The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ
Jesus Christ Wentutok Pàk Imenukasak Lùppù
1 Sàlàichi màlà Jesus Christ tamo yamùk yesek menukasak lùppù. Jesus wechippù David pa pe. David wechippù Abraham pa pe. 2 Abraham wechippù Isaac kàipùnù pe. Isaac wechippù Jacob kàipùnù pe. Jacob wechippù Judah molopai itonpa yamùk kàipùnù pe. 3 Judah wechippù Perez molopai Zerah tawonnan kàipùnù pe. Tok yan wechippù Tamar. Perez wechippù Hezron kàipùnù pe. Hezron wechippù Ram kàipùnù pe. 4 Ram wechippù Amminadab kàipùnù pe. Amminadab wechippù Nashon kàipùnù pe. Nashon wechippù, Salmon kàipùnù pe. 5 Salmon wechippù Boaz kàipùnù pe. Rahab wechippù ichan. Boaz wechippù Obed kàipùnù pe. Ruth wechippù, ichan pe. Obed wechippù Jesse kàipùnù pe. 6 Jesse wechippù, Kin David kàipùnù pe. David wechippù, Solomon Kàipùnù pe. Solomon yan wechippù, Uriah noppù lùppù. 7 Solomon wechippù, Rehoboam kàipùnù pe. Rehoboam wechippù, Abijah kàipùnù pe. Abijah wechippù, Asa kàipùnù pe. 8 Asa wechippù, Jehoshaphat kàipùnù pe. Jehoshaphat wechippù, Joram kàipùnù pe. Joram wechippù, Uzziah kàipùnù pe. 9 Uzziah wechippù, Jotham kàipùnù pe. Jotham wechippù, Ahaz kàipùnù pe. Ahaz wechippù, Hezekiah kàipùnù pe. 10 Hezekiah wechippù, Manasseh kàipùnù pe. Manasseh wechippù, Amon kàipùnù pe. Amon wechippù, Josiah kàipùnù pe. 11 Josiah wechippù, Jechoniah molopai itonpa yamùk kàipùnù pe. Babylon pona kappon yamùk Israel pon kon yalà yattai. 12 Kappon yamùk yalàppù Babylon pona tùpo,Jechoniah wechippù, Shealtiel kàipùnù pe. Shealtiel wechippù Zerubbabel kàipùnù pe. 13 Zerubbabel wechippù, Abiud kàipùnù pe. Abiud wechippù, Eliakim kàipùnù pe. Eliakim wechippù, Azor kàipùnù pe. 14 Azor wechippù, Zadok kàipùnù pe. Zadok wechippù, Achim kàipùnù pe. Achim wechippù, Eliud kàipùnù pe. 15 Eliud wechippù, Eleazar kàipùnù pe. Eleazar wechippù, Matthan kàipùnù pe. Matthan wechippù, Jacob kàipùnù pe. 16 Jacob wechippù Joseph, Mary tayappù kàipùnù pe. Mùkkàlà Mary, Jesus Christ wentuppù iwinà lùppù. 17 Màlàpàk uchi 14 pe mule kàipùnù yamùk molopai tok mumu yamùk wechippù màlà Abraham motapai David tepose. Molopai 14 pe làma David motapai kappon yamùk yalàppù Babylon pona motak. Molopai 14 pe màlà motapai Christ itesek wentutok motak.
Jesus Christ Wentutok
18 Sàlà kasaichi Jesus Christ wentu yekale wechippù màlà. Mary molopai Joseph tawonnan wekkussak wechippù màlà tùwemali'ma kon pàk. Tùse tùwemali'ma kon wapiya Mary uya mule yepolo tùuya Wakù Akkwalù winà ittuppù. 19 Itayappù woton, Joseph, wechippù màlà Kaatù wettok i'che yawàlà tùwessen pe. Tùse ayupo Mary ànkuli'mapai pùla iwechippù màlà. Màlàpàk inonka pàk iwekkupùppù màlà amak yai. 20 Tamù'nawolon sàlà yamùk pàk iichenumenka tùse, Itepulu inchelùyi usenpoikappù màlà ipyak iwe'neppàttok yau, molopai, “Joseph, David pa, kesenalippai Mary yanùmù auya ànoppù pe pàk. Masapùla Wakù Akkwalù winàpai inmonottasak màlà. 21 Walawok pe iwentu màlà molopai yesettà auya màlà Jesus pe, masapùla tùtonpa yamùk pùikattànài pe iwechi màlà tok makuyi winàpai,” teppù ya. 22 Sàlà yamùk wekkupùppù màlà Kaatù uya màlà kasa iwechi màlà teppù tùmaimu yenpoikanài yai kasa. 23 “Ema'non kàyik nappàtùppù pen wena màlà monok pe molopai iwentu walawok pe, molopai yesatù màlà Immanuel tukaik,” teppù ya. Kaatù kùpyau'nokon man te ya pe iwechi. 24 Màlàyau tùupakasak yau Joseph uya Itepulu inchelùyi nekamappù kupùppù, Molopai Mary yalàppù ya tùnoppù pe. 25 Tùse ipàk iwechippù pen màlà walawok tùmle ke iwentu ponalà. Molopai Joseph uya yesettàppù Jesus pe.
Pukkek Ton Ukaklanta
1 Jesus wentuppù màlà Judea yawon pata Bethlehem po, Herod wechi kin pe yattai. Malalà tùpo kàyik yamùk pukkek ton uyàpùppù màlà, wei wepakkatok iwinà winàpai Jerusalem pona. Molopai tok uya kappon yamùk yekamappoppù. 2 “I'nai mùkkàlà mule iwentusak lùppù Jew yamùk kinù pe? Ichilùkàyi usenpoika yentai ina molopai ina uyàssak sàlà yapulàse inama pe,” tukaik. 3 Sàlà yetasak tùuya yau, Kin Herod, utaimelunpasak wechippù màlà, tamù'nawolon kon Jerusalem pon kon pokonpe. 4 Paatele yamùk yepulu ton molopai enupannan Law pàk kà'mappù ya màlà tamùkke molopai tok yekamappoppù ya, “I'nailà ken uchi mùkkàlà Christ wentutok woton?” tukaik. 5 “Judea yawon pata Bethlehem po,” tukaik tok uya yeikuppù. “Sàlàichi màlà Kaatù Maimu yenpoikanài nùmenukappù. 6 ‘Àmàlà Bethlehem, pata Judea yau nai'nùk,yà'là kasa là Judah yawon kon eke ton ennài nan kùlottau tok ma'lan pen àmàlà. Masapùla ayapai itepulu usenpoika màlà uponalok kon Israel yamùk yanài woton,’ tawon.” 7 Màlàpàk Herod uya pukkek ton kà'mappù amak yai. Molopai yà'là yekkwa yattai'ne kulu là chilùkà usenpoikappù pe iwechi yekamappoppù ya tok pàk. 8 Màlàyau nen uchi tok yeunokoppù ya Bethlehem pona. “Itàtàk kon molopai wakù pe mule mùwatàik, molopai yeposak auya'nokon yau mekamatàik upàk, utà toppe nàlà yapulàse,” teppù ya. 9 Wate kin uya yeta tùpo tok utàppù màlà. Molopai tok utà tùse màlà lùppù chilùkà tok neneppù wei wepakkatok winà echii'mautàppù tok lawàlà, mule wettok imotau yepoi tùweleuta ponalà. 10 Chilùkà yensak tùuya'nokon yau eke pe kulu tok utauchinpasak wechippù màlà! 11 Tapùi tak tok wewomùppù màlà molopai mule yeneppù tok uya tùsan Mary pokonpe. Tese'mu kon yok tok wenappù molopai tok uya yapulàppù. Màlàyau temamin kon yen yakkokappù tok uya. Molopai tok uya ilepappù kolù ke molopai appoi'nan tùpottàsen, frankincense ke molopai appoi'nan kalapa itesek myrrh ke. 12 Molopai Kaatù uya tok yelupappù we'neppà'nàtok yau “Herod piyak kennappotàu,” tukaik. Màlàpàk tok wennappoppù tùulon asanta tawà.
Wepentok Egypt Pona
13 Tok utà tùpo, Itepulu inchelùyi, usenpoikappù màlà we'neppà'nàtok yau Joseph piyak. Molopai ipàk “E'wuluukakà, mule molopai ichan tawonnan yakà, epetàk kon Egypt pona. Molo mettàik itàtàk kon te uya ponalà. Herod uya mule iwa màlà iwàtoppe tùuya,” teppù ya. 14 Màlàpàk Joseph we'wuluukappù, mule molopai ichan tawonnan yalàppù ya Egypt pona ewalupàttau. 15 Molo tok wechippù màlà Herod welikù ponalà. Sàlà wekkupùppù màlà Kaatù uya màlà kasa iwechi màlà teppù tùmaimu yenpoikannan yai kasa, “Umu kà'mappù uya Egypt yapai,” tawon.
Mule Yamùk Wàtok
16 Pukkek ton uya tennakasak ittusak tùuya yau, Herod we'naikasak kulu wechippù màlà. Iichelupappù màlà tamù'nawolon kon walawoti'chi muku'chi Bethlehem pon kon wàtoppe molopai ipyawon kon pata yamùk yawon kon, asa'lon ikili'chimo'chiyi molopai elekkwà ton nùiwa. Sàlà kupùppù ya màlà tok uya yà'là yattai kulu là chilùkà usenpoikappù yekamasak yawàlà. 17 Sàlà kasa Kaatù Maimu yenpoikanài Jeremiah uselupappù wekkupùppù màlà. 18 “Iichetappù màlà pata Ramah po, tùuseka'nonkaik kalannà, usewankono'man. Rachel kalawù tùmunkà yamùk wenai. Ikalawù màlà tewan ipittà là pàk ailon te ya pen, masapùla tok weli'chak pàk,” tawon.
Joseph Wennappo Egypt Poi
19 Herod weli'chak tùpo, Itepulu inchelùyi usenpoikappù màlà Joseph piyak iwe'neppàtù yau Egypt po. 20 “E'wuluukakà, mule yakà molopai ichan, ennappokà pata Israel pona. Masapùla mùkyamlo mule wànài'che iwessak kon welikùppù man,” teppù ya. 21 Màlàpàk Joseph we'wuluukappù, mule molopai ichan tawonnan yalàppù ya molopai tok wennappoppù Israel pona. 22 Archelaus wechi tùkàipùnù Herod patassek lùppù yau Judea kinù pe yetasak tùuya yau, Joseph usenalippappù màlà miyalà tùutà pàk. Kaatù uya kùtài teppù iwe'neppàttok yau, màlàpàk iitàppù Galilee pon pata yak. 23 Tùpata konekappù ya màlà Nazareth po. Sàlà kupùppù ya màlà Kaatù Maimu yenpoikannan uya, màlà kasa iwechi màlà teppù kasa. “Nazarene pe yesatù màlà,” tawon.
Enpataukanài John Uya Wakù Itekale Yekama
1 Màlà yattai Enpataukanài John uyàpùppù màlà molopai wakù itekale yekama pàk iwepyattàppù wontaik Judea yawon yau. 2 “Amakuyi kon winàpai elattàtàk kon masapùla itepulu pe we'nàtok epùn po mei pùla man!” tukaik. 3 John uchi mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uselupappù ipàk lùppù, “Kappon nentaimeyan wontaik yau,‘Itepulu Jesus ye'ma ikonekatàk kon iponalok pe!Tossalà asanta ikonekatàk!’” tesak ya yau. 4 John pon wechippù màlà camel pùpok yapai ikonekasak. Kamo pippà wechippù ipokùlùyi pe. Molopai iteipa wechippù kailau molopai yuk yawon wan. 5 Kappon yamùk uyàpùppù màlà John piyak Jerusalem poi, Judea yawolon kon pata yamùk yapai, molopai tamù'nawolon pata yamùk tuna Jordan woino kon yapai. 6 Tok uya tùmakuyi kon yekamappù molopai tok yenpataukappù ya Jordan kau. 7 Tùse tukke Pharisee yamùk molopai Sadducee yamùk uyàpù tùpyak tenpataukatok kon pe yensak tùuya yau, John uya tok pàk “Àkài yamùk, ànùk ken uchi epetàk kon Kaatù we'naikatok nùyàssai'nùk winàpai nùkai àpàkù'nokon,” teppù ya. 8 “Màlà yamùk ikuttàk kon amakuyi kon winàpai ewelattàsak kon yekamanài. 9 Molopai ‘Abraham mùkkàlà ina kàipùnù’ kùkatàu. Tekamayaik àpàkù'nokon Kaatù uya nen sàlà yamùk tàk yanuku molopai Abraham munkà yamùk pe ikoneka ya. 10 Wakka wekonekasak man yei pùlakun yamùk yattà pàk. Tamù'nawolon yei wakù pe itepelu tùwepetasen pen yattà màlà, molopai yenu'ma apok yak. 11 Eyenpataukanài'nokon iulà tuna ke, amakuyi kon winàpai ewelattàsak kon pàk. Tùse mùkkàlà uye'mappù pàk tùuyàssen uya màlà eyenpatauka kon Wakù Akkwalù ke molopai apok ke. Eke mùkkàlà uyentaino, ichappattuyi yalà uya yentaino. 12 Kùyali pantakatok tùuya ipippà winàpai yesak pe man. Ipilipù ya màlà kùyali yùwùk tak. Tùse ipippà lùppù pottà ya màlà tùusà'nùssen pen apok ke!” teppù ya.
Jesus Yenpataukatok
13 Màlà yattai Jesus utàppù màlà Galilee poi Jordan pona, molopai iyàpùppù John piyak tenpatauka toppe ya. 14 Tùse John wechippù Jesus uya tùusenumenkatok mùyakanma toppe ikupùi'che. “Usenpatauka làkku nen eppaino ewinà, tùse àuyàssak man upyak!” teppù ya. 15 Tùse Jesus uya yeikuppù, “Masaichi sàlà kasa nechii sàlàpe, masapùla sàlà kasa nen uchi màlà tamù'nawolon iwalai Kaatù wettok i'che kupù,” tukaik. Màlàpàk John uya, ewaik teppù, ikuttoppe tùuya. 16 Tenpatauka pe Jesus wepalùkappù màlà asse'ne tuna kapai. Màlà yattai kulu epùn utakkokappù màlà. Molopai Wakù Akkwalù wuttà wakokkwa kasa yeneppù ya màlà molopai iweleutappù ipona. 17 Molopai nen uchi mayin uya epùn poi, “Pùsàlà mùkkàlà u'nùn kulu Umu, utauchinpatok kulu ipàk,” teppù.
Jesus Ittu Makui Uya
1 Màlàyau Wakù Akkwalù uya Jesus yalàppù wontaik yak, yamùipai'che Makui wettoppe. 240 pe wei molopai ewalupà iteipa pùla tùuko'mamù tùpo, Jesus wapàkkassak wechippù. 3 Makui uyàpùppù màlà ipyak molopai, “Kaatù Mumu pe ewechi yau, sà tàk yamùk wekoneka toppe pùlomù pusak pe ipàk yekamakà,” teppù ya. 4 Jesus uya yeikuppù, “Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà, ‘Kappon wemapù pùlomù pusak pàk neken nà pen màlà, tùse tamù'nawolon Kaatù uselupatok pàk iwemapù,’ tukaik,” tukaik. 5 Màlàyau Makui uya Jesus yalàppù màlà Wakù esukenan Pata pona, molopai yalàppù ya kawon kulu Kaatù yùwùk ipu pona. 6 Molopai Jesus pàk, “Kaatù Mumu pe ewechi yau epukakà non pona. Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà,‘Kaatù uselupa màlà tiyinchelùyi yamùk pokonpe àpàk. Tok uya aya'chi màlà temyatù kon keatta wànà là auya tàk yamùk pona tukaik,’” teppù. 7 Jesus uya yeikuppù, “Tùse Kaatù Maimu uya nàlà, ‘Itepulu Akaatùyi kùttùlùi ittutok yak,’ tesak man,” tukaik. 8 Màlàyau nen uchi Makui uya Jesus yalàppù kawon kulu wùk pona, molopai tamù'nawolon itepoi itepulu pe we'nàtok wolù yawon kon molopai wakù pe iichentok yenpoikappù ya. 9 “Tamù'nawàlà sàlà tùlù uya màlà eyemyak, eyese'mu yok tùwenase uyapulàsak auya yau,” teppù Makui uya. 10 Màlàyau Jesus uya yeikuppù, “Itàkà uwinàpai, Settan! Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà, ‘Itepulu Akaatùyi yapulàkà, molopai iponalok pe neken e'wotokomakà!’ tukaik,” tukaik yeikuppù ya. 11 Màlàpàk Makui uya inàmàppù, molopai inchelù yamùk uyàpùppù nen uchi Jesus piyak molopai ipùikattàppù tok uya.
Jesus Uya Tùwotokoyi Piyattà Galilee Po
12 John tùsak patiki'chi tak yetasak tùuya yau, Jesus utàppù màlà pata Galilee pona. 13 Nazareth tùnànse iitàppù Capernaum pona. Molo iwemappàtùppù palau Galilee piyawon Zebulun molopai Naphtali tawon yawon pata yau. 14 Sàlà wekkupùppù màlà Kaatù Maimu yenpoikanài, Isaiah, uselupappù lùppù kasa iwekkuttoppe. 15 “Pata Zebulun molopai pata Naphtali, palau winàkài'no motawon,Jordan latoi pon Jew yamùk pen kappon yamùk pata, Galilee! 16 Kappon yamùk ewalupàttau tùwemassan uya eke akkwa yensak màlà!Mùkyamlo weli'nàtok yewalupàyi pata yau tùwemassan ponaakkwa ulenpansak màlà!” tawon. 17 Màlà motapai Jesus wepyattàppù itekale yekama pàk, “Amakuyi kon winàpai elattàtàk kon, itepulu pe we'nàtok epùn po mei pùla man!” tukaik.
Jesus Uya Molok Ya'chinnan Kà'ma
18 Tùusalà Galilee yena pàk yau, Jesus uya asa'lon kon echiyakonnon molok ya'chi pàk tùwessan yeneppù, Simon, Peter tukaik tesassen molopai itonpa Andrew tawonnan. Tok wechippù màlà molok ya'chi pàk punwe yai. 19 Jesus uya tok pàk, “Uya'là àittàk kon molopai eyenupa kon uya màlà, kappon yamùk kà'mannan pe àkoneka kon uya màlà,” teppù. 20 Asse'ne màlà yattai tok uya tùpunwe kon nàmàppù màlà molopai tok utàppù ya'là. 21 Iitàppù màlà miyaiwa molopai asa'lon kon tùulon kon echiyakonnon làma, James molopai John tawonnan, Zebedee munkà yamùk yeneppù ya. Tùkanwa kon yau tok wechippù tùkàipùnù kon Zebedee pokonpe tùpunwe kon yale'nattàpàtù pàk. Jesus uya tok kà'mappù màlà. 22 Asse'ne màlà yattai tok uya kanau molopai tùkàipùnù kon nàmàppù màlà. Molopai tok utàppù Jesus ya'là.
Jesus Uya E'nek Ton Ipittà
23 Jesus utàppù màlà tamù'nawàlà Galilee yawàlà, kappon yamùk yenupa pe tok wepilittok itak tau, wakù itekale itepulu pe we'nàtok yekale yekama pe, molopai yà'là yekkwa ton nà itepalan ton molopai ite'netù kappon yamùk ipittà pe. 24 Itekale usetappù màlà tamù'nawàlà Syria pon pata yawàlà. Màlàpàk kappon yamùk uya tamù'nawàlà e'nek ton yalàppù ipyak yà'là yekkwa ton nà palan pàk tùwessan molopai ti'ninchan kulu. Molopai nàlà àli akkwalù yen yamùk, tùusa'mantapàssan, iitokkassak kon nà nepùppù tok uya. Jesus uya tok ipittàppù màlà tamù'nawàlà. 25 Ilinà pe kappon yamùk utàppù màlà ya'là Galilee poi, 10 pan pata poi, Jerusalem poi, Judea poi, Jordan latoi pon kon pata poi.
Jesus Uya Itekale Yekama Wùk Po
1 Jesus uya tukkan kon kappon yamùk yeneppù màlà molopai wùk pona iwenukuppù. Molo iweleutappù. Inenupa ton wepilipùppù màlà iwoi. 2 Molopai tok yenupa pàk iwepyattàppù.
Ailon
Utauchinpantok 3 “Tùutauchinpasan mùkyamlo italumayippù pe tùwechi kon tewan kon yau ittunnan. Tok yepulu pe Kaatù wechi màlà! 4 Tùutauchinpasan mùkyamlo tùusewankono'masan. Kaatù uya tok yewan ipittà màlà! 5 Tùutauchinpasan mùkyamlo àssà'mùnon. Non màlà tok ponalok woton! 6 Tùutauchinpasan mùkyamlo iwalai ànkuppai kulu tùuseka'nonkasan. Kaatù uya tok yewan ya'lettà màlà! 7 Tùutauchinpasan mùkyamlo tùusentuppasan tùulon kon pàk. Kaatù usentuppa màlà tok pàk! 8 Tùutauchinpasan mùkyamlo esuken tewan kon yau nai'nannùk. Kaatù yene tok uya màlà! 9 Tùutauchinpasan mùkyamlo echitonpa pe we'nàtok ku'nài nan. Kaatù uya tùmunkà pe tok yesatù màlà. 10 Tùutauchinpasan mùkyamlo talumattàntok yawàlà tùutàsan,Kaatù wettok i'che kupù tok uya pàkànsau. Tok yepulu pe Kaatù wechi màlà. 11 “Tùutauchinpasan amyamlo, kappon yamùk uya àmottùnpa kon yau, atalumattà kon yau molopai yà'là kasa là akaseipa kon yau, masapùla uya'lon kon pe ewechi kon pàk. 12 Molùk ettàk, atauchinpatàk kon kulu, masapùla eke pe eyepeppù kon man epùn po. Sàlà kasa màlà kappon yamùk uya Kaatù Maimu yenpoikannan talumattàppù mùkyamlo awapiya iwemassak kon,” teppù ya.
Pan Molopai Akkwa
13 “Pata ne'mayi pe ewechi kon màlà kappon yamùk ne'mayi pe. Tùse pan uya tùne'mayi la'chimasak yau yà'là kasa ken ine'nek pe iwena tukka. Tapulàsen pe pùla iwenasak màlà, tenu'masen pe iwenasak molopai kappon yamùk nùwasappàtù pe iwechi. 14 “Wolù weyu pe ewechi kon màlà kappon yamùk weyu pe. Pata yamùsak kawon wùk po màlà yonamù yentaino. 15 Ànù'là pùla iwechi màlà lanppu pottànài pùsau yokkoik yonantoppe tùuya. Tùse yapon pona làkku inonkanài mùkkàlà, tamù'nawàlà tapùi tawon kon weyuttà toppe ya. 16 Màlà kasa làmaichi tàwà eweyu kon nùlenpamùi kappon yamùk yemlotopo, wakù ton ànkupù kon yentoppe tok uya molopai àkàipùnù kon epùn pon yapulà toppe tok uya,” tukaik.
Jesus Uya Law Pàk Enupantok
17 “Law molopai Kaatù Maimu yenpoikannan uya enupantok yenu'mase uyàssak pe kùsekamatàu. Yenu'mase uyàssak pen sàlà, tùse yenuka'nùsse. 18 Ailon kulu sàlà, kak molopai non utama ponalà màlà malalon nùkkwà là Law yawon yenu'ma pen tamù'nawolon wenukapù ponalà. 19 Màlàpàk uchi, ànù'là malalon nà Law yawolon pen, molopai tùulon kon yenupanài tok uya màlà lùppù kuttoppe, yesatù màlà tamù'nawolon kon ma'le itepulu pe we'nàtok epùn po yau. Tùse ànù'là Law yawolon, molopai tùulon kon yenupanài imaimu yawàlà tok wettoppe, yesatù eke pe màlà itepulu pe we'nàtok epùn po yau. 20 Tekamayaik àpàkù'nokon Pharisee yamùk molopai Law pàk enupannan yentai ikasa lùiwa ewemapù kon pùla ewechi kon yau, itepulu pe we'nàtok epùn po yak ewewomù kon pen màlà,” teppù Jesus uya. Jesus Uya We'naikantok Pàk Enupantok 21 “Yetappù auya'nokon màlà kappon yamùk pàk pena ‘Ànù'là kù'wàtàu, ànù'là tùtonpa wànài nepù màlà talumattànài yemlotopona,’ tawon,” teppù Jesus uya. 22 “Tùse sàlàpe tekamayaik àpàkù'nokon, ànù'là iwe'naikasak tùtonpa pàk nepù màlà talumattànài yemlotopona. Ànù'là tùtonpa yesa'nài ‘wakù pen àmàlà!’ tukaik nepù màlà Jew yamùk yepulu ton yemlotopona. Molopai ànù'là tùtonpa yesa'nài pakko tukaik wechi màlà apok patassek yawon pe. 23 Màlàpàk uchi lepantok tùlù pàk ewekkussak kon Kaatù lepatok patassek yau tùse àtonpa uya yà'làlà kussak ewinàkàik ittu auya'nokon yau, 24 Kaatù lepatok auya'nokon mùnàntàik molo lepatok patassek yau. Wapiya eyeya'nomatok àtonpa uya konekase mùtàtàik echitonpa pe ewemapù kon pa àtonpa kon pokonpe, molopai nen uchi mennappotàik Kaatù yemyak lepantok auya'nokon tùse,” teppù nàlà Jesus uya. 25 “Eyeyaton uya ayalà kon àkottùmatok yak yau, asse'ne ikonekatàk kon ipokonpe asantau ewechi kon kùlottau. Wa ewechi kon pùla iwechi yau yattai pùla àtùlù kon ya màlà ittunài yemyak, mùkkàlà uya àtùlù kon màlà a'chinài yemyak, molopai patiki'chi tak àtùlù kon ya màlà,” teppù ya. 26 “Ailon kulu sàlà, molo ewechi kon màlà tamù'nawolon ene'ma kon ye'ma auya'nokon ponalà,” teppù Jesus uya.
Wemali'mantok Yeselu
27 “Yetappù auya'nokon, ‘Ànoppù pen pokonpe kechii,’ tawon. 28 Tùse sàlàpe tekamayaik àpàkù'nokon. Ànù'là nossan yennài molopai i'che tùwessen tùponalok pe, wemakuimakassak màlà ipokonpe tewan yau. 29 Màlàpàk kamik pen winon eyenu uya àkupù kon àli kupù kon pa yau, imokkatàk molopai yenu'matàk! Wakù peiwa iwechi màlà eyesak kon pùkkù yenu'ma auya'nokon, tamù'nawàlà eyesak kon yenu'ma apok patassek yak yentai lùiwa. 30 Kamik pen eyemyatù kon uya àkupù kon àli kupù kon pa yau, yattàtàk molopai yenu'matàk! Wakù peiwa iwechi màlà eyesak kon pùkkù yenu'ma auya'nokon, tamù'nawàlà eyesak kon yenu'ma tùusà'nùssen pen apok patassek yak yentai lùiwa,” teppù Jesus uya.
Iwemali'masak Kon We'nonkatok Pàk Enupantok
31 “‘Ànù'là tùnoppù nonkanài uya màlà inonkatok kaletayi tùlù itemyak,’ tesak nàlà man. 32 Tùse sàlàpe tekamayaik àpàkù'nokon, ànù'là tùnoppù nonkatak tùse ailon pe pùla neken tiwinàkàik iwessak yau. Àli pe nen uchi iwettoppe ikupù ya màlà iwemali'ma tu'ma yau, molopai ipokonpe tùwemali'masen wemakuima nàlà nen uchi màlà,” teppù Jesus uya. 33 “Yetappù nàlà auya'nokon man kappon yamùk pàk pena, ‘Ikupù uya màlà,’ tesak auya'nokon yau, mùkuttàik euselupappù kichimyakanmatàu. Molopai, ‘Ikupù uya màlà,’ tesak auya'nokon Kaatù pàk yau, mùkuttàik,” teppù ya nàlà. 34 “Tùse tekamayaik àpàkù'nokon, Ikupù uya kulu màlà kùkatàu, Epùn yesek winà là. Masapùla epùn màlà Kaatù yapon, 35 wapùla non yesek winà là masapùla non màlà itta yapon. Wapùla Jerusalem yesek winà là masapùla Jerusalem màlà Eke Kin patassek. 36 Wapùla ikupù uya màlà kùkatàu appai kon tesasse, masapùla tewin nùkkwà là appai kon pùpok matok auya'nokon aimu'ne wapùla iklùn pe pùla iwechi màlà. 37 Tùse neken ‘Ewaik’ wapùla ‘Kane,’ mùkatàik. Yà'là tu'ma là euselupatok kon màlà Ene Makui winàpai iyàssak,” teppù Jesus uya.
Use'mantok Pàk Enupantok
38 “Yetappù auya'nokon man, ‘En yepek pe en molopai à yepek pe à,’ tesak. 39 Tùse sàlàpe tekamayaik àpàkù'nokon. Use'ma kùkatàu mùkkàlà àli ku'nàippù ewinàkài'nokon pàk. Ànù'là uya kamik pen winà eyenpata yai àwànà kon yau tàwà kamik winà nàlà àwànàik. 40 Molopai ànù'là wechi àkottùmapai yau àpon kon yepoino mokka toppe tùuya yau, tàwà nàlà iwapu yalài tùponalok pe. 41 Molopai ànù'là uya eyeka'nonka kon tùpaikiyi yalà kon pa mei yau, yatàk kon mei lùiwa kulu. 42 Ànù'là uya yà'làlà yennasak àpàkù'nokon yau, mùtùtàik itemyak. Molopai ànù'là wechi yà'làlà anapai yapulà toppe tùuya yau, tàwà nalàik,” teppù ya nàlà.
Eyaton Pùnùnmatok
43 “Yetasak auya'nokon man, ‘Ayakontalù kon i'nùnmatàk kon molopai eyeyaton kon yeya'nomatàk kon,’ tesak ya. 44 Tùse tekamayaik àpàkù'nokon, eyeyaton kon i'nùnmatàk kon. Wakù ikuttàk kon apa'nùssatài'nùk winàkàik molopai tewanma pe àkussai'nùk pàk wakù pe mettàik, molopai atalumattànnan pona màpùlematàik. 45 Sàlà kussak auya'nokon yau, àkàipùnù kon epùn pon munkà pe ewena kon màlà. Masapùla tùponalok wei ku'nài mùkkàlà iilenpantoppe, àli ton molopai wakù ton weyu pe ekkaichalà, molopai konok yeuno'nài iwalai ku'nài nan ponalok pe molopai àli ku'nài nan ponalok pe. 46 À'nùnmannan pùnùnma auya'nokon yau, yà'là ken eyepeppù yepolo auya'nokon? Pùlayatta pili'nài nan nà mùkyamlo iku'nài nan màlà kasa! 47 Molopai ewechiyakonnon pàk neken wakù pe na' messan te auya'nokon yau, tùkussen pen kussak na' auya'nokon màlà? Ailon Kaatù ittunnan pen nàlà lànen mùkyamlo iku'nài nan màlà kasa! 48 Màlàpàk uchi ikasa ettàk kon, ikasa àkàipùnù kon epùn yau nai'nùk wechi kasa,” teppù Jesus uya tok pàk.
Wakù Pe We'nàtok Tùulon Kon Pàk
1 “Tùttuseichi mettàik wakù kupù auya'nokon yau ayupo kùkkuttàu, kappon yamùk uya ànkupù kon yentoppe. Sàlà yamùk kupù auya'nokon ayupo yau, eyepeppù kon yepolo auya'nokon Àkàipùnù kon epùn pon winàpai pen màlà. 2 “Màlàpàk yà'làlà tùlù auya'nokon ipla tùwessen yemyak yau, kùsekalettài yeta toppe, tùusennakasan uya ikupù Jew yamùk wepilittok itak tau molopai asantau kasa. Màlà ku'nài nan mùkyamlo kappon yamùk uya tapulàtok kon pe. Ailon kulu sàlà, tok uya tamù'nawàlà tepeppù kon yepokassak màlà. 3 Tùse yà'làlà pùn sa'ne kappon pùikattà auya'nokon yau mùkuttàik ewechiyakon nà uya ittu pùla. 4 Tekalettàik pùla, tùkussen pe iwechi màlà. Molopai Àkàipùnù kon Kaatù amak yai ikupù auya yennài uya eye'ma màlà,” teppù Jesus uya.
Wàpùlemantok Pàk Enupantok
5 “Àwàpùlema kon yau, kappon yamùk uya eyene kon i'che kettàu tùusennakasan kasa! Jew yamùk wepilittok itak tau tùwe'wuluukase àpùlemapaino kon mùkyamlo molopai asanta yena po. Sàlà ku'nài nan mùkyamlo tamù'nawolon kon uya tentok kon pe. Ailon kulu sàlà, tok uya màlà tamù'nawàlà tepeppù kon yepokassak. 6 Tùse àwàpùlema kon yau, tùkkenan pata yak mùtàtàik, ànù'là uya eyene kon tukaik, molopai tewincha nen uchi àwàpùlema kon pa, mùkkàlà tensen pen pàk. Kaatù Àkàipùnù kon amak yai mùkussatài'nùk yennài uya eye'ma kon màlà. 7 “Àwàpùlema kon yau tukke itesek lùppù pe neken kentaklomatàu, Kaatù ittunnan pen kasa là, tukke tùuselupa kon pàk Kaatù uya teta kon pe yekamannan. 8 Tok kasa kettàu, Kaatù mùkkàlà àkàipùnù kon molopai i'che ewettok kon ittunài mùkkàlà tùpàk yenna auya'nokon wapiya. 9 “Sàlà kasaichi màpùlematàik,‘Ina Kàipùnù epùn pon, tàwà wakù eyesek tùnamasen pe nechii. 10 Tàwà itepulu pe ewettok nùyàpùi. Tàwà eyeselu nekkupùi sàlà non po, epùn yau nai'nùk kasa. 11 Ina yekyali ke ina ilepakà sàlàpe. 12 Ina makuyi pàk esentuppakà. Ina winàkàik iwemakuimasak kon pàk nàlà ina nùsentuppayai'nùk kasa. 13 Ina kùsettùtak amùipantok yak, tùse àli winàpai làkku ina ikukkà. Masapùla àponalok màlà itepulu pe we'nàtok epùn po, molopai apàikkek, molopai apulàntok tàwàlàlà. Emen.’ 14 “Masapùla ewinàkài'nokon iwemakuimasak kon pàk eusentuppa kon yau, Àkàipùnù kon epùn pon usentuppa nàlà màlà àpàkù'nokon. 15 Tùse tùulon kon pàk eusentuppa kon pùla iwechi yau, Àkàipùnù kon usentuppa amakuyi kon pàk pen màlà,” teppù Jesus uya.
Tùuta'lettàik Pùla Wàpùlemantok
16 “Molopai tùuta'lettàik pùla ewechi kon yau, iichewankono'masak pe itenpata kettàu, tùusennakasan kasa. Tùutàsan mùkyamlo iwan pe tùusense, tamù'nawolon kon uya kulu tùuta'lettàik pùla tùwechi kon yentoppe. Ailon kulu sàlà, tok uya màlà tamù'nawàlà tepeppù kon yeposak. 17 Tùuta'lettàik pùla àuko'mamù kon yau, eyenpata kon mùkukatàik molopai appai kon mùkalapaimatàik, 18 kappon yamùk uya àwàpùlema kon tùuta'lettàik pùla ittu tukaik. Àkàipùnù kon, tùusensen pen uya neken ittu màlà. Molopai Àkàipùnù kon amak yai mùkussatài'nùk yennài uya, eyepeppù kon ke elepa kon màlà,” teppù Jesus uya.
Epùn Pon Mamin Yamùk
19 “Mamin kippilittàu talà non po, ikalanpanài molopai ene yamùk lùkkwà uya imattanùttok yau, molopai amak ton wewontok yonanse yau. 20 Tùse làkku, epùn po mamin ipilikkà, ikalanpanài molopai ene yamùk lùkkwà uya imattanùttok pen yau, molopai amak ton wewontok yonanse pata pen yau. 21 Masapùla eyemamin wettok yau, yau nàlà eyewan wechi màlà,” teppù Jesus uya.
Esak Weyu
22 “En màlà lanppu walai esak pona. Wakù pe eyenu kon wechi yau tamù'nawàlà eyesak kon wechi màlà tùweyu ke. 23 Tùse eyenu kon wechi àli pe yau, tamù'nawàlà eyesak kon wechi màlà ewalupàttau. Màlàpàk akkwa ayau'nokon nai'nùk wenasak ewalupà pe yau, ewalupà pe kulu iwechi màlà!” teppù tu'ma Jesus uya.
Kaatù Molopai Mamin Yamùk
24 “Asa'lon kon itepulu yamùk yapyoto pe tùwessen ànù'là pùla iwechi màlà. Yattai pùla tewinan nà wechi itewanma pe, molopai yakon kupù ya tù'nùn pe. Wapùla tùusetakkaik pùla iwechi màlà ailon pe tewinan nà pàk molopai yakon yenpàtù ya i'nùmla. Eyepulu kon pe asaklàma Kaatù molopai pùlayatta wechi pen màlà. 25 “Sàlà kasaichi iwechi pàk tekamayaik àpàkù'nokon, ewemattok kon pàk kataimelunpatàu. Yà'là napù uya sa' uchi ko wapùla yà'là inchi uya, wapùla yà'là yau wechi kùkatàu. Wema'nàtok ken na' màlà kùyali yentaino pen? Molopai esak ken na' màlà pon yentaino pen? 26 Masa tolon yamùk yentàk kon. Tùwàppànsan pen, wapùla kùyali pili'nài nan itùwùk tak pen. Àkàipùnù epùn pon mùkkàlà tok mainanpanài! Tolon yamùk yentaino kon nùiwa pen ken na' uchi amyamlo? 27 Ànùk ken àklottau'nokon nai'nùk usemokka kusan peiwa, màlà pàk tùutaimelunpa winà ànùk wechi wa? 28 “Molopai yà'là pe ken iwechi pàk utaimelunpan pon pàk? Masa yuk yùpùlù yamùk yentàk kon. Tùwe'wotokomasan pen, wapùla tùpon kon konekannan pen. 29 Tùse tekamayaik àpàkù'nokon Solomon nà wepontàppù wakù pe tewin nà yuk yùpùlù kasa pen màlà, tukke lànen temamin ke iwechi tùse. 30 Kaatù mùkkàlà wanak pontànài, wanak nulà nai'nùk sàlàpe, ipla nai'nùk ewanawà, tùpottàsen apok ke. Màlà yamùk yentai ken na' uchi àpontà kon ya pen kulu? Attu'mùla kulu ailon tetok auya'nokon man! 31 Màlàpàk uchi kataimelunpatàu, ‘Yà'là napù uya sa' uchi ko, wapùla yà'là inchi uya, wapùla yà'là yau là wechi?’ tukaik. 32 Sàlà yamùk màlà ailon Kaatù ittunnan pen utaimelunpatok ipàk. Àkàipùnù epùn pon mùkkàlà i'che sa'ne ewettok ittunài,” teppù Jesus uya. 33 “Tùse wapiya làkku itepulu pe iwettok yemyak ettùtàk kon, molopai tamù'nawàlà i'che iwettok kasa molopai tamù'nawolon sàlà yamùk tùlù ya màlà eyemyakù'nokon. 34 Màlàpàk uchi kataimelunpatàu ewanawolok pàk. Masapùla tiyiwalà utaimelunpantok ipàk yesak pe iwechi màlà. Màlàpàk wei kaichalà utaimelunpantok wechi màlà molo,” teppù nàlà Jesus uya.
Tùulon Pàk Suwa Messaik Tetok
1 “Suwa messaik kùkai tùulon kon pàk, watawon pe ewechi yau àpàk nàlà wate màlà. 2 Masapùla suwa messaik tesak auya tùulon kon pàk yau, màlà kasa làma àpàk wate màlà, molopai yà'làlà ànkupùppù kon tùulon kon winàkàik wekkupù màlà ewinàkài'nokon. 3 Yà'là pe ken uchi iwechi pàk àtonpa kon yenu yawon elekkwà amulu yennài nan amyamlo, eke pùlanka eyenu kon yawon tense pùla? 4 Atta ken uchi àtonpa kon pàk, ‘Masa pùlanka yamuluyi eyenu yapai tùmokkai'che,’ te auya'nokon, eke pùlanka wechi eyenu kon yau tùse? 5 Tùwetapansen àmàlà! Eke pùlanka imokkakà eyenu yapai wapiya, molopai nen uchi malalon pùlanka yamuluyi àtonpa kon yenu yawon yene auya'nokon màlà wakù pe molopai imokka auya'nokon,” teppù Jesus uya. 6 “Wakù pe esuken nai'nùk kùttùtàu a'a yamùk yemyak. Epekkek akassuluyi kon pearl yamùk kùsenu'matàu puuluku yamùk yemlotopona. Masapùla tok uya neken màlà iwasappàtù, molopai tok welattà nen uchi màlà akalapàsse,” teppù ya nàlà.
Yennakà, Iwakà Molopai Manatta Iwàkà
7 “Yennakà molopai yepolo auya màlà. Iwakà, molopai yepolo auya màlà. Manatta iwàkà, molopai iitakkoka màlà eyemyak. 8 Masapùla yennanài pe nai'nùk ànù'là, uya yepolo màlà molopai iwanài uya yepolo, molopai manatta yakkoka màlà manatta wànài yemyak. 9 I'nai, àklottau'nokon nai'nùk uya ken, pùlomù pusak yenna tùmu uya pe iwechi yau, tàk ke ilepa? 10 Wapùla, molok yenna ya yau àkài ke na' ilepa ya? 11 Àli pe là echii'ma'nokon wakù ton tùlù auya'nokon àmunkà kon yemyak ittunnan amyamlo. Màlà yentai nen uchi Àkàipùnù kon epùn pon uya màlà mùkyamlo, yennannan pe nai'nannùk lepa wakù ton ke! 12 “Ewinàkàik ikupù i'che ewettok kon mùkuttàik tùulon kon winàkàik. Sàlàichi màlà Law molopai Kaatù Maimu yenpoikannan uya enupantok,” teppù Jesus uya.
Ettakkù Manatta
13 “Ewontàk kon ettakkù manatta yai, masapùla awenek màlà manatta molopai eke màlà asanta mattantok yak anài, molopai tukkan kon mùkyamlo itawà tùutàsan. 14 Tùse ettakkù manatta molopai elekkwà asanta màlà wema'nàtok yak anài, molopai tukkan kon pen uya yepolo màlà,” teppù Jesus uya.
Yei Molopai Itepelu
15 “Tùttuse ettàk kon, ailon pen itekale yenpoikannan pàk. Tok uyàpù màlà apyakù'nokon kaalinilu kasa là tok usene màlà polopo, tùse àsà ton kamo yamùk kasa tok wechi màlà. 16 Tok ittu auya'nokon màlà tok nùkupù winà. Àmà'nà peichi itek wechi poi grape pàikannan kappon yamùk, wapùla kalalaik na' itek màlà fig pe tùwepetasen? 17 Màlà kasa nulànan molopai meluntà yei màlà wakù pe tùwessen itepelu, tùse italumayippù yei wepeta màlà àli pe. 18 Nulànan yei wepeta àli pe pen màlà, molopai italumayippù yei wepeta wakù pe pen. 19 Yei wakù pe tùwepetasen pen màlà tattàsen molopai apok yak tenu'masen. 20 Màlàpàk uchi iwalai pen itekale yenpoikannan ittu auya'nokon màlà tok nùkupù winà,” teppù ya nàlà.
Eyittusak Uya Pùla Man
21 “Tamù'nawàlà là ‘Uyepulu, Uyepulu,’ tukaik uyesa'nài nan kappon yamùk, wewomù Itepulu pe we'nàtok epùn po yak pen mà màlà tà, tùse Ukàipùnù epùn pon wettok i'che ku'nài nan neken wewomù màlà. 22 Iweyu uyàssak yau, tukkan kon uya upàk, ‘Uyepulu, Uyepulu! Kaatù Maimu yenpoikappù ku ina uya tà eyesek yau, tukke àli akkwalù yamùk yenpakkappù ina uya eyesek yau, molopai tensan yekkwa ton pen kupùppù ina uya!’ te màlà. 23 Màlàyau nen uchi tok pàk, ‘Eyittusak kon uya pùla man. Uwinàpai itàtàk kon àli ku'nài nan amyamlo!’ te uya màlà,” teppù Jesus uya.
Asa'lon Kon Tapùi Yamùnnan
24 “Màlàpàk uchi, sàlà yamùk umaimu yetannan molopai yawàlà tùwessan ànùkyan nà wechi màlà pukkek kàyik tàk po tùwùk yamùnàippù kasa. 25 Konok utappù pùlù pe, tuna u'mappù, molopai assetun utasse'nùmùppù meluntà pe tapùi pona. Tùse iwekkawai'mappù pen màlà, masapùla tàk po yamùsak pàk. 26 Tùse sàlà yamùk umaimu yetannan molopai yawàlà tùwessan pen wechi màlà pakko kàyik wàssàk po tùwùk yamùnàippù kasa. 27 Konok utappù pùlù pe, molopai tuna u'mappù molopai assetun utasse'nùmùppù meluntà pe tapùi pona, molopai tapùi wekkawai'mappù. Àsà pe kulu iwekkawai'mappù màlà!” teppù Jesus uya.
Jesus Yapàikketù
28 Jesus wenukapùppù màlà sàlà yamùk pàk tùuselupa pàk, molopai tukkan kon kappon yamùk usenumenkasak kulu wechippù màlà enupantok ya pàk. 29 Masapùla tok yenupappù ya màlà tapàikketù ke molopai ti'cha yamùk Law pàk enupannan kasa pùla.
Àsà Kulu Ipippà Uchipittà
1 Jesus wuttàppù màlà wùk poi, màlàyau tukkan kon kappon yamùk utàppù ya'là. 2 Màlàyau àsà kulu pippà yepalan pokon uyàpùppù màlà ipyak, tese'muyok iwenappù itemlotopo, molopai, “Uyepulu, uyipittàpai ewechi yau, uyipittà auya,” teppù ya. 3 Jesus uya temyatù yenkappù iwinàkàik molopai yappàtùppù ya. “Eyipittàpai wessaik. Wakù peichi enakà,” tukaik yeikuppù ya. Tewinanpa màlà yattai àsà kulu ipippà wenappù wakù pe. 4 Màlàyau Jesus uya ipàk, “Ànù'là pàk kùsekamai, tùse tossalà paatele piyak itàkà eyentoppe ya. Molopai Moses nekamappù lùppù àntùlù pe itùta euchipittàsak yekama pe nen uchi tamù'nawolon kon pàk,” teppù.
Soicha Yamùk Yepulu Yapyoto Uchipittàppù
5 Jesus welepansak pata Capernaum pona yau, Rome pon soicha yamùk yesak uya iwakkàtùppù molopai Jesus pawanattàppù ya tùpùikattà toppe ya. 6 “Uyepulu, uyapyoto sa' e'nek pe man iitokkassak pata po. Molopai ipla kulu nùtaimelunpayan,” tukaik. 7 “Utà màlà ipittàse,” teppù Jesus uya ipàk. 8 “Kane tàwà, Uyepulu, uyùwùk tak àuyàpù pa wakù pen iulà, italumayippù tàwà. Eselupakà neken molopai uyapyoto wena màlà pàli'yau,” teppù ya Jesus pàk. 9 “Iulà nàlà mùkkàlà eke ton yapàikketù yokkoik itùsak lùppù, molopai soicha yamùk molo man uyo'non kon. Pùsà yapyontànài iulà, ‘Itàkà!’ tukaik, molopai tùutàsen mùkkàlà. Mùklà pàk, ‘Àikkà!’ tawon iulà, molopai tùuyàssen mùkkàlà. Molopai uyapyoto pàk, ‘Sà ikukkà,’ tawon iulà, molopai iku'nài mùkkàlà,” teppù ya Jesus pàk. 10 Jesus usenumenkasak wechippù màlà sàlà yetasak tùuya yau, molopai ta'lon kon pàk, “Ailon kulu sàlà, sàlà yekkwa là ailon tetok yensak uya pùla man ànù'là yau Israel po. 11 Sàlà mùttutàik! Tukkan kon uyàpù màlà wei wepakkatok winàpai molopai wei wewontok winàpai molopai Itepulu pe we'nàtok epùn po yau tok weleuta màlà ata'lettàse Abraham, Isaac, molopai Jacob tawonnan pokonpe. 12 Tùse mùkyamlo itepulu pe we'nàtok epùn po yau tùwessan yek pan kon yenu'ma màlà ewalupàttak polopona, molo tok kalawù màlà molopai tùyà kon kàlàlài'ma tok uya,” teppù Jesus uya. 13 Molopai Jesus uya soicha yamùk yesak pàk, “Emeikkà, molopai ailon mùkayai'nùk wekkupù màlà àponalok pe,” teppù. Molopai itapyoto uchipittàppù, màlà yattai kulu.
Jesus Uya Tukkan Kon Ipittà
14 Jesus utàppù màlà Peter yùwùk tak, molopai molo itewoppù wechi e'nek pe tekkwek po yeneppù ya, iwàkkàmi'masak. 15 Jesus uya itemyatù yappàtùppù màlà, màlàyau iwàkkàmi'makapùppù. Molopai iwe'wuluukappù, tok yeipa konekappù ya. 16 Pata uko'mansak yau, kappon yamùk uya tukkan kon àli akkwalù yamùk yen ton nepùppù Jesus piyak. Àli akkwalù yamùk yenpakkappù ya màlà tùmaimu ke molopai tamù'nawolon kon e'nek ton ipittàppù ya. 17 Sàlà kupùppù ya màlà Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uselupappù kasa iwekkuttoppe. “Mùkkàlà uya ina ye'netù yanùmùppùmolopai ina yepalan yalàppù ya màlà,” teppù ya kasa.
Jesus Ya'lon Pe We'nà Yeselu
18 Jesus uya tukke kappon yamùk yensak tùuya tùwoi yau, tuna latoi pona tùutàtok kon pe yekamappù ta'lon kon pàk. 19 Law pàk enupanài uyàpùppù màlà Jesus piyak, “Enupanài, aya'là utà màlà i'nailà là àutà yau,” teppù ya. 20 Jesus uya yeikuppù, “Maikan yamùk mùkyamlo teuta kenan kon, molopai tolon yamùk mùkyamlo tùpon kenan kon, tùse Kàyik Mumu mùkkàlà iwàlàkkattok patassek pùn,” tukaik. 21 Tùulon ya'lon kon tonpa uya, “Uyepulu, masa wapiya utài'che ukàipùnù wu'nattàse,” teppù. 22 “Uya'là àikkà, tàwà iweli'chak kon tàkàpù kon wu'nattài,” tukaik Jesus uya yeikuppù.
Jesus Uya Meluntà Assetun Yeleutanùpù
23 Jesus wenukuppù màlà kanau yak, molopai inenupa ton utàppù ya'là. 24 Màlà pe là àsà pe assetun utasse'nùmùppù màlà tuna po, molopai chipa'chipa uya kanau waputtàppù. Tùse Jesus we'nùnsak wechippù màlà. 25 Inenupa ton utàppù màlà ipyak molopai yenpakappù tok uya. “Ina ipùikattàkà, ina Yepulu! Mattan pe man!” teppù tok uya Jesus pàk. 26 “Yà'là peichi iwechi pàk ewettalipasak kon màlà? Attu'mùla kulu ailon tetok auya'nokon man!” tukaik Jesus uya yeikuppù. Màlàyau iwe'wuluukappù, assetun molopai chipa'chipa weleuta toppe ikupùppù ya, molopai màlà yamùk wàttù'nàppù. 27 Tamù'nawolon kon usenumenkasak wechippù màlà. “Yà'là yekkwa là ken uchi pùsàlà kàyik? Assetun nà molopai chipa'chipa là wettok imaimu yawàlà!” teppù tok uya.
Asa'lon Kon Àli Akkwalù Yen
28 Jesus uyàpùppù màlà Gadara pona pata tuna latoi winon yak, molopai asa'lon kon kàyik yamùk uluwaik yamùk yapai iwepakkasak kon uya iwakkàtùppù màlà. Pùsamlo kàyik yamùk yau àli akkwalù yamùk wechippù màlà, molopai àsà pe tok wechippù, màlàpàk ànù'là utà màlà asanta tawà yeselùkek pùla iwechippù. 29 Asse'ne kulu tok wentaimeppù, “Yà'là pe ina wechi i'che messan, Kaatù Mumu? Ina talumattàse na' àuyàssak màlà ina weyu wapiya?” tukaik. 30 Mei kulu pùla tukkan kon puuluku yamùk wechippù màlà tùuta'lettà kon pàk. 31 Àli akkwalù yamùk uya Jesus pawanattàppù màlà, “Ina yenpakka auya yau, ina yeunokkà puuluku yamùk yak,” tukaik. 32 “Itàtàk kon,” teppù Jesus uya. Màlàpàk tok utàppù molopai tok wewomùppù puuluku yamùk yak. Tamù'nawàlà puuluku yamùk utàppù aitun pe aiko yai tuna kak molopai tok unalàppù. 33 Puuluku yamùk mainanpannan nùssan utàppù màlà aitun pe pata pona, molo tok uya màlà tamù'nawàlà ipantomù lùppù yekamappù, molopai nàlà mùkyamlo kàyik yamùk àli akkwalù wechippù yau lùssan nà pantomù. 34 Màlàpàk tamù'nawolon kon màlà pata yawon kon utàppù Jesus wakkàsse. Molopai yensak tùuya'nokon yau Jesus pawanattàppù tok uya tùpata kon nàntoppe ya.
Jesus Uya Iitokkassak Kàyik Ipittà
1 Jesus wenukuppù màlà kanau yak, molopai iwuklàtùppù ilatoi pona molopai iyàpùppù tùpata yak. 2 Molo kàyik yamùk uya iitokkassak kàyik nepùppù màlà, aittoupe itekkwek po. Jesus uya eke pe ailon tetok tok uya wechi yeneppù màlà, molopai iitokkassak kàyik pàk, “Emeluntàtakà, Umu! Amakuyi pàk usentuppansak man,” teppù. 3 Màlàyau Law pàk enupannan tonpa yamùk uya tùklottau'nokon, “Pùsàlà kàyik nùselupayan Kaatù winàkàik!” teppù. 4 Jesus uya tok usenumenkatok ittuppù màlà molopai, “Yà'là peichi iwechi pàk àli pe eusenumenka kon màlà eyewan kon yau?” tukaik tok yekamappoppù ya. 5 “Sa'man pe ma'le ken na', ‘Amakuyi pàk usentuppansak man,’ te nai, wapùla ka', ‘E'wuluukakà molopai asakà,’ te làkku lù? 6 Kàyik Mumu wechi iwemakuimasak pàk usentuppantok yapàikketù yesak pe non po ittu kon pa ‘E'wuluukakà, eyekkwek yanùnkà molopai emeikkà!’ te uya sàlà iitokkassak pàk,” teppù Jesus uya. 7 Kàyik we'wuluukappù màlà molopai iwemeikuppù. 8 Yensak tùuya'nokon yau, kappon yamùk wettalipappù màlà, molopai Kaatù yapulàppù tok uya kappon yamùk yemyak sàlà yekkwa apàikkek tùlù ya pàk.
Jesus Uya Matthew Kà'ma
9 Jesus uya màlà pata nàmàppù, molopai tùutà yau pùlayatta pili'nài Matthew itesek yeneppù ya, tùwe'wotokomatok patassek yau iwechi. “Uya'là àikkà,” teppù ya ipàk. Màlàyau Matthew we'wuluukappù molopai ya'là iitàppù. 10 Jesus uta'lettà itùwùk tau tùse, tukkan kon pùlayatta pili'nài nan molopai àli ku'nài nan uyàpùppù, Jesus molopai inenupa ton pokonpe tok uta'lettàppù. 11 Pharisee yamùk tonpa yamùk uya sàlà yeneppù màlà, molopai Jesus nenupa ton yekamappoppù tok uya, “Yà'là peichi iwechi pàk eti'chayi kon uta'lettà màlà pùlayatta pili'nài nan molopai àli ku'nài nan pokonpe?” tukaik. 12 Jesus uya tok yetappù màlà molopai tok yeikuppù ya, “Pàli'yawon kon nà kappon yamùk wechi ipittànài i'che pen màlà, tùse e'nek pe neken tùwessan wechi i'che. 13 Itàtàk kon uchi molopai sàlà Kaatù Maimu nekama pàk esenupatàk kon, ‘Usentuppantok i'chelok iulà kamo tùlù tùpottàsen pe i'chelok pen.’ Masapùla wakù ton nà tùnamasan kappon yamùk kà'mase uyàssak pen sàlà, tùse àli ku'nài nan làkku kà'maik uyàssak,” tukaik.
Tùuta'lettàik Pùla We'nàtok
14 Màlàyau John Enpataukanài nenupa ton uyàpùppù Jesus piyak, molopai tok uya yekamappoppù, “Yà'là pe ken iwechi pàk ina molopai Pharisee yamùk tùuta'lettàik pùla tùwessan tùulon yattai'ne tùse enenupa ton tùuta'lettàik pùla tùwessan pen kulu?” tukaik. 15 Jesus uya yeikuppù, “Tùwemali'masan nùkà'massan uta'lettàtok wechi ken na' pokoi pe ema'non tayappù woton wechi molo tùpyau'nokon tùse pe mekamayatàu? Kane! Tùse pata weyu uyàpù màlà tok winàpai tùwemali'masen kàyik mokkatok yattai, molopai nen uchi tok wechi màlà tùuta'lettàik pùla. 16 “Pon poippà pa'chi'ma emennak kuyalikku pùkkù lùppù ke ànù'là uya pen màlà. Masapùla màlà yekkwa ke ipa'chi'masak màlà pon poippà poi tùwekalakasen molopai eke peiwa yeutattànài. 17 Wapùla emennak wain yemaika yapulàsak lùppù iten yak ànù'là uya pen màlà. Ikussak ya yau, iten we'mo màlà molopai nen uchi emennak wain wekkwamù, molopai iten umatta. Tùse làkku emennak wain temaikasen emennak iten yak, molopai asaklàma wakù pe màlà yamùk wechi màlà.”
Nossan Jesus Pon Yapà'nàippù
18 Sàlà te Jesus uya tok pàk tùse, Jew yamùk wepilittok itak yesak uyàpùppù màlà Jesus piyak, tese'muyok iwenappù itemlotopo molopai ipàk, “Uyenchi nelippàssan, tùse àikkà eyemyatù inonkatanikkà ipona molopai nulà iwena màlà,” teppù ya. 19 Màlàpàk Jesus we'wuluukappù, ya'là iitàppù molopai inenupa ton utàppù ya'là. 20 Màlà yattai nossan àsà pe tùumùnta pàk iwessak 12 pe kili'chimo'chi, uyàpùppù màlà Jesus mùpoi winà molopai ipon yepi yappàtùppù ya. 21 Tiyiwalà, “Ipon neken nà yappàssak uya yau uchipittà,” teppù ya. 22 Jesus welattàppù molopai yeneppù ya, molopai, “Emeluntàtakà, uyenchi! Ailon tetok auya uya eyipittàsak man,” teppù ya ipàk. Màlà yattai nossan uchipittàppù màlà. 23 Jesus wewonsak itepulu yùwùk tak yau. Wai tàulùnpannan yeneppù ya màlà, molopai tùusewankono'masan wentaimepàtù. 24 “Epakkatàk kon! Uli'chan weli'chak pen màlà, tùse iwe'nùnsak neken!” teppù ya. Tùse tok wàklàppù Jesus pàk. 25 Kappon yamùk wepakka tùpo, iwewomùppù molopai uli'chan yemyatù pàk ya'chippù ya, molopai iwe'wuluukappù. 26 Sàlà pantomù yekalùnpappù màlà tamù'nawàlà màlà pata yawàlà.
Asa'lon Kon Enpùnon Uchipittà
27 Jesus uya màlà pata nàmàppù màlà, molopai iità tùse asa'lon kon enpùnon kàyik yamùk uya iwenaimappù, “Ina pàk esentuppakà David Mumu!” tukaik tok wentaimeppù. 28 Molopai Jesus utàsak tapùi tak yau, asa'lon kon enpùnon uyàpùppù ipyak, molopai tok yekamappoppù ya, “Ikupù uya yeselùkek na' iwechi pàk ailon mùkayatàu?” tukaik. “Ewaik, ina yepulu,” tukaik tok uya yeikuppù. 29 Màlàyau Jesus uya tok yenu yappàtùppù molopai tok pàk, “Tàwàichi nekkupùi ailon teppù auya'nokon kasa!” teppù. 30 Molopai tok yenu utakkokappù màlà. Jesus uya meluntà pe, “Ànù'là pàk sàlà kùsekamatàu!” teppù. 31 Tùse tok utàppù molopai Jesus nùkupùppù lùppù yekamappù tok uya tamù'nawàlà màlà pata yawàlà.
Jesus Uya Tùuselupasen Pen Kàyik Ipittàppù
32 Tok utà tùse tùulon kon kappon yamùk uya kàyik nepùppù màlà Jesus piyak. Tùuselupasen pen, masapùla àli akkwalù wechi yau pàk. 33 Àli akkwalù yenpakkasak ya pe, kàyik uselupappù nen uchi màlà. Tamù'nawolon kon usenumenkasak wechippù. “Sàlà yekkwa là yensa'nokon pùla man Israel yau,” teppù tok uya. 34 Tùse Pharisee yamùk uya, “Àli akkwalù yamùk yepulu uya màlà ilepa meluntà ke tok yenpakka toppe ya,” teppù.
Jesus Usentuppa Kappon Yamùk Pàk
35 Màlà yattai Jesus utàppù màlà tamù'nawàlà eke pata molopai echikili ton pata yamùk kaklanpa pe. Kappon yamùk yenupappù ya tok wepilittok itak tau, wakù itekale itepulu pe we'nàtok yekale yekamappù ya tok pàk, molopai kappon yamùk ipittàppù ya, yà'là yekkwa là palan molopai tok ye'netù yapai. 36 Ilinà kappon yamùk yene tùuya yau, Jesus usentuppappù tok pàk, masapùla tok utaimelunpasak molopai ipùikattànài pùla tok wechi pàk, kaalinilu yamùk itesak pùnon kasa. 37 Màlàpàk ta'lon kon pàk, “Eke pe kulu tipili'chen man, tùse tukke pùla ipili'nài nan man. 38 Tipili'chen yesak ipawanattàtàk kon tukkeiwa ipili'nài nan yeunottoppe ya,” teppù ya.
Jesus Uya 12 Pan Kon Yeunoko
1 Jesus uya 12 pan kon tùnenupa ton kà'mappù màlà tùpyak. Molopai tok lepappù ya meluntà ke, àli ton akkwalù yamùk yenpakka toppe tok uya, molopai yà'là yekkwa là palan molopai e'nek ipittà toppe tok uya. 2 Sàlà yamùk uchi màlà teunossan yesek. Wapiyalok mùkkàlà Simon, Peter itesek, molopai itonpa Andrew, James molopai yakon John, Zebedee munkà yamùk, 3 Philip molopai Bartholomew, Thomas molopai Matthew pùlayatta pili'nài, James, Alphaeus mumu, molopai Thaddaeus, 4 Simon, Zealot molopai Judas Iscariot, Jesus yeimipponài.
12 Pan Kon Teunossan Nùkupù
5 Jesus uya pùsamlo 12 pan kon yeunokoppù màlà suwa tukaik tok tùpanamase. “Kùtàtàu tùulon kon kappon yamùk, Jew yamùk pen pata yak wapùla Samaria pon kon pata yak. 6 Tùse làkku itàtàk kon iitassak kon kaalinilu yamùk walainon Israel pon kon piyak. 7 Àutà kon pe, ‘Itepulu pe we'nàtok epùn po wechi mei pùla,’ mekamatàik,” teppù Jesus uya. 8 “E'nek ton mipittàtàik, iweli'chak kon mùwuluukatàik, àsà kulu pippà yepalan pokon kon mipittàtàik, molopai àli ton akkwalù yamùk menpakkatàik. Te'mase pùla yeposak auya'nokon man, màlàpàk me'lepatàik te'maik pùla. 9 Kolù wapùla chilùpa wapùla kalukuli pùlayatta kùsatàu. 10 Paiki kùsatàu àutà kon yau, wapùla asa'là pon kùsatàu, wapùla pùtassa wapùla tekessen. Tùwe'wotokomasen mùkkàlà tùlepasen yek. 11 “Pata pona àutàsak kon yau, ànù'là tùpyau àku'nài'nokon yek mùwatàik, molopai ipyau mettàik màlà pata nàmà auya'nokon ponalà. 12 Tapùi tak ewewomù kon yau, ‘Echitonpa pe we'nàtok wechi apyau'nokon màlà,’ mùkatàik. 13 Kappon yamùk màlà tapùi tawon kon uya ayanùmù kon yau, tàwà echitonpa pe we'nàtok tok piyau nechii, tùse ayanùmù kon tok uya pùla iwechi yau, tàwà echitonpa pe we'nàtok nennappoi apyakù'nokon,” teppù Jesus uya. 14 “Molopai kappon yamùk tùwùk kon tawon kon, wapùla pata uya ayanùmù kon pùla iwechi yau, wapùla eyeta tok uya pùla iwechi yau, màlà pata mùnàntàik molopai non mùtu'metàik atta kon poi. 15 Ailon kulu sàlà, Ittuntok Weyu yattai Kaatù usentuppa màlà eke peiwa Sodom molopai Gomorrah pon kon pàk, màlà pata yawon kon kappon yamùk pàk tùusentuppa yentai!” teppù Jesus uya.
Tùuyàssen Talumattàntok
16 “Yetatàk kon! Kaalinilu yamùk kasa eyeunoko kon uya sàlà tukkan kon àsà ton kamo yamùk kùlottak. Pukkek peichi mettàik àkài yamùk kasa molopai àli pùnon wakokkwa yamùk kasa. 17 Enpen mentàik, masapùla kappon yamùk wechi màlà molo aya'chi kon woton molopai ayalà kon woton potolù yamùk yemlotopona, molopai tok uya eyippoppàtù kon màlà tùwepilittok kon itak tau. 18 Upàkànsau enepù kon màlà kin yamùk molopai kopùna yamùk yemlotopona, wakù itekale yekama kon pa tùpàkù'nokon molopai tùulon kon Jew yamùk pen pàk. 19 Tok uya enessak kon eyittutok kon pe yau, yà'là te uya lùssa' uchi sàlà ko tukaik kataimelunpatàu wapùla yà'là kasa uselupa kùkatàu. Iweyu uyàssak yau, euselupatok woton ke elepa kon màlà. 20 Masapùla euselupatok wechi màlà àmàlà pe pùla. Àkàipùnù kon Yakkwalù winàpai iyàpù màlà, ayai'nokon iichelupa,” teppù Jesus uya. 21 “Takon yeimippo màlà ilui uya iwàtoppe, molopai ikàipùnù uya tùmunkà yeimippo, mule yamùk uya tùsan kon molopai tùkàipùnù kon yentaika màlà molopai tok tùlù tok uya tok wàtoppe. 22 Tamù'nawolon kon uya eyeya'noma kon màlà upàkànsau. Tùse mùkkàlà ailon pe tùwessen iwenukapù tepose wepùikattà màlà,” teppù Jesus uya. 23 “Molopai atalumattà kon tok uya tewinan pata yau yattai mepetàik tùulon pata yak. Ailon kulu sàlà, tamù'nawolon pata yamùk Israel yawolon kon yaletùkka auya'nokon pen màlà, Kàyik Mumu uyàpù wapiya. 24 “Tenupasen mùkkàlà titi'chayi yentaino là pen. Apyoto mùkkàlà tepotolù yentaino là pen. 25 Eichilà mà iwechi màlà tenupasen wechi tenupanài kasa yau tà molopai apyoto wechi tepotolù kasa yau. Tapùi yesak wechi Beelzebul pe yau màlà yentai nen uchi itùwùk tawon kon wechi màlà!” teppù ya.
Mùkkàlà Ipàk Usenalippantok
26 “Kappon yamùk pàk kesenalippatàu. Yà'làlà iwaputtàsak nai'nùk wapukka màlà, molopai tamù'nawolon tonantau nai'nùk ittu màlà. 27 Ewalupàttau tekamayai'nùk mekamatàik weinai, molopai enetappù kon amak yai, mekamatàik tapùi ipu poi. 28 Kesenalippatàu mùkyamlo esak wànnan tùse akkwalù wànnan pen pàk. Tùse làkku esenalippatàk kon, mùkkàlà asaklàma esak molopai akkwalù mattanù'nài apok patassek yau pàk. 29 Asa'lon kon tolon yamùk lùkkwà ye'manài ku màlà tewinan nùkkwà pùlayatta pun tà. Tùse tewin nà tok tonpa wepuka non pona àkàipùnù uya ittu pùla pen màlà. 30 Molopai appai kon pùpok là ittusak màlà tamù'nawàlà. 31 Màlàpàk uchi kesenalippatàu, epekkek ton kulu amyamlo tukkan kon tolon yamùk lùkkwà yentaino kon!” teppù Jesus uya. 32 “Ànù'là uponalok pe tùwechi yekamanài ayupo, yekama uya nàlà màlà Ukàipùnù epùn pon yemlotopo, ‘uponalok kon mùkyamlo’ te uya. 33 Tùse ànù'là uponalok pe tùwechi yekamanài pen ayupo, yekama uya Ukàipùnù epùn pon yemlotopo, ‘uponalok kon pen mùkyamlo’ te uya màlà,” teppù Jesus uya. 34 “Echitonpa pe we'nàtok nessak uya non pona pe kùsekamatàu. Echitonpa pe we'nàtok nessak uya pen sàlà, tùse kasupala nessak uya. 35 Uyàssak sàlà‘àsà pe walawoti'chi yamùk wettoppe tùkàipùnù kon winàkàik,àsà pe ema'nomi'chi wettoppe tùsan kon winàkàik,àsà pe passe pe tùwessan wettoppe tewoppù kon winàkàik. 36 Kappon yeyaton wechi màlà itonpa yamùk kulu kùlottapaino pe.’ 37 “Ànù'là tùkàipùnù wapùla tùsan pùnùnmanài uyentai mùkkàlà wechi màlà uponalok yek pe pùla. Ànù'là tùmu wapùla tenchi pùnùnmanài uyentai wechi màlà uponalok yek pe pùla. 38 Ànù'là tùnalà pulusuk yanùnnài pen molopai uye'mappùtawà tùutàsen pen mùkkàlà uponalok pen. 39 Ànù'là takkwalù ku'nài tùponalok pe uya ila'chima màlà. Ànù'là takkwalù la'chimanài upàkànsau uya yepolo màlà,” teppù Jesus uya.
E'mantok
40 “Ànù'là ayanùnnài'nokon uya uyanùmù màlà. Molopai ànù'là uyanùnnài uya mùkkàlà uyeuno'nàippù yanùmù màlà. 41 Ànù'là Kaatù Maimu yenpoikanài yanùnnài, masapùla imaimu yenpoikanài pe iwechi pàk uya màlà mùkkàlà yepeppù yepolo. Molopai ànù'là i'che Kaatù wettok ku'nài yanùnnài masapùla màlà kasa iwechi pàk uya màlà mùkkàlà yepeppù yepolo. 42 Ànù'là elekkwà uya'lon kon tonpa woppanàippù i'nàkkenan tuna ke tewin nùkkwà là, masapùla uya'lon pe iwechi pàk, ailon kulu sàlà mùkkàlà uya tepeppù la'chima pen màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Molopai John Enpataukanài
1 Sàlà yamùk enupantok tùlù tùuya 12 pan kon tùnenupa ton pàk yenuka'nùssak tùuya yau, Jesus uya màlà pata nàmàppù molopai iitàppù kappon yamùk yenupase molopai itekale yekamase tok pata yamùk Galilee yawolon kon nà yau. 2 Patiki'chi tau echii'ma Christ wotokoyi yekale yetasak tùuya yau, John Enpataukanài uya, tùnenupa ton tonpa yamùk yeunokoppù ipyak. 3 “Ina pàk yekamakà, àmàlà ken na' mùkkàlà, wapùla ka' tùulon màmuku ina uya màlà lù?” tukaik Jesus yekamappoppù tok uya. 4 Jesus uya tok yeikuppù, “Ennappotàk kon molopai John pàk metayatài'nùk molopai menyatài'nùk mekamatàik,” tukaik. 5 “Enpùn pata yenyan. Tùusasen pen nùsayan. Àsà kulu pippà yepalan pokon kon uchipittàsak man. Panattàppan netayan. Molopai iweli'chak kon wuluukasak man. Molopai wakù itekale yekama man entuppa'no kon pàk. 6 Tùutauchinpasen mùkkàlà kappon upàk kasei tetok ya pùn,” teppù Jesus uya. 7 John nenupa ton wennappo tùse Jesus uya tukkan kon kappon yamùk yelupappù màlà ipàk, “Wontaik yak John piyak àutàsak kon yau ken, yà'là yene auya'nokon pàk enpen mettantàu? Wanak wepeima assetun yau? 8 Yà'là yense ken mùtàtantàu? Kappon wepontàsak ka' wakù pon yak yense lù? Kappon yamùk màlà kasa wakù pe tùwepontàsan mùkyamlo kin patassek yau tùwemassan! 9 Yekamatàk kon upàk, yà'là yense ken mùtàtantàu? Kaatù Maimu yenpoikanài? Ewaik, àpàkù'nokon tekamayaik, Kaatù Maimu yenpoikanài yentaino mentantàu. 10 Masapùla John mùkkàlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uselupappù ipàk lùppù,‘Pùsàlàichi mùkkàlà umaimu yekamanài,yeunoko uya màlà awapiya asanta konekase àponalok pe,’ tukaik. 11 “Ailon kulu sàlà, John Enpataukanài mùkkàlà eke kulu, ànù'là iwemassak lùppù yentaino. Tùse mùkkàlà àssà'mùla nai'nùk itepulu pe we'nàtok epùn po motau wechi màlà itentai. 12 John uya tekale yekamappù motapai sàlà tepose Itepulu pe we'nàtok epùn po wettalumattàsak man àsà ton ke molopai àsà ton kàyik yamùk wechippù imokkai'che man teka'nonkaik. 13 Tamù'nawolon kon Kaatù Maimu yenpoikannan molopai Law, uselupappù màlà John wechi molo yawàlà'ne. 14 Molopai tok nekama itekale yanùmù auya'nokon yau, John mùkkàlà Elijah, tùuyàpù woton. 15 Yetatàk kon uchi, tùpana ke ewechi kon yau!” teppù Jesus uya. 16 “Yà'là kasa ken sàlàpe nai'nannùk kappon yamùk wechi te uya? Mule yamùk wenkalu makitti tau kasa tok man. Tok wentaime tùtonpa kon yamùk pàk, 17 ‘Wemali'mansak yelemu tàulùnpai ina àponalok kon pe, tùse amananù kon pùn! Uluwaik tùlù yelemu pàk ina nùselenpai, tùse akalawù kon pùn!’ tukaik,” teppù Jesus uya. 18 “John uyàpùppù màlà, molopai iita'lettàppù molopai tinchisen inchippù ya pen, molopai tok uya, ‘Àli akkwalù wechi màlà yau,’ teppù. 19 Kàyik Mumu uyàpùppù, molopai iita'lettàppù molopai tinchisen inchippù ya, màlàyau tamù'nawolon kon uya, ‘Eke pe tùuta'lettàsen mùkkàlà molopai tùwetùnsen, pùlayatta pili'nài nan molopai àli ku'nài nan wechiyakon,’ teppù. Pukkek pe we'nàtok màlà tùusensen ailon pe inkupù winà,” teppù Jesus uya.
Ailon Tawonnan Pen Kappon Yamùk
20 Màlàyau Jesus wepyattàppù màlà kappon yamùk, tensan yekkwa ton pen kupùppù tùuya ipyau lùssan yàulàma pàk, masapùla kappon yamùk molonkonnà welattàsak tùmakuyi kon winàpai pùla iwechi pàk. 21 “Àsà pe iwechi màlà àpona, Korazin pon kon! Àsà pe nàlà iwechi màlà àpona, Bethsaida pon kon! Masapùla tensan yekkwa ton pen kussak Tyre pon kon molopai Sidon pon kon ponalok pe ayau'nokon iwekkussak lùppù wekkussak yau, pena nen sàlà tok wepontàppù eppaino pon chippopà'nài yak, molopai ulumlàppà sululukkappù tok uya eppaino tùpona'nokon tùmakuyi kon winàpai tùwelattàsak kon yekama pe! 22 Tùse tekamayaik àpàkù'nokon Ittuntok Weyu yattai usentuppantok wechi màlà eke peiwa kappon yamùk Tyre molopai Sidon pon kon pàk, àpàkù'nokon usentuppantok yentai! 23 Amyamlo nen, Capernaum pon kon! Anama kon peichi mekamayatàu? Eyenu'ma kon màlà i'nawon aiko yak! Masapùla tensan yekkwa ton pen ikussak lùppù àklottau'nokon kussak Sodom po yau, molo sàlà iwechippù eppaino sàlà tepose! 24 Tùse tekamayaik àpàkù'nokon Ittuntok Weyu yattai usentuppantok wechi màlà eke peiwa Sodom pàk, àpàkù'nokon usentuppantok yentai!” teppù Jesus uya.
Àittàk Kon Upyak Àlàkkasse
25 Màlà yattai Jesus uya wateppù, “Ukàipùnù, epùn molopai non yepulu! Tenki ukayaik àpàk. Masapùla pukkek ton molopai iichenupasak kon winàpai ànonamùppù yenpoikasak auya, mule yamùk yemyak pàk. 26 Ewaik, Ukàipùnù, sàlà kasa ayauchinpanài pe iwekkupù i'che ewechippù lùppù sàlà. 27 “Ukàipùnù uya ulepasak màlà tamù'nawolon yà'làlà ke. Ànù'là Imu ittunài pùla iwechi màlà tùse Ikàipùnù neken, molopai ànù'là pùla iwechi màlà Ikàipùnù ittunài tùse Imu neken, molopai mùkyamlo ipàk Imu wettok enenpoikapai,” teppù ya. 28 “Upyak àittàk kon, tamù'nawàlà amyamlo eme'nek lootù yalà pàk iichetakkasak kon, molopai elepa kon uya màlà wàlàkka'nàtok ke. 29 Uyapyoto pe ettàk kon, molopai uwinàpai esenupatàk kon. Masapùla tùusentuppasen iulà molopai àssà'mùn iulà uyeselu yau. Molopai ayakkwalù kon wàlàkkattok yepolo auya'nokon màlà. 30 Uyapyoto pe we'nà màlà sa'man pen, molopai ulootùyi màlà a'wono,” teppù Jesus uya.
Wàlàkka'nàtok Weyu Yepulu
1 Màlà yattai Jesus utàppù màlà paali yekkwa kùlottawà wàlàkka'nàtok weyu yattai. Ya'lon kon wapàkkassak wechippù màlà. Màlàpàk tok wessa'molùkappù paali pàika pàk itonpa pe'ne molopai inapùppù tok uya. 2 Sàlà yensak tùuya'nokon yau, Pharisee yamùk uya Jesus pàk, “Masa yenkà, ina yenupatok yawàlà pùla màlà sàlà kupù wàlàkka'nàtok weyu yattai enenupa ton uya wechi!” teppù. 3 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “David nùkupùppù lùppù ken na' ta'lon kon pokonpe tùwapàkkassak kon yau yennài nan pen amyamlo? 4 Iitàppù Kaatù yùwùk tak, molopai Kaatù yemyak itùsak lùppù pùlomù pusak napùppù ya ta'lon kon pokonpe, Law yawàlà pùla, Kaatù yùwùk tau neken tùwe'wotokomasan kussak ina'nài nan pe tùse,” teppù Jesus uya. 5 “Wapùla yene ken na' uchi auya'nokon pùn Law yau, wàlàkka'nàtok weyu kaichalà paatele yamùk uya màlà wei ikkwàppàtùppù, tùse àli kussak là tok uya pe iwechippù pen? 6 Tekamayaik àpàkù'nokon, talà man eke lùiwa màlà Kaatù yùwùk yentaino. 7 Kaatù Maimu màlà, ‘Kamo ipottà toppe itùsak i'che pùla wessaik, tùse usentuppantok i'che wessaik,’ tawon. Sàlà uya yà'là te ittu auya'nokon yau, kappon yamùk àli ton pen yàulàma auya'nokon pen sàlà eppaino. 8 Masapùla Kaatù Mumu mùkkàlà Wàlàkka'nàtok yattai yepulu,” teppù Jesus uya.
Kàyik Iwaipùtasak Itemyatù
9 Jesus uya màlà pata nàmàppù molopai iitàppù tok wepilittok itak tak. 10 Kàyik wechippù màlà molo iwaipùtasak itemyatù. Molo kappon yamùk wechippù màlà àli pe Jesus winàkàik eselupapaino kon. Màlàpàk tok uya yekamappoppù, “Ina yenupatok yawàlà pùla ken na' iwechi màlà Wàlàkka'nàtok yattai ipittàn yau?” tukaik. 11 Jesus uya yeikuppù, “Yà'là pe ken iwechi àtonpa kon wechi tewin kaalinilu yesak pe molopai iwepukasak i'nawon non yakasak yak Wàlàkka'nàtok Weyu yattai yau? Ya'chi ken na' auya'nokon molopai imokka auya'nokon pen? 12 Kappon nen mùkkàlà kaalinilu yentaino! Màlàpàk uchi, kùyenupatok kon màlà kùku'nài'nokon ànù'là pùikattà toppe Wàlàkka'nàtok Weyu yattai,” tukaik. 13 Màlàyau nen uchi kàyik pàk, “Eyemyatù yenkakà,” teppù ya. Temyatù yenkappù ya molopai itemyatù uchipittàppù wakù pe ilatoi kasa. 14 Pharisee yamùk utàppù màlà molopai tok uselupappù yà'là kasa là Jesus wàtok tùuya'nokon pàk. 15 Ittu tùuya pàk, Jesus utàppù màlà pata yapai, molopai tukkan kon kappon yamùk utàppù ya'là. Tamù'nawàlà e'nek ton ipittàppù ya. 16 Molopai “Tùse Ànù'là pàk kùyekamatàu,” teppù ya tok pàk. 17 Sàlà kupùppù ya màlà Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uselupappù, màlà kasa iwechi màlà tukaik, kasa. 18 “Pùsàlàichi mùkkàlà uyapyoto unanùmùppù. U'nùn kulu mùkkàlà, utauchinpatok ipàk. Uyakkwalù tùlù uya màlà ipona. Molopai ittuntok uya yekama ya màlà tamù'nawolon kon pàk Jew yamùk pen pàk,” tawon. 19 “Iichàulàma wapùla iwentaime là pen màlà. Ànù'là uya imaimu yeta pen màlà asantau. 20 Iichei'mesak pàlàu ikkwàtù ya pen màlà,molopai mala lùkkwà tùuyassen lanppu yà'nùpù ya pen. Màlà kasa iwechi màlà iwalai wekkuttoppe. 21 Molopai kappon yamùk Jew yamùk pen uyaenpen tùwettok kon tùlù màlà itesek yau,” tawon.
Jesus Molopai Beelzebul
22 Màlàyau kappon yamùk uya kàyik nepùppù Jesus piyak. Enpùla iwechippù molopai iichelupa pùla, masapùla àli akkwalù wechippù yau. Jesus uya kàyik ipittàppù màlà iichelupa toppe molopai pata yentoppe ya. 23 Tamù'nawàlà kappon yamùk usenumenkasak wechippù màlà, Jesus nùkupùppù pàk. “David mumu làichi pùsàlà?” tukaik tok usekamappoppù. 24 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau Pharisee yamùk uya yeikuppù, “Àli akkwalù yamùk yenpakkanài mùkkàlà masapùla tok yepulu Beelzebul uya màlà kuttoppe tùuya meluntà ke tùlepa pàk neken,” tukaik. 25 Jesus uya tok usenumenkatok ittuppù màlà molopai tok pàk, “Yà'là yekkwa là pata yau tùwemassan kappon yamùk, wepantakasak tùwepanta'matok kon pe, wemattok tachin pe pùla iwechi màlà. Molopai eke pata wapùla tapùi tawon kon wepantakasak tùwepanta'matok kon pe wemapù tamùkke pen màlà. 26 Settan uya Settan yenpakka yau, iwepantakasak màlà. Yà'là kasa ken itepulu pe iwettok wechi meluntà pe. 27 Àli akkwalù yamùk yenpakka uya, Beelzebul meluntàlù yai yau. Ànùk winà nen ken aya'lon kon tok yenpakkannan? Màlàyau mùkyamlo wechi màlà suwa messaik tawonnan pe àpàk! 28 Tùse Kaatù Yakkwalù yai àli akkwalù yamùk yenpakka Uya yau, Kaatù wettok Itepulu pe uyàssak man apyakù'nokon. 29 “Meluntà kàyik yùwùk tùkkwàsse ànù'là wewontok itemamin yamùk yase pùla iwechi màlà, tùse wapiya neken meluntà kàyik yaulonpàssak tùuya yau ikupù ya màlà. Màlà yattai làkku itùwùk tawon pàk ilapuma ya màlà. 30 “Ànù'là uponalok pe pùla nai'nùk mùkkàlà uyeya'nomanài. Ànù'là upùikattànài pen ipilipù pàk mùkkàlà ita'nù'nài. 31 Màlàpàk tekamayaik àpàkù'nokon. Kappon yamùk makuyi pàk usentuppan màlà molopai tùwe'namaik pùla àli pe tok uselupatok pàk. Tùse ànù'là tùwe'namaik pùla àli pe iichelupasak lùppù Wakù Akkwalù winàkàik pàk usentuppan pen màlà. 32 Ànù'là Kàyik Mumu winàkàik tùuselupasen pàk usentuppan màlà. Tùse ànù'là Wakù Akkwalù winàkàik tùuselupasen pàk usentuppan pen màlà, sàlàpe, wapùla tàwàlàlà,” teppù Jesus uya.
Yei Molopai Itepelu
33 “Wakù meluntà yei yesak pe ewechi kon màlà wakù itepelu yepolo kon pa. Italumayippù yei yesak pe ewechi kon yau àli itepelu yepolo auya'nokon màlà, masapùla yei màlà tùttusen itepelu winà. 34 Àkài yamùk, atta ken uchi wakù pe euselupa kon àli pe echii'ma'nokon? Masapùla ewan yawon yekamanài màlà mùta. 35 Wakù kappon mùkkàlà wakù ton yenpakkanài wakù pe tewan wechi yapai molopai àli kappon mùkkàlà àli ton ne'nài àli tewan yawon yapai,” teppù Jesus uya. 36 “Molopai sàlà tekamayaik àpàkù'nokon. Ittuntok Weyu yattai tamù'nawolon kon uya màlà àli pe tùttuse pùla tùuselupappù kon yekama. 37 Masapùla amaimuppù kon yapulà màlà eyittutok kon ike pe, wakù pe ewechi yekamanài pe wapùla àli pe ewechi yekamanài pe,” teppù Jesus uya.
Yà'là Ken Ittu Jonah Winà
38 Màlàyau enupannan Law pàk tonpa yamùk molopai Pharisee yamùk tonpa uya, “Enupanài, tensan yekkwa ton pen kupù auya enenpai ina man ànùk pe là ewechi yekamanài pe,” teppù. 39 “Àli ton molopai ailon ton pen mùkyamlo tensan yekkwa ton pen kuttoppe yekamapponnan! Ikupù pen màlà tùse Kaatù Maimu yenpoikanài Jonah pàk neken iwekkussak lùppù yekama màlà. 40 Jonah wechippù eke molok lotta yau àsolùwau wei molopai àsolùwau ewalupà, màlà kasa làma Kàyik Mumu wechi màlà i'nau non yau. 41 Ittuntok Weyu yattai Nineveh pon kon wà'mùssakka màlà, molopai àli pe tok uselupa àpàkù'nokon, masapùla tùwelattàsak kon tùmakuyi kon winàpai pàk Jonah uya itekale yekama yau. Molopai, talà man ekeiwa Jonah yentaino! 42 Ittuntok Weyu yattai Sheba pon Kuwin wà'mùssakka màlà molopai àli pe iichelupa màlà àpàkù'nokon, masapùla mei Solomon uya tùpukketù yai enupantok yetase tùutàsak pàk. Molopai, talà man ekeiwa Solomon yentaino!” teppù Jesus uya.
Àli Akkwalù Wennappotok
43 “Tùwepakkasak kappon yapai yau, àli akkwalù utà màlà a'mun pata yawàlà tùwàlàkkapù patassek iwa pàk. Yepolo tùuya pùla iwechi yau, 44 ‘Uyùwùk tak wennappo màlà unnàmàppù tak,’ te ya. Tùwelepansak yau tùwùk yepolo ya itawon pùla, yakolokasak molopai wakù pe ikonekasak. 45 Molopai iità màlà, 7 pan kon tu'ma àli akkwalù yamùk nesse ta'là, àli ton kulu tentaino kon. Tok uyàpù màlà molopai tok wemapù molo. Màlàyau kappon wechi màlà àli pe kulu wapiya tùwechippù yentai. Sàlà kasaichi iwechi màlà sàlà yattaino kon àli ton kappon yamùk winàkàik,” teppù Jesus uya.
Jesus Yan Molopai Yakonnon
46 Kappon yamùk yelupa pàk lùppù Jesus wechi tùse, ichan molopai yakonnon wechippù polopo satik pe, enelupapai tùwechi kon pàk. 47 Màlàpàk kappon yamùk tonpa uya Jesus pàk, “Masa yenkà, asan molopai ayakonnon molo man polopo molopai eyelupapai tok man,” teppù. 48 Jesus uya yeikuppù, “Ànùk mùkkàlà usan? Ànùkyan mùkyamlo uyakonnon?” tukaik. 49 Màlàyau temyatù yenkappù ya tùnenupa ton winàkàik. Molopai, “Masa yentàk kon, pùsamlo mùkyamlo usan molopai uyakonnon! 50 Masapùla Ukàipùnù wettok ikupù tùuya i'che ku'nài mùkkàlà uyakon, uwàlichi, molopai usan,” teppù Jesus uya.
Umà Pànnài Pantomù
1 Màlà wei yattai là Jesus uya tapùi nàmàppù molopai iitàppù palau yena pona. Molo iweleutappù kappon yamùk yenupa toppe tùuya. 2 Tukke kulu kappon yamùk iwepili'chak kon wechippù màlà. Màlàpàk iwenukuppù kanau yak molopai chichiu pe iwechippù yau, kappon yamùk wechi satik pe tuna yena polo tùse. 3 Panton yamùk yapulàppù ya màlà tukke tok yelupa tùuya yau. “Tùwàppànsen utàppù tùnpàmà pànse. 4 Tùnpàmà soloka ya tùse tùulon kon wessolokappù asantawà molopai tolon yamùk uyàpùppù, inapùppù tok uya. 5 Tùulon kon wessolokappù tàk pon malalon nùkkwà non pona. Kùyali yenappà wenutappù màlà asse'ne, masapùla non wechi i'nau pùla pàk. 6 Tùwepakkasak yau wei uya echikili ton kùyali yekkwa yeke'napankappù molopai iwaipùtappù, masapùla i'nak iikalatasak pùla iwechi pàk. 7 Tùulon kon wessolokappù àlittak, màlà usemokkappù kùyali yek pokonpe molopai yeulankappù ya. 8 Tùse tùulon kon wessolokappù wakù non yak. Iwattappù molopai iwepetappù. Tùulon kon wechippù 100 pe itepelu, tùulon kon 60 pe molopai tùulon kon 30 pe. 9 Yetatàk kon uchi tùpana ke ewechi kon yau!” teppù Jesus uya.
Panton Yekamatok Ipàkànsau
10 Màlàyau Jesus nenupa ton uyàpùppù ipyak molopai tok uya yekamappoppù, “Yà'là pe ken iwechi pàk panton yapulànài àmàlà kappon yamùk yelupa auya yau?” tukaik. 11 “Tùttusen pen Itepulu pe we'nàtok epùn po ittutok tùsak man apyakù'nokon. Tùse mùkyamlo piyak pùla,” tukaik Jesus uya tok maimu yeikuppù. 12 “Masapùla kappon yà'làlà yesak lepa màlà eke peiwa, eke peiwa nen uchi itesak pe tùwechi yentai itesak pe iwettoppe. Tùse mùkkàlà yà'là pùla nai'nùk winàpai malalon itesak pe iwettok mokka màlà. 13 Sàlà kasaichi iwechi pàk panton yapulànài iulà tok yelupa uya yau, masapùla‘Tok uya là yene, tùse tok uya yene pùla iwechi. Molopai tok uya là yeta tùse tok uya yeta pùla. Molopai tok uya ittu pùla iwechi.’ 14 Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uselupappù màlà kasa iwechi màlà tukaik kasa,‘Yeta là auya'nokon màlà, tùse ittu auya'nokon pen. Yene là auya'nokon, tùse yene auya'nokon pen. 15 Masapùla pùsamlo kappon yamùk yewan wenasak sa'man pe man. Tok pana uya yeta pùla molopai tenu kon yakkosak tok uya. Màlà kasa pùla iwechi yau tenu kon ke tok uya yene eppaino. Tùpana kon ke tok uya yeta. Tok uya ittu tewan kon ke eppaino,molopai tok welattàsak yau, tok ipittà uya,’ tawon,” teppù Jesus uya. 16 “Amyamlo nen, wakù pe messatàik! Eyenu kon nenyan molopai apana kon netayan. 17 Ailon kulu sàlà, tukkan kon Kaatù Maimu yenpoikannan molopai wakù ton kappon yamùk wechippù menyatài'nùk enenpai, tùse tok uya yeneppù pen. Molopai metayatài'nùk enetapai tùse tok uya yetappù pen,” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Tùwàppànsen Pantomù Nekama Yekama
18 “Masaichi yetatàk kon molopai Tùwàppànsen pantomù nekama pàk esenupatàk kon. 19 Mùkyamlo itepulu pe we'nàtok yekale yetannan, tùse ittunnan pen wechi màlà tùpànsen kùyali yenappà iwessolokasak lùppù asantak kasa. Ene Makui tùuyàssen molopai ipànsak lùppù tok yewan yau mokkanài. 20 Tùpànsen iwepukasak lùppù tàk pon non pona, mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan molopai yanùnnài nan tùutauchinpaik asse'ne yeta tùuya'nokon pe. 21 Tùse i'nak tok yak itekale wewomù pen, màlàyau tachin pe tok uko'mamù pen. Ittuntok molopai poni'chimantok uyàssak wakù itekale pàkànsau yau, asse'ne tok we'nonka màlà. 22 Tùpànsen iwepukasak lùppù àlittak màlà mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan. Tùse utaimelunpantok sàlà motau wema'nàtok pàk molopai mamin kuttok wakùli wannà pe màlà Kaatù Maimu yeulankanài. Molopai tok wepeta pen. 23 Molopai ipànsak lùppù wakù non yak mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan molopai ittunnan, tùwepetasan mùkyamlo tùulon kon 100 pe là, tùulon kon 60 pe, molopai tùulon kon 30 pe là,” teppù Jesus uya tok pàk.
Àlitta Pantomù
24 Jesus uya tok pàk tùulon panton yekamappù màlà. “Itepulu pe we'nàtok epùn po wechi màlà wakù kùyali yenappà pànnàippù tù'mà yau kàyik kasa. 25 Ewalupàttau kappon yamùk we'nùnsak tùse, iteyaton uyàpùppù molopai àlitta pàmàppù ya paali yek kùlottawà molopai iitàppù. 26 Kùyali yek wattappù molopai iwepeta yattai nen uchi àlitta wattappù nàlà. 27 Kàyik yapyoto yamùk uyàpùppù màlà ipyak molopai ipàk, ‘Ina yepulu, wakù ku kùyali yenappà mùpàntai à'mà yau, i'nailàpai ken àlitta uyàssak màlà?’ teppù tok uya. 28 “‘Eyaton uya ikussak màlà,’ tukaik yeikuppù ya. ‘Àlitta kalapàsse na' ina utà i'che messan?’ tukaik tok uya yekamappoppù. 29 ‘Kane, masapùla àlitta pilipù auya'nokon tùse kùyali yek yamùk kalapàtù auya'nokon, màlà yamùk pokonpe. 30 Tàwà kùyali yek molopai àlitta tukaik là nattai tamùkke kùyali pilipù ponalà. Molopai nen uchi kùyali pili'nài nan pàk, àlitta ikalapàttàk kon wapiya molopai mùmùttàpàttàik tamonke'ne yenu'ma kon pa apok yak. Molopai nen uchi paali mipilittàik molopai itùwùk tak mùnonkatàik,’ te uya sàlà,” teppù Jesus uya.
Mustard Yenappà Pantomù
31-32 Jesus uya tok pàk tùulon panton yekamappù, “Kaatù wettok itepulu pe wechi màlà mustard yenappà kappon nalà molopai tù'mà yau inpàmà kasa. Elekkwà kulu tamù'nawolon kùyali yenappà ma'lan, tùse iwattasak yau eke pe kùyali yek yamùk umà yawon kon yentai tùwenasen, màlàyau tolon yamùk tùuyàssan molopai tùpon kon ka'nài nan ipanta yamùk pàk,” tukaik.
Pùlomù Yapuluwetanù'nài Pantomù
33 Tùulon tu'ma panton yekamappù ya, “Itepulu pe we'nàtok epùn po wechi màlà apuluwetanù'nài nossan nùtùlù eke pùlomù yak yoi'ma toppe ya tamù'nawàlà iwapuluweta ponalà kasa,” tukaik.
Jesus Uya Panton yamùk Yapulàtok
34 Jesus uya panton yamùk yekamappù màlà tamù'nawàlà sàlà yamùk yekama tùuya tukkan kon kappon yamùk pàk yau, panton tekamaik pùla lùkkwà là iichelupappù pen. 35 Sàlà kupùppù ya màlà Kaatù Maimu yenpoikannan uselupappù kasa, “Panton yapulà uya màlà tok yelupa uya yau. Màlà yamùk ittusak kon pen, non konekappù motapai yekama uya màlà,” tawon.
Jesus Uya Àlitta Pantomù Nekama Yekama
36 Màlàyau Jesus uya tukkan kon kappon yamùk nàmàppù molopai iitàppù tapùi tak. Inenupa ton uyàpùppù ipyak molopai ipàk, “Ina pàk yekamakà yà'là yekama àlitta umà yawon pantomù uya,” teppù tok uya. 37 Jesus uya yeikuppù, “Kàyik wakù kùyali yenappà pànnài mùkkàlà Kàyik Mumu. 38 Umà màlà wolù. Wakù tùpànsen kùyali yenappà mùkyamlo kappon yamùk itepulu pe iwettok ton. Àlitta mùkyamlo kappon yamùk Ene Makui ponalok kon. 39 Molopai eyaton àlitta pànnàippù mùkkàlà Teepùlù. Pili'nàtok yattai màlà, pata weyu wenukattok, molopai pili'nài nan mùkyamlo inchelù yamùk. 40 Àlitta pili'chak molopai ipottà apok yau, kasa làma iwechi màlà pata weyu wenukattok yau. 41 Kàyik Mumu uya tiyinchelùyi yamùk yeunoko màlà, molopai tok uya itepulu pe iwettok yapai tamù'nawolon kon kappon yamùk wemakuima toppe tok ku'nài nan pilipù màlà, molopai tamù'nawolon kon àli ku'nài nan. 42 Molopai nen uchi tok uya tok yenu'ma màlà apok patassek yak. Molo tok kalawù màlà molopai tùyà kon kàlàlài'ma tok uya. 43 Màlàyau nen uchi ikasa tùwessan ulenpamù màlà akkwa pe wei kasa tùkàipùnù kon wettok Itepulu pe patassek yau. Masaichi yetatàk kon, tùpana kon ke ewechi kon yau!” tukaik.
Yonansak
Mamin Yekale 44 “Sàlà kasaichi epùn po Itepulu pe we'nàtok wechi màlà. Wakù mamin yonansak umà yau kasa. Kàyik uya là yepolo, màlàyau iwaputtà tu'ma ya. Tùutauchinpase kulu tùutàsen mùkkàlà tamù'nawolon itesak pe tùwettok chilanmase, molopai nen uchi tùwennapposen molopai umà ye'manài,” teppù Jesus uya. 45 “Molopai sàlà kasa nàlà itepulu pe we'nàtok epùn po wechi màlà. Mamin ye'manài uya wakù ton kulu pearl yamùk iwa kasa. 46 Wakù pe kulu tùwessen molopai epekkek yeposak tùuya yau, tùutàsen mùkkàlà tamù'nawàlà itesak pe tùwettok chilanmase molopai nen uchi pearl ye'manài,” teppù Jesus uya.
Punwe Pantomù
47 “Molopai sàlà kasa nàlà itepulu pe we'nàtok epùn po wechi màlà. Punwe yenu'masak tuna kak, molopai ànùk yekkwa ton nà molok yamùk ya'chinài kasa. 48 Iwanùssak yau, molok ya'chinnan mùkyamlo ipàlàkannan tuna yena pona molopai tùweleutasan molok yamùk menkase. Wakù ton tùnnan mùkyamlo iten yak molopai ene yamùk yenu'mannan mùkyamlo. 49 Sàlà kasaichi iwechi màlà pata weyu wenukattok yattai. Inchelù yamùk utà màlà molopai àli ku'nài nan kappon yamùk menka tok uya wakù ton kùlottapai. 50 Tok uya àli ku'nài nan yenu'ma màlà apok patassek yak. Molo tok kalawù màlà molopai tùyà kon kàlàlài'ma tok uya,” teppù Jesus uya. 51 “Sàlà yamùk ken na' mùttuyatàu?” tukaik Jesus uya ta'lon kon yekamappoppù. “Ewaik,” tukaik tok uya yeikuppù. 52 Màlàpàk yeikuppù ya, “Sàlà uyaichi yekamasak màlà, tamù'nawolon kon Law pàk enupannan itepulu pe we'nàtok epùn po pàk yenupasak kon wechi màlà tapùi yesak emennak ton molopai penalok kon mamin yamùk yenpakkayai'nùk ipilittok tùuya tapai kasa,” tukaik.
Jesus Nulunpasak Nazareth Po
53 Sàlà yamùk panton yekama pàk tùwenukassak yau, Jesus uya màlà pata nàmàppù. 54 Molopai iwennappoppù màlà tùpata yak. Molo kappon yamùk yenupappù ya tok wepilittok itak tau, molopai mùkyamlo iichelupa yetannan nùssan usenumenkasak wechippù màlà. “I'nailàpai ken uchi màlà tùpukketù yepoloppù ya? Molopai yà'là yekkwa ken uchi màlà inkupù tensan yekkwa ton pen?” tukaik tok usekamappoppù tiyiwalà'nokon. 55 “Tapùi yamùnài mumu pen ken na' mùkkàlà? Mary pen ken na' mùkkàlà ichan yesek? Molopai James, Joseph, Simon, molopai Judas tawonnan pen ken na' uchi mùkyamlo yakonnon? 56 Tamù'nawàlà pùla ken na' uchi iwàlichi ton talà nemassan? I'nailàpai ken uchi sàlà yamùk yepoloppù ya?” tukaik tok usekamappopàtùppù. 57 Màlàpàk tok uya inulunpappù. Jesus uya tok pàk, “Kaatù Maimu yenpoikanài mùkkàlà tùnamasen i'nailà là tùse ipata po molopai itonpa yamùk kùlottau pùla,” teppù. 58 Molopai tensan yekkwa ton pen kupùppù ya pen màlà molo masapùla ailon te tok uya pùla iwechi pàk.
John Enpataukanài Welittok
1 Màlà yattai pata yesak Herod uya Jesus yekale yetappù. 2 “John Enpataukanài we'wuluukasak mùkkàlà nai'nùk, màlàpàk nen màlà apàikkek pe tensan yekkwa ton pen wekkupù yai,” teppù ya tapyoto ton pàk. 3 Màlà wapiya Herod uselupappù màlà John ya'chi toppe molopai yaulonpàttoppe, molopai patiki'chi tak itùtoppe. Sàlà kupùppù ya màlà Herodias takon Philip noppù wenai. 4 Masapùla John wechippù màlà Herod pàk, “Law maimu yawàlà pùla iwechi màlà mùkkàlà wechi apyau yau,” te pàk. 5 Herod wechippù màlà John ànwàpai, tùse iichenalippappù màlà ilinà pàk masapùla Kaatù Maimu yenpoikanài pe tok uya ittu pàk. 6 Herod uya tùwentuppù weyu lùppù kupù yattai Herodias yema'nomù mananùppù màlà tukkan kon kappon yamùk yemlotopo. Herod utauchinpasak wechippù màlà. 7 Màlàpàk ema'non pàk, “Yà'làlà yenna auya yau elepa uya màlà!” teppù ya Kaatù yesek tùkà'maik. 8 Màlàyau tùsan nekamappù yennappù ya, “John ippaippù ke kùlepakà palapi po!” teppù ya. 9 Kin usewankono'masak wechippù, tùse ikupù uya tesak tùuya tùkaklamu yamùk yemlotopo pàk, màlà ema'non wettok i'che kasa ikuttoppe yekamappù ya màlà. 10 Màlàpàk nen uchi John ippai yattà woton yapyontàppù ya patiki'chi tau. 11 John ippaippù nepùppù nen uchi màlà palapi po molopai ema'non yemyak itùlùppù, molopai tùsan yemyak yalàppù ya. 12 John nenupa ton nùssan uyàpùppù màlà itàkàpù yense molopai tok uya iwu'nattàppù. Molopai nen uchi tok utàppù Jesus pàk yekamase.
Jesus Uya 5000 Pan Kon Kàyik Yamùk Yewetù
13 Màlà yekale lùppù yetasak tùuya yau, màlà pata nàmàppù Jesus uya kanau yau molopai iitàppù tùkkenan pata yak tewincha. Kappon yamùk uya yetappù màlà. Màlàyau tùpata kon nàmàppù tok uya, molopai tok utàppù ite'mappù pàk paluppolo. 14 Jesus wepalùkappù màlà kanau yapai, tukkan kon kappon yamùk yensak tùuya yau iichentuppappù tok pàk, molopai tok ye'netù ipittàppù ya. 15 Màlà ko'manpe inenupa ton uyàpùppù ipyak. Molopai, “Ko'manpe kulu iwenasak man molopai sàlà pata màlà tùkkenan. Kappon yamùk yeunokkà, tàwà tok nùtài pata yamùk yak teipa kon woton ye'mase,” teppù tok uya. 16 “Tok utà pen nen màlà. Amyamlo pe tok yewettàk kon,” tukaik Jesus uya tok maimu yeikuppù. 17 “5 pan neken pùlomù pusak molopai asa'lon kon neken molok yamùk ina piyau man,” tukaik tok uya yeikuppù. 18 Tùnenupa ton uya tùpyak inettoppe yekamappù Jesus uya. 19 Kappon yamùk weleuta toppe wanak pona Jesus uya yekamappù tok pàk. Màlàyau 5 pan pùlomù pusak molopai asa'lon kon molok yamùk tawon yanùmùppù ya. Tenu tùlùppù ya epùn winàkàik, molopai tenki teppù ya. Pùlomù pusak yamùk pilipàtùppù ya molopai itùlùppù ya tùnenupa ton yemyak, molopai inenupa ton uya itùpàtùppù kappon yamùk yemyak. 20 Tamù'nawàlà tok uta'lettàppù màlà i'che tùwettok kon yawàlà. Màlàyau Jesus nenupa ton uya iwà'nànsak lùppù yanukuppù 12 pan wali'cha yamùk lùmà yak. 21 Kàyik yamùk iita'lettàsak kon wechippù màlà 5000 pe, tùse nossan yamùk molopai mule yamùk pokonpe pùla tok ittusak.
Jesus Uyàpù Tuna Polo
22 Màlàyau màlà pe kulu là Jesus uya tùnenupa ton wenuttoppe kanau yak yekamappù molopai tok utà toppe tùwapiya palau latoi pona, kappon yamùk yeunokoi'ma. 23 Kappon yamùk yeunoko tùpo iitàppù màlà iklù pona tewincha, àpùlemase. Ko'manpe iwenakassak tùse Jesus wechippù molo tewincha. 24 Sàlà yattai'ne kanau wechippù màlà mei tuna kau, chipa'chipa uya kanau làkàilàkàimappù màlà masapùla assetun utasse'nùmùppù meluntà pe ipona. 25 Ko'làma wei wepakka wapiya Jesus uyàpùppù tok piyak tuna polo. 26 Tuna polo iyàpù yensak tùuya'nokon yau, inenupa ton wettalipasak wechippù màlà. “Akkwalùppà mùkkàlà!” teppù tok uya, molopai tok wentaimepàtùppù tùusenalippa kon pàk. 27 Jesus uya tok yelupappù màlà asse'ne. “Meluntàk ettàk kon! Iulà mùkkàlà. Kettalipatàu!” tukaik. 28 Màlàyau Peter uselupappù, “Uyepulu, àmàlà pe kulu iwechi yau, tuna polo apyak uyàttoppe ikukkà,” tukaik. 29 “Àikkàichi!” tukaik Jesus uya yeikuppù. Peter wuttàppù màlà kanau yapai tuna pona, molopai iitàppù tuna polo Jesus piyak. 30 Tùse assetun yensak tùuya yau Peter wettalipappù molopai tùuseulanka wepyattà yau. “Kùpùikattàkà, Uyepulu!” teppù ya. 31 Asse'ne Jesus usenkappù iwinàkàik ya'chippù ya molopai ipàk, “Attu'mùla kulu ailon tetok auya man! Yà'là pe ken uchi iwechi pàk ailon te auya pùn?” teppù ya. 32 Asaklàma tok wenukuppù màlà kanau yak molopai assetun weleutappù. 33 Ya'lon kon kanau yawon kon uya Jesus yapulàppù. “Ailon pe Kaatù Mumu àmàlà!” teppù tok uya.
Jesus Uya E'nek Ton Ipittà Gennesaret Po
34 Tok uya tuna nuklàtùppù. Molopai tok uyàpùppù pata Gennesaret pona. 35 Màlà yattai kappon yamùk uya molo Jesus wechi ittuppù. Màlàpàk e'nek ton nettoppe kappon yamùk uya tok uya yekamappù. Tamù'nawolon pata woino kon pata yamùk yapai e'nek ton nepùppù tok uya Jesus piyak. 36 Ipawanattàppù tok uya e'nek ton uya neken nà ipon yepi yappàttoppe. Molopai tamù'nawolon kon ipon yepi yappà'nài nan nùssan uchipittàppù.
Kùtamo Kon Yamùk Uya Enupantok
1 Màlàyau Pharisee yamùk tonpa yamùk molopai enupannan Law pàk, uyàpùppù màlà Jesus piyak Jerusalem poi molopai tok uya yekamappoppù. 2 “Ya'là pe ken iwechi pàk màlà enenupa ton wechi kùtamo kon yamùk nùtùlùppù kùyemyakù'nokon enupantok maimu yawàlà pùla? Temyatù kon kukannan pen neichi mùkyamlo ko tùuta'lettà kon wapiya lù!” tukaik. 3 Jesus uya yeikuppù, “Molopai yà'là pe ken uchi iwechi pàk Kaatù uya enupantok maimu yawolon kon nà pen amyamlo, molopai eyiwalà'nokon neken eusenupatok kon yawàlà tùwessan? 4 Masapùla Kaatù uya, ‘Àkàipùnù kon molopai asan kon inamatàk kon,’ molopai, ‘Ànù'là àli pe tùkàipùnù pàk wapùla tùsan pàk tùuselupasen wànà màlà,’ teppù. 5 Tùse kappon yamùk yenupannan amyamlo. Kappon wechi yà'làlà tùnapulà yek tùkàipùnù wapùla tùsan pùikattàtok yesak pe tùse, ‘Kaatù ponalok sàlà,’ te ya yau, 6 ‘tùkàipùnù nama ya pen nen uchi màlà.’ Sàlà kasaichi Kaatù Maimu ku'nài nan amyamlo yà'là pen kasa, ewinàpaino Enupantok yawàlà ewechi kon pa,” tukaik. 7 “Tùusennakasan amyamlo! Ikasa kulu Isaiah wechippù man pena àpàkù'nokon tùuselupatok yau! 8 ‘Pùsamlo kappon yamùk mùkyamlo unamannan tùmaimu kon ke neken. Tùse tok yewan wechi màlà mei kulu uwinàpai. 9 Uyapulànnan mùkyamlo iwoton pe pùla,masapùla kappon nùkonekappù enupantok pàkkappon yamùk yenupannan mùkyamlo enupantok uya pe iwechi kasa!’” teppù ya.
Kappon Ku'nài Àli Pe
10 Màlàyau Jesus uya tukkan kon kappon yamùk kà'mappù tùpyak molopai tok pàk, “Yetatàk kon uchi, molopai ittutàk kon! 11 Kappon mùtak tùutàsen màlà àli pe iku'nài pen. Tùse intapai làkku nepakkayai'nùk màlà àli pe iku'nài,” teppù ya. 12 Màlàyau Jesus nenupa ton uyàpùppù ipyak molopai, “Pharisee yamùk yewanma pe na' euselupasak mùttuyan?” teppù tok uya. 13 “Tamù'nawolon yei Ukàipùnù epùn pon nùpàmàppù pen kalaka màlà,” tukaik Jesus uya yeikuppù. 14 “Tàwà tok nechii. Enpùnon mùkyamlo enpùn yanài nan. Molopai enpùn uya tùulon enpùn yalà yau, asaklàma tok wepuka màlà non yakasak yak,” teppù Jesus uya. 15 Peter uselupappù, “Ina pàk sàlà panton nekama yekamakà,” tukaik. 16 Jesus uya tok pàk, “Ittuichi auya'nokon pùla lùppù kulu nai? 17 Ittuichi auya'nokon pùla nai? Kùyali mùta yak tùtùsen màlà lotta yak tùutàsen, molopai tùwepakkasen esak yapai. 18 Tùse màlà tùwepakkasen inta yai màlà tùuyàssen itewan yapai, màlà yekkwa ton màlà àli pe kappon ku'nài. 19 Masapùla itewan yapai àli pe usenumenkantok uyàpù màlà, wàntoppe ya, tùulon noppù pokonpe iwettok, molopai inàkàluntok, amak pe iwettok, molopai kasei pe molopai àli pe iichelupatok. 20 Sàlà yamùk uchi màlà kappon ku'nài àli pe. Tùse uta'lettàn mùyak tùkukase pùla uya kappon kupù àli pe pen màlà.”
Ailon Tetok Nossan Uya
21 Jesus uya màlà pata nàmàppù molopai iitàppù pata Tyre molopai Sidon tawon piyawon yak. 22 Canaan pon nossan màlà pata yau tùwemassen uyàpùppù màlà ipyak, “Uyepulu, David Mumu, upàk tàwà esentuppakà! Uyema'nomù yau àli akkwalù man molopai àsà pe kulu man,” teppù ya. 23 Tùse Jesus uya yà'là teppù ipàk pen màlà. Inenupa ton uyàpùppù ipyak molopai ipawanattàppù tok uya, “Yeunokkà! Kùwenaimayan molopai eke pe nentaimepàssan!” tukaik. 24 Màlàyau Jesus uya yeikuppù, “Yeunossak iulà iitassak kon kaalinilu yamùk Israel pon kon kappon yamùk piyak neken,” tukaik. 25 Màlà yattai nossan uyàpùppù molopai iwepeimappù Jesus pùta piyau. “Kùpùikattàkà, Uyepulu!” teppù ya. 26 Jesus uya yeikuppù, “Ikasa pùla màlà mule yamùk yeipa yanùmù molopai a'a yamùk yemyak itùlù wechi,” tukaik. 27 “Ailon màlà, Uyepulu, tùse a'a yamùk là nen iwà'nànsak lùppù wepukasak tesak yeipa yapon poi na'nài!” teppù ya. 28 Màlàyau Jesus uya yeikuppù, “Meluntà ailon tetok ya àmàlà, nossan! I'che ewettok wekkupù màlà àponalok pe,” tukaik. Molopai màlà yattai kulu itema'nomù uchipittàppù màlà.
Jesus Uya Tukkan Kon Kappon Yamùk Ipittà
29 Jesus uya màlà pata nàmàppù molopai iitàppù Galilee pon palau yawàlà. Iwenukuppù iklù pona molopai iweleutappù molo. 30 Tukke kappon yamùk uyàpùppù màlà ipyak. Tùusasan pen, enpùnon, sesen pan kon nà nepùppù tok uya. Tùuselupasen pen nà. Molopai tukke tùulon kon e'nek ton nepùppù tok uya. Molopai Jesus pùta piyak tok nonkappù tok uya, molopai tok ipittàppù ya. 31 Kappon yamùk usenumenkasak wechippù màlà tùuselupasen pen uselupa yene tùuya'nokon yau, sesen pan uchipittàsak pàk, tùusasen pen usalà pàk, molopai enpùnon uya yene pàk. Molopai Israel Kaatùyi yapulàppù tok uya.
Jesus Uya 4000 Pan Kon Yewetù
32 Jesus uya màlà tùnenupa ton kà'mappù tùpyak molopai, “Usentuppayaik pùsamlo kappon yamùk pàk, masapùla upyau tok wessak man àsolùwau wei molopai tok nùnapù woton pùla man. Molopai tok tewesse pùla tok eneunoppai pùla wessaik, yattai pùla nen tok wenpulumanpàtù te'ma kon tau,” teppù ya. 33 Inenupa ton uya yekamappoppù, “I'nailà ken uchi sàlà wontaik yau kùyali yepolo ina uya, pùsamlo tukkan kon kappon yamùk yewettoppe?” tukaik. 34 “Yà'là kaichalà ken uchi pùlomù pusak yesak pe messatàu?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. “7 pe man molopai molok yamùk lùkkwà tukke pùla,” tukaik tok uya yeikuppù. 35 Màlàyau Jesus uya kappon yamùk weleuta toppe non pona yekamappù. 36 Màlàyau 7 pan pùlomù pusak molopai molok tawon yanùmùppù ya, tenki teppù ya. Molopai nen uchi ipilipàtùppù ya molopai tùnenupa ton yemyak itùlùppù ya. Molopai inenupa ton uya kappon yamùk yemyak itùpàtùppù. 37 Tamù'nawolon kon uta'lettàppù màlà i'che tùwettok kon yawàlà. Jesus nenupa ton uya iwà'nànsak lùppù yanukuppù màlà 7 pan wali'cha yamùk lùmà tanùkkapàsse. 38 Kàyik yamùk iita'lettàsak kon wechippù màlà tukke 4000 pe, tùse nossan yamùk molopai mule yamùk pokonpe pùla tok ittusak. 39 Màlàyau nen uchi Jesus uya kappon yamùk yeunokoppù màlà, iwenukuppù kanau yak, molopai iitàppù Magadan yawolon pata pona.
Tùwekkussen Yek Pen I'che We'nàtok
1 Pharisee yamùk molopai Sadducee yamùk uyàpùppù màlà Jesus piyak. Tok wechippù màlà ittui'che, màlàpàk tok uya yentok ipàkàlà kuttoppe ya yekamappoppù epùn poino pe tùwechi yekamanài pe. 2 Tùse Jesus uya tok yeikuppù, “Wei wewomù yau, ‘Wakù pe pata wechi pe man masapùla kak ichuweyu pe man,’ tawonnan amyamlo. 3 Molopai ko'làma, ‘Konok uta pe man, masapùla kak ichuweyu pe man molopai ewalupà pe,’ tawonnan. Pata weyu wechi atta là yekamannan amyamlo iwekkupù wapiya kak yau tense. Tùse sàlà yamùk pata weyu yekama auya'nokon pùla man yentok ipàkàlà pàk tense! 4 Àli ton molopai ailon ton pen mùkyamlo tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kuttoppe yekamapponnan. Ikupù pen màlà tùse yentok ipàkàlà Jonah pàk neken iwekkussak lùppù yekama,” teppù ya. Màlàyau tok nàmàppù ya molopai iitàppù.
Jesus Ya'lon Kon Uya Ittu Pùla Iwechi
5 Tùwuklàssak kon tuna latoi pona yau, Jesus nenupa ton uya pùlomù pusak yalà pùla tok uputtàkapùppù wechippù. 6 Jesus uya tok pàk, “Tùttuik ettàk kon Pharisee yamùk molopai Sadducee yamùk uya pùlomù yapuluwetanùttok pàk,” teppù. 7 Tok wessa'molùkappù màlà tùuselupa kon pàk tiyiwalà'nokon, “Pùlomù pusak nessa'nokon pùla iwechi pàk wate ya màlà,” tukaik. 8 Jesus uya màlà tok uselupa ittuppù, màlàpàk tok yekamappoppù ya, “Yà'là peichi iwechi pàk euselupa kon màlà eyiwalà'nokon pùlomù pusak pùla iwechi pàk? Attu'mùla kulu ailon tetok auya'nokon man! 9 Ittu ken na' uchi auya'nokon pùla lùppù nai, 5 pan pùlomù pusak pilipàtùppù uya 5000 pan kon kàyik yamùk ponalok pe? Yà'là kaichalà ken wali'cha yamùk yak yanùkkappù auya'nokon?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. 10 “Molopai màlà yamùk nàlà 7 pan pùlomù pusak yamùk pilipàtùppù uya 4000 pan kon kàyik yamùk ponalok pe? Yà'là kaichalà ken wali'cha yamùk yanùkkappù auya'nokon? 11 Yà'là kasa ken uchi pùlomù pusak pàk pùla eyelupa kon uya tùse ittu auya'nokon pùla nai? Tùttuik ettàk kon Pharisee yamùk molopai Sadducee yamùk uya pùlomù yapuluwetanùttok pàk!” teppù ya tok pàk. 12 Màlàyau nen uchi Jesus nenupa ton uya ittuppù màlà, elannek pe tùwechi kon pùlomù yak tùtùsen yapuluwetanùttok pàk iichelupa pe pùla, tùse enupantok làkku Pharisee yamùk molopai Sadducee yamùk uya pàk.
“Àmàlà Mùkkàlà Christ”
13 Jesus utàppù màlà pata Caesarea Philippi piyawon yak, molo tùnenupa ton yekamappoppù ya, “Ànùk pe ken Kàyik Mumu wechi tawonnan kappon yamùk?” tukaik. 14 “Tùulon kon uya John Enpataukanài te. Tùulon kon uya Elijah te, tùulon kon uya Jeremiah te tùse, wapùla tùulon uya là Kaatù Maimu yenpoikanài te,” tukaik tok uya yeikuppù. 15 “Amyamlo nen? Ànùk tawonnan nen ken amyamlo?” tukaik tok yekamappoppù ya. 16 Simon Peter uya yeikuppù, “Yeunossak àmàlà Christ, tàwàlàlà tùwemassen Kaatù Mumu,” tukaik. 17 “Simon, Jonah mumu, ipùlemasak àmàlà! Masapùla sàlà usenpoikappù kappon winà là pen màlà tùse Ukàipùnù epùn pon winà. 18 Màlàpàk eyesettà uya sàlà Peter pe, tàk pe. Molopai sàlà tàk po uso'chiyi yamù uya màlà. Weli'nàtok là uya yentaika pen màlà. 19 Molopai itepulu pe we'nàtok epùn po yakkokatok kon ke elepa uya màlà. Yà'làlà ànnulunpa non po nulunpa màlà epùn po, molopai yà'làlà ananùmù non po yanùmù màlà epùn po,” teppù Jesus uya. 20 Màlàyau Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Ànù'là pàk Christ pe wechi kùsekamatàu,” teppù.
Jesus Uselupa Tùwelittok Pàk
21 Màlà motapai nen uchi Jesus uya tùnenupa ton yelupappù màlà, “Utà pe man Jerusalem pona molopai tùnamasan uya utalumattà màlà ipla àsà pe, eke ton paatele yamùk yepulu yamùk, molopai Law pàk enupannan uya. Uwànà màlà molopai icholùwano wei yattai uwuluuka màlà,” tukaik. 22 Peter uya yalàppù màlà miya tewincha molopai Jesus yàulàmappù ya. “Kane Uyepulu! Sàlà wekkupù kulu ewinàkàik pen nà màlà!” tukaik. 23 Jesus welattàppù màlà molopai Peter pàk, “Uwinàpai itàkà, Settan! Uye'ma wakkà'nài àmàlà, masapùla sàlà yamùk eusenumenkatok màlà kappon pe usenumenkantok, Kaatù winàpai iyàssak pen!” teppù ya. 24 Màlàyau Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Ànù'là wechi uya'là àippai yau, tàwà ne'nonkai, molopai pulusuk tùnalà pe nai'nùk yanùmùi, molopai tàwà uya'là nùyàpùi. 25 Masapùla ànù'là tùwemattok ku'nài tùponalok pe uya ila'chima màlà. Tùse ànù'là tùwemattok la'chimanài upàkànsau uya yepolo màlà. 26 Yà'làlà ken na' yepolo ànù'là uya tamù'nawolon wolù yawon kon yà'làlà yanùmù tùuya tùponalok pe yau, wapùla tùwemattok la'chima tùuya yau? Yà'làlà pùla iwechi màlà kappon nùtùlù tùwemattok mùnappo toppe tùuya. 27 Masapùla Kàyik Mumu uyàpù màlà tùkàipùnù yakkwayi molopai yapulàtok yau tiyinchelùyi yamùk pokonpe, molopai nen uchi tamù'nawolon kon ye'ma ya màlà tok nùkupùppù yawàlà. 28 Ailon kulu sàlà, tùulon kon satik pe man tùwelikù woton kon pen Kàyik Mumu uyàpù Kin pe yene tùuya'nokon ponalà,” teppù Jesus uya.
Jesus Wemyakanmatok
16 pe wei tùpo Jesus uya Peter molopai echiyakonnon James molopai John tawonnan yalàppù ta'là, molopai tok utàppù kawon wùk pona tewincha. 2 Tok uya yene tùse, Jesus wemyakanmappù. Itenpata wenappù màlà akkwa pe wei kasa. Molopai ipon wenappù aimu'ne akkwa pe. 3 Molopai nen uchi àsolùwawon kon Jesus nenupa ton uya Moses molopai Elijah tawonnan uselupa Jesus pokonpe yeneppù. 4 Màlàyau Peter uya Jesus pàk, “Uyepulu, wakù pe nen talà we'nà'nokon man. I'che ewechi yau, talà àsolùwau tapùi koneka uya, tewin àwùk pe, tewin Moses yùwùk pe, molopai tewin Elijah yùwùk pe tukaik,” teppù. 5 Iichelupa lùppù tùse akkwa katupluk uyàpùppù màlà tok yepoi molopai mayin uya katupluk yapai, “Pùsàlà mùkkàlà u'nùn kulu Umu, uyauchinpanài. Yetatàk kon!” teppù. 6 Mayin yetasak tùuya'nokon yau, Jesus nenupa ton wettalipasak kulu wechippù màlà. Màlàyau tok wekkawai'mappù non pona tenpata kon po. 7 Jesus uyàpùppù tok piyak molopai tok yappàtùppù ya. “E'wuluukatàk kon. Kettalipatàu!” teppù ya. 8 Màlàpàk tok uya tenu kon tùlùppù, molopai ànù'là yeneppù tok uya pen molo tùse Jesus neken. 9 Wùk poi tùwuttà kon yau Jesus uya tok pàk, “Ànù'là pàk sàlà menpàssatài'nùk kùsekamatàu Kàyik Mumu wuluuka weli'nàtok yapai ponalà,” teppù. 10 Màlàyau inenupa ton uya, “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk màlà Law pàk enupannan uya Elijah uyàpù màlà wapiya te?” tukaik yekamappoppù. 11 “Elijah làichi mùkkàlà tùuyàssen wapiya molopai tamù'nawolon koneka ya màlà. 12 Tùse tekamayaik àpàkù'nokon! Elijah uyàkkapùppù man molopai kappon yamùk uya ittu pùla iwechippù, tùse tok uya italumattàppù i'che tùwettok kon yawàlà. Màlà kasa làma Kàyik Mumu talumattà tok uya màlà,” teppù ya. 13 Màlàyau nen uchi inenupa ton uya John Enpataukanài pàk iichelupa ittuppù.
Walawok Muleppù Àli Akkwalù Yen Uchipittà
14 Ilinà kappon yamùk kùlottak tok wennapposak yau, kàyik uyàpùppù Jesus piyak, molopai tese'mu pona iwenappù itemlotopo. 15 Molopai, “Uyepulu, Umu pàk tàwà esentuppakà! Tùusa'mantapàssen mùkkàlà molopai àsà pe màlà imattanù'nài, tùwàpàpàssen nà apok yak wapùla tuna kak là. 16 Enenupa ton piyak tùnepùi tùse tok uya ipittà pùn,” teppù ya. 17 Jesus uya yeikuppù, “Ailon tawonnan pen molopai ikasa pùla tùwessan kappon yamùk! Yà'là pàkàlà ken sàlà apyau'nokon wechi? Yà'là pàkàlà ken sàlà àpàlika kon pàk wechi? Sà motak walawok inekkà upyak!” tukaik. 18 Jesus uya meluntà pe àli akkwalù pàk, “Epakkakà!” teppù, molopai iwepakkappù. Màlàyau màlà yattai kulu walawok uchipittàppù. 19 Màlàyau Jesus nenupa ton uyàpùppù ipyak amak yai molopai yekamappoppù tok uya, “Yà'là pe ken iwechi pàk ina uya àli akkwalù yenpakka pùla nechiinùk?” tukaik. 20 “Ailon tetok auya'nokon ma'le iwechi pàk. Ailon kulu sàlà, ailon tetok yesak pe ewechi kon mustard yenappà kasa là yau, sà wùk pàk, ‘Sàlà motapai itàkà mootak,’ te auya'nokon, molopai iità. Yà'làlà kupù auya'nokon! 21 Tùse tùuta'lettàik pùla wàpùlemantok neken màlà pùsàlà yekkwa yenpakkanài. Yà'làlà uya ikupù yentai iwechi màlà,” tukaik Jesus uya tok yeikuppù.
Jesus Uselupa Tu'ma Tùwelittok Pàk
22 Tamù'nawàlà tamùkke Galilee po tùuyàssak kon yau, Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Kàyik Mumu tùlù màlà kappon yamùk yemyak. 23 Tok uya iwànà màlà. Tùse icholùwano wei yattai iwuluuka màlà wema'nàtok yak,” teppù. Inenupa ton usewankono'mappù kulu màlà.
Kaatù Yùwùk Ponalok Pe Pùlayatta Ye'matok
24 Jesus molopai inenupa ton uyàssak Capernaum pona yau, Kaatù yùwùk ponalok pe tùtùsen pùlayatta pili'nài nan uyàpùppù màlà Peter piyak molopai yekamappoppù tok uya, “Eyenupanài ken na' Kaatù yùwùk ponalok pe pùlayatta tùnài?” tukaik. 25 “Ewaik, itùnài mùkkàlà,” tukaik yeikuppù ya. Peter wewonsak tapùi tak yau, Jesus uselupappù màlà wapiya, “Simon, yà'là kasa mesenumenkayan sàlà pàk? Ànùk winàpai ken pùlayatta yekkwa'nài nan sàlà non pon kon kappon yamùk kinù? Tùmu kon yamùk ka'lù, wapùla tùulon kon?” tukaik. 26 “Tùulon kon,” tukaik Peter uya yeikuppù. “Màlàpàk na' tok mumu yamùk uya ye'ma pen màlà. 27 Tùse pùsamlo kappon yamùk yaimelunpa toppe ikupù i'che pùla we'nà'nokon man. Màlàpàk tuna kak itàkà molopai konoik menu'maik tuna kak. Wapiya anmappù mùpàlàkaik, molopai intau eke chilùpa pùnyepolo auya màlà, Kaatù yùwùk ponalok pe pùlayatta ye'matok untùlù molopai àntùlù kaichalon. Malàik molopai tok me'maik,” teppù ya.
Ànùk Mùkkàlà Eke Kulu
1 Màlà yattai Jesus nenupa ton uyàpùppù ipyak, molopai tok uya yekamappoppù, “Ànùk ken itepulu pe we'nàtok epùn po yau eke kulu?” tukaik. 2 Jesus uya mule kà'mappù màlà, molopai i'mùssakkappù ya tok yemlotopo. 3 Molopai, “Ailon kulu sàlà, ewemyakanmasak kon molopai mule yamùk kasa ewenasak kon pùla iwechi yau, epùn po itepulu pe we'nàtok yak ewewomù kon pen màlà. 4 Màlàpàk mùkkàlà àssà'mùla nenayai'nùk pùsàlà mule kasa wechi màlà eke pe kulu epùn po itepulu pe we'nàtok yau. 5 Molopai kappon pùsàlà yekkwa mule yanùnnài uyesek yau, uya uyanùmù màlà,” teppù Jesus uya.
Amùipantok Àli Kuttok Yak
6 “Tùse ànù'là uya pùsamlo echikili ton ailon tawonnan upàk tonpa welattà toppe uwinàpai ikupù yau, wakù peiwa iwettok pan eke tàk yaulonsak i'mù pàk yau molopai iicheulanka toppe palau kak. 7 Àsà pe kulu sàlà wolù pon kon kappon yamùk pona iwechi màlà, masapùla molo màlà kappon yamùk welattà toppe iku'nài wechi. Màlà yekkwa ton wekkupù màlà, tùse àsà pe kulu iwechi màlà mùkyamlo iwekkuttoppe iku'nài nan pona!” teppù ya. 8 “Eyemyatù kon wapùla atta kon uya ewemakuima kon pa àkupù kon yau, yattàtàk molopai yenu'matàk! Wakù peiwa màlà itemyatù wapùla itta pùla wema'nàtok yak ewewomù yau iwechi, asaklàma eyemyatù kon molopai atta kon kupù auya'nokon molopai eyenu'ma kon tàwàlàlà tùuyassen apok yak yentai lùiwa. 9 Molopai eyenu kon uya ewemakuima kon pa àkupù kon yau, imokkatàk kon molopai yenu'matàk! Wakù peiwa màlà tewin itenu wema'nàtok yak ewewomù yau iwechi, asaklàma eyenu kon kupù auya'nokon molopai apok yak eyenu'ma kon yentai lùiwa,” teppù Jesus uya.
Iitassak Kaalinilu Pantomù
10 “Tùttuik mettàik, pùsamlo echikili ton kùkkuttàu i'nùmla. Tekamayaik àpàkù'nokon, tok inchelùyi yamùk mùkyamlo tàwàlàlà Ukàipùnù yenpata yennài nan epùn po. 11 Masapùla Kàyik Mumu uyàpùppù màlà iitassak kon pùikattàse. 12 “Yà'là tukaik ken mesenumenkayatàu? Yà'là kupù ken kàyik 100 pan kon kaalinilu yamùk itùkùn uya, tewin nà tok tonpa utassak yau? 99 pan kon nàmà ya wùk po màlà, iitassak kaalinilu iwase. 13 Ailon kulu sàlà, yeposak tùuya yau, tùutauchinpasen eke peiwa pùsàlà pàk, 99 pan kon iitassak kon pen pàk tùutauchinpa yentai. 14 Màlà kasa làma Àkàipùnù kon epùn pon wechi màlà pùsamlo echikili ton tonpa utatù i'che pùla,” teppù ya.
Tonpa Ewinàkàik Iwemakuimasak Lùppù
15 “Àtonpa kon uya àli kussak ewinàkài'nokon yau, ipyak mùtàtàik molopai ikasa pùla iwettok kon mekamatàik. Tùse ayupo pùla mùkuttàik ipokonpe neken. Eyeta kon ya yau, àtonpa mùnapposak auya'nokon màlà. 16 Tùse yeta ya pùla iwechi yau, tewin wapùla asa'là là kappon yamùk matàik aya'là'nokon, ‘tamù'nawàlà uselupantok yeta toppe tok uya,’ Kaatù Maimu uya wate kasa. 17 Tùse yeta ya pùla iwechi yau, mekamatàik so'chi tawon kon pàk. Molopai so'chi tawon kon yeta ya pùla iwechi yau, Kaatù ittunài pen kasa mùkuttàik wapùla pùlayatta pili'nài kasa,” teppù Jesus uya.
Tùnulunpasen Molopai Tanùnsen
18 “Màlàpàk uchi ailon kulu sàlà, yà'làlà ànnulunpa kon non po nulunpa màlà epùn po. Màlà ananùmù kon non po yanùmù màlà epùn po. 19 “Molopai tùulon yekama uya sàlà àpàkù'nokon. Yà'là yattai là amyamlo asa'lon kon uya eusenumenkatok kon konekasak àwàpùlematok kon ipona pe yau, iwekkupù màlà àponalok kon pe Ukàipùnù epùn pon winà. 20 Masapùla asa'lon kon wapùla àsolùwawon kon wepili'chak uyesek yau yattai, molo wechi màlà tok piyau,” teppù Jesus uya.
Tùusentuppasen Pen Apyoto Pantomù
21 Màlàyau Peter uyàpùppù Jesus piyak molopai yekamappoppù ya, “Uyepulu, yà'là kaichalà itekkwa ken utonpa uya àli kussak uwinàkàik yau ipàk usentuppa màlà? 7 pe ka' itekkwa lù?” tukaik. 22 Jesus uya yeikuppù, “Kane, 7 pe itekkwa pùla, tùse 70 pe'ne 7 pe itekkwa. 23 Masapùla itepulu pe we'nàtok epùn po wechi màlà, tapyoto yamùk uya tùwe'womatok kon ye'makapù i'chelok kin kasa. 24 Màlà yamùk kupù pàk iwepyattà yau kàyik nepùppù màlà ipyak iwomanàippù, tukke kulu pùlayatta pàk 10,000 talent yamùk kaichalà. 25 Tùse ye'matok ya ike pùla iwechi pàk, itepulu uya ichilanma toppe ikupùppù, inoppù, imunkà yamùk tukaik, molopai tamù'nawàlà itesak pe iwettok pokonpe, iwe'womatok ye'ma toppe. 26 Apyoto wenappù tese'muyok tepulu yemlotopo. ‘Masa tàwà kùmàmukkà, molopai eye'ma uya màlà tamù'nawàlà,’ tukaik ipawanattàppù ya. 27 Itepulu usentuppappù ipàk, màlàpàk tàwà iwe'womatok wettoppe ye'ma ya tukaik ikupùppù ya molopai iità toppe. 28 “Kàyik utàppù màlà molopai tùtonpa apyoto yepoloppù ya, tùwomanàippù tukke pùla là pùlayatta, 100 pe chilùpa pun. Ya'chippù ya molopai i'mùtumlukuppù ya. ‘Uwomatok auya ye'makà!’ teppù ya ipàk. 29 Itonpa apyoto wekkawai'mappù màlà itemlotopo molopai, ‘Masa tàwà kùmàmukkà molopai eye'ma uya màlà,’ tukaik ipawanattàppù ya. 30 Tùse iichentuppappù pen màlà. Patiki'chi tak itùtoppe ikupùppù ya. Tùwoyi ye'ma ya ponalà. 31 Màlà yensak tùuya'nokon yau, tùulon kon apyoto yamùk wekkussak wechippù wakù pe pùla kulu. Molopai tok utàppù tepulu kon piyak molopai tamù'nawolon yekamappù tok uya ipàk. 32 Màlàyau mùkkàlà apyoto kà'mappù itepulu uya. ‘Àli kulu àmàlà apyoto! Àpàk usentuppappù tamù'nawàlà ànkupùppù pàk, masapùla àpàk usentuppa toppe upawanattàsak auya pàk. 33 Eusentuppappù sàlà eppaino àtonpa apyoto pàk, usentuppappù àpàk kasa,’ teppù itepulu uya ipàk. 34 Itepulu we'naikasak kulu wechippù màlà. Molopai apyoto yeunokoppù ya patiki'chi tak italumattà toppe, tamù'nawàlà tùwoyi ye'ma ya ponalà. 35 Màlà kasaichi Ukàipùnù epùn pon uya tamù'nawàlà àkupù kon màlà, eyewan kon yapai àtonpa kon pàk eusentuppa kon pùla iwechi yau,” teppù Jesus uya.
Wemali'man Tùpo We'nonkantok
1 Sàlà yamùk pàk tùuselupakapù tùpo Jesus uya Galilee nàmàppù molopai iwennappoppù Jordan latoi pon pata Judea yawon pona. 2 Tukkan kon kappon yamùk uya màlà iwenaimappù molopai tok ipittàppù ya molo. 3 Pharisee yamùk tonpa yamùk uyàpùppù màlà Jesus piyak ittuse, tok uya yekamappoppù, “Yà'làlà wenai na' màlà kàyik uya tùnoppù nonka wechi enupantok yawàlà?” tukaik. 4 Jesus uya yeikuppù, “Kaatù Maimu yau ken na' yennài nan pen amyamlo, ‘Iwepyattà pe Konekanài uya kappon yamùk konekappù walawok molopai uli'chan tawonnan tesak ya?’ 5 Molopai Kaatù uya wateppù, ‘Sàlà wenai uchi kàyik uya tùkàipùnù molopai tùsan tawonnan nàmà màlà, molopai tok wekki'ma màlà tùnoppù pokonpe molopai asa'lon kon wena màlà tewin.’ 6 Màlàpàk, asa'là tok wechi pen nen uchi màlà, tùse tewin. Kappon uchi Kaatù niki'massan pantakatak,” teppù ya. 7 Pharisee yamùk uya Jesus yekamappoppù, “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk Moses uya, ‘Ànoppù ànnonkapai ewechi yau, inonka auya kaletayi itùkà itemyak molopai yeunoko pa,’ teppù kàyik pàk?” tukaik. 8 Jesus uya yeikuppù, “Moses uya, ‘Tàwà tùnoppù kon nonkai tok,’ teppù màlà, masapùla sa'man pe eyewan kon wechi pàk. Tùse sàlà kasa iwechippù pen màlà tamù'nawolon koneka yattai. 9 Tekamayaik àpàkù'nokon, ànù'là kàyik tùnoppù nonkanài, ailon pe pùla tiwinàkàik iwessak yau, molopai tùulon nossan pokonpe iwemali'masak uya àli kupù màlà,” tukaik. 10 Inenupa ton uya ipàk, “Sàlà kasa iwechi kàyik molopai inoppù tawonnan wechi yau, wakù peiwa nen tùwemali'mase pùla we'nà wechi màlà,” teppù. 11 Jesus uya yeikuppù, “Tamù'nawolon kon uya sàlà mayin yanùmù pen màlà, tùse mùkyamlo neken màlà ke ilepasak kon. 12 Tùulon kon mùkyamlo tùwemali'masan pen. Masapùla màlà kasa tùwentusak kon pàk, tùulon kon molonkonnà tùwemali'masan pen kappon yamùk uya tùkussak kon màlà kasa pàk, molopai tùulon kon tùwemali'masan pen itepulu pe we'nàtok epùn po pàkànsau. Ànù'là sàlà yanùnnài uya yanùmù màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Echikili Ton Mule Yamùk Pùlema
13 Tùulon kon kappon yamùk uya mule yamùk nepùppù màlà Jesus piyak temyatù tùtoppe ya tok pona molopai iwàpùlema toppe, tùse inenupa ton uya kappon yamùk yàulàmappù. 14 Tùse Jesus uya, “Tàwà mule yamùk nùyàpùi upyak, tok kùseleutanùttàu, masapùla epùn po itepulu pe we'nàtok wechi màlà pùsamlo yekkwa ponalok pe,” teppù. 15 Temyatù tùlùppù ya màlà mule yamùk pona, molopai nen uchi iitàppù.
Mamin Yesak Umoine
16 Màlà yattai kàyik uyàpùppù màlà Jesus piyak. “Enupanài, yà'là yekkwa ken wakù kupù uya, wema'nàtok yepotoppe uya?” tukaik yekamappoppù ya. 17 “Yà'là pe ken iwechi pàk wakù pe nai'nùk pàk uyekamappo auya màlà? Tewinan neken nen molo man, wakù. Enupantok ikukkà tàwàlàlà wema'nàtok yak àutà pa,” tukaik Jesus uya yeikuppù. 18 “Yà'là yekkwaichi enupantok?” tukaik Jesus yekamappoppù ya. Màlàyau yeikuppù ya, “Ànù'là kù'wànài, ànoppù pen pokonpe kechii, amak pe kechii, kasei pe kechii. 19 Àkàipùnù molopai asan tawonnan inamakà. Molopai ayakontalù i'nùnmakà eyiwalà mechi'nùnmayai'nùk kasa tawon,” tukaik. 20 “Tamù'nawolon sàlà yamùk enupantok maimu yawàlà wessak man. Yà'là tu'ma ken uchi kupù uya?” tukaik umoine uya yeikuppù. 21 Jesus uya ipàk, “Wakù pe, ikasa kulu eppai ewechi yau, itàkà molopai tamù'nawolon itesak pe ewettok ichilanmata, molopai entuppa'no kon mùlepaik molopai nen uchi mamin yamùk yesak pe ewechi màlà epùn po. Molopai uya'là àikkà,” teppù. 22 Sàlà yetasak tùuya yau, umoine utàppù màlà tùusewankono'maik, masapùla tukke kulu temamin ke tùwechi pàk. 23 Jesus uya nen uchi tùnenupa ton pàk, “Ailon kulu sàlà, sa'man pe kulu tukkan itemamin wewomù epùn po itepulu pe we'nàtok yak wechi màlà. 24 Tekamatukkayaik àpàkù'nokon, sa'man pe pùla lùiwa camel wepakka akkussa yenu yeuta yai wechi màlà. Mamin yesak wewomù epùn po itepulu pe we'nàtok yak yentai,” teppù nàlà màlà. 25 Yetasak tùuya'nokon yau inenupa ton usenumenkasak kulu wechippù màlà. “Ànùk wepùikattà ken uchi?” tukaik tok uya yekamappoppù. 26 Jesus uya tok yeneppù molopai tok yeikuppù ya, “Sàlà màlà iwekkupù yentaino kappon yamùk pona, tùse tamù'nawolon màlà Kaatù nùkupù,” tukaik. 27 Màlàyau Peter uya, “Masa yenkà ina uya tamù'nawolon nànsak man molopai aya'là ina man. Yà'là yepolo ken uchi ina uya?” teppù. 28 Jesus uya tok pàk, “Ailon kulu sàlà, Kàyik Mumu wechi chichiu pe wakù tapon po emennak pata weyu yattai yau, amyamlo unenupassan wechi nàlà màlà chichiu pe 12 pan aponnok yamùk po. 12 pan kon Israel kok yamùk ittu kon pa. 29 Molopai tamù'nawolon kon tùwùk kon nànnài nan nùssan, wapùla tùlunan yamùk tùpachi ton, wapùla tùkàipùnù kon, tùsan kon, tùmunkà kon yamùk wapùla tù'mà kon nànnài nan nùssan upàkànsau uya 100 pe itekkwa yepolo màlà molopai tàwàlàlà wema'nàtok yepolo tok uya. 30 Tùse tukkan kon wapiya nai'nannùk wechi màlà àkàmlàk, molopai tukkan kon àkàmlàk nai'nannùk sàlàpe wechi màlà wapiya,” teppù ya.
Tùwe'wotokomasan Umà Yau
1 “Epùn po Itepulu pe we'nàtok wechi màlà umà yesak ko'làma tùutàsen kappon yamùk tù'mà yau tùwe'wotokoma woton kon yepose kasa. 2 Tùwe'wotokomasan ye'matok tùuya konekappù ya màlà tok pokonpe, tewin chilùpa pun iwessek kasa là. Molopai tok yeunokoppù ya e'wotokomase tù'mà yak. 3 Iitàppù tu'ma màlà makitti pàk tok wessek yak, wei wenussak 9:00 yattai tùse molo kàyik yamùk wechi satik pe yà'là pàk pùla yeneppù ya. 4 Màlàpàk tok pàk, ‘Amyamlo nàlà itàtàk kon e'wotokomase u'mà yak, molopai eye'ma kon uya màlà ikasa,’ teppù ya. 5 Màlàpàk tok utàppù. Molopai nàlà inakattapailà wei wechi tùse, molopai wei wetteilettàsak pe 3:00 yattai tu'ma màlà lùppù kupùppù ya. 6 Wei wewomù winàkàik lùiwa nen uchi tùutàsak makitti motak yau, tùulon kon tu'ma kàyik yamùk wechi molo lùppù satik pe yà'là pàk pùla yeneppù ya. ‘Yà'là peichi iwechi pàk pata ko'manka auya'nokon màlà yà'làlà tùkusse pùla?’ tukaik tok yekamappoppù ya. 7 ‘Ànù'là uya ina yekamapposak ina we'wotokoma toppe pùla iwechi pàk,’ tukaik tok uya yeikuppù. ‘Itàtàk kon nàlà e'wotokomase u'mà yak,’ teppù ya tok pàk. 8 “Pata uko'mansak yau, umà yesak uya tok yennài pàk, ‘Tùwe'wotokomasan ikà'makà molopai tok ye'makà, àkàmlà'nokon nùssan winàpai tùpyattàse molopai wapiyalok kon nùssan motak iwenukattoppe,’ teppù. 9 Kàyik yamùk wei wewomù winàkàik tùwe'wotokoma kon pàk iwessa'molùkasak kon ye'mappù màlà tewin chilùpa pun ke. 10 Màlàyau kàyik yamùk iwe'wotokoma toppe wapiya yekamapposak kon uyàssak te'ma tok kon pe yau, eke peiwa pùlayatta yepolo tùuya'nokon pe tok uya yekamappù, tùse mùkyamlo uya nàlà tewin chilùpa pun yepoloppù. 11 Tùpùlayattayi kon yekkwatùppù tok uya molopai umà yesak winàkàik tùusàulàma kon pàk tok wessa'molùkappù. 12 ‘Pùsamlo àkàmlàk yekamapposak kon ne'wotokomai tachin pe pùla, ina we'wotokoma kassak sa'man pe tùse a'nek wei yau. Tùse tok ye'masak auya man ina yepeppù kaichalà!’ teppù tok uya. 13 ‘Utonpa, ayama'masak kon uya pùla man. Eusenumenkatok kon ku mùkonekatàu tewin wei wotoko kupù pàk tewin chilùpa pun yepek pe,’ tukaik tok yeikuppù ya. 14 ‘Eye'matok kon uchi yanùntàk kon molopai emeittàk kon. Pùsamlo àkàmlàk iwe'wotokoma toppe yekamapposak kon nùppù enlepapai wessaik elepasak kon uya nai'nùk kaichalà. 15 I'che wettok kupù uya ken na' uchi upùlayattayi ke wechi màlà ikasa pùla? Wapùla ka' àkùlùmàlu kon màlà lù masapùla tùwe'lepasen pe wechi pàk?’ teppù ya. 16 Màlàpàk mùkyamlo àkàmlà'nokon wechi màlà wapiya, molopai mùkyamlo wapiyalok kon wechi màlà àkàmlàk,” teppù Jesus uya.
Jesus Uselupa Tu'ma Tùwelittok Pàk
17 Jerusalem pona tùutà pe Jesus uya 12 pan kon tùnenupa ton yalàppù màlà miya molopai tok yelupappù ya amak yai, tùutài'ma'nokon. 18 “Masa yetatàk kon, utàn'nokon sàlà Jerusalem pona, màlà motau Kàyik Mumu tùlù màlà eke ton paatele yamùk yepulu yemyak, molopai enupannan Law pàk yemyak. Molo màlà tok wekkupù iwàtoppe tùuya'nokon. 19 Molopai nen uchi itùlù màlà tùulon kon kappon yamùk Jew yamùk pen yemyak, tok wàklà màlà ipàk italumattà pe. Tok uya ippoppàtù màlà, molopai tok uya ipukapàtù màlà pulusuk pona. Molopai nen uchi icholùwano wei yattai iwuluuka màlà wema'nàtok yak,” tukaik.
Zebedee Munkà Yan Nenna
20 Màlàyau Zebedee munkà yan uyàpùppù màlà Jesus piyak walawoti'chi tùmunkà yamùk pokonpe, iwepeimappù itemlotopo molopai i'che tùwettok yennappù ya ipàk. 21 “Yà'là i'che messan?” tukaik, Jesus uya yekamappoppù. “Asa'lon kon umunkà walawoti'chi yamùk weleuta toppe apyak ikukkà, tewin kamik pen eyemyatù winà, molopai tùulon akamikù winà Kin pe ewechi yau,” tukaik yeikuppù ya. 22 Jesus uya tok yeikuppù, “Enenna kon ittu auya'nokon pùla man. Pùsau yawon, inchi uya winàkàik nai'nùk inchi ken na' uchi auya'nokon?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. “Ina uya nen inchi,” tukaik tok uya yeikuppù. 23 “Ussawù yawon inchi lànen auya'nokon, tùse ikasa pùla iwechi màlà ànù'là yanùmù uya iweleuta toppe ukamikù pen winà, molopai ukamikù winà tukaik yau. Sàlà màlà patassek yamùk Ukàipùnù nùkonekappù iponalok kon ponalok pe,” teppù Jesus uya tok pàk. 24 Tùulon kon 10 pan kon Jesus nenupa ton uya sàlà yetasak yau, tok we'naikappù asa'lon kon echilunan pàk. 25 Màlàpàk Jesus uya tamù'nawàlà tok kà'mappù màlà tamùkke tùpyak molopai, “Mùttuyatàik Jew yamùk pen yepulu yamùk wechi tùmeluntàlù ke, tok yepoi, molopai mùkyamlo yennài nan pe tok yepulu yamùk wechi. 26 Sàlà kasa ewechi kon pen màlà. Tùse làkku ànù'là àklottau'nokon eke pe enapai tùwessen wechi màlà àpoitolù kon pe. 27 Molopai ànù'là wechi wapiya eppai yau, tàwà ayapyoto kon pe nechii. 28 Kàyik Mumu uyàpùppù tapyoto ke esse pen màlà, tùse apyoto pe esse, molopai tùwemattok tùse tukkan kon kappon yamùk ye'ma toppe tùuya,” teppù Jesus uya.
Asa'lon Kon Enpùnon Kàyik Yamùk Uchipittà
29 Jesus molopai inenupa ton uya Jericho nàmà tùse tukkan kon kulu kappon yamùk uya iwenaimappù. 30 Asa'lon kon enpùnon kàyik yamùk, asanta yena po chichiu pe tùwessan uya Jesus uya pata yentaka yetappù màlà, màlàpàk tok wessa'molùkappù tùwentaimepàtù kon pàk, “Itepulu, David Mumu! Ina pàk tàwà esentuppakà!” tukaik. 31 Tukkan kon kappon yamùk uya tok yàulàmappù, “Eppana ettàk kon!” teppù tok uya. Tùse eke peiwa tok wentaimeppù, “Itepulu, David Mumu! Ina pàk tàwà esentuppakà!” tukaik. 32 Jesus weleutappù molopai tok kà'mappù ya. “Yà'là kupù uya i'che messatàu àponalok kon pe?” tukaik tok yekamappoppù ya. 33 “Itepulu, ina yenu yakkoka auya i'che ina man!” teppù tok uya. 34 Jesus usentuppappù tok pàk molopai tok yenu yappàtùppù ya. Màlà yattai là tok uya pata yeneppù molopai tok utàppù Jesus ya'là.
Jesus Welepamù Jerusalem Pona
1 Jerusalem winàkàik tùuyàpù kon pe Jesus molopai inenupa ton uyàpùppù màlà Bethphage Olives Tùpù motawon pata motak. Molo asa'là ta'lon kon yeunokoppù ya. 2 “Pata eyemloto kon po nai'nùk yak itàtàk kon. Màlà yattai tonki yewattàsak yepolo auya'nokon màlà imle ipyau. Tok meukatàik molopai tok mùnettàik upyak. 3 Molopai ànù'là uya yà'làlà te yau, ‘Ina yepulu tok i'che kulu man’ mùkatàik. Molopai màlà yattai là tok utà toppe ikupù ya màlà,” teppù ya tok pàk. 4 Sàlà wekkupùppù màlà Kaatù Maimu yenpoikanài uselupappù kasa iwekkupù yekamanài pe. 5 “Pata Zion yawon pàk yekamakà. Ekinù nùyàssan apyak. Ten pan mùkkàlà molopai tonki po nùyàssan, tonki mule po,” tawon. 6 Màlàpàk inenupa ton utàppù màlà molopai Jesus nekamappù ikuttoppe tùuya'nokon kupùppù tok uya. 7 Tok uya tonki molopai imle tawonnan nepùppù. Tok uya tùpon kon nonkappù tok pona, molopai Jesus wenukuppù ipona. 8 Tukkan kon kappon yamùk uya tùpon kon yalenkapàtùppù asantawàlà, tùulon kon uya kumya yale walai yattàpàtù molopai inonkapàtù tùse. 9 Tukkan kon kappon yamùk Jesus wapiya molopai ite'mappù pàk tùutàsan wessa'molùkappù màlà tùwentaimepàtù kon pàk, “David Mumu yapulàtàk kon!Mùkkàlà nùyàssai'nùk Itepulu yesek yau yapulàtàk! Kaatù yapulàtàk!” tukaik. 10 Jesus welepansak Jerusalem pona yau, tamù'nawàlà pata yawon kon utaimelunpasak wechippù molopai tok uya. “Ànùk ken uchi mùkkàlà?” teppù. 11 “Kaatù Maimu yenpoikanài pùsàlà Jesus, Galilee yawon Nazareth pon,” tukaik tukkan kon kappon yamùk uya yeikuppù.
Jesus Utà Kaatù Yùwùk Tak
12 Jesus utàppù màlà Kaatù yùwùk tak molopai tamù'nawolon kon yà'làlà ye'mannan molopai yà'làlà chilanmannan itau yenpakkappù ya. Pùlayatta yenchimannan pùlayattayi yapon yamùk lattàpàtùppù ya, molopai wakokkwa yamùk chilanmannan yapon yamùk. 13 Molopai tok pàk, “Kaatù Maimu yau, ‘Uyùwùk yesatù màlà wàpùlemantok yùwùk pe tukaik iwe'menukasak màlà.’ Tùse amak ton uso'nantok itak pe imasak auya'nokon man!” teppù ya. 14 Enpùn molopai sesen pan uyàpùppù màlà Jesus piyak Kaatù yùwùk tak molopai tok ipittàppù ya. 15 Eke ton paatele yamùk yepulu molopai Law pàk enupannan we'naikappù màlà, eke ton tensan pen kupù ya yensak tùuya'nokon yau. Molopai mule yamùk wentaimepàtù Kaatù yùwùk pùloloi po, “David Mumu yapulàtàk kon!” tukaik pàk. 16 Tok uya Jesus pàk, “Yà'là te là na' pùsamo mule yamùk uya metayan?” teppù. “Ewaik, Kaatù Maimu yau ken na' imenukasak lùppù yennài nan pen amyamlo,‘Mule yamùk molopai echikili ton mule yamùk winàpaiwakù kulu apulàntok kussak auya màlà,’ tawon?” teppù ya. 17 Jesus uya tok nàmàppù molopai iitàppù pata poi Bethany pona, màlà yailà pata tùlùppù ya.
Jesus Uya Fig Yek Pa'nùpù
18 Iwemassak pe Jerusalem pona tùwennappo yau, Jesus wapàkkassak wechippù. 19 Fig yek yeneppù ya màlà asanta yena po molopai iitàppù itekalepàk, tùse yà'làlà yepoloppù ya pen màlà, tùse yale neken. Màlàpàk yei pàk, “Ewepeta tu'ma pen màlà!” teppù ya. Màlà yattai fig yek waipùtappù màlà. 20 Inenupa ton uya sàlà yeneppù molopai tok usenumenkappù. “Yà'là kasa ken uchi fig yek naipùtai asse'ne là?” tukaik tok usekamappoppù. 21 Jesus uya tok yeikuppù “Ailon kulu sàlà, ailon te auya'nokon, kasei tukaik pùla yau, tùkuppàssai'nùk sàlà fig yek pàk kupù auya'nokon màlà, sàlà neken pen. Sàlà wùk pàk nàlà lànen, ‘E'wuluukakà molopai epukakà palau kak,’ te auya'nokon, molopai iwekkupù màlà. 22 Ailon te auya'nokon yau, yà'làlà enennappù kon àwàpùlema kon pe, yepolo auya'nokon màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Yapàikketù Pàk Ekamappontok
23 Jesus wennappoppù màlà Kaatù yùwùk tak. Molopai kappon yamùk yenupa ya tùse, eke ton paatele yamùk yepulu molopai tùnamasan uyàpùppù Jesus piyak molopai tok uya yekamappoppù, “Yà'là yekkwa ken apàikkek yesak àmàlà sàlà yamùk kupù pa? Ànùk ken elepatai sàlà apàikkek ke?” tukaik. 24 Jesus uya tok yeikuppù, “Tewin neken eyekamappo kon uya sàlà. Molopai yei'chak auya'nokon yau, yekama uya màlà àpàkù'nokon yà'là yekkwa là apàikkek ke sàlà yamùk kupù uya. 25 I'nai yailàpai ken John yapàikketù uyàpùppù kappon yamùk yenpatauka toppe ya. Kaatù winàpai ka'lù, wapùla kappon winàpai?” tukaik. Tok wessa'molùkappù tùuselupa kon pàk tiyiwalà'nokon, “Yà'là te'nokon ken uchi? ‘Kaatù winàpai iyàssak màlà,’ te'nokon yau nen, ‘Yà'là pe ken uchi iwechi pàk ailon te auya'nokon pùn John pàk?’ te ya màlà. 26 Tùse, ‘Kappon winàpai iyàssak màlà,’ te'nokon yau, usenalippan man yà'làlà kupù kappon yamùk uya kiwinàkài'nokon pàk, masapùla tamù'nawàlà tok uya ailon tesak màlà John wechi Kaatù Maimu yenpoikanài pe pàk,” teppù tok uya. 27 Màlàpàk tok uya Jesus yeikuppù, “Ina uya ittu pùla man,” tukaik. Molopai tok pàk, “Àpàkù'nokon nàlàichi yekama uya pen sàlà, yà'là yekkwa là apàikkek ke sàlà yamùk kupù uya,” teppù Jesus uya.
Asa'lon Kon Walawoti'chi Yamùk Pantomù
28 “Yà'là tukaik ken mesenumenkayatàu? Kàyik wechippù màlà molo asa'lon kon imu yamùk. Wapiyalok piyak iitàppù màlà molopai ipàk, ‘Umu, umà yak e'wotokomata sàlàpe,’ teppù ya. 29 ‘Utà pen sàlà,’ tukaik yeikuppù ya, tùse màlà tùpo tùusenumenkatok mùyakanmappù ya molopai iitàppù umà yak. 30 Màlàyau ikàipùnù utàppù yakon piyak, molopai watetukkappù ya. ‘Ewaik, ukàipùnù utà màlà,’ tukaik yeikuppù ya, tùse iitàppù pen màlà. 31 I'nai uya ken tùkàipùnù wettok i'che kupùppù nai?” teppù Jesus uya. “Wapiyalok uya,” tukaik tok uya yeikuppù. “Ailon kulu sàlà, pùlayatta pili'nài nan molopai kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasan utà màlà Kaatù patassek yak awapiya'nokon. 32 Masapùla John Enpataukanài uyàpùppù màlà apyakù'nokon iwalai asanta yekamase molopai ailon te auya'nokon pùn. Tùse pùlayatta pili'nài nan molopai kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasan uya ailon teppù ipàk. Sàlà yene tùpo'nokon nànen eusenumenkatok kon mùyakanma auya'nokon pùn molopai ailon te auya'nokon pùn,” teppù Jesus uya.
Grape Yekkwa Mainanpannan Pantomù
33 “Tùulon panton yetatàk kon,” teppù Jesus uya. “Pata yesak wechippù màlà molo, grape yekkwa pànnàippù. Kulala tùlùppù ya iwoi, molopai non yakappù ya wain kaklàtok tùuya yau pe. Kawon pata yentok ipoi yamùppù ya. Molopai umà tùlùppù ya imainanpannan pe tùnepolossan yemyak. Molopai iitàppù tùulon pata yak. 34 Kùyali pilittok yattai iwechi yau, tapyoto yamùk yeunokoppù ya umà mainanpannan piyak tùponalok yepose. 35 Umà mainanpannan uya itapyoto yamùk ya'chippù, tewin ippoppàtùppù tok uya, tùulon wànàppù tok uya, molopai tùulon wànàppù tok uya tàk ke. 36 Kàyik uya tu'ma tùulon kon tapyoto yamùk yeunottu'mappù, tukke wapiyalok kon yentai, molopai umà mainanpannan uya tok talumattàppù màlà kasa làma. 37 Àkàmlàk lùppù tùmu yeunokoppù ya tok piyak. ‘Umu nama nen ken uchi màlà tok uya ko,’ tei'ma. 38 Tùse imu yensak tùuya'nokon yau, umà mainanpannan uya tiyiwalà'nokon, ‘Pùsàlà mùkkàlà umà yesak mumu. Àittàk kon iwàpai'nokon man, molopai nen uchi iponalok wettoppe kùponalok kon pe!’ teppù. 39 Màlàpàk tok uya ya'chippù, tok uya yenu'mappù màlà umà yapai, molopai tok uya iwànàppù. 40 “Molopai yà'là pe ken umà yesak uya mùkyamlo umà mainanpannan kupù tùuyàssak yau?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. 41 “Àli ku'nài nan wànà yaichi màlà ipla tok tùtalumattàse molopai tùulon kon umà mainanpannan yemyak itùlù ya, mùkyamlo tùlepa woton kon tùponalok ke iweyu yattai yemyak,” tukaik tok uya yeikuppù. 42 Jesus uya tok pàk, “Kaatù Maimu yau ken na' sàlà yensak auya'nokon pùla nai?‘Tàk tapùi yamùnnan nùnulunpappù tapulàsen yek penwenappù man i'che kulu we'nàtok pe. Sàlà wekkupùppù màlà Itepulu winà. Wakù pe kulu man!’ tawon. 43 “Màlàpàk tekamayaik àpàkù'nokon, sàlà lepantok mokka màlà ewinàpai'nokon molopai itùlù màlà kappon yamùk wakù pe tùwepetasan yemyak. 44 Ànù'là tùwekkawai'masen sàlà tàk pona utakitukka màlà tùutamoklosse. Molopai ànù'là pona tàk wekkawai'masak yau, ya'woka ya màlà ipla sululuk pe,” teppù ya. 45 Eke ton paatele yamùk yepulu molopai Pharisee yamùk uya Jesus pantomù yetappù màlà molopai tùpàkù'nokon iichelupa pe tok uya ittuppù. 46 Màlàpàk tok wechippù Jesus ya'chi'che. Tùse tok usenalippù tukkan kon kappon yamùk, Jesus wechi Kaatù Maimu yenpoikanài pe ittunnan pàk.
Wemali'mantok Yattai Uta'lettàntok Pantomù
1 Jesus uya tu'ma panton yamùk yapulàppù kappon yamùk yelupa tùuya yau. 2 “Sàlà kasaichi epùn po itepulu pe we'nàtok wechi màlà, Kin tùmu ponalok pe iwemali'ma yattai uta'lettàntok konekanàippù kasa. 3 Tapyoto ton yeunokoppù ya màlà uta'lettàntok yak ikà'masak kon kà'mase, tùse àippai pùla tok wechippù. 4 Màlàpàk tùulon kon tapyoto ton yeunokoppù ya tùmaimu pokonpe, ‘Ikà'masak kon pàk, Uta'lettàtok wekonekasak man sàlàpe. Uyùkùnnon paaka yamùk molopai kaiwanton paaka munkà wàsak man molopai tamù'nawolon wekonekasak man. Àittàk kon uta'lettàntok yak,’ tawon. 5 Tùse ikà'masak kon uya yetapàtùppù molopai i'che tùwettok kon kusse tok utàppù. Tewinan utàppù màlà tù'mà yak. Tùulon utàppù tùwotokoyi yak. 6 Tùulon kon uya kin yapyoto ton ya'chippù. Àsà pe tok talumattàppù molopai tok wànàppù tok uya. 7 Kin we'naikasak kulu wechippù màlà molopai tùsoichayi yamùk yeunokoppù ya tok wànnan nùssan wàse, molopai tok pata pottàse. 8 Màlàyau tapyoto ton kà'mappù ya màlà. ‘Wemali'mantok yattai uta'lettàntok wekonekasak man, tùse kappon yamùk unkà'massan wechippù tùuyàssan yek pe pùla man. 9 Itàtàk kon, eke ton asanta tak. Molopai uta'lettàntok yak tukke là kappon yamùk enepoloppù kon mùkà'matàik,’ teppù ya. 10 Màlàpàk itapyoto ton utàppù màlà asanta yamùk tak molopai tamù'nawàlà kappon yamùk tùnepoloppù kon pilipùppù tok uya, wakù ton, molopai àli ton. Molopai wemali'man patassek wanùssak wechippù kappon yamùk ke. 11 “Kin wewomùppù màlà ikà'masak kon yense. Màlàyau kàyik yeneppù ya màlà wemali'man yattai yau we'nàtok pen pon yau. 12 ‘Utonpa, yà'là kasa ken uchi mewomùi sàlà motak wemali'man yattai yau we'nàtok pon yau pùla?’ tukaik, kin uya yekamappoppù. Tùse yà'là te ya pùla iwechippù. 13 Màlàyau kin uya tapyoto ton pàk, ‘Itemyatù molopai itta yaulonpàttàk kon molopai yenu'matàk kon ewalupàttak. Molo ikalawù màlà molopai tùyà kàlàlài'ma ya,’ teppù ya. 14 Masapùla tukkan kon kà'masak màlà tùse tukkan kon pen menkasak,” teppù Jesus uya.
Pùlayatta Tùtok Caesar Yemyak
15 Pharisee yamùk wepakkappù molopai iichelupatok winà Jesus ya'chitok tùuya'nokon kupùppù tok uya. 16 Màlàyau tùnenupa ton tonpa yamùk molopai Herod tonpa yamùk yeunokoppù tok uya Jesus piyak. “Enupanài, ina nùttuyan wakù pe ewechi. Kappon yamùk ponalok ailon, Kaatù yeselu pàk enupanài àmàlà, yà'là tukaik kappon yamùk usenumenka pàk tùutaimelunpaik pùla, masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk mùkyamlo ekkaichalon kon eyenu yau. 17 “Ina pàk uchi yekamakà, yà'là kasa ken mùttuyan? Caesar yemyak na' pata ye'ma wechi màlà ikasa, wapùla kane ka'lù?” tukaik. 18 Jesus uya àli kupù pàk tok wekkupù ittuppù. Màlàpàk, “Tùusennakasan amyamlo! Yà'là peichi iwechi pàk uyittui'che ewechi kon màlà? 19 Pùlayatta pun pata ye'matok ike yenpoikatàk kon uyemyak!” teppù Jesus uya. Tok uya pùlayatta pun nepùppù itemyak. 20 Molopai tok yekamappoppù ya, “Ànùk yenpata molopai ànùk yesek ken uchi sà?” tukaik. 21 “Caesar,” tukaik tok uya yeikuppù. Màlàpàk Jesus uya, “Caesar yemyak iponalok itùtàk kon molopai Kaatù yemyak iponalok itùtàk,” teppù. 22 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau tok usenumenkappù kulu màlà molopai tok uya inàmàppù.
We'wuluukantok Yattai Wemali'mantok
23 Màlà lùppù wei yattai Sadducee yamùk tonpa yamùk uyàpùppù Jesus piyak. Mùkyamlo wechippù màlà kappon yamùk we'wuluuka pen màlà weli'nàtok yapai tawonnan pe. 24 “Enupanài, Moses uya nen kappon yamùk yenupappù, Kàyik weli'chak imunkà pùla echii'ma yau, yakon wechi tùlui noppù lùppù yak màlà, tok uya mule yamùk yepotoppe iweli'chak lùppù munkà pe,” tukaik. 25 “Molo iwechippù màlà 7 pan kon echilunan kàyik yamùk talà iwemassak kon nùssan. Wapiyalok wemali'mappù màlà, molopai iwelikùppù imunkà pùla, màlàpàk tùnoppù lùppù nàmàppù ya takon noppù pe. 26 Màlà lùppù wekkupùppù màlà yakon pàk, tok solùwano pàk miya tok ya'mippù tepose. 27 Àkàmlàk lùppù nossan welikùppù. 28 Màlà iweli'chak kon we'wuluukasak weli'nàtok yapai weyu yattai ken, ànùk noppù pe iwechi? Tamù'nawàlà tok uya imali'mapàssak tùse,” teppù tok uya. 29 Jesus uya tok yeikuppù, “Yennakasak pe messatàik! Masapùla Kaatù Maimu wapùla Kaatù yapàikketù ittu auya'nokon pùla iwechi pàk. 30 We'wuluukantok yattai kappon yamùk wemali'ma pen màlà, inchelù yamùk kasa tok wechi màlà epùn po. 31 Molopai iweli'chak kon we'wuluukatok pàk, Kaatù nekamappù na' àpàkù'nokon ittu auya'nokon pùla nai? Watesak ya, 32 ‘Abraham Kaatùyi iulà, Isaac Kaatùyi, molopai Jacob Kaatùyi,’ tawon. Nulànan kon Kaatùyi mùkkàlà, iweli'chak kon Kaatùyi pen,” teppù Jesus uya. 33 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau tukkan kon kappon yamùk usenumenkasak wechippù màlà enupantok ya pàk.
Eke Kulu Enupantok
34 Pharisee yamùk uyàpùppù tamùkke Jesus uya Sadducee yamùk yeppaka'nùpùppù yetasak tùuya'nokon yau. 35 Molopai tok tonpa, Law pàk iichenupasak wechippù ittui'che ekamappontok ke. 36 “Enupanài, i'nai ken màlà eke kulu suwa ekkà tetok, Law yawon?” tukaik. 37 Jesus uya yeikuppù, “Itepulu Akaatùyi i'nùnmakà tamù'nawàlà eyewan ke, molopai tamù'nawàlà ayakkwalù ke, molopai tamù'nawàlà eusenumenkatok ke, tawon. 38 Sàlàichi màlà eke molopai tùkussen kulu enupantok. 39 Yakon tùkussen kulu màlà walai làma, ayakontalù i'nùnmakà eyiwalà mechi'nùnmayai'nùk kasa, tawon. 40 Tamù'nawolon Law molopai Kaatù Maimu yenpoikannan uya imenukasak màlà sàlà asa'lon tùkussan yau,” teppù Jesus uya.
Ànùk Mumu Ken Mùkkàlà Christ
41 Pharisee yamùk wepili'chak tamùkke yau, Jesus uya tok yekamappoppù. 42 “Yà'là tukaik ken tùusenumenkasan amyamlo Christ pàk? Ànùk pa ken mùkkàlà?” tukaik. “David pa nen mùkkàlà,” tukaik tok uya yeikuppù. 43-44 “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk Wakù Akkwalù uya David kupùppù màlà, Uyepulu tukaik yesattoppe ya?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. “Masapùla David uya,Itepulu uya Uyepulu pàk, ‘Chichiu pe ekkà meluntà uyemyatù winà,eyeyatonnon tùlù uya atta yokkoik ponalà,’ teppù màlà. 45 “David uyaichi yesatù Uyepulu tukaik yau, yà'là kasa ken uchi Christ wechi David pa pe?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. 46 Tùse ànù'là yei'nài pùla iwechippù molopai màlà motapai ànù'là uya yekamappopàttukkappù pen.
Law Pàk Enupannan Molopai Pharisee Yamùk Yeselu
1 Jesus uya tukkan kon kappon yamùk, molopai tùnenupa ton yelupappù. 2 “Enupannan Law pàk, molopai Pharisee yamùk kussak màlà Moses Law yekamannan pe,” teppù ya. 3 “Màlàpàk uchi tamù'nawolon tok nekama maimu yawàlà mettàik molopai mùkuttàik. Tùse tok yeselu kùkkuttàu, masapùla tùnekama kon ku'nài nan pen mùkyamlo. 4 Eme'nek pe yaplu konekannan mùkyamlo molopai kappon yamùk mùpona yaulonpà'nài nan, tùse tewin nà elekkwà temyatù kon ke yanùmù pàk alikyek pe tok wechi pen màlà màlà yamùk yaplu yalà pàk. 5 Tamù'nawolon ku'nài nan mùkyamlo kappon yamùk uya neken yentoppe. Eke pe Kaatù Maimu yen konekannan mùkyamlo tepiyeppà kon pàk molopai temekun kon pàk, molopai kusan pe tùpon kon yeppi yùpùlù ku'nài nan!” teppù Jesus uya. 6 “Wakù kulu patassek iwakùli ton mùkyamlo uta'lettàn yattai, molopai wakù kulu aponnok iwakùli ton wepili'nàtok itak tau. 7 Makitti tau ‘Wakù pe na' messan?’ te namantok pokonpe iwakùli ton mùkyamlo, molopai Ti'cha tukaik kappon yamùk uya tesatù kon iwakùli ton. 8 Eyesatù kon uchi kùsettak Ti'cha tukaik masapùla tamù'nawàlà echitonpa ton amyamlo molopai tewinan neken Eyenupanài'nokon yesak. 9 Molopai ànù'là kùsesattàu Ukàipùnù tukaik sàlà non po, masapùla tewinan neken epùn pon Ikàipùnù ton amyamlo. 10 Wapùla ‘Ti'cha’ pe eyesatù kon kùsettak, masapùla tewinan neken mùkkàlà eyenupanài'nokon Christ. 11 Eke pe kulu àklottau'nokon nai'nùk wechi màlà ayapyoto kon pe. 12 Molopai ànù'là eke pe tùwekkussen yàssà'mùntanùpù màlà, molopai ànù'là àssà'mùla tùwessen ma màlà eke pe,” tukaik.
Àsà Tetok Tùusennakasan Pàk
13 “Àsà pe kulu iwechi màlà àpona'nokon, Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Kappon yamùk wakkà'nài nan, itepulu pe we'nàtok epùn po mùlatta takkose. Màlà yak amyamlo utà pen màlà molopai tùulon kon utà toppe tok kupù auya'nokon pùla man. 14 Àsà pe kulu iwechi màlà àpona'nokon Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Itayappù iweli'chak kon yemamin molopai tok patassek mokkannan. Molopai nàlà kusan pe tùwàpùlemasan amyamlo, kappon yamùk uya neken yentoppe. Sàlà wenai atalumattàtok kon wechi màlà àsà peiwa. 15 “Àsà pe kulu iwechi màlà àpona'nokon Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Tuna po tùutàsan amyamlo molopai tamù'nawolon pata yawà, tewin kappon lattàse ewinàkài'nokon. Molopai ilattàsak auya'nokon yau asak itekkwa apok patassek yak tùutàsen yek pe ikussak auya'nokon màlà, akasa'nokon. 16 “Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon, enpùla echii'ma anài nan! Enupannan amyamlo, ‘Ànù'là uya suwa wechi màlà tesak Kaatù yùwùk winà yau, yà'là pe iwechi pen màlà, tùse watesak ya kolù Kaatù yùwùk tawon winà yau, mùkkàlà ya'chichak màlà ikupù uya màlà teppù ya lùppù uya,’ tukaik,” teppù Jesus uya. 17 “Enpùnon pakko ton! I'nai ken uchi màlà eke lùiwa, kolù ka'lù, wapùla Kaatù yùwùk kolù ku'nài esuken? 18 Enupannan nàlà amyamlo, ‘Ànù'là uya suwa wechi màlà tesak itùsak lùppù pottà yapon Kaatù yùwùk tawon yesek winà yau, ikupù uya teppù tùuya kupù ya kulu pen màlà, tùse ànù'là uya wa wechi màlà tesak tùpottàsen màlà ipottà yapon pon yesek winà yau mùkkàlà ikupù uya teppù tùuya kupùik!’ tukaik. 19 Enpùla messatàik! I'nai ken uchi màlà tùnamasen, lepantok ka'lù, wapùla itùsak lùppù pottà yapon Kaatù yùwùk tawon, esuken lepantok ku'nài? 20 Màlàpàk uchi kappon uya wa nen wechi màlà te lepantok pottà yapon yesek winà yau, wa nen wechi te ya màlà lepantok yapon yesek winà, molopai tamù'nawolon ipon lepantok kon yesek winà. 21 Molopai kappon uya wa nen wechi màlà te Kaatù yùwùk yesek winà yau, wate ya màlà Kaatù yùwùk yesek winà, molopai mùkkàlà itau tùwemassen Kaatù yesek winà. 22 Molopai kappon uya suwa nen wechi màlà te epùn yesek winà yau, wate ya màlà Kaatù yapon yesek winà molopai mùkkàlà ipo tùwessen yesek winà. 23 “Àsà pe kulu iwechi màlà àpona'nokon Law pàk enupannan, molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Kaatù lepannan amyamlo tewin 10 pan itesak pe ewettok kon yapai, kùyali kà'nùnpannan nà mint, dill molopai cummin ke, tùse tùkussen kulu Law yawon uya enupantok nulunpannan amyamlo, ikasa we'nàtok, usentuppantok molopai ailon pe we'nàtok. Sàlà yamùk kupù auya'nokon sàlà eppaino wapiyalok tùnulunpase pùla. 24 Enpùla echii'ma anài nan! Kanpitu yasukannan amyamlo àwuku yapai, tùse eke camel yeuno'mannan!” teppù Jesus uya. 25 “Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon Law pàk enupannan, molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Àkokù kon molopai apalapiyi kon kukannan polopo, tùse yau useka'nonkantok molopai iwalàwannà i'che we'nàtok kuttok ke iwanùssak man. 26 Enpùnon Pharisee yamùk! Yau làkku pùsau ikukatàk kon wapiya, molopai nen uchi polopo nàlà wakù pe iwechi màlà!” teppù Jesus uya. 27 “Àsà pe kulu iwechi màlà àpona'nokon Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Aimu'nan ke uluwaik kukasak usene wakù pe polopo walainon, tùse iweli'chak kappon yamùk yàppù lùssan molopai ikà ke iwanùssak yekkwa ton. 28 Màlà kasa làma wakù pe tùusenpoikasan amyamlo kappon yamùk piyak, tùse ayau'nokon awanùssak kon man ikasa pe tukaik usennakantok ke molopai àli pe we'nàtok ke,” teppù Jesus uya.
Talumattàntok Yekamatok Iwekkupù Wapiya
29 “Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk! Tùusennakasan amyamlo! Wakù pe uluwaik konekannan amyamlo Kaatù Maimu yenpoikannan ponalok pe, molopai wakù pe iwemassak kon uluwachi yùpùlùttànnan. 30 Molopai, ‘Wema'nàsakù'nokon pena kùtamo kon weyu yattai yau, tok pokonpe Kaatù Maimu yenpoikannan wànàppù'nokon pen sàlà eppaino,’ te auya'nokon. 31 Màlàpàk uchi mùkyamlo Kaatù Maimu yenpoikannan wànnan nùssan payan pe ewechi kon yenpoika auya'nokon màlà! 32 Ikuttàk kon uchi, molopai atamo kon nùpyattàppù àli yenuka'nùttàk kon! 33 Àkài yamùk, molopai àkài yamùk munkà! Yà'là kasa ken uchi ewepe kon apok patassek yak àutà kon winàpai pe mùttuyatàu? 34 Sàlà kasaichi iwechi pàk Kaatù Maimu yenpoikannan teunossaik, molopai pukkek ton, molopai enupannan. Tok tonpa yamùk wànà auya'nokon màlà, tùulon kon pukapàtù auya'nokon pulusuk pona. Tùulon kon ippoppàtù auya'nokon màlà ewepilittok kon itak tau molopai tok wenaima auya'nokon màlà pata yapai tùulon pata yak. 35 Màlàpàk tamù'nawolon kon wakù ton kappon yamùk wànnan nùssan talumattàtok uyàpù màlà àpona'nokon, Abel wànàppù motapai Zechariah, Berechiah mumu wànàppù motak. Ànwànàppù kon Kaatù yùwùk molopai itùsak lùppù pottàtok patassek yakletau. 36 Ailon kulu sàlà, sàlà yamùk wenai talumattàntok uyàpù màlà kappon yamùk sàlà yattaino kon pona!” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Jerusalem Pùnùnmatok
37 “Jerusalem, Jerusalem! Kaatù Maimu yenpoikannan mùwàtantàu molopai Kaatù neunokossan imaimu yenpoikannan mùwàtantàu tàk ke! Yà'là kaichalà itekkwa ayawon kon enpilippai wechippù, kali'cho uya tùmunkà yamùk pilipù tapàli yokkoik kasa, tùse ikupù uya i'che pùla ewechippù! 38 Màlàpàk nen uchi apatassek wà'nàmà màlà tùkken. 39 Sàlà motapai uyentu'ma auya'nokon pen màlà, ukayaik àpàkù'nokon, ‘Ipùlemasak mùkkàlà Itepulu yesek yau tùuyàssen,’ te auya'nokon ponalà,” teppù Jesus uya.
Pata Weyu Wenukapù Yekamatok
1 Jesus utàppù màlà molopai Kaatù yùwùk nàmà ya yau, inenupa ton uyàpùppù màlà ipyak Kaatù yùwùk pàk yelupase. 2 “Tamù'nawàlàichi sà yamùk menyatàu?” tukaik tok yekamappoppù ya. “Ailon kulu sàlà, tewin nà tàk wà'nàmà talà tùtonpa po pen màlà. Tamù'nawàlà iwettùlùkkwa màlà,” teppù Jesus uya tok pàk. 3 Jesus wechi chichiu pe Olive Tùpù po tùse, inenupa ton uyàpùppù màlà ipyak amak yai. “Ina pàk yà'là yattai sàlà yamùk wekkupù yekamakà, molopai yà'là wekkupù àuyàpù winàkàik, molopai pata weyu wenukassak yekamanài pe,” teppù tok uya. 4 Jesus uya yeikuppù, “Enpen mettàik, ànù'là eyennakatakù'nokon. 5 Masapùla tukkan kon kappon yamùk uyàpù màlà uyesek yau, ‘Christ iulà!’ tei'ma, molopai tukkan kon kappon yamùk yenkuttà tok uya màlà. 6 Wepanta'mantok yeta auya'nokon màlà mei molopai mei pùla. Tùse, kataimelunpatàu. Màlà yekkwa ton wekkupù màlà, tùse iwenukattok yekama màlà yamùk uya pen màlà. 7 Tewinan pata wepanta'ma màlà tùulon pata pokonpe, tùulon itepulu pe we'nàtok wepanta'ma màlà tùulon itepulu pe we'nàtok pokonpe. Iwan wechi màlà molo, molopai tùlùpùnù. 8 Tamù'nawàlà sàlà yamùk wechi màlà wapiya mule we'chi'mosak kasa. 9 “Màlàyau nen uchi kappon yamùk uya aya'chi kon màlà molopai àtùlù kon atalumattàtok kon pe, molopai àwànà kon màlà. Tamù'nawolon kon kappon yamùk uya eyeya'noma kon màlà upàkànsau. 10 Màlà yattai tukkan kon uya ailon tetok tùuya'nokon upàk nonka màlà. Tùtonpa kon yeimippo tok uya màlà, molopai tok useya'noma màlà tiyiwalà'nokon. 11 Tukke ailon pen itekale yenpoikannan usenpoika màlà molopai tukkan kon kappon yamùk yennaka tok uya. 12 Màlà kasa àli wekatù màlà, màlàyau tukkan kon kappon yamùk uya u'nùnmatok pùla iwena màlà. 13 Tùse mùkkàlà meluntà pe iwenukapù ponalà nai'nùk wepùikattà màlà. 14 Molopai sàlà wakù itekale itepulu pe we'nàtok yekale yekama màlà tamù'nawàlà wolù yawàlà pata yamùk yawolon kon pàk, molopai nen uchi iwenukattok uyàpù màlà,” teppù Jesus uya. 15 “‘Àli kulu Kaatù yewanma pe nai'nùk mattantok ku'nài wà'mùssakkasak wakù pata Kaatù yùwùk tau’ yene auya'nokon yau, màlà Daniel Kaatù Maimu yenpoikanài uselupappù ipàk lùppù,” teppù Jesus uya. Ànù'là sàlà kaleta yennài, tàwà nùttui. 16 “Màlà yensak tùuya'nokon yau mùkyamlo Judea pon kon nepeik wùk pona. 17 Molopai ànù'là tapùi ipu po nai'nùk kùsuttàtak yà'làlà yense tùwùk tak. 18 Ànù'là umà yau nai'nùk kùsennappotak tùpon yense. 19 Àsà pe kulu iwechi màlà nossan yamùk monok ton pona, molopai manak pàk lùppù nai'nannùk imunkà ton pona màlà wei yattai! 20 Àpùlematàk kon iko yattai wapùla Wàlàka'nàttok yattai àutàtok kon wechi tukaik. 21 Masapùla màlà yattai wettalumattàntok wechi màlà àsà peiwa kulu, pena pata wepyattàppù motapai sàlà wei tepose wettalumattàntok wechippù yentai. Molopai màlà yekkwa tu'ma wechi molo pen màlà. 22 Tùse Kaatù uya pata weyu yamùk tonpakasak man, ikussak ya pùla iwechi yau, ànù'là wemapù pen màlà. Tùnmenkassan pàkànsau Kaatù uya pata weyu yamùk tonpaka màlà. 23 “Màlàpàk uchi, ànù'là uya àpàkù'nokon, ‘Yenkà, pùsàlàichi mùkkàlà Christ,’ te wapùla ‘Mùkkàlà yenkà!’ te yau, ailon kùkatàu ipàk. 24 Masapùla ailon pen Christ molopai ailon pen itekale yenpoikannan usenpoika màlà. Eke ton wotoko molopai enumenkanài kupù tok uya màlà imenkasak kon yennaka toppe tùuya'nokon, tok yennaka tùuya'nokon pe iwechi yau. 25 Yetatàk kon! Sàlà tekamapàssaik iweyu wapiya. 26 “Wapùla, kappon yamùk uya àpàkù'nokon, ‘Yenkà, wontaik yau Christ man!’ te yau, kùtàtàu, wapùla, tok uya, ‘Talà man iwe'wakkàttok tawon tau!’ te yau, ailon kùkatàu. 27 Masapùla Kàyik Mumu uyàpù màlà pata wekamlippù usene kak yakletawà wei wepakkatok motapai wei wewontok motak kasa. 28 “I'nailàlà ekek wechi yau kassanak yamùk wepilipù màlà,” teppù Jesus uya.
Kàyik Mumu Uyàttok
29 “Tachin pe pùla utaimelunpantok kon weyu tùpo,‘wei wena màlà ewalupà pe, kapùi ulenpamù pen nen uchi màlà,chilùkà yamùk wessoloka màlà kaupai,molopai kak yawon kon apàikkek ton utalo'ma màlà.’ 30 “Màlàyau nen uchi Kàyik Mumu yentok ipàkàlà woton usenpoika màlà kak yau. Màlà yattai nen uchi tamù'nawolon kon kappon yamùk non pon kon kalawù màlà. Kàyik Mumu uyàpù katupluk po epùn poi, meluntà pe molopai eke pe akkwa pokonpe yene tok uya màlà. 31 Eke paaka letù walai wai tàwù màlà, molopai tiyinchelùyi yamùk yeunoko ya màlà asakùlà'nan non pana'mu yawà. Mùkyamlo uya iponalok kon inanùmùssan pilipù màlà tamù'nawàlà wolù yapai,” teppù Jesus uya.
Enupantok Fig Yek Pàk
32 “Tàwàichi fig yek eyenupatàu. Ipanta yamùk wechi lola pe molopai àmù pe yau, molopai iwaleta yau, wàppànàtok yattai wechi mei pùla ittunnan amyamlo. 33 Màlà kasa làma, tamù'nawàlà sàlà yamùk yene auya'nokon yau, pata weyu wechi mei pùla, iyàpù winàkàik iwechi ittu auya'nokon màlà. 34 Ailon kulu sàlà, tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkupù màlà nemassai'nannùk kappon yamùk welikù tamù'nawàlà wapiya. 35 Epùn molopai non utà màlà, tùse umaimu utà pen màlà.”
Ànù'là Uya Kàyik Mumu Weyu Ittu Pùla Man
36 “Ànù'là uya Kàyik Mumu weyu molopai iwekkuttok yattai uyàpù ittu pùla man, inchelù yamùk uya là, wapùla Imu uya là, tùse Ikàipùnù neken mùkkàlà ittunài. 37 Kàyik Mumu uyàttok wechi màlà iwekkussak lùppù Noah yattai kasa. 38 Tuna'ma wapiya, kappon yamùk uta'lettàpàtùppù molopai tùwuku kon inchippù tok uya. Kàyik yamùk molopai nossan yamùk wemali'mapàtùppù, Noah wenuku kanau yak weyu tepose. 39 Tùse yà'làlà wekkupù ittuppù tok uya pen, tuna'ma uyàpù molopai teulanka kon ya ponalà. Màlà kasa làmaichi iwechi màlà Kàyik Mumu uyàpù yattai. 40 Màlà yattai asa'lon kon kàyik yamùk wechi màlà umà yau, tewin yanùmù màlà molopai yakon wà'nàmà ipatappù yau. 41 Asa'lon kon nossan yamùk wechi màlà paali yeppa pàk. Tewin yanùmù màlà, yakon wà'nàmà ipatappù yau. 42 Màlàpàk uchi enpen ettàk kon! Masapùla yà'là yattai là Eyepulu kon uyàpù ittu auya'nokon pùla man. 43 Sàlàichi mùttutàik, tapùi yesak kàyik uya yà'là yattai là ewalupàttau amak uyàpù ittu tùuya yau, tùwe'nùnse pùla iwechi màlà molopai amak wewontoppe tùwùk tak ikupù ya pen. 44 Màlàpàk uchi, iwekonekasak pe nàlà mettàik, masapùla Kàyik Mumu uyàpù màlà yenei'che ewechi kon pùla tùse.”
Ailon Molopai Ailon Pen Apyoto
45 “Ànùk ken uchi mùkkàlà ailon molopai pukkek apyoto itepulu nùtùlùppù tùwùk tawon kon yepoi, tok yeipattà toppe ya iwalai iweyu yattai? 46 Tùutauchinpasen mùkkàlà apyoto, tepulu uya teposak yau, màlà kupù tùuya tùse iwennapposak yau! 47 Ewaik, ailon kulu sàlà, itepulu uya màlà mùkkàlà apyoto tùlù tamù'nawolon itesak pe tùwettok mainanpanài pe. 48 Tùse àli apyoto pe tùwechi yau, ‘Uyepulu uyàpù pen màlà tachin pe,’ te ya tiyiwalà. 49 Molopai nen uchi tùtonpa yamùk apyoto ton ippoppàtù pàk iwepyattà, molopai iita'lettà molopai iwetùmù tùwetùnsan pokonpe. 50 Màlàyau nen uchi mùkkàlà yepulu wennappo màlà tewin nà wei yattai, iyàpù yenei'che iwechi molopai ittui'che iwechi pen tùse. 51 Itepulu uya yattàpàtù màlà echikili pe molopai tùusennakasan talumattàtok patassek yak inonka màlà. Màlà motau kalannàtok wechi màlà molopai tùyà kon kàlàlàikkatok tok uya wechi,” teppù ya.
10 Pan Kon Ema'nomi'chi Pantomù
1 “Màlà yattai itepulu pe we'nàtok epùn po wechi màlà sàlà kasa. Molo 10 pan kon ema'nomi'chi yamùk wechippù màlà, tùlanppuyi kon yanùnnài nan molopai iitàsak kon umoine tùwemali'ma woton wakkàsse. 25 pan kon wechippù màlà pakko ton pe, molopai tùulon kon 5 pan kon wechippù pukkek pe. 3 Pakko ton uya tùlanppuyi kon yalàppù màlà, tùse tok uya ipalu wenukassak yattaino woton nùiwa tùulon pe ipalu yalàppù pen, 4 pukkek ton uya iten yamùk yau tùlanppuyi kon palu yalà tùse. 5 Umoine tùwemali'ma woton wechippù màlà tachin pe tùuyàpù pàk. Màlàpàk ema'nomi'chi we'nùnpàtùppù molopai tok we'nùnkapùppù. 6 “Anomlak iwenakassak wechippù màlà wentaimensak yattai, ‘Pùsàlàichi yenkà, umoine tùwemali'ma woton uyàpù! Àittàk kon iwakkàsse!’ tukaik. 710 pan kon ema'nomi'chi upakappù màlà molopai tùlanppuyi kon konekappù tok uya. 8 Màlàyau pakko ton uya pukkek ton pàk, ‘Eweyu kon palu pùkkù ke ina ilepatàk kon masapùla ina lanppuyi nùsà'nùssan,’ teppù. 9 ‘Kane, ina ponalok pe neken nen man molopai àponalok kon woton kulu pùla. Itàtàk kon eyiwalà'nokon ichilanma yùwùk tak ye'mase,’ teppù pukkek ton uya. 10 Màlàpàk pakko ton utàppù tùweyu kon palu yepose. Molopai tok utàppù tùse umoine tùwemali'ma woton welepamùppù màlà. 5 pan kon iwekonekasak kon ema'nomi'chi wewomùppù màlà ya'là wemali'mantok yattai uta'lettàntok yak. Molopai manatta yakkoloppù màlà. 11 “Malalà tùpo tùulon kon 5 pan kon ema'nomi'chi welepamùppù. ‘Ina yepulu, ina yepulu! Manatta yakkokakà ina ponalok pe,’ teppù tok uya. 12 ‘Ailon kulu sàlà, eyittu kon uya pùla man,’ tukaik tùwemali'ma woton umoine uya yeikuppù. 13 Enpen uchi ettàk kon, masapùla Kàyik Mumu uyàttok weyu ittu auya'nokon pùla man,” teppù Jesus uya.
Pùlayatta Pantomù
14 “Sàlà kasaichi itepulu pe we'nà wechi màlà. Kàyik tùpata nàmà pàk nekkussai'nùk kasa. Tapyoto ton kà'mappù ya molopai itesak pe tùwettok tùlùppù ya tok yemyak imainanpa toppe tok uya. 15 Tewin pàk tok lepappù ya màlà, ikupù tok uya kaichalà. Tewinan yemyak 5000 pe chilùpa pun tùlùppù ya, tùulon yemyak 2000 pe, molopai tùulon yemyak 1000 pe. Molopai nen uchi iitàppù màlà mei. 16 Apyoto, 5000 pe chilùpa pun yekkwa'nàippù utàppù màlà, molopai màlà pùlayatta yapai 5000 pe làma yepoloppù ya màlà. 17 Màlà kasa làma 2000 pe yekkwa'nàippù uya 2000 pe làma yepoloppù. 18 Tùse apyoto 1000 pe yekkwa'nàippù utàppù màlà, molopai non yakappù ya, màlà yak tepulu pùlayattayi chilùpa pun yamùk yonamùppù ya. 19 “Tachin pe tùpo apyoto ton yepulu wennappoppù, molopai tok pokonpe yà'là kaichalà là chilùpa pun yamùk tùlùppù tùuya ittu pàk iwekkupùppù. 20 Apyoto, 5000 pe chilùpa pun yeponàippù uyàpùppù, molopai tùulon pe 5000 pan tu'ma tùlùppù ya itemyak. ‘5000 pe ulepappù auya chilùpa pun yamùk ke, Uyepulu. Sàlà nàlàichi yenkà tùulon 5000 pan làma unepoloppù,’ teppù ya. 21 ‘Wakù kussak auya man, wakù molopai ailon uyapyoto! Ailon pe ewessak man malalon nùkkwà yau, màlàpàk àtùlù uya màlà eke yesak pe ewechi pa. Àikkà utauchinpa tonpa pe ewechi pa!’ teppù itepulu uya. 22 Molopai apyoto, 2000 pan kolù pun ke ilepasak lùppù uyàpùppù màlà molopai ipàk, ‘2000 pe ulepappù auya, Uyepulu. Sàlà nàlàichi yenkà tùulon 2000 pe làma unepoloppù,’ teppù ya. 23 ‘Wakù kussak auya man! Wakù molopai ailon uyapyoto, ailon pe ewessak man malalon nùkkwà yau. Màlàpàk àtùlù uya màlà eke mainanpa pa. Àikkà molopai utauchinpa tonpa pe ewechi pa,’ teppù itepulu uya. 24 Màlàyau nen uchi apyoto tewin kolù pun yeponàippù uyàpùppù molopai, ‘Uyepulu, sa'man ken mùkkàlà kàyik ko. Tùnpàmàppù pen mokkanài lù, molopai kùyali pili'nài tùnpàmàppù pen yapai, teppù uya. 25 Màlàpàk usenalippappù màlà. Màlàyau utàppù molopai àpùlayattayi yonamùppù uya non yak. Sà yenkà! Àponalok uchi sàlà,’ teppù ya. 26 ‘Àli àmàlà molopai emya'nek apyoto! Ittunài àmàlà, unpàmàppù pen pilipù uya, molopai kùyali pilipù uya unpàmàppù pen yapai? 27 Upùlayattayi tùlùppù nen auya sàlà eppaino pùlayatta mainanpatok tak, molopai wennapposak yau eke peiwa iwenasak yepoloppù uya sàlà eppaino,’ teppù itepulu uya. 28 ‘Pùlayatta imokkatàk kon iwinàpai molopai itùtàk kon 10 pan kolù pun yesak yemyak. 29 Masapùla yà'làlà yesak pe tùwessen, lepa màlà eke peiwa, molopai nen uchi eke pe itesak pe iwechi màlà, tùse mùkkàlà yà'là pùla nai'nùk, winàpai malalon nà itesak pe iwettok mokka màlà. 30 Pùsàlà tapulàsen pen apyoto, yenu'matàk kon polopona ewalupàttak. Molo ikalawù màlà molopai tùyà kàlàlài'ma ya,’ teppù,” teppù Jesus uya.
Tamù'nawolon Kon Kappon Yamùk Ittutok
31 “Kàyik Mumu uyàssak tapulàtok yau tiyinchelùyi yamùk pokonpe yau, chichiu pe iwechi màlà wakù akkwa tapon po. 32 Molopai tamù'nawàlà pata yamùk yawolon kon non pon kon wepilipù màlà itemlotopo. Màlàyau nen uchi tok pantaka ya màlà asa'là, kaalinilu yesak uya kaalinilu yamùk pantaka kaapala yamùk winàpai kasa. 33 Kaalinilu yamùk tùlù ya màlà tùkamikù pen winàkàik molopai kaapala yamùk tùlù ya màlà tùkamikù winàkàik. 34 Màlàyau nen uchi Kin uya kappon yamùk tùkamikù pen winon kon pàk, ‘Àittàk kon! Ukàipùnù nùpùlemassan. Àittàk kon itepulu pe ewettok kon patassek yepotanùttàk kon, ikonekasak lùppù àponalok kon pe wolù wekonekappù motapai. 35 Masapùla wapàkkassak wechippù molopai uyewetùppù auya'nokon. We'naklipasak wechippù molopai uwoppappù auya'nokon. Kaklan pe wechippù molopai uyanùmùppù auya'nokon apatassek kon yak. 36 Ipon pùla wechippù molopai upontàppù auya'nokon. E'nek pe wechippù molopai umainanpappù auya'nokon. Patiki'chi tau wechippù molopai ukaklanpappù auya'nokon,’ te màlà Kin uya. 37 Wakù ton uya nen uchi yeiku màlà, ‘Uyepulu, Yà'là yattai ken uchi ina awapàkkassak yentai molopai ina eyewettai, wapùla ewe'naklipasak yentai ina molopai àwoppatai ina? 38 Yà'là yattai ken uchi kaklan pe ewechi yentai ina molopai ina ayanùntai tùpatassek kon yak, wapùla yà'là yattai ina ipon pùla ewechi yentai molopai àpontàtai ina? 39 Yà'là yattai ken uchi e'nek pe ewechi yentai ina, wapùla yà'là yattai ken uchi patiki'chi tau ewechi yentai ina, molopai akaklanpatai ina?’ tukaik. 40 Kin uya yeiku màlà, ‘Ailon kulu sàlà, yà'là yattai là sàlà kussak auya'nokon utonpa yamùk lùkkwà winàkàik yau, uponalok pe ikussak auya'nokon màlà!’ tukaik. 41 “Màlàyau nen uchi tùkamikù winon kon pàk, ‘Itàtàk kon uwinàpai, amyamlo ipa'nùssak kon! Itàtàk kon tàwàlàlà tùuyassen apok yak, ikonekasak lùppù Teepùlù molopai itinchelùyi yamùk ponalok pe yak! 42 Wapàkkassak wechippù, tùse uyewetùppù auya'nokon pen, we'naklipasak wechippù tùse uwoppappù auya'nokon pen. 43 Kaklan pe wechippù tùse uyanùmùppù auya'nokon apatassek kon yak pen. Ipon pùla wechi tùse upontàppù auya'nokon pen. E'nek pe wechippù molopai patiki'chi tau wechippù tùse umainanpappù auya'nokon pen,’ te Kin uya màlà. 44 Màlàyau nen uchi tok uya yeiku màlà. ‘Uyepulu, yà'là yattai ken uchi awapàkkassak yeneppù ina uya, wapùla ewe'naklipasak là, wapùla kaklan pe, wapùla ipon pùla là, wapùla e'nek pe, wapùla patiki'chi tau, molopai ina uya àpùikattàppù pen?’ tukaik. 45 Kin uya yeiku màlà, ‘Ailon kulu sàlà, yà'là yattai là pùsamlo entuppa'no kon yenpàssak auya'nokon yau, uyenpàssak auya'nokon màlà,’ tukaik. 46 Pùsamlo uchi yeunoko màlà tàwàlàlà talumattàntok yak. Wakù ton utà màlà tàwàlàlà wema'nàtok yak,” teppù Jesus uya.
Jesus Wànà Pàk Wekku'nàtok
1 Jesus wenukassak sàlà yamùk pàk tùuselupa pàk yau, tùnenupa ton pàk wateppù ya, 2 “Mùttuyatàik, asa'là wei tùpo Entaka'nàppà Yattai Uta'lettàntok wechi, molopai Kàyik Mumu tùlù màlà pulusuk pona.” 3 Màlàyau eke ton paatele yamùk molopai eke ton tùnamasan wessepoloppù màlà tamùkke Caiaphas eke kulu paatele patassek yak. 4 Molopai tok wekkupùppù màlà Jesus ya'chi pàk amak yai, iwàtoppe. 5 “Uta'lettàntok yattai ikupù'nokon pen màlà. Masapùla kappon yamùk wechi àsà pe màlà yattai pùla,” teppù tok uya.
Jesus Kalapaima Bethany Po
6 Bethany po, Simon, àsà kulu ipippà yùwùk tau Jesus wechi yattai, 7 nossan uyàpùppù màlà ipyak, wakù iten epekkek kalapa pokonpe. Kalapa ikkwamùppù ya màlà Jesus ippai pona uta'lettàn yapon piyau tùse. 8 Jesus nenupa ton uya sàlà yeneppù màlà molopai tok we'naikappù. “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk sàlà mattanùpù nai'nùk?” tukaik tok usekamappoppù. 9 “Sàlà kalapa chilanmappù sàlà eppaino epekkek pe molopai pùlayatta tùtoppe entuppa'no kon yemyak!” teppù tok uya. 10 Jesus uya tok uselupatok ittuppù màlà molopai tok pàk, “Yà'là pe iwechi pàk pùsàlà nossan wanittàpa auya'nokon màlà? Wakù kulu kussak ya màlà uponalok pe. 11 Entuppa'no kon wechi nen apyau'nokon màlà tàwàlàlà, tùse tàwàlàlà apyau'nokon wechi pen màlà. 12 Sàlà kalapa ikkwansak ya màlà upona u'nattàntok ponalok pe ukonekanài pe. 13 Ailon kulu sàlà, i'nai yailà là sàlà Itekale usekama tamù'nawàlà wolù yawàlà yau, màlà nossan nùkupùppù yekama màlà, mùkkàlà ittutok ipàkàlà pe,” teppù Jesus uya.
Judas Usenumenka Jesus Yeimippo Pàk
14 Màlàyau 12 pan kon inenupa ton tonpa, Judas Iscariot itesek utàppù màlà eke ton paatele yamùk piyak. 15 Molopai, “Yà'là ke ken ulepa auya'nokon Jesus tùlù uya eyemyakù'nokon yau?” teppù ya. Màlàpàk tok uya 30 pe chilùpa pun pùlayatta ittuppù, molopai tok uya itùlùppù itemyak. 16 Màlà motapai nen uchi Judas wechippù Jesus yeimippotok tùuya yattai yenei'che.
Jesus Uta'lettà Ta'lon Kon Pokonpe
17 Iwapuluwetasak pen pùlomù pusak pàk Uta'lettàntok Wapiyalok weyu wepyattà pe, Jesus nenupa ton uyàpùppù màlà ipyak molopai tok uya yekamappoppù, “I'nai motak ken Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok konekase ina utà àponalok pe i'che messan?” tukaik. 18 “Itàtàk kon mùkkàlà kàyik piyak Jerusalem pona,” teppù ya tok pàk, “Molopai ipàk ‘Uweyu uyàssak man, unenupa ton pokonpe Entaka'nàppà Yattai Uta'lettàntok kupù uya màlà àyùwùk tau nùkapàssan Enupanài,’ mùkatàik,” teppù ya. 19 Jesus nenupa ton uya inekamappù tùpàkù'nokon kupùppù, molopai Entaka'nàppà Yattai Uta'lettàntok konekappù tok uya. 20 Ko'manpe iwenasak yau, Jesus molopai 12 pan kon inenupa ton weleutappù ata'lettàse. 21 Tok uta'lettà tùse, Jesus uya tok pàk, “Ailon kulu sàlà, tewinan nà àtonpa kon uya uyeimippo màlà,” teppù. 22 Jesus nenupa ton usewankono'masak kulu wechippù màlà molopai tok wessa'molùkappù yekamappopàtù pàk esse'mappù pàk, “Iulà na', Uyepulu?” tukaik. 23 Jesus uya yeikuppù, “Mùkkàlà tùyu ki'nàippù pùsau yawon yak upokonpe uya uyeimippo màlà. 24 Kàyik Mumu welikù màlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, tùse àsà pe kulu iwechi màlà mùkkàlà Kàyik Mumu yeimipponài pona! Wakù peiwa iwettok pan, iwentu pùla iwessak yau!” tukaik. 25 Yeimipponài Judas uya, “Ti'cha, iulà ken na' mùkkàlà?” teppù. Jesus uya yeikuppù, “Wa mùkayaik làkku,” tukaik.
Jesus Uta'lettàtok
26 Tùuta'lettà kon yau, Jesus uya pùlomù pusak yanùmùppù, Tenki te pe iwàpùlemappù, pùlomù pusak pilipàtùppù ya, molopai itùlùppù tùnenupa ton yemyak. “Yanùntàk molopai inattàk kon, sàlà màlà uyesak,” teppù ya. 27 Molopai nàlà pùsau yanùmùppù ya. Tenki teppù ya, molopai itùlùppù ya tok yemyak. “Tamù'nawàlà amyamlo pe inchitàk kon, 28 Masapùla sàlà màlà umùnù emennak Kaatù uya ikupù tùuya tetok yekamanài. Tukkan kon ponalok pe ikkwansak sàlà Umùnù, wemakuimansak pàk usentuppantok iwinà pe. 29 Tekamayaik àpàkù'nokon, sàlà wain inchi uya pen nen uchi màlà, emennak inchi uya àpokonpe'nokon Ukàipùnù wettok itepulu pe patassek yau ponalà,” teppù ya. 30 Molopai nen uchi elen pàk tok uselenpappù molopai tok utàppù Olive Tùpù pona.
Ittunài Pen Iulà, Te Auya Màlà Tetok
31 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Sàlà yewalupàyi tau tamù'nawàlà ewepe kon màlà molopai unàmà auya'nokon, masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà,‘Kaalinilu mainanpanài wànà uya màlà. Molopai kaalinilu yamùk wetta'nùpù màlà,’ tukaik. 32 Tùse we'wuluuka tùpo, Galilee pona utà màlà awapiya'nokon,” teppù ya. 33 Peter uya Jesus pàk, “Ànàmà uya pen kulu màlà, tamù'nawolon kon uya là ànàmà tùse!” teppù. 34 Jesus uya, “Ailon kulu sàlà, sàlà yewalupàyi tau kali'cho tàwù wapiya, ‘Ittunài pen iulà,’ te auya màlà àsolùwau itekkwa,” teppù Peter pàk. 35 Peter uya, “Ittunài pen iulà te uya pen màlà, àpokonpe là welikù yau!” teppù. Molopai tamù'nawolon kon Jesus nenupa ton uya wateppù.
Jesus Wàpùlema Gethsemane Yau
36 Màlàyau Jesus utàppù màlà tùnenupa ton pokonpe Gethsemane tukaik tesassen yak, molopai tok pàk, “Masa talà tùweleutaik ettàk kon, miya àpùlemase utà tùse,” teppù ya. 37 Peter molopai asa'lon kon Zebedee munkà yamùk yalàppù ya ta'là. Iichewankono'mappù kulu màlà molopai iitaimelunpappù. 38 Molopai tok pàk, “Usewankono'masak kulu man eke pe welikù yeselùkek uchittuyaik! Talà ettàk kon molopai upokonpe e'wetunkatàk,” teppù ya. 39 Iitàppù màlà mei lùiwa, molopai non pona itenpata iwekkawai'mappù molopai iwàpùlemappù, “Ukàipùnù, ikupù auya pe iwechi yau, sàlà wettalumattàntok yen kok yamakà uwinàpai! Walàtùse i'che wettok pen, i'che làkku ewettok,” tukaik. 40 Màlàyau iwennappoppù màlà àsolùwawon kon tùnenupa ton piyak molopai tok we'nùnsak yepoloppù ya, molopai Peter pàk, “Yà'là peichi iwechi pàk mala là upokonpe ewe'wetunka kon pùla iwechi màlà?” teppù ya. 41 “Enpen ettàk, molopai àpùlematàk kon amùipantok yak ewettùlù kon tukaik. Akkwalù ànkuppai man tùse àpun kon attu'mùla man,” teppù ya. 42 Yakon itekkwa pe tu'ma Jesus utàppù, molopai iwàpùlemappù, “Ukàipùnù, sàlà wettalumattàntok yen kok utama uwinàpai pùla iwechi yau, tùse inchichak uya yau neken tùutamasen pe iwechi yau, eyeselu wekkupù màlà,” tukaik. 43 Iwennappoppù màlà molopai ta'lon kon we'nùnsak yepoloppù ya. Tok wechi pàsàn pe yentai iwechippù. 44 Jesus uya tu'ma tok nàmàppù màlà, iitàtu'mappù molopai iwàpùlemappù icholùwano itekkwa pe, màlà kasa lùppù. 45 Màlàyau iwennappoppù màlà tùnenupa ton piyak molopai tok pàk, “Ewe'nùmù kon pàk lùppù na' messatàu, molopai àwàlàkkapù kon pàk? Yentàk kon! Kàyik Mumu tùtok àli ku'nài nan kappon yamùk yemyak yattai uyàssak man. 46 E'wuluukatàk kon, utànpai'nokon. Yentàk kon, pùsàlàichi yenkà uyeimippo woton mei pùla!” teppù.
Jesus Ya'chitok
47 Tùuselupa pàk lùppù Jesus wechi tùse, Judas Iscariot, 12 pan kon inenupa ton tonpa welepamùppù. Tukkan kon kappon yamùk wechippù ya'là, asa'lon yà kasupala molopai taikek tawon wechippù tok yemyau. Pùsamlo wechippù màlà eke ton paatele yamùk yepulu ton, molopai tùnamasan neunokossan pe. 48 Eimipponài uya yentok tok uya ipàkàlà ke tok lepasak wechippù màlà “Unùkismaichi mùkkàlà i'che ewettok kon kàyik. Ma'chitàik!” tukaik. 49 Tùwelepansak yau, Judas Iscariot utàppù màlà Jesus piyak tossalà, molopai ipàk, “Wakù pe na' messan Ti'cha,” teppù ya, molopai ikismappù ya. 50 Jesus uya yeikuppù, “Uwechiyakon, asse'neichi ikusse àuyàpùppù lùppù ikukkà!” tukaik. Màlàyau tok uyàpùppù molopai Jesus ya'chippù tok uya yatoppe. 51 Tewinan nà Jesus nenupa ton tonpa uya tùkasupalayi mokkappù molopai eke kulu paatele yapyoto wànàppù ya ipana tattàkasse. 52 Màlàyau Jesus uya ipàk, “Akasupalayi inonkakà ipatassek yak, masapùla mùkyamlo pàlàu yapulànnan welikù màlà pàlàu ke. 53 Ittu na' auya'nokon pùla nai, Ukàipùnù yekamapposak uya upùikattà toppe ya yau, asse'ne tukke tùwepanta'masan tiyinchelùyi yamùk yeunoko ya 12 pan kon itesak pe'ne? 54 Tùse màlà kasa iwessak yau, yà'là kasa ken uchi iwekkupù ailon pe Kaatù Maimu uya iwekkupù màlà teppù yawàlà?” teppù. 55 Màlàyau tukkan kon kappon yamùk iyàssak kon pàk, “Tùtaikepu ke molopai tùkasupalayi ke'ne ken na' uchi àuyàssak kon màlà uya'chiche nai'nùk, amak yense utàn kasa là? Wei kaichalà ku chichiu pe wechippù Kaatù yùwùk tau, kappon yamùk yenupa pàk, molopai uya'chi auya'nokon pùn. 56 Tùse tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkussak sàlà, Kaatù Maimu yawon Imaimu yenpoikannan uya màlà kasa iwekkupù màlà teppù kasa,” teppù ya. Màlàyau tamù'nawàlà Jesus nenupa ton uya inàmàppù, aitun pe tok wepeppù.
Jew Yamùk Konssùlùyi Yemlotopo Jesus Wechi
57 Mùkyamlo Jesus ya'chinnan nùssan uya yalàppù màlà eke kulu paatele Caiaphas piyak, Law pàk enupannan molopai tùnamasan wepilittok yak motak. 58 Peter uya iwenaimappù màlà mei, eke kulu paatele yùwùk pùloloi motak. Iwewomùppù molopai iweleutappù pata yennài nan piyau, yà'là kasa là tamù'nawolon wekkupù yene pàk. 59 Paatele yamùk molopai tamù'nawàlà eke ton wechippù iwalai pen yepoloi'che Jesus winàkàik, iwàtoppe. 60 Tùse yà'làlà iwalai pen yepoloppù tok uya pen màlà, tukkan kon nànen kappon yamùk wessalattàpàssak molopai kasei pe tok uselupasak iwinàkàik tùse. Tùse àkàmlàk lùppù asa'lon kon kàyik yamùk wessalattàppù. 61 Molopai, “Pùsàlà kàyik, ‘Kaatù yùwùk yamoklo'nài yek iulà molopai àsolùwau wei tùpo yamù tu'ma uya,’ nùkatai,” teppù tok uya. 62 Eke kulu paatele we'wuluukappù molopai Jesus pàk, “Sàlà na' àli pe àpàk uselupantok yeiku auya pen màlà?” teppù. 63 Tùse Jesus wechippù eppana. Molopai eke kulu paatele uya tu'ma, “Tàwàlàlà tùwemassen Kaatù yesek tesasse, eselupakà. Ina pàk yekamakà Christ pe na' ewechi màlà, Kaatù mumu pe?” teppù. 64 Jesus uya yeikuppù, “Wamùkayatàik làkku. Molopai tekamayaik àpàkù'nokon, sàlà motapai yene auya'nokon màlà Kàyik Mumu wechi chichiu pe apàikkek pe tùwessen kamikù pen winà, molopai iyàpù katupluk po epùn poi!” tukaik. 65 Màlàyau eke kulu paatele uya tùpon kalakappù molopai, “Àli pe Kaatù winàkàik nùselupapàssan tùwe'namaik pùla. Uselupantok tu'ma i'che we'nà'nokon pùla man. Àli pe iichelupa metakappàssatàik! 66 Yà'là tukaik mesenumenkayatàu?” teppù ya. “Àli kussak ya man molopai tùweli'chen yek pe man!” tukaik tok uya yeikuppù. 67 Màlàyau nen uchi tok wetattapàtùppù itenpata pona. Molopai tok uya ippoppàtùppù, molopai inta'monnan nùssan uya, 68 “Ina pàk yenpoikakà, Christ, ànùk àwànài!” teppù.
Peter Uya “Jesus Ittunài Pen Iulà,” Te
69 Peter wechippù màlà chichiu pe polopo pùloloi po, Eke paatele yapyoto yamùk tonpa ema'non uyàpùppù ipyak, molopai, “Àmàlà nàlà wechippù ku Jesus Galilee pon ya'là,” teppù ya. 70 Tùse Peter uya tamù'nawàlà tok yemlotopo, “Ipàk meselupayai'nùk ittu uya pùla man,” tukaik yeikuppù. 71 Molopai iitàppù pùloloi yak wewonnàtok motak. Tùulon apyoto ema'non uya yeneppù molopai kàyik yamùk molonkonnà pàk, “Pùsàlà nàlà sa' Jesus Nazareth pon ya'là nettai,” teppù. 72 Molopai tu'ma Peter uya, “Usennaka pen kulu, mùkkàlà kàyik ittunài pen iulà!” teppù. 73 Malalà tùpo, kàyik yamùk molo satik pe tùwessan uyàpùppù Peter piyak. “Ewaik, tok tonpa sa' àmàlà. Euselupatok nen eyeimippoyan!” teppù tok uya. 74 Màlàyau Peter uya, “Ailon pe kulu tekamayaik. Tàwà làichi Kaatù utalumattài ailon pe pùla uselupa yau! Pùsàlà kàyik ittunài pen iulà!” teppù. Màlà yattai nen uchi kali'cho tàwùppù màlà. 75 Molopai Peter uya Jesus uya tùpàk, “Kali'cho tàwù wapiya àsolùwau itekkwa, ‘Ittunài pen iulà,’ te auya màlà,” teppù ittuppù. Iwepakkappù, molopai ikalawùppù tùuseka'nonkaik.
Jesus Yalàppù Màlà Pilate Piyak
1 Ko'làma kulu tamù'nawolon kon paatele yamùk molopai tùnamasan Jew yamùk uya yà'là pe là Jesus kuttok tùuya'nokon konekappù, iwàtoppe. 2 Jesus yaulonpàtùppù tok uya màlà. Tok uya yalàppù molopai Pilate, kopùna pe tùwessen yemyak tok uya itùlùppù màlà.
Judas Iscariot Welittok
3 Jesus welikù pe iwechi yensak tùuya yau, yeimipponàippù Judas Iscariot, usewankono'masak wechippù màlà molopai pùlayatta 30 pan chilùpa pun mùnappoppù ya eke ton paatele yamùk molopai tùnamasan yemyak. 4 “Wemakuimasak man yà'làlà àli ku'nàippù pen kàyik teimippose, iwelittoppe!” teppù ya. “Yà'là peichi ina wettoppe? Eneneichi màlà!” tukaik tok uya yeikuppù. 5 Judas Iscariot uya pùlayatta solokappù Kaatù yùwùk tak molopai tok nàmàppù ya. Molopai nen uchi iitàppù màlà molopai iwe'mùtùntàppù. 6 Eke ton paatele yamùk yepulu ton uya pùlayatta yanukuppù molopai “Sàlà màlà mùn yepek pùlayatta, molopai Law yawàlà pùla iwechi màlà Kaatù yùwùk pùlayattayi yen yak itùlù yau,” teppù tok uya. 7 Tùusenumenka kon ipàk tùpo tok uya pùlayatta yanùmùppù màlà àinà ka'nài tumà ye'ma toppe, kaklan yamùk uluwachi patassek pe. 8 Màlàpàk uchi màlà umà yesatù Umà, Mùn Pata tukaik sàlà tepose. 9 Màlàyau, màlà Kaatù Maimu yenpoikanài Jeremiah uya màlà kasa iwechi màlà teppù lùppù wekkupùppù ailon pe. “Tok uya 30 pan chilùpa pun yamùk yanùmùppù màlà. Màlà kaichalà itepek wechi màlà teppù Israel pon kon uya lùppù. 10 Molopai pùlayatta yapulàppù tok uya àinà ka'nài tumà ye'ma toppe, Itepulu uya yekamappù upàk kasa,” tawon.
Pilate Uya Jesus Yekamappopàtù
11 Jesus wechippù màlà satik pe kopùna yemlotopo, mùkkàlà uya yekamappoppù. “Jew yamùk kinù na' àmàlà?” tukaik. Jesus uya yeikuppù, “Wa mùkayaik làkku,” tukaik. 12 Yà'là teppù ya pen màlà eke ton paatele yamùk molopai tùnamasan uselupatok àli pe tiwinàkàik pàk. 13 Màlàpàk Pilate uya Jesus pàk, “Yetanpe' auya pùla nai sàlà yamùk àli pe uselupantok ewinàkàik?” teppù. 14 Tùse Jesus uya yeikuppù pen màlà, tewin itekkwa là tiwinàkàik uselupantok yeikuppù ya pen. Màlàpàk kopùna usenumenkasak wechippù màlà eke pe.
Jesus Wànà Màlà
15 Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok yattai màlà kopùna wechippù tewin nà patiki'chi tawon kappon yamùk nennappù nonkanài pe. 16 Màlà yattai tùttusen ya'chichak wechippù patiki'chi tau Barabbas itesek. 17 Màlàpàk ilinà pe kappon yamùk wepili'chak yau, Pilate uya tok yekamappoppù, “I'nai nonka uya àponalok kon pe i'che messatàu, Barabbas wapùla Jesus, Christ tukaik tesassen?” tukaik. 18 Ittuppù ya màlà tok uya Jesus tùsak temyak masapùla tùtalumayi kon pe ikupù tùuya'nokon pàk. 19 Pilate wechi chichiu pe ittuntok patassek yau tùse, inoppù uya tùmaimu yeunossak wechippù màlà. “Yà'làlà kùkkupùi pùsàlà yà'làlà àli ku'nàippù pen kàyik winàkàik, masapùla we'neppà'nàtok yau wettalumattài kulu pùsàlà wenai sàlàpe,” tukaik. 20 Eke ton paatele yamùk molopai eke ton tùnamasan uya tukkan kon kappon yamùk yelupappù màlà Pilate pawanattà toppe tok uya Barabbas nonka toppe ya molopai Jesus tùtoppe ya iwelittoppe. 21 Pilate, kopùna pe tùwessen uya tok yekamappoppù, “I'nai ken uchi nonka uya àponalok kon pe pùsamo asa'lon kon kùlottapai i'che messatàu?” tukaik. “Barabbas,” tukaik tok uya yeikuppù. 22 “Yà'là pe ken uchi Jesus, Christ tukaik tesassen kupù uya?” tukaik Pilate uya tok yekamappoppù. “Ipukapàtù màlà pulusuk pona!” tukaik tamù'nawolon kon uya yeikuppù. 23 Tùse Pilate uya tok yekamappoppù, “Yà'là ken uchi àli kussak ya nai?” tukaik. Màlàyau nen uchi tok wessa'molùkappù eke pe tùwentaime kon pàk, “Ipukapàtù màlà pulusuk pona!” tukaik. 24 Yà'là woton pe pùla sàlà kupù pàk tùwechi yensak tùuya yau, tùse wepanta'mantok wessepolo pàk, tuna yepoloppù ya, molopai temyatù kukappù ya tukkan kon kappon yamùk yemlotopo, molopai, “Pùsàlà kàyik tùlù uya weli'nàtok yak pùn. Sàlà nai'nùk ànkupù kon!” teppù ya. 25 Tamù'nawàlà kappon yamùk uya yeikuppù, “Tàwà talumattàntok iwelittok yepeppù nùyàpùi ina pona molopai ina munkà yamùk pona!” tukaik. 26 Màlàyau nen uchi Pilate uya Barabbas nonkappù tok ponalok pe, Jesus ippoppàttoppe ikupùppù ya màlà, molopai itùlùppù ya ipukapàttoppe pulusuk pona.
Soicha Yamùk Wàklà Jesus Pàk
27 Màlàyau Pilate soichayi yamùk uya Jesus yalàppù Kopùna yùwùk lùmà tak, molopai tamù'nawà tùtonpa kon yamùk pokonpe tok wepilipùppù Jesus woi. 28 Tok uya iponkappù molopai ichuweyu yak tok uya ipontàppù. 29 Màlàyau tok uya alok konekappù àmà'nà panta yamùk yapai molopai ippai pona itùlùppù tok uya, molopai yei tùlùppù tok uya itemyak kamik pen yak, màlàyau tok wenappù tese'mu kon yok molopai tok wàklàppù ipàk. “Tàwàichi Jew yamùk Kinù nemapùi tachin pe!” teppù tok uya. 30 Tok wetattapàtùppù màlà ipona, molopai yei yekkwatùppù tok uya itemyapai molopai ippai yai tok uya ipippàtùppù. 31 Ipàk tùwàklà kon wenukassak yau pon ichuweyu yapai tok uya iponkappù molopai ipontàppù tok uya ipon yak, molopai tok uya yalàppù ipukapàsse pulusuk pona.
Jesus Pukapàtù Pulusuk Pona
32 Tùutà kon yau, Cyrene pon kàyik Simon itesek yepoloppù tok uya, molopai soicha yamùk uya yeka'nonkappù màlà Jesus nalà pulusuk yatoppe ya. 33 Tok uyàpùppù Golgotha itesek pata motak, “Puppà yàppù Pata,” te ya pe iwechi. 34 Màlà motau tok uya wain yoi'masak maik ke, ke ilepappù. Tùse yonpa tùpo, Jesus uya inchi pùla iwechippù. 35 Ipukapàssak tùuya'nokon yau, tok uya ipon pantakappù tùklottau'nokon tàk walai tenu'mapàsse. 36 Màlà tùpo molo tok wechippù chichiu pe itenupàkà. 37 Ippai yepoi tok uya àli pe uselupantok iwinàkàik menukasak tùlùppù màlà, “Pùsàlà mùkkàlà Jesus, Jew yamùk Kinù,” tawon. 38 Màlàyau tok uya asa'lon kon kappon lapumannan nùssan kaiwattàsak wechippù màlà pulusuk pona Jesus pokonpe, tewin ikamikù pen winà molopai tùulon ikamikù winà. 39 Kappon yamùk tùutàsan màlà yawàlà uya tùpai kon wùkùuwùkùumappù molopai Jesus mottùpappù tok uya. 40 “Kaatù yùwùk yamoklopù lùkku auya màlà molopai yamù auya àsolùwau wei yau neken! Epùikattàkàichi, Kaatù Mumu pe ewechi yau! Àwuttàkà pulusuk poi!” tukaik. 41 Màlà kasa làma eke ton paatele yamùk yepulu ton molopai enupannan Law pàk molopai tùnamasan eke ton wàklàppù Jesus pàk. 42 “Tùulon kon pùikattànài lùk kanmà mùkkàlà tà tùse tiyiwalà iwepùikattà pùla man! Israel pon kon Kinù lùk uchi mùkkàlà! Tàwà nuttài sàlàpe pulusuk poi, molopai ailon te'nokon màlà ipàk! 43 Kaatù pàk ailon tawon mùkkàlà, tàwà Kaatù nùpùikattài i'che tùwechi yau, masapùla Kaatù Mumu pe tùusesassen mùkkàlà. Masaichi Kaatù wechi ànpùikattàpai yenpai'nokon!” teppù tok uya. 44 Kappon lapumannan nùssan, ikaiwattàsak kon ipokonpe uya nàlà imottùnpappù, màlà kasa làma.
Jesus Welittok
45 Inakattapailà wei wechi 12:00 yattai tùse tamù'nawàlà pata wenappù màlà ewalupà pe 3:00 ponalà. 46 3:00 yattai'ne lùiwa là tùse Jesus wentaimeppù eke pe, “Eloi, Eloi, lama sabachthani?” te ya. Ukaatùyi, Ukaatùyi, yà'là peichi iwechi pàk unonkasak auya sàlà? 47 Kappon yamùk molo satik pe tùwessan tonpa yamùk uya yetappù màlà molopai tok uya, “Elijah kà'mayan!” teppù. 48 Tok tonpa utàppù asse'ne aitun pe molopai kàtàkkwak walai yanùmùppù ya, ikipùppù ya so'li kulu wain yak. Màlàyau nen uchi itùlùppù ya yei pàk molopai Jesus mùta pàk iki'mappù ya. 49 Tùse tùulon kon uya, “Masa, Elijah uyàpù ipùikattàse yenpai'nokon man!” teppù. 50 Jesus wentaimeppù tu'ma màlà eke pe molopai iwelikùppù. 51 Màlàyau awenek solin pan Kaatù yùwùk tawon, iwakkàttok wekalakappù màlà asa'là, kau winàpai non tepose. Non utatù'mappù màlà, tàk we'mopàtùppù. 52 Uluwaik yamùk utakkokappù, molopai tukkan kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk iweli'chak kon nùssan we'wuluukappù màlà wema'nàtok yak. 53 Tok wepakkappù màlà uluwaik yamùk yapai molopai Jesus we'wuluuka tùpo, tok utàppù Jerusalem pona, molo tukkan kon kappon yamùk uya tok yeneppù màlà. 54 Soicha yamùk yepulu, soicha yamùk pokonpe Jesus yelasu pe tùwessan uya tùlùpùnù molopai tamù'nawolon tùwekkussan yeneppù, tok wettalipasak wechippù màlà molopai, “Kaatù Mumu pe kulu iwechippù man!” teppù tok uya. 55 Molo tukke nossan yamùk wechippù màlà, Jesus yene pàk tùwessan mei echii'ma. Mùkyamlo wechippù màlà ya'là iitàsak kon Galilee poi molopai ipùikattànnan nùssan pe. 56 Mùkyamlo kùlottau màlà Mary Magdalene, Mary, James molopai Joseph yan, molopai Zebedee munkà yan tawonnan wechippù.
Jesus Wu'nattàtok
57 Ko'manpe iwenasak yau, mamin yesak Arimathea poino welepamùppù màlà, Joseph itesek, molopai nàlà Jesus nenupa pe iwechippù màlà. 58 Pilate yemlotopona iitàppù molopai Jesus yàkàpù yekamappoppù ya ipàk. Pilate uya Jesus yàkàpù tùtoppe Joseph yemyak yekamappù màlà. 59 Màlàyau Joseph uya yalàppù molopai iwontàppù ya ikopposak pen linen kuyalikku yak. 60 Molopai itùlùppù ya tùwuluwachi pe tùnakappù tàk yai pena kulu pùla là yak. Màlàyau eke lùmà tàk pelenkappù ya uluwaik mùta pona molopai iitàppù. 61 Mary Magadalene molopai tùulon Mary tawonnan wechippù molo chichiu pe, uluwaik winàkàik itenpata.
Uluwaik Yennài nan
62 Iwemassak pe, Jew yamùk wàlàkkattok yattai eke ton paatele yamùk molopai Pharisee yamùk wessepoloppù màlà Pilate pokonpe. 63 Molopai tok uya, “Ina yepulu, ina nùttuyan mùkkàlà kasei uya nulà lùppù tùwechi yau, ‘We'wuluuka tu'ma màlà àsolùwau wei tùpo,’ teppù. 64 Wakù pe tennài ke uluwaik wettoppe ikukkà icholùwano wei ponalà, inenupa ton nùssan utà itàkàpù yonanse tukaik, molopai nen uchi kappon yamùk pàk, ‘Iwuluukasak man weli'nàtok yapai,’ te tukaik. Sàlà àkàmlà'no kasei wechi màlà àli peiwa wapiyalok yentai,” teppù. 65 “Uluwaik yelasu pe mettàik, itàtàk imokka tukaik yentàk kon ànùttu kon yawàlà,” teppù Pilate uya tok pàk. 66 Màlàpàk tok utàppù, molopai uluwaik yakkosak tàk ke ki'nàmappù tok uya molopai yennài nan nàmàppù tok uya yene pàk.
Jesus We'wuluukatok
1 Jew Wàlàkkattok weyu tùpo, wapiyalok wei Suntayakka wemapù pe, Mary Magdalene molopai tùulon Mary tawonnan utàppù màlà uluwaik yense. 2 Màlà yattai meluntà pe tùlùpùnù wechippù molo. Itepulu inchelùyi wuttàppù màlà epùn poi, tàk pelenkappù ya uluwaik mùta poi, molopai iweleutappù ipona. 3 Iicheneppù màlà pata wekamlipù kasa molopai ipon wechippù aimu'ne kulu. 4 Uluwaik yennài nan wettalipasak kulu wechippù màlà ipàk, tok pùlànài'nùmùppù molopai iweli'chak kasa tok wenappù. 5 Inchelù uya nossan yamùk yelupappù. “Kettalipatàu uchi, Jesus ipukapàssak lùppù pulusuk pona iwa auya'nokon pe tùttuyaik,” teppù ya. 6 “Talà pùla nen man, iwuluukappù man wateppù ya kasa. Àittàk kon, ipatappù yense. 7 Asse'neichi itàtàk kon inenupa ton nùssan pàk yekamase, ‘Iwuluukappù man weli'nàtok yapai molopai nen uchi nùtàyan Galilee pona awapiya'nokon. Molo yene auya'nokon màlà!’ mùkatàik. Mùttutàik uchi àpàkù'nokon unekamappù,” teppù ya. 8 Màlàpàk uluwaik nàmàppù tok uya tùusemittàpaik, tok wettalipasak wechippù màlà tùse nàlà tok utauchinpasak, molopai aitun pe tok utàppù inenupa ton nùssan pàk yekamase. 9 Màlà yattai là Jesus uya tok yepoloppù asantau, molopai tok pàk, “Wakù pe na' messatàu,” teppù ya. Tok uyàpùppù ipyak molopai tok uya itta pàk ya'chippù, molopai tok uya yapulàppù. 10 “Kesenalippatàu. Itàtàk kon utonpa yamùk utà toppe Galilee pona yekamatantàk, molopai molo tok uya uyene màlà,” teppù ya.
Uluwaik Yennài Nan Yekale
11 Màlàyau nossan yamùk utà tùse, uluwaik yennài nan tonpa yamùk wennappoppù màlà pata pona molopai eke ton paatele yamùk pàk tamù'nawolon iwekkussak lùppù yekamappù tok uya. 12 Eke ton paatele yamùk molopai Jew yamùk tùnamasan wepilipùppù molopai tùnkupù kon woton konekappù tok uya, eke pe pùlayatta tùlùppù tok uya màlà soicha yamùk yemyak. 13 Molopai tok pàk, “‘Inenupa ton nùssan uyàpùppù nechii ewalupàttau molopai itàkàpù yonamùppù tok uya ina we'nùmù tùse,’ mùkatàik,” teppù tok uya. 14 “Molopai Kopùna uya sàlà yetasak yau, ailon te toppe ya ina uya ikupù màlà molopai autaimelunpatok pùla iwechi màlà,” teppù tok uya. 15 Uluwaik yennài nan nùssan uya pùlayatta yekkwatùppù molopai ikuttoppe tùuya'nokon yekamasak lùppù kupùppù tok uya. Sàlàichi màlà itekale Jew yamùk nekama mailàlà sàlà tepose.
Apyontàntok
16 11 pan kon Jesus nenupa ton utàppù màlà Galilee pona, Jesus nekamappù tùutàtok kon ipona pe wùk pona. 17 Jesus yensak tùuya'nokon yau, tok uya yapulàppù, tùse tùulon kon uya ailon te ma'le iwechippù. 18 Jesus uyàpùppù màlà mei pùla molopai tok pàk, “Ulepasak man tamù'nawolon apàikkek ke epùn yau molopai non po. 19 Itàtàk kon uchi tamù'nawolon kon kappon yamùk piyak, i'nai yailà là. Molopai uya'lon kon pe tok mùkonekatàik, tok yenpatauka auya'nokon winà Ukàipùnù yesek yau molopai Imu yesek yau molopai Wakù Akkwalù yesek yau. 20 Molopai tok yenupa auya'nokon màlà tamù'nawolon ‘mùkuttàik’, teppù uya lùppù àpàkù'nokon maimu yawàlà tok wettoppe. Apyau'nokon wechi màlà tàwàlàlà pata weyu wenukattok ponalà,” teppù ya.
Wakù Itekale Yekama John Enpataukanài Uya
1 Sàlà màlà wakù itekale Jesus Christ yekale wepyattàtok. Jesus mùkkàlà Kaatù Mumu. 2 Iwe'menukasak màlà Isaiah, Kaatù Maimu yenpoikanài uya imenukappù kasa. “Yenkà, Umaimu yekamanài teunossaik awapiya. Pùsàlàichi mùkkàlà eye'ma konekanài awapiya. 3 Iwentaime màlà wontaik yau,‘Itepulu ye'ma ikonekatàk, tossalà ite'ma ikonekatàk,’” tukaik. 4 John usenpoikappù wontaik pe iwechi yak, kappon yamùk yenpatauka pe molopai itekale yekama pe. “Amakuyi kon winàpai elattàtàk kon. Esenpataukatàk kon molopai Kaatù usentuppa màlà amakuyi kon pàk,” teppù ya. 5 Tamù'nawolon kon Judea molopai Jerusalem pon kon utàppù John yetase. Tùmakuyi kon yekamappù tok uya, molopai tok yenpataukappù ya Jordan itesek tuna kak. 6 John pon wechippù màlà camel pùpok lùppù konekasak pe. Ipokùlùyi nàlà kamo pippà lùppù. Itok wechippù kailau molopai iteipa wan. 7 Itekale yekamappù ya, “Molo kàyik nùyàssan uye'mappù pàk ekeiwa uyentaino, iulà là wepeima ittassa yewa yeukaik yentaino. 8 Eyenpatauka kon uya nen tùwessen tuna ke, tùse eyenpatauka kon ya màlà Wakù Akkwalù ke,” teppù ya.
Jesus Usenpatauka Molopai Yamùipatok
9 Màlà yattai Jesus uyàpùppù màlà Nazareth poi Galilee yapai, molopai John uya yenpataukappù Jordan itesek tuna kak. 10 Tuna kapai tùwepalùka pe, epùn utakkokasak yeneppù ya, molopai Wakù Akkwalù wuttàppù ipona wakokkwa kasa. 11 Màlàyau mayin usetappù epùn poi, “Àmàlà mùkkàlà u'nùn Umu. Wakù pe kulu uyauchinpanài,” tukaik. 12 Màlà yattai là Wakù Akkwalù uya Jesus utà toppe wontaik yak ikupùppù. 13 Molo iwechippù màlà 40 pe wei kaichalà molopai Settan wechippù yamùipai'che. Elannek ton nà kamo yamùk pokonpe iwechippù. Inchelù yamùk uya ipùikattàppù.
Jesus Uya Molok Ya'chinnan Kà'mappù
14 John ya'chi patiki'chi tak tùpo, Jesus utàppù màlà Galilee pona. Wakù Itekale yekamappù ya Kaatù winàpaino. 15 “Pata weyu wesseposak man, Kaatù wettok itepulu pe mei pùla man. Amakuyi kon winàpai elattàtàk kon molopai ailon katàk kon wakù itekale pàk,” teppù ya. 16 Galilee itesek palau yena pàk tùusalà yau, Simon molopai yakon Andrew tawonnan yeneppù ya. Tùpunwe kon yenu'masak tok uya tuna kak. Masapùla molok ya'chi pàk tùwessan pe tok wechippù màlà. 17 “Àittàk kon uya'là kappon yamùk kà'mannan pe àkoneka kon uya màlà,” teppù Jesus uya tok pàk. 18 Màlà yattai là tùpunwe kon yamùk nàmàppù tok uya molopai tok utàppù ya'là. 19 Malalà mei tùutàsak yau, James molopai John tawonnan Zebedee munkà yeneppù ya kanau yau nen tùpunwe kon yamùk konekannan. 20 Màlà yattai là Jesus uya tok kà'mappù. Tùkàipùnù kon Zebedee nàmàppù tok uya tùpoitolù ton pokonpe neken. Molopai tok utàppù Jesus ya'là.
Kàyik Àli Akkwalù Yen
21 Jesus molopai inenupa ton uyàpùppù Capernaum pona. Màlà pe là wàlàkka'nà weyu yattai wepili'nàtok itak tak iwewomùppù, molo tok yenupappù ya. 22 Tok usenumenkappù kulu màlà i'napailà tenupa kon ya pàk. Masapùla tok yenupappù ya Law pàk enupannan kasa pùla. Tùse tok yenupappù ya tapàikketù kenan kasa. 23 Màlà yattai molo iwechippù kàyik àli akkwalù yen wepili'nàtok itak tau. Iwentaimeppù suwa tukaik, 24 “Yà'là pe ina wechi i'che messan, Jesus Nazareth pon? Ina mattanùsse na' àuyàssak màlà? Eyittuyan iulà ànùk pe là ewechi. Àmàlà mùkkàlà esukenan Kaatù winàpaino!” tukaik. 25 Jesus uya ipàk meluntà pe, “Eppana ekkà, epakkakà mùkkàlà yapai!” teppù. 26 Àli akkwalù uya kàyik yalo'mappù ipla meluntà pe. Iwentaimeppù eke pe, molopai iwepakkappù mùkkàlà yapai. 27 Tukkan kon usenumenkappù kulu màlà ipàk. Tok usekamappopàtùppù tiyiwalà'nokon, “Yà'là ken uchi sàlà, tùulon nà emennak enupantok? Pùsàlà kàyik tapàikketù ke man àli akkwalù yamùk là imaimu yawàlà man,” teppù tok uya. 28 Màlà yattai là màlà tok uya Jesus pantomù yekamappù pata yamùk Galilee yawolon kon yawàlà.
Jesus Uya Tukkan Kon Kappon Yamùk Ipittà
29 Jesus molopai inenupa ton uya wepili'nàtok itak nàmàppù. Màlà pe là tok utàppù tossalà Simon molopai Andrew tawonnan yùwùk tak. James, John tawonnan pokonpe tok utàppù. 30 Simon yewoppù wàkkàmi'masak wechippù màlà tekkwek tau. “Iwàkkàmi'masak man,” teppù tok uya Jesus pàk. 31 Màlàpàk Jesus utàppù ipyak. I'mùssakkappù ya itemyatù pàk. Màlà yattai là iwàkkàmi'makapùppù, màlà pe là tok yeipa woton konekappù ya. 32 Ko'manpe, wei patappù pe e'nek ton nepùppù kappon yamùk uya Jesus piyak molopai àli akkwalù yen pe tùwessan nà. 33 Molopai tamù'nawàlà kappon yamùk màlà pata yawon kon wepilipùppù manatta pona. 34 Tukkan kon ipittàppù ya tùpatalo'nan itepalan ton, molopai àli akkwalù yamùk là yenpakkappù ya. Tok uselupatok yattai ke Jesus uya tok lepappù pen, masapùla tok uya tùttu pàk.
Wakù Itekale Yekamatok Galilee Yawàlà
35 Ko'làma kulu wei wepakka wapiya, Jesus we'wuluukappù molopai tapùi nàmàppù ya. Iitàppù tùkkenan pata yak. Màlà motau iwàpùlemappù. 36 Tùse Simon molopai itonpa yamùk utàppù iwase. 37 Yeposak tùuya'nokon yau, “Tamù'nawolon kon eyiwayan,” teppù tok uya ipàk. 38 Tùse Jesus uya tok maimu yeikuppù “Utàn'nokon sàlà tùulon pata yamùk yak mei pùla, molo nàlà wakù itekale yekama uya màlà. Masapùla màlà kusse uyàssak nai'nùk,” teppù Jesus uya tok pàk. 39 Màlàyau wakù itekale yekama pàk iwechippù molo wepili'nàtok tau'ne Galilee yawàlà. Molopai àli akkwalù yamùk yenpakkapàtùppù ya.
Àsà Kulu Ipippà Uchipittà
40 Kàyik, àsà kulu pippà yepalan pàk tùwessen uyàpùppù Jesus piyak. Tese'muyok iwenappù ipyau molopai ipawanattàppù ya. “Uyipittàpai ewechi yau, uyipittà auya màlà. Tùttuyaik ikuttok auya meluntàlù wechi molo,” teppù ya. 41 Màlàyau Jesus usentuppappù ipàk. Temyatù yenkappù ya molopai yappàtùppù ya. “Ewaik, eyipittà uya, echipittàk uchi,” teppù ya. 42 Màlà yattai là àsà kulu pippà yepalan pùla iwenappù. Iichipittàppù nen uchi wakù pe. 43 Jesus uya yelupappù molopai tewinanpa yeunokoppù ya. 44 “Yà'làlà kùkai ànù'là pàk. Tùse itàkà eye'ma tawàlà esekamata paatele pàk. Molopai yà'làlà àntùlù itùta Moses uya yekamappù kasa, euchipittàsak molopai ewekolùkasak ittu toppe tamù'nawolon kon uya,” teppù Jesus uya ipàk. 45 Tùse kàyik wepakkappù molopai iichelupappù ipàk tùutà pe eke pe kulu. Màlàpàk Jesus utà pata yak ayupo yeselùkek pùla iwechippù. Tùse tùkkenan pata yawàlà neken nen uchi iichalàppù. Walà tùse kappon yamùk uyàpùppù ipyak tamù'nawà màlà yawolon pata yamùk yapai.
Jesus Uya Iitokkassak Ipittàppù
1 Tukke kulu wei tùpo pùla là Jesus wennapposak wechippù Capernaum pona. Màlàyau itekale wechippù, “Iwemei'chak man,” tukaik. 2 Màlà yattai là kappon yamùk wepilipùppù tukke. Tok patassek woton pùla iwechippù. Manatta yawàlà tok wechippù. Jesus wechippù màlà Kaatù Maimu yekama pàk tok pàk. 3 Asakùlà'nan kon kàyik yamùk uya e'nek iitokkassak nepùppù Jesus piyak. 4 Màlà tùse ipyak tùwena kon pùla tukke kappon yamùk wechi pàk, tapùi ipu mokkappù tok uya Jesus wettok imotau yessumla. Yakkokasak tùuya'nokon yau, tok uya kàyik nuttàppù aittoupe itekkwek tau. 5 Màlà yattai ailon tetok tok uya yene tùuya pàk, Jesus uya iitokkassak pàk, “Umu, amakuyi pàk usentuppansak man,” teppù. 6 Tùse molo tok wechippù màlà Law pàk enupannan chichiu pe tùusenumenka kon pàk tewan kon yau. 7 “Yà'là peichi iwechi pàk pùsàlà kàyik uselupa màlà àli pe Kaatù winàkàik tùwe'namaik pùla là? Ànù'là usentuppa makui pàk pen màlà, tùse Kaatù neken,” teppù tok uya. 8 Màlà yattai Jesus uya tok wanmùla tok usenumenkatok ittuppù. Màlàyau, “Yà'là pe iwechi pàk eusenumenka kon pàk messatàu màlà pàk? 9 I'nai ken sa'man pe ma'le nai pùsàlà ka' iitokkassak kàyik pàk, ‘Amakuyi pàk usentuppan man,’ te lù? Wapùla ka', ‘E'wuluukakà, eyekkwek yanùnkà molopai asakà te lù?’” teppù Jesus uya tok pàk. 10 “Ittu kon pa ikupù uya màlà mùkkàlà Kàyik Mumu wechi tapàikketù ke sàlà non po makui pàk tùusentuppa toppe,” teppù Jesus uya tok pàk. Màlàyau Jesus uya iitokkassak kàyik pàk, 11 “E'wuluukakà, eyekkwek yanùnkà molopai itàkà àwùk tak te uya sàlà àpàk,” teppù. 12 Màlà yattai là iwe'wuluukappù, tekkwek yanùmùppù ya molopai iitàppù tok uya yene tùse. Tok usenumenkappù kulu. Kaatù yapulàppù tok uya, “Sàlà yekkwa là yensak pùla man wapiya,” tukaik.
Jesus Uya Levi Kà'mappù
13 Jesus wennappo tukkappù Galilee tuna yena pona. Màlàyau tukkan kon wepilipùppù ipyak molopai tok yenupappù ya. 14 Tùutà yau, Levi yeneppù ya, Alphaeus mumu. Chichiu pe tùwotokoyi kupù pàk. Pùlayatta yekkwatù pàk iwechippù. “Uya'là utànpai,” teppù Jesus uya ipàk. Màlàyau iwe'wuluukappù ya'là iitàppù. 15 Levi yùwùk tau tùuta'lettà pàk iwechippù. Tukkan kon pùlayatta pili'nài nan molopai àli ton nà wechippù màlà molo chichiu pe Jesus molopai inenupa ton piyau. Masapùla tukke ya'lon kon wechippù màlà. 16 Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk uya iita'lettà yeneppù pùlayatta pili'nài nan molopai àli ton pokonpe. Màlàyau tok uya inenupa ton yekamappoppù, “Yà'là pe ken iwechi pàk iita'lettà màlà pùlayatta pili'nài nan molopai àli ton pokonpe?” tukaik. 17 Yetasak tùuya pàk, Jesus uya, “Pàli'yawon kon mùkyamlo ipittànài i'che tùwessan pen. Tùse e'nek pe neken nen tùwessan mùkyamlo ipittànài i'chelok kon. Wakù ton nà kà'maik uyàssak pen sàlà, tùse àli ton nàkku kà'maik uyàssak,” teppù.
Usekamapontok Tùuta'lettàik Pùla We'nà Pàk
18 John Enpataukanài nenupa ton molopai Pharisee yamùk nenupa ton wechippù tùulon yattai'ne tùuta'lettàik pùla tùwessan pe. Kappon yamùk uyàpùppù Jesus piyak molopai, “Yà'là peichi iwechi pàk John Enpataukanài nenupa ton molopai Pharisee yamùk nenupa ton wechippù tùulon yattai'ne tùuta'lettàik pùla, tùse enenupa ton nen uchi wa pùla?” teppù tok uya Jesus pàk. 19 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Mùkyamlo wemali'man tùpo uta'lettàntok yak ikà'masak kon wapàkkapù yeselùkek ken na' mùttuyatàu? Kane, wa tok wechi pen màlà. Tùwemali'masen umoine wechi nen molo tùpyau'nokon yau tùuta'lettàik pùla tùwessan pen. 20 Tùse pata weyu uyàpù màlà tùwemali'masen umoine wemokkatok tok winàpai yattai. Màlàyau làichi tùuta'lettàik pùla tok wechi màlà,” teppù Jesus uya. 21 “Ànù'là mùkkàlà emennak kuyalikku pùkkù lùppù yapulànài pen ipoippà pon pa'chi'ma toppe tùuya. Ikussak ya yau emennak uya màlà ipoippà kalapàtù eke peiwa iwekalakasak tùmase,” teppù Jesus uya. 22 “Molopai ànù'là mùkkàlà emennak wain yemaikanài ipoippà iten kamo pippà yak pen. Wa ikussak ya yau wain uya ten i'mo màlà. Asaklàma wain molopai iten umatta màlà. Tùse nen emennak wain yemaika màlà emennak iten yak,” teppù Jesus uya.
Usekamappontok Wàlàkka'nàkatok Weyu Pàk
23 Jesus utàppù umà paali pata yawàlà Wàlàkka'nàtok weyu yattai. Màlàyau inenupa ton wessa'molùkappù paali wololokka pàk. 24 Màlàyau Pharisee yamùk uya, “Masa yenkà, Law yawàlà pùla enenupa ton man Wàlàkka'nàtok weyu yattai sàlà kupù tok uya yau!” teppù Jesus pàk. 25 Jesus uya tok maimu yeikuppù “Yennài nan pen uchi amyamlo David wechippù wa iwan pe tùwechi kon yau ta'lon kon pokonpe? 26 Iwewomùppù Kaatù yùwùk tak pùlomù pusak napùppù ya Kaatù yemlotopona itùsak. Sàlà wechippù màlà eke kulu paatele Abiathar yattai. Law yau, paatele neken uya inapù màlà tesak wechippù màlà. Tùse David uya inapùppù molopai ta'lon kon lepappù ya nàlà,” tukaik Jesus uya tok maimu yeikuppù. 27 “Kaatù uya Wàlàkka'nàtok weyu konekappù màlà kappon ponalok pe. Kappon konekappù ya Wàlàkka'nàtok weyu ponalok pe pen. 28 Màlàpàk Kàyik Mumu nàlà mùkkàlà Wàlàkka'nàtok weyu yepulu,” teppù Jesus uya.
Kàyik Iwaipùtasak Itemyatù
1 Tùulon yattai Jesus wewomùppù wepili'nàtok itak tak. Màlà motau kàyik wechippù iwaipùtasak itemyatù. 2 Molo kappon yamùk wechippù, Jesus talumattàtok tùuya'nokon ipàkàlà woton yenei'che. Tok wechippù Jesus yenupàkà ànù'là ipittà ya Wàlàkka'nàtok weyu yattai yentoppe tùuya'nokon. 3 Jesus uya kàyik iwaipùtasak itemyatù pàk, “Àikkà sà motak yakletak,” teppù. 4 Kappon yamùk yekamappoppù ya nen uchi “Yà'là wechi ken màlà ikasa Law yawàlà Wàlàkka'nàtok weyu yattai tùkussen pe, wakù kupù ka'lù wapùla àli kupù? Kappon kupù ka' nulà lù wapùla iwànà?” teppù Jesus uya tok pàk. Tùse tok uya yeikuppù pen. 5 Jesus we'naikasak wechippù màlà tok yenei'ma, tùse iichewankono'mappù masapùla sa'man pe tok yewan wechi pàk. Màlàyau nen uchi kàyik pàk, “Eyemyatù yenkakà,” teppù ya. Temyatù yenkappù ya màlàyau itemyatù umeluntàtappù. 6 Màlàyau Pharisee yamùk utàppù wepili'nàtok itak tapai eselupaik Herod tonpa yamùk pokonpe Jesus winàkàik. Iwàtok tùuya'nokon woton ittuse.
Tukkan Kon Kappon Yamùk Wechi Tuna Yena Po
7 Jesus uya tok nàmàppù molopai iitàppù tùnenupa ton pokonpe tuna Galilee yena pona. Ilinà kappon yamùk uya iwenaimappù Galilee molopai Judea tawon poino kon uya. 8 Jerusalem poino kon, Idumea poino kon, Jordan tuna pàk màwinàpaino kon, Tyre poino kon molopai Sidon poino kon molopai iwoino kon. Pùsamlo tukkan kon kappon yamùk uyàpùppù màlà Jesus piyak masapùla inkupùssan yamùk yekale yetasak tùuya'nokon pàk. 9 Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Kanau inettàk kon yak wenuttoppe,” teppù. Tukke kulu kappon yamùk wepilipù tùwoi pàk. 10 Tukkan kon kappon yamùk ipittàppù ya. Màlàpàk tok uselemlukuppù iwinàkàik yappàttoppe tùuya'nokon. 11 Àli ton nà yakkwalù yamùk wekkawai'mappù itemlotopo yene tùuya'nokon yau, “Àmàlà mùkkàlà Kaatù Mumu,” tukaik tok wentaimeppù. 12 Jesus uya àsà pe àli akkwalù yamùk yàulàmappù ànùk pe là tùwechi yekama tok uya tukaik.
Jesus Uya 12 Pe Tùneunoko Woton Kon Yanùmù
13 Màlà tùpo Jesus wenukuppù wùk pona molopai kàyik yamùk i'che tùwettok kon kà'mappù ya tùpyak molopai tok uyàpùppù ipyak. 14 Tok yanùmùppù ya 12 pe, tùpyau tok wettoppe molopai itekale yekamaik tùneunoko woton kon pe. 15 Molopai meluntà pe tok wettoppe àli akkwalù yamùk yentai. 1612 pe kaichalà inkà'massan wechippù màlà. Simon, yesettàppù ya Peter pe, 17 James, John tawonnan, Zebedee munkà, Jesus nesettàssan Boanerges pe “Wala'napi walainon Kàyik yamùk” te ya pe iwechi. 18 Andrew, Philip, Bartholomew, Matthew, Thomas, James, Alphaeus mumu, Thaddaeus, Simon Zealot tawonnan. 19 Molopai Judas Iscariot, Jesus yeimippo woton.
Jesus Molopai Beelzebul
20 Iitàppù tapùi tak. Molopai tu'ma tukke kulu kappon yamùk wepilipùppù ipyak. Tùnenupa ton pokonpe iita'lettàtok yattai pùla iwechippù. 21 Màlà yetasak tùuya'nokon yau, itonpa yamùk utàppù ya'chiik, masapùla, “Iitayaupa màlà!” tesak ipàk pàk. 22 Law pàk enupannan Jerusalem poi iyàssak kon uya, “Beelzebul wechi màlà yau! Àli ton akkwalù yamùk yepulu, mùkkàlà uya imeluntàlùttàsak màlà àli akkwalù yamùk yenpakka toppe ya,” teppù. 23 Màlàyau Jesus uya tok kà'mappù tùpyak, molopai panton yekamappù ya tok pàk. “Yà'là kasa ken Settan uya Settan yenpakka?” tukaik tok yekamappoppù ya. 24 “Kin ponalok kon kappon yamùk wechi esseyaton pàk tiyiwalà'nokon yau, echitonpa pe tok wechi pen màlà 25 Tùwùk kon tau tùwemassan wechi esseyaton pàk tiyiwalà'nokon yau, echitonpa pe tok wemapù pen màlà,” teppù ya tok pàk. 26 “Settan we'latoikasak tiyiwalà tùwepanta'ma yakon pe pe iwechi yau tachin pe iwemapù pen màlà tùse iwenukapù. 27 “Ànù'là wewomù meluntà kàyik yùwùk tak molo là itesak tùse itapluli mokkaik pen màlà, tùse mùkkàlà meluntà kàyik yaulonpàtù ya làkku màlà wapiya molopai làichi itapluli mokka ya màlà,” teppù Jesus uya. 28 “Ailon kulu sàlà, tamù'nawolon kon àli ku'nài nan kappon yamùk molopai Kaatù winàkàik tùwe'namaik pùla àli pe tùuselupasan pàk usentuppan màlà. 29 Tùse àli pe tùwe'namaik pùla nùselupayai'nùk Wakù Akkwalù winàkàik pàk usentuppan pen màlà. Tùse tùmakuyi yau iwechi màlà tàwàlàlà,” teppù Jesus uya. 30 Jesus uya wateppù màlà masapùla tùpàk tùulon kon uya, “Àli akkwalù wechi màlà yau,” tesak pàk.
Jesus Yan Molopai Yakonnon
31 Jesus yan molopai yakonnon welepamùppù. Satik pe polopo tok wechippù tùse ikà'manài yeunokoppù tok uya. 32 Tukkan kon kappon yamùk wechippù Jesus woi chichiupe'ne, “Asan molopai ayakonnon polopo man eyekamappopàssan kan tok,” teppù tok uya Jesus pàk. 33 Màlàyau Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ànùk uchi usan? Ànùk uyakonnon?” tukaik. 34 Màlàyau tùwoino kon yenei'ma, “Masa yentàk, pùsamo kunaik usan yamùk, pùsamo uyakonnon,” teppù ya. 35 “Ànù'là Kaatù yeselu ku'nài wechi màlà uyakon pe, uwàlichi pe molopai usan pe,” teppù Jesus uya.
Tùwàppànsen Pantomù
1 Jesus wepyattà tukkappù tok yenupa pàk palau Galilee yena po. Ilinà pe kappon yamùk wepili'chak wechippù màlà ipyak. Màlàpàk kanau yak iwenukuppù molopai yau iweleutappù chichiu pe palau po, tukkan kon nen uchi kappon yamùk wechippù màlà itenapolo. 2 Molo echii'ma tok yenupappù ya tukke tùpatalo'nan pàk panton pe. Molopai tok yenupa tùuya yau, 3 “Masa yetatàk kon! Tùwàppànsen kàyik utàppù àppànse. 4 Kùyali yek soloka ya umà yawàlà tùse tùulon kon wessolokappù asantawàlà. Màlàyau tolon yamùk uyàpùppù tok uya yeunoppàtùppù. 5 Tùulon nà wepukappù tàk pon non pona, non kulu pùla iwechi yak. Iwattappù lùkkwà tewinanpa, tùse iikalatatok yak pùla iwechippù masapùla i'nau pùla non wechi pàk. 6 Wei wenussak yau echikili ton kùyali yek yeke'napankappù ya molopai iwaipùtappù. Masapùla i'nak iikalatasak pùla iwechi pàk. 7 Tùulon nà wepukappù àmà'nàttak. Iwattasak tùse àlitta usemokkappù nàlà. Màlà uya yeulankappù. Iwepetappù pen nen uchi. 8 Tùulon kon wessolokappù màlà wakù non pona. Iwenuttappù, iwattappù, iichemokkappù molopai iwepetappù wakù pe. Tewinan nà wepetappù tukke, 30 pe'ne, tùulon 60 pe'ne wapùla 100 pe'ne là. 9 Tùpana ke ewechi kon yau, yetatàk!” teppù Jesus uya tok pàk. 10 Tewincha Jesus nànsak ilinà kappon yamùk uya yau, tùulon kon uya yetasak uyàpùppù ipyak 12 kaichalon kon inenupa ton pokonpe. Màlàyau tok uya yekamappoppù panton pe tùnekamappù lùppù yekama toppe ya. 11 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Kaatù wettok itepulu pe wechi tonantau ittutok tùsak man apyakù'nokon. Tùse tùulon kon Kaatù wechi tepulu kon pe ittunnan pen uya ittutok uyàpù màlà panton winà. 12 Sàlà yamùk wekkupùppù màlà,‘Tok uya yentoppe tùse màlà tùnene kon ittu tok uya tukaik. Tok uya là yeta toppe, tùse màlà tùnetappù kon ittu tok uya tukaik. Yensak molopai yetasak tùuya'nokon yau,tùmakuyi kon winàpai sàlà tok welattà eppaino. Molopai tok makuyi pàk Kaatù usentuppappù sàlà eppaino,’ tukaik.”
Jesus Uya Tùwàppànsen Pantomù Nekama Yekama
13 “Sàlàichi panton ittu auya'nokon pùla nai? Yà'là kasa ken tùulon ittu auya'nokon pe nai?” teppù Jesus uya tok pàk. 14 “Tùwàppànsen uya màlà Kaatù Maimu pàmà. 15 Tùulon kon nà kappon yamùk wechi màlà kùyali yek asantawàlà iwessolokasak kasa. Kaatù Maimu yetasak tok uya pe Settan uyàpù màlà asse'ne Kaatù Maimu mokkase tok yewan yapai. 16 Tùulon kon nà wechi màlà tàk pon non yak iwessolokasak lùppù kasa. Kaatù Maimu yeta tùuya'nokon yau, tewinanpa tùutauchinpaik tok uya yanùmù tewan kon yak. 17 Walà tùse iikalatatok yak pùla iwechi yau Kaatù Maimu wechi tok yewan yau tachin pe pen. Talumattàntok wapùla aimelunpantok uyàssak wakù itekale pàkànsau yau tok uya inonka asse'ne. 18 Tùulon kon kappon yamùk wechi màlà àmà'nàttak iwessolokasak kasa. Kaatù Maimu yeta tok uya, 19 tùse wema'nàtok pàk utaimelunpantok, temamin ke eppai, pùlayatta yesak pe, tamù'nawà sàlà non pon kon eselu yamùk i'che tok wettok wepili'chak tok yewan yak uya màlà itekale yeulanka. Màlà uya tok wepeta pùla ikupù. 20 Tùse tùulon kon kappon yamùk wechi màlà wakù itùmun konekasak yak ipànsak kasa. Kaatù Maimu yeta tok uya. Yanùmù tok uya tewan kon yak. Tok wepeta nen uchi, 30 pe là, tùulon 60 pe molopai tùulon 100 pe,” teppù Jesus uya.
Lanppu Yonansak
21 “Lanppu ne'nài nan na' amyamlo pùsau notak wapùla we'nùnnà yapon notak là? Yapon pona ku tùnonkasen tùpottàse. 22 Yà'làlà yonansak lùppù usenpoika màlà molopai iwaputtàsak lùppù weyuttà molopai iwapukka. 23 Tùpana ke ewechi kon yau, yetatàk kon! 24 “Eneta kon pàk esenumenkatàk kon! Àtonpa kon winàkàik ànkupù kon kasa làma màlà ewinàkàik welaikantok yepolo auya'nokon, tùse màlà yentai lùiwa. 25 Ànù'là yà'làlà yesak wechi yau màlà yentak palà yepolo ya màlà, tùse ipùn wechi yau màlà mala lùkkwà nai'nùk mokka màlà iwinàpai,” teppù ya tok pàk.
Tùwattasen Kùyali Yenappà
26 “Sàlà kasaichi màlà Kaatù wechi itepulu pe, kàyik yà'làlà yenappà solokayai'nàk tù'mà yak kasa. 27 Iichapontà ewalupàttau molopai iwe'wuluuka weinai tùnpàmàppù wenutta molopai iwatta tùse. Tùse yà'là kasa là iwatta ittu ya pen. 28 Màlà non làkku màlà ipànsak yattanù'nài, iwepeta màlà wapiya itepu pe neken. Molopai itepelu lùkkwà uyàpù màlà. Àkàmlàk lùppù nen uchi tamù'nawàlà paali usenpoika màlà,” teppù Jesus uya. 29 “Iwappùsak yattai yattànnan yeunoko ya màlà, tùkasupalayi ke'ne masapùla yemeikkatok yattai pe iwenasak pàk,” teppù Jesus uya tok pàk.
Mustard Yenappà Pantomù
30 Màlàyau “Yà'là kasa ken Kaatù wettok itepulu pe yekama kùuya'nokon. Wapùla yà'là yekkwa ken panton yekama kùuya'nokon yentok ipàkàlà pe? 31 Sà kasa iwechi màlà. Kappon mùkkàlà mustard yenappà pànnài. Elekkwà kulu yà'là yekkwa là kùyali yenappà ma'lan. 32 Tùse ipànsak yau iwatta màlà eke pe yà'là yekkwa là umà yau ipànsak lùppù yentai. Eke ton pe ipanta. Màlàyau yale kùlottau nen uchi màlà tolon yamùk uya tùpon kon kapù,” teppù Jesus uya. 33 Sàlà kasa tukke panton yai Jesus uselupappù màlà tok uya ittu kaichalà. 34 Panton yai pùla là kappon yamùk yelupappù ya pen màlà. Tùse tewincha nen uchi tùwechi kon yau tùnenupa ton pàk suwa te uya màlà tepàtùppù ya.
Jesus Uya Meluntà Assetun Yeleutanùpù
35 Màlà uko'mamù pe kulu, “Masa uklà'nàpai'nokon tuna latoi pona,” teppù ya tùnenupa ton pàk. 36 Màlàyau ilinà kappon yamùk nàmàppù tok uya. Inenupa ton uya yalàppù ta'là'nokon kanau yak iwessek kasa là. Tùulon kon nà kanau yamùk wechippù màlà molo ipyau. 37 Màlà yattai eke pe assetun uyàpùppù. Chipa'chipa pe tuna yewonnùpùppù ya kanau yak. Iwanùpùppù tuna ke. 38 Tùse Jesus we'nùnsak wechippù kanau yaule yau tù'mùyeppà yessek po aittoupe. Inenupa ton uya yenpakappù. “Ina Yepulu, ina umatta winàkàik là na' uchi iwechi tùse ina pàk eusentuppa pen màlà?” tei'ma Jesus pàk. 39 Jesus wà'mùssakkappù. Àsà pe assetun yàulàmappù ya. Molopai chipa'chipa pàk, “Eichilà walà nechii,” teppù ya. Molopai assetun weleutappù. Tùtùi pe kulu nen uchi. 40 “Yà'là peichi iwechi pàk mettalipayatàu? Ailon tetok auya'nokon pùla lùppù ka' messatàu lù?” teppù ya tok pàk. 41 Tùse tok wettalipappù kulu màlà, “Ànù'là ken uchi pùsàlà kàyik? Assetun nàichi palau là wettok imaimu yawàlà!” teppù tok uya tiyiwalà'nokon.
Kàyik, Àli Akkwalù Yen Uchipittà
1 Jesus molopai inenupa ton welepamùppù Galilee latoi pona Gerasa pon kon kùlottak. 2 Kanau yapai Jesus wuttà pe kàyik uya yepoloppù uluwaik kùlottapai. Pùsàlà yau àli akkwalù wechippù màlà. 3 Uluwaik yamùk kùlottau tùwemassen pe iwechippù. Ànù'là uya yaulonpàttukka là pùla nen uchi iwechippù, chin ke là. 4 Tukke itekkwa itta molopai itemyatù yamùk yaulonpàtùppù chin ke, tùse echipalà taulonpàttok yattàpàtùppù ya molopai sa'man nà ayan tùtta pokon yattànài pe iwechippù. Meluntà pe kulu iwechippù màlà ànù'là uya yapàtanùpù yentai. 5 Tàwàlàlà ewalupàttau molopai weinai tùwentaimepàtù pàk iwechippù màlà uluwaik yamùk kùlottau, wùk polo là. Tàk ke tùusattàpàtù pàk iwechippù. 6 Mei lùiwa echii'ma Jesus yensak tùuya yau, iitaitunpappù. Tese'muyok iwenappù itemlotopo. 7 Màlàyau iwentaimeppù eke pe, “Jesus, Àmàlà Eke Kaatù Mumu! Yà'là i'che messan uwinàpai? Kaatù winà tàwà sàlà eyekamappo uya, kùtalumattài!” tukaik. 8 Sàlà teppù ya màlà masapùla Jesus uya, “Epakkakà pùsàlà kàyik yapai àmàlà àli akkwalù!” te pàk. 9 Jesus uya yekamappoppù, “Ànùk ken eyesek?” tukaik. Màlàyau yeikuppù ya, “Uyesek màlà Legion, tukke ina wechi pàk!” tukaik. 10 Màlàyau Jesus pawanattà pàk iwechippù, “Ina kùseunokoi sàlà pata yapai,” tukaik. 11 Màlà yattai màlà pata piyau tukkan kon puuluku yamùk wechippù tùwemo kon pàk wùk po. 12 Màlàyau àli akkwalù yamùk uya ipawanattàppù, “Puuluku yamùk kùlottak ina yeunokkà tok yak ina wewontoppe,” tukaik. 13 “Tàwà tok nepakkai,” teppù ya. Tok wepakkappù kàyik yapai, molopai puuluku yamùk yak tok wewomùppù. Puuluku yamùk wechippù màlà tukke, 2000 kaichalà. Tok utàppù nen uchi asse'ne aitun pe aiko yai epukaik tuna kak molopai tok unalàppù. 14 Puuluku yamùk yennài nan utàppù aitun pe pata pona yekamaik molopai umà yawon kon pàk là yekamaik. Màlàyau kappon yamùk utàppù yà'là pe là iwessak yense. 15 Jesus piyak tùuyàssak kon yau, molo kàyik yeneppù tok uya tukkan kon àli akkwalù yamùk wechippù yau lùppù. Chichiu pe iwechippù tùpon ke molopai wakù pe iichenumenkatok. Màlàpàk tok usenalippappù. 16 Yennài nan nùssan uya yà'là kasa àli akkwalù yen kàyik wechippù yekamappù kappon yamùk pàk molopai nàlà puuluku yamùk wechippù yà'là pe là. 17 Màlàyau tùpatassek kon yapai iità toppe kappon yamùk uya Jesus pawanattàppù. 18 Kanau yak Jesus wenuku tùse àli akkwalù yenpù lùppù kàyik uya ipawanattàppù, “Aya'là ka' utà lù?” tukaik. 19 Tùse Jesus uya inulunpappù, “Ennappokà apata yak àtonpa yamùk kùlottak, Itepulu uya àpùikattàsak molopai àpàk iichentuppasak yekamata” tei'ma. 20 Iitàppù nen uchi màlà Decapolis, 10 pan pata yamùk yau yekama pe. Jesus uya tùpùikattàsak yekamappù ya. Tamù'nawolon kon usenumenkappù kulu màlà.
Nossan Jesus Pon Yappà'nàippù
21 Jesus wennappoppù palau latoi pona, màlà motau, tukkan kon kappon yamùk wepilittukkappù iwoi. 22 Wepili'nàtok itak yesak tonpa Jairus uyàpùppù molopai Jesus yene tùuya yau itta piyak iwettolùpattàppù. 23 Màlàyau ipawanattàppù ya kulu màlà, “Uyenchi lùkkwà tàwà neli'chan. Asse'neiwa àikkà, eyemyatù itùtanùkkà ipona iwenna toppe,” tukaik. 24 Jesus utàppù màlà ya'là. Màlàyau tukkan kon wechippù ipàkàlà. Tok we'chito'chito'mappù iwinàkàik màwinàpai'ne. 25 Molo nàlà nossan wechippù màlà 12 pe kili'chimo'chi, mùn pàk e'nek pe iiko'manpàssak lùppù. 26 Tukkan kon nà tatta yamùk wechippù ipittài'che. Tamù'nawà tùpùlayattayi yu'makkappù ya tipik pona, tùse iichipittà pùla iwechippù. Àsà pe nen uchi itepalan wenappù. 27 Jesus uya e'nek ton ipittà yeta tùuya yau iitàppù ilinà kappon yamùk kùlottawàlà ite'mappù pàk. 28 Masapùla “Ipon neken nà ken yappàssak uya yau uchipittà kulu ko,” teppù ya màlà. 29 Ipon yappàtùppù ya, màlà yattai là mùn pe iwettok weleutappù. Tiuchipittàsak tù'nau ittuppù ya tùutaimelunpatok yapai nen uchi. 30 Asse'ne Jesus uya tapàikketù utà tapai ittuppù. Iwelattàppù ilinà kappon yamùk kùlottau. “Ànùk upon yappàtùi?” teppù ya. 31 Inenupa ton uya, “Kappon yamùk uya là na' uchi echito'ma ittui'ma, ‘Ànùk uyappàtùi?’ tawon àmàlà,” teppù ipàk. 32 Tùse tappà'nàippù yenei'che lùppù Jesus welattàpàtùppù ànùk pe là iwechi yenei'che. 33 Mùkkàlà nossan uya yà'là kasa tùwessak ittuppù. Màlàyau iyàpùppù tùwettalipaik kùkùkù pe. Tese'muyok iwenappù itta piyak. Tamù'nawolon tùnkupùppù yekamappù ya ipàk. 34 Jesus uya ipàk, “Uyenchi, ailon tetok auya uya eyipittàsak màlà. Itàkà wàlàkka'nàtok yau, utaimelunpantok pùla enakà,” teppù. 35 Masa Jesus uselupa lùppù tùse, itekale ne'nài nan uyàpùppù Jairus yùwùk tapai. “Eyenchi nelikkappàssan. Yà'là pàk tachin pe là Enupanài wanittàpa pàk messan?” teppù tok uya Jairus pàk. 36 Tok uselupa yetapàtùppù Jesus uya i'nùmla, tùse yelupappù ya, “Kesewankono'mai, ailon kakkà neken,” tukaik. 37 Ànù'là utà ta'là i'che pùla iwechippù tùse Peter, James, molopai yakon John tawonnan neken utàppù ya'là. 38 Tok welepansak Jairus yùwùk motak yau Jesus uya utaimelunpan yeneppù, tukkan kon kappon yamùk wentaimepàtù molopai tok kalawù. 39 Iwewomùppù molopai “Yà'là wenai autaimelunpa kon màlà, yà'là pe iwechi pàk makalanyatàu? Mùkkàlà uli'chan muleppù weli'chak pen màlà. Iwetun neken nen màlà,” teppù ya. 40 Tok wàklàppù ipàk. Màlàpàk tok yenpakkappù ya. Molopai mule kàipùnù, ichan molopai tùnenupa ton tawonnan neken yewonnùpùppù ya ta'là mule weli'chak patassek yak. 41 Uli'chan muleppù yemyatù pàk ya'chippù ya, “Talita kumi,” tei'ma, “Uli'chan muleppù, e'wuluukakà,” te ya pe iwechi. 42 Màlà yattai là asse'ne kulu uli'chan muleppù we'wuluukappù molopai iichalàppù. 12 pe ikili'chimo'chiyi màlà uli'chan wechippù. Sàlà wekkussak yau tok usenumenkappù. 43 Màlàyau, “Sàlà kùsekamatàu kulu ànù'là pàk,” teppù Jesus uya tok pàk. “Iteipa woton ke neken ilepatàk kon,” teppù ya.
Jesus Nulunpappù Nazareth Po
1 Màlà tùpo Jesus wennappoppù màlà pata yapai tùpata pona. Inenupa ton utàppù ya'là. 2 Wàlàkka'nà weyu yattai, Jesus uya tok yenupappù wepili'nàtok itak tau. Yetasak tùuya'nokon yau tukkan kon usenumenkappù kulu màlà. “I'nai motau là ken uchi tamù'nawolon sàlà yamùk yepotai?” teppù tok uya. “Yà'là yekkwa ken uchi sàlà ittutok ke ilepasak nai'nùk? Tensan yekkwa pen nà kuttoppe ya,” teppù tok uya. 3 “Mùkkàlà ken na' tapùi yamù pàk tùwessen pen, Mary mule, James, Joseph, Judas, molopai Simon yamùk lui pen ken na' mùkkàlà? Iwàlichi ton pen ken na' mùkyamlo talà nai'nannùk?” tukaik tok usekamappopàtùppù. Màlàpàk tok uya inulunpappù. 4 Màlàyau Jesus uya, “Kaatù Maimu yenpoikanài mùkkàlà tùnamasen pata yamùk yawàlà, tùse ipata yau pùla, molopai itonpa yamùk kùlottau pùla, molopai itùwùk tawon kon kùlottau pùla nàlà,” teppù. 5 Yà'làlà tensan yekkwa ton pen Kaatù yapàikketù yenpoikanài kupùppù ya pen màlà. Tùse tukke pùla e'nek ton ipittàpàtùppù ya temyatù tùnonkase tok pona. 6 Iichenumenkappù kulu màlà ailon tetok pùla tok wechi pàk.
Jesus Uya 12 Pan Kon Yeunoko
Pata yamùk yawàlà kappon yamùk yenupa pàk Jesus usalàppù. 7 Tùnenupassan kà'mappù ya tùpyak, molopai tok yeunokoppù ya asa'là'ne. Àli akkwalù yentaikanài apàikkek ke tok lepappù ya. 8 Màlàyau tok yelupappù ya, “Yà'làlà kùsatàu àutà kon yau, tùwenantu ke kùtàtàu, paiki kùsatàu molopai pùlayatta kùsatàu apakittiyi kon yau, etekessemu kon neken matàik. 9 Tùse àutà kon màlà attassa kon yau molopai asa'là là àpon kon pùloppon kùsatàu,” teppù ya. 10 “Tapùi tak àuyàssak kon yau molo mettàik àutàtok kon màlà pata yapai ponalà. 11 Ewelepansak kon pata yak tùse ayanùmù kon pùla iwechi yau wapùla euselupa kon yeta pùla iwechi yau màlà pata mùnàntàik, inonù mùtu'metàik atta kon poi. Sàlà wechi màlà tok yekamappotok pe,” teppù Jesus uya tok pàk. 12 Tok utàppù wakù itekale yekamaik tùmakuyi kon winàpai kappon yamùk welattà toppe. 13 Tukkan kon yapai là àli akkwalù yamùk yenpakkapàtùppù tok uya màlà. Molopai e'nek ton kalapaimapàtùppù tok uya, molopai tok ipittàpàtùppù tok uya.
John Enpataukanài Welittok
14 Kin Herod uya sàlà yetappù, masapùla wakù kupù Jesus uya usekaletàppù pata yamùk yawàlà. Tùulon kon uya, “John Enpataukanài we'wuluukatu'masak pe iwechi màlà! Wa iwechi pàk tensan yekkwa ton pen kupù yapàikketù yesak pe iwechi màlà nai'nùk,” teppù. 15 Tùse tùulon kon uya, “Elijah pe nen iwechi màlà,” teppù. Molopai tùulon kon uya, “Kaatù Maimu yenpoikanài pe iwechi màlà penalok kon kasa iwechi,” teppù. 16 Yetasak tùuya pàk Herod uya, “John Enpataukanài mùkkàlà. Ippai yattà toppe unkupùppù lùppù we'wuluukasak pe iwechi màlà,” teppù. 17 Herod uya tùmàlà pe kàyik yamùk yeunokoppù màlà John ya'chiik. Tok uya yaulonpàtùppù, molopai tok uya itùlùppù patiki'chi tak. Herod uya sàlà kupùppù màlà takon Philip noppù Herodias mali'masak tùuya pàkànsau. 18 John Enpataukanài uya Herod yelupapàtùppù màlà, “Ayakon noppù yak mà ewessak wechi màlà ikasa pùla tà,” tukaik. 19 Màlà wenai Herodias uya John kupùppù tewanma pe. Ànwàpai iwechippù màlà tùse ikupù ya yentai iwechippù. 20 Masapùla Herod uya John namappù molopai àsà winàpai imainanpappù ya masapùla wakù pe molopai Kaatù yeselu yawàlà iwechi pàk. John uselupa uya lànen taimelunpa tùse tùwakùli pe yetanài pe iwechippù. 21 Màlà yattai Herodias weyu woton uyàpùppù màlà. Herod uya tùwentuppù lùppù weyu yattai tùuta'lettàtok woton konekappù eke ton tùpoitolù ton pokonpe, soicha yepulu yamùk molopai Galilee pon kon itepulu yamùk pokonpe. 22 Màlà yattai Herodias yema'nomù uyàpùppù molopai imanùppù, màlà uya Herod molopai ikaklamu yamùk yauchinpappù. Màlàyau Kin uya, “Yà'làlà i'che ewettok yekamappokà upàk molopai elepa uya màlà ike,” teppù 23 “Ailon pe kulu wate uya sàlà. Elepa uya màlà yà'làlà yekamapposak auya upàk yau, itesak pe wessai'nùk upata latoi ke là,” teppù Herod uya ipàk Kaatù yemlotopo. 24 Uli'chan wepakkappù tùsan yekamappoik, “Yà'là yenna uya lùk uchi sàlà?” tukaik. “John Enpataukanài ippai i'che wessaik, kakkà,” teppù ichan uya. 25 Asse'ne iwennappoppù kin Herod piyak. “John Enpataukanài ippaippù ke ulepa auya i'che wessaik palapi po,” teppù ya. 26 Kin usewankono'mappù kulu màlà masapùla Kaatù yemlotopo molopai tùkaklamu yamùk uya yeta tùse tùuselupasak pàk. Kane te ya yentai iwechippù. 27 Màlàyau asse'ne Herod uya pata yelasu yeunokoppù John ippaippù yense. Patiki'chi tak iitàppù molopai John ippai yattàppù ya. 28 Inepùppù ya palapi po molopai uli'chan yemyak itùlùppù ya, mùkkàlà uya nen uchi tùsan yemyak itùlùppù. 29 Màlà yetasak tùuya'nokon yau, John nenupassan utàppù itàkàpù yense molopai tok uya iwu'nattàppù.
Jesus Uya 5000 Pan Kon Yewetù
30 Yeunossak kon nùssan wennapposak wessepoloppù Jesus pokonpe, molopai tamù'nawàlà tùnkupùppù kon nùppù molopai kappon yamùk yenupappù là tùuya'nokon nùppù yekamappù tok uya ipàk. 31 Tukke kappon yamùk uyàpùppù essentak, Jesus molopai inenupa ton uta'lettàtok là yattai pùla. Màlàyau tok pàk, “Utànpai'nokon tùkkenan pata yak molo àwàlàkkapù kon pa,” teppù ya. 32 Màlàpàk tok utàppù kanau yau tùmyamlo pe'nokon neken tùkkenan pata yak. 33 Màlà tùse tukkan kon kappon yamùk uya tok utà yeneppù. Mùkyamlo pe tok ittuppù tok uya. Màlà yattai tamù'nawàlà pata yapai tok wakkàsse tok utàppù paluppolo aitun pe, tok wapiya tok welepamùppù. 34 Tùwepalùka pe Jesus uya ilinà pe kappon yamùk yeneppù, màlàyau iichentuppappù tok pàk, masapùla itesak pùnon kaalinilu yamùk kasa tok wechi pàk. Tok yenupa pàk iwepyattàppù, tukkan yà'là yekkwa ton nà pàk. 35 Màlà yattai pata uko'mamù yau inenupa ton uyàpùppù ipyak, “Pata uko'mansak man molopai sàlà màlà tùkkenan pata. 36 Kappon yamùk yeunokkà meyon kon pen pata yamùk yak tiyiwalà'nokon teipa kon woton ye'mase tok utà toppe,” teppù tok uya Jesus pàk. 37 “Amyamlo'nokon pe là tok ilepatàk kon tok yeipa ke,” tukaik Jesus uya tok maimu yeikuppù. Tok uya yekamappoppù, “Ina utà ken na' i'che messan, 200 kaichalon chilùpa pun pùlayatta ke pùlomù pusak ye'maik tok ya'lettà toppe?” tukaik. 38 Màlàyau, “Yà'là kaichalà ken uchi pùlomù pusak nai? Masa yentantàk kon,” teppù Jesus uya tok pàk. Màlàyau ittuppù tok uya, “5 pe man molopai asa'là molok yamùk man,” teppù tok uya. 39 Jesus uya tùnenupa ton uya tamùkke'ne kappon yamùk weleuta toppe wanak pona tok kuttoppe yekamappù. 40 Màlàpàk tok weleutappù tamùkke'ne, 100 pe'ne molopai 50 pe'ne. 41 Màlàyau Jesus uya 5 pan pùlomù pusak yanùmùppù molopai asa'lon kon molok yamùk, tenu tùlùppù ya epùn winàkàik tenki teppù ya Kaatù pàk. Pùlomù pusak pilipàtùppù ya molopai tùnenupa ton yemyak itùlùppù ya kappon yamùk lepa toppe tok uya. Asa'lon kon làma molok yamùk yekamùppù ya tamù'nawolon kon yemyak. 42 Tamù'nawolon kon uta'lettàppù màlà i'che tùwettok kon yawàlà. 43 Inenupa ton uya pùlomù pusak molopai molok tonpappù pilipùppù 12 pe wali'cha yamùk lùmà. 44 Yewessak kon nùssan wechippù màlà 5000 pe kàyik yamùk.
Jesus Usalà Tuna Polo
45 Tewinanpa Jesus uya tùnenupa ton yeunokoppù kanau yau tùwapiya Bethsaida palau latoi pon pona, ilinà kappon yamùk utàpàttoppe yekamai'ma. 46 Tok nàmà tùpo iitàppù wùk pona àpùlemaik. 47 Pata wewalumansak pe kanau wechippù màlà palau yaploppo Jesus wechippù paluppo tewincha. 48 Tùnenupa ton wechi tùkanwa kon yuklai'che yeneppù ya, masapùla assetun utasse'mappù màlà tok winàkàik. Màlàyau pata wemapù pe iyàpùppù palau polo. Tok wenailà iitàppù. 49 Tùse palau polo iyàpù yene tùuya'nokon yau, “Wolo'yan lànen mùkkàlà,” tukaik, tùusenumenka kon yau tok wentaimepàtùppù, 50 masapùla tok wettalipasak kulu wechippù yensak tùuya'nokon yau. Tùse tewinanpa Jesus uya tok yekamappoppù, “Meluntà pe eyewan kon yau ettàk kon. Iulà Mùkkàlà Jesus. Kesenalippatàu!” teppù ya. 51 Màlàyau tok piyak iwenukuppù kanau yak molopai assetun wàttù'nàppù màlà. Inenupa ton usenumenkappù kulu màlà. 52 Masapùla yà'làlà yekamasak 5000 pan kon yewessak ya uya ittuppù tok uya pùla lùppù iwechippù, tok yewan wechippù sa'man pe.
Jesus Uya E'nek Ipittàppù Gennesaret Po
53 Tok uklàtùppù màlàyau tok welepamùppù Gennesaret pona, molo tùkanwa kon yewattàppù tok uya. 54 Màlà kanau yapai tok wepalùka pe kulu kappon yamùk uya Jesus ittuppù. 55 Tok utàppù pata yamùk yawàlà yekamaik. Molopai i'nai motau là iwechi yetasak tùuya'nokon yau, e'nek neppàtùppù tok uya tok yapon po. 56 I'nailàlà Jesus utàsak yau, pata yamùk lùkkwà pona wapùla eke pata yak, wapùla umà yak là yau, kappon yamùk uya e'nek ton nepùppù màlà, makitti motak. Molopai Jesus pawanattàppù tok uya ipon yeppi neken nà yappàttoppe tok uya ikuttoppe ya. Molopai tamù'nawolon kon ipon yeppi yappà'nài nan nùssan uchipittàppù màlà.
Kùtamo Kon Uya Enupantok
1 Pharisee yamùk molopai Law pàk enupannan tonpa yamùk Jerusalem poi iyàssak kon wepili'chak wechippù Jesus woi. 2 Inenupa ton uya teipa kon napù temyatù kon tùkukaik pùla yeneppù tok uya. Màlà wechippù “Suwa mùyak tùkukasen” tetok Pharisee yamùk uya kappon yamùk pàk yawàlà pùla. 3 Pharisee yamùk molopai Jew yamùk wechippù màlà tùtamo kon yeselu lùssan ku'nài nan pe. Tok uta'lettà màlà mùyak kukatok yawàlà neken tùusemyasse. 4 Wapùla yà'làlà makitti tau ye'masak kùyali na'nài nan pe pùla tok wechippù màlà tùkukase pùla. Tukkan tùwemattok kon yawàlà yawà tok wechippù, pùsau, àinà, tuna yen molopai tùwe'nùmù kon yapon kukatok yawàlà. 5 Pharisee yamùk molopai Law pàk enupannan uya Jesus yekamappoppù “Yà'là pe ken iwechi pàk màlà kùtamo kon uya enupantok nekamappù kupù enenupa ton uya pùla iwechi, tùusemyasse pùla tok uta'lettà?” tukaik. 6 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ikasa sa' Isaiah uselupappù màlà pena àpàkù'nokon. Wakù pe tukaik tùusennakasan amyamlo! Imenukasak lùppù Kaatù Maimu yau kasa kulu. ‘Pùsamlo kappon yamùk unamannan tùmaimu kon ke neken,tùse mei tok yewan man uwinàpai. 7 Iwoton pe pùla uyapulànnan mùkyamlo,masapùla kappon uya enupantok pàk enupannan mùkyamlo!’ te Kaatù uya. 8 “Kaatù uya enupantok nonka auya'nokon mailà molopai kappon yamùk uya neken nen uchi eyenupatok kon kupù auya'nokon. 9 “Kaatù uya enupantok nulunpatok auya'nokon yawà molo man, eyeselu kon neken nen uchi kupù kon pa,” teppù Jesus uya tok pàk. 10 “Moses uya panamansak, ‘Àkàipùnù kon inamatàk kon molopai asan kon, ànù'là tùkàipùnù wapùla tùsan pa'nù'nàippù welittok wechi màlà,’ tukaik. 11 Tùse enupannan amyamlo kappon uya tùkàipùnù wapùla tùsan pàk ‘yà'làlà uwinàpai enepolo pan Corban pe man’ te toppe ya. Kaatù ponalok pe man te ya pe iwechi. 12 ‘Sàlà pàkànsau nen uchi tùkàipùnù wapùla tùsan pùikattà ya pen màlà,’ tukaik,” teppù. 13 “Sàlà kasa tùulon kon yemyak sàlà enupantok auya'nokon tùlù auya'nokon ke Kaatù Maimu ku'nài nan amyamlo yà'là pe pùla. Molopai tùulon kon sàlà yekkwa ton tukke molo man ànkupù kon,” teppù Jesus uya.
Yà'làlà Àli Pe Kappon Ku'nài
14 Kappon yamùk kà'ma tukkappù Jesus uya tùpyak molopai tok pàk. “Eyelupa kon uya yetatàk kon molopai tekamayai'nùk mùttutàik,” teppù ya. 15 “Yà'làlà polopon, kappon yak newonyai'nùk màlà àli pe iku'nài pen. Tùse yapai neken nepakkayai'nùk màlà àli pe iku'nài. 16 Tùpana ke ewechi kon yau, yetatàk,” teppù Jesus uya. 17 Màlà tùpo kappon yamùk tùnànse iwewonsak tapùi tak yau, inenupa ton uya yekamappopàtùppù ipantomù pàk. 18 “Ittu kulu ken na' auya'nokon pùla nai?” teppù Jesus uya. “Yà'làlà polopon yeuno'masak auya'nokon uya na' àli pe àkupù kon pùla iwechi ittu auya'nokon pùla nai? 19 Masapùla eyewan yak iità pen màlà, tùse àlotta yak. Molopai yenpakka auya àlotta yapai,” teppù Jesus uya. Tamù'nawolon kùyali màlà tùnassen pe ikussak, te Jesus uya pe iwechippù. 20 “Tùse yà'làlà nen kappon yewan yapai nepakkayai'nùk uya màlà àli pe ikupù,” teppù Jesus uya. 21 Masapùla “I'napai, kappon yewan yapai nepakkayai'nùk màlà, àli pe usenumenkantok, nàkàlunnàtok, amak pe we'nàtok, we'wàntok, noppù wannà pen wapùla tayappù pen pokonpe we'nàtok, 22 tùuseka'nonkaik we'nàtok, yà'làlà àli ànkuppai we'nàtok, ànù'là yenkuttàtok, àli kuttok tùwekuli'maik pùla, kùlùmàlunnàtok, ànù'là yesek talumattàtok tùpatakaik, ànù'là yentai wekku'nàtok molopai pakko pe tùttuik pùla we'nàtok. 23 Tamù'nawàlà sàlà yamùk àli ton uya màlà kappon kupù àli pe itewan yapai tùwepakka ke,” teppù Jesus uya.
Ailon Tetok Nossan Uya
24 Jesus utàppù pata Tyre molopai Sidon piyawon kon pata yamùk yak. Tapùi tak iwewomùppù molo molopai ànù'là uya molo tùwechi ittu i'che pùla iwechippù màlà, tùse iicho'namù pùla iwechippù. 25 Nossan, àli akkwalù yen imle uya Jesus yekale yetappù, iyàpùppù tewinanpa molopai iwepeimappù itta piyau. 26 Pùsàlà nossan wechippù màlà Jew pe pùla Phoenicia po iwentusak lùppù pe pata Syria yau. Jesus pawanattàppù ya àli akkwalù yenpakka toppe ya tùmle yapai. 27 Tùse Jesus uya imaimu yeikuppù, “Masa mule yamùk làkku nùta'lettài wapiya. Ikasa pùla màlà, mule yamùk yeipa yanùmù molopai yenu'ma a'a yamùk yemyak wechi,” tukaik. 28 “Ewaik Uyepulu, tùse ku a'a yamùk mùkyamlo mule yamùk yeipa punuppù lùkkwà là na'nài nan tok uta'lettà yapon yo'no,” teppù nossan uya Jesus pàk. 29 Màlàyau Jesus uya, “Ikasa umaimu meippàssaik, emeikkà, àli akkwalù wepakkappù man emle yapai,” teppù. 30 Nossan wemeikuppù tùwùk tak molopai tùmle yepoloppù ya màlà tekkwek tau. Àli akkwalù wepakkappù yapai wechippù.
Jesus Uya Panattàppan Kàyik Ipittà
31 Jesus utàppù Tyre yapai Sidon yawàlà palau Galilee winàkàik, Decapolis, 10 pan pata yamùk yawàlà. 32 Màlà yattai panattàppan kàyik wakù pe tùuselupasen pen nepùppù kappon yamùk uya ipyak, Jesus pawanattùpù tok uya temyatù nonka toppe ya ipona. 33 Ilinà kappon yamùk kùlottapai Jesus uya yamappù. Asaklàma ipana yeuta yamùk yak asa'là temyatù lùkkwà yemaikappù ya molopai tetaku tappàsse yani yappàtùppù ya. 34 Epùn winàkàik tenu tùlùppù ya molopai kusan pe iwe'netukkappù màlàyau kàyik pàk, “Ephphatha!” teppù ya, “Atakkokakà,” te ya pe iwechi. 35 Màlà yattai ipana utakkokappù. Yani ipittàppù ya molopai wakù pe nen uchi iichelupappù. 36 Jesus uya, “Sàlà tùkuppàssai'nùk kùsekamatàu kulu,” teppù kappon yamùk pàk. Watesak ya lànen tùse màlà yentak tok uya yekamappù màlà màttawàlà. 37 Kappon yamùk usenumenkasak kulu wechippù, “Wakù pe là tamù'nawolon kuppàssan. Panattàppan pana utakkoka toppe là iku'nài pe man molopai tùuselupasen pen nà uselupa toppe,” tukaik.
Jesus Uya 4000 Pan Kon Yewetù
1 Màlà yattai ilinà kappon yamùk wepilittukkappù màlà. Tùse tok yeipa woton pùla iwechi yau tùnenupa ton kà'mappù Jesus uya tùpyak, 2 “Usentuppayaik sa' pùsamlo kappon yamùk pàk, masapùla àsolùwau wei upyau tok wessak tùse yà'làlà tok nùnapù woton pùla man. 3 Tok yeunoko uya tùpata kon yak iwan pe yau, tok wenpulumamù màlà te'ma kon tau. Masapùla tùulon kon uyàssak màlà meipai,” teppù Jesus uya. 4 Inenupa ton uya, “I'nailà là ken uchi sàlà wontaik yau tamù'nawàlà pùsamo kappon yamùk yewettok woton kùyali yepolo mùttuyan?” tukaik Jesus maimu yeikuppù. 5 Tok yekamappoppù ya, “Yà'là kaichalà ken uchi pùlomù pusak nai?” tukaik. “7 pe,” teppù tok uya. 6 “Eleutatàk kon non pona là,” teppù Jesus uya kappon yamùk pàk. Pùlomù pusak yanùmùppù ya, tenki teppù ya Kaatù pàk molopai ipilipàtùppù ya. Tùnenupa ton yemyak itùlùppù ya yekantoppe tok uya. Màlà yekamùppù tok uya. 7 Molok yamùk lùkkwà nàlà wechippù màlà tok piyau tukke pùla. Màlà yamùk pùlemappù ya tok uya làma ilinà yemyak itùpàttoppe. 8-9 Tamù'nawolon kon uta'lettàppù tùwakkotaik. 4000 yailà'ne kappon yamùk wechippù màlà molo. Jesus nenupa ton uya 7 pe wali'cha yamùk lùmà tanùkkapàsse kùyali tonpappù yanukuppù. Molopai nen uchi Jesus uya kappon yamùk yeunokoppù. 10 Màlà pe là kanau yak iwenukuppù tùnenupa ton pokonpe tok utàppù Dalmanutha pona.
Pharisee Yamùk Wechi Jesus Ittui'che
11 Pharisee yamùk uyàpùppù Jesus piyak molopai tok wepyattàppù yekamappopàtù pàk. Tok wechippù ana'chipai màlàyau tok uya yekamappoppù yà'làlà tensen yekkwa pen yentok ipàkàlà kuttoppe ya tùmeluntàlù epùn winàpaino ke, ewaik pe Kaatù yapàikketù yesak pe iwechi yentoppe tùuya'nokon. 12 Jesus we'netukkappù meluntà pe molopai, “Yà'là peichi iwechi pàk sàlà yattaino kon kappon yamùk tensen yekkwa pen Kaatù yapàikketù yenpoikanài yentok ipàkàlà ikukkà ina nene pe tawonnan?” tei'ma. “Ailon kulu sàlà! Kaatù yapàikketù yenpoikanài woton wettùtok pùla iwechi màlà, tok nene pe,” teppù Jesus uya tok pàk. 13 Tok nàmàppù ya, kanau yak iwenukuppù tuna latoi pona nen uchi iwuklàtùppù.
Pharisee Yamùk Molopai Herod
14 Inenupa ton uputtàkassak wechippù tukke lùiwa pùlomù pusak tùnesse pùla, tùse tewin neken nà tok piyau iwechippù kanau yau. 15 Jesus uya tok panamappù, “Tùttuik ettàk nalik pe, Pharisee yamùk molopai Herod uya pùlomù yapuluwetanùttok pàk,” tukaik. 16 Màlàyau tiyiwalà'nokon tok uselupappù, “Wate ya màlà masapùla kùyu kon pùla iwechi pàk,” tukaik. 17 Jesus uya tok usenumenka ittuppù màlàpàk “Yà'là peichi iwechi pàk pùlomù pusak pùla iwechi tukaik tùuselupasan amyamlo? Yeneichi auya'nokon pùla nai wapùla ittu auya'nokon pùla là? Eyewan kon ka' sa'man pe nai lù?” tukaik tok yekamappoppù ya. 18 “Tenu ke ku messatàik, yene ka' auya'nokon pùla nai lù? Tùpana ke messatàik, yeta na' auya'nokon pùla nai? Molopai ittuichi auya'nokon pùla nai? 19 Yà'là kaichalà ken wali'cha yamùk lùmà yak pùlomù pusak tonpappù yanukuppù auya'nokon mùttuyatàu, 5 pan neken ke 5000 pan kon kappon yamùk yewetù uya tùpo?” tukaik tok yekamappoppù ya. “12 kaichalà,” teppù tok uya. 20 “Molopai 7 pan pùlomù pusak pilipàssak ke nàlà 4000 pan kon yewetù uya tùpo, yà'là kaichalà nen wali'cha yamùk lùmà tanùkkapàsse itonpappù yanukuppù auya'nokon?” teppù ya tukka tok pàk. “7 kaichalà,” teppù tok uya. 21 “Walà tùse ittu auya'nokon pùla lùppù?” tukaik tok yekamappoppù ya.
Jesus Uya Enpùn Kàyik Ipittà
22 Bethsaida pona tok uyàpùppù. Molo kappon yamùk uya enpùn kàyik nepùppù Jesus piyak. Molopai yappàttoppe ya tok uya ipawanattàppù. 23 Enpùn kàyik ya'chippù Jesus uya itemyatù pàk yalàppù ya pata yapai. Itenu pona tùwetatta tùpo temyatù tùlùppù ya ipona. “Yà'làlà na' menyan?” tei'ma. 24 Enpùn uya tenu tùlùppù, “Ewaik, kappon yamùk là tenyaik. Tùse yuk kasa tok usalà tenyaik,” teppù ya. 25 Jesus uya temyatù tùtukkappù itenu yamùk pona. Sàlà yattai tenu tùlùppù ya, wakù pe nen uchi itenu wechippù màlà tamù'nawolon yeneppù ya iwettok pe. 26 “Pata yak kesenpoikai,” tukaik telupaik Jesus uya yeunokoppù itùwùk tak.
“Àmàlà Mùkkàlà Christ” Tetok Peter Uya
27 Jesus utàppù tùnenupa ton pokonpe, pata yamùk Caesarea Philippi woino kon yawàlà. Asantau tùnenupa ton yekamappoppù ya, “Yekamatàk upàk ànùk te ken kappon yamùk uya sàlà upàk?” tukaik. 28 “Tùulon kon uya John Enpataukanài pe ewechi” te màlà. “Tùulon kon uya Elijah te. Tùse tùulon kon uya Kaatù Maimu yenpoikanài tonpa pe eyesatù màlà,” teppù tok uya Jesus pàk. 29 “Amyamlo nen? Ànùk mùkayatàu nen upàk?” tukaik tok yekamappoppù ya. Peter uya imaimu yeikuppù, “Christ nen àmàlà,” tukaik. 30 “Kùyekamatàu ànù'là pàk,” teppù Jesus uya tok pàk.
Tùwelittok Pàk Jesus Uselupa
31 Jesus wepyattàppù tùnenupa ton yenupa pàk, “Kàyik Mumu talumattàtok woton àsà pe. Tùnamasan itepulu yamùk, paatele yamùk yepulu yamùk, molopai Law pàk enupannan uya italumayippù pe inonkatok woton. Iwàtok woton, tùse iwe'wuluukatok woton àsolùwau wei tùpo,” tukaik. 32 Iichelupappù màlà wakù pe kulu tok uya ittu toppe. Màlàyau Peter uya yalàppù miyaiwa molopai yàulàmappù ya. 33 Tùse Jesus welattàppù molopai tùnenupa ton yeneppù ya molopai àsà pe Peter yàulàma pe, “Itàkà uwinàpai Settan. Kaatù winàpaino pen màlà eusenumenkatok tùse kappon winàpaino nai'nùk,” tukaik. 34 Jesus uya tukkan kon kappon yamùk kà'mappù tùpyak tùnenupa ton pokonpe. “Ànù'là uya'là àippaino wechi yau tàwà ne'nonkai, tàwà tùpulusukù yanùmùi molopai nùyàpùi uya'là,” teppù ya tok pàk. 35 “Ànù'là tùwemattok i'chelok tiyiwalok pe neken uya màlà ila'chima. Tùse ànù'là tùwemattok la'chimanàippù upàkànsau molopai wakù itekale pàkànsau uya màlà tàwàlàlà wema'nàtok yepolo. 36 Yà'là ken yepolo kappon uya tamù'nawà wolù yawon kon yeposak tùuya tùse tùwemattok la'chimasak tùuya yau? Ipla! 37 Yà'làlà pùla iwechi màlà kappon nùtùlù woton tùwemattok yepotukka toppe tùuya. 38 Ànù'là upàk molopai umaimu pàk nekkuli'mayai'nùk sàlàpe nai'nannùk àli ton molopai ailon ton pen kùlottau pàk nàlà Kàyik Mumu wekkuli'ma màlà, tùkàipùnù yakkwayi molopai wakù ton tiyinchelùyi yamùk pokonpe tùuyàpù yau,” teppù Jesus uya.
1 “Ailon kulu sàlà, talà kappon yamùk man Kaatù wettok itepulu pe uyàpù tapàikketù ke yene tùuya'nokon wapiya tùwelikù woton kon pen,” teppù Jesus uya tok pàk.
Wemyakanmantok
26 pe wei tùpo Jesus uya Peter, James, John tawonnan yalàppù ta'là kawon wùk pona, tùmàlà pe'nokon neken tùwettok kon pe. Tok wechi itenupàkà tùse iwemyakanmappù tok yemlotopo. 3 Ipon wenappù akkwa pe, aimu'ne kulu enkek pe. Ànù'là sàlà wolù yawon uya aimu'ne yà'làlà yaimu'nakasak yentai. 4 Molopai tok yemlotopona Elijah molopai Moses tawonnan usenpoikappù, tok uselupappù Jesus pokonpe. 5 Peter uya Jesus pàk, “Ti'cha, wakù pe sa' talà we'nà'nokon man. Tapùi yamùk lùkkwà koneka ina uya màlà àsolùwau, àwùk pe molopai Moses yùwùk pe molopai Elijah yùwùk pe tukaik,” teppù. 6 Yà'là tetok tùuya ittu ya pùla iwechippù màlà masapùla tok wettapalipasak kulu wechippù. 7 Màlà pe là katupluk uya tok waputtàppù, molopai mayin usetappù nen uchi katupluk kùlottau, “Pùsàlà mùkkàlà u'nùn kulu Umu. Yetatàk kon,” tukaik. 8 Màlà yattai là inenupa ton uya tenu kon pininpappù tùse ànù'là yeneppù tok uya pen, Jesus neken nen uchi wechippù tok piyau. 9 Wùk poi tùwuttà kon yau tok panamappù ya àsà pe, “Eneneppù kon kùsekamatàu, Kàyik Mumu we'wuluuka tùwelikù tùpo ponalà,” tukaik. 10 Màlàpàk ànù'là pàk tok uya yekamappù pen tok uselupappù tiyiwalà'nokon, “Yà'là te ken uchi ‘Weli'nà tùpo we'wuluukan,’ tawon uya màlà?” tukaik. 11 Tok uya Jesus yekamappoppù, “Yà'là peichi iwechi pàk Law pàk enupannan uya màlà Elijah uyàpù màlà wapiya te?” tukaik. 12 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Elijah uyàpù nen màlà wapiya tamù'nawolon yà'làlà konekaik. Walà tùse yà'là pe ken uchi iwechi pàk màlà iwe'menukasak, ‘Kàyik Mumu wettalumattà màlà eke pe molopai inulunpa,’ tukaik uchi? 13 “Yekama uya sàlà àpàkù'nokon, Elijah uyàkkassak nen màlà, molopai yà'làlà i'che tùwettok kon kussak tok uya man iwinàkàik Kaatù Maimu yau iwe'menukasak ipàk kasa,” teppù Jesus uya tok pàk.
Àli Akkwalù Yen Walawok Uchipittà
14 Tùnenupa ton tonpa yamùk piyak tùwelepansak kon yau, tukkan kon kappon yamùk wechi tok woi yeneppù tok uya. Molopai Law pàk enupannan usàulàma tok pàk. 15 Màlà yattai Jesus yensak tùuya'nokon yau tok usenumenkappù kulu, molopai tok utàppù aitun pe yepose. 16 “Yà'là pàk ken uchi àusàulàma kon màlà tok pàk?” tukaik Jesus uya tùnenupa ton yekamappoppù. 17 Tewinan nà kàyik uya kappon yamùk kùlottapai imaimu yeikuppù, “Enupanài, umu nessak uya sàlà apyak. Àli akkwalù wechi yau pàk molopai iichelupa pùla ikussak ya pàk,” tukaik. 18 “Yeposak ya yattai'ne, ikawai'manài non pona. Molopai tùwetaklonpitasen, tùyà kàlàlài'manài molopai iicha'manta. Màlàpàk enenupa ton tekamappoi yenpakka toppe tok uya, tùse tok uya ikuttok meluntàlù pùla nechii,” tukaik. 19 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ailon tawonnan pen amyamlo sàlà yattaino kon! Yà'là pàkàlà ken sàlà apyau'nokon wechi molopai yà'là pàkàlà sàlà àpàlika kon uya? Walawok muleppù inettàk kon upyak,” tukaik. 20 Tok uya walawok muleppù nepùppù Jesus piyak. Màlà yattai là Jesus yensak tùuya yau Àli akkwalù uya walawok muleppù sa'mantanùpùppù. Iwekkawai'mappù non pona. Iwepelenpàtùppù molopai iwetaklonpitappù. 21 “Yà'là motapai ken uchi sàlà kasa nettai?” teppù Jesus uya ikàipùnù pàk. Yeikuppù ya “Elekkwà motapai uchi. 22 Tukke itekkwa nen yenu'mapàssak ya màlà apok yak molopai tuna kak, imattanùpùi'che. Ina pàk tàwà esentuppakà molopai ina ipùikattàkà ikuttok auya wechi molo yau,” teppù walawok kàipùnù uya. 23 “Ikupù auya yau! Tamù'nawolon wekkupù màlà ailon tawon ponalok pe,” teppù Jesus uya. 24 Màlà yattai walawok kàipùnù wentaimeppù, “Ailon ukayaik là. Kùpùikattàkà tàwà ailon te toppe uya màlà yentak lùiwa,” tukaik. 25 Tukke kappon yamùk uyàpù aitun pe yene tùuya yau, Jesus uya àsà pe àli akkwalù pàk, “Àmàlà tùuselupasen pen molopai panattàppan akkwalù, àpàk waukayaik. Epakkakà mùkkàlà yapai molopai tu'ma kewontukkai yak,” teppù. 26 Àli akkwalù wentaimeppù. Walawok sa'mantanùpùppù ya molopai iwepakkappù. Màlàyau walawok wechippù iweli'chak kasa. “Iweli'chak man,” teppù tamù'nawolon kon uya. 27 Tùse Jesus uya walawok yemyatù pàk ta'chiik yanùmùppù màlàyau iwe'wuluukappù. 28 Molopai Jesus wewonsak tapùi tak yau, inenupa ton uya yekamappoppù tewincha iwechi yau, “Yà'là pe ken iwechi pàk ina uya àli akkwalù yenpakka pùla iwechi màlà?” tukaik. 29 “Wàpùlemantok tùuta'lettàik pùla uya neken sàlà yekkwa akkwalù yenpakka màlà molopai tùulon nà pùla man,” teppù Jesus uya tok pàk.
Jesus Uselupa Tukka Tùwelittok Pàk
30 Màlà pata nàmàppù Jesus molopai inenupa ton uya molopai tok utàppù Galilee yawàlà. Ànù'là uya i'nailà là tùwechi kon ittu i'che pùla Jesus wechippù, 31 masapùla tùnenupa ton yenupa pàk iwechippù. “Kàyik Mumu tùlù màlà kappon yamùk yemyak. Tok uya iwànà màlà, tùse àsolùwau wei tùpo iwe'wuluuka màlà,” tukaik. 32 Tùse inenupa ton wechippù iichelupasak ittu ya pùla, tùse tok usenalippappù enekamappopai pùla.
Ànùk Wechi Eke Peiwa
33 Capernaum pona tùwelepansak kon yau, Jesus uya tùnenupa ton yekamappoppù tapùi tau, “Yà'là pàk ken euselupa kon nechiinùk asantawàlà àuyàpù kon yau?” tukaik. 34 Tùse eppana tok wechippù masapùla asantawàlà tùuyàpù kon yau, “Ànùk wechi ken eke peiwa kulu kùklottau'nokon pe iwechi màlà?” tukaik tùuselupasak kon pàk. 35 Jesus weleutappù molopai 12 pan kon tùnenupa ton kà'mappù ya. “Ànù'là wapiya eppaino wechi màlà àkàmlàk molopai tamù'nawolon kon yapyoto pe nechii,” teppù ya. 36 Mule yanùmùppù ya molopai tok yemlotopona inonkappù ya satik pe. Temekun pona yanùmùi'ma tok pàk, 37 “Ànù'là pùsàlà yekkwa mule yanùnnài uyesek yau uya uyanùmù màlà. Uyanùmù ya neken pen tùse uyeuno'nàippù yanùmù ya nàlà,” teppù ya.
Kùpokonomanài Pen Wechi Màlà Kùtonpa Pe
38 John uya Jesus pàk, “Enupanài, kàyik uya àli akkwalù yenpakka eyesek yau yentai ina. Màlàyau ‘Kùkkupùi,’ nùkatai ina ipàk, masapùla kùtonpa kon pe pùla iwechi pàk,” teppù. 39 “Kùkkupùi, kùkatàu,” teppù Jesus uya. “Ànù'là tensen yekkwa pen ku'nàippù uyesek yau, uselupa asse'ne là àli pe upàk pen màlà ikupù tùuya tùpo. 40 Màlàpàk mùkkàlà kùpokonomanài pen wechi màlà kùponalok kon pe. 41 Màlàpàk ailon kulu sàlà. Ànù'là àwoppanàippù tuna ke lùkkwà là masapùla uponalok pe ewechi pàk, uya tepeppù la'chima pen màlà,” teppù Jesus uya tùnenupa ton pàk.
Wemakuiman Toppe Ku'nài
42 “Ànù'là pùsamlo yekkwa ton nùkkwà ailon tawonnan upàk wemakuima toppe iku'nàippù wechi yau, wakù peiwa iwechi eppaino tuna kak yenu'masak eke tàk tewattàse i'mù pàk yau. 43 Molopai eyemyatù winà ewemakuima yau, yattàkà! Wakù peiwa iwechi màlà tewin itemyatù ewemapù talà yau, asa'là itemyatù apok tùusà'nùssen pen yak àutà yentai. 44 Apok yau tok weluweyi welikù pen màlà molopai apok usà'nùppù pen. 45 Molopai atta winà ewemakuima yau, yattàkà! Wakù pe lùiwa iwechi màlà tewin itta ewemapù yau, asa'là itta apok tùusà'nùssen pen yak àutà yentai. 46 Apok yau tok weluweyi welikù pen màlà molopai apok usà'nùpù pen. 47 Molopai eyenu uya ewemakuima toppe àkupù yau, imokkakà! Wakù pe lùiwa iwechi màlà tewin itenu Kaatù wettok itepulu pe yau ewechi yau, asa'là itenu apok tùusà'nùssen pen yak àutà yentai. 48 Molo tok weluweyi yamùk welikù pen màlà molopai apok usà'nùpù pen. 49 “Apok wechi màlà tok pàk pan tùsak kùyali pona kasa. 50 Pan màlà wakù. Tùse ine'nek pe iwettok pùla iwenasak yau, yà'là kasa ken ine'nek pe tukka ima auya'nokon? Ene'mayi kon pe pan ayau'nokon nechii, molopai echitonpa pe ettàk kon,” teppù Jesus uya tok pàk.
Tùnoppù Kenan We'nonkatok Pàk Enupantok
1 Màlà pata nàmàppù nen uchi Jesus uya molopai iitàppù Jordan latoi pon Judea pona. Kappon yamùk wepilittukkappù ipyak, molopai tok yenupappù ya tùwessek kasa là. 2 Pharisee yamùk tonpa yamùk uyàpùppù ipyak yekamappopàsse, ittui'che “Masa ina pàk yekamakà, Law yawàlà na' iwechi màlà kàyik uya tùnoppù nonka yau?” teppù tok uya. 3 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Yà'là tukaik ken Moses uya yekamappù?” tukaik. 4 Tok uya imaimu yeikuppù, “Moses uya kàyik pàk, ‘Ànoppù ànnonkapai ewechi yau kaleta imenukakà ànoppù nonka pa,’ teppù,” tukaik. 5 Tùse Jesus uya tok pàk, “Moses uya imenukappù màlà masapùla sa'man pe eyewan kon wechi pàk. 6 Tùse sàlà pata non wepyattàppù motapai, ‘Kaatù uya màlà walawok molopai uli'chan tawonnan konekappù Kaatù Maimu uya yekamasak kasa.’ 7 Màlàpàk màlà kàyik uya tùkàipùnù molopai tùsan tawonnan nàmà, tùnoppù piyau tùwettoppe. 8 Molopai ‘asa'lon kon wena tewin.’ Wa iwechi wenai asa'là tok wechi pen, tùse tewin neken. 9 Kaatù niki'massan tewin tok wettoppe pantakatak kappon,” teppù Jesus uya Pharisee yamùk pàk. 10 Tapùi tak tùwennapposak kon yau, inenupa ton uya Jesus yekamappoppù iichelupappù pàk. 11 Màlàyau Jesus uya yekamappù tok pàk, “Kàyik tùnoppù nonkanàippù uya tùulon mali'masak wechi màlà ailon pe pùla wapiyalok tùnoppù winàkàik. 12 Màlà kasa nàlà nossan uya tùtayappù nonkasak molopai tùulon mali'masak ya yau, iwemakuimasak nàlà màlà,” teppù Jesus uya tùnenupa ton pàk.
Jesus Uya Mule Yamùk Lùkkwà Pùlema
13 Kappon yamùk uya mule yamùk nepùppù Jesus piyak tok yappàttoppe ya, tùse inenupa ton uya tok yàulàmappù. 14 Màlà yensak Jesus uya yau iwessakolopappù molopai tùnenupa ton pàk, “Tàwà mule yamùk lùkkwà nùyàpùi upyak. Tok kùseleutanùttàu! Masapùla Kaatù wechi màlà pùsamlo walainon yepulu pe,” teppù. 15 “Ailon kulu sàlà, ànù'là Kaatù yanùmù ya pùla nai'nùk tepulu pe mule nai'nùk kasa, wewomù pen màlà Kaatù wettok Itepulu pe yak.” 16 Màlàyau mule yamùk yanùmùppù ya temekun pona. Temyatù nonkappù ya tok pona molopai tok pùlemappù ya.
Temamin Kenan Kàyik
17 Jesus wessalattàkassak tùutà pàk tùse kàyik uyàpùppù ipyak, tese'muyok iwenappù itemlotopo molopai Jesus yekamappoppù ya, “Wakù Enupanài, yà'là kupù uya ken tàwàlàlà wema'nàtok yepotoppe uya?” tukaik. 18 Màlàyau Jesus uya yekamappoppù, “Yà'là peichi iwechi pàk uyesatù auya màlà wakù tukaik? Wakù pùla iwechi màlà, tùse Kaatù neken. 19 Usenupantok mùttuyaik, ‘Kappon kù'wànài, anmali'mappù pen pokonpe kechii, amak pe kechii, kasei pe kechii, ànù'là tennakase kù'lapumai, asan molopai àkàipùnù tawonnan tùnamaik ekkà,’ tawon,” teppù Jesus uya. 20 Màlàyau Jesus pàk, “Enupanài, tamù'nawàlà sàlà yamùk kussak uya man elekkwà pe wechi motapai,” teppù ya. 21 Jesus uya tù'nùn pe yeneppù, molopai ipàk, “Tewin neken nà ànkupù molo man. Itàkà apyau nai'nùk ichilanmata molopai yà'là pùnon yemyak pùlayatta tùlùpa. Màlàyau temamin ke ewechi màlà epùn po. Molopai àikkà uya'là,” teppù. 22 Sàlà yetasak tùuya yau, kàyik yenpata wemyakanmappù kulu molopai iitàppù màlà tùusewankono'maik, masapùla tukke mamin yesak pe tùwechi pàk. 23 Jesus welattàppù tùnenupa ton yense, màlàyau tok pàk “Sa'man pe iwechi màlà temamin kenan kon kulu pona Kaatù yanùmù tok uya tepulu kon pe yentai,” teppù ya. 24 Inenupa ton usenumenkappù kulu màlà iichelupa pàk. Tùse Jesus uya tukka tok pàk, “Umunkà yamùk, sa'man pe Kaatù yanùmù kappon yamùk uya tepulu kon pe wechi màlà! Mùkyamlo temamin ke we'nàtok pàk enpen tùwessen. 25 Sa'man pe pùla lùiwa iwechi màlà camel wepakka akkussa yenu yeuta yai yau, mùkkàlà kappon temamin kenan uya Kaatù yanùmù tepulu pe yentai,” teppù. 26 Màlà yentak inenupa ton usenumenkappù kulu eke pe molopai tiyiwalà'nokon, “Ànùk yekkwa wepùikattà nen ken uchi màlà?” teppù tok uya. 27 Jesus uya tok yeneppù molopai tok maimu yeikuppù ya. “Kappon pona sa'man pe iwechi màlà, tùse Kaatù pona pùla. Tamù'nawolon màlà sa'man pen Kaatù pona,” tukaik. 28 Màlà yattai Peter uselupappù, “Tamù'nawolon nànsak ina uya man molopai aya'là ina uyàssak,” tukaik. 29 “Ailon kulu sàlà,” teppù Jesus uya tok pàk, “Ànù'là tùwùk nànnàippù, wapùla takonnon, tùlunan wapùla tùwàlichi ton wapùla tùpachi ton, wapùla tùsan, tùkàipùnù wapùla tùmunkà yamùk, wapùla tù'mà nànnàippù upàkànsau molopai wakù itekale pàkànsau, 30 uya màlà màlà yentai tukke 100 pe itekkwa sàlà yattai tùwùk molopai takonnon, tùlunan, tùwàlichi ton, tùpachi ton, tùsan, tùkàipùnù, tùmunkà yamùk molopai tù'mà yamùk yepolo, tùwettalumattàtok pokonpe nàlà kan uchi. Molopai nùyàssai'nùk pata weyu yau tàwàlàlà wema'nàtok yepolo ya màlà. 31 Tùse tukkan kon sàlàpe wapiya nai'nannùk wechi màlà àkàmlàk molopai sàlàpe àkàmlàk nai'nannùk wechi màlà wapiya,” teppù Jesus uya.
Jesus Uselupa Tùwelittok Pàk Tu'ma
32 Tok utàppù asantawàlà Jerusalem pona. Jesus utàppù tok wapiya. Inenupa ton usenumenkappù kulu molopai kappon yamùk tok ya'là tùwessan usenalippappù. Molopai Jesus uya tùnenupa ton 12 pan kon neken tùpantakaik tok pàk tùpàk tùwekkupù woton yekamatukkappù. 33 “Masa yetatàk kon, utàn'nokon sàlà Jerusalem pona. Màlàyau Kàyik Mumu tùlù màlà Eke ton paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan yemyak. ‘Tàwà iwelikù màlà’ te tok uya màlà ipàk, molopai Jew yamùk yemyak màlà itùlù tok uya. 34 Tok uya imottùnpa màlà molopai tok wetattapàtù ipona. Tok uya ippoppàtù màlà molopai tok uya iwànà. Molopai àsolùwau wei tùpo iwe'wuluuka màlà,” teppù Jesus uya.
James Molopai John Wettok Pawana Pàk
35 James molopai John tawonnan, Zebedee munkà yamùk uyàpùppù Jesus piyak, “Enupanài, ina ponalok pe yà'làlà ina nekamappo kupù auya i'che ina man,” teppù tok uya. 36 “Yà'là kupù uya i'che messatàu?” tukaik Jesus uya tok yekamappoppù. 37 “Anamatok weyu yattai apyau ina mùkupùik, tewin kamik pen eyemyatù winà ilatoi winà tùulon tukaik,” teppù tok uya. 38 Tùse Jesus uya tok pàk, “Enekamappo kon ittu auya'nokon pùla messatàik. Ussawù yawon ken na' uchi inchi auya'nokon? Tamù'nawàlà na' wettalumattàtok unpàlika pàlika nàlà auya'nokon?” teppù. 39 Tok uya imaimu yeikuppù, “Ina uya ikupù màlà,” tukaik. Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Màlà tinchiyai'nùk, inchitok auya'nokon woton molopai tùpàlikayai'nùk wettalumattàntok nàlà pàlika auya'nokon màlà,” teppù. 40 “Tùse unkupù pen màlà ànùk wettok upyau sàwinà'ne. Sàlà pata yamùk màlà mùkyamlo iponalok pe iwekonekasak kon ponalok,” teppù Jesus uya. 41 Tùulon kon 10 pan kon inenupa ton uya yetasak yau tok usàulàmappù James molopai John tawonnan pàk. 42 Jesus uya tamù'nawàlà tùnenupa ton kà'mappù tùpyak molopai tok pàk, “Mùttuyatàik Jew yamùk pen kùlottau itepulu pe tukaik tùusesassan wechi eke pe kulu kappon yamùk yepoi molopai eke ton itepulu yamùk mùkyamlo tapàikketù kon yapulànnan tok yepoi. 43 Tùse màlà kasa pùla man àklottau'nokon. Ànù'là eke pe eppaino wechi yau, ayapyoto kon pe iwechi màlà. 44 Molopai mùkkàlà wapiya eppaino wechi màlà tamù'nawolon kon yapyoto pe. 45 Masapùla Kàyik Mumu uyàpùppù nàlà tapyoto ke esse pen màlà. Tùse kappon yamùk yapyoto pe esse iyàpùppù molopai takkwalù tùse tukkan kon kappon yamùk yepek pe,” teppù ya.
Enpùn Bartimaeus Ipittà Jesus Uya
46 Màlàyau Jericho pona tok uyàpùppù. Jericho nàmà Jesus uya tùnenupa ton molopai tukkan kon kappon yamùk pokonpe yau, enkui molopai enpùn kàyik Bartimaeus itesek Timaeus mumu yepoloppù tok uya chichiu pe asanta yena po. 47 Jesus mùkkàlà Nazareth pon tukaik yetasak tùuya pàk iwentaimeppù, “Jesus, David mumu, upàk tàwà esentuppakà!” tukaik. 48 Tukkan kon kappon yamùk uya eppana iwettoppe yàulàmappù. Tùse iwentaimeppù eke peiwa, “Jesus, David mumu, upàk tàwà esentuppakà!” tukaik. 49 Jesus weleutappù molopai, “Ikà'matàk kon,” teppù ya. Màlà yattai tok uya enpùn kà'mappù. “Panappe ekkà, e'wuluukakà, àkà'mayan,” teppù tok uya. 50 Enpùn uya tassan yenu'mappù, iwe'wuluukappù molopai Jesus piyak iyàpùppù. 51 Màlàyau Jesus uya yekamappoppù, “Yà'là kupù uya i'che messan àponalok pe?” tukaik. Màlàpàk enpùn uya Jesus pàk, “Enupanài, pata enenpai wessaik,” teppù. 52 “Itàkàichi eye'matawà, ailon tetok auya uya màlà àkussak wakù pe,” teppù Jesus uya. Màlà yattai là pata yeneppù ya màlà molopai ya'là iitàppù asantawà.
Jesus Welepamù Jerusalem Pona
1 Jerusalem winàkàik tok uyàpù pata Bethphage molopai Bethany pona yau, Olive Tùpù pona tok uyàpùppù. Jesus uya asa'là tùnenupa ton yeunokoppù, 2 Suwa tei'ma “Itàtàk kon pata lùkkwà eyemloto kon po nai'nùk yak. Ewelepansak kon yau, tonki mule yewattàsak yepolo auya'nokon màlà, ànù'là wechippù ipo lùppù pen. Meukatàik molopai mùnettàik upyak. 3 Ànù'là uya àpàkù'nokon, ‘Yà'là pe iwechi pàk tonki mule yeuka auya'nokon màlà?’ te yau, ‘I'che kulu ina yepulu wessak pàk, molopai ina uya innappo màlà asse'ne, mùkatàik,’” teppù Jesus uya. 4 Tok utàppù molopai tonki mule yepoloppù tok uya asantau, yewattàsak manatta pàk molopai tok uya yeukappù. 5 Kappon yamùk satik pe tùwessan uya Jesus nenupa ton yekamappoppù, “Yà'là pe iwechi pàk tonki mule yeuka auya'nokon màlà?” tukaik. 6 Màlàyau Jesus uselupappù lùppù yekamappù tok uya. Màlàpàk tàwà tok kupùppù kappon yamùk uya. 7 Tok uya tonki mule nepùppù Jesus piyak. Tùpon kon nonkappù tok uya ipona. Molopai Jesus wenukuppù ipona. 8 Tukkan kon uya tùpon kon yakon yawenenkappù asantawàlà. Tùulon kon uya tale ke'nan yei panta yattàsak tùuya'nokon umà yau lùppù yawenenkappù. 9 Mùkyamlo wapiya iitàsak kon molopai ite'mappù pàk tùwessan wentaimeppù, “Hosanna, Kaatù yapulàkà!Kaatù uya itepulu yesek yau nùyàssai'nùk pùlema màlà! 10 Kaatù uya itepulu pe ina kàipùnù,Kin David wettok nùyàssai'nùk pùlema màlà!Hosanna, Kaatù kak yawon yapulà sàlà,” tukaik. 11 Jesus welepamùppù Jerusalem pona, molopai iitàppù Kaatù yùwùk tak. Tamù'nawolon yeneppù ya molo. Tùse pata uko'mankassak yau 12 pan kon tùnenupa ton pokonpe iitàppù Bethany pona.
Jesus Uya Fig Yek Pa'nùpùppù
12 Iwemassak pe Bethany poi tùwennappo kon yau, Jesus wapàkkassak wechippù. 13 Mei kulu pùla là fig yek yeneppù ya tale ke. Iitàppù itepelu wechi molo yense. Iwelepansak ipyak tùse, yale pe neken iwechippù. Masapùla iwepetatok yattai pe pùla iwechi pàk. 14 “Ànù'là uya eyepelu nattukka pen màlà,” teppù ya ipàk. Inenupa ton uya yetappù màlà.
Kaatù Yùwùk Tak Jesus Utà
15 Tok welepansak Jerusalem pona yau Jesus wewomùppù Kaatù yùwùk tak. Màlàyau kappon yamùk yà'làlà chilanmannan molopai ye'mannan yenpakkappù ya Kaatù yùwùk tapai. Molopai pùlayatta yapon molopai wakokkwa yamùk chilanmannan yapon tawon lattàppù ya nàlà. 16 Ànù'là uya Kaatù yùwùk pùloloi polo yà'làlà yalà i'che pùla iwechippù. 17 Kappon yamùk yenupa tùuya yau tok pàk yekamappù ya “Kaatù Maimu we'menukasak man, ‘Uyùwùk wechi màlà wàpùleman yùwùk pe tùpatalo'nan kon kappon yamùk ponalok pe,’ tesak. Tùse amak ton uso'nantok itak pe ikussak auya'nokon man!” tukaik. 18 Eke ton paatele yamùk molopai Law pàk enupannan uya yetappù. Màlàyau iwàtok tùuya'nokon iwinà woton ittui'che tok wechippù. Tok usenalippappù ipàk masapùla tukkan kon kappon yamùk yenumenkasak enupantok ya uya pàk. 19 Ko'manpe iwenasak yau Jesus molopai inenupa ton utàppù, màlà pata yapai.
Usenupantok Fig Yek Pàkàlà
20 Iwemassak pe ko'làma, tùutàppù kon yawàlà lùppù tùutà kon yau, fig yek yeneppù tok uya iwaipùtasak tamù'nawàlà imik pokonpe. 21 Màlàyau Peter uya ittuppù molopai Jesus pàk, “Ti'cha, masa yenkà! Fig yek anpa'nùpùppù waipùtasak man,” teppù. 22 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ailon katàk kon Kaatù pàk,” tukaik. 23 “Ailon kulu sàlà, ànù'là sà wùk pàk, ‘Atamakà molopai tuna kak epukakà,’ tawon, kasei tetok tùuya pùla tewan yau tùwenaik, tùse ailon tukaik neken, wate ya yau iponalok pe iwekkupù màlà. 24 Màlàpàk yekama uya sàlà àpàkù'nokon. Yà'làlà yekamappo auya'nokon àwàpùlema kon pe yau, ailon mùkatàik yepolo auya'nokon pàk. Molopai yepolo auya'nokon màlà. 25 Satik pe echii'ma àwàpùlema yau ànù'là uya àli kussak ewinàkàik ittu auya yau ipàk esentuppakà. Kaatù, Àkàipùnù epùn pon usentuppa toppe nàlà amakuyi pàk. 26 Tùse eusentuppa pùla iwechi yau, Àkàipùnù epùn pon usentuppa amakuyi kon pàk pen màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Yapàikketù Pàk Yekamappoppù
27 Tok welepantukkappù Jerusalem pona. Molopai Jesus usalà Kaatù yùwùk pùloloi polo tùse, eke ton paatele yamùk molopai Law pàk enupannan molopai eke ton tùnamasan nàlà uyàpùppù ipyak. 28 Tok uya yekamappoppù, “Ànùk yapàikketù winà ken uchi sàlà yamùk kupù auya màlà, wapùla ànùk apàikkek ke elepatai sàlà yamùk kupù pa?” tukaik. 29 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Tewin nà eyekamappo kon uya sàlà, yekamasak auya'nokon yau, yekama uya nàlà màlà àpàkù'nokon ànùk yapàikketù ke sàlà yamùk kupù uya. 30 I'nai winàpai ken John uya enpataukantok tùuya yapàikketù yepoloppù màlà? Epùn poi ka'lù, wapùla kappon yamùk winàpai? Upàk yekamatàk kon!” tukaik. 31 Tok uselupappù tiyiwalà'nokon, “Yà'là te'nokon sàlà, epùn winàpai tesak yau, ‘Yà'là pe ken uchi iwechi pàk ailon tukaik pùla mettantàu?’ te ya, 32 tùse ‘kappon yamùk winàpai,’ tesak yau,” teppù tok uya. Tok usenalippappù màlà kappon yamùk pàk, masapùla tamù'nawolon kon uya John ittu ailon kulu Kaatù Maimu yenpoikanài pe pàk. 33 Màlàyau tok uya Jesus maimu yeikuppù, “Ina uya ittu pùla man,” tukaik. Jesus uya tok pàk, “Yekama uya pen nàlà sàlà ànùk yapàikketù yau sàlà yamùk kupù uya,” teppù.
Umà Yesak Pantomù
1 Jesus uya tok yelupappù panton yau, “Kàyik uya chi'nak itek kùyali grape itesek, pàmàppù umà yau. Umà woi kulala tùlùppù ya. Non yakappù ya wain kaklàtok tùuya yau pe, molopai kau umà yene yapon woton konekappù ya. Màlàyau kàyik yamùk yepoloppù ya umà mainanpa toppe tok uya, molopai iitàppù tùulon pata yak. 2 Kùyali wappùtok yattai, tapyoto yeunokoppù ya umà mainanpannan piyak grape yepose tùponalok pe. 3 Tùse tok uya itapyoto ya'chippù. Tok uya ippoppàtùppù molopai tok uya yeunokoppù yà'làlà pùla. 4 Umà yesak uya tu'ma tùulon tapyoto yeunokoppù, tok uya ippai yai iwànàppù, molopai kuli'mak àsà kupùppù tok uya ipàk. 5 Umà yesak uya tu'ma tùulon tapyoto yeunokoppù, molopai tok uya iwànàppù. Màlà kasa tùulon kon kupùppù tok uya. Tùulon ippoppàtùppù tok uya molopai tùulon wànàppù tok uya. 6 Umà yesak piyau màlà tewinan nùppù kappon wechippù ineunoko i'nùn kulu imu, màlàyau mùkkàlà yeunokoppù ya màlà iwenukapù pe, ‘Tok uya ken umu nama ko,’ tei'ma. 7 Tùse umà mainanpannan uya tiyiwalà'nokon, ‘Pùsàlà mùkkàlà umà yesak mumu. Iwàpai'nokon i'mà lùppù wettoppe kùponalok kon pe!’ teppù. 8 Umà yesak mumu ya'chippù tok uya, iwànàppù tok uya molopai iweli'chak yenu'mappù tok uya umà yapai. 9 “Yà'là kupù ken umà yesak uya? Iyàpù màlà molopai mùkyamlo tùkka ya nen uchi, umà tùlù ya tùulon kon yemyak imainanpa toppe tok uya,” tukaik Jesus uya panton yekamappù. 10 “Kaatù Maimu yau ken na' yennài nan pen amyamlo?” tukaik, Jesus uya tok yekamappoppù, “‘Tàk tapùi yamùnnan nùnulunpappù wenasak man i'che we'nàtok pe. 11 Sàlà kussak màlà Itepulu Kaatù uya molopai yene'nokon manusenumenkantok kulu ipàk pe!’” teppù Jesus uya. 12 Jew yamùk yepulu yamùk wechippù màlà Jesus ya'chi'che. Masapùla sàlà panton yekama ya tiwinàkài'nokon ittusak tùuya'nokon pàk. Tùse tok usenalippappù màlà ilinà kappon yamùk pàk. Màlàpàk tok utàppù nen uchi iwinàpai.
Usekamappontok Pata Yesak Ye'matok Pàk
13 Màlà tùpo Pharisee tonpa yamùk molopai Herod nenupa ton tawonnan yeunossak tok uya wechippù Jesus piyak, iichelupa winà ya'chi toppe tùuya'nokon yekamappopàsse. 14 Tok uyàpùppù ipyak molopai yekamappoppù tok uya. “Enupanài, ailon pe ewechi ittuyan ina. Yà'là tukaik sa' kappon yamùk nùsenumenkayan ko tukaik là tùutaimelunpasen pen àmàlà. Ànùk pe là kappon wechi ittui'che tùwessen pen, tùse ailon pàk enupanài àmàlà Kaatù yeselu kappon ponalok pàk. Ina pàk yekamakà. Ikasa na' màlà Caesar yemyak pata ye'ma wechi? Wapùla kane? 15 Ina uya ken na' ye'ma, wapùla kane?” tukaik. Tùse tok usennaka ittu tùuya pàk, “Yà'là peichi iwechi pàk uya'chi'che ewechi kon màlà? Pùlayatta pun inettàk kon yentoppe uya,” teppù ya tukka tok pàk. 16 Màlàpàk tok uya pùlayatta pun nepùppù. “Ànùk yenpata ken sà, molopai ànùk yesek màlà sà?” tukaik tok yekamappoppù ya. Tok uya, “Caesar,” teppù ipàk. 17 Jesus uya tok pàk, “Caesar piyak ye'matàk màlà Caesar ponalok, molopai Kaatù piyak ye'makà màlà Kaatù ponalok,” teppù. Màlàpàk tok usenumenkappù ipàk.
We'wuluukantok Pàk Usekamappontok
18 Sadducee yamùk uyàpùppù Jesus piyak. Pùsamlo wechippù màlà iweli'chak lùppù we'wuluuka pen tawonnan pe. 19 Tok uya Jesus pàk, “Enupanài, Moses uya sàlà enupantok menukappù man ina ponalok pe. ‘Kàyik welikù tùnoppù tùnànse tùmunkà ke pùla yau, mùkkàlà kàyik yakon uya màlà inoppù lùppù yanùmù tùnoppù pe mule yamùk yepotoppe tùuya'nokon mùkkàlà iweli'chak lùppù munkà pe,’ tukaik,” teppù. 20 “7 kaichalà màlà walawoti'chi wechippù. Wapiyalok wemali'mappù molopai iwelikùppù imunkà pùla. 21 Yakon uya mùkkàlà lùppù mali'mappù molopai iwelikùppù imunkà woton pùla làma. Molopai tok solùwano wechippù màlà kasa lùppù. 22 Tamù'nawàlà tok tonpassan wechippù wa. Tùse 7 pan kon welikùppù imunkà pùla, molopai àkàmlàk lùppù nàlà nossan welikùppù. 23 Ànùk noppù pe ken iwechi weli'nà tùpo we'wuluukantok yattai tok we'wuluukasak yau? Tamù'nawàlà 7 pan kon kàyik yamùk noppù pe iwessak tùse!” teppù tok uya. 24 Jesus uya tok pàk, “Yennakasak pe messatàik! Masapùla Kaatù Maimu ittu auya'nokon pùla iwechi pàk, wapùla imeluntàlù ittu auya'nokon pùla nàlà iwechi pàk,” teppù. 25 “Iweli'chak kon we'wuluukasak yau, epùn pon kon inchelù yamùk kasa nen uchi tok wechi màlà tok wemali'ma pen. 26 Iweli'chak kon we'wuluukasak pàk, Moses nùmenukappù ken na' uchi yene auya'nokon pùla iwechi màlà, apok ipokon yuk yekale? Màlà motau iwe'menukasak màlà Kaatù uya Moses pàk, ‘Iulà mùkkàlà Abraham Kaatùyi, molopai Isaac Kaatùyi, molopai Jacob Kaatùyi,’ teppù. 27 Pàli'yawon kon Kaatùyi nen mùkkàlà, Iweli'chak kon Kaatùyi là pen nen. Yennakasak pe kulu messatàik!” teppù Jesus uya tok pàk.
Eke Usenupantok
28 Tewin nà Law pàk enupannan tonpa uyàpùppù uselupan yetase. Wakù pe Sadducee yamùk maimu yeiku Jesus uya yetasak tùuya pàk iyàpùppù ipyak yekamappoik. “Tamù'nawolon enupantok kùlottau i'nai wechi màlà tùkussen pe kulu tùulon kon yentai?” tukaik. 29 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Tùkussen kulu enupantok kùlottawon màlà, ‘Yetatàk kon, Israel yamùk! Itepulu Kùkaatùyi mùkkàlà tewinan neken Itepulu. 30 Itepulu Akaatùyi i'nùnmakà tamù'nawàlà eyewan ke, tamù'nawàlà ayakkwalù ke, tamù'nawàlà eusenumenkatok ke molopai tamù'nawàlà emeluntàlù ke,’ tawon. 31 Sàlà màlà yakon tùkussen kulu enupantok. ‘Ayakontalù i'nùnmakà eyiwalà mechi'nùnmayai'nùk kasa,’ tawon. Sàlà yamùk asa'lon enupantok yentaino pùla iwechi màlà,” tukaik. 32 Law pàk enupanài uya Jesus pàk, “Ikasa messaik, Enupanài, ailon pe tewinan mùkkàlà Kaatù. Molopai ànù'là kaatù pùla iwechi màlà, tùse mùkkàlà neken. 33 Kaatù i'nùnmakà tamù'nawàlà eyewan ke, tamù'nawàlà eusenumenkatok ke, tamù'nawàlà ayapàikketù ke. Molopai ayakontalù i'nùnmakà eyiwalà mechi'nùnmayai'nùk kasa mùkapàssaik. Wakù peiwa màlà sàlà asa'lon enupantok yawàlà we'nà wechi, tùpottàsen nà tùlù Kaatù yemyak yentai molopai kamo tùlù yentai,” teppù ya. 34 Jesus uya, ikasa yei'chak ya yetasak tùuya pàk, “Mei pùla messaik Kaatù yanùmù auya eyepulu pe piyau,” teppù ipàk. Màlà motapai tamù'nawolon kon usenalippappù enekamappopai pùla.
Christ Pàk Ekamappontok
35 Jesus uya kappon yamùk yenupa Kaatù yùwùk pùloloi po yau, “Atta ken uchi iwechi pàk màlà Law pàk enupannan uya Christ mùkkàlà David pa te nai'nùk?” teppù. 36 “David uya Wakù Akkwalù yapàikketù yau,‘Itepulu uya Uyepulu pàk, Eleutakà upyau kamik winà pùla, eyeyatonnon nonka uya atta yokkoik ponalà,’ teppù. 37 David uya tùmàlà pe Christ yesatù Uyepulu tukaik tùse, yà'là kasa ken uchi ipa pe iwechi màlà?” teppù Jesus uya tok pàk. Tukkan kon kappon yamùk uya Jesus uselupa yetappù tùutauchinpaik.
Panamantok Law Pàk Enupannan Pàk
38 Tok yenupa tùuya yau, “Masa Law pàk enupannan yeselu mentàik, kusan tùpon kon yau asapaino kon mùkyamlo, kappon yamùk uya telupa kon i'chelok kon tukkan kon kappon yamùk kùlottau. 39 Molopai wakù kulu aponnok po eppaino kon wepili'nàtok itak tau. Uta'lettàntok yamùk patassek yau namantok patassek motau eppaino kon. 40 Itayappù iweli'chak lùppù yùwùk mokkannan mùkyamlo, tachin pe tùwàpùlemasan tùulon kon uya tetatok kon pe. Tok uya màlà eke kulu wettalumattàntok yepolo,” teppù Jesus uya.
Yà'là Pùn Nossan Nùtùlù Kaatù Piyak
41 Kaatù yùwùk tau Jesus weleutasak wechippù pùlayatta yen yessumla. Tukkan kon kappon yamùk uya pùlayatta tùlù yeneppù ya. Molopai tukkan kon ipùlayattayikek ton uya, tukke pùlayatta tùlùppù. 42 Italumayippù sa'ne nossan itayappù iweli'chak lùppù uya malalon kulu asa'lon nùkkwà kalukuli pùlayatta pun tùlùppù. 43 Màlàyau tùnenupa ton kà'mappù ya tùpyak. Tok pàk, “Ailon kulu sàlà, pùsàlà entuppa'no sa'ne nossan itayappù iweli'chak lùppù uya eke peiwa itùsak man, tùulon kon yentai. 44 Masapùla tok uya màlà eke pe iwechi pàk màlà yapai itùsak. Tùse pùsàlà nossan uya màlà tamù'nawàlà tùpyawon tùwemattok ipàk pan tùsak,” teppù Jesus uya.
Jesus Uselupa Kaatù Yùwùk Umattatok Pàk
1 Jesus utà Kaatù yùwùk tapai yau, inenupa ton tonpa uya Jesus pàk, “Masa yenkà Enupanài, wakù ton kulu tàk yamùk molopai eke ton tapùi yamùk!” teppù. 2 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Sàlà yamùk ku eke ton tapùi yamùk menyaik? Tewin nà tùpatassek yau tàk usene pen màlà. Tamù'nawàlà tùumatta woton màlà,” teppù.
Usewankono'mantok Molopai Talumattàntok
3 Jesus wechippù màlà chichiu pe Olive Tùpù po, Kaatù yùwùk yessumla. Màlà yattai Peter, James, John molopai Andrew tawonnan uya yekamappoppù tùkkenan yau. 4 “Masa yekamakà ina pàk, yà'là yattai ken sàlà yamùk wechi molopai yà'là wechi yentok ipàkàlà pe sàlà yamùk wekkupù yau?” teppù tok uya. 5 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Enpen ettàk kon, ànù'là uya kasei pàk eyenkuttà kon tukaik. 6 Tukkan kon kappon yamùk uyàpù màlà uyesek yau, màlàyau tok uya màlà, ‘Mùkkàlà iulà!’ te, molopai tukkan kon kappon yamùk yenkuttà tok uya. 7 Tùwepanta'masan wechi màlà, molopai wepanta'mantok pàk tùuselupasan yeta auya'nokon yau kesenalippatàu. Màlà yekkwa yamùk wekkupù màlà, tùse masa lùppù iwenukattok wechi màlà. 8 Pata uya màlà tùulon pata panta'ma, molopai pata yesan wepanta'ma màlà tùulon kon pata yesan pokonpe. Tùlùpùnù yamùk wechi màlà molo tùpatalo'nan pata yamùk yawàlà, molopai iwan pe pata wechi. Tùwentusen we'chi'mosak wapiya kulu kasa sàlà yamùk wechi màlà. 9 “Tùse amyamlo enpen ettàk kon, aya'chi kon màlà konssùlù yamùk uya. Molopai eyippoppàtù kon màlà kappon yamùk wepilittok itak tau. Kappon yamùk yepulu ton yemlotopona màlà asalattà kon upàkànsau, molopai kin yamùk yemlotopo upàk euselupa kon pa. 10 Iwenukattok wapiya wakù itekale usekamatok wechi màlà tamù'nawàlà pata yawon kon kappon yamùk pàk. 11 Molopai aya'chi kon tùpo ayasak kon àkottùmase'nokon yau, kataimelunpatàu yà'là tetok là auya'nokon ittui'che, euselupatok kon yattai pe iwechi yau eyelupatok kon ke meselupatàik, ewinàpaino ke pùla màlà euselupa tùse Wakù Akkwalù winàpaino ke. 12 “Kàyik yamùk uya màlà takon kon wapùla tùlui kon tùlù iwàtoppe. Tok kàipùnù uya màlà tùmunkà tùlù tok wàtoppe. Molopai imunkà yamùk welattà màlà tùsan kon, tùkàipùnù kon winàkàik tok wàtoppe. 13 Kappon yamùk uya màlà tùtalumayi kon pe àkupù kon upàkànsau. Tùse mùkkàlà meluntà pe iwessak lùppù iwenukapù ponalà pùikattà Kaatù uya màlà,” tukaik.
Àli Kulu Usenalippantok
14 “Kaatù yewanma pe nai'nùk mattantok ku'nài yene auya'nokon tùpatassek pen yau, yau.” Tàwà Kaatù Maimu yennài nùttui. “Mùkyamlo Judea po tùwessan nepeik wùk yamùk pona. 15 Molopai mùkkàlà tùwùk nakatta po nai'nùk wuttà tùwùk tak tùnalà woton yepose pen màlà. 16 Molopai kàyik tù'mà yau nai'nùk wennappo tùwùk tak tùpon yepose pen. 17 “Molopai àsà pe kulu iwechi màlà monok ton pona molopai manak pokon kon imunkà pona màlà yattai. 18 Iko yattai sàlà wekkupù tukaik àpùlematàk kon Kaatù pàk! 19 Wettalumattàntok wechi màlà màlà yattai àsà pe kulu wettalumattà'nàppà wapiya sàlà wolù yau yentai, molopai iwekkuttukka pen màlà walàma. 20 “Tùse Itepulu uya wettalumattàntok weyu kussak man tukke pùla lùiwa. Ikussak ya pùla iwechi yau, ànù'là wepùikattàppù pen sàlà eppaino. Tùse mùkyamlo tùnanùmùssan pàkànsau pata weyu yamùk kupùppù ya màlà tukke pùla. 21 “Màlà yattai Ànù'là uya, ‘Masa yenkà, Christ pùsàlà,’ wapùla tùulon uya, ‘Masa yenkà, mailà man!’ te yau, ailon kùkatàu ipàk. 22 Masapùla Christ pe tukaik molopai Kaatù Maimu yenpoikannan pe tukaik tùusennakasan ailon ton pen uyàpù màlà, molopai yentok ipàkàlà woton molopai eke ton enumenkannan kupù tok uya màlà. Ikupù tùuya'nokon yau Kaatù nanùmùssan yennaka tok uya màlà tok yennaka tùuya'nokon pe iwechi yau. 23 “Enpen ettàk kon! Tamù'nawolon tekamapàssaik iwekkupù wapiya,” teppù Jesus uya.
Kàyik Mumu Uyàttok
24 “Màlà yattai wettalumattàntok tùpo‘Wei wewalumamù màlà molopai kapùi ulenpamù pen màlà. 25 Chilùkà yamùk wessoloka màlà kak poi molopai kak meluntàlù utalo'ma màlà.’ 26 “Màlà yattai Kàyik Mumu usenpoika màlà katupluk yau. Iyàpù eke pe tùmeluntàlù ke molopai takkwayi yau. 27 Tiyinchelùyi yamùk yeunoko ya màlà i'nailà là non yawàlà Kaatù ponalok kon kappon yamùk pili'che tamù'nawolon pata yamùk yapai, wei wepakka motapai wei wewomù motak,” teppù Jesus uya tok pàk.
Usenupantok Fig Yek Pàk
28 “Fig yek pàk esenupatàk kon. Ipanta waleta yau wàppànàsak wattatok yattai pe iwena ittunnan amyamlo. 29 Màlàpàk sàlà yamùk wekkupù yene auya'nokon yau, ittu auya'nokon màlà pata weyu wechi mei pùla, iwepyattà winàkàik. 30 Ailon kulu sàlà, tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkupù màlà nemassai'nannùk kappon yamùk welikù tamù'nawàlà wapiya. 31 Kak molopai non tawon waliwomù màlà, tùse Umaimu pùla là iwena pen màlà,” teppù Jesus uya tok pàk.
Pata Weyu Uchittu Pùla Iwettok
32 “Tùse ànù'là uya màlà yamùk wekkupù weyu ittu pùla iwechi màlà, inchelù yamùk là epùn pon kon uya. Wapùla Kaatù Mumu là uya ittu pùla iwechi màlà. Tùse Ukàipùnù neken uya ittu màlà. 33 Enpen ettàk molopai àpùlematàk masapùla yà'là yattai là màlà weyu uyàpù ittu auya'nokon pùla iwechi màlà. 34 Sàlà wechi màlà kàyik utà mei te'matawà kasa. Tùpata nàmà tùuya yau tùpoitolù ton nàmà ya màlà imainanpannan pe. Tok lepa ya tok wotokoyi ke. Molopai manatta yesak pàk, ‘Enpen mechiik,’ te ya. 35 Enpen uchi ettàk kon, masapùla ittu auya'nokon pùla tapùi yesak uyàpù màlà. Ko'manpe wapùla anomlak, wapùla kali'cho tàwù yattai, wapùla ko'làma là. 36 Tewinanpa asse'ne iyàssak yau, ewe'nùnsak kon yepotak. 37 Tekamayai'nùk àpàkù'nokon, yekama uya nàlà màlà tamù'nawolon kon pàk, ‘Enpen ettàk kon!’ te uya,” teppù Jesus uya tok pàk.
Jesus Kalaipaima Bethany Po
1 Asa'là neken wei wechippù màlà Entaka'nàppà yattai molopai iwapuluwetasak pen pùlomù pusak pàk Uta'lettàntok weyu wapiya. Paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan wechippù Jesus ya'chitok tùuya'nokon ittui'che amak yai, iwàtoppe tùuya'nokon. 2 “Uta'lettàntok yattai pùla ya'chi màlà, masapùla kappon yamùk wessalattà nen epanta'mase,” teppù tok uya. 3 Jesus wechippù màlà Simon àsà kulu ipippà yùwùk tau Bethany po. Tùuta'lettà pàk iwechi tùse nossan uyàpùppù ten tanùkkai'no appoi'nan awai'nan kalapa yesak pe, epekkek esuken nard tetok konekasak. Iten ikkwàtùppù ya molopai kalapa ikkwamùppù ya Jesus ippai pona. 4 Tùulon kon kappon yamùk wechippù molo tùusàulàma kon pàk tiyiwalà'nokon. “Yà'là peichi iwechi pàk appoi'nan awai'nan kalapa mattanùpù ya màlà? 5 Sàlà kalapa chilanmappù lànen sàlà eppaino 300 pe kaichalà chilùpa pun, molopai pùlayatta tùtoppe entuppa'no kon piyak,” tukaik. Molopai tok uya yàulàmappù àsà pe. 6 Tùse Jesus uya, “Tàwà tiyiwalà nechii. Yà'là pe iwechi pàk yaimelunpa auya'nokon màlà? Wakù kussak ya nai'nùk uwinàkàik 7 Masapùla apyau'nokon entuppa'no kon wechi màlà tàwàlàlà. Molopai yà'là yattai là mùkyamlo yekkwa ànpùikattàpai ewechi kon yau ikupù auya'nokon màlà. Tùse tàwàlàlà apyau'nokon wechi pen màlà. 8 Pùsàlà nossan uya wakù tùnkupù kussak màlà. Ukalapaimasak ya màlà upun koneka pe uwu'nattà wapiya. 9 Ailon kulu sàlà, mailàlà wakù itekale usekama sàlà wolù yawàlà yau, inkupùppù nàlà usekama màlà. Màlà pàkàlà kappon yamùk usenumenka màlà nossan pàk,” teppù. 10 Judas Iscariot, 12 pan kon Jesus nenupa ton tonpa, utàppù Paatele yamùk yennài nan piyak tok yemyak Jesus tùtoppe tùuya. 11 Iichelupa yetasak tùuya'nokon yau, tok utauchinpappù màlà, pùlayatta ke ilepa tùuya'nokon teppù tok uya. Màlà motapai Jesus tùtok tùuya tok yemyak yattai woton yenei'che iwechippù.
Jesus Uta'lettà Tùnenupa Ton Pokonpe
12 Màlàyau wapiyalok wei yattai Uta'lettàntok Iwapuluwetasak pen pùlomù pusak pàk, kaalinilu munkà yamùk wàsak tùuya'nokon tùwessek kon kasa, Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok yattaino pe yau, Jesus nenupa ton uya yekamappoppù, “I'nai yailà ina utà i'che messan Entaka'nàppà yattaino Uta'lettàntok konekaik àponalok pe?” tukaik. 13 Màlàyau Jesus uya asa'là tùnenupa ton yeunokoppù molopai tok pàk, “Itàtàk kon pata yak. Kàyik uya tuna yalà wai yau uya eyepolo kon màlà. Ya'là mùtàtàik. 14 I'nailàlà iwewomù yau tapùi yesak pàk, ‘I'nai màlà upatassek, uta'lettà toppe unenupa ton pokonpe?’ nùkai ina yenupanài mùkatàik. 15 Molopai eke kawonpan patassek yekama ya màlà ikonekasak, màlà motau kùponalok kon pe kùyali mùkonekatàik,” teppù ya. 16 Inenupa ton utàppù pata yak. Molopai tok uya yepoloppù Jesus uya yekamappù tùpàkù'nokon kasa. Molopai tok uya kùyali konekappù Entaka'nàppà yattaino pe. 17 Ko'manpe kulu iwenasak yau, Jesus uyàpùppù 12 pan kon tùnenupa ton pokonpe. 18 Màlàyau tùuta'lettà kon yau, Jesus uya, “Ailon kulu sàlà, tewinan nà uya utùlù màlà uwàtoppe. Upokonpe là nùta'lettàyai'nùk, mùkkàlà uya,” teppù. 19 Tok usewankono'masak wechippù molopai esse'mappù pàk tok uya yekamappoppù, “Iulà na' tàwà?” tukaik. 20 Jesus uya tok yeikuppù, “Mùkkàlà mùkkàlà tùyu ki'chai'nùk pùsau yak upokonpe. 21 “Màlàpàk Kàyik Mumu utà màlà tùwelittok yak itekale yau Kaatù Maimu yau iwe'menukasak tùpàk kasa. Tùse àsà pe kulu iwechi màlà mùkkàlà Kàyik Mumu yeimipponàippù kàyik pona. Wakù pe iwechippù eppaino mùkkàlà wentusak pùla iwechi yau,” teppù.
Itepulu Jesus Uta'lettàntok
22 Tùuta'lettà kon yau, Jesus uya pùlomù pusak yanùmùppù molopai tenki teppù ya Kaatù pàk, màlàyau ipilipàtùppù ya molopai itùlùppù ya tok yemyak. “Yanùntàk molopai inattàk kon, sàlà màlà upun,” teppù ya tok pàk. 23 Molopai pùsau yanùmùppù ya tenki teppù ya Kaatù pàk tok yemyak itùlùppù ya, màlàyau tamù'nawolon kon uya inchippù. 24 Jesus uya tok pàk, “Sàlà màlà umùnù iwekkwansak tukkan kon ponalok pe. Umùnù, emennak Kaatù uya ikupù tùuya tetok yekamanài,” teppù. 25 “Ailon kulu sàlà. Sàlà wain inchi tu'ma uya pen màlà. Emennak pe inchi uya Kaatù wettok itepulu pe yau ponalà,” teppù Jesus uya tok pàk. 26 Màlàyau yapulàtok yelenpa tùpo'nokon, tok utàppù Olive Tùpù pona.
“Unùttu Pen Mùkkàlà” Tetok
27 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Tamù'nawàlà ewepe kon màlà molopai unàmà auya'nokon iwe'menukasak Kaatù Maimu yau, ‘Kaalinilu yamùk yesak wànà màlà, molopai kaalinilu yamùk wetta'nùpù màlà,’ tawon kasa,” teppù. 28 “Tùse uwuluukasak nulà tùpo, utà màlà awapiya'nokon Galilee pona,” teppù. 29 Peter uya Jesus yeikuppù, “Tamù'nawolon kon uya ànàmà tùse iulà uya ànàmà pen màlà,” tukaik. 30 Màlàyau Jesus uya Peter pàk, “Ailon kulu sàlà, sàlà yewalupàyi tau asak itekkwa kali'cho tàwù wapiya, àsolùwau itekkwa, ‘Unùttu pen mùkkàlà,’ te auya màlà upàk,” teppù. 31 Tùse Peter uya meluntà pe, “Tok uya là uwànà àpokonpe yau, ‘Unùttu pen mùkkàlà,’ te uya pen,” teppù. Molopai tamù'nawàlà tok uya wateppù.
Jesus Wàpùlema Gethsemane Itesek Umà Yau
32 Tok utàppù Gethsemane itesek pata yak. Màlàyau Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Sàlà motau eleutatàk kon wàpùlema tùse,” teppù. 33 Peter, James molopai John tawonnan yalàppù ya ta'là. Ipla iitaimelunpappù molopai i'napailà kulu iichewankono'matok wessa'molùkasak wechippù itewan yau. 34 Màlàyau tok pàk, “Uyakkwalù sa' nùsewankono'mayan, uyelikka ya kasa kulu lànen! Talà ettàk kon molopai enpen mettàik,” teppù ya. 35 Màlàyau iitàppù mei lùiwa, molopai iwepeimappù non pona molopai iwàpùlemappù màlà. Iwekkupù yau, tàwà tùwettalumattàtok utà toppe tiwinàpai. 36 Màlàyau iwàpùlemappù, “Abba, Ukàippùnù, tamù'nawolon kuttok auya yapàikketù molo man. Sàlà kok yamakà uwinàpai. Walà tùse i'che wettok pen tùse i'che làkku ewettok,” tukaik 37 Iwennappoppù tùnenupa ton piyak, molopai tok we'nùnsak yepoloppù ya. Màlàyau Peter pàk, “Simon, ewe'nùnsak na' màlà? 1 hour lùkkwà là na' enpen ewechi pùla nai?” teppù ya. 38 “Enpen ekkà molopai àpùlemakà amùipantok yak ewettùlù tukaik. Ayakkwalù ànkuppai man, tùse àpun attu'mùla man,” teppù ya ipàk. 39 Molopai iità tukkappù àpùlemaik. Màlà lùppù pe iwàpùlemappù. 40 Màlàyau iwennappoppù tukka tùnenupa ton piyak molopai tok we'nùntukkasak yepoloppù ya. Ipla kulu e'molonùk pe tok wechippù. Màlàyau yà'là tukaik imaimu yeittok tùuya'nokon ittu tok uya pùla iwechippù. 41 Icholùwano itekkwa pe tu'ma iyàpùppù. Màlàyau tok pàk. “Mewe'nùnyatàu lùppùichi? Molopai na' màlàkkassatàu? Eichilà man, iweyu uyàssak man! Kàyik Mumu tùsak man àli ton yemyak. 42 E'wuluukatàk kon. Utàn'nokon sàlà. Yentàk utùnàippù mei pùla man!” teppù Jesus uya.
Jesus Ya'chitok
43 Màlàyau Jesus uselupa lùppù tùse, 12 pan kon inenupa ton tonpa Judas uyàpùppù. Tukkan kon wechippù ya'là kasupala yesak pe'ne molopai taikek yamùk itemyau. Paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan molopai eke ton uya tok yeunossak. 44 Yentok ipàkàlà woton yekamakassak kappon yamùk pàk Judas uya wechippù, “Kàyik unùkisma mùkkàlà i'che ewettok kon. Ma'chitàik molopai matàik,” teppù ya. 45 Molopai tùuyàssak yau, Judas utàppù Jesus piyak asse'ne. Màlàyau, “Ti'cha,” teppù ya, molopai kismappù ya. 46 Màlàyau Jesus ya'chippù tok uya. 47 Tùse mùkyamlo satik pe tùwessan tonpa uya tùkasupalayi mokkappù, màlàyau eke kulu Kaatù yùwùk tau tùwe'wotokomasan yennài yapyoto pana yattàkapùppù ya. 48 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Uya'chiche na' àuyàssak kon màlà kasupala yamùk molopai taikek yamùk yesak pe'ne, amak ya'chise utàn kasa là? 49 Wei kaichalà apyau'nokon wechippù Kaatù yùwùk tau eyenupa kon pàk, tùse uya'chi auya'nokon pùn. Tùse sàlà wekkupùppù màlà Kaatù Maimu we'menukasak nai'nùk kasa,” teppù Jesus uya. 50 Màlàyau tamù'nawàlà tok uya inàmàppù molopai tok wepeppù. 51 Umoine utàppù Jesus ya'là ipon pùla tùse iwe'wontàsak linen ke neken. Màlàyau umoine ya'chi'che tok wechippù, 52 tùse iwepeppù ipon pùla pon pùkkù lùppù tùnànse tok yemyau.
Jesus Wechi Jew Yamùk Yepulu Ton Yemlotopo
53 Màlàyau tok uya Jesus yalàppù, eke kulu Paatele yamùk yepulu piyak. Tamù'nawàlà paatele yamùk yennài nan molopai Eke ton molopai Law pàk enupannan wepili'chak wechippù molo. 54 Peter uya iwenaimappù mei, eke kulu paatele yamùk yepulu yùwùk pùloloi pona. Màlàyau chichiu pe iwechippù a'chinnan piyau, apok piyau tùwa'no pàk. 55 Màlàyau eke ton paatele yamùk yepulu molopai tamù'nawàlà Jew yamùk Yepulu ton uya ikasa pùla Jesus wettok iwappù iwàtoppe, tùse tok uya yepolo pùla iwechippù. 56 Màlàpàk tukkan kon uya Jesus kaseipappù, tùse ekkaichalà pùla tok uselupatok ipàk wechippù. 57 Màlàyau tùulon kon we'wuluukappù molopai kasei pe tok uselupappù Jesus winàkàik. 58 “Ina netatai, ‘Sàlà Kaatù yùwùk mattanùpù uya màlà kappon yamùk nùkonekappù, molopai àsolùwau wei tùpo tùulon yamù uya màlà kappon yamùk nùkonekappù pe pùla!’” tukaik. 59 Watesak lànen tok uya tùse ekkaichalà pùla tok uselupatok wechippù. 60 Màlàyau eke kulu paatele yamùk yepulu wà'mùssakkappù kappon yamùk yemlotopo, Jesus yekamappose, “Yeittok auya ike pùla na' ewechi màlà? Yà'là walai ken sàlà tamù'nawolon pàk pùsamo kappon yamùk uselupa nai'nùk ewinàkàik?” tukaik. 61 Tùse Jesus wechippù eppana imaimu yeikuppù ya pen. Molopai eke kulu paatele yamùk yepulu uya yekamappo tukkappù, “Christ na' àmàlà Kaatù tapulàsen Mumu?” tukaik. 62 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Iulà mùkkàlà, molopai Kàyik Mumu wechi màlà chichiu pe yene auya'nokon tùmeluntàlù kenan Apàikkek piyau kamik pen winà. Molopai iyàpù yene nàlà auya'nokon màlà epùn poi katupluk yau,” tukaik. 63 Màlàyau eke kulu paatele yamùk yepulu uya tùpon kalakappù, molopai, “Yà'là peichi iwechi pàk iwinàkàik tùuselupasan woton kon i'che kulu we'nà sàlà?” teppù ya. 64 “Metayatàik Kaatù winàkàik iichelupa àli pe tùwe'namaik pùla. Yà'là tukaik mesenumenkayatàu?” tukaik tok yekamappoppù ya. Tamùkke nen uchi “Iwànà,” teppù tok uya. Masapùla wa iichelupasak pàk. 65 Màlàyau tùulon kon wessa'molùkappù ipona tùwetattapàtù kon pàk, molopai tok uya itenpata waputtàppù pon pùkkù lùppù ke molopai tok uya iwàpàtùppù temyatù kon ke. “Ànùk ken àwànài? Yenpoikakà!” teppù tok uya ipàk. Molopai a'chinnan uya yalàppù molopai tok uya iwàpàtùppù.
“Unùttu Pen Mùkkàlà” Tetok Peter Uya
66 Peter wechi lùppù kawonpan yo'non pùloloi po tùse uli'chan uyàpùppù eke kulu paatele yamùk yepulu yapyoto tonpa. 67 Màlàyau Peter wa'no yeneppù ya molopai itenupàkà iwechippù, molopai “Àmàlà nàlà ku mùkkàlà Jesus Nazareth poino ya'lon nùppù,” teppù ya. 68 Tùse “Kane, ittunài pen iulà, yà'là pàk là euselupa ittu uya pùla man,” teppù Peter uya. Màlàyau iwepakkappù. Màlà yattai là kali'cho tàwùppù. 69 Uli'chan uya yentukkappù, molopai, “Pùsàlà mùkkàlà tok tonpa,” teppù ya molonkonnà kappon yamùk pàk. 70 “Ailon pen màlà,” teppù tu'ma Peter uya. Màlàyau mala là tùpo molonkonnà uya tu'ma Peter pàk, “Ailon kulu tok tonpa àmàlà, masapùla Galilee pon àmàlà,” teppù. 71 Màlàyau Peter uselupappù tùumayintaik, “Tàwà pa'nù'nàtok upo nechii ailon pe yekama uya pùla iwechi yau. Ailon sàlà pùsàlà ittu uya pùla man meselupayatài'nùk ipàk!” tukaik. 72 Màlàyau màlà yattai kulu kali'cho tàwùppù yakon itekkwa pe. Peter uya nen uchi Jesus uya, “Asak itekkwa kali'cho tàwù wapiya, ‘Unùttu pen mùkkàlà,’ te auya màlà àsolùwau itekkwa,” teppù Jesus uya tùpàk ittuppù. Màlàyau tenumenkaik ikalawùppù.
Jesus Wechi Pilate Yemlotopo
1 Ko'làma kulu paatele yamùk yepulu ton, eke ton, Law pàk enupannan, molopai tamù'nawàlà Jew yamùk konssùlùyi pokonpe tok wepilipùppù eselupaik yà'là pe là Jesus kuttok tùuya'nokon pàk. Jesus yaulonpàtùppù tok uya molopai tok uya yalàppù Pilate piyak. 2 Molopai Pilate uya yekamappoppù, “Àmàlà na' mùkkàlà Jew yamùk Kinù?” tukaik. Jesus uya yeikuppù, “Wamùkayaik làkku,” tukaik. 3 Paatele yamùk yennài nan uya tukke àli ton ku'nài pe yekamappù. 4 Màlàyau Pilate uya yekamappo tukkappù, “Yeittok na' auya ike pùla nai? Masa yenkà tukke àli ton pe tok uselupa àpàk,” tukaik. 5 Tùse Jesus uya yeikuppù pen, màlàpàk Pilate usenumenkappù.
“Tàwà Nelikùi” Tetok Jesus Pàk
6 Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok yattai'ne, ànù'là nonkanài pe Pilate wechippù màlà patiki'chi tapai, kappon yamùk uya i'che tùwettok kon yennasak tùpàk yau. 7 Molo iwechippù màlà kàyik Barabbas itesek patiki'chi tau tùulon kon kùlottau pata yesak winàkàik tùwepanta'maik kappon wànàippù. 8 Màlàyau tùwepili'chak kon yau kappon yamùk uya Pilate yekamappoppù sàlà yekkwa tùnkussek kuttoppe ya tùponalok kon pe. 9 Màlàyau tok maimu yeikuppù ya, “Jew yamùk kinù na' nonka uya i'che messatàu àponalok kon pe?” tukaik. 10 Ittuppù ya là màlà paatele yamùk yennài nan uya Jesus tùsak tùpyak, masapùla ipàk tùkùlùmàlu kon pàk. 11 Tùse paatele yamùk yennài nan uya kappon yamùk yaimelunpappù Pilate uya Barabbas làkku nonka toppe tùponalok kon pe. 12 Pilate uya tok yekamappo tukkappù, “Yà'là kasa ken uchi pùsàlà kupù uya Jew yamùk kinù tetok auya'nokon?” tukaik. 13 Màlàyau tok wentaime tukkappù, “Pulusuk pona ipukapàttàk!” tukaik. 14 Màlàyau Pilate uya tok yekamappoppù, “Yà'là wenai nan, yà'là ken uchi àli kussak ya nai?” tukaik. Tùse eke pe lùiwa tok wentaimeppù, “Pulusuk pona ipukapàttàk!” tukaik. 15 Pilate wechippù kappon yamùk anauchinpapai wa iwechi pàk, Barabbas nonkappù ya tok ponalok pe. Jesus ippoppàssak tùpo itùlùppù ya ipukapàttoppe pulusuk pona.
Soicha Yamùk Uya Jesus Mottùnpatok
16 Màlàyau soicha yamùk uya Jesus yalàppù Kopùna yùwùk lùmà pùloloi pona, màlàyau tok uya tamù'nawàlà soicha yamùk kà'mappù tùpyakù'nokon. 17 Tok uya Jesus pontàppù pon tùtalilen yak, molopai àmà'nà tei'meik tok uya yalùkottàppù. 18 Màlàyau tok uya Jesus pàk, “Tachin pe emakkà, Jew yamùk Kinù,” teppù. 19 Màlàyau tok uya ippai yai iwàpàtùppù yei ke, molopai tok wetattapàtùppù ipona, molopai tùwessekunkaik tok wepeimappù itemlotopo yapulà tùuya'nokon pe tukaik. 20 Imottùnpakapù tùpo iponkappù tok uya pon tùtalilen yapai, molopai ipon yak nen uchi tok uya ipontàppù. Màlàyau tok uya yalàppù pulusuk pona ipukapàsse.
Jesus Pukapàttok Pulusuk Pona
21 Màlàyau Simon itesek kàyik yepoloppù tok uya asantau, iyàpù màlà pata yak. Màlàyau soicha yamùk uya yapyontàppù teka'nonkaik pulusuk yatoppe ya. Simon wechippù màlà Cyrene poino pe, Alexander molopai Rufus tawonnan kàipùnù. 22 Jesus yalàppù nen uchi tok uya màlà Golgotha itesek pata yak. “Puppà yàppù patassek” te pe iwechi. 23 Molo myrrh ke yoi'masak wain ke tok wechippù iwoppai'che. Tùse Jesus uya inchippù pen. 24 Tok uya ipukapàtùppù pulusuk pona. Molopai tàk yamùk lùkkwà tenu'mapàsse tok wenkaluppù ànù'là uya i'nai yekkwa ipon nùppù yanùmù ittutok tùuya'nokon ipàkàlà pe. 25 Ko'làma 9:00 yawà tùse tok uya pulusuk pona ipukapàssak wechippù màlà. 26 Màlàyau iwàtok iwenai menukasak wechippù ippai yepoi pulusuk pàk, “Jew yamùk Kinù,” tukaik. 27 Molopai nàlà asa'là amak ton nùssan pukapàtùppù tok uya pulusuk yamùk pona, Jesus piyau sàwinà'ne. 28 Sàlà wekkupùppù màlà pena Jesus pàk Kaatù Maimu yau iwe'menukasak lùppù. “Tok uya yeneppù àli ku'nài nan tonpa pe iwechi,” tawon kasa. 29 Yawàlà tùutàsan kappon yamùk uya imottùnpappù, tùppai kon sùkùsùkùmai'ma, “Àmàlà lùk uchi, ‘Kaatù yùwùk ya'wokanài molopai àsolùwau wei neken yamù auya,’” teppù tok uya. 30 “Epùikattàkàichi eyiwalà, àwuttàkà màlà pulusuk poi!” teppù tok uya ipàk. 31 Molopai paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan uya màlà walàma imottùnpappù tiyiwalà'nokon, “Tùulon kon pùikattànài lùkkan màtà, tùse nen uchi tiyiwalà iwepùikattà pùla iwechi! 32 Masa yenpai'nokon Christ, Israel Kinù wuttà pulusuk poi, molopai ailon tetoppe'nokon ipàk!” teppù tok uya. Mùkyamlo amak ton nùssan Jesus talumattà tonpa yamùk uya nàlà imottùnpappù.
Jesus Welittok
33 Molopai inakattapailà wei wenasak 12:00 yattai yau, tamù'nawàlà pata wewalumamùppù 3:00 ponalà. 34 Màlà yattai Jesus wentaimeppù eke pe, “Eloi, Eloi, lama sabachthani? Ukàippùnù, Ukàippùnù, yà'là pe iwechi pàk unonkasak auya màlà?” te ya pe iwechi. 35 Màlàyau mùkyamlo ipyau tùwessan uya yetasak tùuya'nokon yau, “Masa yetatàk kon, Elijah kà'ma ya,” teppù. 36 Màlàyau tewin nà kappon utàppù aitun pe kàtàkkwak ki'che so'li kulu wain kak, kusan kulak walai pàk itùlùppù ya molopai Jesus lepai'che iwechippù ike. Màlàyau “Masa ewaik pe Elijah uyàpù imokkase pulusuk poi yenpai'nokon!” teppù tok uya. 37 Màlàyau eke pe iwentaimeppù molopai iwelikùppù. 38 Molopai awenek i'chinnùmà pon pùkkù lùppù Kaatù yùwùk tau iwakkà'nài wessala'moppù kau winàpai non tepose. 39 Màlàyau soicha yamùk yepulu satik pe iwessak lùppù itemlotopo uya iwentaime yetappù molopai yà'là kasa là iwechi iwelikù yau yeneppù ya “Ewaik, ailon pe kulu Kaatù Mumu pe pùsàlà wechi pe man,” teppù ya. 40 Tùulon kon nossan yamùk wechippù molo mei lùiwa echii'ma yene pàk tùwessan. Tok kùlottau màlà Mary wechippù pata Magdala pon. Mary, James muleiwa molopai Joseph tawonnan yan wechippù molo molopai Salome wechippù molo. 41 Pùsamlo wechippù màlà Jesus ya'là iwessak kon nùssan pe, imainanpannan nùssan pe Galilee po. Molopai tukke tùulon kon nossan yamùk Jerusalem pona iyàssak kon wechippù nàlà molo.
Jesus Wu'nattàtok
42 Wekonekantok yattai pe iwechippù wàlàkka'nàtok weyu wapiya. Ko'manpe iwena tùse, 43 Joseph, Arimathea pon utàppù tùwe'namaik pùla Pilate piyak Jesus yàkàpù yennase. Tùnamasen Jew yamùk yepulu tonpa pe iwechippù màlà molopai Kaatù wettok Itepulu pe weyu yenei'che tùwessen pe. 44 Màlàyau Pilate usenumenkappù kulu asse'ne Jesus weli'chak yeta tùuya pàk, soicha yamùk yepulu kà'mappù ya yà'là yattai'ne là iwelikùppù yekamappo toppe tùuya. 45 Màlàyau soicha yamùk yepulu uya, iwelikkassak yekamasak yau, Pilate uya Joseph yemyak Jesus yàkàpù tùlùppù. 46 Joseph uya kuyalikku linen ye'mappù. Ekek mokkappù ya pulusuk poi, molopai iwontàppù ya linen ke. Uluwaik yak itùlùppù ya tàk yakasak yak. Molopai eke tàk pelenkappù ya yakkoloyi pe. 47 Mary Magdala pon, molopai Mary, Joses yan uya tok uya Jesus yàkàpù nonka yeneppù.
Jesus Wuluukatok
1 Jew yamùk Wàlàkkapù weyu usentakasak yau, Magdala pon Mary molopai Salome molopai Mary James yan tawonnan uya appoi'nan kalapa ye'mappù, Jesus yàkàpù kalapaimaik tùutà tok kon pe. 2 Màlàyau Suntayakka yattai ko'làma kulu wei wepakka pe, tok utàppù uluwaik motak. 3 Asantawàlà tùutài'ma'nokon, “Ànùk uya ken tàk pelenka uluwaik mùlatta poi?” teppù tok uya tùuyiwalà'nokon. 4 Màlàyau yene tùuya'nokon yau, tàk pelenkakassak yeneppù tok uya. Eke pe kulu tàk wechippù. 5 Uluwaik yak tùwewonsak kon yau, tok uya umoine kàyik yeneppù aimu'nan kusan pon yau chichiu pe kamik pen winà. Tok wettalipappù kulu màlà. 6 Màlàyau tok pàk, “Kettalipatàu, Jesus Nazareth pon iwa auya'nokon màlà, ipukapàssak lùppù pulusuk pona. Ipla man talà. Iwe'wuluukappù man. Masa yentàk kon inonkappù yak lùppù,” teppù ya. 7 “Tùse itàtàk kon inenupa ton nùssan pàk yekamatantàk molopai Peter pàk tukka, ‘Nùtàyan awapiya'nokon Galilee pona. Molo yene auya'nokon màlà yekamappù ya àpàkù'nokon kasa,’ mùkatàik,” teppù ya. 8 Màlàyau tok wepakkappù molopai aitun pe tok utàppù uluwaik yapai, masapùla yà'là tetok tok uya pùla tok wenasak wechippù, kùkùkù pe. Ànù'là yelupappù tok uya pen, masapùla tok usenalippappù kulu.
Magdala Pon Mary Piyak Jesus Usenpoikatok
9 Ko'làma kulu Suntayakka yattai tùwe'wuluuka tùpo, Jesus usenpoikappù wapiya kulu Magdala pon Mary piyak, 7 kaichalon kon àli akkwalù yenpakkappù tùuya lùppù yapai mùkkàlà piyak. 10 Màlàyau inenupa ton nùssan pàk yekamaik iitàppù. Tùusewankono'ma kon pàk molopai tùkalawù kon pàk nàlà tok wechi yepoloppù ya. 11 Nulà iwechi yensak tùuya yekama ya tùse, ailon teppù tok uya pen.
Jesus Usenpoika Asa'lon Kon Piyak
12 Sàlà tùpo Jesus usenpoikappù asa'lon kon piyak, tùulon pe, Jerusalem po pùla tok wechi yau. 13 Màlàyau mùkyamlo asa'lon kon uya tùwennapposak kon yau yekama tùse, tok uya ailon teppù pen.
Jesus Usenpoika 11 Pan Kon Piyak
14 Màlà tùpo 11 kaichalon kon tùnenupassan piyak iichenpoikappù tok uta'lettà yattai. Tok yàulàmappù ya masapùla ailon tetok tok uya pùla iwessak pàk, molopai mùkyamlo nulà tùwechi yennài nan nùssan pàk ailon te tok uya pùla iwessak pàk. Masapùla sa'man pe tok yewan wechi pàk. 15 “Itàtàk kon tamù'nawolon wolù yawàlà. Wakù Itekale yekamatantàk kon tamù'nawàlà kappon yamùk pàk,” teppù ya tok pàk. 16 “Ànù'là ailon tawon molopai iichenpataukasak wepùikattà màlà. Tùse ànù'là ailon tawon pen wettalumattà màlà. 17 Molopai ailon tawonnan uya sàlà yamùk yentok ipàkàlà yenpoika màlà. Uyesek yau àli akkwalù yamùk yenpakka tok uya màlà. Molopai tok uselupa màlà tùpatalo'nan emennak mayin yau. 18 Àkài là yanùmù tok uya màlà, molopai paichin nà inchi tok uya, tùse tok mattanùpù ya pen. Molopai tok uya e'nek ton pona temyatù kon tùlù molopai e'nek ton wenna màlà,” teppù Jesus uya tok pàk.
Jesus Yanùntok Epùn Pona
19 Itepulu Jesus uya tùnenupa ton nùssan yelupasak tùpo, yanùmùppù màlà epùn pona. Màlàyau iweleutappù Kaatù yemyatù kamik pen winà. 20 Màlàyau inenupa ton nùssan utàppù Itekale yekamaik mailàlà. Molopai Itepulu Kaatù we'wotokomappù tok pokonpe. Molopai tok nekamappù lùppù yenpoikappù ya ailon pe iwechi yentok ipàkàlà pe tok nùkupù winà.
Iwepyattàtok
1 Tùnamasen Theophilus! Tukkan kon uya tùnùttu kon menukasak man màlà yamùk iwekkupù màlà teppù lùppù wekkussak kùklottau'nokon pàk. 2 Sàlà yamùk yennài nan nùssan iwepyattà motapai molopai Kaatù Maimu yekamannan nekamappù kasa lùppù yekamasak nai'nùk ina pàk màlà menukasak tok uya man. 3 Màlàpàk tùnamasen Theophilus, tamù'nawàlà sàlà yamùk pàk usenupasak wakù pe kulu iwepyattà motapai pàk, iwekkussak lùppù yawàlà wakù pe ikasa imenuka pàk usenumenkasak man. 4 Sàlà kupù uya sàlà, ailon ittu pa màlà yamùk eyenupappù lùssan pàk.
John Enpataukanài Wentutok Yekamatok
5 Herod wechi Judea po kin pe yattai, molo iwechippù màlà paatele, Zechariah itesek Abijah yamùk tonpa. Inoppù Elizabeth wechippù màlà Aaron pa pe nàlà. 6 Asaklàma tok wemapùppù màlà wakù pe Kaatù yenu yau, molopai tok uya tamù'nawàlà Itepulu uya enupantok kupùppù màlà. Molopai ànù'là uselupatok àli pe tok pàk woton pùla iwechippù. 7 Tùse imunkà pùla tok wechippù màlà masapùla Elizabeth uya mule yepolo pùla iwechi pàk, kokko pe iwechippù molopai Zechariah wechippù nàlà amoko pe. 8 Tewin wei yattai Zechariah wechippù màlà tùwotokoyi kupù pàk Kaatù yùwùk tau, tùwotokoyi kuttok ya yattai pe iwechippù màlà tùtonpa yamùk pokonpe. 9-10 Paatele yamùk yeselu yawàlà yanùnsak wechippù màlà, Itepulu yùwùk tak appoi'nan pottàse iità toppe. Màlàpàk iitàppù màlà, tukkan kon kappon yamùk wàpùlemappù màlà polopo appoi'nan pottàtok yattai pe iwechi yau. 11 Màlà yattai Kaatù inchelùyi, usenpoikappù màlà ipyak, satik pe kamik pen appoi'nan pottà patassek latoi winà. 12 Yensak tùuya yau Zechariah utaimelunpasak wechippù molopai iichenalippappù kulu. 13 Tùse Inchelù uya, “Kesenalippai, Zechariah! Kaatù uya àwàpùlema yetasak man molopai ànoppù Elizabeth wentu màlà walawok pe. Mesettàik John pe,” teppù ipàk. 14 “Autauchinpa kulu màlà molopai tukkan kon utauchinpa màlà mule wentusak yau. 15 Masapùla eke pe iwechi màlà Itepulu yenu yau. Wain wapùla tùulon nà meluntà tinchisen inchitak. Iwentu motapai Wakù Akkwalù ke iwanùssak wechi màlà. 16 Tukkan kon kappon yamùk Israel payan mùnappo ya màlà Itepulu tok Kaatùyi piyak. 17 Kaatù yekale yekamanài pe iità màlà iwapiya, meluntà pe molopai apàikkek pe Kaatù Maimu yenpoikanài Elijah wechippù kasa. Papai yamùk molopai imunkà yamùk mùnappo ya màlà echipyak. Kaatù Maimu yawolon kon pen lattà ya màlà wakù iwalai pàk neken usenumenkantok yak. Itepulu ponalok kon kappon yamùk kupù ya màlà tok wekoneka toppe iponalok pe,” teppù ya. 18 Zechariah uya inchelù pàk, “Yà'là kasa ken uchi sàlà wechi wa ittu uya? Amoko pe nen wessaik, molopai unoppù nàlà kokko pe man,” teppù. 19 “Iulà mùkkàlà Gabriel,” tukaik inchelù uya imaimu yeikuppù. “Kaatù yemlotopo tùwessen iulà, uyeunossak ya sàlà eyelupase, sàlà wakù itekale yekamase àpàk. 20 Tùse unekama pàk ailon tesak auya pùla man, màlà tùwekkupù woton iweyu yattai pàk. Wa iwechi pàk, euselupa pen màlà, sàlà àpàk tekamapàssai'nùk wekkukkapù ponalà,” teppù ya. 21 Màlà yattai kappon yamùk wechippù màlà Zechariah màmuku pàk. Tok usenumenkappù, “Yà'là pe lùssa' uchi iwechi pàk tachin pe kulu Kaatù yùwùk tau nai ko?” tukaik. 22 Tùwepakkasak yau imaimu pùla iwechippù. Màlàpàk Kaatù yùwùk tau we'neppà'nàtok walai yeneppù ya pe tok uya ittuppù. Molopai tùuselupa pùla iwechi pàk, ittutok tok uya ipàkàlà woton kupùppù ya màlà temyatù ke. 23 Tùwe'wotokomatok Kaatù yùwùk tau weyu wenukassak yau, Zechariah wemeikuppù màlà. 24 Màlà tùpo inoppù Elizabeth wenappù monok pe, molopai tùwùk nàmàppù ya pen màlà mùyak etoiken kaichalà kapùi. 25 “Itepulu uya sàlà kussak man uponalok pe. Wekkuli'matok kappon yamùk yemlotopo mokkappù ya man uwinàpai,” teppù Elizabeth uya.
Jesus Wentutok Yattai Yekamatok
26 6 pe kapùi Elizabeth wechi monok pe yattai Kaatù uya inchelù Gabriel, yeunokoppù pata Galilee pon Nazareth pona. 27 Kàyik ittunàippù pen ema'non Mary itesek, Joseph itesek kàyik Kin David pa pokonpe tùwemali'ma woton piyak. 28 Inchelù uyàpùppù màlà ipyak molopai, “Talà na' messan? Àmàlà mùkkàlà wakù yepoyai'nùk Kaatù winàpai molopai Itepulu apyau man!” teppù ya. 29 Mary usenumenkappù kulu màlà inchelù nekama pàk, “Yà'là te ya là lùssa' uchi màlà ko?” tukaik. 30 Inchelù uya ipàk, “Kettalipai Mary, masapùla Kaatù uya wakù pe tùwettok yenpoikasak man àpàk. 31 Monok pe ewena màlà molopai walawok pe ewentu màlà, yesettà auya màlà Jesus pe. 32 Eke pe iwechi màlà molopai, ‘Eke Kaatù Mumu,’ tukaik yesatù màlà. Itepulu Kaatù uya màlà kin pe ikupù, itamo David wechippù kasa. 33 Molopai Jacob payan yesak pe iwechi màlà tàwàlàlà. Itepulu pe iwettok wenukapù pen màlà!” teppù. 34 Mary uya inchelù pàk, “Yà'là kasa ken uchi sàlà wechi wa? Kàyik ittunàippù pen nen iulà,” teppù. 35 Inchelù uya yeikuppù, “Wakù Akkwalù uyàpù màlà àpona molopai eke Kaatù yapàikketù uya màlà awaputtà. Màlàpàk pùsàlà wakù mule yesatù màlà Kaatù Mumu tukaik,” teppù ya. 36 “Àtonpa nàlà Elizabeth tùwentusen pen tetok uya mule yepolo màlà kokko pe lànen echii'ma, sàlà màlà 6 pe iku'nài kapùi. 37 Masapùla yà'làlà Kaatù nùkupù pen woton pùla iwechi màlà,” teppù inchelù uya. 38 “Itepulu yapyoto iulà, tàwàichi nekkupùi upàk mekamapàssai'nùk kasa,” teppù Mary uya. Molopai inchelù uya inàmàppù.
Mary Uya Elizabeth Kaklanpa
39 Màlà ye'mappùtak Mary wessalattàppù molopai tùusemittàpaik iitàppù wùk kùlottawon pata Judea yak. 40 Iitàppù Zechariah yùwùk tak molopai, “Talà na' messan?” teppù ya Elizabeth pàk. 41 Wate Mary uya yeta Elizabeth uya yattai, imle welaikappù ilotta yau. Molopai Elizabeth wanùpùppù Wakù Akkwalù ke. 42 Molopai iichelupappù eke pe, “Ipùlemasak àmàlà nossan yamùk kùlottau! Ipùlemasak mùkkàlà mule ewentutok woton ike! 43 Yà'là pe kulu sa' uchi iwechi pàk sàlà eke wekkuppù uwinàkàik ko, Uyepulu yan uya ukaklanpasak lù? 44 Masapùla asse'ne amaimu yeta uya yau, mule ulotta yau nai'nùk utauchinpa nelaikai. 45 Tùutauchinpasen mùkkàlà ailon tawon Itepulu yekale wekkupù ailon pe pàk,” tukaik.
Mary Uya Kaatù Yapulà Yelemu
46 Mary uya, “Itepulu yapulàyan uyakkwalù,” teppù. 47 “Uyakkwalù nùtauchinpayan Kaatù upùikattànài yau. 48 Entuppa'no sa'ne tapyoto ittusak ya pàk! Molopai sàlà motapai tamù'nawolon kon kappon yamùk uya uyesatù màlà, ‘Ipùlemasak,’ tukaik. 49 Masapùla apàikkek Kaatù uya eke ton kussak uponalok pe pàk. Itesek màlà wakù esukenan. 50 Tùusentuppasen mùkkàlà tamù'nawolon kon tùnamannan pàk,sàlà yattaino kon kappon yamùk molopai ewanawolok kon pàk. 51 Eke ton ku'nài mùkkàlà kamik pen temyatù ke, Molopai tùtonpa kon yentai tùwessan tùusenumenkatok kon yau ta'nù'nài mùkkàlà. 52 Eke ton kin yamùk nuttàppù ya tok yapon poi molopai entuppa'no kon yanùmùppù ya. 53 Iwan ton yewetùppù ya wakù ton kemolopai tukkan itemamin ton yeunokoppù ya itemyawon pùla. 54 Tapyoto Israel pùikattàsak ya man, tùusentuppaik tùwettok tùttuse. 55 Molopai tùusentuppatok yenpoikatok tùuya Abraham pàk ittuppù ya,molopai tamù'nawolon kon ipayan yamùk pàk tàwàlàlà,Kùkàipùnù kon pàk wateppù tùuya kasa,” teppù ya. 56 Mary uko'mamùppù Elizabeth piyau àsolùwau kapùi kaichalà, molopai nen uchi iwemeikuppù.
John Enpataukan Woton Wentutok
57 Elizabeth wentutok yattai uyàpùppù màlà molopai iwentuppù walawok pe. 58 Itonpa yamùk uya eke pe Itepulu Kaatù usentuppasak ipàk yekale yetappù, molopai tok utauchinpappù ipokonpe. 59 Mule wechi 8 pe wei iwentu tùpo yau, tok uyàpùppù yattàse, Jew yamùk usattàtok yeselu yawàlà. Tok wechippù enesettàpai màlà Zechariah tukaik, ikàipùnù yesek yau. 60 Tùse ichan uya, “Kane! Itesek wechi màlà John pe,” teppù. 61 “Tùse ànù'là àtonpa pùla man John itesek!” teppù tok uya ipàk. 62 Màlàyau yentok ipàkàlà ikàipùnù uya woton kupùppù tok uya yekamappo pe, ànùk pe walawok yesek wechi i'che iwechi. 63 Zechariah uya imenukatok tùuya ipàk woton yennappù molopai imenukappù ya, “John màlà itesek,” tukaik. Tok usenumenkasak kulu wechippù màlà. 64 Màlà yattai là Zechariah wepyattàppù tùuselupa pàk Kaatù yapulà pe. 65 Tok tonpa yamùk usenalippappù kulu màlà, molopai sàlà yekale usetappù màlà wùk kùlottawolon pata Judea pon kon yawà. 66 Tamù'nawolon kon sàlà yetannan nùssan usenumenkappù ipàk. Molopai tok usekamappopàtùppù, “Ànùk pe ken uchi pùsàlà mule wechi kupù màlà?” tukaik. Masapùla Itepulu meluntàlù wechippù yau.
Zechariah Yelemu
67 Ikàipùnù Zechariah wanùssak wechippù Wakù Akkwalù ke molopai Kaatù Maimu yenpoikappù ya. 68 “Israel Kaatùyi Itepulu, yapulàpai'nokon man!Masapùla iyàssak man kappon yamùk tùponalok kon mokkase. 69 Meluntà pùikattàn woton yeunossak ya man kùponalok kon pe, tapyoto David pa pe, 70 wateppù tùuya kasa penalok kon wakù ton tùmaimu yenpoikannan winà. 71 Wepùikattàntok pe kùyeyaton kon winàpai,molopai tamù'nawolon kon kùyeya'nomannan meluntàlù winàpai. 72 Tùusentuppatok yenpoikase kùtamo kon pàk,molopai ‘Ikupù uya màlà,’ teppù tùuya tùttuse. 73 Ailon ikupù tùuya tetok tùuya kùtamo kon Abraham pàk kupùppù ya. 74 Kùyeyaton kon yemyapai kùmokka toppe tùuya. Molopai kùkupùppù kon ya tùusenalippaik pùla we'wotokoman toppe iponalok pe, 75 esuken molopai ikasa we'nà toppe itemlotopo tàwàlàlà wema'nà yawàlà. 76 Àmàlà umu, yesatù màlà Eke Tùnamasen Kaatù Maimu yenpoikanài tukaik,Itepulu wapiya àutà màlà ite'ma konekaik iponalok pe. 77 Iponalok kon kappon yamùk pàk tok wepùikattàtok yekama auya màlà,tok makuyi pàk iichentuppatok winà. 78 Masapùla Kaatù usentuppasak pàkànsau,wei ulenpansak wechi màlà kaupai kùponalok kon pe. 79 Molopai iilenpantoppe ewalupàttau tùwemassan weyu pe. Molopai weli'nàtok yewalupàyi yau,kùtta kon yanài pe wakù pe echitonpa pe we'nàtok ye'matawà,” tukaik. 80 Mule usemokkappù màlà molopai meluntà pe iwenappù takkwalù yau, iwemapùppù wontaik yau tùusenpoikatok Israel yamùk piyak weyu wessepolo ponalà.
Jesus Wentutok
1 Màlà yattai Caesar Augustus uya tùmaimu yeunokoppù màlà tamù'nawolon kon wolù yawon kon uya tesek kon menuka toppe yà'là kaichalà là tùwechi kon ittu toppe. 2 Wapiyalok esek yamùk menukatok wekkupùppù màlà Quirinius itesek wechi itepulu pe Syria po yattai. 3 Tamù'nawolon kon utàppù màlà tesek kon menukase tùpatassek kon yak. 4 Màlàpàk Joseph utàppù màlà Nazareth, Galilee pon poi Judea pona, pata Bethlehem pona, Kin David pata lùppù yak. Joseph utàppù màlà motak masapùla David pa pe tùwechi pàk. 5 Iitàppù màlà tesek menukase Mary, imali'ma pàk tùwekkupùppù lùppù pokonpe, molopai monok pe iwechippù màlà. 6 Molo Bethlehem po tok wechi tùse Mary wentutok yattai pe iwechippù. 7 Màlàyau wapiyalok walawok tùmle ke iwentuppù paaka yamùk yùwùk tau, masapùla tok patassek pùla iwechi pàk. Molopai iwontàppù ya kuyalikku pùkkù lùppù ke. Inonkappù ya paaka yamùk yeipa yen yak.
Kaalinilu Yamùk Mainanpannan
8 Molo kaalinilu yamùk mainanpannan tonpa yamùk wechippù, màlà pata pùkkù yau kaalinilu yamùk yene pàk tùwessan ewalupàttau. 9 Itepulu inchelùyi usenpoikappù màlà tok piyak molopai Itepulu yakkwayi ulenpamùppù tok woi. Tok wettalipasak kulu wechippù màlà. 10 Tùse inchelù uya tok pàk, “Kettalipatàu! Masapùla wakù Itekale nessak uya sàlà àponalok kon pe. Eke pe utauchinpantok nepù woton tamù'nawolon kon kappon yamùk piyak. 11 Sàlàpe David pata po àpùikattànài'nokon wentusak man, mùkkàlà Itepulu! 12 Sàlà uya yekama màlà àpàkù'nokon. Mule yepolo auya'nokon màlà iwontàsak kuyalikku pùkkù lùppù ke molopai aittoupe paaka yamùk yeipa yen yau,” teppù. 13 Asse'ne tukkan kon inchelù yamùk usenpoikappù màlà pùsàlà inchelù piyak tùuselenpai'ma'nokon Kaatù yapulà pe. 14 “Kaatù epùn pon, yapulàpai!Molopai yapulànnan kappon yamùk non pon kon ponalok pe wàlàkka'nàtok nechii!” tukaik. 15 Inchelù yamùk wennappoppù epùn pona patappù yau, kaalinilu yamùk mainanpannan uya tiyiwalà'nokon, “Utànpai'nokon Bethlehem pona, sàlà iwekkussak lùppù Itepulu nekamapàssai'nùk yense,” teppù. 16 Màlàyau tùusemittàpaik tok utàppù. Tok uya Mary molopai Joseph tawonnan yepoloppù. Mule yeneppù tok uya aittoupe paaka yamùk yeipa yen yau. 17 Yensak tùuya'nokon yau, kaalinilu yamùk mainanpannan uya, mule yekale inchelù nekamappù tùpàkù'nokon yekamappù tamù'nawolon kon pàk. 18 Molopai mùkyamlo yetannan nùssan usenumenkappù kulu màlà tok nekamappù pàk. 19 Tùse Mary uya sàlà yamùk kupùppù tewan yau, molopai iichenumenkappù kulu ipàk eke pe. 20 Kaalinilu yamùk mainanpannan wennappoppù màlà Kaatù yapulà pe eke pe, tamù'nawolon tùnetappù kon molopai tùneneppù kon pàk. Inchelù uya yekamappù kasa kulu iwechippù màlà.
Jesus Yesettà
21 8 pe wei tùpo Jew yamùk usattàtok yawàlà yattàtok yattai pe iwechi yau, yesettàppù màlà Jesus tukaik, monok pe Mary wena wapiya inchelù uya ilepappù lùppù esek ke.
Jesus Tùlù Kaatù Yùwùk Tau
22 Joseph molopai Mary tawonnan wekolùkatok yattai uyàpùppù, Law Moses winàpaino yawàlà. Màlàpàk tok uya mule yalàppù màlà Jerusalem pona Itepulu Kaatù yemyak itùse. 23 Sàlàichi màlà iwe'menukasak Kaatù Maimu yau lùppù, Itepulu winàpaino Law yau. “Tamù'nawàlà wapiyalok pe iwentusak lùppù walawok tùlù màlà Itepulu yemyak,” tawon. 24 Tok utàppù nàlà màlà tùntùlù kon tùse, Itepulu winàpaino Law yawàlà, “Asa'là wakokkwa wapùla là asa'là wakokkwaimà yamùk,” tawonnan. 25 Màlà yattai molo kàyik wechippù tùwemassen Jerusalem po, Simeon itesek. Mùkkàlà wechippù màlà wakù pe molopai Kaatù namanài pe, molopai Israel wepùikattà màmuku pàk iwechippù. Wakù Akkwalù wechippù màlà ipyau. 26 Wakù Akkwalù uya yeunoko tùuya tetok Itepulu uya, Christ yene ya ponalà tùweli'che pùla iwettok yenpoikappù màlà. 27 Wakù Akkwalù uya Simeon yalàppù Kaatù yùwùk tak. Mule Jesus nessak ichan yamùk uya Kaatù yùwùk tak, Law wettok ikupù i'che kusse yau. 28 Simeon uya mule yekkwatùppù tenak, molopai Kaatù yapulàppù ya. 29 “Uyepulu, ‘Ikupù uya,’ teppù lùppù auya, kussak auya man,molopai tàwàichi ayapyoto nùtài wàlàkka'nàtok yau. 30-31 Masapùla ewinàpaino wepùikattàntok yensak uyenu uya man,pùsàlà ànkonekappù tamù'nawolon kon yemlotopo. 32 Eye'ma yekamatok auya Jew yamùk pen pàk weyu. Molopai àponalok kon Israel yamùk pona apulàntok ne'nài,” teppù ya. 33 Mule kàipùnù molopai ichan tawonnan usenumenkappù kulu màlà Simeon uselupa ipàk pàk. 34 Simeon uya tok pùlemappù. Molopai ichan, Mary pàk, “Pùsàlà mule yanùnsak Kaatù uya màlà, tukkan kon Israel pon kon wuttà toppe, tùulon kon wenuttoppe, molopai yentok ipàkàlà pe iwinàkàik usàulàman toppe, 35 tukkan kon yewan usenumenkatok yenpoika toppe ya. Molopai usewankono'mantok yàkek kasupala walai uya eyewan yassokka màlà,” teppù ya. 36 Molo nossan, Kaatù Maimu yenpoikanài wechippù màlà Anna itesek, Phanuel yenchi, Asher kok. Kokko pe kulu iwechippù màlà, tùtayappù ke iwechippù màlà 7 pe neken kili'chimo'chi. 37 Tùtayappù welikù tùpo iiko'mamùppù tachin pe, 84 pe ikili'chimo'chiyi wechippù. Kaatù yùwùk nàmàppù ya pen, wei kaichalà, ewalupàttawà, tùwàpùlema pàk iwechippù tùuta'lettàik pùla. 38 Màlà yattai làma iwelepamùppù màlà tok piyak, tenki teppù ya Kaatù pàk, molopai iichelupappù mule pàk Jerusalem wemokkatok màmuku pàk tùwessan yelupappù ya.
Tok Wennappotok Nazareth Pona
39 Tamù'nawolon Itepulu winàpaino Law wettok ikupù i'che yenuka'nùssak tùuya'nokon yau, tok wennappoppù Galilee pon, tùpata kon Nazareth pona. 40 Mule usemokkappù, meluntà pe iwenappù. Pukkek pe tùwettok ke iwanùssak wechippù, molopai Kaatù wettok wakù pe wechippù ipo.
Walawok Muleppù Jesus Wechi Kaatù Yùwùk Tau
41 Kili'chimo'chi kaichalà Jesus yan yamùk utàpàtùppù màlà Jerusalem pona Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok yense. 42 12 pe ikili'chimo'chiyi Jesus wechi yattai tok utàppù uta'lettàntok yense tùwessek kon kasa là. 43 Uta'lettàntok weyu wenukassak yau tok wemeiku tùse, Jesus wà'nàmàppù Jerusalem po. Ichan yamùk uya iwà'nàmàppù ittuppù pen màlà. 44 Tukkan kon kappon yamùk kùlottau iwechi pe tok uya yekamappù. Màlàpàk tok utàppù tewin wei ipla, màlà tùpo nen uchi tok uya iwappù, tùtonpa kon yamùk molopai tùwechiyakonnon yamùk kùlottau. 45 Tok uya yepolo pùla iwechippù. Màlàpàk tok wennappoppù màlà iwase Jerusalem pona. 46 Àsolùwau wei tùpo tok uya Jesus yepoloppù Kaatù yùwùk tau, chichiu pe enupannan pokonpe, tok yeta pàk molopai tok yekamappopàtù pàk. 47 Tamù'nawolon kon yetannan usenumenkappù kulu màlà ittu ya pàk molopai ikasa mayin yeippàtù ya pàk. 48 Ichan yamùk usenumenkappù màlà yensak tùuya'nokon yau. Màlàyau ichan uya, “Umle, yà'là peichi iwechi pàk sàlà kussak auya màlà ina winàkàik? Àkàipùnù molopai iulà tawonnan nùtaimelunpatai eyiwa pàk,” teppù ipàk. 49 Tok maimu yeikuppù ya, “Yà'là pe ken iwechi pàk kiyiwayatàu? Ukàipùnù yùwùk tau ken na' wettok ittu auya'nokon pùla nai?” tukaik. 50 Tùse tok uya watesak ya lùppù tùpàkù'nokon ittu pùla iwechippù. 51 Màlàyau Jesus wennappoppù tok ya'là Nazareth pona. Màlà motau tok maimu yawàlà iwechippù. Ichan uya tamù'nawàlà sàlà yamùk kupùppù tewan yau. 52 Màlàyau Jesus usemokkappù molopai pukkek pe iwenappù, Kaatù yewan yailà iwechippù, molopai kappon yamùk yewan yailà nàlà.
John Enpataukanài
1 15 pe kili'chimo'chi iwechippù màlà Tiberius Caesar wechi itepulu pe yattai. Pontius Pilate wechippù Judea po kopùna pe. Herod wechippù Galilee yepulu pe, molopai yakon Philip wechippù Itturea molopai Trachonitis yawolon kon pata yepulu pe. Lysanias wechippù Abilene yepulu pe. 2 Annas molopai Caiaphas wechippù Eke ton paatele yamùk yepulu pe. Màlà yattai Kaatù Maimu uyàpùppù Zachariah mumu John piyak wontaik yau. 3 John utàppù màlà tamù'nawàlà pata Jordan polon kon yawàlà. “Amakuyi kon winàpai elattàtàk Kaatù winàkàik, esenpataukatàk kon. Molopai Kaatù usentuppa màlà amakuyi kon pàk,” teppù ya. 4 Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uya imenukasak tùkaletayi yau kasa, “Kappon nentaimeyan wontaik yau. ‘Itepulu ye'ma ikonekatàk kon iponalok pe. Tossalà asanta ikonekatàk kon! tukaik. 5 Tamù'nawàlà waitok yamùk yanùkkapàttàk kon. Tamù'nawàlà wùk inomonkapàttàk kon. Sekun sekun pan asanta itossalonokkapàttàk kon. Àli ton asanta ikonekatàk ekayu pe. 6 Molopai tamù'nawolon kon kappon yamùk uya Kaatù uya pùikattàntok yene màlà!’” 7 Tukkan kon kappon yamùk uyàpùppù màlà John piyak tenpataukatok kon pe ya. “Àkài yamùk! Ànùk ken Kaatù we'naikatok iyàpù winàkàik nai'nùk winàpai ewepe kon pa nekamatai?” teppù ya tok pàk. 8 “Amakuyi kon winàpai ewelattàsak kon yekamanài ikuttàk kon. Molopai, ‘Abraham mùkkàlà ina kàipùnù,’ kùkatàu eyiwalà'nokon. Yekama uya sàlà àpàkù'nokon, Kaatù uya màlà sà tàk yamùk yapai Abraham munkà koneka! 9 Wakka wekonekasak man yei pùlakun yamùk pàk yattà toppe tùuya. Tamù'nawàlà wakù pe tùwepetasan pen yattà màlà yenu'ma toppe apok yak iyattoppe,” tukaik. 10 Kappon yamùk uya yekamappoppù, “Yà'là kupù ken uchi ina uya?” tukaik. 11 “Ànù'là asa'lon ipon uya màlà yakon tùlù ipon pùn yemyak, molopai ànù'là teipa kenan uya màlà iteipa pùn lepa,” tukaik yeikuppù ya. 12 Pùlayatta pili'nài nan tonpa yamùk uyàpùppù nàlà esenpataukaik, molopai tok uya, “Enupanài, yà'là kupù nen ina uya?” tukaik yekamappoppù. 13 “Ipilittok auya'nokon yentai pùlayatta kippilittàu,” teppù ya tok pàk. 14 Soicha tonpa yamùk uya nàlà, “Yà'là kupù ken ina uya?” tukaik yekamappoppù. “Ànù'là winàpai pùlayatta kùsekkwattàu teka'nonkaik wapùla kasei pe tùwesse. Eye'matok pàk tenki kakkà,” teppù John uya. 15 Enpen kappon yamùk wechippù màlà màlàyau “Christ ken na' pùsàlà?” tukaik tok usenumenkappù John pàk tewan kon yau. 16 Màlàpàk John uya tamù'nawàlà tok pàk, “Eyenpataukanài'nokon iulà tuna ke tùse mùkkàlà uyentaino nùyàssan. Wakù pe ma'le wessaik italumayippù pe sa'ne, ichappattuyi yewa yeukanài yek pe pùla. Mùkkàlà uya eyenpatauka kon màlà Wakù Akkwalù ke molopai apok ke. 17 Paali pippà lùppù yakolokatok ike itemyau man. Iwekonekasak man paali pantakase ipippà winàpai. Molopai ipilipù ya màlà kùyali yùwùk tak. Tùse ipippà pottà ya màlà tùusà'nùssen pen apok ke!” teppù. 18 Tukke tùpatalà'ne John uya kappon yamùk panamappù màlà, wakù itekale yekamappù ya tok pàk. 19 Tùse John uselupappù màlà Herod winàkàik, masapùla takon noppù Herodias pokonpe iwechi pàk, molopai nàlà tukke àli ton kussak ya pàk. 20 Màlàyau Herod uya màlà yentak àli kupùppù, John tùtùse patiki'chi tak.
Jesus Usenpataukatok
21 Tamù'nawàlà kappon yamùk usenpatauka yattai Jesus usenpataukappù nàlà. Jesus wàpùlema tùse kak utakkokappù màlà. 22 Molopai Wakù Akkwalù wuttàppù ipona wakokkwa kasa iichene, molopai mayin uyàpùppù epùn poi, “Àmàlà mùkkàlà Umu kulu. Uyewan yailon Uyauchinpanài,” tukaik.
Jesus Yamokoli Yamùk
23 Tùwotokoyi piyattà tùuya yattai, Jesus wechippù màlà 30 yawàlà'ne ikili'chimo'chiyi. Heli mumu Joseph, mumu pe kappon yamùk uya yekamappù. 24 Heli mùkkàlà Matthat mumu. Matthat mùkkàlà Levi mumu. Levi mùkkàlà Melchi mumu. Melchi mùkkàlà Jannai mumu. Jannai mùkkàlà Joseph mumu. 25 Joseph mùkkàlà Mattathias mumu. Mattathias mùkkàlà Amos mumu. Amos mùkkàlà Nahum mumu. Nahum mùkkàlà Esli mumu. Esli mùkkàlà Naggai mumu. 26 Naggai mùkkàlà Maath mumu. Maath mùkkàlà Mattathias mumu. Mattathias mùkkàlà Semein mumu. Semein mùkkàlà Josech mumu. Josech mùkkàlà Joda mumu. 27 Joda mùkkàlà Joanan mumu. Joanan mùkkàlà Rhesa mumu. Rhesa mùkkàlà Zerubbabel mumu. Zerubbabel mùkkàlà Shealtiel mumu. Shealtiel mùkkàlà Neri mumu. 28 Neri mùkkàlà Melchi mumu. Melchi mùkkàlà Addi mumu. Addi mùkkàlà Cosam mumu. Cosam mùkkàlà Elmadam mumu. Elmadam mùkkàlà Er mumu. 29 Er mùkkàlà Joshua mumu. Joshua mùkkàlà Eliezer mumu. Eliezer mùkkàlà Jorim mumu. Jorim mùkkàlà Matthat mumu. Matthat mùkkàlà Levi mumu. 30 Levi mùkkàlà Simeon mumu. Simeon mùkkàlà Judah mumu. Judah mùkkàlà Joseph mumu. Joseph mùkkàlà Jonam mumu. Jonam mùkkàlà Eliakim mumu. 31 Eliakim mùkkàlà Melea mumu. Melea mùkkàlà Menna mumu. Menna mùkkàlà Mattatha mumu. Mattatha mùkkàlà Nathan mumu. Nathan mùkkàlà David mumu. 32 David mùkkàlà Jesse mumu. Jesse mùkkàlà Obed mumu. Obed mùkkàlà Boaz mumu. Boaz mùkkàlà Salmon mumu. Salmon mùkkàlà Nahshon mumu. 33 Nahshon mùkkàlà Amminadab mumu. Amminadab mùkkàlà Admin mumu. Admin mùkkàlà Arni mumu. Arni mùkkàlà Hezron mumu. Hezron mùkkàlà Perez mumu. Perez mùkkàlà Judah mumu. 34 Judah mùkkàlà Jacob mumu. Jacob mùkkàlà Isaac mumu. Isaac mùkkàlà Abraham mumu. Abraham mùkkàlà Terah mumu. Terah mùkkàlà Nahor mumu. 35 Nahor mùkkàlà Serug mumu. Serug mùkkàlà Reu mumu. Reu mùkkàlà Peleg mumu. Peleg mùkkàlà Eber mumu. Eber mùkkàlà Shelah mumu. 36 Shelah mùkkàlà Cainan mumu. Cainan mùkkàlà Arphaxad mumu. Arphaxad mùkkàlà Shem mumu. Shem mùkkàlà Noah mumu. Noah mùkkàlà Lamech mumu. 37 Lamech mùkkàlà Methuselah mumu. Methuselah mùkkàlà Enoch mumu. Enoch mùkkàlà Jared mumu. Jared mùkkàlà Mahalaleel mumu. Mahalaleel mùkkàlà Kenan mumu. 38 Kenan mùkkàlà Enos mumu. Enos mùkkàlà Seth mumu. Seth mùkkàlà Adam mumu. Adam mùkkàlà Kaatù mumu.
Jesus Ittutok
1 Jesus wennappoppù màlà Jordan kapai Wakù Akkwalù ke tùwanùsse, molopai Wakù Akkwalù uya yalàppù wontaik yak. 2 Màlà motau Makui wechippù yamùipai'che 40 pe wei kaichalà. Yà'làlà napùppù ya pen màlà wei kaichalà. Màlàpàk iwan pe kulu iwechippù màlà iwenukassak yau. 3 Makui uya ipàk, “Kaatù Mumu pe ewechi yau, sà tàk wena toppe pùlomù pusak pe yekamakà tà,” teppù. 4 Jesus uya yeikuppù, “Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man, ‘Kappon wemattok pùlomù pusak pàk neken kulu là pùla iwechi màlà tùse tamù'nawolon Kaatù Maimu pàk,’” tukaik. 5 Màlàyau Makui uya yalàppù kakàik molopai tewinanpa tamù'nawolon wolù yau itepulu pe, itepoi we'nàtok yekamappù ya ipàk. 6 “Sàlà yepulu pe we'nàtok ke elepa uya molopai tamù'nawàlà temamin ke we'nàtok ke. Tamù'nawàlà itùsak lùppù sàlà uyemyak molopai itùlù uya nàlà màlà ànù'là unanùmù yemyak. 7 Tamù'nawàlà nen uchi sàlà wechi àponalok pe màlà uyapulàsak auya yau,” teppù ya ipàk. 8 Jesus uya yeikuppù, “Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man ‘Itepulu Kaatù inamakà molopai yapulàkà, mùkkàlà neken ponalok pe e'wotokomakà!’ tesak man,” tukaik. 9 Màlàyau Makui uya yalàppù Jerusalem pona, molopai kawon kulu Kaatù yùwùk ipu pona itùlùppù ya. Molopai ipàk, “Kaatù Mumu pe ewechi yau, epukakà sàlà motapai,” teppù ya. 10 “Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man,‘Kaatù uya Inchelù yamùk pàk yekama màlà wakù pe amainanpa toppe tok uya.’ 11 ‘Tok uya aya'chi màlà temyatù kon keatta wànà auya tàk pona tukaik,’ tawon,” teppù Makui uya. 12 Jesus uya yeikuppù, “Kaatù Maimu màlà, ‘Itepulu Kaatù kùttùlùi ittuntok yak,’ tawon,” tukaik. 13 Tamù'nawàlà Jesus yamùipa pàk tùwechi yenuka'nùssak tùuya yau, Makui uya inàmàppù tùulon yattai tukka là tùuyàttoppe.
Jesus Uya Tùwotokoyi Piyattà Galilee Po
14 Màlàyau Jesus wennappoppù Galilee pona molopai Wakù Akkwalù meluntàlù wechippù ya'là màlà. Itekale usetappù màlà pata yamùk Galilee yawolon kon yawàlà. 15 Kappon yamùk yenupappù ya màlà tok wepilittok itak tau molopai tamù'nawolon kon uya yapulàppù màlà.
Jesus Nulunpappù Nazareth Po
16 Màlàyau Jesus utàppù màlà Nazareth pona, temokkappù lùppù yak. Molopai Wàlàkka'nàtok yattai iitàppù màlà wepili'nàtok itak tak tùwessek kasa. Iwe'wuluukappù màlà Kaatù Maimu yekamase kaleta yapai. 17 Molopai Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah itesek, kaletayi tùlùppù màlà itemyak. Yakkokappù ya molopai Kaatù Maimu yau iwe'menukasak lùppù yepoloppù ya màlà. 18 “Itepulu Yakkwalù upo man. Ukalapaimasak ya man wakù itekale yekama toppe uya entuppa'no kon pàk. Uyeunossak ya man wemokkantok yekama toppe uya ya'chichak kon pàkmolopai enpùnon uya yentoppe. Molopai tùtalumattàsan mokkase tok talumattàtok yapai. 19 Itepulu Kaatù uya tùponalok kon kappon yamùk pùikattàtok yattai yekama toppe uya!” 20 Kaleta yakkoloppù ya molopai innappoppù ya itùnàippù itepulu yemyak molopai iweleutappù. Tamù'nawolon kon kappon yamùk, wepili'nàtok itak tawon kon wechippù itenupàkà. 21 Tok yelupa pàk iwepyattàppù “Sàlàpe sàlà Kaatù Maimu nekkuppàssan ailon pe iwekkupù màlà teppù kasa, metapàssatàik,” tukaik. 22 Molopai tamù'nawolon kon uselupappù màlà wakù pe ipàk. Molopai tok usenumenkappù wakù mayin iichelupappù lùppù pàk. Tok uya, “Joseph mumu pen ken na' mùkkàlà?” teppù. 23 Tok pàk, “Tùttuyaik yekamasak lùppù yekama auya'nokon upàk, ‘Ipittànài, echipittàkà. Màlà yamùk Capernaum po ikupù auya tukaik ina netappù lùppù ikukkà apatassek yau,’ te auya'nokon. 24 “Ailon kulu sàlà ànù'là Kaatù Maimu yenpoikanài mùkkàlà tanùnsen pen ipatassek yau. 25 Kùyetatàk kon, ailon pe iwechi màlà. Tukke itayappù iweli'chak kon wechippù màlà Israel po Elijah yattai, konok pùla iwechippù 3 1/2 pe kili'chimo'chi molopai eke pe iwan wechippù màlà tamù'nawolon pata yawàlà. 26 Tùse Elijah yeunokoppù pen màlà tok piyak tùse itayappù iweli'chak lùppù pata Zarephath pon piyak neken, pata Sidon yawon pon piyak. 27 Molopai tukke àsà kulu pippà yepalan pokon kon wechippù màlà Israel po Elisha yattai, tùse tok wennappù wakù pe pen màlà, tùse Naaman neken Syria pon,” teppù Jesus uya tok pàk. 28 Tamù'nawolon kon kappon yamùk wepili'nàtok itak tawon kon we'naikasak wechippù màlà sàlà yetasak tùuya'nokon yau. 29 Molopai tok we'wuluukappù. Tok uya Jesus yenpakkappù pata yapai. Molopai tok uya yalàppù wùk nakattak, tùpata kon yapon pona, yenu'ma toppe tùuya'nokon wùk poi. 30 Tùse tukkan kon kùlottawà iitàppù.
Kàyik Àli Akkwalù Yen
31 Màlàyau Jesus utàppù pata Galilee pon Capernaum pona, kappon yamùk yenupappù ya màlà molo Wàlàkka'nàtok yattai. 32 Tok usenumenkappù màlà enupantok ya yeselu pàk, masapùla imaimu wechi apàikkek pe pàk. 33 Kàyik wechippù màlà molo wepili'nàtok itak tau àli akkwalù yen. Iwentaimeppù eke pe. 34 “Yà'là pe ina wechi i'che messan, Jesus Nazareth pon? Ina mattanùsse na' àuyàssak màlà? Eyittuyan iulà, àmàlà mùkkàlà wakù Kaatù winàpaino!” tukaik. 35 Jesus uya meluntà pe àli akkwalù pàk, “Eppana ekkà, molopai epakkakà mùkkàlà kàyik yapai!” teppù. Àli akkwalù uya kàyik yenu'mappù tok yemlotopo molopai iwepakkappù yapai tùmattanùsse pùla. 36 Tamù'nawolon kon usenumenkappù màlà. Molopai tok uya tùtonpa kon pàk, “Yà'là yekkwa ken sàlà usenupantok? Meluntà pe molopai apàikkek pe ku pùsàlà kàyik àli akkwalù wepakka toppe nekamayaik, molopai nepakkayaik!” teppù. 37 Molopai Jesus yekale utàppù màlà tamù'nawolon màlà pata yawàlà.
Jesus Uya Tukkan Kon Kappon Yamùk Ipittà
38 Jesus uya wepili'nàtok itak nàmàppù molopai iitàppù Simon yùwùk tak. Simon yewoppù wàkkàmi'masak wechippù ipla kulu e'nek pe molopai Jesus yekamappoppù tok uya ipùikattà toppe ya. 39 Màlàpàk iwepeimappù itepoi itekkwek piyau molopai iwàkkàmi'matok pàk, “Wa là àmolonkakkà,” teppù ya meluntà pe. Màlàyau iwàkkàmi'makapùppù molopai màlà pe là iwà'mùssakkappù tok yeipattàse. 40 Wei wewomù yattai, kappon yamùk uya tamù'nawàlà e'nek ton tùpatalo'nan itepalan ton nepùppù Jesus piyak. Temyatù tùlùppù ya tewin pàk tok pona molopai tok ipittàppù ya. 41 Àli ton nàlà akkwalù yamùk wepakkappù tukkan kon kappon yamùk yapai, tùwentaimepàtù kon pe, “Kaatù Mumu àmàlà!” tukaik. Jesus uya tok yàulàmappù àsà pe molopai tok uselupa toppe ikupùppù ya pen. Masapùla Christ pe tùwechi ittu tok uya pàk.
Jesus Uya Itekale Yekama Judea Po
42 Ko'làma kulu Jesus utàppù tùkkenan pata yak. Kappon yamùk uya iwappù molopai yeposak tùuya'nokon yau tok wechippù yeleutanùpùi'che tiwinàpai'nokon iità tukaik. 43 Tùse tok pàk, “Wakù Itekale, Kaatù wettok Itepulu pe yekale yekama uya nàlà màlà tùulon kon pata yamùk yau. Masapùla màlà kusse màlà Kaatù uya uyeunossak,” teppù Jesus uya. 44 Màlàpàk Itekale yekama pàk iwechippù wepili'nàtok itak yamùk tau Judea po.
Wapiyalok Kon Jesus Nenupa Ton
1 Tewin wei yattai Jesus wechippù satik pe tuna Gennesaret yena po, kappon yamùk wepilipùppù mei pùla ipyak Kaatù Maimu yetase. 2 Asa'là kanau yamùk yeneppù ya tuna yena po, molok ya'chinnan uya inànsak tùpunwe kon kukase. 3 Jesus wenukuppù kanau yakon yak. Simon kanwa pe iwechippù molopai Jesus uya yekamappoppù kanau chitokka toppe ya miyaiwa tuna kak. Jesus wechippù kanau yau chichiu pe molopai kappon yamùk yenupappù ya. 4 Tùuselupakapù tùpo, Simon pàk, “Kanau ichitokkakà miya ikupai lùiwa tuna kak, molopai àpunwe kon yeulankatàk kon tuna kak molok ya'chi toppe ya,” teppù ya. 5 “Uyepulu, sa'man pe ina ne'wotokomai ewalupàttawà molopai ànù'là ya'chi ina uya pùn. Tùse wate là auya pàk punwe yamùk yeulanka uya sàlà,” tukaik Simon uya yeikuppù. 6 Tok uya punwe yamùk yenu'mappù tuna kak molopai tukke kulu molok yamùk ya'chippù tok uya, màlà uya tok punweyi kalakappù. 7 Màlàpàk tok uya tùtonpa kon yamùk, tùulon kanau yawon kon kà'mappù tok uyàttoppe tùpùikattàse'nokon. Tok uyàpùppù molopai asaklàma kanau yamùk yanùkkappù tok uya, tok useulankaiwappù nen uchi. 8 Iwekkussak lùppù yensak tùuya yau, Simon Peter wenappù tese'muyok Jesus yemlotopo molopai, “Itàkà uwinàpai Uyepulu, masapùla iulà mùkkàlà àli umakuyi yawon!” teppù ya. 9 Mùkkàlà molopai tamù'nawàlà itonpa yamùk usenumenkappù kulu màlà tukke molok yamùk ya'chichak tùuya'nokon pàk. 10 Wa nàlà mùkyamlo wechippù màlà, James molopai John tawonnan Zebedee munkà yamùk. Simon wechiyakonnon pe tok wechippù. Jesus uya Simon pàk, “Kettalipatàu! Sàlà motapai kappon yamùk ne'nài nan pe ewechi kon màlà uponalok pe, kappon yamùk uya molok ya'chi kasa,” teppù. 11 Tok uya kanau yamùk pàlàkappù tuna yena pona molopai tamù'nawolon nàmàppù tok uya molopai Jesus ya'là tok utàppù.
Àsà Kulu Ipippà Uchipittà
12 Tewinan nà pata yau Jesus wechi yau kàyik àsà kulu pippà yepalan pokon uyàpùppù. Yensak tùuya yau iwàpàppù tenpata yok itemlotopo molopai ipawanattàppù ya, “Uyepulu, uyipittàpai ewechi yau, uyipittà auya!” tukaik. 13 Jesus uya temyatù yenkappù molopai yappàtùppù ya, “Eyipittàpai wessaik, echipittàkà,” tei'ma. Màlà yattai là àsà kulu ipippà uchipittàppù. 14 Jesus uya ipàk, “Ànù'là pàk sàlà kùsekamai tùse itàkà tossalà paatele piyak eyentoppe ya. Molopai tùtùsen mùtùlùik Moses uya wateppù kasa tok pàk euchipittàsak yekama pe,” teppù. 15 Màlà yentak Jesus yekale usetappù mailà eke peiwa molopai ilinà pe kappon yamùk uyàpùppù yetase, molopai echipittàse tepalan kon winàpai. 16 Tùse iitàpàtùppù tùkkenan pata yak àpùlemase.
Jesus Uya Iitokkassak Kàyik Ipittà
17 Tewin wei yattai Jesus wechi enupan pàk tùse, Pharisee yamùk molopai Law pàk enupannan wechippù chichiu pe mei kulu pùla, tamù'nawolon pata Galilee molopai Judea tawon yailàpai iyàssak kon, molopai Jerusalem poi iyàssak kon. Itepulu meluntàlù wechippù molo Jesus piyau e'nek ton ipittà toppe ya. 18 Tùulon kon kàyik yamùk uyàpùppù molopai tok uya iitokkassak kàyik nepùppù itekkwek po, molopai tok wechippù yalài'che tapùi tak Jesus yemlotopona inonkase. 19 Tok uya tapùi tak yewonnùpù pùla iwechippù màlà masapùla ilinà pe kappon yamùk wechi pàk. Màlàpàk tok uya yalàppù tapùi ipu pona. Tok uya itonpa pe ikankappù molopai màlà yai tok uya inuttàppù itekkwek po tukkan kon yakletak Jesus yemlotopona. 20 Eke pe ailon tetok tok uya wechi yensak tùuya yau, Jesus uya kàyik pàk, “Amakuyi pàk usentuppansak man utonpa,” teppù. 21 Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk tawonnan wepyattàppù tùuselupa kon pàk tiyiwalà'nokon. “Ànùk ken uchi pùsàlà kàyik, Kaatù pàk àli pe nùselupayai'nùk tùwe'namaik pùla sàlà kasa? Ànù'là tùusentuppasen wemakuimansak pàk pùn, tùse Kaatù neken!” tukaik. 22 Jesus uya tok usenumenkatok ittuppù màlà molopai tok pàk, “Yà'là pe iwechi pàk sàlà kasa eusenumenka kon màlà eyewan kon yau?” teppù ya. 23 “Sa'man pe ma'le na', ‘Amakuyi pàk usentuppansak man,’ te nai, wapùla ka', ‘À'mùssakkakà molopai asakà,’ te lù? 24 Tùse yekama uya màlà àpàkù'nokon Kàyik Mumu wechi, sàlà non po wemakuimansak pàk usentuppantok yapàikketù yesak pe,” teppù ya. Màlàpàk iitokkassak kappon pàk, “Tekamayaik àpàk, ‘E'wuluukakà, ekkwek yanùnkà molopai emeikkà,’” teppù ya. 25 Màlà yattai kàyik we'wuluukappù tok yemlotopo, tekkwek yanùmùppù ya molopai iwemeikuppù Kaatù yapulà pe. 26 Tamù'nawàlà tok usenumenkasak kulu wechippù màlà molopai Kaatù yapulàppù tok uya. Tùusenalippa kon kùlottau là, “Tensan yekkwa pen yene'nokon neppàssan sàlàpe!” teppù tok uya.
Jesus Uya Levi Kà'ma
27 Màlà tùpo, Jesus utàppù polopona molopai kàyik Levi itesek yeneppù ya chichiu pe tùwe'wotokomatok patassek yau. Levi wechippù màlà pùlayatta pili'nài pe. Jesus uya ipàk, “Uya'là, àikkà,” teppù. 28 Levi we'wuluukappù, tamù'nawolon nàmàppù ya molopai Jesus ya'là iitàppù. 29 Màlàyau eke uta'lettàntok konekappù ya tùwùk tau Jesus ponalok pe, molopai tukke pùlayatta pili'nài nan wechippù màlà molo, molopai tùulon kon kappon yamùk wechippù màlà chichiu pe ipokonpe. 30 Tùse Pharisee yamùk molopai tok tonpa yamùk Law pàk enupannan usàulàmappù Jesus nenupa ton pàk. “Yà'là pe iwechi pàk auta'lettà kon molopai àwuku kon inchi auya'nokon màlà pùlayatta pili'nài nan pokonpe molopai àli ton pokonpe?” tukaik. 31 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Kappon yamùk e'nek ton pen mùkyamlo ipittànài i'che tùwessan pen, tùse e'nek ton neken,” tukaik. 32 “Wakù ton nà kappon yamùk kà'mase uyàssak pen sàlà, tùse àli ton làkku welattà toppe tùmakuyi kon winàpai,” tukaik.
Tùuta'lettàik Pùla We'nàtok Pàk Ekamappontok
33 Tok uya Jesus pàk, “John nenupa ton mùkyamlo tùuta'lettàik pùla tùwessan echipalà molopai tùwàpùlemasan, molopai Pharisee yamùk nenupa ton mùkyamlo màlà lùppù ku'nài nan, tùse aya'lon kon mùkyamlo tùuta'lettàsan molopai tinchisen inchinnan,” teppù. 34 Jesus uya yeikuppù, “Tùwemali'masan yattai ken na' tok tonpa yamùk wechi tùuta'lettàik pùla tùwemali'masen umoine wechi molo tùpyau'nokon tùse pe mekamayatàu? Kane! 35 Tùse pata weyu uyàpù màlà tùwemali'masen umoine wemokkatok tok winàpai yattai. Màlàyau làichi tùuta'lettàik pùla tok wechi màlà,” tukaik. 36 Molopai panton yekamappù ya tok pàk. “Ànù'là mùkkàlà emennak pon pùkkù lùppù kalakanài pen ipoippà pon pa'chi'ma toppe tùuya. Ikupù tùuya yau emennak kalaka ya màlà, emennak wechi màlà ipoippà kaichalà pùla imeluntàlù. 37 Molopai ànù'là uya emennak wain yemaika penalok iten, kamo pippà konekasak yak pen màlà. Màlà kussak ya yau, emennak wain uya ten i'mo màlà, wain wekkwamù nen uchi màlà, molopai iten umattasak wechi màlà. 38 Kane! Emennak wain yemaika nen màlà emennak iten yak. 39 Molopai penalok wain inchi tùpo ànù'là wechi emennak wain i'che pen màlà, màlàpàk ‘Penalok màlà wakùiwa,’ te ya,” teppù Jesus uya.
Wàlàkka'nàtok Yattai Pàk Ekamappontok
1 Jesus utàppù màlà paali yekkwanawà Wàlàkka'nàtok yattai. Inenupa ton wepyattàppù itepelu pàika pàk, ichokossoko'mappù tok uya temyau'nokon molopai tok uya inapùppù. 2 Pharisee tonpa yamùk uya, “Yà'là peichi iwechi pàk ina Law uya kùkkuttàu Wàlàkka'nàtok yattai tetok kupù auya'nokon màlà?” teppù. 3 Jesus uya tok yeikuppù, “Yennài nan pen ken na' amyamlo David uya yà'làlà kupùppù tùmàlà molopai ta'lon kon kàyik yamùk wapàkkassak yau? 4 Iitàppù Kaatù yùwùk tak. Pùlomù pusak napùppù ya itùsak lùppù Kaatù yemyak. Molopai itùlùppù ya nàlà ta'lon kon kàyik yamùk yemyak. Law yawàlà pùla ànù'là uya inapù wechippù màlà, tùse paatele yamùk neken nùnapù pe iwechippù,” tukaik. 5 Molopai Jesus uya itonpattàppù, “Kàyik Mumu mùkkàlà Wàlàkka'nàtok yattai Yepulu,” tukaik.
Kàyik Iwaipùtasak Itemyatù
6 Tùulon wàlàkka'nàtok weyu yattai Jesus utàppù Jew yamùk wepilittok itak tak molopai kappon yamùk yenupappù ya. Kàyik wechippù molo kamik pen itemyatù iwaipùtasak. 7 Tùulon kon Law pàk enupannan tonpa yamùk molopai Pharisee yamùk wechippù màlà iwalai pen kussan tukaik tùuselupatok kon Jesus winàkàik ittui'che. Màlàpàk tok wechippù itenupàkà kulu ànù'là ipittà ya wàlàkka'nàtok weyu yattai yenei'che. 8 Tùse Jesus uya tok usenumenkatok ittuppù màlà molopai kàyik iwaipùtasak itemyatù pàk, “À'mùssakkakà molopai àikkà sàlà motak yakletak,” teppù. Kàyik wà'mùssakkappù molopai satik pe iwechippù molo. 9 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Eyekamappoyatàu iulà, yà'là kupù ken wàlàkka'nàtok yattai wechi màlà Law yawàlà? Wakù kupù ka'lù wapùla àli kupù? Kappon pùikattà wapùla imattanùpù?” teppù. 10 Tok yeneppù ya tùwoi molopai kàyik pàk, “Eyemyatù yenkakà,” teppù ya. Màlà kasa ikupùppù ya molopai itemyatù uchipittàppù. 11 Tùse tok wanùssak wechippù tùwe'naikatok kon ke. Tok uselupappù tiyiwalà'nokon yà'làlà kupù tùuya'nokon Jesus winàkàik pàk.
12 Pan Kon Teunossan Woton Kon Yanùmù
12 Màlà yattai Jesus utàppù wùk pona àpùlemase, iwàpùlemappù pata temakkwase. 13 Wei wepakkasak yau tùnenupa ton kà'mappù ya tùpyak molopai 12 pe tok yanùmùppù ya. Tok yesettàppù ya teunossan tukaik. 14 Simon, Peter pe nàlà inesettàppù molopai Andrew itonpa, James, John, Philip, Bartholomew, 15 Matthew, Thomas, James Alphaeus mumu, Simon Zealot tukaik tesassen, 16 Judas, James mumu, molopai Judas Iscariot, Jesus yeimippo woton.
Jesus Uya Enupantok Molopai Ipittàntok
17 Jesus wuttàppù tùnenupa ton pokonpe wùk poi, molopai satik pe iwechippù nomon po. Tukkan kon iwenaimannan wechippù molo. Molopai ilinà pe kulu kappon yamùk wechippù màlà molo tamù'nawàlà Judea poino kon molopai Jerusalem poino kon, molopai palau yena pon Tyre molopai Sidon poino kon nà. 18 Tok uyàpùppù màlà Jesus yetase molopai echipittàse tepalan kon yapai. Mùkyamlo àli akkwalù yamùk naimelunpa ton uyàpùppù nàlà màlà molopai tok uchipittàppù. 19 Tamù'nawolon kon kappon yamùk wechippù yappàtùi'che màlà, masapùla meluntà wepakkapàtùppù màlà yapai molopai tok ipittàppù ya tamù'nawàlà.
Utauchinpantok Molopai Usewankono'mantok
20 Jesus uya tùnenupa ton yeneppù màlà molopai, “Tùutauchinpasan amyamlo entuppak tùwessan. Kaatù wechi eyepulu kon pe màlà! 21 Tùutauchinpasan amyamlo napàkkassai'nannùk sàlàpe,auta'lettà kon màlà tùwenukasse. Tùutauchinpasan amyamlo nùsewankono'mayai'nannùk sàlàpe,masapùla àwàklà kon màlà. 22 Tùutauchinpasan amyamlo kappon yamùk uyaeyeya'noma kon yau, ànulunpa kon yau, àmottùnpa kon yau,molopai àli ton amyamlo te, Kàyik Mumu pàkànsau yau! 23 “Tùusanùnpàsse matauchinpatàik màlà wekkupù yau, masapùla eke e'mantok kupù man àponalok kon pe epùn po. Masapùla tok tamo yamùk uya màlà, màlà kupùppù Kaatù Maimu yenpoikannan winàkàik. 24 Tùse àsà àpo'nokon man, amyamlo temamin ke nai'nannùk,masapùla wakù pe talà ewemassak kon pàk! 25 Àsà àpo'nokon man, amyamlo wakù pe yewetù nai'nannùk sàlàpe,masapùla awapàkkapù kon màlà!Àsà àpo'nokon man, amyamlo nàklàyai'nannùk sàlàpe. Masapùla eusewankono'ma kon màlà molopai akalawù kon. 26 Àsà pe iwechi màlà wakù pe tamù'nawolon kon uselupa àpàkù'nokon yau,masapùla tok tamo yamùk uselupappù màlà wakù peailon ton pen itekale yenpoikannan pàk,” teppù ya.
Eyeyaton Kon I'nùnmatàk Kon
27 “Tùse tekamayaik amyamlo uyetayai'nannùk pàk. Eyeyaton kon i'nùnmatàk, wakù ikuttàk kon eyeya'nomannan winàkàik. 28 Wakù ikuttàk kon apa'nùssai'nannùk winàkàik molopai mùkyamlo àli pe atalumattànnan pona àpùlematàk. 29 Ànù'là uya àwànà eyenpata yai yau, tàwà ilatoi yai nàlà àwànài. Ànù'là uya àpon kon yepoino pùloppon yalà yau, tàwà àpon kon yepoino nàlà yalài. 30 Ànù'là yà'làlà yennanài àpàkù'nokon mùlepatàik molopai ànù'là uya emamin yasak yau kùsekamappotàu innappo toppe ya. 31 Kappon yamùk uya ewinàkàik ikupù i'che ewettok ikukkà tok winàkàik. 32 “À'nùnmannan neken pùnùnma auya'nokon yau, yà'là ken wakù yepolo auya'nokon? Àli ku'nài nan nà mùkyamlo tù'nùnmannan pùnùnmannan! 33 Molopai wakù ku'nài nan neken ewinàkàik winàkàik wakù kupù auya'nokon yau, yà'là ken wakù yepolo auya'nokon? Àli ton nà mùkyamlo màlà ku'nài nan! 34 Molopai itesak pe ewettok kon tùlù auya'nokon, mùkyamlo yentakanma ya pe neken ànùttu kon yemyak yau, yà'là ken wakù yepolo auya'nokon? Àli ton nà mùkyamlo itesak pe tùwettok kon tùnnan walùppù yentakanmatok yepotoppe tùuya'nokon. 35 Tùse làkku eyeyaton kon i'nùnmatàk kon, wakù ikuttàk kon tok winàkàik. Itesak pe ewettok kon itùtàk kon molopai yentakanmatok pàk enpen kettàu. Eke pe i'che ewettok kon yepolo auya'nokon màlà, molopai eke Kawon kulu Kaatù munkà pe ewechi kon màlà. Masapùla tenki tawonnan pen molopai àli ton winàkàik wakù pe tùwessen mùkkàlà. 36 Tùusentuppaik ettàk kon, Kaatù Àkàipùnù kon wechi tùusentuppaik kasa làma,” teppù Jesus uya.
Tùulon Kon Yeselu Kùsentàu
37 “Sà kasa messaik kùkai tùulon pàk, molopai àpàk nàlà wate pen màlà. Ànù'là kùttalumattài, Kaatù uya atalumattà pen màlà. Ànù'là pàk mesentuppaik molopai Kaatù usentuppa màlà àpàk. 38 Ànù'là ilepatàk molopai Kaatù uya elepa kon màlà, eke pe iwettùlùkkwa tepose yepolo auya'nokon màlà ewe'lepappù kon yentai, ya'chi auya yentai. Ànù'là ponalok pe anapulà yapulà màlà Kaatù uya àponalok pe, walùppù,” teppù Jesus uya. 39 Molopai Jesus uya sàlà panton yekamappù, “Enpùn kappon uya tùulon enpùn yalà yentai iwechi màlà, yalà ya yau, asaklàma tok wepuka màlà non yakasak yak. 40 Tenupasen mùkkàlà tenupanài yentaino pen. Tùse mùkyamlo tamù'nawolon pàk yenupasak kon wechi màlà tenupanàippù kasa. 41 “Yà'là pe ken iwechi pàk àtonpa kon yenu yawon pùlanka yamuluyi yennài nan amyamlo, eke pùlanka eyenu kon yawon yenei'ma pùla? 42 Atta ken uchi àtonpa kon pàk, ‘Utonpa, masa amulu tùmokkai'che eyenu yapai,’ te auya'nokon, eke pùlanka eyenu yawon tense pùla echii'ma? Tùwetapansan amyamlo! Pùlanka imokkakà eyenu yapai wapiya molopai nen uchi pùlanka yamuluyi àtonpa kon yenu yawon yene auya'nokon màlà molopai imokka auya'nokon,” teppù Jesus uya.
Yei Molopai Itepelu
43 “Wakù nulànan yei màlà àli pen tepelu ke tùwepetasen molopai italumayippù yei màlà wakù pen tepelu ke tùwepetasen. 44 Tamù'nawolon yei màlà tùttusen itepelu winà, fig pàikannan pen amyamlo àmà'nà yek poi, wapùla chi'nak itek grape pàikannan pen amyamlo kalalaik yek poi. 45 Wakù kappon mùkkàlà wakù ne'nài wakù tewan yawon kon yapai, molopai àli kappon mùkkàlà àli ne'nài àli tewan yawon kon yapai, masapùla kappon mùta màlà tewan wanùssak ike nai'nùk pàk tùuselupasen,” teppù Jesus uya.
Asa'lon Kon Tapùi Yamùnnan
46 “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk uyesatù auya'nokon màlà, ‘Uyepulu, Uyepulu,’ tukaik unekama àpàkù'nokon kupùi'ma pùla? 47 Ànù'là upyak tùuyàssen molopai umaimu yetanài molopai iku'nài wechi yà'là kasa là yekama uya màlà àpàkù'nokon. 48 Tapùi yamùnàippù i'nak takase molopai yapon tùnàippù tàk pona kasa iwechi màlà. Tuna'ma uyàpùppù molopai tapùi wànàppù ya tùse yalo'mappù ya pen, masapùla wakù pe kulu meluntà pe iwettoppe yamùsak pàk. 49 Tùse mùkkàlà umaimu yetanài molopai iku'nài pen wechi màlà tapùi yamùnàippù yapon woton tùnonkaik pùla kasa. Tuna'ma uya tapùi wàsak yau asse'ne kulu iwàpàppù. Àsà pe kulu iwàpàppù màlà!” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Soicha Yamùk Yesak Yapyoto Ipittà
1 Tamù'nawolon sàlà yamùk yekama tùuya kappon yamùk pàk yenuka'nùssak tùuya yau, Jesus utàppù Capernaum pona. 2 Molonnà Soicha yamùk yesak yapyoto tùwakùli pe kulu itepotolù nùkupù wechippù e'nek pe, iwelikù piyau. 3 Jesus yekale yetasak tùuya yau, Soicha yamùk yesak uya tùnamasan Jew yamùk tonpa yamùk yeunokoppù Jesus yekamappose tapyoto ipittàse iyàttoppe. 4 Tok uyàpùppù Jesus piyak molopai tok uya ipawanattàppù tùuseka'nonkaik, “Pùsàlà kàyik ànpùikattà yek pe kulu man. 5 Masapùla ina tonpa yamùk ku'nài mùkkàlà tù'nùn pe, molopai ina wepilittok itak woton yamùppù ya màlà,” tukaik. 6 Màlàyau Jesus utàppù tok ya'là. Mei pùla là tapùi pàk iwechippù màlà. Màlà yattai soicha yamùk yesak uya tùwechiyakonnon yeunokoppù yelupase suwa tukaik “Uyepulu, kataimelunpai kulu là. Itùwùk tak àuyàpù yeselùkek pùla wessaik. 7 Màlàpàk apyak tùuyàssen yek pe pùla uchittuyaik. Eselupakà neken nà uyapyoto wenna toppe. 8 Iulà nàlà mùkkàlà eke ton itepulu yamùk yo'no iwettoppe itùsak lùppù, molopai soicha yamùk molo man uyo'non kon. Pùsà yapyontànài iulà, ‘Itàkà,’ tukaik, molopai tùutàsen. Mùklà pàk, ‘Àikkà!’ tawon, molopai tùuyàssen. Uyapyoto pàk, ‘Sàlà ikukkà!’ tawon iulà, molopai iku'nài mùkkàlà.” 9 Jesus usenumenkasak kulu wechippù màlà sàlà yetasak tùuya yau. Iwelattàppù molopai ilinà kappon yamùk tùwenaimannan pàk, “Tekamayaik àpàkù'nokon sàlà yekkwa eke là ailon tetok yensak uya pùla kulu man, Israel po là,” teppù ya. 10 Mayin yekamannan nùssan wennappoppù itepulu yùwùk tak molopai itapyoto yepoloppù tok uya pàli'yau.
Jesus Uya Nossan Mule Weli'chak Wuluuka
11 Iwemassak pe Jesus utàppù pata Nain itesek pona, inenupa ton molopai tukkan kon kappon yamùk utàppù ya'là. 12 Iwelepamù pata mùlatta winàkàik yau, kappon weli'chak yanài nan wepakkappù màlà. Mùkkàlà kàyik wechippù màlà tewinan, itayappù iweli'chak lùppù nossan mule. Tukkan kon kappon yamùk wechippù màlà nossan ya'là. 13 Yensak tùuya yau Jesus usentuppappù màlà tewan yapai ipàk. Molopai ipàk “Kakalawùi!” teppù ya. 14 Màlàyau iitàppù molopai ekek yen yappàtùppù ya molopai yanài nan kàyik yamùk weleutappù. Jesus uya “Umoine! E'wuluukakà, ukayaik àpàk!” teppù. 15 Kàyik we'wuluukappù molopai iichelupappù, molopai Jesus uya innappoppù ichan piyak. 16 Tamù'nawolon kon usenalippasak wechippù màlà molopai Kaatù yapulàppù tok uya. “Eke Kaatù Maimu yenpoikanài usenpoikasak man kùklottakù'nokon!” molopai, “Kaatù uyàssak man tùponalok kon kappon yamùk pùikattàse!” tukaik. 17 Sàlà Jesus yekale usetappù màlà tamù'nawàlà Judea yawàlà molopai iwoino kon pata yamùk yawàlà.
Jesus Molopai John Enpataukanài
18 John nenupa ton uya ipàk sàlà yamùk yekamappù màlà. John uya asa'là tok tonpa yamùk kà'mappù tùpyak. 19 Molopai tok yeunokoppù ya Itepulu Jesus piyak yekamappose, “Àmàlà ken na' mùkkàlà iyàpù woton, wapùla ka' ina uya tùulon màmuku màlà lù?” tukaik. 20 Jesus piyak tùuyàssak kon yau, “John Enpataukanài uya ina yeunossak sàlà eyekamappose, ‘Àmàlà na' mùkkàlà iyàpù woton, wapùla ka' ina uya tùulon màmuku màlà lù?’ tukaik,” teppù tok uya. 21 Màlà yattai làma tukkan kon kappon yamùk ipittàppù Jesus uya màlà tok yepalan yamùk winàpai, molopai àli ton akkwalù yamùk winàpai, molopai enpùnon uya yentok ke tok lepappù ya molopai tok uya pata yeneppù. 22 John maimu yekamannan yeikuppù Jesus uya, “Ennappotàk kon molopai eneneppù kon molopai enetappù kon mekamatàik John pàk. Enpùn nenyan, tùusasen pen nùsayan, àsà kulu pippà yepalan pokon kon uchipittàsak man, panattàppan netayan, iweli'chak kon wuluukasak man, molopai wakù itekale yekama man entuppa'no kon pàk. 23 Tùutauchinpasen mùkkàlà upàk kasei tetok ya pùla nai'nùk,” tukaik yeikuppù ya. 24 John maimu yekamannan utà tùpo, Jesus wepyattàppù John pàk tùuselupa pàk, ilinà kappon yamùk pokonpe, “John piyak wontaik yak àutàsak kon yau, yà'là yene ken auya'nokon pàk enpen mettantàu? Wanak peimasak ka' assetun uya lù? 25 Màlà yense àutàsak pùla iwechi yau, yà'là yense ken mùtàtantàu? Kappon wepontàsak ka' wakù pon yak yense lù? Wakù pe tùwepontàsan màlà kasa molopai wakù pe tùwemassan mùkyamlo eke kin patassek yau tùwessan. 26 Yekamatàk kon upàk, yà'là yene ken auya pàk enpen mettantàu? Kaatù Maimu yenpoikanài? Ewaik, àpàkù'nokon tekamayaik, Kaatù Maimu yenpoikanài yentaino nen mentantàu. 27 Masapùla John mùkkàlà Kaatù Maimu yau ipàk imenukasak lùppù,‘Pùsàlàichi mùkkàlà umaimu yekamanài, yeunoko uya màlà awapiyaeye'ma konekase àponalok pe,’ tukaik. 28 Tekamayaik àpàkù'nokon, John mùkkàlà ànù'là nossan wentuppù ike lùppù kappon yentaino. Tùse mùkkàlà elekkwà pe kulu nai'nùk Kaatù wettok itepulu pe yau wechi màlà mùkkàlà yentai,” tukaik. 29 Tamù'nawolon kon kappon yamùk molopai pùlayatta pili'nài nan uya yetappù màlà. Mùkyamlo uya Kaatù yeselu wechi ikasa ittuppù John nenpataukassan pe tùwechi kon pàk. 30 Tùse Pharisee yamùk molopai Law pàk enupannan uya Kaatù nùkupù tùponalok kon pe nulunpappù masapùla John nenpataukappù pe pùla tùwechi kon pàk. 31 “Yà'là kasa ken sàlàpe nai'nannùk kappon yamùk wechi te uya pe mùttuyatàu? Yà'là kasa ken tok nai? 32 Mule yamùk wechi chichiu pe makitti tau molopai tok wentaimepàtù tùtonpa kon pàk kasa tok man. ‘Manùnnà yelemu tàulùnpai ina àponalok kon pe,tùse amananù kon pùn!Ina nùselenpai usewankono'man yelemu pàktùse akalawù kon pùn!’ tukaik. 33 Masapùla John Enpataukanài uyàpùppù, pùlomù pusak napùppù ya pen molopai wain inchippù ya pen. Molopai ‘Àli akkwalù wechi màlà yau!’ teppù auya'nokon. 34 Kàyik Mumu uyàpùppù, iita'lettàppù molopai tùwuku inchippù ya, màlàpàk ‘Eke pe tùuta'lettàsen mùkkàlà molopai tùwetùnsen, pùlayatta pili'nài nan wechiyakon molopai àli ku'nài nan wechiyakon,’ teppù auya'nokon. 35 Kaatù winàpaino ittutok màlà ailon pe tùusensen tamù'nawolon kon yanùnnài nan winà,” teppù Jesus uya.
Jesus Wechi Simon Yùwùk Tau
36 Pharisee uya Jesus kà'mappù màlà iita'lettà toppe tùpokonpe. Jesus utàppù itùwùk tak. Molopai iweleutappù uta'lettàn yapon piyak. 37 Molo nossan wechippù màlà pata yau àli pe tùwemassen, mùkkàlà uya Jesus uta'lettà Pharisee yùwùk tau yekale yetappù. Màlàpàk epekkek appoi'nan kalapa nepùppù ya iten yau. 38 Molopai satik pe iwechippù Jesus mùpoi winà itta piyau tùkalawù pàk. Molopai itta yaiku'mappù ya tenu palu ke. Ya'munakkappù ya tùnsek ke molopai itta yamùk kismappù ya. Molopai appoi'nan kalapa mappù ya ipona. 39 Yensak tùuya yau Pharisee, Jesus kà'manàippù uya tiyiwalà, “Pùsàlà wechi Kaatù Maimu yenpoikanài pe yau, ànùk pe pùsàlà tappàppà'nài nossan wechi ittuppù ya sàlà eppaino, yà'là yekkwa là iwemattok pe iwechi!” teppù. 40 Jesus uselupappù, “Simon, unekama molo man àpàk,” tukaik. “Ewaik Enupanài, yekamakà,” teppù ya. 41 “Asa'lon kon kàyik yamùk wechippù molo, pùlayatta tùnài winàpai yekkwa'nài nan nùssan. Tewinan uya 500 pe chilùpa pun mokkasak wechippù molopai tùulon uya 50 pe imokkappù. 42 Asaklàma tok uya ye'matok pùla iwechippù màlà. Wa iwechi pàk tok uya tùwoyi kon ye'ma tukaik ikupùppù ya. I'nai uya ken eke peiwa tù'nùn pe ikupù?” teppù Jesus uya. 43 “Eke pe iwoyi tùse usentuppa'nàppà ipàk lùppù uya i'nùnma màlà,” tukaik Simon uya yeikuppù. “Ikasa yeittok auya man,” teppù Jesus uya. 44 Màlàyau iwelattàppù nossan winàkàik, molopai Simon pàk, “Pùsàlà na' nossan menyan?” teppù ya. “Apatassek yak uyàpùi molopai utta kukatok woton tuna ke ulepa auya pùn, tùse pùsàlà utta yaikku'mai tenu palu ke molopai na'munakkai tùnsek ke. 45 Ukisma auya pùn, tùse pùsàlà uya utta kismapàtù tùuya yeleutanùpù pùla man uyàpùppù motapai. 46 Kalapa ke uppai kalapaima auya pùn, tùse utta kalapaimasak ya man appoi'nan kalapa ke. 47 Tekamayaik àpàk eke uchi'nùnmantok nenpoikapàssai'nùk nekamayan tukkan àli kuttok ya pàk usentuppansak. Ànù'là mala là usentuppa'nàppà ipàk lùppù mùkkàlà mala là uchi'nùnmantok yenpoikanài,” teppù Jesus uya. 48 Màlàyau Jesus uya nossan pàk, “Amakuyi pàk usentuppansak man,” teppù. 49 Tùulon kon chichiu pe tùwessan kùyali yapon woi uya, “Ànùk ken uchi pùsàlà makuyi wannà pàk là tùusentuppasen?” teppù. 50 Tùse Jesus uya nossan pàk, “Ailon tetok auya uya àpùikattàsak man, eyewan wàlàkkattok yau itàkà,” teppù.
Nossan Yamùk Jesus Ya'là Iitàsak Kon
1 Sàlà tùpo Jesus utàppù màlà pata yamùk eke ton molopai echikili ton nà yawàlà, wakù itekale Kaatù wettok itepulu pe yekale yekama pe. 12 pan kon inenupa ton utàppù màlà ya'là. 2 Tùulon kon nossan yamùk iichipittàsak kon nùssan àli akkwalù yamùk winàpai molopai palan winàpai utàppù nàlà màlà ya'là. Mary, Magdalene tukaik tesassen nàlà utàppù màlà. 7 pan kon àli akkwalù yamùk yenpakkappù yapai lùppù. 3 Joanna utàppù, Chuza, Herod patassek yau tùwe'wotokomasan yepulu noppù, Susanna molopai tukke tùulon kon utàppù. Pùsamlo nossan yamùk, Jesus molopai inenupa ton yamùk pùikattànnan nùssan tok yapluli pàk utàppù màlà ya'là.
Umà Pànnài Pantomù
4 Kappon yamùk wechippù màlà tùuyàpù kon pàk pata yamùk yapai. Molopai tukke kappon yamùk wepili'chak yau, Jesus uya sàlà panton yekamappù. 5 “Tùwàppànsen kàyik utàppù tùnpàmà pànse. Tùnpàmà soloka ya umà yau tùse, tùulon kon wessolokappù asantawà, iwasappàtùppù màlà molopai tolon yamùk uya inapùppù. 6 Tùulon kon wessolokappù tàk pon non pona molopai iwenutasak yau, iwaipùtappù màlà, masapùla non wechi aikku pe pùla pàk. 7 Tùulon kon wessolokappù àmà'nàttak, iwattappù màlà tùse àlitta uya yeulankappù. 8 Molopai tùulon kon wessolokappù wakù non yak. Iwattappù molopai iwepetappù 100 pe'ne.” Molopai Jesus uya, “Yetatàk kon uchi tùpana ke ewechi kon yau!” teppù.
Panton Yekamatok Ipàkànsau
9 Jesus nenupa ton uya yà'là te là panton uya pe iwechi yekamappoppù ipàk. 10 Jesus uya yeikuppù, “Kaatù wettok itepulu pe yau tùttusen pen ittutok auya ke elepasak man. Tùse tùulon kon yelupa uya màlà panton yai, yenei'ma tok uya yene pùla iwettoppe molopai yetai'ma ittu tok uya pen,” tukaik.
Jesus Uya Umà Pànnài Pantomù Nekama Yekama
11 “Sàlàichi màlà panton nekama. Tùpànsen màlà Kaatù Maimu. 12 Tùpànsen iwessolokasak lùppù asantawà uya yekamasak màlà, mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan. Molopai màlà yattai là Makui uyàpù molopai itekale mokka ya tok yewan yapai, ailon te tok uya tukaik molopai tok wepùikattà tukaik. 13 Tàk pon non pona iwessolokasak lùppù uya yekamasak màlà, mùkyamlo itekale yetannan molopai yanùnnài nan tùutauchinpaik tùse ikala pùla tùwessan. Ailon tawonnan màpùkkù yak neken, molopai tùwelattàsan ailon winàpai ittuntok uyàssak yau. 14 Àmà'nàttak iwessolokasak lùppù uya yekamasak màlà, mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan. Tùse te'ma kon tawàlà tok utà yau wema'nàtok pàk utaimelunpantok, temamin ke we'nàtok molopai sàlà motawon pàk utauchinpantok uya màlà yeulanka. Tok wepeta pen. 15 Tùse wakù non yak iwessolokasak lùppù uya yekamasak màlà, mùkyamlo itekale yetannan wakù pe molopai ailon pe yanùnnài nan tewan kon yak molopai imainanpannan molopai tùwepetasan,” teppù Jesus uya.
Lanppu Pùsau Yo'non
16 “Ànù'là uya lanppu pottàsak tùuya waputtàsak pùsau ke pùla man wapùla we'nùnnà yapon yokkoik là inonkasak pùla. Tùse làkku inonka ya màlà satik pe yapon pona, kappon yamùk uya itakkwayi yentoppe tùwewomù kon yau. 17 Yà'làlà yonansak lùppù mailà nepù màlà ayupona molopai yà'làlà iwaputtàsak lùppù ittu màlà molopai inepù akkwa yak. 18 “Tùttuseichi ettàk kon yeta auya'nokon yau. Masapùla ànù'là yà'làlà yesak lepa màlà eke peiwa, tùse ànù'là ipla nai'nùk winàpai malalon nà itesak pe iwettok mokka màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Yan Molopai Yakonnon
19 Jesus yan molopai yakonnon uyàpùppù màlà ipyak, tùse ipyak tok utà yentai iwechippù màlà, masapùla ilinà pe kappon yamùk wechi pàk. 20 Jesus pàk kappon yamùk tonpa uya, “Asan molopai ayakonnon satik pe man polopo molopai eyenpai tok man,” teppù. 21 Jesus uya yeikuppù, “Usan molopai uyakonnon mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan molopai iku'nài nan,” tukaik.
Jesus Uya Meluntà Assetun Yeleutanùpù
22 Tewin wei yattai Jesus wenukuppù kanau yak tùnenupa ton pokonpe molopai tok pàk, “Tuna latoi pona uklà'nàpai'nokon,” teppù ya. Màlàpàk tok wenukuppù kanau yak molopai tok wessalattàppù tùutà kon pàk. 23 Tok utà kanau yau tùse Jesus we'nùmùppù. Meluntà pe assetun utasse'nùmùppù tuna po molopai kanau yak tuna wewomùppù. Àsà yau tok wechippù. 24 Jesus nenupa ton uyàpùppù màlà ipyak molopai tok uya yenpakappù, “Itepulu, Itepulu! Unanà'nokon pe man!” teppù tok uya. Jesus we'wuluukappù molopai assetun molopai chipa'chipa tawon weleuta toppe yelupappù ya. Iweleutappù tamù'nawàlà tùtùi pe. 25 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “I'nai yailà ailon tetok auya'nokon nai?” teppù. Tùse tok usenumenkasak kulu molopai tok wettalipasak wechippù, molopai tok uya tùtonpa kon pàk “Ànùk ken uchi pùsàlà kàyik? Assetun molopai chipa'chipa yelupanài molopai màlà yamùk wettok là imaimu yawàlà,” teppù.
Kàyik, Àli Akkwalù Yen Uchipittà
26 Tok utàppù màlà kanau yau Gergesenes yawolon pata yak, Galilee latoi pon yak. 27 Jesus wuttà kanau yapai tuna yena pona yau kàyik àli akkwalù yen uya yepoloppù màlà, màlà pata yapai. Ipon pùla iwechippù màlà tachin pe, molopai tùwùk tau iwechippù pen, tùse uluwaik yamùk kùlottau iwemapùppù. 28 Jesus yensak tùuya yau iwentaimeppù eke pe, iwekkawai'mappù Jesus yemlotopo molopai “Jesus, eke kulu tùnamasen Kaatù Mumu! Yà'là pe wechi i'che messan? Apawanattàyan iulà, kùtalumattài tàwà!” teppù ya. 29 Masapùla Jesus uya àli akkwalù wepakka toppe yapai yapyontàsak pàk. Tukke itekkwa màlà yepopàtùppù ya, tùwa'chimanù ke lànen iwechi tùse, itemyatù molopai itta tawon yaulonpàssak chin ke tùse yattàpàtùppù ya, molopai àli akkwalù uya teka'nonkaik yalàppù tùkkenan pata yak. 30 Jesus uya yekamappoppù, “Ànùk ken eyesek?” tukaik. “Uyesek màlà Legion,” tukaik yeikuppù ya, masapùla tukke àli akkwalù yamùk wewonsak wechippù yak. 31 Jesus pawanattàppù àli akkwalù yamùk uya, i'nawon aiko yak teunoko kon ya tukaik. 32 Tukkan kon puuluku yamùk wechippù màlà mei pùla, tùuta'lettà kon pàk wùk lappolo. Àli akkwalù yamùk uya Jesus pawanattàppù tùutà tok kon pe puuluku yamùk yak. Màlàyau tok utà toppe ikupùppù ya. 33 Màlàyau nen uchi àli akkwalù yamùk wepakkappù kàyik yapai molopai tok utàppù puuluku yamùk yak. Tamù'nawàlà puuluku yamùk utàppù aitun pe takapi yai tuna kak molopai tok unalàppù. 34 Kappon yamùk puuluku yamùk mainanpannan uya màlà wekkupù yeneppù. Màlàyau tok utàppù aitun pe molopai tok uya yekamappù pata yawàlà molopai eke ton pata yamùk yawàlà. 35 Kappon yamùk utàppù màlà iwekkussak lùppù yense. Jesus piyak tok uyàpùppù molopai kàyik, àli akkwalù yamùk wepakkappù yapai lùppù yepoloppù tok uya chichiu pe Jesus pùta piyau. Iwepontàsak molopai wakù pe iichenumenkatok, molopai tamù'nawàlà tok wettalipappù màlà. 36 Mùkyamlo yennài nan nùssan uya kappon yamùk pàk yà'là kasa là mùkkàlà kàyik uchipittàppù yekamappù. 37 Màlàyau tamù'nawolon kon kappon yamùk Gergesenes yawolon kon uya Jesus yekamappoppù iità toppe, masapùla tamù'nawàlà tok wettalipasak kulu wechippù màlà. Màlàpàk Jesus wenukuppù màlà kanau yak molopai pata nàmàppù ya. 38 Kàyik àli akkwalù yamùk wepakkappù yapai lùppù uya Jesus pawanattàppù màlà, “Aya'là ka' utà lù?” tukaik. Tùse Jesus uya yeunokoppù, 39 “Ennappokà, emeikkà molopai Kaatù nùkupùppù àpàk yekamata,” teppù ya ipàk. Kàyik utàppù tamù'nawàlà pata yawàlà tùpàk Jesus nùkupùppù yekama pe.
Nossan Jesus Pon Yappà'nàippù
40 Jesus wennapposak yau tukkan kon uya yanùmùppù tùutauchinpaik, masapùla tamù'nawàlà tok wechippù màlà imàmuku pàk. 41 Màlàyau kàyik Jairus itesek, Jew yamùk wepilittok itak yepulu uyàpùppù màlà. Iwettolùpattàppù Jesus pùta piyau molopai ipawanattàppù ya tùpata pona iità toppe. 42 Masapùla tewinan tenchi 12 yailo'nan ikili'chimo'chiyi welikù pàk. Jesus utà tùse tukkan kon kappon yamùk wepilipùppù iwoi sà winàpai'ne. 43 Nossan wechippù màlà molo 12 pe kili'chimo'chi tùwettalumattà pàk iwessak, mùn pàk. Tamù'nawàlà tùpùlayattayi yu'makkappù ya màlà ipittànnan ye'ma pàk, tùse ànù'là uya ipittà pùla iwechippù. 44 Iyàpùppù màlà tukkan kon kappon yamùk kùlottau Jesus mùpoi winà molopai ipon yepi yappàtùppù ya molopai màlà pe là iimùntatok weleutappù tewinanpa. 45 Jesus uya tok yekamappoppù, “Ànùk uyappàtùi?” tukaik. Tamù'nawolon kon uya, “Iulà pen,” teppù. Molopai Peter uya, “Itepulu, kappon yamùk àwoi man molopai tok nùselemlussan àpona,” teppù. 46 Tùse Jesus uya, “Kappon uyappàtùi, tùttui masapùla meluntà nepakkai uyapai,” teppù. 47 Nossan uya tùttusak pe ittuppù. Màlàpàk iyàpùppù, tùplànài'nùmùi'ma molopai iwettolùpattàppù Jesus pùta piyau. Molo tamù'nawolon kon yemlotopo yà'là pe là iwechi pàk yappàtùppù tùuya molopai asse'ne màlà pe là tiuchipittàsak yekamappù ya. 48 Jesus uya wateppù ipàk, “Uyenchi, ailon tetok auya uya pàli'yau amasak man. Itàkà wàlàkka'nàtok yau,” teppù. 49 Jesus uya wate tùse, itekale ne'nài uyàpùppù Jew yamùk wepilittok itak yepulu yùwùk tapai. “Eyenchi nelippàssan. Enupanài nen uchi kùsaimelunpai,” teppù ya Jairus pàk. 50 Tùse Jesus uya yetappù molopai Jairus pàk, “Kettalipai. Ailon kakkà neken molopai pàli'yau iwena màlà,” teppù. 51 Tùwelepansak tapùi motak yau ànù'là wewomù ta'là tukaik inulunpappù ya tùse Peter, James, John molopai mule kàipùnù, molopai ichan tawonnan neken yewonnùpùppù ya. 52 Tamù'nawolon kon molonkonnà kalawùppù màlà molopai tok usewankono'mappù mule wenai. Jesus uya, “Kakalantàu, masapùla iweli'chak pen màlà tùse iwe'nùnsak màlà!” teppù. 53 Tamù'nawàlà tok wàklàppù ipàk, masapùla iweli'chak pe ittu tùuya'nokon pàk. 54 Tùse Jesus uya ya'chippù itemyatù pàk, “E'wuluukakà mule!” tei'ma. 55 Yakkwalù wennappoppù yak molopai iwe'wuluukappù asse'ne kulu. Molopai Jesus uya, “Iteipa ke ilepatàk kon,” teppù. 56 Ikàipùnù molopai ichan tawonnan usenumenkasak kulu wechippù màlà. Tùse Jesus uya, “Ànù'là pàk sàlà iwekkussak lùppù kùsekamatàu,” teppù.
Jesus Uya 12 Pan Kon Ta'lon Kon Yeunoko
1 Jesus uya 12 pan kon tùnenupa ton kà'mappù tamùkke. Molopai tok lepappù ya meluntà molopai apàikkek ke, tamù'nawàlà àli akkwalù yamùk yenpakka toppe tok uya molopai palan ipittà toppe tok uya. 2 Màlàyau tok yeunokoppù ya Itepulu pe Kaatù wettok yekamase molopai e'nek ton ipittàse. 3 Tok pàk, “Yà'làlà kùsatàu àutà kon yau. Tekessen nà, paiki là, pùlayatta là, kùyali là, wapùla là asa'là pon kùsatàu,” teppù ya. 4 “Ayanùnsak kon yau, màlà tapùi tau mettàik, màlà pata nàmà auya'nokon ponalà. 5 I'nailàlà kappon yamùk uya ayanùmù kon pùla iwechi yau, màlà pata mùnàntàik molopai non ippunuppù mùtu'metàik atta kon poi tok pàk àsà kan tà te pe,” teppù Jesus uya. 6 Ya'lon kon utàppù màlà pata yamùk yawàlà wakù itekale yekama pe molopai kappon yamùk ipittà pe màttawàlà.
Herod Utaimelunpatok
7 Herod, pata yepulu, uya tamù'nawolon tùwekkussan yetappù. Iitaimelunpasak wechippù kulu sàlà pàk, masapùla kappon yamùk uya, “Enpataukanài John we'wuluukasak pàli'yau man,” tesak pàk. 8 Tùulon kon uya Elijah usenpoikasak man teppù. Tùulon kon uya Kaatù Maimu yenpoikanài tonpa penalok lùppù we'wuluukasak man, teppù. 9 Màlàpàk Herod uya, “John ippai yattà toppe ku ikupùppù uya. Tùse ànùk ken uchi pùsàlà kàyik sàlà kasaichi ipantomù tetayai'nùk?” teppù. Molopai Jesus yenei'che iwechippù.
Jesus Uya 5000 Pan Kon Yewetù
10 Yeunossak kon wennappoppù màlà molopai tùnkupùppù kon yekamappù tok uya Jesus pàk. Tok yalàppù ya ta'là molopai tok utàppù tiyiwalà'nokon pata Bethsaida pona. 11 Yetasak tùuya'nokon yau tukkan kon kappon yamùk uya iwenaimappù. Tok yanùmùppù ya tùutauchinpaik. Tok yelupappù ya Kaatù wettok itepulu pe pàk molopai mùkyamlo tipittà kon i'che tùwessan ipittàppù ya. 12 Ko'manpe kulu 12 pan kon inenupa ton uyàpùppù ipyak. Molopai, “Kappon yamùk yeunokkà meyon kon pen pata yamùk yak tok utà toppe teipa kon yepose molopai tùwe'nùntok kon patassek woton. Masapùla sàlà pata màlà tùkkenan,” teppù tok uya. 13 Tùse Jesus uya tok pàk, “Amyamlo pe tok yewettàk kon,” teppù. “Mùyak etoikenan neken pùlomù pusak molopai asa'lon kon molok yamùk tawon neken ina piyau man. Kùyali ye'mase na' ina utà pen pùsamo tukkan kon kappon yamùk ponalok pe?” teppù inenupa ton uya. 14 Kàyik yamùk wechippù màlà 5000 yailà'ne molo. Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Kappon yamùk weleuta toppe ikuttàk kon tamùkke 50 pe'ne,” teppù. 15 Inenupa ton uya ikupùppù molopai tamù'nawolon kon yeleutanùpùppù tok uya. 16 Jesus uya mùyak etoikenan pùlomù pusak molopai asa'lon kon molok yamùk tawon yanùmùppù molopai tenu tùlùppù ya epùn winàkàik. Tenki teppù ya Kaatù pàk màlà yamùk pàk molopai ipilipàtùppù ya. Molopai itùlùppù ya tùnenupa ton yemyak tok uya yekantoppe kappon yamùk yemyak. 17 Tamù'nawàlà tok uta'lettàppù màlà tùwenukasse. Molopai Jesus nenupa ton uya 12 pe wali'cha yamùk lùmà yak iwà'nànsak lùppù yanukuppù.
Peter Uya “Àmàlà Mùkkàlà Christ” Te
18 Jesus wàpùlema tewincha tùse inenupa ton wechippù ipyau. “Ànùk tawonnan ken kappon yamùk upàk?” tukaik tok yekamappoppù ya. 19 “Tùulon kon John Enpataukanài tawonnan àpàk. Tùulon kon Elijah tawonnan, tùulon kon Kaatù Maimu yenpoikannan tonpa penalok lùppù wennappokasak tawonnan,” tukaik tok uya yeikuppù. 20 “Amyamlo nen? Ànùk mùkayatàu nen upàk?” tukaik tok yekamappoppù ya. Peter uya yeikuppù, “Kaatù winàpaino nen àmàlà Christ,” tukaik. 21 Màlàyau meluntà pe, “Ànù'là pàk sàlà kùsekamatàu,” teppù ya.
Jesus Uselupa Tùwelittok Pàk
22 “Kàyik Mumu wettalumattà màlà eke pe, molopai eke ton tùnamasan, Paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan uya inulunpa màlà. Iwànà màlà molopai iwe'wuluuka màlà icholùwano wei yattai,” teppù ya. 23 Màlàyau tamù'nawolon kon pàk, “Ànù'là wechi uya'là àippai yau tàwà ne'nonkai molopai tùpulusukù yanùmùi wei kaichalà molopai uya'là nùyàpùi. 24 Masapùla mùkkàlà kappon takkwalù pùnùnmanài uya ila'chima màlà, tùse mùkkàlà takkwalù la'chimanài upàkànsau uya ipùikattà màlà. 25 Yà'là ken wakù yepolo kappon uya tamù'nawàlà wolù yesak pe tùwechi winà, tùwe'la'chimasak echii'ma. 26 Ànù'là kappon wekkuli'masak upàk molopai umaimu pàk yau, Kàyik Mumu wekkuli'ma nàlà màlà ipàk, takkwayi, tùkàipùnù yakkwayi molopai Inchelù yamùk yakkwayi tawon yau tùuyàssak yattai. 27 Ailon kulu sàlà, tùulon kon talà man Kaatù wettok itepulu pe yene tùuya'nokon ponalà tùwelikù woton kon pen, ukayaik àpàkù'nokon,” teppù Jesus uya.
Jesus Wemyakanmatok
28 8 pe wei tùpo sàlà yamùk pàk tùuselupa tùpo, Jesus uya Peter, John molopai James tawonnan yalàppù ta'là. Iitàppù àpùlemase wùk pona. 29 Iwàpùlema tùse itenpata wemyakanmappù màlà molopai ipon wenappù aimu'ne akkwa pe, liuliu pe. 30 Màlàyau asse'ne asa'lon kon kappon yamùk uselupappù màlà ipokonpe. Moses molopai Elijah tawonnan pe tok wechippù, 31 Tok usenpoikappù màlà akkwa yau, molopai tok uselupappù Jesus pokonpe iitàtok pàk, Jerusalem po tùwekkupù woton. 32 Peter molopai itonpa yamùk wechippù màlà ewe'nùnpai kulu. Tùse tùupakasak kon yau, Jesus yakkwayi yeneppù tok uya molopai asa'là kàyik yamùk, ipyau satik pe. 33 Kàyik yamùk uya Jesus nàmà tùse, Peter uya ipàk, “Enupanài, wakù pe man talà we'nà'nokon. Àsolùwau tapùi yamùpai'nokon man, tewin àponalok pe, tewin Moses ponalok pe molopai tewin Elijah ponalok pe,” teppù. Yà'là te kulu là tùuya ittuppù ya pen màlà. 34 Iichelupa lùppù tùse katupluk wekkwamùppù molopai tok waputtàppù ya takkwalùppù ke. Molopai Jesus nenupa ton wettalipasak wechippù màlà katupluk uyàssak tepoi'nokon yau. 35 Mayin uya katupluk yau, “Pùsàlà mùkkàlà Umu, unanùmùppù, yetatàk kon,” teppù màlà. 36 Mayin wàttù'nàsak yau, molo Jesus wechippù màlà tewincha. Inenupa ton wechippù màlà eppana molopai ànù'là pàk tùneneppù kon yekamappù tok uya pen màlà, màlà yattai.
Àli Akkwalù Yen Walawok Uchipittà
37 Iwemassak yau tok wuttàsak wùk poi yau, tukkan kon kappon yamùk uya Jesus yepoloppù. 38 Kàyik wentaimeppù tukkan kon kùlottapai, “Enupanài, apawanattàyan iulà. Umu yenkà, tewinan kulu mùkkàlà umle! 39 Àli akkwalù mùkkàlà yeponài tùntaimese molopai yenu'manài iicha'manta toppe, màlàyau tùwetaklonpitasen. Màlà kasa imattanùpù pàk man mala là inonka ya pùla! 40 Enenupa ton tùpawanattài yenpakka toppe tok uya, tùse tok uya yenpakka pùn. Tok yentaikasak ya man,” teppù ya. 41 Jesus uya yeikuppù, “Ailon tetok auya'nokon pùla man, molopai ikasa pùla messatàik amyamlo kappon yamùk! Yà'là pàkàlà là ken uchi apyau'nokon wechi sàlà? Yà'là pàkàlà là wa ewechi kon pàlika uya?” tukaik. Màlàyau, “Àmu inekkà sà motak,” teppù ya. 42 Walawok muleppù uyàpù tùse, àli akkwalù uya ikawai'mappù non pona, iicha'mantappù. Tùse Jesus uya àli akkwalù yapyontàppù iwepakka toppe. Walawok muleppù ipittàppù ya molopai innappoppù ya ikàipùnù piyak. 43 Tamù'nawolon kon kappon yamùk usenumenkasak wechippù màlà Kaatù meluntàlù pàk. Kappon yamùk wechippù màlà tùusenumenka kon pàk lùppù tamù'nawolon Jesus nùkupù pàk, tùnenupa ton pàk suwa tesak ya yau, 44 “Yekama pàk wekkussai'nùk kùpputtàka'nùttàu! Kàyik Mumu tùlù màlà kappon yamùk meluntàlù yemyak,” tesak ya pàk. 45 Tùse yà'là pàk là sàlà uya wate ittuppù tok uya pen màlà. Yonansak wechippù màlà tok winàpai tok uya ittu tukaik. Molopai tok usenalippappù màlà pàk enekamappopai pùla.
Ànùk Làkku Ken Eke Kulu
46 Usàulàmantok wessepoloppù màlà Jesus nenupa ton kùlottau, i'nai wechi eke pe kulu tùklottau'nokon, tawon pàk. 47 Jesus uya tok usenumenkatok ittuppù màlà. Màlàpàk mule yanùmùppù ya molopai i'mùssakkappù ya tùpyau. 48 Molopai tok pàk, “Kappon uyesek yau pùsàlà mule yanùnnài uya uyanùmù màlà. Molopai ànù'là uyanùnnài uya nàlà uyeuno'nàippù yanùmù màlà. Masapùla mùkkàlà elekkwà kulu àklottau'nokon nai'nùk wechi màlà eke pe kulu,” teppù ya tok pàk. 49 John uya, “Itepulu, kàyik yentai ina, àli akkwalù yamùk yenpakka ya eyesek yau. Ina kan iweleuta toppe nekamatai, masapùla kùtonpa kon pe pùla iwechi pàk,” teppù. 50 “Kùseleutanùttàu masapùla àpokonoma ya pùla nai'nùk mùkkàlà àponalok,” teppù Jesus uya.
Samaria Pon Kon Uya Jesus Nulunpa
51 Mei pùla Jesus yanùntok epùn pona weyu wechi pàk, iichenumenkappù iwessalattàppù nen uchi te'matawà Jerusalem pona tùutà pàk. 52 Tùmaimu yekamannan yeunokoppù ya màlà tùwapiya. Màlàyau tok utàppù Samaria pon pata yak tamù'nawolon konekase iponalok pe. 53 Tùse kappon yamùk molonkonnà uya yanùmù pùla iwechippù, masapùla tok uya ittuppù màlà Jerusalem pona iità. 54 Jesus nenupa ton James molopai John tawonnan uya yensak tùuya'nokon yau, “Itepulu, apok kà'ma na' ina uya epùn poi i'che messan, Elijah wechippù kasa, tok mattanùttoppe ya?” teppù. 55 Jesus welattàppù tok winàkàik molopai tok yàulàmappù ya. 56 Molopai tok utàppù tùulon pata yak.
Jesus Ya'lon Pe Wechi Tawonnan
57 Te'ma kon tawà tok utà tùse kàyik uya Jesus pàk, “Aya'là utà màlà i'nai yailà là àutà yau,” teppù. 58 Jesus uya ipàk, “Maikan yamùk mùkyamlo teuta kenan kon molopai tolon yamùk mùkyamlo tùpon kenan kon, tùse Kàyik Mumu mùkkàlà iwàlàkkattok patassek pùn,” teppù. 59 Jesus uya tùulon kàyik pàk, “Uya'là àikkà,” teppù. Tùse kàyik uya, “Itepulu, masa wapiya utài'che ukàipùnù wu'nattàse,” teppù. 60 Jesus uya yeikuppù, “Tàwà iweli'chak kon tàkàpù kon wu'nattài. Itàkà molopai Kaatù wettok itepulu pe yekamata,” tukaik yeikuppù ya. 61 Tùulon kàyik uya, “Aya'là nen utà, Uyepulu, tùse masa wapiya utàyaik ukatai'che utonpa yamùk pàk,” teppù. 62 Jesus uya yeikuppù, “Ànù'là umà yaka pàk iwepyattàsak lùppù molopai tùwelattàpàssen te'mappùtak wechi màlà tapulàsen yek pe pùla Kaatù wettok itepulu pe yau,” tukaik.
Jesus Uya 72 Pan Kon Kàyik Yamùk Yeunoko
1 Sàlà tùpo Itepulu uya tùulon kon kàyik yamùk yanùmùppù 72 pe. Molopai tok yeunokoppù ya asa'là'ne, tùwapiya tok utà toppe tamù'nawàlà pata yamùk tùutàtok yak woton kon yak. 2 Tok pàk, “Eke pe kulu temeikkasan man tùse tukke pùla kulu ipili'nài nan man. Temeikkasan yesak ipawanattàtàk kon tù'mà yak tùwe'wotokoma woton kon yeunottoppe ya,” teppù Jesus uya. 3 “Itàtàk kon! Eyeunoko kon uya sàlà kaalinilu munkà kasa, àsà ton kamo yamùk kùlottak,” teppù ya. 4 “Pùlayatta yen kùsatàu wapùla paiki wapùla sappattu là. Molopai ànù'là yelupa pàk keleutatàu asantau. 5 Yà'là yattai là tapùi tak ewewonsak kon yau, wapiya, ‘Tàwà echitonpa pe we'nàtok sàlà tapùi tau nechii!’ mùkatàik. 6 Wakù pe alomùla tùwessen kappon wechi molo yau, pùlemantok auya wechi màlà ipo. Màlà kasa pùla iwechi yau, iwennappo màlà apyak. 7 Molo màlà tapùi tau mettàik, tok uya elepatok kon mùnattàik molopai minchitàik masapùla tùwe'wotokomasen mùkkàlà te'masen. Katamapàttàu tewinan tapùi tapai tùulon tapùi tak. 8 Pata yak àutàsak kon yà'là yattai là yau, molopai ayanùnsak kon yau, eyemloto kon pona inonkasak mùnattàik. 9 E'nek ton mipittàtàik màlà pata yau. Molopai kappon yamùk pàk, ‘Itepulu pe Kaatù wettok uyàssak man mei pùla kulu apyakù'nokon,’ mùkatàik. 10 Tùse yà'là yattai là àutàsak kon pata yak tùse ayanùnsak kon pùla iwechi yau, asantak mùtàtàik molopai, 11 ‘Non punuppù apatassek kon yawon tùtta kon pàk iwekki'nàmasak lùppù kuka ina uya sàlà ewinàkài'nokon. Tùse sàlà ittutàk kon, Kaatù wettok itepulu pe uyàssak man mei pùla kulu apyakù'nokon,’ mùkatàik. 12 Tekamayaik àpàkù'nokon, Ittuntok Weyu yattai Sodom yawon kon kappon yamùk wemokka màlà sa'man pe pùla lùiwa màlà pata yawon kon kappon yamùk yentai!” teppù Jesus uya tok pàk.
Ailon Tawonnan Pen Kappon Yamùk
13 “Korazin pon kon kappon yamùk, àsà pe iwechi màlà àpona'nokon! Kappon yamùk Bethsaida pon kon àsà pe iwechi màlà àpona'nokon! Masapùla àli pe tùwettok kon winàpai Tyre pon kon kappon yamùk molopai Sidon pon kon welattàppù sàlà eppaino pena àli pe tùwettok kon winàpai. Tok wepontàppù sàlà eppaino pon chippopà'nài yak molopai ulumlàppàttau tok wechippù chichiu pe tùwelattàsak kon yekama pe, tensan yekkwa ton pen wotoko yamùk ikussak lùppù àklottau'nokon wekkussak tùklottau'nokon yau. 14 Wakù peiwa iwechi màlà ittuntok weyu yattai Tyre pon kon kappon yamùk pàk molopai Sidon pon kon pàk amyamlo yentai. 15 Amyamlo nen Capernaum pon kon kakàik uchi epùn pona ayanùmù kon pe mùttuyatàu? Eyenu'ma kon màlà i'nawon yak,” teppù Jesus uya. 16 Ta'lon kon pàk, “Ànù'là eyetanài'nokon uya uyeta màlà. Ànù'là ànulunpanài'nokon uya unulunpa màlà. Ànù'là unulunpanài uya uyeuno'nàippù nulunpa màlà,” teppù ya. 1772 pan kon kàyik yamùk wennappoppù màlà eke pe tùutauchinpaik. “Itepulu, àli akkwalù yamùk là màichi ina maimu yawàlà nettai tà, eyesek yau!” teppù tok uya. 18 Jesus uya tok yeikuppù, “Settan wepuka tentai pata wekamlippù kasa Epùn poi. 19 Apàikkek ke elepasak kon uya man, àkài yamùk polo ausalà kon pa molopai malità yamùk polo, molopai tamù'nawolon eya'nomanài'nokon yapàikketù yepoi ewechi kon pa. Yà'làlà uya amattanùpù kon pen màlà. 20 Katauchinpatàu àli akkwalù yamùk wechi amaimu kon yawàlà pàk. Tùse atauchinpatàk kon eyesek kon we'menukasak làkku epùn po pàk,” tukaik tok yeikuppù ya.
Jesus Utauchinpa
21 Màlà yattai Jesus wanùssak utauchinpatok ke Wakù Akkwalù winà uya, “Ayapulàyan iulà Ukàipùnù, epùn molopai non Yepulu. Masapùla pukkek ton molopai iichenupasak kon winàpai ànonamùppù yenpoikasak auya mule yamùk lùkkwà yemyak pàk. Ewaik Ukàipùnù, sàlà wekkussak màlà i'che ewettok kasa molopai ayauchinpanài pe,” teppù ya. 22 “Tamù'nawolon tùsak Ukàipùnù uya man uyemyak. Ànù'là uya ànùk pe là Imu ittu pùla iwechi màlà, tùse Ikàipùnù neken. Molopai ànù'là uya ànùk pe là Ikàipùnù ittu pùla iwechi màlà, tùse Imu neken, molopai mùkyamlo Imu uya tùkàipùnù yenpoikatok itemyak ton nàlà,” teppù ya. 23 Màlàyau Jesus welattàppù tùnenupa ton winàkàik molopai tok pàk, “Ipùlemasak pe eyenu wechi màlà, màlà yamùk menyatài'nùk yene auya'nokon pàk! 24 Masapùla tukkan kon Kaatù Maimu yenpoikannan molopai kin yamùk wechippù menyatài'nùk enenpai, tùse tok uya yene pùla iwechippù molopai metayatài'nùk enetapai, tùse tok uya yetappù pen, ukayaik àpàkù'nokon,” teppù ya.
Wakù Kàyik Samaria Pon Pantomù
25 Màlàyau wakù pe kulu Law ittunài wà'mùssakkappù, Jesus ittui'che yekamappoppù ya. “Enupanài, yà'là kupù uya tàwàlàlà wema'nàtok yepotoppe uya?” tukaik. 26 Jesus uya yeikuppù, “Yà'là tawon ken Law yau iwe'menukasak? Yà'là tesak ya yennài àmàlà?” tukaik. 27 Kàyik uya yeikuppù, “‘Itepulu Akaatùyi i'nùnmakà tamù'nawàlà eyewan ke tamù'nawàlà ayakkwalù ke, tamù'nawàlà emeluntàlù ke, tamù'nawàlà eusenumenkatok ke.’ Molopai, ‘Àtonpa i'nùnmakà eyiwalà mechi'nùnmayai'nùk kasa,’” tukaik. 28 “Ikasa yeittok auya man. Sàlà mùkupùik molopai ewemapù màlà,” tukaik Jesus uya yeikuppù màlà. 29 Tùse ikasa tùwechi enenpoikapai iwechippù, màlàyau Jesus yekamappoppù ya, “Ànùk ken uchi mùkkàlà utonpa?” tukaik. 30 Jesus uya yeikuppù, “Kappon utàppù màlà Jerusalem poi Jericho pona, màlàyau ite'ma tau amak ton uya ya'chippù. Tok uya ipon kalapàtùppù molopai ippoppàtùppù, molopai tok utàppù. Iwelikù winàkàik tok uya inàmàppù. 31 Màlà yattai nàlà paatele utàppù màlà, màlà lùppù asantawà, kàyik yensak tùuya yau iitàppù iwoi. 32 Màlà yattai làma Levi uyàpùppù màlà motak, kàyik yeneppù ya, iitàppù làma iwoi. 33 Tùse, kappon Samaria pon, màlà yawàlà nàlà tùutàsen uyàpùppù ipyak. Yensak tùuya yau iichentuppappù màlà. 34 Iitàppù ipyak, ite'netù pona wain ikkwamùppù ya molopai ikalapaimappù ya, molopai iwontàppù ya. Màlàyau nen uchi tùkùn tonki pona inonkappù ya. Yalàppù ya te'mai'no tapùi tak. Molo imainanpappù ya. 35 Iwemassak pe, asa'lon chilùpa pun mokkappù ya, itùlùppù ya tapùi mainanpanài yemyak. ‘Pùsàlà imainanpakà molopai wennapposak yau itùlùppù uya yentai yapulàsak auya ipàk yau ye'ma uya màlà,’ teppù ya tapùi mainanpanài pàk,” tukaik. 36 Jesus uya, “I'nai ken pùsamlo kùlottau, kàyik, amak yamùk na'chippù tonpa pe mùttuyan?” teppù. 37 Kàyik uya yeikuppù, “Mùkkàlà iichentuppasak lùppù ipàk,” tukaik. Jesus uya yeikuppù, “Itàkàichi molopai màlà kasa mùkupùik,” tukaik.
Martha Molopai Mary Tawonnan
38 Tùutà kon pe Jesus molopai inenupa ton uyàpùppù pata yak, molo nossan Martha itesek uya tok yanùmùppù màlà tùwùk tak. 39 Takon ke iwechippù màlà Mary itesek. Mùkkàlà weleutappù màlà Itepulu pùta piyau enupantok ya yeta pàk. 40 Martha utaimelunpappù màlà, tamù'nawolon wotoko tùnkupù kupù pàk. Màlàyau iyàpùppù, “Itepulu, uyakon uya ken na' unànsak tewincha wotoko kuttoppe uya pàk yà'làlà te auya pùla nai? Upùikattàse iyàttoppe yekamakà!” teppù ya. 41 Itepulu uya yeikuppù, “Martha, Martha, mataimelunpayaik molopai mesenumenkayaik eke pe tukkan pàk. 42 Tùse tewinan nà molo man i'che kulu ewettok. Mary uya iwalai yanùnsak man molopai imokka là iwinàpai pen màlà,” tukaik.
Wàpùlemantok Pàk Enupantok
1 Tewin wei yattai Jesus wechippù tùwàpùlema pàk pata yau. Iwenukassak yau inenupa ton tonpa uya ipàk, “Itepulu, ina yenupakà wàpùlemantok pàk, John uya tùnenupa ton yenupappù kasa,” teppù. 2 Jesus uya tok pàk, “Àwàpùlema kon yau sà kasa mùkatàik,” teppù, “‘Ina Kàipùnù epùn pon . Wakù pe kulu tùkussen pe eyesek nechii. Tàwà Itepulu pe ewettok nùyàpùi. 3 Ina yekyali ke, ina ilepakà wei kaichalà. 4 Ina makuyi pàk esentuppakà ina pàk. Masapùla tamù'nawolon kon ina winàkàik iwemakuimasak kon nùssan pàk nàlà,ina nùssentuppayan. Molopai ina kùsalài amùipantok yak, tùse ina ikukkà àli winàpai,’” teppù ya. 5 Molopai Jesus uya tùnenupa ton pàk wateppù, “Yattai pùla tewinan nà àtonpa kon utà tùwechiyakon piyak eppaino anomlak, molopai ipàk, ‘Utonpa, masa àsolùwau pùlomù pusak ke kùlepakà. 6 Uwechiyakon welepansak man sàlàpe kulu uyùwùk tak, molopai yà'làlà ilepatok uya woton pùla man!’ te yau. 7 Itonpa uya yeiku tapùi tapai, ‘Kùwanittàpai! Manatta yakkokassak man. Umunkà yamùk pokonpe usapontàkassak man, we'wuluuka elepase yà'làlà ke yentai wessaik,’ te ya. 8 Tekamayaik àpàkù'nokon, ilepase lànen e'wuluukapai pùla echii'ma iwechiyakon pe tùwechi pàk iwe'wuluuka màlà tamù'nawolon i'che iwettok ke ilepase, masapùla iwe'namatok pùla iwechi pàk,” teppù Jesus uya. 9 “Màlàpàk tekamayaik àpàkù'nokon, Yennakà, eyemyak itùlù màlà, iwakà molopai yepolo auya màlà. Tei'tei kakkà manatta utakkoka màlà eyemyak. 10 Masapùla tamù'nawolon yennannan uya yepolo màlà, molopai iwannan uya yepolo màlà, molopai manatta utakkoka màlà tei'tei tawon yemyak. 11 Ànùk uya ken tùmu lepa àkài ke, molok yenna ya tùse? Pùlomù pusak yenna ya yau na' tàk ke ilepa ya? 12 Wapùla ka' malità ke ilepa ya lù kali'cho pùmoi yenna ya tùse? 13 Àli pe là ewechii'ma'nokon wakù ton tùlù auya'nokon àmunkà kon yemyak ittunnan amyamlo. Màlà yentai nen uchi màlà àkàipùnù epùn pon uya, mùkyamlo Wakù Akkwalù yennannan lepa,” teppù Jesus uya.
Jesus Molopai Beelzebub
14 Jesus uya kappon uselupa toppe pùla iku'nài àli akkwalù yenpakkappù màlà. Iwepakkasak yau, kàyik tùuselupasen pen wessa'molùkappù tùuselupa pàk. Tukkan kon kappon yamùk usenumenkasak wechippù. 15 Tùse tùulon kon uya, “Beelzebub, àli akkwalù yamùk yepulu, mùkkàlà winà àli akkwalù yamùk yenpakkayan,” teppù. 16 Tùulon kon wechippù ana'chipai. Màlàpàk tok uya yekamappoppù, tensen yekkwa pen wotoko kuttoppe ya, Kaatù yeselu pe iwechi yekamanài pe. 17 Tùse Jesus uya tok usenumenkatok ittuppù màlà. Molopai tok pàk, “I'nai yekkwa là pata wepantakasak epanta'maik tiyiwalà yau inmatta màlà. Molopai tapùi tawon kon wepantakasak yau tok uko'mamù tamùkke pen màlà. 18 Settan wepantakasak tiyiwalà yau yà'là kasa ken meluntà pe iwechi? Wate uya sàlà masapùla Àli akkwalù yenpakkayan Beelzebub winà mùkayatàik. 19 Tok yenpakka uya Beelzebub winà yau, ànùk winà ken aya'lon kon tok yenpakkannan? Aya'lon kon wechi màlà ikasa pùla ewechi kon yekamannan pe! 20 Kaatù meluntàlù winà làkku àli akkwalù yamùk yenpakka uya yau, màlà uya Kaatù wettok itepulu pe uyàkkassak apyakù'nokon yekama màlà. 21 “Meluntà kàyik, iwekonekasak tamù'nawàlà tùkaipa ke, mùkkàlà tùwùk yelasu, itemamin yamùk wechi màlà molo wakù pe. 22 Tùse meluntàiwa kàyik uya ya'chichak molopai yentaikasak yau, tamù'nawolon ikaipa enpen ipàk iwettok yalà ya màlà, molopai tùnonamùppù yekamù ya. 23 “Ànù'là uponalok pe pùla nai'nùk mùkkàlà uyeya'nomanài. Ànù'là upùikattànài pen ipilipù pàk mùkkàlà ita'nù'nài,” teppù Jesus uya.
Àli Akkwalù Wennappo
24 “Tùwepakkasak kappon yapai yau, àli akkwalù utà màlà a'mun pata yawàlà tùwàlàkkapù patassek woton iwa pe. Yepolo tùuya pùla iwechi yau tiyiwalà iichelupa màlà, ‘Uyùwùk tak wennappo unnàmàppù tak,’ tawon mùkkàlà. 25 Màlàyau iwennappo màlà, tùwùk yepolo ya wakù pe, tamù'nawàlà yakolokasak. 26 Iità tu'ma màlà molopai 7 pan kon àli akkwalù yamùk nepù ya ta'là, àli ton kulu nen uchi tentaino kon. Tok uyàpù màlà molo emasse. Wa iwessak yau kappon wechi màlà àli pe kulu nen uchi, wapiya tùwechippù yentai,” teppù Jesus uya. 27 Jesus uya wate tùpo, nossan uselupappù tukkan kon kappon yamùk kùlottapai. Molopai ipàk, “Tùutauchinpasen mùkkàlà nossan eyentunù'nàippù molopai tùmanatù pàk àku'nàippù!” teppù ya. 28 Tùse Jesus uya yeikuppù, “Wapùla làkku, tùutauchinpasan mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan molopai yawàlà tùwessan!” tukaik.
Kaatù Yapàikketù Yekamanài I'che We'nàtok
29 Màlà yentak tùwoi kappon yamùk wepili'chak tùse Jesus uya, “Àli pe kulu sàlà yattaino kon kappon yamùk man! Tensen yekkwa pen wekkuttoppe yentok ipàkàlà pe yekamapponnan mùkyamlo, tùse tok lepa pen màlà, Jonah yekale neken yekama,” teppù ya. 30 “Kaatù Maimu yenpoikanài Jonah wechippù màlà Nineveh pon kon kappon yamùk uya yentok ipàkàlà pe. Màlà kasa làma, Kàyik Mumu wechi màlà sàlà yattaino kon uya yentok ipàkàlà pe. 31 Ittuntok Weyu yattai, south winon pata yapai Kuwin wà'mùssakka màlà molopai ikasa pùla messatàik te ya sàlà yattaino kon pàk, masapùla meipai kulu tùutàsak Solomon winàpaino ittutok ike yetase pàk. Molo man Solomon yentaino talà. 32 Ittuntok Weyu yattai Nineveh pon kon wà'mùssakka màlà molopai sàlà yattaino kon pàk ‘ikasa pùla messatàik’ te tok uya màlà, masapùla tùwelattàsak kon tùmakuyi kon winàpai pàk Jonah uya itekale yekama tetase. Jonah yentaino talà man!” teppù Jesus uya.
Esak Weyu
33 “Ànù'là mùkkàlà lanppu pottànài molopai miya là yonannài pen, wapùla pùsau yokkoik là inonkanài pen, tùse yapon pona làkku inonkanài, kappon yamùk uya akkwa yentoppe tùwewomù kon yau. 34 Eyenu kon wechi màlà lanppu kasa eyesak pona. Eyenu kon wechi wakù pe yau tamù'nawàlà eyesak wechi màlà akkwa yau. Tùse àli pe iwechi yau, tamù'nawolon eyesak kon wechi màlà ewalupàttau. 35 Tùttuseichi ettàk kon ayau'nokon nai'nùk akkwa wechi ewalupà pe tukaik. 36 Màlàyau tamù'nawàlà eyesak kon wechi akkwa pe, ipùkkù pe là ewalupà pe pùla yau, tamù'nawàlà eyesak kon wechi màlà akkwa yau, lanppu ulenpansak uya eweyuttàsak kon takkwayi ke kasa,” teppù Jesus uya.
6 Pan Àsà Ton
37 Jesus wenukassak tùuselupa pàk yau, Pharisee uya ikà'mappù tùpyak iita'lettà toppe. Màlàyau iwewomùppù molopai iweleutappù uta'lettàn yapon piyak. 38 Pharisee usenumenkasak wechippù màlà, Jesus uya temyatù kolùka pùla iwechi tùuta'lettà wapiya yensak tùuya yau. 39 Màlàpàk Jesus uya ipàk wateppù, “Amyamlo Pharisee yamùk mùkyamlo pùsau molopai palapi kukannan polopo, tùse ayau'nokon tùuseka'nonkaik molopai àli pe we'nàtok ke awanùssak kon man. 40 Pakko ton! Polopon konekanàippù uya nàlà na' yawon konekappù pen? 41 Tùse pùsau yau nai'nùk itùtàk kon entuppa'no kon yemyak molopai tamù'nawolon wechi màlà wakù pe. 42 “Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon Pharisee yamùk! Kaatù lepannan amyamlo tewin 10 pe nai'nùk yapai kùyali kà'nùnpatok mint ke, rue ke molopai tùulon kon nàlà tùkà'nùnsan ke. Tùse wakù pe ikasa Kaatù pùnùnmatok nulunpannan amyamlo. Sàlà yamùk làkku ànkupù kon pan itonpa tùnulunpaik pùla tùse. 43 “Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon Pharisee yamùk! Eke ton yapon pe ikussak iwakùli ton amyamlo wepili'nàtok itak tau. Molopai makitti tau yà'là kasa messatàu te i'chelok kon anama kon pe. 44 Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon! Ittutok ipàk pùn uluwaik, kappon yamùk usatok ipolo tùttuse pùla walainon amyamlo,” teppù ya. 45 Law pàk enupannan tonpa uya Jesus pàk, “Enupanài, wate auya yau, ina pàk nàlà euselupa nai'nùk àli pe!” teppù. 46 Jesus uya yeikuppù, “Àsà pe iwechi màlà àpona'nokon Law pàk Enupannan! Eme'nek pe kappon yamùk lotùmannan amyamlo yalà tok uya yentai, tùse eyemyatù kon yenkannan nùkkwà là pen amyamlo tok pùikattàse. 47 “Àsà pe man àpona'nokon! Uluwaik konekannan amyamlo Kaatù Maimu yenpoikannan, atamo kon yamùk nùwànàssan uluwachi pe. 48 Amyamloichi mùkyamlo atamo kon yamùk nùkupùppù wechi awakùli kon pe yekamannan. Masapùla Kaatù Maimu yenpoikannan wànàppù tok uya molopai tok uluwachi konekappù auya'nokon. 49 Sàlà wenai Kaatù uya ittutok tùuya yau, ‘Kaatù Maimu yenpoikannan yeunoko uya màlà molopai itekale yekamannan. Tok uya tok tonpa yamùk wànà màlà. Tok tonpassan talumattà tok uya màlà,’ tesak màlà. 50 Kappon yamùk sàlà yattaino kon talumattà màlà tamù'nawolon kon Kaatù Maimu yenpoikannan wànàppù wolù konekappù motapai wenai, 51 Abel wànàppù motapai Zachariah wànàppù motak. Mùkkàlà wànàppù màlà wàpùlemantok patassek molopai wakù kulu, esukenan patassek tawon yakletau. Ewaik, tekamayaik àpàkù'nokon kappon yamùk sàlà yattaino kon talumattà màlà, tamù'nawolon kon mùkyamlo wenai. 52 “Àsà pe man àpona'nokon, Law pàk enupannan! Ittutok kiyi mokkappù auya'nokon man. Amyamlo là wewomùppù pùla man molopai mùkyamlo tùwewonsan wakkàtùppù auya'nokon man,” teppù Jesus uya. 53 Jesus uya pata nànsak yau, Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk wessa'molùkappù italumattà pàk yà'làlà sa'man ton pàk yekamappopàtù tùuya'nokon winà. 54 Ya'chitok tùuya'nokon iwinà woton yepoloi'che tok wechi, yà'là kasa là ikasa pùla iichelupatok yau.
Ennakantok Winàpai We'nàtok Pe Ekamappontok
1 Ilinà kulu 1000 pe'ne kappon yamùk wepili'chak molopai tok uselemluku echipona tùse, Jesus uya wapiya tùnenupa ton pàk, “Elannek pe ettàk kon Pharisee yamùk so'liyi pàk, tok usennakatok pàk wate uya màlà,” teppù. 2 “Yà'làlà iwaputtàsak lùppù wapukka màlà molopai amak pe tùkussen ittu màlà. 3 Màlàpàk uchi yà'làlà pàk euselupappù ewalupàttau useta màlà weinai, molopai yà'làlà eusetaleupappù kappon pana yau tapùi iwakkàssak yakkosak tau, yekama màlà eke pe tapùi ipu poi,” teppù Jesus uya.
Usenalippantok Ipàk
4 “Utonpa yamùk, tekamayaik àpàkù'nokon, kesenalippatàu esak wànnan pàk, tùse màlà tùpo yà'làlà àsà ku'nài nan pen pàk. 5 Usenalippantok ipàk yekama uya sàlà àpàkù'nokon. Kaatù pàk esenalippatàk kon, wàn tùpo apok patassek yak enu'mantok tùuya yapàikketù yesak pàk. Ewaik, tekamayaik àpàkù'nokon, ipàk esenalippatàk kon! 6 “5 pan kon ken na' tolon yamùk lùkkwà tichilanmasan pen asa'lon pùlayatta pun yepek pe? Tùse tewinan nà puttàka'nùpù Kaatù uya tok kùlottau pen. 7 Appai kon pùpok là ittusak màlà tamù'nawàlà. Màlàpàk uchi kesenalippatàu, tukkan kon tolon yamùk lùkkwà yentai kulu nen ewechi kon màlà,” teppù Jesus uya.
Christ Pàk Wekkuli'mantok
8 “Tekamayaik àpàkù'nokon, ànù'là uponalok pe tùwechi yekamanàippù ayupo yekama màlà, màlà kasa lùppù Kàyik Mumu uya Kaatù inchelùyi yamùk yemlotopo. 9 Tùse ànù'là uponalok pe tùwechi yekamanàippù pen, yekama nàlà Kàyik Mumu uya pen màlà Kaatù inchelùyi yamùk yemlotopo. 10 “Ànù'là àli pe tùuselupasen Kàyik Mumu winàkàik wechi yau, ipàk usentuppan màlà. Tùse ànù'là àli pe tùuselupasen Wakù Akkwalù winàkàik tùwe'namaik pùla pàk usentuppan pen màlà. 11 “Tok uya enessak kon eyittuse'nokon wepili'nàtok itak tak, wapùla eke pata yesak yamùk yemlotopona, wapùla epotolù yamùk yemlotopona yau, kataimelunpatàu yà'là kasa là ewenai'nokon ewechi kon pàk, wapùla yà'là te là auya'nokon pàk. 12 Masapùla Wakù Akkwalù uya eyenupa kon màlà, màlà yattai yà'là tetok là auya'nokon ke,” teppù Jesus uya.
Tukkan Itemamin Pakko Kappon Pantomù
13 Kàyik uya tukkan kon kùlottapai Jesus pàk, “Enupanài, ului uya mamin ina kàipùnù nùnàmàppù pantaka toppe upokonpe yekamakà,” teppù. 14 Jesus uya yeikuppù, “Kàyik, ànùk uya ken ulepappù sà kasa messaik te toppe uya, wapùla mamin pantaka toppe uya amyamlo asa'lon kon yemyak?” tukaik. 15 Molopai iichelupappù, “Enpen ettàk kon molopai useka'nonkantok yà'là yamùk là i'che winàpai ettàk kon. Masapùla kappon wemattok màlà tukkan itesak pe iwettok pùkkù neken pen.” 16 Molopai Jesus uya sàlà panton yekamappù, “Mamin yesak kàyik wechippù umà yesak wakù pe kùyali yattanù'nài. 17 Tùusenumenka pàk iwechippù màlà, tiyiwalà ‘Tamù'nawolon uyeipa pilipù uya patassek pùla man te. Yà'là kupù uya sa' ko?’ tukaik. 18 ‘Sàlà kupù uya màlà. Kùyali pilittok uya itak yalakka uya màlà molopai eke ton peiwa yamùpàttoppe uya, màlà tak paali pilipù uya màlà molopai tamù'nawàlà tùulon kon nà wakù ton nonka uya,’ teppù ya. 19 ‘Molopai nen uchi upàk, tamù'nawolon wakù i'che ewettok yesak pe messaik tukke kili'chimo'chi. Wakù pe àlàkkakkà, ata'lettàkà, àwuku inchikà molopai atauchinpakà, te uya màlà,’ teppù ya. 20 Tùse Kaatù uya ipàk, ‘Pakko àmàlà! Sàlà yewalupàyi tau weli'nàtok uyàpù màlà àpona. Màlàyau ànùk uya ken sàlà yamùk ànkupùppù àponalok pe yanùmù?’ teppù. 21 “Tùse sàlà kasaichi Kaatù yenu yau itemamin pùla mùkyamlo mamin pili'chai'nannùk tùponalok kon pe wechi màlà,” teppù Jesus uya.
Kaatù Pàk Ailon Katàk Kon
22 Màlàyau Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Màlàpàk tekamayaik àpàkù'nokon, kataimelunpatàu ewemattok kon pàk, yà'làlà napù auya'nokon pàk, wapùla eyesak kon pàk, àpon kon i'che ewettok kon pàk. 23 Masapùla wema'nàtok màlà kùyali yentaino kulu, molopai esak màlà pon yentainoiwa. 24 Masa tolon yamùk yentàk kon, tùwàppànsan pen mùkyamlo wapùla kùyali pili'nài nan pen, kùyali nonkatok yak wapùla ipilittok itak pùnon. Kaatù mùkkàlà tok yewe'nài. Tolon yamùk yentaino kon nen amyamlo! 25 I'nai ken wemapù àklottau'nokon tachin peiwa tùutaimelunpa ipàk winà?26 Sàlà malalo'nan nùkkwà là kupùi'ma pùla, yà'là pe iwechi pàk tùulon kon pàk autaimelunpa kon màlà?” teppù Jesus uya. 27 “Masa yuk wùpùta yentàk kon. Tùwe'wotokomasan pen màlà wapùla kuyalikku konekannan nà pen. Tùse tekamayaik àpàkù'nokon Solomon tukkan nànen itemamin wepontàsak wakù pe sàlà yuk yùpùlù yamùk kasa pùla iwechi màlà. 28 Kaatù mùkkàlà wanak mainanpanài, wanak màlà sàlàpe nulà tùwessen molopai ipla tùwenasen ewanawà, tùpottàsen. Màlà yentai lùiwa ken na' uchi àpontà kon ya pen? Elekkwà pe kulu ailon tetok auya'nokon man! 29 “Molopai kesenumenkatàu, annapù kon woton molopai eninchi kon woton pùla iwechi yau, kataimelunpatàu ipàk. 30 Masapùla ailon Kaatù ittunnan pen mùkyamlo tàwàlàlà sàlà yamùk iwannan! Àkàipùnù kon sàlà yamùk i'che ewechi kon ittunài. 31 Tùse làkku tàwà Kaatù eyepulu kon pe nechii wapiya molopai sàlà yamùk i'che ewettok kon ke elepa kon ya màlà.”
Mamin Yamùk Epùn Pon
32 “Kesenalippatàu uchi uyùkùnnon nùkkwà! Masapùla Kaatù Àkàipùnù kon utauchinpasak man elepa kon pàk itepulu pe tùwettok ke. 33 Itesak pe ewettok kon ichilanmatàk kon, molopai entuppa'no kon yemyak pùlayatta itùtàk kon. Tùupoippàtasen pen àpùlayattayi kon yen ikonekatàk kon molopai emamin kon ikuttàk kon epùn po. Màlà motau iwu'matù pen màlà, masapùla amak là wewomù pen màlà, molopai ene yamùk lùkkwà uya là yanù pen. 34 Masapùla emamin kon yau nai'nùk yau nàlà eyewan kon wechi màlà,” teppù Jesus uya.
Enpen Tùwessan Apyoto Yamùk
35 “Iwepontàsak pe ettàk kon, iwekonekasak pe wotoko ponalok pe, molopai tàwà alanppuyi kon tùuyatù pàk nechii. 36 Apyoto yamùk tepulu kon wennappo wemali'man tùpo uta'lettàntok yapai màmu'nài nan kasa. Iyàssak yattai nen uchi manatta wànà yau, asse'ne tok uya yakkoka màlà iponalok pe. 37 Tùutauchinpasan mùkyamlo apyoto yamùk, tùuyàssak yau itepulu nepolo ton iipakasak pe. Ailon kulu sàlà, iwekoneka màlà molopai tok yeleutanùpù ya uta'lettàn yapon piyak, molopai tok yewetù ya màlà. 38 Tùutauchinpasan mùkyamlo itepulu nepolo ton iwekonekasak pe tachin pe tùpo là, anomlak wapùla ite'mappùtak là tùuyàssak yau. 39 Molopai sàlà mùttutàik! Amak uyàttok yattai ittu tùuya yau tapùi yesak uya, tùwùk ikkwàttoppe ya iwewontoppe ikupù pen màlà. 40 Molopai amyamlo nàlà, tùwekonekaik ettàk kon, masapùla Kàyik Mumu uyàpù màlà, yà'là yekkwa yattai là ittu auya'nokon pùla,” teppù Jesus uya.
Ailon Apyoto Wapùla Ailon Pen Apyoto
41 Peter uya yekamappoppù, “Itepulu, sàlà na' panton yekama auya màlà ina pàk, wapùla ka' tamù'nawolon kon pàk lù?” tukaik. 42 Itepulu uya yeikuppù, “Ànùk ken uchi mùkkàlà ailon molopai pukkek apyoto? Mùkkàlà Itepulu nùnonka tapùi yesak pe, tapyoto yamùk lepa toppe ya tok yeipa ke itùtok yattai. 43 Tùutauchinpasen mùkkàlà apyoto itepotolù wemei'chak nepolo tùwotokoyi kupù ya tùse! 44 Ailon kulu sàlà, itepulu uya mùkkàlà apyoto tùlù màlà tamù'nawolon temamin yennài pe. 45 Tùse yattai pùla apyoto uya tùyiwàlà wate, ‘Tachin pe Uyepulu uyàpù pùla man te,’ te ya, molopai tùulon kon apyoto yamùk ippoppàtù pàk iwessa'molùka, kàyik yamùk molopai nossan yamùk. Molopai tùuta'lettà pàk iwechi, tùwuku inchi pàk, molopai tùwetùmù pàk. 46 Mùkkàlà apyoto yepotolù wennappo màlà yà'là yekkwa yattai là enpen pùla tùse, ittu ya pùla. Itepulu uya yattàpàtù màlà echikili pe molopai ipatassek yak inonka ya ailon tawonnan pen pokonpe. 47 “Mùkkàlà apyoto tepulu wettok ikupù tùuya i'che ittunài tùse ikuttoppe tùuya iwekonekasak pen molopai i'che iwettok ku'nài pen, ippoppàtù màlà tukke itekkwa. 48 Tùse mùkkàlà ittunài pen, molopai yà'làlà ku'nài màlà wenai tùtalumattà toppe, ippoppàtù màlà tukke kulu pùla itekkwa. Kappon eke pe ilepasak lùppù, winàpai eke pe i'che we'nà màlà. Molopai eke peiwa ilepasak lùppù, winàpai eke peiwa nàlà yenna màlà.”
Echitonpa Pe We'nàtok Pen
49 “Uyàpùppù màlà non pottàse apok ke, molopai iyatù wepyattà pe kulu eppai man. 50 Wettalumattàtok molo man unpàlika, molopai utaimelunpayaik ipàk iwenukapù ponalà. 51 Echitonpa pe na' we'nàtok nessak uya non pona pe mùttuyatàu? Kane, tekamayaik àpàkù'nokon, echitonpa pe we'nàtok pen, tùse wepantapà'nàtok. 52 Sàlà motapai tapùi tawon kon, 5 pan kon tamù'nawàlà wepantaka màlà, àsolùwawon kon wechi màlà asa'lon kon winàkàik àsà pe, molopai asa'lon kon wechi màlà àsolùwawon kon winàkàik àsà pe. 53 Papai yamùk wechi màlà tùmu winàkàik àsà pe molopai imu wechi màlà tùkàipùnù winàkàik àsà pe, amai wechi màlà tùmle uli'chan winàkàik àsà pe molopai imle uli'chan wechi màlà tùsan winàkàik àsà pe. Ewoppù wechi màlà tùpasse winàkàik àsà pe, molopai ipasse wechi màlà tewoppù winàkàik àsà pe,” teppù Jesus uya.
Pata Weyu Ittutok
54 Jesus uya nàlà kappon yamùk pàk wateppù, “Katupluk uyàpù wei wewontok winàpai yene auya'nokon yau tewinanpa, ‘Konok uta pe man,’ tawonnan amyamlo molopai tùutasen. 55 Molopai south winàpai assetun utasse'nùmù yau, ‘A'nek pe iwechi pe man,’ tawonnan amyamlo, molopai a'nek pe tùwessen. 56 Tùusennakasan! Yà'là kasa là non molopai kak usentok yekamannan amyamlo. Yà'là pe ken uchi iwechi pàk yà'là te là sàlà pata weyu uya yekama auya'nokon pùla iwechi màlà?” teppù Jesus uya. 57 “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk eyiwalà'nokon iwalai ittu auya'nokon pùla iwechi màlà? 58 Eyeyaton uya àkottùmase ayalà ittuntok yak yau, ànùttu yawàlà ikonekakà ipokonpe eye'ma kon tau, ayalà ya ittunài yemlotopona tukaik, molopai a'chinài yemyak àtùlù ittunài uya molopai a'chinài uya àtùlù patiki'chi tak tukaik. 59 Tekamayaik àpàkù'nokon, ewepakka kon màlà motapai pen màlà tamù'nawolon ene'ma pe ikussak ye'ma auya'nokon ponalà,” teppù ya.
Elattàtàk Amakuyi Kon Winàpai
1 Màlà yattai tùulon kon kappon yamùk wechippù màlà molo, mùkyamlo uya Jesus pàk Galilee pon kon Pilate nùwànàssan Kaatù yemyak tùntùlù kon tùlù tok uya tùse, yekamappù. 2 Jesus uya tok yeikuppù, “Pùsamlo na' Galilee pon kon wechippù àli pe kulu imakuyippù pe tùulon kon Galilee pon kon yentai pe mùttuyatàu. Masapùla màlà kasa tok wettalumattàsak pàk? 3 Kane! Tekamayaik àpàkù'nokon. Amakuyi kon winàpai ewelattà kon pùla iwechi yau, màlà kasa nàlà aumatta kon màlà tamù'nawàlà,” teppù Jesus uya. 4 “Wapùla mùkyamlo 18 pan kon Siloam po kusan kawon tapùi, pata yentok ipoi wekkawai'masak tok pona nùwànàssan wechippù na' àli pe kulu tùulon kon kappon yamùk Jerusalem po tùwemassan yentai pe mùttuyatàu? 5 Kane! Tekamayaik àpàkù'nokon. Amakuyi kon winàpai ewelattà kon pùla iwechi yau, màlà kasa nàlà aumatta kon màlà tamù'nawàlà,” teppù Jesus uya.
Itepelu Pùn Fig Yek Pantomù
6 Màlàyau nen uchi Jesus uya sàlà panton yekamappù. “Kàyik tumà yau fig yek pànsak wechippù. Iitàppù màlà itepelu iwase tùse yepoloppù ya pen. 7 Màlàpàk tù'mà mainanpanài pàk, ‘Yenkà, àsolùwau kili'chimo'chi kaichalà uyàssak man sàlà yei yepelu yenei'che tùse yepolo uya pùn. Yattàkà! Yà'là pe ken iwechi pàk non yapulà pàk iwechi?’ teppù ya. 8 Tùse umà mainanpanài uya, ‘Tàwà nechii Uyepulu, tewin kili'chimo'chi lùppù neken nà, non yaka uya màlà iwoi molopai ipo'mayi tùlù uya màlà yak. 9 Molopai iwepetasak nùyàssai'nùk kili'chimo'chi yattai yau, wakù pe iwechi màlà, iwepetasak pùla iwechi yau, yattà làichi auya màlà,’ teppù ya,” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Iichei'mesak Nossan Ipittà
10 Jew yamùk wàlàkkattok yattai Jesus uya kappon yamùk yenupappù tewinan nà wepili'nàtok itak tau. 11 Nossan wechippù màlà molo, àli akkwalù nùtalumattàppù 18 pe kili'chimo'chi. Tàmui pe neken iwechippù iwettossalonokka pùla. 12 Yensak tùuya yau Jesus uya yekamappoppù, “Nossan, eye'netù yapai ewennasak man!” teppù ya. 13 Temyatù nonkappù ya ipona. Màlàyau asse'ne màlà yattai iwettossalonokkappù molopai Kaatù yapulàppù ya. 14 Wepili'nàtok itak yepulu we'naikasak wechippù màlà Jesus uya ipittàsak Jew yamùk wàlàkkattok yattai pàk. Màlàpàk kappon yamùk pàk, “6 pan màlà wei we'wotokoman weyu. Màlàpàk màittàik màlà yamùk wei yattai echipittàse tùse Jew yamùk wàlàkkattok yattai pùla!” teppù ya. 15 Itepulu uya yeikuppù, “Tùusennakasan amyamlo! Ànù'là ken na' àklottawon'nokon tùkùn paaka wapùla tonki yeukanài itùwùk tapai pen, molopai yenpakkanài pen na' iwoppase Jew wàlàkkattok yattai. 16 Talàichi man Abraham pa lùppù Settan na'chippù lùppù 18 pe kili'chimo'chi. Imokka pen ken na' uchi màlà ya'chitok yapai Jew yamùk wàlàkkattok yattai?” tukaik. 17 Yeittok ya uya tamù'nawàlà iteyaton non kuli'mappù tamù'nawolon kon kappon yamùk utauchinpa wakù ton Jesus nùkupùppù pàk tùse.
Mustard Yenappà Pantomù
18 Jesus uya wateppù, “Yà'là yekkwa ken màlà Kaatù wettok itepulu pe? Yà'là kasa iwechi màlà te uya ken? 19 Mustard yenappà kasa iwechi màlà, kàyik nalàppù molopai inpàmàppù tù'mà yau kasa. Ipànsak wattappù molopai yei pe iwenappù molopai tolon yamùk uya tùpon kon kapùppù ipanta yamùk po,” teppù ya.
Apuluwetanù'nài Pantomù
20 Molopai tu'ma Jesus uya tok yekamappoppù, “Yà'là yekkwa màlà Kaatù wettok itepulu pe, te uya ken? 21 Yapuluwetanù'nài nossan nùtùlù pùlomù yak molopai yoi'ma ya tàwà tamù'nawàlà iwapuluweta ponalà. Màlà kasa iwechi màlà,” teppù ya.
Ettakkù Manatta
22 Màlàyau Jesus utàppù màlà eke ton molopai echikili ton pata yamùk yawàlà, kappon yamùk yenupa pe molopai Jerusalem pona tùutà pe. 23 Kappon uya yekamappoppù, “Itepulu, tukkan kon kulu pen ken na' wepùikattàsak wechi?” tukaik. Jesus uya tok yeikuppù. 24 “Ànùttu kon kulu ikuttàk kon ettakkù manatta yai ewewomù kon pa. Masapùla tukkan kon kappon yamùk wechi màlà tùwewomùi'che'nokon tùse tok wewomù pen màlà, ukayaik àpàkù'nokon. 25 “Tapùi yesak we'wuluuka màlà manatta yakkose. Màlà yattai polopo satik pe ewechi kon màlàyau manatta wànà auya'nokon. ‘Manatta yakkokakà ina wewontoppe, ina yepulu,’ te auya'nokon. “Màlàyau eyeiku kon ya màlà ‘I'nailàpai là àuyàssak kon ittu uya pùla man!’ tukaik. 26 “Màlàyau ‘Ina uta'lettàppù kutà molopai tùwuku kon inchippù ina uya àpokonpe. Molopai kappon yamùk yenupappù auya ayupo asantawàlà,’ tukaik yeiku auya'nokon. 27 ‘Eyittu kon uya pùla man. I'nailàpai là àuyàssak kon ittu uya pùla man, itàtàk kon uwinàpai tamù'nawàlà amyamlo àli ku'nài nan!’ tukaik tu'ma yeiku ya màlà. 28 “Molo nen uchi kalannà màlà molopai à kàlàlàikka, Abraham, Isaac, Jacob molopai tamù'nawolon kon Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan yene auya'nokon Kaatù wettok itepulu pe yattai yau, polopo nen uchi eyenu'masak kon tùse. 29 Kappon yamùk uyàpù màlà wei wepakkatok molopai wei wewontok winàpai, molopai north molopai south winàpai. Molopai tok weleuta màlà kùyali yapon piyau, itepulu pe Kaatù wettok patassek yau. 30 Màlà yattai nen uchi àkàmlàk nai'nannùk wechi màlà wapiya. Molopai wapiya nai'nannùk wechi màlà àkàmlàk,” teppù ya.
Jerusalem Pùnùnmatok Jesus uya
31 Màlà yattai Pharisee yamùk tonpa yamùk uyàpùppù màlà Jesus piyak. Molopai Jesus pàk, “Sàlà motapai itàkà tùulon yailà masapùla Herod àwàpai man,” teppù tok uya. 32 Jesus uya tok yeikuppù “Itàkàichi mùkkàlà maikan pàk, ‘Àli akkwalù yamùk yenpakka uya sàlà molopai kappon yamùk ipittà uya sàlàpe molopai ewanawà. Molopai icholùwano wei yattai uwotokoyi yenuka'nùppù uya màlà nùkapàssan katantàk,’ teppù ya. 33 Tùse utà sàlà uye'matawà sàlàpe, ewanawà molopai màlà yewanawà. Masapùla Kaatù Maimu yenpoikanài welikù Jerusalem po pùla pen màlà,” teppù ya. 34 “Jerusalem, Jerusalem! Kaatù Maimu yenpoikannan wànnan amyamlo molopai tekale yekamase Kaatù neunokossan wànnan amyamlo tàk ke. Yà'là kaichalà ken itekkwa kappon yamùk ayawon kon pilipùi'che wechippù, kali'cho uya tùmunkà yamùk pilipù tapàli yokkoik kasa, tùse unulunpappù auya'nokon. 35 Sàlàpe nen uchi apatassek kon nonka uya màlà tamù'nawàlà. Uyene auya'nokon pen nen uchi màlà, ‘Mùkkàlà tùuyàssen Itepulu yesek yau yapulàtàk,’” teppù Jesus uya.
Jesus Uya E'nek Kàyik Ipittà
1 Tewin nà Jew yamùk wàlàkkattok yattai Jesus utàppù màlà ata'lettàse eke ton tonpa Pharisee yùwùk tak. Molopai kappon yamùk wechippù itenupàkà kulu. 2 Kàyik iwaupàssak i'chi yamùk molopai itemekun yamùk tawon wechippù Jesus yemlotopo, 3 Jesus uya Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk tawonnan yekamappoppù, “Law maimu yawàlà na' kappon ipittà Wàlàkka'nàtok yattai wechi màlà, wapùla kane?” tukaik. 4 Tùse eppana tok iwechippù. Jesus uya kàyik ya'chippù. Ipittàppù ya molopai yeunokoppù ya. 5 Màlàyau tok pàk wateppù ya, “Tùmuwapùla tùkùn paaka wepukasak i'nawon non yakasak yak Jew yamùk wàlàkkattok yattai yau, ànù'là uya na' imokka pen eppaino màlà yattai asse'ne?” teppù ya. 6 Tùse tok uya yeiku pùla iwechippù màlà. 7 Jesus uya ikà'masak kon uya wakù kulu patassek yanùmù uta'lettàntok yau yeneppù. Màlàpàk sàlà panton yekamappù ya tok pàk. 8 “Ànù'là uya àkà'masak kon wemali'mansak uta'lettàtok yak yau, namantok patassek yak keleutatàu. Yattai pùla nen tùulon kappon eyentainoiwa kà'masak wechi. 9 Màlàyau àkà'manàippù'nokon uyàpù nen uchi molopai, ‘Tàwà pùsàlà sàlà patassek yanùmùi,’ te ya àpàkù'nokon. Màlàyau nen uchi ewekkuli'ma kon, wakù kulu pen nen uchi patassek yak eweleuta kon. 10 Tùse làkku àkà'masak kon yau, mùtàtàik molopai meleutatàik wakù kulu pen patassek yak, àkà'manàippù'nokon uyàttoppe apyakù'nokon. ‘Utonpa, sà motak lùiwa àikkà,’ te toppe ya. Sàlà uya anamatok nepù màlà tamù'nawolon kon ikà'masak kon yemlotopo. 11 Masapùla ànù'là eke pe tùwekkussen ma màlà àssà'mùla, molopai ànù'là àssà'mùla tùwessen ma màlà eke pe,” teppù Jesus uya. 12 Molopai Jesus uya tùkà'manàippù uta'lettàntok yak pàk, “Uta'lettàntok koneka auya yau, ewechiyakonnon kùkkà'mai, wapùla ayakonnon, wapùla àtonpa yamùk, wapùla tukkan nà itemamin ayakontalù kon, masapùla nen tok uya àkà'ma tu'ma màlà molopai eye'makassak pe iwechi màlà. 13 Uta'lettàntok konekasak auya yau, entuppa'no kon mùkà'maik, sesen pan kon, tùusasan pen molopai enpùnon. 14 Molopai àpùlema kon màlà, masapùla tok uya eye'ma yentai iwechi màlà. Eye'ma nen uchi màlà Kaatù uya, wakù ton kappon yamùk iweli'chak kon wuluukasak yau,” teppù Jesus uya.
Eke Uta'lettàntok Pantomù
15 Kappon yamùk chichiu pe tùwessan uta'lettàntok yapon piyau tonpa uya sàlà yetappù molopai Jesus pàk, “Tùutauchinpasen mùkkàlà uta'lettàntok yapon piyau chichiu pe tùwechi woton Kaatù wettok itepulu pe patassek yau!” teppù. 16 Jesus uya ipàk wateppù, “Molo kàyik wechippù. Eke pe uta'lettàntok konekasak ya. Màlà yak tukkan kon kappon yamùk kà'mappù ya. 17 Màlà uta'lettàntok yattai tapyoto yamùk yeunokoppù ya tùnkà'massan pàk, ‘Àittàk kon uchi tamù'nawolon wekonekasak man!’ kase. 18 Tùse tok wessa'molùkappù tùutàtok kon pe pùla tùku'nài'nokon yekama pàk, esse'mappù pàk. Wapiyalok uya, ‘Umà ye'masak uya man molopai utà kulu màlà yense, màlàpàk tàwà là umàmuttak,’ teppù. 19 Tùulon uya, ‘10 pe paaka yamùk ye'masak uya man, molopai tok ittuse utà sàlà, màlàpàk tàwà là umàmuttak,’ teppù. 20 Tùulon uya nàlà, ‘Wemali'masak man sàlàpe kulu màlàpàk uyàpù pùla man,’ teppù. 21 Apyoto wennappoppù molopai tamù'nawàlà sàlà yamùk yekamappù ya tepulu pàk. Màlàyau tapùi yesak we'naikasak kulu wechippù. Molopai tapyoto pàk, ‘Asse'ne itàkà, sàlà pata yawàlà eke ton asantak molopai tapùi yapowino'nan molopai tapùi yakletawo'nan asanta yamùk lùkkà tawà. Entuppa'no kon inetta, sesen pan kon, enpùnon molopai tùusasan pen nà,’ teppù ya. 22 Màlàyau apyoto uya, ‘Euselupatok kussak là man, Uyepulu, tùse patassek lùppù molo man,’ teppù. 23 Màlàpàk itepulu uya tapyoto pàk, ‘Itàkà, Pata ye'ma yamùk eke ton tawàlà, molopai echikili ton àlitta kùlottawolon asanta tawàlà molopai tok meka'nokaik tok wewontoppe uyùwùk tanùkkase. 24 Tekamayaik àpàkù'nokon ànùkyan nà ikà'masak kon tùse iyàssak kon pen uya uyeipa yonpa pen màlà,’ teppù,” tukaik.
Jesus Nenupa Pe We'nà Nùkupù
25 Tukke kulu kappon yamùk utàppù màlà Jesus ya'là, iwelattàppù tok winàkàik molopai tok pàk wateppù ya. 26 “Ànù'là wechi unenupa pe pen màlà, tùkàipùnù, tùsan, tùnoppù, tùmunkà yamùk, takonnon, tùpachi ton molopai tùwemapù yeselu pùnùnmai'ma, u'nùnma tùuya yentai. 27 Ànù'là tùpulusukù yanài pen molopai uya'là tùuyàssen pen wechi màlà unenupa pe pùla. 28 “Yattai pùla tewinan nà àklottawon kon wekkupù kusan kawon tapùi, pata yentok ipoi yamù pàk yau, iweleuta màlà wapiya, yà'là kaichalà là pùlayatta i'che iwechi ittuse, màlà yenuka'nù'nài yek pe là iwechi yense. 29 Màlà kupù ya pùla iwessak yau, yenuka'nùppù ya pen màlà, yamùtok ipo kukkassak ya lànen tùse. Molopai tamù'nawolon kon iwekkussak lùppù yennài nan nùssan wàklà màlà ipàk. 30 ‘Pùsàlà kusan tapùi yamù pàk nepyattàtai, tùse yenuka'nùpù ya pùla man,’ te tok uya màlà. 31 “Yattai pùla Kin utà epanta'mase eppai man tùulon kin pokonpe. Iweleuta màlà wapiya esenumenkase, 10,000 pan kon tùnalà ton wechi meluntà pe là ittuse. 20,000 pan kon pokonpe tekalepàk nùyàssai'nùk tùulon kin yenpatak tùutà toppe. 32 Meluntà pe pùla tùwechi yau, tùmaimu yekamannan yeunoko ya màlà tùulon kin wakkàsse, mei lùppù iwechi tùse echitonpa pe we'nàtok yennase ipàk. 33 Màlà kasa làma ànù'là tamù'nawolon itesak pe tùwettok nonkasak ya pùla nai'nùk wechi unenupa pe pen màlà,” teppù Jesus uya.
Wakù Pen Pan
34 “Pan màlà wakù. Tùse ine'nek pe pùla iwenasak yau, yà'là kasa là ine'nek pe tu'ma imatok pùla iwechi màlà. 35 Wakù pe là non pona iwechi pen màlà, wapùla non po'mayi pe là wakù pe iwechi pen, tenu'masen màlà. Yetatàk kon tùpana ke ewechi kon yau!” teppù Jesus uya.
Iitassak Kaalinilu
1 Tewin nà wei yattai tukkan kon pùlayatta pili'nài nan molopai àli ku'nài nan uselemlukuppù màlà Jesus uselupa yetase. 2 Pharisee yamùk molopai Law pàk enupannan tawonnan wessa'molùkappù màlà tùusàulàma kon pàk, “Pùsàlà mùkkàlà kàyik àli ku'nài nan yanùnnài molopai tùuta'lettàsen tok pokonpe!” tukaik. 3 Màlàpàk Jesus uya sàlà panton yekamappù màlà tok pàk. 4 “Yattai pùla tukke 100 pe kaalinilu yamùk yesak pe àtonpa kon wechi. Molopai tewin nà tok tonpa utassak yau, yà'là ku'nài ken mùkkàlà? 99 pan kon nànnài ku lola wanak yau molopai tùutàsen iitassak lùppù kaalinilu iwase yepolo tùuya ponalà. 5 Yeposak tùuya yau, tùutauchinpasen mùkkàlà màlà yattai kaalinilu nonkanài tùmota pona. 6 Yemeikkanài mùkkàlà ipatassek yak, molopai tùwechiyakonnon molopai takontalù yamùk kà'manài mùkkàlà. ‘Atauchinpatàk kon upokonpe, masapùla uyùkùn iitassak lùppù kaalinilu yeposak uya man!’ tawon tok pàk. 7 Màlà kasa làma eke pe utauchinpantok wechi màlà Epùn po, tewin nà tùmakuyi yawon welattàsak tùmakuyi winàpai yau, 99 pan kon ikasa kulu tùwessan kappon yamùk pàk utauchinpan yentai, tukaik tekamayaik àpàkù'nokon,” teppù Jesus uya.
Yenu'masak Lùppù Pùlayatta Pun
8 “Wapùla yattai pùla nossan wechi là 10 pe chilùpa pun yamùk yesak pe. Molopai tewin nà yenu'masak tùuya yau, yà'là ku'nài ken mùkkàlà? Tùlanppuyi pottànài kutà, tùwùk yakolokanài là, molopai wakù pe iwanài yepolo tùuya ponalà. 9 Yeposak tùuya yau, tùwechiyakonnon molopai takontalù yamùk kà'manài mùkkàlà, ‘Atauchinpatàk kon upokonpe, masapùla pùlayatta pun unenu'mappù lùppù yeposak uya man!’ tawon mùkkàlà tok pàk. 10 Màlà kasa làma inchelù yamùk mùkyamlo tùutauchinpasan tewinan nà tùmakuyi yawon kappon welattàsak tùmakuyi winàpai yau,” teppù Jesus uya.
Iwe'la'chimasak Lùppù Umoine Pantomù
11 Jesus uya, “Kàyik wechippù màlà asa'lon kon walawoti'chi imunkà. 12 Imu yakon uya tùkàipùnù pàk, ‘Ukàipùnù, uponalok uchi mamin ke kùlepakà,’ teppù. Màlàpàk tok kàipùnù uya mamin pantakappù tok yemyak. 13 Tukke kulu wei tùpo pùla imu yakon uya tamù'nawàlà tùponalok pilipùppù molopai iitàppù meyon pata yak, molo tùpùlayattayi yu'makkappù ya àli pe tùwemapù yau. 14 Tamù'nawàlà itesak pe tùwettok yu'makka ya tùpo eke pe iwan wechippù màlà pata yawàlà. Molopai iwà'nànsak wechippù màlà yà'làlà pùla. 15 Màlà yattai iitàppù màlà e'wotokomase pata yawon kon tonpa piyak, mùkkàlà uya yeunokoppù tù'mà yak tùkùnnon puuluku yamùk mainanpa toppe ya. 16 Ata'lettàpai iwechippù màlà kumata pippà puuluku yamùk nùnapù pàk. Molopai ànù'là uya ilepappù pen iteipa ke. 17 Màlàyau wakù pe iichenumenkatok uya yepoloppù, ‘Tamù'nawolon kon nà ukàipùnù ponalok pe tùwe'wotokomasan wechi eke pe iteipa tok uya inapù yentai tùse iwan pàk talà weli'chaik te,’ teppù ya. 18 ‘Wessalattà màlà molopai utà ukàipùnù piyak molopai wate uya ipàk, “Ukàipùnù, wemakuimasak man epùn winàkàik molopai ewinàkàik. 19 Àmu pe làma yesatù yeselùkek pùla wessaik tùse àponalok pe tùwe'wotokomasan tonpa pe kùmakà te uya,” teppù ya.’ 20 Màlàyau iwe'wuluukappù molopai iitàppù tùkàipùnù piyak. “Mei lùppù iwechi tùse ikàipùnù uya yeneppù. Iichentuppappù màlà ipàk molopai aitun pe yepose iitàppù. Temekun tùlùppù ya i'mù woi molopai kismappù ya. 21 Màlàyau imu uya wateppù ipàk ‘Ukàipùnù, wemakuimasak man epùn winàkàik molopai ewinàkàik. Màlàpàk àmu pe làma yesatù yeselùkek pùla wessaik,’ teppù umoine uya. 22 Tùse ikàipùnù uya tapyoto yamùk pàk, ‘Asse'ne, wakù kulu pon inettàk kon molopai ipontàtàk kon. Lin itùtàk kon itemyatù pàk molopai sappattu itùtàk kon itta pàk,’ teppù. 23 ‘Molopai kaiwan kulu paaka mule inettàk kon molopai iwàtàk kon. Uta'lettànpai'nokon man molopai utauchinpanpai'nokon. 24 Masapùla pùsàlà umu weli'chak wechippù màlà, tùse nen uchi sàlàpe pàli'yau man. Iitassak wechippù màlà tùse iwesseposak man!’ teppù ikàipùnù uya. Màlàyau nen uchi tok wessa'molùkappù màlà tùuta'lettà kon pàk. 25 “Màlà yattai wapiyalok imu wechippù màlà umà yau. Iyàpùppù molopai mei pùla tùwenasak tapùi piyak yau, wai tàwù molopai manùnnà yetappù ya màlà. 26 Apyoto tonpa kà'mappù ya màlà molopai yekamappoppù ya, ‘Yà'là ken mùkussatàu molo?’ tukaik. 27 ‘Ayakon wemei'chak man molopai àkàipùnù uya kaiwan kulu paaka mule wàsak man, masapùla pàli'yau molopai e'nek pe là pùla iwennapposak pàk,’ tukaik apyoto uya yeikuppù. 28 Wapiyalok imu we'naikasak wechippù màlà. Màlàyau iwewomùppù pen. Màlàpàk ikàipùnù wepakkappù molopai ipawanattàppù ya iwewontoppe. 29 ‘Masa yenkà, tàwàlàlà tukke kili'chimo'chi we'wotokomasak man àponalok pe apyoto kasa, molopai tewin itekkwa là amaimu yawàlà pùla wessak pùla man. Tùse kaapala mule ke lùkkwà là ulepasak auya pùla man utonpa yamùk pokonpe uta'lettà toppe,’ tukaik tùkàipùnù maimu yeikuppù ya. 30 ‘Tùse pùsàlà àmu uya eyemamin mattanùpùppù man kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasan nossan yamùk pona, molopai lù'nen uchi iwennapposak yau, kaiwan kulu paaka mule wàsak auya iponalok pe!’ teppù ya. 31 ‘Umu, upyawon àmàlà tàwàlàlà molopai tamù'nawolon itesak pe wettok màlà àponalok. 32 Tùse ikasa uta'lettàn wechi màlà molopai utauchinpan wechi. Masapùla ayakon weli'chak wechippù màlà, tùse nen uchi sàlàpe pàli'yau man. Iitassak wechippù màlà tùse sàlàpe iwesseposak man,’ teppù ya,” teppù Jesus uya.
Pukkek Pùlayatta Mainanpanài
1 Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Mamin yesak kàyik wechippù màlà molo tùpùlayattayi mainanpanài kenan. Molopai màlà ipùlayattayi mainanpanài uya imainanpa pùla iwechi yekamappù ipàk. 2 Ikà'mappù mamin yesak uya. Molopai ipàk, ‘Yà'là yekkwa sàlà tetayai'nùk àpàk? Tamù'nawàlà uyemamin mainanpa auya kaletayi itùkà upyak. Sàlà yentak uyemamin mainanpanài pe ewettu'ma pen màlà,’ teppù ya. 3 ‘Uyepulu wekkussak uwotokoyi yapai unonka pàk man te,’ teppù ya tiyiwalà. ‘Yà'là kasa lànan wettoppe. Meluntà pe pùla tàwà wechi tùse non yaka toppe uya molopai wekkuli'mayaik enkui pe eppai pùla lù,’ teppù ya. 4 ‘Tùttupàssaik unkupù woton! Uwotokoyi pùla iwechi yau, tùwechiyakonnon ke wechi màlà molopai tok uya uyewonùppù tùwùk kon tak,’ teppù ya. 5 Màlàpàk tamù'nawolon kon tepulu ye'mannan nùssan pen kappon yamùk kà'mappù ya. Wapiyalok yekamappoppù ya, ‘Yà'là kaichalà ken uyepulu ye'mappù auya pùla nai?’ tukaik. 6 ‘Tukke 100 pe ittutok yai kaiwan palu yanùmùppù uya,’ teppù ya. “‘Sàlàichi màlà ayatuwanchiyi ye'mappù auya pùla nai'nùk uyepulu piyak, eleutakà molopai 50 pe imenukakà,’ teppù ya. 7 “Tùulon pàk, ‘Àmàlà nen, yà'là kaichalà ye'mappù auya pùla nai?’ teppù ya. ‘100 pe ittutok yai paali,’ teppù mùkkàlà uya. “‘Sàlà yenkà ye'mappù auya pùla teppù itepulu uya ipàk, 80 pe imenukakà,’ teppù ya. 8 “Ailon pen pùlayatta mainanpanài yepulu uya yapulàppù màlà tùponalok pe ittunài pe iwessak pàk. Kappon yamùk sàlà non pon kon mùkyamlo tùponalok kon pe tùnùttu kon ku'nài nan tùtonpa kon pokonpe, akkwa yawon kon kappon yamùk yentai,” teppù Jesus uya. 9 Jesus uya wateppù, “Màlàpàk tekamayaik àpàkù'nokon, sàlà wolù yawon mamin yapulàtàk kon ewechiyakon yepolo pa, iwu'massak yau tok uya ayanùntoppe tàwàlàlà tùwemassen pata yak. 10 Ànù'là ailon pe tùwessen malalon yau wechi màlà ailon pe eke ton yau. Ànù'là ailon pe pùla tùwessen malalon yau wechi màlà ailon pe pùla eke ton yau. 11 Ailon pe pùla ewessak talonnà mamin mainanpa pàk yau, yà'là kasa nen ken uchi enpen we'nà àpàk ailon mamin mainanpa pa? 12 Molopai ailon pe pùla ewessak tùulon ponalok pàk yau, ànùk uya ken elepa àponalok ke? 13 “Ànù'là pùla iwechi màlà tùwe'wotokomasen asa'lon kon itepulu yamùk ponalok pe. Tewinan yeya'noma ya màlà molopai tùulon kupù ya tù'nùn pe. Ailon pe iwechi màlà tewinan pàk molopai tùulon i'che pùla iwechi. Asaklàma Kaatù molopai pùlayatta tawon ponalok pe ewe'wotokoma pen màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Uselupatok Tonpa Yamùk
14 Pharisee yamùk uya sàlà yamùk yetappù màlà molopai tok wàklàppù Jesus pàk italumattà pe, masapùla tùwakùli kon pe pùlayatta ku'nài nan pe tùwechi kon pàk. 15 Jesus uya tok pàk, “Amyamlo mùkyamlo ikasa tùwekkussan kappon yamùk yenu yau, tùse Kaatù mùkkàlà eyewan kon ittunài. Masapùla wakù pe kulu kappon nùttu màlà àli Kaatù yewanma. 16 “Law molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùmenukappù lùssan wechippù màlà tekamasen pe John Enpataukanài wessepolo ponalà. Màlà motapai nen uchi wakù itekale Kaatù wettok itepulu pe yekama man, molopai tamù'nawolon kon màlà yak ewonpai man tùuseka'nonkaik. 17 Tùse sa'man pe pùla lùiwa màlà kak molopai non tawon waliwomù, malalon nà imenukasak lùppù Law yau pùla iwena yentai lùiwa. 18 “Kappon uya tùnmali'mappù tùnonkaik tùulon mali'masak yau iwemakuimasak pe iwechi màlà, molopai kappon uya inonkasak lùppù mali'masak yau iwemakuimasak pe iwechi màlà,” teppù.
Mamin Yesak Kàyik Molopai Lazarus
19 “Molo iwechippù mamin yesak kàyik tùwepontàsen linen molopai epekkek pon yak, molopai wakù pe kulu tùwemassen wei kaichalà. 20 Mamin yesak mùlatta po sa'ne màlà enkui kàyik Lazarus itesek, sukkwetùppan ipolo wechippù. 21 Kùyali punuppù mamin yesak yeipa yapon poi tùwessolokasen annappai tùwechi pàk. A'a yamùk là uyàpùppù màlà ichukkwetù yamikkase. 22 “Entuppa'no kàyik welikùppù màlà molopai inchelù yamùk uya yalàppù Abraham piyak. Mamin yesak welikùppù nàlà màlà molopai iwu'nattàppù. 23 Apok patassek yau tùwettalumattài'ma tenu tùlùppù ya kakàik molopai Abraham yeneppù ya mei Lazarus nen uchi ipyau. 24 Màlàpàk iwentaimeppù, ‘Ukàipùnù Abraham! Esentuppakà tàwà upàk molopai Lazarus yeunokkà temyatù putu ki'che tuna kak molopai uyani pùnàppanka toppe ya, masapùla e'nek pe kulu uyassaik sàlà apok yau!’ tukaik. 25 “Tùse Abraham uya, ‘Umu, masa ittukà, ewemapù yau wakù ton yepoloppù auya, Lazarus uya àli ton yepolo tùse. Tùse nen uchi sàlàpe iichipittàsak man talà, e'nek pe ewechi tùse. 26 Màlà neken pe pùla eke i'nawon molo man kùyakletau, mùkyamlo sàlà motapai àwuklàppaino kon apyak uya ikupù pen, wapùla ànù'là uklàtù ina piyak, yau messai'nùk yapai pen nàlà,’ teppù. 27 “Mamin yesak lùppù uya, ‘Ukàipùnù, apawanattàyan iulà, Lazarus yeunokkà ukàipùnù yùwùk tak. 28 Mùyak etoikenan kon uyakonnon molo man. Tàwà nùtài tok yelupase tok uyàpù sàlà wettalumattàn patassek yak tukaik,’ teppù. 29 “Abraham uya, ‘Ayakonnon Moses kaletayi yesak pe man molopai Kaatù Maimu yenpoikannan tu'ma molo man tok panamannan pe. Tàwàichi mùkyamlo uya telupa kon yetai tok,’ teppù. 30 “Yeikuppù ya, ‘Kane! Papai Abraham! Iweli'chak lùppù làkku nen we'wuluukasak utàsak tok piyak yau tok welattà tùmakuyi kon winàpai,’ tukaik. 31 “Tùse Abraham uya ‘Moses molopai Kaatù Maimu yenpoikannan yeta tùuya'nokon pùla iwechi yau, ànù'là we'wuluukasak lànen tùwelikù tùpo tùse tùmakuyi kon winàpai tok welattà pen màlà,’ teppù ipàk,” teppù Jesus uya tok pàk.
Makui
1 Jesus uya tùnenupa ton pàk wateppù “Yà'là yamùk là kappon yamùk ku'nài makui yak tok utà toppe wekkuppù pe man. Tùse àsà pe kulu iwechi màlà iwekkuttoppe iku'nài pona! 2 Wakù peiwa nen iwechi màlà, eke tàk eppanài yaulonsak i'mù pàk molopai yenu'masak palau kak yau, pùsamlo echikili ton nùkkwà wettoppe àli pe tok kupù ya tukaik. 3 Màlàpàk esentàk kon!“Àtonpa kon wemakuima yau mekamappotàik molopai tùmakuyi winàpai iwelattà yau mesentuppatàik ipàk. 4 Iwemakuimasak ewinàkàik 7 pe itekkwa tewin wei yau yattai molopai màlà yattai'ne iyàppàtù apyak ‘Usewankono'mayaik,’ kase yau, ipàk mesentuppatàik,” teppù ya.
Ailon Tetok
5 Yeunossak kon uya Itepulu pàk “Ailon tetok ina uya yeka'nùkkà,” teppù. 6 Itepulu uya yeikuppù “Ailon tetok auya'nokon wechi elekkwà mustard yenappà kaichalà yau sàlà, eke yei pàk, ‘Ekalakakà akala pokonpe molopai àppànkà palau kak!’ te auya'nokon sàlà eppaino molopai amaimu kon yawàlà iwechi,” tukaik yeikuppù ya.
Apyoto Wotokoyi
7 “Tewinan nà àtonpa kon wechi tapyoto ke umà yakanài pe wapùla kaalinilu yamùk mainanpanài pe là. Umà yapai ken na' iyàssak yau ‘Asse'neiwa àikkà molopai ata'lettàkà,’ tawonnan amyamlo? Kanekku! 8 Tùse ‘Uyeipa ikonekakà molopai ekonekakà inepù pa, umàmukupa uta'lettà tùse molopai uwuku inchi uya tùse. Màlà tùpo lànen uchi auta'lettà màlà molopai àwuku inchi auya,’ tawonnan amyamlo ipàk. 9 Apyoto sa' mùkkàlà tenki tetok ipàk pen mayin yawàlà lànen iwechi tùse, ewaik na'? 10 Màlà kasa làmaichi ewechi kon nai'nùk, tamù'nawàlà yekamasak lùppù ànkupù kon pe kussak auya'nokon yau, ‘Wakù apyoto yek ton pen nen ina, tùnkupù kon neken nen kussak ina uya sàlà,’ te màlà auya'nokon,” teppù Jesus uya.
Àsà Kulu Pippà Yepalan Pokon Kon Ipittà
11 Jerusalem pona tùutà pe Jesus utàppù màlà Samaria molopai Galilee tawon yakletawà. 12 Tùulon pata yak tùutà pe iitàppù màlà, màlà yattai 10 pan kon àsà kulu pippà yepalan pokon kon uya yepoloppù. Mei tok wechippù màlà satik pe. 13 Molopai tok wentaimeppù màlà “Jesus, Itepulu! Ina pàk esentuppakà!” tukaik. 14 Jesus uya tok yeneppù màlà molopai tok pàk “Itàtàk kon paatele uya eyentok kon pe,” teppù. Tok utà tùse tok uchipittàppù màlà wakù pe. 15 Tok tonpa wennappoppù Kaatù yapulà pe eke pe tùwentaimepàsse tiuchipittàsak yene tùuya pàk. 16 Iwettolùpattàppù màlà non pona Jesus pùta piyak, tenki tei'ma. Samaria pon pe iwechippù màlà. 17 Jesus uselupappù “10 pan kon ku kàyik yamùk nichipittài? I'nai ken mùkyamlo 9 pan kon? 18 Yà'là pe ken uchi iwechi pàk pùsàlà neken nà kaklan nennappoi tenki kase Kaatù pàk?” tukaik. 19 Molopai Jesus uya ipàk “E'wuluukakà molopai itàkà. Ailon tetok auya uya pàli'yau amasak màlà,” teppù.
Kaatù Wettok Itepulu Pe Uyàttok
20 Pharisee yamùk tonpa uya tekamapposak yà'là yattai là Kaatù wettok Itepulu pe uyàpù pàk yau. Jesus uya yeikuppù “Kaatù wettok itepulu pe màlà tùusense là tùuyàssen pen. 21 Ànù'là uya ‘Sàlà yenkà,’ wapùla ‘Màlà yenkà,’ te pùla iwechi màlà. Masapùla Kaatù wettok itepulu pe màlà ayau'nokon tùwessen,” tukaik. 22 Màlàyau tùnenupa ton pàk “Wei uyàpù màlà Kàyik Mumu enenpai ewettok kon yattai, tùse yene auya'nokon pen màlà. 23 Molo tok wechi màlà ‘Mailà man,’ wapùla ‘Sailà man,’ tawonnan. Tùse yense kùtàtàu. Tok ya'là kùtàtàu! 24 Pata wekamlippù uya pata yakkwaka sàlà motapai ilatoi pona kasa Kàyik Mumu wechi màlà tùweyu yattai. 25 Tùse wapiya iwettalumattà màlà molopai sàlàpalok kon kappon yamùk uya inulunpa màlà. 26 Noah yattai iwechippù kasa làma iwechi màlà Kàyik Mumu weyu yattai. 27 Kappon yamùk wechippù màlà tùuta'lettà kon pàk. Molopai tùwuku kon inchi pàk, kàyik yamùk molopai nossan yamùk wechippù tùwemali'mapàtù kon pàk. Noah wenuku tùkanwa yak ponalà, molopai tuna'ma uyàpùppù màlà. Tok yeulankappù ya tamù'nawàlà. 28 Màlà kasa làma iwechippù Lot yattai. Kappon yamùk wechippù màlà tùuta'lettà kon pàk molopai tùwuku kon inchi pàk, yà'làlà ye'mapàtù pàk molopai yà'làlà chilanma pàk, tùwàppàmà kon pàk molopai tapùi yamùpàtù pàk. 29 Tùse Lot uya Sodom nànsak yau màlà wei yattai apok molopai kulupala kasa tùkà'nùnsen uyàpùppù Epùn poi molopai tok pottàppù ya màlà tamù'nawàlà. 30 Màlà kasaichi iwechi màlà Kàyik Mumu usenpoika yau. 31 “Màlà yattai tàwà kappon tùwùk ipu po tùwessen kùsuttàtak tapluli yense tùwùk tak. Màlà kasa làma tàwà kappon umà yau nai'nùk kùsennappotak yà'làlà yense. 32 Lot noppù ittutàk kon! 33 Ànù'là takkwalù pùnùnmanài tùponalok pe uya ila'chima màlà, tùse ànù'là takkwalù la'chimanài uya yepolo màlà. 34 Àpàkù'nokon tekamayaik. Màlà yewalupàyi tau asa'lon kon we'nùmù màlà tewinan tapon kon po. Tewinan nà yanùmù màlà molopai yakon wà'nàmà. 35 Asa'lon kon nossan yamùk wechi màlà a'naik yeppa pàk echipyau. Tewinan nà yanùmù màlà molopai yakon wà'nàmà. 36 Asa'lon kon kàyik yamùk wechi màlà umà yau. Tewinan nà yanùmù màlà molopai yakon wà'nàmà màlà,” teppù Jesus uya. 37 Ya'lon kon uya yekamappoppù “I'nai motau Itepulu?” tukaik. Jesus uya yeikuppù “Ekek wettok imotau yak màlà kassanak yamùk wepilipù,” tukaik.
Tùuseka'nonkasen Nossan Pantomù
1 Màlà yattai Jesus uya tùnenupa ton pàk sàlà panton yekamappù màlà, tok yenupa toppe tùuya tàwàlàlà tok wàpùlema toppe, molopai ailon tetok tùuya'nokon nonka tok uya tukaik. 2 “Kottù yawon ittunài wechippù màlà pata yau Kaatù namanài pen molopai kappon yamùk ittui'che tùwessen pen. 3 Molopai nossan itayappù iweli'chak lùppù wechippù molo, màlà lùppù pata yau, tùuyàppàtù pàk tùwessen ipyak, ipawanattàse ‘Kùpùikattàkà tàwà uyeyaton winàpai!’ tukaik. 4 Tachin pe ittunài wechippù màlà ànkuppai pùla, molopai nen uchi tùpàk, ‘Kaatù namanài pe pùla lànen wechi tùse wapùla kappon yamùk nama uya pùla là tùse, 5 masa yene uya ipùikattà toppe uya masapùla uyaimelunpa ya pàk molopai tùuyàppàtù ke uyetakka ya tukaik,’ teppù ya.” 6 Molopai Itepulu uya “Ailon pen ittunài uya wateppù yetatàk kon. 7 Kaatù uya ken na' tùnanùmùssan kalawù tùpàk weinai molopai ewalupàttau yenpàtù tok tùpùikattàse pùla? 8 Tekamayaik àpàkù'nokon. Tok pùikattà ya màlà asse'ne. Walà tùse Kàyik Mumu uyàpù yau ken na' ailon tawon yepolo ya sàlà non po?” teppù ya.
Pharisee Molopai Pùlayatta Pili'nài Pantomù
9 Jesus uya tu'ma sàlà panton yekamappù màlà kappon yamùk ikasa tiuchittusan tiyiwalà'nokon molopai tamù'nawolon kon tùulon kon namannan pen pàk. 10 “Asa'lon kon kàyik yamùk utàppù màlà Kaatù yùwùk tak àpùlemase. Tewinan wechippù màlà Pharisee pe, yakon wechippù pùlayatta pili'nài pe. 11 Pharisee we'wuluukappù molopai iwàpùlemappù ‘Tenki ukayaik àpàk Kaatù, tùulon kon kasa pùla wechi pàk, tùulon yemamin i'che tùwessen pe pùla wechi pàk, kasei pe pùla wechi pàk wapùla tùulon noppù pokonpe tùwessen pe pùla wechi pàk, mùkkàlà pùlayatta pili'nài kasa pùla wechi pàk. 12 Asa'là wei Suntayakka yau tùuta'lettàik pùla tùwàpùlemasen iulà, molopai tewin, 10 pan uye'matok yapai elepanài iulà,’ tukaik. 13 “Tùse pùlayatta pili'nài wechippù satik pe mei. Molopai tenpata tùlù ya Epùn winàkàik pùla kulu iwechippù, tùse tùplopo wàpàtùppù ya neken, ‘Kaatù, upàk tàwà esentuppakà, iulà sa'ne umakuyi yawon!’ tei'ma. 14 “Tekamayaik àpàkù'nokon, pùsàlà kàyik pùlayatta pili'nài wemei'chak wechippù màlà ikasa Kaatù pokonpe iwekonekasak pe. Tùse tùulon wechippù màlà iwekonekappù pùla. Masapùla tamù'nawolon kon eke pe tùwekkussan ma màlà àssà'mùla molopai tamù'nawolon kon àssà'mùla tùwessan ma màlà eke pe,” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Mule Yamùk Lùkkwà Pùlema
15 Kappon yamùk uya màlà tùmunkà kon nepùppù Jesus piyak temyatù tùtoppe ya tok pona. Tùse Jesus nenupa ton uya tok yeneppù molopai kappon yamùk yàulàmappù tok uya màlà kupù tok uya pàk. 16 Tùse Jesus uya mule yamùk kà'mappù tùpyak molopai “Tàwà mule yamùk nùyàpùi upyak! Tok kùseleutanùttàu masapùla Kaatù wettok itepulu pe màlà pùsamlo yekkwa ton ponalok. 17 Ailon kulu sàlà, ànù'là Kaatù wettok Itepulu pe yanùnnài pen mule uya yanùmù kasa, wewomù màlà yak pen màlà,” teppù Jesus uya.
Mamin Yesak Itepulu
18 Jew yamùk yepulu uya Jesus yekamappoppù “Wakù Enupanài, yà'là kupù uya ken tàwàlàlà wema'nàtok yepotoppe uya?” tukaik. 19 “Yà'là peichi iwechi pàk uyesatù auya màlà wakù tukaik? Wakù pùla nen iwechi màlà tùse Kaatù neken,” tukaik Jesus uya yeikuppù. 20 “Law ittunài àmàlà ‘Ànoppù pen pokonpe kechii, kappon kù'wànài, amak pe kechii, kasei pe kechii, àkàipùnù molopai asan tawonnan inamakà,’ tawon,” teppù Jesus uya. 21 Kàyik uya yeikuppù, “Mulek wechippù motapai tamù'nawàlà sàlà yamùk enupantok maimu yawàlà wessak man,” tukaik. 22 Sàlà yetasak tùuya yau, “Tewinan nùppù là ànkupù molo man. Tamù'nawàlà itesak pe ewettok ichilanmakà molopai pùlayatta itùkà entuppa'no kon yemyak molopai mamin yesak pe ewechi màlà Epùn po. Molopai àikkà uya'là,” teppù Jesus uya ipàk. 23 Tùse sàlà yetasak tùuya yau, kàyik usewankono'mappù kulu màlà masapùla tukke kulu mamin yesak pe tùwechi pàk. 24 Jesus uya yeneppù màlà molopai “Sa'man pe kulu mamin yesak ton kappon yamùk wewomù Kaatù wettok Itepulu pe yak wechi màlà. 25 Sa'man pe ma'le camel wepakka akkussa yenu yeuta yai wechi màlà mamin yesak kappon wewomù Kaatù wettok Itepulu pe yak yentai,” teppù ya. 26 Kappon yamùk yetannan nùssan uya yekamappoppù “Ànùk ken uchi wepùikattà màlà?” tukaik. 27 Jesus uya tok yeikuppù “Yà'làlà sa'man pe iwekkupù yentai kappon nùttuyai'nùk wechi màlà sa'man pe pùla Kaatù pona,” tukaik. 28 Màlàyau Peter uya “Masa yenkà! Ina uya tamù'nawolon nànsak man, aya'là tùwettok kon pe,” teppù. 29 “Ailon kulu sàlà, ànù'là tùpata nànnài wapùla tùnoppù wapùla tùtonpa yamùk wapùla tùkàipùnù molopai tùsan tawonnan wapùla tùmunkà yamùk nànnài Kaatù wettok Itepulu pe pàkànsau uya, 30 eke peiwa yepolo màlà sàlàpe, molopai tàwàlàlà nen uchi wema'nàtok yepolo ya màlà nùyàssai'nùk pata weyu yau,” teppù Jesus uya tok pàk.
Jesus Uselupa Tùwelittok Pàk
31 Jesus uya 12 pan kon tùnenupa ton yamappù molopai tok pàk “Yetatàk kon! Utàn'nokon sàlà Jerusalem pona tamù'nawolon Kaatù Maimu yenpoikannan nùmenukappù Kàyik Mumu pàk wekkuttok ailon pe yak. 32 Jew yamùk pen yemyak itùlù màlà. Mùkyamlo wàklà màlà italumattà pe. Imottùnpa tok uya màlà molopai tok wetattapàtù màlà ipona. 33 Tok uya ippoppàtù màlà molopai iwànà màlà, tùse icholùwano wei yattai iwuluuka màlà,” teppù. 34 Inenupa ton uya sàlà yamùk ittu pùla iwechippù màlà. Iichelupatok nekama yonansak wechippù màlà tok winàpai, molopai Jesus uselupatok ipàk ittu tok uya pùla iwechippù.
Jesus Uya Enkui, Enpùn Ipittà
35 Jesus uyàpùppù màlà mei pùla Jericho winàkàik molopai enpùn kàyik wechippù màlà chichiu pe asanta yena po enkui pe tùwechi pàk. 36 Tukkan kon kappon yamùk utà yeta tùuya yau, kàyik uya tok yekamappoppù, “Yà'là ken nai'nùk?” tukaik. 37 “Jesus Nazareth pon, pata yentakayan,” teppù tok uya ipàk. 38 Iwentaimeppù eke pe “Jesus! David mumu, upàk tàwà esentuppakà!” tukaik. 39 Kappon yamùk itemloto pon kon uya yàulàmappù, “Eppana ekkà,” teppù tok uya ipàk. Tùse iwentaimeppù eke peiwa nen uchi, “David Mumu! Upàk tàwà esentuppakà!” tukaik. 40 Màlàpàk Jesus weleutappù molopai enpùn nettoppe tok uya tùpyak yekamappù ya. Mei pùla iyàssak yau Jesus uya yekamappoppù, 41 “Yà'là kupù uya i'che messan àponalok pe?” tukaik. “Itepulu, pata enenpai wessaik,” tukaik yeikuppù ya. 42 Jesus uya ipàk, “Yenkà! Ailon tetok auya uya eyipittàsak màlà,” teppù. 43 Màlà yattai asse'ne yeneppù ya màlà molopai Jesus ya'là iitàppù Kaatù yapulà pe. Yensak tùuya'nokon yau tamù'nawàlà tukkan kon kappon yamùk uya Kaatù yapulàppù màlà.
Jesus Molopai Zacchaeus
1 Jesus utàppù màlà Jericho polo yentaka pe. 2 Molo iwechippù màlà Zacchaeus itesek pùlayatta pili'nài nan yepoino molopai mamin yesak pe iwechippù. 3 Ànùk kasa là Jesus wechi enenpai iwechi tùse tokkwen nùkkwà iwechippù, màlàyau yeneppù ya pen masapùla tukke kulu kappon yamùk wechi pàk. 4 Màlàpàk aitun pe iitàppù màlà tukkan kon kappon yamùk wapiya molopai yei Sycamore yek pona iwekainùmùppù, màlà yawàlà Jesus utà yentoppe tùuya. 5 Màlà motak tùuyàssak yau Jesus uya kakàik tenu tùlùppù molopai yeneppù ya molopai ipàk wateppù ya “Asse'ne àwuttàkà Zacchaeus, masapùla sàlàpe àyùwùk tau wechi màlà,” teppù ya. 6 Zacchaeus wuttàppù màlà asse'ne molopai yanùmùppù ya tùutauchinpaik kulu tùwùk tak. 7 Tamù'nawàlà yennài nan nùssan kappon yamùk wessa'molùkappù tùusàulàma kon pàk, “Pùsàlà kàyik utàsak man àli ku'nài yùwùk tak ikaklamu pe,” tukaik. 8 Zacchaeus wà'mùssakkappù molopai Itepulu pàk, “Yetakà Itepulu! Itesak pe wettok pantaka uya màlà upyau iwechi kaichalà entuppa'no kon yemyak molopai ànù'là yama'masak uya yau ye'ma uya màlà asakùlà'ne itekkwa,” teppù ya. 9 Jesus uya ipàk, “Wepùikattàntok uyàssak man sàlà tapùi tak sàlàpe, masapùla pùsàlà kàyik nàlà mùkkàlà Abraham pa. 10 Masapùla Kàyik Mumu uyàpùppù màlà iitassak kon iwase molopai tok pùikattàse,” teppù.
Kolù Pun Yamùk Pantomù
11 Màlàyau Jesus uya sàlà panton yekamappù wate tùuya yetannan nùssan pàk. Jerusalem po lùiwa nen uchi iwechippù màlà molopai Kaatù wettok itepulu pe usenpoika winàkàik iwechi pe tok uya yekamappù. 12 Màlàpàk “Tùnamasen kàyik utàppù màlà meyon pata yak kin pe tùma toppe molopai tùwennappo toppe. 13 Pata nàmà tùuya wapiya 10 pan kon tapyoto yamùk kà'mappù ya molopai tok lepappù ya tewin pàk kolù pun ke, tok pàk ‘Masa yà'là kaichalà là yepolo auya'nokon sàlà ke upatappù yau mùttutàik,’ teppù ya. 14 Tùse ipatassek yawon kon uya yeya'nomappù màlà, màlàpàk tok uya tùmaimu kon yekamannan yeunokoppù ite'mappù pàk ‘Pùsàlà kàyik wechi ina kinù pe i'che pùla ina man,’ tukaik. 15 “Tùnamasen kàyik mappù màlà kin pe molopai iwennappoppù. Tapyoto yamùk pùlayatta tùlùppù tùuya itemyak lùssan uyàttoppe tùpyak tok kà'mappù ya, yà'là kaichalà là yeposak tok uya yentoppe tùuya. 16 Wapiyalok uyàpùppù molopai ipàk ‘Itepulu 10 pe kolù pun yeposak uya man tewinan ulepappù auya ke,’ teppù ya. 17 ‘Wakù pe kulu man, wakù àmàlà apyoto! Ailon peichi ewessak malalon yau pàk, 10 pan pata yamùk yesak pe ewechi pa àkupù uya màlà,’ teppù itepulu uya. 18 Yakon itapyoto uyàpùppù màlà molopai, ‘Uyepulu, 5 pe kolù pun yeposak uya man tewinan ulepappù auya ke,’ teppù ya. 19 Pùsàlà pàk, ‘5 pan pata yamùk yesak pe ewechi pa àkupù uya màlà,’ teppù ya. 20 Tùulon itapyoto uyàpùppù, ‘Itepulu, sàlàichi yenkà kolù pun àpùlayattayi, tonanse tùkuttai enki'cha yau. 21 Usenalippappù àpàk masapùla sa'man pe ewechi pàk. Àponalok pen yanùnnài àmàlà molopai ànpàmàppù pen mokkanài,’ teppù ya. 22 Itepulu uya ipàk wateppù. ‘Àmàlà àli apyoto! Amaimu là yapulà uya màlà, atalumattà toppe uya. Mùttuyaik sa'man pe wechi, uponalok pen yanùnnài pe molopai unpàmàppù pen mokkanài pe. 23 Yà'là pe ken uchi iwechi pàk upùlayattayi tùnonkaik pùla mettai pùlayatta pilittok tak? Wennapposak yau eke peiwa yepoloppù uya sàlà eppaino tùulon kon pokonpe iwepili'chak,’ teppù ya ipàk. 24 Màlàyau kin uya satik pe molo tùwessan pàk, ‘Kolù pun imokkatàk kon iwinàpai molopai itùtàk kon apyoto 10 pe kolù pun yeponàippù yemyak,’ teppù. 25 Màlàyau tok uya ipàk ‘Itepulu, 10 pe nen yepokassak ya man!’ teppù. 26 ‘Tekamayaik àpàkù'nokon tamù'nawolon kon yà'làlà yesak ton yemyak eke peiwa itùlù màlà. Tùse mùkkàlà yà'làlà yesak pen winàpai malalon nànen itesak pe iwettok mokka màlà. 27 Pùsamlo uyeyatonnon tikinù kon pe uyi'che pùla iwessak kon nùssan inettàk kon sà motak. Molopai tok iwàtàk kon uyemlotopo!’ teppù ya,” tukaik.
Jesus Welepamù Jerusalem Pona
28 Molopai nen uchi tùuselupa tùpo Jesus utàppù Jerusalem pona tok wapiya. 29 Mei pùla là pata yamùk Bethphage molopai Bethany tawonnan piyau tùwechi Wùk Olive itesek po yau, Jesus uya asa'là tùnenupa ton yeunokoppù tùwapiya. 30 Sàlà enupantok pokonpe “Pata eyemloto kon po nai'nùk yak itàtàk kon, ewelepamù kon pata yak yau tonki mule yewattàsak yepolo auya'nokon màlà ipo we'nàppà pen. Meukatàik molopai mùnettàik sàlà motak. 31 Ànù'là uya eyekamappo kon, ‘Yà'là pe iwechi pàk yeuka auya'nokon màlà?’ tukaik yau, ‘Itepulu i'che kulu man,’ mùkatàik,” teppù ya. 32 Ineunokossan utàppù màlà molopai tamù'nawolon yepoloppù tok uya Jesus uya yekamappù kasa. 33 Tonki mule yeuka tok uya tùse itesak uya “Yà'là pe iwechi pàk yeuka auya'nokon màlà?” teppù. 34 “Itepulu i'che kulu man,” tukaik tok uya yeikuppù. 35 Molopai tonki mule yalàppù tok uya Jesus piyak. Màlàyau tùpon kon tùlùppù tok uya ipona molopai Jesus pùikattàppù tok uya iwenuttoppe. 36 Iità tùse tok uya tùpon kon yalenkappù asantawà. 37 Jerusalem piyau mei pùla, pata Olive Tùpù yai asanta wuttàtok motau iwechi tùse tamù'nawàlà tukkan kon inenupa ton wessa'molùkappù Kaatù yapulà pàk tùutauchinpaik tùwentaimepàsse, tamù'nawolon eke ton tùnenessan kon yamùk pàk. 38 “Ipùlemasak mùkkàlà kin Itepulu yesek yau tùuyàssen!Wàlàkka'nàtok Epùn pon molopai Kaatù yapulàtok!” tukaik. 39 Màlàyau Pharisee tonpa yamùk uya tukkan kon kappon yamùk kùlottapai ipàk “Enupanài, eppana enenupa ton wettoppe yekamakà!” teppù. 40 Jesus uya yeikuppù, “Eppana tok wechi yau tàk yamùk wentaime màlà, ukayaik àpàkù'nokon,” tukaik.
Jesus Kalawù Jerusalem Wenai
41 Jerusalem winàkàik lùiwa iyàpùppù màlà molopai pata yensak tùuya yau, ikalawùppù iwenai, 42 “Sàlà wei yau yà'là uya wàlàkka'nàtok nepù ittu neken auya'nokon yau, tùse sàlàpe ewinàpai'nokon yonansak man yene auya'nokon tukaik. 43 Masapùla pata weyu uyàpù màlà àpona'nokon eyeyatonnon uya àwoinottà màlà non tùkasse molopai tok uya awakkàtù màlà sàwinà'ne. 44 Tamù'nawàlà tok uya amattanùpù màlà, ayawon kon mule yamùk ewekupili tawon kon pokonpe. Tewin nà tàk nàmà tok uya ipatassek yau pen màlà, masapùla yà'là yattai là Kaatù uyàpùppù àpùikattàse ittuppù auya pen màlà,” tukaik.
Jesus Utà Kaatù Yùwùk Tak
45 Màlà yattai Jesus utàppù màlà Kaatù yùwùk tak molopai yà'làlà chilanmannan yenpakkappù ya. 46 “Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man Kaatù uya ‘Uyùwùk yesatù màlà Wàpùleman Yùwùk,’ tukaik. ‘Tùse amak ton uso'nantok itak pe imasak auya'nokon man!’” teppù ya tok pàk. 47 Jesus uya kappon yamùk yenupappù màlà Kaatù yùwùk tau wei kaichalà. Tùse paatele yamùk yepulu ton, Law pàk enupannan molopai Jew yamùk yennài nan wechippù màlà ànwàpai. 48 Tùse yà'là kasa là ikuttok tùuya'nokon yepolo tok uya pùla iwechippù masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk wechippù màlà iichelupa yeta pàk.
Jesus Yapàikketù Pàk Yekamappotok
1 Tewin wei yattai Jesus wechi Kaatù yùwùk pùloloi po kappon yamùk yenupa pàk molopai wakù itekale yekama pàk tùse paatele yamùk yepulu ton, Law pàk enupannan molopai tùnamasan kàyik yamùk tawonnan uyàpùppù màlà ipyak. 2 “Ina pàk yekamakà, ànùk yapàikketù yau ken sàlà yamùk kupù auya màlà? Ànùk ken ayapàikketù ke elepatai màlà yamùk kupù pa?” teppù tok uya ipàk. 3 Jesus uya tok yeikuppù, “Masa eyekamappoi'che'nokon nàlà iulà. Upàk yekamatàk kon, 4 John uya kappon yamùk yenpataukatok yapàikketù uyàpùppù ken na' epùn poi, wapùla ka' kappon winàpai lù?” tukaik. 5 Tok wessa'molùkappù màlà tùusekamappopàtù kon pàk tiyiwalà'nokon, “Yà'là te'nokon ken? ‘Epùn poi iyàpùppù,’ te yau nen, ‘Yà'là pe ken uchi iwechi pàk John pàk ailon te auya'nokon pùn?’ te ya. 6 Tùse, ‘Kappon winàpai iyàpùppù,’ te'nokon yau, tamù'nawolon kon talà nai'nannùk uya kùwànà kon tàk ke, masapùla John wechi Kaatù Maimu yenpoikanài pe pàk ailon tesak tùuya'nokon pàk,” teppù tok uya. 7 Màlàpàk tok uya yeikuppù, “I'nailàpai là iyàssak pe iwechi ittu ina uya pùla man,” tukaik. 8 Molopai, “Yekama uya pen nàlàichi sàlà ànùk yapàikketù yau là sàlà yamùk kupù uya,” teppù Jesus uya tok pàk.
Kùyali Yekkwa Mainanpannan Pantomù
9 Màlàyau Jesus uya sàlà panton yekamappù kappon yamùk pàk. “Kàyik uya màlà umà pàmàppù molopai imainanpa woton kon yemyak itùlùppù ya, molopai nen uchi tùpata nàmàppù ya tachin pe. 10 Ipilittok yattai iwechi yau, tapyoto yeunokoppù ya màlà umà mainanpannan piyak tùponalok woton ipili'chak lùppù tonpa yepose. Tùse umà mainanpannan uya itapyoto ippoppàtùppù molopai tok uya yeunokoppù yà'làlà pùla. 11 Màlàpàk kàyik uya tùulon tapyoto yeunottukkappù màlà, tùse mùkkàlà ippoppàtùppù tok uya, kuli'mak tok uya italumattàppù molopai tok uya yeunokoppù yà'làlà pùla làma. 12 Màlàyau icholùwano pe tapyoto yeunottukkappù ya. Tok uya tu'ma àsà pe ikupùppù, molopai tok uya yenu'mappù. 13 Umà yesak uya ‘Yà'là kasa sa' uchi wettoppe ko?’ teppù. ‘Umu wak u'nùn kulu teunokoik ta, tok uya nen ken uchi inama,’ teppù ya. 14 Tùse yensak tùuya'nokon yau umà mainanpannan uselupappù ipàk ‘Pùsàlà mùkkàlà itesak mumu. Iwàpai'nokon man molopai iponalok kon wettoppe kùponalok kon pe!’ teppù. 15 Màlàpàk tok uya yenu'mappù umà yapai molopai tok uya iwànàppù. “Yà'là pe nen ken uchi umà yesak uya umà mainanpannan kupù?” tukaik, Jesus uya tok yekamappoppù. 16 “Iyàpù màlà molopai mùkyamlo kàyik yamùk tùkka ya molopai nen uchi tùulon kon umà mainanpannan yemyak umà tùlù ya,” teppù Jesus uya. Sàlà yetasak tùuya'nokon yau kappon yamùk uya, “Tàwà màlà yekkwa kùsekkuttak,” teppù. 17 Jesus uya tok yeneppù molopai tok yekamappoppù ya, “Yà'là te ken uchi sàlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak nai'nùk uya,‘Tàk tapùi yamùnnan nùnulunpappù italumayippù pe tùkusse,wenasak man i'che kulu we'nàtok pe tùulon kon tàk yamùk yentai,’ tawon. 18 Tamù'nawolon kon tùwekkawai'masan màlà tàk pona, utakitukka màlà. Molopai tàk wekkawai'masak ànù'là pona yau, yamoklopù ya màlà,” teppù Jesus uya.
Pata Yesak Ye'matok Pàk Ekamappontok
19 Law pàk enupannan molopai paatele yamùk yepulu ton wechippù màlà Jesus ana'chipai. Masapùla sàlà panton yekamasak ya tiwinàkài'nokon ittusak tùuya'nokon pàk, tùse tok usenalippappù kappon yamùk pàk. 20 Màlàpàk tok wechippù yene pàk, imaimu pàkàlà ya'chi toppe tùuya'nokon. Kappon yamùk yeunokoppù tok uya màlà ailon pe tùwechi kon pe tukaik tok usennaka toppe, kopùna yapàikketù molopai imeluntàlù yemyak itùtoppe. 21 Pùsamlo elaik yamùk uya wateppù Jesus pàk, “Enupanài, ina nùttuyan euselupatok molopai enupantok auya wechi ikasa. Molopai ekkaichalà kappon yamùk yene auya molopai Kaatù yeselu pàk enupanài àmàlà ailon pe iwettok yawàlà. 22 Ikasa ken na' màlà Caesar yemyak pùlayatta tùlù ina uya wechi, wapùla ikasa pùla?” teppù tok uya. 23 Tùse Jesus uya tok usennakatok yawàlà yeneppù molopai tok pàk, 24 “Chilùpa pun yenpoikatàk kon uyemyak. Ànùk yenpata molopai ànùk yesek ken sàlà ipàk nai'nùk?” teppù Jesus uya. “Caesar,” tukaik tok uya imaimu yeikuppù. 25 Màlàpàk Jesus uya, “Waichi iwechi yau Caesar yemyak iponalok itùtàk kon molopai Kaatù yemyak iponalok tùlù kon pa,” teppù. 26 Iichelupatok yau tok uya ya'chi pùla iwechippù molo kappon yamùk yemlotopo. Tok usenumenkasak wechippù tùmaimu kon yeippàttok kon ya pàk, molopai eppana tok wechippù.
We'wuluukantok Molopai Wemali'mantok
27 Sadducee tonpa yamùk weli'nàsak yau we'wuluukan pen màlà tawonnan uyàpùppù Jesus piyak yekamappoppàttok pokonpe. 28 “Enupanài, Moses uya màlà sàlà menukappù ina ponalok pe. ‘Kàyik weli'chak molopai tùnoppù nànsak ya imunkà pùla yau, mùkkàlà kàyik yakon nùppù uya màlà tùlui noppù lùppù mali'ma, mule yamùk yepotoppe tùuya iweli'chak lùppù munkà pe,’ tawon,” teppù tok uya. 29 “Molo tok wechippù 7 pan kon echiyakonnon kàyik yamùk. Wapiyalok kàyik wemali'mappù, molopai iwelikùppù imunkà pùla. 30 Màlàyau nen uchi yakon nùppù uya inoppù lùppù mali'mappù. 31 Molopai tok solùwano lùppù tu'ma, màlà kasa 7 pan kon wechippù tamù'nawàlà. Tok wu'matùppù màlà imunkà pùla. 32 Àkàmlàk lùppù nossan nàlà welikùppù. 33 Iweli'chak kon wuluukasak yattai ken ànùk noppù pe nen uchi iwechi 7 pan kon uya imali'mapàssak tùse?” teppù tok uya. 34 Jesus uya tok yeikuppù, “Kappon yamùk sàlà yattai nai'nannùk mùkyamlo tùwemali'masan. 35 Tùse kappon yamùk tùwuluukasan yek pe nai'nannùk weli'nàtok yapai, nùyàssai'nùk pata weyu yattai wemali'ma pen màlà. 36 Tok welikù pen màlà masapùla inchelù yamùk kasa tok wechi pàk. Kaatù munkà yamùk mùkyamlo masapùla tok wuluukasak weli'nàtok yapai pàk. 37 Molopai Moses uya yekamasak màlà iweli'chak kon we'wuluuka màlà weli'nàtok yapai tukaik. Molopai, tùuyassen yuk pàk Kaatù Maimu uselupatok yau iichelupasak man Itepulu pàk, ‘Abraham Kaatùyi, Isaac Kaatùyi molopai Jacob Kaatùyi pe iwechi pàk,’ teppù ya. 38 Sàlà uyaichi yekama màlà nulànan kon Kaatùyi pe iwechi, iweli'chak kon pen, masapùla tamù'nawolon kon wechi màlà nulà ipona,” teppù Jesus uya. 39 Law pàk enupannan tonpa yamùk uselupappù, “Wakù pe wamùkapàssaik, Enupanài!” tukaik. 40 Tùulon pe tukka enekamappopai pùla tok usenalippappù.
Ànùk Mumu Mùkkàlà Christ
41 Màlà yattai Jesus uya tok pàk, “Yà'là kasa ken uchi David mumu pe màlà Christ wechi, te tok uya? 42 Masapùla David uya,‘Itepulu uya Uyepulu pàk,Chichiu pe ekkà sà motau kamik pen uyemyatù winà. 43 Eyeyatonnon tùlù uya atta yapon pe atta yokkoik tùse,’teppù Psalms kaletayi yau. 44 David uyaichi màlà yesatùppù ‘Uyepulu,’ tukaik. Atta ken uchi Christ wechi David mumu pe?” teppù Jesus uya.
Jesus Uselupa Law Pàk Enupannan Winàkàik
45 Tamù'nawàlà tukkan kon kappon yamùk uya teta tùse, Jesus uya tùnenupa ton pàk wateppù. 46 “Elannek pe ettàk kon Law pàk enupannan pàk. Kusan tùpon kon yau asapaino kon mùkyamlo. Tùnamatok kon pokonpe tepolo kon i'che tùwessan mùkyamlo makitti tau. Wakù kulu aponnok yanùnnài nan mùkyamlo wepili'nàtok itak tau. Wakù nàlà patassek yanùnnài nan mùkyamlo uta'lettàntok yau. 47 Itayappù iweli'chak lùssan patassek yama'mannan mùkyamlo. Kusan pe nàlà tùwàpùlemasan kappon yamùk uya neken tentok kon pe tukaik. Pùsamlo talumattàtok wechi màlà eke pe kulu,” teppù ya.
Itayappù Iweli'chak Lùppù We'lepatok
1 Yene tùuya yau Jesus uya mamin yesak ton uya tùwe'lepatok kon tùlù Kaatù yùwùk tawon pùlayatta yen yak yeneppù. 2 Molopai nàlà itayappù iweli'chak lùppù, yà'làlà pùn sa'ne uya asa'lon nùkkwà kalukuli pun nonka yeneppù ya. 3 “Ailon kulu sàlà, pùsàlà sa'ne itayappù iweli'chak lùppù eke peiwa nùtùpàssan tùulon kon yentai. 4 Masapùla tùulon kon tùwe'lepatok kon tùlùi tukkan temamin kon kùlottapai tùse mùkkàlà sa'ne ipla echii'ma tùwemattok ipàk tùlùi tamù'nawàlà,” teppù ya.
Kaatù Yùwùk Umatta Màlà
5 Tùulon kon uselupappù màlà Kaatù yùwùk yùpùlùttàsak wakù ton tàk yamùk ke molopai lepantok itùsak lùssan Kaatù yemyak ke pàk. Tùse Jesus uya, 6 “Sàlà yamùk menyatàik, pata weyu uyàpù màlà tewin nà tàk wà'nàntok tùulon po yattai pen, tamù'nawàlà iwettùlùkkwa màlà,” teppù.
Pata Weyu Wenukappù Yekamatok
7 “Enupanài, yà'là yattai ken sàlà yamùk wechi? Molopai yà'là wechi ken màlà yentok ipàkàlà pe, iwekkuttok yattai uyàssak yekamanài pe?” tukaik tok uya yekamappoppù. 8 Jesus uya wateppù, “Enpen ettàk kon eyennaka kon kùsettak! Masapùla tukkan kon uyàpù màlà uyesek yau, ‘Iulàichi mùkkàlà Christ!’ molopai ‘Pata weyu uyàssak uchi man!’ tei'ma. Tùse tok ya'là kùtàtàu. 9 Kettalipatàu wepanta'mantok molopai mùkyamlo tùpata kon yesak yenu'mai'che man te yeta auya'nokon yau, sàlà yamùk wekkupù màlà wapiya, tùse màlà wechi màlà iwenukattok pe pùla. 10 Pata uya tùulon pata panta'ma màlà, kin yesak pe nai'nùk pata uya tùulon kin yesak làma pata yeya'noma màlà. 11 Àsà tùlùpùnù wechi màlà molo, iwan pe we'nà màlà, àsà ton palan wechi màlà i'nai yailà là, nalik ton wechi màlà molo molopai eke ton tensan yekkwa ton pen wechi màlà kak yau,” teppù ya. 12 “Sàlà yamùk wekkupù wapiya aya'chi kon màlà molopai atalumattà kon. Àtùlù kon màlà eyittutok kon pe wepili'nàtok itak tak molopai patiki'chi tak, Kin yamùk molopai kopùna yamùk yemlotopona enepù kon màlà upàkànsau. 13 Sàlà wechi màlà wakù itekale yekamatok auya'nokon yattai pe. 14 Eusenumenkatok kon ikonekatàk wapiya ewenai ewechi kon pàk autaimelunpa kon tukaik. 15 Masapùla elepa kon uya màlà amaimu kon ke molopai pukkek ke, eyeyaton kon yamùk uya euselupatok kon nulunpa wapùla ailon pen màlà te tukaik. 16 Àkàipùnù kon molopai asan kon uya àtùlù kon màlà eyeyaton kon yemyak, àlunan kon uya là, àtonpa kon yamùk uya là, ewechiyakonnon uya là. Molopai tùulon kon àtonpa kon wànà màlà. 17 Tamù'nawolon kon uya eyeya'noma kon màlà uwenai. 18 Tùse tewin nà appai kon pùpok wepuka appai kon poi pen màlà. 19 Meluntà pe ettàk kon masapùla sàlà kasa ewepùikattà kon màlà,” teppù Jesus uya.
Jerusalem Mattanùttok
20 “Tukke tùwepanta'masan uya Jerusalem woinottàsak yene auya'nokon yau, iimattatok winàkàik iwechi pe ittu auya'nokon màlà. 21 Màlàyau Judea pon kon nepeik wùk yamùk pona. Tàwà eke pata yau tùwessan nùnàmài molopai elekkwà pata yau tùwessan kùttàtak eke pata yak. 22 Masapùla sàlàichi màlà talumattàntok wekkuttok yattai tamù'nawàlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak lùppù. 23 Monok yamùk pona àsà pe kulu iwechi màlà, màlà yamùk wei yawà molopai mule yan yamùk echikili ton imunkà pona! Eke pe kulu utaimelunpantok uyàpù màlà sàlà pata pona molopai Kaatù we'naikatok wechi màlà pùsamlo kappon yamùk po. 24 Kasupala ke tok wànà màlà molopai ya'chichak kon pe tamù'nawolon pata yamùk yak tok yalà. Jew yamùk pen uya Jerusalem wasappàtù màlà tùweyu kon wenukapù ponalà,” teppù ya.
Kàyik Mumu Uyàttok
25 “Yentok ipàkàlà wechi màlà wei yau, kapùi molopai chilùkà yamùk yau. Non po tamù'nawolon pata yamùk usenalippa màlà, palau tàwù molopai meluntà chipa'chipa pàk. Yà'là kuttok tok uya pùla tok kupù ya màlà. 26 Kappon yamùk wenpulumanpàtù màlà tùusenalippa kon ke non po nekkussai'nùk pàk. Masapùla kak yapàikketù kau nai'nùk utattù'ma màlà. 27 Màlà yattai nen uchi Kàyik Mumu usenpoika màlà. Iyàpù màlà katupluk yau meluntà pe molopai eke tùnamatok yau. 28 Sàlà yamùk wepyattà tùwekkupù pàk yau, mà'mùssakkatàik molopai appai kon manùntàik kakàik, masapùla ewepùikattàtok kon mei pùla man,” teppù Jesus uya.
Fig Yek Pàk Enupantok
29 Màlàyau Jesus uya sàlà panton yekamappù màlà tok pàk. “Fig yek yentàk kon molopai tamù'nawàlà tùulon kon yei yamùk. 30 Yale yamùk usenpoika yau a'nek pe iwettok yattai winàkàik iwechi pe ittunnan amyamlo. 31 Màlà kasa làmaichi sàlà yamùk wekkupù yene auya'nokon yau Kaatù wettok itepulu pe weyu wechi mei pùla ittu auya'nokon màlà. 32 “Ailon kulu sàlà, tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkupù màlà kappon yamùk nemassai'nannùk welikù tamù'nawàlà wapiya. 33 Epùn molopai non tawonnan utà màlà tùse umaimu utà pen màlà,” teppù Jesus uya. 34 “Elannek pe mettàik! Yà'là pàk pùla kàko'mantàu. Wetùnnàtok pàk alikyek pe kettàu molopai sàlà motau wema'nàtok pàk kataimelunpatàu. Màlà kasa ewechi yau, màlà weyu uya eyepolo màlà awanmùlà, male kasa. 35 Iyàpù màlà tamù'nawolon kon kappon yamùk sàlà non pon kon pona. 36 Enpen ettàk kon molopai àpùlematàk kon tàwàlà, meluntà pe ewechi kon pa sàlà yamùk wekkupù winàpai ewepe kon pa molopai Kàyik Mumu yemlotopo àwà'mùssakka kon pa,” teppù Jesus uya. 37 Jesus uko'manpàtùppù màlà Kaatù yùwùk tau kappon yamùk yenupa pàk molopai ko'manpe iwenasak yau iitàpàtùppù Olive Tùpù pona, molo esse ewalupàttau. 38 Ko'làma kulu tamù'nawàlà kappon yamùk utàpàtùppù Kaatù yùwùk tak iichelupa yetase.
Àsà Ton Wekkuttok Jesus Winàkàik
1 Yapuluwetanù'nài pùn pùlomù pusak pàk Uta'lettàntok yattai wechippù màlà mei pùla, Entaka'nàppà tukaik tesassen. 2 Paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan yamùk wechippù màlà yà'là kasa là Jesus wàtok tùuya'nokon ittui'che, masapùla tok usenalippappù màlà kappon yamùk pàk.
Judas Wekkupù Jesus Yeimippo Pàk
3 Màlàyau Settan wewomùppù Judas yak, 12 pan kon Jesus nenupa ton tonpa Iscariot tetok ipàk yak. 4 Màlàpàk Judas utàppù màlà, eke ton paatele yamùk molopai Kaatù yùwùk yennài nan pokonpe eselupase, yà'là kasa là Jesus tùlù tùuya tok yemyak pàk. 5 Tok utauchinpappù kulu màlà, màlàyau ye'ma pàk tok wekkupùppù pùlayatta ke. 6 Judas uya, “Ewaik,” teppù tok pàk, ànùk pùn yau Jesus tùtok tùuya yattai woton ittui'che iwechippù.
Tewin Itekkwalok Pe Uta'lettàntok
7 Wei uyàpùppù màlà yapuluwetanù'nài pùn pùlomù pusak pàk Uta'lettàntok yattai, kaalinilu munkà yamùk tùkkatok yattai Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok weyu ponalok pe. 8 Jesus uya Peter molopai John tawonnan yeunokoppù “Itàtàk kon, Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok ikonekatantàk kùponalok kon pe,” teppù ya tok pàk. 9 “I'nailà ken uchi ina uya ikoneka i'che messan?” tukaik tok uya yekamappoppù. 10 “Pata yak ewewomù kon pe kàyik uya eyepolo kon màlà, wai yau tuna yanài uya. Ya'là mùtàtàik tapùi iwewontok itak tak. 11 Molopai tapùi yesak pàk ‘I'nai màlà tapùi unenupa ton pokonpe uta'lettàtok itau? nùkapàssan Enupanài’ mùkatàik. 12 Eke patassek tamù'nawolon yesak yekama ya màlà àpàkù'nokon kawonpan tau, molo tamù'nawolon koneka auya'nokon màlà,” teppù Jesus uya. 13 Tok utàppù màlà molopai tamù'nawolon yepoloppù tok uya Jesus uya yekamappù kasa molopai Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok konekappù tok uya.
Itepulu Uta'lettàtok
14 Uta'lettàntok yattai uyàssak yau, Jesus weleutappù kùyali yapon piyau teunossan pokonpe. 15 Molopai tok pàk, “Sàlà Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok pàk ata'lettàpai kulu wessak man àpokonpe'nokon wettalumattà wapiya! 16 Masapùla tekamayaik àpàkù'nokon inattu'ma uya pen nen uchi màlà Kaatù wettok itepulu pe patassek yau iwekkupù ponalà,” teppù Jesus uya. 17 Màlàyau pùsau yanùmùppù ya, tenki teppù ya Kaatù pàk molopai tok pàk, “Sàlà yanùntàk kon molopai yekantàk kon àklottau'nokon. 18 Masapùla tekamayaik àpàkù'nokon sàlà wain inchi tu'ma uya pen màlà sàlà motapai Kaatù wettok itepulu pe weyu uyàpù ponalà,” teppù ya. 19 Molopai pùlomù pusak yanùmùppù ya, tenki teppù ya Kaatù pàk, ipilipàtùppù ya molopai itùlùppù ya tok yemyak, “Sàlà màlà upun itùsak àponalok kon pe. Sàlà mùkuttàik uyittutok auya'nokon ipàkàlà pe,” tei'ma. 20 Màlà kasa làma pùsau tùlùppù ya uta'lettàka'nàppà ye'mappùtak, “Sàlà màlà emennak pe Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù, ikopposak umùnù ke, ikkwansak lùppù àponalok kon pe,” tei'ma. 21 “Tùse yentàk kon! Mùkkàlà uyeimippo woton talà man upyau kùyali yapon piyau! 22 Masapùla Kàyik Mumu welikù màlà Kaatù uya ikupùppù kasa. Tùse mùkkàlà neimippoyai'nùk kàyik pona àsà pe kulu iwechi màlà!” teppù Jesus uya. 23 Màlàyau tok usekamappopàtùppù tiyiwalà'nokon ànùk pe là sàlà ku'nài wechi ittui'che.
Ànùk Yentai We'nàtok
24 Jesus nenupa ton usàulàmappù màlà i'nai kulu là tùklottawon kon ittu eke peiwa tukaik. 25 Jesus uya tok pàk, “Jew yamùk pen kinù wechi màlà tùmeluntàlù ke tok yepoi molopai kappon yamùk yennài nan pe tùwessan mùkyamlo tesassan, ‘Kappon yamùk wechiyakonnon,’ tukaik. 26 Tùse sàlà kasa pùla ewechi kon màlà. Tùse làkku mùkkàlà eke kulu nechiik elekkwà a'mippà kasa àklottau'nokon molopai kappon yamùk yennài nechiik apyoto kasa. 27 Ànùk ken ekeiwa, mùkkàlà ka'lù tùweleutasen ata'lettàse, wapùla mùkkàlà iteipa ne'nài. Mùkkàlàichi tùweleutasen. Tùse àklottau'nokon wessaik tùwe'wotokomasen pe. 28 “Upyau ewessak kon man uyittutok yawàlà. 29 Molopai Ukàipùnù uya ulepasak man itepulu pe wettok yapàikketù ke, màlà kasa làma elepa kon uya màlà itepulu pe ewettok kon ke. 30 Màlàpàk auta'lettà kon molopai àwuku kon inchi auya'nokon màlà Itepulu pe wettok patassek yau, molopai aponnok yamùk po ewechi kon màlà 12 pan kon Israel kok yamùk ittu kon pa,” teppù Jesus uya.
“Ittunài Pen Iulà” Tetok
31 “Simon, Simon! Settan uya eyennasak man eyittu toppe tùuya, umà pànnài uya paali yasuka ipippà winàpai kasa. 32 Tùse wàpùlemasak man àpona Simon, ailon tetok auya wechi attu'mùla tukaik. Ewennapposak upyak yau, àtonpa yamùk mùmeluntàlùnpaik,” teppù Jesus uya. 33 Peter uya yeikuppù, “Uyepulu, wekonekasak man, patiki'chi tak utà toppe aya'là molopai welittoppe àpokonpe!” tukaik. 34 “Yekama uya àpàk Peter, kali'cho tàwù wapiya sàlàpe, ‘Ittu uya pùla man,’ te auya màlà àsolùwau itekkwa,” teppù Jesus uya.
Pùlayatta Yen, Paiki Molopai Pàlàu
35 Màlàyau Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Eyeunossak kon uya pùlayatta yen pùla, paiki pùla wapùla sappattu pùla yau na', yà'làlà i'che mettantàu?” teppù. “Kane, yà'làlà i'che ina wechi pùn,” tukaik tok uya yeikuppù. 36 “Tùse sàlàpe, apyau pùlayatta yen molopai paiki wechi yau yakà, molopai ikasupalayi pùla ewechi yau àpon michilanmaik molopai ye'mapa,” teppù Jesus uya. 37 “Sàlà tekamayaik àpàkù'nokon Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man, ‘Àli ton kùlottau iwechippù màlà,’ tukaik. Iwekkupù màlà ailon pe upàk. Masapùla iwe'menukasak upàk nekkussan ailon pe,” teppù ya. 38 Inenupa ton uya, “Itepulu masa yenkà! Talà asa'lon kasupala man,” teppù. “Màlà pe neken nà nechii,” tukaik tok yeikuppù ya.
Jesus Wàpùlema Olive Tùpù Po
39 Jesus utàppù màlà tùwessek kasa là, Olive Tùpù pona molopai inenupa ton utàppù ya'là. 40 Màlà pata yak tùuyàssak yau, “Àpùlematàk kon amùipantok yak ewettùlù kon tukaik,” teppù ya tok pàk. 41 Iitàppù màlà tok winàpai mei kulu pùla là tàk ke wessa'mantok kaichalà là, tese'muyok iwenappù molopai iwàpùlemappù. 42 “Ukàipùnù, yama auya yau, sàlà pùsau yamakà uwinàpai. Wapùla iwechi yau, tàwà i'che ewettok nekkupùi, iulà wettok i'che pen,” teppù ya. 43 Inchelù usenpoikappù màlà epùn poi ipyak molopai imeluntàlùttàppù ya. 44 Ipla kulu tùusewankono'masak echii'ma iwàpùlemappù màlà tùuseka'nonkaik. Iwewai'chak useukkappù mùn kasa non pona. 45 Iwe'wuluukappù tùwàpùlema tùpo molopai iwennappoppù tùnenupa ton piyak, tok we'nùnsak yepoloppù ya ipla tok usentaikasak tùusewankono'ma kon ke. 46 Molopai Jesus uya, “Yà'là peichi iwechi pàk mewe'nùnyatàu? E'wuluukatàk kon molopai àpùlematàk kon amùipantok yak ewettùlù kon tukaik,” teppù tok pàk.
Jesus Ya'chitok
47 Tùuselupa pàk lùppù iwechi tùse, tukkan kon kappon yamùk welepamùppù. Judas wechippù tok ne'nài pe. Mùkkàlà 12 pan kon inenupa ton tonpa. Iyàpùppù Jesus piyak kismase. 48 Tùse Jesus uya, “Judas, màlà na' wekkismantok ke Kàyik Mumu yeimippo auya?” teppù. 49 Yà'làlà wekkupù pe iwechi yensak tùuya'nokon yau Jesus nenupa ton uya, “Itepulu, tok wànà na' ina uya sàlà kasupala ke?” teppù. 50 Molopai tok tonpa uya eke kulu paatele yamùk yapyoto wànàppù, molopai kamik pen winon ipana yatàkapùppù ya. 51 Tùse Jesus uya, “Eichilàman, tàwà walà nechii!” teppù. Kàyik pana yappàtùppù ya molopai ipittàppù ya. 52 Màlàyau Jesus uya eke ton paatele yamùk, Kaatù yùwùk yennài nan molopai tùnamasan iyàssak kon ta'chiche pàk. “Àuyàssak kon ken na' màlà uyense tùkasupalayi ke'ne molopai taikek yesak pe'ne là, amak yense uyà'nà kasa là? 53 Apyau'nokon ku Kaatù yùwùk tau weppàtùppù wei kaichalà, molopai uya'chi'che ewechi kon pùn. Tùse sàlà pata weyu àponalok kon pe man molopai ewalupà meluntàlù ponalok pe,” teppù.
“Jesus Ittunài Pen Iulà” Te Peter Uya
54 Màlàyau Jesus ya'chippù màlà tok uya molopai yalàppù eke kulu paatele yùwùk tak. Molopai Peter uya iwenaimappù mei ite'mappù pàk. 55 Apok pottàsak wechippù màlà pùloloi yakletau, màlàyau Peter utàppù chichiu pe tùwessan apok woi kùlottak. 56 Apyoto ema'non uya yeneppù apok weile, mei pùla yeneppù ya molopai “Pùsàlà ku kàyik ya'là nettai!” teppù ya. 57 Tùse Peter uya, “Nossan, unùttu pen nen mùkkàlà!” teppù. 58 Malalà tùpo tùulon uya Peter yentu'mappù molopai, “Àmàlà nàlà ku mùkkàlà tok tonpa!” teppù ya. Tùse Peter uya yeikuppù, “Kàyik, iulà pen nen mùkkàlà!” tukaik. 59 Malalà 1 hour yawàlà'ne tùpo tùulon uya meluntà pe, “Kasei pen pùsàlà wechippù ya'là masapùla Galilee pon mùkkàlà!” teppù. 60 Tùse Peter uya yeikuppù, “Kàyik, yà'là pàk là euselupa ittu uya pùla man!” tukaik. Tewinanpa iichelupa lùppù tùse kali'cho tàwùppù. 61 Itepulu welattàppù molopai Peter yeneppù ya iponalà, màlàyau Peter uya Itepulu maimuppù ittuppù, “Sàlàpe ewalupàttau kali'cho tàwù wapiya, ‘Unùttu pen mùkkàlà,’ te auya màlà àsolùwau itekkwa,” tawon. 62 Peter utàppù màlà motapai molopai ikalawùppù tùuseka'nonkaik.
Jesus Mottùnpappù Molopai Ippoppàtùppù
63 Kàyik yamùk Jesus yennài nan uya imottùnpappù màlà, molopai tok uya ippoppàtùppù. 64 Tok uya itenu tùwontàse iwàpàtùppù molopai yekamappoppù tok uya, “Ànùk uya àwànàppù pe mùttuyan? Yekamakà,” tukaik. 65 Molopai tukke tok uselupappù màlà àli pe imottùnpa pe.
Jesus Wechi Pilate Molopai Herod Yemlotopo
66 Iwemassak yau, eke ton tùnamasan Jew yamùk, paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan tawonnan wepilipùppù, molopai Jesus nepùppù màlà pùsamlo itepulu yamùk yemlotopona. 67 “Masa yekamakà ina pàk, Christ ken na' àmàlà?” tukaik tok uya yekamappoppù. Màlàyau Jesus uya tok yeikuppù, “Àpàkù'nokon yekama uya yau ailon te auya'nokon pen upàk. 68 Molopai eyekamappo kon uya yau uyeiku auya'nokon pen. 69 Tùse sàlà motapai Kàyik Mumu weleuta màlà kamik pen winà Meluntà Kaatù piyau,” tukaik. 70 Tamù'nawàlà tok uya, “Kaatù Mumu ken na' uchi àmàlà?” teppù. Tok yeikuppù ya, “Iulà mùkkàlà mùkayatàik làkku,” tukaik. 71 Molopai tok uya, “Tùulon tu'ma tùuselupa woton i'che pùla we'nà'nokon man. Kùmyamlo uya imaimu yetasak man!” teppù.
Jesus Wechi Pilate Yemlotopo
1 Tamù'nawàlà tok we'wuluukappù molopai Jesus yalàppù tok uya Pilate yemlotopona. 2 Molo Jesus pàk àli pe tok uselupappù “Pùsàlà kàyik yepotai ina. Ina tonpa yamùk yennaka ya Caesar yemyak pùlayatta tùlù tok uya tukaik molopai tùmàlà pe Christ pe nekkuttai, Kin pe,” teppù tok uya. 3 Pilate uya yekamappoppù, “Jew yamùk kinù ken na' àmàlà?” tukaik. “Wamùkayaik làkku,” tukaik Jesus uya yeikuppù. 4 Màlàyau nen uchi Pilate uya eke ton paatele yamùk molopai tukkan kon kappon yamùk pàk, “Pùsàlà kàyik talumattàtok iwenai woton yepolo uya pùla man,” teppù. 5 Tùse màlà yentak tok uya, “Enupantok tùuya ke wepanta'mantok sa'molùkayan kappon yamùk kùlottau! Tamù'nawàlà Judea yawàlà, iwepyattàppù màlà Galilee po molopai nen uchi iyàssak man sàlà motak,” teppù.
Jesus Wechi Herod Yemlotopo
6 Sàlà yetasak tùuya yau, Pilate uya, “Galilee pon ken na' pùsàlà kàyik?” tukaik tok yekamappoppù. 7 Herod wettok itepulu pe pata yapaino pe Jesus wechi ittusak tùuya yau, Pilate uya Jesus yeunokoppù Herod piyak. Herod wechippù nàlà màlà Jerusalem po màlà yattai. 8 Herod utauchinpasak kulu wechippù màlà Jesus yensak tùuya yau, masapùla itekale yetappù ya màlà molopai enenpai kulu iwechippù tachin pe. Enpen iwechippù Jesus uya tensen yekkwa pen kupù yene tùuya yeselùkek. 9 Màlàpàk Herod uya yekamappopàtùppù tukke, tùse yeikuppù ya lùkkwà là pen. 10 Paatele yamùk yepulu ton molopai Law pàk enupannan wechippù molo satik pe, molopai àli pe tok uselupappù Jesus winàkàik. 11 Herod molopai ichoichayi yamùk wàklàppù màlà Jesus pàk, tok uya imottùnpappù. Molopai wakù pon yak tok uya ipontàppù molopai Pilate piyak tok uya yeunottukkappù. 12 Màlà wei yattai là màlà Herod molopai Pilate tawonnan wenappù echi wechiyakon pe. Sàlà wapiya màlà esseyaton pe tok wechippù.
Iwàtok Yak Jesus Tùlùppù
13 Pilate uya eke ton paatele yamùk, ennài nan molopai kappon yamùk kà'mappù tamùkke, 14 molopai tok pàk, “Pùsàlà kàyik nessak auya'nokon man upyak molopai kappon yamùk yaimelunpayan mùkatàu. Sàlàpe tenpàssaik eyemloto kon po, tùse àli pe iwinàkàik euselupappù kon nùppù yau yà'làlà àli pe iwettok yepolo uya pùla neppàssan. 15 Herod uya nàlà àli pe iwettok yepolo pùla iwessak man, màlàpàk yeunottu'masak ya man kùpyakù'nokon. Yà'làlà àli kussak pùsàlà kàyik uya pùla man tùwelittok ipàkànsau woton pe. 16 Màlàpàk ippoppàttoppe neken nà màlà ikupù uya molopai tàwà iità toppe,” teppù ya. 17 Entaka'nàppà pàk Uta'lettàntok yattai Pilate uya tewin nà ya'chichak lùppù nonkapàtùppù màlà kappon yamùk ponalok pe. 18 Tamù'nawàlà tukkan kon kappon yamùk wentaimeppù màlà, “Iwàkà! Tàwà Barabas làkku inonkakà!” tukaik. 19 Barabas ya'chichak wechippù màlà wepanta'mantok iwekkussak lùppù pata yau wenai molopai kappon wàsak ya wenai. 20 Pilate wechippù màlà Jesus ànnonkapai màlàpàk kappon yamùk yekamappo tu'mappù ya. 21 Tùse tok wentaimeppù, “Tàwà ipukapàtù nechii pulusuk pona! Tàwà ipukapàtù nechii!” tukaik. 22 Pilate uya tu'ma icholùwano itekkwa pe tok pàk, “Yà'là ken uchi àli kussak ya nai? Yà'làlà àli inkupùppù iwelittok ipàkànsau woton yepolo uya pùla man! Ippoppàttoppe neken nà ikupù uya màlà molopai tàwà inonka uya,” teppù. 23 Tùse tùwentaimepàtù kon pàk tok wechippù eke pe, Jesus pukapàttoppe pulusuk pona. Màlàyau nen uchi tok wentaimepàttok uya Pilate yentaikappù. 24 Màlàpàk Pilate uya, Jesus welittok yak itùlùppù, kappon yamùk uya yennasak pàk. 25 Kàyik, i'che tok wettok nonkappù ya màlà, mùkkàlà patiki'chi tak itùsak lùppù wepanta'mantok wenai molopai wàntok ya wenai. Molopai Jesus tùlùppù ya kappon yamùk yemyak i'che tùwettok kon kuttoppe tok uya.
Jesus Pukapàssak Pulusuk Pona
26 Tok uya miya Jesus yalàppù màlà, tùutà kon yau kàyik yepoloppù tok uya Simon itesek, Cyrene pon, mailàpai eke pata yak tùuyàssen. Màlàyau tok uya ya'chippù, molopai pulusuk tùlùppù tok uya ipona, Jesus ye'mappù pàk yatoppe ya tok uya ikupùppù. 27 Tukkan kon kappon yamùk uya màlà iwenaimappù. Tok kùlottau nossan yamùk wechippù màlà tùkalawù kon pàk molopai tùwentaimepàtù kon pàk tùwessan Jesus wenai. 28 Jesus welattàppù tok winàkàik molopai tok pàk, “Nossan yamùk Jerusalem pon kon! Kakalantàu uwenai tùse ewenai'nokon molopai àmunkà kon yamùk wenai làkku akalantàk kon. 29 Masapùla pata weyu nùyàssan, ‘Tùutauchinpasan mùkyamlo nossan yamùk imunkà pùnon. Molopai mule ke iwentusak kon pen. Molopai imanatù yu'nasak kon pen!’ tetok kappon yamùk uya yattai. 30 Màlà yattai uchi kappon yamùk uya màlà wùk yamùk pàk, ‘Ettùlùkkwakà ina pona!’ te, molopai iklù yamùk pàk, ‘Ina iwaputtàkà!’ te màlà. 31 Masapùla sàlà yekkwa ton wekkuppù màlà yei wechi nulà lùppù tùse, yà'là kasa ken uchi iwechi pe nai yei wechi aipù pe yau?” teppù. 32 Tok uya nàlà asa'lon kon kàyik yamùk àli ku'nài nan nùssan yalàppù tok wàtoppe Jesus pokonpe. 33 Puppà Yàppù Lùppù tukaik tesassen pata motak tùuyàssak kon yau, Jesus pukapàtùppù tok uya pulusuk pona, àli ku'nài nan nùssan pokonpe tewin kamik pen winà molopai tewin kamik winà tukaik. 34Jesus uya, “Tok pàk esentuppakà, Ukàipùnù. Yà'là kupù tùuya'nokon ittu tok uya pùla man,” teppù. Tok uya ipon pantakappù màlà tùklottau'nokon elekkwà lùkkwà tàk walai tenu'mapàsse. 35 Kappon yamùk wechippù màlà satik pe yene pàk, Jew yamùk yennài nan uya Jesus mottùnpa tùse. “Tùulon kon pùikattànài ku mùkkàlà, tàwàichi nepùikattài, Kaatù nanùmùppù pe molopai Christ pe tùwechi yau!” tukaik. 36 Molopai Soicha yamùk uya nàlà imottùnpappù màlà. Tok uyàpùppù màlà ipyak wain uso'litasak ke ilepase. 37 Molopai, “Epùikattàkà, Jew yamùk kinù pe ewechi yau,” teppù tok uya. 38 Sàlà menukasak wechippù màlà itepoi, “Pùsàlà mùkkàlà Jew yamùk Kinù,” tawon. 39 Tewin nà kàyik kappon wànàippù kaiwattàsak yei patài'masak pona uselupappù àli pe Jesus winàkàik. “Christ pen na' àmàlà? Epùikattàkàichi molopai ina nàlà ipùikattàkà!” tukaik. 40 Tùse tùulon uya yàulàmappù, “Kaatù nama ken na' auya pùla nai? Talà we'nà'nokon man tamù'nawàlà màlà lùppù weli'nàtok yau. 41 Kùtalumattà nen sàlà ikasa, kùnkupùppù yepeppù yepolo nen sàlà nai'nùk. Tùse mùkkàlà uya yà'làlà iwalai pen nà kussak pùla man,” tukaik. 42 Molopai Jesus pàk, “Kiyittuik tàwà Jesus, Kin pe ewenasak yau!” teppù ya. 43 Jesus uya, “Ailon kulu sàlà, sàlàpe upyau ewechi màlà epùn po,” teppù ipàk.
Jesus Welittok
44 Inakattapailà wei wettok 12:00 yattai iwewalumamùppù, masapùla wei ulenpamù pùla iwechippù. Tamù'nawàlà ewalupà uya pata waputtàppù 3:00 ponalà'ne. 45 Molopai awenek Kaatù yùwùk tawon iwakkàttok ike, solin pe tùwessen, wessala'moppù asa'là. 46 Jesus wentaimeppù eke pe, “Ukàippùnù, eyemyak uyakkwalù nonka uya sàlà,” tukaik. Wate tùpo iwelikùppù. 47 Soicha yamùk yepulu uya tùwekkussan yeneppù màlà molopai Kaatù yapulàppù ya, “Ewaik, wakù pe pùsàlà kàyik wechippù pe man!” tukaik. 48 Kappon yamùk yense iwepili'chak kon uya tamù'nawolon tùwekkussan yeneppù molopai tok wemeikuppù tùusewankono'maik, tùplopo kon wàpàtù pe. 49 Tamù'nawolon kon wakù pe kulu Jesus ittunnan molopai nossan yamùk ipàkàlà iitàsak kon Galilee poi wechippù mei satik pe, sàlà yamùk yene pàk.
Jesus Wu'nattàtok
50-51 Kàyik wechippù màlà molo Joseph itesek, Arimathea pon. Wakù pe iwechippù màlà tùnamasen pe, Kaatù wettok itepulu pe uyàpù màmuku pàk tùwessen. Jew yamùk Yepulu yamùk tonpa pe lànen tùse, tok usenumenkatok ikupù pàk molopai tok yeselu wechippù itewan yailà pùla. 52 Iitàppù màlà Pilate piyak molopai Jesus yàkàpù yennappù ya ipàk. 53 Màlàyau Jesus yàkàpù mokkappù ya pulusuk poi, molopai iwontàppù ya kuyalikku linen ke, molopai inonkappù ya tàk yai yakasak uluwaik yak. Emennak pe uluwaik wechippù màlà ànù'là napulàppù pe pùla. 54 Pùlaite pe iwechippù màlà molopai Jew yamùk wàlàkkattok yattai wepyattà winàkàik iwechippù. 55 Nossan yamùk Jesus ya'là iyàssak kon Galilee poi utàppù màlà Joseph ya'là molopai uluwaik yeneppù tok uya molopai yà'là kasa là Jesus yàkàpù nonkasak màlà yak. 56 Màlà tùpo tok wemeikuppù màlà molopai appoi'nan konekappù tok uya itàkàpù kalapaimatok woton. Jew yamùk wàlàkkattok yattai tok wàlàkapùppù màlà, Moses winàpaino uya enupantok yawàlà.
Jesus We'wuluukatok
1 Ko'làma kulu Suntayakka yattai nossan yamùk utàppù uluwaik pona appoi'nan tùnkonekappù kon yalàppù tok uya. 2 Tùutàsak kon yau tàk yamasak uluwaik mùlatta poi yepoloppù tok uya màlà. 3 Tok wewomùppù màlà yak, tùse tok uya Itepulu Jesus yàkàpù yepoloppù pen màlà. 4 Tok wechippù màlà satik pe tùusenumenka kon pàk ipàk, màlà yattai asa'lon kon kàyik yamùk usenpoikappù tok piyak, akkwa pe tok pon wechippù. 5 Tùusenalippaik kulu nossan yamùk wepeimappù non pona, màlàyau kàyik yamùk uya tok pàk, “Yà'là peichi iwechi pàk iweli'chak kon kùlottau pàli'yawon nà iwa auya'nokon màlà? 6 Ipla man talà, iwe'wuluukappù man. Ittutàk kon wateppù ya lùppù àpàkù'nokon Galilee po tùwechi yau. 7 ‘Kàyik Mumu tùlù màlà àli ton kappon yamùk yemyak, ipukapàttoppe pulusuk pona molopai iwuluuka toppe icholùwano wei yattai,’” teppù asa'lon kon kàyik yamùk uya. 8 Màlàyau nen uchi nossan yamùk uya Jesus maimuppù ittuppù màlà. 9 Tok wennappoppù uluwaik poi, tok uya màlà yekamappù 11 pan kon inenupa ton nùssan pàk molopai tamù'nawolon kon tok tonpa yamùk pàk. 10 Pùsamlo nossan yamùk wechippù màlà Mary Magdalene, Joanna molopai Mary, James yan tawonnan. Mùkyamlo molopai tùulon kon nàlà nossan yamùk uya sàlà yamùk yekamappù màlà yeunossak kon nùssan pàk. 11 Tùse nossan yamùk wetapamù pe tok uya yekamappù, molopai ailon teppù tok uya pen tok pàk. 12 Tùse Peter we'wuluukappù molopai aitun pe iitàppù uluwaik motak, iwepeimappù màlà uluwaik yak yense màlàyau yassan nùssan neken linen yeneppù ya màlà molopai yà'làlà pùla. Màlàyau iwemeikuppù tùusenumenka pe ipàk.
Emmaus Pona Utàntok
13 Màlà wei yattai là asa'lon kon utàppù màlà pata lùkkwà Emmaus itesek yak, 7 miles yailà'ne là Jerusalem poi. 14 Tok uselupappù màlà tiyiwalà'nokon tamù'nawolon iwekkussak lùssan pàk. 15 Tok uselupa màlà yamùk pàk tiyiwalà'nokon tùse, Jesus uya tok yepoloppù molopai iitàppù tok ya'là. 16 Tok uya yeneppù, tùse ànùk pe là iwechi ittutok tok uya ke tok lepasak pùla iwechippù. 17 Jesus uya tok pàk, “Yà'là pàk euselupa kon màlà tùuseippàsse là, àutài'ma'nokon?” teppù. Molopai tok weleutappù peten satik pe iichewankono'masak pe'ne itenpata. 18 Tewinan nà tok tonpa Cleopas itesek uya yekamappoppù, “Àmàlà neken na' mùkkàlà kaklan Jerusalem po ko'manyakù'ne iwekkussak lùppù ittunài pen?” tukaik. 19 “Yà'là yamùk uchi?” tukaik, tok yekamappoppù ya. “Màlà yamùk uchi Jesus Nazareth pon pàk iwekkussak lùppù, pùsàlà kàyik wechippù màlà Kaatù Maimu yenpoikanài pe. Kaatù nùttu molopai kappon yamùk nùttu, meluntà pe imaimu yau molopai iwotokoyi yau. 20 Eke ton ina paateleyi yamùk molopai ina yennài nan uya itùlùppù màlà iwàtoppe molopai tok uya ipukapàtùppù pulusuk pona. 21 Molopai mùkkàlà uya Israel pùikattà pàk enpen ina wessak tùse! Sàlà nàlà màlà icholùwano wei nai'nùk tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkupùppù motapai. 22 Nossan yamùk ina kùlottawon kon ina usenumenkatok ke ina lepai, tok nùtài ko'làma pata utakkwaka pe uluwaik pona. 23 Tùse tok uya Jesus yàkàpù yepoloppù pùla nechii. Tùwennapposak kon yau we'neppà'nà kasa Inchelù yamùk yenei ina nùkai tok, mùkyamlo uya pàli'yau iwechi yekamappù nechii tok pàk. 24 Màlàpàk ina tonpa yamùk nùtài uluwaik pona, màlàyau tok uya yepoloppù nechii nossan yamùk uya yekamappù kasa, tùse tok uya mùkkàlà yeneppù pen,” teppù tok uya. 25 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Pakko pe messatàik, asse'ne ailon tawonnan pe pùla tamù'nawàlà Kaatù Maimu yenpoikannan nekamappù pàk! 26 Christ wechippù ken na' màlà tùwettalumattàsen yek pe pùla, màlà tùpo tùnamatok patassek yak tùutà toppe?” teppù. 27 Molopai Jesus uya tamù'nawàlà Kaatù Maimu uselupasak tùpàk lùppù yekamappù màlà tok pàk, iwepyattàppù màlà Moses kaletayi yamùk motapai molopai tamù'nawàlà Kaatù Maimu yenpoikannan nùmenukappù pùkkù yak. 28 Tok uyàpùppù màlà mei pùla lùiwa nen uchi pata tùutàtok kon yak winàkàik molopai miya lùiwa tùutà pe tukaik Jesus utàppù. 29 Tùse tok wechippù iità i'che pùla. Màlàyau tok wechippù ipawanattà pàk, “Talà ina piyau we'nàpai, pata uko'mansak man molopai ewalupà pe nenayan,” teppù tok uya ipàk. Màlàyau iwewomùppù tok piyau esse. 30 Iweleutappù màlà kùyali yapon piyau tok pokonpe, pùlomù pusak yanùmùppù ya, ipùlemappù ya. Màlà tùpo ipilipàtùppù ya tok yemyak nen uchi itùpàtùppù ya. 31 Màlà yattai nen uchi tok yenu utakkokappù màlà molopai tok uya ittuppù ipe, tùse iwaliwomùppù màlà tok piyapai. 32 Tok uya tiyiwalà'nokon, “Wakù peichi kùyewan yauchinpa ya pùn, asantawà Kaatù Maimu pàk kùyelupa ya yau?” teppù. 33 Tok we'wuluukappù màlà asse'ne molopai tok wennappoppù Jerusalem pona, molo 11 pan kon Jesus nenupa ton nùssan wepili'chak tamùkke tùulon kon pokonpe yepoloppù tok uya. 34 Mùkyamlo uya, “Ailon pe Itepulu we'wuluukasak man! Simon uya yeneppù man!” teppù. 35 Asa'lon kon kappon yamùk uya nen uchi iwekkussak lùppù asantau molopai Itepulu Jesus ittuppù tùuya'nokon pùlomù pusak pilipàtù ya yau yekamappù tok pàk.
Jesus Usenpoika Tùnenupa Ton Nùssan Piyak
36 Sàlà yekama pàk tok wechi tok pàk tùse, asse'ne kulu Itepulu Jesus usenpoikappù tok kùlottak satik pe molopai tok pàk, “Echitonpa pe we'nàtok wechi àklottau'nokon màlà,” teppù ya. 37 Tok usenalippasak wechippù kulu màlà, wolo'yan yene tùuya'nokon pe tok uya yekamappù. 38 Tùse tok pàk “Yà'là peichi iwechi pàk autaimelunpa kon màlà, molopai eusenumenkatok kon yau ailon tetok ma'le ewechi kon? 39 Masa uyemyatù yamùk molopai utta yamùk yentàk kon molopai iulà pe iwechi ittu kon pa. Kùyappàttàk kon molopai yene auya'nokon màlà, wolo'yan mùkkàlà ipun pùn molopai yàppù pùn, itesak pe wechi menyatàik,” teppù ya. 40 Temyatù molopai tùtta tawon yenpoikappù ya màlà tùuselupai'ma. 41 Ailon te tok uya pùla lùppù là tùse tok utauchinpasak kulu wechippù màlà molopai tok usenumenkasak. Màlàpàk tok yekamappoppù ya, “Yà'làlà na' talà tùnassen molo nai apyau'nokon?” tukaik. 42 Tok uya molok pusak pilikasak ke ilepappù. 43 Yekkwatùppù ya màlà molopai yanùppù ya tok yemlotopo. 44 Màlàyau tok pàk, “Sàlà yamùk uchi màlà àpàkù'nokon unekamappù apyau'nokon nùppù echiima, tamù'nawolon imenukasak lùppù upàk Law Moses winàpaino yawon, molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùmenukappù yawon, molopai Psalms kaletayi yawon tawonnan tùwekkupù woton ailon pe,” teppù Jesus uya. 45 Màlàyau Kaatù Maimu ittu toppe tok uya ikupùppù ya. 46 Molopai tok pàk, “Sàlàichi màlà imenukasak lùppù mùkkàlà Christ wettalumattà màlà molopai iwe'wuluuka tùwelikù tùpo icholùwano wei yattai, tawon. 47 Molopai itesek yau àli kuttok winàpai welattàntok Kaatù winàkàik, molopai àli kuttok pàk usentuppantok yekale yekama màlà tamù'nawàlà pata yamùk yawàlà, Jerusalem poi tùpyattàse. 48 Amyamloichi mùkyamlo sàlà yamùk yekamannan. 49 Molopai Ukàipùnù uya itùlù uya màlà teppù lùppù yeunoko uya màlà àpona'nokon iulà pe. Mùmàmuttàik uchi Jerusalem po, meluntà wuttà àpona'nokon awaputtàse'nokon ponalà,” teppù ya.
Jesus Yanùmù Epùn Pona
50 Màlàyau tok yalàppù ya pata yapai Bethany motak lùiwa, molo temyatù yanùmùppù ya molopai tok pùlemappù ya. 51 Tok pùlema ya tùse tok nàmàppù ya, yanùmùppù màlà Epùn pona. 52 Tok uya inama pe yapulàppù molopai tok wennappoppù Jerusalem pona, eke pe tùutauchinpaik. 53 Molopai tàwàlàlà tok weppàtùppù màlà Kaatù yùwùk tau yapulà pàk.
Christ Uyàttok
1 Iwepyattà pe màlà Mayin wechippù, molopai Mayin wechippù Kaatù piyau, molopai Mayin wechippù Kaatù pe. 2 Mayin wechippù màlà Kaatù piyau iwepyattà motapai. 3 Mùkkàlà yai tamù'nawolon wekonekappù. Yà'làlà mùkkàlà pokonpe pùla ikonekasak pùla iwechi màlà ikonekasak kon kùlottau. 4 Mayin yau wema'nàtok wechippù molopai sàlà wema'nàtok uya akkwa nepùppù kappon yamùk weyuttànài pe. 5 Màlà akkwa ulenpamùppù ewalupàttau, tùse ewalupà uya yà'nùpù pùla wechippù. 6 Kàyik uyàpùppù mùkkàlà wechippù Kaatù neunokoppù pe, itesek wechippù John. 7 Pùsàlà uyàpùppù kappon yamùk pàk akkwa yekalettàik, molopai mùkkàlà yai ailon te toppe tamù'nawolon kon uya. 8 Mùkkàlà John, mùkkàlà akkwa pen, tùse akkwa yekamanài pe neken iyàssak. 9 Sàlà wechippù màlà ailon kulu akkwa, sàlà non pona tùuyàssen tamù'nawolon kon kappon yamùk weyuttàik. 10 Mayin wechippù màlà wolù po, mùkkàlà yai wolù wekonekappù, tùse wolù uya ittu pùla iwechippù. 11 Tùnkonekappù wolù pona iyàpùppù màlà, tùtonpa yamùk kùlottak, tùse itonpa yamùk uya yanùmù pùla iwechippù. 12 Tùse tamù'nawolon kon kappon yamùk tanùnnài nan nùssan molopai tesek pàk ailon tawonnan nùssan lepappù ya apàikkek ke Kaatù munkà yamùk pe tok wena toppe. 13 Pùsamlo Kaatù munkà yamùk wentuppù màlà kappon ichan pe pùla, kappon wettok i'che kasa pùla wapùla kàyik wettok i'che kasa pùla, tùse Kaatù yai. Kaatù mùkkàlà tok kàipùnù. 14 Mayin wenappù màlà kappon pe, kùklottau'nokon iwemapùppù. Wakù yapulàtok yeneppù ina uya, mùkkàlà neken tewinan yapulàtok, iyàssak lùppù tùkàipùnù winàpai wakù pe tùwettok molopai ailon pokonpe. 15 John uselupappù ipàk, eke pe iwentaimeppù, “Pùsàlàichi mùkkàlà àpàkù'nokon tekamatainùk, ‘Uye'mappù pàk nùyàssai'nùk mùkkàlà eke uyentaino masapùla iwepyattà motapai molo iwessak pàk, wentu wapiya,’” tukaik. 16 Eke pe kulu wakù pe iwettok winà, tamù'nawàlà pùlemantok yepoloppù'nokon man echipàkàlà. 17 Kaatù uya Law tùlùppù màlà Moses yai, tùse wakù pe iwettok molopai ailon uyàpùppù màlà Jesus Christ yai. 18 Ànùk uya là Kaatù yensak pùla man. Tùse Imu mùkkàlà tewinan neken tùkàipùnù piyau nai'nùk uya yenpoikappù màlà ittu toppe.
John Enpataukanài Nekama Itekale
19 Sàlà màlà John nekamappù ànùk pe là tùwechi yekamappose Jew yamùk Jerusalem pon kon uya paatele yamùk molopai Levi payan yamùk yeunossak yattai. 20 Tekamase pùla là iwechippù pen tùse ailon pe yekamappù ya, “Christ pen iulà,” tukaik. 21 Tok uya yekamappoppù, “Ànùk ken uchi àmàlà Elijah ka'lù?” tukaik. “Kane, mùkkàlà pen iulà,” teppù ya. “Kaatù Maimu yenpoikanài ka'lù?” te tukkappù tok uya. “Kane,” tukaik tok maimu yeikuppù ya. 22 Tok uya tu'ma ipàk, “Ànùk ken uchi àmàlà? Ina pàk yekamakà, ina uya yekama toppe ina yeuno'nài nan nùssan pàk. Yà'là mùkayan àpàk?” teppù. 23 John uya yeikuppù Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uselupappù ke, “Iulà mùkkàlà tùwentaimesen wontaik yau, tossalà Itepulu ye'ma ikonekatàk kon tawon!” tukaik. 24 Sàlà yattai Pharisee yamùk neunokossan 25 uya yekamappoppù, “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk enpataukan auya màlà, Christ pe pùla là echii'ma, wapùla Elijah pe pùla là echii'ma, wapùla Kaatù Maimu yenpoikanài pe pùla là echii'ma?” tukaik. 26 John uya tok maimu yeikuppù, “Tuna ke enpataukanài iulà. Tùse molo man àklottau'nokon satik pe tewinan nà kappon, ittu auya'nokon pùla. 27 Mùkkàlà uye'mappù pàk nùyàssai'nùk wechi màlà ittassa yewa yeuka uya yeselùkek pùla,” tukaik. 28 Sàlà yamùk wekkupùppù màlà Bethany po, tuna Jordan latoi po, John uya kappon yamùk yenpataukatok motau.
Kaatù Winàpaino Kaalinilu
29 Iwemassak yau John uya Jesus uyàpù tùpyak yeneppù. “Masa yentàk kon! Kaatù winàpaino mùkkàlà kaalinilu mule sàlà wolù yawon kon kappon yamùk makuyi mokkanài. 30 Pùsàlàichi mùkkàlà ipàk uselupatainùk uyentaino nùyàssan uye'mappù pàk ukatainùk lùppù, masapùla wentu wapiya molo iwessak pàk. 31 Iulà uya là ittu pùla iwechippù màlà tùse uyàpùppù màlà tuna ke enpataukanse, Israel piyak iichenpoika toppe,” teppù John uya. 32 Sàlàichi màlà John nekamappù, “Akkwalù wuttà epùn poi ipona wakokkwa kasa yeneppù uya molopai molo ipo iwechippù. 33 Mùkkàlà pe ittu uya pùla tùse, tuna ke enpataukan toppe uya uyeuno'nàippù uya upàk, ‘Akkwalù wuttà yene auya màlà kàyik pona molopai molo ipo iwechi, mùkkàlàichi mùkkàlà Wakù Akkwalù ke enpataukanài,’ teppù. 34 Tentai molopai tekamayaik pùsàlà mùkkàlà Kaatù Mumu,” teppù John uya.
Wapiyalok Kon Jesus Nenupa Ton
35 Iwemassak yau tu'ma asa'lon kon tùnenupa ton pokonpe John wechippù. 36 Jesus utà yene tùuya yau, “Masa yenkà! Kaatù winàpaino mùkkàlà, kaalinilu mule!” teppù ya. 37 Wate ya yetasak tùuya'nokon yau asa'lon kon inenupa ton uya Jesus wenaimappù. 38 Tùwelattàsak yau Jesus uya tok uya tùwenaima yeneppù. Màlàyau tok yekamappoppù ya, “Yà'là i'che messatàu?” tukaik. Tok uya imaimu yeikuppù, “Rabbi, i'nai motau ken messan?” tukaik. Enupanài te ya pe iwechi. 39 Tok maimu yeikuppù ya, “Àittàk kon, molopai yene auya'nokon màlà,” tukaik. Màlàyau tok utàppù ipatassek yak yense, molo ipyau tok uko'mamùppù. Ko'manpe iwechippù màlà 4:00 yawàlà'ne. 40 Tewinan nà asa'lon kon kùlottapai John uselupa yetanàippù mùkkàlà Andrew, Simon Peter lui, Jesus ya'là iitàsak lùppù. 41 Wapiya kulu Andrew uya takon Simon yepoloppù, molopai “Ina uya Messiah yeposak man,” teppù ya. Christ te ya pe iwechi. 42 Molopai yalàppù ya Jesus piyak. Jesus uya yeneppù molopai “Àmàlà mùkkàlà Simon, John mumu, Cephas tei'ma eyesatù màlà, teppù ya ipàk” Peter, te ya pe iwechi.
Jesus Uya Philip Molopai Nathanael Kà'ma
43 Màlà wemassak pe Galilee pona tùutà pàk Jesus wekkupùppù màlà. Philip yepoloppù ya molopai “Uya'là utànpai,” teppù ya ipàk. 44 Philip wechippù màlà Bethsaida poino pe, Andrew molopai Peter tawonnan pata yapaino pe. 45 Philip uya Nathanael yepoloppù, “Ina uya yeposak man mùkkàlà Moses nùmenukappù lùppù ipàk Law yau molopai mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikannan nàlà nùmenukappù ipàk lùppù. Mùkkàlà Jesus Nazareth pon, Joseph mumu,” teppù ya. 46 Nathanael uya ipàk, “Yà'làlà ken na' wakù uyàpù Nazareth yapai?” teppù. Philip uya imaimu yeikuppù, “Àikkà, yense,” tukaik. 47 Nathanael uyàpù tiwinàkàik yene tùuya yau Jesus uselupappù ipàk, “Yenkà pùsàlà mùkkàlà Israel pa kulu, wakù pùsàlà ànù'là yennakanài pen,” tukaik. 48 Nathanael uya Jesus yekamappoppù, “Atta ken kiyittuyan?” tukaik. Jesus uya yeikuppù, “Philip uya àkà'ma wapiya, fig yek yo'no lùppù ewechi tùse eyenei iulà,” tukaik. 49 Nathanael uya yeikuppù, “Ti'cha, Kaatù Mumu àmàlà! Israel yamùk Kinù!” tukaik. 50 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Fig yek yo'no eyenei iulà te uya pàk neken na' ailon mùkayan? Sàlà yentaino kon yamùk yene auya màlà,” tukaik. 51 Molopai tok pàk, “Ailon pe yekama uya sàlà, yene auya'nokon màlà epùn utakkoka, molopai Kaatù inchelùyi yamùk wuttà molopai tok wenuku Kàyik Mumu pona,” teppù Jesus uya.
Wemali'mantok Cana Po
1 Icholùwano wei yattai wemali'mantok wechippù pata Cana po, Galilee yawon po. Jesus yan wechippù molo, 2 molopai tùwemali'masan uya Jesus kà'masak wechippù inenupa ton pokonpe wemali'mantok yak. 3 Tok wuku wain u'matùppù yau, Jesus yan uya, “Wain wenukapùppù man,” teppù ipàk. 4 “Nossan, màlà ikukkà kùkai upàk. Masa uweyu uyàssak pùla lùppù man,” teppù ya tùsan pàk. 5 Jesus yan uya apyoto yamùk pàk, “Yà'làlà te ya yau mùkuttàik,” teppù. 6 Jew yamùk wechippù màlà Kaatù nanùmù yek pe tùwettok kon pe wekolùkantok yeselu yesak pe. Màlàpàk màlà 6 pe tàk yapai ikonekasak kon wai yamùk wechippù molo. Tewinan uya 20 wapùla 30 gallons ya'chippù. 7 Jesus uya apyoto yamùk pàk, “Wai yamùk yanùkkapàttàk kon tuna ke,” teppù. Màlàyau tok uya yanùkkapàtùppù tanùkkakasse kulu. 8 Molopai tok pàk, “Yanùntàk kon uchi molopai matàik uta'lettàn yepulu piyak,” teppù ya. Tok uya yalàppù ipyak. 9 Molopai tuna iwemyakanmasak lùppù wain pe yonpappù ya. I'nailàpai là iwessepoloppù ittuppù ya pen, tuna yanùnnài nan nùssan neken apyoto yamùk uya ittu tùse màlàpàk tùwemali'masen umoine kà'mappù ya. 10 Molopai ipàk, “Tamù'nawolon kon mùkyamlo wapiya wakù wain ne'nài nan, molopai nen uchi ikà'masak kon uya yeuno'makasak yau àkàmlàk lùppù àli lùiwa wain nepù tok uya, tùse wakù mainanpappù auya man sàlà tepose,” teppù ya. 11 Sàlà màlà wapiya kulu tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà tùwotokoyi yamùk kupùppù Jesus uya Galilee yawon pata Cana po. Molo màlà kupù tùuya ke tapàikketù yenpoikappù ya. Màlàyau inenupa ton uya ailon tetok tùuya'nokon tùlùppù ipàk. 12 Màlà tùpo Jesus, ichan, yakonnon molopai inenupa ton tukaik tok utàppù Capernaum pona. Molo tok uko'mamùppù mala là.
Kaatù Yùwùk Tak Jesus Utà
13 Entaka'nàppà yattai Jew yamùk uta'lettà weyu wechi mei pùla yau, Jesus utàppù Jerusalem pona. 14 Kaatù yùwùk tau paaka yamùk, kaalinilu yamùk, wakokkwa yamùk chilanmannan yepoloppù ya, molopai tùulon kon wechi chichiu pe tùtepùlùyi kon piyau'ne pùlayatta yenchimapàtù pàk. 15 Wappu kapùppù ya molopai màlà ke tamù'nawàlà tok yenpakkappù ya tok yùkùnnon paaka yamùk molopai kaalinilu yamùk là pokonpe Kaatù yùwùk tapai. Pùlayatta yenchimannan pùlayattayi yapon lattàpàtùppù ya, molopai pùlayatta pun yamùk ta'nùpùppù ya. 16 Wakokkwa yamùk chilanmannan pàk, “Tok yenpakkatàk kon sàlà tapai. Yà'là kasa Ukàipùnù yùwùk kussak auya'nokon màlà yà'làlà chilanma yùwùk pe,” teppù ya. 17 Inenupa ton uya ittuppù Kaatù Maimu we'menukasak uya, “Àyùwùk pùnùnmatok uya eke pe man,” teppù lùppù. 18 Màlàyau Jew yamùk yepulu yamùk uya ipàk, “Yà'là ken tensen yekkwa pen yentok ipàkàlà kupù auya ina uya yentoppe, ikasaichi sàlà yamùk kupù auya yattai?” teppù. 19 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Sàlà Kaatù yùwùk yamoklottàk kon molopai àsolùwau wei yau yamù tukka uya màlà,” tukaik. 20 Jew yamùk yepulu yamùk uya Imaimu yeikuppù, “46 pe kili'chimo'chi sàlà Kaatù yùwùk yamùppù màlà tùse ken na' uchi àsolùwawon neken wei yau yamùkapù auya?” tukaik. 21 Tùse Jesus uselupappù nen màlà tùmàlà tùpàk. 22 Tùwelikù tùpo iwe'wuluukasak yattai, inenupa ton uya wateppù ya lùppù ittuppù, màlàpàk ailon teppù tok uya Kaatù Maimu yau iwe'menukasak pàk, molopai Jesus maimuppù pàk. 23 Jerusalem po Jesus wechi Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok pàk yau, tukkan kon kappon yamùk uya tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà tùwotokoyi kupù ya yeneppù molopai ailon teppù tok uya ipàk. 24 Tùse Jesus uya ailon te tok pàk pùla iwechippù, tok yewan yawon ittu tùuya pàk. Molopai tamù'nawolon kon kappon yamùk ittu kulu tùuya pàk. 25 Ànù'là uya kappon pàk telupa i'che pùla iwechippù, masapùla kappon yawon ittu tùuya pàk.
Jesus Molopai Nicodemus
1 Molo iwechippù kàyik Pharisee yamùk tonpa, Nicodemus itesek, Jew yamùk yepulu tonpa. 2 Pùsàlà uyàpùppù Jesus piyak ewalupàttau, “Ti'cha, ina nùttuyan enupanài pe ewechi Kaatù neunokoppù pe. Ànù'là kappon uya ànkupù tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kupù pen, tùse Kaatù wechi neken ipokonpe yau,” teppù ya Jesus pàk. 3 “Ailon kulu sàlà, tùwentutu'maik pùla echii'ma ànù'là uya Kaatù wettok itepulu pe yene pen màlà,” teppù Jesus uya. 4 “Yà'là kasa ken uchi kàyik wentutu'ma amoko pe là echii'ma? Tùsan lotta yak ken na' iwennappo yakon itekkwa pe tùwentu tukka toppe?” teppù Nicodemus uya. 5 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Ailon kulu sàlà, ànù'là tuna yai, molopai Wakù Akkwalù yai iwentusak pen wewomù Kaatù wettok itepulu pe yak pen màlà te uya sàlà. 6 Kappon yai iwentusak mùkkàlà kappon, tùse Akkwalù yai iwentusak mùkkàlà Akkwalù winàpaino. 7 ‘Yà'là kasaichi,’ kùkai, masapùla ewentu tukka kon màlà, te uya pàk. 8 Assetun tasse'nùnsen mailàlà. Itàwù yetanài àmàlà, tùse i'nai motapai là iyàpù wapùla iità ittu auya pen. Màlà kasa ànù'là Akkwalù yai iwentusak lùppù wechi màlà.”9 Nicodemus uya yekamappoppù, “Yà'là kasa ken uchi iwechi?” tukaik. 10 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Àmàlà mùkkàlà Israel yamùk yenupanài, tùse ken na' uchi sàlà yamùk ittu auya pùla nai?” tukaik. 11 “Ailon kulu sàlà, ina uselupa màlà tùnùttu kon pàk, molopai tùneneppù kon yekama ina uya, tùse màlà ina nekama yanùmù auya'nokon pùla lùppù man. 12 Sàlà non pon kon yekama uya pàk là ailon te auya'nokon pùla man. Yà'là kasa nen ken uchi ailon te auya'nokon epùn pon yekama uya pàk? 13 Ànù'là kappon utàsak epùn pona pùla man tùse mùkkàlà neken Kàyik Mumu iyàssak lùppù epùn poi,” tukaik. 14 Moses uya àkài kalukuli konekasak pùmùssakappù yei pàk wontaik yau. Màlà kasa làma Kàyik Mumu pùmùssakka màlà pulusuk pona. 15 Màlàpàk tamù'nawolon kon ailon tawonnan ipàk wechi màlà wema'nàtok yesak pe tàwàlàlà. 16 Tù'nùn pe kulu kappon yamùk sàlà wolù pon kon kupù tùuya pàk Kaatù uya tewinan tù'nùn kulu tùmu tùlùppù ànù'là ailon tawon ipàk umatta pen, tùse tàwàlàlà iwemapù. 17 Masapùla sàlà wolù pon kon kappon yamùk talumattàik Kaatù uya Tùmu yeunokoppù pen màlà, tùse làkku tok wepùikattàtok iwinà pe. 18 Ànù'là ailon tawon ipàk talumattàsak pen màlà, tùse ànù'là ailon tawon pen ipàk talumattàkassak màlà. Masapùla tewinan molopai i'nùn kulu Kaatù Mumu yesek pàk ailon tesak ya pùla iwechi pàk. 19 Sà kasa iwechi pàk wettalumattàn màlà. Akkwa uyàssak man sàlà non pona, tùse kappon yamùk tù'nùn kon pe ewalupà kussan akkwa yentai, masapùla àli pe teselu kon wechi pàk. 20 Mùkyamlo àli ku'nài nan uya akkwa kupù màlà tewanma kon pe, akkwa yak iyàpù pen, masapùla àli teselu usenpoika tukaik. 21 Tùse ànù'là ailon pe tùwessen mùkkàlà tùuyàssen akkwa yak, tùnkupùppù wekkussak Kaatù yai usentoppe wakù pe.
Jesus Molopai John Enpataukanài Tawonnan
22 Sàlà tùpo Jesus utàppù tùnenupa ton pokonpe Judea pona. Molo iwechippù tok piyau mala là molopai kappon yamùk yenpataukappù ya. 23 John nàlà uya kappon yamùk yenpataukappù Aenon po, Salim piyau, masapùla molo eke pe tuna wechippù. Màlàpàk kappon yamùk uyàpùppù esenpataukaik. 24 Masa patiki'chi tak John tùlùppù pùla iwechippù màlà. 25 John nenupa ton pokonpe tewinan nà Jew usàulàmappù wekolùkantok yeselu pàk. 26 John nenupa ton uyàpùppù ipyak, “Ti'cha, mùkkàlà kàyik ipokonpe mettainùk Jordan latoi po, wakù pe ipàk meselupatainùk, talà kappon yamùk yenpataukayan. Tamù'nawolon kon nepili'chan ipyak!” teppù tok uya. 27 John uya tok maimu yeikuppù, “Kappon uya yà'làlà yepolo màlà epùn poi neken tùlepasak yau. 28 Mùttuyatàik, ‘Christ itesek pen iulà, tùse iwapiya yeunossak iulà,’ teppù uya. 29 Tùwemali'masen umoine ponalok mùkkàlà ema'non. Umoine wechiyakon wechi màlà ipyau yeta pàk, molopai iitauchinpa tùwechiyakon maimu yeta tùuya yau. Màlàpàk utauchinpayaik eke pe tùwemali'masen wechiyakon utauchinpa kasa. 30 Mùkkàlà wena màlà eke pe kulu, eke pe ma'le wena tùse,” teppù John uya.
Mùkkàlà Epùn Poi Tùuyàssen
31 Mùkkàlà epùn poi iyàssak wechi màlà tamù'nawolon yentai. Mùkkàlà non poi iyàssak mùkkàlà non ponalok molopai iichelupa màlà non pon kasa. Mùkkàlà epùn poi iyàssak wechi màlà tamù'nawolon kon yentai kulu. 32 Tùneneppù pàk molopai tùnetappù pàk iichelupa tùse ànù'là uya inekama yanùmùppù pen. 33 Ànù'là uya iichelupatok yanùnsak yau, ailon pe Kaatù wechi yekama ya màlà. 34 Mùkkàlà Kaatù neunokoppù uya màlà Kaatù Maimu yekama, masapùla ipùkkù pùn Wakù Akkwalù ke Kaatù uya ilepasak màlà. 35 Ikàipùnù uya Tùmu pùnùnma màlà, molopai tamù'nawolon tùsak ya màlà itemyak. 36 Ànù'là Imu pàk ailon tawon uya, tàwàlàlà wema'nàtok yepolo màlà. Tùse ànù'là Imu nulunpanài uya wema'nàtok yene pen màlà, tùse Kaatù we'naikatok wechi ipo tàwàlàlà.
Jesus Molopai Samaria Pon Nossan
1 Pharisee yamùk uya, “John yentai Jesus tùnenupa ton yepoyan molopai tok yenpataukayan,” te yetappù. 2 Jesus uya kappon yamùk yenpataukappù pen màlà. Tùse inenupa ton uya làkku. 3 Yetasak tùuya yau, Judea nàmàppù Jesus uya molopai iwennappo tukkappù Galilee pona. 4 Màlà yattai Samaria polo iitàtok wechippù màlà. 5 Màlàyau iwelepamùppù Samaria pon pata Sychar itesek pona, mei pùla là iwechippù pata Jacob nùtùlùppù tùmu Joseph yemyak lùppù piyau. 6 Jacob tunakkwa yen inakappù lùppù wechippù molo molopai Jesus usetakkasak wechippù tùutà ke, iweleutappù màlà tuna yen piyau. Inakattapailà wei wechippù màlà. 7 Màlàyau nossan Samaria pon uyàpùppù tuna yepose. Jesus uya ipàk, “Tuna ke ka' uwoppa auya lù?” teppù. 8 Inenupa ton utàppù wechippù màlà pata pona kùyali ye'maik. 9 Samaria kok nossan uya ipàk, “Jew àmàlà molopai iulà nossan Samaria pon, yà'là pe ken uchi iwechi pàk kùwoppakà te auya nai'nùk upàk?” teppù. Masapùla Samaria kok yamùk pokonpe wakù pe tùwessan pe pùla Jew yamùk wechippù màlà. 10 Jesus uya ipàk, “Kaatù uya lepantok ittu auya yau molopai ànùk uya tùwuku woton yenna ittu auya yau, kùwoppakà làkkunne, te auya eppaino. Molopai elepa toppe ya wema'nà tunakkwa ke,” teppù. 11 Nossan uya ipàk, “Uyepulu, yanùntok auya yai pùla kunaik molopai nàlà i'nau tuna yen man. I'nailà ken uchi wema'nà tunakkwa yepolo auya? 12 Ina tamo Jacob yentaino ken na' àmàlà? Sàlà màlà ina lepatok ya tuna yen, inchippù ya tùmàlà pe sàlà tuna yen yapai, imunkà yamùk molopai itùkùnnon nàlà uya inchippù,” teppù. 13 Màlàyau Jesus uya imaimu yeikuppù, “Tamù'nawolon kon sàlà tuna inchinnan we'naklipa tu'ma màlà. 14 Tùse ànù'là sàlà tuna untùlù inchinài we'naklipa tu'ma pen màlà. Tùse i'nakkwa pe yau iwena, tàwàlàlà iwu'ma molopai tàwàlàlà iwemattok ke ilepa ya,” tukaik. 15 Nossan uya ipàk, “Uyepulu, kùlepakà sàlà tuna ke we'naklipa tu'ma tukaik, sàlà motak echipalà u'nakkwa yepose use'mattà tukaik,” teppù. 16 Jesus uya ipàk, “Itàkà atayappù ikà'mata, molopai mennappoik sàlà motak,” teppù. 17 Nossan uya imaimu yeikuppù, “Itayappù pùn nen iulà,” tukaik. Jesus uya yeikuppù, “Ikasa meselupayaik, ‘Itayappù pùn iulà,’ tukaik. 18 Masapùla 5 pe kaichalà kàyik yamùk pokonpe ewechippù man, tùse sàlàpe ipyau messai'nùk mùkkàlà atayappù pen. Màlàpàk ailon pe upàk mekamapàssaik,” teppù. 19 Nossan uya ipàk, “Uyepulu, Kaatù Maimu yenpoikanài pe ewechi pe tùttuyaik,” teppù. 20 “Ina Samaria kok tamo yamùk wàpùlemapàtùppù sàlà wùk po, tùse amyamlo Jew yamùk uya màlà Jerusalem nen màlà wàpùleman patassek tesak,” teppù nossan uya. 21 Jesus uya ipàk, “Nossan, ailon kakkà upàk, pata weyu nùyàssan màlà yattai sàlà wùk po wapùla Jerusalem po Ukàipùnù nama pe yapulà pen nen uchi màlà. 22 Amyamlo Samaria kok yamùk mùkyamlo inama pe anapulà kon ittunnan pen, tùse inama pe tùnapulà kon ittunnan ina, masapùla wepùikattàntok uyàssak màlà Jew yamùk winàpai. 23 Pata weyu nùyàssan molopai iyàkkassak man ailon pe yapulànnan uya Ukàipùnù nama pe yapulà màlà, ailon pe molopai takkwalù kon ke, masapùla mùkyamlo yekkwa ton tùnama pe tapulànnan i'che màlà Ukàipùnù wechi. 24 Kaatù mùkkàlà akkwalù, màlàpàk mùkyamlo yapulànnan uya yapulà màlà akkwalù yau molopai ailon pe,” teppù. 25 Nossan uya ipàk, “Mùkkàlà nen Messiah, Christ tukaik tesassen, uyàpù tùttuyaik. Tùuyàssak yau tamù'nawolon yekama ya màlà ina pàk,” teppù. 26 Jesus uya ipàk wateppù, “Iulà Mùkkàlà eyelupayai'nùk, Mùkkàlà iulà,” teppù. 27 Màlà kùlottau inenupa ton wennapposak wechippù. Tok usenumenkappù kulu nossan pokonpe iichelupa pàk. Tùse tok uya, “Yà'là i'che messan?” teppù pen, wapùla “Yà'là pe iwechi pàk nossan pokonpe euselupa màlà?” teppù pen. 28 Màlàyau nossan uya tù'nakkwa yen nàmàppù, iwennappoppù pata pona, molopai kappon yamùk pàk, 29 “Àittàk kon, kàyik yense tamù'nawàlà unkupùppù lùssan yekamapàssan. Christ pe na' iwechi màlà?” teppù ya. 30 Màlàyau kappon yamùk utàppù pata poi Jesus yense. 31 Màlà notau inenupa ton uya, “Ti'cha, ata'lettàkà,” teppù Jesus pàk. 32 Tùse tok pàk, “Uyekyali molo man ànùttu kon pen,” teppù ya. 33 Màlàpàk inenupa ton uya tiyiwalà'nokon, “Ànù'là uya na' màlà kùyali nepùppù ipyak pe iwechi?” teppù. 34 Jesus uya tok pàk, “Uyekyali màlà uyeuno'nàippù yeselu kupù molopai wotoko intùlùppù ikuttoppe uya yenuka'nùppù. 35 ‘Àwàppànsak yau, asakùlà'ne kapùi lùppù iiko'mamù màlà tùpo ipilipù tawonnan pen na' amyamlo?’ Àpàkù'nokon tekamayaik, umà yawàlà yentàk kon, yawon kon wappùkassak man molopai ipilittok yattai man. 36 Mùkkàlà ipili'nài uya màlà tepeppù yepolo, molopai kùyali pilipù ya tàwàlàlà wema'nàtok ponalok pe. Mùkkàlà ipànnài molopai ipili'nài tawonnan utauchinpa màlà tamùkke. 37 Sàlà màlà mayin ailon, ‘Tewinan uya ipàmà molopai tùulon uya ipilipù,’ tawon. 38 Eyeunossak kon uya man ànpàmàppù kon pen pili'che. Tùulon kon uya sa'man wotoko kukkapùppù molopai ewepùikattàtok kon mepoyatàik tok wotokoyi lùppù yapai,” teppù. 39 Tukke Samaria kok yamùk uya ailon teppù ipàk masapùla “Tamù'nawàlà unkupùppù lùssan yekamapàssan,” tesak nossan uya pàk. 40 Màlàyau Samaria kok yamùk uyàpùppù ipyak ipawanattàse, tok uya yekamappoppù tùpyau'nokon iwettoppe. Màlàyau asa'là wei Jesus uko'mamùppù molo. 41 Tukkan kon uya tu'ma ailon teppù itekale yekama ya tetase, 42 tok uya nossan pàk, “Ina nen uchi ailon nùkayan yekamasak auya pàk neken pùla, tùse tiyiwalà'nokon nen uchi ina netapàssan molopai ina nùttuyan sàlà wolù Pùikattànài pe kulu iwechi pe,” teppù.
Jesus Uya Itepulu Mumu Ipittà
43 Asa'là wei molo tùuko'mamù tùpo, Jesus utàppù Galilee pona. 44 Jesus uya tùmàlà pe, “Kaatù Maimu yenpoikanài mùkkàlà itonpa yamùk ipata yawon kon nùnama pen,” teppù. 45 Iwelepansak Galilee pona yau molonkonnà uya yanùmùppù, masapùla tok utàppù màlà Jerusalem pona Entaka'nàppà yattai uta'lettàntok yak molopai tamù'nawolon inkupù yeneppù tok uya màlà yattai. 46 Màlàyau Jesus uyàpùppù tu'ma Cana, Galilee pon pona, tuna lattàppù tùuya wain pe motak. Molo iwechippù itepulu, kin poitolù, e'nek pe imu wechippù Capernaum po. 47 Jesus welepansak Judea poi Galilee pona yetasak tùuya yau, iitàppù ipyak molopai ipawanattàppù ya tùmu ipittàik iyàttoppe, iwelikù piyau iwechi pàk. 48 Jesus uya ipàk, “Ailon te auya'nokon pen, tùse neken ailon te auya'nokon tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà molopai enumenkannan kupù yene auya'nokon yau,” teppù. 49 Kin poitolù uya Jesus pàk, “Itepulu, àikkà tàwà uya'là umle welikù wapiya,” teppù. 50 Jesus uya ipàk, “Itàkà, àmu wenna màlà,” teppù. Màlàyau ailon teppù kàyik uya Jesus maimu pàk, molopai iwemeikuppù. 51 Asantawàlà lùppù iità tùse, ipoitolù ton uya yepoloppù, “Àmu pàli'yau man,” teppù tok uya. 52 I'nai yailà wei tùse tùmu wennappù yekamapposak ya yau, “Ko'manyak 1 o'clock yattai nàkkàmi'makattai,” teppù tok uya. 53 Ikàipùnù uya ittuppù, màlà yattai kulu Jesus uya, “Àmu wenna màlà,” teppù. Màlàpàk itùwùk tawon kon molopai mùkkàlà tawonnan uya ailon teppù Jesus pàk. 54 Sàlà màlà yakon itekkwa pe tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà wotoko kupùppù Jesus uya Judea poi tùuyàpù tùpo Galilee po.
Uchipittàntok Tuna Piyau
1 Màlà tùpo Jew yamùk uta'lettàtok yattai wechippù, màlàpàk Jesus utàppù Jerusalem pona. 2 Molo Jerusalem po, tuna wechippù màlà Kaalinilu Mùlatta piyau, Hebrew Maimu yau, Bethesda tukaik tesassen. 5 pan tùwùk ke'nan wewonnàtok yai motau iwechippù. 3 Màlà motau tukke e'nek ton wechippù enpùnon, tùusasan pen molopai iitokkassak kon. Tuna welaika màmuku pàk tok wechippù. 4 Masapùla tùulon yattai'ne là Itepulu inchelùyi wuttàpàtùppù màlà tunappai kak tuna laikapàsse. Mùkkàlà wapiya ilaikasak tùpo ikak iitàsak lùppù uchipittàppù màlà i'nai yekkwa pe là iwechi tepalan yapai. 5 Molo kàyik wechippù tachin pe 38 pe kili'chimo'chi e'nek pe iwessak lùppù. 6 Molo aittoupe iwechi yene tùuya yau Jesus uya tachin pe màlà kasa molo iwechippù pe ittuppù. Màlàyau, “Echipittàpai na' messan?” teppù ya ipàk. 7 E'nek kàyik uya imaimu yeikuppù, “Itepulu, ànù'là upùikattà woton pùla man, tuna laikasak kùlottau ikak unonka woton. Utài'che wechi tùse tùulon nà mùkkàlà uwapiyakkanài,” tukaik. 8 Màlàyau Jesus uya ipàk, “E'wuluukakà, ayapon yanùnkà molopai itàkà,” teppù. 9 Màlàpàk asse'ne kulu kàyik uchipittàppù, tapon yanùmùppù ya molopai iitàppù. Sàlà kupùppù ya màlà wàlàkka'nàtok weyu yattai. 10 Jew yamùk uya mùkkàlà kàyik iichipittàsak lùppù pàk, “Wàlàkka'nà weyu sàlà. Law yawàlà pùla sàlà yattai ayapon yalà auya wechi màlà,” teppù. 11 Tùse tok yeikuppù ya, “Kàyik nen uyipittànàippù, ‘Ayapon yanùnkà molopai itàkà,’ nùkai upàk,” tukaik. 12 Tok uya yekamappoppù, “Ànùk ken uchi mùkkàlà kàyik, ‘Ayapon yanùnkà molopai itàkà,’ tawon nùppù àpàk?” tukaik. 13 Tùse kàyik iichipittàsak lùppù uya ànùk pe ittu pùla iwechippù, masapùla Jesus utàppù wechippù màlà asse'ne tukkan kon kappon yamùk molo tùwessan kùlottak. 14 Màlà tùpo Jesus uya yepoloppù Kaatù yùwùk tau, molopai ipàk, “Masa yenkà! Ewennasak man. Àli kùkkupùi sàlà yentak, yattai pùla màlà yentaino wekkupù àpàk,” teppù ya. 15 Kàyik utàppù molopai Jew yamùk pàk Jesus pe tipittànàippù wechi yekamappù ya. 16 Màlà wenai Jew yamùk yepulu yamùk wessa'molùkappù Jesus talumattà pàk, masapùla màlà kussak ya Jew yamùk Wàlàkkattok yattai pàk. 17 Tùse Jesus uya tok pàk, “Ukàipùnù mùkkàlà tùwe'wotokomasen tàwàlàlà, màlàpàk iulà nàlà we'wotokoma màlà,” teppù. 18 Màlà uya tùsa'molùkaik ànwàkappai tok wenappù, wàlàkka'nàtok weyu ikkwàssak ya pàk neken pùla, tùse Tùkàipùnù pe kulu Kaatù yekama ya molopai Kaatù kaichalà iwekkupù pàk.
Kaatù Mumu Yapàikketù
19 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ailon kulu sàlà, Imu uya yà'làlà kupù tiyiwalà pen, tùse Tùkàipùnù uya neken ikupù yene tùuya yau ikupù ya. Yà'làlà Tùkàipùnù nùkupù ku'nài nàlà mùkkàlà Imu. 20 Masapùla Ikàipùnù uya màlà Tùmu pùnùnma molopai tamù'nawàlà tùnkupù yenpoika ya màlà itemyak. Molopai sàlà yentaino kon lùiwa yenpoika ya màlà ikuttoppe ya, màlàpàk eusenumenka pa. 21 Ikàipùnù uya iweli'chak kon wuluuka molopai tok wemattok ke tok lepa ya kasa làma màlà Imu uya wema'nàtok ke mùkyamlo enlepapai tùwettok kon lepa. 22 Masapùla Ikàipùnù mùkkàlà sà kasa messaik, wapùla sà kasa pùla messaik tawon pen ànù'là pàk, tùse ittuntok tùsak ya màlà tamù'nawàlà tùmu yemyak. 23 Tamù'nawolon kon uya Imu nama toppe, Ikàipùnù nama tùuya'nokon kasa. Ànù'là Imu namanài pen uya Ikàipùnù yeuno'nàippù nama pe pùla iwechi màlà. 24 “Ailon kulu sàlà, mùkkàlà umaimu yetayai'nùk molopai ailon nùkayai'nùk uyeuno'nàippù pàk wechi màlà tàwàlàlà wema'nàtok yesak pe. Italumattàtok yak itùlù pen màlà, tùse weli'nàtok yentakasak ya màlà wema'nàtok yak. 25 Ailon pe kulu àpàkù'nokon yekama uya sàlà, pata weyu nùyàssan, iyàkkassak man, mùkyamlo iweli'chak kon uya Kaatù Mumu maimu yeta màlà, molopai mùkyamlo yetannan wemapù màlà. 26 Ikàipùnù yau wema'nàtok wechi kasa làma màlà Tùmu kussak ya wema'nàtok wettoppe yau. 27 Molopai ilepasak ya màlà kappon yamùk ittutok ya yapàikketù ke, masapùla Kàyik Mumu pe iwechi pàk. 28 Kesenumenkatàu kulu sàlà pàk, pata weyu nùyàssan tamù'nawàlà uluwaik yawon kon uya imaimu yetatok yattai. 29 Molopai tok we'wuluuka màlà uluwaik yapai, mùkyamlo wakù ku'nài nan nùssan we'wuluuka màlà wema'nàtok yak. Molopai mùkyamlo àli ku'nài nan nùssan we'wuluuka màlà wettalumattàntok yak,” teppù Jesus uya. 30 “Uyiwalà yà'làlà kupù uya pen màlà. Kaatù uya neken yekama yeta uya pàkàlà màlà ittun uya, màlàpàk ittuntok uya wechi màlà ailon pe. Masapùla uyiwalà i'che wettok kupù uya pen sàlà, tùse Ukàipùnù uyeuno'nàippù yeselu kupù uya.
Jesus Yekamannan
31 “Uyiwalà upàk uselupa yau, ailon pe uselupatok wechi pen màlà. 32 Tùse tùulon molo man upàk tùuselupasen molopai tùttuyaik ailon pe upàk iichelupatok wechi. 33 John piyak amaimu kon yekamannan yeunokoppù auya'nokon molopai ailon pàk iichelupappù. 34 Tùse kappon uselupatok upàk yeponài pen iulà tùse sàlà yekama uya sàlà ewepùikattà kon pa. 35 John wechippù màlà lanppu uyatù kasa akkwa pe, màlà yattai iweyu yau autauchinpa kon pàk alikyek pe ewechippù tachin pe pùla. 36 Tùse uponalok pe yekamanài yesak pe wessaik, John yentaino. Màlà kulu wotoko ukàipùnù uya ulepatok yenuka'nùttoppe uya, tùkussai'nùk uya yekama màlà ukàipùnù uya uyeunossak pe. 37 Molopai Ukàipùnù uyeuno'nàippù uya uyekamasak màlà tùmàlà pe. Tùse imaimu yetasak là auya'nokon pùla man, itenpata yensak là auya'nokon pùla. 38 Wapùla Imaimu wemapù là ayau'nokon pùla, masapùla ailon te auya'nokon mùkkàlà ineunokoppù pàk pùla iwechi pàk. 39 Wakù pe Kaatù Maimu pàk eusenupa kon, masapùla màlà winà là tàwàlàlà wema'nàtok yepolo auya'nokon yeselùkek ittu auya'nokon pàk. Molopai sàlà yamùk Kaatù Maimu uselupasak màlà upàk. 40 Tùse upyak àuyàpù kon pùla man wema'nàtok yepolo kon pa. 41 “Kappon yamùk uya apulàntok iwa uya pen sàlà. 42 Tùse eyittuyatàu iulà, Kaatù pùnùnmatok pùla eyewan kon yau ewechi kon tùttuyaik. 43 Uyàssak man Ukàipùnù yesek yau, tùse uyanùmù auya'nokon pùla man. Tùse ànù'là uyàssak tiyiwalà tesek yau yanùmù nen uchi auya'nokon màlà. 44 Yà'là kasa ken ailon te auya'nokon ewinàpai'nokon utapulàntok kon yepolo auya'nokon yau, tùse Kaatù neken winàpai apulàntok yepoloi'che ewechi kon pen? 45 Ukàipùnù yemlotopo atalumattà kon pe uselupa pe kùsekamatàu. Moses nen mùkkàlà tùuselupasen àli pe àpàkù'nokon. Mùkkàlà enpen ipàk ewechippù kon nùppù. 46 Moses pàk ailon tesak auya'nokon yau, upàk ailon tetok auya'nokon pan. Masapùla uyekale menukappù ya màlà. 47 Tùse inmenukappù pàk ailon tei'ma'nokon pùla, yà'là kasa nen ken uchi ailon te auya'nokon uselupatok pàk?” teppù Jesus.
Jesus Uya 5000 Pan Kon Yewetù
1 Tachin pe pùla sàlà tùpo Jesus uklàtùppù palau Galilee latoi pona, palau Tiberias pe nàlà tùttusen. 2 Ilinà kappon yamùk uya iwenaimappù màlà masapùla tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà pe palan pokon kon ipittà ya yensak tùuya'nokon pàk. 3 Jesus wenukuppù wùk pona molo iweleutappù tùnenupa ton pokonpe. 4 Jew yamùk uta'lettàtok Entaka'nàppà lùppù pàk winàkàik iwechippù. 5 Jesus uya tenu tùlùppù, molopai ilinà kappon yamùk uyàpù tiwinàkàik yeneppù ya. Philip pàk, “I'nai motau ken kùyali ye'ma pe nai tamù'nawolon kon pùsamo yewettoppe?” teppù ya. 6 Ittu pe yekamappoppù ya màlà. Masapùla tùnkupù ittukapù tùuya pàk. 7 Philip uya imaimu yeikuppù, “200 pan chilùpa pun uya kùyali ye'ma tamù'nawolon kon uya yonpa toppe pen màlà,” tukaik. 8 Tewinan nà inenupa ton tonpa Andrew, Simon Peter tonpa uya ipàk, 9 “Talà walawok muleppù man 5 pan paali yapai ikonekasak pùlomù pusak, molopai asa'lon kon molok yamùk lùkkwà ipyau man, tùse pùsamo kappon yamùk kaichalà pùla iwechi,” teppù. 10 Jesus uya, “Eleutatàk kon, katàk kon tok pàk,” teppù. I'chin pe wanak wechippù, màlà pata yau. Màlàyau kàyik yamùk weleutappù, 5000 yawàlà'ne tok wechippù. 11 Jesus uya pùlomù pusak yanùmùppù, tenki teppù ya Kaatù pàk molopai tùnenupa ton yemyak itùlùppù ya kappon yamùk lepa toppe tok uya. Màlà kasa lùppù molok kupùppù ya molopai tamù'nawolon kon uta'lettàppù i'che tùwettok kon kasa. 12 Tok uta'lettàkassak yau, tùnenupa ton pàk, “Iwà'nànsak lùppù ipilittàk kon iimatta tukaik,” teppù. 13 Màlàyau tok uya ipilipùppù, 12 kaichalà wali'cha yamùk lùmà yanùkkappù tok uya, 5 pan paali yapai ikonekasak pùlomù pusak punuppù, iita'lettàsak kon nùnàmàppù ke. 14 Jesus uya tensen yekkwa pen yentok ipàkàlà kupù yensak tùuya'nokon yau kappon yamùk uya, “Ailon kulu pùsàlà Kaatù Maimu Yenpoikanài tùuyàpù woton sàlà wolù yak teppù ipàk lùppù,” teppù. 15 Jesus uya ittuppù tùmàlà teka'nonkaik tepulu kon pe tùkusse tok uyàpù tùpyak. Màlàpàk iitàtu'mappù tok winàpai wùk pona tùmàlà pe neken.
Jesus Usalà Tuna Polo
16 Ko'manpe iwenasak yau inenupa ton utàppù palau yena pona. 17 Molo kanau yak tok wenukuppù molopai tok uklàtùppù palau latoi pona Capernaum winàkàik. Ewalupà pe iwenasak wechippù molopai Jesus wennapposak tok piyak pùla lùppù. 18 Màlà yattai meluntà pe assetun utasse'nùmùppù màlà molopai chipa'chipa wechippù àsà pe. 19 Mei kanau yuklasak tok uya 3 wapùla 4 miles pàkàlà tùse Jesus uyàpù tuna po kanau winàkàik yeneppù tok uya. Màlàyau tok usenalippasak wechippù. 20 Jesus uya tok pàk, “Iulà mùkkàlà, kesenalippatàu!” teppù. 21 Màlàpàk tok uya alikyek pe yanùmùpù kanau yak. Molopai asse'ne kanau welepamùppù tok utàtok imotak yak.
Kappon Yamùk Uya Jesus Iwa
22 Màlà wemassak pe iwà'nànsak kon nùssan ilatoi po ilinà kappon yamùk uya tewin neken kanau nànsak yeneppù. Jesus utàppù tùnenupa ton ya'là pe pùla tok uya ittuppù, tùse tùmyamlo pe neken tok utàppù pe ittuppù tok uya. 23 Tiberias poi tùulon kon kanau yamùk uyàpùppù màlà pùlomù pusak napùppù ilinà kappon yamùk uya, tenki te Itepulu Jesus uya tùpo motak. 24 Jesus molopai inenupa ton pùla molo ittusak tùuya'nokon yau, tok wenukuppù kanau yamùk yak molopai tok utàppù Capernaum pona Jesus iwase.
Jesus Mùkkàlà Pùlomù Pusak Wema'nàtok
25 Jesus yeposak tùuya'nokon palau latoi po yau, tok uya ipàk, “Ti'cha, yà'là yattai ken sàlà motak màittai?” teppù. 26 Jesus uya tok pàk, “Ailon kulu sàlà, uyiwappù auya'nokon màlà tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kupù uya yensak auya'nokon pàk pùla, tùse tùwenukasse pùlomù pusak pàk auta'lettàsak kon pàk. 27 Tùumattasen kùyali iwa pàk ke'wotokomatàu, tùse e'wotokomatàk kon kùyali tàwàlàlà tùwemassen yepolo kon pa. Kàyik Mumu uya sàlà kùyali ke elepa kon màlà. Masapùla Kaatù, Ikàipùnù uya sàlà yentok ipàkàlà tùsak màlà yanùnsak tùuya yenpoikanài pe,” teppù. 28 Màlàyau tok uya ipàk, “Yà'là kupù ken ina uya, Kaatù wotokoyi kuttoppe ina uya?” teppù. 29 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Sàlà màlà Kaatù wotokoyi, ailon te auya'nokon ineunokoppù pàk,” tukaik. 30 Tok uya yekamappoppù, “Yà'là ken uchi tensen yekkwa pen yentok ipàkàlà kupù auya ina uya yentoppe, molopai ailon te toppe ina uya àpàk? Yà'là ku'nài ken àmàlà? 31 Ina tamo yamùk uya ‘mana’ itesek napùppù man wontaik yau, Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, ‘Kaatù uya tok yu ke tok lepappù epùn poi,’ tawon,” teppù. 32 Jesus uya tok pàk, “Ailon pe kulu sàlà àpàkù'nokon wate uya, Moses uya epùn poino pùlomù pusak ke elepappù kon pen màlà, tùse Ukàipùnù mùkkàlà elepanài'nokon ailon pùlomù pusak epùn poino ke. 33 Masapùla màlà pùlomù pusak Kaatù nùtùlù mùkkàlà iyàssa'nai'nùk epùn poi, wolù yawon kon kappon yamùk lepase wema'nàtok ke,” teppù. 34 Màlàyau tok uya ipàk, “Uyepulu, sàlà motapai tàwàlàlà ina mùlepaik sàlà pùlomù pusak ke,” teppù. 35 Jesus uya tok pàk, “Iulà mùkkàlà pùlomù pusak wema'nàtok ke lepanài. Ànù'là uyàssak upyak yau iwapàkapù pen màlà, molopai ailon tawon upàk we'naklipa yà'là yattai là pen màlà. 36 “Tekamakattai àpàkù'nokon, uyensak auya'nokon man, tùse ailon te auya'nokon pùla lùppù man. 37 Tamù'nawàlà Ukàipùnù uya ulepatok kon uyàpù màlà upyak, ànù'là upyak tùuyàssen nulunpa uya pen. 38 Masapùla epùn poi iyàssak iulà uyeselu kusse pùla, tùse mùkkàlà uyeuno'nàippù yeselu kusse. 39 Molopai sàlàichi màlà Uyeuno'nàippù yeselu, tamù'nawà ulepatok kon ya la'chima uya pen màlà, tùse tamù'nawàlà tok wuluuka uya màlà wema'nàtok yak tewinan nùppù wei yattai. 40 Masapùla Ukàipùnù wechi màlà tamù'nawolon kon Tùmu yennài nan molopai ailon tawonnan ipàk uya tàwàlàlà wema'nàtok yepolo i'che. Molopai iwuluuka uya màlà tewinan nùppù wei yattai,” teppù. 41 Màlàpàk Jew yamùk wessa'molùkappù tùusàulàma kon pàk masapùla Jesus uya, “Iulà mùkkàlà pùlomù pusak epùn poi iyàssak lùppù,” tesak pàk. 42 Tok usekamappopàtùppù, “Joseph mumu pen ken na' pùsàlà, Jesus pen? Ikàipùnù molopai ichan tawonnan ken na' kùnùttu kon pen? Yà'là kasa ken uchi, ‘epùn poi iyàssak iulà,’ te ya nai'nùk?” tukaik. 43 Jesus uya tok pàk, “Kàsàulàmatàu eyiwalà'nokon! 44 Ànù'là uyàpù upyak pen màlà, tùse Ukàipùnù uyeuno'nàippù uya neken tok nessak yau, tok wuluuka uya màlà wema'nàtok yak tewinan nùppù wei yattai. 45 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà tewinan nà Kaatù Maimu yenpoikannan tonpa nùmenukappù yau, ‘Tamù'nawolon kon yenupatok Kaatù uya woton,’ tawon. Molopai tamù'nawolon kon yetannan nùssan molopai iichenupasak kon Ukàipùnù winà uyàpù màlà upyak. 46 Ànù'là uya Ukàipùnù yensak pùla iwechi màlà, tùse mùkkàlà neken Kaatù winàpaino uya màlà yensak. 47 “Ailon kulu sàlà, mùkkàlà ailon nùkayai'nùk wechi màlà tàwàlàlà wema'nàtok yesak pe. 48 Iulà mùkkàlà pùlomù pusak wema'nàtok ke lepanài. 49 Atamo kon yamùk uya mana napùppù wontaik yau, tùse tok welikùppù man. 50 Tùse sàlà màlà pùlomù pusak epùn poi iyàssak, ànù'là uya inassak yau, iwelikù pen màlà. 51 Iulà mùkkàlà wema'nàtok ke lepanài pùlomù pusak epùn poino. Ànù'là ina'nàippù wemapù màlà tàwàlàlà. Molopai sàlà pùlomù pusak màlà upun untùlù nulà we'nàtok ke lepanài, wolù yawon kon kappon yamùk wemattok ike pe,” teppù nàlà Jesus uya tok pàk. 52 Màlàyau Jew yamùk wessa'molùkappù tùusàulàma kon pàk kulu tiyiwalà'nokon, “Atta ken uchi tùpun tùlù ya yantoppe'nokon?” teppù tok uya. 53 Jesus uya tok pàk, “Ailon kulu sàlà, Kàyik Mumu pun yannài pe pùla ewechi kon molopai imùnù inchinài pe pùla ewechi kon yau, wema'nàtok pùla iwechi màlà ayau'nokon. 54 Ànù'là upun yannài molopai umùnù inchinài wechi màlà tàwàlàlà wema'nàtok yesak pe, molopai iwuluuka uya màlà wema'nàtok yak tewinan nùppù wei yattai. 55 Masapùla upun màlà kùyali kulu molopai umùnù màlà tinchisen kulu. 56 Mùkkàlà upun yannài molopai umùnù inchinài wemapù màlà uyau tàwàlà, molopai iulà nàlà wemapù màlà yau,” teppù Jesus uya. 57 “Tùwemassen Ukàipùnù uya uyeunossak sàlà, màlàpàk nàlà wemapù sàlà Ukàipùnù pàkànsau. Màlà kasa làma upàk tùuta'lettàsen wemapù màlà upàkànsau. 58 Sàlà màlà pùlomù pusak epùn poi iyàssak lùppù. Kùtamo kon yamùk nùnapùppù yekkwa pen. Tok welikùppù màlà, tùse mùkkàlà sàlà pùlomù pusak na'nài wemapù màlà tàwàlàlà,” teppù Jesus uya tok pàk. 59 Wateppù ya màlà enupan tùuya yau Jew yamùk wepilittok itak tau Capernaum po.
Tàwàlàlà Wema'nàtok Yekale
60 Yeta tùuya'nokon yau tukkan kon inenupa ton uya, “Sa'man pe kulu sàlà enupantok man. Ànùk uya ken yanùmù?” teppù. 61 Tùuselupatok lùppù pàk tùnenupa ton usàulàma ittusak tùuya yau, Jesus uya tok pàk, “Uselupatok na' asakolopayatàu? 62 Yà'là pe ken ewechi kon Kàyik Mumu wenuku wapiya yau tùwechippù yak yene auya'nokon yau? 63 Akkwalù mùkkàlà wema'nàtok ke lepanài, esak nen màlà yà'là pen. Uselupayai'nùk màlà Akkwalù molopai wema'nàtok ke lepanài. 64 Tùse attau'nokon tùulon kon uya ailon te pùla lùppù man.” Iwepyattà motapai Jesus uya i'namo uya ailon teppù pùla iwechi, molopai i'nai uya tùwelittok yak tùtùlù ittuppù màlà. 65 Màlàyau, “Wa iwechi pàk àpàkù'nokon yekama uya nettainùk, ànù'là uyàpù upyak pen tùse Ukàipùnù uya neken iyàttoppe ikussak yau iyàpù, te uya,” teppù ya. 66 Màlà motapai tukkan kon inenupa ton wennappoppù molopai ya'là tu'ma là tok wechippù pen. 67 Màlàyau Jesus uya tùnenupa ton 12 pan kon pàk, “Itàpai nàlà na' messatàu?” teppù. 68 Màlàyau Simon Peter uya imaimu yeikuppù, “Uyepulu, ànùk piyak uchi ina utà? Apyau nen mayin man tàwàlàlà wema'nàtok ke lepanài. 69 Ailon nùkayan ina, molopai ina nùttuyan wakù kulu àmàlà Kaatù winàpaino,” tukaik. 70 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “12 pe na' unanùmùssan pen amyamlo? Tùse tewin nà àtonpa kon Makui pe man,” tei'ma. 71 Judas pàk iichelupappù, Simon Iscariot mumu pàk, mùkkàlà 12 pan kon tonpa pe là echii'ma iwàtok yak yeimippo woton.
Jesus Utà Tapuluka Tau Uta'lettàntok Yak
1 Sàlà tùpo Jesus utàppù Galilee yawàlà, Judea yawà iitàppù pen masapùla molonkonnà Jew yamùk wechippù imàmuku pàk iwàtoppe tùuya'nokon. 2 Màlà yattai Jew yamùk Uta'lettàtok winàkàik iwechippù tapuluka yamùk lùkkwà tau'ne. 3 Màlàyau Jesus yakonnon uya ipàk, “Talà kechii, Judea pona itàkà, molo enenupa ton uya eke pe ewe'wotokoma yentoppe. 4 Ànù'là uya tonantau yà'làlà kussak pùla man, tùttu i'che echii'ma. Màlàpàk sàlà yamùk kupù auya yau, tàwà wolù yawon kon kappon yamùk uya eyittu toppe ikukkà!” teppù. 5 Masapùla yakonnon uya là ailon te pùla iwechippù ipàk. 6 Màlàpàk Jesus uya tok pàk, “Uweyu uyàssak pùla lùppù man, tùse eweyu kon màlà tàwàlàlà molonnà. 7 Wolù yawon kon uya tewanma kon pe àkupù kon pen màlà, tùse tewanma kon pe tok ukussan masapùla tok nùkupù pàk àli pe iwechi màlà te uya pàk. 8 Uta'lettàntok yak uchi itàtàk kon. Masa utà pùla là man, masapùla uweyu uyàssak pùla lùppù man,” teppù. 9 Wate tùpo, iwà'nàmàppù Galilee po. 10 Tùse takonnon utàppù Uta'lettàntok yak ye'mappùtak, Jesus utàppù nàlà. Kappon yamùk uya ittu pùla amak yai iitàppù. 11 Màlàyau Jew yamùk wechippù yenei'che Uta'lettàntok yau, “I'nai ken mùkkàlà?” teppù tok uya. 12 Tukkan kon kùlottau ipàk tùuselupasan wechippù, “Wakù nen mùkkàlà,” tukaik. Tùse tùulon kon uya, “Kane, kappon yamùk yennakanài mùkkàlà,” teppù. 13 Tùse ànù'là uselupappù kappon yamùk kùlottau ipàk pen, masapùla Jew yamùk yepulu ton pàk tok usenalippappù. 14 Uta'lettàntok yakletapailà là iwechi tùse Jesus wewomùppù Kaatù yùwùk tak, kappon yamùk yenupa pàk iwepyattàppù. 15 Jew yamùk usenumenkappù kulu, màlàyau tok uya, “Yà'là kasa kulu ken pùsàlà màlà yamùk ittuyan tùusenupa tùpo pùla?” teppù. 16 “Enupantok uya sàlà uyiwalok pen, tùse mùkkàlà uyeuno'nàippù winàpaino,” teppù Jesus uya tok pàk. 17 “Ànù'là Kaatù yeselu ànkuppai tùwessen wechi yau, ittu ya màlà, enupantok uya wechi Kaatù winàpaino pe wapùla uwinàpaino pe,” teppù Jesus uya. 18 “Mùkkàlà tiyiwalà tùnkupù pàk tùuselupasen, tùnamatok yepotoppe tùuya, tùse mùkkàlà teuno'nàippù namatok ponalok pe ne'wotokomayai'nùk mùkkàlà ailon kulu, kasei pùla iwechi màlà yau. 19 Moses uya ken na' Law tùlùppù eyemyakù'nokon pen? Ànù'là uya amyamlo kùlottau ikupù pùla man. Yà'là pe ken iwechi pàk uwànài'che ewechi kon nai'nùk?” teppù Jesus uya. 20 Màlàyau kappon yamùk uya Jesus pàk, “Àli akkwalù wechi màlà ayau. Ànùk ken uchi àwànài'che nai?” teppù. 21 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Tewinan nà eke wotoko tùkuttai, màlàyau eusenumenkasak kon kulu nettai. 22 Moses uya ikupùppù walawok muleppù yattà toppe, Jew yamùk usattàtok yawàlà pe Moses kulu nùpyattàppù pen nà tùse atamo kon yamùk làkku, màlàpàk walawok muleppù yattà màlà Wàlàkka'nà weyu yattai. 23 Mule yattà màlà Jew yamùk Wàlàkkapù weyu yattai Moses winàpaino Law ikkwàtù tukaik. Tùse ken na' uchi Wàlàkka'nàtok yattai tamù'nawàlà kàyik ipittàsak uya wenai upàk ewe'naika kon nai'nùk? 24 Kappon pàk àli pe suwa messaik kùkai iichensak pàk neken, tùse ailon pe ittutàk kon,” teppù Jesus uya.
Pùsàlà Na' Mùkkàlà Christ?
25 Màlà yattai tùulon kon kappon yamùk Jerusalem pon kon uya, “Pùsàlà pen ken na' mùkkàlà tok wettok iwànài'che?” teppù. 26 “Mùkkàlà, mùkkàlà tamù'nawolon kon yemlotopo iichelupa molopai yà'làlà te tok uya ipàk pùla. Itepulu yamùk uya ken na' ailon tekassak màlà pùsàlà wechi Christ pe pàk? 27 Tùse ittu'nokon man i'nai motapaino pe là pùsàlà kàyik wechi. Tùse Christ uyàssak yau ànù'là uya i'nai motapai là iyàssak ittu pen,” teppù. 28 Màlàyau enupan lùppù tùuya Kaatù yùwùk tau yau Jesus wentaimeppù, “Ewaik, kiyittuyatàik, molopai i'nai motapaino pe wechi mùttuyatàik. Uyiwalà pùla talà wechi sàlà, tùse mùkkàlà uyeuno'nàippù mùkkàlà ailon. Mùkkàlà ittu auya'nokon pùla man. 29 Tùse mùkkàlà tùttuyaik masapùla ipyapai uyàssak pàk. Molopai uyeunossak ya pàk,” tukaik. 30 Màlàpàk kulu ana'chipai tok wechippù, tùse ànù'là uya temyatù tùlùppù ipàk pen, masapùla iweyu uyàssak pùla lùppù iwechi pàk. 31 Walà tùse tukkan kon uya ailon teppù ipàk. “Tùuyàssak yau ken na' Christ uya pùsàlà kàyik uya ikupùppù yentai lùiwa tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kupù?” teppù tok uya. 32 Màlàyau Pharisee yamùk uya kappon yamùk usàulàma ipàk yetappù. Màlà yattai Eke ton paatele yamùk yepulu ton molopai Pharisee yamùk uya a'chinnan yeunokoppù ya'chiik. 33 Jesus uya tok pàk, “Masa mala là apyau'nokon wechi sàlà molopai wennappo màlà uyeuno'nàippù piyak. 34 Uyiwa auya'nokon màlà tùse uyepolo auya'nokon pen. Molopai utàyai'nùk yak àutà kon pen màlà,” teppù Jesus uya. 35 Jew yamùk usekamappopàtùppù tiyiwalà'nokon, “I'nai motak ken uchi pùsàlà kàyik utà pe iwechi màlà, tepolo pùla iwettoppe, kùtonpa kon ka' Jew yamùk Greek yamùk kùlottak iwetta'nùssak kon kùlottak lù, Greek yamùk yenupaik? 36 Yà'là te ya ken uchi màlà, ‘Uyiwa auya'nokon màlà tùse uyepolo auya'nokon pen. Molopai utàyai'nùk yak àutà kon pen,’ nùkayai'nùk?” teppù Jew yamùk uya.
Wema'nàtok Tunakkwa
37 Tewinan nùppù molopai eke kulu Uta'lettàn weyu yattai Jesus we'wuluukappù, molopai iwentaimeppù eke pe, “Ànù'là tùwe'naklipasen wechi yau, tàwà nùyàpùi upyak uwuku inchiik! 38 Kaatù Maimu uya yekamasak yawàlà, Mùkkàlà ailon tawon upàk yewan yapai màlà wema'nà tunakkwa wu'ma,” tukaik. 39 Wate tùuya yau iichelupappù màlà Akkwalù pàk, tùpàk ailon tawonnan nepolo woton pàk. Màlà tepose Akkwalù tùsak pùla lùppù iwechippù masapùla Jesus wuluukappù pùla iwechi pàk tùnamatok patassek yak. 40 Iichelupa yetasak tùuya'nokon yau, tùulon kon kappon yamùk uya “Ailon pe làichi Kaatù Maimu yenpoikanài pe iwechi pe man,” teppù. 41 Tùulon kon uya, “Christ nen mùkkàlà,” teppù. Tùse tùulon kon uya, “Yà'là kasa ken uchi Christ uyàpù Galilee yapai,” teppù. 42 “Kaatù Maimu uya na' yekamasak pùla nai, David payan winà Christ uyàttok woton, David wemattok yau pata Bethlehem yapai tukaik?” teppù tok uya. 43 Màlàyau echi yewan kaichalà pùla Jesus pàk tùusenumenkatok kon yau tok wechippù. 44 Tùulon kon wechippù ana'chipai tùse ànù'là uya temyatù tùlùppù ipàk pen.
Ailon Tetok Pùnon Jew Yepulu Yamùk
45 A'chinnan wennappoppù paatele yamùk yepulu ton molopai Pharisee yamùk piyak. Màlàyau, “Yà'là pe ken uchi iwechi pàk Jesus nepù auya'nokon pùn?” tukaik tok yekamappoppù tok uya. 46 A'chinnan uya tok maimu yeikuppù, “Ànù'là uselupasak pùsàlà kàyik kasa pùla man,” tukaik. 47 “Amyamlo nàlà ken na' yennakai?” tukaik Pharisee yamùk uya tok yekamappoppù. 48 “Ànù'là ken na' ina yepulu wapùla tewinan nà Pharisee yamùk kùlottawon uya ailon tesak ipàk nai? 49 Kane! Tùse pùsamlo ilinà kappon yamùk Law ittunnan pen wechi màlà Kaatù uya pa'nù'nàtok yo'no,” teppù Pharisee yamùk uya. 50 Nicodemus wechippù molo tok tonpa pe. Wapiya Jesus piyak iitàsak lùppù. Mùkkàlà uya yekamappoppù. 51 “Kùmàlà'nokon Law yau ànù'là talumattàtok pùla man yà'là pe là iwechippù yeta tùpo pùla molopai ittu tùpo pùla,” tawon, teppù. 52 Tok uya imaimu yeikuppù, “Àmàlà nàlà na' mùkkàlà Galilee poino? Kaatù Maimu yau mùwaik kulu molopai yene auya màlà Galilee yapai tùuyàpù woton Kaatù Maimu yenpoikanài tesak ya pùla iwechi,” tukaik. 53 Tamù'nawolon kon wemeikuppù tùwùk kon tak.
Tùtayappù Pen Pokonpe Nossan Wechi Yepolo
1 Tùse Jesus utàppù Olive Tùpù pona. 2 Yakon wei yattai ko'làma iwennappoppù Kaatù yùwùk tak. Màlàyau kappon yamùk uyàpùppù ipyak, iweleutappù molopai tok yenupa pàk iwessa'molùkappù. 3 Law pàk enupannan molopai Pharisee yamùk uya nossan tùtayappù pen pokonpe iwessak lùppù nepùppù. Tok uya ichalattàppù tamù'nawolon kon yemlotopona. 4 Molopai tok uya Jesus pàk, “Ti'cha, pùsà nossan wechi tùtayappù pen pokonpe yeposak man. 5 Law yau màlà Moses uya ina pàk ‘Sàlà kasa iwessak lùppù wànà màlà tàk ke telikkaik,’ tesak. Tùse yà'là mùkayan nen màlà pàk?” teppù. 6 Wa tok uya yekamappoppù màlà ya'chitok tùuya'nokon iwinà pe, italumattàtok pe tùuya'nokon. Tùse Jesus wepeimappù molopai non menukappù ya temyatù ke. 7 Tok uya lùppù tekamappopàtù yau iwà'mùssakkappù, “Tàwà ànù'là imakuyi pùn wapiya kulu tàk yenu'mai ipona,” teppù ya tok pàk. 8 Wate tùpo iweleutatukkappù molopai non menukappù ya. 9 Yetasak tùuya'nokon yau tok wessa'molùkappù tùutà kon pàk tewin pàk, wapiya eke ton utàppù Jesus neken nen uchi tùnànse nossan pokonpe. 10 Jesus we'wuluukappù, “Nossan, i'nai mùkyamlo? Ànù'là na' atalumattà woton pùla nai?” teppù ya ipàk. 11 Nossan uya yeikuppù, “Kane, Uyepulu, ànù'là pùla man,” tukaik. Jesus uya ipàk, “Iulà uya nàlà atalumattà pen sàlà. Itàkà molopai kemakuimatukkai,” teppù.
Jesus Wolù Weyu
12 Màlà tùpo Jesus uya kappon yamùk yelupatu'mappù, “Iulà mùkkàlà sàlà wolù weyu. Ànù'là uya'là tùuyàssen usalà ewalupàttau pen màlà tùse wema'nàtok weyu yesak pe iwechi,” tukaik. 13 Màlàpàk Pharisee yamùk uya ipàk, “Eyiwalà, àponalok pe neken euselupa màlà, tùse euselupatok màlà ailon pen,” teppù. 14 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Uyiwalà là uponalok pe uselupa tùse ailon màlà uselupatok. Masapùla tùttuyaik i'nai motapai là uyàpùppù, molopai i'nai motak là utà. Tùse imotapai uyàpùppù wapùla imotak utàtok ittutok auya'nokon pùla messatàik. 15 Kappon yamùk yeselu yawàlà sà kasa messaik tawonnan amyamlo. Tùse ànù'là pàk watawon pen iulà. 16 Tùse kappon pàk sà kasa messaik te uya pe iwechi yau, uselupatok wechi màlà ikasa. Masapùla tewincha pùla wechi pàk, Ukàipùnù uyeuno'nàippù mùkkàlà upyawon. 17 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man, àmàlà'nokon Law yau, asa'lon kon uselupatok màlà ailon tukaik. 18 Iulà mùkkàlà upàk tùuselupasen molopai nàlà Ukàipùnù mùkkàlà upàk tùuselupasen, uyeuno'nàippù,” tukaik. 19 Màlàyau tok uya yekamappoppù, “I'nai ken uchi mùkkàlà Àkàipùnù?” tukaik. Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Uyittu auya'nokon pùla messatàik, wapùla Ukàipùnù là. Uyittu auya'nokon yau Ukàipùnù nàlà ittu auya'nokon sàlà eppaino,” tukaik. 20 Sàlà màlà Jesus uselupappù Kaatù yùwùk tawon pùlayatta pilittok yak motau echii'ma, tùse ànù'là uya ya'chippù pen, masapùla iweyu uyàssak pùla lùppù iwechi pàk.
Utàyai'nùk Yak Àutà Kon Pen
21 Màlàyau Jesus uya tu'ma tok pàk, “Utà sàlà, molopai uyiwa auya'nokon màlà. Tùse ewelikù kon màlà amakuyi kon yau. Utàyai'nùk yak àutà kon pen,” teppù. 22 Màlàyau Jew yamùk uya, “‘Utàyai'nùk yak àutà kon pen,’ nùkayan. Tùwe'wànà pàk na' wate ya màlà?” teppù. 23 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Yo'non winon kon amyamlo, tùse iulà mùkkàlà kaupaino. Sàlà wolù pon kon amyamlo, tùse iulà mùkkàlà sàlà wolù pon pen. 24 Ewelikù kon màlà amakuyi kon yau te uya nettainùk. ‘Mùkkàlà iulà’ te uya pàk ailon te auya'nokon pùla ewechi kon yau, ewelikù kon màlà amakuyi kon yau,” tukaik. 25 Tok uya yekamappoppù, “Ànùk ken uchi àmàlà?” tukaik. Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Iwepyattà motapai àpàkù'nokon tekamatainùk iulà. 26 Tùse tukke àpàkù'nokon uselupatok molo man, molopai suwa messatàik tetok uya. Tùse uyeuno'nàippù mùkkàlà ailon kulu molopai kappon yamùk wolù yawon kon pàk unetappù neken iwinàpai yekamanài iulà,” tukaik. 27 Tok uya ittu pùla iwechippù Tùkàipùnù pàk telupa kon ya tùse. 28 Màlàpàk Jesus uya tok pàk, “Kàyik Mumu yekainùnpasak auya'nokon yau, Mùkkàlà pe nen uchi uyittu auya'nokon màlà, molopai uyiwalà nàlà yà'làlà kupùppù uya pe pùla, tùse Ukàipùnù uya neken uyenupatok pàk uselupappù pe iwechi. 29 Uyeuno'nàippù mùkkàlà upyawon, tewincha unànnài pen mùkkàlà. Masapùla tàwàlàlà yauchinpanài ku'nài iulà,” teppù. 30 Wa tukaik iichelupa tùse, tukkan kon uya ailon teppù ipàk.
Abraham Munkà
31 Màlàyau Jesus uya ailon tawonnan tùpàk Jew yamùk pàk, “Enupantok uya yawàlà ewechi kon yau unenupa ton pe kulu ewechi kon màlà. 32 Ailon ittu auya'nokon màlà molopai ailon uya apyoto pe pùla àkupù kon,” teppù. 33 Tok uya imaimu yeikuppù, “Abraham payan nùssan nen ina, yà'là yattai là ànù'là yapyoto pe ina wessak pùla man. Yà'là te ken uchi auya uya màlà, ‘Apyoto pe pùla àkupù,’ te?” tukaik. 34 Jesus uya tok pàk, “Ailon kulu sàlà, ànù'là tùwemakuimasen mùkkàlà makui yapyoto. 35 Apyoto mùkkàlà tàwàlàlà itepulu yùwùk tau tùtonpa yamùk kùlottau tùwessen pen, tùse imu neken molonnà tàwàlàlà. 36 Imu uya àmokkasak kon yau, imokkasak pe ewechi kon màlà apyoto pe làma pùla. 37 Tùttuyaik Abraham payan nùssan pe ewechi kon, tùse neichi uwàpai messatàik ko, masapùla umaimu patassek pùla eyewan kon yau iwechi pàk. 38 Sàlà uselupa Ukàipùnù piyau wechi yau uneneppù pàk, molopai àkàipùnù kon nekamappù ku'nài nan amyamlo,” teppù. 39 Màlàyau tok uya, “Abraham nen mùkkàlà ina kàipùnù,” teppù. Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Abraham munkà pe ewechi kon yau, inkupùppù kupù auya'nokon sàlà eppaino. 40 Tùse uwàpai messatàik, iulà ailon yekamanàippù àpàkù'nokon Kaatù winàpai unetappù. Abraham uya nen sàlà walai kupù pùn! 41 Amyamlo mùkyamlo àkàipùnù kon nùkupù ku'nài nan,” teppù Jesus uya. “Yapàka yamùk pen nen ina. Tewinan neken nen mùkkàlà ina kàipùnù Kaatù,” teppù tok uya Jesus pàk. 42 Jesus uya tok pàk, “Kaatù wechi àkàipùnù kon pe yau, u'nùnmatok auya'nokon pan. Masapùla Kaatù winàpai uyàssak pàk, molopai sàlàpe talà wessaik. Uyiwalà uyàssak pen, tùse mùkkàlà uya uyeunossak. 43 Yà'là pe iwechi pàk uselupa ittu auya'nokon pùla ewechi kon? Masapùlaichi uselupatok enetapai pùla ewechi kon pàk,” teppù. 44 “Àkàipùnù kon Makui, ponalok kon amyamlo, molopai i'che iwettok ku'nài nan. Iwepyattàppù motapai wànài pe iwessak màlà molopai kasei pe, masapùla ailon pùla iwechi màlà, yau. Kasei pe iichelupa yau iteselu màlà, masapùla kasei mùkkàlà molopai kasei kàipùnù. 45 Tùse ailon yekama uya pàk ailon te auya'nokon pùla man upàk. 46 Ànùk ken amyamlo kùlottau nai àli ku'nài pe uyittunài? Ailon pe uselupa tùse yà'là pe iwechi pàk ailon te auya'nokon upàk pen màlà. 47 Kaatù ponalok kon mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan. Tùse iponalok pe pùla ewechi kon pàk màlà yeta auya'nokon pùla iwechi,” teppù Jesus uya tok pàk.
Jesus Molopai Abraham
48 Jew yamùk yepulu yamùk uya yeikuppù, “Ikasa pùla na' iwechi màlà, ‘Samaria kok àmàlà molopai Makui nakkwalùttàppù,’ te ina uya yau?” tukaik. 49 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Makui yakkwalù pùla nen man uyau. Ukàipùnù namanài iulà, tùse amyamlo unamannan pen. 50 Unamatok iwa uya pùla man. Tùse molo man tewinan nà unamatok iwanài, ikasa ittunài mùkkàlà. 51 Ailon kulu sàlà, ànù'là umaimu yawolonnà wechi yau, weli'nàtok yene ya pen màlà,” tukaik. 52 Tok uya ipàk, “Ina nen uchi nùttuyan Makui wechi ayau pe. Abraham welikùppù molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nàlà, tùse ‘Ànù'là umaimu yawàlà tùwessen welikù pen,’ te auya. 53 Abraham uchi ina kàipùnù yentaino àmàlà? Iwelikùppù man molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nàlà. Ànùk pe nen mechittuyan?” teppù. 54 Jesus uya tok yeikuppù, “Uyiwalà utapulà yau, utapulàtok màlà yà'là pen. Tùse Ukàipùnù, Ukaatùyi mùkayatài'nùk ipàk mùkkàlà uyapulànài. 55 Ittu auya'nokon pùla là man, tùse tùttuyaik. Mùkkàlà ittu uya pùla man te uya yau, akasa'nokon kasei pe wechi màlà. Tùse unùttu mùkkàlà, imaimu yawàlà wettok. 56 Atamo kon, Abraham utauchinpappù uyàpù weyu yene tùuya pe iwechi pàk. Yeneppù ya màlàpàk iitauchinpappù,” tukaik. 57 Màlàyau Jew yamùk yepulu yamùk uya Jesus pàk, “50 pe kili'chimo'chi yentakappù auya pùla messaik, tùse yà'là kasa Abraham yeneppù auya?” teppù. 58 Jesus uya tok pàk, “Ailon kulu sàlà, Abraham wentu wapiya iwemassak lùppù iulà. Molonnà iulà,” teppù. 59 Màlàpàk tàk yanùmùppù tok uya ipona yenu'ma toppe tùuya'nokon. Tùse Jesus uso'namùppù molopai iwepakkappù Kaatù yùwùk tapai.
Enpùla Iwentusak Lùppù Kàyik Uchipittà
1 Tùutà yau, Jesus uya kàyik yeneppù màlà enpùla tùwessen tùwentuppù motapai. 2 Inenupa ton uya yekamappoppù, “Ti'cha, ànùk wemakuimasak pàk ken màlà enpùla pùsàlà kàyik wentuppù, pùsàlà ka'lù wapùla ikàipùnù, ichan tawonnan?” tukaik. 3 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Pùsàlà kàyik wapùla ikàipùnù, ichan tawonnan wemakuimasak pàkànsau pùla, tùse Kaatù meluntàlù usenpoikatok yai pe iwechi màlà. 4 Uyeuno'nàippù wotokoyi kupù'nokon sàlà akkwa pe iwechi kùlottau. Ewalupà nùyàssan ànù'là we'wotokomatok yattai pen. 5 Sàlà wolù po wechi kùlottau, iulà mùkkàlà wolù weyu,” tukaik. 6 Wate tùpo, Jesus wetattappù non pona. Non kùloimappù ya tetaku ke. Molopai itùlùppù ya enpùn kàyik yenu pona. 7 Màlàyau ipàk, “Itàkà, ikolùkata Siloam itesek tuna kak,” teppù ya. Sàlà uya yeunossak te pe iwechi màlà. Màlàyau iitàppù ikolùkappù ya, molopai iwemeikuppù pata nen uchi tense. 8 Itonpa yamùk molopai tùulon kon wapiya enkui pe iwechi yennài nan nùssan uya, “Pùsàlà ken na' mùkkàlà kàyik chichiu pe echii'ma enkui pe iwessak lùppù pen?” teppù. 9 Tùulon kon uya, “Pùsàlà mùkkàlà,” teppù. Tùse tùulon kon uya, “Kane, mùkkàlà kasa neken iichensak man,” teppù. Kàyik uya, “Iulà mùkkàlà,” teppù. 10 Màlàpàk tok uya ipàk, “Yà'là kasa ken uchi eyenu nùtakkokatai?” teppù. 11 Tok maimu yeikuppù ya, “Kàyik nen, Jesus itesek, non kùloimatai molopai uyenu pàk niki'matai molopai upàk, ‘Itàkà, tuna Siloam kak ikukata!’ nùkatai. Màlàyau utàtai ikukaik molopai nen uchi tentai,” tukaik. 12 Tok uya ipàk, “I'nai ken uchi mùkkàlà?” teppù. “Ittu uya pùla man,” teppù ya. 13 Tok uya mùkkàlà kàyik enpùla echippù nepùppù Pharisee yamùk piyak. 14 Wàlàkka'nàtok weyu yattai màlà Jesus uya non kùloimappù molopai enpùn yenu yakkokappù. 15 Màlàyau tukka Pharisee yamùk uya yekamappoppù, “Yà'là kasa ken uchi eyenu nùtakkokatai?” tukaik. Màlàyau tok pàk, “Kàyik uya non kùloimasak tùlùppù uyenu pona, màlà kukappù uya molopai yeneppù uya,” teppù ya. 16 Tùulon kon Pharisee yamùk tonpa uya, “Pùsàlà kàyik wechi Kaatù winàpaino pe pùla man, masapùla Wàlàkka'nàtok weyu yeselu yawàlà pùla iwessak pàk,” teppù. Tùulon kon uya, “Yà'là kasa kulu ken uchi kàyik tùmakuyi yau tùwessen uya tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kupù?” teppù. Ekkaichalà pùla tok usenumenkatok wechippù. 17 Tok uya tukka kàyik yekamappoppù, “Yà'là mùkayan ken eyenu yakkokanàippù pàk?” tukaik. “Kaatù Maimu yenpoikanài nen mùkkàlà,” teppù ya. 18 Jew yamùk yepulu yamùk uya lùppù ailon te pùla iwechippù pùsàlà kàyik enpùla iwessak lùppù wenasak pata yennài pe pàk. Ikàipùnù, ichan tawonnan kà'ma tùuya'nokon ponalà. 19 Màlàyau tok uya tok yekamappoppù, “Pùsàlàichi mùkkàlà emle kon, enpùla iwentusak mùkatantàunùk? Atta nen ken uchi sàlàpe yene ya nai'nùk?” tukaik. 20 Ikàipùnù, ichan tawonnan uya tok maimu yeikuppù, “Ina nùttuyan pùsàlà ina mule, enpùla iwentusak lùppù. 21 Tùse yà'là kasa iwessak uya sàlàpe yene wapùla ànùk uya itenu yakkokasak ittu ina uya pùla man. Kàyik pe iwechi màlà. Yekamappotàk kon, tùmàlà pe iichelupa toppe,” tukaik. 22 Ikàipùnù molopai ichan tawonnan uya màlà wateppù, masapùla Jew yamùk yepulu yamùk pàk tùusenalippa kon pàk. Masapùla “Ànù'là uya pùsàlà mùkkàlà Christ tesak yau yenpakka màlà Jew yamùk wepilittok itak tapai,” tekassak tok uya pàk. 23 Màlàpàk màlà ikàipùnù molopai ichan tawonnan uya, “Kàyik pe iwechi màlà, yekamappotàk kon!” teppù. 24 Yakon itekkwa pe tok uya enpùla echippù kàyik kà'mappù. Tok uya ipàk, “Kaatù yapulàtok auya itùkà, ailon pe wa kakkà! Ina nùttuyan pùsàlà kàyik wechi tùmakuyi yawon pe,” teppù. 25 Tok maimu yeikuppù ya, “Tùmakuyi yawon pe là wapùla ipla là iwechi ittu uya pùla man. Tùse tewinan nà tùttuyaik enpùla wechippù tùse sàlàpe nen uchi tenyaik,” tukaik. 26 Molopai tok uya ipàk, “Yà'là pe ken uchi àkuttai? Atta ken eyenu yakkokatai?” teppù. 27 Tok maimu yeikuppù ya, “Tekamakapùik ku àpàkù'nokon, tùse yeta auya'nokon pùn. Yà'là pe ken uchi iwechi pàk enetatu'mapai messatàu? Inenupa ton pe ka' enapai messatàu lù?” tukaik. 28 Màlàyau tok uya imottùnpa pe, “Àmàlà nen mùkkàlà inenupa tùse ina mùkyamlo Moses nenupa ton. 29 Ina nùttuyan Kaatù uya Moses yelupappù, tùse i'nailàpai là pùsàlà uyàssak ittu ina uya pùla man,” teppù tok uya. 30 Kàyik uya tok maimu yeikuppù, “Tùttusen yekkwa pe pùla uyenu ipittàtai, tùse i'nailàpai là iyàssak ittu auya'nokon pùla man! 31 Ittu'nokon man Kaatù uya tùmakuyi yawon maimu yeta pen. Tùse ànù'là Kaatù namanài molopai teselu ku'nài, mùkkàlà maimu yeta ya màlà. 32 Non wepyattàppù motapai ànù'là uya enpùla iwentusak lùppù yenu yakkokasak man te yetasak pùla man. 33 Pùsàlà kàyik wechi Kaatù winàpaino pe pùla yau yà'làlà kupù ya pen sàlà eppaino,” tukaik. 34 Tok uya imaimu yeikuppù, “Amakuyi yau ewentuppù i'napailà, tùse na' ina yenupai'che ewechi màlà?” tukaik. Molopai tok uya yenpakkappù. 35 Jesus uya tok uya yenpakkappù yekale lùppù yetappù, iitàppù molopai yepoloppù ya. Màlàyau “Kàyik Mumu pàk uchi ailon mùkayan?” teppù ya. 36 Imaimu yeikuppù ya, “Itepulu ànùk ken uchi mùkkàlà, yekamakà upàk ailon te toppe uya ipàk,” tukaik. 37 Jesus uya ipàk, “Yenkassak auya man. Pùsàlà mùkkàlà àpokonpe nùselupayai'nùk sàlàpe,” teppù. 38 Molopai Jesus pàk, “Ailon ukayaik àpàk Uyepulu,” teppù ya. Molopai tese'muyok iwenappù itemlotopo. 39 Jesus uya, “Uyàssak sàlà, sàlà non pona kappon yamùk yeselu wechi wakù pe wapùla àli pe là yenpoikaik. Enpùnon uya yentoppe molopai yennài nan wena toppe enpùla,” teppù. 40 Molopai tùulon kon Pharisee yamùk ipyau tùwessan uya wate ya yetappù, màlàyau tok uya, “Yà'là? Ina wechi nàlà na' nai'nùk enpùla?” teppù ipàk. 41 Jesus uya tok pàk, “Enpùla ewessak kon yau àli pe euchittuppù pen sàlà eppaino, tùse ‘Ina nenyan,’ te auya'nokon yau, molo lùppù àli kuttok auya'nokon man,” teppù.
Kaalinilu Yamùk Yesak Molopai Itùkùnnon
1 “Ailon kulu sàlà,” teppù Jesus uya. “Mùkkàlà kaalinilu yamùk kulalayi mùlatta yai pùla newonyai'nùk, tùse nekainùnyai'nùk tùulon yailà mùkkàlà amak molopai lapumanài. 2 Tùse mùkkàlà manatta yai newonyai'nùk mùkkàlà kaalinilu yamùk yesak. 3 Manatta yennài mùkkàlà yakkokanài kaalinilu yamùk yesak yemyak. Molopai kaalinilu yamùk mùkyamlo imaimu yetannan, tùponalok kon kà'manài mùkkàlà tok yesek pàkù'ne, molopai tok yalà ya. 4 Tùkùnnon yenpakkasak tùuya yau tok wapiya tùutàsen mùkkàlà. Molopai kaalinilu yamùk mùkyamlo iwenaimannan, masapùla imaimu ittu tùuya'nokon pàk. 5 Toto ya'là tok utà pen, tùse tok wepe iwinàpai, masapùla imaimu ittu tùuya'nokon pùla iwechi pàk,” teppù Jesus uya. 6 Sàlà ittutok ipàkàlà yekamappù Jesus uya tok pàk, tùse tok uya ittu pùla iwechippù.
Jesus Mùkkàlà Wakù Kaalinilu Yesak
7 Màlàyau Jesus uya tu'ma tok pàk, “Ailon kulu sàlà. Iulà mùkkàlà kaalinilu yamùk kulalayi mùlatta. 8 Tamù'nawolon kon uwapiya iyàssak kon wechippù màlà amak ton pe molopai lapumannan pe. Tùse kaalinilu yamùk uya màlà tok maimu yetappù pen. 9 Manatta iulà. Ànù'là uyai tùwewonsen, mùkkàlà wepùikattà màlà. Iwewomù màlà molopai iwepakka teipa yepose. 10 Amak uyàpù màlà amak pe esse, wànse molopai mattanù'nàse. Uyàssak sàlà wema'nàtok yesak pe tok wettoppe, eke pe itesak pe tok wettoppe. 11 “Iulà mùkkàlà wakù kaalinilu yamùk yesak. Wakù kaalinilu yamùk yesak tùwemattok tùnài kaalinilu yamùk ponalok pe. 12 Tùse mùkkàlà te'manài ke nai'nùk, tùkùnnon pen kaalinilu yamùk yesak pe tùwessen, wepe màlà kaalinilu yamùk winàpai àsà ene uyàpù yene tùuya yau. Màlà yattai tok ya'chi ya màlà molopai tok ta'nùpù ya. 13 Mùkkàlà kàyik tùwepesen masapùla te'masen pe neken tùwechi pàk, molopai kaalinilu yamùk pùnùnmanài pen mùkkàlà. 14 Iulà mùkkàlà wakù kaalinilu yamùk yesak. Uyùkùnnon tùttuyaik molopai uyittunnan mùkyamlo. 15 Molopai ukàipùnù uya uyittu kasa nàlà ukàipùnù tùttuyaik. Molopai wemattok tùlù uya màlà kaalinilu yamùk ponalok pe. 16 Molo tùulon kon kaalinilu yamùk uponalok kon man sàlà kulala tau pùla. Mùkyamlo nàlà nepù uya màlà, tok uya umaimu yeta màlà, molopai tewin ipata tok wechi molopai tewin itesak. 17 “Ukàipùnù uya u'nùnma màlà, masapùla wemattok tùlù uya pàk, molopai yanùntu'ma toppe uya. 18 Ànù'là uya wemattok mokka uwinàpai pen, tùse uyiwalà itùnài iulà. Uyiwalà itùtok uya yapàikketù yesak iulà molopai yanùntu'matok uya yapàikketù yesak. Sàlà kasa ewechi màlà tetok yeposak uya màlà Ukàipùnù winàpai,” teppù. 19 Jew yamùk usenumenka tukkappù tùpatalà'ne, watesak Jesus uya pàk. 20 Tukkan kon uya, “Àli akkwalù yesak pe iwechi màlà molopai iitayaupa màlà! Yà'là pe iwechi pàk yeta auya'nokon màlà?” teppù. 21 Tùse tùulon kon uya, “Àli akkwalù yesak winàpaino pen sàlà mayin! Yà'là kasa ken àli akkwalù uya enpùn yenu yakkoka?” teppù.
Jew Yamùk Uya Jesus Nulunpa
22 Kaatù yùwùk kolùkappù lùppù yattai pàk Uta'lettàn weyu yattai iwenappù màlà Jerusalem po, iko pe iwechippù. 23 Jesus usalàppù Kaatù yùwùk yawàlà Solomon patassek itesek yawà. 24 Màlàyau Jew yamùk wepilipùppù iwoi molopai tok uya ipàk, “Yà'là pàkàlà làichi ina uya ittutok pùla ikupù auya màlà? Christ pe ewechi yau, wakù pe ina pàk yekamakà,” teppù. 25 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Tekamai ku àpàkù'nokon, tùse ailon te auya'nokon pùn. Uwotokoyi tùkussai'nùk Ukàipùnù yesek yai, màlà yamùk uya uyekama màlà. 26 Tùse ailon te auya'nokon pùla man, masapùla uyùkùnnon kaalinilu yamùk pe pùla ewechi kon pàk. 27 Uyùkùnnon mùkyamlo umaimu yetannan, tok tùttuyaik. Molopai uwenaimannan mùkyamlo. 28 Tok lepa uya màlà tàwàlàlà wema'nàtok ke, tok umatta pen. Molopai ànù'là uya tok mokka uyemyapai pen màlà. 29 Ukàipùnù, uyemyak tok tùnàippù mùkkàlà tamù'nawolon yentaino, molopai ànù'là uya tok mokka Ukàipùnù yemyapai pen màlà. 30 Ukàipùnù molopai iulà tawonnan mùkyamlo tewinan,” teppù Jesus uya. 31 Màlàyau Jew yamùk uya tàk yanùnpàttukkappù iwàtoppe tùuya'nokon ike. 32 Jesus uya tok pàk, “Tukke eke ton wotoko yamùk Ukàipùnù winàpaino yenpoikasak uya man eyemyakù'nokon. I'nai kulu sàlà yamùk wenai uwàpai ewechi kon nai'nùk?” teppù. 33 Jew yamùk uya imaimu yeikuppù, “Eke ton wotoko yamùk kupù auya wenai ina wechi tàk ke àwàpai pen nai'nùk, tùse tùwe'namaik pùla Kaatù talumattà pe meselupayai'nùk wenai. Masapùla kappon neken àmàlà, tùse Kaatù pe tukaik ewekkupù,” tukaik. 34 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Àmàlà'nokon Law yau uchi iwe'menukasak pùla nai, ‘kaatù yamùk amyamlo teppù uya?’ tukaik. 35 Ittu'nokon man Kaatù Maimu yau iwe'menukasak wechi ailon pe tàwàlàlà. Molopai tok yesatùppù ya, ‘kaatù yamùk,’ tukaik, mùkyamlo Kaatù Maimu wettùlùppù itemyak lùssan. 36 Kaatù uya uyanùnsak sàlà tùwotokoyi ku'nài pe, molopai uyeunossak ya sàlà non pona. Yà'là pe ken iwechi pàk, ‘Àli pe Kaatù mùmotùnpayaik tùwe'namaik pùla,’ te auya'nokon màlà masapùla, ‘Kaatù Mumu iulà,’ te uya pàk? 37 Ukàipùnù wotokoyi kupù uya pùla iwechi yau, ailon kùkatàu upàk. 38 Tùse iwotokoyi kupù uya yau, ailon te auya'nokon upàk pùla là tùse, eke ton wotoko kupù uya pàk ailon katàk, Ukàipùnù wechi uyau yene kon pa molopai nàlà Ukàipùnù yau wechi ittu kon pa,” tukaik. 39 Tok wechippù tukka ya'chi'che, tùse iwepeppù tok uya ya'chi pùla. 40 Màlàyau Jesus wennappo tukkappù Jordan latoi pona, màlà patassek wapiya kulu John uya enpatauka'nàppà yau motak molopai molo iwechippù. 41 Tukkan kon kappon yamùk uyàpùppù ipyak, molopai tok uya, “John uya tensen yekkwa pen yentok ipàkàlà kupù pùn, tùse tamù'nawolon John uselupappù lùppù, pùsàlà kàyik pàk wechi màlà ailon pe,” teppù. 42 Molopai tukkan kon uya ailon teppù Jesus pàk màlà pata yau.
Lazarus Welittok
1 Molo kàyik wechippù màlà Lazarus itesek, e'nek pe iwechippù màlà Bethany po. Mary molopai ipachi Martha tawonnan patassek màlà. 2 Pùsàlà mùkkàlà Mary Jesus pùta kalapaimanàippù kalapa ke molopai itta ya'munakanàippù tùnsek ke. Mùkkàlà lui Lazarus wechippù e'nek pe. 3 Màlàpàk iwàlichi ton uya Jesus piyak tùmaimu kon yeunokoppù, “Uyepulu, mùkkàlà à'nùn pe ànkupù e'nek pe man,” tukaik. 4 Yetasak tùuya yau, Jesus uya, “Lazarus e'nek pe man, tùse iwelittok pe iwenukapù pen màlà. Sàlà wechi màlà Kaatù yapulàtok iwinà pe molopai Kaatù Mumu yapulàtok yai pe,” teppù. 5 Jesus pùnùn pe Martha molopai Mary molopai Lazarus tawonnan wechippù màlà. 6 Walà tùse e'nek pe Lazarus wechi yekale yeta tùpo, molo iiko'mamùppù asa'là wei tu'ma màlà lùppù pata po. 7 Màlà tùpo Jesus uya tùnenupa ton pàk, “Utànpai'nokon tu'ma Judea pona,” teppù. 8 Inenupa ton uya ipàk, “Ti'cha, ko'manyakù'ne kuichi Jew yamùk tàk ke àwànài'che nettai tà, tùse ken na' uchi màlà motak àutà tukka màlà?” teppù. 9 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ko'làma motapai na' ko'manpe tepose akkwa pe tùwessen pen? Ànù'là kappon usalà weinai yau iwekkawai'ma pen màlà masapùla akkwa yau yene tùuya pàk. 10 Tùse ewalupàttau iichalà yau iwekkawai'mapàtù, masapùla iweyu pùla iwechi pàk,” tukaik. 11 Wate tùpo Jesus uya tok pàk, “Kùwechiyakon Lazarus we'nùnsak man, tùse utà sàlà miyalà yenpakaik,” teppù. 12 Inenupa ton uya tu'ma, “Ina yepulu, iwe'nùmù yau wakù peiwa iwena màlà,” teppù. 13 Jesus uselupappù màlà Lazarus weli'chak pàk, tùse iwe'nùnsak pàk neken wate ya pe inenupa ton uya yekamappù. 14 Màlàyau nen uchi Jesus uya tok pàk yekamakapùppù wakù pe, “Lazarus weli'chak man,” tukaik. 15 “Utauchinpayaik àpàkànsau'nokon molo wessak pùla iwechi pàk, ailon te kon pa. Tùse ipyak utànpai'nokon,” teppù Jesus uya. 16 Màlàyau Thomas munuik tukaik tesassenuya tùulon kon inenupa ton pàk, “Utànpai'nokon ipokonpe weli'nàtok kon pe,” teppù. 17 Tùwelepankasak yau Lazarus wu'nattàkassak asakùlà'ne wei iiko'mansak yepoloppù Jesus uya. 18 Bethany wechippù màlà mei kulu pùla là 2 miles Jerusalem poi. 19 Molopai tukkan kon Jew yamùk uyàssak wechippù Martha, Mary tawonnan piyak, tok yewan ipittàik tok lui weli'chak pàk. 20 Màlàyau Jesus uyàpù yekale yetasak tùuya yau, Martha utàppù iwakkàsse, tùse Mary wà'nàmàppù pata po. 21 Màlàyau Martha uya Jesus pàk, “Uyepulu, talà ewessak yau ului welittok pan pen! 22 Tùse tùttuyaik sàlàpe là yà'làlà yekamappo auya tùpàk yau Kaatù uya elepa,” teppù. 23 Jesus uya Martha pàk “Àlui we'wuluuka tu'ma màlà,” teppù. 24 Martha uya Jesus pàk “Tùttuyaik iwe'wuluuka tu'ma tewinan nùppù wei we'wuluukantok weyu yattai,” teppù. 25 Jesus uya ipàk, “Iulà mùkkàlà we'wuluukantok molopai wema'nàtok. Ànù'là ailon nùkayai'nùk upàk wemapù màlà tùweli'chak lànen tùse. 26 Molopai ànù'là nemassai'nùk molopai ailon nùkayai'nùk upàk welikù pen màlà. Ailon mùkayan na' sàlà pàk?” teppù. 27 Martha uya Jesus pàk, “Ewaik, Uyepulu, ailon ukayaik àpàk! Àmàlà Mùkkàlà Christ, Kaatù Mumu, wolù yak tùuyàpù woton teppù ipàk lùppù,” teppù.
Jesus Kalawù
28 Molopai wate tùpo Martha wennappoppù molopai takon Mary kà'mappù ya miya molopai yetaleupappù ya, “Ti'cha uyàssak man, eyekamappopàssan,” tukaik. 29 Yetasak tùuya yau Mary we'wuluukappù asse'ne molopai iitàppù ipyak. 30 Masa Jesus welepankassak pata yak pùla lùppù Martha uya tepoloppù motau iwechippù. 31 Jew yamùk Mary piyau tapùi tau itewan ipik pe tùwessan uya asse'ne iwe'wuluuka molopai iwepakka yensak yau, tok utàppù ya'là. Uluwaik pona akalanse iità pe yekamappù tok uya. 32 Mary welepamùppù Jesus piyak. Yensak tùuya yau tese'muyok iwenappù itta piyau. “Uyepulu, talà ewessak yau ului welittok pan pen,” teppù ya. 33 Jesus uya Mary kalawù molopai Jew yamùk nàlà ya'là iyàssak kon kalawù yeneppù, iipokoitappù ipla takkwalù yau molopai iitaimelunpappù. 34 “I'nai yailà ken uchi mùwu'nattàtantàu?” teppù ya. “Itepulu, àikkà yense,” teppù tok uya. 35 Jesus kalawùppù. 36 Màlàpàk “Masa yenkà tù'nùn pe kulu ikupù ya!” teppù Jew yamùk uya. 37 Tùse tùulon kon uya “Pùsàlà uya ku enpùn kàyik yenu yakkokappù, màlà kasa ken na' iwelikù tukaik Lazarus kupùppù ya pen sàlà eppaino?” teppù.
Lazarus Weli'chak Wuluuka Jesus Uya
38 Jesus usewankono'ma tukkappù ipla tewan yaumolopai uluwaik motak iitàppù. Uluwaik wechippù tàk yeuta yau molopai tàk wechippù imlatta po. 39 “Tàk yamatàk imlatta poi,” teppù ya. Tùse Martha iweli'chak wàlichi lùppù uya Jesus pàk, “Itepulu, ikà pe nen iwenakassak sàlà, masapùla asakùlà'ne wei iweli'chak uko'mansak màlà!” teppù. 40 Jesus uya Martha pàk, “Àpàk uchi yekama uya pùn, ailon te auya yau Kaatù yapulàtok yene auya màlà te uya pùn na'?” teppù. 41 Màlàyau tok uya tàk yamappù uluwaik poi. Jesus uya tenu tùlùppù kakàik, molopai iwàpùlemappù “Ukàipùnù, tenki ukayaik àpàk, umaimu yetappù auya pàk,” teppù. 42 “Tùttutai tàwàlàlà umaimu yetanài àmàlà, tùse wate uya sàlà pùsamo upyau satik pe nai'nannùk uya ailon te toppe uyeunossak auya pàk,” teppù Jesus uya. 43 Molopai watekapù tùpo iwentaimeppù eke pe, “Lazarus, epakkakà!” tukaik. 44 Màlàyau iweli'chak lùppù kàyik wepakkappù uluwaik yapai. Itemyatù yamùk molopai itta yamùk wontàsak wechippù linen ke. Molopai itenpata wontàsak kuyalikku ke, Jesus uya tok pàk, “Iponkatàk kon uluwaik yau we'nà pon yapai molopai tàwà nùtài,” teppù.
Jesus Wànà Pàk Tok Wekkupùppù
45 Màlàyau tukkan kon Jew yamùk Mary piyak iyàssak kon uya Jesus uya tùwotokoyi kupù yeneppù molopai ailon teppù tok uya ipàk. 46 Tùse tùulon kon utàppù Pharisee yamùk piyak, Jesus uya tùwotokoyi kussak yekamaik tok pàk. 47 Màlàyau paatele yamùk yennài nan molopai Pharisee yamùk uya Jew yamùk yepulu ton pilipùppù, molopai tok pàk tok uya “Yà'là kupù'nokon sàlà? Pùsàlà kàyik tukke tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà woton kon kussan. 48 Sàlà yamùk kupù ya tùse we'nà'nokon yau, tamù'nawolon kon uya màlà ailon te ipàk, molopai nen uchi Roman yamùk uyàpù màlà Kaatù yùwùk kùponalok kon molopai kùpata kon mokkaik!” teppù. 49 Tewinan nà tok kùlottawon eke kulu paatele yamùk yennài màlà yattai Caiaphas itesek uya tok pàk, “Yà'làlà ittu auya'nokon pùla kulu man! 50 Ittu auya'nokon pùla man wakù peiwa iwechi tewin nà kàyik welikù kappon yamùk ponalok pe yau, tamù'nawolon kon umatta tukaik,” teppù. 51 Tiyiwalà wateppù ya pen màlà tùse eke kulu paatele yamùk yennài pe tùwechi màlà yattai yau Jesus welikù Jew yamùk ponalok pe tukaik Kaatù Maimu yenpoikappù ya, 52 tùse mùkyamlo ponalok pe neken pùla, tùse mùkyamlo nàlà iwetta'nùssak kon Kaatù munkà yamùk ponalok pe, tok nesse tamùkke tewin tok wettoppe. 53 Màlà motapai tok wekkupùppù màlà Jesus wànà pàk. 54 Màlàpàk ayupo Jew yamùk kùlottawàlà Jesus usalàppù pen. Tùse iitàppù pata wontaik piyawon Ephraim itesek pona, molopai molo iwechippù tùnenupa ton pokonpe. 55 Molopai Entaka'nàppà pàk Uta'lettàtok yattai wenappù mei pùla molopai tukkan kon kappon yamùk utàppù echikili ton pata yamùk poi Jerusalem pona, Uta'lettàntok Weyu wapiya ekolùkaik wekolùkantok yeselu yawàlà. 56 Màlàyau tok wechippù Jesus yenei'che molopai tok usekamappopàtùppù tiyiwalà'nokon Kaatù yùwùk tau echii'ma, “Yà'là tukaik mesenumenkayatàu, Uta'lettàntok yak na' iyàpù pe pùla kulu iwechi màlà?” tukaik. 57 Paatele yamùk yennài nan molopai Pharisee yamùk uya “Ànù'là, Jesus wechi i'nailà là ittunài uyàpù màlà ina pàk yekamaik, ina uya ya'chi toppe,” teppù.
Bethany Po Jesus Kalapaima
1 6 pe wei Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok wapiya, Jesus utàppù Bethany pona. Lazarus weli'chak wuluukappù tùuya yak. 2 Molo kùyali konekappù tok uya iponalok pe molopai Martha uya yekamùppù, Lazarus wechippù tok tonpa pe chichiu pe Jesus piyau uta'lettàntok yapon piyau. 3 Màlàyau Mary uya nard itesek appoi'nan kalapa, epekkek, 1 pound pan yalàppù molopai Jesus pùta kalapaimappù ya molopai ya'munakkappù ya tùnsek ke. Tamù'nawà tapùi tau appoi'ne ikà'nùmùppù. 4 Tùse Jesus nenupa ton tonpa Judas Iscariot, Simon mumu Jesus yeimippo woton uya 5 “Yà'là pe iwechi pàk sàlà appoi'nan kalapa chilanma pùn, 300 pe chilùpa pun kaichalà molopai entuppa'no kon yemyak pùlayatta tùtoppe?” teppù. 6 Judas uya wateppù màlà entuppa'no kon pàk tùusentuppa pàk pùla, tùse amak pe tùwessen pe tùwechi pàk molopai pùlayatta yen tùpyawon yapai tùwepùikattàsek pàk. 7 Jesus uya, “Tàwà nechii, inmainanpappù sàlà uwu'nattà weyu ponalok pe. 8 Tàwàlàlà entuppa'no kon wechi màlà apyau'nokon, tùse iulà wechi màlà apyau'nokon tàwàlàlà pen,” teppù. 9 Tukkan kon Jew yamùk uya molo Jesus wechi Bethany po yetappù, màlàyau tok utàppù Jesus pàkànsau neken pùla, tùse Lazarus nàlà iweli'chak yau inwuluukappù lùppù yense. 10 Màlàyau paatele yamùk yennài nan wekkupùppù Lazarus nàlà tùlù pàk iwàtoppe. 11 Masapùla ipantomù lùppù tetase, tukkan kon Jew yamùk wemokkappù màlà Jesus winàkàik molopai ailon teppù tok uya ipàk.
Jesus Welepamù Jerusalem Pona
12 Iwemassak pe tukkan kon kappon yamùk Uta'lettàntok pàk iyàssak kon uya Jesus uyàpù Jerusalem pona yetappù. 13 Màlàyau tok uya kumya yale yamùk yepoloppù molopai tok utàppù yepose, molopai tok wentaimeppù, “Hosanna Kaatù yapulàtàk kon!Ipùlemasak mùkkàlà itepulu yesek yau nùyàssai'nùk!Ipùlemasak mùkkàlà Israel yamùk Kinù!” tukaik. 14 Màlàyau Jesus uya tonki mule yepoloppù molopai ipo iitàppù, Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, 15 “Kesenalippai Zion Yenchi! Yenkà, Ekinù nùyàssan,tonki mule lùkkwà po,” tukaik. 16 Wapiya sàlà yamùk ittuppù inenupa ton uya pen màlà, tùse Jesus yapulàtok tùpo neken nen uchi sàlà yamùk we'menukasak lùppù ipàk molopai sàlà yamùk kussak tùuya'nokon iwinàkàik ittuppù tok uya. 17 Mùkyamlo kappon yamùk Jesus piyau iwessak kon nùssan Lazarus weli'chak wuluuka ya uluwaik yapai yattai, wechippù yekama pàk lùppù tùulon kon pàk. 18 Màlàyau tukke kappon yamùk utàppù iwakkàsse, masapùla sàlà tensen yekkwa pen yentok ipàkàlà kussak ya yetasak tùuya'nokon pàk. 19 Pharisee yamùk uya tùtonpa kon pàk, “Masa yenkà, ikupù'nokon pe pùla kulu man, masa yentàk kon! Tamù'nawàlà wolù yawon kon utàkassak ya'là!” teppù. 20 Uta'lettàntok yattai Kaatù nama pe yapulàik iitàsak kon kùlottau màlà Greek yamùk tonpa yamùk wechippù. 21 Tok uyàpùppù Philip piyak, Galilee yawon Bethsaida pon piyak, “Sir, Jesus enenpai ina man,” teppù tok uya ipàk. 22 Philip utàppù Andrew pàk yekamaik, molopai asak tok uya yekamappù Jesus pàk. 23 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Wei uyàssak man mùkkàlà Kàyik Mumu yapulàtok yattai. 24 Ailon kulu sàlà, tewin nùkkwà a'naik wepukasak non pona yau tewin nùppù iwechi màlà tùse iweli'chak yau, iwatta màlà molopai iwepeta tukke. 25 Ànù'là tùwemattok pùnùnmanài uya màlà ila'chima. Tùse mùkkàlà sàlà non po tewanma pe tùwemattok kussai'nùk uya màlà tàwàlàlà tùwemattok yepolo. 26 Ànù'là i'che wettok ku'nài uyàpù màlà uya'là molopai i'nailà là wechi yau, molo nàlà upoitolù wechi màlà. Ànù'là i'che wettok ku'nài, mùkkàlà yapulà màlà Ukàipùnù uya,” tukaik.
Jesus Uselupa Tùwelittok Pàk
27 “Sàlàpe uyewan nùtaimelunpayan, molopai yà'là te uya? ‘Ukàipùnù, sàlà wei winàpai kùpùikattàkà,’ te uya ka'lù? Kane, sàlà pàkànsau uyàssak sàlà, sàlà wei motak. 28 Ukàipùnù, eke pe eyesek wettok yapulàkà,” teppù Jesus uya. Màlàyau mayin uyàpùppù epùn poi, “Tapulàpàssaik molopai yapulà tukka uya màlà,” tukaik. 29 Ilinà kappon yamùk ipyau satik pe tùwessan uya mayin yetappù, “Wala'napi màlà,” teppù tok uya, tùse tùulon kon uya, “Inchelù nelupai,” teppù. 30 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Sàlà mayin màlà àponalok kon, iulà pen. 31 Sàlàichi màlà sàlà wolù yawon kon kappon yamùk ittutok weyu. Molopai sàlàpe sàlà wolù yepulu yenpakka màlà,” teppù. 32 “Molopai non poi uyanùnsak yau tamù'nawolon kon nepù uya màlà upyak,” teppù Jesus uya. 33 Sàlà teppù ya màlà tok pàk, yà'là yekkwa là weli'nàtok yau tùwelikù yekama pe. 34 Ilinà kappon yamùk uya imaimu yeikuppù, “Ina uya yetasak man Law yapai, Christ wemapù màlà tàwàlàlà tukaik. Tùse yà'là kasa ken uchi Kàyik Mumu kaiwattà màlà te auya nai'nùk? Ànùk ken uchi mùkkàlà Kàyik Mumu?” tukaik. 35 Màlàyau Jesus uya tok pàk, “Akkwa wechi màlà apyau'nokon tachin pe kulu pùla. Asatàk kon akkwa pe iwechi kùlottau, ewalupà uyàpù àpona'nokon wapiya. Ewalupàttau tùusasen mùkkàlà i'nailà là tùutà ittunài pen. 36 Ailon tukaik ettàk kon akkwa pàk itesak pe ewechi kon kùlottau molopai akkwa munkà pe ewena kon màlà,” teppù. Tùuselupakapù tùpo Jesus utàppù molopai tok winàpai iicho'namùppù.
Ailon Te Ya Pùla Lùppù Jew Yamùk Wechi
37 Tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kuppàssak ya lànen temloto kon po tùse ailon teppù tok uya ipàk pen màlà. 38 Sàlà wekkupùppù màlà Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah uselupappù lùppù wekkuttoppe màlà kasa iwechi màlà teppù ya kasa, “Itepulu, ànùk uya ailon tesak kùmaimu pàk nai?Ànùk yemyak Itepulu meluntàlù usenpoikappù?” teppù ya kasa. 39 Màlàpàk ailon teppù tok uya pen màlà masapùla Isaiah uya wate tukkasak pàk. 40 “Kaatù uya enpùla tok yenu kussak màlà,molopai tok usenumenkatok yakkosak ya,tenu kon ke tok uya yene tukaikmolopai tùusenumenkatok kon ke tok uya ittu tukaik,wapùla tok welattà uwinàkàik tukaik tipittàtok kon pe uya.” 41 Sàlà yamùk teppù Isaiah uya màlà masapùla Jesus yapulàtok yensak tùuya pàk, molopai ipàk iichelupappù. 42 Wa tùse là tukke Jew yamùk yepulu ton kùlottau ailon teppù tok uya ipàk, tùse tok uya yekamappù pen masapùla Pharisee yamùk pàk tùusenalippa kon pàk, Jew yamùk wepilittok itak tapai tenpakka kon tukaik. 43 Masapùla Kaatù uya apulàntok yentai kappon yamùk uya tapulàtok kon ku'nài nan mùkyamlo tù'nùn kon pe. 44 Jesus wentaimeppù eke pe, “Ànù'là ailon nùkayai'nùk upàk uya, upàk neken nà ailon te pen màlà, tùse mùkkàlà nàlà uyeuno'nàippù pàk. 45 Molopai uyenyai'nùk uya nàlà uyeuno'nàippù yensak màlà. 46 Uyàssak sàlà wolù weyu pe, ànù'là ailon tawon upàk wechi ewalupàttau tukaik. 47 Ànù'là umaimu yetanài molopai yawàlà tùwessen pen kottùma uya pen màlà. Wolù yawon kon kappon yamùk kottùmaik uyàssak pen sàlà, tùse tok pùikattàik. 48 Ànù'là unulunpanài molopai umaimu yanùnnài pen kottùmanài wechi màlà molo. Mayin unekamappù wechi màlà ikottùmanài pe wei wenukassak yattai. 49 Masapùla uyiwalà là uselupappù pen tùse Ukàipùnù uyeuno'nàippù uya uyapyontàppù yà'là tukaik là molopai yà'là kasa là uselupa toppe. 50 Molopai tùttuyaik apyontàntok ya màlà tàwàlàlà wema'nàtok yak anài. Màlàpàk yà'là tukaik là uselupatok màlà Ukàipùnù nekamappù upàk uselupa toppe,” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Tùnenupa Ton Pùta Kolùka
1 Entaka'nàppà pàk Uta'lettàntok weyu wapiya iwechippù. Jesus uya ittuppù màlà sàlà wolù nàmà tùuya molopai tùkàipùnù piyak tùwennappo weyu uyàkkassak. Mùkyamlo tùponalok pe tùwessan pùnùnmappù ya màlà, molopai tok pùnùnmatok tùuya yenpoikappù ya màlà tùwemattok wenukapù ponalà. 2 Ko'manpe tok uta'lettàkassak yau Makui uya Jesus yeimippotok tùkassak wechippù màlà Simon mumu, Judas Iscariot yewan yak. 3 Jesus uya ittuppù màlà tùkàipùnù uya tamù'nawolon meluntà tùsak temyak molopai nàlà tùuyàssak Kaatù winàpai molopai tùwennappo Kaatù piyak. 4 Màlàyau iwe'wuluukappù tùuta'lettà tùpo, iweponkappù molopai towelù yaulomùppù ya tùwoloppai pàk. 5 Màlà tùpo tuna mappù ya pùsau yak, molopai tùnenupa ton pùta kukappù ya molopai ya'munakkappù ya tùwoloppai pokon towelù ke. 6 Màlàyau iyàpùppù Simon Peter piyak, màlàyau Peter uya, “Uyepulu, utta kukaichi auya?” teppù. 7 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Tùkussai'nùk ittu auya pùla man sàlàpe, tùse masa lùiwa ittu auya màlà,” tukaik. 8 “Kane! utta kuka auya pen kulu màlà,” teppù Peter uya ipàk. Jesus uya imaimu yeikuppù, “Àkukasak uya pùla iwechi yau, upùkkù pe pùla ewechi màlà,” tukaik. 9 Simon Peter uya imaimu yeikuppù, “Uyepulu, walai yau uchi utta neken kùkkukai tùse uyemyatù ikukakà molopai uppai nàlà,” tukaik. 10 Jesus uya ipàk, “Ànù'là iwàppùsak lùppù mùkkàlà wakù, tùtta neken nà kuka ya tùse tamù'nawàlà màlà wakù pe iwechi. Molopai wakù pe messatàik, tùse tamù'nawolon kon pen,” teppù. 11 Jesus uya màlà teimippo woton ittukapùppù, màlàpàk màlà, “Tamù'nawàlà pùla wakù pe messatàik,” teppù ya. 12 Màlàyau tok pùta kukakapù tùpo iwepontàppù molopai iwennappoppù tùpatappù yak. Molopai tok pàk, “Mùttuyatàu na' sàlàpe àpàkù'nokon tùkuppàssai'nùk?” teppù ya. 13 “Ti'cha molopai Epulu tukaik uyesa'nài nan amyamlo. Molopai ikasa ewechi kon màlà, masapùla mùkkàlà iulà. 14 Sàlàpe, Eti'chayi molopai Eyepulu kon atta kon kukapàssan, màlà kasa nàlàichi àtonpa kon pùta mùkukatàik,” teppù Jesus uya tok pàk. 15 “Yentok auya'nokon ipàkàlà pe tùkuppàssaik àpàkù'nokon, màlà kasa làma ikupù kon pa. 16 Ailon kulu sàlà, apyoto mùkkàlà tepulu yentaino pen. Molopai mayin yekamaik yeunossak mùkkàlà teuno'nàippù yentaino pen. 17 Sàlà yamùk ittu auya'nokon yau, ipùlemasak pe ewechi kon màlà ikupù auya'nokon yau. 18 “Tamù'nawolon kon amyamlo pàk uselupa pen nai'nùk, tùttuyaik nen unanùmùssan. Tùse Kaatù Maimu uya, ‘Mùkkàlà pùlomù pusak nassai'nùk upyak uya tùpàpya'mù yanùnsak man uwinàkàik,’ teppù kasa iwechi màlà. 19 Sàlàpe yekama uya sàlà àpàkù'nokon iwekkupù wapiya, iwekkussak yau nen uchi ailon te kon pa Mùkkàlà pe wechi pàk. 20 Ailon kulu sàlà, ànù'là uneunokoppù yanùnnài uya màlà uyanùnsak, molopai ànù'là uyanùnnàippù uya màlà mùkkàlà uyeuno'nàippù nàlà yanùnsak,” teppù Jesus uya.
Jesus Uya Teimippotok Yekama
21 Sàlà yamùk tekapù tùpo, Jesus usewankono'mappù kulu takkwalù yau. “Ailon kulu sàlà, tewinan nà àtonpa kon uya uyeimippo màlà,” teppù ya. 22 Màlàyau inenupa ton usenpàtùppù, ànùk pàk là wate ya ittu tok uya pùla. 23 Tewinan nà Jesus nenupa ton tonpa tù'nùn pe kulu inkupù usessettàsak wechippù màlà ipona. 24 Màlàyau Simon Peter uya temyatù ke mùkkàlà yekamappù, “Ànùk pàk là iichelupa yekamappokà,” teppù ya. 25 Màlàyau Jesus piyak lùiwa iwepeimappù molopai yekamappoppù ya, “Ànùk uchi Uyepulu?” tukaik. 26 Jesus uya imaimu yeikuppù “Sà pùlomù pusak pilikasak kipù uya màlà tuma kak molopai mùkkàlà yemyak itùlù uya màlà,” tukaik. Màlàyau pùlomù pusak pilikasak ki'chak tùuya tùlùppù ya Judas Iscariot, Simon mumu yemyak. 27 Pùlomù pusak yekkwassak ya pe là Judas yak Makui wewomùppù. Jesus uya ipàk, “Asse'ne màlà ikupù pàk ewekkussak nai'nùk ikukkà,” teppù. 28 Ànù'là uta'lettàn yapon piyau tùwessen uya yà'là pe là iwechi pàk Jesus uya wate ipàk ittuppù pen màlà. 29 Masapùla Judas wechi pùlayatta yen yesak pe pàk Jesus uya yà'làlà uta'lettàntok woton ye'ma toppe ya wapùla entuppa'no kon lepa toppe wate ya pe tùulon kon uya yekamappù. 30 Màlàyau pùlomù pusak yekkwatù tùpo Judas wepakkappù tewinanpa. Molopai ewalupà pe iwechippù màlà.
Emennak Enupantok
31 Judas utàkapù tùpo, Jesus uya “Sàlà peichi Kàyik Mumu yapulàtok yattai man, molopai Kaatù yapulàtok usenpoikasak man mùkkàlà yai. 32Kaatù yapulàtok usenpoikasak yai yau, Kaatù uya nàlà màlà tùmu yapulàtok yenpoika tùmàlà yau. Molopai tewinanpa ikupù ya màlà. 33 Umunkà yamùk, apyau'nokon wechi sàlà mala là. Uyiwa auya'nokon màlà, yekama uya sàlà àpàkù'nokon, Jew yamùk pàk yekamappù uya kasa, ‘Utàyai'nùk yak àutà kon pen màlà,’ 34 Emennak Enupantok tùlù uya sàlà, tiuchi'nùnmaik ettàk kon. À'nùnmappù kon uya kasa, mechi'nùnmatàik. 35 Tiuchi'nùnmaik ewechi kon yau sàlà winà tamù'nawolon kon uya unenupa ton pe ewechi kon ittu màlà,” teppù Jesus uya.
“Ittunài Pen Iulà” Tetok
36 Simon Peter uya Jesus pàk, “Uyepulu, i'nailà ken àutà màlà?” teppù. Jesus uya imaimu yeikuppù, “Utàyai'nùk yailà uya'là àuyàpù pen màlà sàlàpe, tùse masa lùiwa là àuyàpù màlà,” tukaik. 37 Peter uya ipàk, “Uyepulu, yà'là pe iwechi pàk sàlàpe aya'là utà pen? Wemattok tùlù uya màlà àponalok pe!” teppù. 38 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Ewemattok tùlù kulu na' auya uponalok pe? Ailon kulu sàlà, kali'cho tàwù wapiya màlà, ‘Unùttu pen mùkkàlà,’ te auya àsolùwau itekkwa,” tukaik.
Jesus Mùkkàlà Asanta Tùkàipùnù Piyak
1 Jesus uya, “Eyewan kon kùttaimelunpatak. Ailon katàk kon Kaatù pàk, molopai ailon katàk kon nàlà upàk,” teppù. 2 “Ukàipùnù yùwùk tau, tukke patassek yamùk man. Sàlà wa pùla iwessak yau yekamappù uya sàlà eppaino. Utà sàlà apatassek kon woton konekaik. 3 Molopai apatassek kon woton konekaik utà tùpo, uyàpù tu'ma màlà ayase'nokon upyak, wessai'nùk yau nàlà ewechi kon pa. 4 Utàyai'nùk yak, pata ye'ma mùttuyatàik,” teppù Jesus uya. 5 Thomas uya “Itepulu, ina uya nen àutàtok yailà ittu pùla man molopai atta ken uchi ina uya ite'ma ittu?” teppù. 6 Jesus uya, “Iulà mùkkàlà asanta, ailon molopai wema'nàtok. Ànù'là uyàpù Ukàipùnù piyak pen màlà, tùse uwinà neken. 7 Uyittu auya'nokon yau Ukàipùnù nàlà ittuppù sàlà auya'nokon eppaino. Sàlà motapai mùkkàlà mùttuyatàik molopai nàlà yensak auya'nokon man,” teppù. 8 Philip uya, “Itepulu, Àkàipùnù yenpoikakà ina uya yentoppe, màlà neken nà i'che ina man,” teppù. 9 Jesus uya yeikuppù, “Philip, tachin pe ku apyau'nokon wechippù, tùse ken na' uchi uyittu auya pùla lùppù nai? Ànù'là uyennàippù uya Ukàipùnù yensak màlà. Tùse yà'là pe iwechi pàk màlà ‘Àkàipùnù yenpoikakà ina uya yentoppe,’ te auya? 10 Ailon te auya pùlaichi nai, Ukàipùnù yau wechi molopai Ukàipùnù wechi uyau pàk? Yà'làlà ukayai'nùk àpàkù'nokon màlà uyiwalà là uselupatok pen, tùse Ukàipùnù, uyau nai'nùk mùkkàlà ne'wotokomayai'nùk,” teppù ya. 11 “Ailon katàk kon, Ukàipùnù yau wessaik molopai Ukàipùnù uyau man te uya pàk. Wapùla ailon katàk kon upàk eke ton wotoko yamùk kupù uya yensak auya'nokon pàk. 12 Ailon kulu sàlà, ànù'là ailon nùkayai'nùk upàk uya nàlà tùkussai'nùk kupù màlà. Sàlà yamùk yentaino kon nùiwa là kupù ya màlà. Masapùla Ukàipùnù piyak utà sàlà. 13 Molopai yà'làlà yekamappo auya'nokon uyesek yai yau ikupù uya màlà. Ukàipùnù yapulà toppe Imu winà. 14 Yà'làlà yekamappo auya'nokon màlà upàk uyesek yai molopai ikupù uya màlà,” teppù ya.
Jesus Uya Wakù Akkwalù Yeunottok Yekama
15 “À'nùn pe ukupù auya'nokon yau, enupantok uya kupù auya'nokon màlà. 16 Ukàipùnù yekamappo uya màlà tùulon àpùikattà kon woton yeunottoppe ya, apyau'nokon tùwechi woton tàwàlàlà. 17 Ailon Akkwalù. Sàlà wolù yawon kon uya yepolo pen màlà, masapùla yene tùuya'nokon molopai ittu tùuya'nokon pùla iwechi pàk. Tùse mùkkàlà mùttuyatàik masapùla apyau'nokon iwechi pàk molopai ayau'nokon nàlà iwechi màlà. 18 “Tewincha ànàmà kon uya pen màlà ichan pùnon kasa, apyakù'nokon uyàpù màlà. 19 Tachin pe kulu sàlà wolù yawon kon uya uyene pen màlà. Tùse amyamlo uya màlà uyene. Masapùla wemapù pàk, ewemapù kon nàlà màlà. 20 Màlà wei uyàssak yattai ittu auya'nokon màlà iulà wechi Ukàipùnù yau molopai amyamlo wechi uyau molopai iulà wechi ayau'nokon. 21 “Ànù'là enupantok uya yanùnnài molopai iku'nài mùkkàlà uyi'nùnmanài. Ànù'là tù'nùn pe ukussai'nùk wechi nàlà màlà Ukàipùnù pùnùn pe, u'nùn pe nàlà màlà ikupù uya molopai usenpoika màlà ipyak,” tukaik. 22 Judas, Judas Iscariot pen, uya Jesus yekamappoppù, “Itepulu, atta ken uchi eusenpoika ina piyak, sàlà wolù yawon kon piyak eusenpoikai'ma pùla?” tukaik. 23 Jesus uya yeikuppù, “Ànù'là tù'nùn pe uku'nài wechi yau, enupantok uya maimu yawàlà iwechi màlà. Molopai Ukàipùnù uya tù'nùn pe ikupù màlà, molopai ina uyàpù màlà ipyak, ipyau emasse. 24 Ànù'là tù'nùn pe pùla uku'nài wechi enupantok uya maimu yawàlà pen màlà. Uselupa metayatài'nùk màlà umaimu pen, tùse Ukàipùnù uyeuno'nàippù winàpaino. 25 “Sàlà yamùk yekamasak uya man àpàkù'nokon apyau'nokon nùppù wechi kùlottau. 26 Tùse àpùikattà kon woton Wakù Akkwalù yeunoko màlà Ukàipùnù uya uyesek yai. Mùkkàlà uya màlà tamù'nawolon pàk eyenupa kon. Molopai tamù'nawàlà unekamappù àpàkù'nokon nepù ya màlà ittu kon pa. 27 “Wàlàkka'nàtok nàmà uya sàlà apyau'nokon, uwinàpaino wàlàkka'nàtok tùlù uya eyemyakù'nokon. Sàlà wolù nùtùlù yekkwa pen tùtùyaik. Eyewan kon kùttaimelunpatak molopai kesenalippatàu. 28 Yetasak auya'nokon man àpàkù'nokon, ‘Utà sàlà molopai uyàpù tu'ma màlà apyakù'nokon,’ te uya. À'nùn kon pe ukupù auya'nokon yau, autauchinpa kon màlà Ukàipùnù piyak utà pàk, masapùla Ukàipùnù mùkkàlà eke uyentaino. 29 Sàlàichi tekamapàssaik àpàkù'nokon iwekkupù wapiya, iwekkupù yau nen uchi ailon te kon pa. 30 Màlà yentak lùiwa àpokonpe'nokon uselupa pen sàlà, masapùla sàlà wolù yepulu nùyàssan. Tùse uya'chi ya pen màlà. 31 Tùse sàlà wolù yawon kon uya Ukàipùnù kupù uya u'nùn pe ittu toppe màlà Ukàipùnù uya uyapyontàtok yawàlà ikupù uya. “E'wuluukatàk kon, utànpai'nokon talàpai,” teppù Jesus uya tùnenupa ton pàk.
Chi'nak Kùyali Yek
1 “Iulà mùkkàlà ailon chi'nak molopai Ukàipùnù mùkkàlà imainanpanài,” teppù Jesus uya. 2 “Upanta pe echii'ma tùwepetasen pen yattàpàtù ya màlà. Molopai tùwepetasen koneka ya màlà wakù pe tukkeiwa iwepeta toppe. 3 Amyamlo wekonekakassak man wakù pe masapùla umaimu yetasak auya'nokon pàk. 4 Uyau emakkà molopai iulà nàlà wemapù màlà ayau. Ipanta lùppù màlà wa neken echii'ma tùwepetasen pen, tùse tek pàk neken tùwechi yau iwepeta, màlà kasa nàlà upàk pùla ewechi kon yau ewepeta kon pen màlà. 5 “Iulà mùkkàlà chi'nak, amyamlo mùkyamlo ipanta yamùk. Ànù'là uyau nemassai'nùk molopai yau nàlà wemassai'nùk mùkkàlà wepeta màlà tukke, masapùla iulà pùla echii'ma yà'làlà kupù auya'nokon pen. 6 Ànù'là uyau pùla nemassai'nùk, mùkkàlà wechi màlà yenu'masak yei panta waipùtasak kasa, màlà yekkwa ton màlà tanussen molopai apok wa'nak tenu'masen iyattoppe. 7 Uyau ewemapù kon yau, molopai umaimu wechi ayau'nokon yau, i'che ewettok yekamappokà molopai elepa màlà. 8 Tukke ewepeta kon yau, Ukàipùnù yapulàtok iwinà pe iwechi màlà. Sàlà winà unenupa ton pe ewechi kon yenpoika auya'nokon màlà. 9 Tù'nùn pe Ukàipùnù uya ukupù kasa u'nùn pe messatàik, à'nùnmatok kon uya yau uchi emattàk kon. 10 Eyenupatok kon uya kupù auya'nokon yau, pùnùnmantok uya yau ewechi kon màlà, Ukàipùnù uya uyenupatok yawàlà u'nùnmatok ya yau wechi kasa. 11 “Sàlà yamùk yekamappù uya àpàkù'nokon utauchinpatok wettoppe ayau'nokon, molopai autauchinpatok kon wettoppe tamù'nawàlà. 12 Sàlà màlà enupantok uya. Tiuchi'nùnmaik ettàk kon, u'nùn pe àkupù kon uya kasa. 13 Eke kulu uchi'nùnmantok yenpoikatok kappon uya màlà tùweli'che tùtonpa yamùk ponalok pe. Màlà yentaino kulu là uchi'nùnmantok pùn. 14 Uwechiyakonnon pe ewechi kon màlà yà'làlà tetok uya kupù auya'nokon yau. 15 Sàlà motapai apyoto yamùk pe eyesatù kon uya pen sàlà masapùla tepulu uya yà'làlà kupù ittunài pen mùkkàlà apyoto. Tùse eyesassak kon uya màlà uwechiyakonnon tukaik, masapùla tamù'nawàlà Ukàipùnù winàpai unùttuppù ittu kon pa ikussak uya màlà. 16 Amyamlo uya uyanùnsak pen màlà, tùse iulà uya ayanùnsak kon. Àutà kon pa epetaik, tachin pe molo tùwessen epelu ke. Màlà yattai yà'làlà yekamapposak auya'nokon Ukàipùnù pàk uyesek yai yau, elepa kon ya màlà. 17 Sàlà yamùk màlà enupantok uya, ‘Tiuchi'nùnmaik mettàik,’ tawon,” teppù Jesus uya.
Wolù Yawon Kon Uya Tewanma Pe Ku'nàtok
18 “Sàlà wolù yawon kon uya tewanma kon pe àkupù kon yau, ittutàk kon tewanma kon pe nàlà tok uya ukupùppù wapiya. 19 Sàlà wolù ponalok kon pe ewechi kon yau, à'nùnma kon ya màlà tùtonpa kon pe kulu ewechi kon kasa. Tùse sàlà wolù ponalok kon pen amyamlo, molopai ayanùnsak kon uya sàlà wolù winàpai pàk màlà, sàlà wolù yawon kon uya tewanma kon pe àkupù kon. 20 Ittutàk kon àpàkù'nokon ‘Apyoto mùkkàlà tepotolù yentaino pen,’” teppù uya. “Utalumattàsak tùuya'nokon yau, tok uya nàlà atalumattà kon màlà. Tenupatok kon uya yawàlà tùwechi kon yau, tok wechi nàlà màlà tenupatok auya'nokon yawàlà. 21 Tùse sàlà yamùk kupù tok uya màlà ewinàkài'nokon uyesek pàkànsau. Masapùla uyeuno'nàippù ittu tùuya'nokon pùla iwechi pàk. 22 Tok yelupaik uyàpù pùla iwessak yau imakuyi pùla tok wettok pan. Tùse sàlàpe tùmakuyi kon waputtàtok tok uya pùla iwechi màlà. 23 Mùkkàlà tewanma pe uku'nài uya nàlà màlà nai'nùk Ukàipùnù kupù tewanma pe. 24 Ànù'là nùkupù pen kussak uya tok kùlottau pùla iwechi yau imakuyi pùla tok wettok pan. Tùse sàlàpe tok uya yensak man, walà tùse tewanma kon pe tok uya ukussak man molopai Ukàipùnù nàlà. 25 Tùse sàlà yamùk wekkupùppù màlà tok Law yau iwe'menukasak lùppù yawàlà. ‘Tok uya tewanma kon pe ukupùppù yà'làlà pàkànsau pùla,’ tawon. 26 “Pùikattànài uyàssak yau mùkkàlà Ukàipùnù winàpai uneunoko apyakù'nokon ailon Akkwalù nùtàyai'nùk Ukàipùnù winàpai uya uyekama màlà. 27 Amyamlo pe nàlà kùyekamatàik, masapùla upyau ewechippù kon màlà iwepyattàppù motapai,” teppù Jesus uya.
1 “Sàlà yamùk yekama uya sàlà àpàkù'nokon uwinàpai autatù kon tukaik. 2 Tok uya eyenpakka kon màlà Jew yamùk wepilittok itak yamùk tapai. Ewaik, wei nùyàssan ànù'là àwànài'nokon uya Kaatù ponalok pe tùwe'wotokoma kon pe yekama màlà. 3 Sàlà yamùk kupù tok uya màlà masapùla Ukàipùnù wapùla iulà ittu tùuya'nokon pùla iwechi pàk. 4 Sàlà yekamappù uya àpàkù'nokon, iweyu uyàssak yau ittu kon pa, màlà yamùk àpàkù'nokon unekamappù lùssan, sàlà yamùk yekama uya pùn àpàkù'nokon wapiya masapùla apyau'nokon wechi pàk,” teppù Jesus uya.
Wakù Akkwalù Wotokoyi
5 “Tùse utà sàlà mùkkàlà uyeuno'nàippù piyak. Tùse ànù'là uya i'nailà mùtàyan tukaik uyekamappo pùn. 6 Mesewankono'mayatàik kulu masapùla sàlà yamùk yekamasak uya àpàkù'nokon pàk. 7 Tùse ailon kulu sàlà. Wakù wekkuttoppe àponalok kon pe utà sàlà. Utà pùla iwessak yau, Àpùikattànài'nokon uyàpù apyakù'nokon pen. Tùse utàsak yau yeunoko uya màlà apyakù'nokon. 8 Tùuyàssak yau mùkkàlà uya màlà sàlà wolù yawon kon makuyi yenpoika, ikasa we'nàtok molopai nàlà Kaatù uya talumattàntok. 9 Tok makuyi yenpoika ya màlà masapùla kappon yamùk uya ailon te upàk pùla iwechi pàk. 10 Tok usenumenkatok iwalai yenpoika ya màlà, masapùla Ukàipùnù piyak utà pàk molopai tok uya uyene pen nen uchi màlà. 11 Tok pàk tok usenumenkatok yenpoika ya màlà talumattàntok pàk, masapùla sàlà wolù yepulu talumattàsak pàk. 12 “Tukke lùppù àpàkù'nokon unekama molo man, tùse yanùmù auya'nokon yeselùkek pùla man sàlàpe. 13 Tùse mùkkàlà Ailon Akkwalù uyàssak yau, ayalà kon ya màlà tamù'nawolon ailon yawàlà. Tiyiwalà iichelupa pen màlà, tùse yà'làlà tùneta yekama ya màlà. Molopai yà'làlà tùuyàpù woton yekama ya màlà àpàkù'nokon. 14 Mùkkàlà uya màlà uyapulàtok nepù uponalok yalà tùuya molopai yenpoika tùuya àpàkù'nokon winà. 15 Tamù'nawolon Ukàipùnù itesak pe nai'nùk màlà uponalok. Màlàpàk uchi Akkwalù uya màlà uselupatok yalà molopai yekama ya àpàkù'nokon, te uya nettainùk,” teppù Jesus uya.
Usewankono'mantok Welattà Utauchinpantok Pe
16 “Malalà tùpo uyene auya'nokon pen màlà, molopai mala là tùpo tu'ma uyene auya'nokon,” teppù Jesus uya. 17 Màlàyau Jesus nenupa ton tonpa uya tùtonpa kon pàk, “Yà'là te ya uya ken uchi màlà, ‘Malalà tùpo uyene auya'nokon pen màlà, molopai mala là tùpo tu'ma uyene auya'nokon,’ te. Molopai ‘masapùla Ukàipùnù piyak utà pàk?’ te ya,” teppù. 18 “Yà'là te ya ken uchi màlà ‘Malalà tùpo nùkayai'nùk?’ Ittu'nokon pùla man yà'là pàk là iichelupa,” teppù tok uya. 19 Jesus uya màlà sàlà pàk tok wechi tekamappopai yeneppù, màlàpàk tok pàk, “Àtonpa kon uchi mekamappoyatàu, yà'là te uya ‘Malalà tùpo uyene auya'nokon pen, molopai mala là tùpo tu'ma uyene auya'nokon,’ te uya pàk? 20 Ailon kulu sàlà, akalawù kon màlà molopai eusewankono'ma kon, tùse wolù yawon kon utauchinpa màlà. Tùusewankono'maik ewechi kon màlà, tùse eusewankono'matok kon welattà màlà utauchinpantok pe. 21 Nossan mùkkàlà tùwentu yau e'nek pe tùwessen, masapùla tùweyu uyàssak pàk. Tùse mule yenpakkakassak tùuya yau e'nek pe tùwechippù puttàka'nù'nài, masapùla mule wentusak wolù yak pàk tùutauchinpa pàk. 22 Màlà kasa sàlàpe eusewankono'matok kon yattai man. Tùse eyene kon uya tu'ma màlà. Molopai eyewan kon utauchinpa màlà. Molopai ànù'là uya autauchinpatok kon mokka pen màlà ewinàpai'nokon. 23 “Molopai màlà wei uyàssak yau uyekamappo auya'nokon yà'làlà pàk pen màlà. Ailon kulu sàlà, yà'làlà yekamappo auya'nokon Ukàipùnù pàk uyesek yai yau, elepa kon ya màlà. 24 Sàlà tepose yà'làlà yekamapposak auya'nokon uyesek yai pùla man. Yekamappotàk kon molopai yepolo auya'nokon màlà molopai autauchinpatok kon wechi màlà tamù'nawàlà,” teppù Jesus uya. 25 “Sàlà yamùk yekamappù uya àpàkù'nokon ittutok ipàkàlà pokonpe. Tùse wei nùyàssan sàlà kasa tu'ma uselupatok yattai pen, tùse wakù pe Ukàipùnù yekama uya màlà àpàkù'nokon. 26 Màlà wei yattai yekamappo auya'nokon màlà uyesek yai. Iulà pe Ukàipùnù yekamappo uya màlà àponalok kon pe te uya pen sàlà. 27 Ukàipùnù mùkkàlà tùmàlà pe tù'nùn pe àku'nài'nokon. Masapùla à'nùn kon pe ukussak auya'nokon pàk, molopai Kaatù winàpai uyàssak pàk ailon tesak auya'nokon pàk. 28 Ukàipùnù piyapai uyàpùppù màlà wolù yak. Sàlà yattai tukka wolù nàmà uya sàlà molopai wennappo Ukàipùnù piyak,” teppù Jesus uya. 29 Màlàpàk Jesus nenupa ton uya ipàk, “Sàlàpe nen uchi wakù pe meselupayaik, ittutok ipàkàlà pùla. 30 Ina nen uchi nenyan tamù'nawolon ittu auya. Molopai ànù'là uya eyekamappopàtù i'che pùla ewechi. Màlàpàk nen uchi ailon nùkayan ina Kaatù winàpaino pe ewechi pàk,” teppù. 31 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Ailon mùkapàssatàik nen uchi sàlàpe!32 Tùse wei nùyàssan molopai iyàkkassak man, ewetta'nùttok kon yattai. Ewemeippàtù kon màlà apata kon yak tewin pàk, molopai unàmà auya'nokon màlà tewincha. Tùse tewincha pùla wessaik, masapùla Ukàipùnù upyau man. 33 Sàlà yamùk yekamappù uya màlà àpàkù'nokon, àwàlàkkattok kon yesak pe ewechi kon pa uyau. Sàlà wolù yau ewettalumattà kon màlà. Tùse emeluntàtatàk kon! Wolù yentaikasak uya man,” teppù Jesus uya.
Jesus Wàpùlema
1 Sàlà yamùk pàk tùuselupa tùpo, Jesus uya tenu tùlùppù epùn winàkàik molopai iwàpùlemappù. “Ukàipùnù pata weyu uyàssak man. Àmuichi yapulàkà molopai Àmu uya ayapulà toppe. 2 Tamù'nawolon kon kappon yamùk yepoi apàikkek ke ilepasak auya man, mùkyamlo temyak àntùlùssan lepa toppe ya tàwàlàlà wema'nàtok ke. 3 Sàlà màlà tàwàlàlà wema'nàtok kappon yamùk uya eyittutok ipàkàlà, àmàlà neken ailon Kaatù molopai Jesus Christ nàlà eneunokoppù. 4 Ayapulàtok nessak uya man non po, uwotokoyi ulepappù auya ike lùppù yenuka'nùpù uya winà. 5 Ukàipùnù! sàlàpe kùyapulàkà eyemlotopo, wolù wepyattà wapiya apyau uyapulàtok lùppù ke. 6 Eyenpoikasak uya man mùkyamlo wolù yapai ulepatok kon auya yemyak. Àponalok pe tok wechippù màlà molopai tok ke ulepappù auya, amaimu yawàlà tok wessak man. 7 Sàlàpe nen uchi tok nùttuyan tamù'nawolon ulepatok kon auya wechi ewinàpaino pe. 8 Masapùla màlà enekamappù lùppù upàk yekamappù uya tok pàk molopai tok uya yanùnsak man. Ailon pe apyapai uyàpùppù ittuyan tok molopai tok nàlà ailon nùkayan uyeunokoppù auya pàk. 9 Tok pona wàpùlemayaik. Wolù ponalok kon pona wàpùlema pen sàlà, tùse mùkyamlo ulepatok kon auya pona. Masapùla àponalok kon mùkyamlo. 10 Tamù'nawàlà upyawon kon màlà àponalok kon molopai tamù'nawàlà apyawon kon màlà uponalok kon. Molopai uyapulàtok uyàpù màlà tok yai. 11 Wolù yau wechi pe pùla man talàpai, apyak uyàpù sàlà. Tùse pùsamlo wechi lùppù màlà wolù yau. Wakù Ukàipùnù, tok imainanpakà eyesek meluntàlù yau, uyesek ulepatok auya winà. Tewin tok wettoppe tùtonpa kon pokonpe, tewin we'nà àpokonpe nai'nùk kasa. 12 Tok piyau wechi yau, tok mainanpappù uya uyesek ulepatok auya winà. Ànù'là we'la'chimappù pen tok kùlottapai, tùse tewinan neken tùumattasen yek umattappù màlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak lùppù wekkuttoppe. 13 Molopai uyàssaik apyak sàlàpe, sàlà yamùk te uya sàlà wolù yau lùppù echii'ma, eke pe kulu uwinon utauchinpantok wettoppe tok yau. 14 Amaimu tùkassak uya man tok piyak, molopai wolù yawon kon kappon yamùk uya tewanma kon pe tok kussak man, masapùla wolù ponalok pe pùla tok wechi pàk, wolù ponalok pe pùla wessai'nùk kasa. 15 Tok mokka pa wolù yapai wàpùlema pen sàlà, tùse tok mainanpa pa Ene Makui winàpai. 16 Wolù ponalok pe pùla tok wechi màlà, iponalok pe pùla wessai'nùk kasa. 17 Àponalok pe tok ikonekakà ailon winà. Masapùla amaimu màlà ailon. 18 Wolù yak uyeunokoppù auya kasa tok yeunossak uya man wolù yak. 19 Molopai tok pàkànsau wettùsak sàlà tamù'nawàlà apyak, tok wettoppe nàlà ailon pe àponalok pe. 20 Pùsamlo neken nà pona wàpùlema pen sàlà, tùse mùkyamlo nàlà ailon nùkayai'nannùk upàk itekale yekama tok uya winà. 21 Tamù'nawàlà tewin tok wettoppe, Ukàipùnù, uyau messai'nùk molopai ayau wessai'nùk kasa, kùyau nàlà tok nechii, wolù yawon kon uya ailon te toppe uyeunossak auya pàk. 22 Tok lepappù uya màlà ulepappù auya lùppù namantok ke, tewin tok wettoppe, tewin we'nà nai'nùk kasa. 23 Iulà wechi tok yau, molopai àmàlà wechi uyau. Màlàpàk tok nepù nechiik tewin tok wettok yak, wolù yawon kon uya uyeunossak auya ittu toppe molopai à'nùn pe tok kupùppù auya à'nùn pe ukupùppù auya kasa làma. 24 Ukàipùnù, pùsamo ulepatok kon auya wechi upyau i'che wessaik yau wettok yau, namantok ulepatok auya yentoppe tok uya, masapùla u'nùnmappù auya màlà wolù wekoneka wapiya. 25 Wakù Ukàipùnù, wolù yawon kon uya lànen eyittu pùla tùse, eyittuyan iulà, molopai pùsamo uyeunossak auya ittuyan. 26 Eyittu toppe tok uya ikussak uya man molopai eyittu toppe lùppù là tok uya ikupù pàk wechi màlà, u'nùnmatok auya wettoppe tok yau, molopai iulà pe tok yau wettoppe,” tukaik iwàpùlemappù.
Jesus Ya'chippù
1 Tùwàpùlemakapù tùpo, Jesus utàppù tùnenupa ton pokonpe. Tok uklàtùppù Kidron ya'muppakùyi latoi pona. Umà wechippù màlà molo. Màlà yak iitàppù tùnenupa ton pokonpe. 2 Judas, Jesus yeimipponàippù uya màlà patassek ittuppù, masapùla màlà motau Jesus uya tùnenupa ton yepopàssek pàk. 3 Màlàyau Judas uyàpùppù umà yak soicha yamùk pokonpe molopai paatele yamùk yennài nan molopai Pharisee yamùk neunokossan pokonpe. Tepu pàk apok yalàppù tok uya, lanppu yamùk molopai kasupala yamùk. 4 Jesus uya màlà tamù'nawolon yà'là pe là tùkuttok ittuppù. Iitàppù tok piyak molopai tok pàk, “Ànùk yenei'che messatàu?” teppù ya. 5 Tok uya imaimu yeikuppù, “Jesus Nazareth pon,” tukaik. Jesus uya, “Iulà mùkkàlà,” teppù tok pàk. Yeimipponàippù nàlà Judas wechippù satik pe tok piyau. 6 “Iulà mùkkàlà,” tesak Jesus uya yau, tok utàppù tùnpoi kon winà, molopai tok wekkawai'mappù non pona. 7 Màlàyau Jesus uya tok yekamappo tu'mappù, “Ànùk mùwayatàu?” tukaik. Tok uya, “Jesus Nazareth pon,” teppù. 8 Jesus uya tok maimu yeikuppù, “Iulà mùkkàlà ukai ku àpàkù'nokon, uyiwa auya'nokon yau, tàwà pùsamo nùtài,” teppù ya. 9 Sàlà wekkupùppù màlà iichelupappù lùppù wekkuttoppe “Tewin nà ulepatok kon auya tonpa la'chima uya pùn,” tawon. 10 Màlàyau Simon Peter, kasupala walai yesak uya imokkappù molopai eke kulu paatele yamùk yepulu yapyoto wànàppù ya, molopai ipana kamik pen winon yattàppù ya. Apyoto yesek wechippù Malchus pe. 11 Màlàyau Jesus uya Peter pàk, “Akasupalayi yemaikakà iten yak! Ukàipùnù uya na' ulepatok kok yawon inchi uya pen sàlà?” teppù. 12 Màlàyau soicha yamùk molopai tok yepulu, molopai Jew yamùk yennài nan uya Jesus ya'chippù molopai tok uya yaulonpàtùppù. 13 Molopai tok uya yalàppù wapiya Annas piyak, Caiaphas noppù kàipùnù pe iwechippù mùkkàlà wechippù màlà eke paatele yamùk yepulu pe màlà yattai. 14 Caiaphas mùkkàlà Jew yamùk yelupanàippù, “Wakù pe iwechi màlà tewin nà kàyik welikù kappon yamùk ponalok pe yau,” tukaik.
Peter Uya “Jesus Ittunài Pen Iulà” Te
15 Simon Peter molopai tùulon Jesus nenupa uya iwenaimappù. Masapùla pùsàlà inenupa wechippù màlà eke kulu paatele yamùk yepulu nùttu pe màlàpàk iitàppù Jesus ye'mappù pàk eke kulu paatele yamùk yepulu patassek yak. 16 Tùse Peter wechippù satik pe polopo pata we'na mùlatta po. Màlàyau tùulon Jesus nenupa ton tonpa eke kulu paatele yamùk yepulu nùttu wennappoppù, molopai uli'chan manatta yennài yelupappù ya, molopai Peter yewonnùpùppù ya. 17 Màlàyau uli'chan manatta yennài uya Peter pàk, “Àmàlà ken na' pùsàlà kàyik nenupa ton tonpa pen?” teppù. “Kanekku, iulà pen nen mùkkàlà,” tukaik yeikuppù ya. 18 Iko pe iwechippù màlàpàk apyoto yamùk molopai ennài nan uya apok pottàppù, molopai tok wechippù satik pe iwoi, tùwa'no kon pàk. Peter wechippù nàlà satik pe tok piyau tùwa'no pàk.
Jesus Molopai Eke Kulu Paatele
19 Màlà yattai eke kulu paatele yamùk yepulu uya Jesus yekamappoppù inenupa ton pàk, molopai enupantok ya pàk. 20 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Uselupasak man ayupo wolù uya yeta tùse. Tàwàlàlà tok yenupappù uya màlà Jew yamùk wepilittok itak tau. Molopai Kaatù yùwùk tau, tamù'nawàlà Jew yamùk wepilittok yau, molopai uselupasak man amak yai pùla. 21 Yà'là pe iwechi pàk uyekamappo auya màlà? Mùkyamlo yekamappokà uyetannan nùssan. Tok uya sàlà yà'là teppù uya là ittu,” tukaik. 22 Jesus uya watesak yau, tewinan nà ennài nan tonpa uya Jesus mùta'moppù, “Màlà kasa ken na' uchi eke kulu paatele yamùk yepulu maimu yeiku auya màlà?” tei'ma. 23 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Ikasa pùla uselupasak yau, ikasa pùla man kakkà, tùse ailon pe iwechi yau, yà'là pe iwechi pàk kùnta'moi?” tukaik. 24 Màlàyau Annas uya yeunokoppù yaulonpàssak pe lùppù, eke kulu paatele yamùk yepulu Caiaphas piyak.
Peter Uya “Jesus Ittunài Pen Iulà” Te Tu'ma
25 Peter wechi molo satik pe tùwa'no pàk tùse. Kappon uya yekamappoppù, “Àmàlà ken na' mùkkàlà inenupa ton tonpa pen?” tukaik. Peter uya yeikuppù, “Kane, iulà pen,” tukaik. 26 Màlàyau eke kulu paatele yamùk yepulu yapyoto, Peter nùpanalùkàtùppù lùppù tonpa uya ipàk, “Umà yau ken na' eyene uya pùn mùkkàlà pokonpe?” teppù. 27 Peter uya tu'ma yeikuppù, “Kane,” tukaik. Molopai màlà yattai kali'cho tàwùppù.
Jesus Wechi Pilate Yemlotopo
28 Màlàyau Jew yamùk uya Jesus yalàppù Caiaphas piyapai Rome pon kon Kopùnayi pata yak. Ko'làma iwechippù màlà, Jew yamùk wewomùppù tapùi tak pen màlà, masapùla wakù pe teselu kon yawà eppai tok wechippù Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok pàk tùuta'lettàtok kon pe. 29 Màlàpàk Pilate wepakkappù tok piyak molopai, “Yà'là mùkayatàu ken àli pe pùsàlà kàyik winàkàik?” teppù ya. 30 Màlàyau tok uya ipàk, “Àli ku'nàippù pe pùla iwessak yau, ina uya sàlà apyak inepùppù pen eppaino,” teppù. 31 Màlàyau Pilate uya tok pàk, “Yatàk kon eyiwalà'nokon àmàlà'nokon Law winà ittutantàk kon,” teppù. Jew yamùk uya ipàk, “Tùse ànù'là tùtoppe ina uya iwelittok yak ikussak pùla man,” teppù. 32 Sàlà wekkupùppù màlà yà'là yekkwa là weli'nàtok yau tùwelittok yekamappù Jesus uya kasa iwekkuttoppe. 33 Màlàyau Pilate wewontukkappù tapùi tak, Jesus kà'mappù ya molopai yekamappoppù ya, “Jew yamùk kinù na' àmàlà?” tukaik. 34 “Eyiwalà na' wate auya màlà wapùla ka' tùulon kon upàk eyelupai lù?” tukaik Jesus uya yekamappoppù. 35 Pilate uya imaimu yeikuppù, “Jew na' iulà?” tukaik. “Àtonpa yamùk molopai paatele yamùk yepulu yamùk uya màlà uyemyak àtùsak. Yà'là mùkuttai?” tukaik. 36 Jesus uya “Itepulu pe wettok màlà sàlà wolù ponalok pen. Wa iwechi yau, Jew yamùk uya uya'chi tukaik uyapyoto ton wepanta'mappù sàlà uwenai eppaino. Tùse sàlàpe itepulu pe wettok wechi màlà tùulon pata winàpaino pe,” teppù. 37 Màlàpàk Pilate uya ipàk, “Màlàyau ken na' kin àmàlà?” teppù. Jesus uya yeikuppù “Kin àmàlà mùkayaik làkku. Wentusak màlà sàlà wolù yak molopai uyàpùppù sàlà pàkànsau, ailon pàk eselupaik. Tamù'nawolon kon ailon winon kon umaimu yetannan,” teppù Jesus uya Pilate pàk. 38 Pilate uya Jesus yekamappoppù, “Yà'là ken màlà ailon?” tukaik. Wate tùpo Pilate wepakkatu'mappù Jew yamùk piyak, molopai tok pàk, “Italumattàtok uya iwenai woton yà'làlà àli yepolo uya pùla man. 39 Tùse eyeselu kon màlà tewin nà ya'chichak lùppù yenpakka uya apyakù'nokon Entaka'nàppà pàk Uta'lettàntok yattai. Jew Yamùk Kinù yenpakka uya na' i'che messatàu?” teppù Pilate uya tok pàk. 40 Màlàyau tamù'nawàlà tok wentaimeppù, “Kane, mùkkàlà pen! Barabbas làkku i'che ina man,” tukaik. Barabbas wechippù màlà Roman yamùk yepulu yentaikanàippù pe.
1 Pilate uya Jesus yalàppù molopai ippoppàttoppe ikupùppù ya màlà. 2 Soicha yamùk uya àmà'nà kapùppù alok pe molopai tok uya itùlùppù ippai pona. Molopai tok uya ipontàppù tùtalilen pon yak. 3 Molopai tok uyàpùppù ipyak, “Tachin pe emakkà Jew yamùk Kinù!” tei'ma. Molopai tok uya inta'moppù temyatù kon ke. 4 Pilate wepakkatu'mappù, “Yentàk kon, inepù uya sàlà apyakù'nokon, italumattàtok uya iwenai woton yeposak uya pùla iwechi ittu kon pa,” teppù ya tok pàk. 5 Jesus wepakkasak àmà'nà kassak yalùko pe, molopai tùtalilen pon yau yattai, Pilate uya, “Pùsàlàichi mùkkàlà kàyik!” teppù tok pàk. 6 Màlàyau paatele yamùk yepulu ton molopai a'chinnan uya Jesus yensak yau, tok wentaimeppù, “Ipukapàkkà pulusuk pona! Ipukapàkkà pulusuk pona!” tukaik. Màlàyau Pilate uya tok pàk, “Yatàk kon ipukapàsse, masapùla italumattàtok uya iwenai woton yeposak uya pùla man,” teppù. 7 Jew yamùk uya Pilate maimu yeikuppù, “Ina Law molo man, màlà uya yekamasak yawàlà iwelikù màlà masapùla Kaatù Mumu pe tukaik tùwekkupù pàk,” teppù. 8 Sàlà yetasak tùuya yau, Pilate wettalipappù màlà yentak. 9 Màlàyau iwewontukkappù, molopai Jesus pàk, “I'nai motapai àuyàssak màlà?” teppù ya, tùse Jesus uya imaimu yeikuppù pen. 10 Màlàyau Pilate uya ipàk, “Uyelupapai pùla na' messan? Ittu na' auya pùla nai, ànonkatok uya wapùla àtùtok uya ewelittok yak yapàikketù yesak pe wechi?” teppù. 11 Jesus uya imaimu yeikuppù, “Ayapàikketù pùla iwechi màlà uyepoi kaupai eyemyak itùsak pùla iwechi yau. Mùkkàlà utùnàippù apyak ittu màlà àli pe eke makui inkupù pàk,” tukaik. 12 Màlà yetasak tùuya yau, Pilate wechippù ànnonkapai. Tùse Jew yamùk wentaimeppù, “Pùsàlà kàyik nonkasak auya yau, Caesar wechiyakon pe ewechi pen màlà. Ànù'là tiyiwalà kin pe tùwekkussen wechi màlà Caesar yeyaton pe!” tukaik. 13 Màlà yetasak tùuya yau Pilate uya Jesus nepùppù polopona, molopai iweleutappù ittunài yapon pona, pata Tàk Kassak tukaik tùttusen yau. Hebrew maimu yau Gabbatha itesek. 14 Inakattapailà'ne là wei wechippù Entaka'nàppà pàk Uta'lettàntok wapiya. Pilate uya Jew yamùk pàk, “Yentàk kon, pùsàlàichi ekinù kon,” teppù. 15 Tok wentaimeppù, “Yatàk kon! Yatàk kon! Pulusuk pona ipukapàtta!” tukaik. “Iulà uyaichi ekinù kon pukapàtù?” tukaik Pilate uya tok yekamappoppù. Eke kulu paatele yamùk yepulu ton uya imaimu yeikuppù, “Caesar neken nen mùkkàlà ina kinù!” tukaik. 16 Màlàyau Pilate uya Jesus tùlùppù tok yemyak, ipukapàttoppe pulusuk pona.
Jesus Pukapàtù Pulusuk Pona
Màlàyau soicha yamùk uya Jesus yalàppù. 17 Jesus utàppù molopai tùpukapàttok ipona, pulusuk yalàppù ya tiyiwalà, Puppà Yàppù lùppù Patassek yak. Hebrew maimu yau Golgotha itesek. 18 Molo tok uya ipukapàtùppù pulusuk pona. Asa'lon kon nàlà kàyik yamùk pukapàtùppù tok uya ipokonpe, sàwinà'ne molopai Jesus wechippù tok yakletau. 19 Pilate uya, “Jesus Nazareth pon, Jew yamùk Kinù,” tukaik imenukasak lùppù tùlùppù pulusuk pona. 20 Sàlà inmenukappù yeneppù màlà tukkan kon Jew yamùk uya, masapùla Jesus pukapàtù patassek wechippù màlà mei pùla Jerusalem poi. Imenukasak wechippù Hebrew maimu yau, Rome pon kon maimu yau, molopai Greek maimu yau. 21 Màlàyau paatele yamùk yepulu ton uya Pilate pàk, “‘Jew yamùk Kinù,’ tukaik kù'menukai tùse ‘Pùsàlà mùkkàlà kàyik Jew yamùk kinù iulà tawon,’ tukaik làkku,” teppù. 22 Pilate uya tok yeikuppù, “Yà'là tukaik là unmenukappù màlà, unmenukappù,” tukaik. 23 Màlàyau Jesus pukapàtù tùpo, soicha yamùk uya ipon yalàppù molopai tok uya ipantakapàtùppù tewin pàk tùkaichalà'nokon, asakùlà'nan kon uya. Molopai ipon yassan nùppù wà'nàmàppù. Sàlà wechippù màlà ichippànsak pe pùla, ikassak pe i'mù motapai iteppi motak. 24 Soicha yamùk uya, “Ikalapàtù pen sàlà, tùse tàk walai lùkkwà tenu'mapàsse wenkalunnàpai ànù'là uya ipon yassan nùppù yepolo yentoppe,” teppù. Sàlà wekkupùppù màlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa iwettoppe. “Tok uya upon pantakapàtùppù tùkaichalà'nokon,molopai upon yassan nùppù yepolo ànù'là uya yentoppe tùuya'nokon,tàk walai lùkkwà tenu'mapàsse tok wenkaluppù,” tawon. Sàlà yamùk kupùppù màlà soicha yamùk uya. 25 Molo Jesus pukapàttok ipona pulusuk piyau satik pe ichan wechippù, molopai ichan yakon, Mary Clopas noppù, molopai Mary Magdalene. 26 Tùsan yensak tùuya molo yau molopai tùnenupappù tù'nùn pe kulu tùnkupù wechi satik pe mei pùla yau, Jesus uya tùsan pàk, “Nossan, pùsà yenkà emle,” teppù. 27 Molopai tùnenupappù pàk, “Pùsà yenkà, asan,” teppù ya. Màlà motapai inenupappù uya ichan nùppù yalàppù tùwùk tak.
Jesus Welittok
28 Sàlà tùpo Jesus uya tamù'nawolon wenukassak ittuppù màlà. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak lùppù kasa iwekkuttoppe, “We'naklipayaik,” teppù ya. 29 Molo pùsau yau so'li kulu wain wechippù màlà. Màlàyau tok uya kàtàkkwak walai kipùppù ikak, kusan kulak walai pàk tok uya itùlùppù molopai yenkappù tok uya Jesus yeppi motak. 30 Malalà yonpa tùpo Jesus uya, “Eichilà man nenukappàssan,” teppù. Molopai iwepeimappù molopai iwelikùppù. 31 Eke Wàlàkka'nàtok weyu, Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok ponalok pe wekonekantok yattai pe iwechi pàk, mùkyamlo kàyik yamùk yàkàpù wechi pulusuk pàk lùppù i'che pùla Jew yamùk wechippù. Màlàpàk tok uya Pilate yekamappoppù, “Tàwà ka' tok pichi yamùk yakitukka lù molopai tok yàkàpù yamùk nuttàpàtù?” tukaik. 32 Màlàyau soicha yamùk utàppù molopai tok uya wapiyalok kàyik pichi yamùk yakitukkappù molopai tùulon pichi yamùk tu'ma. Pùsamlo kàyik yamùk kaiwattàsak wechippù màlà pulusuk pàk Jesus piyau. 33 Tùse Jesus piyak tùuyàssak kon yau, iwelikkassak yepoloppù tok uya, màlàpàk i'chi yamùk yakitukkappù tok uya pen. 34 Tùse tewinan nà soicha yamùk tonpa uya Jesus yassokkappù iwolo yai tùple ke molopai màlà yai mùn, tuna tawon wekkwamùppù. 35 Mùkkàlà màlà yennàippù uya yekamappù molopai màlà iichelupatok lùppù wechi màlà ailon pe. Ailon pe yekama tùuya ittuppù ya màlà, molopai yekamappù ya màlà ailon te kon pa. 36 Sàlà yamùk wekkupùppù màlà Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa iwettoppe. “Tewin nà yàppù ikkwàtù pen màlà,” tawon. 37 Molopai tu'ma Kaatù Maimu yau man, “Tok uya màlà yene mùkkàlà tùnassokkappù kon,” tawon.
Jesus Wu'nattà
38 Sàlà tùpo Joseph Arimathea pon uya Jesus yàkàpù yekamappoppù Pilate pàk. Pùsàlà Joseph wechippù màlà Jesus nenupa pe, tùse amak yai masapùla Jew yamùk yepulu yamùk pàk tùusenalippa pàk. Pilate uya, “Ewaik,” teppù, màlàyau iyàpùppù molopai Jesus yàkàpù yalàppù ya. 39 Nicodemus nàlà, wapiya ewalupàttau Jesus kaklanpanàippù lùppù utàppù màlà Joseph ya'là. Eke pe kulu myrrh yoi'masak aloe ke 75 pounds yailà'ne, yalàppù ya màlà. 40 Màlàyau tok uya Jesus yàkàpù yalàppù, molopai tok uya iwontàppù linen pùkkù lùppù ke myrrh molopai aloe pokonpe, Jew yamùk we'wu'nattàtok yeselu yawàlà. 41 Ipukapàtùppù pulusuk pona patassek lùppù yau molo umà wechippù. Molopai umà yau emennak uluwaik ànù'là yàkàpù nonkappù yak lùppù pen wechippù. 42 Masapùla Jew yamùk wekonekatok wàlàkka'nàtok weyu ponalok pe wapiya iwechi pàk, molopai mei pùla molo uluwaik wechi pàk, màlà yak tok uya Jesus yàkàpù tùlùppù.
Yawon Pùn Uluwaik
1 Ko'làma Suntayakka yattai ewalupà pe lùppù tùse Mary Magdalene utàppù uluwaik motak. Molopai tàk yamasak imlatta poi yeneppù ya. 2 Màlàyau iitàppù aitun pe Simon Peter molopai tùulon Jesus nenupappù lùppù tù'nùn pe kulu inkupùppù piyak, molopai tok pàk, “Tok uya Itepulu mokkappù neppàssan uluwaik yapai molopai ittu'nokon pùla man i'nai yailà là tok uya inonkappù!” teppù ya. 3 Màlàyau Peter molopai tùulon nà Jesus nenupappù utàppù uluwaik motak. 4 Asaklàma aitun pe tok utàppù, tùse tùulon nà Jesus nenupappù uya Peter yentakappù molopai iwelepamùppù uluwaik motak iwapiya. 5 Màlàyau iwepeimappù uluwaik yak yense. Linen pùkkù lùssan yeneppù ya, tùse iwewomùppù pen. 6 Màlàyau Simon Peter uyàpùppù ite'mappù pàk, iwelepamùppù molopai iwewomùppù uluwaik yak, màlàyau molo linen pùkkù lùssan yeneppù ya. 7 Molopai Jesus ippai won nùppù wechippù tùulon kon kùlottau pùla, tùse yamoko'masak wechippù tiyiwalà linen winàpai. 8 Màlàyau tùulon inenupappù lùppù, wapiya uluwaik pona elepamùppù nàlà wewomùppù, yeneppù ya molopai ailon teppù ya. 9 Tok uya ittu pùla lùppù iwechippù màlà iwe'menukasak Kaatù Maimu yau Jesus we'wuluukatu'matok woton tetok. 10 Màlàyau inenupa ton nùssan wennappoppù tùpata kon pona.
Jesus Usenpoika Mary Magdalene Piyak
11 Tùse Mary wà'nàmàppù satik pe polopo uluwaik piyau, tùkalawù pàk. Tùkalawùi'ma iwepeimappù, uluwaik yak tenu tùlùppù ya. 12 Màlàyau asa'lon kon inchelù yamùk yeneppù ya, aimu'nan ipon ton, chichiu pe. Jesus yàkàpù nonkappù yau, tewin ippai wechippù winà, molopai tùulon itta wechippù winà. 13 Molopai tok uya Mary pàk, “Nossan, yà'là pàk makalanyan?” teppù. Màlàyau Mary uya tok pàk, “Tok uya Uyepulu yalàppù man, ittu uya pùla man i'nai yailà là tok uya inonkappù,” teppù. 14 Wa tei'ma iwelattàppù molopai Jesus yeneppù ya molo satik pe, tùse Jesus pe ittuppù ya pen. 15 Jesus uya ipàk, “Nossan, yà'là pàk makalanyan? Ànùk mùwayan?” teppù. Umà yennài pe tekamaik ipàk, “Yasak auya yau, yekamakà upàk i'nai yailà là inonkappù auya, yense utà toppe,” teppù ya. 16 Jesus uya “Mary,” teppù, màlàyau iwelattàppù iwinàkàik molopai, “Rabboni,” teppù ya Hebrew maimu pe. Ti'cha, te ya pe iwechi. 17 Jesus uya ipàk, “Kùya'chii, masapùla Ukàipùnù piyak utàppù pùla lùppù man, tùse itàkà, utonpa yamùk pàk yekamata, ‘Utà sàlà Ukàipùnù piyak molopai Àkàipùnù kon piyak, molopai Ukaatùyi molopai Akaatùyi kon piyak!’” teppù. 18 Màlàyau Mary Magdalene utàppù itekale yalàppù ya Jesus nenupa ton nùssan piyak, “Itepulu tenpàssaik molopai suwa tukaik uyelupai,” teppù ya tok pàk.
Jesus Usenpoika Tùnenupa Ton Nùssan Piyak
19 Màlà Suntayakka ko'manpe, Jesus nenupa ton nùssan wepilipùppù tapùi tak manatta tùmleyintàpàsse tok wechippù Jew yamùk pàk tùusenalippa kon pàk. Màlàyau Jesus uyàpùppù molopai satik pe tok yakletau iwechippù, “Wàlàkka'nàtok wechi màlà apyau'nokon,” teppù ya. 20 Wate tùpo temyatù molopai tùwolo tawon yenpoikappù ya tok yemyak. Màlà yattai Itepulu yensak tùuya'nokon yau inenupa ton nùssan utauchinpappù. 21 Màlàyau Jesus uya tu'ma tok pàk, “Wàlàkka'nàtok wechi màlà apyau'nokon, Ukàipùnù uya uyeunossak nai'nùk kasa làma eyeunoko kon uya sàlà,” teppù. 22 Wate kapù tùpo, iwe'netukkappù tok pona, molopai tok pàk, “Wakù Akkwalù yepotàk kon,” teppù ya. 23 “Ànù'là makuyi pàk eusentuppasak kon yau, tok pàk usentuppaka'nàsak màlà, molopai ànù'là makuyi pàk eusentuppa kon pùla iwessak yau, tok pàk usentuppansak pen màlà,” teppù Jesus uya.
Jesus Usenpoika Thomas Piyak
24 Tùse Thomas, munuik tukaik tesassen inenupa ton tonpa pùla iwechippù. Tewinan nà inenupa ton nùssan tonpa wechippù tok piyau pùla, Jesus uyàssak yattai. 25 Màlàyau tùulon kon inenupa ton nùssan uya Thomas pàk, “Itepulu yenpàssan ina,” teppù. Tùse Thomas uya tok pàk, “Itemyatù yai tuik yeutappù yensak uya pùla molopai uyemyatù yemaikasak uya yak molopai iwolo yai uyemyatù yemaikasak uya pùla iwechi yau, ailon te uya pen,” teppù. 26 Tewin suntayakka tùpo Jesus nenupa ton nùssan wepilittu'mappù tapùi tak, molopai Thomas wechippù nàlà tok piyau. Manatta mùleyintàpàssak tùse Jesus uyàpùppù tok kùlottak, satik pe, “Wàlàkka'nàtok wechi màlà apyau'nokon,” teppù ya. 27 Màlàyau Thomas pàk, “Eyemyatù yemaikakà sailà, molopai uyemyatù yamùk yenkà. Eyemyatù yenkakà molopai yemaikakà uwolo yai. Ailon tetok auya pùla kùsettak, tùse ailon kakkà làkku,” teppù Jesus uya 28 Thomas uya yeikuppù, “Uyepulu molopai Ukaatùyi,” tukaik. 29 Jesus uya ipàk, “Thomas, uyensak neken auya pàk ailon tesak auya man. Tùutauchinpasan mùkyamlo uyenei'ma pùla ailon tawonnan,” teppù.
Sàlà We'menukatok Ipàkànsau
30 Molo nàlà man tukke tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà Jesus nùkupùppù tùnenupa ton yemlotopo tùse sàlà kaleta yau iwe'menukasak pùla iwechi màlà. 31 Sàlà yamùk we'menukasak màlà ailon te kon pa Jesus wechi Christ pe molopai Kaatù Mumu pe pàk, molopai ailon tetok auya'nokon yai tàwàlàlà wema'nàtok yesak pe ewechi kon màlà itesek yai.
Tùnenupa Ton Piyak Jesus Usenpoika
1 Sàlà yamùk tùpo Jesus usenpoikatu'mappù màlà tùnenupa ton nùssan piyak palau Tiberias motau. Sà kasa iwechippù màlà. 2 Simon Peter, Thomas munuik tukaik tesassen, Nathanael Galilee yawon Cana poino, Zebedee munkà molopai asa'lon kon inenupa ton nùssan wechippù molo tamùkke. 3 Simon Peter uya tok pàk, “Molok ya'chiik, utà sàlà,” teppù. Màlàyau tok uya ipàk, “Aya'là ina utà sàlà,” teppù. Màlàyau tok utàppù molopai kanau yak tok wenukuppù. Tùse màlà yewalupàyi tau, yà'làlà ya'chippù tok uya pen. 4 Ko'làma kulu Jesus wechippù tuna yena po satik pe, tùse inenupa ton nùssan uya Jesus pe ittuppù pen. 5 Màlàyau tok pàk, “Utonpa yamùk, molok na' ma'chitàu?” teppù ya. “Kane,” tukaik tok uya imaimu yeikuppù. 6 Molopai Jesus uya tok pàk, “Àpunwe kon yenu'matàk kamik pen kanau yeppi winà molopai molok ya'chi nen uchi auya'nokon màlà,” teppù. Tok uya yenu'mappù molopai tok uya ipalùka yentai iwechippù masapùla tukke kulu molok yamùk uya yanùkkasak pàk. 7 Màlàyau mùkkàlà Jesus nenupappù i'nùn kulu uya Peter pàk, “Itepulu pe man,” teppù. Itepulu pe man te ya yetasak tùuya yau, Simon Peter wepontàppù, tùpon pùloppon mokkasak ya wechippù. Molopai tuna kak iichanùmùppù. 8 Tùulon kon Jesus nenupa ton nùssan uyàpùppù kanau yau wepalùkansek yak. Tok uya punwe tanùkkaik molok yamùk pàlàkappù. Mei kulu pùla là 100 yard kaichalà là tok wechippù tuna yena poi. 9 Tùwepalùkasak kon yau, tok uya apok yalàn po molok yeneppù molopai pùlomù pusak yamùk nàlà. 10 Jesus uya tok pàk, “Molok sàlàpe ana'chippù kon tonpa inettàk kon,” teppù. 11 Màlàyau Simon Peter wenukuppù kanau yak molopai molok yamùk punwe yawon kon pàlàkappù ya paluk pona. Tukke punwe yau eke ton molok yamùk wechippù, 153 kaichalà, tùse tukke lànen tok tùse punwe wekalakappù pen. 12 Jesus uya tok pàk, “Àittàk kon ata'lettàik,” teppù. Tùse Jesus nenupa ton nùssan wechippù enekamappopai pùla, “Ànùk ken àmàlà?” tukaik, masapùla Itepulu pe ittu tùuya'nokon pàk. 13 Jesus uyàpùppù, pùlomù pusak yanùmùppù ya molopai itùlùppù ya tok yemyak molopai molok tukka. 14 Sàlà wechippù màlà icholùwano itekkwa pe Jesus usenpoikasak tùnenupa ton nùssan kùlottak, tùwelikù tùpo tùwe'wuluukaik.
Jesus Molopai Peter Tawonnan
15 Tok uta'lettàkapù tùpo, Jesus uya Simon Peter pàk, “Simon, John mumu, à'nùn pe kulu na' kùkussan pùsamlo uya u'nùnma yentai?” teppù. Simon Peter uya imaimu yeikuppù, “Ewaik, Uyepulu, mùttuyaik u'nùn pe àkupù uya,” tukaik. Jesus uya ipàk, “Uyùkùnnon kaalinilu munkà mewetùik,” teppù. 16 Jesus uya ipàk yakon itekkwa pe, “Simon, John mumu, à'nùn pe kulu na' kùkussan?” teppù. Peter uya imaimu yeikuppù, “Ewaik, Uyepulu, mùttuyaik u'nùn pe àkupù uya,” tukaik. Jesus uya ipàk, “Uyùkùnnon kaalinilu yamùk mùmainanpaik,” teppù. 17 Jesus uya Peter pàk icholùwano itekkwa pe, “Simon, John mumu, à'nùn pe na' kùkussan?” teppù. Peter upokoitappù masapùla Jesus uya tùpàk icholùwano itekkwa pe, “À'nùn pe kulu na' kùkussan?” te pàk. Molopai Peter uya ipàk, “Uyepulu, tamù'nawolon mùttuyaik, mùttuyaik u'nùn pe àkupù uya,” teppù. Jesus uya ipàk, “Uyùkùnnon kaalinilu yamùk mewetùik,” teppù. 18 “Ailon kulu sàlà, mule peiwa ewechi yau ewepontàppù eyiwalà, molopai àutàppù i'nailà là itàpai ewettok yailà. Tùse amoko pe ewenasak yau, eyemyatù yenka auya màlà, molopai ànù'là uya àpontà, molopai ayalà ya i'nailà là yak itàpai ewettok pen yak,” teppù Jesus uya Peter pàk. 19 Jesus uya wateppù màlà yà'là yekkwa là weli'nàtok yau Peter uya Kaatù yapulàtok nettok yekama pe. Molopai nen uchi ipàk, “Kùwenaimakà,” teppù ya.
Jesus Molopai Tùulon Inenupappù
20 Tùse Peter welattàppù molopai Jesus nenupappù tù'nùn pe inkupùppù uya tùwenaima kon yeneppù ya. Pùsàlà wechippù màlà mei pùla Jesus piyau echippù uta'lettàntok yapon motau, “Uyepulu, ànùk uya ken eyeimippo?” tukaik Jesus yekamapponàippù pe. 21 Yensak tùuya yau, Peter uya Jesus pàk, “Itepulu, yà'là kasa nen pùsà kàyik wechi?” teppù. 22 Jesus uya Peter pàk, “Pàli'yau iwechi uyàpù ponalà i'che wechi yau, màlà wechi ken yà'là pe àpona? Kùwenaimakà kulu àmàlà pe,” teppù. 23 Màlàyau itekale utàppù Jesus nenupassan tonpa yamùk kùlottau, mùkkàlà kulu inenupappù welikù pen tukaik, tùse Jesus uya, “Iwelikù pen màlà,” teppù pen, tùse, “Pàli'yau iwechi uyàpù ponalà i'che wechi yau, yà'là pe ken màlà wechi àpona?” tesak ya pàk neken. 24 Pùsàlàichi mùkkàlà Jesus nenupappù sàlà yamùk yekamanàippù, molopai sàlà yamùk menukanàippù nàlà, molopai ittu'nokon man iichelupatok wechi ailon pe. 25 Jesus uya màlà tukke tùulon kon kupùppù. Tamù'nawàlà imenukasak yau kaleta yamùk patassek woton pùla iwechi yeselùkek usenumenkayaik tamù'nawàlà wolù yau.
1 Theophilus, wapiyalok ukaletayi yau imenukappù uya tamù'nawolon Jesus nùkupùppù molopai enupa'nàppà ya tùwotokoyi piyattà tùuya motapai pàk. 2 Epùn pona tùwenuttok weyu ponalà. Tùwenuku wapiya tùneunoko pe tùnanùmùssan nùssan yelupappù ya tok nùkupù woton pàk Wakù Akkwalù meluntàlù yai. 3 Tùwettalumattà molopai tùwelikù tùpo, 40 pe wei kaichalà iichenpoikapàtùppù ta'lon kon nùssan piyak, kasei pe pùla pàli'yau tùwechi yekama pe tukke itekkwa yà'là yekkwa yawàlà là. Tok uya yeneppù molopai iichelupappù tok pokonpe Kaatù wettok itepulu pe pàk. 4 Tewin wei yattai tok wepili'chak yau, “Jerusalem kù'nàntàu, tùse lepantok mùmàmuttàik màlà ipàk uselupatainùk, Ukàipùnù uya itùlù uya màlà teppù lùppù,” teppù ya tok pàk. 5 “John uya enpatauka'nàppà màlà tuna ke, tùse eyenpatauka kon màlà Wakù Akkwalù ke, tukke kulu wei tùpo pùla,” teppù Jesus uya tok pàk.
Jesus Wenukuppù Epùn Pona
6 Jesus nenupassan wesseposak ipokonpe yau tok uya yekamappoppù, “Itepulu, itepulu pe ken na' we'nàtok mùnappo auya sàlàpe Israel yamùk piyak?” tukaik. 7 Jesus uya, “Yà'làlà wekkuttok yattai molopai yà'làlà wekkupù màlà ànùttu kon pen tùse ukàipùnù nùkupù màlà tapàikketù yai,” teppù tok pàk. 8 “Tùse meluntà yepolo auya'nokon màlà Wakù Akkwalù uyàssak àpona'nokon yau, molopai uyekamannan pe ewechi kon màlà Jerusalem po, tamù'nawàlà Judea yawàlà molopai Samaria polo, molopai mailàlà sàlà non wenukattok yawàlà,” teppù Jesus uya tok pàk. 9 Wate ya tùpo Jesus yanùmùppù màlà Epùn pona tok uya yene tùse, molopai katupluk uya yonamùppù tok yenu winàpai. 10 Màlàyau tok wechi lùppù kakàik itenu iwenuku yene pàk tùse, asa'lon kon kàyik yamùk aimu'nan ipon ton wechippù satik pe tok piyau. 11 “Kàyik yamùk Galilee pon kon, yà'là pe ken iwechi pàk kak yenupàkà ewechi kon màlà? Pùsàlà Jesus Epùn pona yanùmù neppàssai'nùk ewinàpai'nokon, mùkkàlà tùuyàttu'ma woton epùn pona iità menpàssatài'nùk kasa,” teppù tok uya.
Judas Mùyakan
12 Màlàyau tok wennappoppù Jerusalem pona wùk Olive Tùpù poi. Sàlà wùk wechippù màlà mei kulu pùla Jerusalem poi, wàlàkka'nàtok yattai usanàtok kaichalà. 13 Tok welepamùppù Jerusalem pona, tok utàppù tapùi kawonpan tak molo tùwettok kon yak. Molo tùwessan mùkyamlo Peter, John, James, molopai Andrew, Philip, molopai Thomas, Bartholomew, molopai Matthew, James Alphaeus mumu, Simon Zealot, molopai Judas, James mumu. 14 Tok wepilippàtùppù tamùkke echipalà àpùlemase, tamùkke nossan yamùk pokonpe, Mary là Jesus yan molopai Jesus yakonnon tukaik. 15 Màlà yattai ailon tawonnan wepilipùppù. 120 yawàlà'ne tok wechippù màlà tamù'nawàlà molopai Peter wà'mùssakkappù eselupase. 16 “Utonpa yamùk, Kaatù Maimu wekkussak man ailon pe, Wakù Akkwalù uselupappù David yai Judas pàk lùppù kasa. Mùkkàlà wechippù Jesus ya'chinnan kàyik yamùk yanài pe. 17 Judas wechippù kùklottau'nokon tùwessen pe, yanùnsak lùppù kùwotokoyi kon kupù tonpa pe.” 18 Umà ye'mappù Judas uya pùlayatta tùnepoloppù àli pe tùwettok winà ke. Màlà umà yau iwepukappù ipla, ilotta wettoikkwappù molopai tamù'nawàlà iwek wettùlùkkwappù. 19 Tamù'nawolon kon kappon yamùk Jerusalem pon kon uya yetappù. Màlàpàk tok uya yesettàppù tùmaimu kon yau Akeldama tukaik, Mùn Pata te ya pe iwechi. 20 Masapùla “Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man Psalm yau,‘Tàwà itùwùk yà'làlà pùla nechiimolopai ànù'là kùsemattak itau,’ tukaik. Iwe'menukasak nàlà man Kaatù Maimu yau,‘Tàwà tùulon iwotokoyi lùppù yanùmùik,’ tukaik. 21-22 “Màlàpàk uchi tùulon i'che we'nà man kùya'là iwessak lùppù Jesus we'wuluukappù yekamanài pe. Kùya'là'nokon iwessak lùppù Itepulu Jesus usalà kùpokonpe'nokon yawàlà, John uya enpatauka'nàppà motapai tùpyattàse Jesus wenukuppù kùwinàpai'nokon epùn pona ponalà,” teppù Peter uya. 23 Màlàyau tok uya asa'là kàyik yamùk yanùmùppù Joseph, Barsabbas tukaik tesassen. Justus tukaik nàlà là tesassen molopai Matthias. 24 Molopai tok wàpùlemappù, “Itepulu, tamù'nawolon kon kappon yamùk yewan mùttuyaik. Màlàpàk ina pàk yekamakà i'nai là yanùnsak auya pùsamlo kùlottapai, 25 teunossen pe sàlà wotoko yanùmù woton Judas nùnàmàppù lùppù tùutà yau tùpatassek yak,” tukaik. 26 Sàlà tùpo tok wenkaluppù tàk lùkkwà tenu'mapàsse. I'nai là yanùmù tùuya'nokon pùsamlo kùlottapai ittu toppe tùuya'nokon. Matthias pona iwepukappù, mùkkàlà yanùnsak wechippù màlà. Molopai 11 pan kon teunossan tonpa pe iwenappù.
Wakù Akkwalù Uyàttok
1 Uta'lettàntok Weyu welepansak yau, tamù'nawolon kon ailon tawonnan wepilipùppù tamùkke tewin ipatassek. 2 Màlà yattai epùn winàpai meluntà assetun tàwù walai yetappù tok uya, molopai tamù'nawàlà tapùi itau tok wettok chichiu pe yanùkkappù ya. 3 Màlàyau apok wettuluka usenkapàtù walainon uyàpù tùwepantakapàtù pe tùpona'nokon yeneppù tok uya, molopai tamù'nawolon kon pona iweleutappù tewin pàk. 4 Tok wanùpùppù màlà tamù'nawàlà Wakù Akkwalù ke molopai tok wessa'molùkappù tùuselupa kon pàk tùpatalo'nan mayin yamùk yau, Wakù Akkwalù uya tok pùikattàppù tok uselupa toppe. 5 Jew yamùk wechippù molo Jerusalem po kaklan pe iwepili'chak kon, Kaatù pàk tùwàpùlemasan iyàssak kon tamù'nawàlà wolù yawolon pata yamùk yapai. 6 Sàlà tàwù yetasak tùuya'nokon yau, ilinà pe tok wepilipùppù. Masapùla ailon tawonnan uselupa yetasak tùuya'nokon tùmaimu kon yau pàk tok usenumenkappù kulu. 7 Tùusenumenkatok kon yau tok uselupappù, “Pùsamlo ku mùkyamlo kàyik yamùk sàlà kasa nùselupayai'nannùk tamù'nawàlà Galilee pon kon? 8 Yà'là pe ken uchi iwechi pàk tamù'nawàlà kùmyamlo uya tok uselupa kùmaimu kon yau yeta sàlà? 9 Parthia pon kon kùmyamlo, Media pon kon, Elam pon kon, Mesopotamia pon kon, Judea pon kon, Cappadocia pon kon, Pontus pon kon, Asia pon kon, 10 Phrygia pon kon, Pamphylia pon kon, Egypt pon kon, Libya, Cyrene piyawon woino kon, molopai kaklan yamùk Rome pon kon, 11 asaklàma Jew yamùk molopai Jew yamùk pen molo man. Jew yamùk pen tùse iwelattàsak kon Jew yamùk uya enupantok winàkàik, Crete pon kon molopai Arabia pon kon nàlà kùmyamlo. Tamù'nawàlà tok uselupa kùmaimu kon yau yeta man, wakù kulu eke ton Kaatù nùkupùppù pàk,” tukaik. 12 Tok usenumenkappù kulu, ailon te tok uya ma'le iwechippù, màlàyau tok usekamappopàtùppù, “Yà'là te ya pe ken uchi iwechi sàlà?” tukaik. 13 Tùse tùulon kon uya tok mottùnpa pe, “Pùsamlo wetùnsak màlà wain ke!” teppù tok pàk.
Peter Yekale
14 Màlàyau Peter wà'mùssakkappù tùulon kon 11 pan kon pokonpe molopai eke pe iichelupappù, “Utonpa yamùk Jew yamùk, molopai tamù'nawàlà amyamlo Jerusalem po tùwemassan, kùyetatàk kon molopai unekama yetatàk kon,” teppù ya tukkan kon kappon yamùk pàk. 15 “Pùsamlo kàyik yamùk wetùnsak pùla man wamùkayatài'nùk kasa. Ko'làma nen man, 9:00 neken nen. 16 Tùse sàlà màlà Kaatù Maimu yenpoikanài Joel uselupappù lùppù ipàk. 17 ‘Sàlà kupù uyaichi màlà pata weyu wenukappù yau. Wakù Akkwalù tùlù uya màlà tamù'nawolon kon kappon yamùk pona. Àmu kon molopai eyenchi kon uya Kaatù Maimu yenpoikatok woton,eyimoinelù kon uya we'neppà'nà kasa yà'làlà yene màlà,molopai ayamokolù kon yamùk we'neppàtù màlà. 18 Ewaik, uyapyoto yamùk là, asaklàma kàyik yamùk molopai nossan yamùk pona,Wakù Akkwalù tùlù uya màlà, màlà yattai. Molopai tok uya Kaatù Maimu yenpoika màlà. 19 Enumenkannan kupù uya màlà kak yau,molopai yà'làlà tensan yekkwa pen yentok ipàkàlà kupù uya màlà non po. Mùn molopai apok wechi màlà molo molopai i'chin pe ikelechin. 20 Wei wena màlà ewalupà pe, molopai kapùi umùnta màlà,màlà eke molopai wakù kulu Itepulu Weyu uyàpù wapiya. 21 Màlàyau nen uchi màlà ànù'là Itepulu yesek yesa'nài wepùikattà màlà.’ 22 “Sàlà umaimu yetatàk kon, kappon yamùk Israel pon kon! Jesus, Nazareth pon kàyik, usenpoikappù màlà apyakù'nokon Kaatù winà, eke iwotokoyi yamùk tensan pen molopai tensan yekkwa ton pen winà, enumenkannan winà, molopai yentok ipàkàlà pe tùwekkussan winà, màlà Kaatù nùkupùppù Jesus yai. Amyamlo pe mùttuyatài'nùk kasa. 23 Kaatù uya sà kasa wa'nechiitta tetok tùuya yau molopai ittutok tùuya yau, Jesus tùlùppù eyemyakù'nokon. Molopai iwànàppù auya'nokon, àli ton kappon yamùk uya tàwà ipukapàttoppe pulusuk pona ikupùppù auya'nokon. 24 Tùse Kaatù uya iwuluukappù iwelittok yapai, ipùikattàppù ya weli'nàtok uya i'ninpatok winàpai, masapùla weli'nàtok uya ya'chitok pùla iwechi pàk. 25 Masapùla David uya wateppù ipàk,‘Tàwàlàlà Itepulu yeneppù uya uyemlotopo,ukamikù pen winà man, màlàpàk utama pen màlà. 26 Sàlà kasa iwechi pàk uyewan nùtauchinpayan,molopai uyani wanùssak man utauchinpantok ke. Uyesak wemapù nàlà màlà enpen we'nàtok yau. 27 Masapùla uyakkwalù yenu'ma auya pen màlà iweli'chak kon kùlottau,esukenan àponalok uya kàtantok ittu toppe ikupù auya pen màlà. 28 Asanta wema'nàtok ye'ma yawà anài yekamasak auya man upàk,molopai upyau ewettok uya uyanùkka màlà utauchinpantok ke,’ tukaik. 29 “Utonpa yamùk, masa uselupai'che wakù pe tùttuse ina tamo David pàk. Iwelikùppù màlà molopai iwu'nattàppù màlà, iwuluwachi talà man kùpyau'nokon sàlà tepose. 30 Kaatù Maimu yenpoikanài pe iwechippù molopai Kaatù uya ‘suwa wechi màlà’ tetok tùpàk ittuppù ya. Kaatù uya tùnkupù woton yekamappù, ‘tewin nà David payan kùlottapai Kin koneka uya màlà,’ iwechippù kasa tukaik. 31 David uya Kaatù nùkupù woton yeneppù, màlàpàk iichelupappù Christ we'wuluukatok pàk, ‘Weli'nàtok patassek yak yenu'mappù pùla iwechi màlà, ipun ukàtappù pen,’ tukaik. 32 Kaatù uya pùsàlà, Jesus wuluukappù weli'nàtok yapai, molopai tamù'nawàlà ina mùkyamlo sàlà ailon yekamannan. 33 Iwuluukappù màlà kamik pen Kaatù yemyatù winàkàik. Molopai Wakù Akkwalù yanùmùppù ya iwinàpai. Sàlàpe menyatài'nùk molopai metayatài'nùk màlà ilepatok ya eke pe. 34 David là wenukuppù Epùn pona pen, tùse,‘Itepulu uya wateppù Uyepulu pàk, eleutakà talà kamik pen winà, 35 eyeyatonnon kupù uya atta yapon pe, atta yo'no ponalà,’ teppù ya. 36 “Tàwà tamù'nawolon kon Israel pon kon kappon yamùk ailon pe nùttui, pùsàlàichi mùkkàlà Jesus ànpukapàtùppù kon pulusuk pona. Kaatù uya ikussak màlà Itepulu pe molopai Christ pe!” teppù Peter uya. 37 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau kappon yamùk usewankono'mappù kulu. Màlàyau Peter molopai tùulon kon teunossan pàk, “Ina tonpa yamùk, Yà'là ken uchi kupù ina uya?” teppù tok uya. 38 Peter uya yeikuppù “Elattàtàk kon tamù'nawàlà amakuyi kon winàpai, molopai esenpataukatàk kon Jesus Christ yesek yai, màlàyau amakuyi kon pàk usentuppan màlà. Molopai Wakù Akkwalù, Kaatù uya lepantok yepolo auya'nokon màlà. 39 Masapùla Kaatù uya sàlà kupù uya màlà tetok tùuya yekamappù àpàkù'nokon molopai àmunkà kon yamùk pàk, molopai tamù'nawolon kon mei nai'nannùk pàk, tamù'nawàlà amyamlo Itepulu Kùkaatùyi kon nùkà'ma ton.” 40 Peter uya tok yelupappù tukke tok yeka'nonka pe, “Epùikattàtàk kon, sàlà wettalumattàntok pùsamlo àli ton kappon yamùk sàlà yattai nai'nannùk pona nùyàssai'nùk winàpai!” 41 Tukkan kon uya ailon teppù Peter uya itekale yekama pàk. Molopai tok usenpataukappù, 3000 yailà'ne kappon yamùk uya ailon tawonnan tonpattàppù màlà wei yattai. 42 Tok uko'manpàtùppù tùusenupa kon pàk yeunossak kon uya enupantok pàk, tamùkke tewin tok wechippù, tùuta'lettàtok kon yau molopai tùwàpùlematok kon yau.
Wema'nàtok Ailon Tawonnan Kùlottau
43 Tukke enumenkannan molopai tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà, wekkupùppù màlà yeunossak kon yai, màlà uya tamù'nawolon kon yenalippasak wechippù. 44 Tamù'nawàlà ailon tawonnan wechippù tamùkke echitonpa pe. Tok uya yà'làlà tùpyawon'nokon yekamùppù tùtonpa kon pokonpe. 45 Tok uya temamin kon chilanmappù molopai pùlayatta pantakappù tok uya tùklottau'nokon i'che kulu tùwettok kon yawàlà. 46 Wei kaichalà tok wepilippàtùppù Kaatù yùwùk tak. Pùlomù pusak pilipàtùppù tok uya tùwùk kon tau molopai kùyali napùppù tok uya tùutauchinpaik molopai tùwanmùla itewan, 47 Kaatù yapulà pe molopai kappon yamùk uya tok namappù. Molopai wei kaichalà Itepulu uya tok tonpattàpàtùppù tùwepùikattàsan ke.
Tùusasen Pen Kàyik Uchipittàppù
1 Tewin nà wei yattai ko'manpe 3:00 yattai Peter molopai John tawonnan utàppù Kaatù yùwùk tak, wàpùlemantok yattai. 2 Molo Wakù Kulu Manatta tukaik tesassen motau, kàyik wechippù tùusasen pen tùwentuppù motapai. Wei kaichalà tapàssen pe iwechippù manatta piyak pùlayatta pàk enkui pe iwettoppe kappon yamùk Kaatù yùwùk tak tùutàsan pàk. 3 Peter molopai John tawonnan utà Kaatù yùwùk tak yensak tùuya yau enkui pe iwechippù, yà'làlà ke tùlepa toppe tok uya. 4 Tok wechippù itenupàkà molopai Peter uya, “Masa ina yenkà!” teppù. 5 Màlàyau tok yeneppù ya, yà'làlà yepolo tùuya tok winàpai pe tekamaik. 6 Peter uya, “Pùlayatta pùla kulu wessaik, tùse elepa uya sàlà itesak pe wettok ke. Jesus Christ Nazareth pon yesek yau à'mùssakkakà molopai asakà, te uya sàlà,” teppù ipàk. 7 Màlàyau Peter uya ya'chippù kamik pen itemyatù pàk molopai ipùikattàppù ya iwà'mùssakka tùse. Asse'ne kulu mùkkàlà kàyik pùta molopai iplakun umeluntàtappù. 8 Iichanùmùppù satik pe tùtta pona, molopai tùusalà pàk iwessa'molùkappù. Màlàyau iwewomùppù Kaatù yùwùk tak tok ya'là, iichalàppù molopai iichanùnpàtùppù Kaatù yapulà pe. 9 Tamù'nawàlà kappon yamùk uya iichalà molopai Kaatù yapulà ya yeneppù. 10 Enkui, Kaatù yùwùk mùlatta Wakù Kulu tukaik tesassen po tùwessen pe ittusak tùuya'nokon yau, tok usenumenkappù kulu màlà wakù wekkussak ipàk pàk.
Peter Uya Itekale Yekama Kaatù Yùwùk Tau
11 Peter molopai John tawonnan pàk iita'chippù. Tamù'nawàlà kappon yamùk usenumenkappù kulu màlà molopai tok utàppù aitun pe tok piyak, patassek Solomon patassek tukaik tesassen yak. 12 Kappon yamùk yensak tùuya yau, Peter uya wateppù “Kappon yamùk Israel pon kon, yà'là pe iwechi pàk eusenumenkasak kon màlà sàlà pàk, molopai yà'là pe iwechi pàk ina yenupàkà ewechi kon màlà? Ina uya ka' tùmeluntàlù kon molopai wakù pe tùwettok kon yai pùsàlà kàyik usatoppe ikussak pe mùttuyatàu lù? 13 Abraham Kaatùyi, Isaac Kaatùyi, molopai Jacob Kaatùyi, ina tamo yamùk Kaatùyi uya, wakù apulàntok tùsak sàlà tapyoto Jesus yemyak. Pùsàlà tùlùppù auya'nokon itepulu yamùk yemyak, inulunpappù auya'nokon Pilate yemlotopo, inonka pàk lànen iwekkussak tùse. 14 Esuken iwechippù àli là kuttok pùla, tùse inulunpappù auya'nokon, molopai kappon wànàippù yennappù auya'nokon inonka toppe. 15 Màlàyau nen uchi wema'nàtok yesak wànàppù auya'nokon. Tùse Kaatù uya iwuluukappù weli'nàtok yapai molopai ina uya yeneppù molopai ina nekamayan. 16 Jesus yesek meluntàlù uya màlà pùsàlà tùusasen pen kàyik lepasak nai'nùk imeluntàlù ke. Menyatài'nùk molopai mùttuyatài'nùk wekkussak màlà ailon tetok itesek pàk yai. Ailon tetok Jesus pàk uya màlà pùsàlà ipittàkassak sàlà kasa eyemloto kon po. 17 “Màlàpàk utonpa yamùk, tùttuyaik màlà amyamlo molopai eyepulu kon nùkuttainùk Jesus winàkàik wekkupùppù, ittu auya'nokon pùla iwechi pàk. 18 Kaatù uya pùsàlà tùneunokoppù wettalumattàtok woton yekamappù màlà pena tùmaimu yenpoikannan winà. Molopai ailon pe màlà kasa iwekkuttoppe ikupùppù ya. 19 Elattàtàk kon uchi àli kuttok auya'nokon winàpai, elattàtàk kon Kaatù winàkàik màlàyau amakuyi kon kolùka ya màlà, 20 Emennak emeluntàlù yepolo kon pa Itepulu winàpai molopai Jesus yeunottoppe ya, mùkkàlà Christ inanùmùppù lùppù àponalok kon pe. 21 Epùn po iwechi màlà tamù'nawolon wenatok emennak pe yattai uyàpù ponalà, Kaatù uya yekamappù pena wakù ton tùmaimu yenpoikannan yai kasa. 22 Masapùla Moses uya, ‘Itepulu Akaatùyi uya uwalai tùmaimu yenpoikanài pùmùssakka màlà àklottapai'nokon. Tamù'nawàlà inekama metatàik. 23 Ànù'là mùkkàlà nekama yetanài pen wepantaka màlà Kaatù ponalok kon kappon yamùk winàpai molopai inmatta màlà,’ teppù ya. 24 Molopai tamù'nawàlà Kaatù Maimu yenpoikannan, Samuel molopai mùkyamlo ite'mappù pàk iyàssak kon nùssan, itekale yenpoikannan uya sàlà yattai nekkussai'nùk yekamappù màlà. 25 Àponalok kon màlà tùmaimu yenpoikannan yai ikupù uya màlà teppù lùppù Kaatù uya atamo kon yamùk pàk. Sàlà yamùk màlà àponalok kon nàlà tok munkà pe ewechi kon pàk. Abraham pàk, ‘Apayan yamùk yai tamù'nawolon kon kappon yamùk non pon kon pùlema uya màlà,’ teppù tùuya kasa. 26 Màlàpàk Kaatù uya wapiya tapyoto wuluukappù weli'nàtok yapai molopai yeunokoppù apyakù'nokon, àpùlemase'nokon, alattà kon tùuya àli kuttok auya'nokon winàpai winà,” teppù Peter uya.
Peter Molopai John Wechi Eke Ton Yemlotopo
1 Peter molopai John tawonnan uselupa lùppù tùse paatele yamùk, Kaatù yùwùk yelasu pe tùwessan yepulu molopai Sadducee yamùk uyàpùppù tok piyak. 2 Tok we'naikasak wechippù masapùla tok uya kappon yamùk yenupa pàk, molopai Jesus yau iweli'chak lùppù we'wuluukatok yekama tok uya pàk. 3 Màlàyau tok uya Peter molopai John tawonnan ya'chippù molopai patiki'chi tak tok uya tok tùlùppù pata wemapù yakon wei pe ponalà, masapùla ko'manpe kulu iwechi pàk. 4 Tùse tukke kappon yamùk itekale yetannan nùssan uya ailon teppù, molopai kàyik yamùk neken wenappù 5000 yailà'ne là. 5 Iwemassak pe Jew yamùk yepulu yamùk, Eke ton molopai Law pàk enupannan wepilipùppù Jerusalem pona. 6 Tok wessepoloppù eke kulu paatele Annas, Caiaphas, John, Alexander molopai tùulon kon eke kulu paatele tonpa yamùk pokonpe. 7 Tok uya Peter molopai John tawonnan nepùppù temloto kon pona, molopai tok uya tok yekamappoppù, “Atta ken sàlà mùkuttantàu? Yà'là yekkwa ken meluntà apyau'nokon nai, wapùla ànùk yesek ken mapulàtantàu?” tukaik. 8 Peter, iwanùssak Wakù Akkwalù ke uya tok maimu yeikuppù, “Kappon yamùk yepulu molopai Eke ton. 9 Ina yekamappopàtù sàlàpe wakù kussak lùppù tùusasen pen kàyik pàk, molopai yà'là kasa là ipittàppù pàk yau. 10 Ittutàk kon molopai tàwà tamù'nawàlà kappon yamùk Israel pon kon nùttui, pùsàlà kàyik wechi satik pe eyemloto kon po tamù'nawàlà iichipittàsak Jesus Christ Nazareth pon yesek yai, mùkkàlà ànpukapàtùppù kon pulusuk pona, molopai Kaatù nùwuluukappù weli'nàtok yapai. 11 Jesus mùkkàlà Kaatù Maimu uselupatok ipàk, ‘màlà tàk amyamlo tapùi yamùnnan nùnulunpappù, wenasak man tapulàsen pe kulu yà'làlà yentai,’ tukaik. 12 Wepùikattàntok wessepolo màlà mùkkàlà neken winà. Masapùla ànù'là yesek pùla iwechi màlà sàlà non po Kaatù nùtùlùppù kappon yamùk piyak wepùikattàntok iwinà pe,” tukaik. 13 Jew yamùk yepulu ton usenumenkappù kulu màlà Peter molopai John tawonnan wettalipa pùla iwechi pàk, molopai iichenupasak kon pe pùla tok wechi tùulon kon kappon yamùk kasa ittu tùuya'nokon pàk. Màlàpàk tok uya Jesus nenupassan nùssan pe tok wechi ittuppù. 14 Tùse yà'làlà tetok tok uya pùla iwechippù, masapùla kàyik iichipittàsak lùppù wechi satik pe molo Peter molopai John tawonnan pokonpe pàk. 15 Màlàyau Jew yamùk yepulu ton uya tok wepakka toppe tùpyapai'nokon yekamappù molopai tok uselupappù tiyiwalà'nokon. 16 “Yà'là pe sàlà pùsamlo kàyik yamùk kupù? Tamù'nawàlà Jerusalem pon kon uya ittu màlà sàlà tensen yekkwa pen wekkussak tok yai, molopai ailon pen màlà, te kùuya'nokon pen màlà ipàk. 17 Tùse sàlà useta miya kappon yamùk kùlottawàlà tukaik tok yekamappopai man, ànù'là yelupa tok uya Jesus yesek yai tu'ma tukaik,” teppù tok uya. 18 Màlàyau tok uya Peter molopai John tawonnan kà'matu'mappù. Molopai tok uya yà'là yattai là mùkyamlo uselupa wapùla kappon yamùk yenupa tok uya Jesus yesek yai tukaik yekamappù. 19 Tùse Peter molopai John tawonnan uya tok maimu yeikuppù, “Amyamlo pe ittutàk kon i'nai wechi ikasa Kaatù yenu yau, amaimu kon yawàlà ka' we'nàtok lù wapùla Kaatù Maimu yawàlà we'nàtok? 20 Masapùla ina weleuta tùuselupa kon tùneneppù kon molopai tùnetappù kon pàk yeselùkek pùla man,” tukaik. 21 Jew yamùk yepulu ton uya tok yekamappoppù meluntà peiwa, tok uselupa Jesus yesek pàk tukaik. Màlàyau tok nonkappù tok uya. Tok uya tok talumattàtok tùuya'nokon woton yepolo pùla iwechippù. Masapùla kappon yamùk uya Kaatù yapulà màlà iwekkussak lùppù pàkànsau pàk. 22 Masapùla mùkkàlà kàyik Kaatù uya tensen yekkwa pen ipittàntok tùuya meluntàlù yenpoikappù ipàk lùppù wechippù màlà 40 yentai ikili'chimo'chiyi.
Ailon Tawonnan Wàpùlema
23 Tùnonkasak kon pe là, Peter molopai John tawonnan wennappoppù tùtonpa kon yamùk piyak molopai tok uya yà'là teppù là Eke ton paatele yamùk yepulu ton molopai Eke ton uya yekamappù tok pàk. 24 Yetasak tùuya'nokon yau, tamù'nawàlà tamùkke tok wàpùlemappù Kaatù pàk, “Itepulu, epùn, non, palau molopai tamù'nawolon yawon kon konekanàippù! 25 Wakù Akkwalù winà euselupappù ina tamo David, ayapyoto yai,‘Yà'là pe iwechi pàk Jew yamùk pen wechi màlà àsà pe?Yà'là pe iwechi pàk Kaatù panta'ma tok uya yà'là woton pe pùla là? 26 Kin yamùk non pon kon wekoneka tùwepanta'matok kon pe,molopai itepulu yamùk wessepolo tamùkke,Itepulu Kaatù molopai Christ winàkàik,’ te ya yau. 27 Ailon pe iwechippù Herod molopai Pontius Pilate tawonnan wessepoloppù sàlà pata yau, Jew yamùk pen molopai Israel yamùk pokonpe Jesus talumattàik, wakù kulu ayapyoto Christ ananùmùppù lùppù. 28 Tok wepilipùppù, tamù'nawàlà àmàlà emeluntàlù molopai eyeselu yau ànkupùppù iwekkuttoppe kusse. 29 Molopai sàlàpe, Itepulu, tok yewan ittukà molopai ayapyoto ton uselupa toppe tùwe'namaik pùla eyekale pàk ikukkà. 30 Ipittànse, eyemyatù yenkakà molopai tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà molopai enumenkannan wekkuttoppe ikukkà, wakù kulu ayapyoto Jesus yesek yai,” teppù tok uya Kaatù pàk. 31 Tok wàpùlemakassak yau, màlà pata tok wettok yau utattù'mappù. Tamù'nawàlà tok wanùssak wechippù Wakù Akkwalù ke molopai tok wepyattàppù Kaatù yekale yekama pàk meluntà pe.
Tamù'nawolon Tamùkkenan
32 Ailon tawonnan wechippù tewin iichenumenkatok molopai tewin itewan. Ànù'là uya temamin pàk uponalok sàlà teppù pen, tùse tok uya tamù'nawolon tùpyawon'nokon yekamùppù tùklottau'nokon. 33 Eke meluntà ke yeunossak kon uya Itepulu Jesus we'wuluukappù yekamappù molopai wakù pe Kaatù wettok wechippù tok po. 34 Ànù'là pùla iwechippù pùsamlo kùlottau yà'làlà i'che kulu tùwessen. Masapùla mùkyamlo umà yesak wapùla tapùi yesak ton nà uya ichilanmappù molopai pùlayatta nepùppù tok uya yeposak lùppù itepeppù pe, 35 molopai tok uya itùlùppù yeunossak kon yemyak. Molopai pùlayatta pantakappù tok uya tamù'nawolon kon yemyak i'che kulu tok wettok yawàlà. 36 Molopai wa iwechippù mùkkàlà Joseph, Levite pe iwechi, iwentusak lùppù Cyprus po, mùkkàlà yeunossak kon nesatù Barnabas tukaik, meluntàlùnpanài te ya pe iwechi. 37 Tù'mà chilanmappù ya, pùlayatta nepùppù ya molopai itùlùppù ya yeunossak kon yemyak.
Ananias Molopai Sapphira
1 Tùse kàyik wechippù molo Ananias itesek molopai inoppù yesek wechippù Sapphira. Pùsamlo uya tù'mà kon chilanmappù, 2 tùse pùlayatta tonpa kupùppù ya tùponalok kon pe. Inoppù uya ittuppù molopai iwà'nànsak lùppù tùlùppù ya yeunossak kon yemyak. 3 Peter uya, “Ananias, yà'là peichi iwechi pàk Settan uya eyewan yanùkkasak màlà, aukaseita pa Wakù Akkwalù winàkàik. Umà yepeppù pe enepoloppù pùlayatta tonpa kupù tùpo àponalok pe? 4 Màlà umà chilanma auya wapiya àponalok pe iwechippù màlà, molopai ichilanma auya tùpo pùlayatta wechippù àponalok pe. Yà'là pe ken uchi iwechi pàk mesenumenkai eyewan yau sàlà kupù pa? Kappon yamùk winàkàik kasei pe ewessak pen màlà, tùse Kaatù winàkàik!” teppù ipàk. 5 Yetasak tùuya pe là Ananias wekkawai'mappù ekek pe. Molopai tamù'nawàlà sàlà yetannan nùssan usenalippasak wechippù. 6 Umoine ton we'wuluukappù, itàkàpù wontùppù tok uya molopai yenpakkappù tok uya iwu'nattàse. 73 hours tùpo inoppù wewomùppù, yà'làlà wekkupùppù ittuppù ya pen. 8 Peter uya yekamappoppù, “Yekamakà upàk, sàlà neken na' màlà tamù'nawàlà pùlayatta enepoloppù kon umà pàk?” tukaik. “Ewaik, sàlà neken màlà,” tukaik yeikuppù ya. 9 Màlàyau Peter uya, “Yà'là peichi iwechi pàk Itepulu Yakkwalù ittui'che asak ewessak kon màlà? Masa yetakà, kàyik yamùk atayappù wu'nattànnan nùssan manatta po man, molopai eyenpakka nàlà tok uya màlà!” teppù ipàk. 10 Màlà yattai là asse'ne iwekkawai'mappù itta piyau, iwelikùppù. Màlàyau nen uchi umoine ton wewomùppù molopai tok uya iweli'chak yepoloppù, tok uya yenpakkappù molopai iwu'nattàppù tok uya itayappù piyau. 11 Tamù'nawàlà kappon yamùk so'chi tawon kon molopai tamù'nawàlà tùulon kon usenalippasak wechippù sàlà yetasak tùuya'nokon yau.
Kaatù Meluntàlù Usenpoika
12 Tukke tensan yekkwa ton pen, enumenkannan wekkupùppù màlà kappon yamùk kùlottau yeunossak kon winà. Tamù'nawàlà ailon tawonnan wessepoloppù màlà tamùkke tewin, Kaatù yùwùk we'natau Solomon patassek yau. 13 Tùulon kon ànùkyan nà tok kùlottawon kon pen wechippù tok kùlottak itàpai pùla, kappon yamùk uselupa lànen wakù pe tok pàk tùse. 14 Tùse màlà yentak tukke kàyik yamùk molopai nossan yamùk uya ailon teppù Itepulu pàk molopai mùkyamlo uya tok tonpattàppù. 15 Wa iwechi pàk, kappon yamùk uya e'nek ton nepùppù asantak molopai tok nonkappù tok uya tok yapon yamùk po, Peter yakkwalùppù uya neken nà tok yappàttoppe iità yattai. 16 Molopai tukke kappon yamùk uyàpùppù pata yamùk Jerusalem woino kon yapai. Tok uya e'nek ton nepùppù molopai mùkyamlo àli akkwalù ke iitakkwalùttàsak kon, molopai tamù'nawàlà tok uchipittàppù.
Yeunossak Kon Talumattàppù
17 Màlàyau eke kulu paatele molopai tamù'nawàlà iwechiyakonnon Sadducee tonpa yamùk wanùpùppù kùlùmàlunnàtok ke. 18 Tok uya yeunossak kon ya'chippù molopai tok uya tok tùlùppù ayupo patiki'chi tak. 19 Tùse màlà yewalupàyi tau Itepulu inchelùyi uya patiki'chi mùlatta yakkokappù, yeunossak kon yenpakkappù ya, molopai tok pàk, 20 “Itàtàk kon Kaatù yùwùk tak à'mùssakkatantàk kon, molopai sàlà emennak wema'nàtok yekamatantàk kon kappon yamùk pàk,” teppù ya. 21 Yeunossak kon wechippù imaimu yawàlà, màlàyau ko'làma tok wewomùppù Kaatù yùwùk tak, tok wepyattàppù màlà kappon yamùk yenupa pàk. Eke kulu paatele molopai iwechiyakonnon uya tamù'nawàlà Jew yamùk yepulu ton kà'mappù tamùkke tùuselupatok kon pe. Màlàyau tùmaimu kon yeunokoppù tok uya patiki'chi yennài nan piyak yeunossak kon nettoppe tok uya temloto kon pona. 22 Tùse mùkyamlo tok neunokossan welepansak yau, tok yepolo tok uya pùla iwechippù. Màlàpàk tok wennappoppù Jew yamùk yepulu ton piyak yekamase. 23 “Patiki'chi tak ina welepansak yau manatta kiyittàsak sa'man pe yepoloi ina molopai yennài nan yene pàk nechii manatta po, tùse ina uya manatta yakkokasak yau ànù'là yepolo ina uya pùn!” teppù tok uya. 24 Kaatù yùwùk yelasu ton yepulu molopai eke ton paatele yamùk yepulu ton uya sàlà yetasak yau, tok utaimelunpasak wechippù yà'là pe là yeunossak kon wechippù ànùttupai. 25 Màlàyau kàyik wewomùppù, tok pàk, “Yetatàk kon! Kàyik yamùk patiki'chi tak àntùlùppù kon yamùk Kaatù yùwùk tau man satik pe kappon yamùk yenupa pàk!” teppù ya. 26 Màlàyau Kaatù yùwùk yelasu yamùk utàppù tepulu kon pokonpe. Molopai yeunossak kon mùnappoppù tok uya. Tok uya tok yeka'nonkappù pen, masapùla tok usenalippappù kappon yamùk uya tùwànà kon tàk ke yeselùkek iwechi pàk. 27 Tok uya tok yewonnùpùppù molopai satik pe Jew yamùk yepulu ton yemlotopo tok kupùppù tok uya. Molopai eke kulu paatele uya tok yekamappopàtùppù. 28 “Pùsàlà kàyik yesek yau kappon yamùk kùsenupatàu, nùkatai nàlà ku ina àpàkù'nokon, tùse enupantok auya'nokon utàkassak man tamù'nawàlà Jerusalem polo, molopai ina ànkuppai messatàik iwànnan nùssan pe!” teppù tok uya. 29 Peter molopai tùulon kon yeunossak kon uya yeikuppù, “Ina wechi nen Kaatù Maimu yawàlà sàlà, kappon pen. 30 Ina kàipùnù yamùk Kaatùyi uya Jesus wuluukappù weli'nàtok yapai, ànwànàppù kon nùppù yei pona tùpukapàsse. 31 Molopai Kaatù uya iwuluukappù meluntà temyatù winàkàik, Itepulu pe molopai Pùikattànài pe. Kappon yamùk Israel pon kon welattà toppe tùmakuyi kon winàpai. Tùmakuyi kon pàk usentuppantok yepotoppe tok uya. 32 Ina mùkyamlo sàlà yamùk yekamannan molopai nàlà Wakù Akkwalù, mùkkàlà Kaatù nùtùlùppù tùmaimu yawolon kon nà yemyak,” tukaik. 33 Jew yamùk yepulu ton uya yetasak yau tok we'naikasak kulu wechippù, màlàyau yeunossak kon àntùkkapai tok wechippù. 34 Tùse tok tonpa, Pharisee Gamaliel itesek, Law pàk enupanài molopai eke kulu tamù'nawolon kon kappon yamùk nùnama wà'mùssakkappù Jew yamùk yepulu ton kùlottau. Yeunossak kon yenpakka toppe mala là yekamappù ya. 35 Màlàyau tok pàk “Israel pon kon kàyik yamùk, tùttuse ettàk kon yà'là pe là pùsamlo kàyik yamùk kupù auya'nokon yau. 36 Wapiya Theudas usenpoikappù, eke pe iwekkupùppù. Màlàyau 400 yailà'ne kappon yamùk wessepoloppù ipyau. Tùse iwànàppù, màlàyau tamù'nawàlà inenupa ton wetta'nùpùppù molopai iwotokoyi weleutappù. 37 Sàlà ye'mappùtak, Judas Galilee pon usenpoikappù yà'là kaichalà là kappon yamùk wechi ittutok yattai, mùkkàlà uya nàlà kappon yamùk nepùppù te'mappù pàk, tùse iwànàppù nàlà molopai tamù'nawàlà inenupa ton wetta'nùpùppù. 38 Molopai wa iwechi pàk sàlà yekama uya àpàkù'nokon, yà'làlà kùkkuttàu pùsamlo kàyik yamùk winàkàik. Tàwà tok nechii, sàlà wekkuttok molopai wotoko wechi kappon nùkupùppù pe yau, iwekkupù pen màlà. 39 Tùse Kaatù winàpai iyàssak pe iwechi yau, amyamlo uya tok yentaika pen màlà. Yattai pùla Kaatù winàkàik ewepanta'ma kon pe iwechi màlà!” teppù Gamaliel uya. Itepulu yamùk uya watetok ya kupùppù. 40 Tok uya yeunossak kon kà'mappù molopai tok ippoppàtùppù tok uya, molopai tok yàulàmappù tok uya tok uselupa tu'ma Jesus yesek yau tukaik. Molopai tok nonkappù tok uya. 41 Yeunossak kon uya Jew yamùk yepulu ton nàmàppù eke pe tùutauchinpaik. Masapùla wakù kuttok tok uya yattai wechippù wekkuli'mantok yau, tok wettalumattàppù, Jesus yesek ponalok pe. 42 Tok weleutappù pen wei kaichalà Kaatù yùwùk tau molopai kappon yamùk pata po tok uya kappon yamùk yenupappù molopai Wakù itekale Jesus wechi Christ pe yekamappù tok uya.
7 Pan Kon Pùikattànnan
1 Màlà yattai Jesus ya'lon kon wena tukke yau, Greek pe tùuselupasan Jew yamùk usàulàmappù Hebrew pe tùuselupasan Jew yamùk pàk. Masapùla tùtonpa kon yamùk itayappù iweli'chak kon yenpàtù wei kaichalà tok lepatok tùse pàk. 2 Màlàyau 12 pan kon yeunossak kon uya tamù'nawàlà Jesus ya'lon kon kà'mappù tamùkke molopai tok uya tok pàk, “Ikasa pùla nen iwechi màlà Kaatù Maimu yekamatok tùnulunpase pùlayatta yennài nan pe molopai tùulon kon pùikattà pàk ina wechi yau,” teppù. 3 “Màlàpàk utonpa yamùk, 7 pe kàyik yamùk yanùntàk kon àklottapai'nokon wakù pe tùttusan, Akkwalù ke molopai pukkek ke iwanùssak kon pe, pùsamlo tùlù ina uya màlà sàlà yennài nan pe tok wettoppe. 4 Molopai ina nen uchi wettoppe tùwàpùlematok kon yau molopai itekale yekama pàk,” teppù tok uya. 5 Tamù'nawolon kon yauchinpappù yeunossak kon uselupatok uya màlà. Màlàyau tok uya Stephen yanùmùppù, kàyik ailon tetok ke molopai Wakù Akkwalù ke iwanùssak molopai Philip, Prochorus, Nicanor, Timon, Parmenas molopai Nicolas, Antioch pon. Mùkkàlà wechippù Jew pen, tùse tok yenupatok winà Jew kasa iwenasak. 6 Pùsamlo salattàppù tok uya yeunossak kon yemlotopona. Tok wàpùlemappù molopai temyatù kon tùlùppù tok uya tok pona. 7 Màlàyau Kaatù Maimu usekamappù mailàlà. Molopai tukke màlà yentak Jerusalem po kappon yamùk wenappù Jesus ya'lonnà pe asse'ne. Tukke lànen uchi paatele yamùk uya ailon tetok yanùmùppù.
Stephen Ya'chi
8 Stephen wanùssak Kaatù yapàikketù ke molopai wakù pe iwettok ke uya, enumenkannan molopai tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà, kupùppù kappon yamùk kùlottau. 9 Tùse tùulon kon kappon yamùk usàulàmappù. Pùsamlo wechippù màlà itepeppù pùla iwe'wotokomasak kon nùssan nonkasak kon nùssan wepilittok itak tawon kon pe, Jew yamùk pe tok wechippù màlà Cyrenia pon kon molopai Alexandria pon kon pe. Mùkyamlo molopai tùulon kon Jew yamùk Cilicia pon kon molopai Asia pon kon wessa'molùkappù tùusàulàma kon pàk Stephen pàk. 10 Tùse iichelupa yau ànù'là uya yentaika pùla iwechippù. Wakù Akkwalù uya ilepappù pukkek pe iwettok ke. 11 Màlàpàk amak yai tok uya kàyik yamùk yepoloppù, “Àli pe tùwe'namaik pùla iichelupa yetatai ina, Moses winàkàik molopai Kaatù winàkàik!” te toppe tok uya. 12 Sàlà kasa tok uya kappon yamùk, Jew yamùk Eke ton, molopai Law pàk enupannan sakolopappù. Tok uyàpùppù Stephen piyak molopai tok uya ya'chippù molopai inepùppù tok uya Jew yamùk yepulu ton yemlotopona. 13 Màlàyau tok uya kàyik yamùk nepùppù tùukaseita woton kon iwinàkàik. “Pùsàlà kàyik tùuselupa pàk man Wakù Kaatù yùwùk winàkàik molopai Law winàkàik,” tukaik. 14 “Masapùla ina netatai, ‘Pùsàlà Jesus Nazareth pon uya, Kaatù yùwùk yamoklopù màlà molopai enupantok mùyakanma ya màlà te ya, màlà kan enupantok Moses uya lùppù pàk!’” teppù tok uya. 15 Tamù'nawàlà Jew yamùk yepulu ton chichiu pe tùwessan wechippù Stephen yenupàkà molopai tok uya itenpata yeneppù inchelù yenpata kasa iichensak.
Stephen Uselupatok
1 Eke kulu paatele yamùk yepulu uya Stephen yekamappoppù, “Ailon pe na' sàlà wechi màlà?” tukaik. 2 Molopai Stephen uya yeikuppù, “Utonpa yamùk molopai ukàipùnù yamùk! Kùyetatàk kon! Wakù Kaatù usenpoikappù kùtamo kon Abraham piyak Mesopotamia po iwemapù tùse, Haran po emasse iità wapiya. 3 Molopai ipàk wateppù ya, ‘Àtonpa yamùk molopai apata inànkà molopai inekama àpàk pata yak itàkà!’ teppù ya. 4 Màlàyau pata Chaldea nàmàppù ya molopai iitàppù emasse Haran po. Abraham kàipùnù welikù tùpo, Kaatù uya iitama toppe sàlà pata yak ikupùppù, yau memassatài'nùk sàlàpe yak. 5 Màlà yattai Kaatù uya Abraham lepappù ipùkkù ke iponalok woton ke pen, mala lùkkwà là non ke, tewin tùtta nonkatok ya ipona woton ke pen. Tùse Kaatù uya itemyak itùlù tùuya teppù, iponalok pe iwettoppe, molopai ipayan nùssan ponalok pe iwettoppe ite'mappù pàk. Kaatù uya ilepa tùuya, te yattai Abraham wechippù imunkà pùla. 6 Sàlàichi màlà Kaatù uya ipàk wateppù, ‘Apayan nùssan wemapù màlà toto pata yau. Màlà pata yau toto yamùk poitolù pe tok wechi màlà, molopai àli pe kulu tok talumattà màlà 400 pe kili'chimo'chi,’ teppù ya. 7 ‘Tùse talumattàntok tùlù uya màlà kappon yamùk tok yepoino kon pona, molopai màlà tùpo tok uyàpù màlà, màlà pata yapai unamase molopai uyapulàse sàlà pata yak,’ teppù Kaatù uya. 8 Màlàyau Kaatù uya Abraham lepappù Jew yamùk yattàtok yeselu woton ke, suwa wechi màlà tetok tùuya yekama pe. Màlàpàk Abraham wenappù Isaac kàipùnù pe molopai yattàppù ya iwentu tùpo 8 pe iku'nài wei yattai. Isaac wenappù Jacob kàipùnù pe molopai Jacob wenappù 12 pan kon walawoti'chi tùmunkà yamùk kàipùnù pe. 9 “Màlàyau pùsamlo kùtamo kon yamùk kùlùmàluppù Joseph pàk molopai tok uya ichilanmappù kappon poitolù pe Egypt yak. Tùse Kaatù wechippù ipyau, 10 molopai imokkappù ya màlà tamù'nawàlà iwettalumattàtok yapai. Pukkek pe iwettok ke Joseph lepappù ya molopai wakù pe Pharaoh, Egypt Kinù wettok tùpàk yepotoppe ya ikupùppù ya. Màlàyau Pharaoh uya Joseph kupùppù itepulu pe Egypt yau molopai tamù'nawàlà tùwùk tau. 11 Màlàyau iwan pe we'nàtok wechippù Egypt molopai Canaan yawàlà. Màlà uya eke pe kulu wettalumattàntok nepùppù. Kùtamo kon yamùk uya kùyali yepolo pùla iwechippù. 12 Màlàpàk Jacob uya kùyali wechi Egypt po yetasak tùuya yau, kùtamo kon yamùk yeunokoppù wapiya kulu màlà pata yak. 13 Yakon itekkwa pe tok utàsak yattai Joseph usekamappù tùlunan pàk molopai Pharaoh uya Joseph tonpa yamùk ittuppù. 14 Màlàyau Joseph uya tùmaimu yeunokoppù tùkàipùnù Jacob piyak molopai tamù'nawàlà tùtonpa yamùk uyàttoppe Egypt pona, 75 pe kappon yamùk wechippù màlà tamù'nawàlà. 15 Màlàyau Jacob utàppù Egypt pona, màlàyau molo imàlà molopai kùtamo kon yamùk welikùppù. 16 Tok yàkàpù yalàppù màlà Shechem yak, tok wu'nattàppù màlà, uluwaik Abraham ne'mappù pùlayatta ke tok nesatùppù yawàlà Hamor munkà winàpai yak. 17 “‘Ikupù uya màlà tetok,’ tùuya lùppù Abraham pàk kuttok Kaatù uya yattai wechi mei pùla yau, kùtonpa kon yamùk wepansak wechippù màlà tukke Egypt po. 18 Màlà yattai nen uchi tùpatalon kin Joseph ittunàippù pen, wenappù Egypt yepulu pe. 19 Pùsàlà uya kùtonpa kon yamùk yennakappù molopai àsà pe iwechippù kùtamo kon yamùk pàk, molopai tok yeka'nonkappù ya tùmunkà kon yenpakka toppe tok uya tùwùk kon tapai, tok welittoppe. 20 Sàlà yattai màlà Moses wentuppù, Kaatù yauchinpanài. Imainanpappù màlà ikàipùnù yùwùk tau àsolùwau kapùi. 21 Molopai yenpakkasak itùwùk tapai yau, Pharaoh yenchi uya yanùmùppù molopai yemokkappù ya tùmle pe. 22 Yenupappù màlà tamù'nawolon Egypt pon kon usenupatok kon pàk, molopai eke pe iwenappù kàyik pe, tùmaimu yau molopai teselu yau. 23 “40 pe ikili'chimo'chiyi Moses wechi yattai tùtonpa yamùk Israel yamùk kaklanpase tùutà toppe iichenumenkappù. 24 Egypt pon uya tùtonpa talumattà yeneppù ya màlà. Màlàyau iitàppù ipùikattàse molopai Egypt pon talumattàppù ya itentak, tùwàkasse. 25 Tùtonpa yamùk uya Kaatù uya tapulà tùpùikattànài'nokon pe ittu pe yekamappù ya, tùse tok uya ittu pùla iwechippù. 26 Yakon wei yattai asa'lon kon Israel yamùk wepanta'ma yeneppù ya molopai tok yeleutanùpùi'che iwechippù. ‘Yetatàk kon, kàyik yamùk, echitonpa ton amyamlo, yà'là pe iwechi pàk ewettalumattà kon màlà?’ teppù ya. 27 Tùse mùkkàlà tùulon talumattànài uya Moses chitokkappù miya. ‘Ànùk ken itepulu pe molopai ittunài pe ina yepoi àkupùi?’ tukaik yekamappoppù ya. 28 ‘Uwàpai na' ewechi màlà, ko'manyak Egypt pon wànàppù auya kasa?’ teppù ya. 29 Sàlà yetasak tùuya yau, Moses wepeppù Egypt yapai molopai iwemapùppù pata Midian po kaklan pe. Molo asa'là walawoti'chi pe iimunkàtappù. 30 “40 pe kili'chimo'chi tùpo Inchelù usenpoikappù Moses piyak, apok yuk pàk àsà pe tululu pe tùuyassen yau, wontaik yau Sinai Tùpù piyau. 31 Moses usenumenkasak kulu wechippù tùneneppù pàk, molopai iitàppù miya lùiwa yuk piyak mei pùla yense. Molopai Itepulu maimu yetappù ya. 32 ‘Atamo yamùk Kaatùyi iulà, Abraham Kaatùyi, Isaac molopai Jacob Kaatùyi,’ tukaik. Moses wàplànài'nùmùppù, iwettalipasak molopai enenpai pùla iwechippù. 33 Molopai Itepulu Kaatù uya, ‘Attassa imokkakà masapùla patassek satik pe yau messai'nùk màlà wakù kulu non. 34 Uponalok kon kappon yamùk wettalumattà yensak uya man Egypt po. Tok ya'nùmù yetasak uya man, molopai uyàssak sàlà tok mokkase. Àikkà sàlàpe, eyeunoko uya sàlà Egypt pona,’ teppù ipàk. 35 “Pùsàlà mùkkàlà Moses Israel yamùk nùnulunpappù lùppù. ‘Ànùk ken uchi itepulu pe molopai ittunài pe ina yepoi àkupùi?’ tukaik tok uya yekamappoppù. Mùkkàlà Kaatù neunokoppù itepulu pe molopai mokkanài pe, inchelù tùneneppù tùuyassen yuk yau uya tùpùikattà yawà. 36 Kappon yamùk yalàppù ya Egypt poi molopai enumenkannan, tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kupùppù ya Egypt po, Ichuweyu Palau piyau, molopai wontaik yau 40 pe kili'chimo'chi. 37 Moses mùkkàlà kappon yamùk Israel pon kon pàk, ‘Kaatù uya màlà tùmaimu yenpoikanài yeunoko apyakù'nokon uyeunossak tùuya nai'nùk kasa, àtonpa kon kùlottapai,’ tawon nùppù. 38 Moses mùkkàlà wontaik yau iwessak lùppù iwepili'chak kon kappon yamùk pokonpe, kùtamo kon yamùk pokonpe iwechippù molo. Molopai inchelù tùpokonpe iichelupasak lùppù Sinai Tùpù po, Kaatù Maimu nulànan yepoloppù ya tekamasen pe iwettoppe kùpàkù'nokon. 39 “Tùse kùtamo kon yamùk wechippù imaimu yawàlà eppai pùla, miya ichitokkappù tok uya molopai Egypt pona ennappopai tok wechippù. 40 Màlàyau Aaron pàk tok uya wateppù, ‘Tùulon pe kaatù yamùk ànkonekakà tùutà woton ina wapiya. Yà'là pe là pùsàlà Moses ina ne'nàippù Egypt poi wechippù ittu ina uya pùla man,’ teppù. 41 Màlà yattai nen uchi màlà tok uya tùwepeimatok kon itemlotopo woton konekappù paaka mule kasa, molopai kamo wànàppù tok uya ipottà toppe tùuya'nokon. Molopai tok uta'lettàppù tùnkonekappù kon temyatù kon ke yapulà pe. 42 Tùse Kaatù welattàppù tok winàpai molopai tok tùlùppù ya tok wepeima toppe chilùkà yamùk kak yawon kon pàk, iwe'menukasak Kaatù Maimu yenpoikannan kaletayi yau kasa,‘Israel pon kon kappon yamùk! Ulepatok auya'nokonmolopai ànpottà kon na' mùnettantàu 40 pe kili'chimo'chi wontaik yau? 43 Kaatù Moloch yùwùk yalà auya'nokon màlà nettainùk,molopai akaatùyi kon Rephan chilùkàyi,mùkyamlo ànkonekappù kon ewepeimatok kon ipàk pe. Màlàpàk eyeunoko kon uya màlà Babylon yentawinàkàik.’ 44 “Kùtamo kon yamùk piyau Kaatù wechi molo yekamanài yùwùk wechippù wontaik yau. Ikonekasak wechippù màlà Kaatù uya Moses pàk yekamappù kasa, yamùtok yawà yekamappù Moses pàk yawàlà. 45 Màlà tùpo kùtamo kon yamùk uya sàlà tapùi yekkwatùppù tùkàipùnù kon yamùk winàpai, molopai tok uya yalàppù ta'là'nokon Joshua ya'là tùutà kon yau, molopai pata mokkappù tok uya kappon yamùk màlà pata yawon kon winàpai. Kaatù uya kappon yamùk pata yawon kon yenpakkappù màlà kùtamo kon yamùk lawàlà. Tapùi kùtamo kon nalàppù wechippù màlà molo David wechi molo ponalà. 46 David uya Kaatù uya apulàntok yepoloppù, molopai Kaatù yekamappoppù ya itùwùk yamù toppe tùuya Jacob Kaatùyi ponalok pe. 47 Tùse Solomon pe iwechippù itùwùk yamùnài. 48 “Tùse Eke kulu Kaatù mùkkàlà tapùi yamùk kappon yamùk namùppù tau tùwemassen pen, Kaatù Maimu yenpoikanài uya watesak kasa. 49 ‘Epùn màlà uyapon, tawon mùkkàlà Itepulu Kaatù,molopai non màlà utta yapon. Yà'là yekkwa ken uchi tapùi yamù auya uponalok pe?I'nailà wàlàkkattok patassek nai? 50 Uyiwalà ken na' tamù'nawàlà sàlà yamùk koneka uya pùn?’ 51 “Sa'man ton i'mù amyamlo! Ailon tetok ya pùnon itewan ton molopai apana kon! Atamo kon yamùk kasa kulu messatàik, Wakù Akkwalù mùnulunpayatàik tàwàlàlà! 52 Molo na' tewin nà Kaatù Maimu yenpoikanài wechippù atamo kon yamùk nùtalumattàppù pen? Tok uya Kaatù Maimu yenpoikannan tùkkappù, mùkyamlo Wakù pe tùwessen uyàpù yekamannan nùssan pena. Molopai sàlàpe yeimipoppù auya'nokon molopai iwànàppù auya'nokon. 53 Amyamlo uya màlà Law yepoloppù, tùkussen pe itùsak inchelù yamùk winà. Tùse yawàlà pùla ewessak kon màlà!” teppù Stephen uya tok pàk.
Stephen Wànà Tàk Ke
54 Iichelupa yetasak tùuya'nokon yau, Jew yamùk yepulu ton we'naikappù molopai tùyà kon kàlàlài'mappù tok uya. 55 Tùse Stephen wanùssak Wakù Akkwalù ke uya, tenu tùlùppù epùn winàkàik molopai Kaatù yakkwayi yeneppù ya molopai Jesus wechi satik pe kamik pen Kaatù yemyatù winà. 56 “Yentàk kon! Epùn utakkokasak tenyaik molopai Kàyik Mumu satik pe man kamik pen Kaatù yemyatù winà!” teppù ya. 57 Tùwentaimei'ma'nokon tùpana kon yakkoloppù tok uya, molopai tewinanpa tamù'nawàlà tamùkke tok utàppù iwinàkàik. 58 Tok uya iwolokappù pata yapai molopai tok uya iwànàppù tàk ke. Yennài nan uya tùpon kon nàmàppù umoine Saul itesek pùta piyau. 59 Tàk ke tok uya tùwànà tùse Stephen wàpùlemappù, “Itepulu Jesus uyakkwalù yanùnkà!” tukaik. 60 Tese'muyok iwenappù molopai iwentaimeppù eke pe, “Itepulu! Sàlà àli kuttok tok uya kichittui molopai kù'nepùi tok winàkàik!” tukaik. Wate tùpo iwelikùppù.
1 Saul wechippù màlà mùkyamlo Stephen wànà pàk iwàtàk tawonnan kùlottau.
Saul Uya So'chi Yamùk Talumattà
Màlà wei yattai Jerusalem po àsà talumattàntok wepyattàppù so'chi tawon kon winàkàik. Tamù'nawàlà ailon tawonnan wetta'nùssak wechippù màlà pata Judea molopai Samaria tawon yawàlà, tùse yeunossak kon neken wechippù Jerusalem po. 2 Tùulon kon wakù ton kàyik yamùk uya Stephen wu'nattàppù, tok kalawùppù eke pe tùwentaimepàsse. 3 Tùse Saul wechippù so'chi mattanùpùi'che. Tapùi kaichalà tùutà pe ailon tawonnan wolopàtùppù ya asaklàma kàyik yamùk molopai nossan yamùk tawonnan, molopai tok tùlùppù ya patiki'chi tak.
Wakù Itekale Yekamappù Samaria Po
4 Ailon tawonnan iwetta'nùssak kon utàppù mailàlà itekale yekama pe. 5 Philip utàppù màlà pata Samaria yak molopai molo Christ yekale yekamappù ya tok pàk. 6 Tukkan kon kappon yamùk uya Philip nekama yetappù. Molopai tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà kupù ya yene tùuya'nokon yau tamù'nawolon kon wechippù iichelupa enetapai. 7 Àli ton akkwalù yamùk wepakkappù tukkan kon kappon yamùk yapai eke pe tùwentaimepàtù kon pe. Tukkan kon iitokkassak kon molopai tùusasan pen kappon yamùk uchipittàpàtùppù nàlà. 8 Molopai molo eke pe utauchinpantok wechippù màlà pata yau. 9 Màlà pata yau piyassan walai kàyik wemapùppù màlà Simon itesek. Mùkkàlà uya kappon yamùk Samaria pon kon yenumenkasak wechippù yà'làlà kuttok tùuya ke. Ànù'là eke, pe tukaik iwekkupùppù. 10 Molopai tamù'nawolon kon màlà pata yawon kon, eke ton nà molopai echikili ton nà uya Simon yetappù i'napailà kulu. “Kaatù meluntàlù mùkkàlà, tùttusen ‘Eke Meluntà’ pe,” teppù tok uya. 11 Tok yenumenkasak ya wechippù màlà tachin pe piyassan kasa tùwettok ke molopai tok wepilippàtùppù ipyak. 12 Tùse ailon tesak tùuya'nokon Philip nekama wakù itekale Kaatù wettok Itepulu pe molopai Jesus Christ yesek pàk yau, tok usenpataukappù màlà asaklàma kàyik yamùk molopai nossan yamùk. 13 Simon uya nàlà ailon teppù. Molopai tùusenpatauka tùpo mei pùla Philip piyau iwechippù. Molopai iichenumenkasak wechippù, eke ton yentok kon ipàkàlà molopai tensan yekkwa ton pen wekkupù yene tùuya pàk. 14 Yeunossak kon Jerusalem pon kon uya kappon yamùk Samaria pon kon uya Kaatù Maimu yanùnsak yetappù. Màlàyau tok uya Peter molopai John tawonnan yeunokoppù tok piyak. 15 Tùwelepansak kon yau, tok wàpùlemappù ailon tawonnan pona, Wakù Akkwalù yepotoppe tok uya. 16 Masapùla Wakù Akkwalù wuttàsak ànù'là pona pùla iwechippù molo. Tok usenpataukasak neken wechippù Itepulu Jesus yesek yai. 17 Màlàyau Peter molopai John tawonnan uya temyatù kon nonkappù tok pona molopai tok uya Wakù Akkwalù yepoloppù. 18 Simon uya, Wakù Akkwalù ke tok lepasak pe yeneppù, yeunossak kon uya temyatù kon nonkasak tok pona yau. Màlàyau Peter molopai John tawonnan lepai'che iwechippù pùlayatta ke. 19 Molopai tok pàk, “Sàlà meluntà ke nàlà kùlepakà, ànù'là uyemyatù nonkatok uya ipona uya Wakù Akkwalù yepotoppe,” teppù ya. 20 Tùse Peter uya imaimu yeikuppù, “Tàwà àpùlayattayi nùmattai àpokonpe, masapùla Kaatù uya lepantok ye'ma auya pùlayatta ke pe yekamasak auya pàk! 21 Apatassek woton pùla man ina wotokoyi yau, masapùla eyewan ikasa pùla man Kaatù yenu yau. 22 Elattàkà sàlà àli ikupù pàk ewekkussak nai'nùk winàpai molopai àpùlemakà Itepulu pàk, àpàk iichentuppa toppe, màlà kasa eusenumenkasak pàk. 23 Masapùla kùlùmà ke awanùssak tenyaik molopai makui poitolù pe messaik,” teppù ya. 24 Simon uya Peter molopai John tawonnan pàk, “Àpùlematàk kon tàwà upona Kaatù usentuppa toppe upàk sàlà yamùk meselupatàunùk wekkuppù upona tukaik,” teppù. 25 Tùuselupakapù kon molopai Itepulu maimu yekama tùpo, Peter molopai John tawonnan wennappoppù Jerusalem pona. Te'ma kon tawàlà tok uya wakù itekale yekamappù tukkan pata yamùk Samaria pon kon yawàlà.
Philip Molopai Ethiopia Pon Itepulu
26 Itepulu inchelùyi uya Philip yelupappù, “Itàkà south winon asantak, wontaik yawolonnà Jerusalem poi Gaza pona tùutàsen tak,” tukaik. 27 Màlàyau Philip utàppù. Molopai Ethiopia pon yepoloppù ya te'ma tau. Pùsàlà wechippù màlà eke itepulu pe, Kuwin Candace itesek Ethiopia pon yemamin yesak pe. Iitàppù màlà Jerusalem pona Kaatù yapulàse molopai inamase. 28 Tùwemeiku yau tùkanwa yau chichiu pe iwechippù Kaatù Maimu yenpoikanài Isaiah kaletayi yene pe iitàppù màlà. 29 Wakù Akkwalù uya Philip pàk, “Itàkà molopai mei pùla mechiik màlà kanau piyau,” teppù. 30 Philip utàppù aitun pe molopai Isaiah kaletayi yapai Kaatù Maimu yenei'ma yekama ya yetappù ya. Màlàyau yekamappoppù ya. “Mùttuyan ken na' màlà mayin menyai'nùk?” tukaik. 31 “Atta ken uchi ittu uya, ànù'là uya neken nen upàk yekama yau màlà ittu uya?” tukaik imaimu yeikuppù ya. Màlàyau Philip kà'mappù ya iwenuttoppe molopai iweleuta toppe tùpyak kanau yak. 32 Màlà Kaatù Maimu inene wechippù màlà sà kasa, “Iwàtoppe yasak kaalinilu kasa iwechippù,kaalinilu mule eppana tùwessen tùppok yattà tùse kasa. Iichelupappù là pen. 33 Iwekkuli'ma yawà ikottùmappù tok uya. Ànù'là uya ipayan yekama pe pùla iwechi màlà,masapùla sàlà non po iwemattok wenukassak man,” tukaik. 34 Ethiopia pon itepulu uya Philip pàk, “Yekamakà upàk ànùk pàk Kaatù Maimu yenpoikanài uya watesak sàlà, tùpàk ka'lù wapùla tùulon pàk?” teppù. 35 Philip wessa'molùkappù tùuselupa pàk, sàlà Kaatù Maimu Isaiah kaletayi yawon yapai tùpyattàse, Wakù Jesus yekale yekamappù ya màlà ipàk. 36 Asantawà tùutà kon pe tok uyàpùppù patassek tuna wettok yau yak, molopai Ethiopia pon itepulu uya, “Sàlà kunaik tuna. Yà'là uya ken uchi uyeleutanùpù usenpataukatok winàpai?” teppù. 37 Philip uya wateppù ipàk, “Eusenpataukaichi màlà ailon te auya tamù'nawàlà eyewan ke yau,” teppù ya. “Ailon ukayaik, Jesus Christ wechi Kaatù Mumu pe pàk,” tukaik imaimu yeikuppù ya. 38 Ethiopia pon itepulu uya tùkanwa weleuta toppe ikupùppù molopai asaklàma Philip molopai Ethiopia pon itepulu tawonnan wuttàppù tuna kak, molopai Philip uya yenpataukappù. 39 Tuna kapai tok wepalùkasak yau, Itepulu Yakkwalù uya Philip yalàppù. Ethiopia pon itepulu uya yentu'mappù pen, tùse iitàppù te'matawà tùutauchinpa pe. 40 Philip usenpoikappù màlà Azotus po molopai iitàppù màlà tamù'nawàlà pata yawàlà wakù itekale yekama pe, tùwelepamù Caesarea pona ponalà.
Saul Welattàtok Àli Kuttok Tùuya Winàpai
1 Màlà yattai Saul wechippù àsà pe tùusàulàma pàk Itepulu ya'lon kon winàkàik, tok àntùkkapai tùwechi pàk. Iitàppù eke kulu paatele piyak 2 molopai kaleta menukasak Jew yamùk wepilittok itak Damascus pon piyak yennappù ya, ànùkyan nà Itepulu Jesus yeselu yawàlà tùwessen yeposak tùuya molo yau tok ya'chi toppe tùuya, asaklàma kàyik yamùk molopai nossan yamùk tukaik, tok yatoppe tùuya Jerusalem pona. 3 Damascus pona iità tùse, mei pùla là pata piyak iwenasak yau, asse'ne kaupai akkwa ulenpamùppù tamù'nawàlà iwoi. 4 Iwekkawai'mappù non pona molopai mayin uya telupa yetappù ya, “Saul, Saul! Yà'là pe iwechi pàk utalumattà auya màlà?” tukaik. 5 “Ànùk ken àmàlà, Uyepulu?” tukaik, Saul uya yekamappoppù. “Jesus iulà, mùtalumattàyai'nùk,” teppù mayin uya. 6 “Tùse e'wuluukakà molopai itàkà pata yak, molo ànkupù yekama màlà,” teppù mayin uya. 7 Sàlà yattai kàyik yamùk Saul ya'là tùutàsan weleutasak wechippù satik pe tok upakotasak, tok uya mayin yetappù tùse ànù'là yeneppù tok uya pen. 8 Saul we'wuluukappù non poi molopai tenu yakkokappù ya, tùse yà'làlà yene ya pùla iwechippù. Màlàpàk tok uya ya'chippù itemyatù pàk molopai tok uya yalàppù Damascus pona. 9 Àsolùwau wei enpùla iwechippù, molopai màlà yattai iita'lettàppù pen molopai yà'làlà inchippù ya pen. 10 Jesus ya'lon wechippù màlà molo Damascus po Ananias itesek. We'neppà'nàtok walai yeneppù ya màlà, sàlà yau Itepulu Jesus uya ipàk, “Ananias!” teppù. “Talà wessaik, Itepulu,” tukaik yeikuppù ya. 11 Itepulu uya ipàk, “Itàkà, Tossalon tukaik tesassen asanta tawà, molopai Judas yùwùk tau kàyik Tarsus pon Saul itesek mekamappoik. Nàpùlemayan. 12 Molopai we'neppà'nàtok walai yau kàyik Ananias itesek uyàpù yeneppù ya man temyatù nonkase tùpona yentoppe tu'ma tùuya,” teppù ya. 13 Ananias uya yeikuppù, “Uyepulu, tukkan kon uya pùsàlà pàk uyelupasak man, tamù'nawàlà àli ton inkupùssan àponalok kon kappon yamùk Jerusalem pon kon winàkàik pàk. 14 Molopai iyàssak màlà Damascus pona, eke ton paatele yamùk yepulu ton winàpai tapàikketù tepose, molopai tamù'nawàlà eyesek yesa'nài nan ya'chise,” tukaik. 15 Tùse Itepulu Jesus uya, “Itàkà, masapùla yanùnsak uya màlà uyapyoto pe iwettoppe uyesek yekama toppe ya Jew yamùk pen pàk molopai tok kinù yamùk pàk molopai Israel pon kon pàk. 16 Molopai iulà uya nàlà yekama màlà ipàk tamù'nawolon iwettalumattàtok uponalok pe,” teppù. 17 Màlàpàk Ananias utàppù, iwewomùppù tapùi tak molopai temyatù tùlùppù ya Saul pona. “Utonpa Saul, Itepulu uya uyeunossak sàlà, Jesus uya. Mùkkàlà mentainùk asantau àuyàpù sàlà motak yau. Uyeunossak ya sàlà yenepa tu'ma, molopai Wakù Akkwalù ke awanùpù pa,” teppù ya. 18 Màlà yattai molok pippà walainon wessolokappù Saul yenu yamùk yapai molopai pata yeneppù ya tu'ma. Iwe'wuluukappù molopai Ananias uya yenpataukappù, 19 molopai tùuta'lettà tùpo inmeluntàtappù.
Saul Uya Itekale Yekama Damascus Po
Saul wechippù Itepulu ya'lon kon piyau Damascus po tachin pe lùkkwà là. 20 Màlà pe là itekale yekamappù ya Jew yamùk wepilittok itak yamùk tau “Jesus mùkkàlà Kaatù Mumu,” teppù ya. 21 Tamù'nawolon kon yetannan nùssan usenumenkappù kulu màlà molopai tok usekamappopàtùppù, “Pùsàlà pen ken na' mùkkàlà kàyik sàlà esek kà'mannan yaimelunpanàippù Jerusalem po? Molopai iyàpùppù pen ken na' sàlà motak màlà kusse tok ya'chise molopai tok yase eke ton paatele yamùk yepulu ton piyak?” tukaik. 22 Tùse Saul wenappù meluntà peiwa molopai Jesus wechi Christ pe yekamatok ya uya Jew yamùk Damascus po tùwemassan yaimelunpasak uya yeiku pùla iwechippù. 23 Tukke wei utà tùpo Jew yamùk wekkupùppù Saul wànà pàk. 24 Tùse tùwànà pàk tok wekkussak yetappù ya. Pata mùlatta yenupàkà tok wechippù wei kaichalà molopai ewalupàttawàlà yenei'che, iwàtoppe tùuya'nokon. 25 Tùse tewin nà ewalupà yattai Saul pokolon kon uya yalàppù molopai tok uya inuttàppù pata we'na wechi teuta ke yai eke lùmà wali'cha yau.
Saul Wechi Jerusalem Po
26 Jerusalem pona tùutàsak yau Jesus ya'lon kon kùlottau tùwechi'che iwechippù. Tùse tok uya ailon te pùla iwechippù yà'là kasa là Jesus ya'lonnà pe iwechi, tamù'nawàlà tok usenalippappù ipàk. 27 Màlàyau Barnabas uya yalàppù yeunossak kon piyak. Barnabas uya yekamappù tok pàk Saul uya Itepulu Jesus yeneppù asantau molopai Itepulu Jesus uya yelupappù. Molopai Saul uya Itekale yekamappù tùusenalippaik pùla Jesus yesek yau Damascus po. 28 Màlàpàk Saul wechippù tok piyau molopai iitàpàtùppù tok kùlottak Jerusalem po tùwanmùla. Meluntà pe Itepulu Jesus yesek yau wakù itekale yekama pe. 29 Jew yamùk Greek pe tùuselupasan pokonpe nàlà iichelupappù, molopai tok yeippàtùppù ya, tùse tok wechippù iwànài'che. 30 Ailon tawonnan uya yetasak tùuya'nokon yau, Saul yalàppù Caesarea pona molopai tok uya yeunokoppù Tarsus pona. 31 Màlàyau sàlà kasa iwechippù màlà tamù'nawàlà Judea yawàlà, Galilee molopai Samaria yawolon kon so'chi yamùk wechippù wàlàkka'nàtok yau. Meluntà pe tok wenappù molopai tukke Wakù Akkwalù uya tùpùikattàse, tok wemapùppù Itepulu Jesus namatok yau.
Peter Wechi Lydda Molopai Joppa Po
32 Peter utàppù mailàlà, Kaatù ponalok kon kappon yamùk Lydda po tùwemassan kaklanpaik iitàppù màlà. 33 Molo kàyik yepoloppù ya Aeneas itesek, iitokkassak molopai tekkwek tapai iwuttà pùla iwechippù màlà 8 pe kili'chimo'chi. 34 “Aeneas, Jesus Christ uya eyipittà màlà. E'wuluukakà molopai eyekkwek ikonekakà,” teppù Peter uya ipàk. Asse'ne Aeneas we'wuluukappù. 35 Tamù'nawolon kon kappon yamùk tùwemassan Lydda po molopai Sharon po uya yeneppù molopai tok welattàppù Itepulu Jesus winàkàik. 36 Joppa po nossan wechippù màlà Tabitha itesek, mùkkàlà ailon tawon. Itesek Greek yau màlà Dorcas. Tàwàlàlà wakù kupù pàk iweppàtùppù molopai entuppa'no kon pùikattà pàk. 37 Màlà yattai e'nek pe iwenappù molopai iwelikùppù. Ekek pùsak wechippù màlà molopai inonkasak kawonpan tapùi tak. 38 Joppa wechippù màlà mei kulu pùla Lydda poi molopai Jesus ya'lon kon uya Peter wechi Lydda po yetasak tùuya'nokon yau, tok uya asa'là kàyik yamùk yeunokoppù ipyak, tùmaimu kon yekamase, “Asse'ne tàwà àikkà ina piyak,” teppù tok uya. 39 Màlàpàk Peter utàppù tok ya'là. Iwelepansak yau tok uya yalàppù kawonpan tapùi we'wakkàttok tak. Itayappù iweli'chak kon nùssan wepilipùppù Peter woi, tùkalawùi'ma'nokon pon yepoino molopai pon yamùk yenpoikappù tok uya itemyak, pàli'yau tùwechi yau Dorcas nùkonekapàtùssan. 40 Tamù'nawàlà Peter uya tok yenpakkappù polopona, màlà iwakkàssak tapùi tapai, molopai tese'muyok iwenappù molopai iwàpùlemappù. Màlà tùpo iwelattàppù ekek winàkàik molopai, “Tabitha, e'wuluukakà!” teppù ya. Iwàssànkappù, molopai Peter yensak tùuya yau iwe'wuluukappù chichiu pe. 41 Peter usenkappù ipùikattàse iwe'wuluuka tùse. Màlàyau Kaatù ponalok kon molopai itayappù iweli'chak kon nùssan kà'mappù ya molopai itùlùppù ya pàli'yau tok yemyak. 42 Sàlà yekale usetappù màlà tamù'nawàlà Joppa polo, molopai tukkan kon kappon yamùk uya ailon teppù Itepulu Jesus pàk. 43 Peter wechippù màlà Joppa po tukke wei kàyik Simon itesek, kamo pippà koneka iwotokoyi piyau.
Peter Molopai Cornelius
1 Kàyik wechippù molo Caesarea po Cornelius itesek. Mùkkàlà wechippù màlà Roman soichayi yamùk Italy poino kon yepulu pe. 2 Mùkkàlà molopai itùwùk tawon kon wechippù wakù pe. Kaatù namappù tok uya. Eke pe kulu yà'làlà kupùppù ya entuppa'no kon Jew yamùk pùikattà pe, molopai tàwàlàlà tùwàpùlemasen pe iwechippù Kaatù pàk. 3 Tewin wei ko'manpe 3:00 yattai we'neppà'nàtok walai yeneppù ya wakù pe, màlàyau Kaatù inchelùyi uyàpù yeneppù ya molopai ipàk, “Cornelius!” teppù ya. 4 Inchelù yenupàkà iwechippù tùusenalippai'ma molopai, “Yà'là pe nai, Uyepulu?” teppù ya. Inchelù uya imaimu yeikuppù, “Kaatù uya àwàpùlematok molopai entuppa'no kon lepa pàk ewe'wotokomatok yanùnsak man, molopai eyittusak ya man. 5 Màlàpàk kàyik yamùk yeunokkà Joppa pona, kàyik Simon Peter itesek kà'mase. 6 Kamo pippà pàk tùwe'wotokomasen Simon itesek, tuna yena po tùwemassen yùwùk tau man, ikaklamu pe,” tukaik. 7 Màlàyau inchelù ipokonpe iichelupasak lùppù utàppù molopai Cornelius uya asa'là tapyoto yamùk tùwùk tawon kon kà'mappù molopai soicha, wakù kàyik tùwàpùlematok yawon. 8 Iwekkussak lùppù yekamappù ya tok pàk molopai tok yeunokoppù ya Joppa pona. 9 Yakon wei yattai te'ma kon tawà tok wechi tùse molopai Joppa winàkàik lùiwa là tok uyàssak tùse, Peter wenukuppù tapùi ipu pona àpùlemase, inakattapailà wei wechi tùse. 10 Iwapàkkapùppù molopai ata'lettàpai iwechippù, kùyali wekoneka tùse we'neppà'nàtok walai yeneppù ya màlà. 11 Epùn utakkokasak yeneppù ya molopai yà'là lànan eke lùmà assan walai iichensak nuttà asakùlà'nan ipana'mu pàk non pona. 12 Sàlà yau màlà tùpatalo'nan kon asakùlà'nan itta ton kamo yamùk wechippù, molopai tùwe'wolokasan molopai tolon yamùk. 13 Mayin uya Peter pàk, “E'wuluukakà Peter, iwàkà molopai ata'lettàkà!” teppù. 14 Tùse Peter uya, “Kane kulu Uyepulu! Yà'làlà àli tetok wapùla ene là yannàippù pen iulà,” teppù. 15 Mayin uselupappù tu'ma ipokonpe, “Àli kùkai yà'làlà Kaatù nùkupùppù wakù pe pàk,” tukaik. 16 Sàlà wekkupùppù màlà àsolùwau itekkwa molopai nen uchi tewinanpa yanùntukkappù kakàik epùn pona. 17 Peter utaimelunpasak kulu wechippù sàlà tùneneppù we'neppà'nàtok walai pàk, yà'làlà yekamanài pe iwechi ittui'che. Màlà yattai Cornelius neunokossan uya Simon yùwùk wechi i'nailà là yekamappoppù molopai tok weleutappù satik pe kulala mùlatta po. 18 Tok wentaimeppù molopai tapùi yesak yekamappoppù tok uya, “Kaklan na' talà nai, Simon Peter itesek?” tukaik. 19 Peter wechippù lùppù we'neppà'nàtok walai wechi yà'làlà yekamanài pe ittui'che tùse, Wakù Akkwalù uya, “Yetakà! Àsolùwawon kon kàyik yamùk talà man eyiwayan tok,” teppù. 20 “Màlàpàk à'mùssakkakà molopai àwuttàkà, molopai tok ya'là itàpai pùla kechii masapùla tok yeunossak uya màlà,” teppù ya. 21 Màlàyau Peter wuttàppù molopai tok pàk, “Iulà mùkkàlà mùwayatài'nùk. Yà'là pe iwechi pàk àuyàssak kon màlà?” teppù ya. 22 “Roman soichayi yepulu Cornelius uya ina yeunossak sàlà,” tukaik, tok uya imaimu yeikuppù. “Wakù mùkkàlà kàyik Kaatù namanài eke, tùnamasen tamù'nawolon kon Jew yamùk nùnama. Wakù inchelù uya yekamappù màlà àkà'ma toppe ya tùwùk tak, yà'là te là auya yeta toppe ya,” teppù kàyik yamùk uya. 23 Peter uya kàyik yamùk yewonnùpùppù molo tok wettoppe màlà yewalupàyi tau. Iwemassak pe iwessalattàppù tok ya'là iitàppù. Molopai itepulu nenupa ton tonpa yamùk Joppa pon kon utàppù nàlà ya'là. 24 Ite'mappù pokon wei yattai iwelepamùppù Caesarea pona, Cornelius uya tùmàmuttok motak, tamùkke tùtonpa yamùk molopai tùwechiyakonnon tùnkà'massan pokonpe. 25 Peter wewomù tùse Cornelius uya yepoloppù, molopai iwettolùpattàppù itta piyau molopai iwepeimappù itemlotopo yapulài'ma. 26 Tùse Peter uya iwe'wuluuka toppe ikupùppù, “E'wuluukakà, iulà nàlà nen mùkkàlà kàyik,” teppù ya. 27 Cornelius pokonpe tùuselupape lùppù Peter utappù màlà itùwùk tak, molo tukke kappon yamùk wepili'chak yepoloppù ya. 28 Peter uya tok pàk, “Tamù'nawolon kon amyamlo nùttuyan law yawàlà pùla Jew yamùk wechi Jew yamùk pen pokonpe echitonpa pe molopai tok kaklanpa tok uya wechi. Tùse Kaatù uya upàk yekamasak man ànù'là pàk àli wapùla wakù pen te uya tukaik,” teppù. 29 “Màlàpàk uyennài nan yeunossak auya yau uyàpùi, yà'làlà tukaik pùla. Màlàpàk eyekamappoyan nen uchi iulà, yà'là pe iwechi pàk uyennài nan yeunossak auya màlà?” tukaik. 30 Cornelius uya, “Asakùlà'ne wei utàppù man, 3 o'clock yattai wàpùlema pàk wettai uyùwùk tau wei welattàsak pe ko'manpe wàpùlemantok yattai. Kàyik wepontàsak enkek pon yak nùsenpoikatai asse'ne uyemlotopo. 31 Molopai, ‘Cornelius! Kaatù uya àwàpùlematok yetasak man molopai wakù pe entuppa'no kon lepa pàk ewe'wotokomatok ittusak ya man. 32 Kappon yeunokkà Joppa pona kàyik kà'mase Simon Peter itesek. Simon, kamo pippà iwotokoyi tuna yena po tùwemassen kaklamu pe man,’ nùkatai upàk. 33 Màlàpàk asse'ne eyennài nan teunottai, molopai wakù pe kulu ewessak man àuyàpù pàk. Sàlàpe nen uchi tamù'nawàlà talà we'nà man Kaatù yemlotopo, yà'làlà Itepulu Kaatù nekamappù àpàk yeta toppe yekama auya màmuku pàk,” teppù ya Peter pàk.
Peter Uselupatok
34 Peter wessa'molùkappù tùuselupa pàk. “Tùttuyaik nen uchi ailon pe iwechi Kaatù uya ekkaichalà tamù'nawolon kon kappon yamùk kupù. 35 Ànù'là inamanài molopai iwalai ku'nài wechi màlà inanùmù pe, i'nailàpai là iyàssak pe tùse. 36 Mùttuyatàik itekale ineunokoppù kappon yamùk Israel pon kon piyak, wakù itekale wàlàkka'nàtok yekama pe Jesus Christ yai. Mùkkàlà tamù'nawolon kon Yepulu. 37 Mùttuyatàik màlà iwekkussak lùppù tamù'nawàlà Judea yawàlà Galilee poi tùwepyattàik, usenpataukantok, John nekamappù ye'mappùtak. 38 Mùttuyatàik Kaatù uya Wakù Akkwalù molopai meluntà tùlùppù Jesus, Nazareth pon pona. Iitàppù mailàlà wakù kupù pe, Makui meluntàlù yo'non kon ipittà pe, masapùla Kaatù wechippù ya'là. 39 Ina mùkyamlo tamù'nawolon inkupùssan Jew yamùk patassek yau molopai Jerusalem po yekamannan. Tok uya iwànàppù, tùpukapàsse yei pona. 40 Tùse Kaatù uya weli'nàtok yapai iwuluukappù icholùwano wei yattai molopai iichenpoika toppe ikupùppù ya. 41 Tamù'nawolon kon kappon yamùk uya yeneppù pen màlà, tùse ina neken Kaatù uya iwuluukasak weli'nàtok yapai yekamannan pe Kaatù nanùmùssan. Ina uta'lettàppù molopai tinchisen inchippù ina uya ipokonpe, Kaatù uya iweli'chak wuluukasak ye'mappùtak. 42 Molopai ina yapyontàppù ya kappon yamùk pàk itekale yekama pàk, imàlà wechi Kaatù nanùmùppù pe nulànan kon molopai iweli'chak kon ittunài pe iwettoppe yekama toppe ina uya. 43 Tamù'nawàlà Kaatù Maimu yenpoikannan uselupasak màlà ipàk, ànù'là ailon tawon ipàk uya màlà usentuppantok tùmakuyi pàk yepolo itesek yapàikketù yai,” teppù Peter uya tok pàk.
Jew Yamùk Pen Uya Wakù Akkwalù Yepolo
44 Peter uselupa lùppù tùse, Wakù Akkwalù wuttàppù tamù'nawolon kon itekale yetannan pona. 45 Jew yamùk ailon tawonnan, Joppa poi iyàssak kon Peter ya'là usenumenkappù kulu màlà masapùla Kaatù uya lepantok tùuya Wakù Akkwalù tùsak Jew yamùk pen pona nàlà pàk. 46 Masapùla tok uselupa tùpatalo'nan mayin yau yetappù tok uya, molopai Kaatù wettok eke pe yapulàppù tok uya. Màlà yattai Peter uselupappù, 47 “Pùsamlo kappon yamùk uya Wakù Akkwalù yanùnsak man, yanùmù nettainùk kasa làma. Ànù'là uya ken na' tok yeleutanàppù tok usenpataukatok tuna ke winàpai?” tukaik. 48 Màlàyau tok usenpatauka toppe ikupùppù ya Jesus Christ yesek yai. Màlàyau tok uya yekamappoppù tùpyau'nokon iwettoppe mala là.
Peter Nekamappù Jerusalem Po
1 Yeunossak kon molopai ailon tawonnan Jesus pàk Judea yawolon kon uya yetappù Jew yamùk pen uya nàlà Kaatù Maimu yanùnsak. 2 Peter utàsak Jerusalem pona yau, mùkyamlo Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà Jew yamùk pen yattà pàk ailon tawonnan uya Peter mottùnpappù, 3 “Jew yamùk yeselu yawà yattàsak pen, Jew pen kaklamu pe mettai molopai nàlà mata'lettàtai tok pokonpe!” tukaik. 4 Màlàpàk Peter uya tamù'nawàlà iwekkussak lùppù yekamappù iwepyattàppù motapai. 5 “Wàpùlema pàk wettai Joppa po, molopai we'neppà'nàtok walai tentai. Yà'là lànan wuttà tentai eke lùmà assan walai iichensak, inuttà asakùlà'nan ipana'mu pàk epùn poi, molopai neleutatai upyau. 6 Tentai yak mei pùla molopai asakùlà'na'nan kon itta kamo yamùk molopai kamo pen àsà ton ene yamùk tentai, tùusasan, tùwe'wolokasan molopai tolon yamùk. 7 Màlàyau mayin uya upàk, ‘E'wuluukakà Peter, iwàkà molopai ata'lettàkà!’ te tetatai. 8 Tùse, ‘Kane kulu Uyepulu! Ànù'là ene là wapùla àli là tùsak uya untak pùla iwechi màlà,’ ukatai. 9 Mayin nùselupatu'matai upokonpe kaupai, ‘Yà'làlà Kaatù nùkolùkappù pàk àli wapùla ene kùkai,’ tukaik. 10 Sàlà nekkuttai àsolùwau itekkwa, molopai màlà tùpo màlà yanùntu'ma nettai kakàik epùn pona. 11 Màlà yattai kulu àsolùwawon kon kàyik yamùk yeunossak kon upyak Caesarea poi nelepantai tapùi itau wettok tak. 12 Wakù Akkwalù nekamatai upàk utà toppe tok ya'là tùusenalippaik pùla. Pùsamlo 6 pan kon kàyik yamùk kùtonpa kon yamùk nàlà nùtàtai uya'là Caesarea pona, molopai ina newontai itùwùk tak. 13 Inchelù yeneppù tùuya satik pe tùwùk tau yekamatai ina pàk, mùkkàlà uya, ‘Kappon yeunokkà Joppa pona kàyik kà'mase itesek Simon Peter,’ teppù tùpàk nùkatai. 14 ‘Itekale yekama ya màlà àpàk àmàlà molopai tamù'nawàlà àyùwùk tawon kon wepùikattàtok iwinà pe,’ teppù ya. 15 Uselupa pàk wepyattàsak yau, Wakù Akkwalù nuttàtai tok pona, iwepyattà pe kùpona'nokon iwuttàppù kasa. 16 Màlàyau tùttutai Itepulu Jesus uya, ‘John mùkkàlà enpataukanài tuna ke, tùse eyenpatauka kon màlà Wakù Akkwalù ke!’ teppù lùppù. 17 Kaatù uya mùkyamlo Jew yamùk pen lepasak man, ailon te kùuya'nokon Jesus Christ pàk yau kùlepappù tùuya lùppù ke. Ànùk ken uchi iulà Kaatù yeleutanùttok pe uya?” tukaik. 18 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau, tok uya pokonomantok tùuya'nokon yeleutanùpùppù, molopai Kaatù yapulàppù tok uya, “Kaatù uya nàlàichi Jew yamùk pen lepasak man, Kaatù winàkàik tok welattàtok tùmakuyi kon winàpai yattai ke molopai tok wemattoppe!” tukaik.
Antioch Pon So'chi
19 Ailon tawonnan wetta'nùssak wechippù màlà talumattàntok Stephen wànà yattaino lùppù pàkànsau. Tùulon kon utàppù mei Phoenicia tepose, Cyprus molopai Antioch yawàlà itekale yekama pe Jew yamùk pàk neken. 20 Tùse tùulon kon ailon tawonnan, Cyprus molopai Cyrene pon kon utàppù Antioch pona, molopai tok uya Jesus yekale yekamappù Jew yamùk pen pàk nàlà. 21 Itepulu yapàikketù wechippù tok ya'là, molopai tukke kappon yamùk uya ailon teppù molopai tok welattàppù Itepulu Jesus winàkàik. 22 Sàlà yekale uya Jerusalem po so'chi yepoloppù màlàpàk tok uya Barnabas yeunokoppù Antioch pona. 23 Tùwelepansak yau molopai Kaatù wettok wakù pe yensak tùuya yau iitauchinpappù, molopai tamù'nawàlà tok panamappù ya, ailon pe tok wettoppe Itepulu Jesus pàk tamù'nawàlà tewan kon ke. 24 Barnabas wechippù màlà wakù pe, iwanùssak wechippù Wakù Akkwalù ke molopai ailon tetok ke. Tukke kappon yamùk nepùppù màlà Itepulu Jesus piyak. 25 Màlàyau Barnabas utàppù Tarsus pona Saul iwase. 26 Yeposak tùuya yau, inepùppù ya Antioch pona. Tewin kili'chimo'chi pùsamlo asa'lon kon wessepopàtùppù so'chi tawon kon pokonpe, molopai tukkan kon kappon yamùk yenupappù tok uya. Antioch po màlà wapiya kulu ailon tawonnan yesatùppù Christ ponalok kon tukaik. 27 Màlà yattai Kaatù Maimu yenpoikannan utàppù màlà Jerusalem poi Antioch pona. 28 Tok tonpa Agabus itesek wà'mùssakkappù molopai Wakù Akkwalù meluntàlù winà eke kulu iwan uyàpù tamù'nawàlà non pona, winàkàik iwechi yekamappù ya. Iyàpùppù màlà Claudius wechi itepulu pe yattai. 29 Jesus ya'lon kon wekkupùppù tamù'nawolon kon uya lepantok yeunoko pàk, yeunottok tùuya'nokon yawàlà lùkkwà là tùtonpa kon Judea po tùwemassan pùikattànài pe. 30 Sàlà kupùppù tok uya màlà molopai tok uya pùlayatta yeunokoppù ailon tawonnan yepulu pe tùwessan piyak Barnabas molopai Saul tawonnan winà.
Eke Peiwa Talumattàntok
1 Sàlà yekkwa yattai Kin Herod wepyattàppù màlà so'chi tawon kon talumattà pàk. 2 James, John lui wàtoppe sà wino'nan yà kasupala ke ikupùppù ya. 3 Sàlà uya Jew yamùk yauchinpa yensak tùuya yau, Peter ya'chi toppe ikupùppù ya nàlà. Sàlà wekkupùppù màlà yapuluwetanùssak pen pùlomù pusak pàk Uta'lettàntok yattai. 4 Peter ya'chi tùpo itùlùppù ya màlà patiki'chi tak, màlà motau asakùlà'ne ipatassek, asakùlà'ne'ne ipantakasak kon soicha yamùk uya yentoppe itùlùppù ya. Herod wekkupùppù inepù pàk Jew yamùk piyak, Entaka'nàppà yattai Uta'lettàntok ye'mappùtak. 5 Màlàpàk Peter kupùppù màlà patiki'chi tau, tùse so'chi tawon kon wechippù tùwàpùlema kon pàk kulu ipona.
Peter Mokkappù Patiki'chi Tapai
6 Màlà yewalupàyi tau Herod uya inepù patiki'chi tapai kappon yamùk piyak wapiya, Peter we'nùmùppù màlà asa'lon kon soicha yamùk yakletau. Yaulonpàssak wechippù màlà asa'là chin ke, molopai nàlà yennài nan wechippù màlà patiki'chi mùlatta po yene pàk. 7 Asse'ne kulu Kaatù inchelùyi usenpoikappù màlà molo. Molopai akkwa ulenpamùppù itau iwettok tau. Inchelù uya Peter wànàppù iwolo yai, yenpakappù ya molopai, “Asse'ne! E'wuluukakà,” teppù ya. Molopai tewinanpa yaulonpàttok wepukappù itemyatù poi. 8 Màlàyau Inchelù uya, “Epokùlùyittàkà molopai essappattuyittàkà,” teppù ipàk. Peter uya ikupùppù molopai inchelù uya, “Àpon pùloppon itùkà àwoi molopai uya'là àikkà,” teppù. 9 Peter uya iwenaimappù patiki'chi tapai. Ittu ya pùla iwechippù màlà yà'là kasa là inchelù nùkupùppù wechi ailon pe, we'neppà'nàtok walai yene tùuya pe yekamappù. 10 Tok uya wapiyalok ennài nan patassek yentakappù molopai yakon nùppù. Molopai màlà tùpo tok uyàpùppù pata we'na mùlatta ayan motak, pata yak tùutakkokasen motak. Manatta utakkokappù màlà tok ponalok pe tiyiwalà, molopai tok wepakkappù. Tok utàppù wapiyalok asantawà, màlàyau asse'ne inchelù uya Peter nàmàppù. 11 Màlàyau Peter uya iwekkussak lùppù tùpàk ittuppù molopai, “Tùttuyaik nen uchi, Kaatù uya tiyinchelùyi yeunossak, molopai Herod meluntàlù winàpai umokkasak ya, molopai tamù'nawolon Jew yamùk wettok ànkuppai winàpai,” teppù ya. 12 Yà'là kasa là tùwettok ittui'ma iitàppù John, Mark tukaik nàlà tesassen yan Mary yùwùk tak. Tukke kappon yamùk wepili'chak wechippù màlà molo molopai tok wàpùlemappù màlà Kaatù uya Peter pùikattà toppe. 13 Peter uya manatta wàpàtùppù polopo, màlàyau apyoto ema'non Rhoda itesek uyàpùppù yei'che. 14 Peter maimu ittuppù ya màlàyau iitauchinpasak kulu wechippù màlà, iwennappoppù màlà manatta takkokaik pùla, molopai Peter wechi polopo yekamappù ya tok pàk. 15 “Eusennaka màlà, autayaupa màlà!” teppù tok uya ipàk. Tùse iicheka'nonkappù ailon pe iwechi pàk. Màlàyau tok uya yeikuppù, “Itinchelùyi mùkkàlà,” tukaik. 16 Màlà yattai Peter wechippù manatta wàpàtù pàk lùppù. Tok uya manatta yakkokappù molopai yensak tùuya'nokon yau, tok usenumenkappù kulu màlà. 17 Tok yekamappoppù ya temyatù ke eppana tok wettoppe, molopai yà'là kasa là Itepulu uya tùnessak patiki'chi tapai yekamappù ya tok pàk. “Sàlà mekamatàik James molopai kùtonpa kon yamùk pàk,” teppù ya molopai iitàppù tùulon yailà. 18 Pata wemassak yau, eke pe utaimelunpantok wechippù màlà soicha yamùk kùlottau, yà'là pe lànan Peter wechippù pàk. 19 Herod uya tok yapyontàppù iwa pàk, tùse tok uya yepolo pùla wechippù. Màlàpàk ya'chichak kon yennài nan yekamappopàtùppù ya molopai tok tùkka toppe tok uya yekamappù ya. Sàlà tùpo Herod utàppù Judea poi Caesarea pona àko'manse.
Herod Welikùppù
20 Herod we'naikasak wechippù kulu màlà kappon yamùk Tyre molopai Sidon pon kon pàk. Màlàpàk tok utàppù tamùkke Herod yense. Wapiya Blastus nepùppù tok uya tiwinàkài'nokon, mùkkàlà wechippù màlà eke Herod yùwùk yesak pe. Màlàyau tok utàppù Herod piyak echitonpa pe wema'nàtok yennaik, masapùla teipa kon yeponài nan pe tùwechi kon pàk kin pata yapai. 21 Tùnanùmùppù wei yattai Herod wepontàppù kin pon yak, iweleutappù tapon pona molopai kappon yamùk yelupappù ya. 22 “Kappon uselupa pe pùla man tùse kaatù uselupa pe!” tukaik tok wentaimeppù. 23 Tewinanpa Itepulu inchelùyi uya Herod ippokoppù, masapùla Kaatù yapulà ya pùla iwechi pàk. Weluwe yamùk uya yanùppù màlà molopai iwelikùppù. 24 Kaatù Maimu wechippù tùutalenka pàk lùppù molopai tukkan kon kappon yamùk uya yetappù màlà. 25 Barnabas molopai Saul tawonnan uya tùwotokoyi kon yenuka'nùpùppù molopai tok wennappoppù Jerusalem poi molopai tok uya John yalàppù ta'là'nokon, Mark tukaik tesassen.
Barnabas Molopai Saul Yeunokoppù
1 So'chi tau Antioch po màlà Kaatù Maimu yenpoikannan molopai enupannan wechippù. Tok kùlottau Barnabas, Simeon Niger tukaik tesassen, Lucius Cyrene poino, Manaen, pata yesak Herod piyau iichemokkasak molopai Saul wechippù molo. 2 Tok wechippù Itepulu yapulà pàk. Tùuta'lettàik pùla tok wàpùlema tùse Wakù Akkwalù uya, “Barnabas molopai Saul yanùntàk kon uponalok pe, uwotokoyi kuttoppe tok uya unkà'massan,” teppù tok pàk. 3 Tùuta'lettàik pùla tùwàpùlema kon tùpo tok uya temyatù kon nonkappù Barnabas molopai Saul tawonnan pona molopai tok yeunokoppù tok uya.
Cyprus Po
4 Barnabas molopai Saul tawonnan utàppù nen uchi Wakù Akkwalù neunokoppù pe, Seleucia pona molopai tok utàppù tuna po màlà motapai tuna yaploppon pata Cyprus pona. 5 Tok welepansak Salamis pona yau, tok uya Kaatù Maimu yekamappù Jew yamùk wepilittok itak yamùk tau. John Mark wechippù màlà tok ya'là tok pùikattànài pe sàlà wotoko yau. 6 Màlà pata yau tok utàppù màlà mei Paphos tentakase, màlàyau kàyik piyassan walai yepoloppù tok uya, Jew pe iwechi, itesek Bar-Jesus. Mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikanài pe tukaik tùwekkussen. 7 Mùkkàlà wechippù màlà, màlà pata yepulu, Sergius Paulus piyawon pe. Mùkkàlà Itepulu, pukkek uya Barnabas molopai Saul tawonnan kà'mappù temlotopona masapùla Kaatù Maimu enetapai tùwechi pàk. 8 Tùse Elymas, piyassan walai, uya tok wakkàtùppù. Sàlà Elymas màlà Greek yau itesek. Itepulu lattài'che iwechippù ailon tetok winàpai. 9 Màlàyau Saul, Paul tukaik nàlà tùttusen, wanùssak wechippù màlà Wakù Akkwalù ke. Molopai piyassan walai yeneppù ya iponalà tossalà. 10 Molopai wateppù ya “Devil mumu àmàlà! Tamù'nawàlà wakù ton iteyaton. Molopai àli ennakantok ke iwanùssak molopai Kaatù wettok ailon pe lattài'che tùwessen àmàlà kasei pe! 11 Kaatù yemyatù uyàpù màlà àpona sàlàpe, enpùla ewechi màlà tachin pe lùkkwà là, molopai wei yakkwayi yene auya pen màlà,” teppù Saul uya piyassan walai pàk. Màlà yattai asse'ne Elymas uya iklùn katupluk walai uya tenu waputtà ittuppù. Molopai ànù'là talà woton temyatù pàk iwa pe iichalàppù. 12 Màlàyau itepulu uya ailon teppù màlà wekkupù yensak tùuya yau molopai eke pe iichenumenkasak wechippù Itepulu Jesus pàk usenupantok pàk.
Antioch Pisidia Pon Yau
13 Paul molopai itonpa yamùk utàppù tuna po, Paphos yapai Perga, Pamphylia pon pona, tùse John Mark uya tok nàmàppù molo molopai iwennappoppù Jerusalem pona. 14 Tok utàppù Perga poi molopai tok uyàpùppù Antioch Pisidia pon yak, molopai wàlàkka'nàtok weyu yattai tok utàppù Jew yamùk wepilittok itak tak molopai tok weleutappù. 15 Law molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùmenukappù yene tùpo, Jew yamùk wepilittok itak yesak ton uya mayin yeunokoppù Barnabas molopai Paul tawonnan piyak. “Ina tonpa yamùk, kappon yamùk yelupa auya'nokon i'che ina man, Itekale tok meluntàlùttàtok auya'nokon wechi molo yau,” tukaik. 16 Paul wà'mùssakkappù, temyatù ke tok yekamappoppù ya molopai iwepyattàppù kappon yamùk yelupa pàk. “Utonpa yamùk, Israel yamùk molopai tamù'nawàlà Jew yamùk pen talà Kaatù namannan. Kùyetatàk kon! 17 Pùsamlo Israel pon kon Kaatùyi uya ina tamo yamùk yanùmùppù màlà molopai tok kupùppù ya eke pe, kaklan pe tok wemapù pata Egypt yau yattai. Kaatù uya tok nepùppù màlà Egypt yapai eke tùmeluntàlù ke. 18 Molopai 40 pe kili'chimo'chi tok yeselu pàlikappù ya wontaik yau. 19450 pe kili'chimo'chi yau 7 pan pata yamùk yawolon kon mattanùpùppù ya Canaan po molopai tùponalok kon kappon yamùk kupùppù ya pata yesak pe. 20 “Màlà tùpo tok ittunnan ke tok yepulu pe tok lepappù ya Kaatù Maimu yenpoikanài Samuel wemattok yattai ponalà. 21 Molopai kin yennasak tok uya yau, Kaatù uya Saul, Kish mumu, Benjamin pa ke tok lepappù tok kinù pe iwettoppe 40 pe kili'chimo'chi. 22 Saul mokka tùpo Kaatù uya David kupùppù tok kinù pe. Sàlà màlà Kaatù uya ipàk, ‘David, Jesse mumu yeposak uya man, i'che wettok kàyik, mùkkàlà kàyik mùkkàlà tamù'nawàlà i'che wettok kupù woton,’ teppù lùppù. 23 Mùkkàlà Jesus, David payan tonpa, kupùppù Kaatù uya Israel pon kon Pùikattànài pe iwettoppe ikupù tùuya teppù tùuya kasa. 24 Jesus uyàpù wapiya, John uya itekale yekamappù tamù'nawolon kon Israel pon kon pàk, Kaatù winàkàik tok welattà toppe tùmakuyi kon winàpai, molopai tok usenpatauka toppe. 25 Molopai tùwotokoyi yenuka'nùpù tùuya winàkàik tùwechi yau, John uya kappon yamùk pàk, ‘Ànùk pe ken kiyittuyatàu? Mùmàmussatài'nùk pen iulà. Tùse Nùyàssan uye'mappù pàk molopai ittassa yewa yeuka uya yentaino mùkkàlà!’ teppù. 26 “Utonpa yamùk, Abraham payan nùssan, molopai Jew yamùk pen talà Kaatù yapulànnan, kùponalok pe màlà sàlà wepùikattàntok yekale yeunossak! 27 Masapùla kappon yamùk Jerusalem pon kon, molopai tok yepulu yamùk uya, Jesus ittu pùla iwechippù. Molopai Kaatù Maimu yenpoikannan Maimu lùppù tùnene kon echipalà wàlàkka'nàtok weyu yattai'ne ittu tok uya pùla iwechippù. Tùse pùsamlo yenpoikannan maimu lùppù kupùppù tok uya iwekkupù màlà teppù Kaatù uya kasa, àli pe Jesus kupù tùuya'nokon pàkàlà. 28 Iwàtok tùuya'nokon iwenai yepolo tùpo pùla, Pilate yekamappoppù tok uya iwàtoppe itùtoppe ya. 29 Tamù'nawàlà Kaatù Maimu we'menukasak ipàk kupù tùpo, tok uya inuttàppù pulusuk poi molopai tok uya inonkappù uluwaik yak. 30 Tùse Kaatù uya iwuluukappù weli'nàtok yapai. 31 Molopai tukke wei mùkyamlo ya'là iichasak kon nùssan Galilee poi Jerusalem pona uya yeneppù màlà. Sàlàpe nen uchi mùkkàlà yekamannan pe tok wechi Israel pon kon kappon yamùk pàk. 32 Wakù Itekale nessak ina uya apyakù'nokon man, màlà Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù kùtamo kon pàk. 33 Màlà kussak ya man sàlàpe kùponalok kon pe, kùmyamlo tok payan nùssan, Jesus wuluuka tùuya weli'nàtok yapai winà. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak yakon Psalm yau kasa,‘Umu àmàlà, sàlàpe àkàipùnù pe wenasak man,’ tukaik. 34 Sàlàichi màlà wateppù Kaatù uya lùppù, iwuluuka tùuya weli'nàtok yapai pàk, àkàtase làma tùwennappo tu'ma woton pe pùla. ‘Elepa uya màlà wakù molopai ailon pùlemantok ke,màlà ikupù uya màlà teppù uya David pàk lùppù ke,’ tukaik. 35 Tùulon yailà wate ya kasa,‘Iwettùsak wakù kulu ayapyoto kupù auya iikàta toppe pen màlà,’ tukaik. 36 “Masapùla David uya Kaatù wotokoyi kupùppù màlà tùwemattok yau molopai nen uchi iwelikùppù molopai iwu'nattàppù màlà itamo yamùk piyau, itesak ukàtappù màlà. 37 Tùse mùkkàlà Kaatù nùwuluukappù weli'nàtok yapai, ukàtappù pen. 38-39 “Utonpa yamùk ittutàk kon pùsàlà Jesus yai usentuppantok àli kuttok pàk usekamappù àpàkù'nokon, iwinà ànù'là ailon tawon ipàk wemokkasak màlà tamù'nawolon àli kuttok yapai, Law Moses winàpaino winà ikasa ewenatok pùla iwechi màlà. 40 Tùttuseichi ettàk kon, Kaatù Maimu yenpoikannan uya wateppù lùppù wekkupù ewinàkài'nokon tukaik. 41 ‘Yentàk kon! Mottùnpannan!Esenumenkatàk kon molopai amattatàk kon!Masapùla sàlà wotoko tùkussai'nùk eweyu kon yattaiwechi màlà ailon tetok auya'nokon ipàk woton pe pùla,ànù'là uya lànen àpàkù'nokon yekama tùse!’” tukaik. 42 Paul, Barnabas tawonnan uya Jew yamùk wepilittok itak nàmà tùse kappon yamùk uya tok kà'mappù tok wennappo toppe, ewanawolok wàlàkka'nàtok weyu yattai tok uya màlà yentak lùiwa sàlà yamùk yekama toppe tùpàkù'nokon 43 Kappon yamùk we'nonkasak yau, Jew yamùk molopai Jew yamùk pen Jew yamùk usenupatok winàkàik iwelattàsak kon uya Paul molopai Barnabas tawonnan wenaimappù. Màlàyau tok uya tok yelupappù molopai tok meluntàpappù Kaatù wettok wakù pe yau tùwemassan pe tok wettoppe. 44 Ewanawolok wàlàkka'nàtok weyu yattai tamù'nawàlà lùiwa lànen, màlà pata yawon kon uyàpùppù màlà Itepulu Maimu yetase. 45 Tukkan kon kappon yamùk yensak tùuya'nokon yau, Jew yamùk yepulu yamùk kùlùmàluppù. Tok usàulàmappù Paul nekama winàkàik molopai tok uya imottùnpappù. 46 Tùse Paul molopai Barnabas uselupappù màlà yentak meluntà pe tùusenalippaik pùla. “I'che kulu we'nàtok pe iwechippù màlà Kaatù Maimu usekama àpàkù'nokon wapiya. Tùse inulunpasak auya'nokon pàk, molopai tàwàlàlà wema'nàtok yeponnan yek pe ewekkupù kon pùla iwechi pàk, ina uya ànàmà kon sàlà, molopai ina utà sàlà Jew yamùk pen piyak. 47 Masapùla sàlà màlà Kaatù uya ina pàk. ‘Jew yamùk pen weyu pe àkussak kon uya man,tamù'nawolon kon sàlà non pon kon wepùikattàtok nepù kon pa,’” teppù. 48 Yetasak tùuya'nokon yau, Jew yamùk pen utauchinpappù màlà molopai Itepulu maimu yapulàppù tok uya, mùkyamlo tàwàlàlà wema'nàtok ponalok pe yanùnsak kon wenappù màlà ailon tawonnan pe. 49 Kaatù Maimu usekamappù màlà tamù'nawàlà pata yawàlà. 50 Tùse Jew yamùk uya, kàyik yamùk pata yennài nan molopai tùnamasan nossan yamùk Jew yamùk pen, Kaatù namannan yaimelunpappù. Tok uya talumattàntok piyattàppù Paul molopai Barnabas tawonnan winàkàik molopai tok yenu'mappù tok uya tùpata kon yapai. 51 Màlàpàk tok uya non tu'meppù tùtta kon poi tok yekamappo pe tok winàkàik molopai tok utàppù Iconium pona. 52 Jesus ya'lon kon Antioch pon kon wanùssak wechippù màlà utauchinpantok ke molopai Wakù Akkwalù ke.
Iconium Po
1 Iconium po, Paul molopai Barnabas tawonnan utàppù màlà Jew yamùk wepilittok itak tak. Molopai tok uselupappù wakù pe. Màlàyau tukke Jew yamùk molopai Jew yamùk pen wenappù ailon tawonnan pe Jesus pàk. 2 Tùse Jew yamùk ailon tawonnan pen uya Jew yamùk pen yaimelunpappù, tok usenumenka toppe àli pe ailon tawonnan winàkàik. 3 Paul molopai Barnabas tawonnan wechippù màlà molo tachin pe. Tok uselupappù tùusenalippaik pùla Itepulu pàk. Mùkkàlà uya ailon pe tok yekale wechi, Kaatù wettok wakù pe pàk yekama pe apàikkek ke tok lepappù, tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà molopai enumenkannan, kuttoppe tok uya. 4 Kappon yamùk màlà pata yawon kon wepantakasak wechippù màlà, tùulon kon wechippù Jew yamùk winà, molopai tùulon kon wechippù yeunossak kon winà. 5 Màlàyau Jew yamùk pen molopai Jew yamùk tawonnan, tamùkke tepulu kon pokonpe, tok wekkupùppù yeunossak kon talumattà pàk molopai tok wànà pàk tàk ke. 6 Yetasak tùuya'nokon yau tok wepeppù Lystra molopai Derbe pona, pata yamùk Lycaonia pon, molopai iwoino kon pata yak. 7 Molo tok uya wakù itekale yekamappù.
Lystra Molopai Derbe Po
8 Lystra po kàyik wechippù molo chichiu pe tùwessen tùusasen pen tùwentuppù motapai. 9 Molo Paul uselupa yeta pàk iwechippù. Paul uya tiuchipittà pàk ailon te ya yeneppù, màlàpàk itenupàkà iwechippù. 10 Màlàpàk, “À'mùssakkakà satik pe atta po!” teppù ya ipàk eke pe. Kàyik usanùmùppù, molopai iwessa'molùkappù tùusalà pàk. 11 Paul nùkupùppù yensak tùuya'nokon yau tukkan kon kappon yamùk wepyattàppù tùwentaimepàtù kon pàk tùmaimu kon Lycaonian maimu yau, “Kaatù yamùk wenasak man kàyik yamùk kasa, molopai tok uyàssak man kùpyakù'nokon!” tukaik. 12 Tok uya Barnabas yesettàppù Zeus pe molopai Paul yesek Hermes pe masapùla mùkkàlà wechippù tùuselupasen pe. 13 Kaatù Zeus nama molopai yapulà yùwùk, pata yena pon yennài uya paaka yamùk molopai yuk yùpùlù nepùppù pata mùlatta pona. Mùkkàlà molopai tukkan kon kappon yamùk wechippù tok anapulàpai, walawok paaka tùwàse molopai tùpottàse tok nama pe. 14 Tùse yeunossak kon Barnabas molopai Paul tawonnan uya tùpon kon kalapàtùppù sàlà yetasak tùuya'nokon yau, molopai tok utàppù tukkan kon kappon yamùk kùlottak tùwentaimepàtù kon pe. 15 “Kàyik yamùk, yà'là pe iwechi pàk sàlà kupù auya'nokon màlà? Kappon yamùk neken nen ina, awalai'nokon nen! Talà ina man wakù itekale yekama toppe tùuya'nokon ewelattà kon pa sàlà yà'là ku'nài pen winàpai tùwemassen Kaatù winàkàik, kak, non, palau molopai tamù'nawolon yau nai'nùk konekanàippù. 16 Pena tamù'nawàlà kappon yamùk kupùppù ya tàwà teselu kon yau tok utà toppe. 17 Tùse tàwàlàlà Kaatù uya eke pe tùwechi yekamatok tùuya tùlùppù wakù ton kupù tùuya winà, konok yeuno'nài mùkkàlà kaupai molopai kùyali ipànsak yepetanù'nài iweyu yattai. Kùyali ke elepanài'nokon mùkkàlà molopai eyewan kon yanùkkanài utauchinpantok ke,” tukaik. 18 Watukaik yeunossak kon uya teleutanùpù kon tùse tukkan kon kappon yamùk wechippù paaka ànwàpai lùppù ipottà toppe tùuya'nokon tok nama pe. 19 Màlà tùpo tùulon kon Jew yamùk uyàpùppù Antioch Pisidia pon poi molopai Iconium poi, molopai tok uya tukkan kon kappon yamùk lattàppù tiwinàkài'nokon, Paul wàpàtùppù tok uya tàk ke molopai tok uya iwolokappù màlà pata poi iweli'chak pe tekamaik. 20 Tùse Jesus ya'lon kon wepili'chak tùwoi yau, iwà'mùssakkappù molopai iwennappoppù màlà pata pona. Iwemassak pe mùkkàlà molopai Barnabas tawonnan utàppù Derbe pona.
Tok Wennappoppù Antioch Syria Pon Pona
21 Paul molopai Barnabas uya wakù itekale yekamappù Derbe po, tukkan kon wenappù Jesus ya'lon kon pe. Molopai yeunossak kon wennappoppù Lystra pona, Iconium pona molopai Antioch Pisidia pon pona. 22 Tok uya Jesus ya'lon kon meluntàpappù miyaiwa tok wettoppe ailon tetok tùuya'nokon yau. “Utànnù'nokon màlà tukke wettalumattàntok yawàlà Kaatù wettok itepulu pe yak wewonnàtok kon pe.” 23 Molo so'chi yamùk tawon kon kùlottapai tok uya so'chi yepulu woton kon yanùmùppù tewin pàk. Wàpùlemantok tùuta'lettàik pùla yattai tok uya tok tùlùppù Itepulu yemyak ailon tetok tùuya'nokon ipàk yemyak. 24 Pisidia yawon kon pata yamùk yawà tùutà kon tùpo, tok uyàpùppù Pamphylia pona. 25 Tok uya itekale yekamappù Perga po molopai tok utàppù Attalia pona. 26 Molopai màlà motapai tok wennappoppù tuna po Antioch pona, wakù pe Kaatù wettok yak tùtùlùppù kon motak màlà wotoko yenuka'nùssak nai'nùk ponalok pe. 27 Tùwelepansak kon Antioch pona yau, tok uya so'chi tawon kon pilipùppù molopai tok uya tamù'nawàlà Kaatù nùkupùppù tùpokonpe'nokon yekamappù tok pàk, molopai Kaatù uya asanta yakkokasak Jew yamùk pen uya ailon tetok pe, yekamappù nàlà tok uya. 28 Molo tok wechippù tachin pe Jesus ya'lon kon piyau.
Wepili'nàtok Jerusalem Pona
1 Tùulon kon kàyik yamùk uyàpùppù màlà Judea poi Antioch pona molopai tok wepyattàppù ailon tawonnan Jesus pàk yenupa pàk, “Ewepùikattàsak kon pen màlà Jew yamùk yattàtok yeselu yawà ausattàsak kon pùla iwechi yau Moses uya watetok kasa,” tukaik. 2 Paul molopai Barnabas tawonnan wesseippàtùppù kulu tok pokonpe sàlà pàk. Màlàpàk tok wekkupùppù Paul, Barnabas tawonnan molopai tùulon kon kappon yamùk Antioch pon kon yeunoko pàk, tok utà toppe Jerusalem pona yeunossak kon molopai so'chi yepulu pe tùwessan yense, sàlà pàk. 3 So'chi tawon kon uya tok yeunossak wechippù màlà, molopai tùutài'ma'nokon Phoenicia molopai Samaria yawàlà tok uya Jew yamùk pen welattàsak Kaatù winàkàik yekamappù. Sàlà itekale uya eke pe tamù'nawolon ailon tawonnan utauchinpatok nepùppù màlà. 4 Tok welepansak Jerusalem pona yau, So'chi uya, yeunossak kon uya, molopai eke ton tùnamasan uya tok yanùmùppù tùutauchinpaik. Mùkyamlo pàk tok uya tamù'nawàlà Kaatù nùkupùppù tùpokonpe'nokon yekamappù. 5 Tùse tùulon kon ailon tawonnan Pharisee yamùk winon kon wà'mùssakkappù molopai tok uya, “Jew yamùk pen yattà màlà, Jew yamùk yattàtok yawàlà molopai Moses winàpaino law yawàlà tok wettoppe yekama,” teppù. 6 Yeunossak kon molopai eke ton tùnamasan wepilipùppù tamùkke sàlà yamùk yekamapposak lùppù pàk eselupase. 7 Tachin pe tùuselupa kon pàk tùwechi kon tùpo, Peter wà'mùssakkappù molopai, “Utonpa yamùk, mùttuyatàik pena Kaatù uya uyanùmùppù àklottapai'nokon wakù itekale yekama toppe uya Jew yamùk pen pàk, yeta toppe tok uya molopai ailon te toppe tok uya. 8 Molopai Kaatù, kappon yamùk yewan ittunài uya, tok yanùnsak tùuya yenpoikappù, Wakù Akkwalù ke tok tùlepase, ikupùppù tùuya kùpàkù'nokon kasa làma. 9 Tùpatalà'ne là ku'nàsak ya pùla man tok winàpai, esuken tok yewan konekappù ya màlà ailon tetok tok uya yai. 10 Yà'là pe ken uchi iwechi pàk màlà Kaatù tùlùi'che ewechi kon ittutok yak eme'nek tùnonkase Jesus ya'lon kon pona kùtamo kon yamùk là wapùla kùmyamlo là uya yalà yentaino? 11 Kane. Ailon tesak màlà molopai wepùikattànsak man wakù pe Itepulu Jesus wettok winà tok wepùikattàsak kasa,” teppù Peter uya tok pàk. 12 Tamù'nawolon kon wechippù màlà eppana, Barnabas molopai Paul tawonnan uya tamù'nawàlà tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà molopai enumenkannan kupùppù Kaatù uya tai'nokon Jew yamùk pen kùlottau yekama yeta tùuya'nokon yau. 13 Tok wenukassak tùuselupa kon pàk yau, James uselupappù, “Kùyetatàk kon, utonpa yamùk! 14 Simon nekamapàssan Kaatù uyàpùppù wapiya Jew yamùk pen piyak, tok kùlottapai kappon yamùk mokka tùuya tùponalok pe winà. 15 Kaatù Maimu yenpoikannan maimuppù uya wateppù lùppù ekkaichalà man. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, 16 ‘Sàlà tùpo wennappo màlà. Molopai David yùwùk iwekkawai'masak lùppù pùmùssakka uya màlà. Inmattasak koneka tu'ma uya molopai yamù tu'ma uya màlà. 17 Màlàyau kappon yamùk tonpassan uya Itepulu iwa màlà,molopai tamù'nawolon kon Jew yamùk pen unkà'massan uyesek yai, 18 te Itepulu Kaatù uya,mùkkàlà sàlà ittu toppe pena iku'nàippù.’ 19 “Màlàpàk usenumenkatok man, Jew yamùk pen Kaatù winàkàik tùwelattàsan wanittàpa pen sàlà. 20 Tùse, kaleta menukapai'nokon man tok pàk yekama pe, tùulon kaatù yemyak itùsak lùppù kùyali napù tok uya tukaik. Nàkàlunnàtok, kamo i'mùtùntàsak yanù tok uya tukaik wapùla mùn yeme tok uya tukaik. 21 Masapùla Law yeneppù molopai ittuppù màlà Jew yamùk wepilittok itak yamùk tau tachin pe wàlàkka'nàtok weyu yattai'ne molopai yekamappù màlà tamù'nawàlà pata yamùk yau,” tukaik James uselupappù.
Kaleta Jew Yamùk Pen Ailon Tawonnan Piyakan
22 Màlàyau yeunossak kon molopai eke ton tùnamasan yamùk usenumenkappù tamùkke so'chi tawon kon pokonpe, kàyik yamùk yanùmù pàk tùklottapai'nokon molopai tok yeunottoppe Antioch pona Paul molopai Barnabas tawonnan ya'là. Tok uya Judas, Barsabbas tukaik tesassen molopai Silas tawonnan, asa'lon kon kàyik yamùk tùnamasan kulu ailon tawonnan nùnama ton yanùmùppù. 23 Sàlà kaleta menukasak yeunokoppù màlà tok uya tok yemyau. “Yeunossak kon, eke ton tùnamasan, ailon tawonnan Jesus pàk. ‘Wakù pe na' messatàu?’ tetok yeunossan, tamù'nawolon kon tùtonpa kon yamùk Jew yamùk pe pùla iwentusak kon Antioch, Syria molopai Cilicia pon kon piyak. 24 Ina netatai tùulon kon kappon yamùk, ina tonpa yamùk utàppù molopai awanittàpappù kon molopai eusenumenkatok kon yaimelunpappù tok uya tùuselupa kon ke, sàlà kuttoppe tùuya'nokon tapyontàtok kon yepolo tok uya pùn ina winàpai. 25 Màlàpàk ina wepili'chak man molopai tamù'nawàlà tewin itewan tùwenaik mayin yekamannan yanùmù tesak ina uya man molopai tok yeunoko ina uya sàlà apyakù'nokon. Tok utà màlà ina pùnùn ton ina tonpa yamùk Paul molopai Barnabas ya'là. 26 Mùkyamlo uya tùwettalipaik pùla tùwemattok kon tùsak man Itepulu Jesus Christ wotokoyi yak. 27 Judas molopai Silas tawonnan yeunossan ina, àpàkù'nokon tok uya yekama màlà sàlà ina nùmenukayai'nùk. 28 Masapùla Wakù Akkwalù pokonpe ina usenumenkasak man wakù pe iwechi màlà yà'làlà ikupù yentaino tùlù ina uya àpona'nokon tukaik, sàlà yamùk yawàlà we'nàtok kon pokonpe. 29 Tok nama pe tùulon kon kaatù yamùk yemyak itùsak lùppù kùyali kù'nattù, mùn kùsemetàu, kamo i'mùtùntàsak kùsantàu, molopai nàkàlunnàtok winàpai mettàik. Wakù pe ewechi kon màlà sàlà yamùk kupù auya'nokon pùla iwechi yau. Màlà neken,” tukaik. 30 Mayin yekamannan yeunokoppù màlà molopai tok utàppù Antioch pona, molo so'chi tawon kon pilipùppù tok uya molopai kaleta imenukasak lùppù tùlùppù tok uya tok yemyak. 31 Kaleta yensak tùuya'nokon yau, kappon yamùk utauchinpappù meluntàpan pe uselupantok yekale winà. 32 Judas molopai Silas mùkyamlo, Kaatù Maimu yenpoikannan tùmàlà'nokon pe uselupappù tachin pe ailon tawonnan pokonpe, tok lepa pe tok meluntàlù ke meluntà pe tok wettoppe. 33 Molo mala là tok wechi tùpo, tok yeunokoppù màlà Jesus pàk ailon tawonnan uya, wakù pe tok wennappoppù teuno'nài nan nùssan piyak. 34Tùse Silas wekkupùppù molo tùwà'nàmà pàk. 35 Paul molopai Barnabas wemapùppù màlà Antioch po. Tamùkke tukke tùulon kon pokonpe, tok uya Itepulu Maimu pàk enupa'nàppà molopai yekamappù.
Paul Molopai Barnabas Wepantaka
36 Màlà tùpo, Paul uya Barnabas pàk, “Wennapponpai ailon tawonnan kùtonpa kon yamùk kaklanpapai, Itepulu yekale yekamappù lùppù ipàk lùssan tamù'nawàlà pata yamùk yawon kon atta là tok wechi yense,” teppù. 37 Barnabas wechippù John Mark anapai ta'là'nokon. 38 Tùse Paul wechippù anapai pùla, masapùla tùpyau'nokon iwessak wotoko wenukappù ponalà pùla iwechi pàk, tùse iwennappoppù molopai tùnàmàppù kon ya Pamphylia po pàk. 39 Tok useippàtùppù màlà àsà pe molopai tok wepantakappù echipyapai. Barnabas uya Mark yalàppù ta'là molopai tok utàppù tuna po Cyprus pona. 40 Paul uya Silas yanùmùppù ta'là tùutàsen pe molopai tok utàppù. Tok utà yau ailon tawonnan uya tok tùlùppù wakù pe Kaatù wettok yak. 41 Iitàppù Syria yawà molopai Cilicia yawàlà so'chi yamùk meluntàpa pe.
Timothy Utà Paul, Silas Tawonnan Ya'là
1 Paul utàppù màlà miya Derbe molopai Lystra pona. Jesus ya'lon Timothy itesek wemapùppù màlà molo. Ichan wechippù Jew pe molopai ailon tawon pe nàlà iwechippù Jesus pàk, tùse ikàipùnù wechippù Greek pe. 2 Tamù'nawolon kon ailon tawonnan Jesus pàk Lystra molopai Iconium pon kon uselupappù wakù pe Timothy pàk. 3 Paul wechippù Timothy anapai ta'là, màlàpàk yattàppù ya Jew yamùk yattàtok yeselu yawà. Sàlà kupùppù ya màlà masapùla tamù'nawolon kon Jew yamùk molo tùwemassan uya Timothy kàipùnù wechi Greek pe ittu pàk. 4 Tùutà kon pe pata yamùk yawàlà tok uya yeunossak kon molopai eke ton tùnamasan Jerusalem pon kon nùkupùppù yekamappù ailon tawonnan pàk, yawàlà tok wettoppe. 5 Màlàpàk so'chi tawon kon wenappù màlà meluntà pe ailon tetok yau molopai tukke tok wenappù wei kaichalà.
Troas Po Paul Nene We'neppà'nàtok Walai
6 Tok utàppù màlà pata Phrygia yawàlà molopai Galatia yawàlà. Wakù Akkwalù uya wakù itekale yekama toppe tok uya Asia po pùla ikupùppù. 7 Mysia pona tùuyàssak kon yau, Bithynia pona tùutài'che'nokon tok wechippù, tùse Jesus yakkwalù uya ikupùppù tok utà tukaik. 8 Màlàpàk tok utàppù Mysia yawàlà molopai miya Troas pona. 9 Màlà yewalupàyi tau Paul uya we'neppà'nàtok walai yeneppù, màlà yau, kàyik Macedonia pon wechi satik pe yeneppù ya, molopai tùpawanattà ya, “Àikkà Macedonia pona ina pùikattàse!” te ya. 10 Asse'ne Paul uya we'neppà'nàtok walai yene tùpo, ina wekonekappù Macedonia pona tùutà tok kon pe, masapùla ina uya ittuppù Kaatù uya ina kà'masak wakù itekale yekama toppe ina uya kappon yamùk molonkonnà pàk.
Lydia Wenappù Itepulu Ya'lonnà Pe
11 Kanau yau ina utàppù Troas poi miya tossalà Samothrace pona, molopai iwemassak pe Neapolis pona. 12 Màlà motapai ina utàppù Philippi pona eke pata tùnamasen Macedonia pon. Sàlà wechippù màlà Rome pon kon pata pe. Molo ina uko'mamùppù mala là. 13 Wàlàkka'nàtok weyu yattai ina utàppù pata yapai tuna yena pona, wàpùlemantok patassek wechi molo pe ina uya yekamappù. Ina weleutappù chichiu pe molopai ina uselupappù nossan yamùk iwepili'chak kon molo pokonpe. 14 Tok tonpa ina uselupa yetanàippù wechippù Lydia, Thyatira pon, pùsàlà wechippù màlà tùtalilen walai pon chilanmanài pe tùwessen. Mùkkàlà nossan wechippù màlà Kaatù yapulànài pe molopai Itepulu uya itewan yappàtùppù yà'là te là Paul uya yeta toppe ya. 15 Mùkkàlà molopai itùwùk tawon kon usenpataukappù. Màlà tùpo ina kà'mappù ya tùwùk tak, “Àittàk kon talà uyùwùk tau esse, ailon tawon pe wechi ittusak auya'nokon pàk,” teppù ya. Ina yeka'nonkappù ya molopai ina utàppù.
Patiki'chi Tau Philippi Po
16 Tewin wei yattai wàpùlemantok patassek yak ina utà tùse, uli'chan apyoto uya ina yepoloppù. Pùsàlà yau àli akkwalù wechippù màlà, ikasa tùuyàpù woton yekama toppe ya iku'nài. Tukke pùlayatta yepoloppù ya màlà tepulu yamùk ponalok pe yà'là pe là we'nàtok yekama tùuya winà. 17 Paul molopai ina wenaimappù ya tùwentaimepàtù pe, “Pùsamlo kàyik yamùk mùkyamlo Eke kulu Kaatù yapyoto ton! Tok uya yà'là kasa là ewepùikattàtok kon ye'ma yekama màlà àpàkù'nokon!” tukaik. 18 Sàlà kupùppù ya màlà tukke wei Paul tetakkaik. Màlàyau iwelattàppù molopai àli akkwalù pàk, “Jesus Christ yesek yau epakkakà pùsàlà yapai te uya sàlà!” teppù ya. Màlà yattai là àli akkwalù wepakkappù yapai. 19 Pùlayatta yepotok tùuya'nokon iwinà utàppù ittusak uli'chan yesan uya yau, tok uya Paul molopai Silas tawonnan ya'chippù molopai tok wolokappù tok uya itepulu yamùk yemlotopona kappon yamùk wesseposek yak. 20 Tok uya Paul molopai Silas tawonnan nepùppù Roman yepulu yamùk yemlotopona molopai, “Pùsamlo kàyik yamùk mùkyamlo Jew yamùk, molopai utaimelunpantok kussan tok kùpata kon yau. 21 Enupantok kasa pùla wema'nàtok yawà pàk enupanyan tok. Roman yamùk kùmyamlo molopai màlà wema'nàtok yawà, yawàlà we'nàtok pùla iwechi màlà!” teppù tok uya. 22 Tukkan kon kappon yamùk utàppù tok kùlottak Paul molopai Silas tawonnan winàkàik àsà pe esse, itepulu yamùk uya Paul molopai Silas tawonnan pon kalapàtùppù molopai tok ippoppàttoppe tok uya ikupùppù. 23 Àsà pe tok ippoppàtù tùpo tok tùlùppù màlà patiki'chi tak, molopai patiki'chi yesak uya sa'man pe manatta mùleyintà toppe tok uya yekamappù. 24 Sàlà kuttok tùuya yawàlà yepolo tùpo, patiki'chi yesak uya tok tùlùppù miyolon nùiwa patiki'chi tak molopai tok pùta tùlùppù ya eme'nek yei yakletak. 25 Anomlak yawàlà'ne Paul molopai Silas tawonnan wàpùlemappù molopai tok uselenpappù Kaatù yelemu yamùk pàk, molopai tùulon kon patiki'chi tawon kon wechippù tok yeta pàk. 26 Màlà yattai, tewinanpa àsà pe tùlùpùnù wechippù, patiki'chi yapon yalo'mappù ya màlà. Màlàyau asse'ne patiki'chi mùlatta yamùk utakkokapàtùppù molopai tamù'nawàlà ya'chichak kon poi tok yaulontok kon wessolokappù. 27 Patiki'chi yesak upakappù màlà, molopai manatta utakkokasak yensak tùuya yau, tamù'nawàlà ya'chichak kon wepeppù pe yekamappù ya. Màlàpàk kasupala walai mokkappù ya molopai e'wàpai iwechippù. 28 Tùse Paul wentaimeppù eke pe, “Àsà pe kamattai, tamù'nawàlà talà ina man!” tukaik. 29 Patiki'chi yesak uya tùweyu woton yennappù, iwewomùppù tùusemittàpaik molopai iwekkawai'mappù tùwekkùkùkùmai'ma Paul molopai Silas tawonnan yemlotopo. 30 Màlàyau tok yalàppù ya polopona molopai, “Yà'là kupù uya ken wepùikattà toppe?” tukaik tok yekamappoppù ya. 31 “Ailon kakkà Itepulu Jesus pàk, molopai ewepùikattà màlà, àmàlà molopai àyùwùk tawon kon,” tukaik tok uya yeikuppù. 32 Màlà yattai tok uya Kaatù Maimu yekamappù ipàk molopai tamù'nawolon kon itùwùk tawon kon pàk. 33 Màlà yewalupàyi tau patiki'chi yesak uya tok yalàppù molopai tok yattàpàssak tok ippoppàtù yau kukappù ya. Màlà yattai là mùkkàlà, molopai tamù'nawàlà itonpa yamùk usenpataukappù. 34 Paul molopai Silas tawonnan yalàppù ya tùwùk tak molopai tok lepappù ya tok yeipa woton ke. Mùkkàlà molopai itùwùk tawon kon wanùssak wechippù màlà utauchinpantok ke masapùla Kaatù pàk nen uchi ailon te tùuya'nokon pàk. 35 Ko'làma Roman yepulu yamùk uya tùmaimu kon yeunokoppù patiki'chi yesak piyak, “Tàwà mùkyamlo kàyik yamùk nùtài,” tukaik. 36 Màlàyau patiki'chi yesak uya yekamappù Paul pàk, “Itepulu yamùk uya tùmaimu kon yeunossak man àmàlà molopai Silas tawonnan nonka toppe. Itàtàk kon làichi, molopai wakù pe mùtàtàik,” tukaik. 37 Tùse Paul uya pata yennài nan pàk, “Àli kussak ina uya pùla iwechi màlà, tùse ina ippoppàttai tok kappon yamùk yemlotopo, molopai ina mùkyamlo Roman yamùk! Molopai tu'ma ina yenu'mappù tok uya patiki'chi tak. Tùse ken na' uchi ina eneunoppai tok wechi màlà amak yai? Kanekku, tàwà nen tùmàlà'nokon pe Roman yepulu yamùk uyàpù màlà sàlà motak ina yenpakkase,” teppù. 38 Sàlà yekamappù pata yennài nan neunokossan uya Roman yepulu yamùk pàk. Màlà yattai Paul molopai Silas tawonnan wechi Roman yamùk pe yetasak tùuya'nokon yau, tok usenalippappù. 39 Màlàyau tok utàppù màlà tok piyak wa tùwessak kon pàk tùusewankono'ma kon yekamase. Tok uya Paul molopai Silas tawonnan yalàppù patiki'chi tapai molopai tok yekamappoppù tok uya pata nàntoppe tok uya. 40 Paul molopai Silas tawonnan uya patiki'chi nàmàppù màlà molopai tok utàppù Lydia yùwùk tak. Molo ailon tawonnan yepoloppù tok uya molopai tok meluntàpappù tok uya molopai tok utàppù.
Thessalonica Po
1 Paul molopai Silas tawonnan utàppù màlà Amphipolis molopai Apollonia yawàlà, molopai tok uyàpùppù Thessalonica pona, Jew yamùk wepilittok itak wechippù màlà molo. 2 Tùwessek kasa là Paul utàppù màlà wepili'nàtok itak tak. Molo àsolùwau Wàlàkka'nàtok weyu yattai'ne kappon yamùk yekamappopàtù pàk iwechippù màlà Kaatù Maimu pàk. 3 Yekamappù ya molopai yenpoikappù ya ikasa Christ wettalumattàtok molopai iwuluukatok weli'nàtok yapai wechippù. “Pùsàlà Jesus tekamayai'nùk àpàkù'nokon mùkkàlà Christ,” teppù Paul uya. 4 Tùulon kon uya ailon teppù Paul molopai Silas tawonnan maimu pàk molopai tok tonpa pe tok wenappù. Molopai nàlà tukke Greek yamùk Kaatù namannan, molopai tukke nossan yamùk tùnamasan wenappù Paul molopai Silas tawonnan tonpa pe. 5 Tùse Jew yamùk kùlùmàluppù molopai àli ton kappon yamùk pilipùppù tok uya asantapai. Tok uya kappon yamùk yaimelunpappù molopai tok utàppù Jason yùwùk tak asse'ne Paul molopai Silas tawonnan iwase, tok nettoppe tùuya'nokon kappon yamùk piyak. 6 Tùse tok yeposak tùuya'nokon pùla iwechi yau, Jason wolokappù tok uya molopai tùulon kon ailon tawonnan. Tok yalàppù tok uya pata yepulu yamùk yemlotopona molopai tok wentaimeppù, “Pùsamlo kàyik yamùk utaimelunpantok kussan wolù yawàlà. Molopai sàlàpe tok uyàssak man kùpata kon pona. 7 Molopai Jason uya tok kussak man tùwùk tau. Caesar winàpaino wema'nàtok yawà, yawàlà pùla tok wessak man, tùulon Kin molo man Jesus itesek tesak tok uya man,” tukaik. 8 Sàlà ke tukkan kon kappon yamùk molopai pata yepulu yamùk yaimelunpappù tok uya man. 9 Itepulu yamùk uya Jason molopai tùulon kon kupùppù tok use'ma toppe pùlayatta ke tùnonka tok kon pe, molopai nen uchi tàwà tok wuttà toppe.
Berea Po
10 Asse'ne ewalupà pe iwenasak yau, ailon tawonnan uya Paul molopai Silas tawonnan yeunokoppù Berea pona. Tùwelepansak kon pe tok utàppù Jew yamùk wepilittok itak tak. 11 Molo kappon yamùk wechippù wakù pe ittunnan Thessalonica pon kon yentaino kon. Tok uya itekale yetappù màlà ànùttupai kulu tok wechippù, molopai wei kaichalà tok usenupappù màlà Kaatù Maimu pàk, Paul nekamappù wechi ailon pe kulu yentoppe tùuya'nokon. 12 Tukke tok uya ailon teppù Jesus pàk tukkan kon tùnamasan Greek yamùk, nossan yamùk molopai kàyik yamùk tukaik. 13 Tùse Jew yamùk Thessalonica pon kon uya itekale, Kaatù Maimu yekama Paul uya Berea po yetasak tùuya'nokon yau, tok uyàpùppù nàlà màlà motak molopai tok uya molonkonnà yaimelunpappù àsà pe tok wettoppe. 14 Màlà yattai asse'ne Paul yeunokoppù ailon tawonnan uya palau pona, tùse Silas molopai Timothy tawonnan wechippù Berea po lùppù. 15 Kàyik yamùk Paul yanài nan utàppù ya'là Athens pona. Molopai tok wennappoppù Berea pona Paul maimuppù pokonpe Silas molopai Timothy tawonnan uyàttoppe ipyak asse'ne.
Athens Po
16 Silas molopai Timothy tawonnan màmuku pàk tùwechi Athens po yau, Paul usewankono'mappù màlà tùulon kon kaatù yamùk pe tukaik ikonekasak kon ke pata wanùssak yene tùuya pàk. 17 Màlàpàk Jew yamùk wepilittok itak tau Jew yamùk molopai Jew yamùk pen Kaatù namannan pokonpe tok uselupappù tùwesseippàsse. Molopai makitti tau, wei kaichalà tùuyàssan pokonpe. 18 Mùkyamlo Epicurean yamùk molopai Stoic yamùk enupannan yeippàtùppù ya nàlà màlà. Tùulon kon uya, “Yà'là tei'che ken uchi pùsàlà ittunài pen wechi màlà?” teppù. Tùulon kon uya tu'ma, “Kaatù yamùk tùulon pata yawon kon pàk iichelupa kasa man,” teppù. Tok uya wateppù màlà masapùla Paul uselupa Jesus pàk molopai iwe'wuluukappù weli'nàtok yapai pàk, pàk. 19 Màlàyau Paul nepùppù tok uya màlà wepili'nàtok patassek Areopagus itesek yak, molopai tok uya, “Ina ànùttupai man attalai sàlà emennak enupantok meselupayai'nùk ipàk. 20 Tùulon kon sàlà yamùk ina netayai'nùk nùsetayan ina neta pe pùla, molopai yà'là te ya là ànùttupai ina man,” teppù. 21 Masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk Athens pon kon molopai kaklan yamùk molo tùwemassan mùkyamlo wechippù àko'manpai yà'làlà emennak yekama pàk molopai yeta pàk nàlà. 22 Paul wà'mùssakkappù màlà Areopagus yamùk wepili'chak yemlotopo molopai, “Athens pon kon! Tamù'nawolon yawàlà kaatù yamùk namannan pe eppai ewechi kon tenyaik. 23 Masapùla usalà apata kon yawàlà yau, tentai àwàpùlema kon patassek. Molopai tepotai molo imenukasak, ‘Tùttusen pen Kaatù pàk,’ tawon. Mùkkàlà màpùlemayatài'nùk ipàk, ittu auya'nokon pùla là tùse, mùkkàlà yekama uya sàlà àpàkù'nokon. 24 “Kaatù sàlà wolù molopai tamù'nawolon yau nai'nùk konekanàippù, mùkkàlà epùn molopai non tawon Yepulu, molopai kappon yamùk namùppù tapùi yamùk tau tùwemassen pen. 25 Màlà tùse pùla yà'làlà kappon nepoloppù tùwe'wotokomase i'che tùwessen pen, masapùla wema'nàtok molopai we'netukkantok molopai tamù'nawolon tùnài pe tùwechi kappon yamùk yemyak pàk. 26 Tewinan kàyik winà tamù'nawolon kon kappon yamùk tùpatalo'nan kon konekappù ya. Molopai tok wemattoppe ikupùppù ya sàlà non po mailàlà. Tùmàlà pe tok wemattoppe màlà yattai ikupùppù ya molopai màlà pata kupùppù ya tok wemattok yau pe. 27 Sàlà kupùppù ya màlà tùwatoppe, tappàttoppe molopai tepotoppe tok uya. Tùse Kaatù mùkkàlà meyon pen kiwinàpai'nokon. 28 Masapùla ‘Mùkkàlà yau tùwemassan kùmyamlo, tùwelaikasan molopai talà tùwessan.’ Kaleta menukannan uya ‘Imunkà yamùk nàlà kùmyamlo,’ teppù kasa. 29 “Imunkà yamùk pe we'nà'nokon pàk, Kaatù wechi kolù wapùla chilùpa, wapùla tàk là, kappon nùkonekappù tùnùttu yawàlà kasa iwechi pe yekama'nokon kùsettak. 30 Pena Kaatù uya màlà yenpàtùppù kappon yamùk uya ittu pùla iwechi yattai, tùse sàlàpe Kaatù uya tamù'nawolon kon kappon yamùk mailon kon nà là welattà toppe àli teselu kon winàpai yekamasak man. 31 Masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk sàlà non pon kon ittutok tùuya wakù pe tùwettok yau yattai konekasak ya màlà, mùkkàlà kàyik tùnanùmùppù winà. Sàlà yenpoikappù ya màlà tamù'nawolon kon pàk, mùkkàlà kàyik wuluuka tùuya weli'nàtok yapai winà!” teppù Paul uya. 32 Paul uselupa we'wuluukantok weli'nàtok yapai pàk yeta tùuya'nokon yau, tùulon kon uya imottùnpappù, tùse tùulon kon uya, “Ina sàlà pàk euselupa tu'ma enetapai man,” teppù. 33 Molopai màlà Paul uya tok nàmàppù. 34 Tùulon kon kappon yamùk wenappù itonpa pe, molopai ailon teppù tok uya. Tok kùlottau Dionysius, Areopagus pon wechippù màlà molopai nossan Damaris itesek, molopai tùulon kon.
Corinth Po
1 Sàlà tùpo, Paul uya Athens nàmàppù molopai iitàppù Corinth pona. 2 Molo Jew yepoloppù ya Aquila itesek. Pontus po iwentusak lùppù, tùnoppù Priscilla pokonpe ài'chen Italy poi. Masapùla eke itepulu Claudius uya tamù'nawàlà Jew yamùk uya Rome nàntoppe yekamappù màlà. Paul utàppù tok yense. 3 Molopai molo iwechippù, iwe'wotokomappù tok pokonpe, masapùla tùwemattok yepoloppù ya màlà tappulin koneka tùuya winà, tok kasa nàlà. 4 Jew yamùk molopai Greek yamùk pokonpe tùuseipàtù pàk iwechippù màlà ailon te toppe tok uya, Wàlàkka'nàtok weyu yattai'ne Jew yamùk wepilittok itak tau. 5 Silas molopai Timothy tawonnan welepansak Macedonia poi yau, Paul weppàtùppù wakù itekale yekama pàk Jew yamùk pàk Jesus wechi Christ pe pàk. 6 Tiwinàkàik wakù pe pùla tok wechi yau molopai àli pe tok uselupa tùpàk yau tùpon tu'meppù ya molopai tok pàk, “Àmùnù kon wechi màlà appai kon po! Atalumattà kon yau amyamlo uya yanùmù màlà, unkupù kussak uya man. Sàlà motapai utà sàlà Jew yamùk pen piyak,” teppù ya. 7 Màlàyau tok nàmàppù ya molopai iitàppù, Titius Justus itesek yùwùk tak emasse. Mùkkàlà wechippù Jew pen Kaatù namanài. Itùwùk wechippù màlà Jew yamùk wepilittok itak piyau. 8 Molopai Crispus, Jew yamùk wepilittok itak yesak uya, ailon teppù màlà Itepulu pàk, mùkkàlà molopai tamù'nawàlà itùwùk tawon kon. Molopai tukke tùulon kon kappon yamùk Corinth pon kon uya itekale yetappù, ailon teppù tok uya Itepulu pàk molopai tok usenpataukappù. 9 Tewin ewalupà yattai Paul uya we'neppà'nàtok walai yeneppù, màlà yau Itepulu Jesus uya ipàk wateppù, “Kettalipai, tùse euselupa pàk lùppù ekkà molopai ke'nonkai, 10 masapùla aya'là wessaik. Ànù'là uya amattanùpù pen màlà masapùla tukkan kon sàlà pata yawon kon mùkyamlo uponalok kon,” teppù ya. 11 Màlàyau Paul wechippù molo tewin kili'chimo'chi molopai 6 pe kapùi, kappon yamùk yenupa pàk Kaatù Maimu pàk. 12 Gallio kussak Roman yepulu pe Achaia po yau, Jew yamùk wepilipùppù molopai Paul ya'chippù tok uya molopai yalàppù tok uya eke ton yemlotopona. 13 “Pùsàlà kàyik, kappon yamùk kupùi'che man Kaatù yapulà toppe tok uya, wema'nàtok yawà Law yawàlà pùla,” teppù tok uya. 14 Paul wekoneka tùuselupa pàk kùlottau, Gallio uya Jew yamùk pàk wateppù, “Sàlà wessak ikasa pùla wapùla àli kulu wàntok kussak yau, ikasa wechi màlà eyeta kon uya yau amyamlo Jew yamùk. 15 Tùse usàulàmantok mayin pàk molopai esek yamùk pàk, molopai àmàlà'nokon law pàk pe iwechi yau, amyamlo pe mùkonekatàik. Màlà yekkwa enenpai pùla wessaik,” teppù. 16 Màlàyau tok yenpakkappù ya itepulu yamùk yemlotopoi. 17 Sosthenes, Jew yamùk wepilittok itak yesak, ya'chippù tamù'nawolon kon uya molopai ippoppàtùppù tok uya eke ton yemlotopo. Tùse màlà uya Gallio yaimelunpappù lùkkwà là pen màlà.
Paul Wennappo Antioch Pona
18 Paul wechippù màlà Corinth po ailon tawonnan piyau tachin pe. Màlà tùpo tok nàmàppù ya Priscilla molopai Aquila tawonnan pokonpe tuna polo Syria pona. Cenchrea po tùppai nappù ya ikupù tùuya tetok tùuya Kaatù pàk kupùppù ya. 19 Ephesus pona tok welepamùppù molopai màlà motau Paul uya Priscilla molopai Aquila tawonnan nàmàppù. Tùse Jew yamùk wepilittok itak tak iitàppù molopai tok useippàtùppù Jew yamùk pokonpe. 20 Tok uya yekamappoppù tachin peiwa tùpyau'nokon iwettoppe tùse kane teppù ya. 21 Tùse tok pàk yekamappù ya tùutài'ma, “Kaatù iwalok pe iwechi yau wennappo tu'ma màlà apyakù'nokon,” teppù ya. Molopai iitàppù Ephesus poi tuna po. 22 Tùwelepansak Caesarea pona yau, Paul utàppù Jerusalem pona “Wakù pe na' messatàu?” kase so'chi tawon kon pàk, molopai iitàppù Antioch pona. 23 Molo mala là tùwechi tùpo iitàppù. Galatia molopai Phrygia tawon yawolon kon pata yamùk yawàlà, tamù'nawolon kon Jesus ya'lon kon meluntàpa pe.
Apollos Wechi Ephesus Molopai Corinth Po
24 Màlà yattai Jew, Apollos itesek iwentusak lùppù Alexandria po uyàpùppù màlà Ephesus pona. Wakù pe tùuselupasen pe iwechippù màlà molopai wakù pe Kaatù Maimu ittunài pe. 25 Yenupasak pe iwechippù màlà Itepulu Jesus yeselu pàk, molopai eke pe kulu ànkuppai tùwettok ke iichelupappù molopai ailon Jesus yekale pàk ikasa enupanài pe iwechippù. Walà tùse John uya enpataukantok yekale neken ittuppù ya màlà. 26 Tùwettalipaik pùla, meluntà pe iwepyattàppù màlà tùuselupa pàk Jew yamùk wepilittok itak tau. Priscilla molopai Aquila uya yetasak yau, tok uya yalàppù màlà tùpatassek kon yak, molopai tok uya màlà yentak ikasa lùiwa kulu Kaatù yeselu yekamappù ipàk. 27 Apollos wechippù itàpai Achaia pona. Màlàpàk Jesus ya'lon kon Ephesus pon kon uya kaleta menuka pàk ipùikattàppù Achaia pon kon ailon tawonnan piyak, tok pawanattà pe yanùntoppe tok uya. Tùwelepansak yau wakù pe Kaatù wettok yau Jesus ya'lon kon pe iwenasak kon pùikattàppù ya eke pe. 28 Masapùla meluntà pe yeippàttok tùuya ke Jew yamùk yentaikappù ya ayupo tukkan kon teippàsse, Kaatù Maimu yapai Jesus wechi Christ pe yekama pe.
Paul Wechi Ephesus Po
1 Apollos wechi Corinth po tùse, Paul utàppù màlà pata yamùk yawàlà palau yena winàpai molopai iwelepamùppù Ephesus pona. Molo Jesus ya'lon kon yepoloppù ya màlà. 2 Tok yekamappoppù ya, “Wakù Akkwalù na' mepotantàu ailon tawonnan pe ewenasak kon yau?” tukaik. “Wakù Akkwalù wechi molo yekale yetasak là ina uya pùla man,” tukaik tok uya imaimu yeikuppù. 3 “Yà'là yekkwa ken uchi usenpataukantok manùntantàu?” tukaik Paul uya tok yekamappoppù. “John uya enpataukantok,” tukaik tok uya yeikuppù. 4 Paul uya, “John uya enpataukantok màlà mùkyamlo tùmakuyi kon winàpai iwelattàsak kon ponalok, molopai John uya yekamappù kappon yamùk pàk, ailon te toppe tok uya te'mappù pàk tùuyàssen Jesus Christ pàk,” teppù. 5 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau, tok usenpataukappù màlà Itepulu Jesus yesek yau. 6 Paul uya temyatù tùlùppù tok pona, màlàyau Wakù Akkwalù wuttàppù tok pona. Molopai tok uselupappù tùulon mayin yamùk yau molopai nàlà tok uya Kaatù Maimu yenpoikappù. 712 pe kàyik yamùk wechippù màlà tamù'nawàlà. 8 Paul utàppù màlà Jew yamùk wepilittok itak tak, molopai àsolùwau kapùi kaichalà iichelupappù kappon yamùk pokonpe, tùwettalipaik pùla meluntà pe, molopai Kaatù wettok itepulu pe yekamappù ya tok pàk. Ailon te toppe tok uya. 9 Tùse tùulon kon wechippù màlà sa'man pe molopai ailon te tok uya pùla iwechippù. Molopai àli pe tok uselupappù Itepulu Jesus yeselu pàk tukkan kon kappon yamùk yemlotopo. Màlàpàk Paul uya tok nàmàppù molopai Jesus ya'lon kon yalàppù ya ta'là molopai tok yenupappù ya wei kaichalà Tyrannus uya enupan yùwùk tau. 10 Sàlà kasa iwechippù màlà asa'là kili'chimo'chi, màlàpàk tamù'nawolon kon Asia yawolon kon pata yamùk yau tùwemassan, asaklàma Jew yamùk molopai Jew yamùk pen uya Kaatù Maimu yetappù.
Sceva Mumu Yamùk
11 Kaatù uya tensan yekkwa ton pen kappon nùkupù yentaino kon kupùppù Paul yai. 12 Paul yappà'nài nan nùssan enki'cha yamùk molopai pon yamùk yalàppù màlà e'nek ton piyak, màlàyau tok yepalan uchipittàppù màlà molopai àli akkwalù yamùk wepakkappù màlà tok yapai. 13 Tùse tùulon kon Jew yamùk tùusalà kon pàk tùwessan molopai àli akkwalù yenpakkanài nan wechippù nàlà Jesus yesek yapulài'che màlà kuttoppe tùuya'nokon. Tok uya àli akkwalù pàk, “Epakkatàk kon nùkayan ina àpàkù'nokon Jesus, Paul nekamayai'nùk yesek yau,” teppù. 14 Sàlà ku'nài nan wechippù màlà 7 pan kon, Jew eke paatele Sceva itesek munkà pe. 15 Tùse tewin nà wei yattai àli akkwalù uya tok pàk, “Jesus mùkkàlà unùttu molopai Paul nàlà mùkkàlà unùttu, tùse ànùkyan ken uchi amyamlo?” teppù. 16 Kàyik àli akkwalù yen waplùmùppù àsà pe tok pona, molopai tok yentaikappù ya. Tok wepeppù màlà itùwùk tapai tùumattapàsse ipon pùla'ne. 17 Tamù'nawàlà Jew yamùk molopai Jew yamùk pen Ephesus po tùwemassan uya sàlà yetappù màlà. Tok usenalippappù molopai Itepulu Jesus yesek yapulàppù molopai inamappù tok uya màlà eke pe. 18 Tukke ailon tawonnan Jesus pàk uyàpùppù màlà tùnkupùppù kon nùppù molopai tùusewankono'matok kon yekamase ayupo. 19 Tukke piyassan nùkupù walai ku'nài nan uya tùkaletayi kon nepùppù tamùkke molopai tok uya ipottàppù tamù'nawolon kon yemlotopo. Tok uya kaleta yepek ittuppù, màlàyau tamù'nawàlà iyàpùppù 50,000 kaichalà pùlayatta chilùpa pun. 20 Sàlà kasa meluntà pe Kaatù Maimu utalenkappù màlà molopai meluntà pe iwenappù.
Wepanta'mantok Ephesus Po
21 Sàlà wekkupù tùpo Paul wekkupùppù tùutà pàk Wakù Akkwalù yau Macedonia molopai Achaia polo molopai miya Jerusalem pona. “Màlà motak utà tùpo Rome yense nàlà utà màlà,” teppù ya. 22 Màlàpàk Timothy molopai Erastus tawonnan tùpùikattàn nan yeunokoppù ya Macedonia pona. Molo lùiwa Asia yawolon pata yamùk yau iiko'mamùppù. 23 Sàlà yattai màlà àsà utaimelunpantok wechippù Ephesus po, Itepulu Jesus yeselu wenai. 24 Kàyik Demetrius itesek chilùpa pàk tùwe'wotokomasen uya, màlà chilùpa ke nossan kaatù Artemis yùwùk pe tukaik lùkkwà ikonekappù molopai sàlà iwotokoyi uya eke pe tùwe'wotokomasan pùlayattayittàppù. 25 Màlàpàk tok kà'mappù ya tamùkke, tùulon kon walainon nàlà iwotokoyi ton pokonpe. Molopai tok pàk, “Kàyik yamùk, mùttuyatàik sàlà eke pe pùlayatta yesak pe we'nàtok uyàpù sàlà wotoko winà. 26 Menyatàik molopai metayatàik pùsàlà Paul nùkussai'nùk. Kappon yamùk nùkonekassan kaatù yamùk mùkyamlo kaatù yamùk pen te ya. Molopai tukke kappon yamùk uya ailon te toppe ikukkassak ya man, asaklàma talà Ephesus po molopai tamù'nawàlà lùiwa lànen Asia yawolon pata yamùk po. 27 Sàlà kùwotokoyi kon uya lànen àli tesek yepolo pe man. Màlà pe neken pùla kaatù Artemis yùwùk wechi kupù nàlà màlà yà'là woton pe pùla. Molopai eke pe nàlà iwettok umatta màlà. Mùkkàlà tamù'nawolon kon Asia pon kon molopai tamù'nawàlà non pon kon wepeimatok ipàk!” teppù. 28 Yetasak tùuya'nokon yau, tok we'naikasak wechippù àsà pe molopai tok wentaimeppù, “Eke mùkkàlà Artemis, Ephesus pon!” tukaik. 29 Tok wessakolopasak wechippù tamù'nawàlà pata yau. Tamùkke àsà pe tùwessan wepili'chak uya Gaius molopai Aristarchus tawonnan Macedonia pon kon ya'chippù, Paul ya'là tùutàsan molopai tok uya tok yalàppù aitun pe tamùkke wepili'nàtok patassek yak. 30 Paul wechippù itàpai tùmàlà pe tukkan kon kappon yamùk yemlotopona, tùse Jesus ya'lon kon uya kane teppù. 31 Eke pata yesak tonpa yamùk Ephesus pon, iwechiyakon pe tùwessan uya nàlà tùmaimu kon yeunokoppù ipyak, wepili'nàtok itak tak iità tukaik ipawanattàik. 32 Màlà yattai tukkan kon kappon yamùk utaimelunpasak wechippù masapùla tùulon kon kappon yamùk wentaimeppù yà'làlà tukaik. Molopai tùulon kon wentaimeppù tùulon pe, Molopai tukkan kon uya yà'là yense là tùwepili'chak kon ittu pùla iwechippù. 33 Jew yamùk uya Alexander tùikappù tukkan kon kappon yamùk kùlottapai tok yemlotopona. Alexander uya tok yekamappoppù temyatù ke eppana tok wettoppe, molopai tùwenai tùuselupai'che iwechippù kappon yamùk yemlotopo. 34 Tùse Jew pe iwechi ittusak tùuya'nokon yau, tamù'nawàlà tok wentaimepàtùppù 2 hours “Eke mùkkàlà nossan kaatù Artemis Ephesus pon,” tukaik. 35 Màlàyau nen uchi Pata yesak pùikattànài uya tukkan kon kappon yamùk yeppaka'nùpùppù màlà, “Ephesus pon kon kappon yamùk, tamù'nawolon kon nùttuyan, Ephesus wechi eke Artemis pàk wàpùleman yùwùk patassek pe molopai tùnamasen tàk iwepukasak lùppù kaupai wechi molo. 36 Ànù'là uya ewetapamù tetok pùla iwechi màlà, màlàpàk eppana ettàk kon molopai àsà pe kettàu. 37 Pùsamo kàyik yamùk nessak auya'nokon man sàlà motak, kaatù yùwùk yama'masak là tok uya wapùla yà'là tesa'là tok uya tùwe'namaik pùla àli pe nossan kùkaatùyi kon pàk pùla tùse. 38 Demetrius molopai iwe'wotokoma tonpa yamùk uselupatok ànù'là winàkàik wechi molo yau, eke ton molo man molopai wekkottùmantok molo man, molopai tok uselupa màlà molo ànù'là winàkàik. 39 Tùse i'che ewettok kon yentaino wechi molo yau, ikoneka màlà tùulon nà iwalai pata yawon kon wepili'chak pokonpe. 40 Àsà yau we'nà'nokon man ekamappopà'nàtok yau, màlà àsà sàlàpe nekkuppàssai'nùk pàkànsau. Yà'là kasa là kùwenai we'nàtok kon pùla man law yawàlà pùla sàlà utaimelunpantok wekkussak pàk, molopai wakù là sà kasa iwechi pàk tetok woton pùla man,” teppù ya. 41 Wate tùpo tok nonkappù ya.
Macedonia Molopai Achaia Pona Paul Utàtok
1 Utaimelunpantok tùpo, Paul uya Jesus ya'lon kon kà'mappù tamùkke molopai tok meluntàlùnpappù ya. Tok nàmàppù ya molopai iitàppù Macedonia pona. 2 Iitàppù, màlà yawolon kon nà pata yamùk yawàlà molopai kappon yamùk meluntàpappù ya kulu. Molopai iitàppù Greece pona. 3 Molo iwechippù àsolùwau kapùi. Iwekonekappù màlà tuna polo Syria pona tùutà toppe, tùse Jew yamùk wekkussak tùwànà pàk yetappù ya màlà, màlàpàk Macedonia yawàlà tùwennappo pàk iwekkupùppù. 4 Sopater, Phyrrhus mumu Berea pon, utàppù ya'là, Aristarchus molopai Secundus tawonnan tu'ma Thessalonica pon kon, Gaius Derbe pon, Timothy, Tychicus molopai Trophimus tawonnan Asia pon kon utàppù màlà ya'là. 5 Tok utàppù màlà wapiya molopai ina màmukuppù tok uya Troas po. 6 Ina utàppù màlà tuna po Philippi poi Iwapuluwetasak pen pùlomù pusak pàk Uta'lettàntok tùpo, molopai 5 pe wei tùpo ina uya molo tok yepoloppù Troas po. Molo tewin Suntayakka ina uko'mamùppù.
Paul Uya Tewin Itekkwalok Pe Troas Kaklanpa
7 Suntayakka yattai, ina wepilipùppù tamùkke pùlomù pusak pilipàssak pàk ata'lettàse. Paul uya kappon yamùk yelupappù molopai tùuselupa pàk iwechippù anomlak ponalà, masapùla iwemassak yau tùutà pàk. 8 Tukke lanppu yamùk pottàsak wechippù màlà kawonpan tau, ina wepilittok yau. 9 Umoine Eutychus itesek wechippù màlà chichiu pe winto po. Paul wechi tùuselupa pàk tachin pe tùse Eutychus wenappù ewe'nùnpàppai, iwe'nùnpàtùppù, molopai nen uchi iwe'nùnkapùppù, màlàyau iwepukappù icholùwano kawonpan tapùi pùlankayi poi non pona. Tok uya yanùmùppù, màlàyau iweli'chak wechippù. 10 Tùse Paul wuttàppù molopai ipona iwàpàppù molopai ya'chippù ya. “Kataimelunpatàu, pàli'yau man!” teppù ya tok pàk. 11 Màlà tùpo iwennappoppù kakàik kawonpan tak molopai pùlomù pusak pilikappù ya molopai iita'lettàppù. Tachin pe wei wepakka tepose tok yelupa tùpo, Paul utàppù. 12 Tok uya umoine yemeikkappù pàli'yau molopai tok yewan uchipittàsak wechippù kulu màlà.
Troas Poi Miletus
Pona 13 Ina utàppù wapiya kanau yak molopai ina utàppù Assos pona tuna po, Paul yanùntoppe tùuya'nokon molo, wateppù ya màlà masapùla màlà motak tùutà pàk paluk polo. 14 Ina yeposak ya Assos po yau, yanùmùppù ina uya molopai ina utàppù Mitylene pona. 15 Molopai ina utàppù tuna polo molopai yakon wei yattai ina welepamùppù Chios yessumla. Tewin wei tùpo ina uyàpùppù Samos pona, màlà ewanawàlà ina uya Miletus yepoloppù. 16 Paul wekkupùppù màlà Ephesus po tùweleutaik pùla tùutà pàk. Masapùla Asia yawolonnà pata yau tùuko'mamù i'che pùla tùwechi pàk. Iichemittàpappù Jerusalem pona tùwelepamùichek, Pentecost pàk Uta'lettàntok yattai.
Paul Uya Ephesus Nàmà
17 Paul uya tùmaimu yeunokoppù Miletus poi Ephesus pona, so'chi yennài nan utà toppe tepose. 18 Tok welepansak yau tok pàk, “Mùttuyatàik yà'là kasa là wemapùppù, apyau'nokon wechi yau wapiya welepamùppù Asia yawon pata yak motapai. 19 Tamù'nawàlà àssà'mùla we'nàtok yau molopai eke pe itenu palu uwotokoyi kupùppù uya Itepulu Jesus yapyoto pe, sa'man ton uyàssak Jew yamùk winà uwinàkàik tùse. 20 Mùttuyatàik yà'làlà àpùikattànài'nokon pe tùwessen pùnùnmappù uya pùla iwechi ewinàpai'nokon, itekale yekama uya yau, molopai eyenupa kon uya yau wepili'nàtok itak tau, molopai apatassek kon yau'ne. 21 Asaklàma Jew yamùk molopai Jew yamùk pen panama pe kulu tok yelupappù uya, tok welattà toppe Kaatù winàkàik tùmakuyi kon winàpai, molopai ailon te toppe tok uya Kùyepulu kon Jesus pàk. 22 Sàlà nen uchi, Wakù Akkwalù Maimu yawàlà utà Jerusalem pona, molo yà'là pe là wechi ittui'ma pùla. 23 Tùttuyaik neken Wakù Akkwalù uya yekamasak kulu man upàk tamù'nawàlà pata yamùk yau patiki'chi uya molopai wettalumattàntok uya umàmuku. 24 Tùse wemattok tùkussaik yà'là pe pùla là, uwotokoyi yenuka'nùttok pe uya, molopai wotoko Itepulu Jesus uya ulepatok unkupù pe kuttoppe uya, màlà itekale tekamasen Kaatù wettok wakù pe yekama toppe uya. 25 “Utàppù man tamù'nawàlà attawà'nokon Kaatù wettok itepulu pe yekama pe. Molopai tùttuyaik sàlàpe ànù'là uya uyentu'ma pe pùla iwechi. 26 Màlàpàk yekama uya sàlà àpàkù'nokon, sàlà wei yattai. Wakù pe wechi sàlà tamù'nawolon pàk. Ànù'là wettalumattà toppe iku'nàippù pe pùla. 27 Masapùla tamù'nawolon Kaatù yeselu yekamappù uya àpàkù'nokon. 28 Amyamlo pe esentàk kon molopai tamù'nawàlà kaalinilu yamùk anmainanpa kon pe Wakù Akkwalù nùtùlùssan yentàk kon. Kaalinilu yesan kasa, Kaatù so'chiyi tawon kon yewettàk kon, tùponalok pe ine'massan tùmu mùnù yai. 29 Masapùla tùttuyaik ànàmà kon uya tùpo, àsà ton ene yamùk uyàpù màlà attakù'nokon, molopai tok uya Kaatù kaliniluyi yamùk mattanùpù màlà. 30 Àtonpa kon yamùk là wettok kasei pe woton, molopai Jesus ya'lon kon lattà tok uya màlà tùpàkàlà'nokon. 31 Enpen uchi ettàk kon, molopai ittutàk kon eke pe uyenu palu pokonpe, weinai molopai ewalupàttawàlà, tamù'nawàlà tewin pàk eyenupatantàu iulà àsolùwau kili'chimo'chi. 32 “Sàlà nen uchi ànonka kon uya Kaatù yemyak wakù pe imaimu wettok yak. Eyemokkanài pe iwechi màlà molopai elepa ya màlà enepolo ke tamù'nawolon kon esuken iwekonekasak kon kùlottau. 33 Ànù'là chilùpayi, wapùla ikolùyi, wapùla ipon nà i'che useka'nonkasak pùla man. 34 Amyamlo nùttuyan we'wotokomappù sà yamùk uyemyatù ke, molopai tamù'nawàlà i'che kulu wettok molopai upyawon kon wettok i'che yepotoppe uya. 35 Yenpoikasak uya man tùpatalo'nan yau àpàkù'nokon sàlà kasa sa'man pe tùwe'wotokomase attu'mùnon pùikattà màlà, Itepulu Jesus uselupappù ittui'ma, ‘Wakù peiwa iwechi màlà we'lepan yau lepantok yekkwatù yentai,’” tawon. 36 Tùwenukassak yau, Paul wenappù tese'muyok tamù'nawàlà tok pokonpe molopai iwàpùlemappù. 37 Tok kalawùppù màlà ya'chipàtùi'ma molopai kismapàtùi'ma. 38 Tok usewankono'masak kulu wechippù màlà, “Uyentu'ma auya'nokon pen màlà,” tesak ya pàk. Màlàpàk tok utàppù ya'là kanau piyak.
Paul Utà Jerusalem Pona
1 Tok nàmà tùpo ina uklàtùppù tossalà Cos pona, iwemassak pe ina uya Rhodes yepoloppù molopai màlà motapai ina utàppù miya Patara pona. 2 Molo ina uya kanau yepoloppù Phoenicia pona tùutàsen, màlàyau ina wenukuppù yak molopai ina utàppù màlà. 3 Ina uyàpùppù màlà Cyprus yentok motak neken molopai ikamikù pen winàkàik ina utàppù Syria pona. Ina wepalùkappù kanau yapai Tyre po masapùla molo kanau uya tùlotùyi kanka pàk. 4 Molo ina uya tùulon kon Jesus ya'lon kon iwappù molopai ina uya tok yepoloppù, molopai ina uko'mamùppù tok piyau tewin Suntayakka. Wakù Akkwalù yapàikketù winà tok uya Paul pàk yekamappù iità tukaik Jerusalem pona. 5 Ina uko'mantok tok piyau weyu wenukassak yau, ina utàppù te'ma kon tawà. Tamù'nawàlà Jesus ya'lon kon utàppù ina ya'là pata poi tùnoppù kon molopai tùmunkà kon yamùk pokonpe. Molo ina wenappù tese'mu kon pona palau yena po molopai ina wàpùlemappù. 6 Màlàyau eichilà ina nùtàyan teppù ina uya tok pàk, molopai ina wenukuppù kanau yak, tok wemeiku tùse. 7 Ina wessa'molùkappù tukka tùutà kon pàk tuna polo Tyre poi Ptolemais pona. Molo ina uya ailon tawonnan yepoloppù molopai ina uko'mamùppù tok piyau tewin wei. 8 Iwemassak pe ina utàppù molopai ina welepamùppù Caesarea pona. Molo ina utàppù wakù itekale yekama pàk tùusasen Philip yùwùk tak, molo ina wechippù ipyau. Mùkkàlà wechippù màlà kàyik yamùk yanùnsak kon pùikattàn woton kon tonpa pe Jerusalem po, 7 pe tok ku'nài pe. 9 Asakùlà'nan kon itayappù pùnon itenchi ton wechippù màlà molo molopai pùsamlo wechippù Kaatù Maimu yenpoikannan pe. 10 Molo ina wechippù màlà tukke kulu pùla là wei, màlà yattai Kaatù Maimu yenpoikanài Agabus itesek welepamùppù Judea poi. 11 Iyàpùppù ina piyak molopai Paul pokùlùyi mokkappù ya, tùtta molopai temyatù tawon yaulomùppù ya ike. Molopai “Suwa nùkayan Wakù Akkwalù, ‘Sàlà pokùlù yesak yaulonpàtù màlà sàlà kasa Jew yamùk Jerusalem pon kon uya, molopai tok uya itùlù màlà Jew yamùk pen yemyak,’” teppù ya. 12 Sàlà yetasak tùuya'nokon yau, ina uya molonkonnà kappon yamùk pokonpe Paul pawanattàppù Jerusalem pona iità tukaik. 13 Tùse yeikuppù ya, “Yà'là pe ewechi kon màlà, akalawù kon sàlà kasa molopai uyewan ikkwàtù auya'nokon,” tukaik. “Wekonekasak man uyaulonpàttoppe neken nà Jerusalem po pùla, tùse welittoppe nàlà Itepulu Jesus ponalok pe,” tukaik. 14 Iità tukaik ina uya yeleutanùpù pùla iwechippù màlà, màlàpàk ina weleutappù molopai, “Tàwàichi Kaatù yeselu nekkupùi,” teppù ina uya. 15 Màlà tùpo, ina wekonekappù molopai ina utàppù Jerusalem pona. 16 Jesus ya'lon kon tonpa yamùk Caesarea pon kon utàppù nàlà ina ya'là, molopai ina yalàppù tok uya kàyik ipyau ina wettok woton Mnason itesek yùwùk tak. Cyprus pon pe iwechippù màlà molopai pena motapai Jesus ya'lon pe iwechippù màlà.
Paul Uya James
Kaklanpa 17 Ina welepansak Jerusalem pona yau, ailon tawonnan uya ina yanùmùppù tùutauchinpaik. 18 Iwemassak pe Paul utàppù ina pokonpe James yense molopai tamù'nawàlà so'chi yepulu pe tùwessan wechippù màlà molo. 19 Paul uya, “Talà là na' messatàu?” teppù, molopai tamù'nawàlà tewin pàk Kaatù nùkupùppù Jew yamùk pen kùlottau tùwotokoyi yai yekamappù ya. 20 Yetasak tùuya'nokon yau tok uya Kaatù yapulàppù. Màlàyau tok uya Paul pàk, “Menyaik utonpa, tukke Jew yamùk wenasak ailon tawonnan pe molopai tamù'nawolon kon mùkyamlo Law yawàlà kulu tùwessan. 21 Eyekale yetasak tok uya man, tamù'nawolon kon Jew yamùk yenupa pàk ewechi, Jew yamùk pen patassek yau tùwemassan, Moses winàpaino enupantok nonka toppe tok uya, molopai tùmunkà kon yattà tok uya pùla iwettoppe Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà. 22 Ewelepansak yeta kulu kan tok uya màlà. Yà'là kupù ken? 23 Ina maimu yawàlà ikukkà. Asakùlà'nan kon kàyik yamùk talà man, ‘Sàlà kupù uya màlà,’ tawonnan nùssan Kaatù pàk. 24 Tok ya'là itàkà molopai wekolùkantok yawàlà we'nàtok mùkupùik tok pokonpe, molopai tok ne'ma me'maik tok ponalok pe. Màlà yattai nen uchi tùppai kon na tok uya màlà. Sàlà kasa iwechi yau tamù'nawolon kon uya ittu màlà, ailon pe pùla sàlà yamùk àpàk uselupantok kon wechi, tùse Law yawàlà ewemapù ittu tok uya. 25 Tùse Jew yamùk pen ailon tawonnan pe iwenasak kon yemyak kaleta yeunokoppù ina uya, tok pàk ina uya yekamappù, ina usenumenkasak man ikonekasak kaatù yemlotopona ichalattàsak lùppù kùyali napù tok uya tukaik. Wapùla mùn yeme tok uya tukaik, wapùla ànù'là i'mùtùntàsak kamo yanù tok uya tukaik, molopai nàkàlunnàtok winàpai tok wettoppe,” teppù Paul pàk. 26 Màlàyau Paul uya kàyik yamùk yalàppù molopai iwemassak pe wekolùkantok yawàlà kupùppù ya tok pokonpe. Màlàyau iitàppù Kaatù yùwùk tak, yà'là kaichalà lùppù là wei wechi molo wekolùkantok weyu wenukattoppe yekamase, ilepatok tùtoppe tok ponalok pe tewin pàk.
Paul Ya'chippù Kaatù Yùwùk Tau
27 7 pan wei wenukapùiwa là yau, tùulon kon Jew yamùk pata Asia pon kon uya Paul yeneppù Kaatù yùwùk tau. Molopai tok uya tukkan kon kappon yamùk sakolopappù molopai Paul ya'chippù tok uya. 28 “Israel pon kon, ina ipùikattàtàk! Pùsàlà mùkkàlà kàyik mailàlà tùusalà pàk tùwessen, tamù'nawolon kon yenupa pàk kùtonpa kon yamùk, kùmàlà'nokon law, molopai sàlà Kaatù yùwùk, tawon talumattà pe. Molopai tu'ma Jew yamùk pen tonpa yamùk nessak ya nàlà man sàlà Kaatù yùwùk tak, sàlà wakù pata koppose,” tukaik tok wentaimeppù. 29 Wateppù tok uya màlà masapùla Trophimus Ephesus pon yensak tùuya'nokon Paul ya'là pata yau pàk, molopai Paul uya Kaatù yùwùk tak yasak pe yekamappù tok uya. 30 Utaimelunpantok wechippù màlà tamù'nawolon pata yawàlà, molopai kappon yamùk waplùmùppù tamù'nawàlà tamùkke molopai tok uya Paul ya'chippù, iwolokappù tok uya Kaatù yùwùk tapai. Màlàyau asse'ne Kaatù yùwùk mùlatta utakkoloppù. 31 Tok wechi Paul wànài'che tùse, itekale yalàppù màlà Rome pon kon eke soicha yamùk yepulu piyak, tamù'nawàlà Jerusalem utaimelunpasak pàk. 32 Asse'ne eke soicha yamùk yepulu uya soicha yamùk molopai tok yepulu yamùk yalàppù molopai tok utàppù aitun pe àsà ton tukkan kon kappon yamùk kùlottak. Tok yensak tùuya'nokon yau, tok weleutappù Paul ippoppàtù tùuya'nokon yau. 33 Eke soicha yamùk yepulu uyàpùppù molopai Paul ya'chippù ya, molopai asa'là chin ke yaulonpàttoppe ikupùppù ya, “Ànùk ken pùsàlà kàyik molopai yà'là kussak ya nai?” tukaik tok yekamappoppù ya. 34 Tùulon kon kappon yamùk wentaimeppù yà'làlà tukaik molopai tùulon kon tùpatalà. Utaimelunpantok wechippù màlà molo màlàpàk Eke soicha yamùk yepulu uya yà'là iwalai iwekkussak lùppù yepolo pùla iwechippù, màlàpàk tok uya Paul yalàppù soicha yamùk yùwùk tak. 35 Tok uyàpùppù wenu'nàtok ipolo motak neken, molopai soicha yamùk uya yalàppù masapùla ilinà wechi àsà pe pàk. 36 Tok uyàpùppù ite'mappù pàk molopai tok wentaimepàtùppù, “Iwàtàk kon,” tukaik.
Paul Uya Eke A'chinnan Yepulu Yelupa Tùpàk
37 Paul yalà soicha yamùk uya tùwùk kon tak winàkàik iwechi yau, eke soicha yamùk yepulu pàk, “Masa ka' uselupa àpokonpe lù?” teppù. “Greek maimu yau na' tùuselupasen àmàlà?” tukaik soicha yamùk yepulu uya yekamappoppù. 38 “Àmàlà pen ken na' mùkkàlà Egypt pon kappon 4000 pan kon iwekonekasak kon, àsà pe tùwepanta'masan yanàippù pen wontaik yak pena kulu pùla?” teppù ya. 39 Paul uya yeikuppù, “Jew iulà, iwentusak lùppù eke pata Tarsus Cilicia yawon po. Masa tàwà kappon yamùk telupai'che,” tukaik. 40 Eke soicha yamùk yepulu uya, “Ewaik,” teppù. Màlàyau Paul wà'mùssakkappù wenu'nàtok ipolo po molopai kappon yamùk yekamappoppù ya temyatù ke eppana tok wettoppe. Tok weppakassak yau, Paul uya tok yelupappù Hebrew maimu yau.
1 “Utonpa yamùk, Ukàipùnù yamùk, sàlàpe uwenai uselupa yetatàk kon!” tukaik. 2 Hebrew maimu yau telupa kon ya yeta tùuya'nokon yau, eppana kulu tok wenappù molopai Paul uselupappù lùppù màlà. 3 “Jew iulà, iwentusak lùppù Tarsus Cilicia pon po, tùse iichemokkasak talà Jerusalem po, Gamaliel nenupappù. Kùtamo kon yamùk Law yawàlà kulu, molopai Kaatù yemyak wettùsak kulu sàlà akasa'nokon sàlàpe. 4 Kappon yamùk sàlà wakù itekale yeselu ku'nài nan talumattàppù uya màlà tok welikù ponalà. Kàyik yamùk molopai nossan yamùk ya'chippù uya màlà molopai tok tùlùppù uya patiki'chi tak. 5 Eke kulu paatele molopai Jew yamùk Yepulu yamùk uya yekama màlà àpàkù'nokon ailon pe uselupa. Kaleta menukasak yamùk yepoloppù uya màlà tok winàpai, Jew yamùk ailon tawonnan Jesus pàk Damascus pon kon piyak. Màlàpàk utàppù miyalà Damascus pona tok ya'chise tok nettoppe Jerusalem pona tok taulonpàsse, tok talumattà toppe,” tukaik.
Paul Uya Tùwemyakanmasak Yekama
6 “Utà yau Damascus winàkàik uyàpù tùse, inakattapailà wei wena pe akkwa kulu ulenpamùppù màlà asse'ne kaupai uyawàlà. 7 Wekkawai'mappù non pona molopai mayin yetappù uya, ‘Saul, Saul! Yà'là pe ken uchi iwechi pàk utalumattà auya màlà?’ te ya upàk. 8 ‘Ànùk ken uchi àmàlà, Uyepulu?’ tukaik yekamappoppù uya. ‘Jesus iulà, Nazareth pon mùtalumattàyai'nùk,’ teppù ya upàk. 9 Kàyik yamùk uya'lon kon uya akkwa yeneppù màlà, tùse tok uya uyelupanài maimu yetappù pen. 10 Yekamappoppù uya màlà, ‘Yà'là kasa wechi Uyepulu?’ tukaik. Molopai Itepulu Jesus uya upàk, ‘E'wuluukakà, molopai itàkà Damascus pona, molopai molo tamù'nawàlà Kaatù nùkupùppù ànkupù pe yekama màlà àpàk,’ teppù. 11 Yene uya pùla iwechippù màlà, masapùla akkwa pe akkwa wechi pàk, màlàpàk uya'lon kon uya uyalàppù uyemyatù pàk Damascus pona. 12 “Màlà pata yau kàyik wechippù màlà molo Ananias itesek, wakù, Kaatù pokonpe tùwemassen molopai Law yawàlà tùwessen, Jew yamùk, Damascus pon kon nùnama. 13 Iyàpùppù màlà upyak, molopai iweleutappù satik pe upyau, ‘Utonpa Saul, yenkà tu'ma!’ teppù ya. Màlà yattai kulu yentukkappù uya màlà, molopai yeneppù uya. 14 ‘Kùtamo kon Kaatùyi uya ayanùnsak man teselu ittu pa, molopai wakù pe ikasa tùwemassen yenepa molopai iichelupa yetapa,’ teppù ya upàk. 15 ‘Masapùla àmàlà wechi màlà yekamanài pe tamù'nawolon kon kappon yamùk pàk, màlà eneneppù molopai enetappù. 16 Màlàpàk, yà'là pe iwechi pàk tachin pe ewechi màlà? E'wuluukakà, molopai esenpataukakà, molopai amakuyi wekolùka toppe Itepulu yesek yesakkà,’” teppù ya upàk. 17 “Wennappoppù màlà Jerusalem pona molopai wàpùlema Kaatù yùwùk tau tùse we'neppà'nàtok walai yeneppù uya, 18 màlà yau Itepulu yeneppù uya màlà, ‘Esemittàpakà, molopai Jerusalem inànkà asse'ne masapùla kappon yamùk talonkonnà uya uyekamatok auya yanùmù pen màlà,’ teppù ya upàk. 19 ‘Uyepulu, tok nùttuyan utàppù wepili'nàtok itak tak molopai ailon tawonnan àpàk ya'chippù uya molopai tok ippoppàtùppù uya,’ tukaik, imaimu yeikuppù uya. 20 ‘Stephen eyekale yekamanài wànà yau molo wechippù màlà i'che wettok kasa tok wechi pàk, molopai iwànnan pon mainanpa pàk,’ teppù uya. 21 ‘Itàkà, eyeunoko uya sàlà mei Jew yamùk pen kùlottak,’ teppù ya upàk. 22 Kappon yamùk uya yetappù wate ya ponalà, màlà tùpo tok wessa'molùkappù tùwentaimepàtù kon pàk eke pe, “Yatàk kon! Iwàtàk kon! Iwemapù i'che pùla we'nà man!” tukaik. 23 Tok wentaimepàtùppù màlà molopai tùpon kon woliuwoliumappù tok uya molopai non yenu'mapàtùppù tok uya kakàik. 24 Màlàpàk Roman, eke soicha yamùk yepulu uya Paul yatoppe yekamappù soicha yamùk yùwùk tak, molopai tok uya ippoppàttoppe ikupùppù ya, yà'là pe iwechi pàk Jew yamùk wentaimepàtù iwinàkàik ittu toppe. 25 Tùppoppàttoppe taulonpàssak tùse, Paul uya soicha yamùk yepulu satik pe molo tùwessen pàk, “Ikasa ken na' iwechi màlà Roman pe tùse ippoppàtù, yà'làlà inkupùppù tùttuik pùla yau?” teppù. 26 Sàlà yetasak tùuya yau soicha yamùk yepulu utàppù Eke tepulu piyak molopai yekamappoppù ya, “Yà'là pe ewechi màlà? Mùkkàlà kàyik mùkkàlà Roman!” tukaik. 27 Màlàpàk eke soicha yamùk yepulu utàppù Paul piyak molopai yekamappoppù ya, “Yekamakà upàk, Roman na' àmàlà?” tukaik. “Ewaik,” tukaik Paul uya imaimu yeikuppù. 28 Eke soicha yamùk yepulu uya, “Eke pe pùlayatta ke tùuse'maik Roman pe wenappù màlà,” teppù. “Tùse Roman iulà wentuppù motapai,” tukaik Paul uya yeikuppù. 29 Asse'ne kàyik yamùk Paul yekamappopà'nài nan woton kon utamappù iwinàpai, molopai eke soicha yamùk yepulu usenalippappù Paul wechi Roman pe ittusak tùuya yau molopai yaulonpàssak tùuya pàk.
Paul Wechi Jew Yamùk Yepulu Ton Yemlotopo
30 Eke soicha yamùk yepulu wechippù yà'là pe là iwechi pàk Jew yamùk uselupa àli pe Paul winàkàik ànùttupai, màlàpàk iwemassak pe imùkka toppe ikupùppù ya molopai Jew yamùk Eke ton paatele yamùk yepulu ton molopai tamù'nawàlà Jew yamùk Yepulu yamùk wessepotoppe ikupùppù ya. Màlàyau Paul yalàppù ya tok yemlotopona.
1 Paul uya Jew yamùk Yepulu yamùk yeneppù, “Utonpa yamùk! Tùwanmùla uyewan man Kaatù yemlotopo wemattok yau sàlà wei tepose,” teppù ya. 2 Eke kulu paatele Ananias itesek uya satik pe tùwessan Paul piyau kupùppù, iwàtoppe tok uya inta yai. 3 Paul uya “Kaatù uya àwànà màlà. Àmàlà tùwetapansen! Chichiu pe tùwessen upàk suwa messaik te pàk, Law yawàlà, tùse Law yawàlà pùla ewechi màlà tok uya uwàtoppe ikupù auya yau,” teppù Ananias pàk. 4 Kàyik yamùk Paul piyau tùwessan uya, “Eke kulu sa' paatele mottùnpa auya màlà!” teppù. 5 “Eke kulu paatele pe iwechi ittu uya pùn, utonpa yamùk. Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà, ‘Àli pe keselupatàu kappon yamùk yepulu pe tùwessen winàkàik,’ tukaik,” tukaik Paul uya tok maimu yeikuppù. 6 Tukkan kon kappon yamùk wechi Sadducee pe molopai Pharisee pe ittusak tùuya yau, Jew yamùk yepulu yamùk yelupappù Paul uya tùwentaimeik. “Utonpa yamùk, Pharisee iulà, Pharisee yamùk mule. Talà wechi sàlà uyittu toppe masapùla iweli'chak lùppù we'wuluukatok pàk enpen wechi pàk!” teppù. 7 Asse'ne watesak ya yau, Pharisee yamùk molopai Sadducee yamùk wepyattàppù tùusàulàma kon pàk, molopai tok wepantakappù. 8 Masapùla Sadducee yamùk wechi kappon yamùk we'wuluuka pen màlà weli'nàtok yapai, molopai inchelù yamùk pùla iwechi màlà, wapùla akkwalù yamùk pùla, tawonnan pe, tùse Pharisee yamùk uya ailon teppù tamù'nawolon pàk. 9 Màlàpàk wentaimepà'nàtok wenappù eke peiwa, molopai Law pàk enupannan tonpa yamùk, Pharisee yamùk tonpa we'wuluukappù molopai tok yekamappoppù ya meluntà pe. “Iwalai pen yepolo kùuya'nokon pùla man pùsàlà kàyik yau! Yattai pùla Akkwalù wapùla Inchelù uselupappù pe iwechi màlà ipokonpe!” tukaik. 10 Usàulàmantok wenappù màlà àsà pe. Molopai eke a'chinnan yepulu usenalippappù màlà Paul kalapàtù tok uya yeselùkek iwechi pàk. Màlàpàk soicha yamùk kupùppù ya tok utà toppe tok kùlottak Paul yense molopai yatoppe tùuya'nokon soicha yamùk yùwùk tak. 11 Màlà yewalupàyi tau Itepulu Jesus wechippù màlà Paul piyau, molopai, “Kesenalippai, uyekamasak auya man talà Jerusalem po, molopai màlà kasa làma ikupù auya màlà Rome po,” teppù ya Paul pàk.
Paul Wàtoppe Ikuttok
12 Iwemassak pe Jew yamùk wessepoloppù tamùkke molopai tùnkupù kon woton konekappù tok uya. Kaatù yemlotopo wateppù tok uya “Ina uta'lettà pen màlà molopai yà'làlà inchi ina uya pen, Paul wàkapù tùuya'nokon ponalà,” teppù tok uya. 1340 yentai màlà tok wechippù sàlà konekannan nùssan. 14 Màlàyau tok utàppù eke paatele yamùk molopai eke ton tùnamasan piyak, “Sà kasa we'nà'nokon tesak ina uya man. Ina uta'lettà pen màlà Paul wàkapù tùuya'nokon ponalà,” teppù tok uya. 15 “Màlàpàk amyamlo molopai Jew yamùk yepulu ton amaimu kon yeunotàk kon, Roman, eke soicha yamùk yepulu piyak, Paul nettoppe tok uya apyakù'nokon, molopai màlà yentak lùiwa yà'làlà ànùttupai ewechi kon iwinàpai pe tukaik mesennakatàik. Tùse ina wekonekasak wechi màlà iwàtoppe tùuya'nokon sàlà yepolo ya wapiya,” teppù tok uya. 16 Tùse Paul poitolù, ipachi mule uya iwànà màlà te yetappù, màlàpàk iitàppù soicha yamùk patassek yak molopai yekamappù ya Paul pàk. 17 Màlàyau Paul uya soicha yamùk yepulu tonpa kà'mappù molopai ipàk, “Pùsàlà umoine yakà eke eyepulu kon piyak, ipàk inekama molo man,” teppù. 18 Molopai yalàppù ya eke soicha yamùk yepulu piyak, “Ya'chichak Paul ukà'mai molopai uyekamappoi pùsàlà umoine nettoppe uya apyak, masapùla eyelupatok ya wechi molo pàk,” teppù ya. 19 Eke soicha yamùk yepulu uya yalàppù itemyatù pàk, miya yalàppù ya tewincha molopai yekamappoppù ya, “Yà'là enekama molo nai upàk?” tukaik. 20 “Jew yamùk wekkussak man eyekamappo toppe tùuya'nokon ewanawà Paul yatoppe Jew yamùk yepulu ton piyak, yà'làlà iwalai ànùttupai tok wechi pe tukaik tùwetapamùi'ma'nokon,” teppù ya. 21 “Tùse tok kùsetai, masapùla 40 yentaino kon kàyik yamùk molo man, tùuso'namù woton kon imàmuku pàk, iwànà tùuya'nokon ponalà. Tok uya, ‘Tàwà Kaatù uya ina pa'nùpù màlà sàlà kupù ina uya pùla iwechi yau. Ina uta'lettà pen màlà molopai yà'làlà inchi ina uya pen Paul wànà ina uya ponalà,’ tesak tok uya man. Tok wekonekasak man sàlàpe ikupù pàk molopai yà'là tesak là auya màmuku pàk,” teppù ya. 22 Eke soicha yamùk yepulu uya, “Upàk sàlà yekamasak auya kùsekamai ànù'là pàk,” teppù, molopai umoine yeunokoppù ya.
Paul Yeunokoppù Caesarea Pona
23 Màlàyau asa'là soicha yamùk yepulu yamùk kà'mappù ya, “200 pe soicha yamùk yepokà Caesarea pona tùutà woton kon, 70 pe kawale yesak ton molopai 200 pe tùple ke'nan kon molopai ekonekatàk kon iità toppe 9:00 yattai ewalupàttau. 24 Kawale yamùk yepotàk kon Paul wettok ipo woton kon, molopai yatàk kon wakù pe nulà Kopùna Felix piyak,” teppù ya. 25 Màlàyau Eke soicha yamùk yepulu uya kaleta menukappù sà kasa: 26 “Iulà, Claudius Lysias, kaleta menukayan tùnamasen Kopùna Felix piyak. Wakù pe na' messan? 27 Jew yamùk uya pùsàlà kàyik ya'chippù molopai iwànàiwappù tok uya. Roman pe iwechi ittuppù uya, màlàyau soicha yamùk pokonpe utàppù imokkase. 28 Yà'là pe là iwechi pàk àli pe tok uselupa ipàk ànùttupai wettai, màlàpàk Jew yamùk yepulu ton piyak yalàppù uya. 29 Màlàyau yà'làlà iwalai pen kussak ya pùla iwechippù, tùwelittoppe itepeppù pe wapùla patiki'chi tak tùtùtoppe. Tùse ittuppù uya àli pe uselupantok iwinàkàik wechi usekamappopà'nàtok pe neken, tok law pàk. 30 Iwànà pàk Jew yamùk wekkupù yekamasak upàk yau, tewinanpa teunossaik apyak. Ipàk tùuselupasan uya àli pe iwinàkàik tùuselupatok kon nettoppe eyemlotopona.” 31 Màlàyau soicha yamùk uya tùnkupù kon kupùppù màlà. Tok uya Paul yalàppù, màlà yewalupàyi tau Antipatris pona. 32 Iwemassak pe soicha yamùk wennappoppù tùpatassek kon yak, molopai kawale yesak ton nàmàppù tok uya, ya'là tùutàsan pe. 33 Tok uya yalàppù Caesarea pona, molopai kaleta imenukasak lùppù tùlùppù tok uya Kopùna yemyak molopai Paul tùlùppù tok uya itemyak. 34 Kopùna uya kaleta yeneppù molopai Paul uyàssak i'nai là pata yapai yekamappoppù ya, Cilicia poino pe iwechi ittusak tùuya yau, 35 “Eyeta uya màlà ewinàkàik tùuselupasan welepansak yau,” teppù Kopùna uya. Màlàyau Herod patassek yau Paul wettoppe tennài ke ikupùppù ya.
Paul Pàk Àli Pe Jew Yamùk Uselupatok
1 5 pe wei tùpo eke kulu paatele yepulu Ananias itesek utàppù Caesarea pona, tùnamasan eke ton tonpa yamùk molopai tok ponalok pe tùuselupasen Tertullus pokonpe. Tok wechippù Kopùna Felix itesek yemlotopo. Molopai Paul winàkàik tok uselupappù. 2 Màlà tùpo Paul kà'mappù màlà. Molopai Tertullus wepyattàppù ipàk tùuselupa pàk sà kasa. “Tùnamasen kulu Felix! Pukkek pe ewettok uya tachin pe wema'nàtok echitonpa pe nessak man ina ponalok pe, molopai tukke i'che we'nàtok kon kussak auya man kùpata wettoppe wakù pe. 3 Ina sàlà yanùnnài nan tùutauchinpaik, mailàlà molopai tàwàlàlà. 4 Tachin pe kulu eweyu ananùnpai pùla wessaik, màlàpàk eyekamappo uya sàlà wakù pe ewechi pa molopai ina nekama yetapa mala là. 5 “Àli sa'molùkanài pe pùsàlà kàyik ittusak ina uya man, utaimelunpantok sa'molùkasak ya màlà Jew yamùk kùlottau tamù'nawàlà wolù polo, molopai Nazarene yamùk tukaik tesassan yepulu mùkkàlà. 6 Kaatù yùwùk koppoi'che nàlà nettai molopai ina na'chitai. Mùkkàlà ànùttupai ina wechippù ina law winà. 7 Tùse eke soicha yamùk yepulu Lysias uyàpùppù, imokkappù ya ina winàpai àsà pe. 8 Màlàyau iwinàkàik tùuselupasan uyàttoppe eyemlotopona ikupùppù ya. Pùsàlà kàyik yekamapposak auya yau, àmàlà pe tamù'nawolon ittu auya màlà iwinàpai, ina uselupatok kon iwinàkàik,” tukaik. 9 Jew yamùk uya nàlà Paul winàkàik, “Tamù'nawolon inekama màlà iwalai,” teppù.
Paul Uselupa Tùpàk Felix Yemlotopo
10 Màlàyau Kopùna uya Paul uselupa toppe ikupùppù. Molopai Paul uya wateppù, “Tùttuyaik sà kasa messaik tawon pe ewechippù sàlà pata yau tukke kili'chimo'chi, molopai utauchinpayaik uselupa pàk uwenai eyemlotopo. 11 Ànùttupai ewechi kon yau, utàppù màlà 12 pe wei yentai pùla Jerusalem pona Kaatù yapulàse molopai inamase. 12 Jew yamùk uya ànù'là pokonpe usàulàma yepolo Kaatù yùwùk tau pùn, wapùla kappon yamùk yaimelunpa uya yeposak pùla iwechi màlà wepili'nàtok itak tau, wapùla i'nailà là Jerusalem po. 13 Wapùla tùuselupatok kon uwinàkàik yenpoikatok tok uya ailon pe pùla iwechi màlà sàlàpe. 14 Sàlà yekama uya àpàk, ina tamo yamùk Kaatùyi namanài iulà molopai yapulànài, màlà wakù itekale yeselu yawàlà tùwesse, màlà iwalai pen tetok tok uya. Tùse ailon tawon nàlà iulà tamù'nawolon Law pàk molopai Kaatù Maimu yenpoikannan kaletayi pàk. 15 Enpen we'nàtok Kaatù pàk yesak pe wessaik, pùsamlo wettok enpen walai làma tamù'nawàlà kappon yamùk asaklàma wakù molopai àli we'wuluuka weli'nàtok yapai pàk. 16 Màlàpàk wakù pe esuken usenumenkatok kupùi'che tùwessen iulà tàwàlàlà, Kaatù molopai kappon yamùk yemlotopo. 17 “Tukke kili'chimo'chi Jerusalem po pùla wemappàtù tùpo, utàppù màlà motak pùlayatta yalàppù uya entuppa'no kon ponalok pe molopai untùlù tùse Kaatù ponalok pe. 18 Sàlà kupù uya tùse uyepoloppù tok uya màlà Kaatù yùwùk tau, wekolùkantok yawàlà wettok yenuka'nùppù uya tùpo. Tukkan kon kappon yamùk pùla iwechippù màlà upyau, molopai utaimelunpantok pùla. 19 Tùse Asia poino kon Jew yamùk molo man, mùkyamlo làkku nen uyàpù màlà eyemlotopo eselupase, yà'làlà uwinàkàik tùuselupatok kon wechi molo yau. 20 Wapùla tàwà pùsamlo kàyik yamùk talà nai'nannùk nekamai, yà'là yekkwa àli kussak uya yepoloppù tùuya'nokon, Jew yamùk yepulu ton yemlotopo wechi yau. 21 Tùse tewin neken, wateppù uya Jew yamùk yepulu ton yemlotopo echii'ma, ‘Sà kasa messaik mùkapàssatàik sàlàpe ailon tawon pe wechi pàk iweli'chak we'wuluuka weli'nàtok yapai pàk!’” teppù uya. 22 Màlàyau Felix, wakù itekale yeselu ittunài uya tetasen yakkoloppù, “Unkupù yekama uya màlà eke soicha yamùk yepulu Lysias itesek uyàssak yau,” teppù ya tok pàk. 23 Soicha yamùk yepulu, Paul yesak pe tùwessen kupùppù ya, yentoppe ya, tùse tiyiwalà Paul wettoppe ikupùppù ya molopai itonpa yamùk uya i'che kulu iwettok yepotoppe.
Paul Wechi Felix Molopai Drusilla Yemlotopo
24 Tachin pe kulu tùpo pùla Felix uyàpùppù tùnoppù Drusilla pokonpe. Jew pe inoppù wechippù. Paul uyàttoppe yekamappù ya molopai iichelupa yetappù ya ailon tetok Jesus Christ pàk, pàk. 25 Tùse Paul wechi tùuselupa pàk lùppù ikasa we'nàtok pàk, iwalàwannà esak pe, molopai Kaatù piyak wepili'nàtok ittuntoppe ya pàk tùse, Felix usenalippappù màlà. Màlàyau, “Itàkàichi àkà'ma tu'ma uya màlà, àkà'matok uya yattai yeposak uya yau,” teppù. 26 Màlà yattai nàlà Paul uya tùlepa pùlayatta ke pe tekamaik enpen iwechippù màlà, màlàpàk ikà'mapàtùppù ya echipalà molopai iichelupappù ipokonpe. 27 Asa'là kili'chimo'chi tùpo, Porcius Festus uya Felix patassek yanùmùppù. Kopùna pe iwenappù. Felix wechippù tùwakùli kon pe Jew yamùk uya tùkupù i'che. Màlàpàk Paul yenpakkappù ya pen patiki'chi tapai.
Paul Usekamappo Itepulu Pàk
1 Àsolùwau wei tùpo Festus welepamùppù pata pona, iitàppù Caesarea poi Jerusalem pona. 2 Molo Eke ton paatele yamùk molopai Jew yamùk yesak uya Paul winàkàik tùuselupatok kon nepùppù. Festus pawanattàppù tok uya tùpùikattàtok kon pe ya, 3 tàwà Paul uyàttoppe sàlà motak Jerusalem pona ikukkà tukaik, masapùla asantau iwànà pàk tok wekkussak wechippù màlà. 4 Festus uya tok maimu yeikuppù, “Paul ya'chichak man Caesarea po, molopai iulà nàlà wennappo màlà miyalà sàlàpe'ne là. 5 Tàwà eyesak kon pe tùwessen nùtài Caesarea pona uya'là, pùsàlà kàyik talumattà pe iwinàkàik eselupase yà'làlà iwalai pen kussak ya yau,” tukaik. 6 Festus uko'mantukkappù màlà molo tok piyau 8 pe wapùla 10 pe wei yentai pùla molopai iitàppù Caesarea pona. Iwemassak pe ittuntok itau tau iwechippù, molopai Paul nettoppe ikupùppù ya. 7 Paul welepansak yau, Jew yamùk iyàssak kon Jerusalem poi wechippù satik pe iwoi molopai tok wepyattàppù àli pe kulu italumattà pe ipàk tùuselupa kon pàk, tùse yà'là kasa là ailon pe yekamatok tok uya pùla iwechippù. 8 Tùse Paul uselupappù tùwenai, “Yà'làlà iwalai pen kussak uya pùla man, Jew yamùk law winàkàik, wapùla Kaatù yùwùk winàkàik, wapùla Caesar winàkàik,” tukaik. 9 Festus wechippù Jew yamùk uya tùwakùli kon pe tùkupù i'che. Màlàpàk Paul yekamappoppù ya, “Jerusalem pona na' itàpai messan molopai molo uyemlotopo eyittu toppe sàlà uselupantok ewinàkàik pàk?” tukaik. 10 Paul uya, “Itepulu Caesar uya ittuntok yau wessaik, sàlà motau là uyittu màlà. Yà'làlà iwalai pen kussak uya pùla man Jew yamùk winàkàik, mùttuyai'nùk kasa kulu. 11 Tùse yà'làlà kussak uya welittoppe itepeppù pe yau, inulunpa uya pen màlà. Tùse ailon pùla iwechi sàlà yamùk uwinàkàik uselupantok yau yattai, ànù'là uya utùtok pùla iwechi màlà tok yemyak. Itepulu Caesar pawanattà uya sàlà ukottumanài pe iwettoppe,” teppù tok pàk. 12 Màlàyau Festus uya tùuselupa tùpùikattàn nan pokonpe tùpo, imaimu yeikuppù, “Caesar pawanattàsak auya man àkottùmanài pe. Màlàpàk ipyak àutà màlà,” tukaik.
Paul Agrippa Molopai Bernice Yemlotopo
13 Tukke kulu pùla wei tùpo Kin Agrippa molopai Bernice tawonnan uyàpùppù Caesarea pona Festus kaklanpase. 14 Molo tachin peiwa tùwechi kon yau, Festus uya Paul yekale yekamappù kin pàk. “Kàyik molo man talà ya'chichak lùppù Felix nùnàmàppù. 15 Molopai utàsak Jerusalem pona yau, Jew yamùk eke ton paatele yamùk molopai tùnamasan eke ton uya uyekamappoppù italumattà toppe uya. 16 Tùse tok pàk tekamatai, ‘Roman yamùk wechi ànù'là kappon iwinàkàik uselupansak lùppù tùnài nan pe pùla iichelupasak kon nùssan yepolo ya tok yenpatau ponalà, molopai iichelupa tùwenai màlà uselupantok tiwinàkàik pàk ponalà,’ tukaik. 17 Tok uyàssak yau asse'ne utàtai iwemassak pe, molopai ittuntok yùwùk tau wettai molopai kàyik nettoppe tùkuttai. 18 Iwinàkàik tùuselupasan nà'mùssakkatai, tùse àli pe kulu tok uselupa iwinàkàik pùn, usenumenkappù kasa. 19 Tok neken nùsàulàmatai ipàk, tùwàpùlematok kon pàk molopai Jesus itesek iweli'chak lùppù, mùkkàlà nulà man teppù Paul uya pàk. 20 Yà'là kasa là sàlà yamùk ittu uya pùla iwechi pàk, Paul tekamappotai, ‘Jerusalem pona na' itàpai messan sàlà ewinàkàik uselupantok yetase?’ tukaik. 21 Tùse Paul uyekamappotai tennài ke tùwettoppe, Caesar uya yau tùwettok yene tùse. Màlàpàk tennài ke ikupùppù uya màlà Caesar piyak yeunoko uya ponalà,” teppù Festus uya. 22 Agrippa uya Festus pàk, “Iulà pe nàlà pùsàlà kàyik enetapai wessaik,” teppù. “Ewanawà yeta auya màlà,” tukaik Festus uya yeikuppù. 23 Yakon wei yattai Agrippa molopai Bernice tawonnan uyàpùppù tamù'nawàlà tùnamatok kon yau. Molopai tok wewomùppù tok wepilipù patassek yak, eke soicha yamùk yepulu yamùk molopai pata yesak ton pokonpe Festus uya Paul nettoppe ikupùppù, inepùppù màlà. 24 Festus uya, “Kin Agrippa, molopai tamù'nawolon kon talà ina piyau nai'nannùk. Pùsàlà kàyik menyatàik Jew yamùk uselupatok iwinàkàik upàk, talà molopai Jerusalem po tamù'nawolon kon uya àli pe man tesak màlà. Tok wentaimeppù màlà, ‘Tàwà iwelikù màlà,’ tukaik. 25 Tùse yà'làlà kussak ya iwelittok itepeppù pe yepolo uya pùla man. Molopai iichennasak Caesar uya tùkottùma toppe pàk, ipyak yeunoko pàk wekkussak man. 26 Tùse yà'làlà iwalai kulu Caesar piyak ipàk unmenuka woton pùla man. Màlàpàk inessak uya man apyak sàlà motak eyemlotopona'nokon, eyemlotopona kulu Kin Agrippa! Sàlà yau yà'là kasa là iwettok yene tùpo unmenuka woton wettoppe. 27 Masapùla ikasa pùla iwechi màlà patiki'chi tawon yeunoko wakù pe uselupantok iwinàkàik tekamaik pùla,” teppù Festus uya tok pàk.
Paul Uselupa Tùwenai Agrippa Yemlotopo
1 Agrippa uya Paul pàk, “Eyiwalà euselupa pa elepasak man,” teppù. Paul uya temyatù yenkappù molopai iichelupappù tùwenai sà kasa. 2 “Kin Agrippa! Wakù pe kulu uponalok pe man sàlàpe uselupa tok uyiwalà uwenai eyemlotopo tamù'nawolon Jew yamùk uselupatok uwinàkàik pàk. 3 Sàlà màlà iwalai kulu masapùla ittunài àmàlà wakù pe tamù'nawolon Jew yamùk yeselu molopai ekamappopà'nàtok. Eyekamappo uya sàlà uselupa yetapa tùusemittàpaik pùla. 4 “Tamù'nawolon kon Jew yamùk nùttuyan atta là wemapùppù elekkwà pe wechi motapai. Tok nùttuyan iwepyattàppù motapai wemapùppù, upata yau wapiya, molopai Jerusalem po. 5 Tok uya tachin pe ittuppù màlà, enekamapai tok wechi yau, iwepyattà motapai wemapùppù sa'man kulu Pharisee yamùk yeselu yau. 6 Sàlàpe talà wessaik satik pe uyittu toppe masapùla ikupù tùuya teppù Kaatù uya lùppù kùtamo kon pàk màmuku uya pàk. 7 Màlà ikupù tùuya teppù Kaatù uya lùppù tamù'nawolon kon 12 pan kon ipayan nùmàmuku yanùntoppe tùuya'nokon, Kaatù yapulài'ma'nokon wei molopai ewalupà kaichalà. Kin Agrippa, sàlà tùmàmussai'nùk pàkànsau Jew yamùk utalumattàyan. 8 Yà'là peichi iwechi pàk ailon te auya'nokon yentai iwechi màlà Kaatù uya iweli'chak wuluuka weli'nàtok yapai pàk?” 9 “Iulà nàlà uya tamù'nawàlà yà'làlà kupù Jesus Nazareth pon yesek winàkàik pe yekamappù. 10 Màlà kupùppù uya màlà Jerusalem po. Ewaik tetok yepoloppù uya màlà eke ton paatele yamùk winàpai. Molopai kappon yamùk Kaatù ponalok kon tùlùppù uya patiki'chi tak. Molopai tok welittoppe tok kussak yau, ewaik teppù uya. 11 Tukke itekkwa tok talumattàppù uya màlà tamù'nawàlà Jew yamùk wepilittok itak tau, molopai àli pe Kaatù winàkàik tok uselupa toppe tok kupùi'che wechippù. Useka'nonka tok mattanùpùi'che yau, tùulon pata yak là tok talumattàik utàppù màlà,” teppù Paul uya.
Paul Uya Tùwemyakanmappù Yekama
12 “Sàlà kusse utàppù màlà Damascus pona, ewaik tetok molopai ikuttok eke ton paatele yamùk winàpaino pokonpe. 13 Wei wenasak inakattapailà tùse asantau akkwa tentai epùn poi, Kin. Akkwa pe wei yentai iilenpasak uwoi molopai kàyik yamùk uya'lon kon woi nàlà. 14 Tamù'nawàlà ina wekkawai'mappù non pona, molopai mayin yetappù uya wate ya upàk Hebrew maimu yau, ‘Saul, Saul! Yà'là pe iwechi pàk utalumattà auya màlà? E'nek pe ewe'wànà màlà atta ke uwàpàtù auya yau,’ tukaik. 15 ‘Ànùk ken àmàlà, Uyepulu?’ tukaik yekamappoppù uya. Molopai Itepulu uya, ‘Jesus iulà mùtalumattàyai'nùk. 16 Tùse e'wuluukakà, molopai à'mùssakkakà atta po. Usenpoikasak sàlà ayanùnse uyapyoto pe, tùulon kon kappon yamùk pàk màlà eneneppù molopai enetappù yekama auya màlà, molopai unekama àpàk. 17 Àmokka uya màlà kappon yamùk Israel pon kon molopai Jew yamùk pen winàpai. Mùkyamlo kùlottak eyeunoko uya màlà. 18 Àmàlà wechi màlà tok yenu yakkokanài pe molopai tok lattànài pe ewalupà winàpai akkwa winàkàik, molopai Settan meluntàlù winàpai Kaatù winàkàik, ailon tetok tùuya'nokon uyau yai tok uya usentuppantok tùmakuyi kon pàk yepotoppe molopai wakù ton yepotoppe tok uya Kaatù nanùmùssan kùlottau,’ teppù Jesus uya upàk,” teppù Paul uya tok pàk. 19 “Màlàpàk we'neppà'nàtok walai uneneppù epùn poino maimu yawàlà pùla wechi pùn, Kin Agrippa. 20 Wapiya Damascus po molopai Jerusalem po molopai nen uchi tamù'nawàlà pata Judea yau molopai Jew yamùk pen kùlottau, wakù itekale yekamappù uya tok welattà toppe Kaatù winàkàik tùmakuyi kon winàpai, molopai yà'làlà tùwemyakanmasak kon yekamanài kuttoppe tok uya. 21 Sàlà wenai màlà Jew yamùk uya uya'chippù Kaatù yùwùk tau wechi tùse, molopai uwànài'che tok wechippù. 22 Tùse sàlà wei tepose Kaatù uya upùikattàsak man, màlàpàk wà'mùssakkasak man talà, unekama yekamase tamù'nawolon kon pàk, echikili ton pàk molopai eke ton pàk ekkaichalà. Tekamayai'nùk sàlà, màlà lùppù, màlà yentak pùla Kaatù Maimu yenpoikannan molopai Moses uya iwekkupù màlà teppù lùppù. 23 Christ wettalumattà màlà, molopai mùkkàlà wechi màlà wapiya tùwe'wuluuka woton weli'nàtok yapai, akkwa yekamase Jew yamùk pàk molopai Jew yamùk pen pàk,” teppù nàlà Paul uya. 24 Paul uselupa tùwenai sàlà kasa tùse, Festus wentaimeppù iwinàkàik, “Autayaupasak man Paul! Eke pe eusenupatok uya màlà ayayaupa,” tukaik. 25 Paul uya imaimu yeikuppù, “Utayaupa pùla man, tùnamasen Festus! Uselupayaik ittui'ma ailon pàk. 26 Kin uya sàlà yamùk ittu pàk yà'là pe pùla yelupa uya màlà. Ittu ya pùla là yà'làlà wekkussak pùla tùttuyaik. Masapùla mailà ettanau iwekkupù pùn. 27 Kin Agrippa, ailon tawon uchi àmàlà Kaatù Maimu yenpoikannan pàk? Tùttuyaik ailon te auya,” teppù Paul uya. 28 Agrippa uya Paul pàk, “Asse'neichi Christ ya'lonnà pe uma auya pe mùttuyan?” teppù. 29 “Tachin pe wapùla tachin pe pùla iwechi yau, wàpùlematok wechi màlà Kaatù pàk, àmàlà molopai tamù'nawolon kon uyetayai'nannùk sàlàpe wena toppe ukasa, tùse ya'chichak pe pùla,” tukaik Paul uya imaimu yeikuppù. 30 Màlàyau Kin Agrippa, Kopùna molopai Bernice, molopai tamù'nawolon kon we'wuluukappù. 31 Tùutàsak kon yau tok uya tiyiwalà'nokon, “Pùsàlà kàyik uya yà'làlà kussak iwelittok itepeppù pe wapùla patiki'chi tak itùtok itepeppù pe pùla man,” teppù. 32 Molopai Agrippa uya Festus pàk, “Pùsàlà kàyik nonkappù sàlà eppaino Caesar pawanattàsak ya tùkottùma toppe ya pùla iwechi yau,” teppù.
Paul Utà Tuna Po Rome Pona
1 Italy pona ina utà toppe ikussak yau, tok uya Paul molopai tùulon kon ya'chichak kon tùlùppù Julius yemyak, soicha yamùk yepulu, Caesar soichayi tonpa. 2 Ina wenukuppù kanau Adramyttium poino yak Asia polo tùutàsen yak, molopai ina utàppù màlà. Aristarchus Macedonia kok Thessalonica pon wechippù ina ya'là. 3 Tùulon nà wei yattai ina welepamùppù Sidon pona. Julius wechippù màlà wakù pe Paul pàk molopai tùtonpa yamùk yense iità toppe ikupùppù ya, yà'làlà i'che tùwettok ke tùlepa toppe. 4 Ina utàppù màlà motapai, molopai assetun yase'nùmù ina winàkàik pàk ina utàppù tùtùi pe tùwessen Cyprus latoi yawà. 5 Ina uya palau nuklà'nùpùppù Cilicia molopai Pamphylia winà, molopai ina uyàpùppù Myra, Lycia pon pona. 6 Molo soicha yamùk yepulu uya kanau yepoloppù Alexandria poi tùutàsen Italy pona, màlà yak ina tùlùppù ya. 7 Ina utàppù màlà tànànpàk tukke wei, molopai sa'man pe. Walà tùse ina welepamùppù màlà pata Cnidus winà. Assetun uya màlà yawàlà ina utà toppe pùla ina kupùppù. Màlàpàk ina utàppù tùtùi pe tùwessen yawà tuna iwoino Crete latoi winà, yentaka pe pata Salmone winà. 8 Tuna yena piyau lùiwa ina wechippù, màlàyau sa'man yai ina welepamùppù “Wakù Peyak” yak meyon kulu pen Lasea poi. 9 Tachin pe kulu ina wechippù màlà tùutà kon pàk lùppù tuna po molopai pata weyu wenukassak wechippù. Molopai utàn yentai nen uchi àsà pe iwenasak wechippù, masapùla Usentuppantok Weyu usentakappù pàk. Màlàpàk Paul uya tok yekamappoppù. 10 “Kàyik yamùk, tenyaik sàlà motapai utàntokù'nokon wechi àsà pe. Kanau molopai yawon kon yà'là yamùk là umatta màlà molopai kappon yamùk nàlà,” tukaik. 11 Tùse soicha yamùk yepulu uya ailon teppù kanau yennài molopai kanau yesak maimu pàk, Paul uselupatok pàk pùla. 12 Peyak wechippù màlà iko pe iwettok yattai yau wema'nà yentai, màlàpàk tamù'nawolon kon lùiwa kàyik yamùk wechippù màlà itàpai Phoenix yepose, yepolo là tùuya'nokon pe iwechi yau. Molo iko pe iwettok yattai tùuko'mantok kon pe. Crete pon peyak wechippù màlà wei wewontok winon pe.
Eke Assetun Palau Po
13 Meluntà pe pùla assetun wepyattàppù tasse'nùmù pàk south winàpai molopai kàyik yamùk uya tùnkupù kon kupù tùuya'nokon pe yekamappù, màlàyau tok uya kanau ya'chinài pàlàkappù molopai tok utàppù mei pùla Crete yena pàk. 14 Tùse asse'ne meluntà kulu assetun, utasse'nùmùppù tuna yaploppon pata winàpai. Wei Wepakkatok winà tukaik tesassen. 15 Kanau wànàppù ya molopai ikupù ina uya yentai iwechi pàk ina we'nonkappù assetun uya yatoppe. 16 Ina utàppù assetun winàpai tùtùi pe tùwessen yawà elekkwà lùkkwà pata Cauda itesek polo. Molo sa'man kùlottau ina uya kanau lùkkwà kupùppù iimatta tukaik. 17 Tok uya ipàlàkappù eke kanau pona. Tok uya eke kanau yaulomùppù wappu ke meluntà pe iwettoppe. Tok usenalippappù màlà wàssàk yena pona tùutà kon yeselùkek iwechi pàk Syrtis yena pona. Màlàpàk tok uya anài nuttàppù molopai assetun uya kanau yatoppe ikupùppù tok uya. 18 Àsà assetun wechippù tasse'nùmù pàk lùppù, màlàpàk yakon wei yattai yà'làlà kanau yawon kon soloka pàk tok wepyattàppù tuna kak. 19 Molopai icholùwano wei yattai tok uya kanau yapluli yenu'mappù temyatù kon ke. 20 Tukke wei ina uya wei wapùla chilùkà yamùk là yene pùla iwechippù, molopai assetun wechippù tasse'nùmù pàk meluntà pe. Ina we'nonkappù tamù'nawolon wepùikattàntok màmuku pàk we'nàtok winàpai. 21 Tachin pe tùuta'lettàik pùla kàyik yamùk wechi tùpo, Paul wà'mùssakkappù tok yemlotopo. Molopai, “Kàyik yamùk, Crete polo utàn pen te uya yetasak auya'nokon yau matta'nàppà pen sàlà eppaino molopai yà'làlà la'chimappù pen. 22 Tùse sàlàpe apawanattàyatàu iulà, kesenalippatàu, ànù'là umatta pen màlà. Tùse kanau neken nà umatta màlà. 23 Masapùla ko'manyak ewalupàttau Kaatù iponalok pe wettok molopai unnama molopai unapulà inchelùyi nùyàttai upyak, 24 molopai, ‘Kesenalippai Paul! Caesar yemlotopoichi àwà'mùssakka màlà molopai Kaatù uya wakù pe tùwettok ewinàkàik yai, pùsamlo kappon yamùk aya'là nùtàyai'nannùk kussak man pàli'yau,’ nùkatai. 25 Màlàpàk, kàyik yamùk, kesenalippatàu! Masapùla ailon ukayaik Kaatù pàk, yekamappù upàk kasa iwechi màlà. 26 Tùse kùkanwa kon we'wànà màlà tuna yakletawon a'mun pona,” teppù Paul uya. 2714 pe wei tùpo màlà yewalupàyi tau, ina nuttàppù meluntà assetun uya, tuna Adriatic po. Anomlak iwechi yattai kanau yanài nan uya pata piyak mei pùla ina wena yeselùkek yekamappù. 28 Màlàpàk tok uya eme'nek yewattàsak nonkappù tuna kak tewa ke molopai 120 feet kaichalà ikupai pe iwechi ittuppù tok uya. Malalà tùpo tok uya màlà lùppù kupùppù màlàyau tok uya 90 feet pe ikupai pe iwechi ittuppù. 29 Tok usenalippappù màlà kanau utà tàk pona yeselùkek iwechi pàk, màlàpàk tok uya asakùlà'nan kanau yessek nuttàppù kanau moiko yapai molopai wei yennappù tok uya Kaatù pàk. 30 Kanau yanài nan wechippù tùwepei'che'nokon kanau yapai. Tok uya elekkwà kanau nuttàppù tuna kak molopai tok usennakappù kanau yessek nonka tùuya'nokon kanau ippai winà pe tukaik. 31 Tùse Paul uya soicha yamùk molopai tok yepulu pàk, “Pùsamlo kanau yanài nan wechi sàlà eke kanau yau pùla iwechi yau, ewepùikattà kon pen màlà,” teppù. 32 Màlàyau soicha yamùk uya elekkwà kanau yewa yattàppù iwepuka toppe tuna kak. 33 Pata wemakkapù wapiya Paul uya tok pawanattàppù tok uta'lettà toppe, “14 pe wei àwàlàkkapù kon pùla mettantàu, molopai sàlà yawàlà yà'làlà nassak auya'nokon pùla man. 34 Màlàpàk apawanattàyatàu iulà sàlàpe, ata'lettàtàk kon, i'che kulu messatàik nulà ewechi kon pa. Tewin nà appai kon pùpok yenu'ma auya'nokon pen màlà,” teppù. 35 Sàlà te tùpo, Paul uya pùlomù pusak yanùmùppù tenki teppù ya Kaatù pàk, tamù'nawàlà tok yemlotopo, molopai ipilikappù ya, molopai tùuta'lettà pàk iwessa'molùkappù. 36 Tok umeluntàtappù molopai tamù'nawolon kon uta'lettàppù màlà. 37276 pe tamù'nawàlà ina wechippù màlà kanau yau. 38 Tùuta'lettà kon tùpo, tok uya kanau mappù eme'nek pe pùla paali walai yenu'ma tùuya'nokon ke tuna kak.
Kanau Umattatok
39 Pata wemassak yau kanau yanài nan uya pata yena wàssàk pe iwechi yeneppù tùse i'nai yailà iwechi ittu tok uya pùla iwechippù, molopai tàwà tiyiwalà kanau welepantoppe a'mun pona tok uya ikupùppù. 40 Màlàpàk kanau yessek yewa yattàppù tok uya iwepuka toppe tuna kak, molopai màlà yattai làma yatok ike ipàk yewa yeukappù tok uya. Màlàyau tok uya eke tappulin walai tùlùppù kakàik kanau ippai winà, assetun uya kanau yase'ma toppe miya tuna yena pona. 41 Tùse kanau utàppù wàssàk yak molopai iwewomùppù. Kanau ippai pùkkù ya'chichak wàssàk uya wechippù màlà. Màlàpàk iitama yentai iwechippù, chipa'chipa uya kanau yaule yalakka tùse. 42 Soicha yamùk wekkupùppù ya'chichak kon wànà pàk tok pànanù tukaik, molopai tok wepe tukaik. 43 Tùse Soicha yamùk yepulu wechippù Paul ànpùikattàpai, màlàpàk tok yeleutanùpùppù ya tok uya ikupù tukaik. Tùse tamù'nawàlà tùpànùnsan wepuka toppe kanau yapai wapiya yekamappù ya, tok pànùntoppe a'mun pona. 44 Molopai tok tonpa lùssan utà toppe tok ye'mappù pàk, pùlanka po wapùla kanau pùkkù lùssan po. Sàlà kasa tok pànanùppù màlà a'mun pona.
Malta Po
1 Ina uklàssak nulà a'mun pona yau, ina uya Malta pe pata yesek wechi ittuppù. 2 Molonkonnà wechippù màlà wakù pe ina pàk. Konok wepyattàppù tùutà pàk molopai iko pe iwechippù, màlàpàk apok pottàppù tok uya molopai tok uya ina yanùmùppù. 3 Paul uya aipù apok pilipùppù, molopai apok pona inonkapàtù ya tùse àkài wepakkappù a'nek pe iwechi pàk, molopai ikkappù ya itemyatù yai iwemokka pùla iwekkaiwattàsak wechippù. 4 Molonkonnà uya àkài wechi Paul yemyatù pàk yeneppù molopai tiyiwalà'nokon, “Pùsàlà kàyik wechi màlà wànài pe, tùse talumattàntok kaatùyi uya iwemattoppe ikupù pen màlà, iwepesak là tuna kapai tùse,” teppù. 5 Tùse Paul uya àkài yenu'mappù temyatù poi apok yak, molopai e'nek pe ikupùppù ya pen. 6 Iwawo wapùla iwelikù tewinanpa yenei'che tok wechippù. Tachin pe imàmuku tùpo molopai yà'làlà wekkussak iwinàkàik pùla iwechi pàk, tok uya tùusenumenkatok kon mùyakanmappù. Molopai “Kaatù pe iwechi màlà!” teppù tok uya. 7 Mei pùla Publius, màlà pata yesak patassek wechippù. Ina yanùmùppù ya màlà wakù pe molopai àsolùwau wei ina wechippù ikaklamu pe. 8 Publius kàipùnù wechippù màlà tekkwek tau e'nek pe. Iwàkkàmi'masak molopai iwe'wasukka. Paul utàppù ipatassek yak, tùwàpùlema tùpo temyatù tùlùppù ya ipona, molopai ipittàppù ya. 9 Sàlà wekkussak yau, tamù'nawàlà tùulon kon e'nek ton màlà pata yawon kon uyàpùppù molopai tok uchipittàppù. 10 Tok uya ina lepappù tukke lepantok ke, molopai ina utà tuna po yau kanau yak i'che ina wettok te'ma kon tau tùlùppù tok uya.
Malta Poi Rome Pona
11 Àsolùwau kapùi tùpo ina utàppù kanau Alexandria pon “Echi'munuik Kaatù yamùk” tetok yau, iko pe iwettok yawàlà iiko'mansak lùppù molo pata lùkkwà yau. 12 Ina welepamùppù màlà Syracuse pona molopai molo ina uko'mamùppù àsolùwau wei. 13 Màlà motapai ina utàppù tuna po molopai ina welepamùppù Rhegium pon pata pona. Yakon wei yattai assetun wepyattàppù tasse'nùmù pàk south winàpai. Molopai asa'là wei yau ina welepamùppù pata Puteoli pona. 14 Molo ailon tawonnan yepoloppù ina uya, molopai tok wechippù molo ina uko'mamù i'che tewin suntayakka. Molopai walà ina uyàpùppù Rome pona. 15 Ailon tawonnan Rome pon kon uya ina yetappù molopai tok uyàpùppù Appius makittiyi motak molopai “Àsolùwawon Tapùi yamùk” motak ina yepose. Tok yensak tùuya yau Paul uya Kaatù pàk tenki teppù molopai inmeluntàtappù.
Rome Po
16 Ina welepansak Rome pona yau, Paul wemattoppe tiyiwalà ikupùppù màlà, tennài soicha pokonpe. 17 Àsolùwau wei tùpo Paul uya Jew yamùk eke ton pilipùppù. Tok wepili'chak yau tok pàk, “Utonpa yamùk! Yà'làlà kussak uya kùtonpa yamùk wapùla kùyeselu kon yanùnsak lùppù kùtamo kon winàpai winàkàik pùla tùse, uya'chichak sàlà Jerusalem po molopai utùsak sàlà Roman yamùk yemyak. 18 Uyekamappopàtù tùpo unonkapai tok nettai, masapùla tok uya yà'làlà kussak uya welittok itepeppù pe yepolo pùla iwechi pàk. 19 Tùse Jew yamùk wessak iwinàkàik pàk uyeka'nonkappù Caesar yekamappo toppe uya ukottùma toppe ya, yà'làlà uselupatok utonpa yamùk winàkàik pùla tùse. 20 Màlàpàk eyentok kon pe uya eyekamapposak kon uya màlà molopai uselupa toppe àpokonpe'nokon. Masapùla enpen Israel yamùk wettok pàkànsau sàlà uyaulonsak chin ke,” teppù ya. 21 Tok uya ipàk, “Kaleta yeposak ina uya Judea poi àpàk pùla man, molopai ina tonpa yamùk uyàssak màlà motapai itekale pokonpe pùla man, wapùla yà'làlà yetasak ina uya àli pe àpàk pùla man. 22 Tùse euselupatok enetapai ina man, masapùla ina nùttuyan mailàlà kappon yamùk uselupa àli pe, sàlà enupantok yau messai'nùk winàkàik,” teppù. 23 Màlàpàk tok uya wei konekappù Paul pokonpe tùwessepotok kon pe, molopai tukke tok uyàpùppù màlà yattai Paul patassek yak. Ko'làma motapai ewalupà tepose Kaatù wettok itepulu pe yekale yekamappù ya. Jesus pàk ailon te toppe tok uya ikupùi'che iwechippù, Law Moses winàpaino molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùmenukappù yapai. 24 Tùulon kon uya ailon teppù imaimu pàk, tùse tùulon kon uya ailon te pùla iwechippù. 25 Màlàpàk tok utàppù tùpatalà'ne tùusenumenkaik Paul uya sàlà te tùpo, “Ikasa kulu Wakù Akkwalù uselupappù tùmaimu yenpoikanài Isaiah yai kùtamo kon yelupa tùuya yau! 26 Masapùla,‘Itàkà molopai pùsamlo kappon yamùk pàk. Tàwàlàlà yeta auya'nokon màlà tùse ittu auya'nokon pen,Tàwàlàlà iwa auya'nokon màlà tùse yene auya'nokon pen, kase. 27 Masapùla pùsamlo kappon yamùk yewan wechi màlà sa'man pe. Tok uya tùpana kon yakkosak man,Molopai tenu kon yakkosak tok uya. Màlà kasa pùla iwechi yau, tok yenu uya yene eppaino,tok pana uya yeta, tok usenumenkatok uya ittu. Molopai tok welattà eppaino upyak,molopai tok ipittà uya eppaino,’ tukaik. 28 “Ittuichi auya'nokon màlà Kaatù uya pùikattàntok yekale yeunossak Jew yamùk pen piyak. Tok uya yeta màlà!” tukaik. 29 Sàlà tesak Paul uya tùpo Jew yamùk utàppù tùusàulàmai'ma'nokon àsà pe tùklottau'nokon. 30 Asa'là kili'chimo'chi Paul uko'mamùppù màlà pata yau tùne'mappù tùwemattoppe itau tau, molopai tamù'nawolon kon tense iyàssak kon yanùmùppù ya molo. 31 Kaatù wettok itepulu pe yekamappù ya molopai kappon yamùk yenupappù ya Itepulu Jesus Christ pàk, tùuselupa pàk iwechippù tùusenalippaik pùla molopai iwakkà'nài pùla.
1 Sàlà kaleta nùyàssan apyakù'nokon Paul winàpai. Mùkkàlàichi mùkkàlà Jesus Christ yapyoto molopai yeunossak lùppù. Inanùmùppù mùkkàlà molopai inkà'mappù wakù itekale tùponalok yekama toppe ya. 2 Wakù Itekale tùlù uya màlà teppù màlà pena Kaatù uya tùmaimu yenpoikannan yai, molopai imenukappù màlà Wakù Kaatù Maimu yau. 3 Sàlà wakù itekale màlà Imu, Kùyepulu kon Jesus Christ yekale. Kappon pe tùwechi yau David pa pe iwechippù. 4 Tùse Wakù Akkwalù uya Jesus, Kaatù Mumu wechi meluntà yesak pe yekamasak màlà, weli'nàtok yapai iwe'wuluukasak winà. Jesus Christ Kùyepulu kon. 5 Mùkkàlà yai màlà Kaatù uya ukupùppù tùneunoko pe, Christ yesek pàkànsau. Kappon yamùk tamù'nawolon pata yamùk yawolon kon Jew yamùk pen yatoppe uya ailon te toppe tok uya. Molopai Kaatù Maimu yawàlà tok wettoppe. 6 Amyamlo nàlà mùkyamlo tok tonpa Kaatù nùkà'massan Jesus Christ ponalok kon pe. 7 Màlàpàk kaleta menuka uya sàlà tamù'nawàlà apyakù'nokon Rome pon kon, Kaatù nù'nùnma ton molopai inkà'massan esuken tùwessan pe. Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Kùyepulu kon Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Tenki Te Kaatù Pàk
8 Wapiya, tenki tawon iulà ukàipùnù Kaatù pàk Jesus Christ yai, tamù'nawàlà àpàkànsau'nokon. Masapùla tamù'nawolon kon wolù yawon kon kappon yamùk uya ailon tetok auya'nokon yekale yetasak pàk. 9 Kaatù uya yekama màlà waukayai'nùk wechi ailon pe, mùkkàlà iponalok pe we'wotokomatok tamù'nawàlà uyewan ke Imu yekale yekama pàk. Eyittunài'nokon iulà tàwàlàlà wàpùlema yattai'ne. 10 Kaatù tekamappoyaik tàwàlàlà, akaklanpatok kon uya yattai ke ulepa toppe ya teselu yau. 11 Masapùla eyenpai'nokon kulu wessaik wakù Kaatù winàpaino pùlemantok ke elepatok kon pe uya Kaatù Yakkwalù yai meluntà pe ewena kon pa. 12 Suwa te uya nai'nùk, asak essattai amyamlo molopai iulà tukaik umeluntàtantok kon pe ekkaichalà, ailon tetok uya winà molopai ailon tetok auya'nokon winà. 13 Sàlà mùttutàik utonpa yamùk, tukke itekkwa akaklanpa kon uya tepàssak uya man. Tùse utà toppe pùla yà'làlà uwakkà'nài. Àklottau'nokon kappon yamùk ànpùikattàpai wechippù tok uya nàlà ailon te toppe, tùulon kon Jew yamùk pen kùlottau ikupùppù uya kasa. 14 Masapùla tùttuyaik, tamù'nawolon kon kappon yamùk pùikattàtok uya pe iwechi màlà, Greek yamùk molopai Greek yamùk pen, pukkek ton molopai pakko ton. 15 Màlàpàk àpàkù'nokon nàlà wakù itekale enekamapai kulu wessaik amyamlo Rome po tùwemassan.
Wakù Itekale Yapàikketù
16 Masapùla wekkuli'ma pùla man wakù itekale pàk. Masapùla Kaatù yapàikketù màlà tamù'nawolon kon ailon tawonnan tùpàk pùikattànài, wapiya Jew yamùk molopai nàlà Jew yamùk pen. 17 Masapùla wakù itekale màlà Kaatù uya kappon yamùk yanùmù ikasa tok wechi tùpokonpe yekamanài. Ailon tetok yawolon neken màlà, iwepyattàtok motapai iwenukapù ponalà. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Mùkkàlà iwekonekasak lùppù ikasa Kaatù pokonpe ailon tetok yai wemapù màlà,” te kasa.
Kappon Yamùk Wettok Àli Pe
18 Kaatù we'naikatok usenpoikasak man epùn winàpai. Iyàssak màlà tamù'nawolon àli ton molopai àli pe kappon yamùk wettok pona, mùkyamlo àli pe tùwettok kon yeselu ke ittu toppe pùla ailon wakkàssai'nannùk pona. 19 Tùttusen yek pe Kaatù yekale yekamasak màlà kappon yamùk pàk. Kaatù uya màlà yenpoikasak tok pàk. 20 Tùwenukassen pen màlà Kaatù yapàikketù molopai iteselu tùusensen pen. Tùse wolù konekappù motapai, Kaatù uya yà'là kasa là sàlà yamùk wechi yenpoikasak màlà tamù'nawolon tùnkonekappù winà. Màlàpàk mùkyamlo kappon yamùk we'waputtàtok pùla iwechi màlà. 21 Kaatù ittunnan mùkyamlo, tùse yapulàtok molopai inamatok iponalok tùnnan pen. Tenki tawonnan pen mùkyamlo. Tok usenumenkatok wenasak màlà itenpù pe. Molopai tok usenumenkatok wenasak pakko pe molopai ewalupà pe. 22 Pukkek pe tiuchittusan tùse pakko ton. 23 Tùweli'chen pen Kaatù yapulànnan pen mùkyamlo molopai inamannan pen, yà'làlà ikonekasak kon kappon tùweli'chen kasa, tolon yamùk kasa, kamo yamùk kasa molopai ululu pe tùusasan kasa, màlà yapulànnan mùkyamlo. 24 Màlàpàk Kaatù uya tok tùsak màlà àli ton tewan kon wettok ànkuppai kuttoppe tok uya. Molopai àli ton kuli'mannan ku'nài nan mùkyamlo tùke'nokon tùtonpa kon pokonpe. 25 Ailon, Kaatù yekale nonkannan mùkyamlo kasei pàkànsau. Màlà Kaatù nùkonekappù ponalok pe tùwe'wotokomasan, tùwepeimasan mùkyamlo yapulà pe, Kaatù làkku màlà yamùk konekanàippù tapulàik molopai tùnamaik pùla, mùkkàlà tàwàlàlà tapulàsen pe nai'nùk woton! Emen. 26 Kappon yamùk nùkupù wenai Kaatù uya tok nonkasak màlà, kuli'manài àli ànkuppai tok wettok tùke'nokon kuttoppe tok uya. Molopai nossan yamùk uya nàlà ikasa tesak kon yapulàtok tùuya'nokon mùyakanmappù àli pe yapulàtok yak. 27 Màlà kasa làma walawoti'chi yamùk uya ikasa nossan yamùk yapulàtok nonkappù man molopai àli ànkuppai kulu tùwettok kon tùke'nokon kussan tok tùwalai'nokon pokonpe. Walawoti'chi yamùk wechi walawoti'chi yamùk pokonpe tùwekuli'mase pùla, molopai màlà yepeppù pe wettalumattàntok yepolo tok uya màlà ikasa pùla kulu tùwessak kon wenai. 28 Màlà pe neken pùla kappon yamùk uya Kaatù tùttuik we'nàtok yekale nulunpasak tanùnse pùla pàk, tok tùsak ya màlà àli pe tok usenumenkatok yemyak, àli ton tùnkupù kon pen kuttoppe tok uya. 29 Yà'là yekkwa ton nà àli pe we'nàtok kon yeselu ke tok wanùssak màlà, i'napailà imakuyippù pe we'nàtok, tùuseka'nonkaik we'nàtok ke, molopai kùlùmà ke, e'wàpai we'nàtok ke, wepanta'mantok ke, àsà pe we'nàtok ke molopai ennakantok ke molopai etapankà tetok ke. Tùulon pantomù pàk tùuselupasan mùkyamlo. 30 Àli pe tùuselupasan tùtonpa kon pàk yeta ya pùla, Kaatù yeya'nomannan. Yà'làlà ànkuppaino kon tiyiwalà'nokon teselu kon yawà, tùtonpa kon yentai tùwekkussan molopai tamù'nawolon ittunài pe tukaik tùwekkussan, àli kuttok yawàlà woton kon pàk tùusenumenkasan, tùsan kon, tùkàipùnù kon maimu yawolon kon nà pen. 31 Pakko ton, ikupù tùuya'nokon teppù tùuya'nokon lùppù ku'nài nan pen, tùusentuppasan pen molopai àsà pe tùuselupasan. 32 Àli ton eselu yamùk wenai Kaatù uya weli'nàtok ke talumattàntok yekale ittui'ma, tok wechi lùppù sàlà yamùk kupù pàk, molopai tùulon kon meluntàpannan mùkyamlo tok uya nàlà ikuttoppe.
Iwalai Kaatù Uya Ittuntok
1 Màlàpàk uchi ewe'waputtàtok ike pùla iwechi màlà, masapùla tùulon kon pàk, suwa iwechi tawon àmàlà, àpàk wate auya pe iwechi màlà masapùla màlà lùppù tok nùkussai'nùk kupù auya pàk. 2 Sàlà yekkwa ton ku'nài nan pàk ikasa suwa messaik tawon pe Kaatù wechi ittu man. 3 Màlàyau àmàlà, kappon pe echii'ma suwa man te auya tùulon kon pàk molopai màlà lùssan kupù auya yau, Kaatù uyaichi suwa messaik tetok winàpai ewepe pe mùttuyan? 4 Wapùla ka' Kaatù wettok wakù pe ku'nài àmàlà i'nùmla lù? Wapùla pàlikantok ya molopai tùusentuppatok yau alikyek pe eyenpàtù ya. Mùttuyan uchi yà'là pe iwechi pàk Kaatù wechi tùusentuppasen pe? Masapùlaichi àli pe ewettok kon winàpai ewelattà kon i'che tùwechi pàk. 5 Tùse sa'man pe kulu eyewan man elattàpai pùla molopai màlà uya we'naikantok pili'chak man àpona Kaatù we'naikatok weyu ponalok pe ikasa suwa messaik tetok ya yattai. 6 Kaatù uya tamù'nawolon kon kappon yamùk ye'ma màlà tok nùkupùppù pàkàlà. 7 Tùulon kon kappon yamùk wakù kupù pàk tùwessan, apulàntok, namantok molopai tàwàlàlà wema'nàtok iwannan. Mùkyamlo yemyak Kaatù uya tàwàlàlà wema'nàtok tùlù màlà. 8 Tùse mùkyamlo tùpàkù'nokon neken tùusenumenkasan molopai ailon nulunpannan àli kuttoppe tùuya'nokon pàk àsà pe Kaatù we'naika màlà. 9 Àsà pe wettalumattàntok molopai eke pe usewankono'mantok wechi màlà molo àli ku'nài nan winàkàik, Jew yamùk winàkàik wapiya molopai nàlà Jew yamùk pen winàkàik. 10 Tùse Kaatù uya apulàntok, namantok, molopai ewan wàlàkkattok tùlù màlà tamù'nawolon kon wakù ku'nài nan yemyak. Jew yamùk yemyak molopai nàlà Jew yamùk pen yemyak. 11 Masapùla Kaatù mùkkàlà tamù'nawolon kon kappon yamùk yennài ekkaichalà. 12 Tùulon kon kappon yamùk Jew yamùk pen mùkyamlo Law ittunnan pen. Màlàpàk àli ku'nài nan mùkyamlo molopai tok umatta màlà màlà pùla. Jew yamùk mùkyamlo Law ittunnan, tùse àli ku'nài nan mùkyamlo. Màlàpàk tok ittu màlà Law winà. 13 Masapùla Law yeta tok uya winà neken nà ikasa kappon yamùk yanùnsak Kaatù pokonpe pen màlà, tùse làkku ikupù tok uya winà. 14 Jew yamùk pen mùkyamlo Law pùnon, tùse tiyiwalà'nokon Law maimu yawolon kon, Law pùla lànen tùwechii'ma'nokon. Tùmàlà'nokon pe là Law kasa tok wechi. 15 Sàlà uyaichi màlà, Law wechi tok yewan yau yekama. Molopai tok usenumenkatok uya nàlà tùulon yattai ikasa tok wechi molopai ikasa pùla tok wechi yekama. 16 Sàlà wekkupù màlà, Kaatù uya Jesus winà tamù'nawolon tonantawon kon kappon yamùk yewan yawon ittutok weyu yattai. Itekale unekama uya yekama kasa.
Jew Yamùk Molopai Law
17 Àmàlà nen Jew pe tùusesassen. Law pàk ailon tawon molopai Kaatù ittu auya pàk tùutapulàsen àmàlà. 18 Kaatù wettok ikupù auya i'che mùttuyaik, masapùla apanamasak man Law yapai, ikasa nai'nùk kupù pa. 19 Enpùnon ye'ma yekamanài pe ewechi mùttuyaik, ewalupàttau là nai'nannùk weyu pe ewechi. 20 Pakko ton panamanài pe ewechi, molopai mule yamùk yenupanài pe. Masapùla Law yawon ittutok molopai ailon yesak pe ewechi pàk. 21 Àmàlà nen uchi tùulon kon panamanài, tùwepanamasen pen ken na' àmàlà eyiwalà? Amak pe we'nà tukaik itekale yekamanài àmàlà. Amak peichi tùwessen àmàlà? 22 “Ànoppù pen pokonpe kettàu,” tawon àmàlà tùse ken na' ànoppù pen pokonpe tùwessen àmàlà? Ailon pen kaatù yemlotopo tùwepeimasen pen àmàlà tùse ken na' ipatassek yau ilapumanài àmàlà? 23 Law yesak pe ewechi pàk tùutapulàsen àmàlà, Kaatù pàk uchi tùwe'namasen pen àmàlà Law maimu ikkwàtù auya yau? 24 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak lùppù uya, “Àpàkànsau Jew yamùk pen uya Kaatù yesek mottùnpasak man tùwe'namaik pùla,” tesak kasa. 25 Law maimu yawàlà ewechi yau, Jew yamùk yattàtok yeselu wechi màlà tapulàsen pe. Tùse imaimu yawàlà pùla ewechi yau, yà'là pe pùla iwechi màlà pùikak pe là pùla. 26 Tùulon kon Jew yamùk pen, Law yeselu ittunnan pen wechi imaimu yawàlà yau, Kaatù uya ken na' wakù pe Jew kasa lùppù ekkaichalà tok yene pen tok yattàtok yeselu yawàlà tok yattàsak pùla lànen tùse? 27 Mùkkàlà yattàsak pe pùla nai'nùk walà tùse law maimu yawàlà nai'nùk uya àli pe ewechi yekama màlà. Ayattàsak lànen molopai Law yesak pe lànen ewechi tùse imaimu yawàlà pùla ewechi pàk. 28-29 Jew kulu pen mùkkàlà polopon neken molopai iichattàtok nai'nùk ipippà pàk neken. Jew kulu wechi màlà ailon pe i'nau, attànsak màlà tùwekkussen ewan yau Wakù Akkwalù winà, polopo là ikussak lùppù imenukasak nai'nùk Law yawàlà pen. Molopai kappon yapulàtok màlà kappon winàpaino pen tùse Kaatù winàpaino.
Kaatù Wettok Ailon Pe
1 Jew peichi we'nà wechi màlà Jew pe pùla nai'nùk kappon yentai lùiwa? Yà'là ken wakù molo nai teposen Jew yamùk yattàtok winà? 2 Tukke yà'làlà yawàlà! Wapiya kulu, Kaatù Maimu tùlùppù màlà Jew yamùk yemyak. 3 Yà'là pe ken iwechi tok tonpa yamùk wechi ailon pe pùla yau? Sàlà uya ka' Kaatù wechi ailon pe pùla te pe iwechi màlà lù? 4 Kanekku! Tàwà Kaatù ailon pe nechii, tamù'nawàlà kappon yamùk wechi kasei pe tùse. “Ikasaichi tùwemassen pe mechiik euselupa yau molopai eyittutok yentaikanài pe,” tukaik Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa. 5 Tùse àli pe we'nàtok uya Kaatù wechi wakù pe kulu yenpoika yau, yà'là te ken kùuya'nokon? Kaatù uya ka' talumattàn yau iwalai pen mùkkàlà te lù? Uselupayaik talà kappon usenumenkatok kasa. 6 Kanekku! Kaatù wechi ikasa pùla yau, atta ken wolù yawon kon kappon yamùk ittu ya? 7 Tùse Kaatù wettok ailon pe wekkussak, kasei pe wettok yai Kaatù yapulàtok iwinà pe eke peiwa wapiya iwechippù yentai yau, yà'là pe ken uchi iwechi pàk makui yawon kasa utalumattàsak sàlà? 8 Walai yau “Àli ikuppai'nokon man, màlà kupù winà wakù uyàttoppe,” te ka' sàlà lù? Masapùla tùulon kon kappon yamùk uya sàlà kasa uselupa yekamasak man. Italumattàpai kulu tok wechi màlà.
Ànù'là Iwalai Kappon Pùla Man
9 Màlàpàk nen uchi yà'là te sàlà, kùmyamlo ka' Jew yamùk wechi màlà mùkyamlo Jew yamùk pen yentai wakù peiwa lù? Kanekku! Yekamasak ina uya man Jew yamùk molopai Jew yamùk pen wechi ekkaichalà makui yo'no. 10 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, “Tewinan nà kappon ikasa tùwessen pùla iwechi màlà. 11 Tewinan nà ittunài pùla iwechi, wapùla Kaatù iwanài pùla. 12 Tamù'nawolon kon kappon yamùk welattàsak màlà Kaatù winàpai,tamù'nawàlà tok utàsak màlà ikasa pùla. Ànù'là iwalai ku'nài pùla iwechi màlà,tewinan nùkkwà là pùla. 13 Tok pùmù yeuta màlà iwu'nattàsak pen uluwaik walai. Tok yani màlà eke pe kasei yapon,molopai tok maimu maik àkài ulaliyi walai. 14 Tok mùta wanùssak màlà pa'nù'nàtok ke molopai maik ton ke. 15 Molopai tok pùta màlà kappon mùnù ikkwanse tok yanài asse'ne. 16 I'nailàlà tok utàsak yau te'mappù kon tau,tok uya mattansak molopai usewankono'mantok nàmà màlà. 17 Tok uya echitonpa pe we'nàtok yeselu ittusak pùla iwechi màlà. 18 Kaatù namatok ya pùnon mùkyamlo.” 19 Sàlàpe ittu'nokon man tamù'nawolon Law yau nai'nùk wechi, mùkyamlo yawàlà nemassai'nannùk ponalok pe. Tamù'nawolon kappon we'waputtàtok kon yeleutanùttok pe molopai tamù'nawàlà wolù yawon kon kappon yamùk nettoppe Kaatù uya ittuntok yak. 20 Màlàpàk ànù'là kappon yanùmù ikasa Kaatù yenu yau, Law maimu yawàlà iwechi pàk pùla iwechi màlà. Law màlà kappon ku'nài àli kussak tùuya ittu toppe ya làkku.
Ikasa We'nàtok Ailon Tetok Yai
21 Tùse sàlàpe ikasa we'nàtok Kaatù winàpaino, yekamasak màlà Law winà pùla. Tùse Law molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan nekamappù. 22 Sàlà ikasa we'nàtok màlà Kaatù winàpai tùuyàssen Jesus Christ pàk ailon tetok yai, tamù'nawolon kon ailon tawonnan piyak. Masapùla tùpatalà we'nàtok pùla kulu iwechi màlà. 23 Masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk wemakuimasak màlà, màlàpàk mei tok wechi Kaatù wettok wakù pe winàpai. 24 Tùse lepantok wakù pe Kaatù wettok winà tok yanùnsak màlà ikasa Kaatù pokonpe, mùkkàlà Christ Jesus kùpùikattànài'nokon makui yapai yai. 25 Kaatù uya Christ tùlùppù màlà tùwelittok winà kappon yamùk makuyi pàk usentuppantok pe ailon tetok tok uya imùnù pàk yai. Kaatù uya itùlùppù màlà iwalai teselu yekama pe. Pena kappon yamùk wemakuima yenpàtùppù ya màlà tok tùtalumattàik pùla. 26 Màlà kupùppù Kaatù uya màlà ikasa tùwettok sàlà yattai yenpoika pe. Sàlà kasa Kaatù uya ikasa tùwechi yekama màlà molopai tamù'nawolon kon ailon tawonnan Jesus pàk yanùmù ya ikasa. 27 Yà'là ken uchi molo nai utapulàntok ipàkànsau woton? Ipla man. Yà'là pe iwechi pàk? Masapùla ka' Law maimu yawàlà kappon wechi pàk lù? Kanekku, tùse ailon tetok kappon uya pàkàlà làkku. 28 Màlàpàk ittusakù'nokon man kappon yanùnsak ikasa Kaatù pokonpe ailon tetok yai, molopai Law wettok i'che kupù winà pùla. 29 Wapùla Kaatù ken na' mùkkàlà Jew yamùk Kaatùyi neken? Jew yamùk pen Kaatùyi pen nàlà ken na' mùkkàlà? Ewaik, Jew yamùk pen Kaatùyi nàlà mùkkàlà. 30 Kaatù mùkkàlà tewinan, tamù'nawolon kon yennài mùkkàlà ekkaichalà, màlàpàk Jew yattàtok yesan yanùmù ya màlà ikasa tùpokonpe ailon tetok tok uya yai, molopai Jew yamùk pen yanùmù ya ikasa tùpokonpe ailon tetok tok uya yai. 31 Ailon te kùuya'nokon pàk uchi Law wechi yà'là pe pùla pe ikupù màlà? Kanekku! Tùse ailon tetok màlà Law wechi wakù pe yenpoikanài.
Yentok Ipàkàlà Abraham Nùnàmàppù
1 Yà'là te'nokon ken uchi Abraham, kùtamo kon pàk? Yà'là yeneppù ya ken? 2 Ikasa iwettok yak yanùnsak Kaatù pokonpe inkupùssan winà yau, iitapulàtok ipàk wechippù sàlà molo. Tùse iitapulà là Kaatù yemlotopo pùn. 3 Yà'là tawon ken Kaatù Maimu? “Abraham uya ailon teppù Kaatù pàk, molopai ailon tetok ya pàkànsau Kaatù uya yanùmùppù ikasa.” 4 Kappon mùkkàlà te'masen iwe'wotokomasak yau, ye'matok màlà lepantok pe là tesassen pen, tùse itepeppù màlà. 5 Inkupù pàkàlà là Kaatù uya kappon yanùmù pen màlà, tùse ailon tetok ya tùpàk pàkàlà làkku àli sa'ne kappon yanùnnài mùkkàlà ikasa. 6 Sàlàichi màlà David nekamappù kappon utauchinpatok pàk tùuselupa yau, mùkkàlà Kaatù nanùmùppù ikasa tùwessen pe iwotokoyi winà. 7 “Tùutauchinpasan kulu mùkyamloKaatù usentuppappù àli tok nùkupùppù pàk lùssan,Imakuyi iwaputtàsak kon nùssan. 8 Tùutauchinpasen kulu mùkkàlà kappon Itepulu nùpattàppù imakuyi!” 9 Sàlà ken na' pùlemantok wechi màlà Jew yamùk yattàtok yeselu yawolon kon neken ponalok pe wapùla ka' yawolon kon nà pen nàlà là lù? Masapùla yekama'nokon neppàssan, “Abraham uya ailon teppù Kaatù pàk molopai ailon tetok ya pàkànsau Kaatù uya yanùmùppù ikasa tùwessen pe.” 10 Yà'là yattai ken sàlà wekkupùppù? Abraham yattà Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà wapiya ka'lù wapùla ite'mappùtak? Iwapiya, ite'mappùtak pùla. 11 Màlà ye'mappùtak yattàppù màlà, molopai sàlà kupùppù màlà yentok ipàkàlà pe. Masapùla ailon tetok Abraham uya pàk Kaatù uya yanùmùppù ikasa tùwessen pe yattà wapiya. Màlàpàk Abraham mùkkàlà tamù'nawolon kon ailon tawonnan Kaatù pàk kàipùnù, tok yattàsak Jew yamùk yeselu yawàlà pùla lànen tùse, ikasa nàlà nen uchi tùwessan pe Kaatù uya tok yanùntoppe. 12 Yattàsak kon kàipùnù nàlà mùkkàlà, yattàsak kon neken nà pen, tùse kùkàipùnù kon Abraham uya ailon tetok tattà wapiya yeselu yawàlà tùwemassan kàipùnù.
Ikasa We'nàtok Ailon Tetok Yai
13 Kaatù uya Abraham molopai ipayan yamùk pàk wolù wechi màlà tok ponalok pe teppù màlà. Sàlà wekkupùppù màlà Law yawàlà Abraham wechi pàk pùla, tùse ailon tesak ya pàk. Màlà winà Kaatù uya nen uchi yanùmùppù ikasa tùwessen pe. 14 Masapùla Law yawon kon neken yemyak ikupù tùuya tetok Kaatù uya tùsak yau, kappon uya ailon tetok wechi sàlà yà'là pe pùla eppaino. Molopai Kaatù uya itùlù tùuya tetok wechi sàlà wakù pe pùla eppaino. 15 Masapùla Law màlà Kaatù we'naikatok àsà pe ne'nài. Tùse Law pùla iwechi yau, yawàlà we'nàtok pùla iwechi màlà. 16 Kaatù uya ikupù tùuya tetok wechi màlà ailon tetok yapon pe, Kaatù uya lepantok pe iwechi yentok ipàkàlà pe iwettoppe. Tamù'nawolon kon Abraham payan yamùk ponalok pe, Law yawolon kon neken pen, tùse mùkyamlo nàlà ailon tawonnan Abraham wechippù kasa. Masapùla Abraham mùkkàlà kùkàipùnù kon tamù'nawàlà. 17 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak, “Àkonekasak uya sàlà tukkan pata yawon kon kappon yamùk kàipùnù pe,” tukaik kasa. Màlàpàk kùkàipùnù kon mùkkàlà Kaatù yenu yau, ailon tawon nùppù ipàk, Kaatù mùkkàlà iweli'chak lùppù lepanài wema'nàtok ke molopai yà'làlà konekanài yà'là pen yapai. 18 Abraham uya ailon teppù, molopai enpen iwechippù enpen we'nàtok ipàk pùla tùse, molopai màlà kasa iwenappù, “Màlà kasa apayan yamùk wettok woton tukke,” teppù ipàk kasa. 19100 peiwa là ikili'chimo'chiyi iwechippù màlà. Ailon tetok ya wattu'mùntappù pen iwattu'mùntasak lànen tùse. Molopai Sarah uya mule yepolo pùla iwechi pàk iichenumenka yau. 20 Ailon tetok ya wechippù màlà i'napailà, màlàpàk Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù pàk ailon te ya pùla iwechippù pen. Ailon tetok ya wenappù meluntà pe, molopai Kaatù yapulàppù ya. 21 Masapùla ailon teppù ya kulu màlà Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù kupù pàk. 22 Màlàpàk uchi Kaatù uya yanùmùppù màlà ikasa tùwessen pe ailon tetok ya yai. 23 Màlà mayin “Kaatù uya yanùmùppù màlà ikasa tùwessen pe,” tawon menukappù iponalok pe neken pen màlà. 24 Tùse kùponalok kon pe nàlà imenukasak màlà. Masapùla ikasa tùwessan pe tanùnsan pe we'nà'nokon pàk, kùmyamlo ailon tawonnan Kaatù pàk Jesus Kùyepulu kon wuluukanàippù weli'nàtok yapai pàk. 25 Kaatù uya Jesus tùlùppù màlà iwelittoppe kùmakuyi kon pàkànsau, molopai iwuluukappù màlà ikasa kùyanùntok kon pe Kaatù pokonpe.
Ikasa We'nàtok Kaatù Pokonpe
1 Ailon tetok kùuya'nokon uya ikasa kùkonekasak kon Kaatù pokonpe pàk nen uchi, echitonpa pe we'nàtok Kaatù pokonpe yesak pe we'nà'nokon sàlà Kùyepulu Jesus Christ yai. 2 Ailon tetok winà kùnessak kon ya sàlà wakù pe Kaatù wettok yak, sàlàpe yau we'nà'nokon nai'nùk yak. Tùutauchinpasan kùmyamlo enpen we'nàtok Kaatù yapulàtok pùkkù pe we'nà'nokon pàk! 3 Màlà neken pen, wettalumattàntok kon yau nàlà tùutauchinpasan kùmyamlo. Masapùla wettalumattàntok uya ipàlikatok nepù ittu'nokon pàk. 4 Molopai pàlikantok kùuya'nokon uya meluntà pe kùma kon màlà molopai meluntà pe wenansak màlà kùlepanài'nokon enpen we'nàtok ke. 5 Sàlà enpen we'nàtok màlà enkuttànài pen masapùla Kaatù uya pùnùnmantok tùuya tùsak màlà kùyewan kon yak, Wakù Akkwalù yai. Mùkkàlà kùlepatok kon tùuya yai. 6 Masapùla attu'mùla ipùikattànài pùla we'nà'nokon yau, Christ welikùppù màlà àli ton ponalok pe. Kaatù nanùmùppù ikuttok tùuya yattai pe yattai. 7 Sa'man pe kulu wakù kappon ponalok pe ànù'là welikù wechi màlà. Yattai pùla tùulon wechi là meluntà pe itewan, wakùiwa kulu kappon ponalok pe tùwelikù pàk. 8 Tùse Kaatù uya eke pe kulu kù'nùnmatok tùuya yekamappù màlà. Makui yau lùppù we'nà'nokon tùse Christ welikùppù màlà kùponalok kon pe. 9 Imùnù winà nen uchi sàlà, ikasa kùyanùnsak Kaatù pokonpe, màlà yentai palà wepùikattàn'nokon màlà Christ winà Kaatù we'naikatok àsà pe winàpai. 10 Masapùla Kaatù yeyaton pe we'nàppà'nokon màlà, tùse kùkussak kon ya màlà tùwechiyakonnon pe Tùmu Jesus Christ welittok yai. Màlàpàk sàlàpe Kaatù wechiyakonnon pe we'nà'nokon pàk, eke peiwa kulu wepùikattàntok pe iwechi màlà Christ wemapù winà. 11 Molopai màlà neken pe pùla iwechi, utauchinpan'nokon man Kaatù yau Kùyepulu Jesus Christ yai, mùkkàlà kùku'nàippù'nokon Kaatù wechiyakonnon pe.
Adam Molopai Christ
12 Makui wewomùppù màlà wolù yak tewinan kappon winà, molopai weli'nàtok uyàpùppù makui pàkàlà. Sàlà kasaichi weli'nàtok uyàpùppù màlà tamù'nawolon kon kappon yamùk pona. Masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk wemakuimasak pàk. 13 Law wapiya makui wechippù màlà wolù yau. Tùse wemakuimansak yau Law ikkwàssak pe pùla iwechippù màlà. 14 Tùse Adam wemapùppù motapai Moses motak, kappon yamùk wemapùppù weli'nàtok yo'no, mùkyamlo Adam wemakuimappù kasa iwemakuimasak kon pen nànen. Adam wechippù màlà mùkkàlà tùuyàpù woton pe nai'nùk yekkwa pe. 15 Tùse lepantok wechi màlà Adam wemakuimatok kasa pùla. Masapùla tewinan kappon wemakuimasak winà tukkan kon weli'chak yau, màlà yentai palà Kaatù wettok wakù pe molopai lepantok ya wechi màlà tewinan kappon, Jesus Christ yai. Màlà tùuyàssen tukkan kon pona! 16 Molopai tu'ma Kaatù uya lepantok màlà tewinan kappon wemakuimasak lùppù yepeppù walai pen itepeppù. Masapùla ittuntok tewinan kappon makuyi pokolonnà uya talumattàntok nepùppù màlà. Tùse lepantok Kaatù winàpaino, tukkan makui ye'mappùpokon uya ikasa anùnnàtok Kaatù pokonpe nepùppù màlà. 17 Tewinan kappon makuyi pàkàlà kappon yamùk wemapùppù weli'nàtok yo'no, mùkkàlà tewinan kappon pàkànsau. Tùse eke peiwa kulu nen uchi màlà tamù'nawolon kon, eke kulu wakù pe Kaatù wettok yanùnnài nan molopai lepantok ya ikasa we'nàtok yanùnnài nan wemappù màlà wema'nàtok yau tewinan kappon Jesus Christ yai. 18 Màlàpàk uchi tewinan kappon makuyi uya tamù'nawolon kon kappon yamùk pa'nùssak kasa làma, mùkkàlà Jesus nùkupùppù iwalai uya tamù'nawolon kon kappon yamùk pùikattà màlà. Kaatù uya tok yanùntoppe ikasa molopai tok lepa ya tàwàlàlà wema'nàtok ke. 19 Molopai tewinan kappon wessak mayin yawàlà pùla uya tukke kappon yamùk kussak àli ku'nài nan pe, kasa làma tewinan kappon wettok mayin yawàlà uya tukkan kon tùlù màlà ikasa Kaatù pokonpe. 20 Law tùlùppù màlà iwalai pen kuttok wekattoppe. Tùse àli kuttok wekassak yau, Kaatù wettok wakù pe wekatù màlà eke peiwa kulu. 21 Màlàpàk uchi, makui wechippù meluntà pe weli'nàtok yak anài pe kasa làma Kaatù wettok wakù pe wechi màlà meluntà pe ikasa we'nàtok winà, tàwàlàlà wema'nàtok ne'nài pe Jesus Christ Kùyepulu kon yai.
Weli'nà Makui Yau, Nulà We'nà Christ Yau
1 Yà'là te'nokon nen ken uchi? Tàwàlàlà ka' wemakuiman pàk we'nà'nokon sàlà lù, Kaatù wettok wakù pe wekattoppe peiwa? 2 Kanekku! Weli'nàsakù'nokon sàlà makui winàpai. Yà'là kasa ken màlà yentak yau wema'nà'nokon? 3 Ittuichi auya'nokon pùla nai Christ Jesus yau iichenpataukasak kon nùssan wechi nàlà iwelittok pùkkù pe? 4 Usenpataukantok kon winàichi màlà kùwu'nattàsakù'nokon ipokonpe molopai iwelittok pùkkù pe we'nà'nokon. Christ wuluukappù nai'nùk weli'nàtok yapai wakù kulu kùkàipùnù kon meluntàlù winà, kasa làma kùmàlà nàlà wemapù màlà emennak wema'nàtok yau. 5 Màlàpàk tewin wenansak ipokonpe weli'nà'nokon iwelikùppù kasa yau, màlà kasa làma tewin wenan'nokon màlà ipokonpe, kùwuluuka kon wema'nàtok yak iwuluukappù kasa yau. 6 Masapùla sàlà ittu'nokon man, penalok àli ton kùyeselu kon tùlùppù inmatta toppe Christ pokonpe pulusuk po, àli eselu wannà meluntàlùkka toppe, makui yapyoto pe we'nà'nokon tukaik. 7 Ittu'nokon man iweli'chak kon kappon yamùk pàk meluntà pe tùwessen pe pùla makui wechi. 8 Weli'nàsakù'nokon Christ pokonpe yau, ailon te'nokon man wema'nà'nokon nàlà ipokonpe pàk. 9 Masapùla ittu'nokon man Christ wuluukappù weli'nàtok yapai molopai iwelittu'ma pen màlà. Weli'nàtok meluntàlù pùla nen uchi iwechi màlà itepoi. 10 Iweli'chak yau, iwelikùppù màlà àli pàkànsau tewin itekkwa molopai tamù'nawolon kon ponalok pe. Tùse nulà man sàlàpe Kaatù ponalok pe iwemapù. 11 Màlà kasa làma eusenumenka kon màlà àpàkù'nokon iweli'chak pe àli pàk tùse nulà Kaatù pàk Christ Jesus yau. 12 Eyesak kon tùumattasen pe nai'nùk yepulu pe àli kùsettak. Àli eyeselu kon wettok makui ànkuppai maimu yawàlà ewechi kon pa. 13 Màlà tùse pùla àpùkkù kon kùsapulàtàu àli ponalok pe, àli pàkànsau yapulà toppe. Tùse làkku Kaatù yemyak ettùtàk kon, kappon yamùk inessak kon weli'nàtok yapai wema'nàtok yak kasa molopai tamù'nawàlà ettùtàk kon itemyak wakù iwalai ponalok pe ayapulà toppe. 14 Makui eyepulu kon pe kùsettak, masapùla Law yo'no ewechi kon pen nai'nùk. Tùse wakù pe Kaatù wettok yo'no làkku.
Ikasa We'nàtok Yapyoto Ton
15 Yà'là kupù'nokon ken uchi? Àli kupù'nokon ka'lù, masapùla Law yo'no pùla we'nà pàk tùse wakù pe Kaatù wettok yo'no we'nà pàk? Kanekku! 16 Mùttuyatàik, imaimu yawàlà ewettok kon poitolù ton amyamlo, makui maimu yawàlà ewechi kon yau weli'nàtok ne'nài màlà wapùla mayin yawàlà we'nàtok màlà ikasa we'nàtok Kaatù pokonpe ne'nài. 17 Tùse tenki tepai'nokon Kaatù pàk, masapùla pena àli yapyoto pe ewessak kon tùse, sàlàpe tamù'nawàlà eyewan kon ke ailon, enupantok enepoloppù kon maimu yawàlà messatàik. 18 Àmokkappù kon màlà makui winàpai molopai ikasa we'nàtok yapyoto pe nen uchi ewenasak kon màlà. 19 Uselupayaik kappon nùttu yau, masapùla attu'mùla ewechi kon pàk. Pena tamù'nawàlà eyesak kon tùlùppù auya'nokon màlà àli eyeselu kon yapyoto pe, miyaiwa àli yak ayanàippù'nokon. Màlà kasa làmaichi sàlàpe tamù'nawàlà eyesak kon itùtàk kon, esuken we'nàtok yapyoto pe. 20 Makui yapyoto pe ewechi kon yau, wakù pe ikasa we'nàtok yapyoto pe pùla ewechippù kon màlà. 21 Yà'là ken uchi wakù mepotantàu màlà yattai, sàlàpe ipàk mekkuli'mayatài'nùk kupù auya'nokon yau? Màlà yamùk weli'nàtok yak anài nan. 22 Tùse sàlàpe àmokkasak kon man makui winàpai molopai Kaatù yapyoto pe ewenasak kon. Sàlà uya esuken wema'nàtok yak ayasak kon nai'nùk. Molopai iwenukapù pe tàwàlàlà wema'nàtok yepolo auya'nokon màlà itepeppù pe. 23 Masapùla àli yepeppù màlà weli'nàtok. Tùse Kaatù uya lepantok màlà tàwàlàlà wema'nàtok Christ Jesus, Kùyepulu kon yai.
Wemali'mansak Pàkàlà Usenupantok
1 Ittuichi auya'nokon pùla nai utonpa yamùk, masapùla law ittunnan yelupa uya sàlà. Law wechi kappon yepulu pe màlà iwemapù pàkàlà neken. 2 Iwemali'masak uli'chan mùkkàlà yentok ipàkàlà ke lepanài. Law yeselu winà tùnmali'mappù itayappù pe tùwessen mùkkàlà tùwemapù yawàlà. Tùse itayappù weli'chak yau, law yeselu uya ya'chichak pen nen uchi màlà. 3 Màlàpàk uchi, tùulon kàyik pokonpe iwemapù pàli'yau lùppù tùtayappù wechi tùse yau, tùnmali'mappù pen pokonpe tùwessen tukaik yesatù màlà. Tùse itayappù weli'chak yau, Law yapai iwemokkasak màlà màlàpàk àli kupù ya pen, tùulon kàyik pokonpe iwemali'masak yau. 4 Màlà kasa nàlà iwechi màlà àpàkù'nokon utonpa yamùk. Eweli'chak kon nàlà màlà Law winàpai, masapùla Christ yesak pùkkù pe ewechi kon pàk. Molopai nen uchi sàlàpe iponalok pe ewechi kon màlà, mùkkàlà iwuluukasak lùppù weli'nàtok yapai. Kaatù ponalok pe tùwepetasan pe we'nàtok kon pe. 5 Masapùla wema'nà'nokon kùyeselu kon kùyau'nokon nai'nùk yawàlà yau, àli ànkuppai we'nàtok yenpakasak Law uya wechippù màlà tùwe'wotokoma pàk kùyesak kon yau, molopai weli'nàtok nepùppù ya. 6 Sàlàpe kùnonkasak Law uya man, masapùla weli'nàsakù'nokon màlà kùya'chinàippù'nokon winàpai, ya'chichak kon patiki'chi tak kasa kùku'nàippù winàpai. Màlàpàk penalok imenukasak lùppù Law yo'no we'nà'nokon pen sàlà, tùse emennak Law Wakù Akkwalù yau tùwemassan pe.
Law Molopai Makui
7 Yà'là te'nokon ken uchi? Law wechi màlà makui pe te'nokon ka'lù? Kanekku! Tùse Law màlà makui ittu toppe uya uku'nàippù. Masapùla tùulon yemamin i'che we'nàtok wechi ikasa pùla ittuppù uya pen sàlà eppaino, Law uya, “Tùulon yemamin i'che kechii!” tesak pùla iwechi yau. 8 Tùse makui uya màlà Law yapulàppù tamù'nawàlà yà'là yekkwa ton nà, utonpa yemamin i'che wettok yenpakappù uyau. Masapùla Law pùla iwechi yau makui wechi màlà imeluntàlù pùla. 9 Nulà wechippù màlà pena Law ittu uya pùla iwechi yau. Tùse iyàssak yau makui wennappù molopai welikùppù. 10 Molopai yeneppù uya màlà wema'nàtok ne'nài pe ikussak lùppù uya weli'nàtok nepù upona. 11 Masapùla makui uya uyennakatok tùuya yattai woton yepoloppù màlà Law yai, màlà winà àli uya uwànàppù. 12 Màlàpàk Law màlà esukenan molopai imaimu nàlà esukenan, iwalai molopai wakù. 13 Sàlà ken na' wakù pe nai'nùk uya welittok nepùppù màlà upona? Kanekku! Makui nen màlà weli'nàtok ne'nàippù, wakù pe nai'nùk yapulà tùuya winà. Weli'nàtok nepùppù ya màlà uwinàkàik i'nai kasa kulu là makui yeselu wechi usentoppe Law winà.
Asa'lon Eselu Yamùk Kappon Yawon
14 Ittu'nokon man Law wechi akkwalù pe. Tùse iulà mùkkàlà kappon akkwalù pen makui yapyoto pe ichilanmasak. 15 Unkupù ittu uya pùla iwechi màlà, masapùla ànkuppai wettok kupù uya pùla iwechi pàk. Tùse uyewanma pe unkupù kupù uya. 16 Ànkuppai pùla wettok kupù uya yau, sàlà uya yekama màlà ewaik te uya pe iwechi Law wechi ikasa pàk. 17 Màlàpàk iulà kulu pen mùkkàlà sàlà yamùk kussai'nùk. Tùse makui làkku màlà uyau nemassai'nùk. 18 Tùttuyaik wakù là pùla uyau iwechi, imakuyippù pe kappon pe wettok yau. Masapùla wakù ànkuppai wettok wechi lànen uyau tùse, ikupù uya pùla iwechi. 19 Masapùla wakù ànkuppai wettok ku'nài pen iulà. Tùse àli, ànkuppai pùla wettok ku'nài iulà. 20 Ànkuppai pùla wettok kupù uya yau, sàlà uya yekama màlà iulà wechi iku'nài pe pùla. Tùse makui màlà iku'nài uyau nemassai'nùk. 21 Màlàpàk sàlà Law yeselu we'wotokoma tenyaik. Wakù ànkuppai wechi yau, àli wechi mei pùla upyau. 22 Tamù'nawàlà uyewan ke uwakùli pe Law, Kaatù winàpaino ku'nài iulà. 23 Tùse tùulon tu'ma Law we'wotokomatok uyau tenyaik. Sàlà yeselu nepanta'mayai'nùk usenumenkatok yeselu winàkàik. Sàlà eselu makui yapyoto pe uyau ne'wotokomayai'nùk. 24 Kappon sa'ne iulà tùusewankono'masen! Ànùk uya ken upùikattà sàlà uyesak welittok winàpai? 25 Tenki ukayaik Kaatù pàk Kùyepulu Jesus Christ yai!Màlàpàk Kaatù Maimu yawàlà eppai wessaik usenumenkatok yau, tùse kappon pe wettok yeselu ke àli maimu yawàlà wechi.
Wakù Akkwalù Meluntàlù Yau Wema'nàtok
1 Màlàyau sàlàpe nen uchi mùkyamlo Christ Jesus ponalok pe tùwemassan talumattàtok ike pùla iwechi màlà, mùkyamlo àli eselu yau nemassai'nannùk pen tùse Akkwalù wettok i'che yawàlà tùwessan. 2 Masapùla Wakù Akkwalù yeselu meluntàlù wema'nàtok ne'nài Christ Jesus ponalok kon piyak uya, upùikattàsak man makui yeselu molopai weli'nàtok winàpai. 3 Law nùkupù yentaino kupùppù Kaatù uya masapùla Law wechi attu'mùla pàk molopai kappon yeselu wechi attu'mùla pàk, ikupùppù ya màlà tùmu yeunoko tùuya winà, iyàssak lùppù kappon pe àli pàkànsau tùtùsen pe. Màlàpàk makui yattu'mùnkappù ya kappon pe tùwechi ke. 4 Sàlà kupùppù Kaatù uya màlà Law maimu yawàlà tùwemassan pe we'nà'nokon usentoppe, àli, kappon wettok i'che yawàlà pùla nen uchi Wakù Akkwalù yeselu yawàlà kulu. 5 Masapùla kappon wettok i'che maimu yawàlà tùwemassan wechi màlà, teselu kon wettok i'che itepulu pe. Tùse mùkyamlo Wakù Akkwalù maimu yawàlà tùwemassan wechi màlà, Wakù Akkwalù wettok i'che itepulu pe. 6 Àli kappon yeselu wechi màlà weli'nàtok ne'nài pe. Tùse eusenumenkatok kon yepulu pe Wakù Akkwalù wettok màlà wema'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ne'nài. 7 Màlàpàk àli usenumenkantok wechi Kaatù yeyaton pe màlà. Masapùla Kaatù winàpaino Law yawàlà pùla iwechi pàk, molopai imaimu yawàlà iwechi yentai iwechi màlà. 8 Mùkyamlo teselu kon wettok i'che maimu yawolon kon uya Kaatù yauchinpa yentai iwechi màlà. 9 Tùse amyamlo nen mùkyamlo eyeselu kon wettok i'che maimu yawàlà tùwemassan pen. Wakù Akkwalù wettok i'che maimu yawàlà tùwemassan amyamlo, Kaatù yakkwalù wemapù kan ayau'nokon yau. Ànù'là Christ yakkwalù yesak pe pùla nai'nùk wechi màlà iponalok pe pùla. 10 Tùse Christ wemapù ayau'nokon yau, àli pàkànsau lànen eyesak kon wechi iweli'chak pe tùse, ayakkwalù kon wechi màlà nulà, pàli'yau masapùla ayanùnsak kon ikasa Kaatù pokonpe pàk. 11 Wakù Akkwalù iwinàpaino, Jesus wuluukanàippù wema'nàtok yak wechi ayau'nokon yau, mùkkàlà Christ wuluukanàippù weli'nàtok yapai, uya nàlà tùumattasen eyesak kon lepa màlà wema'nàtok ke Wakù Akkwalù nemassai'nùk ayau'nokon winà. 12 Màlàpàk uchi, utonpa yamùk, kùyeselu kon wettok i'che maimu yawàlà tùwemassan pe we'nà'nokon pen nen uchi nai'nùk 13 Masapùla ewemapù kon eyeselu kon maimu yawàlà yau ewelikù kon màlà. Tùse Wakù Akkwalù yapàikketù winà àli eyeselu kon yeleutanùssak auya'nokon yau, ewemapù kon màlà. 14 Kaatù Yakkwalù yemyawon kon molopai inpininpa ton mùkyamlo Kaatù munkà yamùk pe tùwessan kappon yamùk. 15 Masapùla Wakù Akkwalù Kaatù uya elepatok kon màlà apyoto pe molopai eusenalippa kon pa tu'ma àku'nài'nokon pen, tùse Wakù Akkwalù làkku màlà Kaatù munkà yamùk pe àku'nài'nokon. Molopai Wakù Akkwalù meluntàlù winà Kaatù pàk, “Abba! Ukàipùnù!” tawonnan kùmyamlo. 16 Wakù Akkwalù mùkkàlà echipatùnayi pe tùwessen kùyakkwalù kon pokonpe Kaatù munkà yamùk pe we'nà'nokon yekama pe. 17 Imunkà yamùk pe we'nà'nokon pàk, wakù inkupù tùponalok kon ponalok pe yesak pe we'nà'nokon màlà Christ pokonpe. Masapùla Christ wettalumattàppù kasa alikyek pe wettalumattàn pàk we'nà'nokon yau, namantok nàlà yepolo màlà ipokonpe.
Ewanawolok Kaatù Mumu Namatok
18 Tùttuyaik sàlàpe wettalumattàn'nokon nai'nùk wechi tamù'nawolon namantok tùusenpoika woton kùyau'nokon ma'le kulu. 19 Tamù'nawolon Kaatù nùkonekassan enpen man tùmunkà yamùk yekama ya yentok yattai màmuku pàk. 20 Masapùla inkonekassan wechippù màlà tapulàsen pe pùla, itùwalà pùla tùse Kaatù yiwalà, enpen we'nàtok yau. 21 Inkonekassan nùssan kupù màlà imokkasak pe kàtantok nappàtù pe pùla, molopai imunkà yamùk tonpa pe inonka inama toppe. 22 Masapùla ittu'nokon man sàlà wei tepose tamù'nawolon ikonekasak ya'nùmù tùwentusen we'chi'mosak utaimelunpa kasa. 23 Tùse ikonekasak neken pen, kùmyamlo nàlà Wakù Akkwalù wapiya kulu Kaatù uya lepantok yesak pe nai'nannùk nàlà na'nùnyan kù'nau'nokon. Kaatù uya tùponalok kon pe kùyesatù kon molopai tamù'nawàlà kùmokka kon ya kùyesak kon ukàtatok winàpai màmukui'ma. 24 Masapùla sàlà enpen we'nàtok yai wepùikattànsakù'nokon màlà. Tùse enpen we'nàtok ipàk yene'nokon yau, enpen we'nàtok pe pùla nen uchi iwechi màlà. Masapùla ànùk ken enpen tùwessen itesak pe tùwettok pàk? 25 Tùse enpen we'nà'nokon ipla we'nàtok pàk yau, imàmu'nài nan kùmyamlo tùusetakkaik pùla. 26 Màlà kasa làma Wakù Akkwalù nàlà tùuyàssen kùpùikattàse, masapùla attu'mùla we'nà'nokon pàk, yà'là kasa wàpùleman wakù pe ittu'nokon pùla iwechi pàk. Wakù Akkwalù mùkkàlà tùutaimelunpaik ta'nùmùi'ma tùwàpùlemasen kùponalok kon pe, yekama yentaino mayin yau. 27 Molopai Kaatù, kappon yamùk yewan yennài, mùkkàlà Wakù Akkwalù usenumenkatok ittunài. Masapùla Wakù Akkwalù mùkkàlà ipawanattànài imunkà yamùk ponalok pe iteselu yawàlà. 28 Masapùla ittu'nokon man tamù'nawàlà yà'làlà yau Kaatù we'wotokoma, mùkyamlo tù'nùnmannan ponalok pe, wakù wekkuttoppe yai, teselu yawàlà, mùkyamlo tùnkà'massan teselu yawàlà ponalok pe. 29 Masapùla Kaatù uya màlà tùnanùmù woton kon ittukassak pena, tùmu kasa nen uchi tok wettoppe, ipùkkù pe tok wenasak wettoppe, Tùmu wettoppe wapiyalok pe tukkan kon tùtonpa yamùk kùlottau. 30 Màlàpàk Kaatù uya màlà tùnùttussan wapiya kà'mappù. Tok kà'mappù ya neken pen màlà, tùse ikasa nàlà tok yanùmùppù ya tùpokonpe. Ikasa neken tok yanùmùppù ya tùpokonpe pen màlà tùse tùnamatok pùkkù pe nàlà tok kupùppù ya.
Kaatù Uya Pùnùnmantok
31 Yà'là te'nokon ken uchi sàlà yamùk wechi kùyemloto kon po pàk. Kaatù wechi kiwinà yau, ànùk wechi ken kùyeyaton pe. 32 Tùmu wenai iwechippù pen màlà, tùse itùlùppù ya tamù'nawolon kon kùmyamlo ponalok pe iwelittoppe! Tùmu ke kùlepappù kon ya, kùlepa kon ya pen ken na' uchi tamù'nawolon yà'làlà ke wakù pe tùwettok yapai? 33 Ànùk uselupa ken àli pe Kaatù nanùmùssan pàk? Kaatù mùkkàlà ikasa tok wechi yekamanài! 34 Ànù'là uya ken na' uchi tok talumattà? Ànù'là pùla iwechi màlà masapùla Christ Jesus mùkkàlà iweli'chak lùppù, molopai iwuluukasak lùppù weli'nàtok yapai molopai sàlàpe Kaatù yemyatù kamik pen winà man. Kaatù pawanattànài mùkkàlà kùponalok kon pe! 35 Ànùk uya ken uchi kùpantaka kon Christ uya pùnùnmantok winàpai? Utaimelunpatok uya ka' ikupù lù, wapùla yà'làlà sa'man, wapùla talumattàntok, wapùla iwan pe we'nàtok, wapùla italumayippù pe we'nàtok, ipon pùla we'nàtok, wapùla yà'làlà àsà pe nai'nùk, wapùla weli'nàtok? 36 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Àpàkànsau ina àsà weli'nàtok ne'nài yau man wei kaichalà,ina kupù man kaalinilu yamùk iwànà woton kon kasa,” te kasa. 37 Kane, sàlà yamùk yau tamù'nawolon yentaikatok yesak pe we'nà'nokon man mùkkàlà Christ kù'nùnmanàippù'nokon yau! 38 Masapùla tùttuyaik kulu yà'làlà uya kùpantakatok kon pùla iwechi màlà pùnùnmantok ya winàpai. Weli'nàtok uya kùpantaka pen màlà, wapùla wema'nàtok uya, wapùla inchelù yamùk, wapùla tùulon kon kau nai'nannùk potolù ton molopai meluntà ton yapàikketù uya, wapùla sàlàpe nai'nùk wapùla ewanawolok uya. 39 Wapùla kawon kon uya wapùla non yo'non kon uya, yà'làlà pùla iwechi màlà ikonekasak lùppù yau kùpantaka kon woton Kaatù uya pùnùnmantokù'nokon Christ Jesus Kùyepulu kon yau nai'nùk winàpai.
Kaatù Molopai Inanùmùssan
1 Waukayai'nùk màlà ailon. Christ ponalok iulà molopai ukaseita là pen. Wakù Akkwalù uya nàlà i'napailà usenumenkatok ittu nai'nùk kasei pe pùla wechi. 2 Eke pe kulu usewankono'matok man molopai uyewan nùpokoitayan tàwàlàlà iichipittà yeselùkek pùla. 3 Tok pàkànsau Kaatù uya pa'nù'nàtok yo'no wechi pe eppai man molopai Christ winàpai umatta toppe utonpa yamùk pùikattà ya yau, Israel yamùk upùkkù ton molopai umùnù ton. 4 Kaatù nanùmùssan mùkyamlo tùmunkà yamùk pe molopai tapulàtok pùkkù pe tok kupùppù ya tùpokonpe. Ikupù tùuya tetok tùuya kupùppù ya màlà molopai Law tùlùppù ya tok yemyak. Kaatù yapulàtok yesak ton mùkyamlo. Ikupù tùuya tetok Kaatù uya yanùmùppù tok uya màlà. 5 Amoko yamùk inamasak kon nùssan payan yamùk mùkyamlo, molopai Christ kappon pe iwettok yau, mùkkàlà tok winàpaino. Tàwàichi Kaatù tamù'nawolon yepoi itepulu pe nechii, yapulà nechii tàwàlàlà!Emen. 6 Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù kupù pùla man te ya pùla man, masapùla tamù'nawàlà là Israel winàpai iwesseposak kon pe kappon yamùk wechi, wechi Kaatù ponalok pe pen màlà. 7 Molopai tamù'nawolon kon wechi là Abraham munkà pe, ipayan yamùk pe tùwechi kon pàk pen màlà. Masapùla Kaatù uya Abraham pàk, “Isaac munkà molopai ipayan yamùk neken ittu màlà apayan pe,” tesak pàk. 8 Sàlà uya màlà Abraham munkà pe là iwentusak pe tùwechi kon pàk Kaatù ponalok pe tok wechi yekama pen. Tùse mule yamùk iwentusak kon Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù yo'no, mùkyamlo tanùnsan Abraham payan pe kulu. 9 Masapùla Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù wekkupùppù sàlà mayin yau, “Iwalai wei yattai wennappo màlà molopai Sarah uya walawok muleppù yepolo màlà,” tawon. 10 Molopai sàlà neken pen. Masapùla Rebecca munkà asa'lon kon walawoti'chi kàipùnù wechippù mùkkàlà lùppù pe, kùtamo kon Isaac. 11-12 Kaatù uya màlà Rebecca yelupappù pùsamlo mule yamùk pàk tok wentu wapiya. Kaatù uya yekamappù ipàk, “Ilui wechi màlà takon yapyoto pe,” tukaik. Sàlà uyàpùppù màlà mule yamùk wentu wapiya, wakù là wapùla àli là yà'làlà kussak tok uya wapiya, Kaatù uya anùnnàtok wechi yà'làlà ikussak wakù wapùla àli là pàkàlà pùla yekamanài pe kulu, tùse teselu pàkàlà làkku. 13 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak, “Jacob kupùppù uya uwakùli pe tùse Esau kupùppù uya uyewanma pe,” tukaik. 14 Yà'là te'nokon ken uchi? Kaatù wechi màlà ikasa pùla te ka'lù? Kanekku! 15 Masapùla Moses pàk, “Usentuppa màlà esentuppapai wettok kon ipàk pàk, molopai ànpàlikapai wettok kon pàlika uya kulu màlà,” teppù ya. 16 Màlàpàk uchi kappon wettok i'che wapùla inkupù pàkàlà iwechi pen màlà tùse Kaatù usentuppatok pàkàlà neken. 17 Masapùla Kaatù Maimu uya Pharaoh pàk, “Sàlà pàkànsau àwuluukappù uya, umeluntàlù yenpoika toppe uya ayai. Molopai uyesek yekama toppe i'nailà là kappon yamùk non polon kon kùlottawà,” te. 18 Màlàpàk uchi Kaatù tùusentuppasen ipàk esentuppapai tùwettok pàk, molopai sa'man pe itewan ànkuppai tùwettok ku'nài sa'man pe.
Kaatù We'naikatok Molopai Iichentuppatok
19 Yattai pùla tewin nà amyamlo uya upàk, “Sàlà kasa iwechi yau, atta ken uchi Kaatù uya iwalai pen yepolo màlà kappon yau? Masapùla ànùk uya ken Kaatù yeselu nulunpa?” te màlà. 20 Tùse ànùk ken uchi àmàlà kappon, Kaatù Maimu yeippàtù pa? Àinà màlà tùka'nài kappon, yekamappopà'nài là pen, “Yà'là peichi iwechi pàk kùkattai sàlà kasa?” tawon pen. 21 Mùttuyatàik àinà ka'nài uya, màlà lùppù àinà yapai yà'là yekkwa là wei yattai neken tapulàsen pe ikoneka molopai echipalà tapulàsen pe tùusenumenkatok yawà. 22 Yattai pùla là Kaatù wechippù tùwe'naikatok molopai tùmeluntàlù enenpoikapai sàlà. Màlàyau mùkyamlo ipàk tùwe'naikatok pan kon pàlikappù ya, mùkyamlo tùntalumattà pan kon. 23 Eke kulu tapulàtok enenpoikapai tùwechi pàk tùusentuppapù ipàk ton pàk, mùkyamlo inkonekassan pena tapulàtok yanùnnài nan pe tok wettoppe. 24 Masapùla kùmyamloichi mùkyamlo inkà'massan, Jew yamùk kùlottapai neken pùla, tùse nàlà Jew yamùk pen kùlottapai. 25 Wateppù ya lùppù sàlà Hosea kaletayi yau. “Kappon yamùk uponalok kon pe pùla iwessak kon nùssanyesatù uya màlà ‘Uponalok kon pe.’Kappon yamùk tùpatassek yawon kon unù'nùnmassan pen,yesatù uya màlà ‘U'nùn ton,’ pe. 26 Molopai,‘Umunkà yamùk pen amyamlo,’ teppù ipàk ton nùssan,yesatù màlà tùweli'chen pen Kaatù munkà,” tukaik. 27 Molopai Isaiah uselupappù Israel yamùk pàk, “Israel yamùk wechi lànen wàssàk, palau yena pon kasa tùse,tukke pùla neken tok pùikattà màlà. 28 Masapùla Itepulu Kaatù uyaasse'ne kulu àsà pe talumattàntok nepù màlà non pon kon pona,” teppù kasa. 29 Isaiah uya pena, “Itepulu Kaatù Mùkkàlà neken meluntà uyakùpayan kon pùnùnmasak pùla iwechi yau,Sodom pon kon kappon yamùkmolopai Gomorrah pon kon kasa we'nàppà'nokon sàlà eppaino,” teppù kasa.
Israel Molopai Wakù Itekale
30 Yà'là te'nokon ken uchi? Jew yamùk pen ikasa tùwettùlùi'che tùwessan Kaatù pokonpe pen, yanùmùppù màlà ikasa Kaatù pokonpe. Sàlà wekkussak wechippù màlà ailon tesak tok uya pàk. 31 Yanùnsak kon Israel yamùk Law yai ikasa tùtùlù kon woton Kaatù pokonpe iwannan uya yepoloppù pùla tùse. 32 Yà'là pe iwechi pàk? Masapùla tok nùkupùppù wechi ailon tetok pàkànsau pùla tùse wotoko pàkànsau pàk. Tok tùwettatai'masan “wettatai'mantok ipona tàk” pona 33 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà pàk kasa, “Yentàk kon, tàk tùlù uya sàlà Zion pona,kappon yamùk tatai'manài pe. Tàk, ipona tok weppippotok. Tùse mùkkàlà ailon tawon ipàk wekkuli'ma pen màlà,” tukaik kasa.
1 Utonpa yamùk, uyewan wettok i'che molopai wàpùlematok Kaatù pàk wechi màlà Israel yamùk wepùikattà toppe. 2 Ittu uya màlà Kaatù ponalok pe kulu emappai tok wechi tùse tok uya ittu pùla iwechi nai'nùk. 3 Yà'là uya là Kaatù nanùmù yek pe kappon kupù ikasa ipokonpe ittusak tok uya pùla iwechippù, molopai tiyiwalà'nokon ikasa ekonekapai tok wechippù. Màlàpàk Kaatù uya ikasa kappon yamùk kuttok yawà, yanùmùppù tok uya pen. 4 Masapùla ailon pe Law nekama wechi ittunnan kùmyamlo Christ yau, tamù'nawolon kon ailon tawonnan tùpàk nen uchi wettoppe yanùnsak pe ikasa Kaatù pokonpe.
Wepùikattàntok Màlà Tamù'nawolon Kon Ponalok
5 Sàlàichi màlà Moses nùmenukappù ikasa anùnnàtok Kaatù pokonpe Law maimu yawàlà we'nàtok winà pàk, “Kappon, Law wettok i'che ku'nài wemapù màlà imaimu yawàlà.” 6 Tùse sàlà ikasa anùnnàtok Kaatù pokonpe ailon tetok yai uya “Eyewan kon yau ànùk utà epùn pona kùkatàu,” tesak màlà. Christ nesse non pona, te ya. 7 “Ànùk utà ken i'nak non yak?” kùkatàu nàlà. Christ nesse weli'nàtok yapai, te ya. 8 Sàlàichi màlà watetok ya, “Itekale mei pùla man, antau'nokon molopai eyewan kon yau.” Màlà ailon tetok yekale ina nekamayai'nùk, te ya pe iwechi. 9 Anta kon ke, “Christ wechi Itepulu pe,” yekama auya'nokon molopai ailon te auya'nokon eyewan kon yau Kaatù uya iwuluukappù weli'nàtok yapai pàk yau, ewepùikattà kon màlà. 10 Masapùla ailon tawonnan kùmyamlo kùyewan kon yau molopai ikasa kùyanùnsak kon man Kaatù pokonpe. Kùnta kon ke àli pe we'nàtok yekamannan kùmyamlo Kaatù pàk molopai wepùikattànsakù'nokon man. 11 Kaatù Maimu uya, “Ànù'là ailon tawon ipàk wekkuli'ma pen màlà,” tesak màlà. 12 Masapùla tùpatalà we'nàtok pùla iwechi màlà Jew yamùk molopai Jew yamùk pen kùlottau. Kaatù mùkkàlà, mùkkàlà lùppù tamù'nawolon kon Yepulu, molopai eke pe tamù'nawolon kon tesek yesa'nài nan lepanài. 13 Masapùla, “Tamù'nawolon kon Itepulu yesek yesa'nài nan wepùikattà màlà.” 14 Tùse atta ken tok uya itesek yesatù ailon tesak tùuya'nokon ipàk pùla echii'ma? Molopai atta ken ailon te tok uya ipàk, itekale yetasak tùuya'nokon pùla echii'ma? Molopai atta ken tok uya yeta, itekale yekamanài pùla tùse? 15 Molopai atta ken itekale yekama, itekale yekamannan yeunossak pùla tùse? Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Wakù kulu màlà wakù itekale ne'nài nan pùta!” te kasa. 16 Tùse tamù'nawolon kon uya wakù itekale yanùnsak pùla iwechi màlà. Isaiah uya, “Uyepulu Kaatù, ànùk uya ken ailon tesak nai ina winàpai tùnetappù itekale pàk?” teppù. 17 Màlàpàk ailon tetok màlà tùuyàssen itekale yeta winà, molopai itekale tùuyàssen Christ yekama yai. 18 Tùse tekamappoyaik, ailon ken na' màlà tok uya itekale yetappù pùla iwechi? Ewaik, tok uya yetappù. Kaatù Maimu uya, “Tok maimu utàppù màlà tamù'nawàlà wolù yawàlà,tok maimu utàppù tamù'nawàlà non pon kon piyak,” tesak kasa. 19 Molopai tu'ma tekamappoyaik, Kappon yamùk Israel pon kon uya ken na' ittuppù pen? Moses uchi mùkkàlà wapiyalok yei'nài, “Àkùlùmàlunpa kon uya màlà kappon yamùk tùpatalo'nan winà. Asakolopa kon uya ittunnan pen kappon yamùk ke.” 20 Molopai Isaiah uya tùwe'namaik pùla, “Uyiwannan pen uya uyepoloppù màlà. Uyekamapponnan pen piyak usenpoikappù màlà.” 21 Tùse Israel pàk, “Uyemyatù yenkappù uya màlà wei tùko'mankaik mayin yawolon kon pen,molopai tiyiwalà'nokon eppaino kon kappon yamùk winàkàik.”
Kaatù Usentuppatok Israel Pàk
1 Tekamappoyaik uchi, Kaatù uya ken na' tùponalok kon kappon yamùk nulunpappù? Kanekku! Israel tonpa nen iulà, Abraham pa, Benjamin winàpaino kon tonpa. 2 Kaatù uya tùponalok kon kappon yamùk nulunpasak pùla man, mùkyamlo inanùmùssan iwepyattà motapai. Mùttuyatàik Kaatù Maimu yau Elijah uya Kaatù pawanattàppù Israel winàkàik. 3 Molopai “Uyepulu, amaimu yenpoikannan wànàppù tok uya molopai àponalok lepantok patassek yalakkappù tok uya, molopai iulà neken mùkkàlà iwà'nànsak lùppù, molopai uwànài'che tok man,” tukaik. 4 Yà'là tukaik ken Kaatù uya yeikuppù? “7000 pan kon kappon yamùk kussak uya man uponalok pe ailon pen tùulon kaatù Baal itesek yemlotopo iwepeimasak kon pen,” tukaik. 5 Màlà kasa làma man sàlàpe. Tukkan kon kulu pen molo man Kaatù nanùmùssan tùusentuppatok pàkànsau. 6 Anùnnàtok ya màlà iichentuppatok yaino, kappon nùkupùppù yentakan pen. Masapùla Kaatù uya anùnnàtok wessak kappon nùkupùppù winà yau, iichentuppatok wechippù sàlà ailon pe pùla eppaino. 7 Yà'là nen ken uchi? Israel uya tùnùwa kon yepoloppù pen màlà. Tukkan kon pen yeponnan nùssan yanùmùppù Kaatù uya màlà, tok tonpassan tùulon kon wenappù panattàk pe Kaatù uya tùkà'matok kon winàpai. 8 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak nai'nùk kasa, “Kaatù uya e'molonùk pe tok wettoppe tok kupùppù. Màlàpàk sàlà tepose tok uya yene pùla iwechi tenu kon ke. Tok uya yeta pùla iwechi tùpana kon ke,” tukaik. 9 Molopai David uya suwa te, “Tàwàichi tok yeipa nelattài male yeipa pe molopai tok pùlannài pe. Tàwà tok nekkawai'mai, tàwà tok talumattà nechii! 10 Tàwà tok yenu newalumamùi, tok uya yene yentai iwettoppe,molopai tok wettoppe tànài pe tàwàlà.” 11 Yekamappo uya sàlà, Jew yamùk wettatai'masak yau ken na' tok wekkawai'mappù tùumattatok kon yak? Kanekku! Masapùla àli kussak tok uya pàk, wepùikattàntok uyàssak màlà Jew yamùk pen winàkàik, Jew pe nai'nùk kùlùmàluntok pe tok pàk. 12 Jew yamùk uya àli kuttok uya eke kulu wakù pe we'nàtok nessak wolù yawon kon pona man. Molopai tok uya àli kuttok uya wakù pe we'nàtok nessak Jew yamùk pen pona. Eke peiwa wakù pe we'nàtok wechi màlà tamù'nawàlà Jew yamùk uyàssak yau nàlà!
Jew Yamùk Pen Wepùikattàtok
13 Eyelupayatàu iulà sàlàpe Jew yamùk pen. Jew yamùk pen piyak yeunossak pe wechi yawàlà uwotokoyi kupù uya sàlà tok ponalok pe. 14 Masapùla utonpa yamùk ànkùlùmàlunpapai wessaik tok wepùikattà toppe. 15 Masapùla tok nulunpasak yau wolù yawon kon kappon yamùk wenappù màlà Kaatù pokonpe echi wechiyakon pe. Yà'là pe ken uchi iwechi tok yanùnsak yau? Iweli'chak mùnappoka nulà we'nàtok yak kasaichi iwechi màlà. 16 Masapùla ipùkkù pe pùlomù kùloimasak wapiyalok kulu tùsak Kaatù piyak yau, tamù'nawàlà ipùkkù lùppù wechi nàlà màlà esuken. Molopai yei mik wechi esuken yau, ipanta yamùk nàlà wechi màlà wa. 17 Imainanpasak olive panta yamùk tonpa wekkwàtùppù man, molopai imainanpasak pen panta ki'masak man ipatappù yak. Amyamlo Jew yamùk pen wechi màlà imainanpasak pen olive yek kasa. Molopai nen uchi Jew yamùk meluntàlù molopai wakù wema'nàtok pùkkù pe ewechi kon màlà. 18 Màlàpàk uchi mùkyamlo iwepantalùkasak kon yei panta kasa nai'nannùk atalumayi kon pe kùkkuttàu. Ittutàk kon ipanta lùssan neken nen amyamlo, imik ya'chinnan pen, aya'chinài'nokon màlà imik. 19 Tùse, “Ipanta yamùk utakitukkappù màlà upatassek pe,” te auya'nokon. 20 Sàlà màlà ailon. Iitakitukkappù màlà masapùla ailon te tok uya pùla iwechi pàk, molo lùppù apatassek kon yau ewechi kon tùse ailon tesak auya'nokon pàk. Katapulàtàu, tùse esenalippatàk kon nàkku. 21 Masapùla Kaatù uya ipùkkù kulu yei panta walainon Jew yamùk kupù molo pùla iwessak yau, amyamlo nàlà kupù ya molo pen màlà. 22 Masa yentàk kon wakù pe molopai àsà pe Kaatù wechi. Àsà pe iwechi mùkyamlo iwepantalùkasak kon pàk, tùse wakù pe iwechi àpàkù'nokon wakù pe iwettok iichentuppatok yau lùppù ewechi kon yau. Tùse yau pùla ewechi kon yau amyamlo nàlà wepantalùka màlà. 23 Molopai Jew yamùk uya nàlà, ailon tukaik pùla tùwettok kon nonkasak yau, tok mùnappo màlà tok patappù yak, masapùla Kaatù mùkkàlà tapàikketù kenan tok mùnappo tukka toppe tùuya. 24 Amyamlo Jew yamùk pen mùkyamlo imainanpasak pen olive yek panta walainon molopai iwekkwàssak kon, molopai nen uchi, yei yeselu kasa pùla, imainanpasak olive yek pàk eki'masak kon. Jew yamùk mùkyamlo imainanpasak olive yek walainon molopai sa'man pe ma'le nen iwechi màlà Kaatù pona, pùsamlo Jew yamùk, iwekkwàssak kon yei panta ki'matukka yau imainanpasak olive yek pàk.
Kaatù Usentuppatok Tamù'nawolon Kon Pàk
25 Tùttusen pen ailon molo man, utonpa yamùk, ittu auya'nokon i'che wettok. Pukkek pe ewechi kon pe yekama auya'nokon tukaik àkupù kon ya màlà. Sàlàichi màlà kappon yamùk Israel pon kon wettok sa'man pe itewan wechi tàwàlà tùwessen pe pùla. Tùse i'che we'nàtok kaichalà Jew yamùk pen uyàpù Kaatù piyak ponalà neken iwechi. 26 Molopai sàlà kasaichi tamù'nawàlà Israel yamùk wepùikattà màlà. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Pùikattànài uyàpù màlà Zion poi,tamù'nawolon àli pe we'nàtok yama ya màlà Jacob payan winàpai. 27 Ailon pe wechi màlà tok pàk. Molopai tok makuyi pàk usentuppa màlà,” te kasa. 28 Masapùla wakù itekale nulunpasak tok uya pàk, Jew yamùk mùkyamlo Kaatù yeyatonnon àpàkànsau'nokon. Tùse Kaatù uya anùnnàtok pàkàlà, Kaatù wechiyakonnon mùkyamlo tok tamo yamùk pàkànsau. 29 Masapùla Kaatù mùkkàlà tùusenumenkatok mùyakanmanài pen ànùk yanùmù tùuya pàk wapùla ànùk lepatok tùuya mokkanài pen. 30 Amyamlo Jew yamùk pen, pena Kaatù Maimu yawàlà pùla ewechippù kon. Tùse sàlàpe Kaatù usentuppatok yanùnsak auya'nokon man, masapùla Jew yamùk wessak Kaatù Maimu yawàlà pùla pàk. 31 Màlà kasa làma Kaatù usentuppatok yanùnsak auya'nokon pàk, Jew yamùk wechi Kaatù Maimu yawàlà pùla màlà, Kaatù usentuppatok yanùntoppe tùuya'nokon. 32 Masapùla Kaatù uya tamù'nawolon kon kappon yamùk kussak màlà mayin yawàlà pùla we'nàtok na'chippù pe, tùusentuppatok yenpoika toppe tùuya tamù'nawàlà tok pàk.
Kaatù Yapulàtok
33 Tukkan kulu màlà Kaatù yemamin!Apàikkek pe iwettok molopai pukkek pe iwettok màlà eke kulu!Ànùk wechi ken iichenumenkatok ittui'che?Ànùk uya ken ite'mappù ye'mappùkapàtù? 34 “Ànùk ken Itepulu Kaatù usenumenkatok ittunài?Ànùk uya ken yenupappù? 35 Ànùk uya là ken Kaatù lepappù yà'làlà ke Kaatù nentakanma woton pe?” 36 Masapùla tamù'nawolon yà'làlà iwekkussak lùppù wechi màlà iwinon pe, mùkkàlà yai molopai iponalok pe. Tàwàichi apulàntok molopai namantok iponalok pe nechii tàwàlàlà. Emen.
Wema'nàtok Kaatù Wotokoyi Yau
1 Màlàpàk utonpa yamùk, Kaatù usentuppatok kùpàkù'nokon pàkàlà apawanattàyatàu iulà. Kaatù yemyak nulà, nulànan tùtùsen kasa ettùtàk kon iwotokoyi yak esuken molopai yauchinpanài yek pe. Sàlàichi màlà ailon kulu namantok molopai yapulàtok àntùlù kon. 2 Sàlà wolù yawon kon yeselu pàk làma kettàu, tùse tàwà Kaatù amyakanmatàu ayawà'nokon tamù'nawàlà eusenumenkatok kon wemyakanmatok winà. Màlà yattai nen uchi Kaatù yeselu ittu auya'nokon màlà, màlà wakù pe nai'nùk molopai yauchinpanài pe nai'nùk, molopai màlà ikasa imaimu yailà neken nai'nùk. 3 Masapùla Kaatù uya ulepatok wakù pàkànsau eyelupa kon uya sàlà. Ànù'là yentai ewechi kon pe kùsekamatàu. Tùse esenumenkatàk kon kulu molopai echittutàk kon, esentàk ailon tetok auya'nokon Kaatù uya elepappù kon ike yawàlà. 4 Tewin kùyesak kon wechi kasa, tùse tukkan ipùkkù molopai tamù'nawàlà ipùkkù pe tùwessan màlà tùpatalo'nan kon iwotokoyi. 5 Màlà kasa làma Christ yau màlà tukke we'nà tùse tewin itesak we'nà'nokon molopai tamù'nawolon kon tonpawannà yamùk wechi màlà pùkkùwannà pe. 6 Kaatù uya lepansakù'nokon màlà tùpatalo'nan tapulàsan lepantok ke wakù pe tùwettok yawàlà. Kùlepatok kon wechi Kaatù Maimu yekama toppe yau, ikuppai'nokon uchi màlà ailon tetok itesak pe we'nà nai'nùk yawàlà. 7 Iwotokoyitàsak pe tùwechi yau, tàwà ne'wotokomaik. Enupantok pe iwechi yau enupanài pe nechiik. 8 Ewan meluntàlùttànài pe iwechi yau, tàwà ewan meluntàlùttànài pe nechiik. Yà'là pùnon sa'ne lepanài pe iwechi yau tàwà ne'lepaik tùusàulàmaik pùla, ànù'là kappon itepulu pe tùwessen, tàwà wakù pe itepulu pe nechiik molopai tàwà tùusentuppasen nùkupùi tùutauchinpaik. 9 Tàwà ailon pe kulu euchi'nùnmatok kon nechii, àli pe nai'nùk ikuttàk eyewanma kon pe, wakù pe nai'nùk kupù pàk ettàk kon. 10 Echi'nùnmatàk kon eke pe tùuchi'nùnmaik we'nà Christ yau yenpoika pe kulu, molopai àtonpa kon tùnamaik ettàk kon. 11 E'wotokomatàk kon sa'man pe molopai emya'nek pe kettàu. Itepulu Jesus ponalok pe e'wotokomatàk kon tùuweleutaik pùla tamù'nawàlà eyewan kon ke. 12 Tàwà enpen ewettok kon yau tùutauchinpaik ettàk kon, ewettalumattàtok kon ipàlikatàk, molopai àpùlematàk kon tàwàlà. 13 Yà'làlà pùla nai'nannùk Kaatù munkà tùmainanpaik ettàk kon, molopai kaklan yamùk yewonnùttàk àwùk kon tak. 14 Atalumattànnan mùpùlematàik, tok mùpùlematàik tok kùppa'nùttàu. 15 Matauchinpatàik tùutauchinpasan pokonpe, mesewankono'matàik tùusewankono'masan pokonpe. 16 Echitonpa pe ettàk kon tamù'nawolon kon pokonpe. Ànù'là yentai kekkuttàu, tùse entuppa'no kon yanùntàk kon ewechiyakon kon pe. Pukkek pe ewechi kon pe kùsekamatàu. 17 Ànù'là uya àli kupù ewinàkài'nokon yau, àli kùsentakanmatàu àli ke. Tùttuik wakù mùkuttàik tamù'nawolon kon yenu yau. 18 Tamù'nawolon ànùttu kon wakù mùkuttàik tamù'nawolon kon pokonpe, echitonpa pe ewemapù kon pa. 19 Kese'matàu utonpa yamùk, tùse làkku tàwà Kaatù we'naikatok nùkupùi. Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Use'ma màlà, molopai e'mantok uya màlà upyawon te Itepulu Kaatù uya,” te kasa. 20 Tùse làkku Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Eyeyaton kon wechi iwan pe yau, mewettàik. Iwe'naklipasak yau mùwoppatàik. Masapùla sàlà kupù auya'nokon winà,enkek apok yalàn pilipù auya'nokon màlà ippai pona,” te kasa. 21 Àli eyentaikatakù'nokon, tùse àli làkku mentaikatàik wakù ke.
Pata Yesan Maimu Yawàlà We'nàtok
1 Tamù'nawolon kon uchi pata yesak pe nai'nannùk maimu yawàlà nechii. Masapùla yà'là yekkwa là apàikkek wechi molo pùla iwechi màlà tùse Kaatù winàpaino neken. Molopai molo nai'nùk pata yapàikketù tùsak màlà màlà motak Kaatù winà. 2 Ànù'là molo nai'nùk maimu yawolon pen, uya Kaatù nùnonkappù yentaika màlà. Molopai ànù'là màlà ku'nài uya talumattàntok nepù màlà tùpona. 3 Masapùla pata yesak pe nai'nannùk mùkyamlo wakù ku'nài nan usenalippantok ipàk ton pen tùse mùkyamlo àli ku'nài nan usenalippatok ipàk ton. Usenalippantok pùla na' eppai messatàu pata yesak tapàikketù ke nai'nùk pàk? Wakù pe nai'nùk uchi ikuttàk kon molopai ayapulà kon ya màlà. 4 Masapùla Kaatù yapyoto mùkkàlà ne'wotokomayai'nùk àpàkànsau'nokon. Tùse àli kussak auya'nokon yau, esenalippatàk kon ipàk, masapùla wàntok tùuya meluntàlù yesak mùkkàlà. Kaatù yapyoto mùkkàlà molopai Kaatù we'naikatok ku'nài àli ku'nài pona. 5 Màlàpàk uchi pata yesak pe nai'nannùk maimu yawàlà mettàik. Kaatù we'naikatok pàkànsau neken pùla, tùse tùwanmùla wema'nàtok pàkànsau nàlà. 6 Kaatù yapyoto pe tùwe'wotokomasan mùkyamlo tùwotokoyi kon kupù pàk. Sàlà kasa iwechi pàk tùuse'masan amyamlo pùlayatta ke pata yesan yemyak. 7 Tamù'nawàlà ewe'womatok kon me'matàik, pata ponalok pe te'masen pe iwechi yau, wapùla yà'làlà yepeppù pe iwechi yau me'matàik, kappon tùnamaik we'nàtok pe là iwechi yau, kappon mùnamatàik, wapùla kappon yapulàtok pe là iwechi yau mapulàtàik.
Tùkussen Tonpawannà Winàkàik
8 Kappon kù'womatàu, tùse echi'nùn pe we'nàtok ke neken me'womatàik, masapùla ànù'là ku'nài tù'nùn pe wechi màlà Law yawàlà. 9 Law yau màlà watesak ya, “Atayappù pen wapùla ànoppù pen pokonpe kettàu. Ànù'là kappon kù'wàtàu. Amak pe kettàu. Ànù'là yemamin i'che kettàu.” Tamù'nawolon sàlà yamùk molopai tùulon kon sàlà pokonpan kon wepili'chak màlà tewinan enupantok pe, “àtonpa kon ikuttàk à'nùn kon pe euchi'nùnma kon kasa,” tawon yau. 10 Màlàpàk ànù'là, tùtonpa ku'nài tù'nùn pe uya là àli kupù iwinàkàik pen màlà. Uchi'nùnmantok wechi màlà tamù'nawolon Law maimu yawàlà. 11 Sàlàichi mùkuttàik, masapùla yà'là yekkwa yattai là iwechi ittu auya'nokon pàk. We'nùnnàtok yapai aupakatok kon yattai uyàssak man. Masapùla wepùikattàntok kon yattai mei pùla lùiwa man sàlàpe ailon teppù'nokon wapiya yentai nen uchi. 12 Ewalupà wenukassak lùiwa nen uchi man, wei welepansak lùiwa man. Ewalupà ponalok yà'làlà kupù pàk we'nàtok kon yeleutanùppai'nokon man. Wepanta'mantok ike weinai yanùnpai'nokon man. 13 Tàwàichi wakù pe welaikanpai'nokon, kappon yamùk weinai tùwemassan kasa, tùwe'chipottùmase là pùla wapùla wetùnnàtok pùla, nàkàlunnàtok pùla wapùla esak wettok ànkuppai pùla, wepanta'mantok pùla wapùla kùlùmàlunnàtok pùla. 14 Tùse Itepulu Jesus Christ ke epontàtàk kon, molopai kesenumenkatàu yà'là kasa là àli ànkuppai ewettok kon pàk molopai yawàlà kettàu.
Attu'mùn Molopai Meluntà
1 Kappon attu'mùla nai'nùk ailon tetok yau yanùntàk kon àklottakù'nokon, tùpatalà là iichenumenka pàk tùusàulàmaik pùla. 2 Tewinan nà kappon uya ailon tetok màlà iku'nài yà'làlà nattoppe ya, tùse mùkkàlà attu'mùla nai'nùk ailon tetok yau wechi màlà kamo pun yannài pe pùla, ipànsak molopai tiyiwalà tùwattasen neken kùyali na'nài pe. 3 Mùkkàlà tamù'nawolon na'nài molopai yannài, yonpanài pen talumattàtak molopai yà'là yekkwa là yonpanài pen tamù'nawolon na'nài molopai yannài talumattàtak, masapùla mùkkàlà kappon yanùnsak Kaatù uya màlà. 4 Ànùk ken àmàlà tùulon yapyoto pàk suwa messaik, te pa? Itepotolù nen mùkkàlà wakù ku'nài pe tapyoto wechi wapùla wakù ku'nài pe pùla iwechi ittunài, Itepotolù mùkkàlà wakù pe ken naikko tawon masapùla Itepotolù uya ikupù màlà wakù kuttoppe ya. 5 Kappon mùkkàlà tewin nà pata weyu tonpa wechi tùnamasen pe kulu tùulon pata weyu yentai ittunài, tùulon uya tamù'nawolon pata weyu wechi ekkaichalà pe ittu tùse. Tàwà ailon pe tùnùttu yawàlà nùkupùi. 6 Mùkkàlà pata weyu tonpa ittunài eke pe uya ikupù màlà Itepulu yapulàtok iwinà pe, mùkkàlà tamù'nawolon na'nài molopai yannài uya ikupù màlà Itepulu yapulàtok iwinà pe, masapùla tenki tawon mùkkàlà Kaatù pàk. Mùkkàlà tùulon nà kùyali nulunpanài uya ikupù màlà Itepulu yapulàtok iwinà pe, molopai tenki tawon mùkkàlà Kaatù pàk. 7 Masapùla ànù'là wemapù tùponalok pe neken nà pen màlà molopai ànù'là tùweli'chen tùponalok pe neken pen. 8 Molopai wema'nà'nokon yau, Itepulu ponalok pe wema'nà'nokon màlà. Weli'nà'nokon yau, Itepulu ponalok pe weli'nà'nokon màlà. Wema'nà'nokon wapùla weli'nà'nokon pe iwechi yau, Itepulu ponalok kon kùmyamlo. 9 Masapùla Christ welikùppù molopai iwe'wuluukappù wema'nàtok yak, nulànan kon molopai iweli'chak kon yepulu pe tùwettoppe. 10 Amyamlo, yà'là pe iwechi pàk àtonpa kon pàk suwa man wapùla suwa pùla man te auya'nokon màlà? Wapùla yà'là pe iwechi pàk àtonpa kon ku'nài nan amyamlo atalumayi kon pe? Tamù'nawolon kon kùmyamlo wà'mùssakka màlà ittuntok Kaatù uya yapon yemlotopo. 11 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak man. “Wemapù yawà nùkayan Itepulu. Tamù'nawolon kon wena tese'mu kon yok màlà uyemlotopo,” tukaik. “Tewin pàk tamù'nawolon kon usekama màlà Kaatù pàk,” tukaik. 12 Màlàpàk uchi tamù'nawolon kon kùmyamlo uya tewin pàk echipàkàlà kùnkupùppù kon yekama màlà Kaatù pàk.
Kappon Wekkawai'matok Iwinà Woton Kùkkuttàu
13 Màlàyau uchi, suwa man molopai suwa pùla man tetok tonpawannà yamùk pàk yeleutanùppai'nokon man. Tùse, eusenumenkatok kon ikonekatàk kon. Yà'làlà kùkkuttàu ewettatai'matok kon ipona pe wapùla ewekkawai'matok kon yak pe. 14 Itepulu Christ ponalok pe wechi yawàlà tùttuyaik kulu yà'làlà tùnassen wapùla tansen wechi àli pe là pùla. Tùse kappon uya àli te ipàk yau, àli pe iwechi màlà ipona. 15 Ànù'là kappon yewankono'ma auya'nokon yà'làlà annapù kon pàkàlà yau, uchi'nùnmantok yapai ewelaika kon pùla iwechi màlà pena ewechippù kon kasa pùla. Kappon, Christ welikùppù iponalok pe lùppù mattanùttak eyeipa kon! 16 Wakù pe ànùttu pàk àli pe uselupan kùsettak. 17 Masapùla Kaatù wettok Itepulu pe màlà tùnassen nà wapùla tinchisen nà pen, tùse ikasa we'nàtok, molopai echitonpa pe we'nàtok molopai utauchinpantok Wakù Akkwalù nùtùlù. 18 Màlàpàk ànù'là Christ ponalok pe tùwe'wotokomasen sàlà kasa uya Kaatù yauchinpa màlà molopai kappon uya wakù mùkkàlà te màlà ipàk. 19 Màlàpàk uchi màlà yamùk echitonpa pe we'nàtok ne'nài iwapai'nokon man tàwàlà, molopai tonpa tùmeluntàpaik we'nàpai. 20 Kùyali pàkànsau Kaatù wotokoyi kù'mattanùttàu. Tamù'nawolon kùyali wechi màlà wakù pe, tùse yà'làlà napù tùulon kappon kupù woton iwekkawai'ma toppe àli yak wechi màlà ikasa pùla. 21 Wakù peiwa iwechi màlà kamo pun yanù pùla we'nà yau, wapùla yà'là yekkwa là meluntà inchi pùla we'nà yau. Molopai wakù peiwa iwechi yà'là yekkwa là tùulon kappon wekkawai'ma toppe ku'nài kupù pùla iwechi yau. 22 Màlàpàk ailon tetok auya'nokon sà yamùk pàk ikuttàk kon àmàlà molopai Kaatù pokonpe neken ànùttu pe. Yauchin pe molopai tùwanmùla tùwessen mùkkàlà kappon tùwemakuima pe tiuchittusen pen ailon tetok tùuya kupù tùuya yau! 23 Tùse tùwanmùn pen ailon tawon ma'lan uchittu màlà tùwemakuima pe tùnnapù molopai tùnanù winà, iichenumenkatok uya yakùlùma màlà. Ikasa pùla iwechi pen ken nai'nùk ko tetok ya pùla iwechi pàk. Molopai tamù'nawolon ailon tukaik tanùnsen pen wechi màlà wemakuiman pe.
Tùulon Kon Yauchinpatàk Kon
1 Kùmyamlo meluntà pe nai'nannùk ailon tetok yau, wechi màlà attu'mùn pùikattànnan pe molopai i'che we'nàtok kon neken kasa tùwessan pe pùla. 2 Masaichi wema'nàpai'nokon, kùyakontalù kon yenu yailà wakù pe iponalok pe, meluntà pe iwena toppe ailon tetok yau. 3 Masapùla Christ là wechippù i'che tùwettok kasa pen màlà. Tùse Kaatù Maimu yau iwe'menukasak nai'nùk uya, “Àmottùnpappù mùkyamlo uya lùppù mottùnpantok, wettùsak man upona,” te kasa. 4 Masapùla tamù'nawolon pena imenukasak lùssan màlà kùyenupa toppe ya imenukasak lùppù, pàlikantok molopai Kaatù Maimu uya ewan meluntàpatok yai enpen we'nàtok yepotoppe. 5 Molopai tàwàichi Kaatù, pàlikantok molopai ewan meluntàpatok ke lepanài elepai'nokon tewin echi yewan kaichalà ewechi kon pa Jesus Christ ya'là ewechi kon yawà, 6 tewin itewan, tewin imaimu Kaatù Kùyepulu kon Jesus Christ Kàipùnù yapulà toppe. 7 Àtonpa kon yanùntàk kon, Christ uya ayanùnsak kon nai'nùk kasa Kaatù yapulàtok ipàkàlà pe. 8 Masapùla tekamayaik àpàkù'nokon Christ wenappù màlà Jew yamùk yattàsak kon yapyoto pe, Kaatù wechi ailon pe yekama pe, ikupù uya teppù tùuya lùppù tùnamasan Jew yamùk tamo yamùk pàk kusse, ailon pe iwettoppe. 9 Molopai Jew yamùk pen uya Kaatù yapulà toppe iichentuppatok pàkàlà. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, “Màlàpàk ayapulà uya màlà Jew yamùk pen kùlottau,eyesek yapulà pe elen kupù uya,” tukaik. 10 Molopai tu'ma, “Atauchinpatàk kon Jew yamùk pen,Kaatù nanùmùssan iponalok kon kappon yamùk pokonpe,” te ya. 11 Molopai tu'ma, “Itepulu Kaatù yapulàtàk kon tamù'nawolon kon Jew yamùk pen,Itepulu Kaatù yapulàtàk kon tamù'nawolon kon kappon yamùk!” te ya. 12 Molopai tu'ma Isaiah uya, “Jesse pa uyàpù màlà, iwuluuka màlà Jew yamùk pen yepulu pe iwettoppe,molopai enpen tok wechi màlà ipàk,” te. 13 Tàwàichi Kaatù enpen we'nàtok uyàttok iwinà ayanùkkatàu tamù'nawolon utauchinpantok ke molopai echitonpa pe we'nàtok ke, ailon te auya'nokon ipàk yawàlà, Wakù Akkwalù meluntàlù winà enpen ewettok kon yau meluntà pe kulu ewechi kon pa.
Paul, Jew Yamùk Pen Pàk Itekale Yekamanài
14 Utonpa yamùk, iulà uyiwalà nùttuyan wakù pe we'nàtok ke awanùssak kon, tamù'nawolon tùttusan ke molopai kappon yenupanài yek pe ewechi kon àklottau'nokon. 15 Tùse sàlà kaleta yau we'namatok pùla kulu weppàssaik màlà yamùk pàk eyenu yappontà kon uya pàk. We'nama pùla weppàssaik masapùla Kaatù uya ulepasak wakù pe we'nàtok ke pàk. 16 Màlàpàk Jesus Christ yapyoto pe tùwe'wotokomasen pe wenasak man Jew yamùk pen ponalok pe. Paatele pe wechi kasa tùwe'wotokomasen iulà, wakù itekale Kaatù winàpaino yekama pàk, Jew yamùk pen tùtoppe tùtùsen pe Kaatù nanùmù yek pe, itùsak pe Kaatù yemyak tok wettoppe Wakù Akkwalù winà. 17 Màlàpàk uchi Christ Jesus yau utauchinpa kulu sàlà, Kaatù wotokoyi yau we'wotokoma pàk. 18 Màlàpàk yà'là yekkwa là pàk uselupai'che wechi pen sàlà. Màlà neken Christ nùkupùppù uyai pàk uselupa, Jew yamùk pen nepù uya Kaatù Maimu yawàlà tok wettoppe pàk, uselupappù lùppù pàkàlà molopai unkupùppù winà. 19 Sàlà kupùppù uya yentok ipàkàlà molopai tensan yekkwa ton pen meluntàlù winà, molopai Wakù Akkwalù meluntàlù winà. Màlàpàk meipai Jerusalem poi Illyricum pùkkù yak, wakù itekale yekamasak uya man tamù'nawàlà, Christ yekale. 20 Jesus yekale usekamappù yau pen pata yau wakù itekale enekamapaino iulà tàwàlà, tùulon kon nùpyattàppù pàk we'wotokoma tukaik. 21 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Mùkyamlo Jesus yesek yekamappù ipàk pen ton wapiya, uya yene màlà,molopai mùkyamlo yetannan nùssan pen uya ittu màlà,” te kasa. 22 Yetasak auya'nokon pàk sàlà pàkànsau echipalà'ne uwakkàppàtùppù màlà apyakù'nokon uyàpù tukaik.
Paul Wekkuttok Rome Kaklanpa Pàk
23 Tùse nen uchi uwotokoyi yenuka'nùssak uya man sàlà yawolon pata yamùk yau, molopai tukke kili'chimo'chi eyense'nokon àippai wessak man. 24 Màlàpàk “sàlàpe'ne eyene kon uya” te uya sàlà Spain pona utà yau. Akaklanpasak kon uya mala là tùpo, wepùikattàtok yepolo uya ewinàpai'nokon pàk enpen wessaik utà toppe màlà pata motak. 25 Sàlàpe, utàyaik Jerusalem pona Kaatù ponalok kon kappon yamùk pùikattàse molo. 26 Masapùla ailon tawonnan Jesus pàk Macedonia pon kon molopai Achaia polon kon utauchinpasak man tùtùsen tùlù pàk yà'là pùnon sa'ne ponalok pe Kaatù ponalok kon Jerusalem pon kappon yamùk kùlottau nai'nannùk pùikattàtok. 27 Màlà kupù pàk tok utauchinpasak wechippù màlà tiyiwalà'nokon. Tùse mùkyamlo yà'là pùnon sa'ne pùikattà nen tok uya màlà, masapùla Jew yamùk uya wakù Kaatù winàpaino intùlùppù pùkkù pe Jew yamùk pen masak pàk, màlàpàk uchi Jew yamùk pen uya Jew yamùk pùikattà màlà itesak pe tùwettok kon ke. 28 Sàlà wotoko yenuka'nùssak uya yau, molopai tamù'nawàlà itùsak lùppù tok ponalok pe tùsak uya tok yemyak yau, Spain pona utà màlà molopai akaklanpa kon uya màlà, màlà motak utà pe. 29 Molopai tùttuyaik uyàpù apyakù'nokon yau, uyàpù tamù'nawolon Christ winàpaino wakù pokonpe. 30 Apawanattàyatàu iulà utonpa yamùk, Kùyepulu kon Jesus Christ winà molopai uchi'nùnmantok Wakù Akkwalù nùtùlù winà. Àwàpùlematok kon yau epanta'matàk kon uponalok pe. 31 Màpùlematàik uyesak pe Kaatù wettoppe ailon tawonnan pen Judea pon kon winàpai. Molopai we'wotokomatok Jerusalem po wettoppe wakù ton molonkonnà nanùmù pe. 32 Kaatù yeselu yawàlà welepantoppe apyakù'nokon tùutauchinpaik kulu, molopai uyakkwalù tùkà'maik àklottau'nokon wettoppe. 33 Tàwàichi Kaatù, echitonpa pe we'nàtok yesak, tamù'nawàlà apyau'nokon nechii. Emen.
“Wakù Pe Na' Messatàu?” Tetok
1 Kùpachi kon Phoebe tekamayaik àpàkù'nokon, tùwe'wotokomasen mùkkàlà ailon tawonnan Cenchrea pon kon ponalok pe. 2 Yanùntàk kon Itepulu yesek yau, Kaatù ponalok kon kappon yamùk yanùmù kasa. Molopai mùpùikattàtàik yà'làlà i'che kulu iwettok ewinàpai'nokon yau, masapùla mùkkàlà wechippù wakù pe kulu, tukkan kon kappon yamùk pùikattàsak ya màlà eke pe kulu molopai iulà nàlà. 3 “Wakù pe na' messatàu?” tetok uya yekamatàk Priscilla molopai Aquila tawonnan pàk, we'wotokoma wechiyakonnon Christ Jesus wotokoyi yau. 4 Upàkànsau àsà yak tùwemattok kon nonkaiwannan nùssan mùkyamlo. Tenki ukayaik tok pàk, iulà neken pen. Tùse tamù'nawolon kon Jew yamùk pen so'chi tawon kon nàlà tenki nùkayan. 5 “Wakù pe na' messatàu?” ukayaik nàlà so'chi pàk tùwepili'chan tok yùwùk tak pàk. “Wakù pe na' messan?” ukayaik Epaenetus uwechiyakon kulu pàk, wapiyalok kappon, ailon tawon Christ pàk, Asia yawon pata yau. 6 “Wakù pe na' messan?” te uya Mary pàk, iwe'wotokomasak lùppù sa'man pe kulu àponalok kon pe pàk. 7 “Wakù pe na' messatàu?” te uya Andronicus molopai mùkkàlà nossan, Junias tawonnan pàk, utonpa yamùk Jew yamùk, patiki'chi tau iwessak kon upokonpe, tùttusan kulu mùkyamlo yeunossak kon Christ yapyoto ton winà, molopai ailon teppù tok uya Christ pàk màlà uwapiya. 8 “Wakù pe na' messan?” te uya Ampliatus pàk u'nùn pe kulu unkupù Itepulu yau. 9 “Wakù pe na' messan?” te uya Urbanus pàk we'wotokoman Christ wotokoyi yau tonpa, molopai Stachys uwechiyakon kulu pàk. 10 “Wakù pe na' messan?” te uya Apelles pàk, ailon pe iwettok Christ pàk ittusak lùppù. “Wakù pe na' messatàu?” ukayaik Aristobulus tonpa yamùk, itùwùk tau nai'nannùk pàk. 11 “Wakù pe na' messan?” te uya Herodion pàk, utonpa Jew, molopai Narcissus yùwùk tawon kon pàk. 12 “Wakù pe na' messatàu?” te uya Tryphena molopai Tryphosa tawonnan, nossan yamùk sa'man pe tùwe'wotokomasan Itepulu wotokoyi yau pàk. Molopai Persis nàlà u'nùn kulu uwechiyakon pe tùwessen nossan pàk “Wakù pe na' messan?” katàk kon, mùkkàlà eke pe kulu iwe'wotokomasak lùppù Itepulu ponalok pe. 13 “Wakù pe na' messan?” te uya Rufus pàk, mùkkàlà wakù kulu tùwe'wotokomasen Itepulu wotokoyi yau, molopai ichan, usan pe nàlà iwessak lùppù. 14 “Wakù pe na' messatàu?” te uya Asyncritus, Phlegon, Hermes, Patrobas, Hermas tawonnan pàk, molopai tamù'nawolon kon tùulon kon tok pokonpe ailon tawonnan pàk. 15 “Wakù pe na' messatàu?” te uya Philologus molopai Julia tawonnan pàk, molopai Nereus molopai iwàlichi lùkkwà molopai Olympas tawonnan pàk molopai tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk tok pokonpe nai'nannùk pàk. 16 Itepulu yesek yau uchi tùutauchinpaik messepotàik. Tamù'nawolon kon ailon tawonnan Christ pàk “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya'nokon yeunossan.
Tewin Itekkwalok
17 Apawanattàyatàu iulà utonpa yamùk, elannek pe ettàk kon mùkyamlo wepantakantok ku'nài nan, molopai kappon yamùk uya ailon tetok yaimelunpannan pàk. Mùkyamlo uya ananùmùppù kon enupantok, kupù tùwakùli kon pe pen màlà, tok tonpa pe kettàu. 18 Masapùla mùkyamlo yekkwa ton wechi Kaatù poitolù pe pen màlà, tùse tesak kon wettok neken i'che pàk tok usenumenka. Wakù pe tùuselupatok kon winà molopai ennakan pe uselupantok ke ittunnan pen yennakannan. 19 Tamù'nawolon kon uya mayin yawolon kon pe ewechi kon yekale yetasak man màlàpàk utauchinpayaik àpàkù'nokon. Wakù pe nai'nùk tùttuik ewechi kon i'che wessaik, tùse àli pe nai'nùk ku'nài pe pùla. 20 Molopai Kaatù, echitonpa pe we'nàtok yesak uya sàlàpeiwa Settan yamoklopù màlà atta kon yo'no. Wakù pe we'nàtok Kùyepulu Jesus winàpaino wechi apyau'nokon màlà. 21 Timothy, we'wotokoma yakon, “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya yeunossan apyakù'nokon, molopai nàlà Lucius, Jason tawonnan molopai Sosipater, utonpa yamùk uwalainon Jew yamùk. 22 Iulà, Tertius, sàlà kaleta menukanài, “Wakù pe na' messatàu?” tetok yeunossan Itepulu yai. 23 Gaius, itùwùk tau wessai'nùk molopai mùkyamlo so'chi pàk tùwepili'chan itùwùk tak, “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya'nokon yeunossan. Erastus, pata pùlayattayi yesak, molopai Quartus kùtonpa kon tawonnan, “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya'nokon yeunossan apyakù'nokon. 24 Wakù pe we'nàtok Kùyepulu Jesus Christ winàpaino wechi apyau'nokon màlà tamù'nawàlà. Emen.
Paul Wàpùlematok Kaatù Yapulà Pe
25 Kaatù yapulàtàk kon! Meluntà pe ewechi kon pa àkupù kon ya màlà tapàikketù ke, wakù itekale unekama Jesus Christ yekale yai. Tachin pe pena sàlà itekale kupùppù màlà tonantau. 26 Tùse sàlàpe nen uchi, sàlà itekale yekamasak man molopai tàwàlàlà tùwemassen Kaatù uya tùmaimu yenpoikannan yapyontàppù màlà imenuka toppe tok uya, tamù'nawolon kon kappon yamùk uya ailon te toppe molopai imaimu yawàlà tok wettoppe. 27 Tewinan neken pukkek Kaatù piyak, apulàntok molopai namantok tùlù nechiik Jesus Christ yai tàwàlàlà molopai tàwàlàlà! Emen.
1 Sàlà kaleta màlà Paul, Kaatù yeselu winà ikà'masak lùppù Christ Jesus ponalok pe yeunossak winàpaino molopai kùtonpa kon Sosthenes winàpaino. 2 Kaatù so'chiyi Corinth pon piyak, mùkyamlo iwekonekasak kon wakù pe Christ Jesus yau molopai ikà'masak kon esuken tok wettoppe piyak, tamùkke tamù'nawolon kon kappon yamùk pokonpe mailàlà Kùyepulu kon Jesus Christ yesek yesa'nài nan, tok yepulu molopai kùyepulu kon. 3 Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ elepai'nokon tùwinàpaino wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Tenki Tetok
4 Tenki tawon iulà Kaatù pàk tàwàlà àpàkànsau'nokon masapùla wakù kussak ya àponalok kon pe Christ Jesus yai pàk. 5 Masapùla mùkkàlà yau tamù'nawolon yesak pe ewenasak kon man, tamù'nawolon yau, tamù'nawàlà euselupatok kon yau molopai tamù'nawàlà ittutok auya'nokon yau. 6 Masapùla Christ yekale wechi ailon pe kulu yenpoikappù màlà ayau'nokon. 7 Màlàpàk i'nai yekkwa là lepantok Wakù Akkwalù winàpaino pùla ewechi kon pen màlà, Kùyepulu kon Jesus Christ usenpoika màmuku pàk ewechi kon yau. 8 Meluntà pe àkupù kon ya màlà iwenukapù ponalà, iwalai pen nà pùla ewechi kon pa Kùyepulu kon Jesus Christ weyu yattai. 9 Kaatù, àkà'manàippù kon echitonpa pe ewechi kon pa tùmu Jesus Christ Kùyepulu kon pokonpe, mùkkàlà wechi màlà ailon pe.
Wepantakantok So'chi Tau
10 Apawanattàyatàu iulà utonpa yamùk, Kùyepulu kon Jesus Christ yesek yau, tamù'nawàlà tewin iichenumenkatok ewechi kon pa wepantakantok wechi molo àklottau'nokon tukaik, echitonpa pe ettàk kon tewin neken iichenumenkatok. 11 Utonpa yamùk, Chloe tonpa yamùk uya yekamasak man upàk, usàulàmantok wechi molo àklottau'nokon. 12 Sà kasa te uya uya wate. Tewinan nà uya, “Paul ya'lon iulà” te, tùulon uya, “Apollos ya'lon iulà” te, tùulon uya, “Cephas, Peter tukaik tesassen ya'lon iulà” te, molopai tùulon uya, “Christ ya'lon iulà” te. 13 Ipantakapàssak pe na' màlà Christ wechi? Paul wànàppù na' màlà pulusuk po àponalok kon pe? Eusenpataukappù kon ken na' Paul yesek yau? 14 Tenki ukayaik Kaatù pàk eyenpataukasak kon uya pùla iwechi pàk, tùse Crispus molopai Gaius tawonnan neken. 15 Ànù'là uya eusenpataukappù kon uyesek yau te pen màlà. 16 Ewaik, Stephanas yùwùk tawon kon yenpataukappù uya nàlà màlà, tùse ànù'là tu'ma yenpataukappù uya ittu uya pùla man. 17 Masapùla Christ uya uyeunoko enpataukanse pùn, tùse wakù itekale yekamase, kappon pukketù winon mayin ke pùla, màlà kasa iwechi yau Christ welittok pulusuk po meluntàlù pùla iwena tukaik tamù'nawàlà.
Christ Mùkkàlà Kaatù Yapàikketù
18 Masapùla Christ welittok pulusuk po yekale màlà wo'mattantok mùkyamlo tùumattasan pona, tùse kùmyamlo iwepùikattàsak kon pona Kaatù yapàikketù pe iwechi màlà. 19 Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Pukkek ton pukketù mattanùpù uya màlà,tenupasan uya ittutok yenu'ma uya màlà,” tesak màlà. 20 Màlàpàk uchi, i'nai mùkkàlà pukkek kappon? Wapùla tùusenupasen? Wapùla pukkek pe tùuselupasen sàlà yattai? Kaatù uya sàlà wolù pukketù wechi wo'mattantok pe yenpoikasak màlà! 21 Masapùla Kaatù uya tùpukketù yai kappon yamùk kupùppù wolù pukketù yau tùttutok tok uya pùla. Tùse làkku Kaatù wekkupùppù mùkyamlo ‘yà'là pen kasa nùsetayai'nùk’ itekale pàk ailon tawonnan pùikattà toppe tùuya. 22 Jew yamùk mùkyamlo tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà i'che tùwessan molopai Jew yamùk pen mùkyamlo pukkek iwannan. 23 Tùse ina mùkyamlo Christ welikùppù pulusuk po yekale yekamannan, Jew yamùk wettatai'matok ipona, molopai wo'mattantok Jew yamùk pen pona. 24 Tùse mùkyamlo Kaatù nùkà'massan pona, asaklàma Jew yamùk molopai Greek yamùk pona, Christ wechi Kaatù meluntàlù pe molopai ipukketù pe. 25 Masapùla Kaatù wo'mattatok wechi màlà pukkek peiwa kappon pukketù yentai, molopai Kaatù wettok attu'mùla wechi màlà meluntà peiwa kappon yamùk meluntàlù yentai. 26 Utonpa yamùk, yà'là kasa là ewechippù kon ittutàk kon àkà'ma kon yau. Tukke pùla ewechippù kon pukkek pe wapùla meluntà pe wapùla eke ton kappon yamùk munkà pe. 27 Tùse Kaatù uya yà'là pe pùla tùttusen wolù yau yanùmùppù màlà pukkek pe tùwessan wekkuli'ma toppe, molopai attu'mùla tùttusen wolù yau yanùmùppù màlà meluntà ton wekkuli'ma toppe. 28 Wolù yau tenpàssan molopai tùnulunpasan yanùmùppù ya màlà, yà'là pe pùla wolù yawon kon nùttu, molopai yà'là pe kulu nen uchi wolù yawon kon nùttu mattanùttoppe tùuya. 29 Sàlà uya tewinan nà kappon utapulà pùla iwechi Kaatù yemlotopo yekama màlà. 30 Tùse Kaatù uya enessak kon man Christ Jesus ponalok pe we'nàtok yak, molopai Kaatù uya Christ kussak man ittutok kùuya'nokon pe. Mùkkàlà Christ winà Kaatù pokonpe ikasa kùtùlù kon màlà, esuken molopai kùpùikattà kon àli kuttok winàpai. 31 Màlàpàk uchi, Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, “Tàwà ànù'là tùutapulàsen nùtapulài Itepulu yau.”
Christ Wechi Pulusuk Po Yekale
1 Utonpa yamùk, apyakù'nokon uyàssak Kaatù Maimu yekamase yau, eke ton nà mayin molopai eke ton usenupansak maimu yapulà uya pùn àpàkù'nokon. 2 Masapùla wekkussak wechippù màlà yà'làlà ittutok uya pùla apyau'nokon wechi yau, tùse Jesus Christ molopai ipukapàttok pulusuk po neken kulu. 3 Màlàpàk uyàssak apyakù'nokon yau, attu'mùla wechippù molopai kùkùkù pe kulu wechippù wettalipa ke. 4 Uselupatok molopai itekale unekama màlà pukkek molopai wakù mayin pokonpan pen, tùse Kaatù winàpaino Wakù Akkwalù meluntàlù yenpoikatok pokonpan. 5 Ailon tetok auya'nokon wechi kappon pukketù yau pe iwechi tukaik, tùse Kaatù yapàikketù yau làkku.
Wakù Akkwalù Winàpaino Pukkek
6 Walà tùse, ina uselupa pukkek pe we'nà yekale pàk iichemokkasak kon kùlottau. Tùse, sàlà wolù winàpaino pukkek pàk pùla wapùla sàlà wolù yepulu ton pàk pùla. Pùsamlo mùkyamlo yà'là pùla nenayai'nannùk. 7 Tùse ina uselupa nai'nùk Kaatù pukketù tùttusen pen pàk, pukkek tonantau iwessak lùppù. Kaatù uya tonanse ikupùppù. Sàlà kupùppù ya màlà pata wepyattà wapiya, yapulàtok kon pe. 8 Ànù'là sàlà wolù yepulu ton uya sàlà ittuppù pen màlà. Tok uya ittusak yau, Itepulu Jesus eke kulu pukapàtùppù tok uya pulusuk pona pen sàlà eppaino. 9 Walà tùse, Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa iwechi, “En uya là yensak pùla iwechi wapùla pana uya là yetasak pùla iwechi. Ànù'là usenumenkatok yau iwekonekasak pùla iwechi màlà,màlà Kaatù nùkonekappù mùkyamlo tù'nùnmannan ponalok pe” te kasa. 10 Tùse Kaatù uya yenpoikappù màlà kùpàkù'nokon Takkwalù winà. Wakù Akkwalù mùkkàlà tamù'nawolon iwanài, i'napailon kulu nàlà Kaatù yeselu yamùk iwanài. 11 Ànù'là uya tùulon kappon usenumenka ittu pen tùse, kappon yau nai'nùk màlà yakkwalù iichenumenkatok ittunài. Màlà kasa làma, Wakù Akkwalù neken mùkkàlà Kaatù usenumenkatok ittunài. 12 Wolù winon akkwalù yeposak kùuya'nokon pen nai'nùk, tùse Akkwalù Kaatù winàpaino, Kaatù uya lepansakù'nokon nai'nùk ittutok kon ke. 13 Sàlàichi màlà mayin ina nùselupayai'nùk kappon pukketù winà ina yenupappù lùppù pen. Tùse, Akkwalù winà ina usenupappù lùppù, Akkwalù winàpaino yamùk yekama toppe ina uya mùkyamlo Akkwalù yesak pe tùwessan pàk. 14 Akkwalù pùn kappon mùkkàlà lepantok kon yamùk Kaatù Yakkwalù winàpaino yanùnnài pen, masapùla yà'là pe pùla màlà yamùk wechi tùpona pàk. Molopai màlà yamùk ittu ya pùla iwechi màlà masapùla Akkwalù winà neken tùttusan pe iwechi pàk. 15 Kappon, Akkwalù yesak pe nai'nùk mùkkàlà wakù pe tamù'nawolon yà'là yamùk wettok wechi ittunài. Tùse ànù'là uya mùkkàlà kappon pàk ikasa pùla messaik tetok pùla iwechi màlà. 16 “Masapùla ànùk ken Itepulu usenumenkatok ittuka'nài,suwa ekkà te toppe tùuya ipàk.” Tùse Christ usenumenkatok yesak pe we'nà'nokon man.
Kaatù Yapyoto Ton
1 Utonpa yamùk, uselupa pùla iwechi màlà àpokonpe'nokon Akkwalù yesan pokonpe uselupa kasa, tùse kappon yeselu yau wema'nà kasa, mule yamùk lùkkwà Christ yau nai'nannùk kasa. 2 Manak ke elepatantàu iulà, sa'man kùyali ke pùla, masapùla yanùmù auya'nokon yeselùkek pùla ewechi kon pàk. Walà tùse yanùmù auya'nokon yeselùkek pùla lùppù messatàik. 3 Wolù ponalok kon kasa lùppù. Masapùla àkùlùmàluntok kon molopai àusàulàmatok kon wechi àklottau'nokon pàk. Màlà uya ken na' sàlà wolù yawon kappon yamùk pe ewechi kon ànkuppai ewettok kon yawàlà yekama pen màlà? 4 Masapùla tewinan nà uya, “Paul ya'lon iulà,” te molopai tùulon uya, “Apollos ya'lon iulà,” te. Kappon yeselu neken ku'nài nan kasa na' ewelaika kon pen màlà? 5 Ànùk ken uchi mùkkàlà Apollos? Molopai ànùk ken mùkkàlà Paul? Kaatù yapyoto ton neken nen mùkyamlo, ene'nàippù kon iwinàkàik ailon te kon pa. Itepulu nùtùlùssan mùkyamlo iponalà'ne iwotokoyi. 6 Itenappà pàmàppù uya màlà, Apollos uya ikipùppù, tùse Kaatù mùkkàlà iwatta toppe iku'nàippù. 7 Ipànnài molopai iki'nài tawonnan mùkyamlo yà'là ton kulu pen. Tùse Kaatù neken mùkkàlà yà'làlà yek watta toppe iku'nài. 8 Tùpatalà'ne là ipànnài molopai iki'nài tawonnan wechi pen nai'nùk. Molopai tok ye'matok wechi màlà tok kaichalà tewin pàk tok wotokoyi lùppù pàkàlà. 9 Masapùla ina mùkyamlo Kaatù we'wotokoma tonpa yamùk, amyamlo nen uchi Kaatù tumà. Kaatù yùwùk nàlà amyamlo. 10 Wakù pe Kaatù wettok yai ulepappù lùppù ike yapulà pe, ittunài uya ikupù kasa tamùsen yapon tùkonekatai molopai tùulon nen uchi màlà pona namùyan. Tùse yamùnnan tàwà tùttuik nechii yà'là kasa là yamù tùuya'nokon yau. 11 Masapùla ànù'là uya tùulon tu'ma là yamùtok ipo nonkatok pùla iwechi màlà, mùkkàlà neken Jesus Christ itùkassak lùppù. 12 Ànù'là kappon sàlà yamùtok ipo po yamù toppe tùuya kolù, chilùpa, epekkek ton tàk, yei, wanak wapùla kumya yapulànài wechi yau, 13 iwotokoyi lùppù yenpoika màlà i'nai yekkwa pe là iwechi. Masapùla Wei uya inepù màlà akkwa yak. Apok ke yenpoika màlà, molopai apok uya màlà tewin pàk kappon wotokoyi lùppù ittu i'nai kasa là iwechi. 14 Walùppù ànù'là namùppù wechi iyatùppù pùla yau, e'mantok yepolo ya màlà. 15 Tùse ànù'là wotokoyi uyassak yau iwe'la'chima màlà, tùse iwepùikattà màlà apok winàpai tùwepesen kasa. 16 Mùttuyatàu uchi amyamlo nàlà wechi Kaatù yùwùk pe, molopai Kaatù Yakkwalù wemapù ayau'nokon? 17 Màlàpàk ànù'là uya Kaatù yùwùk mattanùpù yau, Kaatù uya mùkkàlà mattanùpù màlà. Masapùla Kaatù yùwùk màlà esukenan molopai amyamlo nàlà mùkyamlo itùwùk ton. 18 Eyiwalà'nokon kesennakatàu. Ànù'là àklottau'nokon nai'nùk uchittu pukkek pe sàlà wolù yeselu nùkupù winà yau, tàwà “pakko pe” nenai pukkek pe tùwena toppe. 19 Masapùla pukkek pe sàlà wolù nùttu màlà yà'làlà pen Kaatù yenu yau. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak, “Kaatù mùkkàlà, pukkek ya'chinài ittu tùuyapetukaik iwettok yau,” tawon kasa. 20 Molopai tùulon tu'ma, “Itepulu Kaatù mùkkàlà pukkek usenumenkatok wechi yà'là pe pùla ittunài,” tawon. 21 Ànù'làichi kùttapulàtak kappon yamùk nùkupù pàk. Masapùla tamù'nawolon màlà àponalok kon. 22 Paul wapùla Apollos wapùla Cephas, Peter tukaik tesassen wapùla sàlà wolù wapùla wema'nàtok wapùla weli'nàtok wapùla sàlàpe nai'nùk wapùla ewanawà nai'nùk, tamù'nawàlà sàlà yamùk màlà àponalok kon. 23 Molopai Christ ponalok kon amyamlo, molopai Christ mùkkàlà Kaatù ponalok.
Yeunossak Kon Christ Ponalok Pe
1 Màlàpàk uchi, ina yene kappon yamùk uya màlà Christ yapyoto yamùk pe, molopai Kaatù nùwotokoyittàssan, tùttusen pen ailon yenpoikannan pe ikussak kon pe. 2 Màlàpàk mùkyamlo iwotokoyittàsak kon wechi màlà ailon pe tok wechi tùttusan pe. 3 Yà'là pe pùla iwechi màlà suwa man te auya'nokon yau, wapùla kappon winà là kottù yau wechi yau. Uyiwalà là yà'là kasa wechi ittui'che tùwessen pen iulà. 4 Tùwanmùla nen usenumenkatok man, tùse màlà uya yà'làlà àli ku'nàippù pe pùla ukupù pen màlà. Itepulu nen mùkkàlà uyittunài. 5 Màlàpàk suwa man kùkatàu yà'làlà pàk iwalai iweyu wapiya, Itepulu uyàpù imàmuttàk. Ewalupàttau yonansak pe tùwessen nepù ya màlà akkwa yak molopai kappon yamùk usenumenkatok tok yewan yawon yenpoika ya màlà. Màlà yattai Kaatù winàpaino apulàntok yepolo tok uya màlà tùponalà'ne nokon. 6 Utonpa yamùk, sàlà yamùk tesak uya màlà iulà molopai Apollos tawonnan pàk ittutok auya'nokon ipàkàlà pe. Ina winà eusenupa kon pa, yà'là te là “Imenukasak yawàlà neken ekkà itentak pùla,” tawon uya ittu kon pa. Molopai nen uchi ànùk yekkwa kappon wechi tùulon yentai te auya'nokon tukaik. 7 Masapùla ànùk ken tùpatalà, tùulon kon yentai ewechi kon pa àkuttantàu? Yà'là ken molo nai itesak pe ewettok kon enepoloppù kon pen? Molopai yepolo tùpo yà'là pe iwechi pàk autapulà kon màlà yeponàippù pen kasa. 8 Tamù'nawolon i'che ewettok kon yesak pe mekkassatàik. Temamin ke ewenakassak kon man! Ina pùla echii'ma Kin yamùk pe ewenasak kon man! Kin pe kulu là ewechi kon i'che wessaik, kin pe nàlà ina wettoppe àpokonpe'nokon! 9 Masapùla Kaatù uya ina, yeunossak kon nonkasak màlà àkàmlàk, kappon yamùk tùsak tok welittoppe nai'nùk kasa. Tamù'nawolon kon nene pe ina kussak màlà wekkuli'mantok yak, inchelù yamùk molopai kappon yamùk là nene pe. 10 Christ pàkànsau pakko pe ina kupù nai'nùk, tùse pukkek ton pe ewechi kon màlà Christ yau. Attu'mùnon ina molopai teya'nomasan tùse meluntà ton amyamlo. Tùnamasan amyamlo, molopai ina tùnamasan pen. 11 Sàlà wei tepose napàkkàssan molopai ina ne'naklipayan. Pon poippà yau ina man. Ina ippoppàssak man. Ipatassek pùla ina man. 12 Temyatù kon ke sa'man pe tùwe'wotokomasan ina. Tùpa'nùssak kon yau wakù pe tùwessan ina tùpa'nùnàippù kon pàk. Tùwettalumattà kon yau, ina ipàlikannan. 13 Ina pàk uselupan àli pe yau, màlà yei'nài nan ina àsà pe pùla. Sàlà tepose àlitta kasa ina man non po, wolù yàliyi yekkwa ina. 14 Sàlà menuka uya nai'nùk àkuli'mapai'nokon wechi pàk pùla, tùse eyekamappo kon pe u'nùn ton kulu umunkà yamùk kasa. 15 Masapùla 10,000 pe lànen eyenupannan Christ pàk yesak pe ewechi kon, tùse tukke àkàipùnù kon wechi pen. Masapùla àkàipùnù kon pe wenasak màlà itekale winà. 16 Màlàpàk apawanattàyatàu iulà uyeselu kasa eyeselu kon nechii, kùpatakatàik. 17 Sàlà kasa iwechi pàk Timothy teunossaik apyakù'nokon, umu u'nùn pe unkupù, ailon pe tùwessen mùkkàlà Itepulu yau. Christ Jesus yau wemattok yekama tukka ya màlà àpàkù'nokon, enupantok uya tamù'nawàlà i'nailà là so'chi yamùk tau kasa iwechi ittu kon pa. 18 Tùulon kon nùtapulàyan àklottau'nokon, apyakù'nokon uyàpù pen kasa tùttuik. 19 Itepulu Jesus yeselu pe iwechi yau, uyàpù màlà apyakù'nokon tachin pe kulu tùpo pùla, molopai nen uchi yà'là kupù là pùsamlo tùutapulàsan kappon yamùk uya yene uya màlà iulà pe, molopai yà'là yekkwa là meluntà wechi tok piyau tok uselupatok yau neken pùla! 20 Masapùla Kaatù wettok Itepulu pe màlà uselupantok neken pen, tùse meluntà. 21 Yà'là kupù uya làkku ken i'che messatàu? Eyippottok kon uya nepù uya ka' màlà uyàpù yau lù wapùla à'nùnmatok kon uya molopai wakù pe yakkwalù?
Àli Pe Tùwessen Yenpakkatok
1 Nàkàlunnàtok wechi àklottau'nokon usetasak man, àli pe kulu man, ailon Kaatù ittunnan pen kùlottau tùwekkussen pen màlà. Masapùla yekamasak man upàk kàyik wemapù tùkàipùnù noppù pokonpe. 2 Ànù'là yentai mekkussatàik! Eusewankono'ma kon pùlanpe'nai? Tàwà mùkkàlà, màlà yekkwa ku'nàippù yenpakka nechii àklottapai'nokon. 3 Kappon pe apyau'nokon wechi pùla tùse, uyakkwalù yau apyau'nokon wessaik molopai mùkkàlà màlà yekkwa àli ku'nàippù pàk ikasa pùla man tekassak uya màlà, molo apyau'nokon wechi kasa kulu. 4 Kùyepulu Jesus yesek yau ewepili'chak kon yau molopai iulà wechi apyau'nokon uyakkwalù yau, molopai Kùyepulu kon Jesus meluntàlù wechi molo yau, 5 Settan yemyak pùsàlà kàyik mùtùtàik ipun umatta toppe, yakkwalù wepùikattà toppe Itepulu Weyu yattai. 6 Ikasa pùla iwechi màlà autapulà kon yau. Ittuichi auya'nokon pùla nai malalon nùkkwà yapuluwetanùttok ike we'wotokomasek tamù'nawàlà pùlomù yau. 7 Ipoippà apuluwetanù'nài imokkakà, emennak pe nen uchi ewechi kon pa apuluwetanù'nài pùla, messatài'nùk kasa kulu. Masapùla Christ kùponalok kon Entaka'nàppà kaliniluyi lùkkwà wàsak pàk. 8 Màlàpàk uchi uta'lettàntok ikuppai'nokon ipoippà apuluwetanù'nài pàk pùla, àli pe molopai wakù pe pùla we'nà toppe ku'nài. Tùse yapuluwetanù'nài pùn pùlomù pusak, esuken we'nà toppe molopai ailon pe we'nà toppe ku'nài pàk làkku. 9 Kaleta umenukappù yau àpàkù'nokon, “Tùnàkàlunsan kappon yamùk pokonpe kettàu,” teppù uya. 10 Sàlà wolù yawon kon nà tùnàkàlunsan pe tùwessan, wapùla tùuseka'nonkasan, wapùla amak ton wapùla ailon pen kaatù yemlotopo tùwepeimasan te uya pen. Màlà kasa nen iwechi yau sàlà wolù nàmà auya'nokon màlà. 11 Tùse làkku Kappon, àtonpa kon ailon tawon pe tùusesassen echii'ma tùnàkàlunsen, wapùla tùuseka'nonkasen, wapùla ailon pen kaatù yemlotopo tùwepeimasen, wapùla àli pe tùulon winàkàik tùuselupasen, wapùla tùwetùnsen, wapùla amak pe tùwessen pokonpe kettàu te uya nen màlà. Mùkkàlà yekkwa là pokonpe kata'lettàtàu. 12 Yà'là woton pe ken so'chi tawon kon pen nà kottùma uya? So'chi tawon kon ailon tawonnan neken ku walai mùkyamlo ànkottùma kon? 13 Kaatù uya nen màlà so'chi tawon kon pen talumattà. “Àli kappon yenpakkatàk àklottapai'nokon” te Kaatù Maimu uya kasa.
Kottù Pàk Ailon Tawonnan Nepù
1 Àusàulàmasak kon pe' àtonpa kon ailon tawon pokonpe yau, yanài nan amyamlo àli ton kappon yamùk yemlotopona kottù pàk? Wapùla ka' Kaatù ponalok kon piyak yanài nan amyamlo lù? 2 Kaatù ponalok kon uya ken na' sàlà wolù kottùmatok woton ittu auya'nokon pùla nai? Màlà kasaichi iwechi pàk, sàlà wolù yawon kon kottùma auya'nokon pe iwechi pàk, malalon yà'làlà kottùmanài yek pe pùla ken na' ewechi kon màlà? 3 Inchelù yamùk kottùmannan pe ken na' uchi we'nà ittu auya'nokon pùla nai? Yà'là kasa nen uchi sàlà wema'nàtok yau nai'nannùk! 4 Yà'là pe ken iwechi pàk àusàulàmatok kon sàlà yamùk pàk yanài nan amyamlo, so'chi tawon kon nùttu wakù pe iteselu pen ton piyak kottù pàk? 5 Wate uya sàlà àkuli'ma kon pe. Ànù'là ken na' uchi pukkek pe tùwessen pùla nai àklottau'nokon, usàulàmantok ailon tawonnan kùlottau kottùma woton. 6 Tùse nen uchi tewinan nà utà màlà law yekalepàk tùulon kottùma toppe, molopai ailon tawonnan pen yemlotopona. 7 Tamù'nawàlà ewe'la'chimakassak kon màlà àtonpa kon yasak auya'nokon kottù pàk yau. Wakù peiwa iwechi màlà ikasa pùla ewinàkàik iwessak molopai alapumasak ya yau. 8 Tùse amyamlo pe lànen tùulon kon mùlapumayatàik molopai àli pe tok kupù auya'nokon, molopai mùkyamlo ailon tawonnan winàkàik nàlà là wa ewechi kon. 9 Ittuichi auya'nokon pùla nai àli ton uya Kaatù wettok itepulu pe patassek yepolo pe pùla iwechi? Kesenkuttàtàu uchi. Tùnàkàlunsan, wapùla ailon pen kaatù yemlotopo tùwepeimasan, wapùla tùulon noppù pokonpe tùwessan, wapùla tùwalai pokonpe àli ku'nài nan, kàyik pokonpe tùwessen kàyik, 10 wapùla amak pe tùwessan, wapùla tùuseka'nonkasan, wapùla tùwetùnsan, wapùla tùulon kon pàk tùuselupasan àli pe, wapùla lapumannan uya Kaatù wettok itepulu pe yepolo pen màlà. 11 Molopai tùulon kon amyamlo wechippù màlà wa. Tùse àkukasak kon màlà, àtùsak kon Kaatù yemyak. Ikasa ayanùnsak kon màlà Kaatù pokonpe Kùyepulu kon Jesus Christ yesek yai molopai Kùkaatùyi winàpaino Wakù Akkwalù winà.
Kaatù Inamakà Eyesak Ke
12 “Tamù'nawolon wechi màlà unkupù yek pe là” tùse tamù'nawolon wechi pùikattànài pe pen màlà. “Tamù'nawolon wechi unkupù yek pe là” tùse yà'làlà uya tapyoto pe ukuttoppe ikupù uya pen màlà. 13 “Kùyali màlà lotta ponalok molopai lotta kùyali ponalok,” tùse Kaatù nùmattanùppù ton màlà asaklàma. Esak wannà màlà nàkàlunnàtok ponalok pen tùse Itepulu ponalok, molopai Itepulu esak wannà ponalok. 14 Tùmeluntàlù winà Kaatù uya Itepulu wuluukappù màlà weli'nàtok yapai, molopai kùwuluuka kon ya nàlà màlà. 15 Ittuichi auya'nokon pùla nai Christ pùkkù pe eyesak kon yamùk wechi? Christ pùkkù yamùk na' mokka uya màlà molopai kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen nossan pùkkù pe ima uya? Kane. Iwekkupù pen! 16 Ittuichi auya'nokon pùla nai, mùkkàlà, kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen nossan pùkkù pe nenayai'nùk wechi tesak kon yau tewin ipokonpe? Kaatù Maimu uya, “Asa'lon kon wena màlà tewin ipun,” te kasa. 17 Tùse mùkkàlà Itepulu pùkkù pe nenayai'nùk wechi màlà tewin ipokonpe akkwalù yau. 18 Nàkàlunnàtok winàpai epetàk kon. Tamù'nawàlà tùulon kon yamùk àli ton wechi màlà tesak ke pùla kappon nùkupù pe, tùse nùnàkàlunyai'nùk wemakuima màlà tùpun winàkàik. 19 Ittuichi auya'nokon pùla nai àpun kon wechi Wakù Akkwalù yùwùk pe, nemassai'nùk ayau'nokon, Kaatù winà enepoloppù kon? Àponalok kon pen amyamlo. 20 Epekkek pe ye'masak kon amyamlo. Màlàpàk uchi àpun kon ke Kaatù inamatàk kon.
Ekamappontok Wemali'mantok Pàk
1 Kaleta enmenukappù kon nùppù yawon pàkànsau uselupa sàlà. “Wakù pe iwechi màlà kàyik wechi nossan tappàsse pùla yau.” 2 Tùse eke pe kulu nàkàlunnàtok wechi molo pàk, tàwà kàyik yamùk wechi màlà tùponalà tùnoppù ke'ne, molopai nossan yamùk wechi tùponalà tùtayappù ke'ne. 3 Tàwàichi tùnoppù kenan tùnkupù kupùi tùnoppù winàkàik molopai tùtayappù kenan nàlà màlà kasa làma tùtayappù pàk. 4 Tùtayappù kenan yesak wechi màlà iponalok pe neken pùla tùse itayappù ponalok pe nàlà. Màlà kasa làma tùnoppù kenan yesak wechi iponalok pe neken pùla tùse inoppù ponalok pe nàlà. 5 Ke'nulunpatàu uchi, tùse “Masa ka' tàwà we'nà lù mala là wàpùleman toppe,” te neken nà. Molopai lànen uchi ànkupù kon kupù kon pa, ipàlikatok auya'nokon pùla ewechi kon yau Settan uya ittuntok yak ewettùlù kon tukaik. 6 Sàlà yekama uya “Sàlà ikukkà,” te toppe pùla, tùse ikupù làichi auya'nokon màlà te toppe. 7 Tamù'nawàlà lànen kàyik yamùk wechi ukasa i'che wessaik. Tùse iponalà'ne kappon yamùk lepatok wechi màlà Kaatù winàpaino, tewinan lepatok sà yekkwa, molopai tùulon mà yekkwa. 8 Iwemali'mappù pùnon molopai itayappù iweli'chak kon pàk te uya. Wakù peiwa iwechi màlà tùwemali'maik pùla ukasa tok wechi yau. 9 Tùse tùutamùipatok pàlikanài pe pùla tùwechi kon yau, tok wemali'ma màlà, wakù peiwa wemali'man wechi màlà ànkuppai we'nàtok uya eka'nonkan yentai lùiwa. 10 Iwemali'masak kon ponalok pe sàlà elupantok tùtùyaik, uwinàpaino pen, tùse Itepulu winàpaino, tùtayappù kenan uya tùtayappù nonka pen màlà. 11 Tùse tùtayappù nonkasak tùuya yau, tàwà tùwemali'maik pùla nechii wapùla tàwà nennappoi tùtayappù piyak. Molopai tùnoppù nonka tùnoppù kenan uya pen màlà. 12 Tùulon kon pàk waukayaik, Itepulu pe pùla nen uchi. Ailon tawon kàyik wechi ailon tawon pen inoppù pe yau, molopai ipyau tùwemapù pàk iichenumenkasak yau, inonka ya pen màlà. 13 Molopai ailon tawon nossan wechi ailon tawon pen kàyik itayappù pe yau, molopai ipyau tùwemapù pàk iichenumenkasak yau, inoppù uya inonka pen màlà. 14 Masapùla tùnoppù kenan ailon tawon pen, konekasak màlà esuken inoppù winà, molopai tùtayappù kenan ailon tawon pen konekasak màlà esuken itayappù winà. Màlà kasa pùla iwechi yau àmunkà kon yamùk wechi màlà àli pe, tùse màlà kasa esuken tok wechi màlà nai'nùk. 15 Tùse ailon tawon pen wechi tùwechiyakon ànnonkapai yau, tàwà nùkupùi. Ailon tawon kàyik wapùla nossan wechi yewattàsak pe pen màlà, màlà kasa iwechi yau Kaatù uya kà'mansakù'nokon màlà wakù pe tùutaimelunpaik pùla wema'nà toppe. 16 Yà'là kasa ken ittu auya, tùtayappù kenan, atayappù pùikattà auya pe là iwechi? Wapùla yà'là kasa ken ittu auya, tùnoppù kenan, ànoppù pùikattà auya pe là iwechi?
Emattàk Kon Kaatù Uya Àkà'mappù Kon Kasa
17 Tàwà tamù'nawolon kon nemapùi Itepulu uya tùlepatok kon lepantok yawàlà, Kaatù uya tùkà'mappù kon kasa. Sàlàichi màlà unekama tamù'nawàlà so'chi yamùk tau. 18 Jew yamùk yeselu yau na' kàyik yattàkassak pe iwechippù màlà ikà'ma yattai? Tùwemyakanmai'che iwechi pen màlà. Kàyik yattàsak pe pùla na' iwechippù màlà ikà'ma yattai? Yattà kùsettak. 19 Masapùla usattàn molopai usattànsak pùla iwechi wechi màlà yà'là pe pùla. Kaatù uya enupantok yawàlà làkku nen we'nà màlà yà'là. 20 Tàwàichi tamù'nawolon kon tùkà'ma kon Kaatù uya yattai tùwechippù kon kasa nechii. 21 Tepotolù keichi ewechippù kon Kaatù uya àkà'ma kon yattai? Tàwà nechii kataimelunpatàu, tùse itepotolù pùla wenantok yattai yesak pe ewechi kon yau yapulàtàk kon kulu. 22 Masapùla tepotolù kenan, Itepulu uya tùkà'ma yattai mùkkàlà Itepulu nùmokkappù, màlà kasa làma itepotolù pùn tùkà'ma yattai wechi màlà Christ yapyoto pe. 23 Eye'mappù kon màlà epekkek ke, kappon yamùk poitolù pe kenatàu. 24 Utonpa yamùk, emennak pe ewemattok kon yau ettàk kon àkà'ma kon Kaatù uya yattai ewechippù kon kasa.
Kàyik Nappàtùppù Ton Pen Ema'nomi'chi
25 Walawok ittunnan nùssan pen yelupatok uya woton Itepulu winàpaino pùla lànen man. Tùse usenumenkatok yekama uya sàlà Itepulu Kaatù usentuppatok yai ipàk enpen we'nàtok. 26 Sàlà yattai sa'man pe pata weyu wechi pàk, messatài'nùk kasa lùppù ewechi kon yau wakù peiwa iwechi tukaik usenumenkayaik. 27 Iwemali'masak pe ewechi kon yau ewe'nonkai'che'nokon kettàu. Iwemali'masak pe pùla ewechi yau, ànoppù woton kichiwai. 28 Tùse ewemali'ma kon yau, ewemakuimasak kon pen màlà. Molopai walawok ittunàippù pen uli'chan wemali'ma yau, iwemakuimasak pen màlà. Tùse iwemali'masak kon uya màlà tukkan utaimelunpantok yepolo sàlà wema'nàtok yau. Molopai sàlà yekkwa ton winàpai àpùikattà kon uya i'che wechi sàlà. 29 Utonpa yamùk, tokkwen pata weyu man te uya nai'nùk. Sàlà motapai tàwà tùnoppù kenan kon wemapù màlà ipla tùwechi kon kasa. 30 Mùkyamlo tùusewankono'masan, tùusewankono'ma kon pùla iwechi kasa. Mùkyamlo tùutauchinpasan tùutauchinpa kon pùla iwechi kasa. Mùkyamlo yà'làlà ye'mannan ine'mappù pùla tùwechi kon kasa. 31 Mùkyamlo sàlà wolù yawon mamin yapulànnan yapulàtok tùuya'nokon pùla iwechi kasa. Masapùla sàlà wolù sàlàpe yene nai'nùk, uko'mamù tachin pe kulu pen màlà. 32 Autaimelunpa kon i'che pùla wessaik. Inoppù pùn kàyik mùkkàlà tùusenumenkasen Itepulu wotokoyi pàk neken, yà'là kasa là Itepulu yauchinpatok tùuya pàk. 33 Tùse tùnoppù kenan kàyik mùkkàlà tùusenumenkasen sàlà wolù yawon kon pàk, yà'là kasa là tùnoppù yauchinpatok tùuya pàk. 34 Molopai iichenumenkatok wechi asa'là. Itayappù pùn nossan wapùla walawok ittunàippù pen uli'chan wechi màlà tùusenumenkasen pe Itepulu wotokoyi pàk, masapùla ettùpai tùwechi Itepulu ponalok pe pàk asaklàma tesak molopai takkwalù yau. Tùse tùtayappù kenan nossan mùkkàlà tùusenumenkasen sàlà wolù yawon kon pàk, masapùla tùtayappù anauchinpapai tùwechi pàk. 35 Wate uya nai'nùk masapùla àpùikattàpai'nokon wechi pàk. Yà'làlà sa'man tùkussen tùlùi'che wechi àpona'nokon pen. Tùse làkku Itepulu yemyak iwettùsak pe iwalai yawà ewemapù kon pa tùwe'wanittàpaik pùla. 36 Ànù'là, mùkkàlà tùnoppù pe iwechi teppù tùuya lùppù ema'non winàkàik wakù pe pùla tùwelaikatok ittunài wechi yau molopai emali'mapai tùwechi yau, tàwà ànkuppai tùwettok kupùi. Iwemakuima pen màlà. Tok wemali'ma màlà. 37 Tùse mùkkàlà tiyiwalà tùusenumenkatok yau màlà yekkwa yeleutanù'nài kàyik, eka'nonkantok yo'non pen tùse tiyiwalà teselu yesak pe tùwessen molopai iichenumenkasak ema'non tanùnse tùnoppù pe pùla tùwettoppe, pùsàlà nàlà kàyik uya màlà iwalai kupù. 38 Màlàpàk mùkkàlà nùnoppùtayai'nùk uya màlà iwalai kupù, tùse mùkkàlà tùunoppùtaik pùla nai'nùk wechi màlà itentai lùiwa wakù pe. 39 Tùtayappù kenan nossan yewattàsak màlà itayappù pàk iwemapù yawàlà. Tùse tùtayappù weli'chak yau tàwà emali'mapai tùwechi yau nemali'matukkai i'che tùwettok pokonpe, tùse Itepulu yau neken. 40 Walà tùse, tùutauchinpaik lùiwa nen iwechi màlà tùtayappù ke pùla tùwechi yau te uya màlà molopai Kaatù Yakkwalù yesak pe wechi pe tùttuyaik.
Kùyali Ailon Pen Kaatù Yemyak Itùsak
1 Sàlà, ailon pen kaatù yemyak itùsak lùppù kùyali yekale pàk uselupa. Ittu'nokon man tamù'nawàlà ittutok yesak pe we'nà. Ittutok màlà kappon ku'nài eke pe tukaik iitapulà toppe, tùse uchi'nùnmantok màlà pùikattànài pe ku'nài. 2 Kappon yà'làlà ittu tùuya pe nekamayai'nùk uya ittu pùla iwechi màlà ittutok tùuya kasa. 3 Tùse kappon Kaatù pùnùnmanài mùkkàlà Kaatù nùttu. 4 Màlàpàk uchi kùyali ailon pen kaatù yemyak itùsak lùppù napù yau, ittu'nokon man ikonekasak kaatù wechi yà'là pe pùla kulu tamù'nawàlà sàlà wolù yau. Molopai tewinan neken Kaatù wechi molo. 5 Masapùla, kaatù tukaik lànen tesassan wechi molo kau wapùla non po tùse, molopai tukke lànen pùsamlo kaatù yamùk molopai itepulu yamùk wechi molo. 6 Tùse molo man kùponalok kon tewinan neken Kaatù, Kùkàipùnù kon, tamù'nawolon yà'làlà konekanàippù, molopai iponalok pe wema'nàtokù'nokon. Molopai molo man tewinan neken Itepulu, Jesus Christ, tamù'nawolon yà'làlà wekonekappù iwinà lùppù, molopai wema'nàtokù'nokon iwinà. 7 Tùse tamù'nawolon kon uya sàlà ittu pen nai'nùk. Tùulon kon kappon yamùk pona ailon pen kaatù wechippù takkwalù kenan kasa màlà. Màlàpàk sàlà pata weyu tepose màlà yekkwa ton kùyali napù tùuya'nokon yau, ailon pen kaatù yemyak itùsak lùppù pe tok uya yekama, tok usenumenkatok wechi attu'mùla màlà tùwanmùla pùla tok wechi molopai àli pe iwechi tok pona. 8 Tùse kùyali uya mei pùla Kaatù piyak kùnepù kon pen màlà. Yà'là kasa là ku'nà uta'lettàn pùla iwechi uya pen màlà, wapùla wakù peiwa là we'nà uta'lettàn yau pen. 9 Elannek peichi ettàk kon, masapùla inapù auya yeselùkek nai'nùk uya attu'mùla tùwessan ailon tetok tùuya'nokon yau weppippotok ipona pe iwechi tùwemakuimatok kon yak tukaik. 10 Masapùla ànù'là attu'mùn iichenumenkatok uya ittunnan pe echii'ma auta'lettà kon ailon pen kaatù yùwùk tau yene yau, sàlà uya ken na' imeluntàlùnpa kùyali ailon pen kaatù yamùk yemyak itùsak lùppù nattoppe ya pen? 11 Màlàpàk pùsàlà attu'mùn àtonpa kon, Christ welikùppù iponalok pe lùppù umattasak màlà ittutok auya'nokon winà. 12 Molopai sàlà kasa àtonpa kon attu'mùn iichenumenkatok usenumenkatok ikkwàssak auya'nokon yau, Christ winàkàik ewemakuimasak kon pe iwechi màlà. 13 Màlàpàk, unanù uya utonpa wemakuima toppe ikussak yau, kamo pun yantukka uya pen màlà iwemakuima tukaik.
Jesus Christ Neunokoppù Wotokoyi
1 Utokùkka woton pùn ku? Yeunossak lùppù pen uchi iulà? Kùyepulu kon Jesus yennàippù pen uchi iulà? Itepulu ponalok pe unkupùppù uwotokoyi yapaino kon pen uchi amyamlo? 2 Yeunossak pe tùulon kon uya uyanùmù pùla lànen tùse, ailon ukayaik uyanùmù auya'nokon pàk! Masapùla amyamlo mùkyamlo, ewemattok kon Itepulu Jesus yau pàkàlà yeunossak pe wechi yekamannan. 3 Sàlà kasaichi uwenai yei'nài iulà uyekamappopàtù kappon yamùk uya yau. 4 Ina yeipa molopai ina uku tawon yepolo ina uya wechi ken na' uchi ikasa pùla màlà? 5 Tùulon kon yeunossak kon nùkupù kupù'nokon wechi ken na' uchi ikasa pùla màlà, kùnoppù kon yalà kùya'là'nokon, Itepulu Jesus yakonnon molopai Cephas, Peter tukaik tesassen yamùk kasa? 6 Wapùla Barnabas molopai iulà tawonnan neken ka' wechi màlà tùwe'wotokomasan pe lù tùwemattok kon yepotoppe tùuya'nokon? 7 Ànùk ken soicha tiyiwalà tùuse'masen? Ànùk ken umà pànnài molopai màlà yawon na'nài pen? Ànùk ken kaalinilu mainanpanài molopai imanatù yeuku inchinài pen? 8 Uyiwalà na' kappon usenumenkatok winà wate uya nai'nùk? Law nàlà ku màlà watawon nàma? 9 Masapùla Law Moses winàpaino Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà, “Paaka mùta kùsaulontàu a'naik yeppa ya tùse,” tukaik. Paaka pàk kulu na' Kaatù usenumenka màlà? 10 Kùpàkànsau'nokon ken na' sàlà yamùk pàk iichelupa pen nai'nùk? Kùpàkànsau'nokon iwe'menukasak màlà. Masapùla umà yakanài molopai ipili'nài nan wechi màlà tùwotokoyi kon yepeppù pe ipùkkù yepolo tùuya'nokon pàk enpen tùwessan pe. 11 Kaatù winàpaino wakù pànsak ina uya àklottau'nokon yau yà'làlà mamin yeponnan yek pe pùla na' ina wechi nai'nùk ewinàpai'nokon? 12 Molopai ewinàpai'nokon tùwepùikattàtok kon yeponnan pe tùulon kon wechi, wechi ikasa yau, màlà yentai palà ken na' yeponnan yek pe pùla ina wechi màlà?Tùse sàlà kussak ina uya pùla man. Tùse làkku ina uya tamù'nawolon yà'làlà pàlikasak man Christ yekale wakkàtù ina uya tukaik. 13 Ittuichi auya'nokon pùla nai mùkyamlo paatele yamùk uya teipa kon yepolo Kaatù yùwùk tapai, molopai mùkyamlo tùwe'wotokomasan kamo pottà pàk ipottàtok patassek yau uya ipottàsak pùkkù yepolo? 14 Màlà kasa làma Itepulu Jesus uya màlà mùkyamlo wakù itekale yekamannan kussak tùwemattok kon yepotoppe tok uya itekale yekama tùuya'nokon winà. 15 Tùse i'nai yekkwa là sàlà yamùk yapulàsak uya pùla man. Molopai sàlà menuka uya enpen wechi yà'là yamùk là kupù auya'nokon uponalok pe i'che wechi pàk pen nai'nùk. Welikù làkku nen i'che wessaik utapulàtok iwinà pàk ulapuma ànù'là uya wapiya. 16 Wakù Itekale yekama uya pàkàlà là utapulàtok pùla iwechi màlà. Masapùla Itekale yekama toppe uya kulu màlà ukussak molopai ikupù uya pùla iwechi yau utalumattà màlà! 17 Uwotokoyi kussak uya uyiwalà alikyek pe yau, uyepeppù wechi màlà molo. Tùse uyiwalà pùla iwechi yau, uwotokoyi unkupù pe itùsak lùppù kupù uya pe iwechi màlà. 18 Yà'là yekkwa ken uchi e'mantok yepolo uya? Wakù Itekale yekamanài iulà Itepulu Jesus pàk itepeppù tennaik pùla, unepolo yek tepose pùla. 19 Ànù'là yapyoto pen iulà, tùse tamù'nawolon kon yapyoto pe wekkupù sàlà tukkeiwa kappon yamùk nettoppe uya Christ piyak. 20 Jew yamùk kùlottau we'wotokoma yau Jew kasa tùwemassen iulà tok nettoppe uya Christ piyak. Molopai Law pùla lànen wechi tùse, tùwemassen iulà yawàlà wechi kasa kulu mùkyamlo Law yawolon kon kùlottau we'wotokoma yau, tok nettoppe uya Christ piyak. 21 Màlà kasa làma Jew yamùk pen kasa tùwemassen iulà, Law pùnon wemapù kasa, tok nettoppe uya Christ piyak. Sàlà uya Kaatù Law maimu yawàlà pùla wechi te pen màlà, masapùla Christ Law yo'no wechi màlà. 22 Attu'mùla tùwessan kùlottau wechi yau attu'mùla tùwenasen iulà, attu'mùnon nettoppe uya Christ piyak. Màlàpàk tamù'nawolon pe tùwenasen iulà tamù'nawolon kon kappon yamùk pàk tùulon kon nà wepùikattà toppe. 23 Tamù'nawàlà sàlà ku'nài iulà wakù itekale pàkànsau, pùlemantok kon iponalok pùkkù pe wettoppe. 24 Ittuichi auya'nokon pùla nai waplùnnàtok yau tamù'nawàlà tùwaplùnsan waplùmù, tùse tewinan neken uya tepeppù yepolo? Màlàpàk uchi aitun pe itàtàk eyepeppù kon yepolo kon pa. 25 Tamù'nawàlà aitun pe tùutàsan mùkyamlo tesak kon wotokomannan sa'man pe màlà ponalok pe. Màlà kupù tok uya màlà tachin pe tùwessen pen alok yepotoppe tùuya'nokon, tùse kùmyamlo uya ikupù màlà nai'nùk tàwàlàlà tùwemassen alok yepotoppe. 26 Màlàpàk waplùmù sàlà iwoton pe pùla là naplùnyai'nùk kàyik kasa pùla. Molopai wepanta'ma suwalà temyatù tenu'mapàsse kakàik tùwepanta'masen kàyik kasa pùla. 27 Uyo'no uyesak ànkuppaino iulà molopai uyapyoto pe iwettoppe, tùulon kon pàk Itekale yekama tùpo inulunpasak pe wechi uyepeppù winàpai tukaik.
Ikonekasak Pàk Kàpùlemai
1 Ittu auya'nokon i'che wessaik utonpa yamùk, kùtamo kon yamùk wechippù màlà tamù'nawàlà katupluk yo'no molopai tamù'nawàlà tok utàppù palau yakletawà. 2 Tamù'nawàlà tok usenpataukappù màlà katupluk yau molopai palau kau Moses nenupa ton pe. 3 Tamù'nawàlà tok uya màlà lùppù akkwalù yeipa napùppù. 4 Molopai akkwalù wuku inchippù, masapùla tok uya inchippù màlà akkwalù Tàpu ta'là'nokon iitàsak yapai. Molopai màlà Tàk wechippù màlà Christ pe. 5 Walà tùse Kaatù yauchinpasak tamù'nawolon kon nùiwa lànen uya pùla iwechippù. Màlàpàk tok yàkàpù màlà solokappù màttawà wontaik yawà. 6 Sàlà yamùk wekkupùppù màlà yentok kùuya'nokon ipàkàlà pe, kùyewan kon tùlù àli ton kuttok yak tukaik, tok wechippù kasa. 7 Ailon pen kaatù yamùk kùsapulàtàu, tùulon kon tok tonpa yamùk wechippù kasa. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Kappon yamùk weleutappù ata'lettàse molopai tinchisen inchise. Molopai tok we'wuluukappù àli pe amanùnse,” te kasa. 8 Nàkàlunnà'nokon kùsettak, tùulon kon wechippù kasa. Molopai tewin wei yau 23,000 pe tok welikùppù. 9 Ittuntok yak itepulu tùlù kùsettakù'nokon, tùulon kon uya ikupùppù kasa, molopai tok u'matùppù àkài yamùk kamo pe. 10 Molopai kàsàulàmatàu, tùulon kon wechippù kasa, molopai tok u'matùppù màlà mattanù'nài inchelù kamo pe. 11 Sàlà yamùk wekkupùppù màlà yentok kùuya'nokon ipàkàlà pe, molopai màlà yamùk menukappù màlà kùyekamapponài'nokon pe. Masapùla wema'nà'nokon man pata weyu wenukattok uyàpù winàkàik iwechi yau. 12 Màlàpàk meluntàk àwà'mùssakkasak pe ittu auya yau, tùttuik mechiik ewekkawai'ma tukaik. 13 Tamù'nawolon amùipantok ewinàkàik nùyàssai'nùk màlà tùulon kon kappon yamùk winàkàik tùuyàssen yekkwa. Tùse Kaatù mùkkàlà ikupù tùuya tetok tùuya ku'nài. Molopai emeluntàlù yentai kulu là eyittutok uyàttoppe àpona ikupù ya pen màlà. Molopai i'nai kasa là eyittutok yamùk winàpai ewepetok yawà woton yekama ya màlà. 14 Màlàpàk utonpa yamùk, ailon pen kaatù yamùk winàpai ettàk kon. 15 Ittunnan kappon yamùk pokonpe uselupa kasa uselupa sàlà, ailon pe wate uya ittutàk kon eyiwalà'nokon. 16 Tenki tawonnan kùmyamlo ipùlemasak kon pàk. Màlà wechi màlà Christ welikù mùnù pùkkù pe we'nà yekamanài pe. Molopai pùlomù pusak ipilika'nokon nai'nùk wechi Christ pun pùkkù pe we'nà yekamanài pe. 17 Masapùla tewin pùlomù pusak wechi pàk, kùmyamlo tukkan kon wechi màlà tewin. Masapùla tewinan pùlomù pusak napù'nokon nai'nùk tamùkke. 18 Israel yamùk pàk esenumenkatàk kon. Ipottà toppe ku itùsak pùkkù lùppù yannài nan mùkyamlo, masapùla ipùkkù pe tùwechi kon pàk. 19 Ailon pen kaatù yemyak itùsak lùppù wechi màlà yà'là pe kulu te uya na' nai'nùk wapùla ailon pen kaatù wechi màlà ànùk pe te uya ka'lù? 20 Kane! Tùse Kaatù ittunnan pen wechi màlà tùtùsen tùnnan pe àli akkwalù yamùk yemyak, Kaatù yemyak pùla. Molopai àli akkwalù yamùk pùkkù pe ewechi kon i'che pùla nen wessaik. 21 Itepulu kokù yapai inchi auya'nokon molopai àli akkwalù yamùk kokù yapai tu'ma pen nen màlà. Asaklàma, Itepulu uta'lettà yapon molopai àli akkwalù yamùk uta'lettà yapon tawonnan po auta'lettà kon pen màlà. 22 Itepulu kùlùmàpai'che ka' we'nà'nokon nai'nùk lù? Meluntà pe ka' itentai we'nà'nokon nai lù? 23 Tamù'nawolon wechi màlà tùkussen pe tùse tamù'nawàlà wakù pe iwechi pen màlà. Tamù'nawolon wechi màlà tùkussen pe tùse tamù'nawolon wechi kulu là meluntàlùnpanài pe pen màlà. 24 Tùulon kon tenumenkaik, tok tùttuse we'nà'nokon nechiik wakù pe, pàk wannà neken nà tùusenumenkaik pùla. 25 Makitti tau tichilanmasen kanpà mantàik, ikasa wapùla ikasa pùla tùusenumenkaik pùla. 26 Masapùla, “Non molopai tamù'nawàlà yawon kon màlà Itepulu ponalok.” 27 Ailon tawon pen uya àkà'masak kon uta'lettàntok yak molopai itàpai ewechi kon yau, yà'làlà eyemloto kon pona ichalattàsak inattàk kon, eusenumenka kon pàk yà'làlà pe iwechi tekamappopàsse pùla. 28 Tùse àpàkù'nokon ànù'là uya, “Sàlà màlà ailon pen kaatù yemyak itùsak lùppù,” te yau kù'nattàu, mùkkàlà kappon yekamanàippù àpàkù'nokon usenumenkatok pàkànsau. Molopai usenumenkantok pàkànsau. 29 Eusenumenkatok pen tùse mùkkàlà làkku. Màlàpàk, yà'là peichi iwechi pàk welaikatok mùyakanma uya àli pe tùulon kappon usenumenka pàk? 30 Tenki tei'ma Kaatù pàk uyeipa napù uya, yà'là pe iwechi pàk ànù'là uya uyàulàma tenki tukaik là yanùmù uya tùse? 31 Yà'làlà kupù auya'nokon yau, auta'lettà kon wapùla àwuku kon nà inchi auya'nokon pe iwechi yau, tamù'nawolon ikuttàk kon Kaatù yapulà auya'nokon pe. 32 Ànù'là wettatai'matok ipona woton kùkkonekatàu, Jew yamùk pe là iwechi wapùla Jew yamùk pen nà wapùla Kaatù so'chiyi tawon kon nà. 33 Ukasa. Tamù'nawolon yau tamù'nawolon kon pàk wakù pe welaikai'che tùwessen iulà unkupù yau. Masapùla wakù pe neken nà uwinàkàik we'nà i'che wechi pen, tùse tamù'nawolon kon pàkànsau, tok wepùikattà toppe.
1 Ukasa emattàk, Christ kasa wemassai'nùk kasa.
Wàpùleman Yau Tùkussan
2 Ayapulàyatàu iulà masapùla tamù'nawolon yau uyittu auya'nokon pàk molopai enupantok unepoloppù lùppù ke eyenupasak kon uya kupù auya'nokon pàk. 3 Tùse ittu auya'nokon i'che wessaik Christ wechi tamù'nawolon kon kàyik yamùk ippai pe, molopai nossan ippai pe kàyik wechi, molopai Christ ippai pe Kaatù wechi. 4 Ànù'là kàyik tùppai wapu ke tùwàpùlemasen wapùla Kaatù Maimu yenpoikanài uya màlà tùppai kuli'ma. 5 Molopai ànù'là nossan tùppai wapu ke pùla tùwàpùlemasen wapùla Kaatù Maimu yenpoikanài uya màlà tùppai kuli'ma, ippai nasak lùppù kasa iwechi màlà. 6 Molopai nossan uya tùppai waputtà pùla iwechi yau, tàwà tùnsek yattài. Molopai kuli'manài pe nossan uya tùnsek yattàsak wapùla tùppai nasak wechi yau, tàwà tùppai waputtài. 7 Kàyik uya tùppai waputtà pen kulu màlà, masapùla Kaatù kasa molopai inamatok ne'nài pe iwechi màlà. Tùse nossan wechi màlà kàyik namatok ne'nài pe. 8 Masapùla kàyik konekappù nossan yapai pen màlà tùse nossan konekappù làkku màlà kàyik yapai. 9 Kàyik konekappù nossan ponalok pe pen màlà, tùse nossan konekappù làkku màlà kàyik ponalok pe. 10 Màlà kasaichi iwechi pàk, molopai inchelù yamùk pàkànsau nossan uya màlà tùppai waputtà, tepotolù ke tùwechi yekamanài pe. 11 Walà tùse, Itepulu yau, nossan wechi tiyiwalà kàyik winàpai pen màlà, wapùla kàyik wechi tiyiwalà nossan winàpai pen. 12 Masapùla nossan konekappù màlà kàyik yapai. Màlà kasa làma kàyik wentuppù màlà nossan yai. Tùse tamù'nawolon màlà tùuyàssen Kaatù winàpai. 13 Ittutàk kon uchi eyiwalà'nokon. Ikasa na' iwechi màlà nossan wàpùlema Kaatù pàk ippai wapu pùla echii'ma yau? 14 Wema'nàtok yau ku kuli'mak walawok wechi tùnsek ke tùwessen. 15 Tùse nossan wechi kusan pe inchek yau, itema'nomù là màlà. Inchek màlà iwapu pe itùsak lùppù. 16 Ànù'là wechi sàlà pàk e'naikapai yau, sàlà kasa neken màlà tamù'nawàlà Kaatù so'chiyi yamùk tau màlà yamùk wekkupù, tùpatalon eselu woton pùla iwechi màlà.
Itepulu Ittui'ma Uta'lettàntok
17 Sàlà tekamayai'nùk àpàkù'nokon, ayapulà kon uya pen sàlà. Masapùla ewepilippàttok kon uya eke pe kulu mattanù'nàsak man wakù yentai. 18 Wapiya, ewepili'chak kon so'chi tak yau iwepantapàssak pe àklottau'nokon ewechi kon yekale tetayaik, molopai itonpa pe tùulon kon nà wechi ailon pe pe tùttuyaik. 19 Wakù pe iwechi màlà, tùpatalà àklottau'nokon ewettok kon uya màlà ànùk wechi kulu là ikasa Kaatù yenu yau yentoppe yenpoika. 20 Màlàpàk tamùkke ewepili'chak kon yau, Itepulu ittui'ma ata'lettàse tùuyàssan pen amyamlo. 21 Masapùla auta'lettà kon yau, eyiwalà'nokon tùuta'lettàsan amyamlo ànù'là tùmàmusse pùla, tùulon wapàkkassak tùwessen molopai tùulon wetùnsak. 22 Pata poichi auta'lettà kon patassek pùnon amyamlo? Molopai àwuku kon inchitok auya'nokon yau pùnon? Wapùla Kaatù so'chiyi ku'nài nan ka' amyamlo atalumayi kon pe lù molopai kappon yamùk yà'là pùla nai'nannùk ànkuli'mapaino kon? Yà'là te uya ken sàlà àpàkù'nokon? Sàlà pàkànsau na' ayapulà kon uya màlà? Kane, ayapulà kon uya pen sàlà. 23 Masapùla àpàkù'nokon tekamatainùk màlà Itepulu winàpai unepoloppù. Itepulu Jesus uya teimippo yewalupàyi tau, pùlomù pusak yanùmùppù màlà. 24 Tenki te tùpo ipilipàtùppù ya, molopai, “sàlà màlà upun àponalok kon, sàlà mùkuttàik uyittutok auya'nokon ipàkàlà pe,” teppù ya. 25 Màlà kasa làma kok yanùmùppù ya màlà uta'lettàn tùpo. “Sàlà kok màlà emennak ikupù tùuya tetok Kaatù uya umùnù yau, sàlàichi mùkuttàik, inchi auya'nokon kaichalà uyittutok auya'nokon ipàkàlà pe,” teppù ya. 26 Masapùla yà'là yekkwa yattai là sàlà pùlomù pusak napù auya'nokon yau, molopai sàlà kok yapai tinchisen inchi auya'nokon yau, Itepulu welikùppù yekama pe ikupù auya'nokon màlà iyàpù ponalà. 27 Màlà kasaichi iwechi pàk ànù'là Itepulu ittu pe pùlomù pusak na'nài molopai tinchisen inchinài sàlà kok yapai ikuttok yawàlà tùnamase pùla echii'ma wechi àli pe màlà Itepulu Jesus pun molopai imùnù winàkàik. 28 Tàwà kappon nùsenei, tewan iwai pùlomù pusak napù tùuya wapiya molopai sàlà kok yawon inchi tùuya wapiya. 29 Masapùla ànù'là tùuta'lettàsen molopai sàlà kok yawon inchinài Itepulu yesak ittui'ma pùla uya, talumattàntok nepù màlà tùpona. 30 Màlà kasaichi iwechi pàk tukke e'nek pe ewechi kon nai'nùk molopai attu'mùla molopai nàlà tùulon kon u'matùppù man. 31 Wapiya usennà molopai kùyewan kon iwa kùuya'nokon yau, talumattàntok yo'no we'nà'nokon pen màlà. 32 Tùse Itepulu uya ekamappon molopai talumattàn ya yau, ikupù ya màlà wolù yawon kon pokonpe kùtalumattà tukaik. 33 Màlàpàk uchi, utonpa yamùk, ewepili'chak kon tamùkke Itepulu Jesus ittu pe tùnassen nasse yau, àtonpa kon mùmàmuttàik. 34 Molopai ànù'là wapàkkassak yau, tàwà nùta'lettài tùpata po, Kaatù uya atalumattà kon tukaik ewepilipù kon tamùkke pàk. Tùulon kon upàk enekamappoppù kon yeleutanùpù uya màlà uyàssak yau suwa mettàik te toppe uya.
Wakù Akkwalù Winàpaino Lepantok Kon
1 Màlà yamùk Akkwalù winàpaino kon pàk, ittunnan pen kasa ewechi kon i'che pùla wessaik utonpa yamùk. 2 Mùttuyatàik Kaatù ittunnan pe pùla ewechi kon yau, ailon pen, tùuselupasan pen kaatù yamùk winàkàik autatùppù kon. 3 Ittu auya'nokon i'che wessaik, ànù'là Wakù Akkwalù winà tùuselupasen uya, “Tàwà Jesus pa'nùpù nechii,” te pùla iwechi màlà. Molopai ànù'là uya, “Jesus mùkkàlà Itepulu,” tetok tiyiwalà pùla iwechi màlà, tùse Wakù Akkwalù winà neken. 4 Tùpatalo'nan lepantok kon wechi màlà molo, tùse mùkkàlà lùppù Akkwalù. 5 Tùpatalo'nan we'wotokomantok yawà wechi màlà molo, tùse mùkkàlà lùppù Itepulu. 6 Tùpatalo'nan tùkussan wechi màlà molo, tùse mùkkàlà lùppù Kaatù uya tamù'nawolon wotokoma tamù'nawàlà kappon yamùk yau. 7 Iponalà'ne lepansak màlà Wakù Akkwalù wechi molo yekamanài ke, tùulon kon pùikattàtok iwinà pe. 8 Tewinan nà piyak pukkek pe we'nà yekale tùlù màlà Akkwalù yai, tùulon yemyak ittutok yekale mùkkàlà lùppù Akkwalù winà, 9 tùulon piyak ailon tetok mùkkàlà lùppù Akkwalù winà, tùulon yemyak ipittàntok yamùk meluntàlù mùkkàlà tewinan Akkwalù winà, 10 tùulon yemyak tensan yekkwa ton pen meluntà yamùk, tùulon yemyak Kaatù Maimu yenpoikatok ike, tùulon yemyak Wakù Akkwalù winàpaino molopai iwinon pen wechi tùpatalà ittutok ike. Tùulon piyak tùpatalo'nan mayin yau uselupantok, tùulon piyak yà'là te là tùpatalon mayin uya yekamatok ike. 11 Tamù'nawàlà sàlà yamùk màlà tewinan molopai mùkkàlà lùppù Akkwalù wotokoyi, molopai tewin pàk tok lepanài mùkkàlà i'che tùwettok yawàlà.
Tewinan Kappon Tukkan Tùpùkkù Yamùk Pokonpe
12 Kappon yesak màlà tewinan, tukke ipùkkù yamùk wechi tùse. Molopai tukke lànen ipùkkù yamùk wechi tùse tewinan esak winàpaino pe iwechi màlà. Màlà kasa làma Christ wechi màlà. 13 Masapùla tamù'nawàlà usenpatauka'nàppà'nokon màlà tewinan Akkwalù yau tewin itesak we'nàtok kon pe, Jew yamùk molopai Jew yamùk pen, tepotolù kenan kon molopai itepotolù pùnon tukaik, molopai tewinan Akkwalù ke lepa'nàppà'nokon màlà inchi toppe. 14 Masapùla esak màlà tewinan neken nà yapai ikonekasak pen, tùse tukkan màlà. 15 Pùta uya, “Mùyak pe pùla wechi pàk kappon pùkkù pen iulà,” te yau, màlà uya esak pùkkù pe pùla ikupù pen màlà. 16 Molopai pana uya, “En pe wechi pùla wechi pàk ipùkkù pen iulà,” te yau, màlà uya esak pùkkù pe pùla ikupù pen màlà. 17 Tamù'nawàlà esak wechi en pe neken yau, i'nailà ken yetatok ike wechi? Tamù'nawàlà esak wechi pana pe neken yau, i'nailà ken ikàtun yetatok ike wechi? 18 Tùse Kaatù uya tùpatalà'ne tewin pàk esak pùkkù yamùk tùlùppù màlà i'che tùwettok yawàlà. 19 Tamù'nawolon wessak tewin neken yau, i'nailà nen ken uchi sàlà esak wechi eppaino? 20 Nai'nùk kasa, pùkkù yamùk wechi màlà molo tukke tùse tewin itesak. 21 En uya, “Eyi'che pùla wessaik,” te mùyak pàk pùla iwechi màlà! Molopai puppà uya, “Eyi'che pùla wessaik,” te pùta pàk pùla iwechi màlà. 22 Tùse esak pùkkù yamùk attu'mùla kasa nichittuyai'nannùk wechi màlà i'che kulu we'nàtok kon pe. 23 Molopai màlà esak pùkkù yamùk wekkuli'mantok ne'nài wechi màlà eke peiwa tùmainanpasen pe, màlà yamùk tensan pen màlà tùnamasan, tùmainanpasen molopai tùwaputtàsen. 24 Màlà yamùk tùwaputtàsan pen pùkkùwannà yamùk mainanpai'ma kulu pùla. Tùse Kaatù uya màlà tiyiwalà kappon pùkkù yamùk kapùppù tamùkke, màlà kasa yà'là pe pùlaiwa nùsenyai'nùk pùkkùwannà yamùk wechi tùnamasan pe. 25 Iwepantapàssak pe pùla esak wettoppe, tùse tùwemainanpaik tùwessan pe màlà yamùk wettoppe echipùkkù pe. 26 Tewin ipùkkù wechi e'nek pe yau, tamù'nawàlà tùulon kon itonpa yamùk wechi màlà e'nek pe ipokonpe, tewinan yapulàsak yau, tamù'nawàlà itonpa yamùk màlà tùutauchinpasan ipokonpe. 27 Christ yesak pùkkù ton uchi amyamlo, molopai tewin pàk ewechi kon yawàlà ipùkkù ton amyamlo. 28 Molopai so'chi tau màlà, Kaatù uya tamù'nawolon kon wotokoyittàsak, wapiya kulu yeunossak kon, yakon pe Kaatù Maimu yenpoikannan, icholùwano pe enupannan, molopai nen uchi mùkyamlo tensan yekkwa ton pen ku'nài nan. Molopai nàlà ipittàntok yamùk meluntàlù ke, tùulon kon pùikattànnan pe, tùulon kon ennài nan pe we'nàtok ke molopai tùulon mayin yau uselupantok ke. 29 Tamù'nawolon kon wechi na' yeunossak kon pe? Tamù'nawolon kon wechi na' Kaatù Maimu yenpoikannan pe? Tamù'nawolon kon wechi na' tensan yekkwa ton pen kuttok meluntàlù yesak pe? 30 Tamù'nawolon kon wechi na' e'nek ipittàtok yamùk meluntàlù yesak pe? Tamù'nawolon kon uselupa na' tùpatalo'nan mayin yau? Tamù'nawolon kon uya na' yà'là te là mayin yamùk uya yekama? Kane! 31 Tùse Kaatù uya lepantok kon kùlottapai wakù ton nùiwa i'che ettàk ton. Wakù kulu tamù'nawolon yepoino yekama uya sàlà.
Uchi'nùnmantok
1 Kappon yamùk molopai inchelù yamùk maimu yau lànen tùuselupasen pe wechi tùse, uchi'nùnmantok pùla wechi yau, sanpula tàwù kasa uselupatok wechi màlà molopai sanpana tàwù kasa. 2 Lepantok, Kaatù Maimu yenpoikanài yesak pe wechi yau, tamù'nawolon pukkek pe we'nàtok yesak pe molopai tùttusan pen yamùk là ittu uya, tamù'nawolon ailon tetok yesak pe wechi, wùk yamùk yama toppe uya, tùse uchi'nùnmantok pùla wechi yau, yà'làlà pùla wechi màlà. 3 Tamù'nawàlà lànen itesak pe wettok tùlù uya entuppa'no kon yemyak. Molopai wettùlù upottà toppe tùse uchi'nùnmantok pùla wechi yau, yà'làlà yepolo uya pen màlà. 4 Uchi'nùnmantok màlà pàlikanài, molopai tùusentuppasen. Tùkùlùmàlunsen pen màlà wapùla tùutapulàsen pen wapùla ànù'là yentai tùwekkussen pen. 5 Àli pe tùuselupasen pen màlà, wapùla tùpàk neken tùusenumenkasen pen, wapùla asse'ne tùwessakolopasen pen, iwalai pen kussak tiwinàkàik lùppù pàk tùusenumenkasen pen. 6 Uchi'nùnmantok màlà àli pàk tùutauchinpasen pen, tùse ailon pàk tùutauchinpasen. 7 Tamù'nawolon pàlikanài, ailon tawon tàwàlàlà, enpen tùwessen tàwàlàlà, tùweleutasen pen. 8 Uchi'nùnmantok màlà tùwenukassen pen. Tùse Kaatù Maimu yenpoika toppe lepantok màlà tùwenukassan, lepantok tùulon mayin yau uselupantok pe weleuta màlà. I'nailàlà ittutok ike wechi, wechi molo yau ipla tùwenasen màlà. 9 Masapùla ipùkkù pe neken ittu'nokon man molopai ipùkkù pe Kaatù Maimu yenpoika. 10 Ikasa tùwessen wechi molo yau ipùkkù lùppù pe nai'nùk pùla iwena màlà. 11 Mule pe wechi yau uselupappù mule kasa, usenumenkappù mule kasa, uyeselu wechippù mule yeselu kasa, tùse kàyik pe wenasak yau mule yeselu yamùk nonkappù uya uyappowinàkàik. 12 Sàlàpe yene'nokon nai'nùk katupluk pe wanamali yau akkwalùppù yene kasa, tùse yene'nokon nen uchi màlà itenpatak. Sàlàpe tùttuyai'nùk ipùkkù pe neken ittu uya màlà tamù'nawàlà nen uchi, tamù'nawàlà uyittu nai'nùk kasa. 13 Molopai sàlàpe sàlà yamùk àsolùwawon màlà, ailon tetok, enpen we'nàtok, molopai uchi'nùnmantok. Tùse sàlà yamùk yentaino kulu màlà uchi'nùnmantok.
Wakù Akkwalù Winàpaino Lepantok Yekale
1 Uchi'nùnmantok yeselu eyeselu kon pe nechii molopai Wakù Akkwalù winàpaino lepantok i'che kulu ettàk kon, Kaatù Maimu yenpoikatok ike ke lepantok kulu làkku. 2 Mùkkàlà tùulon mayin yau tùuselupasen uselupa kappon yamùk pokonpe pen màlà tùse Kaatù pokonpe neken. Masapùla ànù'là uya yà'là te ya là ittu pen màlà. Tùttusen pen yekama ya màlà Wakù Akkwalù ke. 3 Tùse mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikanài uselupa màlà kappon yamùk pokonpe, tok lepa ya pùikak ke, meluntàtantok molopai ewan ipittàtok ke. 4 Mùkkàlà tùuselupasen tùulon mayin yau wepùikattà neken màlà, tùse mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikanài uya, tamù'nawàlà so'chi tawon kon pùikattà màlà. 5 Tamù'nawàlà messatài'nùk yawà euselupa kon tùulon mayin yau i'che kasa wessaik, tùse làkku Kaatù Maimu yenpoika auya'nokon i'che wessaik. Masapùla mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikanài wechi màlà eke peiwa tùulon mayin yau tùuselupasen yentai lùiwa, ànù'là wechi neken molo yà'là te ya yekamanài pe yau, tamù'nawàlà so'chi tawon kon wepùikattà màlà. 6 Màlàpàk utonpa yamùk, apyakù'nokon uyàssak molopai tùulon mayin yau uselupa yau, yà'là ken wakù kupù uya màlà ewinàkài'nokon? Ipla, tùse Kaatù nenpoika yà'làlà nepù uya yau neken, wapùla pukkek, wapùla Kaatù Maimu wapùla enupantok. 7 Yà'làlà, yakkwalù pùn tùtàulùnpasen kamo yàppù yapai ikonekasak yekkwa wapùla tukkan itewa wai tàwù ikasa pùla yau, yà'là kasa ken ànù'là uya itàulùnpa nai'nùk tàwù ittu? 8 Molopai tu'ma paaka letù walai tàwù ikasa pùla yau, ànùk we'letima ken tùwepanta'ma toppe? 9 Màlà kasa làma ewechi kon màlà, ànù'là nùttu pen mayin yau euselupa kon yau yà'là kasa ken ànùk uya meselupayatài'nùk ipàk ittu? Yà'là woton pe pùla amaimu kon utà pe iwechi màlà assetun yau. 10 Ailon pe iwechi màlà tukkan tùpatalo'nan mayin yamùk wechi molo sàlà wolù yau, tùse ittutok ipàkàlà pùla là màlà yamùk wechi pen màlà. 11 Ànù'là uselupa ittu uya pùla wechi yau, tùuselupasen pona toto pe wechi màlà, molopai toto pe upona iwechi. 12 Màlà kasaichi ewechi kon màlà. Wakù Akkwalù uya lepantok i'che kulu ewechi kon pàk, màlà yamùk pùikattànài pe nai'nannùk lepantok yapulàtàk kon so'chi tawon kon meluntàtanù'nài pe. 13 Màlà kasaichi iwechi pàk ànù'là tùulon mayin yau tùuselupasen wàpùlema màlà yà'là te là tùuya yekama toppe tùuya. 14 Masapùla wàpùlema tùpatalon mayin yau yau, uyakkwalù wàpùlema màlà tùse usenumenkatok wechi ipùkkù pe pen màlà. 15 Màlàpàk yà'là kupù uya ken? Wàpùlema màlà uyakkwalù ke molopai usenumenkatok ke nàlà wàpùlema màlà, uselenpa màlà uyakkwalù ke molopai usenumenkatok ke nàlà uselenpa màlà. 16 Tenki te auya'nokon Kaatù pàk ayakkwalù kon ke yau, yà'là kasa ken ittu ya pùla nai'nùk uyàssak uya “Emen” te ittui'ma pùla, tenki tetok auya'nokon Kaatù pàk pàk? 17 Wakù pe lànen tenki tetok auya'nokon wechi tùse, tùulon kappon pùikattàsak ya pùla iwechi màlà. 18 Tenki ukayaik Kaatù pàk uselupa tùulon mayin yamùk yau eyentai'nokon pàk. 19 Tùse so'chi tau wechi yau mùyak etoiken neken nà itesek eselupapai tùwessen iulà tùttusen yau, tùulon kon yenupa toppe uya, tukkan kulu mayin tùttusen pen yau uselupa yentai. 20 Utonpa yamùk, mule yamùk lùkkwà mùkyamlo àli ittunnan pen. Tok kasa ettàk kon tùse eusenumenkatok kon yau tok kasa kettàu, tùse kàyik pe ettàk kon eusenumenkatok kon yau. 21 Law yau Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà, “Tùpatalo'nan imaimu ton molopai kaklan yamùk mùta yai,pùsamlo kappon yamùk yelupa uya màlà. Tùse kan tok uya uyeta pen màlà,” nùkayan Itepulu tawon. 22 Màlàpàk uchi, uselupantok tùulon mayin yau wechi màlà ailon tawonnan ponalok pe pùla tùse ailon tawonnan pen uya yentok ipàkàlà pe, tùse Kaatù Maimu yenpoikatok wechi màlà ailon tawonnan ponalok pe, ailon tawonnan pen ponalok pe pùla. 23 Màlàyau tamù'nawàlà so'chi tawon kon wepili'chak tamùkke yau molopai tamù'nawolon kon uselupa tùulon mayin yau tùse ittunnan pen wapùla ailon tawonnan pen wewonsak yau, tok utayaupasak màlà nai'nùk te na' tok uya pen eppaino? 24 Tùse Kaatù Maimu yenpoika tamù'nawolon kon uya kùlottak ailon tawon pen wapùla ittunài pen wewonsak yau, tok uya àli kuttok ya yenpoika màlà molopai tamù'nawolon ineta winà màlà ittu. 25 Amak pe iichenumenkatok nepù màlà ayupona, molopai tese'muyok iwena màlà Kaatù yemlotopo, “Ailon pe Kaatù àklottau'nokon man,” tei'ma.
So'chi Tawon Kon Yeselu
26 Yà'là te uya ken sàlà, utonpa yamùk? Kaatù yapulàse ewepili'chak kon yau, tamù'nawolon kon wechi telemu ke, wapùla enupantok yesak pe, tenpoikasen yesak pe, wapùla itekale yesak pe tùulon mayin yau, wapùla yà'là tesak lùppù yekamatok yesak pe. Tamù'nawàlà sàlà yamùk wechi màlà Kaatù ponalok kon meluntàtanù'nài pe tùkussen pe. 27 Ànù'là uselupa tùulon mayin yau pe iwechi yau, tàwà asa'lon kon wapùla àsolùwawon kon nùselupaik esse'mappù pàk, molopai ànù'là inekamappù lùppù uya yà'là te là yekamaik. 28 Tùse yà'là te ya là yekama woton ànù'là pùla iwechi yau tàwà eppana tok nechii so'chi tau, tùse tùpokonpe neken nà nùselupaik molopai Kaatù pokonpe neken. 29 Asa'lon kon wapùla àsolùwawon kon Kaatù Maimu yenpoikannan tàwà nùselupai, tùulon kon uya iichelupatok yau iwalai wechi ittu tùse. 30 Tùse chichiu pe wepili'nàtok yau nai'nùk uya ànù'là pàk itekale yenpoikasak yau, mùkkàlà wapiya iichelupasak lùppù weleuta màlà. 31 Masapùla tamù'nawàlà là Kaatù Maimu yenpoika auya'nokon màlà esse'mappù pàk, tamù'nawolon kon usenupa toppe molopai tok meluntàtanùttok pe ya. 32 Itekale Kaatù winàpaino yekamatok ke lepantok wechi màlà yekamanài meluntàlù yo'no. Tùuselupatok kon yattai tùttuik wapùla tùselupaik pùla tùwettok kon yattai tùttuik tùwessan pe tok wechi màlà. 33 Masapùla Kaatù mùkkàlà utaimelunpantok Kaatùyi pen tùse tùwanmùla we'nàtok Kaatùyi. Tamù'nawàlà so'chi tawon kon kùlottau nossan yamùk eppana tùwessan. 34 Màlà kasa nossan yamùk eppana nechii so'chi yamùk tau. Tok uselupa toppe tok kupù pen màlà tùse Law nekama yawàlà tok wechi màlà molopai itepulu yo'no. 35 Yà'là ànùttupai tùwechi kon yau, tàwà tùtayappù kon pàk tok nekamappoi tùpata kon po. Kuli'manài pe màlà nossan uselupa wechi so'chi tau. 36 Kaatù Maimu uyàssak na' ewinàpai'nokon pe iwechi màlà? Wapùla amyamlo neken wechi ka' màlà inepolossan pe lù? 37 Ànù'là Kaatù winàpaino itekale yenpoikanài pe tùwechi wapùla Wakù Akkwalù yesak pe tiuchittusen wechi yau, tàwà nùttui sàlà tùmenukayai'nùk apyakù'nokon wechi Itepulu winàpaino imaimu yawàlà we'nàtok pe. 38 Tùse ànù'là uya sàlà yeta pùla iwechi yau, imaimu yeta pen nàlà màlà. 39 Màlàpàk uchi, utonpa yamùk, eyewan kon itùtàk kon Kaatù Maimu yenpoikatok pàk, tùse tùulon mayin yau uselupantok kùseleutanùttàu. 40 Tùse tàwà tamù'nawolon nekkupùi wakù pe molopai utaimelunpantok pùla.
Christ We'wuluukatok
1 Utonpa yamùk eyenu kon anappontàpai wessaik wakù itekale unekamappù lùppù àpàkù'nokon pàk, ananùmùppù kon lùppù, molopai ailon tetok auya'nokon wettok meluntà pe ipàk. 2 Sàlàichi wakù itekale winà ewepùikattàsak kon màlà, itekale unekamappù lùppù pàk meluntà pe auta'chi kon yau, màlà kasa pùla iwechi yau iwoton pe pùla ailon tesak auya'nokon pe iwechi màlà. 3 Unanùmùppù tùlùppù uya apyakù'nokon, sàlà eke pe kulu nai'nùk. Christ welikùppù màlà àli pe we'nàtok yepek pe, Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa. 4 Iwu'nattàppù màlà molopai iwuluukappù icholùwano wei yattai, Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa. 5 Iichenpoikappù màlà Cephas, Peter tukaik tesassen piyak, molopai nen uchi 12 pan kon yeunossak kon piyak. 6 Màlà tùpo, iichenpoikappù màlà 500 yentaino kon ta'lon kon piyak màlà yattai lùppù là. Tamù'nawàlà lùiwa nulà lùppù tok man, tùulon kon welikùppù là tùse. 7 Màlà tùpo iichenpoikappù màlà James piyak, molopai nen uchi tamù'nawolon kon yeunossak kon piyak. 8 Molopai àkàmlàk lùppù nen uchi upyak nàlà iichenpoikappù màlà, tùwentutok yattai pùla iwentusak lùppù kasa wechi tùse. 9 Masapùla yeunossak kon ma'lan kulu iulà, molopai yeunossak pe yesatù yeselùkek pùla wechi sàlà, masapùla Kaatù so'chiyi talumattàppù uya màlà. 10 Tùse wakù pe Kaatù wettok winà wessai'nùk pe wechi sàlà nai'nùk, molopai wakù pe iwettok wechippù yà'là woton pe pùla là pen màlà. Ànù'là yeunossak kon yentai lùiwa sa'man pe we'wotokomasak man, iulà pen, tùse wakù pe Kaatù wettok upàk we'wotokoma nai'nùk. 11 Yattai pùla làichi, iulà pe iwechi wapùla mùkyamlo pe iwechi yau, sàlàichi màlà ina nekama molopai ailon teppù auya'nokon nùppù.
Iweli'chak Kon We'wuluukatok
12 Màlàpàk, Christ we'wuluukappù pe itekale yekamasak yau, yà'là pe ken uchi iwechi pàk tùulon kon uya iweli'chak we'wuluuka pen màlà te nai'nùk? 13 Iweli'chak lùppù we'wuluukatok pùla iwechi yau, Christ we'wuluukappù pe pùlaichi iwechi màlà. 14 Molopai Christ wuluukappù pùla iwechi yau, ina nekama itekale wechi iwoton pe pùla pe iwechi màlà, molopai ailon tetok nàlà auya'nokon wechi. 15 Màlà yentai, Kaatù winàkàik ina ukaseitasak pe iwechi màlà, masapùla ina uya Kaatù uya Christ wuluukappù teppù màlà. Tùse iwuluukappù ya pe pùla iwechi màlà, iweli'chak kon wuluukasak pe pùla iwechi yau. 16 Masapùla iweli'chak kon wuluukasak pùla iwechi yau, Christ wuluukappù pe pùla nàlàichi iwechi màlà. 17 Molopai Christ wuluukappù pùla iwechi yau, ailon tetok auya'nokon wechi màlà yà'là pùla, molopai amakuyi kon yau lùppù ewechi kon pe iwechi. 18 Màlàyau nen uchi Christ yau iweli'chak kon we'la'chimasak pe iwechi màlà. 19 Sàlà neken wema'nàtok ponalok pe enpen we'nà Christ pàk yau, entuppak kulu tùwessan pe we'nà'nokon màlà tamù'nawolon kon kappon yamùk yentai. 20 Tùse ailon pe nen wapiyalok pe Christ wuluukappù màlà weli'nàtok yapai, mùkyamlo iwe'nùnsak kon weli'nàtok yau we'wuluukatok ipàkàlà pe. 21 Masapùla weli'nàtok uyàpùppù kàyik winà kasa làma, weli'nàsak wuluukatok uyàpùppù màlà kàyik winà. 22 Masapùla Adam yau tamù'nawolon kon welikù kasa làma, Christ yau tamù'nawolon kon kupù màlà pàli'yau. 23 Tùse tamù'nawolon kon wechi màlà esse'mappù pàk, Christ tamù'nawolon kon wapiyalok molopai nen uchi iyàpù yattai mùkyamlo iponalok kon. 24 Molopai nen uchi pata wenukattok uyàpù màlà, Kaatù Tùkàipùnù yemyak itepulu pe we'nàtok tùlù ya, tamù'nawolon epulu ton molopai apàikkek ton molopai meluntà ton mattanùpùppù tùuya ye'mappùtak. 25 Masapùla itepulu pe iwechi màlà Kaatù uya tamù'nawàlà teyatonnon yentaika molopai tùtta yokkoik tok nonka ya ponalà. 26 Àkàmlà'no lùppù eyaton inmattanùpù woton màlà weli'nàtok. 27 Masapùla Kaatù Maimu uya, “tamù'nawolon tùsak màlà itta yokkoik,” tesak màlà. Tùse, “tamù'nawolon” te yau Kaatù pokonpe te ya pen màlà, mùkkàlà tamù'nawolon tùnàippù Christ yokkoik. 28 Màlà wekkussak yau uchi Kaatù uya tamù'nawolon yepoi tùwettoppe tùnonkasak pàk Imu wechi màlà yo'no, molopai tamù'nawolon yau Kaatù wettoppe. 29 Màlàpàk yà'là pe ken mùkyamlo kappon yamùk wechi iichenpataukasak kon iweli'chak kon ponalok pe? Iweli'chak kon wuluukappù pùla iwechi yau, yà'là pe ken iwechi pàk tok ponalok pe kappon yamùk yenpatauka màlà? 30 Molopai ina nen uchi, yà'là pe ken iwechi pàk mei pùla mattantok kupù ina uya nai'nùk pata weyu kaichalà? 31 Utonpa yamùk, ailon pe weli'nàtok yemlotopon iulà wei kaichalà! Wema'nàtok Christ Jesus Kùyepulu kon yau utapulà toppe àpàkànsau'nokon ukussan. 32 Yà'là yepolo uya ken “elannek kamo yamùk” pokonpe wepanta'ma yau Ephesus po, kappon yeselu yau? Iweli'chak wuluuka pùla iwechi yau, “Uta'lettànpai'nokon molopai kùwuku kon inchipai'nokon,masapùla ewanawà weli'nà'nokon màlà.” 33 Eyennaka kon kùsettak “Àli iwechiyakon pe we'nà màlà wakù eselu mattanù'nài.” 34 Ennappotàk kon wakù pe eusenumenkatok kon yak, molopai àli kuttok auya'nokon yeselu yeleutanùttàk kon. Sàlà te uya sàlà ewekkuli'ma kon pa, masapùla tùulon kon molo man àklottau'nokon Kaatù ittunnan pen.
We'wuluukan Màlà Weli'nàtok Yapai
35 Tùulon uya là yekamappo, “Atta ken uchi iweli'chak kon wuluuka? Yà'là yekkwa ken itesak pe tok wechi?” tukaik. 36 Pakko ton amyamlo! Kùyali yenappà pànsak auya'nokon yau, màlà tùwenuttasen pen tùwatta toppe, tùse iweli'chak yau neken. 37 Àwàppàmà kon yau itek pe iwechi pànnài nan pen amyamlo, tùse itenappà neken, yattai pùla paali là wapùla tùulon pe là iwechi yau. 38 Tùse Kaatù mùkkàlà itek tùnài i'che tùwettok kasa, iponalà'ne itenappà lepa ya màlà iwalai itek ke. 39 Masapùla tamù'nawolon pun wechi ekkaichalà pen màlà, kappon yamùk wechi tewin ipun, kamo yamùk tùulon pe, tolon yamùk tùulon pe, molopai molok yamùk tùulon pe ipun. 40 Kau nàlà tùwemassan molo man molopai non po tùwemassan, kak yawon kon ponalok wakù pe we'nàtok wechi màlà tewin, molopai non pon kon ponalok wakù pe we'nàtok wechi tùulon pe. 41 Wei màlà wakù pe tùwettok yesak, kapùi tùulon pe wakù pe iwettok, molopai chilùkà yamùk tùulon pe wakù pe iwettok. Molopai chilùkà yamùk kùlottau lànen tùpatalo'nan wakù pe iwettok kon molo tùwessen. 42 Màlà kasaichi iwechi màlà iweli'chak kon wuluukasak yau. Esak wu'nattàsak màlà tùukàtasen, iwuluukasak yau iikàta pen màlà. 43 Tùwu'nattàsen pe iwechi màlà àli pe, tùwe'wuluukasen pe wakù pe. Tùwu'nattàsen pe iwechi attu'mùla, tùwe'wuluukasen pe meluntàk. 44 Tùwu'nattàsen pe iwechi màlà kappon pe, iwe'wuluuka akkwalù pe. Esak tùpun kenan wechi molo yau, esak nàlà akkwalù wechi màlà molo. 45 Màlà kasa iwe'menukasak màlà, “Wapiyalok kàyik, Adam wenappù nulà tùwessen pe,” tawon, tùse àkàmlà'no Adam mùkkàlà Akkwalù, wema'nàtok tùnài. 46 Wapiya akkwalù uyàpùppù pen tùse itesak, molopai nen uchi akkwalù. 47 Wapiyalok kàyik konekappù màlà non ippunuppù yapai, ite'mappù pokon kàyik epùn winàpaino. 48 Tamù'nawolon kon kappon yamùk non pon kon wechi màlà mùkkàlà non yapai ikonekasak kasa, mùkkàlà epùn winàpai iyàssak lùppù kasa màlà tamù'nawolon kon epùn ponalok kon wechi. 49 Kappon yamùk non pon kon yeselu ku'nài nan kùmyamlo sàlà yattai, tùse màlà yattai nen uchi epùn yapai iyàssak lùppù kasa we'nà'nokon màlà. 50 Sàlà tekamayaik àpàkù'nokon utonpa yamùk, pun molopai mùn uya Kaatù wettok itepulu pe yepolo pen màlà, molopai tùukàtasen uya tùukàtasen pen yepolo pùla iwechi màlà. 51 Sàlà ittusak pen yetatàk kon. Tamù'nawàlà weli'nà'nokon pen màlà, tùse tamù'nawàlà wemyakanman'nokon màlà. 52 Asse'ne kulu pikiu te kasa, àkàmlà'no paaka letù walai wai tàwù yau. Masapùla itàwù yau, iweli'chak kon we'wuluuka màlà tùukàtasan pe pùla molopai tamù'nawàlà kùmyamlo wemyakanma màlà. 53 Masapùla tùukàtasen pe nai'nùk wemyakanma màlà tùukàtasen pen yak, molopai tùweli'chen pe nai'nùk wemyakanma màlà tùweli'chen pen yak. 54 Màlàpàk màlà kappon tùukàtasen pe nai'nùk wemyakanmasak tùukàtasen pen yak yau, molopai tùweli'chen pe nai'nùk wemyakanmasak tùweli'chen pen yak yau, imenukasak lùppù wekkupù ailon pe màlà, “Weli'nàtok mattanùssak man entaikantok yau,” tawon. 55 “I'nailà entaikantok auya nai, Weli'nàtok?I'nailà chippontok auya nai, Weli'nàtok?” 56 Weli'nàtok uya chippontok màlà makui, molopai Law màlà makui meluntàlù ke lepanài. 57 Tùse Kaatù pàk tenki te sàlà! Kùlepanài'nokon mùkkàlà entaikantok ke Kùyepulu kon Jesus Christ yai. 58 Màlàpàk uchi, u'nùn ton utonpa yamùk, meluntà pe ettàk kon, katamatàu. Tamù'nawàlà tàwàlàlà Itepulu wotokoyi yak ettùtàk kon. Masapùla Itepulu yau àwotokoyi kon wechi iwoton pe pùla là pen màlà.
Ailon Tawonnan Ponalok Pe Tanùnsen
1 Masaichi pùlayatta Kaatù ponalok kon kappon yamùk pùikattà toppe tanùnsen pàk uselupai'che. Unekamappù Galatia pon so'chi yamùk pàk ikuttàk kon. 2 Wapiyalok wei Suntayakka yau, tamù'nawolon kon amyamlo uya màlà àpùlayattayi kon tonpa nonka enepoloppù kon yapai. Molopai mùmainanpatàik, pùlayatta pilipùi'che ewechi kon tukaik uyàssak yau. 3 Molopai welepansak yau, ananùmùppù kon kàyik yamùk yemyak kaleta unmenukappù tùlù uya màlà molopai tok yeunoko uya Jerusalem pona lepantok auya'nokon pokonpe. 4 Wakù pe nàlà utà wechi pe iwechi yau, tok utàichi màlà uya'là.
Paul Wekkuttok Ikupù Pàk
5 Uyàpù màlà apyakù'nokon Macedonia yawà utà tùpo, masapùla utà sàlà Macedonia yawà. 6 Malalà uko'mamù eppaino apyau'nokon, wapùla iko pe iwettok yawàlà apyau'nokon wechi. Molopai upùikattà kon pa uye'ma tawàlà i'nailà là utàtok yau. 7 Utà pe neken nà asse'ne eyenpai'nokon pùla wessaik. Tachin pe lùiwa nen uko'mamù apyau'nokon pàk enpen wessaik, Itepulu Jesus yeselu pe iwechi yau. 8 Tùse Ephesus po wechi màlà Pentecost yattai uta'lettàntok ponalà. 9 Masapùla eke manatta utakkokasak man wotoko kuttoppe uya talà, tùse tukke uwakkà'nài nan man. 10 Timothy uyàssak apyakù'nokon yau, manùntàik àklottakù'nokon iichenalippa tukaik, masapùla iwe'wotokoma màlà nai'nùk ukasa làma Itepulu Jesus ponalok pe. 11 Ànù'là uya nen uchi inulunpa pen màlà. Meunottàik ite'matawà wakù pe tùwanmùla iwennappo toppe upyak. Masapùla iwennappo pàk enpen wessaik tùulon kon tonpawannà yamùk pokonpe. 12 Apollos utà toppe apyakù'nokon tekamappotai, molopai imeluntàpappù uya akaklanpatok kon pe ya tùulon kon tonpawannà yamùk pokonpe, tùse iità yeselùkek pùla man sàlàpe. Tùutàtok yattai yeposak tùuya yau iità màlà.
Tewin Itekkwalok Lùppù Mayin
13 Elannek pe ettàk kon, ailon tetok yau meluntà pe ettàk kon, katamatàu, tùusenalippaik pùla ettàk kon. 14 Tamù'nawolon ikuttàk kon uchi'nùnmantok yau. 15 Mùttuyatàik Stephanas molopai itùwùk tawon kon wechi wapiyalok kon iwepùikattàsak kon pe Christ yau Achaia po. Molopai tok wettùsak màlà tiyiwalà'nokon Kaatù ponalok kon kappon yamùk ponalok pe tùwe'wotokomatok kon yak. 16 Apawanattàyatàu iulà utonpa yamùk, pùsamlo yekkwa yo'no mettàik molopai ànù'là tùwe'wotokomasan tok pokonpe yo'no. 17 Utauchinpatai kulu Stephanas, Fortunatus molopai Achaicus tawonnan uyàpù pàk, apatappù kon yau tok uya upùikattàsak pàk. 18 Molopai tok uya uyauchinpasak man, ayauchinpappù kon tok uya kasa làma. Pùsamlo yekkwa kàyik yamùk mùkyamlo tapulàsan. 19 Kaatù ponalok kon kappon yamùk Asia yawolon kon “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya'nokon yeunossan. Pùsamlo mùkyamlo Aquila molopai Priscilla molopai tùulon kon so'chi tawon kon tùwepili'chan tok yùwùk tau nàlà wanùkayan. 20 Tamù'nawàlà talonkonnà tonpawannà yamùk “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya'nokon yeunossan. Itepulu yesek yau uchi tùutauchinpaik messepotàik àtonpa kon pokonpe. 21 Uyemyatù ke sàlà tùmenukayaik nùkayan iulà, Paul. 22 Ànù'là Itepulu pùnùnmanài pen wechi yau, tàwà pa'nù'nàtok ipo nechii. Maranatha. Àikkà Itepulu! 23 Tàwà wakù pe we'nàtok Itepulu Jesus winàpaino apyau'nokon nechii. 24 À'nùnmatok kon uya teunossaik tamù'nawolon kon Christ Jesus yau nai'nannùk piyak. Emen.
1 Sàlà màlà kaleta Paul winàpaino, Christ Jesus neunokoppù Kaatù yeselu yawà nùmenukappù, molopai kùtonpa kon Timothy winàpaino. Kaatù so'chiyi Corinth pon piyak, molopai tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk Achaia yawolon kon piyak. 2 Tàwà Kaatù kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Paul Uya Tenki Te Kaatù Pàk
3 Tenki tepai'nokon uchi Kaatù Kùyepulu kon Jesus Christ Kàipùnù pàk, Kùkàipùnù kon Kaatù tùusentuppasen tamù'nawolon ewan ipik uyàttok iwinàpai pàk! 4 Ina yewan ipik mùkkàlà tamù'nawàlà ina talumattàtok yau, mùkyamlo yà'là yekkwa là wettalumattàntok yawà tùutàsan yewan ipittà toppe ina uya, màlà ewan ipik Kaatù uya ina yewan ipittàppù lùppù ike ke. 5 Tukkan Christ talumattàtok pùkkù pe ina wechi kasa làma, Christ yai nàlà ina yewan ipik wechi màlà eke pe. 6 Ina wettalumattà yau, eyewan kon ipik pe iwechi màlà molopai ewepùikattàtok kon iwinà pe. Ina yewan ipittàsak yau, eyewan kon ipik pe iwechi màlà talumattàntok ina nùpàlikappù yekkwa lùppù pàlika auya'nokon yau. 7 Enpen ina wettok àpàkù'nokon meluntà pe man. Masapùla ina nùttuyan ina wettalumattàtok pùkkù pe ewechi kon kasa làma, ina yewan ipittàtok pùkkù pe nàlà ewechi kon. 8 Ina wettalumattàppù Asia po ittu auya'nokon i'che ina man utonpa yamùk. Eke pe kulu wettalumattàntok wechippù ina po, ipàlika ina uya yentai, màlàpàk tùwelikù kon pe ina uya ittuppù. 9 Tewan kon yau tùwelikù kon pe ittuppù ina uya. Tùse sàlà wekkupùppù màlà tùpàkù'nokon enpen ina wechi tukaik, tùse Kaatù iweli'chak kon wuluukanài pàk neken enpen ina wettoppe. 10 Àsà kulu weli'nàtok yapai ina mokkappù Kaatù uya, molopai ina mokka ya màlà. Enpen ina wettok tùsak ina uya man ipàk ina mokkatukkatok ya pàk. 11 Àwàpùlema kon winà nàlà ina ipùikattàtàk kon. Màlà kasaichi iwechi màlà àwàpùlematok kon ina pona useiku molopai Kaatù uya ina pùlema màlà, tukkan kon uya tenki te toppe ina pàkànsau.
Paul Wekkuttok Ikupù Pàk Wemyakanmatok
12 Sàlà màlà ina yauchinpanài. Ina usenumenkatok nekamayan tamù'nawolon ina nùkupùppù sàlà wolù yau, ailon pe wakù pe ina wechippù ànù'là tennakaik pùla, ina welaikatok ewinàkài'nokon yau kulu. Ina wessak man enpen Kaatù pàk ina pùikattà toppe ya, sàlà non pon yapàikketù ke pùla. 13-14 Masapùla emenukanài'nokon ina enene kon molopai ànùttu kon neken pàk. Sàlàpe wakù pe ina ittu auya'nokon pen, tùse Itepulu Jesus Weyu yattai tamù'nawolon ittu auya'nokon màlà wakù pe. Ina yapulà kon pa, ina uya ayapulà kon kasa làma. 15 Sàlà ittui'ma kulu akaklanpa kon pàk wekkupùppù wapiya, autauchinpa kon pa asak itekkwa. 16 Masapùla akaklanpa kon pàk wekkussak man Macedonia pona utà pe molopai tu'ma wennappo pe upùikattàtok auya'nokon yau utà toppe Judea pona. 17 Sàlà kupù pàk na' wekkupù yau, usennaka pe mekamatantàu? Unkupù kupù uya yau na' iku'nài iulà kappon kasa, “Ewaik, ewaik,” molopai “Kane, kane,” te toppe uya màlà yattai lùppù? 18 Kaatù wechi ailon pe kasa, ikupù uya tetok uya àpàkù'nokon wechippù màlà, “Ewaik” molopai “Kane,” tawon pe pùla essattai. 19 Masapùla Jesus Christ, Kaatù Mumu, yekamasak lùppù àpàkù'nokon Silas, Timothy, molopai iulà tawonnan nekamappù, mùkkàlà “Ewaik” molopai “Kane” tetok pen. Tùse làkku “Ewaik” mùkkàlà tàwàlàlà. 20 Masapùla Christ uchi mùkkàlà “Ewaik” tetok Kaatù uya ikupù tùuya tetok yau. Sàlà wenai uchi Jesus Christ yau “Emen” te màlà, Kaatù yapulàtok iwinà pe. 21 Masapùla Kaatù mùkkàlà ina ku'nài ailon pe kulu ina wettoppe, àpokonpe'nokon, wema'nàtokù'nokon Christ yau pàk. Kaatù uchi mùkkàlà kùyamanàippù tùponalok pe. 22 Mùkkàlà tùponalok pe we'nà'nokon yentok ipàkàlà tùnài kùpàkù'nokon, molopai Wakù Akkwalù ke kùlepanài'nokon kùyewan kon yak tamù'nawolon itesak pe tùwettok lepantok tùuya kùponalok kon pe yentok ipàkàlà pe. 23 Kaatù tekamappoyaik uyekamanài pe, uyewan ittunài mùkkàlà. Usentuppa àpàkù'nokon pàk Corinth pona utà pùn. 24 Ailon tetok auya'nokon yepulu pe ina wechi pen sàlà. Tùse autauchinpatok kon ponalok pe làkku ina we'wotokoma sàlà àpokonpe'nokon, masapùla meluntà pe ewechi kon pàk ailon tetok yau.
1 Màlàyau usenumenkappù sàlà pàk. Utà tukka pen màlà apyakù'nokon eyewankono'mase'nokon. 2 Masapùla eyewankono'ma kon uya pe iwechi yau, ànùk wechi ken molo uyauchinpanài pe? Tùse amyamlo neken unewankono'massan wechi màlà molo! 3 Màlàpàk uchi kaleta menukappù uya, apyakù'nokon uyàssak yau esewankono'mapai pùla wechi pàk mùkyamlo kappon yamùk uyauchinpanài pan kon winà. Masapùla ailon ukayaik, utauchinpa yau, tamù'nawàlà nàlà nen uchi autauchinpa kon. 4 Emenukappù kon uya eke pe kulu tùusewankono'mase molopai eme'nek pe itewan, molopai eke pe itenu palu echii'ma, eyewankono'manài'nokon pe pùla, tùse eke pe tamù'nawàlà à'nùnma kon uya ittu kon pa.
Usentuppantok Iwalai Pen Ku'nàippù Pàk
5 Ànù'là uya tùulon ànù'là yewankono'masak yau, uwinàkàik ikussak pen màlà, tùse tamù'nawàlà ewinàkài'nokon, wate uya sàlà sa'man pe kulu àsà pe eppai pùla wechi ipàk pàk. 6 Eichilà man pùsàlà kappon talumattàppù tamù'nawolon kon nùiwa lànen amyamlo uya. 7 Sàlà peichi mesentuppatàik ipàk molopai itewan mipittàtàik, ipla kulu iichewankono'ma tukaik molopai iwe'nonka tukaik. 8 Apawanattàyatàu uchi iulà, à'nùn kon pe kulu iwechi yekama kon pa ipàk. 9 Masapùla kaleta menukappù uya màlà apyakù'nokon ittuntok pàlikappù auya'nokon ànùttupai wechi pàk, molopai enupantok uya maimu yawàlà ewechi kon ànùttupai wechi pàk. 10 Kappon pàk eusentuppa kon àli inkupùppù pàkànsau yau, ipàk nàlà usentuppa màlà. Usentuppasak ipàk lùppù wechi yau, usentuppasak màlà àpàkànsau'nokon Christ yemlotopo. 11 Settan uya kùyentaika kon tukaik, masapùla ikupù pàk iwekkuttok ittu'nokon man. 12 Troas pona welepansak Christ yekale yekamase yau, Itepulu uya asanta yakkokasak uponalok pe yepoloppù uya màlà. 13 Tùse utaimelunpappù kulu màlà, masapùla utonpa Titus yepoloppù uya pùla iwechi pàk molo. Màlàpàk kappon yamùk nàmàppù uya màlà màlà motau molopai Macedonia pona utàppù.
Entaikantok Christ Yai
14 Tùse tàwà tenki tetok Kaatù pàk molo nechii! Masapùla Kaatù uya ina yalà màlà entaikantok yak Christ yai. Kaatù uya ina yai tekale yeunoko màttawàlà tùkà'nùnsen kà'nùmù i'nailà là kasa. 15 Masapùla wakù pe tùkà'nùnsen tùpottàsen walainon ina Christ nùpottà Kaatù ponalok pe tùutàsen mùkyamlo tùwepùikattàsan piyak molopai àli pe we'nàtok yawon kon piyak. 16 Ikà'nùntok màlà mùkyamlo àli pe we'nàtok yawon kon pona weli'nàtok, tùse mùkyamlo tùwepùikattàsan pona wema'nàtok ne'nài. Ànùk ken sàlà yekkwa wotoko ku'nài yek pe nai? 17 Tukkan kon tùulon kon kappon yamùk walainon pen ina mùkyamlo Kaatù Maimu yapulànnan temamin molopai i'che tùwettok kon yepotok tùuya'nokon iwinà pe neken, tùse Kaatù uya ina yeunossak pàk, tùuselupasan ina ailon pe itemlotopo, Christ yapyoto pe.
Emennak Kaatù Nùkupù Yapyoto Ton
1 Sàlà na' nùsetayan ina utapulà tu'ma tùpàkù'nokon kasa làma? Tùulon kon kappon yamùk kasa ka' ina uya apulàntok kaletayi i'che kulu ina nai apyakù'nokon lù wapùla apyapai'nokon? 2 Amyamlo là mùkyamlo ina kaletayi, imenukasak lùppù ina yewan pàk, tamù'nawolon kon nùttu molopai tok nene pe. 3 Yenpoikasak auya'nokon man kaleta Christ winàpaino pe ewechi kon, ina wotokoyi yepeppù pe. Imenukappù màlà kaleta menukatok palu ke pùla molopai tàk pàk pùla, tùse kappon yewan yamùk pàk Wakù Akkwalù tàwàlà tùwemassen Kaatù winàpaino ke. 4 Ina uya sàlà te màlà masapùla ailon tetok ina uya wechi Kaatù yau pàk Christ yai. 5 Masapùla yà'làlà pùla man ina yau ina kupù woton sàlà wotoko ku'nài pe tùmeluntàlù ke ina wettoppe. Meluntà itesak pe ina nai'nùk màlà tùuyàssen Kaatù winàpai. 6 Masapùla mùkkàlàichi mùkkàlà ina ku'nàippù meluntà pe emennak ikupù tùuya tetok Kaatù uya ponalok pe ina we'wotokoma toppe, imenukasak lùppù Law winàpaino pen, tùse Akkwalù winàpaino. Màlà imenukasak lùppù màlà weli'nàtok ne'nài, tùse Akkwalù mùkkàlà wema'nàtok ke lepanài. 7 Tùse màlà uya weli'nàtok nepùppù. Law menukappù màlà tàk pàk, màlà kasa làma Kaatù yakkwayi usenpoikappù màlà itùsak yau. Kaatù yakkwayi waliwomùppù lànen tùse, Moses yenpata pon akkwa wechippù màlà meluntà pe kulu Israel yamùk uya tenu kon kupù ipàk pùla iwechippù. 8 Màlà yentai lùiwa ken na' uchi wakù pe kulu wotoko Akkwalù yau nai'nùk wechi pen? 9 Law, kappon yamùk talumattàtok iwinà wechippù màlà tùnamasen pe, tùnamasen peiwa wotoko iwalai ne'nài wechi màlà! 10 Masapùla ekeiwa namantok wechi molo pàk, namantok akkwa pe kulu iwessak lùppù pena waliwomùpù man te là ina uya. 11 Masapùla namantok wechippù mala là iiko'mansak lùppù yau, eke peiwa namantok wechi màlà molo tàwàlàlà tùwemassen yau! 12 Màlàpàk enpen tùwettok kon yesak pe tùwechi kon pàk, ina usenalippa pùla iwechi màlà. 13 Moses walainon pen ina, mùkkàlà tenpata waputtànàippù Israel yamùk uya akkwa waliwomù yene tukaik. 14 Tok usenumenkatok utakkosak kulu wechippù màlà. Molopai sàlà tepose tok usenumenkatok waputtàsak màlà lùppù kaleta yamùk penalok ikupù tùuya tetok Kaatù uya yawon uya man. Masapùla Christ yau neken màlà yamappù màlà. 15 Sàlàpe lànen Law yene tok uya yau, màlà waputtànài tok usenumenkatok waputtàyan lùppù. 16 Tùse ànù'là welattàsak Itepulu winàkàik pe iwechi yau, waputtànài yamasak màlà. 17 Itepulu uchi mùkkàlà nai'nùk Akkwalù molopai Itepulu Yakkwalù wettok imotau yau, iwemokkasak pe we'nàtok wechi màlà molo. 18 Tamù'nawàlàichi kùmyamlo mùkyamlo Itepulu yakkwayi yenpoikannan itenpata wapu pùla echii'ma, molopai ikasa tùwemyakamasan tàwàlàlà tùwessen akkwa pokonpe. Itepulu winàpai nùyàssai'nùk uchi mùkkàlà Akkwalù.
Mamin Àinà Yawon
1 Kaatù uya, tùusentuppatok yau ina lepasak man sàlà wotoko ke. Màlàpàk ina we'nonka pen. 2 Tamù'nawolon tonantau tùkussen molopai kuli'manài eselu yamùk ku'nài nan pen ina, ànù'là yennakannan pen, ailon pe Kaatù Maimu yenpoikannan. Tùse làkku Kaatù uya màlà ailon pe ina uselupa yene molopai kappon yamùk uya nàlà ailon pe ina wechi ittu. 3 Masapùla wakù itekale ina nekamayai'nùk wechi yonansak pe yau, yonansak màlà mùkyamlo iitassak kon pona. 4 Sàlà wolù yepulu uya ailon tawonnan pen usenumenkatok yewalumankasak màlà. Wakù itekale yakkwayi Christ winàpaino yene tok uya tukaik, mùkkàlàichi Kaatù usentok. 5 Masapùla tekale kon yekamannan pen ina, tùse Jesus Christ wechi Itepulu pe yekamannan ina, molopai ina nen uchi ayapyoto kon Jesus pàkànsau. 6 Masapùla Kaatù uya, “Tàwà akkwa nùlenpamùi ewalupàttapai!” teppù, mùkkàlà lùppù Kaatù uya takkwayi lenpankasak man kùyewan kon yau, Kaatù namatok yakkwayi, ittutok yakkwayi nettoppe tùuya kùpyakù'nokon Christ yenpatau iilenpamù. 7 Tùse sàlà mamin Kaatù winàpaino yesak pe ina man àinà yau, tamù'nawolon meluntà yentaino meluntà wechi Kaatù ponalok pe yenpoikanài pe, molopai ina ponalok pe pùla iwechi. 8 Ina yelemlussak là man sa'man pe sàwinà'ne, tùse ina yamoklosak pùla man. Ina yaimelunpa là tùse ina we'nonka pen. 9 Italumattàsak pe, tùse inonkasak pe pùla ina man molopai àsà pe nàlà iwàpàssak pe, tùse ina mattanùssak pùla iwechi. 10 Tàwàlà Jesus welittok pininpannan ina tau'nokon, Jesus wemattok usentoppe nàlà ina yesak yau. 11 Ina wemattok yau, tàwàlà weli'nàtok yak tùtùsan pe ina wechi màlà Jesus pàkànsau, iwemattok usenpoika toppe tùukàtasen ina pun yau. 12 Màlàpàk weli'nàtok tùwe'wotokoma pàk man ina yau, tùse wema'nàtok tùwe'wotokoma pàk man ayau'nokon. 13 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà, “Ailon teppù uya màlà, màlàpàk uselupappù màlà,” tawon. Màlà yekkwa làma akkwalù ailon tetok ike ke nàlà ina tùuselupasan, masapùla ailon te tùuya'nokon pàk. 14 Masapùla ina nùttuyan mùkkàlà, Itepulu Jesus wuluukanàippù weli'nàtok yapai uya nàlà ina wuluuka pe Jesus pokonpe, molopai ina nepù ya tamùkke àpokonpe'nokon temlotopona. 15 Tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkupùppù màlà àpàkànsau'nokon. Molopai wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino uya tukke molopai tukkeiwa kappon yamùk yepolo. Màlà uya tenki tetok Kaatù pàk nettoppe eke peiwa yapulà pe.
Wema'nàtok Ailon Tetok Winà
16 Màlàpàk ina we'nonka pen màlà. Polopo lànen ina ukàta tùse, tau'nokon ina wena màlà emennak pe wei kaichalà. 17 Molopai malalon tachin pe tùuko'mansen pen ina nùpàlika talumattàntok uya eke molopai tàwàlàlà tùuko'mansen apulàntok nepù màlà ina ponalok pe, talumattàntok yentaino kulu. 18 Masapùla tensan pe nai'nannùk pàk tenu kon tùsak ina uya pen nai'nùk, tùse yene pùla nai'nannùk pàk làkku. Màlà tensan pe nai'nannùk màlà tùuko'mansan tachin pe pen, tùse tensan pe pùla nai'nannùk màlà tùuko'mansen tàwàlàlà.
1 Masapùla ittu'nokon man sàlà tapùi itau wema'nà'nokon nai'nùk, kùyesak kon non po nai'nùk yalakkasak yau, Kaatù winàpaino tapùi tàwàlàlà tùwemassen epùn pon yesak pe we'nà'nokon màlà, kappon yemyatù nùkonekappù pen. 2 Sàlà motau a'nùnnà'nokon man pontàn'nokon i'che kulu kùyùwùk kon epùn pon ke. 3 Masapùla wepontànsakù'nokon yau, ipon pùla kùyepolo kon pen màlà. 4 Sàlà non pon tapùi tau lùppù wema'nà'nokon yau ta'nùnsan kùmyamlo tùusewankono'maik, kùyesak kon sàlà non pon enenu'mapai we'nà pàk pùla, tùse epùn pon ke kùpontà kon i'che we'nà'nokon pàk, tùukàtasen pe nai'nùk yeuno'ma toppe tàwàlàlà wema'nàtok winà. 5 Kaatù uchi mùkkàlà kùkonekanàippù sàlà wemyakanmantok ponalok pe, molopai kùlepasak kon ya Akkwalù tiwinàpaino ke tamù'nawolon itesak pe tùwettok lepantok tùuya kùponalok kon yentok ipàkàlà pe. 6 Màlàpàk uchi tàwàlà meluntà pe, tùwettalipaik pùla tùwessan kùmyamlo. Ittu'nokon man talà kùyesak kon yau we'nà'nokon yau, Itepulu patassek winàpai we'nà'nokon. 7 Masapùla wema'nà'nokon sàlà ailon tetok winà, yentok winà pùla. 8 Meluntà pe molopai tùwettalipasan pe pùla we'nà'nokon man sàlà kùyesak kon nàntok pàk, tùse kùpata kon po Itepulu piyau kulu eppai we'nàtok kon pàk. 9 Màlàpàk uchi kùnkupù kon kuppai'nokon kulu man yauchinpa pe, sàlà motawon kùpata kon yau wapùla epùn po là Itepulu pokonpe we'nà yau. 10 Masapùla tamù'nawolon kon kùmyamlo usenpoika màlà Christ uya ittuntok patassek yemlotopona, tamù'nawolon kon uya tùnepolo kon yepotoppe, wakù wapùla àli, sàlà non po tùwemapù kon yau tok nùkupùppù yawàlà.
Echitonpa Pe We'nàtok Kaatù Pokonpe Christ Yai
11 Ina nùttuyan yà'là pe usenalippantok Kaatù pàk wechi, màlàpàk ina uya itekale yekama sàlà kappon yamùk pàk ailon te toppe tok uya. Kaatù mùkkàlà ina ittunài tamù'nawàlà, molopai enpen wessaik eyewan kon yau uyittu auya'nokon pàk nàlà. 12 Tùpàkù'nokon tu'ma eyelupai'che'nokon ina wechi pen sàlà. Tùse làkku ina yapulàtok auya'nokon ipàkàlà ke elepa kon ina uya. Mùkyamlo yeiku kon pa tensen pàk tùutapulàsan ewan yawon yentai. 13 Iitayaupasak kon pe kulu ina wechi yau Kaatù yapulà toppe iwechi màlà. Wapùla iitayaupasak pe pùla ina wechi yau àpàkànsau'nokon wa iwechi màlà. 14 Masapùla yà'là yekkwa là ina nùkupù wechi màlà Christ uya pùnùnmantok pe, tewinan kappon welikùppù tamù'nawolon kon kappon yamùk ponalok pe ittu'nokon pàk, tamù'nawolon kon wechi iwelittok pùkkù pe màlà te ya pe iwechi màlà. 15 Tamù'nawolon kon ponalok pe iwelikùppù màlà mùkyamlo tùwemassan wemapù tùponalok kon pe tukaik, tùse mùkkàlà iweli'chak lùppù molopai iwuluukasak lùppù tùpàkànsau neken ponalok pe. 16 Màlàpàk sàlà motapai kappon uya ittutok yawà ànù'là ittunnan pen ina. Pena lànen Christ ittuppù ina uya kappon uya ittuntok yawà. Màlà ku'nài nan pen nen uchi ina. 17 Ànù'là wechi Christ ponalok pe yau emennak pe iwechi màlà, tamù'nawàlà penalok utàppù màlà, emennak uyàssak màlà. 18 Sàlà màlà tamù'nawolon iwekkussak lùppù Kaatù winà, mùkkàlà Christ yai kùmyakanmanàippù teyatonnon pe we'nàtok yapai tùwechiyakonnon pe, molopai ina wotokoyittàppù ya tùulon kon koneka toppe nàlà ina uya tùwechiyakonnon pe. 19 Màlàichi Kaatù uya tamù'nawolon kon kappon yamùk koneka màlà tùwechiyakonnon pe Christ yai, tok makuyi pàk tùusenumenkasen pen tok winàkàik. Molopai ina lepasak ya tok koneka tùuya tùwechiyakonnon pe yekale ke. 20 Màlàpàk uchi Christ ponalok pe tùuselupa kon pàk ina man, Kaatù uya ina yai apawanattà kon kasa. Christ pàkànsau apawanattà kon ina uya sàlà, tàwà Kaatù amyakanmatàu tùwechiyakonnon pe! 21 Mùkkàlà imakuyi pùn kupùppù Kaatù uya màlà kùmakuyi kon yepek pe tùtùsen pe. Iwinà nen uchi Kaatù wettok ikasa pùkkù pe we'nàtok kon pe.
1 Tamùkke Kaatù pokonpe tùwe'wotokoma kon yawàlà ina apawanattàyatàu. Wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino yanùmù auya'nokon yà'là woton pe pùla là tukaik. 2 Masapùla Kaatù uselupatok, “I'che wettok yattai eyetappù kon uya. Epùikattàpai ewechi kon yattai àpùikattàppù kon uya,” tawon. Àpàkù'nokon tekamayaik, sàlàichi màlà yanùntok yattai, sàlàichi màlà wepùikattàntok weyu! 3 Ànù'là uya iwalai pen yepolo ina wotokoyi yau i'che pùla ina man, màlàpàk ànù'là wakkàtùi'che ina wechi pen sàlà. 4 Tùse làkku tamù'nawolon ina nùkupù yau Kaatù yapyoto ton pe ina wechi yenpoikannan ina, talumattàntok yau, sa'man ton yau, molopai utaimelunpantok pàlikatok yau. 5 Ippoppà'nàtok yau, patiki'chi tau we'nàtok yau, molopai kappon yamùk we'naikasak yenpatau, sa'man wotoko yau, we'nùnnà pùla we'nàtok yau molopai wapàkka'nàtok yau. 6 Wakù pe we'nàtok yau, pukkek pe we'nàtok yau, pàlikantok yau, molopai usentuppantok yau, Wakù Akkwalù yau, molopai ailon pùnùnmantok ina uya yau, 7 ailon pe uselupantok yau, molopai Kaatù yapàikketù yau. Wakù pe we'nàtok yau wepanta'mantok ike yesak pe kamik pen mùyak yau, molopai kamik mùyak yau iwapu. 8 Namantok yau molopai kuli'mantok yau, àli pe uselupantok tùpàkù'nokon yau molopai wakù pe tapulàtok kon yau. Kasei ton tukaik tesattok kon yau, tùse ailon pe ina wechi. 9 Tùttusan pe, tùse ànùk pen kasa ina wechippù, iwelikù kasa, tùse ina wemapù. Ippoppàssak pe, walà tùse iwàsak pùla. 10 Tùusewankono'mase tùse tàwàlà tùutauchinpaik, itemamin pùla tùse tukkan kon ma ina uya temamin ke, yà'làlà pùla tùse tamù'nawolon yesak pe. 11 Ina tonpa yamùk Corinth pon kon! Ina uselupasak man àpokonpe'nokon ailon pe yà'làlà tonanse pùla, ina uya tewan kon yakkokasak man eke pe. 12 Ina uya tamùkke we'nàtok àpokonpe'nokon pùnùnma ewinàpai'nokon pùla man, tùse mù'nùnmayatàik ina winàpai. 13 Uselupayaik umunkà yamùk pe ewechi kon kasa, à'nùnmatok kon ina uya yekkwa yenpoikatàk ina winàkàik. Eyewan kon yakkokatàk kon eke pe kulu.
Àli Winàpai Ekkà
14 Ailon tawonnan pen pokonpe tamùkke echipatùnayi pe kettàu. Yà'là kasa ken iwalai molopai iwalai pen we'wotokoma tamùkke? Yà'là kasa ken akkwa molopai ewalupà wemapù tamùkke? 15 Yà'là kasa ken Christ molopai Belial, Settan tawonnan usenumenka tamùkke ekkaichalà? Yà'là ken molo nai ailon tawon molopai ailon tawon pen nùkupù ekkaichalà? 16 Yà'là kasa ken tamùkke Kaatù yùwùk wechi ailon pen kaatù yamùk pokonpe? Masapùla tàwàlà tùwemassen Kaatù yùwùk kùmyamlo! Kaatù uya tiyiwalà, “Tok piyau wemapù màlà molopai tok kùlottawà wechi màlà. Tok Kaatùyi pe wechi màlà,molopai upemonkonù pe tok wechi màlà,”teppù màlà. 17 “Màlàpàk àittàk kon, molopai epantakatàk kon tok winàpai. Molopai àli pe nai'nùk kùsappàttàu,molopai ayanùmù kon uya màlà,”nùkayan Itepulu. 18 “Àkàipùnù kon pe wechi màlà,molopai umu yamùk pe molopai uyenchi ton pe ewechi kon,te Itepulu Kaatù Mùkkàlà neken Meluntà uya màlà.”
1 Sàlà yamùk Kaatù uya ikupù tùuya tetok wechi màlà kùponalok kon pe, utonpa yamùk! Màlàpàk uchi esuken wenanpai'nokon makui pùla, tamù'nawolon yà'làlà àli pe nai'nùk kupù yeleutanùpù winà, molopai yà'làlà àli pe kùyesak kon wapùla kùyakkwalù kon ku'nài inonkapai'nokon. Màlàpàk uchi tamù'nawàlà wettùn'nokon sàlà Kaatù yemyak masapùla inama pàk.
Paul Utauchinpatok
2 Eyewan kon yau ina i'nùnmatàk kon. Iwalai pen là kussak ina uya pùla man. Ànù'là mattanùssak ina uya pùla man, wapùla ànù'là yenkuttà ina uya pùn. 3 Sàlà te uya nai'nùk atalumattà kon pe pùla. Masapùla wateppù uya wapiya kasa, ina pùnùn pe kulu messatàik màlàpàk tamùkke tàwàlà we'nà'nokon man wema'nà'nokon yau wapùla weli'nà'nokon yau. 4 Enpen kulu wessaik àpàkù'nokon, kùyauchinpa yatàik. Tamù'nawolon ina talumattàtok yau meluntà pe ina man. Wanùssak man utauchinpantok ke. 5 Masapùla Macedonia pona ina welepansak yau ina wàlàkkapù pùn. Wettalumattàntok molopai utaimelunpantok wechippù molo i'nailà là. Usàulàmantok wechippù molo tùulon kon pokonpe, molopai usenalippantok wechippù ina yewan yau. 6 Tùse Kaatù tùusewankono'masan yewan ipittànài, ina yewan ipittàtai Titus uyàttok winà. 7 Iyàttok winà neken pùla là, tùse itewan ipittàppù nàlà auya'nokon winà. Ina pàk yekamappù ya uyenpai kulu ewechi kon, molopai i'napailà eusewankono'ma kon. Molopai ewekonekasak kon uwenai ewechi kon pàk utauchinpatok wettoppe eke peiwa. 8 Masapùla ukaletayi uya là eyewankono'masak kon tùse, usewankono'ma pùla man imenukasak uya pàk. Wapiya là usewankono'masak tùse ukaletayi uya eyewankono'mappù kon, tùse tachin pe kulu pùla là. 9 Tùse sàlàpe utauchinpayaik eyewankono'masak kon uya pàk pùla, tùse eusewankono'matok kon uya eyeselu kon mùyakanmasak pàk Kaatù wettok i'che kasa. Màlàpàk uchi yà'là kasa là ina winà ewettalumattàsak kon kulu pùla iwechi màlà. 10 Usewankono'mantok Kaatù winàpaino màlà wemyakanmatok ne'nài wepùikattàntok yak. Molopai àli pe là usenumenkantok ne'nài wemyakanmansak pàk pen. Tùse wolù yawon usewankono'mantok màlà weli'nàtok ne'nài. 11 Yentàk kon, Kaatù winàpaino usewankono'mantok uya i'nai kasa là ayau'nokon àkussak kon. Àli pe pùla ewechi kon enenpoikapai kulu ewechippù kon. Eusewankono'mappù kon molopai ewessakalopappù kon. Alikyek pe ewechippù kon mùkkàlà àli ku'nàippù talumattà pàk. Eusekamasak kon man yà'làlà iwalai pen pùla ewechi kon sàlà yau. 12 Emenukappù kon uya là man, tùse ànù'là iwalai pen ku'nàippù pàkànsau là pùla wapùla iwalai pen pàkànsau nettalumattàyai'nùk pàk pùla. Tùse làkku Kaatù yemlotopo eyiwalà'nokon yene kon pa ina pùnùnmatok auya'nokon. 13 Sàlà yamùk winà ina yewan umeluntàtappù màlà. Ina yewan umeluntàtasak pilipù pe, Titus utauchinpasak yene tùuya'nokon yau ina nùtauchinpatai. Masapùla tamù'nawàlà amyamlo uya iichenumenkatok yàlàkka'nùssak pàk. 14 Ayapulàppù kon uya ipàk molopai ukuli'masak auya'nokon pùla man. Tamù'nawàlà ina nekamatainùk àpàkù'nokon kasa iwechi màlà ailon pe. Màlà kasaichi ayapulàtok kon ina uya Titus pàk uya ailon pe iwechi yenpoikasak nàlà màlà. 15 Màlàpàk à'nùnmatok kon ya nenayan meluntà peiwa, tamù'nawàlà alikyek pe enupantok ya maimu yawàlà ewechippù kon yenumenka tùuya yau, yanùmùppù auya'nokon tùusenalippaik molopai tùplànài'nùnse. 16 Utauchinpayaik kulu àpàkù'nokon enpen wechi pàk tamù'nawolon yau.
Kaatù Ponalok Kon We'lepatok
1 Ina tonpa yamùk, wakù pe we'nàtok Kaatù nùkupùppù Macedonia pon so'chi yamùk ponalok pe ittu auya'nokon i'che ina man. 2 Eke pe tok ittuppù màlà talumattàntok tok utàppù lùppù yawà ke, tùse tok utauchinpatok wechippù eke pe kulu. Màlàpàk alikyek pe tok wechippù tùwe'lepa kon pàk itesak pe tùwettok kon yapai, yà'là pùla lànen echii'ma'nokon. 3 Ittu uya pàk yekama uya sàlà, tok we'lepappù ikuttok tùuya'nokon kaichalà molopai màlà yentai nàlà lànen, alikyek pe tiyiwalà'nokon. 4 Tok uya ina pawanattàppù lepantok tùuya'nokon yanùntoppe ina uya Kaatù ponalok kon pùikattàtok yattai yesak pe tùwettok kon pe. 5 Enpen ina wettok ipàk yentai iwechippù màlà! Wapiya tok wettùlùppù tiyiwalà'nokon Itepulu yemyak, molopai nen uchi ina yemyak Kaatù yeselu winà. 6 Màlàpàk Titus pawanattàppù ina uya, sàlà wotoko piyattànàippù, àpùikattàtok kon pe ya yenuka'nùppù pàk, sàlà pùnùnmantok auya'nokon wotokoyi. 7 Tamù'nawolon yau tùulon kon yentai messatàik ailon tetok yau, uselupantok yau molopai pukkek pe we'nàtok yau, tùulon kon ànpùikattàpai ewettok kon yau, molopai ina pùnùnmatok auya'nokon yau. Màlàpàk nàlàichi tùulon kon yentai tùwe'lepasan pe mettàik sàlà we'wotokomantok pùnùnmantok yau. 8 Mùkuttàik, te uya pùla man. Tùse tùulon kon wechi alikyek pe pùikattàn pàk yekama winà, eke pe pùnùnmantok auya'nokon wechi ittui'che wechi sàlà nai'nùk. 9 Masapùla mùttuyatàik wakù Kùyepulu Jesus Christ nùkupùppù, tamù'nawolon yesak pe lànen tùwechi tùse, àpàkànsau'nokon yà'làlà pùla iwenappù, yà'là pùla iwenatok winà nen uchi tamù'nawolon yesak pe ewena kon pa. 10 Molopai eyelupatok kon uya molo man sàlà yau, iitàppù nai'nùk kili'chimo'chi yau amyamlo wechippù màlà wapiya ewe'lepa kon pàk neken pùla, tùse ikupù pàk nàlà eusenumenkappù kon màlà. 11 Wotoko yenuka'nùttàk kon! Itesak pe ewettok kon yapai eusenumenkatok kon kulu kussak auya'nokon usentoppe yenuka'nùssak auya'nokon yau. 12 Masapùla e'lepapai kulu ewechi kon yau, Kaatù uya ewe'lepatok kon yanùmù màlà itesak pe ewettok kon yawà àntùlù kon, itesak pe pùla là ewettok kon pen. 13-14 Tùulon kon pùikattài'ma àpona'nokon sa'man pe inonka uya pen sàlà. Tùse sàlàpe tukke temamin ke ewechi kon pàk, wakù pe iwechi màlà pùikak pe ewechi kon mùkyamlo yà'là pùla nai'nannùk winàkàik yau. Ipla ewettok kon yau molopai tok wechi tukke itesak pe yau, tok uya àpùikattà kon màlà. Sàlà kasa ekkaichalà we'nàtok wechi màlà molo. 15 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, “Mùkkàlà tukke ipili'nàippù wechippù tukke itesak pe pen màlà. Molopai mùkkàlà tukke pùla ipili'nàippù wechippù tukke pùla kulu là itesak pe pen màlà,” tawon. 16 Ina tenki nùkayan Kaatù pàk Titus kussak ya alikyek pe àpùikattàpai'nokon ina kasa kulu pàk. 17 Ina uya tùpawanattàtok yanùmùppù ya neken pen màlà, tùse alikyek pe kulu àpùikattàpai'nokon iwechippù. Màlàpàk iichenumenkappù màlà tiyiwalà molopai nùtàyan apyakù'nokon. 18 Ya'là tùwe'wotokoma kon tonpa yeunossan ina. Mùkkàlà tùnamasen tamù'nawolon so'chi yamùk tau iwotokoyi wakù itekale yekama ya winà. 19 Molopai nàlà pùsàlà yanùnsak màlà so'chi yamùk uya iità toppe ina ya'là. We'lepantok yalà ina uya ya'lon pe. Sàlà wakù kulu wotoko kupù ina uya nai'nùk Itepulu yapulàtok iwinà pe, molopai pùikak pe eppai ina wechi yenpoikanài pe. 20 Elannek pe kulu ina man yà'là yekkwa là usàulàmantok nepù tùuya'nokon tukaik sàlà alikyek pe itùsak lùppù lepantok kuttok ina uya pàk. 21 Masapùla wakù kupù tùuya'nokon i'che ina man, Itepulu yenu yau neken pùla, tùse kappon yamùk yenu yau nàlà. 22 Màlàpàk tùwe'wotokoma kon tonpa yeunossan ina tok pokonpe, ina uya ittusak man tukke itekkwa alikyek pe kulu iwechi pùikattàntok pàk. Enpen nen uchi àpàkù'nokon tùwechi pàk, àpùikattàpai'nokon kulu iwechi màlà. 23 Titus mùkkàlà upatùnayi molopai we'wotokoma yakon àklottawà'nokon, màlà kasa làma tùulon kon tonpawannà yamùk ya'là nai'nannùk wechi màlà. Mùkyamlo wechi màlà so'chi yamùk neunokoppù pe, molopai apulàntok ne'nài nan pe Christ ponalok pe. 24 Màlà pùnùnmantok auya'nokon yenpoikatàk kon tok winàkàik molopai yà'là wenai là ina uya ayapulàtok kon usentoppe, so'chi yamùk uya yentoppe.
Pùikattàntok Ailon Tawonnan Ponalok
1 Emenukatok kon uya ipàkànsau pùla man, Kaatù ponalok kon pùikattàtok pàk. 2 Tùttuyaik alikyek pe ewechi kon pùikak pe ewettok kon pàk. Molopai ayapulàsak kon uya man Macedonia pon kon pàk. Tok pàk yekamappù uya, nùtàtainùk kili'chimo'chi yau amyamlo Achaia pon kon wepyattàppù ewe'lepa kon pàk molopai alikyek pe ewettok kon uya tukkan kon tok tonpa yamùk yewan yapàssak man. 3 Pùsamlo tonpawannà yamùk teunossaik ina uya ayapulàtok kon wechi iwoton pe pùla là sàlà yau tukaik, tùse iwekonekasak pe pùikattàntok yau ewechi kon pa, wa ewechi kon teppù uya kasa. 4 Masapùla Macedonia pon kon uyàssak uya'là molopai iwekonekappù pùla eyeposak kon tok uya pe iwechi yau, ina wekkuli'ma kulu màlà! Masapùla enpen ina wechippù àpàkù'nokon. Ewekkuli'ma kon nàlà nen màlà. 5 Màlàpàk tùkussen pe kulu iwechi pàk pùsamlo tonpawannà yamùk tùpawanattàyaik tok utà toppe uwapiya molopai lepantok konekase itùlù teppù auya'nokon lùppù. Molopai nen uchi iwekonekasak pe lepantok wettoppe e'lepapai we'nàtok yau itùsak pe, àntùpai pùla là echii'ma itùsak pe pùla. 6 Sàlàichi ittutàk kon, ànù'là tukke pùla nàppànyai'nùk uya màlà mala lùkkwà itepelu yepolo molopai ànù'là tukke nàppànyai'nùk uya màlà tukke nàlà itepelu yepolo. 7 Tàwàichi tamù'nawolon kon ne'lepaik tùusenumenka kasa, tùusewankono'maik pùla wapùla eyeka'nonka kon pàk pùla. Masapùla Kaatù mùkkàlà tùutauchinpaik tùwe'lepasen pùnùnmanài. 8 Molopai Kaatù wechi màlà i'che ewettok kon yentai elepanài'nokon pe. I'che kulu ewettok kon yesak pe ewechi kon pa molopai tamù'nawolon yà'là yekkwa là wakù wotoko kupù kon pa. 9 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak kasa, “Lepantok tùuya yamùk tùnài mùkkàlà yà'làlà pùnon piyak màttawàlà. Iichentuppatok màlà tùuko'mansen tàwàlàlà.” 10 Mùkkàlà kùyali yenappà ke ipànnài lepayai'nùk molopai itu ke ilepanài, uya màlà elepa kon i'che ewettok kon yawàlà kùyali yenappà ke molopai iwepeta toppe ikupù ya màlà eke peiwa wakù ànkupùppù kon winà. 11 Tamù'nawolon yesak pe ewena kon màlà tamù'nawolon yawàlà, tùulon kon lepa kon pa alikyek pe kulu tàwàlà. Molopai ewe'lepatok kon ina yai uya màlà tenki tetok Kaatù pàk nepù. 12 Sàlà yamùk ànkupù kon uya neken nà Kaatù ponalok kon pùikattàsak pen màlà. Tùse tukkan kon uya nàlà màlà tenki te Kaatù pàk. 13 Sàlà kupù auya'nokon yau kappon yamùk uya Kaatù yapulà màlà ailon tetok auya'nokon winà molopai Christ yekale maimu yawàlà ewettok kon winà. Molopai eke pe tok lepasak auya'nokon pàk molopai tamù'nawolon kon nàlà lepasak auya'nokon pàk Kaatù yapulà tok uya. 14 Màlàpàk tok nàpùlemayan àpona'nokon tùwakùli kon pe kulu ewechi kon pàk, masapùla eke wakù pe we'nàtok Kaatù nùtùlùppù ayau'nokon tùwessen wechi pàk. 15 Tenki tepai'nokon man Kaatù pàk yekama yentaino lepantok ya pàk.
Paul Wechi Tùwotokoyi Wenai
1 Tùusentuppaik molopai wakù pe Christ wettok winà, apawanattàyatàu iulà. Iulà Paul “àssà'mùn” apyau'nokon wechi yau, tùse “meluntà” apyau'nokon pùla wechi yau. 2 Apawanattà kon uya, apyakù'nokon uyàssak yau meluntà pe wechi pe uyittu auya'nokon tukaik, mùkyamlo sàlà wolù yeselu yamùk yau ina welaika kasa ittunnan pàk wettok woton kasa. 3 Masapùla wolù yau là wema'nà'nokon tùse, ina wepanta'matok wechi wolù yawon kasa pùla màlà. 4 Ina ulapayi yamùk ina wepanta'matok ike màlà wolù yawon kon nà pen. Tùse meluntà Kaatù wepanta'matok ike màlà, eyaton uso'nantok yak sa'man mattanù'nài pe iwechi. 5 Usàulàmantok kon molopai tamù'nawolon uselupantok Kaatù ittutok wakkà'nài mattanù'nài nan ina. Tamù'nawàlà usenumenkantok ya'chinnan ina, Christ maimu yawàlà iwettoppe. 6 Màlàpàk tamù'nawolon yau imaimu yawàlà eppai ewechi kon yau, ànù'là nen uchi imaimu yawolon pen talumattà ina uya màlà. 7 Eyemloto kon po nai'nùk yentàk kon! Ànù'là Christ ponalok pe tiuchittusen wechi yau, tàwà nùsenumenkatu'mai tùkasa làma Christ ponalok pe ina wechi pàk. 8 Masapùla wekkuli'ma pùla man, Itepulu uya ina lepatok apàikkek pàk lànen utapulàsak tùse. Sàlà apàikkek wechippù màlà ayamùtok kon ina uya pe, ayalakkatok kon pe ina uya pùla. 9 Eyenalippaiche'nokon ukaletayi yamùk ke wechi yeselùkek ànù'là usenumenka i'che pùla wessaik. 10 Tùulon kon uya, “Paul kaletayi màlà àsà molopai meluntà, tùse kùpyau'nokon iwechi kappon pe yau, attu'mùn mùkkàlà molopai imaimu màlà yà'là pen!” te. 11 Tàwà mùkyamlo yekkwa nùttui tùpatalon pùla iwechi ina kaletayi ina nùmenuka apyau'nokon pùla echii'ma yau, molopai ina nùkupù woton yau molo ina wechi apyau'nokon yau. 12 Wakù pe kulu tiuchittusan kaichalà ina man te uya pen sàlà, tiyiwalà'nokon tiuchittusan mùkyamlo teselu kon winà. Ittunnan pen mùkyamlo. 13 Suwalà ina utapulàtok ipàk woton pùla man tùse ina nùtapulàyan wotoko Kaatù nùtùlùppù ina nùkupù pe yau neken. Màlà wotoko pùkkù pe messatàik. 14 Tùutapulàtok kon yau mei kulu ina utà pen sàlà eyeponàippù'nokon pen kasa là, masapùla ina wechippù wapiyalok kon pe tùuyàpù kon apyakù'nokon Christ yekale pokonpe yau. 15 Màlàpàk tùulon kon nùkupùppù wotoko pàk ina utapulà pùla man. Tùse làkku enpen ina man ailon tetok auya'nokon wekatù pàk, molopai eke peiwa ina wotokoyi wettoppe àklottau'nokon. 16 Màlàpàk nen uchi ina uya wakù itekale yekama toppe tùulon kon pata yamùk àwoino kon yau, tùulon kon wotokoyi ikukkassak lùppù tùulon pata yamùk yau pàk ina utapulà tukaik. 17 Tùse, “Tàwà ànù'là atapulàpaino Itepulu nùkupùppù yapulài.” 18 Masapùla kappon yanùnsak kulu màlà Itepulu uselupa wakù pe ipàk yau, tùmàlà pe tùpàk wakù pe iichelupa pàk pùla.
Paul Molopai Ailon Pen Pàk Enupannan
1 Ipàlika tàwà auya'nokon i'che wessaik upokonpe, pakko pe kasa lànen wechi tùse. Ipàlikatàk kon tàwà! 2 Ukùlùmàlunyaik ewenai'nokon Kaatù kùlùmàlu kasa làma. Masapùla esukenan ema'non kàyik nappàtùppù pen kasa ewechi kon pàk molopai àyàwà'nùpù kon uya tewin itayappù Christ piyak teppù uya ipàk lùppù pe ewechi kon pàk. 3 Usenalippayaik àkài uya Eve yennakappù kasei, ennakantok tùuya ke, kasa làma tamù'nawàlà ailon molopai esuken ewettùtok kon Christ yemyak winàpai eusenumenkatok kon lattà yeselùkek iwechi pàk. 4 Masapùla ànù'là uyàpù apyakù'nokon molopai tùpatalon Jesus yekale ina nekamappù walai pen yekama tok uya yau, wapùla tùpatalon akkwalù enepoloppù kon walai pen yepolo auya'nokon, wapùla tùpatalon Itekale ananùmùppù kon lùppù walai pen yanùmù auya'nokon yau, sa'man pe pùla yak mettùyatàik. 5 Tùse mùkyamlo “wakù ton yeunossak kon” ma'le uchittu pùla man. 6 Iichenupasak pe pùla là wechi uselupa toppe tukkan kon yemlotopo, tùse ittutok uya yesak pe wessaik. Tamù'nawolon yau wakù pe kulu yekamasak ina uya man àpàkù'nokon. 7 Kaatù yekale yekamappù uya àpàkù'nokon epe'mùla. Àssà'mùla wenappù eke pe àkuttok kon pe uya. Ikasa pùla na' wessak màlà? 8 Tùulon kon so'chi yamùk lapumappù uya màlà uye'matok tok uya yekkwatù ke tok winàpai àpùikattàtok kon uya ike pe. 9 Apyau'nokon wechi yattai molopai yà'làlà i'che wechi yau ayaimelunpa kon uya pùn. Masapùla ailon tawonnan Macedonia pon kon uya tamù'nawolon i'che wettok nepùppù màlà upyak. Pena iwechippù kasa ewanawà iwechi màlà, ayaimelunpa kon uya pen. 10 Ailon pe Christ wechi pàk ailon yekama uya sàlà ànù'là Achaia yawolon kon pata yamùk yawon kon uya sàlà pàk utapulàtok yau uyeleutanùpù pen màlà. 11 Yà'là pe ken uchi iwechi pàk wate uya sàlà? À'nùnma kon uya pùla ka' iwechi pàk lù? Kaatù nùttuyan à'nùnma kon uya. 12 Tùkussai'nùk kupù pàk lùppù wechi màlà, mùkyamlo tùulon kon “yeunossak kon” nuttà toppe uya, tùwe'wotokomatok kon pàk ina kaichalà lùppù tùwechi kon kasa tiyiwalà'nokon tok utapulàtok winàpai. 13 Masapùla pùsamlo yekkwa kàyik yamùk wechi màlà ailon pe yeunossak kon pe pùla. Kasei pe tùwessan tùwotokoyi kon pàk molopai tùwepontàsan pe tok wechi Christ neunokossan kasa. 14 Enumenkanài pe pùla iwechi màlà, masapùla Settan lànen wechi màlà tùwepontàsen pe akkwa inchelùyi kasa. 15 Màlàpàk enumenkanài pe pùla màlà iwechi, itapyoto yamùk wepontà wakù pe tùwessan apyoto yamùk kasa yau. Iwenukattok yattai tùwe'wotokomappù kon yepeppù yepolo tok uya màlà.
Paul Wettalumattàtok Christ Neunokoppù Pe
16 Tekamatu'mayaik uchi ànù'là pakko pe wechi pe kùsekamatak. Tùse wa eusenumenka kon yau, tàwàichi kùyanùntàk kon pakko yanùmù auya'nokon kasa, mala lùkkwà là utapulà toppe. 17 Sàlà yau utapulà pe uselupayai'nùk màlà pakko uselupatok walai, Itepulu yapàikketù kasa pùla nai'nùk. 18 Tùpàkù'nokon tukkan kon utapulà wolù yeselu yau pe iwechi yau, iulà nàlà utapulà màlà. 19 Pukkek pe kulu ewechi kon pàk pakko ton pàlikannan amyamlo. 20 Ànù'là apyoto pe àku'nài'nokon pàlikannan amyamlo, wapùla mùkkàlà eyeka'nonkanài'nokon yà'làlà kupù kon pa, wapùla yà'làlà itesak pe ewettok kon mokkanài, wapùla tùtalumayi pe eyennài'nokon, wapùla eyenpata'monài'nokon. 21 Wekkuli'mayaik attu'mùla ina wessak yekama uya sàlà yau pàk!Tùse yà'làlà pàk ànù'là utapulà pe iwechi yau. Utapulàtok nàlà lànen tùse uselupa sàlà pakko kasa. 22 Hebrew yamùk na' mùkyamlo? Iulà nàlà nen mùkkàlà Hebrew. Israel payan na' mùkyamlo? Iulà nàlà nen mùkkàlà Israel pa. Abraham payan na' mùkyamlo? Iulà nàlà nen mùkkàlà Abraham pa. 23 Christ yapyoto yamùk ken na' mùkyamlo? Iitayaupasak kappon kasa uselupayaik, tùse iulà nen mùkkàlà wakùiwa apyoto! Sa'man peiwa nen we'wotokomasak màlà, patiki'chi tau wessak tukkeiwa itekkwa. Uyippoppàssak màlà tukke itekkwa. Molopai echipalà'ne welikùiwapàssak màlà. 24 Mùyak etoiken itekkwa 39 pe'ne uyippoppàttok yepoloppù uya màlà Jew yamùk winàpai. 25 Àsolùwau itekkwa uyippoppàtùppù màlà yei ke molopai tewin itekkwa uwàpàtùppù tàk yamùk ke. Àsolùwau itekkwa kanau wekkwàssak tuna po yau wechippù, tewin ewalupà molopai tewin wei tukaik palau kau uko'mamùppù. 26 Tukke itekkwa uye'ma tau tuna'ma uya utalumattàtok yau wechippù molopai amak ton kùlottau. Utonpa yamùk là winà àsà yau wechippù molopai Jew yamùk pen winà. Àsà wechippù màlà pata yamùk yau, àsà wechippù umà yau, àsà wechippù palau po. Molopai àsà wechippù ailon pe tùwessan pen kappon yamùk upatùnayi yamùk kùlottau. 27 We'wotokomasak màlà sa'man pe molopai usetakkasak. We'nùmù pùla wechippù echipalà. Wapàkkassak wechippù màlà molopai we'naklipasak. Iteipa pùla wessak màlà echipalà, iko pe molopai ipon pùla wechippù. 28 Màlà yamùk là kùlottapailà, wei kaichalà usenumenkatok tamù'nawàlà so'chi yamùk pàk eme'nek pe kulu upo man. 29 Attu'mùla ànù'là wechi yau attu'mùla nàlà tiuchittusen iulà, ànù'là wennapposak àli pe we'nàtok yak yau, tùutaimelunpasen iulà. 30 Utapulà pe iwechi yau, utapulà màlà màlà yamùk attu'mùla wechi yenpoikannan pàk. 31 Kaatù, Itepulu Jesus Kàipùnù mùkkàlà tapulàsen pe nai'nùk tàwàlàlà, nùttuyan kasei pe pùla wechi. 32 Damascus po Kin Aretas yo'no kopùna uya pata mùlatta yesak ton nonkappù uya'chi toppe tok uya. 33 Tùse unuttàppù màlà wali'cha lùmà yau, Pata we'na yaino winto yai, molopai wepeppù iwinàpai.
Paul We'neppàttok Walai
1 Utapulàpàk wechi màlà, yà'làlà wakù kupù ya pùla là tùse. Uselupa sàlà we'neppà'nàtok walainon molopai yenpoikasak kon lùppù Kaatù winàpaino pàk. 2 Christ pàk ailon tawon kappon wechippù tùttuyaik. 14 pe kili'chimo'chi utàppù man mùkkàlà yalàppù kawon kulu epùn pona tùpo. Sàlà wekkupùppù pe kulu iwechi ittu uya pùla man wapùla we'neppà'nàtok walai yeneppù ya pe iwechi, Kaatù neken nùttuyan. 3 Molopai pùsàlà kàyik yalàppù Kaatù tumà yak tùttuyaik, ittu uya pùla man sàlà wekkupùppù pe kulu iwechi wapùla we'neppà'nàtok walai yeneppù ya pe iwechi, Kaatù neken nùttuyan. 4 Molopai yekama yentaino kon yamùk yetappù ya, kappon mùta nekama yentaino kon. 5 Màlàpàk utapulà sàlà pùsàlà kàyik pàk, tùse uyiwalà utapulà pen màlà, tùse uyattu'mùnù pàk neken. 6 Atapulàpai là wechi yau, pakko pe wechi pen màlà, masapùla ailon pe uselupa pàk. Tùse atapulàpai pùla wessaik masapùla ànù'là usenumenka eke pe upàk tùnene molopai tùneta yentai unekama yau i'che pùla wechi pàk. 7 Sàlà yamùk eke ton kulu Kaatù nenpoikassan pàk eke pe utapulà tukaik iwinàpai uku'nài pe, àmà'nà ke ulepappù uyattùkanài pe. Màlà uyàpùppù màlà Makui winàpai utalumattàse. 8 Àsolùwau itekkwa Itepulu pawanattàppù uya imokka toppe ya uwinàpai. 9 Tùse upàk, “Wakù kuttok uya wechi màlà tamù'nawàlà àponalok pe, masapùla umeluntàlù wena màlà wakù pe kulu attu'mùla ewechi yau,” teppù ya. Màlàpàk utauchinpa kulu màlà utapulà attu'mùla wettok yau pàk, Christ meluntàlù wettoppe upo. 10 Màlà kasa iwechi pàk Christ pàkànsau utauchinpasak man attu'mùla we'nàtok yau, àli pe uselupantok yau, sa'man ton yau, talumattàntok kon yau molopai àsà ton yau. Masapùla attu'mùla wechi yau, meluntà pe nen uchi wechi màlà.
Paul Wettok Corinth Pon Kon Ànpùikattàpai
11 Pakko kasa welaikayaik, tùse wa wetoppe ukussak auya'nokon màlà. Amyamlo làkku nen wechi màlà wakù pe upàk tùuselupasan pe. Masapùla mùkyamlo “wakù ton kulu yeunossak kon,” ma'le kulu wechi pen nen nai'nùk ànùk pe pùla lànen wechi tùse. 12 Ailon pe yeunossak pe we'nà usentok iwinà kupùppù uya màlà àklottau'nokon eke pàlikantok yai. Enumenkannan molopai tensan yekkwa ton pen, yentok ipàkàlà yamùk kupùppù uya Kaatù yapàikketù yekamannan. 13 Yà'là kasa ken tùulon kon so'chi yamùk ma'le ewechippù kon? Yà'làlà mokka uya pùn ku ewinàpai'nokon? Upàk tàwà esentuppatàk kon sàlà iwalai pen kussak uya pàk. 14 Sàlàpe icholùwano itekkwa pe akaklanpatok kon pe uya wekonekasak man. Molopai eyeka'nonka kon uya pen màlà masapùla eyi'che'nokon wechi sàlà, àpùlayattayi kon pen. Mule yamùk mùkyamlo tùkàipùnù kon yamùk mainanpannan pen, tùse mule yamùk mainanpa làkku màlà tok kàipùnù yamùk uya. 15 Utauchinpa kulu nen màlà tamù'nawolon itesak pe wettok yapulà uya àponalok kon pe pàk molopai nàlà iulà pe we'wotokomayaik àpùikattàtok kon pe uya. Mala kulu ken na' u'nùnma auya'nokon eke pe là à'nùnma kon uya tùse? 16 Esenumenkatàk kon, yà'làlà mokka uya pùn ewinàpai'nokon. Tùse tùulon uya là, “Paul wechippù ennakanài molopai enkuttànài pe kasei pe tùwettok ke,” te. 17 Yà'là ken tùkuttai kàyik yamùk uneunokossan winà yà'làlà yepotoppe uya ewinàpai'nokon? 18 Titus pawanattàppù uya iità toppe miyalà, molopai tùulon ailon tawon yeunokoppù uya ya'là. Titus ken na' yà'làlà yepotai ewinàpai'nokon? Kane! Mùkkàlà lùppù ken na' Akkwalù yesak ton pen ina molopai màlà lùppù yawà tùnkupù kon yau tùwessan pen? 19 Sàlà pàk uchi eusenumenka kon pàk messatàu tùwenai'nokon ina wechi kasa tùttuse? Kane, màlà kasa pùla man. Christ ponalok kon kasa ina tùuselupasan, Kaatù yemlotopo. Molopai utonpa yamùk tamù'nawolon ina nùkupù wechi màlà eumeluntàtatok kon iwinà pe. 20 Masapùla usenalippayaik miyalà uyàssak yau eyi'che'nokon wettok kasa pùla eyepolo kon uya yeselùkek iwechi pàk. Molopai uyepolo auya'nokon uyi'che ewettok kon kasa pùla. Usenalippayaik usàulàmantok, kùlùmà, molopai we'naikantok, amlek pe we'nàtok, àli pe uselupantok, molopai tùulon kon pantomù pàk uselupantok, utapulàntok molopai utaimelunpantok yepolo uya àklottau'nokon yeselùkek iwechi pàk. 21 Akaklanpatukkasak kon uya yattai Ukaatùyi uya ukuli'ma eyemloto kon po yeselùkek iwechi pàk usenalippayaik. Ukalawù màlà tukkan kon, iwemakuimasak kon nùssan pena molopai iwelattàsak kon pe pùla nai'nùk àli ton winàpai wenai, àli pe tùwemattok kon yau tùwessan, tùnàkàlunsan molopai esak wettok ànkuppai ku'nài nan wenai.
Iwenukapù Yau Ekamappontok
1 Sàlà màlà icholùwano itekkwa pe uyàpù akaklanpase'nokon. “Yà'là yekkwa là uselupantok ànù'là winàkàik yekama màlà asa'lon kon wapùla àsolùwawon kon kappon yamùk uya.” Kaatù Maimu uya wate kasa. 2 Yakon itekkwa pe apyau'nokon wettainùk yattai eyekamappotantàu iulà. Wate tu'ma uya sàlà apyau'nokon pùla nen uchi echii'ma. Wennapposak yau mùkyamlo wapiya iwemakuimasak kon nùssan pàk usentuppa pen màlà. 3 Christ uselupa uyai yekamanài i'che ewechi kon màlà. Eyittu kon tùuya yau attu'mùn pen mùkkàlà, tùse tùmeluntàlù yenpoikanài àklottau'nokon. 4 Masapùla iwànàppù màlà pulusuk po attu'mùla iwettok yau, tùse tùwemapù pàk iwechi màlà Kaatù meluntàlù winà. Màlà kasa làma attu'mùla ina wechi Christ yau tùse, Kaatù meluntàlù winà ina wemapù màlà ipokonpe àpùikattà kon ina uya yau. 5 Echittutàk kon ailon tetok yau ewechi kon pe iwechi. Ittuichi auya'nokon pùla nai Christ Jesus wechi ayau'nokon, eyittutok kon yentaikasak auya'nokon pe neken iwechi yau? 6 Molopai yeunossak kon pe ina wechi entaikantok yau ittu auya'nokon pe tùttuik enpen wessaik. 7 Ina nàpùlemayan. Kaatù yekamappoyan ina iwalai pen kupù auya'nokon tukaik. Iwalai kupù auya'nokon wakù pe ina we'wotokomasak yekamanài pe neken nà i'che pùla ina man. Tùse iwalai kupù auya'nokon i'che ina man ina uya ikupù pùn kasa là iwessak tùse. 8 Masapùla ailon winàkàik yà'làlà kupù ina uya yentai iwechi màlà, tùse iponalok pe neken yà'làlà kupù ina uya. 9 Ina nùtauchinpayan attu'mùla ina wechi tùse meluntà pe ewechi kon pàk. Molopai ina wàpùlematok wechi màlà wakù pe tamù'nawàlà ewenatok kon pe iku'nài pe. 10 Màlà pàkànsau sàlà yamùk menuka uya sàlà apyau'nokon pùla echii'ma, miyalà uyàssak yau àsà pe usàulàma tukaik. Itepulu yapàikketù intùlùppù upyak anapulàpai wessaik meluntà pe amatok kon pe uya, atalumattàtok kon pe pùla. 11 Iwenukapù pe Utonpa yamùk, eichilà man! Apawanattàtok kon uya yetatàk kon, tamù'nawàlà wakù pe nai'nùk winàkàik itàtàk kon, tewin iichenumenkatok ettàk, echitonpa pe emattàk kon. Molopai Kaatù pùnùnmantok molopai echitonpa pe we'nàtok yesak wechi màlà apyau'nokon. 12 Itepulu yesek yau uchi tùutauchinpaik messepotàik. 13 Tamù'nawàlà Kaatù ponalok kon “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan. 14 Tàwàichi Itepulu Jesus Christ wettok wakù pe, molopai Kaatù uya pùnùnmantok, molopai Wakù Akkwalù pokonpe echitonpa pe we'nàtok apyau'nokon nechii.
1-2 Sàlà màlà Paul molopai tamù'nawolon kon kùtonpa kon yamùk ailon tawonnan winàpaino. Paul teunossen, yeunottok uyàpùppù màlà kappon winàpai wapùla kappon winà pùla. Tùse Jesus Christ molopai Kaatù kùkàipùnù kon winàpai, mùkkàlà iweli'chak yau iwuluukanàippù.
Imenukasak Galatia Pon So'chi Tawon Kon Piyak
3 Tàwà Kaatù kùkàipùnù molopai Itepulu Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ke. 4 Christ wettùlùppù màlà tùmàlà pe kùmakuyi kon ponalok pe kùpùikattà toppe tùuya sàlà italumayippù pata weyu winàpai, Kùkaatùyi kon molopai kùkàipùnù kon wettok i'che yawàlà. 5 Tàwà Kaatù piyau apulàntok nechii tàwàlàlà molopai tàwàlàlà! Emen.
Tewinan Wakù Itekale
6 Uyenumenkasak kulu auya'nokon man! Masapùla tachin pe pùla mùkkàlà Christ wettok wakù pe winà àkà'manàippù'nokon nonka auya'nokon pàk, molopai ewelattà kon pàk tùulon itekale pàkàlà. 7 Itekale pen kulu màlà. Tùse tùulon kon kappon yamùk utaimelunpantok yak àtùyatàu molopai Christ yekale mùyakanmai'che tok man. 8 Tùse ina là, wapùla epùn poino là inchelù uya itekale yekama tùpatalà, ina nekamappù àpàkù'nokon kasa pùla yau tàwà ipa'nùssak pe nechii tàwàlàlà. 9 Wapiya ina uya wateppù molopai sàlàpe tu'ma waukayaik. Ànù'là uya tùpatalon itekale ananùmùppù kon walai pen yekama yau, tàwà ipa'nùssak pe nechii tàwàlàlà. 10 Kappon yamùk yapulàtok nepùi'che na' wechi sàlà, wapùla Kaatù? Wapùla kappon yamùk yauchinpai'che na' wechi sàlà? Kappon yamùk yauchinpai'che lùppù wechi yau, Christ yapyoto pe wechi pen màlà.
Yà'là Kasa Paul Wenappù Teunossen Pe
11 Ittu auya'nokon i'che wessaik utonpa yamùk, wakù itekale tekamatainùk àpàkù'nokon màlà kappon nùkonekappù pen. 12 Ànù'là kappon winàpai yepolo uya pùn, wapùla ànù'là uya ipàk uyenupa pùn. Tùse, Jesus Christ uya yenpoikasak yanùmùppù uya. 13 Wapiya yà'là kasa là wemapùppù yetappù auya'nokon man Jew yamùk uya enupantok yawàlà wechi yau, tùusentuppaik pùla Kaatù so'chiyi talumattàppù uya molopai imattanùpùi'che wechippù. 14 Jew yamùk uya enupantok yawàlà wechippù tukkan kon uwalainon yentai. Ina tamo yamùk yeselu lùppù kupùppù uya eke pe. 15 Tùse Kaatù uya, wakù pe tùwettok yau, uyanùmùppù màlà wentu wapiya, molopai iitauchinpasak wechippù 16 Tùmu yenpoika pàk uyau, tekale yekama toppe uya Jew yamùk pen pàk, ànù'là yekamapposak uya pùla man sàlà pàk. 17 Wapùla utà pùn Jerusalem pona mùkyamlo yeunossak kon uwapiya yense. Tùse utàppù asse'ne Arabia pona, molopai nen uchi wennappoppù Damascus pona. 18 Àsolùwau kili'chimo'chi tùpo utàppù màlà Jerusalem pona, Cephas, Peter tukaik tesassen pokonpe essepose, molopai uko'mamùppù ipyau 15 pe wei. 19 Tùulon kon yeunossak kon yene uya pùn tùse James neken, Itepulu yakon. 20 Sàlà tùmenukayai'nùk màlà ailon. Kaatù yemlotopo kasei pe wechi pen màlà. 21 Màlà tùpo utàppù Syria molopai Cilicia pona. 22 Christ yawon kon Judea pon so'chi yamùk tawon kon uya uyittu pùla iwechippù. 23 Tok uya neken yekama yetappù, “Kàyik kùtalumattànàippù'nokon nen uchi ailon tetok itekale yekamayan, màlà imattanùpùi'che tùwechippù lùppù!” tukaik. 24 Màlàpàk tok uya Kaatù yapulàppù upàkànsau.
Paul Molopai Tùulon Kon Yeunossak Kon
1 14 pe kili'chimo'chi tùpo utàtu'mappù màlà Jerusalem pona, sàlà yattai Barnabas pokonpe. Titus yalàppù uya nàlà uya'là. 2 Utàppù màlà masapùla Kaatù uya utà toppe yenpoikasak pàk. Molopai itekale unekamappù lùppù Jew yamùk pen pàk yekamappù uya màlà tok pàk. Tùse sàlà kupùppù uya màlà amak yai tok yennài nan pe tukaik tùwessan pokonpe. Masapùla pena wapùla sàlàpe unkupùppù uwotokoyi wechi yà'là woton pe pùla i'che pùla wechi pàk. 3 Uya'lonnà Titus, yeka'nonkappù Jew yamùk yeselu yawà yattà toppe pen màlà, Greek pe lànen tùse. 4 Sàlà kasa iwechippù màlà masapùla tùulon kon ina tonpa yamùk pe tukaik tùusennakasan uyàpùppù màlà ina kùlottak tùwanmùla Christ Jesus yau ina wemapù yense amak yai, molopai apyoto pe ina kusse. 5 Ina wettùlùppù mala là tok yemyak pen màlà, ailon pe itekale wettok wettoppe apyau'nokon. 6 Mùkyamlo nàlà eke ton ennài nan pe tukaik tùwessan, ànùk pe là tok wessak uya tùpatalà tok kussak pùla iwechi màlà upona. Masapùla Kaatù mùkkàlà polopo usennàtok pàk ittunài pen. Mùkyamlo là kàyik yamùk uya uselupatok tonpattàpàssak pùla man. 7 Tùse làkku Kaatù uya màlà ulepasak sàlà wotoko ke yeneppù tok uya. Itekale yekama pàk wettoppe Jew yamùk pen pàk. Màlà Itekale Peter lepappù tùuya lùppù ike Jew yamùk ponalok pe kasa. 8 Màlàpàk Kaatù yapàikketù winà yeunossak pe ukupùppù màlà Jew yamùk pen winàkàik, Peter kupùppù Jew yamùk piyak yeunossak pe kasa. 9 James, Cephas Peter tukaik tesassen molopai John tawonnan eke ton itepulu pe tùwessan nùttutai, Kaatù uya sàlà wotoko ke ulepasak. Màlàpàk ina yemyatù ya'chitai tok, Barnabas molopai iulà tawonnan. Echitonpa pe tamùkke tùwe'wotokomatok kon pe, Jew yamùk pen kùlottak ina utà toppe, molopai mùkyamlo Jew yamùk kùlottak. 10 Entuppa'no kon puttàka'nùpù ina uya tukaik neken tok uya ina yekamappoppù, màlà kulu ànkuppai wechippù.
Paul Uya Peter Yàulàma Antioch Po
11 Peter uyàssak Antioch pona yau, yàulàmappù uya itenpatak, masapùla ikasa pùla kulu iwechi pàk. 12 Kàyik yamùk uyàpù James piyapai wapiya, Peter wechippù tùuta'lettàsen pe Jew yamùk pen pokonpe. Tùse tok welepansak yau, iitamappù tok winàpai molopai Jew yamùk pen pokonpe pùla iwechippù, masapùla iichenalippappù màlà Jew yamùk usattà yeselu yawàlà Jew yamùk pen anattàpai tùwessan pàk. 13 Tùulon kon Jew yamùk wenappù iichennaka tonpa pe. Màlà tok usennakatok winà Barnabas nàlà wechippù tok kasa! 14 Tok utà ailon Itekale yeselu yawàlà pùla yene uya pàk, Peter pàk, tamù'nawolon kon yemlotopo, “Jew àmàlà, tùse Jew yamùk pen kasa memassaik, Jew kasa pùla. Yà'là kasa ken uchi Jew yamùk pen yeka'nonka auya màlà Jew yamùk yeselu yawàlà tok wemattoppe?” teppù uya. 15 Kùmyamlo mùkyamlo Jew yamùk wentu'nàppà winà, makui yawon kon Jew yamùk pen kùlottapaino kon pen. 16 Ina nùttuyan kappon yanùnsak ikasa Kaatù pokonpe ailon tetok ya Jesus Christ pàk yai neken, Law yawà we'nà winà pùla. Kùmyamlo uya nàlà ailon tesak man Christ Jesus pàk Kaatù pokonpe ikasa anùnnà toppe Christ yai, Law yawàlà we'nà winà pùla. Masapùla ànù'là yanùntok ikasa Kaatù pokonpe Law yawàlà iwechi winà pùla iwechi màlà. 17 Tùse kappon yanùntok ikasa Kaatù pokonpe iwa'nokon Christ yai yau, kùmakuyi kon usenpoika yau, Jesus uya ken na' wemakuiman toppe ikupù màlà? Kanekku! 18 Masapùla màlà yamùk unnonkappù kuttu'ma uya yau, makui yau wechi pe iwechi yekama uya màlà. 19 Màlàpàk Law winà weli'chak man. Law uya uwàsak, Kaatù ponalok pe wemattoppe. 20 Upukapàtùppù màlà Christ pokonpe nulà wechi tukaik, tùse Christ nemassan uyau. Sàlà esak yau wema'nàtok yau wemassaik ailon tetok uya Kaatù Mumu pàk yau, mùkkàlà u'nùnmanàippù molopai iwettùsak lùppù uponalok pe. 21 Wakù pe Kaatù wettok nonka uya pen sàlà. Masapùla kappon yanùntok ikasa Kaatù pokonpe Law yai pe iwechi yau, yà'là woton pe pùla Christ welittoppan.
Ailon Tetok Wapùla Law Yawàlà We'nàtok
1 Pakko ton Galatia pon kon! Ànùk uya ken ayayaupasak kon màlà? Eyemloto kon po ku yene kon pa Jesus Christ pukapàtùppù pulusuk pona yekamappù uya àpàkù'nokon? 2 Sàlà tewinan nà ànùttupai wessaik ewinàpai'nokon. Wakù Akkwalù uchi mepotantàu Law yawàlà ewechi kon winà, wapùla ka' Itekale yeta molopai ailon te auya'nokon winà lù? 3 Atta ken uchi pakko pe kulu ewechi kon màlà! Akkwalù pokonpe ewepyattà kon tùpo na' eyiwalà'nokon kappon yeselu yau yenuka'nùpùi'che ewechi kon màlà? 4 Iwoton pe pùla na' ewettalumattàppù kon kulu màlà, iwoton pe pùla kulu iwechi yau? 5 Kaatù na' mùkkàlà elepanài'nokon Takkwalù ke molopai tensan yekkwa ton pen ku'nài àklottau'nokon. Masapùla Law yawàlà ewechi kon pàk, wapùla ka' Itekale yetasak auya'nokon pàk ailon tesak auya'nokon pàk lù? 6 Masa Abraham wechippù yenkà “Ailon teppù ya Kaatù pàk molopai màlà yanùmùppù ikasa tùwessen pe.” 7 Màlàpàk ittutàk kon, mùkyamlo ailon nùkayai'nannùk mùkyamlo Abraham munkà yamùk. 8 Kaatù Maimu uya yekamappù pena iwekkupù wapiya Kaatù uya Jew yamùk pen yanùntok woton ikasa tùpokonpe, ailon tetok tok uya winà. Molopai Itekale yekamappù ya màlà Abraham pàk pena, “Tamù'nawolon kon kappon yamùk pùlema màlà ayai,” tukaik. 9 Màlàpàk mùkyamlo ailon tawonnan pùlemasak màlà kàyik, ailon tawon Abraham pokonpe. 10 Mùkyamlo Law winà tùwepùikattài'che tùwessan wechi màlà pa'nù'nàtok yo'no. Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Ànù'là tamù'nawàlà iwe'menukasak nai'nùk Law yapon kaleta pàk, yawàlà tùwessen pen wechi màlà ipa'nùssak pe,” tesak màlà. 11 Ailon màlà ànù'là kappon yanùmù ikasa Kaatù pokonpe pen, Law yawà iwechi winà. Masapùla Kaatù Maimu uya, “Mùkkàlà ikasa tùwessen wemapù màlà ailon tetok tùuya winà,” tesak pàk. 12 Ailon tetok pokonpan pen màlà Law. Tùse kappon Law yawàlà tùwessen wemapù màlà ipàk. 13 Tùse Christ uya kùpùikattàsak kon sàlà pa'nù'nàtok Law nùnepùppù winàpai, ipa'nùssak pe tùwenaik kùponalok kon pe. Kaatù Maimu yau iwe'menukasak uya, “Ànù'là yei pàk ikaiwattàsak wechi màlà ipa'nùssak pe,” te kasa. 14 Pùikattànsak ya pùlemantok Abraham piyak itùsak lùppù uyàttoppe Jew yamùk pen piyak Christ Jesus winà, molopai kùmyamlo uya Akkwalù itùlù màlà teppù lùppù yanùntoppe ailon tetok yai.
Law Molopai Kaatù Uya Ikupù Tùuya Tetok
15 Utonpa yamùk, kappon yeselu yapulà uya sàlà yentok ipàkàlà pe. Ànù'là uya kappon uya ewaik tàwà wa nechii tetok mùyakanma wapùla itonpattà pen màlà ikukkassak tùse, màlà kasa sàlà wechi màlà. 16 Kaatù uya, “Ikupù uya,” tetok tùuya kupùppù màlà Abraham pàk molopai ipa pàk. “Molopai ipayan yamùk pàk” te ya pùn, tùse “Molopai apa pàk” tesak ya, tewinan neken kappon Christ pàk. 17 Suwa te uya màlà nai'nùk, Law 430 pe kili'chimo'chi, Abraham tùpo iichenpoikasak lùppù uya, “Ikupù uya màlà,” teppù Kaatù uya lùppù yama wapùla imyakanma pen màlà ikukkassak ya tùse. 18 Pùlemantok yesak pe we'nà Law yawàlà we'nà winà yau, enpen we'nà, “Ikupù uya màlà,” teppù Kaatù uya lùppù pàk pen màlà. Tùse wakù pe tùwettok yau Kaatù uya Abraham lepappù màlà, “Ikupù uya màlà” tetok tùuya winà. 19 Yà'là woton pe ken uchi Law wechippù màlà? Itùlùppù màlà wemakuiman pàk we'nà pàk, mùkkàlà nàlà Abraham pa ikupù uya màlà teppù lùppù ipàk uyàpù ponalà neken tùwessen pe. Law tùlùppù màlà inchelù yamùk uya akletawon yemyak Moses). 20 Tùse yakletau tùwechi woton i'che we'nà pen màlà tewin kappon wechi yau molopai tewinan mùkkàlà Kaatù. 21 Sàlà ken na' Law wechi màlà Kaatù uya ikupù uya màlà teppù lùssan wakkà'nài pe? Kanekku! Masapùla Law tùsak wema'nàtok tùnài pe yau, ikasa we'nàtok uyàpùppù kulu sàlà eppaino Law winà. 22 Tùse Kaatù Maimu uya tamù'nawolon kon kappon yamùk wechi màlà makui meluntàlù yo'no tesak màlà. Màlàpàk itùlù tùuya teppù Kaatù uya, itùsak lùppù ailon tetok Jesus Christ pàk winà tùlù màlà ailon tawonnan piyak. 23 Ailon tetok uyàpù wapiya Law yo'no we'nàppà màlà imeluntàlù yo'no, sàlà ailon tetok usenpoika ponalà. 24 Màlàpàk Law wechippù màlà kùyesak kon pe, kùyenupanài'nokon pe Christ uyàpù ponalà, ikasa anùnnà toppe Kaatù pokonpe ailon tetok yai. 25 Sàlàpe nen uchi ailon tetok uyàssak man, Law yo'no làma pùla nen uchi we'nà man. 26 Tamù'nawolon kon amyamlo wechi màlà Kaatù munkà pe Christ Jesus pàk ailon tetok auya'nokon winà. 27 Masapùla tamù'nawolon kon mùkyamlo iichenpataukasak nai'nannùk Christ yak, wepontàsak màlà Christ yak. 28 Màlàpàk tùpatalà we'nàtok pùla iwechi màlà Jew yamùk molopai Jew yamùk pen kùlottau, apyoto ton molopai apyoto ton pen kùlottau, kàyik yamùk molopai nossan yamùk kùlottau, tamù'nawàlà tewin ewechi kon màlà Christ Jesus yau. 29 Christ ponalok pe ewechi kon yau, Abraham payan pe kulu ewechi kon màlà, molopai Kaatù uya itùlù tùuya teppù lùppù yanùmù auya'nokon.
1 Tùse sàlà ittutàk kon. Walawok muleppù tùkàipùnù yemamin yanùmù woton tùkussen apyoto kasa mule pe iwechi yau, tamù'nawolon yesak pe lànen iwechi tùse. 2 Tennài nan ke iwechi màlà molopai tenupannan ke, ikàipùnù nùkupùppù wei ponalà neken. 3 Màlà kasa làma là we'nàppà'nokon màlà. Sàlà wolù yeselu yapàikketù yapyoto pe. 4 Tùse iwalai iweyu uyàssak yattai, Kaatù uya Tùmu yeunokoppù. Iwentuppù màlà nossan yai molopai Law yo'no, 5 mùkyamlo Law yo'no tùwessan pùikattàse, Kaatù munkà pe wenantok kon pe. 6 Masapùla tùmunkà pe ewechi kon pàk Kaatù uya Tùmu Yakkwalù yeunokoppù màlà kùyewan kon yak, Akkwalù mùkkàlà yekamapponài “Abba, Ukàipùnù,” tukaik. 7 Màlàpàk Kaatù yai apyoto pe làma ewechi pen nen uchi màlà tùse imu pe. Molopai imu pe ewechi pàk, àkàipùnù yemamin yanùntok auya woton.
Paul Usenumenkatok Galatia Pon Kon Pàk
8 Pena Kaatù ittu auya'nokon pùla ewechi kon yau, kaatù yamùk iwalainon pen yapyoto pe ewechippù kon màlà. 9 Tùse sàlàpe Kaatù mùttuyatàik, wapùla, màlà yentak Kaatù eyittuyatàu, yà'là pe ken uchi iwechi pàk ennappopai ewechi kon màlà attu'mùnon molopai italumayi'chan eselu yamùk yak? Itapyoto pe tu'ma ka' eppai messatàu miyalà lùppù lù? 10 Tùpatalo'nan wei yamùk yapulànnan amyamlo, kapùi yamùk, pata weyu yamùk molopai kili'chimo'chi yamùk! 11 Usenalippayaik, yà'là woton pe pùla àpàkù'nokon we'wotokomasak yeselùkek iwechi pàk. 12 Apawanattàyatàu iulà, utonpa yamùk, ukasa enatàk kon. Akasa'nokon wenasak pàkànsau. Yà'làlà iwalai pen kussak auya'nokon uwinàkàik pùla man. 13 Mùttuyatàik e'nek pe wechi pàk itekale yekamappù uya àpàkù'nokon wapiya. 14 E'nek pe wechi yau uyenpàtù auya'nokon pùn wapùla unulunpa auya'nokon pùn, uye'netù pe tùwessen upun yau pàkàlà wanittà pe wechi tùse. Tùse làkku kùyanùntantàu Kaatù inchelùyi yanùmù auya'nokon kasa, kùyanùntantàu Christ Jesus yanùmù auya'nokon kasa! 15 Yà'là pe ken autauchinpatok kon wechippù nai? Yekama uya sàlà màlà kasa ikupù auya'nokon yau eyenu kon mokkappù sàlà auya'nokon eppaino, molopai itùlù kon pa uyemyak. 16 Eyeyaton kon pe na' wenasak nai ailon yekama uya winà? 17 Tùulon kon kappon yamùk mùkyamlo tùusennakasan kulu aya'chitok kon pe neken tùuya'nokon tukaik, tùse wakù ponalok pe pùla. Uwinàpai apantakai'che'nokon tok wechi màlà tùponalok kon pe neken ewechi kon pa. 18 Wakù pe iwechi màlà kappon yamùk wechi kulu eyi'che yau wakù pàkànsau. Tùse tàwàlàlà apyau'nokon neken nà wechi yau pùla. 19 Mule yamùk u'nùn ton amyamlo, àponalok kon pe sa' e'nek we'chi'monsak walai yau tu'ma wessaik, Christ yeselu yanùmù auya'nokon eyewan kon yak ponalà. 20 Apyau'nokon kulu eppai wessaik sàlàpe, tùulon pe eyelupatok kon pe uya. Utaimelunpasak kulu man àpàkù'nokon.
Hagar Molopai Sarah
21 Masa upàk yekamatàk mùkyamlo Law yo'no eppaino kon, yà'là tesak là na' Law uya yekamappù pùla nai àpàkù'nokon? 22 Kaatù Maimu yau iwe'menukasak màlà Abraham wechippù asa'lon kon imunkà, tewinan apyoto nossan yaino molopai yakon apyoto pen nossan yaino, tukaik. 23 Apyoto nossan wentuppù màlà imu ke wentunsek kasa là, tùse apyoto pen nossan wentuppù màlà imu ke Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù winà. 24 Sàlà yamùk wechi màlà yentok ipàkàlà pe, pùsamlo nossan yamùk mùkyamlo asa'lon ikupù tùuya teppù Kaatù uya yekamannan. Tewinan nà mùkkàlà Sinai Tùpù winàpaino, tùumunkàtasen apyoto yamùk pe. Pùsàlà mùkkàlà Hagar. 25 Hagar mùkkàlà Sinai Tùpù Arabia pon yekamanài molopai nàlà Jerusalem sàlàpe nai'nùk. Masapùla apyoto pe man tùmunkà yamùk pokonpe. 26 Tùse Jerusalem epùn po nai'nùk mùkkàlà apyoto pen, molopai kùsan kon mùkkàlà. 27 Masapùla iwe'menukasak màlà, “Mule ke iwentusak lùppù pen nossan, atauchinpakà, Eke pe entaimekà autauchinpa pe, àmàlà wentuntoppe we'chi'monsak ittunàippù pen!Masapùla nossan inonkasak lùppù umunkàta màlà tukke,nossan tùtayappù kenan yentai,” tukaik. 28 Tùse utonpa yamùk, amyamlo mùkyamlo Isaac kasa Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù munkà. 29 Màlà yattai mùkkàlà mule wentunsek kasa iwentusak lùppù uya, Akkwalù meluntàlù winà iwentusak lùppù talumattàppù, molopai walùppù man sàlàpe. 30 Tùse yà'là tesak ken Kaatù Maimu uya nai? “Apyoto nossan molopai imle yenpakkakà. Masapùla apyoto nossan mule uya tùkàipùnù yemamin pùkkù yepolo pen màlà apyoto pen nossan mule pokonpe,” tesak ya man. 31 Màlàpàk nen uchi, utonpa yamùk, apyoto nossan munkà pen kùmyamlo, tùse apyoto pen munkà.
Christ Yau Imokkasak Pe We'nàtok
1 Imokkasak pe we'nà toppe sàlà Christ uya kùmokkasakù'nokon. Meluntà pe à'mùssakkatàk kon molopai apyoto pe tu'ma we'nàtok yak kettùtàu. 2 Yetatàk kon, iulà Paul nekamayan àpàkù'nokon, ayattàtok kon pe ewekkupù kon Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà yau, iwoton pe pùla Christ wechi màlà àpona. 3 Wate uya tu'ma sàlà ànù'là kàyik yattàsak Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà pàk, “Tamù'nawolon Law yawàlà nechiik,” te uya. 4 Amyamlo Kaatù pokonpe ikasa tùwekkupùi'che'nokon nai'nannùk Law yawàlà tùwechi kon winà wepantakasak màlà Christ winàpai. Wakù pe Kaatù wettok yapai ewemokkasak kon màlà. 5 Tùse ailon tetok yai kulu imàmuku sàlà, ikasa we'nàtok Akkwalù winà enpen ipàk we'nà nai'nùk. 6 Masapùla Christ Jesus ponalok pe we'nà yau, Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà yattàsak pe we'nà wapùla yattàsak pe pùla we'nà uya tùpatalà'ne ku'nàsak pen màlà. Tùse ailon tetok màlà tùttusen kulu tùusenpoikasen uchi'nùnmantok yai. 7 Wakù ye'ma tawàlà ku mettantàu! Ànùk eyeleutanùttantàu molopai àkuttantàu ailon yawàlà ewettok kon pe pùla? 8 Kaatù àkà'manài'nokon winà iwekkussak pen màlà. 9 “Malalon nùkkwà màlà yapuluwetanùttok tamù'nawàlà pùlomù kùloimasak yau tùwe'wotokomasen.” 10 Tùttuyaik Itepulu yau tùulon usenumenkantok yanùmù auya'nokon pùla iwechi, molopai mùkkàlà utaimelunpantok yak àtùyatài'nùk talumattà màlà, ànùk pe là iwechi yau. 11 Utonpa yamùk, yà'là pe ken iwechi pàk utalumattà sàlà Jew yamùk yattàtok wechi i'che kulu we'nàtok pe yekama pàk lùppù wechi yau? Màlà wechi ailon pe yau, Christ wettalumattàtok pulusuk po yekama pàk wettok uya tùulon kon utaimelunpatok kupù pen màlà. 12 Mùkyamlo ayaimelunpanài pe nai'nannùk utà Jew yamùk yattàtok yentak i'che wessaik, tàwà tok nùsattàkapùi. 13 Amyamlo utonpa yamùk kà'mappù màlà apyoto pe pùla we'nàtok yak. Tùse sàlà apyoto pe pùla ewettok kon kùsapulàtàu àli ànkuppai ewettok yak ayanài'nokon pe. Tùse làkku tùwepùikattàse ettàk kon uchi'nùnmantok yau. 14 Masapùla tamù'nawolon Law pili'chak màlà tewinan usenupantok uya, “Ayakontalù i'nùnmakà eyiwalà mechi'nùnmayai'nùk kasa,” tawon. 15 Ayakontalù pokonpe euchikkapàtù kon pàk, ausanù kon pàk ewechi kon yau, masa yentàk, aumatta kon màlà eyiwalà'nokon.
Akkwalù Yau Wema'nàtok
16 Màlàpàk uchi wate uya sàlà, Akkwalù yau emattàk kon molopai àli ànkuppai ewettok kon yawàlà ewechi kon pen màlà. 17 Masapùla àli ànkuppai we'nàtok wechi màlà Akkwalù wettok i'che pe pùla molopai Akkwalù wechi màlà àli ànkuppai we'nàtok wettok i'che pe pùla. Echi'che pùla tok wechi màlà. Màlàpàk i'che ewettok kon kupù auya'nokon pen. 18 Tùse Akkwalù uya ayalà kon yau, Law yo'no ewechi kon pen màlà. 19 Àli kùyeselu kon yau welaikantok màlà tensen ayupo, nàkàlunnàtok, esuken pùla we'nàtok, àli neken ànkuppai kulu we'nàtok, 20 ikonekasak kaatù yemlotopo wepeimantok, molopai meluntà àli akkwalù winàpai yeposak yapulàtok, tùulon kon yewanma'làtok, wakù pe tonpa pokonpe we'nà pùla we'nàtok, kùlùmàk pe we'nàtok, we'naikantok, molopai amlek pe we'nàtok, tùusàulàmaik we'nàtok, iwepantapàssak pe'ne, 21 tùulon yemamin i'che kùlùmàlunnàtok, wànnan pe wetùnnàtok, tamùkke kuli'mak akùlù pe kulu welaikantok molopai tùulon kon sàlà yekkwa ton ku'nài nan. Eyekamappoyatàu iulà wapiya eyekamappoppù kon uya kasa. Mùkyamlo sàlà yamùk ku'nài nan uya Kaatù wettok itepulu pe yepolo pen màlà. 22 Tùse Akkwalù winàpai tùuyàssan màlà wakù ton, pùnùnmantok, utauchinpantok, echitonpa pe we'nàtok, pàlikantok, usentuppantok, wakù pe àsà pe pùla we'nàtok, ailon pe we'nàtok, 23 ten pe we'nàtok, molopai esak yepulu pe we'nàtok. Sàlà yamùk winàkàik law pùla iwechi màlà. 24 Molopai mùkyamlo Christ Jesus ponalok kon uya tamù'nawolon àli ànkuppai tùwettok kon pukapàssak màlà pulusuk pona iteselu yamùk pokonpe. 25 Akkwalù uya lepansakù'nokon wema'nàtok ke yau, Akkwalù wenaimapai'nokon uchi. 26 Tùulon kon yentai pe tukaik wekku'nà kùsettak, wapùla tonpawannà pàk wessakolopan kùsettak, wapùla kùlùmàk pe we'nà kùsettak.
Àtonpa Kon Ipùikattàtàk Kon
1 Utonpa yamùk, ànù'là wemakuimasak pe iwechi yattai, amyamlo akkwalù yau nai'nannùk wechi màlà àsà yai pùla innapponnan pe iwalai yak. Molopai elannek pe mettàik, amyamlo nàlà usetaluipa àli ànkuppai tukaik. 2 Inalà pe nai'nùk yalà pàk àtonpa kon ipùikattàtàk kon. Molopai sàlà kasa màlà Christ law yawàlà ewechi kon. 3 Ànù'là uchittu ànù'là yentai, ànùk pe pùla echii'ma yau, tiyiwalà iichennaka màlà. 4 Tamù'nawolon kon uya màlà tùwelaikatok kon ittu tiyiwalà'nokon. Wakù pe iwechi yau, iitauchinpaichi màlà tùnkupùppù pàk, tùulon kon nùkupùppù pokonpe yà'là kasa là iwechi tense pùla. 5 Masapùla tamù'nawolon kon uya tewincha tùnalà kon yalà pàk. 6 Ànù'là mayin ke tenupatok yanùnnài pe nai'nùk, tàwà tenupanài lepai wakù ton itesak pe tùwettok tonpa ke. 7 Kesennakatàu kesenkuttàtàu, ànù'là uya Kaatù mottùnpa pen màlà. Kappon uya màlà tùnpàmàppù mokka. 8 Mùkkàlà àli pe eppai tùwettok ke nàppànyai'nùk uya màlà àli teselu yepeppù pe wettalumattàntok yepolo, tùse mùkkàlà Akkwalù wettok i'che ke nàppànyai'nùk uya màlà Akkwalù winàpai tàwàlàlà wema'nàtok yepolo. 9 Màlàpàk wakù kupù pàk usetakkan'nokon kùsettak, masapùla iwalai iweyu yattai ipànsak lùppù mokka màlà usemya'nùnpansak pùla iwechi yau. 10 Màlàpàk uchi ikuttok yattai wechi molo kùlottau wakù ikuppai'nokon tamù'nawolon kon pàk, mùkyamlo kulu ailon tetok yau nai'nannùk pàk. 11 Yentàk kon eke ton pe lùmà kaleta menuka uya sàlà apyakù'nokon, uyemyatù ke! 12 Mùkyamlo teselu kon polopon yentoppe enenpoikapai nai'nannùk wechi màlà Jew yamùk yattàtok yeselu yawàlà ayattàtok kon pe eyeka'nonkai'che'nokon. Sàlà kupù tok uya màlà Christ pulusukù pàkànsau tùtalumattà kon tukaik. 13 Mùkyamlo nàlà Jew yamùk yattàtok yeselu ku'nài nan lànen mùkyamlo Law yawàlà tùwessan pen. Wa là tùse tok wechi màlà ayattà kon i'che, eyesak kon yattàsak pàk tùutapulàtok kon pe. 14 Tùse iulà, utauchinpa nen màlà Kùyepulu kon Jesus Christ weli'chak pulusuk pona pàk neken, màlà winà wolù iweli'chak kasa man upona molopai iulà iweli'chak kasa man wolù pona. 15 Yà'là pe pùla kappon yattàsak Jew yamùk yattà yeselu yawàlà wechi màlà, wapùla yattàsak pùla là iwechi wechi. Tùse làkku emennak pe ikonekasak pe we'nàtok. 16 Echitonpa pe we'nàtok molopai usentuppantok wechi màlà tamù'nawolon kon sàlà yawàlà tùwemassan po, Kaatù ponalok kon Israel yamùk po. 17 Uselupa wenukapù pe, ànù'là uwanittàpatak, masapùla uyesak pattàpàssak yàlùppù man upolo Jesus ponalok pe wechi yekamanài pe. 18 Kùyepulu kon Jesus Christ wettok wakù pe ayakkwalù kon yesak pe nechii, utonpa yamùk. Emen.
1 Sàlà kaleta màlà Paul, Kaatù wettok i'che yawàlà Christ Jesus neunokoppù winàpaino, Kaatù ponalok kon Ephesus po tùwemassan piyak, mùkyamlo ailon ton tùwemattok kon Christ Jesus yau piyak inmenukappù. 2 Tàwàichi Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok tùwinàpaino molopai echitonpa pe là we'nàtok ke.
Lepantok Christ Ponalok Pe
We'nà'nokon Pàk 3 Tenki tepai'nokon man Kaatù pàk, Kùyepulu Jesus Christ Kàipùnù pàk! Wakù pe kulu iwessak man kùpàkù'nokon, tamù'nawolon wakù lepantok epùn pon ke kùlepa kon tùuya yawàlà, masapùla Christ ponalok pe we'nà'nokon pàk. 4 Kaatù uya kùyanùnkassak kon wechippù màlà tùponalok pe Christ yau, wakù pe esuken we'nàtok kon pe temloto po. Pena wolù wessepolo wapiya pùnùnmantok tùuya pàkàlà, 5 Kaatù wekkussak wechippù màlà tùmunkà pe Jesus Christ yai kùnepù kon tùuya tùpyak pàk. Sàlà wechippù màlà iitauchinpa toppe molopai i'che iwettoppe. 6 Kaatù yapulàpai'nokon uchi man wakù kulu usentuppantok Kaatù winàpaino tenumenkaik, Tùmu tù'nùn pe tùnkupù ke lepantok ya tense! 7 Masapùla Christ yau, imùnù yai, wepùikattànsakù'nokon màlà, kùmakuyi kon pàk usentuppansak màlà eke kulu Kaatù wettok wakù pe yawàlà, 8 Eke pe kulu kùlepasak kon ya nai'nùk ike wechi màlà! 9 Tamù'nawolon tùpukketù ke molopai ittutok tùuya ke i'che tùwettok yawà, Kaatù uya ikupù pàk tùwekkupùppù kupùppù, molopai ànù'là nùttu pe pùla nai'nùk tùusenumenkatok yekamappù ya kùpàkù'nokon, tùnkupù yenuka'nùpù pàk man Christ yai. 10 Kaatù uya ikupù màlà yenuka'nùpù ya iwalai iweyu yattai, tamù'nawolon kon tùnkonekassan nepù ya tamùkke, tamù'nawolon kon epùn pon kon molopai non pon kon, màlàyau Christ wechi nen uchi màlà tamù'nawolon yepoi. 11 Kaatù mùkkàlà ikupù tùuya teppù tùuya ku'nài màlàpàk Christ yapyontàppù ya màlà ina yanùntoppe ya. 12 Sàlà kupùppù ya màlà ina Jew yamùk uya Kaatù namatok nettoppe iponalok pe molopai wapiya kulu enpen we'nàtok yeponnan nùssan pe Christ pàkànsau! 13 Molopai amyamlo nàlà uya ailon teppù màlà Christ pàk, ailon itekale yetasak auya'nokon yau. Wakù Itekale wepùikattàntok ne'nàippù apyakù'nokon, molopai Kaatù uya tùponalok pe ewechi kon yentok ipàkàlà tùlùppù màlà àpàkù'nokon Wakù Akkwalù tùlù tùuya apyakù'nokon winà, itùlù tùuya teppù lùppù tùuya. 14 Wakù Akkwalù màlà Kaatù uya wakù ton kùnepolo kon, itùlù tùuya tùponalok kon piyak teppù yanùmù kùuya'nokon yentok ipàkàlà, Kaatù uya tùne'mappù yanùmù tùponalok pe weyu ponalà, wakù pe iwettok yapulà toppe.
Paul Wàpùlematok
15 Sàlà wenai, ailon tetok auya'nokon Itepulu Jesus pàk molopai tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon pùnùnmatok auya'nokon yetasak uya motapai, 16 àpona'nokon wàpùlematok yeleutanùssak uya pùla man Kaatù pàk tenki te uya yau. Eyittunài'nokon iulà wàpùlema yau, 17 Kùyepulu Jesus Christ Kaatùyi Kùkàipùnù wakù pe tùwessen tapulàtok yau, yekamapponài iulà Wakù Akkwalù uya pukkek pe àkonekatok kon pe molopai Kaatù ittu kon pa yekama toppe ya àpàkù'nokon. 18 Eusenumenkatok kon ike utakkoka toppe itakkwayi yene kon pa yekamapponài iulà, màlà enpen we'nàtok yak àkà'masak kon ya nai'nùk ittu kon pa. Eke kulu màlà wakù kuttok ya itùlù tùuya teppù ya lùppù tùponalok kon pàk. 19 Eke kulu màlà ne'wotokomayai'nùk kùmyamlo ailon tawonnan ponalok pe. Sàlà meluntà kùyau'nokon nai'nùk màlà eke kulu tùwe'wotokomasen imeluntàlù walai 20 màlà yapàikketù inapulàppù Christ wuluuka tùuya weli'nàtok yapai yau, molopai yeleutanùpùppù ya kamik pen temyatù winà epùn po. 21 Christ Itepulu wechi màlà molo tamù'nawolon kon epùn pon kon itepulu yamùk yepoi, apàikkek ton, meluntà ton, molopai tamù'nawolon kon tùulon kon itepulu yamùk yepoi. Tamù'nawolon eke ton esek yamùk wolù yawon kon yepoino mùkkàlà molopai ewanawolok tùuyàssen pata yepoino. 22 Kaatù mùkkàlà tamù'nawolon tùnài Christ pùta yokkoik molopai itùnài so'chi yepulu pe tamù'nawolon yepoi. 23 Sàlà So'chi wechi màlà Christ pun pùkkù pe, tamù'nawàlà iku'nài pe tamù'nawolon yanùkkanài pe i'nai yekkwa yawàlà là.
Weli'nàtok Yapai Wema'nàtok Yak
1 Pena eweli'chak kon wechippù màlà, Kaatù Maimu yawàlà pùla ewettok kon molopai amakuyi kon yau. 2 Màlà yattai wolù yawon kon yeselu kupùppù auya'nokon màlà, kawon kon yepulu, àli maimu yawàlà ewechippù kon, Kaatù Maimu yawàlà pùla tùwessan yepulu mùkkàlà. 3 Tamù'nawolon kon kùmyamlo wechippù tok kasa màlà, àli pe usenumenkantok kon wettok i'che kupùppù'nokon kùwakùli kon pe. Tùulon kon kasa, tamù'nawàlà kùmyamlo nàlà wechippù màlà Kaatù we'naikatok yo'no. 4 Tùse Kaatù usentuppatok molopai pùnùnmantok ya màlà eke kulu. 5 Weli'nàsak wechippù mayin yawàlà pùla we'nàtok yau tùse kùnepùppù ya màlà nulà we'nàtok yak Christ wuluuka tùuya winà. Kaatù wettok wakù pe winà ewepùikattàsak kon man. 6 Molopai Christ Jesus yau kùwuluukasak kon Kaatù uya màlà Itepulu pe iwettok pùkkù pe we'nàtok kon pe chichiu pe ipyau epùn po. 7 Sàlà kupùppù Kaatù uya màlà ewanawolok yattai eke kulu wakù pe tùwettok, pùnùnmantok tùuya yau tùnekamappù kùpàkù'nokon Christ Jesus yau yekama toppe tùuya. 8 Masapùla Kaatù wettok wakù pe winà ewepùikattàsak kon màlà ailon tetok auya'nokon yai. Eyiwalà'nokon ànkupùppù kon pen màlà tùse Kaatù uya lepantok. 9 Yà'làlà ipàkàlà autapulàtok ipàk woton pùla iwechi màlà, ewe'wotokomatok yepeppù pe pùla iwechi. 10 Kaatù mùkkàlà kùkonekanàippù'nokon. Molopai Christ Jesus yau emennak pe we'nà toppe kùkonekappù kon ya màlà, wakù kùnkupù kon woton pe inkupùppù pena, kuttok kon pe wema'nà yawà.
Tewin Christ Yau We'nàtok
11 Amyamlo Jew yamùk pen ewentutok kon winà, Jew yamùk yattàtok yawà yattàsak kon pen tukaik Jew yamùk nesatù ton. Mùkyamlo Jew yattàtok yawà yattàsak kon tukaik tùusesassan, màlà esak pàk tùkussen kappon yamùk yemyatù ke. Yà'là kasaichi ewechippù kon wapiya ittutàk kon. 12 Màlà yattai mei Christ pàk ewechippù kon màlà. Toto yamùk pe, Israel yamùk tonpa pe pùla. Itùlù tùuya teppù Kaatù uya lùppù tùponalok kon pàk pùkkù pe ewechippù kon pen. Sàlà non po ewemapùppù kon enpen we'nàtok pùla, molopai Kaatù pùla. 13 Tùse sàlàpe, Christ tonpa pe ewechi kon màlà, amyamlo mei iwessak kon nùssan nessak man mei pùla Christ Jesus mùnù winà. 14 Masapùla Christ uya màlà echitonpa pe we'nàtok nepùppù kùpyakù'nokon, Jew yamùk molopai Jew yamùk pen kupù tùuya tewin winà. Tùke là tok pantakanài molopai tok ku'nài esseyaton pe ikkwàtùppù ya. 15 Law, Moses winàpaino yeleutanùpùppù ya, inenupa molopai sà ikukkà tetok ya pokonpe, tùpatalon kon kappon yamùk konekappù ya tau tewin tok wettoppe echitonpa pe. 16 Tùwelikù pulusuk po winà Christ uya esseyaton pàk we'nàtok yeleutanùpùppù màlà. Tùwelikù pulusuk po winà nàlà asa'lon kon tùpatalo'nan kon kappon yamùk kupùppù ya tewin molopai tok mùnappoppù ya Kaatù piyak. 17 Màlàpàk Christ uyàpùppù màlà. Wakù Itekale echitonpa pe we'nàtok yekamaik tamù'nawolon kon pàk. Amyamlo Jew yamùk pen Kaatù winàpai mei iwessak kon pàk molopai Jew yamùk mei pùla tùpàk iwessak kon pàk. 18 Christ yai màlà tamù'nawolon kon kùmyamlo, asaklàma, Jew yamùk molopai Jew yamùk pen uyàttok wechi màlà tewinan Wakù Akkwalù yai Kùkàipùnù kon yemlotopona. 19 Màlàpàk uchi amyamlo wechi toto yamùk pe pùla nen uchi màlà meyon kon pe pùla. Tùse Kaatù ponalok kon tonpa pe nen uchi ewechi kon molopai Kaatù munkà yamùk tonpa pe ewechi kon. 20 Amyamlo nàlà yamùsak màlà yeunossak kon molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan nùnonkappù po, Christ Jesus ipana'mu yawon iwakapuli pe. 21 Mùkkàlàichi mùkkàlà tamùsen yamùk ya'chinài tamùkke, wakù esukenan Kaatù yùwùk pe itùsak, Itepulu yapulàtok iwinà pe. 22 Christ yau itonpa pe ewechi kon màlà. Amyamlo nàlà yamù màlà tamùkke tamù'nawolon kon tùulon kon pokonpe Wakù Akkwalù winà tapùi Kaatù wemattok itau pe.
Paul Wotokoyi Jew Yamùk Pen Ponalok
1 Sàlà kasa iwechi pàk iulà Paul, wechi nai'nùk ya'chichak pe, amyamlo Jew yamùk pen pàkànsau. 2 Ewaik yetappù auya'nokon wakù pe tùwettok yau Kaatù uya, sàlà wotoko tùsak uyemyak ikuttoppe uya, àponalok kon pe. 3 Kaatù uya tùttusen pen tùnkupù yenpoikappù molopai yekamappù ya upàk. Sàlà pàk uselupappù mala là emenuka kon uya wapiya. 4 Molopai unmenukappù yene auya'nokon yau Christ yekale tùttusen pe pùla nai'nùk ittu auya'nokon màlà. 5 Pena kappon yamùk pàk sàlà tùttusen pen yekamappù pen màlà, tùse Kaatù uya yenpoikasak man sàlàpe Wakù Akkwalù winà wakù ton esukenan kon tùneunokossan molopai tùmaimu yenpoikannan nùssan pàk. 6 Sàlàichi màlà tùttusen pen, wakù itekale winà Jew yamùk pen wechi màlà Jew yamùk pùkkù pe Kaatù uya pùlemantok yau. Tewin ipun tok wechi màlà molopai Kaatù uya itùlù tùuya teppù lùppù pùkkù pe tok wettoppe màlà ikussak Christ Jesus yau. 7 Wakù Itekale yapyoto pe wenappù màlà Kaatù uya lepantok winà, intùlùppù uyemyak tùmeluntàlù we'wotokoma winà. 8 Iulà mùkkàlà tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk ma'lan kulu. Tùse Kaatù uya ulepappù sàlà wakù wotoko ke wakù itekale yatoppe uya Jew yamùk pen piyak tùwenukapù woton pen wakù ton Christ piyawon kon mamin yekamase. 9 Molopai tamù'nawolon kon pàk tùttusen pe pùla nai'nùk yeselu Kaatù piyawon yekama toppe uya tok uya yentoppe. Kaatù, tamù'nawolon yà'làlà konekanàippù uya màlà kappon yamùk wapiyalok kon winàpai tùttusen pen kupùppù mailà tonantau, 10 sàlàpe, so'chi tawon kon yai, Kaatù pukketù tùpatalo'nan yekama toppe inchelù yamùk pàk itepulu ton molopai apàikkek ton epùn yawolon kon pàk. 11 Jesus Christ Kùyepulu kon yai sàlà kupùppù màlà Kaatù uya, pena iwepyattà pe ikupù pàk tùwekkupùppù yawàlà. 12 Mùkkàlà yai nen uchi Kaatù yemlotopona uyà'nà sàlà tùwettalipaik pùla kùyanùmù kon ya ittui'ma ailon tetok kùuya'nokon ipàk yau. 13 Apawanattàyatàu uchi iulà kesewankono'matàu wettalumattà pàk. Àpàkànsau'nokon iwechi nai'nùk. Eumeluntàtatok kon pe iwinà.
Pùnùnmantok Christ Uya
14 Màlàpàk uchi uyese'mu yok tùwenasen iulà Kùkàipùnù kon yemlotopo. 15 Tamù'nawolon epùn pon kon molopai non pon kon konekanàippù mùkkàlà molopai tesek kon yepotok tok uya iwinàpai. 16 Kaatù yekamapponài iulà, tukkan wakù ton epùn pon ke elepatok kon pe ya meluntà Wakù Akkwalù yai, meluntà pe ewechi kon pa ayakkwalù kon yau. 17 Molopai Christ wemattoppe eyewan kon yau ailon tetok auya'nokon yai. Wàpùlemayaik i'nak aukalata kon pa uchi'nùnmantok yai. 18 Molopai amyamlo tamùkke tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk pokonpe, pukkek pe ewechi kon pa eke pe, kusan pe, kau, molopai i'nau Christ uya pùnùnmantok wechi ittu kon pa. 19 Christ uya pùnùnmantok ittu auya'nokon i'che wessaik tamù'nawàlà. Ittu yentai lànen eke pe kulu là iwechi tùse awanùpù kon pa tamù'nawolon Kaatù yeselu ke. 20 Kaatù yapulàpai'nokon uchi, eke pe kulu yennatok kùuya'nokon yentai yà'làlà ke lepanài, wapùla usenumenkantok kon yentai iku'nài tùmeluntàlù ne'wotokomayai'nùk kùyau'nokon winà. 21 Tàwàichi Kaatù yapulài so'chi, Christ Jesus yau, tachin pe, tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Emen.
Tewin Itesak Wenantok
1 Eyekamappoyatàu uchi iulà, iulà ya'chichak nai'nùk masapùla Itepulu Jesus ponalok pe we'wotokoma pàk. Àkà'ma kon tùuya yau Kaatù nùkupùppù yawàlà we'nàtok pe, pàkàlà ayakkwalù kon yemakkwatàk kon. 2 Àssà'mùla ettàk kon, àsà pe pùla, molopai pàlikanài pe tàwàlà. Pùnùnmantok auya'nokon yenpoikatàk kon àtonpa kon yeselu pàlika auya'nokon winà. 3 Ànùttu kon ikuttàk kon tewin ewettok kon Wakù Akkwalù nùtùlù kupù kon pa echitonpa pe we'nàtok aya'chinài'nokon tamùkke winà. 4 Tewinan màlà esak molopai tewinan Akkwalù, tewinan enpen we'nàtok Kaatù uya àkà'mappù kon yak walai. 5 Tewinan Itepulu molo man, tewinan ailon tetok, tewinan usenpataukantok. 6 Tewinan Kaatù molo man molopai tamù'nawolon kon kappon yamùk Kàipùnù mùkkàlà. Tamù'nawolon kon Yepulu mùkkàlà, tamù'nawolon kon yai tùwe'wotokomasen molopai tamù'nawolon yawon. 7 Tùse Christ uya tamù'nawolon kon lepappù tùpatalo'nan lepantok ke, yà'làlà itesak pe we'nà i'che tùwettok yawà. 8 Màlàpàk Kaatù Maimu uya, “Iwenukuppù kakàik tukkan kon ya'chichak kon yalàppù ya tùpokonpe. Lepantok tùlùppù ya kappon yamùk yemyak,” te kasa. 9 Yà'là te ken màlà iwenukuppù te uya? Iwuttàppù màlà i'nawon non ya'mu yak. 10 Màlàpàk mùkkàlà iwuttàsak lùppù mùkkàlà iwenussak lùppù kakàik kak yepoi molopai miya itentak, tamù'nawolon yanùkkase molo tùwechi ke. 11 Mùkkàlàichi mùkkàlà “kappon yamùk lepanàippù lepantok yamùk ke” tùulon kon kappon yamùk yanùmùppù ya teunossan pe, tùulon kon Kaatù maimuppù yenpoikannan pe, tùulon kon wakù itekale yekamannan pe, tùulon kon so'chi yesan pe, molopai tùulon kon enupannan pe. 12 Sàlà kupùppù Christ uya màlà tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk koneka toppe tùuya, tùwotokoyi kuttoppe tok uya. Molopai ailon tawonnan tùpàk yamù toppe tùuya. 13 Màlàpàk tamùkke tewin we'nàtok yak uyà'nàtok kon pe ailon tetok kùuya'nokon yau molopai Kaatù Mumu ittutok kùuya'nokon yau. Christ walainon kappon yamùk pe wenan'nokon màlà, sàlà kasa iwechi màlà Christ kasa kulu usemokkan ponalà. 14 Màlàyau mule yamùk kasa welaikan kùsettakù'nokon. Kappon yamùk ennakantakù'nokon ailon pen pàk enupan tùuya'nokon ke, yà'là yekkwa ton nà enupantok tùuya'nokon ke aimelunpantak tok, meluntà assetun uya tàntànman kasa. 15 Tùse làkku ailon pe uselupan uchi'nùnmantok winà, usemokkanpai'nokon tamù'nawolon yawà Christ kasa, mùkkàlà tesak ippai pe nai'nùk. 16 Itepulu pe iwettok yo'no tamù'nawolon tùpatalo'nan esak pùkkù yamùk tùwessen tùpatassek kon yau tamùkke, molopai tamù'nawolon esak ya'chichak màlà iichese'muttàpàttok uya, màlà yamùk uya ipùikattànài pe ikussak. Màlàpàk tamù'nawolon ipùkkù uya tùwotokoyi kupù wakù pe, tamù'nawolon esak tùwekassen molopai tùusemokkasen uchi'nùnmantok yai.
Emennak Wema'nàtok Christ Yau
17 Itepulu Jesus yesek yau uchi waukayaik. Molopai yekama tu'ma uya sàlà, Jew yamùk pen kasaichi kemattàu, iichenumenkatok pùnon 18 molopai iichenumenkatok ewalupàttau nai'nannùk kasa. Kaatù nùtùlù wema'nàtok pùkkù pe pùla tok wechi màlà, masapùla ittunài pe pùla tok wechi molopai sa'man pe tok yewan wechi pàk. 19 Tok uya tamù'nawàlà wekkuli'man ittutok la'chimappù màlà. Àli ànkuppai we'nàtok yak tok wettùsak màlà. Molopai yà'là yekkwa ton nà akùlùmannan kupù tok uya tùweleutaik pùla. 20 Màlà yekkwa pen màlà Christ pàk eusenupappù kon! 21 Yetappù auya'nokon molopai eyenupappù kon ipàk ailon, Jesus yau nai'nùk, yawà inenupa ton pe messatài'nùk pàk. 22 Apanamappù kon màlà penalok eyeselu kon nonka kon pa, ikasa pùla ewemapù kon pa àku'nàippù kon. Amattanù'nàippù kon lùppù enkuttànài ànkuppai we'nàtok kon winà. 23 Eyewan kon molopai eusenumenkatok kon wena toppe emennak pe kulu. 24 Emennak eyeselu kon pe yepotàk kon, Kaatù kasa ikonekasak lùppù, molopai tùusenpoikasen ailon wema'nàtok yau màlà iwalai molopai wakù esukenan. 25 Tàwàichi kasei pe we'nàtok pùla nechii! Tàwà tùtonpa kon pàk tamù'nawolon kon uselupatok ailon pe nechii, masapùla tamù'nawolon kon kùmyamlo mùkyamlo tewinan itesak. 26 Tùwemakuimaik ke'naikatàu. Molopai tùwe'naikase kasapontàtàu. 27 Makui, kù'lepatàu yà'làlà kuttok ya yattai ke. 28 Amak pe tùwessen pe ewechi yau amak pe ewettok yeleutanùkkà. Ailon pe ekkà molopai sa'man pe e'wotokomakà yà'là pùnon kappon yamùk yemyak àntùlù woton wettoppe molo. 29 Àli mayin kùsapulàtàu euselupatok kon yau. Pùikattànài neken mayin yapulàtàk kon, i'che kulu we'nàtok ne'nài, molopai ewan ipittànài eyetannan pùikattà toppe euselupatok uya. 30 Molopai Wakù Kaatù Yakkwalù kùsewankono'matàu. Masapùla Wakù Akkwalù mùkkàlà Kaatù wettok eyesak kon pe yentok ipàkàlà, Kaatù uya eyepeppù kon tùlù Weyu ponalà. 31 Tamù'nawolon àli pe usàulàmantok, molopai we'naikantok inonkatàk kon. Wentaimepà'nàtok wapùla wemottùnpantok nàlà inonkatàk kon! Esseyaton pàk we'nàtok pùla nechii àklottau'nokon. 32 Tùse làkku tùusentuppaik ettàk kon molopai sa'man pe pùla itewan echiwinàkàik, molopai esentuppatàk kon àpàkù'nokon Kaatù usentuppasak àpàkù'nokon Christ yau kasa.
Wema'nà Akkwa Yau
1 Kaatù munkà yamùk i'nùn ton pe kulu ewechi kon pàk, ikasa ettàk kon 2 uchi'nùnmantok ewemattok yau nechii, Christ uya kù'nùnmappù kon molopai iwettùlùppù kùponalok kon pe kasa, wakù pe tùkà'nùnsen tùtùsen Kaatù yauchinpanài pe kasa. 3 Tùse esukenan kon Kaatù ponalok kon pe ewechi kon pàk, nàkàlunnàtok molopai tamù'nawolon àli, ànù'là yemamin i'che we'nàtok kùsettak àklottau'nokon. Sàlà yekkwa ton winàpai mettàik. Màlà yekkwa pe là uselupan kùsettak. 4 Ikasa pùla nàlà àli pe uselupantok, pakko pe àli mayin yapulàtok, àli pe wo'mattantok wechi màlà, màlàpàk kùsapulàtàu. Tùse làkku tenki katàk kon Kaatù pàk. 5 Sàlà ittu auya'nokon màlà, masapùla ànù'là tùnàkàlunsen, esukenan pen wapùla tùuseka'nonkasen uya yà'làlà yepolo pen màlà Christ molopai Kaatù patassek yau, masapùla ànù'là yemamin i'che we'nàtok wechi màlà wepeiman màlà yamùk yemlotopo kasa. 6 Ànù'là eyenkuttàtakù'nokon suwalai là ailon pen mayin ke. Sàlà yamùk pàkànsau uchi màlà Kaatù we'naikatok uyàpù mùkyamlo imaimu yawàlà pùla nai'nannùk pona. 7 Màlàpàk mùkyamlo yekkwa pokonpe kettàu. 8 Amyamlo wechippù ewalupàttau màlà, tùse Itepulu Kaatù ponalok kon kappon yamùk pe ewenasak kon pàk akkwa yau ewechi kon màlà. Màlàpàk uchi emattàk kon kappon yamùk akkwa yau tùwemassan kasa. 9 Masapùla akkwa màlà eke pe kulu tamù'nawolon yà'là yekkwa là ku'nài, wakù pe we'nàtok, ikasa we'nàtok molopai ailon. 10 Màlà Itepulu Kaatù yauchinpanài iwakùli ittui'che ettàk kon. 11 Àli ku'nài nan kappon yamùk pùkkù pe kettàu, màlà yamùk ewalupà ponalok kon. Tùse làkku pùsamlo pàk ikasa pùla tok wechi yekamatàk kon. 12 Sàlà yamùk tok nùkussai'nùk amak yai kuli'mak man yekama yentai kulu. 13 Tùse tamù'nawolon akkwa nùweyuttàppù màlà yà'là kasa là iwechi tensen. 14 Masapùla akkwa màlà tamù'nawolon yà'làlà weyuttànài yentoppe. Màlàpàk, “Apakakà tùwe'nùnsen, e'wuluukakà weli'nàtok yapai!Molopai Christ uya màlà eweyuttà,” tesak màlà. 15 Màlàpàk tùttuik kulu emattàk kon. Ittunnan pen kappon yamùk kasa kemattàu, tùse làkku pukkek ton kasa emattàk kon. 16 Tamù'nawolon eweyu kon yapulàtàk kon tùttuik pukkek pe, masapùla sàlà wei yamùk màlà àli ton. 17 Pakko peichi kettàu, tùse Itepulu Jesus wettok ikupù auya'nokon i'che ittui'che ettàk kon. 18 Wain ke ketùntàu, amattanùpù kon ya neken màlà. Tùse làkku Wakù Akkwalù ke anùttàk kon. 19 Àtonpa kon pokonpe eselupatàk kon David yelemu maimu yau, elen yamùk Wakù Akkwalù winàpaino yekkwa ton pàk eselenpatàk kon Kaatù winàkàik, yapulàtok itewan yau echii'ma. 20 Tàwàlàlà tenki katàk kon tamù'nawolon pàk Kaatù Kùkàipùnù kon pàk, Kùyepulu kon Jesus Christ yesek yau. 21 Àtonpa kon yo'no echittutàk kon ànùk yentai pùla, Christ namatok auya'nokon yau.
Tayappù Yamùk Molopai Noppù Yamùk
22 Tùtayappù kenan kon, atayappù kon yentai kettàu, Itepulu yemyawon kon pe messatài'nùk kasa ettàk kon. 23 Masapùla tùnoppù kenan mùkkàlà tapàikketù kenan tùnoppù yepoi Christ wechi tapàikketù ke so'chi tawon kon yepoi kasa. Molopai so'chi nàlà màlà Christ yesak. 24 Màlàpàk uchi tùtayappù kenan kon nàlà tùtayappù kon yentai kùsettak yà'là yekkwa motau là, so'chi wechi Christ yemyau kasa kulu. 25 Tùnoppù kenan kon, ànoppù kon i'nùnmatàk kon Christ uya so'chi pùnùnmappù molopai iwettùlùppù tok ponalok pe kasa. 26 So'chi konekappù ya màlà wakù pe tùmaimu yapàikettù winà, molopai wakù pe ikonekappù ya ikolùka tùuya tuna ke winà. 27 Christ uya màlà sàlà kupùppù so'chi koneka toppe tùuya tùponalok pe, tamù'nawàlà wakù pe, molopai yà'làlà iwalai pen pùla, ikopposak pùla molopai ikosokkoso'masak pe pùla, tamù'nawàlà wakù pe. 28 Màlà kasa làma tàwà tùnoppù kenan kon tùnoppù kon pùnùnmai tiuchi'nùnma kon kasa. Tùnoppù pùnùnmanài mùkkàlà tiyiwalà tiuchi'nùnmasen. 29 Ànù'là tewanma pe tùpun ku'nài pùn. Tùse tùusewessen làkku mùkkàlà molopai tùwemainanpasen, Christ uya so'chi kupù kasa kulu. 30 Masapùla kùmyamlo wechi màlà itesak pùkkù pe. 31 Kaatù Maimu uya wate kasa, “Sàlà wenai kàyik uya tùkàipùnù molopai tùsan nàmà màlà, molopai tùnoppù pùkkù pe iwena, molopai pùsamlo asa'lon kon wena màlà tewin,” te kasa. 32 Sàlà màlà eke kulu ailon ittusak lùppù pen tùse yenpoikasak, uselupayaik Christ molopai so'chi tawon pàk. 33 Tùse tàwà tamù'nawolon kon tùnoppù kenan kon tùnoppù kon pùnùnmai tiuchi'nùnma kon kasa, molopai tàwà tamù'nawolon kon tùtayappù kenan kon tùtayappù kon namai.
Mule Yamùk Molopai Tok Sanon Yamùk
1 Mule yamùk, asan kon molopai àkàipùnù kon maimu yawàlà ettàk kon Itepulu ponalok pe, masapùla sàlàichi màlà iwalai ànkupù kon. 2 “Àkàipùnù kon molopai asan kon inamatàk kon,” tawon uchi màlà wapiyalok usenupantok, ikupù uya màlà tetok pokonpan. 3 “Tamù'nawolon wettoppe wakù pe apyau'nokon, molopai ewemapù kon pa sàlà pata yau tachin pe,” tawon. 4 Papai yamùk, àmunkà kon pàk àsà pe kettàu, tok kùssakolopatàu. Tùse làkku, tok yemokkatàk kon Itepulu ya'lon uya ekamappontok ke molopai enupantok ke.
Apyoto Yamùk Molopai Tok Yepotolù Yamùk
5 Tepotolù kenan kon, eyepotolù kon sàlà non po nai'nannùk maimu yawàlà ettàk kon, nalik pe, tùwe'namaik. Molopai ailon pe itewan ikuttàk kon, Christ ponalok pe ewe'wotokoma kon kasa. 6 Sàlàichi ikuttàk kon eyene kon tok uya yattai neken nà pùla, tok yauchinpapa kon pa neken nà pùla. Tùse tamù'nawàlà eyewan kon ke Kaatù wettok i'che ikuttàk kon, Christ yapyoto ton pe. 7 Àwotokoyi kon ikuttàk kon kappon tepotolù kenan we'wotokoma kasa tùutauchinpaik, Itepulu yapyoto pe ewe'wotokoma kon kasa, molopai kappon yamùk ponalok pe pùla. 8 Ittutàk kon uchi Itepulu uya tamù'nawolon kon ye'ma, ànùk yekkwa là apyoto wapùla apyoto pen, wakù wotoko inkupù yepeppù pe. 9 Potolù yamùk, màlà kasa làmaichi ettàk kon ayapyoto kon winàkàik. Tok kùttalipapàttàu. Mùttuyatàik, mùkkàlà epùn pon wechi mùkyamlo molopai amyamlo Yepotolù pe. Tamù'nawolon kon ku'nài mùkkàlà ekkaichalà.
Tamù'nawolon Kaatù Winàpaino Wepanta'man Pon
10 Iwenukapù pe, wate uya sàlà meluntà pe ettàk kon Itepulu yau, molopai itapàikketù eke kulu winà. 11 Tamù'nawolon wepanta'man pon Kaatù uya elepatok kon yak epontàtàk kon, meluntà pe ewechi kon pa, àli, Makui uya enkuttàntok yentaika kon pa. 12 Masapùla wepanta'man'nokon kappon yamùk pokonpe pen sàlà, tùse àli ton akkwalù meluntàlù kak yawolon kon pokonpe, itepulu yamùk, apàikkek ton, molopai sàlà ewalupà yawon kon itepulu yamùk tensan pen meluntàlù pokonpe. 13 Màlàpàk uchi Kaatù winàpaino tamù'nawàlà wepanta'man pon yak epontàtàk kon sàlàpe! Molopai nen uchi àli weyu uyàpù yau, eyeyaton kon uya panta'mantok yentaika kon pa. Molopai ewepanta'ma kon iwenukapù ponalà tùpo, meluntà pe lùppù ewechi kon pa. 14 Màlàpàk tùwekonekaik ettàk kon. Ailon ke epokùlùyittàtàk kon. Ikasa we'nàtok itùtàk kon àplopo kon wapu pe. 15 Molopai iwekonekansak pe wakù itekale echitonpa pe we'nàtok yekamatok attassa kon pe. 16 Tàwàlàlà ailon tetok yatàk kon awapu kon pe. Màlà ke tamù'nawolon pàlàu yamùk ulenpansak, Ene Makui uya pukantok yà'nùpù kon pa. 17 Molopai wepùikattàntok yanùntàk kon appai kon wapu pe, molopai Kaatù Maimu akasupalayi kon pe Wakù Akkwalù uya elepatok kon. 18 Àwàpùlema kon yau sàlà yamùk ikuttàk kon tamù'nawàlà Kaatù uya, pùikattàntok yennai'ma. Tàwàlàlà àpùlematàk kon Wakù Akkwalù meluntàlù yau. Màlàpàk tùwekonekaik ettàk kon. Ke'nonkatàu, màpùlematàik tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk pona. 19 Molopai upona nàlà màpùlematàik, Kaatù uya ulepa toppe itekale ke, uselupa pàk wekonekasak yau, uselupa toppe meluntà pe tùusenalippaik pùla. Molopai wakù itekale yawon tùttusen pen yekama toppe uya. 20 Sàlà wotoko kuttoppe uya uyeunossak nai'nùk molopai màlà pàkànsau sàlà patiki'chi tau wechi. Àpùlematàk kon meluntà pe tùusenalippaik pùla uselupa toppe wakù itekale yekama uya yau.
“Wakù Pe Na' Messatàu?” Tetok
21 Tychicus, kù'nùn kùtonpa kon molopai ailon kulu apyoto Itepulu wotokoyi yau uya, elepa kon màlà tamù'nawolon uyekale ke, atta wechi molopai yà'là kupù uya ittu kon pa. 22 Màlàpàk uchi yeunoko uya sàlà apyakù'nokon. Atta là tamù'nawolon kon ina wechi yekama toppe ya àpàkù'nokon, molopai màlà kasa eyewan kon meluntàtanùpù kon pa. 23 Tàwàichi Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ echitonpa pe we'nàtok molopai uchi'nùnmantok tùlùi ailon tetok pokonpe, tamù'nawolon kon ailon tawonnan piyak. 24 Tàwà wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino tamù'nawolon kon Kùyepulu Jesus Christ pùnùnma pàk nai'nannùk po nechii.
1 Sàlà màlà kaleta Paul molopai Timothy tawonnan, Christ Jesus yapyoto ton winàpaino. Tamù'nawolon kon Christ Jesus ponalok kon pe tùwemassan Philippi po piyak imenukasak, tamùkke so'chi yennài nan molopai tok pùikattànnan ponalok. 2 Tàwà Kaatù Kùkàipùnù molopai Kùyepulu Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Paul Wàpùlematok Tùnenupa Ton Pona
3 Tenki ukayaik Kaatù pàk tamù'nawàlà àpàkù'nokon, tàwàlàlà àpàkù'nokon usenumenka yau. 4 Molopai tamù'nawàlà àpona'nokon wàpùlema yau tùwàpùlemasen iulà tùutauchinpaik tàwàlàlà. 5 Masapùla upatùnayi pe ewessak kon Itekale yekama uya yau, wepyattà motapai sàlà tepose pàk. 6 Màlàpàk sàlà tùttuyaik kulu. Kaatù, sàlà wakù wotoko piyattànàippù ayau'nokon, wechi màlà ikupù pàk iwenukapù tepose Christ Jesus Weyu ponalà. 7 Tàwàlà uyewan pe tùwessan amyamlo! Màlàpàk ikasa iwechi màlà sàlà kasa usenumenka tamù'nawàlà àpàkù'nokon yau. Masapùla Kaatù uya ulepatok wakù pe we'nàtok pùkkù pe ewessak kon pàk. Sàlàpe patiki'chi tau wechi yau wapùla polopo iwenai wechi pe wakù itekale wechi ailon pe yekama pàk wechi yau. 8 Kaatù mùkkàlà ittunài wate uya wechi ailon pe, eke pe kulu tamù'nawàlà à'nùnmatok kon uya tùuyàssen Christ Jesus winàpai te uya yau. 9 Molopai sàlà màlà wàpùlematok, echi'nùn pe ewettok kon wena toppe eke peiwa màlà yentak ittutok ke molopai miya lùiwa i'napailà yentok ke. 10 Wakù pe kulu neken nai'nùk yanùmù kon pa. Molopai nen uchi esuken ewemattok kon wettoppe, wakù pe eyekale kon wettoppe Christ wennappo sàlà motak ponalà. 11 Jesus Christ uya àkupù kon màlà wakù eselu kupù pàk ewechi kon pa. Sàlà uya Kaatù yapulàtok molopai inamatok nepù màlà.
Christ Ponalok Iulà Wemapù Yawà
12 Ittu auya'nokon i'che wessaik, utonpa yamùk, màlà yamùk iwekkussak kon uwinàkàik uya kulu wakù itekale utà toppe miyaiwa upùikattàsak pàk. 13 Màlàpàk tamù'nawolon kon potolù pata yelasu ton molopai tamù'nawolon kon talonkonnà Christ yapyoto pe wechi pàk patiki'chi tau wechi ittuyan. 14 Molopai patiki'chi tau wettok uya tamù'nawolon kon nùiwa ailon tawonnan utonpa yamùk kussak man ailon tetok tùuya'nokon tùtoppe tok uya Christ yak. Meluntà peiwa Kaatù Maimu yekamatok tùuya'nokon yau tùwenatok kon pe tàwàlà tùusenalippaik pùla. 15 Ewaik, tùulon kon mùkyamlo Christ pàk tùuselupasan masapùla kùlùmàk pe tùwechi kon pàk, tewanma kon pe ukupù tùuya'nokon pàk. Tùse tùulon kon tùuselupasan ipàk tamù'nawàlà wakù pe iteselu. 16 Pùsamlo mùkyamlo Christ yekale pàk tùuselupasan, wakù pe iteselu uchi'nùnmantok yapai. Masapùla Kaatù uya ulepasak sàlà wakù itekale wenai wettoppe. 17 Tùulon kon mùkyamlo Christ yekale pàk tùuselupasan, ailon pe wakù pe itewan pùla, amlek peiwa, enekamapai pùla lùiwa echii'ma, eke peiwa utaimelunpantok koneka tùuya'nokon kasa tùttuse patiki'chi tau wechi tùse. 18 Yà'là pe pùla iwechi màlà! Màlà kasa iwechi pàk utauchinpayaik walà tùse Christ yekale usekama toppe i'nai kasa là, iwalai pen wapùla iwalai là iteselu pe. Ewaik, utauchinpa pàk lùppù wechi màlà. 19 Masapùla àwàpùlematok kon molopai pùikattàntok Jesus Christ Yakkwalù nùtùlùppù winà sàlà yau wessai'nùk yapai wemokka pe tùttuyaik. 20 Masapùla i'napailà uyewan wettok i'che molopai enpen wettok màlà yà'làlà unkupù yau wekkuli'ma tukaik uku'nài. Tùse tàwàlà molopai sàlàpe kulu umeluntàta màlà, tamù'nawàlà uke, Christ yapulàtok nettoppe uya, wemapù pe iwechi yau wapùla welikù pe là iwechi yau. 21 Masapùla yà'là ken màlà wema'nàtok? Christ mùkkàlà wema'nàtok upona. Weli'nàtok nen uchi màlà wakùiwa ne'nài. 22 Tùse wemapù yau wotoko kupù uya màlà eke peiwa, màlàpàk i'nai kulu là yanùmù uya ittu uya pùla man. 23 Asaklàma sàlà yamùk yakletau wessaik, tùulon yattai emappai wechi, tùulon yattai emappai pùla. Masapùla Christ piyak kulu itàpai uchittu utauchinpa kulu màlà eke pe talà wechi yentai. 24 Tùse pàli'yau wechi, wechi màlà wakù peiwa kulu, àpàkànsau'nokon kan. 25 Ewaik, uyi'che lùppù we'nàtok talà man. Sàlà non po wemapù pe lùppùiwa tùttuyaik, àpùikattà kon pàk, eumeluntàta kon pa molopai tùutauchinpaik ewechi kon pa, ailon tetok auya'nokon yau. 26 Màlàyau akaklanpa tukkasak kon uya yau autauchinpa kon màlà molopai Jesus Christ yapulà auya'nokon pàli'yau ukussak ya pàk. 27 Tùse yà'là pe là wechi pe iwechi yau, Christ yekale nekama yawà memattàik tàwàlà. Màlàyau nen uchi eyense'nokon utà wapùla utà pùla là iwechi tùse eyekale kon neken nà yeta toppe uya, tamùkke tewin itewan, tewin iichenumenkatok, molopai meluntà pe ewechi kon wakù itekale ponalok pe yeta toppe uya. 28 Kesenalippatàu eyeyaton kon pàk. Molopai sàlà uya yekama màlà tok pàk tok uya eyentaika kon pen, molopai tok yentaika auya'nokon. Masapùla Kaatù mùkkàlà entaikantok ke elepayatài'nùk! 29 Masapùla elepasak kon màlà Christ Jesus yapyoto pe ewettok kon ke, ailon tetok neken auya'nokon ipàk winà pùla, tùse nàlà ewettalumattàtok kon iponalok pe winà. 30 Màlàpàk uchi sàlà wepanta'mantok yau we'nàpai man tamùkke. Sàlà màlà màlà lùppù ipanta'ma uya mentantàunùk pena, molopai màlà lùppù ipanta'ma pàk wessai'nùk, yeta auya'nokon kasa.
Christ Wettok Àssà'mùla Patakatok
1 Ewemattok kon na' Christ yau meluntà pe àkussatàu? Pùnùnmantok ya na' eyewan kon ipittàyan? Wakù Akkwalù pokonpe na' echitonpa pe we'nàtok yesak pe messatàu? Usentuppantok molopai ànù'là kappon pùnùnmatok auya'nokon yesak pe na' messatàu? 2 Màlà kasa iwechi yau apawanattàyatàu iulà, kùyauchinpatàk kon kulu nen uchi ekkaichalà usenumenkantok yesak pe ewechi kon winà, pùnùnmantok winà molopai tùwe'wotokomaik tamùkke tewin itewan ewechi kon winà. 3 Amlek pe kettàu. Tùulon kon yentai pe tukaik kekkuttàu. Àssà'mùla ettàk kon tùulon kon yentai tiuchittuik pùla. 4 Àponalok kon pe neken ànkupù kon pàk kesenumenkatàu, tùse alikyek pe ettàk kon tùulon kon pùikattà pàk eusenumenka kon pàk. 5 Eusenumenkatok kon yau Jesus Christ kasa ettàk. 6 Kaatù là mùkkàlà tàwàlà. Tùse Kaatù pokonpe ekkaichalà tùwenai'che iwechippù pen. 7 Tùse làkku, tiyiwalà tamù'nawolon nonkappù ya. Molopai apyoto pe iwenappù kappon pe kùkasa. 8 Kappon pe là iwechippù. Àssà'mùla iwenappù màlà. Molopai mayin yawàlà weli'nàtok yanùmùppù ya,pulusuk po weli'nàtok. 9 Sàlà wenai Kaatù uya iwuluukappù kawon pata yak,namantok patassek yak. Molopai ilepappù ya tùulon kon esek yamùk yentaino esek ke. 10 Tamù'nawolon kon epùn pon kon, molopai non pon kon,molopai non yo'non kon wena toppe tese'mu kon yok. 11 Molopai tamù'nawolon kon uya ayupo yekama màlà,Jesus Christ wechi Itepulu pe,Kaatù Kùkàipùnù yapulà toppe.
Ulenpannà Chilùkà Kasa
12 Màlàpàk uchi, utonpa yamùk, tàwàlà mayin yawàlà ewechippù kon apyau'nokon wechi yau. Tùse sàlàpe apyau'nokon pùla là wechi tùse màlà yentak lùiwa yawàlà ewechi kon màlà. Màlàpàk e'wotokomatàk kon, tùwe'namaik molopai kùkùkù pe Kaatù ponalok pe ewechi kon yekama pe. 13 Masapùla Kaatù mùkkàlà tùwe'wotokomasen ayau'nokon tàwàlà, alikyek pe molopai meluntà pe amatok kon pe tùuya, teselu yawàlà ewechi kon pa. 14 Tamù'nawolon ikuttàk kon, tùusàulàmaik pùla wapùla tùwesseippàsse pùla. 15 Àli ku'nài nan pe pùla esuken Kaatù munkà pe, wakù pe tùwemassan pe ewechi kon pa. Molopai ikasa pùla àli pe kulu tùwemassan kappon yamùk wolù yawon kon kùlottau elenpantàk kon. Chilùkà yamùk ulenpansak kak yau kasa. 16 Wema'nàtok yekale yekamai'ma tok pàk. Màlà pàkànsau àpàkù'nokon utauchinpatok yesak pe wechi màlà Christ Weyu yattai, màlà uya yekama màlà yà'là woton pe pùla là we'wotokomappù pe pùla iwechi. 17 Ailon tetok auya Itepulu yau molopai ewe'wotokomatok màlà lepantok walai Kaatù pona. Molopai umùnù wekkwamù sàlà lepantok pona. Sàlà wekkupù yau utauchinpa màlà, molopai tamù'nawàlà àpokonpe'nokon utauchinpa. 18 Màlà kasa làma atauchinpatàk kon, molopai utauchinpanpai'nokon upokonpe.
Timothy Molopai Epaphroditus
19 Ailon ukayaik Itepulu Jesus pàk sàlàpe'ne là Timothy yeunoko uya apyakù'nokon pe iwechi pàk, umeluntàta toppe eyekale kon winà. 20 Mùkkàlà neken mùkkàlà uyewan kaichalon itewan àpùikattà kon pàk alikyek pe kulu tùwessen. 21 Masapùla tamù'nawolon kon mùkyamlo tùnkupù kon pàk neken tùusenumenkasan, Jesus Christ pàkànsau pùla. 22 Tùse Timothy mùttuyatàik. Tùwe'wotokoma pàk iwessak man upokonpe, tùkàipùnù pokonpe imu we'wotokoma kasa. Ina we'wotokomasak man tamùkke, wakù itekale pàkànsau. 23 Apyakù'nokon kan yeunoko uya ukayaik, yà'là kasa là talà tamù'nawolon wechi uwinàkàik ittusak uya yau. 24 Molopai Itepulu Jesus pàk ailon te uya sàlà, iulà nàlà uyàpù pe tiuchittuik apyakù'nokon tachin pe tùpo pùla là. 25 Kùtonpa kon, Epaphroditus yeunoko uya kulu apyakù'nokon pàk usenumenkasak man. Iwe'wotokomasak lùppù ukaichalà molopai iwepanta'masak lùppù upyau, amaimuppù kon yekamanài nàlà eneunokoppù lùppù upùikattà toppe ya. 26 Eyenpai'nokon kulu man tamù'nawàlà molopai iichewankono'masak man e'nek pe tùwechi yekale yetasak auya'nokon pàk. 27 Ewaik e'nek pe kulu iwechippù, iwelikùiwappù. Tùse Kaatù usentuppappù ipàk. Molopai mùkkàlà pàk neken pùla, tùse upàk nàlà. Molopai upùikattàppù ya màlà yentak usewankono'matok yapai. 28 Eneunoppai kulu wessaik apyakù'nokon, autauchinpa kon pa tu'ma yene auya'nokon yau. Molopai usewankono'matok pùla iwena toppe. 29 Manùntàik uchi, tamù'nawàlà tùutauchinpaik, àtonpa kon pe Itepulu yau. Tamù'nawolon kon pùsàlà yekkwa ton kappon yamùk mùnamatàik. 30 Masapùla iwelikùiwappù Christ wotokoyi pàkànsau, alikyek pe tùwemattok tùlù tùuya yau ànkupù kon yentaino pàk upùikattà tùuya yau.
Ailon Ikasa We'nàtok
1 Molopai we'nonka pe nen uchi, utonpa yamùk, tàwàichi Itepulu elepai'nokon eke pe utauchinpantok ke. Tùusetakkasen pen iulà màlà lùppù wapiya unmenukappù lùppù menuka tu'ma uya pàk. Àpùikattà kon ya màlà ittu kon pa kulu. 2 Elannek pe ettàk kon mùkyamlo àli ton ku'nài nan pàk, mùkyamlo a'a yamùk walainon kappon yamùk, Jew yamùk yeselu yawà esak yattà màlà tawonnan. 3 Masapùla kùmyamlo mùkyamlo ipùkkù yattàsak kon kulu, Kaatù ponalok pe we'nà yekamanài pe Yakkwalù winà yapulànnan molopai tùutauchinpasan Christ Jesus yau. Molopai kiyiwalà'nokon tùutapulàsan pen kùmyamlo kùnkupùppù kon pàk, molopai kappon yeselu pàk. 4 Màlà yekkwa pàk lànen utapulà eppaino. Ànù'là uchittu tùutapulàtok ipàkànsau yesak pe tùse itentai upyau iwechi màlà. 5 Law yeselu yawà uyattàppù màlà 8 pe iku'nài wei yattai. Israel pa iulà utamo winà, Benjamin kok, esukenan Hebrew. Màlàpàk Law winà Pharisee iulà. 6 Law yawàlà kulu eppai wechippù màlà. Màlàyau ailon tawonnan Christ pàk talumattàppù uya màlà eke pe kulu. Tamù'nawolon Law kupùppù uya, màlàpàk iwalai pen pùla wechippù. 7 Tùse tamù'nawàlà màlà yamùk unepoloppù kasa unkupù tùkussaik yenu'masak kasa sàlàpe Christ pàkànsau. 8 Yà'làlà wakù, Christ Jesus Uyepulu tùttuyai'nùk walai pùn. Tamù'nawolon nonkasak uya sàlà. Molopai tenu'masen àlitta kasa ikupù uya, Christ neken nen uchi i'che wechi. 9 Molopai iponalok pe wechi ittu uya. Law winà wakù pe ikasa wettok pàkànsau Kaatù uya uyanùmùppù pen màlà. Sàlàpe nen uchi wakù pe we'nàtok, ikasa, Kaatù winàpai teposen ailon tetok Christ pàk yai yesak pe wessaik. 10 Christ neken ànùttupai wessaik molopai iwe'wuluukatok meluntàlù. Iwettalumattàppù pùkkù pe eppai wessaik molopai ikasa enapai iwelittok yau. 11 Enpen echii'ma, iulà nàlà, uwuluuka toppe ya weli'nàtok yapai wema'nàtok yak.
Aitun Pe Utàn Teposen Yekalepàk
12 Sàlà yau yenuka'nùssak uya man te uya pùla man, wapùla wakù pe kulu wenakassak pùla man, tùse unepolo lùppù molo man masapùla Christ Jesus uya uya'chichak man. 13 Ewaik, utonpa yamùk, yepokassak uya pe uchittu pùla man. Tùse tewinan nà ku'nài iulà, màlà unpoi winà nai'nùk puttàka'nùpù uya molopai tamù'nawolon unùttu kupù uya uyemlotopon yepotoppe uya. 14 Màlàpàk tossalà aitun pe utàyaik teposen winàkàik. Kaatù uya kà'mantok Christ Jesus yai wema'nàtok epùn po, yepotoppe uya uyepeppù pe. 15 Tamù'nawolon kon uchi kùmyamlo iichemokkasak kon nùsenumenkaik tàwàlà sàlà kasa. Molopai yà'là yekkwa yau là tùpatalà eusenumenka kon yau, Kaatù uya yekama màlà àpàkù'nokon. 16 Tùse utànpai'nokon, màlà yepose utàn nai'nùk ye'ma tawàlà. 17 Utonpa yamùk, yentok ipàkàlà pe unkupùppù yawàlà ewechi kon i'che wessaik. Molopai mùkyamlo màlà yentok ipàkàlà pe ina nùkupùppù àponalok kon pe yawàlà kulu nai'nannùk winàpai esenupatàk. 18 Wapiya sàlà yekamapàtùppù uya àpàkù'nokon echipalà, molopai sàlàpe tekamatu'mayaik uyenu palu kùlottawàlà. Tukkan kon nemassan Christ welikùppù pulusuk po yeyaton pe. 19 Tok utà màlà mattantok yak. Masapùla eke pe ata'lettàpai tok wettok màlà tok kaatùyi. Tùwekkuli'matok kon yek làkku pàk tùutapulàsan mùkyamlo. Molopai sàlà non pon neken yà'là yamùk là, pàk tùusenumenkasan. 20 Tùse kùmyamlo mùkyamlo epùn pon ipata ton. Molopai Kùpùikattànài uyàpù miyàlàpai màmuku pàk kulu we'nà'nokon man, Itepulu Jesus Christ. 21 Attu'mùnon sa'ne kùyesak kon mùyakanma ya màlà. Molopai kùkoneka kon ya wakù pe tesak kasa, meluntà yapulà pe tamù'nawolon nettok tùuya iwinà pe nai'nùk itepulu pe tùwettok yo'nokoik.
Enupantok
1 Màlàpàk nen uchi utonpa yamùk, u'nùn pe kulu messatàik. Molopai eyenpai'nokon wessaik, masapùla utauchinpatok pe ewechi kon màlà, utapulàtok iwinà pe. Uwechiyakonnon, ailon pe ettàk kon Itepulu pàk. 2 Amyamlo asa'lon kon nossan yamùk Euodia molopai Syntyche tàwà ekkaichalà tùusenumenkaik ettàk kon Itepulu Jesus pàkànsau. 3 Molopai àmàlà nàlà ailon we'wotokoma yakon, pùsamlo nossan yamùk pùikattà auya i'che wessaik. Masapùla tok we'wotokomasak man sa'man pe upokonpe wakù itekale yekama pàk Clement pokonpe tamùkke molopai tamù'nawolon kon tùulon kon we'wotokoma yakonnon, wema'nàtok yapon Kaatù kaletayi yau itesek nai'nannùk. 4 Tàwàlàlàichi tùutauchinpaik ettàk kon Itepulu Jesus ponalok pe ewemapù kon yawàlà. Wate uya tu'ma, tùutauchinpaik ettàk kon! 5 Wakù pe, àsà pe pùla mettàik tamù'nawolon kon pàk, Itepulu uyàpù màlà sàlàpe'ne là. 6 Tùutaimelunpaik kettàu yà'làlà pàk, tùse àwàpùlematok kon yau. Kaatù yekamappotàk kon, i'che kulu ewettok kon yennatàk ipàk, tenki tetok itewan pe tàwàlà. 7 Molopai Kaatù winàpaino echitonpa pe we'nàtok, kappon nùttu yentaino uya eyewan kon molopai eusenumenkatok kon mainanpa màlà wakù pe Christ Jesus yau. 8 Wenukapù pe, utonpa yamùk, eusenumenkatok kon pe màlà yamùk ailon pe nai'nannùk nechii. Molopai tapulàsen pe nai'nùk, ikasa nai'nùk, esuken nai'nùk, molùnpak nai'nùk, wakù pe kulu nai'nùk, molopai tapulàsan yek pe nai'nùk molopai tùnamasen pe nai'nùk. 9 Màlà eusenupappù kon ipàk molopai ananùmùppù kon uwinàpai ikuttàk kon, asaklàma umaimu molopai uyeselu yapai eneneppù kon. Molopai Kaatù elepanài'nokon echitonpa pe we'nàtok ke wechi apyau'nokon màlà.
Tenki Tetok Lepantok Pàk
10 Eke pe kulu utauchinpantok yesak pe wessaik wemattok yau Itepulu Jesus yau. Masapùla tachin pe tùpo lùkkwà là upùikattà tu'ma auya'nokon pàk. Tùttuyaik yà'làlà eneunoppai kulu ewechippù kon upyak, tùse mala là ikupù auya'nokon yentai iwechippù. 11 Molopai i'che wechi pàk là wate uya pen sàlà, masapùla ittusak uya man uyewan tàlàkka'nùsse wechi yà'làlà itesak pe wettok pàk. 12 Tùttuyaik yà'là kasa là yà'làlà pùla we'nà wechi, wapùla tukke là yà'làlà yesak pe we'nà, i'che we'nàtok yentai. Sàlà ittusak uya man i'nai là. Wapùla yà'là yattai là, uyewan tàlàkka'nùsse wettoppe, takkole là wechi yau wapùla iwan pe là, tukke là yà'làlà yesak pe wechi yau, wapùla mala là itesak pe wechi yau. 13 Tamù'nawolon kupù uya màlà Christ yai, umeluntàlù ke ulepanài yai. 14 Tùse wakù pe mettantàu upùikattà pàk wettalumattàtok yau. 15 Amyamlo Philippi pon kon nùttuyan Macedonia nànsak uya yau, wapiya kulu wakù itekale yekama pàk wechi yau, amyamlo neken so'chiyi tawon kon wechippù upùikkattàn nan pe. Amyamlo neken wechippù ulepannan pe molopai lepantok yeponnan pe uwinàpai. 16 Thessalonica po echii'ma upùikattà i'che wechi yattai tewin itekkwa neken pùla yeunokoppù auya'nokon upyak. 17 Lepantok yamùk neken nà enekkwappai wechi pàk pùla. Tùse àntùlùppù kon pàkàlà làkku itepeppù wenasak eke pe enenpai wechi pàk sàlà yamùk lepantok tùsak auya'nokon pàk. 18 Tamù'nawolon ulepatok auya'nokon yeposak uya man. Molopai i'che wettok yentai kulu nettai. Molopai sàlàpe tamù'nawolon i'che wettok yesak pe wessaik, Epaphroditus uya tamù'nawàlà ulepatok nessak man upyak apyapai'nokon. Sàlà yamùk wechi màlà wakù appoi'nan tùtùsen kasa Kaatù pona, itùsak yau Kaatù nanùmù pe nai'nùk molopai yauchinpanài pe nai'nùk kasa. 19 Molopai Kaatù Ukàipùnù uya i'che kulu ewettok kon tùlù màlà itesak pe tùwettok yawà tapulàtok yau, Christ Jesus winà. 20 Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon tapulàtok yepoloi tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Emen.
“Wakù Pe Na' Messatàu?” Tetok
21 “Wakù pe na' messatàu?” tetok uya tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon pàk tùlù uya sàlà, Christ Jesus yai. Utonpa yamùk, talonkonnà upyawon kon kulu “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan àpàkù'nokon. 22 Tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon talonkonnà “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan Kin Caesar, yùwùk tawon kon kulu. 23 Tàwà wakù pe we'nàtok Itepulu Jesus Christ yau tamù'nawolon kon piyau nechii. Emen.
1 Iulà, Paul molopai Timothy kùtonpa kon sàlà kaleta menukayan, i'che tùwettok kasa Kaatù nanùmùppù lùppù iulà, Christ Jesus neunoko pe. 2 Sàlà màlà kaleta Kaatù ponalok kon Colosse pon kon, ailon pe tùusetakkaik pùla tùwessan ina tonpa yamùk Christ yau piyak ina nùmenukappù. Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon elepatàu wakù pe we'nàtok tùwinàpaino ke molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Tenki Tetok Kaatù Pàk
3 Tàwàlàlà tenki tawonnan ina Kaatù pàk, Kùyepulu kon Jesus Christ Kàipùnù pàk, àpona'nokon ina wàpùlema yau. 4 Masapùla ailon tetok auya'nokon Christ Jesus pàk yekale yetasak ina uya man. Molopai tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon pùnùnmatok auya'nokon yekale yetasak ina uya. 5-6 Ailon itekale, wakù itekale uyàssak apyakù'nokon wapiya kulu yau, enpen we'nàtok inekama metatantàu. Màlàpàk ailon tetok auya'nokon molopai pùnùnmantok auya'nokon nùsenpoikayai'nùk enpen ewettok kon pokon. Màlà àponalok kon pe ikupù nai'nùk epùn po. Wakù Itekale wakù pùlemantok Kaatù winàpaino nessan molopai miyaiwa nùtàyan tamù'nawàlà pata yawà àklottau'nokon pena iwechippù kasa. Kaatù wettok wakù pe yetappù auya'nokon motapai molopai ittuppù auya'nokon iwessek kasa kulu kasa. 7 Sàlà ittuppù auya'nokon Epaphras ina tonpa, ina pùnùn kulu, ina we'wotokoma Christ ponalok pe tonpa winàpai, ailon pe kulu tùusetakkaik pùla tùwe'wotokomasen àpàkànsau'nokon. 8 Wakù Akkwalù uya elepatok kon uchi'nùnmantok yekamappù ya nàlà màlà ina pàk. 9 Màlàpàk tàwàlàlà ina tùwàpùlemasan àpona'nokon wapiya kulu eyekale kon yetappù ina uya motapai. Kaatù yekamapponnan ina ayanùkkatok kon pe ya teselu ittutok ke, tamù'nawolon pukkek pe we'nàtok molopai ittuntok Wakù Akkwalù nùtùlù ke. 10 Màlàyau nen uchi Itepulu Kaatù wettok i'che kasa tùwemassan pe ewechi kon màlà. Molopai yauchinpanài pe nai'nùk kupù auya'nokon. Ewemattok kon wechi nen uchi tepelu ke màlà, wakù ton yà'là yekkwa là wotoko kupù auya'nokon yau. Molopai Kaatù ittutok auya'nokon yau eusemokka kon. 11 Imeluntàlùttàsak pe tamù'nawolon itapàikketù ke, wakù imeluntàlù meluntàlù yau yà'làlà yentaika kon pa molopai ipàlika kon pa molopai tùutauchinpaik ewechi kon pa. 12 Molopai tenki tawonnan pe Kùkàipùnù kon pàk. Mùkkàlà àku'nàippù'nokon tùnkupùppù tùponalok kon ponalok pe wakù akkwa pata yau, ipùkkù pe ewechi kon pa. 13 Masapùla kùpùikattàppù kon ya ewalupà meluntàlù winàpai molopai ne'nàsak kon ya itepulu pe tù'nùn Tùmu wettok yak pàk. 14 Mùkkàlà yai kùmokkasak kon nai'nùk molopai kùmakuyi kon pàk usentuppansak tùmùnù yai.
Kappon Pe Christ Wettok Molopai Iwotokoyi
15 Christ wechi màlà ànùk yekkwa pe Kaatù tùusensen pen wechi yenpoikanài pe. Iwentusak lùppù wapiyalok pe, tamù'nawolon kon ikonekasak kon yentaino mùkkàlà. 16 Masapùla mùkkàlà winà Kaatù uya tamù'nawolon epùn pon molopai non pon konekappù màlà, tensan molopai tensan pen, akkwalù yamùk meluntàlù nàlà, itepulu yamùk, molopai apàikkek ton. Kaatù uya màlà tamù'nawolon konekappù iwinà molopai iponalok pe. 17 Christ wechippù màlà molo tamù'nawolon yà'làlà wapiya. Molopai iwinà tamù'nawolon wechi màlà molo tùpatassek yau. 18 Ailon tawonnan so'chi tukaik tesassan ippai mùkkàlà, mùkyamlo wechi màlà ipùkkù pe. Tamù'nawolon màlà iwinàpaino. Wapiya kulu iwe'wuluukasak lùppù mùkkàlà weli'nàtok yapai. Màlàpàk Jesus wechi màlà tamù'nawolon yentai. 19 Masapùla tamù'nawàlà tùmàlà pe Tùmu yau eppai Kaatù wechippù màlà. 20 Tùmu yai nen uchi, Kaatù uya tamù'nawolon yà'làlà nepù tùuya tùpyak pàk, echitonpa pe we'nàtok konekappù màlà Tùmu welikù pulusuk po winà. Molopai màlà kasa nen uchi tamù'nawolon yà'làlà nepùppù ya imùnù yai tùpyak, asaklàma non po molopai epùn po nàlà. 21 Pena mei ewechippù kon màlà Kaatù winàpai. Molopai iteyaton pe ewechippù kon àli pe eusenumenkatok kon winà. 22 Tùse sàlàpe nen uchi, Tùmu yàkàpù winà, Kaatù uya tùwechiyakonnon pe àkussak kon man esuken enettok kon pe tùuya. Wakù pe itekale eyesek kon wettoppe. 23 Tùse ailon tetok auya'nokon wechi meluntà pe molopai i'nak kulu ikala i'che we'nà man. Enpen ewettok kon ananùmùppù kon wakù itekale enetappù kon kù'nonkatàu. Sàlà wakù itekale yekamappù màlà sàlà non pon kon tamù'nawolon kon kappon yamùk pàk. Molopai iulà, Paul, wenappù màlà sàlà wakù itekale yapyoto pe.
Paul We'wotokoma Kaatù Ponalok Kon Ponalok Pe
24 Molopai sàlàpe utauchinpayaik wettalumattàsak àpàkànsau'nokon pàk. Sàlà yamùk wettalumattàtok yanùmù uya nai'nùk uyesak yau, Christ wettalumattàtok yenuka'nùpù pe so'chi ponalok pe. So'chi mùkyamlo Christ pùkkù. 25 So'chi yapyoto pe Kaatù uya ukussak man. Sàlà wotoko ke ulepappù ya màlà tamù'nawàlà wakù itekale yekama toppe uya àpàkù'nokon. 26 Tachin pe sàlà itekale wechippù màlà tùttusen pe pùla tamù'nawolon kon winàpai ikussak pe molopai yonansak pe nàlà. Tùse yenpoikasak ya nen uchi sàlà Kaatù ponalok kon kappon yamùk yenu yak. 27 Kaatù uya sàlà kupùppù màlà masapùla Jew yamùk pen uya sàlà wakù kulu molopai tùttusen pen ittu i'che tùwechi pàk. Molopai màlà tùttusen pen màlà Christ wemapù ayau'nokon molopai mùkkàlà, mùkkàlà enpen ewettok kon Kaatù yapulàtok pùkkù pe ewechi kon pàk. 28 Màlàpàk Christ yekamannan ina tamù'nawolon kon kappon yamùk pàk. Tamù'nawolon kon yekamapponnan ina molopai tok yenupannan, tamù'nawolon pukkek ke, tamù'nawolon kon nettoppe Kaatù yemlotopona wakù pe tamù'nawàlà ipùkkù pe neken pùla Christ kasa kulu nen uchi. 29 Sàlà wekkuttoppe tùwe'wotokomasen iulà sa'man pe, eke meluntà Christ nùtùlù yapulà pe, ne'wotokomayai'nùk uyau.
1 Sa'man pe kulu sa' we'wotokoma àpùikattà kon pàk ittu auya'nokon i'che wessaik. Molopai Laodicea pon kon pùikattà uya nàlà sàlà, molopai tamù'nawolon kon tùulon kon yà'là yattai là uyennài nan nùssan pen pùikattài'che wessaik. 2 Sàlà ku'nài iulà tok yewan wena toppe meluntà peiwa. Echi'nùn pe tok wettoppe tamùkke, tamù'nawàlà wakù ton yepotoppe tok uya ittu tùuya'nokon tamù'nawàlà ipùkkù pe neken pùla winà. Màlà kasa tok uya Kaatù nùkupù tùttusen pe pùla ittu màlà, mùkkàlàichi Christ. 3 Tamù'nawàlà wakù ton Kaatù ittutok molopai ipukketù tùttusen pe pùla inkupù wechi màlà Mùkkàlà yau. 4 Màlàpàk uchi tekamayaik àpàkù'nokon. Ànù'là eyennakatakù'nokon ailon pen pàk wesseippà'nàtok yau, wakù pe ikasa kasa lànen iwechi tùse. 5 Masapùla apyau'nokon pùla lànen wechi tùse, uyakkwalù yau apyau'nokon wessaik. Utauchinpayaik mùkussatài'nùk wechi wakù pe pàk. Molopai ailon tetok auya'nokon Christ pàk wechi meluntà pe pàk.
Tamù'nawàlà Christ Yau Wema'nàtok
6 Christ Jesus yanùnsak auya'nokon eyepulu kon pe pàk emattàk kon i'che iwettok yawàlà wei kaichalà ailon tetok auya'nokon yau. 7 I'nak akalatatàk kon Christ yak. Ewemattok kon yapon pe nechii. Molopai meluntà pe lùiwa ewena kon pa ailon tetok auya'nokon yau, eyenupappù kon kasa. Molopai tenki tetok auya'nokon ke anùttàk kon. 8 Elannek peichi ettàk kon! Molopai ailon tetok auya'nokon kù'mattatak, kappon pukketù là yà'là pen molopai ennakantok tok uya penalok kon uya enupantok winà, molopai kawon kon akkwalù yamùk yeselu winàpaino là winà. Tùse Christ uya làkku enupantok yetatàk kon. 9 Masapùla tamù'nawolon Kaatù yau nai'nùk wechi màlà Christ yau. 10 Màlàpàk tamù'nawolon Christ winàpaino yesak pe ewechi kon màlà, iponalok pe ewechi kon pàk. Eke kulu mùkkàlà itepulu akkwalù yamùk yentaino molopai apàikkek pe we'nàtok yepoino. 11 Christ ponalok pe ewechi kon yekama auya'nokon màlà ailon te auya'nokon ipàk winà. Eyesak kon yattà Jew yamùk usattàtok yawàlà pùla. Tùse Christ uya attàntok winàpaino yentok ipàkàlà winà màlà àpùikattàsak kon àli ànkuppai àku'nài meluntàlù winàpai. 12 Masapùla eusenpatauka kon yau, àwu'nattàppù kon màlà Christ pokonpe. Molopai usenpataukantok yau àwuluukappù kon nàlà màlà Christ pokonpe ailon tetok auya'nokon yai Kaatù yapàikketù yau. Iwuluukanàippù weli'nàtok yapai wema'nàtok yak yapàikettù yau. 13 Eweli'chak kon wechippù màlà masapùla tùmakuyi ke ewechi kon pàk, molopai Kaatù ponalok kon pe pùla ewechi kon pàk. Tùse Kaatù uya pàli'yau amasak kon màlà Christ pokonpe! Kaatù usentuppasak màlà tamù'nawolon kùmakuyi kon pàk. 14 Imenukasak lùppù winàkàik wannà “Ikasa pùla messaik,” tawon, mokkappù ya màlà, molopai imattanùpùppù ya tamù'nawàlà kulu ipukapàtù tùuya pulusuk pona winà. 15 Molopai màlà pulusuk po Christ uya itepulu ton àli akkwalù yamùk molopai apàikkek ton yentaikappù. Tok kupùppù ya tensan pe ayupo tok yentai tùwechi ke. 16 Màlàpàk àli pe ànù'là kùsselupatak annapù kon wapùla eninchi kon pàk, wapùla Jew yamùk nùkupù tùnamasen kupù auya'nokon pùla iwechi pàk, uta'lettàntok yekkwa wapùla kapùi wepakkasak emennak pe yattai tùkussan, molopai tùnamasan Jew yamùk wàlàkkattok yattaino kon pàk. 17 Tamù'nawolon sàlà yamùk màlà ewanawolok kon yakkwalùppù neken. Jesus Christ nen mùkkàlà ailon. 18 Kappon yamùk là, wakù pe tukaik molopai àssà'mùla pe tukaik tùusennakasan molopai inchelù yamùk pàk tùwàpùlemasan tese'mu kon yok tùwenase eyennakatakù'nokon. Molopai alapumatakù'nokon e'mantok winàpai. We'neppà'nà walai yene tùuya'nokon pàk tùuselupasan mùkyamlo tùutapulà kon pe. Pùsamlo yekkwa ton ikasa pùla messatàik kùkkatak àpàkù'nokon. Ittutok ya pùnon mùkyamlo, pakko pe tùuselupasan masapùla kappon pe tok usenumenka pàk. 19 Christ pùkkù pe tok wechi pen nen uchi màlà. Christ mùkkàlà esak ippai molopai esak meluntàlùttànài màlàpàk usese'muttàpà'nàtok, kala yamùk yapulànài tamùkke iku'nài pe Kaatù yapàikketù yau iichemokka tùse.
Weli'nà Molopai Wema'nà Christ Pokonpe
20 Eweli'chak kon màlà Christ pokonpe màlàpàk àpùikattàsak kon màlà kawon kon akkwalù yamùk meluntàlù winàpai. Yà'là pe iwechi pàk sàlà yekkwa ton maimu yawolon kon amyamlo? 21 Sà pàk kettàu. Màlà kùsonpatàu. Molopai sà kùsappàttàu tawon. 22 Sàlà yamùk màlà tapulà ke tùupoippàtasan molopai tùumattasan, tapulàsen pe pùla nen uchi. Kappon nùkonekappù molopai enupantok tok uya ike neken nen màlà. 23 Sàlà yamùk maimu yawàlà we'nà usene ikasa kasa. Eke peiwa Kaatù pùnùnmatok auya'nokon pùikattà ya kasa iwechi molopai àsà pe pùla euchittu kon. Molopai àsà pe eyesak kon talumattà auya'nokon. Tùse eyesak wettok ànkuppai yapàikketùkkatok auya'nokon meluntàlù pùla iwechi màlà.
Esuken Wema'nàtok Yeselu
1 Àwuluukasak kon man wema'nàtok yak Jesus Christ pokonpe. Eyewan kon uchi itùtàk kon màlà yamùk epùn po nai'nannùk pàk, Christ wettok chichiu pe tapon po kamik pen Kaatù yemyatù winà. 2 Eusenumenkatok kon ikuttàk kon màlà yamùk epùn po nai'nannùk pàk, sàlà motawon kon yà'làlà pàk pùla. 3 Masapùla eweli'chak kon man, molopai ewemattok kon yonansak man Christ pokonpe Kaatù yau. 4 Christ mùkkàlà ewemattok kon kulu, molopai iichenpoika yau, amyamlo nàlà usenpoika màlà ipokonpe molopai yapulàtok yau ewechi kon màlà.
Penalok Molopai Emennak Wema'nàtok
5 Màlà yamùk àli ànkuppai we'nàtok ne'wotokomayai'nùk ayau'nokon inonkatàk kon. Nàkàlunnàtok, esuken pùla we'nàtok, ipàlika yentai àli ànkuppai we'nàtok màlàwannà ke, tùuseka'nonkaik we'nàtok inonkatàk. Masapùla tùuseka'nonkaik we'nàtok màlà tùulon kaatù yemlotopo wepeiman walai. 6 Kaatù mùkkàlà tùwe'naikasen tùmaimu yawolon kon pen kappon yamùk pàk. 7 Molopai màlà kasa tùwemassan pe ewechippù kon màlà àli ton ànkuppai we'nàtok wechi ewemattok kon yau yau. 8 Tùse sàlàpe sàlà yamùk inonkatàk kon. We'naikantok, tonpa yewanma'làtok molopai àli pe we'nàtok, àsà wekkupù i'che kettàu àtonpa kon winàkàik. Kappon kù'mottùnpatàu, wapùla àli mayin kùsepakkatak anta kon yai. 9 Echiwinàkàik kakaseitatàu, masapùla penalok eyeselu kon nonkappù auya'nokon màlà inkupù yamùk pokonpe. 10 Molopai àmàlà pe emennak eyeselu yeposak auya'nokon nai'nùk. Pùsàlàichi mùkkàlà emennak kappon, Kaatù ikonekanàippù nùkonekayai'nùk tùkasa, enettok kon pe tùuya tùttutok kulu auya'nokon yak. 11 Màlàpàk, tùpatalà'ne we'nàtok Jew yamùk pen molopai Jew yamùk kùlottau pùla iwechi màlà, mùkyamlo Jew yattàtok yesak molopai ipùnon kùlottau, kaklan yamùk molopai àsà ton kappon yamùk kùlottau, apyoto ton molopai apyoto ton pen kùlottau. Tùse Christ mùkkàlà tamù'nawolon. Molopai Christ mùkkàlà tamù'nawolon yawon. 12 Kaatù uya à'nùnma kon màlà molopai tùponalok kon pe kulu ayanùnsak kon ya. Màlàpàk esuken emattàk, tùusentuppaik, wakù pe, àssà'mùla, ten pe molopai pàlikannan pe. 13 Eyeselu kon tùpàlikaik ettàk, molopai ànù'là kappon pàk esentuppatàk, ànù'là àklottawon kon usàulàmasak tùulon kon winàkàik yau. Ànù'là pàk mesentuppatàik Itepulu Jesus usentuppasak àpàkù'nokon nai'nùk kasa làma. 14 Molopai tamù'nawolon sàlà yamùk yentaino ke itonpattàtàk uchi'nùnmantok ke tamù'nawolon ku'nài tamùkke tewin. 15 Tàwà echitonpa pe we'nàtok Christ nùtùlù eyewan kon yesak pe nechii. Masapùla sàlà echitonpa pe we'nàtok yak Kaatù uya àkà'masak kon màlà tamùkke tewin itesak. Molopai tenki tawon pe ettàk kon. 16 Tàwà Christ uya enupantok eyewan kon yau nechii tamù'nawàlà. Mepanamatàik molopai mepùikattàtàik tamù'nawolon ànùttu kon yawàlà. Tenki tetok itewan yau echii'ma meselenpatàik David yelemu pàk, Kaatù yapulànài elen mùkuttàik Wakù Akkwalù nùtùlùssan pàk meselenpatàik. 17 Tamù'nawolon ànkupù kon wapùla euselupatok kon nekkupùik Itepulu Jesus yesek yau, tenki te auya'nokon pe mùkkàlà yai Kaatù Kùkàipùnù kon pàk.
Emennak Wema'nàtok Yau Wema'nà
18 Tùtayappù kenan kon, atayappù kon yentai kekkuttàu, masapùla màlàichi màlà Christ ya'lon pe we'nà nùkupù. 19 Tùnoppù kenan kon, ànoppù kon mù'nùnmatàik, molopai àsà pe tok pàk kettàu. 20 Mule yamùk, asan kon molopai àkàipùnù kon maimu yawàlà mettàik tamù'nawolon yau, masapùla sàlà màlà Itepulu yauchinpanài. 21 Papai yamùk, àmunkà kon yamùk kùssakolopatàu, masapùla wakù kupùi'che tok wechi pen nen uchi màlà. 22 Tepotolù kenan kon, eyepotolù kon maimu yawàlà mettàik tamù'nawolon yau, eyene neken tok uya pàk pùla, tok utauchinpa toppe neken àpàkù'nokon pùla, tùse ailon pe itewan ikuttàk Itepulu namatok auya'nokon ke. 23 Yà'làlà kupù auya'nokon yau, me'wotokomatàik tamù'nawàlà eyewan kon ke, Itepulu ponalok pe ewe'wotokoma kon kasa, kappon yamùk ponalok pe pùla. 24 “Itepulu uya ken uye'ma ko wakù ke lù,” mùkatàik. Tùponalok kon ponalok pe inkupù yepolo auya'nokon màlà. Masapùla Christ kulu mùkkàlà eyepulu kon iponalok pe me'wotokomayatài'nùk. 25 Molopai ànù'là iwalai pen ku'nài uya tepeppù yepolo màlà àli ton tùnkupùppù yepeppù pe, masapùla Kaatù mùkkàlà tamù'nawolon kon ku'nài ekkaichalà.
1 Tapyoto kenan kon, ayapyoto kon mentàik, wakù pe ikasa inkupùppù yawàlà mùlepatàik. Amyamlo nàlà wechi epùn pon Itepulu ponalok pe tùttuse.
Enupantok
2 Màpùlematàik tàwàlàlà. Enpen mettàik àwàpùlema kon yau, tenki tei'ma Kaatù pàk. 3 Màlà yattai nàlà ina pona màpùlematàik ina pùikattà toppe ya. Molopai ina lepa toppe ya tekale yekamatok ina uya yattai ke, Christ winàpaino wakù itekale pena ittusak lùppù pen yekama toppe ina uya. Màlà ipàkànsau patiki'chi tau wessai'nùk. 4 Upùikattà toppe ya màpùlematàik Kaatù wettok i'che yawàlà kappon yamùk yelupa toppe uya wakù pe. 5 Tùttuik melaikatàik mùkyamlo ailon tawonnan pen winàkàik tok kùlottau. Tamù'nawàlà eweyu kon yapulàtàk kon wakù pe. 6 Tàwàlàlà euselupatok kon wakù pe nechii, enetapai we'nàtok pe, àsà pe pùla. Molopai i'nai kasa là tamù'nawolon kon maimu yeittok ikasa tùttuik mettàik.
“Wakù Pe Na' Messatàu?” Tetok
7 Kùtonpa kon kulu Tychicus, tùusetakkasen pen apyoto molopai Itepulu Jesus wotokoyi yau we'wotokoman tonpa uya, tamù'nawolon uyekale yekama màlà àpàkù'nokon. 8 Màlàpàk uchi yeunoko uya màlà apyakù'nokon, ayauchinpatok kon pe ya atta là tamù'nawolon kon ina wemapù yekama tùuya ke. 9 Ya'là Onesimus nùtàyan, wakù tùusetakkasen pen tonpawannà kù'nùn kon molopai ailon, àtonpa kon. Tok uya tamù'nawolon talà nekkussai'nùk yekama màlà àpàkù'nokon. 10 Aristarchus, upokonpe patiki'chi tau nai'nùk, “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan nàlà, Mark, Barnabas yesse. Yekamappù uya àpàkù'nokon. Iyàpù apyakù'nokon yau, manùntàik tùutauchinpaik. 11 Jesus, Justus tukaik tesassen, nàlà “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan àpàkù'nokon. Pùsamlo neken mùkyamlo Jew yamùk tùwe'wotokomasan upokonpe Kaatù wettok itepulu pe ponalok pe. Molopai eke pe kulu uyewan ipik pe tok wessak man. 12 “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan Epaphras àtonpa kon nàlà, molopai Jesus Christ yapyoto. Tùwàpùlemasen mùkkàlà tàwàlà eke pe àpona'nokon. Kaatù yekamapponài meluntà pe ewena kon pa tamù'nawàlà Kaatù yeselu yau tùwappùik molopai ittunài pe. 13 Yekama uya iwe'wotokomasak sa'man pe àponalok kon pe yapulà uya sàlà, molopai kappon yamùk Laodicea pon kon molopai Hierapolis pon kon ponalok pe. 14 Ina pùnùn kulu Luke, Tatta molopai Demas tawonnan “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan àpàkù'nokon. 15 “Wakù pe na' messatàu?” tetok ina uya yekamatàk kon Laodicea pon kon Jesus pàk ailon tawonnan pàk, uli'chan Nympha itesek molopai nàlà mùkyamlo tùwepili'chan itùwùk tak pàk. 16 Sàlà kaleta yene tùpo, Laodicea pon so'chi uya yene mentàik. Molopai nàlà kaleta mentàik Laodicea neunokoppù apyakù'nokon. 17 Molopai Archippus pàk sàlà mekamatàik, “Wotoko itùsak lùppù eyemyak Itepulu wotokoyi menuka'nùpùik kulu,” tukaik. 18 Uyemyatù ke sàlà tùmenukayaik, iulà Paul, “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan. Patiki'chi tau uchi tàwà wechi mùttutàik. Wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino apyau'nokon nechii.
1 Sàlà màlà Paul, Silas, molopai Timothy tawonnan winàpaino. Kappon yamùk Thessalonica pon so'chi tawon kon Kaatù Kùkàipùnù molopai Itepulu Christ Jesus ponalok kon piyak imenukasak. Tàwà wakù pe Kaatù wettok molopai echitonpa pe we'nàtok Kaatù kùkàipùnù molopai Jesus Christ winàpaino àponalok kon pe nechii.
Tenki Tetok Thessalonica Pon Kon Pàk
2 Tenki tawonnan ina tàwàlà Kaatù pàk ina wàpùlema yau, eyekama kon pe. 3 Masapùla ina nùttuyan, Kaatù Kùkàipùnù kon yemlotopo ailon tetok auya'nokon yai ewe'wotokoma kon sa'man pe uchi'nùnmantok ke. Molopai enpen ewettok kon Kùyepulu Jesus Christ pàk wechi meluntà pe ittuyan ina. 4 Ina tonpa yamùk, ina nùttuyan, Kaatù uya à'nùnma kon molopai ayanùnsak kon ya tùponalok kon pe. 5 Masapùla wakù itekale nepùppù ina uya màlà apyakù'nokon, imaimuppù lùppù pe neken nà pùla. Tùse tùmeluntàlù ke Wakù Akkwalù pokonpe nàlà molopai tamù'nawàlà ikasa eyewan yelupatok ya pokonpe. Mùttuyatàik ina wemapùppù apyau'nokon tùwechi kon yau àponalok kon pe. 6 Ina yeselu molopai Itepulu Jesus yeselu kasa ewelaikasak kon màlà. Ina wemapù kasa ewemapù kon ke, eke pe ewettalumattài'ma'nokon, wakù itekale manùntantàu tùutauchinpaik, Wakù Akkwalù winàpai iyàssak lùppù. 7 Màlàpàk ailon tawonnan Jesus pàk Macedonia molopai Achaia pon kon uya yentok ipàkàlà pe menatantàu. 8 Masapùla Itepulu yekale utàsak man mailàlà ewinà'nokon Macedonia molopai Achaia yau neken pùla, tùse ailon tetok auya'nokon Kaatù pàk yekale utàppù man mailàlà. Yà'làlà àpàkù'nokon ina nekama woton pùla man. 9 Akaklanpasak kon ina uya yattaino lùppù pàk tamù'nawàlà kappon yamùk tùuselupasan tùutauchinpaik, ina yanùmùppù auya'nokon pàk. Molopai tùutauchinpaik ewelattàsak kon ailon pen kaatù winàpai ailon molopai tàwàlàlà tùwemassen Kaatù winàkàik itapyoto pe pàk tùuselupasan mùkyamlo. 10 Molopai Imu, Jesus Christ uyàpù epùn poi màmuku pàk ewechi kon, inwuluukappù lùppù weli'nàtok yapai, molopai pùikattànài Kaatù we'naikatok tùuyàpù woton winàpai pàk tùuselupasan.
Paul Wotokoyi Lùppù Thessalonica Po Inkupù
1 Amyamlo pe'nokon mùttuyatàik, utonpa yamùk, akaklanpatok kon ina uya wechippù iwoton pe pùla là pùla. 2 Mùttuyatàik ina talumattàkapùppù molopai ina mottùnpapàtùppù Philippi po, ina uyàpù Thessalonica pona apyakù'nokon wapiya. Tùse ku Kaatù uya meluntà pe tùwettalipaik pùla uselupantok wakù itekale yekama pe yapàikketù ke ina lepappù, eke pe lànen iwakkà'nài nan tùse. 3 Màlàpàk apawanattàyatài'nùk ina wakù itekale yai wechi màlà ennakantok pokonpe là pùla, molopai àli pe là iteselu pùla, wapùla ànù'là yennakai'che ina wechi pùla man. 4 Tùse làkku ina uselupa nai'nùk Kaatù wettok i'che kasa, masapùla ina yanùnsak ya nai'nùk molopai wakù itekale tùsak ya ina yemyak ina nekama pe. Kappon yamùk yauchinpai'che là ina wechi pen sàlà. Tùse Kaatù làkku anauchinpapai ina wechi, mùkkàlà ina yeselu ina yewan yau nai'nùk ittunài. 5 Mùttuyatàik nàlà nen wakù ton nà mayin ke kappon yapulà pe tukaik là ina usennaka pùn Kaatù wechi màlà ina yekamanài pe molopai ina yennài pe tùuseka'nonkaik là ina wettok wapu woton pùla iwechi. 6 Apulàntok kulu là i'che ina wechi pùn ànù'là winàpai, ewinàpai'nokon nà wapùla tùulon kon nà winàpai. 7 Màlà kasa kan Christ neunokoppù lùssan pe ina uya ikupùppù sàlà eppaino. Tùse ten pe ina nettai apyau'nokon, wakù pe àsà pe pùla amai uya tùmunkà mainanpa kasa. 8 Masapùla ina pùnùn pe kulu mettantàu màlàpàk nen uchi ina utauchinpasak nettai wakù itekale ke neken nà elepa kon pàk pùla. Tùse àklottau'nokon nàlà emappai ina nettai à'nùnma kon ina uya pàk. 9 Ewaik, mùttuyatàik, ina tonpa yamùk, sa'man pe ina we'wotokomappù. Ina we'wotokomappù wei kaichalà molopai ewalupàttawàlà, awanittàpa kon nà ina uya tukaik wakù itekale Kaatù winàpaino yekama tùuya'nokon yawàlà. 10 Amyamlo mùkyamlo ina yennài nan nùssan molopai Kaatù nàlà mùkkàlà ina yennài, ina yeselu molopai ina welaikatok wechi wakù pe esuken molopai ikasa, amyamlo ailon tawonnan winàkàik molopai yà'làlà iwalai pen woton pùla nettai. 11 Mùttuyatàik wakù pe ina wechippù tamù'nawàlà àpàkù'nokon papai wechi wakù pe tùmunkà yamùk pàk kasa. 12 Eyelupatantàu ina emeluntàpa kon pe, eyewan kon ipik pe ina nettai molopai apawanattàtantàu ina, màlà Kaatù yauchinpanài pe wema'nàtok kasa ewemapù kon pa, Kaatù àkà'manàippù'nokon itepulu pe tùwettok molopai apulàntok tùuya ponalok pe ewechi kon pa. 13 Molopai sàlà pàkànsau tàwàlàlà, tenki te màlà ina uya Kaatù pàk. Kaatù Maimu nessak ina uya apyakù'nokon yau, metatantàu molopai manùntantàu, kappon yamùk winàpaino pe là tùkusse pùla tùse Kaatù Maimu pe nen tùkusse itekale manùntantàu. Kaatù Maimu nen nai'nùk. Masapùla Kaatù we'wotokoma nai'nùk amyamlo ailon tawonnan tùpàk kùlottau. 14 Utonpa yamùk, amyamlo winàkàik màlà lùppù nekkuttai, Kaatù ponalok kon Judea pon kon, Christ Jesus ponalok kon winàkàik iwekkussak lùppù walai. Màlà lùppù talumattàntok Jew yamùk uya ailon tawonnan talumattàppù kasa mettalumattàtantàu apata yawon kon winà là kan. 15 Mùkyamlo, Jew yamùk uya màlà Itepulu Jesus molopai Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan wànàppù molopai ina yenpakkappù tok uya. Kaatù yewanma pe màlà tok nùkupùppù wechi molopai tamù'nawolon kon pàk àsà pe Jew yamùk wechi. 16 Tok wechippù nàlà ina yeleutanùpùi'che wakù itekale yekama ina uya kappon yamùk Jew yamùk pen pàk tukaik, tok wepùikattà tukaik. Sàlà kasa màlà tamù'nawàlà eke pe tok makuyi wepilipù tok pona. Màlàpàk nen uchi Kaatù we'naikatok wepukakassak man tok pona.
Paul Wettok Tok Ankaklanpa Tu'mapai
17 Utonpa yamùk, ina wepantakasak ewinàpai'nokon yau mala làichi, usenumenkantok kon yau pùla tùse kappon pe echipyau we'nàtok yau, àli pe kulu apatappù kon wechippù ina pona molopai eyenpai'nokon ina tùse. 18 Apyakù'nokon ennappotu'mapai ina wechippù iulà, Paul, wechippù wennappo i'che kulu tewin itekkwa neken nà pùla, tùse Settan uya ina utà toppe ina kupù pùn. 19 Amyamlo nen mùkyamlo, enpen ina wettok kon, ina utauchinpatok ipàkànsau, molopai ina utapulàtok ipàkàlà ina uselupatok yau, itepulu Jesus yemlotopo iyàpù yattai. 20 Ewaik, ina utapulàtok kon amyamlo molopai ina yewan yapon ton amyamlo.
1 Molopai nen uchi ipàlika ina uya yentai iwechi yau ina usenumenkappù pata Athens motau tùwemattok kon pe tùmàlà'nokon pe neken, tewincha. 2 Ina uya Timothy yeunokoppù apyakù'nokon, ina tonpa molopai Kaatù poitolù molopai Wakù Christ yekale yekamanài. Ina neunottai emeluntàlùttàtok kon pe ya molopai ailon tetok auya'nokon pùikattà toppe ya, 3 Sàlà yamùk talumattàntok pe nai'nùk winà ewennappo kon tukaik. Ittu auya'nokon màlà màlà yekkwa ton wettalumattàntok wechi molo Kaatù yeselu pùkkù pe kùponalok kon pe. 4 Masapùla apyau'nokon ina wechi yattai ina uya yekamappù iwekkupù wapiya, “Talumattàn màichi tà,” teppù ku ina uya, molopai mùttuyatàik wateppù ina uya yawàlà iwekkussak tùplei'che pùla. 5 Màlàpàk, màlà yentak ipàlika uya yentai iwechi pàk Timothy teunottai, ailon tetok auya'nokon wechi atta là yense. Yattai pùla Makui uya eyittusak kon tei'ma, molopai tamù'nawàlà ina wotokoyi wechi yà'là woton pe pùla là pe tei'ma. 6 Tùse sàlàpe Timothy wennapposak man ina piyak apyapai'nokon molopai wakù pe ailon tetok auya'nokon yekale nessak ya man, molopai tiuchi'nùnmaik ewettok kon yekale. Wakù pe eusenumenkatok kon wechi ina winàkàik yekamatai ina pàk molopai ina enenpai ewettok kon, ina wettok eyenpai'nokon kasa làma kulu. 7 Màlàpàk tamù'nawàlà ina wettalumattàtok yau ina umeluntàtasak man wakù pe eyekale kon tetase, ina tonpa yamùk. Ailon tetok auya'nokon màlà ina yauchinpanài ina yewan meluntàpanài. 8 Màlàpàk nen uchi ina wemapù kulu sàlà, meluntà pe ewemattok kon wechi Itepulu yau pàk. 9 Màlàpàk nen uchi, Tenki te ina uya sàlà Kaatù pàk eyekale kon winà. Àpàkànsau'nokon, ina utauchinpa sàlà Kaatù ina Yepulu yemlotopo. 10 Wei kaichalà molopai ewalupà kaichalà tamù'nawàlà tewan kon ke tùwàpùlemasan ina, tùmàlà'nokon pe nàlà ina uya eyentok kon pe molopai yà'làlà i'che ewettok kon ailon tetok auya'nokon yau tùtoppe ina uya. 11 Masaichi tàwà Kùkaatùyi kon, Kùkàipùnù kon tùmàlà pe molopai Kùyepulu kon Jesus asanta konekai ina uyàttoppe apyakù'nokon. 12 Tàwà Itepulu àtonpa kon pùnùnmatok auya'nokon molopai tamù'nawolon kon pùnùnmatok auya'nokon konekai iichemokka toppe eke pe molopai eke peiwa molopai tàwà eke pe ina uya à'nùnmatok kon kasa kulu nenai. 13 Sàlà kasa eyewan kon koneka ya màlà meluntà pe, wakù pe, Kaatù namanài pe, esuken ewechi kon màlà Kùkaatùyi kon molopai Kùkàipùnù kon yemlotopo, Kùyepulu kon Jesus uyàpù tamù'nawolon kon tùponalok kon pokonpe yau.
Wema'nàtok Kaatù Yauchinpanài
1 Molopai uselupa wenukapù pe, te uya utonpa yamùk, mesenupatantàu ina winà yà'là kasa là wema'nàtok Kaatù yauchinpanài pe wechi mùttutantàu. Sàlà kasa làkku ewemapù kon màlà. Màlàpàk nen uchi sàlà ina uya kulu apawanattà kon, Itepulu Jesus yesek yau, wakù peiwa i'napailà ewemapù kon pa. 2 Masapùla eyenupappù kon ina uya mùttuyatàik Itepulu Jesus yapàikketù yai. 3 Sàlàichi màlà Kaatù wettok i'che ewinàpai'nokon. Wakù pe esuken molopai nàkàlunnàtok pùla ewemattok kon yau ewechi kon pa. 4 Wakù pe noppùtantok yeselu tùttuik ekkà,wakù molopai tùnamaik nai'nùk yawàlà. 5 I'che ewettok yapyoto pe kechii wapùla kemapùi, Kaatù ittunài nan pen yeselu kasa là iteselu kettàu. 6 Màlàpàk uchi ànù'là iwalai pen nà kuttak tùtonpa kon winàkàik, wapùla wakù pe là iwemattok mattanùttak. Sàlà yekamappù ku ina uya àpàkù'nokon, ina eyekamappotantàu tùuseka'nonkaik, Itepulu Jesus uya màlà yekkwa ton àli ku'nài nan nùssan talumattà màlà. 7 Àli yau là wema'nàtok kon pe Kaatù uya kùkà'ma kon pùn tùse wakù pe, esuken Kaatù tùnamaik we'nàtok kon pe kùkà'masak kon ya màlà. 8 Màlàpàk uchi ànù'là sàlà enupantok nulunpanài uya, kappon pen nulunpa màlà, tùse Kaatù nulunpa ya, mùkkàlà elepanài'nokon Wakù Akkwalù ke. 9 Suwa kuluichi àtonpa kon mù'nùnmatàik tukaik emenukatok kon uya iwenai woton pùla man. Masapùla Kaatù uya apanamappù kon màlà yà'là kasa là tiuchi'nùnmaik ewemattok kon pàk. 10 Molopai sàlà kasa ewessak kon man tamù'nawolon kon ailon tawonnan, àtonpa kon yamùk, Macedonia pon kon pàk. Màlàpàk miyaiwa eke peiwa ikupù kon pa ina apawanattàyatàu, ina tonpa yamùk. 11 Intakek pe pùla emattàk kon echitonpa pe, mùklà nùkupù tense pùla eyiwalà'nokon molopai e'wotokomatàk kon ewemattok ipàk yepolo kon pa. 12 Sàlà kasa ailon tawonnan pen uya anamatok kon yepolo auya'nokon màlà, molopai enpen ànù'là pàk ewechi kon pen nen uchi.
Itepulu Uyàttok
13 Ina tonpa yamùk, iweli'chak kon yekale, ailon kulu, ittu sa' auya'nokon i'che kulu ina man, eusewankono'ma kon tukaik, mùkyamlo enpen iwettok ipàk pùnon kasa là. 14 Ailon tawonnan ku kùmyamlo Jesus welikùppù pàk molopai iwe'wuluuka tu'mappù pàk. Màlàpàk nàlà nen uchi ailon te'nokon man mùkyamlo iweli'chak kon ailon tei'ma Jesus pàk nepù Kaatù uya Jesus ya'là pàk. 15 Masapùla sàlà màlà Itepulu uya enupantok ina nekamayai'nùk àpàkù'nokon. Kùmyamlo nulà nai'nannùk utà Itepulu Jesus uyàpù weyu yattai iweli'chak kon wapiya pen màlà. 16 Eke wentaimentok wechi màlà molo meluntà pe kan, inchelù yepotolù maimu useta màlà, Kaatù wayi tàwù màlà molopai nen uchi Itepulu wuttà màlà epùn poi! Mùkyamlo iweli'chak kon ailon tei'ma Christ pàk we'wuluuka màlà wapiya. 17 Màlàyau nen uchi kùmyamlo pàli'yawon kon màlà yattai wepilipù màlà tok pokonpe katupluk yau Itepulu wakkàsse kau. Molopai nen uchi màlà Itepulu piyau we'nà tàwàlà. 18 Màlàpàk meluntà pe ettàk kon eyewan kon ipittàtàk kon sàlà mayin ke.
Ekonekatàk Itepulu Uyàpù Ponalok Pe
1 Utonpa yamùk, sàlà yamùk wekkuttok yattai weyu pàk emenukatok kon uya ipàkànsau woton pùla man. 2 Masapùla amyamlo pe mùttuyatàik Itepulu uyàpù Weyu uyàpù amak uyàpù ewalupàttau kasa. 3 “Tamù'nawolon yà'là pe pùla là man, wakù pe, àsà pùla là” te kappon yamùk uya kùlottau, asse'ne mattantok uya tok yepolo màlà. Tok wepe pen. Nossan we'chi'mosak tùwentu wapiya kasa. 4 Tùse amyamlo, utonpa yamùk, mùttuyatàik, ewalupàttau pùla messatàik molopai màlà Wei uya eyepolo kon ittu auya'nokon pùla là amyamlo là tenumenkaik amak kasa là pen màlà. 5 Tamù'nawolon kon amyamlo mùkyamlo kappon yamùk akkwa yawon kon, wei yakkwayi yawon kon. Ewalupà ponalok kon pen kùmyamlo. 6 Màlàpàk uchi we'nùnnà'nokon kùsettak tùulon kon kasa, tùupakaik, nulà we'nà nechiik molopai tùttuik. 7 Kappon yamùk tùwe'nùnsan ewalupàttau, molopai nàlà kappon yamùk tùwetùnsan ewalupàttau. 8 Tùse weinaino kon nen kùmyamlo molopai tùttuik, ikasa usenumenkantok yesak pe tùwessan yek kùmyamlo. Ailon tetok molopai uchi'nùnmantok yapulàpai'nokon uchi kùplopo kon wapu pe, molopai kùppai kon wapu pe wepùikattàntok pàk enpen we'nàtok kon itùpai'nokon. 9 Masapùla Kaatù uya anùnnà'nokon wettalumattàntok kon pe tùwe'naikatok yau pùn, tùse anùnnàppà ya màlà wepùikattàntok yepotoppe Kùyepulu Jesus Christ yai, 10 Iweli'chak lùppù mùkkàlà kùponalok kon pe wema'nàtok kon pe tamùkke ipokonpe, weli'nàsak yau wapùla pàli'yau we'nà yau iyàssak yattai. 11 Sàlà kasa iwechi pàk eyewan kon yau emeluntàtatàk kon molopai tùwepùikattàik ettàk kon sàlàpe memassatài'nùk kasa.
Tewin Itekkwalok Lùppù Enupantok
12 Ina apawanattàyatàu, ina tonpa yamùk, mùkyamlo àklottau'nokon tùwe'wotokomasan nama kon pa, mùkyamlo Itepulu Kaatù nanùmùssan eyepotolù kon pe molopai eyenupannan pe tùwessan nama kon pa. 13 Tok inamatàk kon eke pe, molopai tok i'nùnmatàk kon tok wotokoyi pàkànsau. Echitonpa pe ettàk kon. 14 Ina apawanattàyatàu ina tonpa yamùk, tùwe'wotokomasan pen yekamappo kon pa, kuli'nau tùwessan meluntàtanùpù kon pa, attu'mùnon pùikattà kon pa, molopai tamù'nawolon kon kappon yamùk kùlottau ewemapù kon pa, tok pàk tùusetakkaik pùla. 15 Ànù'là uya àli kussak ewinàkài'nokon yau àli kùkkuttàu itentak. Tùse tàwàlà wakù pe ettàk kon echiwinàkàik molopai tamù'nawolon kon pàk. 16 Tùutauchinpaik mettàik tàwàlàlà. 17 Tùwàpùlemaik mettàik tàwàlàlà. 18 Tenki tukaik mettàik tamù'nawolon yau. Sàlà màlà Kaatù wettok ikupù auya'nokon i'che, Christ Jesus ponalok pe ewemattok kon yau. 19 Wakù Akkwalù kamattu kùsà'nùttàu 20 Kaatù nenpoikappù yekama toppe tekamaik pùla kettàu. 21 Tamù'nawolon yà'làlà yau esenumenkatàk kon ittutok auya'nokon ike ke. Molopai tamù'nawolon yà'làlà yau, “Sà ken àli pe naikko molopai sà wakù pe” tetok auya'nokon ke wakù kupù kon pa. 22 Molopai miyà ettàk yà'là yekkwa là àli winàpai. 23 Tàwà Kaatù echitonpa pe we'nàtok ke lepanài àkonekai'nokon tamù'nawàlà tùponalok pe, esuken, wakù pe, tamù'nawàlà iwettùsak Kaatù piyak pe, tàwà ayakkwalù kon, eyesak kon, eyewan kon eusenumenkatok kon, nechii iwalai pen nà pùla, Kùyepulu kon Jesus Christ uyàttok yattai. 24 Kaatù, àkà'mayatài'nùk tùpyak uya ikupù màlà, masapùla ailon kulu mùkkàlà. 25 Ina pona nàlàichi, màpùlematàik, ina tonpa yamùk. 26 Itepulu yesek yau uchi tùutauchinpaik messepotàik euchi'nùnma kon yekama pe àtonpa kon ailon tawonnan pokonpe. 27 Apawanattàyatàu iulà, Itepulu yapàikketù winà sàlà kaleta yekama kon pa tamù'nawolon kon kùtonpa yamùk, ailon tawonnan Jesus pàk pàk. 28 Tàwà wakù Kùyepulu Jesus Christ winàpaino nechii apyau'nokon.
1 Sàlà màlà Paul, Silas molopai Timothy tawonnan winàpaino, kappon yamùk Thessalonica pon kon so'chi tawon kon, Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ ponalok kon piyak imenukasak. 2 Tàwà Kaatù, Kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Tenki Tetok Molopai Wàpùlemantok
3 Tenki te kulu sàlà ina uya Kaatù pàk àpàkànsau'nokon tàwàlà, utonpa yamùk! Sàlà wechi màlà ikasa, masapùla ailon tetok auya'nokon Christ pàk yawàlà ewettok kon nenayan meluntà pe, molopai eke pe, molopai euchi'nùnmatok kon nenayan tense eke peiwa. 4 Màlà kasaichi iwechi pàk ayapulà kon pe ina tùuselupasan àpàkù'nokon Kaatù so'chiyi yamùk tau, ailon tetok auya'nokon yau tamù'nawolon nà ewettalumattàtok kon yau molopai màlà yamùk yawà mùtàyatài'nùk pàlika pàk ewechi kon pàk. 5 Sàlàichi màlà ikasa Kaatù uya ittuntok wechi yekamanài. Itepeppù màlà, àkoneka kon ya wakù pe itepulu pe tùwettok yau tùwessan pe ewechi kon pa, màlà iponalok pe mettalumattàyatài'nùk. 6 Masapùla Kaatù uya iwalai kupù màlà, wettalumattàntok nepù ya màlà mùkyamlo atalumattànnan'nokon pona. 7-8 Molopai ewettalumattàtok kon yapai ewepùikattàtok kon ke elepa kon ya màlà, molopai ina lepa ya nàlà màlà. Sàlà kupù ya màlà Itepulu Jesus usenpoika epùn poi yau. Iyàpù màlà apok ulenpansak yau meluntà ton inchelù yamùk pokonpe, Kaatù ittunnan pen talumattàik, molopai mùkyamlo wakù itekale Kùyepulu kon Jesus maimu yawolon kon pen talumattàik. 9 Tok wettalumattà màlà tàwàlàlà, Itepulu Kaatù yemlotopoi iwepantakasak pe tok wechi màlà molopai eke kulu imeluntàlù winàpai. 10 Iyàpùichi màlà, màlà Wei yattai apulàntok yanùnse tamù'nawàlà esukenan kon winàpai. Tamù'nawolon kon ailon tawonnan nùssan tùpàk winàpai tapulàtok molopai tùnamatok yanùnse. Amyamlo nàlà wechi màlà tok kùlottau, masapùla ailon tesak auya'nokon pàk, wakù itekale ina nekamappù pàk. 11 Sàlà kasaichi tùusenumenkaik tàwàlà àpona'nokon ina tùwàpùlemasan. Kaatù uya àkà'mappù kon yak lùppù yawà tùwemassan pe ewechi kon pa. Tàwà tùmeluntàlù yai, wakù ànkupù pe tùwessen kupùik molopai àpùikattài ailon tetok auya yawà ewelaika pa. 12 Sàlà kasa tùwàpùlemasan ina Itepulu Jesus yesek yapulàtok usentoppe ayau'nokon, molopai ayapulàtok kon yepolo kon pa iwinàpai, Kùkaatùyi kon molopai Itepulu Jesus Christ winàpaino wakù pe we'nàtok winà.
Àli Iteselu Kappon
1 Utonpa yamùk, Kùyepulu, Jesus Christ uyàttok molopai wepili'nàtok tamùkke ipyau we'nà toppe pàk, apawanattàyatàu iulà, 2 asse'ne kulu là eusenumenkatok kon yau tùutaimelunpasan pe kettàu, wapùla, kettalipatàu Itepulu Weyu uyàssak man te pàk. Yattai pùla là Kaatù Yakkwalù nekamatai tawon pàk, wapùla yà'là yekkwa là panton pàk, wapùla ina nùmenukappù pe tukaik là iichekama pàk. 3 Ànù'là eyennakatakù'nokon yà'là kasa là. Masa màlà Wei uyàpù pen màlà Kaatù yeyatonnon wà'mùssakka molopai Àli Iteselu Kappon usenpoika ponalà, mùkkàlà itùlù woton inmatta toppe. 4 Yà'làlà, kappon yamùk wàpùlematok ipàk, i'che pùla iwechi màlà. Molopai wepeiman nà inama pe wechi itewanma pe, tamù'nawolon màlà yamùk yentai iwekkupù màlà, molopai iità Kaatù yùwùk tak chichiu pe esse, eke pe ekkusse, molopai Kaatù pe tukaik iwekkupù màlà, “iulà nen mùkkàlà Kaatù,” te ya màlà. 5 Ittu na' auya'nokon pùla nai? Tamù'nawàlà ku sàlà yamùk tekamatai tà àpàkù'nokon apyau'nokon wechi yau. 6 Tùse sàlàpe iwekkuttoppe pùla iwakkà'nài wechi molo mùttuyatàik, iwalai iweyu yattai iichenpoika toppe. 7 Masapùla amak yai àli pe we'nàtok yapàikketù tùwe'wotokoma pàk man, tùse tùwekkupù woton wekkupù pen màlà mùkkàlà iwakkà'nài yama ponalà. 8 Màlàyau nen uchi Àli Iteselu Kappon usenpoika màlà molopai Itepulu Jesus uya iwànà màlà tùwe'netukka ke, molopai nàlà tùuyàpù yau imattanùkkapù ya màlà tùusenpoika yakkwayi ke. 9 Àli Iteselu Kappon uyàpù màlà Settan meluntàlù yau, molopai tamù'nawolon yà'là yekkwa ton nà, tensan yekkwa pen yentok ipàkàlà molopai enumenkannan kupù ya màlà. Tùse, ennakantok pe iwotokoyi wechi màlà. 10 Molopai yà'là yekkwa ton nà àli pe ennakantok tùuya yapulà ya màlà mùkyamlo tùumatta woton kon yennakatok tùuya ike pe. Tok umatta màlà masapùla tùwepùikattàtok kon iwinàpan ailon itekale yanùnsak tok uya pùla iwechi pàk molopai tù'nùn kon pe ikussak tok uya pùla iwechi pàk. 11 Sàlà kasaichi iwechi wenai Kaatù uya iwalai pen ennakantok meluntàlù yeunoko màlà tok yak, ailon pen pàk ailon te toppe tok uya. 12 Tamù'nawolon kon ailon tawonnan pen, ailon pàk tùse àli kupù pàk yauchin ton yepeppù pe màlà tok talumattà.
Meluntà Pe Ettàk
13 Ina uya nen tenki te sàlà Kaatù pàk tàwàlà àpàkànsau'nokon, ina tonpa yamùk, amyamlo Itepulu nù'nùnma ton. Masapùla iwepyattà motapai Kaatù uya ayanùnsak kon màlà ewepùikattàtok kon yepolo kon pa, Wakù Akkwalù yapàikketù yai àkonekatok kon pe, molopai ailon tetok auya'nokon ailon itekale pàk winà. 14 Àkà'mappù kon ya màlà sàlà yak, wakù itekale ina nekamappù yai. Àkà'mappù kon ya màlà Kùyepulu Jesus Christ yapulàtok pùkkù wettoppe àponalok kon pe. 15 Màlàpàk uchi ina tonpa yamùk ailon pe kulu ettàk kon, eyenupappù kon yawàlà, ina uya apanamappù kon tùnta kon yai, wapùla kaleta ina nùmenukappù yau là. 16 Tàwà Kùyepulu kon Jesus Christ tùmàlà pe, molopai Kaatù Kùkàipùnù kon, kù'nùnmanàippù'nokon molopai wakù pe tùwettok yau kùlepanàippù'nokon tàwàlàlà meluntà ke molopai wakù enpen we'nàtok ke, 17 eyewan kon meluntàpai, molopai emeluntàlùttài'nokon wakù kupù kon pa, molopai wakù pe ikasa euselupa kon pa.
Ina Pona Àpùlematàk Kon
1 Molopai nen uchi wenukapù pe, ina pona màpùlematàik, te uya sàlà àpàkù'nokon ina tonpa yamùk, Itepulu maimu usekama toppe miyaiwa asse'ne molopai yapulàtok wessepotoppe àklottau'nokon iwekkupùppù kasa. 2 Àsà ton, molopai àli ton kappon yamùk winàpai Kaatù uya ina kuttoppe màpùlematàik ina pona. Masapùla tamù'nawolon kon kulu là wechi ailon tetok yesak pe pen màlà. 3 Tùse Itepulu mùkkàlà tàwàlàlà ailon pe tùwessen. Meluntà pe amakon ya màlà molopai Ene Makui winàpai àkupù kon ya wakù pe. 4 Molopai ina uya kulu Itepulu yau ailon pe ittusak man, eyenupatok kon ina uya maimu yawàlà ewechi kon, molopai imaimu yawàlà lùppù ewechi kon tàwàlà. 5 Tàwàichi Itepulu ayalài'nokon, Kaatù pùnùnma kon pa eke pe kulu, molopai Christ yau echii'ma yà'làlà pàlikatok auya'nokon màlà intùlùppù.
Emya'nek Pe We'nà Namai'no
6 Itepulu Jesus Christ yesek yau meluntà pe eyelupayatàu ina, ina tonpa yamùk, mùkyamlo emya'nek pe nai'nannùk kùtonpa yamùk kùlottau kettàu, eyenupatok kon ina uya yawàlà pùla nai'nannùk kùlottau. 7 Amyamlo pe eyiwalà'nokon ànkupù kon mùttuyatàik, màlà yamùk ina nùkupùssan. Emya'nek pe ku ina wechi pùn tà apyau'nokon ina wechi yau. 8 Ànù'là winàpai te'maik pùla là kùyali yekkwatù ina uya pùn. Tùse ina we'wotokomappù sa'man pe, weinai molopai ewalupàttawàlà. Ànù'là wotokoma ina uya tukaik. 9 Ina uya sàlà kupùppù upùikattàtok auya'nokon yeponài yek pe lànen wechi tùse. Ina uya ikupùppù màlà yentok auya'nokon ipàkàlà pe. 10 Apyau'nokon tùwechi kon yau ina uya yekamappù àpàkù'nokon, “Ànù'là e'wotokomapaino pen uta'lettà pen màlà,” tawon. 11 Ina uya sàlà wate, masapùla, tùulon kon kappon yamùk emya'nek pe tùwemassan wechi àklottau'nokon yeta tùuya'nokon pàk, mùkyamlo yà'làlà ku'nài nan pen iwotokoyi pùn walainon tùse tùulon kon yeselu yennài nan, tok pantomù pàk tùuselupasan yauchin pe. 12 Itepulu Jesus Christ yesek yau pùsamlo kappon yamùk yekamappoyan kulu ina tùuseka'nonkaik, meluntà pe, eppana echii'ma tok we'wotokoma toppe, tùwemattok kon iwinà yepotoppe tùuya'nokon. 13 Tùse amyamlo, ina tonpa yamùk, wakù kupù pàk kesetakkatàu. 14 Ànù'là wechi sàlà kaleta yau ina neunossai'nùk itekale maimu yawàlà pùla yau, meneik sàlà kasa iwechi yau. Tàwà nechii ipokonpe kechii, iwekkuli'ma toppe. 15 Tùse eyeyaton kon pe kùkkuttàu, wapùla làkku, yekamappotàk kon àtonpa kon kasa.
Tewin Itekkwalok Lùppù Mayin
16 Tàwà Itepulu echitonpa pe we'nàtok ke elepai'nokon tùmàlà pe tàwàlà molopai i'nai yekkwa yawàlà. Itepulu wechi màlà apyau'nokon. 17 Iulà, Paul, uyemyatù ke sàlà menukayan, “Wakù pe na' messatàu?” tetok. Sàlà kasaichi tamù'nawolon kaleta menukanài iulà, uyesek ipona. 18 Tàwà wakù pe we'nàtok Kùyepulu Jesus Christ winàpaino apyau'nokon nechii tamù'nawolon kon.
1 Sàlà màlà kaleta Paul winàpaino. Kaatù Kùpùikattànài molopai Christ Jesus napyontàppù iulà, Christ Jesus enpen we'nàtok ke lepanài neunoko pe. 2 Timothy, ailon tetok yau umu kulu kasa tùwessen piyak unmenukappù. Wàpùlemayaik Kaatù Kùkàipùnù molopai Jesus Christ Kùyepulu uya elepa toppe wakù pe we'nàtok ke, usentuppantok ke, molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Ailon Pen Enupantok Winàpai Ekamappontok
3 Ephesus po ewechi i'che wessaik, eyekamappoppù uya kasa Macedonia pona utà yau. Tùulon kon kappon yamùk ailon pen enupantok ke kappon yamùk yenupayan molo, molopai tok yeleutanùpù auya i'che wessaik. 4 Ailon pen panton yamùk molopai tukkan tùtamo kon yesek yamùk pàkànsau tùusàulàmatok kon nonka toppe tok uya yekamakà, masapùla sàlà uya neken usàulàmantok nepù màlà. Kaatù wotokoyi ailon tetok yau tùkussen kupù yentai. 5 Ailon uchi'nùnmantok pàk tok menupaik esukenan ewan yapai tùuyàssen molopai tùwanmùla we'nàtok ewan yau yapai, molopai ailon tetok i'napailon kulu yapai. 6 Tùulon kon welattàsak man sàlà yamùk winàpai molopai tok utassak man pakko pe uselupantok yak. 7 Law pàk enupannan pe eppai tok man, tùse tùuselupatok kon ipàk ittu tok uya pùla man wapùla tùuselupatok kon ipàk wechi kulu là yà'là kasa ittu tok uya pùla ikupù tùuya'nokon kasa tok uchittu tùse. 8 Ittu'nokon man Law wechi wakù pe, ikasa yapulà yau. 9 Sàlà ittutàk kon, Law wekkussak màlà wakù ton nà kappon yamùk ponalok pe pùla. Tùse Law yawolon kon pen ponalok pe, àli ku'nài nan, Kaatù yapulànnan pen, molopai àsà pe tùwessan ponalok pe, Kaatù pùnon, kappon yamùk tùkàipùnù kon wapùla tùsan kon wànnan ponalok pe, molopai kappon yamùk tùkkannan ponalok pe. 10 Law menukappù nàlà màlà tùnoppù kon pen pokonpe tùwessan ponalok pe, kàyik pokonpe kàyik wechi ponalok pe, kappon yonannài nan pùlayatta yepotok kon pe tùuya'nokon ipàk pe ponalok pe, kasei pe tùwessan molopai ailon kasa tùukaseitasan kottù motau ponalok pe tùpatalà yà'làlà ku'nài nan ailon enupantok winàpai. 11 Màlàichi màlà enupantok yeposak itekale yau, uyemyak intùlùppù yekama toppe uya, Wakù kulu Itekale Eke Kaatù winàpaino.
Tenki Tetok Kaatù Usentuppatok Pàk
12 Tenki ukayaik Christ Jesus Kùyepulu kon pàk, ulepanàippù meluntà ke uwotokoyi kuttoppe uya. Tenki ukayaik uyensak ya tùwe'wotokomasen yek pe pàk molopai uyanùnsak ya tùwotokoyi yak pàk, 13 àli pe lànen uselupasak tùpàk tùse, tùtalumattà uya molopai tùmottùnpa uya tùse. Kaatù usentuppappù màlà upàk, masapùla unkupù ittui'ma pùla welaika ikasa kasa pàk molopai ailon te uya pùla lùppù lànen tùse. 14 Kùyepulu kon wessak wakù pe man upàk, upùlemasak ya man eke pe kulu ailon tetok molopai uchi'nùnmantok Christ Jesus yau nai'nùk ke. 15 Sàlà màlà ailon watetok, tanùnsen pe kulu iwechi, Christ Jesus uyàpùppù sàlà wolù yak àli ton pùikattàse, iulà mùkkàlà tok yentai eke pe kulu àli ku'nàippù. 16 Tùse ànù'là yentai àli pe kulu wechi pàk Kaatù usentuppappù màlà upàk tùwenukassen pen Christ Jesus wettok pàlikanài pe yentok ipàkàlà pe. Sàlà kupùppù ya màlà tùulon kon uya ailon te toppe Christ pàk molopai tàwàlàlà wema'nàtok yepotoppe tok uya. 17 Tàwàlàlà Kin pe tùwessen, tùumatta woton pen molopai yensak pen, tewinan Kaatù piyak, namantok molopai apulàntok tùlù màlà tàwàlà molopai tàwàlàlà! Emen. 18 Umu Timothy, sàlà enupantok tùlù uya sàlà eyemyak. Kaatù Maimu uya Wakù Akkwalù yai yekamappù àpàk tùuselupa yau lùppù yawàlà iwechi màlà. Tàwà màlà mayin ewepanta'matok ike pe nechii, wakù ponalok pe ewepanta'ma yawà, 19 ailon tetok auya eyewan yau nechii molopai tùwanmùla eyewan yau ewettok molo nechii. Tùulon kon wechippù ailon tetok tùuya'nokon maimu yawàlà pùla man molopai ailon tetok tùuya'nokon mattanùssak tok uya. 20 Tok kùlottau Hymenaeus man molopai Alexander, mùkyamlo untùlùssan Settan meluntàlù yemyak tok usenupa toppe, àli pe Kaatù pàk tùuselupa kon yeleutanùttoppe tok uya.
Yà'là Kasa Là Wàpùlemantok
1 Wapiya kulu, tok ponalà'ne kappon yamùk pona àwàpùlema pa eyekamappoyan iulà. Tamù'nawàlà tok pùikattà toppe Kaatù uya màpùlemaik molopai tenki tetok auya tok pàk mekamaik Kaatù pàk. 2 Kin yamùk, molopai tamù'nawolon kon potolù yamùk ponalok pe, wema'nà toppe eppana àsà pùla molopai echitonpa pe, wakù pe Kaatù Kùpùikattànài tauchinpaik molopai iwalai iteselu pe tùwelaikaik we'nà toppe. 3 Sàlà màlà wakù molopai Kaatù Kùpùikattànài yauchinpa ya màlà, 4 Tamù'nawolon kon wepùikattà i'chelok mùkkàlà molopai ailon ittu tok uya i'che tùwessen. 5 Masapùla Kaatù mùkkàlà tewinan, molopai tewinan nàlà molo man Kaatù molopai kappon yamùk tawonnan yakletawon, mùkkàlà kàyik Christ Jesus. 6 Iwettùsak lùppù tamù'nawolon kon kappon yamùk pùikattà toppe tùuya. Sàlàichi màlà Kaatù nenpoikappù wolù yawon kon nùttu pe iwekkuttok yattai tok wepùikattà toppe. 7 Màlàpàk uchi sàlà uyeunossak kappon yamùk Jew yamùk pen yenupanài pe molopai ailon yekale yekamase. Ailon pe uselupa sàlà, kasei pe wechi pen! 8 Mailàlà so'chi pàk we'nà yattai'ne kàyik yamùk Kaatù yemyak iwettùsak kon wàpùlema i'che wessaik temyatù kon tenkaik kakàik, tùwe'naikaik pùla wapùla tùusàulàmaik pùla. 9 Uli'chami'chi wepontà nàlà wakù pe, tùttuik, tipippà kon tùwaputtàse i'che wessaik, tùusema'nonpaik kolù ke wapùla pearl ke pùla, teseluttàpàsse tùppai tùkappàsse pùla, molopai epekkek kulu là pon ke tùwepontàik pùla, 10 tùse wakù pe iwelaikatok, Kaatù ittunnan welaikatok kasa. 11 Uli'chami'chi usenupa nen màlà eppana echii'ma molopai tamù'nawàlà àssà'mùla entuppak tiuchittuse. 12 Enupan toppe tok uya tok ku'nài pen iulà wapùla kàyik yamùk yentai tok wettoppe ikupù uya pùla man. Tàwà eppana tok nechii. 13 Masapùla Adam konekappù màlà wapiya, molopai màlà tùpo nen uchi Eve konekappù màlà. 14 Molopai Adam pen mùkkàlà yennakasak lùppù, uli'chan làkku mùkkàlà yennakasak lùppù molopai Kaatù Maimu ikkwà'nàippù. 15 Tùse uli'chan wepùikattà màlà tùumunkàta winà, ailon tetok, uchi'nùnmantok, esuken we'nàtok molopai tùttuik wema'nàtok, wakù pe tipippà tùwaputtàik tùwepontàsen pe tùwechi yau tàwàlà.
So'chi Yennài Nan
1 Sàlà màlà ailon mayin. Kàyik wechi so'chi yennài pe kulu eppai yau, iwalai wakù wotoko i'che iwechi màlà. 2 So'chi yennài wechi màlà àli pe là ipantomù pùla, tewin neken inoppù, tùttuik tùwemassen pe, wakù pe itesek, wakù pe kaklan yamùk pàk tùwessen pe tùwùk tau, enupanài yek pe nàlà. 3 Tùwetùnsen pe pùla, wapùla àsà pe tùwessen pe pùla, tùse yà'làlà pàlikanài pe molopai echitonpa pe, pùlayatta pùnùnmanài pe pùla. 4 Tùwùk tawon kon yesak pe molopai wakù pe tùmunkà yamùk ku'nài pe tùmaimu yawàlà, tùnamasen pe tùwettoppe. 5 Masapùla ànù'là kàyik, tùmunkà molopai tùnoppù yesak pen molopai tok mainanpa tùuya ittunài pen wechi yau, yà'là kasa ken Kaatù so'chiyi yesak pe iwechi? 6 Emennak pe là Kaatù yemyak iwettùsak pe pùla, wakù pe tùwechi tùtonpa yentai pàk tùusenumenkasen pe iwechi tukaik, molopai tùtalumattàtok yepolo ya tukaik, Makui wechippù kasa. 7 Tùnamasen pe iwechi màlà so'chi tawon kon pen winà, iwekkuli'ma tukaik molopai iwekkawai'ma Makui uya tùplantok yak tukaik.
So'chi Tau Pùikattànnan
8 So'chi Tau pùikattànnan wechi màlà wakù pe iwemattok molopai ailon pe, eke pe wain inchinài pe pùla wapùla pùlayatta pàk tùuseka'nonkasen pe pùla. 9 I'napailon ailon, Kaatù nekamappù lùppù kùpàk yawàlà tok nechii molopai iwalai kupùi tok tùwanmùla tùwettok kon pe. 10 Tok ittu màlà wapiya molopai tùttutok yentakasak tok uya wakù pe yau, tok we'wotokoma màlà Kaatù wotokoyi yau. 11 Tok noppù yamùkwechi nàlà màlà wakù pe, àli pe tùuselupasen tùtonpa pàk pe pùla, wakù pe tùttuik tùwemassen pe, ailon pe tamù'nawolon yau tùwessen pe. 12 So'chi tau pùikattànài wechi màlà tewin inoppù molopai tùnoppù, tùmunkà tawonnan yesak pe molopai tok mainanpanài pe tùwessen pe wakù pe. 13 Mùkyamlo wakù pe wotoko ku'nài nan wechi màlà wakù pe ipantomù, molopai ailon tetok ya Christ Jesus pàk yau tùnamasen pe iwechi.
Eke Tùttusen Pen Kaatù Yeselu
14 Sàlà menukai'ma, enpen wessaik uyàpù eyense pàk tachin pe kulu tùpo pùla. 15 Tùse uko'mamù yau, sàlà kaleta uya atta we'nàtok Kaatù munkà yamùk pe yekama màlà, màlà nulànan Kaatù so'chiyi tau, ailon wakapuli molopai itessek yekama uya. 16 Ewaik lù'na'mà lù tetok pùn màlà ailon tetok kùuya'nokon eke kulu. Iichenpoikappù kappon pun yau. Ailon pe iwechi yenpoikappù Wakù Akkwalù uya. Molopai inchelù yamùk uya yeneppù. Tukkan kon kappon yamùk kùlottau Jesus yekale yekamappù màlà. Wolù yawolon kon uya ailon teppù ipàk. Molopai yanùmùppù epùn pona.
Timothy Yelupatok
1 Wakù Akkwalù uya yekamasak man ailon pe, tùulon kon kappon yamùk uya ailon tetok nonka màlà pata weyu wenukapù winàkàik, ennakannan akkwalù yamùk maimu yawàlà tok wechi màlà molopai àli ton akkwalù yamùk uya enupantok maimu yawàlà tok wechi. 2 Sàlà enupantok màlà tùuyàssen kappon yamùk ennakannan kasei ton winà, molopai ittutok tok yewan uya weli'chak màlà, a'nek ayan nùpuluppù kasa. 3 Mùkyamlo walainon kappon yamùk uya enupan màlà, wemali'man wechi màlà ikasa pùla molopai yà'là yekkwa là kùyali màlà tùnassen pen, tukaik. Tùse Kaatù uya màlà sàlà yamùk kùyali konekappù ailon tawonnan molopai ailon ittunnan nùnapù pe tenki tukaik. 4 Tamù'nawolon Kaatù nùkonekappù màlà wakù, molopai tùnulunpasen pe pùla iwechi, tùse tamù'nawolon wechi màlà tanùnsen pe tenki tei'ma. 5 Masapùla Kaatù Maimu molopai àwàpùlematok uya ikussak màlà tùwanmùla inapù pa.
Paul Uya Timothy Panamatok
6 Sàlà yamùk usenupantok iwinà yekamasak auya ailon tawonnan pàk yau, wakù pe Jesus yapyoto pe tùwessen pe ewechi màlà, ailon itekale yau yemokkasak pe molopai wakù enupantok yawàlà iwessak pe. 7 Kappon yamùk mùkyamlo italumayi'chan, ailon ton pen nà panton yekamannan, tùse màlà yamùk uya enupantok yawàlà kechii, Kaatù uya neken enupantok yawàlà ewechi pa esenupakà. 8 Ànù'là yenupa aitun pe utàntoppe wapùla wenkalunnà toppe, màlà màlà wakù molopai tepeppù kenan, tùse akkwalù uya enupantok Kaatù wettok i'che kasa màlà wakùiwa tamù'nawolon yau, masapùla wema'nàtok sàlàpe molopai ewanawolok yau tàwàlàlà wema'nàtok ke lepan tùuya tesak ya pàk. 9 Sàlà màlà ailon watetok, tanùnsen pe kulu iwechi. 10 Màlàpàk uchi sàlà, wakù pe wema'nà'nokon molopai sa'man pe we'wotokoman'nokon i'che we'nà, masapùla enpen we'nàtok kon nonkasak nulànan Kaatù pàk pàk tamù'nawolon kon kappon yamùk Pùikattànài, mùkyamlo kulu ailon tawonnan pe nai'nannùk. 11 Sàlà yamùk pàk tok yekamappokà molopai sàlà pàk tok yenupakà. 12 Ànù'là tùma'le tukai'no eyentak mule pe là ewechi pàk, tùse ailon tawonnan uya yentok ipàkàlà pe ekkà, euselupatok yau, eyeselu yau, euchi'nùnmatok yau, ailon tetok auya yau, molopai esuken àli pùla ewettok yau. 13 Tamùkke kappon yamùk tipili'che Kaatù Maimu yenkà, itekale yekamakà, molopai tok yenupakà uyàpù ponalà. 14 Wakù Akkwalù uya lepantok ayau nai'nùk tapulàse pùla kùkkupùi. Kaatù Maimu yenpoikannan uselupappù ipàk lùppù, so'chi yepulu pe tùwessan uya temyatù kon tùlù àpona yattai elepappù lùppù ike. 15 Sàlà yamùk kupù pàk uchi ekkà. Ewemapù yawàlà ikukkà, tamù'nawolon kon uya Kaatù wettok i'che kasa ewena yentoppe. 16 Tùttuik emakkà molopai kappon yamùk yenupatok auya ike yenkà wakù pe. Sàlà yamùk kupù pàk ekkà, masapùla ikupù auya yau ewepùikattà màlà àmàlà molopai eyetannan nàlà.
Ailon Tawonnan Nùkupù
1 Kàyik eyentaino kùsàulàmai, tùse yekamappokà àkàipùnù yekamappo auya kasa. Umoine ton ikukkà ayakonnon kasa, 2 kokko yamùk lùiwa asanon kasa molopai ema'nomi'chi àwàlichi ton kasa, tùwanmùla. 3 Itayappù iweli'chak kon ipùikattàkà iwepùikattàtok iwinà pùnon kulu. 4 Tùse tùmunkà ke wapùla tùpayan ke iwechi yau, tàwà mùkyamlo nùmainanpai, sàlà kasa tùsan kon molopai tùkàipùnù kon, tùtamo kon, tùnok kon uya tùmainanpappù kon yepeppù pe, masapùla sàlà uya Kaatù yauchinpa màlà. 5 Tewinchalon kulu, ànù'là ipùikattànài woton pùn uya enpen tùwettok nonkasak màlà Kaatù pona molopai tùpùikattàtok yenna pàk iwechi ewalupà kaichalà molopai wei kaichalà. 6 Tùse mùkkàlà itayappù iweli'chak lùppù i'che tùwettok kasa tùwemassen, welikkassak màlà, nulà lànen tùse. 7 Sàlà enupantok yekamakà tok pàk, ànù'là uya tok pataka àli pe wapùla tok yàulàma tukaik. 8 Tùse ànù'là uya tùtonpa mainanpa pùla iwechi yau, tùtonpa kulu, tùsan, tùkàipùnù winàpaino, ailon yawàlà pùla iwessak màlà yetapàssak ya molopai ailon tawon pen yentai kulu àli pe iwechi màlà. 9 Ànù'là itayappù iweli'chak lùppù yesek tùlù pen màlà tùulon kon itayappù iweli'chak kon yesek kùlottak 60 yo'no ikili'chimo'chiyi tùse, tùse itepoi iwechi yau itùlù màlà. Molopai nàlà iwemali'masak pe iwechi màlà tewin itekkwa neken. 10 Molopai nàlà wakù ku'nài pe itekale nechiik, tùmunkà yamùk yemokkanài wakù pe pe, kaklan yamùk yanùnnài tùwùk tak pe, Kaatù ponalok kon pùta kolùkanài pe, tùwettalumattàsan pùikattànài pe, molopai tamù'nawolon yà'là yekkwa là wakù ku'nài pe. 11 Tùse ema'nomi'chi itayappù iweli'chak kon kùttùlùi itayappù iweli'chak kon yesek kùlottak, masapùla ànkuppai tok wettok uya emali'mapai tok kupù yau, tùwelattàsan mùkyamlo Christ winàpai, 12 molopai wapiyalok ikupù tùuya'nokon teppù tùuya'nokon ikkwàtù tok uya pàk. 13 Yà'là pàk pùla tùuko'manse tok usenupasak màlà, yakontawàlà tùusalà kon ke. Tùse nàlà tok uselupa là tùtonpa kon pàk echipalà molopai yauchin pe tok wechi yà'là pen pàk, yà'làlà yekamapaino kulu là pen nànen uchi yekama pàk. 14 Màlàpàk ema'nomi'chi itayappù iweli'chak kon wemali'ma i'che wechi màlà, tùumunkàtatok kon pe, tùwùk molopai tùmunkà yamùk mainanpa toppe tùuya, kùyeyaton kon uselupatok àli pe kùpàk yattai pùla. 15 Masapùla tùulon kon itayappù iweli'chak kon nùssan welattàkassak man Settan ya'là. 16 Tùse ànù'là nossan ailon tawon Kaatù pàk wechi itayappù iweli'chak kon nùppù yesak pe tùtonpa yamùk kùlottau yau, tàwà tok mainanpai, so'chi wotokoyi pe iwechi tukaik, iwepùikattàtok iwinà pùn kulu mainanpa toppe so'chi uya. 17 So'chi yepulu yamùk wakù pe wotoko yanài nan wechi màlà te'masan pe eke peiwa, mùkyamlo kulu tùwe'wotokomasan sa'man pe wakù itekale yekama pàk molopai kappon yamùk yenupa pàk. 18 Masapùla Kaatù Maimu, “Paaka mùta kùsaulomùi a'naik yeppa ya tùse,” tawon,molopai, “Tùwe'wotokomasen mùkkàlà te'masen,” tawon. 19 So'chi yepulu winàkàik uselupantok kùsetai asa'lon kon wapùla àsolùwawon kon uya neken ipantomù nessak yau yeta màlà. 20 Tùse àli ku'nài nan nùssan yàulàmakà molopai tok yekamappokà kappon yamùk yemlotopo, amak yai pùla, tok tonpa yamùk yenu yappolù pe. 21 Kaatù yemlotopo molopai Christ Jesus yemlotopo, molopai wakù ton inchelù yamùk yemlotopo, eyekamappo uya sàlà tùumayintaik, sàlà enupantok yawàlà ewechi pa, ekkaichalà tùmenkaik pùla ànù'là pàk yà'làlà ànkupù kupù pa. 22 Kesemittàpai eyemyatù tùlù auya ànù'là pona pàk Itepulu Jesus wotokoyi ponalok pe tok tùlù auya pàk. Tùulon kon uya àli kupù tonpa pe kechii. Wakù pe esuken ekkà. 23 Tuna neken kichinchii, tùse mala lùkkwà wain inchikà eyipik pe àlotta pàkànsau, masapùla echipalà e'nek pe ewechi pàk. 24 Tùulon kon kappon yamùk makuyi màlà tùusensen, molopai tok makuyi utà màlà tok wapiya ittuntok patassek yak, tùse tùulon kon makuyi usene màlà masaiwa. 25 Màlà kasa nàlà wakù eselu usene màlà, molopai màlà yamùk tùusensan kulu pen lànen uso'nantok pùla iwechi màlà.
1 Tamù'nawolon kon tepotolù ke nai'nannùk tàwà tepotolù kon tùnamaik kulu nechii, ànù'là uselupa àli pe Kaatù yesek molopai ina uya enupantok winàkàik tukaik. 2 Ailon tawonnan pe tepotolù kon yamùk wechi yau tok poitolù ton i'nùmla tok kuttak, masapùla ailon tawonnan nàlà mùkyamlo. Watùse, tàwà tepotolù kon yapyoto pe tok nechii wakù peiwa, masapùla mùkyamlo nepùikattàyai'nannùk tok wotokoyi yau mùkyamlo ailon tawonnan molopai tok pùnùn ton.
Ailon Pen Enupantok Molopai Wakù Kulu Mamin
Sàlà pàk kappon yamùk menupaik molopai sàlà yamùk mekamaik. 3 Ànù'là tùpatalon, ailon pen enupantok yekamanài molopai ailon Kùyepulu Jesus Christ Maimu molopai enupantok Kaatù winàpaino pàk ailon tawon pen wechi yau, 4 mùkkàlà wechi màlà tùtonpa yentai tùwekkussen pe. Molopai yà'làlà ittu ya pen màlà. Àsàulàmapai molopai e'naikapai iwechi mayin yamùk pàkàlà, molopai sàlà uya màlà kùlùmàlunnàtok nepù, tonpa yewanma'làtok, ànù'là mottùnpatok, àli pe usenumenkantok. 5 Molopai mùkyamlo usàulàma echipalà uya tok usenumenkatok mattanùssak màlà, molopai ailon pùnon mùkyamlo. Tukke mamin yesak pe wenantok iwinà pe sàlà enupantok maimu yawàlà we'nà wechi pe yekama tok uya màlà. 6 Ewaik, Kaatù ya'là we'nà màlà kappon manài eke pe, itesak pe we'nàtok pàk tenki tawon pe we'nà yau. 7 Yà'là nepùppù ken kùuya'nokon wolù yak? Ipla! Yà'là yalà ken kùuya'nokon wolù yapai? Ipla! 8 Màlàpàk, teipa ke molopai tùpon ke we'nà'nokon yau, màlà pàk tenki tawon pe we'nà màlà. 9 Tùse mùkyamlo tukke mamin i'chelok kon wena màlà tùttutok kon yak molopai tùplantok kon yak molopai suwalai là àsà là ànkuppai we'nàtok, uya màlà kappon yamùk pàlàka mattantok àsà kulu yak. 10 Masapùla pùlayatta pàk ewan tùtok màlà tamù'nawàlà yà'là yekkwa àli uyàttok iwinà. Tùulon kon wechippù man enepopai kulu màlàyau tok utàppù miya ailon tetok winàpai molopai tok usewankono'mappù, màlà uya tok yewan ikkwàssak.
Iponalà Kulu Timothy Panamatok
11 Tùse àmàlà mùkkàlà Kaatù ponalok kàyik, sàlà yekkwa ton winàpai ekkà. E'wotokomakà sàlà yamùk yepolo pa molopai ikasa, wakù pe Kaatù yauchinpanài pe ewechi pa, ailon te toppe, àtonpa tù'nùnmaik, yà'làlà pàlika pa molopai ten pe alomùla ewechi pa. 12 Wakù pe epanta'makà ailon tetok auya yau meluntà pe ewechi pa, molopai tàwàlà wema'nàtok yepokà àponalok pe, masapùla sàlà wema'nàtok yak màlà Kaatù uya àkà'mappù “Ailon tawon iulà” tesak auya yau, tukkan kon yetannan yemlotopo. 13 Kaatù yemlotopo eyekamappo uya sàlà umaimu yawàlà ewechi pa. Mùkkàlà wema'nàtok tùnài tamù'nawolon yak molopai Christ Jesus, Pontius Pilate yemlotopo wakù yekamanàippù yemlotopo. 14 Sàlà enupantok maimu yawàlà ekkà, molopai esuken ekkà molopai yà'làlà iwalai pen pùla, Kùyepulu Jesus Christ Weyu usenpoika ponalà. 15 Wakù Kaatù mùkkàlà tewinan kulu Itepulu tamù'nawolon kon kin yamùk Kinù, molopai itepulu yamùk Yepulu. 16 Mùkkàlà neken tewinan tàwàlàlà tùwemassen. Tùwemassen mùkkàlà akkwa ànù'là nepolo itenpatau pen. Ànù'là uya yensak pùla iwechi màlà, molopai ànù'là uya yene pen màlà. Tàwà mùkkàlà ponalok pe namantok molopai tàwàlàlà apàikkek pe we'nàtok nechii! Emen. 17 Tukke itemamin nai'nannùk sàlà motau wema'nàtok yau yekamappokkà. Itekkwa pe tok kùsekkuttak molopai enpen tok kùsettak temamin kon sa'man pe pùla tùwe'la'chimasen pe nai'nùk pàk, tùse Kaatù pàk làkku enpen tok nechii, mùkkàlà tùweleutaik pùla tamù'nawolon ke lepanyai'nùk tapulàsen pe nai'nùk ke. 18 Wakù kuttoppe tok uya yekamakà, eke pe tùutauchinpaik tok wettoppe tùnkupù kon yau, alikyek pe tùwe'lepasan pe tok wettoppe. 19 Sàlà kasa tok uya màlà temamin kon pilipù ewanawolok woton yapon pe molopai nen uchi tok uya wema'nàtok yepolo màlà ailon kulu wema'nàtok. 20 Timothy, màlà itùsak lùppù eyemyak ikukkà wakù pe. Kaatù pùnon uselupatok yà'là pen nà kùsetai, wakù kasa nùsetayai'nùk tùse iwalai pen enupantok. 21 Masapùla tùulon kon kappon yamùk uya, “ittutok yesak pe wessaik,” tesak man, ailon tetok tùuya'nokon ipàkàlà yenu'mappù tok uya màlà màlà pàkànsau. Wakù pe Kaatù wettok wechi tamù'nawàlà apyau'nokon màlà.
1 Sàlà kaleta màlà Paul, Christ Jesus neunokoppù winàpaino. Kaatù uya uyanùmùppù màlà yeunossak pe molopai wema'nàtok itùlù tùuya teppù lùppù ke ulepasak Christ Jesus ponalok pe wechi pàk. 2 Timothy, u'nùn umu piyak unmenukappù:Tàwà Kaatù Kùkàipùnù molopai Christ Jesus Kùyepulu elepai wakù pe we'nàtok, usentuppantok, molopai echitonpa pe we'nàtok ke.
Tenki Tetok Molopai Meluntàpantok
3 Tenki ukayaik Kaatù pàk, yapulà pe we'wotokoma pàk tùwanmùla echii'ma esuken, utamo yamùk we'wotokomappù kasa. Ewalupà kaichalà molopai wei kaichalà eyittunài iulà tàwàlà wàpùlema yawà. 4 Eusewankono'ma yenu palu wekkwamù yeneppù uya tùttuse eyenpai kulu wessaik, utauchinpa toppe kulu. 5 Ailon kulu ailon tetok auya ittunài iulà, màlà ailon tetok ànok Lois molopai asan Eunice uya yekkwa. Tùttuyaik kulu itesak pe nàlà ewechi. 6 Sàlà kasaichi iwechi pàk eyenu yappontà uya màlà lepantok Kaatù nùtùlùppù eyemyak uyemyatù nonkasak uya àpona yau kupù pa nulà. 7 Masapùla Wakù Akkwalù Kaatù uya lepansakù'nokon ike nai'nùk mùkkàlà usenalippan toppe ku'nài pen, tùse kùyanùkkanài mùkkàlà meluntà ke, uchi'nùnmantok ke molopai wakù pe wema'nà toppe ku'nài. 8 Kùyepulu Jesus ponalok peichi yekama auya pàk kekkuli'mai, wapùla upàk kekkuli'mai ya'chichak pe wechi iponalok pe pàk. Tùse làkku, ewettalumattàtok yanùnkà wakù itekale ponalok pe, Kaatù uya elepa meluntà ke kaichalà. 9 Kùpùikattàsak ya màlà molopai kùkà'masak ya esuken we'nà toppe, yà'làlà kussak kùuya'nokon pàkànsau pùla, tùse i'che tùwettok yawà molopai wakù pe tùwettok pàkànsau. Sàlà wakù pe tùwettok tùlùppù ya màlà kùpyakù'nokon Christ Jesus yau, sàlà pata weyu wepyattàtok wapiya. 10 Tùse sàlàpe yenpoikasak man Kùpùikattànài Christ Jesus usenpoika winà. Masapùla Christ uya weli'nàtok meluntàlù yentaikasak molopai yenuka'nùssak pàk, molopai wakù itekale yai tàwàlàlà wema'nàtok yakkwayi yenpoikasak ya man. 11 Kaatù uya uyanùnsak man wakù itekale yekama toppe uya yeunossak molopai enupanài kasa, 12 molopai sàlà yamùk pàkànsau uchi màlà wettalumattàppù. Tùse wekkuli'ma pùla man ipàk, masapùla mùkkàlà ailon teppù uya lùppù ipàk ittu uya pàk, molopai tùttuyaik kulu màlà untùlùssan lùppù itemyak kupù ya màlà Wei Ittuntok yattai ponalà. 13 Ailon mayin eyenupatai nùk iulà imainanpakà yentok ipàkàlà pe ewettoppe, ailon tetok molopai uchi'nùnmantok pokonpe Christ Jesus yau. 14 Wakù ton apanamappù lùssan ike mùttuik, mùmainanpaik Wakù Akkwalù kùyau tùwemassen meluntàlù yai. 15 Mùttuyaik tamù'nawolon kon Asia yawolon kon uya unonkasak, Phygelus molopai Hermogenes uya nàlà. 16 Tàwà Itepulu Jesus usentuppantok yenpoikai Onesiphorus yùwùk tawon kon pàk, masapùla umeluntàpasak ya pàk echipalà. Iwekkuli'mappù pen ya'chichak pe wechi pàk. 17 Tùse asse'ne Rome pona tùwelepansak pe uyiwappù ya kulu uyepolo tùuya ponalà. 18 Tàwà Itepulu Jesus nùkupùi usentuppantok yepotoppe ya Itepulu winàpai màlà Wei yattai! Molopai mùttuyaik wakù pe tukkan yawàlà là upùikattàpàtùppù ya Ephesus po.
Ailon Christ Jesus Ponalok Soicha
1 Àmàlà, umu, meluntà pe ekkà wakù lepantok yau kùponalok pe nai'nùk Christ Jesus yau. 2 Enupantok uya yetappù auya tukkan kon yemlotopo. Sàlà lùssan uchi yekama auya i'che wessaik ailon tawonnan pàk, mùkyamlo, tùulon kon yenupannan yek pe nai'nannùk pàk. 3 Ewettalumattàtok yanùnkà ina pokonpe, Christ Jesus soichayi pe wakù pe. 4 Soicha yamùk mùkyamlo yà'là yekkwa là tùwotokoyi kon pen ku'nài nan pen, tùse tepotolù kon tanùnnàippù kon, anauchinpapaino kon kulu neken mùkyamlo. 5 Aitun pe tùutàsen wenkalunnàtok yau uya tepeppù yepolo pen màlà, tùse aitun pe utàntok maimu yawàlà neken iwechi yau. 6 Umà pànnài sa'man pe iwe'wotokomasak lùppù mùkkàlà tùnpàmàppù yepelu yeponài wapiya. 7 Esenumenkakà waukayai'nùk pàk, masapùla Itepulu Jesus uya àkupù màlà tamù'nawolon sàlà yamùk ittu pa. 8 Ittukà Jesus Christ iwe'wuluukasak lùppù weli'nàtok yapai wechi David pa pe. Sàlàichi màlà unekama wakù itekale. 9 Molopai sàlà itekale yekama uya pàk wettalumattà nai'nùk, uyewattàsak nàlà kappon wànài yaulonsak kasa. Tùse Kaatù Maimu yewattàsak pùla man. 10 Sàlà wenai tamù'nawolon pàlika uya sàlà Kaatù nanùmùssan kappon yamùk pàkànsau, tok uya nàlà wepùikattàntok Christ Jesus yau yepotoppe, apulàntok tàwàlàlà pokonpe. 11 Sàlà màlà ailon kulu watetok, “Weli'nàsakù'nokon ipokonpe yau, wema'nà'nokon nàlà màlà ipokonpe. 12 Yà'làlà pàlika pàk we'nà'nokon iponalok pe yau,itepulu pe nàlà we'nà'nokon màlà ipokonpe. ‘Ittunài pen iulà,’ te'nokon yau, ‘Eyittunài pen iulà,’ te ya nàlà màlà. 13 Ailon pe pùla lànen we'nà'nokon ipàk tùse, ailon pe lùppù tùwessen mùkkàlà. Masapùla ailon pe pùla iwechi tùpàk pùla iwechi màlà.”
Auchinpanài Tùwe'wotokomasen
14 Àtonpa yamùk yenu yappontàkà sàlà pàk, molopai tùumayintaik tok yekamappokà Kaatù yemlotopo tok wepanta'ma mayin yamùk pàkànsau tukaik. Wakù ku'nài pen màlà, tùse kappon yamùk yetannan mattanù'nài. 15 Tamù'nawolon ànùttu ikukkà tamù'nawàlà auchinpantok Kaatù yenu yau yepolo pa, tùwe'wotokomasen tùwekuli'masen pen tùwotokoyi pàk kasa, mùkkàlà ailon Kaatù Maimu pàk enupanài ikasa kulu. 16 Àli pe molopai pakko pe uselupantok winàpai ekkà, kappon yamùk yenpenài neken màlà mei lùiwa Kaatù winàpai. 17 Màlà tok uya enupantok wechi màlà annài pe nai'nùk welei kasa. Tok kùlottau tùwessan mùkyamlo, Hymenaeus molopai Philetus tawonnan. 18 Tok utassak man ailon winàpai. Iweli'chak kon we'wuluukakapùppù nen màlà pena nùkayan tok, molopai ailon tetok tùulon kon uya mattanùssan tok. 19 Tùse sa'man wakapu Kaatù nùnonkappù màlà meluntà tùutalo'ma woton pen, molopai sàlà mayin we'menukasak màlà ipàk, “Itepulu mùkkàlà, tùponalok kon ittunài,” molopai, “Ànù'là Itepulu yesek yesa'nài welattà màlà iwalai pen winàpai,” tukaik. 20 Eke tapùi tau molo pùsau yamùk tùwessen tùpatalo'nan, tùulon kon ikonekasak chilùpa molopai kolù yapai, tùulon kon ikonekasak yei molopai àinà yapai, tùulon kon wechi wakù ton pe yà'là yekkwa yattai'ne neken nà tapulàsen pe molopai tùulon kon echipalà tapulàsen pe. 21 Ànù'là wekkupù wakù pe tamù'nawolon màlà yamùk àli ton winàpai yau, iwettùsak màlà molopai tapulàsen pe iwechi Tepulu ponalok pe, iwekonekasak wakù wotoko yau tapulà toppe. 22 Àli ànkuppai umoine wettok winàpai elattàkà molopai wakù pe we'nàtok pàk e'wotokomakà màlà yamùk yepolo pa, ailon tetok, uchi'nùnmantok, molopai echitonpa pe we'nàtok, mùkyamlo Itepulu yesassai'nannùk esukenan tewan kon yapai pokonpe. 23 Tùse pakko pe molopai ittunài pe pùla usàulàmantok winàpai ekkà, mùttuyaik we'naikantok pe tùwenukassen pe iwechi. 24 Itepulu yapyoto sakolok pe kùsettak. Tàwà wakù pe nechii tamù'nawolon kon pàk, enupanài yek pe molopai ese'mapai kùsettak 25 àsà pe tùwessan tiwinàkàik panamai àssà'mùla, Kaatù uya tok lepa tok upokoitatok ke yakan pe molopai ailon ittutok tok uya winàkàik tok welattà yakan pe. 26 Tok uyàpù màlà ikasa tùusenumenkatok kon yak molopai tok wepùikattà màlà Makui uya pùlannàtok molopai i'che iwettok kuttok winàpai.
Pata Weyu Wenukapù Yattaino
1 Sàlà ittukà! Sa'man ton wechi màlà molo pata wenukapù yattai. 2 Kappon yamùk wechi màlà tùmàlà neken pùnùnmannan pe, pùlayatta pùnùnmannan pe, tùutapulàsan pe, tùtonpa kon yentai tùwekkussan pe, mottùnpannan pe, tùsan kon maimu yawàlà pùla tùwessan pe, tenki tawonnan pe pùla, esuken pùla, 3 iichi'nùnmatok pùla, tùusentuppasan pe pùla, eimipponnan pe àli pe tùuselupa kon ke, tesak kon pe tùwessan pen molopai àsà ton, wakù itewanma ton. 4 Eimipponnan pe tok wechi màlà, tùusenumenkaik pùla yà'làlà ku'nài nan pe, tùtonpa kon yentai tùwekkussan pe, sàlà motau utauchinpantok kupù màlà tok uya tùwakùli kon pe Kaatù kupù tùuya'nokon tù'nùn kon pe yentai. 5 Yentoppe neken Kaatù yapulàtok yeselu kupù tok uya màlà, tùse iwalai kulu imeluntàlù nulunpa tok uya. Pùsamlo kappon yamùk winàpai ekkà. 6 Pùsamlo yekkwa ton mùkyamlo tùutàsan tapùi tak kappon wanmùla molopai attu'mùnon uli'chami'chi yamùk yentaika tok uya tùmaimu kon ke, mùkyamlo yà'là yekkwa ton nà àli ànkuppai we'nàtok kon yau tùwessan molopai imakuyi nelemluku ton, 7 tàwàlà tùusenupasan tùse ailon ittunnan pen. 8 Walawoti'chi yamùk Jannes molopai Jambres tawonnan uya Moses wakkàtùppù kasa, pùsamlo uya ailon wakkàtù màlà, àli pe tùusenumenka kon winà molopai ailon te tùuya'nokon ailon pen pàk winà. 9 Tùse tok utà mei kulu pen màlà, masapùla tamù'nawolon kon uya pakko pe tùwechi kon yene màlà, pùsamlo walawoti'chi yamùk Jannes molopai Jambres pàk iwekkupùppù kasa.
Tewin
Itekkwalok Lùppù Enupantok 10 Eyenupappù uya lùssan mùttuyaik, wemapùppù mùttuyaik. Tùse enupantok uya là mùttuyaik, wemapù yeselu molopai iponalok pe wemattok ailon tetok uya, pàlikantok uya, pùnùnmantok uya molopai tùusetakkaik pùla wettok tachin pe. 11 Umottùnpatok, wettalumattàtok, yà'là yekkwa ton nà wekkupùppù uwinàkàik Antioch po, Iconium po, molopai Lystra po, àsà ton kulu wettalumattàntok pàlikappù uya! Tùse Itepulu uya upùikattàppù tamù'nawàlà màlà yamùk yapai. 12 Tamù'nawolon kon wakù pe emappaino Christ Jesus ponalok pe wettalumattà màlà. 13 Àli ton kappon yamùk molopai tùusennakasan wena màlà àli pe kulu tùwettok kon yentai, tùulon kon yennaka màlà tok uya tùulon kon uya tennakatok ike ke. 14 Tùse àmàlà, ailon eyenupappù lùppù yau ekkà molopai ananùmùppù lùppù yau. Masapùla ànùkyan wechippù eyenupanài pe ittu auya pàk, 15 molopai mùttuyaik mule pe ewechi motapai Wakù Kaatù Maimu ittuppù auya, pukkek pe we'nàtok ke elepanài màlà wepùikattàtok yak anài ailon tetok Christ Jesus yau. 16 Masapùla tamù'nawolon Kaatù Maimu màlà Kaatù nekamappù Takkwalù yai imenuka toppe molopai tapulàsen pe kappon yamùk yenupa toppe ailon pàk, iwalai pen yekamappotok, ikasa pùla tùwessen konekatok ikasa, molopai ikasa wema'nàtok yawà ke enupantok, 17 kappon, Kaatù yapyoto pe tùwessen wettoppe wakù pe iwekonekasak pe yà'là yekkwa là wakù wotoko kuttoppe ya.
1 Tùumayintaik eyekamappoyan iulà Kaatù yemlotopo molopai Christ Jesus yemlotopo, mùkkàlà tamù'nawolon kon kappon yamùk ittu woton, nulànan kon molopai iweli'chak kon. Masapùla iyàttok molopai Itepulu pe iwettok woton pe iwechi pàk, eyekamappoyan iulà. 2 Kaatù Maimu yekamakà, yekama pàk kulu ekkà yekamatok yattai pe iwechi kùlottau, molopai yekamatok yattai pe pùla là tùse, molopai tok imeluntàpakà, molopai tok makuyi yekamakà. Tùse nàlà tok yauchinpakà molopai tok panama auya yau kesemittàpai. 3 Masapùla ailon enupantok enetapai pùla kappon yamùk wettok yattai uyàpù màlà, tùse yà'làlà ànkuppai tùwettok kon kupù tok uya màlà, molopai tukke tenupanài'nokon woton kon pilipù tok uya màlà enetapai tùpana kon ka'nàluntok yekama toppe tok uya. 4 Tok welattà màlà ailon yeta tùuya'nokon winàpai, molopai ailon pen panton winàkàik tùpana kon lattà tok uya. 5 Tùse tiuchittuik ekkà, ewettalumattàtok ipàlikakà, wakù itekale yekamanài wotokoyi ikukkà, molopai wakù pe àwotokoyi ikukkà tamù'nawolon yau. 6 Iulà nen, utùtok yattai uyàssak man Kaatù ponalok pe, sàlà wema'nàtok nàntok uya yattai. 7 Unùttu kussak uya man aitun pe utàntok yau, utàsak man tenuka'nùsse, ailon tetok uya kussak uya man. 8 Sàlà nen uchi entaika'nàppà uya yepeppù uya umàmuku. Wakù pe we'nàtok yalùko, màlà Itepulu Kaatù ikasa ittunài uya ulepatok màlà Wei yattai. Molopai iulà neken pen, tùse tamù'nawolon kon mùkyamlo iichenpoikatok màmussai'nannùk uchi'nùnmantok pokonpe.
Timothy Ponalok Kulu Mayin
9 Ànùttu ikukkà àuyàpù pa upyak asse'ne. 10 Màlà yamùk Kaatù winàpai lattànài nan kussan Demus tùwakùli pe molopai unonkappù ya man, iitàppù man Thessalonica pona. Crescens utàppù Galatia pona, molopai Titus utàppù Dalmatia pona. 11 Luke neken upyau man. Mark yepokà molopai inekkà aya'là, masapùla upùikattà ya màlà sàlà wotoko yau. 12 Tychicus teunottai Ephesus pona. 13 Àuyàpù yau, usakittiyi mùnepùik unnàmàppù Carpus piyau Troas po, molopai ukaletayi yamùk nàlà, màlà yamùk kulu imenukasak kon kamo pippà pàk. 14 Alexander ayan konekanài utalumattàtai kulu, Itepulu Kaatù uya màlà inkupùppù yawàlà ye'ma. 15 Elannek pe ekkà ipàk, masapùla àsà pe iwechi màlà kùnekama wakù itekale winàkàik. 16 Ànù'là uya upùikattà pùn wapiya uselupa uponalok pe yau, tùse tamù'nawolon kon unonkatai. Tok winàkàik làkken màlà yamùk ittu kùsettak te uya. 17 Tùse Itepulu upyau nettai molopai ulepatai meluntà ke, tamù'nawàlà itekale yekama toppe uya kappon yamùk Jew yamùk pen uya yeta toppe, molopai Itepulu uya upùikattàppù “Palauya mùtapai.” 18 Molopai Itepulu uya upùikattà màlà tamù'nawolon àli ton winàpai, molopai uyalà ya wakù pe itepulu pe tùwettok epùn pon yak. Apulàntok ipyau nechii tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Emen.
“Wakù Pe Na' Messatàu?” Tetok
19 “Wakù pe na' messatàu?” tetok uya teunossaik Priscilla molopai Aquila tawonnan piyak, molopai Onesiphorus yùwùk tawon kon piyak. 20 Erastus nà'nàntai Corinth po, molopai Trophimus tùnàntai Myletus po, masapùla e'nek pe iwechi pàk. 21 Ànùttu mùkupùik iko wapiya àuyàpù pa. Eubulus, Pudens, Linus, molopai Claudia tawonnan “Wakù pe na' messan?” tetok tùuya'nokon yeunossan, molopai tamù'nawolon kon tùulon kon ailon tawonnan Itepulu pàk, nàlà wanùkayan. 22 Tàwà Itepulu ayakkwalù piyau nechii. Tàwà Kaatù wettok wakù pe apyau nechii.
1 Sàlà màlà Paul, Kaatù yapyoto, Jesus Christ neunokoppù winàpaino. Uyanùmùppù màlà molopai uyeunokoppù Kaatù nanùmùssan yennài pe, molopai tok yenupase yà'là kasa ailon pe kulu Kaatù ponalok pe wema'nàtok pàk. 2 Màlà enpen we'nàtok, tàwàlàlà wema'nàtok po iwekkussak. Kaatù, kasei pe tùwessen pen uya, kùlepa kon tùuya teppù lùppù sàlà wema'nàtok, sàlà non molopai yawon kon wepyattà wapiya. 3 Molopai iwalai iweyu yattai màlà yenpoikappù ya wakù itekale tekale yau. Sàlà tùlùppù màlà uyemyak, molopai yekamanài iulà, Kaatù kùpùikattànài'nokon uya enupantok yawàlà. 4 Kaleta tùmenukayaik Titus piyak, umu kasa kulu unkupù ailon tetok ipùkkù pe we'nà nai'nùk yau. Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Christ Jesus kùpùikattànàippù elepai wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok tùwinàpaino ke.
Titus Wotokoyi Crete Po
5 Ànàmàppù uya Crete po yà'làlà kupù pa ikasa, màlà yamùk tùkussen pe lùppù nai'nùk, molopai so'chi yennài nan woton kon yanùmù pa tamù'nawolon pata yamùk yau. Enupantok uya lùppù mùttuik. 6 Pùsàlà kappon so'chi yennài wechi màlà wakù pe itekale, tewin neken inoppù, molopai imunkà wechi màlà ailon tawonnan pe molopai àli pe là itekale pùla, wapùla mayin yawolon pe pùla là tùwessen pe pùla. 7 Masapùla Kaatù wotokoyi yesak pe iwechi pàk, so'chi yennài wechi màlà ikasa pùla là tùwemassen pe pùla. Yà'làlà ànkuppaino tiyiwalà teselu yau pe pùla iwechi màlà, wapùla asse'ne tùwe'naikasen pe pùla, wapùla tùwetùnsen pe pùla, wapùla àsà pe pùla, wapùla pùlayatta pàk tùuseka'nonkasen pe pùla. 8 Tùutauchinpaik kappon yamùk yanùnnài pe tùwùk tak molopai màlà wakù pe nai'nùk pùnùnmanài pe. Tesak yepulu pe tùwemassen pe yà'làlà àli ànkuppai tùwettok winàpai, ikasa, wakù pe Kaatù yenu yau, molopai tùttuik tùwemassen pe. 9 Wakù Itekale pàk meluntà pe tùwemassen pe, ailon tetok ipàk pe enupantok uya panamantok yawàlà. Sàlà kasa tùulon kon meluntàtanpù ya màlà ailon enupantok ke, molopai nàlà iwalai pen yekama ya mùkyamlo ailon yeya'noma yai'nannùk pàk. 10 Masapùla molo tok man tukke, mùkyamlo, Kaatù Maimu yawolon kon pen molopai tùulon kon yennakannan tùusennakatok kon tùpantomù kon ke, mùkyamlo kulu Jew yamùk usattàtok pàk enupantok yawolon kon. 11 Tok uselupa yeleutanùpù pe lànen iwechi màlà, masapùla kappon yamùk yaimelunpayan tok, tok munkà pàk màlà enupantok tùuya'nokon yekama tùuya'nokon ke, màlà kappon yenupatok yek pen ke, àli pàkànsau pùlayatta yepotoppe tùuya'nokon. 12 Crete pon kàyik, tok maimu yenpoikannan tonpa, mùkkàlà uya, “Crete pon kon mùkyamlo kasei ton tàwàlàlà, molopai àsà ton kamo yamùk walainon, molopai emya'nek ton tùse eke pe tùuta'lettàsan,” teppù. 13 Molopai wateppù ya lùppù màlà ailon. Sàlà kasa iwechi pàkànsau tok yàulàma auya màlà àsà pe, iwalai meluntà ailon tetok wettoppe tok piyau. 14 Molopai Jew yamùk pantomù ailon pen kupù pàk tok wechi tukaik molopai enupantok mùkyamlo kappon yamùk ailon nulunpannan nùssan nekamappù pàk ailon te tok uya tukaik. 15 Tamù'nawolon màlà wakù esukenan, mùkyamlo esukenan kon pona, tùse yà'làlà wechi màlà esuken pùla mùkyamlo àli pe iwenasak kon pona molopai ailon tawonnan pen pona, masapùla tok usenumenkatok wenasak màlà àli pe molopai tok usenumenkatok yaimelunpa àli, tok nùkupùppù uya pàk. 16 Tok uya, “Kaatù ittunài iulà,” te màlà, tùse tok welaikatok uya là yenpoika pùla iwechi màlà. Akùlù ton mùkyamlo, mayin yawolon kon pen, molopai wakù ku'nài nan pen.
Iwalai Meluntà Enupantok
1 Tùse màlà iwalai enupantok ke kappon yamùk yenupakà. 2 Amoko ton nùiwa kàyik yamùk yelupakà, elannek pe, wakù pe itekale, wakù pe tùttuse tùwessan pe tok wettoppe, meluntà pe ailon tetok tùuya'nokon yau, tiuchi'nùnmasan pe molopai yà'là yekkwa là pàlikannan pe. 3 Màlà kasa làma nossan yamùk lùiwa wettoppe tok yelupakà, wakù pe Kaatù tùnamaik tùwemassan pe. Eimipponnan pe pùla nàlà, wapùla wain ke tùwetùnsan pe pùla. Wakù pàk làkku enupannan pe tok nechiik. 4 Ema'nomi'chi yamùk panama toppe tok uya tùtayappù kon pùnùnmannan pe molopai tùmunkà kon nàlà, 5 tesak kon pe, wakù pe esuken, wakù pe alikyek pe tùwe'wotokomasan pe tùwùk kon tau, tùtayappù kon yentai pùla, àli pe ànù'là uselupa Kaatù yekale winàkàik tukaik. 6 Màlà kasa làma umoine ton yekamappokà tùttuik tùwemassan pe tok wettoppe. 7 Àmàlà nàlà, tamù'nawolon yau wakù pe yentok ipàkàlà pe ekkà wakù kupù auya yawà. Ailon pe ekkà molopai tùumayintaik enupantok auya yau, eusennaka pe pùla. 8 Wakù ailon mayin yapulàkà, imottùnpa yentaino, eyeyaton kon wettùtoppe tùwekkuli'matok kon yak yà'làlà àli pe tùuselupatok kon kùpàkù'nokon pùla iwechi pàk. 9 Tepulu kenan kon, tàwà tepulu kon maimu yawàlà nechiik, molopai tamù'nawolon yau tok yauchinpai'che, àli pe tok winàkàik tùuselupaik pùla. 10 Wapùla amak pe tok kùsettak tok winàpai. Tùse làkku tàwàlà wakù pe, ailon pe tùwettok kon yenpoikaik tok, kùpùikattànài'nokon Kaatù pàk enupantok yapulàtok nettoppe tamù'nawolon yau. 11 Masapùla Kaatù uya wakù pe tùwettok yenpoikasak man tamù'nawolon kon kappon yamùk wepùikattàtok ponalok pe. 12 Màlà wakù pe we'nàtok màlà enupanài àli pe Kaatù winàkàik wema'nàtok nonka toppe, molopai wolù yeselu ànkuppai we'nàtok nonka toppe, molopai tùttuik tùwemassen pe, ikasa, wakù pe wema'nàtok Kaatù tùnamaik molopai tapulàik iwemattoppe sàlà non po, 13 màlà Wakù kulu Wei màmuku pàk echii'ma enpen we'nàtok ipàk. Eke Kaatù molopai Pùikattànài Jesus Christ yakkwayi usenpoika yau. 14 Iwettùlùppù màlà kùponalok kon pe, kùpùikattàse tamù'nawolon àli winàpai molopai kùkonekase esuken tùponalok kon pe kulu molopai wakù ànkuppaino kon pe kulu tùwessan pe. 15 Sàlà yamùk ke kappon yamùk yenupakà. Ayapàikketù yau tok imeluntàpakà molopai tok yàulàmakà. Ànù'là tùma'le eyentak.
Jesus Ponalok Kon Welaikatok
1 Àtonpa yamùk yenu yappontàkà itepulu ton yemyak tok wettùtoppe apàikkek ton yemyak, tok maimu yawàlà tok wettoppe, yà'làlà tamù'nawolon wakù kuttoppe tùuya iwekonekasak pe. 2 Tok uselupa àli pe ànù'là pàk tukaik tok pàk yekamakà, tùse echitonpa pe molopai echi wechiyakon pe tok wettoppe, molopai tàwàlà ten pan, àsà pen teselu kon yenpoika toppe tok uya tamù'nawolon kon pàk. 3 Masapùla kùmyamlo nàlà wechippù pakko pe, mayin yawolon pe pùla, ennakan yapyoto pe we'nàppà'nokon màlà yà'làlà yau yauchin pe. Esseyaton pàk wema'nàppà'nokon màlà molopai kùlùmàlunnàtok yau, tùulon kon kùyeya'nomatantàu molopai tok yeya'nomappù màlà. 4 Tùse usentuppantok, molopai kappon yamùk pùnùnmatok Kaatù Kùpùikattànài winàpaino, usenpoikasak yau, 5 kùpùikattàppù kon ya màlà yà'làlà wakù wotoko kussak kùuya'nokon pàk pùla, tùse tùusentuppa pàk. Kaatù uya kùkolùkappù kon màlà Wakù Akkwalù yapàikketù winà. Emennak pe wentuntok ke lepa'nàppà ya molopai emennak pe wema'nà piyattàtok ke nàlà. 6 Kaatù uya Jesus Christ kùpùikattànài'nokon yeunokoppù màlà Takkwalù ke lepantoppe tùuya. 7 Wakù pe we'nà pen pàk Jesus uya wakù pe anùnnàppà màlà Kaatù nanùmù yek pe koneka'nàppà ya molopai tàwàlàlà wema'nàtok yepolo pàk enpen we'nàtok ke lepa'nàppà ya. 8 Sàlà màlà ailon kulu uselupantok. Sàlà yamùk pàk meluntà peiwa euselupa i'che wessaik, mùkyamlo Kaatù pàk ailon tawonnan wettoppe tùweyu kon tùnài nan pe wakù wotoko kuttok yak. Sàlà yamùk màlà wakù, kappon yamùk napulà pe iwechi. 9 Tùse pakko pe wesseippà'nàtok usàulàman pe winàpai mechiik, kaleta, penalok kon yesek wenai we'naikantok winàpai, wepanta'mantok Law pàkàlà winàpai. Sàlà yamùk màlà yà'là pen tapulàsen pen italumayippù. 10 Mùkkàlà wepantakantok pe nùkussai'nùk yekamappokà asak itekkwa là molopai nen uchi yà'làlà kùkai ipàk, tàwà nechii. 11 Masapùla mùttuyaik mùkkàlà yekkwa wechi ikasa pùla molopai iteselu uya àli pe iwechi yekama.
Tewin Itekkwalok Lùppù Enupantok
12 Artemas wapùla Tychicus yeunossak uya apyak yau, màipùik kulu upyak Nicopolis pona, masapùla iko pe pata wettok yattai molo wettoppe wekkussak man. 13 Laya Zenas molopai Apollos tawonnan ipùikattàkà kulu tok wessalattà toppe te'ma kon tawà, molopai tamù'nawàlà i'che tùwettok kon yeposak tok uya meneik. 14 Tonpawannà yamùk uya wakù wotoko kuttok yak tùweyu kon tùlù i'che we'nà man, yà'là pùnon kulu wettok i'che yau pùikattàn pàk tok wettoppe tapulàsen pe tok wemattok wettoppe. 15 Tamù'nawolon kon upyau nai'nannùk “Wakù pe là na' messan?” nùkayan. Ina uya “Wakù pe là na' messatàu?” tetok yekamakà ina tonpa yamùk ailon tetok yawon kon pàk. Tàwà wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino tamù'nawolon kon piyau nechiik.
1 Sàlà màlà Paul nùmenukappù Philemon yemyak. Paul, ya'chichak pe nai'nùk Jesus pàkànsau molopai kùtonpa kon Timothy tawonnan winàpaino sàlà. Kaleta menukasak ina uya sàlà ina wechiyakon molopai ina we'wotokoma tonpa kulu Philemon yemyak. 2 Ailon tawonnan àyùwùk tak tùwepili'chan piyak, kùpachi Apphia molopai kùtonpa soicha Archippus piyak. 3 Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Itepulu Jesus Christ elepai'nokon wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok tùwinàpaino ke.
Tenki Tetok Molopai Wàpùlemantok
4 Utonpa Philemon, wàpùlema yau tàwàlàlà, eyekamanài iulà, molopai tenki tawon Kaatù pàk. 5 Masapùla tamù'nawàlà kappon yamùk pùnùnma auya tukaik tetayaik, ailon tetok auya Itepulu Jesus pàk yeta uya pàk. 6 Wàpùlema sàlà wakù pe ailon tetok yai Christ ponalok pe ikupù nai'nùk usenpoika toppe i'napailàiwa. 7 Pùnùnmantok auya uya kulu eke pe uyauchinpasak man utonpa, molopai umeluntàlùttàsak ya. Masapùla tamù'nawàlà Kaatù ponalok kon kappon yamùk yewan yenpakasak auya pàk.
Onesimus Ponalok Pe Pawanattàntok
8 Sàlà winà tùwe'namaik pùlaiwa wechi eppaino, àtonpa pe Christ ponalok pe tùwekkusse, eyekamappo uya tùkussen kupù pa. 9 Tùse làkku uchi'nùnmantok ukussan apawanattà toppe uya. Sàlà tùkussaik amoko, Paul pe echii'ma, Christ Jesus ponalok pe tùuselupasen pe molopai sàlàpe ipàkànsau ya'chichak pe echii'ma. 10 Màlàpàk apawanattàyan iulà Onesimus pàkànsau. Mùkkàlà umu Christ Jesus yau, masapùla patiki'chi tau echii'ma ikàipùnù pe wessak màlà Christ ittu toppe ya. 11 Pena yapulà auya yeselùkek pùla iwechippù màlà, tùse sàlàpe tapulàsen pe man asaklàma àmàlà molopai iulà tawonnan napulà yek pe. 12 Yeunottukka uya sàlà apyak, molopai ya'là uyewan nùtàyan. 13 Patiki'chi tau wechi yawàlà upyau ànkuppai wessaik wakù itekale yekama pàk, upùikattà toppe ya apatassek yau. 14 Upùikattàpa eyeka'nonkapai pùla wessaik, tùse eyiwalà làkku ikupù auya i'che wessaik. Màlàpàk yà'làlà kupù uya pen sàlà, “Ewaik,” te auya ponalà. 15 Yattai pùla Onesimus wechippù apyau pen sàlà mala là, tachin pe nen uchi tùwennapposak yau apyau tùwettoppe. 16 Sàlàpe te'masen pe pùla tùwe'wotokomasen pe neken pùla man, tùse apyoto yentai kùtonpa pe kulu man Christ yau. Màlà yentai man upona! Màlà yentai nen uchi àpona'nokon iwechi màlà Itepulu yau! 17 Màlàpàk àtonpa pe ukupù auya yau, yanùnkà uyanùmù auya kasa. 18 Yà'làlà iwalai pen kussak ya ewinàkàik yau, wapùla yà'làlà yanùnsak ya ewinàpai te'maik pùla yau, ye'ma toppe uya ikukkà. 19 Sàlà menuka uya sàlà uyemyatù ke. Iulà Paul, uya eye'ma màlà. Uwomasak auya man àmàlà, ewemattok ke, màlà pàk là eyenu yappontà uya pen sàlà. 20 Màlàpàk, utonpa, sàlà kulu ikukkà uponalok pe itepulu pàkànsau, uyewan yenpakakà utonpa Christ yesek yau! 21 Sàlà menukai'ma unekamappoppù kupù auya pe kulu tùttuyaik molopai yekamappoppù uya yentai ikupù auya pe. 22 Màlà kupùi'ma, upatassek woton ikonekakà, masapùla Kaatù uya tùpawanattàtok auya'nokon yeiku pe tùttuyaik unnappo ya apyakù'nokon pe.
“Wakù Pe Na' Messan?” Tetok
23 Epaphras patiki'chi tau nai'nùk upokonpe Christ Jesus pàkànsau, “Wakù pe na' messan?” nùkayan, 24 molopai nàlà we'wotokoma wechiyakonnon Mark, Aristarchus, Demas, molopai Luke. 25 Tàwà Itepulu Jesus Christ winàpaino wakù pe we'nàtok nechii tamù'nawàlà apyau.
Kaatù Maimu Uyàpùppù Màlà Imu Yai
1 Pena Kaatù uya kùtamo kon yelupappù tukke itekkwa molopai tukkan yawà tùmaimu yenpoikannan winà. 2 Tùse sàlà pata weyu wenukattok yau kùyelupasak kon ya man Tùmu winà. Kaatù uya pùsàlà kupùppù màlà tamù'nawolon yesak pe molopai iwinà tamù'nawolon konekappù ya. 3 Kaatù Mumu mùkkàlà tùulenpansen Kaatù yakkwayi ke. Kaatù yenpoika ya tamù'nawàlà, molopai tamù'nawolon tùnkonekappù ya'chinài mùkkàlà apàikkek tùmaimu ke. Wakù pe, àli kuttok kappon yamùk uya yapai tok kuka tùpo, iweleutappù màlà epùn po Kaatù, eke kulu yemekun kamik pen winà.
Jesus Mùkkàlà Inchelù Yamùk Yentaino
4 Kaatù uya Tùmu kupùppù màlà eke pe inchelù yamùk yentai, itesek, Kaatù uya ilepappù lùppù ike wechi apàikkek pe tok yentai, kasa làma. 5 Masapùla inchelù yamùk pàk, “Umu àmàlà, sàlàpe Àkàipùnù pe wenasak man,” tawon pen. Wapùla Kaatù uya, “Ikàipùnù pe wena màlà,molopai Umu pe iwechi màlà,” tesak pùla iwechi màlà tok pàk. 6 Wapiya iwentusak lùppù Tùmu yeunoko pàk Kaatù wekkupù non pona yau, “Tàwà tamù'nawolon kon Kaatù inchelùyi yamùk nùnamai,” teppù ya. 7 Sàlàichi màlà wateppù ya lùppù inchelù yamùk pàk tùuselupa yau, “Kaatù mùkkàlà tiyinchelùyi yamùk ku'nài assetun kasa. Molopai tapyoto yamùk ku'nài mùkkàlà apok ulenpansak kasa,” tawon. 8 Tùse Tùmu pàk tùuselupa yau, “Kaatù, Itepulu pe ewettok wechi màlà tàwàlàlà molopai tàwàlàlà,molopai itepulu pe ewettok woton ikasa,” teppù ya. 9 “Ikasa nai'nùk pùnùnmanài àmàlàmolopai àli kuttok yeya'nomanài. Màlàpàk uchi Kaatù, Akaatùyi uya ayanùmùppù màlà apatùnayi yamùk yepoi. Utauchinpantok kalapayi ke akalapaima tùuya winà.” 10 “Àmàlà Itepulu, iwepyattà pe non konekappù auya. Molopai eyemyatù ke kak konekappù auya,” teppù ya nàlà. 11 “Tamù'nawàlà màlà yamùk waliwomù màlà,tùse ewemapù màlà tàwàlàlà. Tamù'nawàlà tok umattatok woton, pon wena ipoippà pe kasa,” 12 “Kusan pe nai'nùk pon kasa màlà, màlà yamùk yamoko'ma auya. Molopai pon kasa màlà, màlà yamùk wemyakanma. Tùse walùppù ewechi màlà, amoko pe ewena pen,” teppù ya. 13 Kaatù uya tiyinchelùyi yamùk tonpa pàk là, “Eleutakà talà kamik pen uyemekun winà,eyeyatonnon nonka uya atta yapon pe ponalà,”tesak pùla iwechi màlà. 14 Tamù'nawàlà ken na' inchelù yamùk mùkyamlo Akkwalù yamùk tùwe'wotokomasan pe yeunossak kon pen, mùkyamlo Kaatù ponalok kon epùikattàpaino kon pùikattànnan pe?
Eke Kulu Wepùikattàntok
1 Màlàpàk uchi yetasak lùppù pàk ailon tepai'nokon man sa'man pe lùiwa, iwinàpai utaman'nokon tukaik. 2 Itekale, inchelù yamùk nekamappù usenpoikappù màlà ailon pe, molopai ànù'là iku'nàippù pen wapùla imaimu yawàlà iwessak lùppù pen uya talumattàntok yepoloppù màlà ikasa. 3 Yà'là kasa ken uchi wepen eke kulu wepùikattàntok yetapàtù kùuya'nokon yau? Sàlà wepùikattàntok yekamappù màlà Itepulu Jesus uya wapiya, molopai màlà yetannan nùssan uya yekamasak màlà kùpàkù'nokon. 4 Kaatù uya tùmàlà pe, ailon pe sàlà itekale wechi ittutok ipàkàlà kupùppù màlà, tùpatalo'nan enumenkannan molopai tensan yekkwa ton pen yentok ipàkàlà yamùk kupù tùuya winà. Molopai Wakù Akkwalù winàpaino lepantok yamùk yekamùppù ya màlà teselu yawàlà.
Wepùikattàntok Yak Anài
5 Inchelù yamùk kupù ya pùn tùuyàpù woton wolù yepulu pe tok wettoppe, ipàk uselupan'nokon nai'nùk. 6 Tùse tùulon yailà Kaatù Maimu yau, “Yà'là yekkwa ken kappon, eusenumenka pa ipàk,wapùla kàyik mumu, imainanpapa?” teppù. 7 “Ikonekappù auya mala là inchelù yamùk ma'leiwa,apulàntok ke ilepappù auya molopai namantok ke. 8 Molopai tamù'nawolon yepoi iwettoppe ikupùppù auya.” Tamù'nawolon yepoi iwettoppe kappon kupù tùuya yau, Kaatù uya yà'làlà kupùppù itemyak tùnonkaik pùla pen màlà. Tùse sàlàpe tamù'nawolon yepoi itepulu pe kappon wechi yene'nokon pùla man. 9 Tùse Jesus yene'nokon man, mala là inchelù yamùk yo'no ikussak lùppù, sàlàpe nen uchi apulàntok molopai namantok ke yalùkottàsak man, masapùla weli'nàtok yau iwettalumattàsak pàk. Màlàpàk Kaatù wettok wakù pe winà, tamù'nawolon kon kappon yamùk ponalok pe weli'nàtok ittu toppe ya. 10 Kaatù uya màlà tamù'nawolon konekappù molopai tamù'nawolon màlà iponalok, màlàpàk ikasa iwechippù màlà Kaatù uya Jesus kupù ikasa iwettalumattàtok winà. Sàlà kupùppù ya màlà tukkan kon Kaatù munkà yamùk yatoppe molopai tok pùikattà toppe Jesus uya tùwettalumattàtok winà. 11 Asaklàma, mùkkàlà, esuken kappon yamùk konekanài molopai mùkyamlo inkonekassan esuken wechi màlà tewin Ikàipùnù. Màlàpàk uchi Jesus wekkuli'ma pùla iwechi màlà tok yesatù tùuya takonnon pe pàk. 12 “Utonpa yamùk yelupa uya màlà àpàk. Kaatù, ayapulàtok yelenka uya màlà ilinà kappon yamùk yemlotopo,”teppù ya. 13 Molopai tu'ma“Ailon tetok uya tùlù uya màlà ipàk,” tawon. Molopai, “Talà wessaik mule yamùk Kaatù uya ulepappù lùssan pokonpe”tawon tu'ma mùkkàlà. 14 Kùmyamlo kappon yamùk wechi màlà tùpun ke molopai tùmùnù ke, màlàpàk Jesus wenappù nàlà màlà kùkasa'nokon. Iwelikùppù màlà, mùkkàlà, weli'nàtok meluntàlù yesak, Makui mattanùttoppe tùuya. 15 Molopai tamù'nawàlà mùkyamlo tàwàlàlà tùusenalippaik weli'nàtok pàk tùwemassan pùikattà toppe tùuya. 16 Masapùla ittu'nokon man, inchelù yamùk pùikattàse iyàpùppù pen màlà, tùse làkku Abraham payan pùikattàse iyàpùppù. 17 Màlà kasa iwechi pàk màlà Jesus kupùppù tamù'nawolon yau itonpa yamùk ikàipùnù munkà yamùk kasa, tùusentuppasen pe molopai ailon kulu eke paatele pe iwettoppe Kaatù wotokoyi yau molopai tok makuyi pàk Kaatù usentuppa toppe. 18 Masapùla tùmàlà nàlà wettalumattàsak Makui uya tùttutok yau pàk, tùttutok kon ya yau nàlà tùwessan pùikattànài pe iwechi màlà.
Jesus Moses Yentaino
1 Màlàpàk utonpa yamùk, amyamlo esuken ikonekasak kon molopai ikà'masak kon Kaatù winà. Jesus yentàk kon, mùkkàlà yeunossak lùppù molopai eke kulu paatele, mùkkàlà ina nekamayai'nùk. 2 Ailon pe iwechippù màlà, Mùkkàlà, sàlà wotoko kuttoppe tùuya tanùnnàippù pàk. Moses wechippù ailon pe Kaatù yùwùk tau tùwotokoyi yau kasa. 3 Tapùi yamùnài mùkkàlà kàyik apulàntok molopai namantok yeponài eke peiwa tapùi yentai. Màlà kasa làma Jesus uya màlà apulàntok molopai namantok yepolo eke peiwa Moses yentai. 4 Tamù'nawolon tapùi màlà kappon namùppù tùse Kaatù mùkkàlà tamù'nawolon yà'làlà konekanàippù. 5 Molopai Moses wechippù màlà ailon pe apyoto pe Kaatù yùwùk tau tamù'nawàlà tùwettok yau. Iichelupappù màlà Kaatù uselupatok yenpoika pàk, ailon pe sàlàpe tùwekkupù woton yekama pàk. 6 Tùse Christ mùkkàlà ailon, paatele, imu. Molopai kùmyamlo mùkyamlo itùwùk, meluntà pe tùusenalippaik pùla molopai enpen we'nàtok kon pàk tùuta'chiik we'nà'nokon yau.
Wàlàkka'nàtok Kaatù Ponalok Kon Ponalok
7 Masapùla Wakù Akkwalù wanùkayan, “Sàlàpe, Kaatù Maimu yeta auya'nokon yau, 8 sa'man pe eyewan kon kùssa'mankatàu,pena ewechippù kon Kaatù winàpai eyiwalà'nokon eppai ewechi kon yau kasa. Wontaik yau Kaatù tùlùppù auya'nokon ittuntok yak yattaino kasa. 9 ‘Atamo kon uya uyittuppù molopai pàlikantok uya ittuppù tok uya màlà motau. Màlà unkupùppù 40 pe kili'chimo'chi yene tùpo lànen,’ 10 Màlà wenai we'naikasak wechippù màlà mùkyamlo kappon yamùk pàk, molopai,‘Ikasa pùla tùwessan mùkyamlo, echipalà tùutassan tewan kon yau. Molopai uyeselu ittu tok uya pùla iwechi màlà,’ teppù uya. 11 We'naikatok yau yekamappù uya, ikupù uya kulu tetok uya yau‘Wàlàkkattok yak tok uyàpù pen màlà,’ teppù uya.” 12 Utonpa yamùk, masa yentàk kon, àli pe eusenumenkatok kon wapùla ailon te pùla we'nàtok ànù'là lattàtak, tùwemassen Kaatù winàpai. 13 Tùse làkku echimeluntàlù yak ettàk kon wei kaichalà, sàlàpe ikuttok yattai wechi molo lùppù kùlottau. Àli kuttok wina ànù'là yennaka àklottau'nokon ailon tetok ya pùla iwettoppe tukaik. 14 Masapùla uyà'nàsakù'nokon nai'nùk Christ pùkkù pe, uta'chinpai'nokon uchi meluntà pe wapiya ailon teppù kùuya'nokon nùppù pàk, iwenukapù tepose. 15 Watesak lùppù kasa, “Sàlàpe imaimu yeta auya'nokon yau, eyewan kon kùssa'mankatàu,Kaatù winàpai eyiwalà eppai ewechippù kon wontaik yau kasa.” 16 Ànùkyan ken mùkyamlo Kaatù Maimu yetannan nùssan, molopai màlà yawàlà pùla iwessak kon? Mùkyamlo pen na', tamù'nawolon kon Egypt yapai Moses nalàssan pen? 17 Ànùkyan pàk ken Kaatù we'naikasak wechippù 40 pe kili'chimo'chi? Iwemakuimasak kon molopai tàkàpù kon nànnài nan nùssan wontaik yau pen na' mùkyamlo? 18 Molopai, ànùkyan pàk ken Kaatù uya, “Ailon pe kulu tok uyàpù pen màlà wàlàkkattok yak,” teppù? Mùkyamlo pen ken na', imaimu yawolon kon nùssan pen? 19 Yene'nokon uchi man, ailon te tùuya'nokon pùla iwechi pàk tok wewomù pùla iwechippù wàlàkka'nàtok yak.
1 Màlàpàk uchi wàlàkka'nà patassek yak wewonnà toppe Kaatù nekamappù lùppù, walùppù man. Usenalippanpai'nokon uchi, ànù'là àklottawon kon nàmà kùye'mappù tau tukaik. 2 Wakù Itekale yetappù'nokon nàlà man, tok uya yetappù kasa làma. Itekale yetappù tok uya tùse yà'là pe pùla tok pona iwechippù màlà. Masapùla mùkyamlo yetannan nùssan uya ailon tesak pùla iwechi pàk. 3 Kùmyamlo ailon tawonnan wewomù màlà màlà wàlàkka'nàtok yak. Tùse mùkyamlo pàk“We'naikasak wechippù màlà molopai meluntà pe,‘Tok wewomù wàlàkkattok yak pen màlà!’” teppù Kaatù uya kasa. Kaatù uya wateppù màlà tùwotokoyi wenukassak lànen tamù'nawolon konekasak tùuya yau tùse. 4 Masapùla tùulon yailà Kaatù Maimu yau, iichelupappù man 7 pe iku'nài wei pàk, “Kaatù wàlàkkapùppù màlà 7 pe iku'nài wei yattai tamù'nawolon tùwotokoyi winàpai,” tukaik. 5 Molopai tu'ma sàlà pàk iichelupasak màlà, “Tok wewomù wàlàkkattok yak pen màlà,” tukaik. 6 Walùppù iwechi màlà, màlà wàlàkka'nàtok yak tùulon kon utà toppe, masapùla mùkyamlo wapiya wakù itekale yetannan nùssan wechippù màlà imaimu yawàlà pùla, màlàpàk tok utàppù pen wàlàkka'nàtok yak. 7 Màlàpàk Kaatù uya tùulon wei kupùppù màlà sàlàpe tukaik tesassen. Sàlà yekamappù ya tachin pe tùpo David winà, wapiya wateppù kasa, “Sàlàpe Kaatù Maimu yeta auya'nokon yau,sa'man pe eyewan kon kùssa'mankatàu.” 8 Masapùla Joshua uya kappon yamùk wàlàkkattok ke tok lepasak yau, Kaatù uselupappù tùulon wei pàk pen sàlà eppaino. 9 Wàlàkka'nàtok lùppù molo man 7 pe iku'nài wei yattai Kaatù pemonkonù yamùk ponalok. 10 Masapùla ànù'là Kaatù wàlàkkattok yak newonyai'nùk, wàlàkkapù nàlà màlà tùwotokoyi yapai, Kaatù wàlàkkapùppù tùwotokoyi yapai kasa làma. 11 Màlàpàk uchi tamù'nawàlà kùnùttu kon ikuppai'nokon man utàntok kon pe màlà wàlàkka'nàtok yak. Ànù'là kùklottau'nokon Kaatù Maimu yawàlà pùla kùsettak, mùkyamlo kappon yamùk wechippù kasa. 12 Masapùla Kaatù Maimu màlà nulànan molopai meluntà. Yàkek, asa'lon yà kasupala yentaino. Tùutàsen màlà i'nak esak molopai akkwalù wessepotok tepose, molopai àppù yese'mu, molopai àppù pùnawon wessepotok tepose. Kaatù Maimu màlà kappon yamùk yewan wettok i'che molopai iichenumenkatok ittunài kulu. 13 Yà'làlà wechi yonansak pe pen màlà Kaatù winàpai, tamù'nawolon inkonekappù yau. Tamù'nawolon wechi màlà ayupo itenu yau. Molopai tamù'nawolon ikussak lùppù yekama màlà ipàk ailon pe.
Jesus Mùkkàlà Eke Kulu Paatele
14 Mùkkàlà eke kulu paatele yesak pe we'nà'nokon man, mùkkàlà iitàsak lùppù Epùn pona, Jesus, Kaatù Mumu. Màlàpàk uchi meluntà pe uta'chinpai'nokon, ailon tetok kùuya'nokon pàk. 15 Eke kulu mùkkàlà kùpaateleyi kon tùusentuppasen molopai attu'mùla we'nà ittunài. Tamù'nawàlà kiyittutok yekkwa ittuntok yawà iitàppù màlà, tùse àli kupùppù ya pen. 16 Màlàpàk tùwe'namaik pùla uyà'nàpai'nokon Kaatù yapon yemlotopona, wakù kuttok ya kùponalok pe patassek yak. Molo usentuppantok yanùmù màlà molopai wakù yepolo, kùpùikattànài i'che we'nàtok yattai.
1 Eke kulu paatele mùkkàlà yanùnsak kappon yamùk kùlottapai iwe'wotokoma toppe kappon yamùk ponalok pe Kaatù pokonpe. Lepantok tùnài pe molopai kamo wànài pe, tùtùsen pe kappon yamùk makuyi ponalok pe. 2 Masapùla tùmàlà pe nàlà attu'mùla tùwechi pàk kappon yamùk pàlikanài mùkkàlà, pakko pe molopai iitassak pe lànen tok wechi tùse. 3 Sàlà wenai kamo wànài nàlà mùkkàlà tùmakuyi ponalok pe, kappon yamùk makuyi ponalok pe kamo wànà tùuya kasa. 4 Ànù'là mùkkàlà sàlà namantok yanùnnài tiyiwalà eke kulu paatele pe we'nàtok yau pen. Kaatù nùkà'mappù pe làkku iwechi màlà, Aaron wechippù kasa. 5 Màlà kasa làma Christ uya namantok yanùmùppù pen tùpona, eke kulu paatele pe tùwena yau. Tùse Kaatù uya ipàk, “Umu àmàlà, sàlàpe Àkàipùnù pe wenasak man,” teppù. 6 Tùulon yailà nàlà, “Paatele pe ewechi màlà tàwàlàlà, Melchizedek yekkwa pe,” teppù ya. 7 Tùwemapù non po yau Jesus wàpùlemappù màlà molopai Kaatù pawanattàppù ya eke pe tùkalanse molopai tenu palu tùkkwanse, tùpùikattà toppe ya weli'nàtok winàpai. Kaatù uya imaimu yetappù màlà masapùla tùmaimu yawàlà iwettùsak tamù'nawàlà pàk. 8 Kaatù Mumu pe lànen iwechi tùse, mayin yawàlà we'nàtok pàk iichenupappù màlà tùwettalumattàtok winà. 9 Ikasa kulu Jesus wekonekasak pàk, mùkyamlo tùmaimu yawolon kon nà pùikattà ya màlà tàwàlàlà. 10 Màlàyau Kaatù uya yanùmùppù màlà eke kulu paatele pe iwettoppe Melchizedek yekkwa pe.
Kaatù Winàpai Welattàn Tukaik Ekamappontok
11 Màlà yentak palà ina nekama molo man àpàkù'nokon, sàlà pàk. Tùse sa'man pe ina uya yekama àpàkù'nokon wechi màlà, masapùla tànànpàk ittutok auya'nokon yau ewenasak kon pàk. 12 Sàlà yattai'ne enupannan pe ewettok kon wechippù nai'nùk, tùse tu'ma wapiyalok usenupantok Kaatù Maimu yawon pàk eyenupanài'nokon i'che lùppù messatàik. Manak i'che ewechi kon, sa'man kùyali pen. 13 Ànù'là manak pàk nemassai'nùk wechi màlà mule pe lùppù. Iichenupasak pe pùla tok wechi iwalai winàpai iwalai pen ittu toppe tùuya'nokon. 14 Sa'man kùyali màlà iichemokkasak kon ponalok. Iichenupasak kon pe nai'nannùk mùkyamlo wakù winàpai àli ittunnan.
1 Wapiyalok kon enupantok Christ pàk nànpai'nokon man, molopai usemokkantok yak utànpai'nokon. Uselupan pàk lùppù we'nàpai'nokon pùla man, àli kùyeselu weli'nàtok ne'nàiwinàpai welattàntok molopai ailon tetok Kaatù pàk, pàk neken pùla. 2 Molopai enupantok usenpataukantok pàk wapùla mùyak nonkatok kappon pona wapùla iweli'chak we'wuluukatok, molopai Kaatù uya àli ton talumattàtok tàwàlàlà pàk neken pùla. 3 Sàlà yamùk pàk uselupan yeleutanùppai'nokon. Usemokkanpai'nokon man. Ewaik, ikupù màlà. Kaatù uya ikuttoppe kùkupù yawàlà. 4 Masapùla atta ken mùkyamlo àli kuttok yak iwennapposak kon wennappo tu'ma Kaatù winàkàik? Akkwa yene tùpo, Epùn poino lepantok yanùnnài nan nùssan pe echii'ma molopai Wakù Akkwalù pùkkù pe, yau tùwechi kon tùpo. 5 Kaatù Maimu wechi wakù pe ittu tùpo molopai nùyàssai'nùk wema'nàtok meluntàlù nàlà ittu tùpo. 6 Màlà tùpo tok welattàppù Kaatù winàpai àli kuttok yak. Yà'làlà tok mùnappotok woton iwinà pùla iwechi màlà Kaatù winàkàik. Masapùla tùmàlà'nokon pe Kaatù Mumu pukapàttu'ma tok uya pulusuk pona pe iwechi màlà iwelittu'ma toppe, molopai tok uya ikuli'ma tukkan kon kùlottau pe iwechi. 7 Non, echipalà konok uta tùpona yu'nanài molopai kùyali yepetanù'nài tapulàsen pe, mùkyamlo imainanpannan ponalok pe. Kaatù uya non pùlemasak màlà. 8 Tùse non, àmà'nà molopai àlitta yattanù'nài wechi màlà tapulàsen pe pùla molopai pa'nù'nàtok yau iwechi molopai iwenukapù pe iyatù màlà. 9 Utonpa yamùk, sàlà kasa ina nùselupayan, wakù pe nai'nùk ken kupù tok uya ko, màlà yamùk Kaatù nùpùikattàssan nùkupù lù te tùuya'nokon pe. 10 Kaatù mùkkàlà ikasa nai'nùk ku'nài. Àwotokoyi kon nùppù puttàka'nùpù ya pen màlà. I'nùnmatok auya'nokon enenpoikappù kon ipemonkonù yamùk pùikattà pe molopai tok pùikattà pàk lùppù messatài'nùk ittu ya màlà. 11 Wakù kupù pàk ewettok kon ewemapù kon kaichalà i'che kulu ina man iwenukapù ponalà, màlà enpen ewettok kon wechi ailon pe yenpoikanài pe. 12 Emya'nek pe ewena kon i'che pùla ina man, tùse mùkyamlo ailon tawonnan molopai pàlikannan, Kaatù uya ikupù tùuya teppù lùppù yeponnan kasa làkku mettàik.
Kaatù Uya Ikupù Uya Tetok
13 Abraham pàk màlà, ikupù uya tetok tùuya kupùppù Kaatù uya. Masapùla ànù'là eke, tentaino pùla iwechi pàk, tesek yau, “Ikupù uya màlà,” teppù ya tùmàlà pe. 14 “Àpùlema uya màlà molopai elepa uya màlà tukke apayan ke,” teppù ya. 15 Abraham wechippù màlà imàmuku pàk tùusetakkaik pùla, màlàpàk ikupù tùuya tetok Kaatù uya yepoloppù ya. 16 Màlàpàk kappon mùkkàlà meluntà pe tùuselupa yau, ànù'là eke tentaino yesek yapulànài. Molopai walà usàulàmantok yeleutanùpù màlà, màlà mayin uya kappon yamùk kùlottau. 17 Masapùla ikupù pàk tùwekkuttok wechi tùwemyakanmasen pe pùla enekamapai Kaatù wechippù màlà wakù pe. Mùkyamlo wakù ton tùwinàpaino yepolo woton kon pàk wateppù ya. “Ikupù uya,” teppù tùuya kupùppù ya màlà. 18 Màlàpàk sàlà yamùk asa'lon molo man, tùwemyakanmasan pen, Kaatù ukaseitatok ipàk pen. Wapiyalok ikupù tùuya tetok ya Abraham pàk molopai yakon pe meluntà pe wateppù ya. Màlàpàk uchi kùmyamlo iwepesak kon pe nai'nannùk Kaatù piyak, epùikattàse umeluntàtasak man, uta'chinsakù'nokon enpen we'nàtok kùyemloto kon pona itùsak nai'nùk pàk. 19 Sàlà enpen we'nàtok yesak pe we'nà'nokon man kùyakkwalù kon yessek pe, wakù molopai meluntà kulu, kanau yessek walai. Iwewomù màlà wakù kulu patassek, kuyalikku solinkasak yentawinon yak. 20 Jesus wewomùppù màlà màlà motak kùpàkànsau'nokon. Eke kulu paatele pe iwenappù màlà tàwàlàlà, Melchizedek yekkwa pe.
Paatele Melchizedek
1 Pùsàlà Melchizedek wechippù màlà Salem kinù pe molopai Kaatù paateleyi pe. Abraham wennappo kin yamùk tùkka tùpo yepoloppù ya màlà, màlàyau ipùlemappù ya. 2 Abraham uya ilepappù màlà tamù'nawolon itesak pe tùwettok tonpa ke, tewin'ne 10 pa'nan yapai. Wapiya Melchizedek yesek uya “Ikasa we'nàtok Kinù,” te màlà. Molopai nàlà Salem kinù pe iwechi pàk, itesek uya “Echitonpa pe we'nà Kinù,” te màlà. 3 Melchizedek kàipùnù wapùla ichan yekale pùla iwechi màlà, wapùla itamokoli yamùk là. Iwentuppù yekale là pùla iwechi màlà wapùla iwelikùppù là yekale pùla. Kaatù Mumu kasa iwechi màlà. Paatele pe iwechi tàwàlàlà. 4 Menyatàik uchi eke pe iwechippù! Abraham, kùtamo kon uya ilepappù màlà, tewin 10 pa'nan tamù'nawolon yapai, wepanta'mantok yau tùnepoloppù ke. 5 Mùkyamlo Levi payan, paatele pe iwenasak kon yekamappoppù màlà, tewin'ne 10 pa'nan yapai yà'làlà yepotoppe tok uya tùtonpa yamùk winàpai Law yawàlà. Abraham pa pe nàlà lànen tùwechi kon tùse. 6 Melchizedek wechippù màlà Levi pa pe pùla, tùse, tewin'ne 10 pa'nan yapai yà'làlà yepoloppù ya màlà Abraham winàpai molopai Abraham pùlemappù ya, mùkkàlà ikupù tùuya teppù Kaatù uya lùppù yeponài. 7 Ailon kulu màlà, pùlemantok tùnài wechi màlà eke peiwa pùlemantok yeponài yentai. 8 Paatele yamùk mùkyamlo tewin'ne 10 pa'nan yapai yà'làlà yeponnan tùse tùweli'chan, tùse Melchizedek uya màlà yepoloppù molopai Kaatù Maimu uya màlà pàli'yau iwechi yekamasak. 9 Molopai Abraham uya tewin'ne 10 pa'nan yapai yà'làlà itesak pe tùwettok tùlùppù yekamappù kasa. Levi uya nàlà màlà itùlùppù Abraham yai. 10 Masapùla Levi wentusak pùla lùppù iwechippù màlà, tùse molo iwechippù màlà tùkàipùnù pùnau, Melchizedek uya Abraham wakkàtù yattai. 11 Masapùla Levi yamùk yo'no Law yanùmùppù màlà Israel pon kon uya. Molopai ikasa kulu Levi wettok paatele pe wotokoyi wessak yau, tùpatalon paatele usenpoika i'che we'nàppà pen sàlà eppaino. Pùsàlà mùkkàlà Melchizedek wettok walai paatele Aaron payan yai pùla. 12 Masapùla paatele pe we'nàtok wemyakanmasak yau, Law wemyakanma kulu nàlà màlà. 13 Ipàk uselupan'nokon nai'nùk mùkkàlà Kùyepulu kon. Levi pa pen mùkkàlà. Itamo yamùk wechippù là paatele pe pen màlà. 14 Ittu man, Judah pa pe iyàpùppù. Molopai Moses uya Judah payan yesatùppù pen màlà paatele yamùk pàk tùuselupa yau.
Tùulon Paatele Melchizedek Yekkwa
15 Sàlà nenayan tùttuseiwa, tùpatalon paatele usenpoikasak pàk, Melchizedek yekkwa. 16 Mùkkàlà yanùmùppù pen màlà Law yawàlà itamo pàkànsau. Tùse paatele pe iwenappù màlà ànù'là nùmattanùppù pen làkku wema'nàtok meluntàlù yai. 17 Masapùla Kaatù Maimu uya, “Àmàlà mùkkàlà paatele tàwàlàlà Melchizedek yekkwa,” tesak. 18 Penalok usenupantok nonkappù màlà, masapùla attu'mùla molopai tapulàsen pe pùla iwechi pàk. 19 Masapùla Law uya yà'làlà konekasak ikasa kulu pùla iwechi màlà. Molopai sàlàpe wakùiwa enpen we'nàtok ke kùlepasakù'nokon man, màlà yai nen uchi tùuyàssan kùmyamlo mei pùla Kaatù piyak. 20-21 Kaatù uya tùmàlà pe, ikupù uya tetok tùuya kupùppù màlà pùsàlà yanùmù tùuya paatele pe yau. Tùse màlà kasa pùla tùulon kon kussak màlà paatele pe. Tùse Jesus wenappù paatele pe, Kaatù uya ipàk, “Itepulu uya, suwa ikupù uya màlà tesak manmolopai tùusenumenkatok mùyakanma ya pen màlà,‘Paatele pe ewechi màlà tàwàlàlà,’” teppù. 22 Watesak ya pàk Jesus kussak màlà wakù peiwa, “Ikupù tùuya tetok ya,” yentok ipàkàlà pe, wapiyalok lùppù kasa pùla. 23 Màlà neken pen, tùse, pena paatele yamùk wechippù màlà tukke, masapùla tok welippàtùppù tàwàlàlà tùwotokoyi kon kupù tok uya pùla. 24 Tùse Jesus mùkkàlà tùwemassen tàwàlàlà, molopai iwotokoyi paatele pe iwettok màlà tùulon yemyak tùtùsen pen. 25 Màlàpàk mùkyamlo Kaatù piyak tùuyàssan tùwinà pùikattànài kulu mùkkàlà tamù'nawàlàMasapùla tàwàlàlà tùwemassen mùkkàlà Kaatù pawanattà toppe tùuya tok pàkànsau. 26 Jesus mùkkàlà eke kulu paatele i'che kulu we'nàtok. Wakù, iwalai pen nà pùn, esukenan molopai yamasak mùkkàlà tùmakuyi kenan kon winàpai, molopai yanùnsak lùppù epùn yepoi. 27 Tùulon kon eke ton kulu paatele yamùk walai pen mùkkàlà, iwotokoyi pen màlà kamo wànà wei kaichalà, wapiya tùmakuyi ponalok pe molopai kappon yamùk makuyi ponalok pe. Pùsàlà wettùlùppù màlà tewin itekkwa tamù'nawolon kon ponalok pe. 28 Law màlà, tattu'mùnù kenan kon kappon yamùk yanùnnài eke paatele pe tok wettoppe. Tùse Kaatù uselupatok meluntà pe uyàpùppù màlà Law ye'mappùtak, Tùmu yanùmùppù ya màlà tùwùk yesak pe iwettoppe. Ikasa iwekonekasak tàwàlàlà.
Jesus Mùkkàlà Eke Kulu Paatele Kùponalok Kon
1 Sàlàichi màlà ina nekama. Pùsàlà, eke kulu paatele, yesak pe we'nà'nokon man. Mùkkàlà chichiu pe tùwessen kamik pen winà Kaatù eke pe tùwessen yapon piyau epùn po. 2 Tùwe'wotokomasen mùkkàlà Kaatù yùwùk tau, Tappulin Kaatù ponalok kulu tau. Sàlàichi màlà tapùi Itepulu namùppù, kappon namùppù pen. 3 Tamù'nawolon kon eke ton kulu paatele yamùk pe tùwessan mùkyamlo yanùnsak kon, lepantok tùnnan pe, molopai kamo yamùk tùnnan pe Kaatù yemyak, màlàpàk uchi pùsàlà nàlà wechippù màlà yà'làlà tùntùlù woton yesak pe. 4 Non po iwessak yau, Kaatù yùwùk yesak pe iwechippù pen sàlà eppaino. Masapùla paatele yamùk wechi molo pàk lepantok tùnài nan Law yawàlà. 5 Màlà tok we'wotokomatok itau, Kaatù yùwùk yesak pe, wechi màlà epùn yau nai'nùk patakatok pe wapùla yakkwalùppù pe neken, wa iwechi pàk Moses yekamappoppù màlà, tappulin kali'ma toppe tùuya iwekoneka tùse, “Tamù'nawolon uchi mùkonekaik wùk po yenpoikasak lùppù àpàk kasa,” tukaik. 6 Tùse Jesus wotokoyi wechi màlà non pon kon Eke paatele yamùk wotokoyi yentai. Màlà kasa emennak wakù ikupù tùuya teppù Kaatù uya yenpoikanài pe iwechi màlà ipoippà yentai. Kaatù molopai kappon yamùk yakletau Jesus wechi màlà. 7 Wapiyalok ikupù pàk wekku'nàtok Kaatù molopai kappon yamùk yakletau wessak wakù pe kulu yau, tùulon ikupù pàk wekku'nàtok i'che we'nàppà pen sàlà eppaino. 8 Tùse Kaatù utauchinpasak pùla iwechippù màlà tùponalok kon kappon yamùk pàk, “Wei nùyàssan, emennak ikupù pàk wekkuttok kuttok uya yattaiIsrael payan pokonpe, molopai Judah kok pokonpe. 9 “Ikupù pàk wekkupùppù tok tamo yamùk pokonpe. Egypt yapai tok yemyatù pàk tok yalà uya yattaino kasa pùla iwechi màlà. Ikupù pàk wekkupùppù tùpokonpe'nokon yawàlàailon pe tok wechippù pen. Màlàpàk tok winàpai welattàppù màlà,” te. 10 “Sàlàichi màlà ikupù pàk wekkuttok,kappon yamùk Israel payan pokonpe màlà yamùk wei tùpo. Law tùlù uya màlà tok usenumenkatok yak. Molopai imenuka uya màlà tok yewan pàk. Tok Kaatùyi pe wechi màlà, molopai uponalok pe tok wechi. 11 Ànù'là uya takontalù wapùla tùtonpa yenupa pen màlà,‘Itepulu Kaatù ittutàk kon,’ tukaik. Masapùla tamù'nawàlà tok uya uyittu màlà,i'nai yekkwa pe là echii'ma, italumayippù motapai eke ponalà.” 12 “Tok uya àli kuttok pàk usentuppa màlà. Molopai tok makuyi pàk usenumenka tu'ma pen màlà,” teppù ya. 13 Emennak pe ikupù pàk tùwekkuttok pàk tùuselupa winà, Kaatù uya wapiyalok kussak penalok pe màlà. Molopai yà'làlà nùpoippàtayai'nùk wapùla tapulàsen pe pùla nai'nùk waliwomù màlà.
Non Pon Molopai Epùn Pon Apulàntok
1 Wapiyalok Kaatù wekkuttok ikupù pàk wechippù nàlà Kaatù yapulàtok yau, yawàlà we'nàtok yesak pe molopai màlà kasa làma Kaatù yùwùk wechi màlà tùnamasen pe sàlà non po. 2 Sàlà tappulin tau iwakkàssak wechippù màlà asa'là patassek. Wapiyalok màlà, Wakù Patassek tukaik tesassen, màlà tau lanppu yapon, kùyali yapon, molopai pùlomù pusak yamùk Kaatù yemyak itùsak kon nùssan wechippù. 3 Iwakkàttukkatok yappowinà patassek wechippù màlà Wakù Kulu Patassek tukaik tesassen. 4 Sàlà patassek yau appoi'nan pottàtok ipo yapon wechippù kolù pe. Molopai Kaatù wekkuttok ikupù pàk yen kolù ke ipippàttàsak. Sàlà yamùk wechippù màlà yau, kolù yapai ikonekasak àinà yawon mana, Aaron tekessemu iwenutasak tale ke lùppù, molopai asa'lon tàk Kaatù winàpaino Law menukasak ipàk. 5 Màlà yepoi inchelù walainon cherubim yamùk wechippù màlà tapàli ke'ne, Kaatù wechi eke pe yekamannan. Tok yapàli utalenkasak wechippù màlà àli kuttok pàk usentuppantok patassek yepoi. Tùse tamù'nawàlà sàlà yamùk yekama ina uya pen sàlà, sàlàpe. 6 Sàlà kasaichi tamù'nawolon wekkupùppù màlà. Paatele yamùk utàpàtùppù wapiyalok patassek yak wei kaichalà tùwotokoyi kon kusse. 7 Tùse eke kulu neken paatele utàpàtùppù màlà yakon patassek yak, molopai tewin itekkwa tùutàsen pe iwechippù kili'chimo'chi yau, mùn pùla tùwewonsen pe pùla iwechippù. Kamo mùnù yanài pe iwechippù tùntùlù pe tùmakuyi ponalok pe molopai kappon yamùk makuyi ittui'ma pùla tok nùkupùppù ponalok pe. 8 Wakù Akkwalù uya yenpoikappù sàlà winà wapiyalok Kaatù yùwùk wechi molo lùppù pàk, Wakù Kulu Patassek ye'ma wechi lùppù takkose. 9 Sàlà nàlà màlà sàlàpe nai'nùk yekamanài. Lepantok tùsak molopai kamo wàsak tùsak Kaatù yemyak kappon yamùk makuyi ponalok pe uya là Kaatù yapulànnan yewan koneka wakù pe pen màlà. 10 Sàlà yamùk màlà tùkussan kùyali molopai tinchisen ke molopai tùpatalo'nan wekolùkantok ke. Kappon yamùk uya sàlà wema'nàtok yawà kupùppù màlà, emennak molopai wakù kulu ke imyakanma weyu uyàpù ponalà. 11 Tùse Christ uyàpùppù man eke kulu paatele pe, wakù ton iyàssak nai'nannùk yepulu peTappulin iwe'wotokomatok itau màlà penalok yentaino, molopai wakù kulu, kappon yamùk nùkonekappù pen. Ikonekasak pùkkù pe pùla iwechi sàlà wolù yau. 12 Itak iwewomùppù màlà tùmùnù winà. Kaapala mùnù molopai paaka mule mùnù winà pùla. Tùse iwewomùppù màlà Wakù Kulu Patassek yak tewin itekkwa neken tamù'nawolon kon ponalok pe, tùmàlà pe là tàwàlàlà wepùikattàntok yepoloppù ya màlà kùponalok kon pe. 13 Kaapala mùnù molopai walawok paaka mùnù molopai uli'chan paaka pottàsak ulumlàppàyi tùlùppù màlà àli ton kappon yamùk polo, wekolùkan toppe uselumantok yapai. 14 Màlà yentai Christ mùnù wechi màlà apàikkek pe! Tàwàlàlà tùwemassen Wakù Akkwalù yai iwettùlùppù màlà wakù kulu imattakù pùn tùtùsen pe Kaatù yemyak, kùmakuyi kon yepek pe. Imùnù uya usenumenkantokù'nokon ma màlà wakù pe àli kùyeselu weli'nàtok ne'nài winàpai,tàwàlàlà tùwemassen Kaatù ponalok pe we'wotokoman toppe. 15 Sàlà wenai Christ wechi màlà Kaatù molopai kappon tawonnan yakletau tùwessen pe, emennak ikupù pàk Kaatù wekkuttok yau. Mùkyamlo ikà'masak kon uya tàwàlàlà pùlemantok yepotoppe, ikupù tùuya teppù Kaatù uya lùppù. Sàlà wekkupùppù màlà, masapùla Jesus welikùppù màlà wapiyalok ikupù pàk Kaatù wekkupùppù lùppù yo'no kappon yamùk nùkupùppù tok makuyi winàpai tok pùikattà toppe tùuya. 16 Temamin nùppù yepotoppe kappon uya kaleta menukasak tùtonpa yamùk yemyak tùtùsen pe tùse, yà'làlà yepolo ànù'là uya pen màlà, kappon sàlà ku'nàippù welikù ponalà. 17 Masapùla màlà ikaletayi inmenukappù wechi màlà tapulàsen pe pùla imenukanàippù wechi lùppù nulà tùse. Iwelikùppù yau neken yapulà. 18 Màlàpàk uchi wapiyalok ikupù pàk Kaatù wekkuttok tùmàlà molopai kappon yamùk yakletau wechippù màlà mùn yapulàtok iwinà pe neken. 19 Moses uya tamù'nawolon enupantok Law yau imenukasak yekamappù màlà kappon yamùk pàk. Màlàyau nen uchi paaka munkà yamùk mùnù yanùmùppù ya màlà tuna pokonpe, molopai Enupantok yapon yappasa'mappù ya molopai kappon yamùk nàlà. Sàlà kupùppù ya màlà yei muleppù panta hyssop itesek molopai ichuweyu kaalinilu pùpok ke yaulonsak yei pàk, ke. 20 Màlàyau, “Sàlà màlà mùn Kaatù wekkuttok ikupù pàk tùmàlà molopai kappon yamùk yakletau yekamanài. Yawàlà ewechi kon pa eyekamappoppù kon ya lùppù,” teppù ya tok pàk. 21 Màlà kasa làma mùn ke tappulin polo yappasa'mappù ya molopai tamù'nawolon tapulàsen Kaatù namatok molopai yapulàtok yau polo. 22 Ailon pe iwechi màlà, Law yau, tamù'nawolon lùiwa lànen konekappù màlà wakù pe mùn ke yappasa'ma winà. Molopai mùn tùkkwanse pùla àli kuttok pàk usentuppantok pùla iwechippù màlà.
Jesus Wettùlùppù Màlà
23 Sàlà non pon kon wechi neken màlà epùn pon kon nai'nùk kasa. Màlàpàk kamo tùwàse tùtùsen pe iwechippù màlà. Tùse màlà yamùk epùn yawon kon wechi màlà wakùiwa tùtùsen i'che. 24 Masapùla Christ utàppù màlà Kaatù yùwùk kappon yamùk nùkonekappù pen yak molopai epùn pon kasa neken nà nai'nùk pen. Iitàppù màlà epùn pona molopai sàlàpe nen uchi Kaatù piyau iwechi màlà kùpùikattàtok kon pe tùuya. 25 Molopai Christ utàpàtùppù tukke itekkwa ettùse pen, eke kulu paatele utà Wakù Kulu Patassek yak kili'chimo'chi kaichalà kamo mùnù pokonpe kasa. 26 Màlà kasa iwechi yau, iwettalumattàppù sàlà eppaino tukke itekkwa wolù wekonekappù motapai. Tùse làkku iichenpoikappù màlà tewin itekkwa neken, màlà wei wenukattok yattai tùwettùlù winà kappon yamùk makuyi winàpai tok pùikattàse. 27-28 Tamù'nawolon kon welikù màlà tewin itekkwa, molopai màlà ye'mappùtak Kaatù uya tamù'nawolon kon ittu màlà. Màlà kasa làma, Christ wettùlùppù màlà tùwelittok pe tewin itekkwa tukkan kon kappon yamùk makuyi ponalok pe. Yakon itekkwa pe iichenpoika tu'ma màlà kappon yamùk makuyi pàkànsau pùla. Tùse wepùikattàntok nepù ya màlà mùkyamlo tùmàmu'nài nan kulu ponalok pe.
1 Law màlà wakù ton nùyàssai'nannùk yakkwalùppù neken, tùse ikasa kulu pùla iwechi. Masapùla ikasa kulu ànù'là Kaatù yapulàse tùuyàssan konekanài pen màlà. Màlà yamùk iwàsak kon molopai ipottàsak kon kamo yamùk wechippù màlà, màlà lùppù pe tàwàlàlà kili'chimo'chi kaichalà. 2 Sàlà yamùk wessak tùmeluntàlù ke kappon yamùk kuttoppe tùuya, wakù pe, imakuyi pùla yau, màlà yamùk weleutappù sàlà eppaino molopai ikuttu'mappù pen. Molopai imakuyi ikolùkasak kon uchittuppù tu'ma àli pe lùppù pen eppaino. 3 Tùse làkku sàlà yamùk itùsak kon kili'chimo'chi kaichalà wechippù kappon yamùk makuyi pàk tok yenu yappontànài pe. 4 Masapùla walawok paaka mùnù molopai kaapala mùnù uya àli kuttok winàpai pùikattàn yeselùkek pùla iwechippù. 5 Màlàpàk, sàlà non pona tùuyàpù yau Christ uya Kaatù pàk, “Kamo yamùk tùwàse molopai tùpottàik eyemyak itùtok i'che pùla messaik,tùse uyesak konekasak auya nai'nùk uponalok pe. 6 Autauchinpasak pùla man kamo tùpottàse tùtùsenwapùla àli kussak pàkànsau tùtùsen pàk. 7 Màlàyau, ‘Talàichi wessaik Kaatù, uyàssak man i'che ewettok kupù pa,Kaatù Maimu yau iwe'menukasak upàk kasa,’ teppù uya.” 8 Wapiya wateppù ya, “Kamo yamùk wàtok tok pottà toppe molopai itùtok eyemyak i'che pùla messaik, wapùla kamo pottàsak tamù'nawàlà ipottàtok po àli kuttok pàkànsau tùtùsen pàk autauchinpasak pùla man.” Sàlà teppù ya màlà Law yawàlà lànen sàlà yamùk wechi tamù'nawàlà tùtùsan pe tùse. 9 Màlàyau, “Talàichi wessaik Kaatù, uyàssak i'che ewettok kupù pa,” teppù ya. Wapiyalok yamappù ya màlà ite'mappù pokon kuttoppe tùuya. 10 Molopai Jesus Christ uya Kaatù wettok i'che kussak pàk, esuken kùkussak kon màlà nai'nùk, tewin itekkwa tesak tùsak ya winà. 11 Paatele yamùk mùkyamlo satik pe tùwessan màlà lùppù tùwotokoyi kon kupù pàk wei kaichalà, tùwàsan molopai tùpottàsan tùlù pàk tukke itekkwa. Tùse makui mokka ya pen. 12 Tùse pùsàlà, Christ, uya tewin itekkwa neken tùwenukassen pen tùtùsen tùlùppù màlà makui winàpai pùikattànài pe. Màlàyau iweleutappù kamik pen Kaatù yemyatù winà. 13 Molo iwechi màlà Kaatù uya teyatonnon nonka tùtta yapon pe màmuku pàk. 14 Tewinan uchi tùtùsen winà mùkyamlo kussak Christ uya man ikasa, esuken àli kuttok pùla tàwàlàlà. 15 Masapùla Wakù Akkwalù uya nàlà yenpoikasak man kùpàkù'nokon ailon pe iwechi. Wapiya, 16 “Sàlàichi màlà emennak ikupù pàk wekkuttok unkupù woton tok pokonpe,màlà wei yamùk ye'mappùtak, tawon Itepulu Kaatù. Law uwinàpaino tùlù uya màlà tok yewan yak. Molopai imenuka uya màlà tok usenumenkatok pàk,” tawon Wakù Akkwalù. 17 Màlàyau, “Tok makuyi molopai àli tok yeselu pàk usenumenka tu'ma pen màlà,” tawon mùkkàlà. 18 Màlàpàk Kaatù usentuppasak àli kuttok pàk yattai, tùtùsan àli kuttok winàpai pùikattànài pe i'che we'nàtukka pen nen uchi màlà.
Mei Pùla Kaatù Piyak Uyà'nàpai'nokon Man
19 Màlàpàk, utonpa yamùk, utàn'nokon uchi màlà Kaatù wettok itau tak, Jesus mùnù winà. 20 Emennak molopai wema'nà ye'ma yakkokasak nai'nùk kùponalok kon pe, i'chinnùmà kuyalikku, mùkkàlà Jesus yesak winà. 21 Eke kulu paatele Kaatù yùwùk yennài, yesak pe we'nà'nokon man. 22 Màlàpàk uchi mei pùla Kaatù piyak uyà'nàpai'nokon, ailon pe itewan molopai ailon tetok Kaatù pàk yau ittui'ma kulu, àli winàpai ikukasak pe kùyewan kon, molopai kùyesak kon ikukasak pe esukenan tuna ke. 23 Enpen we'nàtok kùnekama kon pàk sa'man pe tùuta'chiik we'nàpai'nokon, masapùla ailon mùkkàlà Kaatù ikupù tùuya teppù tùuya lùppù kupù pàk. 24 Molopai uchi ittutàk kon iwalàwannà yà'là kasa là meluntàtantok kon pe, uchi'nùnmantok molopai wakù kuttok winàkàik. 25 Wepili'nàtok tamùkke nonka'nokon kùsettak, tùulon kon nùkussai'nùk kasa. Tùse làkku, we'meluntàpanpai'nokon man eke peiwa, masapùla yene'nokon man Itepulu Weyu uyàpù mei pùla. 26 Ittui'ma wemakuiman pàk lùppù we'nà'nokon ailon itekale ittu tùpo yau, àli kuttok pàkànsau tu'ma itùlù woton wà'nànsak pùla iwechi màlà. 27 Tùse talipanài kulu neken wà'nànsak màlà, talumattàntok pàk molopai apok Kaatù yeyatonnon pottàtok woton pàk. 28 Ànù'là, Law Moses winàpaino maimu yawàlà pùla iwessak lùppù welikùppù màlà usentuppan ipàk pùla, àli pe ittusak asa'lon kon wapùla àsolùwawon kon uselupatok winà yau. 29 Yà'là pe ken mùkkàlà wechi Kaatù Mumu yenpà'nài? Wakù pe esuken tùku'nài Jesus mùnù, Kaatù wekkuttok ikupù pàk ku'nài yà'làlà italumayippù kasa molopai Wakù Akkwalù, wakù ku'nài winàkàik àli pe tùuselupasen. Eke pe kulu tùtalumattàtok yepolo ya màlà! 30 Masapùla ittu'nokon man mùkkàlà, “E'manài iulà, use'ma màlà,” tawon lùppù. Molopai tu'ma, “Itepulu uya tùponalok kon kappon yamùk ittu màlà,” tawon. 31 Tùwemassen Kaatù yemyak useimipon wechi màlà àsà pe kulu! 32 Ittutàk kon pena ewechippù kon, Kaatù weyu utakkwakasak àpona'nokon tùpo, tukkan talumattàntok pàlikappù auya'nokon. 33 Ayupo àpàkù'nokon uselupa'nàppà àli pe molopai atalumattàppù kon molopai tùulon yattai sàlà kasa tùtalumattàsan tonpa pe ewechippù kon. 34 Patiki'chi tawon kon pàk eusentuppappù kon molopai itesak pe ewettok kon mokkasak ewinàpai'nokon yau, ipàlikappù auya'nokon tùutauchinpaik. Masapùla tàwàlàlà tùuko'mansen wakù ton nùiwa yesak pe ewechi kon ittu auya'nokon pàk. 35 Ailon tetok uchi auya'nokon kù'nonkatàu, masapùla eke kulu epeppù ne'nài màlà. 36 Pàlikannan pe ettàk kon, Kaatù yeselu kupù kon pa, molopai ikupù tùuya tetok ya yepolo auya'nokon màlà. 37 Masapùla Kaatù Maimu uya, “Mùkkàlà tùuyàssen uyàpù màlà. Tachin pe iwechi pen kulu màlà. 38 Uponalok ikasa tùwessen wemapù màlà ailon tetok tùuya winà. Tùse iwennapposak uwinàpai yau, utauchinpa pen màlà ipàk,” te kasa. 39 Mùkyamlo iwennapposak kon molopai iimattasak kon walainon pen kùmyamlo. Tùse làkku ailon tawonnan kùmyamlo molopai iwepùikattàsak kon.
Ailon Tetok
1 Ailon tetok màlà enpen we'nàtok kùnepolo kon pàk, ittutok kùuya'nokon ke lepanài yene pùla lànen tùse. 2 Ailon tetok winà màlà penalok kon kappon yamùk pàk wakù pe Kaatù uselupappù. 3 Ittu'nokon man ailon tetok winà tamù'nawolon wekonekappù Kaatù Maimu winà, molopai nùsenyai'nùk konekappù tùusensen pen yapai. 4 Ailon tetok winà màlà Abel uya tùtùsen tùlùppù Kaatù yemyak wakù peiwa Cain nùtùlù yentai. Kaatù yauchinpappù ya màlà molopai intùlù lepantok ya ike uya, ikasa iwechi pe ittuppù Kaatù uya. Ailon tetok ya winà Abel uselupa lùppù màlà tùweli'chak lànen tùse. 5 Ailon tetok ya winà Enoch yanùmùppù màlà sàlà motau wema'nàtok yapai, weli'nàtok ittu ya tukaik. Iwessepoloppù pen màlà, masapùla Kaatù uya yanùnsak pàk. Tanùmù wapiya Kaatù yauchinpanài pe iwechippù, tesak màlà Kaatù Maimu uya. 6 Ànù'là uya Kaatù yauchinpa ailon tetok pùla echii'ma pùla iwechi màlà. Masapùla ànù'là Kaatù piyak tùuyàssen wechi màlà ailon tawon pe molo iwechi pàk, molopai mùkyamlo tùwannan ye'manài pe iwechi pàk. 7 Ailon tetok winà iichene pùla tùse ewanawolok yau tùwekkupù woton pàk tekamapposak yau Noah wechippù imaimu yawàlà. Kanau yamùppù ya molopai imàlà, itùwùk tawon kon tawonnan wepùikattàppù. Ailon tetok tùuya winà wolù yawon kon wechi ikasa pùla yenpoikappù ya. Molopai Kaatù winàpai ikasa we'nàtok tùuyàssen yepoloppù ya. 8 Ailon tetok winà Abraham wechippù màlà Kaatù Maimu yawàlà tùkà'masak ya yau, molopai iitàppù tùpata pe itùlù tùuya teppù Kaatù uya tùpàk yak. Tùpata nàmàppù ya i'nailà tùutà ittui'ma pùla. 9 Ailon tetok winà iwemapùppù màlà kaklan kasa pata yau, itùlù tùuya teppù Kaatù uya lùppù yau. Tappulin yamùk tau iwemapùppù, Isaac molopai Jacob tawonnan wemapùppù kasa. Pùsamlo uya nàlà màlà ikupù tùuya teppù Kaatù uya lùppù yepoloppù. 10 Masapùla pata sa'man po yamùsak yenei'che Abraham wechippù màlà, Kaatù nùttuppù molopai inkonekappù màmuku pàk. 11 Ailon tetok Sarah uya yai, tùmeluntàlù yepoloppù ya tùumonotta toppe kokko pe lànen echii'ma. Kaatù pàk ailon teppù ya, ikupù tùuya teppù ya lùppù pàk. 12 Abraham lànen amoko pe mei pùla weli'nàtok piyau tùse, pùsàlà tewinan kàyik winàpai tukke ipayan wechippù màlà chilùkà yamùk kak yawon kon kasa, molopai tukkan ittu yentaino palau yena polon wàssàk kasa. 13 Ailon tetok tùuya'nokon yau tamù'nawàlà pùsamlo kappon yamùk welikùppù màlà. Ikupù tùuya teppù Kaatù uya lùppù yepoloppù tok uya pen. Tok uya neken yeneppù meipai molopai tok utauchinpappù kulu ipàk. Tok uya nàlà kaklan yamùk pe molopai ipata pùnon pe tùwechi kon non po ittuppù màlà. 14 Mùkyamlo sàlà kasa tùuselupasan tùpata kon iwa tùuya'nokon yekamannan. 15 Tùusenumenka kon màlà pata tùnnàmàppù kon pàk pe iwechi yau, màlà pata yak tok wennappotok yattai wechippù sàlà molo eppaino. 16 Tùse làkku wakùiwa pata i'che kulu tok wechippù sàlà non po pùla. Màlàpàk Kaatù wekkuli'ma pùla iwechi màlà tok Kaatùyi pe tesatù pàk, masapùla pata konekasak ya màlà tok ponalok pe. 17 Ailon tetok winà Abraham uya, Kaatù uya tùttutok yau tùmu Isaac tùlùppù tùtùsen pe. Mùkkàlà Kaatù uya itùlù tùuya teppù lùppù, yekamappù ipàk lùppù, wechippù alikyek pe màlà tewinan neken tùmu tùlù pàk tùtùsen pe. 18 Kaatù uya lànen, “Isaac yai apayan yepolo auya màlà,” tesak tùse. 19 Abraham uya ailon teppù Kaatù wechi iweli'chak wuluukanài pe pàk, weli'nàtok yapai Isaac mùnappo nulà Abraham uya kasa iwechippù màlà. 20 Ailon tetok winà Isaac uya màlà Jacob molopai Esau tawonnan pùlemappù ewanawolok ponalok pe. 21 Ailon tetok winà Jacob uya tùwelikù winàkàik tùwechi yau Joseph munkà yamùk pùlemappù molopai Kaatù namappù ya molopai yapulàppù ya tùtekessemu pona tùusessettàik. 22 Ailon tetok winà Joseph uselupappù tùwenukattok wechi mei pùla yau, Eygpt yapai Israel yamùk wepakkatok pàk. Molopai yà'là kasa tàppù lùppù kuttok yekamappù ya nàlà màlà tok pàk. 23 Ailon tetok winà iwentu tùpo Moses yan yamùk uya yonamùppù àsolùwau kapùi, masapùla wakù pe mule yene tùuya'nokon pàk molopai kin maimu pàk tok usenalippappù pen. 24 Ailon tetok winà màlà Moses uya tùusemokkasak yau Pharaoh yenchi mule pe tesatù nulunpappù. 25 Kaatù ponalok kon kappon yamùk pokonpe làkku ettalumattàpai iwechippù, àli kuttok yau tùutauchinpa tachin pe kulu pùla yentai. 26 Iichenumenkappù màlà mottùnpantok pàlikatok Christ ponalok pe wechi tamù'nawolon Egypt pon mamin yentai kulu wakù pe pàk, masapùla ewanawolok e'mantok tùnepolo pàk tenu tùsak ya wechippù. 27 Ailon tetok winà Moses uya Egypt nàmàppù tùusenalippaik pùla kin we'naikatok pàk, masapùla tensen pen Kaatù yensak tùuya pàk sa'man pàlikappù ya. 28 Ailon tetok winà Entakantok kupùppù ya molopai mùn yappasa'mappù ya, weli'nàtok inchelùyi uya ànù'là wapiyalok Israel munkà wànà tukaik. 29 Ailon tetok winà Israel yamùk uya Ichuweyu Palau nuklà'nùpùppù a'mun non polo utàn kasa. Egypt pon kon wechi ikupùi'che yau, tuna uya tok yeulankappù. 30 Ailon tetok winà màlà Jericho we'na wekkawai'mappù, 7 pe kaichalà wei Israel yamùk utàpàtù iwoi tùpo. 31 Ailon tetok winà màlà kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen Rahab wànàppù pen, Kaatù Maimu yawàlà iwessak kon pen pokonpe. Masapùla elaik yamùk yanùnsak ya pàk. 32 Molopai yà'là te uya màlà yentak sàlà? Gideon pàk uselupatok yattai pùla man, Barak pàk, Samson pàk, Jephthah pàk, David pàk, Samuel pàk molopai Kaatù Maimu yenpoikannan pàk. 33 Ailon tetok yai tok uya eke ton pata yamùk panta'mappù molopai yentaikappù tok uya. Ikasa nai'nùk kupùppù tok uya molopai ikupù tùuya teppù Kaatù uya yepoloppù tok uya. Palauya yamùk mùta yakkoloppù tok uya. 34 Àsà apok yà'nùppàtùppù tok uya màlà, molopai tok wepeppù kasupala walai ke tùwànà kon winàpai. Attu'mùla tok wechippù tùse meluntà pe tok wenappù. Meluntà pe nàlà tok wechippù màlà wepanta'mantok yau, molopai kaklan yamùk tùpanta'manài'nokon yentaikappù tok uya. 35 Nossan yamùk uya tùtonpa kon yamùk iweli'chak kon nùssan wuluukatu'masak yepoloppù màlà. Tùulon kon welikùppù màlà àsà pe tùtalumattàtok kon yo'no. Talumattàntok yapai mokkantok nulunpappù tok uya, wakùiwa we'wuluukantok yepotoppe tùuya'nokon. 36 Tùulon kon mottùnpappù màlà molopai tok ippoppàtùppù. Molopai tùulon kon yaulonpàtùppù molopai tok tùlùppù patiki'chi tak. 37 Tok wànàppù màlà tàk ke, tok sala'mopàtùppù màlà asa'là, kasupala walai ke tok wànàppù. Tok usalàppù màlà kamo pippà yak tùwepontàse, kaalinilu pippà wapùla kaapala pippà yau. Yà'là pùla tok wechippù, italumattàsak pe molopai imottùnpasak pe. 38 Sàlà non wechippù màlà wakù pe ma'le tok pona. Ipata pùnon kasa tok usalàppù wontaik yawà molopai wùk polo. Tok wemapùppù màlà tàk yeuta yau molopai non yeuta yau. 39 Pùsamlo ittuppù ailon tetok tok uya pàk. Tùse tamù'nawàlà ikupù tùuya teppù Kaatù uya yepoloppù tok uya pen màlà. 40 Kaatù uya wakùiwa epeppù kussak man kùponalok kon pe, tamùkke nen uchi tok pokonpe ikasa kulu kùmatok kon pe.
Kaatù Kùkàipùnù Kon
1 Tukkan kon pùsamlo ennài nan kùwoi'nokon man. Màlàpàk tamù'nawolon kùwakkà'nài'nokon yenu'mapai'nokon. Màlà makui kùya'chiyatài'nùk nàlà, molopai aitun pe utànpai'nokon pàlikantok pokonpe waplùnnàtok kùyemloto kon po nai'nùk yak. 2 Jesus yenpai'nokon man. Mùkkàlà ailon tetok kùuya'nokon piyattànàippù molopai ikasa kulu iku'nài mùkkàlà. Masapùla mùkkàlà uya tùutauchinpatok yepolo tùuya ite'mappùtak ittu tùuya pàk, tùwelittok pàlikappù pulusuk pàk, wekkuli'mantok pàk iichenumenka pùla. Molopai sàlàpe nen uchi chichiu pe man Kaatù yapon piyau kamik pen itemekun winà. 3 Masa esenumenkatàk kon ipàk, yà'là kasa là tewanma'làtok imakuyippù ton kappon yamùk uya pàlikappù ya pàk! Màlàpàk uchi attu'mùla kenatàu molopai ke'nonkatàu. 4 Masapùla ewepanta'ma kon àli kuttok winàkàik yau àmùnù kon ikkwamù auya'nokon tepose ewepanta'ma kon pùn. 5 Molopai emeluntàpatok kon Kaatù uya tùmu yamùk pe eyesattok kon puttàka'nùssak auya'nokon man, “Umu itepulu uya atalumattàtok yanùnkàmolopai attu'mùla kenai àyàulàma ya yau. 6 Masapùla Itepulu wechi màlà tù'nùn pe tùwessan talumattànài pe. Molopai tamù'nawàlà tùmu kasa tùnanùmù ton ippo'nài mùkkàlà,” tawon. 7 Atalumattàtok kon ipàlikatàk kon eyekamappotok kon kasa, màlà kasa Kaatù uya màlà tùmu kasa àkupù kon. Mule ken na' molo nai ikàipùnù nùtalumattà pen kulu? 8 Atalumattàsak kon tamù'nawolon kon imunkà yamùk pokonpe pùla iwechi yau, imunkà pe pùla ewechi kon màlà. Tùse yapàka yamùk pe làkku. 9 Kappon, kùkàipùnù kon yamùk mùkyamlo kùtalumattànnan molopai tok nama kùuya'nokon màlà. Màlà yentai nen uchi kùkàipùnù kon Kaatù yo'no we'nà'nokon nechiik, mùkkàlà kùyakkwalù kon Kàipùnù yo'no molopai wema'nàtok kon pe. 10 Kappon, kùkàipùnù kon yamùk wechippù kùtalumattànnan pe tachin pe kulu pùla, wakù pe iwechi pe ittu tùuya'nokon yawàlà. Tùse Kaatù uya màlà talumattàn wakù pe we'nàtok kon pe, wakù pe esuken tùwettok pùkkù pe we'nà toppe. 11 I'nai yekkwa là talumattàntok màlà, yattai auchinpanài pen tùse wankono'manài. Tùse ite'mappùtak wakù ne'nài pe iwechi màlà. Ànù'là yenupasak lùppù màlà yekkwa yau uya màlà, màlà yepeppù, ikasa wema'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok yepolo.
Enupantok Molopai Ekamappontok
12 Màlàpàk uchi attu'mùn solin pe nai'nùk eyemyatù kon yanùntàk kon kakàik, molopai attu'mùn eyese'mu kon imeluntàtanùttàk kon! 13 Itàtàk kon tossalon asanta tawà, molopai mùkyamlo sesen pan kon wenatu'ma toppe meluntà pe molopai tok uchipittà toppe. 14 Ànùttu kon ikuttàk echitonpa pe ewemapù kon pa tamù'nawolon kon kappon yamùk pokonpe, molopai wakù pe esuken wema'nàtok i'che ettàk kon, masapùla ànù'là wakù pe esuken wema'nàtok yawolonnà pen uya Itepulu yene pen màlà. 15 Elannek peichi ettàk kon wakù pe Kaatù wettok winàpai ànù'là wennappo tukaik. Elannek pe ettàk kon wanittàpan woton molopai tukkan kon yoi'ma woton maippanài watta tukaik. 16 Elannek pe ettàk kon ànù'là uya àli kupù tesak ke tukaik wapùla ànù'là wechi Kaatù pùn kasa tukaik. Esau kasa, mùkkàlà tùpatassek, wapiya iwentusak pe tùwechi nepolo chilanmanàippù, tewin itekkwa tùnassen kùyali yepek pe. 17 Màlà ye'mappùtak ku, tùkàipùnù uya pùlemantok enepopai tùponalok pe iwechippù tùse inulunpappù. Tùnkupùppù mùyakanmatok tùuya yawà yepolo ya pùla iwechippù, ipla lànen tùkalanse iwa ya tùse. 18 Sinai Tùpù, tappàssen yek pe nai'nùk molopai apok ke nùyassai'nùk motak àuyàssak kon pùla man. Ewalupà pe kulu molopai assetun pe tùwessen motak. 19 Molopai nàlà talipanài paaka letù lùppù walai tàwùppù eke pe, molopai mayin itekale pokonpan wechippù àsà pe kulu, màlà yattaino walai motak àuyàssak kon pùla man. Màlà yekkwa yattai Kaatù pawanattàppù kappon yamùk uya telupa kon ya enetatu'mapai pùla tùwechi kon pàk. 20 Masapùla, “Kamo uya là wùk yappàssak yau, tàk ke iwànà màlà telikkase,” tawon mayin ànpàlikapai pùla tok wechippù. 21 Màlà tok nene wechippù kulu màlà àsà pe, màlàyau Moses uya, “Kùkùkù pe wessaik usenalippa ke!” teppù. 22 Tùse làkku, àuyàssak kon man Wùk Zion piyak tùwemassen Kaatù patassek pona, epùn yawon Jerusalem pona. Tukkan kon inchelù yamùk tùutauchinpaik tùwepili'chan piyak àuyàssak kon màlà nai'nùk. 23 Molopai so'chi, wapiya iwentusak lùppù Christ ponalok pe iwepili'chak kon, epùn yau itesek imenukasak kon piyak. Kaatù piyak àuyàssak kon, tamù'nawolon kon Ittunài piyak, molopai wakù ton iwalainon kappon yamùk yakkwalù konekasak esuken piyak. 24 Jesus piyak àuyàssak kon man, emennak ikupù pàk tùwekkuttok ku'nài piyak. Molopai mùn yappasa'masak, wakù peiwa nùselupayai'nùk Abel mùnù yentai piyak. 25 Elannek pe ettàk kon, mùkkàlà nùselupayai'nùk nulunpa auya'nokon tukaik. Mùkyamlo telupatok kon yetannan nùssan pen wepe pùla iwessak non po tùse. Yà'là kasa ken kùmàlà wechi màlà ma'le pe mùttuyatàu, mùkkàlà kùyelupanài'nokon epùn winàpaino winàpai welattànsa'nokon yau? 26 Màlà yattai imaimu uya non yattù'mappù màlà. Tùse sàlàpe suwa wechi tetok tùuya yau, “Tewin itekkwalok pe non neken pen nen uchi yattù'ma uya màlà tùse kak nàlà,” teppù ya. 27 Màlà “tewin itekkwalok” tetok uya yekama màlà tùutamasan yattù'ma pàk, màlà yamùk ikonekasak kon. Molopai tùutattù'masen pen wà'nàntoppe molo te ya. 28 Màlàpàk uchi tenki tepai'nokon Kaatù pàk, masapùla tùutattù'masen pen Kaatù wettok itepulu pe yepolo'nokon pàk. Màlà yai Kaatù yapulàpai'nokon man i'che iwettok yawàlà, namantok pokonpe molopai usenalippantok pokonpe. 29 Masapùla Kùkaatùyi kon kulu mùkkàlà mattanù'nài apok.
Kaatù Yauchinpatok
1 Euchi'nùnma kon pàk lùppùichi ettàk kon echitonpa ton pe. 2 Tùutauchinpaik àwùk kon tak kaklan yamùk yanùntok auya'nokon kùpputtàka'nùttàu. Màlà kasa tùwechi kon yau màlà tùulon kon uya inchelù yamùk yanùmùppù ittu pe pùla. 3 Patiki'chi tawon kon mùttutàik tok tonpa pe patiki'chi tau ewechi kon kasa tiuchittuik. Molopai mùkyamlo tùtalumattàsan, tok pokonpe ewettalumattà kon kasa. 4 Tàwà tamù'nawolon kon wemali'mantok tùnamaik nechii. Molopai tàwàlàlà atayappù wapùla ànoppù kon winàkàik ailon pe ettàk. Masapùla Kaatù uya tùnàkàlunsan molopai tùnmali'mappù kon pen pokonpe tùwessan talumattà màlà. 5 Pùlayatta à'nùn kon pe kulu kùkkuttàu, molopai tùutauchinpaik ettàk kon itesak pe ewettok kon pàk. Masapùla Kaatù uya, “Ànàmà kon uya pen màlà wapùla ànonka kon uya pen,” tesak màlà. 6 Màlàpàk tùusenalippaik pùla, “Itepulu mùkkàlà upùikattànài, usenalippa pen màlà. Yà'là pe ken kappon uya ukupù?” tepai'nokon man. 7 Ayanài nan ittutàk kon, mùkyamlo Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan àpàkù'nokon. Yà'là kasa là tok wemapùppù ittutàk, molopai ailon tetok tok uya ipatakatàk kon. 8 Jesus Christ mùkkàlà walai lùppù, ko'manyak, sàlàpe molopai tàwàlàlà. 9 Tùpatalo'nan yà'là yekkwa ton nà enupantok kon ayatakù'nokon iwalai enupantok winàpai. Wakù pe iwechi màlà kùyewan kon wena meluntà pe Kaatù nùkupùppù wakù winà yau, kùyali tùnassen pe kappon nekama winà pùla. Masapùla mùkyamlo ina'nài nan nùssan pùikattànài pe pùla iwechi màlà. 10 Tùtùsen tùlù yapon yesak pe we'nà'nokon man. Tùse mùkyamlo paatele yamùk uya màlà ponùppù yanù yeselùkek pùla iwechi màlà. 11 Eke kulu paatele mùkkàlà kamo mùnù yanài Wakù Kulu Patassek yak itùse wemakuimansak ponalok pe, tùse imùnù imokkasak lùppù kamo yàkàpù pottà màlà pata yena po. 12 Màlàpàk Jesus wettalumattàppù nàlà màlà pata yena po, esuken kappon yamùk koneka toppe tùuya tùmùnù yai. 13 Màlàpàk uchi ipyak utànpai'nokon pata yena pona inpàlikappù wekkuli'mantok pàlikase. 14 Masapùla tàwàlàlà tùuko'mansen pata pùla iwechi màlà sàlà non po, tùse ewanawolok yau tùuyàpù woton pata yenei'che we'nà'nokon sàlà. 15 Jesus yai uchi Kaatù piyak apulàntok tùpai'nokon man, kùmaimu kon ke tenki tetok tùpai tàwàlàlà itesek pàk. 16 Wakù kuttok uchi auya'nokon kùpputtàka'nùttàu molopai àtonpa kon pùikattàtok auya'nokon, masapùla sàlà yamùk yekkwa tùtùsan wechi màlà Kaatù yauchinpanài pe. 17 Eyepotolù kon yamùk maimu yawàlà ettàk kon molopai tok uya enupantok ikuttàk. Eyene kon pàk tùwessan mùkyamlo, masapùla Kaatù pàk tùwotokoyi kon lùppù yekale yekama tok uya. Tok maimu yawàlà ewechi kon tok tewankono'maik pùla yau, tùwotokoyi kon kupù tok uya màlà tùutauchinpaik. Wapùla iwechi yau àpùikattà kon tok uya pen màlà. 18 Ina pona àpùlematàk kon. Wakù pe kulu ina nùttuyan. Tùwanmùla we'nàtok yesak pe ina wechi molopai ikasa nai'nùk ànkuppai tàwàlàlà. 19 Màlàpàk apawanattàyatàu kulu iulà àwàpùlema kon pa, uyeunottukka toppe apyakù'nokon asse'neiwa kulu.
Wàpùlemantok
20 Kaatù mùkkàlà lepanài echitonpa pe we'nàtok ke molopai Kùyepulu kon Jesus Christ wuluukanàippù weli'nàtok yapai. Jesus wechi nen uchi nai'nùk Eke Kaalinilu yesak kasa, imùnù yapulàsak lùppù tàwàlàlà tùuko'mansen Kaatù wekkuttok ikupù pàk konekanài pe imunkà yamùk pàk. 21 Tàwàichi Kaatù elepai'nokon tamù'nawolon wakù i'che ewettok kon ke teselu kupù kon pa. Tàwà tauchinpanài kupùi kùyau'nokon Jesus Christ yai. Christ yapulàpai'nokon tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Emen.
Tewin Itekkwalok Lùppù Uselupantok
22 Utonpa yamùk sàlà tokkwenan kaleta menukasak uya man apyakù'nokon emeluntàpanài'nokon pe, màlàpàk tùusetakkaik pùla kulu metatàik. 23 Kùtonpa kon Timothy yenpakkasak patiki'chi tapai ittu auya'nokon i'che wessaik. Asse'neiwa iyàssak yau, ipokonpe uyàpù màlà eyense'nokon. 24 “Wakù pe na' messatàu?” tetok ina uya itùtàk kon tamù'nawolon kon eyesak kon yamùk pàk molopai tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk pàk. Ailon tawonnan nàlà Italy pon kon “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan. 25 Tàwà wakù Kaatù nùkupù tamù'nawolon kon amyamlo piyau nechii. Emen.
1 Sàlà kaleta màlà James, Kaatù molopai Itepulu Jesus Christ yapyoto winàpaino. “Wakù pe na' messatàu?” tetok tamù'nawolon kon 12 pan kon ikkok Kaatù ponalok kon kappon yamùk, iwetta'nùssak kon piyak inmenukappù.
Ailon Tetok Molopai Pukkek
2 Utonpa yamùk! Atauchinpatàk kon yà'là yekkwa là ittuntok uyàpù ewinàkài'nokon yau. 3 Masapùla mùttuyatàik ailon tetok auya'nokon uya màlà yekkwa ton ittuntok yawà àutà kon yau, ipàlikatok imeluntàlù pe we'nàtok wechi itepeppù pe. 4 Tamù'nawolon tùpàlikaik ettàk, meluntà pe ewena kon pa, appù pe, ikasa tamù'nawàlà. 5 Tùse ànù'là àklottau'nokon nai'nùk wechi pukkek pùla yau, iwàpùlema màlà, itùnài tùpyak yekamappo ya, masapùla Kaatù mùkkàlà tamù'nawolon kon lepanài tùusetakkaik pùla molopai tùusàulàmaik pùla. 6 Tùse yekamappo tùuya yau ailon te ya màlà iwekkupù na'màichi lù tukaik pùla, masapùla ànù'là na'màichi lù tawon wechi màlà chipa'chipa palau pon kasa, màlà tùutàsen pe nai'nùk molopai tùutasse'masen assetun winà. 7 Ànù'là mùkkàlà yekkwa kappon yà'làlà yepolo tùuya Itepulu winàpai pe kùsekamatak. 8 Masapùla asa'là iichenumenkatok wechi màlà tamù'nawolon tùnkupù yau.
Ipla We'nàtok Molopai Itesak Pe We'nàtok
9 Tàwà yà'là pùn ailon tawon nùtauchinpai, masapùla Kaatù uya tanùnsak pàk, eke kulu mùkkàlà Kaatù yenu yau. 10 Tàwà temamin kenan ailon tawon kappon tùutauchinpaik nechii masapùla Kaatù uya tùnuttàsak pàk, àssà'mùla tùmasak ya pàk. Masapùla temamin kenan wena ipla màlà wanak yùpùlù kasa. 11 Wei tùwepakkasen molopai tùwa'mintasen a'nek pe molopai tùwattasen yaipùtanù'nài, itùpùlù tùwessolokasen molopai wakù pe iwettok tùumattasen. Màlà kasa làma temamin kenan kappon umatta màlà tùusemaminnùttà pe yekama ya tùse.
Ittuntok
12 Tùutauchinpasen mùkkàlà kappon ailon pe tùwessen ittuntok kùlottawàlà. Masapùla ittuntok yentaikasak ya yau ilepa màlà wema'nà yalùko ke, e'mantok Kaatù uya itùlù tùuya tù'nùnmannan piyak teppù lùppù ke. 13 Tùttusak yau ànù'là “Kaatù uya uyamùipasak nai'nùk,” kùkkatak. Masapùla àli uya Kaatù yamùipa pen màlà molopai Kaatù mùkkàlà ànù'là yamùipanài àli ke pen. 14 Tùse kappon mùkkàlà tùttutok ke tùutamùipasen, molopai màlà uya imalentàsak àli ànkuppai iwettoppe. 15 Màlàyau àli ànkuppai iwettok màlà àli yak yanài, molopai àli kuttok ya màlà iwenukapù pe weli'nàtok yak yanài. 16 Màlàpàk kesenkuttàtàu, utonpa yamùk u'nùn ton! 17 Tamù'nawolon wakù iwalai lepantok màlà tùuyàssen epùn poi Kaatù winàpai, tamù'nawolon pata weyu yamùk kau nai'nùk màlà inkonekappù. Tùwemyakammasen pen, molopai tùwelattà yau ewalupà ne'nài pen. 18 Teselu winà Kaatù uya kùnepùppù kon màlà ailon tùmaimu yai emennak wema'nàtok yak, wapiyalok pata yau we'nà toppe tùponalok kon kappon yamùk kùlottau.
Yetatok Molopai Ikuttok
19 Sàlà ittutàk kon, utonpa yamùk kulu! Tàwà tamù'nawolon kon asse'ne yetannan pe nechii, tùse tànànpàk tùuselupasan pe, molopai asse'ne tùwe'naikasen pe pùla. 20 Masapùla wakù Kaatù yeselu wekkuttok pùikattànài pen màlà kappon we'naikatok. 21 Màlàpàk uchi tamù'nawolon àli ton eyeselu kon inonkatàk kon Kaatù Maimu yawàlà ettàk kon àssà'mùla, àsà pe pùla molopai màlà imaimu inpàmàppù eyewan kon yak yanùntàk kon, màlà àpùikattànài'nokon pe nai'nùk. 22 Kaatù Maimu yetannan pe neken kettàu, eyiwalà'nokon kesennakatàu. Tùse iku'nài nan pe làkku ettàk kon. 23 Masapùla ànù'là imaimu yetanài tùse iku'nài pen wechi màlà kappon wanamali yak tenpata yennài kasa. 24 Tùusensen mùkkàlà molopai tùutàsen molopai asse'ne ànùk kasa là tùuseneppù puttàka'nù'nài. 25 Tùse mùkkàlà, Law Kaatù winàpaino yennài echipalà, kappon yamùk pùikattànài àli kuttok yapai yennài molopai yene pàk tùwessen, tùnetappù tùputtàka'nùsse pùla tùse iku'nài, mùkkàlà pùlema màlà inkupù yawàlà. 26 Ànù'là àklottau'nokon nai'nùk, Kaatù ya'lon pe tiuchittusen tùse tani yesak pe tùwessen pen wechi màlà yà'làlà wakù pùla, molopai iichennaka Kaatù ya'lon pe iwechi wechi iwoton pe pùla. 27 Sàlà màlà wakù pe esuken we'nàtok Kaatù Kùkàipùnù yemlotopo, ichan pùnon molopai ikàipùnù pùnon mainanpa molopai itayappù iweli'chak kon mainanpatok wettalumattàntok yau, molopai mattanù'nài àli yeselu winàpai we'nà màlà wakù.
Tamù'nawolon Kon Kappon Yamùk I'nùnmakà
1 Utonpa yamùk! Atta ken ewemapù kon ailon tawonnan pe Christ Jesus tùnamasen Itepulu yau, temamin kenan kon yanùmù auya'nokon molopai entuppa'no, yà'là pùn nulunpa auya'nokon yau? 2 Yattai pùla kappon uyàpù epekkek pon yak tùwepontàse wepili'nàtok itak tak, molopai epekkek kolù lin itemyatù pàk, molopai màlà yattai làma tùulon kappon uyàpù iichàpùttùmùnkasak pon yak iwepontàsak. 3 Molopai inama pe wakù pe ewechi kon mùkkàlà wakù pe iwepontàsak pàk molopai, “Sàlà wakù aponnok pona eleutakà sàlà motau,” te auya'nokon ipàk, tùse entuppa'no, yà'là pùn pàk, “Satik pe ekkà wapùla chichiu pe ekkà non po utta piyau,” te auya'nokon. 4 Sàlà kupùichi auya'nokon yau tùpatalà'ne we'nàtok mùkussatàik àklottau'nokon molopai àli pe eusenumenkatok kon winà messatàik. 5 Yetatàk kon, utonpa yamùk! Kaatù uya entuppa'no kon, yà'là pùnon kappon yamùk sàlà wolù yawon kon yanùnsak màlà eke pe ailon tetok yesak pe tùwessan pe molopai Kaatù wettok itepulu pe yesak pe tok wettoppe itùlù tùuya tù'nùnmannan yemyak teppù ya lùppù. 6 Tùse entuppa'no kon nulunpannan amyamlo! Ànùk ken atalumattànnan molopai ayanài'nokon ittunài yemlotopona? Mùkyamloichi temamin kenan kon! 7 Pùsamloichi mùkyamlo tùuselupasan àli pe wakù eyesek Kaatù uya elepatok kon winàkàik. 8 Itepulu maimu iwe'menukasak nai'nùk, “Kappon i'nùnmatàk kon euchi'nùnma kon kasa,” tawon maimu yawàlà ewechi yau, iwalai kupù auya pe iwechi màlà. 9 Tùse tùmenkaik neken awakùli pe kappon yamùk kupù auya'nokon yau, ewemakuima kon màlà molopai Law maimu yawàlà pùla ewechi kon yau ikkwàtù auya'nokon. 10 Masapùla kappon wechi tamù'nawolon Law maimu yawàlà, tùse tewinan itonpa ikkwàtù ya, màlàyau tamù'nawàlà kulu ikkwàssak ya màlà. 11 Masapùla mùkkàlà lùppù, “Anmali'mappù kon pen pokonpe kettàu,” tawon uya, “Kappon wànài pe kettàu,” tesak nàlà màlà. Anmali'mappù pen pokonpe pùla lànen ewechi tùse, Law ikkwà'nài pe ewenasak màlà kappon wànài pe ewechi yau. 12 Eselupatàk kon molopai elaikatàk kon kappon yamùk pe tùttusan woton kon pe Law maimu winà kappon yamùk nonkanài molopai tok mokkanài winà. 13 Masapùla Kaatù uya usentuppantok yenpoika pen màlà kappon iichentuppasak lùppù pen pàk àli pe messaik wapùla wakù pe messaik te tùuya yau, tùse usentuppantok màlà àli pe messaik wapùla wakù pe messaik tawon yentaikanài.
Ailon Tetok Molopai Welaikantok
14 Utonpa yamùk! Yà'là ken wakù molo nai ailon tetok yesak pe kappon wekkupù tùse iwelaikatok uya yekama pùla iwechi yau? Màlà ken na' ailon tetok uya ipùikattà? 15 Yattai pùla là ànù'là kàyik wapùla nossan wechi ipon pùla molopai iteipa pùla tùse, 16 “Tàwà Kaatù wakù kupùi àponalok pe! Kàkàmittai molopai mata'lettàtàik wakù pe!” te auya'nokon tok pàk. Yà'là yekkwa ken wakù molo nai tok lepai'ma pùla pon ke molopai kùyali ke wate auya yau? 17 Sàlà kasaichi ailon tetok wechi màlà tewincha iwechi yau, yà'làlà tùkusse pùla molopai iwelaikatok pùla iwechi yau iwelikkassak màlà. 18 Tùse tùulon uya, “Ailon tetok yesak pe messaik molopai welaikantok yesak pe wessaik,” te wakù lùkkwà là kupùi'ma pùla. Yekamakà upàk yà'là kasa ailon tetok yesak pe ewechi iwelaikatok pùla, yekama uya kulu àpàk ailon tetok uya wechi inkupù pokonpe. 19 Ailon tawonnan amyamlo tewinan neken Kaatù wechi molo pàk. Wakù pe man! Àli yakkwalù yamùk nàlà mùkyamlo ailon tawonnan, molopai ipla kùkùkù pe tùwettalipasan. 20 Pakko kappon! Yekama na' àpàk i'che messan ailon tetok wechi iwelaikatok pùla là tapulàsen pe pùla? 21 Atta ken kùtamo kon Abraham yanùnsak wechippù ikasa Kaatù pokonpe? Iwelaikatok pàkàlà nen iwechippù màlà, tùmu Isaac tùlùppù ya Kaatù ponalok pe tùpottàsen patassek pona. 22 Yene na' auya'nokon pùla nai? Ailon tetok ya molopai iwelaikatok we'wotokoma tamùkke asaklàma, ailon tetok ya wekonekappù màlà wakù pe kulu iwelaikatok pàkàlà. 23 Molopai iwekkupùppù Kaatù Maimu uya wateppù kasa, “Abraham uya ailon teppù Kaatù pàk, ailon tetok ya pàkànsau Kaatù uya yanùmùppù wakù pe iwechi pàk,” tukaik. Molopai Kaatù uya yesatùppù, “Uwechiyakon Abraham,” tukaik. 24 Màlàpàk uchi menyatàik kappon yanùmù ikasa Kaatù pokonpe inkupù pàkànsau molopai ailon tetok ya pàkànsau neken pùla. 25 Màlà kasa nàlà àli nossan Rahab itesek wechippù màlà. Iwotokoyi pàkànsau ikasa yanùmùppù, Israel payan elaik pe tùwessan, mayin yekamannan yanùnsak ya tùutauchinpaik molopai tùulon asanta tawà tok wennappo toppe yekamasak ya pàk. 26 Màlàpàk yakkwalù pùla nai'nùk kappon wechi iweli'chak pe kasa làma nàlà, iwelaikatok pùla nai'nùk ailon tetok wechi màlà iweli'chak pe.
Ani
1 Utonpa yamùk! Elannek pe ettàk kon tukke kulu là enupannan pe eppai kettàu, masapùla mùttuyatàik ina enupannan ittutok wechi màlà àsà pe lùiwa tùulon kon yentai. 2 Tamù'nawolon kon kùmyamlo mùkyamlo echipalà'ne ikasa pùla tùwessan. Kappon ikasa pùla tùwessen pen tùuselupatok winà mùkkàlà wakù kulu, molopai ikasa neken tùwessen kappon, molopai tamù'nawàlà tesak yepulu pe tùwessen. 3 Kawale mùta yaulonnài nan kùmyamlo, kùmaimu yawàlà iwettoppe, molopai i'che we'nàtok yak iità toppe iku'nài nan. 4 Wapùla masa kanau yentàk kon, eke pe lànen iwechi molopai meluntà assetun winà tùutàsen, tùse elekkwà kanau yuklatok ke yanài mùkkàlà yanài iità toppe i'che tùwettok yak. 5 Sàlà yekkwaichi màlà ani, elekkwà pe lànen echii'ma, tùutapulàsen eke pe kulu. Yentàk kon eke pe apok uyatù elekkwà apok yalàn ke iiyassak. 6 Molopai ani màlà apok, iwanùssak àli ke molopai maippanài tamù'nawàlà pùnaimanài awàlà molopai tamù'nawolon wema'nàtok pottànài apok tùusà'nùssen pen apok patassek yapai iyàssak tùpona ke. 7 Tùpatalo'nan nà kamo yamùk, tolon yamùk, àkài yamùk, molopai tuna kawon kon mùkyamlo tùwesepansan, kappon nesepanka ton mùkyamlo. 8 Tùse ànù'là kappon uya ani yesepanka pùla iwechi màlà. Àli màlà, itepulu pe ànù'là wechi yentaino molopai maippanài weli'nà toppe ke iwanùssak màlà! 9 Yapulànnan kùmyamlo tenki tetok ike pe Kùyepulu kon molopai Kùkàipùnù pàk, molopai kùtonpa kon pa'nùttok nàlà ike pe, mùkyamlo ikonekasak kon Kaatù kasa. 10 Tenki tetok molopai pa'nù'nàtok màlà tùwepakkasen màlà lùppù mùta yai. Utonpa yamùk! Sàlà kasa kùsettak! 11 Wakù tuna yeuta yai maik là tuna wepakkasak pùla iwechi màlà. 12 Utonpa yamùk, fig yek ken na' tùwepetasen Olive pe? Wapùla chi'nak ken na' tùwepetasen fig pe? Kanekku! Wapùla ine'nek tuna, molopai ine'nek pen tuna wessepolo màlà lùppù iten yapai pen màlà.
Pukkek Pe We'nàtok Kaupaino
13 Pukkek molopai ittunài na' kappon molo nai àklottau'nokon? Tàwàichi mùkkàlà nekamai wakù pe tùwelaikatok molopai teselu winà, pukkek pe we'nàtok yai àsà pe pùla ikonekasak nai'nùk. 14 Tùse eyewan kon wechi kùlùmàk pe, àsà pe molopai amlek pe yau, katapulàtàu molopai ailon winàkàik kasei pe kettàu. 15 Sàlà yekkwa pukkek màlà epùn poino pen, wolù yawon yeselu màlà, iwekkupù màlà àli eyeselu kon winàpai, Makui winàpaino pe iwechi. 16 Masapùla kùlùmà molopai amlek pe we'nàtok wechi molo yau, utaimelunpantok wechi màlà molo molopai tamù'nawolon àli ton wechi. 17 Tùse pukkek pe we'nàtok màlà epùn poino, wapiyalok kulu wakù esukenan, ewan wàlàkkattok, àsà pe pùla we'nàtok tùwanmùla, alomùla, molopai echitonpa pe ku'nài, usentuppantok ke iwanùssak màlà molopai wakù eselu ne'nài, tamù'nawolon kon namatok ekkaichalà yenpoikanài molopai ennakanài pùn. 18 Molopai echitonpa pe we'nàtok konekannan mùkyamlo ikasa we'nàtok pànnài nan echitonpa pe we'nàtok yau.
Kaatù Yemyak Ettùtàk Kon
1 Yà'là yamùk ken wepanta'mantok molopai we'naikantok salattànài àklottau'nokon? Àli ànkuppai ewettok kon winàpai ku tùuyàssan, eyesak kon yau tùwepanta'ma pàk echipalà nai'nùk winàpai. 2 Yà'làlà i'che ewechi kon tùse yepolo auya'nokon pùla iwechi. Màlàpàk e'wàpai ewechi kon molopai tùulon yemamin i'che ewechi kon, tùse yà'làlà i'che ewettok kon yepolo auya'nokon pen. Màlàpàk àusàulàma kon molopai ewepanta'ma kon. Ipla ewechi kon màlà masapùla Kaatù pàk yenna auya'nokon pùla iwechi pàk. 3 Molopai yenna auya'nokon yau yeponnan pen amyamlo masapùla eyeselu kon wechi àli pe pàk, yà'làlà yenna auya'nokon yapulà kon pa àli ànkuppai ewettok kon pona suwalà tùusenumenkaik pùla. 4 Ailon ton pen kappon yamùk! Ittuichi auya'nokon pùla nai wolù yawon kon àli ku'nài nan wechiyakon pe we'nà wechi Kaatù yeyaton pe? Ànù'là wolù yeselu ku'nài nan kappon yamùk wechiyakon pe eppaino wekkupù màlà Kaatù yeyaton pe. 5 Kaatù Maimu uya yà'là tesak pe mùttuyatàu, “Kaatù uya Akkwalù ke lepansak nai'nùk molopai tùponalok pe neken kulu wema'nà i'che iwechi màlà,” tesak ya yau. 6 Tùse wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino màlà meluntà kulu. Masapùla Kaatù Maimu uya, “Kaatù yeyaton mùkkàlà tùtonpa yentai tùwekkussen, tùse wakù pe we'nàtok tùwinàpaino tùnài àssà'mùnon piyak,” te pàk. 7 Kaatù yemyak uchi ettùtàk kon. Makui, inulunpatàk kon, molopai iwepe màlà ewinàpai'nokon. 8 Àittàk kon Kaatù piyak mei pùla molopai iyàpù màlà mei pùla apyakù'nokon. Eyemyatù kon ikukatàk kon amyamlo makui yawon kon, molopai eyewan kon esuken ikuttàk amyamlo asa'lon iichenumenkatok kon! 9 Esewankono'matàk kon, àpokoitatàk molopai akalantàk kon. Tàwà àwàklàtok kon nelattài akalantok kon pe molopai autauchinpatok kon pokoitantok pe. 10 Àssà'mùla enatàk kon Itepulu yemlotopo molopai ayanùmù kon ya màlà.
Ekamappontok Tonpa Talumattàtok Pàk
11 Àtonpa kon kùttalumattàtàu, utonpa yamùk. Ànù'là tùtonpa talumattànài wapùla suwa messaik tawon, uselupa màlà Law Kaatù winàpaino winàkàik molopai italumattà ya. Law Kaatù winàpaino talumattà auya'nokon yau, imaimu yawolon pe ewechi kon pen màlà, tùse imottùnpanài pe ewechi kon. 12 Kaatù neken mùkkàlà Law ke lepanài molopai ittunài. Mùkkàlà neken mùkkàlà pùikattànài, molopai ittunài. Ànùk pe ken mechittuyatàu àtonpa kon pàk suwa messaik te kon pa?
Ekamappontok Utapulàntok Pàk
13 Masaichi kùyetatàk kon amyamlo, “Sàlàpe wapùla ewanawà utàn'nokon màlà tùulon pata yak, molo tachin pe ko'mannà tewin kili'chimo'chi, yà'làlà ye'ma màlà wapùla yà'làlà chilanma, molopai pùlayatta yepolo eke pe,” tawonnan. 14 Ittu auya'nokon pùla iwechi màlà yà'là kasa là ewanawà ewemattok kon wechi! Masapùla chiwou pe nùtàyai'nùk katupluk kasa ewechi kon pàk, tensen pe mala là molopai ipla tùwenasen pe nai'nùk. 15 Suwa làkku euselupa kon màlà “Itepulu yeselu pe iwechi yau, wema'nà màlà molopai sà kupù màlà wapùla mà kupù'nokon màlà,” tukaik. 16 Tùse sàlàpe eke pe tukaik tùwekkussan amyamlo molopai tùutapulàsan. Tamù'nawolon màlà yekkwa ton màlà àli iwalai pen. 17 Màlàpàk kappon wakù tùnùttu ku'nài pen uya àli kupù màlà.
Temamin Kenan Yekamappotok
1 Molopai uchi amyamlo temamin kenan kon kappon yamùk kùyetatàk kon! Àpokoitatàk kon molopai akalantàk kon eke pe talumattàntok nùyàssai'nùk àpona'nokon pàkànsau. 2 Eyemamin kon wa'motasak man molopai àpon kon yansak ene yamùk uya man. 3 Kolù molopai chilùpa itesak pe ewettok kon wenasak man iklùn pe, molopai sàlà wechi màlà tùuselupasen pe ewinàkàik molopai àpun kon yanù màlà sàlà yamùk uya apok kasa. Mamin pili'chak auya'nokon man sàlà yattai iwenukapù pe. 4 À'mà kon yau tùwe'wotokomasan kappon yamùk ye'mappù auya'nokon pùla man. Tok usàulàmaichi yetatàk kon! Molopai mùkyamlo ànpàmàppù kon pili'nài nan kalantok uya Itepulu, Mùkkàlà neken Meluntà pana yeposak man. 5 Talà ewemapùppù kon man wakù pe tukke itemamin molopai i'che ewettok kon kupù pàk. Kaiwan pe ewenasak kon man wàntok weyu yattaino pe. 6 Yà'làlà àli ku'nàippù pen kappon talumattàsak auya'nokon man molopai iwàsak auya'nokon, mùkyamlo ewinàkài'nokon là tùwepanta'mai'che tùwessan pen.
Tùusetakkaik Pùla Wettalumattan Pàlikatok
7 Tùusetakkaik pùlaichi àpàlikatàk kon utonpa yamùk, Itepulu uyàpù ponalà. Masa yentàk kon yà'là kasa là umà pànnài wechi tùusetakkaik pùla tùnpàmàppù umla molopai iwepeta màmuku pàk. Wapiyalok molopai ite'mappù pokon konok màmu'nài mùkkàlà. 8 Molopai amyamlo nàlà tùusetakkaik pùla àpàlikatàk kon! I'napailà meluntà pe enpen ewettok kon nechiik, masapùla Itepulu uyàttok wechi mei pùla pàk. 9 Kàsàulàmatàu àtonpa kon winàkàik, utonpa yamùk, atalumattà kon tukaik. Talumattànài mei pùla man, iwekonekasak tùusenpoika toppe. 10 Utonpa yamùk, Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan Itepulu yesek yau ittutàk kon. Eyenu kon yappolù pe tok nechii. Tùusetakkaik pùla tok wechippù tùwettalumattàtok kon yawàlà lànen kan. 11 Tùutauchinpasan tukaik tok yesa'nài nan kùmyamlo masapùla tok uya pàlikansak pàk. Pàlikantok Job uya yetappù auya'nokon, molopai mùttuyatàik Itepulu uya Job pùikattàppù iwenukapù pe. Masapùla Itepulu Kaatù mùkkàlà usentuppantok yesak eke pe. 12 Molopai màlà yamùk yentak, utonpa yamùk, “Ikupù uya màlà,” te auya'nokon yau, wa kùkatàu “epùn yesek là tesasse,” wapùla “non yesek là,” wapùla yà'làlà winà. “Ewaik” mùkatàik, “ewaik” te auya pe iwechi yau, wapùla “Kane” mùkatàik “kane” te auya pe iwechi yau màlà kasa neken iwechi yau, Kaatù uya talumattàntok yo'no ewechi kon tukaik. 13 Ànù'là na' tùwettalumattàsen molo nai àklottau'nokon? Tàwà nàpùlemai. Ànù'là na' nùtauchinpayan àklottau'nokon? Tàwà nùselenpai Kaatù yapulà pe. 14 Ànù'là na' e'nek molo nai àklottau'nokon? Tàwà so'chi yepulu pe tùwessan kà'mai, tùpona tok wàpùlema toppe te'netù uchipittà toppe molopai kalapa ke tùkalapaima toppe tok uya Itepulu yesek yau. 15 Sàlà wàpùlemantok kussak ailon tetok yau uya e'nek kappon ipittà màlà. Itepulu uya iwuluuka màlà molopai e'nek pe pùla iwechi, molopai iwemakuimasak yau usentuppantok yepolo ya màlà. 16 Màlàpàk amakuyi kon yekamatàk kon àtonpa kon pàk, molopai àpùlematàk kon àtonpa kon pona, euchipittà kon pa. Masapùla wakù iwalai kappon wàpùlematok màlà meluntà pe apàikkek pe tùwe'wotokomasen. 17 Elijah wechippù màlà kappon pe kùkasa'nokon. Iwàpùlemappù i'napailà kulu konok pùla iwettoppe, molopai konok utappù pen àsolùwau kili'chimo'chi, molopai 6 pe kapùi ipona. 18 Molopai iwàpùlemappù tu'ma, molopai kak utakkokappù màlàyau konok utappù, non uya yà'làlà ipànsak lùppù yumlanùpùppù molopai yepetanùpùppù ya. 19 Utonpa yamùk! Tewin nà àklottau'nokon tùwessen utatù ailon winàpai, molopai tùulon kon uya inettu'ma yau, 20 sàlà mùttutàik. Ànù'là tùmakuyi yawon mùnapponài ikasa pùla iwettok winàpai uya mùkkàlà àli makui ku'nài yakkwalù pùikattà màlà weli'nàtok winàpai, molopai tukkan tok makuyi pàk usentuppan màlà.
1 Sàlà màlà kaleta Peter, yeunossak lùppù Jesus Christ ponalok winàpaino, Kaatù nanùmùssan kaklan pe tùwemassan iwetta'nùssak kon pata yamùk yawàlà, Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia, molopai Bithynia yawolon kon piyak inmenukappù. 2 Ayanùnsak kon màlà Kaatù yeselu yawàlà, Kaatù ponalok pe àkonekatok kon pe Wakù Akkwalù winà, molopai Jesus Christ maimu yawàlà ewechi kon pa molopai esuken ewena kon pa Jesus Christ mùnù winà. Tàwà wakù pe we'nàtok molopai echitonpa pe we'nàtok Kaatù winàpaino àponalok kon pe nenai eke pe.
Ailon Enpen We'nàtok
3 Kaatù yapulàpai'nokon man Kùyepulu Jesus Christ Kàipùnù! Eke pe tùusentuppatok yawàlà, kùlepappù kon ya wentutukkan toppe Jesus Christ wuluuka tùuya winà. Sàlà uya kùlepa kon màlà wema'nàtok pàk eke pe enpen we'nàtok ke. 4 Màlàpàk enpen we'nà'nokon sàlà wakù yepolo pàk Kaatù nùkupù tùponalok kon ponalok pe. Iku'nài mùkkàlà àponalok kon pe epùn po, iwemyakanma pùla iwettok wapùla inmatta pùla iwettok yau wapùla iwaliwomù pen màlà molo. 5 Ailon tetok Kaatù pàk yesak ton amyamlo, mùkkàlà meluntàlù màlà inotau ewettok kon pata weyu wenukapù ponalà. Kaatù uya tamù'nawolon kon kappon yamùk ittu yattai. Màlà yattai nen uchi àpùikattà kon ya màlà ikupù tùuya teppù tùuya kasa. 6 Atauchinpatàk kon sàlà pàk, mala là eusewankono'ma kon màlà, yattai pùla là tukkan ittuntok yau ewettalumattà kon yau. 7 Sàlà màlà meluntà pe ailon tetok auya'nokon wechi ittunài. Kolù tùumattasen pe lànen nai'nùk màlà ittusak lùppù apok ke, màlàpàk uchi ailon tetok auya'nokon kolù yentai nai'nùk wakù, ittu nàlà màlà meluntà pe iwettoppe. Màlàyau apulàntok wakù pe itekale we'nàtok molopai namantok yepolo auya'nokon màlà màlà Wei yattai Jesus Christ usenpoikasak yau. 8 À'nùn pe iku'nài nan amyamlo, yensak auya'nokon pùla lànen iwechi tùse, ailon tawonnan amyamlo ipàk sàlàpe yene auya'nokon pùla lànen tùse, màlàpàk eke pe autauchinpa kon màlà yekama yentai wakù utauchinpantok ke. 9 Masapùla ailon tetok auya'nokon yepeppù pe ayakkwalù kon wepùikattàtok yepolo auya'nokon màlà. 10 Sàlà wepùikattàntok uchi màlà Kaatù Maimu yenpoikannan usenupappù ipàk eke pe molopai tok nùwappù tok nekamappopàtùppù. Tok uya yekamappù màlà lepantok Kaatù uya elepatokù'nokon ike. 11 Tok wechippù yà'là yattai là iweyu wechi ittui'che molopai atta là iyàpù ittui'che. Masapùla Wakù Akkwalù Christ winàpaino wechi tok yau uya sàlà yekamappù, wettalumattàntok Christ nùpàlika woton yekama tùuya'nokon yau, molopai yapulàtok ite'mappù pàk tùuyàssen. 12 Kaatù uya yenpoikappù màlà pùsamlo pàk tok wotokoyi wechi tok ponalok pe pùla, tùse àponalok kon pe, tok uselupappù ailon pàk màlà enetappù kon kasa. Wakù Itekale yekamannan iichelupasak kon Wakù Akkwalù meluntàlù yeunossak lùppù epùn poi winà uya, sàlà yamùk ailon ton yekamappù àpàkù'nokon. Sàlà yamùk uchi màlà inchelù yamùk lànen wettok ànùttupai.
Kà'mantok Kaatù Ponalok Pe wema'nàtok Yak
13 Màlàpàk uchi eusenumenkatok kon tùwekonekaik nechiik. Elannek pe kulu ettàk kon, molopai enpen ewettok kon ittutàk kon tamù'nawàlà wakù Kaatù winàpaino pàk elepatok ike woton Jesus Christ usenpoikasak yau. 14 Mule yamùk mayin yawolon kon kasa ettàk kon, molopai kennappotàu pena ewechippù kon yak ittu auya'nokon pùla ewechi kon yau ànkupù kon lùppù yak. 15 Tùse làkku emattàk kon tamù'nawolon ànkupù kon yau, Kaatù àkà'manàippù'nokon wechi wakù pe esuken kasa làma wakù pe. 16 Masapùla Kaatù Maimu yau iwe'menukasak pàk, “Esuken ettàk kon, masapùla esukenan iulà,” tukaik. 17 “Ina Kàipùnù,” tawonnan pe ewechi kon, tok nùkupùppù yawàlà ekkaichalà tamù'nawolon kon kappon pàk “suwa messaik,” tawon pàk, emattàk kon uchi talà sàlà non po inamatok molopai yapulàtok auya'nokon yau. 18 Masapùla mùttuyatàik àpùikattàppù kon, italumayippù là ke pùla àli iteselu pe we'nàtok ananùmùppù kon atamo kon winàpai yapai. Yà'làlà tùumattasen chilùpa wapùla kolù kasa pùla iwechippù màlà. 19 Àpùikattàppù kon kulu màlà Christ uya epekkek tùmùnù ikkwansak àponalok kon pe yau, imattakù pùn kaalinilu mule wechippù kasa. 20 Kaatù nanùmùppù mùkkàlà wolù wekoneka wapiya, molopai iichenpoikappù sàlà yamùk iwenukattok weyu yattai àpàkànsau'nokon. 21 Mùkkàlà yai ailon tawonnan amyamlo Kaatù pàk, iwuluukanàippù weli'nàtok yapai molopai ilepanàippù apulàntok ke pàk, màlàpàk ailon tetok auya'nokon molopai enpen ewettok kon Kaatù yau man. 22 Masapùla esuken nen uchi ewenasak kon màlà ailon yawàlà ewechi kon winà, ailon uchi'nùnmantok yesak pe ewechi kon pàk, echi'nùnmatàk kon eke pe tamù'nawàlà eyewan kon ke. 23 Masapùla nulànan molopai tàwàlàlà tùwemassen Kaatù Maimu yai ewentu tu'masak kon màlà, tàwàlàlà tùwemassen tùweli'chen pen munkà pe. 24 Masapùla, “Tamù'nawolon kon kappon yamùk mùkyamlo wanak walainon. Molopai tamù'nawolon tok yapulàtok màlà wanak yùpùlù walai. Wanak tùweli'chen molopai itùpùlù tùwessolokasen. 25 Tùse Kaatù Maimu tùwemassen tàwàlàlà,” tesak kasa. Molopai sàlàichi màlà mayin àpàkù'nokon yekamasak lùppù.
Tàwàlàlà Tùwemassen Tàk
1 Màlàpàk uchi tamù'nawolon àli ton inonkatàk kon, kasei pe kettàu, tùulon kon kùsennakatàu, kùlùmàk pe kettàu, wapùla mottùnpan pe keselupatàu! 2 Entusanon mule yamùk, manak i'che tùwe'naklipasan tàwàlà, màlà kasa wakù esukenan manak kappon winàpaino pen i'che ettàk kon tàwàlà meluntà pe ewena kon pa iwinà molopai ewepùikattà kon pa, 3 Itepulu Kaatù wettok wakù pe ittusak auya'nokon pàk. 4 Jesus Christ piyak àittàk kon, mùkkàlà nulànan tàk kappon yamùk nùnulunpappù, tùse yanùnsak lùppù Kaatù winà epekkek pe. 5 Amyamlo nàlà wechi màlà nulànan tàk kasa, tapulàsan pe Kaatù yùwùk kappon namùppù pen tensen pen yamù yau, màlà motau wakù pe tùwe'wotokomasan pe ewechi kon pa, wakù ton Kaatù lepatok i'che iwettok tùlù pàk Jesus Christ yai. 6 Masapùla Kaatù Maimu yau, “Epekkek tàk yanùnsak uya man,màlà tùtùyai'nùk ipana'mu yawon wakapu pe pata Zion yau,Molopai ànù'là ailon tawon ipàk usenkuttà pen màlà,” tawon. 7 Sàlà màlà wakù kulu tàk amyamlo ailon tawonnan Kaatù pàk pona, tùse mùkyamlo ailon tawonnan pen pona, “Màlà tàk wechippù tapùi yamùnnan nenpàttùppù pe. Màlà lùppù wenasak man i'che kulu we'nàtok petùulon kon tàk yentai,” teppù nàlà. 8 Molopai, “Sàlà màlà tàk kappon yamùk wettatai'matok iwinà woton,tàk tok kawai'ma woton,” teppù. Tok wettatai'ma màlà masapùla ailon tesak tok uya Kaatù Maimu pàk pùla iwechi pàk, màlàichi Kaatù yeselu tok ponalok. 9 Tùse amyamlo mùkyamlo yanùnsak kon paatele yamùk pe, kin ponalok kon, wakù ton kappon yamùk Kaatù ponalok kon, yanùnsak kon Kaatù yeselu wakù ton kulu yekama kon pa. Mùkkàlà àkà'manàippù'nokon ewalupàttapai wakù kulu takkwayi yak. 10 Pena Kaatù ponalok kon pe pùla ewechippù kon tùse sàlàpe nen uchi iponalok kon pe messatàik, pena Kaatù usentuppatok ittu auya'nokon pùla iwechippù tùse sàlàpe iichentuppatok yanùnsak auya'nokon man.
Kaatù Yapyoto Ton
11 Apawanattàyatàu iulà, utonpa yamùk, kaklan yamùk pe echii'ma sàlà non po, àli ànkuppai we'nàtok yemyak kettùtàu, màlà tùwepanta'ma pàk nai'nùk tàwàlà ayakkwalù kon winàkàik. 12 Eyeselu kon wakù pe nechiik Kaatù ittunnan pen kùlottau, àmottùnpa kon tok uya yau, àli kussan tok te tok uya yau, wakù eyeselu kon yentoppe tok uya, molopai nen uchi Kaatù yapulà toppe tok uya iyàpù Weyu yattai. 13 Itepulu ponalok pe tamù'nawolon kon potolù yamùk wettok itepulu pe yo'no ettàk kon, kin yo'no. Mùkkàlà wechi màlà yo'no kulu we'nà toppe, imaimu yawàlà. 14 Molopai kopùna yamùk, inanùmùssan àli ku'nài nan talumattànnan pe molopai mùkyamlo wakù ku'nài nan yapulànnan pe. 15 Masapùla sàlà màlà Kaatù yeselu, wakù kupù auya'noko winà, pakko ton uselupatok ittunài uselupatok kasa pùla yeppaka'nùpù auya'nokon i'che iwechi màlà. 16 Ya'chinài pùn kasa emattàk kon, molopai imokkasak pe ewettok kùsapulàtàu yà'làlà àli waputtàtok auya'nokon ike pe, tùse Kaatù yapyoto ton pe emattàk kon. 17 Tamù'nawolon kon kappon yamùk inamatàk kon, ànù'là kappon ailon tawonnan i'nùnmatàk, Kaatù tùnamase ettàk, molopai eke kulu itepulu inamatàk kon.
Christ Wettalumattàtok Winà usenupantok
18 Apyoto yamùk, eyepotolù kon yemyau ettàk kon molopai tùwe'namaik kulu tamù'nawolon yau, mùkyamlo tùusentuppaik nai'nannùk molopai tùusenumenkaik nai'nannùk pàk neken pùla, tùse mùkyamlo àsà pe nai'nannùk pàk nàlà. 19 Kaatù uya wakù uyàttok iwinà kupù màlà àponalok kon pe sàlà pàkànsau, wettalumattàntok yà'là wenai pùla pàlika auya'nokon yau, masapùla teselu ittu auya'nokon pàk. 20 Masapùla yà'là yekkwa ken e'mantok molo nai wettalumattàntok iwalai pen ànkupùppù kon pàkàlà ànpàlika kon yau? Tùse wettalumattàntok pàlika auya'nokon wakù kussak lànen auya'nokon tùse yau, Kaatù uya wakù kupù màlà àponalok kon pe màlà pàkànsau. 21 Sàlà màlà Kaatù uya àkà'mappù kon yak, masapùla Christ wettalumattàppù àponalok kon pe pàk. Iwettalumattàtok winà eusenupa kon pa molopai itta ye'mappù yawàlà àutà kon pa. 22 “Àli kussak ya pùla iwechi màlà. Ànù'là uya kasei wepakka intapai yetappù pen.” 23 Tùmottùnpa yau mottùnpan pe yeikuppù ya pen, tùwettalumattà yau, “Atalumattà kon uya,” te ya pùn, tùse enpen tùwettok tùlùppù ya Kaatù ikasa Ittunài winàkàik. 24 Jesus Christ uya kùmakuyi kon yalàppù tùmàlà pe pulusuk pona, weli'nàtok kon pe àli kuttok pàk wema'nàtok kon pe wakù pe we'nàtok ponalok pe. Ippoppàtù winà euchipittàsak kon màlà. 25 Masapùla kaalinilu yamùk utatù kasa ewechippù kon, tùse sàlàpe ewennapposak kon man Kaalinilu Yesak walai molopai ayakkwalù kon Mainanpanài wenaima kon pa.
Tayappù Yamùk Molopai Noppù Yamùk
1 Màlà kasa làmaichi amyamlo uli'chami'chi, tùtayappù kenan kon atayappù kon yentai kettàu, ailon te tok uya Kaatù Maimu pàk pùla iwechi yau, ailon te toppe tok uya wakù eyeselu kon pàkàlà, euselupa pàkàlà kulu pùla, 2 masapùla tok uya wakù pe molopai namanài pe ewechi kon yene màlà. 3 Polopon yà'làlà kùsapulàtàu ema'non pe àku'nài'nokon pe, appai kon yayanka auya'nokon yau, wapùla yà'là yekkwa là ikonekasak kolù yapai wapùla yà'làlà epekkek tàk yapai ikonekasak yau kettàu, wapùla teselu kenan pon yau. 4 Tùse tàwà ema'non pe ewettok kon nùyàpùi eyewan kon yapai tùumattasen pen màlà àssà'mùla we'nàtok, àsà pe pùla molopai eppana tùwessen pe we'nà màlà wakù kulu Kaatù yenu yau. 5 Masapùla sàlà kasa penalok kon wakù ton nossan yamùk, enpen tùwessan Kaatù pàk wechippù ema'non pe, tùtayappù kon maimu yawàlà. 6 Sarah wechippù màlà kasa, Abraham maimu yawàlà iwechippù molopai yesatùppù ya “Uyepulu,” tukaik. Amyamloichi mùkyamlo imunkà yamùk iwalai kupù auya'nokon yau molopai eusenalippa kon pùla iwechi yau. 7 Amyamlo nàlà tùnoppù kenan kon walawoti'chi yamùk, ànoppù kon piyau ewemapù kon yau, mùttutàik tok wechi attu'mùnon peiwa. Màlàpàk tok kùttalumattàtàu namantok yenpoikatàk kon tok pàk, masapùla tok uya nàlà tamùkke àpokonpe'nokon Kaatù uya lepantok ike wema'nàtok yanùmù màlà. Sàlàichi ikuttàk kon àwàpùlematok kon wakkàtù yà'làlà uya tukaik.
Wettalumattàntok Wakù Pe We'nàtok Pàkànsau
8 Màlàyau sàlà yekama uya àpàkù'nokon, tamù'nawàlà tewin usenumenkantok yesak pe mettàik. Molopai ekkaichalà usentuppantok tùulon kon pàk, ànù'là kappon i'nùnmatàk kon àtonpa kon kulu pùnùnma auya'nokon kasa, molopai tùusentuppasen pe ettàk kon molopai àssà'mùla, àsà pe pùla ànù'là kappon pokonpe. 9 Àli kùsentakanmatàu àli ke, wapùla pa'nù'nàtok pa'nù'nàtok ke. Tùse wakù ke làkku yentakanmatàk kon, masapùla wakù pe we'nàtok màlà Kaatù uya elepa kon tùuya tetok lùppù àkà'masak kon tùuya yau. 10 Masapùla, “Ànù'là tùutauchinpaik emappainomolopai wakù pe tùwemattok weyu i'che tùwessen,kùsselupatak àli pe, molopai kasei pe kùsettak. 11 Tàwà nelattài àli winàpai molopai wakù kupùi,tàwà echitonpa pe we'nàtok iwai molopai nùwenaimai yepose. 12 Masapùla Itepulu Kaatù mùkkàlà wakù ton yennàimolopai tok yetanài tàwàlàlà tok wàpùlema yau,tùse àli ku'nài nan winàpai tenpata lattànài mùkkàlà.” 13 Ànùk uya ken ewettalumattà toppe àkupù kon wakù ànkuppai kulu ewechi kon yau? 14 Iwalai kupù lànen auya'nokon tùse ewettalumattà kon yau, atauchinpatàk kon! Kappon yamùk pàk kesenalippatàu molopai kataimelunpatàu. 15 Tùse Christ namatok auya'nokon yesak pe ettàk kon eyewan kon yau molopai Eyepulu kon pe ikuttàk kon. Tùwekonekaik ettàk i'nai yattai là enpen we'nàtok ayau'nokon nai'nùk wenai ewettok kon yekama kon pa eyekamappo kon ànù'là uya yau. 16 Tùse àssà'mùla àsà pe pùla mùkuttàik molopai namantok yesak pe. Wakù pe, tùwanmùla eusenumenkatok kon ikuttàk kon, àmottùnpasak kon yau, mùkyamlo àli pe wakù eyeselu kon Christ nenupa ton yeselu walai pàk tùuselupasan wekkuli'ma toppe tùuselupatok kon winà. 17 Masapùla wakù peiwa wettalumattàn wakù kupù pàkànsau wechi màlà, Kaatù yeselu pe iwechi yau, àli kupù yentai lùiwa. 18 Masapùla Christ welikùppù màlà tewin itekkwa, iwelikùppù màlà tamù'nawolon kon wettok àli pe pàkànsau, wakù kàyik welikùppù àli ton kappon yamùk ponalok pe, Kaatù piyak ayatok kon pe tùuya. Iwàtoppe ikupùppù màlà kappon welikù kasa molopai iwuluukappù màlà kappon pe pùla yakkwalù itesak pe. 19 Molopai takkwalù yau iitàppù molopai ya'chichak kon akkwalùppà yamùk pàk itekale yekamappù ya. 20 Pùsamloichi wechippù màlà akkwalùppà yamùk lùssan pe Kaatù Maimu yawàlà iwessak kon pen pe, tùusetakkaik pùla inmàmukussan Noah uya kanau koneka weyu yamùk yattai yau pe. Tukkan kon pen kappon yamùk wechippù kanau yau, 8 pan kon neken. Mùkyamlo wepùikattàppù màlà tuna winà. 21 Sàlàichi màlà tuna ke usenpataukantok walai, àpùikattàyatài'nùk, esak kuka winà pùla, tùse “Kaatù piyak welattà sàlà” tei'ma wakù pe tùwanmùla usenumenkantok pokonpe Jesus Christ we'wuluukatok yai. 22 Iitàppù nai'nùk epùn pona, molopai Kaatù yemyatù kamik pen winà nai'nùk. Tamù'nawolon kon inchelù yamùk yepulu mùkkàlà, tamù'nawolon kon apàikkek ton molopai tamù'nawolon kon meluntà ton yepulu.
Iwemyakanmasak Kon Wemattok
1 Christ wettalumattàppù màlà talà non po. Màlàpàk uchi iwettalumattàppù kasa ewettalumattà kon pa ekonekatàk kon, tùwettalumattàtok pàlikasak ya àponalok kon pe pàk. Masapùla ànù'là tùtalumattàtok yanùnnài weleutasak màlà àli kupù tùuya winàpai. 2 Sàlà motapai uchi ewemattok kon talà non po yemakkwatàk kon Kaatù yeselu yawàlà, i'che kappon wettok yawàlà pùla. 3 Masapùla eweyu kon yapulàppù auya'nokon pena ailon tawonnan pen nùkupù kupù pàk. Tùwe'namaik pùla àli pe ewemapùppù kon man, tùuseka'nonkaik eyewan kon wechippù i'che ewettok kon kupù pàk, wetùnnàtok, tamùkke wepili'nàtok ata'lettàse àli kuttok itenu yau, molopai akùlù pe ailon pen tùulon kaatù yemlotopo wepeimantok yau. 4 Molopai sàlàpe ailon tawonnan pen usenumenkasak man tùpùkkù pe ewechi kon àli pe màttawà tùwettok kon molopai àsà pe tùwemattok kon yau pùla nen uchi ewechi kon pàk, màlàpàk tok àmottùnpayatàu. 5 Tùse tok uya yeittok tùuya'nokon tùlù màlà Kaatù piyak, iwekonekasak nai'nùk nulànan kon molopai iweli'chak kon ittu toppe tùuya. 6 Sàlà kasaichi iwechi pàk wakù itekale yekamappù màlà iweli'chak kon pàk nàlà, tok ittu toppe tamù'nawolon kon kappon yamùk ittu kasa, tùse nulà tok wettoppe takkwalù kon yau Kaatù wemapù kasa tàwàlàlà.
Wakù Ton Kaatù Uya Lepantok Yesak Ton
7 Tamù'nawolon yà'làlà wenukattok yattai mei pùla man. Eyesak kon pe ettàk kon, molopai enpen ettàk kon, àwàpùlema kon pe. 8 Wapiya kulu kappon yamùk tù'nùnmaik ettàk kon eke pe kulu, masapùla uchi'nùnmantok màlà tukkan àli waputtànài. 9 Àtonpa kon mewonnùttàik àwùk kon tak tùusàulàmaik pùla. 10 Tàwà tamù'nawolon kon tùlepatok tùnepoloppù kon Kaatù winàpai yapulài tùtonpa kon pùikattàtok tùuya'nokon iwinà pe, wakù ton Kaatù uya lepantok tùpatalà'ne nai'nùk yesak pe. 11 Ànù'là itekale yekamanài, tàwà Kaatù Maimu yekamai. Ànù'là tùulon kon pùikattànài tàwà tok pùikattài, meluntà màlà Kaatù uya tùlepatok ke, tamù'nawolon yau apulàntok tùtoppe Kaatù piyak Jesus Christ yai. Apulàntok molopai apàikkek pe we'nàtok iponalok tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Emen.
Wettalumattàntok Christ Ponalok Pe Echii'ma
12 Utonpa yamùk, kesenumenkatàu àsà ittuntok mettalumattàyatài'nùk ipàkànsau pàk, yà'làlà tùwekkussen pen wekkupù kasa àpàkù'nokon. 13 Tùse làkku atauchinpatàk kon masapùla Christ wettalumattàppù kasa ewettalumattà kon pàk, autauchinpa kon pa eke pe kulu itakkwayi usenpoikasak yau. 14 Tùutauchinpasan pe ewechi kon màlà, àmottùnpasak kon yau Christ ponalok kon pe ewechi kon pàk, masapùla sàlà uya yekama màlà, màlà tùnamasen Akkwalù Kaatù winàpaino wuttàsak àpona'nokon. 15 Ewettalumattà kon yau, kappon wànài pe là ewechi kon pàk ewettalumattà kon pe kùsettak, wapùla amak pe ewechi kon pàk, wapùla àli ku'nài pe ewechi kon pàk, wapùla tùulon kon nùkupù ittui'che ewechi kon pàk. 16 Tùse ànù'là wettalumattà Christ ponalok pe yau, kùsekuli'matak, tùse tàwà tenki nùkai Kaatù pàk Christ ponalok pe tùwechi pàk. 17 Masapùla Ittuntok yattai weyu uyàssak man, ittuntok wepyattà toppe molopai Kaatù ponalok kon mùkyamlo wapiya ittu woton kon. Kùpàkù'nokon iwepyattà yau, atta ken iwenukapù mùkyamlo wakù itekale Kaatù winàpaino pàk ailon tawonnan pen pàk? 18 Molopai, “Sa'man pe kulu wakù ton kappon yamùk wepùikattà wechi yau,yà'là kasa ken Kaatù pùnon molopai àli ton kappon yamùk wechi?” 19 Màlàpàk uchi tàwà nettalumattàyai'nannùk Kaatù yeselu yawàlà ikasa nai'nùk kupùi molopai takkwalù kon tùlùi Mùkkàlà tùkonekanàippù kon yemyak, masapùla ikupù tùuya teppù tùuya lùppù ku'nài mùkkàlà tàwàlà.
Kappon Yamùk Kaatù Munkà
1 So'chi yennài nan àklottau'nokon nai'nannùk tùpawanattàyaik, iulà nàlà mùkkàlà so'chi yennài. Christ wettalumattàtok lùppù yekamanài, molopai itakkwayi tùusenpoika woton pùkkù nàlà. Apawanattàyatàu iulà, 2 Kaalinilu yesan kasa ettàk kon, mùkyamlo Kaatù uya elepatok kon ike mainanpa kon pa, molopai tok imainanpatàk kon alikyek pe, Kaatù wettok ikupù auya'nokon i'che kasa. Àwotokoyi kon ikuttàk kon e'man toppe neken pùla, tùse pùikak pe eppai we'nàtok yapai. 3 Mùkyamlo anmainanpa kon pe itùsak kon yepulu pe tukaik kettàu, tùse tok uya yentok ipàkàlà pe ettàk kon. 4 Molopai Eke Kaalinilu Yesak usenpoika yau enkek alok tàwàlàlà enkek pe molopai akkwa pe tùwessen yanùmù auya'nokon màlà. 5 Màlà kasa làma, amyamlo masalok kon umoine ton esenupatàk kon kàyik yamùk lùiwa winàpai. Molopai tamù'nawolon kon pàk àsà pe pùla ettàk kon, ànù'là kappon pùikattà kon pa. Masapùla, “Kaatù yeyaton mùkkàlà ànù'là yentai tùwekkussen,tùse wakù pe we'nàtok tùwinàpaino tùnài àssà'mùnon piyak.” 6 Màlàpàk uchi àsà pe pùla enatàk kon, Kaatù yemyatù meluntàlù yo'no, ayanùntok kon pe ya màlà wakù tùweyu yattai. 7 Tamù'nawàlà ayaimelunpayatài'nùk inonkatàk kon ipona masapùla amainanpa kon ya màlà. 8 Tùttuik molopai enpen ettàk kon! Masapùla eyeyaton kon Makui tùusalà pàk man, tùtàwùi'ma palauya kasa, ànù'là tùneuno'ma woton iwa pàk. 9 Ailon tetok auya'nokon yau meluntà pe ettàk kon molopai Makui inulunpatàk kon, masapùla mùttuyatàik àtonpa kon yamùk ailon tawonnan sàlà non po wettalumattà sàlà yekkwa yau akasa'nokon. 10 Kaatù tamù'nawolon wakù pe we'nàtok yesak, mùkkàlà uya àkà'masak kon màlà tàwàlàlà takkwayi pùkkù pe ewechi kon pa Jesus Christ yau. Mala là ewettalumattàsak kon tùpo, mùkkàlà uya àkoneka kon màlà ikasa, meluntà pe kulu molopai àtùlù kon màlà wakù pata tùutamasen pen pona. 11 Tamù'nawolon apàikkek màlà ipyawon tàwàlàlà. Emen.
“Wakù Pe Na' Messatàu?” Tetok
12 Sàlà tokkwenan kaleta menuka uya sàlà Silas uya upùikattà winà, ailon kulu utonpa pe unkupù. Emeluntàpapai'nokon wessaik molopai uselupatok tùlù uya sàlà ailon wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino pàk. Yau ettàk kon. 13 Ailon tawonnan Babylon pon kon, Kaatù nanùmùssan nàlà, “Wakù pe na' messatàu?” tetok tùuya'nokon yeunossan, molopai nàlà umle kasa nai'nùk Mark, itesek. 14 Itepulu yesek yau uchi tùutauchinpaik ewessepolo kon yau mettàik euchi'nùnma kon yekama pe Christ yai. Tàwà echitonpa pe we'nàtok apyau'nokon nechii amyamlo tamù'nawolon kon Christ ponalok kon.
1 Sàlà màlà kaleta Simon Peter, Jesus Christ yapyoto molopai ineunokoppù winàpaino. Mùkyamlo wakù pe Kùkaatùyi wettok molopai pùikattànài Jesus Christ yai ilepasak kon wakù kulu ailon tetok, ina uya ailon tetok walai ke piyak inmenukappù. 2 Tàwà wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino molopai echitonpa pe we'nàtok apyau'nokon nechii eke pe kulu, ipùkkù lùppù pe pùla tamù'nawàlà Kaatù molopai Jesus Kùyepulu kon ittutok auya'nokon yai.
Kaatù Uya Kà'mantok Molopai Anùnnàtok
3 Kaatù yapàikketù uya tamù'nawolon i'che kulu we'nàtok ke lepansakù'nokon màlà wema'nà toppe molopai imaimu yawàlà we'nà toppe. Sàlà yeposak màlà kùuya'nokon masapùla ittu kùuya'nokon pàk mùkkàlà kùkà'manàippù kon tapulà toppe molopai wakù pe tùwettok pùkkù pe we'nà toppe ittutok kùuya'nokon yai. 4 Sàlà kasa lepansakù'nokon ya màlà Kaatù yeselu wakù molopai eke ton kulu wakù pe we'nàtok itùlù tùuya teppù lùppù tùuya ke, màlà yanùmù auya'nokon winà mattanù'nài àli ànkuppai we'nàtok molo nai'nùk non po winàpai ewepe kon pa, molopai àuyàpù kon pa Kaatù yeselu pùkkù pe esse. 5 Sàlà kasaichi iwechi pàk, ànùttu kon mùkuttàik kulu ailon tetok auya'nokon tonpattà kon pa wakù pe we'nàtok ke molopai wakù pe ewettok kon pona ittunài pe we'nàtok ke, 6 ittunài pe ewettok kon pona eyesak kon pe ewettok kon, eyesak kon pe ewettok kon pona pàlikantok, pàlikantok auya'nokon pona wakù pe esuken we'nàtok, 7 wakù pe esuken ewettok kon pona tonpa pàk usentuppantok, molopai tonpa pàk usentuppan pona pùnùnmantok. 8 Sàlà yamùk wechi ayau'nokon molopai iwekatù yau, ewepeta kon pa àkupù kon ya màlà tapulàsen pe Kùyepulu Jesus Christ tùttuik we'nàtok yau. 9 Tùse sàlà yamùk pùla nai'nùk wechi màlà enpùla mei yene ya pen, molopai àli pena tùnkupùssan kukappù puttàka'nùssak ya màlà. 10 Màlàpàk uchi, utonpa yamùk, ànùttu kon ikuttàk kon Kaatù uya kà'mantok molopai ayanùntok kon ya ittu kon pa, masapùla sàlà kupù auya'nokon yau meluntà pe ewechi kon màlà ewekkawai'ma kon pen. 11 Molopai Kaatù uya epùn mùlatta yakkoka màlà eke pe, ewewomù kon pa tàwàlàlà itepulu pe Kùyepulu, Kùpùikattànài Christ Jesus wettok yak. 12 Sàlà kasa iwechi pàk eyenu kon yappontà pàk wechi màlà tàwàlà sàlà yamùk pàk, ittukassak lànen auya'nokon tùse, molopai ewekonekasak kon meluntà pe ailon ananùmùppù kon yau tùse. 13 Ailon ukayaik ikasa emeluntàpa kon uya eyenu kon yappontà uya sàlà yamùk pàk winà pàk, nulà wechi kùlottau. 14 Tùttuyaik tachin pe tùpo pùla sàlà tùukàtasen esak nonka uya miya Kùyepulu kon Jesus Christ uya yekamappù upàk kasa. 15 Tamù'nawàlà unùttu kupù uya kulu màlà welikùppù ye'mappùtak sàlà yamùk ittutok auya'nokon tàwàlà yawàlà woton koneka pe.
Christ Yakkwayi Yennài Nan Nùssan
16 Ikuppàssak kon nà panton yekama ina uya pùn Kùyepulu kon Jesus Christ uyàpù meluntà pe yekama ina uya àpàkù'nokon yau. Tùse tenu kon ke ina uya itakkwayi yeneppù. 17 Molo ina wechippù wùk po namantok molopai itakkwayi ke ilepasak Kaatù Ikàipùnù uya yattai, mayin uyàpù ipyak eke itakkwayi yau epùn poi yattai, “Pùsàlà mùkkàlà u'nùn kulu Umu, uyauchinpanài kulu!” tukaik. 18 Ina uya tùmyamlo'nokon pe neken echii'ma sàlà mayin uyàpù epùn poi yetappù, ipokonpe ina wechi wakù wùk po yau. 19 Màlàpàk kulu ina nùttuyan Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan yekale wechi ailon pe. Màlàpàk uchi wakù ikuttàk kon mei pùla tok nekamappù yene auya'nokon yau, akkwa yene auya'nokon ewalupàttau kasa, yene pàk mettàik pata wemapù yene auya'nokon kaiwonok uyàpù ewalupàttau pata wemapù ponalà kasa. 20 Tamù'nawolon yepoi, sàlà ittutàk kon, Kaatù yekale Kaatù Maimu yawon yenpoika ànù'là uya tiyiwalà pùla iwechi màlà. 21 Masapùla Kaatù yekale yekamasak lùppù uyàpùppù kappon yeselu neken winàpai pùla, tùse Kaatù Maimu yekamannan nùssan yau Wakù Akkwalù wechippù, màlàpàk tok uya itekale Kaatù winàpai iyàssak lùppù yekamappù.
Iwalainon Pen Enupannan
1 Kaatù Maimu yenpoikannan pe tukaik tùukaseitasan usenpoikappù ina kùlottau pena, molopai màlà kasa làma tok usenpoika màlà amak yai ittu pùla àklottau'nokon. Mattanù'nài, ailon pen pàk enupantok nepù tok uya màlà, molopai Kùyepulu kùye'manàippù kon Jesus nulunpa tok uya màlà. Sàlà kasa asse'ne mattantok nepù tok uya màlà tùpona'nokon. 2 Màlà kasa làma àli ànkuppai tùwettok kon maimu yawàlà tok wechi màlà, molopai tok nùkupù winà kappon yamùk uselupa àli pe ailon pàk. 3 Tùulon yemamin i'che tùwettok kon yau pùsamlo ailon pen pàk enupannan uya ayapulà kon màlà pùlayatta yepotoppe tùuya'nokon enkuttànài panton yekama tùuya'nokon winà. Tùse pena yawà tok yeselu pàkàlà tok talumattàtok wekonekakassak wechippù màlà molopai tok mattanù'nài we'nùnsak pùla iwechi! 4 Masapùla inchelù yamùk àli pe iwessak kon yenpàtù Kaatù uya pùn tok wepe toppe Ittuntok winàpai, tùse tok yenu'mappù ya, màlà motau tok wechi màlà yaulonpàssak pe ewalupàttau, Ittuntok Weyu màmuku pàk. 5 Kaatù uya wapiyalok kon wolù yawon kon yenpàtù pùn, tok talumattàppù ya molopai tuna'ma nepùppù ya àli ton kappon yamùk pata pona. Noah pùikattàppù ya màlà ikasa we'nàtok yekamanài molopai 7 pan kon kappon yamùk. 6 Kaatù uya pata yamùk Sodom molopai Gomorrah tawonnan pottàppù apok ke ipla ulumlàppà pe, molopai màlà yamùk kupùppù ya àli ton uya yentok ipàkàlà pe, tùwekkupù woton àli ton winàkàik. 7 Lot pùikattàppù ya, wakù kàyik, àli yeselu i'che pùla iwessak lùppù. 8 Mùkkàlà wakù kàyik, tùwemassen tok kùlottau wei kaichalà uya, sàlà yekkwa ton yeneppù molopai yetappù, màlàpàk wakù itewan utaimelunpasak wechippù tùpanama kon yetannan pen yeselu winà. 9 Màlàpàk Itepulu Jesus mùkkàlà i'nai kasa Kaatù pùnùnmannan pùikattàtok tùuya tok wettalumattàtok winàpai ittunài, molopai i'nai kasa àli ton kuttok tùuya wettalumattàntok yo'no ittunài Ittuntok Weyu ponalà. 10 Mùkyamlo kulu akùlù iteselu wakù ke telupa kon yetannan pen molopai Kaatù yapàikketù nulunpannan. Tùusenalippaik pùla molopai meluntà pe àli pe tùuselupasan mùkyamlo kawon kon akkwalù yamùk winàkàik. 11 Inchelù yamùk lànen, meluntà pe lùiwa nai'nannùk molopai apàikkek pe lùiwa, pùsamlo ailon ton pen pàk enupannan yentai, mùkyamlo Itepulu Kaatù yemlotopo là àli pe tùuselupasan mottùnpan pe pen. 12 Tùse pùsamlo wechi màlà tùusenumenkasan pe pùla tùwelaikasan teselu kon yawà pe, elannek ton kamo yamùk iwentusak kon ta'chitok kon pe molopai tùwàtok kon pe kasa, yà'làlà mottùnpannan mùkyamlo tùnùttu kon pen. Tok mattanùpù màlà elannek ton kamo yamùk kasa. 13 Talumattàntok ke tok ye'ma màlà talumattàntok tok nùkupùppù yepeppù pe. Tok yauchinpanài màlà tùke'nokon i'che tùwettok kon yà'làlà kuttok tok uya ayupo weinai. Kuli'mannan mùkyamlo auta'lettà kon tonpa pe tùwechii'ma'nokon, masapùla ennakantok tùuya'nokon yeselu wechi tùwakùli kon pe pàk! 14 Tok yenu uya uli'chan yene àli ànkuppai tùwesse pùla pen màlà. Àli ànkuppai tok wettok màlà tùweleutasen pen. Attu'mùnon kappon yamùk yamùipannan mùkyamlo àli kuttok yak. Tewan kon yenupasak tok uya màlà tùuseka'nonkasen pe yà'làlà i'che tùwettok kon pe. Kaatù uya pa'nù'nàtok yo'no tok wechi màlà! 15 Tok uya tossalon asanta nànsak màlà molopai tok utassak, tok uya asanta Balaam, Beor mumu nanùmùppù lùppù yanùnsak màlà. Àli kupù tùuya winà tùnepolo pùlayatta iwakùli mùkkàlà. 16 Itùkùn Tonki tùuselupasen pen uselupappù yàulàma pe kappon maimu pe molopai Balaam welaikatok Kaatù pùn kasa yeleutanùpùppù ya. 17 Pùsamlo mùkyamlo itenpù tuna yen walainon, katupluk yasak meluntà assetun uya walainon, Kaatù uya tok patassek kussak man tàwàlàlà ewalupà yau. 18 Ittu tùuya'nokon kasa kulu tùuselupasan mùkyamlo tùutapulà kon pe, molopai ikasa pùla tùwemassan winàpai iwemokkasak kon emennak pe, yamùipannan mùkyamlo yà'làlà akùlù teselu kon kupù tùuya'nokon yai. 19 Pùsamlo enupannan uya, “I'che ewettok kon ikuttàk kon, tàwà aya'chinài'nokon pùla nechii!” te tok pàk, tàliyi kon toi'manài'nokon yeselu yapyoto pe echii'ma. Masapùla kappon mùkkàlà yà'làlà tentaikanàippù yapyoto. 20 Masapùla kappon yamùk wepesak akùlù wolù yeselu yapàikketù winàpai Kùyepulu kon molopai Kùpùikattànài Jesus Christ ittutok tùuya'nokon winà yau, molopai ya'chitukkasak akùlù tok yeselu uya yau tok yentaika ya màlà, àsà yau nen uchi tok wechi iwenukapù pe, iwepyattà yau tok wechippù yentai. 21 Wakù peiwa iwechippù eppaino tok pona wakù pe we'nàtok ye'ma ittusak tok uya pùla iwechi yau, ittusak tok uya yentai molopai nen uchi tok welattà màlà tùnamasen Law Kaatù winàpaino temyakù'nokon itùsak winàpai. 22 Màlà iwekkussak lùppù tok pàk màlà yekamasak lùppù uya ailon pe iwechi yekama màlà, “A'a mùkkàlà tùwennapposen tùtalùkayi yekalepàk.”Molopai, “Puuluku ipùsak lùppù mùkkàlà tùwennapposen iklo yau ekloimaik,” tawon.
Itepulu Weyu
1 Utonpa yamùk! Sàlà màlà kaleta yakon itekkwa pe apyakù'nokon unmenukappù. Asaklàma ukaletayi yau imenukasak uya man eyenpenatanù'nài'nokon pe eusenumenkatok kon yau sàlà yamùk pàk. 2 Pena yekamasak kon wakù ton Kaatù Maimu yenpoikannan nùssan winà ittu auya'nokon i'che wessaik, molopai Pùikattànài, Itepulu Jesus wettok ikupù i'che yeunossak kon nekamappù àpàkù'nokon. 3 Wapiya kulu, mùttutàik pata weyu wenukapù pe talumattàn pe tùwàklàsan kappon yamùk uyàpù màlà. Àli ànkuppai tùwettok kon itepulu pe tùwemassan. 4 Molopai “Tùuyàpù teppù ya lùkku, ewaik na'? I'nailà ken uchi nai? Kùtamo kon yamùk welikkapùppù man, tùse tamù'nawolon walùppù man iwechippù kasa wolù wekonekappù motapai!” te tok uya màlà. 5 Sàlà puttàka'nùpùppù tok uya ittui'ma, pena Kaatù uselupappù molopai kak molopai non wekonekappù imaimu winà. Non wekonekappù màlà tuna yapai molopai tuna winà. 6 Molopai tuna winà nàlà tuna'ma ke penalok non molopai non pon kon kappon yamùk umattappù. 7 Tùse màlà lùppù Kaatù Maimu winà kak molopai sàlàpe nai'nùk non kussak màlà inmatta toppe apok ke. Màlà yamùk kupù màlà, àli ton kappon yamùk ittutok yattai ponalà, molopai tok mattanùpù màlà. 8 Tùse sàlà tewinan nà kùpputtàka'nùttàu, utonpa yamùk! Tewinan wei màlà 1000 pan kili'chimo'chi yekkwa Itepulu Kaatù yenu yau. Sàlà yamùk wechi màlà ekkaichalà ipona. 9 Itepulu mùkkàlà ikupù tùuya teppù tùuya lùppù ko'mankanài tachin pe pen, tùulon kon usenumenka ipàk kasa. Tùse làkku àpàlikanài'nokon mùkkàlà molopai tùusetakkasen pen àpàkù'nokon masapùla ànù'là wettalumattà i'che pùla tùwechi pàk, tùse tamù'nawolon kon welattà makui winàpai i'che tùwechi pàk. 10 Tùse Itepulu Weyu uyàpù màlà amak uyàpù kasa. Màlà wei yattai kak waliwomù màlà wala'napi wettoikkwa kasa, kak yawon kon uyatù màlà molopai màlà yamùk umatta màlà, molopai non waliwomù màlà tamù'nawolon tawon kon pokonpe. 11 Tamù'nawolon sàlà yamùk umatta sàlà kasa pe iwechi pàk, yà'là yekkwa ton ken kappon yamùk pe ewechi kon? Tàwà ewelaikatok kon wakù pe esuken nechii tamù'nawàlà iwettùsak pe Kaatù piyak, 12 Kaatù Weyu màmukui'ma'nokon, molopai ànùttu kon ikuttàk kon iyàttoppe yemittàpa pe. Màlà Wei kak uyattok molopai iimattatok yattai, molopai màlà yamùk kawon kon umatta màlà a'nek ke. 13 Tùse Kaatù uya emennak kak molopai emennak non tùlù tùuya teppù, wakù pe we'nàtok wechi yau màlà, molopai sàlà yamùk màmuku pàk we'nà'nokon man. 14 Màlàpàk uchi, utonpa yamùk, màlà wei màmukui'ma'nokon, ànùttu kon ikuttàk kon esuken molopai àli pe pùla ewechi kon pa Kaatù yenu yau, molopai echitonpa pe ewechi kon pa ipokonpe. 15 Kùyepulu kon Jesus uya pàlikantok yentàk kon ewepùikattàtok kon yattai pe, kùtonpa kon Paul uya imenukappù apyakù'nokon kasa, pukkek Kaatù uya tùlepatok yapulài'ma. 16 Màlà kasa'ne lùppù tamù'nawolon tùkaletayi yamùk yau imenukasak ya màlà, sà yamùk pàk iichelupasak. Sa'man ton molo man ikaletayi yamùk yau. Màlà yamùk yekamannan mùkyamlo iichenupasak kon pen molopai ittunnài pe tukaik tùusennakasan ailon pe pùla, tùulon kon Kaatù Maimu kupù tùuya'nokon kasa. Màlà kasa tok uya tùumattatok kon nepù màlà. 17 Tùse amyamlo, utonpa yamùk kulu uya sàlà ittukassak màlà. Elannek peichi ettàk kon, tùpanama kon yawolon kon pen kappon yamùk utattok winà ayalà kon tukaik, molopai ewesselekkwa kon wakù apatassek kon yapai tukaik. 18 Tùse wakù pe we'nàtok molopai ittunài pe we'nàtok Kùyepulu molopai Kùpùikattànài Jesus Christ winàpaino yau Jesus kasa enatàk kon tamù'nawàlà. Tàwà apulàntok ipyau nechii, sàlàpe molopai tàwàlàlà! Emen.
Wema'nàtok Maimu
1 Ina emenukayatàu wema'nàtok Maimu pàk. Molo iwessak lùppù iwepyattàppù motapai. Ina uya yetappù màlà molopai ina uya yeneppù tenu kon ke, ewaik, ina uya yeneppù molopai ina yemyatù uya yappàtùppù. 2 Sàlà wema'nàtok wenasak tensen pe yau, ina uya yeneppù, màlàpàk ina uselupa sàlà ipàk, molopai tàwàlà wema'nàtok Kùkàipùnù winàpaino yekama ina uya àpàkù'nokon sàlà, ina pàk yekamasak lùppù. 3 Màlà ina neneppù lùppù molopai ina netappù yekama nàlà ina uya àpàkù'nokon, ina kùlottau echitonpa pe we'nàtok yau ewechi kon pa Kùkàipùnù molopai Imu Jesus Christ pokonpe. 4 Ina uya sàlà menuka sàlà utauchinpantok wettoppe tamù'nawàlà.
Kaatù Yakkwayi Yau We'nà
5 Sàlàichi màlà Itekale ina netappù iwinàpai molopai ina nekamayan àpàkù'nokon. Kaatù mùkkàlà akkwa molopai ewalupà là pùla kulu iwechi màlà yau. 6 Echitonpa pe ipokonpe ina man tei'ma'nokon nàlà wema'nà ewalupàttau yau, kasei pe we'nà màlà asaklàma kùmaimu kon yau molopai welaikannàtok kon yau. 7 Tùse wema'nà akkwa yau, akkwa yau iwechi nai'nùk kasa yau, echitonpa pe we'nà màlà kùtonpa pokonpe, molopai Jesus Christ, Imu mùnù uya kùkuka kon màlà tamù'nawàlà kùmakuyi kon winàpai. 8 “Imakuyi pùn nen iulà,” te kùuya'nokon yau, usennakan'nokon màlà molopai ailon pùla iwechi màlà kùyau'nokon. 9 Tùse Kaatù pàk kùmakuyi kon yekama yau, ailon mùkkàlà molopai iwalai ku'nài. Màlàpàk kùmakuyi kon pàk iichentuppa màlà kùpàkù'nokon molopai wakù pe kùma kon ya màlà tamù'nawolon àli winàpai. 10 “Wemakuimasak pùla iwechi màlà,” te kùuya'nokon yau, kasei pe tùwessen pe Kaatù kupù'nokon màlà molopai imaimu wechi kùyau'nokon pen.
Christ Mùkkàlà Kùpùikattànài
1 Umunkà yamùk, sàlà tùmenukayaik apyakù'nokon, ewemakuima kon tukaik. Tùse ànù'là wemakuimasak yau, Jesus Christ molo man ikasa tùwemassen. Kaatù pawanattà pàk tùwessen kùponalok kon pe iichentuppa toppe. 2 Masapùla Christ wettùlùppù tùwelittok yak pàkànsau nen nai'nùk kùmakuyi kon pàk usentuppansak. Molopai kùmakuyi kon neken nà pàk pùla, tùse tamù'nawolon kon kappon yamùk makuyi pàk nàlà. 3 Kaatù uya suwa ekkà tetok maimu yawàlà we'nà yau, Kaatù ittu kulu kùuya'nokon ittu màlà sàlà winà. 4 “Kaatù ittunài iulà,” tawon, tùse suwa ekkà tetok ya maimu yawàlà pùla echii'ma, wechi màlà kasei pe, molopai ailon pùla yau iwechi. 5 Tùse ànù'là imaimu yawàlà tùwessen konekasak màlà Kaatù pùnùnmatok ya uya, wakù pe kulu imasak ya. Sàlà kasa màlà Kaatù yau wema'nà ittu'nokon. 6 “Kaatù yau wemassaik” te kùuya'nokon yau, Jesus wemapùppù kasa tùwemassan pe we'nà'nokon màlà.
Emennak Suwa Ekkà Tetok
7 Utonpa yamùk tàwà, sàlà suwa ekkà tetok tùmenukayai'nùk apyakù'nokon sàlà emennak pen, penalok, itesak pe ewettok kon iwepyattàppù motapai. Màlà penalok enupantok lùppù. 8 Walà tùse sàlà emennak suwa ekkà tetok tùmenukayai'nùk apyakù'nokon, molopai ailon pe iwettok usene màlà Christ yau molopai ayau'nokon nàlà. Masapùla ewalupà nùtàyan, molopai ailon kulu Akkwa ulenpansak man. 9 Mùkkàlà “Akkwa yau tùwemassen iulà,” tawon tùse tùtonpa yeya'nomanài wechi màlà ewalupàttau sàlà tepose. 10 Mùkkàlà tùtonpa ku'nài tù'nùn pe wemapù màlà Akkwa yau tàwàlà, molopai yà'làlà pùla iwechi màlà yau ànù'là uya àli kuttoppe iku'nài. 11 Mùkkàlà tùtonpa yeya'nomanài wechi màlà ewalupàttau molopai ewalupàttau iichalà. I'nai yailà là tùutà ittu ya pen masapùla ewalupà uya enpùla ikussak màlà. 12 Emenuka kon uya sàlà, umunkà yamùk, masapùla amakuyi kon pàk usentuppantok yeposak auya'nokon Christ yesek pàkànsau pàk. 13 Emenuka kon uya sàlà papai yamùk, masapùla mùkkàlà iwepyattà motapai iwessak lùppù ittusak auya'nokon pàk. Emenuka kon uya sàlà, umoine ton, masapùla Ene Makui yentaikasak auya'nokon pàk. 14 Emenuka kon uya sàlà, umunkà yamùk lùkkwà, masapùla Kùkàipùnù kon ittusak auya'nokon pàk. Emenuka kon uya sàlà papai yamùk, masapùla mùkkàlà iwepyattà motapai iwessak lùppù ittusak auya'nokon pàk. Emenuka kon uya sàlà umoine ton, masapùla meluntà pe ewechi kon pàk, Kaatù Maimu wechi ayau'nokon pàk molopai Ene Makui yentaikasak auya'nokon man. 15 Wolù yeselu kichi'nùnmatàu wapùla yà'làlà wolù yau nai'nùk, masapùla wolù yeselu kupù auya'nokon à'nùn kon pe yau, Kùkàipùnù kon pùnùnmatok auya'nokon pùla ewechi màlà ayau'nokon. 16 Masapùla tamù'nawolon wolù yau tùwessan àli ànkuppai kappon wettok, inene molopai yà'làlà i'che iwettok. Molopai tamù'nawolon sàlà wolù yau nai'nùk yà'làlà i'che we'nàtok, itekkwa pe tukaik wekku'nàtok, wechi màlà Kùkàipùnù kon winàpaino pe pùla, wolù yapaino pe. 17 Wolù molopai tamù'nawolon yawon kon kappon wettok i'che màlà tùutàsen molopai ipla tùwenasen, tùse mùkkàlà Kaatù wettok i'che ku'nài wemapù màlà tàwàlàlà.
Christ Yeyaton
18 Umunkà yamùk kulu tàwà, pata weyu wenukattok mei pùla man molopai mùkkàlà Christ Yeyaton uyàttok woton yekamappù màlà àpàkù'nokon. Sàlàpe tukke Christ yeyatonnon usenpoikakassak man, màlàpàk ittu'nokon man pata weyu wenukattok wechi mei pùla. 19 Pùsamlo kappon yamùk wechippù kùklottawon kon pe kulu pùla màlà, màlàpàk màlà tok uya kùnàmàppù kon. Kùklottawon kon pe tok wessak yau, tok wechippù kùpyau'nokon eppaino sàlà. Tùse tok uya kùnàmàppù kon tok wechi kùklottawon kon pe kulu pùla ittu toppe. 20 Tùse Wakù Akkwalù tùsak wechippù àpona'nokon màlà Christ winà, màlàpàk tamù'nawolon kon amyamlo uya ailon ittu màlà. 21 Emenuka kon uyaichi sàlà, ailon ittu auya'nokon pùla iwechi pàk pùla, tùse ittu auya'nokon pàk làkku molopai nàlà kasei uyàpù ailon yapai pùla ittu auya'nokon pàk. 22 Ànùk ken uchi mùkkàlà kasei? Mùkkàlà, Jesus mùkkàlà Christ pen, tawon. Mùkkàlà wechi màlà Christ yeyaton pe. Asaklàma Kùkàipùnù molopai Imu tawonnan nulunpanài mùkkàlà. 23 Masapùla Imu nulunpanài uya nàlà Ikàipùnù nulunpa màlà, mùkkàlà Imu yanùnnài uya nàlà Ikàipùnù yanùmù màlà. 24 Itekale enetappù kon iwepyattà motapai mùkuttàik eyewan kon yau. Molo eyewan kon yau iwechi yau, ewemapù kon màlà tàwàlà Ikàipùnù molopai Imu pokonpe. 25 Molopai sàlàichi màlà tàwàlàlà wema'nàtok, kùpyakù'nokon itùlù tùuya teppù Christ uya lùppù. 26 Sàlà yamùk pàk emenuka kon uya sàlà mùkyamlo eyennakai'che'nokon nai'nannùk pàk. 27 Tùse amyamlo, Christ uya Takkwalù ikkwansak màlà àpona'nokon. Yakkwalù wemapù ayau'nokon kaichalà, ànù'là eyenupa kon woton i'che ewechi kon pen màlà. Masapùla Yakkwalù uya eyenupa kon tamù'nawolon pàk pàk, molopai màlà enupantok ya ike màlà ailon, kasei pen. Yakkwalù uyaichi enupantok kon yawàlà ettàk kon, molopai Christ yau ettàk. 28 Ewaik, umunkà yamùk, yau ettàk kon, meluntà pe ewechi kon pa iichenpoika yau molopai àuso'namù kon wekkuli'mantok yau iwinàpai iyàttok Weyu yattai tukaik. 29 Mùttuyatàik ku Christ wechi iwalai pe wakù pe tùwessen pe, ittuichi auya'nokon pàk, tamù'nawolon kon iwalai ku'nài nan wechi màlà Kaatù munkà pe.
Kaatù Munkà
1 Yentàk kon eke pe Kùkàipùnù kon uya kù'nùnmappù kon! Pùnùnmantok ya wechi màlà eke pe kulu màlàpàk kùyesatù kon Kaatù munkà yamùk tukaik. Màlàpàk imunkà yamùk kùmyamlo. Sàlà kasa iwechi pàk wolù uya kiyittu kon pùla iwechi màlà, Kaatù ittusak ya pùla iwechi màlà. 2 Utonpa yamùk, Kaatù munkà yamùk kùmyamlo sàlàpe, tùse i'nai kasa kulu we'nà ittu kùuya'nokon pùla man. Tùse ittu'nokon man Christ usenpoika yau, ikasa we'nà'nokon màlà, masapùla yene'nokon màlà mùkkàlà pe kulu. 3 Tamù'nawolon kon sàlà màmu'nài nan Christ yau wechi màlà esuken tùwessan pe, Christ wechi esuken kasa. 4 Ànù'là tùwemakuimasen wechi màlà Law Kaatù winàpaino yawà pùla, masapùla wemakuiman wechi màlà Kaatù Maimu ikkwàtù pe. 5 Mùttuyatàik Christ uyàpùppù kappon yamùk makuyi mokka toppe tùuya, molopai makui pùla iwechi màlà yau. 6 Màlàpàk tamù'nawolon kon Christ yau tùwemassan mùkyamlo makui yau lùppù tùwemassan pen, tùse ànù'là makui yau lùppù tùwemassen uya màlà Christ yensak pùla iwechi, molopai ittusak ya yà'là yattai là pùla iwechi. 7 Umunkà yamùk, ànù'là eyennakatakù'nokon, mùkkàlà ikasa nai'nùk ku'nài wechi màlà ikasa, Christ wechi ikasa kasa. 8 Ànù'là tùmakuyi yau nai'nùk wechi màlà Makui ponalok pe, masapùla Makui wemakuimasak màlà iwepyattà motapai. Kaatù Mumu uyàpùppù màlà sàlà pàkànsau, Makui wotokoyi mattanùsse. 9 Kaatù munkà pe nai'nannùk mùkyamlo tùwemakuima pàk lùppù tùwessan pen, masapùla Kaatù yeselu wechi tok yau pàk, molopai Kaatù wechi tok kàipùnù pe pàk tok wemakuima yentai màlà iwechi. 10 Sàlà màlà tùpatalà kulu Kaatù munkà yamùk molopai Makui munkà yamùk wechi yekamanài, ikasa pùla tùwessan wapùla tùtonpa pùnùnmannan pen wechi màlà Kaatù munkà pe pùla.
Echi'nùnmatàk Kon
11 Masapùla sàlà màlà itekale enetappù kon iwepyattà motapai, “Tiuchi'nùnmaik mettàik,” tawon. 12 Cain kasa we'nà kùsettak. Ene Makui winàpaino mùkkàlà, molopai takon wànàppù ya màlà. Yà'là peichi iwechi pàk Cain uya takon wànàppù? Masapùla yà'làlà inkupùppù wechippù àli pe, tùse yakon nùkupùppù wechippù ikasa màlàpàk iwànàppù ya. 13 Màlàpàk kesenumenkatàu, utonpa yamùk, kappon yamùk wolù yawon kon uya teyaton kon pe àkupù kon yau. 14 Ittu'nokon man weli'nàtok nànsak kùuya'nokon molopai uyà'nàsakù'nokon wema'nàtok yak, masapùla kùtonpa kon pùnùnma'nokon pàk. Mùkyamlo tùtonpa kon pùnùnmatok ya pùnon wechi lùppù màlà weli'nàtok yau. 15 Ànù'là tùtonpa ku'nài teyaton pe wechi màlà kappon wànài pe molopai mùttuyatàik mùkkàlà yekkwa yau tàwàlàlà wema'nàtok pùla iwechi. 16 Sàlà kasaichi màlà uchi'nùnmantok ittu, Christ uya tùwemattok tùlùppù màlà kùponalok kon pe. Màlà kasa nàlà wema'nàtokù'nokon tùnài nan pe we'nà màlà tonpawannà yamùk ponalok pe! 17 Tukke temamin ke we'nà molopai tonpawannà wettalumattà yà'làlà pùla yene, tùse usentuppantok ipàk pùla we'nà kùyewan kon yau yau, atta ken, “Kaatù pùnùnmatok uya ike molo man uyewan yau,” te kùuya'nokon? 18 Umunkà yamùk! Pùnùnmantok kùuya'nokon imaimuppù pe neken nà kùsettak molopai uselupantok pe neken nà, tùse i'napailon ailon uchi'nùnmantok pe nechii, welaikantok yau tùusensen pe.
Meluntà Pe We'nàtok Kaatù Yemlotopo
19 Sàlà kasaichi màlà ailon ponalok pe we'nà'nokon ittu. Sàlà kasa màlà kùyewan kon wàlàkkassak wechi Kaatù yemlotopo ittu. 20 Kùyewan kon uya kùyaimelunpa yau, ittu'nokon man Kaatù wechi eke pe kùyewan kon yentai, molopai tamù'nawolon ittunài mùkkàlà. 21 Màlàpàk utonpa yamùk kùyewan kon uya kùyaimelunpa kon pùla iwechi yau, meluntà pe we'nà màlà Kaatù yemlotopo usenalippan pen. 22 Yà'làlà yennasak lùppù yeponài nan kùmyamlo iwinàpai, masapùla suwa ekkà tetok ya yawàlà we'nà'nokon pàk molopai i'che iwettok kupù'nokon pàk. 23 Sàlàichi màlà Kaatù uya suwa ekkà tetok, ailon te toppe Tùmu Jesus Christ yesek pàk, molopai uchi'nùnman toppe, suwa ekkà tetok ya kùpàkù'nokon kasa. 24 Mùkyamlo Kaatù uya suwa ekkà tetok yawolon kon wemapù màlà Kaatù yau, molopai Kaatù wemapù nàlà tok yau. Sàlà kasaichi màlà Kaatù wemapù kùyau'nokon ittu, ittu màlà masapùla Takkwalù ke lepansak ya pàk.
Ailon Molopai Ailon Pen Akkwalù
1 Utonpa yamùk, ailon kùkatàu tamù'nawolon kon Kaatù yakkwalù yesak pe tukaik tùusennakasan pàk, tùse yentàk kon sàlà akkwalù itesak pe tok wettok wechi là Kaatù winàpaino pe. Masapùla tukke Kaatù Maimu yenpoikannan pe tukaik tùukaseitasan utàppù man mailàlà wolù yau. 2 Sàlà kasaichi Kaatù Yakkwalù wechi ittu auya'nokon màlà. Tamù'nawolon kon Jesus Christ wenappù kappon pe yekamanài wechi màlà Akkwalù Kaatù winàpaino yesak pe. 3 Tùse ànù'là sàlà nulunpanài molopai Jesus wenappù kappon pe pàk ailon tawon pen wechi Akkwalù Kaatù winàpaino yesak pe pen màlà. Sàlà akkwalù wechi màlà mùkkàlà Christ yeyaton winàpaino pe, iyàpù màlà teppù enetappù kon molopai sàlàpe talà man sàlà wolù yau. 4 Tùse Kaatù ponalok kon amyamlo, umunkà yamùk, molopai mùkyamlo ailon ton pen yekamannan yentaikasak auya'nokon man, masapùla màlà Akkwalù ayau'nokon nai'nùk màlà meluntàiwa, màlà akkwalù wolù yawon yentaino. 5 Tùuselupasan mùkyamlo wolù yawon kon yà'là yamùk là pàk molopai tok yeta wolù uya. 6 Tùse Kaatù ponalok kon kùmyamlo. Ànù'là Kaatù ittunài uya kùyeta kon màlà, ànù'là Kaatù ponalok pen uya kùyeta kon pen màlà. Sàlà kasaichi màlà ailon Akkwalù molopai iwalai pen akkwalù wechi tùpatalà kulu ittu.
Kaatù Mùkkàlà Pùnùnmanài
7 Utonpa yamùk kulu, uchi'nùnmanpai'nokon uchi, masapùla uchi'nùnmantok màlà tùuyàssen Kaatù winàpai. Ànù'là, kappon pùnùnmanài wechi màlà Kaatù mule pe molopai Kaatù ittunài mùkkàlà. 8 Ànù'là, kappon pùnùnmanài pen uya Kaatù ittu pùla iwechi màlà, masapùla Kaatù mùkkàlà pùnùnmanài. 9 Sàlà kasaichi Kaatù uya pùnùnmantok tùuya yenpoikappù màlà kùklottau'nokon, tewinan Tùmu yeunokoppù ya sàlà non pona wema'nàtok yesak pe we'nà toppe. 10 Sàlà walai uchi màlà pùnùnmantok, Kaatù pùnùnmappù kùuya'nokon pen màlà, tùse kù'nùnmappù kon ya molopai Tùmu yeunokoppù ya iwelittoppe kùmakuyi kon yepek pe. 11 Utonpa yamùk kulu, sàlà kasaichi Kaatù uya kù'nùnmasak kon pàk, echi'nùn pe we'nàpai'nokon man. 12 Ànù'là uya Kaatù yensak pùla iwechi màlà, tùse echi'nùn pe we'nà'nokon yau, Kaatù wechi màlà kùyau'nokon molopai tù'nùn tùsak ya màlà kùyakù'nokon tamù'nawàlà. 13 Sàlà kasaichi màlà Kaatù yau wema'nà'nokon molopai kùyau iwemapù ittu, masapùla Takkwalù ke lepansak ya pàk. 14 Molopai yensak kùuya'nokon man molopai yekama man tùulon kon pàk Kùkàipùnù uya Tùmu yeunokoppù sàlà wolù yawon kon pùikattànài pe iwettoppe. 15 Ànù'là Jesus wechi Kaatù Mumu pe yekamanài wechi yau, Kaatù wemapù màlà yau molopai iwemapù màlà Kaatù yau. 16 Molopai ittu'nokon man molopai ailon te'nokon Kaatù piyawon pùnùnmantok kùponalok pàk. Kaatù mùkkàlà pùnùnmanài, molopai ànù'là uchi'nùnmantok yau tùwemassen wemapù màlà Kaatù yau, molopai Kaatù wemapù yau. 17 Sàlà kasaichi iwechi pàk màlà wakù uchi'nùnmantok wechi kùyau'nokon tamù'nawàlà, meluntà pe we'nà toppe ittuntok Kaatù uya Weyu yattai, masapùla sàlà wolù yau wema'nà'nokon Christ kasa pàk. 18 Nalik pe pùla ku'nài màlà uchi'nùnmantok. Wakù kulu uchi'nùnmantok màlà tamù'nawàlà nalik pe we'nàtok yenpakkanài, masapùla nalik pe we'nàtok màlà wettalumattàntok pokonpan. Màlàpàk mùkkàlà nalik pe tùwessen usemokkasak pùla iwechi màlà wakù kulu uchi'nùnmantok yak. 19 Uchi'nùnman'nokon tùwessen masapùla Kaatù uya wapiya pùnùnmansakù'nokon pàk. 20 Ànù'là uya, “Kaatù tù'nùnmayaik,” te, tùse tùtonpa yeya'nomanài, mùkkàlà wechi màlà kasei pe. Masapùla Kaatù tùneneppù pen pùnùnmatok ya pùla iwechi màlà tùtonpa tùnene pùnùnmai'ma pùla. 21 Sàlàichi màlà Christ uya suwa ekkà tetok tùuya ke lepa'nàppà lùppù, mùkkàlà Kaatù pùnùnmanài uya nàlà tùtonpa pùnùnma màlà.
Wolù Yeselu Yentaikatok Kùuya'nokon
1 Ànù'là ailon tawon Jesus wechi Christ pe pàk wechi màlà Kaatù mule pe, molopai ànù'là ikàipùnù pùnùnmanài uya nàlà màlà imle pùnùnma. 2 Sàlà kasaichi màlà Kaatù munkà yamùk pùnùnma'nokon ittu. Kaatù pùnùnma molopai suwa ekkà tetok ya maimu yawàlà we'nà'nokon winà ittu màlà. 3 Masapùla sàlà màlà Kaatù pùnùnmatok yekamanài suwa ekkà tetok ya yawàlà we'nà'nokon, molopai enupantok ya yamùk wechi sa'man pe kulu kùpona'nokon pen màlà. 4 Masapùla tamù'nawolon kon Kaatù munkà wechi màlà wolù yeselu yentaikannan yek pe. Sàlà kasaichi màlà wolù yentaika'nokon ailon tetok kùuya'nokon ke. 5 Ànùk uya ken wolù yeselu yentaika? Mùkkàlà neken, Jesus wechi Kaatù Mumu pe pàk ailon tawon pe nai'nùk uya yentaika màlà.
Jesus Christ Yekamatok
6 Jesus Christ mùkkàlà iyàssak lùppù, tuna molopai mùn yai. Iyàpùppù màlà tuna yai neken pùla, tùse asaklàma tuna molopai mùn tukaik. Molopai Wakù Akkwalù uya tùmàlà pe yekamappù màlà masapùla Akkwalù mùkkàlà ailon. 7 Masapùla pùsamlo àsolùwawon kon mùkyamlo yekamannan epùn po, Ikàipùnù, Imaimu molopai Wakù Akkwalù tawonnan molopai tewin tok wechi. 8 Molopai àsolùwawon nàlà yekamanài non po, Wakù Akkwalù, tuna, molopai mùn tawonnan molopai tamù'nawàlà àsolùwawon kon mùkyamlo tewinan iichenumenkatok. 9 Ailon tawonnan kùmyamlo kappon yamùk nekama pàk, tùse Kaatù nekama màlà meluntàiwa ailon te toppe iwechi eke peiwa inekama pàk molopai sàlàichi màlà inekamappù Tùmu pàk. 10 Màlàpàk ànù'là ailon tawon Kaatù Mumu pàk wechi yekamatok tùuya yesak pe tewan yau màlà, tùse ànù'là ailon tawon pen Kaatù pàk uya, kasei pe ikussak màlà, masapùla Kaatù uselupatok Tùmu pàk pàk ailon tesak ya pùla iwechi pàk. 11 Sàlàichi màlà yekamatok, Kaatù uya lepansakù'nokon màlà tàwàlàlà wema'nàtok ke, molopai sàlà wema'nàtok màlà kùponalok kon Imu Jesus yau. 12 Ànù'là Kaatù Mumu yesak wechi màlà wema'nàtok yesak pe, molopai ànù'là Kaatù Mumu yesak pen wechi màlà wema'nàtok yesak pe pùla.
Tàwàlàlà Wema'nàtok
13 Emenuka kon uya sàlà tàwàlàlà wema'nàtok yesak pe ewechi kon ittu kon pa. Amyamlo ailon nùkayai'nannùk Kaatù Mumu yesek pàk. 14 Sàlà kasaichi iwechi pàk meluntà pe we'nàtok Kaatù yemlotopo yesak pe we'nà'nokon màlà. Ittu'nokon kulu man kùyeta kon ya yà'làlà yenna tùpàk teselu yawàlà yau. 15 Kùyeta kon ya màlà yà'là yattai là yekamappo kùuya'nokon yau, ailon pe sàlà wechi ittu man, molopai ittu'nokon nàlà man kùlepa kon ya kùnennappù kon ke. 16 Ànù'là uya tùtonpa wemakuima weli'nàtok yak anài pen pàk yene yau, tàwà nàpùlemai ipona molopai Kaatù uya màlà wema'nàtok ke ilepa. Mùkyamlo weli'nàtok yak anài pe pùla tùwemakuimasan pàk wate uya nai'nùk. Tùse molo man àli kuttok weli'nàtok yak anài, molopai, “Màpùlematàik màlà pàk,” te uya pùla man. 17 Tamù'nawolon iwalai pen tùkussan màlà makui, tùse molo man makui weli'nàtok yak anài pen. 18 Ittu'nokon man ànù'là Kaatù mule wechi tùwemakuima pàk tùwessen pe pùla, masapùla Kaatù Mumu uya ikupù wakù pe pàk, molopai, Mùkkàlà Ene Makui uya yappàtù pen màlà. 19 Ittu'nokon man Kaatù munkà pe we'nà, tamù'nawàlà lànen wolù wechi Mùkkàlà Ene Makui wettok itepulu pe yo'no tùse. 20 Ittu'nokon nàlà man Kaatù Mumu uyàssak molopai lepansak kon ya ittutok ke ailon pe nai'nùk ittu toppe. Molopai mùkkàlà ailon pe nai'nùk yau we'nà'nokon man, Imu Jesus Christ yau. Pùsàlàichi mùkkàlà ailon Kaatù molopai sàlàichi màlà tàwàlàlà wema'nàtok. 21 Umunkà yamùk, mùkyamlo ailon ton pen kaatù yamùk winàpai ettàk kon!
1 Sàlà màlà kaleta iulà so'chi yepulu nùmenukayai'nùk. Kaatù nanùmùppù nossan molopai imunkà yamùk piyak imenukasak nai'nùk, u'nùn pe kulu unkupù ton amyamlo. Iulà pe neken nà pùla, tùse tamù'nawolon kon ailon ittunnan tù'nùn kon pe àkussatàu, 2 masapùla ailon wechi kùyau'nokon pàk molopai tàwàlàlà kùpyau'nokon iwechi màlà. 3 Tàwà Kaatù Kùkàipùnù kon molopai Jesus Christ Kùkàipùnù kon Mumu kùlepai'nokon wakù pe we'nàtok ke, usentuppantok ke, molopai echitonpa pe we'nàtok ke, tàwà màlà yamùk kùponalok kon pe nechii ailon molopai uchi'nùnmantok yau.
Ailon Molopai Uchi'nùnmantok
4 Utauchinpatai kulu àmunkà tonpa yamùk wemapù ailon yau yeposak uya pàk, suwa ettàk kon tetok Kùkàipùnù kon uya kasa. 5 Màlàpàk eyekamappo uya sàlà, tù'nùnmasen nossan, uchi'nùnmanpai'nokon. Sàlà tùmenukayai'nùk apyak màlà emennak pen suwa mettàik tetok, itesak pe we'nàtokù'nokon sàlà iwepyattà motapai. 6 Sàlà uchi'nùnmantok uya màlà Kaatù Maimu yawàlà wema'nà'nokon yekama. Sàlà màlà enupantok, enetappù kon iwepyattà motapai, “Tamù'nawàlà emattàk kon tiuchi'nùnmaik,” tawon. 7 Tukke enkuttànnan utàppù man sàlà wolù yau, Jesus Christ uyàpùppù màlà kappon pe tawonnan pen mùkyamlo. Mùkkàlà yekkwa mùkkàlà enkuttànài, Christ pen mùkkàlà. 8 Elannek pe ettàk, tùttuik, màlà itepek pe ewe'wotokomappù kon la'chima auya'nokon tukaik, tùse eyepeppù kon yepolo kon pa tamù'nawàlà itonpappù pe là pùla. 9 Ànù'là Christ maimu yawà tùwessen pen, tùse tentaikase yawàlà pùla nemassai'nùk wechi màlà Kaatù pùla. Ànù'là Christ maimu yawà tùwessen wechi màlà Kaatù Kùkàipùnù molopai Imu tawonnan yesak pe. 10 Ànù'là uyàssak apyak sàlà enupantok ne'nài pen wechi yau, kùsewonnùpùi àwùk tak, wapùla echitonpa pe là ipokonpe kechii. 11 Masapùla ànù'là “Ewonkà,” tawon wena màlà ipatùnayi pe, àli kuttok ya yau.
Iwenukapù Pe John uselupatok
12 Tukke unekama molo man àpàkù'nokon, tùse enmenukapai pùla wessaik sàlà kaleta pàk, tùse akaklanpa kon uya pàk enpen wessaik, eyelupase'nokon iulà pe, i'napailà tùutauchinpaik we'nà toppe. 13 Apachi yanùnsak lùppù, munkà yamùk “Wakù pe na' messatàu?” nùkayan.
1 Sàlà màlà kaleta iulà so'chi yepulu nùmenukayai'nùk, ailon yau u'nùn pe unkupù Gaius piyak. 2 Uwechiyakon kulu, wàpùlemayaik tamù'nawolon wettoppe wakù pe molopai e'nek pùla ewechi pa, wakù pe là ewechi ayakkwalù yau kasa. 3 Utauchinpatai kulu ailon tawonnan Kaatù pàk tonpa yamùk welepansak uya ailon pe ewechi ailon itekale pàk yekamasak pàk, molopai tàwàlàlà ailon yau tùwemassen pe ewechi pàk. 4 Yà'làlà uyauchinpanài woton pùla iwechi màlà umunkà yamùk wemapù ailon yau yeta uya pàk utauchinpa yentaino.
Gaius Yapulà
5 Uwechiyakon kulu, ailon pe messaik màlà wotoko ànkupù yau, mùkyamlo tonpawannà yamùk pàk, kaklan yamùk pe lànen tok wechi tùse. 6 Pùnùnman auya yekale yekamasak tok uya man talonnà so'chi tawon kon pàk. Tàwà te'ma kon tawà tok wechi yawà tok ipùikattàkà, Kaatù yauchinpanài pe. 7 Masapùla tok wepyattàsak man Christ wotokoyi yau, ailon tawonnan pen winàpai tùwepùikattàtok kon tepose pùla. 8 Kùmyamlo nen uchi pùsamlo kappon yamùk pùikattài, tamùkke tùwepùikattàik we'wotokoman toppe, ailon itekale yau.
Diotrephes Molopai Demetrius
9 Kaleta tùmenukatai so'chi tawon kon piyak, tùse Diotrephes, tok yesak pe eppai tùwessen, ina nulunpayan. 10 Uyàssak yau nen uchi, màlà tamù'nawolon àli pe iichelupappù kiwinàkài'nokon yekama uya màlà. Tùse màlà neken pen, ailon tawonnan Kaatù pàk tonpawannà yamùk yanùmù ya pùla iwechi màlà tok uyàssak yau, molopai nàlà mùkyamlo ananùnpaino kon yeleutanùpù ya. Tok yenpakkanài mùkkàlà so'chi tapai. 11 Uwechiyakon kulu, àli pe nai'nùk kasa kechii, tùse wakù pe nai'nùk kasa ekkà. Ànù'là wakù ku'nài wechi màlà Kaatù ponalok pe molopai ànù'là àli ku'nài uya Kaatù yensak pùla man. 12 Tamù'nawolon kon mùkyamlo Demetrius pàk tùuselupasan wakù pe, masapùla ailon pe kulu iwechi pàk. Molopai ina nàlà wakù mùkkàlà nùkayan, molopai ina nùselupayai'nùk wechi ailon pe mùttuyaik. 13 Tukke unekama molo man àpàk, tùse ànkuppai pùla wessaik kaleta pàk. 14 Enpen wessaik, eyene uya màlà sàlàpe'ne là molopai uselupan màlà usennài'ma. 15 Tàwà wakù pe echitonpa pe we'nàtok apyau nechii. Tamù'nawolon kon ewechiyakonnon talonkonnà, “Wakù pe na' messan?” nùkayan. Molopai tamù'nawolon kon ina wechiyakonnon pàk, “Wakù pe na' messatàu?” kakkà ina ponalok pe.
1 Sàlà màlà kaleta Jude, Jesus Christ yapyoto molopai James tonpa nùmenukappù. Kaatù Kùkàipùnù kon nùkà'massan molopai Kaatù uya pùnùnmantok yau tùwemassan molopai Jesus Christ uya mainanpantok yau tùwemassan piyak inmenukappù sàlà. 2 Tàwà usentuppantok, echitonpa pe we'nàtok molopai uchi'nùnmantok nechii eke pe àponalok kon pe.
Ailon Pe Pùla Enupannan
3 Utonpa yamùk, tùusenumenkaik kulu kaleta menuka pàk wekkupùppù apyakù'nokon, wepùikattàntok Kaatù nùtùlùppù kùponalok kon pe nai'nùk pàk, tùse emenuka uya làkku sàlà eumeluntàta kon pa ewepanta'ma kon pàk ewechi kon pa ailon tetok ipàk pàkànsau tewin itekkwa neken molopai tamù'nawolon pe Kaatù uya tùponalok kon lepatok ike. 4 Masapùla tùulon kon àli ton kappon yamùk wewonsak man amak yai kùklotta'nokon ittu kùuya'nokon pùla, pùsamlo lùppù uya wakù pe we'nàtok Kaatù winàpaino lattàsak man i'che tùwettok kon kasa tùnàkàluntok kon ipàkàlà pe, molopai Jesus Christ tewinan Kùyepulu kon molopai tamù'nawolon kon Yepoino nulunpa tok uya. Pena Kaatù Maimu uya yekamappù sàlà talumattàntok tok nepoloppù. 5 Tamù'nawàlà lànen sàlà ittu auya'nokon tùse, eyenu kon anappontàpai wessaik Itepulu Kaatù uya Israel payan mokkappù Egypt yapai, tùse màlà tùpo mùkyamlo ailon tawonnan pen talumattàppù ya pàk. 6 Inchelù yamùk ittutàk kon wapiyalok tùpatassek kon yau iwessak kon pen, tùse tùpatassek kon nànnài nan nùssan. Kaatù uya tok kussak màlà ewalupàttau, tok taulonpàsse tàwàlàlà Eke Wei ponalà, tok talumattà toppe. 7 Màlà kasa làma Sodom molopai Gomorrah ittutàk kon, molopai iwoino kon pata yamùk yawon kon kappon yamùk wettùlùppù màlà àli pe we'nàtok molopai nàkàlunnàtok yak. Tok talumattà màlà tàwàlàlà tùuyassen apok ke tamù'nawolon kon yenu yappolù pe. 8 Màlà kasa làma pùsamlo kappon yamùk tùwe'neppàssan àli pe. Tok we'nepàtok màlà tok ku'nài àli pe tok wettoppe tesak kon winàkàik, Kaatù yapàikketù nulunpannan mùkyamlo molopai kawon kon akkwalù yamùk mottùnpannan. 9 Inchelù yamùk yepulu, Michael uya sàlà kussak pùla iwechi màlà. Teepùlù pokonpe tùusàulàma kon pe tùuselupa kon Moses yàkàpù pàk yau, Michael usenalippappù màlà. Teepùlù mottùnpappù ya pen, tùse, “Itepulu uya àyàulàma màlà,” teppù ya. 10 Tùse pùsamlo kappon yamùk mùkyamlo màlà yamùk tùnùttu kon pen mottùnpannan tùusenumenkasan pe pùla tok wechi molopai tok uya ittutok wechi elannek kamo yamùk uya ittutok kasa, màlà uya tok mattanùpù. 11 Talumattàntok wechi màlà tok po! Masapùla tok utàsak Cain utàppù yawàlà lùppù yawà pàk, tok wettùsak man iwalai pen yak pùlayatta pàkànsau, Balaam wechippù kasa molopai tok mattanùssak man mayin yawàlà pùla we'nàtok pàkàlà Korah wechippù kasa. 12 Pùsamlo mùkyamlo echitonpa pe tamùkke tùwepili'che auta'lettàtok kon yau, kuli'mannan tùuta'lettà kon yau. Tùpàkù'nokon neken tùusenumenkasan. Assetun uya katupluk yalà konok pùla walainon mùkyamlo. Yemeikkatok yattai yei itepelu pùn molopai ikalakasak walainon, asak itekkwa iweli'chak ton. 13 Palau pon àsà chipa'chipa walainon mùkyamlo, kuli'mannan teselu kon pokonpe tùusenpoika kon ke yaklon kasa. Tùutamasan chilùkà walainon mùkyamlo, Kaatù uya tok pata woton kussak màlà ewalupàttau we'nàtok tàwàlàlà yau. 14 Enoch, Adam pa 7 pe Adam ye'mappùpokon mùkkàlà pùsamlo pàk Kaatù Maimu yenpoikanàippù lùppù, “Yenkà! Itepulu uyàpù màlà tukkan kon kulu wakù ton inchelù yamùk pokonpe, 15 tamù'nawolon kon kappon yamùk ittuse molopai tamù'nawolon kon Kaatù pùnon talumattàse, tamù'nawolon àli ton tok nùkupùppù pàkànsau, molopai tamù'nawolon àli pe tok uselupappù Kaatù winàkàik pàkànsau!” tukaik. 16 Pùsamlo mùkyamlo kappon yamùk tùusàulàma pàk tùwessan tàwàlà, àli tùulon kon yeselu yenei'che kulu tùwessan, i'che tùwettok kon yawàlà tùwessan àli yau, tùutapulàsan, molopai tùulon kon yapulà pe tukaik tùusennakasan yà'làlà i'che tùwettok kon yepotoppe tùuya'nokon.
Enu Yappontàtok Molopai Enupantok
17 Tùse utonpa yamùk, pena iwekkupù wapiya Kùyepulu Jesus Christ neunokossan nekamappù lùppù mùttutàik. 18 Tok uya àpàkù'nokon, “Pata weyu wenukapù pe iwechi yau, kappon yamùk usenpoika màlà àmottùnpa kon woton kon, kappon yamùk Kaatù yeselu walai pen iteselu ton,” teppù. 19 Pùsamloichi mùkyamlo wepantapà'nàtok ku'nài nan, kappon yeselu neken ànkuppai tùwessan, Wakù Akkwalù pùnon. 20 Tùse amyamlo, utonpa yamùk kulu, esemokkatàk kon wakù ailon tetok auya'nokon ipàk yau. Àpùlematàk kon Wakù Akkwalù meluntàlù yau, 21 molopai Kaatù yau tùutauchinpaik ettàk kon, Kùyepulu Jesus Christ uya tùusentuppatok winà elepa kon tàwàlà wema'nàtok ke màmukui'ma. 22 Ailon te ya ma'le nai'nannùk pàk esentuppatàk 23 Tùulon kon pùikattà auya'nokon pe apok yapai tok imokkatàk kon. Molopai tùulon kon pàk nàlà esentuppatàk kon tùwe'namaik echii'ma,eyewanma kon pe tok pon mùkuttàik tùpun kon wettok i'che tùkusse tok noi'mappù.
Kaatù Yapulàtok
24 Mùkkàlà ewekkawai'ma kon tukaik àku'nài'nokon molopai esuken yà'làlà àli pùla enessai'nù'nokon, molopai tùutauchinpaik àtùnài'nokon wakù takkwayi yemlotopona yapulà nechiik. 25 Tewinan Kaatù Kùpùikattànài'nokon Jesus Christ Kùyepulu kon yai piyau apulàntok nechiik. Inamatok nechiik. Itepulu pe we'nàtok meluntàlù nechiik. Molopai apàikkek nechiik, sàlàpe molopai tàwàlàlà molopai tàwàlàlà! Emen.
1 Sàlà màlà Jesus Christ nenpoikassan. Sàlà yamùk tùlùppù màlà Kaatù uya itemyak, tapyoto ton pàk tùwekkupù woton tachin pe kulu tùpo pùla yenpoika toppe ya. Christ uya tiyinchelùyi yeunokoppù màlà tapyoto John piyak, sàlà yamùk yenpoikase ipàk. 2 John uya tamù'nawolon tùneneppù yekamasak man. Sàlàichi màlà inekamappù itekale Kaatù winàpaino, yenpoikasak Jesus Christ winà. 3 Tùutauchinpasen mùkkàlà sàlà kaleta yennài, molopai tùutauchinpasan nàlà mùkyamlo iwekkupù wapiya yekamasak itekale maimu yetannan. Molopai sàlà kaleta yau imenukasak maimu yawolon kon. Masapùla sàlà yamùk wekkuttok yattai weyu mei pùla man.
Christ Winàpaino Kaleta So'chi Yamùk Ponalok
4 John winàpaino 7 pan so'chi yamùk pata Asia yawolon kon piyak:Tàwà wakù Kaatù nùkupù molopai echitonpa pe we'nàtok Kaatù winàpaino apyau'nokon nechii. Mùkkàlà sàlàpe nai'nùk, iwechippù nai'nùk molopai tùuyàpù woton pe nai'nùk winàpaino apyau'nokon nechii, molopai 7 pan kon akkwalù yamùk Kaatù yapon yemlotopo tùwessan winàpaino. 5 Molopai màlà wechi màlà Jesus Christ winàpaino pe. Ailon pe tùuselupasen Kaatù pàk, mùkkàlà wapiya iwuluukasak lùppù weli'nàtok yapai. Non po kin pe tùwessan yepulu pe nàlà nai'nùk. Kù'nùnmanài'nokon mùkkàlà, molopai tùmùnù winà kùpùikattàsak kon ya màlà kùmakuyi kon yapai. 6 Molopai kùkonekasak kon ya màlà pata yepulu pe tùkàipùnù ponalok pe, molopai tùkaatùyi ponalok pe molopai paatele yamùk pe nàlà. Jesus Christ ponalok peichi namantok molopai apulàntok molopai meluntà nechii tàwàlàlà, tàwàlàlà. Emen. 7 Yentàk, nùyàssan katupluk yau!Tamù'nawolon kon uya yene màlà. Mùkyamlo ipukapà'nài nan nùssan uya là. Tamù'nawolon kon kappon yamùk sàlà non pon kon usewankono'ma màlà iwenai. Ewaik, màlà kasa iwettok woton! Emen. 8 “Alpha iulà molopai Omega iwepyattàtok molopai iwenukattok,” tawon mùkkàlà Itepulu Kaatù, sàlàpe nai'nùk, iwechippù nai'nùk, molopai tùuyàpù woton, Mùkkàlà neken Meluntà.
We'neppà'nàtok Walai Yau Jesus Yene
9 Iulà mùkkàlà John, àtonpa kon molopai Jesus ponalok àpokonpan'nokon, wettalumattàntok yau molopai pàlikantok yau itepulu pe iwettok yau. Pata lùkkwà tuna iwoino Patmos po wechippù màlà masapùla Kaatù Maimu molopai ailon Jesus nenpoikappù yekamasak uya pàk. 10 Itepulu Weyu yattai Wakù Akkwalù wenappù uyesak pe màlà molopai, eke mayin yetappù uya màlà iichelupa unpoi winà wai tàwù kasa. 11 “Enene imenukakà, molopai kaleta yeunokkà 7 pan pata yamùk yawon kon so'chi yamùk piyak, Ephesus, Smyrna, Pergamum, Thyatira, Sardis, Philadelphia molopai Laodicea pon kon yemyak,” teppù ya. 12 Welattàppù màlà ànù'là uya uyelupa yense. Màlàyau yeneppù uya 7 pan kolù yapai ikonekasak lanppu yapon yamùk. 13 Sàlà yamùk kùlottau kàyik mumu walai wechippù satik pe, iwepontàsak kusan pon yak tùtta tepoik, molopai kolù pùlopo mùk wechippù iplopo woi. 14 Ippai wechippù aimu'ne kàtàkkwak yentai molopai itenu ulenpansak wechippù apok kasa. 15 Itta ulenpamùppù kalukuli uyatù waweitasak kasa, molopai ikalapaimasak kasa, molopai imaimu usetappù eke tuna melu kasa. 16 7 pan chilùkà yamùk ya'chippù ya kamik pen temyatù yau, molopai yàkek asa'lon yà kasupala wepakkappù intapai. Itenpata wechippù màlà akkwa pe inakattapailà wei wechi yakkwayi kasa. 17 Yensak uya yau, wekkawai'mappù itta piyau iweli'chak kasa. Kamik pen temyatù tùlùppù ya upona molopai, “Kettalipai! Iwepyattàtok iulà, molopai iwenukattok,” teppù ya. 18 “Nulànan iulà! Welikùppù màlà, tùse yenkà, nulà wessaik tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Tapàikketù ke wechi nai'nùk weli'nàtok yepoi molopai iweli'chak kon patassek yepoi. 19 Enene yamùk uchi imenukakà, asaklàma sàlàpe nai'nùk molopai màlà yamùk tùwekkupù woton kon àkàmlàk,” teppù ya nàlà. 20 “7 pan chilùkà yamùk kamik pen uyemyatù yau menyai'nùk molopai 7 pan kolù yapai ikonekasak lanppu yapon nekama màlà sà tonantau nai'nùk. 7 pan kon chilùkà yamùk mùkyamlo inchelù yamùk 7 pan so'chi yamùk inchelùyi yamùk, molopai 7 pan kolù yapai ikonekasak lanppu yapon yamùk màlà 7 pan so'chi yamùk,” teppù ya nàlà.
Ephesus Pon So'chi Ponalok Itekale
1 “Ephesus pon So'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà mùkkàlà 7 pan chilùkà yamùk ya'chinài kamik pen temyatù yau winàpaino itekale, mùkkàlà 7 pan kolù yapai ikonekasak lanppu yapon kùlottawà tùusasen. 2 Ànkupùppù tùttuyaik sa'man pe ewe'wotokomappù molopai pàlikanài pe ewechippù. Àli ton kappon yamùk pàlika auya pùla iwechi tùttuyaik. Molopai mùkyamlo tùusesassan yeunossak kon pe yeunossak kon pe pùla echii'ma ittuppù auya. Kasei pe tok wechi ittuppù auya. 3 Pàlikanài àmàlà. Ewettalumattàppù man uyesek pàkànsau, molopai ewe'nonkasak pùla man. 4 Tùse sàlàichi màlà wakù pe pùla ewechi pàk usenumenkatok ewinàkàik, wapiya u'nùnmappù auya kasa u'nùnma auya pùla man. 5 I'nai yekkwa motapai ewennapposak ittukà! Molopai amakuyi winàpai elattàk Kaatù winàkàik, molopai wapiya ànkupùppù ikukkà. Ewelattà pùla iwechi yau, apyak uyàpù màlà molopai alanppuyi yapon mokka uya màlà ipatassek yapai. 6 Tùse sàlà yesak pe messaik, Nicolaitan yamùk nùkupù màlà eyewanma, uyewanma pe nàlà ikupù uya kasa. 7 Tàwà tùpana ke nai'nùk Wakù Akkwalù uya So'chi yamùk yelupatok yetai. Mùkyamlo entaikannan nùssan uya, nulà ku'nài kùyali yepelu nattoppe ikupù uya màlà, màlà iwattasak Kaatù tumà yau,” teppù ya.
Smyrna Pon So'chi Ponalok Itekale
8 “Smyrna pon So'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà itekale mùkkàlà wapiyalok molopai iwenukattok, iweli'chak lùppù molopai nulà tu'ma nai'nùk winàpaino. 9 Atalumattàtok molopai entuppak ewechi tùttuyaik. Tùse itemaminkek kulu àmàlà. Àli ton uselupantok kon ewinàkàik tùttuyaik Jew yamùk pe tùusesassan winà tùse Jew yamùk pe pùla echii'ma. Settan ponalok kon mùkyamlo. 10 Yà'làlà ewettalumattàtok ike woton pàk kesenalippai! Masa yetakà! Makui uya eyittu màlà àtonpa yamùk tùlù tùuya patiki'chi tak winà 10 pe wei màlà ewettalumattà. Ailon pe mechiik, ewelikù ponalà, molopai wema'nàtok yalùko ke elepa uya màlà. 11 Tàwà tùpana ke nai'nùk netai, Wakù Akkwalù uya so'chi yamùk yelupatok. Mùkyamlo entaikannan nùssan umatta yakon itekkwa pe weli'nàtok ke pen màlà.”
Pergamum Pon So'chi Ponalok Itekale
12 “Pergamum pon so'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà itekale, mùkkàlà, yàkek asa'lon yà kasupala yesak winàpaino. 13 Ewemattok yau tùttuyaik, molo Settan yapon wettok imotau. Ailon pe lùppù messaik uyesek pàk, molopai ailon tetok auya upàk nonka auya pùn, Antipas yattai, ailon kulu upàk tùuselupasen iwàsak lùppù apata yau, molo Settan wemattok motau. 14 Tùse molo man tukkan pen nà ikasa pùla ewechi pàk ewinàkàik usenumenkatok. Tùulon kon àklottau'nokon man Balaam uya enupantok ku'nài nan. Balak yenupappù ya màlà Israel payan wemakuima toppe ikuttoppe ya Kaatù pen yemyak itùsak lùppù kùyali nattoppe tok uya. Molopai tok uya nàkàlunnàtok kuttoppe. 15 Màlà kasa làma, tùulon kon molo man apyau Nicolaitan yamùk uya enupantok ku'nài nan. 16 Amakuyi winàpai uchi elattàkà! Ewelattà pùla iwechi yau, asse'ne apyak uyàpù màlà molopai mùkyamlo panta'ma uya màlà asa'lon yà kasupala unta yapai tùwepakkasen ke. 17 Tàwà tùpana ke nai'nùk, Wakù Akkwalù uya so'chi yamùk yelupatok yetai. Mùkyamlo entaikannan nùssan lepa uya màlà tonantau tùwessen kùyali mana ke. Aimu'nan tàk ke nàlà tok lepa uya màlà. Sàlà wechi màlà emennak esek menukasak ipàk, ànù'là nùttu pen tùse yeponàippù neken nùttu.”
Thyatira Pon So'chi Ponalok Itekale
18 “Thyatira pon so'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà itekale Kaatù Mumu winàpaino. Itenu tùulenpansen apok kasa, itta tùulenpansen kalukuli kalapaimasak kasa. 19 Ànkupù tùttuyaik. Pùnùnmantok auya, ailon tetok auya, ewe'wotokomatok molopai pàlikanài pe ewettok. Wakù peiwa ikupù auya tùttuyaik sàlàpe wapiya ikupùppù auya yentai lùiwa. 20 Tùse sàlàichi màlà usenumenkatok ewinàkàik. Mùkkàlà nossan Jezebel pàlikanài àmàlà, mùkkàlà Kaatù Maimu yenpoikanài pe tukaik tùusesassen. Enupantok tùuya ke uyapyoto yamùk lattànài mùkkàlà nàkàlunnàtok yak molopai Kaatù pen yemyak itùsak kùyali nattoppe tok uya. 21 Tùmakuyi winàpai iwelattàtok yattai ke ilepasak uya man, tùse elattàpai pùla man tùnàkàluntok winàpai. 22 Màlàpàk uchi yenu'ma uya màlà yapon po. Molo eke pe iwettalumattà màlà mùkyamlo tùtayappù ton pen tùpokonpe àli ku'nài nan nùssan pokonpe. Sàlà kupù uya màlà, tok welattà imakuyi yeselu winàpai pùla iwechi yau. 23 Imunkà yamùk tùkka uya nàlà màlà, màlàyau nen uchi tamù'nawolon so'chi yamùk uya iulà pe iwechi ittu màlà, kappon yamùk yewan molopai tok usenumenkatok ittunài pe. Tamù'nawàlà amyamlo ye'ma uya màlà ànkupùppù yawàlà tewin pàk. 24 Tùse amyamlo nàlà tok tonpa yamùk Thyatira pon kon uya àli enupantok ya kupùppù pùla man, Settan nùkupù tonantawon tukaik tùulon kon nesatù pàk eusenupasak kon pùla man. Tùulon tùpàlikasen tùlù uya tu'ma àpona'nokon pen màlà. 25 Tùse eyenupatok kon itesak pe messatài'nùk kù'nonkatàu kulu uyàpù ponalà. 26 Mùkyamlo entaikannan nùssan molopai uwotokoyi ku'nài nan nùssan iwenukapù ponalà, yemyak itepulu pe we'nàtok pata yamùk yepoi yapàikketù tùlù uya màlà. 27 Màlà apàikkek yepoloppù uya màlà Ukàipùnù winàpai unepoloppù lùppù. Màlà kasa‘meluntà tekessen ke tok yepulu pe tok wechi màlà. Molopai tok yamoklopù tok uya màlà echikili pe àinà yamoklossak kasa.’ 28 Molopai ko'làmalok kaiwonok ke nàlà tok lepa uya. 29 Tàwà tùpana ke nai'nùk Wakù Akkwalù uya so'chi yamùk yelupatok yetai!”
Sardis Pon So'chi Ponalok Itekale
1 “Sardis pon So'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà itekale mùkkàlà 7 pan akkwalù yamùk Kaatù winàpaino molopai 7 pan chilùkà yamùk yesak winàpaino. Ànkupù tùttuyaik, nulà kappon yamùk uya eyittu tùse, eweli'chak man. 2 Màlàpàk uchi apakakà molopai iwà'nànsak lùppù ayau imeluntàtanùkkà iwelikkapù wapiya. Masapùla yeposak uya man ànkupùppù wechi wakù pe kulu pùla Ukaatùyi yenu yau. 3 Ittukàichi eyenupappù lùppù molopai enetappù lùppù, imaimu yawàlà ekkà, amakuyi winàpai elattàkà. Aupaka pùla ewechi yau, amak kasa uyàpù màlà apyak, molopai yà'là yattai là uyàpù ittu auya pen. 4 Tùse tukkan kon pen Sardis pon kon uya tùpon kon kussak man wakù pe. Upokonpe tok usalà màlà, tùwepontàse aimu'nan yak, masapùla ikasa tùwessan yek pe tok wechi màlà. 5 Mùkyamlo entaikannan nùssan wepontà màlà tok kasa aimu'nan yak, molopai tok yesek yama uya pen màlà wema'nàtok kaletayi yapai. Ukàipùnù molopai itinchelùyi yamùk yemlotopo uponalok kon mùkyamlo te uya màlà. 6 Tàwà tùpana ke nai'nùk Wakù Akkwalù uya So'chi yamùk yelupatok yetai.”
Philadelphia Pon Kon Ponalok Itekale
7 “Philadelphia pon So'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà itekale mùkkàlà wakù esukenan molopai ailon winàpaino. Mùkkàlà David ponalok ki ya'chinài, yakkokanài mùkkàlà ànù'là uya inakkokappù yakkolo pen. Yakkonài mùkkàlà, ànù'là uya inakkoloppù yakkoka pen. 8 Ànkupù tùttuyaik. Manatta yakkokasak uya man eyemlotopo, ànù'là uya yakkolo yentai. Emeluntàlù wechi mala lùkkwà tùse enupantok uya kupùppù auya molopai ailon pe ewechippù upàk. 9 Yetakà, mùkyamlo Settan ponalok kon mùkyamlo kasei ton, Jew yamùk pe tukaik tùwekkussan Jew yamùk pe pùla echii'ma. Tok kupù uya màlà tok uyàttoppe eyemlotopona, tok wepeima toppe ayapulà pe. Tamù'nawàlà à'nùnma kon uya ittu toppe tok uya. 10 Umaimu yawàlà ewessak man pàlikanài pe. Màlàpàk wakù pe nàlà àkupù uya màlà talumattàntok yattai. Nùyàssai'nùk tamù'nawolon non pona tamù'nawà kappon yamùk sàlà non pon kon ittuse. 11 Asse'ne uyàpù màlà. Itesak pe ewettok kon ikuttàk wakù pe, ànù'là uya wakù entaikantok auya yepeppù alok mokka tukaik. 12 Mùkkàlà entaikanàippù kupù uya màlà wakapu pe Ukaatùyi yùwùk tau, molopai inàntu'ma ya pen màlà. Ukaatùyi yesek menuka uya màlà ipàk, molopai Ukaatùyi patassek yesek emennak Jerusalem. Màlà nùyàssai'nùk epùn yapai Ukaatùyi winàpai. Emennak uyesek menuka uya nàlà màlà ipàk. 13 Tàwà tùpana ke nai'nùk, Wakù Akkwalù uya So'chi yamùk yelupatok yetai.”
Laodicea Pon So'chi Ponalok Itekale
14 “Laodicea pon So'chi inchelùyi piyak sàlà imenukakà. Sàlàichi màlà itekale mùkkàlà Emen winàpaino. Ailon molopai ailon yekamanài, tamù'nawolon Kaatù nùkonekassan wepyattàtok. 15 Ànkupùppù tùttuyaik. A'nek pe pùla molopai i'nàkken pùla ewechi. A'nek pe wapùla i'nàkken eyi'che wechi eppai tùse! 16 Tùse masapùla tùkuile, a'nek pe pùla wapùla i'nàkken pùla ewechi pàk, untapai eyikkwamù pàk wekkussaik. 17 ‘Tukkan itemamin iulà molopai italumayippù pen, tamù'nawàlà i'che wettok yesak,’ te là auya. Tùse entuppak sa'ne ewechi ittu auya pùla man! Yà'là pùla italumayippù pe messaik, ipon pùla molopai enpùla. 18 Eyekamappoyan iulà, kolù ye'mapa uwinàpai, apok ke tùpottàik ikonekasak kolù, temamin ke ewechi pa. Aimu'nan pon nàlà ye'makà yak ewepontà pa, molopai eyesak iwapu pùn kuli'mak nai'nùk waputtàpa. En ipik nàlà ye'makà eyenu ipik pe, wakù pe pata yenepa. 19 Tamù'nawolon kon u'nùn pe unkupù yekamapponài iulà molopai tok talumattànài nàlà. Amayintakà molopai amakuyi winàpai elattàkà. 20 Yetakà! Satik pe wessaik manatta po molopai tei'tei ukayaik. Ànù'là uya umaimu yeta molopai manatta yakkokasak yau, itùwùk tak wewomù màlà. Uta'lettà màlà ipokonpe molopai iita'lettà màlà upokonpe. 21 Mùkyamlo àli yentaikannan nùssan kupù uya màlà upyau tok weleuta toppe uyapon po. Àli yentaikasak uya molopai sàlàpe weleutasak Ukàipùnù piyau yapon po kasa làma. 22 Tàwà tùpana ke nai'nùk, Wakù Akkwalù uya so'chi yamùk yelupatok yetai.”
Epùn Po Tùwepeimasan Kaatù Yemlotopo
1 Sàlà yamùk tùpo tùulon we'neppà'nàtok walai yeneppù uya, manatta utakkokasak epùn po. Molopai mayin, paaka letù walai wai tàwù kasa wapiya uyelupa ya unetappù uya, “Àikkà, enukkà upyak sàlà motak molopai sàlà ye'mappùtak tùwekkupù woton yekama uya màlà àpàk,” teppù. 2 Màlà yattai là Wakù Akkwalù yau wechippù. Molo epùn po aponnok wechippù. Molopai ànùk lànan wechippù ipo chichiu pe. 3 Itenpata ulenpansak wechippù wakù tàk jasper kasa molopai tùulon wakù tàk carnelian kasa. Aponnok woi melemleik wechippù lola pe imenu emerald menu kasa. 4 Sàlà aponnok woi 24 pe tùulon kon aponnok yamùk wechippù. Màlà yamùk po 24 pan kon eke ton tùnamasan wechippù chichiu pe. Tok wepontàsak aimu'nan yak, molopai kolù alok yau'ne tok wechippù. 5 Aponnok winàpai pata wekamlipù yakkwayi uyàpùppù màlà, wala'napi wettoippàtùppù, molopai mayin yamùk usetappù. 7 pan lanppu yamùk pottàsak uyatùppù aponnok yemlotopo, sàlà wechippù màlà 7 pan kon akkwalù yamùk Kaatù winàpaino kon pe. 6 Aponnok yemlotopo wanamali walai palau useneppù awai'ne crystal kasa. Aponnok woi ilatoi winà'ne, asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan wechippù en yamùk ipolon kon tok yemlotopolo molopai tok mùpoi polo. 7 Wapiyalok nulànan ànùk lànan useneppù palauya kasa, yakon useneppù paaka kasa, icholùwano wechippù kappon yenpata kasa itenpata, molopai ichakùlà'no useneppù umuchimà wainùnsak kasa. 8 Tamù'nawàlà asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan wechippù 6 pe'ne yapàli, molopai en yamùk wechippù tok polo, tok yapàli yo'nolo nàlà. Tùuselenpatok kon yeleutanùpùppù tok uya pen weinai wapùla ewalupàttau. “Wakù esukenan, Wakù esukenan, Wakù esukenanItepulu Kaatù. Mùkkàlà neken Meluntà,iwechippù nai'nùk, sàlàpe nai'nùk, molopai tùuyàpù woton,” tukaik. 9 Mùkkàlà chichiu pe tùwessen, tùwemassen tàwàlàlà molopai tàwàlàlà, ponalok pe asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan uya apulàntok, namantok molopai tenki tetok yelenka ipàk kaichalà, 10 Kaatù ponalok kon 24 pan kon eke ton wepeimappù non pona mùkkàlà aponnok po chichiu pe tùwessen yemlotopona. Tok uya yapulàppù molopai inamappù mùkkàlà tùwemassen tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Tok uya talùko kon nonkappù aponnok yemlotopona. Molopai, 11 “Ina Yepulu molopai ina Kaatùyi! Àmàlà mùkkàlà wakù. Àponalok màlà apulàntok, namantok molopai apàikkek. Masapùla tamù'nawolon yà'làlà konekappù auya,molopai eyeselu winà tamù'nawolon wechi màlà molo,” tei'ma.
Kaleta Molopai Kaalinilu Mule
1 Kaleta yeneppù uya màlà mùkkàlà aponnok po chichiu pe tùwessen yemyatù kamik pen yau, imenukasak wechippù ese'latoi pàk, molopai iki'nàmasak wechippù màlà 7 pan ya'chittok ke. 2 Molopai meluntà inchelù yeneppù uya màlà, Eke pe tùwentaimese yekamappù ya “Ànùk ken kaleta ya'chittok ikkwà'nài yek pe nai, molopai kaleta yakkokanài yek pe?” tukaik. 3 Tùse ànù'là wessepolo pùla iwechippù màlà epùn po, wapùla non po, wapùla non yo'non yau. Sàlà kaleta yakkoka woton molopai yau yene woton pùla iwechippù. 4 Ukalawùppù kulu màlà masapùla ànù'là kaleta yakkoka woton wessepolo pùla iwessak pàk wapùla yau yene woton pùla iwessak pàk. 5 Màlàyau eke ton tùnamasan tonpa uya upàk, “Kakalawùi, yenkà! Palauya Judah pa, David pa, eke kulu uya entaikansak man molopai mùkkàlà 7 pan ya'chittok ikkwà'nài yek pe man molopai kaleta yakkokanài yek pe,” teppù. 6 Màlàyau kaalinilu mule yeneppù uya màlà satik pe aponnok yakletau, asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan molopai eke ton tùnamasan wechippù iwoi. Kaalinilu mule useneppù iwàsak lùppù kasa. 7 pe iletù wechippù molopai 7 pe itenu, sàlà yamùk wechippù màlà 7 pan kon akkwalù yamùk Kaatù winàpaino pe, yeunossak kon nùssan tamù'nawolon non pona. 7 Kaalinilu mule uyàpùppù molopai kaleta yekkwatùppù ya mùkkàlà chichiu pe tùwessen aponnok po yemyatù kamik pen yapai. 8 Kaleta yekkwassak ya yau, asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan molopai 24 pan kon eke ton tùnamasan wepeimappù kaalinilu mule yemlotopo. Tùkaichalà'ne'nokon tùwayike'ne tok wechippù. Molopai kolù pe iwechi pùsau yamùk yanùkkasak appoi'nan tùpottàsen ke yesak pe'ne. Sàlà yamùk màlà Kaatù munkà yamùk wàpùlematok. 9 Tok uselenpappù emennak elen pàk, “Wakù pe messaik sàlà kaleta yekkwa'nài yek pe,molopai ya'chittok yamùk ikkwà'nài pe. Masapùla àwànàppù màlà. Molopai àmùnù ke kappon yamùk ye'mappù auya man Kaatù ponalok pe,tamù'nawolon kon kappon yamùk kùlottapai, tùpatalo'nan kon imaimu,tùpatalo'nan kon ikkok, molopai tùpatalo'nan kon kappon yamùk. 10 Kaatù wettok itepulu pe yau, paatele yamùk pe tok kussak auya man,Kaatù ponalok pe tok we'wotokoma toppe. Molopai non po itepulu pe tok wechi màlà,” tukaik. 11 Uyenu tùtukkappù uya molopai tukkan kon inchelù yamùk yetappù uya. Tukke kulu tok wechippù tok ittu yentai. Aponnok woi satik pe, molopai nulànan kon ànùkyan nànan, molopai eke ton tùnamasan woi, 1000s molopai 1000s molopai 10,000 x 10,000. 12 Tok uselenpappù eke pe, “Mùkkàlà kaalinilu mule iwàsak lùppù wakù pe man, apàikkek, mamin, pukkek pe we'nàtok, meluntà yanùnnài yek pe, apulàntok molopai namantok yanùnnài yek pe nàlà!” tukaik. 13 Molopai tamù'nawolon kon epùn pon kon, non pon kon, non yo'non kon, tamù'nawolon palau pon kon. Tamù'nawàlà nulànan kon uselenpa yetappù uya, “Tàwà mùkkàlà chichiu pe tùwessen aponnok pomolopai kaalinilu mule piyak apulàntok, namantok, molopai meluntà pe we'nàtok nechii, tàwàlàlà molopai tàwàlàlà!” tukaik. 14 Asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan uya yeikuppù, “Emen,” tukaik. Molopai eke ton tùnamasan wepeimappù molopai yapulàppù tok uya.
Kaalinilu Mule Uya Ya'chittok Ikkwàtù
1 Màlàyau Kaalinilu Mule uya wapiyalok 7 pan kaleta ya'chittok tonpa ikkwàtù takkokase yeneppù uya. Màlàyau yetappù uya asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan tonpa uya, “Àikkà!” te, wala'napi kasa imaimu usetappù. 2 Uyenu tùlùppù uya, màlàyau aimu'nan kawale wechippù molo. Ipo tùwessen uya ulapa ya'chippù, molopai alok ke ilepasak wechippù. Entaikantok yau iitàppù màlà entaikanse tùmeluntàlù ke. 3 Màlàyau Kaalinilu Mule uya yakon ya'chittok ikkwàtùppù takkokase. Molopai yakon nulànan kamo uya, “Àikkà,” te, yetappù uya. 4 Tùulon kawale wepakkappù, ichuweyu pe iwechippù. Ipo tùwessen lepasak wechippù meluntà ke, wepanta'mantok nettoppe ya sàlà non pona, kappon yamùk we'wàtoppe essentak. Màlàpàk ilepasak wechippù asa'lon yà eke kasupala ke. 5 Màlà tùpo Kaalinilu Mule uya icholùwano ya'chittok ikkwàtùppù takkokase, molopai icholùwano nulànan ànùk lànan uya, “Àikkà!” te, yetappù uya. Uyenu tùlùppù uya, màlàyau iklùn kawale wechippù molo. Ipo tùwessen wechippù wemantok ike itemyau. 6 Mayin uyàpù yetappù uya asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan winàpai kasa. Màlàyau mayin uya, “Tewinan pùsau paali, wechi màlà tewin wei we'wotokomantok yepeppù pe, molopai àsolùwawon pùsau wheat, wechi màlà tewin wei we'wotokomantok yepeppù pe. Tùse kaiwan palu molopai wain tawon kù'mattanùpùi,” teppù. 7 Màlàyau Kaalinilu Mule uya ichakùlà'no ya'chittok ikkwàtùppù takkokase, ichakùlà'no nulànan ànùk lànan uya, “Àikkà!” te yetappù uya. 8 Uyenu tùlùppù uya, màlàyau tenkoloimu'nan kawale wechippù molo. Ipo tùwessen yesettàsak wechippù Weli'nàtok tukaik, molopai iweli'chak kon patassek wechippù màlà ite'mappù pàk mei pùla. Apàikkek ke tok lepasak wechippù màlà ipùkkù pe là 1/4 pe non yepoi, wàntoppe wepanta'mantok yai, iwan ke, palan ke, molopai àsà ton kamo yamùk non pon kon ke. 9 Màlàyau Kaalinilu Mule uya 5 pe iku'nài ya'chittok ikkwàtùppù takkokase. Kaatù ponalok pe tùtùsen yapon yo'no mùkyamlo iwàsak kon nùssan yakkwalù yeneppù uya, masapùla Kaatù Maimu yekamasak tok uya pàk, molopai ailon pe tok wessak yekamatok tùuya'nokon yau pàk. 10 Eke pe tok wentaimeppù, “Meluntà Itepulu Kaatù, wakù kulu esukenan molopai ailon! Yà'là yattai ken kappon yamùk sàlà non pon kon ittu auya molopai tok talumattà auya ina wàsak tok uya pàk?” tukaik. 11 Tamù'nawà tok lepappù màlà aimu'nan pon ke. Molopai tok pàk yekamappù tok wàlàkkattoppe tu'ma mala là, tamù'nawolon kon tok tonpa lùssan molopai apyoto ton nùssan tùwàsan pe tùwessan, tùkka tok tùkkappù kasa ponalà. 12 Molopai Kaalinilu Mule uya 6 pe iku'nài ikkwàtùppù takkokase. Àsà pe kulu tùlùpùnù wechippù molo, molopai wei wenappù iklùn pe, i'chin kuyalikku kasa, kapùi wenappù tamù'nawà ichuweyu pe mùn kasa. 13 Chilùkà yamùk wessolokappù non pona kak poi, akla ton fig yepelu wessoloka tek poi meluntà assetun uya talo'ma yau kasa. 14 Kak utamoko'mappù, kaleta utamoko'ma kasa, tamù'nawolon wùk molopai tuna iwoino pata utamappù màlà tùpatassek yapai. 15 Màlàyau kin yamùk non pon kon, eke ton kappon yamùk, soicha yamùk yepoino kon, temamin kenan kon, meluntà ton, molopai tamù'nawolon kon tùulon kon kappon yamùk apyoto yamùk wapùla apyoto yamùk pen, uso'namùppù màlà tàk yeuta yak molopai wùk pon kon tàk yamùk kùlottak. 16 Wùk yamùk molopai tàk yamùk pàk tok uya, “Ina pona ettùlùkkwakà, molopai ina yonankà aponnok po chichiu pe nai'nùk yenu winàpai, molopai Kaalinilu Mule we'naikatok winàpai! 17 Masapùla eke tok we'naikatok weyu talà man, ànùk uya ken ipàlika?” teppù tok uya.
144,000 Pan Kon Israel Payan
1 Sàlà ye'mappùtak asakùlà'nan kon inchelù yamùk yeneppù uya satik pe asakùlà'nan non pana'mu yau. Tok uya asakùlà'nan assetun non pon yeleutanùpùppù, yà'là yekkwa là assetun utasse'ma non po, wapùla tuna po, wapùla yà'là yekkwa là yei pàk tukaik. 2 Molopai tùulon inchelù uyàpù yeneppù uya wei wepakka winàpai tàwàlà tùwemassen Kaatù winàpaino itapyoto ton pattàtok pokonpe. Iwentaimeppù eke pe asakùlà'nan kon inchelù yamùk yekamappo pe, mùkyamlo Kaatù nùlepassan meluntà ke non molopai tuna mattanùttoppe tok uya. 3 Inchelù uya, “Non wapùla tuna, wapùla yei yamùk kù'mattanùttàu, Kùkaatùyi yapyoto ton pàk tok yentok ipàkàlà Kaatù winàpaino tùlù tok peyeppà pàk ponalà,” teppù. 4 Yà'là kaichalà là mùkyamlo Kaatù winàpaino ke ipattàsak kon, wechi yekamappù màlà upàk, 144,000 pe, Israel payan yamùk yapai. 5 Judah payan yamùk 12,000 pe, Reuben payan yamùk 12,000 pe. Gad payan yamùk 12,000 pe, 6 Asher payan yamùk 12,000 pe, Naphtali payan yamùk 12,000 pe, Manasseh payan yamùk 12,000 pe, 7 Simeon payan yamùk 12,000 pe. Levi payan yamùk 12,000 pe,Issachar payan yamùk 12,000 pe, 8 Zebulun payan yamùk 12,000 pe, Joseph payan yamùk 12,000 pe, molopai Benjamin payan yamùk 12,000 pe.
Tukkan Kon Kulu Kappon Yamùk
9 Sàlà tùpo uyenu tùlùppù uya molopai tukkan kon kulu kappon yamùk yeneppù uya. Ànù'là uya yà'là kaichalà là tok wechi ittu yentaino kon. Pùsamlo wechippù màlà tamù'nawolon pata yawon kon pe, tùpatalo'nan kon ikkok yamùk, tùpatalo'nan kon kappon yamùk molopai tùpatalo'nan kon imaimu ton. Satik pe aponnok yemlotopo tok wechippù molopai kaalinilu mule yemlotopo. Tok wepontàsak wechippù aimu'nan pon yak, molopai kumya yale ya'chippù tok uya temyau'nokon. 10 Tok wentaimeppù eke pe. “Ina wepùikattàtok màlà tùuyàssen Ina Kaatùyi winàpai. Mùkkàlà aponnok po chichiu pe tùwessen, molopai kaalinilu mule winàpai,” tukaik. 11 Tamù'nawà inchelù yamùk wechippù màlà aponnok woi, 24 pan kon eke ton tùnamasan woi, molopai asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan woi satik pe. Tok wepeimappù tenpata kon po aponnok yemlotopona molopai Kaatù yapulàppù tok uya, 12 “Emen! Apulàntok molopai eke pe we'nàtok,pukkek pe we'nàtok, tenki tetok, namantok, meluntà,molopai apàikkek wechi màlà Kùkaatùyi kon ponalok petàwàlàlà molopai tàwàlàlà! Emen!” tukaik. 13 Eke ton tùnamasan tonpa uya uyekamappoppù, “Ànùkyan ken mùkyamlo kappon yamùk, iwepontàsak nai'nannùk aimu'nan pon yak, molopai i'nailàpai ken iyàssak kon mùkyamlo?” tukaik. 14 “Ewai'nan, tùse mùttuyaik nen,” tukaik imaimu yeikuppù uya. Molopai umaimu yeikuppù ya. “Pùsamlo kappon yamùk mùkyamlo eke talumattàntok yawàlà iyàssak kon. Tùpon kon kukasak tok uya màlà nai'nùk, molopai aimu'ne tok uya imasak kaalinilu mule mùnù ke. 15 MàlàpàkKaatù yapon yemlotopo satik pe tok wechi màlà nai'nùkmolopai iponalok pe tok we'wotokoma weinai molopai ewalupàttau tukaik itùwùk tau. Mùkkàlà tapon po nai'nùk chichiu pe wechi màlà tok yelasu pe molo tùwechi ke. 16 Tok wapàkkapù là wapùla tok we'naklipa tu'ma là pen nen uchi màlà. Wei wapùla yà'làlà a'nek uya tok pottà pen. 17 Masapùla kaalinilu mule aponnok yakletau nai'nùk,wechi nen uchi màlà màlà yesak pe. Molopai tuna tàwàlàlà tùwemassen, tùwa'munasen pen motak tok yalà ya màlà. Molopai Kaatù uya tamù'nawàlà tok yenu palu ya'munakka màlà tok yenu poi,” tukaik.
7 Pe Iku'nài Ya'chittok
1 Kaalinilu mule uya 7 pe iku'nài ya'chittok ikkwàssak takkokase yau, eppana iwechippù epùn po tachin pe kulu pùla. 2 Màlàyau 7 pan kon inchelù yamùk Kaatù yemlotopo satik pe tùwessan yeneppù uya, tok lepasak wechippù 7 pan paaka letù lùppù walai wai yamùk ke. 3 Tùulon inchelù uyàpùppù màlà kolù pe iwechi appoi'nan tùpottàsen yen yesak molopai satik pe iweleutappù tùpottàsen yapon piyak. Eke pe appoi'nan tùpottàsen ke ilepappù, ipottà toppe ya tamù'nawolon kon Kaatù ponalok kon kappon yamùk wàpùlematok pokonpe, tùpottàsen yapon kolù pe iwechi po, aponnok yemlotopo. 4 Appoi'nan tùpottàsen kelechin wenukuppù màlà Kaatù ponalok kon kappon yamùk wàpùlematok pokonpe, inchelù Kaatù yemlotopo tùwessen yemyapai. 5 Molopai nen uchi inchelù uya appoi'nan tùpottàsen yen kolù pe iwechi yanùmùppù molopai yanùkkappù ya apok ke tùpottàsen pottàtok yapon pon ke, molopai yenu'mappù ya non pona. Molo wala'napi wettoippàtùppù màlà, pata wekamlippàtùppù àsà pe molopai tùlùpùnù utàppù.
Paaka Letù Walainon Wai Yamùk
6 Màlàyau 7 pan kon inchelù yamùk wekonekappù 7 pan paaka letù walainon wai yamùk tàulùnpa pàk. 7 Wapiyalok inchelù uya tùwayi tàulùnpappù. Tuna pun molopai apok, mùn ke yoi'masak, uyàpùppù tùwekkwamù pe non pona. Non pùkkù uyassak wechippù 1/3 pe, yuk pùkkù uyassak wechippù 1/3 pe, molopai tamù'nawàlà lola wanak uyassak wechippù. 8 Molopai ite'mappù pokon inchelù uya tùwayi tàulùnpappù. Eke wùk kasa tùusensen uyatù apok ke yenu'mappù màlà palau kak. Palau pùkkù wenasak wechippù mùn pe 1/3 pe. 9 Molopai tamù'nawolon kon nulànan kon ànùkyan nànan palau kawon kon tonpa yamùk welikùppù màlà 1/3 pe, molopai itonpa pe 1/3 pe kanau yamùk umattappù. 10 Màlàyau icholùwano inchelù uya tùwayi tàulùnpappù. Eke chilùkà ulenpansak apok uyatù kasa wepukappù kaupai, molopai iwepukappù tuna yamùk pùkkù molopai non yapai tùwepakkasan tuna kak 1/3 pe. 11 Chilùkà yesek màlà Maik. Tuna yamùk pùkkù wenappù màlà maik pe 1/3 pe molopai tukke kappon yamùk u'matùppù tuna tinchise. Tok wemaipasak ike, masapùla maik pe iwenasak pàk. 12 Màlàyau ichakùlà'no inchelù uya tùwayi tàulùnpappù. Wei pùkkù wànàppù 1/3 pe molopai kapùi pùkkù 1/3 pe, molopai chilùkà yamùk tonpa yamùk nàlà 1/3 pe, màlàpàk ipùkkù pe tok yakkwayi usà'nùpùppù, akkwa pe pùla iwechippù weinai 1/3 pe, molopai ewalupà pe kulu nàlà ewalupàttau 1/3 pe. 13 Màlàyau uyenu tùlùppù uya, molopai umuchimà wainùnsak kau, màlà wentaime yetappù uya eke pe, “Entuppak man! Entuppak talumattàntok wechi màlà molo! Àsà pe kulu iwechi kupù pe man mùkyamlo tamù'nawolon kon tùwemassan non po pona, mùkyamlo tùulon kon àsolùwawon kon inchelù yamùk uya paaka letù walai tùwayi kon tàulùnpa yau!” tukaik.
1 Màlàyau 5 pe tok ku'nài uya tùwayi tàulùnpappù. Chilùkà iwepukasak kak poi non pona yeneppù uya, ilepasak wechippù i'nawon iteuta kiyikkatok ke. 2 Chilùkà uya i'nawon iteuta kiyikkasak yau ikelechin wepakkappù màlà yapai, eke apok patassek yapai apok kelechin kasa. Wei yakkwayi molopai kak wewalumamùppù ewalupà pe apok kelechin i'nawon iteuta yapaino ke. 3 Kailawaimà yamùk wepakkappù apok kelechin yapai non pona, molopai tok meluntàlù ke tok lepasak wechippù malità yamùk non pon kon kasa tok wettoppe. 4 Wanak mattanùpù tok uya tukaik yekamappù màlà, wapùla yuk, wapùla yà'là yekkwa là yei molopai yà'là yek là. Mùkyamlo kappon yamùk ipattàsak kon Kaatù winàpaino tok yentok ipàkàlà ke tok peyeppà pàk pùnon neken mattanùttoppe tok uya. 5 Kailawaimà yamùk kupùppù màlà pùsamlo kappon yamùk wànà tok uya tukaik, tùse tok talumattà toppe neken tok uya 5 pe kapùi. Talumattàntok tok uya wechippù màlà malità uya chipponsak kasa. 6 Màlà yattai mùkyamlo kappon yamùk uya weli'nàtok iwa màlà, tùse tok uya yepolo pen. Elippai tok wechi màlà, tùse weli'nàtok wepe màlà tok winàpai. 7 Kailawaimà yamùk useneppù màlà kawale yamùk wekonekasak wepanta'mantok ponalok pe kasa, tok ippai po alok kolù yapai ikonekasak yeselùkan ton wechippù, molopai tok yenpata wechippù kappon yamùk yenpata kasa. 8 Tok mùsek wechippù uli'chami'chi mùsek kasa, tok yà wechippù palauya yà kasa. 9 Tok pùlopo waputtàsak wechippù sa'man ayan konekasak pùlopo wapu ke, molopai tok yapàli tàwùppù tukkan kanau kawale yamùk molopai talalan yamùk usemittàpasak wepanta'mantok yak tàwù kasa. 10 Taukù ke tok wechippù molopai chipponài pe, malità uya chippontok yekkwa. 5 pe kapùi taukù kon ke kappon yamùk talumattàtok meluntàlù yesak pe tok wechippù. 11 Eke kin yesak pe tok wechippù tepoi'nokon, mùkkàlà inchelù i'nawon iteuta yennài. Hebrew maimu yau itesek màlà Abaddon, Greek maimu yau Apollyon, Mattanù'nài te ya pe iwechi. 12 Wapiyalok àsà talumattàntok wenukapùppù, sàlà ye'mappùtak asa'lon nùppù àsà talumattàntok molo man tùuyàpù woton. 13 Màlàyau 6 pe iku'nài inchelù uya tùwayi tàulùnpappù. Mayin uyàpù yetappù uya Kaatù ponalok pe tùtùsen pottà yapon kolù pe iwechi winàpai, Kaatù yemlotopon pana'mu winàpai. 14 Mayin uya 6 pe iku'nài inchelù paaka letù walai yesak pàk, “Asakùlà'nan kon inchelù yamùk inonkakà eke tuna Euphrates motau ya'chichak kon!” teppù. 15 Asakùlà'nan kon inchelù yamùk nonkappù màlà, tok wekonekasak wechippù màlà sàlà ponalok pe, sàlà pata weyu yattai, sàlà kapùi yattai, molopai sàlà kili'chimo'chi pàk, itonpa pe kappon yamùk wàtoppe tùuya'nokon 1/3 pe tamù'nawolon kon kùlottapai. 16 Yà'là kaichalà là kawale pon kon tùwepanta'masan wechi yekamappù màlà upàk, 200,000,000 pe tok wechippù. 17 Molopai we'neppàttok walai unene yau kawale yamùk molopai tok pon kon yeneppù uya. Tok pùlopo wapu wechippù ichuweyu pe apok kasa, tùtalilen tàk epekkek sapphire kasa, molopai kalakkwak pe sulfur kasa. Kawale yamùk ippai wechippù màlà palauya ippai kasa. Tok mùta yapai apok wepakkappù, ikelechin, molopai sulfur. 18 Tamù'nawolon kon kappon yamùk ùlottapai 1/3 pe tok tonpa yamùk tùkkappù màlà, àsolùwawon mattanù'nàtok ke, apok, ikelechin molopai kulupala walai ikà'nùnsak tawon wepakka kawale yamùk mùta yapai ke. 19 Masapùla kawale yamùk meluntàlù wechippù màlà tok mùta yau molopai tok yaukù yau nàlà. Tok yaukù yamùk wechippù àkài yamùk kasa, tùppai ke'ne, molopai màlà yamùk yapulàppù tok uya kappon yamùk mattanùttoppe tùuya'nokon. 20 Tok tonpassan apok kelechin molopai sulfur nùwànàssan pen, welattàppù pen màlà tùnkonekappù kon winàpai. Àli akkwalù molopai kolù yapai ikonekasak kon kaatù yamùk, chilùpa yapai, kalukuli yapai, tàk molopai yei yapai ikonekasak pàk tùwàpùlema kon yeleutanùpùppù tok uya pen. Yà'làlà yennài nan pen, wapùla yà'làlà yetannan pen, wapùla tùusasan pen pàk tùwepeimatok kon yeleutanùpùppù tok uya pen. 21 Wàntok tùuya'nokon nonkappù tok uya pen, tipiyassanù kon nà, tùnàkàluntok kon nà wapùla amak pe là tùwettok kon.
Inchelù Molopai Elekkwà Lùkkwà Kaleta
1 Molopai tùulon meluntà inchelù wuttà epùn poi yeneppù uya. Katupluk yak iwepontàsak wechippù, molopai melemleik wechippù ippai woi, itenpata wechippù wei kasa, molopai i'chi yamùk wechippù apok pe, wakapu yamùk kasa. 2 Elekkwà lùkkwà kaleta yakkokasak wechippù itemyau. Kamik pen tùtta tùlùppù ya palau pona, molopai kamik tùtta tùlùppù ya paluk pona. 3 Molopai iwentaimeppù eke pe palauya tàwù useta kasa. Iwentaime tùpo, 7 pan kon wala'napi yamùk uya yeikuppù. 4 Tok uselupa pe, kaleta menuka pàk wekkupùppù. Tùse mayin uselupa epùn poi yetappù uya, “7 pan kon wala'napi yamùk nekamappù ikukkà tùttusen pe pùla, molopai kù'menukai!” tukaik. 5 Màlàyau inchelù uneneppù satik pe palau po molopai non po uya kamik pen temyatù yenkappù epùn winàkàik. 6 Molopai suwa wechi màlà teppù ya Kaatù yesek yau, mùkkàlà tàwàlàlà tùwemassen, mùkkàlà epùn, non, palau, molopai tamù'nawolon màlà yamùk yawon kon konekanàippù. Inchelù uya wateppù, “Eichilà man iweyu uyàssak man!” teppù ya. 7 “Tùse 7 pe iku'nài inchelù uya tùwayi tàulùnpasak yau nen uchi màlà, Kaatù uya màlà tonantau tùnkupù yenuka'nùpù màlà, tapyoto ton tùmaimu yenpoikannan pàk yekamappù tùuya kasa,” teppù ya nàlà. 8 Màlàyau mayin iichelupa unetappù epùn poi uya uyelupa tu'mappù, “Itàkà molopai màlà yakkokasak kaleta yekkwatta inchelù satik pe nai'nùk palau po molopai non po yemyapai,” tukaik. 9 Utàppù inchelù piyak molopai yekamappoppù uya elekkwà lùkkwà kaleta tùtoppe ya uyemyak. “Yekkwakkà molopai inakkà, so'li pe iwena màlà àlotta yau, antau assekku pe iwechi màlà wan kasa,” teppù ya upàk. 10 Elekkwà lùkkwà kaleta yekkwatùppù uya itemyapai molopai inapùppù uya, iwessonpappù assekku pe wan kasa untau. Tùse yeuno'masak uya tùpo, so'li pe iwenappù ulotta yau. 11 “Tewin itekkwalok pe tu'maichi Kaatù Maimu menpoikatukkaik tukkan kon kappon yamùk pàk, pata yamùk non pon yawolon kon pàk, tùpatalo'nan mayin yamùk, molopai kin yamùk pàk,” teppù màlà upàk.
Asa'lon Kon Ekamannan
1 Ittutok ike yei ke ulepappù màlà, tekessen ke, molopai yekamappù upàk, “E'wuluukakà molopai Kaatù yùwùk ittukà molopai Kaatù ponalok pottàtok patassek, molopai yà'là kaichalà là mùkyamlo Kaatù yùwùk tau yapulànnan wechi ittukà,” teppù màlà upàk. 2 “Tùse polopo Kaatù yùwùk woi mùnàmàik. Kichittui, masapùla itùsak pe iwechi nai'nùk Jew yamùk pen yemyak. Pùsamlo uya wakù patassek, Jerusalem, wasappàtù màlà 42 pe kapùi. 3 Asa'lon kon uyekamannan yapàikketù ke tok lepa uya màlà. Tok wepontàsak wechi màlà usewankono'man yattaino pon yak, molopai Kaatù yekale yekama tok uya màlà 1260 pe wei,” teppù màlà upàk. 4 Asa'lon kon ekamannan màlà asa'lon olive yek yamùk molopai asa'lon lanppu yamùk satik pe non yepulu Kaatù yemlotopo tùwessan. 5 Ànù'là wechi tok talumattài'che yau, apok tùwepakkasen tok mùtapai, molopai teyaton kon mattanù'nài nan mùkyamlo, molopai sàlà kasa là ànù'là tok talumattài'che tùwessen wànà màlà. 6 Tapàikketù kenan kon mùkyamlo kak yakkotoppe, konok pùla iwettoppe Kaatù Maimu yenpoika tùuya'nokon yawàlà. Tapàikketù kenan kon nàlà mùkyamlo tuna yamùk yepoi, mùn pe iwena toppe. Molopai non pona yà'là yekkwa ton nà palan nettok tok uya ike, ànkuppai tùwettok kon kasa. 7 Tùnekama kon yekamakassak tok uya yau, àsà ene tùuyàssen i'nawon iteuta yapai uya tok panta'ma màlà. Tok yentaika ya màlà molopai tok wànà ya. 8 Molopai tok yàkàpù wechi màlà eke pata yawon asantau, tok Yepulu pukapàtùppù pulusuk pona motau. Màlà pata yesek màlà Sodom molopai Egypt nekama walai. 9 Kappon yamùk ànùk yekkwa ton nà, tamù'nawolon kon pata kok yapaino kon, tùpatalo'nan mayin yapaino kon, molopai kappon yamùk pata yamùk yawolon kon, uya tok yàkàpù yene màlà àsolùwau wei. Molopai iwemassak pe inakattapailà wei wena tepose. Molopai là tok wu'nattà toppe tok uya ikupùppù pen. 10 Kappon yamùk non pon kon utauchinpa màlà pùsamlo asa'lon kon weli'chak pàk. Panappe tok wechi màlà molopai lepantok yeunoko tok uya màlà, mùklà uya tùulon piyak tukaik, masapùla mùkyamlo Kaatù Maimu yenpoikannan uya eke pe kulu wettalumattàntok nessak non pon kon kappon yamùk pona pàk. 11 Màlà tùpo, àsolùwau wei molopai iwemassak pe inakattapailà wei wenatok yattai we'netukkantok uyàpùppù màlà Kaatù winàpai molopai tok yak iwewomùppù. Molopai tok we'wuluukappù, tamù'nawolon kon tok yennài nan nùssan wettalipappù kulu màlà. 12 Màlàyau asa'lon kon Kaatù Maimu yenpoikannan uya eke mayin yetappù epùn poi tùpàkù'nokon wate ya, “Enuttàk kon sàlà motak!” te ya. Teyaton kon uya yene tùse tok wenukuppù katupluk yau epùn pona. 13 Màlà yattai là àsà pe kulu tùlùpùnù wechippù molo, ipùkkù pe là 1/10 pe pata umattappù màlà, molopai tamù'nawàlà tùlùpùnù nùtùkkassan kappon yamùk wechippù 7000 pe. Tok tonpassan wettalipasak wechippù kulu molopai epùn pon Kaatù wettok eke pe yapulàppù tok uya. 14 Yakon àsà talumattàntok nenukappàssan, tùse yenkà! Icholùwano àsà talumattàntok uyàpù màlà tachin pe kulu tùpo pùla.
7 Pe Iku'nài Paaka Letù Walai Wai
15 Màlàyau 7 pe iku'nài inchelù uya tùwayi tàulùnpappù, molopai eke pe mayin yamùk uya epùn poi, “Itepulu pe we'nàtok non pon kon yepoi Kùyepulu kon Kaatùmolopai ineunokoppù Christ ponalok pe nen uchi man,molopai itepulu pe iwechi màlà tàwàlàlà molopai tàwàlàlà!” teppù. 16 Molopai nen uchi 24 pan kon eke ton tùnamasan, tapon kon po chichiu pe tùwessan Kaatù yemlotopo wepeimappù tenpata kon po molopai Kaatù yapulàppù tok uya, 17 “Tenki nùkayan ina àpàk Itepulu Kaatù Meluntà, Mùkkàlà sàlàpe nai'nùk molopai iwechippù nai'nùk!Masapùla eke emeluntàlù yapulàsak auya pàk,molopai ewepyattàsak man itepulu pe ewechi pàk! 18 Pata yamùk wolù yawon kon wanùssak wechippù we'naikantok ke. Masapùla ewe'naikatok uyàssak man,molopai iweli'chak kon ittutok yattai. E'mantok tùtok auya yattai amaimu yenpoikannan ayapyoto yamùk yemyak. Molopai tamù'nawolon kon kappon yamùk àponalok kon,eke ton molopai echikili ton, tamù'nawolon kon anamannan yemyak. Non mattanù'nài nan mattanùttok yattai man!” tukaik. 19 Kaatù yùwùk epùn pon utakkokasak wechippù, molopai wakù ikupù tùuya tetok Kaatù uya yen useneppù Kaatù yùwùk tau. Màlàyau pata wekamlipù yakkwayi wechippù molo, yà'là lànan tàwù, wala'napi wettoippàtù, tùlùpùnù molopai tukke eme'nek ton tuna pun.
Nossan Molopai Ulupelu
1 Molopai nen uchi eke yentok ipàkàlà usenpoikappù epùn poi. Nossan wechippù màlà molo, iwepontàsak wechippù wei ke molopai kapùi wechippù itta yo'no, molopai 12 pan chilùkà yamùk ipokon alok wechippù ippai pàk. 2 Monok pe iwechippù iwentu winàkàik molopai iwe'chi'mosak utaimelunpa wentaimeppù. 3 Tùulon yentok ipàkàlà usenpoikappù màlà epùn po. Molo iwechippù Eke, ichuweyu lùmà ulupelu, 7 pe ippai wechippù molopai 10 pe iletù yamùk, molopai alok wechippù ippai yamùk po. 4 Taukù ke itonpa pe chilùkà yamùk pàlàkappù ya kak poi 1/3 pe, molopai icholokappù ya non pona. Nossan mule ke iwentu winàkài'no yemlotopo iwechippù, imle yantoppe tùuya iwentukapù pe. 5 Màlàyau iwentuppù walawok pe, tamù'nawolon pata yamùk yepoi itepulu pe tùwechi woton ke, sa'man ayan pun tekessen ke. Tùse mule yanùmùppù màlà molopai yalàppù Kaatù piyak molopai yapon piyak. 6 Nossan wepeppù wontaik yak, molo Kaatù uya ipatassek woton konekasak wechippù, imainanpatok yau woton 1260 pe wei. 7 Màlàyau wepanta'mantok wepyattàppù epùn po. Michael molopai yo'non kon inchelù yamùk uya ulupelu panta'mappù, mùkkàlà uya nàlà tok panta'mappù tiyinchelùyi yamùk pokonpe. 8 Tùse ulupelu yentaikappù tok uya, molopai ulupelu molopai itinchelùyi yamùk kupùppù epùn po tok wettoppe pen nen uchi màlà. 9 Eke ulupelu lùmà yenu'mappù màlà, mùkkàlà penalok àkài, Makui wapùla Settan itesek, tamù'nawolon kon kappon yamùk non pon kon yennakanàippù. Yenu'mappù màlà non pona tamù'nawàlà itinchelùyi yamùk pokonpe. 10 Màlàyau nen uchi eke mayin yetappù uya epùn po. “Sàlàpe Kaatù winàpaino wepùikattàntok molopai meluntà uyàssak man! Molopai Kùkaatùyi wettok Itepulu pe! Molopai Christ, ineunokoppù wettok apàikkek pe!Masapùla kùtonpa kon yamùk winàkàik àli pe iichelupasak kon, Kaatù yemlotopo wei kaichalà molopai ewalupà kaichalà, yenu'mappù man epùn yapai,” te ya. 11 “Tok uya yentaikasak man kaalinilu mule mùnù winà,molopai ailon tùnekamappù kon Kaatù yekale winà. Tok uya tùwemattok kon pùnùnmappù pen. Màlàpàk tùwelikù kon pàk tok usenalippa pùla iwechippù. 12 Màlàpàk uchi atauchinpakà epùn,molopai amyamlo tamù'nawolon kon molo yau tùwemassan! Tùse àsà pe iwechi màlà non molopai palau pona!Masapùla Makui wuttàsak man apyakù'nokon. Molopai iwanùssak man we'naikantok ke. Masapùla mala kulu tùweyu wà'nànsak ittuyan,” teppù ya. 13 Non pona tenu'masak ittusak tùuya yau, ulupelu uya mùkkàlà nossan walawok muleppù ke iwentusak lùppù wenaimappù imattanùsse. 14 Nossan lepappù màlà asa'là eke umuchimà yapàli ke, iwainùntoppe tùpatassek wontaik yawon yak. Molo imainanpa toppe i'nai pàkàlà là molopai màlà yentak miyaiwa molopai màlà yentak mala là ipona, àkài uya yepolo tukaik. 15 Màlàyau àkài uya tuna ikkwamùppù tùnta yapai tùwu'masen tuna kasa nossan ye'mappù pàk, tuna'ma uya yatoppe. 16 Tùse non uya nossan pùikattàppù, iwentakali'mappù molopai tuna ulupelu mùta yapai iyàssak lùppù yeuno'mappù ya. 17 Màlàyau ulupelu we'naikasak kulu wechippù màlà nossan pàk. Molopai iitàppù imle tonpassan panta'mase, tamù'nawolon kon Kaatù uya enupantok maimu yawolon kon, molopai ailon Jesus winà yenpoikasak lùppù pàk ailon pe tùwessan panta'mase. 18 Molopai ulupelu wechippù satik pe palau yena po.
Asa'lon Kon Àsà Ton Ene Yamùk
1 Màlàyau àsà ene usenpo palau kapai yeneppù uya. 10 pe iletù wechippù molopai 7 pe ippai, alok wechippù iletù yamùk pàk ikaichalà. Àli esek Kaatù talumattàtok menukasak wechippù ikaichalà ippai yamùk pàk. 2 Mùkkàlà, uneneppù wechippù eke kaikuchi kasa. Itta wechippù bear pùta kasa molopai palauya mùta kasa inta. Ulupelu uya ilepasak wechippù tùmeluntàlù ke, tapon ke molopai eke tapàikketù ke. 3 Molopai ippai tonpa wàsak wechippù telikkase kasa, tùse àsà iwàsak elikkanài yek uchipittàsak wechippù. Tamù'nawolon kon non pon kon kappon yamùk usenumenkasak kulu wechippù molopai iwenaimappù tok uya. 4 Kappon yamùk uya ulupelu yapulàppù, masapùla tapàikketù tùsak ya itemyak pàk. Tok uya nàlà yapulàppù, “Ànùk ken pùsàlà àsà ene walai? Ànùk wepanta'ma ken iwinàkàik?” tukaik. 5 Àsà ene lepasak wechippù ànùk yentai uselupantok ke, Kaatù pàk àli pe mottùnpan pe iichelupa toppe, molopai 42 pe kapùi tapàikketù yapulà toppe ya ilepappù ya. 6 Kaatù pa'nùpù pàk iwepyattàppù, molopai itesek nàlà, molopai patassek iwemattok yau molopai tamù'nawolon kon epùn po tùwemassan. 7 Kaatù ponalok kon kappon yamùk pokonpe iwepanta'ma toppe ikussak wechippù molopai tok yentaika toppe ya. Apàikkek ke ilepasak wechippù tamù'nawàlà tùpatalo'nan ikkok yamùk, tùpatalon kon kappon yamùk, tùpatalo'nan mayin molopai kappon yamùk pata non po nai'nannùk yepoi. 8 Tamù'nawolon kon non po tùwemassan uya màlà yapulà, mùkyamlo kappon yamùk itesek imenukasak kon wema'nà kaletayi yau pen uya. Màlà kaleta màlà kaalinilu mule iwàsak lùppù non koneka wapiya ponalok. 9 “Tùpana ke nai'nùk, tàwà netai. 10 Ànù'là a'chintok tak tùutàsen yek utà màlà a'chintok yak. Ànù'là asa'lon yà kasupala ke tùwàsen yek pe nai'nùkwànà màlà asa'lon yà kasupala ke. Sàlà màlà pàlikantok molopai ailon tetok i'che tùwessen Kaatù ponalok kon kappon yamùk pona,” teppù ya.
Tùulon Àsà Ene Wepakka Non Yapai
11 Molopai nàlà tùulon àsà ene wepakka non yapai yeneppù uya màlà. Asa'là iletù iwechippù kaalinilu mule letù kasa, molopai iichelupappù ulupelu kasa. 12 Eke apàikkek wapiyalok àsà ene yapàikketù yapulàppù ya itemlotopo. Non molopai tamù'nawolon kon yau tùwemassan yeka'nonkappù ya wapiyalok àsà ene yemlotopo tok wepeima toppe, mùkkàlà àsà pe elikkanài yek pe iwàsak uchipittàsak lùppù. 13 Yakon ene uya eke ton tensen yekkwa pen kupùppù. Apok wuttà toppe kaupai non pona ikupùppù ya, kappon yamùk uya yene tùse. 14 Tamù'nawolon kon kappon yamùk non po tùwemassan yennakappù ya tensen yekkwa pen kuttok tùuya winà, tùlepatok ikuttoppe tùuya wapiyalok àsà ene yemlotopo. Pùsàlà yakon àsà ene uya tamù'nawolon kon kappon yamùk non pon kon pàk yekamappù, wapiyalok àsà ene kasa ikoneka toppe tok uya, yapulà pe mùkkàlà iwàsak lùppù asa'lon yà kasupala ke tùse iwennasak lùppù. 15 Yakon àsà ene lepasak wechippù apàikkek ke we'netukkantok tùtoppe ya wapiyalok àsà ene kasa ikonekasak yak iichelupa toppe molopai tamù'nawolon kon tapulànnan pen wàtoppe ya. 16 Mùkkàlà uya tamù'nawolon kon kappon yamùk yeka'nonkappù, eke ton molopai echikili ton, temamin kenan kon molopai itemamin pùnon, apyoto ton molopai apyoto ton pen, tok pattà toppe kamik pen tok yemyatù pàk wapùla tok peyeppà pàk. 17 Ànù'là uya yà'làlà ye'ma wapùla ichilanma yentai iwechippù màlà, sàlà pattàntok àsà ene yesek wapùla inonpayi pùla echii'ma. 18 Sàlà màlà pukkek i'chelok. Ànù'là ittunài pe nai'nùk yà'là tetok là àsà ene uya pe pattàntok ittui, masapùla inonpayi màlà kappon nonpayi pe tùwessen. Inonpayi màlà 666 tawon.
Ye'masak Kon Yelemu
1 Màlàyau uyenu tùlùppù uya màlà, molopai uyemlotopo iwechippù kaalinilu mule satik pe Zion Tùpù po, ipyau tukkan kon kappon yamùk wechippù, 144,000 pe, itesek yesak ton molopai Ikàipùnù yesek menukasak ipeyeppà pàk ton. 2 Yà'là lànan tàwù yetappù uya màlà epùn poi eke tuna melu kasa tùusetasen, molopai wala'napi wettoikkwa kasa. Màlà itàwù uneta usetappù màlà kappon yamùk uya tewa ke'nan tùwayi kon tàulùnpa kasa. 3 Satik pe tok wechippù màlà aponnok yemlotopo, asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan molopai Kaatù ponalok kon wapiyalok kon kappon yamùk 24 pan kon yemlotopo. Molopai emennak elen yelenpappù tok uya ànù'là usenupappù ipàk pen tùse mùkyamlo 144,000 pan kon neken ye'masak kon non poi nùttu. 4 Pùsamlo mùkyamlo kàyik yamùk esuken iwekkussak kon, uli'chan yamùk là pokonpe iwessak kon pen. Tok uya kaalinilu mule wenaima màlà i'nailà là iità yau. Tok ye'masak wechippù màlà kappon yamùk kùlottapai molopai wapiya tùtùsen pe tok wechippù Kaatù yemyak molopai nen uchi kaalinilu mule yemyak. 5 Tok mùta yau kasei là pùla kulu iwechippù màlà, iwalai pen nà pùla.
Àsolùwawon Kon Inchelù Yamùk
6 Màlàyau tùulon inchelù wainùnsak kau kak yau yeneppù uya tàwàlàlà tùwemassen wakù itekale yesak pe. Inekama non pon kon kappon yamùk pàk, tamù'nawolon kappon yamùk pata yamùk yawolon kon, pata kok molopai tùpatalo'nan mayin yamùk molopai kappon yamùk pàk. 7 Eke pe wateppù ya, “Kaatù inamatàk kon, molopai eke pe iwettok yapulàtàk kon! Masapùla kappon yamùk ittutok ya yattai uyàssak man. Molopai epùn, kak, non, palau, molopai non yapai tùwepakkasan tuna yamùk konekanàippù yapulàtàk kon!” teppù ya. 8 Yakon inchelù uyàpùppù ite'mappù pàk, “Iwekkawai'masak man! Eke Babylon wekkawai'masak man! Wain tùwuku inchi toppe tamù'nawolon pata yamùk yawon kon kappon yamùk uya ikupùppù ya. Sàlàichi wechippù màlà wain àli pe tùtayappù pen pokonpe iwettok yeuku!” tei'ma. 9 Icholùwano inchelù uya wapiyalok kon asa'lon kon wenaimappù, “Ànù'là àsà ene molopai mùkkàlà kasa ikonekasak lùppù yapulànài molopai pattàntok ya yanùnnài tùpeyeppà pàk wapùla temyatù pàk wechi molo yau. 10 Mùkkàlà uya nàlà màlà wain Kaatù we'naikatok yeuku inchi. Tùwe'naikatok kokù yak inmappù meluntà kulu wain esukenan yà'là yekkwa là ke yoi'mappù pùn. Ewaik, mùkkàlà sàlà ku'nàippù talumattà màlà apok molopai kulupala kasa tùkà'nùnsen yau, wakù ton inchelù yamùk molopai kaalinilu mule yemlotopo,” teppù ya eke pe. 11 “Tok talumattàtok apok kelechin wechi màlà tùwenuku pàk tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. Wàlàkka'nàtok pùla iwechi màlà weinai wapùla ewalupàttau, mùkyamlo àsà ene molopai mùkkàlà kasa ikonekasak yapulà pàk iwessak kon, molopai ànù'là itesek ke ipattàsak lùppù ponalok pe,” teppù ya nàlà. 12 Sàlà màlà pàlikantok i'che tùwessen Kaatù ponalok kon kappon yamùk ponalok pe iwechi màlà, mùkyamlo Kaatù uya enupantok maimu yawàlà tùwessan molopai ailon pe tùwessan Jesus pàk. 13 Màlàyau mayin yetappù uya epùn poi, “Sàlà imenukakà, Tùutauchinpasan mùkyamlo sàlà motapai tùweli'chan Itepulu Kaatù wotokoyi yau,” te ya. “Ewaik kulu nen,” nùkayan Wakù Akkwalù. “Wàlàkka'nàtok yepolo tok uya màlà sa'man pe tùwe'wotokomatok kon winàpaino, masapùla tùwe'wotokomatok kon yepeppù yalà tok uya màlà ta'là'nokon.”
Ipànsak Lùppù Non Po Pilittok
14 Màlàyau uyenu tùlùppù uya, molopai aimu'nan katupluk yeneppù uya. Molopai katupluk po chichiu pe Kàyik Mumu kasa tùusensen wechippù, kolù alok ke iitalùkottàsak molopai yàkek kasupala walai woyoi pan itemyau. 15 Molopai nàlà tùulon inchelù wepakkappù Kaatù yùwùk tapai molopai iwentaimeppù eke pe mùkkàlà katupluk po chichiu pe tùwessen pàk, “Akasupalayi yapulàkà molopai ipànsak ipilikkà, masapùla ipilittok yattai uyàssak man, non wappùsak man ipànsak pilittok pe!” tukaik. 16 Màlàyau mùkkàlà katupluk po chichiu pe tùwessen uya woyoi pan tùkasupalayi wùuwùumappù non yepoi molopai non po ipànsak pilipùppù ya. 17 Molopai nàlà tùulon inchelù wepakka Kaatù yùwùk epùn pon tapai yeneppù uya, molopai mùkkàlà tu'ma wechippù màlà yàkek kasupala woyoi pan itemyau. 18 Molopai tu'ma tùulon inchelù apok yesak uyàpùppù, Kaatù lepatok pottàtok patassek winàpai. Iwentaimeppù màlà eke pe mùkkàlà inchelù yàkek kasupala woyoi pan yesak pàk, “Akasupalayi yapulàkà molopai tamùkke'ne nai'nùk grape yamùk ipilikkà non pon itek poi, masapùla iwappùsak man,” tukaik. 19 Màlàpàk inchelù uya tùkasupalayi wùuwùumappù non polo, grape yattàppù ya itek poi, molopai yenu'mappù ya eke Kaatù we'naikatok yen yak. 20 Grape polo usanàppà ikaklà pe màlà ikaklàtok yau pata yena po, molopai mùn uyàpùppù iten yapai, iwu'mappù eke pe mei 1600 kaichalon ittutok ike pàkàlà ikusanù molopai ikupai pe kawale pùmù yawàlà.
7 Pan Talumattàntok
1 Màlàyau tùulon eke molopai enumenkanài, tensan yekkwa pen yeneppù uya màlà epùn po, 7 pe inchelù yamùk wechippù màlà, 7 pan talumattàntok pokonpan kon. Sàlà yamùk màlà tewinan nùppù talumattàntok, masapùla màlà yamùk ke Kaatù we'naikatok wenukapù màlà. 2 Molopai awai'nan pottolo walai palau yeneppù uya, yoi'masak apok ke. Yeneppù uya tu'ma mùkyamlo àsà ene yentaikannan nùssan molopai mùkkàlà kasa ikonekasak, molopai mùkkàlà itesek nonpayi itùsak lùppù yentaikannan nùssan. Satik pe tok wechippù palau wanamali kasa tùusensen piyau, tewa ke'nan tùwayi konya'chi pàk tok wechippù màlà Kaatù uya tùlepatok kon. 3 Moses, Kaatù yapyoto yelemu pàk tok uselenpappù molopai kaalinilu mule yelemu pàk, “Itepulu Kaatù, Mùkkàlà neken Meluntà. Eke molopai wakù kulu kupùppù auya man!Tamù'nawolon pata yamùk Kinù, ikasa molopai ailon pe eyeselu man! 4 Ànùk usenalippa pen ken àpàk Itepulu?Molopai ànùk uya ken eyesek yapulàtok nepù? Masapùla àmàlà neken mùkkàlà Wakù esukenan. Tamù'nawolon patassek yamùk yawon kon uyàpù màlà ayapulàse eyemlotopo,masapùla wakù iwalai ànkupù usenpoikasak man,” tukaik. 5 Sàlà tùpo epùn pon Kaatù uya ikupù uya màlà tetok yen patassek yeneppù uya màlà. 6 7 pan kon inchelù yamùk 7 pan tewin itekkwalok lùppù talumattàntok pokonpan kon wepakkappù Kaatù yùwùk tapai, tok wepontàsak wechippù esukenan molopai aimu'nan linen pon yak, molopai liuliupan kolù ittawolon pùlopo mùk wechippù tok pùlopo woi. 7 Asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan walai tonpa uya 7 pan kon inchelù yamùk lepappù màlà 7 pan kolù pùsau yanùkkapàssak Kaatù we'naikatok ike, ke. Kaatù tàwàlàlà molopai tàwàlàlà tùwemassen. 8 Kaatù yùwùk wanùssak wechippù màlà apok kelechin ke, eke pe Kaatù wettok molopai imeluntàlù winàpaino ke. Ànù'là wewomù Kaatù yùwùk tak pen, 7 pan talumattàntok nessak 7 pan kon inchelù yamùk uya wenukapù ponalà.
7 Pan Pùsau Yamùk Kaatù We'naikatok Yen
1 Màlàyau eke mayin uselupa Kaatù yùwùk tapai 7 pan kon inchelù yamùk pokonpe yetappù uya, “Itàtàk kon molopai 7 pan pùsau yawon Kaatù we'naikatok ikkwantantàk non pona!” tukaik. 2 Wapiyalok inchelù utàppù molopai tùssawù yawon ikkwamùppù ya non pona. Àsà molopai e'nek sukkwek yamùk usenpoikappù mùkyamlo àsà ene uya pattàntok yesak ton molopai mùkkàlà kasa ikonekasak yapulà pe iwepeimasak kon pàk. 3 Màlà ye'mappùtak yakon inchelù uya tùssawù yawon ikkwamùppù palau kak. Tuna wenappù iweli'chak kappon mùnù kasa, molopai tamù'nawàlà nulà palau kau tùwessan welikùppù màlà. 4 Molopai nàlà icholùwano inchelù uya tùssawù yawon ikkwamùppù tuna yamùk kak molopai non yapai tùwepakkasan tuna kak, molopai mùn pe iwenappù. 5 Inchelù tuna yesak pe tùwessen uya, “Iwalai àmàlà, sàlà yamùk talumattà pàk, Àmàlà Mùkkàlà wakù esukenan kulu,sàlàpe nai'nùk molopai iwechippù nai'nùk! 6 Kaatù ponalok kon kappon yamùkmolopai imaimu yenpoikannan mùnù ikkwamùppù tok uya. Màlàpàk tok lepasak auya man mùn ke tok uya inchi toppe. Tepeppù kon yepoyan tok,” teppù ya. 7 Màlàyau mayin Kaatù ponalok pottà patassek winàpaino yetappù uya, “Ewaik, Itepulu tewinan Kaatù, Mùkkàlà neken Meluntà! Ailon molopai iwalai màlà talumattàntok auya!” te ya. 8 Màlàyau ichakùlà'no inchelù uya tùssawù yawon ikkwamùppù wei pona, molopai meluntà ke wei lepappù màlà kappon yamùk pottà toppe ya a'nek pe kulu tùwettok ke. 9 Kappon yamùk pottàppù a'nek pe iwa'mintasak uya, molopai Kaatù yesek pa'nùpùppù tok uya, mùkkàlà sàlà yamùk talumattàntok kon yapàikketù yesak. Tùse tok welattàppù pen tùmakuyi kon winàpai, molopai eke pe iwettok yapulàppù tok uya pen. 10 Màlàyau 5 pe iku'nài inchelù uya tùssawù yawon ikkwamùppù àsà ene yapon pona. Ewalupà wechippù màlà itepulu pe iwettok patassek po. Molopai kappon yamùk uya tani kon ikkapàtùppù ti'nimù kon pàk. 11 Molopai Kaatù epùn pon pa'nùpùppù tok uya ti'nintok kon molopai sukkwek yamùk pàkànsau. Tùse àli tùnkupùppù kon winàpai tok welattàppù pen. 12 Màlàyau 6 pe iku'nài inchelù uya tùssawù yawon ikkwamùppù eke tuna Euphrates pona. Tuna wa'munappù màlà, wei wepakkatok winàpaino kon kin yamùk uyàpù ye'ma koneka pe. 13 Màlàyau àsolùwawon kon àli ton akkwalù yamùk yeneppù uya, pàlàtuku kasa'ne tok wepakka ulupelu mùta yapai, àsà ene mùta yapai, molopai iwalai pen itekale yekamanài mùta yapai. 14 Mùkyamlo wechippù màlà makui yakkwalù yamùk tensen pen ku'nài nan pe. Pùsamlo àsolùwawon kon àli akkwalù yamùk mùkyamlo tùutàsan tamù'nawolon kon kin yamùk non pon kon piyak, tok nesse tamùkke wepanta'mantok ponalok pe Eke wei, tewinan Kaatù, Mùkkàlà neken Meluntà weyu yattai. 15 “Yentàk kon! Uyàssaik amak kasa! Tùutauchinpasen mùkkàlà kappon tùwe'nùnsen pen molopai tùpon mainanpanài, ipon pùla tùusalà molopai tùwekuli'ma ayupo kappon yamùk yemlotopo tukaik!” teppù ya nàlà. 16 Màlàyau akkwalù yamùk uya kin yamùk nepùppù tamùkke patassek Hebrew Maimu yau tesassen Armageddon tukaik yak. 17 Màlàyau 7 pe iku'nài uya tùssawù yawon ikkwamùppù kakàik. Eke mayin uyàpùppù aponnok Kaatù yùwùk tawon winàpai, “Nenukappàssan!” tukaik. 18 Pata wekamlippàtùppù, eke pe wala'napi wettoippàtùppù, molopai àsà pe kulu tùlùpùnù wechippù molo. Màlà yekkwa tùlùpùnù pùla iwechippù màlà kappon konekappù motapai. Sàlà tùlùpùnù wechippù màlà àsà pe kulu. 19 Màlà Eke kulu pata wessala'moppù màlà àsolùwau, molopai kappon yamùk pata yamùk non pon yawolon kon mattanùpùppù màlà. Kaatù uya eke Babylon yenumenkappù, molopai wain inchi toppe ya ikupùppù ya tùkokù yapai, àsà pe tùwe'naikatok yeuku. 20 Tamù'nawàlà tuna iwoino pata yamùk utamappù tùumattase, tamù'nawolon wùk yamùk waliwomùppù. 21 Eke ton tàk tuna usa'mansak, 100 pounds pan iteme'netù, wepukappù kaupai kappon yamùk pona. Molopai kappon yamùk uya Kaatù pa'nùpùppù màlà, tuna usa'mansak ke talumattàntok wenai, masapùla àsà pe kulu talumattàntok wechippù màlà.
Nossan Molopai Àsà Ene
1 Màlàyau 7 pan kon inchelù yamùk tonpa uyàpùppù upyak, mùkkàlà 7 pan pùsau yamùk yesak, molopai, “Àikkà, molopai yà'là kasa là kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen nossan talumattàtok yekama uya màlà, mùkkàlà chichiu pe tùwessen tukkan tuna yamùk po. 2 Non pon kon kin yamùk uya màlà àli kupùppù tùwekumase mùkkàlà eke nossan kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen pokonpe, molopai non pon kon kappon yamùk wetùmùppù, màlà wain kàyik yamùk pokonpe iwettok yeuku tinchise,” teppù ya. 3 Wakù Akkwalù uya uya'chippù màlà, molopai inchelù uya uyalàppù wontaik yak. Molo nossan yeneppù uya chichiu pe, ichuweyu àsà ene po, molopai mùkkàlà wechippù 7 pe ippai molopai 10 pe iletù, àli ton esek yamùk menukasak Kaatù talumattà pe wechippù ipolo. 4 Nossan wepontàsak wechippù tùtalilen molopai ichuweyu yak, ipolo kolù wechippù, wakù ton tàk yamùk, molopai pearl yamùk. Temyau kolù kok ya'chichak ya wechippù yanùkkasak àli ton Kaatù yewanma ton ke, kàyik yamùk pokonpe tùwesse àli pe inoi'mappù. 5 Ipeyeppà pàk esek menukasak wechippù tùttusen pen, “Eke Babylon, tamù'nawolon kon kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasanmolopai àli ku'nài nan non pon kon yan,” tawon. 6 Molopai yeneppù uya nossan wetùnsak Kaatù ponalok kon kappon yamùk mùnù ke. Molopai mùkyamlo iwàsak kon nùssan mùnù ke, masapùla ailon pe tok wessak Jesus pàk wenai. Yensak uya yau usenumenkasak kulu wechippù. 7 “Yà'là peichi iwechi pàk eusenumenkasak màlà?” tukaik inchelù uya uyekamappoppù. “Tùttusen pen yekama uya màlà pùsàlà nossan molopai yapon àsà ene walai, 7 pan ippai molopai 10 pan iletù nekama. 8 Àsà ene menpàssai'nùk wechippù màlà molo, tùse molo pùla nen uchi iwechi màlà. Iyàpù i'nawon iteuta yapai winàkàik man molopai iità màlà tùmattanùttoppe. Kappon yamùk non po tùwemassan itesek imenukasak kon pen wema'nàtok yapon kaleta yau, non wepyattà motapai, usenumenka kulu màlà tamù'nawàlà, àsà ene yene tùuya'nokon yau. Masapùla nulà iwechippù màlà, tùse nulà pùla nen uchi iwechi, molopai iichenpoika tu'ma màlà. 9 “Sàlà màlà pukkek molopai ittutok i'che tùwessen. 7 pan puppà yamùk màlà 7 pan wùk yamùk, wùk yamùk nossan wettok chichiu pe ipo, 7 pan kon nàlà kin yamùk. 105 pe tok we'nonkasak man, tewinan tok tonpa kin pe lùppù man, molopai tùulon nùppù molo man iyàssak pùla, iyàssak yau tachin pe pùla iiko'mamù màlà. 11 Molopai àsà ene nulà iwessak lùppù, tùse molo pùla nen uchi nai'nùk, mùkkàlà 8 pe iku'nài kin wapiyalok kon 7 pan kon tonpa, molopai tùutàsen woton tùmattanùttok yak. 12 “10 pan iletù yamùk meneinùk mùkyamlo 10 pan kon kin yamùk itepulu pe tùwettok kon piyattàsak ya pùla nai'nannùk, tùse tok lepa màlà apàikkek ke kin yamùk kaichalà tok wettoppe mala là 1 hour àsà ene pokonpe. 13 Pùsamlo 10 pan kon wechi màlà tamù'nawàlà tewin iichenumenkatok, molopai tùmeluntàlù kon molopai tapàikketù kon tùlù màlà tok uya àsà ene yemyak. 14 Tok wepanta'ma màlà kaalinilu mule winàkàik, tùse kaalinilu mule molopai inkà'massan, inanùmùssan molopai ailon pe iwessak kon inenupa ton uya tok yentaika màlà, masapùla itepulu yamùk Yepulu mùkkàlà molopai kin yamùk Kinù,” teppù ya. 15 Inchelù uya nàlà wateppù upàk, “Tuna yamùk meneinùk tùwe'chilanmasen wechi chichiu pe ipo, mùkyamlo wechi màlà kappon yamùk pe molopai ilinà ton molopai kappon yamùk pata yamùk non po nai'nannùk yawolon kon pe molopai tùpatalo'nan mayin yamùk. 16 Àsà ene molopai 10 pan iletù yamùk meneinùk uya, nossan, kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen yeya'noma màlà, tok uya tamù'nawà itesak pe iwettok yalà màlà molopai tok uya inàmà ipon pùla, tok uya ipun yanù màlà molopai imattanùpù tok uya apok ke. 17 Masapùla Kaatù uya tok yewan yak itùsak wechi màlà i'che tùwettok kon kuttoppe tok uya, tewin iichenumenkatok tùwelaikatok kon yau, molopai àsà ene yemyak tùmeluntàlù kon tùlù tùuya'nokon itepulu pe iwettoppe yau, Kaatù uselupatok lùppù wekkupù ponalà. 18 Nossan meneinùk màlà eke pata non pon kon kin yamùk yepoi tùwessen,” teppù.
Babylon Wekkawai'matok
1 Sàlà tùpo tùulon inchelù wuttà epùn poi yeneppù uya. Eke pe apàikkek yesak pe iwettok, molopai itakkwayi uya tamù'nawolon non polo yakkwakappù. 2 Iwentaimeppù eke pe, “Iwekkawai'masak man! Eke Babylon wekkawai'masak man!Imawali yamùk yùwùk pemolopai tamù'nawolon àli ton akkwalù yamùk patassek pe iwenasak man. Molopai tamù'nawà ànùk yekkwa là àli tonmolopai ewanma pe tùkussan tolon yamùk wemapù màlà yau. 3 Masapùla tamù'nawolon kon kappon yamùk pata yamùk non polon kon uyatùtayappù pen pokon pe iwettok yeuku inchippù màlàmeluntà, àli pe eppai iwettok tesak ke yeuku. Non pon kon kin yamùk uya àli kussak man ipokonpe itayappù pe pùla echii'ma. Molopai kàyik yamùk mamin chilanmannanmolopai ye'mannan non pon kon wenasak man eke pe mamin yesak pe, tùuseka'nonkaik àli kuttok ya winà,” tukaik. 4 Màlàyau tùulon mayin yetappù uya epùn poi, “Epakkatàk kon yapai, uponalok kon kappon yamùk! Àli ton kuttok ya pùkkù pe kettàu, ipokonpe tùtalumattàsan pe! 5 Masapùla àli kuttok ya wepili'chak man kau epùn tepose. Molopai Kaatù nùttuyan àli inkupùppù lùppù. 6 Inkupùppù kasa làma ikuttàk kon. Ye'matàk kon asak itekkwa meluntà ke, ikupùppù ya kasa làma. I'chawù yanùkkatàk kon tinchisen ke,asak itekkwa meluntà ke, inkonekappù ke. 7 Wakù pe temamin ke tùwechi yawà iitapulàppù. Màlà kaichalà làma ilepatàk kon talumattàntok molopai usewankono'mantok ke. Masapùla, ‘Sà motau chichiu pe wessaik Kuwin iulà! Itayappù iweli'chak pen iulà. Molopai usewankono'ma ittu uya pen màlà!’ te pàk man tewan yau. 8 Sàlà wenai tamù'nawàlà italumattàtok uyàpù màlà ipona tewin wei yau,Weli'nàtok, usewankono'mantok, molopai iwan, ipottà màlà apok ke. Masapùla Itepulu Kaatù italumattànài mùkkàlà apàikkek,” teppù ya. 9 Kin yamùk non pon kon iwekumasak kon nùssan molopai wakù pe temamin ke iwechi pàk iitapulà tonpa pe iwessak kon nùssan kalawù màlà molopai tok usewankono'ma kulu màlà pata wenai iyatù kelechin yene tùuya'nokon yau. 10 Mei satik pe tok wechi màlà, masapùla iwettalumattàtok pàk tùusenalippa kon pàk, molopai, “Entuppak! Entuppak man! Sàlà eke molopai meluntà pata Babylon! Tachin pe pùla kulu atalumattàtok uyàssak man,” te tok uya. 11 Mamin ye'mannan molopai ichilanmannan non pon kon kalawù màlà, tok usewankono'ma iwenai, masapùla ànù'là uya temamin kon ye'ma pùla nen uchi iwechi pàk, 12 tùkolùyi kon, tichilùpayi kon, wakù ton tàk yamùk molopai pearl yamùk. Wakù ton kuyalikku, linen molopai silk, tùtalilen molopai ichuweyu kuyalikku ye'ma pùla nen uchi iwechippù. Molopai yà'là yekkwa là appoi'ne tùkà'nùnsan yei yamùk, yà'là yekkwa ton nà ikonekasak kamo yà yapai molopai epekkek yei yapai, kalukuli walai yapai, ayan pun yapai, molopai ekayu tàk walai, marble ye'ma pùla nen uchi iwechi pàk. 13 Molopai yei pippà yamùk cinnamon molopai spice itesek ye'ma pùla iwechi uya tok kalanpa, molopai tùpottàsen appoi'nan, myrrh, frankincense, wain molopai kaiwan palu, molopai eke'ne yasukasak pùlomù, molopai paali walai, paaka yamùk molopai kaalinilu yamùk, kawale yamùk molopai kanau yamùk, apyoto yamùk molopai là kappon yamùk yakkwalù ye'ma pùla. 14 Tok uya nàlà ipàk, “Tamù'nawolon wakù ton itesak pe eppai ewettok waliwomùppù man, molopai tamù'nawà eyemamin molopai wakù pe temamin ke ewemattok utàppù man, molopai yepotu'ma auya pen màlà,” te. 15 Sàlà mamin ye'mannan molopai ichilanmannan, temamin ke iwenasak kon màlà pata yau wechi màlà mei satik pe, masapùla italumattàtok pàk tùusenalippa kon pàk. Tok kalawù màlà molopai tok usewankono'ma, 16 molopai, tok uya, “Entuppak! Entuppak man! Àli pe kulu màlà eke patassek pona man! Tùwepontàsen pe iwechippù wakù linen yak, tùtalilen molopai ichuweyu yak,molopai tùpolo kolù, wakù ton tàk yamùk molopai pearl yamùk tùsak ya wechippù! 17 Molopai tachin pe pùla kulu tamù'nawàlà sàlà mamin yamùk la'chimapàssan!” te màlà ipàk. Tamù'nawàlà kanau yanài nan molopai kanau yawon kon, kanau yanài nan yo'non kon molopai tamù'nawàlà tùulon kon tùwemattok kon yeponnan palau po wechippù mei satik pe, 18 Molopai tok wentaimeppù iyatù kelechin yenei'ma'nokon. “Tùulon eke pata pùla nai'nùk iwechippù, sàlà eke pata yekkwa!” tukaik. 19 Non sululukkappù tok uya tùppai kon pona, tok kalawùppù molopai tok usewankono'mappù. “Entuppak! Entuppak kulu eke pata man!Eke pata màlà tamù'nawàlà mùkyamlo kanau yamùk palau polo tùwessan yesak tonwenappù temamin ke itemamin pàk lùppù! Molopai tachin pe pùla kulu tamù'nawàlà itesak pe tùwettok la'chimapàssan!” tukaik. 20 Atauchinpakà, imattanùttok pàk epùn!Atauchinpatàk kon, Kaatù ponalok kon kappon yamùk,yeunossak kon, molopai Kaatù Maimu yenpoikannan! Masapùla Kaatù uya italumattàsak man ewinàkài'nokon inkupùppù wenai! 21 Màlàyau apàikkek inchelù uya eke kulu tàk yanùmùppù molopai yenu'mappù ya palau kak, “Sàlà kasaichi eke pata Babylon yenu'ma màlà àsà ke, molopai iichene tu'ma pen,” tei'ma. 22 “Tùwayi kon tàulùnpannan, yà'là yekkwa là wai tàulùnpannan uya, salakuwa molopai paaka letù walai tàulùnpa useta tu'ma pen nen uchi màlà ayau! Ànù'là tùwe'wotokomasen yà'là yekkwa là yau wessepotukka ayau pen nen uchi màlà, molopai ak tàwù useta pen nen uchi màlà! 23 Yà'là yattai tu'ma là lanppu yakkwayi usene ayau pen màlà, tùwemali'masan ema'non molopai umoine tawonnan maimu useta ayau pen. Mamin chilanmannan molopai ye'mannan,àponalok kon wechippù kulu màlà eke pe tamù'nawàlà sàlà non po, molopai epiyassanù ke tamù'nawàlà kappon yamùk non pon kon yennakappù auya,” teppù ya nàlà. 24 Kaatù Maimu yenpoikannan mùnù wenai,molopai Kaatù ponalok kon kappon yamùk mùnù yepoloppù màlà, màlà pata yau, ewaik, tamù'nawolon kon kappon yamùk iwàsak kon non po mùnù.
Kaatù Yapulà
1 Sàlà yamùk tùpo tukkan kon kappon yamùk uselupa useta eke pe kasa tùusetasen yetappù uya epùn po, “Kaatù yapulà! Wepùikattàntok, apulàntok molopai meluntà màlà Kùkaatùyi kon ponalok!” tukaik. 2 “Ailon molopai iwalai màlà ittutok ya!Masapùla eke nossan kàyik yamùk yemyak tùwe'chilanmasen talumattàsak ya man, mùkkàlà non mattanù'nàippù lùppù àli kuttok tùuya kàyik yamùk pokonpe tùwettok ke. Kaatù uya ye'masak man, masapùla tapyoto yamùk wàsak ya pàk,” tukaik. 3 Tok wentaimeppù tu'ma màlà. “Kaatù yapulà! Eke pata uyatù kelechin wenuku màlà tàwàlàlà molopai tàwàlàlà,” tukaik. 4 24 pan kon eke ton tùnamasan kappon yamùk molopai asakùlà'nan kon nulànan kon ànùkyan nànan wepeimappù molopai Kaatù yapulàppù tok uya Mùkkàlà chichiu pe tùwessen aponnok po molopai tok uya, “Emen, Tàwà wa nechii! Tàwà yapulà nechii!” teppù.
Kaalinilu Mule Wemali'ma Yattai Uta'lettàntok
5 Màlàyau molo mayin uyàpùppù aponnok winàpai, “Kùkaatùyi kon yapulàtàk kon tamù'nawolon kon itapyoto yamùk, molopai tamù'nawolon kon kappon yamùk asaklàma eke tonmolopai echikili ton, mùkyamlo inamannan!” tukaik. 6 Màlàyau ilinà kappon yamùk uselupa useta eke pe kasa tùusetasen yetappù uya, eke tuna melu tàwù kasa, wala'napi wettoippàtù kasa. “Kaatù yapulàpai. Masapùla Itepulu tewinan, Mùkkàlà neken Meluntà Kùkaatùyi kon mùkkàlà Kin,” te tok uya. 7 “Utauchinpanpai'nokon molopai tùutauchinpaik we'nàpai'nokon man. Eke pe iwettok yapulàpai'nokon! Masapùla kaalinilu mule wemali'matok yattai uyàssak man. Molopai inoppù woton wekonekasak man màlà ponalok pe. 8 Iwepontà toppe ikupùppù màlà wakù linen pe ewechi kuyalikku yapai ikonekasak, tùulenpansen molopai ikopposak pen pon yak.”Wakù linen pe iwechi kuyalikku wechi màlà Kaatù ponalok kon kappon yamùk nùkupùppù wakù, yekamanài pe. 9 Màlàyau inchelù uya upàk, “Sàlà imenukakà, tùutauchinpasan mùkyamlo ikà'masak kon, kaalinilu mule wemali'matok yattai uta'lettàtok yak,” teppù. Molopai inchelù uya tùmaimu pùkkùttàppù, “Sàlà yamùk màlà ailon Kaatù Maimu,” tukaik. 10 Wekkawai'mappù itta piyau yapulà toppe uya, tùse upàk, “Kùkkupùi! Apyoto iulà àtonpa, molopai àtonpa yamùk tonpa tamù'nawàlà mùkyamlo ailon Jesus nenpoikappù yawàlà tùwemassan tonpa. Kaatù yapulàkà!” teppù ya. Masapùla màlà ailon, Jesus nenpoikappù uya màlà Kaatù Maimu yenpoikannan kupùppù tok uselupa toppe.
Aimu'nan Kawale Po Tùwessen
11 Màlàyau epùn utakkokasak yeneppù uya, molopai molo iwechippù aimu'nan kawale. Ipo tùwessen yesattok wechippù Tùusetakkasen pen molopai Ailon tukaik. Ikasa we'nàtok ke kappon yamùk ittunài mùkkàlà molopai ikasa tùwepanta'masen. 12 Itenu wechippù màlà apok ulenpansak kasa, molopai tukkan alok yamùk wechippù ippai po. Itesek menukasak wechippù ipàk, tùse ànù'là uya ittu pùla iwechippù, tùse mùkkàlà uya neken yà'là pe là iwechi ittu. 13 Yau iwettok pon wechippù màlà mùn yak iki'chak pe. Esek mùkkàlà yesattok yau wechippù Kaatù Maimu tukaik. 14 Tùwepanta'masan epùn pon kon utàppù ya'là, aimu'na'nan kon kawale yamùk po molopai tok wepontàsak aimu'nan pon ikopposak pen linen yak. 15 Yàkek asa'lon yà kasupala wepakkappù intapai, màlà ke eke pata yamùk non pon kon yentaikappù ya. Meluntà ke itepulu pe iwechi màlà tok yepoi. Molopai mùkkàlà neken Meluntà Kaatù we'naikatok àsà pe yeuku kaklàppù ya wain palukatok yai. 16 Ipon pàk molopai i'chi pàk esek menukasak wechippù, “Kin yamùk Kinù, molopai itepulu yamùk Yepulu,” tukaik. 17 Màlàyau inchelù wechi satik pe wei yau yeneppù uya. Iwentaimeppù eke pe tolon yamùk tùwainùnsan kau, pàk, “Àittàk kon, molopai epilittàk kon eke Kaatù uta'lettàtok yak! 18 Àittàk kon, kin yamùk pun yanse, eke ton pun, soicha yamùk yepulu yamùk pun, kawale yamùk molopai tok po tùwessan pun, tamù'nawolon kon kappon yamùk pun, apyoto yamùk molopai apyoto yamùk pen, eke ton molopai echikili ton,” tukaik. 19 Màlàyau yeneppù uya àsà ene molopai non pon kon kin yamùk molopai tok wepanta'ma tonpa yamùk wepilipùppù epanta'mase kawale pon winàkàik molopai iwepanta'ma tonpa yamùk winàkàik. 20 Àsà ene ya'chippù màlà, tamùkke iwalai pen itekale yekamanàippù pokonpe, mùkkàlà tensan pen yamùk ku'nàippù itemlotopo. Màlà tensan pen yamùk winà màlà mùkyamlo àsà ene uya pattàntok yesak ton yennakappù ya, molopai àsà ene kasa ikonekasak yapulànnan nùssan. Àsà ene molopai iwalai pen itekale yekamanàippù tawonnan yenu'mappù màlà asaklàma, nulà apok yak kulupala kasa tùkà'nùnsen pokonpe tùuyassen yak. 21 Tok wepanta'ma tonpa yamùk wànàppù màlà asa'lon yà kasupala tùwepakkasen kawale po tùwessen mùta yapai ke, molopai tamù'nawàlà tolon yamùk uya tok pun yanùppù tùwakkota kon ponalà.
1000 Pan Kili'chimo'chi
1 Màlàyau inchelù wuttà epùn poi yeneppù uya, i'nawon iteuta kiyi molopai eme'nek aulonnàtok ayan pun yapai ikonekasak itemyau. 2 Ulupelu, mùkkàlà penalok àkài Teepùlù, wapùla Settan ya'chippù ya molopai yaulonsak ya wechippù 1000 pe kili'chimo'chi. 3 Inchelù uya yenu'mappù màlà i'nawon iteuta yak. Yakkoloppù ya molopai ikiyittàppù ya sa'man pe, kappon yamùk pata yamùk non pon yawolon kon yennaka tu'ma ya tukaik 1000 pan kili'chimo'chi wenukapù ponalà. Màlà tùpo inonka màlà mala là. 4 Màlàyau aponnok yamùk yeneppù uya, molopai mùkyamlo chichiu pe ipo tùwessan, tok lepasak wechippù meluntà ke ittuntoppe tok uya. I'mùlùkàssak kon yamùk yakkwalùssan yeneppù uya màlà masapùla ailon Jesus nenpoikappù molopai Kaatù Maimu yekamasak tok uya pàk. Àsà ene wapùla mùkkàlà kasa ikonekasak yapulànnan nùssan pe pùla tok wechippù màlà wapùla àsà ene uya pattàntok yeposak tok uya pùla iwechippù tùpeyeppà kon pàk wapùla temyatù kon pàk. Tok wemapùppù molopai kin yamùk pe tok wechippù Christ pokonpe 1000 pe kili'chimo'chi. 5 Iweli'chak kon tonpassan uyàpùppù wema'nàtok yak pen 1000 pan kili'chimo'chi wenukapù ponalà. Sàlàichi màlà wapiyalok iweli'chak kon wuluukatok. 6 Tùutauchinpasan mùkyamlo molopai esukenan kon mùkyamlo wapiyalok weli'nàsak wuluukatok pùkkù pe tùwessan. Yakon itekkwa pe weli'nàtok meluntàlù pùla iwechi màlà tok yepoi, paatele yamùk pe tok wechi màlà Kaatù ponalok pe molopai Christ ponalok pe nàlà. Molopai tok wechi itepulu pe màlà ipokonpe 1000 pe kili'chimo'chi.
Settan Yentaikatok
7 1000 pan kili'chimo'chi wenukassak tùpo, Settan yaulonka màlà ya'chitok yapai. 8 Molopai iità màlà tamù'nawàlà pata yawon kon non po iwetta'nùssak kon yennakase, Gog molopai Magog tawon. Settan uya màlà tok nepù tamù'nawàlà tamùkke epanta'mase, wepanta'mantok yak, tukke wàssàk palau yena pon kasa. 9 Tok wetta'nùpùppù màttawàlà non po molopai Kaatù ponalok kon kappon yamùk patassek woinottàppù tok uya molopai pata tù'nùn pe inkupù, Jerusalem. Tùse apok wuttàppù màlà epùn poi molopai tok mattanùpùppù ya. 10 Màlàyau Makui tok yennakanàippù, yenu'mappù màlà eke kulu apok molopai kulupala kasa tùkà'nùnsen yak, àsà ene molopai iwalai pen itekale yekamanàippù tawonnan yenu'mappù yak, molopai tok talumattà màlà weinai molopai ewalupàttau tàwàlàlà molopai tàwàlàlà.
Tewin Itekkwalok Pe Kaatù Uya Ittuntok
11 Màlàyau eke aimu'nan aponnok yeneppù uya molopai chichiu pe ipo tùwessen. Non molopai kak tawon wepeppù iwinàpai molopai iicheneppù tukka pen. 12 Molopai yeneppù uya iweli'chak kon nùssan eke ton molopai echikili ton, ekkaichalà, satik pe aponnok yemlotopo. Kaleta yamùk yakkokasak wechippù, molopai tùulon kaleta yakkokasak wechippù, wema'nàtok kaletayi. Iweli'chak kon ittuppù màlà tok nùkupùppù yawàlà imenukasak kaleta yamùk yau pàkàlà. 13 Màlàyau palau uya iweli'chak kon yenpakkappù tùkapai. Weli'nàtok molopai iweli'chak kon patassek uya iweli'chak kon tùna'chippù kon yenpakkappù. Molopai tamù'nawolon kon ittuppù màlà tewin pàk tok nùkupùppù yawàlà. 14 Màlàyau weli'nàtok molopai iweli'chak kon patassek yenu'mappù màlà eke kulu apok wettulukasak yak. Sàlà apok tùuyassen yen màlà yakon itekkwa pe weli'nàtok. 15 Ànù'là itesek imenukasak pen wema'nàtok kaletayi yau, yenu'mappù màlà eke kulu apok wettulukasak yak.
Emennak Epùn Molopai Emennak Non
1 Màlàyau nen uchi emennak epùn molopai emennak non yeneppù uya. Wapiyalok epùn molopai non waliwomùppù molopai palau pùla iwechippù. 2 Molopai yeneppù uya wakù esukenan eke Pata, emennak Jerusalem wuttà epùn yapai Kaatù piyapai, ikonekasak pe ema'non wepontàsak wakù pe tùtayappù yepose tùutà toppe kasa. 3 Eke mayin uselupa yetappù uya aponnok winàpai, “Kaatù patassek nen uchi kappon yamùk piyau man! Tok pokonpe iwemapù màlà, molopai iponalok pe tok wechi màlà. Kaatù wechi màlà tùmàlà pe tok piyau, molopai tok Kaatùyi pe iwechi màlà. 4 Tamù'nawàlà tok yenu palu ya'munakka ya màlà tok yenu poi. Weli'nàtok pùla nen uchi iwechi màlà, usewankono'mantok pùla iwechi, kalannàtok wapùla i'ninnàtok pùla. Masapùla penalok kon waliwomùppù man,” tukaik. 5 Màlàyau mùkkàlà chichiu pe tùwessen aponnok po uya, “Molopai nen uchi sàlàpe tamù'nawolon koneka uya sàlà emennak pe! Sàlà imenukakà, masapùla sàlà mayin màlà ailon molopai ailon tetok ipàk,” teppù nàlà. 6 Molopai upàk, “Nenukappàssan! Iulà mùkkàlà Alpha molopai Omega iwepyattàtok molopai iwenukattok. Ànù'là iwe'naklipasak nai'nùk lepa uya màlà epe'mùla wema'nàtok tunakkwa pùkkù ke. 7 Ànù'là entaikanàippù uya sàlà yamùk wakù ton yepolo màlà uwinàpai. Ikaatùyi pe wechi màlà molopai umu pe iwechi màlà. 8 Tùse tùusenalippasan molopai ailon tawonnan pen, mùkyamlo àli pe tùwessan, wànnan, tùnàkàlunsan, mùkyamlo piyassan yeselu ku'nài nan molopai ikonekasak kaatù yapulànnan, molopai tamù'nawàlà kasei ton uya tùnepolo kon yepolo màlà eke kulu apok tùuyassen patassek molopai kulupala kasa tùkà'nùnsen yau, màlà yakon itekkwa pe weli'nàtok,” teppù ya nàlà.
Emennak Jerusalem
9 7 pan kon inchelù yamùk tonpa uyàpùppù upyak mùkkàlà 7 pan pùsau yamùk yanùkkasak 7 pan iwenukattok talumattàntok ke yesak. Molopai, “Àikkà, molopai Ema'non kaalinilu mule noppù woton yekama uya màlà àpàk,” teppù ya. 10 Molopai inchelù uya uyalàppù eke, kawon kulu wùk nakatta pona Wakù Akkwalù yau. Jerusalem, Wakù esukenan eke pata, wuttà epùn poi Kaatù piyapai yenpoikappù ya upàk. 11 Iilenpamùppù Kaatù yakkwayi ke. Pata ulenpamùppù wakù ton tàk jasper molopai akkwa crystal kasa. 12 Eke pe molopai kau iwe'na wechippù, 12 pe imlatta wechippù, molopai 12 pan kon inchelù yamùk wechippù manatta yamùk yesak pe. Manatta yamùk pàk, 12 pan kon Israel mumu yamùk yesek menukasak wechippù. 13 Àsolùwau manatta wechippù wei wepakkatok winà, àsolùwau kamik pen wei wepakkatok winon winà, àsolùwau kamik wei wepakkatok winon winà, molopai àsolùwau wei wewontok winà. 14 Pata we'na kassak wechippù 12 pan tàk yamùk po, ipàk màlà 12 pan kon kaalinilu mule neunokossan yesek menukasak wechippù. 15 Inchelù upokonpe iichelupasak lùppù piyau kolù, kusan pe yà'làlà wechi ittutok ike wechippù, pata ittu toppe, imlatta yamùk, molopai iwe'na. 16 Ekkaichalà iwechippù, kusan pe iwettok wechippù itawenetù kaichalà. Inchelù uya pata ittuppù ittutok tùuya ike ke, kusan pe iwechippù 12,000 pe ikusanù, itawenetù kasa, molopai kakàik kusan pe iwechi kasa. 17 Inchelù uya nàlà iwe'na ittuppù, molopai kau iwechippù 144 pe'ne lùkkwà, kappon ittusak ittutok ike ke yawàlà, màlà inapulà. 18 Iwe'na konekasak wechippù wakù tàk jasper yapai, molopai pata konekasak wechippù esuken kolù pe, akkwa pe kulu. 19 Pata we'na yapon tàk yamùk yùpùlùttàsak wechippù màlà tùpatalo'nan wakù ton tàk ke. Wapiyalok yamùtok ipo tàk wechippù màlà jasper, yakon wechippù sapphire, icholùwano wechippù agate, ichakùlà'no wechippù lola tàk emerald, 205 pe iku'nài wechippù onyx, 6 pe iku'nài wechippù carnelian, 7 pe iku'nài wechippù quartz, 8 pe iku'nài beryl, 9 pe iku'nài topaz, 10 pe iku'nài chalcedony, 11 pe iku'nài turquoise, 12 pe iku'nài amethyst. 2112 pan manatta yamùk màlà 12 pan pearl yamùk, tewin pàk manatta konekasak wechi màlà tewinan pearl yapai. Pata yawon asanta màlà esukenan kolù, akkwa kulu. 22 Kaatù yùwùk yeneppù uya pata yau pen màlà, masapùla Imàlà là Mùkkàlà Itùwùk, Itepulu Kaatù, Mùkkàlà neken Meluntà, molopai kaalinilu mule. 23 Pata wechi wei wapùla kapùi i'che pen màlà tùweyuttà toppe ya, masapùla Kaatù yakkwayi là màlà iweyuttànài, molopai kaalinilu mule mùkkàlà ilanppuyi. 24 Kappon yamùk pata yamùk non pon yawolon kon usalà màlà iweyu yau, molopai kin yamùk uya tùnamatok kon nepù màlà yak. 25 Pata mùlatta yamùk wechi màlà takkokase tàwàlà weinai, màlà yamùk yakkolo pen màlà, masapùla ewalupà pùla iwechi màlà molo. 26 Eke pe we'nàtok molopai pata yamùk wettok tùnamasan pe nepù màlà, màlà patassek yak. 27 Tùse yà'làlà àli là wapùla ikopposak là wewomù pen màlà màlà pata yak, wapùla ànù'là, kuli'manài pe nai'nùk Kaatù yewanma ton ku'nài molopai kasei pe tùwessen. Tùse mùkyamlo neken, itesek imenukasak kon kaalinilu mule kaletayi wema'nàtok kaletayi yau wewomù màlà màlà pata yak.
Wema'nà Tunakkwa
1 Inchelù uya nàlà yenpoikappù upàk, wema'nàtok tunakkwa crystal ulenpansak kasa tùusensen, Kaatù yapon molopai kaalinilu mule winàpai tùuyàssen. 2 Tùwu'masen pata yawon eke asanta yakletawàlà. Asaklàma tuna yena po'ne wema'nàtok yek wechippù tùwepetasen 12 pe itekkwa kili'chimo'chi yau, tewin itekkwa kapùi pàk, molopai yale wechi màlà kappon yamùk pata yamùk yawon kon ipittànài pe. 3 Yà'làlà Kaatù uya pa'nù'nàtok wessepotukka pen nen uchi màlà màlà pata yau. Kaatù yapon molopai kaalinilu mule yapon wechi màlà màlà pata yau, molopai itapyoto yamùk uya yapulà màlà. 4 Tok uya màlà itenpata yene, molopai tok peyeppà yamùk pàk itesek menuka màlà. 5 Ewalupà pùla nen uchi iwechi màlà, molopai tok wechi lanppu wapùla wei yakkwayi i'che pen màlà, masapùla Itepulu Kaatù wechi màlà tok weyu pe, molopai itepulu pe tok wechi màlà kin yamùk pe, tàwàlàlà molopai tàwàlàlà. 6 Màlàyau inchelù uya upàk, “Sàlà mayin yamùk màlà ailon molopai ailon tetok ipàk. Molopai Itepulu Kaatù, mùkkàlà Takkwalù tùnài tùmaimu yenpoikannan piyak uya tiyinchelùyi yeunokoppù tapyoto yamùk pàk sàlàpe'ne là tùwekkupù woton yekamase,” teppù.
Jesus Nùyàssan
7 “Yetatàk kon! Uyàpù màlà tachin pe kulu tùpo pùla! Tùutauchinpasan mùkyamlo Kaatù Maimu yenpoikannan nekamappù sàlà kaleta yawon kon maimu yawàlà tùwessan!” nùkayan Jesus. 8 Iulà, John, uya màlà tamù'nawàlà sàlà yamùk yetappù molopai yeneppù. Molopai sàlà yamùk yetakassak uya molopai yenkassak uya yau, wepeimappù inchelù pùta piyau yapulà toppe uya, mùkkàlà sàlà yamùk yekamanàippù upàk. 9 Tùse upàk, “Kùkkupùi! Apyoto iulà àtonpa molopai àtonpa yamùk Kaatù Maimu yenpoikannan tonpa, molopai tamù'nawàlà mùkyamlo sàlà kaleta yawon mayin yawàlà tùwessan tonpa. Kaatù làkku yapulàkà!” teppù. 10 Molopai upàk, “Iwekkupù wapiya yenpoikasak mayin sàlà kaleta yawon kùkkupùi tekamaik pùla, masapùla tamù'nawàlà sàlà yamùk wekkuttok yattai mei pùla man. 11 Ànù'là ikasa pùla nai'nùk tàwà ikasa pùla lùppù nechii, molopai ànù'là àli pe nai'nùk tàwà àli pe lùppù nechii, ànù'là wakù pe nai'nùk tàwà wakù pe lùppù nechii, molopai ànù'là wakù pe esuken nai'nùk tàwà wakù pe esuken nùppù nechii,” teppù ya. 12 “Yetatàk kon! Uyàpù màlà tachin pe kulu tùpo pùla. E'mantok uya nepù uya màlà uya'là, tamù'nawolon kon yemyak untùlù tok nùkupùppù yawàlà. 13 Iulà mùkkàlà Alpha molopai Omega, wapiyalok molopai àkàmlà'no, iwepyattàtok molopai iwenukattok,” nùkayan Jesus. 14 Tùutauchinpasan mùkyamlo tùpon kon kukannan wakù pe, wema'nàtok yek yepelu nattoppe tùuya'nokon, molopai tok wewomù màlà manatta yai pata yak. 15 Tùse polopo màlà a'a yamùk wechi, mùkyamlo piyassan yeselu ku'nài nan, molopai tùnàkàlunsan, wànnan, Kaatù pen ikonekasak yemlotopo tùwepeimasan, molopai mùkyamlo tamù'nawàlà kasei ton asaklàma tùuselupatok kon yau molopai tùwelaikatok kon yau. 16 “Iulà Jesus uya, uyinchelùyi yeunossak nai'nùk sàlà yamùk yekamase àpàkù'nokon so'chi yamùk tau. David pa iulà, akkwa Ko'làmalok Kaiwonok, iulà,” teppù Jesus uya. 17 Wakù Akkwalù molopai Ema'non, inoppù woton, “Àikkà!” nùkayan. Tamù'nawolon kon sàlà yetannan nàlàichi tàwà, “Àikkà!” nùkai. Àikkà, ànù'là iwe'naklipasak nai'nùk, wema'nàtok tunakkwa yanùnkà lepantok kasa, ànù'là i'che tùwessen.
Iwenukattok
18 Iulà, John, eyekamappoyatàu tùumayintaik tamù'nawolon kon Kaatù nenpoikappù sàlà kaleta yawon yetannan, ànù'là uya yà'làlà ke itonpattàsak yau, Kaatù uya italumattàtok tonpattà màlà, talumattàntok yekamasak lùppù sàlà kaleta yau ke. 19 Molopai ànù'là uya yà'làlà mokkasak sàlà Kaatù Maimu yenpoikannan maimu sàlà kaleta yapai yau, Kaatù uya wema'nàtok yek yepelu pùkkù pe iwettok, molopai Wakù Pata pùkkù pe iwettok mokka màlà, yekamasak lùppù sàlà kaleta yau. 20 Mùkkàlà, sàlà yamùk yekamanài, “Ewaik! Uyàssaik tachin pe kulu tùpo pùla!” nùkayan. Emen. Tàwàichi sàlà kasa nechii. Àikkà, Itepulu Jesus! 21 Tàwàichi wakù Itepulu Jesus winàpaino Kaatù ponalok kon piyau nechii! Emen.