽrẽat kug̃ xe'e ixe iam — io'e ita'ũm tũibit. — Wetaybit wetate g̃u ojop iam. G̃asũ bit wetate ma oce — io'e. 26 — Apẽn sute o'e ewebe? — io'e ip. — Apẽn etada? — i waram o'e ip. 27 — Kuy juk iboap og̃uwẽnuwẽn eywebe — io'e. — Eyju bit eyetabut g̃u wa'õ kay. Apẽn eyju dak waram wa'ĩjo pin eyxe? — io'e ita'ũm tũibit. — Ixe ebekitkiyũm pin paxi eyju dak? — io'e cebe ip. 28 — Ap! Ixe ebekitkiyũm pin g̃u oceju! — io'e ip. — Ekawẽnkẽrẽ jĩjã ocexe! — io'e ip. Oitakomãn ip ita'ũm tũibit kay. O'g̃ukorẽm cĩcã ip. — Ẽn ma ite ebekit — io'e ip. — Oceju bit Moisés ebekitkit — io'e ip. 29 — Ocetaybit Deus a'õbi Moisés e'e'uk osunuy iam. Ocetaybit g̃u abu a'õbi sute e'em iam — io'e ip. 30 — “Abu-a'õbi sute e'em?” i eyju e'em — io'e. — “Deus a'õbi ite wetada,” i õn pit e'em — io'e. — Iboap iwaru jĩjã oxe — io'e. 31 — Wuyetaybit Deus ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukat ekawẽn a'ĩjojom g̃u ibuywat am iam. Jebikuyap tag̃ jekuku'ukat ekawẽn a'ĩjojom pit ibuywat am. Jebuyxim jekukat ekawẽn a'ĩjojom Deus. 32 Ka'ũma ma teku ita'ũm o'kap'iat o'sutada iap awẽg̃ o'yawẽg̃tobuxik. Kuyje dak iboap awẽg̃ o'yawẽg̃tobuxik g̃u — io'e. — G̃asũ bit Jesus wetada — io'e. 33 — Deus a'õbi'ũm pima, iba'ore kajuk o'e cebe wetada am. Deus a'õbi ma ite wetada — io'e ita'ũm tũibit. 34 — Warara'acat podi ma ikẽrẽat kug̃ ẽn! Eta'ũm ekap ikẽrẽat kug̃ cĩcã buye! — io'e ip napa ma. — Ẽn tu ocemutaybin pin? Ejẽm cuy ocexewi! — io'e ip. — Ejẽm cuy Deus eju kawẽnwẽnap'a bewi! — io'e ip. — Waram cuy eõm g̃u ijop'a be — io'e ip. O'g̃ujẽm ip itakoma ita'ũm tũibit kay buye. 35 G̃ebuje Jesus ita'ũm tũibit o'tobuxik. O'tobuxik Fariseuyũ be ixe mujẽm iap awẽg̃ tobuxik puje. O'jekawẽn ceweju. — Tapu, ẽn pit tu etabut Deus ipot kay? — io'e Jesus. 36 — Abu sute, Kariwa? — io'e ita'ũm tũibit. — Ixe juy eg̃ubapuk omutabut am — io'e. 37 — Ixe jojom ẽn g̃asũ- -eweju kawẽnwẽnat cocom — io'e. — Õn ma ixe — io'e Jesus. 38 O'jẽg̃'aecõg̃cõg̃ Jesus wap Jesus ya'õbuyxi cexe buye. — Kariwa, wetabut oce ekay g̃asũ bit — io'e. 39 — Pũg̃pũg̃ ipi dag̃ayũ'in cũg̃ ma Deus xe wedot puye. Okay itabucayũ cũg̃ ma cexe. Itateayũ buxim ip — io'e Jesus. — Warara'acayũ bit ikẽrẽ cexe. Itabut'ũmayũ ikẽrẽ cexe — io'e. — “Wetaybitsũ mabuk Deus ekawẽn. Imẽnpit wetaybin pin cĩcã,” i'e'em warara'acayũ. G̃uyjom ixeyũ itabut je'e okay — io'e Jesus. — Warara'acayũ bit te'e ma e'em “Wetaybit Deus ekawẽn,” i. Itabut g̃u je'e ip okay. Ita'ũmayũ buxim ip — io'e. 40 — Te'e ma du oceju e'em “Ocetaybit Deus ekawẽn,” i? — io'e ip Jesus pe, pũg̃pũg̃ Fariseuyũ'in. 41 — “Ocetaybitsũ ma Deus ekawẽn. Imẽnpit ocetaybin pin cĩcã,” i ey'e buje, ikẽrẽat kug̃ g̃u kajuk epe'e Deus xe. Imẽnpit te'e ma eyju e'em “Ocetaybit cĩcã Deus ekawẽn,” i. Imẽnpuye ikẽrẽat kug̃ eyju cexe — io'e Jesus.

10

1 G̃ebuje Jesus wuymutaybitbinap ekawẽn o'g̃uwẽn adeayũ be. Ovelha ekawẽn o'g̃uwẽn cebe ip. — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e. — Ovelha ekorara be iõm pinat, xĩntabi be g̃u õmõm pima. “Teku ovelha bu pin,” i wuyju e'em. “Teku ovelha dujupa'um'um'ukat,” i wuyju e'em — io'e Jesus. 2 — Ovelha kukuk'ukat pit korara exĩntabi be õmõm — io'e. 3 — Korara exĩntabi wiwi'ukat xĩntabi muywekweg̃ ovelha kukat õm ãm. Ovelha jekukat a'ĩjojom. Ikukat jeõhõ nomuwãwãm ibuten e'em. Jeõhõ mujẽmjẽm akiju korara exĩntabi be jekorara bewi — io'e. 4 — Imujẽm puje cucum jeõhõyũ wap. Ovelha jekukat nomuju cucum jekukat a'õm itaybit ip puye. 5 Wara'acat nomuju bit taobu'u ip cum. Itaybit g̃u ip wara'acat a'õm. Jekukat a'õm acã itaybit ip. Wara'acat puxim pit jenapõnpõn ip itaybit'ũm ya'õm puye — io'e Jesus. 6 Ovelha ekawẽn o'g̃uwẽn Jesus. Xepxep pe o'jekawẽn. Ovelha muwẽnuwẽn pima, jekay itabucayũ dak o'g̃uwẽn. Imẽnpit cekawẽn pa'arẽm o'e cexe ip- -adeayũ xe. 7 Waram Jesus o'jekawẽn cebe ip. — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e. — Xĩntabi dag̃ ovelha õmõm korara be. Korara be bima abu-be ixeyũ muy'ũ but? Ka'ũma be ma. Imẽnpuxim soat em ag̃ õn okay itabucayũ kay — io'e Jesus. 8 — Ovelha itaybit g̃u dujupa'um'um'ukat a'õm. Imẽnpuxim okay itabucayũ itabut g̃u icẽm'ũma wuymutaybitbin'ukayũ ekawẽn kay. Wajẽm awap osodot'iayũ icẽm g̃u wuyjuyũ o'g̃utaybitbin — Jesus o'e. 9 — Xĩntabi dag̃ ovelha õmõm korara be. Cẽmcẽm ip jexat kudadam. Korara be bima abu-be ixeyũ muy'ũ but? Ka'ũma be ma! Imẽnpuxim wuyjuyũ okay itabun puje soat em ag̃ õn ixeyũ kay. Abu-be ixeyũ muy'ũ but? Ka'ũma be ma! — io'e Jesus. 10 — Tujupa'um'um'ukat ma ajẽmjẽm ovelha dujupa'um ãm, ixeyũ aoka am tak. Õn pit ojot ijodiat ag̃uymuisun am. Okay itabucayũ yag̃uyisum jekukum. Ojot ixeyũ mucokcok am — io'e. — Okay itabucayũ icokcok cĩcã — io'e. 11 — Okay itabucayũ kug̃ õn xipan ikukat jeõhõ kug̃ xipan iap puxim — io'e. — Ovelha kukat puxim õn. Obu'u g̃u we'ũ ãm warara'acat pe okay itabucayũ aokaap puxim — io'e. 12 — Ovelha kukukat a'õbuywatwat'ukat ikukukat g̃u. Dinheiro bu am acã kapikpig̃. Ovelha iwat g̃u- -ibuywatwat'ukat acã. Ovelha iwatiwan kak ajẽm puje. Jenapõnpõn kak puxim iparara buye. Kak ovelha bubum. Ovelha muwatwan soat tag̃. 13 — Ibuywatwat'ukat jenapõnpõn dinheiro bum acã kapikpig̃ puye. Ibu'u ovelha kug̃, cexe ikukpin'ũm puye. 14-15 Ovelha kukukat puxim õn- -xipacat puxim — Jesus o'e. — Wetaybit webay. Webay dak itaybit õn. Imẽnpuxim õn tak wetaybit okay itabucayũm. Ixeyũ dak itaybit õn — io'e. — Obu'u g̃u we'ũ ãm okay itabucayũ e'ũap puxim — io'e Jesus. 16 — Soat g̃u ovelha pũg̃ ekorara be. Imẽnpuxim soat ka dag̃acat itabut je'e okay — io'e Jesus. — Wa'õ kay je'e ip kũyjobit. Pũg̃ tag̃ ma ip jeku — io'e. — Soat ixeyũ kukan og̃uy — io'e Jesus. 17 — Oje'ũ okay itabucayũ e'ũap puxim. Waram g̃uto õn pit ocetait we'ũ buje. Imẽneju webay xe okukpin cĩcã obu'u'ũm puye we'ũ ãm — io'e. 18 — Obu'u we'ũ ãm pima, iba'ore kajuk o'e warara'acat pe bit oaoka am. “Ece'ũ” i juk o'e webay owebe. “Waram g̃uto etait ece'e,” i dak. Wukpiwatpi ma oje'ũ, webay ukpiwatpi dak. Wukpiwatpi ma waram g̃uto wetait oce'e, webay ukpiwatpi dak — io'e Jesus. 19 Imẽneju pũg̃ tag̃ g̃u ip Jesus ekawẽn o'g̃uwẽn- -wara'at tag̃tag̃tag̃ ma Judeuyũ kukukayũ. 20 — Ibiõg̃buk kẽrẽat kug̃ teku — io'e ip napa ma ade ixeyũ'in. — Imẽnpuye yukpidapi — io'e ip napa ma. — Apẽnpuye dak eyju ixe a'ĩjojom? — io'e ip. 21 — Ibiõg̃buk kẽrẽat kukat pit imẽn cekawẽn pa'ore! — io'e warara'acayũ bit. — Apẽn kuka ibiõg̃buk kẽrẽat kukat ita'ũmat o'sutada? — io'e ip Jesus pe jededem. — Iba'ore itada am ibiõg̃buk kẽrẽat kukat pe — io'e ip. 22-24 Waram pima Judeuyũ kukukayũ o'ju Jesus kay. Jerusalém ka beayũ peta mug̃ẽg̃ẽm ip osodop Judeuyũ. Peta mug̃ẽg̃ẽm ip osodop apẽn kuyjeayũ Deus eju kawẽnwẽnap'a o'yamudim iap kay g̃ebum am. Ihi bima peta mujurũg̃rũg̃'uk osodop ip. Jesus Deus eju kawẽnwẽnap'a etaybu dag̃ cũg̃cũg̃ o'e- -Salomão emuamuy'a etaybu dag̃. Oajẽm ip Jesus kay Judeuyũ kukukayũ. O'jekawẽn ip Jesus eju. — Ẽn tu Cristo- -Deus emunaẽ? — io'e ip. — Ibapug̃ cuy eg̃uwẽn ocewebe — io'e ip. — Ade kabia emuwẽnap wiwim ocesop — io'e ip. — Iba'arẽm acã ẽn kawẽnwẽn ocewebe. Ẽn Deus emunaẽ bima, Cristo bima, ibapug̃ cuy eg̃uwẽn ocewebe — io'e ip. 25 — Kuy juk adi ocewemuwẽnuwẽn eywebe- -ade em ma — io'e Jesus. — Imẽnpit eyetabut g̃u wa'õ kay — io'e. — Webay a'õbi wa'õbacaap ojomõg̃mõg̃ eyetabutpe — io'e. — Teku Deus emunaẽ iap mubapukpug̃ og̃uy eywebe — io'e. 26 — Imẽnpit eyetabut g̃u wa'õ kay, okay eyetabut'ũm puye — io'e. 27 — Okay itabucayũ kũyjobit wa'õ kay ovelha jekukat a'õ kayap puxim — io'e Jesus. — Wetaybit ixeyũ e'eam. Wekawẽn tag̃ jekukum ip ovelha jekukukat a'õm itaybicap puxim — io'e. 28 — Ixeyũ ag̃uymuisusun õn. Warara'acayũ bit ixeyũ ju'uk g̃u obui bewi- -pũg̃ tak ka'ũma. Soat em itait jeedop ip Deus xe je'ũ buje — io'e. 29 — Webay ixeyũ o'g̃utabun okay weõhõyũ buximayũm. Warara'acat podi ma ja'õbacaap kug̃ webay. Abu-be ixeyũ uk put webay bui bewi- -weõhõyũ uk put? Ka'ũma be ma! — io'e. 30 — Jewa'õca jojo'i oceju webay eju — io'e Jesus. 31 Iboap co buje, waram wita'a o'yabu ip Jesus abug̃ ojuy am Judeuyũ kukukayũ. 32 — Webay a'õbi juk adi wa'õbacaap ojomõg̃mõg̃ eyetabutpe- -ade ma — io'e Jesus. — Apẽnpuye dak eyju wabug̃ ojuy wita'am? — io'e Jesus. 33 — “Ekẽrẽ Deus xe, juk adi a'õbacaap ejomõg̃mõg̃ puye,” i'ũmg̃u oceju e'em ewebe — io'e ip. — “Ekawẽnkẽrẽ Deus xe,” i acã oceju e'em ewebe — io'e ip. — Ẽn ijodiat acã. Imẽnpit “Oceju jewa'õca jojo'i ma webay eju,” i napa ma ẽn e'em — io'e ip jetakoma pibun. — Imẽneju abug̃ ojuy oceju — io'e ip Jesus pe. 34 — Imẽn e'em Deus ekawẽntup:Eyju dak Deus a'õbiayũ — io'e Deus kuyje, i. Deus kuyje o'e “Deus a'õbiayũ eyju” i jekawẽn muwẽn ãm taẽhẽ'ibiyũ be — io'e. 35 — Deus ekawẽntup napa g̃u e'em- -pũg̃ em tak ka'ũma. Icẽmãn e'em. Wuyetaybit iboam — io'e Jesus Judeuyũ kukukayũ be. 36 — Õn ma Deus cuk onaẽ ijodiat taxijo am. Õn ma ixe omudot — io'e Jesus. — Apẽnpuye eyju napa ma e'em “Ekawẽnkẽrẽ Deus xe,” i, “Jewa'õca jojo'i oceju webay eju,” i õn e'em puye? — io'e Jesus. 37 — Webay a'õbi'ũm pima, eyetabun g̃u juy epesop okay — io'e. 38 — Wekawẽn coco am eyetabut'ũm pima, eyetabun cuy epesop wa'õbacaap mõg̃mõg̃ap coco am — io'e. — Eyetabun puje “Jesus ya'õbaca cebay a'õbacaap co'i,” i epe'e — io'e. 39 Imẽneju Jesus daomũn ojuy ma'g̃uto ip Judeuyũ kukukayũ. Jesus pit o'jenapõn jenaomũnap puxim. 40 Wara'at ka kay o'ju Jesus. Toktek. Jordãodi waram o'timudek. Jay. Oajẽm João Batista be adeayũ mubatisasan osunuy iatka kay. Wĩnãbu osunuy. 41-42 G̃ebuje ade ibo ka watwat o'tabun Jesus kay- -Jordãodi wĩnãbuayũ. — João Batista ma wuywebe i'e ba'oreat o'g̃ubapukpuk g̃u — io'e ip adeayũ jewewebe. — Imẽnpit ixe ag̃okatkat muwẽnuwẽn'uk osunuy ocewebe. Icẽmãn João ixe o'g̃uwẽnuwẽn — io'e ip. Imẽnpuye Jesus kay itabut o'e ip adeayũ.

11

1 Lázaro iwãtaxipi o'e. Maria kipit iwãtaxipi o'e- -Betânia ka beat. Imẽnpuye iixĩyũ Lázaro wãtaxipiap awẽg̃ o'yawẽg̃muju Jesus kay. Betânia ka watwat osodop ip- -Maria, Marta dak, Lázaro dak. 2 G̃uyjom ixe Maria wuykukukat i o'suimude'on tide'oatim. Ixe o'suimupuruk jadam. Imẽn o'e jexe Jesus ikukpin cĩcã buye. Yawẽg̃tujowacat oajẽm Jesus kay. Jay. 3-4 — Kariwa — io'e Jesus pe. — Lázaro iwãtaxipi jĩjã — io'e. — Exe ikukpinat iwãtaxipi o'e — io'e. — Kuy wetaybit — io'e Jesus. — Iwãtaxipi jĩjã opop — io'e. — Ce'ũ buje dak jeedop g̃u ce'ũ'ũayũ xe. G̃uyjom adeayũ je'e “Deus soat podi ma ya'õbaca; soat podi ma idip,” i — io'e. — “Deus ipot tak ya'õbaca- -soat podi ma ya'õbaca,” i je'e ip — io'e Jesus. 5 Jesus xe Marta ikukpin cĩcã osunuy. Maria dak ikukpin cĩcã osunuy, Lázaro dak. 6 Inaka Jesus xepxep xet osunuy jenuyap ka be iwãtaxipiat awẽg̃ tobuxik puje. O'ju g̃u buk Lázaro kay. Xet. Xet. 7 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn 12 beayũ eju- -jeweju etaybitbinayũ eju. — G̃a'a bukto acepit Judéia eipi kay waram — io'e. 8 — Ocemutaybitbin'ukat — io'e ip. — Iboceat abug̃ ojuy g̃axĩn ma wita'am- -Judeuyũ kukukayũ. Waram tak tu iboce eju pin? — io'e ip Jesus pe. 9-10 — Hm hm — io'e. — Wekapik put mabuk owebe. Pũg̃ kabia be doze hora kabiaham wuyju — io'e. — Ixima be cũg̃cũg̃at kuka o'at kabiok puye. Kabia dag̃ cũg̃cũg̃at pit kuka o'at g̃u kaxi imukabiaham puye. Imẽnpuxim Deus bikuyap tag̃ jekuku'ukat je'ũ g̃u jekapikap mu'ũm'ũm pima. G̃a'a aju. Oaokam g̃u buk ip, we'ũap kabia oajẽm g̃u buk puye — io'e. 11 Waram Jesus o'jekawẽn ceweju ip- -doze beayũ eju. — Wuybure, Lázaro opop ixet — io'e- -Jesus o'e. — Õn pit cum ixe muwurũg̃ ãm — io'e. 12 — Kariwa — io'e ip. — Ixet pima, kuka o'je'ada — io'e ip. 13 Jesus itaybit o'e Lázaro'ũm oe'ũ iam. Imẽnpit — Lázaro ixet — io'e cebe ip. Imenpuye tũybe Lázaro ixet iãn o'e ip 12 beayũ. 14 Imẽnpuye Jesus ibapug̃ o'jekawẽn cebe ip. — Lázaro'ũm oe'ũ — io'e. Imẽn o'e ixeyũ mutaybit am. 15 — Oju g̃u cekay ce'ũ awap — io'e. — G̃asũ bit wa'õbacaap og̃ubapuk eywebe eymutabun am okay. Wa'õbacaap kay eyetabut cĩcã bima, ocokcok og̃uy. G̃a'a aju ixe'ũm kay g̃asũ bit — io'e doze beayũ be. 16 — G̃a'a wuyju dak aju ceweju. Ãg̃ itakomaayũ wuyju dak wuyaoka Jesus aoka buje — io'e Tomé- -jebureyũ be o'e, xepxem ikap'ibit. O'ju ip Lázaro'ũm com. 17-18 Jesusyũ oajẽm Betânia ka xe. Betânia ka Jerusalém ka etako o'sukadop. Ebapũg̃ kilometro o'sukadop Jerusalém ka bewi. Lázaro'ũm kay yajẽm awap oe'ũiap awẽg̃ o'yawẽg̃tobuxik Jesus. — Lázaro'ũm o'g̃uõm ip witabikũy be — io'e ip Jesus pe. — Ebadipdip xet omuy ikũy be — io'e. 19 Lázaro'ũm ixĩtyũ mudiu ip o'e- -Marta, Maria dak. Ade ibureyũ ixeyũ mug̃uycũg̃ap mu'ũm ojuy ip o'e. 20 Jesus omuyku iap awẽg̃ Marta o'yawẽg̃tobuxik. G̃ebuje Marta o'ju Jesus dopabe. Jesus e dag̃ mabuk oeku. Maria bit jeduk'a be osunuy. 21 Jay. Oajẽm Jesus kay. — Kariwa — io'e Marta. — Ẽn ijoce bima, okipit'ũm kajuk oe'ũ g̃u — io'e. 22 — Imẽnpit Deus emujoojuyjuy je'g̃ũm ewebe. Wetaybit iboam. Deus eju okipit'ũm peam ekawẽn puje, Deus jekawẽn a'ĩjojo — io'e. 23 — Ekipit'ũm waram jeu ce'ũ'ũayũ xewi — io'e Jesus Marta be. 24 — Wetaybit ixe'ũm waram jeu iam — io'e Marta. — Waram wuyeu buje, ixe'ũm tak jeu- -wuyebay soat ce'ũ'ũayũ muyuap kabia be — io'e Marta. 25 — Õn ma ce'ũ'ũayũ mutaicit'ukat — io'e Jesus. — Wa'õbi ce'ũ'ũayũ waram g̃uto jetait — io'e. — Okay itabucat e'ũ buje, waram g̃uto jetait. Soat em jeedop ip itait Deus xe — io'e Jesus. 26 — Okay itabucat ce'ũ'ũayũ xe g̃u jeenuy- -Deus xe acã. Etabut tu iboap kay? — io'e Jesus Marta be. 27 — Hm hm, wetabut, Kariwa — io'e. — Ẽn Deus emunaẽ oxe — io'e. — Deus ipot ẽn — io'e. — Ocemumuwiwi ẽn. Wetabut iboap kay — io'e Marta. 28 Jesus eju jekawẽn epere buje, Marta o'jepit jekibit tomuwã ãm. Ya'õapĩn ma Maria o'tomuwã uk'a beacat pe ja'ĩjojoap puxim. — Tũ'ũ — io'e. — Ejot puk — io'e. — Wuyekariwa omuyku jexem — io'e. — E dag̃ omuyku — io'e. — Enomuwãwãm — io'e jekibit pe, Maria be. — Ejot puk — io'e. 29 Maria o'ju Jesus dopabe e dag̃at topabe. 30 Jesus ag̃oka be oexe g̃u mabuk. Wũy mabuk oeku. E dag̃ mabuk oeku. Marta be jedopabijukap pe mabuk osunuy. 31 Judeuyũ o'ju Maria nomuju- -Lázaro'ũm duk'a beacat- -iixĩt mug̃uycũg̃ap mu'ũm ojuyayũ. Ixeyũ etabixewi Maria o'jẽm jeduk'a bewi. Imẽnpuye o'jẽm ip ixe nomuju. Tũybe ite witabikũy be cum wa am iãn o'e ip. 32 Jay. Maria oajẽm Jesus kay. O'jẽg̃'aecõg̃cõg̃ cewap. — Kariwa — io'e. — Ẽn ijoce bima, okipit'ũm kajuk oe'ũ g̃u — io'e Maria. 33 Maria o'tõn. Maria eju yajẽm'ibiyũ dak wawa osodop ip Lázaro'ũm cocom. Jesus ig̃uycũg̃ cĩcã o'e wawaayũ jojom. Tadaybotbot cĩcã ip cexe o'e wawaayũ. 34 — Poce ixe'ũm epeg̃uõm? — io'e Jesus. — Kariwa, ejot puk — io'e ip. — Ejojo buk — io'e ip. 35 Jesus o'tõn g̃ebuje bit. Ah. Wa. Imẽnpuye: 36 — Ak'i cekay — io'e ip Judeuyũ. — Lázaro'ũm ikukpin cĩcã osunuy cexe — io'e ip. 37 — Ita'ũm tũibit o'sutadada teku — io'e warara'acayũ ixeyũ'in. — Iba'ore g̃u du juk o'e cebe Lázaro mu'ada am ce'ũap puxim? — io'e ip jewewebe. 38 G̃ebuje Jesus o'ju witabikũy kay- -Lázaro'ũm muõmapkũy kay. Ig̃uycũg̃ cĩcã o'e. O'ju Marta eju, Maria eju, Lázaro'ũm cocoayũ eju dak. Yabog̃at'a o'yanuy wita'a ikũy nomudip'am. Ikũynomudip cem osunuy. 39 — Ikũynomudip'a juy epeyamuwede — io'e Jesus. — Kariwa, eyamuwedeat g̃u juy — io'e Marta. — Ig̃ẽm xeku opop. Ebadipdip xet opop witabikũy be — io'e. 40 — “Okay etabut pima, Deus ja'õbacaap kuka o'jomõg̃ etabutpe,” i kuy oce ewebe — Jesus o'e. — Etabun cuy eg̃uy — io'e. 41 Ikũynomudip'a o'yamuwede ip ikũy etako bewi. Jesus o'jekawẽn Deus eju. — Bay — io'e. — Soat em ẽn wa'ĩjojom — io'e. — Imẽnpuye “Ẽn xipat cĩcã,” i õn e'em ewebe — io'e Jesus jebay be. 42 — Bay, soat em wekawẽn cocom ẽn — io'e. — Eweju õn kawẽnwẽn ijoceayũ be wa'ĩjo am- -ixeyũ mutabut am teku Deus emumudot iap kay — io'e Jesus Deus pe, jebay be. 43 Jebay eju jekawẽn epere buje, Jesus ya'õberen o'jewãwã Lázaro'ũm kay. — Lázaro, ejẽm cuy! — io'e. 44 Ce'ũ topibit o'jetait waram. O'jẽm witabikũy bewi. Soat tag̃ ijebit tag̃ imũnmũn mabuk oeku pag̃õm. Yamũnmũn mabuk oeku. — Eju'uk cuy pag̃o cebewi — io'e Jesus. O'ju'uk ip pag̃o. 45 Imẽneju oitabun ip Jesus kay Judeuyũ ma- -Maria ejuacayũ ma- -adeayũ- -Jesus Lázaro'ũm o'g̃utait iap o'jojojo'iayũ ma. 46 Warara'acayũ bit o'ju Fariseuyũ kay. — Jesus Lázaro'ũm o'g̃utait waram — io'e ip Fariseuyũ be. 47 G̃ebuje paĩyũ kukukayũ o'je'awero ip Fariseuyũ eju, jewãwẽwẽ'ukayũ eju dak. O'jewãwẽ ip jeweweju. — Apẽn kuka dak ace Jesus pe? — io'e ip jewewebe. — Wuywebe i'e ba'oreat mubapukpug̃ adeayũ etabutpe. Imẽnpuye ade itabut cekay — io'e ip. 48 — Apẽn kuka dak ace cebe ja'õbacaap mõg̃ap puxim? — io'e ip jewewebe. — Apẽn kuka dak ace adeayũ be jetabucap puxim? — io'e ip. — Itabut puje ip Jesus pe jekukukan je'e ip. Jesus pe jekukukan pima, Roma ka kukat jebekitkit kuka o'g̃udot wuykay — io'e ip. — Wuyka kuka ip o'sukamu'ũm. Deus eju kawẽnwẽnap'a dak kuka ip o'yamu'ũm. Soat ka dag̃ kuka ip wuymuypõg̃põg̃põg̃. Wuydobuyũ'ũm'ũm ekawẽn tag̃ g̃u kuka ajeku — io'e ip jewewebe. 49 Caifás o'jekawẽn warara'acat eju- -jawẽwẽ'ukayũ eju. Ixe Caifás paĩyũ kukukat osunuy ixe koato be. — Eyetaybit'ũmãn! — io'e Caifás jeweju jewawẽwẽ'ukayũ be. 50 — Cũg̃ ma ixe ag̃okatkat e'ũ ãm. Xipat kuka o'e pũg̃ pe ag̃okatkat pe je'ũ ãm soat e'ũap tieg̃- -wuye'ũap tieg̃ — io'e- -Caifás o'e. 51 Deus ibikuy osunuy Jesus e'ũ ãm soat e'ũ'ũap puxim. Caifás pit itaybit g̃u osunuy imẽn Deus ibikuy iam. — Xipat kuka o'e pũg̃ pe ag̃okatkat pe je'ũ ãm soat e'ũap puxim- -wuye'ũap tieg̃ — i juk o'e itaybit g̃u ma'g̃u. Caifás jag̃uy dag̃ g̃u imẽn o'e- -Deus ag̃uy dag̃ acã. 52 Ixe je'ũ Judeuyũ e'ũ'ũap tieg̃. Warara'acayũ e'ũ'ũap tieg̃ tak je'ũ. Je'ũ Deus ebekitkiyũ be pũg̃ tag̃ ma jeku am. 53 Imẽneju apẽn paxi Jesus aceyaoka iam jekawẽnwẽn oekuku ip jeweweju Judeuyũ kukukayũ. 54 Imẽnpuye Jesus ibapug̃ g̃u oeku Judeuyũ kukukayũ etabun Judéia eipi dag̃. O'jẽm ibocewi. Wara'atka be o'ju- -Efraim ka be. Ibo ka uk'a'ũmat xe o'sukadop. Iboka be osunuy doze beayũ eju- -jeweju etaybitbinayũ eju. 55 Ade Judeuyũ o'ju Jerusalém ka kay. Peta mug̃ẽm ip o'ju. Ig̃o epeta bima apẽn Deus wuydobuyũ'ũm'ũm o'tujujẽm Egito eipi bewi iap kay g̃ebũm ip osodop. Soat ka dag̃wi o'ju ip Jerusalém ka kay. Peta mug̃ẽ awap o'ju ip jewemuisun am jebabi dag̃. — Jewemuisun puje, xipat acesop Deus xe — io'e ip jewewebe. 56-57 Paĩyũ kukukayũ o'jekawẽn peta mug̃ẽg̃ẽayũ eju- -Fariseuyũ dak. — Poce Jesus nuyãm eyetaybit pima, epeg̃uwẽn cuy ocewebe — io'e ip. Iboam o'e ip Jesus daomũn ojuy buye. Imẽnpuye Jesus ajẽmap wiwim cĩcã osodop ip adeayũ. — Jesus omuyku du peta kay? — io'e ip jewewebe. — Omuyku g̃u xe'e? — io'e ip. Deus eju kawẽnwẽnap'a be o'jekawẽn ip jewewebe adeayũ- -yabog̃at'a be.

12

1 Jesus waram o'ju Lázaro kay- -waram g̃uto o'jetait'iat kay. Betânia ka be osunuy Lázaro. O'ju peta mug̃ẽ awap. Seis kabia kuka Páscoa epeta ip o'g̃uy'at. Oajẽm doze beayũ eju. 2 Marta puybit mõg̃mõg̃ o'e Jesus pe i'o am, doze beayũ be dak. Lázaro jekõnkõn o'e Jesusyũ eju. 3 G̃ebuje Maria tide'oati o'tibu. Ti'ade o'tibu. Nardo i tibutet osunuy. Tiwekoykeyati g̃u o'tinuy- -nardodi acã. Tideibog̃ cĩcãati o'tinuy. Puy. O'suiabi Jesus i. O'suisup jadam. Tide'okuati o'tinuy. Soat tag̃ o'e uk'a yabi de'o. De'ooooh. Imẽn o'e Maria ma. 4 Judas Iscariotes pit Maria o'g̃ukorẽm- -Simão ipot. Ixe Judas doze beayũ'in osunuy. Ixe Judas Jesus o'g̃ũm cekay itakomaayũ be g̃uyjom Jesus aoka am cebe ip. Ixe bit Maria o'g̃ukorẽm. 5 — Apẽnpuye ig̃odi o'tideida g̃u dinheiro bu am? — io'e- -Judas o'e jebureyũ be. — 300 dinheiro isurũg̃at kuka tidei o'e! — io'e. — Tidei kajuk ag̃ũm ibubut'ũmayũ be — io'e Judas Iscariotes. (Pũg̃ dinheiro isurũg̃at pũg̃ kabia be wuyekapikaptei osodop). 6 Judas Iscariotes doze beayũ edinheiro mũn kug̃ oeku. Imũn pewi i'uk'uk'uk osunuy jewebe ma. — Apẽnpuye dak o'tideida g̃u? — io'e dinheiro kay pin puye. Itabotaidabotbot g̃u osunuy ibubut'ũmat kay. 7 — Ãg̃ cuy Maria jeenuy kaba'ũm — io'e Jesus Judas pe. — Ijudi o'timuxipan we'ũ awap ojebit mude'onaptim — io'e. 8 — Soat em eybubut'ĩn iũm put epesop ibubut'ũmayũ be — io'e. — Owebe bit ka'ũma. Darem ma eyxe og̃uy — io'e. 9 G̃ebuje ade Judeuyũ o'ju Jesus kay. Jesus Betânia ka be omuy iap awẽg̃ o'yawẽg̃coco ip. Imẽnpuye ip o'ju Jesus com. O'ju ip Lázaro jom tak- -Jesus o'g̃utait'iat com- -waram o'jetait'iat com. 10-11 Ade Judeuyũ oibu'un paĩyũ kukukayũ a'õ kay kũyjobit am. Jesus a'õ kay acã kũyjobit o'e ip Lázaro'ũm waram o'g̃utait puye. Imẽnpuye o'jewawẽ ip paĩyũ kukukayũ. — G̃a'a Lázaro ayaoka! — io'e ip. 12-19 O'jojojo'ibiyũ Jesus e'eap o'g̃uwẽnuwẽn warara'acayũ be- -Jerusalém ka beayũ be. — Icẽmãn Jesus Lázaro'ũm o'tomuwã witabikũy bewi — io'e'e ip adeayũ be. — Icẽmãn Jesus waram Lázaro'ũm o'g̃utait — io'e'e ip. — Jesus ma ja'õbacaap mõg̃mõg̃ — io'e'e ip. Jerusalém ka be õm pasug̃ pima Jesus jumento'it'it o'tobuxik. Deus ekawẽn tag̃ e ojuy- -kuyjeatup ekawẽn tag̃. Xik. Oabik jumento'it'it akpi jeje. Imẽn e'em Deus ekawẽntup- -kuyjeatup:Jerusalém ka watwat, eyg̃uycũg̃cũg̃ g̃u juy epesop, i. Eykukukat omuyku jexem eykay, i. Jumento'it'it akpi jeje omuyku jexem, i. Imẽn e'em Deus ekawẽntup. Imẽnpuye Jerusalém ka be Jesus oajẽm jumento'it'it akpi jeje Deus ekawẽn tag̃. G̃ebuje Jesus kay o'ju Jerusalém ka beayũ. Ade ma ip o'ju, Jesus omuyku iap awẽg̃ o'yawẽg̃tobuxik puye. Kuy ip oajẽm Páscoa epeta mug̃ẽ ãm. O'ju ip Jesus dopabijug̃, Jesus wuywebe i'e ba'oreat mubapukpug̃ iap awẽg̃ o'yawẽg̃tobuxik puye. Namusudup o'tupupu ip. Jesus kay o'ju ip tup kukug̃. Imẽn Judeuyũ ya'õbuyxiat tobedede'uk ip osodop kuyje. — Deus xipat cĩcã! — io'e ip Jesus pe. — Ẽn ma omuyku ya'õbi! — io'e ip. — Ẽn ma ocekukukat- -Israel naxeg̃ebitbit kukukat! Deus cuy xipacat je'g̃ũm ewebe! — io'e ip Jesus pe. Jumento'it'it akpi jeje Jesus oajẽm Jerusalém ka be Deus ekawẽntup pe ibararak iap puxim- -kuyjeatup puxim. Iboap iba'arẽm osunuy doze beayũ xe Jesus õm puje. Waram kabi be Jesus eu buje bit o'jeg̃ebu ip ig̃odup peap ekawẽn kay. — Ig̃odup peap ekawẽn puxim Jesus jumento'it'it akpi jeje oajẽm Jerusalém ka be — io'e ip jewewebe. — Ixe juk ocemuju jumento'it'it tobuxik — io'e ip jewewebe. Fariseuyũ bit o'e jewewebe: — Ak'i juy epe'e! — io'e ip. — Soat ma cekay itabut — io'e ip. — Te'e ma wuyju e'em adeayũ be “Ixe kay eyetabun g̃u juy epesop,” i — io'e ip jewewebe. 20 G̃ebuje Gregoyũ Jesus co pin o'e- -Grécia eipi watwat. Adeayũ eju kuy oajẽm ip Jerusalém ka be peta mug̃ẽ ãm. 21 O'ju ip Filipe eju kawẽn ãm. Ixe Filipe Betsaida ka bewiat osunuy. Galiléia eipi bewiat osunuy. O'ju ip Filipe be. — Tapu — io'e ip Filipe be. — Jesus co pin oceju — io'e ip. 22 Filipe o'ju André mukũyjo am. — Gregoyũ Jesus co pin — io'e Filipe André be. Xepxem ip o'ju Jesus mukũyjo am. Oajẽm ip cekay. — Gregoyũ ejo pin — io'e ip Jesus pe. 23 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn xepxepayũ be. Adeayũ etabutpe o'jekawẽn ceweju ip. — Soat wag̃o õn — io'e Jesus. — G̃axĩn ma oje'ũ. G̃uyjom pit waram g̃uto ocetait. “Soat podi ma a'õbuyxi!” i je'e adeayũ we'ũap puye, waram g̃uto wetaicap puye dak — io'e Jesus. 24 — Kadaida taida buje, ipi be atamõg̃ — io'e. — Tamõg̃ puje, tae'ũata jo'i tadop ipi be ma. Pũg̃ta ma tadop ipi be. Kadai aypan puje bit, ta'ade tadop kadai dag̃ — io'e. Imẽn Jesus o'jekawẽn je'ũãm, waram jetaicam tak, g̃uyjom ade tiwatwat itabut je'e okay iam tak. 25 — “Ocebu'u jĩjã ipiat'ajom,” i wuyju e'em pima, “Ocebu'u jĩjã oce'ũ ãm,” i dak, “Imẽnpuye ocekupinap tag̃ acã oceju,” i dak, ace'ũ. “Ocebu'u g̃u ipiat'ajom,” i wuyju e'em pima bit, “Ocebu'u g̃u oce'ũ ãm,” i dak, “Deus bikuyap tag̃ acã oceku,” i dak, wuyag̃uyisum aceku ijodi. Soat em Deus xe acesop wuye'ũ buje dak — io'e Jesus. 26 — Obikuyap tag̃ jeku ojuyat kũyjobin cuy wa'õ kay. Obikuyap tag̃ jekuku'ukat oxe ma jeenuy. Webay dak je'e cebe “Ẽn xipat oxe,” i — io'e Jesus. 27 — Wag̃uybabi'ũm cĩcã oce — Jesus o'e jewebe ma. — “Bay, obuywan ece we'ũap puxim,” i du oce webay be? — io'e jewebe ma. — Ka'ũma! Imẽn g̃u juy oce cebe. We'ũ ãm ma ojot ijodi — io'e jewebe ma. 28 — Bay — io'e Deus pe. — Edipap cuy eg̃ubapuk soat pe ijodiat pe “Deus idip cĩcã” i'e am ip — io'e jebay be. Deus o'jekawẽn kabi kadiwi g̃ebuje bit. — Odipap kuy og̃ubapuk cebe ip — io'e jekpot pe- -Jesus pe. — G̃asũ adeayũ e'em owebe “Soat podi ma edip,” i. Waram tak og̃ubapuk warara'acayũ be “Soat podi ma edip” i'e am owebe — io'e Deus. 29 Adeayũ kacũg̃cũg̃'i osodop iboce. Tũybe o'jexirikxirik iãn o'e ip pũg̃pũg̃ ixeyũ'in. Tũybe Deus ekawẽn tojotjot'ukat o'jekawẽn cebe iãn o'e ip warara'acat ixeyũ'in. 30 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn ijoceat eju. — Ixe o'jekawẽn kabi kadiwi omukũyjo am g̃u- -eymukũyjo am acã — io'e Jesus. 31 — G̃axĩn ma Deus je'e soat pe okay itabut'ũmayũ be: “Eyju ikẽrẽat kug̃ oxe,” i. G̃axĩn ma itabut'ũmayũ kukukat a'õbacaap o'gu'ũm. Abu-kukukan je'e? Ka'ũma ma! — io'e. 32 — Okay itakomaayũ omuyu korosa eju oaoka am — io'e. — Omuyu buje adeayũ itabut je'e okay — io'e Jesus ijoceat pe. 33 Jesus iboam o'e imutaybin am ip osubamupaya ip korosa eju we'ũ ãm iam. 34 — Moisés ekawẽntup e'em:Cristo je'ũ g̃u- -Deus emunaẽ, i. Soat em itabẽg̃ e'em, i. Imẽn Moisés ekawẽntup e'em — io'e ip ya'ĩjojo'ibiyũ. — Ẽn pit e'em “Soat wag̃o õn,” i, “Soat wag̃o subamuyu ip ce'ũ ãm,” i dak. Deus emunaẽ du soat wag̃o? — io'e ip Jesus pe. 35 — Õn kabiaap puxim — io'e. — Ojot ijodiat mutaybin am Deus ekawẽn — io'e. — Darem ma ijodi og̃uy eymutaybinbin. Okay eyetabun cuy epesop eyetabun put pima. Eyetabun cuy epesop ipiatpi'ajojoap pe eyjuap puxim. Kabiok tag̃ jekuku'ukayũ itaybit g̃u poma oceju iam. Imẽnpuxim itabut'ũmayũ itaybit g̃u ipiatpi'ajojoap kay oceju iam — Jesus o'e. 36 — Õn eyxe bima, eyetabun cuy epesop okay — io'e. — Eyetabun puje webekitkiyũm epesop. Kabia dag̃ jekuku'ukayũ buximayũm epesop. Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ug̃ g̃u epesop. Eyag̃uyisum epeku — io'e. Jesus o'jẽm adeayũ xewi iboam e buje. 37 Soat em ma Jesus wuywebe i'e ba'oreat mubapukpuk'uk osunuy adeayũ etabun. Inaka ibu'u jĩjã ip osodop jetabut am cekay. 38 Imẽn cuk adi o'tupmubararak Isaías'ũm kuyje- -Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat'ũm:Kariwa, kawẽn icẽmat muwẽnuwẽn ocekukuku adeayũ be, i. Imẽnpit itabut g̃u ip o'e ocekawẽn kay, i. Soat podi ma a'õbaca ẽn iap iba'arẽm o'e cexe ip, i. Imẽn ibararak opop tup pe. Itabut g̃u ip o'e Jesus kay apẽn kuyjeayũ Isaías'ũm ekawẽn kay itabut'ũmap puxim. 39 Judeuyũ kukukayũ ibu'u o'e jetabut am Jesus kay, Isaías'ũm emudupmubararaktup e'eap puxim o'jebapuk cebe ip puye. 40 Imẽn Isaías'ũm ekawẽn:Deus iteyũ adeayũ o'yag̃uymubabi'ũm, i. Imẽnpuye itabut g̃u osodop ip, Deus a'õbacaap co ma'g̃u ip, i. Itabut g̃u osodop ip Deus ekawẽn co ma'g̃u ip, i. Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ap o'jepere g̃u ip, i. Itabut g̃u osodop ip Deus kay ixe be ikẽrẽat uk am cebewi ip, i. Imẽn Isaías'ũm ekawẽn. 41 Isaías'ũm iboam o'e kuyje Jesus soat podi ma idip iam itaybit puye. Imẽnpuye Jesus o'g̃uwẽnuwẽn. 42 Ade Judeuyũ kukukayũ oitabun ip Jesus kay. “Jesus kay ocetabut,” i'ũmg̃u bit e'em oekuku ip Fariseuyũ buxim jeparara pibun. Jetabucap muwẽnuwẽn g̃u ip oekuku Fariseuyũ be ixeyũ mujẽmap puxim Deus eju kawẽnwẽnap'a bewi. 43 Deus mucokcok pin g̃u ip osodop- -ijodiat mucokcok pin acã. Fariseuyũ mucokcok pin ip osodop. 44 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn adeayũ be. — Okay itabucayũ omudocat kay dak itabut ip — io'e. 45 — “Deus ipot teku” i'e'e'ukat “Deus o'g̃udot ijodi,” i'e'em tak. 46 Ijodi juk ojot Deus ekawẽn eymutaybin am. Okay itabucayũ ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ g̃u. Yag̃uyisum jeku ip — io'e. — Kabiok tag̃ jekuku'ukayũ buxim g̃u ip- -kabia dag̃ jekuku'ukayũ buxim acã — io'e. 47 — Wa'ĩjo buje, kũyjobit'ũm wa'õ kay bima, “Ikẽrẽat kug̃ eyju Deus xe” i'ũmg̃u õn pit e'em eywebe. Ijodi ojot “Ikẽrẽat kug̃ eyju Deus xe” i'e am g̃u adeayũ be. Adeayũ daxijo am acã ojot — io'e. 48 — “Ikẽrẽat kug̃ eyju Deus xe,” i õn g̃u e'em okay'ũmayũ be, wa'õ kay'ũmayũ be dak. Warara'acat pit imẽn je'e ixeyũ be webay soat ce'ũ'ũayũ muyuap kabia be — io'e. — Deus acã “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe,” i je'e ixeyũ be. Imẽn Deus je'e cebe ip wekawẽn tag̃ g̃u ip puye — io'e Jesus. 49 — Wa'õbi g̃u juk adi ojekukuku — io'e. — Owebe webay e'eap acã juk adi og̃uwẽnuwẽn eywebe. Wara'acat g̃u og̃uwẽnuwẽn eywebe. Iboap acã og̃uwẽnuwẽn — io'e. 50 — Deus ekawẽn tag̃ eyeku buje, eyag̃uyisum epeku ijodi. Deus xe epesop eye'ũ buje dak. Wetaybit iboam — io'e. — Owebe webay o'e'e iap acã õn e'em — io'e Jesus.

13

1 Jesus jebekitkiyũ kay jĩjã osunuy soat kabia ipi dag̃ pima. Jesus itaybit o'e g̃axĩn ma oje'ũ iam, g̃axĩn ma oceu webay kay iam tak. Eykukpin cĩcã oxe iap o'g̃ubapuk cĩcã jebekitkit pe je'ũ awap. Páscoa epeta ajẽm pima, 2 Jesus jekõnkõn o'e doze beayũ eju. Judas Iscariotes Jesus ũm ojuy o'e cekay itakomaayũ be. Ixe Judas Simão Iscariotes ipot osunuy. Ibiõg̃buk kẽrẽayũ kukukat a'õbi Jesus ũm ojuy yaoka am. 3 Soat em Jesus itaybit osunuy webay soat ja'õbacaap o'jomõg̃ owebe iam. Deus xewi ojot iam tak itaybit osunuy. G̃axĩn ma ocepit Deus kay iam tak itaybit osunuy. 4 Je'ũap muwẽnuwẽn pima, kirik'ãy, o'ãy. Jesus o'ãy mesa xewi. Jeekabek o'ju'uk. Kuruk. Toaya o'jat. Mũn. O'jomũn jekpu dag̃. 5 Jeweju etaybitbinayũ i wuy am o'ju. Wa'e co'iat'a be idibi o'timõg̃. O'suiwuy koapat i. O'suisup toayam. Pereh. Wara'acat o'suiwuy. O'suisup. Pereh. 6 Oajẽm Simão Pedro kay. Simão ibu'u o'e Jesus pe jeiwuy an. — Kariwa — io'e Simão. — Ẽn tu wuiwuy? — io'e. 7 — Hm hm. Etaybit g̃u buk apẽnpuye paxi ite wuiwuywuy iam — io'e Jesus Simão be. — G̃uyjom pit etaybit ece'e — io'e. 8 — Ap! Wuiwuy g̃u juy ece- -pũg̃ em tak ka'ũma! — io'e Simão bit. — Eiwuy'ũm pima, obuerm g̃u eg̃uy — io'e Jesus. 9 — Kariwa — io'e. — Wuiat g̃u esuiwuy — io'e. — Wa'a dak eyawuy — io'e. — Oba dak — io'e Simão Pedro Jesus pe. 10 — Oajok'iat iokok g̃u- -iisu ma! — io'e. — Dao g̃u jajok waram. Jeiwuy acã — io'e. — Wuyjuyũ bewi Deus pe ikẽrẽat'uk puje, iisuat puxim ip. Deus kuy ikẽrẽat o'ju'uk eywebewi. Pũg̃ pewi bit ka'ũma. Ite ikẽrẽat kug̃ mabuk jewebe. Ixe iokokat puxim — io'e. 11 Jesus kuy itaybit o'e abu oũm ixeyũ'in okay itakomaayũ be iam. Imẽnpuye: — Pũg̃ pit ey'in ikẽrẽat kug̃ mabuk jewebe — io'e. 12 Ixeyũ i wuy buje, Jesus jeekabek o'g̃uõm waram. O'jepit ip mesa kay. Oabik ma'g̃uto jeweju etaybitbinayũ eju. — Eyetaybit g̃u du apẽnpuye õn eyeiwuywuy iam? — io'e Jesus. 13 — “Ẽn ocekukukat,” i eyju e'em owebe, “Ẽn ocemutaybitbin'ukat,” i dak. Cũg̃ ma eywebe iboam e'em — io'e. 14 — Õn eykukukat. Eymutaybitbin'ukat tak õn — Jesus o'e. — Inaka eyeiwuywuy oce warara'acat puywatwat'ukat co'i — io'e. 15 — Õn eyeiwuywuy, eykukukat ma'g̃u õn. Eyju dak obuxim eybu'um g̃u juy epesop warara'acat puywatwat am. 16 Eykukukat warara'acat puywatwan pima, eyju dak eybu'um g̃u juy epesop warara'acat puywatwat am. Eymujuat warara'acat puywatwan pima, eyju dak eybu'um g̃u juy epesop warara'acat puywatwat am — io'e. 17 — Õn eykukukat. Inaka juk eyeiwuywuy oce. Jewebuywatwan cuy epesop obuxim. Jewebuywatwan pima, eycokcog̃ epesop. 18 Soat pe g̃u eywebe iboap muwẽnuwẽn õn. Wetaybit cĩcã wemunaẽyũ ekukuam. Pũg̃ ey'in oũm okay itakomaayũ be waoka am. Imẽn e'em Deus ekawẽntup:Obiwag̃odada'ukat ma ikẽrẽm cĩcã okuk, i. Imẽn ibararak opop Deus ekawẽntup pe. G̃axĩn ma je'bapuk owebe ig̃odup ekawẽn puxim — io'e. 19 — Iboap muwẽnuwẽn õn eywebe waoka awap — io'e. — Imẽg̃ap ebapuk puje ibodi ma eyetabun epesop soat em wa'õ dag̃ õn e'em iap kay — io'e. 20 — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e. — Wemumujuyũ kay itabucat okay dak itabut. Okay itabucat omudocat kay dak itabut — io'e Jesus doze beayũ be. 21 Iboam buje, Jesus ig̃uycũg̃ cĩcã o'e. — Icẽmãn õn e'em eywebe — io'e jeweju etaybitbinayũ be. — Ey'inat oũm okay itakomaayũ be — io'e ibapug̃ ma. 22 O'jeakakak ip jewewekay. — Abu paxi kuka o'g̃ũm cekay itakomaayũ be? — i'e'em ip jewewebe ma. 23 Doze beayũ'inat xik'i osunuy Jesus tẽg̃ ma- -Jesus emumukukpinput. 24 Simão Pedro jebum o'jewẽg̃wẽg̃ Jesus tẽg̃at pe. — “Abu eũm ekay itakomaayũ be?” i juy ece cebe — io'e. 25 Jesus tẽg̃at wurũg̃'i o'ju Jesus kay iboap muwẽn ãm cebe. — Kariwa, abu sute? — io'e Jesus pe. 26 — Minka'o be pão'a oyamuakõm — io'e Jesus. — Pũg̃ pe oyaũm. Ixe ma oũm okay itakomaayũ be — io'e. Kuruko. O'yabu. O'yamuakõm. Wũntok. Yadirem pima, o'yaũm Judas pe- -Simão Iscariotes ipot pe. 27 Pão'a bu buje, Judas Jesus kay oibu'un. Satanás a'õkayan o'e. — Dao ma juy ece e'e pinap tag̃ — Jesus o'e Judas pe. 28-29 Tũybe Judas o'ju Jesus a'õbi wuyxat pum peta be wuyemumu'om iãn o'e ip pũg̃pũg̃ mesa watwatyũ'in. Tũybe Judas o'ju wuyedinheiro'in iũm ãm ibubut'ũmayũ be iãn o'e ip warara'acayũ ixeyũ'in. Jesus ekawẽn pa'arẽm o'e mesa watwat pe. 30 Pão'a o'yabu Judas. Kurukoh. O'jẽm g̃ebuje bit. Warara'acat xewi o'jẽm. Xerewun. Cũh. Kabiok tag̃ o'jẽm. 31 Judas cẽm puje, Jesus o'jekawẽn onze beayũ eju. — Soat wag̃o õn — io'e. — G̃axĩn ma oje'ũ. Odipap g̃asũ webay g̃ubapuk. Soat je'e “Jesus idip cĩcã,” i. “Deus idip cĩcã,” i we'ũap puye — io'e. 32 — Owebe “Deus idip cĩcã” i'e buje, Deus tak e'em “Okpot idip cĩcã,” i. G̃axĩn ma imẽn je'e — io'e. 33 — Bekitkit — io'e. — Ibun g̃u og̃uy eyxe. Okudadam epeku. “Ojuap kay eyju ba'ore epesop,” i kuy oce Judeuyũ kukukayũ be — io'e. — Imẽn eywebe dak õn e'em — io'e. 34 — Wara'an ma õn jeymutaybin g̃asũ bit — io'e Jesus. — Eykukpin cĩcã juk adi epesop oxe. Imẽnpuxim cuy eyju dak eykukpin ma epeyewekuk — io'e Jesus. 35 — Eykukpin jewewekug̃ pima, “Teyũku Jesus ebekitkiyũ,” i je'e soat ijodiayũ — io'e. 36 — Kariwa — io'e Simão Pedro. — Poma ẽn cum? — io'e. — G̃asũ eyju ba'ore ojuap kay — io'e Jesus. — G̃uyjom pit epesot okay — io'e. 37 — Kariwa — io'e ma'g̃uto Simão. — Apẽnpuye oju ba'ore ejuap kay g̃asũ? Ekay jĩjã õn. Obu'u g̃u we'ũ ãm owebe epereap puxim. Warara'acayũ “Jesus eju ejeku bima, jaokam oce'e,” i'e'em pima dak, jeiwat g̃u õn — io'e. 38 — Ebu'u g̃u du e'ũ ãm ewebe opereap puxim? — io'e Jesus. — Icẽmãn õn e'em ewebe. Ebapũg̃ em “Jesus ejuat g̃u õn pit,” i napa ma ece'e. Sapokay ede awap imẽn ece'e — io'e. — G̃axĩn ma napa ma imẽn ece'e — io'e.

14

1 — Eyag̃uykorereren g̃u juy epesop — Jesus o'e onze beayũ be. — Eyg̃uycũg̃cũg̃ g̃u juy epesop — io'e. — Kuy eyetabut Deus kay. Okay dak cuy eyetabun epesop — io'e. 2 — Ya'ade opop webay ka be uk'a- -ijodiacat dopdop'am — io'e. — Cum õn eydopdopap'a muxipan am. Icẽmãn õn e'em eywebe. Icẽm'ũm pima, iboam kajuk oce g̃u eywebe — io'e. 3 — Cum õn. Eydopdopap'a oyamuxipan eyajẽmjẽmap'am — io'e. — Eydakoy ocepit eydopdopap'a muxipan puje — io'e. — Onuyapka kay õn jeydujuxe. Onuyapka be epesop soat em — io'e. 4 — Eyetaybit poma õn cum iam — io'e Jesus. — Eyetaybit tak apẽn iboce epeju iam — io'e. 5 — Kariwa — io'e Tomé. — Poma eju? Ocetaybit g̃u. Apẽn tak ocetaybit oce'e enuyap ka kay oceju am? — io'e Tomé. 6 — Okay itabucat mujujum õn webay nuyap ka be — io'e. — Okay itabucat mutaybitbin õn kawẽn icẽmãn- -Deus ekawẽn. Okay itabucat yag̃uyisum jekukum wa'õbi — io'e. — Abuyũ je'ju webay kay? Okay itabucayũ acã! Õn ma okay itabucat og̃uju webay kay- -warara'acat pit ka'ũma — io'e. 7 — Eyetaybit abu õn iam pima, eyetaybit kuka juk epesop abu webay iam — io'e. — G̃asũ bit kuy eyetaybit webay e'eam, apẽn cuk adi ocece iap epejojojo buye — io'e Jesus. 8 — Kariwa — io'e Filipe. — Ebay juy eg̃ubapuk ocewebe. Wuyebay juy ejojoat ocewebe. O'e kuka ocewebe ixe jo am — io'e Filipe. 9 — Pũg̃ xet g̃u og̃uy eyxe — io'e Jesus. — Eyetaybit g̃u buk tu abu õn iam, Filipe? — io'e. — Abu õn iam itaybicat itaybit abu webay iam tak — io'e. — Apẽnpuye ẽn pit e'em “Ebay juy ejojoat ocewebe,” i? — io'e. 10 — Pũg̃ tag̃ ma oceju jekukum- -õn, webay dak — io'e. — Filipe, eyetabut g̃u du iboap kay? — io'e Jesus. — Wekawẽn muwẽnuwẽn'uk g̃u og̃uy eywebe- -webay ekawẽn muwẽnuwẽn acã — io'e. — Pũg̃ tag̃ ma kawẽnwẽn oceju- -õn, webay dak. Wa'õbi g̃u õn jekukum- -webay a'õbi acã — io'e. 11 — “Pũg̃ tag̃ ma oceju jekukum- -õn, webay dak,” i õn e'em eywebe. Eyetabun cuy epesop wekawẽn kay. Wekawẽn kay eyetabut'ũm pima, eyetabun cuy epesop okay wa'õbacaap coco am — io'e. 12 — Icẽmãn õn e'em eywebe. Okay itabucayũ wekukuap puxim jeku. Owebe Ja'õbacaap mõg̃mõg̃ap podi ma wa'õbacaap jomõg̃ ip, webay kay oju buje — io'e. 13 — Eyju e'em owebe “Ebikuyap tag̃ cuy ece owebe,” i bima, eyemuojuyjuy og̃ũm eywebe- -soat og̃ũm eywebe — io'e. — Imẽnpuye “Ka'ũmg̃u Deus co'iat xipacat,” i je'e soat ijodiacat. 14 Eyju e'em owebe “Ebikuyap tag̃ cuy ece owebe,” i bima, soat eyemuojuyjuy og̃ũm eywebe — io'e Jesus. 15 — Eyxe okukpin pima, kũyjobin cuy epesop wa'õ kay — io'e. 16 — Õn kawẽnwẽn webay eju. “Ibuywatwat'ukan cuy eg̃uju okay itabucayũ kay,” i oce webay be — io'e. — Ixe jebiõg̃buk g̃udot eykay eybuywatwat'ukan. Soat em ixe jeenuy eyxe. Icẽmãn eymutaybitbin jeenuy. 17 Itabut'ũmayũ be iba'ore ixe ekawẽn kay kũyjobit am. Ixe e'eap iba'arẽm cexe ip. Itaybit g̃u ip ixe e'eam. Eywebe bit ixe nuynuy. Imẽnpuye eyxe ixe e'eap ibapuk — io'e. 18 — Jeypere g̃u õn. Ocepit eykay — io'e. — Eyag̃uyag̃epũg̃ g̃u epesop — io'e. 19 — G̃axĩn ma Deus kay'ũmayũ ojo g̃u. Eyju bit waram ojo. Eyag̃uyisum epeku, waram g̃uto wetait puye — io'e. 20 — Pũg̃ tag̃ ma õn jekukum webay eju. Eyju dak pũg̃ tag̃ ma jekukum oceweju. Oceju dak pũg̃ tag̃ ma jekukum eyweju. Eykay eybuywatwat'ukat ajẽm puje, iboap iba'arẽm g̃u je'e eyxe — io'e. 21 — Wa'õ kay jĩjãayũ xe okukpin- -wa'õ kay kũyjobicayũ xe. Webay xe dak ixeyũ ikukpin je'e. Oxe dak ikukpin cĩcã oce'e. Abu õn iam ixeyũ og̃utaybin. Itaybit cĩcã je'e ip abu õn iam — io'e Jesus. 22 — Kariwa — io'e Judas — Apẽn tak ẽn iboam ocetaybin itabut'ũmayũ mutaybin'ũm pima? — io'e. (Iscariotes g̃u osunuy ixe Judas- -wara'at Judas acã). 23 — Wa'õ kay jeedop ip kũyjobin okayayũ — io'e. — Webay xe ixeyũ ikukpin je'e. Ojot ixeyũ kay webay eju. Soat em ixeyũ xe ocesop- -õn, webay dak — io'e. 24 — Okay'ũmayũ bit kũyjobit g̃u wa'õ kay. Wa'õbi g̃u õn iboap muwẽnuwẽn eywebe- -webay a'õbi acã. Ixe juk omudot ijodi — io'e. 25 — Iboap muwẽnuwẽn õn eywebe eyxe bima. 26 Webay jebiõg̃buk g̃udot eykay. Obikuyap tag̃ g̃udot. Ixe eybuywatwat'ukat. Ixe xipat cĩcãat. Soan ma eymutaybin jeenuy. Ade ma õn cuk adi eymutaybinbin og̃uy. Ixe eybuywatwan jeenuy wekawẽn kay eyag̃uyba'ũmap puxim — io'e. 27 — Itabut'ũmayũ be eyag̃uymukorerenapmu'ũm pa'ore. Õn pit wag̃uykorereren g̃u. Imẽnpuye eyag̃uykorerenap og̃u'ũm. Eyag̃uykorereren g̃u juy epesop ojuap kay. Eyg̃uycũg̃cũg̃ g̃u juy epesop — io'e. — Eypararam g̃u juy epesop — io'e. 28 “Cum õn,” i juk oce eywebe — io'e. — “Waram tak eykay ocepit,” i juk oce. Iboap kuy epeya'ĩjojo. Webay kay õn cum. Wa'õbuyxi. Webay bit obodi ma ya'õbuyxi. Imẽnpuye eycokcog̃ cuy epesop cekay ojuap kay. Eyxe okukpin pima, eycokcog̃ kuka epesop ojuap kay — io'e. 29 — Oju awap iboap muwẽnuwẽn õn eywebe. “Icẽmãn adi xeku o'e ocewebe,” i epe'e oju buje — io'e. 30 — G̃axĩn ma Deus kay'ũmayũ kukukat omuyku — io'e. — Imẽneju buk eyweju õn kawẽnwẽn darem. Ixe wa'õbacaap mu'ũm pin. Imẽnpit itaybit g̃u — io'e. 31 — G̃a'a aju. Apẽn webay o'e owebe iap tag̃ õn jekukum, oxe ikukpin cĩcã buye. Itabut'ũmayũ og̃utaybin webay a'õ dag̃ õn jekukum iam — io'e.

15

1 — Õn uvabune buxim — io'e Jesus. — Webay uvadip puxim. 2 Okay itabucayũ ibune'ĩcat puxim. Webay bikuyap tag̃ jekum ibu'u'uayũ ya'ũmatpune buxim. Ya'a'e'ũm pima ibune'ĩcat uk'ug̃ tip kukat. Imẽnpuxim webay jebikuyap tag̃ jekum ibu'u'uayũ mujẽmjẽm itabucayũ xewi. Kadaidip iokokatpune xikxig̃ ya'ade i'e am. Imẽnpuxim webay itabucayũ mukũyjojom ixeyũ be ikẽrẽat mujurũg̃ap puxim. Ixeyũ mukũyjojom big̃ ma jebikuyap tag̃ jeku am — io'e. 3 — Webay kuy ikẽrẽat o'ju'uk eybewi, wekawẽn kay kũyjobit puye — io'e. 4 — Mũg̃'i juy epeku oweju — io'e. — Oweju jekukum pima, õn tak eyweju mũg̃'i ojeku. Ibune'ĩcatpune uvabune be'ũm pima, kuka o'yajẽm g̃u uva'a. Imẽnpuxim mũg̃'i oweju eyeku'ũm pima, webay bikuyap tag̃ g̃u epeku — io'e. 5 — Uvabune buxim õn — i waram o'e Jesus. — Eyju ibune'ĩcatpune buxim. Obikuyap tag̃ jekukum pima, xipan ma epeku Deus xe. Mũg̃'i eyweju õn tak jekukum. Obikuyap tag̃ jekukum'ũm pima bit, ajo eye'e'eap xipat je'e Deus xe? Ka'ũma ma! — io'e. 6 — Mũg̃'i oweju jekum eybu'u bima, apẽn uvadip iwat ya'ũmatpune kukap puxim Deus tak jeykuk- -ya'ũmatpune xikap puxim. Wũn. Ibune xik puje ibunekaraw e'em. Ibune e'ũatpune mu'awerorom uvadip kukat. Aweroh. Ibunemupikupig̃ daxa be. Wũn. Pik. Hog̃. 7 Mũg̃'i juy epeku oweju! Wa'õ dak juy kũyjobin epesop! Oweju eyeku buje, Deus soat epejoojuyiat je'g̃ũm eywebe — io'e. 8 — Deus bikuyap tag̃ eyju jekukum pima, soat ijodiat je'e webay be: “Ka'ũmg̃u ejo'iat xipacat,” i — io'e. — Itaybit je'e ip eyju webekitkiyũ iam — io'e. 9 — Eyju eykukpin cĩcã oxe webay xe okukpinap co'i. Eycokcog̃ cuy epesop Jesus xe ocekukpin iap kay g̃ebum. 10 Webay a'õ kay õn kũyjobit. Imẽnpuye ocokcok soat em webay xe okukpin iap kay g̃ebum. Imẽnpuxim wa'õ kay kũyjobit pima, eycokcog̃ epesop Jesus xe ocekukpin iap kay g̃ebum — io'e. 11 — Iboap og̃uwẽn eywebe eymucokcok am. Wa'õcokcok cĩcã. Obu'u eywebe eycokcoksũ ãm. Obikuy eywebe eycokcok cĩcã ãm wa'õcokcokap puxim — io'e. 12 — “Oxe xipan eykukap puxim cuy xipan epeyewekuk,” i õn e'em eywebe — io'e. 13 — Wuybureyũ e'ũap puxim wuye'ũ ãm wuybu'u'ũm pima, soat ijodiat je'e “Ak'i juy epe'e! Teyũxeku ibureyũ ikukpin cĩcã,” i. “Warara'acat podi ma ikukpin cexe ip,” i je'e ip — io'e. 14 — Wa'õ kay kũyjobit pima, obureyũm epesop — io'e. 15 — “Eyju oweju kapikpik'ukayũ ã,” i'ũmg̃u õn e'em g̃asũ eywebe. Kapikpik'ukat itaybit g̃u jekariwa e'eam. Webay owebe ie'eap pit og̃uwẽn eywebe soat. Iboap og̃uwẽn eywebe eyju obureyũ buye — io'e. 16 — Eyju ma onaẽ g̃u eykukan. Õn pit eynaẽ obureyũm. Õn cuk eymuju omuwẽn ãm warara'acayũ be imutabun am ip okay. Okay jetabucap jepere g̃u ip. Ibu'u g̃u ip je'e itabut am okay. Obikuyap tag̃ webay eju kawẽnwẽn pima, soat epejoojuyiat je'g̃ũm eywebe — io'e. 17 — Imẽnpuye “Xipan cuy epeyewekuk,” i õn e'em eywebe — io'e. 18 — Deus kay'ũmayũ itakoma eykay. Koap pit okay itakoma ip osodop. Iboap kay g̃ebum cuy epesop — io'e. 19 — Eyju Deus kay'ũmayũ kadi bima, eykay kuka ip o'e. “Teyũdaku wuykadiacat,” i kuka ip o'e. Imẽnpit õn eymuwe'uk Deus kay'ũmayũ xewi. Deus kay'ũmayũ kadi g̃u eyju. Imẽnpuye itakoma jĩjã ip eykay — io'e. 20 — Kuy juk ocece eywebe iap kay g̃ebum cuy epesop. “Ikẽrẽm cĩcã ip wuyekariwa o'jukuk. Wuyju bit ikẽrẽm g̃u wuykuk ip,” i'ũmg̃u juy epe'e eyewewebe. Deus kay'ũmayũ ipiat o'supi'ajojoat owebe. Imẽnpuye eywebe dak ip jopi'ajoat. Yopĩt ma wa'õ kay ip osodop. Imẽnpuye dak eya'õ kay je'e ip yopĩt ma — io'e. 21 — Eywebe ipiat supi'ajoat ip, eyju webekitkit puye. Eywebe ipiat supi'ajoat ip, omudocat kay itabut'ũm puye — io'e. 22 — Ijodi oajẽm. Deus ekawẽn cuk adi og̃uwẽnuwẽn ixeyũ be. Wekawẽn kay g̃u bit ip o'e. Odot'ũm pima, “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe, wekawẽn kay'ũm puye ya'ĩjojom ma'g̃u,” i'ũmg̃u kajuk o'e Deus ixeyũ be. G̃asũ bit “Ikẽrẽat kug̃ g̃u oceju” i'e ba'ore cebe ip Deus pe. 23 Okay itakomaat webay kay dak itakoma — io'e. 24 — Wa'õbacaap mõg̃mõg̃ cuk adi ojekuku soat etabutpe. Soat a'õbacaap podi ma wa'õbacaap mõg̃mõg̃ ojekuku. Okay g̃u bit ip o'e. Imõg̃mõg̃'ũm pima, “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe, okay eyetabut'ũm puye, wa'õbacaap mõg̃ap cocom ma'g̃u eyju,” i'ũmg̃u kajuk o'e Deus ixeyũ be. G̃asũ bit ikẽrẽat kug̃ ip cexe. Inaka itakoma jĩjã ip okay, webay kay dak — io'e. 25 — Ixeyũ muwẽnuwẽn Deus jekawẽntup pe- -kuyatup pe:Ikẽrẽm'ũm a'g̃u ip ojukuk, i. Inaka ip oitakomãn okay, i. Itakoma ip okay ig̃odup ekawẽn puxim — Jesus o'e. 26 — “Ebiõg̃buk cuy eg̃uju okay itabucayũ kay,” i oce'e cebe- -webay be — io'e Jesus. — Ixe g̃udot eybuywatwat'ukan. Ixe icẽmãn e'e'ukat. Ixe ma omuwẽn eywebe — io'e. 27 — Eyju dak cuy epesop omuwẽnuwẽn ijodiayũ be. Õn ijodiat mutaybitbin pima, oweju juk adi epekuku. Imẽnpuye juy epesop omuwẽnuwẽn g̃asũ bit — io'e.

16

1 — Imẽn õn e'em eywebe okay eyetabucap epereap puxim — io'e. 2 — Eykay itakomaayũ jeymuõmat g̃u Deus eju kawẽnwẽnap'a be. Jeyaoka ip. Eyaoka buje, tũybe Deus bikuyap tag̃ wuyju jekukum iãn je'e ip — io'e. 3 — Ikẽrẽm jeykuk ip abu õn iam itaybit'ũm puye, abu webay iam tak. 4 G̃asũ iboap muwẽnuwẽn õn g̃uyjom eyeg̃ebu am apẽn õn eymukũyjojo iap kay — io'e. — Warẽmtag̃ eykuk puje, “Imẽn kuka ip wuykuk,” i juy epe'e eyewewebe — io'e Jesus jeweju etaybitbinayũ be. — Kuy bima a'g̃u eyxe ma og̃uy — io'e. — Imẽnpuye juk iboam g̃u õn eymukũyjo. 5 G̃asũ bit ocepit omudocat kay. Ka'ũma ma ey'in pit e'em owebe “Poma ẽn cum?” i. 6 Eyg̃uycũg̃cũg̃ cĩcã imẽn õn e'em puye. 7 Wepit'ũm pima, xipat g̃u kuka o'e eywebe. Wepit pima bit, xipat je'e eywebe. Wepit'ũm pima kuka eybuywatwat'ukat osodot g̃u. Oju buje bit ixe og̃udot eykay. Imẽnpuye eycokcog̃ cuy epesop ojuap kay — io'e. 8 — Ixe dot puje, “Soat eyju ikẽrẽat kug̃ Deus xe,” i je'e soat pe ipi dag̃ayũ be. “Deus acã itaybit eymucũg̃ ãm,” i dak je'e. “Ipiat supi'ajoat Deus ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ be,” i dak je'e — io'e. 9 — “Soat eyju ikẽrẽat kug̃ Deus xe,” i je'e, okay itabut'ũm ip puye — io'e Jesus. 10 — Eyju ojo g̃u waram, Deus jewekay odujuu buye — io'e. — Imẽnpuye “Deus acã itaybit eymucũg̃ ãm,” i je'e Deus biõg̃buk — io'e. 11 — Deus kuy o'e “Deus kay'ũmayũ kukukat soat em jeenuy ipiatpi'ajojoap pe- -Satanás,” i. Imẽnpuye “Ipiat supi'ajoat ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ be Deus,” i je'e Deus biõg̃buk — io'e Jesus. 12 — Ade mabuk õn imuwẽn pin eywebe. G̃asũ bit iba'ore eywebe eyetaybin am wekawẽn, eyg̃uycũg̃cũg̃ cĩcã buye — io'e. 13 — Ibiõg̃buk xipacat icẽmãn e'e'ukat. Ixe ajẽm puje soan kawẽn icẽmãn eymutaybin jeenuy. Ja'õbi g̃u ixe g̃uwẽn. Kuy o'ya'ĩjojoiap acã g̃uwẽn. G̃uyjom acejebapukiap tak g̃uwẽn eywebe — io'e. 14 — Ixe obuyxim okuk. Itaybit wekawẽn je'e. Icẽmãn soat wekawẽn g̃uwẽn eywebe — io'e. 15 — Webay e'eap tag̃ õn tak e'em. Imẽnpuye cuk adi ocece eywebe “Deus biõg̃buk wekawẽn g̃uwẽn eywebe,” i — io'e. 16 — G̃axĩn ma eyju ojo g̃u. G̃uyjom pitapit waram eyju ojo — io'e Jesus. 17 — Apẽn ite e'em wuywebe? — io'e ip jewewebe jeweju etaybitbinayũ. — Ite e'em “G̃axĩn ma eyju ojo g̃u,” i. “G̃uyjom pitapit eyju waram ojo,” i — io'e ip. — “Imẽn je'bapuk webay kay oju buye,” i teku e'em wuywebe — io'e ip jewewebe. 18 — Apẽnpuye ite e'em “G̃uyjom pitapit waram eyju ojo,” i? — io'e ip. — Cekawẽn pa'arẽm cĩcã wuyxe — io'e ip jewewebe. 19 Jesus itaybit o'e teyũku “Apẽn tak ẽn e'em ocewebe?” i'e ojuy owebe iam. Imẽnpuye waram o'jekawẽn ceweju ip. — “Apẽn ẽn ocemutaybin pin?” i du eyju e pin owebe? — io'e Jesus. — “G̃axĩn ma eyju ojo g̃u,” i juk oce eywebe — io'e. — “G̃uyjom pitapit waram eyju ojo,” i dak cuk oce — io'e. — Wekawẽn pa'arẽm tu eyxe? — io'e Jesus. 20 — Icẽmãn õn e'em eywebe. Wawa jĩjã juy epesop we'ũ buje — io'e. — Itabut'ũmayũ bit wa g̃u je'e. Darem ma eyg̃uycũg̃cũg̃ epesop. G̃uyjom pit eyg̃uycũg̃cũg̃ g̃u epesop- -eycokcok ã — io'e. — Eyg̃uycũg̃ap i'ũm — io'e. 21 — I'it kam pima, ayacat ig̃uycũg̃ e'em je'it pibun. Je'it kap puje bit, ipiat kay g̃ebum g̃u e'em. Icokcok e'em je'it kug̃ puye. 22 Imẽnpuxim eyju dak. G̃asũ eyg̃uycũg̃cũg̃ oju buye. G̃uyjom pit waram eyjojom oce. Eycokcok cĩcã ma epe'e g̃ebuje bit. Abu-be eycokcokap mu'ũm put ixe kabia be? Ka'ũma be ma! — io'e. 23 — Eybuywatwat'ukat ajẽm puje bit, ixe ma jeymutaybin — io'e. — Imẽnpuye “Ocemutaybin cuy ece,” i'ũmg̃u epe'e owebe ma — io'e. — “Ekawẽn pa'arẽm ocexe,” i'ũmg̃u dak epe'e owebe — io'e Jesus. — Icẽmãn õn e'em eywebe. Obikuyap tag̃ cexewi iojuyjuy bima, webay soat eyemuojuyjuy je'g̃ũm eywebe — io'e. 24 — Obikuyap tag̃ epejoojuy g̃u buk. Pũg̃ em tak ka'ũma — io'e. — G̃asũ bit cuy epejoojuy cexewi! — io'e. — Eyemuojuyjuy epejat. Ibu buje, eycokcoksũ g̃u epesop- -eycokcok cĩcã ma — io'e. 25 — Koap puk cuk adi ibapug̃ g̃u ocekawẽn eywebe — io'e. — Ijodiat mutaybitbinap ekawẽn acã og̃uwẽnuwẽn eywebe. G̃uyjom pit ibapug̃ ma webay ekawẽn og̃uwẽn eywebe — io'e. 26 — Ibapug̃ owebe imuwẽn puje, obikuyap tag̃ cuy epejoojuy webay xewi. Õn acã g̃u webay xewi ojojuy eywebeam — io'e. 27 — Eyju dak cuy epejoojuy. Webay eyekawẽn ya'ĩjo, ixe xe eykukpin cĩcã buye. Webay xe eykukpin cĩcã, eyxe okukpin puye; “Icẽmãn Jesus osodot Deus xewi,” i eyju e'em puye dak — io'e. 28 — Icẽmãn webay xewi juk ojot. Ipi kay juk ojot- -ijodi. Oje'ũ. Ipi dag̃wi ojẽm g̃asũ. Webay kay juy ocepit — io'e Jesus. 29 — G̃asũ bit ẽn iba'arẽm g̃u kawẽnwẽn ocewebe — io'e onze beayũ Jesus pe. — Ibapug̃ ma ẽn kawẽnwẽn g̃asũ bit — io'e ip. 30 — Etaybit soan ma. Etaybit apẽn oceju jewag̃uyg̃uy iam. Ẽn ocemukũyjojom, “Apẽn ẽn e'em ocewebe,” i'ũmg̃u ma'g̃u oceju e'em — io'e ip. — Imẽnpuye “Deus xewi teku osodot,” i oceju e'em g̃asũ — io'e ip. 31 — Eyetabut tu epe'e okay? — io'e Jesus. 32 — G̃axĩn ma bit epewatwatwat eydukã dag̃. Opere eyju eyaokaap puxim. Wag̃epũg̃ ma og̃uy opere buje. Imẽnpit odadaybot g̃u og̃uy, webay soat em oxe buye — io'e. 33 — Itabut'ũmayũ ma ipiat supi'ajoat eywebe. Õn pit kuy Deus kay'ũmayũ kukat a'õbacaap og̃u'ũm. Imẽnpuye eya'õcam cuy epesop! Imẽn õn e'em eywebe eypararaap puxim. Eyag̃uykorereren g̃u, mũg̃'i oweju buye — io'e.

17

1 Iboam e buje, Jesus o'je'apũn kabi beat kay- -jebay kay. O'jekawẽn jebay eju. — Bay — io'e. — G̃axĩn ma oje'ũ. Õn ma ekpot. Odipap cuy eg̃ubapuk adeayũ be. Õn tak edipap cuy og̃ubapuk cebe ip — io'e. 2 — Pũg̃pũg̃pũg̃ayũ juk eg̃utabun okay ipi dag̃ayũ'in. A'õbacaap cuk eg̃ũm owebe. Imẽnpuye okay itabucayũ yag̃uyisum jekukum wa'õbi — io'e jebay be. 3 — Ẽn acã Deusat. Ka'ũmg̃u wara'at. Õn ma emumudot- -Jesus Cristo. Ijodiat yag̃uyisum jeku okay itabun puje, ekay itabun puje dak — io'e. — Soat em exe ma jeedop ip ce'ũ buje — io'e. 4 — Wekapikap cuk adi eg̃ũm owebe. Ipi dag̃ pima abu ẽn iap cuk adi og̃uwẽnuwẽn edipap mubapukpug̃. G̃asũ wekapikap og̃u'ũm — io'e Jesus. 5 — Bay — io'e Jesus. — Exe bima soat kabi beacat odipap mubapukpuk'uk ip osodop- -ekawẽn tojotjot'ukayũ. Ipi mujurũg̃ awap odipap mubapukpuk'uk ip osodop. Waram cuy odipap mubapukpug̃ ip jeenuy, exe wajẽm puje — io'e. 6 Jesus jekay itabucayũ o'g̃uwẽn jebay be g̃ebuje bit. — Pũg̃pũg̃ayũ juk eg̃utabun okay ipi dag̃ayũ'in — io'e. — Ebekitkiyũm osodop ip. Ixeyũ eg̃utabun okay. Ixeyũ itabucayũ be emuwẽnuwẽn ojekuku. Kũyjobit o'e ip a'õ kay — io'e Jesus jebay be. 7 — Itaybit ip g̃asũ a'õbi acã õn emuwẽnuwẽn iam — io'e. 8 — Apẽn cuk adi ecece iap ma og̃uwẽnuwẽn soat pe okay itabucayũ be. Wa'õ kay ip osodop. Itaybit o'e ip icẽmãn Deus xewi Jesus osodot iam. Itabut o'e ip Deus ma Jesus o'g̃udot iap kay — io'e Jesus. 9 — Bay, ixeyũ beam ma õn kawẽnwẽn eweju- -onze beayũ beam — io'e. — Itabut'ũmayũ beam g̃u õn kawẽnwẽn- -okay emumutabunyũ beam acã — io'e. — Ebekitkiyũ ixeyũ. 10 Soat okay itabucayũ ebekitkiyũ. Imẽnpuye webekitkiyũ dak ip. Adeayũ odipap cocom webekitkiyũ cũg̃ ma jekukum puye — io'e. 11 — Bay, soat podi ma a'õbaca. A'õbacaap cuk adi eg̃ũm owebe. A'õbacaap co'i wa'õbaca. G̃axĩn ma oajẽm ma'g̃uto ekay. Õn ma ipi dag̃ g̃u ojeku. Okay itabucayũ bit ipi dag̃ ip jeku. — Bay — io'e. — Pũg̃ em ikẽrẽat ejukuk g̃u. Imẽnpuxim ag̃ cuy eg̃uy ixeyũ kay cũg̃ ma ip ceku am wekuap co'i, ekuap co'i dak — io'e. 12 — A'õbacaap cuk adi eg̃ũm owebe. Õn ixeyũ xe bima, a'õbi ma juk adi ag̃ og̃uy cekay ip itabucap epereap puxim. Ka'ũma ma ixeyũ'in oibu'un okay. Pũg̃ acã oibu'un- -jetabucap epereperemxi acã. Apẽn ixe jetabucap o'jepere iap ibararak opop Deus ekawẽntup pe. Ig̃odup ekawẽn tag̃ jetabucap jepere g̃asũ — io'e. 13 — Bay, g̃axĩn ma'g̃uto ocepit ekay — io'e Jesus. — Ijoce bima bit õn kawẽnwẽn ewebe onze beayũ beam ixeyũ mucokcok am ocokcokap co'i. Obu'u icokcoksũ ãm ip. Obikuy icokcok cĩcã ãm ip ocokcokap co'i — io'e. 14 — Ekawẽn cuk adi og̃uwẽnuwẽn cebe ip. Ekay'ũmat ekukuap puxim g̃u õn jekukum. Ixeyũ dak ekay'ũmat ekukuap puxim g̃u jekukum. Imẽnpuye ixeyũ kay itakoma o'e ip itabut'ũmayũ, ekay'ũmayũ — io'e. 15 — Bay, “Okay itabucayũ juy etujujẽm ipi dag̃wi,” i'ũmg̃u õn pit e'em ewebe. “Ixeyũ juy eg̃uxipan ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ kukukat xewi,” i õn pit e'em ewebe — io'e. 16 — Itabut'ũmat ekukuap puxim g̃u õn jekukum. Imẽnpuxim itabut'ũmat ekukuap puxim g̃u jekukum ip okay itabucayũ — io'e. 17 — Bay, ixeyũ juy eg̃uwexat soat em ebikuyap tag̃ jekuku'ukayũm. Ekawẽn cocoam cuy ip eg̃uwexat. Ekawẽn acã kawẽn icẽmat — io'e. 18 — Ẽn cuk omudot ijodiat mutaybin am kawẽn icẽmãn. Imẽnpuxim ixeyũ og̃uju ijodiat mutaybin am kawẽn icẽmãn — io'e. 19 — Og̃e'ũn'ũn g̃asũ, oxe ixeyũ ikukpin puye. Ebikuyap tag̃ oje'ũ ixeyũ dak ebikuyap tag̃ ceku am — io'e. 20 — Onze beayũ beam acã g̃u õn kawẽnwẽn eweju, Bay. Warara'acayũ itabut je'e okay, ixeyũ omuwẽnuwẽn puye. Ixeyũ beam tak õn kawẽnwẽn eweju- -g̃uyjom itabunayũ beam — io'e. 21 — Bay, “Ixeyũ juy esubuywan pũg̃ tag̃ ma ip ceku am,” i õn e'em ewebe. Bay, pũg̃ tag̃ ma ẽn jekukum oweju. Õn tak pũg̃ tag̃ ma eweju jekukum. — Bay — io'e. — Obikuy wuyekukuap co'i ceku am ip. Wuyekukuap tag̃ jekukum pima, itabut'ũmayũ je'e “Deus Jesus emumudot,” i — io'e. 22 — Bay, a'õbacaap cuk adi ejomõg̃ owebe. “Ojo'i ẽn tak a'õbaca,” i juk adi ece owebe, Bay. Imẽnpuxim “Ojo'i eyju dak eya'õbaca,” i õn e'em okay itabucayũ be. Imẽn õn e'em cebe ip pũg̃ tag̃ ma ceku am ip wuyekukuap co'i — io'e Jesus. 23 — Pũg̃ tag̃ ma õn jekukum ixeyũ eju. Ẽn tak oweju pũg̃ tag̃ ma jekukum. Imẽneju pũg̃ tag̃ ma jekukum ip wuyekukuap co'i. Wuyekukuap co'i jekukum pima, itabut'ũmayũ itabut je'e ẽn ma omudocat iap kay. Deus xe wuykukpin apẽn jekpot ikukpin cexe iap co'i iap kay dak itabut je'e ip — io'e. 24 — Exe okukpin cuk adi og̃uy ipi mujurũg̃ puje. “Wa'õbacaap co'i ẽn tak a'õbaca,” i juk adi ecece owebe. — Bay — io'e. — Onze beayũ juk adi eg̃utabun okay. Obikuy wuydopap pe ixeyũ dop am okpot wa'õbacaap co'i ya'õbaca iap co am — io'e. 25 — Bay — io'e. — Soat em ẽn cũg̃ ma e'em. Ikẽrẽat ejukuk g̃u- -pũg̃ em tak ka'ũma. Itabut'ũmayũ itaybit g̃u abu ẽn iam. Õn pit wetaybit cĩcã abu ẽn iam. Onze beayũ itabut cebay teku o'g̃udot ijodi iap kay — io'e. 26 — “Webay xe eykukpin cĩcã,” i juk adi ocece cebe ip. Iboap og̃uwẽn cebe ip cewemukukpin am ip exe okukpinap co'i. Iboap og̃uwẽn cebe ip pũg̃ tag̃ ma weku am ceweju ip — io'e Jesus. Imẽn Jesus o'jekawẽn cĩcã jebay eju.

18

1 Jebay eju jekawẽn epere buje, Jesus o'jẽm Jerusalém ka bewi. Jeweju etaybitbinayũ eju o'jẽm. Kadidi dag̃wi o'ju ip- -Cedromti dag̃wi. Kadaidip o'tiptop kadidi wĩnãbu. Jesus o'ju ibodip pe onze beayũ eju. Oajẽm ip kadaidip kay. 2 Ade em Jesus cuk adi oekukuku ibodip tag̃ doze beayũ eju. Imẽnpuye Judas itaybit osunuy ibodim Cedromtim. Judas Jesus ũm ojuy cekay itakomaayũ be. 3 Judas o'ju Jesus kay. O'ju kadaidip pe. O'ju sorarayũ eju, Deus eju kawẽnwẽnap'a wiwi'ukayũ eju dak. O'ju ip paĩyũ kukukayũ a'õbi, Fariseuyũ a'õbi dak. O'ju ip lamparina'a kukug̃ jebui be, jeba'ip kukug̃ tak, wexiktak kukug̃ tak. Oajẽm ip cekay- -Jesus kay. 4 Jesus kuy itaybit o'e soan- -apẽn owebe je'bapuk iam. O'ju ajẽmayũ dopabe- -Judasyũ dopabe. O'jekawẽn ceweju ip. — Abu-kudadam epesot? — io'e- -Jesus o'e. 5 — Jesus kudadam oceju — io'e ip. — Nazaré ka bewiat kudadam oceju — io'e ip. — G̃ebujeat ma'g̃u õn — io'e Jesus. 6 “G̃ebujeat ma'g̃u õn” i'e buje, soat ip o'jewede cexewi ajẽm ojuyayũ. O'at ip ipi ju Jesus ekawẽn co buje. Waram Jesus o'e: — Abu-kudadam eyju? — i cebe ip. 7 Waram ip o'e: — Jesus kudadam oceju — i. — Nazaré ka bewiat kudadam — i. 8 — “G̃ebujeat ma'g̃u õn,” i kuy oce eywebe — Jesus o'e. — Õn ma eyju okudadam. Owejuayũ bit cuy epejat g̃u. Ãg̃ cuy je'jẽm ip — io'e. ( 9 — Bay, juk eg̃utabun'iayũ jetabucap jepere g̃u- -pũg̃ tak ka'ũma — i juk Jesus o'e. Imẽnpuye — Ãg̃ cuy je'jẽm ip — io'e Judasyũ be jeweju etaybitbinayũ daomũnap puxim, ixeyũ be ipiat supi'ajoacap puxim). 10 Iboap co buje, Simão Pedro jepaja o'ju'uk iyuk pewi. Kiririk. Paĩyũ kukukat puywatwat'ukat g̃uybu o'sug̃uybu'uk ig̃uybuikibi dag̃ pajam. Tẽg̃wũn. Iba'at kadiat g̃uybu o'sug̃uybu'uk. Ibuywatwat'ukat putet Malco i osunuy. 11 — Odaxijom g̃u juy paja kug̃! Ipiat osupi'ajo webay bikuyap tag̃- -kuyjeat ekawẽn tag̃ — io'e Simão Pedro be. 12 Jesus o'jat ip Judasyũ, sorarayũ dak, sorarayũ kukukayũdak, Deus eju kawẽnwẽnap'a wiwi'ukayũ dak. O'subamukirik ip. 13 Koam Jesus o'tujowat ip Anás kay. Ixe Anás Caifás tadop osunuy. Caifás paĩyũ kukukat osunuy ixe koato. 14 — Xipat wuywebe ite ag̃okatkat aoka am wuymuy'ũ'ũap puxim — i juk o'e ixe Caifás Judeuyũ kukukayũ be. (24) Anás Jesus o'g̃ujuat Caifás kay- -paĩyũ kukukat kay. Ibõg̃bikirig̃ o'g̃ujuat. 15 Simão Pedro o'ju Jesus nomuju. Warara'acat tak o'ju ceweju. Ixe dak onze beayũ'in osunuy. Ixe wara'acat ma Jesus eju oõm paĩyũ kukukat tuk'a ekorara be. Oõm paĩyũ kukukat itaybit cĩcã ixem puye. 16 Pedro bit uk'a ekorara exĩntabi xe osunuy. Oõm g̃u buk uk'a ekorara be. Warara'acat o'jepit korara exĩntabi be. O'jekawẽn xĩntabi wiwi'ukat pe- -ayacat pe. — Ãg̃ jeõm obure — io'e ayacat pe. — Xipat — io'e cebe. — Eõm cuy — iwiwi'ukat o'e Pedro be. Oõm uk'a ekorara be. 17 — Jesus eju etaybitbinat g̃u du ẽn? — ayacat o'e Simão Pedro be- -xĩntabi wiwi'ukat o'e. — Ka'ũma — i napa ma o'e Simão Pedro. — Ceweju etaybitbinat g̃u õn — io'e napa ma jebuap puxim. 18 Kajuk kug̃ osunuy. Paĩyũ kukukat puywatwat'ukayũ daxanabõẽ o'tabõẽmusop jeweweam. Daxa etako be kacũg̃cũg̃'i ip osodop daxae o'om jewewewem ibuywatwat'ukayũ, sorarayũ dak. Pedro dak o'ju daxa etako be. Jewewewem ip osodop. 19 G̃ebuje paĩyũ kukukat o'jekawẽn Jesus eju. — Eweju etaybitbinat e'eap cuy eg̃uwẽn owebe — io'e Jesus pe. — Apẽg̃ap ekawẽn ixeyũ eg̃utaybitbitbin? — io'e cebe. 20-21 — Apẽnpuye ẽn e'em owebe ma “Apẽg̃ap ekawẽn ixeyũ eg̃utaybitbitbin?” i? Soat em ibapug̃ ma ijoceat og̃utaybitbitbin — io'e Jesus. — Adeayũ etabutpe og̃utaybitbitbin Deus eju kawẽnwẽnap'a be, yabog̃at'a be dak — io'e. — Iba'arẽm g̃u og̃utaybitbitbin- -pũg̃ em tak ka'ũma — io'e. — Wemumutaybitbinyũ be juy ecekawẽn. “Apẽn eymutaybin Jesus?” i juy epe'e cebe ip — io'e. — Itaybit ip — io'e Jesus. 22 Deus eju kawẽnwẽnap'a wiwi'ukat Jesus dopa o'topaokaka jebum cekawẽn co buje. — Imẽn tu ẽn kawẽnwẽn paĩyũ kukukat eju? — io'e. — Cedag̃ g̃u ẽn kawẽnwẽn! — io'e. 23-24 — Wekawẽn cũg̃'ũm pima, iboap cuy eg̃uwẽn soat pe, ijoceacat pe — io'e Jesus. — Wekawẽn cũg̃ ma bima bit, apẽnpuye dak ẽn odopaokaka? — io'e. Mũg̃ ma o'e. Jededem g̃u. 25 Pedro jewewewem mabuk o'e daxa etakobe. Cũg̃'i osunuy warara'acayũ parakpe. — Ibakirikat eju etaybitbinat g̃u du ẽn? — io'e ip Pedro be. — Õn g̃u — io'e Pedro napa ma. — Ig̃o ejuat g̃u õn — i napa ma o'e. 26 Warara'acat o'jekawẽn Pedro be g̃ebuje bit. Ixe wara'acat paĩyũ kukukat puywatwat'ukat osunuy. Pedro emug̃uybu'uk badip osunuy. — Õn ma ejojo ig̃o eju kadaidip pe! — io'e wara'acat. 27 — Õn g̃u- -warara'acat acã — io'e Pedro napa ma. G̃ebuje isum ma sapokay o'jede. 28 Jesus o'tujujẽm ip Caifás tuk'a bewi ceweju jekawẽn epere buje. G̃ebuje Caifás Jesus o'tujowacat iecug̃ap tuk'a kay- -Pilatos tuk'a kay. O'tujowat ip kabia isum. Judeuyũ oõm g̃u iecug̃ap tuk'a be Pilatos Judeu'ũm puye. Tuk'a akiju ma ip osodop. Cedag̃ g̃u kuka o'e õm ãm Judeu'ũmat tuk'a be Páscoa epeta muy'an pima. Õm pima: — Wuyisu g̃u Deus xe — i kajuk o'e ip. — Peta xat o ba'ore wuywebe — i kajuk o'e ip. Imẽneju oõm g̃u ip iecug̃ap tuk'a be- -Pilatos tuk'a be. 29 Imẽnpuye Pilatos o'jẽm jeduk'a bewi. O'ju Judeuyũ kukukayũ eju jekawẽn ãm. — Jesus ikẽrẽat kug̃ tu eyxe? — io'e Pilatos Judeuyũ kukukayũ be. 30 — Hm hm — io'e ip. — Ocexe ma ite ikẽrẽat cuk adi o'jukuk. Ocedobuyũ'ũm'ũm ekawẽn tag̃ g̃u teku jekukum. Ẽn cuy ite eyaokaat — io'e ip. 31 — Eyju ma juy epetujujẽm oxewi — io'e Pilatos. — Eyju ma juy ipiat epesupi'ajoat cebe eydobuyũ'ũm'ũm ekawẽn tag̃ — io'e. — Ap! — io'e ip. — Oca'õbi g̃u oceju ibamupaya ojuy ce'ũ ãm- -a'õbi acã — io'e ip Pilatos pe- -iecug̃ap pe. 32 (Jesus cuk adi o'e — Obamupaya ip we'ũ ãm — i. Itaybit'ũm pima Judeuyũ kukukayũ o'jekawẽn Pilatos pe kuy o'e'e iap co'i- -Jesus pe o'e'e iap co'i). 33 Pilatos oõm ma'g̃uto jeduk'a be. Jesus o'g̃udocat jewekay. — Judeuyũ kukukat tu ẽn? — io'e Jesus pe. 34 — Ag̃uy dag̃ tu iboam ẽn e'em owebe? — io'e. — Warara'acat ag̃uy dag̃ g̃u xe'e? — io'e Jesus. 35 — Wag̃uy dag̃ g̃u! — io'e- -Pilatos o'e. — Judeu g̃u õn pit — io'e Pilatos. — Judeuyũ ma edojot okay. Apẽn ẽn tak ece ikẽrẽan? — io'e Jesus pe. — “Judeuyũ kukukat õn,” i du ẽn eẽm? — io'e Jesus pe. 36 — Eybuxim g̃u õn ijodiacat kukukat — io'e. — Õn ijodiat puximan pima kuka adi webekitkit o'jewaokaka okay itakomaayũ eju. O'jewaokaka kuka adi ip Judeuyũ be obuap puxim. Imẽnpuye ijodiat a'õbi g̃u õn warara'acayũ kukukat — io'e Jesus. 37 — Ijodiat kukukat tu ẽn? — io'e Pilatos. — Hm hm. Ikukukat õn — io'e. — Kawẽn icẽmat muwẽn ãm okop ijodi. Kawẽn icẽmat muwẽn ãm okap. Kawẽn icẽmat kay kũyjobicayũ wekawẽn kay dak kũyjobit — io'e Jesus. 38 — Ka'ũmg̃u kawẽn icẽmat! — io'e Pilatos. G̃ebuje Pilatos Jesus eju jekawẽn o'jepere. O'jẽm ma'g̃uto jeduk'a bewi. O'jẽm jekawẽn ãm ma'g̃uto Judeuyũ kukukayũ eju. Akiju ip osodop. — Oxe ma ite ag̃okatkat ikẽrẽat o'jukuk g̃u. Pũg̃ em tak o'jukuk g̃u ma — Pilatos o'e cebe ip. — Cũg̃ g̃u kuka o'e wuywebe yaoka am — io'e. 39 — Páscoa epeta bima pũg̃ ma õn imujẽmjẽm'uk daomũnmũnap'a bewi jekpiwan ma ceku am. Eybikuy du owebe eykukukat mujẽm ãm jekpiwan ma ceku am- -Jesus mujẽm ãm? — io'e Pilatos. 40 — Ap! — io'e ip. — Ixe g̃u juy eg̃ujẽmat — io'e ip ya'õberen. — Barrabás pit eg̃ujẽmat — io'e ip. — Barrabás kay oceju! — io'e ip ya'õberen. (Ixe Barrabás jebureyũ aokakaxi osunuy).

19

1 — Jesus cuy epeyukxabimupokupok wuyukxabimupokupokapxeem — io'e Pilatos sorarayũ be. O'yukxabimupokupok ip sorarayũ. 2 Jesus waywayway pin ip osodop. Jesus ijodiat kukat iap waywayway pin osodop ip. Imẽnpuye widaohobune o'subunemuwakẽn ip yabeam. O'jomõg̃ ip ya be ijodiat kukat a beat mõg̃ap co'i. Iekabek o'g̃uõm ip Jesus pe ijodiat kukat ekabek co'iat. O'g̃uõm ip iberenat- -iremrumg̃ug̃ũnat. O'g̃uõm ip iwaywayway am. 3 — Ak'i! Teku Judeuyũ kukukat! — io'e ip Jesus waywayway am. Warara'acat ma ip o'topaokaka jebum. 4 Pilatos waram o'ju jeduk'a ekorara be. Judeuyũ kukukayũ kay o'ju. — Ak'i! — io'e. — Waram ixe otojocat eyetabixe am — io'e. — “Oxe bit ite ikẽrẽat o'jukuk g̃u- -pũg̃ em tak ka'ũma,” i õn e'em eywebe — io'e Pilatos. 5 Imẽnpuye ixe Jesus o'jẽm uk'a bewi. Xerwun. O'ju Pilatos xe. Oajẽm adeayũ wap. Yabeat kug̃ mabuk osunuy- -widaohobune kug̃. Iekabek kug̃ mabuk osunuy- -iremrumg̃ug̃ũnat kug̃. — Ak'i juy epe'e — io'e Pilatos adeayũ be. — Ijoce ma ag̃okatkat — io'e cebe ip. 6 — Ite ba juy esubamupayaat korosa be ce'ũ ãm — io'e ip ya'õberen paĩyũ kukukayũ, Deus eju kawẽnwẽnap'a wiwi'ukayũ dak. O'jewãwã ip. Imẽn o'e ip Jesus co buje. — Ite ba juy esubamupayaat korosa be ce'ũ ãm — io'e ip ya'õberen. — Eyju ma juy epejat — io'e Pilatos cebe ip. — Eyju ma juy epesubamupaya korosa be — io'e. — Oxe bit cũg̃ g̃u wuywebe yaoka am. Oxe ikẽrẽat o'jukuk g̃u- -pũg̃ em tak ka'ũma — io'e. 7 — Cũg̃ ma ocexe bit yaoka am cekawẽnkẽrẽ buye — io'e Judeuyũ kukukayũ. — “Deus ipot õn,” i juk adi o'e teku — io'e ip. — Imẽnpuye ocedobuyũ'ũm'ũm ekawẽn tag̃ oceju yaokam — io'e ip. 8 Pilatos iparara jĩjã ma o'e “Deus ipot õn,” i teku e'em iap tobuxik puje. 9 Waram oõm jeduk'a be Jesus eju kawẽn ãm. — Apomawi ejot? — io'e Pilatos Jesus pe. Imẽnpit Jesus jededem g̃u. 10 — Ede pin g̃u du owebe? — io'e Pilatos. — Wa'õbuyxi õn. “Iteba juy epesubamuwekap,” i õn e'em pima, jebamuwekap ip. Ekupinap tag̃ eceku — io'e Pilatos. — “Epesubamupaya korosa be ce'ũ ãm,” i õn e'em pima bit, jebamupaya ip e'ũ ãm — io'e- -Jesus pe o'e. 11 — A'õbuyxi ẽn Deus cuk a'õbuyxian emuy buye — io'e Jesus. — Emuy'ũm pima, apẽn kuka ece owebe? Ka'ũma ma! — io'e- -Jesus o'e. — Ewebe oaokaan puje, ikẽrẽat kug̃ ece'e Deus xe. Ebodi ma bit ekay odojocat pit ikẽrẽat kug̃ je'e cexe — io'e. 12 Iboap co buje, Pilatos Jesus pa muwekap ojuy jĩjã o'e. — Jesus pa muwekap ojuy oce — io'e Pilatos jewebe ma. — Roma ka kukat itakoma soat kay- -“Õn ma ijodiat kukat,” i'e'e'ukayũ kay — io'e Judeuyũ kukukayũ Pilatos pe. — César itakoma cekay ip — io'e ip. — Ewebe ibamuwekap puje, César kuka itakoma o'e ekay dak — io'e ip Pilatos pe. 13 Pilatos waram Jesus o'tujowat jeduk'a eakiju. O'tujowat adeayũ wap iboap co buje. Pilatos oabik ibimãmãmãat ekawẽn coco'ukap pe. Gabatá i uk'a eakijuat putet osunuy. Gabatá wita'a mug̃ẽg̃ẽ iape wuya'õm. 14 Sexta-feira kaxicug̃ osunuy. Sábado emap kabia Judeuyũ jekaxipanpan ip o'e peta muy'an- -Páscoa epeta muy'an. — Ak'i juy epe'e — io'e. — Teku eykukukat — io'e Pilatos Judeuyũ kukukayũ be. 15 — Ite g̃u ocekukukat! i o'jede paĩyũ kukukayũ. — Ite juy eyaokaat! — io'e ip ya'õberen. — Ite juy eyaokaat — io'e ip. — Esubamupayaat korosa be ce'ũ ãm — io'e ip jetakoma pibun. — Eykukukatpa du osubamupayaat korosa be? — io'e Pilatos. — Pũg̃ ma wuykukukat — io'e ip. — César acã wuykukukat — io'e ip paĩyũ kukukayũ. 16 Imẽneju Pilatos jesorarayũ o'tomuwã. — Ite juy epejat — io'e cebe ip. — Epesubamupaya korosa be — io'e cebe ip. 17 Jesus o'jat ip. Ibocewi o'jẽm ip Pilatos duk'a bewi. G̃ebuje Jesus o'tujowat ip co'a kay. Wuyjuyũ'aririt'a i co'a butet osunuy. (Gólgota i co'a butet osunuy Judeuyũ a'õm). Korosa kug̃ o'ju Jesus. Jay. Oajẽm ip. 18 Ig̃o'a be sorarayũ Jesus pa o'subamupaya ip korosa jeje ipiju. Tag̃tag̃tag̃'i tapoam o'e ip. Ibubida be tapoa o'jomuy ip. Cẽh. Korosa o'g̃u'ag̃obucẽg̃ ip ipikũykũy be. Bẽg̃. Warara'acayũ be dak o'subamupaya ip korosa eju xepxepayũba. Wara'acat ceje o'subamupaya ip korosa jeje. Pũg̃ korosa o'jomuy ip ipikũykũy be Jesus ba'at kadi. Wara'at o'jomuy ip iba'ũg̃at kadi. Jesus ixeyũ parakpe osunuy korosa eju. Toro'ih. 19 Pilatos tak taperadup o'tupmubararakat. O'tupmõg̃at korosa eju. Tupararakatup o'tupcoco ip kapkamayũ “Jesus teku,” io'e taperadup pe. “Nazaré ka bewiat- -Judeuyũ kukukat” io'e taperadup pe. 20 Iboaptup o'tupmubararak ip Judeuyũ a'õm, Romanoyũ a'õm tak, Gregoyũ a'õm tak. Jesus o'subamupayaiat ka Jerusalém ka tẽg̃ ma o'sukadop. Imẽneju iboaptup o'tupcoco Jerusalém ka be powatwatyũ. 21 Imẽneju paĩyũ kukukayũ o'jekawẽn Pilatos eju. — “Teku Judeuyũ kukukat osunuy” iaptup g̃u juy etupmubararak, “ ‘Õn Judeuyũ kukukat,’ i juk adi o'e teku” iaptup acã — io'e ip paĩyũ kukukayũ. 22 — Ap! — io'e Pilatos. — Otupmuwarurun g̃u juy wemudupmubararaktup — io'e. 23 Korosa eju Jesus pa mupaya buje sorarayũ cesay mu'ẽ'ẽ ojuy ip jewewebe. Cesay osodop ebadipdip. Sorarayũ dak ebadipdip osodop. Ibinũnpeat pit pũg̃ ma imug̃ẽg̃ẽ osunuy pag̃õm. Iinũmnũm g̃u ikug̃ osunuy. Soat iinũmnũm'ũmat kay o'e ip sorarayũ. 24 — Ibinũnpeat ag̃uwek g̃u juy — io'e ip jewewebe. — G̃a'a karatũg̃'a jo'iat'a ayaxik ipi ju. Ya'at puje pũg̃ ma je'jat. Ya'at puje wuyetaybit ace'e abu je'jat iam — io'e ip jewewebe. O'yaxik ip ipi ju. Deus ekawẽntup e'em- -kuyjeatup:Wesay o'g̃u'ẽ'ẽ ip jewewebe, i. Karatũg̃'a jo'iat'a o'yaxik ip obinũnpeat pu am, i. Imẽn e'em Deus ekawẽntup. Sorarayũ be yaxik puje Jesus ekabek pu am, iboaptup ekawẽn tag̃ ip o'e. 25 G̃ebuje Jesus jexi o'jojojo. Jesus xi korosa xe osunuy. Ixi kibit tak iboce osunuy. Maria Madalena dak iboce osunuy korosa xe. Wara'at Maria dak iboce osunuy- -Clopas tayxi. 26 Jesus jexi o'jojojo. Doze beayũ'inat ixi xe osunuy. Ixe Jesus emumukukpinput osunuy. Ixe dak Jesus cocom o'e. — Tũ'ũ — io'e. — Teku jekuk g̃asũ jexi kukap co'i — io'e. 27 — Tapu — io'e jemumukukpinput pe. — Oxi juy ejukuk g̃asũ exi kukap co'i — io'e Jesus. Ixe ag̃okatkat Jesus xi o'g̃uõm jeduk'a be g̃ebuje bit. Jesus e'ũ buje jexi kukap co'i ma xipan o'jukuk. 28 Jesus itaybit o'e soat wekapikap og̃u'ũm iam. — Obipuruk — io'e Jesus. Iboam o'e Deus ekawẽntup ekawẽn tag̃. 29 Uva'abidi o'tinuy iboce wa'e jo'iat'a be- -tideibog̃'ũmati. Iboceat tibubuap o'g̃uakõm ig̃odi be. O'jomuy ip ip'abi be hissopo'ip abi be. Bẽg̃'i. O'yopmuyu Jesus pe tikõn ãm. 30 O'tikõn tibubuap pewi. Korotkorot'i. — Soat wekapikap og̃u'ũm — io'e Jesus. O'je'aetore. Jekpiwan ma oe'ũ. 31 G̃ebuje Judeuyũ kukukayũ ibamupaya'ibit mukop ojuy korosa ejuwi. O'ju ip kawẽn ãm Pilatos eju- -iecug̃ap eju. — Ocebu'u jĩjã jebodoydoyap kabia be korosa eju ce'ũ'ũayũ nuy ãm — io'e ip. — Ibamupaya'ibit tao juy etaodakacat dao ma ce'ũ ãm — io'e ip Pilatos pe. — Ixeyũ'ũm'ũm cuy eg̃ukopat Sábado ajẽm awap — io'e ip Pilatos pe. Imẽn o'e ip sexta-feira buye. Kuyaje Sábado- -jebodoydoyap kabia. Judeuyũ xe petabog̃ cĩcã osunuy. Imẽneju ibu'u jĩjã ip osodop ixeyũ'ũm'ũm nuy ãm korosa eju Sábado bima- -jebodoydoyap kabia bima. 32 Imẽneju sorarayũ o'ju korosa ejuayũ kay. Wẽg̃. Pa. Koapatao o'taodakat ip korosa ejuatao. Wẽg̃. Pa. Wara'acatao dak o'taodakat ip- -Jesus eju ibamupaya'ibitao. 33 Sorarayũ oajẽm Jesus'ũm kay. — Kuy oe'ũ — io'e ip jewewebe. Imẽnpuye Jesus'ũmtao o'taodakat g̃u ip. 34-37 Imẽn e'em Deus ekawẽntup:Ixe dao taodakat g̃u ip- -pũg̃tao dak ka'ũma, i. Tik. O'ya'õxamutik. Sorara Jesus'ũm o'ya'õxamutik obukaka'ukren. Wara'atup imẽn e'em- -Deus ekawẽntup:Ya'õxamutik'ibit kay jeakak ip wuyjuyũ, i. Kuyjeatup ekawẽn tag̃ o'jebapuk Jesus e'ũ buje- -Deus ekawẽntup ekawẽn tag̃. Jesus'ũm oe'ũiap o'jojojoiat ce'ũap o'g̃uwẽn ocewebe. Ocetaybit ixe icẽmãn e'em iam. Oceju dak Jesus'ũm e'ũap muwẽnuwẽn eywebe dak eyetabun cekay am. 38 José o'ju Pilatos kay Jesus'ũm jebit mukopap ojuy korosa ejuwi. Arimatéia ka bewiat osunuy ixe. Jesus kay itabut osunuy. Ibapug̃ g̃u bit Jesus kay wetabut i'e'e'uk osunuy warara'acayũ be- -iba'arẽm mabuk. Ibapug̃ g̃u i'e'e'uk osunuy Judeuyũ kukukayũ buxim jeparara buye. — Jesus'ũm jebit mukop ojuy õn pit korosa ejuwi — io'e José Pilatos pe. — Ha'a — io'e Pilatos. — Esujebitmukop — io'e. José o'ju Jesus'ũm kay- -korosa ejuat'ũm kay. Ijebit o'g̃ukop korosa ejuwi. O'tujowat witabikũy kay. 39 Nicodemos o'ju José eju. Imude'o'onap kug̃ o'ju. Ade ikug̃ o'ju- -45 kilo ikug̃. Iwekoykeyap osunuy imude'o'onap. Mirra'ip peati tiwekoykey o'e aloé'ip peati eju. Jesus'ũm jebit mude'o'on ojuy ig̃ẽmap puxim. Ixe Nicodemos kuy bima Jesus eju o'jekawẽn ixima be. 40 Xepxepayũ Jesus'ũm jebit o'jat- -José, Nicodemos tak. Imude'o'onap o'g̃uwedi ip pag̃o dag̃- -xipacat tag̃. Ijebit o'jomũnmũn ip ixem pag̃õm. Pereh. Imẽn ma Judeuyũ wuyjuyũ'ũm'ũm muxipanpan'uk ip osodop witabikũy be imuõm ãm. 41 Kadaidip o'tiptop Jesus pamupayaap pe. Ig̃odip pe witabikũy o'sukũynuy- -wuyjuyũ'ũm'ũm muõmuõmapkũy. Ikũyisuatkũy o'sukũynuy. Ikũyisuatkũy be ce'ũat o'jomõg̃ g̃u buk ip. 42 Sexta-feira osunuy. Sexta-feira bima jexat muxipanpan'uk ip osodop Judeuyũ Sábado bima i'o'ibin. Sábado bima jebodoydoy'uk ip osodop. Witabikũy ibamupayaap tẽg̃ ma o'sukũynuy. Imẽneju Jesus'ũm o'jomõg̃ ip ig̃okũy be.

20

1 Domingo bima Maria Madalena o'ju witabikũy kay. Kabiakabia'i bima o'ju. Kabiok ma bima buk o'ju. Ikũynomudip'a o'yajojo wita'a. Yabog̃at'a o'yajojo. Tũybe wuyjuyũ o'tujupa'um ijebit iãn o'e Maria. Yawede o'yadobuxik tomudip'a. 2 O'jedau Pedroyũ kay. Oajẽm cekay ip. Pũg̃ ixeyũ'in Simão Pedro osunuy. Wara'acat Jesus emumukukpinput osunuy. Ixe dak Jesus eju etaybitbinat osunuy. — Wuykukukat'ũm o'tujupa'um ip witabikũy bewi — io'e Maria xepxepayũ be. — Poce xe'e ip ixe'ũm o'jomõg̃? Ocetaybit g̃u — io'e. 3 O'jẽm Pedroyũ jeduk'a bewi. O'ju ip witabikũy kay. 4 Xepxem ma o'ju ip daudaum. Warara'acat pit dao ma o'jedau. Koap oajẽm witabikũy be. Jay. 5 Atoroh. O'je'atoro ikũy kay. Etaburut. O'jetaburut. Pag̃o o'jojojo irucat. Ijebit mũnmũn o'jojojo. Imẽnpit oõm g̃u ikũy be. 6 Kanomũm Simão Pedro oajẽm. Jay. Oõm witabikũy be Simão Pedro. Cereg̃. Bodiku pag̃o osodop irucat xipacat. Ibo o'jojojo. 7 Wara'at pag̃o o'tobuxik- -Jesus'ũm a dag̃ osodopiat. Yadag̃ osodopiat ijebit mũnmũnap epag̃o xe g̃u osodop. Wara'at pe ma osodop. Iekabek acã osodop ya'a o'yadopiat pe. Ka'ũmg̃u ijebit pit. 8 Wara'acat tak oõm g̃asũ- -Jesus eju etaybitbinat- -Jesus emumukukpinput. Badi o'jeak. — Ak'i ece! Ka'ũmg̃u ijebit! — io'e jewebe ma. — Waram Jesus o'jetait! — io'e jewebe ma. 9 Deus ekawẽntup imẽn e'em:Deus ixe g̃uyu ce'ũ'ũayũ xewi, i. Kuy bima ibodup ekawẽn cekawẽn pa'arẽm osodop cexe ip. G̃asũ bit ibapuk o'e Jesus eju etaybitbinayũ xe. 10 Xepxepayũ ma o'jepit jeduk'a be. 11 Maria Madalena bit waram o'ju witabikũy jom. Jay. Oajẽm. Ikũy jojom osunuy itabẽg̃ ikũy etakobe. Wa osunuy. O'je'atoro. Atoroh. Axih. Wa o'e. O'jetaburut ikũy be. 12 Deus ekawẽn tojotjot'ukayũ o'jojojo xepxepayũ- -kabi kadiwiayũ. Cesay irucat kug̃ ip osodop. Kaxikxik'i osodop ip Jesus'ũm osodopiap pe. Pũg̃ ixeyũ'in ya'a o'yadopiap pe osunuy. Wara'acat ixeyũ'in sui o'suidopiap pe osunuy. 13 — Tũ'ũ — io'e ip Maria be. — Abu-kay ẽn wa? — io'e ip. — Okukukat'ũm kay — io'e. — Okukukat'ũm o'tujupa'um ip — io'e. — Imẽnpuye õn wa. Wetaybit g̃u poce ip o'jomõg̃ iam — io'e. 14 O'jekorepẽn imẽg̃ap e buje. Jesus cũg̃'i osunuy tõg̃pikadi. Jesus o'jojojo. Imẽnpit itaybit g̃u o'e ixem. O'jetabieba'arẽm ixem. Tũybe ija g̃u iãn o'e. 15 — Tũ'ũ — io'e Jesus. — Abu-kay ẽn wa? — io'e cebe. — Abu-kudadam ẽn? — io'e. Tũybe sute kadaidip wiwi'ukat iãn o'e Maria cebe. — Okukukat'ũm kudadam õn — io'e. — Ẽn tu ixe'ũm etujujẽm? Poce ejomõg̃iap cuy eg̃uwẽn owebe! — io'e. — Õn ma oju ixe'ũm tujupit am — io'e. 16 — Maria! — io'e. O'jekorepẽn Jesus kay. — Raboni — io'e ja'õm- -Judeuyũ a'õm. (Raboni wekariwa iape). 17 — Obaixig̃ g̃u ece — io'e. — Webay kay buk oceu g̃u — io'e Jesus. — Eju juy okitpiyũ kay- -oweju etaybitbinayũ kay — io'e. — “Webay kay waram oceu- -eyebay kay,” i juy ece cebe ip — io'e. — “Wuyebay Deus oxe, eyxe dak,” i juy ece cebe ip — io'e Jesus Maria be. — Hm hm — io'e- -Maria o'e. 18 Maria Madalena o'ju Jesus eju etaybitbinayũ kay. — Wuykukukat ojojojo! — io'e cebe ip. — Waram o'jetait! — io'e. Jewebe Jesus o'e'e iap o'g̃uwẽn cebe ip. 19 Kabiog̃ pima Jesus o'jebapuk jeweju etaybitbinayũ kay. Ixe Domingo bima o'jebapuk cekay ip. Awerom ip osodop uk'a be. Cem ma'g̃u tomudipdip osunuy xĩntabi, Judeuyũ kukukayũ buxim iparara buye. Inaka Jesus o'jebapuk cekay ip. — Kaba'ũm cuy epeyewekuk — io'e cebe ip. 20 O'jewebumupaya cekay ip. O'jewa'õxamubapuk cekay ip. Icokcok cĩcã ma ip o'e jekukukat tobuxik puje. 21 — Kaba'ũm cuy epeyewekuk — io'e waram Jesus. — Webay juk omudot ijodi. Imẽnpuxim õn tak jeymuju omuwẽn ãm ijodiat pe — io'e. 22 Jebido o'subidomuju cekay ip. Puw io'e. — Obiõg̃buk og̃uõm eywebe — io'e. — Xipacat og̃uõm eywebe — io'e cebe ip. 23 — “Deus ikẽrẽat ju'uk eywebewi” i ey'e buje, ikẽrẽat ju'uk ixeyũ bewi — io'e. — “Deus ikẽrẽat ju'uk g̃u eywebewi” i ey'e buje bit, ju'uk g̃u ikẽrẽat ixeyũ bewi — io'e Jesus. 24 G̃ebuje Jesus o'ju Tomé kay- -jeweju etaybitbinat kay. Ixe Tomé doze beayũ'in osunuy. Xepxem ikap'ibit i ixe butet osunuy wara'at ibutet. Warara'acayũ eju g̃u ixe Tomé osunuy ixeyũ kay Jesus ebapuk puje. Jesus o'jojojo g̃u buk waram cetait puje. 25 Imẽnpuye warara'acayũ o'jekawẽn Tomé eju- -ceweju etaybitbinayũ. — Tapu, wuykukukat ma ocejojojo! — io'e ip. — Waram g̃uto o'jetait! — io'e ip. — Dapxi eyju! — io'e. — Wetabut g̃u oce waram ixe'ũm o'jetait iap kay — io'e. — Tapoa kũybut cocom'ũm pima, wetabut g̃u oce — io'e. — Tapoa kũybut pe osubumõg̃'ũm pima dak, wetabut g̃u oce — io'e. — Ya'õxatikat pe osubumõg̃'ũm pima, wetabut g̃u oce — io'e Tomé. 267 xet kap puje Jesus eju etaybitbinayũ waram awerom osodop ip uk'a be. Tomé dak cexe ip o'e. Uk'a exĩntabi tomudipcẽm cĩcã osunuy. Jesus pit oõm ig̃o'a be. Onze beayũ kay waram o'jebapuk. — Kaba'ũm cuy epeyewekuk — io'e Jesus cebe ip. 27 Jesus dao ma o'jeak Tomé kay. Ak'i o'e. O'jekawẽn ceweju- -Tomé eju. — Ak ece obubida kay — io'e Tomé be. — Tapoa kũybut cuy ejojojo obubida be — io'e. — Tapoa kũybut pe juy ebu esubumuõm — io'e. — Wa'õxatikat pe juy ebu esubumuõm itikatkũybut pe icẽmãm poro iam — io'e Jesus. — “Ixe'ũm waram o'jetait g̃u,” i'ũmg̃u juy ece — io'e. — Etabun cuy eg̃uy! — io'e. 28 — Kariwa, wetabut ekay — io'e Tomé. — “Ẽn ma Deusat,” i õn e'em — io'e- -Tomé o'e. 29 — Etabut ojojom ẽn puye — io'e Jesus. — Warara'acayũ bit ojojo g̃u. Inaka itabut je'e ip okay. Icokcok cĩcã ma ip je'e — io'e. 30 Jesus ja'õbacaap o'jomõg̃mõg̃ jeweju etaybitbinayũ etabixe. Soat g̃u ya'õbacaap mõg̃mõg̃ap mubarararag̃ õn ijudup pe. 31 Pũg̃pũg̃ ã õn imubarararag̃ ijudup pe Jesus pe o'g̃ubapukpukiap. Iboap og̃ubararak eymutabut am Jesus Deus emunaẽ iap kay, Jesus Deus ipot iap kay dak. Iboap kay eyetabun pima, ixe a'õbi eyag̃uyisum epeku ijodi; eyetait epesop cexe eye'ũ buje dak.

21

1 G̃uyjom Jesus waram o'jebapuk jeweju etaybitbinayũ kay. Iodi xe o'jebapuk cekay ip. Iodi butet Tiberíades i osunuy. O'je'awero ip 7 beayũ ceweju etaybitbinayũ. Iodi xe o'je'awero ip. Pũg̃ em g̃u o'jebapuk ce'ũ'ũ'ibiyũ xewi jeu buje. 2 Ibũrũ ma ibutet osodop ip: Simão Pedro i, Tomé i, Natanael i, Zebedeu ipotpoyũ xepxep, warara'acayũ dak xepxep. Xepxem ikap'ibit i Tomé butet osunuy wara'at ibutet. Natanael Caná ka bewiat osunuy- -Galiléia eipi bewiat. Ibũrũ ma o'je'awero ip. 3 — Cum puk õn axima bum — io'e Simão Pedro jebureyũ be. — Ha'a — io'e ip. — Oceju dak cum eweju ocexat pum — io'e ip. Ixima dag̃ axima bubum ojuy ip. Kobe be ip oõm axima bu pinayũ. Haham oeku ip. Imẽnpit o'jat g̃u ip. Te'e ma ip oeku. 4 Jesus o'jebapuk iodi wãbu be kabia buje. Imẽnpit teku wuyekariwa iap iba'arẽm o'e 7 beayũ xe. Itaybit g̃u o'e ip teku wuyekariwa iam. Wĩnãbu wi o'jewãwã cebe ip. 5 — Tapupuyũ — io'e Jesus cebe ip. — Peburũ axima epejat? — Ka'ũma ma — io'e ip. — Ocejat g̃u! Te'e ma oceku — io'e ip. — Eyba'at kadi ma ũrũ epeg̃uakõm — io'e Jesus. — G̃ebuje bit ade ma epejat — io'e. — Hm hm — io'e ip. 6 Tok. Ũrũ o'g̃uakõm ip jeba'at kadi. Ade o'jat ip axima. Ũrũ mupuxik pa'ore o'e cebe ip axima poxi pibun. 7 — Ak'i juy g̃okayku! Wuykukukat ma g̃oku! — io'e Jesus emumukukpinput Simão Pedro be. Simão Pedro jeekabek o'g̃uõm jekukukat topabe jejuam. Jeekabek kug̃ g̃u kapikpik'uk osodop ip. Tip. O'jetip iodi be dao ma Jesus kay jajẽm ãm. 8 Warara'acayũ Jesus kay oajẽm kobe dag̃wi. Oajẽm ip ũrũ mupuxikpuxig̃ kobe ukpu bewi. Ade jĩjã osodop axima ũrũ be. Wũy g̃u ip osodop kapurũg̃ pewi- -100 metros acã. 9 Jay. Mug̃. Jesus o'jojojo ip. Axima yoyoy o'e daxa be. Pão'a kug̃ tak osunuy. 10 — Axima'in epetojot- -g̃asũ epejat'iat'in — io'e Jesus cebe ip. — Hm hm — Pedro o'e. 11 Oõm kobe be axima bum. Ũrũ o'g̃uwekap. O'tujuu kapurũg̃ kay. Jay. Axima o'tojot. Ade osodop ũrũ be axima yobog̃at. 153 osodop ip. Inaka ũrũ o'jewek g̃u. 12 — G̃a'a acekõn — io'e jeweju etaybitbinayũ be. — G̃a'a — io'e ip. — Abu ẽn? — io'e g̃u ma cebe. Itaybit o'e ip wuykukukat teku iam- -waram o'jetaitiat teku iam. 13-14 Jesus pão'a o'yabu. Axima dak o'jat. O'g̃ũm cebe ip ixan. 15 G̃ebuje Jesus o'jekawẽn Simão Pedro eju- -João ipot eju. O'jekawẽn ceweju jekõn epere buje. — Simão — io'e Jesus. — Warara'acat kukpinap podi ma du okukpin exe? — io'e. — Hm hm, Kariwa — io'e Simão. — Etaybit ebure õn iam — io'e. — Wekawẽn cuy eg̃utaybin itabun'isuayũ — io'e Jesus. — Xipan cuy ixeyũ ejukuk apẽn ovelha kukat xipan jeõhõ'it'it kukap puxim — io'e. 16 — Simão — io'e Jesus waram. — Okukpin tu exe? — Hm hm, wekariwa — io'e. — Etaybit ebure õn iam. — Wekawẽn cuy okay itabucayũ eg̃utaybin — io'e. — Xipan cuy ixeyũ ejukuk apẽn ovelha kukat jeõhõyũ kukap puxim — io'e. 17 — Simão — io'e Jesus waram. — Ebure du õn? — io'e. Ebapũg̃ em imẽn o'jekawẽn Simão eju. Imẽnpuye Simão ig̃uycũg̃ o'e Jesus e'eap kay. — Kariwa — io'e. — Etaybit soan. Etaybit õn ebure iam. — Wekawẽn cuy itabucayũ eg̃utaybin — io'e Jesus. — Xipan cuy ixeyũ ejukuk apẽn ovelha kukat jeõhõyũ kukap puxim — io'e. 18 — Simão, icẽmãn õn e'em ewebe. Jaypan'isum ekpiwat ma jekuku'uk eg̃uy. Esay muõm puje, ekupinap tag̃ acã jekuku'uk eg̃uy. Aypa bima bit ecejebaepacũg̃ warara'acat pe ebamũn ãm correntebum. Warara'acat jedujowat edaobu'unap tag̃ — io'e Jesus. 19-24 Imẽn Jesus apẽn Pedro je'ũ iam o'g̃ukũyjo. Apẽn Pedro Deus dipap g̃ubapukpuk iam tak o'g̃ukũyjo. — Obikuyap tag̃ cuy ejeku — io'e Jesus Pedro be. Jekorepẽn puje Pedro Jesus emumukukpinput o'jojojo. Cemumukukpinput doze beayũ'in osunuy. Pedro nomuju o'e. — Kariwa — io'e. — Apẽn je'bapuk g̃uyjom g̃obeku? — io'e Simão Pedro Jesus emumukukpinat co buje. — “Apẽn je'bapuk g̃obeku g̃uyjom,” i'ũmg̃u juy ece owebe — io'e. — “Õn tu wekariwa bikuyap tag̃ jekukum?” i acã ece ewebe ma — io'e Jesus. — Obikuy bima bit kuka adi teku oe'ũ g̃u — io'e. — Obikuy bima, ijoce mabuk teku kuka adi osunuy waram wajẽmap com — io'e. — Imẽn obikuy bima, ak'adit ma'g̃u kuka eg̃uy iboap kay — io'e Jesus. Imẽneju itabucayũ o'Jekawẽn cĩcã jeweweju. Tũybe je'ũ g̃u iãn o'e ip. Imẽnpit: — Teku je'ũ g̃u — i'ũmg̃u o'e Jesus. — Obikuy bima kuka adi teku ijoce mabuk jeenuy waram wajẽmap com — i juk o'e Jesus. Jesus eju oekukuiat ma apẽn Jesus cuk adi o'e'e iap o'g̃uwẽn ocewebe- -Jesus xe ikukpinat. Jesus tẽg̃ ma osunuy doze beayũ eju jekõnkõn pima Jesus e'ũ awap. — Kariwa, abu oce'in je'ũm ekay itakomaayũ be? — i juk o'e ce'ũ awap. Ixe ma Jesus o'e'eiap o'g̃uwẽn ocewebe. Wuyetaybit ixe icẽmãn e'em iam. Ixe ekawẽn mubarararag̃ õn ijudup pe- -cartadup pe. 25 Ade jĩjã ma osunuy Jesus e'eap. Soat g̃u ixe e'eap o'g̃ubararak cemudupmubararaktup pe- -ijudup pe. Soat pit ixe o'e'e iap mubarararag̃ pima, apoce dak kuka atupmõg̃? Tup ade jĩjã ma kuka o'e ibiatup. O'e g̃u kuka ipi dag̃ wuywebe ibiatup mõg̃ ãm. Imẽn kuka o'e wuyxe. Ibũrũ ma.