IRA JOAN ISANGUENATOCOQUERI JESOQUIRISITO ITOMI TOSORINTSI

1

Cara imatsiguengatapë Quirisito.

1 Cara jiraisonoriguinte cara teraiquerai ine quibatsi ainta Quirisito Ira aisati icantaro pibega Irinibare Tosorintsi yoniaganta ati icanta Tosorintsi, aisati itiomoqueri Tosorintsi, Irironta Tosorintsi. 2 Cara jiraisonoriguinte itsibatari Tosorintsi. 3 Cara jiraisonori yobetsicanëro antagaisati ora inatsi. Teni ine pairoraca ora aniaigui yamai ora te irobetsiquiro Iriro. 4 Iriro timagantatsiri caniatacagantatsiri. Ipaguetëri cara intimaiganaque përosati matsiguenga. Aisati Iriro osangueguiteserëtocotiri matsiguenga cara yoniagaigacari Iriro caninarisonori. 5 Iriro aisati icantaro pibega cataguiteri ora osangueguitetaguetiro cara posibitanëro ora tsitiniri. Aisati Quirisito osangueguiteserëtocotaiguiri matsiguenga cara igótacaqueri ora icantagueti te onganinate. Yaca quibatsica aiti tojai ora te onganinate cantaca tsitiniri, carari ora tsitiniri te ogabeiro te ogatsibaquiro ora cataguiteri. 6 Tosorintsi igáqueri ira sërari jitacha Joan. 7 Iroro ipoguëque Joan arota ingomantëgotiri Quirisito Ira osangueguiteserëtocotaiguiri matsiguengajegui arota inguemisantaigueri. 8 Joan cagari Quirisito. Iroonti ipocobique ingomantëgotiri Quirisito Ira osangueguitetocotiri matsiguenga. 9 Iriro cantaca Cataguiterisonori yosangueguitetocotiri antagaisati matsiguenga cara ipoque Iriro yaca quibatsica. 10 Jiraisonori yobetsiquëro Quirisito antagaisati. Carari cara inasegui yaca quibatsica te irogótaigabaqueri matsiguenga te irágacaninataigabaqueri Itingomi. 11 Ipoque irasiquë iguebatsite, imatsiguengatabitapari joríojequi carari te irágaigabaqueri imatsiguenga. 12 Carari aintapague ágobëri iquemisantobëri. Aito cara itomintaigacari Tosorintsi iniaiguëri caninari aisa icanta iniaqueri caninari Itomi Ira Jesoquirisito. 13 Ira quemisantobëri Quirisito, përosati itimacagajiri Tosorintsi, yogabisaicotajiri. Carari te iragabisaicotajiri Tosorintsi iriantinta quemisantatsi iriri. Quero yogabisaicotaja iriati. Quero yogabisaicotobaga matsiguenga iriati. Paniro iragabisaicotajiri matsiguenga Tosorintsi cara inguemisanqueri Itomi. 14 Ira Quirisito ipaniaca Jonogaguitequë, imatsiguengatasantapë cara otsomaaqueri iniro, itiomotaigapëna naroeguiquë. Naniasantaigabaqueri caninarisonoriguinte. Iriro paniro Itomi Tosorintsi Ira igáque yaca quibatsica. Iriro cábintsasantaigapërine matsiguenga irojocajineri ora icantagueti te onganinate aisati quero iquengairo aroquenta inintasantaigapëri. Aisati patiro inibatiro Iriro ora aisonori. 15 Joan icomantëgotëri, icantaiguëri matsiguenga catsigue: —Iriro Ica nacantocoque cani cara nacanque: “Yamai aintana naro yaca. Aiquenta coraque iribocapë Iriro Ira Atingomisonori. Ibaquina Irironta caninarisonoriguinte. Ira te aisati ingantina nibega naro aroquenta irinaga ini Iriro jiraisonoriguinte”. 16 Irironta caninarisonoriguinte icábintsagueiganacái. Aiquero iátanëtigue icábintsasantaiganacái. Aisati icantaneintëgotacái. 17 Jiraisonori isanquenaquero Moisés ora igáantë Tosorintsi. Carari yamai icábintsasantacái Jesoquirisito aisati ipaigacáiro ora aisonori. 18 Teni pairi neirine Tosorintsi. Paniro ini Itomi itimacaqueri Iriri jiraisonoriguinte. Igótacacái Iriro ati icanta Iriri.

Joan icomantëgotëri Quirisito.

19 Cara Jerosarénquë igátaiguëri jorío ira saseriroti aisati imatsiguenga Irebí. Ipocasipëri cara inasegui Joan, yosamitaigapëri: —¿Pairibi obiro? ¿Obiroco Quirisito Ira agabisaicoontatsi? 20 Icomantëgotaca Joan yotabitobëri: —Cagarina naro Quirisito Ira agabisaicoontatsi. Catingasati icantaigabaqueri Joan. 21 Aisati yosamitaiguëri: —¿Pairibi obiro? ¿Obiroco Erías? Icanque Joan: —Cagarina naro Erías. Aique yosamitairi: —¿Obiroco comantantatsiri ira isanguenatocoque Moisés jirai? Yotabitobëri: —Cagarina naro. 22 Aique icantaiguëri saseriroti aisa imatsiguenga Irebí: —¿Pairiroco pijitara obiro? ¿Pairo pinibatëgotëma obiati? Nocogaiguini pingomantëgotima, ora nongomantaigapairi ira agáquina. 23 Icanque Joan: —Naanti comantantatsiri cara tera ontimingani ira isanguenatocoque Isaías jiraisonori cara icanque comantantatsiri: Pobetsicoboquitineri irabo Atingomi. Ora ocanti piganinatineri paneingomento. 24 Ira osamitaiguëri Joan iriantiegui iragátane bariseo. 25 Yosamitairi aisati: —Cagaribica Quirisito Agabisaicoontatsiri, cagaribica Erías, cagaribica comantantatsiri ira isanguenatocoque Moisés cara jiraisonori; ¿Pairo pobaotisabiritaiguëri matsiguenga? 26 Joan icantaiguëri: —Naro baotisatantaro nija, carari ainta omatsiguengaquë Ira te pigóigueri. 27 Aiquenta iribocapë. Ira te aisa ingantina nibega naro. Nitsoingaa naati tenta ongomeite nantsibatimari Irironta obaquina. Iriro caninarisonori Natingomi. 28 Omagaro oca icanquero Joan cara poeboroquë jitacha Betania cara onamijaquë Jorirán aiquero cara iconteti paba. Canta ibaotisataiguëri matsiguenga Joan.

Aisati icomantëgotairi Quirisito Joan.

29 Cara oquëtaguetanai Joan iniobëri Jesos ipogopë, aro icomantaiguëri matsiguenga icanque: —¡Pinetsaigabaqueri Ira iragátane Tosorintsi! Aisati icantari ibega itiomijani oisha ira ogamagaigui. Aisati Iriro camobitaiguërine antagaisati matsiguenga irágopitaguetajiri ora icantagueti te onganinate. 30 Iriro nocomantëgotë cani cara nacanque: “Yamai aintana naro yaca. Aiquenta coraque iribocapë Ira obatina Irironta caninarisonoriguinte irinaganta itimatá cara jirasisonoriguinte”. 31 Teni pigóigueri obiro. Teatisati nogótiri naro carari igáquina Tosorintsi cara nongomantëgotëri Quirisito arota irogóigueri omatsiguenga. Iroro nobaotisatantobitaro nija cara noniaganqueri Iriro. 32 Përosati icomantëgotëri Jesos Joan icanë: —Naniobëro cara paguëpë Isëre Caninaro Tosorintsi aisa ocampari ibega sompaguiti pinampari. 33 Cara terai nogótiri naro, Ira agáquina nobaotisatantaro nija icanquina: “Cara piniobëro Caninaro Nasëre oguëtasipëri sërari aitosati pinampëmari, Ica sërari Ira baotisatanquimarone Caninaro Nasëre, ora ocanti imëmiroti Nasëre”. 34 Aroque naniaquero. Aro yamai nocomantëgotiri Ica Iriro Itomi Tosorintsi.

Jesos icaimëri irogomere.

35 Oquëtaguetanai aintasati inasegui Joan aisati pite irogomere. 36 Iniobëri Ira Jesos cara yabisanaque, icanqueri irogomere Joan: —¡Pinetseri Ira sërarira! Iriro aisati icantari ibega itiomijani oisha igácáiri Tosorintsi. 37 Ira pite irogomere Joan iquemaqueri aro yoguiatanëri Ira Jesos. 38 Cara iniobëri pitirooti Jesos inebintanaca, icabëri: —¿Pairo picogui? Yotabitanëri: —Ogomeantatsiri, ¿Nega pitimi? 39 Yotabitobëri Jesos icanqueri: —Joocaigue pinetsënte. Aique yoguiatëri cara itimiri. Aro inibatobaca irooti cara ochapiniguitetanë. 40 Ainta piteni ira quemisanqueri Joan aique yoguiatanëri Jesos. Paniro ijita Antiris ireinti Simón Peroro. 41 Iritsita Antiris icoganëri Simón ireinti iniopëri icampëri: —Aroque naniaqueri Ira Quirisito. Quirisito ocanti Agabisaicoontatsiri. 42 Antiris yáganëri ireinti cara Jesosiquë. Icabëri Jesos ira Simón: —Obiro pijita Simón, itomi Joan. Yamai najitajimi Sejas aisati Peroro oca ocanti mopë. 43 Oquëtaguetanai ipintsataca Jesos iriátë cara Garireaquë. Aique iniaqueri ira Jeripe, icanqueri: —Piguiatapëna. 44 Ipaniaca Jeripe cara poeboroquë jitacha Betsaira. Aisati Antiris aisa Peroro pitirooti Betsairasati. 45 Aique iáque Jeripe icoqueri Natanael, icanqueri: —Aroque naniaiguëri ira isanguenatocoque Moisés jiraisonori cara isanguenaque ora iragáantane Tosorintsi. Aisati isanguenatocotaiguëri comantantatsirijegui. Iriro Jesos, itomi José Nasaresati. 46 Yotabitobëri Natanael yosamitobëri: —¿Aintaco caninari paniacha Nasarequë? Icanqueri Jeripe: —Jooque pinetsëntiri. 47 Cara iniobëri Jesos ira Natanael icantocoqueri: —Pinetseri caninari jorío ira te iromatobiante. 48 Aique yosamitëri Natanael Ira Jesos, icanqueri: —¿Pigóquinaco? Icanëri Jesos: —Naniaquemi cara teraiquerai ingaimimi Jeripe, cara pinasegui otabiquë panguirintsi jitacha iguera. 49 Yotabitanairi Natanael: —Ogomeantatsiri, Obiro Itomi Tosorintsi. Obiro Itingomi joríojegui imatsiguenga Isirael jiraisonori. 50 Icanqueri Jesos: —¿Piquemisanquina aroquenta nocomantëmi naniaquemi cara pinasegui otabiquë iguera? Aiquenta piniobëro basini tojai, aro pinguenganeintasantanëma. 51 Aisonori yamai nocomantaiguëmi nopaniaca Jonogaguitequë nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Aiquenta piniobëro Jonogaguite osirianaquima, aisati piniaigabaqueri ironomire Tosorintsi iragainocanëma jonoquë cara Naroquë aisati iraguëpë.

2

Yoguibatëro itasorintsite Jesos.

1 Omoncaraca maba cataguiteri cara yáguëro iina sërari cara poeboroquë jitacha Caná cara Garireaquë. Aintasati pinasegui iniro Jesos. 2 Aisati icaimëngani Jesos aisati irogomere cara yapatotaigaca igaimanejegui. 3 Cara pitsoatanaca oja oba aro ocanqueri iniro Jesos: —Tsoatanaca obaa. 4 Yotabitanëro Jesos: —Atsi caraquenta, ina. Terai oretima cataguiteri cara noniaguëmari matsiguenga cara nomitocotagueantëmari natasorintsite. 5 Aro iniro ocanqueri iromeraro ira quitiro obaa: —Pairorapagueraca iragáquemi Jesos, pingantiro. 6 Aiti pinasegui oquibe chomo ocarati 6 ora yogantaro nija ora yoguëtetantagueta jorío. Patiro chomo ojaquima nija 100 iritoro. 7 Aro igáqueri Jesos: —Pijaguiro nija cara chomoquë antagaisati cara ocarati 6. Icanquero. Iagasantëro irooti otseraquë. 8 Aique icanqueri Jesos: —Pinguiate arosata yamai. Páganëneri ira agáantiro jiesita. Aro yáganëneri. 9 Cara iniantacaro iriro ora nija pegacha obaa, te irogóte negaraca opaniaca. Irianti iromeraro ogóiguëro cara ipiaquero Jesos irironta jagaiguëro nija. Aro ira agáantiro jiesita icaimëri sërari águëro iina 10 icabëri: —Ametaigaro eiro cara omagaro poguibatagani iróquimaro ora obaa caninajaro. Aique cara iróquimaca tojai ira igaimane; aro cara imëgotaigueri ora obaa te opënatima tojai. Carari obiro poguëro ora caninajaro obaa irooti yamai. 11 Cara poeboroquë jitacha Caná cara Garireaquë yoguibatëro Jesos itasorintsite. Yoniaganca arota irogóigueri matsiguenga Iriro caninarisonori aisati sintsirisonori. Aro iquemisantaiguëri irogomere Jesos.

Itimaque Jesos cara Caperinaoquë.

12 Aique iáque Jesos cara Caperinaoquë. Itsibataro iniro aisati icarataiguëri ireinti aisati irogomere. Cara, itimaiguë arosata cataguiteri.

Ijocaiguëri Jesos ira pimantatsiri cara ibangoquë Tosorintsi.

13 Pënibaque orequima cataguiteri ora jitacha Pásicoa cara iquengapiantaiguiro joríojegui cara jiraisonori isotocaigai Ejípitoquë. Aro iáque Jesos Jerosarénquë. 14 Iniopëri cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi ira pimantaiguiri oisha, aisati sërari baaca aisati paroma. Aintasati ira campiatiri quirequi. 15 Yobetsiquëro iripasamento Jesos iroonti sogatsa. Aique ijocaiguëri antagaisati pimantatsiri aisati ibaacate aisati iroishate. Yosibiquero imesane ira campiatiri quirequi yosocaguitëri iguireguite. 16 Icanqueri pimantatsiri paroma: —¡Páganëri sotora! ¡Quero popimantaguetiri yaca ibangoquëca Pabati Tosorintsi! 17 Aique iquengaigairo irogomere ora Sanguenari cara ocanti: Nocogasanti iraniacaninatiro pobango matsiguenga. Iroro ora inguisanijintaguëquina naro aisati ingoque iróquena. 18 Yosamitaiguëri joríojegui: —¿Pairo poniagaiguëna ora nogóontimi Obiro cara igáquemi Tosorintsi picanquero negaca? 19 Yotabitanëri Jesos: —Pogomeriguetiro oca pongotsica. Cara omoncaraquima maba cataguiteri nobetsicairo aisati. 20 Icantaiguë jorío: —Tojai osarini ocarati 46 cara pobetsiquëngani oca oquibe pongotsica irasi Tosorintsi. ¿Yamai picanque Obiro pobetsicairo mabanti cataguiteri? 21 Carari Jesos te irinibatocotiro pongotsisonori oquibe. Iroonti inibatëgotë ibatsasonori aisatinta ocantaro pibega ibango Tosorintsi. 22 Iroro cara aroqueque icamaque Jesos icaniatanai, iquengaigairo irogomere oca nibarintsica, aro iquemisantaiguëro Sanguenari aisati iquemisanque ora yogometaiguëri Jesos.

Jesos igótasantaiguëri matsiguenga.

23 Cara Jerosarénquë aiti cataguiteripague jitacha Pásicoa cara yapatotaigaa jorío. Itasorintsitaguetasanotapë Jesos iquemisantacagopëri tojai matsiguenga cara iniaigabaquero iquemisantaigabaquero ora icanque Iriro. 24 Carari te imemari ira matsiguenga igóquerinta ora iquengaigaca omagaro. 25 Igóque ora iquianca antagaisati matsiguenga. Aro te ingogue basini comantirine ati icanta matsiguenga igóquerinta iraneingomentojeguiquë sërari.

3

Nicoremo ipocasipëri Jesos.

1 Ainta inasegui sërari jitacha Nicoremo. Iriro bariseo. Aisati iriro itingomi jorío. Aintasati basini itingomipague jorío. 2 Cara tsitiniriquë ipocasipëri Jesos Nicoremo, icampëri: —Ogometinari, nigóiguë Obiro iragátane Tosorintsi tenta irineni pairiraca intasorintsitë cantimine pibega Obiro pitasorintsitasanoti queroca itsibatari Tosorintsi. 3 Yotabitobëri Jesos icabëri: —Nangantasantëmini, queroca Tosorintsi itimacagajiri matsiguenga yoganiasëretairi, aisati queroca ibogai irirai, quero yareta Jonogaguitequë cara itimi Tosorintsi aisati igáanti Iriro. 4 Yosamitëri Nicoremo: —Aroca antiasiparitanë ¿Atiroco anganaima cara iboganaje aisati? ¿Atiroco anganaima cara anganajiro aniro cara iboganaje aisati? 5 Icomantëri Jesos: —Nangantasantëmini queroca itimacagajiri yoganiasëretairi matsiguenga Tosorintsi cara Irinibarequë aisati Isërequë Tosorintsi, quero iáti Jonogaguitequë cara itimi Tosorintsi aisati cara igáanti Iriro. 6 Ira otsomaaque iniro, irianti imatsiguenga sërari. Ira yoganiasëretairi itimacagaji Isërequë Tosorintsi, imatsiguengatacari Tosorintsi aisati. 7 Quero piquenganeintasanta aisati querootisati omabocaguimi ora nacanquemi: “Panibanibi intimacagajimi Tosorintsi”. 8 Ora coguentima ocoguentimaguiteti. Piquemobëtiguiro cara ojigocanëma, carari te pigóte negaraca oquenopë, teatisati te pigóte negaraca ojátagueque. Aisati ocantari ibega ira itimacagaji Isërequë Tosorintsi. Pigótocoqueri ira irirai itimacagaji Isërequë carari te pineiro Isëre Tosorintsi tenta oneingani. 9 Aique yosamitairi Nicoremo: —¿Atiroco ocanta oca picanquinaca? 10 Yotabitanëri Jesos icanqueri: —¿Obiro ogomeantatsi cara omatsiguengaquë teco pigótiro oca nacanquimica? 11 Aisonori nanganquimi ninibatëgotëro ora nigóigui. Aisati ora naniaiguë irooti nocomantëgotë. Carari obirojegui teni pinguemisantaigabaquero ora nocomantaiguimi. 12 Teca pinguemiro cara ninibatëgotaiguëmiro ora inatsi quibatsica, ¿Atirasatico pingantiro cara pinguemobëro cara nanibatëgotëro ora paniënguicha Tosorintsiquë? 13 Te pairi játatsine Jonogaguitequë. Paniro Naro, Naronta paniënguicha Jonogaguitequë. Nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. 14 Jiraisonori Moisés itinaaquero irosiacagomento marangue jonoquë anchapoaquë cara te ontimingani aisa onganquima inganquina nibega Naro cara iribëquëgotëquina jonoquë 15 arota pairiraca quemisanquinane iraganiasëretairi intimacagajiri Tosorintsi arota quero iáti Sharincabeniquë, carari përosati cara intiomoquena Jonogaguitequë. Përo icanque Jesos: 16 —Tojaisonorinta Tosorintsi inintasanoiguiri matsiguengajegui, igáquena yaca quibatsica. Naro Itomi paniro. Igáquena arota pairiraca quemisanquinane nantimacagajiri, quero iáti Sharincabeniquë, carari përosati intiomoquena Jonogaguitequë. 17 Tosorintsi teni iroro iragábiritina Naro Itomi yaca quibatsica cara nangasitígataigueri matsiguenga. Igáquena arota nagabisaicoqueri matsiguenga ira quemisanquinane. 18 Quero icasitígatiri Tosorintsi ira quemisanquina Naro Itomi paniro, carari aroque icomantëgotëri ira te inguemisantina iriátë Sharincabeniquë tenta inguemisantina. 19-21 Cara icantagueigui matsiguenga ora te onganinate, icoguini inganquero cara tsitiniriquë. Teni iraninte ingantiro cara cataguiteriquë tenta iraninte iripasiguite cara iraniaiguëri imatsiguenga. Naro aisati nacantaro pibega cataguiteri aronta nopasiquitacaguiri cara nogótacaguiri matsiguenga icantagueigui ora te pojocajenga arota iripasiguitanë. Iroro iguisaneintobitaiguina. Aroque Tosorintsi icomantëgotaiguëri iriro iriátë Sharincabeniquë tenta iranintaigue inguemisantina. Irari ira cantaguetiro ora caninaro irotsitipëna tenta iripasiguiteni. Iroonti icanque caninasati cara imitocoqueri iriro Tosorintsi. Iroro oca icanqueri Jesos ira Nicoremo.

Aisati icomantëgotairi Jesos Joan.

22 Aique iáigai Jesos aisati irogomero cara Joreaquë. Cosamani itimaiguë cara ibaotisataiguëri matsiguenga. 23 Aisati Joan ibaotisatantagueque cara poeboroquë jitacha Enón aitoniatiquë basini poeboro jitacha Sarím aronta pini nija tojai. Ipogaigapë matsiguenga ibaotisataigabaqueri Joan 24 cara teraiquerai iromingueri Eroris ira Joan. 25 Ipëgatsatobaca irogomere Joan aisati itingomi jorío. Inibatëgotëro cara ati ingantima iraguëtetaima matsiguenga. 26 Ipocasipëri jorío icampëri ira Joan: —Ogometinari, Ira tsipatimi cara onamijaquë Jorirán cara iconteti paba, Ira pinibatëgotë cani, yamai ibaotisatëri matsiguenga. Yoguiataiguëri tojai matsiguenga. 27 Yotabitanëri Joan icanque: —Quero pairi asintachane pairoraca, queroca ipiri Tosorintsi. 28 Piquemaiguëna obineniati cani nocomantëmi catingasati cara cagarina naro Quirisito Agabisaicoontatsiri. Patiro igáquena Tosorintsi nongomantëgotiri cara teraiquerai ingonijapë Iriro. 29 Naro cantari iramigote ira águëro iina. Iramigote inganinatanë cara inguemobëro irinibare. Nacaninatë naro yamai aroquenta yoguiataiganaqueri Jesos matsiguenga. 30 Aiquero iriátanëtigue Iriro irobatanëna. Carari naro aiquero najátanëtigue nangarantanae. 31 Ira paniacha jonoquë Iriro obatatsi antagaisati. Naro paniacha quibatsica. Ninibatëgotiro ora inatsi quibatsiquë. Quirisito iquenopë Jonogaguitequë. Iriro obatiro antagaisati Irironta Atingomi. 32 Icomantëgotëro Iriro ora iniaque aisati ora iquemaque cara jonoquë, carari teni inguemisantiri matsiguenga ora icanti Iriro. 33 Ira quemisantobërone ora icomanti Quirisito, irogóque cara icanti Tosorintsi ora aisonori. 34 Tosorintsi agáqueri Quirisito. Inibatiro Irinibare Tosorintsi aroquenta ipasanoqueri Caninaro Isëre Tosorintsi Ira Jesos. 35 Aisati inintasanoqueri Itomi Tosorintsi, iroro ipasanotaguëqueri omagaro arota iragáantaguetiro. 36 Ira quemisanquerine Itomi Tosorintsi intimacagajiri Tosorintsi aisati përosati intiomoqueri cara Jonogaguitequë. Ira te iraninte inguemisantiri Itomi quero itiomotiri, caraanti iriátë Sharincabeniquë aroquenta iguisëri iriro Tosorintsi.

4

Iáque Jesos cara Garireaquë.

1-3 Ira barisesoegui iquemocoqueri Jesos cara ibaotisataiguëri tojai matsiguenga. Ibatajiri Joan tojaininta irogomere Jesos. Carari te Iriro baotisatantatsine Jesos irianti igáti irogomere imaotisataigueri matsiguenga. Cara igóque Jesos ora icanti bariseo, aro iáigai Jesos aisa irogomere, isotocaiganaji cara Joreaquë, aique iáigai aiquero cara Garireaquë.

Yogomequero Jesos ora Samariasato.

4 Icoque Jesos inguenantaigaimaro abatsi quenacha Samariaquë. 5 Yareca poeboroquë jitacha Sicar aronisati iguebatsitequë José ora ipëri cara jiraisonori iriri jitacha Jacob. 6 Pinasegui iguinare Jacob cara yáguiro nija jirai. Aro imagotë Jesos isobigopë iguinarequë catinga paba. 7-8 Aroqueque igáqueri irogomere Jesos iriáiguë poeboroquë iromanantaiguënte perintsi. Aro pipogopë tsinane Samariasato cara onosiquëgotënti nija. Yobetsatobacaro Jesos icabëro: —Pomena nija. 9 Ocanqueri Samariasato: —¿Pairo pamanobiquina nija Obiro jorío? Naanti Samariasato. Ocanque negaca iguisanijintobaganinta joríojegui aisati ira Samariasatiegui. 10 Yotabitanëro Jesos: —Arome pigóque ora icogabeca Tosorintsi imëmi aisati pigóquiname Naro manimiro nija, aro pomanocoquina nija obiro, aro nomëmi nija timacagantatsiri arota pintimanë përosati. 11 Ocanqueri tsinane: —Ogomeantatsiri, teni ine obiro ora páganquimaro nija aisati tsomaguisonorinta pini nija. ¿Nega páguëro ora nija timacagantatsiri ora pomëna cara nantimanë përosati? 12 Jacob nomatsiguenga jiraisonori iquiaquinaro oca cara nacaaiguiro ora yóga iriro jirai aisati itomijegui omagaro ibiraegui. Iroonti caninajaro nija. ¿Yamai pijiquenico pomëna basini nija caninajarisonori? ¿Pobaquerinico Obiro Jacob? 13 Yotabitanëro Jesos: —Antagaisati ira ógaro oca nijaca, aisati iromiretae. 14 Irari óguëmarone nija ora nomëri Naro quero imiretai. Iroronta nija ora nomëri ocontetanëri isërequë onganquima cara picontiati nija. Ongantacaquimari përosati intiomoqueri Tosorintsi cara Jonogaguitequë. 15 Aique ocanqueri tsinane: —Ogomeantatsiri, pomena ora nija timacagantatsiri querota nomiretai, querootisati nipocaji yaca nonosiquëgotai nija. 16 Icanquero Jesos: —Pijáte pingaimëntiri pijime popocaigapë yaca. 17 Potabitanëri iroro: —Teni irine najime. Jesos icomantëro icanque: —Aisonori teni irine pijime. 18 Aroque páguë pijime icarati pabocorooti. Irari ira águimi yamai cagari pijime. Aisonori picanque teni irine pijime. 19 Ocanqueri tsinane: —Ogomeantatsiri, ¿Ati picanta cara pigótocoquina? ¿Obiroco comantantatsiri? 20 Jirai yamanocoqueri nomatsiguengajegui Tosorintsi yaca oguitojaica. Obirojegui jorío picantaigui te ongomeite yaca. Picantaigui patiro nomanocotaiguëri canta Jerosarénquë. ¿Nega ocaninati nomanocotaigueri Tosorintsi? 21 Yotabitanëro Jesos: —Pinguemisantina, tsinane. Coraque cataguiteri cara quero pamanocotiri Pabati Tosorintsi yaca oguitojaica querootisati pamanocotiri canta Jerosarénquë. 22 Pamanocotaiguiri obiro Ira te pigóigueri. Naroegui jorío nigóiguiri Ira namanocotaigui Irironta agabisaicoontatsi ipaniaca cara naroeguiquë Irironta jorío. 23 Yamai aroque pareca cataguiteri cara iromanocotasantiri quemisantatsiri aronta omitocotiri Isëre Tosorintsi ogomequeri ora aisonori. Iroronta icogui Pabati Tosorintsi iromaniri antagaisati ira coguiri Iriro. 24 Teni iraneingani Tosorintsi tenta ine ibatsa, iroonti Isëre. Iroronta patiro yamanocotiri isërequë matsiguenga aisati yamanocoontari Irinibarequë Tosorintsi ora aisonori. 25 Ocanqueri tsinane: —Nigóque cara iribocapë Agabisaicoontatsiri Ira jitacha Quirisito aisati. Cara iribocapë ingomantagueiguenaro omagaro. 26 Icanquero Jesos: Naromë Quirisito ira nibatacaguimira. 27 Aito cara yaretaigapa irogomere Jesos. Iquenganeintaiganaca cara inibataseguiro Jesos tsinane, carari te pairi osamitapërine ¿Pairo pinibabiritiro? 28 Aique ojocanëro tsinane ogaamento piáque poeboroquë. Ocomantaguequeri omatsiguenga: 29 —Popocaigapë piniaigueri sërari aroque icomantënaro antagaisati ora nacantagueti. ¿Iriropeera Quirisito? 30 Isotocaiganaque Samariasati poeboroquë aique iáiguë cara inasegui Jesos. 31 Teraiquerai iraretaigapëmari Samariasati icantopiantëri Jesos irogomere icanqueri: —Ogometinari, pope. 32 Carari icanqueri Iriro: —Aiti noperi ora te pigóiguero obiro. 33 Aique yosamitobaganaca irogomere icanque: —¿Aintaco matsiguenga mapëneri iraperi? 34 Icanque Jesos: —Cara aroque opaiguë, teni anguenguero operi. Aisati cara nanganquero Naro aisati notsonquineri ora ininti Tosorintsi Ira agáquina, nanganinatanë. Teni nanguenguero noperi tenta natasegue. 35 Picantaigui obiro: “Itsibasatinibani manchacori obiguitëma tirigo”, carari nanganquemi Naro: “Pinetsaigueri matsiguenga. Irirojegui cantaca osamatagasonori tirigo panibati obiguitëma. Ira matsiguenga panibati pinguemisantacaguiri”. 36 Ira obiguitiro tirigo irágobëro ora iripënabentëri casintaro. Aisati ira quemisantacaguiri matsiguenga Naro pënabintërine. Ira quemisanquinane përosati intiomoqueri Pabati Tosorintsi cara Jonogaguitequë. Aro inganinaiguë pitirooti ira comantëgotënane aisati ira quemisantacaguirine matsiguenga. 37 Aisonori cara ocanti nibarintsi: “Ira panguitatsi quero iriro águiro. Basiniati águërone”. Ipanguitiro poro matsiguenga oguitso iroonti Irinibare Tosorintsi, carari basini obiguitërone cara inguemisantacaguiri matsiguenga. 38 Nigátaiguimi obiro pobiguitaiguero ora ipanguitë basini. Aisa icanta icomantëgotëna basini. Yamai pogometaigueri obiro matsiguenga arota inguemisantina. 39 Iquemisantaigabaqueri arosonori Samariasati Ira Jesos aroquenta ocomantëgotëri tsinane cara ocanque: “Icomantënaro antagaisati ora nacantagueti”. 40 Iroro icantobitaiguëri Samariasati Ira Jesos icanqueri: —Pintiomotaiganaquina yaca. Aro itimanë Jesos pite cataguiteri. 41 Aro iquemisantaiguëri tojai basini Samariasati aroquenta iquemaigabaqueri Irinenisonori Jesos. 42 Icantaiguëro ora tsinane: —Pinibatëgotëri Jesos obiro carari te najitimi. Yamai naquemisantaiguiri aroquenta naquemaigabaqueri Irineniati Iriro. Nigóiguëri Iriro agabisaicotaiguërine omagaro matsiguenga. 43 Cara pabisanaque pite cataguiteri yogaganaca Jesos irooti cara Garireaquë. 44 Irineniati cantëgotënguicha Jesos teni iraniacaninataigueri comantantatsiri imatsiguenga. 45 Cara yaretanaca Jesos Garireaquë, yágaigabaqueri caninasati aroquenta iniaiguëri Garireasati canta Jerosarénquë cara itasonganti Jesos.

Jesos yoguibegajiri itomi iromeraro itingomi.

46 Aisati yarepaa Jesos cara poeboroquë jitacha Caná cara jirai ipiaquero nija obaa. Ainta iromeraro itingomi ipaniaca Caperinaoquë. Aro ijanaitë itomi. 47 Cara iquemocotobairi Jesos iromeraro itingomi cara ipaniaa Jesos cara Joreaquë irooti Garireaquë, aro iatásiqueri Jesos Canáque, yamanocopëri: —Popogopë nobangoquë pigaguibegajinari notomi. Pënibaque ingamaque. 48 Icabëri Jesos: —Queroca nitasongantagueti, quero piquemisantaiguina. 49 Yamanocopëri iromeraro itingomi icampëri: —Natingomi, panonganëma omanaque icami najaniquite. 50 Yotabitanëri Jesos: —Popiganajima pobangoquë. Aroque ibeganaa pitomi. Iquemisanquero sërari ora icanqueri Jesos, aro ipiganaja. 51 Cara yanonganaa pënibaque iraretajimaro ibango itonguibotaigacari iromeraro icomantobëri: —Ira pitomi tegotsitanai. 52 Yosamitobëri ati ocanta yaropeique. Yotabitanëri: —Chopi aroque iparique paba pabisanaqueri janatigantsi. 53 Yamai igóque iriri cara ibegaja itomi chopi cara icanqueri Jesos: “Aroque ibeganaa pitomi”. Aito cara iquemisantaiguëri Jesos iriro aisati omagaro imatsiguenga. 54 Ainta Jesos itimaji Garireaquë, ipaniaa cara Joreaquë. Ocarati yamai pite cara itasonganque Jesos cara yarepaa Garireaquë.

5

Jesos yoguibegajiri janaitatsiri cara ogaarequë.

1 Aique omoncaraca basini cataguiteri cara yapatotaigaa joríojegui, cara itonganaji Jesos aisati Jerosarénquë. 2 Cara Jerosarénquë pinasegui ogaare aitoniati omoro cara iquenacaguiri oisha. Irinibarequë jorío ojita Betesita aiti pabocorooti pongotsi. 3 Cara pongotsiquë ainta inariaiga tojai janaitaguetatsiri, comarajari, carancara, emëngari, omagaro. Yoguiaque cara irosebaaquero nija 4 ironomire Tosorintsi. Cara yaguëpë irosebaaquero nija, aique pairiraca obaquënguitsine ingaatë irobegajima pairoraca ojita ora óguëri. 5 Ainta inasegui sërari ijanaitë tojaisonori osarini ocarati 38. 6 Inariaca irisomamintoquë. Iniopëri Jesos igópëri ijanaitë cosamani. Yosamitapëri: —¿Pininti pobegajima? 7 Yotabitobëri janaitatsiri: —Nomatsiguenga, teni irine pairiraca cajaaquinane cara osebaatanëma nija. Iroontita najáque naro irobaquina basini ingaatë. 8 Aro igáqueri Jesos: —Pingabiritima págairo pisamamento panëitanae. 9 Aito ca ibeganaa. Yáganairo irisomaminto, yanëitanai.

Iguisëgotaro jorío sábaro.

Ibeganaa sábaroquë. 10 Iroro icantaguëqueri joríopague ira sërari janaitabitacha icanqueri: —Yamai iroonti sábaro. Teni ongomeite páganëro pisamamento. Jiraisonori isanguenaque Moisés ora quero atarobacaantaro eiro cataguiteriquë sábaro iroronta comagoriantague. 11 Yotabitanëri sërari: —Ira aguibegajina igáquina: “Págairo pisamamento panëitanae”. 12 Yosamitaiguëri jorío: —¿Pairo ijita ira agáquimi: “Págairo pisamamento panëitanae”? 13 Te irogóte pairiraca aguibegajiri aroquenta ipeganaca Jesos cara matsiguengajeguiquë. 14 Aique iniajiri Jesos oguibequë pongotsi irasi Tosorintsi icanqueri: —Pinetse. Aroque pibeganaa. Quero pintaguetaji aisati ora te onganinate arota quero pitsipiriaji agabenisonori. 15 Ipiganaja iriro cara joríojeguiquë icomantaiguëri cara yoguibegajiri Jesos. 16 Iroro iguisanijintaguëqueri jorío Ira Jesos aroquenta itasonganque sábaroquë ora cataguiteri comagoriantague. 17 Carari icanqueri Jesos: —Pabati Tosorintsi përosati icantiro ora caninari irooti yamai. Aisati nacantari Iriro nacantiro ora caninari. ¿Pairo nojocobiquero cara sábaroquë? 18 Aroquenta Jesos icanque cara Iriro Iriri Tosorintsi cara aisati icantari Tosorintsi, aisatinta itarobacaati Jesos sábaroquë, icogasanotaigabitaca jorío iróguirime Jesos.

Cara igáanti Itomi Tosorintsi.

19 Icanque Jesos: —Nangantasantëmini Naro Itomi Tosorintsi teni nangantasitima Naro pairoraca. Iroonti nanganque ora icanti Pabati. Ora omagaro icanti Iriro, aisati nanganquero Naronta Itomi. 20 Inintasanotina Pabati Naronta Itomi. Yoniaguinaro antagaisati ora icanti Iriro. Aisati ironijaguina basini tojai arota pinguenganeintasantaiganaquima. 21 Cara icabiriqueri yoganiatairi Pabati ira camënguitsi, aisa nacantari Naro naganiatairi pairiraca ira naninti. 22 Yamai Pabati teni ingomantëgotaguetiri matsiguenga ora inganque. Ipënaro Naro cara nogóontaiguëmari antagaisati matsiguenga nongomantëgotëri pairoraca ingantaiguë aisati negaraca iriáiguë. 23 Icanquero Pabati negaca arota omagaro iraniacaninatina caninarina Naronta Itomi aisati icanta iniacaninatiri Pabati. Ira te iraniacaninatina Naro Itomi, teatisati iraniacaninatiri Pabati Ira agáquina. 24 Nangantasantaiguëmini ora aisonori ira quemobërone nasi nanibare aisati inguemisanqueri Pabati Tosorintsi Ira agáquina, përosati intiomoqueri Tosorintsi cara Jonogaguitequë. Quero icasitígatiri Pabati. Jirai iáigabitaca aiquero Sharincabeniquë, carari yamai iriáigae cara Jonogaguitequë. 25 Nangantasantaiguëmini aroque omoncaraca cataguiteri cara iraegui játënguitsineme aiquero Sharincabeniquë yamai cara inguemobëro nanibare aro nantimacaguiri Naronta Itomi Tosorintsi, iriáiguë cara Jonogaguitequë. 26 Aisati nacantari ibega Pabati catimaneri aisati timacagantatsiri, Iriro pënaro natimanë Naati aisati nantimacaguiri matsiguenga Naronta Itomi Tosorintsi. 27 Aisati itingomiquina ipënaro cara nongomantëgotaiguëri matsiguengajegui ora inganque aronta nopaniaca Jonogaguitequë cara nomatsiguengatasantapë cara niboguë. 28 Quero piquenganeintasanota cara orequima cataguiteri cara antagaisati igamagaegui inguemobëro nasi nanibare, 29 aro ingabiritanaima inganiatanae irisotocanë imoropaguequë, ira cantaguetiro caninaro përosati intiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë. Irari cantaguetiro ora te onganinate nongomantëgotëri antagaisati cara iriáguë Sharincabeniquë. 30 Teni nangantasitima pairoraca ora nocogui Naro. Iroonti ora inganquina Tosorintsi nongomantëgotaiguëri matsiguenga. Patiro nanganque ora icogui Ira agáquina.

Iraegui comantëgotëri Jesos.

Perosa icanqueri jorío Jesos: 31 —Aroca Naati comantëgotënguichane, aro pingantocoquina Naro notsoigani. 32 Ainta basini comantëgotëna. Nigóque ora icomantëgotëna iroonti aisonori. 33 Cani posamitagantëri obirojegui ira Joan; ora icomantaiguëmi iroro aisonori. 34 Carari Naanti Itomi Tosorintsi; jemita ora ingomantëgotëna matsiguenga. Patiro nacanquimiro arota iragabisaicotaigaimi Tosorintsi. 35 Joan aisati icantaro pibega obotagantsi cara posangueguitetasanoti. Arosata cataguiteri picaninatomotaiguëri obirojegui. 36 Irinibare Joan ogótacagaiguëmi cara Naro Itomi Tosorintsi. Aisati ogótasantaguimi ora nacanque Naro cara nitasongobentiri matsiguenga cara igáquina Pabati. Patiro nanganque ora igáque Iriro. 37 Aisati Ira agáquina icomantëgotëna carari te pinguemaigabaquero Irinibare teatisati piniaigueri atiraca icanta Iriro. 38 Teni pinguemisantaiguero obiro Irinibare Tosorintsi tenta pinguemisantaiguena Naro cara igáquina Iriro. 39 Pinibatasantaiguiro caninasati ora Sanguenari pijiquenta obirojegui ontimacaquemi përosati jonoquë, carari Naanti ocomantëgoti. 40 Teni pinintaigue pabentina Naro pinguemisantina cara pintiomotaigueri Tosorintsi përosati Jonogaguitequë. 41 Teni nongogue piniacaninatasitaiguena 42 nigóiguëminta obirojegui teni pinintaigueri Tosorintsi. 43 Nipoque igáquenanta Pabati, carari te pinguemisantaigabaquina. Carari iribocasitimaca ira matobiantatsi, irianti pinguemisantaigabaque. 44 Teni pinguemisantobinte obirojegui; iroontinta picogaigui piniacaninatobaguima obirojegui matsiguenga. Teni pingogaigue iraniacaninatimi Tosorintsi. 45 Quero pijitina Naro comantëgotëmine Pabatiquë. Pijitabeca piquemisanqueri Moisés carari iriati Moisés comantëgotaiguëmine. 46 Arome pinguemisanqueri Moisés, aisati pinguemisantaiguename Naro Naronta isanguenatocoque Moisés. 47 Carari teca pinguemisantaiguero isanguenare Moisés, ¿Atiroco onganquima pinguemisantaiguëro nasi nanibare?

6

Jesos ipaiguëri iraperi sërari icarati 5,000.

1 Itsonquero irinibare Jesos cara Jerosarénquë, aique iátaji cara Garireaquë. Imontianaca angaare jitacha Garirea aisati ojita Tiberias. 2 Yoguiataiguëri tojaisonori matsiguenga iniaiguërinta Jesos cara itasongobenqueri janaitatsiri. 3-4 Cara pënibaque orequima cataguiteripague ora jitacha Pásicoa cara irapatotaiguëma joríojegui, itongaiganaque oguitojaquë Jesos aisati irogomere isobicaigapë. 5 Iniaigabaqueri Jesos arosonori matsiguenga yoguiataigapëri. Icanqueri ira Jeripe: —¿Nega omanantëneri pan ora irapaiguë? 6 Icanque Jesos negaca arota iraniantëmari Jeripe. Aroque igóque Jesos ora inganque Iriro. 7 Yotabitanëri Jeripe: —Aroca omanantë pan ora pënatacha 200 tenario, quero cotonguiboro cara irapaiguë omagaro arosata. Paniro tenario yágui ira tarobacaatatsi poro cataguiteri. 8 Poro irogomere Jesos ijita Antiris ireinti Simón Peroro icanqueri: 9 —Ainta yaca janequi sërari yamapë pabocorooti pan aisati pite itiomijani sima, carari quero cotonguiboro tojainta matsiguenga. 10 Igáqueri irogomere Jesos icanque: —Pigasobicaigueri. Aiti pinasegui caninaro tobarisi tojai. Isobicaiguë sërari cara tobarisiquë icarati 5,000. 11 Yáguëro pan Jesos icarasiaqueri Tosorintsi, aro yotsatengaiguëri ira sobicaigatsi. Aisati ipaguetaiguëri sima. Ora ocarati icogaigui matsiguenga. 12 Cara iquemaigaca omagaro, icanqueri irogomere Jesos: —Pobiitaguetajiro ora ingarataiguë, arota quero omainatëmata. 13 Aro yobiitaguetajiro iagajiro ocarataji 12 cantiri ora angaraquenguicha pan aroquenta iquemaigaca tojaisonori matsiguenga. 14 Cara iniaiguërinta matsiguenga Ira Jesos cara yomitojaiguëro pan aisati sima itasorintsitequë, aro icanë: —Aisonori Ica Iriro comantantatsiri Ira boquënguitsine yaca quibatsica Ira oguiaiguë cosamani. 15 Igóque Jesos cara icogaiguë matsiguenga iráganëri inganqueri itingomi. Aro itonganaque Jesos aisati, iáque casiriconiati.

Ipigapaa Jesos Caperinaoquë, yanëiatanë nija jonoicanti.

16 Cara ochapinitanë yanongaiganaca irogomere Jesos yagaitanë angaarequë. 17 Yotetaiganaca pitotsiquë iátocoiguë aiquero cara antatinta Caperinaoquë. Aroque otsitinique. Teraiquerai iraretima Jesos. 18 Aro oparintanaca omotoncaatanë angaare sintsironta coguentima. 19 Icomataiganaque pabocorooti quirómetoro cara iniaigabaqueri Jesos yanëiapëro angaare jonoicanti. Itsorogaiganaque irogomere. 20 Icampëri Jesos: —Naanti. Quero pitsorogaigui. 21 Aique icaninataiganaque yotetaigabajiri Jesos pitotsiquë. Aiguito iniaigaa canta onamijaquë canta iriátëri.

Icogaiguëri matsiguenga Ira Jesos.

22 Itimaiguë matsiguengajegui cara yapaiguë pan. Oquëtaguetanë igóiguë teni ine pitotsi. Patiro ora yotetaiganaca irogomere Jesos iátocoiguë, carari Jesos te intsibatanaimari. 23 Paretaiga basini pitotsipague opaniaca Tiberiaquë aronisati cara yapaiguëro pan matsiguenga cara icarasiabintëro Jesos. 24 Cara igóiguë teni irinaje Jesos irirojeguiquë teatisati irogomere, yotetaiganaca pitotsipaguequë irooti Caperinaoquë cara ingogaigairi Jesos.

Jesos ijica perintsi timagantatsiri.

25 Cara iniaigairi antatinta, yosamitapairi: —Ogometinari, ¿Ati ocanta pipoque yaca? 26 Yotabitanëri Jesos icantaiguëri: —Nangantasantëmini nigóiguëmi teni pingogaiguena cara nitasonganti, carari picogaiguina aroquenta papaiguëro poperi piquemaigaca. 27 Quero picoguiro perintsi ora peganënguichane, ora pingogue perintsi timagantatsiri ontimacaguimi Jonogaguitequë përosati ora nomëmira Naronta matsiguengatapënguitsi. Ipënaro Pabati Tosorintsi cara nomaiguëmiro irorota timaquimine obirojegui pisërequë. 28 Yosamitaiguëri: —¿Pairo nangantaiguë ora ininti Tosorintsi? 29 Yotabitanëri Jesos: —Icoguini Tosorintsi pinguemisantina Naro Irironta agáquina. 30 Aique yosamitaigairi: —¿Yamai pairo pitasonguë aisati arota naniobëro nanguemisantimi? ¿Pairo pinti? 31 Omatsiguenga jirai yapaiguëro iraperi ora jitacha maná cara tera ontimengani. Ocantocoquero Sanguenari: Ipaiguëri Tosorintsi perintsi paniacha jonoquë. 32 Icantaiguëri Jesos: Nangantasantëmini, teni iriro paiguemirone Moisés ora perintsi paniacha jonoquë, carari yamai imaiguëmi Pabati perintsi irorosonori paniënguichane jonoquë. 33 Ora perintsi imaiguëmi Tosorintsi yamai, Irianti sërari Ira masobingopënguitsi cara Jonogaguitequë. Itimacaqueri matsiguenga yaca quibatsiquë. 34 Icantaiguëri matsiguenga Ira Jesos: —Natingomi, përosati pomëntaiguenaro perintsi ora picantocoque. 35 Icanqueri Jesos: —Naro perintsi timagantatsiri. Cara popë poperi, caraquenta pitasegae aisati. Cara póga nija, caraquenta pomiretae. Carari cara pinguemisantaiguënanica, pinganinasëretanë përosati. Pinguemasëretaiguëmaro ora perintsi paniacha Jonogaguitequë. Naanti cantaca perintsi paniacha jonoquë. 36 Piniaiguëna obirojegui carari aroque nacanquemi teni pinguemisantina. 37 Antagaisati matsiguenga ira ipina Pabati iribocasitapëna Naro. Pairiraca bocasitapënane coshoni noguëmari quero nojocajiri sotoquë. 38 Nopaniacanta Jonogaguitequë nanganque ora ininque Ira agáquina. Teni nangante ora nocogui Naro. 39 Ira agáquina ininti quero nobeguëmatiri paniro ira ipëna, carari nangábintsasantëri irooti cara nopocaje naganiatairi najátacaqueri jonoquë. 40 Ininti Pabati Ira agáquina antagaisati niaiguënane quemisantaiguënane Naro matsiguengatapënguitsi, përosati intiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë. Cara nopigaima nangabiriqueri náganëri jonoquë. 41 Yabentaigaca joríojegui aroquenta icanque Jesos: “Naro yamai perintsi paniacha Jonogaguitequë”. 42 Icantobaca jorío: —¿Cagarico Jesos Ira itomi José? Nigótiri iriri aisati iniro. ¿Pairo icantobique yamai: “Nopaniaca Jonogaguitequë”? 43 Icantaiguëri Jesos: —Quero pabentaiga. 44 Quero ipocasitina matsiguenga iriati queroca Iriro agátinarine Pabati Ira agáquina Naro. Aisati nangabiritajiri naganiatairi cara nopocaje aiquenta. 45 Isanguenataiguë comantantsiripague jirai: Irogometaiguëri Tosorintsi omagaro matsiguenga. Antagaisati ira quemisanquerine Pabati ora yogomequeri iribocasitapëna Naro. 46 Te pairi neirine Pabati. Paniro Naro aronta nopaniaca Iriroquë. 47 Nangantasantëmini pairiraca quemisanquinane nantimacaqueri cara intiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë. 48 —Naro perintsi timagantatsiri. 49 Jirai pomatsiguenga yapaiguëro perintsi jitacha maná cara tera ontimengani. Carari icamaiguë antagaisati. 50 Oca perintsi ninibatëgotica opaniaca jonoquë, aroca irapëro matsiguenga quero icamaji. 51 Naro perintsi timagantatsiri. Nopaniaca jonoquë aroca irapëro oca perintsica pairiraca matsiguenga intimacaqueri Pabati Tosorintsi përosati. Oca perintsi nomërica iroonti nasi nobatsa. Nomaiguëri matsiguenga arota intimacaganëri iriro përosati. 52 Aique yosamitobaca jorío icanque: —¿Atiroco ingantima Iriro cara imacáiro ibatsa ajaguëri? 53 Icanqueri Jesos: —Aisonori nangantasantëmini nomatsiguengatapë. Queroca paaguiro nobatsa querootisatica pógaro naraa, quero pitimi Tosorintsiquë tenta pigótiri. 54 Ira jaguërone nobatsa aisati óguëmarone naraa aro intimacaqueri Tosorintsi Jonogaguitequë përosati. Aisati nangabiritajiri naganiatairi cara nopocaje. 55 Nobatsa iroronta perintsisonori aisati naraa iroronta omiretagantsisonori. 56 Ira jaguërone nobatsa aisati óguëmarone naraa inguengasëretina, aro intiomoquina jonoquë. Coshoni iroquina Naro aisati coshoni noguëri iriro. 57 Ira agáquina Pabati Irironta timagantatsi. Naro përosati natiomotiri. Aisa icanta ira jaguënane nantimacaqueri. 58 Ninibatëgotiro perintsi opaniaca jonoquë. Teni aisati ongantimaro pibega perintsi ora yapaiguë pomatsiguenga jiraisonori jitacha maná. Icamaiguë iriro. Carari ira përone oca perintsica ninibatëgotica përosati intimaque Jonogaguitequë. 59 Antagaisati oca yogomeantëca Jesos inibatëro cara yapatotaiga jorío cara poeboroquë jitacha Caperinao.

Cara intime përosati matsiguenga.

60 Aroqueque yogomeantë Jesos, ainta ira aguiatëri icantobaca: —Comëtaro oca nibarintsica. ¿Pairi quemobërone? 61 Igóque Jesos cara yabentaigacaro icomëtaigabacaro irinibare, yosamitëri: —¿Teco ongomeitomotimi oca? 62 ¿Ati pingantaiganaque aroca piniaigabaquina nagainocanaima cara nopaniaca jirai? 63 Itimaque matsiguenga aitinta isëre. Queroca pini isëre irianti igamaga. Oca nibarintsica ninibatimica ontimacaquemi përosati jonoquë; cara pinguemisantobëro, Isëre Tosorintsi ontimacaquemi. 64 Përosati ainta obirojeguiquë ira te inguemisantina. Cara jiraisonori cara irirai parintënguicha igóitacari Jesos ira te inguemisantiri aisati ira ágagantërine. 65 Aisati icanque Jesos: —Iroro nacantaguëtaiguëmi quero ipocasitina matsiguenga irianti. Patiro iromapënarica Pabati iribocasitapëna. 66 Tojai ira aguiataigabitari Jesos aique ijocaiganajiri, te intsibataimari aisati. 67 Aro yosamitaiguëri Jesos ira irogomere icarati 12: —¿Aisatico picogaigui obiro pijáigae? 68 Yotabitanëri Simón Peroro icanqueri: —Natingomi, teni irinaje basini ira naguiataigae. Patiro pasi pinibare ontimacagaiguëna përosati. 69 Obiro naquemisantaiguë aisati nigóiguimi Obiro caninarisonori Itomi Tosorintsi catimanerisonori. 70 Yotabitanëri Jesos: —Nocoigaiguëmi obiro picarati 12, carari ainta poro obirojeguiquë iromeraro Satanás camagari. 71 Jesos inibatëgotëri Joras Cariotisati ira ágagantërine Ira Jesos cara matsiguengaquë catsimari.

7

Ira ireintiegui Jesos te inguemisantaigueri.

1 Aique iátagueque Jesos Garireaquë tenta iraninte iriáte Joreaquë icogaiguininta joríojegui iróqueri canta. 2 Pënibaque orequima basini cataguiteri cara irapatotaiguëma joríojegui. Iquengaiguiro jorío cara jiraisonori isotocaigai Ejípitoquë cara itimaiguë ibangonaeguiquë. 3 Ipocasipëri ireinti Jesos icampëri: —Pijáte canta Joreaquë arota iraniaiguemi pogomere cara pitasonganque canta. 4 Pinintica irogóiguemi matsiguenga quero pitasonganti comanoroni. Poniagaiguemari omagaro matsiguenga. 5 Icanqueri negaca ireinti tenta inguemisantirini Iriro. 6 Icantaiguëri Jesos: —Terai oretima cataguiteri cara najáque Naro Joreaquë. Obirojegui pijátasiquima basinipague cataguiteri ocaninatomotiminta. 7 Quero iguisanijintaiguimi obiro matsiguenga, carari Naanti iguisanijintaigui Naronta ogótacagaiguëri ora icantagueti te ongomeite. 8 Pijáigue obirojegui Jerosarénquë. Queroquerai niáti Naro terainta omoncaratima cataguiteri cara najáque. 9 Aroque icanque negaca, përo cara inë Jesos Garireaquë. 10 Cara iáiguë ireinti Jesos cara Jerosarénquë, aique iátaji Iriro comanoroni carari te ironijaguimari matsiguenga. 11 Cara Jerosarénquë icogaigabitacari Jesos jorío, icantobaca: —¿Atique? ¿Negaraco iquenaque? 12 Tojai matsiguenga inibatëgotaiguiri Jesos. Ainta cantënguitsi: —Iriro caninari. Ainta basini cantënguitsi: —Teni ingomeite. Yamatobiqueri matsiguenga. 13 Tojai inibatëgotëri carari te irinibate catingasatiquë ipingaiguërininta itingomipague jorío.

Iátaji Jesos cara Jerosarénquë cara yapatotaiga joríojegui.

14 Aroque yapatotaigaca jorío cara Jerosarénquë aronibati cataguiteri cara otsonganaquima jiesita. Aro itonganaque Jesos icanaque oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi, yogomeantapë. 15 Iquenganeintaiganaca jorío, icantaiguë: —¿Negaraco igóque tojai Ica tenta irisanguenatasanteni? 16 Yotabitaiganaqueri Jesos: —Teni nogomeantasitimaro Naro. Patirontiati nogomeantiro ora icanquina Ira agáquina. 17 Pairiraca nintatsi ingante ora icocaqueri Tosorintsi irogóquero nogomeantane negaraca opaniaca, irasi Tosorintsi iroontico nasiati. 18 Ira nibatocotacha iriati iroro ininti iraniacaninataguimari matsiguenga, irari nibatatsi aisonori patiro ininti iraniacaninatiri matsiguenga Ira agátiri. Ira nibatatsi negaca iriro caninari. Te intsoiguëma. 19 Ipëmiro Moisés ora iragáantane Tosorintsi. ¿Aisonorico? Carari te poro quemisantirone obirojeguiquë. ¿Pairo picogobique pógaiguena Naro? 20 Yotabitaiganaqueri joríojegui: —Teni pineicotajima. Inanquimini camagari. Teni pairi nintatsine iróguimi. 21 Icanqueri Jesos: —Patiro cara nitasonganque sábaroquë irooti piquenganeintasantantanaca. 22-23 Yogometaiguëmi Moisés ora pameta pitoitiri pitomijegui. Yogomeantiro Moisés ora icanque omatsiguenga jiraisonori. Cara sábaroquë pitoitëri pitomi arota pomoncaratiro irogomeantane Moisés, ¿Pairo piguisaneintobitaiguina Naro aroquenta noguibegasantëri janaitatsiri cara sábaroquë? 24 Quero pinibatëgotiri matsiguenga ora conijatasitacha. Querootisati picomantëgotasitari queroca pigótasantiri.

Inibatëgotaca Jesos nega ipaniaca.

25 Ainta Jerosaresati icantobaca: —¿Iriroco Ira icogaigui iróguiri? 26 ¡Pinetseri! Yogometaiguiri antagaisati matsiguenga carari te ingantaigueri pairoraca natingomipague. ¿Aisonorico igóiguiri Iriro Quirisito Ira agabisaicoontatsi? 27 Carari nigóiguiri Ica negaraca ipaniaca. Cara iribocapë Quirisito quero pairi ogótiri negaraca imaniëma. 28 Cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi cara yogomeantasegui Jesos. Yotabitanëri catsigue: —Pijitaigabitaca pigóiguina Naro, aisati pijitaigabitaca pigóiguë negaraca nopaniaca. Carari te nopocasitima. Nipoque igáquinanta Ira aisonori. Teni pigóigueri obiro. 29 Naro nigótiri aronta nopaniaca cara Iriroquë. Aisati Irironta agáquina. 30 Icogaigabitaca iráquerime carari te pairi águirine terainta omoncaratima cataguiteri cara irágaiguëri.

Pënibaque iriátë Jesos.

31 Ainta tojai quemisantaiguëri icanque: —Cara iriboquë Quirisito, ¿Aroco irobapëri Ica sërarica cara itasonganti? 32 Igóiguë bariseo cara inibatëgotëri matsiguenga Ira Jesos. Iriro aisa itingomi saseriroti agátaiguëri ira omisantiro oquibe pongotsi cara iráqueri Jesus. Yarepari. 33 Icabëri Jesos: —Arosataanti cataguiteri ninë obiroquë. Aique najátaje cara agáquinariquë. 34 Pingogabetaigaina quero piniajina, queronta piáigui cara ninë. 35 Aique iparintaca yosamitobaca jorío: —¿Atiroco iriátë Ica cara quero aniajiri? ¿Caraco iriátë cara iátagueque jorío jirai iguebatsitequë ira cagari jorío? ¿Cara irogometaiguëri ira cagari jorío? 36 ¿Pairo ocanti irinibare cara icanque: “Pingogabetaigaina quero piniajina, queronta piáigui cara ninë”?

Inibatëgotiro Jesos nija timagantatsiri.

37 Cara cataguiteriquë carantatsiri cara yapatotaiga jorío, iroonti cataguiteriquë caninaro, icaimanë Jesos icanë catsigue: —Aintaca paniro imiretasantë isërequë, iribocasitapënata nomëri ora icogui. 38 Cara ocanti Sanguenari, pairiraca quemisanquerine Quirisito, cara iraneingomentoquë ocontiatanëri nija timagantatsiri. 39 Jesos yosiacagantacaro nija iroonti icomantëgotëro Caninaro Isëre Tosorintsi inantasëretëmari antagaisati ira quemisanqueri Quirisito. Terai oguëpe Isëre Caninaro terainta iragainocanaima Jesos Jonogaguitequë.

Icantobagobicari Jesos.

40 Ainta inasegui matsiguenga cara iquemobëro irinibare Jesos icanque: Aisonori Ica sërarica Iriro comantantatsiri Ira isanguenatocoque Moisés jiraisonori Ira boquënguitsine. 41 Ainta basini icanque: —Iriro Quirisitosonori. Ainta basini cantënguitsi: —¿Atiroco imaniëma Garireaquë Quirisito? 42 Ocanti Sanguenari Quirisito imatsiguenga David itingomi jorío jiraisonori. Aisati ocanti imaniëma Berénquë iboeborotequë David. 43 Aro ira matsiguenga icasiriconiatibiritaiganacari Jesos. 44 Ainta icogaigabitaca iráguirime, carari te pairi cantirine. 45 Ira omisantiro oquibe pongotsi ipigasiiganaja cara agátiririquë, ira bariseo aisati saseriroti. Yosamitaigabajiri bariseo: —¿Pairo te pomabiripëri? 46 Yotabitanëri ira omisantiro pongotsi: —Teni irine sërari nibatatsi ibega Iriro. 47 Yosamitairi bariseo: —¿Aisatico obirojegui yamatobitaiguëmi? 48 ¿Iquemisanquerico itingomi jorío, aisati iquemisanquerico bariseo? Teni. 49 Carari icaegui matsiguengaca te irogótiro ora isanguenaque Moisés yamai ingasitígatëri Tosorintsi. 50 Ainta Nicoremo ira bocasitëri Jesos jirai. Irianti bariseo. Icanqueri: 51 —Quero acasitígatiri pairiraca queroqueraica icomantëgota. Cara anguemaquerintata aroque ogóqueri pairoraca icanti, aro angasitígatëri. Intsomenta anguemirinta cara ocanti isanguenare Moisés. 52 Isintsitsaqueri: —¿Aisatico obiro popaniaca Garireaquë? Pinibatasantiro Sanguenari arota pigóte te pairi comantantatsiri paniachane Garireaquë. 53 Aique iátaguetaji panirootipague cara ibangoquë.

8

Ora tsinane antagueantatsiri.

1 Carari aique iáque Jesos oguitojaquë jitacha Olibos. 2 Oquëtaguetanë ipiganaja oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. Ipocasitaigapëri tojai matsiguenga. Isobiaque Jesos yogometaiguëri. 3 Aro ira bariseo aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés yamaigapëro poro tsinane ora aguimintari ojime. Yamaigapëro yoguëro aganguisatiquë, icampëri Ira Jesos: 4 —Ogometinari, oca tsinane naniaiguëro aique nágaiguëro paguimintasegari ojime. 5 Ora isanguenare Moisés pigátaiguina nobasegaiguëro ora tsinane cantacha negaca. ¿Ati picanti Obiro? 6 Icantaiguë negaca cara iraniantimari Jesos arota ingantocotasitimari Iriro. Aro yoguitanaca Jesos isanguenabatsatanë quibatsiquë ibatsapacoquë. 7 Përosati yosamitapininqueri. Aro icabiritanaa Jesos icanqueri: —Aintaca obirojeguiquë pairiraca te ingantaguete ora te onganinate, iritsita miongatëquerone obatatsi mopë. 8 Aisati yoguitanaa Jesos isanguenabatsatanai quibatsiquë. 9 Cara iquemobëro irinibare Jesos, aro antagaisati irirojegui igónijinca icantaguetironta ora te ongomeite. Isotocaiganaque bariseo porocague. Iritsita obaquenguitsi antiasiparipague aique isotocaiganaque ira basinipague. Irinibani Jesos, aisati tsinane aisati irogomerejegui. 10 Aique icabiritanaa Jesos yosamitëro: —Tsinane, ¿Atini yamai ira comantëgotëmi? ¿Te pairi baseguimine? 11 Ocanque: —Teni, Natingomi. Teni irinëmataje. Icanquero Jesos: —Querootisati nacasitígatimi Naro. Yamai pijátaje. Quero pogatsitairo ora te ongomeite.

Jesos iguëtaguiterite omagaro matsiguenga.

12 Aisati Jesos yogometajiri irogomere icanqueri: —Naro osangueguitesëretocotasantaguetiri omagaro matsiguenga arota nogótacaguiri ora icantagueti te onganinate. Aisati nacantaro pibega cataguiteri posangueguitetasanotiri iraneingomentoquë matsiguenga. Ira aguiatina quero yanëiti tsitiniriquë. Nosangueguitetocoqueri cara isërequë arota inguemisanquina intiomoquina Jonogaguitequë përosati. 13 Aique icantaiguëri bariseo: —Picomantëgotaca Obiati. Notsoinguëmini. Teni pingantiro ora aisonori. 14 Yotabitanëri Jesos: —Aroca nongomantëgotima Naati, nacantiro ora aisonori nigótinta Naro nega nopaniaca aisati nega najáque. Te pigóigue obiro negaraca nopaniaca teatisati pigóigue negaraca najáque. 15 Obirojegui cantëgoiguina terainta pigóiguero ora aisonori. Teni nangantocotiri pairiraca Naro. 16 Carari aroca nongomantëgotiri nanganquero ora aisonori quero nacantocotiri paniro Naro. Intsibatëna Pabati Irironta agáquina. 17 Isanguenarequë Moisés ocanti aroca pite sërari inguengaiguema cara ingomantëgotëri matsiguenga, pinguemisantiri. 18 Yamai nacantococa Naro aisati icantocotina Pabati Ira agáquina. Ainta pite. 19 Aique yosamitaiguëri: —¿Nega ini Piri? Yotabitanëri Jesos: —Teni pigótina Naro, teatisati pigótiri Pabati. Aroca pigótiname Naro, arome pigóqueri Pabati. 20 Oca nibarintsica icanquero Jesos cara yogomeantasegui oquibequë pongotsi irasi Torosintsi cara yoguiri joríojegui quirequi. Te pairi águirine terainta omoncaratima cataguiteri cara irágaiguëri.

“Quero piáti atiraca najáque Naro”.

21 Aisati icantajiri Jesos: —Canta najáque Naro, pingogaigabitëna obirojegui quero piniajina queronta piáti cara najátaje Naro. Pingamaque queroquerai pijoquiro ora picantagueti te onganinate. Quero popasiniatitaji. 22 Yosamitobaca joríojegui: —¿Iragamaguëmanico cara icanque quero iáti eiro cara iriátë Iriro? 23 Icantaiguëri Jesos: —Obiro timaigatsi yaca osobica. Naro paniacha jonoquë. Obiro paniacha quibatsica. Naro te nomaniema quibatsica. 24 ¿Teco nongomantimi cara pingamaiguë queroquerai pijoquiro ora picantagueti te onganinate? Queroca piquemisantina Naro aro quero nojocajimiro ora picantagueti te onganinate, aro pijáiguë cara Sharincabeniquë. 25 Yosamitaiguëri jorío: —¿Pairi pijita Obiro? Icanqueri Jesos: —Aroque nocomantëmi jirai. 26 Aiti tojaiquerai nongomantëgotaiguëmi. Igáquina Pabati Tosorintsi nongomantaguequeri matsiguenga ora icanque Pabati ora icanti aisonori. 27 Te irogótaiguero jorío cara Jesos inibatëgotëri Tosorintsi Iriri. 28 Iroro icanqueri Jesos: —Cara popëicoquina corosiquë Naro matsiguengatapënguitsi, aro cara pigóiguëna Naro aisonori. Aisati pigóiguëna teni nangantasitima Naati. Iroonti nacanque ora icanti Pabati 29 Irironta tsipatina Pabati. Te irioquina paniro përonta cara nacantiro ora ininti Iriro. 30 Cara inibatë Jesos negaca, aro iquemisantaiganaqueri tojai matsiguenga.

Itomijegui Tosorintsi aisa ira antaguetiro ora te onganinate.

31 Aique Jesos icantaiguëri jorío ira quemisanqueri: —Aroca përosati pinguenguero pinguemisantiro nanibare, obiro nogomeresonori. 32 Aique pigótaigabaquero nasi nanibare iroonti irorosonori. Ongantacaquemi arota quero picantagueigui përosati ora te onganinate. Quero imerataimi Satanás quero icantacagajimiro ora quimingaro. Irojocobentajimiro Tosorintsi ora quimingaro. 33 Yotabitaiganaqueri jorío: —Naroegui imatsiguenga Abaram. Te pairi merataiguenane. ¿Pairo picantobique: “Quero imerataina Satanás”? 34 Icantaiganaqueri Jesos ira jorío: —Nangantasantëmini, antagaisati ira cantaguetiro ora te onganinate irianti iromeraro Satanás. 35 Atiraca ongantima iraninte, ira meratari iromeraro irioquiri sotoquë, carari itomi casintaro pongotsi përosati irinaque. 36 Iroro aroca nomasiniatitanaimi Naro Itomi Tosorintsi, quero picantagueigui përosati ora quimingaro. Quero imerataimi Satanás. 37 Nigóiguimi obiro imatsiguenga Abaram, carari piquengaiga pigamagaiguëna tenta pinguemisantobëro nanibare paneingomentoquë. 38 Ninibati Naro ora naneicoqueri Pabati. Picantaigui obirojegui ora icanti pasi piri, piquemaiguëri. 39 Yotabitaiganaqueri jorío: —Nasiati pabati Abaram. Carari icanqueri Jesos: —Obiroca imatsiguengasonori Abaram, pingantaiguero aisa ora icanti Abaram. 40 Carari yamai picogaigui pigamagaiguëna cara nocomantaiguëmiro ora aisonori ora naquemaque Pabatiquë Tosorintsi. Abaram te ingantiro negaca. 41 Obirojegui picantaiguiro irootisati ora icanti piri. Aique icantaiganaque jorío: —Naroegui teni ninasitima aisa picanta Obiro pinasita, carari ainta nasi Pabati Irianti Tosorintsi. 42 Icanë Jesos: —Irirome piri Tosorintsi aisonori, pinintaiguename Naro, Naronta paniacha Tosorintsiquë. Teni nopocasitima, igáquinani Iriro. 43 ¿Pairo te pinguemobitiro nanibare? Teni pinguemaiguero tenta pingogueni pinguemisantiro. 44 Obirojegui irasi Satanás. Iriro piri irianti camagari. Picogaigui pinganque ora icogui piri. Iriro ógueri cara jiraisonori. Te irinibatiro ora aisonori imaintirotinta. Itsoigani irasinta icanta. Omagaro tsoigagantsi paniacha Satanásiquë irironta tsoigagari matsiguenga. 45 Obirojegui aisati picantari ibega iriro. Iroro te pinguemisantaguëtina ninibatironta ora aisonori. 46 Obirojegui yamai ¿Pairi cantënane aiti nacantagueti ora te ongomeite? Aroca ninibatëro ora aisonori, ¿Pairo te pinguemisantobitina? 47 Ira paniacha Tosorintsiquë inguemisantobëro Irinibare Tosorintsi. Te pinguemobëro obirojegui cagarinta obiro iraisati Tosorintsi. 48 Aique icantaiganaque jorío: —¿Aisonorico ninibataiguë Obiro Samariasati aisati inanquimi camagari quimingari? 49 Yotabitanëri Jesos: —Teni irinantina camagari. Patirontiati nacanqueri ira matsiguenga iraniacaninataiguëri Pabati, carari picantocotasitaguetina obirojegui ora te onganinate. 50 Jemita iraniacaninataiguënata Naro matsiguenga. Irinibatocotinata Tosorintsi ora caninaro. Aisati ingomantëgotaiguëmi Iriro obironta te pingomeitaigue. 51 Nangantasantëmini ora aisonori, ira quemisantiro ora nacanti Naro quero icami isërequë carari përosati intime jonoganta. 52 Icantaiganaque jorío: —Yamai nigótasanoigui aisonori inanquimi camagari. Icamaiguë Abaram aisati comantantatsirijegui. Carari picanque obiro: “Ira quemisantiro ora nacanti Naro quero icami”. 53 ¿Obiroco obaqueri Abaram ira camënguitsi? ¿Obiroco obaqueri aisati comantantatsiri iraegui camënguitsi? ¿Obiroco Tosorintsi? ¿Pairiroco pijita Obiati? 54 Yotabitanëri Jesos: —Aroca nanibatëgotëma quero ocomeiti, carari Irianti Pabati inibatëgotinaro ora caninaro. Iriati picantaigabitaca pasi pitosorintsite. 55 Teni pigóigueri. Naro nigótiri. Arome nanganquimi teni nogótiri Pabati aro Naro tsoenti pibegaiga obirojegui cara pitsoigaiga. Carari aisonori nigótiri naquemisantiro ora icanti Tosorintsi. 56 Abaram pomatsiguenga jiraisonori icaninatasanti cara igóque aiquenta nopoque Naro yaca quibatsica. Iquemisanquina icaninasëretë. 57 Icantaiganaque jorío: —Terai oretima 50 posarinite. ¿Piniaqueri Abaram jiraisonori? 58 Yotabitanëri Jesos: —Nangantasantëmini, cara teraiquerai irine Abaram, ainta ninëta Naro. 59 Aito cara yágaiguëro jorío mopë cara iromiongatëquerime Jesos, carari aroque imánanaca Iriro cara matsiguengaquë, isotocanë oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi iátaji.

9

Yogaguibegajiri Jesos ira sërari comarajatatsi cara iboguë.

1 Cara yanëitë Jesos iniaqueri sërari comarajari irinaga icomarajati cara iboguë. 2 Yosamitaiguëri Jesos irogomere: —Ogometinari ¿Pairo icomarajabirique ica sërarica cara iboguë? ¿Icantaguetinico iriri ora te onganinate, oraco iniro, iriatico cantënguitsi ora te ongomeite? ¿Iroro ibogaguëtë comarajari? 3 Yotabitanëri Jesos: —Icomarajatasita. Te ingantaguete ica ora te onganinate, teatisati iriri, teatisati iniro. Icomarajati arota ongonijate itasorintsite Tosorintsi. 4 Cara yobariaque paba intarobacaaque matsiguengajegui. Cara ontsitinitanë quero itarobacaati. Aisa nacantaiga naroegui. Yamai natarobacaataigui cataguiteriquë. Natarobacaatineri Ira agáquina. Aiquentata nangamaqueca quero natarobacaapai. 5 Iroontita ninasegui Naro yaca quibatsica, nosangueguitetocotiri matsiguengajegui. 6 Cara itsonquero Jesos irinibare ijobaque quibatsiquë, yogaabatsaquero aro yáguë arosata yoguëneri iroquiquë comarajari. 7 Igáqueri: —Yamai pijáte, pinguibaoguitima ogaarequë jitacha Siroé. Siroé ocanti ogátaga. Aique iáque iquibaoguitaa aro ibeganaa, ipigapaa aroque iniaji. 8 Ira itimanamitanepague aisati ira niaiguëri jirai cara yamanopiantanti quirequi, icantocotaiguëri: —¿Cagarico ini sobigatsi yamanopiantanti quirequi? 9 Ainta icanque: —Iriro. Ainta basini icanque: —Cagari. Irianti irosiagueri. Icanë iriro: —Naanti. 10 Yosamitaiguëri: —¿Ati picantaja cara piniaji? 11 Yotabitanëri ira comarajatabetacha: —Ira jitacha Jesos yogaabatsaque quibatsi yoguinaro noroquiquë igáquina: “Pijáte Siroéquë pinguibaoguitaima”. Aro niáque naquibatanta aro nanianai. 12 Yosamitaiguëri: —¿Atini yamai ira niagaimi? Icanque iriro: —Taa. Teni naniajiri.

Yosamitaiguëri bariseo ira comarajatabetacha.

13 Yágaiganaqueri ira comarajatabetacha cara bariseoquë. 14 Aro iroonti cataguiteri sábaro Ira Jesos yogaabatsaque quibatsi ora yogaguibegantaari comarajari. 15 Aisati bariseo yosamitaigairi ati icantaja ca inianai. Icanqueri: —Yoguënaro Jesos cajabatsari noroquiquë, aique naquibataa nanianai. 16 Ainta bariseo icanque: —Ira aguibegajimi te aro imaniema Tosorintsiquë itarobacaaquenta sábaroquë. Ainta basini bariseo icanque: —¿Atiroco inganquima iritasongantagueque ira sërari cantaguetatsira te pojocajenga? Aro icasiriconiatitaiganaque bariseo. 17 Aisati yosamitaigairi sërari comarajatabetacha: —¿Pairo pingantocoqueri obiro yamai iniacagajiminta? Icanque: —Iriro comantantatsiri. 18 Irari joríojegui te iraninte inguemisantaigueri ira comarajatabetacha yamaica aroque inianai. Icaimagantaiguëri iriri aisa iniro. 19 Yosamitaigabaqueri: —¿Iriro pitomi ica picantocoque cara iboguë comarajari? Ati icantaja iriro yamai cara inianai? 20 Yotabitanëri iriri aisa iniro: —Nigóiguiri ica notomica. Nigóqueri ca iboguë comarajari. 21 Carari atiraca icantaja yamai cara inianai teni nogóigue naro. Teatisati nogóigue pairiraca niagairi. Posamitaigueri iriro aroquenta iquibiaque cara ingomantëgotëma irineni. 22 Icanque iriri iniro negaca ipingaiguërinta jorío. Aroque icomantaguetaiguë jorío aroca pairiraca cantëgotërine Jesos Iriro Quirisito, irioquëri cara yapatoita jorío. Querootisati inintacaguiri icai. 23 Iroro icantaguëque iriri aisa iniro: “Aroque iquibiaque. Posamitaigueri iriro”. 24 Aisati icaimaigairi sërari comarajatabetacha icanqueri: —Pingantocotiri Tosorintsi caninarisonori. Nigóiguiri ira sërarira ira aguibegajimi icantagueti ora te ongomeite. 25 Yotabitanëri iriro: —Teni nogótiri iriroca cantaguetatsira. Patiro nigóque jirai nocomarajatabeta yamai aroque naniaji. 26 Aisati yosamitaigairi: —¿Pairo icanquemi cara iniacagajimi? 27 Icanque sërari: —Aroque nocomantaiguëmi carari te pinintaigue pinguemina. ¿Pairo picogui basini nongomantëmi? ¿Obiroco nintatsi pingantaiguemari irogomere aisati? 28 Yamai iguisatsatëri jorío: —Obiro irogomere Jesos. Naroegui irogomere Moisés. 29 Nigóiguiri Moisés inibatëri Tosorintsi. Ica te nogóigueri negaraca ipaniaca. 30 Yotabitaiganaqueri sërari: —Naquenganeintasanotanëmi te pigóigue atiraca ipaniaca Ira niagajina noroquiquë. 31 Nigóigui te inguemobëri Tosorintsi ira cantaguetatsi te ongomeite, carari inguemobëri ira quemisanquerine intsoroganëri, aisati inganquero ora icogui Tosorintsi. 32 Cara oparintaca quibatsica irooti yamai te pairi niaguirine ira ibogatsi comarajari. 33 Aroca ica sërarica te imaniema Tosorintsiquë, quero itasonganti. 34 Iguisatsataiguëri bariseo: —Teni pingomeite obiro. Picantaguetasanoti ora te ongomeite. Iroro pibogaguëque comarajari. Pijáte. Querootisati picai cara napatotaiga naroegui jorío ibangoquë Tosorintsi.

Ira te inguemisantiri Jesoquirisito icomarajatini isërequë.

35 Jesos iquemocoqueri sërari comarajatabetacha aroque ijocaiguëri jorío. Iniajiri yosamitëri: —¿Piquemisantiri obiro Ira paniacha jonoquë matsiguengatapënguitsi? Icanque sërari: 36 —Ogometinari, ¿Pairi ijita? Pingomantinari arota nanguemisantanëri naro. 37 Icanqueri Jesos: —Yamai aroque piniaqueri. Naromë nibatacaguimica yamai. 38 Aro ira sërari yobaticagueritotanaca icanëri: —Natingomi, naquemisantimi. 39 Aique icanque Jesos: —Iroro nipocasique yaca quibatsica nongomantëgotaigueri matsiguengajegui. Ira comarajasëretatsi tenta irogótiri Tosorintsi, iriro nogótacaqueri ingantajimari naniacagajiri ira comarajatabetachari. Carari ira jitabitacha igótiro omagaro ora aisonori, nobegopitairi ora igótabeca; inganquimari ibega comarajasëretatsiri. 40 Ainta bariseo inasegui iquemobëro oca nibarintsica yosamitaiguëri: —¿Atiroco nacantaiga naro? ¿Nocomarajasëretaiguinico? 41 Yotabitanëri Jesos: —Arome pingomarajasëretaigue, querootisatime pini ora picantagueti te onganinate. Carari yamai pijitabetaiga pigóiguiro ora aisonori. Iroro iniaiguëmi Tosorintsi picantaguetasanotomotaiguiri ora te ongomeite.

10

Jesos caninari omisantantatsiri.

1 Përosati yogomeanti Jesos: —Nangantasantëmini ora aisonori, ira quero iqui omoroquë cara itantota oisha irianti cosirinti, caraantinta iratanë jonoquë tantotsi. 2 Irari catsi omoroquë irianti omisantaiguiri iroishate. 3 Ira omisantiro sitëcori irasirigotobëtiguiri ira omisantantatsiri. Aisati inguemaibagaqueri oisha irironta casintari cara ingaimantaigapëmari iripajiroquë, iraguiataiganaqueri sotoquë igótironta ora irinibare ira omisantirira. 4 Cara iromisotocaigapëri irobatacaganëri iroishate iraguiataiguëri igótsatironta irinibare. 5 Irari quero yoguiatiri ira te irogótsatiri. Irisigabitsatanëmari tenta irogótsatironi irinibare. 6 Icomantaiguëri Jesos oca quingabaguirentsica carari te inguemaigabaquero matsiguenga ora icanqueri. 7 Aisati icanai Jesos: —Nangantasantëmini ora aisonori, Naro nacantaro pibega sitëcori cara icaiguiro oisha. 8 Antagaisati ira boquënguitsi cara teraique nopoque Naro irianti cosirinti, aisati matobiantatsiri carari iriro te inguemaigabaqueri oisha. 9 Nacantaro sitëcori. Naanti irareantima Tosorintsiquë matsiguenga ira quemisanquinane. Aro iragabisaicoqueri Tosorintsi. Nantsibatëmarinta nomisantëri cara inganaque aisati cara nomisotocanairi aisa icantari oisha cara iromingabaqueri omisantantatsiri aique iraguiatëri sotoquë irapë. 10 Iroonti ipocasique cosirinti ingositëni oisha aisa iragamaguëri iripoguiriaqueri. Carari nipoque Naro nantimasanotaquerini matsiguenga arota inganinatasanotanë. 11 Naro caninari omisantantatsiri. Ira omisantantatsiri ingamobiqueri iroishate aisa Naro nangamobitaiguëri antagaisati ira quemisanquina. 12-13 Ira iromeraro omisantantatsiri te iranintiri iromisantasantineri iroishate. Paniro inintiri quirequi iripënabintëri casintari oisha. Cara iraniobëri otsitiniro intsoroganëtiguiri irojocanëri oisha cagarinta irasi irisiganëma. Aro iráqueri otsitiniro oisha iragamaguequeri iromisiaguequeri. 14-15 Naro caninari omisantantatsiri. Nigótiri noishateegui aisati igóiguina Naro. Aiquenta nangamobiqueri ira quemisanquinara. Iriro cantaca ibega noishate. Aisa nacanta Naro nigótiri Pabati aisati igótina Naro. 16 Ainta basiniatipague tojai inguemisantaiguëna. Iriro cantaca noishate aisati. Irirojegui nomapëri aitosati, inguemisanquero nanibare, nopatotaiguëri omagaro Naronta paniro iromisantantatsirite.

Jesos inibatëgotaca cara ingamaque.

17 Përosati yogomeanti Jesos: —Iroro inintasantaguëtina Pabati aronta nangamobiqueri Naneni noishate aisati nanganiatae. 18 Quero pairi óguinane. Naneni camasibiriquimarine matsiguenga. Aisonori nangamasiquima Naro aisati nanganiatanae. Iroro ora igáquina Pabati.

Icantobitobacari Jesos.

19 Cara iquemaigabaquero jorío nibarintsica, te inguengaiguema icantobitobacari Jesos. 20 Ainta icanque: —¿Pairo piquemisantobiqueri inancarinta camagari? Irianti ichabënitaga, intaguetasitaro ora te inguenguema, teatisati iraneicotima. 21 Carari ainta basini icanque: —Quero inibati sërari icanti negaca aroqueca inancari camagari. ¿Aroco iraniacagajiri camagari ira comarajari?

Ira joríojegui iguisaneinqueri Jesos aisati te iranintiri.

22 Cara tsaengaquë tojai jorío yapatotaigaca cara Jerosarénquë cara iquengaiguëro jirai cara yobetsiquëneri ibango Tosorintsi. 23 Yanëisigui Jesos oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi cara pinasegui omoro ora yobetsiquë Saromón jirai. 24 Ishongaigapari jorío yosamitapëri: —¿Ati ongantima pingomantëgotëma pairiraca pijita? Pingomantaiguena catingasati Obiroca Quirisito Agabisaicoontatsiri. 25 Yotabitaiganaqueri Jesos: —Aroque nocomantabitaguëmi carari te pinguemisante. Aroquesati nitasongantagueque ora igáquina Pabati Tosorintsi carari te pinguemaigue. 26 Teni pinguemisantaiguena cagariminta noishate. Ira noishate iquemisanquina. 27 Aisati iquematsatina noishate ira quemisanquina, nigóiguiri Naro, aisati yoguiataiguina. 28 Nomaiguëri përosati intiomotaiguëri Pabati Tosorintsi Jonogaguitequë. Nomisantasantaiguëri. Quero iáti Sharincabeniquë, querootisati pairi ágabitsatinari. 29 Iraegui ipëna Pabati, Ira obaqueri antagaisati. Iriro sintsirisonoriguinte. Quero pairi ágabitsatirine Pabati. 30 Naro aisati Pabati paniro ninaigui. 31 Aito cara yágaigairo mopë jorío cara iromiongatëqueri Jesos. 32 Icanqueri Iriro: —Tojai piniaiguëna cara nitasonganti. Tojai noniagaiguëmiro ora caninaro aroquenta igáquina Pabati. ¿Pairo pininti pobasegobitaiguëna? 33 Yotabitaiganaqueri jorío: —Quero nibasegaiguimi aroquenta picanque caninaro obiro. Orari nobasegobitaiguëmi cara picantocotaguetasitarinta Tosorintsi. Aisati cara pijitaja Tosorintsi Obiantinta matsiguenga. 34 Icanqueri Jesos: —Jirai Tosorintsi inibatantaro Sanguenari cara icantocoqueri ira jitacha joes: “Obirojegui tosorintsi”. 35 Nigóiguiro ora Irinibare Tosorintsi iroonti ora aisonori. Aroca Tosorintsi ijitaiguëri tosorintsipague ira joes, 36 ¿Iroro pairo picantocobiriquina cara nacantocotaguetasicari Tosorintsi aroquenta nacanque Naro Itomi Tosorintsi? Icasiriconiatiquena Pabati Tosorintsi aisa igáquina yaca quibatsica. ¿Aisatico pingantocoqueri Tosorintsi: “Icantasica cara icanque ‘Obirojegui tosorintsi’ ”? 37 Queroca nacantiro Naro ora icanti Pabati, quero piquemisantina. 38 Carari aroca nanganquero, aro pinguemisantiro, queroca piquemisantiro nasi nanibare. Iroro pigóiganaquero përosati ainta Pabati Naroica, aisati Naro aintana Iriroquë. 39 Aisati icogaigabitaca jorío iráguirime Jesos, carari isigopitanacari.

Iáque Jesos Joriránquë.

40 Aique iáque Jesos Joriránquë imontianaca aiquero onamijaquë cara icontetiquero paba. Itimaque cara ibaotisatanti Joan jirai. 41 Ipocasitaiguëri tojai matsiguenga, icantocoqueri: —Te iritosongante Joan, carari aisonori antagaisati ora icomantëgotëri ica sërarica. 42 Carari canta iquemisantaiguëri Jesos tojai matsiguenga.

11

Icamaque Irásaro.

1 Ainta poro sërari jitacha Irásaro ijanaitasantë. Itimi Betaniaquë oboeborote iritsiro pite ora jitaigacha María aisati Márita. 2 Oca María iritsiro Irásaro ira janaitatsi ora tiriqueri casangajengaro iguitiquë Jesos aisati pobiriatantajari oguisi. 3 Oca pite iritsiro Irásaro pigántëri Jesos ocomantagantëri: —Natingomi, ijanaitasantëni agabenisonori ira pininti pamigote. 4 Iquemobëro nibarintsi Jesos, icanque: —Quero icami përosati. Ijanaitë arota ira matsiguenga iraniacaninataiguëri Tosorintsi caninarisonori aisati irogóiguëna matsiguenga Naro caninari Itomi Tosorintsi. 5 Ira Jesos inintasantiro Márita aisati María aisati Irásaro, 6 carari igótabeca Jesos cara ijanaitasantë Irásaro, përosati itimaque pite cataguiteri cara inasegui Jesos. 7 Aique icanqueri irogomere Jesos: —Intsome aisati Joreaquë. 8 Icantaiguëri irogomere: —Ogometinari, cani icogaigabitaca jorío canta iróguimime iribasiaquimime. ¿Yamai aisatico pijátaje canta? 9 Icanqueri Jesos: —Cara irigontepë paba irosangueguitetocotaigapëri matsiguenga. Aroca iranëitë pairiraca cataguiteriquë quero intibata. 10 Carari caraca iranëique tsitiniriquë irantibaquima tenta ineti iguëtaguiterite. Aisa nacanta Naro quero nacami canta queroquerai pareta cataguiteri cara iróquina. 11 Icanque negaca. Aitosa icanqueri: —Yamai isamini namigote Irásaro carari najáque nangabacapairi. 12 Aique icantaiguëri irogomere: —Natingomi, isaminica aro irobegajima. 13 Igóque Jesos cara aroque icamaque Irásaro. Inibatëgotëri cara icanque isamini, carari te inguemaiguero irogomere. Ijique iriro aisonori isamini Irásaro. 14 Aique icanque Jesos catingasati: —Aroque icamaque Irásaro. 15 Caninataque te nine Naro canta arota pinguemisantasantanëna. Yamai intsome ajáigue canta. 16 Tomás aisati ijita Tsipari icanqueri irogomere basini: —Intsome eiro arota angamaigue aisati anganquimari Iriro.

Jesos inibatapëro Márita.

17 Yaretaiganaca canta Betaniaquë. Icomantaigabaqueri aroque itiaiguëri otsibasati cataguiteri. 18 Aronisatiquë Betania otsibataro Jerosarén maba quirómetoro. 19 Iroro ipocasitaigapë tojai jorío iraganinataigapëro Márita aisati María aroquenta icamaque ojariri. 20 Cara oquemocotobëri Márita Jesos piáque pitonguibotobacari, iroroque María përoca pinë pongotsiquë. 21 Ocabëri Jesos Márita: —Natingomi, aintamime pinasegue Obiro yaca, querome icami jai. 22 Carari nigóque naro imëmiro Tosorintsi antagaisati ora pomanaqueri. 23 Icanëro Jesos: —Ira pijariri aro inganiatanae. 24 Ocanque Márita: —Jee, nigóque cara cataguiteriquë carantatsiri ingabiritaigaima antagaisati ira camënguitsi. 25 Aique icanquero Jesos: —Naro aganiataguetiri ira camatsi nomairi intimaje. Ira quemisantina ingamabequima carari cara aisa inganiatanae. 26 Aisati antagaisati yamai ira caniari iquemisanquina, aroca ingamaque yaca quibatsica, përosati intimanë canta Jonogaguitequënta. ¿Piquemisantiro oca? 27 Potabitanëri Márita: —Jee, Natingomi. Naquemisantimi Obiro Quirisito. Obiro Agabisaicoontatsiri Itomi Tosorintsi. Noguiaiguëmi cosamani Obiro cara popogopë yaca quibatsica. 28 Pitsonquero pinibatë Márita, aique piáque ocaimëro María irento, ocanquero comanoroni: —Ainta Ira ogomeantatsi. Icaimagantimini. 29 Cara oquemobëro María oca, omanapague ocabiritanaca piáque Jesosiquë 30 teraquerai iraretima Jesos poeboroquë, përo cara inasegui cara pitonguibotobacari Márita. 31 Aroqueque ipocasitaigapëro jorío arota iraganinatiro iritsiro Irásaro. Cara iniaigabaquero María ocabiritanaca omanapague pisotocanë, ijique cara piáque oraquima cara itiaca Irásaro. Aro yoguiataiganaquero. 32 Parecari María Jesos pobaticagueritotasipari ocanqueri: —Natingomi, aintamime pinasegue Obiro yaca querome icami jai.

Jesos iraicoqueri Irásaro aisati yoganiatairi icabiritajiri.

33 Jesos iniobëro piragopa aisati iragaigapa jorío itsibataigaparo, icantaneintëgotëro Jesos yogasëretanaca, 34 yosamitaiguëri: —¿Nega pitiaqueri? Icantaiguëri: —Natingomi, omana pinetsapëri. 35 Aro iraganaca Jesos. 36 Icantaiganaque jorío: —¡Pinetseri! Inintasantirini. 37 Ainta basini jorío icantaiguë: —Ica iniacagajiri comarajari; ¿Teco ingantiri Irásaro arota quero icami? 38 Aisati icantaneintasantanaca Jesos yotsitipari cara itiaca Irásaro. Iroonti yasitocoontacari mopë. 39 Jesos igáqueri jorío icanqueri: —Posibitiro ora mopëra. Ocanë Márita iritsiro Irásarotomaco: —Natingomi, aroquejengari isititë aroquenta ocarati otsibasati cataguiteri cara itiaca. 40 Carari icanëro Jesos: —¿Teco nangantimi aroca piquemisantina, aro piniaquero itasorintsite Tosorintsi? 41 Aito cara yágaiguëro mopë yasirecoqueri. Inetsë Jesos jonoquë yamanocotanëri Iriri: —Pabati, nacarasiaquimini piquemaquinanta. 42 Nigóque përosati piquemina carari ninibabentaiguëri ica matsiguengaca arota inguemisantaiguena aisati irogóigue Obiro agáquina. 43 Aroque yamanaqueque icaimëri: —¡Irásaro, pingabiritima pisotogopë! 44 Aito cara isotogopai Irásaro caniari iponataparo tocoya ibacoquë aisati iguitiquë aisa iboroquë iponatapa. Igáqueri matsiguenga Jesos: —¡Pintsaicotiri popabaquëajiri!Aro icantaiguëneri.

Iquengaiganaca itingomipague jorío iróguiri Jesos.

45 Ainta arosonori jorío aguiatapëro María. Cara iniaiguëri itasonganti Jesos iquemisantanëri tojai. 46 Ainta basini jorío iáiguë bariseoquë icomantaiguëri antagaisati ora icanque Jesos. 47 Aique ira bariseoegui aisati itingomipague saseriroti yapatotaiguëri omagaro itingomiegui jorío. Icantaigabaqueri: —¿Pairo anganqueri Ira sërarira cara itasonganti tojai? 48 Queroca acantiri pairoraca, omagaro inguemisantaiguëri. Aisati iribocaigapë Iromasati irotëanëro intiboroquero oquibe pongotsi irasi Tosorintsi aisati irágopitaigacáiro aguebatsitejegui. 49 Paniro jorío jitacha Caijás, iriro obatatsi itingomisonori saseriroti irooti osarini ora iribëquëgotanquimari Jesos. Icanqueri imatsiguenga Caijás: —Te pigóigue obiro pairoraca. 50 Teatisati pigóigue caninataque cara ingamobitaigacái poro sërari arota quero ipoguiriaigái Iromasati. 51 Te irinibatiro oca irineni Caijás. Irironta itingomisonori saseriroti, ocantacaqueri negaca Caninaro Isëre Tosorintsi, cara icantocoqueri Jesos ingamobitaiguëri omagaro jorío. 52 Aisati ingamobitaiguëri antagaisati ianiquite Tosorintsi negaraca itimagueti, irapatotaigairi. 53 Yamai iquengaigaca itingomiegui jorío irobetsicaiguëro cara iróqueri Jesos. 54 Iroro te iranëitaguëtaje Jesos Jerosarénquë carari isotocanë Joreaquë iáque poeboroquë otiomijani jitacha Eparaín aronisatiquë piriabatsaro cara tera ontimingani. Cara itimaiguë Iriro aisati irogomere. 55 Pënibaque orequima cataguiteripague jitacha Pásicoa. Yametaiga jorío iriáiguë Jerosarénquë iraguëtetima queroquerai pareta Pásicoa. 56 Icogaigabitacari ira Jesos. Cara ibangoquë Tosorintsi yosaminaitobaca: —¿Pairo piquengaiga? ¿Aro iribocapë Jesos Pásicoaquë? ¿Queroco ipoqui? 57 Aroque icomantaiguë bariseojegui aisati itingomiegui saseriroti aroca irogóque pairiraca negaraca ini Jesos ingomantëgotëri arota irágaigueri jorío.

12 Itiriquengani Jesos casangajengaro.

1 Ocaranibati 6 cataguiteri teraiquerai oretima Pásicoa iáque Jesos poeboroquë ojita Betania cara itimi Irásaro ira camabitënguicha, ira yoganiatai Jesos. 2 Yobetsicaiguëneri Jesos ora tojai perintsi. Iriroque Irásaro isobiacaqueri Jesos cara mesaquë. Iroroque Márita pamaigapëneri iraperi. 3 Aique pamapë María ongaraataga casangajengaro jitacha náriro ora pënatacha tojai pitiripëri iguiti Jesos, pobiriatantajari oguisi. Piaingatagueque omagaro pongotsiquë. 4 Aito cara icanque poro irogomere Jesos jitacha Joras Cariotisati. Iriati ira ágagantërine Jesos caraquenta. Icanque Joras: 5 —¿Pairo te omimantobitiro oca casangajengaro arota águiri 300 tenario? Aique omaiguëri omitocotaguetirime ira coguitiacha. 6 Joras, tenta iranintiri ira coguitiacha, iroro icantobique negaca irironta cosirinti iriatisati omisantaiguineri omagaro irogomere Jesos itsaguineegui. Caraquesatantata ingositëri quirequi. 7 Icanqueri Jesos: —Ineta iroro oca. Aroque poguëro casangajengaroca irooti cara nangamaque. Cara queroquerai iteina, pomasangaengatobënaro. 8 Ainta përosati irinaigui ira coguitiachari obirojeguiquë, carari quero përosati ninagaiguimi Naro.

Iquengaigaca jorío iróguiri Irásaro aisati.

9 Tojai jorío iquemocotaiguëri Jesos cara ainta Betaniaquë. Iáigue cara iraniaqueri Jesos aisati Irásaro ira yoganiatai Jesos. 10 Iroro iquengaigaguëtaca itingomiegui saseriroti iróguiri aisati Irásaro 11 aroquenta iniasantëri tojai jorío ira Irásaro, ijocaiganaqueri saseriroti yoguiataiganaqueri Jesos iquemisantaiganaqueri.

Icanaque Jesos Jerosarénquë.

12 Tojaisonori jorío yapatotaigapa cara Jerosarénquë ora cataguiteripague jitacha Pásicoa. Oquëtaguetanë iquemocotaigabaqueri Jesos pënibaque irarepëma, 13 iáque icarasitëneri ora cantaca chorinasi itonguibotobacari imatacoboguitëneri icaimaiguë catsigue yamanaiguë: —¡Caninarisonori Tosorintsi! ¡Coraguetaque Agabisaicoontatsiri caninari! ¡Igáquinari Tosorintsi! ¡Obirai Natingomiegui! Pigáantë pinganquimari ibega David cara igáanti jiraisonori. Icantaigabaqueri negaca joríojegui. 14 Jesos iniaqueri oboina boro iqueicocari cara ocanti Sanguenari jirai: 15 Quero pitsorogui, obirojegui pitimaigui poeboroquë jitacha Sión. Pinetsaigabaqueri Pitingomi Ira bocatsi iqueicocari oboina boro. 16 Antagaisati oca te inguemaigabitimaro irogomere Jesos. Aiquentata cara icamaque Jesos icaniatanai yogainocaa cara Iririquë cara yoguibatobëri, aro yamai iquemaiguëro irogomere. Aro igótocotobëri antagaisati oca isanguenatocoqueri jirai. Irooti cara omoncaraca. 17 Ira matsiguenga neiri Jesos cara icaimëri Irásaro yoganiatairi yamai icomantagueantëro ora iniaiguë. 18 Iroro iátaguëque matsiguenga itonguibocari Jesos aroquenta igótocoqueri cara itasonganti. 19 Iniaigabaqueri bariseo cara iátagueque matsiguenga icantobaganaca: —Yamai pinetsabaqueri irobacáini. Yoguiataiguëri omagaro.

Ipocasitaiguëri Jesos guiriego.

20 Cara Jerosarénquë ipocaigapë arosonori matsiguenga iromanocotaiguërini Tosorintsi. Aintasati guiriego icogaiguë irogótasantiri Tosorintsi. 21 Yotsititaigapari ira Jeripe, Betsairasati ipaniaca cara Garireaquë. Icampëri: —Namigote, nanintaiguini naneiri Jesos. 22 Iáque Jeripe icomantëri Antiris. Iáiguë pitirooti icomantëri Jesos.

Icomantë Jesos cara ingamaque.

23 Icabëri Jesos: —Nopaniaca canta jonoquënta. Nomatsiguengatapë. Yamai aroque pareca cataguiteri cara nangamaque nanganiatanae najátaje Jonogaguitequë aisati. Aro iraniacaninatasantaiguëna matsiguenga. 24 Nangantasantëmini ora aisonori, queroca ocami poro oguitso tirigo panguitacha quibatsiquë, quero otojaiganaque patironta inë, carari omanguitëmaca ianë ontojaiganaque. 25 Eiro aisati angantimaro pibega oguitso tirigo. Ira nintasanotacha iriati icogui intimasante yaca quibatsica, quero iáti Jonogaguitequë. Irari cantaneintëgotiri basini matsiguenga, te inguenguema paniro iriati, aro intimaque Jonogaguitequë përosati. 26 Aintaca nintatsi ingantinaro aisati inguemisanquina iraguiatina negaraca najátacaqueri. Aitosati intiomoquina cara natimi Jonogaguitequë. Inganqueri Pabati Tosorintsi: “Caninataque ora picanque”. 27 —Yamai nogasëretasantanaca. ¿Pairo nanganque? ¿Nomanocoquimanico: “Pabati, pigabisaicotina ora pënibaque natsipiriaquero? Quero nacantiro, iroronta nipocasique quibatsica natsipiriaquineri matsiguenga. 28 Pabati, nocogasanti ingantocotimi matsiguengajegui: ‘Caninarisonori Tosorintsi’ ”. Aito cara iquemaibagaquero matsiguenga Irinibare Tosorintsi jonoquë icanque: —Aroque noniagaigacari caninarina. Përosati nangantajiro aisati. 29 Aintapague matsiguenga canta iquemaigabaquitiguiro Irinibare Tosorintsi icanque: —Iroonti tijiringa. Ainta basini cantaigatsi: —Inibatërinijengari ironomire Tosorintsi. 30 Yotabitaiguëri Jesos: —Inibatëna Tosorintsi arota pigóiganaque obirojegui iquemina Iriro. Aroque nigótiro Naro. 31 Yamai ingasitígataiguëri Tosorintsi antagaisati te inguemisantina. Aitosati Tosorintsi irioquëri jaara Satanás irironta agáqueri iraegui te inguemisantina. 32 Intinaiguënaca canta jonoiqueronta, iroro nopatotantaiguëmari antagaisati matsiguenga, iribocasitaiguëna ira quemisanquinane. 33 Cara icanque negaca icomantëgotaca Iriati ingamaque cara corosiquë.

Yosamitaiguëri Jesos jorío.

34 Yotabitanëri jorío icanë: —Nigóontacaro Sanguenariquë cara përosati intimaque Quirisito. ¿Pairi picantocoque Obiro Ira paniacha jonoquë aisati imatsiguengatapë intinaaqueri jonoiqueronta? ¿Pairi casintari Ira paniacha jonoquë? 35 Icanqueri Jesos: —Ora nogometimi yamai aisa ocantaro cataguiteri. Posangueguitetocotimi. Iroontita ninë obiroquë panëiguitetaigue cataguiteriquë queroquerai otsitinitocotaiguimi. Ira anëitatsi tsitiniriquë te irogóte atiraca iriátë. 36 Naro aisati nacantaro cataguiteri nosangueguitetocotaiguimi. Iroontinta ninë obirojeguiquë, pinguemisantaiguena arota panëiguitete cataguiteriquë. Aro pigóiguëro ora aisonori. Cara itsonquero oca irinibareca, iáque Jesos imánopitaigacari.

Pairo te inguemisantobitiri Jesos jorío.

37 Tojai itasonganque Jesos catingasatiquë joríojegui, carari te inguemisantaigueri. 38 Omoncaraca ora isanguenaque jirai Isaías comantantatsiri cara icanque: Natingomi Notosorintsite ¿Pairi quemisanquero nanibareegui? ¿Pairi poniaguë pitasorintsite? 39 Aitosati Isaías isanguenatocoqueri ira te inguemisantaigue inguemabequima icanqueri: 40 Nangantacaquimari quero iniaigui ora icanti Tosorintsi, querootisati icogaigui inquemisantina, querootisati iquenguina, querootisati ipasiniatitaji, querootisati nogabisaicotajiri. 41 Isanguenaquero Isaías negaca aroquenta iniaqueri Jesos caninarisonoriguinte icomantëgotëri. 42 Carari ainta tojai jorío aitosati ainta itingomi iquemisantabecari Jesos, carari te ingomantomotiri matsiguenga itsorogaiguërinta bariseo. Iquengaigaca: “Inguisaneinquina bariseo, quero inintacaguina naqui cara yapatotaiga nomatsiguenga”. 43 Ira quemisantabetacha icogasanti iraniacaninataiguëri matsiguenga carari te ingogue iraniacaninatiri Tosorintsi.

Irinibare Jesos ongomantëgotëri ira te inguemisantiri.

44 Icaimë Jesos icanque: —Ira quemisantina Naro, te paniro Naro, aisati iquemisantiri Pabati Ira agáquina. 45 Ira neina Naro, aisati iraniaqueri Ira agáquina. 46 Nosangueguitetocotiri omagaro matsiguenga. Nipocasique Naro yaca quibatsica arota quero yanëitantaigaro tsitiniri ira quemisanquinane. 47 Ainta poropague quemabitacaro nanibare te inguemisantina, quero nacasitígatiri yamai tenta nopoqueni nangasitígatiri matsiguenga. Nipoguini nagabisaicotajiri ira quemisanquinane. 48 Ira te irágobëna Naro teatisati inguemisantobëro nasi nanibare, aiquenta nanibare ongomantëgotëri. Queronta iquemisantiro nanibare ingasitígatëri Tosorintsi cara cataguiteriquë carantatsiri. 49 Teni nanibatasitima iroonti ninibati ora igáquina Pabati. Igáquina Iriro omagaro ora ninibatë aisati ora nogomeantë. 50 Nigóquero ora igáquina Pabati iroonti Nibarintsi timagantatsiri. Iroro patiro ninibati ora igáquina Pabati.

13

Jesos iquibaguititaiguëri irogomere iguitiquë.

1 Terai oretima Pásicoa cara iquengaigairo jorío cara isotocaigai Ejípitoquë jiraisonori. Igóque Jesos aroque pareca cataguiteri cara irojocanëro quibatsi iriátae Iririquë. Cara inintasantaiguëri quemisantatiri Jesos yaca quibatsica, yamai inintasantasanoiguëri. 2 Cara yapaigasegui, aroque iquiancacari Satanás ira Joras itomi Simón ipaniaca Cariotiquë cara irácagantëri Jesos. 3 Igóque Jesos aroque ipëri Iriri omagaro. Aisati igóque ipaniaca Tosorintsiquë aisati yamai iripiganajima jonoquë. 4 Icabiritanaca mesaquë, isaboquëro imanchaqui, yáguëro oquibiantsa tocoya imatsaguitanacaro, 5 ishëro nija irabatarioquë, aro iparintaca iquibaguititaguequeri irogomere aique iseantaari tocoyaquë ora imatsaguisiga. 6 Cara pënibaque inguibaguitiqueri Simón Peroro aro yosamitëri Peroro: —Natingomi ¿Pinguibaguitiquinanico naro? 7 Yotabitanëri Jesos: —Yamai teni pinguemiro ora nacanti, aiquenta pinguemaquero. 8 Carari icanë Peroro: —Naro quero piquibaguititina. Yotabitanëri Jesos: —Queroca naquibaguititimi, quero pini Naroica. 9 Aique icanqueri Simón Peroro: —Natingomi, querori patiro piquibiro naguiti. Aisati pinguibaquina nobacoquë, pinguibaquina naguitoquë. 10 Icanëri Jesos: —Ira quibacha irirai quero iquibaja omagaro, patiro iguitiquë inguibima aroquenta irinaga yoguëteta. Obirojegui pinaga poguëtetaiga paneingomentoquë carari te antagaisati pinguëtetaigue. 11 Icanque Jesos: “Teni antagaisati pinguëtetaigue”, aroquenta igóque pairiraca ágagantërine. 12 Aroqueque iquibaguititaiguëri Jesos icairo imanchaqui aisati, isobiaque mesaquë. Yosamitëri irogomere: —¿Pigótaiguëro oca nacantaiguëmica? 13 Pijitaiguina Ogomeantatsiri aisati pijitaiguina Pitingomi. Picantaiguiro ora aisonori Naronta Pitingomi. 14 Aroquenta naquibaguititaiguëmi Naro Ogomeantatsiri aisati Pitingomi, caninataque pinguibaguititobaguima aitosati obirojegui. 15 Noniaguëmiro ora pingantaiguë aisa pinganquero obirojegui ora nacantaiguëmi yamai. 16 Nangantasantëmini ora aisonori. Ira iromerataga quero ibatiri ira meratari, aisati icanta ira iragátaga quero ibatiri ira agátirira. 17 Aroca pinguemaquero oca nocomantëmica, aro pinganinataiganaque pinganqueroca. 18 Teni nanibatëgoiguemi omagaro obiro nigótasantimininta aroquenta nocoiguëmi. Nocoiguëmi arota omoncaratima Sanguenari ora ocanti: Ira pëcoquina pan yamai iguisanëintanaina. Icoque iróguina. 19 Nocomantaiguimiro negaca cara iróquinaca pinguenguero, përosati pinguemisanquina Naantinta Agabisaicoontatsiri. 20 Nangantasantëmini ora aisonori pairiraca ágobërine ira nagáque aitosati irágobënanisati Naro. Ira ágobënane Naro aisati irágobëri Pabati Ira agáquina Naro.

Jesos icomantëgotëri ira ágagantërine.

21 Cara inibatë negaca Jesos yogasëretasantanaca icantaiguëri irogomere catingasati: —Aisonori nangantasantëmini, ainta paniro obirojeguiquë ira ágagantënane. 22 Aique inetsabacagaguetanaca irogomere Jesos. Te irogóigue pairiraca ira inibatëgotë Jesos. 23 Paniro irogomere ira inintasanti Jesos yapanamitacagaseguiri. 24 Simón Peroro ijigotanëri ira panamisiguiri Jesos arota irosomitiri pairiraca ira inibatëgotasegui Jesos. 25 Ira panamisiguiri Jesos inebintasitanacari yosamitëri: —Natingomi, ¿Pairi pinibatëgoti? 26 Yotabitanëri Jesos: —Ira nomë pan nagaatane, iriro ninibatëgoti. Aro yogaatëro pan ipëri Joras Cariotisati itomi Simón. 27 Yágobëro pan Joras aito cara inantanacari Satanás. Aique icanqueri Jesos: —Ora picogui pingantiro, pingantiro omanapague. 28 Iquemabecaro basini irogomere Jesos. Te poro quemasantobërine Jesos. 29 Irironta Joras omisantineri iguireguite irogomerejegui, ainta ijique igáquerini Jesos iromanante Joras ora asi jiesita. Ainta basini ijique igáquerini imëri quirequi ira coguitiachari. 30 Cara yapëro pan Joras isotocanë, aroque otsitinitanë.

Jesos igáqueri irogomere: “Pinintobaganëma”.

31-32 Aroqueque isotocanë Joras, icanque Jesos: —Omanapague yamai iraniacaninataiguëna matsiguenga, ingantocotaiguëna: “Caninarisonori Ira paniacha jonoquë imatsiguengatapë”. Aitosati ingantocotaiguëri Tosorintsi: “Caninarisonori Tosorintsi aroquenta igáqueri Itomi yaca quibatsica”. Aisati yamai ingantocoquina Tosorintsi: “Ira matsiguenga iraniacaninataiguerita Notomi”. 33 Obirojegui cantaca najaniquite, arosata yamai ninagaiganajimi cara queroquerai niáti. Pingogabetajina, carari cani jirai nocomantaiguëri jorío, aisati yamai nongomantaiguimi obiro: quero piáti cara najáque Naro. 34 Oca nagáquemi irorai, pinintobaganëma. Aisa nacanta Naro nanintasanotaiguimi, aisati pinintasanotobaguima. 35 Aroca pinintobaganëma, aro antagaisati matsiguenga irogóiguemi obiro nogomerejegui.

Inganque Peroro: “Teni nogótiri Jesos”.

36 Icanëri Simón Peroro yosamitëri Ira Jesos: —Natingomi ¿Nega pijáque? Yotabitanëri Jesos: —Cara najáque quero poguiatina yamai. Aiquenta piguiatapëna. 37 Icanqueri Peroro: —Natingomi ¿Pairo quero noguiabiritimi yamai? Aroca nangamobiquimi nocoguini naguiatimi. 38 Yotabitanëri Jesos: —¿Aisonori pingamobiquinaca? Nangantasanotëmini aisonori cara queroquerai icaimi tiapa sërari, maba pingantocoquena: “Teni nogótiri”.

14

Jesos Iriro abatsisonori irooti Jonogaguitequë.

1 Aitosati yogometaiguëri irogomere Jesos: —Quero pogaserëtaiganaca. Aroque piquemisanqueri Tosorintsi, yamai pinguemisantaiguena Naro aisati. 2 Canta itimi Pabati aiti tojaisonori pongotsipague. Queroca pini, nongomantaiguëmiro. Carari yamai najáque nobetsicaiguëmiro canta. 3 Cara najáqueca nobetsicaiguëmiro pongotsi, aique nopigasitaigaantimi Naro nágaiganajimi canta, atiraca ninë obirojegui aitosati pintiomoquina. 4 Pigóiguë obirojegui atiraca najáque, aisati pigóiguëro abatsi. 5 Icanqueri Tomas: —Natingomi, teni nogóigue atiraca pijáque, ¿Atiroco ongantima ca nogóiguëro abatsi? 6 Yotabitanëri Jesos: —Naro abatsisonori noniaguëmi atiraca ongantima piretaiguëma cara najáque. Aisati noniaguëmiro ora catingasati, aisati nantimacaquimi cara pinguemisanquinanica. Quero pairi játasitirine Pabati Tosorintsi, Naanti iriátanquima cara irarequimari Pabati. 7 Arome pigóquina Naro pigóitëmarime Pabati aisati. Yamai pigóiguëri aroquenta piniaqueri. 8 Icanqueri Jeripe: —Natingomi, poniagaiguenari Piri, arota nanganinataigae. 9 Yotabitanëri Jesos: —Jeripe, cosamani natsibataiguëmi. ¿Teraico pigóiguena? Ira niaiguëna iniaquerisati Pabati iriro. ¿Pairo pamanobiquina noniagaiguëmiri Pabati? 10 ¿Teco pinguemina Naro inatsi cara Pabatiquë aisati Ira Pabati inina Naroica? ¿Teco pigóigue Naro aisati nacantari Pabati? Oca nibarintsica ninibataiguimica, teni Naro nibatirone. Ninibatëro ora icanquena Pabati. Ira Pabati Ira inina Naroica Iriro Ira antiro paniro itarobacaare. 11 Pinguemisantina aintana Naro cara Pabatiquë aisati Iriro inina Naro. Teca pinguemisantiro nanibare, pinguenguero cara nitasonganti, aro pinguemisantënaro.

Icanqueri irogomere Jesos iragáquineri Caninaro Isëre.

12 Përosati inibataiguëri irogomere Jesos: —Nangantasantaiguëmini ora aisonori ira quemisanquinane Naro aro inganquero ora nacanti Naro cara nitasonganti Naro. Iritosongasantanë najáqueninta cara Pabatiquë. 13 Antagaisati pomanaiguëna piquemisanquinaninta Naronta Pitingomi aro nanganquimiro Naro arota ingantocotaiguëri Pabati matsiguenga: “Caninarisonori Tosorintsi ipaigainarinta Itomi”. 14 Nomaiguëmiro pairorapagueraca pomanaiguëna obirojegui piquemisantinaninta Naronta Pitingomi. 15 Aroca pinintaiguinanica obiro, pinguemisantiro ora nagáantane. 16 Aroca pingantiro, nomanocoqueri Pabati: “Pomagantineri basini Omitocoontatsiri”. Aro imagantaiguëmiro inëmi përosati. 17 Iroonti Caninaro Isëre Tosorintsi ora ogometaiguëmine aisonori. Ira te inguemisantiri Tosorintsi quero yágobëro Isëre Caninaro tenta iraneiro teatisati irogótiro. Carari obiro pigóiguiro aroquenta otsibataiguëmi, aitosati yamai përo cara inaiguëmi. 18 Yamai quero nojocaiganaquimi përosati. Aiquenta nopigaima nantsibataigapaimi. 19 Caraquesatantata quero iniaigaina matsiguenga, carari aronta nanganiatanae obirojegui piniajina. Përosati pintimaiguë caniarinanta Naro. Naganiataigapaimi përosati. 20 Cara cataguiteriquë opoque Isëre Caninaro pigóiguë cara ninë Pabatiquë, aisati obirojegui cara Naroquë aisati Naro obirojeguiquë. 21 Ira ogótiro ora nigáantë aisati iquemisantina, inintina aisati, aisati Ira Pabati inintasantiri ira nintina Naro. Aisati naninqueri Naro noniaguëmari iriro. 22 Ira basiniati Joras, cagari Cariotisati, yosamitëri icanqueri: —Natingomi, ¿Pairo poniagobitaiguëna naantijegui, aro quero poniaguiri basiniati matsiguenga? 23 Yotabitanëri Jesos icanëri: —Cara iraninquinaca matsiguenga iriátsaquina ora nacantiri, aro iriro iraninque Pabati. Apa aisa Naro nopogaigapë nantimacagaigapëri. 24 Ira te iranintina teatisati iriátsatina. Oca nibarintsica piquemisantaiguëca obirojegui cagaro nasiati iroonti irasi Pabati Ira agáquina. 25 Yamai nocomantaiguëmiro antagaisati oca aintanaquerainta natsibataiguëmi obiro. 26 Cara opogopë Omitocoontatsiri ora jitacha Caninaro Isëre Tosorintsi, iragáquemiro cara nomanaqueri Pabati arota oniagaiguëmiro antagaisati aisati onguiancagaiguëmiro antagaisati ora nacanque.

Icomantanairi irogomere Jesos cara iriátae.

27 Përosati icanairi Jesos: —Nimagoriasëreti Naro. Aisati nomaiguëmiro pomagoriasëretaiganaque obiro. Ira te inguemisantina inganinatë arosata yaca quibatsica, carari ora nomëmiro pomagoriasëretaquemi cara paneingomentoquë. Quero pogasëretaiga querootisati pitsorogaigui. 28 Aroque piquemaiguëna cara nacanquemi: “Najátaje aisa nopigaima nantsibataigapaimi aisati”. Aisonorica pinintaiguina pinganinataiganaque cara pigóiguë najátajeni cara Pabatiquë Irironta obatina. 29 Yamai nocomantëmiro negaca arota cara omoncaraquima përosati pinguemisantaiganaque. 30 Yamai quero ninibataigaimi tojai obirojegui aroquenta ipogopë Satanás ira agáqueri iraegui te inguemisantina. Quero ibatina, querootisati yagobeina. 31 Aro onganquima negaca arota omagaro matsiguenga irogótocotaiguëna nanintasantiri Ira Pabati aisa nantineri ora igátina. Pingabiritaiganaquima intsome.

15

Jesos yosiacaro otsa oba.

1 Përosati icanqueri irogomere Jesos: —Nosiacaro Naro panguirintsi otingomitsa oba. Iriroquerai Ira Pabati aisa icantari ira omisantiro panguirintsi. 2 Iripëshataguequero ora te inantima oguitso. Iroroque ora otsa pinanta oguitso, iritotëro arosata irobetsataguequero arota inasantanë oguitso. 3 Obirojegui aroque piquëtetantajaro nanibare ora nopaiguëmira. 4 Coshoni pogaiguina nibega Naro coshoni nogaiguimi. Quero pini oguitso otsapaguequë queroca coshoti pobatsataro otingomitsa. Aitosati picantaro pibega otsa oba. Queroca coshoni pogaiguina quero picantiro ora caninaropague. 5 Naro otingomitsa oba. Obirojegui otsapague. Ira coshoni yoguina Naro aisati Naro coshoni noguiri iriro inganque tojai caninaro. Queroca coshoni poguina, quero picantëmatiro pairorapagueraca caninaro. 6 Ira quero coshoni yoguina Naro irioquëngani jaara ingasitígatëri Tosorintsi. Ira sërari cantaro pibega otsa ora te inantimaro oguitso, aro iripëshëro osiguiricanë; aro iráguequero iritaguëro. 7 Aroca obirojegui përosati coshoni pogaiguëna Naro querootisati pomaguisantiro nanibare, pomanina ora picogui, aro nomëmiro. 8 Cara pingantaiguëro ora caninaro, piniacaguiri matsiguenga iraniacaninatiri Pabati. Aisati pingantaiguëma nogomere caninari.

Jesos ijitaguetiri irogomere iramigote.

9 Përosati icanai Jesos: —Naro nanintasantaiguëmini obirojegui ibeguina Pabati cara inintasanotina Naro. Përo cara coshoni poguina Naro arota pigóigue cara nanintaiguëmi. 10 Pijátsataigueroca ora nigátimi Naro, pigóiguë cara nanintaiguëmini, aisa ocanta naquemisantiro Naro ora igátina Pabati përo cara nacaninati inintinaninta Iriro. 11 Iroro ninibataiguëmi negaca arota pinganinasëretasantanë aisa nacanta nacaninati Naro. 12 Yamai nagáiguëmi cara pinintobaganëma aisa nacanta nanintaiguimi obirojegui. 13 Cara ingamobiquerica iramigote ira matsiguenga, iriro inintasanoti. 14 Obirojegui namigote aroca pinganquero ora nigátimi Naro. 15 Teni najitaigaimi nomeraro yamai tenta irogótiro iromerataga ora inganque meratari, carari najitaiguëmi namigote aroquenta noniagaiguëmiro antagaisati ora icanquina Naro Pabati. 16 Obirojegui te pingoiguena Naro. Carari Naro nocoigaiguëmi obirojegui aisa nigátaiguëmi pijátaigue pingantiro tojai caninaropague përosati inë. Aique pairorapagueraca pomanocotiri Pabati obironta nasiati, aro imaiguëmiro piquemisantinaninta. 17 Iroro yamai oca nigátimi cara pinintobagaiganaquima.

Ira tsoengaigatsi iguisaneinqueri Jesos aisati iguisaneinqueri ira irogomere.

18 Përosati icanë Jesos: —Inguisaneinquiminica ira te inguemisante, pinguenguero natsita iguisaneinque cara teraiquerai inguisaneintimi obirojegui. 19 Iraegui te inguemisantiri Atingomi inintobagaigaca. Querotame piquemisanti obirojegui aisati iranintaiguëmime, carari obirojegui nocoigaiguëmini nágaiguëmi irirojeguiquë nopasiniatitaiguëmi. Iroro iguisaneintaguëtaiguëmi yamai tenta pintsibataiguemarini obiro. 20 Pinguenguero ora nacantaiguëmi cani ira iromerataga quero ibatiri ira meratari. Cara iguisaneinquina Naro matsiguenga aisati inguisaneintaiguëmi obirojegui. Teca inguemisantatsatina Naro querootisati iquemisantatsatimi obiro. 21 Antagaisati oca aro ingantaiguëmi obironta nasiati. Inguisaneintaiguëmi tenta irogótiri Ira agáquina Naro. 22 Aro nipocasiqueri nocomantaguequeri matsiguenga ora aisonori. Querome nipocasitiri ira te inguemisantina quero iniaiguiri Tosorintsi cara icantomotaguequeri ora te onganinate. Carari yamaica Tosorintsi iniaiguëri cara icantaguetomotasantiri te onganinate. 23 Ira quisaneintina Naro aisati iguisaneintiri Pabati. 24 Querome nitasonganti catingasatiquë irirojegui ora te ingantiro basini matsiguenga, quero iniaiguiri Tosorintsi cara icantaguetomotiri ora te onganinate, carari yamai iniaigabitëna cara nitasonganti përosati iguisaneinquina Naro aisati iguisaneinqueri Pabati. 25 Carari omoncaraca cara isanguenatocoquena comantantatsiri jirai: Iguisaneintasiiguëna te pairo nantabitima. 26 Cara nagáquemiro Omitocoontatsiri ora jitacha Caninaro Isëre Tosorintsi, Iroro aisonori, omaniëma Pabatiquë aisati ongomantëgotëna Naro. 27 Aisati pingomantëgotaiguëna obirojegui aroquenta pitsibataiguëna cara obirai nacaimaiguë irooti yamai.

16

Ira jorío inguisaneintaiguëri irogomere Jesos.

1 Aisati icanque Jesos: —Aroque nocomantaguequimiro oca arota quero pitsoinguiri Tosorintsi. 2 Aiquentata quero inintacaguimi jorío picaigai cara yapatotaiga iriro. Aisati orequima aiquentata cara irógaiguëmi matsiguenga ijique intëneri Tosorintsi caninasati. 3 Inganquero negaca tenta irogótiri Pabati teatisati irogótina Naro. 4 Nocomantaiguëmiro yamaica arota cara orequimaca cataguiteri, pinguengaigairo ora nacantaiguëmi jirai. Teni nongomantimiro cara jirai aintananta Naro natsibataiguëmi obiro.

Ora onganque cara opogopë Isëre Tosorintsi.

5 Përosati icanai Jesos: —Carari yamai najáqueni cara nantiomopairi Ira agáquena jirai. Quero ini pairiraca osamitënane negaraca najáque. 6 Carari pogasëretaiganaca cara nocomantëmi cara najátaje. 7 Yamai nongomantaiguëmiro aisonori caninataque cara najátaje. Queroca niátaji quero pipoqui ora omitocotaiguëmine. Carari aroca najátaje, aro nomagantaimiro Naro. 8 Cara opogopë Isëre Tosorintsi onguiancagopëri matsiguenga cara aisonori icantaguetomotiri Tosorintsi ora te ongomeite, aisati oniagapëri ora catingari, aisati ogótacagopëri cara irogóontëmari Tosorintsi ingomantëgotëri matsiguenga pairoraca inganque. Aisati ingomantëgotëri cara iriátë Jonogaguitequë queroca iáti Sharincabeniquë. 9 Ogótacagopëri iriro cantaguetatsiri te onganinate tenta inguemisantinani. 10 Aisati oniagaigapëri matsiguenga cara Naro Caninari aronta najátaje canta íniro Pabati, carari obirojegui quero piniaigaina. 11 Ogótacagopëri cara ingasitígatëri irirojegui Tosorintsi aroquenta icasitígatëri Satanás ira agáiguiri ira te inguemisantiri Tosorintsi. 12 Arosonori ora nocogui nongomantaiguemi carari obirojegui quero piquemaigabaquero yamaica. 13 Cara opogopë Isëre Caninaro Tosorintsi Iroro comantaiguëmine omagaro ora aisonori queronta Iroro nibatasitacha. Onganquero antagaisati ora icomantëro Pabati atiraca onganquema aiquentata. 14 Oniacaninatagaiguëmi Naro Pitingomi aroquenta págaigabaquero ora nasiati aisati oniagaiguëmi obirojegui. Antagaisati ora yogomequero Pabati, irootisati ogometaiguëmi obirojegui. 15 Aisati ora Isëre Caninaro ágobëro ora nasiati ogótacaquimiro Iroronta ogometocoquinane.

Iragasëretanëma irogomere Jesos, aique inganinasëretanae.

16 Përosati inibatë Jesos: —Caraquesatantata cara quero piniaigaina, caraquentata piniaigaina aisati caranta najátaje cara íniro Pabati. 17 Aique yosamitobaguetanaca irogomere Jesos: —¿Pairo oca icantáica Jesos caraquesatantata cara quero aniajiri aique caraquenta aniaigairi? Aisati ¿Pairo ocanti cara iriátë Iririquë? 18 ¿Pairo ocanti oca nibarintsica caraquentata? Teni anguemaiguero pairoraca inibati Jesos. 19 Jesos igóqueri cara icogabeca irosomiquerime irogomere aro icanëri: —Aroque nacanquemi caraquesatantata quero piniaigaina carari caraquenta aro piniaigaina. ¿Iroro posaminaitobagaiguëca obirojegui? 20 Nangantasantëmini ora aisonori piraicotaiguëna aisati pigasëretaiguëma carari ira te inguemisante inganinaigabitanëma. Carari obirojegui yamai pigasëretaigabitëma aique pinganinataiganaje. 21 Obiro aisa picantaro pibega tsinane. Cara ontsomaenica ongatsitasantë aisati ogasëretanëma, carari aroqueca otsomaaqueri otomi quero oquengairo cara ocatsitë carari yamai ocaninatasantanë aroquenta otsomaaqueri otomi. 22 Aisati obirojegui pogasëretaigaca yamai carari Naro nopigaima naniaigaimi, aro pinganinasëretasantaiganaque, quero pairi agasëretacaguimine aisati. 23 Cara cataguiteriquë quero posamitëmatina. Nangantasantaiguëmini ora aisonori, Ira Pabati aro imëmiro ora pomanaqueri piquemisanquinanta Naro. 24 Terai obirojegui pomanaigueri pairoraca Naronta Pitingomi. Pomane piquemisanquinaninta aisati págobëroti arota pinganinatasantaiganaque.

Jesos icomantëgotasantëri Iriri.

25 Aisati yogomequeri irogomere Jesos: —Nacantaiguëmiro oca quingabaguirentsiquë ora ogomeantatsi, carari orequima cataguiteri cara quero ninibatantaigaimiro quingabaguirentsi. Caraanti catingasati nogometocotaiguëmiri Pabati. 26 Cara aique pomanaqueri Pabati piquemisantinanta carari Naro quero namaniri Ira Pabati Tosorintsi cara imaiguëmiro obirojegui ora pomanaqueri 27 carari Ira Pabati inintaiguëmini pinintaiguinaninta Naro aisati piquemisantaiguina Naro cara nopaniaca Tosorintsiquë. 28 Nisotogopë cara Pabatiquë nipogopë yaca quibatsica, carari yamai nojocanairo quibatsi nopiganajima cara Pabatiquë. 29 Aro icanëri irogomere: —Yamaica pinibataiguëna caninasati. Teni pinibatantimaro quingabaguirentsi. 30 Yamai nigóigui cara pigóque Obiro antagaisati, quero nocogaigai nosamitimi. Iroro ora nigóontaiguëmi cara popaniaca Tosorintsiquë. 31 Yotabitanëri Jesos: —¿Aisonori yamaica piquemisantaiguëna? 32 Yamai orequima cataguiteri, aroque yamaicasonori cara obirojegui pomorocaguetaiganaque jaara panirootipague. Aisati pijocaiganaquina paniro Naro. Carari teni paniro ninë aintasati Pabati yaca Naroica. 33 Yamai nocomantaiguëmiro oca arota pomagoriasëretaigue piquemisantinaninta. Iratsipiriacagaiguëmi ira matsiguengajegui ira te inguemisante yaca quibatsica. Pinganinasëretaiganaque aroquenta nobataiganaqueri irirojegui.

17

Iriati Jesos manëgotacha.

1 Cara itsonquero inibatë Jesos inetsanaque aiquero Jonogaguite icanë: —Pabati, aroque pareca cataguiteri cara inganquina matsiguenga ora picogui Obiro. Yamai pigótacaguiri matsiguenga ora Naro Caninarisonori Pitomi, arota aisati Naro nogótacagaiguëri Obiro Caninarisonori, 2 aroquenta pigáquina Naro Itingomi omagaro matsiguenga. Aisati yamai naganiataigairi antagaisati ira picoigaiguë ira popëna. 3 Obiro Tosorintsi paniro pini. Caninataque irogóiguëmi antagaisati matsiguenga. Aisati caninataque irogóiguëna Naro pigátane, Naro Jesoquirisito. Pairiraca ira ogóquinane Naro aisati irogóquimi Obiro, iriro përosati intiomocái cara Jonogaguitequë. 4 Aroque nitsonquero ora pigáquena nanganque yaca quibatsica arota iraniacaninataiguemi matsiguenga. 5 Pabati, jiraisonoriguinte natiomotimi cara teraiquerai ine quibatsi iniacaninataiguëna omagaro. Yamai nanintini pomainaro nibega cara jirai nantsibatapaimi aisati iraniacaninataina.

Yamanocoqueri irogomere Jesos.

6 Aisati icanë Jesos: —Ica picoigaiguëca popaiguënari yaca quibatsica nigótacaqueri atiraca picanta Obiro. Irirojegui pasi inabita aro popaiguënari cara iquemisantobëro Pinibare. 7 Yamai igóiguë omagaro cara nitasonganti aisati ora nogomequerira omagaro opaniaca cara Obiroquë. 8 Cara nopaiguëri Pinibare ora popabaquinara, iquemisantaigabaquero igóiganaque yamai cara aisonori nopaniaca Obiroquë igóiganaque aisonori pigáquina Obiro. 9 Namanocobintiri Naro irirojegui, irari te nomanocotiri ira te irogótina. Namanocobintiri paniro icaegui popaiguinaca irironta pasiatiegui. 10 Antagaisati ira nasi iriro pasi, ira pasiati iriro nasiati. Iroro iquemisantobitaiguëna aisati iniacaninataiguëna Naronta Itingomi. 11 Naro quero përo cara nini quibatsiquë carari irirojegui përo cara irinaque quibatsiquë. Naro najátajeni Obiroquë nantsibatapaimi. Pabati Caninari, pingábintsaigueri pisintsirequë icaegui popënaca arota inguengasëretaiguema aisati coshoni irogobaquima pibega Obiro aisa Naro aquengasëretanaca coshoni ogobaca. 12 Cara niniquerai quibatsiquë nacábintsantaigacari pisintsire ira popaiguënara. Te pairi pegachane, paniro ira quimingarisonoriguinte ira játënguitsi Sharincabeniquë arota omoncaratima Sanguenari. 13 Carari yamai najáqueni cara pinasegui Obiro. Yamai cara niniquerainta quibatsica ninibati negaca arota inganinasëretaiganaque nogomere aisati nacanta nacaninati Naro. 14 Naro nogomepëri ora Pinibare carari ira matsiguenga te inguemisante iguisaneinqueri nogomere tenta intsibataiguemarini irirojegui. Irironta nasiati icantina nibega Naro tenta nangantimari ira tsoengatsiri. 15 Te nomanimi páguiri jonoquë carari nomanaquemi pomisantiri arota quero yamatobitiri camagari yaca quibatsica. 16 Ira nogomere teni aisati ingantimari ira te inguemisante. Icantina nibega Naro te nangantimari ira tsoengatsiri. 17 Pigótacaguiri Pinibare ora aisonori arota inguengasanotantanëmiro cara poganinasëretaigueri cara iriocairo ora te ongomeite. 18 Obironta agáquina yaca quibatsica, aisati Naro nigáiguëri nogomere arota irogometagueigueri matsiguengajegui ora Pinibare. 19 Naquengasantimi Naati nomasantimi arota imasantaiguemi iriati nogomere aisonori inguengasantaiguemi irironta pasiati cara inguemisantiro Pinibare ora aisonori.

Jesos yamanocotiri omagaro quemisantatsiri.

20 Përosati Jesos yamaniri Iriri: —Nomanocotiri nogomerejeguica carari aisati nomanocotiri antagaisati ira quemisanquerone Pinibare cara ingomantanquero nogomere. 21 Nocogasanti antagaisati irirojegui inguengasëretaiganaquima aisati acanta ibega Eiro aquengasëretaca aisati coshoni ogaca Eiro, Pabati, pibega cara pini Naroquë aisati Obiro cara ninimi Obiroquë, arota coshoni irocái arota ira matsiguengajegui inguemisanquemi cara Obironta agáquina. 22 Aroque noniagaigacari cara acanta Eiro arota iraniacaninatacái aisati nopacari irirojegui arota nantime iriroquë ninanquimari, pibega Obiro pobabaquina Naro cara pinina Naroquë. Aisati inguengasëretaiganaquima irirojegui arota coshoni irocái Eiro. 23 Aintana Naro irirojeguiquë Obiroquerai aintabi Naroica, arota intsibatobagaiguëma caninasati inguengaiguëma. Aro ira matsiguengajegui iraniaiguëri ica cara iquengaiganaca, irogóiguë cara Obiro agáquina aitosati pinintasantaiguiri icaegui pibeguina Naro cara pinintina. 24 Cara terai ine quibatsi pinintina. Iroro popaguëtëna cara nosangueguiteti. Yamai, Pabati, nocoguini ira popaiguëna përosati irine Naroica arota iraniaiguena Naronta Itingomi. 25 Pabati Caninarisonori, ira matsiguengajegui te irogótimi carari Naro nigótimi. Aisati igóiguë icaegui nogomereca cara pigáquina Obiro. 26 Nigótacagaiguëri atiraca cara picanta Obiro, aiquero nigótasantacagaiganaqueri cara picanta Obiro cara pinintasantina Naro aisati pinintasantacagaigueri iriro, arota ninantaiganaquimari Naro cara iraneingomentoquë.

18

Yáganëngani Jesos.

1 Cara icaratanë inibatë Jesos isotocaiganaque cara Jerosarénquë Iriro aisati irogomerejegui, cara iáiguë aiquero antatinta nijatini piriatininaro jitacha Serirón. Cara, icaiganaque Iriro aisa irogomere panguirintsisiquë. 2 Joras ira ágagantëri Jesos aisati igótiro panguirintsisi tojaitaquenta yapatotaiga canta Jesos aisa irogomere. 3 Cara Joras yarepari Jesos, yamaigapëri soraro aisati ira omisantiro ibango Tosorintsi, ira igáiguë saseriroti aisati bariseo. Yamaigapë irobotanepague aisati irosataamento aisa isabirite aisati anchaqui. 4 Cara aroquenta igóque Jesos atiraca inganquimara iáque itonguibotobacari yosamitobëri: —¿Pairi picogaigui? 5 Yotabitaiganaqueri: —Ira nocogui Jesos Nasaresati. Jesos yotabitobëri: —Naromë. Aintasati itsibataigapari Joras ira ágagantëri Jesos. 6 Cara icanque Jesos “Naromë”, itëaiganaque itisitaquë, iparigaiganaque irirojegui cara quibatsiquë. 7 Aisati yosamitaigairi Jesos: —¿Pairi picogaigui? Icantaiganaqueri: —Ira Jesos Nasaresati. 8 Yotabitanëri Jesos: —Aroquemë nocomantaigabitëmi Naro Jesos. Picogaiguinaca Naro, pigátaigairi icaegui nogomere cara iriáigae. 9 Aro ocanca negaca arota omoncaratima ora irinibare Iriati cara icanqueri Iriri: “Ira popaiguënara te pairi pegachane”. 10 Ainta poro irogomere Jesos jitacha Simón Peroro. Yáguëro isabirite itoguimitatëri iromeraro itingomi saseriroti, ira jitacha Máraco. 11 Carari Ira Jesos igáqueri Peroro: —Pomingairo pisabirite cara poguiroriquë. Iroro agáquina Pabati cara natsipiriaque. ¿Queroco nacantobitiri Iriro?

Yáganëngani Jesos catingasatiquë Anás.

12 Aique ira soraro aisati igapitante aisati ira omisantiro ibango Tosorintsi yágaiguëri Jesos aique yoguëshobagotaiguëri. 13 Arotsita yágaiganaqueri ibangoquë Anás. Ira Anás iriconguiri Caijás. Iriro Caijás itingomi saseriroti irooti osarini. 14 Iriati ira Caijás icomantatsataiguëri cani jorío: “Caninataque poro sërari ira camobiquerine omagaro jorío iragabisaicotaiguëri”.

Peroro icantocoqueri Jesos te irogótiri.

15 Simón Peroro yoguiatabitanacari Jesos, aisati itsibatanacari basini irogomere. Ira basinira irogomere igótirinta itingomi saseriroti. Icanaque iriro irooti cara icaaganëngani Jesos iraganguitërequë cara ibangoquë itingomi saseriroti. 16 Carari Peroro përo cara inë sotoquë. Aique isotogasipairi ira basinira irogomere ira igóti itingomi saseriroti. Inibatapëro ora omisantiro sitëcori cara inganaque Peroro. Aito ca icanaque. 17 Ora omisantiro sitëcori posamitobëri ira Peroro: —¿Cagarico obiro irogomere inta tsomaguininta? Yotabitanëro Peroro: —Cagarina naro. 18 Arosonorinta catsingaguiteri ira iromeraro saseriroti aisati ira omisantiro ibango Tosorintsi yogamataiguë tsitsi cara irotataiguë. Peroro aisati itsibataigapari cara yotaigasegui ora tsitsi.

Ira itingomi saseriroti yosamitëri Jesos.

19 Ira itingomi saseriroti yosamitëri Jesos: —¿Pairo ijitaiga pogomere? ¿Ati icarati? ¿Pairo pogomequeri? 20 Yotabitanëri Jesos icanëri: —Iquemaiguëna antagaisati matsiguenga cara nogomequeri cara yapatoitaiga jorío aisati cara nogometaiguëri ibangoquë Tosorintsi. Carari tesonori nanibate comanoroni obirojeguiquë. 21 ¿Pairo posamitobiquina Naro? Posamitaigueri iraegui quemaiguëna. Iriro ogótatsi pairoraca ora nocomantaiguëri. 22 Cara inibatë Jesos negaca, ainta inasegui poro omisantiro ibango Tosorintsi, inchotangaborotëri icanqueri: —¿Aroco picanta pipëgatsatari itingomi saseriroti? 23 Jesos yotabitanëri: —Nacanqueroca ora te ongomeite, poniaguinaro. Carari ninibatëca caninasati ¿Pairo pinchotangaborobiriquina? 24 Aique Anás igáqueri iromeraro: —Piguëshotiguiri. Páganëri cara Caijásiquë itingomi saseriroti.

Yogatsitairo Peroro icanai: “Teni nogótiri Jesos”.

25 Iroontita yosamitaiguëri Jesos, iriroquerai Peroro yaratingasegui përosati cara yotaigaseguiro tsitsi. Aro icantaiguëri: —¿Cagarico obiro irogomere ira sërarira aisati? Peroro aisati itsoiganaja icanai: —Cagarina naro irogomere. 26 Ainta iromeraro ira itingomi saseriroti, imatsiguenga ira itoguimitatë Peroro, yosamitëri: —¿Teco naneimi cara pitsibatasegari Jesos cara panguirintsisiquë? 27 Aisati itsoiganaja Peroro icanai: —Teni nogótiri Jesos. Aito cara icaimanë tiapa sërari.

Yágaiganaqueri Jesos cara Piratoquë.

28 Coniamanisonoriquë ijocaiganaquero ibango Caijás cara yágaiganaqueri Ira Jesos ibangoquë Pirato ora jitacha peretorio. Cagarinta Pirato imatsiguenga, ira joríojegui te ingaigue cara ibangoquë arota quero yoguimingata. Aroca ingaiganaque iroguimingatëma quero yapaigui cara Pásicoaquë cara iquengaiguëro joríojegui cara isotocaigai Ejípitoquë jiraisonori. 29 Aique isotogopë Pirato cara irinibaiguëri jorío icantaigapëri: —¿Pairo icanque ica sërarica? 30 Yotabitaiganaqueri irirojegui: —Aiti ora intagueque te onganinate. Querome inti ora te onganinate, querome namiri obiroquë. 31 Icantaiguëri Pirato: —Págaiganaqueri obirojegui pingantaigueri ora ocomantimi isanguenare Moisés. Carari yotabitaiganaqueri jorío: —Teni iranintacaguina Iromasati nógaigueri pairiraca. 32 Aro ocanca cara omoncaraca ora icanque Jesos: “Iribëquëgotaiguëna ira matsiguenga”. 33 Pirato ipiganaja icanaji ibangoquë, aro icaimëri Jesos yosamitëri: —¿Obiroco Itingomi joríojegui? 34 Jesos icanëri: —¿Posamitasitina obiati? ¿Aintaco basini comantëmi? 35 Pirato yotabitanëri: —¿Naroco jorío? Yamaigapëmi yaca naroica pomatsiguenga aisati itingomiegui saseriroti. ¿Pairo picanque? 36 Yotabitanëri Jesos: —Cagarina Naro Itingomi yaca quibatsica. Narome Itingomi yaca, arome nagáqueri ira aguiataiguina inguisëcobentaiguename arota quero yágaiguina ira jorío. Naro cantënguicha cagarinanta Naro Itingomi yaca. 37 Aro Pirato icanqueri: —¿Aisonorico obiro Itingomi? Yotabitanëri Jesos: —Naro Itingomi cara picanquina obiro. Iroro nipoguëque. Niboguë yaca quibatsica arota nongomantaigueri matsiguenga caninaro Irinibare Tosorintsi. Antagaisati ira coguiro ora aisonori inguemaquero ora nacanti. 38 Yosamitëri Pirato: —¿Pairo ojita picanti ora aisonori? Cara icanque Pirato oca isotocanai aisati inibataigairi joríojegui icantaiguëri: —Teni nogótiro pairoraca icantagueque ica sërarica ora te onganinate.

Irobaratairime Jesos Pirato.

39 Aisati icanqueri Pirato: —Pënibaque orequima Pásicoa cara obirojegui pametaiga nobarataimiri poro iromingaga. ¿Pinintaiguico obirojegui nobarataimiri Itingomi jorío? 40 Aro ira joríojegui icaimaiganaji catsiguesonori icantaiganaque: —¡Ira quero! ¡Pobaratairi Barabás!Ira Barabás irianti cosirinti.

19

1 Aique ira Pirato yáguëri ira Jesos ipasatagantëri. 2 Ira sorarojegui yobetsiquëneri Jesos imatseiro iroonti totsei, aro imatseitacaqueri iguitoquë. Aisati icaaguëri manchaguintsi quiraaquisaamagori. 3 Aique iásitaigapëri cara inasegui Jesos icantomemegacari: —¿Obiroco Itingomiegui jorío? ¡Intimeta Itingomi jorío!Aisati inchotangaborotaiguëri cara iboroquë Jesos. 4 Aisati Pirato isotogopai cara joríojeguiquë icantaiguëri: —Pinetsaigueri cara nomisotogopëri yaca arota pigóiguë cara te naniatiri pairoraca ora icanque te onganinate. 5 Aito cara isotocanë Jesos imatseiparo totsei icapëro manchaguintsi quiraaquisaamagori. Aro ira Pirato icanqueri joríojegui: —Jerica sërarica. 6 Cara iniaigabaqueri itingomiegui saseriroti aisati ira omisantiro ibango Tosorintsi icaimaiganaque catsigue icantaiguë: —¡Popëicotiri, popëicotiri!Aro Pirato icantaiganaqueri: —Yamai páganëri obirojegui popëicotaigueri obiro tenta naniatirini ora icantagueque te onganinate cara Iriroquë. 7 Carari ira jorío yotabitaiganaqueri: —Naroeguiquë aiti Sanguenari ogometaiguina caninataque ingame ira jitapënguicha Itomi Tosorintsi. 8 Cara iquemobëro Pirato oca, itsorogasanotanë. 9 Aisati icanaji cara peretorioquë, yosamitairi aisati Jesos: —¿Nega popaniaca Obiro? Carari teni irotopitiri Jesos. 10 Aro icanëri Pirato: —¿Pairo te potabitobitina? ¿Teco pigóte Naro itingomi? Cara nocoguica nagántëmi pëicotatsi aisati nocoguica nopabaquëajimi, aro nanganquero. 11 Jesos yotabitanëri: —Querome ipimiro Tosorintsi, quero picantëmatina Naro. Obiro picantabequina ora te onganinate carari ira mapëna yaca iriro cantasantëro te ongomeite. 12 Irooti icogantabitanaca Pirato irapabaquëajirime Jesos. Iroro cantanaacha cara icaimaiganaji jorío: —Aroca popabaquëajiri Ira, te pomatsiguengatimari Sésar. Ira cantasitënguicha: “Naro itingomi”. Iriro Ira quisaneinqueri Sésar pitingomi.

Pirato ipaiguëri joríojegui Ira Jesos.

13 Cara iquemobëro Pirato ora inibataiguë jorío, igátaiguëri ira soraro iromisotoqueri Ira Jesos. Yamai iriroque Pirato sobiaquenguitsi iragáantomentoquë jonoica mopë cara yoganinatiro iroro ojita cara irinibarequë ebereo Gabata. 14 Cara coniamaniquë yobetsicaiguëro Pásicoa, aro icanëri Pirato ira joríojegui: —¡Jerica Pitingomi! 15 Carari irirojegui icaimaiganaque catsiguesonori: —¡Páganëri! ¡Ingameta! ¡Popëicotiri!Pirato icanëri: —¿Naroco pëquëgotërine Ira Pitingomieguira? Aro ira itingomi saseriroti yotabitanëri: —Naroegui teni irine basini natingomi. Paniro ira Sésar. 16 Aito cara ira Pirato ipaiguëri joríojegui Jesos cara iribëquëgotaiguëri.

Cara ipëicotaiguëri Jesos.

Irooti cara yágaiganaqueri soraro. 17 Yamai Jesos isotocanë yanatanëro igorosite. Iáque cara oguitojaquë ora ojita Iguito Camatsirini. Aisati irinibarequë ebereo ojita Górogota. 18 Cara ipëicotaiguëri corosiquë, itsibatacari pite sërari ira ipëicoque aisati cara corosiquë basini. Poro inënguitsi ibacosonoriquë Jesos, basini inë imatepacoquë, carari Ira Jesos Iriro inënguitsi aganguisati. 19 Pirato igáantëneri sanguenari iroquineri jonoica iguitoquë Jesos. Ocanti oca sanguenarica: “Jesos Nasaresati Iriro Itingomi jorío”. 20 Ipëicoqueri Jesos aronisatiquë Jerosarén: iroro ora ipocasitaigaguëtapëri arosonori joríojegui iraniaiguëri. Inibataiguëro jorío ora sanguenari osanguenaca maba nibarintsiquë cara irinibarequë ebereo, aisati guiriego, aisati irinibarequë Iromasati. 21 Carari ira itingomiegui saseriroti icantaiguëri ira Pirato: —Quero pisanguenatiro: “Itingomi jorío”. Orari pisanguenate: “Icanque Iriro: ‘Naro Itingomi jorío’ ”. 22 Carari ira Pirato yotabitanëri: —Ora nasanguenaque, ineta. 23 Cara ira soraro itsonqueri ipëicotaiguëri Jesos yágaiguëro ora imanchaqui ipabacaguëcaro icaratinta itsibasati. Aisati yáguëro igamisate ora te ontatima oaga omagatiro. 24 Ira soraro icantobaganaca: —Quero atisaraaiguiro. Intsome omaguimpibintiro arota ogóigue pairiraca áganërone. Yamai aroque imoncaraquero soraro Sanguenari cara ocanti: Ipabacaguetaigacaro nomanchaqui, aisati imaguimpibintëro nagamisate. 25 Cara aronisati igorositequë Jesos pinaigasegui iniro Jesos aisati irento, aisati María iina Queriojás. Aintasati pinasegui María Magararasato. 26 Ira Jesos cara iniaquero iniro pinasegui cara otsitíquë igorosite otsipasigari poro irogomere ira inintasantë Jesos, icanquero iniro: —Ina, iriro pitomitsari ira. 27 Aro icanqueri ira irogomere: —Iroro pinirotsari ora. Irooti cataguiteriquë ira irogomere yáganairo ibangoquë yomisantëro iniro Jesos.

Cara icamaque Jesos.

28 Cara igóque Jesos aroque imoncaraquero antagaisati Sanguenari, icanquë: —Nomiretëni. 29 Aiti pinasegui cobiti piagasegaro oja oba cochoari. Aro yogaatëneri chomigatiro cara obaaquë yoguëro chocopiquë ipëri Jesos cara ibagantequë. 30 Cara ichomicobëro Jesos icanë: —Nitsonquero antagaisati natarobacaare ora igáquina Pabati. Aro imentsononganaca Jesos ipëri Isëre Iriri, icamanë.

Poro soraro yosataaqueri Jesos.

31 Iroro cataguiteri cara yobetsicaiguiro jorío Pásicoa. Onguëtaguetanë iroonti sábaro caninaro asi Pasicoa. Tenta iraninte jorío irine igamaga cara corosiquë sábaroquë, iroro ora yamanaguëqueri ira Pirato cara iragáqueri soraro intingaraaguetiri imingaaquë ira pëicotaigasegacha aisati iraguëtaigairi. 32 Aro iátasiqueri soraro itingaraaigapëri imingaaquë ira obasigatsira aisati basini ira itsipasiga Jesos. 33 Cara iniopëri Jesos aroque icamaque; iroro ora te intingaraaguëtiri imingaaquë. 34 Carari ainta poro soraro yosataantapari irosataamento imeriquiquë. Irooti cara pisotoatanë iraraa aisati nija. 35 Ira comantairo oca iriro neiro isanguenaquero ora aisonori. Yamai igótasantiro iriro aisonori arota obirojegui pinguemisantaiguero cara pinibataiguëro oca Sanguenarica. 36 Aro ocantagueca negaca arota omoncaratima ora Sanguenari cara ocanti: Quero itingaraitiri poro itongui. 37 Aisati ocanti basini Sanguenari: Aro iraniaigairi Quirisito Ira yosataaque.

Cara itiaqueri Jesos.

38 Aique ira José ira paniacha poeboroquë jitacha Arimatea yamanopëri Pirato cara iráganëri igamaga Jesos. José iriro ira aguiatabitari Jesos comanoroni, itsoroquerininta jorío. Aro ira Pirato inintacaqueri ira José. Aro yáganeri igamaga Jesos. 39 Aisati yarepa Nicoremo ira nibaqueri Jesos jirai tsitiniriquë. Yamapë 30 quiro casangajengaro ojita mira aisati ároes. 40 Aique José aisati Nicoremo yágaiganaqueri igamaga Jesos iponatantaigacari tocoya aisati casangajengaro aronta icantaiguiro iriro cara yametaigaro joríojegui cara itiaiguiri igamaga. 41 Cara ipëicotaiguëri Jesos aiti panguirintsisi aronisati aiti pinasegui iritijomento irorai terai iritijantimaro. 42 Aro cara itiaqueri Jesos aitoniati pinasegui iritijomento aroquenta pënibaque omarintanëma sábaro.

20

Cara icaniatanai Jesos.

1 Cara coniamanisonoriquë cataguiteriquë tominco, piáque María Magararasato cara itiaca Jesos, cara terai onguëtaguetasante, oniopëro oquibe mopë aroque pasiriaa. 2 Pisigasanotanaca María Magararasato cara inasegui Simón Peroro aisati inasegui ira irogomere Jesos ira inintasanoti, ocantaigapëri: —Yáguëqueri Atingomi. Teni irinaje cara itiabecariri. Teni nogóte negaraca yogairi.

Inetsaigabitaari Peroro aisa Joan.

3 Ira Peroro aisati basini irogomere isotocaiganaque iáiguë cara itiaca Jesos. 4 Pitirooti isigaiganaca, carari ira basini irogomere iriro sigasantanënguicha ibatanëri Peroro iritsita arequenguicha. 5 Inetopisigapëro cara itiaca Jesos iniopëro tocoya aroque papinaguiricaa, carari te ingue. 6 Aique yarepa Simón Peroro icanaque iriro cara itiaca Jesos. Aisati iriro iniopëro ora tocoyatsa aroque papinaguiricaa. 7 Ora tocoya ora yoguëneri iguitoquë casiriconiati pinasegui caninasati. 8 Ira iritsita arepënguicha naarai icanaque iriro yamai. Iniajiro tocoya yamai iquemisanque 9 teraiquerainta inguengairo cara ocanque Sanguenari Ira Jesos inganiatanae. 10 Yamai ipigaiganaja pitirooti irogomere Jesos cara ibangoquë.

Ira Jesos yoniagapaaro ora María Magararasato.

11 Ora María përo cara pinë sotoquë aronisatiquë iritijomento piraca. Cara piragasega onetopique aiquero tsomagui 12 oniaqueri pite ironomire Tosorintsi iquiro catarisonori imanchaqui. Isobiaque cara inabitaca Jesos. Poro inënguitsi cara iguitoquë Jesos, ira basini ironomire inasegui cara iguitiquë. 13 Yosamitëro: —Tsinane, ¿Pairo piraicoque? Iroro ocanqueri: —Niraicoqueri Natingomi yáganënganinta te nogóte negaraca yogairi. 14 Cara pitsonque María pinibatë, papisitanaca aiquero otisitaquë, oniaqueri Jesos carari te ogótiri. 15 Aro yosamitapëro Jesos: —Tsinane, ¿Pairo piraicoque? ¿Pairi picogui? Iroro ojiqueri ira omisantiro panguirintsisi, aro ocanqueri: —¿Obiroco áganairi Natingomi? Pingomantina negaraca pogairi. Nocoguini náganairi naro. 16 Jesos icanquero: —¡María!Onetsairi aisati ocanqueri nibarintsiquë jitacha ebereo: —¡Ogometinari! 17 Ira Jesos icampëro: —Popabaquëina terainta najáte cara íniro Pabati. Yamai pijáte pingantaigapëri naguemisantacagane ira quemisantaiguina pingantiri cara aique nogainocanëma cara Pabatiquë nasi aisati pasiegui Piri. Ira Tosorintsi nasi aisati Iriro Pitosorintsite obiro. 18 Aito cara piáque María Magararasato cara ongomantaigapëri ira irogomerejegui ocampëri: —¡Naniajiri Atingomi!Aisati ocomantaiguëri omagaro ora icanquero Jesos.

Jesos yoniagaigapaari ira irogomerejegui.

19 Aro irooti cataguiteri tominco chopiniguite yapatoitaigasega irogomere Jesos. Aro yasitaiguëro sitëcori itsorogaiguërininta joríojegui. Aro iquëgotapëri Jesos yaratingopë aganguisatiquë cara irogomerejeguiquë. Yobetsatapaari icampëri: —Obirojegui, pomagoriasëretaigue. 20 Cara icampëri oca, yoniagaigapaari ibaco aisati cara imeriquiquë cara yosataaqueri soraro. Ira irogomerejegui icaninatasantaiganaji cara iniaigabajiri Itingomi. 21 Aisati yogatsitairi Jesos icantajiri: —Obirojegui, pomagoriasëretaigue. Cara igáquina Pabati Naro jirai, aisati Naro nagátaiguëmini obirojegui yamai. 22 Irooti cara itasongaiguëri irirojegui icanqueri: —Coraque pinampëmi Caninaro Isëre Tosorintsi. 23 Ira matsiguenga comantaguetirine Tosorintsi ora icantagueti te onganinate aisati inguemisanquena Naro, pingantiri: “Aroque ijocajimiro yomaguisanquimiro Tosorintsi ora picantaguetomotiri te onganinate. Teni inguisaneintajimi”. Aintaca matsiguenga ira te ingomantaguetiri Tosorintsi ora icanti te onganinate, pingantiri: “Querootisati ijocajimiro Tosorintsi ora picantaguetomotiri te onganinate. Përosati iguisaneinquimi”. 24 Cara yoniagaigapaari Jesos irogomerejegui te irinasegue Tomás ira jitacha aisati Tsipari. Basiniegui irogomere icomantairi Tomás: —Naniaigairi Ira Atingomi. 25 Icanque ira Tomás: —Queroca naneiro ibacoquë cara oquenaqueri carabo, queroca nominguiro nobatsapaco, querootisatica nominguiro nobaco cara yosataaqueri soraro, quero naquemisanti.

Jesos yoniagaari aisati irogomerejegui.

26 Pabisanaque 8 cataguiteri. Aisati yapatoitaiga antagaisati irogomere Jesos cara pongotsiquë. Aisati yasitocoigasega. Yamaica ainta Tomás itsipaisigari irirojegui. Aisati iquëgotapairi Jesos inasegopë aganguisati irogomerejeguiquë, yobetsatapaari icampëri: —Obirojegui pomagoriasëretaigue. 27 Aique icampëri Tomás: —Pinetsero nobaco. Pominguero pobatsapaco. Aisati pominguero pobaco yaca yosataaquina soraro. Quero pitsoinguina, pinguemisantina. 28 Aique yotabitanëri Tomás: —Obiro Natingomisonori, aisati Obiro Notosorintsite. 29 Jesos icanqueri: —Tomás, aroquenta piniaquena yamai, piquemisanquina. Ainta basini ira te iraneina carari iquemisantaiguëna. Inganinatasanoiganaque iriro. 30 Jesos itasongasantomotaiguëri irogomere tojai ora te osanguenatima yaca Sanguenarica. 31 Ora itasonganque Jesos osanguenaca yaca Sanguenarica arota obirojegui pinguemisantaigueri Jesos Iriro Quirisito ora ocanti Agabisaicoontatsiri. Iriro Itomi Tosorintsi. Aroca pinguemisanqueri përosati cara pintiomoqueri Iriro Jonogaguitequë.

21

Jesos yoniagapaari irogomere icarati 7.

1 Aique Jesos yoniagapaari aisati irogomere cara onamijaquë angaare jitacha Tiberias. Yoniagapaari negaca. 2 Cara, inasegaigui ira Simón Peroro aisati Tomás ira ijita Tsipari. Aisati Natanael ira paniacha poeboroquë jitacha Caná cara Garireaquë, aisati ira itomijegui Sebereo, aisati pite basini irogomere. 3 Aro ira Simón Peroro icantaiguëri: —Aique najáque nasiriatëni. Aique icantaiganaque iriro: —Aisati naroegui naguiataiganaquemi. Iáiguë yotetaiganacaro pitotsi, isiriataigabitaca omagaro tsitiniriquë, cara te iráguëmate. 4 Cara pënibaque onguëtaguetanë, Jesos inasegui onamijaquë angaare, carari irogomere te irogóigueri Iriro. 5 Aro Ira Jesos icaimëri: —Janequijegui, ¿Te págaigue sima? Yotabitaiganaqueri irirojegui: —Teni. 6 Aique igáqueri: —Atsi pijoquiro pisiritite aiquero pobacosonoriquë, aro págaiguëri sima. Aro ijocaiguëro. Yamai te iragabiairo intinaajiro isiritite iacaronta sima. 7 Cara iniaqueri arosonori sima aito icanque ira inintasanoti Jesos: —¡Iriro Atingomi!Cara iquemobë Simón Peroro Iriro Itingomi icanaquero imanchaqui saacanarinta inasegui, imatsecanë cara angaarequë. 8 Iraegui basini irogomere yaretacaganaaro pitotsi cara onamijaquë inosicaiganaquero isiritite jagacanta sima. Aitoniatinta onamija omoncarata 100 metoro. 9 Cara yaguëtaiganaque quibatsiquë iniaigapëro tsitsi itasisiga paniro sima aisati pan. 10 Jesos icantaigabaqueri: —Pomaigapë sima ira pisiriataiguëra yamai. 11 Simón Peroro yotetanaa pitotsiquë, inosicapëro siriti irooti cara onamijaquë iacaro sima iriantisonori iguibe icarati 153, tojai inabita carari te ontisaraaima siriti. 12 Aro icantaiguëri Jesos: —Omana popaigapë. Carari te irine poro irogomere ira osamitirine pairiraca ijita, igóiguërinta Iriro Itingomi. 13 Aique Jesos yáguëro pan ipaiguëri irogomere aisati ipaiguëri sima. 14 Yamai ocarati maba cara yoniagaari irogomerejegui cara aroque icamaque icaniatanai Jesos.

Jesos inibataqueri ira Simón Peroro.

15 Cara itsongaiguë yapë, Jesos yosamitëri Simón Peroro: —Simón itomi Jonás, ¿Pinintasantina Naro pibegaiguiri icaegui? ¿Pinintasanotina obiro? Yotabitanëri Peroro: —Jee, Natingomi, Obiro ogótatsi nanintimi. Icanëri Jesos: —Yamai pingantimari ira omisantiri itiomijani oisha. Pomisantaiguenari ira quemisanquina. 16 Yogatsitairi Jesos yosamitairi: —Simón itomi Jonás, ¿Pinintasantina? Yotabitanëri Peroro: —Jee, Natingomi, Obiro ogótatsi nanintimi. Icanqueri Jesos: —Yamai pomisantinari noishate. 17 Mabatanë yosamitairi: —Simón itomi Jonás, ¿Pinintina? Yamai Peroro yogasëretanaca yosamitërinta ocarati maba aisonorica inintiri. Icanqueri: —Natingomi, Obiro ogótiro antagaisati. Pigóti cara nanintimi. Icanëri Jesos: —Pomisantinari noishate. 18 Nangantasantëmini aisonori, cara jirai oboinaqueraibi piquiro pomanchaqui obineni piátagueque cara negaraca picogui pijáte. Carari cara pintiasiparitanë pintimagonaguitëma ira basini iriro caaguëmirone pomanchaqui aique iráganëmi cara te pininte pijáte. 19 Aro icanqueri negaca Jesos. Irooti yogomeantari aisati icomantëri atiraca inganquima Peroro cara ingamaquenica, inganqueri matsiguenga iraniacaninatobëri Tosorintsi. Aique Jesos icanëri: —Piguiatapëna.

Ira irogomere iranintane Jesos.

20 Cara yapisitaanaca Peroro, iniobëri cara yoguiataiganaqueri ira irogomere inintasanti Jesos. Iriati ira itsipasiga coshoni Ira Jesos cara yapaigasegui cani aisati yosamitëri: “Natingomi, ¿Pairi ijita ira ágagantëmine? ” 21 Cara iniobëri Peroro, yosamitëri Ira Jesos: —Natingomi ¿Iriroque ica, ati inganquima? 22 Yotabitanëri Jesos: —Aroca naninque Naro intimaque irooti cara nopigaima Naro, quero pogasëreta obiro. Obiro piguiatapëna. 23 Aique iquemaigabaquero omagaro quemisantatsiri ijitabetaigaca quero icami ira irogomere inintasanoti Jesos. Carari Jesos te ingantiri cara quero icami. Patiro icanqueri: “Aroca naninque Naro intimaque irooti cara nopigaima Naro, quero pogasëreta obiro”. 24 Iriati ica irogomere neiro oca aisati iriatisati sanguenatëro. Eiro ogóiguëro cara icanque aisonori. 25 Aiti arosonori ora icantagueque Jesos. Arome irisanguenatëro patiropague oca, querome cotonguiboro omagaro quibatsiquë ora sanguenatënguichaneme. Joan