The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ
1 Abrahampawan Davidpa mirayninmanta kaq Jesucristopa abuelonkunam kaykuna: 2 Abrahanmi karqa Isaacpa taytan, Isaacñataq Jacobpa taytan, Jacobpas karqa Judapawan wawqenkunapa taytanmi. 3 Juda sutiyoq runam karqa Farespapiwan Zarapa taytan, mamanñataqmi karqa Tamar. Faresmi karqa Esrompa taytan, Esromñataqmi Arampa taytan. 4 Aranmi karqa Aminadabpa taytan, Aminadabñataq Naasonpa taytan, Naasonpas karqa Salmonpa taytanmi. 5 Salmonmi karqa Boozpa taytan, Rahabñataqmi karqa maman. Boozmi karqa Obedpa taytan, Rutñataqmi karqa maman. Obedmi karqa Isaipa taytan. 6 Isaimi karqa Rey Davidpa taytan, Davidñataqmi karqa Salomonpa taytan, Salomonpa mamanqa karqa wañukuq Uriaspa warminmi. 7 Salomonmi karqa Roboampa taytan, Roboamñataq Abiaspa taytan, Abiasñataqmi karqa Asapa taytan. 8 Asam karqa Josafatpa taytan, Josafatñataq Jorampa taytan, Joramñataqmi karqa Uziaspa taytan. 9 Uziasmi karqa Jotampa taytan, Jotamñataq Acazpa taytan, Acazñataqmi karqa Ezequiaspa taytan. 10 Ezequiasmi karqa Manasespa taytan, Manasesñataq Amonpa taytan, Amonñataqmi karqa Josiaspa taytan. 11 Josiasmi karqa Jeconiaspapiwan wawqenkunapa taytan Israel runakuna Babiloniaman preso pusasqa kasqanku tiempopi. 12 Chay tiempomantañataqmi Jeconias karqa Salatielpa taytan, Salatielñataq Zorobabelpa taytan. 13 Zorobabelmi karqa Abiudpa taytan, Abiudñataq Eliaquimpa taytan, Eliaquimñataqmi karqa Azorpa taytan. 14 Azormi karqa Sadocpa taytan, Sadocñataq Aquimpa taytan, Aquimñataqmi karqa Eliudpa taytan. 15 Eliudmi karqa Eleazarpa taytan, Eleazarñataq Matanpa taytan, Matanñataqmi karqa Jacobpa taytan. 16 Mariapa qosan Joseypa taytanmi karqa Jacob, Mariañataqmi karqa Cristowan sutichasqa Jesuspa maman. 17 Chaynaqariki Abrahanmanta Davidkama llapallan miraykunaqa karqa chunka tawayoq miraykunam, Davidmanta Israel runakuna Babiloniaman preso pusasqa kasqanku tiempomantañataqmi karqa chunka tawayoq miraykuna, chayna chunka tawayoq miraytaqmi karqa Babiloniaman Israel runakuna preso pusasqa kasqanku tiempomanta Cristo nacenankamapas. 18 Jesucristopa nacekusqanqa kaynam karqa: Mariam Joseywan casarakunanpaq rimapayasqaña karqa, manaraq kuska kachkaptinkum Maria wiksayakururqa Chuya Espiritupa atiyninwan. 19 Joseymi justo runa kasqanrayku Mariata juicioman churayta mana munarqachu, aswanqa upallallam rakikuruyta munarqa. 20 Chaynata piensachkaptinmi mosqoyninpi rikuriykurqa Señorpa angelnin hinaspam nirqa: —Davidpa miraynin Josey, ama manchakuychu Mariawan casarakuyta, payqa wiksayakurun Chuya Espiritupa atiyninwanmi. 21 Qari wawatam wachakunqa, paytam sutichanki Jesuswan, paymi runankunata salvanqa huchankumanta. 22 Tukuy kaykunam pasakurqa Diosmanta willakuqpa kayna nisqan cumplikunanpaq: 23 Doncellam wiksayakuruspan wachakunqa qari wawata. “Emanuel” nispam sutichanqaku chay wawata Kayqa: “Diosmi ñoqanchikwan” ninanmi. 24 Puñusqanmanta rikcharispanmi Josey rurarqa angelpa kamachisqanta hina hinaspam Mariawan casarakurqa. 25 Ichaqa manam kuskachu puñurqaku wawan wachakunankama, wachakuruptinñam suticharqa Jesuswan.
1 Herodes rey kachkaptinmi Jesus nacerqa Judea law Belen llaqtapi. Hinaptinmi yachayniyoq runakuna Jerusalenman chayaramurqaku intipa qespimunan lawmanta. 2 Hinaspam tapukurqaku: —¿Maypitaq kachkan judiokunapa reynin nacemuq? Intipa qespimunan lawpim luceronta rikuramuniku chaymi hamuniku adoraqnin —nispa. 3 Chayta Rey Herodes yacharuspanmi hukmanyarurqa Jerusalenpi llapallan runakunapiwan. 4 Hinaptinmi Rey Herodes qayachirqa llapallan sacerdotepa jefenkunatawan Diospa leynin yachachiqkunata hinaspam tapurqa maypim Cristo nacenanmanta. 5 Paykunam nirqaku: —Judea law Belen llaqtapim, Diosmanta willakuqmi kaynata qellqarqa: 6 Judeapi kaq yaw Belen llaqta, manapunim taksallaqa kawaqchu Judeapi gobiernaq llaqtakunamantaqa, qanmantam lloqsimunqa huk kamachikuq. Paymi Israel runaykunata michinqa. 7 Chaymi Herodes upallalla qayarachimurqa yachaqkunata hinaspam allinta tapurqa haykapim lucero rikurisqanmanta. 8 Paykunata Belenman kachaspanmi nirqa: —Allinta maskamuychik, wawata tariruspaykichikñataqmi willaykachimuwankichik ñoqapas rispay adoraykamunaypaq —nispa. 9 Reypa nisqanman hinam paykuna pasarqaku. Ñanta richkaptinkuñataqmi intipa qespimunan lawpi rikumusqanku lucero rikuriykamuspan, ñawpaqninkuta rirqa wawapa maymi kasqanpi sayanankama. 10 Lucerota rikuruspankum yachaqkuna ancha-anchata kusikurqaku. 11 Wasiman yaykuykuspankuñataqmi rikuykurqaku wawatawan maman Mariata hinaspam qonqorakuykuspanku wawata adorarqaku, baulchankuta kichaykuspankutaqmi qorqaku apasqanku qorita, inciensota hinaspa miski asnaq mirrata. 12 Diosmi mosqoyninkupi willarqa: —Amañam kutinkichikñachu Rey Herodesmanqa —nispa. Chaymi kutikurqaku huklaw ñannintaña. 13 Yachaqkuna ripukuptinmi Señorpa angelnin rikuriykurqa Joseyman mosqoyninpi hinaspam nirqa: —Hatarispayki mamantinta wawata ayqechiy Egipto nacionman hinaspa chaypi kamuy qamkunaman willamunaykama. Herodesmi maskachkan wawata wañuchinanpaq —nispa. 14 Joseymi puñusqanmanta hatariruspan wawata mamantinta pusarikuspan chay tuta pasarqa Egipto nacionman. 15 Chaypim kamurqaku Herodes wañunankama. Kaykunam pasakurqa Señormanta willakuqpa: —Churiytam Egipto nacionmanta qayamurqani —nisqan cumplikunanpaq. 16 Herodesmi yachaqkunapa engañarusqanta yacharuspan llumpaysuta piñakururqa hinaspam soldadonkunawan wañurachirqa Belen llaqtapi hinaspa muyuriqninpi kaq qari wawakunata, iskay watayoqmanta uraymanmi wañurachirqa yachaqkunapa tapukusqan tiempoman hina. 17 Chaynapim cumplikurqa Diosmanta willakuq Jeremiaspa qellqasqan, paymi nirqa: 18 Rama llaqtapim uyarikurqa, puraminti llakikuywan waqasqanmi uyarikurqa. Raquelmi wawankunamanta waqarqa. Consuelasqa kaytapas manaña munaspanmi waqarqa, wawankuna manaña kasqanraykum waqarqa. 19 Herodes wañuruptinmi Señorpa angelnin Joseyman Egipto nacionpi mosqoyninpi rikuriykurqa hinaspam nirqa: 20 —Hatariy hinaspa mamantinta wawata pusarikuspa riy Israel nacionnikiman, wañurunñam wawa wañuchiy munaqkunaqa —nispa. 21 Rikchariruspanmi Josey pusarqa wawata mamantinta Israel nacionninman. 22 Joseymi yacharurqa Arquelaoña Judea lawpiqa taytan Herodespa rantinpi gobiernasqanta, chayraykum manchakuspan chaymanqa mana rirqachu, mosqoyninpi Dios willaptinñam pasaqa Galilea lawmanqa. 23 Chayman chayaruspanñataqmi rirqa Nazaret llaqtapi yachananpaq. Chaynam karqa Diosmanta willakuqkunapa “Nazaret llaqtayoqwanmi sutichanqaku” nisqanku cumplikunanpaq.
1 Chay punchawkunapim Bautizaq Juan rirqa Judea law purunman kaynata willakustin: 2 —Wanakuychik huchaykichikmanta, Diospa munaychakunanmi hichparamunña —nispa. 3 Diosmanta willakuq Isaiasmi Juanmanta kaynata qellqarqa: Huk runam purunpi qaparispa rimachkan: “Señorpa hamunan ñanta allichaychik. Paypa purinankunata derechaychik.” 4 Juanpa pachanmi karqa camellopa pelonmanta rurasqa, weqaw watakunñataqmi karqa qaramanta, mikunanñataqmi karqa aqarway urukunapiwan purun abejapa miskin. 5 Runakunam Jerusalenmanta rirqaku pay uyariq, rirqakutaqmi lliw Judea lawmantapas hinaspa Jordan Mayupa lliw muyuriqninkunamantapas. 6 Huchankuta reqsikuspa willakuptinkum Juan bautizarqa Jordan Mayupi. 7 Achkallaña fariseokunapiwan saduceokuna bautizasqanman riptinmi Juan nirqa: —¡Culebrapa miraynin kaqlla runakuna! ¿Pitaq willasurqankichik hamuq castigomanta ayqenaykichikpaq? 8 Huchaykichikmanta wanakuspayá qawachikuychik vidaykichik tikrasqa kasqanta. 9 Amayá niychikchu: “Ñoqaykuqa kaniku Abrahampa mirayninmi” nispaqa. Diosqa kay rumikunamantapas Abrahampa miraynintaqa hatarirachinmanmi. 10 Hachaqa listoñam kachkan sachakunata sapinmanta kuchunapaq. Mana allin ruruq llapallan sachaqa kuchuspam ninaman wischuna. 11 Huchaykichikmanta wanakuptikichikmi yakuwan bautizaykichik, qepay hamuqmi ichaqa Chuya Espirituwan bautizasunkichik ninawan hina. Qepay hamuqqa ñoqamanta aswan atiyniyoqmi chaymi ñoqaqa usutallantapas mana apaq hinachu kani. 12 Paymi trigo wayrachiq hina runakunata juzganqa, wayrachinan palaqa makinpiñam kachkan pajamanta trigota chuyananpaq, trigota taqeman apaykuspanmi pajatañataq kañanqa mana amachay atina ninapi. 13 Jesusmi rirqa Galilea lawmanta Jordan Mayuman chaypi Juanwan bautizachikunanpaq. 14 Juanñataqmi mana munaspan nirqa: —Ñoqam qampa bautizanaykiqa kani ¿hinaptinchu qamraq hamuwanki bautizanaypaq? —nispa. 15 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ama harkakuwaychu, Diospa munasqanmi tukuy ima rurananchik —nispa. Chayñam Juan bautizarqa. 16 Jesusmi bautizarachikuspan yakumanta lloqsimurqa hinaptinmi hanaq pacha qonqayta kicharikuykuptin Jesus rikururqa Diospa Espiritunta paloma hina payman uraykamuchkaqta. 17 Hinaptinmi hanaq pachamanta nimurqa: —Paymi kuyasqay Churiy. Payraykum kusisqa kachkani —nispa.
1 Hinaptinmi Jesusta Espiritu pusarurqa purunman diablo payta tentananpaq. 2 Chaypim karqa tawa chunka punchaw tawa chunka tuta mana mikusqa, chaymantañam yarqarurqa. 3 Hinaptinmi Jesusta tentananpaq diablo asuykuspan nirqa: —Diospa Churin kaspaykiqa kay rumikunatayá kamachiy tantayarunanpaq —nispa. 4 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Bibliam nin: “Runaqa kawsanqa manam mikuyllawanchu aswanqa Diospa llapa rimasqankunawanmi” nispa. 5 Hinaptinmi diablo pusarurqa Jerusalen chuya llaqtaman hinaspam templopa hawanpi sayaykachispan 6 nirqa: —Diospa Churin kaspaykiqa kaymanta pawaykuy. Bibliam nin: “Qamraykum Dios kamachinqa angleninkunata. Paykunam hapisunki rumiman chakikita mana takarunaykipaq.” 7 Jesusñataqmi nirqa: —Bibliapiqa nichkantaqmi: “Amam pruebamanqa churankichu Señor Diosnikitaqa” nispa. 8 Yapatawanmi diablo pusarurqa alto-alto orqopa puntanman hinaspam qawachirqa kay pachapi llapallan nacionkunata, qawachirqataqmi chay nacionkunapa sumaq kaynintapas. 9 Hinaspam nirqa: —Tukuy kaykunatam qosqayki qonqorakuykuspa adorawaptikiqa —nispa. 10 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Pasaway kaymanta Satanas, Bibliam nin: “Señor Diosllaykitam adoranki, payllatataqmi servinkipas” —nispa. 11 Chaymi Jesusta diablo saqerurqa, angelkuna hamuruspanmi payta yanaparqa. 12 Juan carcelpi kasqanta Jesus yacharuspanmi pasakurqa Galilea lawman. 13 Nazaret llaqtamanta lloqsiruspanñataqmi qochapa patan Capernaum llaqtapi yacharqa, chay llaqtaqa kachkan Zabulon hinaspa Neftaliy lawpim. 14 Pasakurqaqa Diosmanta willakuq Isaiaspa qellqasqan cumplikunanpaqmi, 15 paymi nirqa: Jordan Mayupa waklawninpi, lamar qochapa hichpan ñanpi, Zabulonpapiwan Neftaliypa allpanpim, Dios mana reqsiq runakunapa Galilea allpanpim kayna sucedekunqa: 16 Tutayaypi kawsaqkunam hatun achkiyta rikururqa, llumpay tutayaypi yachaqkunamanmi achikyaykamurqa. 17 Chaymantam Jesus qallarirqa willakuyta: —Wanakuychik huchaykichikmanta, Diospa munaychakunanmi hichparamunña —nispa. 18 Galilea qochapa patanta richkaspam Jesus rikururqa Pedrowan sutichasqa Simonta wawqen Andrestawan, paykunam challwiru kasqankurayku challwachkarqaku atarrayawan. 19 Paykunatam Jesus nirqa: —Qatiwaychik, challwachkaq hina runakunataña huñunaykichikpaqmi atiyta qosqaykichik —nispa. 20 Chaynata niykuptillanmi atarrayankuta saqeruspa Jesuswan pasarqaku. 21 Waklawniqpiñataqmi Jesus rikururqa Zebedeopa churin Jacobota hinaspa Juanta. Chay iskay wawqekunam taytan Zebedeopiwan botepi mallankuta allichachkarqaku chaymi Jesus paykunata qayarqa. 22 Hinaptinmi chaylla botetawan taytankuta saqeruspa Jesustaña qatikurqaku. 23 Jesusmi purirqa lliw Galilea law llaqtakunapi, huñunakunanku wasikunapi Diospa munaychakusqanmanta allin noticiata willakustin hinaspa tukuy rikchaq onqoyniyoqkunata sanoyachistin. 24 Jesusmanta Siria lawpi llapallan kaqkuna yacharuspankum apamurqaku tukuy rikchaq onqoywan, nanaywan kaqkunata, demoniopa ñakarichisqankunata, wañuy mañayoqkunata hinaspa suchukunata, paykunatam Jesus sanoyachirqa. 25 Achkallaña runakunam qatirqa Galilea lawmanta, Decapolis lawmanta, Jerusalen llaqtamanta, Judea lawmanta chaynataq Jordan Mayupa waklawninmantapas.
1 Jesusmi llapa runakunata qawaykuspan rirqa orqopa waqtaman hinaptinmi chaypi tiyaykuptin puriqmasinkuna asuykurqa. 2 Hinaptinmi Jesus yachachiyta qallaykurqa kaynata: 3 —Mayna kusisqam “Diostam necesitani” niqkunaqa, paykunapamiki Diospa munaychakusqanqa. 4 —Mayna kusisqam llakisqakunaqa, paykunataqariki Diosmi consuelanqa. 5 —Mayna kusisqam llampu sonqoyoqkunaqa, paykunaqariki herenciapaqmi kay pachata chaskinqa. 6 —Mayna kusisqam yarqachikuchkaq hina hinaspa yakunayachikuchkaq hina Diospa munasqan ruray munaqkunaqa, paykunaqa saksaykuchkaq hinam kanqaku. 7 —Mayna kusisqam llakipayakuqkunaqa, paykunapas llakipayasqam kanqaku. 8 —Mayna kusisqam limpio sonqoyoqkunaqa, paykunaqariki Diostam rikunqa. 9 —Mayna kusisqam amachakuqkunaqa, paykunaqariki Diospa churinwan sutichasqam kanqaku. 10 —Mayna kusisqam Diospa munasqanman hina rurasqankumanta ñakarichisqakunaqa, paykunapamriki Diospa munaychaykusqanqa. 11 —Mayna kusisqam kankichik ñoqarayku runakuna kamispa ñakarichisuptikichikqa hinaspa contraykichikpi llullakuspa tukuy imatapas nisuptikichikqa. 12 Anchatayá kusikuychik, hatun premiotam chaskinkichik hanaq pachapi. Chaynatam ñakarichirqaku qamkunamanta ñawpaq kaq Diosmanta willakuqkunatapas. 13 —Qamkunaqa kay pachapi runakunapaqmi kachi hina kankichik. Kachi qamyayaruspaqa ¿imapaqtaq valenman? Manam imapaqpas servinñachu aswanqa wischusqa kaptin runakuna sarutyanallanpaqñam. 14 —Qamkunaqa runakunapaqmi achkiy hina kankichik, orqopa puntanpi llaqtaqa manam pakasqachu. 15 Mecherotaqa ratachina manam cajonpa ukunman churarunapaqchu, aswanqa altomanmi churana wasipi llapallan kaqkunata achkinanpaq. 16 Chaynayá qamkunapas achkichkaq mechero hina kaychik runakunapa qayllanpi chaynapi allin rurasqaykichikta qawaspanku hanaq pachapi kaq Taytaykichikta paykunapas alabanankupaq. 17 —Creeychik: Manam ñoqaqa hamurqani Moisespa qellqasqan ley chinkachinaypaqchu nitaq Diosmanta willakuqkunapa yachachisqankunata chinkachinaypaqchu aswanqa cumplinaypaqmi. 18 Cheqaptapunim nikichik: Cielowan kay pacha kanankamaqa leypaqa huk letrachallanpas nitaq huk puntochallanpas manam qechusqachu kanqa lliw cumplikunankama. 19 Kay leypi taksallan kaq kamachikuyllatapas mana kasukuqkunaqa hinaspa runamasinmanpas chayna yachachiqkunaqa wakinkunamanta mana valeqmi kanqa Diospa munaychakusqanpi. Allinta kasukuspa yachachiqkunam ichaqa Diospa munachakusqanpi allin reqsisqa kanqa. 20 Nikichikmi, sichum Diospa leynin yachachiqkunamantapas hinaspa fariseokunamantapas aswan allinta mana ruraspaykichikqa manam yaykunkichikchu Diospa munaychakusqanman. 21 —Uyarirqankichikmi ñawpa runakunaman kayna ñisqankuta: “Amam pitapas wañuchinkichu, pipas wañuchiqqa wañunanpaq juzgasqam kanqa” nispa. 22 Nikichikmi, pipas wawqenpaq piñakuqqa juzgasqam kanqa, wawqen insultaqñataqmi cortepi juzgasqa kanqa, wawqenta mana valeq upallamanta kamiqñataqmi kachkan wiñaypaq ninawan castigasqa kananpaqña. 23 —Chaynaqa sichum ofrendaykita apamunki templopi altarman hinaspañataq yuyariruwaq runamasiki imamantapas piñachisqaykita, 24 chayna kaptinqa ofrendaykita altarpa ñawpaqninpi saqeykuspayá kutirispa paywan allinyanakamuy hinaspañayá qoy ofrendaykitaqa. 25 —Quejakuqnikiwan rispaqa ñanllapiraqyá allinyanakuruy chaynapi juezman ama entregasunaykipaq, guardiaman juez entregaykusuptikiqa carcelmanmi aparusunkiman. 26 Cheqaptapunim niki: Chaymantaqa manam lloqsimunkichu debekusqaykita pasaypaq paganaykikama. 27 —Uyarirqankichikmi “Amam hukwanqa pierdekunkichu” niyta. 28 Ñoqam ichaqa nikichik: Pipas warmita munapayaspan qawaqqa sonqonpim hukwan pierdekuy huchata rurarunña. 29 —Chaynaqa, sichu alleq ñawiki huchallichisuptikiqa horqoruspayá wischuruy, cuerpoykipa huknin partellan chinkaruyninmi allinqa enteron cuerpontin wiñaypaq castigoman wischusqa kanaykimantaqa. 30 Sichu alleq makiki huchallichisuptikiqa qoruruspayá wischuruy, cuerpoykipa huknin partellan chinkaruyninmi allinqa enteron cuerpontin wiñaypaq castigoman wischusqa kanaykimantaqa. 31 —Ñawpaqtam nirqakutaq: “Pipas warminmanta rakikuqqa qochun rakikusqanmanta papelta” nispa. 32 Ñoqam ichaqa nikichik: Huk qariwan mana tupakuchkaptin warminmanta rakikuqqa chay warmin huchallikunanpaqmi saqerun, chay wischusqa warmiwan casarakuqpas huchallikuntaqmi. 33 —Uyarirqankichiktaqmi ñawpa runakunaman kayna nisqankutapas: “Amam yanqamantaqa jurankichu, cumplinkipunim Señorpa qayllanpi juraspa prometesqaykitaqa” niqta. 34 Ñoqam ichaqa nikichik: Amam jurankichikchu imaraykupas, amam jurankichikchu hanaq pacharaykupas, hanaq pachaqa gobiernaspa Diospa tiyananmi. 35 Amataqmi jurankichikchu kay pacharaykupas, kay pachaqa paypa sarunanmi, nitaq Jerusalenraykupas, Jerusalenqa hatu-hatun Reypa llaqtanmi. 36 Amataqmi jurankichu umaykiraykupas, qamqa manam huk chukchallatapas yuraqyachiyta nitaq yanayachiyta atiwaqchu. 37 Cheqap kaptinqa rimankichikqa “arí” nispam, mana cheqap kaptinñataqmi ninkichik “manam” nispa, imatapas kayna rimayman yapaptikiqa diablomantam. 38 —Uyarirqankichiktaqmi: “Runaqa pagachun ñawinwanyá hukninpa ñawinmanta, kirunwan hukninpa kirunmanta” nispa nisqankuta. 39 Ñoqam ichaqa ñikichik: Amayá harkakuychikchu mana allin runataqa, sichu pipas huknin uyaykipi laqyarusuptikiqa qawachiytaqyá huklawnin uyaykitapas. 40 Pipas quejakususpayki camisayki qechuyta munasuptikiqa qoykuyá ponchoykitapas. 41 Pipas huk hora puriyta carganta qepichisuptikiqa iskay hora puriytayá aparapuy. 42 Mañakuqnikimanqa qoykuyá, amataqyá negaychu prestakusuqnikitaqa. 43 —Uyarirqankichiktaqmi: “Kuyankim amistadnikita, enemigoykitañataqmi cheqninki” nispa nisqankuta. 44 Ñoqam ichaqa nikichik: Kuyaychik enemigoykichikkunata, mañapuychiktaq ñakarichisuqnikichikkunapaqpas. 45 Chaynapim qamkunaqa kankichik hanaq pachapi kaq Taytapa churinkuna, paymi intitapas qespichimun allin otaq mana allin runakunapaqpas, paytaqmi parachimun justo runakunapaqpas chaynataq mana justo runakunapaqpas. 46 Sichum kuyaqllaykichikta kuyaspaqa ¿ima premiotataq chaskiwaqchik? impuesto cobraq huchasapakunapas chaynataqa ruranmi. 47 Kuyanakuq puralla rimaykanakuspaqa ¿ima allintataq rurachkankichik? Mana judio kaqkunapas chaynataqa ruranmi. 48 Qamkunaqa hanaq pachapi kaq Taytaykichik hina alli-allin qespisqayá kaychik.
1 —Amayá allintaqa ruraychik runa qawanallanpaqchu, chayna kaptinqa hanaq pachapi Taytaykichikqa manam premiota qosunkichikchu. 2 Wakchakunata yanapaspaykiqa amayá corneta tocachkaq hinaqa willakachakuychu llapa runakunamanqa, iskay uyakunallam chaynataqa ruranku huñunakuna wasikunapipas chaynataq callekunapipas, chaynataqa ruranku runakunapa alabasqan kanankupaqmi, cheqaptapunim nikichik: Chaywanqa ñam chaskirunkuña premionkuta. 3 Limosnata qoptikiqa amayá pipas yachachunchu, nitaq kuyasqaykipas. 4 Pipapas mana yachasqallanta qoptikiqa tukuy ima yachaq Taytaykim premioykita qosunki lliwpa yachasqanta. 5 —Diosta mañakuspaykichikqa amam iskay uyakuna hinachu sayaykuspa manakunkichik huñunakuna wasikunapi hinaspa callepa esquinankunapi, chaynataqa ruranku runakuna qawanallanpaqmi. Cheqaptapunim nikichik: Chaywanqa ñam chaskirunkuña premionkuta. 6 Mañakuspaykiqa cuartoykiman yaykuykuspayá punkuta wichqaykuspa mañakuy mana rikuy atina Taytaykiman hinaptinqa runapa mana rikusqan qawaq Taytaykim premioykita qosunki. 7 —Mañakuspaykiqa amam mana judio kaqkuna hinachu hina nisqallaykita kutirispa-kutirispa rimanki, paykunam piensan llumpayta rimasqankurayku Dios uyarisqanta. 8 Amamá paykuna hinaqa kankichikchu, manaraqpas mañakuchkaptikichikmi Dios Taytaykichikqa yachanña imam necesitasqaykichikta. 9 Qamkunaqa kaynatayá mañakuychik: Hanaq pachapi Taytayku, sutiki yupaychasqa kachun, 10 munaychakusqayki hamuchun. Munasqaykiyá rurasqa kachun kay pachapipas hanaq pachapi hina. 11 Sapa punchaw mikunaykutayá kunan qowayku. 12 Ñoqaykupa huchaykutayá pampachawayku, ñoqaykupas mana allin rurawaqniykuta pampachasqaykuman hina. 13 Amayá kachaykuwaykuchu pruebamanqa, aswanqa librawaykuyá diablomanta. [Qamqa wiñaypaqmi munaychaku, hatun atiynikimantam wiña-wiñaypaq alabasqa kanki. Amen.] 14 —Huchallikusuqnikichik runakunata pampachaptikichikqa qamkunatapas hanaq pachapi kaq Taytaykichikmi pampachasunkichik. 15 Runamasikichikkunata mana pampachaptikichikqa Taytaykichikpas manam pampachasunkichikchu mana allin rurasqaykichikkunamanta. 16 —Ayunaspaykichikqa amam iskay uyakuna hinachu llaki uyantin kankichik, chaynaqa kanku runakuna ayunasqankuta yachananpaqmi. Cheqaptapunim nikichik, chaywanqa ñam chaskirunkuña premionkuta. 17 Ichaqa qam ayunaspaykiqa uyaykita upakuspayá sumaqta ñaqchakuy 18 chaynapi ayunasqaykita runakuna mana musyananpaq, chaynata ruraptikiqa tukuy ima yachaq Taytaykim premioykita qosunki lliwpa yachasqanta. 19 —Kay pachapiqa amayá qori-qollqetaqa huñukuychikchu, chaykunaqa puyurachikuqllam hinaspa ismuruqllam, suwapapas wasita yaykuruspa suwarunallanmi. 20 Qori-qollqetaqa huñukuychik hanaq pachapiyá. Chaypiqa manam puyurachikunmanchu nitaq ismurunmanchu, suwapas manam yaykunqachu nitaq apakunqachu. 21 Tukuy kapuqnikichikpa kasqanpim sonqoykichikpas kanqa. 22 —Ñawiqa cuerponchikpa achkiynin hinam. Ñawiki allinta qawakuptinqa tukuy vidaykim kachkan achkiyniyoq. 23 Ñawiki mana allinta qawakuptinmi ichaqa vidaykiqa kachkan pasaypaq tutayayllapi. Achkisuqniki tutayay hinalla kaptinqa ¡mayna tutayayraq kachkan vidaykiqa! 24 —Manam pipas servinmanchu iskay patrontaqa, huknintach cheqninman, huknintañataqcha kuyanman, hukninman ratakuruspachá huknintañataq desprecianman. Manam seviwaqchikchu Diostawan qollqetaqa. 25 —Chaynaqa ñoqam nikichik, amayá afanakuychikchu mikunaykichikmantaqa, tomanaykichikmantaqa hinaspa pachakunaykichikmantaqa. Mikuymantapas astawanqa valen vidaykichikmi, cuerpoykichiktaqmi pachamantapas astawanqa valen. 26 Qawariychik alton pawaq urpikunata. Paykunaqa manam tarpunkuchu nitaq cosechankuchu, manataqmi taqemanpas imatapas huñunkuchu. Ichaqa hanaq pachapi kaq Taytanchikmi mikuchin. ¡Qamkunaqa urpikunamantapas aswan valeqmi kankichik! 27 ¿Mayqannikichiktaq afanakuspapas huk kuchusta wiñaruwaqchik? 28 —¿Imanasqataq afanakunkichik pachaykichikmanta? Qawariychik purun waytakunapa wiñasqanta. Manam llamkankuchu nitaq puchkankuchu. 29 Ichaqa nikichikmi, Rey Salomonpas sumaqllawan pachakuq kachkaspapas manam huknin wayta hinallapas pachakurqachu. 30 Yaw pisi iñiyniyoq runakuna, purun waytakunaqa kunan sayachkaspapas paqarinqa hornopim kañarachikun, waytakunatapas Dios pachachichkaspanqa ¿manachum qamkunatapas pachachisunkichik? 31 Chaynaqa amayá afanakuychikchu: “¿Imataraq mikusun? ¿Imataraq tomasun? ¿Imawanraq pachakusun?” nispaykichikqa. 32 Dios mana adoraqkunam tukuy chaykunamantaqa afanakunku, qamkunapaqariki kachkanmi hanaq pachapi kaq Taytaykichik. Paymi yachan tukuy imapas pisipususqaykichikta. 33 Puntataqa maskaychik Diospa munaychakusqantawan paypa munasqan allin ruraytayá hinaptinqa qosunkichikmi tukuy ima pisipusuqnikichikta. 34 Amayá afanakuychikchu hamuq punchawmantaqa. Qepa punchawkunaqa achka afanakuykunatam apamunqa, sapa punchawpaq sasachakuykunaqa amañayá hatunyachunchu.
1 —Amayá runamasikichiktaqa kamiychikchu chaynapi Dios mana juzgasunaykichikpaq. 2 Mana allin rimasqaykichikman hinam Diospas juzgasunkichik. Imaynam rurasqaykichikman hinataqmi Diospas qankunawan ruranqa. 3 Wawqekipa ñawinpi qopata rikuruchkaspaqa ¿imanasqamá manaqa rikunkichu ñawikipi kaspitaqa? 4 Ñawikipi kaspi kachkaptinqa ¿imaynataq niwaq wawqekitaqa: “Ñawikipi qopata horqorusqayki” nispaqa? 5 ¡Allin tukuq runa! Puntataqa ñawikipi kaspitaraqyá horqokuruy chaynapi allinta qawaspa runamasikipa ñawinmanta qopata horqonaykipaq. 6 —Diospa kaqninkunataqa amam qonkichikchu allqokunaman, yanqam kutiriykuspa llikiparusunkichikman. Perlaskunatapas amataqmi qonkichikchu kuchikunamanqa, yanqam sarutyarunman. 7 —Mañakuptikichikqa Diosmi qosunkichik. Maskaychik, tarinkichikmi, qayaychik, kichasunkichikmi. 8 Mañakuqqa chaskinmi, maskaqqa tarinmi, qayakuqqa kichaykachikunmi. 9 —Churikichikmanqa ¿yaqachum rumita qoykuwaqchik tantata mañakusuptikichik 10 otaq culebrata challwata mañakusuptikichik? 11 Qamkunaqa mana allin runakuna kachkaspam churikichikmanqa allin kaqkunata qonkichik ¿chaychu mañakuqkunamanqa hanaq pachapi kaq Taytaykichik mana qosunkichikman allin kaqkunata? 12 —Chaynaqa runamasikichik qamkunapaq allin kaqkuna rurananta munaspaqa qamkunapas paykunapaqyá allin kaqkunata ruraychik. Chaynatam Biblia kamachiwanchik. 13 —Kichki punkuntayá yaykuychikqa, hatun punkunta hinaspa hatun ñannintaqa richkanku infiernomanmi, chaynintaqa achkallañam richkanku. 14 Kichki punkunta hinaspa kichki ñannintaqa richkanku wiñay kawsaymanmi, aschallam chaynintaqa richkanku. 15 —Cuidakuychik “Diosmantam willakuchkani” niq llulla runakunamanta. Paykunaqa oveja hina rikchayniyoq hamuspapas sonqonkupiqa kachkan suwa atoqkuna hinam. 16 Qamkunaqa sachata hinam rurunpi reqsinkichik. Manam uvastaqa pallachwanchu itanamantaqa nitaqmi higostapas pallachwanchu cardo-santomantaqa. 17 Allin sachaqa allintam rurun, mana allin sacham ichaqa rurun mana allinllata. 18 Allin sachaqa manam mana allintaqa rurunmanchu nitaqmi mana valeq sachapas rurunmanchu allin rurutaqa. 19 Chusu ruruyoq mana valeq sachakunataqa yantaspam kañana. 20 Chaynaqa rurunpimá pitapas reqsinkichik. 21 —Manam: “¡Señorlláy, Señorlláy!” nispa llapallan niwaqniykunachu Diospa munaychakusqanmanqa yaykunqa aswanqa hanaq pachapi kaq Taytaypa munasqan ruraqllam. 22 Juicio punchaw chayaramuptinqa achkallañam niwanqaku: “Señorlláy, Señorlláy, ñoqaykuqa qamraykum willakurqaniku, qamraykum demoniokunata qarqorqaniku, qamraykutaqmi achka milagrokunatapas rurarqaniku” nispa. 23 Hinaptinmi nisaq: “Manam reqsikichikchu. ¡Qayllaymanta asuychik mana allin ruraqkuna!” nispa. 24 —Nisqaykunata uyarispan ruraqqa taqra rumipa hawanpi wasichakuq allin yachayniyoq runamanmi rikchakun. 25 Para chayaramuptinmi lloqlla huntaramurqa, nisyu wayram pukumurqa wasiman ichaqa manam tuñirqachu taqra rumipi cimientasqa kasqanrayku. 26 Nisqayta uyarichkaspan mana kasukuqmi ichaqa rikchakun aqopa hawanpi wasichakuq mana umayoq runaman. 27 Para chayaramuptinmi lloqlla huntaramurqa, nisyu wayram pukumurqa wasiman chaymi tuñirurqa pasaypaqta. 28 Rimayta Jesus tukuruptinmi runakuna admirasqallaña karqaku yachachikuyninkunawan. 29 Atiywanmi yachachirqa, manam Diospa leynin yachachiqkuna hinallachu.
1 Orqopa waqtanmanta Jesus uraykamuptinmi achka runakuna qatimurqaku. 2 Hinaptinmi Jesusman asuykurqa leprawan onqoq runa hinaspam qonqorakuykuspan nirqa: —Señorlláy, munaspaykiqa allinyaykachillawayá —nispa. 3 Hinaptinmi Jesus llapchaykuspan nirqa: —Arí, munanim, allinyayña —nispa. Hinaptinmi chaypunilla chay lepra onqoynin chinkarurqa. 4 Chaymi Jesus nirqa: —Amam pimanpas willankichu aswanqa riyá sacerdoteman chaynapi paywan qawachikamunaykipaq. Sanoña kasqaykita yachanankupaqmi ofrendata qonki Moisespa kamachisqanman hina —nispa. 5 Capernaum llaqtaman Jesus chayaruptinmi soldadokunapa capitannin asuykuspan kaynata ruegakurqa: 6 —Señorlláy, sirvienteymi suchuyaruspan wasiypi llumpayta ñakarichkan —nispa. 7 Chaymi Jesus nirqa: —Rispayá allinyarachimusaq —nispa. 8 Hinaptinmi capitanñataq nirqa: —Señorlláy, pipaman hinaraqtaq wasiymanqa yaykuykuwaq, rimariykuptillaykim sirvienteyqa allinyarunqa. 9 Ñoqapas kamachiwaqniykunatam kasukuni, soldadoykunapas kamachiptiyqa kasuwantaqmi. Hukninta: “Riy” niptinmi rin, huknintañataq: “Hamuy” niptiymi hamun, sirvienteypas: “Kayta ruray” niptiyqa rurantaqmi. 10 Chayna nisqanwan Jesus admirakuspam qatiqninkunata nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, Israel runakunapipas manam kayna iñiyniyoq runataqa tarirqanichu. 11 Nikichiktaqmi, achkaqmi hamunqaku tukuy hinastinmanta hinaspam Abrahanwan, Isaacwan hinaspa Jacobwan mikunankupaq tiyaykunqaku Diospa munaychakusqanpi. 12 Hinaptinmi “Diospa munaychakusqanpaqñam kani” niqkunapas tutayaypa kasqanman wischusqa kaspanku chaypi waqanqaku hinaspa kirunkuta kirichichichinqaku. 13 Capitantañataqmi Jesus nirqa: —Kutikuyña, iñisqaykiman hinayá rurasqa kachun —nispa. Chay sirvientenmi chay horalla sanoyarurqa. 14 Pedropa wasinta Jesus rispanmi chaypi tariykurqa Pedropa suegran camapi calenturawan kachkaqta. 15 Chaymi makinta llapchaykuptillan calentura chinkarurqa hinaptinmi hatariruspan paykunata atienderqa. 16 Tutayaruptinmi Jesusman pusamurqaku demoniokunapa ñakarichisqan achka runakunata hinaptinmi rimarispallan chay demoniokunata qarqorqa, sanoyachirqataqmi onqoqkunatapas. 17 Chaynapim cumplikurqa Diosmanta willakuq Isaiaspa kayna nisqan: “Paymi nanayninchikwan ñakarirqa onqoyninchikkunatapas apaspa.” 18 Jesusmi achkallaña runakuna muyuriqninpi kasqanta qawaykuspa, kamachirqa discipulonkunata lamar qochapa chimpanman pasanankupaq. 19 Hinaptinmi Jesusman asuykuspa Diospa leynin yachachiq nirqa: —Yachachikuq, maytaña riptikipas qatisqaykim —nispa. 20 Jesusñataqmi nirqa: —Kanmi atoqkunapa uchkun, kantaqmi alton pawaq urpikunapapas qesan, Diosmanta Hamuq Runapaqmi ichaqa mana kapuwanchu maypim puñuykunaypas —nispa. 21 Huknin puriqmasinñataqmi nirqa: —Señorlláy, qanwanmi risaq ichaqa dejaykuwayraq taytay wañukuptin pamparamunaykama —nispa. 22 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qatiwaypuni, Diospaq wañusqakunayá wañuqkunataqa pampachunku —nispa. 23 Jesus boteman yaykuruptinmi discipulonkunapas qatirqaku. 24 Richkaptinkum qochapi nisyu-nisyu wayrawan olakuna hatariramuspan botetapas yaqaña taparurqa, Jesusñataqmi puñuchkarqa. 25 Hinaptinmi discipulonkuna asuykuspa rikchachirqaku: —¡Señorlláy, salvawayku, chinkaykuchkanchikñam! —nispa. 26 Chaymi payñataq nirqa: —¿Imanasqataq manchakunkichik, pisi iñiyniyoq runakuna? —nispa. Hatariykuspataqmi qaqcharqa wayratawan lamar qochata hinaptinmi lliw hawkayarurqa. 27 Runakunañataqmi admirakurqaku: —¿Ima runataq kayqa? Paytaqa wayrapas, lamar qochapas kasuqmi kasqa —nispa. 28 Lamar qochapa waklawnin Gadara llaqtaman Jesus chayaruptinmi panteonmanta iskay runakuna payman hamurqa, iskayninkum karqa demoniopa ñakarichisqan manchakuypaq runakuna chaymi mana pipas chay ñannintaqa pasayta atiqkuchu. 29 Paykunam qaparirqaku: —¿Imatataq ñoqaykuwan munanki Diospa Churin Jesus? ¿Manaraq tiempopichu hamurqanki ñakarichiqniyku? —nispa. 30 Waklawneqpim mikuchkarqa achkallaña kuchikuna. 31 Chaymi demoniokuna ruegakurqa Jesusta: —Qarqowaspaykikuqa dejaykuwaykuyá wak kuchikunaman yaykunaykupaq —nispa. 32 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Pasaychikyá —nispan. Chaymi demoniokunaqa runakunamanta lloqsiruspa kuchikunaman ustururqa. Chay llapallan kuchikunam waqtanta kallpaspa qochaman wichiykuspa wañururqaku. 33 Kuchi michiqkunañataqmi llaqtaman ayqekuspanku willakurqaku demoniopa ñakarichisqan runakunawan imam pasakusqanta. 34 Chaymi chay llaqtapi yachaq llapallan runakuna hamurqaku Jesusman hinaspankum ruegakurqaku llaqtankumanta huklawman pasakunanpaq.
1 Jesusmi boteman yaykuykuspan pasarqa lamar qochapa chimpanman hinaspam chayarurqa kikinpa llaqtanman. 2 Chaypi kachkaptinmi wantumurqaku suchu runata chakanapi, chaymi Jesus paykunapa iñiyninta qawaykuspa chay suchuta nirqa: —Kallpanchakuy tayta, huchaykikunatam pampachayki —nispa. 3 Diospa leynin yachachiqkunamantam wakiqnin piensarqaku: “Kay runaqa Diostam piñachichkan” nispa. 4 Chaymi piensasqankuta Jesus yachaspan nirqa: —¿Imanasqataq mana allinkunata piensankichik? 5 ¿Mayqan nisqaytaq facil kanman: “Huchaykikunatam pampachayki” nisqaychu icha: “Hatarispayki puriy” nisqaychu? 6 Kunanmi yachankichik Diosmanta Hamuq Runaqa huchakunata pampachanaypaq kay pachapi atiyniyoq kasqayta. Chaynata niruspanmi suchuta nirqa: —Hatarispayki puñunaykita aparikuspa wasikiman ripukuy —nispa. 7 Hinaptinmi suchu runaqa hatarispa wasinman ripukurqa. 8 Chayta qawaykuspankum runakuna mancharikurqaku hinaspam Diosta alabarqaku sanoyachinanpaq runakunaman atiy qosqanmanta. 9 Chaymanta pasaspanmi Jesus rikururqa Mateo sutiyoq runata impuesto cobrananpi tiyachkaqta, paytam nirqa: —Qatiway —nispa. Hinaptinmi Mateo hatarispa paywan rirqa. 10 Mateopa wasinpi Jesus mikuchkaptinmi hamurqa impuesto cobraq achka runakuna hinaspa huchasapakuna, paykunam mesapi tiyaykurqaku Jesuswan hinaspa discipulonkunawan. 11 Chayta fariseokuna qawaykuspam Jesuspa discipulonkunata tapurqaku: —¿Imanasqamá yachachisuqnikichikqa mikuchkan impuesto cobraqkunawanqa hinaspa huchasapakunawanqa? —nispa. 12 Chayta uyariruspanmi Jesus nirqa: —Sano runakunaqa manam necesitankuchu medico hampinanta ichaqa onqoqkunallam. 13 Yachamuychik Bibliapi Diospa kayna nisqanta: “Animalkuna wañuchipuwanaykichikmantapas aswanqa munani kuyapayakuq kanaykichiktam” nispa. Ñoqaqa hamurqani manam justo runakuna qayaqchu aswanqa huchasapakuna qayaqmi. 14 Bautizaq Juanpa discipulonkuna asuykuspam Jesusta tapurqaku: —Fariseokunapiwan ñoqaykuqa sapa kutim ayunaniku. ¿Imanasqataq discipuloykikunaqa mana ayunankuchu? —nispa. 15 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Yaqachum casamientoman riq runakuna llakikunmanku paykunawan novio kachkaptin? Novio paykunawan kanankamaqa manam ayunanmankuchu, hamuq punchawkunapim ichaqa novio chinkaruptin ayunanqaku. 16 —Mawka pachataqa manam pipas remiendanmanchu mosoq latapawanqa. Chay mosoq latapaqa chintiruspam mawka pachata astawan llikirunman. 17 Manataqmi pipas manaraq poqosqa vinotaqa mawka odrekunamanqa churanmanchu. Chay vino poqoruspanmi mawka odreta toqyarachinman, hinaptinmi vinopas usunman, odrepas mana valeqñam kanman. Chaymi mana poqosqa vinotaqa mosoq odrepi churana chaynapi odre mana toqyarunanpaq nitaq vinopas usunanpaq. 18 Jesus chaykunata nichkaptinmi judiokunapa huknin kamachikuq Jesuspa qayllanpi qonqorakuykuspan nirqa: —Warmi churillaymi kunachallan wañukun, rispaykiyá payta hapiykapamuway kawsarinanpaq —nispa. 19 Jesusmi paywan pasarqa discipulonkunapiwan kuska. 20 Hinaptinmi Jesusman chunka iskayniyoq wataña flujowan onqoq warmi asuykuspan qepanmanta pachanpa patanta llapchaykurqa, 21 paymi piensarqa “Pachallantapas llapchaykuspayqa allinyarusaqmi” nispa. 22 Chaymi Jesus muyuriykuspan payta qawarqa hinaspam nirqa: —Kallpanchakuy mamáy, iñisqaykiraykum allinyarunki —nispa. Hinaptinmi chaylla allinyarurqa. 23 Chay kamachikuqpa wasinta Jesus chayaruptinmi qena tocaqkunapas listollaña kachkasqaku pampamunankupaq, chaynataqmi runakunapas qaparkachachkasqaku. 24 Chaymi Jesus nirqa: —Lloqsiychik kaymanta, sipasqa manam wañusqachu kachkan aswanqa puñuchkanmi —nispa. Hinaptinmi runakuna asipayarqaku Jesusta. 25 Runakunata hawaman lloqsirachispanñataqmi Jesus asuykurqa sipasman, makinmanta aysariykuptinmi hatarirurqa. 26 Chaymi llapallan llaqtakunapi chay pasakusqanmanta lliw yacharurqaku. 27 Chaymanta Jesus pasaptinmi iskay ñawsakuna qatirqa qayaykachakustin: —Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq, llakipayariykullawayku —nispa. 28 Wasiman Jesus yaykuruptinmi chay ñawsakuna asuykurqa hinaptinmi Jesus tapurqa: —¿Creenkichikchu munasqaykichik rurarunayta? —nispa. Chaymi nirqaku: —Arí, taytáy —nispa. 29 Hinaptinmi ñawinkuta Jesus llapchaykuspan nirqa: —Iñisqaykichikman hinayá rurasqa kachun —nispa. 30 Chaymi qawarikuruptinku Jesus avisarqa paykunata: —Amam pimanpas willankichikchu —nispa. 31 Aswanqa paykuna lloqsiruspam tukuy chay llaqtakunapi willakururqaku Jesuspa rurasqanmanta. 32 Ñawsamanta sanoyaq runakuna lloqsichkaptinñataqmi Jesusman pusaramurqaku demoniopa ñakarichisqan mana rimaq runata. 33 Demoniota Jesus qarqoruptinñataqmi chay runa rimarirurqa. Runakunañataqmi admirakurqaku: —Kaynataqa manam haykapipas rikurqanikuchu Israel nacionpiqa —nispa. 34 Fariseokunañataqmi nirqaku: —Kay runaqa demoniokunataqa qarqon demoniokuna kamachiqpa atiyninwanmi —nispa. 35 Jesusmi purirqa llapallam llaqtakunapi hinaspa llaqtachakunapipas huñunakunanku wasikunapi Diospa munaychakusqanmanta yachachistin, allin noticiakunata willakustin chaynataq tukuy onqoqkunata hinaspa nanayniyoqkunata sanoyachistin. 36 Runakunata qawaykuspanmi llakipayarikurqa wischusqa, cheqesqa hinaspa mana michiqniyoq ovejakuna hina kasqankumanta. 37 Chaymi discipulonkunata nirqa: —Achkallañam kachkan cosechanapaqqa, cosechaqkunam ichaqa aslla. 38 Chaynaqa mañakuychikyá chakrayoqta cosechaqkunata kachananpaq.
1 Chaymantam Jesus qayarqa chunka iskaynintin discipulonkunata hinaspam atiyta qorqa demoniokunata qarqonankupaq chaynataq imaymana rikchaq onqoyniyoqkunatapas hinaspa nanayniyoqkunatapas allinyachinankupaq. 2 Chay chunka iskaynintin apostolkunaqa kaykunam: punta qayasqan Simon, paypa huknin sutinmi Pedro, wawqen Andres, Zebedeopa churin Jacobowan Juan, 3 Felipe, Bartolome, Tomas, impuesto cobraq Mateo, Alfeopa churin Jacobo, Tadeo, 4 cananista partidomanta kaq Simon hinaspa Jesus traicionaq Judas Iscariote. 5 Kay chunka iskayniyoq discipulonkunatam Jesus kacharqa kaynata kamachispan: —Amam rinkichikchu mana judio runakunapa llaqtanmanqa, amataqmi yaykunkichikchu Samaria runakunapa llaqtanmanpas. 6 Puntataqa riychik chinkasqa ovejakuna hina Israelpa miraynin runakunamanyá. 7 Rispayá willakamuychik: “Diospa munaychakunanmi hichparamunña” nispa. 8 Onqoqkunatayá allinyachimuychik, wañuqkunatayá kawsarichimuychik, leprawan onqoqkunatayá allinyachimuychik, qarqomuychiktaqyá demoniokunatapas. Qamkunaqa mana imallawanmi chaskirqankichik kay atiyta, mana imallapaqtaqya qamkunapas qomuychik. 9 —Illaspaykichikqa amam apankichikchu imayrikuq qollqetapas 10 nitaq qoqawtapas nitaq mudakunapaq camisatapas, usutatapas nitaq iskay tawnatapas. Llamkasqaykichikmantaqa chaskinaykichikmi mikunaykichikta. 11 —Maylaw llaqtamanpas otaq llaqtachamanpas chayaspaykichikqa maskaychikyá allin runa kaqta hinaspayá chaypi samaychik lloqsinaykichikkama. 12 Wasiman yaykuspaqa: “Hawkalla kaychik” nispam rimaykunkichik. 13 Wasipi kaqkuna allin runa kaptinqa, paykunapaqyá mañakuychik hawka kayta, chay wasipi runakuna mana allin kaptinqa, manam chaynachu kanqa. 14 Pipas mana chaskisuptikikchikqa hinaspa mana uyarisuptikichikqa chay wasimantayá otaq chay llaqtamantayá lloqsiychik, taspiychikyá usutaykichikpi allpatapas. 15 Cheqaptapunim nikichik, juicio punchawpiqa chay llaqtam aswan castigasqa kanqa Sodoma hinaspa Gomorra llaqtakunamantapas. 16 Atoqkunapa kasqanman ovejakunata kachachkaq hinam qamkunata kachachkaykichik, chaynaqa culebra hina sacreyá kaychik ichaqa paloma hina mana imanakuq. 17 Cuidakuychikyá, runakunam juzgadoman entregasuspaykichik maqasunkichik huñunakuna wasikunapi. 18 Ñoqaraykum apasunkichik gobiernaqkunaman hinaspa reykunaman. Chaynapim paykunaman ñoqamanta willakunkichik, willakunkichiktaqmi mana judio kaq runakunamanpas. 19 Autoridadkunaman apasuptikichikqa amam llakikunkichikchu imaynam otaq imam rimanaykichikmantaqa, Diosmi yachachisunkichik chay ratopi imam rimanaykichiktaqa. 20 Manam kikillaykichikmantachu rimankichikqa, ichaqa Taytaykichikpa Espiritunmi rimachisunkichik. 21 —Runakunam wawqenta traicionanqa wañunanpaq taytapas churintam traicionanqa, chaynataqmi churi-wawakunapas tayta-mamanpa contranpi hatarispa wañuchinqaku. 22 Ñoqaraykum llapallan runakuna cheqnisunkichik ichaqa kay pachapa tukupayninkama ñoqapi takyaqtam Diosqa salvanqa. 23 Huk llaqtapi cheqnisqa kaspaqa huklaw llaqtamanñayá ayqekuychik. Cheqaptapunim nikichik, Diosmanta Hamuq Runaqa kutimusaq manaraqpas Israel llaqtakunapi puriyta tukuchkaptikichikmi. 24 —Manam pipas yachachiqninmanta aswan allin reqsisqaqa kanmanchu nitaq sirvientepas patronninmantaqa. 25 Allinmi kanman discipulopaq yachachiqnin hina kaynin, chaynataq sirvientepas patronnin hina kaynin. Kay taytaykichiktapas Beelzebuwan sutichawachkaspankuqa aswanraqchiki qamkunataqa. 26 —Chaynaqa amayá manchakuychikchu runakunataqa. Imapas pakasqa kaqkunaqa qawachisqam kanqa chaynataqmi mana yachasqa kaqkunapas yachasqataq kanqa. 27 Qamkunaman tutayaypi hina willasqaytaqa runakunamanyá achkiypi hina willakuychik, upallalla nisqaytañataqyá willakuychik wasipa altosninmanta hina. 28 Amayá manchakuychikchu runa wañuchiqkunataqa, manam almantaqa wañuchinmankuchu, manchakuychikqa almantin cuerpontinta wiñaypaq castigoman wischuqtayá. 29 —¿Manachum iskay pichinchurruchakunatapas rantikunku as qollqellapaq? Chaywanpas manam mayqanpas wañunmanchu Dios Taytaykichik mana munaptinqa. 30 Qamkunapaqa chukchaykichikpas llapallanmi yupasqa kachkan. 31 Chaynaqa amayá manchakuychikchu, qamkunaqa pichinchurruchakunamantapas aswan valeqmi kankichik. 32 —Runakunapa qayllanpi mana penqakuspa ñoqamanta willakuqtaqa ñoqapas hanaq pacha Taytaypa qayllanpim willakusaq ñoqapa kasqanta. 33 Runakunapa qayllanpi negaqniytaqa ñoqapas negasaqmi hanaq pachapi kaq Taytaypa qayllanpi. 34 —Ama creeychikchu ñoqa kay pachaman hamusqaywan hawkalla kanaykichikta, aswanqa ñoqaraykum peleanqaku. 35 Hamuniqa qaripas taytanpa contranpi kananpaqmi, warmi wawapas mamanpa contranpi kananpaqmi chaynataq llumchuypas suegranpa contranpi kananpaqmi. 36 Chaynaqariki cheqniqninqa kanqa wasinpi kaqkunallam. 37 —Pipas mama-taytanta ñoqamanta aswan kuyaqqa manam ñoqapaq hinachu, pipas churi-wawanta ñoqamanta aswan kuyaqqa manataqmi ñoqapaq hinachu. 38 Pipas ñoqarayku ñakaristin qatiwaqniyqa ñoqapaq hinam. 39 Pipas vidallan kuyaqqa pierderunqam, pipas ñoqarayku wañuqmi ichaqa kawsanqa. 40 —Pipas qamkunata chaskiqnikichikqa ñoqatam chaskiwan, pipas ñoqata chaskiwaqñataqmi kachamuwaqniy Taytayta chaskin. 41 Sichum pipas Diosmanta willakuqta chaskiykunqa paymanta willakuq kasqanrayku hinaspaqa kikin Diosmantam chay willakuqpa chaskinan premionta chaskinqa. Sichum pipas allin runata chaskiykunqa allin runa kasqanrayku hinaspaqa kikin Diosmantam chay allin runapa chaskinan premionta chaskinqa. 42 Qatiqniy kasqanrayku mayqan humilde iñiqniykunamanpas chiri yakullapas qoykuqqa premiontam chaskinqa.
1 Jesusmi chunka iskayniyoq discipulonkunaman kamachiyta tukuruspan pasarqa paykunapa llaqtankunapi yachachinanpaq hinaspa Diosmanta willakunanpaq. 2 Juanñataqmi carcelpi kachkaspa Cristopa rurasqankunata yacharuspan qatiqninkunamanta iskayta kacharqa 3 Jesusta kaynata tapumunankupaq: —¿Qamchu kanki Diosmanta hamuq icha huktachu suyasaqku? —nispa. 4 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Kutispa Juanman willamuychik qawasqaykichiktawan uyarisqaykichikta. 5 Willamuychikyá: “Ñawsakunam qawakuchkanña, suchukunam purichkanña, leprawan onqoqkunam sanoyachkanña, mana uyarikuqkunam uyarikuchkanña, wañusqakunam kawsarichkanña chaynataqmi wakchakunapas allin noticiata uyarichkanña” nispa. 6 ¡Mayna kusisqam ñoqamanta mana iskayrayaqkunaqa! 7 Paykuna pasakuptinmi runakunaman Juanmanta Jesus tapurqa: —¿Ima qamuwaqtaq rirqankichik purunta? ¿Wayrapa aytinyachisqan soqosta qawaqchu? 8 ¿Pi qawaqtaq rirqankichik? ¿Allin pachawan pachasqa runata qawaqchu? Allin pachawan churakuqqa reykunapa wasillanpim kachkan. 9 Aswanqa ¿pi qawaqtaq rirqankichik? ¿Diosmanta willakuq runa qawaqchum? Arí, payqa Diosmanta willakuqkunamantapas aswan reqsisqaraqmi. 10 Diosqa Juanmantam Bibliapi willakurqaña kaynata: “Ñoqam kachamusaq hamunaykipaq allichapusuqniki willakuqniyta” nispa. 11 Cheqaptapunim Bautizaq Juantaqa mana pipas igualanchu. Chaywanpas Diospa munaychakusqanpi kaq humildellapas Juanmantaqa aswan reqsisqaraqmi. 12 —Bautizaq Juanpa hamusqanmantapunim Diospa munaychakusqanta atacachkanku, chayqa paykunapa makinpiñam kachkan. 13 Diosmanta llapallan willakuqkunam Moisespa qellqasqankunapiwan rimarqa Juan hamunankama Diospa munaychakunanmanta. 14 Qamkuna creeyta munaptikichikqa, Juanmi chay suyasqaykichik Elias. 15 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá. 16 —¿Pimantaq tupachiyman kunan tiempo runakunata? Paykunaqa rikchakun plazakunapi pukllaspa amigochankunawan qayaykachanakuq warmakunamanmi. 17 Paykunam ninakunku: “Tocanikum qenata ichaqa manam tusunkichikchu, takinikum aya takita ichaqa manam waqankichikchu” nispa. 18 Bautizaq Juanmi aslla mikuq karqa, manataqmi vinotapas tomaqchu ichaqa paymantam ninku: “Payqa demonioyoqmi” nispa. 19 Diosmanta Hamuq Runa mikuptiyñataqmi hinaspa vinota tomaptiyñataqmi niwanku: “Qamqa mikuysapa vino upyakuqmi kanki hinaspapas qamqa kanki impuesto cobraqkunapa hinaspa huchasapakunapa amistadninmi” nispa. Diospa munasqan yachaqkunam ichaqa yachayniyoq kasqaykuta qawachikuniku rurasqaykuwan. 20 Llaqtakunapi achkallaña milagrokuna rurasqanwan runakuna mana wanakuptinmi Jesus nirqa: 21 —¡Imaynaraq kanki Corazin llaqta! ¡Imaynaraq kanki Betsaida llaqta! Sichum Tiro llaqtapi hinaspa Sidon llaqtapi qamkunawan rurasqayta hina milagrokunata rurayman karqa hinaptinqa unayñach sinchita llakikuspanku huchankumanta wanakunmanku karqa. 22 Chayraykum juicio punchawpiqa Tiropi chaynataq Sidonpi yachaqkunamantapas aswanraq castigasqa kankichik. 23 Capernaum llaqta, ¿creenkichum hanaq pachaman hoqarisqa kayta? Uraykachisqam kanki uku pachakama. Sodoma llaqtapi kay milagrokuna rurasqayta ruraptiyqa chay llaqtam kunankama kanman karqa. 24 Chayraykum juicio punchawpiqa Sodomapi chaynataq Gomorrapi yachaqkunamantapas aswanraq castigasqa kanki. 25 Chay tiempopi Jesus mañakuspanmi Taytanta nirqa: —Hanaq pachapipas kay pachapipas munaychakuq Taytáy, kay yachaykunatam pakaykurqanki yachayniyoqkunamantawan entiendeqkunamanta hinaspam qawaykachinki pisi yachayniyoqkunamanña chayraykum alabayki. 26 Arí, Taytáy, qanmi munarqanki chaynata. 27 —Taytaymi qoykuwarqa tukuy imakunata. Ñoqa Churitaqa manam pipas reqsiwanchu aswanqa Taytallaymi, manataqmi Taytaytaqa pipas reqsinchu aswanqa ñoqa Churillanmi, Churipa reqsichisqallantaqmi reqsin Taytataqa. 28 Hamuychik ñoqaman llapallan pisipasqakuna hinaspa qepichkaq hina ñakariqkuna, ñoqam samachisqaykichik. 29 Llasawaqniy yugoyta apaspayá ñoqamanta yachaychik, ñoqaqa kani llampu sonqo humillakuqmi, chaynata ruraspaqa tarinkichikmi samayta. 30 Yugoyqa facil apayllam, qepiypas sampallataqmi.
1 Jesusmi samana punchawpi richkarqa tarpusqa chakrapa ukunta. Discipulonkunañataqmi yarqarachikuspa trigopa espigan rachuyta qallaykuspa mikurqaku. 2 Fariseokunañataqmi chayta qawaykuspanku Jesusta nirqaku: —Discipuloykikunaqa rurachkanku samana punchawpi leypa harkakusqan ruraykunatam —nispa. 3 Chaymi payñataq nirqa: —¿Manachum leerqankichik puriqmasinkunapiwan yarqaymanta kaspa Davidpa imam rurasqanta? 4 Davidmi Diospa wasinman yaykuruspa sacerdotekunallapa mikunan Diospa tantankunata mikururqa, mikuykachirqataqmi puriqmasinkunamanpas. 5 Moisespa qellqasqanpiqa ¿manachum leerqankichik? Sacerdotekunam templopi samana punchawpi llamkaspa mana samarqakuchu ichaqa chaywanqa manam huchallikurqakuchu. 6 Ñoqam nikichik, kaypiqa kachkan templomantapas aswan respetanaraqmi. 7 Bibliam nin: “Animalkuna wañuchipuwanaykichikmantapas aswanqa munani kuyapayakuq kanaykichiktam” nispa. Kayta entiendespaykichikqa manam culpawaqchikchu mana huchayoqkunata. 8 Diosmanta Hamuq Runaqa munaychakunim samana punchawpipas. 9 Jesus chaymanta pasaspanñataqmi yaykururqa huñunakunanku wasiman. 10 Chaypim kachkarqa chakisqa makiyoq runa hinaptinmi Jesusta imallamantapas acusanankupaq tapurqaku: —¿Diospa leyninqa permitinchu samana punchawpi onqoq sanoyachiyta? —nispa. 11 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Mayqannikichiktaq ovejaykichik uchkuman samana punchawpi wichiykuptinqa mana horqowaqchikchu? 12 ¡Runakunaqa ancha valorniyoqmi ovejakunamantapas! Chaynaqa leyqa permitinmi samana punchawpi allin ruraytaqa. 13 Chaymantam chay runata nirqa: —Haywariy makikita —nispa. Haywariykuptillanmi makin sanoyarurqa huknin makin hina. 14 Chaymi fariseokuna lloqsiruspanku tanteanakurqaku Jesusta wañurachinankupaq. 15 Jesusñataqmi chayta yachakuruspan pasakurqa chaymanta, achkallaña runakuna qatiptinmi sanoyachirqa lliw onqoqkunata. 16 Paykunatam nirqa: —Amam pimanpas willakunkichikchu pim kasqaytaqa —nispa. 17 Chaynataqa nirqa Diosmanta willakuq Isaiaspa nisqan cumplikunanpaqmi. Paywanmi Dios kaynata nichirqa: 18 Paymi serviqniy, paytam ñoqaqa akllakurqani, paytam kuyani, payraykum kusisqa kachkani. Espirituywanmi paytaqa huntaykusaq, nacionkunamanmi allin arreglomanta willachisaq. 19 Manam peleanqachu. Manam qaparinqachu. Manam pipas callekunapi qayakusqantapas uyarinqachu. 20 Allin arreglota ruraspa munaychakunankamam, mana pakinqachu qewisqa soqosllatapas. Manam wañuchinqachu tumpalla rupaq mecherotapas. 21 Paypi confiankuspam suyanqaku nacionkunapas. 22 Chaymantam Jesusman aparamurqaku demonioyoq mana rimaq ñawsa runata. Jesus sanoyarachiptinmi chay runaqa qawarikuruspan rimarqa. 23 Llapa runakunañataqmi admirakuspa nirqaku: —¿Kaychu kanman Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq? —nispa. 24 Fariseokunañataqmi chayta uyariruspanku nirqaku: —Kay runaqa demoniokunataqa qarqon demoniokuna kamachiq Beelzebupa atiyninwanmi —nispa. 25 Piensasqankuta yacharuspanmi Jesus nirqa: —Mayqan nacionpas chaqwallapi rakinasqa kaspaqa purmanqam, llaqtapas otaq familiapas rakinasqa kaspaqa manataqmi takyanchu. 26 Satanas kikillanta qarqokuptinqa ¿imaynataq munaychakusqanqa takyanman? 27 Nisqaykichikpi hina Beelzebupa atiyninwan demoniokunata qarqoptiyqa ¿pipa atiyninwantaq qatiqnikichikqa demoniokunata qarqon? Chaynaqa paykunam juzgasunkichik. 28 Ñoqaqa demoniokunataqa qarqoni Diospa Espiritunwanmi, chaynaqa Diospa munaychakusqanqa chayaramusunkichikñam. 29 —Kallpasapa runapa wasinmantaqa manam pipas suwakuyta atinmanchu manaraq puntata payta chaqnaruspaqa. Chayraqmi ichaqa imankunatapas wasinmanta apakunman. 30 —Pipas mana favorniypi kaqqa contraypim kachkan, cosechapi ñoqawan mana huñuqñataqmi usuchichkan. 31 —Chayraykum ñoqa nikichik: Diosqa pampachanqam llapallan huchallikuqninkunata chaynataq kamiqninkunatapas, Chuya Espirituta kamiqkunatam ichaqa mana haykapipas pampachanqachu. 32 Pipas Diosmanta Hamuq Runapa contraypi rimaqqa pampachasqam kanqa, Chuya Espirituqa contranpi rimaqmi ichaqa mana pampachasqachu kanqa kay tiempopipas nitaq hamuq tiempopipas. 33 —Allin sachaqa allintam rurun, mana allin sachañataqmi mana allinllata rurun, sachaqa rurunpim reqsichikun. 34 ¡Culebrapa castankuna! ¿Imaynamá allintaqa imatapas niwaqchik mana allin runa kachkaspaykichikqa? Runaqa riman sonqonpi huntallaña kaqkunamantam. 35 Allin runaqa sonqonpi kaq allin kapuqninkunamanta horqospanmi allinllata riman, mana allin runañataqmi mana allinllata riman mana allinkuna sonqonpi kasqanrayku. 36 Nikichikmi, juicio punchawpim llapallaykichik cuentata qonkichik tukuy mana allinkuna parlasqaykichikmanta. 37 Rimasqaykiman hinam Dios juzgasunki inocente kanaykipaqpas otaq culpasqa kanaykipaqpas. 38 Chaymantam wakin fariseokunapiwan Diospa leynin yachachiqkuna Jesusta nirqaku: —Yachachikuq, milagrotayá qawachiwayku chaynapi Diosmanta kasqaykita yachanaykupaq —nispa. 39 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Yaw mana kasukuq mana allin casta runakuna, qamkunaqa milagrotaraqmi mañawachkankichik. Manam qawachisqaykichikchu milagrotaqa, qawaspaqa-qawachisqaykichik Diosmanta willakuq Jonasta imam pasasqallantam. 40 Imaynam Jonas hatun challwapa wiksanpi karqa kimsa punchaw kimsa tutan, chaynam Diosmanta Hamuq Runapas kasaq allpapa ukunpi kimsa punchaw kimsa tutan. 41 Ninive llaqtapi runakunam kawsarimunqaku kay runakunapiwan kuska juicio punchawpi hinaspam kay runakunata acusanqa. Paykunaqa huchankumantam wanakurqaku Jonaspa willakusqanwan, Jonasmantapas aswan allin willakuqmi kaypiqa kachkani. 42 Saba nacionniyoq reinapas juicio punchawpi kaypi kaq runakunapiwan kawsarimuspanmi paykunata acusanqa. Payqa hamurqa karu-karu llaqtamantaraqmi Rey Salomonpa yachaynin uyariq. Salomonmantapas aswan yachayniyoqmi kaypiqa kachkani. 43 —Runamanta demonio lloqsiruspaqa qochqakunapim samananpaq maskastin purin, mana tarispanñataqmi 44 nin: “Lloqsimusqay runamanyá kutikusaq” nispa. Kutirispanñataqmi chay runapa sonqonta tariykun chunnichkaqta, sumaq allichasqata hinaspa sumaq pichasqata. 45 Kutirispanmi pusaramun kikinmantapas peornin qanchis demoniokunataraq chaynapi chay runaman yaykuspa yachanankupaq. Chaymi chay runaqa rikurirun ñawpaq kasqanmantapas astawan peorña. Chaynam pasarunqa kay mana allin runakunatapas. 46 Runakunata Jesus rimapayachkaptinraqmi mamanpiwan wawqenkuna chayaramurqaku hinaspam hawallapi sayaykurqaku Jesuswan parlayta munaspanku. 47 Chaymi huk kaqnin willarqa Jesusman: —Mamaykipiwan wawqekikunam sayachkanku hawapi qanwan parlaykuyta munaspa —nispa. 48 Hinaptinmi Jesusñataq chay willaqninman nirqa: —¿Pitaq mamayqa, pitaq wawqeykunaqa? —nispa. 49 Chaymantañataqmi discipulonkunaman makinta haywarispa nirqa: —Paykunam mamaywan wawqe-paniykunaqa. 50 Pipas hanaq pachapi Taytaypa munasqan ruraqmi wawqeyqa, paniyqa hinaspa mamayqa —nispa.
1 Chay punchawmi Jesus wasimanta lloqsiruspan tiyaykurqa lamar qochapa patanpi. 2 Achkallaña runakuna kaptinmi boteman yaykuspan tiyaykurqa, lliw runakunañataqmi qocha patallanpi karqaku. 3 Chaymi Jesus achka yachachikuykunata rimarirqa kayna rikchanachiykunawan: —Huk runam rirqa tarpukuq. 4 Muhuta maqchiptinmi wakin wichirqa ñanman, chaytam kullkukuna hamuruspan mikururqa. 5 Wakinñataqmi wichiykurqa ranraman hinaptinmi chay muhu chaylla wiñaramurqa as allpallapi kasqanrayku. 6 Ichaqa inti rupariykamuptinmi mana sumaq sapichakusqa kasqanrayku chakirurqa. 7 Wakin muhuñataqmi wichiykurqa kichka-kichka ukuman hinaptinmi kichkakuna wiñaruspa muhu wiñaqta eqoyarachirqa. 8 Wakinñataqmi allin allpaman wichiykusqanrayku wiñaruspan rururqa, wakinmi huk muhullamanta rururqa pachakta, wakinñataq soqta chunkata, wakinñataq kimsa chunkata. 9 —Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá. 10 Hinaptinmi discipulonkuna Jesusman asuykuspa tapurqaku: —¿Imanasqataq runakunataqa rikchanachispa yachachinki? —nispa. 11 Chaymi payñataq nirqa: —Qamkunamanmi Diospa munaychakusqanmanta ñawpaq mana yachasqaykichikkunata yachachikichik, wakin runakunamanmi ichaqa mana chaynatachu yachachini. 12 Kapuqniyoqmanqa achkataraqmi yapasaq, aslla kapuqniyoqmantam ichaqa aslla kapuqnintapas qechurusaq. 13 Chaymi paykunamanqa rikchanachispa rimapayani. Qawakuchkaspapas manam rikunkuchu, uyarichkaspapas manataqmi entiendenkuchu. 14 Chayraykum paykunapiqa cumplikun Diosmanta willakuq Isaiaspa nisqan. Paymi nirqa: “Uyarispapas manam entiendenkichikchu, qawakuspapas manam cuentata qokunkichikchu. 15 Kay runakunapa sonqonqa rumiyarunmi. Paykunaqa rikurirun sasa uyarikuqmi. Qemchikurunkum mana rikukunankupaq. Upa tukurunkum mana uyarinankupaq chaynapi tukuy sonqonkuwan mana entiendenankupaq, chaynapi mana kutirikamuwanankupaq chaynapi mana sanoyachinaypaq” 16 —Mayna kusisqam kankichik kaykuna qawaqkunaqa hinaspa uyariqkunaqa. 17 Cheqaptapunim nikichik, Diosmanta willakuq achka runakunam justo kaq runakunapiwan rikusqaykichikta rikuyta munarqaku ichaqa manam rikurqakuchu, uyarisqaykichiktapas uyariytam munarqaku ichaqa manam uyarirqakuchu. 18 —Yachaychikyá tarpuqwan rikchanachisqaypa imam ninanta: 19 Diospa munaychakusqanmanta willakuyta uyarichkaspan mana entiendeqqa ñanman wichiykuq muhumanmi rikchakun, mana allin hamuruspanmi tarpusqa muhuta qechurun sonqonmanta. 20 Wakin runañataqmi rikchakun ranraman wichiykuq muhuman. Diospa palabranta uyarispam kusisqallaña chaskin. 21 Aswanqa mana sapichasqa kasqanraykum mana unaytachu kawsan. Ñakarispa hinaspa Diospa palabranrayku cheqnisqa kasqanwan hukmanyaruspam chaylla urmarun. 22 Wakin runañataqmi rikchakun kichka-kichka ukuman wichiykuq muhuman. Diospa palabranta uyarichkaspanpas kay pachapi kaqkunamanta sinchita preocupakuspanmi kusikuytapas tarin llapa kapuqninkunallapi chaynapim payqa kikillanta engañakun. Tukuy kaykuna runapa sonqonman yaykuruptinmi Diospa palabranqa mana yanapanñachu. 23 Wakin runakunam ichaqa rikchakun allin allpaman wichiykuq muhuman, paykunaqa Diospa palabranta uyarispam entiendenku, paykunaqa rikchakun allin cosecha qespiqmanmi. Wakinmi chulla granollamanta pachak ruruq hina, wakinñataq soqta chunka ruruq hina, wakinñataq kimsa chunka ruruq hina. 24 Jesusmi huk rikchanachiytawan nirqa: —Diospa munaychakusqa rikchakun chakranpi allin muhu tarpuqmanmi. 25 Ichaqa puñuchkaptinkum trigo tarpusqanman enemigon chaqchuykurqa cebadillata hinaspam pasakurqa. 26 Trigo wiñaramuspan ruruyta qallariptinmi cebadillapas rikurirurqa. 27 Hinaptinmi runakuna patronninman willamurqaku: —Señorllayku, chakrapiqariki tarpuchirqanki allin muhutam ¿maymantamá wiñaramun kay cebadillaqa? —nispa. 28 Chaymi payñataq nirqa: —Enemigoymi kaytaqa rurarun —nispa. Hinaptinmi runankunañataq tapurqaku: —¿Munankichu cebadilla qoraramunaykuta? —nispa. 29 Chaymi payñataq nirqa: —Ama, yanqañataqmi trigontinta chutaramuwaqchik. 30 Kuskayá wiñachun cosechakama, chaypiñam llamkaqkunata kamachisaq cebadillata puntata ruturuspa watasqata ramillan-ramillan kañanankupaq hinaspa trigotañataq taqeyman waqaychanankupaq. 31 Jesusmi huk rikchanachiytawan nirqa: —Diospa munaychakusqanqa rikchakun huk runapa tarpusqan mostaza muhumanmi. 32 Mostazaqa llapallan muhumantapas uchuychallam, wiñaruspam ichaqa wakin qorakunatapas masyarunraq, monteyaruptinmi silguerokunapas kallmankunapi qesachakun. 33 Jesusmi huk rikchanachiytawan nirqa: —Diospa munaychakusqanqa rikchakun huk warmi kimsa tupu harinata chapuruptin poqorachiq qonchumanmi. 34 Jesusmi tukuy kaykunata runakunaman nirqa rikchanachiykunawan, mana rikchanachispaqa manam imatapas rimarqachu. 35 Chaynapim Diosmanta willakuqpa qellqasqan cumplikurqa, paymi nirqa: Rikchanachiykunawanmi rimarisaq Kay pachata Dios unanchasqanmantapuni pakasqa kaqkunatam yachachisaq. 36 Runakunata aviaruspanmi Jesus wasiman yaykurqa, hinaptinmi discipulonkuna payman asuykuspa nirqaku: —Entiendeykachiwaykuyá chakrapi wiñaruq cebadillawan rikchanachisqaykita —nispa. 37 Chaymi payñataq nirqa: —Chay allin muhu tarpuqqa Diosmanta Hamuq Runam. 38 Chakraqa kay pacham, allin muhuñataqmi Diospa munaychakusqanpaq kaqkuna, cebadillañataqmi mana allinpaq kaqkuna. 39 Chay cebadilla tarpuq enemigoqa diablom, cosechaqa kay pachapa puchukayninmi, cosechaqkunañataqmi angelkuna. 40 Paykunapas kanqa cebadillata huñuspa ninapi kañasqanku hinam kay pachapa puchukayninpi. 41 Diosmanta Hamuq Runam angelniykunata kachamusaq munaychakusqaymanta llapa pantachikuqkunatawan mana allin ruraqkunata huñuchispa 42 rupachkaq hornoman wischuchinaypaq. Chaypim waqayllawanña kirunkutapas kirichichichinqaku. 43 Mana huchallikuqkunam ichaqa Dios Taytankupa munaychakusqanpi inti hina kancharinqaku. Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá. 44 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun chakrapi pampasqa pakamanmi. Chaytam runa tariruspa aswanraq pakapaykun, kusisqallaña pasaspanmi tukuy kapuqninta rantikaramuspan rantirun chay chakrata. 45 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun sumaq perlaskuna maskaq negociantemanmi. 46 Paymi ancha precioyoq perlasta tariruspan rirqa tukuy kapuqnin rantikuq hinaspam rantirurqa chay perlasta. 47 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun tukuy rikchaq challwa hapiq mallamanmi. 48 Mallaman challwakuna huntaruptinmi lamar qochapa patanman aysanku hinaspam tiyaykuspa akllanku challwata, allinnintam hinanku canastaman, mana valeqtañataqmi wischunku. 49 Chaynam kanqa kay pachapa puchukayninpipas, angelkuna hamuspam mana allin runakunata justo runakunamanta rakinqa. 50 Mana allin runakunataqa wischunqa rupachkaq hornomanmi. Chaypim waqayllawanña kirunkutapas kirichichichinqaku. 51 Jesusmi tapurqa: —¿Entiendenkichikchu kaykunata? —nispa. Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Arí, taytáy —nispa. 52 Chaymi Jesusñataq yapatawan nirqa: —Diospa leynin yachachiqkunaqa Diospa munaychakusqanmantam sumaqllataña yachanku chaymi paykunaqa rikchakun tukuy kapuqninmanta mawkapas otaq mosoqpas horqomuq wasiyoqman. 53 Jesusmi kay rikchanachiykunata rimaruspan pasakurqa chaymanta. 54 Nazaret llaqtanman chayaruspanñataqmi yachachirqa huñunakunanku wasipi hinaptinmi runakuna admirakuspa nirqaku: —¿Imaynanpi yachayniyoq kaspamá kay runaqa tukuy milagrokunataqa ruran? 55 Kayqariki carpinteropa churinmi hinaspa Mariapa wawanmi, wawqenkunañataqmi Jacobo, Josey, Simon hinaspa Judas. 56 Llapallan paninkunapas ¿manachum llaqtamasinchik? ¿Imaynanpimá tukuy kaykunataqa ruran? —nispa. 57 Chayna piñasqa kaptinkum Jesus nirqa: —Diosmanta willakuqtaqa manam allintachu chaskinku ayllunkunapas nitaq llaqtamasinkunapas, huklaw llaqtakunapim ichaqa allin chaskisqa —nispa. 58 Chaymi llaqtanpiqa as milagrollata rurarqa, mana paypi creesqankurayku.
1 Chay tiempopim Rey Herodes gobiernachkaspan Jesusmanta noticiata uyarirurqa. 2 Chaymi serviqninkunata nirqa: —Payqa Bautizaq Juanmi, kawsariramuspanmi kaynaña atiyniyoqqa —nispa. 3 Herodesmi ñawpaqtaraq Juanta hapirachimuspan carcelman pusachirqa, chaypim cadenarachirqa Herodiasrayku. Herodiasqa Rey Herodespa wawqen Felipepa warminmi karqa. 4 Chayraykum Herodesta Juan nirqa: —Diospa leyninman hinaqa manam allinchu paywan casarakusqaykiqa —nispa. 5 Chaymi Herodesqa Juan wañurachiyta munarqa aswanqa manchakurqam runakunata, paykunam Juantaqa Diosmanta willakuqpaq hapirqaku. 6 Herodespa santon chayaramuptinmi Herodiaspa warmi wawan tusurqa llapallanpa qayllanpi chaymi llumpayta gustarurqa Herodesta. 7 Chaymi juramentowan prometekurqa imapas mañakusqanta qonanpaq. 8 Chaymi sipasñataq mamanpa umachasqan kaspa Herodesta nirqa: —Qoykuway platopi Bautizaq Juanpa umanta —nispa. 9 Chaymi reyqa llakikururqa ichaqa juramentasqanrayku hinaspa convidasqankunapas uyarisqanraykum kamachirqa qonankupaq. 10 Juanpa umanta carcelpi qorumunankupaq kamaykachiptinmi 11 platopi apamuspanku haywaykurqaku sipasman, payñataqmi aparurqa mamanman. 12 Hinaptinmi Juanpa discipulonkuna riruspa cuerponta aparqaku pampaq, chaymantam rirqaku Jesusman willaq. 13 Jesusmi Juanpa wañukusqanta yacharuspan sapallan botepi pasakurqa mana runapa kasqanman. Runakunañataqmi risqanta yacharuspanku llaqtankumanta lloqsispa qatirqaku chakillawan. 14 Botemanta Jesus lloqsiruspanmi chay achkallaña runakunata qawaykuspa llakipayarikurqa hinaspam sanoyachirqa paykuna ukupi kaq onqoqkunata. 15 Tutaykuchkaptinñam Jesuspa discipulonkuna payman asuykuspa nirqaku: —Ñam llumpay tardeña, kaypiqa manataqmi wasipas kanchu. Pasakuchunkuñayá hichpa llaqtachakunaman rispa mikuyta rantimunankupaq —nispa. 16 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Manam rinmankuchu, qamkunayá mikuykachiychik —nispa. 17 Chaymi discipulonkunañataq nirqa: —Pichqa tantawan iskay challwa kankasqallam kaypiqa kachkan —nispa. 18 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Apamuwaychik —nispa. 19 Runakunata pastopi tiyanankupaq kamachispanmi hapiykurqa pichqan tantakunatawan iskaynin challwakunata hinaspam hanaq pachata qawarispan Diosman graciasta qorqa, tantakunata pakiykuspanmi discipulonkunaman qorqa, paykunañataqmi runakunaman aypurqa. 20 Llapallankum mikurqaku saksanankukama, chaymantam puchuq tantakunata huñurqaku chunka iskayniyoq canasta huntata. 21 Mikuqkunam karqaku pichqa waranqa qarikuna ichaqa manam warmikunatawan wawakunataqa yuparqakuchu. 22 Jesusmi discipulonkunata boteman yaykuchirqa puntaspa qochata chimpachkanankupaq, chaynapi llapa runakunata pay avianankama. 23 Aviaruspanñataqmi Jesus sapallan rirqa orqo lawman Diosta mañakunanpaq. Tutayaramuptinmi Jesus sapallan kachkarqa. 24 Discipulonkunañataqmi botepi richkarqa karutaña, hatun olakunañataqmi boteta nisyullataña laqyarqa paykuna lawman llumpayta wayramuptin. 25 Hinaptinmi yaqa gallo waqaytaña Jesus paykunaman asuykurqa yaku hawanta puristin. 26 Discipulonkunañataqmi yaku hawanta puriqta rikuruspanku mancharisqallaña qaparirqaku: —¡Wakqa manchachikum! —nispanku. 27 Hinaptinmi chaypunilla Jesus nirqa: —¡Qarinchakuychik! Ñoqam kani, ama manchakuychikchu —nispa. 28 Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Señorlláy, qam kaspaykiqa kamachimuwayá yakupa hawanta qanman hamunaypaq —nispa. 29 Chaymi Jesus nirqa: —Hamuy —nispa. Chaymi Pedro uraykurqa botemanta hinaspam puriyta qallaykurqa yaku hawanta Jesuspa ladonman rinanpaq. 30 Aswanqa sinchi wayrawan mancharikuruspanmi chinkaykuyta qallarispan qaparirqa: —¡Señorlláy, salvaykuway! —nispa. 31 Chaymi Pedrota makinmanta hapiruspan Jesus nirqa: —¡Pisi confianzayoq runa! ¿Imanasqataq iskayrayarqanki? —nispa. 32 Paykuna boteman seqaruptinmi wayra tanirurqa. 33 Chaymi botepi kaqkuna paypa ñawpaqninpi qonqarakuykuspa nirqaku: —Cheqaptapunim qamqa kasqanki Diospa Churin —nispa. 34 Qochata chimparuspankum chayarurqaku Genesaret lawman. 35 Hinaptinmi chay sitiopi llapallan runakuna Jesusta reqsiruspanku willanakururqaku llapallan muyuriqnin llaqtakunapi chaymi payman apamurqaku llapallan onqoqkunata. 36 Hinaspam ruegakurqaku pachanpa patallantapas hapiykunankupaq chaymi llapallan hapiykuqkunaqa allinyarurqaku.
1 Jerusalenmanta hamuspankum Diospa leynin yachachiqkunawan fariseokuna Jesusman asuykuspa tapurqaku: 2 —¿Imanasqataq discipuloykikunaqa ñawpa abuelonchikkunapa costumbrentaqa mana kasunkuchu? Mikunankupaqmi makinkuta mana mayllakunkuchu —nispa. 3 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunapas ¿imanasqataq mana kasunkichikchu Diospa kamachikuyninta ñawpaq costumbrekunalla ruranaykichikrayku? 4 Diosmi nirqa: “Tayta-mamaykita respetay, pipas tayta-mamanta ñakaqqa wañunqam” nispa. 5 Aswanqa qamkunam ninkichik: “Huk runaqa tayta-mamanman ninmanmi ‘Taytáy, mamáy, manam yanapaykimanchu, qamkunaman qonaytam Diosman qoykuni’ nispa.” 6 Pipas chayna niqqa manañam tayta-mamanta yanapanñachu, chaynata yachachispam Diospa kamachikuyninta yanqachankichik costumbrekichikkunallata ruraspaykichik. 7 ¡Iskay uyakuna! Allintam Diosmanta willakuq Isaias qamkunamanta kaynata qellqarqa: 8 “Simillanwanmi yupaychawan kay runakunaqa, ñoqamanta karupim kachkan sonqonkuqa. 9 Paykunaqa adorawankupas yanqapaqmi, yachachisqankupas runapa kamachisqallanmi.” 10 Runakunata qayaspanmi Jesus nirqa: —Uyariwaspaykichikyá kaykunata entiendeychik. 11 Manam imapas mikusqanchu runataqa huchallichin, runataqa huchallichin mana allinta piensaspa rimasqanmi. 12 Chaymi discipulonkuna Jesusman asuykuspa nirqaku: —¿Yachankichum nisqaykiwan fariseokuna piñakurusqanta? —nispa. 13 Chaymi payñataq nirqa: —Hanaq pacha Taytaypa mana tarpusqan plantaqa sapinmanta pilasqam kanqa. 14 Asurikuychik paykunamanta. Paykunaqa kachkan ñawsam hinaspapas ñawsamasin pusaqkunam. Ñawsapura pusanakuspaqa iskayninkum uchkuman wichiykunqaku. 15 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Entiendeykachiwayku chay rikchanachiy rimasqaykita —nispa. 16 Chaymi Jesus nirqa: —¿Qamkunapas manachum entiendenkichik? 17 ¿Manachu entiendenkichik runapa mikusqanqa wiksaman yaykuspa chaymanta lloqsisqanta? 18 Mana allin rimaymi ichaqa sonqonmanta lloqsispa huchallichin runata. 19 Sonqonmanta lloqsiptinmi runaqa huchallikun tukuy mana allinkunata piensaspa, wañuchispa, hukwan pierdekuspa, huchapakuspa, suwakuspa, runamasinta tumpaspa hinaspa kamispa. Makita mana mayllakuspa mikuyqa manam pitapas huchallichinchu. 21 Chaymanta Jesus pasakuspanmi Tiro hinaspa Sidon lawman rirqa. 22 Hinaptinmi chaypi yachaq cananea warmi hamurqa Jesusman qayaykachakustin: —¡Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq, kuyapayariykullaway! Wawallaytam demonio llumpayta ñakarichichkan —nispa. 23 Jesusñataqmi mana imatapas nirqachu. Chaymi discipulonkuna Jesusman asuykuspa ruegarqaku: —Qepanchiktam wak warmi hamuchkan qayaykachakustin, mañakusqantayá ruraykuy pasakunanpaq —nispa. 24 Chaymi Jesus nirqa: —Taytayqa kachamuwan Israel casta chinkasqa ovejakunallamanmi —nispa. 25 Warmiñataqmi asuykuspan qonqorakuykurqa ñawpaqninpi: —¡Taytáy, yanapaykullaway! —nispa. 26 Jesusñataqmi nirqa: —Manam allinchu warmakunamanta tantanta qechuruspa allqokunaman wischuykuyqa —nispa. 27 Hinaptinmi chay warmiñataq nirqa: —Arí chaynam taytáy, ichaqariki allqokunapas dueñonpa mesanmanta wichiqtaqa mikunmi —nispa. 28 Chaymi Jesus nirqa: —Mamáy ¡qamqa mayna iñiyniyoqmi kasqanki! Munasqaykiman hinayá rurasqa kachun —nispa. Hinaptinmi chaypunilla wawan allinyarurqa. 29 Chaymanta Jesus lloqsispanmi Galilea qocha patanta pasarqa, orqoman seqaruspanmi chaypi tiyaykurqa. 30 Payman achkallaña hamuqkunam pusamurqaku wistukunata, mana valeq brazoyoqkunata, ñawsakunata, mana rimaqkunata chaynataq wakin onqoqkunatapas, Jesusman asuykachiptinkum sanoyachirqa. 31 Chaymi runakuna admirakurqaku mana rimaqkuna rimaptin, mana valeq brazoyoqkuna sanoyaptin, wistukuna puriptin hinaspa ñawsakuna qawarikuptin. Chayraykum Israel nacionpa Diosninta alabarqaku. 32 Discipulonkunata qayaspanmi Jesus nirqa: —Kay runakunamantam llakipayarikuni, ñam kimsa punchawña ñoqawan kachkanku, manam mikunankupaqqa imapas kanchu. Mana mikusqataqa manam wasinkumanqa kutichiymanchu, yanqam ñanpi desmayarunmanku —nispa. 33 Chaymi discipulonkunañataq nirqa: —Kay achka runakunaman mikuchinanchikpaq haypaqtaqa ¿maypitaq tarichwan tantata wasipas mana kachkaptinqa? 34 Hinaptinmi Jesus paykunata tapurqa: —¿Haykataq tantaykichik kachkan? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqaku: —Qanchisllam as challwa kankasqapiwan —nispa. 35 Chaymi Jesus kamachirqa llapa runakunata pampapi tiyaykunankupaq. 36 Qanchisnintin tantatawan kankasqa challwakunata hapiykuspam Diosman graciasta qorqa, chaymantam partiruspan discipulonkunaman qorqa, paykunañataqmi runakunaman aypurqa. 37 Llapallankum mikurqaku saksanankukama hinaptinmi puchuqtapas huñumurqaku qanchis canasta huntataraq. 38 Mikuqkunam karqa tawa waranqa qarikuna, manam warmikunatawan wawakunataqa yuparqakuchu. 39 Runakunata Jesus abyaruspanmi pasarqa Magadan lawman.
1 Fariseokunapiwan saduceokunam Jesusman rirqaku pruebaman churayta munaspanku, paykunam Jesusta mañakurqaku hanaq pachamanta kaq milagrota qawachinanpaq. 2 Chaymi payñataq nirqa: —Tarden antaqamuptinmi qamkunaqa ninkichik: “Allin tiempom kanqa” nispa. 3 Tempranon antaqaspa puyullaña kaptinñataqmi “Paranqam” ninkichik. ¡Iskay uyakuna! Qamkunaqa cielopi kaqkunata qawaspam imaynam tiempo kananta yachankichik, kunan tiempokunapi sucedekuqkunamantañataqmi mana cuentata qokunkichikchu. 4 Yaw mana kasukuq mana allin casta runakuna, qamkunaqa milagrotaraqmi mañawachkankichik. Manam qawachisqaykichikchu milagrotaqa, qawaspaqa-qawachisqaykichik Diosmanta willakuq Jonasta imam pasasqallantam. Jesus chaynata niruspanmi paykunata saqeruspa pasakurqa. 5 Jesuspa discipulonkunam lamar-qochapa waklaw chimpanman chayaruspanku yuyarirurqaku tanta mana apasqankuta. 6 Chaymi Jesus nirqa: —Fariseokunapa hinaspa saduceokunapa qonchunmanta cuidakuychik —nispa. 7 Chaymi discipulonkunañataq ninakurqaku: —Tantata mana apamuptinchikmi chaynataqa nichkan —nispa. 8 Jesusñataqmi musyaruspan nirqa: —Yaw pisi iñiyniyoqkuna ¿imanasqataq rimachkankichik: “Manam tantanchik kanchu” nispaqa? 9 ¿Manaraqchu yachankichik ni yuyankichik pichqa tantata pichqa waranqa qarikunapaq haypachisqayta? ¿Hayka canastatataq puchuqninkunata huñurqankichik? 10 ¿Manataqchu yuyankichik qanchis tantata tawa waranqa runapaq mirachisqaytapas? ¿Hayka canasta huntatataq puchunta hoqarirqankichik? 11 “Fariseokunapa hinaspa saduceokunapa qonchunmanta cuidakuychik” nispaqa manam tantamantachu rimarqani. ¿Imanasqamá manaqa entienderqankichikchu? —nispa. 12 Chayñam entienderqaku Jesusqa mana tantamanta nisqanta aswanqa fariseokunapa hinaspa saduceokunapa yachachikuyninmanta cuidakunankupaq nisqanta. 13 Jesusmi Felipepa gobiernasqan Cesarea lawman chayaruspan tapurqa discipulonkunata: —¿Diosmanta hamuq Runamantaqa pim kasqaytataq runakuna rimanku? —nispa. 14 Chaymi paykunañataq nirqaku: —Wakin runakunam nin Bautizaq Juan kasqaykita, wakinñataqmi nin Elias kasqaykita, wakinñataqmi nin Jeremias otaq Diosmanta willakuq huk kaqnin kasqaykita —nispa. 15 Chaymi Jesusñataq ñirqa: —Qamkunaqa ¿pim kasqaytataq ninkichik? —nispa. 16 Hinaptinmi Simon Pedroñataq nirqa: —Qamqa kanki kawsaq Diospa Churin Cristom —nispa. 17 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Jonaspa churin Simon, qamqa mayna kusisqam kanki, kaytaqa yachachisurqanki manam runachu aswanqa hanaq pachapi kaq Taytaymi. 18 Chaymi ñoqapas niki, qamqa kanki Pedrom, kay hatun rumipa hawanpim iñiqniykunata hatarichisaq, paykunataqa manam wañuypa atiyninpas venceyta atinqachu. 19 Ñoqam qosqayki Diospa munaychakusqanman yaykunapaq llavekunata, kay pachapi watasqaykim hanaq pachapipas watasqa kanqa, kay pachapi kacharisqaykiñataqmi hanaq pachapipas kacharisqa kanqa —nispa. 20 Chaynata niruspanmi discipulonkunata kamachirqa: —Amam pimanpas Cristo kasqaytaqa willankichikchu —nispa. 21 Chay horamantapunim discipulonkunaman Jesus willakurqa Jerusalenman riptin judiokunapa kamachiqninkuna, sacerdotekunapa jefenkuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna ñakarichinanmanta. Willakurqataqmi wañurachiptinku kimsa punchawninman kawsarimunanmantapas. 22 Chaymi Pedro huklawchaman pusaruspan Jesusta anyarqa: —Diospas amayá munachunchu chaykuna pasasunaykitaqa —nispa. 23 Hinaptinmi Jesusñataq muyuriykuspan Pedrota nirqa: —¡Satanas, asuy ñawpaqniymanta! Qamqa pantachiwaypim richkanki, piensasqaykiqa manam Diospa piensasqan hinachu aswanqa runakunallapam —nispa. 24 Chaymantam discipulonkunata nirqa: —Pipas qatiwayta munaspaqa amaña kikillanpaq kawsaspayá ñakaristinpas qatiwachun. 25 Pipas kay pachapi vidallan cuidakuqqa wiñaypaqmi pierderunqa, pipas ñoqarayku wañuqmi ichaqa kawsanqa. 26 Runaqa ¿imatataq horqokunman lliw kay pachapi kaqkunata ganaruspan vidantañataq pierderuspaqa? Runaqa ¿haykatataq paganman vidanta salvananpaq? 27 Diosmanta hamuq Runam Taytaypa hatunchasqan angelniykunapiwan kutimuspay sapakamaman rurasqankuman hina qopusaq. 28 Cheqaptapunim nikichik, kaypi kaqmantam wakinkuna mana wañunqakuchu chay punchawpi Diosmanta Hamuq Runata munaychakunaypaq hamuchkaqta rikuwanankukama.
1 Soqta punchaw pasaruptinmi Jesus pusarqa Pedrota, Jacobota hinaspa Jacobopa wawqen Juanta, paykunallawanmi rirqa orqoman. 2 Paykuna qawachkaptinmi Jesuspa rikchaynin tikrakururqa. Uyanmi inti hina kancharirqa, pachanñataqmi achkiy hina yuraqyarurqa. 3 Hinaptinmi discipulonkuna rikururqaku Moisestawan Eliasta Jesuswan parlachkaqta. 4 Chaymi Pedroñataq Jesusta nirqa: —Señor ¡allinpaqchá kaypiqa kachkaniku! Munaptikiqa rurarusaqkuyá kimsa ramadata, hukta qampaq, hukta Moisespaq, huktañataq Eliaspaq —nispa. 5 Pedro rimachkaptinmi kancharichkaq puyu paykunata tapaykurqa hinaptinmi puyumanta nimurqa kaynata: —Paymi kuyasqay Churiy, payraykum kusisqa kachkani. Payta uyariychik —nispa. 6 Discipulonkunañataqmi chayta uyariruspanku qonqorakuykurqaku llumpay mancharisqallaña. 7 Hinaptinmi paykunata llapchaykuspan Jesus nirqa: —Hatariychik, ama manchakuychikchu —nispa. 8 Muyuriqninkuta qawarispankuñataqmi manaña pitapas rikurqakuchu aswanqa Jesusllatañam. 9 Orqomanta uraykamuchkaptinkuñam Jesus paykunata kamachirqa: —Chay qawasqaykichiktaqa amaraqmi pimanpas willankichikraqchu Diosmanta Hamuq Runa kawsarimunaykama —nispa. 10 Hinaptinmi discipulonkunañataq Jesusta tapurqa: —Diospa leynin yachachiqkunaqa ¿imanasqataq ninku: “Cristomanta ñawpaqtaqa Eliasmi hamunqa” nispa? 11 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Arí, cheqaptam Eliasqa puntamunan karqa tukuy imata allichananpaq. 12 Ichaqa Eliasqa ñam hamurunña, judiokunañataqmi mana reqsirqakuchu, aswanmi payta tukuy munasqankuta rurarqaku, chaynam Diosmanta Hamuq Runapas paykunapa makinpi ñakarisaq —nispa. 13 Chaymi discipulonkuna cuentata qokururqaku Jesusqa Bautizaq Juanmanta rimasqanta. 14 Achka runakunapa kasqanman chayaruptinkum Jesusman asuykurqa huk runa, paymi qonqorakuykuspa nirqa: 15 —Señorlláy, kuyapayariykuy churillayta, wañuy maña hapiptinmi llumpa-llumpayta ñakarin, ninamanwan yakumanmi wischuykarin. 16 Discipuloykikunaman apamuptiymi mana sanoyachiyta atirqakuchu. 17 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Mana allin ruraqkunapa castan yaw mana creeq runakuna ¿haykapikamataq qamkunawan kasaq? ¿Haykapikamataq aguantasqaykichik? Apamuychik chay warmata —nispa. 18 Chaynata niruspam qaqcharurqa demoniota hinaptinmi chaypunilla warmamanta lloqsiruptin sanoyarurqa. 19 Chaymantam discipulonkuna Jesusman asuykuspa sapallankupi tapurqa: —¿Imanasqataq ñoqaykuqa demoniota mana qarqoyta atirqanikuchu? —nispa. 20 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Pisi iniyniyoq kasqaykichikraykum. Cheqaptapunim nikichik, huk mostazapa muhun hinallapas iñiynikichik kaptinqa niwaqchikmi kay orqota: “Suchuy kaymanta waklawman” nispa hinaptinqa pasanmanmi. Manam imapas sasaqa kanmanchu iñiptikichikqa. [ 21 Kayna rikchaq demoniotaqa ayunowan mañakuspallam qarqowaqchik.] 22 Galileapi kachkaptinkum Jesus nirqa: —Diosmanta Hamuq Runataqa runakunamanmi qoykuwanqaku 23 wañuchiwanankupaq ichaqa kimsa punchawmantam kawsarimusaq —nispa. Kay nisqanwanmi discipulonkuna sinchita llakikururqa. 24 Capernaum llaqtaman chayaruptinkum Pedroman asuykamurqa templopaq impuesto cobraqkuna hinaspam tapurqaku: —¿Manachum yachachiqnikichikqa pagan templopaq impuestota? —nispa. 25 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Pay paganmi —nispa. Pedro wasiman yaykuruptinmi puntata parlapayaspa Jesus tapuykurqa: —¿Imaninkitaq Simon? Kay pachapi reykunaqa ¿pikunamantataq cobran impuestota? ¿churinkunamantachu icha sapaq runakunamantachu? —nispa. 26 Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Sapaq runakunamantam —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Chaynaqa churinkunaqa manam pagananchu. 27 Chaywanpas ama pitapas piñachinanchikpaqmi qochata riruspa anzuelota wischumunki. Punta challwa hapisqaykipa siminpim tarinki qollqeta, chaytam iskayninchikpaq pagaykamunki —nispa.
1 Chay ratom discipulonkuna Jesusman asuykuspa tapurqaku: —Diospa munaychakusqanpiqa ¿pitaq aswan reqsisqa kanman? —nispa. 2 Chaymi huk warmachata qayaykuspan chawpinkupi sayaykachirqa 3 hinaspam paykunata nirqa: —Warmakuna hina mana kaspaykichikqa cheqaptapunim mana yaykunkichikchu Diospa munaychakusqanman. 4 Chaynaqa kay warma hina humillakuqmi Diospa munaychakusqanpiqa aswan allin reqsisqa kanqa. 5 Pipas ñoqapa sutiypi kay warmata hina kuyakuywan chaskiqqa ñoqatam chaskiwan. 6 —Ñoqapi iñiq kay taksachakunamanta hukninta pipas huchallichiqpaqqa allinchá kanman molino rumita kunkanman wataruptinku lamar qochaman wischusqa kaynin. 7 ¡Mayna llakikuypaqmi pipapas huchallichisqan runakunaqa! Kay pachapi huchallichiqkunaqa kanqapunim ichaqa ¡imaynaraq kanqa huchaman urmachiq runaqa! 8 —Chaynaqa makiki otaq chakiki huchallichisuptikiqa qoruruspayá wischuruy, allinraqmi kanman huknin makillañapas otaq qoru chakillañapas wiñaypaq kawsakuynikiqa chaynapi iskaynin makintin otaq iskaynin chakintin wiñaypaq rawrachkaq ninaman ama wischusqa kanaykipaq. 9 Sichu ñawiki huchallichisuptikiqa, allinnikipaqchá horqoruwaq, allinraqmi kanman huknin ñawillañapas wiñaypaq kawsakuynikiqa chaynapi iskay ñawintin rawrachkaq wiñay castigoman ama wischusqa kanaykipaq. 10 —Kayna uchuychakunataqa amam hukllatapas despreciankichikchu. Hanaq pachapiqa paykuna cuidaq angelkunam tukuy tiempo Taytaypa qayllanpi kachkan. [ 11 Diosmanta Hamuq Runaqa chinkasqakuna salvaqmi hamurqani.] 12 —Qamkunaqa ¿imaniwaqchiktaq? Pachak ovejayoq runapa huknin ovejan chullaruptinqa ¿manachum isqon chunka isqonniyoq ovejata saqeykuspan tarimunankama orqokunapi maskamunqa? 13 Payqariki isqon chunka isqonniyoq mana chullaruq ovejakunamantapas mastaqa kusikunqa tarisqan kaqwanmi. 14 Hanaq pachapi kaq Taytaykichikpas manam munanchu hukllanpas kay uchuychakuna chinkananta. 15 —Runamasiki huchallikusuptikiqa sapanpiyá faltanmanta anyaykuy. Reqsikuptinqa paywanmi kaq allinyanakurunki. 16 Mana kasusuptikiqa huk testigota otaq iskayta pusay chaynapi iskay otaq kimsa testigowan asunto pruebanaykichikpaq. 17 Paykunatapas mana kasuptinqa huñunakusqaykichikpiyá niykuy llapallanman, paykunatapas mana kasuptinqa Diosta mana kasuqpaqñayá otaq impuesto cobraq hina huchasapapaqñayá hapiychik. 18 —Cheqaptapunim nikichik, kay pachapi watasqaykichikqa hanaq pachapipas watasqam kanqa, kay pachapi kacharisqaykichikpas hanaq pachapim kacharisqa kanqa. 19 —Nikichiktaqmi, sichum kay pachapi iskayllapas huk sonqolla imatapas Diosta mañakuptikichikqa hanaq pachapi Taytaymi qamkunapaq ruranqa. 20 Maypipas iskayllapas otaq kimsallapas ñoqarayku huñunakuptinqa paykunapa chawpinpim kachkani. 21 Hinaptinmi Pedroñataq Jesusman asuykuspan nirqa: —Señorlláy ¿hayka kutikamataq wawqey huchallikuwaptinqa pampachasaq? ¿qanchis kutikamachu? —nispa. 22 Chaymi Jesusmiñataq nirqa: —Manam qanchiskamallachu aswanqa qanchis chunka qanchiskamam —nispa. 23 —Chayraykum Diospa munaychakusqanqa rikchakun sirvientekunamanta cuenta mañaq reyman. 24 Cuenta mañayta qallarichkaptinmi payman pusamurqaku achka-achka waranqa debeqnin runata. 25 Mana pagayta atiptinmi patronnin kamachikurqa chay debeqnintaqa tukuy imatinta, warmintinta, churintinta rantikamunankupaq chaynapi debesqanta pagananpaq. 26 Chaymi sirvienten patronninpa ñawpaqninpi qonqorakuykuspa ruegakurqa: “Taytalláy, pacienciaykullaway, lliwtam qopullasqayki” nispa. 27 Hinaptinmi patronnin llakipayarikuspan debesqanmanta pampachaykurqa hinaspam kachaykurqa. 28 —Kay sirvienteñataqmi lloqsiruspan tuparurqa pachaklla debeqnin sirvientemasinwan hinaspam kunkamanta hapiruspan seqorqa: “Qopuway debewasqaykita” nispa. 29 Chaymi sirvientemasinqa ñawpaqninpi qonqorakuykuspan ruegakurqa: “Pacienciaykullaway, lliwtam qopullasqayki” nispa. 30 Payñataqmi mana munaspan carcelman hinarachirqa debesqanta qopunankama. 31 Kayta qawaspankum sirvientemasinkuna sinchita llakikururqaku hinaspam rirqaku tukuy pasasqanmanta patronninkuman willaq. 32 Chaymi patronnin qayarachimuspan nirqa: “¡Mana allin runa! Ruegawaptikim pampacharqayki lliw debewasqaykita. 33 Qampas llakipayarikuwaqchá karqa sirvientemasikimanta qanmantapas llakipayarikusqayman hina” nispa. 34 Patronnin piñakuruspanmi kamachikurqa lliw debesqanta pagapunankama castiganankupaq. 35 —Chaynatam rurasunkichik hanaq pachapi kaq Taytaypas tukuy sonqoykichikwan runamasikichikta mana pampachaptikichikqa.
1 Jesusmi kaykunata niruspan Galileamanta pasakurqa Judea lawman, rirqataqmi Jordan Mayupa waklawninmanpas. 2 Achkallaña runakuna qatiptinmi chaypi sanoyachirqa onqoqkunata. 3 Chaymi fariseokuna Jesusman asuykuspa pantarachinankupaq tapurqaku: —¿Diospa leyninpi permitinchu casado runa imamantapas tumpaykuspa warminmanta rakikuyta? —nispa. 4 Chaymi payñataq nirqa: —¿Manachu Bibliapi leerqankichik kay pachapa qallariyninpi qaritawan warmita unanchaqpa nisqanta? 5 Paymi nirqa: “Qarim tayta-mamanta saqespa hukllawakunqa warminmanña chaymi iskayninku huk runa hinallaña kanqaku” nispa. 6 Chaynaqa manam iskayñachu kanqaku aswanqa hukllañam. Chayraykum runaqa mana rakinmanchu Diospa kuskanchasqantaqa. 7 Chaymi tapurqaku: —Hinaptinqa ¿imanasqataq Moisesqa permitirqa papelta ruraykuspa qariqa warminmanta rakikunanpaq? —nispa. 8 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Rumi sonqo kasqaykichikraykum Moisesqa permitirqa papelta qoykuspa warmikichikmanta rakikuytaqa, qallariyninpiqa manam chaynachu karqa. 9 Ñoqam ichaqa nikichik, huk qariwan mana pierdekuchkaptin yanqamanta warminta wischuspan hukwan casarakuqqa hukwan pierdekuy huchapim kachkan —nispa. 10 Hinaptinmi discipulonkuna nirqaku: —Casado runa warminwan chayna kaptinqa manam valenchu casarakuy —nispanku. 11 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Manam llapallan runachu sapallanqa kanman aswanqa chaypaq kaqkunallam. 12 Arí, kanmi nacesqanmantapuni chaypaq kaqkuna, wakinqa kachkan runapa capasqanmi, wakinñataqmi mana casarakunkuchu Diosta servinankurayku. Pipas chaynata kawsay atiqqa nisqayman hinayá rurachun —nispa. 13 Jesusmanmi pusamurqaku iskay-kimsa wawakunata chaynapi paykunata hapiykuspa Diosta mañapunanpaq. Discipulonkunañataqmi pusamuqkunata qaqcharqa. 14 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Ama harkaychikchu wawakuna ñoqaman hamunanta, kay wawakuna hina kaqkunapaqmi Diospa munaychakusqanqa —nispa. 15 Chaynata niruspanmi wawakunapa hawanman makinta churaykuspan pasakurqa. 16 Huk runam Jesusman asuykuspan tapurqa: —Yachachikuq ¿ima allintataq rurasaq wiñay kawsanaypaq? —nispa. 17 Chaymi payñataq nirqa: —¿Imanasqataq allin kaqmanta tapuwanki? Diosllam allinqa. Wiñay kawsayta munaspaykiqa kasukuy Diospa kamachikuyninkunata —nispa. 18 Hinaptinmi chay runañataq nirqa: —¿Mayqan kamachikuykunata? —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Amam pitapas wañuchinkichu, amam hukwanqa pierdekunkichu, amam suwakunkichu, amam pimantapas llullakunata rimankichu, 19 tayta-mamaykita respetay, kuyankitaqmi runamasikitapas kikikita hina —nispa. 20 Hinaptinmi chay runañataq nirqa: —Lliwtam kasukurqani. ¿Imaraqtaq faltawan? —nispa. 21 Chaymi Jesus nirqa: —Cabal runa kayta munaspaykiqa tukuy imaykita rantikamuspa chay qollqeta wakchakunaman qomuy, chaynapim kapuqnikikunaqa hanaq pachapi kanqa, chaymanta kutimuspañam ñoqawan rinki —nispa. 22 Chayta uyariykuspanmi llakisqa kutikurqa achka kapuqniyoq kasqanrayku. 23 Hinaptinmi Jesus nirqa discipulonkunata: —Cheqaptapunim nikichik, apuqa llumpay sasatam Diospa munaychakusqanman yaykunqa. 24 Apu runa Diospa munaychakusqanman yaykunanmantaqa camelloch yaqapas agujapa rinrinta usturunman —nispa. 25 Kayta uyariykuspankum discipulonkuna aswanraq admiraykuspa tapukurqaku: —¿Hinaptinqa pitaq salvakuytaqa atinman? —nispa. 26 Jesusñataqmi paykunata qawarispan nirqa: —Runakunaqa manam atinmanchu, Diospaqmi ichaqa tukuy imapas atinallan. 27 Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Taytáy, ñoqaykuqa tukuy imata saqeruspam qanwan purichkaniku ¿imataq ñoqaykupaqqa kanqa? —nispa. 28 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, tukuy imapas mosoqyanan tiempopi Diosmanta hamuq Runa achkirichkaq tiyanaypi tiyaykuptiymi qatiqniykunapas tiyaykunkichik chunka iskayniyoq hatun tiyanakunapi hinaspam juzgankichik chunka iskayniyoq Israel ayllukunata. 29 Pipas wasinkunata, wawqe-paninkunata otaq turi-ñañankunata, tayta-mamankunata, churi-wawankunata, chakrankunata ñoqarayku saqeqqa pachak kuti mastam chaskinqa, chaskinqataqmi wiñaypaq kawsaytapas. 30 Ichaqa ancha reqsisqa kaqkunamantam achkaq kanqaku pisi reqsisqaña, pisi reqsisqa kaqkunamantañataqmi achkaq ancha reqsisqaña kanqaku.
1 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun uvas chakranpaq llamkaqkunata contrataq tutapay lloqsiq haciendayoqmanmi. 2 Jornalninta pagananpaq llamkaqkunawan tanteanakuruspam paykunata kacharqa chakrapi llamkamunankupaq. 3 Chunka horapaq huk hora faltachkaptinmi plazata rispan wakin llamkaqkunatapas rikururqa sayachkaqta 4 chaymi paykunatapas nirqa: “Qamkunapas riychikyá uvas chakraypi llamkamuq, imam kaqtam pagapusqaykichik” nispa. Chaymi pasarqaku. 5 Hina chaynallatam rurarqa yaqa chawpi punchawta kutispanpas chaynataq las tresta kutispanpas. 6 Tardenpas yaqa inti seqaykuytaña rispanmi plazapi tarirurqa hukkunata yanqa sayakuchkaqta hinaspam nirqa: “¿Imanasqataq qamkunaqa tukuy punchaw yanqa kaypi kachkankichik?” nispa. 7 Chaymi paykunañataq nirqa: “Mana pipas contratawaptinkum” nispa. Haciendayoqñataqmi nirqa: “Qamkunapas chakraytayá riychik llamkaq, imam kaqtam pagasqaykichik” nispa. 8 Tutaykuruptinmi caporalninta chay dueñon nirqa: “Qayamuy llamkaqkunata hinaspa pagapuy qepa yaykumuqkunamanta qallarispa punta yaykumuqkunapi tukunaykikama” nispa. 9 Chaymi yaqa inti seqaykuqtaña yaykumuqkunapas wakinwan igualta jornalninta chaskirqaku. 10 Punta yaykumuqkunañataqmi piensarqaku mas chaskiyta ichaqa paykunapas huk jornallankam chaskirqaku. 11 Chaymi chaskiruspanku chakrayoqta reclamarqaku: 12 “Kay qepa yaykumuqkunaqa huk horallam llamkarqaku ichaqa paykunamanmi pagaykunki ñoqaykuman igualta, ñoqaykuqa tukuy punchawmi rupaypi llamkarqaniku” nispa. 13 Chaymi patronñataq hukninta nirqa: “Yaw tayta, ñoqaqa pagachkayki rimasqanchikman hinam. ¿Manachum ñoqaqa huk jornalpaq contratarqayki? 14 Chaynaqa kay pagoykita apaspayá pasakuy, ñoqaqa munani kay qepa yaykumuqkunamanpas qanman hina pagaytam. 15 ¿Manachum qollqeywanqa munasqayta rurakuyman? ¿Icha envidiakunkichu allin runa kasqaywan?” nispa. 16 Chay rikchanachiyta tukuykuspam Jesus nirqa: —Punta kaqkunamantam achkaq qepanqaku, qepa kaqkunañataqmi puntanqaku. Achkam qayasqakunaqa kachkan, akllasqakunañataqmi aslla. 17 Jerusalenman Jesus richkaspanmi chunka iskayniyoq discipulonkunata huklawman pusaspan nirqa: 18 —Jerusalen llaqtamanmi richkanchik, chaypim Diosmanta Hamuq Runa entregasqa kasaq sacerdotekunapa jefenkunamanwan Diospa leynin yachachiqkunaman, paykunam wañunaypaq sentenciawaspanku 19 mana castanchik kaq runakunaman entregawanqaku, burlakuwaspankum azotewanqaku, chaymantam cruzpi chakatawanqaku aswanqa kimsa punchawmantam kawsarimusaq —nispa. 20 Chaymantam Jesusman asuykurqa Zebedeopa warmin iskaynin wawankunapiwan hinaspam Jesuspa ñawpaqninpi qonqorakuykurqa favorninta mañakunanpaq. 21 Jesusmi tapurqa: —¿Imatataq munanki? —nispa. Chaymi payñataq nirqa: —Munaychakuspaykiqa kamachiyá kay iskaynin wawaykuna huknin alleq lawnikipi hukninñataq ichoq lawnikipi tiyanankupaq —nispa. 22 Chaymi Jesus nirqa: —Manam yachankichikchu imam mañakusqaykichiktaqa. Nisqaypi hinam ñoqaqa ñakarisaq. ¿Atiwaqchikchu ñoqa hina ñakariyta? —nispa. Hinaptinmi paykunañataq nirqa: —Arí, atisaqkum —nispa. 23 Jesusñataqmi nirqa: —Arí, cheqaptapunim qamkunaqa ñoqa hina ñakarinkichik, aswanqa alleq lawniypi otaq ichoq lawniypi tiyaykuyqa manam ñoqallamantachu, chayqa kachkan Taytaypa akllasqankunapaqmi. 24 Kayta uyariruspankum wakin chunkantin discipulonkuna piñakururqaku chay iskaynin wawqekunapa contranpi. 25 Chaymi Jesus paykunata qayaykuspan nirqa: —Yachasqaykichikpi hinapas nacionkuna gobiernaqkunam runakunapi munaychakunku hinaspam kamachispanku kasuchikunku. 26 Qamkunayá ichaqa ama chaynachu kaychik, qamkunamanta pipas kamachikuyta munaspaqa wakintayá servichun. 27 Mayqannikichikpas allin reqsisqa kayta munaspaqa, qamkuna ukupi sirvienteyá kachun. 28 Diosmanta hamuq Runapas manam servichikunaypaqchu hamurqani aswanqa servinaypaqmi hinaspa achka runakunapa rantinpi wañunaypaqmi. 29 Jerico llaqtamanta lloqsimuchkaptinkum achkallaña runakuna Jesusta qatirqa. 30 Hinaptinmi ñanpa patanpi tiyaq iskay ñawsakuna Jesus pasasqanta uyariruspanku qayaykachakurqaku: —Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq Señorllayku, llakipayariykullawaykuyá —nispa. 31 Chaymi runakuna qaqcharqa upallanankupaq. Paykunañataqmi astawanraq qayaykachakurqaku: —Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq Señorllayku, llakipayariykullawaykuyá —nispa. 32 Hinaptinmi Jesus sayaykuspa qayarqa iskayninkuta hinaspam tapurqa: —¿Imatataq munankichik qamkunapaq ruranayta? —nispa. 33 Chaymi paykunañataq nirqa: —Taytáy, qawarikuytam munaniku —nispa. 34 Hinaptinmi Jesus paykunata llakipayarispan ñawinkuta llapchaykurqa hinaptinmi chaypunilla qawarikuruspa Jesusta qatirqaku.
1 Jerusalen llaqtaman hichparamuspankum chayarurqaku Olivos Moqopa hichpanpi kaq Betfage llaqtachaman. Jesusmi iskay discipulonkunata kachaspan 2 nirqa: —Riychik wak chimpa llaqtachata, wakpim tarimunkichik wawayoq watasqa asnota. Paskaramuspa aysaramuychik. 3 Pipas imatapas nisuptikichikqa: “Señormi necesitachkan, chayllam kutichipamusunki” ninkichikmi. 4 Chayqa pasakurqa Diosmanta willakuqpa qellqasqan cumplikunanpaqmi. 5 Paymi qellqarqa kaynata: Niychik Sion llaqtapi yachaqkunata: “Reynikichikqa qamkunamanmi hamuchkan, asnopi silladam humildella hamuchkan. Carga asnopa wawanpim hamuchkan” nispa. 6 Hinaptinmi discipulonkuna rispanku Jesuspa kamachisqanman hina rurarqaku. 7 Aysamurqakum asnota wawantinta chaymi pachankuwan caronaruptinku Jesus sillakuykurqa. 8 Hinaptinmi achkallaña runakuna ñanman pachankuta mastarqaku. Wakinñataqmi sachapa kallmankunata kuchuspa churarqaku chayninta Jesus pasananpaq. 9 Ñawpaqnin riqwan qepan riq runakunañataqmi qaparirqaku: —¡Rey Davidpa mirayninqa yupaychasqayá kachun! ¡Señorpa sutinpi hamuqqa hatunchasqayá kachun! ¡Hanaq pachapi kaqkunayá Diosta yupaychachunku! —nispa. 10 Jesus Jerusalenman chayaruptinñataqmi llapallan chaypi kaqkuna alborotaspanku: —¿Pitaq kayqa kanman? —nispa tapunakurqaku. 11 Runakunam nirqa: —Payqariki Galilea law Nazaret llaqtamanta kaq Diosmanta willakuq Jesusmi —nispa. 12 Chaymantam Jesus yaykurqa temploman hinaspam qarqorqa chaypi rantikuqkunatawan rantiqkunata. Wikaparurqam qollqe cambiananku mesakunatapas chaynataq paloma rantikuqkunapa sillankunatapas. 13 Hinaspam nirqa: —Bibliapim Dios nichkan: “Temployqa Mañakuwananku Wasiwan sutichasqam kanqa.” Qamkunam ichaqa suwakunapa machayninta hinaña rurarusqankichik —nispa. 14 Templopiraq kachkaptinmi Jesusman asuykamurqa ñawsakunapiwan wistukuna hinaptinmi pay sanoyachirqa. 15 Sacerdotekunapa jefenkunapiwan Diospa leynin yachachiqkunam Jesuspa rurasqan milagrokunata rikurqaku hinaspam uyarirqakutaq: “Rey Davidpa mirayninqa yupaychasqayá kachun” nispa warmakunapa qayaykachakusqantapas chaymi piñakuruspa 16 Jesusta nirqaku: —¿Uyarichkankichu kaykunapa nisqanta? —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Arí, uyarichkanim. ¿Manachu Bibliapi leerqankichik: “Llapa wawakunapiwan ñuñuqraq wawakunawanmi alabaykachikunki” niqta? 17 Chaymi paykunata saqeruspan Jerusalenmanta Betaniaman pasakurqa hinaspam chaypi puñupakurqa. 18 Tutapayta Jerusalenman Jesus kutimuchkaspam yarqarachikurqa. 19 Ñanpa patanpi higos sachata rikuruspanñataqmi asuykurqa pallananpaq. Ichaqa manam tarirqachu rurunta, chayqa kasqa llaqeyoqllam. Chayraykum chay higos sachata nirqa: —¡Kunanmantaqa manañam haykapipas rurunkiñachu! —nispa. Hinaptinmi sacha chakirurqa. 20 Kayta qawaykuspankum discipulonkuna admirakururqaku. Hinaspankum Jesusta tapurqaku: —¿Imanasqataq kay sachaqa chaypunilla chakirun? —nispa. 21 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, mana iskayrayaspa iñiynikichik kaptinqa manam kay higos sachawan rurasqayta hinallachu rurawaqchik aswanqa kay orqotapas niwaqchikmi: “Chaymanta suchuspa lamar qochaman wischukuy” nispa, hinaptinqa chaynam kanman. 22 Confianzawan Diosta mañakuspaykichikqa tukuy mañakusqaykichiktam chaskinkichik. 23 Temploman yaykuruspa Jesus yachachichkaptinmi payman asuykurqa sacerdotekunapa jefenkunapiwan judiokunapa kamachiqninkuna hinaspam tapurqaku: —¿Ima derechoykiwantaq chaykunataqa rurachkanki? ¿Pitaq autorizasurqanki? —nispa. 24 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ñoqapas tapusqaykichikyá, kay tapusqayta contestawaptikichikqa ñoqapas nisqaykichikmi ima derechoywanmi kaykuna rurasqaytapas. 25 ¿Pitaq bautizananpaq Juanta kachamurqa, Dioschu icha runakunachu? —nispa. Chaynata Jesus tapuptinmi kikinkupura tanteanakurqaku: —Sichum “Diosmi kachamurqa” niptinchikqa “¿Imanasqataq manaqa creerqankichikchu?” niwasunchiki. 26 Manataqmi nichwanchu: “Runakunallam kachamurqa” nispaqa, chaynata niptinchikqa llapa runakunachiki imanaruwasunpas, Bautizaq Juantaqa hapinku Diosmanta willakuqpaqmi —nispa. 27 Chaymi Jesusta nirqaku: —Manam yachanikuchu —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Manam ñoqapas nisqaykichikchu ima derechoywanmi kaykuna rurasqaytapas. 28 —¿Imaninkichiktaq? Huk runapam karqa iskay churinkuna. Paymi huknin churinta nirqa: “Churilláy, riyá uvas chakranchikpi llamkamuq” nispa. 29 Hinaptinmi churinñataq nirqa: “Manam riymanchu” nispa. Ichaqa mana kasukusqanmanta wanakuspanmi ratonman llamkaq pasarqa. 30 Huknin churinmanpas chay tayta asuykuspanmi hina chaynallata nirqa hinaptinmi chay churinñataq nirqa: “Arí taytáy, risaqmi” nispa. Ichaqa manam rirqachu. 31 ¿Mayqantaq taytanpa munasqanta rurarqa? Hinaptinmi chay runakunañataq nirqaku: —Punta kaqmi —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptaqa impuesto cobraqkunawan chuchumikakunaraqmi qamkunamanta puntataqa Diospa munaychakusqanman yaykuchkanku. 32 Bautizaq Juanmi hamurqa allin kawsakuymanta yachachisunaykichikpaq hinaptinmi mana creerqankichikchu, impuesto cobraqkunapiwan chuchumikakunam ichaqa creerqaku. Qamkunam ichaqa qawachkaspapas creenaykichikpaq mana wanakurqankichikchu. 33 —Uyariychikyá huk tupanachisqaytawan: Huk runam chakranpi uvasta plantaruspan muyuriqninta perqarachirqa, huk pozotataqmi rurachirqa uvaspa rurunta sarunankupaq hinaspam markayoq chukllata rurarachirqa chaymanta cuidanankupaq. Chaykunata rurarachispam chakranta llamkaqkunaman arriendakuruspa illarurqa. 34 Cosecha tiempo chayaramuptinmi runankunata chay chakrayoq kacharqa arriendaqninkunamanta tupaqninta mañamunankupaq. 35 Ichaqa chay arriendaqkunam hapirurqaku chay runankunata hinaspam hukninta maqaparurqaku, huknintañataqmi wañurachirqaku, huknintañataqmi rumiwan chamqaparurqaku. 36 Hinaptinmi chay chakrayoqqa huktawan runankunata kacharqa, ñawpaq kachamusqanmantapas achkataraq. Ichaqa chay llamkaqkunam wakinkunata hina rurarqaku. 37 —Qepatañataqmi churintaña kacharqa: “Churiytaqa respetanqakuch” nispa. 38 Ichaqa chay llamkaqkunam payta rikuruspanku ninakurqaku: “Paymi herenciataqa chaskinqa, chaynaqa wañurachisunyá ñoqanchikña dueño kananchikpaq” nispa. 39 Chaymi chakramanta horqoruspanku wañurachirqaku. 40 —Chaynaqa chakrayoq kutiramuspaqa ¿imatataq ruranqa llamkaqkunataqa? 41 Chaymi uyariqninkunañataq Jesusta nirqaku: —Chay mana allin runakunataqa mana llakipayaspam wañurachinqa hinaspam huk llamkaqkunamanña chakranta arriendakunqa chaynapi tiempollanpi payman tupaqnin cosechata qonankupaq —nispa. 42 Hinaptinmi Jesus nirqa: ¿Manachum Bibliapi leerqankichik: “Wasi perqaqkunapa wischupakusqanku rumiqa cimientopi esquinan hapiq rumiñam rikurirurqa. Kaytaqa rurarun Señor Diosmi, kay qawasqanchikqa admirakuypaqmi” nispa nisqanta? 43 Chaymi nikichik, Diospa munaychakusqanmanqa manam yaykunkichikñachu, chaymanqa yaykunqaku paypa munasqanman hina kawsaqkunañam. 44 Chay rumiman wichiqmi pakipasqa kanqa. Rumipa hapisqankunañataqmi ñutusqa kanqa. 45 Sacerdotekunapa jefenkunapiwan fariseokunañataqmi Jesuspa rikchanachisqanta uyariruspanku musyakururqaku paykunamanta rimasqanta. 46 Hinaptinmi hapiruyta munarqaku ichaqa runakunata manchakuspankum mana chaynatachu rurarqaku, runakunaqa Jesustam hapirqaku Diosmanta willakuqpaq.
1 Jesusmi huktawan rimarispan rikchanachiykunawan paykunata nirqa: 2 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun churinta casarachiq reymanmi. 3 Paymi sirvientenkunata kacharqa convidoman qayachisqankunata pusamunankupaq, qayachimusqankunam ichaqa manam hamuyta munarqakuchu. 4 Wakin sirvientenkunataña kachaspanmi chay convidasqankunata nichimurqa: “Mikuyqa listoñam kachkan, ñam nakarachiniña wira toroykunatapas hinaspa wira animalniykunatapas, chaynaqa hamuychikñayá casamientoman” nispa. 5 Convidasqankunañataqmi mana kasukuspa pasakurqaku, huknin chakranman, hukninñataq negocionman. 6 Wakinñataqmi sirvientekunata hapiruspanku maqaparuspa wañurachirqaku. 7 Chaymi reyqa llumpayta piñakuruspan soldadonkunata kacharqa chay wañuchiqkunata wañuchimunankupaq chaynataq llaqtankutapas kañamunankupaq. 8 Hinaspam sirvientenkunata nirqa: “Tukuy imam listoña kachkan casamientopaq, convidasqaykunam ichaqa mana kay fiestapas hinachu karqaku. 9 Chaynaqa hatun esquinakunaman rispayá casamientopaq qayamuychik llapallan tarimusqaykichikta” nispa. 10 Chaymi paypa sirvientenkuna rispa pusamurqaku llapallan tarisqankuta, pusamurqakumá allin runakunatapas chaynataq mana allin runakunatapas. Chaymi wasiman huntaykurqaku. 11 —Convidasqankunata qawaykuq rey yaykuykuspanmi chaypi rikururqa huk runata casamientopaq hina mana pachasqata. 12 Chaymi nirqa: “Tayta ¿imanasqataq casamientopaq hina mana pachasqachu yaykumurqanki?” nispa. Hinaptinmi chay runañataq mana imatapas nirqachu. 13 Chaymi reyñataq mesaman serviqkunata nirqa: “Chakinkunatawan makinkunata wataspa wischumuychik tutayaypa kasqanman. Chaypim waqanqaku, mana ima rurakuyta atispanmi kiruntapas kirichichichinqa” nispa. 14 Chaynaqa, achkam qayasqakunaqa kachkan, akllasqakunañataqmi aslla. 15 Fariseokunam pasaspa parlaramurqaku Jesusta imapas rimasqanwan pantarachinankupaq. 16 Hinaspam fariseomasinkutawan Herodespa qatiqninkunata kacharqaku Jesusta kaynata nimunankupaq: —Yachachikuq, yachanikum qamqa cheqap rimaq kasqaykita, yachanikutaqmi runapa rimasqantapas mana kasuspa Diospa munasqanman hina kawsakuyta cheqap yachachisqaykitapas, qamqariki manam runapa hawallantachu qawanki. 17 ¿Imaninkitaq, allinchu Rey Cesarman impuesto pagay icha manachu? 18 Jesusñataqmi mana allin piensasqankuta yachaspan nirqa: —¡Iskay uyakuna! ¿Imanasqataq pantachiwaypi richkankichik? 19 Qawachiwaychik impuesto paganaykichik qollqeta —nispa. Hinaptinmi haywaykurqaku qollqeta. 20 Qawaykuspanmi Jesus tapurqa: —¿Pipa uyantaq hinaspa pipa sutintaq kay qollqepiqa kachkan? —nispa. 21 Chaymi paykunañataq nirqaku: —Rey Cesarpam —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Rey Cesarpa kaqtaqa paymanyá qoychik, Diosmanñataq paypa kaqta —nispa. 22 Kayta uyarispankum admirasqallaña pasakurqaku. 23 Chay punchawñataqmi Jesusman hamurqaku wakin saduceokuna. Kay runakunam creenku: Wañuqkunaqa manam kawsarinchu, nispa. Paykunam Jesusta nirqaku: 24 —Yachachikuq, Moisesmi nirqa: “Casado runa mana churiyoq wañuruptinqa wawqenmi casaranqa viudata chaynapi wañukuqpa miraynin kananpaq” nispa. 25 Kaypim qanchis wawqentin qarikuna karqa. Mayor kaq casarakuspanmi wañuruspan warminta mana wawayoqta saqerurqa, 26 chaynallam pasakurqa sullka kaqwanpas kimsa kaqwanpas qatinasninpi qanchis kutikama. 27 Hinaptinmi qepankuta warmipas wañururqa. 28 Chaynaqa wañuqkuna kawsarimuptinqa ¿mayqanpa warmintaq kanqa qanchisnintin paywan casarakuchkaptinqa? —nispa. 29 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunaqa pantaypim kachkankichik, Bibliapa nisqantapas chaynataq Diospa atiynintapas mana reqsisqaykichikrayku. 30 Llapa runakuna kawsarimuspankuqa manam casarakunqakuchu, manataqmi casarachinakunqakuchu, paykunaqa kanqa hanaq pachapi angelkuna hinañam. 31 Wañuqkunapa kawsarimunanmantaqa ¿manachu leerqankichik Diospa nisusqaykichikta? 32 Paymi nirqa: “Ñoqaqa kani Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa Diosninmi” nispa. Chaynaqa Diosqa manam wañusqakunapa Diosninchu ichaqa kawsaqkunapa Diosninmi —nispa. 33 Runakuna chayta uyariruspam admirakurqaku yachachisqanwan. 34 Saduceokunata Jesus upallarachiptinmi chayta qawaykuspa fariseokuna hukllaman huñunakururqaku. 35 Hinaptinmi paykunawan kuska kaq leykuna yachaq runa pruebananpaq Jesusta tapurqa: 36 —Yachachikuq, Diospa kamachikuyninkunamantaqa ¿mayqantaq hatunnin kamachikuy? —nispa. 37 Chaymi Jesusñataq nirqa: —“Señor Diosnikitam kuyanki tukuy sonqoykiwan, tukuy vidaykiwan hinaspa tukuy yuyaynikiwan” nispa. 38 Kaymi punta kaq hatun kamachikuy. 39 Qatiqninñataqmi nin: “Kuyankim runamasikita kikikita hina” nispa. 40 Kay iskaynin kamachikuykunapim Moisespa leyninpas chaynataq Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanpas hukllawakun. 41 Fariseokuna huñunasqa kachkaptinraqmi paykunata Jesus tapurqa: 42 —¿Imaninkichiktaq Cristomanta? ¿Pipa miraynintaq? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqaku: —Davidpa mirayninmi —nispa. 43 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —¿Imaynanpitaq Davidqa Chuya Espiritupa yachachisqan, Cristota Señorwan suticharqa? Davidmi nirqa: 44 “Señor Diosmi Señorniyta nirqa: ‘Enemigoykikunata vencenaykamayá alleqniypi tiyaykuy, Enemigoykikunata saruchinaykamayá alleqniypi tiyaykuy’ nispa.” 45 ¿Imaynataq Cristoqa Davidpa mirayninqa kanman Davidpuni “Señorniy” nispa Cristomanta rimachkaptinqa? 46 Hinaptinmi pipas mana ima contestaytapas atirqachu. Chay punchawmantapunim penqakuruspa manaña tapurqakuchu.
1 Jesusmi nirqa runakunatawan discipulonkunata: 2 —Diospa leynin yachachiqkunapiwan fariseokunam derechoyoq kanku Moisespa leynin yachachinankupaq. 3 Chaynaqa kasukuspayá ruraychik paykunapa tukuy nisqanta. Ichaqa amam rurankichikchu paykunapa imam rurasqantaqa, paykunaqa manam yachachisqankuman hinachu ruranku. 4 Paykunaqa sasa kaqkunatam runakunaman kamachin llasaq qepita qepichichkaq hina ichaqa manam dedo puntallankuwanpas yanapaykunkuchu. 5 Llapa imatam ruranku runakuna qawanallanpaq. Filacterio sutiyoq cajachakunatam hatunllataña churakunku. Santo tukuspam capankupa cantonkunapipas hatun watukunatapas warkukurunku. 6 Convidokunapipas hinaspa huñunakunanku wasipipas ñawpaqllapi tiyaytam munanku. 7 Munankutaqmi plazakunapi hatun respetowan runakuna rimaykunantapas chaynataq “yachachikuq” nispa ninankutapas. 8 —Qamkunayá ichaqa yachachikuqwanqa ama sutichachikuychikchu. Hukllam yachachiqnikichikqa kani, qamkunaqa wawqentillanmi kankichik. 9 Amataqyá pitapas kay pachapiqa taytawanqa sutichaychikchu, hukllam Taytaykichikqa, payqariki hanaq pachapim kachkan. 10 Amataqyá maestrowanpas sutichachikuychikchu. Ñoqa Cristollam maestroykichikqa kani. 11 Qamkuna ukupi aswan reqsisqaqa kanqa wakinkuna serviqmi. 12 Pipas hatunchakuqqa humillasqam kanqa, pipas humillakuqñataqmi hatunchasqa kanqa. 13 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunaqa Diospa munaychakusqanman yaykuqkunatam harkaypaq-harkachkankichik. Qamkunapas manam yaykunkichikchu nitaqmi munaqkunatapas yaykuchinkichikchu. [ 14 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunaqa viudakunapa imallankunatapas qechuruspam allin runa tukusparaq una-unayta Diosta mañakunkichik. Chayraykum qamkunaqa llumpay castigasqaraq kankichik.] 15 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunaqa tukuy hinastinpim purinkichik runakunata religionnikichikman iñichinaykichikpaq. Iñirachispaykichikñataqmi tikrarunkichik qamkunamantapas aswan wiña-wiñay castigasqa kananpaqraq. 16 —¡Imaynaraq kankichik runakunata pusaq ñawsakuna! Qamkunam ninkichik: “Templorayku juramentayqa manam imananchu. Chay templopi qorirayku juraspam ichaqa cumplinanchik” nispa. 17 ¡Mana yuyayniyoq ñawsakuna! ¿Mayqantaq aswan valorniyoq, qorichu icha Diospaq qorita sapaqchaq templochu? 18 Ninkichiktaqmi: “Altarrayku jurayqa manam imananchu, altarpa hawanpi ofrendarayku juraspam ichaqa cumplinanchik” nispa. 19 ¡Mana yachayniyoq ñawsakuna! ¿Mayqantaq aswan valorniyoq, ofrendachu icha Diospaq ofrendata sapaqchaq altarchu? 20 Pipas altarrayku juramentaqqa manam altarllamantachu juramentachkan aswanqa altarpa hawanpi kaqkunamantawanmi. 21 Pipas templorayku juraqqa manam chayllamantachu jurachkan aswanqa chaypi kaq Diosmantawanmi. 22 Chaynataqmi hanaq pacharayku juraqpas jurachkan Diospa tiyananmantawan chaypi tiyaq Diosmanta. 23 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunam diezmota qonkichik yerba buenamanta, anismanta hinaspa cominomanta aswanqa qonqarunkichikmi allin rurayta, kuyapayakuyta hinaspa iñiyniyoq kayta. Kay hatun kamachikuykunataqa kasukunaykichikmi diezmo qoytapas ama qonqaruspa. 24 ¡Runakunata pusaq ñawsakuna! ¡Qamkunaqa tomanaykichikman wichiykuq chuspichatapas suysunkichikmi, camello animaltam ichaqa enterollanta millpurunkichik! 25 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunaqa vasotawan platotam hawallanta mayllankichik, sonqoykichikmi ichaqa huntasqa kachkan suwakuy munaywan hinaspa mana allin ruray munaywan. 26 ¡Ñawsa fariseo! Vasotaqa ukuntaraqyá mayllay puntata chaynapi hawanpas mayllasqa kananpaq. 27 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Sepultura blanqueasqa hinam hawaykichikqa sumaqllaña kachkan, ukuykichikmi ichaqa wañusqakunapa tullunwan hinaspa qachakunawan huntasqa kachkan. 28 Hawallaykichikpim runakunapaq allin ruraqman rikchakunkichik, sonqoykichikpim ichaqa iskay uya mana allin ruraq kankichik. 29 —¡Imaynaraq kankichik iskay uya fariseokuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunaqa Diosmanta willakuqkunapaqmi hatun sepulturakunata perqapunkichik, adornankichiktaqmi allin ruraq runakunapa sepulturankunatapas 30 hinaspam ninkichik: “Abueloykupa tiemponpi kawsaspaqa manach paykunawan kuskaqa wañuchiymankuchu karqa Diosmanta willakuqkunataqa” nispa. 31 Chaynata nispaykichikmi reqsichikunkichik Diosmanta willakuqkunata wañuchiq runakunapa miraynin kasqaykichikta. 32 ¡Tukupaychikyá abueloykichikkunapa qallarisqanta! 33 —¡Culebrakuna! ¡Maqta urupa castankuna! ¿Imaynataq lluptiwaqchik infiernopi wiñaypaq castigomantaqa? 34 Chayraykum kachamusqaykichik Diosmanta willakuqkunata, yuyayniyoqkunata hinaspa Diospa leynin yachachiqkunata, wakintam chakataspa wañuchinkichik, wakintañataqmi huñunakunaykichik wasikunapi azotenkichik hinaspam llaqtan-llaqtan qatikachankichik. 35 Chaynapim qamkunaman chayasunkichik llapallan justo runakunapa yawarnin, culpasqaqa kankichik allin ruraq Abelpa wañusqanmanta Berequiaspa churin Zacarias wañusqankamam. Zacariasqa wañuchisqa karqa altarmanta santuarioman riqpa chawpinpim. 36 Cheqaptapunim nikichik, chay llapallan castigoqa kunan tiempopi kawsaq miraymanmi chayamusunkichik. 37 —¡Jerusalen, Jerusalen! ¡Qamqa Diosmanta willakuqkunatam wañuchinki! ¡Qanman kachamusqa runakunatam rumiwan chamqapanki! ¡Rapran ukupi chiwchinkunata wallpa huñuykuq hinam achka kutita munarqani runaykikuna huñuykuyta ichaqa manam munarqankichu! 38 Chayraykum wasikichikpas chunninqaña. 39 Manañam rikuwankichikñachu: “Señorpa sutinpi hamuqqa hatunchasqayá kachun” niwanaykichikkama.
1 Templomanta lloqsiruspa Jesus richkaptinmi discipulonkuna asuykuspa chay templopa sumaqllaña perqankunata qawachirqaku. 2 Chaymi Jesus nirqa: —¿Kaykunatachu qawachkankichik? Cheqaptapunim nikichik, manam chulla rumipas perqasqaqa puchunqachu, lliwmi tuñichisqa kanqa —nispa. 3 Olivos Moqopiña Jesus tiyachkaptinmi discipulonkuna sapanpi tapuykurqaku: —Niykuwaykuyá ¿haykapitaq kay nisqaykikunaqa kanqa? ¿Imaynataq yachasaqku kutimunaykimantaqa hinaspa kay pacha puchukananmantaqa? —nispa. 4 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Allinta qawakuychik, yanqataq pipas pantachisunkichikman. 5 Achkaqmi hamunqaku ñoqapa sutiypi: “Ñoqam kani Cristo” nispa. Chaynata rimaspankum achka runakunata pantachinqaku. 6 Qamkunam uyarinkichik guerrakunamanta hinaspa guerrakuna kananmanta, aswanqa amam manchakunkichikchu. Chaykunaqa sucedekunqam ichaqa kay tiempoqa manam tukunqaraqchu. 7 Huk nacionmi peleanqa huklaw nacionwan chaynataq huk gobiernopas huklaw gobiernowan, kanqam muchuykuna chaynataq kaypi-chaypi terremotokunapas. 8 Lliw kaykunaqa ñakariykunapa qallariyllanraqmi. 9 —Hinaptinmi ñakarinaykichikpaq entregasqa kaspa wañuchisqa kankichik, ñoqaraykum llapa runakuna cheqnisunkichik. 10 Chay tiempopiqa achka runakunam iñiyninkumanta penqakunqaku hinaspam cheqninakuspa traicionanakunqaku. 11 Achkallañam rikurimunqa Diosmanta willakuq tukuqkuna hinaspam pantachinqaku achkaqta. 12 Tukuy mana allin ruraqkuna llumpayta miraruptinmi achkaqpa kuyakuyninpas chiriyarunqa. 13 Ichaqa kay pachapa tukupayninkama ñoqapi takyaqtam Diosqa salvanqa. 14 Diospa munaychakusqanmanta kay allin noticiam willakusqa kanqa enterollan kay pachapi chaynapi llapallan nacionpi runakuna yachananpaq, chayñam kay tiempoqa tukunqa. 15 —Diosmanta willakuq Danielmi qellqarqa purmachiq millakuypaq kaqmanta. Pipas kay leeqqa entiendechun. Templopi chayta rikuspaykichikqa, 16 Judea lawpi kaqkunaqa orqokunamanyá ayqechunku. 17 Wasipa hawanpi kaqpas amañayá uraykamuchunchu imanpas horqoq. 18 Chakrapi kaqpas amañayá pachan hoqariqqa kutichunchu. 19 ¡Imaynaraq kanqaku chay punchawkunapi wiksayoq otaq ñuñuq wawayoq warmikunaqa! 20 Diostayá mañakuychik ayqenaykichik punchawqa ama para tiempopi nitaq samana punchawpi kananpaq. 21 Chay punchawkunaqa llumpa-llumpay ñakariy punchawkunam kanqa, manam chaynaqa Dios kay pachata unanchasqanmantapunipas kunankama karqachu, manataqmi chaynaqa kanqachu qepa punchawkunapipas. 22 Sichum Dios mana asllayachinmanchu chay punchawkunata hinaptinqa, manach pipas librakunmanchu wañuymanta. Aswanqa akllasqankunaraykum asllayachinqa chay punchawkunata. 23 —Sichum pipas nisunkichik: “Qawaychik, kaypim kachkan Cristo” otaq “Wakpim kachkan Cristo” nispa hinaptinqa, amam paykunata creenkichikchu. 24 Rikurimunqam Cristo tukuq runakuna hinaspa Diosmanta willakuq tukuqkuna llapa runakunata engañananpaq. Admirakuypaq milagrokunatapas rurasparaqmi Diospa akllasqan runakunatapas engañaypi rinqaku. 25 Qamkunamanqa nichkaykichik manaraq kaykuna pasakuchkaptinmi. 26 “Purunpim kachkasqa” nisuptikichikqa amam lloqsinkichikchu qawaq otaq “Kaypim-wakpim kachkan” niptinkuqa amam creenkichikchu. 27 Imaynam llipyay kancharin intipa qespimunan lawmanta intipa seqaykunan lawkama, chaynam hamusaq Diosmanta Hamuq Runapas. 28 Maypim ayapa kasqanpim ullachkukuna huñunakunqa. 29 —Chay punchawkunapi ñakariy pasaruptillanmi inti tutayarunqa, killapas manañam achkinqachu, lucerokunam wichirimunqa, cielokunapi tukuy ima kaqkunapas katkatatanqam. 30 Hinaptinmi Diosmanta Hamuq Runapa señalniy puyupi rikuriykamunqa chaymi kay pachapi llapa castakuna qaparkachaspa waqanqaku hinaspam rikuwanqaku puyupi tukuy atiyniywan hinaspa kanchariyniywan hamuchkaqta. 31 Angelniykunatam kamachisaq trompetata nisyuta tocastin akllasqaykunata lliw nacionkunamanta hinaspa tukuy hinastinmanta huñumunankupaq. 32 —Higos sachawan rikchanachisqaytayá yachaychik: kallmankuna llullullaraq kaspa ikllimuptinmi, yachankichik poqoy hichpamusqanta. 33 Chaynaqa llapa nisqaykuna sucedekuptinmi yachankichik tukupay tiempoqa hichpallaña kasqanta. 34 Cheqaptapunim nikichik, tukuy kaykunaqa cumplikunqa manaraqpas kay miray runakuna chinkachkaptinmi. 35 Cielopi kaqkunapas chaynataq kay pachapas chinkanqam, nisqaykunam ichaqa mana chinkanqachu. 36 —Ichaqa manam pipas yachanchu ima punchawmi otaq imay horam kutimunaytaqa, hanaq pachapi angelkunapas manam yachanchu nitaqmi Diospa Churinpas yachanichu aswanqa Taytallaymi. 37 —Imaynam Noeypa tiemponpi sucedekurqa chaynam sucedekunqa Diosmanta Hamuq Runa kutimuptiypas. 38 Chay tiempopim manaraq sinchi para chayamuchkaptin runakuna mikurqaku, upyarqaku, casarakurqaku hinaspa casarachinakurqaku Noey buqueman yaykunankama. 39 Manam musyakurqakuchu sinchi para chayamuspan llapallanta chinkarachinankama. Chaynam kanqa Diosmanta Hamuq Runa kutimuptiypas. 40 Chay tiempopim iskay runakuna kachkanqa chakrapi, hukninmi apasqa kanqa, hukninñataqmi saqesqa kanqa. 41 Iskay warmikunam huk marayllapi kutakuchkanqaku, hukninmi apasqa kanqa, hukninñataqmi saqesqa kanqa. 42 —Qawan-qawanllayá kaychik, manam yachankichikchu ima punchawmi Señornikichik kutimunaytaqa. 43 Yachaychikyá kayta, sichum wasiyoq yachanman imay hora suwa hamunanta hinaspaqa manach puñunmanchu chaynapi wasin mana suwasqa kananpaq. 44 Chaynaqa qamkunapas listollayá kaychik, Diosmanta Hamuq Runaqa kutiramusaq mana piensasqaykichik horam. 45 —Qamkunaqa allin yuyayniyoq confianza sirviente hinayá kaychik, paytam wasinpi patronnin churarqa sirvientemasinkunata imam horapi mikuchinanpaq. 46 Ancha kusisqam chay runaqa sichum patronnin kutimuspa chayna rurachkaqta tariykamuptinqa. 47 Cheqaptapunim nikichik, patronninqa churaykunqa tukuy kapuqninkunapiña nanachikunanpaqmi. 48 Ichaqa sichu mana allin sirviente kaspa ninman: “Patronniyqa unamunqaraqmi” nispa, 49 hinaspañataq sirvientemasinkunata maqayta qallarispa sinkakunawan mikuspa upyakunman. 50 Chayna runapaqa patronninmi kutiramunqa mana suyasqan punchawpi hinaspa mana yachasqan horapi. 51 Hinaspam sinchita castiganqa iskay uyakunatawan kuskata, chaypiqa kanqa llumpay waqayllañam hinaspa kiru kirichichichiyllañam.
1 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun chunka doncellakunamanmi. Paykunam mecheronkuta aparikuspa novio taripaq lloqsirqaku. 2 Pichqa doncellakunam karqa mana umayoqkuna, wakin pichqañataqmi karqa allin yuyayniyoq warmikuna. 3 Mana umayoq kaqkunam mecheronkuta apaspanku mana aparqakuchu achkikuna aceiteta. 4 Allin yuyayniyoq warmikunañataqmi aysakuchankupi aparqaku aceiteta mecherotawan. 5 Novio manaña chayamuptinmi llapallanta puñuy aysaykuptin puñururqaku. 6 Hinaptinmi chawpi tutata huk kaqnin qayarikurqa: “Novioqa hamuchkanñam, lloqsiychik taripaq” nispa. 7 Chaymi llapallan doncellakuna hatariruspanku mecheronkuta alistarqaku. 8 Hinaptinmi mana umayoq sipaskuna allin yuyayniyoq sipaskunata nirqaku: “Qoykuwayku aceiteta, mecheroykum wañuruchkanña” nispa. 9 Chaymi allin yuyayniyoqkuna nirqaku: “Qamkunaman qoykuptiykuqqa yanqam llapanchikpaq pisirunman, chaynaqa rantikuqkunamantayá rantiramuychik” nispa. 10 Rantimunankukamam novio chayaramurqa chaymi listo kaq doncellakuna paywan yaykururqaku casamientoman hinaptinmi punku wichqakururqa. 11 Wakin doncellakunapas chayaramuspanmi nirqaku: “¡Señor, señor, kichaykamuwayku!” nispa. 12 Payñataqmi nirqa: “Qamkunataqa manapunim reqsikichikchu” nispa. 13 Chay rikchanachiyta tukuruspam uyariqninkunata Jesus nirqa: —Rikchan-rikchanllayá kaychik, manam yachankichikchu ima punchawmi otaq imay horam kutimunaytapas —nispa. 14 —Diospa munaychakusqanqa rikchakun illananpaq sirvientenkunaman qollqen saqeykuq apumanmi. 15 Punta kaqmanmi qorqa pichqa wayqa qollqeta, hukninmanñataq iskay wayqa qollqeta, hukninmanñataq huk wayqallata. Sapakamaman atisqanman hina qoykuspanmi illarurqa. 16 Pichqa wayqa chaskiq sirvientem chay qollqewan negociaspan ganarurqa pichqa wayqatawan. 17 Chaynataqmi iskay wayqa chaskiqpas ganarurqa iskay wayqatawan. 18 Huk wayqa chaskiqñataqmi allpata toqoruspan chaypi pakarurqa patronninpa qollqenta. 19 —Chay sirvientekunapa patronnin kutiramuspanñataqmi paykunamanta cuentata mañarqa. 20 Pichqa wayqa qollqe chaskiqmi pichqa wayqatawan apamuspa nirqa: “Señor, pichqa wayqa qollqetam qowarqanki, kay pichqa wayqatawanmi ganaramuni” nispa. 21 Patronninmi nirqa: “Qamqa confianza allin sirvientem kasqanki, kay asllawanpas confianza kasqaykimantam achkataraq confiasqayki, chaynaqa ñoqawanyá kusikuy” nispa. 22 Iskay wayqa qollqe chaskiqpas chayamuspanmi nirqa: “Señor, iskay wayqatam qowarqanki, kay iskay wayqatawanmi ganaramuni” nispa. 23 Patronninmi nirqa: “Qamqa confianza allin sirvientem kasqanki, kay asllawanpas confianza kasqaykimantam achkataraq confiasqayki, chaynaqa ñoqawanyá kusikuy” nispa. 24 Ichaqa huk wayqa qollqe chaskiqñataqmi chayamuspan nirqa: “Señor, piña runa kaspayki mana tarpusqaykita cosechakuruq chaynataq mana wayrachisqaykita huñukuruq kasqaykita yachaspaymi 25 manchakuspay qollqekitaqa pakarurqani allpa ukupi, kayqayá qollqekiqa hina kaqlla” nispa. 26 Chaymi patronninñataq nirqa: “Qella, mana allin sirviente, mana tarpusqay cosechaq hinaspa mana wayrachisqay huñukuq kasqayta yachachkaspaykiqa 27 qollqeytam churawaq karqa bancoman hinaptinmi kutimuspay mirayniyoqta chaskikuyman karqa” nispan. 28 Paymi runankunata kamachirqa: “Qechuychik chay qollqeta hinaspa qoychik chunka wayqa qollqeyoqman. 29 Kapuqniyoqkunaqa achkataraqmi chaskinqa, mana kapuqniyoqkunamantam ichaqa aslla kapuqninpas qechusqa kanqa. 30 Chay mana valeq sirvientetaqa wischuramuychik tutayaypa kasqanmanyá, chaypi waqaspanmi kirunta kirichichichinqa.” 31 —Diosmanta Hamuq Runa angelniykunawan hamuspay suma-sumaq tiyanaypi tiyaykuptiymi, 32 llapallan nacionkunamanta runakuna huñunakamunqa ñawpaqniyman hinaptinmi michiq rakichkaq hina rakisaq cabrakunamanta ovejakunata. 33 Ovejakunatam rakisaq alleqniy lawman, cabrakunatañataq ichoqniy lawman. 34 Ñoqa Reymi alleqniypi kaqkunata nisaq: “Hamuychik Taytaypa favorecesqankuna, hinaspayá kay pacha unanchasqa kasqanmantapuni qamkunapaq alistasqa munaychakunaykichikta chaskiychik. 35 Yarqaymanta kaptiymi mikuykachiwarqankichik, yakumanta kaptiymi yakuta qoykuwarqankichik, forastero kaptiymi samaykachiwarqankichik. 36 Pachay mana kaptinmi pachaykachiwarqankichik, onqoruptiymi yanapaykuwarqankichik, preso kaptiytaqmi watukuykuwarqankichik.” 37 Hinaptinmi allin ruraqkuna niwanqaku: “Señorlláy ¿haykapitaq yarqaymanta qawarqaykiku hinaspa mikuykachirqaykiku? ¿Haykapitaq yakunayasqata rikuspayku yakuta qoykurqaykiku? 38 ¿Haykapitaq puriqta rikuspayku samaykachirqaykiku? ¿Haykapitaq mana pachayoqta rikuspayku pachaykachirqaykiku? 39 ¿Haykapitaq onqoqta otaq carcelpi rikuspayku watukaykamurqaykiku?” 40 Hinaptinmi ñoqa Reyñataq nisaq: “Cheqaptapunipas huk kaqnin humilde wawqeykunapaq ruraspaykichikqa ñoqapaqmi rurarqankichik” nispay. 41 —Ichoqniypi kaqkunatañataqmi nisaq: “Yaw Diospa ñakasqankuna, qamkunaqa pasawaychik diablopaqwan angelninkunapaq alistasqa wiña-wiñaypaq rupaymanyá. 42 Yarqaymanta kaptiymi mana mikuykachiwarqankichikchu, yakumanta kaptiypas manam qoykuwarqankichikchu. 43 Forastero kaptiypas manam samaykachiwarqankichikchu, pachay mana kaptinpas manam pachaykachiwarqankichikchu, onqoptiypas hinaspa carcelpi kaptiypas manam watukuykuwarqankichikchu” nispay. 44 Hinaptinmi paykunañataq niwanqaku: “Señor ¿haykapitaq rikurqaykiku yarqaymanta, yakunayasqata, forasterota, mana pachayoqta, onqosqata otaq carcelpi kaqta hinaspa mana yanaparqaykikuchu?” 45 Chaymi ñoqañataq nisaq: “Cheqaptapunipas kay humilde runakunata mana yanapaykuspaykichikqa ñoqapaqpas manam rurarqankichikchu” nispa. 46 Paykunaqa wiña-wiñaypaq castigomanmi rinqaku, allin ruraqkunañataqmi rinqa wiña-wiñaypaq kawsakuq.
1 Kaykunata rimayta tukuruspanmi discipulonkunata Jesus nirqa: 2 —Yachasqaykichikpi hinam iskay punchawmanta Pascua Fiesta kanqa, Diosmanta Hamuq Runaqa chakatasqam kasaq —nispa. 3 Llapa sacerdotekunapa jefenkunam judiokunapa kamachiqninkunapiwan huñunakururqaku sacerdotekunapa jefen Caifaspa palacionpa pationpi. 4 Chaypim rimanakurqaku engañowan Jesusta hapiruspa wañurachinankupaq. 5 Ichaqa nirqakum: —Fiestapiqa ama hapisunchu runakuna ama alborotanankupaq —nispa. 6 Jesusmi kachkarqa Betania llaqtachapi lepra onqoymanta sanoyaq Simonpa wasinpi. 7 Hinaptinmi Jesusman asuykamurqa huk warmi. Paymi niñu rumimanta puyñuchapi miski asnaq aceiteta aparamurqa, chayqa achka qollqepa chaninmi karqa hinaspam talliykurqa Jesuspa umanman mesapi tiyachkaptin. 8 Chayta Jesuspa discipulonkuna rikuruspam piñasqallaña ninakurqaku: —¿Imanasqataq waktaqa usuchichkan? 9 Achka qollqeman rantikuruspan wakchakunata yanapachwan karqa —nispa. 10 Chay rimasqankuta Jesus musyaruspanmi nirqa: —¿Imanasqataq kay warmita llakichinkichik? Payqa allintam rurarun ñoqapaq. 11 Wakcha runakunaqa qamkunawanmi haykapikamapas kanqa, ñoqam ichaqa mana tukuy tiempochu qamkunawan kasaq. 12 Kay miski asnaq aceiteta cuerpoyman tallispanqa pampakunaypaqmi alistawachkan. 13 Cheqaptapunim nikichik, maypipas kay pachapi ñoqamanta allin noticiakuna willakusqa kaptinmi kay warmipa rurasqantapas yuyarinankupaq willakunqaku. 14 Chunka iskayniyoq discipulokunapa hukninmi karqa Judas Iscariote, paymi sacerdotekunapa jefenkunawan parlaq rispan 15 nirqa: —¿Haykatataq qowankichikman Jesusta entregaykuptiy? —nispa. Chaymi prometerqaku kimsa chunka qollqeta paganankupaq. 16 Chay ratomantapunim Judas maskarqa tiempota paykunaman Jesusta entregananpaq. 17 Mana Qonchuyoq Mikunanku Fiestapa qallariyninpim discipulonkuna Jesusman asuykuspa nirqaku: —¿Maypitaq alistamusaqku Pascua mikuyta cenananchikpaq? —nispa. 18 Chaymi payñataq nirqa: —Riychik llaqtata nisqay runaman hinaspa nimuychik: “Yachachikuqmi nin: ‘ripukunaymi chayaykamuchkanña, wasikipim Pascua mikuyta cenasaq discipuloykunawan’ nispa.” 19 Chaymi discipulonkuna Jesuspa kamachisqanta hina ruraspanku pascua mikuyta prepararqaku. 20 Tutaykaramuptinmi Jesus tiyaykurqa mesaman chunka iskayniyoq discipulonkunapiwan. 21 Mikuchkaptinkum Jesus nirqa: —Cheqaptapunim huk kaqnikichik traicionawanqa —nispa. 22 Chaymi sinchi llakisqallaña sapakama tapurqaku: —¿Ñoqachu kani Señorlláy? —nispa. 23 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Ñoqawan kuska makinwan medianoman tanta challpuqmi. 24 Diosmanta Hamuq Runataqa Bibliapa nisqanman hinam sucedewachkan ichaqa ¡imaynaraq kanqa traicionawaqniy runaqa, amapas payqa nacenmanchu karqa! —nispa. 25 Hinaptinmi traicionaqnin Judas nirqa: —Yachachikuq ¿icha ñoqachu kani? —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Arí, qanmi kanki —nispa. 26 Mikuchkaptinkum Jesus tantata hapiykuspan Diosman graciasta qorqa hinaspam pakiykuspan discipulonkunaman aypurqa: —Chaskispa mikuychik, kaymi cuerpoy —nispa. 27 Vasotapas hapiykuspanmi Diosman graciasta qorqa hinaspam paykunaman haywarqa: —Llapaykichik tomaychik. 28 Kaymi contrato rurasqaypa yawarniy. Chaqchusqam kanqa achka runakunapa huchankunata pampachanaypaq. 29 Kunanmantaqa manañam uvaspa rurunmanta tomasaqñachu maypacham Taytaypa munaychakusqanpiña qamkunawan mosoq vinota tomanaykama —nispa. 30 Yupaychanapaq takita takiruspankum Olivos Moqoman pasakurqaku. 31 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Kunan tutam llapallaykichik penqakuwankichik, Bibliam nin: “Michiqtam wañurachisaq hinaptinmi kanchantin ovejakuna cheqerunqaku” nispa. 32 Aswanqa ñoqa kawsariramuspaymi qamkunamanta puntataraq Galilea lawman risaq. 33 Chaymi Pedro nirqa: —Llapallanku qanmanta penqakuptinkupas ñoqaqa manam penqakusaqchu —nispa. 34 Chaymi Jesus nirqa: —Cheqaptapunim niki, kunan tutam manaraqpas gallo waqachkaptin kimsa kutikama negawanki —nispa. 35 Pedroñataqmi nirqa: —Qanwan kuska wañunay kaptinpas manapunim negasqaykichu —nispa. Chaynallatam llapallan discipulonkunapas nirqaku. 36 Getsemani huertaman chayaruptinkum Jesus nirqa: —Kayllapi tiyachkaychik wakman rispa mañakamunaykama —nispa. 37 Pedrotawan Zebedeopa iskaynin churinkunata pusarikuspanmi ancha-anchallataña llakirikurqa. 38 Chaymantam paykunata nirqa: —Sonqoymi ancha llakisqa kachkan wañukunaypaq hinaña, kaypi kaspayá rikchaysiwaychik —nispa. 39 Waklawneqman pasaspanmi pampakama kurkukuykuspan Diosta mañakurqa: —Taytáy, atina kaptinqa ñoqamantayá asurichiy kay ñakariyta, ichaqa amayá ñoqapa munasqaychu kachun aswanqa qampa munasqaykiyá —nispa. 40 Discipulonkunapa kasqanman kutispanñataqmi puñukuchkaqta tariykurqa chaymi Pedrota nirqa: —¿Manachum rikchaysiwayta atirqankichik huk horallapas? 41 Rikchaspayá Diosta mañakuychik ama tentasqa kanaykichikpaq. Allin rurayta munaptikichikpas cuerpoqa mana kallpayoqmi kachkan —nispa. 42 Kasqallan rispanmi mañakurqa kaynata: —Taytalláy, ñakarinay mana qechuy atina kaptinqa qampa munasqaykiyá kachun —nispa. 43 Kutimuspanmi discipulonkunata huktawan puñuchkaqta tariykurqa puñuypa llumpay aysaykusqanmi kachkarqaku. 44 Chaymi paykunata saqeykuspan huktawan pasarqa kimsa kutipiña hina chaynallata mañakuq. 45 Chaymanta kutiramuspanmi discipulonkunata nirqa: —Kunanqa puñukuspayá samakuychikña, ñam hora chayaramunña, Diosmanta Hamuq Runaqa huchasapakunapa makinman entregasqañam kasaq. 46 Hatariychik, hakuña. Hamuchkanñam traicionawaqniy —nispa. 47 Jesus chaynata rimachkaptinraqmi Judas chayaramurqa. Payqa chunka iskaynintin discipulonkunapa hukninmi karqa, paywanmi achkallaña runakuna hamurqa espadayoq hinaspa kaspi aptarisqa. Chay runakunaqa karqa sacerdotekunapa hinaspa kamachiqkunapa kachamusqanmi. 48 Chay traicionaq Judasmi runakunawan kaynata yachachinakuspa hamurqa: —Ñoqapa muchaykusqaymi kanqa, paytam hapinkichik —nispa. 49 Chaylla Jesusman asuykuspanmi: —Yachachiqlláy ¡imaynataq kachkanki! —nispan muchaykurqa. 50 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Yaw amigo ¿imamantaq hamuchkanki? —nispa. Chaymi runakuna asuykuspa Jesusta presocharurqaku. 51 Hinaptinmi Jesuspa huknin puriqmasin espadanta horqoykuspan sacerdotekunapa jefenpa runanpa rinrinta qorururqa. 52 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Kutiykachiy espadaykita maymi kasqanman, espadawan llapa peleaqkunaqa espadawantaqmi wañunqa. 53 ¿Manachum yachanki sichum Taytayta mañakuptiyqa wara-waranqa angelkuna kachamuwananta? 54 Aswanqa chayna kaptinqa manachiki Bibliapa nisqankunaqa cumplikunmanchu kayna kananmantaqa —nispa. 55 Hinaspanmi chay ratopi llapa runakunata nirqa: —¿Suwatapas hapiq hinachum hamurqankichik espadayoq hinaspa kaspiyoq presochawanaykichikpaq? Sapa punchawmi ñoqaqa qamkunawan karqani templopi yachachispay ichaqa manam presochawarqankichikchu. 56 Aswanqa kaykunaqa pasakun Diosmanta willakuqkunapa qellqasqan cumplikunanpaqmi —nispa. Hinaptinmi lliw discipulonkuna Jesusta sapallanta saqeruspa ayqekurqaku. 57 Presocharuqninkunam Jesusta pusarqaku sacerdotekunapa jefen Caifaspa wasinman. Chaypim huñunakurqaku Diospa leynin yachachiqkuna hinaspa kamachiqkuna. 58 Pedroñataqmi qatirqa karu qepallanta chay sacerdotekunapa jefenpa wasinpa pationkama. Chaypim guardiakunawan tiyaykurqa imam pasasqan qawananpaq. 59 Sacerdotekunapa jefenkunam cortepi kaqkunapiwan Jesuspa contranpi llulla rimaykunata maskarqaku wañurachinankupaq. 60 Ichaqa manam ima pruebatapas tarirqakuchu achka runakuna paypa contranpi llullakunata nichkaptinkupas. Qepatañam hamurqa iskay llulla testigokuna, 61 paykunam nirqaku: —Kay runam nirqa: “Ñoqaqa templota tuñirachispam kimsa punchawllapi kaqllamanta hatarirachiyman” nispa. 62 Hinaptinmi sacedotekunapa jefen sayarispan Jesusta nirqa: —¿Manachu imallatapas rimarinki? ¿Imatataq rimachkanku qampa contraykipiqa? —nispa. 63 Chaymi Jesus upallalla kaptin sacerdotekunapa jefen nirqa: —Kawsaq Diosraykum tapuyki. Niwayku: ¿Qamchu kanki Diospa Churin Cristo? —nispa. 64 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Arí, qampa nisqaykiman hinam. Diosmanta Hamuq Runatam rikuwankichik atiyniyoq Diospa alleqninpi tiyachkaqta hinaspa alto puyupi hamuchkaqta —nispa. 65 Hinaptinmi sacerdotekunapa jefen rabiawan pachanta llikipaspan nirqa: —Kay runaqa Diostam insultachkan. ¿Imapaqñataq testigokunataqa munanchik? Qamkunapas uyarirunkichikñam payqa Dios tukusqanta. 66 ¿Imaninkichiktaq? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqa: —¡Wañuchun! —nispa. 67 Chaymi Jesuspa uyanman toqaspanku takarqaku, wakinñataqmi uyanpi laqechuspanku 68 nirqaku: —¡Cristolláy! Musyakuy ¿pitaq maqasuchkanki? —nispa. 69 Hawa patiopi Pedro tiyachkaptinmi huk criada asuykuspan nirqa: —Qampas Galilea lawmanta kaq Jesuswanmi purirqanki —nispa. 70 Pedroñataqmi llapallanpa qayllanpi negakurqa: —Imamantachá rimapayawachkankipas —nispa. 71 Pedro punkumanña richkaptinmi huk criadañataq rikuruspan nirqa chaypi kaqkunaman: —Kay runapas Nazaret llaqtayoq Jesuswanmi purichkarqa —nispa. 72 Payñataqmi kaqllamanta negakurqa juramentasparaq: —Manam reqsinichu chay runataqa —nispa. 73 Ratollanmanmi chaypi runakuna Pedroman asuykuspa nirqaku: —Cheqaptapunim qampas paykunamanta kaq kanki, chayqaya rimasqaykipas suti reqsiylla —nispa. 74 Pedroñataqmi ñakaspanraq juramentarqa: —Manam chay runataqa reqsinichu —nispa. Rimayta tukuruptillanmi gallo waqaramurqa. 75 Chaymi Pedro yuyarirurqa: “Manaraq gallo waqachkaptinmi kimsa kutikama negawanki” nispa Jesuspa nisqanta. Chaymi hawaman lloqsiruspan aminankama waqakurqa.
1 Achikyaramuptinmi sacerdotekunapa llapallan jefenkuna judiokunapa kamachiqninkunawan tanteanakurqaku Jesusta wañurachinankupaq. 2 Chaymi chaqnasqata pusaspanku prefecto Pilatoman entregaykurqaku. 3 Traicionaq Judasñataqmi Jesusqa wañunanpaq sentenciasqa kasqanta qawaykuspan ñakakurqa chaymi chay kimsa chunka qollqeta kutiykachipurqa sacerdotekunapa jefenkunaman hinaspa kamachikuqkunaman. 4 Paykunatam nirqa: —Huchallikurunim mana huchayoq runata wañuchinaykichikpaq qamkunaman rantikuruspay —nispa. Chaymi paykunañataq nirqaku: —¿Imataq qokuwanku ñoqaykutaqa? ¡Chayqa qampa asuntoykim! —nispa. 5 Chaymi Judasñataq templopi qollqeta choqaruspan pasaspan warkukaramurqa. 6 Sacerdotekunapa jefenkunañataqmi qollqeta hoqarimuspanku nirqaku: —Kay qollqetaqa manam ofrendakunamanqa hukllawachwanchu, kayqa yawarpa chaninmi —nispa. 7 Hinaspam tanteanakuruspanku chay qollqewan rantirurqaku manka ruraqpa allpanta forasterokunata pampanankupaq. 8 Chaymi kay libro qellqasqa kasqan punchawkama chay allpata sutichanku Yawar Chakrawan. 9 Chaynapim cumplikurqa Diosmanta willakuq Jeremiaspa nisqan, paymi nirqa: —Israel runakunapa precio churasqan kimsa chunka qollqetam hapirqaku 10 hinaspam chaywan rantirqaku manka ruraqpa allpanta, chaynataqa rurarqaku Señorpa kamachiwasqanman hinam —nispa. 11 Pilatopa qayllanpi Jesus sayaykuptinmi tapurqa: —¿Qamchu kanki judiokunapa Reynin? —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Arí, qampa nisqaykiman hinam —nispa. 12 Sacerdotekunapa jefenkunapiwan kamachikuqkunam Jesusta acusarqaku chaymi Jesusñataq mana imatapas nirqachu. 13 Chaymi Pilato nirqa: —¿Manachu uyarinki tukuy ima contraykipi nisqankuta? —nispa. 14 Jesus mana imatapas niptinmi prefectoñataq llumpayta admirakurqa. 15 Pascua Fiestapim watan-watan Pilato kachariq llapa runakunapa munasqan huk presota. 16 Chay tiempopim lliwpa reqsisqan Barrabas carcelpi kachkarqa. 17 Llapa runakuna huñunasqa kachkaptinmi Pilato tapurqa: —¿Mayqantataq munankichik kacharinayta? ¿Barrabastachu icha Cristowan sutichasqa Jesustachu? —nispa. 18 Chaynataqa tapurqa Jesustaqa envidiallamanta entregasqankuta yachaspanmi. 19 Pilato cortepi kachkaptinmi warmin willachimurqa: —Amam imanankipaschu chay allin ruraq runataqa. Chisim mosqoyniypi llumpaysuta ñakarirqani paypa causanpi —nispa. 20 Sacerdotekunapa jefenkunapiwan kamachikuqkunañataqmi yacharachirqa runakunata Barrabasta mañakunankupaq chaynapi Jesusñataq wañuchisqa kananpaq. 21 Prefecto Pilatom yapatawan tapurqa: —¿Mayqannintataq kacharinayta munankichik? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqaku: —Barrabasta —nispa. 22 Pilatoñataqmi tapurqa: —Hinaptinqa ¿imatataq rurasaq Cristowan sutichasqa Jesustaqa? —nispa. Chaymi llapallanku nirqaku: —¡Chakatasqa kachun! —nispa. 23 Hinaptinmi Pilato nirqa: —¿Ima mana allintañataq payqa rurarurqa? —nispa. Chaymi paykunañataq aswanraq qaparirqaku: —¡Chakatasqa kachun! —nispa. 24 Hatun chaqwata qawaykuspanmi Pilato mana ima ruraytapas atirqachu. Chaymi yakuta aparachimuspan runakuna qawachkaptin makinta mayllakururqa hinaspam nirqa: —Manam huchayoqchu kasaq kay runapa wañusqanmantaqa, qamkunañayá imaynapas kakuychik —nispa. 25 Hinaptinmi llapallan runakunañataq nirqaku: —¡Paypa wañusqanmantaqa ñoqaykum huchayoq kasaqku mirayniykupiwan! —nispa. 26 Barrabasta Pilato kachaykachispanmi Jesustañataq azoteykachispa entregaykurqa chakatasqa kananpaq. 27 Prefectopa soldadonkunam Jesusta palacioman pusaruspanku llapa tropata huñururqaku. 28 Chaypi llatanaruspankum hinarachirqaku grosella pachawan. 29 Umanmanñataqmi churachirqaku kichkamanta simpasqa coronata. Alleq makinmanñataqmi hapichirqaku soqosta hinaspam ñawpaqninpi qonqorakuspanku burlakurqaku: —¡Kawsachun Judiokunapa Reynin! —nispa. 30 Toqasparaqmi umanpi chay soqoswan waqtarqaku. 31 Chaynata asipayaruspankum horqorurqaku chay grosella pachata hinaspankum kikinpa pachanwan churarachispanku pusarqaku chakatanankupaq. 32 Chaymanta lloqsichkaspam tuparurqaku Cirene llaqtayoq Simonwan, payta hapiruspankum hombrochirqaku Jesuspa cruzninta. 33 Chaynapim chayarurqaku Golgota Moqoman. Golgotaqa calavera ninanmi. 34 Chaypim Jesusman tomachirqaku hayaqwan chaqrusqa vinota. Jesusñataqmi malliykuspan mana tomayta munarqachu. 35 Chakataruspankum Jesuspa pachankunatañataq soldadokuna sortearqaku mayqanninmanpas tuparunanpaq. 36 Hinaspam tiyaykuspanku Jesusta cuidarqaku. 37 Cruzpa umanpiñataqmi qellqarqaku imamantam wañuchisqankumanta, chay qellqasqankum nirqa: “JUDIOKUNAPA REYNIN JESUS” nispa. 38 Jesustawan kuskatam chakatarqaku iskay suwakunata, hukninta alleq lawninpi, huknintañataq ichoq lawninpi. 39 Chaynin pasaqkunañataqmi umankutapas aywisparaq kamirqaku: 40 —Qamqariki nirqanki: “Templota tuñirachispaymi kimsa punchawllapi hatarirachisaq” nispam, chaynaqa Diospa Churin kaspaykiqa kikillayki librakuspayá cruzmanta uraykamuy —nispa. 41 Sacerdotekunapa jefenkunapas, Diospa leynin yachachiqkunapas chaynataq judiokuna kamachiqkunapas Jesustam burlakurqaku kaynata: 42 —Wakinkunatam librarqa ichaqa kikinqa manam librakuyta atinchu. Israelpa Reynin kaspaqa uraykamuchunyá cruzmanta, chaymi iñisunchik. 43 Diospim confiakurqa, Diosyá kunan salvachun cheqapta kuyaspaqa “Diospa Churinmi kani” nichkaptinqa. 44 Kamirqakutaqmi Jesuswan kuska chakatasqa suwakunapas. 45 Kay pacham tutayarurqa chawpi punchawmanta las treskama. 46 Yaqa las trestam Jesus qaparirqa: —¡Elí, Elí! ¿Lama Sabactani? —nispa. Kayqa: “Diosnilláy, Diosnilláy ¿imanasqataq sapallaytaqa saqerullawanki?” ninanmi. 47 Chaypi wakin kaqkunañataqmi uyariruspanku nirqaku: —Kay runaqa Diosmanta willakuq Eliastam qayakuchkan —nispanku. 48 Chaymi hukninñataq kallpaykurqa esponjawan hinaspam vinagreman challpuykuspan soqoswan Jesusman haypaspa soqochirqa. 49 Wakinñataqmi nirqa: —Suyaychik, qawasunchik Elias hamunqachus libraqnin —nispa. 50 Huktawan Jesus qaparispam espiritunta Taytanman qospan wañukurqa. 51 Chay ratollapim templopi santuario rakiq rakta tela altomanta urayman iskayman llikikururqa. Allpapas kuyurirurqam, qaqakunapas raqrarurqam. 52 Achka sepulturakuna kicharikuruptinmi Diospi iñiqkunapa cuerponkuna kawsariramurqa. 53 Kaykunam sepulturankumanta lloqsiramurqaku Jesuspa kawsarimusqanpa qepanta hinaspam yaykurqaku Jerusalen llaqtaman, chaytaqa achka runakunam rikurqaku. 54 Jesusta cuidaq capitanñataqmi wakin soldadokunapiwan temblorta hinaspa tukuy imakuna pasasqanta qawaykuspa mancharikururqaku hinaspam nirqaku: —Cheqaptapunim payqa Diospa Churin kasqa —nispa. 55 Chaypim kachkarqaku achka warmikuna karullamanta qawaspanku. Paykunam Jesusta yanapastin qatimurqaku Galilea lawmanta. 56 Paykunawanmi kachkarqa Magdala llaqtayoq Mariapas chaynataq Jacobopapiwan Joseypa maman Mariapas chaynataq Zebedeopa warminpas. 57 Tutaykuchkaptinñam Arimatea llaqtayoq Josey sutiyoq apu runa hamurqa. Paypas karqa Jesuspa discipulonmi. 58 Paymi rirqa Pilatomanta Jesuspa cuerponta mañaq. Hinaptinmi Pilato kamachirqa Jesuspa cuerponta qonankupaq. 59 Chaymi Joseyqa Jesuspa cuerponta mosoq sabanaswan wankuykurqa. 60 Hinaspam qaqapi kikinpaq toqochisqan mosoq sepulturaman churarqa, punkuntañataqmi taparqa hatun rumita tanqamuspan hinaspam ripukurqa. 61 Chaypitaqmi kachkarqa Magdala llaqtayoq Mariawan huknin Mariapas sepulturapa chimpanpi tiyaspanku. 62 Paqarinnintin samana punchaw tutaykuqtam sacerdotekunapa jefenkunapiwan fariseokuna Pilatoman rispanku 63 nirqaku: —Señor Prefecto, yuyachkanikum, chay llulla runaqa kawsachkasparaqmi nirqa: “Wañuspayqa kimsa punchawmantam kawsariramusaq” nispa. 64 Chaynaqa kamachiyá kimsa punchawkama sepultura seguranankupaq, yanqañataq discipulonkuna cuerponta tuta suwaruspanku runakunaman ninmanku: “Wañusqanmantam kawsarirun” nispanku, hinaptinmi chay llullaqa ñawpaq llullakusqanmantapas aswanraq karunman. 65 Chaymi pilatoñataq nirqa: —Chayqayá soldadokunaqa. Rispaykichikyá yachasqaykichikman hina seguramuychik —nispa. 66 Chaymi pasaspanku sepulturata allinta seguramurqaku, punkupa tapaqnin rumita sellaykuspankum cuidaq soldadokunata chaypi saqeykurqaku.
1 Samana punchaw pasaruptinmi domingo achikyaqman Magdala llaqtayoq Maria huknin Mariapiwan rirqaku sepultura qawaq. 2 Señorpa angelnin hanaq pachamanta uraykamuptinmi hatun temblor karurqa. Paymi sepultunanman asuykuspan rumita asurirachirqa hinaspam chaypa hawanpi tiyaykurqa. 3 Paypa rikchayninmi karqa llipyay hina achkirichkaq, pachanñataq riti hina yuraq-yuraq. 4 Soldadokuna qawaykuspankum manchakuymanta katkatatarqaku hinaspam wañusqa hinaña rikurirurqaku. 5 Warmikunatam ichaqa chay angel nirqa: —Ama manchakuychikchu. Qamkunaqariki maskachkankichik chakatarusqanku Jesustam. 6 Manam kaypiñachu, payqariki nisqanman hinam kawsarirunña. Qawamuychik churasqanku sitiota. 7 Utqaymanyá nimuychik discipulonkunaman: “Jesusqa kawsarirunmi, Galileamanmi ñawpachkan, chaypim tupankichik” nispa. Chayllam ninay karqa. 8 Chaymi warmikuna utqayman pasarqaku sepulturamanta manchakuspankupas hatun kusikuywan hinaspam kallparqaku Jesuspa discipulonkunaman willaq. 9 Hinaptinmi Jesus paykunawan tuparuspan rimaykurqa. Chaymi paykunañataq asuykuspa Jesuspa chakinta abrazakuykuspa adorarqaku. 10 Chaymi pay nirqa: —Ama manchakuychikchu, wawqeykunamanyá willamuychik Galilea lawman rinankupaq, chaypiñam tupasaqku —nispa. 11 Warmikuna richkaptinmi wakin soldadokuna rirqaku llaqtaman hinaspam sacerdotekunapa jefenkunaman willamurqaku tukuy ima pasasqanta. 12 Chay jefekunañataqmi rirqaku judio kamachikuqkunawan tanteanakuq. Achka qollqeta soldadokunaman pagaruspankum 13 nirqaku: —Qamkunam ninkichik: “Tuta puñuchkaptiykum, discipulonkuna hamuruspa Jesuspa cuerponta suwarusqaku” nispa. 14 Sichu prefecto chayta yacharunqa hinaptinqa ñoqaykum convencechisaqku chaynapim mana sasachakunkichikchu —nispa. 15 Soldadokunam qollqeta chaskiruspanku paykunapa yachachisqanta hinalla rurarqaku. Chaynatam judiokuna willakunku kunan punchawkama. 16 Chaynapim chunka hukniyoq discipulonkuna rirqaku Jesuspa kamachisqan Galilea lawpi moqoman. 17 Hinaptinmi Jesusta rikuykuspanku adorarqaku, wakinkunañataqmi iskayrayarqaku. 18 Chaymi Jesus paykunaman asuykuspan nirqa: —Diosmi qowarqa tukuy atiyta hanaq pachapipas kay pachapipas. 19 Chaynaqa llapallan nacionpi runakunaman rispayá willamuychik qatiqniykunaña kanankupaq hinaspayá bautizamuychik Taytapa, Churipa hinaspa Chuya Espiritupa sutinpi. 20 Yachachimuychikyá qamkunaman tukuy ima kamachisqayta kasukunankupaq. Sapa punchawmi ñoqaqa qamkunawan kasaq kay pacha puchukanankama.
1 Kunanmi qallariyninmanta willasqaykichik Diospa Churin Jesucristomanta allin noticiakunata. 2 Diosmanta willakuq Isaiasmi qellqarqa Jesusman Diospa kayna nisqanta: Qanmanta puntatam kachasaq willakuqta. Paymi ñanta allichanqa hamunaykipaq. 3 Paymi purunpi qaparispa rimachkan: “Señorpa hamunan ñanta allichaychik, purinankunata derechaychik” nispa. 4 Juanmi runakunata purunpi bautizaspan kaynata nirqa: —Huchaykichikmanta wanakuspayá bautizachikuychik chaynapi Dios pampachasunaykichikpaq —nispa. 5 Judea lawmantam Jerusalen llaqtamantawan lliw runakuna rirqaku payta uyariq hinaspam huchankuta reqsikuspanku willakurqaku chaymi Juan bautizarqa Jordan Mayupi. 6 Juanpa pachanmi karqa camellopa pelonmanta rurasqa, weqaw watakunanñataqmi karqa qaramanta. Paypa mikunanmi karqa aqarway uruchakunapiwan purun abejapa miskin. 7 Runakunamanmi willarqa: —Ñoqamanta qepatam hamunqa ñoqamanta aswan atiyniyoq. Ñoqaqa kurkuykuspa usutanpa watullantapas manam paskaq hinachu kani. 8 Ñoqaqa yakullawanmi bautizarqaykichik, paymi ichaqa Chuya Espirituwan bautizasunkichik. 9 Chay punchawkunapim Jesus lloqsirqa Galilea lawpi Nazaret llaqtamanta hinaptinmi Jesusta Juan bautizarqa Jordan Mayupi. 10 Yakumanta lloqsimuchkaspanmi Jesus qonqayta rikururqa hanaq pacha kicharikuchkaqta hinaspa Diospa Espiritunta paloma hina payman uraykamuchkaqta. 11 Hinaptinmi hanaq pachamanta nimurqa: —Qanmi kanki kuyasqay Churiy, qamraykum kusisqa kachkani —nispa. 12 Chaymantam Diospa Espiritun Jesusta purunman pusarurqa 13 purun animalkunapa kasqanman, chaypim karqa tawa chunka punchaw hinaptinmi Satanas payta tentarqa, angelkunañataqmi hamurqaku yanapaqnin. 14 Juanta carcelaruptinkum Jesus Galilea lawman rirqa Diospa munaychakusqanmanta allin noticiakunata willakustin, paymi nirqa: 15 —Tiempom chayaramunña. Diospa munaychakunan tiempom hichparamunña. Huchaykichikmanta wanakuspaykichikyá chaskikuychik Diospa allin noticianta —nispa. 16 Galilea Qochapa patanpi purichkaspanmi Jesus rikururqa Simonta wawqen Andrestawan. Paykunam challwiru kaspanku challwachkarqaku atarrayawan. 17 Chaymi paykunata nirqa: —Qatiwaychik, challwachkaq hina runakunata huñunaykichikpaqmi atiyta qosqaykichik —nispa. 18 Niykuptillanmi atarrayankuta saqeruspa Jesuswan pasarqaku. 19 Chaymanta pasarispanñataqmi Jesus rikururqa Zebedeopa churinkunata otaq Jacobotawan Juanta botepi mallanku allichachkaqta 20 chaymi paykunatapas nirqa: —Qatiwaychik —nispa. Chaymi taytan Zebedeota yanapaqninkunatawan botepi saqeruspanku Jesuswan pasarqaku. 21 Capernaum llaqtaman chayaruptinkum samana punchawpi Jesus yaykurqa huñunakunanku wasiman hinaspam yachachirqa. 22 Runakunañataqmi Jesuspa nisqanwan admirakurqaku Diospa leynin yachachiqkunamantapas atiywanraq yachachisqanrayku. 23 Chaypim karqa demonioyoq runa. Paymi kaynata qaparirqa: 24 —Nazaret llaqtayoq Jesus ¿imatataq munanki ñoqaykuwan? ¿Ñakarichiwanaykikupaqchum hamurqanki? Ñoqaqa reqsikim pim kasqaykita, qamqa Diosmanta hamuq mana huchayoqmi kanki —nispa. 25 Jesusñataqmi demoniota qaqchaspan nirqa: —¡Upallay hinaspa lloqsiy kay runamanta! —nispa. 26 Chaymi runata demonio taspiparuspan qaparistin lloqsirurqa. 27 Lliw runakunañataqmi admirasqallaña ninakurqaku: —¿Imataq kayqa? ¿Imatataq yachachiwanchik kaywanqa? ¡Mayna atiyniyoqñamá kay runaqa demoniokunapas kasunanpaqqa! —nispa. 28 Chayllam Jesusmanta yacharurqaku tukuy Galilea lawpi kaqkuna. 29 Huñunakunanku wasimanta lloqsiruspam Jesus rirqa Jacobowan hinaspa Juanwan Simonpa hinaspa Andrespa wasinta. 30 Chaypim Simonpa suegran camapi calenturawan kachkarqa hinaptinmi Jesusman willarqaku onqosqanmanta. 31 Chaymi Jesus asuykuspan makinmanta hatarirachirqa hinaptinmi chaylla calenturan chinkaruptin paykunata atienderqa. 32 Inti seqaykuruptinñam Jesusman pusamurqaku llapa onqoqkunata demoniopa ñakarichisqankunatawan. 33 Llaqtapi lliw runakunañataqmi wasi punkuman huñunakaramurqaku. 34 Chaymi Jesus imaymana rikchaq onqoyniyoq runakunata sanoyachirqa, wakin runakunamantam demoniokunata qarqorqa. Ichaqa manam dejarqachu demoniokuna paymanta rimananta pim kasqanta yachasqankurayku. 35 Paqarinnintin punchawtam manaraq achikyamuchkaptin llaqtamanta Jesus lloqsirqa chunniqman rispa Diosta mañakamunanpaq. 36 Chaymi Simon puriqmasinkunapiwan Jesusta maskaq rirqaku. 37 Tariruspankuñataqmi nirqaku: —Llapa runakunam maskasuchkanki —nispa. 38 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Hakuchik hichpapi llaqtachakunaman, chaykunapipas willakamunaypaqmi hamurqani kay pachamanqa —nispa. 39 Jesusmi puriq tukuy Galilea lawpi huñunakunanku wasikunapi willakustin chaynataq demoniokunatapas runakunamanta qarqostin. 40 Leprawan onqoq runam Jesusman asuykuspan qonqorakuykuspa nirqa: —Munaspaykiqa allinyaykachillawayá —nispa. 41 Chaymi Jesus paymanta llakipayarikuspa llapchaykurqa: —Arí, munanim, allinyayña —nispa. 42 Chaynata rimaruptillanmi onqoynin chinkaruptin allinyarurqa. 43 Jesusñataqmi chay runata pasakunanpaq kachkaptinña sinchita avisaspa nirqa: 44 —Amam pimanpas willankichu, Moisespa kamachikusqanman hinayá sacerdotewan qawachikamuy sanoña kasqaykita hinaspayá ofrendata Diosman qomuy chaymi sanoña kasqaykitapas llapallanku yachanqa —nispa. 45 Payñataqmi pasaspan willakuyta qallaykurqa llapa runaman Jesuspa sanoyachisqanmanta chaymi Jesusqa maylaw llaqtamanpas mana rikuchikuspallaña yaykuq, payqa chunniqllantañam puriq. Chaywanpas tukuy hinastinmantam runakuna Jesusman hamurqaku.
1 Iskay kimsa punchaw purimusqanmantam Jesus kutirqa Capernaum llaqtaman. Chaymi wasipiña kasqanta yacharuspanku 2 llapa runakuna huñunakaramurqaku punkupas manaña yaykuy atinankukama. Jesusñataqmi Diosmanta yachachirqa. 3 Chaymanmi tawa runakuna chakanapi apamurqaku suchu runata. 4 Huntallaña kasqanraykum Jesuspa kasqankama mana chayayta atispanku wasipa hawanmanña seqarurqaku hinaspam Jesuspa kasqan law wasipa qatanta uchkuruspanku chayninta suchuta uraykachirqaku. 5 Chay apamuqkunapa confiakusqankuta Jesus yacharuspanmi suchuta nirqa: —Yaw Tayta, pampachaykim huchaykikunata —nispa. 6 Chaypitaqmi tiyachkarqaku Diospa leynin wakin yachachiqkunapas, paykunam piensachkarqaku: 7 —¿Imanasqataq kay runaqa chaynata riman? Diostam piñachichkan dios tukuspan, Diosllam huchayoqkunata pampachaqqa —nispa. 8 Jesus paykunapa piensasqankuta yachaspanmi nirqa: —¿Imanasqataq piensankichik chaynakunata? 9 ¿Mayqan nisqaytaq facil kanman: Suchuta “Huchaykikunatam pampachayki” nisqaychu icha “Hatarispayki puñunaykita hoqarispa puriy” nisqaychu? 10 Kunanmi yachankichik Diosmanta Hamuq Runaqa huchakunata pampachanaypaq kay pachapi atiyniyoq kasqayta. Chaynata niruspanmi suchuta nirqa: 11 —Qamtam niki, hatariy, puñunaykita hoqarispa wasikiman ripukuy —nispa. 12 Suchum chaylla hatariruspan puñunanta hoqariruspan pasakurqa lliw runakuna qawachkaptin. Llapallan runakunam admirakuspa Diosta alabarqaku: —Manam haykapipas kaynataqa rikurqanchikchu —nispa. 13 Chaymantam huktawan Jesus rirqa qochapa patanman, payman llapa runakuna asuykuptinkum yachachirqa. 14 Chaymanta rispanñataqmi Jesus rikururqa Alfeopa churin Leviyta impuesto cobrananpi tiyachkaqta, Jesusmi payta nirqa: —Qatiway —nispa. Chaymi Leviy hatarispan Jesuswan rirqa. 15 Leviypa wasinpim Jesus mikuchkarqa, impuesto cobraq runakunapas wakin huchasapa runakunapiwanmi Jesuswan hinaspa discipulonkunawan mikuchkarqa. Achkallañamá paytaqa qatiqku. 16 Hinaptinmi ley yachachiq fariseokuna rikururqaku Jesusta paykunawan mikuchkaqta. Paykunam Jesuspa discipulonkunata tapurqaku: —¿Imanasqataq payqa mikuchkan impuesto cobraqkunawanqa hinaspa huchasapa runakunawanqa? —nispa. 17 Jesus chayta uyariruspanmi nirqa: —Sano runakunaqa manam necesitanchu medico hampinanta, ichaqa onqoqkunallam. Ñoqaqa hamurqani manam justo runakuna qayaqchu aswanqa huchasapakuna qayaqmi. 18 Bautizaq Juanpa discipulonkuna fariseokunapa discipulonkunawan huk punchaw ayunachkaptinkum Jesusman runakuna asuykuspanku tapurqaku: —Juanpa discipulonkunapas chaynataq fariseokunapa discipulonkunapas ayunankum. ¿Imanasqataq discipuloykikunaqa mana ayunankuchu? 19 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Yaqachum casamientoman riq runakuna ayunanmanku paykunawan novio kachkaptin? Chaypi novio kanankamaqa manam ayunanmankuchu. 20 Hamuq punchawkunapim ichaqa novio chinkaruptin ayunanqaku. 21 —Mawka pachataqa manam pipas siranmanchu mosoq latapawanqa. Chay mosoq latapaqa chintiruspam mawka pachata astawan llikirunman. 22 Chaynataqmi mana pipas churanmanchu manaraq poqosqa vinotaqa mawka odrepiqa, chay vino poqoruspanqa mawka odretam toqyarachinman hinaptinmi vinopas usunman, odrepas mana valeqñam kanman. Manaraq poqosqa vinotaqa mosoq odrepim churana. 23 Samana punchawmi Jesus richkarqa tarpusqa chakrapa ukunta, discipulonkunañataqmi ristin trigo rachuyta qallaykurqaku. 24 Fariseokunañataqmi Jesusta nirqaku: —¿Imanasqataq discipuloykikunaqa rurachkanku samana punchawpi leypa harkakusqanta? 25 Payñataqmi nirqa: —¿Manachum leerqankichik puriqmasinkunapiwan yarqaymanta kaspa Davidpa imam rurasqanta? 26 Sacerdotekunapa jefen Abiatar kachkaptinmi David yaykurqa Diospa wasinman hinaspam chay sacerdotekunallapa mikunan Diospa tantankunata mikururqa, qoykurqataqmi puriqmasinkunamanpas. 27 —Manam Diosqa runataqa unancharqa samana punchawraykuchu, chay punchawtaqa Diosqa akllarqa runapa allinninpaqmi. 28 Chayraykum Diosmanta Hamuq Runaqa munaychakuni samana punchawpipas.
1 Jesusmi yapamanta yaykurqa huñunakunanku wasiman, chaypim kachkarqa chakisqa makiyoq runa. 2 Fariseokunañataqmi wateqachkarqaku Jesusta samana punchawpi sanoyachiptinqa chaymanta acusanankupaq. 3 Jesusmi chakisqa makiyoq runata nirqa: —Hatarispayki kay chawpipi sayay —nispa. 4 Hinaspam runakunata tapurqa: —¿Imatataq ley permitiwanchik samana punchawpi rurananchikpaq? ¿Runapa allinninpaq ruraytachu icha mana allinninpaq ruraytachu? ¿Runa kawsachiytachu icha wañurachiytachu? —nispa. Paykunañataqmi upallalla karqaku. 5 Hinaptinmi Jesus muyuriqninpi kaqkunata qawarirqa piñakuywan. Rumi sonqo kasqankumanta llakikuspanmi, chay runata nirqa: —Haywariy makikita —nispa. Haywariykuptillanmi makin sanoyarurqa. 6 Chaymi fariseokuna lloqsimuspanku Herodespa partidonkunawan tanteanakurqaku: —¿Imaynatataq Jesusta wañurachichwanchik? —nispanku. 7 Jesusñataqmi discipulonkunapiwan qochapa patanman pasakurqa hinaptinmi achka runakuna Jesusta qatirqaku Galilea lawmanta. 8 Jesuspa tukuy imakuna rurasqanta yacharuspankum rirqaku qawaq Judea lawmanta, Jerusalen llaqtamanta, Idumea lawmanta, Jordan Mayupa waklawninmanta. Rirqakutaqmi Tiro hinaspa Sidon llaqtakunapa muyuriqninmantapas. 9 Achkallaña runakuna chaypi kasqanraykum mana ñitirachikunanpaq discipulonkunata Jesus kamachirqa huk boteta alistanankupaq. 10 Jesus achka runata sanoyarachisqanraykum llapa onqosqa runakuna payta llapchaykunankupaq ñitinakustin asuykurqaku. 11 Demonioyoqkunañataqmi Jesusta rikuruspanku ñawpaqninpi qonqorakuykurqaku hinaspam qaparirqaku: —Qamqa kanki Diospa Churinmi —nispanku. 12 Jesusñataqmi paykunata sinchita kamachirqa: —Amam pimanpas willankichikchu pim kasqaytaqa —nispa. 13 Jesus orqo lawman rispanmi qayarqa akllasqankunallata chaymi paykuna Jesusman asuykurqaku. 14 Akllarqam chunka iskayniyoq qarikunata paywan kuska purinankupaq hinaspa Diospa munaychakusqanmanta willakamunankupaq. 15 Kay akllasqankunamanmi atiyta qorqa demoniokunata qarqonankupaq. 16 Chay chunka iskayniyoq discipulonkunam karqa: Simon, paytam suticharqa Pedrowan, 17 Zebedeopa churin Jacobowan Juan, paykunatam suticharqa Boanergeswan piñakuqllaña kasqankurayku. 18 Wakinñataqmi karqa Andres, Felipe, Bartolome, Mateo, Tomas, Alfeopa churin Jacobo, Tadeo, cananista partidomanta kaq Simon 19 hinaspa Judas Iscariote, paymi qepata Jesusta traicionarurqa. 20 Jesusmi discipulonkunawan kutimurqa wasiman hinaptinmi huktawan achkallaña runakuna huñunakaramurqa chaymi paykunaqa manaña mikuytapas atirqakuchu. 21 Jesuspa ayllunkunam chaypi kasqanta yacharuspanku hamurqaku pusanankupaq: “Locoyarunmi” nispa runakuna rimaptinku. 22 Diospa leynin yachachiqkunapas Jerusalen llaqtamanta hamuspankum nirqaku: —Kay runaqa demoniokuna kamachiq Beelzebupa huntasqanmi kachkan chaymi qarqon demoniokunata —nispanku. 23 Chaymi Jesus paykunata qayaspan nirqa: —Kikintaqa Satanasqa manam qarqokunmanchu —nispa. Entiendenankupaqmi rikchanachirqa: 24 —Sichu huk nacionpi runakuna chaqwallapi kawsaptinkuqa chayllam chay nacion tukurunman. 25 Manataqmi rakinakusqa familiapas takyanmanchu. 26 Chaynataqmi Satanaspas kikinpa contranpi hatarispaqa manaña takyanmanchu, chayllam tukurunman. 27 —Kallpasapa runapa wasinmantaqa manam pipas suwakuyta atinmanchu manaraq payta chaqnaruspaqa. Chaqnaruspam ichaqa imankunatapas chay suwaqa apakunman. 28 —Cheqaptam nikichik: Diosqa pampachanqam runakunapa tukuy huchantapas chaynataq kikinta kamisqankutapas. 29 Chuya Espiritu kamiqkunatam ichaqa mana haykapipas pampachanqachu, paykunaqa wiñaypaq huchayoqmi kanqaku. 30 Chaytam Jesus nirqa runakunaman “Jesusqa demonioyoqmi” nispa rimasqankurayku. 31 Jesuspa kasqanmanmi chayarurqaku mamanwan wawqenkuna, hawallapi sayaykuspam payta qayachirqaku. 32 Jesuspa muyuriqninpi tiyaqkunam nirqaku: —Mamaykim wawqekikunapiwan qanmanta tapukuspanku hawapi kachkanku —nispa. 33 Jesusmi nirqa: —¿Pitaq mamay, pitaq wawqeykuna? —nispa. 34 Muyuriqninpi tiyaqkunata qawarispanmi nirqa: —Kay runakunam mamaywan wawqe-paniykunaqa. 35 Pipas Diospa munasqan ruraqmi wawqeyqa, paniyqa hinaspa mamayqa.
1 Qochapa patanpi Jesus huktawan yachachiyta qallariptinmi llapa runa chayman huñunakururqa. Achkallaña runakuna kaptinmi, Jesus qocha ukupi boteman yaykuspan tiyaykurqa, llapa runañataqmi qocha patallanpi karqa. 2 Chaymi Jesus rikchanachiykunawan achkallataña yachachirqa: 3 —Uyariychik: Huk runam rirqa tarpukuq. 4 Muhuta maqchiptinmi wakin wichirqa ñanman hinaptinmi kullkukuna mikururqa. 5 Wakinñataqmi wichiykurqa mana ancha allpayoq ranraman hinaptinmi chay muhu chaylla wiñaramurqa as allpallapi kasqanrayku. 6 Inti rupamuptinñataqmi mana sumaq sapichakusqa kasqanrayku chakirurqa. 7 Wakin muhuñataqmi wichiykurqa kichka-kichka ukuman hinaptinmi kichkakuna wiñaruspa muhu wiñaqta eqoyarachirqa chaymi manaña rururqachu. 8 Wakinñataqmi allin allpaman wichiykurqa chaymi wiñamuspan rururqa, wakinmi huk muhullamanta rururqa kimsa chunkata, wakinñataq soqta chunkata, wakinñataq pachakta. 9 —¡Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá! 10 Jesus sapallanña kachkaptinmi hichpanpi kaqkuna discipulonkunapiwan Jesusta tapurqaku: —¿Imaninantaq chay rimasqayki rikchanachiykunaqa? —nispa. 11 Jesusñataqmi paykunata nirqa: —Qamkunamanmi Diospa munaychakusqanmanta ñawpaq mana yachasqaykichikkunata yachachikichik, wakin runakunamanmi ichaqa lliwta yachachini rikchanachiykunallawan 12 chaynapi qawakuspapas mana rikukunankupaq, uyarispapas mana entiendenankupaq, Diosman mana kutirikunankupaq chaynataq huchankumantapas mana pampachasqa kanankupaq —nispa. 13 Jesusmi nirqa: —¿Manachu qamkunapas entiendenkichik kay rikchanachisqayta? Hinaptinqa ¿imaynamá entiendewaqchik wakintaqa? 14 Chay tarpuq runaqa Diospa palabran willakuqmi. 15 Wakin runakunaqa rikchakun ñanman muhu wichiqmanmi. Diospa palabranta uyariruptinkum Satanas chaylla hamuruspan horqorun sonqonpi tarpusqa Diospa palabranta. 16 Wakin runakunañataqmi rikchakun ranraman wichiykuq muhuman, Diospa palabranta uyarispankum kusisqallaña chaskinku, 17 aswanqa mana sapichasqa kasqanraykum mana unaytachu kawsanku. Ñakarispa hinaspa Diospa palabranrayku cheqnisqa kasqankuwan hukmanyaruspam chaylla urmarunku. 18 Wakin runakunañataqmi rikchakun kichka-kichka ukuman wichiykuq muhuman, paykunam Diospa palabranta uyarinku, 19 aswanqa kay pachapi kaqkunamanta sinchita preocupakuspam kusikuyta tarinku llapa kapuqninkunallapi, engañasqa kaspankum aswan-aswanraq lliw imakunatapas munanku. Tukuy kaykuna runapa sonqonman yaykuruptinmi Diospa palabranqa mana yanapanñachu. 20 Wakin runakunam ichaqa allin allpaman muhu wichiq hina, Diospa palabranta uyarispankum kasukunku hinaspam allin cosecha qoq hina kanku, wakinmi chulla granollamanta kimsa chunka ruruq hina, wakinñataqmi soqta chunka ruruq hina, wakinñataqmi pachak ruruq hina. 21 Jesusmi paykunata nirqa: —¿Yaqachum ratachkaq mecherota churarunmanku cajon ukuman otaq kawitu ukuman? Manam, chaytaqa alto patakmanmi churana sumaqta kanchananpaq. 22 Pakasqa kaqkunawan upallalla rimasqakunaqa qawachisqam kanqa. 23 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá. 24 —Uyarisqaykichikpiyá yuyaymanaychik. Runakunapaq imam rurasqaykichikman hinam Diospas aswanraq qamkunapaq ruranqa. 25 Kapuqniyoqmanqa aswanraqmi yapasaq, aslla kapuqniyoqmantam ichaqa aslla kapuqnintapas qechurusaq. 26 Jesusmi nirqa: —Diospa munaychakusqanqa kaynam: Huk runam chakrapi tarpusqanmanta 27 samakuq ripukun. Chaymi punchawkuna pasan. Chay tarpusqan muhuñataqmi wiñamun, tarpuqmi ichaqa mana yachanchu imaynam wiñasqanta, 28 chaytaqa allpam kikillanmanta wiñachimun. Ñawin puntata wiñamuspanmi hatunyaspan espigamun. 29 Chaymi poqoruptinñataq rutunaña, chaynataqa rurana cosecha chayaramusqanraykum. 30 Huktawanmi Jesus nirqa: —¿Imawantaq tupachichwan Diospa munaychakusqanta? ¿Imaynataq chayqa kanman? 31 Chayqa kanman allpapi tarpusqa mostaza hinam, chay muhuqariki wakin muhukunamantapas taksacharaqmi, 32 wiñaruspanmi ichaqa lliw qorakunamantapas aswan hatunraq, alton pawaq urpitukunapas chaypim llantukun. 33 Chayna rikchanachiykunawanmi runakunata Jesus yachachirqa entiendey atinankukamalla. 34 Mana rikchanachispaqa manamá imatapas rimarqachu, discipulonkunamanmi ichaqa entiendechirqa lliw rimasqankunata. 35 Tutaykuqtañam discipulonkunata Jesus nirqa: —Qochatayá chimpasun waklawman —nispa. 36 Llapa runakunata saqeruptinkuñam discipulonkuna hina botepi kachkaqta Jesusta aparqaku, paykunawantaqmi huk botekunapas rirqa. 37 Sinchillataña wayramuptinmi yakupas nisyu-nisyuta hoqarikururqa chaymi botemanpas yaqaña huntarurqa. 38 Jesusñataqmi qepa lawpi sawnakuykuspan puñukuchkarqa. Rikchachispankum payta nirqaku: —Yachachikuq ¿manachu imapas qokusunki? ¡Chinkaykuchkanchikñam! —nispa. 39 Jesus hatarimuspanmi wayrata qaqcharqa. Qochatañataqmi: —Hawkayayña —nirqa. Chaymi wayra pasaruptin tukuy imapas hawkayarurqa. 40 Jesusmi discipulonkunata nirqa: —¿Imanasqataq kaynatañaqa mancharikunkichik? ¿Manachu Diospi confiakunkichik? —nispa. 41 Paykunañataqmi llumpay mancharisqallaña kikinkupura ninakurqaku: —¿Pimá kay runaqa wayrapas yakupas kasunanpaqqa? —nispa.
1 Qochata chimparuspankum Gerasa llaqtaman chayarurqaku. 2 Jesus botemanta lloqsiruptinmi demoniokunapa ñakarichisqan runa payman hamurqa panteonmanta. 3 Chay runaqa yacharqa panteonpim paytaqa manam pipas chaqnayta atiqkuchu fierro cadenakunawanpas. 4 Achka kutipim chakintawan makinta watarqaku fierro cadenawan, ichaqa imatapas hinam tipiparuq chaymi pipas mana harkayta atirqachu. 5 Payqa panteonkunapi hinaspa orqokunapim tuta punchaw puriq qaparkachastin hinaspa rumikunawan takakustin. 6 Jesusta karullamantaraq rikuruspanmi kallpaspa qonqorakuykurqa. 7 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Yaw demonio ¡kay runamanta lloqsiy! —nispa. Chaymi demonioñataq ñirqa: —Hanaq pachapi kaq Diospa Churin Jesus ¿imatataq munanki ñoqawan? Diospa sutinpim mañakuyki, amayá ñakarichiwaychu —nispa. 9 Jesusmi tapurqa: —¿Imataq sutiki? —nispa. Chaymi payñataq nirqa: —Sutiyqa legionmi achkallaña kasqaykurayku —nispa. 10 Jesustam llumpayta ruegakurqa: —Amayá llumpay karumanqa qarqoruwaykuchu —nispa. 11 Orqopa waqtanpim achka-achka kuchikuna mikuchkarqa. 12 Chaymi Jesusta demoniokuna ruegakurqa: —Kuchikunaman yaykunaykupaqyá kachaykuwayku —nispa. 13 Jesus “arí” niykuptinmi demoniokunaqa runamanta lloqsiruspa kuchikunaman ustururqa. Chaypim kachkarqa yaqa iskay waranqa kuchikuna. Chay llapallan kuchikunam waqtanta kallpaspa qochaman wichiykuspa heqeparurqaku. 14 Hinaptinmi kuchi michiqkuna ayqekuspanku llaqtapipas hinaspa chakrakunapipas willakurqaku chay pasakusqanmanta, chaymi runakuna kallpamurqaku chay pasakusqan qawaq. 15 Jesuspa kasqanman chayaramuspankum rikururqaku demoniokunapa ñawpaq ñakarichisqan runata, payqa tiyakuchkasqa pachasqañam hinaspa yuyayninman kutisqañam, chaynata qawaykuspankum mancharikururqaku. 16 Rikuqkunañataqmi paykunaman willarqaku demoniopa ñakarichisqan runataqa imam pasarusqanmanta chaynataq kuchikunamantapas. 17 Chay llaqtayoq runakunam Jesusta ruegarqaku llaqtankumanta pasakunanpaq. 18 Jesus botepiña kachkaptinmi chay demoniopa ñawpaq ñakarichisqan runa ruegarqa: —Qanwan riytam munani —nispa. 19 Jesusñataqmi mana munaspan nirqa: —Wasikiman rispayki aylluykikunaman willamuy llakipayasuspayki Señor Diospa imam rurasqanmanta —nispa. 20 Chay runam pasaspan Decapolis sutiyoq chunkantin llaqtakunapi willakurqa paytaqa imaynatam Jesus sanoyarachisqanmanta, lliw uyariqninkunañataqmi admirakurqaku. 21 Jesus botepi kutiramuspan qochapa patanpiña kachkaptinmi llapa runakuna huñunakaramurqaku chayraykum, payqa hinallapi karqa. 22 Hinaptinmi Jairo sutiyoq runa Jesuspa kasqanman hamuspa qonqorakuykurqa, payqa karqa huñunakunanku wasipi kamachikuqmi. 23 Paymá Jesusta ruegakurqa: —Warmi churiymi wañuruchkanña, hakuchik wasiyman payta hapiykuptiki sanoyaruspan kawsananpaq —nispa. 24 Jairowan Jesus pasaptinmi achkallaña runakuna qatispa payta ñitirqa. 25 Paykunawanmi kachkarqa onqoq warmi, payqa yaqa chunka iskayniyoq watañam flujowan ñakarichkarqa. 26 Achka medicokunawanmi hampichikurqa sanoyananpaq ichaqa tukuy imantam yanqapaq gastarqa, chaywanpas payqa ñakarispanmi peorchakuchkarqa. 27 Kay warmim Jesusmanta uyariruspan paypa qepanman asuykurqa runakunapa chawpinta, paymi piensarqa: —Pachallantapas hapiykuspayqa sanoyarusaqmi —nispa. Jesuspa pachanta hapiykuptinmi. 29 Flujon chaylla taniruptin sanoyarurqa. 30 Jesusñataqmi musyarurqa huk kaqninta atiyninwan sanoyarachisqanta chaymi qepanta qawarispa tapurqa: —¿Pitaq pachayta llapchaykaramun? —nispa. 31 Jesuspa discipulonkunañataqmi nirqa: —Qawachkankitaq kaynaña runa ñitisusqaykitaqa. ¿Chaychu ninkiraq: “¿Pitaq llapchaykaramuwan?” nispa? 32 Chaymi Jesus muyuriqninta qawarqa llapchaykuqninta reqsinanpaq. 33 Sanoyarusqanta yachakuruspanmi chay warmi manchakuywan katkatatastin qonqorakuykuspan willakurqa imam pasakusqanta. 34 Jesusñataqmi chay warmita nirqa: —Mamáy, iñisqaykiraykum allinyarunki, kunanqa hawkallaña pasakuy, manañam kay onqoywanqa ñakarinkiñachu —nispa. 35 Jesus rimachkaptinraqmi Jairopa wasinmanta hamurqaku payman willaq: —Churikiqa wañukunñam ¿imapaqñataq yachachikuqtaqa pusanki? —nispa. 36 Jesusñataqmi mana caso-preciotapas churaspan Jairota nirqa: —Ama llakikuychu, confiakuy ñoqapi —nispa. 37 Mana pipas qatinanta munaspanmi Jesusqa pusarqa Pedrotawan Jacobollata, pusarqataqmi Jacobopa wawqen Juantapas. 38 Chay kamachikuq Jairopa wasinman chayaruspanmi Jesusqa rikurqa lliw runakunata waqayllawanña qaparkachachkaqta, 39 yaykuspanmi paykunata nirqa: —¿Imanasqataq kayna waqayllawanñaqa qaparkachachkankichik? Warmaqa manam wañusqachu kachkan aswanqa puñuchkanmi —nispa. 40 Chaymi asipayarqaku Jesusta. Hinaptinmi Jesusqa lliw runakunata lloqsirachispan yaykurqa warmapa kasqanman, chaymanqa yaykurqa warmapa tayta-mamallanwanmi hinaspa chay pusasqankunallawanmi. 41 Sipaschapa makinta Jesus hapiykuspanmi arameo idiomapi nirqa: —Talita cumi —nispa. Chayqa: “Sipascha, qamtam niki ¡Hatariy!” nispa ninanmi. 42 Sipascha chaylla hatariramuspanmi puriyta qallaykurqa. Payqa chunka iskayniyoq watanpiñam karqa. Chaypi kaqkunañataqmi admirakuspanku sasa-sasata creerqaku. 43 Chaymi Jesus paykunata kamachirqa ama pimanpas willakunankupaq, kamachirqataqmi sipaschaman mikuchinankupaqpas.
1 Jesus chaymanta pasakuspanmi llaqtanman kutirqa discipulonkunapiwan kuska. 2 Samana punchaw chayaramuptinmi payqa huñunakunanku wasiman yaykuspan yachachiyta qallaykurqa chaymi llapa runakuna admirakuspanku kaynata nirqaku: —¿Kay runaqa maypitaq yacharqa kaykunataqa? ¿Imaynataq chaskirqa kay yachaytaqa? ¿Imaynataq milagrokunataqa ruran? 3 ¿Manachum payqa Mariapa wawan carpintero? Kay llaqtanchikpim yachan paypa wawqen Jacobopas, Joseypas, Judaspas, Simonpas chaynataq paninkunapas —nispa. Chaynata nispamá Jesuspaq piñakururqaku. 4 Jesusñataqmi nirqa: —Diosmanta willakuqkunataqa manam ayllunkunapas nitaq llaqtamasinkunapas allintaqa chaskinkuchu, huklaw llaqtakunapim ichaqa allin chaskisqa —nispa. 5 Chayraykum Jesusqa iskay-kimsa milagrokunallata ruraspan as runakunallata sanoyachirqa umankuman makinta churaykuspan. 6 Llaqtamasinkuna mana creeptinkum Jesusqa hukmanyarurqa. Hichpan llaqtakunapim Jesus yachachistin purimurqa. 7 Chunka iskayniyoq discipulonkunata qayaykuspanmi iska-iskaymanta kacharqa, paykunamanmi atiyta qorqa demoniokunata runakunamanta qarqomunankupaq. 8 Paykunatam kamachirqa: —Illaspaykichikqa amayá imatapas apaychikchu ni qoqawtapas ni tantatapas ni qollqetapas, apaspaqa-apaychik tawnallatayá, 9 hinakuychikpas usutallawanyá, pachakuychikpas huk muda pachallawantaqyá. 10 —Wasiman yaykuspaykichikqa chayllapiyá samakuychik chay llaqtamanta lloqsinaykichikkama. 11 May llaqtapipas mana chaskisuptikichikqa hinaspa mana uyarisuptikichikqa chaymantayá lloqsiychik, usutaykichikpi allpatapas taspiychikyá chaynapi mana kasukuq kasqankuta yachanankupaq. 12 Chaynata niruptinmi discipulonkunaqa lloqsispanku runakunaman willamurqaku: —Huchaykichikmanta wanakuychik —nispa. 13 Paykunaqa demoniokunatapas runakunamantam qarqomurqaku hinaspam aceitewan untaspa onqoqkunatapas sanoyachirqaku. 14 Tukuy kaykunatam Rey Herodes uyarirqa Jesusmanta runakuna rimasqanrayku. Wakin runakunam nirqaku: —Bautizaq Juanmi kawsariramuspan kaynaña atiyniyoqqa —nispa. 15 Wakinñataqmi nirqaku: —Diosmanta willakuq Eliasmi kayqa —nispa. Hukkunañataqmi nirqaku: —Payqa Diosmanta willakuqmi, payqariki ñawpaq tiempopi hina Diosmanta willakuqmi. 16 Herodes chayta uyariruspanmi nirqa: —Juanmi payqa, kunkan qorochisqay runam kawsariramusqa —nispa. 17 Herodesmi ñawpaqtaraq Juanta hapirachimuspan carcelman pusachirqa, chaypim cadenarachirqa Herodiasrayku. Herodiasqa karqa Rey Herodespa wawqen Felipepa warminmi ichaqa Herodesmi paywan casarakururqa. 18 Chayraykum Herodesta Juan nirqa: —Diospa leyninman hinaqa manam allinchu wawqekipa warminwan casarakusqaykiqa —nispa. 19 Herodiasqa Juanta cheqniruspanmi wañurachiyta munarqa ichaqa manam atirqachu. 20 Rey Herodesmi yacharqa Juanqa Diosllapaqña kawsaq kasqanta hinaspa justo kasqanta chaymi payta manchakuspan warmin Herodiasmanta waqaycharqa mana imatapas rurarunanpaq. Juanpa nisqanwan iskayrayachkaspapas Rey Herodesqa ganaswanmi uyarirqa. 21 Ichaqa huk punchawmi Herodias munasqanta tarirurqa. Rey Herodespa santon chayaramuptinmi convidopaq qayachirqa soldadokunapa kamachiqninkunata hinaspa gobiernaqkunata, qayachirqataqmi Galilea lawpi allin reqsisqa runakunatapas. 22 Convidopi kachkaptinkum Herodiaspa warmi wawan yaykuruspan tusurqa, Rey Herodestawan mikuqmasinkunata chay sipaspa tususqan llumpayta gustaruptinmi Rey Herodes sipasta nirqa: —Mañakuwaptikiqa imam munasqaykitam qosqayki —nispa. 23 Juramentaspantaqmi nirqa: —Imam mañakuwasqaykitam qosqayki, qoykuykimanmi gobiernasqay llaqtakunapa partentapas —nispa. 24 Chaymi sipasqa lloqsiramuspan mamanta tapurqa: —Mamáy ¿imatataq mañasaq? —nispa. Mamanñataqmi nirqa: —Bautizaq Juanpa umanta mañay —nispa. 25 Sipasmi chaylla reypa kasqanman yaykuspan nirqa: —Kunachallan qoway huk platopi Bautizaq Juanpa umanta —nispa. 26 Chaymi Rey Herodes llumpayta llakirikururqa, convidoman qayachisqankunapas juramentasqanta uyarisqankuraykum manaña negayta atirqachu. 27 Chayllam soldadonta kamachirqa: —Juanpa umanta aparamuy —nispa. Chaymi soldado carcelman pasaspa Juanpa umanta qoruramuspan 28 aparamurqa platopi, sipasman haywaykuptinmi payñataq mamanman qoykurqa. 29 Chayta Juanpa discipulonkuna yacharuspankum hamurqaku paypa cuerponta apaspa pampamunankupaq. 30 Jesuspa kachasqankuna iska-iskay risqankumanta kutiramuspankum paywan huñunakurqaku, paykunam willarqaku tukuy ima ruramusqankuta hinaspa yachachimusqankuta. 31 Jesusñataqmi nirqa: —Hakuchik chunniqman chaypi samarimunaykichikpaq —nispa. Manañam mikunankupaqpas tiempo karqachu hukña-hukña runakuna hamusqanrayku. 32 Chaymi Jesusqa discipulonkunallawan chunniqman pasakurqa huk botepi. 33 Risqankuta rikuruspankum achka runakuna reqsirurqaku, llaqtakunamanta kallpaspankum paykunamantapas puntataraq chayarurqaku. 34 Botemanta Jesus lloqsiruspanmi chay achkallaña runakunata qawaykuspa llakipayarikurqa paykunamanta mana michiqniyoq ovejakuna hina kaptinku chaymi willarqa achka yachachikuykunata. 35 Yaqa inti seqaykuytañam Jesuspa discipulonkuna asuykuspanku nirqaku: —Ñam llumpay tardeña, Kaypiqa manam wasipas kanchu. 36 Ripukuchunkuñayá, Kaypiqa manam imapas mikunankupaq kanchu, hichpa llaqtachakunaman hinaspa chakrakunaman rispankuyá imallatapas rantichunku —nispa. 37 Jesusñataqmi nirqa: —Qamkunayá mikuykachiychik —nispa. Chaymi paykunañataq nirqa: —¿Ñoqaykuchu risaqku iskay pachak jornalpa chanin qollqewan tanta rantiq hinaspachum paykunaman mikuchisaqchu? —nispa. 38 Jesusñataqmi tapurqa: —¿Haykataq tantaykichik kachkan? Maskamuychik —nispa. Tariruspankum Jesusta nirqaku: —Pichqa tantawan, iskay challwa kankasqallam —nispa. 39 Chaymi discipulonkunata Jesus kamachirqa llapa runakunata rakispanku pastopi tiyachinankupaq. 40 Llapa runakunam tiyarqaku pachakman hinaspa pichqa chunkaman rakinasqa. 41 Hinaptinmi Jesus chay pichqa tantatawan iskay challwa kankasqata hapiykurqa hinaspam cielota qawarispan Diosman graciasta qorqa. Tantakunata pakiykuspanmi discipulonkunaman qorqa runakunaman aypunankupaq, aypuchirqataqmi challwakunatapas. 42 Llapallankum mikurqaku saksanankukama. 43 Tantapa hinaspa challwapa puchuqnintam huñururqaku chunka iskayniyoq canasta huntataraq. 44 Yuyayniyoq qarikunallata yupaptinkum chay mikuqkunaqa karqa pichqa waranqa. 45 Chaymantam Jesusqa discipulonkunata boteman yaykuchirqa puntaspanku qochata chimpanankupaq chaynapi llapa runakunata avianankama Betsaida llaqtaman rinankupaq. 46 Llapa runakuna pasakuptinkuñam Jesusqa orqo lawman rirqa Diosta mañakunanpaq. 47 Tutayaramuptinmi boteqa qochapa chawpintaña richkarqa, Jesusñataqmi qocha patallanpiraq sapallan kachkarqa. 48 Discipulonkunatam rikururqa ñakariyllawanña yaku qachisqankuta, paykunaqa ñakarichkarqaku contrankupi llumpayta wayramuptinmi. Yaqa gallo waqaytañam Jesus paykunaman asuykurqa yaku hawanta puristin puntarunanpaq hina. 49 Discipulonkunañataqmi yaku hawanta puriqta rikuruspanku manchachikupaq hapispanku qaparirqaku. 50 Llapallanku mancharikuptinkum Jesusñataq nirqa: —¡Qarinchakuychik! Ñoqam kani, ama manchakuychikchu —nispa. 51 Boteman Jesus seqaruptinmi wayra tanirurqa. Discipulonkunañataqmi admirasqallaña qawanakurqaku. 52 Sonqonku rumiyaruptinmi paykunaqa mana entienderqakuchu tantakunata mirachisqanwan Jesuspa imam yachachisqanta. 53 Qochata chimparuspankum Genesaret lawman chayarurqaku, chaypim boteta watarqaku. 54 Botemanta chayraq lloqsichkaptinkum runakuna Jesusta reqsirurqaku. 55 Rikuqninkuna tukuy hinastinman kallpaspankum Jesuspa kasqanman llapa onqoqkunata chakanakunapi apamurqaku. 56 Llaqtakunamanwan chakrakunaman Jesus riptinmi ñankunaman onqoqkunata apamuqku hinaspam payta ruegakurqaku pachanpa patallantapas hapiykunankupaq chaymi llapallan hapiykuqninkunaqa sanoyarurqaku.
1 Jerusalenmanta hamuspankum fariseokuna Diospa leynin yachachiqkunapiwan Jesusman asuykurqaku. 2 Paykunam rikururqaku Jesuspa wakin discipulonkunata makinkuta mana mayllakuspa mikuchkaqta chaymi paykunamanta rimarqaku. 3 Fariseokunawan wakin judiokunaqa ñawpaq abuelonkupa costumbrenta qatispankum mana imatapas mikunkuchu manaraq allinta makinkuta mayllakuchkaspaqa. 4 Mercadomanta kutimuspankupas manataqmi mikunkuchu manaraq puntata mayllakuchkaspankuqa. Paykunaqa qatinkutaqmi ñawpaq wakin costumbrekunatapas: Aywinkum vasokunata, jarrokunata, fierro mankakunata hinaspa catrekunata. 5 Fariseokunam Diospa leynin yachachiqkunapiwan Jesusta tapurqaku: —¿Imanasqataq discipuloykikunaqa mikunku mana makinkuta mayllakuspanku? Paykunaqa abuelonchikkunapa costumbrentam mana kasukuchkankuchu —nispa. 6 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¡Iskay uyakuna! Allintam Diospa nisqanta ñawpaqtaraq Isaias qamkunamanta qellqarqa: “Simillanwanmi yupaychawan kay runakunaqa. Ñoqamanta karupim kachkan sonqonkuqa. 7 Paykunaqa adorawankupas yanqapaqmi, yachachisqankupas runapa kamachisqallanmi.” 8 —Qamkunaqa Diospa kamachikuyninkunata qonqaruspaykichikmi runakunapa costumbrenkunaman hinalla rurankichik. 9 —Qamkunaqa Diospa kamachikuyninkunata mana kasuspam costumbrekichikkunallata qatinkichik. 10 Moisesmi kaynata yachachirqa: “Tayta-mamaykita respetay, pipas tayta-mamanta ñakaqqa wañunqam” nispa. 11 Aswanqa qamkunam ninkichik: “Huk runaqa tayta-mamanman ninmanmi: ‘Taytáy, mamáy, manam yanapaykimanchu. Qamkunaman qonaytam Diosman qoykuni Corban sutiyoq regalota’ nispa.” 12 Chaynata nispam yachachinkichik manaña tayta-mamaykichikta yanapanaykichikpaq. 13 Ñawpaq costumbrekunata cumplinaykichikraykum Diospa kamachisqankunata yanqachankichik, chaynallatam rurankichik wakin costumbrekunatapas. 14 Chaymi Jesus mosoqmanta runakunata qayaykuspan kaynata yachachirqa: —Llapallaykichik uyarispayá kaykunata entiendeychik: 15 Manam imapas mikusqanchu runataqa huchallichin, runataqa huchallichin sonqonmanta lloqsimuqmi. [ 16 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá.] 17 Runakunamanta karunchakuruspan wasimanña Jesus yaykuruptinmi discipulonkuna tapurqa: —¿Imaninantaq chay yachachisqaykiqa? —nispa. 18 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —¿Qamkunapas manachu entiendenkichik? ¿Manachu yachankichik runapa mikusqanqa mana huchallichisqanta? 19 Imam mikusqanqa manam runapa sonqonmanchu yaykun, chayqa wiksanman yaykuspanmi cuerponmanta lloqsin. Chaynata nispanmi Jesusqa yachachirqa llapa mikuykuna allin kasqanta. 20 Payqa nirqataqmi: —Sonqonmanta lloqsiptinmi runaqa huchallikun. Tukuy mana allinkunata piensaspa, suwakuspa, runata wañuchispa, 22 hukwan pierdekuspa, runakunapa imankunatapas munapayaspa, mana allinkunata ruraspa, engañaspa, qanra vidapi purispa, envidiakuspa, kamispa, runa-tukuspa hinaspa loco hina ruraspa. 23 Kay imaymana huchakuna runapa sonqonmanta lloqsimuqmi runataqa huchallichin. 24 Jesusmi llaqtanmanta lloqsiruspan Tiro lawman rirqa. Chaypi kasqanta mana pipas yachananta munaspam huk wasiman yaykururqa, chaywanpas llapa runakunaqa yacharurqakum chaypi kasqanta. 25 Chaypim kachkarqa demoniopa ñakarichisqan warmi warma, paypa mamanmi Jesuspa chayaramusqanta uyariruspan chaypunilla hamurqa hinaspam Jesuspa chakinman qonqorakuykurqa. 26 Chay warmiqa manam judiochu karqa aswanqa Siria hinaspa Fenecia nacionniyoq runakunapa castanmi. Chay warmim Jesusta ruegakurqa: —Wawallaymantayá demoniota qarqoruy —nispa. 27 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Suyaykuy, puntataqa warmakunaraqyá saksaruchun, manam allinchu warmakunamanta tantata qechuruspa allqokunaman wischuykuyqa —nispa. 28 Hinaptinmi warmiñataq nirqa: —Arí chaynam taytáy, aswanqa mesapa ukunpi kaq allqokunapas mikunmi warmakunapa wichichisqanta —nispa. 29 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Allintam rimarunki, ripukuyña, demonioqa ñam wawaykimanta lloqsirunña —nispa. 30 Wasinman chay warmi chayaruspanmi wawanta camapi tariykurqa sanotaña hinaspa demoniopa mana ñakarichisqantaña. 31 Tiro lawmanta lloqsispam Jesus Sidon llaqtanta hinaspa Decapolis lawninta rispa Galilea qochaman chayarqa. 32 Chaypim payman aparamurqaku sasa rimaq mana uyarikuq runata hinaspam ruegakurqaku: —Kay runamanyá makikita churaykuy sanoyarunanpaq —nispa. 33 Jesusmi chay runata sapallanta huklawman pusarurqa, dedonkunata chay runapa rinrinkunaman hinaruspanmi toqayninwan qallunman tupaykachirqa. 34 Altoman qawarispanmi sonqonpi llakirikuspan nirqa: —¡Efata! —nispa. Chayqa “¡Kicharikuy!” ninanmi. 35 Chaypunillam chay runapa rinrinkuna kicharikururqa, qallunpas paskarikuruptinmi allintaña rimarqa. 36 Jesusmi chaypi kaqkunata kamachirqa: —Kay rurasqaytaqa amam pimanpas willakunkichikchu —nispa. Chaynata Jesus kamachichkaptinpas aswanraqmi willakurqaku. 37 Chaymi runakuna admirakuspanku nirqaku: —Jesusqa tukuy allintam ruran, mana uyariqkunatam uyarichin, rimachintaqmi mana rimaqkunatapas —nispanku.
1 Chay punchawkunapim kaqlla huñunakurqaku achkallaña runakuna. Paykunapa mikunankupaq mana imapas kaptinmi Jesus discipulonkunata qayaspan kaynata nirqa: 2 —Kay runakunamantam llakipayarikuni, ñam kimsa punchawña ñoqawan kachkanku, manam mikunankupaqqa imapas kanchu, 3 mana mikusqata wasinkuman kutichiptiyqa ripuchkaspachá hukmanyarunqaku, wakinkuqa karumantaraqmi hamurqakupas. 4 Discipulonkunañataqmi nirqaku: —Kay chunniqpiqa ¿ima tantawantaq saksachichwan kaynaña runataqa? —nispa. 5 Jesusmi paykunata tapurqa: —¿Haykataq tantaykichik kachkan? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqaku: —Qanchisllam —nispa. 6 Jesusmi kamachirqa llapa runakunata pampapi tiyaykunankupaq, chay qanchisnintin tantakunata hapiykuspanmi Diosman graciasta qorqa hinaspam pakiykuspan discipulonkunaman haywarqa aypunankupaq chaymi paykunañataq runakunaman aypurqaku. 7 Paykunapaqa karqataqmi iskay-kimsa kankasqa challwachankupas chaymi Diosman graciasta qospa chaykunatapas Jesus aypuchirqa. 8 Llapallankum mikurqaku saksanankukama hinaptinmi puchunkunatapas huñumurqaku qanchis canasta huntataraq. 9 Mikuqkunam karqaku yaqa tawa waranqa runakuna, mikuruptinkuñam Jesus runakunata wasinkuman kutichirqa. 10 Chaymantañataqmi discipulonkunawan boteman seqaruspa Dalmanuta llaqta lawman pasakurqaku. 11 Fariseokunam hamuspanku Jesuswan atipanakuyta qallaykurqaku. Pruebaman churayta munaspankum Jesusta mañarqaku cielomanta kaq milagrota qawachinanpaq. 12 Jesusñataqmi sonqonpi llakirikuspa llapallanta nirqa: —¿Imanasqataq kay runakunaqa mañawanku milagro qawachinayta? Cheqaptam nikichik, manam imatapas rurasaqchu qawanaykichikpaqqa. 13 Chaynata Jesus niruspanmi chay runakunata saqeruspan boteman huktawan seqarurqa hinaspam pasakurqa qochapa huklaw patanman. 14 Discipulonkunam tanta apayta qonqarurqaku, botenkupiqa karqa huk tantallam. 15 Jesusmi discipulonkunata nirqa: —Uyariychik, fariseokunapa hinaspa Rey Herodespa qonchunmantayá cuidakuychik —nispa. 16 Chaymi discipulonkuna ninakurqaku: —Tantanchik mana kaptinmi nichkan chaynataqa —nispa. 17 Jesusñataqmi musyaruspan nirqa: —¿Imanasqataq rimachkankichik: “Manam tantanchik kanchu” nispa? ¿Manaraqchu yachankichik ni entiendenkichik? ¿Sonqoykichikpas rumiyasqaraqchu kachkan? 18 ¿Mana rikukuqchum kankichik, mana uyariqchum kankichik? ¿Manachum yuyankichik 19 chay pichqa tantata pakispa pichqa waranqa qarikunapaq haypachisqayta? ¿Hayka canastatataq puchuqninta huñurqankichik? Chaymi paykunañataq nirqaku: —Chunka iskayniyoq canastatam —nispa. 20 —Qanchis tantamanta tawa waranqa runapaq mirachiptiyqa ¿hayka canasta huntatataq puchuqninta hoqarirqankichik? Chaymi paykunañataq nirqaku: —Qanchis canastatam —nispa. 21 Chaymi Jesus nirqa: —¿Chaynaqa manaraqchum entiendenkichik? Ñoqaqariki manam tantamantachu rimachkani aswanqa Rey Herodespa hinaspa fariseokunapa yachachisqanmantam. 22 Betsaida llaqtaman chayaruptinkum ñawsa runata Jesusman pusamurqaku, “Llapchaykuy sanoyananpaq” nispanku. 23 Chaymi ñawsata Jesus makinmanta pusarurqa llaqtapa cantonman hinaspam toqayninwan ñawinta llusiykuspa hinaspa makinta umanman churaykuspan tapurqa: —¿Yaqachum rikukunki? —nispa. 24 Ñawsañataqmi qawaykacharikuspan nirqa: —Rikuchkanim runakunata sachakunata hina, ichaqa purichkaqta —nispa. 25 Chaymi Jesus huktawan makinta churarqa paypa ñawinman hinaptinmi chay runaqa Jesuspa nisqanman hina sumaqta qawarikururqa, sanoyaruspanmi allintaña rikurqa llapa imakunatapas. 26 Wasinman ripunanpaq chay runata kachaspanmi Jesus nirqa: —Ama llaqtamanqa yaykuyñachu —nispa. 27 Chaymantam Jesusqa discipulonkunapiwan rirqa Rey Felipepa gobiernasqan Cesarea llaqta lawman. Ñanpiña kachkaptinkum Jesus tapurqa discipulonkunata: —¿Pi kasqaytataq runakunaqa ñoqamanta rimanku? —nispa. 28 Chaymi paykunañataq nirqaku: —Wakin runakunam nin Bautizaq Juan kasqaykita, wakinñataqmi nin Elias kasqaykita, wakinñataqmi nin Diosmanta willakuq huk kaqnin kasqaykita —nispa. 29 Chaymi Jesus tapurqa paykunata: —Qamkunaqa ¿pim kasqaytataq ninkichik? —nispa. Hinaptinmi Pedro nirqa: —Qamqa Cristom kanki —nispa. 30 Jesusmi paykunata avisarqa ama pimanpas paymanta willakunankupaq. 31 Chaymantam Jesus willakuyta qallarirqa kaynata: —Diosmanta Hamuq Runam llumpayta ñakarisaq. Judiokunapa kamachiqninkunam, sacerdotepa jefenkunam Diospa leynin yachachiqkunapiwan cheqniwaspa wañuchiwanqaku aswanqa kimsa punchawmantam kawsarimusaq. 32 Chaykunataqa nirqa mana imatapas pakaspanmi. Chay nisqanmantam Pedro huklawchaman pusarispan Jesusta anyarqa. 33 Jesusñataqmi discipulonkunaman muyuriykamuspan Pedrota qaqchaparqa: —¡Satanas, Asuy ñawpaqniymanta! Piensasqaykiqa manam Diospa piensasqan hinachu aswanqa runakunallapam —nispa. 34 Hinaspanmi discipulonkunatawan runakunata qayaykuspan nirqa: —Pipas qatiwayta munaspaqa amaña kikillanpaq kawsaspayá ñakaristinpas qatiwachun. 35 Pipas vidallan cuidakuqqa wiñaypaqmi pierderunqa. Pipas ñoqarayku otaq Diosmanta allin noticiarayku wañuspanqa wiñaypaqmi salvakunqa. 36 Runaqa ¿imatataq horqokunman lliw kay pachapi kaqkunata ganaruspan vidantañataq pierderuspaqa? 37 Runaqa ¿haykatataq paganman vidanta salvananpaq? 38 Kay mana kasukuq huchasapa runakunapa qayllanpi pipas ñoqamantawan rimasqaykunamanta penqakuptinqa Diosmanta Hamuq Runapas paymantam penqakusaq. Chaynataqa rurasaq angelkunapiwan Dios Taytaypa hatunchasqan kutimuspaymi.
1 Cheqaptam nikichik, kaypi kaqkunamantam wakinkuna mana wañunqachu atiywan Diospa munaychakusqan hamuqta rikunankukama. 2 Soqta punchaw pasaruptinmi Jesus pusarqa Pedrota, Jacobota hinaspa Juanta, paykunallawanmi rirqa orqoman. Chaypim paykuna qawachkaptinku Jesuspa rikchaynin tikrakururqa, 3 pachanmi rikurirurqa riti hina yuraq-yuraq kancharichkaq, manam pipas kay pachapi maynataña taqsaspapas chayna yuraq-yuraqtaqa lloqsichinmanchu. 4 Paykunam rikururqa Eliastawan Moisesta Jesuswan parlachkaqta. 5 Pedroñataqmi Jesusta nirqa: —¡Yachachikuq, allinpaqchá kaypiqa kachkaniku! Rurarusaqkuyá kimsa ramadata, hukta qampaq, hukta Moisespaq, huktañataq Eliaspaq —nispa. 6 Ancha mancharisqa kasqankuraykum Pedro chaynata rimarurqa mana musyakustin. 7 Chaymi puyu uraykamuspa paykunata tapaykurqa hinaptinmi puyumanta nimurqa: —Paymi kuyasqay Churiy, payta uyariychik —nispa. 8 Qonqayta muyuriqninkuta qawarispañataqmi manaña pitapas rikurqakuchu aswanqa Jesusllatañam. 9 Orqomanta uraykamuchkaptinkuñam Jesus paykunata kamachirqa: —Chay qawasqaykichiktaqa amaraqmi pimanpas willankichikraqchu Diosmanta Hamuq Runa kawsarimunaykama —nispa. 10 Chaymi paykunaqa mana pimanpas willakurqakuchu hinaspam kikinkupuralla tapunakurqaku: —¿Imataq wañuymanta kawsarimuyqa? —nispa. 11 Chaymi Jesusta tapurqaku: —Diospa leynin yachachiqkunaqa ¿imanasqataq ninku: “Cristomanta ñawpaqtaqa Eliasmi hamunqa” nispa? 12 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Arí Eliasmi puntamunan karqa tukuy imata allichananpaq. ¿Manachum Diosmanta Hamuq Runamantaqa Biblia nin: “Ñakarispanmi pasaypaq despreciasqa kanqa” nispa? 13 Ichaqa ñoqam nikichik, Eliasqa ñam hamurunña chaymi payta tukuy munasqankuta rurarqaku paymanta qellqasqaman hina. 14 Wakin discipulonkunapa kasqanman chayaruspankum rikururqaku paykunawan achkallaña runakunata, chaypitaqmi kachkasqa Diospa leynin yachachiqkunapas Jesuspa discipulonkunawan atipanakuspanku. 15 Chaypi kaqkunañataqmi Jesusta qonqayta rikuruspanku admirasqallaña kallpaykurqaku rimaykunankupaq. 16 Chaymi discipulonkunata Jesus tapurqa: —¿Imamantataq tapunakuchkarqankichik paykunawan? —nispa. 17 Huk runañataqmi nirqa: —Yachachikuq, qanmanmi pusamurqani kay qari churiyta, paymi mana rimayta atinchu demoniopa huntasqan kaspa. 18 Maypiña kaptinpas demoniom munarispanqa pampakunaman wischun chaymi pusoqollataña aqtuspan kiruntapas kirichichichin, chaynapim payqa llumpaytaña eqoyachkan. Ñam discipuloykikunata nirqaniña demoniota qarqonankupaq ichaqa manam atirqakuchu. 19 Jesusmi nirqa: —Mana creey atiq runakuna ¿haykapikamataq qamkunawan kasaq? ¿Haykapikamataq aguantasqaykichik? Apamuychik chay warmata —nispa. 20 Chayman pusaramuptinkum Jesusta demonio rikuruspan chay warmata ataquewan hapirachirqa. Chaymi warmaqa pampaman wichiykuspan katkatataspan pusoqollataña aqturqa. 21 Jesusñataqmi chay warmapa taytanta tapurqa: —¿Hayka watañataq churikiqa kaynata hapichikun? —nispa. Chaymi payñataq nirqa: —Warmacha kasqanmantaraqmi. 22 Kay demonioqa achka kutipiñam ninamanpas yakumanpas wischuykuq wañurachinanpaq. Ima ruraytapas atispaykiqa llakipayarikuspayá yanapaykullawayku —nispa. 23 Jesusñataqmi nirqa: —Creeptikiqa munasqaykitam rurasaq, creeqkunapaqqa manam imapas sasachu —nispa. 24 Hinaptinmi chay warmapa taytanñataq qaparispan nirqa: —¡Creenim, yanapaykuway aswanraq creenaypaq! —nispa. 25 Runakuna aswanraq huñunakamusqanta Jesus rikuspanmi qaqcharqa chay demoniota: —Upayachispa mana rimachiq demonio, kamachikim, kay warmamanta lloqsiy, amañayá paymanqa kutiykuyñachu —nispa. 26 Chaymi demonio qaparispan huktawan chay warmata ataquewan hapirachirqa hinaspam lloqsiruspan warmata wañusqata hina saqerurqa, runakunañataqmi “wañurunmi” nirqaku. 27 Chaymi Jesus makinmanta hapiykuspa aysariruptin warmaqa sayarirurqa. 28 Jesus wasiman yaykuruptinmi discipulonkuna sapaqpi tapurqaku: —¿Imanasqataq ñoqaykuqa mana atirqanikuchu chay demonio qarqoyta? —nispa. 29 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Kayna demoniotaqa Diosta mañakuspallam qarqonkichik —nispa. 30 Chaymanta lloqsispankum Galilea lawninta pasarqaku, Jesusmi mana munarqachu ni pi yachanantapas. 31 Discipulonkunallata yachachispanmi nirqa: —Diosmanta Hamuq Runaqa traicionasqam kasaq, wañuchiwaptinkum kimsa punchawmanta kawsarimusaq —nispa. 32 Discipulonkunam ichaqa mana entienderqakuchu chay nisqanta, manchakurqakutaqmi tapuykuytapas. 33 Capernaum llaqtaman chayaruspanku wasipiña kachkaptinkum Jesus discipulonkunata tapurqa: —¿Imamantataq atipanakurqankichik hamuptinchik? —nispa. 34 Paykunam ichaqa upallalla karqaku, ñanpi kikinkupura pim aswan reqsisqa kasqankumanta rimasqankurayku. 35 Chaymi Jesus tiyaykuspan chunka iskaynintin discipulonkunata qayaykuspan nirqa: —Pipas allin reqsisqa kayta munaspaqa criado hina kaspayá llapanta servichun —nispa. 36 Chaymi huk warmachata chawpinkuman sayaykachirqa, payta marqakuykuspam discipulonkunata nirqa: 37 —Pipas sutiypi kayna warmachata kuyakuywan chaskiykuqqa ñoqatam chaskiwan, chaskiwanqa manam ñoqallatataqchu aswanqa kachamuqniy Taytaytawanmi —nispa. 38 Juanmi Jesusta nirqa: —Yachachikuq, huk runatam rikuramurqaniku qampa sutikipi demoniokunata qarqochkaqta. Hinaptinmi michakamurqaniku ñoqanchikwan mana purisqanrayku —nispa. 39 Jesusñataqmi nirqa: —Ama michakuychikchu, pipas ñoqapa sutiypi milagrota rurachkaspaqa manam contraypiqa rimanmanchu. 40 Pipas mana contranchikpi kaspaqa favorninchikpim kachkan. 41 Ñoqapa sutiypi Cristopa kasqaykichikrayku pipas huk vaso yakullatapas qoykususpaykichikqa cheqaptapunim premionta chaskinqa. 42 —Ñoqapi iñiq kay taksachakunamanta hukninta pipas huchallichiqpaqqa allinchá kanman molino rumita kunkanman wataruptinku lamar qochaman wischusqa kaynin. 43 Sichu makiki huchallichisunki hinaptinqa allinnikipaqchá makikita qoruruwaq, allinraqmi kanman huknin makiyoqllaña wiñaypaq kawsakuynikiqa chaynapi iskay makintin infiernoman mana yaykunaykipaq, chaypiqa ninapas mana amachay atinam kachkan. [ 44 Chaypiqa manamá aycha urupas nitaq ninapas wañunchu.] 45 Sichu chakiki huchallichisunki hinaptinqa allinnikipaqchá chakikita qoruruwaq, allinraqmi kanman qoru chakillaña wiñaypaq kawsakuynikiqa chaynapi iskay chakintin, infiernoman mana wischusqa kanaykipaq. [ 46 Chaypiqa manamá aycha urupas nitaq ninapas wañunchu.] 47 Sichu ñawiki huchallichisunki hinaptinqa, allinnikipaqchá horqoruwaq, allinraqmi kanman chullan ñawillaña wiñaypaq kawsakuynikiqa chaynapi iskay ñawintin infiernoman mana wischusqa kanaykipaq. 48 Chaypiqa manamá aycha urupas nitaq ninapas wañunchu. 49 —Lliwmi kachichasqa kanqa ninawan. 50 Kachiqa allinmi, ichaqa chulluruspanqa ¿imapaqtaq valenman? Kikikichikpuni kachichasqa hina kaychik hinaspataq kawsaychik hawkalla wakinkunawan.
1 Jesusmi Capernaum llaqtamanta lloqsispan rirqa Judea lawman rirqataqmi Jordan Mayupa waklawninmanpas. Chaypim llapa runakuna kaqlla huñunakuyta qallaykurqaku hinaptinmi Jesus yachachirqa hina rurananman hina. 2 Chaymi wakin fariseokuna Jesusman asuykurqaku tapukuykunawan pantarachinankupaq, paykunam tapurqaku: —¿Diosqa leyninpi permitinchu casado runa warminmanta rakikunanta? —nispa. 3 Payñataqmi tapurqa: —¿Imatataq Moisesqa kamachisurqankichik? —nispa. 4 Paykunam contestarqa: —Moisesqa permitirqam papelta ruraykuspa warminmanta rakikunanpaq. 5 Jesusñataqmi nirqa: —Chaynataqa kamachirqa rumi sonqo kaptikichikmi. 6 Qallariyninpi “Dios llapa imata unanchaspanqa qaritawan warmitam rurarqa. 7 Chayraykum qariqa tayta-mamanta saqespa hukllawakunqa warminmanña 8 chaymi iskayninku huk runa hinallaña kanqaku.” Chaynaqa manam kanku iskayñachu aswanqa hukllañam. 9 Chayraykum runaqa mana rakinmanchu Diospa kuskanchasqantaqa —nispa. 10 Wasipiña kachkaptinkum Jesuspa discipulonkuna huktawan tapurqaku chay rimasqankumanta. 11 Jesusmi paykunata nirqa: —Warminmanta rakikuruspan huk warmiwan casarakuq runaqa huchallikunmi punta kaq warminpa contranpi. 12 Warmipas huchallikuntaqmi qosanmanta rakikuruspan huk qariwan casarakuspanqa. 13 Wawakunatam pusamurqaku Jesus llachpaykunanpaq. Discipulonkunañataqmi qaqcharqa chay wawakuna pusamuqkunata. 14 Jesusmi harkakusqankuta rikururqa chaymi piñakuspan nirqa: —Ama harkaychikchu wawakuna ñoqaman hamunanta, kay wawakuna hina kaqkunapaqmi Diospa munaychakusqanqa. 15 Cheqaptam nikichik, pipas wawakuna hina Diospa munaychakusqanta mana chaskispaqa manapunim chaymanqa yaykunqachu. 16 Kaynata nispanmi Jesus wawakunata marqariykurqa, paykunapa hawanman makinta churaykuspanmi paykunata bendecirqa. 17 Jesus richkaptinmi hamurqa huk runa kallpastin, paymi qonqorakuykuspan nirqa: —Allin yachachikuq ¿imatataq rurasaq wiñay kawsanaypaq? —nispa. 18 Jesusmi nirqa: —¿Imanasqataq “allin yachachikuq” niwanki? Diosllam allinqa. 19 Qamqa yachankim Diospa kamachikuyninkunata. Chay kamachikuykunam nin: “Amam hukwanqa pierdekunkichu, amam pitapas wañuchinkichu, amam suwakunkichu, amam pimantapas llullataqa rimankichu, amam engañankichu, tayta-mamaykita respetay” nispa. 20 Hinaptinmi chay runañataq nirqa: —Yachachikuq, warma kasqaymantaraqmi chaykunataqa kasukurqani —nispa. 21 Hinaptinmi Jesus kuyakuywan qawarispan payta nirqa: —Chaywanpas kayraqmi faltasunki, rispaykiyá rantikaramuy tukuy kapuqnikita, hinaspayá chay qollqeta wakchakunaman qoykariy chaynapim hanaq pachapi kapuqnikikuna kanqa, chaymanta kutimuspañam ñoqawan rinki. 22 Runam chayta uyariruspan achka kapuqniyoq kasqanrayku llumpayta hukmanyaruspan llakisqallaña pasakurqa. 23 Jesusñataqmi muyuriqninpi runakunata qawarispan discipulonkunata nirqa: —Mayna sasatam apu runakunaqa yaykunqa Diospa munaychakusqanmanqa —nispa. 24 Discipulonkunam kayta uyariruspanku admirakurqaku. Chaymi Jesus huktawan nirqa: —Kuyasqay qarikuna ¡mayna-mayna sasatam qori-qollqenkupi hapipakuq runakunaqa Diospa munaychakusqanman yaykunqaku! 25 Apu runa Diospa munaychakusqanman yaykunanmantaqa camelloch yaqapas agujapa rinrinta usturunman —nispa. 26 Kayta uyariruspankum discipulokuna aswanraq admirakuspa tapunakurqaku: —Hinaptinqa ¿pitaq salvakuytaqa atinman? —nispa. 27 Jesusñataqmi paykunata qawarispan nirqa: —Runakunaqa manam atinmanchu, Diosllam atinmanqa. Diospaqa tukuymi atinallan —nispa. 28 Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Ñoqaykuqa tukuy imata saqeruspam qanwan purichkaniku —nispa. 29 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, pipas ñoqarayku hinaspa Diosmanta allin noticiarayku saqenqa wasinta, wawqe-paninkunata, turi-ñañankunata otaq tayta-mamanta, warminta, churinkunata, chakrankunata 30 hinaspaqa chaskinqam kay tiempopi pachak kuti masta wasikunata, wawqekunata, panikunata, turi-ñañakunata, tayta-mamakunata, churikunata hinaspa chakrakunata, chaskinqamá cheqnisqaña kaspapas, hamuq tiempopiñataqmi wiñaypaq kawsanqa. 31 Ichaqa ancha reqsisqa kaqkunamantam achkaq kanqaku pisi reqsisqaña, pisi reqsisqa kaqkunamantañataqmi achkaq ancha reqsisqaña kanqaku. 32 Jerusalenman riptinkum Jesus discipulonkunapa puntanta rirqa. Chaymi admirakurqaku mana manchakuspan riptin, paykunañataqmi mancharisqallaña qatirqaku. Chayraykum Jesus chunka iskaynintin discipulonkunata huklawman qayaykuspa imam pasananmanta willayta qallaykurqa: 33 —Jerusalen llaqtamanmi richkanchik, chaypim Diosmanta Hamuq Runa entregasqa kasaq sacerdotekunapa jefenkunamanwan Diospa leynin yachachiqkunaman, paykunam wañunaypaq sentenciawaspanku mana castanchik kaq runakunaman entregawanqaku. 34 Burlakuwaspankum azotewanqaku hinaspa toqapayawanqaku chaymantam wañurachiwanqaku aswanqa kimsa punchawmantam kawsarimusaq. 35 Zebedeopa churin Jacobowan Juanmi Jesusman asuykuspanku nirqaku: —Yachachikuq, anri niykuwayku kay mañakusqaykuta —nispa. 36 Chaymi Jesus tapurqa: —¿Imatataq munankichik qamkunapaq ruranayta? —nispa. 37 Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Munaychakuspaykiqa tiyaykachiwaykuyá hukniykuta alleq lawnikipi, hukniykutañataq ichoq lawnikipi —nispa. 38 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Manam yachankichikchu imam mañakusqaykichiktaqa. Nisqaypi hinam ñoqaqa ñakarisaq. ¿Atiwaqchikchu ñoqa hina ñakariyta? ¿Atiwaqchikchu ñoqa hina wañuyta? —nispa. 39 Chaymi paykunañataq nirqa: —Arí, atisaqkum —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Arí, cheqaptapunim qamkunaqa ñoqa hina ñakarinkichik hinaspa ñoqa hina wañunkichik. 40 Aswanqa alleq lawniypi otaq ichoq lawniypi tiyaykuyqa manam ñoqallamantachu, chayqa kachkan akllasqakunapaqmi —nispa. 41 Wakin chunkantin discipulonkunam chayta uyariruspanku Jacobopa hinaspa Juanpa contranpi piñakururqaku. 42 Jesusñataqmi paykunata qayaykuspan nirqa: —Yachasqaykichikpi hinapas nacionkuna gobiernaqkunam runakunapi munaychakunku hinaspam kamachispanku kasuchikunku. 43 Qamkunayá ichaqa ama chaynachu kaychik, qamkunamanta pipas kamachikuyta munaspaqa wakinkunatayá servichun. 44 Qamkunamanta pipas allin reqsisqa kayta munaspaqa llapanpa sirvientenyá kachun. 45 Diosmanta Hamuq Runaqa manam servichikunaypaqchu hamurqani aswanqa servinaypaqmi hinaspa achka runakunapa rantinpi wañunaypaqmi. 46 Chaymantam Jerico llaqtaman chayarurqaku. Chay llaqtamanta discipulonkunawan hinaspa achka runakunawan Jesus lloqsichkaptinmi ñanpa patanpi tiyachkasqa limosna mañakuq ñawsa runa. Payqa karqa Bartimeom otaq Timeopa churinmi. 47 Chay ñawsam Nazaretmanta kaq Jesuspa hamusqanta uyariruspan qayaykachakurqa: —¡Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq Jesus, llakipayariykullawayá! —nispa. 48 Chaymi runakuna ñawsata qaqcharqaku: —¡Upallay! —nispa. Payñataqmi aswanraq qaparirqa: —¡Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq, llakipayariykullawayá! —nispa. 49 Jesusñataqmi sayaykuspan nirqa: —Qayaramuychik —nispa. Paykunam ñawsata qayamuspanku nirqaku: —Kallpanchakuspayki hatariy, qayamusuchkankim —nispa. 50 Chay ñawsañataqmi capanta wikutispan kallpaylla Jesusman asuykurqa. 51 Jesusmi tapurqa: —¿Imatataq munanki qampaq ruranayta? —nispa. Chaymi ñawsañataq nirqa: —Yachachikuq, qawarikuytam munani —nispa. 52 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Pasakuyña, iñiynikim sanoyarachisunki —nispa. Chaylla qawarikuruspanmi Jesuswanña rirqa.
1 Jerusalen llaqtaman hichparamuspankum chayarurqaku Olivos Moqoman. Chay lawpim kachkan Betfage llaqtachawan Betania llaqtacha. Jesusmi iskay discipulonkunata kachaspan 2 nirqa: —Riychik wak chimpa llaqtachata, chayman chayaruspaykichikmi tarinkichik manaraq pipapas sillakusqan watasqa malta asnota, paskaramuspayá aysaramuychik. 3 Pipas: “¿Imapaqtaq paskachkankichik?” nispa tapusuptikichikqa qamkunam ninkichik: “Señormi necesitachkan, chayllam kutichipamusunki” nispa. 4 Paykunam pasaspanku tarirurqaku asnota ñanpa patan wasipa punkunpi watasqata hinaspam paskarqaku. 5 Wakin chaypi kaqkunañataqmi nirqaku: —¿Imatataq rurachkankichik? ¿Imapaqtaq paskachkankichik asnota? —nispa. 6 Paykunañataqmi nirqaku Jesuspa nisqanman hina, chaymi manaña harkakuptinku asnota aysamurqaku. 7 Jesusman asnota aysaramuspankum pachankuwan caronarqaku chaymi Jesusñataq sillakuykurqa. 8 Hinaptinmi achka runakuna ñanman pachankunata mastarqaku, wakinñataqmi sachapa kallmankunata kuchuspanku ñanman churarqaku chayninta Jesus pasananpaq. 9 Puntapas qepapas riqkunañataqmi Jesusmanta qayaykachakurqaku: —¡Yupaychasunchik! ¡Alabasqayá kachun Señorpa sutinpi hamuqqa! 10 ¡Hatunchasqayá kachun ñawpa abuelonchik David hina gobiernananpaq hamuqqa! ¡Hanaq pachapi kaqkunayá Diosta yupaychachunku! —nispa. 11 Jesusmi Jerusalen llaqtaman chayaruspan temploman yaykurqa, chaymi tardeña kaptin lliwta qawarispalla Betania llaqtachaman pasakurqa chunka iskaynintin discipulonkunapiwan. 12 Paqarinnintinñataqmi lloqsirqaku Betaniamanta chaymi Jesus yarqarachikuspan 13 karumantaraq rikururqa llaqesapallaña higos sachata. Chaymi rirqa qawaq “Ichapas ruruchkan” nispan, aswanqa manam rurusqachu mana tiempon kasqanrayku, chayqa llaqeyoqllam kasqa. 14 Chay higos sachatam nirqa: —Kunanmantaqa manañam pipas ruruykitaqa mikunqañachu —nispa. Chay nisqantam discipulonkuna uyarirurqa. 15 Chaymantam chayarqaku Jerusalen llaqtaman, temploman Jesus yaykuruspanmi qallaykurqa qarqoyta chaypi llapa rantiqkunatawan rantikuqkunata, wikaparqam qollqe cambiananku mesakunatapas chaynataq paloma rantikuqkunapa sillankunatapas. 16 Manataqmi dejarqachu templopa pationpi imakuna apakachanankutapas. 17 Chaypim Jesus yachachirqa: —¿Manachum Bibliapi Dios nichkan: “Temployqa mañakuwananku wasiwan sutichasqam kanqa. Llapallan runakunapa mañakamuwananku wasim kanqa” nispa? Qamkunam ichaqa suwakunapa machayninta hinaña rurarusqankichik. 18 Jesuspa nisqantam uyarirurqaku sacerdotekunapa jefenkunawan Diospa leynin yachachiqkuna, Jesusta manchakuspankum maskarqaku imayna formapipas wañurachinankupaq llapa runakuna Jesuspa yachachisqanta uyarispa admirakuptinku. 19 Ichaqa Jesusmi discipulonkunawan llaqtamanta pasakurqa tutayaruptinña. 20 Paqarinnintin richkaspankuñataqmi chay higos sachata rikururqaku sapinmantapuni chakisqataña. 21 Chaymi Pedro yuyariruspan Jesusta nirqa: —Yachachikuq qaway, qayna punchaw “amaña ruruychu” nispa nisqayki higos sachaqa chakirusqañam. 22 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Diospi confiakuychik. 23 Cheqaptapunim pipas sonqonpi mana iskayrayaspa kay orqota ninman: “Chaymanta suchuspa lamar-qochaman wischukuy” nispa, chay nisqan cumplikunanta creeptinqa nisqanpi hinam kanqa. 24 Chaymi nikichik: Diosmanta lliw mañakusqaykichikta chaskirusqaykichikpaqña creespaqa chaskinkichikpunim. 25 Ichapas Diosta mañakuchkaspa qonqayta yuyariruwaqchik piwanpas piñanasqa kasqaykichikta, chayna kaptinqa tukuy sonqoykichikwanyá pampachaychik, chaynapi hanaq pachapi Dios Taytaykichikpas huchaykichikta pampachasunaykichikpaq. [ 26 Qamkuna mana pampachaptikichikqa hanaq pachapi kaq Dios Taytaykichikpas manam pampachasunkichikchu.] 27 Jerusalenman huktawan kutiramuptinkum Jesus templopi purichkarqa. Chaymi payman asuykurqaku sacerdotekunapa jefenkuna, Diospa leynin yachachiqkuna hinaspa judiokunapa kamachiqninkuna. 28 Paykunam Jesusta tapurqaku: —¿Ima derechoykiwantaq chaykunataqa rurachkanki? ¿pitaq autorizasurqanki? —nispa. 29 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ñoqapas tapusqaykichikyá, kay tapusqayta contestawaptikichikqa ñoqapas nisqaykichikmi ima derechoywanmi kaykuna rurasqayta. 30 Niwaychikyá: ¿Pitaq bautizananpaq Juantaqa kachamurqa, Dioschu icha runakunachu? —nispa. 31 Chaynata Jesus tapuptinmi kikinkupura tanteanakurqaku: —Sichum “Diosmi kachamurqa” niptinchikqa “¿Imanasqataq manaqa creerqankichikchu?” niwasunchiki. 32 Manataqmi nichwanchu “Runakunallam kachamurqa” nispaqa. Manamá contestayta atirqakuchu llapa runakunata manchakusqankurayku, manchakurqakuqa Bautizaq Juanta cheqaptapuni Diosmanta willakuq kasqanpaq runakuna hapiptinkum. 33 Chaymi Jesusta nirqaku: —Manam yachanikuchu —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Manataqmi ñoqapas nisqaykichikchu ima derechoywanmi kaykuna rurasqaytaqa —nispa.
1 Rikchanachiykunawan yachachispanmi Jesus nirqa: —Huk runam chakranpi uvasta plantaruspa muyuriqninta perqarachirqa, huk pozotataqmi rurachirqa uvaspa rurunta sarunankupaq, hinaspam markayoq chukllata rurachirqa chaymanta cuidanankupaq. Chaykunata rurarachispam chakranta llamkaqkunaman arriendakuruspa illarurqa. 2 Cosecha tiempo chayaramuptinmi runanta chay dueño kacharqa arriendaqninkunamanta tupaqninta mañamunanpaq. 3 Paykunañataqmi chay runata hapiruspanku maqaparurqaku hinaspam kutirichirqaku mana imayoqta. 4 Dueñoñataqmi huknin runantaña kacharqa, paytam umanta pakiruspanku penqaypaqta rurarqaku. 5 Huk runatawanraq kachaptinmi paytañataq wañurachirqaku. Chaywanpas huktawan-huktawanraqmi kacharqa, paykunatam wakinta maqaparurqaku, wakintañataqmi wañurachirqaku. 6 —Chay dueñopaqa kuyasqan sapallan churillanñam puchururqa, paytam kacharqa: “Churiytaqa respetanqakuch” nispa. 7 Ichaqa llamkaqkunam payta rikuruspanku ninakurqaku: “Paymi chaskinqa herenciataqa, paytaqa wañurachisunya ñoqanchikña dueño kananchikpaq” nispa. 8 Chaymi wañurachispanku cuerponta chakramanta wischururqaku. 9 Chaynaqa ¿imatataq ruranqa chakrayoqqa? Payqa kutiramuspanmi llamkaqkunata wañuchispa chakranta hukkunamanña arriendakurunqa. 10 ¡Manachum Bibliapi leerqankichik: “Wasi perqaqkunapa wischupakusqanku rumiqa cimientopi esquinan hapiq rumiñam rikurirurqa. 11 Kaytaqa rurarun Señor Diosmi. Kay qawasqanchikqa ñoqanchikpaqqa ima admirakuypaqmi” nispa nisqanta. 12 Hinaptinmi tapuqnin runakuna musyakururqaku Jesuspa rikchanachisqanqa paykunapa contranpi kasqanta chaymi hapiruyta munarqaku ichaqa llapa runakunata manchakuspankum mana ima rurayta atispa pasakurqaku. 13 Jesusmanmi kachamurqaku wakin fariseokunatawan Rey Herodespa wakin qatiqninkunata chaynapi Jesus imamantapas mana allinta rimaruptin acusanankupaq. 14 Paykuna hamuspankum Jesusta nirqaku: —Yachachikuq, yachanikum qamqa runakunata mana manchakuspayki cheqap rimasqaykita. Qamqariki manam runapa hawallantachu qawanki, cheqaptam yachachinki Diospa munasqanman hina kawsananchikpaq. ¿Allinchu Rey Cesarman impuesto pagay icha manachu? ¿Pagachwanchu icha manachu? —nispa. 15 Jesusmi paykunaqa iskay uya kasqankuta yachaspan nirqa: —¿Imanasqataq pantachiwaypi richkankichik? Qollqeta apamuwaychik qawanaypaq —nispa. 16 Aparamuptinkum Jesus paykunata tapurqa: —¿Pipa uyantaq hinaspa pipa sutintaq kay qollqepiqa kachkan? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqa: —Rey Cesarpam —nispa. 17 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Rey Cesarpa kaqtaqa paymanyá qoychik, Diosmanñataq paypa kaqta —nispa. Jesuspa chayna nisqanwanmi llumpayllataña admirakurqaku. 18 Chaymantam Jesusman hamurqaku wakin saduceokuna. Paykunaqa manam creenkuchu wañuqkunapa kawsarimunanmanta chaymi Jesusta nirqaku: 19 —Yachachikuq, Moisespa qellqasqanpim niwachkanchik: “Casado runa mana wawayoqta warminta dejaruspa wañuruptinqa wawqenmi viudawan casarakunqa, hinaptinmi churinpas wañukuqpa churin hinaña kanqa chaynapi wañukuqpa miraynin kananpaq” nispa. 20 Qanchis wawqentin qarikunam karqa. Piwi kaq casarakuspanmi wañuruspan warminta mana wawayoqta saqerurqa. 21 Chaymantam sullkan casarakururqa chay warmiwan, paypas mana churiyoqmi wañukurqa. Casarakurqataqmi, kimsa kaq qatiqninwanpas. 22 Chaynapim qanchisnintinpuni casarakururqaku chay warmillawan. Hinaptinmi mana mayqanninpapas churinku karqachu. 23 Chaymantam warmipas qepankuta wañururqa. Chay qanchisnintinwan casarakuchkaptinqa wañuqkuna kawsarimuptinqa ¿mayqanninpamá warminqa kanqa? 24 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunaqa pantaypim kachkankichik Bibliapa nisqantapas chaynataq Diospa atiynintapas mana reqsispaykichik. 25 Llapa runakuna kawsarimuspankuqa manam casarakunqakuchu manataqmi casarachinakunqakuchu ichaqa hanaq pachapi angelkuna hinañam kanqaku. 26 Wañuqkuna kawsarimunanmantaqa ¿manachum leerqankichik Moisespa libronpi rupachkaq tankar kichkamanta Diospa rimapayasqanta? Paymi nirqa: “Ñoqaqa kani Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa Diosninmi” nispa. 27 Diosqa manam wañusqakunapa Diosninchu ichaqa kawsaqkunapa Diosninmi. Chaynaqa qamkunaqa llumpay pantaypim kachkankichik. 28 Jesusmanmi asuykurqa Diospa leynin yachachiq runa. Paymi uyarirqa tapuqninkunaman Jesuspa allin contestasqanta chaymi Jesusta tapurqa: —Yachachikuq ¿Diospa kamachikuyninkunamantaqa mayqantaq hatunnin kamachikuy? —nispa. 29 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Tukuymanta kasukuna kamachikuyqa kaymi: “Israel runakuna, uyariychik: Señor Diosninchikqa chullallam. 30 Señor Diosnikitam kuyanki tukuy sonqoykiwan, tukuy vidaykiwan, tukuy yuyaynikiwan hinaspa tukuy kallpaykiwan” nispa. 31 Kay kaqlla qatiqninñataqmi nin: “Kuyankim runamasikita kikikita hina” nispa. Kaykunam llapallan kamachikuykunamanta aswan hatun kamachikuykuna. 32 Chaymi Diospa leynin yachachiq runa Jesusta nirqa: —Yachachikuq, allintam nirunki. Cheqaptam Diosqa chullalla, manataqmi huk Diosqa kanchu paymantaqa. 33 Allinpunim tukuy sonqonchikwan, tukuy yuyayninchikwan hinaspa tukuy kallpanchikwan Diosta kuyayqa, allintaqmi runamasinchikta kikinchikta hina kuyaypas. Chay ruraymá aswan allinqa Diospaq animalkunata lliw kañanamantapas chaynataq wakin ofrecena kaqkunamantapas —nispa. 34 Yachaywan rimaruptinmi Jesus nirqa: —Manam llumpayñachu faltasunki Diospa munaychakusqanman yaykunaykipaq —nispa. Tapukuyninkuwan Jesusta mana wichichiyta atiptinkum mayqanninkupas manaña ima tapuytapas munarqakuchu. 35 Templopi Jesus yachachispanmi nirqa: —¿Imaynanpitaq Diospa leynin yachachiqkunaqa “Cristoqa Davidpa mirayninmi” nispa ninku? 36 Kikin Davidmi Chuya Espiritupa sonqochasqan nirqa: “Señor Diosmi Señorniyta nirqa: ‘Enemigoykikunata vencenaykamayá alleqniypi tiyaykuy. Enemigoykikunata saruchinaykamayá alleqniypi tiyaykuy’ nispa.” 37 ¿Imaynataq Cristoqa Davidpa mirayninqa kanman Davidpuni “Señorniy” nispa Cristomanta rimachkaptinqa? Llapa runakunañataqmi Jesusta ganasllawanña uyarirqaku. 38 Jesusqa yachachispanmi nirqataq: —Amayá qatipakuychikchu Diospa leynin yachachiq runakunataqa, paykunaqa qoysu pachawan puriytam gustanku, plazakunapipas respetollawanña rimaykunankutam munanku, 39 huñunakunanku wasikunapipas hinaspa convidokunapipas ñawpaqllapi tiyaytam munanku. 40 Viudakunapa imallantapas qechuruspam allin runa tukuspa una-unayta Diosta mañakunku, chayraykum paykunaqa wakinmantapas aswan castigasqaraq kanqaku. 41 Jesusmi templopi tiyachkarqa ofrendakuna churananku baulpa chimpanpi, payqa qawachkarqa runakunapa qollqe churasqantam. 42 Huk wakcha viuda chayaramuspanmi baulman hinaykurqa iskay qollqechata. 43 Chaymi discipulonkunata qayaykuspan Jesus nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, wak wakcha viudam llapa apukunapa churasqanmantapas aswan achkataqa churaykun. 44 Apukunaqa puchuq qollqellankutam churarqa, wak viudam ichaqa wakcha kayninpi mantienekunanpaq kaqta llapallanta qoykun.
1 Templomanta lloqsichkaptinmi huknin discipulon Jesusta nirqa: —Yachachikuq ¡qaway kay hatu-hatun rumikunata, qaway hatu-hatun kay templota! 2 Chaymi Jesus nirqa: —Arí, qawapaykuychik allinta, manam chulla rumipas perqasqaqa puchunqachu, lliwmi tuñichisqa kanqa. 3 Chaymantam rirqaku Olivos Moqoman, chay moqoqa templopa waklaw chimpanpim kachkan. Jesus chaypi tiyachkaptinmi Pedro, Jacobo, Juan hinaspa Andres sapanpi tapurqaku: 4 —Yachachikuq willaykuwaykuyá ¿haykapitaq kay nisqaykikunaqa kanqa? ¿Imaynamá yachasaqku tukuy chaykuna cumplikunataqa? 5 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Allinta qawakuychik yanqataq pipas pantachisunkichikman. 6 Achkaqmi hamunqaku ñoqapa sutiypi “Ñoqam kani Cristo” nispa, chaynata rimaspankum achka runata pantachinqaku. 7 —Ichaqa guerrakunamanta otaq guerrakuna kananmanta parlaqta uyarispaykichikqa amam manchakunkichikchu, chaykunaqa sucedekunqam ichaqa manaraqmi kay tiempoqa tukunqaraqchu. 8 Huk nacionmi peleanqa huklaw nacionwan, kanqataqmi kaypi-wakpi terremotokunapas chaynataq muchuykunapas, kaykunaqa ñakariykunapa qallariyllanraqmi. 9 —Qamkunaqa kikikichikyá cuidakuychik, qamkunaqa juzgadokunaman entregasqam kankichik hinaspam huñunakuna wasikunapi maqasqa kankichik. Gobiernaqkunapa, reykunapa ñawpaqninmanmi ñoqarayku pusasunkichik chaynapim paykunamanpas willankichik ñoqamanta. 10 Manaraq kay tiempo tukuchkaptinmi ñoqamanta allin noticia lliw nacionkunapi willakusqa kanqa. 11 Autoridadkunaman apasuptikichikqa amam llakikunkichikchu imam rimanaykichikmantaqa, Diosmi yachachisunkichik chay ratopi imam rimanaykichiktaqa, manam kikillaykichikmantachu rimankichikqa. Chuya Espiritum yachachisunkichik imam rimanaykichikta. 12 —Runakunam wawqenkuta traicionanqa wañuchinanpaq, taytapas churintam traicionanqa, chaynataqmi wawa-churinkunapas tayta-mamankupa contranpi hatarispa wañuchinqaku. 13 Ñoqaraykum llapa runakuna cheqnisunkichik, ichaqa kay pachapa tukupayninkama ñoqapi takyaqtam Diosqa salvanqa. 14 —Diosmanta willakuq Danielmi qellqarqa purmachiq millakuypaq kaqmanta. Pipas kay leeqqa entiendechun. Templopi chayta rikuspaykichikqa Judeapi kaqkunayá ayqeychik orqokunaman. 15 Wasipa hawanpi kaqpas amañayá wasinmanqa imapas horqoq yaykuchunchu. 16 Chakrapi kaqpas amaña pachan hoqariqqa kutichunchu. 17 ¡Imaynaraq kanqaku chay punchawkunapi wiksayoq otaq ñuñuq wawayoq warmikunaqa! 18 Diostayá mañakuychik kaykunaqa para tiempopi ama kananpaq. 19 Chay punchawkunapiqa llumpa-llumpay ñakariykunam kanqa, chayna ñakariyqa manam karqachu Dios kay pachata unanchasqanmantapunipas, manañataqmi kanqachu haykapipas. 20 Sichum Dios mana asllayachinmanchu chay punchawkunata hinaptinqa, manach pipas librakunmanchu wañuymanta. Aswanqa akllasqankunaraykum asllayachinqa chay punchawkunata. 21 —Sichum pipas nisunkichik: “Qawaychik, kaypim kachkan Cristo” otaq “Wakpim kachkan Cristo” nispa, hinaptinqa amam paykunata creenkichikchu. 22 Rikurimunqam Cristo tukuq runakuna hinaspa Diosmanta willakuq tukuqkuna chaynapi admirakuypaq milagrokunata ruraspa llapa runakunata engañanankupaq, engañaypim rinqaku Diospa akllasqan runakunatapas. 23 Cuidakuychikyá, qamkunamanqa lliwtam willaykuykichikña manaraq pasakuchkaptin. 24 Jesusmi nirqa: —Chay punchawkunapi ñakariy tiempo pasaruptinmi inti tutayarunqa, killapas manañam achkinqachu, 25 lucerokunam wichimunqa, cielokunapi tukuy ima kaqkunapas katkatatanqam. 26 Chaymi llapachallan runakuna Diosmanta Hamuq Runata rikuwanqaku puyupi tukuy atiyniywan hinaspa kanchariyniywan hamuchkaqta. 27 Angelniykunatam kamachisaq kay pachapi kaq llapallan nacionkunamanta may karupiña kaptinkupas akllasqaykunata huñumunankupaq. 28 —Higos sachawan rikchanachisqaytayá yachaychik: Kallmankuna llullullaraq kaspa ikllirimuptinmi yachankichik poqoy hichpamusqanta. 29 Chaynaqa llapa nisqaykuna sucedekuptinmi yachankichik tukupay tiempoqa hichpallaña kasqanta. 30 Cheqaptapunim nikichik, tukuy kaykunaqa cumplikunqa manaraqpas kay miray runakuna chinkachkaptinmi. 31 Cielopi kaqkunapas chaynataq kay pachapas chinkanqam, nisqaykunam ichaqa mana chinkanqachu. 32 —Ichaqa manam pipas yachanchu ima punchawmi otaq imay horam kutimunaytaqa, hanaq pachapi angelkunapas manam yachanchu nitaqmi Diospa Churinpas yachanichu aswanqa Taytallaymi. 33 —Chaynaqa qamkunayá cuidakuychik, Diosta mañakustinyá listolla suyawaychik haykapi kutimunaytapas mana yachasqaykichikrayku. 34 Huk runa karuman illaruq hinam kanqa. Manaraq illaruchkaspanmi runankunata kamachin wasinmanta nanachikunanpaq hinaspam sapakamaman imam rurananta qon. Punkupi cuidaqtapas kamachinmi rikchan-rikchanlla kananpaq. 35 Chaynayá qamkunapas wasiyoqpa imay horam kutimunanta mana yachachkaspaqa listolla kaychik. Ichapas kutiramunqa tutaykuqta otaq chawpi tutata otaq gallo waqayta otaq achikyamuqta. 36 Yanqañataq qonqaymanta chayaramuspay mana suyawachkaqta tariramuykichikman. 37 Qamkunaman willasqaytaqa llapallanmanmi nini, chaynaqa listollayá suyawaychik.
1 Iskay punchawllañam faltarqa Pascua Fiestapaq, chay punchawpim mana qonchuyoq tantata mikunku. Sacerdotekunapa jefenkunam Diospa leynin yachachiqkunapiwan tantearqaku engañowan Jesusta hapiruspa wañurachinankupaq. 2 Chaymi nirqaku: —Fiestapiqa ama hapisunchu runakuna ama alborotanankupaq —nispa. 3 Jesusmi kachkarqa Betania llaqtachapi lepra onqoymanta sanoyaq Simonpa wasinpi. Chaypi mikuchkaptinkum chayaramurqa huk warmi. Paymi niño-rumimanta puyñuchapi nardo waytamanta rurasqa miski asnaq aceiteta aparamurqa, chayqa achka qollqepa chaninmi karqa. Chay puyñuchata pakiruspanmi talliykurqa Jesuspa umanman. 4 Chaypi wakin kaqkunañataqmi piñakuruspanku ninakurqa: —¿Imanasqataq kay achka qollqepa chanin miski asnaq aceitetaqa usurachin? 5 Wakchakunata yanapanapaqmi rantikurunmanku karqa huk wata jornalpa chanin qollqepi —nispa. Chay warmita qaqchapaptinkum 6 Jesusñataq nirqa: —Upallaychik. ¿Imanasqataq llakichinkichik kay warmita? Payqa allintam rurarun ñoqapaq. 7 Wakcha runakunaqa qamkunawanmi haykapikamapas kanqa, munarisqaykichik horam paykunataqa yanapawaqchik, ñoqam ichaqa mana tukuy tiempochu qamkunawan kasaq. 8 Kay warmiqa tukuy atisqantam rurarun, kay miski asnaq aceitewan talliwaspanqa pampakunay punchawpaqmi cuerpoyta alistachkan. 9 Cheqaptapunim nikichik, kay pachapi tukuy hinastinpi Diosmanta allin noticiata willakuptinkum kay warmipa rurasqantapas yuyarinqaku. 10 Chunka iskayniyoq discipulokunapa hukninmi karqa Judas Iscariote, paymi sacerdotekunapa jefenkunawan parlaq rirqa paykunaman Jesusta entregananpaq. 11 Paykunam Judaspa nisqanta uyariruspanku kusisqallaña qollqeta paganankupaq prometerqaku. Chaymantapunim Judasqa tiempota maskarqa Jesusta traicionananpaq. 12 Punta kaq punchawpim mana qonchuyoq tantata hinaspa pascua carnerota wañuchispanku mikunanku fiestapi Jesusta discipulonkuna tapurqaku: —¿Maypitaq alistamusaqku Pascua mikuyta cenananchikpaq? —nispa. 13 Chaymi iskay discipulonta kamachirqa: —Llaqtaman rispaykichikmi puyñupi yaku apachkaq runawan tupankichik, paytam qatinkichik, 14 runapa yaykusqan wasipa dueñontam ninkichik: “Yachachikuqmi nin: ¿Mayqan cuartopitaq pascua mikuyta cenasaq discipuloykunawan?” nispa. 15 Chaymi qawachisunkichik hatun cuartota wasipa altosninpi ña allichasqataña, chaypim mikunanchikpaq preparamunkichik. 16 Iskayninku llaqtaman chayaruspankum lliwta tarirqaku Jesuspa nisqanman hina, chaypim pascua mikuyta prepararqaku. 17 Tutaykamuchkaptinñam Jesus chayaramurqa chunka iskayniyoq discipulonkunapiwan. 18 Mesapiña mikuchkaptinkum Jesus nirqa: —Cheqaptam nikichik, kaypi ñoqawan mikuqmantam huk kaqnikichik traicionawanqa —nispa. 19 Chaymi paykuna llakikuspanku sapakama tapukurqaku: —¿Ñoqachu? —nispanku. 20 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Qamkunamanta ñoqawan kuska medianoman tanta challpuqmi. 21 Diosmanta Hamuq Runataqa Bibliapa nisqanman hinam sucedewachkan ichaqa ¡imaynaraq kanqa traicionawaqniy runaqa, amapas payqa nacenmanchu karqa! 22 Mikuchkaptinkum Jesus tantata hapiykuspan Diosman graciasta qorqa, chayta pakiykuspanmi paykunaman aypurqa: —Chaskiychik. Kaymi cuerpoy —nispa. 23 Vasotapas hoqarispanmi Diosman graciasta qorqa hinaspam paykunaman haywarqa vasomanta tomanankupaq hinaptinmi llapallanku vasomanta tomaykurqaku. 24 Chaymi Jesus nirqa: —Kaymi yawarniy, kay mosoq contrato cheqapyachiq yawarniytam chaqchusaq achka runakunapaq. 25 Cheqaptapunim nikichik, manañam uvaspa rurunmantaqa tomasaqñachu Diospa munaychakusqanpiña mosoq vinota tomanaykama —nispa. 26 Yupaychanapaq takita takiruspankum Olivos Moqoman pasakurqaku. 27 Chaypim Jesus nirqa: —Llapallaykichikmi ñoqamanta penqakuwankichik, Bibliam nin: “Michiqtam wañurachisaq hinaptinmi ovejakuna cheqerunqaku” nispa. 28 Aswanqa kawsariramuspaymi qamkunamanta puntataraq Galilea lawman risaq —nispa. 29 Hinaptinmi Pedro nirqa: —Llapallanku qanmanta penqakuptinkupas ñoqaqa manam penqakusaqchu —nispa. 30 Chaymi Jesus nirqa: —Cheqaptam niki, kunan tutapunim manaraqpas gallo iskay kutita waqachkaptin kimsa kutikama negawanki —nispa. 31 Pedroñataqmi atipakuspan nirqa: —Qanwan kuska wañunay kaptinpas manapunim negasqaykichu —nispa. Chaynallatam llapallan discipulonkunapas nirqaku. 32 Getsemani huertaman chayaruptinkum Jesus nirqa discipulonkunata: —Kayllapi tiyachkaychik Taytayta mañakamunaykama —nispa. 33 Pedrotawan Jacobota hinaspa Juanta pusarikuspanmi pensamientopa intusqan llumpa-llumpayta llakirikurqa. 34 Hinaspam paykunata nirqa: —Sonqoymi ancha llakisqa kachkan wañukunaypaq hinaña, kayllapiyá kachkaychik rikchaspa —nispa. 35 Waklawneqman riruspanmi qonqoranpa pampakama kumuykuspan Taytanta mañakurqa, pay munaptinqa chay ñakarinan hora ama chayamunanpaq. 36 Mañakuspanmi nirqa: —Taytalláy, qamqa lliwtam imatapas atinki, kay ñakarinaymantayá libraykuway, ichaqa amayá ñoqapa munasqaychu kachun aswanqa qampa munasqaykiyá —nispa. 37 Discipulonkunapa kasqanman kutispanmi puñuchkaqta tariykurqa, chaymi Simon Pedrota nirqa: —Simon ¿puñuchkankichu? ¿Manachum huk horallapas rikchayta atirqanki? 38 Rikchaspayá Diosta mañakuychik ama tentasqa kanaykichikpaq. Allin rurayta munaptikichikpas cuerpoqa mana kallpayoqmi kachkan —nispa. 39 Jesusmi huktawan rispan mañakurqa hina kaqllata. 40 Kutimuspanmi discipulonkunata huktawan puñuchkaqta tariykurqa. Paykunata puñuy llumpayta aysaykuptinmi penqakuspanku manaña ima niytapas atirqakuchu. 41 Kimsa kaq kutita mañakamuspanmi paykunaman kutimuspan nirqa: —Kunanqa puñukuspayá samakuychikña. Diosmanta Hamuq Runapa horaymi chayaramunña huchasapa runakunapa makinman churasqa kanaypaq. 42 Hatariychik, hakuña, hamuchkanñam traicionawaqniy —nispa. 43 Jesus rimachkaptinraqmi Judas chayaramurqa, payqa chunka iskayniyoq discipulonkunapa hukninmi karqa. Paywanmi hamurqaku achkallaña runakuna espadakunata hinaspa kaspikunata aptarikuspanku. Paykunaqa hamurqaku sacerdotekunapa, Diospa leynin yachachiqkunapa hinaspa kamachiqkunapa kachamusqanmi. 44 Traicionaq Judasmi kaynata yachachinakuspa hamurqa: —Ñoqapa muchaykusqaymi kanqa, paytam ama kacharispa apankichik —nispa. 45 Judasmi chayaramuspallan Jesusman asuykuspan: —Yachachikuq —nispa muchaykurqa. 46 Hinaptinmi hamuq runakuna Jesusta hapiruspan presocharurqaku. 47 Jesuswan chaypi huk kaqmi espadanta horqoruspan sacerdotekunapa jefenpa runanpa rinrinta qorururqa. 48 Hinaptinmi Jesus chay runakunata nirqa: —¿Suwatapas hapiq hinachum hamurqankichik espadayoq hinaspa kaspiyoq presochawanaykichikpaq? 49 Sapa punchawmi ñoqaqa qamkunawan karqani templopi yachachispay ichaqa manam presochawarqankichikchu. Aswanqa kaykunaqa pasakun Bibliapa nisqan cumplikunanpaqmi. 50 Hinaptinmi lliw discipulonkuna Jesusta sapallanta saqeruspa ayqekurqaku. 51 Huk mozom sabanasllawan wankikuykuspa Jesusta qatirqa hinaptinmi hapirurqaku. 52 Ichaqa paymi sabanasta saqeruspan qalalla lluptikurqa. 53 Jesustam pusarurqaku sacerdotekunapa jefenpa wasinman, chaypim huñunakururqaku sacerdotekunapa llapa jefenkuna, judio kamachikuqkuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna. 54 Pedroñataqmi qatirqa karu qepallanta chay sacerdotekunapa jefenpa wasinpa pationkama. Chaypim guardiakunawan kuska tiyaykurqa ninapi qonikuspan. 55 Sacerdotekunapa jefenkunam cortepi kaqkunapiwan Jesuspa contranpi imatapas maskarqaku wañurachinankupaq ichaqa manam imatapas tarirqakuchu. 56 Achka runakunam paypa contranpi llullakuspa rimarqaku ichaqa paykunapa rimasqanqa manam tuparqachu. 57 Wakinkunam sayarispanku yanqamanta Jesusta acusarqaku kaynata: 58 Paymi nirqa: “Ñoqam tuñirachisaq runakunapa rurasqan kay templota hinaspaymi runapa mana rurasqanta huktawan kimsa punchawllapi hatarirachisaq” nispa. 59 Chaynata rimachkaptinkupas manam tuparqachu nisqankuqa. 60 Hinaptinmi sacerdotekunapa jefen chawpinkupi sayarispa Jesusta tapurqa: —¿Manachu imallatapas rimarinki? ¿Imatataq rimachkanku qampa contraykipiqa? —nispa. 61 Jesusmi ichaqa mana imatapas rimarispan upallalla karqa. Hinaptinmi chay jefe huktawan tapurqa: —¿Qamchu kanki yupaychasqayku Diospa Churin Cristo? —nispa. 62 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Arí, ñoqam kani, Diosmanta Hamuq Runatam rikuwankichik atiyniyoq Diospa alleqninpi tiyachkaqta hinaspa cielomanta puyukunawan hamuchkaqta. 63 Hinaptinmi chay sacerdotekunapa jefen llumpay piñasqallaña pachankunatapas llikispan nirqa: —¿Imapaqñataq testigokunataqa munanchik? 64 Qamkunapas uyarirunkichikñam payqa Dios tukusqanta ¿ima ninkichiktaq? —nispa. Chaymi llapallanku sentenciarqaku wañunanpaq. 65 Hinaptinmi wakinku qallaykurqaku toqapayta, uyanta taparuspankum takaspanku nirqaku: —Musyakuy ¿pitaq takasuchkanki? —nispa. Guardiakunañataqmi uyanpi maqarqaku. 66 Uray patiopi Pedro kachkaptinmi sacerdotekunapa jefenpa criadan hamurqa hinaspanmi Pedrota rikururqa ninapi qonikuchkaqta. 67 Qawarayasqanmantam nirqa: —Qampas Nazaretmanta kaq Jesuswanmi purirqanki —nispa. 68 Pedroñataqmi nirqa: —Paytaqa manam reqsinichu. Imamantachá rimapayawachkankipas —nispa. Chaynata nispan hawa punkuman lloqsiruptinmi gallo waqaramurqa. 69 Huktawan qawarispanmi chaypi kaqkunaman chay criada nirqa: —Kay runaqa Jesuspa puriqmasinmi —nispa. 70 Ichaqa Pedrom huktawan negakurqa. Ratollanmanmi chaypi kaqkunapas Pedrota nirqaku: —Cheqaptapunim qampas paykunamanta kaq kanki Galilea lawmanta kasqaykirayku —nispa. 71 Chaymi Pedro ñakaspan juramentarqa: —Manam reqsinichu chay rimasqaykichik runataqa —nispa. 72 Chay ratollapi iskay kaq kutitaña gallo waqaramuptinmi Pedro yuyarirurqa: “Manaraqpas gallo iskay kutita waqachkaptinmi kimsa kutikama negawanki” nispa Jesuspa nisqanta. Chayta yuyariruspanmi waqakuyta qallaykurqa.
1 Achikyaruptinmi sacerdotekunapa jefenkuna huñunakurqa kamachikuqkunawan, Diospa leynin yachachiqkunawan hinaspa cortepi llapallan kaqkunawan, paykunam Jesusta aparqaku chaqnasqata prefecto Pilatoman. 2 Chaymi Jesusta Pilato tapurqa: —¿Qamchu kanki judiokunapa reynin? —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Arí, qampa nisqaykiman hinam —nispa. 3 Sacerdotekunapa jefenkunam Jesusta tukuy imamanta acusarqaku. 4 Chaymi Pilato huktawan tapurqa Jesusta: —¿Manachu imallatapas rimarinki? Uyariy tukuy ima acusasusqaykita —nispa. 5 Jesusqa mana imallatapas rimariptinmi Pilatoñataq admirakurqa. 6 Pascua Fiestapim watan-watan Pilato huk presota kachariq llapa runakunapa mañakusqanta. 7 Carcelpim kachkarqa huk preso Barrabas sutiyoq, paymi wakin runakunapiwan chaqwata ruraspa runakunata wañurachirqa. 8 Llapa runakuna hamuspankum Pilatota mañakurqaku costumbrenman hina huk presota kacharinanpaq. 9 Chaymi Pilato tapurqa: —¿Munankichikchu reynikichik kacharinayta? —nispa. 10 Chaynataqa tapurqa sacerdotekunapa jefenkuna Jesusta envidiallamanta payman entregasqankuta musyaspanmi. 11 Ichaqa sacerdotekunapa jefenkunam runakunata alborotachirqa Pilatomanta Barrabasta mañanankupaq yachachispanku. 12 Chaymi runakunata Pilato tapurqa: —Hinaptinqa ¿imatataq rurasaq “judiokunapa reynin” nisqaykichik Jesustaqa? —nispa. 13 Paykunam huktawan qaparirqaku: —Wañunanpaq ¡chakatay! —nispa. 14 Chaymi Pilato nirqa: —¿Ima mana allintañataq payqa rurarurqa? —nispa. Ichaqa runakunam astawanraq qaparirqaku: —¡Qañunanpaq chakatay! —nispa. 15 Pilatom llapa runakuna agradayta munaspan Barrabasta carcelmanta kachaykachirqa Jesustañataqmi azoteykachispan chakataspa wañuchinankupaq entregaykurqa. 16 Chaymi soldadokuna palaciopa pationman pusaruspanku llapa tropata huñururqaku. 17 Morado pachawan hinarachispankum umanmanñataq churarurqaku kichkamanta simpasqa coronata. 18 Hinaspam asipayaspanku nirqaku: —Kawsachun Judiokunapa Reynin —nispa. 19 Soqoswan umanpi waqtapaspankum toqaparqaku, qonqorakuspankutaqmi adoraq tukurqaku. 20 Chaynata asipayaruspankum horqorurqaku chay morado pachata hinaspankum kikinpa pachanwan churarachispanku pusarqaku chakatanankupaq. 21 Cirene llaqtayoq Simonmi chakramanta hamuchkarqa, payqa karqa Alejandropa hinaspa Rufopa taytanmi. Simon chayninta pasachkaptinmi soldadokuna hapiruspa Jesuspa cruzninta hombrochirqa. 22 Jesustam pusarqaku Golgota Moqoman, Golgotaqa calavera ninanmi. 23 Hinaspankum qorqaku mirra hampiwan chaqrusqa vinota, Jesusmi ichaqa mana tomarqachu. 24 Chaymantam Jesusta chakatarqaku wañunanpaq. Jesuspa pachanpaqñataqmi soldadokuna sortearqaku mayqanninmanpas tuparunanpaq. 25 Las nuevetam Jesusta chakatarurqaku. 26 Imamantam wañuchisqankutam letreropi qellqarqaku: “JUDIOKUNAPA REYNIN” niqta. 27 Jesustawan kuskatam chakatarqaku iskay suwakunata, huknintam chakatarqaku alleq lawninpi, huknintañataq ichoq lawninpi. [ 28 Chaynapim Bibliapa nisqan cumplikurqa, Bibliam nin: —Mana kasukuq runakunaman hukllawasqam karqa —nispa.] 29 Chaynin pasaqkunam umankutapas aywispa kamirqaku: —¡Ha! Qamqariki templotapas tuñichispam kimsa punchawllapi hatarichinki, 30 chaynaqa kikillayki librakuspaykiyá uraykamuy chay cruzmanta —nispa. 31 Sacerdotekunapa jefenkunapas chaynataq Diospa leynin yachachiqkunapas Jesusmanta asikuspam ninakurqaku: —Wakinkunatam librarqa ichaqa kikinqa manam librakuyta atinchu. 32 Israelpa reynin Cristo kaspaqa kunanyá cruzmanta uraykamuchun. Chaynata ruraptinqa paymanmi iñisunchik —nispa. Jesuswan kuska chakatasqa kaqkunapas paytam kamirqaku. 33 Chawpi punchawña kachkaptinmi kay pacha tutayarurqa las treskama 34 hinaptinmi chay horata Jesus qaparirqa: —Eloi, Eloi ¿lama sabactani? Chaynata nispanqa nichkarqa: “Diosnilláy, Diosnilláy ¿imanasqataq sapallaytaqa saqerullawanki?” nispanmi. 35 Chaypi wakin kaqkuna chayta uyarispankum nirqaku: —Uyariychik Diosmanta willakuq Eliastam qayakuchkan —nispa. 36 Hukninñataqmi kallpaykurqa esponjaman hinaspam vinagreman challpuykuspan soqoswan Jesusman haywarqa, soqoykachispanmi nirqa: —Qawasunchikyá Elias hamunqachus uraykachinanpaq —nispa. 37 Hinaptinmi Jesus qaparispan wañukurqa. 38 Templopi santuario rakinaq rakta tela altomanta urayman iskayman llikikururqa. 39 Soldadokunapa capitanninmi Jesuspa chimpanpi sayachkarqa. Paymi imaynam Jesuspa wañusqanta qawaspan nirqa: —Cheqaptapunim kay runaqa Diospa Churin kasqa —nispa. 40 Chaypitaqmi kachkarqa wakin warmikunapas karullamanta qawaspanku. Paykunawanmi kachkarqa: Magdala llaqtayoq Maria, sullka kaq Jacobopa hinaspa Joseypa maman Maria hinaspa Salomey. 41 Chay warmikunam Galilea lawpi puriptin Jesusta qatirqaku yanapastin. Chaypitaqmi kachkarqa Jerusalenman Jesuswan riq achka warmikunapas. 42 Chaykunaqa sucedekurqa samana punchawpaq preparakunanku viernespim. Manaraq inti seqaykuchkaptinmi 43 Arimatea llaqtayoq Josey kallpanchakuspan yaykurqa Pilatopa kasqanman Jesuspa cuerponta mañaq. Joseyqa karqa judiokunapa cortenpi reqsisqa runam. Paypas suyachkarqam Diospa munaychakunanta. 44 Pilatoñataqmi ña Jesus wañurusqanta uyariruspan admirakurqa chaymi soldadokunapa capitanninta qayaspa tapurqa: —¿Cheqaptachum wañurunña? —nispa. 45 Jesus wañurusqantaña capitan willaykuptinmi Jesuspa cuerponta Joseyman Pilato qoykachirqa. 46 Joseymi fino sabanasta rantiramuspan cruzmanta Jesuspa cuerponta uraykachispa chaywan wankukurqa. Qaqapi toqosqa sepulturaman churaykuspanmi hatun rumita tanqaramuspa punkunta taparurqa. 47 Maypim pampasqankutam qawarqaku Magdala llaqtayoq Maria hinaspa Joseypa maman Maria.
1 Samana punchaw pasaruptinmi Magdala llaqtayoq Maria, Jacobopa maman Mariawan hinaspa Salomeypiwan rantirqaku miski asnaq hampita, chaytaqa rantirqaku Jesuspa cuerponta untamunankupaqmi. 2 Domingo punchawtam inti qespiramuptillan chayarurqaku sepulturaman 3 kaynata ninakuspanku: —¿Pitaq sepulturapa punkunpi rumitaqa tanqapuwasun? —nispa. 4 Ichaqa chay sepultura tapaq hatun rumitam huklawpiña rikururqaku. 5 Sepulturaman yaykuruspankum rikururqaku huk joventa yuraq qoysu pachayoqta alleq lawpi tiyachkaqta, payta rikuruspankum mancharikurqaku. 6 Ichaqa paymi nirqa: —Ama mancharikuychikchu, qamkunaqa chakatarusqanku Nazaretmanta kaq Jesustam maskachkankichik, payqa kawsarirunñam, manam kaypiñachu. Qawaychik churasqanku sitiota. 7 Rispaykichikyá willamuychik Pedromanwan wakin discipulonkunaman, Jesusqa ñawpachkan Galilea lawmanmi, chaypim tupankichik paypa nisusqaykichikman hina —nispa. 8 Hinaptinmi warmikuna kallparqaku sepulturamanta manchakuymanta katkatatastin. Manam pimanpas imatapas nirqakuchu manchakusqankurayku. [ 9 Domingo punchawtam Jesus kawsariruspan Magdala llaqtayoq Mariaman puntata rikuriykurqa, ñawpaqtaraqmi Jesus paymanta qanchis demoniokunata qarqorqa. 10 Maria pasaspanmi Jesuspa puriqmasinkunata tariykurqa llakimanta waqachkaqta, chaymi paykunaman willarqa Jesuspa kawsarirusqanmanta. 11 Paykunam ichaqa Mariapa willakusqanta uyarichkaspankupas mana creerqakuchu. 12 Iskay discipulonkuna chakraman richkaptinmi Jesus rikuriykurqa huk rikchayniyoq. 13 Paykunapas pasaspankum wakin discipulonkunaman willamurqaku Jesuswan tuparamusqankumanta, ichaqa manam paykunatapas creerqakuchu. 14 Chaymantam Jesus rikuriykurqa chunka hukniyoq discipulonkunaman mesapi mikunankupaq tiyachkaptinku. Paykunatam mana creesqankumanta hinaspa rumi sonqo kasqankumanta qaqcharqa. Paykunaqariki manam creerqakuchu Jesuspa kawsarimusqan rikuqkunapa willakusqanta. 15 Chaymi paykunata Jesus nirqa: —Tukuy hinastinman rispayá llapa runakunaman kay allin noticiata willakamuychik. 16 Pipas iñispa bautizakuqmi salvasqa kanqa, mana iñiqñataqmi castigopaq sentenciasqa kanqa. 17 Ñoqapi iñiqkunam kaykunata ruranqa: Sutiypim demoniokunapa ñakarichisqankunata sanoyachinqaku, mana yachasqanku idiomakunatam rimanqaku, 18 culebrakunata hapiruptinkupas otaq imataña venenoyoqta tomaruptinkupas manam imananqachu, onqoqkunaman makinkuta churaptinkum sanoyanqaku. 19 Señor Jesusmi chaykunata discipulonkunaman rimaruspan hanaq pachaman hoqarikururqa hinaspam Diospa alleqninpi tiyaykurqa. 20 Chaymi discipulonkuna rispanku tukuy hinastinpi Jesusmanta willakurqaku. Kikin Señormi paykunata yanaparqa willakusqankuta milagrokunawan valechispan.]
1 Ancha kuyasqay Teofilo, qallariyninmanta rikuq allin noticia willakuqkunam willakurqaku ñoqayku ukupi imakunam pasakusqanmanta. Chay imam pasakusqanmantaqa achkaqñam qatinasninpi qellqaypi rirqaku. Ñoqapas qallariyninmanta sumaqta yachaykuspaymi qellqamuyki 4 chaynapi uyarisqaykikunaqa cheqap kasqanta astawanraq yachaykunaykipaq. 5 Judea lawpi Herodes rey kachkaptinmi sacerdote karqa Abiaspa castanmanta Zacarias. Warmin Elisabetñataqmi karqa sacerdote Aaronpa mirayninmanta kaq. 6 Warmi-qarim paykunaqa Diospa qayllanpi allin ruraq karqaku, Señorpa lliw kamachikuyninkunatam leyninkunatawan kasukuqku. 7 Paykunaqa mana churi-wawayoqmi karqaku Elisabet mana wachakuq kasqanrayku. Yuyaqkamañam paykunaqa karqaku. 8 Huk punchawmi sacerdotekunapa rurananman hina Zacariasman tuparurqa Templopi serviy. 9 Sacerdotekuna sortearuptinmi Zacariasman tuparurqa Señorpa templonpi santuarioman yaykuspan incienso kañay. 10 Inciensota kañanankamañataqmi hawapi runakuna Diosta mañakuchkarqaku. 11 Paymanmi rikuriykurqa Señorpa angelnin incienso kañananku altarpa alleq lawninpi sayaykuspa. 12 Zacariasñataqmi mancharikuruspan mana imanakuytapas atirqachu. 13 Chaymi angelñataq nirqa: —Ama manchakuychu Zacarias. Mañakusqaykitam Dios uyariykun, warmiki Elisabetmi wachakunqa qari wawata, paytam Juanwan sutichanki. 14 Qamqa ancha-anchatam kusikunki. Paypa nacesqanwanqa achkaqtaqmi kusikunqaku. 15 Payqa Diospa qayllanpipas reqsisqam kanqa. Amam vinotaqa nitaq ima poqosqa aqatapas mallinqachu. Nacesqanmantapunim payqa Chuya Espiritupa huntasqan kanqa. 16 Israelpa mirayninkunatam achkallataña Señor Diosninkuman kutirichinqa. 17 Señorpa ñawpaqnintam rinqa Elias hina Diospa Espiritunwan chaynataq atiyninwan ruraspa chaynapi tayta-mamakunata churi-wawankunawan allinyachinanpaq hinaspa mana kasukuqkunatapas kasukuyman churananpaq. Runakunapa sonqontam alistanqa Señorta chaskinankupaq. 18 Hinaptinmi Zacariasñataq angelta tapurqa: —¿Nisqaykikuna cheqap kasqantaqa imaynatataq yachasaq? Ñoqaykuqa llumpay yuyaqñam kaniku —nispa. 19 Chaymi angelñataq nirqa: —Diospa qayllanpi servikuq Gabrielmi ñoqaqa kani, paymi kachamuwarqa allin noticiata qanman willanaypaq. 20 Nisqaykunata mana creesqaykiraykum kunanmanta mana rimaq kanki churiki nacemunankama. Chay punchawpim kay nisqaykuna cumplikunqa. 21 Runakunañataqmi extrañasqallaña hawa lawpi suyarqaku santuariomanta manaña lloqsirimuptin. 22 Unaymantaña lloqsiramuspan paykunata mana rimapayaptinmi musyarurqaku santuariopi revelacion chaskiramusqanmanta. Manaña rimayta atispanmi señasllawanña paykunata entiendechirqa. 23 Templopi servikuynin tukuruptinmi wasinmanña kutikurqa. 24 Chay punchawkuna pasaruptillanmi warmin Elisabet wiksayakuruspan manaña wasinmanta lloqsirqachu pichqa killakama, paymi nirqa: 25 —Kunanmi Señor kuyakuyninpi kaynata ruraruwan chaynapi runakuna manaña despreciawananpaq —nispa. 26 Elisabet soqta killa wiksayakusqan hawañam Dios kacharqa angel Gabrielta Galilea lawpi Nazaret llaqtaman 27 Chaynapi Maria sutiyoq doncella sipasta watukamunanpaq. Paymi Joseywan casarakunanpaq rimanakusqaña karqa. Joseyqa Rey Davidpa mirayninmanta kaqmi karqa. 28 Mariapa wasinman angel yaykuykuspanmi nirqa: —Rimaykullayki Diospa favorecesqan Maria, Señormi qanwan kachkan —nispa. 29 Angelpa rimaykusqanta uyariykuspanmi mana imanakuytapas atispan sonqollanpi tapukurqa chay rimaykusqanmanta. 30 Angelñataqmi niykurqa: —Ama manchakuychu Maria, Diospa favorecesqanmi karunki. 31 Wiksayakuspaykim wachakunki qari wawata, paytam sutichanki Jesuswan. 32 Ancha reqsisqa kaspanmi hanaq pachapi Diospa Churinwan sutichasqa kanqa. Señor Diospunim rey kananpaq churanqa ñawpaq abuelon Davidta hina. 33 Israel naciontam wiñaypaq gobiernanqa, gobiernonqa manam tukunqachu —nispa. 34 Hinaptinmi Mariañataq tapurqa: —Manaraq qariwan kachkaspayqa ¿imaynataq wawayoqqa kayman? —nispa. 35 Chaymi angelñataq nirqa: —Chuya Espiritu qanman hamuptinmi hanaq pachapi Diospa atiynin puyu hina pampaykusunki. Chayraykum Diospa sapaqchasqan naceq wawapas sutichasqa kanqa Diospa Churinwan. 36 Qolloq nisqanku aylluyki Elisabetpas yuyaqña kachkaspapas soqta killañam qari wawata wiksayakurun. 37 Diospaqqa manam imapas sasaqa kanchu —nispa. 38 Mariañataqmi nirqa: —Nisqaykipi hinayá ñoqawan rurasqa kachun. Señorpa sirvientallanmi ñoqaqa kani —nispa. Hinaptinmi angel pasakurqa. 39 Mariañataqmi chay punchawkunallapi chaylla rirqa Judea lawpa orqonpi kaq llaqtaman. 40 Zacariaspa wasinman yaykuykuspanmi Elizabetta rimaykurqa. 41 Rimaykusqanta uyariruptillanmi Elizabetpa wiksanpi wawa kuyurirurqa. Elizabetman Chuya Espiritu huntaykuptinmi 42 kusikuymanta qaparispa Mariata nirqa: —Wakin warmikunamanta astawan favorecesqam qamqa kanki. Diospa favorecesqantaqmi wachakunayki wawapas. 43 ¿Pitaq ñoqaqa karqani Señorniypa maman kachkaspayki watukamuwanaykipaqqa? 44 Rimaykuwasqaykita uyariruptillaymi wiksaypi wawa kusikuymanta kuyurirurqa. 45 Creesqaykiraykum qamqa ancha kusisqa kanki. Señormi nisqankunata ruranqa —nispa. 46 Mariañataqmi nirqa: Ukuymantam Señorta alabani. 47 Sonqoypas Salvaqniy Diosraykum anchallataña kusikuchkan, 48 kay humilde sirvientam nanachikuwasqanmanta. Kunanmantaqa runakunach ñoqamanta ninqa: “Mayna kusisqam payqa” nispa, 49 chaynataqa ninqaku atiyniyoq Dios admirakuypaq kaqkunata rurapuwasqanraykum. Chuyay-chuyaymi payqa. 50 Payqa wiñaypaqmi kuyapayan respetaqninkunataqa. 51 Atiyninwanmi admirakuypaq kaqkunata rurarqa. Orgulloso runakunatam yanqaman churarurqa. 52 Munaychakuqkunatam gobiernasqankumanta wischururqa. Humillakuqkunatañataqmi hatuncharqa. 53 Yarqaymanta kaqkunatam saksaykachirqa. Apukunatañataqmi mana imayoqta kutirichirqa. 54 Llakipayakuyninta mana qonqaruspanmi serviqnin Israel runakunata yanaparqa, 55 Chaynataqa rurarqa ñawpaq abuelonchik Abrahanman prometesqanman hinam hinaspa mirayninkunamanpas wiñaypaq prometesqanman hinam. 56 Mariam Elizabetwan yaqa kimsa killa karispan wasinman kutikurqa. 57 Wachakunan tiempo cumplikuruptinmi Elisabet wachakururqa qari wawanta. 58 Elisabetta Señor Dios favorecesqanta yacharuspankum vecinonkunawan ayllunkuna kusikurqaku. 59 Pusaq punchawninpi wawata señalachispankum taytan Zacariaspa sutinwan sutichayta munarqaku. 60 Hinaptinmi chay wawapa maman nirqa: —Juanmi sutinqa kanqa —nispa. 61 Chaymi payta nirqaku: —Aylluykikunapiqa manam pipas Juan sutiyoqqa kanchu —nispa. 62 Wawata sutichananpaq taytanta señaschaspa tapuptinkuñataqmi 63 pizarrachata mañaykuspan qellqarqa “Juanmi sutinqa” niqta. Chaymi llapallanku admirakurqaku. 64 Chay ratollapim Zacariaspas rimariruspan Diosta alabarqa. 65 Chaykuna pasakusqanwanmi vecinonkuna llumpay mancharisqallaña karqaku. Judea law orqokunapi kaqkunapas lliwmi willanakururqaku. 66 Chaykunata llapallan uyariqkunapas sonqollankupim yuyaymanarqaku: —¿Imaraq kay wawaqa kanqa? —nispa. Chay wawataqa Señormá favorecerqa. 67 Juanpa taytan Zacariasman Chuya Espiritu huntaykuptinmi rimarirqa: 68 Israelpa Diosnin Señorqa alabasqayá kachun. Payqa hamurqa runankunata salvaykunanpaqmi. 69 Atiyniyoq Salvaqninchiktam hatarirachin serviqnin Davidpa mirayninmanta. 70 Payqa hatarirachin payllapaqña sapaqchasqankunawan ñawpaqmantaraq willachisqanpi hinam, 71 payqa hatarirachin enemigonchikkunamanta salvawananchikpaqmi hinaspa llapallan cheqniqninchikkunamantawan salvawananchikpaqmi. 72 Chaynataqa rurachkan ñawpa abuelonchikkunata llakipayarikuspanmi hinaspa paykunapa contrato rurasqanta yuyarispanmi. 73 Ñawpa abuelonchik Abrahanmanmi juraspan Dios prometerqa 74 enemigonchikkunamanta libraykuwananchikpaq chaynapi mana manchakuspa payta servinanchikpaq, 75 Diosllapaqña kawsaspa, paypa qayllanpi allinta ruraspa sapa punchaw kawsananchikpaq. 76 Yaw wawa, qamñataqmi hanaq pachapi kaq Diosmanta willakuqwan sutichasqa kanki. Señorpa ñawpaqnintam rinki paypa hamunan ñanta allichanaykipaq. 77 Rinkiqa runankunaman salvasqa kanankumanta willakunaykipaqmi chaynapi huchankumanta pampachasqa kanankupaq. 78 Diosninchikmi kuyapayawaspanchik hinaspa llakipayawaspanchik hanaq pachamanta qoykuwanchik mosoq punchawpi kanchariyta 79 chaynapi tutayaypi kaqkunatawan, sinchi tutayaypi yachaqkunata kanchariykunanpaq, chaynapitaq ñoqanchiktapas hawkallata kawsachiwananchikpaq. 80 Juan wiñaptinmi yuyayninpas huntarqa, chunniqpim yacharqa Israel runakunaman reqsichikunankama.
1 Chay punchawkunapim Rey Cesar Augusto kamachikurqa llapallan llaqtakunapi runakuna yupasqa kanankupaq. 2 Kay punta kaq censoqa karqa Siria lawpi Cirenio prefecto kachkaptinmi. 3 Chayraykum sapakama rirqaku nacesqanku llaqtaman padronachikunankupaq. 4 Chaymi Davidpa castanmanta kasqanrayku Josey rirqa Galilea lawpi Nazaret llaqtamanta Judea lawpi Belen llaqtakama. Davidqa Belen llaqtayoqmi karqa. 5 Joseyqa rirqa padronachikunankupaqmi warmin kananpaq rimapayasqaña Mariapiwan. Mariaqa wiksayoqñam kachkarqa. 6 Belenpi kachkaptinkum Mariapa wachakunan punchaw chayaramuptin 7 wachakururqa piwi qari wawanta. Samakuna wasipi mana campo kaptinñataqmi pañalkunawan maytuykuspan animalman qarana artesapi siriykachirqa. 8 Chay Belen llaqtapa hichpan purunpim karqa michiqkuna. Paykunam ovejankuta tuta cuidachkarqaku. 9 Paykunamanmi qonqaymanta Señorpa angelnin rikuriykurqa muyuriqninkuta kancharistin. Michiqkuna anchallataña mancharikuruptinmi 10 paykunata angel nirqa: —Ama manchakuychikchu, llapa runa kusikunaykichikpaqmi allin noticiata apamuchkaykichik. 11 Salvaqnikichikmi nacerapusunkichik Davidpa llaqtanpi. Payqariki Cristo Señormi. 12 Sutillam qellpusqa wawachata tariykunkichik animalman qarana artesapi siriykachisqata. 13 Angel rimayta tukuruptillanmi achkallaña angelkuna hanaq pachamanta rikuriykamurqa hinaspam Diosta alabaspa takirqaku: 14 ¡Diosyá hanaq pachapi alabasqa kachun! Kay pachapipas Diospa favorecesqan runakunapaqyá hawkayay kachun. 15 Angelkuna hanaq pachaman kutikuptinkum michiqkuna ninakurqa: —Belen llaqtaman rispanchikyá yachamusunchik Señorpa imam willachiwasqanchikmanta. 16 Chaylla pasaspankum tariykurqaku Mariatawan Joseyta chaynataq uywaman qarana artesapi siriykachisqa wawatapas. 17 Qawaykuspankum willakurqaku wawamanta angelpa tukuy nisqanta. 18 Chaymi llapa uyariqkuna admirakurqaku michiqkunapa willakusqankuwan. 19 Mariañataqmi chaykunata sonqollanpi hatallispa yuyaymanarqa. 20 Michiqkunam uyarisqankuman hina tukuy ima pasakusqanta yachaykuspanku hinaspa qawaykuspanku kutikurqaku Diosta alabastin hinaspa hatunchastin. 21 Pusaq punchawninmanmi wawata señalaspanku Jesuswan suticharqaku. Chay sutitaqa angelmi Mariaman willarqa manaraqpas wiksayakuchkaptin. 22 Moisespa kamachisqanman hina wachakuqkunapa limpiakunan punchawkuna cumplikuruptinmi wawata Jerusalen llaqtaman aparqaku Señorman presentanankupaq. 23 Señorpa leyninpim nichkan: “Punta naceq llapallan qari wawaqa Señorpaq sapaqchasqam kanqa” nispa. 24 Rispankum animalta wañuchispanku Señorta adorarqaku. Paypa leyninpim iskay qoqñukuna otaq iskay mallqo palomakuna wañuchinankumanta nichkan. 25 Jerusalen llaqtapim yacharqa Simeon sutiyoq runa, payqa Diosta adoraq kaspanmi allin ruraq karqa. Payqa Israel nacion librasqa kanantam suyachkarqa. Payqa Chuya Espiritupa huntasqan runam karqa. 26 Paymanmi Chuya Espiritu revelarqa Señorpa kachamusqan Cristota rikuykuspaña wañukunanpaq. 27 Chuya Espiritupa kallpanchasqanmi temploman rirqa. Chaymanmi Jesuspa tayta-maman wawata aparqaku leyman hina paypaq ruranankupaq. 28 Hinaptinmi wawata Simeon marqarikuykuspan Diosta alabarqa: 29 Señorlláy, kunanqa hawkallayá wañukusaqña. Serviqnikiman prometewasqaykim cumplikurunña. 30 Salvaqniyku kachamusqaykitam rikuykuniña. 31 Paytam llapa runakunapa qayllanpi churaykunki. 32 Payqa kancharinqam mana Israel castamanta kaqkunatapas. Payraykutaqmi hatunchasqa kanqa Israel runaykikunapas. 33 Wawa Jesusmanta Simeonpa tukuy nisqankunata uyariykuspam tayta-maman admirasqallaña karqaku. 34 Diospa bendicionninta Simeon mañakuspanmi Jesuspa maman Mariata nirqa: —Kay wawam Israel runakunapaq kanqa wakin urmananpaq wakinñataq sayarinanpaq. Diospa munasqanta qawachiptinmi paypa contranpi rimanqaku. 35 Chaynapim achkaq runapa piensasqan yachasqa kanqa. Tukuy kaykunam espadapa tuksisqan hina sonqoykita nanachinqa. 36 Chaypitaqmi kachkarqa Aserpa mirayninmanta kaq Fanuelpa churin ancha yuyaqña Anapas, payqa karqa Diosmanta willakuqmi. Sipas kayninpi casarakuspanmi qanchis watalla qosanwan karqa. 37 Pusaq chunka tawayoq wataña viuda kaspanmi templomanta mana lloqsiqchu, tuta punchaw Señorta servispanmi ayunaq hinaspa mañakuq. 38 Anapas chay horallapa rikuriykamuspanmi Diosta alabaspan wawa Jesusmanta willakuyta qallaykurqa Jerusalenpi libre kanankupaq llapallan suyaqkunaman. 39 Señorpa leyninpi kamachisqankunata cumpliruspankum kutikurqaku Galilea lawpi Nazaret llaqtankuman. 40 Chaypi wawa wiñaptinmi kallpanpas chaynataq yachayninpas huntarqa. Diosmi paytaqa anchallataña favorecerqa. 41 Jerusalenpi Pascua Fiestamanmi watan-watan tayta-maman riqku. 42 Chunka iskayniyoq watanpiña Jesus kaptinmi costumbrenkuman hina fiestaman Jerusalenta rirqaku. 43 Fiesta tukuyta kutichkaptinkuñam tayta-mamanpa mana yachasqanta warma Jesusqa qeparurqa Jerusalenpi. 44 Kutiqmasinkunawan risqanta creespankum huk punchaw puriytaña rispanku tapukurqaku ayllunkunatawan reqsisqankunata. 45 Mana tarispankuñataqmi Jerusalen llaqtaman kutirirqaku chaypi maskanankupaq. 46 Kimsa punchawmantañam templopi tarirurqaku Diospa leynin yachachiqkunata uyarispan hinaspa tapuspan paykunawan tiyachkaqta. 47 Llapa uyariqninkunam admirakurqaku yachasqanwan hinaspa contestasqanwan. 48 Tayta-maman qawaykuspanmi admirakurqaku. Chaymi maman nirqa: —Wawalláy ¿imanasqamá kaytaqa rurawankiku? Taytaykiwan ñoqam llakisqallaña maskamuchkaykiku —nispa. 49 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Imanasqataq maskawarqankichik? ¿Manachu yacharqankichik Taytaypa asuntonkunapi kanayta? —nispa. 50 Chayna nisqantaqa manamá entienderqakuchu. 51 Nazaretman paykunawan kutispanmi chaypi yacharqa paykunata kasukuspan. Mamanñataqmi tukuy chaykunataqa sonqollanpi yuyaymanarqa. 52 Jesusñataqmi yuyayninpipas hinaspa sayayninpipas wiñarqa Diostapas chaynataq runakunatapas agradastin.
1 Rey Tiberio Cesar chunka pichqayoq wataña gobiernachkaptinmi prefectokuna hina karqa Judea lawpi Poncio Pilato, Galilea lawpi Herodes, Iturea hinaspa Traconite lawpi Herodespa wawqen Felipe, Abilinia lawpiñataq Lisanias. 2 Anaspiwan Caifasñataqmi karqa sacerdotekunapa jefenkuna, chay punchawkunapim Zacariaspa churin Juanta purunpi kachkaptin Dios kamachirqa willakunanpaq. 3 Juanmi Jordan Mayupa muyuriqninkunaman rispan runakunaman willarqa: —Huchaykichikmanta wanakuspayá bautizachikuychik chaynapi Dios pampachasunaykichikpaq —nispa. 4 Kaykunaqa sucedekurqa Diosmanta willakuq Isaiaspa qellqasqanpi hinam. Paymi qellqarqa: Huk runam purunpi qaparispa rimachkan: “Señorpa hamunan ñanta allichaychik. Paypa purinanta derechaychik. 5 Llapa wayqokunam huntachisqa kanqa. Orqokunawan moqokunam pampayachisqa kanqa. Qewi-qewi ñankunam derechasqa kanqa. Ranra ñankunapas limpiasqataqmi kanqa. 6 Lliwmi rikunqa Diosmanta hamuq salvaqninchikta.” 7 Bautizachikunankupaq riq runakunatam Juan nirqa: —Culebrapa miraynin kaqlla runakuna ¿pitaq willasurqankichik hamuq castigomanta ayqenaykichikpaq? 8 Huchaykichikmanta wanakuspaykichik qawachikuychik vidaykichik tikrasqa kasqanta. Amayá niychikchu: “Ñoqaykuqa kaniku Abrahampa mirayninmi” nispaqa. ¡Dios munaspanqa kay rumikunamantapas Abrahampa miraynintaqa hatarichinmanmi! 9 Hachaqa listoñam kachkan sachakunata sapinmanta kuchunapaq. Mana allin ruruq sachataqa kuchuspam ninaman wischuna. 10 —Chaynaqa ¿imatataq rurasaqku? —nispa runakuna tapuptinmi 11 Juanñataq nirqa: —Camisaykichik iskay kaptinqa huknintayá qoykuychik mana camisayoqman. Mikuynikichik kaptinpas chaynatayá ruraychik —nispa. 12 Bautizachikuy munaq impuesto cobraqkunapas tapukurqakum: —Yachachikuq, ñoqaykuqa ¿imatataq rurasaqku? —nispa. 13 Juanmi nirqa: —Leypa kamachisqallantayá cobraychik —nispa. 14 Soldadokunapas tapuptinmi nirqa: —Amayá pitapas manchachispaqa nitaq yanqamanta tumpaspaqa imantapas qechuychikchu. Pagasusqaykichikwanyá contentakuychik —nispa. 15 Runakunam piensarqaku Bautizaq Juanqa Cristo kasqanta chaymi nirqaku: —¿Paychuch Cristo kanman? —nispa. 16 Chaymi llapallankuman Juan nirqa: —Ñoqaqa yakullawanmi bautizaykichik, qepay hamuqmi ichaqa Chuya Espirituwan bautizasunkichik ninawan hina. Payqa ancha atiyniyoqmi chaymi usutanpa watullantapas mana paskaq hinachu kani. 17 Paymi trigo wayrachiq hina runakunata juzganqa, wayrachinan palaqa makinpiñam kachkan pajamanta trigota chuyananpaq, trigonta taqeman apaykuspanmi pajantañataq kañanqa mana amachay atina ninapi —nispa. 18 Juanqa chayna palabrakunawan kallpanchaspanmá runakunaman allin noticiata willarqa. 19 Rey Herodestapas qaqcharqam wawqen Felipepa warmin Herodiaswan casarakusqanmanta hinaspa tukuy mana allin rurasqankunamanta. 20 Herodesqa aswanraqmi mana allinta rurarqa Juanta carcelarachispa. 21 Juan runakunata bautizachkaptinmi Jesuspas paywan bautizachikurqa. Chay ratopi Jesus mañakuchkaptinmi hanaq pacha kicharikuykuptin 22 Chuya Espiritu sutillata paloma hina Jesuspa hawanman tiyaykurqa. Hinaptinmi hanaq pachamanta nimurqa: —Qanmi kanki kuyasqay Churiy, qamraykum kusisqa kachkani —nispa. 23 Runakunaman yachachiyta Jesus qallaykuspanmi yaqa kimsa chunka watanpiña karqa. Joseypa churin kasqantam creerqaku. Joseyqa Eliypa churinmi karqa. 24 Eliyñataq Matatpa, Matatñataq Leviypa, Leviyñataq Melquipa, Melquiñataq Janapa, Janañataq Joseypa, 25 Joseyñataq Matatiaspa, Matatiasñataq Amospa, Amosñataq Nahumpa, Nahumñataq Eslipa, Esliñataq Naqaypa. 26 Nagayñataq Maatpa, Maatñataq Matatiaspa, Matatiasñataq Semeipa, Semeiñataq Joseypa, Joseyñataq Judapa, 27 Judañataq Joanapa, Joanañataq Resapa, Resañataq Zorobabelpa, Zorobabelñataq Salatielpa, Salatielñataq Neripa, 28 Neriñataq Melquipa, Melquiñataq Adipa, Adiñataq Cosampa, Cosamñataq Elmadampa, Elmadamñataq Erpa, 29 Erñataq Josueypa, Josueyñataq Eliezerpa, Eliezerñataq Jorimpa, Jorimñataq Matatpa, 30 Matatñataq Leviypa, Leviyñataq Simeonpa, Simeonñataq Judapa, Judañataq Joseypa, Joseyñataq Jonanpa, Jonanñataq Eliaquimpa, 31 Eliaquimñataq Meleapa, Meleañataq Mainanpa, Mainanñataq Matatapa, Matatañataq Natanpa, 32 Natanñataq Davidpa, Davidñataq Isaipa, Isaiñataq Obedpa, Obedñataq Boozpa, Boozñataq Salapa, Salañataq Naasonpa, 33 Naasonñataq Aminadabpa, Aminadabñataq Arampa, Aramñataq Esrompa, Esromñataq Farespa, Faresñataq Judapa. 34 Judañataq Jacobpa, Jacobñataq Isaacpa, Isaacñataq Abrahampa, Abrahamñataq Tareypa, Tareyñataq Nacorpa, 35 Nacorñataq Serugpa, Serugñataq Ragaupa, Ragauñataq Pelegpa, Pelegñataq Heberpa, Heberñataq Salapa, 36 Salañataq Cainanpa, Cainanñataq Arfaxadpa, Arfaxadñataq Sempa, Semñataq Noeypa, Noeyñataq Lamecpa, 37 Lamecñataq Matusalenpa, Matusalenñataq Enocpa, Enocñataq Jaredpa, Jaredñataq Mahalaleelpa, Mahalaleelñataq Cainanpa, 38 Cainanñataq Enospa, Enosñataq Setpa, Setñataq Adanpa, Adanñataq Diospa unanchasqan.
1 Chuya Espiritupa huntasqan Jordan Mayumanta Jesus kutichkaptinmi payta Chuya Espiritu pusarurqa purunman. 2 Chaypim tawa chunka punchawpuni diablopa tentasqan karqa, chay punchawkuna mana imatapas mallisqanraykum chaymantañam yarqachikurqa. 3 Chaymi diablo nirqa: —Diospa Churin kaspaykiqa kay rumitayá kamachiy tantayarunanpaq —nispa. 4 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Bibliam nin: “Runaqa kawsanqa manam mikuyllawanchu” nispa. 5 Chaymi alto orqoman diablo pusaruspan ratochalla qawariykachirqa kay pachapi llapallan nacionkunata. 6 Hinaspam nirqa: —Ñoqam qosqayki atiyta kay nacionkunata gobiernanaykipaq chaynataq sumaqllaña kaynintapas. Ñoqam chaskirqani kay atiytaqa, munasqaymantaqmi pimanpas ñoqaqa qoyman. 7 Tukuy kaykunaqa qampam kanqa ñawpaqniypi qonqorakuptikiqa —nispa. 8 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Bibliam nin: “Señor Diosllaykitam adoranki, payllatataqmi servinkipas” nispa. 9 Jerusalenman diablo pusaruspanñataqmi templopa hawanpi sayaykachispan nirqa: —Diospa Churin kaspaykiqa kaymanta pawaykuy. 10 Bibliam nin: “Qamraykum Dios kamachinqa angelninkunata waqaychaykusunaykipaq. 11 Paykunam hapisunki rumiman chakikita mana takakunaykipaq” nispa. 12 Jesusñataqmi nirqa: —Bibliam nin: “Amam pruebaman churankichu Señor Diosnikitaqa” nispa. 13 Chaykunawan tentaruspanmi diablo asurikurqa huk punchawkama. 14 Chuya Espiritupa kallpanchasqan Galilea lawman Jesus kutiruptinmi lliw llaqtakunapi paymanta rimarqaku. 15 Huñunakunanku wasipi yachachiptinmi llapallanku alabaqku. 16 Yachasqan Nazaret llaqtaman Jesus kutiruspanmi samana punchawpi costumbrenman hina huñunakunanku wasiman yaykuykurqa. Bibliata leenanpaq sayariykuptinmi 17 Diosmanta willakuq Isaiaspa libronta qoykurqaku chaymi kichaykuspa leerqa: 18 Señor Diospa Espiritunmi ñoqapi kachkan. Paymi aceitewan talliwaspan sapaqchawarqa. Wakchakunaman allin noticiata willanaypaqmi sapaqchawarqa. Presochasqa kaqkunaman willaspay libranaypaqmi kachamuwarqa. Ñawsakunata qawarichinaypaqmi kachamuwarqa. Ñakarichisqakunata libranaypaqmi kachamuwarqa 19 chaynapi Señor Diospa agradonpaq watamanta willakunaypaq. 20 Librota wichqaykuspan dirigeqman haywaykuspanñataqmi tiyaykurqa. Huñunakuqkuna qawarayaptinmi 21 paykunata nirqa: —Uyarisqaykichikpi hinapas kunanmi kay palabrakuna cumplikurun —nispa. 22 Sumaqllaña nisqankunata uyarispankum llapallanku admirasqallaña Jesusmanta allinta rimaspanku ninakurqaku: —¿Payqa manachum Joseypa churin? —nispanku. 23 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Nisqankupi hinapas ichapas niwankichikman: “Yaw hampiq, kikikiraq hampikaramuy, Capernaum llaqtapi rurasqaykita hinayá kay llaqtapipas ruray” nispa. 24 —Cheqaptapunim nikichik, llaqtanpiqa manam allin chaskisqachu Diosmanta willakuq runaqa. 25 Diosmanta willakuq Eliaspa punchawninkunapim mana paraptin muchuy karqa kimsa wata parten. Chay watakunapi achkallaña viudakuna Israel nacionpi kachkaptinpas, 26 manamá paykunamanchu Eliasqa kachasqa karqa, payqa kachasqa karqa Sidon law Sarepta llaqtapi yachaq viudallamanmi. 27 Eliseopa tiemponpi achkallaña leprawan onqoqkuna Israel nacionpi kachkaptinpas, manam paykunachu sanoyachisqaqa karqaku aswanqa Siria nacionmanta kaq Naamanllam. 28 Chayta uyariruspankum huñunakunanku wasipi lliw runakuna anchallataña rabiarurqaku. 29 Hatariruspankum Jesusta aysarurqaku llaqtapa hawa lawninpi qaqa patankama chaymanta tanqaykunankupaq. 30 Payñataqmi chawpinkumanta pasakurqa. 31 Galilea lawpi Capernaum llaqtaman chayaruspanmi huñunakunanku wasipi yachachirqa samana punchawpi. 32 Atiywan rimasqanta uyarispankum runakuna admirakurqaku. 33 Huñunakunanku wasipim kachkarqa demonioyoq runa, paymi qaparispan nirqa: 34 —Yaw Nazaret llaqtayoq Jesus ¿imatataq munanki ñoqaykuwan? ¿Ñakarichiwanaykikupaqchu hamurqanki? Ñoqaqa yachanim pim kasqaykita, qamqa Diosmanta hamuspa mana huchayoqmi kanki. 35 Jesusñataqmi demoniota qaqchaspan nirqa: —Upallay hinaspa lloqsiy kay runamanta —nispa. Chaymi demonioñataq runakunapa chawpinman chay runata wikutiruspan mana imanaspalla lloqsirurqa. 36 Runakunañataqmi admirakuspanku ninakurqa: —¿Imataq kayqa? ¡Munayninwan hinaspa atiyninwan kamachiptinmi demoniokunapas lloqsin! —nispa. 37 Hinaptinmi Capernaumpa muyuriqnin llaqtakunapi paymanta anchallataña rimaqku. 38 Jesusmi huñunakunanku wasimanta lloqsispan Simonpa wasinman rirqa. Chayman yaykuykuptinmi Simonpa suegran sinchi calenturawan kachkasqa chaymi Jesusta ruegakurqaku. 39 Jesus asuykuspanmi calenturata qaqcharurqa hinaptinmi calentura chinkarurqa. Chaypunilla hatariruspanmi paykunata servirqa. 40 Inti seqaykuytaña tukuy rikchaq onqoyniyoqkunata Jesusman pusaramuptinkum makinta sapakamaman churaykuspan sanoyarachirqa. 41 Achkaqmantam demoniokunapas qaparillawanña lloqsirqa: —Qamqa kanki Diospa Churinmi —nispanku. Jesusmi ichaqa demoniokunata qaqchaspa mana dejarqachu paymanta rimanankuta, paykunaqa yacharqam payqa Cristo kasqanta. 42 Achikyaramuptinmi chunniqman Jesus pasakurqa hinaptinmi runakuna maskaspanku tarirurqaku. Hinallapi kananpaq harkayta munaptinkum 43 paykunata Jesus nirqa: —Diospa munaychakusqanmanta allin noticiataqa wakin llaqtakunapipas willakunaymi, chaypaqmi ñoqataqa kachamuwarqa —nispa. 44 Chaymi Jesusqa judiokunapa huñunakunan wasikunapi willakustin purirqa.
1 Genesaret otaq Galilea Qochapa patanpi Jesus kachkaptinmi paytapas kichkichanankukama runakuna huñunakaramurqa Diospa palabranta uyarinankupaq. 2 Jesusmi iskay botekunata qochapa patanpi rikururqa. Challwirukunam botenkumanta lloqsispa mallankuta mayllachkarqaku. 3 Jesusmi Simon Pedropa botenman yaykuykuspan payta ruegakurqa uku lawman tanqariykunanpaq chaymi botepi tiyaykuspan runakunata yachachirqa. 4 Rimayta tukuruspanñataqmi Simonta nirqa: —Uku lawman boteta yaykuchispa mallaykichikkunawan challwamuychik —nispa. 5 Chaymi Simonñataq nirqa: —Señor, tukuy tutam challwarqaniku, manam chullallatapas hapirqanikuchu ichaqa nisqaykiman hinayá mallata wischumusaq —nispa. 6 Chaynata ruraspam achkallataña hapirurqaku mallankupas tipirinankama. 7 Chaymi paykunata yanapananpaq huknin botepi challwaqmasinkunataña qayakurqaku hinaptinmi paykuna asuykuptinña iskaynin boteman huntachirqaku yaqaña chinkaykunankama. 8 Chayta Simon Pedro qawaykuspanmi Jesuspa ñawpaqninpi qonqorakuykuspa nirqa: —Señor, asurikuy, ñoqaqa huchasapa runam kallani —nispa. 9 Payqa chaypi llapallan kaqkunapiwanmi admirasqallaña kachkarqaku challwata hapirusqankuwan. 10 Admirakurqataqmi Zebedeopa churin Juanwan Jacobopas. Paykunapas karqa Simonpa challwaqmasinkunam. Chaymi Simonta Jesus nirqa: —Ama manchakuychu, kunanmantaqa runakunatañam challwamunki —nispa. 11 Qochapa patanman botekunata chayarachispankum chaypi tukuy imankuta saqeruspa Jesuswan pasakurqaku. 12 Huk llaqtapi Jesus kachkaptinmi leprawan onqoq runa payta rikuruspan ñawpaqninpi qonqoranpa kumukuykurqa: —Señorlláy, munaspaykiqa allinyaykachillawayá —nispan. 13 Hinaptinmi Jesus llachpaykuspan nirqa: —Arí, munanim, allinyayña —nispa. Hinaptinmi chaypunilla chay lepra onqoynin chinkarurqa. 14 Chaymi Jesus nirqa: —Amam pimanpas willakunkichu, aswanqa riyá sacerdoteman chaynapi paywan qawachikamunaykipaq. Sanoña kasqaykita yachanankupaqmi ofrendata qonki Moisespa kamachisqanman hina. 15 Jesusmanta aswan-aswan rimaptinkum payta uyarinankupaq hinaspa allinyachisqa kanankupaq achkallaña runakuna huñunakamurqaku. 16 Jesusñataqmi chunniqkunaman asurikuspan chaypi Diosta mañakuq. 17 Huk kutipi Jesus yachachichkaptinmi chaypi tiyachkarqaku fariseokunawan Diospa leynin yachachiqkuna, paykunaqa hamururqaku Galilea lawpi hinaspa Judea lawpi llapallan llaqtachakunamantawan Jerusalenmantam, chaypim Señorpa atiynin Jesuswan karqa onqoqkunata sanoyachinanpaq. 18 Suchu runata chakanapi wantumuqkunam Jesuspa kasqan wasiman chayarachimuspanku paypa ñawpaqninman apaykuyta munarqaku. 19 Ichaqa runakuna ñitinakuptinmi mana apaykuyta atispanku wasipa hawanmanña seqarurqaku. Chayta toqoruspam chakanapi uraykachirqaku Jesuspa ñawpaqninman. 20 Chaymi Jesus paykunapa iñiyninta qawaykuspa chay suchuta nirqa: —Yaw tayta, huchaykikunatam pampachayki —nispa. 21 Diospa leynin yachachiqkunam fariseokunapiwan piensachkarqaku: “¿Pitaq payqa, kaykunata rimaspan Diosta piñachinanpaqqa? Diosllam huchayoqkunata pampachaqqa” nispa. 22 Chayna piensasqankuta Jesus yachaspanmi nirqa: —¿Imanasqataq piensankichik chaynakunata? 23 ¿Mayqan nisqaytaq facil kanman: Suchuta “huchaykikunatam pampachayki” nisqaychu icha: “Hatarispayki puriyña” nisqaychu? 24 Kunanmi yachankichik Diosmanta Hamuq Runaqa huchakunata pampachanaypaq kay pachapi atiyniyoq kasqayta. Chaynata niruspanmi suchuta nirqa: —Qamtam niki, hatariy, puñunaykita hoqarispayki wasikiman ripukuy —nispa. 25 Suchu llapankupa qayllanpi chaylla hatariruspanmi puñunanta hoqarispan Diosta alabastin ripukurqa wasinman. 26 Chaypi kaqkunapas admirasqallañam Diosta alabarqaku hinaspam ancha mancharisqallaña nirqaku: —Mana haykapipas rikusqanchikkunatam kunanqa rikuykunchik —nispanku. 27 Chaymanta Jesus pasakuspanmi Leviy sutiyoq impuesto cobraqta tariykurqa cobrananpi tiyachkaqta, paytam nirqa: —Qatiway —nispa. 28 Chaymi Leviy tukuy imantapas saqeruspan paywan rirqa. 29 Paymi Jesuspaq hatun convidota wasinpi rurarqa. Mesapim mikurqaku achkallaña impuesto cobraqkuna, paykunawantaqmi mikuchkarqa wakin runakunapas. 30 Diospa leynin yachachiqkunam fariseokunapiwan Jesuspa discipulonkunapa contranpi rimaspanku nirqaku: —¿Imanasqataq qamkunaqa mikuchkankichik hinaspa upyachkankichik impuesto cobraqkunapiwan huchasapakunawanqa? —nispa. 31 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Sano runakunaqa manam necesitankuchu medico hampinanta ichaqa onqoqkunallam. 32 Ñoqaqa hamurqani manam justo runakuna qayaqchu aswanqa wanakunankupaq huchasapakuna qayaqmi —nispa. 33 Jesustam nirqaku: —Bautizaq Juanpa chaynataq fariseokunapa discipulonkunaqa anchallataña ayunaspam Diosta mañakunku. ¿Imanasqataq discipuloykikunaqa mikuyllapi hinaspa upyayllapi kakuchkanku? —nispa. 34 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —¿Yaqachum casamientoman riq runakunata ayunachiwaqchik paykunawanraq novio kachkaptinqa? 35 Hamuq punchawkunapim ichaqa novio chinkaruptin ayunanqaku —nispa. 36 Paykunamanqa nirqataqmi kay rikchanachiytapas: —Manam pipas mosoq pachata llikispanqa mawka pachataqa remiendanmanchu. Chaynata ruraspanqa yanqapaqmi llikinman mosoq pachataqa, mawka pachaman serasqanpas manam tupanmanchu. 37 Manataqmi pipas churanmanchu manaraq poqosqa vinotaqa mawka odrekunapiqa, chay vino poqoruspanqa mawka odrekunatam toqyarachinman hinaptinmi vinopas usunman, odrekunapas mana valeqñam kanman. 38 Manaraq poqosqa vinotaqa mosoq odrekunapim churana. 39 Pipas poqosqa vinota mallichkaspan, mosoq vinota malliykuqqa “Poqosqa vinom aswan allinqa” ninqam.
1 Jesusmi samana punchawpi tarpusqa chakrapa ukunta richkarqa hinaptinmi discipulonkunañataq espigakunata rachuspanku makinkupi qaqoykuspa mikurqaku. 2 Fariseokunañataqmi nirqaku: —¿Imanasqataq qamkunaqa samana punchawpi leypa harkakusqantaqa rurachkankichik? —nispa. 3 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Manachum leerqankichik puriqmasinkunapiwan yarqaymanta kaspa Davidpa imam rurasqanta? 4 Davidmi Diospa wasinman yaykuykuspan Diospa tantankunata horqoykamuspan mikururqa, qoykurqataqmi puriqmasinkunamanpas, chaykunaqa karqa sacerdotekunallapa mikunanmi. 5 Diosmanta Hamuq Runaqa munaychakunim samana punchawpipas. 6 Huk kutipipas samana punchawpim huñunakunanku wasiman yaykuspa Jesus yachachichkarqa, chaypim kachkarqa alleq makin mana kuyuchiq runa. 7 Diospa leynin yachachiqkunam fariseokunapiwan wateqachkarqaku samana punchawpi pitapas Jesus sanoyarachiptinqa chaymansumllalla acusanankupaq. 8 Chayna piensasqankuta Jesus yachaspanmi chakisqa makiyoq runata nirqa: —Hatarispayki llapanpa chawpinpi sayay —nispa. Llapanpa chawpinpi sayaykuptinmi 9 chaypi kaqkunata Jesus nirqa: —Tapusqaykichikyá: ¿Imatataq ley permitiwanchik samana punchawpi rurananchikpaq? ¿Runapa allinninpaq ruraytachu icha mana allinninpaq ruraytachu? ¿Runa kawsachiytachu icha wañurachiytachu? —nispa. 10 Chaymi muyuriqninpi runakunata qawarispan onqoqta kamachirqa: —Makikita haywariy —nispa. Haywariykuptillanmi makin sanoyarurqa. 11 Qawaqninkunañataqmi rabiaspanku Jesuspa contranpi imatapas rurarunankupaq rimanakurqaku. 12 Chay punchawkunapim Taytanta mañakunanpaq Jesus rirqa orqoman, chaypim tukuylla tuta mañakurqa. 13 Achikyaramuptinñataqmi qatiqninkunata huñuykuspa paykunamanta chunka iskayniyoqta akllarqa. Paykunatam suticharqa apostolwan. 14 Paykunam karqa: Pedrowan sutichasqa Simon, Pedropa wawqen Andres, Jacobo, Juan, Felipe, Bartolome, 15 Mateo, Tomas, Alfeopa churin Jacobo, cananista partidomanta kaq Simon, 16 Jacobopa wawqen Judas hinaspa Judas Iscariote. Kay Judasmi Jesusta traicionarqa. 17 Discipulonkunawan Jesus orqomanta kutimuspanmi pampapi sayaykurqa. Chaypim achka qatiqninkuna achkallaña runakunapiwan huñunakururqaku Judea lawmanta, Jerusalen llaqtamanta hinaspa Tiro llaqtamantawan Sidon llaqtamanta, chay iskay llaqtakunaqa kachkan lamar qochapa patanpim. Hamurqakuqa Jesuspa yachachisqanta uyarinankupaqmi hinaspa onqoyninkumanta allinyanankupaqmi. 18 Demoniokunapa ñakarichisqan runakunapas sanoyarqakum. 19 Atiyninwan onqoqkunata sanoyachiptinmi llapa runakunañataq llachpaykuypi karqaku. 20 Discipulonkunata qawarispanmi Jesus nirqa: —Mayna kusisqam wakchakunaqa kankichik, qamkunapamiki Diospa munaychakusqanqa. 21 —Mayna kusisqam kankichik kunan yarqaymanta kaqkunaqa, qamkunaqa saksachisqam kankichik. —Mayna kusisqam kankichik kunan waqaqkunaqa, chaymantañam asirikunkichik. 22 —Mayna kusisqam kankichik Diosmanta Hamuq Runarayku cheqnisuptikichikqa, qamkunamanta rakikuptinkuqa hinaspa tratasuspaykichik ñakasuptikichikqa. 23 Chaynata rurasuptikichikqa kusikunkichikmá. Kusikuymantayá pawaykachaychik, hatun premiotam chaskinkichik hanaq pachapi. Ñakarichisuqnikichikkunapa abuelonkunapas chaynatam rurarqa Diosmanta willakuqkunata. 24 —Yaw apukuna, qamkunaqa ¡imaynaraq kankichik! Qamkunaqa apu kaynikichikwanmi kusikurunkichikña. 25 —Yaw kunan saksasqa kaqkuna, qamkunaqa ¡imaynaraq kankichik! Yarqaymantam qamkunapas kankichik. —Yaw kunan asikuqkuna, qamkunaqa ¡imaynaraq kankichik! Llakikuymantam waqankichik. 26 —Llapallan runakuna qamkunamanta allinllata rimaptinqa ¡imaynaraq kankichik! chayna alabasuqnikichikpa abuelonkunapas chayna allinllatañam rimaqku Diosmanta willakuq tukuqkunamanta. 27 Jesusmi nirqa: —Qamkunatam nikichik: Enemigoykichikkunata kuyaspayá allintataq ruraychik cheqnisuqnikichik runakunapaqpas. 28 Ñakasuqnikichik runakunapaqpas Diospa bendicionnintayá mañapuychik, mañapuychiktaqyá insultasuqnikichik runakunapaqpas. 29 Sichu pipas huknin uyaykipi laqyarusuptikiqa qawachiytaqyá huklawnin uyaykitapas. Pipas ponchoykita qechurusuptikiqa amayá harkakuychu camisaykitapas apananta. 30 Mañakuqnikimanqa qoykuyá, imaykitapas apakuptinqa amañayá mañaychu. 31 Runamasikichik qamkunapaq allin kaqkuna rurananta munaspaqa qamkunapas paykunapaqyá allin kaqkunata ruraychik. 32 —¿Ima graciataq kuyasuqnikichikkunalla kuyaynikichikqa? Huchasapakunapas chaytaqa ruranmi. 33 ¿Ima graciataq favorecesuqnikichikkunallata kuyaynikichikqa? Huchasapakunapas chaytaqa ruranmi. 34 ¿Ima graciataq imapas qosunaykichikraykulla qoynikichikqa? Huchasapakunapas chaytaqa ruranmi. 35 Enemigoykichikkunata kuyaspayá paykunapaq allinta ruraychik. Qoychikpas amataqyá imapas chaskirunaykichikraykullachu. Nisqayman hina ruraspaykichikqa hanaq pachapi kaq Diospa churinmi kankichik, paymantam hatun premiota chaskinkichik. Payqa kuyapayanmi mana reqsikuqninkunatapas chaynataq huchasapakunatapas. 36 Dios Taytanchik hinayá kuyapayakuq kaychik. 37 —Amayá runamasikichiktaqa kamiychikchu chaynapi Dios mana juzgasunaykichikpaq. Amayá pitapas culpaychikchu chaynapi Dios mana culpasunaykichikpaq. Runamasikichiktaqa pampachaychikyá Diospas pampachasunaykichikpaq. 38 Qoychikyá runamasikichikman chaynapi Dios qosunaykichikpaq. Qoptikichikqa chanin tupupim ñiti-ñitirispa hinaspa taspi-taspirispa llimparichkaqta kutichipusunkichik. Runakunawan imapas rurasqaykichikman hinam Diospas qamkunawan ruranqa. 39 Chaynata niruspanmi kay rikchanachiyta nirqa: —¿Ñawsa runaqa yaqachum ñawsamasinta pusanman? ¿Manachum iskayninku uchkuman urmaykunqaku? 40 Manam pipas yachachiqninmanta aswan allin reqsisqaqa kanmanchu. Chaywanpas astawan yachaspanqa yachachiqnin hinam kanqa. 41 —Wawqekipa ñawinpi qopata rikuruchkaspaqa ¿imanasqamá manaqa rikunkichu ñawikipi kaspitaqa? 42 Ñawikipi kaspi kachkaptinqa ¿imaynataq niwaq wawqekitaqa: “Wawqéy ñawikipi qopata horqorusqayki” nispa? ¡Allin tukuq runa! Puntataqa ñawikipi kaspitaraqyá horqokuruy chaynapi allinta qawaspa runamasikipa ñawinmanta qopata horqonaykipaq. 43 —Allin sachaqa manam mana allintaqa rurunmanchu nitaqmi mana allin sachapas allin rurutaqa rurunmanchu. 44 Sachaqa rurunpim reqsichikun. Kichkayoq sachaqa manam higostaqa rurunmanchu, tankar kichkapas manataqmi uvastaqa rurunmanchu. 45 Allin runaqa allin sonqoyoq kaspanmi allinta riman, mana allin runañataqmi mana allin sonqoyoq kaspan mana allinta riman. Runaqa riman sonqonpi llimpariqmantam. 46 —“Señorlláy, Señorlláy” niwachkaspaykichikqa ¿imanasqataq kamachisqaykunataqa mana rurankichikchu? 47 Ñoqaman hamuspan llapallan kasuwaqniy runakunataqa tupanachiyman 48 taqra rumita tarinankama aspispan taqrapa hawanpi wasi hatarichiqmanmi, lloqlla chayaramuspanpas chay wasitaqa manam tuñichinchu allin rurasqa kasqanrayku. 49 Nisqayta uyarichkaspan mana ruraqñataqmi rikchakun mana cimentasqa allpapa hawallanpi wasin hatarichiqman. Lloqlla chayaramuspanmi chaylla wasita tuñirachirqa hinaspa purmarachirqa.
1 Runakunaman willayta tukuruspanmi Jesus chayarurqa Capernaum llaqtaman. 2 Chaypim capitanpa ancha kuyasqan sirviente onqoruspa wañuy patanpiña kachkarqa. 3 Jesusmanta rimasqankuta chay capitan uyariruspanmi judiokunapa kamachiqninkunata kacharqa chaynapi ruegakamuptinku hamuspan onqoq sirviententa sanoyaykachinanpaq. 4 Jesusta tariruspankum anchallataña ruegakuspanku nirqaku: —Yanapaykunaykipaq hinam payqa. 5 Payqa nacionninchikta anchata kuyaspanmi huñunakuna wasitapas rurachipuwarqaku —nispa. 6 Chaymi Jesus paykunawan rirqa. Wasinman chayaykuchkaptinkuñataqmi chay capitanqa amistadninkunawan nichimurqa: —Señorlláy, amañayá hamuyñachu, pipaman hinaraqtaq wasiymanqa yaykuykuwaq. 7 Chayraykum kikiypunipas mana taripaykamurqaykichu. Rimariykuptillaykim sirvienteyqa allinyarunqa. 8 Ñoqapas kamachiwaqniykunatam kasuni, soldadoykunapas kamachiptiyqa kasuwantaqmi. Hukninta: “Riy” niptiymi rin, huknintañataq: “Hamuy” niptiymi hamun, sirvienteypas: “Kayta ruray” niptiyqa rurantaqmi. 9 Chayna nisqanwan Jesus admirakuspam qatiqninkunata qawarispan nirqa: —Israel runakunapipas manam kayna iñiyniyoq runataqa tarirqanichu —nispa. 10 Chaymi Jesusman taripaqkuna wasiman kutirispanku sirvientetaqa sanotaña tariykurqaku. 11 Chaymantam Jesus pasarqa discipulonkunawan hinaspa achkallaña runakunawan Nain sutiyoq llaqtaman. 12 Llaqtapa punkunman chayaykuchkaptinkuñataqmi pampaq apachkasqaku viudapa sapallan qari wawanta. Llaqta runakunapas achkallañam viudawan richkasqa. 13 Viudata Señor qawarispanmi llakiparikuspa nirqa: —Ama waqaychu —nispa. 14 Chakanaman asuykuspa llachpaykuptinmi wantuqkuna sayarurqaku chaymi ayata Jesus nirqa: —Yaw joven, qamtam niki: ¡Hatariy! —nispa. 15 Chaymi tiyariruspan parlakuytaña qallaykurqa chaymi joventaqa mamanmanña qorqa. 16 Llapallan chaypi kaqkunañataqmi Diosta mancharisqallaña alabaspanku nirqaku: —Ancha reqsisqa willakuqmi ñoqanchik ukupi rikurirun. Diosmi runankunata watukaykamuwanchik —nispa. 17 Jesuspa kaykuna rurasqanmantam willakurqaku enteron Judea lawpi hinaspa llapallan llaqtachakunapi. 18 Jesuspa tukuy rurasqankunata Bautizaq Juanpa discipulonkuna yacharuspanmi Juanman willarqaku. Juanñataqmi iskay discipulonkunata qayaykuspan 19 Jesusta tapuchimurqa: —¿Qamchu kanki Diosmanta Hamuq icha huktachu suyasaqku? —nispa. 20 Chaymi Jesuswan tuparuspanku nirqaku: —Bautizaq Juanmi kachamuwanku: “¿Qamchu kanki Diosmanta Hamuq icha huktachu suyasaqku?” nispa. 21 Chay ratollapim Jesus sanoyachirqa tukuy rikchaq onqoyniyoqkunata, ñakariqkunata, demonioyoqkunata hinaspa ñawsakunata. 22 Jesusmi Juanpa kachamusqankunata nirqa: —Kutispa Juanman willamuychik qawasqaykichiktawan uyarisqaykichikta. Willamuychikyá: “Ñawsakunam qawakuchkanña, suchukunam purichkanña, leprawan onqoqkunam sanoyachkanña, mana uyarikuqkunam uyarikuchkankuña, wañusqakunam kawsarichkanña, wakchakunapas allin noticiatam uyarichkankuña” nispa. 23 Mayna kusisqam ñoqamanta mana iskayrayaqkunaqa. 24 Juanpa kachamusqankuna kutiriptinmi Juanmanta rimaspa runakunata Jesus tapurqa: —¿Ima qawamuqtaq qamkunaqa rirqankichik purunta? ¿Wayrapa aytinyachisqan soqosta qawaqchu? 25 ¿Pi qawaqtaq rirqankichik? ¿Allin pachawan pachasqa runata qawaqchu? Allin pachawan churakuq fiestakunapi kakuqkunaqa reykunapa wasillanpim kachkan. 26 Aswanqa ¿Pi qawaqtaq rirqankichik? ¿Diosmanta willakuq runa qawaqchum? Arí, payqa Diosmanta willakuqkunamantapas aswan reqsisqaraqmi. 27 Diosqa Juanmantam Bibliapi willakurqaña kaynata: “Ñoqam kachamusaq hamunaykipaq allichapusuqniki willakuqniyta” nispa. 28 Cheqaptapunim Bautizaq Juantaqa mana pipas igualanchu. Chaywanpas Diospa munaychakusqanpi kaq humildellapas Juanmantaqa aswan reqsisqaraqmi. 29 Llapa runakunawan impuesto cobraqkunam Jesuspa nisqanta uyarispanku yacharqaku Diosqa allin ruraq kasqanta. Chayraykum Juanwan bautizachikurqaku. 30 Fariseokunañataqmi Diospa leynin yachachiqkunapiwan paykunapaq Diospa imam munasqanta wischupakuspanku Juanwan mana bautizachikurqakuchu. 31 Señorqa nirqataqmi: —¿Pimantaq tupachiyman kunan tiempo runakunata? ¿Imawantaq rikchanachiyman? 32 Paykunaqa rikchakun plazakunapi pukllaspan qayaykachanakuq warmakunamanmi. Paykunam ninakunku: “Tocanikum qenata ichaqa manam tusunkichikchu, takinikum aya takita ichaqa manam waqankichikchu” nispa. 33 Bautizaq Juanmi aslla mikuq karqa, manataqmi vinotapas tomaqchu ichaqa paymantam ninkichik: “Payqa demonioyoqmi” nispa. 34 Diosmanta Hamuq Runa mikuptiyñataqmi hinaspa vinota tomaptiyñataqmi niwankichik: “Qamqa kanki mikuysapa, vino upyakuqmi hinaspa impuesto cobraqkunapa, huchasapakunapa amistadninmi” nispa. 35 Diospa munasqan llapallan yachaqkunam ichaqa yachayniyoq kasqaykuta qawachikuniku rurasqaykuwan. 36 Huk kaqnin fariseom Jesusta convidarqa wasinpi mikuykamunanpaq chaymi rispan mesapi tiyaykurqa. 37 Llaqtapi kaq huchasapa warmiñataqmi chay wasipi Jesus kasqanta yacharuspan niñu rumi pomopi miski asnaq aceiteta apamurqa. 38 Jesuspa tiyasqanpi qonqorakuykuspanmi chakinta weqenwan mayllarqa hinaspam chukchanwanñataq chakichirqa. Chakinkunata muchaspanmi miski asnaq aceitewan untarqa. 39 Convidaqnin fariseoñataqmi qawarispan piensachkarqa: “Diosmanta willakuq kaspanqa yachanmanmi llachpaqnin warmiqa huchasapa kasqanta. 40 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ninaymi kachkan Simon —nispa. Chaymi Simonñataq nirqa: —Niwayá yachachiqlláy —nispa. 41 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Qollqe prestaq runatam iskay runakuna debekurqa. Hukninmi debekurqa pichqa pachakta, hukninñataqmi debekurqa pichqa chunkallata. 42 Kutichipunankupaq manaña kaptinñataqmi paykunataqa pampachaykurqaña. ¿Mayqannintaq pampachaqnintaqa aswanraq kuyanqa? —nispa. 43 Chaymi Simonñataq nirqa: —Tanteayniymantaqa mastaqa kuyanman pichqa pachak qollqe debeqninmi —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Allintam rimarunki —nispa. 44 Warmita qawarispanñataqmi Simonta niykurqa: —Qaway kay warmita. Wasikiman yaykuykamuptiymi chakiyta mayllakunaypaq yakuta mana qoykuwarqankichu, kay warmim ichaqa weqenkunawan chakiykunata mayllaykun hinaspam chukchanwanraq chakiykachinpas. 45 Manam muchaykuwarqankichu, kay warmim ichaqa yaykuykamusqanmantapuni chakiykunata muchapayachkan. 46 Umaymanmi aceiteta mana tallirqankichu, kay warmim ichaqa miski asnaq aceitewanraq chakiykunaman untaykun. 47 Chaymi niki, achka-achka huchankunam pampachasqa, chayraykum payqa llumpayta kuyawan. Pipas pisilla huchanmanta pampachasqam ichaqa pisillatataq kuyakunpas. 48 Chaynata niruspanmi warmitañataq nirqa: —Huchaykikunaqa pampachasqañam —nispa. 49 Mikuqmasinkunañataqmi ninakurqaku: —¿Pitaq kay runaqa huchakunatapas pampachananpaqqa? 50 Jesusñataqmi warmita nirqa: —Iñiynikim salvarusunki, hawkaña pasakuy —nispa.
1 Jesusmi discipulonkunapiwan llaqtakunapi chaynataq llaqtachakunapipas Diospa munaychakunanmanta willakustin purirqa. 2 Demoniokunamanta hinaspa onqoykunamantawan sanoyachisqan warmikunapas paywantaqmi rirqa. Paykunamantam karqa qanchis demoniokunamanta sanoyachisqan Magdala llaqtayoq Maria, 3 Herodespa mayordomon Chuzapa warmin Juana hinaspa Susana, paywantaqmi rirqa achkallaña sapaq warmikunapas. Paykunam Jesustawan discipulonkunata kapuqninkuwan yanaparqaku. 4 Llaqtakunamanta achkallaña runakuna Jesuspa kasqanman huñunakuruptinmi rikchanachispan nirqa: 5 —Huk runam rirqa tarpukuq. Muhu maqchisqan ñanman wichiqkunatam sarutyarurqaku, chaytam kullkukuna hamuruspan mikururqa. 6 As allpayoq rumiman wichiqñataqmi wiñaruspanpas chaki allpapi kaspan chakirurqa. 7 Wakin muhuñataqmi wichiykurqa kichka-kichka ukuman chaymi kichkakunawan kuska wiñamurqa, chayraykum eqoyarurqa. Wakin muhuñataqmi wichiykurqa 8 allin allpaman chaymi wiñamuspan sapa muhumanta pachakta rururqa. Chaynata nispanmi qapariq hina nirqa: —Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá —nispa. 9 Discipulonkunam tapurqaku rikchanachisqanpa imam ninanmanta 10 chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunamanmi Diospa munaychakusqanmanta ñawpaq mana yachasqaykichikkunata yachachikichik. Wakin runakunatam ichaqa rimapayani rikchanachiykunallawan chaynapi qawakuspapas mana rikukunankupaq, uyarispapas mana entiendenankupaq —nispa. 11 —Rikchanachisqaypa imam ninanqa kaymi: Muhuqa Diospa palabranmi. 12 Ñanman wichiq muhuñataqmi rikchakun Diospa palabran uyariq runakunaman. Paykunapa sonqonmantam diablo horqorun uyarisqankuta chaynapi mana creenankupaq hinaspa mana salvakunankupaq. 13 As allpayoq rumiman wichiq muhuñataqmi rikchakun Diospa palabranta kusisqallaña uyarispa chaskiqkunamam, paykunaqa chay rumi hawanpi wiñaq muhu hinam mana ancha sapiyoq kachkanku. Pisi tiempollapaq creeruspankum sasachakuy punchawkuna chayaramuptinqa urmarunku. 14 Kichkakunapa kasqanman wichiq muhuñataqmi rikchakun uyariylla-uyariqkunaman, paykunaqa pasakuspankum qeqeparunku tukuy ima afanakusqankupi, qori-qollqenkupi hinaspa kay pachapi kaq kusikuykunapi, chaynapim paykunaqa mana ruruyoq planta hina kanku. 15 Allin allpaman wichiq muhuñataqmi rikchakun, cheqap sonqowan Diospa palabranta uyarispa mana qonqaq runakunaman, paykunaqa allimanta sumaq ruruq planta hinam kanku. 16 —Mecherota ratachiq runaqa manam ratarachin imawanpas pakcharunanpaqchu nitaqmi kawitupa ukunman churarunanpaqchu. Chaytaqa patakmanmi churanan wasiman yaykuqkuna rikunankupaq. 17 Pakasqa kaqkunaqa qawachisqam kanqa chaynataqmi upallalla rimasqakunapas yachasqa kanqa. 18 —Chaynaqa sumaqtayá uyariychik: Kapuqniyoqmanqa aswanraqmi yapasaq, aslla kapuqniyoqmantam ichaqa piensasqallanpi kapuqnintapas qechurusaq. 19 Jesuspa mamanmi wawqenkunapiwan maskaspanku tupaykuyta munarqaku, aswanqa manam atirqakuchu runakuna achkallaña kasqanrayku. 20 Chaymi huk kaqninña Jesusman willaykurqa: —Mamaykim wawqekikunapiwan hawapi sayachkanku qanwan tupaykuyta munaspanku —nispa. 21 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Diospa palabranta uyarispa kasukuqkunam mamaywan wawqeykunaqa —nispa. 22 Huk kutipi discipulonkunawan boteman yaykuykuptinkum Jesus nirqa: —Hakuchik waklaw chimpaman —nispa. 23 Richkaptinkum Jesus puñururqa, hinaptinmi sinchi wayrawan hatun olakuna hatariramurqa, botemanpas yaku huntaypaq-huntaptinmi yaqaña chinkaykuchkarqaku. 24 Hinaptinmi Jesusman asuykuspanku rikchachirqaku: —¡Señor, Señor, chinkaykuchkanchikñam! —nispa. Payñataqmi sayariykuspan wayratawan qochapa olankunata qaqcharqa hinaptinmi hawkayarurqaña. 25 Chaymantam paykunata nirqa: —¿Maytaq iñiynikichikqa? —nispa. Paykunañataqmi mancharisqallaña hinaspa admirasqallaña kaspanku nirqaku: —¿Pimá kay runaqa kamachiptin wayrapas yakupas kasukunanpaqqa? —nispanku. 26 Galilea lawmantam Gerasa lawman chayarurqaku, chayqa kachkan Galilea qochapa chimpanpim. 27 Botemanta Jesus lloqsiykuptinmi llaqtamanta lloqsimuq demonioyoq runa paywan tuparurqa. Unayñam qalalla karqa, wasipi manaña yachaspanmi panteonllapiña yachakuq. 28 Jesusta rikuykuspanmi qaparirqa hinaspam ñawpaqninpi qonqorakuykuspan nirqa: —Hanaq pachapi kaq Diospa Churin Jesus ¿imatataq ñoqawan munanki? Ruegakuykim ama ñakarichiwanaykipaq —nispa. 29 Paymanta demonio lloqsinanpaq Jesus kamachiptinmi chaynataqa qaparirqa. Paytaqa unayñam demonio munaychakurqa. Runakuna makinkunamantawan chakinkunamanta cadenaptinkupas tipiparuspanmi demoniopa kallpanchasqan chunniqman ayqekuq. 30 Jesusmi payta tapurqa: —¿Imataq sutiki? —nispa. Hinaptinmi payñataq nirqa. —Legionmi —nispa. Chaynataqa nirqa achkallaña demoniokuna paypi kasqanraykum. 31 Paykunam Jesusta ruegakurqaku: —Amayá uku pachamanqa wischuykuwaykuchu —nispa. 32 Hichpanku orqopa waqtanpim achka-achka kuchikuna mikuchkarqa. Chaymi demoniokunañataq Jesusta ruegakurqaku chay animalkunaman yaykurunankupaq. Jesus “arí” niykuptinmi 33 demoniokunaqa runamanta lloqsiruspa kuchikunaman ustururqa. Chay kuchikunam waqtanta kallpaspa hinaspa qochaman wichiykuspa heqeparurqaku. 34 Kuchi michiqkunañataqmi chayta rikuruspanku ayqekurqaku hinaspam llaqtapipas hinaspa chakrakunapipas willakurqaku chay pasasqanmanta. 35 Qawamunankupaq riqkunam chayarurqaku Jesuspa kasqanman hinaspam tariykurqaku sanoyaruq runata pachasqataña hinaspa yuyayninpiña Jesuspa qayllanpi tiyachkaqta, chayta qawaykuspam mancharikurqaku. 36 Rikuqkunam paykunaman willarqaku demoniokunapa ñakarichisqan runaqa imaynam sanoyachisqa kasqanmanta. 37 Hinaptinmi Gerasa lawpi kaq lliw runakunañataq manchakuspanku Jesusta ruegakurqaku paykunapa kasqanmanta pasakunanpaq. Chaymi Jesusqa boteman yaykuykuspan pasakurqa. 38 Manaraq richkaptinmi chay sanoyaq runa Jesusta ruegarqa qatinanpaq ichaqa Jesusmi mana munaspan aviarurqa: 39 —Aylluykikunaman kutispayá Diospa tukuy ima rurapususqaykimanta willakamuy —nispa. Rispanmi llaqtapi lliw runakunaman willakurqa Jesuspa tukuy ima paypaq rurasqanmanta. 40 Qochapa waklawninman Jesus kutiruptinmi llapallan runakuna kusikuywan chaskiykurqaku. 41 Huñunakunanku wasipi Jairo sutiyoq kamachikuqmi hamuspan Jesuspa ñawpaqninpi qonqorakuykurqa hinaspam ruegakurqa wasinman rinanpaq. 42 Yaqa chunka iskayniyoq watanpi kaq sapallan warmi churinmi wañuy patanpiña kachkarqa. Riptinkum achkallaña runakuna Jesusta ñitirqa. 43 Chay runakuna ukupim kachkarqa chunka iskayniyoq wataña flujowan onqoq warmi, kapuqninkunata rantikuspan medicokunawan hampichikuspapas manam sanoyarqachu. 44 Jesuspa qepanta rispanmi pachanpa patanta llapchaykuspallan sanoyarurqa flujo onqoyninmanta. 45 Chaymi Jesus tapurqa: —¿Pitaq llapchaykaramuwan? —nispa. Llapallanku negakuptinñataqmi Pedro nirqa: —Señor, runakunam tanqanakuspan ñitimusuchkanki —nispa. 46 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Huk kaqnin llapchaykamuwaspan atiyniywan sanoyarusqantam musyaruni —nispa. 47 Warmiñataqmi musyarachikusqanta yacharuspan katkatatastin Jesuspa ñawpaqninpi qonqorakuykurqa, llapa runapa qayllanpim willakurqa imaynanpim llapchaykuspallan sanoyarusqanmanta. 48 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Mamáy, iñisqaykiraykum allinyarunki, hawkañayá pasakuy —nispa. 49 Jesus rimachkaptinraqmi Jairopa wasinmanta huk kaqnin hamuruspan nirqa: —Churikiqa wañukunñam. Amañayá yachachikuqtaqa pusaychu —nispa. 50 Chayta uyariruspanmi Jesusñataq nirqa: —Ama llakikuychu, ñoqapi confiakuptikiqa churikiqa sanoyanqam —nispa. 51 Jairopa wasinman chayaruspanñataqmi mana munarqachu paywan kuska yaykunanta, yaykuspaqa yaykuchirqa Pedrotawan Juanllatam hinaspa Jacobotawan warmapa tayta-mamallantam. 52 Wañukuqmanta llapallanku qapa-qaparispa waqaptinkuñataqmi Jesus nirqa: —Ama waqaychikchu. Warmaqa manam wañusqachu kachkan aswanqa puñuchkanmi —nispa. 53 Ichaqa paykunam wañusqaña kasqanta yachaspanku Jesusta asipayarqaku. 54 Chaymi Jesusñataq warmata makinmanta aysarispan nirqa: —Warma, hatariy —nispa. 55 Wañuqpa espiritun kutiykuptinmi chaylla sayarirurqa. Hinaptinmi chaypi kaqkunata Jesus kamachirqa mikuyta qonankupaq. 56 Tayta-maman admirasqallaña kaptinñataqmi paykunata Jesus kamachirqa chaytaqa pimanpas ama willakunankupaq.
1 Chunka iskayniyoq akllasqankunata qayaykuspanmi, runakunamanta demoniokunata qarqomunankupaq hinaspa onqoqkunata sanoyachimunankupaq atiyta qoykurqa. 2 Paykunatam kacharqa Diospa munaychakusqanmanta willakamunankupaq hinaspa onqoqkunata sanoyachimunankupaq. 3 Paykunatam nirqa: —Illaspaykichikqa amam apankichikchu tawnatapas, qoqawtapas, qollqetapas nitaq mudanaykichiktapas. 4 Wasiman yaykuspaykichikqa chayllapim samakunkichik chay llaqtamanta lloqsinaykichikkama. 5 Maypipas mana chaskisuptikichikqa chay llaqtanmantayá lloqsiychik, usutaykichikpi allpatapas taspiychikyá chaypi kaqkuna mana kasukuq kasqankuta yachanankupaq. 6 Rispankumá llapallan llaqtachakunapi Diosmanta allin noticiata willakuspanku onqoqkunatapas sanoyachirqaku. 7 Herodes gobiernachkaspanmi Jesuspa tukuy ima rurasqanmanta yacharuspan hukmanyarurqa. Wakinmi nirqa: —Bautizaq Juanmi kawsariramun —nispa. 8 Wakinñataqmi nirqa: —Eliasmi rikuriramun otaq Diosmanta huk kaqnin willakuqmi kawsariramun —nispa. 9 Herodesñataqmi nirqa: —Juantaqa ñoqam kunkanta qorurachirqani, chaynaqa kaykuna ruraqqa ¿pitaq kanman? —nispa. Chaymi reqsiykuyta munarqa. 10 Apostolkuna kutiruspankum willakurqaku tukuy imapas ruramusqankumanta. Chaymi Jesus paykunallata pusarikuspan Betsaida llaqtaman pasakurqa. 11 Runakunañataqmi risqanta yacharuspanku qatirqaku. Jesusmi paykunata chaskiykuspan Diospa munaychakusqanmanta yachachirqa, sanoyachirqataqmi onqoqkunatapas. 12 Tardeykuptinñataqmi chunka iskayniyoq discipulonkuna payman asuykuspanku nirqaku: —Manam kaypiqa wasi kanchu. Runakunaqa pasakuchunñayá llaqtachakunamanwan muyuriqninpi chakrakunaman, chaypi samakuspa mikuyta maskanankupaq —nispa. 13 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunayá mikuykachiychik —nispa. Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Pichqa tantawan iskay challwa kankasqallam kaypiqa kachkan. ¿Icha mikuyta rantimuqchu risaqku kay llapa runapaq? —nispa. 14 Chaypiqa yuyayniyoq qarikunallam yaqa pichqa waranqa karqaku. Jesusmi discipulonkunata kamachirqa runakunata pichqa chunkatakama tiyachinankupaq. 15 Kamachisqanman hina ruraptinkum llapallanku tiyaykurqaku. 16 Chaymi pichqan tantakunatawan iskaynin challwakunata Jesus hapiykuspan hanaq pachata qawarispan Diosman graciasta qorqa, tantakunata pakiykuspanmi discipulonkunaman qorqa runakunaman aypunanpaq. 17 Llapallankum mikurqaku saksanankukama. Chaymantam puchuqta huñurqaku chunka iskayniyoq canasta huntata. 18 Sapaqpi Diosta Jesus mañakuptinmi discipulonkunapas chaypi kachkarqa. Paykunatam Jesus tapurqa: —¿Pim kasqaytataq runakunaqa ñoqamanta rimanku? —nispa. 19 Chaymi paykunañataq nirqaku: —Wakin runakunam nin Bautizaq Juan kasqaykita, wakinñataqmi nin Elias kasqaykita, wakinñataqmi nin: “Ñawpaq tiempopi willakuqmi huk kaqnin kawsariramun” nispa. 20 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunaqa ¿pim kasqaytataq ninkichik? —nispa. Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Qamqa kanki Diosmanta hamuq Cristom —nispa. 21 Chayraykum paykunata avisaspa kamachirqa ama pimanpas willakunankupaq. 22 Paykunatam nirqa: —Diosmanta Hamuq Runataqa judiokunapa kamachiqninkunam sacerdotekunapa jefenkunapiwan hinaspa Diospa leynin yachachiqkunapiwan ñakarichispa qepanchakuwanqaku, wañuchiwaptinkum kimsa punchawmanta kawsarimusaq —nispa. 23 Chaymantam llapanta nirqa: —Pipas qatiwayta munaspaqa, amaña kikillanpaq kawsaspayá sapa punchaw ñakaristinpas qatiwachun. 24 Pipas vidallan cuidakuqqa pierderunqam, pipas ñoqarayku wañuqmi ichaqa salvakunqa. 25 Runaqa ¿imatataq horqokunman lliw kay pachapi kaqkunata ganaruspan vidantañataq pierderuspaqa? 26 —Diosmanta Hamuq Runa kanchariyniywan hinaspa Taytaypa chaynataq chuya angelkunapa kanchariyninwan kutimuspaymi penqakusaq ñoqamanta penqakuqkunamanta, penqakusaqtaqmi rimasqaykunamanta penqakuqkunamantapas. 27 Nikichikmi, wakin kaypi kaqkunamantam wakinkuna mana wañunqachu Diospa munaychakusqanta rikunankukama. 28 Chay rimarisqanmanta pusaq punchaw pasaruptinmi Jesus rirqa orqoman Diosta mañakuq, Pedrota, Juanta hinaspa Jacobota pusarikuspan. 29 Mañakuchkaptinmi uyanpa rikchaynin tikrakururqa, pachankunapas yuraqyaruspam llipipipirqa. 30 Iskay runakuna rikuriykuspanmi paywan parlarqa. Paykunaqa karqa Moiseswan Eliasmi. 31 Achkirichkaq rikuriykuspam rimarqaku Jerusalenpi Jesuspa wañunanmanta. 32 Pedroñataqmi wakinkunapiwan puñuywan aysachikuchkaspankupas rikchaspa qawarqaku Jesuspa hinaspa parlaqmasinkunapa achkiriyninta. 33 Chay iskay runakuna pasakuchkaptinñam rimasqantapas mana musqakustin Jesusta Pedro nirqa: —Yachachikuq ¡allinpaqchá kaypiqa kachkaniku! Rurarusaqkuyá kimsa ramadata, hukta qampaq, hukta Moisespaq, huktañataq Eliaspaq —nispa. 34 Rimachkaptinraqmi puyu rikuriykamuspa paykunata tapaykurqa chaymi mancharikururqaku. 35 Puyu ukumantañataqmi nimurqa: —Paymi akllasqay Churiy, paytayá uyariychik —nispa. 36 Upallaruptillanmi Jesusllataña qawarirqaku, sonqollankupi chay rikusqankuta hatallispankum chay punchawkunapiqa mana pimanpas willakurqakuchu. 37 Orqomanta paqarinnintinta uraykamuptinkuñataqmi achka-achka runa paykunaman taripaykurqaku. 38 Paykunamanta lloqsiykuspanmi huknin runa qaparirqa: —Yachachikuq, ruegakuykim kay sapallan churiyta qawaykunaykipaq. 39 Payta demonio hapiruspanmi qonqaymanta qaparkachachin, taspispanmi posoqollataña aqtuchin. Eqoyarachispanñam sasa-sasata kacharinpas. 40 Discipuloykikunata ruegakuptiypas manam qarqoyta atirqakuchu —nispa. 41 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Mana allin ruraqkunapa castan mana creeq runakuna ¿haykapikamataq qamkunawan kasaq kaykuna aguantanaypaq? Asuykachimuway chay churikita —nispa. 42 Warma asuykuchkaptinmi demonio wikaparuspan puramenteta chutaykachachirqa. Demoniota Jesus qaqcharuptinmi warma sanoyarurqa, chayñam taytanman qoykurqa. 43 Chaymi Diospa hatun atiyninmanta llapallan runakuna admirakurqaku. Tukuy rurasqankunamanta llapallan runakuna admirasqallaña kachkaptinkum discipulonkunata Jesus nirqa: 44 —Allintayá uyariychik: Diosmanta Hamuq Runataqa runakunamanmi qoykuwanqaku —nispa. 45 Discipulonkunam ichaqa mana entienderqakuchu pakasqa hina kasqanrayku, manchakurqakutaqmi tapukuytapas. 46 Jesuspa discipulokunam atipanakurqaku mayqanninmi aswan reqsisqa kanankumanta. 47 Paykunapa atipanakusqanta Jesus yacharuspanñataqmi warmachata ñawpaqninpi sayaykachispan nirqa: 48 —Kay warmachata ñoqapa sutiypi pipas chaskiqqa ñoqatam chaskiwan, pipas ñoqata chaskiwaqniyñataqmi kachamuwaqniy Taytayta chaskin. Qamkunamanta mayqannikichikpas aswan humillakuqmi aswan reqsisqaqa kanqa. 49 Juanñataqmi nirqa: —Señor, huk runatam rikuramurqaniku qampa sutikipi demoniokunata qarqochkaqta hinaptinmi michakamurqaniku puriqmasinchik mana kasqanrayku. 50 Jesusñataqmi nirqa: —Ama michakuychikchu, pipas mana contraykichikpi kaspaqa favornikichikpim kachkan —nispa. 51 Hanaq pachaman kutinan tiempoña kaptinmi valorchakuykuspa Jerusalenman Jesus pasarqa. 52 Ichaqa ñawpachirqam willakuqkunata. Paykunam Samaria lawpi huk llaqtachaman chayaruspanku Jesusta samachinankupaq wasita maskarqaku. 53 Chay llaqtachapi runakunam ichaqa mana samaykachirqakuchu Jerusalenman risqanta qawarispanku. 54 Discipulon Jacobopiwan Juanñataqmi uyariruspa nirqaku: —Señorllayku, munaptikiqa cielomantayá ninata uraykarachimusun kay runakunata ruparunanpaq —nispa. 55 Jesusñataqmi paykunata qaqchaspan 56 paykunawan huklaw llaqtachaman pasakurqa. 57 Ñanta richkaptinkum huk runa niykurqa: —Maytaña riptikipas qatikusqaykim —nispa. 58 Jesusñataqmi nirqa: —Kanmi atoqkunapa uchkun, kantaqmi alton pawaq urpikunapapas qesan, Diosmanta Hamuq Runapaqmi ichaqa mana kapuwanchu maypim puñuykunaypas —nispa. 59 Huk runatapas nirqam: —Qatiway —nispa. Chaymi payñataq nirqa: —Señorlláy, qanwanmi risaq ichaqa dejaykuwayraq taytay wañukuptin pamparamunaykama —nispa. 60 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Diospaq wañusqakunayá wañuqkunataqa pampachunku. Qamyá ichaqa Diospa munaychakusqanmanta willakamuy —nispa. 61 Huk runapas nirqataqmi: —Señor, ñoqapas qatisqaykim ichaqa wasiypi kaqkunamantaraqyá despedikaykamusaq —nispa. 62 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Takllawan yapuchkaspan qepan qawariq runaqa manam Diospa munaychakusqanpaq hinachu.
1 Señorqa akllaykurqataqmi qanchis chunka iskayniyoq runakunatapas, paykunatam ñawpachirqa maymi rinan llaqtakunaman hinaspa llaqtachakunaman. 2 Paykunatam nirqa: —Achkallañam kachkan cosechanapaqqa, cosechaqkunam ichaqa aslla, chaynaqa mañakuychikyá chakrayoqta cosechaqkunata kachananpaq. 3 Riychikyá, atoqkunapa kasqanman carnerokunata kachachkaq hinam qamkunata kachachkaykichik. 4 Amayá apaychikchu qollqetaqa, wayqataqa hinaspa mudana usutataqa, ñanpiqa amataqmi pitapas rimaykunkichikchu. 5 Chayasqaykichik wasiman yaykuspaqa: “Hawkayay kachun kay wasipi” nispam rimakuykunkichikmi. 6 Wasipi kaqkuna allin runa kaptinqa chay rimaykusqaykichik takyanqa, mana chayna kaptinmi ichaqa rimaykusqaykichikpas mana takyanqachu. 7 Yaykusqaykichik wasillapim kankichik, imam qosusqallaykichiktam mikunkichikpas hinaspa tomankichikpas. Llamkaqqa pagontam chaskinan. Amamá wasin-wasinqa purinkichikchu. 8 Chayasqaykichik llaqtapi chaskisuptikichikqa qosusqaykichiktam mikunkichik. 9 Chaypi onqoqkunata sanoyachispam willakunkichik: “Diospa munaychakusqanqa hichpallaykichikpiñam kachkan” nispa. 10 Chayasqaykichik llaqtapi mana chaskisuptikichikñataqmi callenta rispa ninkichik: 11 “Usutaykupi kaq kay llaqtapa allpantam contraykichikpi taspiniku. Chaywanpas yachaychikyá, Diospa munaychakusqanqa hichpallaykichikpiñam kachkan” nispa. 12 Nikichikmi, juicio punchawpiqa Sodoma llaqtamantapas aswan castigasqaraqmi kanqa chay llaqtaqa. 13 —¡Imaynaraq kanki Corazín llaqta! ¡Imaynaraq kanki Betsaida llaqta! Sichum Tiro llaqtapi hinaspa Sidón llaqtapi qamkunawan rurasqayta hina milagrokunata rurayman karqa hinaptinqa unayñach sinchita llakikuspanku huchankumanta wanakunmanku karqa. 14 Chayraykum juicio punchawpiqa Tiropi chaynataq Sidonpi yachaqkunamantapas aswanraq castigasqa kankichik. 15 Capernaum llaqta ¿creenkichum hanaq pachaman hoqarisqa kayta? Uraykachisqam kanki uku pachakama. 16 —Qamkunata kasuq runaqa ñoqatam kasuwan. Qamkunata despreciaqqa ñoqatam despreciawan. Despreciawaqniyñataqmi kachamuwaqniyta desprecian. 17 Qanchis chunka iskayniyoq runakunam kusisqallaña kutiramuspa willakurqaku: —Señor, sutikipiqa demoniokunapas kasuwankum —nispa. 18 Chaymi Señorñataq nirqa: —Arí, Satanastam rikurqani rayo hina cielomanta wichimuqta. 19 Atiytam qoykichik culebrakunata hinaspa atoq-atoqkunata sarunaykichikpaq chaynataq enemigopa atiynin vencenaykichikpaqpas, manam imapas imanasunkichikchu. 20 Amayá kusikuychikqa demoniokuna kasususqaykichikmantachu aswanqa hanaq pachapi sutikichik qellqasqa kasqanmantayá. 21 Chay ratollapim Chuya Espiritupa yanapakuyninwan kusikuspan Jesus nirqa: —Hanaq pachapipas kay pachapipas munaychakuq Taytáy, kay yachaykunatam pakaykurqanki yachayniyoqkunamantawan entiendeqkunamanta hinaspam qawaykachinki pisi yachayniyoqkunamanña, chayraykum alabayki. Arí, Taytáy, qanmi munarqanki chaynata. 22 —Taytaymi qoykuwarqa tukuy imakunata. Ñoqa Churitaqa manam pipas reqsiwanchu aswanqa Taytallaymi. Manataqmi Taytaytaqa pipas reqsinchu aswanqa ñoqa Churillanmi, Churipa reqsichisqallantaqmi reqsin Taytataqa. 23 Discipulonkunaman asuykuspanmi paykunallaman nirqa: —Mayna kusisqam kay qawasqaykichikta qawaqkunaqa. 24 Diosmanta achkaq willakuqkunam reykunapiwan rikusqaykichikta rikuyta munarqaku, ichaqa manam rikurqakuchu, uyarisqaykichiktapas uyariytam munarqaku ichaqa manam uyarirqakuchu. 25 Diospa leynin yachachiq runam Jesusta pruebananpaq sayariykuspa tapurqa: —Yachachikuq ¿imata ruraspaytaq wiñay kawsayta haypayman? —nispa. 26 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Ima nichkantaq leypiqa? ¿Ima niqtataq leenki? —nispa. 27 Hinaptinmi chay runañataq nirqa: —“Señor Diosnikitam kuyanki tukuy sonqoykiwan, tukuy vidaykiwan, tukuy kallpaykiwan hinaspa tukuy yuyaynikiwan, kuyankitaqmi runamasikitapas kikikita hina” nispa. 28 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Allintam nirunki, chaynatayá ruray hinaspaqa wiñaypaqmi kawsanki —nispa. 29 Payñataqmi pim runamasin kasqanta mana reqsiq tukuspan yapatawan tapurqa: —¿Pitaq runamasiyqa? —nispa. 30 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Huk kutipim Jerusalenmanta Jerico llaqtaman huk runa richkarqa. Paytam suwakuna saltearuspa pachallantapas llatanarurqaku, maqaparuspam wañunayachkaqtaña saqerurqaku. 31 Chay ñanninta huk sacerdote richkaspanmi chay runata rikururqa aswanqa qawariykuspallanmi karullanta pasarurqa. 32 Leviy casta runapas chay sitioman chayaruspanmi qawariykuspallan karullanta pasarurqa. 33 Chaynintataqmi rikchkarqa Samaria lawmanta kaq runapas, paymi ichaqa asuykuspan llakipayarikurqa. 34 Asuykuspanmi aceitewan hinaspa vinowan heridankunata hampiykurqa. Sillakunan animalman churkuykuspanmi samakuna wasiman aparqa hinaspam chaypi atienderqa. 35 Paqarinnintin pasakunanpaq kaspanñataqmi onqoqta atiendeykunanpaq wasiyoqman iskay jornalpa chanin qollqeta qoykurqa hinaspam ruegakurqa: “Atiendeykapullawankimá, mastapas gastaptikiqa kutimuspaymi pagapullasqayki” nispa. 36 Chaynata Jesus niruspanmi chay tapuqninta nirqa: —¿Chay kimsan runamantaqa mayqannintaq salteasqapa runamasinqa? —nispa. 37 Hinaptinmi Diospa leynin yachachiq runañataq nirqa: —Salteasqa runamanta kuyapayarikuqmi —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qampas chaynatayá ruramuy —nispa. 38 Richkaspankum huk llaqtachaman chayarurqaku, chay llaqtapim Marta sutiyoq warmi wasinpi samaykachirqa. 39 Martapa ñañan Mariañataqmi Jesuspa ñawpaqninpi tiyaykurqa rimasqanta uyarinanpaq. 40 Martañataqmi tukuy ima ruraypa atipasqan kaspa Jesusman asuykuspa nirqa: —Señor ¿manachum imapas qokusunki sapallay ruraqta ñañay qawakuwaptin? Niyá yanapawananpaq —nispa. 41 Chaymi Señorñataq nirqa: —Marta, Marta, tukuy imapa atipasqanmi muspaypi hinaña kachkanki tukuy imawan. 42 Hukllam ruranaykiqa kachkan, chay allin kaqtam ñañayki Mariaqa akllakuykun, chaytaqa manam pipas qechunqachu.
1 Huk sitiopim Jesus mañakuchkarqa chaymi tukuykuptin huknin discipulon nirqa: —Señor, Bautizaq Juanqa yachachirqam discipulonkunata imaynam Dios mañakuyta, chaynaqa ñoqaykutapas yachaykachiwaykuyá —nispa. 2 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Diosta mañakuspaqa kaynatam ninkichik: “Taytayku, sutiki yupaychasqa kachun, munaychakusqayki hamuchun. 3 Sapa punchaw mikunaykutayá qowayku. 4 Ñoqaykupa huchaykutayá pampachawayku, ñoqaykupas mana allin rurawaqniykutam pampachaniku. Amayá kachaykuwaykuchu pruebamanqa.” 5 Jesusqa nirqataqmi: —Huk kaqnikichikpa amistadnikichik kaptinqa manachum chawpi tutaña kaptinpas rispaykichik ruegakuwaqchik: “Vecino, ama hina kaspaykiyá kimsa tantata prestaykullaway. 6 Amistadniy wasiyman samakaramuptinmi mikuykachinaypaq imallaypas mana kanchu” nispa. 7 Hinaptin amistadnikiñataq ukumanta nimunman: “¡Ama churmichawaychu! Punkuqa segurasqañam, warmachaykunapas ñoqawanmi puñuchkanña. Manam hatarimuymanchu mañawasqaykita qoqnikiqa” nispa. 8 Chaynaqa amistadnin kasqanrayku manaña qospanpas, punkuta takapayaspan mañakusqanraykuchá hatarispan tukuy ima mañakusqanta qoykunqa. 9 Chaymi nikichik: Mañakuptikichikqa Diosqa qosunkichikmi. Maskaychik, tarinkichikmi, qayaychik, kichasunkichikmi. 10 Mañakuqqa chaskinmi, maskaqqa tarinmi, qayakuqqa kichaykachikunmi. 11 —Churikichikmanqa ¿yaqachum culebrata qoykuwaqchik challwata mañakusuptikichik 12 otaq atoq-atoqta runtuta mañakusuptikichik? 13 Qamkunaqa mana allin runakuna kachkaspam churikichikmanqa allin kaqkunata qonkichik ¿chaychu mañakuqkunamanqa hanaq pachapi kaq Taytaykichik mana qosunkichikman Chuya Espirituta? 14 Huk kutipim Jesus huk runamanta qarqorurqa mana rimachiq demoniota, lloqsiruptillanmi runañataq rimarirurqa, chayta rikuqninkunam admirasqallaña karqaku. 15 Wakinmi nirqaku: —Kay runaqa demoniokunataqa qarqon demoniokuna kamachiq Beelzebupa atiyninwanmi —nispa. 16 Wakinñataqmi Jesusta pruebaman churayta munaspanku mañarqaku cielomanta milagrota qawachinanpaq. 17 Chaymi paykunapa piensasqanta yachaspan Jesus nirqa: —Mayqan nacionpas chaqwallapi rakinasqa kaspaqa purmanqam, familiapas rakinasqa kaspaqa manataqmi takyanchu. 18 Satanas kikinpa contrallanpi kaptinqa ¿imaynataq munaychakusqanqa takyanman? Chaynataqa nichkaykichik: Demoniokunapa jefen Beelzebupa atiyninwanmi demoniokunataqa qarqonki, nispa niwasqaykichikraykum. 19 Nisqaykichikpi hina Beelzebupa atiyninwan demoniokunata qarqoptiyqa ¿pipa atiyninwantaq qatiqnikichikqa demoniokunata qarqon? Chaynaqa paykunam juzgasunkichik. 20 Ñoqaqa demoniokunataqa qarqoni Diospa atiyninwanmi, chaynaqa Diospa munaychakusqanqa chayaramusunkichikñam. 21 —Tukuy rikchaq armayoq kallpasapa runa wasinpi imankunatapas waqaychaptinqa tukuy imanqa allin waqaychasqam kachkan. 22 Ichaqa paymanta aswanraq kallpasapa runa rikuriramuspanqa venceruspanmi armankunatapas qechurunman hinaspam imankunatapas aypukurunman. 23 —Pipas mana favorniypi kaqqa contraypim kachkan. Cosechapi ñoqawan mana huñuqñataqmi usuchichkan. 24 —Runamanta demonio lloqsiruspaqa qochqakunapim samananpaq maskastin purin, mana tarispanñataqmi nin: “Lloqsimusqay runamanyá kutikusaq” nispa. 25 Kutirispanñataqmi chay runapa sonqonta tariykun sumaq allichasqata, sumaq pichasqata. 26 Kutirispanmi pusaramun kikinmantapas peornin qanchis demoniokunataraq chaynapi chay runaman yaykuspa yachanankupaq. Chaymi chay runaqa rikurirun ñawpaq kasqanmantapas astawan peorña. 27 Jesus chaynata rimachkaptinraqmi runakuna ukumanta huk warmi qaparimurqa: —¡Mayna kusisqaraq wachakusuqniki hinaspa ñuñusuqniki warmiqa! —nispa. 28 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Aswan kusisqaraqmi Diospa palabranta uyarispa kasukuqkunaqa —nispa. 29 Jesuspa muyuriqninman runakuna qeminakamuptinmi paykunata nirqa: —Mana allin casta runakunallam milagro qawachinaytaqa mañakunku. Manam qawachisqaykichikchu milagrotaqa, qawaspaqa-qawachisqaykichik Diosmanta willakuq Jonasta imam pasasqallantam. 30 Ninive llaqtapi runakunapaqmi Jonasqa señal hina karqa, chaynam Diosmanta Hamuq Runapas, señal kani. 31 Saba nacionniyoq reinapas juicio punchawpi kaypi kaq runakunapiwan kawsarimuspanmi paykunata acusanqa. Payqa hamurqa karu-karu llaqtamantaraqmi Rey Salomonpa yachaynin uyariq. Salomonmantapas aswan mas yachayniyoqmi kaypiqa kachkani. 32 Ninive llaqtapi runakunam kawsarimunqaku kay runakunapiwan kuska juicio punchawpi hinaspam kay runakunata acusanqa. Paykunaqa huchankumantam wanakurqaku Jonaspa willakusqanwan, Jonasmantapas aswan allin willakuqmi kaypiqa kachkan. 33 —Mecherotaqa ratachina manam pakarunapaqchu nitaq cajonpa ukunman churarunapaqchu aswanqa altomanmi churana wasiman yaykuqkuna rikunankupaq. 34 Ñawiqa cueponchikpa achkiynin hinam. Ñawiki allinta qawakuptinqa vidaykim kachkan achkiyniyoq. Ñawiki mana allinta qawakuptinmi ichaqa vidaykiqa kachkan pasaypaq tutayayllapi. 35 Qampi achkiy kaqtaqa amayá tutayarachiychu. 36 Chaynaqa qampi achkiy kaptin mana imaniraq tutayayniyoq kaspaykiqa tukuy imatam sutillata rikunki imaynam mecherowan rikusqaykita hina. 37 Rimayta Jesus tukuruptillanmi huk fariseo runa convidarqa wasinpi mikuykunanpaq chaymi rispan mikunanpaq tiyaykurqa. 38 Paykunapa costumbrenman hina Jesus makinta mana mayllakuptinmi convidaqnin extrañasqallaña qawarayarqa. 39 Chaymi Señorñataq nirqa: —Yaw fariseokuna, qamkunaqa vasotawan platotam hawallanta mayllankichik, sonqoykichikmi huntasqa kachkan suwakuy munaywan hinaspa mana allin ruray munaywan. 40 ¡Mana yachayniyoqkuna! ¿Manachum hawantawan ukuntaqa Diospuni rurarqa? 41 Kapusuqnikichikmantayá qoychik limosnata chaynapi tukuy imapas limpio kapusunaykichikpaq. 42 —¡Imaynaraq kankichik fariseokuna! Qamkunam diezmota qonkichik yerba buenamanta, rudamanta hinaspa tukuy rikchaq yuyukunamanta. Aswanqa qonqarunkichikmi allin ruraytawan Diospa kuyapayakuynintaqa. Kaykunataqa kasukunaykichikmi diezmo qoytapas ama qonqaspa. 43 —¡Imaynaraq kankichik fariseokuna! Qamkunaqa huñunakuna wasipipas ñawpaqllapi tiyaytam munankichik, munankichiktaqmi plazakunapi hatun respetowan rimaykusunaykichiktapas. 44 —¡Imaynaraq kankichik! ¡Qamkunaqa kachkankichik mana rikuriq sepulturakuna hinam! Runakunam hawanta purin ukunpi kaqkunata mana yachastin. 45 Hinaptinmi Diospa leynin yachachiqkunamanta huk kaqnin nirqa: —Yachachikuq, chaynata rimaspaykiqa ñoqaykutapas insultawachkankikum —nispa. 46 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunapas ¡imaynaraq kankichik Diospa leynin yachachiqkuna! Runakunamanmi mana apay atinanku llasaq qepita churkuchkankichik, qamkunam ichaqa llachpayllapas mana llachpaykunkichikchu. 47 —¡Imaynaraq kankichik! Qamkunaqa abueloykichikkunapa wañuchisqan willakuqkunapa sepulturankunatam rurankichik. 48 Yachankichikmi abueloykichikkunapa chay rurasqankunataqa, chayraykum paykunapa ruraqmasin kankichik. Paykunam Diosmanta willakuqkunata wañuchirqaku, qamkunañataqmi sepulturanta rurankichik. 49 —Chayraykum Diosqa yachayninpi nirqaña: “Ñoqamanta willakuqkunatawan apostolkunata kachamuptiymi wakinta wañuchispa wakintañataq ñakarichinkichik” nispa. 50 Kay uyariwaqniy runakunamantam Dios cuentata mañanqa qallariyninmantapuni llapallan willakuqkunata wañuchisqankumanta, 51 Abel wañuchisqankumanta Zacarias wañuchisqankukama. Zacariastam wañurachirqaku altarmanta santuarioman rinapi. Paykunapa yawarninmantamá Dios cuentata mañasunkichik. 52 —¡Imaynaraq kankichik Diospa leynin yachachiqkuna! Qamkunaqa reqsinkichikmi runakunaman imam yachachinaykichikta, qamkunam ichaqa mana yachayta munankichikchu, yachay munaqkunatañataqmi harkakunkichik. 53 Chaymanta Jesus lloqsiruptinmi Diospa leynin yachachiqkunawan fariseokunapas piñakuruspanku tapupayarqaku 54 imapipas pantarachispanku chaymansumlla acusanankupaq.
1 Waranqantin-waranqantin runakuna tanqanakustin Jesuspa kasqanman huñunakaramuptinmi puntataqa discipulonkunata nirqa: —Cuidakuychik fariseokunapa qonchunmanta otaq iskay uya kayninkumanta. 2 Imapas pakasqa kaqkunaqa qawachisqam kanqa, chaynataqmi mana yachasqa kaqkunapas yachasqataq kanqa. 3 Tutayaypi rimasqaykichikpas punchawpi uyarisqam kanqa, wasi ukupi upallalla rimasqaykichikñataqmi wasipa altosninmanta willakusqa kanqa. 4 —Kuyasqallaykuna, amayá manchakuychikchu runa wañuchiqkunataqa, almankutaqa manam imananmankuchu. 5 Ñoqam ichaqa nikichik pim manchakunaykichikta. Manchakuychikqa wañurachispa wiñay castigoman wischuykuqtayá. 6 —¿Manachum pichqa pichinchurruchakunatapas rantikunku as qollqellapaq? Chaywanpas Diosqa mayqantapas manam qonqarunchu. 7 Qamkunapaqa chukchaykichikpas llapallanmi yupasqa kachkan. Chaynaqa amayá manchakuychikchu, qamkunaqa pichinchurruchakunamantapas aswan valeqmi kankichik. 8 —Uyariwaychik, runakunapa qayllanpi ñoqamanta willakuqtaqa, Diosmanta Hamuq Runapas Diospa angelninkunapa qayllanpim willakusaq ñoqapa kasqanta. 9 Runakunapa qayllanpi negaqniytaqa ñoqapas negasaqmi Diospa angelninkunapa qayllanpi. 10 —Pipas Diosmanta Hamuq Runapa contraypi rimaqqa pampachasqam kanqa, Chuya Espiritupa contranpi rimaqmi ichaqa mana pampachasqachu kanqa. 11 —Huñunakuna wasikunaman, juzgadokunaman hinaspa autoridadkunaman pusasuptikichikqa, amam llakikunkichikchu imam otaq imaynam rimanaykichikmantaqa. 12 Chay ratopi imam rimanaykichikmantaqa Chuya Espiritum yachachisunkichik. 13 Jesustam runakuna ukumanta huk kaqnin nirqa: —Yachachikuq, wawqeytayá niykapuway herenciata ñoqawan rakinakunanpaq —nispa. 14 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Yaw runa ¿pitaq ñoqata churawarqa qamkunapa jueznikichik otaq partiqnikichik kanaypaq? 15 Chaynata niruspanmi nirqataq: —Cuidakuychikyá qollqella kuyaruymanta. Runaqa manam tukuy imayoq karunallanpaqchu kawsanan. 16 —Kay rikchanachiytayá nisqaykichik: Huk apu runam chakranmanta sinchillataña cosecharurqa 17 chaymi tantearqa: “¿Maypiñataq churasaq kay cosechasqaytaqa?” 18 Kaynatayá rurasaq, kawsaykuna waqaychanay wasita paskaruspayá aswan hatuntaña rurarusaq trigoytawan tukuy imaykunata chaypiña waqaychanaypaq. 19 Hinaspam kikillayta nikusaq: Achkallañam tukuy imaykunapas unay watakunapaq kapuwachkan. Kunanqa samakuspayá mikukusaq, upyakusaq hinaspa kusikusaq, nispa. 20 Ichaqa Diosmi payta nirqa: “Mana yuyayniyoq runa, kunan tutapunim wañurunki. Chaynaqa waqaychasqaykiqa ¿pipaqtaq kanqa?” nispa. 21 —Chaynam pasarunqa kikillanpaq maskaq runataqa, Diospa qayllanpiqa kachkan pasaypaq mana imayoqmi. 22 Jesusmi discipulonkunata nirqa: —Ñoqam nikichik, amayá afanakuychikchu mikunaykichikmantaqa hinaspa pachakunaykichikmantaqa. 23 Mikuymantapas astawanqa valen vidaykichikmi cuerpoykichiktaqmi pachamantapas astawanqa valen. 24 Qawariychik ullachkukunata. Paykunaqa manam tarpunkuchu nitaq cosechankuchu, manataqmi trojenkupas nitaq taqenkupas kantaqchu. Chaywanpas paykunataqa Diosmi mikuchin. Qamkunaqa alton pawaq urpikunamantapas aswan valeqmi kankichik. 25 ¿Mayqannikichiktaq afanakuspaqa huk kuchusta wiñaruwaqchik? 26 Chayllatapas mana rurayta atichkaspapas ¡wakin kaqkunamantaqa imapaqtaq llakikunkichik! 27 —Qawariychik waytakunapa wiñasqanta, manam llamkankuchu nitaq puchkankuchu. Ichaqa nikichikmi, Rey Salomonpas sumaqllawan pachakuq kachkaspapas manam huknin wayta hinallapas pachakurqachu. 28 Yaw pisi iñiyniyoq runakuna, purunpi waytakunaqa kunan sayachkaspapas paqarinqa hornopim kañarachikun, waytakunatapas Dios pachachichkaspanqa ¿manachum qamkunatapas pachachisunkichik? 29 Qamkunaqa amayá llakikuychikchu: “Imataraq mikusun, imataraq tomasun” nispaqa. Amataqyá ancha llakisqallañaqa puriychikchu. 30 Tukuy hinastinpi Dios mana adoraqkunam tukuy chaykunamantaqa afanakun. Qamkunapaqa kachkanmi Taytaykichik, paymi yachan tukuy imapas pisipususqaykichiktaqa. 31 Maskaychikqa Diospa munaychakusqantayá hinaptinqa qosunkichikmi tukuy ima pisipusuqnikichikta. 32 —Ovejaykuna, amayá manchakuychikchu, aslla kaptikichikpas Dios Taytaykichikmi munaychakusqanta qoykusunkichik. 33 Kapuqnikichikta rantikuspayá mana imayoqkunaman qoychik. Chaynata ruraspaqa hanaq pachapim mana mawkayaq wayqaman mana tukuq kapuqnikichikta huntachichkankichik. Chaypiqa manam pipas asuykunchu suwananpaq, manataqmi puyupas kanchu tukunanpaq. 34 Tukuy kapuqnikichikpa kasqanpim sonqoykichikpas kanqa. 35 —Listollayá kaychik mecheroykichiktapas ratachispa. 36 Casamientomanta patronninku kutimunanta suyaq runakuna hinayá qamkunapas kaychik chaynapi chayaramuspan punkuta takamuptin chaylla kichanaykichikpaq. 37 Mayna kusisqam rikchachkaqta patronninpa tariykamusqan sirvientekunaqa. Cheqaptapunim nikichik, patronninku allichakuykuspanmi paykunata mesapi tiyaykachispan kikinpuni servinqa. 38 Chawpi tutataña otaq achikyaqtaña patron kutimuspan suyaqnin sirvientenkunata tariykuptinqa ancha kusisqam kanqaku. 39 Yachaychikyá kayta, sichum wasiyoq yachanman imay hora suwa hamunanta hinaspaqa manachá suwachikunmanchu. 40 Chaynaqa qamkunapas listollayá kaychik. Diosmanta Hamuq Runaqa kutiramusaq mana piensasqaykichik horam. 41 Pedrom tapukurqa: —Señor, kay rikchanachiy nisqaykiqa ¿ñoqallaykupaqchu icha llapallan runakunapaqwanchu? —nispa. 42 Chaymi Señorñataq nirqa: —Qamkunaqa allin yuyayniyoq confianza mayordomo hinayá kaychik, paytam wasinpi patronnin churarqa sirvientenmasinkunata imam horapi mikuchinanpaq. 43 Ancha kusisqam chay runaqa sichum patronnin kutimuspa chayna rurachkaqta tariykamuptinqa. 44 Cheqaptapunim nikichik, patronninqa churaykunqa tukuy kapuqninkunapiña nanachikunanpaqmi. 45 Ichaqa sichu mana allin sirviente kaspa ninman: “Patronniyqa unamunqaraqmi” nispa hinaspañataq sirvientemasinkunata maqayta qallarispa mikukunman upyakunman hinaspa sinkakunman. 46 Chayna runapaqa patronninmi kutiramunqa mana suyasqan punchawpi hinaspa mana yachasqan horapi. Sinchitam castiganqa mana iñiyniyoqkunatawan kuskata. 47 —Patronninpa munasqanta yachachkaspan mana alistakuq hinaspa mana kasukuq sirvienteqa sinchi castigasqam kanqa. 48 Patronninpa munasqanta mana yachachkaspan imapipas faltakuruq sirvienteqa pisilla castigasqam kanqa. Achka chaskiqkunaqa achka mañasqam kanqaku. Achka confiasqa runamantaqa achkatataqmi mañana. 49 —Ñoqaqa ninatam kay pachaman apamurqani, chaynaqa maynatam munayman rupachkanantaña. 50 Ñakarinayraqmi kachkan. Chaymi hukmanyasqa kachkani cumplikunankama. 51 ¿Creenkichikchu hamusqaywanqa hawkalla kanaykichikta? Ñoqaqa rakinakuytam apamurqani. 52 Kunanmantapunim wasipi pichqa kaqkuna rakinasqa kanqaku. Kimsam iskaypa contranpi kanqa, iskayñataqmi kimsapa contranpi. 53 Taytam qari churinwan contranakunqa. Mamam warmi wawanwan contranakunqa chaynataqmi suegrapas llumchuyninwan contranakunqa. 54 Jesusmi runakunata nirqa: —Intipa seqaykunan lawmanta puyu rikurimuptinmi “paramunqam” ninkichik, hinaptinmi chayman hina paramun. 55 Qechwa lawmanta wayramuptinñataqmi “rupamunqam” ninkichik, hinaptinmi chayman hina rupamun. 56 ¡Iskay uyakuna! Cielopipas chaynataq kay pachapipas kaqkunata qawaspam imaynam tiempo kananta yachankichik, kunan tiempopi pasakusqanmantam ichaqa mana cuentata qokunkichikchu. 57 —Kikillaykichikqa ¿manachu allin arregloman hina allichawaqchik? 58 Quejakusuqnikiwan rispaqa ñanllapiraqyá allinyanakuruy chaynapi juezman ama entregasunaykipaq, guardiaman juez entregasuptikiqa carcelmanmi aparusunkiman. 59 Chaymantaqa manam lloqsinkichu debekusqaykita pasaypaq paganaykikama.
1 Chay punchawkunapim wakin runakuna Jesusman willarqaku: —Galilea lawmanta kaqkunam animalkunata wañuchichkarqaku Diospaq ofrecenankupaq hinaptinmi Pilatopa kamachisqan runakuna paykunata wañurachirqa —nispa. 2 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Creenkichikchu Galilea lawpi wakin runakunamantapas astawan huchasapa kasqankurayku chayna wañuchisqa kasqankuta? 3 Nikichikmi manam chaynachu. Huchaykichikmanta mana wanakuspaqa qamkunapas chaynam wañunkichik. 4 ¿Siloe llaqtachapi torrem tuñiykuspan chunka pusaqniyoq runakunata wañurachirqa? ¿Creenkichikchu Jerusalenpi runakunamantapas paykunaqa aswan huchasapa kasqankuta? 5 Nikichikmi manam chaynachu. Huchaykichikmanta mana wanakuspaqa qamkunapas chaynam wañunkichik. 6 Jesusmi rikchanachispan nirqa: —Huk runapa uvas huertanpim higos sacha karqa. Rurunta maskaptinñataqmi mana karqachu. 7 Chaymi huerta cuidaqta nirqa: “Kimsa watañam kay sachapa rurun maskasqay ichaqa manam kanchu. Kuchuruyña amaña kichkichakunanpaq” nispa. 8 Hinaptinmi chay cuidaqñataq nirqa: “Señor, kay watatawanraqyá dejaykuy. Muyuriqninta aspiruspaymi wanuta hinarusaq. 9 Icharaqpas rurunman, mana chayqa kuchurachinkiñachiki.” 10 Samana punchawpim huñunakunanku wasipi Jesus yachachichkarqa. 11 Chaypim kachkarqa chunka pusaqniyoq wataña onqoq warmi. Kurkunpalla puriqta demonio ruraruptinmi derecho puriytaqa mana atirqachu. 12 Payta Jesus rikuruspanmi qayaykuspa nirqa: —Mamáy, sanoñam kanki —nispa. 13 Makinta hawanman churaykuptillanmi derechakuruspan Diosta alabarqa. 14 Huñunakunanku wasipi jefeñataqmi samana punchawpi Jesus sanoyarachiptin runakunata nirqa: —Soqta punchawmi llamkanapaq punchawkunaqa. Chay punchawkunapi hamuptikichikyá sanoyachisunkichik, ichaqa ama samana punchawpichu —nispa. 15 Hinaptinmi Señorñataq contestarqa: —Iskay uya runakuna, qamkunapas samana punchawpim buesnikichikta otaq asnoykichikta paskaspa yakuman pusankichik. 16 Abrahampa mirayninmanta kaq kay warmitam chunka pusaqniyoq wataña Satanas ñakarichirqa. Chaychu samana punchawña kachkaptinpas mana sanoyaykachiyman. 17 Chaynata niptinmi lliw enemigonkuna penqaypi rikurirurqaku. Runakunañataqmi admirakuypaq tukuy rurasqankunata qawaspanku anchallataña kusikurqaku. 18 Jesusmi nirqa: —¿Imaynataq Diospa munaychakusqanqa? ¿imawantaq tupanachiyman? 19 Diospa munaychakusqanqa rikchakun huk runapa tarpusqan mostaza muhumanmi, montearunankama wiñaruptinmi silguerokunapas kallmankunapi qesachakun. 20 Jesusmi huk rikchanachiytawan nirqa: —¿Imawantaq tupanachiyman Diospa munaychakusqantaqa? 21 Rikchakunqa huk warmi kimsa tupu harinata chapuruptin poqorachiq qonchumanmi. 22 Jerusalenman Jesus rispanmi llaqtakunapi hinaspa llaqtachakunapi yachachirqa. 23 Chaymi huk kaqnin tapurqa: —Señor ¿asllachum salvakunqaku? —nispa. Chaymi payñataq nirqa: 24 —Achkaqmi yaykuyta munanqaku aswanqa manam atinqakuchu, chaynaqa kichki punkun yaykuytayá procuraychik. 25 Punkuta wasiyoq wichqaruptinmi hawamanta takaspa: “Señor, kichaykamullawayku” ninkichik chaymi payñataq nimusunkichik: “Manam reqsikichikchu, maylawmanta kaqchá kankichikpas” nispa. 26 Hinaptinmi qamkunañataq ninkichik: “Señor, qanwanmi mikurqanikupas, upyarqanikupas, plazaykupitaqmi yachachirqankipas” nispa. 27 Hinaptinmi payñataq nimusunkichik: “Manam reqsikichikchu, maylawmanta kaqchá kakunkichikpas, qayllaymanta asuychik mana allin ruraqkuna” nispa. 28 Hawaman qarqoramusuptikichikmi Abrahamta, Isaacta, Jacobta hinaspa willakuqkunata Diospa munaychakusqanpi qawarispa waqankichik. Mana ima rurayta atispam kiruykichiktapas kirichichichinkichik. 29 Diospa munaychakusqanpi tiyaspa mikunankupaqmi hamunqaku tukuy hinastinmanta. 30 Qepa kaqkunam puntanqaku, punta kaqkunañataqmi qepanqaku. 31 Fariseokunapas chay horallapim Jesusman chayaruspanku nirqaku: —Herodesmi wañurachisunaykipaq munapayasuchkanki, pasakuy kaymanta —nispa. 32 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Rispaykichik chay atoqta nimuychik: “Kay punchawkunapiraqmi demoniokunata qarqospay onqoqkunata sanoyachisaq. Kay-kay punchawkunañataqmi ruranayta tukusaq.” 33 Kay punchawkunapiqa rinaypunim maymi rinayta. Diosmanta willakuqqa manam wañunmanchu Jerusalenmanta hawapiqa. 34 —¡Jerusalen, Jerusalen! ¡Qamqa Diosmanta willakuqkunatam wañuchinki! ¡Qanman kachamusqa runakunatam rumiwan chamqapanki! Rapran ukupi chiwchinkunata wallpa huñuykuq hinam achka kutita munarqani runaykikuna huñuykuyta ichaqa manam munarqankichu. 35 Chayraykum wasikichik chunninqa. Nikichikmá, manañam rikuwankichikñachu: “Alabasqayá kachun Señorpa sutinpi hamuqqa” nispa niwanaykichikkama.
1 Samana punchawpim fariseokunapa jefenpa wasinman Jesus yaykuykurqa chaypi mikunanpaq, hinaptinmi chaypi kaq fariseokuna wateqachkarqaku. 2 Punkipakusqa runa Jesusman asuykuptinmi 3 Diospa leynin yachachiqkunatawan fariseokunata tapurqa: —¿Leyqa permitinchu samana punchawpi sanoyachinata? —nispa. 4 Paykuna mana imatapas rimariptinmi onqoqta sanoyarachispan pasakunanpaq kamachirqa. 5 Hinaptinmi chaypi kaqkunata Jesus nirqa: —Churikichikpas otaq bueyesnikichikpas uchkuman urmaykuptinqa ¿manachum chaypunilla horqoruwaqchik samana punchaw kachkaptinpas? —nispa. 6 Manam pipas imaniytapas atirqachu. 7 Puntapi asientokuna akllasqankuta qawarispanmi rikchanachispan Jesus nirqa: 8 —Pipas casarachikuspan convidasuptikiqa amayá punta asientokunapiqa tiyaruychu. Pipas qanmanta astawan reqsisqa kaq yaykuramuptinmi 9 convidasuqniki nisunkiman: “Anchuriy, paymi kaypiqa tiyanqa” nispa hinaptin qamñataq qepa lawpi penqakuywan tiyawaq. 10 Convidasqa kaspaykiqa qepa lawpiyá tiyaykuy chaynapi convidasuqniki yaykuykamuspan: “Taytáy, hamuy kay ñawpaqpi tiyaykuy” nisunaykipaq. Chayna kaptinqa llapa convidasqapa qayllanpim ancha honrasqa kanki. 11 Pipas hatunchakuqqa humillasqam kanqa, pipas humillakuqñataqmi hatunchasqa kanqa. 12 Nirqataqmi convidaqnin fariseo runatapas: —Almuerzopaq otaq cenaypaq convidota ruraspaykiqa, amayá qayaykuy amistadllaykitachu otaq wawqellaykitachu otaq ayllullaykitachu otaq apu vecinollaykitachu, chaynata ruraptikiqa paykunapas convidasuspaykim kutirachisunkiman. 13 Convidota ruraspaykiqa qayaykuy wakchakunatawan suchukunatayá hinaspa wistukunatawan ñawsakunata. 14 Chaynata ruraptikiqa allin ruraqkuna kawsarimuptinmi Diosña kutichipusunki, mana kutichiy atiqkuna convidasqaykimanta chaymi ancha kusisqa kanki. 15 Jesuspa rimasqanta paywan-mikuq runa uyariruspanmi Jesusta nirqa: —Mayna kusisqam Diospa munaychakusqanpi mikuqkunaqa —nispa. 16 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Huk runam hatun convidota ruraspan achkaqman willachimurqa. 17 Mikuy hora chayaramuptinmi convidasqankunata runanwan qayachimurqa: “Hamuychikña, lliwñam alistasqa kachkan” nispa. 18 Ichaqa llapallankum disculpakuyta qallaykurqaku. Punta kaqmi nirqa: “Disculpaykuway, rantisqay chakra qawaqraqmi rinay kachkan” nispa. 19 Hukninñataqmi nirqa: “Disculpaykuway, pichqa pares yunta rantisqay pruebaqraqmi richkani” nispa. 20 Hukninñataqmi nirqa: “Chayraqmi casarakuruni, chayraykum mana riymanchu” nispa. 21 Convidasqakunata qayamuq runa kutiruspanmi patronninman willamurqa chaymi payñataq anchallataña piñakuspan yapatawan runanta kamachirqa: “Kallpaspayki plazakunamantawan callekunamanta pusaramuy wakchakunata, suchukunata, ñawsakunata hinaspa wistukunata” nispa. 22 Hinaptinmi runanñataq nirqa: “Señor, kamachiwasqaykiman hina ruraruptiypas campoqa kachkanraqmi” nispa. 23 Chaymi patronninñataq nirqa: “Rispaykiyá ñankunamantawan chakrakunamanta obligamuy wasiyman huntamunankupaq. 24 Yachaychikyá, punta qayachimusqay runakunaqa manam mikunqakuchu convidoytaqa.” 25 Achkallaña runakuna Jesuswan riptinmi paykuna lawman muyuriykuspan nirqa: 26 —Pipas qatiwaqniyqa ñoqatam kuyawanan taytanmantapas, mamanmantapas, warminmantapas mastaqa chaynataq churinkunamantapas, wawqenkunamantapas, paninkunamantapas hinaspa kikinpa vidanmantapas mastaqa. Mana chayna kaspaqa manam puriqmasiychu kanman. 27 Pipas ñoqarayku ñakaristin qatiwaqniyqa ñoqapaq hinam. 28 Pipas torre hatarichiyta munaspaqa qespichinankama gastananpaqmi puntataqa tanteanqa. 29 Mana chayqa cimientaruspallan sayaruptinmi runakunapas asipayaspan ninman: 30 “Kay runaqa torre hatarichiyta qallaykuspallanmi mana qespichinchu” nispa. 31 Chaynataqmi chunka waranqa soldadoyoq reypas, iskay chunka waranqa soldadoyoq reypa contranpi rinanpaqqa sumaqtaraq tanteanqa. 32 Mana atiq hina kaspanqa karullataraq enemigon hamuchkaptinmi comisionta kachanqa mana peleaspalla hawkayayman yaykunankupaq. 33 Chaynaqa mayqannikichikmantapas kapuqninta tukuy ñoqarayku mana saqeqqa, manam discipuloyqa kananchu. 34 —Kachiqa allinmi ichaqa qamyayaruspanqa ¿imapaqtaq valenman? 35 Chakrapaqpas nitaq wanupaqpas manañam valenñachu aswanqa wischunallapaqñam. Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá.
1 Jesusta uyarinankupaq impuesto cobraqkunawan huchasapakuna asuykuptinmi 2 fariseokunawan Diospa leynin yachachiqkuna nirqaku: —Kay runaqa huchasapakunawan juntanakuspanmi paykunawan mikun —nispa. 3 Chaymi Jesusñataq kay rikchanachiyta rimarirqa: 4 —Huk kaqnikichikpa pachak ovejanmanta huknin chinkaruptinqa ¿manachum isqon chunka isqonniyoqta chunniqpi saqeykuspa tarimunankama maskamunqa? 5 Tariramuspanñataqmi kusisqallaña hombrorikamunqa. 6 Wasinman chayaruspanñataqmi amistadninkunatawan vecinonkunata huñuruspa ninqa: “Kusiysiwaychik chinkasqa ovejaytam tariramuni” nispa. 7 Chaynam kanqa hanaq pachapipas, isqon chunka isqonniyoq mana wanakuq justokunamantapas mastaqa kusikunqaku huchankunamanta wanakuqmantam. 8 —Huk warmipam chunka qollqen kapurqa. Hukninta chinkarachispanqa ¿manachum achkitapas rataykachisparaq wasinta pichaspan tarirunankama maskanqa? 9 Tariruspanqa amistadninkunatawan vecinankunata huñuruspanmi ninqa: “Kusiysiwaychik, chinkarachisqay qollqetam tariruni” nispa. 10 Chaynatam Diospa angelninkunapas kusikun huchanmanta wanakuqmantaqa. 11 Jesusmi nirqa: —Huk runapam iskay churinkuna karqa. 12 Sullka kaqmi taytanta nirqa: “Taytáy, herencia saqewanaykitaqa qoykuwayña” nispa. Chaymi taytanñataq qoykarirqa. 13 Chay punchawkunallapim chay sullka kaq churinqa lliw kapuqninta aparikuspan karu llaqtaman ripukurqa. Chaypim mana allin kawsayman qokuruspan kapuqninta tukururqa. 14 Mana imayoqña kachkaptinmi chay kasqan llaqtapi huk hatun muchuy karurqa. Yarqaymanta kaspanmi 15 huk kaqnin wasiyoqtaña ruegakurqa imallapipas llamkachinanpaq. Wasiyoqñataqmi chakraman aviarurqa kuchikuna michimunanpaq. 16 Yarqaymanta kaspanmi kuchikunapa mikusqan algarrobotaña mikuykuyta munarqa ichaqa manam pipas chayllatapas qoykurqachu. 17 Huk punchawmi yuyaymanaspan piensarurqa: “Taytaypaq llamkaqkunaqa allin mikusqam kachkanku, ñoqañataqmi kaypi yarqaymantapas wañuruchkaniña. 18 Taytayman kutispayá nimusaq: ‘Taytáy, huchallikurunim Diospa contranpi hinaspa qampa contraykipi. 19 Manañam churiymi niwanaykipaq hinañachu kallani, huk kaqnin llamkapusuqnikita hinallañayá chaskiykullaway’ nispay.” 20 Hatarispanmá Taytanpa kasqanman kutirqa. —Karumantaraq taytan rikuruspanmi kuyapayakuywan kallpaylla taripaykurqa hinaspam abrazanakuykuspan muchaykurqa. 21 Hinaptinmi churinñataq nirqa: “Taytáy, huchallikurunim Diospa contranpi hinaspa qampa contraykipi. Manañam ‘churiymi’ niwanaykipaq hinañachu kallani” nispa. 22 Taytanñataqmi sirvientenkunata kamachirqa: “Sumaqnin pachawan pachachiychik, dedonmanpas anillota churaspayá usutaykachiychik. 23 Nakaychikyá wiran torotapas kusikuymanta mikunanchikpaq. 24 Kay churiyqa wañusqam karqa, kunanmi ichaqa kawsariramun, chinkarusqanmantam rikuriramun” nispa. Chaymi kusikuyllawanña fiesta rurayta qallarirqaku. 25 —Mayor churinñataqmi chakrapi llamkamusqanmanta wasiman chayaramuspan musicatawan tusuqkunata uyarirurqa. 26 Runanta qayaykuspanmi tapurqa imaraykum chaypiqa fiesta kasqanmanta. 27 Hinaptinmi runanñataq nirqa: “Wawqeki rikuriramuptinmi taytayki wiran torota nakarachin hinaspam fiestata rurachichkan sanollata hinaspa allinllata chaskiykusqanmanta” nispa. 28 Mayor wawqenñataqmi piñakuspan yaykuytapas mana munarqachu. Chaymi taytanña lloqsiykuspan ruegarqa yaykunanpaq. 29 Ichaqa taytantam nirqa: “Kaychika watañam tukuypi kasukuspay serviki ichaqa manam qoykuwarqankichu cabrachallatapas amistadniykunawan kusirikunaypaq. 30 Chuchumika warmikunawan kapuqniki tukuramuq churiki kutiramuptinmi ichaqa wiran animaltaraq nakarachipunki.” 31 Taytanñataqmi nirqa: “Churilláy, vida pasaqmasiymi qamqa kanki. Qampaqmi tukuy imaypas. 32 Wañusqanmanta kawsariramuq hinaspa chinkasqanmanta rikuriramuq wawqekimantaqa kusikuspam fiestata rurananchik” nispa.
1 Jesusmi discipulonkunata nirqa: —Apu runapam karqa mayordomon. Paypa contranpi mana allin rimaykunata uyarispanmi 2 qayaykuspa tapurqa: “Mana allin rimaykunatam qanmanta uyarini. Cuentata qoway llamkasqaykimanta, manañam mayordomoyqa kawaqñachu” nispa. 3 Chaymi mayordomoñataq piensarqa: “¿Imanaykusaqtaq patronniy manaña llamkanayta munaptinqa? Chakrapi llamkaytaqa manam atiymanchu, limosna mañakuytapas penqakunitaqmi. 4 Mayordomo kayniymanta wischuruwaptin amistadniykuna wasinpi chaskiykuwanankupaqmi tantearuni imam rurayta.” 5 Patronnin debeqkunata qayaykuspanmi hukninta nirqa: “¿Haykataq debekunki patronniyta?” nispa. 6 Hinaptinmi chay tapusqan runañataq nirqa: “Pachak barril aceitem” Chaymi mayordomoñataq nirqa: “Kayqa contrato rurasqayki papel. Kunallan pichqa chunkallamantaña mosoq documentota ruraykuway” nispa. 7 Nirqataqmi huknin debekuqnintapas: “¿Haykataq patronniyta debekunki?” nispa. Hinaptinmi payñataq nirqa: “Pachak tupu trigom” nispa. Chaymi paytapas nirqa: “Kayqa papelniki. Pusaq chunkallamantaña documentota ruraykuway” nispa. 8 Mana allin ruraq mayordomopa sacre kaywan rurasqantam patronnin alabarqa. —Runamasinkunawan imapas ruraypiqa Diospa churinkunamantapas aswan sacreqa kay tiempopi kawsaq runakunam. 9 —Chaymi nikichik: Mana allinkunapi gastanapaq qollqekichikwan amistadta ganaychik chaynapi qollqekichik manaña kaptinpas hanaq pachapi chaskisunaykichikpaq. 10 —Pisillapas confiana runaqa achkapipas confianapaqmi. Pisillatapas yanqacharuq runaqa, achka confiaykusqatapas yanqacharunqam. 11 Mana allinkunallapi gastana qollqepi mana confiana kaptikichikqa ¿pitaq confiasunkichikman cheqap kaqtaqa? 12 Runapa qollqenta gastakuruptikichikqa ¿kikikichikpa kaqtaqa pitaq qosunkichikman? 13 —Manam pipas servinmanchu iskay patrontaqa, huknintach cheqninman, huknintañataqcha kuyanman, hukninman ratakuspachá huknintañataq desprecianman. Manam serviwaqchikchu Diostawan qollqetaqa. 14 Qollqella kuyaq fariseokuna Jesusta uyarispanku burlakuptinkum 15 paykunata nirqa: —Qamkunaqa runa qawasunallaykichikpaqmi allin ruraq tukunkichik. Diosmi ichaqa reqsisunkichik mana allin sonqoyoq kasqaykichikta. Runakunapaq sumaqllaña rikchakusqanpas Diospaqqa millakuypaqmi. 16 —Moisespa qellqasqan leywan Diosmanta willakuqkunapa yachachisqanqa Bautizaq Juanpa willakuy qallarisqankamallam karqa. Chaymantapunim Diospa munaychakusqanmanta willakuchkanku hinaptinmi llapallanku yaykuypi atipakuchkanku. 17 —Cielowan kay pachach facilta chinkarunman leypa puntochallanpas chinkarunanmantaqa. 18 —Warminmanta rakikuruspan huk warmiwan casarakuq runaqa huchallikunmi. Huchallikuntaqmi qosanpa saqesqan warmiwan casarakuq runapas. 19 Jesusmi nirqa: —Huk apu runam grosella pachawan hinaspa linomanta fino pachakunawan churakuq hinaspam sapa punchaw ruraq admirakuypaq convidota. 20 Karqataqmi limosna mañakuq Lazaro sutiyoq runapas, apupa punkunpim heridasapallaña wischurayaq. 21 Paymi apupa mesanmanta wichimuqkunallawanpas saksaykuyta munaq. Heridankunatapas allqokunallañam asuykuspa llaqwaykuq. 22 Chayna kachkaspa limosna mañakuq runa wañukuptinmi almanta angelkuna aparurqa Abrahampa kasqanman. Aputapas wañukuptinmi pamparurqaku. 23 —Chay apu runam wañusqakunapa kasqanpi ñakarispan karumanta rikururqa Lazarota Abrahanwan kachkaqta. 24 Chaymi qaparirqa: “Taytáy Abraham, kuyapayariykullawaspaykiyá Lazarota kachamuway dedollanpipas yakuta apamuspan qallullaytapas nuyuykachinanpaq, ñoqaqariki kay ninapim ñakarichkani” nispa. 25 Abrahamñataqmi nimurqa: “Yuyariy churilláy, ñawpaq vidaykipiqa tukuy imayoqmi karqanki, Lazarom ichaqa muchuyllapi karqa. Kunanmi ichaqa hawkaña kaypi tarikuchkan, qamñataqmi chaypi ñakarichkanki. 26 Manataqmi kaylawmantaqa munaspankupas qamkuna lawmanqa pipas chimpamunmanchu nitaqmi ñoqayku lawmanpas pipas hamunmanchu uku-uku wayqo rakiwasqanchikrayku” nispa. 27 Chaymi apuñataq nirqa: “Chaynaqa taytáy Abraham, ruegakusqaykiyá taytaypa wasinpi kaqkunaman willachimunaykipaq. 28 Kachkanraqmi pichqa wawqeykuna, paykunaqa amañayá kaypi ñakariqqa hamuchunchu” nispa. 29 Hinaptinmi Abrahanñataq nirqa: “Chaypaqmi Moisespa hinaspa Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanta hatallinku, chaytayá kasukuchunku.” 30 Hinaptinmi chay apuñataq nirqa: “Taytáy Abraham, manam kasukunmankuchu. Aswanqa wañuqkunamanta pillapas kutiruptinqa wanakunqakum” nispa. 31 Chaymi Abrahanñataq nirqa: “Moisespa hinaspa Diosmanta willakuqkunapa nisqankunata mana kasukuspankuqa manam creenmankuchu wañuqkunamanta huk kaqnin kawsarimuptinpas.”
1 Discipulonkunatam Jesus nirqa: —Huchallichiqkunaqa kanqapunim. Ichaqa ¡imaynaraq kanqa huchaman urmachiq runaqa! 2 Ñoqapi iñiq kay taksachakunamanta hukninta pipas huchallachiqpaqqa allinchá kanman molino rumita kunkanman wataruptinku lamar qochaman wischusqa kaynin. 3 Chaynaqa cuidakuychikyá. —Runamasiki huchallikusuptikiqa faltanmantayá anyaykuy. Faltanta reqsikuptinqa pampachaykuyá. 4 Huk punchawllapi qanchis kutita huchallikusuptikipas qanchis kutitam pampachanki huchanta reqsikuptinqa. 5 Señortam apostolninkuna mañakurqaku: —Yanapaykuwayku astawan iñiyniyoq kanaykupaq —nispa. 6 Hinaptinmi Señorñataq nirqa: —Mostazapa muhun hinallapas iñiynikichik kaptinqa niwaqchikmi kay purun higos sachata: “Sapikimanta pilakuspa lamar qochapiña sapichakuy” nispa hinaptinqa kasusunkichikmanmi. 7 —Yapusqanmanta otaq animal michimusqanmanta sirvientekichik kutiramuptinqa ¿yaqachum niwaqchik: “Mesapi tiyaykuspa mikukuy” nispa? 8 Manam, aswanqa niwaqchikqa: “Cenayta preparapamuway, servimuwaptiki mikuruptiy tomaruptiyñam qampas mikunki hinaspa tomanki” nispam. 9 Tanteayniymantaqa kamachisqallan rurasqanmantaqa manam patronqa runantaqa agradecekunmanchu. 10 Qamkunapas tukuy kamachisusqaykichikta ruraruspayá niychik: “Mana imapaq valeqmi kanchik, deberllanchiktam rurarunchik” nispa. 11 Jerusalenman Jesus rispanmi, Galilea lawpa hinaspa Samaria lawpa colindanta pasarqa. 12 Chaypi huknin llaqtachaman chayaruptinmi leprawan chunka onqoqkuna taripaykurqaku. Karullapi sayaykuspankum 13 qayakurqaku: —Señor Jesus, kuyapayariykullawayku —nispa. 14 Paykunata Jesus qawarispanmi nirqa: —Sacerdotekunawan qawachikamuychik —nispa. Richkaspankuñataqmi sanoyarurqaku. 15 Chaymi paykunamanta huknin sanoyarusqanta qawakuykuspan kutirirqa qaparillawanña Diosta alabastin. 16 Jesuspa chakinman qonqoranpa kumuykuspanmi graciasta qorqa. Payqa karqa Samaria lawmanta kaqmi. 17 Jesusmi nirqa: —¿Manachum chunka onqoqta sanoyachirqaniqa? ¿Maytaq wakin isqonqa? 18 ¿Kay forastero runallachum kutimurqa Diosta alabananpaq? 19 Chaynata niruspanmi chay runata nirqa: —Hatarispayki pasakuy, iñiynikim sanoyarachisunki —nispa. 20 Diospa munaychakusqanqa haykapim chayamunanmanta fariseokuna tapuptinmi paykunata Jesus nirqa: —Diospa munaychakusqanqa manam suti riqsiyllachu hamunqa. 21 Manam ninqakuchu: “Kaypim kachkan” otaq “wakpim kachkan” nispaqa. Diospa munaychakusqanqa ñam qamkuna ukupiña kachkan —nispa. 22 Chaymantañataqmi discipulonkunata nirqa: —Hamuq punchawkunapim Diosmanta Hamuqpa kutimusqay punchawta rikuykuyta munankichik ichaqa manam rikunkichikchu. 23 “Kaypim kachkan” otaq “Wakpim kachkan” nisuptikichikqa amam qatinkichikchu. 24 Imaynam llipyay tukuy hinastinman kancharin, chaynam Diosmanta Hamuq Runapa Punchawniypas kanqa. 25 Ichaqa puntataqa anchataraqmi ñakarinay hinaspam uyariwaqniy runakunapa negasqan kanay. 26 Imaynam Noeypa tiemponpi sucedekurqa, chaynam sucedekunqa Diosmanta Hamuq Runa kutimuptiypas. 27 Noepa tiemponpim mikurqaku, upyarqaku, casarakurqaku hinaspa casarachinakurqaku Noey buqueman yaykunankama chaymi paykunataqa sinchi para chayaramuspa lliwta chinkarachirqa. 28 Lotpa punchawninkunapipas chaynam pasakurqa. Runakunam mikurqaku, upyarqaku, rantikurqaku, tarpurqaku, wasikunata hatarichirqaku. 29 Sodoma llaqtamanta Lotpa lloqsisqan punchawmi ichaqa cielomanta rupachkaq azufre paraykamuspan llapallan runata chinkarachirqa. 30 Chaynam kanqa Diosmanta Hamuq Runa rikuriykamuptiypas. 31 —Chay punchawpiqa wasinpa hawanpi kaqpas amañayá uraykamuchunchu imanpas horqoqqa. Chakrapi kaqpas amañayá qepamanqa qawarichunchu. 32 Yuyaychikyá Lotpa warmintaqa imam sucedesqanta. 33 Pipas vidallan cuidakuqqa pierderunqam, vidan pierderuqmi ichaqa waqaychanqa. 34 —Chay tutapim iskay runakuna camapi kachkanqaku, hukninmi apasqa kanqa, hukninñataq saqesqa. 35 Iskay warmikunam kutakuchkanqaku. Hukninmi apasqa kanqa, hukninñataq saqesqa. [ 36 Iskay runakunam chakrapi kachkanqaku, hukninmi apasqa kanqa hukninñataq saqesqa.] 37 Chaymi uyariqninkuna Jesusta tapurqaku: —Señor ¿maypitaq chaykunaqa sucedekunqa? —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Maypim ayapa kasqanpim ullachkukuna huñunakunqa —nispa.
1 Mana pisipaspa tukuy tiempopi Diosta mañakunamantam rikchanachispan Jesus nirqa: 2 —Huk llaqtapim karqa Diosta mana manchakuq hinaspa runakunatapas mana respetaq juez. 3 Chay llaqtapi yachaq viudam payman rispa ruegakuq: “Contraypi kaq runamanta justiciaykullaway” nispa. 4 Unayña viuda ripayaptinmi arreglo rurayta mana munachkaspanpas, tantearikuruspa nirqa: “Diosta mana manchakuspaypas hinaspa runakunata mana respetachkaspaypas 5 hamupayawasqanraykuyá arreglota ruraykapusaq mana chayqa, kutinyamuspanmi umayta nanachiwanman” nispa. 6 Uyariychikyá chay mana allin juezpa nisqanta. 7 Chaynaqa ¿manachum Diosqa akllasqankunapa tuta punchaw qayakuyninta uyariykuspan allin arreglota ruranqa? 8 Nikichikmi, cheqaptapunipas payqa chayllam allin arreglota ruranqa. Diosmanta Hamuq Runa yapatawan kay pachaman kutimuspayqa ¿tarimusaqraqchuch iñiyniyoq runakunata? 9 Justo runakuna kasqankupaq hapikuspanku runamasinku despreciaqkunatam Jesus rikchanachispan nirqa: 10 —Iskay runakunam rirqaku temploman Diosta mañakunankupaq. Hukninmi karqa fariseokunamanta hukninñataq impuesto cobraqkunamanta. 11 Fariseom sayaykuspan kikillanpaq kaynata mañakurqa: “Graciastam qoyki Diosnilláy. Ñoqaqa manam kani pimantapas qollqen qechuqchu nitaq mana allin ruraqchu nitaq hukwan pierdekuqchu nitaq wak impuesto cobraq runa hinachu. 12 Ñoqaqa semanapim iskay kutita ayunani, ganasqaykunamantapas chunkamantam hukninta qomuyki” nispa. 13 Impuesto cobraqñataqmi karuneqpiraq sayaykuspa altotapas mana qawarispan qasqonta takakuspan nirqa: “Dioslláy, huchasapam kallani, kuyapayariykullawayá” nispa. 14 Chaynaqa fariseomantapas huchanmanta pampachasqaqa wasintaqa kutikurqa impuesto cobraqmi. Pipas hatunchakuqqa humillasqam kanqa, pipas humillakuqñataqmi hatunchasqa kanqa. 15 Wawakunatam pusamurqaku Jesus llachpaykunanpaq. Discipulonkunañataqmi chayta qawaykuspa qaqcharqaku pusamuqkunata. 16 Jesusñataqmi paykunata qayaykuspan nirqa: —Ama harkaychikchu wawakuna ñoqaman hamunanta. Kay wawakuna hina kaqkunapaqmi Diospa munaychakusqanqa. 17 Cheqaptam nikichik, pipas wawakuna hina Diospa munaychakusqanta mana chaskispaqa manapunim chaymanqa yaykunqachu. 18 Allin reqsisqa huk runam Jesusta tapurqa: —Allin yachachikuq ¿imatataq rurasaq wiñay kawsanaypaq? —nispa. 19 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Imanasqataq “allin yachachikuq” niwanki? Diosllam allinqa. 20 Qamqa yachankim Diospa kamachikuyninkunata, chay kamachikuykunam nin: “Amam hukwanqa pierdekunkichu, amam pitapas wañuchinkichu, amam suwakunkichu, amam pimantapas llullataqa rimankichu, tayta-mamaykita respetay” nispa. 21 Hinaptinmi chay runañataq nirqa: —Warma kasqaymantaraqmi chaykunataqa kasukurqani. 22 Chayta uyarispanmi Jesus nirqa: —Chaywanpas kayraqmi faltasunki, rispaykiyá rantikaramuy tukuy kapuqnikita hinaspayá chay qollqeta wakchakunaman qoykariy, chaynapim hanaq pachapi kapuqnikikuna kanqa, chaymanta kutimuspañam ñoqawan rinki. 23 Chay runam chaynata uyariruspan llakikururqa apullaña kasqanrayku. 24 Chayna ancha llakisqata Jesus qawarispanmi nirqa: —¡Mayna sasatam apu runakunaqa yaykunqa Diospa munaychakusqanmanqa! 25 Apu runa Diospa munaychakusqanman yaykunanmantaqa, camelloch yaqapas agujapa rinrinta usturunman —nispa. 26 Uyariqninkunañataqmi tapukurqaku: —Hinaptinqa ¿pitaq salvakuytaqa atinman? —nispa. 27 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Runakunaqa manam atinmanchu, Diospaqmi ichaqa tukuy imapas atinallan —nispa. 28 Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Ñoqaykuqa imaykutapas saqeruspam qanwan purichkaniku. 29 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, pipas Diospa munaychakusqanrayku saqenqa wasinta, warminta, wawqe-paninkunata, turi-ñañankunata, tayta-mamanta, churinkunata 30 hinaspaqa kay pachapim chaskinqa llapa iman saqesqankunamantapas mastaraq, hamuq tiempopiñataqmi wiñaypaq kawsanqa. 31 Chunka iskayniyoq akllasqankunata huklawman sapaqchaykuspanmi Jesus nirqa: —Jerusalen llaqtamanmi richkanchik, chaypim Diosmanta Hamuq Runamanta willakuqkunapa tukuy ima qellqasqan cumplikunqa. 32 Mana castanchik runakunaman entregasqa kaptiymi burlakuwanqaku, kamiwaspankum toqawanqaku. 33 Azotewaspankum wañurachiwanqaku, ichaqa kimsa punchawmantam kawsarimusaq. 34 Discipulonkunañataqmi imayrikuqtapas mana entienderqakuchu. Chay rimasqanqa pakasqa hina kasqanraykum mana entienderqakuchu. 35 Jerico llaqtaman Jesus hichpaykuchkaptinmi ñanpa patanpi limosnata mañakuspan ñawsa tiyachkarqa. 36 Achkallaña runakuna pasasqanta uyarispanmi tapukurqa imam chayqa kasqanmanta. 37 Nazaretmanta kaq Jesus pasasqanta willaykuptinkum 38 qaparirqa: —Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq Jesus, llakipayariykullawayá —nispa. 39 Jesuspa ñawpaqnin riqkunam qaqcharqaku upallananpaq, payñataqmi aswanraq qaparirqa: —Davidpa mirayninmanta hatun kamachikuq Jesus, llakipayariykullaway —nispa. 40 Hinaptinmi Jesus sayaykuspa payta pusachimurqa. Hichpamuptinmi tapurqa: 41 —¿Imatataq munanki qampaq ruranayta? —nispa. Chaymi ñawsañataq nirqa: —Señor, qawarikuytam munani —nispa. 42 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qawarikuy. Iñiynikim sanoyarachisunki —nispa. 43 Chaypunilla qawarikuruspanmi Diosta alabastin Jesuswan pasakurqa. Llapa runakunapas Diostam alabarqaku admirakuypaq rurasqankunata qawaykuspanku.
1 Jerico llaqta ukunta Jesus pasachkaptinmi 2 impuesto cobraq runakunapa jefen Zaqueo sutiyoq apu runa 3 Jesus reqsiykuyta munarqa, ichaqa manam atirqachu achkallaña runakuna kasqanrayku, payqa taksalla sayayniyoqmi karqa. 4 Kallpaylla ñawparuspanmi purun higos sachaman seqarurqa chayninta Jesus pasaptin reqsiykunanpaq. 5 Chay sitioman Jesus chayaruspanmi payta qawarispan sutinmanta qayaykurqa: —Zaqueo, chaylla uraykamuy, wasikipim kunan samasaq —nispa. 6 Utqayman uraykamuspanmi kusisqallaña wasinman pusarqa. 7 Rikuqninkunañataqmi Jesuspa contranpi rimarqaku: —Huchasapa runapa wasinmanmi yaykurun samakunanpaq —nispa. 8 Zaqueoñataqmi Señorpa qayllanpi sayaykuspa nirqa: —Señor, kapuqniykunatam partenta wakchakunaman qosaq, engañaspay suwakusqaykunamanñataqmi tawa kuti mirayniyoqtaña kutichipusaq —nispa. 9 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Runakunapa salvaqninmi kay wasiman chayaramuni, kay runapas Abrahampa mirayninmanta kaqmi. 10 Diosmanta Hamuq Runaqa chinkasqakunata maskaspay salvaqmi hamurqani. 11 Jerusalenman Jesus hichpachkaptinmi payta uyariqkuna piensarqaku Diospa munaychakusqanqa chay-chay punchawkunallapiña karunanmanta. 12 Chayraykum rikchanachispan paykunaman nirqa: —Reqsisqa ayllumanta kaq runam huklaw nacionta rirqa rey kananpaq nombramienton chaskiq. 13 Manaraq richkaspanmi chunkantin serviqninkunata qayaykuspan sapakamaman waranqa qollqeta qoykarirqa: “Kutimunaykamam kaywan negociachkankichik” nispa. 14 Illaruq runapa enemigonkunañataqmi paypa qepallanta comisionta pasachirqaku: “Manam munanikuchu chay runaqa reyniyku kananta” nispa. 15 Rey kananpaq nombrasqaña llaqtanman kutiruspanmi qollqe qosqan serviqninkunata qayachirqa chaynapi sapakamapa qollqe mirachisqanta yachananpaq. 16 Punta kaq hamuruspanmi nirqa: “Señor, qollqekiqa huk chunka waranqatawanmi mirarun” nispa. 17 Chaymi reyñataq nirqa: “Kusallañam, allin sirviente. Pisillapas saqesqaywan confianapaq kasqaykimantam chunka llaqtapa gobiernaqnin kanki” nispa. 18 Chaymantañataqmi huknin hamuq nirqa: “Señor, qollqekiqa pichqa waranqatawanmi mirarun” nispa. 19 Chaymi reyñataq nirqa: “Qampas pichqa llaqtatam gobiernanki” nispa. 20 Hukninñataqmi nirqa: “Señor, kayqa qollqeki. Kipuykuspaymi hinallata churapurqayki. 21 Manchakurqaykim qollqekitaqa mana kachariq kasqaykirayku, qamqariki mana churasqaykitam apakunki, cosechakuykunkipas mana tarpusqaykitataqmi” nispa. 22 Chaymi reyñataq nirqa: “¡Mana imapaq valeq sirviente! Simillaykim condenarusunki. Qollqeyta mana kachariq kachkaptiyqa, mana churasqayta apakuq kachkaptiyqa hinaspa mana tarpusqayta cosechakuykuq kachkaptiyqa, 23 qollqeytaqariki prestaqkunamanmi qoykuwaq karqa chaynapi mirayniyoqtaña chaskikunaypaq.” 24 Chaynata niruspanmi chaypi kaqkunata kamachirqa: “Chay runamanta qollqeta qechuspa chunka waranqa mirachiq runaman qoykuychik” nispa. 25 Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: “Señor, payqa kachkan chunka waranqa qollqeyoqñam” nispa. 26 Chaymi reyñataq nirqa: “Kapuqniyoqqa astawanraqmi chaskinqa, mana kapuqniyoqkunamantam ichaqa aslla kapuqninpas qechusqa kanqa. 27 Rey kanaypaq mana munaq enemigoykunatapas pusamuspaykichikyá qayllaypi wañuchiychik.” 28 Chay rikchanachiyta tukuruspanmi paykunapa ñawpaqninta Jerusalen llaqtaman rirqa. 29 Olivos sutiyoq moqomanmi hichpaykurqa, chay lawpim kachkan Betfaqe llaqtachawan Betania llaqtacha. Chaymanta iskay discipulonkunata Jesus kachaspanmi nirqa: 30 —Riychik wak chimpa llaqtachata, chayaruspaykichikmi tarinkichik manaraq pipapas sillakusqan watasqa malta asnota, paskaramuspayá aysaramuychik. 31 Pipas: “¿Imapaqtaq paskankichik asnoyta?” nispa tapusuptikichikqa qamkunam ninkichik: “Señormi necesitachkan” nispa. 32 Rispankum Jesuspa nisqanta hinalla tariykurqaku. 33 Asnoyoqkunañataqmi paskasqankuta rikuruspanku nirqaku: —¿Imapaqtaq paskankichik asnoyta? —nispa. 34 Chaymi paykunañataq nirqaku: —Señormi necesitachkan —nispa. 35 Jesusman asnota aysaramuspankum pachankuwan caronarqaku chaymi Jesusñataq sillakuykurqa. 36 Riptinmi ñanman runakuna pachankuta mastarqaku. 37 Olivos Moqomanta uraykuchkaptinkum llapallan qatiqninkuna kusikuymanta qaparispa Diosta alabarqaku milagrokuna rikusqankumanta. 38 Paykunam nirqaku: —¡Alabasqayá kachun Señorpa sutinpi hamuq Reyqa! ¡Hawkayay kachun hanaq pachapi! ¡Alto-altopi kaqkunayá Diosta alabachunku! —nispa. 39 Wakin fariseokunañataqmi, runakuna ukumanta lloqsiykuspanku Jesusta nirqaku: —Yachachikuq, upallachiy kay discipuloykikunata —nispa. 40 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Paykuna upallaruptinqa rumikunañach qaparinman —nispa. 41 Jerusalenman hichpaykuspanñataqmi llaqtata qawarispan waqarqa, 42 paymi nirqa: —¡Ima allinraq kanman kay punchawnikipi hawkayaynikipaq kaqta entiendeykuptikiqa! Kunanqariki qanmanta pakasqaraqmi kachkan. 43 Hamuchkanmi punchawkuna, enemigoykikuna muyuriqnikipi cercota hatarichiptinkum mana maynintapas lluptiyta atinkichu. 44 Pampamanmi wischurusunki chaypi yachaqkunatawan, perqaykipi rumikunapas manañam kanqachu, watukamusuqniki Diosta mana reqsikusqaykirayku. 45 Temploman Jesus yaykuykuspanmi, chaypi rantikuqkunata qarqoyta qallaykurqa, paykunatam 46 nirqa: —Bibliam nin: “Temployqa Mañakuwananku Wasiwan sutiychasqam kanqa” nispa. Aswanqa qamkunaqa suwakunapa machayninta hinam rurarusqankichik. 47 Sapa punchaw Templopi Jesus yachachiptinmi sacerdotekunapa jefenwan Diospa leynin yachachiqkuna hinaspa llaqtapi kamachikuqkuna wañurachiypi rirqaku. 48 Ichaqa manam imanaytapas atirqakuchu payta uyarinankupaq chaypi llapallan runakuna kasqankurayku.
1 Huk punchawmi runakunata templopi Jesus yachachispan allin noticiata willachkarqa, rimaptinmi sacerdotekunapa jefenwan Diospa leynin yachachiqkuna hinaspa judiokunapa kamachiqninkuna chayaruspa 2 tapurqaku: —Niwayku ¿ima derechoykiwantaq chaykunataqa rurachkanki? ¿Pitaq autorizasurqanki? —nispanku. 3 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ñoqapas tapusqaykichikyá: 4 ¿Pitaq bautizananpaq Juantaqa kachamurqa Dioschu icha runakunachu? —nispa. 5 Chaynata Jesus tapuptinmi kikinpura tanteanakurqaku: —“Sichum Diosmi kachamurqa” niptinchikqa, “¿Imanasqataq manaqa creerqankichikchu?” niwasunchiki. 6 Manataqmi nichwanchu “Runakunallam kachamurqa” nispaqa, chaynata niptinchikqa llapa runakunam rumiwan chamqaparuwachwan, Juantaqariki hapinku Diosmanta willakuqpaqmi —nispa. 7 Chaymi Jesusta nirqaku: —Manam yachanikuchu pipa kachamusqantapas —nispa. 8 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Manataqmi ñoqapas nisqaykichikchu ima derechoywanmi kaykuna rurasqaytapas —nispa. 9 Jesusmi rikchanachispan runakunata nirqa: —Huk runam chakranpi uvasta plantarurqa hinaspam llamkaq runakunaman chakranta arriendakuruspan unaypaq illarurqa. 10 Uvas cosecha chayaramuptinmi runanta kacharqa llankaqkunamanta tupaqninta mañamunanpaq. Paykunañataqmi runanta maqaparuspanku mana imayoqta kutirichirqaku. 11 Yapatawanmi huknin runanta kacharqa, paytapas insultaspankum maqaparqaku hinaspam mana imayoqta kutirichirqaku. 12 Kimsa kaqpipas kacharqaraqmi huknin runanta, ichaqa paytapas maqaparuspankum chakranmanta wischururqaku. 13 —Chakrayoqmi tantearqa: “¿Imatañataq ruraykusaq? Chaynaqa, kuyasqay churiytañayá kachasaq, paytaqa respetanqakuch” nispa. 14 Ichaqa chay llamkaqkuna payta rikuruspankum ninakurqaku: “Paymi chaskinqa herenciataqa, paytaqa wañurachisunyá ñoqanchikña dueño kananchikpaq” nispa. 15 Chakramanta horqoruspam wañurachirqaku. Jesusmi paykunata tapurqa: —Chaynaqa ¿imatataq ruranqa chakrayoqqa? 16 Payqa kutiruspanmi llamkaqkunata wañurachispan chakranta hukkunamanña arriendakunqa. Jesuspa chayna nisqanta uyariruspankuñataqmi: —Amayá Diospas chaytaqa munachunchu —nirqaku. 17 Paykunata qawarispanmi Jesus tapurqa: —¿Ima ninantaq: “Wasi perqaqkunapa wischupakusqanku rumiqa, cimientopi esquinan hapiq rumiñam rikurirurqa” nispa Bibliapa nisqanqa? 18 Chay rumiman wichiqkunam pakipasqa kanqaku, rumipa hapisqankunañataqmi ñutusqa kanqaku. 19 Diospa leynin yachachiqkunapiwan sacerdotekunapa jefenkunam musyakururqaku Jesuspa rikchanachisqanqa paykunapa contranpi kasqanta. Chay ratollapi presocharuyta munaspapas manam atirqakuchu runakunata manchakusqankurayku. 20 Chaymi justo tukuq runakunataña kacharqaku imapipas pantarachimunankupaq chaynapi chaymansumlla acusaspa prefectoman entreganankupaq. 21 Paykunam Jesusta nirqaku: —Yachachikuq, yachanikum qamqa imam kaqllata rimaspayki yachachisqaykita. Pimanpas mana sayapakuspaykim cheqapllata yachachinki Diospa munasqanman hina kawsananchikpaq. 22 Niykuwaykuyá: ¿Allinchu Rey Cesarman impuesto pagayninchik icha manachu? —nispa. 23 Llullawan tapusqankuta musyaruspanmi Jesus nirqa: 24 —Qollqeta qawachiwaychik. Kay qollqepiqa ¿pipa uyanwan pipa sutintaq kachkan? —nispa. Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Rey Cesarpam —nispa. 25 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Rey Cesarpa kaqtaqa paymanyá qoychik, Diosmanñataq paypa kaqta —nispa. 26 Runakunapa qayllanpi mana pantaspa allinta contestaruptinmi admirasqallaña upallakururqaku. 27 Wañuqkunapa kawsarimuynin negaq wakin saduceokunam Jesusman asuykuspan tapurqaku: 28 —Yachachikuq, Moisespa qellqasqanpim niwachkanchik: “Casado runa mana churiyoq wañuruptinqa, wawqenmi viudawan casarakunqa hinaptinmi churinpas wañukuqpa churin hinaña kanqa chaynapi wañukuqpa miraynin kananpaq” nispa. 29 Huk kutipim qanchis wawqekuna karqa. Mayor kaq casarakuruspanmi mana churiyoq wañukurqa. 30 Chaymi viudawanqa wañukuqpa sullkanña casarakururqa, ichaqa paypas mana churiyoqmi wañukurqa. 31 Kimsa kaq wawqenpas viudawan casarakuruspanmi mana churiyoq wañukurqa. Chaynallatam rurarqa qanchisnintin sullkankunapas, ichaqa paykunapas mana churiyoqmi wañukurqa. 32 Chaymantam viudapas wañukurqa. 33 Chaynaqa wañuqkuna kawsarimuptinqa ¿mayqanpa warmintaq kanqa qanchisnintin paywan casarakuchkaptinqa? —nispa. 34 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Kay pachapi runakunaqa casarakunkum, hinaspapas casarachinakunkum. 35 Hanaq pachaman chayaspa kawsarimunanpaq kaqkunaqa manañam casarakunkuchu nitaqmi casarachinakunkupaschu. 36 Kawsarimuspankuqa manam wañunqakuñachu, paykunaqa angelkuna hinaña kaspam Diospa churin kanqaku. 37 Wañuqkunapa kawsarimunanmantaqa Moisespas yachachirqam tankar kichkapi imam sucedekusqanwan. Señortam suticharqa Abrahampa Diosninwan, Isaacpa Diosninwan hinaspa Jacobpa Diosninwan. 38 Chaynaqa Diosqa manam wañusqakunapa Diosninchu ichaqa kawsaqkunapa Diosninmi, paypaqa llapallanmi kawsachkan. 39 Chaynata Jesus niruptinmi Diospa leynin yachachiqkunamanta wakinnin nirqa: —Yachachikuq, allintam rimarunki —nispa. 40 Chayraykum manchakururqakuña tapukuytapas. 41 Jesusmi paykunata tapurqa: —¿Imaynanpitaq ninku Cristoqa Davidpa miraynin kasqanta? 42 Davidmi Salmos libropi nichkan: “Señor Diosmi Señorniyta nirqa: ‘Enemigoykikunata vencenaykamayá alleqniypi tiyay. Enemigokikunata saruchinaykamayá alleqniypi tiyaykuy’ nispa.” 44 ¿Imaynataq Cristoqa Davidpa mirayninqa kanman, Davidpuni “Señorniy” nispa Cristomanta rimachkaptinqa? 45 Llapa runakuna uyarichkaptinmi discipulonkunata Jesus nirqa: 46 —Cuidakuychik Diospa leynin yachachiqkunamanta, paykunaqa qoysu pachawan puriytam gustanku, plazakunapipas respetollawanña rimaykunatam munanku, huñunakunanku wasikunapipas hinaspa convidokunapipas ñawpaqllapi tiyaytam munanku. 47 Viudakunapa imallantapas qechuruspam allin runa tukuspa una-unayta Diosta mañakunku, chayraykum paykunaqa wakinmantapas aswan castigasqaraq kanqaku.
1 Jesusmi qawachkarqa ofrenda churananku baulman apukunapa ofrenda churasqanta. 2 Qawarirqataqmi iskay qollqechakuna churaq wakcha viudatapas. 3 Chaymi nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, wak wakcha viudam llapallan apukunapa churasqanmantapas aswan achkataqa churaykun. 4 Apukunaqa puchuq qollqellankutam churarqa, wak viudam ichaqa wakcha kayninpi mantienekunanpaq kaqta llapallanta qoykun. 5 Kuyayllapaq rumikunawan hinaspa Diosman regalasqa sumaq adornokunawan allichasqa templomanta wakinkuna rimaptinkum Jesus nirqa: 6 —Kay qawasqaykichikkunatam hamuq punchawkunapi tuñichinqaku, manam chulla rumipas perqasqaqa puchunqachu. 7 Jesustam tapuykurqaku: —Yachachikuq ¿haykapitaq kay nisqaykikunaqa kanqa? ¿Ima señaltaq kanqa manaraq chaykuna pasakuchkaptinqa? —nispa. 8 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Allinta qawakuychik, yanqataq pipas pantachisunkichikman. Achkaqmi hamunqaku ñoqapa sutiypi: “Ñoqam kani Cristo, ñam tiempoqa chayaramunña” nispa. Ichaqa amam paykunawanqa rinkichikchu. 9 Guerrakunamanta hinaspa chaqwakunamanta uyarispaykichikqa amam mancharikunkichikchu. Chaykunaqa puntatam sucedekunan ichaqa kay tiempoqa manam tukunqaraqchu. 10 —Huk nacionmi peleanqa huklaw nacionwan chaynataq huk gobiernopas huklaw gobiernowan. 11 Tukuy hinastinpim kanqa manchakuypaq terremotokuna, muchuykuna hinaspa onqoykuna. Cielokunapipas kanqam mancharikuypaq hatun señalkuna. 12 —Ichaqa manaraq chaykuna pasakuchkaptinqa presochasqa hinaspa ñakarichisqam kankichik. Huñunakunanku wasikunaman pusasqa kaspam carcelasqa kankichik. Ñoqaraykum juzgasqa kanaykichikpaq reykunaman hinaspa gobiernaqkunaman pusasqa kankichik. 13 Chaykunaqa sucedesunkichik ñoqamanta willakunaykichikpaqmi. 14 Amam yuyaymanankichikchu imam rimanaykichikmantaqa. 15 Enemigoykichikkunata upallachinaykichikpaqmi hinaspa mana imanasunaykichikpaqmi yachaywan rimanaykichikpaq palabrakunata qosqaykichik. 16 Wakinnikichiktam tayta-mamallaykichik, wawqellaykichik, ayllullaykichik hinaspa amistadllaykichik traicionarusunkichik chaymi wakinnikichikqa wañuchisqa kankichik. 17 Ñoqaraykum llapa runakuna cheqnisunkichik. 18 Chaywanpas umaykichikpi chullalla chukchaykichikpas manam chinkanqachu. 19 Pipas takyaqmi kawsayniyoqqa kanqa. 20 —Jerusalenpa muyuriqninpi tropakunata qawarispaqa, chay llaqta purmachinanku tiempo chayaramusqantam yachankichik. 21 Judea lawpi kaqkunaqa orqokunamanyá ayqechunku, Jerusalen llaqtapa chawpinpi kaqkunapas lloqsichunkuyá. Chakrapi kaqkunapas amañayá llaqtamanqa kutiykuchunkuchu. 22 Chay punchawkunaqa Diospa castiganan punchawkunam kanqa Bibliapi nisqankuna cumplikunanpaq. 23 ¡Imaynaraq kanqaku chay punchawkunapi wiksayoq otaq ñuñuq wawayoq warmikunaqa! Dios kay llaqtakunata castigaptinmi llakikuyllaña kanqa. 24 Espadawanmi wañuchinqaku, llapallan nacionkunamanmi presochasqata pusanqaku. Mana judio kaq runakunañam Jerusalen llaqtataqa munaychakunqaku, chaynaqa kanqa mana judio runakunapa munaychakusqan tiempo tukunankamam. 25 —Señalkunam kanqa intipi, killapi hinaspa lucerokunapi. Kay pachapipas nacionnintin runakunam mana ima rurakuytapas atispanku mancharisqallaña kanqaku lamar qochapa hinaspa olakunapa qapariyninwan. 26 Runakunam wañuypa patanpi hinaña kanqaku mancharikuymanta kay pachapi tukuy imapa pasananta suyaspa, cielokunapi tukuy ima kaqkunapas katkatatanqam. 27 Hinaptinmi runakuna rikuwanqaku hatun atiyniywan hinaspa kanchariyniywan puyupi hamuchkaqta. 28 Chaykuna pasakuptinqa kallpanchakuspayá qawarikuychik, librasqa kanaykichikqa hichpamuchkanñam. 29 Chaynata niruspanmi kay rikchanachiyta nirqa: —Qawariychik higos sachatawan llapallan sachakunata. 30 Ikllirimuptinqa yachankichikñam poqoy hichpamusqanta. 31 Chaynam nisqaykuna sucedekuptinqa yachankichik Diospa munaychakunanqa hichpamusqantaña. 32 —Cheqaptapunim nikichik, tukuy kaykunaqa cumplikunqa manaraqpas kay miray runakuna chinkachkaptinmi. 33 Cielopi kaqkunapas chaynataq kay pachapas chinkarunqam, nisqaykunam ichaqa mana chinkanqachu. 34 —Allintayá qawakuychik, yanqañataqmi viciokunapi, machakuykunapi hinaspa kay pachapi imapas kaqkunapi afanakuchkaqta qonqayllamanta chay punchawkuna tariramusunkichikman. 35 Kay pachapi llapallan runakunataqa toqlla hinam qonqayllamanta hapiramunqa. 36 Listolla kaspayá tukuy tiempopi Diosta mañakuychik tukuy kaykuna hamuqmanta lluptinaykichikpaq chaynapi Diosmanta Hamuq Runapa qayllaypi kanaykichikpaqpas. 37 Jesusmi punchawpiqa templopi yachachiq, tutankunañataqmi Olivos Moqoman riq chaypi samananpaq. 38 Sapa tempranonñataqmi runakuna riqku temploman Jesuspa yachachisqanta uyarinankupaq.
1 Mana Qonchuyoq Tanta Mikunanku otaq Pascua Fiestam hichpamuchkarqaña. 2 Hinaptinmi sacerdotekunapa jefenkunawan Diospa leynin yachachiqkuna runakunata manchakuspanku imaynam Jesus wañurachiyta maskarqaku. 3 Chunka iskayniyoq discipulonkunamanta Iscariotewan sutichasqanku Judasman Satanas yaykuruptinmi 4 pay rirqa sacerdotekunapa jefenkunawan hinaspa templopi guardiakunawan parlaq, rirqaqa Jesusta imaynam traicionananpaq rimanakuqmi. 5 Chaymi kusisqallaña paganankupaq prometekurqaku. 6 Chaymi Judasñataq “allinmi” nispan runakunapa mana yachasqallanta maskarqa haykapim entregaykuyta. 7 Mana Qonchuyoq Tanta Mikunanku otaq Pascuapi Diospaq carnero wañuchinanku punchawpim 8 Pedrotawan Juanta Jesus kacharqa pascua mikuyta alistamunankupaq. 9 Maypim mikunankupaq tapuptinkuñataqmi 10 Jesus nirqa: —Llaqtaman yaykuchkaspam puyñupi yaku apachkaq runawan tupankichik, paytam qatinkichik yaykusqan wasikama. 11 Wasiyoqtam ninkichik: “Yachachikuqmi nimusunki: ‘¿Mayqan cuartopitaq Pascua mikuyta cenasaq discipuloykunawan?’ nispa.” 12 Chaymi qawachisunkichik hatun cuartota wasipa altosninpi ña allichasqataña, chaypiyá preparamuychik. 13 Rispankumá tariykurqaku Jesuspa nisqanman hina, chaypim Pascua mikuyta prepararqaku. 14 Horaña karuptinmi apostolninkunapiwan mikunanpaq tiyaykurqa. 15 Chaypim Jesus nirqa: —Manaraq ñakarichkaspaymi anchallataña munarqani qamkunawan kay pascua carnero mikuykuyta. 16 Nikichikmi: Manañam mikusaqchu Diospa munaychakusqanpi cumplikunankama —nispa. 17 Vinoyoq vasota hapiykuspanmi Diosman graciasta qoykuspan nirqa: —Kay vasomantayá sapakama tomaykuychik. 18 Nikichikmi: Kay vinotaqa manañam tomasaqñachu Diospa munaychakusqan chayamunankama —nispa. 19 Tantatapas hapiykuspanmi graciasta qorqa hinaspam parteykarispan nirqa: —Kaymi cuerpoy qamkunarayku entregasqa. Chaynatam qamkunapas rurankichik ñoqata yuyariwaspa —nispa. 20 Cenaruspankuñataqmi vinoyoq vasota hapiykuspan nirqa: —Kay vinoqa yawarniywan rurasqa mosoq contratom. Yawarniyqa qamkunarayku chaqchusqam. 21 Traicionawaqniy runapa makinmi ñoqapawan kuska kay mesapa hawanpi kachkan. 22 Diosmanta Hamuq Runaqa Diospa nisqanman hinam wañusaq ichaqa ¡imaynaraq kanqa traicionawaqniy runaqa! —nispa. 23 Apostolkunañataqmi tapunakuyta qallaykurqaku: —¿Mayqanninchiktaq chaytaqa rurachwan? —nispa. 24 Discipulonkunam atipanakurqaku mayqanninkum astawan reqsisqa kanankumanta. 25 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Kay pachapi gobiernaqkunam runakunapi munaychakunku hinaptinmi munaychakusqan runakunañataq hapin allin ruraqpaq. 26 Qamkuna ukupiqa manam chaynachu kanqa. Qamkunamanta aswan yuyayniyoq kaqqa sullka kaq hinam kanqa, kamachikuqñataqmi servikuq hina kanqa. 27 ¿Mesapi tiyaqchu icha mesaman serviqchu aswan reqsisqaqa kanman? Cheqaptapunipas mesapi tiyaqmi. Ñoqam ichaqa serviqnikichik hina qamkuna ukupi kachkani. 28 —Sasachakuypi kaptiypas qamkunaqa ñoqawanmi karqankichik. 29 Munaychakunaykichikpaqmi derechota qoykichik imaynam ñoqamanpas Taytay qowasqanman hina. 30 Munaychakuptiymi qamkunapas ñoqawan mikunkichik hinaspa tomankichik, juezkuna hina tiyaykuspam Israelpa chunka iskayniyoq ayllunkunata juzgankichik. 31 Señormi nirqa: —Simon, Simon, trigota hina suysusunaykichikpaqmi Satanas mañakurun. 32 Ichaqa ñoqam Diosta mañakurqani iñiyniki mana pisinanpaq. Kutirimuspaykim iñiqmasikikunata kallpanchanki takyanankupaq —nispa. 33 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Señor, ñoqaqa listom kachkani qanwan kuska carcelman rinaypaqpas chaynataq qanwan kuska wañunaypaqpas —nispa. 34 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Pedro, kaytam niki: Kunanpunim manaraqpas gallo waqaramuchkaptin reqsiwasqaykita kimsa kutikama negakunki —nispa. 35 Discipulonkunatam Jesus nirqa: —Mana qollqeyoqta, mana wayqayoqta hinaspa mana usutayoqta allin noticiata willakuq kachaptiyqa ¿imapas pisisurqankichikchu? —nispa. Chaymi paykunañataq nirqaku: —Manam imapas pisiwarqakuchu —nispa. 36 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Kunanyá ichaqa qollqekichikpas chaynataq wayqaykichikpas kaptinqa apaychik. Espadaykichik mana kaptinqa pachaykichikta rantikuspayá rantiychik. 37 Nikichikmi, ñoqamanta Bibliapi qellqasqa kaqmi cumplikunan, chaypim nin: “Mana kasukuq runakunaman hukllawasqam karqa” nispa. Ñoqamanta qellqasqa kaqkunaqa cumplikunqam. 38 Chaynata Jesus niruptinmi paykunañataq nirqaku: —Señor, kayqa iskay espada —nispa. Jesusmi nirqa: —Chayllapaqñam —nispa. 39 Chaymanta lloqsiruspanmi hina rinan Olivos Moqoman Jesus pasakurqa, discipulonkunapas paywanmi rirqaku. 40 Chayaruspanmi discipulonkunata nirqa: —Diosta mañakuychik ama tentasqa kanaykichikpaq —nispa. 41 Hinaspam paykunapa tumpa waklawninman asuriruspan qonqorakuykuspan Diosta mañakurqa. 42 Chaymi Jesus nirqa: —Taytáy, munaspaykiqa kay ñakariymantayá libraykuway ichaqa amayá ñoqapa munasqaychu kachun aswanqa qampa munasqaykiyá —nispa. [ 43 Hinaptinmi hanaq pachamanta angel rikuriykurqa kallpanchaykunanpaq. 44 Llumpay llakisqallaña kaspanmi tukuy kallpanwan Diosta mañakurqa. Chikachachaq yawar sutuq hinaraqmi sudorninpas pampaman suturqa.] 45 Mañakusqanmanta Jesus hatarispanmi discipulonkunaman asuykurqa, paykunatam tariykurqa llakimanta puñukuchkaqta. 46 Chaymi nirqa: —¿Imanasqataq puñukuchkankichik? Hatarispayá Diosta mañakuchik ama tentasqa kanaykichikpaq. 47 Jesus chaynata rimachkaptinraqmi Judas sutiyoq runapa pusasqan achkallaña runakuna rikuriykamurqa. Judasqa chunka iskaynintin discipulonkunapa hukninmi karqa. Jesusman asuykuspa muchaykuptinmi 48 Jesusñataq nirqa: —¿Judas, Diosmanta Hamuq Runatachum muchaykuspa traicionaruwanki? —nispa. 49 Chaykuna pasasqanta qawaspankum discipulonkuna nirqaku: —Yachachikuq ¿peleasaqkuchu espadaykuwan? —nispa. 50 Chaymi huknin discipulon sacerdotekunapa jefenpa runanpa alleq rinrinta qorururqa. Chaymi Jesusñataq: 51 —Dejaychik —nispan chay runapa rinrinta llapchaykuspan sanoyarachirqa. 52 Hinaspam sacerdotekunapa jefenkunata, templopi guardiakunapa jefenta hinaspa judiokunapa kamachiqninkunata nirqa: —¿Suwatapas hapiq hinachum hamurqankichik espadayoq hinaspa kaspiyoq? 53 Sapa punchawmi ñoqaqa qamkunawan karqani templopi, ichaqa manam presochawarqankichikchu. Ñam qamkunapa ruranaykichik horaña, kunanqa tutayaypi kamachikuqñam munaychakuchkan. 54 Jesusta presocharuspankum sacerdotekunapa jefenpa wasinman pusarqaku. Pedroñataqmi karu qepallanta qatirqa. 55 Patiopi ninata ratachispanku tiyaykuptinkum, Pedropas paykunawan kuska tiyaykurqa. 56 Ninapa achkiyninwan Pedrota tiyachkaqta huk sirvienta qawarispanmi nirqa: —Kay runaqa Jesuspa puriqmasinmi —nispa. 57 Chaymi Pedroñataq negakuspa nirqa: —Manam reqsinichu —nispa. 58 Tumpa unayneqmantam hukpas rikuruspan nirqa: —Qampas paykunamanta kaqmi kanki —nispa. Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: —Manam ñoqachu kani tayta —nispa. 59 Huk horamanta hinañataqmi hukpas uyanpi niykurqa: —Cheqaptapunim kay runapas Jesuswan karqa, paypas Galilea lawmanta kaqmi —nispa. 60 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Imatachá rimakunkipas tayta —nispa. Chaynata rimachkaptinraqmi gallo waqaramurqa. 61 Jesus muyuriykuspa Pedrota qawariykuptinmi Pedro yuyarirurqa Señorpa nisqanta, paymi nirqa: “Kunanpunim manaraqpas gallo waqaramuchkaptin reqsiwasqaykita kimsa kutikama negakunki” nispa. 62 Chaymi hawaman lloqsiruspan aminankama waqakurqa. 63 Jesusta cuidaq runakunam paymanta burlakurqaku hinaspa waqtarqaku. 64 Ñawin watasqata uyanpi takaspankum nirqaku: —Musyakuy ¿pitaq maqasuchkanki? —nispa. 65 Tukuyta nispankum insultarqaku. 66 Punchawña karuptinmi judiokunapa kamachiqninkunawan sacerdotekunapa jefenkuna hinaspa Diospa leynin yachachiqkuna huñunakuruspanku Jesusta pusarqaku corteman. Chaypim payta tapurqaku: 67 —Niwayku ¿qamchu kanki Cristo? —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —“Arí” niptiyqa manam creewaqchikchu. 68 Qamkunata tapuptiyqa manam contestawankichikchu. 69 Aswanqa, Diosmanta Hamuq Runam kunanmantapuni tukuy atiyniyoq Diospa alleqninpi tiyaykusaq. 70 Chaymi llapallanku nirqaku: —Chaynaqa ¿Diospa Churinchu kanki? —nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Arí ñoqam kani qamkunapa nisqaykichikpi hina —nispa. 71 Chaymi paykunañataq nirqaku: —Kayqaya kikinpuni rimarun ¿imapaqñataq testigotaqa munanchik? —nispa.
1 Llapallankum Jesusta Pilatoman pasachirqaku. 2 Paykunam Jesusta acusaspa nirqaku: —Kay runaqa nacionniykupi runakunatam umachachkan impuestota Rey Cesarman amaña paganaykupaq. Payqa hapikuchkan Cristo otaq Rey kasqanpaqmi —nispa. 3 Chaymi Pilato tapurqa: —¿Qamchu kanki judiokunapa reynin? —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Arí, qampa nisqaykiman hinam —nispa. 4 Hinaptinmi sacerdotekunapa jefenkunatawan runakunata Pilato nirqa: —Paypiqa manam imatapas tarinichu sentencianaypaq hinaqa —nispa. 5 Paykunañataqmi qaparirqaku: —Chay runaqa Galilea lawpipas chaynataq Judea lawpipas kayman chayamunankamaraqmi runakunata yachachichkan gobiernopa contranpi —nispa. 6 Galileamanta rimasqankuta uyariruspanmi Pilato tapurqa cheqapchus Jesusqa Galileamanta kasqanta. 7 Herodespa gobiernasqanmanta kasqanta yacharuspanñataqmi Herodesman pusachirqa. Payqa Galilea lawpi gobiernaq kachkaspanpas chay punchawkunapiqa Jerusalenpim kachkarqa. 8 Herodesmi Jesusta rikuykuspan anchallataña kusikurqa. Paymanta uyarispanmi unayña munarqa ima milagro rurasqanpas qawaykuyta. 9 Achka kutita tapupayaptinpas Jesusqa manam imatapas rimarirqachu. 10 Chaypitaqmi kachkarqa sacerdotekunapa jefenkunawan Diospa leynin yachachiqkunapas, paykunam Jesusta uyanpipuni acusachkarqaku. 11 Herodesmi soldadonkunapiwan Jesusta despreciarqaku, burlakuspam suma-sumaq pachawan churaykachispa Pilatoman kutirichirqa. 12 Herodeswan Pilato cheqninakusqa kachkaspankupas chay punchawpim amistarurqaku. 13 Pilatom huñurachimurqa sacerdotekunapa jefenkunata, judiokunapa kamachiqninkunata hinaspa wakin runakunata, 14 paykunatam nirqa: —Kay runatam pusamuwarqankichik: “Runakunatam hoqarin gobiernopa contranpi” nispaykichik. Aswanqa qayllaykichikpi tapuspaymi acusasqaykichikman hinaqa ima faltantapas mana tarinichu. 15 Mana huchayoq kasqanta yachaspanmi Herodespas kutirachimuwan. Qawasqaykichikpi hinapas manam imatapas rurarqachu wañunanpaq hinaqa. 16 Azotechispaymi kachaykusaq —nispa. [ 17 Pascua Fiestapim watan-watan Pilato huk presota kacharinan karqa.] 18 Aswanqa llapallankum qaparirqaku: —Chay Jesusta wañuchispayki Barrabasta kachaykapuwayku —nispa. 19 Chay Barrabasmi gobiernopa contranpi runakunata hatarirachisqanmanta hinaspa runa wañuchisqanmanta carcelpi kachkarqa. 20 Jesusta kachaykuyta munaspanmi paykunata Pilato rimapayarqa. 21 Chaymi paykunañataq astawanraq qaparirqaku: —¡Chakataruy! ¡Chakataruy! —nispa. 22 Hinaptinmi Pilatoñataq kaywanqa kimsa kutitaña nirqa: —¿Ima mana allintañataq payqa rurarurqa? Wañunanpaq hinaqa manam ima faltantapas tarinichu. Azoterachispaymi kachaykusaq —nispa. 23 Chakatananpaq mañaspankum astawanraq qaparirqaku. Chaynapimá runakunapa mañakusqanman hina rurarqa. 24 Jesustamá wañunanpaq Pilato sentenciaykurqa. 25 Runakunapa mañakusqanku Barrabastam ichaqa kachaykachirqa. Paymá gobiernopa contranpi runakunata hatarichispan runatapas wañurachirqa. Jesustam ichaqa runakunaman entregaykurqa munasqankuta ruranankupaq. 26 Chakatanankupaq Jesusta pusaspankum chakramanta kutichkaptin Cirene llaqtayoq Simonta hapirurqaku, paymanña cruzninta hombrochiptinkum Jesuspa qepanta rirqa. 27 Paypa qepantam rirqa achkallaña runakuna, warmikunapas achkallañam rirqaku Jesusmanta qaparillawanña waqastin. 28 Paykunata qawarispanmi Jesus nirqa: —Jerusalen llaqtayoq warmikuna, amayá ñoqamantaqa waqaychikchu, waqaspaqa-waqaychik kikikichikmantawan wawaykichikkunamantayá. 29 Hamuq punchawkunapim ninqaku: “¡Mayna kusisqam mana wachakuqkunaqa hinaspa mana wawa ñuñuq señorakunaqa!” nispa. 30 Runakunam orqokunata ninqaku: “Tuñiykamuy” nispa, moqokunatañataqmi ninqaku: “Pakaykuwayku” nispa. 31 Kawsaq sachata kaynata ruraspankuqa ¿imananqakuraq chakisqa sachataqa? 32 Pusarqakutaqmi mana allin ruraq iskay runakunatapas Jesuswan kuskata wañuchinankupaq. 33 Calavera sutiyoq moqoman chayaruspankum chakatarqaku Jesusta, chakatarqakutaqmi mana allin ruraq iskaynin runakunatapas, huknintam chakatarqaku alleq lawninpi, huknintañataqmi chakatarqaku ichoq lawninpi. [ 34 Chakatachkaptinkum Jesus nirqa: —Taytáy, pampachaykuy, manam yachankuchu imam rurasqankuta —nispa.] Soldadokunañataqmi Jesuspa pachanta sortearqaku mayqanmanpas tuparunanpaq. 35 Llapa runakunapas sayaykuspam qawachkarqaku imam pasakusqanta, judiokunapa kamachiqninkunapas burlakuspam nirqaku: —Wakin runakunatam librarqa, chaynaqa kikinyá librakuchun Diospa akllasqan cheqap Cristo kaspanqa —nispa. 36 Soldadokunapas asuykuspankum vinagreta mallichispanku burlakurqaku: 37 —Judiokunapa reynin kaspaykiqa, kikillaykiyá librakuy —nispanku. 38 Cruzninpa umanpim qellqasqa karqa: “KAYMI JUDIOKUNAPA REYNIN” niq. 39 Chaypi warkusqa mana allin ruraq runapas Jesustam kamirqa: —Cristo kaspaykiqa librakuspayá ñoqaykutapas librawayku —nispa. 40 Hukninñataqmi chay kamiq runata qaqcharqa: —¿Qampas wañunaykipaq sentenciasqa kachkaspaykichum Diosta mana manchakunki? 41 Mana allin rurasqanchikmantam ñoqanchikqa kaypi ñakarichkanchik, paymi ichaqa ñakarichkan mana imamanta. 42 Chaynata niruspanmi Jesusta niykurqa: —Jesus, munaychakusqaykiman chayamuspaykiqa yuyarillawankimá —nispa. 43 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptam niki, kunanpunim ñoqawan kanki paraisopi —nispa. 44 Kay pacham tutayarurqa yaqa chawpi punchawmanta las treskama. 45 Inti tutayaruptinmi templopi santuario rakiq rakta telapas llikikururqa. 46 Jesusñataqmi qaparirqa: —Taytáy, espirituytam qomuyki —nispa. Chaynata niruspanmi wañukurqa. 47 Soldadokunapa capitanninmi chay pasasqankunata qawaspan Diosta alabarqa: —Cheqaptapunim kay runaqa mana huchayoq kasqa —nispa. 48 Pasasqanta qawananpaq lliw huñunakuqkunam chayta qawaspanku qasqonkuta takakustin asurikurqaku. 49 Jesuspa reqsinakusqankunañataqmi Galilea lawmanta riq warmikunapiwan karullamanta qawachkarqaku. 50 Karqam judiokunapa cortenpi consejero Josey sutiyoq allin justo runa. Payqa karqa Judea lawpi kaq Arimatea llaqtayoqmi. Payqa manam hukllachu karqa cortepi tanteasqankuwanpas nitaq rurasqankuwanpas, paypas Diospa munaychakusqantam suyachkarqa. 52 Paymi rirqa Pilatoman Jesuspa cuerponta mañaq. 53 Cruzmanta uraykachispanmi fino sabanaswan wankuykurqa hinaspam pipapas manaraq pampakusqan qaqapi toqosqa sepulturaman churaykurqa. 54 Chaykunaqa sucedekurqa samana punchawpaq preparakunanku punchawpim otaq samana punchawpaq tumpallaña faltachkaptinmi. 55 Galilea lawmanta Jesuswan riq warmikunapas sepulturantaqa rikurqakum, rikurqakutaqmi imaynam cuerpon churasqankutapas. 56 Wasinkuman kutiruspankuñataqmi olorkunatawan miski asnaq hampita prepararqaku hinaspam leyman hina samana punchawpi samarqaku.
1 Chay warmikunam domingo tutapayta miski asnaq preparasqanku olorkunata aparikuspa sepulturaman rirqaku. 2 Sepultura punkupi rumitam tarirurqaku asurichisqataña 3 chaymi yaykuspanku Señor Jesuspa cuerpontaqa manaña tarirqakuchu. 4 Mana ima ruraytapas atichkaptinkum kancharichkaq pachayoq iskay runakuna paykunaman rikuriykurqa. 5 Mancharikuymanta pampakama kumukuykuptinkum chay runakuna nirqa: —¿Imanasqataq kawsakuqtaqa wañusqakuna ukupi maskachkankichik? 6 Payqa manam kaypiñachu kachkan, aswanqa kawsarirunmi. Yuyariychikyá, Galilea lawpi kachkaspanraqmi nisurqankichik: 7 “Diosmanta Hamuq Runataqa huchasapa runakunamanmi qoykuwanqaku chakatawanankupaq, ichaqa kimsa punchawmantam kawsarimusaq” nispa. 8 Hinaptinmi chayraq yuyarirurqaku Jesuspa chayna nisqanta. 9 Sepulturamanta kutiruspankuñataqmi willarqaku chunka hukniyoq apostolkunamanwan wakinkunaman tukuy chaykuna pasakusqanmanta. 10 Apostolkunaman willaqkunam karqa Magdala llaqtayoq Maria, Juana, Jacobopa maman Maria hinaspa wakin warmikuna. 11 Chayta uyariqninkunam cuentopaq hapispanku mana creerqakuchu chay warmikunapa willakusqanta. 12 Pedrom ichaqa sepulturaman kallparqa, kumuykuspan sepulturata qawaykuptinmi sabanasllaña chaypiqa kachkasqa. Chaynata qawaykuspanmi admirasqallaña kutirirqa. 13 Jerusalenmanta iskay legua masninpi tarikuq Emaus llaqtachamanmi chay domingo punchawpi richkarqaku Jesuspa iskay puriqmasinkuna. 14 Tukuy ima sucedekusqanmanta parlastinmi richkarqaku. 15 Rimaspa hinaspa tapunakuspa rimachkaptinkum paykunaman Jesus asuykuspan paykunawan rirqa. 16 Aswanqa manam pay kasqanta reqsirqakuchu telawan hina ñawinku harkachisqa kasqanrayku. 17 Jesusmi paykunata tapuykurqa: —¿Imamantataq puristin tapunakuchkankichik? —nispa. Chaymi llakisqallaña sayaykurqaku. 18 Hinaptinmi Cleofas sutiyoq runa payta nirqa: —Jerusalenpi llapallan runakunam yachanku kay punchawkunapi tukuy ima sucedekusqantaqa ¿hinaptinchum chaypi yachachkaspaykipas qamlla chaytaqa mana yachanki? —nispa. 19 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Imataq pasakurqa? —nispa. Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Rimachkanikuqa Diosmanta willakuq Jesus Nazarenomantam. Payqariki Diospa qayllanpipas chaynataq runakunapa qayllanpipas atiywanmi milagrokunata rurarqa chaynataq yachachirqapas. 20 Ichaqa sacerdotekunapa jefenkunam, kamachikuqkunapiwan wañunanpaq sentenciarurqaku hinaspam chakatarurqaku. 21 “Payqa Israel naciontachiki libranqa” nispaykum ñoqaykuqa suyachkarqaniku. Kunanwanqa kimsa punchawñam chaykunapa sucedekusqanqa. 22 Aswanqa admirasqataqmi kachkaniku. Ñoqaykuwan kaq warmikunam sepulturanman rirqaku. 23 Paykuna kutiramuspankum willawarqaku Jesuspa cuerpontaqa manaña tarimusqankumanta, paykunamansi angelkuna rikuriykuspa nisqa: “Jesusqa kawsachkanmi” nispa. 24 Hinaptinmi ñoqaykuwan kaqkunamanta wakinkuna sepulturaman rispanku warmikunapa nisqanta hinalla tariykamurqaku, Jesuspa cuerponpas manas chaypiñachu. 25 Chaymi Jesus paykunata nirqa: —Mana yuyayniyoq runakuna, qamkunaqa Diosmanta willakuqkunapa tukuy ima nisqankutapas sasallaña creeqmi kankichik. 26 ¿Hanaq pachaman kutinanpaqqa manachum Cristoqa chaykunata ñakarinan karqa? 27 Moisespa qellqasqan librokunamanta qallarispam Diosmanta willakuqkunapa libronkunapi tukunankama kikinmanta rimaqta entiendechirqa. 28 Emaus llaqtachaman chayaruptinkum karutaraq richkaq hina ñanman churakuykuptin 29 paykunañataq harkarqaku: —Tardeñam, ñoqaykuwan kuskayá kaypi samakuy, tutaykamuchkanñam —nispa. Jesusmi paykunawan samananpaq yaykuykurqa. 30 Mesaman tiyaykuptinkuñataqmi tantata hapiykuspan graciasta qorqa. Pakiykuspanñataqmi paykunaman qoykarirqa. 31 Hinaptinmi chay ratollapi ñawinku mosoqmanta kicharikuruptin payqa Jesus kasqanta reqsirurqaku. Payñataqmi chinkarurqa qawachkaptinku. 32 Paykunañataqmi admirasqallaña ninakurqa: —¿Manachum sonqonchik ruparirqa ñanpi parlapayawaptinchik hinaspa Bibliamantapas entiendechiwaptinchik? —nispa. 33 Chay ratollapim Jerusalen llaqtaman kutirirqaku, chaypim tariykurqaku huñunasqata chunka hukniyoq discipulokunata compañaqninkunatawan. 34 Paykunam ninakuchkasqa: —Cheqaptapunim Señorqa kawsarirusqa. Pedromanpas rikuriykuñam —nispa. 35 Hinaptinmi Emaus llaqtamanta kutiqkunapas willakurqaku imam ñanpi pasakuqmanta hinaspa mesapi tantata pakiptin reqsirusqankumanta. 36 Chaykunamanta rimachkaptinkuraqmi chawpinkupi Jesus rikuriykuspan nirqa: —Hawkalla kaychik —nispa. 37 Hinaptinmi paykunañataq qonqaymanta mancharikururqaku alma kasqanta piensaspanku. 38 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Imanasqataq mancharisqallaña kachkankichik? ¿Imanasqataq ñoqa kasqaymanta iskayrayachkankichik? 39 Qawaychik makiykunatawan chakiykunata. Munaspaykichikqa llachpaykuwaychik ñoqapuni kasqayta yachanaykichikpaq. Almaqa mana cuerpoyoqmi, mana tulluyoqmi, ñoqam ichaqa cuerpoyoq kachkani. 40 Chaynata nispanmi clavospa yaykusqan makinkunatawan chakinkunata paykunaman qawaykachirqa. 41 Kusikuymantawan admirakuymanta manaraq creeptinkum Jesus tapuykurqa: —¿Imallaykichikpas kachkanchu kaypi mikuykunaypaq? —nispa. 42 Hinaptinmi kankasqa challwapa partenta qoykuptinku 43 paykunapa qayllanpi mikuykurqa. 44 Paykunatam nirqa: —Kaykunaqa sucedekun Moisespa qellqasqankuna, Diosmanta willakuqkunapa qellqasqankuna hinaspa Salmos libropi qellqasqa kaqkuna cumplikunanpaqmi. Chaytaqa qamkunawan kachkaspayraqmi willarqaykichik. 45 Yuyayninkuta kichaykuptinmi chayraq entiendeykurqaku Bibliapa nisqanta. 46 Chaymi paykunata Jesus nirqa: —Qellqasqaman hinamá ñoqa Cristoqa ñakarispa hinaspa wañuspa kimsa punchawninman kawsarimunay karqa 47 chaynapi Jerusalenpipas hinaspa tukuy nacionkunapipas willakuptinku runakuna wanakuspa huchankumanta pampachasqa kanankupaq. 48 Chaynaqa, kaykunamantaqa qamkunam testigo kankichik. 49 Qamkunamanmi kachamusaq Taytapa prometesqan Chuya Espirituta. Kay Jerusalen llaqtapim suyaykunkichik hanaq pachamanta hamuqpa atiynin chaskinaykichikkama. 50 Chaynata rimaruspanmi Betaniaman paykunata pusarqa. Chaypim makinkunata hoqariykuspan paykunata bendecirqa. 51 Hinaspam altoman hoqarikuspa paykunamanta chinkarurqa hanaq pachaman apasqa kaspan. 52 Paykunañataqmi adoraspanku sinchi kusisqallaña Jerusalenman kutirirqaku. 53 Tukuy tiempom templopi kaspanku Diosta alabaqku.
1 Tukuy imapa qallariyninpiqa karqañam Simiqa, chay Simiqa karqa Dioswanmi, chay Simiqa Diosmi. 2 Tukuy imapa qallariyninpiqa Dioswanmi karqa. 3 Diosmi paynintakama unancharqa tukuy imakunatapas, mana paywan unanchaptinqa tukuy imakunapas manam kanmanchu karqa. 4 Kawsaymi paypi karqa, chay kawsaytaqmi achkiy karqa runakunapaq. 5 Achkiymi kanchan tutayayta, tutayayñataqmi mana atirqachu chay achkiy wañurachiyta. 6 Juan sutiyoq runatam Dios kachamurqa. 7 Paymi hamurqa testigo hina achkiymanta willakunanpaq chaynapi Juanpa nisqanwan runakuna iñinankupaq. 8 Juanqa manam chay achkiychu karqa, payqa achkiymanta willakunanpaq kachamusqallam karqa. 9 Cheqap achkiyqa llapa runakunatam achkirirqa kay pachaman hamuspa. 10 Achkiymi karqa kay pachapi, paywanmi Dios kay pachata rurarqa, runakunam ichaqa mana reqsirqachu. 11 Simim hamurqa kikinpa kaqman, castamasinkunañataqmi mana chaskirqachu. 12 Payta chaskispa iñiqkunamanmi ichaqa qorqa derechonta Diospa churinña kanankupaq. 13 Paykunaqa manam runapa churin hinachu kanku, manataqmi nacenkupas qaripa munasqanman hinachu aswanqa Diospa churinñam kanku. 14 Chay Simim runayaruspan yacharqa ñoqanchikwan Diospa cheqap kuyakuyninta qawachiwaspanchik. Qawarqanikum achkiynintapas, paymi qawachiwarqaku Taytapa sapallan Churin kasqanta. 15 Juanmi paymanta willakuspan qaparirqa: —Paymi chay “Qepaytam hamuchkan” nisqayqa, qepay hamuq kachkaspapas ñoqamantaqa atiyniyoqmi manaraqpas nacechkaptiy kasqanrayku —nispa. 16 Diospa churinmantam llapallanchik chaskichkanchik achka-achka favorninta. 17 Leytaqa Diosmi qorqa Moisesnintakama, cheqap favorninñataqmi hamuwanchik Jesucristontakama. 18 Manam pipas Diostaqa rikurqachu haykapipas, Taytapa sapallan Churillanmi paytaqa rikurqa. Paymi Dioswan kuska yachaspa willawanchik Diosmanta. 19 Judiokunam Jerusalenmanta kacharqa sacerdotekunata hinaspa Leviy casta runakunata: —¿Pitaq kanki? —nispa Juanta tapumunankupaq. 20 Juanmi willakurqa cheqapta: —Manam ñoqaqa Cristochu kani —nispa. 21 Hinaptinmi tapurqaku: —Chaynaqa ¿pitaq kanki icha Diosmanta willakuq Eliaschu? —nispa. Juanñataqmi nirqa: —Manam ñoqaqa Eliaschu kani —nispa. Chaymi paykunañataq ñirqaku: —Chaynaqa qamqariki kanki Moisespa nisqancha. Paymi nirqa: “Hamunqam Diosmanta willakuq” nispa. Chaymi Juanñataq nirqa: —Manam paychu kani —nispa. 22 Chaymantam nirqaku: —Chaynaqa ¿pitaq kanki? Kachamuwaqniykuman willamunaykupaqyá niwayku, kikikiqa ¿imanikunkitaq? —nispa. 23 Juanmi nirqa: —Ñoqaqa kani Diosmanta willakuq Isaiaspa nisqanpi hina: “Señorpa hamunan ñanta derechaychik” nispa purunpi qayakuqmi. 24 Juanta tapuqkunaqa karqa fariseokunapa kachamusqanmi. 25 Mosoqmantam paykuna tapurqa: —Mana Cristochu nitaq Eliaschu nitaq Moisespa nisqan Diosmanta willakuqchu kachkaspaykiqa ¿imanasqamá bautizankiqa? 26 Hinaptinmi Juanñataq nirqa: —Ñoqaqa bautizani yakullawanmi, qamkuna ukupi kaqtam ichaqa manaraq reqsinkichikraqchu. 27 Paymi chay “Qepaytam hamunqa” nisqayqa, paypataqa usutanpa watullantapas manam paskanaypaq hinachu kani. 28 Chaykunaqa sucedekurqa Jordan Mayupa waklawnin Betania lawpim, chaypim Juan bautizachkarqa. 29 Paqarinnintintam Juan rikururqa Jesus hamuqta chaymi nirqa: —Qawaychik, paymi Diosmanta Hamuq Carneroqa, wañuspami runakunapa huchanta pampachanqa. 30 Paymi chay “qepaytam hamuchkan” nisqayqa. Qepay hamuq kachkaspapas ñoqamantaqa atiyniyoqmi manaraqpas nacechkaptiy kasqanrayku. 31 Manam ñoqapas reqsirqanichu pay kasqantaqa, ichaqa yakuwanmi bautizani Israel casta runakuna Jesusta reqsinankupaq —nispa. 32 Juanqa nirqataqmi: —Ñoqam rikurqani Chuya Espiritu hanaq pachamanta paloma hina uraykamuspa Jesuspa hawanman tiyaykuqta. 33 Manamá paytaqa reqsirqanichu ichaqa yakupi bautizanaypaq kachamuwaqniymi niwarqa: “Qawankim Espiritu uraykamuspa runapa hawanman tiyaykuqta, paymi bautizanqa Chuya Espirituwan.” 34 Paytaqa ñam rikurqaniña chaymi willakuni payqa Diospa Churin kasqanta. 35 Bautizaq Juanmi paqarinnintinta sayachkarqa iskay discipulonkunawan. 36 Juanmi Jesusta richkaqta rikuruspa nirqa: —Qawaychik, paymi Diosmanta Hamuq Carneroqa —nispa. 37 Juanpa discipulonkunam chay nisqanta uyariruspanku Jesusta qatikurqaku. 38 Jesus qepanta qawariykuptinmi paykuna hamuchkasqa, paykunatam Jesus nirqa: —¿Imatataq munankichik? —nispa. Paykunañataqmi nirqa: —Yachachikuq ¿maypitaq yachanki? —nispa. 39 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Hakuwá qawamuychik —nispa. Rispankum qawamurqaku Jesuspa maypim yachasqanta. Inti waqtaykuytaraqmi tuparqakuqa, chay horamantam paqarinnintinkama kuska karqaku. 40 Iskayninmanta Juanpa nisqanta uyarispa Jesusta qatikuqmi karqa Andres, payqa karqa Simon Pedropa wawqenmi. 41 Puntata wawqen Simonta Andres maskaramuspanmi nirqa: —Mesiastam tariramuniku —nispa. Mesiasqa Cristo ninanmi. 42 Andresmi pusarqa Simonta Jesuspa kasqanman chaymi Simonta qawaykuspan Jesus nirqa: —Juanpa churin Simon, kunanmantaqa Cefasñam sutiki kanqa —nispa. Chay sutiqa Pedro ninanmi. 43 Jesusmi paqarinnintinta Galilea lawman rinanpaq kachkaspa tuparurqa Felipewan, paytam nirqa: —Hakuchik —nispa. 44 Felipeqa karqa Betsaida llaqtayoqmi, llaqtamasintaqmi karqa Andreswan Pedropas. 45 Felipem Natanaelta maskamuspan nirqa: —Tariramunikum huk runata, paymantam Moisespas chaynataq Diosmanta willakuqkunapas qellqarqa. Payqariki Joseypa churin Nazaret llaqtayoq Jesusmi —nispa. 46 Chaymi Natanael nirqa: —Nazaret llaqtamantaqa yaqachum ima allinpas lloqsimunman —nispa. Felipeñataqmi nirqa: —Hakuwá qawamunki —nispa. 47 Jesusmi Natanaelta rikuruspan nirqa: —Kay hamuq runaqa cheqap Israel casta runam, payqa mana engañakuqmi —nispa. 48 Natanaelñataqmi nirqa: —¿Maypitaq reqsiwarqanki? —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Manaraqpas Felipe willasuchkaptikim higos sachapa sikinpi rikurqayki —nispa. 49 Chaymi Natanael nirqa: —Yachachikuq, qamqa kanki Diospa Churinmi, qamqa kanki Israel runakunapa reyninmi —nispa. 50 Jesusmi nirqa: —¿“Higospa sikinpim rikurqayki” niptiychu creerunki? Chaymantapas aswan mas hatun ruraykunatam rikunki. 51 —Cheqaptapunim rikunkichik hanaq pachata kicharayaqta, Diosmanta Hamuq Runatapas Diospa angelninkunawan hanaq pachawan comunicaqtam rikuwankichik.
1 Kimsa punchaw pasaruptinmi Galilea law Cana llaqtapi karqa casamiento. Chaypim karqa Jesus chaynataq mamanpas. 2 Jesustam discipulonkunatawan qayachirqaku chay casamientoman. 3 Vino pisiruptinmi Jesusta maman nirqa: —Vinom pisirun —nispa. 4 Chaymi Jesus nirqa: —Mamay ¿imanasqataq niwanki chaynataqa? Manaraqmi tiempoy chayamunraqchu —nispa. 5 Chaymi serviqkunata Maria nirqa: —Ruraychik Jesuspa imam kamachisusqaykichikta —nispa. 6 Soqta urpukunam kachkarqa rumimanta rurasqa, chayna urpukunapim judiokuna yakuta waqaychaq chuyanchakunankupaq. Sapa urpumanmi yaku huntaq iskay-kimsa puyñu. 7 Chaymi serviqkunata Jesus nirqa: —Hillpuychik yakuta kay urpukunaman —nispa. Chaymi hillpurqaku huntanankama. 8 Chaymi Jesus nirqa: —Wisispa apaychik mayordomoman —nispa. Chaymi kamachisqanman hina aparqaku. 9 Yakumanta vinoyaruqta mayordomo malliykuspanmi mana yacharqachu ni maypi waqaychasqankutapas, serviqkunallam yacharqa chay vinoqa yakumanta kasqanta. Mayordomom noviota qayaykuspan nirqa: 10 —Llapa runaqa puntataqa servinku allinnin vinotam, llumpayta tomaruptinkuñam qamyantaqa qonku. Qamñataqmi allinninta waqaychasqanki qepapaqraq —nispa. 11 Kay punta kaq milagrotam Jesus rurarqa Galilea law Cana llaqtapi. Chaywanmi qawachikurqa atiyninta hinaptinmi discipulonkuna iñirqa payman. 12 Chaymantam rirqa Capernaum llaqtaman mamanwan, wawqenkunawan hinaspa discipulonkunawan, chaypim yacharqaku unayneq. 13 Judiokunapa Pascua Fiestanku hichpamuchkaptinmi Jesus rirqa Jerusalenman. 14 Templopim tarirurqa bueyeskuna, ovejakuna hinaspa palomakuna rantikuq runakunata chaynataq qollqe cambiaqkunatapas. 15 Chaymi Jesus waskamanta latigota rurakuykuspa templomanta lliwta qarqorurqa ovejantinta hinaspa bueyesnintinta. Qollqe cambiaq runakunapa qollqentapas tallirurqam hinaspam mesankutapas wikaparamurqa. 16 Palomakuna rantikuqkunatañataqmi nirqa: —¡Kaykunata horqowaychik kaymanta! ¡Taytaypa wasintaqa amayá qatu wasitaqa ruraychikchu! —nispa. 17 Hinaptinmi discipulonkuna yuyarirurqaku: —Sinchitam sientini Diospa wasinmantaqa —niq qellqasqata. 18 Judiokunañataqmi nirqa: —Kaykunata rurachkaspaykiqa ima milagrollatapas qawachiwaykuyá derechoyoq kasqaykita yachanaykupaq —nispa. 19 Chaymi Jesus nirqa: —Tuñirachiychik kay templota hinaptinmi kimsa punchawllapi hatarirachisaq —nispa. 20 Judiokunañataqmi nirqa: —Kay temploqa rurasqa karqa tawa chunka soqtayoq watapim ¿hinaptinchu qamqa kimsa punchawllapi hatarirachiwaq? —nispa. 21 Templomanta rimaspanqa Jesusqa nichkarqa kikinpa cuerponmantam. 22 Jesus wañukusqanmanta kawsarimuptinmi discipulonkuna yuyarirqaku chaynakuna nisqanta hinaspam creerqaku Bibliapi chaynataq Jesuspa nisqankunapipas. 23 Jerusalenpi kaspanmi Pascua Fiestapi rurarqa achkaq milagrokunata chaymi achka runakuna iñirqaku Jesusman. 24 Ichaqa manam confiakurqachu runakunapiqa llapankuta reqsisqanrayku. 25 Manataqmi pitapas necesitarqachu pi runamanta ima ninantapas, kikin Jesusmi reqsirqa sapakama runapa sonqontaqa.
1 Nicodemo sutiyoq fariseom karqa judiokuna kamachikuq. 2 Paymi tutallan Jesusman nirqa: —Yachachikuq, yachanikum yachachiwanaykikupaq Dios kachamususqaykita, manam pipas atinmanchu qam hina kay milagrokuna ruraytaqa Dios paywan mana kaptinqa —nispa. 3 Jesusmi nirqa: —Cheqaptapunim niki, pipas mana mosoqmanta nacespaqa manam rikunqachu Diospa munaychakusqanta —nispa. 4 Chaymi Nicodemo tapurqa: —¿Imaynataq runaqa machuña kachkaspaqa mosoqmantaqa nacemunman? ¿Icha atinmanchu mamanpa wiksanman kutiykuspa kasqallan nacemuyta? —nispa. 5 Jesusñataqmi nirqa: —Cheqaptapunim niki, yakumantawan Espiritumanta pipas mana naceqqa Diospa munaychakusqanmanqa manam yaykunmanchu. 6 Runamanta nacemuqqa hina runallam, Espiritumanta nacemuqñataqmi espirituña. 7 Amayá admirakuychu “Mosoqmantam nacenayki” nisqaywanqa. 8 Wayraqa maylawmantapas wayramunmi chaymi uyarinki qaparisqanta, ichaqa manam yachankichu maymanta hamusqantapas nitaq mayman risqantapas, chaynam Espiritumanta llapallan nacemuqkunaqa. 9 Chaymi Nicodemo mosoqmanta nirqa: —¿Imaynataqcha chaykunaqa kanman? —nispa. 10 Jesusñataqmi nirqa: —Qamqa kanki Israel casta runakuna yachachiqmi ¿hinachkaspachum kaykunata mana yachanki? 11 Cheqaptapunim rimaniku yachasqaykumanta, willakunikuñataqmi rikusqaykumanta hinaptinmi qamkuna mana creenkichikchu nisqaykuta. 12 Kay pachapi kaqkunallamanta niptiymi mana creenkichikchu, chaynaqa ¿imaynataq creewaqchik hanaq pachapi kaqkunamanta willaptiyqa? 13 —Manam pipas rirqachu hanaq pachataqa, ichaqa hanaq pachamanta uraykamuq Diosmanta Hamuq Runallam. 14 Chunniqpim broncemanta culebrata ruraspa Moises sayarichirqa, chaynam Diosmanta Hamuq Runapas chakatasqa kanqa 15 chaynapi pipas payman iñiqqa wiñay kawsananpaq. 16 —Diosqa ancha-anchatam kuyarqa runakunata, chaymi sapallan Churinta qomurqa pipas paypi iñiqqa manaña puchukaspa wiñay kawsananpaq. 17 Diosqa kay pachamanqa kachamurqa sapallan Churintaqa manam runakunata juzgananpaqchu aswanqa salvananpaqmi. 18 —Diospa Churinpi iñiqqa manam juzgasqachu kanqa, mana iñiqmi ichaqa juzgasqaña Diospa sapallan Churinpi mana iñisqanrayku. 19 Juzgasqaqa kachkanku, kay pachaman achkiy hamuptinpas tutayaytaraq gustarusqankuraykum. Tutayaytaqa gustarurqaku pakasqallapi tukuy ima rurasqanku mana allinlla kasqanraykum. 20 Llapa mana allin ruraqkunaqa cheqninmi achkiytaqa chay mana allin rurasqankuta mana rikuchikunankupaq. 21 Cheqapman hina ruraqkunam ichaqa asuykamunku achkiyman rurasqankunaqa Diospa yanapakuyninwan rurasqa kasqanta qawachikunanpaq. 22 Kaykunapa qepantam discipulonkunawan Jesus rirqa Judea lawman. Chaypi unayneq kaspanmi bautizarqa. 23 Juanpas bautizarqataqmi Salim llaqtapa hichpan Enon lawpi chaypi achka yaku kasqanrayku, runakunam chayman rispa bautizachikurqaku. 24 Chaykunaqa pasakurqa Juanta manaraq carcelachkaptinkum. 25 Juanpa discipulonkunam churanakurqaku judiokunawan chuyanchakuy costumbremanta. 26 Chaymi Juanman rispa nirqaku: —Yachachikuq, Jordan Mayupa waklawninpi chay kuska kaqmasiki runaqa bautizachkanmi, llapa runakunam payman richkan, paymantaqariki willawarqankikuñam —nispa. 27 Juanñataqmi nirqa: —Runaqa manam chaskinmanchu imatapas Dios mana qoptinqa. 28 Qamkunaqa uyarirqankichikñam: “Ñoqaqa manam Cristochu kani” nisqayta. Diosmi kachamuwarqa Cristopa puntanta. 29 Casamientopiqa, noviayoqqa noviollam. Noviopa amistadninñataqmi kusikun noviopa rimasqanta uyarispan, chaynam ñoqapas kunan kusikuni anchata. 30 Cristoqa aswan-aswan reqsisqam kanan, ñoqañataqmi aswan-aswan taksayanay. 31 Hanaq pachamanta Hamuqqa llapallanpi munaychakuqmi, kay pachamanta kaqqa kay pachapi kaqllam, rimanpas kay pachapi kaqkunallamantam. Hanaq pachamanta Hamuqmi ichaqa llapallanpi munaychakuq. 32 Willakunpas imam rikusqanmantawan imam uyarisqanmantam, ichaqa manam pipas chaskinchu paypa willakusqantaqa. 33 Pipas willakusqanta chaskiqmi ichaqa cheqappaqña hapin Diospa nisqanta. 34 Diospa kachamusqanqa willakun Diosllamantam, Diosmi paymanqa qon Espiritunta mana tupusqata. 35 Taytaqa Churinta kuyaspanmi tukuy imata qorqa payña kamachikunanpaq. 36 Churipi iñiqqa wiñay kawsayniyoqmi, paypi mana iñiqmi ichaqa mana wiñay kawsayniyoqchu, mana iñiqpaqqa Diospa sinchi piñakuyninmi kachkan.
1 Jesusmi yacharurqa fariseokunapa rimasqanta. Paykunam nirqa: —Juanmantaqa Jesustam aswan achka runakuna qatichkan chaymi masta bautizachkan —nispa. 2 Manam Jesuschu bautizarqaqa aswanqa discipulonkunam. 3 Chay rimasqankuta yacharuspanmi Judea lawmanta Jesus kutikurqa Galileaman. 4 Kutispanmi Samaria lawninta pasanan karqa. 5 Chaymi chayarurqa Sicar sutiyoq llaqtaman. Chaypim kachkarqa churin Joseyman qosqan Jacobpa chakran. 6 Chaypim karqa Jacobpa pozon. Jesusmi richkaspan pisiparuspan tiyaykurqa pozopa waqtanpi yaqa chawpi punchawta. 7 Samaria law warmi yaku horqoq hamuruptinmi Jesus nirqa: —Yakullayki mamáy —nispan. 8 Discipulonkunaqa manam chaypiñachu karqaku llaqtaman mikuy rantiq risqankurayku. 9 Chay Samaria law warmim Jesusta nirqa: —Judio kachkaspaykiqa ¿imanasqataq ñoqa samaritanataqa yakuta mañawanki? —nispa. Judiokunaqa manam rimanakuqkuchu Samariapi kaqkunawanqa. 10 Chaymi Jesus payta nirqa: —Sichum reqsiwaq Diospa qokuyninta chaynataq pim yaku mañakusuqnikita hinaspaqa ñoqatachá mañakuwankiman kawsachikuq yakuta hinaptinqa qoykimanmi —nispa. 11 Hinaptinmi chay warmiñataq ñirqa: —Señor, manataq imaykipas kanchu yaku horqonaykipaqqa, pozopas ukuraqtaq. ¿Maymantataq qowankiman chay kawsachikuq yakutaqa? 12 Ñawpa abueloyku Jacobmi saqewarqaku kay pozotaqa. Kay pozomantam tomaq kikinpas churinkunapas chaynataq animalninkunapas. ¿Icha paymantapas aswan munayniyoqchu qamqa kanki? —nispa. 13 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Pipas kay yaku tomaqqa mosoqmantam yakunayachikunqa. 14 Ñoqapa yaku qosqay tomaqmi ichaqa haykapipas mana yakunayachikunqachu. Chay yaku qosqayqa toqyaq yaku hinam rikurinqa runapa ukunpi hinaspam qonqa wiñay kawsayta —nispa. 15 Chaymi warmiñataq nirqa: —Señor, qoykuwayá chay yakuta manaña yakunayachikunaypaq, chayna kaptinqa manañach hamusaqchu yaku horqoq —nispa. 16 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Qosaykita qayamuspayá hamuychik kuska —nispa. 17 Chaymi warmiñataq nirqa: —Manam kanchu qosayqa —nispa. Chaymi Jesus nirqa: —Arí, allintam ninki “Manam kanchu qosayqa” nispayki. 18 Pichqañam karqa qosaykiqa, kunan kaqwanñataqmi uywanakuchkanki, arí chay nisqaykiqa cheqapmi. 19 Chaynata niptinmi warmiñataq ñirqa: —Señor, Diosmanta willakuqchusmi qamqa kasqanki. 20 Ñawpaq abueloykum Diosta yupaycharqa kay moqopi, judiokunañataqmi ninkichik Jerusalenpim yupaychanaqa —nispa. 21 Hinaptinmi Jesus nirqa: —Creeway mamáy, hamuq punchawpiqa Dios Taytataqa yupaychankichik manam kay moqopichu nitaq Jerusalenpichu. 22 Samaria law runakunaqa yupaychankichik mana yachastinmi, ñoqaykum ichaqa yupaychaniku reqsisqaykuta, salvakuqqa hamun judio casta runakunamantam. 23 Ichaqa hamuchkanmi punchaw, ñam chayamuchkanña, cheqap yupaychaqkunaqa Dios Taytatam cheqap espiritupi yupaychanqaku. Paymi chaynata munan llapa yupaychaqninkuna rurananta. 24 Diosqa Espiritum, chaymi yupaychaqninkunapas yupaychananku cheqap espiritupi. 25 Chaymi warmiñataq nirqa: —Yachanim Cristo nisqanku Mesias hamunanta, pay hamuspanmi lliwta willawanqaku —nispa. 26 Jesusmi nirqa: —Kay rimapayaqnikim Mesiasqa kani —nispa. 27 Chaynata rimachkaptinkum discipulonkuna chayaramurqaku hinaspam admirakurqaku warmiwan rimaqta qawaykuspanku, ichaqa manam mayqanninkupas nirqakuchu: “¿Imatataq tapuchkanki?” nispaqa otaq “¿imanasqataq warmiwanqa rimachkanki?” nispaqa. 28 Warmim puyñunta saqeruspan kutirirqa llaqtaman hinaspam willarqa runakunaman: 29 —Rispa qawamuychik, huk runam tukuy ima rurasqayta niykuwan, ichapas payqa Cristo —nispa. 30 Chaymi llaqtamanta runakuna rirqaku Jesuspa kasqanman. 31 Discipulonkunañataqmi ruegarqa Jesusta: —Mikuykuy —nispanku. 32 Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqapaqa kachkanñam mikunayqa qamkunapa mana yachasqaykichik —nispa. 33 Discipulonkunañataqmi tapunakurqaku: —¿Pitaqcha aparamunman karqa mikuyta? —nispanku. 34 Jesusmi nirqa: —Chaytaqa rurachkani kachamuwaqniypa munasqanta ruraspaymi hinaspa kamachisqanta tukuspaymi. 35 Qamkunam ninkichik: “tawa killaraqmi faltachkan cosechapaq” nispa, ichaqa ñoqam nikichik, qawariychik tarpusqakunata, ñam kachkan poqosqaña cosechanapaq. 36 Cosechapi llamkaqkunapas chaskinqañam pagonta, paykunam huñunqaku wiñay kawsaypaq cosechata chaymi kusikunqa tarpuqpas chaynataq rutuqpas. 37 Runakunaqa cheqaptam ninku: “Tarpuqqa hukmi, hukñataqmi cosechaq” nispa. 38 Ñoqam kacharqaykichik mana llamkasqaykichik kaqta cosechanaykichikpaq, hukkunamá llamkarqaqa, qamkunañataqmi paykunapa llamkasqanta tukupankichik. 39 Chay Samaria law runakunam achkaq iñirqaku Jesusman: “Tukuy ima rurasqaytam niykuwan” nispa chay warmi nisqanrayku. 40 Samaria law runakuna hamuspanmi Jesusta ruegarqaku paykunawan qeparinanpaq, chaymi Jesus paykunawan karqa iskay punchaw. 41 Jesuspa rimasqanta uyarispankum aswan achkaraq iñirqaku. 42 Chay warmitam nirqaku: —Manam qampa nisqallaykiwanñachu iñinikuqa aswanqa kikiykuñam uyariykuniku hinaspam yachaniku payqa cheqaptapuni kay pachapi runakuna salvaq kasqanta. 43 Jesusmi Samaria lawpi iskay punchaw karuspan Galilea lawman rirqa. 44 Jesusmi niq: —Diosmanta willakuqtaqa kikinpa llaqtanpiqa manam allintaqa chaskinmankuchu —nispan. 45 Galilea lawman chayaruptinkum chaypi runakuna kusikuywan chaskirqaku. Jerusalen Pascua Fiestaman riqkunam rikumurqaku fiestapi Jesuspa tukuy imakunapas rurasqanta. 46 Jesusmi kutirqa Galilea lawpi kaq Cana llaqtaman, chay llaqtapim ñawpaqta yakuta vinoyarachirqa. Capernaum llaqtapim karqa reyta yanapaq runa, paypa churinmi onqorqa. 47 Chaymi Judea lawmanta Galileaman Jesuspa chayaramusqanta yacharuspan rirqa churin sanoyachinanpaq ruegakuq, chay onqoqqa ñam wañunayachkarqaña. 48 Jesusmi nirqa: —Qamkunaqa manam creewaqchikchu admirakuypaq milagrokunata mana rikuspaykichikqa —nispa. 49 Hinaptinmi reypa yanapaqninñataq nirqa: —Hakuchikyá manaraq churillay wañuruchkaptin —nispa. 50 Jesusmi nirqa: —Ripukuyñayá, churikiqa sanoyarunñam —nispa. Chay runam Jesuspa nisqanta creespan ripukurqa. 51 Wasinman hichpaykuchkaptinmi sirvientenkuna taripaykamuspan nirqa: —Churikiqa sanoyarunñam —nispa. 52 Chaymi tapurqa: —¿Imay horatataq sanoyarurqa? —nispa. Chaymi nirqaku: —Qayna punchaw doce waqtaytam calenturan chinkarurqa —nispa. 53 Chaymi taytan yuyarirurqa chay horatapuni Jesuspa nisqanta, paymi nirqa: “Churikiqa sanoyarunñam” nispa. Chaymi payqa llapallan aylluntin Jesusman iñikurqa. 54 Kay iskay kaq milagrotaqa rurarqa Judeamanta Galileaman Jesus rispanmi.
1 Chaykunapa qepantam karqa judiokunapa fiestan chaymi Jesus rirqa Jerusalenman. 2 Chay llaqtapim Oveja sutiyoq punkupa hichpanpi karqa pichqa portalniyoq estanque, hebreo idiomapi chaypa sutinqa Betesdam. 3 Chaypim kaqku achkaq onqoqkuna, ñawsakuna, wistukuna hinaspa suchukuna. [Paykunam suyaqku yaku kuyurinanta.] 4 Angelmi estanqueman uraykamuspan kuyuchiq yakuta, pipas chayman puntata yaykuqmi sanoyaq ima onqoymantapas. 5 Chaypim kachkarqa kimsa chunka pusaqniyoq wataña onqoq runa. 6 Unay wataña onqosqanta yachaspanmi Jesus nirqa: —¿Munankichu sanoyayta? —nispa. 7 Onqoqmi nirqa: —Señor, manam piyniypas kanchu qocha kuyuriptin yakuman wischuykuqniy. Yaykuy mana atinaykamam hukkuna puntata yaykurunku —nispa. 8 Chaymi Jesus nirqa: —Hatariy, camaykita hoqarispa puriy —nispa. 9 Chaynata niykuptinmi runa sanoyarurqa hinaspam camanta hoqariruspan purirqa. Chay punchawmi karqa samana punchaw. 10 Chaymi wakin judiokuna chay sanoyaruq runata nirqa: —Kunanqa samana punchawmi, camaykitaqa manam apawaqchu —nispanku. 11 Chaymi sanoyaruq runañataq nirqa: —Sanoyachiqniymi niwarqa: “Camaykita hoqarispa puriy” nispa. 12 Chaymi paykuna nirqa: —¿Pitaq nisurqanki: “Camaykita hoqarispa puriy” nispa? 13 Chay sanoyaruqqa manam yacharqachu pim sanoyachisqantapas. Jesusqa chinkarurqam chaypi achkallaña runa kaptin. 14 Jesusmi tumpa unaymanta chay runata tarirurqa templopi hinaspam nirqa: —Sanoyaruchkaspaykiqa amañayá mastaqa huchallikuyñachu, yanqañataq imapas aswanraq hamusunkiman —nispa. 15 Hinaptinmi chay runaqa chay judiokunaman willamurqa: —Jesusmi kasqa sanoyachiqniyqa —nispa. 16 Chaymi paykuna Jesusta perseguirqaku, samana punchawpi chaykuna rurasqanmanta. 17 Chaymi Jesus nirqa: —Taytayqa kunankamam llamkachkan llamkachkanitaqmi ñoqapas —nispa. 18 Judiokunaqa wañurachiytaqa munarqaku manam samana punchawpi imapas rurasqallanmantachu, aswanqa “Diosqa Taytaymi” nispa Dioswan igualakusqanraykum. 19 Jesusmi nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, Churiqa ima ruraytapas sapallanqa manam atinmanchu, ruraspaqa ruran Taytapa rurasqanta qawaspallanmi, Taytapa tukuy rurasqantam Churipas ruran pay hina. 20 Dios Taytaqa kuyanmi Churita hinaspam qawachin tukuy ima rurasqanta, ichaqa qamkuna admirakunaykichikpaqmi aswan hatun kaqkunataraq qawachinqa. 21 Dios Taytam wañuqkunata kawsarichin, chaynam Churipas kawsarichin munasqankunata. 22 Taytaqa manam pitapas juzganchu, payqa Churinmanmi tukuy atiyta qoykurqa juzgananpaq 23 chaynapi Taytata yupaychasqankuta hina Churitapas llapallanku yupaychanankupaq. Churita pipas mana yupaychaqqa manam yupaychanchu kachamuqnin Taytatapas. 24 —Cheqaptapunim nikichik, pipas nisqaykunata uyariqqa hinaspa kachamuwaqniypi iñiqqa wiñay kawsayniyoqñam kachkan. Payqa manam castigasqachu kanqa, aswanqa wañuymantam kawsaymanña pasarun. 25 Cheqaptapunim nikichik, hamuchkanmi punchaw, ñam chayamuchkanña, wañuqkunam uyarinqa Diospa Churinpa qayasqanta, uyariqninkunaqa kawsanqam. 26 Dios Taytaqa kikinpi vidayoqmi, Churimanpas qoykurqam kikinpi vidayoq kananpaq. 27 Runakunata juzgananpaqmi atiytapas qoykurqa Diosmanta Hamuq kasqanrayku. 28 Kay nisqaymantaqa amayá admirakuychikchu, huk punchawmi Diospa Churinpa qayasqanta uyarispanku llapallan wañuqkuna kawsarimunqaku. 29 Allin ruraqkunaqa wiñay kawsanankupaqmi kawsarimunqaku, mana allin ruraqkunañataqmi kawsarimunqaku castigasqa kanankupaq. 30 —Kikillayqa manam imatapas ruraymanchu. Ñoqaqa uyarisqayman hinam justiciawan juzgani. Ñoqaqa rurani manam kikiypa munasqaytachu aswanqa kachamuwaqniypa munasqantam. 31 Kikillaymanta willakuptiyqa manachá cheqapchu kanman. 32 Hukmi ñoqamantaqa willakun, paypa willakusqanqa cheqapmi. 33 Qamkunam Juanta tapuchimurqankichik, chaymi payqa cheqapta willakurqa. 34 Ñoqaqa pruebataqa manam maskanichu runakunamantaqa, kaykunataqa nikichik qamkuna salvakunaykichikpaqmi. 35 Juanqa karqa lampara hina rataspa achkiqmi, chaymi munarqankichik chay achkiywan as tiempollapas kusikuyta. 36 Ñoqapa testigoyqa Juanpa nisqanmantapas aswan confiakunaraqmi. Taytaypa kamachiwasqantam ñoqaqa rurani, chay rurasqaykunam ñoqamanta willakun testigo hina, chay rurasqaykunawantaqmi yachanku Taytapa kachamuwasqantapas. 37 Kachamuwaqniy Dios Taytam ñoqamanta willakun. Qamkunaqa manam haykapipas uyarirqankichikchu Taytapa rimasqantaqa, manataqmi rikurqankichikchu rikchaynintapas. 38 Sonqoykichikpiqa manam paypa palabranpas kanchu ñoqapi mana iñisqaykichikrayku, ñoqataqariki paymi kachamuwarqa. 39 Wiñay kawsay tariyta munaspaqa Bibliatayá allinta estudiaychik. Bibliaqa ñoqamantam willakun testigo hina. 40 Wiñay kawsayniyoq kanaykichikpaq qayachkaptiypas manam ñoqaman hamuyta munankichikchu. 41 —Runakunapa alabawasqantaqa manam chaskinichu. 42 Qamkunataqa reqsikichikmi chaymi yachani Dios mana kuyasqaykichikta. 43 Ñoqaqa hamurqani Taytaypa sutinpim hinaptinmi mana chaskiwankichikchu, huk hamunman kikinpa sutillanpi hinaptinmi ichaqa chaskiwaqchik. 44 Kikikichikpuralla alabanakuchkaspaqa hinaspa Diospa alabasunaykichikta mana maskachkaspaqa ¿imaynataq iñiyta atiwaqchik? 45 Qamkunaqa amayá piensaychikchu Taytapa qayllanpi acusanaymantaqa, Moisesmi acusasunkichikqa payman hapipakusqaykichikrayku. 46 Moisespa nisqankunata creechkaspaqa ñoqapipas creewaqchikchá, Moisesqa ñoqamantam qellqarqa. 47 Moisespa qellqasqanpi mana creespaqa ¿imaynataq creewaqchik ñoqapa nisqaykunataqa?
1 Chaymantam Jesus rirqa Galilea Qochapa waklawninman, chay qochapa huknin sutinmi karqa Tiberias. 2 Jesustam qatirqaku achkallaña runakuna onqoqkuna sanoyachisqanta qawaspanku. 3 Jesusmi moqoman seqaruspa tiyaykurqa discipulonkunawan. 4 Ñam hichpamuchkarqaña judiokunapa Pascua Fiestan. 5 Jesusmi achkallaña runakuna payman hamusqanta qawarispan Felipeta nirqa: —¿Maypitaq rantichwan mikuyta kaynaña runapaqpa? —nispa. 6 Chaynataqa nirqa “Imaninqach Felipe” nispallanmi, Jesusqa ñam yacharqaña imam rurayta. 7 Chaymi Felipeñataq Jesusta nirqa: —Iskay pachak jornalpa chanin tantapas manach haypanmanchu sapakama asninkallaña mikuptinkupas —nispa. 8 Simon Pedropa wawqen Andresmi karqa huknin discipulon. Paymi nirqa: 9 —Kaypi kaq warmapam kachkan cebadamanta pichqa tantan, kapuchkantaqmi kankasqa iskay challwapas. Chaywanpas chaychallaqa manachá haypanmanchu kaynaña achka runamanqa. 10 Jesusmi nirqa: —Tiyachiychik llapa runakunata —nispa. Chay sitiopim karqa sumaqllaña pastokuna, chaypi tiyaqkunam karqa yaqa pichqa waranqa qarikuna. 11 Jesusmi tantata hapiykuspan graciasta qorqa hinaspam tiyaqkunaman munasqankuman hina aypuchirqa tantatawan challwata. 12 Saksaruptinkum nirqa discipulonkunata: —Hoqariychik puchuqkunata ama usunanpaq —nispa. 13 Chaymi huñurqaku chunka iskayniyoq canasta huntata pichqa cebada tantamanta puchuqta. 14 Jesuspa milagro rurasqanta qawaykuspankum llapa runakuna nirqa: —Payqa cheqappunim kay pachaman hamuq Diosmanta willakuq —nispa. 15 Jesusñataqmi musyarurqa rey kananpaq hapiruspa churaruy munasqankuta chaymi sapallan kutikurqa orqoman. 16 Inti seqaykuruptinñam Jesuspa discipulonkuna uraykamurqaku qochaman. 17 Boteman yaykuruspankum qochata pasayta qallarirqaku Capernaum llaqtaman chayanankupaq, tutaña kaptinpas Jesusqa manaraqmi kutimurqaraqchu orqomanta. 18 Sinchita wayramuptinmi qochapa olan hoqarikaramurqa. 19 Yaqa huk leguatañam botenkupi richkarqaku qachispanku, Jesustam rikururqaku yaku hawanta boteman hichpamuchkaqta chaymi mancharikururqaku. 20 Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqam kani, ama manchakuychikchu —nispa. 21 Chaymi paykuna kusikuywan seqachirqaku boteman hinaspam chaylla chayarurqaku maymi risqankuman. 22 Paqarinnintintam qochapa waklawninpi kaqkuna cuentata qokururqaku chulla botellaña chaypiqa kasqanta, paykunaqa yacharqam Jesusqa discipulonkunawan botepi mana chimpasqanta. 23 Chaymanmi Tiberias llaqtamanta botekuna chayarurqa, chaypim qayna punchaw Jesus graciasta qospa tantata runakunaman mikuchirqa. 24 Runakunam Jesusta mana tarirqakuchu nitaq discipulonkunatapas, chaymi Jesusta maskamunakupaq botekunaman yaykuspa rirqaku Capernaum llaqtaman. 25 Runakuna chimparuspankum qochapa patanpi Jesusta tarirurqaku hinaspam nirqaku: —Yachachikuq ¿haykapitaq hamurqanki kaymanqa? —nispa. 26 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, qamkunaqa maskawachkankichik saksanaykichikkama mikurusqaykichikraykum, manam entiendenkichikchu milagrokuna rurasqaytaqa. 27 Amayá llamkaychikchu tukuruqlla mikuypaqqa, qamkunaqa llamkaychik wiñay kawsay qokuq mikuypaqyá. Chay mikuytaqa Diosmanta Hamuq Runam qosqaykichik, ñoqatam Dios Tayta chaypaq apruebawarqa —nispa. 28 Runakunam nirqaku: —¿Imatataq rurasaqku Diospa munasqanta ruranaykupaqqa? —nispa. 29 Chaymi Jesus nirqa: —Diospa munasqan rurayqa paypa kachamusqanpi iñiymi —nispa. 30 Hinaptinmi nirqaku: —¿Ima milagrotataq qowanki chayta qawaspayku qanman iñinaykupaq? ¿Imatataq ruranki? 31 Ñawpaq abueloykuqa chunniqpim mikurqaku Diospa apachimusqan mikuyta. Bibliam nin: “Diosmi cielomanta mikuyta qomurqa” nispa. 32 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, manam Moiseschu qosurqankichik chay mikuytaqa, Taytaymi cheqap mikuytaqa qosuchkankichik hanaq pachamanta. 33 Diospa tantanqa hanaq pachamanta uraykamuspam kawsachin kay pachapi runakunata —nispa. 34 Hinaptinmi chay runakunañataq ñirqaku: —Señor, tukuy tiempoyá qowayku chay tantataqa —nispa. 35 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ñoqam kani runakunaman kawsay qoq tanta, pipas ñoqaman hamuqqa manapunim yarqachikunqachu, pipas ñoqapi iñiqqa manataqmi haykapipas yakunayachikunqachu. 36 Ichaqa nisqaypi hinam rikuwachkaspaykichikpas mana iñiwankichikchu. 37 Taytapa qowasqanqa llapallanmi hamunqa ñoqaman, ñoqaman hamuqtaqa manam hawamanqa wischusaqchu. 38 Hanaq pachamantaqa hamurqani manam munasqallayta ruranaypaqchu aswanqa kachamuwaqniypa munasqanta ruranaypaqmi. 39 Kachamuwaqniypa munasqanqa kaymi: Paypa qowasqantaqa mayqannintapas manam chinkachisaqchu aswanqa kawsarichimusaqmi tukupay punchawpi. 40 Taytapa munasqanqa kaymi: Diospa Churinta rikuspa payman iñiqqa wiñay kawsayniyoqñam, chayna iñiqtaqa ñoqam kawsarichimusaq tukupay punchawpi. 41 “Ñoqam kani hanaq pachamanta uraykamuq tanta” nispa Jesuspa nisqanmantam paypa contranpi judiokuna rimanakurqaku: 42 —Payqa Joseypa churinmi, tayta-mamantaqa reqsinchikmi, chaynaqa payqa ¿imaynanpimá nichkan “hanaq pachamantam uraykamurqani” nispaqa? 43 Chaymi Jesus nirqa: —Amañayá wachachachaychikchu. 44 Manam pipas hamunmanchu ñoqamanqa kachamuwaqniy Taytay ñoqaman mana pusamuptinqa, chay hamuqtaqa ñoqam kawsarichisaq tukupay punchawpi. 45 Diosmanta willakuqkunapa qellqasqan libropim nichkan: “Diosmi yachachin llapallanta” nispa. Chaynaqa Taytata llapallan uyariqkunaqa hinaspa paymanta yachaqkunaqa hamunqa ñoqamanmi. 46 —Chaywanqa manam nichkani: “Taytatam huk kaqnin rikurun” nispachu. Diosmanta hamuqllam rikurqani Taytataqa. 47 Cheqaptapunim nikichik, ñoqaman iñiq runaqa wiñay kawsayniyoqñam. 48 Ñoqam kani kawsay qokuq tanta. 49 Abueloykichikkunam chunniqpi mikurqa Diospa apachimusqan mikuyta ichaqa wañukurqakum. 50 Ñoqaqa rimachkani hanaq pachamanta hamuq tantamantam, pipas chay tanta mikuqqa manam wañunqachu. 51 Ñoqapunim kani hanaq pachamanta hamuq kawsay qokuq tantaqa, pipas chay tanta mikuqqa wiñaypaqmi kawsanqa. Chay tanta qosqayqa kikiypa cuerpoymi. Chaytaqa qosaq runakuna kawsananpaqmi. 52 Chaynata Jesus niptinmi judiokuna atipanakuspa ninakurqaku: —¿Imaynataq payqa kikinpa cuerpontaqa mikuchiwachwan? —nispa. 53 Jesusmi nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, Diosmanta Hamuq Runapa cuerpoyta mana mikuspaykichikqa chaynataq yawarniytapas mana tomaspaykichikqa manapunim kawsankichikchu. 54 Pipas cuerpoy mikuqqa chaynataq yawarniy tomaqqa wiñaypaqmi kawsanqa, kawsarichimusaqtaqmi tukupay punchawpipas. 55 Cuerpoyqa cheqap mikuymi, yawarniypas cheqap tomanam. 56 Cuerpoy mikuqqa hinaspa yawarniy tomaqqa hukllam kanqa ñoqawan. 57 Kachamuwaqniy Taytaqa kawsachkanmi, chaynam ñoqapas payrayku kawsani, ñoqapa cuerpoy mikuqpas ñoqaraykum kawsanqa. 58 Chaymá hanaq pachamanta hamuq tantamanta rimasqayqa, manam abueloykichikkunapa mikusqan tanta hinachu. Paykunaqa wañukurqakum, pipas kay tanta mikuqkunam ichaqa kawsanqaku wiñaypaq. 59 Kaykunataqa rimarirqa Capernaum llaqtapi kaq huñunakunanku wasipi yachachispanmi. 60 Kuska puriqmasinkunañataqmi achkaq nirqaku: —Kaykuna rimasqanqa sasam. ¿Pitaq kaytaqa chaskinman? —nispa. 61 Yanqakuna wachachachasqankuta Jesus musyaruspanmi paykunata tapurqa: —¿Kay nisqaykunawanchu hukmanyarunkichik? 62 Aswanqa ¿imaniwankichikya Diosmanta Hamuq Runata ñawpaq kasqayman kutiqta rikuwaspaykichikqa? 63 Espirituqa kawsay qokuqmi, aychaman hina kawsaymi ichaqa mana valenchu imapaqpas. Kay rimapayasqaykunaqa espiritumanta cheqap kasqanraykum kawsayta qokun. 64 Qamkunamantam ichaqa kachkanraq achkaq mana iñiy munaqkuna —nispa. Jesusqa ñawpaqmantaraqmi yacharqa pikunam payman mana iñinanta chaynataq pim traicionanantapas. 65 Chaymi nirqa: —Qamkunaman nisqaypi hinapas, manam pipas hamunmanchu ñoqamanqa Dios Tayta atiyta mana qoptinqa. 66 Chaymantapacham Jesuswan puriqkuna achkaq karunchakururqaku hinaspam paywanqa manaña purirqakuchu. 67 Hinaptinmi chunka iskayniyoq discipulonkunata Jesus nirqa: —¿Qamkunapas pasakuytachu munankichik? —nispa. 68 Hinaptinmi Simon Pedroñataq nirqa: —Señor ¿pimantaq riymanku? Qampa rimasqaykiqa wiñay kawsay qokuqmi. 69 Ñoqaykuqa ñam creenikuña hinaspam yachaniku Diosmanta Hamuqqa mana huchayoq kasqaykita —nispa. 70 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Manachum ñoqaqa chunka iskayniyoqta akllakurqaykichik? Chaywanpas huk kaqnikichikmi kachkan contraypi kaq diablo. 71 Chaynataqa nirqa Simon Iscariotepa churin Judasmantam. Paymi traicionanan karqa chunka iskayniyoq discipulokunapa huknin kachkaspapas.
1 Chaykunapa qepantam Jesus purirqa Galilea lawpi, manañam Judea lawpi kaytaqa munarqachu kamachikuq judiokuna wañurachiyta munasqanrayku. 2 Judiokunapa Ramada Fiestan hichpamuptinmi 3 wawqenkuna nirqa: —Riyá Judea lawman puriqmasikikuna rurasqaykikunata qawanankupaq. 4 Manam pipas pakasqallapiqa imatapas ruranchu runakunapa reqsisqan kayta munaspaqa, kaykunata rurachkaspaqa llapa runapa rikusqantayá ruray —nispa. 5 Chaynataqa nirqaku Jesuspi mana creespankum. 6 Chaymi Jesus nirqa: —Ñoqapa tiempoyqa manaraqmi chayamunraqchu, qamkunapaqmi ichaqa ima tiempopas allinlla. 7 Qamkunataqa runakunapas manam cheqnisunkichikchu, ñoqatam ichaqa cheqniwanku tukuy rurasqanku mana allin kasqanta willasqayrayku. 8 Qamkunallayá fiestamanqa riychik, manaraqmi ñoqapa tiempoyqa chayamunraqchu —nispa. 9 Chaynata nispanmi hina Galilea lawllapi qeparurqa. 10 Wawqenkuna fiestaman pasaptinñam Jesuspas chayman rirqa pakakuspallan, manam pimanpas ancha rikurirqachu. 11 Judiokunam fiestapi maskaspanku nirqaku: —¿Maypitaqcha kachkan chay runaqa? —nispa. 12 Jesusmantam runakuna anchata rimarqa. Wakinninmi nirqa: —Allin runam payqa —nispa. Wakinñataqmi nirqa: —Manam payqa allinchu, runakunatam engañan —nispa. 13 Ichaqa manam pipas rimarqakuchu libretaqa kamachikuq judiokunata manchakusqankurayku. 14 Fiesta chawpiña kachkaptinmi temploman yaykuspan Jesus yachachiyta qallarirqa. 15 Judiokunam admirakuspa nirqaku: —¿Imaynataq kay runaqa tukuy imata yachan mana estudiachkaspaqa? —nispa. 16 Chaymi Jesus nirqa: —Kay yachachisqayqa manam ñoqallapachu aswanqa kachamuwaqniypam. 17 Pipas paypa munasqan ruray munaqqa yachanqam kay yachachisqayqa Diosmanta kasqanta hinaspa kikillaymanta mana rimasqayta. 18 Pipas kikillanmanta rimaqqa maskan kikin alabasqa kayllatam, aswanqa pipas kachamuqninta alabaspaqa payqa cheqaptam rimachkan, manamá llullakunchu. 19 —¿Manachu leytaqa Moises qosurqankichik? Chaytaqa manam mayqannikichikpas cumplinkichikchu. Chaynaqa ¿imanasqamá wañuchiwaypiqa kachkankichik? 20 Chaymi runakunañataq nirqa: —Qamqa demonioyoqmi kanki. ¿Pitaq wañuchiyta munasuchkanki? —nispa. 21 Jesusñataqmi nirqa: —Huk ruraytam rurarqani samana punchawpi hinaptinmi llapallaykichik admirasqallaña kachkankichik. 22 Moisesmi qosurqankichik kamachikuyta qari kaynikichikta señalachikunaykichikpaq. Kaykunaqa karqa ñawpaq abueloykichikmantaraqmi, manam Moisesllamantachu chaymi samana punchawpipas tuparamuptinqa wawata señalankichikpuni. 23 Moisespa kamachikuyninta cumplinaykichikraykum samana punchawpipas qamkunaqa señalankichik. Chaynaqa ¿imanasqamá piñakunkichik samana punchawpi huk runata sumaqta sanoyaykachiptiyqa? 24 Amayá juzgaychikchu qawarispallaqa, juzgaychikqa allin arregloman hinayá. 25 Jerusalenpi yachaq runakunam nirqa: —Payqa wañuchinankupaq maskasqanku runam. 26 Waqaya kunanqa libreña rimachkan, manañam pipas imatapas ninchu. Segurochá kamachikuqkunaqa yacharunkuña Cristo kasqanta. 27 Ñoqanchikmi ichaqa yachanchik maylaw runam kasqantapas, Cristo hamuptinmi ichaqa maymanta hamusqantapas mana yachasunchikchu. 28 Jesusmi templopi yachachichkaspan qayarikuq hina nirqa: —Ñoqataqa reqsiwankichikmi maylawmantam kasqaytapas, ñoqaqa manam kikillaymantachu hamurqani, ñoqataqa hukmi kachamuwan. Payqa cheqapmi, qamkunaqa manam reqsinkichikchu. 29 Ñoqam ichaqa reqsini paypa kasqanmanta hamuspay. Paymi ñoqataqa kachamuwarqa. 30 Chaynakunata niptinmi presocharuyta munarqaku ichaqa manam pipas hapiyta atirqachu manaraq tiempon chayamusqanrayku. 31 Achkaq runakunam payman iñirqaku hinaspam nirqaku: —Cristo hamuspanpas manachá kayna achkallaña milagrokunataqa ruranmanchu —nispa. 32 Fariseokunam runakunapa rimasqanta yacharuspanku sacerdotekunapa jefenkunapiwan tanteanakurqaku hinaspam guardiakunata kacharqaku Jesus presochamunankupaq. 33 Jesusñataqmi nirqa: —Pisi tiempollañam kasaq qamkunawan, ñam kutikusaqña kachamuwaqniyman. 34 Maskaspapas manam tariwankichikchu, ñoqapa kasqaymanqa manam chayayta atiwaqchikchu —nispa. 35 Hinaptinmi judiokuna kikinkupura tapunakurqaku: —Mana tariy atinapaqqa ¿maytaya kay runaqa rinqa? ¿Icha griegokunapa kasqanpi cheqesqa judiokunamanchu rinqa griegokuna yachachiq? 36 ¿Imanichkantaq: “Maskaspapas manam tariwankichikchu, ñoqapa kasqaymanqa manam chayayta atiwaqchikchu” nispaqa? 37 Fiestapa tukunan punchawmi karqa hatun punchaw. Chaypim Jesus sayaykuspa qayarikuq hina nirqa: —Pipas yakunayachikuqqa ñoqaman hamuspayá tomachun. 38 Bibliam nin: “Iñiqpa sonqonmantam pawanqa kawsay qokuq yaku” nispa. 39 Jesusqa nichkarqa Chuya Espirituta llapa iñiqkuna chaskinanmantam. Jesus hanaq pachaman manaraq kutisqanraykum Espirituqa manaraq hamurqaraqchu. 40 Wakin runakunam Jesuspa rimasqanta uyarispanku nirqaku: —Cheqaptapunim kay runaqa Moisespa nisqan Diosmanta willakuq —nispa. 41 Wakinninñataqmi nirqaku: —Payqa Cristom —nispa. Wakinñataqmi nirqa: —¿Imaynataqsi Galilea lawmantaqa hamunman Cristoqa? 42 ¿Manachu Bibliaqa nichkan: “Davidpa mirayninmantam Belen llaqtapi nacenqa Cristoqa” nispan? 43 Jesusraykum runakuna rakinakururqaku. 44 Wakinninmi Jesusta presochayta munarqaku ichaqa manam pipas hapiyta atirqachu. 45 Guardiakunam kutirqaku fariseokunapa hinaspa sacerdotekunapa jefenpa kasqanman, chaymi paykunata tapurqaku: —¿Imanasqataq manaqa pusamurqankichikchu? —nispa. 46 Chaymi guardiakunañataq nirqa: —Manam pipas pay hinaqa rimarqachu —nispa. 47 Fariseokunañataqmi nirqaku: —¿Qamkunapas engañarachikunkichikñachu? 48 ¿Iñirqachu payman huk kaqnin kamachikuqllapas otaq huk kaqnin fariseollapas? 49 Kay runakunaqa Diospa leyninta mana yachaspam ñakasqa kachkanku —nispa. 50 Nicodemom karqa fariseokunapi huk kaqnin kamachikuq, paymi ñawpaqta Jesusman tutallan rirqa. Paymi nirqa: 51 —Leyninchikman hinaqa manam culpachwanchu runataqa puntata imam nisqanta manaraq uyarichkaspaqa nitaq imam rurasqanta manaraq yachachkaspaqa —nispa. 52 Chaymi paykunañataq nirqaku: —¿Qampas Galileapi kaqchu kanki? Bibliapi maskaspayá yachay, Galilea lawmantaqa manam haykapipas karqachu Diosmanta willakuqqa. 53 Wasinkuman runakuna sapakama ripukuptinmi
1 Jesus rirqa Olivos moqoman. 2 Tutapaytañataqmi temploman kutimurqa. Llapa runakuna payman asuykuptinmi tiyaykuspa yachachirqa. 3 Diospa leynin yachachiqkunam fariseokunapiwan tarirurqaku warmita hukwan pierdekuchkaqta chaymi llapa runapa chawpinman apaykuspanku 4 Jesusta nirqaku: —Yachachikuq, kay warmitam tariramuniku hukwan pierdekuchkaqta. 5 Moisespa qellqasqan Diospa leyninqa kamachikun kayna warmikunataqa rumiwan chamqapanapaqmi. ¿Qamqa imaninkitaq? 6 Chaynataqa nirqaku Jesusta pantarachispa chaykunawan acusanankupaqmi. Jesusñataqmi kurkuykuspan allpapi qellqarqa dedonwan. 7 Ichaqa tapupayaptinkum Jesus sayariykuspa nirqa: —Mayqannikichikpas mana huchayoq kaqyá puntata chamqaychik kay warmita. 8 Chaynata niruspanmi kasqallan kurkuykuspan qellqarqa allpapi. 9 Jesuspa nisqanta uyarispankum chulla-chullallamanta asurikurqaku machukunamanta qallaykuspa, chaymi Jesusllaña warmiwan qeparurqa. 10 Jesusmi sayariykuspan warmita nirqa: —¿Maytaq acusaqnikikunaqa? ¿Manachum pipas condenasunki? —nispa. 11 Warmiñataqmi nirqa: —Manam mayqanninpas Señor —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqapas manam sentenciaykichu, ripukuspayá amaña huchallikuyñachu —nispa. 12 Huktawanmi runakunata Jesus nirqa: —Ñoqam kani runakunapa achkiynin, pipas qatiwaqniyqa manam tutayaypichu purinqa, payqa kanqa kawsay qokuq achkiyoqmi —nispa. 13 Chaymi fariseokuna nirqa: —Qamqa favornillaykipim rimachkanku, chayqa manam cheqapchu —nispa. 14 Jesusñataqmi nirqa: —Favornillaypi rimaptiypas rimasqayqa cheqapmi, ñoqaqa yachanim maymantam hamusqaytapas chaynataq maymanmi risqaytapas, qamkunam ichaqa mana yachankichikchu maymantam hamusqaytapas nitaq maymanmi risqaytapas. 15 Qamkunaqa juzgankichik runakuna hinallam. Ñoqaqa manam pitapas juzganichu. 16 Juzgaptiyqa cheqapcha kanman. Ñoqaqa manam sapallaychu kachkani aswanqa kachamuwaqniy Taytaypiwanmi. 17 Leynikichikpim nichkan “Iskay testigopa nisqanmi creenaqa” nispa. 18 Kikiymi kani huknin testigo, kachamuwaqniy Taytayñataqmi huknin kaq testigo. 19 Hinaptinmi fariseokuna nirqaku: —¿Maypitaq kachkan taytaykiqa? —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qamkunaqa manam reqsiwankichikchu nitaqmi Taytaytapas reqsinkichikchu, ñoqata reqsiwaspaykichikqa Taytaytapas reqsiwaqchikmi —nispa. 20 Templopi yachachispanmi chaynataqa nirqa ofrenda chaskinankupa waqtanpi, manam pipas presochayta atirqachu manaraq tiempon chayamusqanrayku. 21 Huktawanmi Jesus nirqa: —Ñoqa pasakuptiymi qamkuna maskawankichik hinaspam huchaykichikpi wañunkichik. Ñoqapa kasqaymanqa qamkunaqa manam chayayta atiwaqchikchu —nispa. 22 Judiokunañataqmi nirqaku: —¿Kikillanchu wañurachikunqa? ¿Chaychu nin: “Ñoqapa kasqaymanqa qamkunaqa manam chayayta atiwaqchikchu” nispa? 23 Jesusmi nirqa: —Qamkunaqa kankichik kay pachallamantam, ñoqañataqmi kani hanaq pachamanta. Qamkunaqa kankichik kay pachapi kaqmi, ñoqam ichaqa mana kay pachapi kaqchu kani. 24 Chaymi nirqaykichik “Huchaykichikpim wañunkichik” nispa. Pim kasqayta mana creespaykichikqa huchaykichikpim wañunkichik. 25 Hinaptinmi tapurqaku: —Chaynaqa ¿pitaq qamqa kanki? —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Ñam nirqaykichikña puntamantaraq. 26 Achkam qamkunamanta ninay kachkan juzganaypaq. Kachamuwaqniyqa cheqapmi chaymi paymanta uyarisqayta runakunaman willani —nispa. 27 Paykunaqa manam entiendeyta atirqakuchu Taytanmanta nisqantaqa. 28 Chaymi Jesus nirqa: —Diosmanta Hamuq Runata chakataruwaspaykichikñam yachankichik pim kasqayta. Tukuy imatapas manam kikillaymantachu rurani, Taytaypa yachachiwasqallantam ñoqaqa willaykichik. 29 Kachamuwaqniyqa ñoqawanmi kachkan, Taytaqa manam sapallaytachu saqeruwan chaymi ñoqaqa paypa agradonpaq tukuy tiempo rurani —nispa. 30 Jesus chaynata niptinmi achkaq iñirqaku payman. 31 Jesusmi nirqa iñiqnin judiokunata: —Sichu qamkuna seguinkichik nisqaykunata hinaspaqa cheqap discipuloykunam kankichik. 32 Yachankichikmi cheqap kaqmanta, chay cheqapmi libreyachisunkichik —nispa. 33 Judiokunañataqmi nirqa: —Ñoqaykuqa Abrahampa castanmi kaniku, manam haykapipas nitaq mayqanniykupas sirvienteqa karqanikuchu. ¿Imaynanpitaq qamqa ninki: “Chay cheqapmi libreyachisunkichik” nispaqa? 34 Jesusñataqmi nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, huchakuna ruraqqa huchapa sirvientenmi. 35 Sirvienteqa manam kanmanchu wasi familiaqa, churim ichaqa wasi familia. 36 Qamkunata Diospa Churin libreta kachariptiyqa cheqaptapunim libre kankichik. 37 Arí, Abrahampa castanmi kankichik, ichaqa wañurachiwaytam munankichik nisqaykunata mana chaskisqaykichikrayku. 38 Ñoqaqa rimani Taytaypa kasqanpi rikusqaykunatam, qamkunapas rurankichikqa taytaykichikpa nisusqaykichiktam —nispa. 39 Chaymi paykunañataq nirqa: —Taytaykuqa Abrahamllam —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Abrahampa miraynin kaspaqa paypa rurasqankunatachá rurawaqchik. 40 Wañurachiwaytam munachkankichik Diosmanta cheqap kaqta uyarispay qamkunaman willasqayrayku. Abrahamqa manam chaynatachu rurarqa. 41 Qamkunaqa rurankichik taytaykichikpa rurasqallantam —nispa. Hinaptinmi paykunañataq nirqa: —Ñoqaykuqa manam churyapakuychu kaniku, ñoqaykupa taytaykuqa Diosllam —nispa. 42 Jesusñataqmi nirqa: —Dios kanman taytaykichik hinaptinqa kuyawankichikmanchá. Diosmanta hamuspaymi kaypi kachkani. Ñoqaqa manam kikillaymantachu hamurqani aswanqa Taytam kachamuwarqa. 43 ¿Imanasqamá manaqa entiendenkichikchu rimasqaykunataqa? Manam atinkichikchu kasukuyta rimasqay kasukuyta. 44 Qamkunapa taytaykichikqa diablom chaymi paypa munasqallanta rurankichik. Qallariyninmantapuni runa wañuchiqmi chay diabloqa, payqa llullalla rimaqmi mana cheqappi kasqanrayku. Llullata kuspanqa kikinmantam willakuchkan llulla kasqanrayku hinaspa llullakuqkunapa taytan kasqanrayku. 45 Ñoqam ichaqa cheqapta nikichik aswanqa manam creenkichikchu. 46 ¿Mayqannikichiktaq huchayoq kasqayta pruebawankichikman? Cheqapta nichkaptiyqa ¿imanasqamá manaqa creewankichikchu? 47 Diospaq kaqkunaqa uyarinmi Diospa nisqankunata, qamkunam ichaqa mana uyarinkichikchu Diosmanta mana kasqaykichikrayku. 48 Judiokunam Jesusta nirqa: —Razontam nikiku “qamqa samaria law” runa kasqaykimanta hinaspa demonioyoq kasqaykimanta —nispa. 49 Jesusmi nirqa: —Manam kanchu demonioyqa, ñoqaqa hatunchani Taytaytam, qamkunam ichaqa penqayman churawankichik. 50 Manan munanichu alabawanaykichiktaqa, Diosmi ichaqa munan alabawanaykichikta, paymi tukuy imataqa juzganqa. 51 Cheqaptapunim nikichik, pipas nisqaykunata kasuspaqa manapunim wañunqachu —nispa. 52 Judiokunañataqmi nirqa: —Kunanmi ichaqa yachaniku demonioyoq kasqaykita. Abrahampas chaynataq Diosmanta willakuqkunapas wañurqam, qamñataqmi ninki: “Ñoqapa nisqaykuna kasukuqqa manapunim wañunqachu” nispa. 53 ¿Icha qamqa mastachu kawsanki abuelonchik Abrahanmantapas? Payqa ñam wañukunña, wañukunñataqmi Diosmanta willakuqkunapas. ¿Pi kasqaykipaqtaq qamqa creekunki? —nispa. 54 Jesusmi nirqa: —Kikillaypa alabakusqayqa manam valenchu. Alabawaqniyqa Taytaymi, paytam qamkuna ninkichik “Diosniykum” nispa. 55 Paytaqa manam reqsinkichikchu. Ñoqam ichaqa reqsini. “Manam reqsinichu” nispayqa qamkuna hinachá llullakuyman. Ñoqaqa reqsinim, chayraykum ñoqaqa kasukuni paypa nisqankunata. 56 Abueloykichik Abrahamqa kusikurqam hamunay tiempota qawaspan. Rikuykuspamá kusikurqa. 57 Judiokunañataqmi nirqa: —Manaraqtaq pichqa chunka watayoqpasraqchu kankiqa hinaspaqa ¿imaynataq Abrahamtaqa rikuwaq karqa? —nispa. 58 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, manaraqpas Abraham kachkaptinqa ñam karqaniña —nispa. 59 Chaynata niptinmi rumiwan choqaparuyta munarqaku, Jesusñataqmi pakakuruspa templomanta lloqsikaramurqa.
1 Richkaspanmi Jesus rikururqa nacekusqanmantapuni ñawsa runata. 2 Hinaptinmi discipulonkuna tapurqa: —Yachachikuq ¿imanasqataq wak runaqa nacerqa ñawsa? ¿Tayta-mamanpa huchanmantachu icha kikinpa huchanmantachu? —nispa. 3 Jesusñataqmi nirqa: —Manam kikinpa huchanmantachu nitaq tayta-mamanpa huchanmantachu, kayqa karqa Diospa rurasqankuna qawanankupaqmi. 4 Punchawraq kachkaptinqa llamkanaymi kachamuwaqniypa rurasqankunapi, tutayaramuptinmi ichaqa manaña atiymanñachu llamkayta. 5 Kay pachapiraq kanaykamaqa runakunatam achkisaq. 6 Chaynata nispanmi allpaman toqaykuspan mituta rurarurqa hinaspam ñawsapa ñawinman llusiykuspan 7 nirqa: —Rispayki mayllakaramuy Siloe estanquepi —nispa. Siloeqa “kachasqa” ninanmi. Chay runam rispan mayllakaramurqa hinaspam kutimurqa qawakustinña. 8 Vecinonkunawan limosnero kasqan rikuqkunam nirqaku: —¿Kayqa tiyaykuspa limosna mañakuqchús? —nispa. 9 Chaymi wakinñataq nirqaku: —Arí, paypunim —nispa. Wakinninñataqmi nirqaku: —Manam paychu, rikchayllam-rikchakun —nispanku. Hinaptinmi Kikinña nirqa: —Arí, ñoqam kani —nispa. 10 Hinaptinmi tapurqaku: —¿Imaynamá qawarikururqankiqa? —nispa. 11 Payñataqmi willakurqa: —Jesus sutiyoq runam mituta ruraykuspan ñawiyman llusiykuwarqa hinaspam niwarqa: “Siloe estanqueman rispayki mayllakaramuy” nispan. Rispaymi mayllakamurqani hinaspam qawarikururqani —nispa. 12 Chaymi Paykunañataq nirqaku: —¿Maypitaq kachkan chay runaqa? —nispa. Hinaptinmi chay runañataq nirqa: —Manam yachanichu —nispa. 13 Chay qawarikuq runatam fariseokunaman pusarqaku. 14 Paytaqa Jesusmi sanoyarachirqa samana punchawpi mituta ruraykuspan. 15 Fariseokunam tapurqa chay runata ñawsa kachkaspaqa imaynam sanoyarusqanmanta. Paymi willakurqa: —Mituta ruraykuspam ñawiyman llusiykuwarqa hinaptinmi mayllakuruspay qawarikururqani —nispa. 16 Wakinnin fariseokunañataqmi nirqa: —Chay sanoyarachisuqniki runaqa manam Diosmantachu samana punchawpi mana samasqanrayku —nispa. Wakinninñataqmi nirqaku: —Huchasapa runaqa ¿imaynataq ruranman milagrokunataqa? —nispanku. Chaynapim runakuna kikinkupura mana acuerdochu karqaku. 17 Mosoqmantam tapurqaku chay ñawpaq kaq ñawsata: —Qamqa ¿imaninkitaq ñawiki qawarichisuqniki runamantaqa? —nispa. Hinaptinmi payñataq nirqa: —Payqa Diosmanta willakuqmi —nispa. 18 Judiokunañataqmi mana creerqachu ñawsa kaspan kunanñataq qawarikurusqanta chaymi qayachimurqaku tayta-mamanta 19 hinaspam tapurqaku: —¿Kay runapa tayta-mamanchum kankichik, paychum nacesqanmantapuni ñawsa nisqaykichik? ¿Imaynataq kunanqa qawakuchkanña? —nispa. 20 Paykunañataqmi nirqaku: —Arí, ñoqaykum tayta-maman kaniku, yachanikum ñawsa nacesqantaqa. 21 Ichaqa manam yachanikuchu imaynam qawarikusqantapas chaynataq pim ñawin sanoyachisqantapas. Tapuychik payta, yuyayniyoqñam, kikinmi willakunqa —nispa. 22 Tayta-mamanqa chaynataqa nirqa judiokunata manchakuspankum. Chay judiokunaqa ñam tanteanakururqakuña pipas: “Jesusqa Cristom” niptinqa huñunakuna wasimanta wischurunankupaq. 23 Chayraykum tayta-mamanqa nirqa: “Tapuychik payta, yuyayniyoqñam payqa” nispa. 24 Judiokunam mosoqmanta qayachimurqa ñawpaq ñawsa kaqta hinaspam nirqaku: —Cheqapta rimaspa Diosta alabay, ñoqaykuqa yachanikum chay runaqa huchasapa kasqanta —nispa. 25 Payñataqmi nirqa: —Ñoqaqa manam yachanichu huchasapa kasqantaqa, yachakunim ichaqa ñawpaqtaqa ñawsa kachkaspaypas kunan qawakusqayta —nispa. 26 Chaymi mosoqmanta tapurqaku: —¿Imanaykusurqankitaq? ¿Imatataq ruraykusurqanki ñawiki qawarikurunanpaq? —nispa. 27 Payñataqmi nirqa: —Ñam nirqaykichikña, ichaqa manam uyariwankichikchu. ¿Imapaqñataq munankichik yapatawan ninaytaqa? Seguroch qamkunapas puriqmasinña kayta munankichik —nispa. 28 Chaynata niptinmi insultaspanku nirqaku: —Chay runataqa qanmi qatichkanki, ñoqaykuqa qatiniku Moisestam. 29 Ñoqaykuqa yachanikum Diosqa Moiseswan rimasqanta. Jesusmantam ichaqa mana yachanikuchu maymantam kasqantapas. 30 Chay runañataqmi nirqa: —¡Admirakuypaqmi kayqa! Maylawmantam kasqanta mana yachachkaptikichikpas ñoqallaytam qawariykachiwan. 31 Yachasqanchikman hinapas Diosqa manam huchasapakunataqa uyarinchu aswanqa yupaychaqninkunallatam hinaspa paypa munasqan ruraqkunallatam. 32 Kunankamam manaraq uyarikurqachu nacesqanmantapuni ñawsata pipas qawarichisqanmantaqa. 33 Sichu chay runa Diosmanta mana hamuspaqa manachá kaykunataqa ruranmanchu —nispa. 34 Chaymi judiokunañataq nirqaku: —Qamqa nacerqankipas huchapa huntasqanmi ¿hinachkaspachu yachachiwaykutaraq munanki? —nispa. Chaynata niruspankum qarqorurqaku huñunakunanku wasimanta. 35 Jesusmi yacharurqa chay runata huñunakunanku wasimanta wischurusqankuta, paywan tupaykuspanmi nirqa: —¿Creenkichu Diosmanta Hamuq Runapi? —nispa. 36 Chay runam nirqa: —Señorlláy ¿pitaq payqa payman iñikunaypaq? —nispa. 37 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Ñam rikuykunkiña, ñoqam kani qanwanmi rimachkani —nispa. 38 Chaymi chay runa nirqa: —Iñinim Señor —nispa. Chaynata niykuspanmi qonqorakuykuspa adorarqa. 39 Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqaqa kay pachamanqa hamurqani allin arreglo ruraqmi hinaspa ñawsakunapa ñawin kichaykuqmi chaynapi wakinkunañataq qawakuchkaspankupas mana rikukunankupaq —nispa. 40 Wakinnin fariseokunañataqmi chayna nisqanta uyariruspanku nirqaku: —Chaynaqa ñoqaykupas ñawsachiki kaniku —nispa. 41 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Ñawsa kaspaykichikqa mana huchayoqchá kawaqchik, ichaqa: “Qawakunikum” nisqaykichikraykum huchayoq kankichik —nispa.
1 —Cheqaptapunim nikichik, pipas ovejapa corralninman mana punkunta yaykuspa huklawnin yaykuqqa suwam hinaspa salteaqmi. 2 Punkun yaykuqmi ichaqa ovejakunapa michiqnin. 3 Punku cuidaqpas kichanmi yaykunanpaq chaynataqmi ovejakunapas uyarintaq sutinmantakama qayaptin, chayñam qarqon corralninmanta. 4 Ovejakunata kanchanmanta qarqospanmi puntanta rin, ovejakunañataqmi qayasqanta uyarispan qatin. 5 Mana reqsisqantaqa ovejakunaqa manam qatinchu, ayqekunmi chayna runamantaqa, vozninta mana reqsisqanrayku. 6 Chay rikchanachiyta niptinpas paykunaqa manam entienderqakuchu. 7 Jesusmi huktawan nirqa: —Cheqaptapunim nikichik, ñoqam kani ovejakunapa yaykunan punku. 8 Ñoqamanta ñawpaq hamuqkunaqa karqa suwakunam hinaspa salteaqkunam chaymi ovejakunaqa mana kasurqachu. 9 Ñoqam punku kani, chayninta yaykuqqa salvakunqam. Payqa oveja hinam yaykunqapas hinaspa lloqsimunqapas hinaspa pastotapas tarinqa. 10 —Suwaqa yaykun suwakuruspa wañurachinallanpaqmi hinaspa purmachinanpaqmi. Ñoqam ichaqa hamurqani kawsanaykichikpaq hinaspa kawsaywan huntasqa kanaykichikpaq. 11 Ñoqaqa kani allin michiqmi. Allin michiqqa vidantam qon ovejankunarayku. 12 Pagollapaq michiqmi ichaqa atoq hamuptinpas ovejakunata saqeruspan ayqekun, manamá payqa dueñochu nitaqmi ovejakunapas paypachu. Chaymi ovejakunatapas atoq hapiruspan cheqechin. 13 Pagollapaq michipakusqanraykum ayqekun mana imapas qokuptin. 14 —Ñoqaqa kani allin michiqmi. Taytayqa reqsiwanmi, ñoqapas Taytaytaqa reqsinim, reqsinitaqmi ovejaykunatapas hinaptinmi paykunapas reqsiwan. Chaymi vidayta qoni paykunarayku. 16 Kachkantaqmi sapaq ovejaykunapas kay corralpi mana kaqkuna. Paykunatapas pusamuptiymi vozniyta uyarinqaku, chaynapim kanqa chulla kanchallaña hinaspa chulla michiqllaña. 17 —Vidaytam qoni kaq kawsarimunaypaq, chaymi Taytay kuyawan. 18 Manam pipas vidaytaqa qechuwanmanchu, kikiymi qosaq vidaytaqa. Makillaypim kachkan qonaypaqpas chaynataq kawsarimunaypaqpas. Chaynatam kamachiwarqa Taytay. 19 Chay nisqanta uyariruspankum judiokuna mana acuerdochu karqaku. 20 Achkaqmi nirqaku: —¿Imapaqmi uyarinkichik? Payqa demonioyoq locom —nispa. 21 Wakinninñataqmi nirqaku: —Demoniopa huntasqanqa manam chayna sumaqllatañaqa rimanmanchu. Demonioqa manam ñawsataqa qawarichinmanchu —nispa. 22 Jerusalen llaqtapim para tiempopi Templo Dedicacion Fiesta karqa. 23 Jesusmi purichkarqa Salomonpa Portalninpi. 24 Chaymi judiokuna muyuykuspa nirqaku: —¿Haykapikamataq iskayrayachiwankiku? Qam Cristo kaspaykiqa clarotayá willawayku —nispa. 25 Jesusñataqmi nirqa: —Ñam nirqaykichikña ichaqa manam creerqankichikchu, tukuy imatam rurani Taytaypa atiy qowasqanwan, chaykunam ñoqamanta willakun. 26 Qamkunaqa manam ovejaykunachu kankichik chaymi mana creenkichikchu. 27 Ovejaykunaqa vozniytam uyarin, ñoqapas paykunataqa reqsinim, chaymi paykunaqa qatiwanku. 28 Ñoqam paykunaman qoni wiñay kawsayta chaymi paykunaqa haykapipas mana chinkanqachu, manataqmi pipas qechuwanqachu makiymantaqa. 29 Tukuy ima qoqniy Taytayqa llapanmantapas atiyniyoqmi chaymi mana pipas atinmanchu Taytaypa makinmanta qechuytaqa. 30 Taytaywanqa hukllam kaniku. 31 Judiokunañataqmi huktawan hatarirqaku rumiwan chamqanankupaq. 32 Chaymi Jesus nirqa: —Achkatam rurarqani allin ruraykunata Taytaypa atiy qowasqanwan, chaynaqa ¿mayqanninmantataq rumiwan chamqawayta munankichik? —nispa. 33 Judiokunañataqmi nirqa: —Chamqapaytaqa munaykiku manam allin rurasqaykimantachu aswanqa rimaspayki Diosta piñachisqaykimantam chaynataq runa kachkaspayki Dios tukusqaykimantam —nispa. 34 Jesusñataqmi nirqa: —Qamkunapa leynikichikpim qellqasqa kachkan: “Ñoqam nirqaykichik qamkunaqa dioskuna kasqaykichikta” nispa niq. 35 Manam negachwanchu Bibliapa nisqantaqa. Diosqa suticharqa dioskunawanqa willakusqankuna chaskiqkunatam. 36 Taytam sapaqchawaspan ñoqata kachamuwarqa kay pachaman, chaynaqa ¿imaynataq ninkichik qamkunaqa: “Diostam insultan” nispaqa “Diospa churinmi kani” nisqayraykuqa? 37 Taytapa ruranankunata mana ruraptiyqa amayá creewaychikchu. 38 Ichaqa paypa rurananta ruraptiyqa manaña ñoqapi creespaykichikpas rurasqaykunapiyá creeychik, chaynapim yachankichik Taytawanqa huklla kasqayta. 39 Huktawanmi Jesusta presochayta munarqaku ichaqa paykunamantam lluptirurqa. 40 Jesusmi kasqallan kutikurqa Jordan Mayupa waklawninman, chaypim ñawpaqta Juan bautizarqa, chaypi Jesus kaptinmi 41 qawanankupaq achkallaña runakuna rirqaku. Chayman rispankum ninakurqaku: —Juanqa manam ima milagrotapas rurarqachu, Jesusmanta nisqanmi ichaqa cheqap —nispa. 42 Chaymi Jesuspi achkaq iñirqaku chay lugarpi.
1 Betania llaqtayoq Lazaro sutiyoq runam onqochkarqa, payqa yacharqa panin Mariawanmi hinaspa panin Martawanmi. 2 Onqoq Lazaropa panin Mariam huk kutipi miski asnaq aceitewan untaykurqa Señor Jesuspa chakinman hinaspam chukchanwan chakichirqa. 3 Lazaropa paninkunam kacharqa Señor Jesusman willachiq: —Señorlláy, amistadniki Lazarom onqochkan —nispa. 4 Jesusñataqmi chayta uyariruspan nirqa: —Chay onqoyqa manam wañuchinqachu aswanqa Dios hatunchanapaqmi, kay onqoywanqa Diospa Churinmi hatunchasqa kanqa. 5 Jesusqa sinchitam kuyarqa Lazarota, kuyarqataqmi Martatapas chaynataq ñañantapas. 6 Chaymi “Lazaropa onqosqanmanta” uyariykuspan qeparurqa iskay punchawtawanraq. 7 Chaymantañam nirqa discipulonkunata: —Hakuchik kutisun Judea lawman —nispa. 8 Discipulonkunañataqmi nirqaku: —Yachachikuq, qayninpallataq chay judiokunaqa rumiwan wañuchiyta munasurqanki ¿chaychu kutiytaraq munachkanki? —nispa. 9 Jesusñataqmi nirqa: —¿Punchawqa manachu chunka iskaynin horayoq? Pipas punchawpi purispaqa manam mitkanchu kay pachapi achkiywan qawakusqanrayku. 10 Tuta puriqmi ichaqa mitkan tutayaypi kasqanrayku. 11 Chaymantam Jesus nirqa: —Amistadninchik Lazaroqa puñuchkanmi, hakuchikyá rikchachimunaypaq —nispa. 12 Discipulonkunañataqmi nirqa: —Señorllayku, puñuruspaqa sanoyanqachá —nispanku. 13 Jesusqa nirqa chaynataqa “Lazaroqa wañukunñam” ninantam, discipulonkunañataqmi piensarqaku “Puñusqanmantachiki nichkan” nispanku. 14 Chaymi Jesus clarotaña nirqa: —Lazaroqa wañukunñam. 15 Qamkunaraykum kusikuni mana chaypi kasqaymanta, chaynapi aswan mastaraq creenaykichikpaq. Hakuchikyá payman —nispa. 16 Chaymi mellizowan sutichasqanku Tomas discipulomasinkunata nirqa: —Rispayá ñoqanchikpas yachachikuqwan wañumusunchik —nispan. 17 Jesusmi chayaruspan Lazarota tarirurqa sepulturapi tawa punchaw pampasqataña. 18 Betania llaqtaqa karqa kimsa kilometro hinallam Jerusalenmanta. 19 Chaymi achkaq judiokuna rirqa Martapatawan Mariapata consuelaq turinkumanta llakisqa kaptinku. 20 Martam Jesuspa hamusqanta yacharuspan tariparqa, Mariañataqmi kachkarqa wasipi. 21 Martam nirqa Jesusta: —Señorlláy, qam kaypi kaptikiqa turillayqa manachá wañunmanchu karqa. 22 Aswanqa yachanim, Diosqa qosunkim tukuy ima mañakusqaykitaqa —nispa. 23 Chaymi Jesus nirqa: —Turikiqa kawsarimunqam —nispa. 24 Martañataqmi nirqa: —Arí, wañuqkunapa kawsarimunan tukupay punchawpi kawsarimunantaqa yachanim —nispa. 25 Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqam kani kawsarichiqpas chaynataq kawsay qokuqpas. Pipas ñoqaman iñiqqa wañuspapas kawsarimunqam. 26 Pipas kawsachkaspallanraq ñoqaman iñiqqa manam wiñaypaqchu wañunqa. ¿Creenkichu kayta Marta? —nispa. 27 Chaymi Martañataq nirqa: —Arí Señorlláy, ñoqaqa creenim, qamqa kanki kay pachaman hamuq Diospa Churin Cristom —nispa. 28 Chaynata nispanmi Marta rirqa ñañan Maria qayaq, paytam upallallamanta nirqa: —Yachachikuqqa kaypiñam kachkan, qayasuchkankim —nispa. 29 Chaynata Marta niykuptinmi Maria chaylla hatarispa rirqa Jesuspa kasqanman. 30 Jesusqa manaraqmi llaqtamanqa chayarqaraqchu, payqa kachkarqa Martawan tupaykusqan sitiollapiraqmi. 31 Consuelaqnin judiokunañataqmi Maria chaylla hatariruspan lloqsiramuptin qatimurqaku: “Sepulturatachiki richkan waqaq” nispanku. 32 Mariañataqmi Jesuspa kasqanman chayaruspan qonqorakuykurqa hinaspam nirqa: —Señorlláy, kaypi kaptikiqa turillayqa manachá wañunmanchu karqa —nispa. 33 Jesusñataqmi Mariapa waqasqantawan kuska hamuq judiokunapa waqasqanta qawaykuspan sonqonpi sinchita llakirikurqa. 34 Chaymi tapurqa: —¿Maypitaq pamparamunkichik? —nispa. Paykunañataqmi nirqaku: —Señor, hakuchikyá qawaykamunki —nispa. 35 Chaymi Jesus waqarqa. 36 Judiokunañataqmi ninakurqaku: —Qawaychik maynatam kuyasqa —nispanku. 37 Wakiqninñataqmi nirqaku: —Payqa ñawsatapas qawarichirqam ¿manachum sanoyarachinman karqa chaynapi Lazaroqa mana wañukunanpaq? —nispa. 38 Jesusñataqmi sinchi llakisqa asuykurqa sepulturaman, chayqa karqa machaymi, punkunñataqmi karqa hatun rumiwan tapasqa. 39 Jesusmi nirqa: —Horqoychik chay rumita —nispa. Hinaptinmi wañukuqpa panin Martañataq nirqa: —Señorlláy, ñachá asnarichkanña, tawa punchawñam wañukusqanqa —nispa. 40 Jesusñataqmi nirqa: —¿Manachu nirqayki: “Creespaykiqa rikunkim Diospa atiyninta” nispay? 41 Rumita horqoruptinkum Jesus hanaq pachata qawarispan nirqa: —Taytáy, graciastam qoyki uyariykuwasqaykimanta. 42 Qamqa siemprem uyariwanki, chaymi kaykunata nichkayki muyuriqniypi kaq runakuna kachamuwasqaykita creenankupaq. 43 Chaynata nispanmi nisyunneqta qayarqa: —¡Lazaro, lloqsimuy! —nispa. 44 Wañuqñataqmi lloqsiramurqa makin-chakin watasqa hinaspa uyanpas telawan wankusqa. Hinaptinmi Jesus nirqa: —Purinanpaq paskaychik —nispa. 45 Mariawan riq achkaq judiokunañataqmi Lazarota kawsarirachisqanta qawaykuspanku Jesusman iñikuykurqaku. 46 Wakiqninñataqmi fariseokunaman willamurqaku Jesuspa rurasqanta. 47 Hinaptinmi sacerdotekunapa jefenkuna cortepi huñunakurqa fariseokunawan hinaspam nirqaku: —¿Imatataq rurasun? Kay runaqa achkatañam milagrokunata rurarun. 48 Mana harkaptinchikqa lliw runach payman iñirunqaku, hinaptinchá romanokuna hamuruspa purmarachinqaku templonchiktawan nacionninchikta. 49 Caifas sutiyoqmi karqa sacerdotekunapa jefen chay watapi, chaymi pay nirqa: 50 —Qamkunaqa manam imatapas yachankichikchu nitaqmi cuentata qokunkichikchu. Aswan allinqa kanman huk runalla nacionninchikpa rantinpi wañuyninmi, enteron nacion puchukarunanmantaqa —nispa. 51 Caifasqa chaykunataqa nirqa manam kikillanmantachu, chay watapi sacerdotekunapa jefen kasqanraykum Dios revelarqa, chaymi nirqa: “Jesusqa wañunanmi judiokunapa nacionninpa rantinpi” nispan. 52 Jesusqa wañunan karqa manam paykunapa rantillanpichu aswanqa Diospa cheqesqa churinkunata hukllaman huñunanpaqwanmi. 53 Chay punchawmantam judio autoridadkuna tanteanakurqaku Jesus wañurachinankupaq. 54 Chaymi Jesusqa purirqa pakakuspallaña judiokunapa qayllanpiqa. Judeamanta lloqsispanmi rirqa chunniqpa hichpan Efrain sutiyoq llaqtaman, chaypim yacharqa discipulonkunawan. 55 Judiokunapa Pascua Fiestanmi ña hichpamuchkarqaña, chaymi llapa runakuna enteron llaqtamanta rirqaku Jerusalenman Diosta adoranankupaq chuyanchakuq. 56 Jesustam maskaspanku temploman chayaruspa ninakurqaku: —¿Imaninkichiktaq? ¿Hamunqachu fiestaman icha manachu? —nispa. 57 Fariseokunapiwan sacerdotekunapa jefenkunañataqmi kamachirqaku: —Pipas yachanqa Jesuspa maypim kasqantapas hinaspaqa willakamuchunyá presochamunaykupaq —nispa.
1 Pascua Fiestapaq soqta punchawllaña faltachkaptinmi Jesus rirqa Lazaropa yachasqan Betania llaqtachaman. Paytam Jesus kawsarichirqa wañusqamantaña. 2 Jesuspaq convidota ruraptinkum Marta servirqa, Lazaroñataqmi mesapi tiyachkarqa Jesuswan. 3 Mariañataqmi apamurqa sinchi precioyoq miski asnaq yaqa huk botella aceiteta. Chayqa rurasqa karqa nardo sutiyoq sachamantam, chaywanmi Jesuspa chakinman untaykurqa hinaspam chukchanwan chakichirqa. Chaymi wasi huntata miskillataña asnarirqa. 4 Discipulonkunamanta traicionaqnin kaq Judas Iscariotem nirqa: 5 —Huk wata jornalpa chanin kay miski asnaq aceitetaqa rantikuruchwanchiki karqa, hinaspachiki chay qollqetaqa wakchakunaman qoykuchwan karqa —nispa. 6 Judasqa nirqa chaynataqa manam wakchakunata kuyaspachu aswanqa suwa kaspanmi, paymi qollqeta waqaycharqa, chaymi payqa horqokuq qollqe waqaychasqanmanta. 7 Chaymi Jesus nirqa: —Ama harkakuychu, kaytaqa waqaycharqa pampakunay punchawpaqmi. 8 Wakchakunaqa qamkunawanmi haykapkamapas kanqa, ñoqam ichaqa mana tukuy tiempochu qamkunawan kasaq. 9 Achkaq judiokunam yacharurqaku Betaniapi Jesus kasqanta hinaspam rirqaku Jesustawan wañusqanmanta kawsarimuq Lazarota qawamunankupaq. 10 Lazarota rikuramuspankum achkaq judiokuna jefenkumanta karunchakurarqaku hinaspam iñirqaku Jesusman. Chaymi sacerdotekunapa jefenkunañataq rimanakurqaku Lazarotawanña wañurachinankupaq. 12 Paqarinnintintam Pascua Fiestaman achkaq riqkuna yacharurqaku Jerusalenman Jesuspa risqanta. 13 Paykunam kuchurqaku palmerapa kallmankunata hinaspam rirqaku Jesus chaskiq kaynata qaparispanku: —¡Yupaychasunchik! ¡Alabasqayá kachun Señorpa sutinpi hamuq Israel castakunapa Reyninqa! —nispa. 14 Jesusmi asnochata tariramuspa sillakaramurqa Bibliapa nisqan cumplikunanpaq: 15 Sion llaqtapi yachaqkuna, ama manchakuychikchu. Reynikichikmi hamuchkan. Asnopi silladam hamuchkan. 16 Discipulonkunaqa manaraqmi entienderqakuchu chaykunataqa. Jesus hanaq pachaman kutikuptinñam yuyarirqaku chaykunaqa ñawpaqmantaraq qellqasqaña kasqanta, yuyarirqakutaqmi Jesuspaq chaykuna rurasqankutapas. 17 Lazarota Jesuspa kawsarirachisqan rikuqkunam willakurqaku sepulturamanta qayaykuspa kawsarirachisqanta. 18 Chayraykum runakuna tariparqa Jesusman chay milagro rurasqanta yachaspanku. 19 Fariseokunañataqmi ninakurqaku: —Manam ima ruraytapas atichwanchu, qawaychik llapa runakunam payta qatichkanku —nispa. 20 Fiestapi adoranankupaq riqkunam karqa wakiqnin Grecia nacionmanta kaqkuna. 21 Paykunam asuykurqaku Felipeman, Felipeqa yacharqa Galilea lawpi Betsaida llaqtapim. Paytam ruegakurqaku: —Señor, reqsiykuytam munaniku Jesusta —nispa. 22 Felipeñataqmi rirqa Andresman willaq, iskayninkum rirqaku Jesusman willaq. 23 Jesusmi nirqa: —Ñam tiempoña Diosmanta Hamuq Runaqa hatunchasqa kananpaq. 24 Cheqaptapunim nikichik, allpaman huk trigo wichispa mana wañuspanqa hina kaqllam kanqa, wañuspanmi ichaqa achkallataña rurunqa. 25 Pipas vidallan kuyaqqa wiñaypaqmi pierdenqa, pipas kay pachapi vidan cheqniqñataqmi wiñay kawsananpaq waqaychasqa kanqa. 26 Pipas serviwayta munaspaqa qatiwachunyá, payqa ñoqapa kasqaypim kanqa, serviwaqniytaqa Taytaymi ancha reqsisqata ruranqa. 27 —Kunanmi hukmanyasqa kachkani. Chaynaqa ¿imanisaqtaq? ¿Icha: “Taytáy, salvaykuway kunan rato imapas sucedewananmanta” nispachu nisaq? Ñoqaqariki kaynata kunan ñakarinaypaqmi hamurqani. 28 Chaynaqa Taytáy, sutikitayá hatunchayña. Hinaptinmi hanaq pachamanta qayakamurqa: —Ñam hatuncharuniña, chaywanpas huktawanraqmi hatunchasaq —nispa. 29 Chaypi kaq runakunañataqmi uyarispanku nirqaku: —Rayom toqyaramun —nispa. Wakiqninñataqmi nirqaku: —Angelmi rimapayaykamun —nispa. 30 Jesusñataqmi nirqa: —Kay qayakuytaqa uyarinkichik manam ñoqaraykuchu aswanqa qamkunaraykum. 31 Kunanmi kay pachapi kaqkuna juzgasqa kanqa, qarqosqataqmi kanqa kay pachapi kamachiqkuq diablopas. 32 Chakatawaptinkum llapallanta pusamusaq kikiyman. 33 Kaynata nispanmi entiendechirqa imaynam wañukunanmanta. 34 Runakunañataqmi nirqa: —Leypiqa uyarirqaniku: “Cristoqa wiñaypaqmi kawsanqa” niqtam. ¿Imaynataq qamqa ninki: “Diosmanta Hamuq Runaqa cheqaptapunim chakatasqa wañunqa” nispaykiqa? ¿Pitaq chay Diosmanta Hamuq Runaqa? 35 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Pisi punchawllañam kasaq qamkunata achkinaypaq. Achkiypiyá puriychik qamkunawanraq kachkaptiyqa chaynapi tutayay mana vencerusunaykichikpaq. Pipas tutayaypi puriqqa manam yachakunchu mayman risqantapas. 36 Qamkunawanraq achkiy kachkaptinqa achkiymanyá iñiychik, chaynapi achkiypi kanaykichikpaq. Kaykunata niruspanmi Jesus paykunamanta pakakururqa. 37 Jesus achkallaña milagrokunata rurachkaptinpas manam paypi iñirqakuchu. 38 Chaynapim cumplikurqa Diosmanta willakuq Isaiaspa nisqan. Paymi nirqa: Señorlláy, willakusqaykutaqa creerqa ¿pitaqsi? Señorqa revelarqa atiynintaqa ¿pimantaqsi? 39 Manamá pipas creeyta atirqachu. Isaiasqa qellqarqataqmi: 40 Runakunatam Dios ñawsayarachirqa. Paykunapa sonqontam rumiyachirqa chaynapi mana rikukunankupaq, chaynapi mana entiendenankupaq, chaynapi mana kutirikamuwanankupaq, chaynapi mana sanoyachinaypaq. 41 Isaiasqa nirqa chaynataqa Jesuspa kanchariyninta rikuspanmi chaymi rimarqa paymanta. 42 Chaywanpas achkaq kamachikuq judiokunam iñirqaku Jesusman. Fariseokunaraykum mana libretachu willakuqku chaynapi huñunakunanku wasimanta mana wischusqa kanankupaq. 43 Chay kamachikuq judiokunaqa munarqa runakunapa alabanantam Diospa alabananmantapas. 44 Jesusmi qayakuq hina nirqa: —Pipas ñoqaman iñiqqa manam ñoqallamanchu iñin aswanqa kachamuwaqniy Taytaymanwanmi. 45 Ñoqa rikuwaqniyqa kachamuwaqniytapas rikunmi. 46 Ñoqaqa achkiy hinam hamurqani kay pachamanqa, pipas ñoqapi iñiqqa manañam tutayaypiñachu kanqa. 47 Pipas nisqaykunata uyarispan mana kasukuqtaqa manam ñoqachu condenasaq, ñoqaqa hamurqani manam runakunata condenaqchu aswanqa salvaqmi. 48 Pipas despreciawaspan nisqaykunata mana kasukuqpaqa ñam kanña juzgaqnin, ñoqapa nisqaykunam paytaqa tukupay punchawpi juzganqa. 49 Ñoqaqa manam kikillaymantachu rimani, kachamuwaqniy Taytaymi kamachiwarqa imam rimarinaytaqa chaynataq imam yachachinaytaqa. 50 Ñoqaqa yachanim, Taytaypa kamachikuyninqa wiñaypaq kawsay qokuqmi, ñoqapa nisqaykunaqa Taytaypa kamachiwasqanman hinam.
1 Pascua Fiestapa ñawpaqnintaraqmi Jesusqa yacharqaña kay pachamanta Taytanpa kasqanman kutinanta. Kay pachapi kaqmasinkunamanmi hatu-hatun kuyakuyninta qawachirqa. 2 Jesusmi discipulonkunawan cenachkarqa, diabloqa Simon Iscariotepa churin Judastam umacharurqaña Jesusta traicionananpaq. 3 Jesusqa yacharqam tukuy imatapas Taytan payman qoykusqanta, yacharqataqmi paymanta hamuspa payman kasqallan kutinantapas. 4 Jesusmi cenasqanmanta hatariykuspan hawa pachanta horqokuykurqa hinaspam pañowan weqawninta watakuykurqa. 5 Lavatoriopi yakuta churaykuspanmi discipulonkunapa chakinta mayllarqa hinaspam weqawninpi pañowan chakichirqa. 6 Simon Pedrota mayllananpaq kaptinñataqmi pay nirqa: —Señorlláy ¿qamraqchu ñoqapa chakiyta mayllawankiman? —nispa. 7 Jesusñataqmi nirqa: —Kunanqa manaraqmi entiendenkichu kay rurasqaykunataqa, qepatañam chaytaqa entiendenki —nispa. 8 Chaymi Pedro nirqa: —Chakiytaqa manapunim haykapipas mayllawaqchu —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Mana mayllaptiyqa manam ñoqapañachu kanki —nispa. 9 Chaymi Simon Pedroñataq nirqa: —Amayá chakillaytañachu mayllawayqa, mayllaykuwayá makiykunatapas chaynataq umaytapas —nispa. 10 Jesusñataqmi nirqa: —Bañakuruspaqa manam necesitankichikñachu mayllanataqa, aswanqa chakillaykichiktañam, qamkunaqa limpioñam kachkankichik, ichaqa manam llapaykichikchu. 11 Jesusqa yacharqam pim traicionananta chaymi nirqa: “Manam llapaykichikchu kankichik limpioqa” nispa. 12 Discipulonkunapa chakinta mayllaruspanmi hawa pachanta churakuykuspa kasqallan tiyaykurqa mesaman hinaspam nirqa: —¿Entiendenkichikchu qamkunawan kay rurasqayta? 13 Qamkunam niwankichik: “Señorlláy, Yachachikuq” nispa, chaytaqa allintam ninkichik, arí chaynamá kani. 14 Ñoqa Señornikichik hinaspa yachachiqnikichik kachkaspaymi chakikichikta mayllani, qamkunapas chaynayá chakikichikta mayllanakuychik. 15 Ejemplotam qamkunaman qoykichik qamkunawan rurasqayta hina qamkunapas ruranaykichikpaq. 16 Cheqaptapunim nikichik, sirvienteqa manam maschu patronninmantaqa, manataqmi comision riqpas maschu kachaqninmantaqa. 17 Kaykunata entienderuspa ruraspaykichikqa kusisqam kankichik. 18 —Manam llapallaykichikmantachu ñoqaqa rimachkani, reqsinim pikunam akllasqaytaqa. Bibliapa: “Mikuqmasillaypas contrallaypim pawatyarqa” nisqanmi cumplikun. 19 Manaraq imapas sucedekuchkaptinmi kunan nichkaykichik, ña sucedekuruptinmi ichaqa creenkichik rimapayasuqnikichikqa pim kasqayta. 20 Cheqaptapunim nikichik, ñoqapa kachasqayta pipas chaskiqqa ñoqatapunim chaskiwan, ñoqa chaskiwaqniyñataqmi kachamuwaqniy Taytayta chaskin. 21 Kaykunata nispanmi Jesus hukmanyarurqa hinaspam nirqa: —Cheqaptapunim qamkunamanta huknikichik traicionawanqa —nispa. 22 Discipulonkunañataqmi qawanakurqa: —Mayqanninchikmantaraq nichkan —nispa. 23 Huknin discipulonmi karqa Jesuspa llumpay kuyasqan, paymi waqtanpi kachkarqa. 24 Paytam Simon Pedro señascharqa pimantas Jesus chayna nisqan tapunanpaq. 25 Jesuspa waqtanpi kaqñataqmi Jesus lawman aswanraq waqtapaykuspa tapurqa: —Señorlláy ¿pitaq chay traicionasuqnikiqa? —nispa. 26 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Chay runaqa tantata mikuyman challpuykuspa qosqaymi —nispa. Tantata challpuykuspanmi qoykurqa Simon Iscariotepa churin Judasman. 27 Chayta mikuykuptillanmi Judasman Satanas yaykururqa. Chaymi Jesus nirqa: —Chay ruranaykita utqayman ruray —nispa. 28 Mesapi mikuqkunaqa manam mayqanninpas entienderqachu Judasman nisqantaqa. 29 Qollqeta Judas waqaychasqanraykum wakiqnin piensarqa Jesusqa: “Rantipakaramuy fiestapaq imapas necesitasqanchikta” otaq: “Qomuy imallatapas wakchakunaman” nispa nisqanta. 30 Chay tantata mikuruspa Judas lloqsiruptinqa tutañam karqa. 31 Judas lloqsiramuptinmi Jesus nirqa: —Kunanmi hatunchasqa kani Diosmanta Hamuq Runaqa, ñoqapitaqmi Diospas hatunchakun. 32 Diosmi hatunchakun ñoqapi, hatunchawanqataqmi kikinpipas, payqa chayllam hatunchawanqa. 33 Churillaykuna, manam unayñachu kasaq qamkunawanqa chaymi maskawankichik. Wakin judiokunaman nisqayta hinallam nikichik qamkunatapas. Ñoqapa kasqaymanqa qamkunaqa manam chayayta atiwaqchikchu. 34 Mosoq kamachikuytam qoykichik, kuyanakuychikyá. Imaynam ñoqa kuyaykichik chaynayá qamkunapas kuyanakuychik. 35 Kuyanakuptikichikqa llapallan runakunam yachanqa discipuloykuna kasqaykichikta. 36 Simon Pedrom nirqa: —Señorlláy ¿maytataq rinkiqa? —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqapa risqaytaqa manam kunanqa qatiwankimanchu, qatiwankiqa qepa tiempokunapiñam —nispa. 37 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Señorlláy ¿imanasqataq kunanqa mana qatikimanchu? Vidaytapas qosaqmi qamraykuqa —nispa. 38 Jesusñataqmi nirqa: —¿Vidaykitachu qonki ñoqapaq? Cheqaptapunim niki, manaraqpas gallo waqachkaptinmi kimsa kutikama negawanki.
1 —Qamkunaqa amayá hukmanyaychikchu. Diospiyá confiakuychik, confiakuychiktaqyá ñoqapipas. 2 Taytapa kasqanpiqa achkam kachkan lugarkuna yachakunapaq, mana chayna kaptinqa manam rimariyllapas-rimariymanchu. Chaynaqa risaqmi qamkunapaq lugar allichamuq. 3 Allicharamuspaymi kutimusaq qamkuna pusanaypaq chaynapi maymi kasqaypi qamkunapas kanaykichikpaq. 4 Qamkunaqa yachankichikmi mayman risqaytapas, reqsinkichiktaqmi ñantapas. 5 Tomasmi nirqa: —Señorlláy, manam yachanikuchu mayman risqaykitapas chaynaqa ¿imaynataq reqsisaqku ñantaqa? —nispa. 6 Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqam kani ñan, cheqap kaqpas chaynataq kawsay qokuqpas. Taytaymanqa manam pipas chayanmanchu mana ñoqawanqa. 7 Reqsiwaspaykichikqa Taytaytapas reqsinkichikmá, kunanmi reqsiykunkichik hinaspa rikuykunkichik —nispa. 8 Felipeñataqmi nirqa: —Señorlláy, Taytatayá qawaykachiwayku, hinaptinqa chayllapaqñam kaniku. 9 Jesusñataqmi nirqa: —Felipe, unayñam qamkunawanqa kachkani. ¿Manaraqchu reqsiwanki? Ñoqata rikuqniyqa Taytatapas rikuykunñam. ¿Imanasqamá niwanki “Taytata rikuykachiwayku” nispaqa? 10 ¿Manachu creenki Taytaywanqa huklla kasqayta? Imatapas nikichikqa manam kikillaymantachu, ñoqawan kaq Taytam kikinpa ruranantaqa ruran. 11 Creeychikyá, ñoqaqa kani hukllam Taytawanqa, mana chayqa rurasqayraykuyá creeychik. 12 Cheqaptapunim nikichik, ñoqapi iñiqqa ruranqam ñoqapa rurasqaykunata, payqa ñoqapa rurasqaymantapas mastaraqmi ruranqa, chaynataqa ruranqa Taytamanña risqayraykum. 13 Imatapas sutiypi mañakuptikichikqa rurasaqmi chaynapi Taytata Churin alabanaypaq. 14 Imatapas sutiypi mañakuptikichikqa rurasaqmi. 15 —Kuyawaspaykichikqa kasukuychikyá kamachikuyniykunata. 16 Mañakusaqmi Taytata hinaptinmi kachamusunkichik huk Kallpanchaqnikichikta. Paymi kanqa qamkunawan tukuy tiempo. 17 Cheqap Espiritutaqa kay pachapi kaqkunaqa manam chaskinmanchu, paykunaqa manam rikunkuchu nitaqmi reqsinkuchu. Qamkunam ichaqa reqsinkichik qamkunawan kasqanrayku, payqa qamkunapim kanqa. 18 Manam sapallaykichiktachu saqerusqaykichik, kutimusaqmi qamkunaman. 19 Asllatawanqa runakunaqa manañam rikuwanqañachu, qamkunam ichaqa rikuwankichik, qamkunaqa kawsasqayraykum kawsankichik. 20 Chay punchawpim yachankichik Taytaywanqa huklla kasqayta, yachankichiktaqmi qamkunapas ñoqawan huklla kasqaykichikta. 21 Kamachikuyniykunata yachaspa kasukuq runaqa kuyawanmi, Taytaypas kuyanqam chayna kuyaqniytaqa. Ñoqapas kuyaspaymi reqsichikusaq paywan. 22 Chaymi Judas (mana Iscariote kaqchu) nirqa: —Señorlláy ¿imanasqataq ñoqaykumanqa reqsichikunki aswanqa mana wakin runakunamanchu? —nispa. 23 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Kuyawaqniyqa kasukunmi nisqaykunata, paytaqa kuyanqam Taytaypas, Taytaywan hamuspaymi yachasaqku kuyawaqniywan. 24 Mana kuyaqniyqa manam kasukunchu nisqaykunata. Qamkunaman nisqayqa manam ñoqapachu aswanqa kachamuwaqniy Taytaypam. 25 —Kaykunataqa nikichik qamkunawan kaspayraqmi. 26 Taytam Chuya Espirituta ñoqapa sutiypi kachamunqa qamkunata kallpanchasunaykichikpaq, paymi tukuy imata yachachisuspaykichik yuyarichisunkichik qamkunaman tukuy ima nisqayta. 27 —Ñoqaraykum hawkalla kankichik, kay hawkayay qosqayqa manam runakunapa qosqan hinachu. Amayá hukmanyaychikchu nitaq manchakuychikpaschu. 28 Ñam uyarirqankichikña: “Riruspaymi kasqallan kutimusaq” nisqayta. Cheqapta kuyawaspaykichikqa kusisqam kawaqchik Taytaman risqaywanqa, payqa ñoqamantaqa aswan atiyniyoqmi. 29 Kaykunataqa nikichik manaraq imapas sucedekuchkaptinmi, sucedekuruptinqa creenkichikmi. 30 —Manañam unayñachu rimasaq qamkunawanqa, ñam hamuchkanña kay pachapi kamachikuq diablo. Payqa manam imaniraqllatapas munaychakunchu ñoqamantaqa. 31 Aswanqa hinamá chayna kanan, chaymi runakuna yachanqa Tayta kuyawasqanta, yachanqakutaqmi ñoqaqa paypa kamachiwasqanta rurasqaytapas.
1 —Ñoqam kani cheqap uvas planta, Taytayñataqmi llamkaq. 2 Mana ruruptinqa paymi kuchun ñoqapi kaq kallmakunata, ruruq kallmatañataqmi rawmapaykun aswanraq rurunanpaq. 3 Qamkunaqa rawmasqa hinañam kankichik rimapayasqaykunawan. 4 Ñoqapiyá takyaychik ñoqañataq qamkunapi. Kallmaqa kikillanmantaqa manam rurunmanchu mana yuranpi kaspaqa, qamkunapas manataqmi ruruwaqchikchu mana ñoqapi takyaspaqa. 5 —Ñoqam kani uvas planta, qamkunañataqmi kankichik kallmaykuna. Ñoqapi takyaqqa achkatam rurunqa. Ñoqamanta sapaqchakuruspam ichaqa mana imatapas rurawaqchikchu. 6 Pipas ñoqapi mana takyaqqa qorusqa kallma hinam wischusqa kanqa, chakiruspanmi rupananpaq ninaman wischusqa kanqa. 7 —Sichum ñoqapi takyaspaykichikqa chaynataq yachachisqaykunatapas mana qonqaspaykichikqa mañakuychikyá tukuy ima munasqaykichikta hinaptinqa qosunkichikmi. 8 Taytaqa hatunchasqam achkata ruruptikichikqa, chaynapim qamkunaqa cheqap discipuloykuna kankichik. 9 Imaynam Tayta ñoqata kuyawan chaynam ñoqapas qamkunata kuyaykichik, kuyakuyniypiyá takyaychik. 10 Taytapa kamachikuyninkunata kasukuspaymi takyachkani paypa kuyakuyninpi, chaynayá qamkunapas kamachikuyniykunata kasukuspa kuyakuyniypi takyaychik. 11 —Kaykunataqa nikichik ñoqawan kusikunaykichikpaqmi, chaynapi cheqap kusikuyniyoq kanaykichikpaq. 12 Kaymi kamachikuyniy: “Kuyanakuychikyá qamkunatapas kuyasqayman hina.” 13 Hatu-hatun kuyakuyniyoqqa amistadninkunapa rantinpi wañuqmi. 14 Qamkunaqa kankichik amistadniykunam kamachisqayta ruraspaykichikqa. 15 Manam sirvientepaqñachu hapikichik, sirvienteqa manam yachanchu patronninpa rurasqankunata. Qamkunaqa amistadniyñam kankichik chaymi Taytapa niwasqankunata yachachirqaykichik. 16 Manam qamkunachu ñoqataqa akllawarqankichik, ñoqam qamkunataqa akllarqaykichik hinaspam churarqaykichik achkata rurunaykichikpaq chaynapi rurusqaykichik takyananpaq. Chaynaqa Taytam qosunkichik ñoqapa sutiypi llapa ima mañakusqaykichikta. 17 Kaykunatamá kamachikichik qamkuna kuyanakunaykichikpaq. 18 —Runakuna cheqnisuptikichikqa yuyariychikyá qamkunamantapas puntataqa ñoqata cheqniwasqankuta. 19 Kay pachapaq kaptikichikqa runakunachá kuyasunkichikman kikinta hina, aswanqa ñoqam akllakurqaykichik kay pachamanta chaymi runakunaqa cheqnisunkichik manaña kay pachapaq kasqaykichikrayku. 20 Yuyariychikyá nisqaykunata. Sirvienteqa manam aswan munayniyoqchu patronninmantaqa. Ñoqatam perseguiwarqaku, chaynaqa qamkunatapas perseguisunkichikmi, nisqaykunata kasukuspankuqa qamkunapa nisqaykichiktapas kasukunqakum. 21 Ñoqaraykum chaynataqa rurasunkichik kachamuwaqniyta mana reqsisqankurayku. 22 —Sichu mana hamuymanchu karqa nitaq willaymanchu karqa hinaptinqa mana huchayoqchá kanmanku karqa, kunanmi ichaqa manaña imapas ninanku kanchu huchankumanta. 23 Ñoqata cheqniqniykunaqa Taytatapas cheqninmi. 24 Mana huchayoqqa kanmanku karqa paykuna ukupi mana pipapas rurasqanta mana ruraptiychá, chay rurasqaykunata rikuchkaspankupas cheqniwankuraqmi, cheqninkutaqmi Taytaytapas. 25 Kaykunaqa sucedekuchkan leypi: “Yanqamantam cheqniwarqaku” niq qellqasqa cumplikunanpaqmi. 26 —Kallpanchasuqnikichik cheqap Espiritutam kachamusaq Taytaypa partenmanta, payqa rimanqa ñoqamantam. 27 Qamkunapas ñoqamantam willakunkichik, qamkunaqariki ñawpaqmantapunim ñoqawan karqankichik.
1 —Tukuy kaykunatam nikichik mana hukmanyanaykichikpaq. 2 Qarqomusunkichikmi huñunakuna wasimanta, pipas wañuchisuqnikichikmi ninqa: “Kaykunata ruraspayqa Diostam servichkani” nispan. 3 Kaykunataqa ruranqaku Taytatawan ñoqata mana reqsiwasqankuraykum. 4 Kaykunataqa nikichik chay tiempokuna chayamuptin kay nisqaykunata yuyarinaykichikpaqmi. —Ñawpaqmantaraq qamkunawan kasqayraykum kaykunataqa manaraq nirqaykichikchu. 5 Kunanmi ichaqa richkaniña kachamuwaqniywan kuska kamunaypaq. Ichaqa manam mayqannikichikpas tapuwankichikchu: “¿Maytataq richkanki?” nispaqa. 6 Kaykuna nisqaywanmi sinchi llakisqa kachkankichik. 7 Cheqaptam nikichik, allinpunim ñoqapa rinayqa, mana riptiyqa manach hamunmanchu qamkuna Kallpanchasuqnikichik, rispaymi ichaqa kachamusqaykichik. 8 Pay hamuspanmi runakunata convencechinqa huchayoq kasqankumanta, Diospa munasqanman hina kawsanankumanta hinaspa juicio punchawmanta. 9 Ñoqapi mana creesqankuraykum huchayoq kanku. 10 Cuentatam qokunqaku Diospa munasqanman hina kawsanankumanta. Ñoqaqa richkani Taytapa kasqanmanmi, qamkunapas manañam rikuwankichikchu. 11 Cuentatam qokunqaku juicio punchawmanta, kay pachapi kamachikuqqa ñam juzgasqaña. 12 —Achkaraqmi ninay kachkan qamkunaman ichaqa manaraqmi entiendewaqchikchu. 13 Cheqap Espiritu hamuspanñam yachachisunkichik tukuy imapas cheqap kaqkunataqa, payqa manam kikillanmantachu rimanqa aswanqa llapa imapas uyarisqanmantam hinaspam willasunkichik qepa tiempokunapi sucedekunanmanta. 14 Payqa ñoqatam alabawanqa, ñoqamanta chaskispanmi willasunkichik qamkunaman. 15 Taytapa kaqninkunaqa ñoqapam chaymi nirqaykichik: Espirituqa ñoqamanta chaskispam willasunkichik qamkunaman, nispa. 16 —Asllamantam mana rikuwankichikñachu hinaspam asllatawanraq rikuwankichik. 17 Chaynata niptinmi wakin discipulonkuna tapunakurqaku: —¿Imanichkantaq: “Asllamantam mana rikuwankichikñachu hinaspam asllatawanraq rikuwankichik, ñoqaqa richkaniñam Taytapa kasqanman” nispaqa? 18 ¿Imaninanmá chay asllamantaqa? Manam nisqantaqa entiendenchikchu. 19 Jesusmi musyarurqa tapukuy munasqankuta hinaspam nirqa: —Nirqaykichikmi qamkunata: “Asllamantam mana rikuwankichikñachu hinaspam asllatawanraq rikuwankichik” nispa. 20 Cheqaptapunim nikichik, qamkunam waqaspa llakikunkichik hinaptinmi runakunañataq kusikunqaku. Ichaqa llakisqallaña kachkaspapas kusikunkichikmi. 21 Warmipa wachakunan tiempo chayaramuptinmi payqa tarikun llakisqallaña, wawan naceramuptinñataqmi qonqarun llakinkunata, kay pachapi wawan nacerusqanraykum payqa kusikun. 22 Chaynamá qamkunapas kunan llakisqa kachkankichik, ñoqa kutimuptiymi ichaqa kusisqa kankichik, chay kusikuytaqa manam pipas qechusunkichikchu. 23 —Chay punchawpiqa manañam imamantapas tapuwankichikchu. Cheqaptapunim nikichik, sutiypi mañakuptikichikqa taytaqa qosunkichikmi. 24 Kunankamam sutiypiqa manaraq mañakurqankichikchu. Mañakuychikyá hinaspaqa chaskinkichikmi chaynapi cheqap kusikuyniyoq kanaykichikpaq. 25 —Kaykunatam nikichik rikchanachiykunawan, hamuq punchawpiqa manañam rikchanachiykunawanñachu rimapayasqaykichik, aswanqa sutillatañam rimapayasqaykichik Taytaymanta. 26 Chay punchawmi Taytata mañakunkichik ñoqapa sutiypi, manam ñoqañachu Taytataqa ruegapusqaykichik. 27 Taytayqa kuyasunkichikmi ñoqata kuyawasqaykichikrayku, qamkunaqariki creerqankichikmi Diosmanta hamusqayta. 28 Taytapa kasqanmantam hamurqani kay pachaman, kunanñataqmi kay pachata saqespay kutisaq Taytayman. 29 Discipulonkunañataqmi nirqa: —Kunanqa sutillatañam rimachkanki, manam rikchanachiykunawanñachu. 30 Kunanqa yachanikuñam tukuy ima yachaq kasqaykita, manañam pipas tapusunkiñachu, chayraykum creeniku Diosmanta hamusqaykita —nispa. 31 Jesusñataqmi nirqa: —¿Ñachu kunanqa creerunkichikña? 32 Ñam hora chayaramunña, sapakamam cheqerunkichik hinaspam sapallaytaña saqeruwankichik. Ichaqa manam sapallaychu kachkani, Taytaymi ñoqawanqa kachkan. 33 Kaykunatam nikichik yanapasqayrayku hawkalla kanaykichikpaq. Kay pachapiqa ñakarinkichikmi ichaqa kallpanchakuychikyá, kay pachapi mana allinkunataqa venceruniñam.
1 Chaykunata niruspanmi Jesus hanaq pachata qawarispan nirqa: —Taytáy, ñam hora chayaramunña. Churikitaqa hatunchawayñayá chaynapi qamtapas kay Churiki hatunchanaypaq. 2 Churikimanmi qowarqanki llapallan runapi munaychakunaypaq chaynapi qowasqayki llapallan runakunaman wiñay kawsay qonaypaq. 3 Chay wiñay kawsayniyoqqa kanku sapallan cheqap Dios kasqaykita reqsiqkunam hinaspa kachamusqayki Jesucristota reqsiqkunam. 4 —Ñoqam hatuncharqayki kay pachapi, ñoqaqa tukuruniñam ruranaypaq kamachiwasqaykita. 5 Taytáy, kunanyá hatunchaway ñawpaqnikipi, chayna hatunchasqamá karqani manaraqpas kay pacha kachkaptin. 6 —Kay pachamanta qowasqayki runakunamanqa ñam willaniña pim kasqaykita. Paykunaqa qampam karqa chaymi qowarqanki, paykunaqa palabraykitam kasukunku. 7 Kunanqa yachankuñam tukuy ima qowasqaykiqa qampa kasqanta. 8 Ñam willaruniña qowasqayki palabraykitaqa chaymi chaskiykurqaku, paykunaqa yachankuñam qanmanta cheqaptapuni hamusqayta hinaspam creenku qampuni kachamuwasqaykita. 9 —Paykunapaqmi ruegakuykiqa, manam kay pachapi wakin runakunapaqwanchu, ruegakuykiqa qowasqallaykipaqmi, paykunaqa qampamá. 10 Tukuy ima kapuqniyqa qampam, qampa kaqñataqmi ñoqapa, tukuy chaykunapim ñoqaqa hatunchasqa kani. 11 —Manañam kay pachapiñachu kasaq, paykunam ichaqa kay pachapiraq kanqaku, ñoqam ichaqa hamuchkaniña qanwan kuska kanaypaq. Chuya Taytáy, atiynikiwanyá waqaychaykuy qowasqaykikunata chaynapi ñoqanchik hina huklla kanankupaq. 12 Kay pachapiraq kaspayqa atiynikiwanmi nanachikurqani qowasqaykikunata, waqaycharqanimá, manam mayqanninpas chinkarqachu ichaqa ña chinkananpaq kaqllam chaynapi Bibliapa nisqan cumplikunanpaq. 13 —Kunanqa hamuchkaniñam qampa kasqaykiman. Kay pachapiraqmi nichkani kaykunataqa ñoqapa kusikuyniywan huntasqa kanankupaq. 14 Ñoqaqa ñam palabraykita willaruniña chaymi paykunaqa wakin runakunapa cheqnisqan kachkanku manaña kay pachallapaq kasqankurayku, ñoqapas manamá kay pachallapaqchu kani. 15 Mañakuykiqa manam kay pachamanta horqonaykipaqchu aswanqa diablomanta waqaychanaykipaqmi. 16 Ñoqaqa manam kay pachallapaqchu kani chaynataqmi paykunapas mana kay pachallapaqtaqchu. 17 Kikikipaqyá chuyanchay cheqapwan, palabraykiqariki cheqapmi. 18 Imaynam ñoqata kachamuwarqanki kay pachapi kaq runakunaman chaynataqmi paykunatapas kachani kay pachapi kaq runakunaman. 19 Paykunaraykum kikiypuni chuyanchakuni chaynapi paykunapas cheqap palabraykiwan chuyanchakunankupaq. 20 —Manataqmi ñoqaqa mañakuyki paykunallapaqchu aswanqa paykuna ñoqamanta willakuptin iñiqkunapaqwanmi. 21 Taytáy, mañakuchkaykiqa paykuna huklla kanankupaqmi, imaynam qanwan huklla kasqanchikpi hinayá paykunapas huklla ñoqanchikwan kachunku chaynapi qampa kachamuwasqaykita runakuna creenanpaq. 22 Hatunchawasqaykiman hinam ñoqapas paykunata hatuncharqani, chaynapi qanwan huklla kasqanchikpi hina paykunapas huklla kanankupaq. 23 Ñoqam kachkani paykunapi, qamñataqmi kachkanki ñoqapi chaynapi paykunaqa chullallaña kanankupaq, hinaptinmi runakuna yachanqaku qampuni kachamuwasqaykita, yachanqakutaqmi kuyawasqaykipi hina paykuna kuyasqaykitapas. 24 —Taytáy, qanmi qowarqanki paykunata chaymi munani paykunapas ñoqapa kasqaypi ñoqawan kanankuta chaynapi hatunchawasqaykita qawanankupaq. Manaraqpas kay pacha unanchasqa kachkaptinmi qamqa kuyawarqanki. 25 Chuya Taytáy, kay pachapi kaq runakunaqa manam reqsisunkichu, ñoqam ichaqa reqsiki, qowasqayki runakunapas yachantaqmi qam kachamuwasqaykitaqa. 26 Yachachirqanim pim kasqaykita, chaywanpas hinallaraqmi yachachisaq chaynapi kuyawasqaykiman hina paykunapas kuyanakunankupaq chaynataq ñoqapas paykunapi kanaypaq.
1 Chaykunata niruspanmi Jesus lloqsirqa discipulonkunawan Cedron Wayqopa waklawninman rinankupaq. Chaypi kaq huertamanmi Jesus yaykurqa discipulonkunapiwan. 2 Traicionaqnin Judaspas sumaqtam reqsirqa chay sitiotaqa, chaypiqa achka kutipim Jesus huñunakurqa discipulonkunawan. 3 Chaymanmi Judas chayaramurqa soldadokunawan hinaspa sacerdotekunapa jefenkunapa hinaspa fariseokunapa kachasqan guardiakunawan. Paykunam rirqaku farolniyoq, mecheroyoq hinaspa armayoq. 4 Jesusqa yacharqañam tukuy ima sucedenanta chaymi asuykuspa tapurqa: —¿Pitataq maskachkankichik? —nispa. 5 Paykunañataqmi nirqa: —Nazaretmanta kaq Jesustam —nispa. Jesusñataqmi nirqa: —Ñoqam kani —nispa. Traicionaqnin Judaspas paykunawanmi kachkarqa. 6 “Ñoqam kani” nispa Jesus niptinmi runakuna qepaman suchuriruspanku pampaman wichiykurqaku. 7 Jesusmi mosoqmanta tapurqa: —¿Pitataq maskachkankichik? —nispa. Paykunañataqmi nirqa: —Nazaretmanta kaq Jesustam —nispanku. 8 Jesusñataqmi nirqa: —Ñam nikichikña “Ñoqam kani” nispa. Ñoqata maskawaspaykichikqa paykunataqa dejaychikyá pasakunankupaq —nispa. 9 Chaynapim cumplikurqa Jesuspa ñawpaq rimarisqan, paymi nirqa: “Taytapa qowasqankunataqa waqaycharqanim, manam mayqanninpas chinkarqachu” nispa. 10 Simon Pedroñataqmi espadayoq kasqanrayku chayta horqoykuspa Malco sutiyoq runapa alleq rinrinta qorururqa. Payqa karqa sacerdotekunapa jefenpa runanmi. 11 Jesusñataqmi Pedrota nirqa: —Espadaykita kutiykachiy vainanman. ¿Taytaypa ñakarinaypaq qowasqantaqa manachu chaskiyman? —nispa. 12 Soldadokunam jefenkupiwan hinaspa judiokunamanta kaq guardiakunapiwan Jesusta hapiruspanku watarurqaku. 13 Hinaspam puntata pusarqaku Anaspa wasinman. Anasqa karqa Caifaspa suegronmi. Chay watapim Caifasqa karqa sacerdotekunapa jefen. 14 Manachum Caifasqa puntataraq judiokunata nirqa: “Aswan allinqa kanman huk runalla nacionninchikpa rantinpi wañuyninmi” nispa. 15 Simon Pedroñataqmi huknin discipulomasinwan qatirqaku Jesusta, chay discipulomasinqa karqa sacerdotekunapa jefenpa reqsisqanmi, chaymi Jesuswan kuska yaykururqaku chay jefepa pationman. 16 Pedroñataqmi qeparurqa hawa law punkupa waqtallanpi chaymi sacerdotekunapa jefenpa reqsisqan discipulo lloqsiramuspan punku cuidaqta ruegakuspa Pedrota pusaykurqa. 17 Punku cuidaqñataqmi Pedrota nirqa: —Qamqariki kachkanki kay runapa huknin discipulonmi —nispa. Pedroñataqmi nirqa: —Manam ñoqachu kani —nispa. 18 Chirimuptinmi criadokunawan guardiakuna ninata sansarachispanku sayaspa qonikuchkarqaku, chaypim Pedropas paykunawan qonikuchkarqa. 19 Sacerdotekunapa jefenmi tapurqa Jesusta pikunam discipulonkuna kasqanmanta chaynataq imakunam yachachisqanmanta. 20 Jesusmi nirqa: —Ñoqaqa libretam rimarqani llapa runakunamanqa. Tukuy tiempom yachachirqani huñunakuna wasikunapipas chaynataq llapa judiokunapa huñunakunan templopipas, manam pakasqapichu imatapas ñoqaqa rimarqani. 21 ¿Imanasqataq ñoqataqa tapuwanki? Tapuyqa uyariqniykunatayá, paykunayá nichun imamantam rimasqaytapas. Paykunaqa yachanmi imam rimasqaytapas. 22 Chaynata niptinmi chaypi sayaq huknin guardia Jesusta laqyarurqa uyanpi hinaspam nirqa: —¿Chaynatachu ninayki sacerdotekunapa jefenta? —nispa. 23 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Mana allinta rimaruptiyqa willakuyá mana allin rimasqaymanta. Ichaqa nisqay allin kaptinqa ¿imanasqamá maqawankiqa? —nispa. 24 Anasmi watasqata Jesusta pusachirqa sacerdotekunapa jefen Caifasman. 25 Pedroqa hinallam sayaspa ninapi qonikuchkarqa hinaptinmi nirqaku: —Qamqariki kanki kay runapa huknin discipulonmi —nispa. Pedroñataqmi negakuspan nirqa: —Manam ñoqachu kani —nispa. 26 Chaymantam sacerdotekunapa jefenpa sirvienten tapurqa, chay sirvienteqa karqa Pedrowan rinrin kuchurachikuq runapa ayllunmi, paymá nirqa: —¿Manachu rikurqayki huertapi Jesuswan kuska kaqta? —nispa. 27 Chaymi huktawan Pedro negakurqa hinaptinmi chaylla gallo waqaramurqa. 28 Caifaspa wasinmantam Jesusta pusarqaku prefectopa palacionman. Ña achikyaramuptinmi judiokunaqa manaña yaykurqakuchu palacioman. Chayman yaykuspaqa manañam Pascuapi carnerota mikuyta atinmankuchu karqa. 29 Chaymi Pilato hawaman lloqsimuspa paykunata nirqa: —¿Imamantataq kay runata acusankichik? —nispa. 30 Paykunañataqmi nirqaku: —Allin runa kaptinqa manachá entregaykikumanchu —nispa. 31 Hinaptinmi Pilatoñataq nirqa: —Pusaspaykichikyá juzgamuychik leynikichikman hina —nispa. Judiokunañataqmi nirqaku: —Qamkunapa leynikichikman hinaqa manam pitapas wañuchiymankuchu —nispa. 32 Chaynapim imaynam cruzpi wañunanmanta Jesuspa nisqan cumplikurqa. 33 Pilatom palacioman kutirispan Jesusta tapurqa: —¿Qamchu kanki judiokunapa reynin? —nispa. 34 Chaymi Jesusñataq nirqa: —¿Chaynataqa niwanki kikillaykimantachu icha hukchu nisurqanki ñoqamanta? —nispa. 35 Pilatoñataqmi nirqa: —¿Judiochu ñoqaqa kani? Llaqtamasikikunawan sacerdotekunapa jefenmi qamtaqa entregawarqa, chaynaqa ¿imatamá rurarunki? —nispa. 36 Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: —Munaychakuyniyqa manam kay pachamantachu, kay pachallamanta kaptinqa qatiwaqniykunachá peleanmanku judiokunapa jefenkunaman mana entregasqa kanaypaq. Munaychakuyniyqa manamá kay pachamantachu. 37 Hinaptinmi Pilato nirqa: —Chaynaqa reychu kanki —nispa. Chaymi Jesusñataq nirqa: —Qanmi nichkanki rey kasqaytaqa. Chaypaqmi ñoqaqa nacerqani, chaypaqtaqmi hamurqani kay pachamanpas chaynapi cheqapmanta rimanaypaq. Cheqap kasukuqkunaqa uyarinmi nisqaykunata. 38 Pilatom nirqa: —¿Imataq chay cheqapqa? —nispa. Chaynata tapuruspanmi Pilatoqa huktawan lloqsimurqa hinaspam judiokunaman nirqa: —Kay runapiqa manam imatapas tarinichu sentencianaypaq hinaqa. 39 Qamkunapa costumbrekichikman hinam Pascua Fiestapi ñoqa kacharini huk presota. ¿Chaynaqa judiokunapa reynin kacharinaytachu munankichik? —nispa. 40 Chaynata niptinmi llapallanku qaparirqaku: —¡Ama paytaqa kachariychu, Barrabasta kachariyqa! —nispa. Barrabasqa karqa suwa runam.
1 Chaynata niptinkum Pilato azotechirqa Jesusta. 2 Soldadokunañataqmi kichkamanta coronata simpaspanku Jesuspa umanman churarqaku, hinachirqakutaqmi reypa hawa pachanwanpas. 3 Asuykuspankum nirqaku: —¡Kawsachun Judiokunapa reynin! Chaynata nispankum uyanpi laqechurqaku. 4 Pilatom mosoqmanta lloqsimuspan nirqa: —Jesustam horqomuchkani, yachaychikyá, paypiqa manam imatapas tarinichu sentencianaypaq hinaqa —nispa. 5 Jesusmi lloqsimurqa hawaman kichkamanta coronayoq hinaspa reypa pachanwan churakusqa. Chaymi Pilato nirqa: —¡Kayqayá kay runaqa! —nispa. 6 Sacerdotekunapa jefenkunañataqmi guardiakunapiwan Jesusta rikuykuspanku qaparirqaku: —¡Chakataruy, chakataruy! —nispa. Pilatoñataqmi nirqa: —¡Qamkunayá chakatamuychik! Paypiqa manam imatapas tarinichu sentencianaypaq hinaqa —nispa. 7 Judiokunañataqmi nirqa: —Kanmi ñoqaykupa leyniyku, chayman hinaqa wañunanmi yachakun “Diospa Churinmi kani” nisqanrayku. 8 Chay nisqankuta uyariruspanmi Pilatoqa astawanraq mancharikururqa. 9 Palacioman kutichispanmi Jesusta tapurqa: —¿Maymantamá qamqa kanki? —nispa. Jesusñataqmi mana imatapas nirqachu. 10 Chaymi Pilato nirqa: —¿Manachu contestawanki? ¿Manachum yachanki qamtaqa kacharinaypaq otaq chakatanaypaqpas atiyniyoq kasqayta? —nispa. 11 Jesusñataqmi nirqa: —Dios atiyta mana qosuptikiqa manam imanawankimanchu. Chaynaqa qampa makikiman ñoqata churamuqmi qanmantapas aswan huchayoqqa —nispa. 12 Chayta uyariruspanmi Pilatoqa astawan kachaykuyta munarqa chaymi judiokunañataq astawanraq qaparkacharqaku: —Payta kachaykuspaqa manam Rey Cesarpa amistadninchu kanki. Pipas reypaq hapikuqqa Cesarpa enemigonmi —nispa. 13 Chaynata niptinkum hawaman Jesusta pusachimuspan sentencianan cortepi Pilato tiyaykurqa. Chay sitiopa sutinmi karqa Loza Pampa, hebreopiñataq Gabata. 14 Pascua Fiestapaq huk punchawllaña faltachkaptinmi yaqa chawpi punchawta judiokunata Pilato nirqa: —Kayqayá reynikichikqa —nispa. 15 Paykunañataqmi qaparkacharqaku: —¡Wañuchun, wañuchun! ¡Chakatay! —nispa. Pilatoñataqmi nirqa: —¿Reynikichiktachu chakatarusaq? —nispa. Sacerdotekunapa jefenkunañataqmi nirqa: —Rey Cesarllam reyniykuqa, manam hukqa kanchu —nispa. 16 Hinaptinmi Jesusta paykunaman Pilato entregaykurqa chakatanankupaq chaymi Jesusta pasachirqaku. 17 Jesusmi lloqsirqa cruzninta hombrokuykuspa Uma Tullu Pataman, hebreopi sutinñataqmi Golgota. 18 Chaypim chakatarqaku Jesusta, paypa kaylaw-waklaw waqtanpiñataqmi chakatarqaku iskay runata. 19 Pilatom cruzpa umanpi qellqachirqa JUDIOKUNAPA REYNIN NAZARETMANTA KAQ JESUS niqta. 20 Chay letrerotam achkaq judiokuna leerqaku. Jesus chakatasqanku lugarqa karqa llaqtapa hichpallanpim. Chay letrerotaqa qellqachirqa kimsa idiomapim, hebreopi, latinpi hinaspa griegopi. 21 Chaymi sacerdotekunapa jefenkuna Pilatota nirqaku: —Ama qellqaychu “judiokunapa Reyninmi” niqtaqa. Qellqaspaqa-qellqay: “Judiokunapa Reyninmi kani” niqtayá. 22 Pilatoñataqmi nirqa: —ñam qellqasqaña kachkan —nispa. 23 Jesusta chakataruspankum soldadokuna paypa pachanta tawaman rakinakururqaku. Jesuspaqa karqataqmi ukunakunan pachanpas mana sirasqa kunkanmanta urayninman awasqa. 24 Chaymi soldadokuna ninakurqaku: —Ama llikispalla suertearusunchik mayqanninchikpaqpas kananpaq —nispa. Chaynapim cumplikurqa Bibliapi kayna niq: Pachallaykunatam rakinakurqaku. Pachallaypaqmiki suertetaraq choqarqaku. Chaynatamá rurarqaku soldadokuna. 25 Cruzpa hichpanpim kachkarqa Jesuspa maman, kachkarqataqmi mamanpa ñañanpas, Cleofaspa warmin Mariapas chaynataq Magdala llaqtayoq Mariapas. 26 Jesusmi mamantawan kuyasqan discipulonta rikuruspan mamanta nirqa: —Mamáy, chayqaya wawayki —nispa. 27 Discipulontañataqmi nirqa: —Chayqaya mamayki —nispa. Chay horamantam Jesuspa mamantaqa discipulonña wasinman pusarqa. 28 Kaykuna pasakuptinqa Jesusqa yacharqañam tukuy imapa cumplikusqanta, chaymi Bibliapa nisqan cumplikunanpaq nirqa: —Yakunayaruwanmi —nispa. 29 Chaypim kachkarqa puyñupi vinagre, chaymi kaspipa puntanpi esponjata chapuykuspa Jesusman haywarqaku. 30 Chaymi Jesusñataq vinagreta malliykuspan nirqa: —¡Tukusqañam! —nispa. Hinaspam umanta kumuykachispa espiritunta Taytanman qoykuspa wañukurqa. 31 Pascua Fiestapaq huk punchawllaña faltaptinmi preparakusqankurayku judiokuna mana munarqakuchu samana punchawpi cruzpi wañusqakuna hinalla kananta, chay samana punchawqa karqa hatun punchawmi. Chaymi Pilatota mañakurqaku chakatasqakunapa piernan pakichimunanpaq hinaspa cuerponkuta uraykachimunanpaq. 32 Soldadokuna rispanmi pakirqaku hukninpata chaynataq iskay kaqpatapas. 33 Jesusman asuykuspa qawaykuptinkuñataqmi payqa wañurusqaña, chaymi paypa piernantaqa manaña pakirqakuchu. 34 Huknin soldadom ichaqa Jesuspa waqtanta tuksirurqa lanzawan chaymi pawaramurqa yawarwan yaku. 35 Tukuy chaykunata rikuqqa ñoqa Juanmi kani, chayraykum willakuni, ñoqaqa yachanim cheqap nisqayta chaynapi qamkunapas creenaykichikpaq. 36 Kaykunaqa sucedekurqa Bibliapi: “Manam pakisqachu karqa tullunqa” niq cumplikunanpaqmi. 37 Huk partepipas nichkantaqmi: “Paykunaqa tuksirusqankutam rikunqaku” nispa. 38 Kaykunapa qepantam Arimatea llaqtapi kaq Josey ruegakurqa Pilatota Jesuspa cuerponta qonanpaq. Joseyqa pakasqallapi Jesuspa qatiqninmi karqa, chaynaqa karqa judiokunata manchakusqanraykum. Pilato mana harkakuptinmi Joseyqa aparqa Jesuspa cuerponta. 39 Jesusman puntata tutallan watukuq Nicodemopas rirqam yaqa pachak libra mirrawan aloes chaqrusqata aparikuspan. 40 Joseywan Nicodemom chay miski asnaqwan fino sabanasta chapurqaku hinaspam Jesuspa cuerponta wankururqaku, chaynataqa rurarqaku judiokunapa pampakunankuman hinam. 41 Jesusta chakatasqanku sitiopim karqa huerta, chaypim karqa mosoq sepultura manaraq pipapas pampakusqan. 42 Chaypim Jesuspa cuerponta pamparurqaku hichpa kasqanrayku, ñam qallarichkarqaña Pascua Fiestapaq judiokunapa preparakuynin.
1 Domingo punchawtam Magdala llaqtayoq Maria rirqa sepulturata mana runa rikuy tutapaytaraq, paymi rikururqa sepultura tapasqanku rumiqa suchurachisqa kasqanta. 2 Chaymi kallparqa Simon Pedropa kasqanmanwan Jesuspa kuyasqan discipulonpa kasqanman, paykunatam nirqa: —Señortam aparusqaku sepulturanmanta, manam yachanikuchu mayman churasqankutapas —nispa. 3 Pedrom huknin discipulopiwan rirqaku sepultura qawaq. 4 Iskayninkum rirqaku kallpaylla, Pedromantapas apurawtaraq huknin kaq kallpaspanmi puntata chayarurqa sepulturaman. 5 Kurkuykuspa qawaykuptinmi sabanaskunaqa churasqa kachkasqa, ichaqa manam yaykurqachu. 6 Simon Pedroñataqmi qepataña chayaramuspan yaykururqa sepulturaman, paypas rikuykurqam sabanaskuna churarayaqta. 7 Rikurqataqmi Jesuspa umanman watasqanku telatapas, chayqa sapaq lawpiñam patarasqa kachkasqa, chayna sapaq lawpitaqmi kachkasqa sabanaspas. 8 Sepulturaman punta chayaq discipulopas yaykururqam, chaymi tukuy chaykunata qawaykuspan creerqa. 9 Manaraqmi entienderqakuchu Jesuspa kawsarimunanmanta Bibliapa nisqantaqa. 10 Hinaptinmi chay discipulokunaqa kutikurqaku maymi kasqankuman. 11 Mariañataqmi waqastin qeparurqa sepulturapa waqtanpi. Waqaspanmi kurkuykuspa qawaykurqa sepulturapa ukunta. 12 Chaypim rikururqa yuraq pachayoq iskay angelkunata. Paykunam tiyachkasqa Jesuspa cuerponpa kasqanpi, hukninmi kachkasqa sawnan lawpi hukninñataq chakin lawpi. 13 Mariatam tapurqaku: —Señora ¿Imanasqataq waqachkanki? —nispa. Payñataqmi nirqa: —Señorniytam aparusqaku chaymi mana yachanichu mayman churasqankutapas —nispa. 14 Chaynata nispanmi muyuriykuspan rikururqa Jesusta chaypi sayachkaqta. Mariaqa manam yacharqachu Jesus kasqanta. 15 Jesusmi tapurqa: —Señora ¿imanasqataq waqachkanki? ¿Pitataq maskachkanki? —nispan. Mariañataqmi piensarqa huerta cuidaq kasqanta chaymi nirqa: —Señor, qam aparuspaykiqa willaykuwayá maypim churaramusqaykita chaynapi apakaramunaypaq —nispa. 16 Jesusñataqmi nirqa: —¡Maria! —nispa. Payñataqmi muyuriykuspan hebreo idiomapi nirqa: —¡Raboni! —nispa. Chayqa “yachachikuq” ninanmi. 17 Jesusmi nirqa: —Amaraq hapiwaychu, manaraqmi Taytaymanqa riniraqchu. willamuyá wawqeykunaman, richkanim Taytaypata, qamkunapapas Taytaykichikpata, ñoqapa Diosniyman, qamkunapapas Diosnikichikman. 18 Chaymi Magdala llaqtayoq Maria Señor rikusqanmanta willamurqa discipulonkunaman, willamurqataqmi kikin Señorpa imakunam kunasqantapas. 19 Hina chay punchawllam domingo tutaykuqta discipulonkuna huñunakururqaku punkuta wichqakuykuspa, chaynataqa rurarqaku judiokunata manchakusqankuraykum. Jesusmi yaykuruspa discipulonkunapa chawpinpi sayaykuspa nirqa: —Hawkallayá kaychik —nispa. 20 Chaynata niykuspanmi qawachikurqa makinkunatawan waqtanta, paykunañataqmi Señorta qawaykuspanku kusikurqaku. 21 Huktawanmi Jesus nirqa: —Hawkallayá kaychik, imaynam Taytay kachamuwarqa, chaynam qamkunatapas kachaykichik —nispa. 22 Chaynata niykuspanmi paykunaman pukuykurqa: —Chaskiychik Chuya Espirituta —nispan. 23 Huchakuna pampachasqaykichikqa ñam pampachasqaña, mana pampachasqaykichikñataqmi hina kaqlla kachkan —nispa. 24 Tomasmi chunka iskayniyoqmanta huknin karqa mellizowan sutichasqa. Jesus hamuptinqa payqa manam chaypichu karqa. 25 Wakinnin discipulonkunam willarqa: —Rikuykunikum Señorta —nispa. Tomasñataqmi nirqa: —Mana rikusaqchu makinpi clavospa yaykusqanta hinaspataq dedoyta mana hinasaqchu clavospa yaykusqanman chaynataq makiywan mana llapchasaqchu waqtanpi tuksisqanta hinaspaqa manam creesaqchu —nispa. 26 Pusaq punchawmantam discipulonkuna mosoqmanta huñunakurqaku wasipi, Tomaspas paykunawan kuskam kachkarqa. Punku wichqarayachkaptinmi Jesus yaykuykamurqa, paykunapa chawpinpi sayaykuspam nirqa: —Hawkallayá kaychik —nispa. 27 Hinaspam Tomasta nirqa: —Dedoykita hinay kayman hinaspa qaway makiyta, makikita haywarimuspayá hinay waqtayman. Amaña iskayrayaspayá creey —nispa. 28 Tomasñataqmi nirqa: —¡Señorlláy, Dioslláy! —nispa. 29 Jesusmi nirqa: —Tomas, rikuykuwaspaykiñam creerunki ¡mayna kusisqam kanqa mana rikuwachkaspan creeqkunaqa! 30 Jesusqa achkaq milagrokunataraqmi rurarqa discipulonkunapa qawasqanta. Chaykunaqa manam qellqasqachu kachkan kay libropiqa. 31 Kaykunataqa qellqarqani Jesusqa Diospa Churin Cristo kasqan creenaykichikpaqmi, creespaykichikñataq payrayku wiñay kawsayniyoq kanaykichikpaq.
1 Kaykunapa qepantam Jesus huktawan rikurirqa discipulonkunaman Tiberias Qochapa patanpi, kaynatamá rikurirqa: 2 Simon Pedrowanmi kachkarqa mellizowan sutischasqa Tomas, Galilea law Cana llaqtayoq Natanael, Zebedeopa churinkuna hinaspa iskay discipulonkuna. 3 Simon Pedrom nirqa: —Risaqyá challwakuq —nispa. Chaymi wakinninpas nirqa: —Hakuchik ñoqaykupiwan —nispa. Botepi rispankum chay tutaqa mana imaniraqtapas challwarqakuchu. 4 Achikyamuqtam Jesus qochapa patanpi sayachkarqa, discipulonkunañataqmi mana yacharqakuchu Jesus kasqanta. 5 Jesusmi nirqa: —Qarikuna ¿manachu challwa hapisqaykichik kan? —nispa. Paykunañataqmi nirqaku: —Manam kanchu —nispanku. 6 Chaymi Jesus nirqa: —Botepa alleqnin lawman mallaykichikta wischuychik hinaspaqa hapinkichikmi. Nisqanta hina ruraspankum manaña malla chutayta atirqakuñachu achkallaña challwa kasqanrayku. 7 Jesuspa kuyasqan discipulonñataqmi Pedroman nirqa: —Payqa Señormi —nispa. Simon Pedroñataqmi Señor kasqanta yacharuspan mana pachayoq kasqanrayku huknin pachanta hinakuykuspan yakuman pawakaykamurqa. 8 Wakiqnin discipulonkunañataqmi botewan yakupa patanman chayamurqaku challwata mallapi aysamuspanku, yakupa patanmanqa karqa yaqa huk cuadrallañam. 9 Qochapa patanman chayaramuspankum tarirurqaku nina sansata, chaypa hawanpiñataq challwatawan tantata. 10 Jesusmi nirqa: —Challwa hapimusqaykichikta apamuychik —nispa. 11 Simon Pedrom boteman yaykuspa qochapa patanman mallata chutamurqa hunta challwayoqta, chaymi karqa pachak pichqa chunkan kimsayoq hatun challwakuna, achkallaña challwa kachkaspapas manam mallataqa llikirurqachu. 12 Jesusmi nirqa: —Hamuychik mikusunchik —nispa. Manataqmi mayqan discipulonpas atirqachu: “¿Qamqa pitaq kanki?” niyta. Yacharqakum payqa Señorpuni kasqanta. 13 Jesusmi asuykuspa qoykarirqa tantatawan challwata. 14 Kaywanqa kimsakamañam Jesusqa discipulonkunaman rikurirqa wañusqanmanta kawsarimuspan. 15 Mikuruptinkuñam Simon Pedrota Jesus tapurqa: —Juanpa churin Simon ¿paykunamanta mastachu kuyawanki? —nispa. Pedroñataqmi nirqa: —Arí Señor, qanmi yachanki kuyasqayta —nispa. Chaymi Jesus nirqa: —Chaynaqa ovejachaykunatayá michiy —nispa. 16 Huktawanmi tapurqa: —Juanpa churin Simon ¿kuyawankichu? —nispa. Pedroñataqmi nirqa: —Arí Señor, qanmi yachanki kuyasqayta —nispa. Chaymi Jesus nirqa: —Chaynaqa ovejaykunatayá nanachikuy —nispa. 17 Kimsakamaña tapuspanmi nirqa: —Juanpa churin Simon ¿kuyawankichum? —nispa. Pedroñataqmi llakikururqa kimsa kutikamaña “Kuyawankichu” nispa tapuptin, chaymi nirqa: —Señor, qamqa tukuy imatam yachanki, yachankim kuyasqaytapas. Chaymi Jesus nirqa: —Chaynaqa ovejaykunatayá michiy. 18 Cheqaptapunim niki, mozoraq kaspaykiqa weqawnikita watakuykuspam riq kanki munasqaykiman, yuyaqña kaptikim ichaqa hukña watasunki rikraykita hoqariptiki hinaspam pusasunki mana riy munasqaykikunaman. 19 Chaynata nispanmi Jesus entiendechirqa cruzpi wañuspa Pedroqa Diosta alabananmanta, paytam nirqa: —Qatiway —nispa. 20 Pedrom qepanta qawarispan rikururqa Jesuspa kuyasqan discipulon qatimuchkaqta. Paymi Pascuapi cenaptinku waqtanpi kaspa tapurqa: “Señorlláy ¿mayqantaq traicionasunki?” nispa. 21 Payta rikuruspanmi Jesusta Pedro tapurqa: —Señor, paytaqa ¿imataq sucedenqa? —nispa. 22 Chaymi Jesusñataq nirqa: —Munaptiyqa payqa kawsanmanmi kutimunaykamapas ¿imataq qamtaqa qokusunki? Qatiway —nispa. 23 Chaymi iñiqkuna ukupi noticia karqa: “Chay discipuloqa manas wañunqachu” nispanku. Jesusqa nichkarqa manam mana wañunanmantachu, payqa nirqa: “Munaptiyqa payqa kawsanmanmi kutimunaykamapas ¿imataq qamtaqa qokusunki?” nispam. 24 Chay discipulopunim kaykunata willakuchkan hinaspam qellqachkan. Chaymi yachanchik tukuy nisqanqa cheqap kasqanta. 25 Achkallañam kachkan Jesuspa tukuy ima rurasqankunaqa, sichu sapakamamanta qellqaptinkuqa piensasqayman hinaqa manachá kay pachapas haypanmanchu llapa libro churanapaq.
1 Teófilo, punta kaq libroypim qellqamurqayki qallarisqanmantapuni hanaq pachaman ripukunankama Jesuspa tukuy ima rurasqanmantawan yachachisqanmanta. Manaraq ripukuchkaspam akllasqan apostolninkunata Chuya Espiritupa atiyninwan kamachirqa imam ruranankumanta. 3 Jesusmi kawsarimuspan tawa chunka punchawpuni rikurirqa apostolninkunaman hinaspam Diospa munaychakusqanmanta yachachirqa. Achka-achka kutipi sutillata rikurisqanraykum apostolkuna yacharqaku cheqaptapuni Jesuspa kawsarimusqanta. 4 Lliw apostolninkunawan kachkasparaqmi paykunata Jesus nirqa: —Jerusalen llaqtamantaqa amaraqyá lloqsiychikraqchu, uyariwasqaykichikman hinayá suyaychik Taytaypa promesan cumplikunanta. 5 Cheqaptam Juanqa yakuwan bautizarqa, aswanqa kay-kay punchawmi Chuya Espirituwan Dios bautizasunkichik. 6 Huñunasqa kachkaptinkum apostolninkuna Jesusta tapurqaku: —Señorllayku ¿kunanpunichu libranki Israel nacionta ñawpaq hina kananpaq? —nispa. 7 Paymi nirqa: —Manam yachanaykichikchu imay tiempom otaq ima punchawmi kaykuna kanantaqa, Dios Taytallam chay tiempotaqa akllanman. 8 Ichaqa Chuya Espiritu qamkunaman hamuptinmi atiyta chaskinkichik. Chaymi ñoqamanta willakunkichik Jerusalen llaqtapi, lliw Judea lawpi, Samaria lawpi hinaspa kay pachapa cantonkama. 9 Kaykunata niruptinñataqmi apostolninkuna qawachkaptin Jesusta Dios hoqarirurqa hanaq pachaman. Puyu ukuman Jesus chinkaykuptinmi apostolninkunaqa manaña rikurqachu. 10 Cieloman hoqarikusqanta qawachkaptinkuñataqmi paykunapa hichpanpi yuraq pachayoq iskay runakuna rikurirurqa, 11 paykunam nirqa: —Galileamanta kaq qarikuna ¿imanasqataq cielota qawachkankichik? Jesusmi chawpikichikmanta hanaq pachaman hoqarikuchkan, waknallam qawachkaptikichik kutimunqa. 12 Apostolkunam Olivos Moqomanta kutirqaku Jerusalen llaqtaman, chay moqoqa Jerusalenpa hichpallanpi kasqanraykum yaqa huk kilometro puriylla. 13 Llaqtaman chayaramuspankum samasqanku wasipa altosninman seqarqaku. Paykunam karqaku: Pedro, Jacobo, Juan, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Alfeopa churin Jacobo, cananista partidomanta Simon hinaspa Jacobopa churin Judas. 14 Paykunam llapanku huñunakuqku huk sonqolla Diosta mañakunankupaq. Chaypitaqmi kachkarqa Jesuspa wawqenkunapas, Jesuspa maman Mariapas chaynataq wakin warmikunapas. 15 Huk punchaw yaqa pachak iskay chunkan iñiqkuna huñunasqa kachkaptinmi Pedro sayariykuspa nirqa: 16 —Wawqellaykuna, Chuya Espiritu yanapaptinmi Davidqa Judasmanta qellqarqaña. Chay Judasmi soldadokunata pusaspan Jesusta presocharachirqa. 17 Judaspas ñoqayku hina servikuqmi karqa. 18 Mana allin rurasqanmanta qollqe chaskisqanwanmi chakrata rantirurqa. Chaypi umanpa wichiykuptinmi wiksan llikiruptin llapa chunchulninpas taqtakururqa. 19 Jerusalenpi yachaq runakuna chayta yacharuspañataqmi chay chakrata suticharqaku Aceldamawan, paykunapa rimayninpiqa “Yawar Chakra” ninanmi. 20 Judasmantam Salmos libropi kaynata nin: Wasinpas chunniruchunyá paypaqa. Amataqyá pipas yachachunchu chaypiqa, nispa. Chaypitaqmi nichkantaq: Oficionmanpas huk runañayá yaykuchun, nispa. 21 —Kaypim ñoqanchikwan kachkan Jesucristowan puriqmasiyku. 22 Paykunam Juanpa bautizay qallarisqanmantapuni ñoqaykuwan karqaku Jesus hanaq pachaman ripukunankama. Chaymi paykunamanta akllananchik huk kaqninta Jesucristopa kawsarimusqanmanta ñoqaykuwan kuska willakunanpaq. 23 Pedro chaynata rimaruptinmi akllarqaku iskay runata. Hukninmi karqa Josey Barsabas, paypa huknin sutinmi karqa Justo, hukninñataqmi karqa Matias. 24 Akllaruptinkum chaypi kaqkuna mañakurqaku kaynata: —Señorllayku, qamllam yachanki lliw runapa sonqonta. Reqsiykachiwaykuyá mayqanpas kay iskayninmanta akllasqaykita 25 Chaynapi Judaspa truequenpi ñoqaykuwan apostol kananpaq. Judasqa apostol kayninta despreciaspanmi paypaq citasqa castigomanña ripukun. 26 Suerteaptinkum Matiasman suerte tuparurqa. Chaymi chunka hukniyoq apostolkunaman yapasqa karqa.
1 Pentecostes Fiesta chayaramuptinmi Jesucristoman lliw iñiqkuna huk wasillapi huñunasqa kachkarqaku. 2 Qonqayllamantam cielomanta qapariyllawanña wayra hina hamuqta uyarirurqaku chaymi tiyasqanku wasitapas qapariyninwan huntariykurqa. 3 Hinaptinmi sapakamapaq nina hina lenguachkaq umankupa hawanpi rikuriramurqa. 4 Llapallankuman Chuya Espiritu huntaykuptinmi mana yachasqanku idiomakunapi rimayta qallaykurqaku Chuya Espiritupa rimachisqanman hina. 5 Jerusalen llaqtapim kachkarqaku karumanta hamuq judio runakuna, paykunam lliw nacionkunamanta chayamurqaku Diosta yupaychanankupaq. 6 Chay wayra hina qapariqta uyariruspankum lliw runakuna huñunakaramurqaku chay lugarman hinaspam sapakama rimayninkuta uyariruspanku mana ima niytapas atirqakuchu. 7 Chaymi admirakuspanku nirqaku: —¿Kay rimaqkunaqa manachum lliwchanku Galilea law runakuna? 8 ¿Imaynanpimá sapakamapa rimayninchikpiqa rimaqta uyarinchik? 9 Kaypiqa kachkanchik achka nacionkunamantam: Partiamanta, Mediamanta, Elanmanta, Mesopotamiamanta, Judeamanta, Capadociamanta, Pontomanta, Asiamanta, 10 Frigiamanta, Panfiliamanta, Egiptomanta, Cirenepa waklawnin Africamanta. Kachkanchiktaqmi kaypi yachaq Roma llaqtayoq runakunapas. Wakinmi nacesqankumanta judio kanku, wakinñataqmi judiokunapa religionninman tikrakuqkuna. 11 Kachkankutaqmi Cretamanta hinaspa Arabia lawmanta kaqkunapas. Kaynaña kachkaptinchikpas sapakamapa idiomanchikpim Diospa admirakuypaq rurasqankunamanta uyarichkanchik. 12 Llumpayta admirakuspankum ninakurqaku: —¿Imaninantaq kayqa? —nispa. 13 Wakinñataqmi asipayarqaku: —Sinkam kachkanku —nispa. 14 Pedrom chunka hukniyoq apostolkunawan sayariykuspan qayakuq hina kaynata nirqa: —Jerusalenpi yachaqkuna chaynataq llapallan judio-masillaykuna, sumaqtayá uyariwaychik kay nisqayta yachanaykichikpaq. 15 Ñoqaykuqa manam qamkunapa nisqaykichikman hina sinkachu kaniku. Manaraqpas chunka horataqa manam pipas sinkaqa kanmanchu. 16 Aswanqa kay uyarisqaykichikmantaqa ñam Diosmanta willakuq Joel qellqarqaña kaynata: 17 “Diosmi nin: ‘Tukupay tiempokunapim chaqchurimuq hina lliw runakunaman kachamusaq Espirituyta. Chaymi qari churikichikpas, warmi churikichikpas willakunqaku paykunaman nisqayta. Qamkunamanta kaq mozokunapas revelasqaykunatam rikunqaku. Qamkunamanta kaq yuyaqkunapas mosqoy qosqaykunatam mosqonqaku. 18 Chay punchawkunapim Espirituyta kachamusaq. Qarimanpas warmimanpas lliw serviwaqniykunamanmi kachamusaq. Paykunaman nisqayta willakunankupaqmi kachamusaq. 19 Cielopipas admirakuypaq kaqkunatam rurasaq. Qawachisqaykichikmi kay pachapipas yawartawan ninata chaynataq suyullaña hoqarikuq qosniyta. 20 Manaraq Señorpa suma-sumaq punchawnin chayamuchkaptinqa intipas tuta hinam yanayarunqa. killapas yawar hinam pukayarunqa. 21 Ichaqa, Señorlláy, nispa mañakuwaqniytam ñoqaqa salvaykusaq. 22 —Israelpa mirayninmasillaykuna, uyariwaychikyá. Nazaretmanta kaq Jesustam cheqaptapuni Dios apruebarqa. Admirakuypaq milagrokunata atiyninwan rurasqanraykum chaytaqa yachankichik. 23 Diosqa ñawpaqmantaraq yachasqanman hinam hinaspa munasqanman hinam Jesusta qamkunapa makikichikman churaykurqa. Paytam qamkuna presocharurqankichik hinaspam chakataruspa wañurachirqankichik mana allin runakunapa makinwan. 24 Aswanqa wiñaypaqqa manam wañusqaqa kananchu karqa, chayraykum Dios Tayta kawsarichimurqa wañuymanta libraruspan. 25 Ñawpaqtam David Jesusmanta rimaspan nirqa: “Siempren yuyachkani Señorniytaqa. Alleqniy lawnillaypim kachkan payqa. Manam hukmanyasaqchu ñoqallayqa. 26 Sonqoywanmi kusikullachkani. Simiywanmi kusikullachkani. confiakuspam cuerpoy samaykunqa. 27 Cuerpoytaqariki manapunim sepulturapiqa saqenkichu. Sapaqchasqaykipa cuerpontaqa manataqmi ismurachinkichu. 28 Ñoqataqa reqsiykachiwankim imaynatam sumaq kawsakuyta. Qayllaykipim kusikuyllawanña tukuy sonqollayta huntaykunki.” 29 —Wawqellaykuna, clarotam willaykichik: Ñawpaq abuelonchik David wañuruspanmi pampasqa karqa, kunankamapas sepulturanqa hinallam kaypi kachkan. 30 Davidqa Diosmanta willakuqmi karqa, chaymi payman juramentaspan Dios prometekusqanrayku yacharqa paypa mirayninmanta Cristo hamunanta hinaspa David hina Israel nacion gobiernananta. 31 Chaynapim Davidqa qawachkanmanpas hina ñawpaqmantaraq rimarqaña Jesucristopa kawsarimunanmanta. Paymi nirqa: “Sepulturapiqa manam Diosqa saqenmanchu karqa nitaqmi cuerpon ismunantapas dejanmanchu karqa” nispa. 32 Diosmi kawsarichimurqa kikin Jesusta, cheqaptapunim kaykunataqa llapallayku rikurqaniku. 33 Chaynapim Jesusta Dios hoqarirqa ladonman, Diosmi prometekusqanman hina Chuya Espirituta Jesusman qorqa. Hinaptinmi Jesuspas chaqchurimuq hina Chuya Espirituta kachamurqa, chaytam qawachkankichik hinaspa uyarichkankichik. 34 Manam Davidchu cieloman hoqarisqaqa karqa, chaywanpas paymi nirqa: “Señor Diosmi Señorniyta nirqa: ‘Enemigoykikunata vencenaykamayá alleqniypi tiyaykuy. Enemigoykikunata saruchinaykamayá alleqniypi tiyaykuy’ nispa.” 36 —Israelpa llapallan mirayninkuna, yachaychikyá, qamkunapa chakatarusqaykichik Jesustam Israel nacionpi Cristo hinaspa Señor kananpaq Dios churaykun. 37 Kaykunata uyariruspankuñataqmi sonqonkupi llumpayta llakikuruspanku tapurqaku Pedrotawan wakin apostolkunata: —Wawqekuna ¿imatataq rurallasaqku? —nispa. 38 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Huchaykichikmanta wanakuspaykichik Jesucristopa sutinpi bautizachikuychik Dios pampachasunaykichikpaq, chaynapim Chuya Espiritutapas qosunkichik. 39 Kay promesaqa qamkunapaqwan miraynikichikkunapaqmi chaynataq karupi lliw kaqkunapaqwan Señor Diosninchikpa munasqanman hina lliw qayasqakunapaqmi. 40 Pedrom runakunata anchata rimapayaspan nirqa: —Librakuychik kay huchallikuq runakunamanta —nispa. 41 Pedropa nisqanta llapa kasukuqkunam bautizachikurqaku. Iñiqkunamanmi chay punchaw yapakurqaku yaqa kimsa waranqa runakuna. 42 Chaymi paykuna apostolkunapa yachachikuyninta chaskispanku huk sonqolla kaqku. Huñunakuyninkupiñataqmi Diosta mañakuqku hinaspam tantata partinakuqku. 43 Apostolkunam Diospa atiyninta qawachispa admirakuypaq milagrokunata rurarqaku chaymi lliw runakuna admirasqallaña karqaku. 44 Jesucristoman llapallan iñikuqkunam huk sonqolla karqaku, ima kapuqninkupas llapallanpaqmi karqa. 45 Chakrankutawan imapas kapuqninkutam rantikuqku hinaspam qollqenkuta rakinakuqku necesitasqankuman hina. 46 Sapa punchawmi templopi huk sonqolla huñunakuqku, wasin-wasin huñunakuspam tantata partinakuqku hinaspam hatun kusikuywan allin sonqolla kuska mikuqku. 47 Diosta yupaychaspam lliw runakunapa allin qawasqan karqaku. Señorñataqmi sapa punchaw paykunaman yaparqa salvasqa kaqkunata.
1 Huk punchawmi tardeykuq las tresta Dios mañakuy horata, Pedrowan Juan temploman rirqaku. 2 Chaymanmi sapa punchaw runakuna apaqku nacesqanmantapuni suchu runata. Sumaqwan sutichasqanku punkupi payta churaykuptinkum yaykuq runakunamanta limosnata mañakuq. 3 Pedrotawan Juanta temploman yaykuchkaqta chay suchu rikuruspanmi: “Limosnallayki” nispa mañakurqa. 4 Chaymi paykuna suchuta qawarayarqaku hinaptinmi Pedro nirqa: —Qawawayku —nispa. 5 Suchuñataqmi paykunata qawarayarqa imallapas qoykunankuta suyaspan. 6 Pedroñataqmi nirqa: —Manam kanchu qoriypas nitaq qollqeypas, aswanqa kapuqllaytam qoyki: Nazaretmanta kaq Jesucristopa sutinpiyá puriy. 7 Chaynata nispa alleq makinmanta hapiykuspa aysariruptillanmi chakinkuna hinaspa chaki moqonkuna kallpanchakururqa. 8 Hinaptinmi chay runaqa hukta pawarispalla qallaykurqa puriyta. Paykunawanmi temploman yaykurqa puristin, pawaykachastin hinaspa Diosta alabastin. 9 Chaymi lliw runakuna puriqtaña hinaspa Dios alabaqtaña rikuspanku 10 reqsirurqaku imaynam chay runaqa Sumaqwan sutichasqanku templopa punkunpi tiyaykuspan limosna mañakuq kasqanta. Limosnerota puriqtaña rikuruspankum mana ima niytapas atispanku admirakurqaku. 11 Chay sanoyaruq suchu runam Pedrotawan Juanta mana kacharispa qatikacharqa. Hinaptinmi lliw runakuna admirakuspanku paykunaman huñunakururqaku Salomonpa Portalninpi. 12 Pedroñataqmi hamusqankuta qawarispan nirqa: —Israelpa mirayninmasillaykuna ¿imanasqataq admirakuchkankichik? ¿Imanasqataq ñoqaykutaqa qawarayawachkankiku? Manam kikillaykumantachu otaq Dios serviq kaspaykuchu kay runataqa purirachiniku. 13 Aswanqa ñawpaq abuelonchik Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa yupaychasqan kikin Diosmi hatuncharqa serviqnin Jesusta. Paytam autoridadkunaman qoykurqankichik, prefecto Pilato librayta munaptinpas harkakurqankichikmi. 14 Jesusqa mana huchayoq justo kachkaptinpas Pilato libraykunantam harkakurqankichik hinaspam mañakurqankichik runa wañuchiqtaraq carcelmanta kacharinanpaq. 15 Chaynapim wañuchirqankichik kawsay qokuq Jesusta. Aswanqa Dios Taytam kawsarichimurqa chaymi Jesus kawsarimusqan rikusqaykumanta testigo kaniku. 16 Paypa sutinpim kay rikusqaykichik hinaspa reqsisqaykichik suchu runa kallpanchakurun. Paypa sutinpim hinaspa paymanta chaskisqan confianzawanmi kay runaqa pasaypaqta sanoyarun kunan qawasqaykichikpi hinapas. 17 —Wawqeykuna, ñoqaqa sumaqtam yachani, qamkunaqa Jesus pim kasqanta mana yachastinmi wañurachirqankichik autoridadninchikkunapiwan kuska. 18 Chaynapimá Dios cumplichirqa ñawpaqmantaraq llapallan willakuqninkunapa nisqanman hina, paykunawanmi willachirqa Cristopa imaynam ñakarinanmanta. 19 Chaynaqa huchaykichikmanta wanakuspayá Diosman kutirikuychik chaynapi tukuy huchaykichikta chinkachiptin hamuq punchawpi Señor hawkayaypi samarichisunaykichikpaq. 20 Chaynataqa ruranqa Jesucristota kachamuspanmi. Payqariki ñawpaqmantaraqmi qamkunapaq akllasqa karqa. 21 Jesucristoqa hanaq pachapiraqmi qepamunqa tukuy imakunatapas ñawpaqpi hina Dios allichanan tiempokama, kaytaqa nirqañam ñawpaq tiempopi sapaqchasqan willakuqninkunawan. 22 Abuelonchikkunamanmi Moisespas nirqa kaynata: “Señor Diosninchikmi castanchikmanta ñoqata hina rikurichipusunkichik huk willakuqta. Chaynaqa kasukuychikyá chay willakuqpa lliw nisusqaykichikta. 23 Pipas mana kasukuqtaqa Diosmi runankunamanta pasaypaqta chinkachinqa —nispa. 24 —Diosmanta willakuqkunapas Samuelmanta qallaykuspam qatinasninpi rimarqaku kay punchawkunapi imam pasakunanmanta. 25 Qamkunaqa kankichik Diosmanta willakuqkunapa castanmi, qamkunapaqmi Dios contratota rurarqa ñawpaq abuelonchikkunawan, Abrahamtam nirqa: “Kay pachapi llapallan ayllukunam miraynikirayku bendecisqa kanqa” nispa. 26 Serviqninta Dios kawsarichimuspanmi puntataqa qamkunaman kachamurqa bendecisunaykichikpaq chaynapi sapakama huchaykichikmanta wanakunaykichikpaq.
1 Pedrowan Juan runakunaman willachkaptinraqmi sacerdotekuna hamururqa templopi cuidaq guardiakunapa jefenwan hinaspa saduceokunawan. 2 Paykunam llumpay piñasqa kachkarqaku Pedropa hinaspa Juanpa yachachisqanwan. Paykunam yachachichkarqa: —Jesucristom kawsarimurqa, chaynam kawsarimunqa lliw wañuqkunapas —nispa. 3 Pedrotawan Juanta hapiruspankum tutaykuqña kaptin calabozollamanraq wichqarurqaku paqarinnintinkama. 4 Chaywanpas achkaq uyariqkunam iñikurqaku, qarikunallam karqa yaqa pichqa waranqa. 5 Paqarinnintinñataqmi Jerusalen llaqtapi huñunakururqaku judiokunapa jefenkuna, kamachikuqkuna, Diospa leynin yachachiqkuna. 6 Chaypitaqmi kachkarqa Anaspas, payqa karqa sacerdotekunapa jefenmi, kachkarqataqmi Caifaspas, Juanpas, Alejandropas chaynataq lliw sacerdotekunapa jefenkunapa ayllunkunapas. 7 Pedrotawan Juanta chay kasqankuman pusarachimuspankum tapurqaku: —¿Pi autorizasuptikichiktaq hinaspa pipa sutinpitaq kaykunata rurankichik? —nispa. 8 Chaymi Pedroñataq Chuya Espiritupa huntaykusqan nirqa: —Runakunapa jefenkuna hinaspa lliw kamachikuqkuna: 9 Qamkunam tapuwachkankiku onqoq runata allin rurasqaykumanta hinaspa imaynam sanoyarusqanmanta. 10 Chaynaqa yachaychikyá, yachachuntaqyá Israel casta llapallan runakunapas, Nazaretmanta kaq Jesucristopa sutinpim kay runaqa allinyarun hinaspam sanoña ladoykichikpi sayachkan. Chay kikin Jesustam qamkuna chakatarurqankichik: aswanqa Diosmi wañusqanmanta kawsarirachimurqa. 11 Qamkunam wasi perqaqkuna hina wischupakurqankichik huk rumita, Jesusmi chay rumiqa. Paymi kunanqa wasipa cimientonpi esquinan hapiq rumiña rikurirun. 12 Jesusmanta hukqa manam pipas salvanmanchu, kay pachapiqa manataqmi pipas kanchu runakunata salvaqqa aswanqa Jesusllam. 13 Pedrowan Juan mana manchakuspa rimaptinmi llapa autoridadkuna uyarispanku admirakurqaku, paykunaqa yacharqam Pedrowan Juanqa mana ancha educacionniyoq kasqankuta, chayraqmi musyarurqaku paykunaqa Jesuspa puriqmasinkuna kasqankuta. 14 Paykunawantaqmi sayachkarqa suchumanta sanoyaq runapas chaymi paykunapa contranpiqa mana ima niytapas atirqakuchu. 15 Chaymi Pedrotawan Juanta cortemanta lloqsirachirqaku kikinkupurallapi rimanakunankupaq. 16 Paykunam ninakurqaku: —¿Imatataq rurasun kay runakunawanqa? Jerusalen llaqtapi llapallan runakunam yachanku kay suchu runa sanoyarachisqankutaqa. Manam kaytaqa negayta atichwanchu. 17 Wakin runakuna amaña yachanankupaqmi manchachisunchik kunanmantaqa amaña pimanpas Jesucristopa sutinpi rimanankupaq —nispa. 18 Hinaspam Pedrotawan Juanta huktawan qayaspanku, Jesucristopa sutinpi amaña willakunankupaq hinaspa amaña yachachinankupaq avisarqaku. 19 Ichaqa Pedrowan Juanmi nirqaku: —Kikikichikpuni tanteaspa niwayku: ¿Diospaq allinchu kanman payta mana kasukuspa qamkunataña kasukuyniyku? 20 Ñoqaykuqa manam upallaymankuchu rikusqaykumantawan uyarisqaykumanta willakuytaqa —nispa. 21 Chaykuna pasakusqanmanta llapa runakuna Diosta yupaychasqankuraykum Juantawan Pedrota autoridadkuna mana imayna castigayta atispanku amenazaykuspalla kachaykurqaku. 22 Chay sanoyaq suchu runaqa karqa tawa chunka mas watayoqñam. 23 Pedrowan Juanmi libreña karuspanku rirqaku wakin iñiqmasinkunapaman hinaspam llapa sacerdotekunapa jefenkunapa hinaspa judio kamachiqkunapa tukuy ima nisqanta willakurqaku. 24 Chayta uyariykuspam llapallanku huk sonqolla Diosta mañakuspa nirqaku: —Señorniyku, qanmi unancharqanki hanaq pachata, kay pachata, lamar qochata chaynataq chaykunapi tukuy imakunatapas. 25 Qanmi Chuya Espirituykiwan serviqniki abueloyku Davidta nirqanki: “¿Imanasqataq nacionkunaqa piñakuywanqa hatarinku? ¿Imanasqataq runakunapas yanqakunata tantearunku? 26 Kay pachapiqariki reykunapas hukllatam hoqarikurunku. Kamachikuqkunapas Señorpa contranpim rimanakurunku. Aceitewan tallispa nombrasqanpa contranpim rimanakurunku.” 27 —Cheqaptapunim kay llaqtapi Rey Herodeswan Poncio Pilato hukllawakururqa huklaw nacionmanta hamuq runakunawan hinaspa Israel casta runakunawan qampa sapaqchakusqayki serviqniki Jesuspa contranpi. 28 Chaynataqa rurarqaku ñawpaqmantaraq munasqayki cumplikunanpaqmi. 29 Taytayku kunanqa qawayá imaynam amenazawasqankuta, hinaspayá serviqnikikunata kallpanchawayku mana manchakuspa qanmanta rimanaykupaq. 30 Qawachiyá atiynikita llapa onqoqkunata sanoyachispayki hinaspa admirakuypaq milagrokunata sapaqchakusqayki serviqniki Jesuspa sutinpi ruraspayki. 31 Chaynata mañakuruptinkum chay huñunakusqanku wasi katkatatarurqa hinaptinmi Chuya Espiritu lliwman huntaykurqa. Chaymi manaña manchakuspanku willakurqaku Diospa palabranta. 32 Lliw iñiqkunam huk sonqolla kaspanku huk runa hinalla piensaqku, manam pipas “ñoqallapam” niqchu ima kapuqninkutapas, aswanqa lliwchankupaqmi karqa tukuy imankupas. 33 Apostolkunam aswan atiywanraq willakurqaku Jesucristopa kawsarimusqanmanta chaymi llapallankuta llumpayta Dios favorecerqa. 34 Paykuna ukupiqa manam pipas pisichikuqchu. Kapuqniyoqkunam chakrankuta chaynataq wasinkuta rantikuspanku qollqeta apostolkunaman apamuqku, 35 paykunañataqmi sapakamaman necesitasqankuman hina qoqku. 36 Chaynatam Joseypas rurarqa. Payqa Leviypa castanmanta Chipre lawpi nacekuqmi karqa. Paytataqmi apostolkuna suticharqaku Bernabeywan, chay sutiqa “sonqo tiyachiq” ninanmi. 37 Paymi rantikururqa chakranta, hinaspanmi chay qollqeta apostolkunaman qorqa.
1 Ananias sutiyoq runam warmin Safirapiwan rantikururqaku chakrankuta. 2 Paykunam wakin qollqeta rakikuykurqaku, Ananiasmi apostolkunaman aparqa wakillanta llapanta hina. Warminpas sumaqtam yacharqa kay engaño rurasqankutaqa. 3 Hinaptinmi Pedro nirqa: —Ananias ¿imanasqamá Satanasqa tanqaypaq-tanqaykusurqanki chakramanta pagasusqayki wakin qollqeta rakikuykuspayki Chuya Espirituta llullakunaykipaqqa? 4 ¿Manachum chakraykiqa qampa karqa? Ña rantikuruptikiqa ¿manachum qampa karqa chay qollqeqa? Diostam llullakurunkiqa, manam runakunatachu —nispa. 5 Kayta uyariruspanmi Ananias qonqayta pampaman wichiykuspa wañururqa. Chaymi llapallan yachaqkuna anchallataña mancharikururqaku. 6 Hinaptinmi cuerponta wankuykuspanku jovenkuna wantururqaku pampamunankupaq. 7 Yaqa kimsa hora pasaruptinmi Ananiaspa warminpas hamurqa kay pasakusqanmanta mana imatapas yachastin. 8 Chaymi Pedro tapurqa: —¿Chay precio nisqaykichikpichum rantikurqankichik chakraykichikta? —nispa. Hinaptinmi Safira nirqa: —Arí, chay preciopim —nispa. 9 Pedroñataqmi nirqa: —¿Imanasqamá tanteanakururqankichik Señorpa Espiritunta pruebanaykichikpaqqa? Waqaya yaykumuchkankuña qosayki pampamuq runakuna, kunanñataqmi qamta apasunki —nispa. 10 Niruptillanmi Pedropa ñawpaqninman Safira wichiykuspan wañururqa. Chaymi jovenkuna yaykuruspanku wañusqataña tariykuspanku aparqaku qosanpa waqtanpi pampamunankupaq. 11 Chaymi llapa iñiqkunawan lliw chayta llapallan yachaqkuna llumpayta mancharikurqaku. 12 Llapa iñiqkunam huk sonqolla huñunakuqku templopi kaq Salomonpa Portalninpi, apostolkunam Diospa atiyninwan admirakuypaq milagrokunata runakunapi ruraqku. 13 Wakin runa paykunaman asuykuyta manchakuptinpas runakunapa hatunchasqanmi karqaku. 14 Achka runakunam qaripas-warmipas Señor Jesucristoman iñikuspanku sapa punchaw miraqku. 15 Onqoqkunatam qatakunapi chaynataq chakanakunapi callekunaman horqomuqku: “Ichapas Pedro llantuykuspallanpas sanoyarachinman” nispanku. 16 Chaynallataqmi huklaw llaqtakunamantapas hamuqku achka runakuna Jerusalenman onqoqninkuta hinaspa demoniopa ñakarichisqan runakunata apamuspanku chaymi llapallanku sanoyaqku. 17 Sacerdotekunapa jefenkunam qatiqnin saduceokunamanta kaqkunapiwan llumpayta envidiakurqaku. 18 Hinaspam apostolkunata hapiruspanku calabozoman hinarurqaku. 19 Ichaqa chay tutam Señorpa angelnin hamuspan punkuta kicharurqa. Paykunata horqoruspanmi nirqa: 20 —Temploman rispaykichikyá runakunaman willakamuychik kay mosoq vidamanta tukuy kay yachachikuykunata —nispa. 21 Chaymi achikyaruptillan temploman rispanku yachachirqaku. Sacerdotekunapa jefenkunañataqmi paywan kaqkunapiwan cortepi huñunakunankupaq qayachirqaku Israel casta runakunapi lliw kamachikuqkunata. Hinaspankum kacharqaku apostolkunata calabozomanta pusamunankupaq. 22 Guardiakuna calabozoman chayaruspañataqmi apostolkunataqa manaña tarimurqakuchu chaymi kutirispanku willakurqaku: 23 —Calabozotam tariramuniku hina wichqasqata, punkupi guardiakunapas hinallam cuidachkan, kichaykuptiykuñataqmi ukupiqa manaña pipas kasqachu —nispa. 24 Templopi cuidaq guardiakunapa jefenwan sacerdotekunapa jefen chayta uyariruspankum tapunakurqaku: —¿Imaraqchá pasakunqapas? —nispanku. 25 Chay ratollam huk runa hamuspan nirqa: —Chay calabozopi wichqasqaykichik runakunaqa templopim yachachichkanku —nispa. 26 Hinaptinmi guardiakuna jefenkupiwan rirqaku hinaspam runakuna rumiwan choqaparunankumanta mana imanaspalla manchakuspanku pusamurqaku. 27 Chay autoridadkunapa kasqanman pusaramuptinkum sacerdotekunapa jefen nirqa: 28 —Ñam kamachirqaykikuña Jesusmantaqa ama yachachinaykichikpaq. Ichaqa Jerusalenpi lliw runakunata yacharachispam ñoqaykuta culpawankiku chay Jesuspa wañusqanmanta. 29 Hinaptinmi wakin apostolkunapiwan Pedro nirqa: —Runakunamanta puntataqa Diostam kasukuna. 30 Qamkunam Jesusta chakataruspaykichik wañurachirqankichik ichaqa abuelonchikkunapa Diosninmi kawsarirachimurqa. 31 Paytam Dios hatunchaspa hoqarirun alleq lawninman munaychakunanpaq hinaspa salvaqninchik kananpaq chaynapi Israel castamasinchikkuna huchankumanta wanakuspa pampachasqa kanankupaq. 32 Kaykunamantaqa ñoqaykum testigo kaniku, testigotaqmi kasukuqninkunaman Diospa qosqan Chuya Espiritupas. 33 Autoridadkunañataqmi kaykunata uyariruspanku llumpayta piñakururqaku hinaspam wañurachinankupaq rimanakurqaku. 34 Hina chay autoridadkunawanmi kachkarqa huk fariseo Gamaliel sutiyoq. Paymi karqa Diospa leyninmanta yachachiq maestro. Paytam llapa runakuna llumpayta respetaqku. Paymi sayarispan kamachirqa apostolkuna huklawman lloqsiykunankupaq. 35 Hinaspam llapa autoridadkunata nirqa: —Israelpa miraynin masiykuna, allinta piensaychik imam kay runakunawan ruranaykichikta. 36 Ñawpaq punchawkunapim Teudas hatarirurqa allin hatun reqsisqapaq hapikuspan. Paytam qatirqaku yaqa tawa pachak runakuna ichaqa wañurachiptinkum qatiqninkunapas lliw cheqerurqaku, chaynapim yanqapaq karqa. 37 Chaynallataqmi Galilea lawmanta kaq Judaspas censo punchawkunapi llapa runakunata hatarirachirqa ichaqa paytapas wañurachirqakum hinaptinmi qatiqninkunapas tukuy hinastinman cheqerurqaku. 38 Chaymi nikichik, ama imanaychikchu kay runakunataqa, paykunataqa hawkallatayá dejaychik. Sichu yachachisqanku otaq imam rurasqanku runakunallamanta kaptinqa chinkarunqam. 39 Diosmanta kaptinmi ichaqa imayna puchukarachiytapas mana atiwaqchikchu. Cuidakuychik, yanqañataq Diospa contranpi peleachkawaqchik —nispa. 40 Chaymi lliwchanku paypa nisqanta kasuspanku apostolkunata qayaykuspa azoterqaku. Jesuspa sutinmanta amaña rimanankupaq kamachispallam kachaykurqaku. 41 Chaymi cortemanta apostolkuna lloqsirqaku llumpay kusisqallaña Jesucristopa sutinmanta penqakuykunata ñakarinankupaq Diospa permetisqankurayku. 42 Mana samaykuspankum sapa punchaw templopi hinaspa wasikunapi yachachiqku hinaspa Jesucristomanta willakuqku.
1 Chay punchawkunapim Cristoman iñikuqkuna aswan-aswan mirarqaku. Chaymi griego rimaq iñiqkuna quejakurqaku hebreo rimaq iñiqkunamanta: —Sapa punchaw mikuyta aypuptinkum ñoqaykumanta kaq viudakunata mana allintachu atiendenku —nispanku. 2 Chaymi chunka iskaynintin apostolkuna llapallan iñiqkunata huñuruspanku nirqaku: —Sichum Diospa palabran yachachiyta dejarusaqku mikuyta servinaykupaq hinaptinqa manam allinchu kanman. 3 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, qamkunamantayá akllaychik qanchis runakunata Chuya Espiritupa huntasqan yachayniyoqkunata, mikuy aypukuytaqa paykunapa makinmanñam churasaqku. 4 Ñoqaykuñataqmi Diosta chaylla-chaylla mañakuspa palabranta yachachisaqku —nispa. 5 Chaymi llapa huñunasqakuna “allinmi” nispanku akllarqaku Estebanta. Paymi karqa Chuya Espiritupa huntasqan llumpay iñiyniyoq. Akllarqakutaqmi Felipeta, Procorota, Nicanorta, Timonta, Parmenasta hinaspa Nicolasta. Nicolasqa karqa judiokunapa religionninman tikrakuq Antioquia llaqtayoqmi. 6 Paykunatam apostolkunaman pusamurqaku, apostolkunam paykunapa hawanman makinkuta churaykuspanku Diosta mañakurqaku. 7 Chaymi Diospa palabranta aswan-aswan willakuptinku llapa iñiqkuna aswan-aswan mirarqa Jerusalen llaqtapi. Achkañam sacerdotekunapas Jesusman iñikuykurqaku. 8 Estebanmi Diospa ancha favorecesqan kaspa chaynataq Diospa atiyninwan huntarisqa kaspan runakunapi admirakuypaq milagrokunata ruraq. 9 Jerusalenpim karqa Librasqakunapa Huñunakunanku Wasi. Chaypim huñunakuqku Cirenemanta, Alejandriamanta, Ciliciamanta hinaspa Asiamanta kaq judiokuna. Huk punchawmi paykunamanta wakinkuna Estebanwan atipanakurqaku. 10 Paykunaqa manam Esteban upallachiyta atirqakuchu allin yachaywan hinaspa Chuya Espiritupa yanapakuyninwan rimasqanrayku. 11 Chaymi pagarurqaku huk runakunaman Estebanmanta llullakuspanku: “Ñoqaykum kay runata uyarirqaniku Moisespa hinaspa Diospa contranpi mana allin rimaqta” nispa rimanankupaq. 12 Chaynapim llapa runakunatawan judiokunapa kamachiqninta chaynataq Diospa leynin yachachiqkunata hatarirachirqaku Estebanpa contranpi. Qonqayta pawaykuspankum Estebanta hapiruspa corteman aysarqaku. 13 Chay pusasqanku llulla runakunam Estebanpa contranpi kaynata nirqaku: —Kay runam mana upallaspa mana allin palabrakunata riman Diospaq sapaqchasqa wasimantawan Diospa leyninmanta. 14 Paymi nirqa: “Nazaretmanta kaq Jesusmi templota tuñichispan Moisespa kamachiwasqanchik costumbrenchikkunata cambianqa” nispa. 15 Hinaptinmi chay cortepi llapallan tiyaqkuna Estebanta qawarispanku angelpa uyan hina uyayoqta rikururqaku.
1 Sacerdotekunapa jefenmi Estebanta tapurqa: —¿Chaynatachu rimarqanki? —nispa. 2 Chaymi Estebañataq nirqa: —Wawqellaykuna, taytakuna, uyariykuwaychik. Ñoqanchikpa kancharichkaq Diosninchikmi abuelonchik Abrahanman Mesopotamia lawpi rikuriykurqa manaraq Haran llaqtaman ripukuchkaptin. 3 Paytam nirqa: “Llaqtaykimanta hinaspa aylluykimanta lloqsiy qawachinay allpaman” nispa. 4 Chaymi Diospa nisqanman hina Abraham Caldea lawmanta ripukuspan Haran llaqtapi yacharqa. Chaypi taytan wañukuptinmi payta Dios pusamurqa kay kasqanchik allpaman. 5 Diosqa manam ima herenciatapas kaypiqa qorqachu, ichaqa manaraq churiyoq kachkaptinpas Diosmi prometekurqa tukuy kay allpataqa paymanwan mirayninkunaman qonanpaq. 6 Paytam nirqa: “Miraynikikunam runapa llaqtanpi forastero hina yachanqaku, ñakaristinmi sirviente kanqaku tawa pachak watapuni” nispa. 7 Diosqa nirqataqmi: “Aswanqa servichikuqninku runakunatam castigasaq hinaptinmi miraynikikuna chay nacionmanta lloqsimuspanku kaypi yupaychawanqaku” nispa. 8 Diosmi contratota rurarqa Abrahanwan hinaspam kamachirqa qari kayninkupi señalasqa kanankupaq. Chaymi churin Isaac naceruptin pusaq punchawninman Abraham señalarqa: Isaacpas señalarqam churin Jacobta, chaynatataqmi Jacobpas rurarqa chunka iskaynintin churinkunata. Kay chunka iskaynintinmi Israel nacionpa ayllunkunapa abuelonkuna karqa. 9 —Jacobpa churinkunam wawqenku Joseymanta envidiakuspanku rantikururqaku Egipto nacionman apanankupaq. Ichaqa Diosmi Joseyta yanapaspan 10 librarqa llapa ñakariyninkunamanta. Dios favoreceptinmi Joseyqa allin yachayniyoq karqa chaymi Rey Faraonpas allinta qawaspan Joseyta akllarqa Egipto nacionpi hinaspa kikin reypa wasinpi kamachikuq kananpaq. 11 —Llumpay yarqaymi karqa Egipto nacionpipas chaynataq Canaan lawpipas. Hinaptinmi abuelonchikkuna mana imatapas tarirqakuchu mikunankupaq. 12 Ichaqa Egipto nacionpi trigo kasqanta Jacob yacharuspanmi churinkunata chayman punta viajepi kacharqa. 13 Iskay kaq kutiyninkupiñam Joseyqa wawqenkunaman reqsiykachikurqa chaymi Egipto nacionpa reyninpas yacharurqa pipa castanmi Joseyqa kasqanta. 14 Chaynapim Joseyqa taytan Jacobta llapa aylluntinta Egipto nacionman qayachirqa, paykunaqa karqa qanchis chunka pichqayoq runakunam. 15 Chaynapimá Jacobqa Egipto nacionman ripukurqa hinaspam chaypi wañukurqa, hina chaypitaqmi paypa churinkunapas wañukurqa. 16 Chaymantañam paykunapa tullunkunata aparqaku Siquem llaqtaman chaypi pampanankupaq. Chay sepulturatam Abraham rantirqa qollqewan Hamorpa churinkunamanta. 17 —Abrahanman Diospa prometesqan cumplikuruchkaptinñam Israelpa llapa mirayninkuna llumpa-llumpayta mirarurqa Egipto nacionpi. 18 Chaymantam Egipto nacionpiqa munaychakurqa Joseyta mana reqsiq reyña. 19 Paymi engañaspa llumpayta ñakarichirqa abuelonchikkunata, llullu wawakuna wañunankupaqmi wischunankupaq obligarqaku. 20 Chay tiempopim Moisespas nacerqa. Paymi karqa Diospa kuyasqan suma-sumaq wawa chaymi tayta-maman kimsa killa wasinkupi uywarqaku. 21 Tayta-mamanku wischuruptinmi Egipto nacion reypa warmi churin tarikuspan wawanta hina uywakurqa. 22 Chaynapim Egiptopi tukuy yachaykunata yachachirqaku chaymi Moisesqa hatun reqsisqa runa karqa rimayninpipas chaynataq rurayninpipas. 23 —Moises tawa chunka watayoq karuspanñataqmi Israelpa mirayninmasinkunaman watukuq rirqa. 24 Chaypim Egipto runata rikururqa Israelpa castan runata maqachkaqta. Payta harkaspanmi maqaqnin Egipto runata vengakuspa wañurachirqa. 25 Paymi piensarqa: “Castaykunaqa luegoch cuentata qokunqaku paykunataqa ñoqantakama Dios librananta” nispa, aswanqa paykunaqa manam entienderqakuchu. 26 Paqarinnintintañataqmi Moises tarirurqa paypa castan iskay runakuna peleachkaqta, mana peleanankuta munaspanmi nirqa: “Qamkunaqa wawqentinmi kankichik ¿imanasqataq qamkunaqa maqanakuchkankichik?” nispa. 27 Hinaptinmi chay castamasin maqaq runa Moisesta tanqarispa nirqa: “¿Pitaq qamtaqa churasurqanki ñoqaykupa jefeyku hinaspa juezniyku kanaykipaq? 28 ¿Qayna punchaw wañuchisqayki Egipto runata hinachu ñoqatapas wañurachiwayta munanki?” nispa. 29 Kayta uyariruspanmi Moises ayqekuspa ripukurqa Madian lawman. Runapa llaqtanpi forastero yachachkaptinmi iskay churinkuna nacerqa. 30 —Tawa chunka wata pasaruptinñam Sinai chunniq orqopi angelta rikururqa rupachkaq tankar kichkapi. 31 Moisesñataqmi chayta rikuruspan admirakurqa hinaspam sumaqta qawaykuyta munaspan asuykuspan uyarirqa Diospa kayna nisqanta: 32 “Ñoqaqa kani abueloyki Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa Diosninmi” nispa. Chaymi Moises mancharikuywan katkatatayta qallaykuspan ni qawariytapas atirqachu. 33 Chaymi Señor Dios nirqa: “Usutaykita horqokuy, sarusqayki allpaqa ñoqapaq sapaqchasqa allpam. 34 Qawachkanipunim Egipto nacionpi runaykunapa ñakarisqanta, uyarichkanitaqmi waqasqankutapas. Chaymi uraykamuni paykunata libranaypaq. Riyá, ñoqam kachasqayki Egipto nacionman” nispa. 35 —Chaymi: “¿Pitaq qamtaqa churasurqanki ñoqaykupa jefeyku hinaspa juezniyku kanaykipaq?” nispa despreciasqanku Moisesta tankar-kichkapi rikuriq angelnintakama Dios kamachirqa paykunapa libraqnin hinaspa jefen kananpaq. 36 Chaynapimá Moisesqa Egipto nacionmanta libramurqa llapa abuelonchikkunata, Diospa atiyninta qawachispam admirakuypaq milagrokunata rurarqa Egipto nacionpi, Puka Lamar Qochapi chaynataq chunniqpipas tawa chunka watapuni. 37 Chay kikin Moisestaqmi Israelpa miraynin masinchikkunatapas nirqa: “Diosmi castanchikmanta ñoqata hina rikurichipusunkichik huk willakuqta” nispa. 38 Chay Moisesmá karqa huñunasqa llapa abuelonchikkunawan chunniqpi, paytaqmi karqa Sinai Orqopi rimapayaqnin angelwanpas. Paytaqmi kawsananchikpaq palabrakunatapas chaskipuwarqanchik. 39 —Ichaqa chay abuelonchikkunam payta mana kasukuyta munarqakuchu hinaspam qepanchakuruspanku Egipto nacionman kutikuyta munaspa 40 Aaronta nirqaku: “Rurapuwayku taytachakunata Dios hina pusawananchikpaq. Egipto nacionmanta horqomuwaqninchik chay Moisestaqa imach pasarun manam yachanchikchu” nispa. 41 Chaymi rurarurqaku qorimanta malta torota hinaspam animalkunata wañuchispa chay taytachaman ofrecerqaku, makinkupa rurarusqanwanmá kusikurqaku. 42 Chaynapim Diospas paykunata qepanchakuruspa saqerurqa lucerokunataña adoranankupaq, Diosmanta willakuqkunapa qellqasqan libropim kaynata nichkan: “Yaw Israel castakuna chunniqpi tawa chunka wata kaspaykichikqa animalkunatawan wakin ofrendakunataqa manam ofrecewarqankichikchu. 43 Aswanqa chay Moloc taytachaykichikpa karpantam aparqankichik. Renfan taytaykichikpa lucerontam aparqankichik. Chay taytachakunatam adoranaykichikpaq rurarqankichik Chayraykum Babilonia llaqtapa waklawninman qarqosaykichik.” 44 —Chay chunniqpim ñawpa abuelonchikkuna huk karpapi waqaychaqku Diospa kamachikuyninkunata. Chay karpataqa rurarqaku Moisesman Diospa qawachisqanpi hinam chaynataq kamachisqanpi hinam. 45 Abuelonchikkunam chaskirqaku chay karpata herenciata hina. Chay karpata apamuspankum Josueywan hamurqaku kay allpanchikman huk casta runakunata allpanmanta qarqoruspanku. Diosmi chay runakunata qarqochirqa kay allpata abuelonchikkunaman qonanpaq. Karpallapimá Diosninchiktaqa adoraqku Rey Davidpa tiemponkama. 46 Davidta Dios favoreceptinmi David templo rurayta munarqa abuelon Jacobpa Diosninpaq. 47 Ichaqa Davidpa churin Salomonmi templota rurarqa. 48 Hanaq pachapi Diosqa manam runakunapa rurasqan templokunapichu yachan. Diosmanta willakuqpas Señorpa nisqantam kaynata nirqa: 49 “Hanaq pachaqa gobiernaspa tiyanaymi. Kay pachaqa ñoqapa sarunaymi. ¿Imayna wasitataq rurapuwankichikman? ¿Maypitaq sarunay sitiota rurapuwankichikman? 50 ¿Manachum atiywan rurarqani tukuy kay llapa imakunataqa? 51 Estebanmi nirqataq: —Qamkunaqa rumi sonqo runakunam kankichik. Dios mana reqsiq runapa hinam rinrikichikpas, sonqoykichikpas kachkan. Qamkunaqa Chuya Espiritupa contrallanpi kaspam, ñawpa abueloykichikkuna hinapuni kachkankichik. 52 ¿Diosmanta willakuqkunataqa manachum ñawpaq abueloykichikkuna llapallanta ñakarichirqaku? Diospa justo Churin hamunanmanta willakuqkunatapas wañuchirqakum. Chay justotam traicionaspaykichik wañurachinkichik. 53 Qamkunamanmi angelninkunawan Dios qosurqankichik leyninta ichaqa manam kasukunkichikchu. 54 Judio autoridadkuna kayta uyariruspankum llumpay rabiawan Estebanpa contranpi kachupakurqaku. 55 Estebanñataqmi Chuya Espiritupa huntasqan, cielota qawarispa rikururqa Diospa kanchayninta, rikururqataqmi Jesucristotapas Diospa alleq lawninpi sayachkaqta. 56 Chaymi Esteban nirqa: —¡Qawaychik! Kikin hanaq pachatam rikuchkani, Diospa alleq lawninpim Diosmanta Hamuq Runa sayachkan —nispa. 57 Chaymi paykuna mana uyariyta munaspanku rinrinkuta tapakururqaku hinaspam qaparispanku lliw waykarurqaku. 58 Hinaspam llaqtapa cantonman aysaruspanku rumiwan choqaparurqaku. Esteban acusaq runakunam choqapanankukama pachankuta cuidachirqaku Saulo sutiyoq jovenwan. 59 Rumiwan choqapachkaptinkum, Esteban mañakurqa kaynata: —Señor Jesus almaytayá chaskiykuy —nispa. 60 Hinaspanmi qonqorakuykuspan qaparirqa: —Señorlláy, amayá castigaychu kay hucha rurasqankumantaqa —nispa. Hinaspam wañukurqa.
1 Chaymi Saulo allinpaq hapirqa Esteban wañuchisqankuta. Hina chay punchawllapim llapa iñiqkunata ñakarichinankupaq qatikachayta qallaykurqaku. Chaymi llapallan iñiqkuna cheqerurqaku Judea lawman hinaspa Samaria lawman. Apostolkunallañam Jerusalenpiqa qeparurqaku. 2 Hinaptinmi Dios yupaychaq wakin runakuna pamparurqaku Estebanta, paymantam llumpayta waqarqaku. 3 Sauloñataqmi iñiqkunata chinkachinanpaq qatikacharqa wasin-wasin hinaspam qaritapas warmitapas carcelman apaq. 4 Aswanqa Jerusalenmanta cheqechisqakunam mayman rispankupas Jesucristomanta allin noticiakunata willakuqku. 5 Chaynapim Felipepas rirqa Samaria llaqtaman hinaspam Jesucristomanta willakurqa. 6 Chaymi llapa runakuna huñunakuspanku Felipepa nisqanta huk sonqolla uyarirqaku, rikurqakutaqmi milagrokuna Felipepa rurasqantapas. 7 Demoniopa ñakarichisqan runakunatapas sanoyachirqam, chay demoniokunam runakunata qaparichistin lloqsiq. Sanoyaqtaqmi suchukunapas hinaspa wistukunapas. 8 Chayraykum chay llaqtapi runakunaqa llumpay kusisqa karqaku. 9 Samaria llaqtapim kachkarqa Simon sutiyoq brujo runa, paymi chay llaqtapi llapa runakunata admirachiq: “Ñoqaqa ancha yachayniyoq runam kani” nispa. 10 Paytam taksapas-hatunpas kasukuqku hinaspam paymanta niqku: —Kay runapiqa Diospa ancha atiyninmi kachkan —nispanku. 11 Paytamá kasukuqku brujerianwan unaysuña admirachiptin. 12 Aswanqa Diospa munaychukusqanmanta hinaspa runakunata salvaq Jesucristopa sutinmanta Felipe rimaqta uyarispankum qaripas-warmipas iñikuspanku Felipewan bautizachikurqaku. 13 Chaymi Simonpas Jesucristoman iñikuspan bautizachikurqa hinaspam Felipewanña purirqa. Diospa atiyninwan milagrokunata Felipepa rurasqanta qawaspanñataqmi admirakurqa. 14 Samaria llaqtapi runakuna Diospa palabran chaskisqankuta yacharuspankuñataqmi Jerusalenpi apostolkuna kacharqaku Pedrotawan Juanta. 15 Samaria llaqtaman chayaruspankum Diosta mañakurqaku Samariapi iñiqkuna Chuya Espirituta chaskinankupaq. 16 Jesuspa sutillanpiraq paykuna bautizachikuptinkum Chuya Espirituqa manaraq mayqanmanpas hamurqaraqchu. 17 Chaymi Pedrowan Juan iñiqkunaman makinkuta churaykuptinku chaskirqaku Chuya Espirituta. 18 Iñiqkunaman apostolkuna makinkuta churaptinmi paykunaman Chuya Espiritu qomusqanta karqa, chaytam Simon rikurqa chaymi apostolkunaman qollqeta qawachispan 19 nirqa: —Qoykuwaychik chay atiyta chaynapi pimanpas makiyta churaykuptiy Chuya Espirituta chaskinankupaq —nispa. 20 Chaymi Pedroñataq nirqa: —¡Qollqekiwan kuskayá chinkay Diospa qosqanta qollqewan rantiruy piensasqaykimanta! 21 Kay atiyqa manam qampaqchu, sonqoykipi munasqaykikunaqa manam Diospaq hinachu. 22 Wanakuy chay llumpay mana allin ruray munasqaykimanta hinaspa Diosta mañakuy, ichapas chaynapi sonqoykipi chay piensasqaykita pampachasunkiman. 23 Yachanim qamqa envidiosollaña kasqaykita hinaspa mana allin ruraykunawanpas watasqa kasqaykita. 24 Hinaptinmi Simonñataq nirqa: —Señortayá mañapullawaychik nisqaykichikman hina imapas ama pasawananpaq —nispa. 25 Jesucristomanta willaruspam Diospa palabranta apostolkuna yachachirqaku hinaspam kutirqaku Jerusalenman Samaria llaqtachakunapi Cristomanta allin noticiakunata willakustin. 26 Chaymantam Felipeta Diospa angelnin kaynata kamachirqa: —Kaymanta riy surlawman Jerusalenmanta Gaza llaqtaman riq ñanninta —nispa. Chayqa chunniq ñanmi. 27 Felipe rispanmi ñanpi tuparurqa Etiopia nacionpi kamachikuq runawan. Payqa karqa Etiopia nacionpi Candace sutiyoq reinapa qollqen waqaychaqmi. Paymi Jerusalenpi Dios adoraq risqanmanta kutichkarqa. 28 Payqa caballopa aysasqan carretapim richkarqa llaqtan lawman Diosmanta willakuq Isaiaspa qellqasqan librota leestin. 29 Chaymi Felipeta Chuya Espiritu nirqa: —Wak carretata haypaspayki asuykuy —nispa. 30 Chaymi Felipe kallpaspan, Isaiaspa qellqasqan libro leesqanta uyarispan tapurqa: —¿Entiendenkichu chay leesqaykipa imam nisqanta? —nispa. 31 Kamachikuqñataqmi nirqa: —¿Imaynataq entiendeyman mana pipas yachaykachiwaptinqa? —nispan. Chaymi Felipeta ruegarqa seqaspan waqtanpi tiyananpaq. 32 Chay libropi leesqanmi kayna karqa: Nakanankupaq carnerota hina pusaptinkum mana rimarirqachu. Imaynam oveja kanman millwan rutuqninpa qayllanpi upallalla, chaynam paypas karqa ñakarichiqninkunapa qayllanpi upallalla. 33 Humillaykachispankum mana allin arreglotachu rurapurqaku. ¿Pitaq willakunman mirayninmanta wañurachichkaptinkuqa? 34 Hinaptinmi chay kamachikuq tapurqa Felipeta: —Niykuway ¿pimantataq kay willakuqqa rimachkan, kikinmantachu icha pimantataq? —nispa. 35 Chaymi leesqankumanta qallaykuspan Jesusmanta allin noticiakunata Felipe willarqa. 36 Chaymi yakupa kasqanman chayaruptinku chay kamachikuq nirqa: —Kayqaya kaypi kasqa yaku ¿imaraqtaq faltawan bautizawanaykipaq? —nispa. [ 37 Chaymi Felipeñataq nirqa: —Tukuy sonqoykiwan iñiptikiqa allinmi —nispa. Hinaptinmi chay kamachikuqñataq nirqa: —Creenim Jesucristoqa Diospa Churin kasqanta.] 38 Chaynata niruspanmi carretata sayachinanpaq kamachirqa. Chaymi iskayninku uraykurqaku yakuman hinaptinmi Felipe bautizarqa. 39 Yakumanta seqaruptinkuñataqmi Señorpa Espiritun Felipeta huklawman aparurqa. Hinaptinmi chay kamachikuqqa manaña rikurqachu Felipeta, ichaqa kusisqallañam pasakurqa. 40 Felipeñataqmi Azoto sutiyoq llaqtachapiña rikurirurqa hinaspanmi llaqtan-llaqtan rirqa Jesusmanta allin noticiakunata willakustin Cesarea llaqtaman chayanankama.
1 Sauloñataqmi Jesucristoman iñiqkunata wañuchinanpaq amenazarqa. Chayraykum sacerdotekunapa jefenman pasarqa. 2 Oficiokunatam mañakurqa Damasco llaqtapi huñunakunanku wasikunapi kamachikuqkunapaq chaynapi Jesucristo qatiqkunata warmitapas-qaritapas presota Jerusalen llaqtaman pusamunanpaq. 3 Damasco llaqtaman chayaykuchkaptinñam qonqayllamanta huk llipyay hina payta kanchaykurqa. 4 Chaymi Saulo pampaman wichiykuspan uyarirqa: —Saulo, Saulo ¿imanasqataq ñakarichiwanaykipaq qatikachawanki? —niqta. 5 Chaymi Saulo tapurqa: —¿Pitaq kanki Señor? —nispa. Hinaptinmi nimurqa: —Ñoqaqa qatikachawasqayki Jesusmi kani. 6 Hatarispayki Damasco llaqtaman yaykuy, chaypim imam ruranaykita nisunki —nispa. 7 Saulowan riqkunam chay rimamusqanta uyarirqaku, ichaqa manam pitapas rikurqakuchu. Chaymi admirasqallaña karqaku. 8 Sauloñataqmi pampamanta hatarispan manaña imatapas rikurqachu ñawsayarusqanrayku. Chaymi makinmanta aysaspanku Damascoman pusaykurqaku. 9 Chaynapim kimsa punchaw karqa mana rikukuq, manam imatapas mikurqachu nitaq tomarqachu. 10 Chay Damasco llaqtapim yacharqa Jesucristopi iñiq Ananias sutiyoq runa. Paymanmi Señor rikuriykuspan nirqa: —Ananias —nispa. Chaymi pay nirqa: —¿Imata Señor? —nispa. 11 Chaymi Señor nirqa: —Hatarispayki riy Derecho sutiyoq calleman, hinaspayki Judaspa wasinpi Tarso llaqtayoq Saulota maskamuy. Paymi Diosta mañakuspan 12 revelacionninpi rikusurqanki paypa kasqanman yaykuchkaqta chaynapi paypa hawanman makikita churaptiki huktawan qawarikunanpaq. 13 Chaymi Ananiasñataq nirqa: —Señorlláy, achkaq runakunam willawarqaku chay runamantaqa, payqa Jerusalen llaqtapim qanman iñiqkunata ñakarichirqa. 14 Kunanñataqmi sacerdotekunapa jefenpa kamachisqan hamurun qampa sutikipi mañakuqkunata presochananpaq. 15 Chaymi Señorñataq Ananiasta nirqa: —Pasaypuni, chay runataqa akllarqani huklaw nacionkunapi runakunaman, reykunaman hinaspa Israelpa mirayninkunaman ñoqamanta willakunanpaqmi. 16 Ñoqam payman yachachisaq ñoqarayku llumpay ñakarinanta. 17 Chaymi Ananias pasarqa Saulopa kasqan wasiman hinaspam yaykuruspan Saulopa hawanman makinta churaykuspan nirqa: —Wawqey Saulo, chay hamusqayki ñanpi rikurisuqniki Señor Jesusmi kachamuwarqa qamta qawarichinaypaq hinaspa Chuya Espiritupa huntasqan kanaykipaq —nispa. 18 Hinaptinmi chaypunilla paypa ñawinmanta wichirurqa escama hina, hinaptinmi qawakurqaña. Chaymi Saulo hatarispan bautizachikurqa. 19 Mikuywan kallpanchakuykuspanmi chay punchawkuna qeparqa Damasco llaqtapi iñiqkunawan. 20 Saulom willakurqa huñunakunanku wasikunapi: —Jesucristoqa Diospa Churinmi —nispa. 21 Lliw uyariqkunañataqmi admirakuspanku kaynata ninakurqaku: —¿Manachu kay runaqa Jerusalen llaqtapi purirqa Jesucristopa sutinpi mañakuqkunata ñakarichistin? ¿Manachum kikinpuni kaymanpas hamurqa iñiqkunata presocharuspan sacerdotekunapa jefenkunaman apananpaq? —nispa. 22 Ichaqa Saulom aswan-aswan kallpanchakuspan Jesusqa cheqaptapuni prometesqa Cristo kasqanta willakurqa chaynapi Damascopi yachaq judiokunapas ima piensaytapas mana atinankukama. 23 Achka punchaw pasaruptinmi judiokuna yacharachinakurqaku Saulota wañurachinankupaq. 24 Ichaqa Saulom chayta yacharurqa. Chaymi paykuna tuta-punchaw chay llaqtapa punkunkunapi suyaqku wañurachinankupaq. 25 Aswanqa iñiqkunam hatun canastapi Saulota tutallan uraykarachirqaku chay llaqtapa muyuriqnin perqanta. 26 Saulo Jerusalenman chayaruspanmi iñiqkunawan huñunakuyta munarqa, ichaqa paykunam manchakurqaku Jesucristoman iñisqanta mana creespanku. 27 Aswanqa Bernabeymi Saulota pusarqa apostolkunaman hinaspam willarqa Jesucristota ñanpi Saulo rikumusqanmanta hinaspa paytapas Señor rimapayasqanmanta chaynataq Damasco llaqtapi mana manchakuspa Jesucristopa sutinpi rimasqanmantapas. 28 Chaymi Sauloqa Jerusalenpiña apostolkunawan puriq. 29 Mana manchakuspam rimaq Señorpa sutinpi, atipanakuqtaqmi griego rimaq judiokunawanpas, aswanqa paykunam wañurachiypi riqku. 30 Jesucristoman iñikuqkuna chayta musyaruspankum Saulota pusarurqaku Cesareaman hinaspam Tarso llaqtaman aviarurqaku. 31 Chaymi iñiqkunaqa tukuy Judea lawpipas, Galilea lawpipas hinaspa Samaria lawpipas hawkaña karqaku. Iñiyninkupim wiñaqku hinaspam Señorta manchakuspanku kawsaqku, Chuya Espiritupa kallpanchasqan kaspankum aswan-aswan miraqku. 32 Apostol Pedrom llapa iñiqkunata watukuspan Lida llaqtapi iñikuqkunamanpas chayarurqa. 33 Chaypim tarirqa Eneas sutiyoq runata, paymi suchuyaruspan pusaq wataña camapi kachkarqa. 34 Hinaptinmi Pedro nirqa: —Eneas, Jesucristom sanoyarachisunki, hatarispayki camaykita allichay —nispa. Chay ratollam Eneas hatarirurqa. 35 Lida llaqtapi hinaspa Saron llaqtapi lliw yachaqkunam payta rikururqaku hinaspankum Señor Jesucristomanña iñikurqaku. 36 Chay Jope llaqtachapim yacharqa Jesucristopi iñikuq Tabita sutiyoq warmi, paypa sutinmi griego rimaypi karqa Dorcas. Paymi achka allinkunata ruraq hinaspam wakchakunata yanapaq. 37 Chay punchawkunapi onqoruspanmi wañukurqa chaymi cuerponta bañaruspanku wasipa altosninpi chutaykurqaku. 38 Lida llaqtam hichpalla karqa chay Jope llaqtamanta chaymi iñiqkuna chaypi Pedro kasqanta yacharuspanku iskay runakunawan nichimurqaku: —Kunanpunis pasay Jope llaqtaman —nispa. 39 Chaynata Pedroman willaykuptinkum pasarqa paykunawan. Chayaruptinñataqmi Pedrota pusaykurqaku wañuqpa kasqan cuartoman. Pedroman llapa viudakuna asuykuspam waqastin qawachirqaku Dorcaspa rurasqan camisakunatawan walikunata. 40 Pedroñataqmi chaypi lliw kaqkunata lloqsirachispan qonqoranpa Diosta mañakurqa hinaspanmi chay wañusqa warmita qawarispan nirqa: —Tabita, hatariy —nispa. Chaymi Tabita qawarikururqa, hinaspanmi Pedrota rikuruspan tiyarirurqa. 41 Chaymi Pedro makinmanta hapiykuspan sayarichirqa. Iñiqkunatawan viudakunata qayaspanmi kawsachkaqtaña paykunaman qawachirqa. 42 Chaytam Jope llaqtapi llapa runakuna yacharurqaku, chaymi Señorman achkallaña iñikurqaku. 43 Chay llaqtapim Pedro qeparqa achka punchaw suela ruraq Simonpa wasinpi.
1 Cesarea llaqtapim yacharqa Cornelio. Paymi karqa Italiano sutiyoq tropakunapi capitan. 2 Corneliom wasinpi llapallan kaqkunapiwan Diosta manchakuspa serviqku, wakcha judiokunatam achka qollqewan yanapaq hinaspanmi tukuy tiempo Diosta mañakuq. 3 Huk punchawmi yaqa las tresta mañakuchkaptin Dios payman rikuriykachirqa huk angelta: —¡Cornelio! —nispa. 4 Chaymi Cornelio llumpay mancharisqa qawarayaspan tapurqa: —¿Imata Señor? —nispa. Hinaptinmi chay angel nirqa: —Mañakusqaykitawan wakchakuna yanapasqaykitam Dios chaskiykun. 5 Kunanyá runakunata Jope llaqtaman kachay Simonwan sutichasqa Pedrota pusamunankupaq. 6 Payqa samapakuchkan suela ruraq Simonpa wasinpim, chayqa kachkan lamar qochapa patanpim —nispa. 7 Chay rimapayaqnin angel chinkaruptillanmi Cornelio qayarqa iskay runankunatawan Dios serviq soldadonta 8 hinaspam chay angelpa lliw nisqanta paykunaman willaspan kacharqa Jope llaqtaman. 9 Paqarinnintin Corneliopa runankuna Jope llaqtapa hichpallantaña richkaptinkum yaqa chawpi punchawta Pedro seqarqa wasipa altonman Diosta mañakunanpaq. 10 Llumpayta yarqarachikuspanmi mikuyta munarqa. Ichaqa mikuyta yanupunankukamam revelacionta chaskirqa. 11 Paymi rikurqa hanaq pachamanta tawan puntanmanta warkusqa lliklla hina uraykamuqta. 12 Chay llikllapim karqa tawa chakiyoq animalkuna, culebra hina qasqonpa puriqkuna hinaspa alton pawaq animalkuna. 13 Hinaptinmi Pedro uyarirqa: —Hatariy Pedro, wañuchispa mikuy —niqta. 14 Chaymi Pedroñataq nirqa: —Manapunim mikuymanchu Señor. ¡Ñoqaqa haykapipas manam mikurqanichu mana mikuna kaqkunataqa! —nispa. 15 Chaymi payta huktawan nimurqa: —“Mikunapaqmi” nispa Diospa nisqankunataqa amayá niychu: “Manapunim mikuymanchu” nispaqa. 16 Chaynallam pasakurqa kimsakama hinaptinmi chaykunaqa hanaq pachaman kaqlla hoqarikururqa. 17 “Imaninantaq kayqa” nispa Pedro piensachkaptinraqmi, Corneliopa kachamusqankuna chayamuchkarqakuña. Paykunam Simonpa wasinmanta tapukuspanku punkupiña sayachkarqaku. 18 Hinaspam qayakurqaku: —¿Kaypichu Pedrowan sutichasqa Simon samakuchkan? —nispanku. 19 Diospa revelasqanmanta Pedro piensachkaptinraqmi Chuya Espiritu payta nirqa: —Qawariy, kimsa runakunam maskasuchkanki. 20 Uraykuspayki paykunawan riy ama iskayrayaspayki, ñoqam paykunataqa kachamurqani —nispa. 21 Chaymi Corneliopa runankunaman uraykuspan Pedro nirqa: —Ñoqam kani qamkunapa maskasqaykichik. ¿Imamantaq hamurqankichik? —nispa. 22 Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Ñoqaykutaqa Capitan Corneliom kachamuwanku. Payqa Diosta manchakuq justo runam, paytaqa llapa judiokunapas allin runa kasqanpaqmi reqsinku. Diospa angelninmi payta kamachirqa wasinman qayachisuspayki qampa nisqaykikunata uyarinanpaq —nispa. 23 Hinaptinmi Pedro chay wasiman paykunata yaykuykachispan samachirqa. Paqarintin punchawñataqmi Pedro paykunawan pasarqa, riysirqataqmi Jope llaqtapi yachaq wakin iñiqkunapas. 24 Paqarinnintintañam chayarurqaku Cesarea llaqtaman. Chaypim Cornelio ayllunkunatawan kuyasqan amistadninkunata huñuruspan Pedrota suyachkasqa. 25 Corneliopa wasinman Pedro yaykuchkaptinmi Cornelioñataq chaskispan Pedropa ñawpaqninman qonqorakuykurqa adorananpaq. 26 Ichaqa Pedrom sayarichirqa: —Sayariy, ñoqapas qam hina runallam kani —nispa. 27 Paywan parlastin yaykuspanñataqmi wasi ukupi tariykurqa achka huñunasqa runakunata. 28 Chaymi Pedro nirqa: —Yachasqaykichik hinam judiokunaqa mana judio kaqkunawanqa mana juntanakuymankuchu, manataqmi wasinmanpas yaykuymankuchu leyniyku harkawasqankurayku. Ichaqa Diosmi yachachiwarqa amaña pitapas “Chayqa huchasapa millakuypaq runam” nispay cheqninaypaq. 29 Chayraykum qayarachimuwaptikichik chaypunilla pasamurqani mana iskayrayaspay. Yachaytam munani ¿imanasqataq qayachimuwarqanki? —nispa. 30 Chaymi Cornelioñataq nirqa: —Tawa punchawñam kunan hina las tresta kay wasiypi Diosta mañakuchkaptiy rikuriykuwarqa suma-sumaq kanchachkaq pachayoq runa. 31 Hinaspam niwarqa: “Cornelio, mañakusqaykikunatawan wakchakuna yanapasqaykitam Dios chaskiykun. 32 Kunanyá runakunata Jope llaqtaman kachay, Pedrowan sutichasqa Simonta pusamunankupaq. Payqa samapakuchkan suela ruraq Simonpa wasinpim, chayqa kachkan lamar qochapa patanpim” nispa. 33 Hinaptinmi chaypunilla kachamurqani maskamusunaykipaq. Allinpaqmi hamurunkiqa. Diospa qawasqanmi kaypi lliwchayku huñunasqa kachkaniku, uyariytam munaniku Señorpa tukuy kamachisusqaykita. 34 Hinaptinmi Pedro kaynata rimayta qallaykurqa: —Kunanmi chayraq entiendeni, Diosqa manam pimanpas sayapakunchu, 35 payqa chaskinmi lliw nacionkunapi payta kuyaspa manchakuywan allin ruraq runakunataqa. 36 Diosmi Israelpa mirayninkunaman allin noticiata willachirqa Jesucristollawan imaynam Dioswan allinyanakunanchikpaq, Jesucristoqa llapallanchikpa Señorninchikmi. 37 Qamkunaqa yachankichikñam bautizasqanmanta Juan yacharachiptin Galilea lawmanta qallaykuspan lliw Judea lawpipas tukuy ima pasakusqanta. 38 Diosmi huntarqa Nazaretmanta kaq Jesucristoman Chuya Espiritupa atiyninwan hinaptinmi pay purirqa allinkunata rurastin chaynataq Satanaspa llapa ñakarichisqan runakunata sanoyachistin, tukuy chaykunataqa rurarqa Dios paywan kasqanraykum. 39 Judea lawpi hinaspa Jerusalen llaqtapi Jesuscristopa ima rurasqanmantaqa ñoqaykum testigo kaniku. Paytam wañurachirqaku cruzpi chakataruspanku. 40 Ichaqa Diosmi payta kawsarichirqa kimsa punchaw wañusqanmanta hinaspam rikuriykachiwarqaku ñoqaykuman. 41 Manam llapa runamanchu rikurirqaqa aswanqa ñoqallaykumanmi chaynapi Jesusmanta willakunaykupaq ñawpaqmantaraq Diospa akllasqan kasqaykurayku. Kawsariramuptinmi Jesuswan kuska mikurqaniku. 42 Paymi kamachiwarqaku llapa runakunaman paymanta willakunaykupaq, Jesucristotam Dios churarun wañuqkunatapas hinaspa kawsaqkunatapas juzgananpaq. 43 Diosmanta willakuqkunapas Jesusmantam kaynata nirqaku: “Payman llapallan iñiqtaqa huchanmantam Dios pampachanqa” nispanku. 44 Chaynata Pedro rimachkaptinraqmi Chuya Espiritu hamurqa lliw uyariqninkunaman. 45 Hinaptinmi Pedrowan riq iñiq judiokuna llumpayta admirakurqaku Pedropa uyariqninkunaman mana judio kachkaptinkupas Chuya Espirituta Dios qomusqanwan. 46 Paykunatam uyarirqaku mana yachasqanku idiomakunapi rimaqta hinaspa Dios yupaychaqta. 47 Hinaptinmi Pedro nirqa: —Ñoqanchik hina paykunapas Chuya Espirituta chaskichkaptinkuqa ¿yaqachum pipas harkakunman bautizasqa kanankuta? —nispa. 48 Pedrom kamachirqa Jesucristopa sutinpi bautizakunankupaq. Chaymantam Pedrota ruegarqaku iskay-kimsa punchawllapas paykunawan karinanpaq.
1 Judeapi kaq iñiqkunam apostolkunapiwan yacharurqaku mana judio kaq runakunapas Diospa palabran chaskisqankuta. 2 Jerusalenman Pedro kutiramuptinñataqmi iñiq judiokuna paywan atipanakuspanku 3 nirqaku: —¿Imanasqataq qamqa rirqanki mana señalasqa runakunapaman hinaspa paykunawanpas mikumurqanki? —nispa. 4 Chaymi Pedro qallariyninmanta imaynam pasakusqanta willakuspan nirqa: 5 —Jope llaqtapim Diosta mañakuchkarqani, chaymi revelacionta chaskispay rikurqani hanaq pachamanta tawan puntanmanta warkusqa hatun lliklla hina ñoqapa kasqaykama uraykamuqta. 6 Chaypa ukunta sumaqta qawaykuspaymi rikurqani tawa chakiyoq animalkunata, purun animalkunata, culebra hina qasqonpa puriqkunata hinaspa alton pawaq animalkunata. 7 Hinaspaymi uyarirqani: “Hatariy Pedro, wañuchispa mikuy” niqta. 8 “Chaymi ñoqañataq nirqani: Manapunim mikuymanchu Señor ¡ñoqaqa haykapipas manam mikurqanichu mana mikuna kaqkunataqa!” nispa. 9 Chaymi huktawan rimapayamuwarqa: “ ‘Mikunapaqmi’ nispa Diospa nisqankunataqa amayá niychu: ‘Manapunim mikuymanchu’ nispaqa.” 10 Chaynallam pasakurqa kimsakama, hinaptinmi chaykunaqa hanaq pachaman kaqlla hoqarikururqa. 11 Chay ratollapim kimsa runakuna chayaramurqa chay samakusqay wasiman Cesarea llaqtaman pusawananpaq. 12 Chaymi Chuya Espiritu kamachiwarqa: “Paykunawan riy ama iskayrayaspayki” nispa. Ñoqawantaqmi rirqaku kay soqta iñiqmasinchikkunapas, lliwmi yaykurqaniku chay runapa wasinman. 13 Chay runam willawarqaku wasinpi sayachkaq angel rikuriykuspan kayna nisqanta: “Kunanyá runakunata Jope llaqtaman kachay Pedrowan sutichasqa Simonta pusamunankupaq. 14 Paymi nisunki imaynam qampas hinaspa aylluykikunapas salvasqa kanaykichikmanta” nispa. 15 Paykunata rimapayachkaptiyraqmi ñoqanchikman ñawpaqta hamusqanpi hina Chuya Espiritu paykunamanpas uraykamurqa. 16 Chaymi yuyarirurqani Señorninchik Jesucristopa nisqanta, paymi nirqa: “Cheqaptam Juanqa bautizarqa yakuwan, qamkunatañataqmi Dios bautizasunkichik Chuya Espirituwan” nispa. 17 Señor Jesucristopi iñiqkunaman ñoqanchikman hina Espiritunta Dios qoptinqa ¿pitaq ñoqaqa karqani Diosta harkakunaypaq? 18 Chaynata Jerusalenpi kaq iñiqkuna uyariruspankum manaña Pedropa contranpichu karqaku hinaspam Diosta yupaycharqaku: —Chaynaqa mana judio runakunamanpas Diosmi wanakuytaña qoykun wiñaypaq kawsanankupaq —nispa. 19 Estebanta wañurachispankum wakin iñiqkunatapas ñakarichinankupaq qatikacharqaku, wakiqninmi ayqekurqaku Fenicia lawkama, wakinñataq Antioquia llaqtaman. Chaykunapim judio runakunallaman Jesucristomanta willakurqaku. 20 Ichaqa Chipre lawmantawan chaynataq Cirene llaqtamantam wakin iñiqkuna chayarurqaku Antioquia llaqtaman, paykunam Señor Jesusmanta allin noticiata willakurqaku mana judio kaq runakunaman. 21 Diosmi atiyninwan paykunata yanaparqa chaymi achka runakuna Jesucristoman iñikurqaku. 22 Jerusalen llaqtapi iñiqkuna kaykunata yacharuspankum Bernabeyta kacharqaku Antioquia llaqtakama. 23 Chayaruspanmi chay llaqtapi iñiqkunapaq Diospa favorninta qawaykuspan llumpayta kusikurqa. Hinaspanmi paykunata kallpancharqa huk sonqolla qaqa hina sayaspanku Señorta qatinankupaq. 24 Bernabeyqa Chuya Espiritupa huntasqan kaspanmi Diosman hapipakuq allin runa karqa. Chaynapim achka runakuna yapakurqa Señorman iñispanku. 25 Chaymantam Bernabey pasarqa Tarso llaqtaman Saulo maskaq, tariruspanñataqmi pusarqa Antioquiaman. 26 Chaypim huk watapuni iñiqkunawan karqaku achka runakunata yachachispanku. Chay Antioquia llaqtapim Jesucristoman iñiqkunata “cristianowan” sutichayta qallaykurqaku. 27 Chay punchawkunapim Diosmanta wakin willakuqkuna Jerusalenmanta rirqaku Antioquiaman. 28 Hukninpa sutinmi karqa Agabo. Paymi sayarispan Chuya Espiritupa yanapakuyninwan iñiqkunata nirqa: —Tukuy kay pachapim hatun yarqay kanqa —nispa. Chaymá cheqaptapuni pasakurqa Claudio sutiyoq reypa tiemponpi. 29 Hinaptinmi Antioquiapi iñiqkuna rimanakurqaku Judeapi iñiqkunaman atisqankuman hina yanapakuy apachinankupaq. 30 Chaynapim Bernabeywan hinaspa Saulowan apachirqaku yanapakuyninkuta Judeapi iñiqkunapa ancianonkunaman.
1 Chay tiempopim wakin iñiqkuna ñakarichiyta Rey Herodes qallaykurqa. 2 Juanpa wawqen Jacobotapas espadawan wañuchinankupaqmi kamachirqa. 3 Judiokunapa gustonpaq kasqanta qawaspanmi Pedrotapas presocharurqa. Chayqa pasakurqa Mana Qonchuyoq Tanta Mikunanku Fiesta punchawpim. 4 Pedrota presocharuspanmi carcelman hinachirqa hinaspam tawaman rakisqa chunka soqtayoq soldadokunawan cuidachirqa. Pascua Fiesta pasaruptinñam Pedrota juzgananpaq runakunapa qayllanman horqomuyta munarqa. 5 Pedrota carcelpi cuidachiptinmi llapa iñiqkunañataq paypaq tukuy sonqonkuwan Diosta mañakurqaku. 6 Herodesmi nirqa: —Paqarinmi Pedrota horqosaq llapa runakunaman —nispa. Chay tutam Pedro puñuchkarqa iskay soldadokunapa chawpinpi iskay cadenawan watasqa, wakin soldadokunañataqmi punkupi kachkarqaku carcelta cuidaspanku. 7 Hinaptinmi qonqayllamanta Señorpa angelnin chaypi rikurirurqa chay carcelta kanchayninwan huntaykuspa. Chay angelmi Pedrota waqtanpi laqyaykuspan rikcharichirqa hinaspanmi nirqa: —Utqayman hatariy —nispa. Hinaptinmi Pedropa makinmanta cadenakuna wichirurqa. 8 Angelmi nirqa: —Weqawnikita sumaqta watakuspayki usutaykiwan hinakuy —nispa. Chaynata Pedro ruraruptinmi angel nirqa: —Capakuspayki qatiway —nispa. 9 Lloqsiruspanmi angelpa qepanta rirqa, ichaqa manam yacharqachu angelpa rurasqanqa cheqap kasqanta chaymi piensarqa revelacionlla kasqanta. 10 Ichaqa iskay punkupi kaq soldadokunapa ñawpaqninta pasaruspankum calleman lloqsiq fierro punkuman chayarurqaku hinaptinmi chay punku kikillanmanta kichakuykurqa. Lloqsiruspanku huk calletaña puriruptinkum qonqayta angel sapallanta saqerurqa. 11 Chayraq musyakuruspanmi Pedro nirqa: —Kunanmi ichaqa cheqappuni kasqanta yacharuni. Señormi kachamuwarqa angelninta Herodesmanta hinaspa llapa judiokunapa mana allin piensasqanmanta librawananpaq. 12 Chaynata piensastinmi Pedro pasarqa Juan Marcospa maman Mariapa wasinta. Chay wasipim achka runakuna huñunakuspanku Diosta mañakuchkarqaku. 13 Hawa punkuta Pedro takaykuptinmi Rode sutiyoq sipascha rirqa qawamunanpaq. 14 Ichaqa Pedropa rimasqanta reqsiruspanmi kusikuyllawanña mana punkutapas kichaspan kallparqa ukuman: —Pedrom punkupi kachkan —nispan. 15 Chaymi sipaschata nirqaku: —Icha locayarunki —nispa. Payñataqmi nirqa: —Pedropunim —nispa. Paykunañataqmi aswanraq nirqaku: —Manam payqa kanmanchu, angelninchá —nispanku. 16 Pedroñataqmi punkuta takay-takachkarqa hinaptinmi kichaykuptinku pay kasqanta rikuykuspanku llumpayta admirakurqaku. 17 Chaymi makinwan upallanankupaq señaschaspan paykunaman willarqa imaynatam carcelmanta Señor horqoramusqanmanta. Nirqataqmi: —Willaychik Jacobomanwan iñiqmasinchikkunaman —nispa. Chaymanta lloqsiruspanmi huklawman pasakurqa. 18 Achikyaruptinñataqmi soldadokuna llumpay chaqwapi karqaku imaynanpim Pedropa chinkarusqanta mana yachaspanku. 19 Pedrota Herodes maskachimuptinmi mana tarimurqakuchu chaymi soldadokunata tapupaykuspan kamachirqa paykunataña wañuchinankupaq. Chaypa qepantañam Herodes ripukurqa Judeamanta Cesarea llaqtapi yachananpaq. 20 Tiro llaqtapi kaq hinaspa Sidon llaqtapi kaq runakunam Herodespa llaqtanmanta kawsaykunata chaskiqku, ichaqa Herodesmi paykunawan piñakuruspa manaña apachirqachu kawsaykunata chaymi paykuna tanteanakururqaku Herodeswan rimanankupaq. Chayraykum amistadta rurarurqaku Rey Herodespa confianza serviqnin Blastowan chaynapi paypa yanapakuyninwan Herodeswan kaqlla allinyanakunankupaq. 21 Chaymi Herodes paykunata citarurqa huk punchaw rimanakunankupaq. Chay punchaw chayaramuptinmi rey kanan pachawan suma-sumaqta pachakururqa hinaspam sumaq tiyananpi tiyaykuspan llapa runakunaman rimarqa. 22 Hinaptinmi chay runakuna qaparispanku nirqaku: —¡Kayqa Diosmi, manam runachu! —nispa. 23 Dios hina adorachikuspanmi mana nirqachu Diosta adoranankupaq. Hinaptinmi Herodesta Diospa angelnin chay ratolla onqorachirqa, chaymi urukunapa mikusqan wañurqa. 24 Diospa palabranmi ichaqa tukuy hinastinpi willakuptinku mirarqa. 25 Bernabeywan Sauloñataqmi yanapakuyninkuta tukuruspanku Jerusalenmanta kutikurqaku Marcoswan sutichasqa Juanta pusarikuspanku.
1 Antioquiapi iñiqkunawanmi kachkarqa Diosmanta willakuqkunawan yachachiqkuna. Paykunam karqa Bernabey, Simon Negro, Cirenemanta kaq Lucio, Manaen hinaspa Saulo. Manaenqa karqa Galilea lawpi munaychakuq Herodeswan warma kaspa kuska uywasqam. 2 Huk punchaw ayunaspanku Señorta adorachkaptinkum Chuya Espiritu nirqa: —Bernabeytawan Saulota rakipuwaychik, paykunataqa qayarqani kamachisqayta ruranankupaqmi —nispa. 3 Ayunaruspankum Diosta mañakurqaku hinaspam makinkuta paykunapa hawanman churaykuspanku aviarurqaku. 4 Chuya Espiritupa kachasqanmi Bernabeywan Saulo chayarurqaku Seleuciaman, chaymantañataqmi buquepi rirqaku Chipre islaman. 5 Chay islapa patan Salamina sutiyoq llaqtaman chayaruspankum Diospa palabranmanta willakurqaku judiokunapa huñunakunanku wasikunapi. Paykunawantaqmi Juanpas rirqa yanapananpaq. 6 Chay enteron islanta puriruspankum chayarurqaku Pafos llaqtaman. Chaypim tarirurqaku Barjesus sutiyoq judiokunamanta kaq brujota. Paymi llullakuspan nirqa: —Diosmanta willakuqmi kani —nispa. 7 Chay brujom yanapaq allin yachayniyoq prefecto Sergio Pablota. Chay prefectom Diospa palabranta uyariyta munaspan qayachimurqa Bernabeytawan Saulota. 8 Ichaqa Elimaswan sutichasqa chay brujom paykunapa contranpi karqa prefecto Sergio ama iñinanpaq. 9 Aswanqa Pablowan sutichasqanku Saulom Chuya Espiritupa huntasqan chay brujota qawarayaruspan nirqa: 10 —¡Imaymana llullapa hinaspa tukuy mana allinta ruraspa allin kaqkunapa contranpi sayariq Supaypa churin runa! ¿Imanasqataq mana samaspa Señorpa cheqap ñanninkunapi kay munaqkunata pantachichkanki? 11 Kunanmi Señor castigasunki, ñawsayaruspaykim unay punchawkuna intipa kanchayninpas mana rikuq kanki —nispa. Chayllapunim tutayaq qosnipi hina rikurirurqa, mana rikukuyta atispan tampikachaspan maskarqa pipas makinmanta pusarikunanpaq. 12 Kaykunata prefecto rikuspanmi Señormanta Pablopa yachachisqanta uyarispan admirakuywan iñikurqa. 13 Pablom riqmasinkunapiwan Pafosmanta buquepi lloqsirqaku Panfilia lawpi Perge llaqtaman. Juanñataqmi paykunamanta rakikuruspan Jerusalenman kutikurqa. 14 Chaymantam Pablowan Bernabey Pergemanta rirqaku Pisidia lawpi Antioquia llaqtaman. Chaypim samana punchawpi judiokunapa huñunakunan wasiman yaykuspanku tiyaykurqaku. 15 Diospa leynintawan Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanta leeruspankum chay huñunakusqankupi kamachikuqkuna Pablotawan Bernabeyta nichirqaku: —Wawqeykuna, imallapas willarikunaykichik kaptinqa kunanyá willarikuychik —nispa. 16 Chaymi Pablo sayarispan makinwan upallanankupaq señaschaspan nirqa: —Israelpa mirayninkuna chaynataq Diosta kuyaspaykichik manchakuqkuna, uyariychik, 17 Israel runakunapa Diosninchikmi ñawpaq abuelonchikkunata akllarqa hinaspanmi achka-achkaman mirachirqa runapa llaqtan Egipto nacionpi yachaptinkuraq, chay llaqtapi ñakarisqankumantam atiyninwan horqomurqa. 18 Tawa chunka watapunitaqmi mana kasukuchkaptinkupas chunniqpi paykunata Dios yanaparqa. 19 Canaan allpapi qanchis nacionkunata chinkachispam chay allpata ñawpaq abuelonchikkunaman qorqa. 20 Yaqa tawa pachak pichqa chunkan watapunim juezkunawan gobiernachirqa Diosmanta willakuq Samuelpa tiemponkama. 21 Abuelonchikkuna reyta mañakuptinkum Dios qorqa Saulta paykunata tawa chunka wata gobiernananpaq, payqa Benjaminpa castan Cispa churinmi karqa. 22 Payta rey kayninmanta wischuruspanñataqmi akllarqa Davidtaña abuelonchikkunapa reynin kananpaq, paymantam Dios nirqa: “Reqsinim Isaipa churin Davidta, payqa agradoypaqmi, paymi ruranqa tukuy ima ñoqapa munasqayta” nispa. 23 Kikin Davidpa mirayninmantam nacemurqa Jesus. Paytam Dios Tayta kachamurqa Israelpa llapallan mirayninkunata salvananpaq ñawpaq abuelonchikkunaman nisqanpi hina. 24 Manaraq Jesus yachachiyta qallaykuchkaptinmi Juan willakurqa: “Israelpa llapa mirayninkuna, huchaykichikmanta wanakuspa bautizakuychik” nispa. 25 Wañukunanpaq hichpallaña kachkaptinmi nirqa: “Manam ñoqaqa kani qamkunapa piensasqaykichikchu, aswanqa ñoqamanta qepatam hamunqa huk hatun kamachikuq, paypataqa usutallantapas manam puskanaypaq hinachu kani” nispa. 26 —Abrahampa mirayninmasillaykuna hinaspa Diosta kuyaspa manchakuqkuna, kay allin willakuykunatam Dios apamuwarqanchik salvakunanchikpaq. 27 Jerusalenpi yachaqkunam llapa jefenkunapiwan Jesus pim kasqanta mana yachastin wañunanpaq sentenciarurqaku, chaynapim Diosmanta willakuqkunapa nisqankunata cumplirqaku. Sapa samana punchawpi leechkaspankupas manam entienderqakuchu. 28 Wañunanpaq hina mana huchayoqta tarichkaspankupas Pilatotam mañakurqaku Jesusta wañuchinanpaq. 29 Bibliapi tukuy nisqanman hina cumplikuruptinmi cruzmanta uraykachispa pamparqaku. 30 Ichaqa Diosmi kawsarichimurqa. 31 Chaymi achka punchaw rikurirqa Galileamanta Jerusalenman ñawpaq riqmasinkunaman. Paykunam Jesusmanta willakunku Israelpa mirayninkunaman. 32 —Chaynapim ñoqaykupas qamkunaman willachkaykiku Diospa ñawpaq abuelonchikkunaman allinninchikpaq prometesqanmanta. 33 Ñoqanchik paykunapa miraynin kaptinchikmi prometewasqanchikman hina Dios kawsarirachimun Jesusta iskay kaq Salmopi kayna nisqanpi hinapas: “Churiymi qamqa kapuwanki, kunan punchawmantapunimriki ñoqaqa kani Taytallayki.” 34 —Jesuspa cuerpon mana ismurunanpaq kawsarimunanmantam Dios kaynata nirqa: “Qamkunamanmi qosqaykichik Davidman prometekusqay ancha allinkunata” nispa. 35 Huk Salmopipas nichkanmi kaynata: “Sapaqchasqaykipa cuerpontaqa manataqmi ismurachinkichu” nispa. 36 —Cheqaptam Davidqa Diospa munasqanman hina wiñaymasinkunata yanaparqa, abuelonkuna hina wañuruptinñataqmi cuerpon ismururqa. 37 Diospa kawsarichisqan Jesuspa cuerponmi ichaqa mana ismurqachu. 38 Yachaychikyá wawqeykuna, Jesucristoman iñiptillaykichikmi huchaykichiktaqa Dios pampachan. 39 Jesucristoman llapallan iñiqkunatam manaña huchayoqpaq Dios chaskin Moisespa lliw kamachikuyninkunata mana cumpliyta atiptinkupas. 40 Cuidakuychikyá Diosmanta willakuqkunapa nisqan ama sucedesunaykichikpaq, paykunam nirqa: 41 “Uyariychik Diospa nisqanmanta asikuqkuna. Admirakuspayá chinkaychik. Tiempoykichikpim admirakuypaqta rurasaq. Willasuptikichikpas mana creenatam rurasaq.” 42 Chaynata rimaruspanmi Pabloqa riqmasinkunapiwan lloqsirqaku chaymi payta ruegakurqaku: —Huknin samana punchawtawan yapamanta kaykunamanta willaykuwayku —nispa. 43 Chay huñunakuyninku tukuruptinmi achka judio runakunapiwan Dios adoraq runakuna qatirqaku Pablotawan Bernabeyta hinaptinmi paykuna yachachiqku Diospa favorecesqanmanta ama karunchakunankupaq. 44 Huknin samana punchawpim huñunakurqaku llaqtapi yaqa lliw runakuna Diospa palabranta uyarinankupaq. 45 Achka-achka runata judiokuna rikuruspankuñataqmi envidiakuspanku Pablopa yachachisqanpa contranpiña rimarqaku. 46 Chaymi Pablowan Bernabey mana manchakuspa nirqaku: —Diospa palabrantaqa qamkunamanmi puntataqa willanayku karqa. Ichaqa mana chaskiyta munaptikichikqa hinaspa wiñay kawsaytapas mana chaskinaykichikpaq hina piensaptikichikqa mana judio runakunamanñam willakamusaqku. 47 Señorqa kaynatam kamachiwarqaku: “Achkiyta hinaraqmi churaruyki nacionkunapaq. Chaynapi tukuy hinastinpi kaqkunaman salvaq kasqaymanta willakunaykipaq” nispa. 48 Mana judio kaq runakunañataqmi kusikurqaku chaykunata uyarispanku, Señortam palabranmanta alabarqaku chaymi wiñay kawsanankupaq lliw akllasqa kaqkuna iñikurqaku Jesucristoman. 49 Chaynapim Señorpa palabran mirarqa tukuy chay lugarkunapi. 50 Ichaqa wakin judiokunam Dios adoraq reqsisqa warmikunatawan autoridadkunata umachaspanku Pablopa hinaspa Bernabeypa contranpi hatarirachirqaku hinaspam llaqtanku lawmanta qarqorurqaku. 51 Chaymi Pablowan Bernabey usutankupi allpatapas taspirqaku chay runakunaña huchankuwan cuentallikunankupaq. Hinaspankum pasakurqaku Iconio llaqtaman. 52 Paykuna pasakuptinpas Antioquia llaqtapi iñiqkunaqa Chuya Espiritupa huntasqanmi kusisqallaña qeparqaku.
1 Iconio llaqtapim Pablowan Bernabey yaykurqaku judiokunapa huñunakunanku wasiman, chaymi paykuna sumaqllataña willaykuptinku achka judiokuna Jesucristoman iñikurqa, iñikurqataqmi mana judio kaqkunapas. 2 Ichaqa mana iñiq judiokunam mana judio kaq runakunata umacharuspanku hatarirachirqaku iñiqkunapa contranpi. 3 Chaymi Pablowan Bernabey chay llaqtapi unay quedarqaku. Señorman hapipakusqankuraykum mana manchakuspa Diospa kuyakuyninmanta willakuqku. Señorñataqmi creenankupaq hina rurarqa paymanta willakusqankuta, admirakuypaq milagrokunata ruranankupaqmi paykunaman atiyta qorqa. 4 Chay llaqtapi runakunam iskayman rakinakururqaku, wakinmi judiokunapa favorninpi karqa wakinninñataq apostolkunapa favorninpi. 5 Mana judio kaqkunam judiokunawan hinaspa autoridadkunawan rimanakururqaku Pablotawan Bernabeyta maqaparunankupaq hinaspa rumikunawan choqaparunankupaq. 6 Ichaqa Pablowan Bernabeymi yacharuspanku ayqekurqaku Licaonia lawpi Listra hinaspa Derbe llaqtakunaman hinaspa muyuriqninpi llaqtachakunamanwan. 7 Tukuy chaykunapipas Jesucristomantam allin noticiata willakurqaku. 8 Listra llaqtapim nacesqanmantapuni mana puriy atiq runa karqa. Chaypim tiyachkarqa suchu kasqanrayku. 9 Rimasqanta chay runa uyarichkaptinmi Pablo musyarurqa sanoyananpaq iñiyniyoq kasqanta. 10 Chaymi Pablo qapariq hina nirqa: —¡Hatarispa sayay! —nispa. Hinaptinmi chay runa hukta pawarispa puriyta qallaykurqa. 11 Pablopa rurasqanta llapa runakuna rikuruspankum, Licaonia idiomankupi qayaykachakurqaku: —¡Dioskunam runayaruspa ñoqanchikman uraykaramun! —nispa. 12 Paykunam Bernabeyta diosninku Jupiterwan suticharqaku, Pablotañataqmi willakusqanrayku suticharqaku diosninku Mercuriowan. 13 Chay llaqtaman yaykuykunapim Jupiterpa templon kachkarqa hinaptinmi Jupiterpa sacerdoten apamurqa torokunatawan waytakunata llaqtapa punkunman. Paymi llapa runakunapiwan torokunata wañuchispanku Bernabeytawan Pablota adorayta munarqaku. 14 Chaymi apostol Bernabeywan apostol Pablo chayta uyariruspanku pachankuta llikiparqaku hinaspam llapa runakunaman taqrukuruspanku qaparirqaku: 15 —¡Runamasillaykuna! ¿Imatataq kaytaqa rurachkankichik? Ñoqaykuqa qamkuna hina runallam kaniku, hamurqanikuqa cheqap kawsaq Diosmanta willakuqmi, chaynapi kay mana valeqkunamanta wanakuspaykichik payllataña qatinaykichikpaq. Paymi unancharqa kay pachata, cielokunata lamar-qochata chaynataq chaykunapi tukuy ima kaqkunatapas. 16 Ñawpaq tiempokunapim llapa runakunata kachaykurqa munasqankupi purikunankupaq. 17 Chaywanpas payqa reqsichikurqam runakunapaq imapas allinta ruraspan. Paymi parachimun poqoy tiempokunapipas allinta ruruchispa, paytaqmi mikunanchikpaqpas chani-chaninta qowanchik chaynapi kusisqa kawsananchikpaq. 18 Chaynata nispankum ñaka-ñakayta harkakurqaku torota mana wañuchipunankupaq. 19 Antioquia llaqtamantawan chaynataq Iconio llaqtamanta judiokuna chayaruspankum llapa runakunata umacharurqaku, Pablota rumiwan choqaparuspankum “wañurunñam” nispanku llaqtapa cantonman aysarurqaku. 20 Aswanqa iñiqmasinkuna Pablopa muyuriqninpi huñunakuruptinkum hatarispan huktawan yaykurqa chay llaqtaman. Paqarinnintinñataqmi Bernabeywan pasarqa Derbe llaqtaman. 21 Derbe llaqtapi Jesucristomanta allin noticiata willakuspankum achkallataña iñichirqaku. Chaymantam kutirqaku Listra, Iconio hinaspa Antioquia llaqtakunaman. 22 Chaykunapim iñikuqkunata imam creesqankupi qaqa hina sayanankupaq kallpancharqaku: —Diospa munaychakusqanman yaykunapaqqa achka sasachakuytam ñakarina —nispa. 23 Llapa iñiqkunamantam akllarqaku ancianokunata huñunakuyninkupi kamachikunanpaq. Ayunowan Diosta mañakuspankum iñisqanku Señorpa makinman churarqaku. 24 Pisidia lawninta pasaspankum chayarqaku Panfilia lawman. 25 Perge llaqtapi Diospa palabranta willakuspankum rirqaku Atalia llaqtaman. 26 Chaypi buqueman seqaruspankum pasarqaku Antioquiaman. Chay llaqtamantam Diospa favorninta mañakuspa iñiqkuna ñawpaqta paykunata kacharqa willakuq rinankupaq. Hinaptinmi chay willakamusqankumanta kutiramurqaku. 27 Chay llaqtaman chayaruspankum llapa iñiqkunata huñururqaku hinaspam paykunaman willarqaku Diospa tukuy ima ruramusqanmanta hinaspa mana judio kaq runakunamanpas imayna formapim iñikunankupaq Señorpa willachimusqanmanta. 28 Chaypim Pablowan Bernabey iñiqkunawan unay tiempo yacharqaku.
1 Chay punchawkunapim wakin runakuna Judeamanta Antioquiaman rispanku yachachiyta qallaykurqaku llapa mana judio kaq iñiqkunata: —Salvasqa kanaykichikpaqqa Moisespa kamachikusqanman hinam señalasqa kanaykichik —nispa. 2 Chaymi Pablowan Bernabey paykunawan llumpayta atipanakurqaku. Hinaptinmi iñiqkuna akllarqa Pablotawan Bernabeyta Jerusalenman rispa apostolkunawan hinaspa ancianokunawan chay asuntomanta rimamunankupaq, akllarqakutaqmi paykunamanta wakin iñiqkunatapas. 3 Antioquia llaqtapi kaq iñiqkunapa kachasqanmá Jerusalen llaqtaman rirqaku, ristinmi pasarqaku Fenicia lawninta hinaspa Samaria lawninta, chay lawkunapim willakurqaku mana judio kaq runakunapas Diosmanña iñikusqankuta. Hinaptinmi iñiqkunañataq llumpayta kusikuqku. 4 Pablowan Bernabey Jerusalenman chayaruptinkum llapallan iñiqkuna, apostolkuna hinaspa ancianokuna allinta chaskirqaku, chaymi Pablowan Bernabeyqa paykunamanpas willarqaku paykunawan tukuy imata Diospa ruramusqanmanta. 5 Ichaqa Jesucristoman iñiq wakin fariseokunam sayarispanku nirqaku: —Mana judio kaq iñiqkunapas señalasqam kananku hinaspam yachachina Moisespa kamachikuyninkunata kasukunankupaq —nispa. 6 Chaymi huñunakurqaku apostolkuna, iñiqkuna hinaspa ancianokuna chay asuntomanta rimanankupaq. 7 Llumpayta atipanakuptinkum Pedro sayarispan nirqa: —Wawqeykuna, yachasqaykichikpi hinam qamkunamanta Dios akllawarqa Jesucristomanta allin noticiata mana judio kaqkunamanpas willakunaypaq chaynapi paykunapas iñikunankupaq. 8 Llapa runakunapa sonqon reqsiq Diosninchikmi paykunamanpas Chuya Espirituta qorqa ñoqanchikman hina, chaynapim qawachiwarqanchik paykunatapas chaskisqanta. 9 Diosqa manam ñoqanchikmanpas nitaq paykunamanpas sayapakunchu aswanqa payman hapipakuptinkum sonqonkuta chuyanchaykun. 10 ¿Imanasqamá Diostaqa piñachichkankichik? Iñiqkunamanmi llasaq qepita churkuchkankichik ñoqanchikpapas hinaspa abuelonchikkunapapas mana apay atisqanchikta. 11 Yachasqanchikman hinaqariki Señor Jesus favorecewaptillanchikmi Diosqa salvawanchik ñoqanchiktapas chaynataq paykunatapas. 12 Chaynata Pedro rimaruptinmi lliw upallaruspanku Bernabeytawan Pablota uyarirqaku, paykunam willakurqaku Diospa qosqan atiywan mana judio kaqkunapipas admirakuypaq milagrokuna ruramusqankumanta. 13 Paykuna willakuyta tukuruptinñataqmi Jacobo nirqa: —Wawqeykuna, uyariykuwaychik. 14 Simon Pedrom willaruwanchik mana judio kaqkunatapas Dios watukuykusqanta chaynapi paykunamantapas runankunata akllaykunanpaq. 15 Chaykunaqa tupanpunim Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanwan. Bibliam nin: 16 “Kaykuna pasaruptin kutimuspaymi Davidpa castanta huktawan sayarichisaq. Wasi tuñiruptin perqaq hinam huktawan rurasaq 17 chaynapi wakin runakunapas hinaspa sutiywan sutichasqa mana judio kaqkunapas ñoqa Señorta maskawanankupaq. 18 Ñoqa Diosmi ñawpaqmantapuni reqsichini kay rurasqaykunata.” 19 —Ñoqapa piensasqayman hinaqa Diosman iñikuq mana judio kaqkunataqa amañayá iskayrayachiychikchu. 20 Paykunamanqa qellqasunchik kaynatayá: “Amam mikunkichikchu taytacha-mamachakunaman ofrecesqa aychataqa, amam huchapakunkichikchu, amam mikunkichikchu yawartaqa nitaq yawarpa pasasqan aychatapas” nispa. 21 Ñawpaq tiempokunamantaraqmi lliw llaqtakunapi Moisespa leynintaqa yachachinku sapa samana punchawpi judiokuna huñunakunanku wasikunapi leespanku. 22 Chaynata Jacobo rimaruptinmi apostolkunawan ancianokuna hinaspa lliw iñiqkuna “allinmi” nispa paykunamanta akllarqaku Barsabaswan sutichasqanku Judasta hinaspa Silasta chaynapi Pablowan hinaspa Bernabeywan kuskata Antioquia llaqtaman kachanankupaq. Judas Barsabaswan Silasqa iñiqkunapi dirigentekunam karqaku. 23 Paykunawanmi apachirqaku kayna niq cartata: Apostolkunam iñiqmasinchik ancianokunapiwan rimaykamuykiku Antioquia llaqtapi kaq, Siria lawpi kaq hinaspa Cilicia lawpi kaq mana judio kaq wawqe-panikunata. 24 Yachanikum ñoqaykuwan kaqkunamanta wakin runakuna mana kamachichkaptiyku qamkunaman hamusqanta. Paykunam yachachikuyninkuwan pantachisuspaykichik iskayrayachisurqankichik: “Señalachikuychik hinaspa Moisespa kamachikusqankunata kasukuychik” nispanku. 25 Chaymi lliwchayku tanteanakuruspayku akllarqaniku runakunata chaynapi kuyasqanchik Bernabeywan hinaspa Pablowan qamkunaman hamunanpaq. 26 Paykunaqariki wañuytapas mana manchakuspam Señorninchik Jesucristota servinku. 27 Kachamusqayku Judaswan Silasmi qamkunaman qellqamusqaykuta willasunkichik. 28 Chuya Espiritupa yanapakuyninwanmi piensaruniku sasa kamachikuykunataqa qamkunaman ama qonaykupaq, kamachimuyniykuqa kaykunallatam: 29 Amam mikunkichikchu taytacha-mamachakunaman ofrecesqa aychataqa, amam mikunkichikchu yawartaqa nitaq yawarpa pasasqan aychatapas, amataqmi huchapakunkichikchu. Allinpunim kaykunata kasukuptikichikqa. Qamkunañayá allinlla. 30 Chay riqkunam despedikuspanku Antioquia llaqtaman pasarqaku. Chaypim llapa iñiqkunata huñuruspanku cartata qorqaku. 31 Iñiqkuna leeruspankum sonqonku tiyaykuptin llumpayta kusikurqaku. 32 Hinaptinmi Judaswan Silas Diosmanta willakuq kasqankurayku sumaqllataña rimaspa iñiqkunata kallpancharqaku chaynapi qaqa hina sayanankupaq. 33 Chaypi unay punchawkuna karuptinkum: “Qamkunañayá allinlla” nispa iñiqkuna aviarqaku chaynapi Jerusalenmanta kachamuqkunaman kutikunankupaq. 34 Silasmi ichaqa quedakurqa. 35 Pablowan Bernabeypas Antioquia llaqtapim quedakurqaku hinaspam wakinkunapiwan Diospa palabranta yachachispanku Jesucristomanta allin noticiata willakurqaku. 36 Llumpay unaymantam Bernabeyta Pablo nirqa: —Huktawanyá kutisun Jesucristomanta willakusqanchik llaqtakunaman chaynapi llapa iñiqkunapa imaynam kasqanta qawaykamunanchikpaq. 37 Chaymi Bernabey munarqa Marcoswan sutichasqa Juanta pusanankupaq. 38 Pabloñataqmi mana munarqachu Juanqa punta viajenkupi Panfilia lawmanta kutikuspa paykunawan mana risqanrayku. 39 Llumpayta piñanakuspam iskayman rakinakururqaku, Bernabeymi Marcosta pusarikuspan buquepi pasarqa Chipre lawman. 40 Pabloñataqmi compañaqninpaq Silasta akllaykurqa chaynapim Señorpa favorninta iñiqkuna mañaykapuptin pasakurqaku. 41 Llapa iñiqkunata kallpanchastinmi rirqaku Siria lawninta hinaspa Cilicia lawninta.
1 Pablopiwan Silasmi Derbe llaqtaman hinaspa Listra llaqtaman chayaruspanku Jesuspi iñikuq Timoteowan tuparurqaku. Paypa mamanmi karqa Jesucristopi iñikuq judia, taytanñataqmi karqa Grecia lawmanta kaq. 2 Iconio llaqtapi hinaspa Listra llaqtapi iñiqkunam Timoteomanta allinta rimaqku. 3 Pablom puriysinanta munaspan Timoteota señalarachirqa judiokunata hina chaynapi purisqanku llaqtakunapi llapa judiokunata mana hukmanyachinanpaq. Llapa judiokunaqa yacharqam Timoteopa taytanqa Grecia lawmanta kasqanta. 4 Ancianokunamantawan apostolkunamanta Jerusalen llaqtapi chaskimusqanku kamachikuytam purisqanku llaqtakunapi llapa iñiqkunaman qorqaku. 5 Chaynapim iñiqkuna aswan-aswan kallpanchakurqaku, sapa punchawtaqmi wakinkunapas iñikuspanku paykunaman yapakurqa. 6 Frigia lawninta hinaspa Galacia lawninta pasaruptinkum Chuya Espiritu harkarurqa Asia lawpiqa ama willakunankupaq. 7 Misia lawpa cantonman chayaruspa Bitinia lawman riyta munaptinkuñataqmi Jesuspa Espiritun harkarurqa. 8 Chaymi Misia lawpa waqtallanta pasaspanku chayarurqaku Troas llaqtaman. 9 Chaypi Pablo tuta puñuchkaptinmi Dios revelaspan qawachirqa Macedonia law runata. Paymi sayaykuspan Pablota ruegarqa: —Macedonia lawman hamuspayá yanapaykuwayku —nispa. 10 Pablo chayta rikuruptinmi, chaypunilla alistakuyta qallaykurqaniku Macedonia lawman pasanaykupaq, ñoqaykuqa cheqaptapunim yacharqaniku Jesucristomanta allin noticiata willakamunaykupaq Diospa qayawasqankuta. 11 Troas llaqtamantam buquepi pasarqaniku derecholla Samotracia islakama, paqarinnintinñataqmi chayarurqaniku Neapolis llaqtaman. 12 Chaymantañataqmi rirqaniku Roma llaqtayoq runakunapa Filipos llaqtanman. Chay Filipos llaqtaqa Macedonia lawpi wakin llaqtakunamantapas aswan reqsisqam karqa. Chaypim ñoqayku unarqaniku. 13 Samana punchawpim lloqsirqaniku llaqtamanta hinaspam rirqaniku Diosta mañakunanku mayupa patanman. Chaypi tiyaykuspaykum huñunakamuq warmikunaman Jesusmanta willarqaniku. 14 Chaypim uyarichkarqa Tiatira llaqtayoq Lidia sutiyoq warmi, paymi achka preciopa chanin morado telakunata rantikuq. Dios adoraqllaña kaspanmi uyarichkarqa hinaptinmi paypa sonqonta Señor kichaykurqa Pablopa nisqanta kasukunanpaq. 15 Paymi wasinpi kaqkunapiwan bautizakuspanku ruegawarqaku kaynata: —Cheqaptapuni Señorman iñikusqayta yachaspaykichikqa wasiypiyá samakamuychik —nispa. Llumpayta ruegawaptinkum wasinpi samakurqaniku. 16 Huk punchawmi Dios mañakuna sitioman richkaspayku tuparurqaniku adivinaq espirituyoq sipaswan. Payqa adivinaspanmi patronninkunata anchallataña ganachiq. 17 Chay sipasmi Pablotawan ñoqaykuta qatikachawaspanku qayaykachakurqa: —Kay runakunaqa hanaq pachapi Diostam servinku, paykunaqa willasuchkankichik imaynam salvakunaykichikmantam —nispa. 18 Chaynatam rimaq achka punchawña hinaptinmi Pablo piñasqa muyuriykuspan sipaspi kaq espirituta qaqcharqa: —Jesucristopa sutinpim kamachiki paymanta lloqsiy —nispa. Hinaptinmi chaypunilla espiritu sipasmanta lloqsirurqa. 19 Sipaspa patronninkunañataqmi chay adivinaq espiritu paymanta chinkaruptin manaña paywan qollqe gananankupaq imapas kaptin Pablotawan Silasta hapiruspanku aysarqaku autoridadkunapa kanan plazaman. 20 Juezkunapa makinman churaspam nirqaku: —Kay judio runakunam llaqtanchikpi chaqwakunata rurachkanku. 21 Paykunaqa yachachichkan paykunapa costumbrenkutam. Ñoqanchikqa Roma llaqtayoqmi kanchik, manam kaykunataqa chaskichwanchu —nispa. 22 Chaymi llapa runakuna paykunapa contranpi hatarirurqaku, juezkunam Pablopa hinaspa Silaspa pachankunata llikichispa kaspikunawan maqachirqaku. 23 Llumpayta maqaruspankum carcelarurqaku hinaspam carcelerota kamachirqaku allinta cuidananpaq. 24 Chay carcelero kasukuspanmi Pablotawan Silasta carcelpa kuchunkama pusaruspa cepowan paykunapa chakinkunata hapirachirqa. 25 Pablowan Silasñataqmi yaqa chawpi tutataña Diosta mañakuspanku paypaq takichkarqaku. Chaytam wakin presokunapas uyarichkarqaku. 26 Hinaptinmi qonqayllamanta hatun temblor hamuruptin carcel wasipas cimientonmanta chaspirikurqa, qonqayta llapa punkukuna kichakuruptinmi lliw presokunapa cadenankunapas paskakururqa. 27 Carcelero rikchariruspanñataqmi llapa punkukunata kicharayachkaqta rikuruspan piensarqa presokunaqa lluptirusqanta chaymi espadanta horqorqa wañuchikunanpaq. 28 Chaymi Pablo qaparispan nirqa: —¡Ama imanakuychu, kaypim lliwchayku kachkaniku! —nispa. 29 Hinaptinmi chay carceleroqa achkita mañakuspan kallpaylla yaykuruspa katkatatastin Pablopa hinaspa Silaspa ñawpaqninpi qonqorakuykurqa. 30 Paykunata hawaman pusaruspanmi tapurqa: —Taytakuna ¿imatataq rurasaq salvasqa kanaypaq? —nispa. 31 Hinaptinmi nirqaku: —Señor Jesucristoman iñiy chaymi salvasqa kanki wasikipi kaqkunapiwan —nispa. 32 Chaymi paymanwan wasinpi llapallan kaqkunaman Jesucristomanta willarqaku. 33 Tutallaraq kachkaptinmi chay horallapi carcelero mayllarqa Pablopa hinaspa Silaspa heridankunata hinaspam chaypunilla bautizakurqa wasinpi llapallan kaqkunapiwan. 34 Chaymantam wasinman pusaspan convidarqa mikuyta, Diosman iñikusqankumantam wasinpi llapallan kaqkunapiwan llumpayta kusikurqaku. 35 Paqarinnintintam carceleroman juezkuna kacharqa guardiakunata chay presokuna kacharinanpaq. 36 Hinaptinmi Pablota chay carcelero nirqa: —Ordentam chaskiruni juezkunamanta qamkuna kacharinaypaq. Chaynaqa hawkallayá pasakuychik —nispa. 37 Hinaptinmi Pabloñataq chay willakuq hamuq guardiakunata nirqa: —Ñoqaykutam Roma llaqtaman perteneceq kachkaptiykupas mana justiciata rurawachkaspanku llapa runapa qayllanpi maqawarqaku hinaspa carcelawarqaku. ¿Kunanñataqchu pakasqallata horqoruwanmanku? ¡Manam kaynaqa kanmanchu! Paykunapuni hamuchun horqowaqniyku —nispa. 38 Chaymi guardiakuna kutispanku juezkunaman willarqaku Pablopa nisqanta hinaptinmi mancharikururqaku Roma llaqtaman pertenecesqankuta yacharuspanku. 39 Chaymi carcelman rispanku Pablotawan Silasta perdonta mañakurqaku. Carcelmanta paykunata horqoruspankuñataqmi ruegakurqaku chay llaqtamanta pasakunankupaq. 40 Hinaptinmi Pablowan Silas carcelmanta lloqsiruspanku rirqaku Lidiapa wasinman chaymi llapa iñiqkunata kallpanchaspanku pasakurqaku.
1 Pablowan Silasmi Anfipolis hinaspa Apolonia llaqtanta pasarqaku, hinaspankum chayarurqaku Tesalonica llaqtaman, chaypim karqa judiokunapa huñunakunanku wasi. 2 Chaymanmi Pablo costumbrenman hina sapa samana punchaw riq, kimsa semanapunim chaypi kaq judiokunawan atipanakurqaku. 3 Bibliapi kaqta qawachispanmi yachachirqa Cristopa ñakarinanmantawan wañuruspan kawsarimunanmanta. Kaynatam paykunaman nirqa: —Kay qamkunaman willasqay Jesusqa salvawaqninchik Cristopunim —nispa. 4 Hinaptinmi wakin judiokuna iñikuspanku Pablomanwan Silasman hukllawakurqaku. Diosta yupaychaq Grecia law runakunapas achkallañam iñikurqaku, iñikurqataqmi allin reqsisqa achka warmikunapas. 5 Mana iñiq judiokunañataqmi envidiakuspanku huñururqaku peleayllapi puriq runakunata hinaspam chay llaqtapi hatun chaqwata rurarqaku, Jasonpa wasinman yaykuruspankum Pablotawan Silasta maskarqaku llapa runakunaman entreganankupaq. 6 Mana chaypi tarispankuñataqmi Jasontawan wakin iñiqmasinkunata autoridadkunaman aysarqaku kaynata qayaykachakustin: —Kay runakunaqa llapa llaqtakunatam chaqwanku hinaspam kaymanpas hamurunkuraq. 7 Paykunatam kay Jasonpas wasinpiraq samarachin. Llapallankum Roma reyninchikpa kamachikuyninkunapa contranpi rimachkanku: “Huk reymi kachkan Jesus sutiyoq” nispanku. 8 Autoridadkunam chaypi huñunakuq runakunapiwan chayta uyariruspanku aswanraq alborotarqaku. 9 Hinaptinmi Jasonmantawan wakin iñiqmasinkunamanta qollqeta chaskiruspankuña kachaykurqaku. 10 Hinaptinmi iñiqmasinkuna chay tutalla Pablotawan Silasta Berea llaqtaman ayqechirqaku. Berea llaqtaman chayaruspankum judiokunapa huñunakunanku wasiman yaykuykurqa. 11 Chay Berea llaqtapi kaq judiokunam Tesalonicapi kaqkunamantapas allin educadokuna karqaku. Paykunam gustollawanña Diospa palabranta uyarispanku sapa punchaw Bibliata estudiarqaku: “¿Cheqapchu kay runakunapa willawasqanchik?” nispanku. 12 Chaynapim paykunamanta kaqkuna achkallaña iñikurqaku, iñikurqataqmi Grecia lawmanta kaq achkallaña runakunapas chaynataq decente warmikunapas. 13 Ichaqa Tesalonica llaqtapi kaq judiokunam yacharurqaku Berea llaqtapipas Diospa palabranta Pablo willakusqanta chaymi pasaspanku llapa runakunata umachaspa alborotachirqaku. 14 Hinaptinmi iñiqkuna chaypunilla Pablota lamar qochapa patanman ayqechirqaku, Silaswan Timoteom ichaqa hina Berea llaqtallapi qeparurqaku. 15 Pablowan riqkunam pusarqaku Atenas llaqtaman chaymi paykuna kutiptinku Pablo kunarqa: —Silaswan Timoteo utqayllaman pasamuchunku —nispa. 16 Atenas llaqtapi taytacha-mamachakunata huntallataña Pablo qawaspanmi sonqon nanarisqallaña Silastawan Timoteota suyarqa. 17 Chaymi huñunakunanku wasiman rispa judiokunawan hinaspa Dios adoraq wakin runakunawan rimaq. Sapa punchawtaqmi plazakunapipas haykam tupasqanwan parlaq. 18 Epicuriokunapa yachachisqan chaynataq estoicokunapa yachachisqan qatiqkunam Pablowan atipanakurqaku. Wakinkunam ninakurqaku: —¿Imataraq kay rimaysapa runaqa niwachwan? —nispa. Wakinñataqmi ninakurqaku: —Huk dioskunamantachusmi kay runaqa willakuchkan —nispa. Chaynakunatam rimarqaku Jesusmanta allin noticiata willakuspa kawsarimuymanta Pablo yachachiptin. 19 Chaymi Pablota pusarurqaku huñunakunanku Areopago sutiyoq sitioman. Hinaspankum nirqaku: —Yaqachum willawankikuman mosoq yachachisqaykikunata. 20 Qamqa niwankiku mana haykapipas yachasqaykutam, yachaytam munaniku tukuy chaykunamanta —nispa. 21 Atenas llaqtayoq runakunapas chaynataq chaypi kaq forastero runakunapas mosoq yachaykunata uyarispankum rimayllapi ocupakuqku. 22 Pablom Areopago sutiyoq huñunakunankupa chawpinpi sayaykuspa nirqa: —Atenas llaqtayoq taytakuna, qawasqayman hinaqa dioskuna serviqllañam qamkunaqa kasqankichik. 23 Dioskuna adoranaykichikpi purispaymi tarirurqani perqasqa altarpi kayna qellqasqata “Mana Reqsisqa Diospa Altarnin” niqta. Chay mana reqsistin adorasqaykichik Diosmantayá willaykusqaykichik. 24 —Chay mana reqsisqaykichik Diosmi unancharqa kay pachatawan tukuy ima kaqkunata, paymi hanaq pachapapas hinaspa kay pachapapas dueñon. Payqa yachanpas manam runakunapa rurasqan wasipichu. 25 Manataqmi payqa runamantaqa imatapas necesitanchu, payqa lliwchanchikta kawsachiwaspanchikmi samaytapas hinaspa llapa imakunatapas qowanchik. 26 —Huk runallamantam mirachirqa tukuy hinastinpi kaq runakunata chaynapi enteron kay pachapi yachanankupaq, paymi señalarqa haykapim otaq maypim yachanankupaqpas 27 chaynapi llapchaykachakuq hina maskaspanku Diosta tarinankupaq. Payqa manam karupichu ñoqanchikmantaqa kachkan. 28 Cheqaptaqa paypa yanapakuyninwanmi kawsanchikpas, purinchikpas hinaspa kachkanchikpas. Chaymi takikuna ruraq llaqtamasikichikpas qellqarqa: “Diospa ayllunmi kanchik” nispa. 29 Diospa ayllun kachkaspaqa Diosmantaqa amayá piensasunchu taytacha-mamachakunamanta hinaqa, chaykunaqa runapa piensasqanman hinallam rurasqa kachkan qorimanta, qollqemanta hinaspa rumimanta. 30 Ñawpaq tiempokunapim runakunawan Dios pacienciakurqa mana yachastin huchallikusqankumanta, kunanmi ichaqa llapallan runakunata enteron kay pachapi kamachin huchankumanta wanakunankupaqña. 31 Diosmi akllarun huk runata, paymi akllasqan punchawpi allin arregloman hina kay pachata juzganqa. Chayta llapa runakuna creenankupaqmi chay akllasqan Jesusta Dios kawsarichimurqa. 32 Kawsarimuymanta rimaptinmi wakin uyariqkuna asipayarqaku, wakinñataqmi nirqaku: —Yapañayá chaykunamantaqa willawankiku —nispa. 33 Chaymi Pablo paykunapa chawpinmanta pasakurqa. 34 Aswanqa wakin runakunam payta qatispanku iñikurqaku. Hukninmi karqa Dionisio sutiyoq, payqa karqa Areopago sutiyoq huñukunankupi autoridadmi, iñikurqataqmi Damaris sutiyoq warmipas chaynataq sapaq runakunapas.
1 Atenas llaqtamanta Pablo lloqsispanmi pasarqa Corinto llaqtaman. 2 Chaypim tuparqa Aquila sutiyoq judio runawan, paymi Ponto law llaqtayoq karqa. Paymi warmin Priscilawan chayraq Italia lawmanta chayaramurqaku, Rey Claudio: “Llapa judio runakuna Roma llaqtamanta lloqsichunku” nispa kamachikuptin. Pablom paykuna watukuq rirqa. 3 Aquila hina karpakuna ruraypi llamkaq kaspanmi paykunawanña llamkananpaq quedarqa. 4 Sapa samana punchawmi judiokunapa huñunakunanku wasiman riq, hinaspanmi yachachiq judio runakunatawan mana judio runakunata Jesucristoman iñichiyta munaspan. 5 Silaswan Timoteo Macedoniamanta chayaramuptinkum Pabloqa mana samaykuspa Diospa palabranmanta willakurqa, judiokunatam yachachirqa Jesusqa suyasqanku Cristopuni kasqanta. 6 Ichaqa chay judiokunam Pablopa contranpi churakuruspanku imaymanata nirqaku, hinaptinmi Pablo pachanta chaspispan nirqa: —Wiñaypaq wañuyman wichispaqa qamkunañam huchayoq kankichik, manam ñoqachu. Kunanmantaqa mana judio runakunamanñam willakuq risaq —nispa. 7 Chay judiokunapa huñunakunan wasimanta lloqsiruspanmi pasakurqa Ticio Justo sutiyoq runapa wasinman. Payqa karqa Diosta adoraq runam. Paypa wasinqa kachkarqa chay huñunakunankupa hichpallanpim. 8 Crispo sutiyoq runapas wasinpi llapallan kaqkunapiwanmi Jesucristoman iñikurqaku. Payqa karqa judiokunapa huñunakunan wasipi kamachikuqmi. Corinto llaqtapi wakin yachaqkunapas Pablota uyarispankum iñikuspa bautizakurqaku. 9 Huk tutam Pablo puñuchkaptin Señor rikuriykuspan nirqa: —Ama manchakuspayá willakuy ama upallaykuspa. 10 Ñoqam qanwan kachkani, manam pipas imanasunkichu. Ama upallaspayá ñoqamanta willakuy, kay llaqtapiqa achkallañam kachkan akllasqaykuna —nispa. 11 Chaymi Pablo chay Corinto llaqtapi yacharqa wata parten paykunaman Diospa palabranta yachachispan. 12 Grecia lawpi prefecto Galion kachkaptinmi judiokuna huñunakururqaku Pablopa contranpi, juzgadoman Pablota aparuspankum 13 nirqaku: —Kay runam llapa runakunata creechichkan leyninchikpa contranpiña Diosta adoranankupaq —nispa. 14 Pablo rimarinanpaqña kachkaptinmi Galion judiokunata nirqa: —Judiokuna, sichum kay queja kanman imapas mana allin ruraymanta otaq pipa contranpi sayariymantapas hinaptinqa mana piñakuspaychá uyarikichikman. 15 Aswanqa rimasqallaykichikmanta, sutikunamanta hinaspa leynikichikkunallamanta quejaykichik kaptinqa, qamkunayá imaynatapas allichakuychik, chaykuna juzgaytaqa manam munanichu —nispa. 16 Hinaspanmi juzgadonmanta judiokunata hawaman qarqorachirqa. 17 Chaypi llapa runakunam huñunakuyninkupi kamachikuq judio Sostenesta hapiruspanku maqaparurqaku hina gobernadorpa ñawpaqninpi. Gobernador Galiontaqa manam imapas qokurqachu. 18 Corinto llaqtapi Pablo unaruspanmi llapa iñiqkunamanta despedikuspa pasarqa lamar qochapa patanpi Cencrea llaqtaman. Chaypim lliw chukchanta rutururqa Diosman promesa rurasqanta cumplinanpaq. Chaymantam Priscilawan hinaspa Aquilawan kuska buquepi pasarqaku Siria lawman. 19 Efeso llaqtaman chayaruptinkum Aquilatawan Priscilata chaypi saqerurqa, sapallanñam pasarqa judiokunapa huñunakunan wasiman hinaspam chaypi paykunawan parlarqaku. 20 Chaymi paykuna Pablota ruegarqaku chaypi unay tardananpaq ichaqa paymi mana munaspan 21 paykunamanta despedikurqa: —Dios munaptinqa huktawanmi kutimusaq watukuqnikichik —nispa. Buqueman seqaruspanmi Efeso llaqtamanta pasakurqa. 22 Cesarea llaqtaman Pablo chayaruspanmi iñiqkunapa huñunakunankuman rirqa paykunata saludaykunanpaq hinaspanmi pasarqa Antioquia llaqtaman. 23 Chaypi tardarispanmi huktawan pasarqa Galacia lawkunapipas hinaspa Frigia lawkunapipas llapa iñiqkunata kallpanchastin. 24 Chay punchawkunapim Efeso llaqtaman chayarurqa Alejandria llaqtayoq Apolos sutiyoq judio. Payqa karqa Diospa palabran allin yachaqmi hinaspa allin willakuqmi. 25 Señormanta yachachisqa kachkaspapas bautizaq Juanpa yachachisqan bautismollamantam yachaq hinaspam kusikuyllawanña Jesusmanta haykam yachasqanta willakuq. 26 Paymi judiokunapa huñunakunan wasikunapi confianzawan rimayta qallaykurqa. Chayta Priscilawan Aquila uyariruspankum wasinkuman pusarqaku hinaspam Jesuswan Diospa rurasqanmanta aswan allintaraq yachachirqaku. 27 Grecia lawman Apolos pasayta munaptinmi chay Efeso llaqtapi wawqe-panikuna kallpanchaspa Greciapi kaq iñiqkunaman qellqarqaku chaynapi Apolos chayaptin allinllata chaskinankupaq. Chay llaqtaman Apolos chayaruspanmi llumpayta yanaparqa Diospa favorecesqan iñiqkunata. 28 Atiyllawanña llapa runakunapa qayllanpi rimaspanmi judiokunata pantaypi kasqankuta qawachiq. Bibliapi qawachispantaqmi convencechirqa Jesusqa suyasqanku Cristo kasqanta.
1 Corinto llaqtapi Apolos kachkaptinmi orqonta rispan Pablo chayarurqa Efeso llaqtaman. Chaypim wakin iñiqkunawan tuparuspan 2 paykunata tapurqa: —¿Iñikuspaykichikqa chaskirqankichikchu Chuya Espirituta? —nispa. Paykunañataqmi nirqaku: —Manam uyariyllapas-uyarirqanikuchu Chuya Espiritumantaqa —nispa. 3 Pabloñataqmi huktawan tapurqa: —¿Hinaptinqa ima bautismotamá chaskirqankichik? —nispa. Paykunañataqmi nirqaku: —Juanpa bautismontam —nispa. 4 Chaymi Pabloñataq nirqa: —Juanqa runakunataqa bautizarqa huchankumanta wanakuptinkum, payqa willakurqa qepan hamuqman iñikunankupaqmi. Juanpa qepan hamuqqa karqa Jesusmi. 5 Iñiqkuna chayta uyariruspankum bautizakurqaku Señor Jesuspa sutinpi. 6 Hawankuman Pablo makinta churaykuptinñataqmi paykunaman huntaykurqa Chuya Espiritu hinaptinmi mana yachasqanku idiomakunapi rimaspa Diosmanta willakurqaku. 7 Chay bautizakuqkunaqa karqaku yaqa chunka iskayniyoq runakunam. 8 Kimsa killapunim Pablo riq judiokunapa huñunakunanku wasiman hinaspam Diospa munaychakusqanmanta willakuq mana manchakuspa hinaspa convencechispa. 9 Wakin runakunam ichaqa sonqonkuta rumiyaykachispa mana iñiyta munarqakuchu, aswanraqmi paykunaqa Cristomanta allin noticiapa contranpi tukuy imaymanata nirqaku llapa runakunaman. Chaymi Pablo paykunamanta sapaqcharuspan llapa iñiqkunata rakirurqa Tiranno sutiyoq runapa escuelanman, chaypiñam sapa punchaw paykunata yachachirqa. 10 Iskay watapuni chaypi yachachiptinmi Asia lawpi llapallan yachaqkunapas judiokunapas chaynataq mana judiokunapas Señormanta uyarirqaku. 11 Diospa atiyninwanmi Pablo ruraq runapa mana rikusqan milagrokunata. 12 Pablopa pañuelontapas otaq pachantapas onqoqkunaman apaptinkum allinyaqku, lloqsiqtaqmi demoniokunapas. 13 Chaypitaqmi kachkarqaku llaqtan-llaqtan purispa demoniokunata qarqoq judiokunapas. Paykunam Señor Jesuspa sutinta rimarispa qarqoyta munarqaku: —Pablopa willakusqan Jesuspa sutinpim kamachiki, lloqsiy kay runamanta —nispa. 14 Judio sacerdotekunapa jefen Escevapa qanchis churinkunam chaynataqa ruraqku. 15 Chaymi demonioñataq paykunata nirqa: —Reqsinim Jesustaqa, yachanitaqmi Pabloqa pim kasqantapas ¿qamkunaqa pimá kankichik? —nispa. 16 Hinaptinmi demonioyoq runa pawaykuspan paykunata llumpa-llumpayta maqaparurqa chaymi paykunaqa yawarninpas suturichkaq qalallaña ayqekurqaku chay wasimanta. 17 Efeso llaqtapi lliw yachaqkunañataqmi judiopas hinaspa mana judiopas chaykunata yacharuspa mancharikururqaku hinaspam Señor Jesuspa sutinmanta allinta rimaqku. 18 Chaymi achka iñiqkunapas huñunakuspanku willanakuqku ñawpaq mana allin rurasqankumanta. 19 Brujokunapas libronkuta apamuspankum llapallanpa ñawpaqninpi kañarqaku, chay kañasqanku llapa librokunapa precionmi hayparqa pichqa chunka waranqa jornalpa chaninman. 20 Chaymi aswan atiywanraq Diospa palabranta tukuy hinastinpi willakurqaku. 21 Chaymantam Pablo Jerusalenman riyta munarqa Macedonia lawpi hinaspa Grecia lawpi kaqkunata watukustin, paymi nirqa: —Jerusalenman chayaruspayqa risaqpunim Roma llaqta reqsiq —nispa. 22 Yanapaqnin Timoteotawan Erastota iskayninta Macedonia lawman kachaspanmi payñataq Asia lawpi unarirqa. 23 Chay punchawkunapim llumpay chaqwa karqa Cristomanta allin noticiarayku. 24 Chaytaqa qallaykachirqa Demetrio sutiyoq runam. Paymi qollqemanta ruraq mamachanku Dianapa capillachankunata chaymi paywan llamkaqkuna achkata ganakuqku. 25 Demetriom llamkaqmasinkunata hinaspa chayna oficioyoq runakunata huñuruspan nirqa: —Taytakuna, yachasqaykichikpi hinam kay oficionchikwanqa allinta ganakunchik. 26 Ichaqa qamkunam rikuchkankichik hinaspa uyarichkankichik chay Pablo runapa rimasqanta, paymi nichkan: “Runapa rurasqanqa manam Dioschu” nispa. Chaynataqa pantachichkan manam kay Efeso llaqtallanchikpichu, payqa pantachichkanmi lliw Asia lawpi yachaq achka runakunatapas. 27 Kaywanqa negocionchikmi pierderunman hinaptinmi ancha reqsisqa mamacha Dianapas despreciasqa kanman, chaynataqmi templonpas ancha yanqachasqa kanman, Asia lawpi llapallan yachaqkunapiwan mundontin runakunam Dianataqa yupaychanku. 28 Chayta runakuna uyariruspankum llumpayta piñakururqaku hinaspam qayaykachakurqaku: —¡Efeso llaqtapi kaq mamachanchik Dianaqa hatunmi! —nispanku. 29 Efeso llaqtapi runakuna hatun chaqwapi rikuriruspankum hapirurqaku Pablopa puriqmasin Gayotawan Aristarcota, paykunaqa karqaku Macedonia lawmanta kaqkunam, paykunatamá aysarqaku llaqtapa huñunakunan sitioman. 30 Hinaptinmi Pablo chayman yaykuyta munarqa llapa runakunata rimapayananpaq ichaqa iñiqkunam harkakururqa. 31 Asia lawpi kaq wakin autoridadkunapas Pablopa amistadnin kaspankum payman runakunata kacharqaku: —Ama chaykunaman chapukuychu —nispa. 32 Chay llapa runakunapa huñunakusqankupim hatun chaqwata ruraspanku qayaykachakurqaku wakin hukta, wakinñataq hukta, yaqa llapallankum mana yacharqakuchu imapaqmi huñunakusqankutapas. 33 Judio runakunañataqmi llapa runapa chawpinmanta Alejandrota tanqarqaku ñawpaqman. Alejandroñataqmi paykunata defiendenanpaq makinwan señascharqa upallanankupaq. 34 Ichaqa judio kasqanta Alejandrota reqsiruspankum lliwchanku yaqa iskay hora qaparkacharqaku: —¡Efeso llaqtapi kaq mamachanchik Dianaqa hatunmi! —nispa. 35 Hinaptinmi chay llaqtapa secretarion chay llapa runakunata upallarachispan nirqa: —Llaqtamasiykuna, lliw runakunam yachan kay Efeso llaqtapi hatun mamacha Dianapa templon nanachikusqanchiktaqa, yachankutaqmi cielomanta uraykamuq imagennin nanachikusqanchiktapas. 36 Manam pipas kaykunataqa neganchu, chaynaqa hawkayaychik. Ama imatapas ruraychikchu mana sumaqta tantearispaqa. 37 Kay pusamusqaykichik runakunaqa mamachanchik Dianapa wasinmantaqa manam imatapas suwakurqakuchu nitaqmi paytaqa insultarqakuchu. 38 Sichum Demetrio llamkaqmasinkunapiwan pitapas quejakuyta munaptinqa kachkanmi juzgadowan prefecto, chaypiyá sapakama quejankuta allichachunku. 39 Imamantapas rimayta munaptikichikqa leyman hinayá hatun huñunakuypi sumaqta allichasun. 40 Mana chayqa kay huñunakusqanchikmanta mana imatapas niyta atiptinchikmi llapa autoridadkuna acusawachwanchik runakuna hatarichisqanchikmanta. 41 Kaykunata niruspanmi llapa runakunata kamachirqa wasinkuman kutinankupaq.
1 Chay chaqwa tukuruptinmi iñiqkunata Pablo huñuruspan allinta kallpancharqa hinaspam despedikuspan lloqsirqa Macedonia lawman. 2 Risqan lliw llaqtakunapi iñiqkunata kallpanchaspanmi Grecia lawman rirqa. 3 Chaypi kimsa killallaña karuspanmi Siria lawman buquepi rinan karqa, ichaqa yacharurqam judiokuna paypa contranpi yachachinakusqankuta. Chaymi Macedonia lawninta kutikunanpaqña piensarurqa. 4 Hinaptinmi payta compañarqaku Berea llaqtayoq Pirrospa churin Sopater, Tesalonica llaqtayoq Aristarcowan Segundo, Derbe llaqtayoq Gayo, Timoteo hinaspa Asia lawmanta Trofimopiwan Tiquico. 5 Paykunam puntaruspanku Troas llaqtapiña suyawarqaku. 6 Mana Qonchuyoq Tanta Fiesta punchawkuna pasaruptinñam Filipos llaqtamanta lloqsirqaniku buquepi, pichqa punchawmantañam paykunata hayparqaniku Troas llaqtapi hinaspaykum qanchis punchawraq chaypi quedarqaniku. 7 Semanapa qallariynin domingo punchawtam llapa iñiqkuna huñunakurqaku tantata partinakunankupaq hinaptinmi Pablo yachachirqa. Paqarinnintillan pasakunan kaptinmi yaqa chawpi tutakama rimarqa. 8 Wasipa altosnin cuartopim huñunasqa kachkarqaniku achka mecherokunawan achkikuspayku. 9 Ventanapim tiyachkarqa huk joven Eutico sutiyoq. Pablo tutakama rimaptinmi chay jovenqa puñutyachkarqa, puñuruspanmi wichiykurqa iskay kaq altosmanta chaymi hoqarirqaku wañusqataña. 10 Hinaptinmi Pablo bajaruspan chay jovenpa hawanman chutakuykuspan abrazaykurqa hinaspam llapa iñiqkunata nirqa: —Ama manchakuychikchu, kawsachkanmi —nispa. 11 Kaqlla seqaruspanmi tantata pakiykuspan mikurqa, achikyanankama rimaruspanmi pasakurqa. 12 Llapa iñiqkunañataqmi joventa kawsachkaqtaña kusisqallaña pusarikurqaku. 13 Ñoqaykum buquepi puntaruspayku rirqaniku Ason llaqtaman chaypi Pablota hoqarinaykupaq. Paymi chakiwan rirqa rimanakusqaykuman hina. 14 Paywanmi tuparurqaniku Ason llaqtapi, buqueman seqaramuptinmi pasarqaniku Mitilene llaqtaman. 15 Chaymanta buquepi lloqsispaykuñataqmi paqarinnintin pasarqaniku Quio islapa chimpanman. Paqarinnintinñataqmi chimparqaniku Samos islaman, paqarinnintinñataqmi chayarqaniku Mileto llaqtaman. 16 Chaynataqa rurarqaniku Efesoman Pablo mana riyta munaptinmi chaynapi Asia lawpi mana tardanaykupaq. Jerusalen llaqtamanmi utqayman rirqa atispaqa chaypi Pentecostes punchawpi kananpaq. 17 Mileto llaqtapi Pablo kachkaspanmi Efesopi iñiqkunapa ancianonkunata qayachirqa. 18 Paykuna hamuruptinmi Pablo nirqa: —Qamkunam yachankichik kay Asia lawman hamusqaymantapuni imaynam qamkunawan kawsasqayta. 19 Judiokuna imakunataña rurawayta munaptinkupas humillakuspaymi waqastinpas hinaspa ñakaristinpas Señorninchikta servirqani. 20 Chaywanpas allinnikichikpaq Diospa palabran willakuytaqa manam amirqanichu, ñoqaqa yachachirqaykichikmi llapa runakunapa qayllanpipas chaynataq wasikichikpipas. 21 Judio runakunatapas chaynataq mana judio runakunatapas nirqanim: “Diospa ñawpaqninpi huchaykichikmanta wanakuspa Señorninchik Jesusman iñikuychik” nispa. 22 Kunanmi Jerusalen llaqtaman richkani Chuya Espiritupa kamachisqan, manam yachanichu wakpi imam suyawasqantaqa. 23 Sapa llaqtakuna risqaypim Chuya Espiritu niwan: “Presochasuptikim ñakarinki” nispa. 24 Ichaqa vidaypas ñoqapaqqa manam llumpaytaqa valenchu. Kallpaq hinam Señor Jesucristopa kamachiwasqantaqa cumplisaqpuni, willakusaqmi Diospa favorninmanta allin noticiataqa. 25 —Qamkunaqa manañam huktawanqa rikuwankichikñachu, qamkunamanqa Diospa munaychakuyninmantam yachachirqaykichikña. 26 Chaymi kunan qamkunaman nikichik, manam huchayoqchu kani llapallan runakuna castigasqa kanaykichikmantaqa. 27 Mana imatapas pakaspaymi Diospa munasqanta willarqaykichik. 28 Chaynaqa kikikichikpuniyá cuidakuychik, oveja michiq hinayá cuidaychik llapallan iñiqkunatapas. Chuya Espiritum qamkunata akllasurqankichik Diosninchik Jesucristopa yawarninwan rantisqan iñiqkunata cuidanaykichikpaq. 29 Ñoqa pasakuptiymi pantachikuqkuna hamunqa, paykunam iñiqkuna tukuruyta munanqaku imaynam yarqasqa atoqkuna ovejakunata mikuruspan tukuruq hina. 30 Qamkuna ukumantam wakinkuna hatarinqa llullakunata yachachispanku chaynapi iñiqkuna qatinankuta munaspanku. 31 Chaynaqa cuidakuychikyá, amayá qonqaychikchu waqaykuspay tuta punchaw kimsa watantin sapakama yachachisqaytaqa. 32 —Wawqellaykuna, kunanqa Diospa makinmanñam churaykichik, kasukuychikyá paypa favorecewasqanchikmanta palabrakunata chaynapi kallpanchasunaykichikpaq hinaspa lliw akllasqankunawan kuska herenciatapas chaskinaykichikpaq. 33 Ñoqaqa manam munapayarqanichu pipa qollqentapas, pipa qorintapas nitaq pipa pachantapas. 34 Aswanqa yachasqaykichikpi hinam makiywan llamkaspay imatapas rantiq kani ñoqapaq chaynataq puriqmasiykunapaqpas. 35 Qamkunatapas yachachirqaykichikmi ñoqa hina llamkaspa wakchakunata yanapanaykichikpaq, yuyariychikyá Señor Jesucristopa nisqanta, paymi nirqa: “Ima chaskiqmantapas aswan kusisqaqa imapas qoqmi” nispa. 36 Chaykunata Pablo rimaruspanmi qonqorakuykuspan paykunawan kuska Diosta mañakurqa. 37 Anchata waqaspankum Pablota abrazaykuspa muchaykurqaku. 38 Llumpay llakisqallañam karqaku: “Manañam huktawanqa rikuwankichikñachu” nisqanrayku chaymi buquepa kasqankama compañarqaku.
1 Iñiqkunamanta rakikuykuspaykum buquepi derecholla pasakurqaniku Cos sutiyoq islaman. Paqarinnintinñataqmi Rodas islaman chayaspayku Patara llaqtaman rirqaniku. 2 Chay llaqtapiñataqmi tarirurqaniku Feniciaman lloqsiq buqueta. Chay buqueman yaykuspaykum pasarqaniku. 3 Chipre islapa alleq lawnintam rirqaniku Siria lawman. Tiro llaqtaman chayaruspam buquepi cargakuna bajachina kaptin sayarqaniku. 4 Chay llaqtapi iñiqkunata tariruspaykum qanchis punchaw paykunapapi samakurqaniku. Paykunam Pablota Chuya Espiritupa yachachisqan nirqaku: —Ama riychu Jerusalen llaqtamanqa —nispa. 5 Ichaqa chay punchawkuna pasaruptinmi lloqsirqaniku, hinaptinmi lliwchan iñiqkuna warmipas qaripas warmakunapiwan aviawarqaku llaqtapa cantonkama, lamar qochapa patanpim qonqorakuspayku Diosta mañakurqaniku. 6 “Qamkunañayá allinlla” ninakuspam buquepi pasakurqaniku. Paykunañataqmi wasinkuman kutikurqaku. 7 Tiro llaqtamantam buquepi rirqaniku Tolemaida llaqtakamalla. Iñiqkunata watukuspaykum paykunapapi huk punchaw samarqaniku. 8 Paqarinnintinñataqmi rirqaniku Cesarea llaqtakama. Chaypim watukurqaniku Jesucristomanta allin noticia willakuq Felipeta, payqa karqa Jerusalenpi ñawpaqtaraq akllasqanku qanchis diaconokunapa hukninmi. Paypa wasinpimá samakurqaniku. 9 Paypam karqa tawa doncella churinkuna. Paykunam Diosmanta willakuqku. 10 Felipepa wasinpi unayneqña kachkaptiykum Judeamanta chayaramurqa Diosmanta willakuq Agabo. 11 Paymi watukuwaspanku Pablopa chumpinta hapiykuspa chakintawan makinkunata watakuspan nirqa: —Chuya Espiritum nin: “Jerusalenpi judiokunam kay chumpipa dueñonta watanqaku kaynata hinaspam mana judio kaqkunaman entreganqaku —nispa. 12 Chayta uyarispaykum Cesareapi iñiqkunapiwan Pablota ruegarqaniku amaña Jerusalen llaqtaman rinanpaq. 13 Chaymi Pabloñataq nirqa: —¿Imanasqataq waqaspaykichik llakichiwankichik? Manam wataruwanallankupaqchu listoqa kachkani, ñoqaqa listom kachkani Señor Jesucristorayku Jerusalenpi wañunaypaqpas —nispa. 14 Mana imayna harkayta atispaykum upallakurqanikuña: —Señorpa munasqanyá rurasqa kachun —nispa. 15 Chay punchawkunapa qepantam alistakuruspayku pasakurqaniku Jerusalen llaqtaman. 16 Riysiwarqakutaqmi Cesareamanta wakin iñiqkunapas, paykunam pusawarqaku Chipre law Mnasonpa wasinman, payqa unay wataña iñiqmi karqa. Paypa wasinpimá samakurqaniku. 17 Jerusalenman chayaruptiykum kusikuyllawanña llapa iñiqkuna chaskiwarqaku. 18 Paqarinnintinñataqmi ñoqaykuwan kuska Pablo rirqa Jacobo watukuq, chaypim kachkasqaku llapallan ancianokunapas. 19 Pablom paykunata rimaykuspan willakuyta qallaykurqa imaynam paypa purimusqanwan mana judio kaqkunapi Diospa tukuy imakunapas ruramusqanmanta. 20 Uyariruspankum paykuna Diosta alabarqaku hinaspam Pablota nirqaku: —Allinmi wawqey. Yachasqaykipi hinam achka waranqa judiokuna Jesucristoman iñikurunku, llapallankum munanku Moisespa leynin kasukunata. 21 Paykunamanmi wakin runakuna qanmanta willarunku, huklaw nacionpi judio runakunatas yachachinki Moisespa leyninta manaña kasukuspa amaña churinkutapas señalanankupaq hinaspa costumbrenchikkunaman hina amaña kawsanankupaq. 22 ¿Imatataq ruraykusunchik? Paykunaqa yacharunqakupunim kaypi kasqaykita. 23 Chaynaqa kaynatayá ruray: Kaypim ñoqanchikwan kachkan tawa runakuna Diosman prometekusqankuta cumplinankupaq. 24 Paykunawan kuska temploman rispaykiyá costumbrenchikman hina chuyanchakamuychik, paykunapa gastonta pagaspayá chukchankuta rutuchimuy. Chaynata ruraptikiqa lliwmi yachanqaku qanmanta tukuy ima rimasqankuqa mana cheqap kasqanta, paykunaqa yachanqam Moisespa leynin kasukusqaykita. 25 Ichaqa mana judio kaq iñiqkunamanqa, ñam cartata aparqankichikña, chaypim nirqanchik: “Amam mikunkichikchu taytacha-mamachakunaman ofrecesqa aychataqa, amam mikunkichikchu yawartaqa nitaq yawarpa pasasqan aychatapas, amataqmi huchapakunkichikchu” nispa. 26 Pablom chay tawantin runakunata pusarikuspan paqarinnintin punchaw chuyanchakurqaku hinaspam temploman yaykurqa haykapim chuyanchakusqanku tukusqan willakuq chaynapi ofrendankuta sapakama Diosman ofrecenankupaq. 27 Qanchis punchaw tukuykuchkaptinñam Asia lawmanta kaq wakin judiokuna Pablota templopi rikururqaku hinaspam llapa runakunata hatarirachirqaku paypa contranpi. Hapiruspankuñataqmi 28 qayaykachakurqaku: —¡Israelpa miraynin runakuna yanapawayku! Kay runam tukuy hinastinpi purispan Israel runakunapa contranpi, Moisespa leyninpa contranpi hinaspa templopa contranpi yachachin. Kunanpas templomanmi mana judio kaq runakunata pusaykurun, chaynapim huchallikurun kay templopi mana ruranata ruraspa. 29 Chaynataqa nirqaku Efeso llaqtayoq Trofimowan Jerusalen llaqtapi rikurusqankuraykum, Payqa manam judiochu karqa. Payta temploman Pablo pusarusqantam piensarqaku. 30 Llaqtapi llapa runakuna chayta uyariruspankum huntallaña kallpamurqaku. Pablota hapiruspankum templomanta hawaman aysarqaku hinaspam templopa punkunta apurawllamanña wichqarurqaku. 31 Wañurachinankupaq kachkaptinkuñam Roma llaqtayoq soldadokunapa jefenman willaykamurqaku: —Jerusalenpi lliw runakunam chaqwata rurachkanku —nispa. 32 Paymi capitanninkunatawan soldadonkunata pusarikuspa kallpaylla chayarurqaku hinaptinmi payta soldadokunatawan rikuruspanku chay llapa runakuna Pablota maqachkaspanku sayarurqaku. 33 Soldadokunapa jefen asuykuspanmi Pablota presocharurqa hinaspam kamachirqa iskay cadenawan watanankupaq hinaspam paykunata tapurqa: —¿Pitaq kay runa? ¿Imatataq rurarun? —nispa. 34 Llapa runakunañataqmi qaparirqaku wakin hukta, wakinñataq hukta, hinaptinmi bulla rurasqankurayku chay jefeqa mana allintachu entienderqa chaymi kamachirqa cuartelman Pablota pusanankupaq. 35 Ichaqa llapa runakuna ñitinakuptinmi cuartelpa gradasninman chayaruptinku Pablotaqa soldadokunaña wanturqa. 36 Llapa runakunañataqmi qepankuta qatispa qaparirqaku: —¡Wañuchun! —nispa. 37 Pablota cuartelman apaykuchkaptinkuñam soldadokunapa jefenta Pablo tapurqa: —¿Imallatapas rimariymanchu? —nispa. Chaymi payñataq nirqa: —¡Qamqa yachasqankim griego rimayta! 38 Chaynaqa ¿manachu qamqa Egipto runa kanki? Qayninpakunallaqa ¿manachum runa wañuchiqkunata hatarichispayki tawa waranqatapuni chunniqman pusarqani? —nispa. 39 Hinaptinmi Pabloñataq nirqa: —Ñoqaqa Tarso llaqtapi nacekuq judiom kani, llaqtayqa allin reqsisqa Cilicia lawmi. Ama hina kaspayá permitiykuway llapa runakunata rimapayaykunaypaq —nispa. 40 Chay jefe “allinmi” niykuptinmi gradaspi Pablo sayaykuspa makinwan runakunata señaschaspa upallachirqa. Upallaruptinkuñam hebreo rimayninkupi paykunaman Pablo nirqa:
1 —Taytakuna, wawqellaykuna, uyariykullawaychik defiendekunaypaq rimarisqayta —nispa. 2 Chaymi hebreo rimayninkupi rimaqta uyariruspanku aswanraq upallarurqaku. Chaymi Pablo nirqa: 3 Ñoqaqa Cilicia law Tarso llaqtapi nacekuq judiom kani. Ichaqa kay Jerusalenpim educakurqani, yachachiqniypas karqa Gamalielmi, paymi allinta yachachiwarqa ñawpaq abuelonchikkunapa leyninta. Diosninchiktam tukuy sonqoywan servini qamkunapas kunan servisqaykichikman hina. 4 Chayraykum Jesucristopi iñiqkunata ñakarichirqani wañunankukama, warmitapas-qaritapas presochaspaymi apachirqani carcelman. 5 Tukuy chaykunataqa sumaqtam yachanku sacerdotekunapa jefenpas chaynataq llapallan kamachiqkunapas. Paykunam oficiokunata qowarqaku Damasco llaqtapi judiomasinchikkunapaq. Chaynapim rirqani iñiqkunata kay Jerusalen llaqtaman presota apamuspay castigachinaypaq. 6 —Damasco llaqtaman chayaykuchkaptiyñam yaqa chawpi punchawta cielomanta qonqayta llumpay achkiy kanchaykuwarqa. 7 Chaymi pampaman wichiykuspay uyarirqani “Saulo, Saulo ¿imanasqataq qatikachawanki?” niqta. 8 Chaymi tapurqani: “¿Pitaq kanki Señor?” nispa. Hinaptinmi nimuwarqa: “Ñoqaqa qatikachawasqayki Nazaretmanta kaq Jesusmi kani” nispa. 9 Riqmasiykunapas rikurqam chay achkiytaqa ichaqa manam entienderqakuchu chay rimapayawaqniypa nisqantaqa. 10 Hinaptinmi tapurqani: “¿Imatataq rurasaq Señor?” nispa. Payñataqmi niwarqa: “Hatarispayki Damasco llaqtaman yaykuy, chaypim imam ruranaykita nisunki” nispa. 11 Chay sinchi achkiy ñawsayarachiwaptinmi riqmasiykuna makiymanta pusawaspanku Damasco llaqtaman chayachiwarqaku. 12 —Chaypim yacharqa Ananias sutiyoq runa. Payqa karqa Moisespa leynin kasukuqmi. Chayraykum Damascopi yachaq lliw judiokunapas payta respetaqku. 13 Paymi qawaqniy hamuspa niwarqa: “Wawqey Saulo, mosoqmanta qawarikuy” nispa. Chay ratollapi qawarikuruspaymi Ananiasta rikururqani. 14 Chaymi pay niwarqa: “Abuelonchikkunapa Diosninmi akllasurqanki paypa munasqanta yachanaykipaq hinaspa justo kaq Jesusta rikuruspayki kikinpa vozninta uyarinaykipaq. 15 Jesusmantam tukuy hinastinpi llapallan runakunaman willakunki rikusqaykimantawan uyarisqaykimanta. 16 Kunanqa ¿imataraqtaq suyachkanki? Hatarispayá bautizakuy, Señorta qayakuspayá huchaykikunata mayllay.” 17 —Jerusalen llaqtaman kutiramuspayñataqmi Diosta mañakuq rirqani temploman, chaypim revelacionta chaskirqani. 18 Señorta rikuruptiymi pay niwarqa: “Kay runakunaqa manam creenqachu ñoqamanta rimasqaykitaqa, chaynaqa utqaymanyá lloqsiy kay Jerusalen llaqtamanta” nispa. 19 Hinaptinmi ñoqañataq nirqani: “Señor, paykunaqa yachankum lliw iñiqnikikunapa contranpi rurasqaykunataqa, huñunakuna wasikunaman rispaymi qanman iñiqkunata carcelaspay maqaq kani.” 20 Qanmanta willakuq Estebanta wañuchiptinkupas kikiypuni chaypi kaspaymi: “Allintam rurachkankichik” nispay wañuchiqkunapa pachanta cuidarqani. 21 Chaynata niptiymi Señorñataq niwarqa: “Qamtaqa karu llaqtapi mana judio kaqkunapaman rinaykipaqmi kachasqayki” nispa. 22 Pablopa chayna nisqankamalla uyariruspankum qaparirqaku: —¡Chay runaqa wañuchunyá! ¡Amañayá kawsachunchu! —nispa. 23 Chaynata qayaykachakuspankum pachankutapas wischuspanku allpakunata altoman chaqchurqaku. 24 Chayraykum soldadokunapa jefen kamachirqa: —Pablota cuartel ukuman apaspaykichik tapuychik: “¿Imanasqataq kay llapa runakuna chaynataña qaparinku qampa contraykipi?” nispa. Mana rimayta munaptinqa azoteychik. 25 Ichaqa azotenankupaq watasqaña kachkaptinmi hichpanpi kaq capitanta Pablo nirqa: —¿Kanchu derechoykichik justiciata mana rurachkaspa Roma llaqtaman perteneceq runata azotenaykichikpaq? nispa. 26 Capitan chayta uyariruspanmi jefenman willaq rirqa: —¿Imatataq ruranki? Kay runaqa Roma llaqtaman perteneceqmi kasqa —nispa. 27 Hinaptinmi soldadokunapa jefenñataq asuykuspan Pablota tapurqa: —Niykuway ¿Romaman perteneceqchum kanki? —nispa. Hinaptinmi Pabloñataq nirqa: —Arí —nispan. 28 Chaymi soldadokunapa jefenñataq nirqa: —Ñoqaqa achka qollqewanmi rantirqani Roma llaqtaman pertenecenaypaq —nispa. Chaymi Pabloñataq nirqa: —Ñoqaqa nacesqaymantapunim perteneceni —nispa. 29 Chaynata niruptinmi Pablota azotenankupaq kaq soldadokunapas chaylla ladonmanta suchurikurqaku. Soldadokunapa jefenpas Roma llaqtaman Pablopa pertenecesqanta yacharuspanmi mancharikururqa watarachisqanmantapas. 30 Soldadokunapa jefenmi cheqaptapuni yachayta munarqa imamantam judiokunaqa Pablo acusasqankuta. Chaymi paqarinnintin punchaw watachisqan cadenakunata kachaykachirqa hinaspam judio sacerdotekunapa jefenkunatawan cortemanta lliw kaqkunata huñuchirqa. Pablota pusaspanmi paykunapa qayllanpi sayachirqa.
1 Cortepi llapa autoridadkunata allinta qawaykuspanmi Pablo nirqa: —Wawqellaykuna, kunankamam sonqoy hawkalla karqa Diospa qayllanpi —nispa. 2 Hinaptinmi llapa sacerdotekunapa jefen Ananiasñataq, Pablopa ladonpi kaqkunata kamachirqa siminpi laqechunanpaq. 3 Pabloñataqmi nirqa: —¡Yaw qara uya! Diosmi qamtapas laqechusunki, Leyman hina juzgawanaykipaqmi chaypiqa tiyachkanki, leyta mana kasukuspaykim laqechuchiwankiraq —nispa. 4 Chaypi kaqkunañataqmi Pablota nirqaku: —¿Chaynatachu insultanki Diospa akllasqan sacerdotekunapa jefenta? —nispa. 5 Pabloñataqmi nirqa: —Wawqellaykuna, manam ñoqaqa yacharqanichu sacerdotekunapa jefen kasqantaqa, Bibliapim nichkan: “Amam llaqtaykipi autoridadtaqa ñakankichu” nispa. 6 Chaypi wakin autoridadkunam saduceo partidomanta karqa, wakinñataqmi fariseo kaqkunamanta. Chayta Pablo yacharuspanmi qaparirqa: —Wawqeykuna, ñoqaqa kani castaykuna hina fariseom. Wañuqkunata Dios kawsarichinantam confianzawan suyani. Chay yachachisqaymantam juzgawachkankichik. 7 Chaynata rimaruptinmi fariseokuna llapa saduceokunawan atipanakuyta qallaykuspa iskayman rakinakururqaku. 8 Saduceokunam yachachinku: “Wañuqkunaqa manam kawsarinchu manataqmi angelkunapas nitaq espiritukunapas kanchu” nispa. Fariseokunam ichaqa chaykunapi creenku. 9 Nisyuneqta lliw rimaptinkum fariseokunamanta Diospa leynin yachachikuqkuna sayarispanku atipanakurqaku: —Manam kay runapiqa ima mana allintapas tarinikuchu, ichapas cheqapta paytaqa angelpas otaq allin espiritupas rimapayarqa —nispa. 10 Llumpa-llumpayta atipanakuptinkum soldadokunapa jefen mancharikurqa: —Pablotaqa tisaparunqakupaschá —nispa. Chaymi soldadokunata kamachirqa: —Yaykuspaykichik imaynatapas Pablota horqomuspaykichik cuartelman pusaychik —nispa. 11 Chay tutam Pabloman Señorninchik rikuriykuspan nirqa: —Kallpanchakuy Pablo, kay Jerusalen llaqtapi ñoqamanta willakusqaykita hinam Roma llaqtapipas willakunayki —nispa. 12 Paqarinnintinñataqmi wakin judiokuna juramentaspanku yachachinakurqaku Pablota wañurachinankupaq, paykunam ninakurqaku: —Pablota wañurachinanchikkamam ama mikusunchu nitaq imatapas tomasunchu —nispa. 13 Chay juramentaqkunam tawa chunka masnin karqaku. 14 Sacerdotekunapa jefenkunapatawan judio kamachikuqkunapata rispankum nimurqaku: —Juramentarunikum, manam imatapas mikusaqkuchu Pablota wañurachinaykukama, 15 qamkunayá cortepi wakin autoridadkunapiwan mañamuychik Roma llaqtayoq soldadokunapa jefenmanta chaynapi paqarinpuni qamkunaman Pablota pusamunanpaq, pusarachimunkichikqa: “Paymantam aswan allintaraq yachaykuyta munaniku” nispallam. Ñoqaykum listolla suyasaqku manaraq chayamuchkaptin wañurachinaykupaq. 16 Ichaqa chay rimanakusqankutam Pablopa paninpa wawan uyarirurqa chaymi cuartelman rispan Pabloman willaykamurqa. 17 Chaymi huknin capitanta Pablo qayaykuspan nirqa: —Kay joventa pusay jefekiman uyarimusqanta willananpaq —nispa. 18 Jefenman chay joventa pusaruspanmi chay capitan nirqa: —Presonchik Pablom qayaykuwaspan ruegakuwarqa kay joventa qanman pusamunaypaq chaynapi imam uyarimusqanta willasunaykipaq. 19 Chaynata willaykuptinmi Pablopa sobrinonta chay capitanpa jefen makinmanta hapiykuspa huklawchaman pusaspa tapurqa: —¿Imatataq willawanki? —nispa. 20 Hinaptinmi chay jovenñataq nirqa: —Wakin judiokunam yacharachinakunku Pablota mañasunaykipaq, paykunam nisunki: “Paqarinyá Pablota corteman pusay, paymanta aswan allintaraq yachaytam munaniku” nispa. 21 Ichaqa amam chay llullakusqankutaqa creenkichu, tawa chunka masnin runakunam pakakuspa suyachkanku. Paykunam Diospa qayllanpi kaynata juramentarunku: “Amam imatapas mikusunchu nitaq tomasunchu Pablota wañurachinanchikkama” nispa. Listollañamá suyachkanku aceptaykuptiki wañurachinankupaq. 22 Chaynata soldadokunapa jefen uyariruspam joventa aviarurqa: —Ñoqaman niwasqaykitaqa amam pimanpas willankichu —nispa. 23 Soldadokunapa jefenmi iskay capitanninkunata qayaykuspan kamachirqa: —Alistaychik iskay pachak chakillawan riq soldadokunatawan qanchis chunka sillada soldadokunata, alistaychiktaqyá lanzawan peleaq iskay pachak soldadokunatapas chaynapi tutaña Cesarea llaqtaman rinankupaq. 24 Alistaychiktaqyá caballokunatapas Pablo sillakunanpaq chaynapi sanollata prefecto Felixman chayachinaykichikpaq —nispa. 25 Paykunawanmi apachirqa kayna niq cartata: 26 Ñoqa Claudio Lisiasmi saludamuyki, ancha reqsisqa prefecto Felix. 27 Judio runakunam pusachimusqay runata presocharuspanku wañurachiyta munarqaku. Ichaqa Roma llaqtaman pertenecesqanta yacharuspaymi soldadokunawan rispay payta salvaramurqani. 28 Hinaspaymi imamantam acusasqankuta yachayta munaspay pusarqani judiokunapa cortenman. 29 Chaypim yachamurqani leyninkupa contranpi rurarusqanmanta acusasqankuta. Ichaqa manam ima delitonpas kanchu wañunanpaq hinaqa nitaq carcelpi kananpaq hinaqa. 30 Chaywanpas judiokuna wañurachinankupaq rimanakusqanta yacharuspaymi qanman pusachimuyki. Chaynallataqmi acusaqninkunatapas kamachirqani qampa qayllaykipiña payta acusanankupaq. 31 Soldadokunam jefenkupa kamachisqanman hina Pablota tutallan pusarqaku Antipatris llaqtakama. 32 Achikyaramuptinmi sillada soldadokuna seguirqaku Pablowan, wakin soldadokunañataqmi kutikamurqaku cuartelman. 33 Cesarea llaqtaman chayaruspankum carta apasqankuta Prefecto Felixman qoykurqaku hinaspam entregaykurqakutaq Pablotapas. 34 Chay cartata prefecto leeruspanmi Pablota tapurqa maylaw llaqtayoqmi kasqanmanta. “Cilicia lawmi kani” niptinñataqmi 35 nirqa: —Acusaqnikikuna hamuptinñam quejaykita uyarisqayki —nispa. Hinaspam soldadokunata kamachirqa Herodespa palacionpi Pablota cuidanankupaq.
1 Pichqa punchawmantam sacerdotekunapa jefen Ananias chayaramurqa Tertulo sutiyoq abogadontin hinaspa wakin kamachikuqkunapiwan. Pablota acusanankupaqmi prefecto Filixpaman presentakurqaku. 2 Chaymi Pablota pusaykaramuptinku abogado Tertulo acusayta qallaykurqa kaynata: —Señor prefecto Felix, yachaywan gobiernasqaykiraykum kay nacionpi imakunapas allin kachkan hinaptinmi hawkalla kawsakuniku. 3 Ancha reqsisqa prefecto Felix, tukuy imapas allin rurasqaykimantam llaqtaykupi llapallan runakuna ancha-anchata agradecekuykiku. 4 Ichaqa ama hina kaspaykiyá ratolla uyariykullawayku. 5 Kay Pabloqa peste onqoy hinam. Tukuy hinastinpim judiokunata rakinan, payqa nazareno partidopa cabecillanmi. 6 Temploykutapas despreciaptinmi hapiruspayku [leyniykuman hina juzgayta munarqaniku. 7 Aswanqa comandante Lisiasmi hamuruspan Pablota qechuruwarqaku. 8 Paymi niwarqaku hamuspa Pablota acusanaykupaq.] Munaspaykiqa kikikipuniyá tapuy acusasqaykuqa cheqap kasqanta yachanaykipaq. 9 Chaynata Tertulo rimaruptinmi chaypi kaq judiokunapas: —Arí, tukuy kaykunaqa cheqappunim —nirqaku. 10 Hinaptinmi rimananpaq Pablota prefecto Felix señascharqa. Chaymi Pablo nirqa: —Qanmi kay nacionpi unay wataña juez kachkanki, chaymi ancha kusikuywan kunan defiendekusaq. 11 Yaqa chunka iskayniyoq punchawllaraqmi Diosta adoranaypaq Jerusalen llaqtaman chayarqani. Munaspaykiqa chayna kasqantam yachaykuwaq. 12 Templopiqa, huñukunayku wasipiqa hinaspa callekunapiqa manam piwanpas atipanakurqanichu nitaqmi chaqwatapas hatarichirqanichu. Manamá chayna rurachkaqtachu ñoqataqa rikuwarqaku. 13 Acusawasqankumantaqa paykunaqa manam pruebasunkimanchu. 14 Ichaqa manam negakunichu, abueloykunapa Diosnintam adorani mosoq yachachikuyman hina, chaytam paykuna ninku: “Rakinachiq partido” nispa. Ichaqa ñoqapas creenim Moisespa hinaspa Diosmanta willakuqkunapa lliw qellqasqantaqa. 15 Ñoqapas paykuna hinam confianzawan suyachkani allin runakunatawan mana allin runakunata hamuq punchawpi Dios kawsarichimunanta. 16 Chayraykum Diospa qayllanpipas hinaspa runakunapa qayllanpipas concienciaypa mana acusasqan kawsakuyta munani. 17 —Unay watakunamantañam Jerusalen llaqtaman kutirqani wakcha judiokunapaq yanapakuy qollqeta apaspay chaynataq Diosmanpas ofrendaykunata qonaypaq. 18 Chayta rurachkaptiymi Asia lawmanta hamuq judiokuna, templopi rikuruwarqaku. Chay ratopiqa costumbreykuman hinam chuyanchakusqa kachkarqani, ichaqa manam chaqwata ruraspaychu nitaq achka runakunawanchu. 19 Sichu contraypi imapas kaptinqa Asia lawmanta hamuq chay judiokunachiki kayman hamuspa acusawanmanku. 20 Mana chayqa kaypi kaqkunayá nichunku: Cortepi kaspay imapas mana allin rurasqaymanta. 21 Ruraspayqa-rurarqani kayllatam, paykunapa qayllanpi kachkaspaymi qaparirqani: “Wañuqkunata Dios kawsarichinanmanta yachachisqayraykum juzgawachkankichik” nispa. 22 Pablopa nisqanta prefecto Felix uyariruspanmi Jesucristomanta yachachikuyta allinta yachasqanrayku nirqa: —Soldadokunapa jefen Lisias hamuptinñam kay asuntomanta allinta yachasaq —nispa. Chaynata rimaruspanmi chay huñunakuyta tukururqa. 23 Capitannintam kamachirqa: —Cuidaychik Pablota, amam harkakunkichikchu pipas watukamuspan yanapanantaqa —nispan. 24 Unayneqmantañam prefecto Felixqa judia warmin Drusilapiwan palacionman rispa Pablota qayachimurqa Jesucristoman iñikuymanta willananpaq. 25 Runapa allin rurananmanta, tentacionkuna aguantaymanta hinaspa llapallan runakunaqa Diospa juzgasqan kananmanta Pablo rimaruptinmi prefecto mancharikuspan nirqa: —Pasakuyña, ichapas yapapiña qayachimusqayki —nispa. 26 Kachaykunanpaq qollqe qonanta munaspanmi achka kutita qayachimuq paywan parlananpaq. 27 Iskay wataña pasaruptinmi Felix lloqsikurqa prefecto kasqanmanta hinaptinmi Porcio Festoña yaykurqa paypa rantinpi. Felixmi judiokunawan kuyachikuyta munaspan Pablota hina presollata saqerurqa.
1 Prefecto Festo Cesarea llaqtaman gobiernananpaq chayaramuspanmi kimsa punchawllamanta Jerusalen llaqtaman rirqa. 2 Chaypim sacerdotekunapa jefenkuna wakin reqsisqa judiokunapiwan Pablota acusaspanku 3 mañakurqaku: —Ama hina kaspaykiyá Pablota pusarachimuy kay Jerusalen llaqtaman —nispa. Chaynataqa mañakurqaku Pablota pusamuchkaptinku ñanpi wañurachinankupaqmi. 4 Ichaqa Festom paykunata nirqa: —Pabloqa Cesarea llaqtapiraqmi preso kachkan. Prontom wakman risaq. 5 Chaynaqa qamkunamantayá autoridadkuna ñoqawan richun hinaspayá imapas mana allin rurasqanmanta chay runata acusamuchunku —nispa. 6 Yaqa chunka punchaw Jerusalenpi llaqtapi karuspanmi prefecto Festo kutikurqa Cesarea llaqtaman. Chaymi paqarinnintillan juzgananpi tiyaykuspan Pablota pusachimurqa. 7 Pablo yaykuptinmi Jerusalen llaqtamanta riq judiokunapas asuykurqaku hinaspam tukuy imamanta acusarqaku, ichaqa rimasqanku cheqap kasqantaqa manam pruebayta atirqakuchu. 8 Hinaptinmi defiendekuspan Pablo nirqa: —Judiokunapa leyninpa contrapiqa manam imatapas rurarqanichu nitaq temploykupa contranpipas nitaq Rey Cesarpa contranpipas —nispa. 9 Ichaqa Prefecto Festom judiokunata favoreceyta munaspan Pablota tapurqa: —¿Munankichum Jerusalenman riyta wakpiña juzgamunaypaq? —nispa. 10 Pabloñataqmi nirqa: —Rey Cesarpa kamachikusqanman hinaqa kay cortepim justiciawanayki. Yachasqaykipi hinapas judiokunataqa manam imanarqanichu. 11 Sichum wañunaypaq hina ima mana allintapas ruraptiyqa wañuchiwaychikyá. Acusawasqanku mana cheqap kaptinqa manam pipapas derechon kanchu judiokunaman entregawananpaqqa. Chaynaqa kikin Rey Cesarña juzgawananpaqmi mañakuni. 12 Festoñataqmi consejeronkunawan parlaruspan Pablota nirqa: —Rey Cesarña juzgasunaykipaqmi mañakurunki. Chaynaqa paymanmi rinki —nispa. 13 Chay punchawkunapim Rey Agripa warmin Berenicepiwan rirqa Cesarea llaqtaman prefecto Festo watukuq. 14 Chaymi achka punchawkuna quedaruptinku Rey Agripaman Pablomanta willaspa prefecto Festo nirqa: —Kaypim prefecto Felixpa saqesqan preso kachkan. 15 Jerusalenpi kachkaptiymi judio sacerdotekunapa jefenkuna wakin kamachikuqkunapiwan mañawarqaku juzgaspay payta wañuchinaypaq. 16 Chaymi ñoqañataq nirqani: “Roma llaqtayoq autoridadkunaqa manam pitapas wañuchiymankuchu acusaqninkunapa qayllanpi acusasqankumanta imatapas mana defiendekuchkaptinqa” nispay. 17 Acusaqninkuna hamuruptinmi paqarinnintinpunilla juzganaypi tiyaykuspay Pablota pusachimurqani. 18 Chay acusaqkuna chaypiña kaptinkum piensarqani llumpay delitokunamanta acusanankuta ichaqa tukuy imamanta acusaruptinkum mana imatapas tarirqanichu. 19 Diospi creesqankumanta rimaspallankum paypa contranpi karqaku. Rimarqakutaqmi Jesus sutiyoq wañuq runamantapas. Pabloñataqmi: “Payqa kawsachkanmi” nin. 20 Chay asuntomanta imayna rurayta mana atispaymi Pablota tapurqani: “¿Munankichu Jerusalen llaqtapiña qamta juzgamunaypaq?” nispa. 21 Pablom ichaqa mañakururqa kikin Rey Cesarña juzgananpaq chaymi kamachirqani payman pusachinaykama hinalla preso kananpaq. 22 Hinaptinmi Rey Agripañataq Festota nirqa: —Ñoqapas munaymanmi chay runa uyariykuyta —nispa. Festoñataqmi nirqa: —Paqarinmi uyarinki —nispa. 23 Paqarinnintinñataqmi Rey Agripawan Berenice allichapakusqallaña corteman chayarurqaku. Soldadokunapa jefenkunapiwan chay llaqtapi allin reqsisqa runakunam compañarqaku. Festo kamachikuptinmi Pablota pusaykurqaku. 24 Chaymi Festo nirqa: —Rey Agripa hinaspa kaypi ñoqaykuwan huñunasqa señorkuna, kaypim qawachkanchik kay runata. Achka judiokunam Jerusalen llaqtapipas chaynataq kay llaqtapipas paypa contranpi quejakuwarqaku hinaspam qayaykachakurqaku “wañuchunpuni” nispa. 25 Ñoqapa piensasqayman hinaqa manachusmi imatapas payqa rurarqachu wañunanpaq hinaqa. Aswanqa kikinpunim mañakurqa Rey Cesarña juzgananpaq. Chaymi Paymanñam pusachisaq. 26 Ichaqa kay runapa contranpi Rey Cesarman qellqanaypaq mana imapas kaptinmi qamkunaman pusachimuni, tukuymanta llalliqtaqa qanman ancha reqsisqa Rey Agripa. Tapupaptikim yachasaq imam qellqanaytapas. 27 Manachusmi allinchu kanman imatapas contranpi mana qellqanaypaq kachkaptin preso pusachiyniyqa.
1 Chaymi Agripa nirqa Pablota: —Rimarikuy defiendekunaykipaq —nispa. Hinaptinmi Pablo makinwan señaschaspa rimarirqa: 2 —Rey Agripa, llapa judiokuna tukuy acusawasqanmanta qampa qayllaykipi defiendekunaypaq kaspaymi kusikuni. 3 Qamqa yachankim judiokunapa llapallan costumbrentapas chaynataq atipanakusqankutapas, chayraykum aswanraq kusikuni, qamtam mañakuyki pacienciawan uyariykuwanaykipaq. 4 —Lliw judiokunam yachanku imaynam warma kasqaymantaraq llaqtaypipas hinaspa Jerusalen llaqtapipas kawsasqaytaqa. 5 Munaspankuqa willakunmankum ñoqaqa unanayña fariseo kasqayta. Yachasqaykichikpi hinam wakin judiokunamantapas fariseokunaqa leykunata allinta kasukuniku. 6 Kunanñataqmi “wañuymantaqa kawsarimusunmi” nispa confiakusqayrayku juzgasqa kachkani, chay kawsarimuymantaqa Diosmi ñawpaq abuelonchikkunaman prometekurqa. 7 Chay promesapa cumplikunantam ñoqayku chunka iskayniyoq ayllukunapas confianzawan suyachkaniku. Tukuy sonqoykuwanmi Diosta tuta punchaw yupaychaniku. Chay promesapi confianzawan suyasqayraykum reylláy, judiokuna acusawan. 8 ¿Imanasqamá qamkunaqa mana creeyta atinkichikchu wañuqkunata Dios kawsarichimusqantaqa? 9 —Ñawpaqtaqa ñoqapas piensaqmi kani Nazaretmanta kaq Jesuspa contranpi tukuy ima rurayta. 10 Chaynatamá rurarqani Jerusalen llaqtapipas. Sacerdotekunapa jefenkuna autorizawaptinmi achka iñiqkunata carcelarqani. Wañuptinkupas “Allinmi” niqmi kani. 11 Jesucristota neganankupaqmi ñakarichirqani. Chaynatamá rurarqani llapa huñunakuna wasikunapipas, paykunapaq llumpayta piñakuspaymi ñakarichinaypaq huklaw llaqtakunapipas maskamurqani. 12 —Iñiqkunata ñakarichinaypaqmi rirqani Damasco llaqtaman, sacerdotekunam autorizawarqa chayman rinaypaq. 13 Chawpi punchawta richkaspayñataqmi reylláy, intimantapas aswan kancharichkaq achkiytaraq rikururqani. Hinaptinmi chay achkiy riqmasiykunatawan kanchariykuwarqa. 14 Lliwchayku pampaman wichiykuptiykuñataqmi uyarirqani hebreo rimayniykupi kayna niqta: “Saulo, Saulo ¿imanasqataq qatikachawanki? Puata bueyes haytachkaq hinam kikillayki nanachikuchkanki” nispa. 15 Chaymi nirqani: “¿Pitaq kanki Señor?” nispay. Hinaptinmi Señorñataq niwarqa: “Ñoqaqa qatikachawasqayki Jesusmi kani. 16 ¡Sayariy! Sirvientey kaspa kunan rikuwasqaykimantawan qepa punchawkunapi rikuchinaymanta willakunaykipaqmi qanman rikuriykuyki. 17 Ñoqam waqaychasqayki judiokunamantapas chaynataq mana judio runakunamantapas, paykunamanmi kunan kachayki 18 ñawinkuta kichamunaykipaq chaynapi tutayaypi hina huchapi manaña purispanku achkiypiña kawsanankupaq hinaspa Satanaspa munasqanta amaña ruraspa Diostaña kasukunankupaq. Ñoqaman iñiptinkum huchankuta Dios pampachanqa, chaynapim paykunapas Diospa akllasqankunawan kuska herenciata chaskinqaku.” 19 —Reynilláy Agripa, chaynata Jesus niwaptinmi cielomanta uyarisqayta kasukurqani, 20 puntatam willakurqani Damasco llaqtapi, hinaspañataq Jerusalen llaqtapi, willakurqanitaqmi lliw Judea lawpi kaqkunamanpas chaynataq mana judio kaqkunamanpas. Paykunatamá nirqani: “Huchaykichikmanta wanakuspaykichik Diosman kutirikuychik hinaspa imatapas allintaña ruraychik wanakusqaykichikta qawanankupaq” nispay. 21 Kaynata willakusqayraykum judiokuna templopi hapiruwaspanku wañurachiwayta munarqaku. 22 Aswanqa Dios yanapawaptinmi kunankamapas hatunmanpas taksamanpas willakuchkaniraq hina kaqllata. Manam ñoqaqa huktachu rimachkani aswanqa Diosmanta willakuqkunapa hinaspa Moisespa nisqallantam. Ñawpaqtaraqmi paykuna nirqaku: 23 “Cristom ñakarispa wañunqa, wañuqkunamantam puntata kawsarimunqa hinaspam allin noticiata willakunqa castanchikkunamanwan mana castanchik kaqkunamanpas” nispa. 24 Pablo defiendekuspa chaykunata rimaptinmi Festo qaparirqa: —¡Locoyarunkim Pablo! Llumpay yachaynikim locoyarachisunki —nispa. 25 Pabloñataqmi nirqa: —Ancha-ancha reqsisqa Festo, manam locoyarunichu, yuyaywanmi cheqapllata rimachkani. 26 Rey Agripaqa yachanpunim tukuy kaykunataqa chaymi paypa ñawpaqninpi clarota rimani. Sumaqtamá yachachkan tukuy chaykunataqa, chaykunaqa manamá pakasqallapichu pasakurqa. 27 Reynilláy Agripa ¿creenkichum Diosmanta willakuqkunapa nisqanta? Arí, qamqa creenkipunim. 28 Agripañataqmi nirqa: —Asllamantam yaqalla Cristoman iñirachiwanki —nispa. 29 Hinaptinmi Pablo nirqa: —Asllamanta otaq achkamanta kaspapas Diosyá munachun ama qamllachu aswanqa kaypi lliw uyariqniykunapas Cristoman ñoqa hina iñinaykichikpaq, ichaqa ama cadenasqachu —nispa. 30 Chayta Pablo rimaruptinmi Rey Agripa sayarirurqa, sayarirurqataqmi prefecto Festopas, Berenicepas hinaspa chaypi lliw tiyaqkunapas. 31 Huklawman asuriruspankuñataqmi ninakurqaku: —Kay runaqa wañunanpaq hinaqa manam imatapas rurasqachu, manataqmi presopas kanmanchu —nispa. 32 Agripam Festota nirqa: —Rey Cesar juzgananpaq Pablopuni mana mañakuptinqa kachaykuchwanmi karqa —nispa.
1 Buquepi Italia lawman pusachiwanankupaq rimanakuruptinkum Pablota wakin presokunatawan entregarqaku Augusto sutiyoq tropakunapi Capitan Julioman. 2 Adramitio llaqtamanta buque Asia lawpi llaqtakunaman pasananpaq kaptinmi chay buquepi rirqaniku. Ñoqaykuwantaqmi rirqa Macedonia lawpi Tesalonica llaqtayoq Aristarcopas. 3 Paqarinnintinñataqmi Sidon llaqtaman chayarqaniku. Hinaptinmi Pablota kuyapayaspan reqsisqankuna watukunanpaq Capitan Julio mana harkakurqachu chaynapi payta yanapaykunankupaq. 4 Sidon llaqtamanta pasaspaykum Chipre islapa alleq lawninta rirqaniku contraykupi wayramusqanrayku. 5 Lamar qochatam pasarqaniku Cilicia lawpa hinaspa Panfilia lawpa chimpanta hinaspam chayarurqaniku Licia lawpi Mira llaqtaman. 6 Chaypim soldadokunapa capitannin tarirurqa Alejandria llaqtamanta hamuspa Italia lawman riq buqueta. Chaymanmi pusaykuwarqaku Italiakama apawanankupaq. 7 Allillamantam rirqaniku achka punchawpi hinaspaykum sasallataña chayarqaniku Gnido islapa chimpanman. Contraykupi wayramuptinmi Creta isla wayramanta harkawaptinku pasarqaniku Salmon lawpa chimpanman. 8 Ñakariyllawanña chay islapa waqtanta rispaykum Buquepa Sumaq Sayanan sutiyoq sitioman chayarqaniku. Chaypa chimpanpim Lasea llaqta kachkan. 9 Unaruptiykuñataqmi para tiempo chayamuchkarqaña, llumpay sasañam karqa lamar qochanta rinapaq chaymi Pablo nirqa: 10 —Riqmasillaykuna, kay viajenchikqa llumpay sasallañam kanqa, buquepas cargantinmi chinkakuykunqa hinaptinmi ñoqanchikpas wañuypa patanpiña kasunchik —nispa. 11 Soldadokunapa capitanninñataqmi Pablopa nisqanta mana uyarispan buque manejaqpa hinaspa dueñonpa nisqanta kasukurqa. 12 Para tiempopi buque chaypi samananpaq mana allin kaptinmi yaqa lliwchanku tanteanakurqaku chay sitiomanta lloqsispa buquepa sayanan Feniceman chayaypi rinankupaq. Chay Fenice llaqtaqa qawachkan Africa lawtawan Grecia lawtam, chaypimá para tiempopi samayta munarqaku. 13 Ichoq lawmanta sumaqllataña wayrarimuptinmi rinaykupaq allin hinaña karqa. Lloqsispaykum Creta islapa waqtallanta rirqaniku. 14 Aswanqa manapas unaymantam alleq lawmanta Noreste sutiyoq viento sinchita wayramuspan 15 buqueta apayta qallaykurqa, wayrapa contranpi mana riyta atispam hinataña apachikurqaniku. 16 Clauda sutiyoq taksa islapa qepanta pasaruptiykuqa manañam llumpaytachu wayramurqa hinaptinmi buquepa aysasqan botechata ñakariyllawanña churkurqaniku. 17 Seguranankupaqmi buqueta waskakunawan muyuchirqaku. Aswanqa Sirte sutiyoq yakupa huñusqan aqoman mana chocarunaykupaqmi buquepa telanta paskarqaku wayrawan apachikunaykupaqña. 18 Paqarinnintinñataqmi llumpayraq wayra kaptin buquepa carganta yakuman wischurqaku. 19 Kimsa punchawmantañataqmi kikiykuña buquepa llapa imankunata yakuman wischurqaniku. 20 Achka punchawña intitapas nitaq lucerokunatapas mana rikuspam hinaspa wayra-para hinalla apawaptinkum imaraykupas librakuytaqa manaña piensarqanikuchu. 21 Buquepi llamkaqkuna achka punchawña mana mikuptinmi chawpinkupi sayaykuspan Pablo nirqa: —Riqmasillaykuna, nisqaypi hinapas Creta islamantaqa amam lloqsimuchwanchu karqa. Mana kasukuspa lloqsimusqaykichikraykum llapa imakunatapas pierdechkankichik. 22 Aswanqa ama hukmanyaspayá kallpanchakuychik, manam hukllapas wañunkichikchu, buquem ichaqa pakipakurunqa. 23 Chisi tutam rikuriykuwarqa servisqay Diospa angelnin. 24 Paymi niwarqa: “Ama manchakuychu Pablo, chayankipunim Rey Cesarpa ñawpaqninman, qamraykum lliw qanwan riqkunata wañunankumanta Dios salvanqa” nispa. 25 Chaynaqa riqmasillaykuna, kallpanchakuychikyá, ñoqaqa Diospim confiakuni, cheqaptapunim kawsasunchik angelpa nisqanman hina. 26 Chaywanpas islamanmi wischusqa kasunchik —nispa. 27 Iskay semanañam wayrapa apakachasqan kachkarqaniku Adria sutiyoq lamar qochapi hinaptinmi chawpi tutata buquepi llamkaqkuna muysarurqaku allpaman chayaykuchkasqaykutaña. 28 Yakupa hondo kayninta tupuptinkum iskay chunka brazada kasqa, tumpa waklawpi tupuptinkuñataqmi kasqa chunka pichqayoqllaña. 29 Hinaptinmi raqchi rumikunaman chocaruyta manchakuspanku buquepa qepa lawninmanta tawa llasaq watasqa fierrokunata wischurqaku buqueta takyachinanpaq hinaspankum manchakuyllawanña suyarqaku achikyananta. 30 Buquepi llamkaqkunañataqmi rimanakururqaku chay buquemanta ayqekunankupaq hinaspankum taksa botechata uraykachiyta qallaykurqaku, chaytaqa rurarqaku buquepa punta lawninta llasaq fierrokunata bajachiq tukuspallam. 31 Ichaqa capitanmanwan soldadokunamanmi Pablo nirqa: —Kay buquepi llamkaqkuna ayqekuptinqa manam salvakuyta atiwaqchikchu —nispa. 32 Chaynata willaykuptinmi chay botechapa waskankunata soldadokuna kuchuruspa yakuman wichiykachirqaku. 33 Achikyamuchkaptinñam Pablo lliwchankuta kallpanchaspan imallatapas mikuykunankupaq nirqa: —Yaqa iskay semanañam mana puñusqa hinaspa mana mikusqa kachkankichik. 34 Ruegakuykichikmi, imallatapas mikuykuychikyá. Mikunaykichikpunim kawsanaykichikpaq, manam pipapas huk chukchallanpas pierdenqachu —nispa. 35 Chaynata niruspanmi Pablo tantata hapiykuspan lliwpa ñawpaqninpi Diosman graciasta qorqa hinaspanmi partiykuspan mikuyta qallaykurqa. 36 Chaymi kallpanchakuspanku lliwchanku mikurqaku. 37 Chay buquepiqa karqaniku iskay pachak qanchis chunkan soqtayoq runakunam. 38 Saksanankukama mikuruspankuñataqmi buqueta sampayachinankupaq trigota yakuman wischurqaku. 39 Achikyaruptinñataqmi buquepi llamkaqkuna mana reqsirqakuchu maylaw allpapi kasqaykutapas aswanqa rikururqakum qocha hina yaykuqpa patanpi aqollaña pampata hinaspam rimanakurqaku atispankuqa chayman buqueta chayachinankupaq. 40 Buque takyachiq llasaq fierropa waskankunata kuchuruspankum hina yaku ukupiña saqerurqaku. Paskarqakutaqmi buquepa timonnin watasqanku waskakunatapas. Wayrapa apanan buquepa ñawpaqninpi telata altoman hoqariykuptinkum buqueqa qochapa patan aqollaña pampaman riyta qallaykurqa. 41 Aswanqa iskay lawmanta yakukunapa tupanakusqanman chayaruptiykum buqueqa aqopiña umanpa plantakururqa, chaynapim manaña kuyurirqachu. Buquepa qepa lawninta yaku nisyullataña laqyamuptinmi chitqakuytaña qallaykurqa. 42 Soldadokunañataqmi presokuna wañurachiyta munarqaku chaynapi mayqanninkupas nadeawan mana lluptikunankupaq. 43 Aswanqa soldadokunapa capitanninmi Pablota salvayta munaspan harkakurqa ama pitapas wañuchinankupaq hinaspam kamachirqa nadeay yachaqkuna puntata yakuman pawaykuspanku patanman chayanankupaq 44 chaynapi wakinñataq tablakunapi otaq buquepa imankunamanpas hapipakuspa lloqsinankupaq. Chaynapim lliwchanku allinlla patanman chayarurqaku.
1 Lliwchayku salvakuruspaykuñam yacharurqaniku chay islapa sutinqa Malta kasqanta. 2 Chay islapi yachaqkunam kuyakuyllawanña atiendewarqaku, paraspa chirimuptinmi ninata ratachispa niwarqaku: —Qonikuychikyá lliwchaykichik —nispa. 3 Pabloñataqmi chaki yantata hoqariykuspan ninaman hinaykuchkarqa, hinaptinmi venenoyoq culebra ninamanta ayqechkaspan Pablopa makinta kachururqa. 4 Chay islapi yachaqkunañataqmi Pablopa makinpi culebra warkurayaqta rikuspanku ninakurqaku: —Kay runaqa cheqaptapunich runa wañuchiq, hinaptinchá lamar qochamanta librakuruptinpas justicia ruraq mamacha mana kawsananta munanchu —nispanku. 5 Pabloñataqmi chay culebrata ninaman taspiykurqa, venenonpas paytaqa manam imanarqachu. 6 Lliwchankum suyachkarqaku: —Punkipakurunqach otaqchá qonqayta wañusqa wichiykunqa —nispanku. Unayneqmanta manaña imapas pasaptinmi piensarurqaku Pabloqa huk kaqnin diosninku kasqanta. 7 Chay islapi kamachikuqmi karqa Publio sutiyoq, paypa chakrankunam ñoqaykupa hichpallaykupi karqa. Chaymi samaykachiwaspanku kimsa punchawpuni atiendeykuwarqaku. 8 Publiopa taytanmi camapi kachkarqa calenturawan hinaspa evacacionwan. Payta Pablo watukuspanmi Diosta mañapurqa, paypa umanman makinta churaykuptinmi sanoyarurqa. 9 Chay islapi yachaq wakin onqoqkunapas chayta yacharuspankum Pabloman hamurqaku hinaspam sanoyarurqaku. 10 Paykunam llumpayta agradecekuwaspanku regalokunata qowarqaku. Huk buquepiña lloqsiptiykum tukuy pisipuwaqniykuta qowarqaku. 11 Chay islapi kimsa killa karuspaykum Alejandria llaqtamanta hamuq buquepiña lloqsirqaniku, chay islapim samachkarqa para tiempo pasanankama. Chay buquepa umanpim kachkarqa Mellizo sutiyoq taytachanku. 12 Buquepa sayanan Siracusa llaqtaman chayaruspaykum kimsa punchaw quedarqaniku. 13 Chaymantam rirqaniku lamar qochapa patanneqllanta Regio llaqtaman chayanaykukama. Paqarinnintinñataqmi qepayku lawmanta wayramuptin iskay punchawpi chayarqaniku Puteoli llaqtaman. 14 Chaypim tarirqaniku wakin iñiqmasinchikkunata, paykunam ruegawarqaku paykunawan huk semana kanaykupaq. Chayñam ñanninta lloqsirqaniku Roma llaqtaman. 15 Chayanaykutam yachasqakuña Romapi iñiqkuna hinaspam taripamuwasqaku Apio sutiyoq plazakama, wakinñataqmi taripamuwarqaku Tres Tabernas sutiyoq sitiokama. Paykunata Pablo rikuykuspanmi Diosman graciasta qospan aswanraq kallpanchakurqa. 16 Roma llaqtaman chayaruptiykum Pablota dejaykurqaku soldadopa cuidasqan sapaq wasipi yachananpaq. 17 Chayasqaykumanta kimsa punchawninmanmi Romapi reqsisqa judiokunata Pablo qayachimurqa, huñunakuruptinkuñataqmi nirqa: —Wawqeykuna, ñoqaqa manam imatapas rurarqanichu castanchikpa contranpiqa otaq ñawpa abuelonchikkunapa costumbrenkunapa contranpiqa, chaywanpas castanchikkunam Jerusalen llaqtapi presota entregawarqaku Roma llaqtayoq autoridadkunaman. 18 Chaymi paykuna tapuwaspanku wañuchiwanankupaq hina mana imatapas tarispanku kachaykuyta munawarqaku. 19 Aswanqa castanchikkuna chayta mana munaptinkuñataqmi kikin Rey Cesar juzgawananpaqña mañakurqani. Chaywanpas manapunim castanchikkunataqa imamantapas acusanichu. 20 Chaymi qayachimurqaykichik qamkunawan rimanaypaq. Israel castanchikpa suyasqan Cristo hamurusqanmanta willasqayraykum kay cadenawan watasqa kachkani. 21 Hinaptinmi paykunañataq nirqaku: —Qanmantaqa manam ima cartatapas Judea lawmantaqa apachimuwarqakuchu, manataqmi mayqan llaqtamasinchikkuna hamuqpas qampa contraykipiqa imatapas niwarqakuchu. 22 Chaywanpas piensasqayki uyariytam munaniku, ñoqaykupas yachanikum iñiqkunapa contranpiqa tukuy hinastinpi rimasqankuta —nispa. 23 Chaymi rimanankupaq huk punchawtaña akllaruptinku Pablopa samakusqanman achka runakuna hamurqaku, hinaptinmi madrugawmantapacha tardeykuqkama Diospa munaychakusqanmanta paykunaman willarqa. Moisespa hinaspa Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanta qawachispanmi Jesusmanta convencechiyta munarqa. 24 Hinaptinmi wakinqa Pablopa nisqanwan convencekurqaku, wakinñataqmi mana creerqakuchu. 25 Mana huk sonqolla kaspa asurikuptinkum Pablo nirqa: —Allintapunim abuelonchikkunaman Chuya Espiritu nirqa, Diosmanta willakuq Isaiaswanmi kaynata rimachirqa: 26 “Wak runakunaman nimuy: ‘Uyarispapas manam entiendenkichikchu. Qawakuspapas manam cuentata qokunkichikchu. 27 Kay runakunapa sonqonqa rumiyarunmi. Paykunaqa rikurirun sasa uyarikuqmi. Qemchikurunkum mana rikukunankupaq. Upa tukurunkum mana uyarinankupaq, chaynapi tukuy sonqonkuwan mana entiendenankupaq, chaynapi mana kutirikamuwanankupaq, chaynapi mana sanoyachinaypaq.’ ” 28 Chaynata Pablo rimaruspanmi nirqa: —Yachaychikyá, kunanmantaqa mana judio runakunamanpas willasaqñam Diospa salvacionninmanta, paykunaqa allintam uyarinqaku —nispa. [ 29 Pablo kaynata niruptinmi judiokuna pasakurqaku kikinkupura llumpayta atipanakustin.] 30 Pablom chay arriendasqan wasipi iskay watapuni yacharqa hinaspam lliw watukuqninkunata chaskirqa. 31 Mana manchakuspanmi Diospa munaychakusqanmanta willakuq, pipapas mana harkakusqanmi yachachiq Señor Jesucristomanta.
1 Ñoqa Pablotam Dios qayaykuwaspan akllawarqa apostolnin kaspay Jesucristomanta allin noticiakunata willakunaypaq. Chaynapimá serviqnin kani. 2 Kay allin noticiakunatam ñawpaqmantaraq Dios prometekurqa willakuqninkunawan, chaykunaqa Bibliapi qellqasqam kachkan. 3 Kay prometekusqanqa karqa Diospa Churin Jesucristomantam. Runa kayninpiqa payqa karqa Rey Davidpa mirayninmantam. 4 Chuyanchaq Espirituman hinam Diospa Churin kasqanta atiywan Dios reqsichirqa, reqsichirqaqa Señorninchik Jesucristota kawsarichispanmi. 5 Dios favorecewaptinmi Jesucristo akllawarqa apostolnin kanaypaq chaynapi llapallan nacionkunapi runakuna iñispanku payllataña kasukunankupaq chaynapi Jesucristopa sutin yupaychasqa kananpaq. 6 Chaynamá qamkunapas Jesucristopaq qayasqaña kachkankichik. 7 Chaymi Roma llaqtapi Diospa kuyasqankunaman cartamuykichik payllapaqña kawsanaykichikpaq qayasqan kaptikichik. Dios Taytanchiktawan Señorninchik Jesucristotam mañakuchkani favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkalla kawsanaykichikpaq. 8 Imamantapas puntataqa Tukuy hinastinpi iñisqaykichikmanta allin willakusqankuta yachaspaymi Jesucristopa sutinpi Diosman graciasta qoni llapallaykichikmanta. 9 Diosmi yachan mana qonqaspay qamkunapaq mañakusqayta. Tukuy sonqoywanmi Diosta servini Churinmanta allin noticiakunata willakuspay. 10 Mañakuchkanitaqmi Dios munaptinqa imaynapas qamkunata watukaykamunaypaq. 11 Llumpaytam qamkunawan tupaykuyta munachkani Chuya Espiritupa qokuyninta qamkunaman qoykunaypaq chaynapi aswan qaqa hina sayanaykichikpaq 12 hinaspa iñisqanchikwan kallpanchanakunanchikpaq. 13 Wawqe-panillaykuna yachaychikyá, achka kutipim chayman riyta munarqani ichaqa kunankamam harkasqaraq kachkani. Riytaqa munachkani wakin llaqtakunapi hina chaypipas iñiqkunata mirachinaypaqmi. 14 Willanaypunim educadokunamanpas chaynataq mana educasqakunamanpas, yachayniyoqkunamanpas chaynataq mana yachayniyoqkunamanpas. 15 Chayraykum Roma llaqtaykichikpipas llumpayta munachkani Jesucristomanta allin noticiakuna willaykuyta. 16 Manam penqakunichu Jesucristomanta allin noticia willakuytaqa. Chay willakuywanmi Dios atiyninwan salvan llapallan iñiqkunata, puntataqa salvan judiokunatam, salvantaqmi mana judio kaqkunatapas. 17 Kay willakuywanmi Dios reqsichiwanchik mana huchayoq hina imaynam paypa chaskisqan kananchikta, chayqa iñikuptillanchikmi hinaspa Diospi confiakuptillanchikmi. Kaynatam Biblia nin: —Allin ruraq runaqa iñisqanraykum kawsanqa —nispa. 18 Diosmi imaynam piñakusqanta hanaq pachamanta qawachimun pay mana adoraqkunapaqwan mana allinta kawsaqkunapaq. Paykunam mana allinta kawsaspanku cheqap kaqkuna reqsinata harkakunku. 19 Yachankum paykunaqa imaynam Dios reqsiyta kikin Diospuni reqsichikusqanrayku. 20 Diosqa sapallanmi, wiñaypaq kawsaq kaspanmi llumpay atiyniyoq. Chayna kasqantam tukuy unanchasqankunawan reqsichikun kay pachapa qallarisqanmantapuni. Chaynapimá sutillata reqsinchik mana rikuyta atichkaspapas. Chaynaqa pipas manam ninmanchu: —Diosmantaqa manam imatapas yacharqanichu —nispaqa. 21 Diostaqa reqsichkaspankupas merecesqanman hinaqa manam yupaycharqakuchu, manataqmi agradecekurqakuchu. Aswanqa yanqa pensamientowan intuchikuspankum tutayaypi hina mana entiendey atiqña rikurirunku. 22 Yachaysapa tukuspankupas mana umayoqmi rikurirunku. 23 Wiñay kawsaq hatu-hatun Dios yupaychaytam tikrarunku hinaspam wañuq runaman rikchakuqtaña yupaychanku, yupaychankutaqmi alton pawaqkunaman rikchakuqtapas, animalkunaman rikchakuqtapas chaynataq culebra hina qasqonpa puriqkunaman rikchakuqtapas. 24 Chayraykum Diospas manaña harkakurqachu mana allin munasqankupi purinankuta chaymi qanrakuspanku hatun penqayta kikinkupura ruranakunku. 25 Diospa cheqap yachachikuyninkunatam llulla kaqkunamanña tikrarunku hinaspam unanchaqnin Diosta qonqaruspanku unanchasqankunallataña yupaychaspa servirqaku. ¡Kikin Diosllatam wiñaypaqqa yupaychananchik! Amén. 26 Chay rurasqankuraykum Dios kachaykun munasqankuman hina hatun penqayman. Chaynapimá warmikunapas qariwan manaña kaspa mana ruranakunataña ruranku. 27 Chaynallataqmi qarikunapas warmiwan manaña kaspa kalintapi purichkaq animal hina qaripuraña munapayanakunku hinaspam penqaypaq mana ruranakunata kikinkupura ruranakunku, chaynapim kikinkupa cuerponpi castigota chaskispanku ñakarinku mana allin rurasqankumanta. 28 Dios reqsiyta manaña munaptinkum mana valeq pensamientonkuman hinaspa mana ruranakunamanña kachaykurqa. 29 Chaymi tukuy huchataña ruranku, paykunaqa kachkan qollqellata kuyaqkunañam, pasaypaq pierdekuqkunañam hukpa imankunapas munapayaqkunañam, runa wañuchiqkunañam, liryanakuqkunañam, engañanakuqkunañam, mana allin piensaqkunañam, cuento qepikunañam, 30 runamasinpa contranpi rimaqkunañam, Diostapas cheqniqkunañam, runa tukuqkunañam, alabakuqkunañam, orgullosokunañam, mana allin rurayllapi piensaqkunañam hinaspa tayta-mamankutapas mana kasukuqkunañam. 31 Allin kaqkunatam mana entiendenkuchu, nisqankutam mana cumplinkuchu, mana kuyakuq kaspankum pitapas mana llakipayankuchu. 32 Diospa kamachisqanman hinam kayna ruraqkunaqa wañuy merecesqankuta yachakuchkaspankupas chaykunata ruranku hinaspataqmi wakin ruraqkunatapas “allinmi” ninku.
1 Manam imananchu pim kasqaykipas. Sichum wakinkunata penqachkanki imapas rurasqanmanta hinaspaqa kikikitam sentenciakuchkanki qampas paykuna hina huchallikusqaykirayku, chaynaqa manam imayna librakunayki kanchu. 2 Yachasqanchikpi hinam mana allin ruraqkunataqa Dios juzganqa cheqapwan. 3 Wakinkunata huchallikusqanmanta penqaspaykiqa qampas paykuna hinataqmi rurachkanki. Hinaspaqa ¿piensankichum Diospa juzgasqanmanta lluptiyta? 4 ¿Icha despreciachkankichu Diospa hatu-hatun kuyakuynintawan paciencianta? ¿Icha manataqchu yachanki paypa kuyakuynillan wanakuyman pusasqaykita? 5 Rumi-sonqo kaspaykim wanakuyta mana munankichu, chaynapim kikillaykipuni piñakuyninta huñukuchkanki juicio punchawpi castigasqa kanaykipaq. Chay punchawpim Dios rikuykachikunqa imam kaqman hina juzgananpaq. 6 Diosmi sapakamaman imapas rurasqanchikman hina pagawasunchik. 7 kayna ruraqkunatam Diosqa wiña-wiñaypaq kawsachinqa: pacienciawan allin ruraqkunata, hanaq pachapi sumaqllaña kaqkuna munaqkunata hinaspa Diospa allinmi ninanta munaspanku wiñay kawsay suyaqkunata. 8 Aswanqa piñakuywanmi castiganqa kikillanpaq munaqkunatawan cheqap kaqkunata mana kasukuspa mana allinllapi puriqkunataqa. 9 Judio mana judiopas llapallanmi mana allin ruraqkunaqa ñakarispa llakipa intusqallan kanqaku, aswanraqmá judiokunaqa. 10 Llapallan allin ruraqkunamanmi ichaqa, puntata judiokunaman chaynataq mana judiokunamanpas Dios qonqa allin reqsisqa kaytawan sumaqllaña kawsakuyta hinaspam hawkallata kawsachinqa. 11 Diosqa manam pimanpas sayanmanchu. 12 Moisespa kamachikusqan leyman hinam castigasqa kanqaku chay leyta yachachkaspanku huchallikuqkunaqa. Leyta mana yachaspanku huchallikuqkunapas castigasqam kanqaku, aswanqa manam chay leyman hinachu. 13 ¿Mayqantataq mana huchayoqpaqña Dios chaskinqa? Manam kamachikuyninkuna uyariqllatachu aswanqa kasukuqkunatam. 14 Diospa kamachikuyninkunata mana yachachkaspankupas wakin mana judio kaqkunam allinta ruranku concienciankupa nisqanta kasukuspanku. Kikillankupimiki leyqa kachkan. 15 Imapas rurasqankuwanmi qawachikunku sonqonkupiqa Diospa leynin qellqasqa kasqanta. Conciencian willaptintaqmi huchayoq otaq mana huchayoq kasqantapas pensamienton qawachin. 16 Chayman hinam sonqollankupi piensasqankuman hina Diospas Jesucristowan juzgachinqa juicio punchawpi llapa runakunapa sonqonpi pakasqa kaqta. Chaykunaqa kanqa willakusqay allin noticiaman hinam. 17 Qamqa: “Judiom kani” nispaykim Moisespa leyninman hapipakunki hinaspataqmi Diosnikimantapas alabakunki. 18 Yachankim Diospa munasqantaqa, leypa yachachisqan kaspaykim imapas allin kaqta “Kayqa allinmi” nispa chaskinki. 19 Qanmi piensanki: —Huchankuwan ñawsa hina kaqkunatawan tutayaypi hina puriqkunatam allinta pusachkani. 20 Mana yachaqkunatawan warmakunatapas allintam yachachichkani —nispa. Chaynataqa piensanki Diospa leyninpi cheqap kaqkunata yachasqaykiraykum. 21 Chaynaqa wakinkunata yachachichkaspaykiqa ¿imanasqamá manaqa kasukunkichu yachachisqaykitaqa? “Amam suwakunkichu” nichkaspaykiqa amachiki suwakuwaqchu. 22 “Warmiki kachkaptinqa amam hukwanqa kakunkichu” nichkaspaykiqa, amachiki chaytaqa rurawaqchu. Taytacha-mamachakunata cheqnichkaspaykiqa, amachiki chaykunapa templonmantaqa imatapas suwakuwaqchu. 23 Alabakunkim kamachikuykunamanta aswanqa Diostam qepanchakuchkanki chay kamachikuyninkunata mana kasukuspayki. 24 Allintam Bibliaqa nin: —Qamkunaraykum Diosta kaminku payta mana adoraqkuna —nispa. 25 Moisespa lliw kamachikuyninkunata kasukuptikiqa allinpunim qari kaynikipi señalachikusqayki. Hukllatapas mana kasuspam ichaqa yanqapaq señalachikurqankipas. 26 Pipas mana señalachikuchkaspan kamachikuykunata kasukuqqa ¿manachum señalasqakuna hinaña Diospa chaskisqan rikurirun? 27 Chaymi cuerponpi mana señalachikuchkaspan kamachikuykuna kasukuqqa, qam judiota juzgasunki kamachikuykunata yachachkaspa hinaspa señalasqa kachkaspa mana kasukusqaykirayku. 28 Hinaptinqa ¿pitaq cheqap judioqa? Manam hawa sonqolla judio kaqchu. ¿Mayqantaq cheqap señalakuyqa? Manam cuerpollanpi señalachikuqchu. 29 Aswanqa Diospa agradonpaq cheqap judioqa tukuy sonqonwan kaqmi, payqariki sonqonpi señalasqa hinam kachkan. Kamachikuykunatapas manam hawa sonqollachu kasukun, aswanqa tukuy sonqonwanmi. Chayna kawsaqtaqa manam runachu alaban aswanqa Diosmi.
1 Hinaptinqa ¿imapaqtaq valen judio kayqa? otaq ¿imapaqtaq allin señalachikuyqa? 2 Arí, allinpunim. Puntataqa judiokunamanmi Dios palabranta confiawarqaku. 3 Aswanqa wakinkuna mana confianza kaptinpas Diosqa confiakunapaqmi. 4 Arí, payqa confiakunapaqmi. Llapachallan runakuna llulla kaptinpas Diosqa cumplinpunim. Bibliam nin: Runakuna juzgasuspaykiqa mana chikanpas huchayoqtam tarisunki. Tukuy nisqayki cheqap kasqantam rimanqaku. 5 Huchasapa kasqanchikmi reqsichiwanchik Dios allin juzgaq kasqanta hinaptinqa ¿imanisuntaq? Dios castigawaspanchikqa ¿allintachu juzgawachkanchik? Rimachkaniqa wakin runakuna hinam. 6 Arí, Diosqa allintapunim juzgan. Mana chayna kaspaqa ¿imaynatamá llapallan runakunataqa juzganman? 7 Sichum ñoqa llullakuspa Diospa cheqap kaqninkunata reqsichiyman chaynapi Dios hatunchasqa kananpaq hinaptinqa ¿imanasqataq llullakusqaymantaqa Dios juzgaspa huchasapapaq hapiwan? 8 Mana huchasapapaq hapiwaptinqa llapallanchá ninmanku: —Mana allintayá rurasunchik Dios allin kasqan reqsichikunanpaq —nispa. “Chaynataqa Pablom yachachichkan” nispam wakinkuna yanqapuni ñoqamanta rimanku. Chayna hukmankuna yachachiqkunataqa Diosmi justiciata ruraspa castiganqa. 9 Chaynaqa judiokunataqa ¿wakinkunamanta mastachu Dios favorecewanchik? ¡Manapunim! Ña qawachisqayman hinam judiokunapas hinaspa mana judio kaqkunapas huchapa intusqallan kachkanchik. 10 Bibliam nin: Manam pipas allintaqa ruranñachu. Chullallapas manamriki ruranñachu. 11 Manam pipas entiendeqqa kanchu. Diosta maskaqqa manam kanchu. 12 Llapallankum pantay ñanta pasakunku. Lliwmi mana valeqña rikurirunku. Manam pipas allintaqa ruranñachu. Chullallapas manamriki ruranñachu. 13 Asnaq sepultura hinam rimasqankupas. Llullakuspam paykunaqa rimachkankupas. Siminkumantapas lloqsin culebrapa venenon hinam. 14 Qacha simiwanmi pitañapas ñakaykarin llumpaysuta. 15 Inocente runakunata wañuchiqmi apurawman rinku. 16 Mayman rispapas dañaspam purmachinku. 17 Manam yachankuchu hawkalla kawsayta. 18 Manam payqa haykapipas yuyarinchu Dios respetaytaqa. 19 Yachasqanchikpi hinam judiokunaman Dios kamachikuyninkunata qorqa, chaynaqa kasukuytam debenku. Chaynapim llapallan runakunapas mana ima niytapas atispanku huchayoq kasqankuta reqsikunqaku Dios juzgaptin. 20 Kamachikuykunaqa huchayoq kasqanchiktam reqsichiwanchik. Kamachikuykunalla kasukuq runaqa hina huchayoqllam karqa Diospa qayllanpiqa. 21 Kunanqariki Bibliapi willawasqanchikman hinam Dios reqsichiwanchik mana huchayoqpaqña chaskiwasqanchikta. Chayqa manataqmi kamachikuykunawanchu. 22 Jesucristoman iñikuptillanchikmi llapallan runakunataqa Dios mana huchayoqpaqña chaskiwanchik. Manam imananchu pim kasqanchikpas. 23 Llapallanchik huchallikuruspam Diospa suma-sumaq qayllanmanta karunchakurunchik. 24 Diosmi ichaqa mana imallapaq favorecewaspanchik mana huchayoqpaqña chaskiwanchik Cristo Jesus wañuspan librawaptillanchik. 25 Diosmi huchanchikkunarayku castigasqa kananchikmanta pampachawaspanchik Jesucristota churarqa wañuspa yawarnin chaqchusqanwan salvawananchikpaq, chaytaqa haypanchik iñispallam. Chaynatamá Dios qawachiwarqanchik justo kasqanta. Manaraq Jesucristo wañuchkaptinqa pacienciakuspam huchankumanta runakunata mana castigarqachu. 26 Kunanmi ichaqa huchanchikkunata pampachawaspanchik Jesusllaman iñikuqkunata mana huchayoqpaqña Dios chaskiwanchik. Chaynapim justo kasqanta yachanchik. 27 Hinaptinqa ¿yaqachum imamantapas runaqa alabakunman? ¡Manam! ¿Imanasqa? Kamachikuykunata kasukuspaqa alabakuqkum. Iñispalla salvakuspam ichaqa manaña imamanta alabakunapas kanchu. 28 Chaynapimá runakunataqa iñiptillanku mana huchayoqpaqña Dios chaskin. Chayqa manamá kamachikuykuna kasukusqankuraykuchu. 29 Diosqa ¿judiokunapa Diosnillanchu? ¿Manachu mana judio kaqkunapapas Diosnin? Arí, paykunapapas Diosninmi. 30 Diosqa chullallam. Chaymi pitapas iñikuptillan mana huchayoqpaqña chaskin señalasqa judio kaptin otaq mana señalasqa mana judio kaptinpas. 31 Chaynaqa iñispallanchik salvakuspaqa ¿mana valeqpaqñachu kamachikuykunata hapinchik? ¡Manapunim! Aswanqa valorninta reqsispam allinpaq hapinchik.
1 ¿Imatataq tarirurqa ñawpaq abuelonchik Abrahamqa? 2 Imapas rurasqallanwan Abrahamta Dios chaskiptinqa alabakunmanchá karqa, ichaqa manach Diospa qayllanpichu. 3 Bibliapas paymantaqa kaynatam nin: —Diosman iñispallam Abrahamqa mana huchayoqpaqña chaskisqa karqa —nispa. 4 Llamkaqqa pagontam chaskin, manam regalota hinachu aswanqa llamkasqanmantam. 5 Pipas mana allin kaqta mana rurachkaspan Diosman iñikuptinqa mana huchayoqpaqñam chaskin. Iñiptillankum huchasapakunatapas Diosqa chaskin mana huchayoqpaqña. 6 Imatapas mana rurachkaptillanmi mana huchayoqpaqña Diosqa chaskin, runapa kusikusqanmantam 7 Davidpas nirqa: ¡Mayna kusisqam mana kasukusqanmanta Diospa pampachaykusqan runaqa! ¡Mayna kusisqam huchallankunapas Diospa pakaykullasqan runaqa! 8 ¡Mayna kusisqam mana huchallikuqpaqña Señorpa hapisqan runaqa! 9 Hinaptinqa ¿chayna kusisqaqa kanku señalasqa judiokunallachu icha wakin mana señalasqakunapiwanchu? Ñam nirqaniña Abrahampas iñisqanraykulla mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqan kasqanta. 10 ¿Haykaptaq chayqa karqa? Abrahamtaqa chaskirqa ¿judio hina señalachikuptinchu icha ñawpaqtaraqchu? Payqa chaskisqa karqa manaraq señalachikuchkaspanmi. 11 Chaymantañam Abrahamqa señalachikurqa iñisqanrayku mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqan kasqanta qawachikunanpaq. Chaynapimá Abrahamqa rikurirun mana señalachikuq llapallan iñikuqkunapapas taytan. Chayna iñikuptillankum paykunatapas mana huchayoqpaqña Diosqa chaskin. 12 Arí, Abrahamqa señalasqa judiokunapapas taytanmá, ichaqa pay hina iñiqkunallapam. Chaymi churinkuna hina iñiqkunaqa qatichkanku Abrahampa manaraq señalasqa kaspa iñisqanta. 13 Diosqa Abrahanmanmi mirayninkunamanwan prometirqa kay pachata herenciata hina chaskinankupaq. Ichaqa kay promesataqa qorqa manam kamachikuykunata kasukuptinchu aswanqa iñikuptillanmi mana huchayoqpaqña chaskirqa. 14 Kamachikuykunata kasukuqkunalla herenciata chaskiptinqa yanqapaqñach kanman iñikuyqa hinaptinqa Diospa promesanpas manach valenmanñachu. 15 Kamachikuykunaqa castigollatam apamun mana kasukuptinku. Manach pipas huchayoqchu kanman kamachikuykuna mana kaptinqa. 16 Chaymi iñiptillan promesatapas Diosqa Abrahanman qorqa regalota hina chaynapi llapallan mirayninkunapaqpas cheqaptapuni chay promesa kananpaq. Kaytaqa nichkani, manam kamachikuykuna kasukuqkunallapaq chay promesa kasqantachu, aswanqa Abraham hina llapallan iñiqkunapaqpas kasqantam. Chaynapim Abrahamqa rikurirun llapallanchikpa taytanchik hinaña. 17 Bibliapipas Diosmi kaynata nin: —Miraynikikunatam achka nacionman tikrasaq —nispa. Chaypi confiakuspam Abraham suyarqa. Diosqa wañuqkunatapas kawsarichinmi hinaspam riman imapas manaraq kaqkunamanta ña kachkanmanñapas hina. 18 “Churiyqa manam kanmanñachu” nichkaspapas Abrahamqa Diospa prometesqanpi confiakuspam churin kananta suyarqa. Chaynapim Diospa nisqanman hina Abraham achkallaña runakunapa abuelon karqa. Diosqa kaynatam nirqa: —Wakna mana yupay atinam kanqa miraynikikuna —nispa. 19 Abrahamqa yaqa pachak watayoqña kachkaspam mana churiyoq wañusqa hinaña karqa, chaynataqmi warmin Sarapas qolloqtaq karqa. Chayna kasqankuta yachachkaspapas Abrahanmi confiakurqa mana hukmanyaruspa. 20 Manapunim iskayrayarqachu, Diospa prometekusqanpi confiakuspam aswantaraq kallpanchakuspa Diosta yupaycharqa. 21 Chikantapas manam hukmanyarqachu hinaspam nikurqa: —Diosqa llumpay atiyniyoqmi chaymi prometekusqantaqa cumplinqa —nispa. 22 Chaymi Abrahamqa mana huchayoqpaqña chaskisqa karqa. 23 Chaynata Bibliapi nisqanman hinaqa manam Abrahamllatachu Diosqa chaskirqa 24 aswanqa ñoqanchiktawanmi. Señorninchik Jesus kawsarichiq Diosman iñikuptillanchikmi pay mana huchayoqpaqña chaskiwanchik. 25 Diospa munasqanman hinataqmi Jesuspas huchanchikkunarayku wañupuwaspanchik kawsarimurqa chaynapi mana huchayoq hina Diospa chaskisqan kananchikpaq.
1 Iñisqallanchikraykumá Dios mana huchayoqpaqña chaskiwaptinchik Señorninchik Jesucristopa rurasqanwan Dioswanqa allinña kachkanchik. 2 Jesucristoraykum Diospa favorninta haypaspa takyachkanchik. Hinaspataqmi kusikuchkanchik Diosman rikchakuq kancharichkaq suma-sumaq kananchikpaq confianzawan suyaspa. 3 Chayraykum ñakariykunawanpas kusikunchik chaykunawan Dios pacienciakuyta yachachiwaptinchik. 4 Pacienciakuptinchikñataqmi Dios allinpaq hapiwanchik, chayna kaspañataqmi confiakuspa suyanchik. 5 Diospi confiakuspanchikqa manataqmi hukmanyarunchikchu. Diosqa sonqonchikmanmi kuyakuyninwan huntaykurqa Chuya Espirituta qowaspanchik. 6 Salvakuyta mana atichkaptinchikmi Diospa munasqan tiempo chayamuptin huchasapakunapaq Cristo wañupuwarqanchik. 7 Sasatachá tarichwan pitapas runamasinpa rantinpi wañuqtaqa chay runamasin mana huchayoqña kachkaptinpas. Allin sonqo runapaqqa yaqachusmi huk kaqnin kallpanchakunman paypa rantinpi wañunanpaq. 8 Ichaqa Diosmi kuyawasqanchikta qawachiwarqanchik huchasaparaq kachkaptinchikpas Cristo wañupuwasqanchikwan. 9 Cristom yawarninta chaqchuspa wañurqa mana huchayoqpaqña Dios chaskiwananchikpaq. Chaymi Cristo salvawasun castigasqa kananchikmanta. 10 Diospa contranpi kachkaptinchikpas wañuspam Churin Jesus allinyanaykachiwarqanchik. Chaynaqa Dioswan allinyanakusqaña kachkaptinchikqa Cristo kawsachkaspaqa astawanraqmi salvaykuwasun. 11 Manataqmi chayllachu, aswanqa Diospim kusikusunchik Señorninchik Jesucristo paywan allinyaykachiwasqanchikmanta. 12 Huk runallawan kay pachapi huchallikuy qallariruptinmi chayrayku wañuypas rikurirurqa chaymi lliw runakuna huchallikuspanchik wañunchik. 13 Manaraq Moiseswan Dios kamachikuykunata qochkaptinqa ñam runakunaqa huchallikurqakuña ichaqa manam reqsikurqakuchu huchankuta. 14 Chaywanpas Adanmantam Moiseskama llapallanku huchallikuspa wañurqaku mana kasukuq Adan hina mana huchallikuchkaspankupas. Adanpa rurasqantayá comparasun Cristopa rurasqanwan. 15 Diospa qowasqanchikqa manam Adanpa huchallikusqan hinachu. Huk runa huchallikuruptillanmi llapallanña wañurqaku aswanqa sapallan Jesucristopa rurasqanwanmi Dios llumpa-llumpayta favorecewaspanchik salvaykuwanchik. 16 Adanpa huchallikusqanqa manam Diospa qowasqanchik hinachu. Adan huk kutillata huchallikuruptinmi llapallan runakuna castigopaqña karqanchik. Aswanqa achka kutipi huchallikuchkaptinchikpas Diosmi mana imaraykulla mana huchayoqpaqña chaskiwanchik. 17 Huk runa huchallikusqallanmantam llapallan runakunapi wañuy munaychakurqa. Chaynaqa sapallan Jesucristopa rurasqanwanqa mayna razonwanraqmi Diospa chaskisqankunaqa vidankupi munaychakunqa. Paykunaqariki Diospa llumpa-llumpay favorecesqan kaqkunam hinaspa payllapaqña kanankupaq chaskisqakunam 18 Chaynaqa, imaynam huk runapa chullalla huchallikusqanwan lliw runakuna castigopaqña karqanchik, chaynapunim Jesucristopa chullalla allin rurasqallanwantaq Diosqa mayqan runatapas mana huchayoqpaqña chaskin wiñay kawsananpaq. 19 Chaynamá chullalla runapa mana kasukusqanwan achkallaña runakuna huchasapa rikurirurqaku, chullalla runapa kasukusqanwantaqmi achkallaña runakunaqa mana huchayoqña rikurinqaku. 20 Huchanchikkuna achkallaña kasqan reqsichiwananchikpaqmi Diosqa kamachikuykunata qorqa. Chaymi aswanraq huchanchikkunata reqsikuspa aswan allintaraq yachanchik Diospa favorecewasqanchikta. 21 Runakunapi munaychakuspanmi huchaqa wañuyman aparqa, chaynallataqmi Diospa favorninpas munaychakun runakunaqa wiñaypaqña kawsanankupaq. Chaytaqa tarinchik Señorninchik Jesucristopa rurasqallanwanmi mana huchayoqpaqña Dios chaskiwaptillanchik.
1 ¿Imanisuntaq? —¿Aswanraqchum huchallikusunchik aswan-aswanraq Dios favorecewananchikpaq? 2 ¡Manapunim! Wañukuq hinañam huchanchikkunataqa saqerunchik, hinachkaspaqa ¿imaynamá huchallikusparaqqa kawsasun? 3 Kaytaqa yachankichikpunim: Bautizakurqanchikqa Cristo Jesuswan hukllaña kananchikpaqmi, chaynapim bautizakuykuspa ñoqanchik paywan kuska wañurqanchik. 4 Bautizakuspanchikmá ñawpaq mana allin vidanchikta pamparqanchik Cristopa pampakusqanta hina chaymi paywan wañusqa hina karqanchik. Imaynam Dios Tayta hatu-hatun atiyninwan Cristota kawsarichirqa, chaynam ñoqanchiktapas kawsarichiwarqanchik allin vidapiña purinanchikpaq. 5 Cristo hina wañuspanchikmi payman hukllawakurqanchik hinaptinqa paypa kawsarimusqanta hinam ñoqanchikpas kawsarisunchik. 6 Kaytapas yachanchikmi: Ñawpa vidanchikqa Cristowan kuskam chakatasqa karqa hucha sonqonchikta Dios chinkachinanpaq chaynapi huchallikuyta patronta hina amaña kasukunanchikpaq. 7 Pipas wañukuspaqa huchapa kamachikusqanmantam librakurunña. 8 Cristowan kuska wañuspaqa paywan kuskataq kawsananchikpaqmi confiakuchkanchik. 9 Yachanchikmi kaytapas: Cristo kawsarimuspanqa huktawanqa manañam wañunmanñachu. Manapunim paypiqa wañuyqa munaychakunmanñachu. 10 Cristoqa huk kutillatam huchanchikkunamanta wañurqa kawsariramuspanñataqmi Diosllapaqña kawsachkan. 11 Chaynaqa amaña huchallikunaykichikpaqyá wañusqa hinaña kaychik. Señorninchik Cristo Jesusman hapipakuspayá Diosllapaqña kawsasqaykichikpaq hapikuychik. 12 Cuerpoykichikqa tukuruqllam, chaynaqa amayá kasuychikchu mana allinlla ruray munasqantaqa chaynapi cuerpoykichikpi hucha amaña munaychakunanpaq. 13 Amayá qokuychikchu mana allinta ruraspa huchallikuymanqa, aswanqa Diosmanyá qokuychik wañusqamanta kawsarimuq hina chaynapi imatapas allinta ruranaykichikpaq. 14 ¡Amayá qamkunapiqa huchaqa munaychakuchunchu! Manam kamachikuykunaman hinañachu kawsachkankichik aswanqa Diospa favorninman hinañam. 15 Hinaptinqa kamachikuykunaman hina manaña kawsaspa Diospa favorninpiña kawsaspaqa ¿huchallikusunchu? ¡Manapunim! 16 Yachasqaykichik hinam huk runa sirviente kananpaq patronninman entregakuspaqa kasukunan. Chaynam qamkunapas imatapas kasukuspaykichikqa chaypa sirvienten kankichik. Huchallikuptikim chay servisqayki patron wañuyman apasuchkanki. Patronta hina Diosta kasukuspaykim ichaqa allin ñanpi purichkanki. 17 Ichaqa ¡Diosmanyá gracias kachun! Ñawpaqtaqa huchallikuspa mana allinta servichkaspaykichikpas cheqap yachachikuyninkunata chaskispam tukuy sonqoykichikwanña kasukuchkankichik. 18 Chaymi huchapa munaychakusqanmanta librakuruspaykichikqa imatapas allinta ruranaykichikpaqña entregakurqankichik. 19 Runapa vidanwan rikchanachispam yachachichkaykichik, mana chayqa manach entiendewaqchikchu. Imaynam ñawpaqta qanrakuspa mana allinllapi purinaykichikpaq cuerpoykichikta entregarqankichik, chaynayá kunanpas cuerpoykichikta entregaychik allintaña ruraspa Diosllapaqña kawsanaykichikpaq. 20 Qamkunapi hucharaq munaychakuptinqa librem karqankichik allin ruraykuna ruraymanta. 21 Huchapa munaychakusqan vidaykichikqa manam allinnikichikpaqchu karqa. Chayqa wañuyllamanmi apakun. Kunanqa chay vidaykichikmantam penqakuchkankichik. 22 Huchamanta librakuruspam Diospa sirvientenña rikurirunkichik. Diosllapaqña kawsaspaqa wiñaypaqñam kawsachkankichik. 23 Huchallikuypa pagonqa wañuymi. Diospa qowasqanchikmi ichaqa Señorninchik Cristo Jesuswan kuska wiñaypaq kawsakuy.
1 Wawqe-panillaykuna, qamkunaqa allintam kamachikuykunamanta yachankichik, yachasqaykichikman hinaqa huk runaqa kawsanankamallam kamachikuykunataqa kasukun. 2 Huk casada warmipas qosan kawsaptinqa leypa kamachikuyninman hinam payta mana saqenmanchu. Qosan wañukuptinmi ichaqa chay leytaqa manaña kasunanchu. 3 Qosan kawsachkaptinraq huk runawan tupakuruspaqa huchallikuchkanmi. Qosan wañukuptinmi ichaqa chay casada kasqan leymanta libreña rikurirun, hukwan yapakuspapas manañam huchallikunchu. 4 Chaynamá wawqe-panillaykuna, Cristopa cuerponpi wañusqa hinaña kachkaspaqa leytaqa manañam kasunanchikchu. Hukpa makinmanñam pasarunchik Diospa kawsarichisqan Cristopaña kananchikpaq hinaspa Diosllataña servinanchikpaq. 5 Runapa munasqallanman hina kawsaspaqa kamachikuykunata yachaspam huchallikuyta aswanraq munarqanchik. Chaynapim wañuyllapaq karqanchik. 6 Kunanmi ichaqa libreña kachkanchik munaychakuwaqninchik kamachikuykunamanta wañusqa hinaña kaspanchik. Mosoqña kaspanchikmi Diosta servisun Chuya Espirituman hina, manam ñawpaq qellqasqa kamachikuykunaman hinañachu. 7 Hinaptinqa ¿imanisuntaq? ¿Huchachum leyqa? ¡Manapunim! Ley mana kaptinqa manachá yachaymanchu karqa imam huchallikuy kasqanta. Manachá yachaymanchu karqa runapa imanpas munapayayqa hucha kasqanta: “Amam munapayankichu” nispa ley mana niptinqa. 8 Huchallikuymi kamachikuykuna kasqanrayku millay munapayaykunata sonqoypi hatarirachin. Kamachikuykuna mana kaptinqa huchaqa wañusqa hinam karqa. 9 Ñawpaqtaqa kawsarqani manam leyman hinachu. Kamachikuykuna rikuriramuptinmi ichaqa hucha kawsarirurqa chaymi huchayoq kasqayta yachakuruspay wañuypaqña kasqayta yacharqani. 10 Chaynamá allin kawsanaypaq pusawaqniy kamachikuyqa wañuyman pusawasqanta musyakuruni. 11 Huchallikuymi kamachikuy kasqanrayku engañawarqa hinaspam wañuyman apawarqa. 12 Chaywanpas leyqa Diospa qosqan kaspam allinpuni. Sapa kamachikuyqa Diosmanta kasqanraykum allinpuni kasukunanchikpaq. 13 Hinaptinqa ¿chayna allin kamachikuychum wañuyman aparuwan? ¡Manapunim! Huchallikuymi chay allin kaqwanraq wañuymanqa aparuwan hinaptinmi imam hucha kasqanta yacharuni. Chaynapim kamachikuykunaqa yachachiwanchik huchallikuyqa llumpay mana allin kasqanta. 14 Yachasqanchik hinam kamachikuykunaqa Diosmanta. Ñoqam ichaqa runalla kaspay lliw runakuna hina huchapa munaychakusqan kani. 15 Kikiypunim mana entiendekunichu. ¡Imachá kay pasawanpas! Imapas allin kaqtam rurayta munani ichaqa manam atinichu. Cheqnisqay mana ruray munasqaytaraqmi rurani. 16 Mana munasqayta ruraspaymi nini: “Kamachikuykunaqa allinmi” nispay. 17 Chaynaqa manam ñoqañachu mana allintaqa rurani aswanqa ñoqapi kaq hucham rurachiwan. 18 Allin rurayta munaspaypas manam atinichu chaymi yachani allin rurayqa sonqoypi mana kasqanta. 19 Allintaqa manam ruranichu munaspaypas aswanqa mana munachkaspaypas mana allinllatam rurani. 20 Chaynaqa mana munasqayta ruraspayqa, manam ñoqachu rurani aswanqa ñoqapi kaq hucham rurachiwan. 21 Chaynaqa allin rurayta munaptiypas mana allinllamá ñoqapi kachkan. 22 Diospa leyninmantam kusikuni sonqoymantapuni. 23 Ichaqa musyakunitaqmi allin munasqaypa contranpi imapas peleasqanta, arí, chayqa presocharuwaspan huchaman pusawaqniymi. 24 ¡Imapiñataq rikukuni! Kay wañuyman apaqniy aychaymantaqa ¿pitaq libraykuwanqa? 25 Diosllanchikmi Señorninchik Jesucristowan libraykuwan. ¡Paymanyá gracias kachun! Kikillaymantaqa kaynam kani: Diospa kamachikuyninkunatam kasukuyta munani ichaqa runa kaspaymi huchata servini.
1 Kunanqa Cristo Jesusman hukllawakuqkunataqa Diosqa manam condenanchu. 2 Jesucristorayku kawsachiwaqniy Espiritu kamachiwaspam libraykuwan huchallikuspay wañunaypaq kamachikuymanta. 3 Diosmi rurarun Moisespa kamachikuyninkunapa mana ruray atisqanta. Kamachikuykunata kasukuspaqa manam imayna salvakuyta atirqanchikchu aychallapiraq kasqanchikrayku. Diosmi ichaqa Churinta kachamurqa huchanchikrayku wañunanpaq. Cristom runayarqa huchasapa kachkaptinchikpas ñoqanchik hina kananpaq chaymi Jesuspa cuerponpi Dios castigarqa huchata. 4 Chaynatam rurarqa kamachikuykunaman hinaña kawsananchikpaq. Manañam kawsachkanchikqa aychanchikman hinallañachu aswanqa Espiritupa munasqanman hinañam. 5 Arí, aychaman hina kawsaqkunaqa aychaman hinallam imamantapas piensanku. Chuya Espirituman hina kawsaqkunam ichaqa paypa munasqanman hina imatapas piensanku. 6 Aychaman hinalla piensaqkunaqa wañunqakum. Chuya Espirituman hina piensaqkunam ichaqa hawkalla kawsakunqaku. 7 Aychaman hina piensaqqa Diospa enemigonmi. Paykunaqa manam Diospa leynin kasukuyta munankuchu nitaq atinkuchu. 8 Chaynamá aychaman hinalla kawsaqkunaqa Dios agradayta mana atinkuchu. 9 Qamkunam ichaqa Diospa Espiritun qamkunapi kasqanrayku aychapa munasqanta qepanchakuspa Chuya Espirituman hinaña kawsachkankichik. Cristopa kachamusqan Chuya Espiritu huk runapi mana kaptinqa, payqa manam Cristopachu. 10 Sonqoykichikpi Cristo kaptinqa cuerpoykichikqa hucharaykum wañusqa hina kachkan, espirituykichikmi ichaqa kawsachkan Dios allinpaqña chaskisuptikichik. 11 Diosmi Jesucristota kawsarichimurqa. Paypa Espiritun qamkunapi kawsaptinqa wañuq cuerpoykichiktam Dios kawsarichinqa hina chay Espiritunwan. 12 Chaynamá wawqe-panillaykuna, deberninchikqa manam aychaman hinalla kawsaychu. 13 Aychaman hinalla kawsaspaykichikqa wañunkichikpunim, Chuya Espiritupa yanapakuyninwanqa mana allin rurasqaykichikta chinkachispam kawsankichikpuni. 14 Diospa Espiritunpa pusasqankunaqa llapallanmi Diospa churin. 15 Chuya Espiritutaqa chaskirqankichik manam sirvientekuna hina manchakuqllaña kanaykichikpaqchu aswanqa Diospa churinña kanaykichikpaqmi chaymi Diosta ninchik: “Taytalláy” nispa. 16 Hina Chuya Espiritutaqmi sonqonchikpi willawaspanchik Diospa churinña kasqanchikta yachachiwanchik. 17 Churinña rikurirusqanchikraykum prometekusqan herenciata Diosqa Jesucristomanwan kuska qowasunchik. Cristo hina ñakarispaqa paywan kuskataqmi hatunchasqa kasunchik. 18 Yachasqayman hinaqa, kunan ñakarisqanchiktaqa manam imawanpas tupachichwanchu Diospa sumaqllaña kaynin qawachiwananchikmanqa. 19 Diospa tukuy ima unanchasqankunapas sinchillataña munaspankum suyachkanku churinkunata Dios reqsichinanta. 20 Lliw unanchasqakunapas mana valeqñam rikurirurqa, chaynaqa karqa manam kikillanmantachu, Diosmi chaynapaq munarqa confianzawan suyanankupaq. 21 Lliw imapas unanchasqakunaqa tukuruqllam, ichaqa suyachkanmi Dios librananta. Churinkunata Dios hatunchaspan libraptinmi tukuy imapas paykunawan kuska librakunqa. 22 Yachasqanchikpi hinam kunankama Diospa tukuy ima unanchasqankuna ñakarichkan waqachkaq hina hinaspa wachakuywan ñakarichkaq warmi hina. 23 Aswanqa ñoqanchikpas chaynatam ñakarichkanchik. Ichaqa ñam chaskirunchikña Chuya Espirituta. Kunanqa waqaspam suyachkanchik Diospa churichakuykuwananchik punchawta, chay punchawpim cuerponchikta libraykunqa. 24 Confianzawan suyaptinchikmi Dios salvawanchik. Confiakuspaqa suyachkanchik mana rikusqanchikta chaskinanchikpaqmi. Chaynaqa ¿imapaqmá suyachwan makinchikpiña suyasqanchik kachkaptinqa? 25 Suyasqanchikta manaraq qawachkaspaqa pacienciakuspam confianzawan suyananchik. 26 Pisi confianzayoq kaptinchikmi Chuya Espiritu yanapawanchik. Manam imayna mañakuytapas yachanchikchu, ichaqa Chuya Espiritum Diosta mañapuwanchik runapa mana atinan rimaykunawan. 27 Llapa runakunapa sonqon reqsiq Diosmi yachanpuni Chuya Espiritupa imam nisqanta. Payqa Diospa munasqanman hinam llapallan iñiqkunapaq mañapun. 28 Munasqanman hinam Diosqa qayaykuwarqanchik. Chaymi yachanchik imaña pasawaptinchikpas kuyaqninkunataqa Dios yanapawasqanchikta. 29 Diosqa ñawpaqmantapuni reqsiwaspanchikmi ñawpaqmantaraq tantearqa Churin Cristo hina kananchikta chaynapi Cristo llapallanchikpa piwi wawqenchik kananpaq. 30 Ñawpaqmantaraq tanteaspantaqmi qayaykuwarqanchik. Qayaykuwaspanchikñataqmi mana huchayoqpaqña chaskiykuwanchik chaynata chaskiykuwaspanchikñataqmi hatunchawarqanchik. 31 Chaynaqa ¿ima nisunchiktaq? Dios allinninchikpi kaptinqa ¿pitaq imanawachwanpas? 32 Llapallanchikpa rantinchikpi Churin wañupuwananchiktapas Diosqa manam harkakurqachu, aswanraqmi paytaqa wañunanpaq entregaykurqa. Hinaspaqa ¿manachum paymanwan kuska tukuy imakunatapas qowasunchik? 33 Dios mana huchayoqpaqña chaskiwaspanchik akllaykuwachkaptinchikqa ¿pitaq imatapas niwaspanchik contranchikpi sayarinman? 34 Manam pipas condenawachwanchu. Cristom wañupuwarqanchik hinaspam Diospa alleq lawninpi tiyachkan chaypim ñoqanchikpaq mañapuwachkanchik. 35 Manam pipas Cristopa kuyawasqanchikmantaqa rakiwachwanchu. Makinpim kachkanchik ñakarispapas, llakipa intusqanña kaspapas, ñakarichinapaq qatikachasqaña kaspapas, mana pachayoqña kaspapas, wañuy patanpiña kaspapas chaynataq wañukuspapas. 36 Bibliapipas kayna qellqasqam kachkan: Diosnilláy, tukuy punchawmi qamrayku wañuypa patanpi kachkaniku. Wañuchinankupaq apasqanku ovejakunata hinam qawawanku. 37 Aswanqa Cristo kuyawaspanchik yanapawaptinchikmi lliw sasachakuykunata pasaypaqña vencerunchik. 38 Chayraykum yachani: Wañuptinchikpas, kawsaptinchikpas manam imapas Diospa kuyakuyninmantaqa rakiwachwanchu nitaq angelkunapas nitaq munaychakuqkunapas nitaq kunan kaqpas nitaq hamuq kaqpas nitaq mana rikusqanchik atiyniyoqkunapas. 39 Puyupa altonkunapi kaqkunapas, uku-ukupi kaqkunapas chaynataq Diospa tukuy ima unanchasqankunapas manam rakiwachwanchu paypa kuyawasqanchikmantaqa. Chaytam reqsichiwarqanchik Señorninchik Jesucristowan.
1 Mana llullakuspaymi cheqaptapuni Cristopa qayllanpi kayta nisqaykichik. Chuya Espiritu ñoqawan kaptinmi concienciaywan nisqaykichik. 2 Sonqoypas nanarisqam llumpa-llumpay llakisqa kachkani 3 castaykuna imaynam kasqanta qawaspay. Cristomantapas rakikuruymanmi condenasqa kanaypaq sichu chay rurasqaywan judiomasiykuna lliw salvakuptinkuqa. 4 Paykunaqa Diospa churichakuykusqan Israelpa mirayninkunam. Diosmi hatu-hatun sumaq kayninta paykunaman qawachirqa hinaspam contratokunata paykunawan rurarqa. Kamachikuyninkunata qospanmi imaynam yupaychanankupaq yachachirqa promesankunata qospan. 5 Paykunaqa ñawpa abueloykupa mirayninmi, castaykumantataqmi Cristopas runa kayninman hinaqa nacemurqa. Payqa tukuy imapi munaychakuq Diosmi hinaspaqa ¡wiña-wiñaypaqyá yupaychasqa kachun! Amén. 6 Ama piensaychikchu Diospa promesankuna mana cumplikusqantaqa. Manam Israelpa llapallan mirayninkunachu Diospa akllasqankunaqa kachkan. 7 Manataqmi Abrahampa llapallan mirayninkunachu Diospa churinqa. Chaymi Dios nirqa: —Cheqap castaykikunawan sutichasqaqa kanqa Isaacllamantam —nispa. 8 Chaynaqa manam imananchu pipa miraynin kaypas Diospa churin kanapaqqa. Aswanqa Diospa promesanman hina naceqkunallam Abrahampa cheqap mirayninkuna hinaqa kanku. 9 Kaynatamá Abrahanman Dios prometerqa: —Watamanmi Kunan hinatapuni kutimusaq hinaptinmi warmiki Sarapas wawayoqña kanqa —nispa. 10 Chaynataqmi abuelonchik Isaacpa warmin Rebecapas paypata wiksayakurqa mellizota. 11 Chaymi paykuna manaraq nacespa allinta otaq mana allintapas rurachkaptinku 12 Rebecata Dios nirqa: —Puntata nacemuqmi sullkanta servinqa —nispa. 13 Bibliam nin: —Jacobtam kuyarqani Esautañataqmi cheqnirqani —nispa. Chaynapimá Diosqa runakunapa imam rurasqantapas mana qawaspan munasqanman hina akllaykun. 14 ¿Imanisuntaq kaykunamanta? ¿Diosqa mana allintachum rurachkan? ¡Manapunim! 15 Moisesmanpas kaynatam nirqa: “Kuyapayasaqmi kuyapayay munasqayta hinaspam llakipayasaqtaq llakipayay munasqayta —nispa. 16 Chaynaqa runakunataqa Diosqa kuyapayaspallam akllan, manam munaptillankuchu nitaq kallpanchakuptillankuchu. 17 Bibliapipas Diosmi Rey Faraonta nirqa kaynata: —Qamtaqa hatarichirqayki qamnintakama atiyniyta runakunaman qawachinaypaqmi chaynapi sutiy lliw kay pachapi willakusqa kananpaq —nispa. 18 Chaynamá Diosqa munarispaqa pitapas kuyapayarin. Chaynataqmi munarispaqa pipa sonqontapas rumiyaykachin. 19 Chayna kaptinqa niwankichá: —Tukuy ima rurasqanchikkuna Diospa munasqallan kaptinqa ¿imanasqataq huchasapapaq hapiwanchik? —nispa. 20 Ichaqa ¿pimá qamqa kanki Dioswan churanakunaykipaqqa? Yaqachum llinkamanta rurasqa manka ruraqninta ninman: —¿Imanasqataq kaynata ruraruwanki? —nispa. 21 Manka ruraqqa imam munasqantam ruran llinkamantaqa. Munarispaqa kuyayllapaq mankatam ruranman, hina chay llinkallamantam ruranmantaq llutapu mankatapas. 22 Chaynaqa Dioswanqa manam churanakunachu. Payqa reqsichiytam munarqa piñakuyninta hinaspa atiyninta. Chaywanpas ñutupanapaq manka hina castigopaqña kachkaptinpas pacienciaykuspam aguantachkanraq. 23 Chaynataqmi kuyayllapaq mankamanta hina ñoqanchikmantapas kuyapayarikurqa llumpay hatun sumaqllaña kayninta reqsichikunanpaq. Ñawpaqmantapunim preparawachkanchik payman rikchakuqña sumaqllaña kananchikpaq. 24 Chaynatamá Dios qayaykuwarqanchik wakinninchikta judiokunamanta wakinninchiktañataq mana judio kaqkunamanta. 25 Oseaspas Diospa nisqantam kaynata qellqarqa: Mana runaykunañachu kankichik nisqaykunatam kunanqa: “Runaykunañam kankichik” nisaq. Ñawpaq mana kuyasqaykunatam “Kuyasqaykunañam kankichik” nisaq. 26 Hina chaypitaqmi nichkan: Maypim nisurqankichik: “Qamkunaqa manam runaykunachu kankichik” nispa. Chaypim nisunkichik: “Qamkunaqa kawsachkaq Diospa churinñam kankichik” nispa. 27 Isaiaspas Israelpa miraynin judiokunamantam nirqa: Lamar qochapi aqo hinaña kaspapas Israelpa castankunaqa salvakunqa wakillanmi. 28 Señorqa prontom nisqanta cumplinqapuni kay pachapi llapallan kaqkunawan, nispa. 29 Ñawpaqtaraqmi Isaias nirqa: Llapallan Kamachiq Señor Dios mana saqeykuwaptinchikqa otaq ñoqanchikmanta as mirayllatapas mana puchuykachiptinqa kunallanmi Sodoma llaqta hina kachkachwanchik karqa. Chaynallataqmi Gomorra llaqtamanña rikchakuchwanchik karqa. 30 Chaynamá mana judio kaqkunapas iñisqankurayku mana huchayoq hinaña Diospa chaskisqan rikurirunku ñawpaqtaqa mana maskachkaspankupas. 31 Judiokunam ichaqa kamachikuykunata kasukuyta munarqaku mana huchayoq hina Diospa chaskisqan kanankupaq, aswanqa manam atirqakuchu. 32 ¿Imanasqamá manaqa atirqakuchu? Paykunaqa Diosman mana confiakuspankum agradayta munarqaku rurasqallankuwan. Mana confiakuyta munaspankum rumipi haytakuchkaq hina urmaykurqaku. 33 Bibliapipas nichkanmi kaynata: Ñoqam Sion Moqopi churani mitkana rumita. Ñoqam Sion Moqopi churani urmachikuq hatun rumita. Manam hukmanyanqachu pipas chay rumipi confiakuqqa.
1 Wawqe-panillaykuna, tukuy sonqoywanmi Diosninchikta mañakuchkani judiokuna salvakunankupaq. 2 Reqsisqayman hinam paykunaqa tukuy sonqowan Dios serviyta munanku, aswanqa manam imaynam agradayta yachankuchu. 3 Manataqmá yachankuchu imaynanpim runataqa mana huchayoqpaqña Dios chaskisqantapas hinaspam kikinkupa rurasqankunallawan Diospa chaskisqan kayta munarqaku, chaynapim Diospa munasqanta mana kasukurqakuchu. 4 Cristo hamuspanmi kamachikuykunaman hapipakusqanchikta chinkarachirqa chaynapi payman llapallan hapipakuqkunaqa mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqan kananchikpaq. 5 Kamachikuykunata kasukuspa mana huchayoqpaq Diospa chaskisqan kananchikmantaqa Moisespas ñam nirqaña kaynata: —Pipas lliw kamachikuykunata cumpliqqa chayraykum kawsanqa —nispa. 6 Aswanqa iñikuspallanchik, mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqan kananchikmantaqa kaynatam nin: —Ama piensaychu sonqoykipi: “¿Pitaq hanaq pachaman rinqa Cristota uraykachimunanpaq?” nispa. 7 Amataq niychu: “¿Pitaq uku-uku pozoman rinqa Cristota wañusqakunamanta kawsarichimunanpaq?” nispapas. 8 Moisesmi nin: —Diospa palabranqa cumplinaykipaqmi kachkan hichpallaykipiña, simillaykipiña hinaspa sonqollaykipiña —nispa. Chaytamá willakuniku: “Jesucristoman iñikuychik” nispa. 9 Jesusqa Señor kasqanta willakuspaykiqa chaynataq payta Dios kawsarichimusqanta tukuy sonqoykiwan creespaykiqa salvasqam kanki. 10 Sonqonchikwan creeptinchikmi mana huchayoqpaqña Dios chaskiwanchik hinaspam Jesucristomanta willakuptinchik salvawanchik. 11 Bibliam nin: —Manam hukmanyanqachu pipas paypi confiakuqqa —nispa. 12 Chaynaqa judiokunaqa mana judio kaqkunawan iguallam kanku. Señorninchikqa lliwchanchikpaqmi chullalla. Payqa chaninninpim qowanchik llapallan mañakuqkunaman. 13 Chaynaqa: “Señorlláy” nispa mañakuqtam payqa salvaykunqa. 14 ¿Imaynatamá mañakunqaku payman mana iñichkaspankuqa? ¿Imaynataqmá iñinqaku paymanta mana uyarichkaspankuqa? ¿Imaynataq uyarinqaku pipas paykunaman mana willachkaptinqa? 15 ¿Imaynatataq willakunqaku mana pipas kachachkaptinqa? Bibliam nin: —¡Ima sumaqmi allin noticia willakuqkunapa chayamusqanqa! —nispa. 16 Aswanqa manam llapallankuchu allin noticiataqa kasukunku. Isaiasmi nirqa: —Señorlláy, willakusqaykutaqa ¿pitaq creerqa? —nispa. 17 Chaynaqa Jesucristomantam willakunapuni chayta uyarispanku iñikunankupaq. 18 Aswanqa tapukunim: ¿Manachu llapallanku uyarirqaku? ¡Paykunaqa uyarirqakupunim! Bibliam nin: Voznillanmi lliw mundopa hawankama mastakurun. Palabranmi kay pachapa cantonkama chayaykurun. 19 Nikunitaqmi: ¿Manachum judiokunaqa yacharqaku? Ñawpaqmantaraqmi Moiseswan Dios kaynata rimachirqa: Mana valeq huklaw runakunawanmi sientirachisqaykichik. Mana umayoq runakunawanmi piñarachisqaykichik. 20 Isaiaspas mana manchakuspanmi Diospa nisqanta nirqa kaynata: Mana maskaqniykunam ñoqata tariwarqa. Mana imapas mañakuqniykunam asuykamuwarqa. 21 Isaiasqa Israelpa mirayninkunamantapas kaynatam nirqa: —Tukuy punchawmi makiyta haywarayarqani mana kasukuq kutipawaqniy runakunaman —nispa.
1 Chaynaqa ¿Israelpa castantaqa Diosqa cheqnipakurunchu? ¡Manapunim! Ñoqapas kani Israelpa castanmi Abrahampa miraynin Benjaminpa ayllunmanta kaq. 2 Diosqa manam qepanchakunqachu ñawpaqmantapuni akllasqan runankunataqa. Yachasqaykichikman hinam Bibliapi willawanchik imaynam Diosta Elias mañakuspan Israelpa contranpi rimasqanta, paymi nirqa: 3 —Señorlláy, qanmanta willakuqkunatam wañurachinku hinaspam tuñirachinkutaq altarnikitapas chaymi sapallayña qeparuni aswanqa ñoqatapas wañurachiwaytam munachkanku —nispa. 4 Chaymi Diosñataq nirqa: —Qanchis waranqa runakunatam puchuchikurqani, paykunaqa manam qonqorakurqakuchu Baal sutiyoq taytachamanqa —nispa. 5 Kunanpas kachkanraqmi favorecespan Diospa akllasqan wakin judiokuna. 6 Chaynaqa favorecewaspallanchikmi imapas rurasqanchikta mana qawaspa Diosqa akllaykuwanchik. Mana chayqa favorecewasqanchikqa manachá favorñachu kanman. 7 Chaynam Israelpa mirayninkunaqa munasqankuta mana hayparqakuchu. Diospa akllasqankunam ichaqa paypa chaskisqanña rikurirunku. Wakinpa sonqonñataqmi rumi hina rikurirun 8 Bibliapa nisqanman hina: —Diosmi sonqonkuta rurarun mana sientiqta chaynapi qawakuchkaspapas mana rikukunankupaq hinaspa uyarichkaspapas mana entiendenankupaq. Chaynamá kunankamapas kachkanku —nispa. 9 Davidpas kaynatam nirqa: Convido rurasqankupas trampa hinayá rikuriruchun. Convido rurasqankupas toqlla hinayá rikuriruchun. Urmaykunankupaqyá chaynaqa rikuriruchun. Castigachikunankupaqyá chaynaqa rikuriruchun. 10 Paykunapa ñawintayá tutayarachiy. Tukuy tiempoyá wasankutapas kurkurayachiy. 11 Chaynaqa ¿urmaykuspankuqa pasaypaqñachu judiokunaqa Diosmanta karunchakurun? ¡Manapunim! Aswanqa paykuna mana kasukuptinkupas mana judio kaqkunam kunanqa salvakunmankuña, chaynapi judiokunapas envidiakuspanku aswan-aswan maskanankupaq. 12 Chaynaqa judiokunapa pantayman wichiykusqanku llapa runakunapa allinninpaq kachkaptinqa hinaspa pierderusqanku mana judiokunapa allinninpaq kachkaptinqa ¡mayna allinraq kanman huntallaña judiokuna Diosman kutirikuptinkuqa! 13 Ichaqa mana judio kaqkuna, kaytam nikichik: Diosqa akllaykuwarqa apostolnin kaspay qamkunaman willakunaypaqmi chaymi tukuy sonqoywan rurachkani 14 chayta qawaykuspanku wakin castaykunapas qamkunamanta envidiakuspanku salvakunankupaq. 15 Judiokunata Dios qepanchakuruptinmi llapallan runakuna Dioswan allinyanakurunku. Chaynaqa ¡mayna allinraq kanqa judiokunata Dios chaskiykuptinqa! ¡Wañuymanta kawsarimuchkaq hinachá kanqaku! 16 Judiokunamantayá nisqaykichik kaynata tupachispay: Huk kaqnin tantakuspan puntata Diospaq rakipuptinqa, llapallan tantam Diospaña rikurirun. Chaynataqmi sachapa sapinpas Diosman qosqa kaptinqa kallmankunapas paypaña rikurirun. 17 Imaynam allin aceitunas sachapa kallmanta kuchuruspa huk purun aceitunas sachapa kallmanwanña injertachkaq hinam, wakin judiokuna Diosmanta karunchakuruptin qamkunaña taqrusqa karunkichik. Chaymi allin aceitunas sachapa sapinwan alimentasqa hinaña kachkankichik. 18 Chaynaqa judiokuna kuchusqa kallmakuna hina kaptinkupas amayá qamkunaqa alabakuychikchu. Qamkunaqa kallmakuna hinallam kankichik, manam kallmakunachu sapinkunataqa alimentan aswanqa sapinkunam llapallan kallmankunataqa kawsachin. 19 Icha alabakuchkanki: —Kuchusqaqa karqaku ñoqayku injertasqa kanaykupaqmi —nispa. 20 Arí, rakisqam karqaku mana iñisqankurayku, chaymi iñispallaykichik qamkunaña paykunapa sitionpi kachkankichik. Chaynaqa Diospa qayllanpiqa amayá hatun tukuychikchu aswanqa manchakuychikyá. 21 Chay sachapa kallmankunatapas kuchuchkaq hinam judiokunata Dios wischururqa, chaynam qamkunatapas wischurusunkichikman. 22 Qawachkankichikmi Diosninchik allin kasqantaqa chaynataq castigakuq kasqantapas. Mana kasukuqkunatam castigarqa qamkunamantañataqmi kuyapayarikurqa qamkunapas kuyakuyllanman hapipakuptikichik. Mana chayqa wakinkuna hinachá wischusqa kawaqchik. 23 Chaymantañataqmi judiokuna iñikuptinkuqa huktawan injertachkaq hina sitionman Dios paykunata kutiykachinqa. Diosqa atiyniyoqmi huktawan kutiykachinanpaq. 24 Mana judio kaptikichikmi purun aceitunas sachamanta kuchusurqankichik allin sachamanña injertachkaq hina taqrusunaykichikpaq, chaynatam rurarqa mana taqrunapaq hina kachkaptikichikpas. Chay allin aceitunas sachapa kikin kallmanpuni kachkaspaqa judiokunaqa aswan faciltam kutiykunqaku. 25 Wawqe-panillaykuna, kunankama manaraq pipapas yachasqan yachanaykichiktam munani chaynapi ama yachaq tukuq kanaykichikpaq. Wakin judiokunam sonqonkuta rumiyarachinku ichaqa kaynam kanqaku huntallaña mana judio kaqkuna yaykunankukama. 26 Chay pasakuptinñam llapallan judiokunaqa salvakunqa. Bibliam nin kaynata: Sion llaqtamantam hamunqa libraqnikichik hinaspam Jacobpa mirayninkunata cambianqa mana rurasqankumanta. 27 Chaynapim contratoyta cumplisaq huchankuta qechuspay. 28 Judiokunaqa Cristomanta allin noticiakunata mana chaskispankum Diospa enemigon kachkanku qamkunaña yaykukunaykichikpaq. Chaywanpas Diosqa paykunataqa kuyanraqmi abuelonkumantaraq akllasqan kasqanrayku. 29 Chaynamá qowasqanchiktaqa hinaspa qayaykuwasqanchiktaqa Diosqa mana qechuwanchikchu. 30 Ñawpaqtaqa manam kasurqankichikchu Diosta, kunanmi ichaqa judiokuna Diosta manaña kasukuptinku qamkunamantaña Dios kuyapayarikun. 31 Chaynallataqmi kunanpas judiokunaqa Diosta mana kasunkuchu qamkunata Dios kuyapayasunaykichikpaq hinaptin paykunapas Diospa kuyapayakuyninta haypanankupaq. 32 Llapallanchik mana kasukusqanchikraykum hina huchallapi Dios presocharuwarqanchik chaynapi llapallanchikmanta Dios kuyapayarikunanpaq. 33 ¡Mayna allinmi Diosninchikqa! ¡Payqa tukuy yachayniyoq kaspanmi tukuy imata reqsin! ¡Pitaq yachanman imam munasqantawan imam ruranantaqa! 34 Chaynaqa: ¿Pitaq yachanman Señorpa imam piensasqanta? ¿Pitaq atinman pay consejayta? 35 ¿Pitaq Diosmanqa imallantapas qoykunman chay qosqanta kutichipunanpaq? 36 Paymantam tukuy ima kachkan. Paymi tukuy imata unancharqa. Payllapaqtaqmi llapallan imakunapas. Payllayá yupaychasqa kachun wiña-wiñaypaq. Amén.
1 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, Diosninchikpa kuyapayakuyninraykum ruegakuykichik, cuerpoykichiktaqa Diosmanyá qoychik kawsachkaq ofrendata hina hinaspayá payllapaqña kawsaychik agradowan chaskisunaykichikpaq. Kaynatam sonqoykichikmantapuni Diostaqa yupaychanaykichik. 2 Amayá runakunapa imaynam kunan tiempopi kawsasqallantaqa qatipakuychikchu aswanqa imam piensasqaykichiktayá allinmanña tikraychik chaynapi vidaykichik aswanraq mosoqyananpaq. Chaynata kawsaspam yachankichik Diospa munasqanta, imam allin rurayta, imam agradonpaq kasqanta hinaspa imam allinpuni kasqanta. 3 Yachachinaypaq Dios favoreceykuwaptinmi llapallaykichikman nimuykichik: Amayá pipas piensachunchu kikillanmanta hatun tukuspaqa. Aswanqa allinta yuyaymanaspayá sapakama imaynam kasqaykichikta reqsikuychik Diospa qosusqaykichik iñiynikichikman hina. 4 Cuerponchikwanyá tupachisunchik: Huklla cuerponchik kachkaptinpas achkallañam partenkunaqa hinaspam sapakama servikun imapas ruranapaq. 5 Chaynataqmi ñoqanchikpas achkallaña kachkaspapas Cristoman hukllawakuspanchikqa chullallaña kachkanchik, huk cuerpopa partenkuna hina kachkaspapas llapanchikmi hukllaña kachkanchik. 6 Diosmi atiyta qoykuwanchik imapas ruray atinanchikpaq. Chaytam qoykuwanchik favorecewasqanchikman hina. Chaynaqa sichum Dios paymanta willakuq kananchikpaq favorecewarqanchik hinaptinqa chaskisqanchik iñiyninchikman hinayá willakusun. 7 Sichu yanapakuqllaña sonqota qoykuwaptinchikqa yanapakusunyá. Allin yachachikuq kayta qoykuwaptinchikqa yachachisunyá. 8 Pipas wakinkunata rimapayaspan kallpanchay yachaqqa, chaytayá rurachun. Imankunapas wakinkunaman rakiykuqqa tukuy sonqonwanyá qoykuchun. Pipas imaynam kamachikuyta yachaspaqa allintayá kamachichun, pimantapas llakipayarikuqqa kusikuywanyá yanapaykuchun. 9 Cheqaptapuniyá kuyanakuychikqa. Mana allin kaqkunata cheqnipakuspayá imapas allin kaqkunata ruraychik. 10 Wawqe-panintin hinayá lliwchaykichik sumaqllataña kuyanakuychik. Respetanakuspayá wakinnikichikta imapipas aswan allinpaq hapiychik. 11 Kallpanchakuychikyá, amayá qellaqa kaychikchu, tukuy sonqoykichikwanyá Señorninchikta serviychik. 12 Confianzawan suyasqaykichikmantayá kusikuspa kawsaychik, ñakarispaqa yachaychiktaq pacienciakuyta. Tukuy tiempoyá Diosta mañakuychik. 13 Diosman iñiqkunatapas imam necesitasqanpiyá yanapaykuychik. Wasikichikpi samakuy munaqtapas allintayá chaskiykuychik. 14 Amayá ñakaychikchu ñakarichisuqnikichikkunataqa, aswanqa Diospa bendicionnintayá mañapuychik. 15 Kusikuqkunawan kusikuychik, waqaqkunawan waqaychik. 16 Huk sonqollayá kawsaychik. Ama imamantapas hatunchakuspayá humillakuspa kawsakuychik, amataq llumpay yachayniyoqpaqpas hapikuychikchu. 17 Runakuna mana allinta rurasuptikichikqa amayá chaynatachu kutichiychik. Runakunapa qayllanpiqa allin kaq ruraytayá munaychik. 18 Atisqaykichikman hinayá imatapas ruraychik llapallanwan hawkalla kawsanaykichikpaq. 19 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, ama pitapas vengakuychikchu aswanqa Señorpa makinman churaychik pay castigananpaq. Paymi Bibliapi nin: Mana allin ruraqkunataqa kikiypunim castigasaq. Mana allin rurasqanman hinam pagapusaq. 20 Nichkantaqmi: Enemigoyki yarqaymanta kaptinqa mikuykachiy. Yakunayaptinqa yakuta qoykuy. Kaynata ruraptikiqa enemigoykipa uyanmi penqakuymanta pukayanqa. 21 Amayá mana allinwanqa vencechikuychikchu aswanqa mana allintayá venceychik allin kaqkunata ruraspa.
1 Lliwchaykichikyá kasukuychik autoridadnikichikta. Manam atiyniyoqchu kanmanku Dios mana churaptinqa. Kunan kaq autoridadkunapas kachkan Diospa churasqanmi. 2 Chaynaqa autoridadkunapa contranpi pipas sayariqqa Diospa kamachikusqanpa contranpim kachkan, chayna sayariqkunaqa castigasqam kanqa. 3 Allinta ruraqkunaqa manam manchakunchu kamachikuqkunataqa, mana allinta ruraqkunam ichaqa manchakunku. Autoridadkunata mana manchakuyta munaspaykiqa allinta kawsakuy, chaynapim autoridadkunapas alabasunki. 4 Paykunaqa Diosta servinanpaq churasqam kachkanku qamkunapa allinnikichikpaq. Mana allinta kawsaspaqa manchakunaykim. Manam autoridadkunaqa yanqapaqchu atiyniyoq kanku aswanqa castiganankupaqmi. Diosqa paykunataqa churarqa mana allin ruraqkunata castigananpaqmi. 5 Chaynaqariki autoridadkunataqa kasukunanchikmi, manam castigota manchakuspallachu aswanqa sonqonchikpi deberninchikta yachakuspam. 6 Chayraykum qamkunaqa impuestotapas pagankichik. Autoridadkunaqa sapa punchawmi llamkachkanku rurasqankuwan Diosta servispanku. 7 Pimanpas qopunaykichik kaptinqa qoychikyá. Impuestota otaq prediosta qonaykichik kaptinqa qoychikyá. Pipas respetana kaptinqa respetaychikyá, hatunchanapaq kaptinqa hatunchaychikyá. 8 Ama pitapas debekuychikchu, debespaqa-debenakuychik kuyakuyllata. Pipas runamasinta kuyaqqa kamachikuykunatam cumplirunña. 9 Kaynatam wakin kamachikuykunapas niwanchik: —Amam hukwanqa pierdekunkichu, amam pitapas wañuchinkichu, amam suwakunkichu, amam munapayankichu —nispa. Aswanqa kaykunapiwan wakin kamachikuykunaqa hukllawakun: “Kuyankim runamasikita kikikita hina” niq kamachikuypim. 10 Pipas kuyakuqqa runamasintaqa manam imananchu. Chaynaqa kuyanakuspam kamachikuykunata allinta cumplinchik. 11 Hinaptinqa yachachkankichikmi ima tiempopim kawsasqanchikta. Ñam rikcharinaykichik horaña. Cristoman iñisqanchik punchawmantam ña hichpamuchkanña cuerponchik salvaykuwananchikpaq punchaw. 12 Mana allin tiempom pasachkanña tuta hina hinaptinmi achkiramunqaña. Chaymi mana allin rurasqanchikkunataqa saqenanchikña tutayaypi mana purichkaq hina. Armasqa soldado hinayá kanchaywan pachasqa purisun. 13 Chaynaqa allintayá kawsasunchik punchawpi allinta purichkaq hina, kawsasunqa amayá allin mikukuyllapichu, sinkakuyllapichu, hukwan-hukwan tupakuyllapichu, liryanakuyllapichu nitaq envidianakuyllapichu. 14 Aswanqa imaynam soldado armawan churakuchkaq hinayá Señorninchik Jesucristowan defiendechikuychik, paytayá kasukuychik aychapa munasqallanta ama ruraspa.
1 Pipas pisi iñiyniyoq kaptinqa ama imamantapas atipanakuspayá allinllata chaskiykuychik. 2 Wakinmi ninku: —Llapallan mikuykunaqa allinmi —nispa. Wakinñataqmi pisi iñiyniyoq kaspanku aychataqa mana mikunkuchu. 3 Chaynaqa tukuy imapas mikuqqa amayá penqachunchu wakinkunata, aychata mana mikuqpas amataqyá juzgachunchu tukuy ima mikuqtaqa. Chay runatapas Diosqa chaskinmi. 4 ¿Pitaq qamqa kanki hukpa sirviententa juzganaykipaqqa? Señorninchikmi sirvientenkunataqa juzganqa allin otaq mana allin kasqanmantapas. Paymi sirvientenkunataqa atiyninwan allinta sayachinqa. 5 Wakinkunañataqmi ninku: —Kay-wak punchawmi aswan allinqa —nispa. Wakinñataqmi lliw punchawkunata igualpaq hapinku. Chaynata piensaspankuqa sapakamayá sonqonkupa nisqanman hina rurachunku. 6 Pipas huk kaq punchawpi samaspaqa Señorta yupaychananpaqmi samachkan chaynataqmi tukuy imakunapas mikuqqa chaynata rurachkan Señorta yupaychaspa, chay mikuymantam Diosman graciasta qon. Aychata mana mikuqpas chaynataqa rurachkan Señorta yupaychaspanmi, paypas Diosmanmi graciasta qon. 7 Manam mayqanllanchikpas kawsachkanchikqa kikillanchikpaqchu, nitaqmi wañukuspanchikpas wañukusunqa kikillanchikpaqchu. 8 Kawsaspanchikqa Señorninchikpaqmi kawsachkanchik, wañukuspanchikqa Señorninchikpaqtaqmi wañukusun. Chaynaqa wañuspapas kawsaspapas Señorninchikpam kanchik. 9 Cristoqa wañuruspam kawsarimurqa wañuqkunapipas kawsaqkunapipas munaychakunanpaq. 10 Ichaqa ¿imanasqamá qamqa wawqekitaqa juzgachkanki hinaspataq penqachkanki? Lliwchanchikmi Diospa qayllanman rikurisunchik juzgawananchikpaq. 11 Chaynatam Bibliapipas Señorninchik niwanchik: Kikiyrayku juraspam nini: Qayllaypim qonqorakunqaku llapallan runakunaqa. Llapallankum ñoqata yupaychawanqaku paykunaqa. 12 Chaynaqa sapakamam Diosninchikman cuentata qosunchik. 13 Chaynaqa amañayá kikinchikpuraqa juzganakusunchu aswanqa munaychik wawqe-panikichik ama hukmanyanantayá nitaq huchamanpas urmaykunantayá. 14 Señor Jesuswan huklla kaspaymi yachanipuni ima mikuypas mana huchallichiwasqanchikta aswanqa pipas chay mikuy huchallichisqanta piensaptinqa, arí, paypaqqa hucham. 15 Ichaqa sichum imapas mikusqaykiwan wawqekita hukmanyachinki hinaspaqa manañam kuyachkankiñachu. Amayá munaychu imapas mikusqaykirayku pipas huchaman wichiykunantaqa. Paypaqpas Cristom wañupurqa. 16 Chaynaqa cuidakuychikyá chay allin rurasqaykimanta ama rimanankupaq. 17 Diospa munaychakusqanpi kawsakuyqa manam mikukuyllachu nitaq upyakuyllachu aswanqa Chuya Espiritupa yanapakuyninwan allinta ruraspa hawkalla kusisqa kawsakuymi. 18 Kaynatapuni pipas Cristota serviqqa Diospa agradonpaq kaptinmi runakunapas allinpaq hapinku. 19 Chaynaqa hawkalla kawsakuytayá munasun chaynapi iñiqmasinchikkunawan aswan wiñachinakunanchikpaq. 20 Amayá Diospa rurasqantaqa chinkachiychikchu iñiqmasikikunapa hukmanpaq qawasqanta mikuspallaykiqa. Yachanchikñam llapallan mikuykunaqa allin kasqanta ichaqa manam allinchu kanman imapas mikurusqaykiwan wakinkunata huchaman wichiykachiynikiqa. 21 Allinmi kanman aychata mana mikuspayki vinotapas mana tomaynikiqa. Amayá imatapas ruraychu chaywan iñiqmasikita ama wichiykachinaykipaq. 22 Kaykunamanta piensasqaykitaqa sonqollaykipi waqaychaspayá Diosllaman willay. Kusisqam pipas imapas rurasqanmanta sonqon “allinmi” niptinqa. 23 Pipas iskayrayastin mikuqmi ichaqa huchallikuchkan mana allinpaq hapichkaspan mikusqanrayku. Chaynaqa mana allinpaq hapichkaspanchik imapas ruraruyqa hucham.
1 Iñiyninchikpi mana iskayrayaqkunam pisi iñiyniyoqkunata iskayrayasqankupi yanapananchik. Chaynaqa amayá kikillanchiktachu agradakusun. 2 Sapakamayá runamasinchikta agradasun paypa allinninpaq ruraspa chaynapi iñisqanpi wiñananpaq. 3 Manam Cristopunipas kikillantachu agradakurqa, Bibliam nin: —Diosnilláy, kamiqnikikunapa kamikuyninmi ñoqaman wichiykuwarqa —nispa. 4 Bibliapi imapas qellqasqa kaqkunaqa yachananchikpaqmi kachkan. Chaynapi pacienciakuspa hinaspa kallpanchakusqa, confianzallawanña suyananchikpaq. 5 Pacienciachiwaspanchik sonqonchik tiyaykachiq Diosyá yanapaykusunkichik imaynam Jesucristopa yachachisqanman hina huk sonqolla kanaykichikpaq 6 chaynapi huk similla Señorninchik Jesucristopa Taytan Diosninchikta llapallaykichik yupaychanaykichikpaq. 7 Chaynaqa Diosninchik yupaychasqa kananpaqyá llapallaykichik allinllata chaskinakuychik imaynam Cristopas ñoqanchikta chaskiykuwasqanchikman hina. 8 Kaywanqa nichkaykichik Cristoqa judiokunata servinanpaq hamusqantam, hamurqaqa Diosqa confiakunapaq kasqanta yachachinanpaqmi. Payqariki hamurqa ñawpaq abueloykuman Diospa promesan qosqanta cumplinanpaqmi. 9 Chaynataqmi Cristoqa hamurqa Diosninchik kuyapayarikuqllaña kasqanmanta mana judio kaqkunapas yupaychanankupaq, Bibliam nin: Chayraykumriki nacionkunapipas qamtaña yupaychallasqayki. Chayraykumriki sutikimantapas qanmanña takipullasqayki. 10 Bibliaqa nichkantaqmi: Nacionkuna, Diospa runankunawanyá kusikuychik llumpayta. 11 Huklawpipas nichkantaqmi: Nacionkuna, llapallaykichik Señorta alabaychik. Runakuna, llapallaykichik Señorta yupaychaychik. 12 Isaiaspas kaynatam nirqa: Sachapa sapin ikllimuq hinam Isaipa miraynin rikurimunqa. Nacionkunata gobiernananpaqmi payqa hamunqa. Chaymi paykunaqa paypi confiakuspa suyanqa. 13 Confianzawan kawsachiqninchik Diosninchikyá qamkunata kusikuyllawanña huntaykususpaykichik hawkayachisunkichik payman iñiptikichik, chaynapi Chuya Espiritupa yanapakuyninwan aswan-aswan confiakuspa suyanaykichikpaq. 14 Wawqe-panillaykuna, ñoqaqa yachanim qamkunaqa allin runakuna kasqaykichikmanta, qamkunaqariki tukuy allin kaqkunata yachaspam allin consejokunata qonakunkichik. 15 Kay cartapim ichaqa mana imatapas pakaspay qellqamuchkaykichik tukuy kaykunata mana qonqarunaykichikpaq. Chaynataqa nichkaykichik servinaypaq Dios favorecewaptinmi. 16 Jesucristotaqa Servichkani mana judio kaqkunaman Diosmanta allin noticiakunata willakuspaymi, chaynapi paykunata Chuya Espiritu chuyanchaptin allin ofrendata hina Dios chaskinanpaq. 17 Jesucristoraykullam ñoqaqa hatunchakuyman Diosta servispay. 18 Chaynaqa Cristopa imam rurasqallanmantam ñoqaqa rimayta munani. Paymi atiyninta qowarqa willakuptiy hinaspa ruraptiy mana judio kaqkunapas payta kasukunankupaq. 19 Paypunimá señalkunata hinaspa milagrokunata rurachiwarqa. Tukuy kaykunaqa Chuya Espiritupa atiynillanwanmi. Chaynatamá Cristomanta allin noticiakunata tukuy hinastinman rispay willakurqani, willakurqaniqa Jerusalenmanta Ilirico lawkamam. 20 Chaynamá Cristomanta manaraq yachasqanku llaqtakunapi allin noticiakunata willakurqani sinchillataña munaspay. Chaynataqa rurarqani hukpa qallarisqanman mana chapukunaypaqmi. 21 Chaynataqa rurachkani Bibliapa kayna nisqanman hinam: Paymanta mana yachaqkunam rikunqaku. Haykapipas mana uyariqkunam entiendenqaku. 22 Chayraykum qamkuna watukuykuyta achka kutipi munachkaspaypas mana atimurqanichu. 23 Kunanmi ichaqa kaykunapi manaña imapas ruranay kaptin ñawpaq huk watakunamantaraq qamkunawan tupaykuy munasqayman hina 24 pasadallapas watukaykamuyta piensachkani España lawman rispay. Munachkaniqa qamkunawan kusirikuptiy chay illasqaypi yanapaykuwanaykichiktam. 25 Kunanmi ichaqa Jerusalentaraq richkani wakpi iñiqmasinchikkunaman yanapakuyta apaspay. 26 Kay yanapakuytam kusisqallaña huñuykunku Macedoniapi hinaspa Greciapi yachaq wawqe-paninchikkuna chaynapi Jerusalenpi wakcha iñiqmasinchikkunaman apachiwanankupaq. 27 Chaytam allinpaq hapirqaku. Chaytaqariki ruranankupunim, paykunaqa debekuq hinam kachkanku judiokunapa yanapakuyninwan Diosta reqsiykusqankumanta. Paykunapas iñiqmasinchik judiokunatam wakchayayninpi yanapananku imapas kapuqninkuwan. 28 Chaynaqa kay yanapakuyta paykunaman aparuspayñam España lawman rispay pasadallapas watukaykamusqaykichik. 29 Segurollañam chayman hamuptiyqa Cristo llumpaysuta bendecisunkichik. 30 Wawqe-panillaykuna, Señorninchik Jesucristoman iñisqanchikraykum hinaspa Chuya Espiritu kuyanachiwasqanchikraykum ruegakamuykichik ñoqapaq tukuy sonqowan Diosta mañaysiwanaykichikpaq. 31 Diostayá mañapuwaychik Judea lawpi kaq mana iñiqkunapa makinmanta libraykuwananpaq, mañakuychiktaqyá Jerusalenpi kaq iñiqmasinchikkunapas kay yanapakuyta allinlla chaskiykunankupaq, 32 chaynapi Dios munaptinqa kusisqallaña qamkunata qawaykuptiy allinta samaykachiwanaykichikpaq. 33 Hawkalla waqaychawaqninchik Diosninchikyá llapallaykichikwan kachun. Amén.
1 Kunanñataqmi recomiendamuykichik paninchik Febeta, payqa Cencrea llaqtapi kaq iñiqmasinchikkuna serviqmi. 2 Allinllatayá Señorninchikpa sutinpi payta chaskiykuychik imaynam iñiqpura chaskinakuykuchkaq hina. Paytaqa yanapaykuychiktaqyá imam necesitasqanpipas, payqa achkaqtam yanaparqa, yanapawarqataqmi ñoqatapas. 3 Saludaykapuwaychik Cristo Jesuspaq llamkaqmasiy Priscilatawan qosan Aquilata. 4 Paykunaqa wañuytapas manam manchakurqakuchu viday salvaykunankupaq. Chaynaqa llumpaytam agradecekuni, agradecekuntaqmi mana judio kaq llapallan iñiqmasinchikkunapas. 5 Saludaykapuwaychiktaqyá paykunapa wasinpi huñunakuq iñiqmasinchikkunatapas chaynataq Asia lawpi puntallataraq Cristoman iñikuq kuyasqay Epenetotapas. 6 Rimaykuychikyá llumpay yanapasuqnikichik Mariatapas 7 chaynataq judiomasiy Andronicotawan Juniastapas, paykunaqa iñikurqaku ñoqamanta puntataraqmi hinaspam ñoqawan kuskataq preso karqaku. Paykunaqariki apostolkunawan kuska allin reqsisqam kanku. 8 Saludaykapuwaychiktaqyá Señorninchikman iñiqmasinchik kuyasqay Ampliastapas, 9 Cristopaq llamkaqmasinchik Urbanotapas, kuyasqay Estaquistapas 10 chaynataq Cristopa apruebasqan Apelestapas. Saludaykapuwaychiktaqyá Aristobulopa wasinpi lliw kaqkunatapas, 11 judiomasiy Herodiontapas chaynataq Narcisopa wasinpi Señorninchikman iñikuqkunatapas. 12 Saludaykapuwaychiktaqyá Trifenatawan Trifosatapas. Paykunaqa Señorninchikpaq llamkaqmasikichikmi. Saludaykuychiktaqyá kuyasqa paninchik Persidatapas. Paypas llumpaytam llamkarqa Señorninchikpaq. 13 Señorninchikpa akllasqan allin reqsisqa Rufotapas mamantawanyá saludaykapuwaychik. Payqa ñoqapapas mamay hinam karqa. 14 Saludaykuychiktaqyá Asincritotapas, Flegontetapas, Hermastapas, Patrobastapas, Hermestapas hinaspa paykunawan kaq wawqe-paninchikkunatapas. 15 Saludaykapuwaychiktaqyá Filologotawan Juliatapas hinaspa Nereotapas panintinta chaynataq Olimpastapas paykunawan kaq llapallan iñiqmasinchikkunatawan. 16 Llapallaykichikyá abrazanakuykuspa rimaykanakuychik. Saludaykamusunkichiktaqmi tukuy hinastinpi Jesucristopa sutinpi huñunakuqkunapas. 17 Wawqe-panillaykuna, ruegakamuykichikmi yachasqaykichikpa contranpi kaqkunamanta cuidakunaykichikpaq. Paykunaqa iñiqkunata rakinachispankum pantachikuyllata rurachisunkichik. Chaynaqa paykunawanqa amayá juntanakuychikchu. 18 Paykunaqa manam Señorninchik Jesucristotachu servinku aswanqa munasqallankumantam afanakunku. Sumaqllataña rimaspankum manaraq ancha yachaqkunata engañanku. 19 Qamkunamantam ichaqa llapallankupa yachasqanman hina kasukuqña kaptikichik kusikuchkani hinaspam munachkani imatapas allinta ruray yachaq kaspaykichik manaña huchallikunaykichikpaq. 20 Satanastaqa hawkalla waqaychawaqninchik Diosninchikmi chaylla sarupanqa qayllaykichikpi vencesqa kananpaq. Qamkunataqa Señorninchik Jesucristoyá favorecesunkichik. 21 Kaymantam saludaykamusunkichik llamkaqmasiy Timoteo hinaspa judiomasiy Luciowan Jasonpas hinaspa Sosipaterpas. 22 Kay carta qellqamuq ñoqa Terciopas Señorninchikpa sutinpim saludaykamuykichik. 23 Saludaykamusunkichiktaqmi wasinpi samakusqay Gayopas. Paypa wasinpim huñunakunku kaypi iñiqmasinchikkunaqa. Saludaykamusunkichiktaqmi llaqtapa qollqen waqaychaq Erastopas hinaspa wawqenchik Cuartopas. 24 Llapallaykichiktayá Señorninchik Jesucristo favorecesunkichik. 25 Jesucristomanta allin noticiakuna willakusqayman hinayá Diosninchik qaqata hina sayachisunkichik. Chayraqmi Jesucristowan reqsiykachirqa ñawpaqmantapuni pakasqa kaqta. ¡Payllatayá yupaychasun! 26 Kunanqa Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanwanmi llapallan nacionkunaman qawachisqaña kachkan. Chaymi wiña-wiñaypaq kawsaq Dios kamachiptin llapallan nacionkunapipas allin noticiata yachankuña iñikuspa kasukunankupaq. 27 ¡Jesucristoman hapipakuspayá tukuy yachaq sapallan Diosninchikta wiña-wiñaypaq yupaychasun! Amén.
1 Ñoqa Pablotam Dios qayaykuwarqa munayninman hina Jesucristopa apostolnin kanaypaq. Ñoqam Sostenes iñiqmasinchikpiwan 2 kay cartata qellqamuykichik Corinto llaqtapi iñiqkunaman, qamkunaqariki kankichik Cristo Jesuspi Diospa akllasqankunam. Diosmi qayasurqankichik Señor Jesucristo adoraqkunawan kuska akllasqakuna hina kawsanaykichikpaq. Jesusmi paykunapapas ñoqanchikpapas Señorninchikqa. 3 Señor Jesucristotawan Dios Taytanchiktam mañakuchkani favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkalla kawsanaykichikpaq. 4 Graciastam qoni Diosman tukuy tiempo qamkunata Jesucristorayku Dios favorecesusqaykichikmanta. 5 Cristowan huklla kasqaykichikraykum Dios yanapasurqankichik allinta rimanaykichikpaq hinaspa allinta yachanaykichikpaq. 6 Cristomanta willakusqaykutam qamkuna allin portakuynikichikwan willakunkichik. 7 Chaynapiqa manam pisisunkichikchu Diospa imapas qosusqaykichik Señor Jesucristo rikurimunanta suyachkaptikichikqa. 8 Paymi takyachisunkichik tukupay tiempokama Señorninchik Jesucristo kutimuptin mana pipas imamantapas acusasunaykichikpaq. 9 Diosqa cumplinmi prometesqanta, payqa qayasurqankichik Churin Señorninchik Jesucristowan huklla kanaykichikpaqmi. 10 Wawqe-panikuna, ruegakuykichikmi Señorninchik Jesucristopa sutinpi hukllata piensaspa ama rakinasqa kanaykichikpaq. Qamkunaqa kaychik huk sonqollayá hinaspa huk piensamientoyoqllayá. 11 Wawqe-panikuna, Cloepa familianmi niwan qamkuna ukupi liryanakuy kasqanmanta. 12 Kaywanmi nimuykichik sapakamapa ninakusqaykichikta, qamkunam ninkichik: —Ñoqaqa kani Pablopam. Ñoqaqa kani Apolospam. Ñoqaqa kani Pedropam. Ñoqañataqmi kani Cristopa —nispa. 13 ¿Cristoqa rakinasqachu kachkan? ¿Pablochu qamkunarayku chakatasqa karqa? ¿Icha Pablopa sutinpichum bautizasqa karqankichik? 14 Gracias kachun Diosman qamkunataqa mana bautizasqaymanta, ñoqaqa bautizarqani Crispotawan Gayollatam. 15 Chaynaqa manam pipas ninmanchu sutiypi bautizasqaytaqa. 16 Arí, bautizarqanitaqmi Estefanaspa familiantapas ichaqa manam yuyanichu hukkuna bautizasqaytaqa. 17 Cristoqa kachamuwarqa manam bautizanaypaqchu aswanqa salvakunaykichikpaq allin noticiata willanaypaqmi, ichaqa manam hatun yachayniywanchu willakuni chaynapi Cristopa chakatachikusqan mana yanqachasqa kananpaq. 18 Cristopa cruzpi wañusqanmanta willakuyqa mana serviqmanmi rikchakun chinkasqakunapaqqa, salvakuypaq kaqkunapaqmi ichaqa kay willakuyqa atiyniyoq. 19 Bibliam nin: Yachaysapakunapa yachaynintam chinkachisaq. Yuyayniyoqkunapa yuyaynintam qepanchakusaq. 20 ¿Kunanqa imapaqtaq servin yachaysapa runapas, Diospa leynin yachachiqpas chaynataq kay pachapi rimaysapapas? Diosmi kay pachapi yachaykunataqa yanqacharun. 21 Kay pachapi runakunaqa kikinkupa yachayninwanmi Diosta mana reqsirqakuchu hinaptinmi Dios hatun yachayniyoq kaspa iñiqkunata salvayta munarqa Cristomanta allin noticiata willachispan, chaynatamá rurarqa kay pachapi runakunapaqqa kay allin noticia mana valeqman rikchakuchkaptinpas. 22 Judiokunam munan milagrokuna qawayllata, griegokunañataqmi maskan yachayllata. 23 Ñoqanchikmi ichaqa willakunchik chakatasqa Cristomanta. Judiokunapaqmi ichaqa kay willakuyqa penqaypaq hina, mana judio kaqkunapaqñataqmi mana valeqman rikchakun. 24 Diospa qayasqankunapaqñataqmi judio kaptinpas chaynataq griego kaptinpas Cristollapi kachkan Diospa tukuy atiyninpas chaynataq tukuy yachayninpas. 25 Diospa imapas yachachisqanqa runakuna mana valeqpaq hapichkaptinpas runakunapa tukuy yachachisqanmantaqa aswan mas yuyaywan yachachisqam kachkan. Chaynataqmi Diospa imapas rurasqanqa runakunapaq facilla rikchakapuptinpas paykunapa rurasqanmantaqa aswan mas atiywan rurasqa kachkan. 26 Wawqe-panikuna, yachanaykichikmi Diospa qayasusqaykichikta, Diosmá qayawarqanchik kay pachapi yachayniyoqkuna hina asllaraq kachkaptinchikpas, asllaraq kamachikuqkuna kachkaptinchikpas chaynataq asllaraq allin reqsisqa runakuna kachkaptinchikpas. 27 Aswanqa Diosmi akllarqa kay pachapi mana yachayniyoqkunata chaynapi yachayniyoqkunata penqachinanpaq. Diosqa akllarqa kay pachapi mana atiyniyoqkunatam chaynapi atiyniyoqkunata penqachinanpaq. 28 Diosqa akllarqa kay pachapi wakchakunatam, despreciasqakunatam hinaspa mana imapaqpas serviqkunatam chaynapi hatunchaqkunata usuchinanpaq. 29 Chaynaqa manam pipas Diospa qayllanpiqa alabakunmanchu. 30 Ichaqa qamkunataqa Diospunim hukllawasurqankichik Cristo Jesuswan, paytam churarqa yachayninchik hina kananpaq, payrayku mana huchayoq kananchikpaq, paypa chuyanchasqan kananchikpaq hinaspa paypa librasqan kananchikpaq. 31 Bibliam nin: —Pipas alabakuyta munaspaqa Señormantayá alabakuchun —nispa.
1 Wawqe-panikuna, Diospa revelawasqanta ñoqa willakuq hamuspayqa willarqaykichik manam sumaqllaña rimaywanchu nitaq hatun yachaywanchu. 2 Qamkunawan kaspayqa manam munarqanichu imamantapas yachaytaqa aswanqa chakatasqa Jesucristollamantam. 3 Qamkunamanmi hamurqani mana kallpayoq, manchakuymanta katkatatastin. 4 Diosmanta willakuspayqa manam runakunapa yachayninman hinachu nitaq sumaq rimayman hinachu iñichiyta munarqani. Aswanqa iñichirqaykichik Chuya Espiritupa atiyninwanmi. 5 Qamkuna iñispaykichikqa Diospa atiyllanwanmi iñinkichik, manam runakunapa yachayninwanchu. 6 Yachaymantaqa rimaniku cabal iñiyninkupi allin takyaq runakunallawanmi, kay yachayqa manam kay pachamantachu nitaq kay pachapi kamachikuqkunamantachu, paykunaqa tukuruqllam. 7 Rimanikuqa Diospa revelasqan yachaymantam otaq pakasqa kaqmantam, chaytam manaraqpas kay pacha unanchasqa kachkaptin Dios tantearqa kanchariq hina kananchikpaq. 8 Manam mayqan kay pachapi kamachikuqkunapas kaytaqa yacharqachu, yachaspankuqa manam hanaq pachapi munaychakuqta chakatanmankuchu karqa. 9 Bibliam nin: Diosmi kuyaqninkunapaq alistarqa mana pipapas rikusqanta, mana pipapas uyarisqanta, mana pipapas piensasqanta. 10 Tukuy chaykunatam Dios reqsichiwarqanchik Espiritunwan. Espirituqa tukuy chaykunata yachaspanmi reqsintaq Diospa sonqonpi kaqkunatapas. 11 Runapa piensasqankunataqa yachan kikin runapa espiritullanmi, chaynataqmi Diospa piensasqankunatapas yachan kikin Diospa Espiritullantaq. 12 Ñoqanchikpas chaskirqanchikqa manam kay pachapi kaq espiritutachu aswanqa Diospa Espirituntam chaynapi Diospa kuyakuyninman hina qowasqanchikta yachananchikpaq. 13 Ñoqaykuqa rimaniku kaykunamantaqa Diospa Espiritunpa yachachiwasqankuman hinam, manam runapa yachachiwasqankuman hinachu, yachachinikupas Espiritumanta kaqkunatam Espiritupa yachachisqan rimaykunawan. 14 Mana iñiq runaqa manam chaskinmanchu Diospa Espiritunmanta kaqkunataqa, paypaqa rikchakapun yanqapaqmi, manataqmi entiendenmanchu Espirituman hina entiendena kasqanrayku. 15 Espiritupa yanapasqan runam ichaqa juzganman tukuy imatapas, paytam ichaqa mana pipas juzganmanchu. 16 ¿Pitaq yachanman Señorpa piensasqanta? ¿Pitaq atinman pay consejayta? Ñoqanchikqa Cristopa piensasqanman hinam piensanchik.
1 Chaywanpas wawqe-panikuna, qamkunamanqa rimariyman karqa manam Chuya Espiritupa yachachisqan runakunaman hinachu aswanqa aychapa munasqallanpi kaqkunaman hinam otaq Cristoman chayraq iñiqkunaman hinam. 2 Ñuñuq wawaman leche tomachichkaq hinam yachachirqaykichik facil kaqkunallata, qamkunaqa manaraqmi mikuytaqa atirqankichikchu, kunanpas manaraqmá mikuytaqa atiwaqchikraqchu. 3 Qamkunaqa aychallapiraq kaspam envidianakunkichik hinaspa liryanakunkichik. Chaykunata ruraspaqa ¿manachum aychaman hinallaraq hinaspa runakunapa rurasqanman hinallaraq kawsachkankichik? 4 Qamkunam ninkichik: —Ñoqaqa kani Pablopam —nispa. Wakinñataqmi ninku: —Ñoqaqa kani Apolospam —nispa. Chaynakunata nispaqa ¿manachu mana iñiqkuna hinallaraq kachkankichik? 5 ¿Aswanqa pitaq Apolosqa? ¿Pitaq ñoqaqa kani? Ñoqaykuqa Dios serviqllam kaniku, ñoqaykuwantaqmi Señormanpas iñirqankichik, ñoqaykuqa rurarqaniku Señorpa sapakamaman qowasqankuman hinam. 6 Ñoqam tarpuchkaq hina Cristomanta allin noticiata willakurqani, Apolosñataqmi parqoq hina karqa, Diosñataqmi wiñachisurqankichik. 7 Chaynapiqa tarpuqpas, parqoqpas manam imapaschu aswanqa Diosllam plantakunataqa wiñachin. 8 Tarpuqwan parqoqqa iguallam kaniku ichaqa llamkasqaykumantaqa Diosmi pagapuwanqaku sapakamaman. 9 Ñoqaykuqa kaniku Diospa llamkaqmasinmi, qamkunañataqmi kankichik Diospa llamkasqan chakra hina hinaspa Diospa wasi rurachisqan hina. 10 Ñoqaqa kani maestro albañil hinam, Diosmi yachachiwarqa cimientota churanaypaq, hukñataqmi chaypa hawanman hatarichichkan, chay hatarichiqkunaqa sapakamam cuidadowan rurananku. 11 Manam pipas huk cimiento churaytaqa atinmanchu ña cimiento churasqa kachkaptinqa, chay cimientoqariki kikin Jesucristom. 12 Kay cimientopa hawanpiqa rurachwanmi qoriwanpas, qollqewanpas, alhaja rumiwanpas, tablawanpas, pajawanpas chaynataq soqoswanpas. 13 Sapakamapa llamkasqanmi juicio punchawpi reqsisqa kanqa, reqsichisqaqa kanqa ninawanmi, chaypim sapakamapa rurasqan pruebasqa kanqa imaynam kasqan yachanapaq. 14 Pipapas rurasqan kañasqa kachkaspan mana ruparachikuptinqa pagontam chaskinqa. 15 Sichu rurasqan ruparachikuptinqa lliwtam pierderunqa ichaqa ninamanta ayqechkaq hinam kikinqa salvakunqa. 16 ¿Manachum yachankichik Diospa templon kasqaykichikta chaynataq Diospa Espiritunpas qamkunapi yachasqanta? 17 Pipas Diospa templon tuñichiqtaqa paymi chinkarachinqa, Diospa templonqa payllapaqña sapaqchasqam, chay temploqariki qamkunam kankichik. 18 Amayá kikillaykichikqa engañakuychikchu. Pipas kay pachapi yachayman hinalla yachayniyoqqa mana yachaq hinam kanan cheqap yachayniyoq kananpaq. 19 Kay pachapi yachaykunaqa Diospaqqa mana serviqmi. Bibliam nin: —Diosmi trampawan hapichkaq hina yachaysapakunata hapin sacre kachkaptinkupas —nispa. 20 Huklawpipas nichkanmi: Señorqa yachanmi yachaysapakunapa piensasqanta. Yachanmi chaykunaqa mana valeqlla kasqanta. 21 Chaynaqa manam pipas alabakunanchu runakunata qatispanqa, llapallan kaqkunaqa qamkunapam. 22 Pablopas, Apolospas, Pedropas, kay pachapas, kawsaypas, wañuypas, kunanpas, hamuqpas, llapallanmi qamkunapa. 23 Qamkunaqa kankichik Cristopam, Cristoñataqmi Diospa.
1 Ñoqaykutaqa Cristopa yanapaqninta hinallayá qawawachunku. Ñoqaykuqa kaniku mayordomo hina Diospa kunankama pakasqan yachachiqllam. 2 Allin mayordomoqa patronpa kamachisqantam cumplin. 3 Ñoqataqa manam imapas qokuwanchu ñoqamanta imayna piensasqaykichikqa nitaq juezpa imayna piensasqanpas. Nitaqmi kikiypas juzgakunichu. 4 Concienciay limpio kaptinpas manam mana huchayoqchu kani, ñoqataqa Señormi juzgawanqa. 5 Chaynaqa qamkunapas amayá juzgaychikchu manaraq tiempo chayamuchkaptinqa, suyaychikqa Señor hamuspan tutayaypi pakasqakunata achkiyman horqomunantayá. Paymi qawachinqa runakunapa sonqonpa munasqankunata, chayraqmi Dios alabanqa sapakamata. 6 Wawqe-panikuna, kaykunatam nimuykichik allinnikichikpaq ñoqatawan Apolosta ejemplopaq churaspay chaynapi Bibliapi qellqasqaman hinalla yachachinaykichikpaq hinaspa mana mayqannikichikpas hukninta despreciaspa huknintañataq alabanaykichikpaq. 7 Chaynaqa ¿pitaq wakinmanta aswan allinta rurasurqanki? Imapas qampi kaqtaqa Diosmi qosurqanki. Pay qosuchkaptikiqa ¿imanasqataq alabakunki mana chaskiq hina? 8 Qamkunapaqa kapususqankichikñachusmi tukuy munasqaykichikqa, qamkunaqa apuñachusmi kasqankichik, mana yanapachkaptillaykum rey hinaña rikurirusqankichik. ¡Amalaya reyña kawaqchik ñoqaykupas qamkunawan kuska reyña kanaykupaq! 9 Ñoqayku apostolkunataqa qepapichusmi Diosqa dejaruwanku hinaptinmi wañuypaq sentenciasqa hinaña kachkaniku. Runakunapapas hinaspa angelkunapapas qawakunanñam kay pachapi churasqa kachkaniku. 10 Ñoqaykutaqa upapaqmi hapiwanku Cristorayku, qamkunam ichaqa Cristopi yachaysapa kankichik. Ñoqaykutaqa hapiwanku mana kallpayoqpaqmi, qamkunam ichaqa kallpasapa kankichik. Runakunam qamkunata respetasunkichik, ñoqaykutañataqmi despreciawanku. 11 Kunankamam yarqaymanta, yakumanta, mana pachayoq hinaspa runakunapa maqasqan ñakarirqaniku, wasiykupas manam kanchu. 12 Pisipanikum sinchita llamkaspa, runakunam insultawanku, hinaptinpas Diostam mañapuniku, ñakarichiwaptinkupas aguantanikum. 13 Mana allintam ñoqaykumanta rimanku, ñoqaykum ichaqa sumaqllata rimapayaniku, kunankamam kay pachapi qachata hina qawawanku, llapa runapa wischupakusqan hinam rikuriruniku. 14 Manam kaykunataqa qellqamuykichik penqachinaypaqchu aswanqa kuyasqay churiykunaman hina consejanaypaqmi. 15 Cristomanta chunka waranqaña yachachiqnikichik kaptinpas manam achkachu taytaykichikqa, Cristo Jesusmanta allin noticiata willaspa payman iñisqaykichikraykum ñoqaqa taytaykichik hina kani. 16 Chaymi ruegakuykichik ejemplo qosqayta qatinaykichikpaq. 17 Chayraykum kachamuchkaykichik Señorman iñisqanpi allin takyaq Timoteota, payqariki churiy hinam, paymi yuyarichisunkichik imaynam Cristopi kawsasqayta hinaspa imaynam tukuy hinastinpi iñiqkunata watukuspay yachachisqayta. 18 Wakinnikichikmi alabakurqankichik manañapas qamkunaman chayaramuymanchu hina. 19 Chaywanpas chayllam hamurusaq qawaykuqnikichik Señor munaptinqa hinaspam yachasaq chay alabakuqkunapa imam ruray atisqankuta, manam rimasqallankutachu. 20 Diospa munaychakusqanqa manam rimayllachu aswanqa Diospa atiyninmi. 21 ¿Imatataq munankichik qamkunaman rispa ruranayta? ¿Castiganaytachu icha kuyakuywan hinaspa llampu sonqowan qawaykunaytachu?
1 Yachanim huk kaqnikichik madrastrallanwan kakusqanta, chay hatun huchataqa Diospi mana iñiqpas manam ruranmanchu. 2 Chaywanpas penqakuywan kanaykichikpas kachkaptinmi alabakunkichikraq. Chayna ruraq runataqa wischunaykichikmi qamkuna ukumanta. 3 Manaña qamkunawan kaspaypas espiritupiqa qamkunawanmi kachkani hinaspam chaypipas kayman hina juzgaruniña chay hucha ruraqta. 4 Huñunakuychikyá Señor Jesucristopa sutinpi hinaptinqa ñoqapas qamkunawanmi kasaq espiritupi, qamkunawantaqmi kanqa Señorninchik Jesucristopa atiyninpas. 5 Chaynaqa chay huchallikuq runaqa Satanaspa makinman churasqam kanqa cuerponta wañuchinanpaq chaynapi Señor Jesus kutimuptinñataq espiritun salvasqa kananpaq. 6 Chaynaqa manam alabakunaykichikchu. ¿Manachu yachankichik aslla qonchupas achka masa poqochisqanta? 7 Wischuychikyá chay ñawpaq qonchuta mana huchallichisunaykichikpaq chaynapi Pascua Fiestapi mikuna mana qonchuyoq tanta hina kanaykichikpaq. Chay mana qonchuyoq tanta mosoq masamanta rurasqa hinam qamkunaqa kankichik. Kikin Cristom chakatasqa wañurqa ñoqanchikrayku, payqariki Pascuapi ñoqanchikpaq wañuchisqa carnero hinam. 8 Chaynaqa Pascua Fiestapi mana qonchuyoq tantatayá mikusun, chay mana qonchuyoq tantaqariki tukuy sonqowan rurasqanchikmi hinaspa cheqap rimasqanchikmi. Amayá huchallikusunchu nitaq mana allintapas rurasunchu fiestapi ñawpaq qonchuyoq tantata rurachkaq hinaqa. 9 Ñawpaq cartaypim nimurqaykichik huchapakuq runakunawanqa ama juntakunaykichikpaq. 10 Kaywanqa nichkaykichik kay pachapi llapallan huchapakuq runakunamanta pasaypaq rakikurunaykichiktachu nitaq qollqella kuyaqkunamanta rakikurunaykichiktachu nitaq suwakunamanta rakikurunaykichiktachu nitaq taytacha-mamacha adoraqkunamanta rakikurunaykichiktachu, chayna kaptinqariki kay pachamantaqa lloqsikuruchwanñach. 11 Nirqaykichikqa “Wawqem kani” otaq “Panim kani” nispa huchapakuqkunawan, qollqella kuyaqkunawan, taytacha-mamacha adoraqkunawan, cuento qepikunawan, sinkakuqkunawan hinaspa suwakunawan mana hukllawanakunaykichikpaqmi. Chaykunawanqa amam kuskapas mikunkichikchu. 12 Manam ñoqaqa mana iñiqkunataqa juzgaymanchu, qamkunam ichaqa iñiqkunata juzganaykichik. 13 Diosmi juzganqa mana iñiqkunataqa. Qamkuna ukupi kaq chay mana allin runataqa wischuychikyá.
1 Qamkuna ukupi pipas iñiqmasinpa contranpi quejakuyta munaptinqa ¿imanasqataq riwaqchik Diospi mana iñiq autoridadkunamanraq Diospi iñiqkuna arreglasunaykichikpaq kachkaptinqa? 2 ¿Icha manachu yachankichik Diospi iñiqkunaqa kay pachapi kaqkunata juzgananchikta? Kay pachapi kaqkunatapas juzganaykichik kachkaptinqa ¿manachu atiwaqchik taksa asuntokuna arreglayta? 3 ¿Manachu yachankichik angelkunatapas juzgananchikta? ¿Chaychu kay pachapi taksa kaqkunata mana arreglayta atiwaqchik? 4 Kay pachapi kaqkunallamanta quejanakuspaqa ¿imanasqataq rinkichik Diospi mana iñiq autoridadkunamanqa? 5 Kaytaqa nikichik penqakunaykichikpaqmi: ¿Manachu qamkuna ukupi pipas yachayniyoq kan wawqentin quejanakuptin arreglananpaq? 6 ¿Allinchu kanman huk wawqe hukninpa contranpi mana iñiq autoridadkunaman quejakuynin? 7 Cheqaptapas kikikichikpura quejanakuynikichikqa penqaypaqmi ¿imanasqataq mana aguantaykunkichikchu mana allinta rurarusuptikichikqa otaq engañarusuptikichikqa? 8 Qamkunaraqmi wawqekichiktaqa mana allinkunata rurankichik hinaspam engañankichik. 9 ¿Manachu yachankichik Diospa munaychakusqanmanqa mana allin ruraqkunaqa mana yaykunanta? Amayá pantaychikchu, Diospa munaychakusqanmanqa manam yaykunqachu huchapakuypi puriqkunapas, taytacha-mamacha adoraqkunapas, casado kachkaspa hukwan kakuqkunapas nitaq qarimasinwan kaqkunapas 10 nitaq suwakunapas, qollqella kuyaqkunapas, sinkakuqkunapas, cuento qepikunapas nitaq engañakuqkunapas. 11 Chaynamá karqankichik qamkunapas, ichaqa Diosmi mayllaykusurqankichik, kikillanpaqñam sapaqchasurqankichik, Señor Jesuspa sutinpim hinaspa Diosninchikpa Espiritunpa yanapakuyninwanmi mana huchayoqpaqña chaskisqa kachkankichik. 12 Ruraymanmi tukuy ima munasqaytaqa, ichaqa manam lliwchu allin. Tukuy munasqaytam rurayman ichaqa manam dejakunaychu chay munasqaykuna munaychakuwananta. 13 Mikuyqa wiksapaqmi, wiksañataqmi mikuypaq. Chaykunataqa Diosmi tukunqa. Cuerpoqa manam huchapakuypi purinapaqchu. Cuerpoqa Señorpaqmi, Señorñataqmi cuerpopaq. 14 Imaynam Dios kawsarichirqa Señorta chaynallataqmi ñoqanchiktapas kawsarichiwasunchik atiyninwan. 15 ¿Manachu yachankichik cuerpoykichikqa Cristopa cuerponpa parten kasqanta? ¿Cristopa cuerponpa partentachu hukllawayman chuchumikapa cuerponpa partenman? ¡Manapunim! 16 ¿Icha manachu yachankichik huk runa chuchumikawan karuspaqa huk cuerpollaña kasqankuta? Diosmi nin: —Iskayninkum kanqa huk runa hinallaña —nispa. 17 Pipas Señorman hukllawakuspanqa espiritupim hukllaña paywan kachkan. 18 Amamá huchapakunkichikchu, runapa huk rikchaq hucha rurasqanqa manam cuerponpa contranpichu, huchapakuqmi ichaqa kikinpa cuerponpa contranpi huchallikun. 19 ¿Manachu yachankichik cuerpoykichik Chuya Espiritupa templon kasqanta, paytaqa Diosmi qosurqankichik qamkunapi kananpaq. Qamkunaqa manam kikikichikpañachu kankichik. 20 Diosmi rantiwarqanchik preciowan, chaynaqa cuerpoykichikwanpas Diostayá alabaychik.
1 Qellqamuwasqaykichiktam contestamuykichik, allinmi kanman runapa mana casarakuyninqa. 2 Ichaqa mana huchapakunapaqmi sapakama warmiyoq-qosayoq kanan. 3 Qosaqa debernintam cumplinan warminwan chaynataqmi warmipas deberninta cumplinan qosanwan. 4 Warmipa cuerponqa manam kikinpañachu aswanqa qosanpañam, qosapa cuerponpas manataqmi kikinpañachu aswanqa warminpañam. 5 Warmikichikwan otaq qosaykichikwan kaytaqa amayá neganakuychikchu, negaspaqa-neganakuychik iskaynikichik Diosta mañakunaykichikpaq huk-iskay punchaw tanteanakuspallayá, chaymantaqa kaqllayá kakuychik, yanqañataq mana aguantayta atiptikichik Satanas huchallichisunkichikman. 6 Kaykunataqa nikichik consejaspaymi, manam kamachispaychu. 7 Ñoqaqa munaymanmi llapallankupas ñoqa hina kanankuta, ichaqa Diosmi sapakamaman atiyta qon, wakinmanmi qon casado kananpaq, wakinmanñataq soltero kananpaq. 8 Solterokunapaqwan viudakunapaqmi ichaqa allin kanman mana casarakuspa ñoqa hina kayninku. 9 Mana aguantayta atispayá ichaqa casarakuchunku, casarakuymi allinqa huknin-huknin munapayaymantaqa. 10 Casado kaqkunatam ichaqa kamachini, warmiqa amayá qosanmantaqa rakikuchunchu. Kay kamachikuyqa manam ñoqapachu aswanqa Señorpam. 11 Rakikuruspanqa amataqyá hukwanqa casarakuchunchu, manachayqa qosanwan amistachun. Qosanpas amataqyá dejachunchu warmintaqa. 12 Wakinkunatam ichaqa ñoqa nini, manam Señorchu, huk kaq wawqepa warmin kanqa Diospi mana iñiq ichaqa hawka yachakunqa paywan hinaptinqa amayá rakikuchunchu. 13 Chaynataq huk kaq warmipa qosan kanqa Diospi mana iñiq, ichaqa hawka yachakunqa paywan hinaptinqa amayá rakikuchunchu. 14 Diospi mana iñiq qosaqa Diospaq sapaqchasqam Diospi iñiq warminrayku, chaynataqmi Diospi mana iñiq warmipas Diospaq sapaqchasqa Diospi iñiq qosanrayku. Mana chayna kaptinqa wawa-churikichikmi kanman Diospi mana iñiqkunapa churinkuna hina, paykunaqa kachkan Diospaq sapaqchasqañam. 15 Diospi mana iñiq qari otaq warmi rakikuyta munaspaqa rakikuchunyá, chaynapiqa wawqepas panipas libreñam. Diosqa qayawarqanchik hawkayaymanmi. 16 Mana rakikuspaqa yaqapasmi qosaykita salvawaq, qosapas yaqapasmi warmikita salvawaq. 17 Imayna kaspapas sapakamam kawsanan Señorpa qosqanman hina hinaspa Diospa sapakamata qayasqanman hina, chaynatamá kamachini llapa iñiqkunapa huñunakuyninpi. 18 Pitapas judio hina señalasqata Dios qayaptinqa hina señalasqayá kachun, mana señalasqata qayaptinqa amataqyá señalachikuchunchu. 19 Manam imananchu señalasqa otaq mana señalasqa kayninchikpas, allinqa Diospa kamachikuyninkuna kasukuyninchikmi. 20 Dios qayaptin imaynam kasqankuman hinallayá sapakama kachun. 21 Sirviente kachkaspallaraq qayasqa kaptikiqa manam imananchu, librakuyta atispaqa librakuyá. 22 Sirviente kachkaptin Señor qayaptinqa libreñam Señorta servinanpaq, chaynataqmi libre kachkaptin Señor qayaptinqa Cristopa serviqninña. 23 Diosmi rantisurqankichik preciowan, chaynaqa amayá runapa sirvientenqa kaychikchu. 24 Chaynaqa wawqe-panikuna, imaynam qayasqa kasqaykichikman hinayá Diosta sapakama qatiychik. 25 Doncellakunamantaqa manam kanchu Señorpa kamachikuynin ichaqa consejoytam qoni Señorpa kuyapayawasqanman hina confianza kasqanrayku. 26 Ñoqamantaqa allinmi pipas solterolla kanman mana allin tiempokunapi kasqanchikrayku. 27 Casado kaspaqa amayá rakikuychu warmikimanta. Sapallayki kaspaqa amataqyá warmita maskaychu. 28 Chaywanpas casarakuspaykiqa manam huchallikuchkankichu, doncella casarakuspanpas manataqmi huchallikuchkanchu, casarakuqkunam ichaqa kawsayninkupi sasachakuypi kanqaku. Ñoqaqa munaymanmi mana sasachakuyniyoq kanaykichikta. 29 Wawqe-panikuna, kaytam niyta munaykichik, manañam tiempo kanñachu chaymi kunanmantaqa casadokunapas kawsanan mana warmiyoqpas kanman hinaña. 30 Llakisqa kaqkunapas mana llakiyoq hinam kananku, kusisqa kaqkunapas mana kusikuyniyoq hinam kananku chaynataqmi rantiqkunapas mana kapuqniyoq hina kananku. 31 Kay pachapi allin kaqkunawan servichikuqkunapas allin kaqkunawan mana servichikuq hinam kananku, kay pacha qawasqanchikqa tukurunqam. 32 Munaymanmi mana afanniyoq kanaykichikta. Soltero kaqkunaqa ocupakun Señorpa kaqninkunallapim payta agradananpaq. 33 Casado qarikunañataqmi ocupakunku kay pachapi kaqkunamanta chaynapi warminta agradananpaq. 34 Casada warmiqa manam doncella warmi hinachu, doncella warmiqa Señorpa kaqninkunapim ocupakun cuerponpiwan espiritunpi Diospaq sapaqchasqa kananpaq. Casada warmiñataqmi ocupakun kay pachapi kaqkunamanta chaynapi qosanta agradananpaq. 35 Kaytaqa nikichik allinnikichikpaqmi, manam harkakuspaychu aswanqa allinta kawsaspa mana hukpi afanakuspa Señorta servinaykichikpaqmi. 36 Ichapas doncella churinmanta pipas piensanman: —Harkakusqayraykum payayarunman —nispa. Chaynata piensaspan casarachiyta munaptinqa allinmi, casarachichunyá, manam chayqa huchachu. 37 Ichaqa sichu pipas mana obligasqa kachkaspa, libre kasqanman hina munanman warmi churinqa doncellalla kananta hinaspaqa allintam ruran. 38 Chaynaqa casarachispaqa allintam ruran, mana casarachispanñataqmi aswan allintaraq ruran. 39 Casada warmiqa manam rakikunmanchu qosanmanta pay kawsakuchkaptinqa, qosan wañukuptinmi ichaqa libreña piwanpas munasqanwan casarakunanpaq, ichaqa Señorpi iñiqwan. 40 Ichaqa tanteasqayman hinaqa mana casarakuspanmi aswan kusikuyniyoqqa kanman. Creenim Diospa Espiritunqa ñoqapipas kasqanta.
1 Taytacha-mamachakunaman ofrecesqa aychamantaqa llapallanchikmi yachanchik, ichaqa chay yachasqanchikmantam alabakunchik. Kuyanakuspanchikmi ichaqa wiñachinakunchik. 2 Pipas creekun imam yachasqanta hinaspanqa manaraqmi imatapas yachanchu imaynam yachananta hinaqa. 3 Dios kuyaq runaqa Diospa reqsisqanmi. 4 Chaynaqa taytacha-mamachakunaman ofrecesqa mikuymantaqa yachanchikmi, kay pachapi taytacha-mamachakunaqa manam Dioschu, chullallam Diosqa. 5 Hanaq pachapipas, kay pachapipas “dios” nisqankuqa kachkanmi, achkallaña dioskuna hinaspa señorkuna kachkaptinpas 6 ñoqanchikpaqa chullallam Diosninchikqa, payqariki Dios Taytam. Paymi rurarqa tukuy imata, ñoqanchikpas paypaqmi kanchik. Chullallam Señorqa, payqariki Jesucristom, paywanmi tukuy imapas unanchasqa karqa, paywantaqmi ñoqanchikpas unanchasqa kanchik. 7 Ichaqa manam lliwchu chaytaqa yachanku. Chaymi taytacha-mamachakunata ñawpaq adoraqkunaqa mikunku chaykunata adorachkaq hina, chaynapim mana sumaqta yachasqankurayku conciencian acusan. 8 Manam mikusqanchikraykuchu Diosqa chaskiwanchik, manam allinqa kasun mikusqanchikwanchu nitaq mana mikusqanchikwanchu. 9 Ichaqa cuidakuychik, yanqataq libre kaynikichik huchallichinman mana ancha yachayniyoq kaqkunata. 10 Sichu chaykunata yachachkaspa mikunki taytacha-mamachakunapa kasqanpi hinaptinñataq conciencianpi iskayrayaq wawqe chay rurasqaykiwan kallpanchakuspa mikurunman chay taytacha-mamachakunaman ofrecesqata. 11 Chaynapim iñiyninpi mana sumaq takyaq wawqekiqa urmarunman yachachkaspa rurasqaykirayku. Cristoqariki paypaqmi wañurqa. 12 Conciencianpi iskayrayaq wawqekunata hukmanyachispaqa paypa contranpi huchallikuspam kikin Cristopa contranpipas huchallikuchkankichik. 13 Chaynaqa, mikusqaywan wawqey huchallikunan manamá mikusaqchu aychata chaynapi mana huchallichinaypaq.
1 Ñoqaqa ¿manachum apostol kani? ¿Manachum libre kani? ¿Manachum Señorninchik Jesustaqa rikurqani? ¿Manachum qamkunapas Señorman iñichisqay kankichik? 2 Apostolpaq wakinkuna mana chaskiwaptinpas qamkunaqa reqsiwankichikmi, qamkunapa Señorman iñichisqaymi sello hina sutilla kachkan apostol kasqaymanta. 3 Contraypi rimaqkunatam kaynata nini: 4 Mikunaytawan tomanaytaqa chaskiymanmi. 5 Iñiq warmiwan casarakuspayqa kuskam puriymanku wakin apostolkuna hina, chaynatam ruran Señorpa wawqenkunapas chaynataq Pedropas. 6 ¿Icha ñoqawan Bernabeyllachu llamkanayku? 7 ¿Pitaq soldado kanman kikinmanta gastakuspan? ¿Pitaq uvasta tarpuspa mana rurunta mikunmanchu? ¿Pitaq animalkunata uywachkaspan mana lechenta tomanmanchu? 8 Yanqataq kaykuna nisqayta creewaqchik runapa nisqanta hinalla, Moisespa qellqasqan leypipas kaynatam nin: —Erapi trillaq bueyestaqa amam senqapankichu —nispa. Diosqa kaytaqa nirqa manam animalkunamanta llakikuspallachu 10 aswanqa ñoqanchikpaq ejemplo kananpaqmi. Imaynam chakrapi yapukuqpas, trillakuqpas llamkan pagonta chaskinanpaq, chaynam kay leyqa qellqasqa karqa allinninchikpaq. 11 Chaymi ñoqaykupas tarpuchkaq hina espiritumanta kaqkunata willachkaspaykuqa qamkunamanta cosechachkaq hina chaskinayku pagoykuta. 12 Hukkunapas qamkunamanta pagonta chaskichkaptinqa ¿ñoqaykuqa manachu chaskiymanku? Ichaqa manam chay derechoykutaqa chaskirqanikuchu aswanqa ñakarirqanikum mantienekunaykupaq chaynapi Cristomanta allin noticia willasqayku mana despreciasqa kananpaq. 13 Qamkunaqa yachankichikmi Diospa templonpi llamkaqkunaqa ofrendakunamanta mikusqankuta. Templopi animal wañuchiqkunapas animal wañuchisqankupa partentam mikunku. 14 Chaynataqmi Señorpas kamachirqa allin noticia willakuqkunaqa willakusqankuwan mantienekunankupaq. 15 Ichaqa manam chay derechoytaqa mañarqaykichikchu nitaqmi qellqamuchkaykichikpas imapas qowanaykichikraykuchu. Wañukuymi aswan allinqa kanman imapas qowanaykichikmantaqa. Qowaptikichikqa manañach alabakuymanñachu. 16 Ñoqapaqa manam alabakunaypaqchu Cristomanta allin noticia willakuyniyqa aswanqa obligacionniymi. ¡Imaynaraq kayman allin noticiata mana willakuspayqa! 17 Kikillaymanta ruraptiyqa kapuwanqam premioy. Obligasqa ruraspayqa Diospa kamachisqallantam rurachkani. 18 Chay premioyqa Cristomanta allin noticiata mana pagollapaq willakuymi hinaspa derechoyta mana mañakuspa llamkaymi. 19 Mana pipa sirvienten kachkaspaymi llapallanta servini aswan achka runakunata Cristopaq gananayrayku. 20 Judiokunawan kaspayqa judio hinam kani paykunata gananayrayku, Moisespa leynin kasukuqkunawan kaspayqa, leytam kasukuni paykunata gananayrayku, chaynatam rurani leytaqa mana kasukunay kachkaptinpas. 21 Moisespa leynin mana kasukuqkunata gananayraykum ley mana kasukuq hina kani, chaywanpas Diospa leynintaqa kasukunim Cristopa leyninta kasukuspay. 22 Mana ancha iñiyniyoqkunawan kaspaymi ñoqapas chayna kani paykuna gananayrayku, sapakamawanmi paykuna hina kani wakillantapas salvanayrayku. 23 Tukuy imatam rurani Cristomanta allin noticia willakunayrayku hinaspa allin noticiamanta allin kaqkuna chaskinayrayku. 24 Yachasqaykichikpi hinapas carrerapiqa achka kallpaspankupas hukllam chaskin premiotaqa. Qamkunapas kallpachkaq hinayá kawsaychik premio chaskinaykichikpaq. 25 Gananakuypi llapallan kaqkunaqa tukuy imamantam cuidakunku. Paykunaqa ruranku tukuruq premiota chaskinallankupaqmi, ñoqanchikmi ichaqa rurachkanchik wiña-wiñaypaq premio chaskinanchikpaq. 26 Ñoqaqa kallpani manam ñawsa hinachu nitaqmi peleanipas yanqalla takachkaq hinachu. 27 Aswanqa ensayaspaymi cuerpoyta kasuchini chaynapi hukkunatapas yachachichkaspay mana qeparunaypaq.
1 Munanim wawqe-panikuna kaykuna yachanaykichikta. Ñawpaq abuelonchikkunaqa llapallankum puyupa llantuyninpi karqaku hinaspam llapallanku pasarqaku Puka Lamar Qochanta. 2 Chaynapim Moisesmantakama llapallanku bautizasqa karqaku puyuwan hinaspa lamar qochawan. 3 Yachachiwananchikpaqmi llapallanku mikurqaku huk rikchaq mikuyllata. 4 Huk rikchaq yakullatataqmi paykunaqa tomarqakupas, chay yakuqa qaqamanta lloqsimuqmi, chay qaqaqariki karqa paykunawan riq Cristom. 5 Aswanqa paykunamantam achkaq mana agradarqachu Diosta chaymi wañuruspanku purunpi qeparurqaku. 6 Chaykunaqa sucedekurqa ñoqanchikpaq huk ejemplo hina kananpaqmi chaynapi paykunapa mana allin munapayasqanta hina ñoqanchikpas mana munapayananchikpaq. 7 Chaynaqa wakinkuna hinaqa amayá adoraychikchu taytachakunataqa, Bibliam nin: —Runakunam tiyaykuspanku mikurqaku, tomarqaku hinaspam hatarispanku aychankuta kusichirqaku —nispa. 8 Wakinkuna huchapakusqanpi hinaqa amayá huchapakusunchikchu, chaynapim paykunamanta huk punchawllapi wañururqaku iskay chunka kimsayoq waranqa runakuna. 9 Amataqyá Señortapas piñachisunchu Israelpa mirayninpa wakinnin hinaqa, paykunamantam wañururqaku culebrakunapa kachusqan. 10 Wakinkunapa rimasqanpi hinaqa amataqyá rimaychikchu Diospa contranpiqa, chayraykum paykunataqa wañuchiq angel wañurachirqa. 11 Tukuy chaykunam abuelonchikkunata sucederqa ejemplopaq hinaptinmi Dios qellqachirqa qepa tiempokunapi yuyarichiwananchikpaq. 12 Chaynaqa pipas qaqa hina sayasqanpaq hapikuqqa cuidakuchunyá wichiykunanmanta. 13 Tentasqa kasqaykichikqa manam maschu wakinkunapa tentasqa kasqanmantaqa. Ichaqa Diosmi confiakuna kasqanrayku mana munanqachu mana aguantay atinaykichikkama tentasqa kanaykichiktaqa. Tentacionkuna hamuptinqa Diosmi vencenaykichikpaq kaqta qosunkichik chaynapi aguantanaykichikpaq. 14 Chaynaqa kuyasqay wawqe-panillaykuna, amayá adoraychikchu taytacha-mamachakunataqa. 15 Yachayniyoq runakuna kaptikichikmi rimapayaykichik, chaynaqa qamkunapuniyá piensaychik nisqaymanta. 16 Diospa bendicionninta mañakuspanchikmi Santa Cenapi vasomanta tomaspa llapa tomaqkunawan hukllawakunchik Cristopa yawarninrayku. Tantata mikunanchikpaq partispaqa llapallan mikuqkunawanmi hukllawakunchik Cristopa cuerponrayku. 17 Tantaqa chullallam. Ñoqanchikqa achkallaña kaspapas huk cuerpollam kanchik llapallanchik huk tantallamanta mikusqanchikrayku. 18 Qawaychik Israel casta runakunapa rurasqanta. Wañuchipusqa Diosman ofrecesqa aycha mikuqkunaqa hukllawasqam kanku altarpa Diosninwan. 19 Chaynaqa ¿imaniymantaq? taytacha-mamachaman ofrecesqa aychaqa wakin aychawan iguallam. Chay taytacha-mamachaqa manam imapaqpas valenchu. 20 Diospi mana iñiqkuna animalta ofrecespankuqa demoniokunapaqmi ofrecechkanku, manam Diospaqchu. Chaynaqa manam munanichu demoniokunawan hukllawakunaykichiktaqa. 21 Señorpa vasonmanta tomachkaspaqa manam demoniokunapa vasonmantaqa tomawaqchikchu nitaqmi Señorpa mikunanmanta mikuchkaspaqa demoniokunapa mikunanmantaqa mikuwaqchikchu. 22 ¿Señortachu piñachisun? ¿Paymanta aswan kallpayoqchu kanchik? 23 Ruraymanmi tukuy ima munasqaytaqa ichaqa manam lliwchu allin. Manam lliwchu allinninchikpaq. Tukuy munasqaytam rurayman ichaqa manam lliwchu espiritupi wiñachikun. 24 Wakinkunapa allinnintam maskananchik, manam kikillanchikpa allinninchiktachu. 25 Plazapi rantipaq kaqtaqa lliwtayá mikuychik concienciarayku ama imatapas tapuspa. 26 Señorpam tukuy kay pachaqa. Paypataqmi kay pachapi tukuy ima kallaqpas. 27 Sichu Diospi mana iñiq convidasuptikichikqa lliw servisusqaykichiktayá mikuychik ama imatapas concienciaykichikrayku tapuspa. 28 Sichu pipas nisunkichik: “Kay aychaqa taytachakunaman ofrecesqam karqa” nispa hinaptinqa amayá mikuychikchu willakusqanrayku hinaspa concienciarayku. 29 Rimachkaniqa hukpa conciencianmantam, manam qamkunapamantachu. Ichapas huk kaqnin tapukunman: —¿Imanasqataq libre kayniytaqa huk runaqa juzgawanman conciencianraykuqa? 30 Graciasta Diosman qospay mikuptiyqa ¿imanasqataq contraypiqa rimanmanku graciasta qospay mikusqaymantaqa? —nispa. 31 Mikuspapas tomaspapas otaq huk rikchaqta ruraspapas llapantayá ruraychik Dios honrasqa kananpaq. 32 Amayá huchallichiychikchu judiokunatapas nitaq mana judiokunatapas nitaq Diospi iñiqkunatapas. 33 Ñoqaqa llapallankutam agradayta munani lliwpi, manam maskani kikiypa allinniytachu aswanqa wakinkunapatam chaynapi salvasqa kanankupaq.
1 Ñoqapa ejemploytayá qatiychik, ñoqapas Cristopa ejemplontam qatini. 2 Wawqe-panikuna, alabaykichikmi yuyariwasqaykichikmanta hinaspa yachachisqaykunaman hina rurasqaykichikmanta. 3 Ichaqa munanim kay yachanaykichikta: Cristoqa llapa qaripa umanmi, qariñataqmi warminpa uman chaynataqmi Diospas Cristopa uman. 4 Sichu huk runa sombrerontin Diosta mañakunqa huñunakuypi otaq Diosmanta willakunqa hinaspaqa umantam penqayman churan. 5 Sichu huk warmi qala umalla Diosta mañakunqa otaq Diosmanta willakunqa hinaspaqa umantam penqayman churan, payqariki uman kachiy-kachiy rutusqa hinam kachkan. 6 Huk warmi umanta mana tapakuspaqa allinmi kanman rutuchikuynin. Sichu uman rutuchikuynin otaq kachiy-kachiy kaynin penqaypaq kaptinqa tapakuchunyá. 7 Qariqa manam umantaqa tapakunanchu. Payqa Diosman rikchakuqmi hinaspa Dios hatunchaqmi, warmiñataqmi qari hatunchaq. 8 Qariqa manam warmimantachu karqa aswanqa warmim qarimanta karqa. 9 Qariqa manataqmi warmiraykuchu unanchasqa karqa aswanqa warmim qarirayku. 10 Chayraykum warmiqa umanta tapakunan qariman sujetasqa kasqanta angelkunamanpas qawachinanpaq. 11 Chayraykum Señorta servinankupaqqa qaripas warmipas yanapakunanku. 12 Warmitaqa Diosmi rurarqa qarimanta chaynataqmi qaripas nacemun warmimanta ichaqa llapallanmi hamun Diosmanta. 13 Qamkunayá tanteaychik: ¿Allinchu kanman huk warmi mana umanta tapakuspan Diosta mañakuynin? 14 Costumbrepunim yachachiwanchik, qaripa chukchasapa kayninqariki penqaypaqmi. 15 Warmipaqñataqmi chukchasapa kayninqa kusallaña rebosawan hina umanta tapakunanpaq. 16 Pipas kaymanta discutiyta munaspaqa yachachunyá, ñoqanchik ukupipas nitaq huñunasqa iñiqkunapipas manam kanchu huk costumbreqa. 17 Kayta escribimuspayqa manam alabaykichikmanchu, huñunakuynikichikpim mana allinta rurachkankichik, huñunakuychikqa allinta ruranaykichikpaqyá. 18 Adoranaykichikpaq huñunakuptikichiksi qamkunapi rakinakuykuna kan. Cheqaptam wakintaqa creeni. 19 Cheqaptam qamkunapiqa rakinakuykuna kanan chaynapi pikunam cheqap iñiqkuna kasqan yachanapaq. 20 Huñunakuspa Santa Cenata tomaptikichikqa manañam Señorpa Santa Cenanñachu. 21 Santa Cena horam puntata sapakama mikuyta qallaykunkichik, wakinnikichikñataqmi yarqaymanta kachkankichik, hukkunañataqmi sinkakuchkankichik. 22 ¿Manachu wasikichikpi imapas kan chaypi mikunaykichikpaq hinaspa tomanaykichikpaq? Chaynata ruraspaqa Diospi iñiq chaypi huñunakuqkunatam despreciankichik hinaspam penqayman churankichik wakchakunata. ¿Imatataq nikichikman? ¿Alabaykichikmanchu? ¡Manam kaymantaqa alabaykichikmanchu! 23 Kay yachachisqaytaqa kikin Señormantam chaskirqani. Entregasqa kasqan tutam Señor Jesus hapiykurqa tantata. 24 Diosman graciasta qoykuspanmi pakiykurqa hinaspam nirqa: —Mikuychik, kaymi cuerpoy qamkunarayku entregasqa. Kaynatam rurankichik qamkunapas yuyariwanaykichikpaq —nispa. 25 Cenayta tukuruspanñataqmi vasota hapiykuspan nirqa: —Kay vasoqa yawarniywan rurasqay mosoq contratom. Sapa kuti kayta tomaspam yuyariwankichik —nispa. 26 Sapa kuti kay tantata mikuspam hinaspa kay vasomanta tomaspam Señorpa kutimunankama wañusqanmanta willakunkichik. 27 Chaynaqa, pipas mana chaypaq hina kachkaspa Señorpa tantan mikuqqa hinaspa Señorpa vasonmanta tomaqqa Señorpa cuerponpa hinaspa yawarninpa contranpim huchallikuchkan. 28 Chaynaqa sapakamayá sonqonta tapukuchun manaraq tantata mikuchkaspa otaq vasomanta manaraq tomachkaspa. 29 Sichu pipas mikunqa hinaspa tomanqa Señorpa cuerpon kasqanta mana piensarispan hinaspaqa mikunqapas tomanqapas kikinpa castigonpaqmi. 30 Chayraykum qamkuna ukupiqa achkaq kachkan onqosqa hinaspa eqoyasqa, wakinqa wañukunkuñam. 31 Sichu sonqonchikta sumaqta tapukuptinchikqa Señorqa manachá juzgawachwanchu. 32 Juzgaspam Señorqa castigawanchik chaynapi mana Diospi iñiqkunawan kuska mana condenasqa kananchikpaq. 33 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, Santa Cenapaq huñunakuspaqa suyanakuychikyá kuska mikunaykichikpaq. 34 Pipas yarqaymanta kaspaqa wasinpiyá mikumuchun chaynapi huñunakuypi chayna rurasqaykichikmanta Dios mana castigasunaykichikpaq. Wakin asuntokunataqa chayamuspayñam allichasaq.
1 Wawqe-panikuna, yachanaykichiktam munani atiyninta Chuya Espiritu sapakamaman rakiwasqanchikmanta. 2 Qamkunaqa yachankichikmi, Diosman manaraq iñichkaptikichikqa mana rimaq taytacha-mamachakunata adoranaykichikpaqmi diablo pantachisurqankichik. 3 Chaynaqa kaytayá yachaychik “Jesusqa ñakasqayá kachun” niq runaqa manam Diospa Espiritunpa atiyninwanchu rimachkan. Manataqmi pipas ninmanchu: “Jesusqa Señormi” nispaqa mana Chuya Espiritu yanapaptinqa. 4 Achka rikchaq atiykunam kan ichaqa chaykunaqa kikin Espiritullamantam. 5 Achka rikchaq ruraykunapim servikuchwan ichaqa huk Señorllatam servinchik. 6 Achka rikchaq kaqkunatam rurachwan ichaqa kikin Diosllam llapallanta runakunapi ruran. 7 Diosmi sapakamaman qon Chuya Espiritupa atiyninta llapallanpa allinninpaq. 8 Espirituntakamam wakinman qon yuyaywan rimananpaq, hina chay Espirituntakamallataqmi wakinmanpas qon yachaywan rimananpaq. 9 Chay Espirituntakamallataqmi wakinmanpas qon atiyta iñinanpaq, wakinmanñataq onqoqkunata sanoyachinanpaq, 10 wakinmanñataq milagrokunata rurananpaq, wakinmanñataq Diospa revelasqanta chaskispan willakunanpaq, wakinmanñataq mana allin espiritukunamanta cheqap Espirituta reqsinanpaq, wakinmanñataq mana yachasqan idiomakunata rimananpaq hinaspa wakinmanñataq chay idiomakuna uyarisqanta entiendechinanpaq. 11 Aswanqa tukuy kaykunataqa ruran kikin Chuya Espiritullam, paymi munasqanman hina sapakamaman qon kaykunataqa. 12 Cuerpoqa huklla kachkaspapas achka parteyoqmi, achka parteyoq kachkaspapas huk cuerpollam, chaynam Cristopas. 13 Llapallanchikmi judiopas, griegopas, sirvientepas hinaspa librepas chulla Espiritullawan bautizasqa karqanchik chaynapi huk cuerpollaña kananchikpaq, chulla Espiritullatataqmi chaskirqanchikpas. 14 Cuerpoqa manam huk parteyoqllachu aswanqa achka parteyoqmi. 15 Sichu chaki ninman: “Ñoqaqa manam makichu kani chaymi mana cuerpopachu kani” nispa, chaynata nispapas manam dejarunmanchu cuerpopa parten kaytaqa. 16 Sichu rinripas ninman: “Ñoqaqa manam ñawichu kani chaymi mana cuerpopachu kani” nispa, chaynata nispapas manam dejarunmanchu cuerpopa parten kaytaqa. 17 Lliw cuerpo ñawilla kaptinqa ¿imaynataq uyarichwan? Otaq lliw cuerpo rinrilla kaptinqa ¿imaynataq muskichwan? 18 Chaynaqariki Diosmi churarqa cuerpopa partenkunataqa munasqan sitiopi. 19 Llapallan partekuna huknillan kaptinqa ¿maypitaq kanman cuerpoqa? 20 Achka parteyoq kaspapas hukllam cuerpoqa. 21 Manam ñawiqa ninmanchu makita: “Manam necesitaykichu” nispaqa, nitaqmi umapas ninmanchu chakita: “Manam necesitaykichu” nispaqa. 22 Aswanqa cuerpopa taksachan kaqkunataraqmi mastaqa necesitanchik. 23 Cuerpopi mana ancha kuyasqanchikkunatam aswan sumaqtaraq pachachinchik, mana qawachikunapaq kaqkunatañataqmi pakanchik. 24 Qawachikunapaq kaqkunatam ichaqa mana pakanchikchu. Diosmi rurarqa cuerpopi mana ancha kuyasqa kaqkuna kuyasqa kananpaq, 25 chaynapi cuerpopi kaqkunaqa munasqankuta mana rurakunankupaq, aswanqa lliw partekunamanta sapakama sientinakunankupaq. 26 Cuerpopa parten ñakariptinqa wakinkunapas ñakarintaqmi, huknin parten allin kuyasqa kaptinqa llapallantaqmi kusikunku. 27 Qamkunaqa Cristopa cuerpon kaspam sapakama kankichik chay cuerpopa parten. 28 Diosmi iñiqkuna ukupi puntata churarqa apostolkunata, iskay kaqpiñataqmi churarqa Diosmanta willakuqkunata, kimsa kaqpiñataqmi churarqa yachachiqkunata, chaymantañataqmi churarqa milagrokuna ruraqkunata, onqoqkuna sanoyachiqkunata, yanapakuqkunata, dirigentekunata hinaspa mana yachasqan idiomakuna rimaqkunata. 29 ¿Llapallanchu apostolkuna? ¿Llapallankuchu Diosmanta willakuqkuna? ¿Llapallanchu yachachiqkuna? ¿Lliwchu milagrokuna ruraqkuna? 30 ¿Lliwtaqchu onqoqkuna sanoyachiy atiqkunapas? ¿Rimankupas llapallankuchu mana yachasqan idiomakunata? ¿Llapallankutaqchu entiendechiyta yachanku chay rimaqkunapa nisqanta? ¡Manam! 31 Qamkunaqa maskaychik Diospa qosqan allinnin kaqkunatayá. Ñoqam ichaqa qawachisqaykichik imaynam aswan allin kawsanaykichikta.
1 Sichu ñoqa rimayman runakunapa chaynataq angelkunapa idiomanpipas ichaqa mana kuyakuyniyoq kaspayqa campanapa otaq platillopa waqaynin hinallam kani. 2 Sichu willakuyman Diospa revelawasqankunata, reqsiymantaq kunankama manaraq pipapas yachasqankunatawan tukuy rikchaq yachaykunatapas, kapuwanmantaq iñiyniy orqokunata maymi kasqanmanta suchuchinaypaq, ichaqa mana kuyakuyniyoq kaspayqa manam imapaqpas valenichu. 3 Sichu aypuruyman tukuy kapuqniykunata, cuerpoytapas entregaymantaq kañasqa kananpaq, ichaqa mana kuyakuyniyoq kaptiyqa chaykuna rurasqaypas manam valenchu. 4 Pipas kuyakuyniyoqqa pacienciakuqmi, imapas qokuykuqmi, manam envidiosochu, manam alto-tukuqchu, manam alabakuqchu, 5 manam penqaypaq ruraqchu, manam kikillanpaq munaqchu, manam piñakuqchu, nitaqmi cheqnikuqchu. 6 Manataqmi kusikunchu hukpa huchankunamantapas aswanqa cheqap kaqmantam kusikun. 7 Tukuytam aguantan, tukuytam creen, tukuytam confianzawan suyan, tukuytam pacienciakun. 8 Kuyakuyqa wiñaypaqmi, hamunqam tiempo Diospa revelasqankunata manaña willakunapaq, manañam rimanqakuchu mana yachasqanku idiomakunatapas, yachaypas manañataqmi kanqachu. 9 Wakillantam yachanchik, wakillantataqmi Diospa revelasqankunatapas willakunchik. 10 Llapallanta yacharuptinchikqa wakillan yachasqanchikmi chinkarunqaña. 11 Taksallaraq kaspayqa warma hinam rimarqani, piensarqani, yuyaymanarqani, hatunyaruspaymi ichaqa manaña warma hinañachu rurani. 12 Chaynam kunanpas tukuy imata qawachkanchik chinka-chinkallata mana rikukuq espejopi hina, ichaqa huk punchawmi imam kaqta rikusunchik. Kunanqa reqsini wakillantam, chay punchawmi ichaqa tukuy imata reqsisaq imaynam ñoqata Dios reqsiwasqanta hina. 13 Kunanqa takyachkan iñiyllam, confianzawan suyayllam hinaspa kuyakuyllam. Kay kimsanmanta aswan allinqa kuyakuyllam.
1 Kuyakuyniyoq kayta maskaspayá munaychik Chuya Espiritupa qosqankuna chaskiyta, chaymantapas aswan mastaqa munaychik Diosmanta willakuytayá. 2 Pipas mana yachasqan idiomakuna rimaqqa Diosllatam rimapayan, manam runakunatachu, chaytaqa manam pipas entiendenchu Espiritupa yanapakuyninwan pakasqa kaqkunata rimachkaptinpas. 3 Diosmanta willakuqmi ichaqa runakunaman willan espiritupi wiñanankupaq chaynapi kallpanchasqa hinaspa consuelasqa kanankupaq. 4 Mana yachasqan idiomakuna rimaqqa kikillanmi espiritunpi wiñan, Diosmanta willakuqñataqmi wiñachin uyariqnin iñiqkunata. 5 Ñoqaqa munaymanmi mana yachasqaykichik idiomakunata llapallaykichik rimanaykichikta ichaqa mastaqa munani Diosmanta willakunaykichiktam. Chay ruraymi aswan allinqa mana yachasqanchik idiomakuna rimaymantaqa. Mana yachasqanchik idiomakunata rimaspaqa imam nisqantam willana iñiqkuna espiritupi wiñanankupaq. 6 Wawqe-panikuna, sichu ñoqa watukamuspay rimapayaykichikman huk idiomakunapi hinaptinqa chayqa manam servisunkichikmanchu imapaqpas. Diospa revelawasqanta otaq yachasqayta willaptiymi ichaqa servisunkichik. Servisunkichiktaqmi imam pasananmanta willaptiypas chaynataq Diospa palabranmanta yachachiptiypas. 7 Ejemplopaqyá churasunchik qenatawan arpata. Mana tononpi waqaptinqa manam yachachwanchu imam tocasqantapas. 8 Guerrapi cornetilla mana allinta waqaptinqa manam pipas alistakunmanchu peleananpaq. 9 Chaynam kanman qamkunapipas, mana entiendenata rimaptikichikqa ¿imaynatataq yachanmanku ima nisqaykichiktapas? ¡Yanqachiki rimawaqchik! 10 Kay pachapiqa achka idiomakunam kachkan ichaqa llapallanmi entiendenapaq. 11 Pipas huk idiomapi rimapayawaptin mana entiendespayqa huklaw nacionniyoq runa hinam kani chay runapaq, ñoqapaqpas chay runaqa huklaw nacionniyoq runa hinam. 12 Chaynaqa qamkunapas Diospa qosqanta aswan mas chaskiyta munaspaqa, maskaychik llapanmanta llalliqtaqa wawqe-panikuna wiñachiytayá. 13 Chaynaqa pipas mana yachasqan idiomata rimaspanqa Diostayá mañakuchun chay rimasqanta uyariqninkunaman entiendechinanpaq. 14 Mana yachasqay idiomapi Diosta mañakuptiyqa espiritullaymi mañakuchkan ichaqa manam yachanichu imam nisqaytapas. 15 ¿Hinaptinqa imatataq rurayman? Diostaqa mañakusaqmi espirituywanpas chaynataq yuyayniywanpas. Takisaqtaqmi espirituywanpas chaynataq yuyayniywanpas. 16 Sichu espirituman hina mana yachasqayki idiomapi Diosta alabaptikiqa mana entiendeq runaqa manam atinmanchu qanwan kuska gracias qoyta imam nisqaykita mana entiendesqanrayku. 17 Diosman gracias qosqayki allin kaptinpas, huknikiqa manam wiñanchu espiritunpi. 18 Graciastam qoni Diosman qamkunamantapas masta huk idiomakuna rimasqaymanta. 19 Iñiqkunapa huñunakunanpim ichaqa munani llapa runakunapa entiendesqan pichqa palabrallapas rimayta, mana yachasqanku idiomapi chunka waranqa palabrakuna rimanaymantaqa. 20 Wawqe-panikuna, amañayá piensaychikchu wawakuna hinaqa, wawakuna hinaqa kaychik mana allinkunallapaqyá, aswanqa yuyayniyoq runakuna hinañayá piensaychik. 21 Bibliam nin: Sasa rimana idiomapim chay runakunaman rimapayasaq, chaywanpas manam kasuwanqakuchu, ninmi Señor. 22 Chaynaqa huk idiomakunapi rimayqa milagro hinam mana iñiqkunapaq, manamá iñiqkunapaqchu, Diosmanta willakuymi ichaqa señal hina iñiqkunallapaq. 23 Llapallan iñiqkuna huñunasqa kachkaspa huk idiomakunapi rimaptinkuqa ¿manachu manaraq yachaqqa otaq mana iñiqqa yaykuramuspan “Kaykunaqa locoyarusqakum” ninqa? 24 Diosmanta llapallanku willakuchkaptinku mana iñiqpas otaq manaraq yachaqpas yaykuramuptinqa llapallankum huchanta qawachispa convencechinqaku. 25 Chaynapim sonqonpi pakasqakunapas yachasqa kanqa hinaptinmi qonqorakuykuspan Diosta adoranqa: —Cheqaptapunim Diosqa qamkunawan kasqa —nispa. 26 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, huñunakuptikichikqa wakinmi takin, wakinñataqmi yachachin Diospa yachachisqanta. Wakinñataqmi Diospa revelasqanta willakun, wakinñataqmi mana yachasqan idiomata riman, wakinñataqmi chay rimasqanta entiendechin, llapallantayá ruraychik iñiqkuna espiritunpi wiñanankupaq. 27 Mana yachasqan idiomapi huk kaqnin rimaptinqa iskay-kimsallayá muyuyninpi rimachunku hinaptin hukninñataq uyariqkunaman entiendechichun imam nisqanta. 28 Iñiqkuna huñunasqa kachkaptin uyariqkunaman mana pipas entiendechiq kaptinqa amayá pipas rimachunchu mana yachasqan idiomapiqa, rimaspaqa-rimachunku kikinkupaqyá hinaspa Diosllapaqyá. 29 Diosmanta willakuqkunapas rimachunku iskay-kimsallayá hinaptin wakinkunañataq yuyaymanachun imam nisqankupi. 30 Huk kaqnin tiyaq runaman Dios revelaptinqa punta rimaqqa upallachunyá. 31 Chaynapim Diospa revelasqan chaskiqkunaqa llapallaykichik sapakama rimankichik llapallan uyariqkuna yachanankupaq hinaspa kallpanchakunankupaq. 32 Diospa revelasqan willakuqkunaqa sujetananmi espiritunta. 33 Diosqa hawka kananchiktam munan, manam chaqwa ruraytachu. Huñunakuyninpi llapallan iñiqkunapa rurasqanman hinam 34 warmikunaqa upallalla kananku huñunakuypiqa, manam rimanankuchu aswanqa kasukunankum Diospa leyninpi kamachikusqanman hina. 35 Imatapas yachayta munaspaqa wasipiñayá qosanta tapuchun, huñunakuypi warmipa rimayninqa penqaypaqmi. 36 Yachanaykichikmi, Diospa palabranqa manam qamkunawanchu qallarirqa, manataqmi qamkunallataqchu chaskirqankichikpas. 37 Pipas Diosmanta willakuqpaq hapkuspanqa otaq Chuya Espiritupa yachachisqanpaq hapikuspanqa yachachunyá qamkunaman kay qellqamusqayqa Señorpa kamachikuynin kasqanta. 38 Diospa kamachikusqanta mana chaskiq runaqa manam chaskisqachu. 39 Wawqe-panikuna, Diosmantayá aswanqa willakuychik, amataqyá harkakuychikchu mana yachasqanku idiomakunapi rimanankutapas. 40 Chaynaqa tukuy imayá rurasqa kachun respetowan hinaspa ordenninpi.
1 Wawqe-panikuna, Cristomanta allin noticia willasqaytayá astawanraq yachaykachisqaykichik, chayqariki chaskisqaykichik noticiam, chaywantaqmi qamkunaqa qaqa hina sayachkankichik. 2 Chay allin noticiawanmi qamkunaqa salvasqa kankichik willasqayman hina chaskispaqa, mana chayqa yanqapaqchiki iñirqankichik. 3 Llapallanmanta llalliqtaqa chaskisqayman hinam yachachirqaykichik, Bibliapa nisqanman hinapas Cristoqa wañurqa huchanchikkunaraykum. 4 Bibliapa nisqanman hinam pampasqa kaspan kawsarimurqa kimsa punchawninman. 5 Hinaspam rikuriykurqa Pedroman, chaymantañataqmi rikuriykurqa apostolninkunaman, 6 chaymantañataq pichqa pachak masnin huñunasqa wawqe-panikunaman. Wakinkunaqa kawsakuchkanraqmi, wakinkunam ichaqa wañukunña. 7 Chaymantañataqmi rikuriykurqa Jacoboman, chaymantañataq llapallan apostolkunaman. 8 Qepatañataqmi ñoqaman rikuriykuwarqa mana tiemponpi nacekuqman hina. 9 Ñoqaqariki llapallan apostolkunamantapas taksan kaqpaqmi hapikuni, ñoqaqa manamá apostolwan sutichawanankupaq hinachu kani iñiqkunata ñakarichisqayrayku. 10 Ichaqa Dios favorecewaptinmi kunanqa apostolña kani, paypa favorecewasqanqa manamá yanqachu karqa, ñoqaqa llamkachkani wakin apostolkunamantapas mastaraqmi, ichaqa manamá kikillaymantachu llamkachkaniqa aswanqa ñoqapi kaq Diospa favorninmi llamkarqa. 11 Manam imananchu ñoqa willakuptiypas otaq paykuna willakuptinpas, kay willakusqaykuraykum qamkunapas iñirqankichik. 12 Willakunikuqa Cristopa kawsarimusqanmantam, hinaptinqa ¿imaynamá wakinnikichikqa ninkichik: —Wañuqkunaqa manam kawsarinchu —nispaqa? 13 Wañuqkuna mana kawsariptinqa manachiki Cristopas kawsarirqachu. 14 Cristo mana kawsariptinqa yanqachiki kay willakusqaykuqa, manataqchiki iñisqaykichikpas valenchu. 15 Chayna kaptinqariki ñoqaykuqa kaniku Diospa llulla testigonkunach “Diosmi kawsarichirqa Cristota” nisqaykumanta. Wañuqkuna mana kawsariptinqa manataqchiki Diospas Cristota kawsarichirqachu. 16 Wañuqkuna mana kawsarimuptinqa manataqchiki Cristopas kawsarimurqachu. 17 Cristo mana kawsarimuptinqa yanqapaqchiki iñirqankichik, chaynaqa hinallaraqchiki huchapi kachkankichik. 18 Chayna kaptinqa Cristopi iñikuqkunapas wañukuspaqa chinkasqachiki kachkanku. 19 Kay pachapi kawsanallapaq Cristopi confiakuspanchikqa llapa runakunamantapas aswan mas llakipayanam kachkanchik. 20 Ichaqariki cheqaptam Cristoqa kawsarimurqa, payqa wañuqkunamanta punta kawsarimuqmi. 21 Imaynam wañuy kay pachaman yaykumurqa huk runantakamalla chaynataqmi kawsarimuypas hamurqa huk runantakamalla. 22 Imaynam Adanpa huchallikusqanwan llapallan runa wañunchik, chaynallataqmi Cristopi iñiqkunapas llapallanchik kawsarimusunchik. 23 Ichaqa sapakamam qatinasninpi kawsarimunqa: Cristom puntata kawsarimurqa, pay hamuptinñataqmi iñiqninkuna kawsarimunqa. 24 Chaymantañam chayamunqa tukupay tiempo, chay tiempopiqa Cristom llapallan atiyniyoqkunata, munayniyoqkunata hinaspa autoridadkunata chinkarachispan Dios Taytanmanña munaychakusqanta qoykunqa. 25 Cristoqa munaychakunanpunim llapallan enemigonkunata Dios saruchinankama. 26 Qepallaña chinkachinapaq kaq enemigoqa wañuymi. 27 Diosmi tukuy imata Cristowan saruchirqa. Bibliam nin: —Tukuylla imapapas hawapimya churaykurqanki —nispa. Diosqa manam pipapas sarusqanchu karqa, aswanqa paymi Cristowan saruchin tukuy imata. 28 Cristo tukuy imata munaychakuruspanñam paypas Taytanpa munaychakusqan kanqa, chaynataqa ruranqa imaynam paytapas Taytan tukuy imata saruchisqanman hinam. Chaynapim Diosña tukuy imakunapipas chaynataq runakunapipas munaychakunqa. 29 Wakin iñiqkunam bautizakunku wañuqkunarayku. ¿Imanasqataq chaytaqa ruranku kawsarimuy mana kachkaptinqa? 30 Chaynaqa ñoqaykupas ¿imapaqtaq peligrollapi tukuy tiempo kachkaniku? 31 Arí wawqe-panikuna, sapa punchawmi wañuypa patanpi kachkani. Ichaqa Señor Jesucristopi iñisqaykichikraykum kusisqa kani. 32 Ñoqaqa purun animalkunawanpas pelearqanitaqmi Efeso llaqtapi, chaywanqa ¿imatataq horqokuni? Wañuqkuna mana kawsarimuptinqa allintam ninku: —Mikukusun, tomakusun, ichapas paqarin wañukusun —nispa. 33 Amayá engañachikuychikchu chayna rimaqkunawanqa. Mana allin amistadkunaqa urmachinmi allin kawsaqkunatapas. 34 Yuyaynikichikman kutirispayá ama huchallikuychikchu. Wakinnikichikqa manaraqmi Diosta reqsinkichikchu, penqarikunaykichikpaqmi kaytaqa nikichik. 35 Ichapas pipas tapukunman: —¿Imaynatataq wañuqkunaqa kawsarimunqa? ¿Imayna cuerpoyoqtaq kawsarimunqa? —nispa. 36 ¿Upa tukuchkankichum? Muhuqa chinkarunmi chay muhumanta mosoq planta wiñaramuptinqa. 37 Tarpunchikqa manam plantatachu aswanqa muhullatam trigo kaptinpas otaq sapaq muhu kaptinpas. 38 Chaymantaqa Diosñam sapakamata wiñachin imayna sayayniyoqtapas munasqanman hina. 39 Manam llapa aychaqa huk rikchaq aychallachu, runakunapa aychanqa huk rikchaqmi, huk rikchaqtaqmi animalkunapa aychanpas, raprayoqkunapa aychanpas chaynataq challwakunapa aychanpas. 40 Kachkantaqmi cielokunapi qawasqanchik kaqkunapas chaynataq kay pachapi kaqkunapas. Cielokunapi kaqkunapa sumaq kayninqa huk rikchaqmi, huk rikchaqtaqmi kay pachapi cuerpokunapa sumaq kayninpas. 41 Intipa achkiyninqa huk rikchaqmi killapa achkiyninmantaqa, huk rikchaqtaqmi sapakama lucerokunapa achkiyninpas. 42 Wañuqkunapas huk rikchayniyoqmi kanqaku kawsarimuspankuqa. Wañuqta pampaptinchikqa ismurunmi, kawsarimuspanmi ichaqa manaña wañunqachu. 43 Wañuqpa ayantaqa pampanchik millakuypaqtam, kawsarimunqam ichaqa achkirichkaqña. Pampanchikqa manaña kallpayoqtam, kawsarimunqam ichaqa kallpasapallaña. 44 Pampanchikqa aycha cuerpollatam, kawsarimunqam ichaqa espirituman hina cuerpoyoqña, kanmi kay pachapaq cuerpo, kantaqmi espirituman hina cuerpopas. 45 Bibliam nin: —Punta kaq Adanmi kawsaq runaña karqa, qepa kaq Adanñataqmi kachkan kawsachikuq Espirituña —nispa. 46 Manam espiritumanta kaqchu punta cuerpoqa aswanqa aychamanta kaqmi, chaymantañam Espiritumanta cuerpoqa. 47 Punta kaq Adan sutiyoq runaqa allpamanta rurasqam karqa kay pachapaq, qepa kaq Runam ichaqa hanaq pachamanta hamurqa. 48 Kay pachapaqmi runaqa rurasqa karqa, kay pachapaqtaqmi runakunapas kanchik. Hanaq pachamantam Cristoqa karqa, hanaq pachapaqtaqmi iñiqkunapas kanchik. 49 Imaynam rikchakunchik allpamanta rurasqa runaman, chaynataqmi rikchakusun hanaq pachapi kaqmanpas. 50 Nikichikmi wawqe-panikuna, aychayoq-yawarniyoq runaqa manam yaykunqachu Diospa munaychakusqanmanqa, tukuruqlla kaqpas manataqmi chaskinmanchu mana tukuq kaqtaqa. 51 Kunanmi nikichik manaraq pipapas yachasqanta: Manam lliwchu wañusunchik ichaqa lliwmi hukniraqman tikrasqa kasunchik. 52 Huk qemchiyllatam tikrasqa kasunchik qepa kaq cornetillata tocaykuptin. Hinaptinmi wañuqkuna kawsarimunqa manaña wañunankupaq, ñoqanchikpas tikrasqam kasunchik. 53 Kay tukuruqlla cuerponchikmi mosoq pachawan pachakuchkaq hina tikrakunqa mana tukuqman, wañuqlla cuerponchikñataqmi tikrakunqa wiñaypaq kaqman. 54 Kay tukuruqlla cuerponchikmi mana tukuqmanña pachakunqa, kay wañuqlla cuerponchik manaña wañuqwan pachakuruptinñataqmi cumplikunqa Bibliapa kayna nisqan: Dios venceruptinmi wañuyqa millpusqaña rikurirunqa. 55 Yaw wañuy ¿imaynataq vencewaq? ¿Maytaq wañuchina puyaykiqa? 56 Wañuypa puyanmi hucha, huchanchikmantañataqmi Diospa leynin condenawanchik. 57 Ichaqa gracias kachun Diosman Señor Jesucristowan vencesqanchikmanta. 58 Chaynaqa kuyasqay wawqe-panikuna, qaqa hina sayaspayá aswan llamkaychik Señorpa rurayninpi. Señorwan llamkasqaykichikqa manam yanqapaqchu kanqa.
1 Galacia lawpi iñiqkunaman kamachisqaypi hinayá wawqe-panikunapaq ofrendaykichiktaqa huñuychik. 2 Sapakamayá Sapa domingo huñuychik ofrendaykichikta ganasqaykichikman hina chaynapi chayamuptiyraq mana huñuchkanaykichikpaq. 3 Chayamuspayñataqmi ofrendaykichiktaqa cartantinta apachisaq Jerusalen llaqtaman akllasqaykichik runakunawan. 4 Rinay kaptinqa ñoqawanmi rinqaku. 5 Hamuspayqa Macedonia lawninta muyuramuspam qamkunaman chayamusaq. 6 Yaqachusmi unay kariyman qamkunawanqa, ichayá karuyman tukuy para tiempopas chaynapi mayta rinaypaqpas yanapaykuwanaykichikpaq. 7 Manam pasadalla qawaykuytaqa munanichu, Señor munaptinqa qamkunawan unay kaytam munani. 8 Ichaqa Efeso llaqtapim kasaq Pentecostes Fiestakama. 9 Punku hinam kicharayachkan Señormanta aswan masta willakunaypaq, achkaqtaqmi contraparteykunapas kachkan. 10 Timoteo chayaramuptinqa amam llakisqataqa qawankichikchu, paypas llamkan ñoqa hinam Señormanta willakuypi. 11 Chaynaqa amayá pipas despreciachunchu, yanapaykuspayá allinllata ñoqaman kutirichimuychik, wakin wawqekunapiwanmi paytaqa suyachkaniku. 12 Iñiqmasinchik Apolostaqa ruegarqanim wawqekunawan qamkunaman hamunanpaq aswanqa manaraqmi hamuyta munarqachu payqa hamurunqa tiempon karuptinñam. 13 Cuidakuspayá qaqa hina sayaychik iñiynikichikpi. Valorchakuspayá kallpanchakuychik. 14 Tukuy imatapas kuyakuywanyá ruraychik. 15 Yachankichikmi wawqe-paniykuna, Estefanasqa wasinpi kaqkunapiwanmi Grecia lawpi puntallataraq Cristoman iñikurqaku hinaspam iñiqkunata tukuy sonqowan servichkanku. 16 Qamkunapas chayna runakuna kasunaykichiktam munani, kasuychiktaqyá llapallan llamkaqmasinchikkunatapas. 17 Kusikunim Estefanaspa, Fortunatopa chaynataq Aqaicopa hamusqanwan. Mana kaypi kaptikichikqa paykunam rurarqaku qamkunapa ruranaykichikta. 18 Paykunamá kallpanchawarqa, kallpanchasurqankichiktaqmi qamkunatapas chaynaqa reqsikuychikyá paykunata. 19 Asia lawpi iñiqkunam saludamusunkichik, Aquilawan Priscilapas Señorpa sutinpim anchallataña saludamusunkichik, saludamusunkichiktaqmi wasinpi huñunakuq iñiqkunapas. 20 Llapallan wawqe-panikunam saludamusunkichik. Lliwyá saludanakuychik abrazanakuykuspa. 21 Ñoqa Pablom saludamuykichik kikiypuni qellqamuspay. 22 Pipas Señor Jesucristota mana kuyaqqa ñakasqayá kachun. ¡Hamuyñayá Señorllayku! 23 Señor Jesucristoyá llapallaykichikta favorecesunkichik. 24 Llapallaykichikmanmi apachimuykichik Cristo Jesuspi kuyakuyniyta.
1 Ñoqa Pablom kani Diospa munayninman hina Jesucristopa apostolnin, Corinto llaqtapi huñunakuq Diosman iñiqkunamanmi wawqenchik Timoteopiwan qellqamuykiku, kay cartaqa Diospaq sapaqchasqa Grecia lawpi llapallan kaqkunapaqwanmi. 2 Dios Taytanchikyá Señorninchik Jesucristopiwan favorecesunkichik hawkalla kawsanaykichikpaq. 3 Alabasunchikyá Señor Jesucristopa Taytan Diosninchikta, payqa llakipayakuq Taytam hinaspa sinchi kallpanchaqninchik Diosmi. 4 Paymi kallpanchawanchik tukuy sasachakuyninchikpi chaynapi ñoqanchikpas sasachakuypi kaqkunata Diospa kallpanchawasqanchikman hina kallpanchananchikpaq. 5 Jesucristoraykum llumpayta ñakarinchik chaynallataqmi kallpanchakunchikpas hina Jesucristoraykullataq. 6 Ñoqayku ñakariptiykuqa qamkunam kallpanchasqa hinaspa salvasqa kankichik, ñoqaykuta Dios kallpanchawaptinkuqa qamkunapas kallpanchasqataqmi kankichik chaynapi ñakarisqaykuta qamkunapas pacienciawan aguantanaykichikpaq. 7 Qamkunapim allinsuta confiakuchkaniku, ñakariysiwasqaykikuman hinam Diosmanta chaskiysiwankiku kallpanchakuytapas. 8 Wawqe-panillaykuna, yachanaykichiktam munaniku Asia lawpi ñakarisqaykumanta. Hatu-hatun sasachakuypim karqaniku, manañam kallpaykupas karqañachu aguantanaykupaq manataqmi kawsaytapas piensarqanikuñachu. 9 Wañuypa patanpiñam karqaniku, ichaqa chayqa karqa wañusqakuna kawsarichiq Diosllamanña hapipakuy yachanaykupaqmi hinaspa mana kikillaykupi confiakunaykupaqmi. 10 Diosmi librawarqaku wañuymanta, paytaqmi qepatapas librawanqaku. Paypim confiakuchkaniku librawanankupaq 11 Diosta mañaysiwaptikikuqa. Llapa runakuna ñoqaykupaq mañakuptinkuqa achkaqmi graciasta qonqaku Diospa favorecewasqankumanta. 12 Kaywanmi kusisqa kachkaniku, ñoqaykuqa kay pachapipas chaynataq qayllaykichikpipas allintam portakurqaniku. Diosmi favorecewarqaku mana engañakuspa payllapaqña kawsanaykupaq, chaynataqa kawsarqaniku manam yachayniyoq kasqaykuraykuchu. 13 Cartakuna apachimusqaykupiqa manam huk rikchaqkunaqa imapas kanchu, aswanqa leespa entiendenallaykichikmi, ima allincha kanman tukunaykichikkama entiendeptikichikqa. 14 Wakintaqa entienderunkichikñam, Señor Jesuspa kutimusqan punchawmi kusisqa kankichik ñoqaykumanta, chaynallam ñoqaykupas kusikusaqku qamkunamanta. 15 Kay confianzawanmi puntata qamkuna watukuq hamuyta munarqani chaynapi ristinpas hinaspa kutimustinpas yanapaykunaypaq. 16 Macedonia lawman riq hinam qamkuna watukuykuyta munarqani, chaynataqmi kutimustinpas watukuykuytataq munarqani chaynapi Judea lawman rinaypaq yanapaykuwanaykichikpaq. 17 ¿Chay piensasqayqa manachum allin karqa? ¿Mana iñiq runa hinachu rurarqani? Paykunaqariki “Arí” niruchkaspapas “Manam” ninkuraqmi. 18 Diosqa confiakunapaqmi chaymi ñoqaykupas imam kaqta nikiku. 19 Silvanopa, Timoteopa hinaspa ñoqapa qamkunaman willasqay Diospa Churin Cristo Jesusqa manam “Arí” ninraqchu nitaq “Manam” ninraqchu. Cristontakama willakuyqa cheqappunim. 20 Paypim cumplikun Diospa llapallan prometesqankunaqa, chaymi Diosta alabaspanchikqa “Amen” ninchik Cristo Jesusrayku. 21 Diosmi ñoqaykutapas qamkunatapas Cristopi qaqa hina sayaqta rurawarqanchik hinaspam sapaqchawarqanchik payllapaqña kawsananchikpaq. 22 Paytaqmi sellochkaq hina Chuya Espirituta sonqonchikman churamurqa garantiata hina. 23 Ichaqa Diostam chullalla almay-hawa testigopaq churani, Corinto llaqtamanqa qamkunata llakipayaspaymi manaraq hamurqaniraqchu. 24 Ñoqaykuqa manam iñisqaykichikpi munaychakuytachu munachkaniku, munachkanikuqa kusisqa kanaykichikpaq yanapaykuytam, qamkunaqa qaqa hinañam sayachkankichik iñisqaykichikpiqa.
1 Llakisqaqa manamá qamkunaman kutimuyta munarqanichu. 2 Qamkunata llakirachiptiyqa ¿pitaq ñoqataqa kusichiwanman? Llakichisqaykunallam kusichiqniyqa kankichik. 3 Qellqamurqaykichikqa llakichiwaqniykuna chayaramuptiy kusichiwanaykichikpaqmi, manam llakichiwanaykichikpaqchu. Piensarqanim ñoqa kusisqa kaptiyqa llapallaykichik kusisqa kanaykichikta. 4 Punta kaq cartata qellqamuspayqa manam ima rurakuytapas atirqanichu, sonqoypi llakikuspaymi weqe ñawintin karqani, qellqamurqaykichikqa manam llakisqa kanaykichikpaqchu aswanqa llumpay kuyasqayta yachanaykichikpaqmi. 5 Pipas llakichiwaqniyqa manam ñoqallatachu llakichiwan, allinlla rimaypiqa qamkunatapas llapallaykichiktam llakichisunkichik. Chayllatam nikichik mana sientikunaykichikpaq. 6 Chay runa corregisqaykichikqa chayllapaqñam. 7 Chaynaqa pampachaykuspayá kallpanchaykuychik manaña llumpa-llumpay llakisqa kananpaq. 8 Chaymi ruegakuykichik payman kuyakuynikichik qawachinaykichikpaq. 9 Kay asuntomantaqa ñawpaqtaraqmi qellqamurqaykichik chaynapi kasukuq kasqaykichikmanta otaq mana kasukuq kasqaykichikmanta yachanaypaq. 10 Pitapas pampachasqaykichiktaqa ñoqapas pampachanim, pitapas pampachaspayqa Cristopa qayllanpim pampacharqani qamkunarayku 11 chaynapi Satanaspas mana vencewananchikpaq, ñoqanchikqa yachanchikmi payqa pantachikuqllaña kasqanta. 12 Troas llaqtaman Cristomanta allin noticiata willakuq chayaruptiymi Señor achkallaña runakunapa sonqonta kichaykurqa. 13 Sonqoymi ichaqa mana hawkachu karqa wawqenchik Titota mana tarisqayrayku, chayraykum paykunamanta despedikuykuspay pasakurqani Macedonia lawman. 14 Ichaqa Diosmanyá gracias kachun Cristo Jesuspi vencechiwasqanchikmanta. Paymi perfumeta hina yachayninta tukuy hinastinman ñoqanchikwan cheqechin. 15 Ñoqanchikqa kanchik Diosman Cristopa ofrecesqan inciensopa asnariynin hinam chaynapi wakinkuna salvakunanpaq hinaspa wakinñataq puchukananpaq. 16 Puchukaypaq kaqkunapaqqa kay inciensoqa wañuchiq asnay hinam, salvakuypaq kaqkunapaqñataqmi kawsay qokuq asnariy hina. ¿Pitaq kachkan kayta rurananpaq hinaqa? 17 Ñoqaykuqa manam wakinkuna hinachu Diospa palabran willakusqaykuwan negociota ruraniku. Aswanqa Cristopi kaspam cheqapta rimaniku Diospa qayllanpi hinaspa paypa kachasqankuna hina.
1 Kayta nispaykuqa manam kikiykutachu huktawan recomiendakuchkaniku nitaqmi wakinkuna hinachu recomendacion cartataraq qamkunaman qawachisqaykiku, nitaqmi recomendacion cartatachu mañakusqaykiku. 2 Recomendacion cartaykuqa qamkunam kankichik sonqoykupi papelpi qellqasqa hina chaynapi llapallan runa leespan yachananpaq. 3 Qamkunaqa kankichik Cristopa cartasqan hinam, ñoqaykuñataqmi kaniku chay carta apaqkuna. Chay cartaqa manam tintawan qellqasqachu aswanqa kawsaq Diospa Espiritunwanmi, qellqasqasqaqa kachkan manam rumi labrasqapichu aswanqa runapa sonqonpim. 4 Chaynataqa rimariniku Diospi Cristorayku confiakusqaykuraykum. 5 Manam ñoqaykuqa imatapas rurayta atiymankuchu kikillaykumantaqa, tukuy ima rurasqaykuqa Diosmantam hamun. 6 Paymi preparawarqaku mosoq contratoman hina servinaykupaq. Servinikuqa manam qellqasqa leyman hinallachu aswanqa Espirituman hinam. Qellqasqa leyqa wañuyllamanmi apakun, Espiritum ichaqa kawsachikun. 7 Moisespa leyninqa labrasqa rumipi qellqasqa kaspapas anchallatañam achkirirqa, chaymi Israel runakunaqa mana Moisespa uyantapas qawayta atirqakuchu. Chayna kachkaspapas chay achkiriyqa tutayarurqam, chay leyqa sinchi achkiriywan hamuchkaspapas wañuyllamanmi apakun. 8 Ichaqa ¡mayna achkiriywanraq hamunqa Chuya Espiritupa kawsay qowasqanchikqa! 9 Condenawaqninchik leypas achkiriyniyoq kachkaptinqa ¡maynataraq achkiriykun huchanchikta Dios pampachaykuptinqa! 10 Ñawpaq kaq achkiriyniyoq leyqa manañam imapaschu kunan kaq sumaqllaña willakuymantaqa. 11 Mana unaypaq kaq leypas achkiriyniyoq kachkaptinqa aswan sumaqllañam kanqa wiñaypaq kaq allin noticia willakuyqa. 12 Confianzawan suyasqaykuraykum mana manchakuspa willakuniku. 13 Ñoqaykuqa manam Moises hinachu rurachkaniku payqa uyantam tapakururqa chinkaruqlla achkiyta Israel runakuna mana rikunanpaq. 14 Paykunaqa manamá entiendeyta munarqakuchu, kunanpas ñawpaq contratota leespankum yuyayninku tapasqa hina kaptin mana entiendenkuchu, chay tapaqninkuqa manaraqmi horqosqaraqchu, chaytaqa Cristollam horqonman. 15 Kunankamapas Moisespa libronta leespankum mana entiendenkuchu yuyayninku tapasqa hina kasqanrayku. 16 Señorman pipas kutirikuptinmi ichaqa chay tapaqninqa horqosqaña kanqa. 17 Señorqa Espiritum, maypim Espiritupa kasqanpiqa runakunapas librem. 18 Ñoqanchikpas uyanchik manaña tapasqa kaptinmi Señorpa sumaqllaña kayninwan achkirinchik huk espejo hina. Ñoqanchikqa Cristomanñam aswan-aswan rikchakuchkanchik, paypa achkiriyninpas sapa kutim ñoqanchikpi kachkan. Chaytaqa Señormi rurachkan. Payqa Espiritum.
1 Manam hukmanyanikuchu Diospa kuyakuyninman hina kay llamkay qowasqankumantaqa. 2 Saqerunkuñam pakasqallapi penqaypaq ruraykunataqa, manataqmi purichkanikupas sacre-sacrellañachu nitaq Diospa palabrantapas qewi-qewirispachu aswanqa cheqapllatam willakuniku, Diospa qayllanpim recomiendakuniku allin piensaq runakunaman. 3 Wiñay kawsaymanta willakuptiykupas infiernoman riqkunaqa manam entiendenkuchu. 4 Yuyayninkuta diablo tutayarachiptinmi paykunaqa mana iñikunkuchu, achkirichkaq allin noticiataqa manam rikuytapas atinkuchu, manataqmi entiendenkuchu Cristopa sumaq kayninmanta willakuytapas. Cristoqa Diospa rikchayninmi. 5 Willakuchkanikuqa manam kikiykumantachu aswanqa Jesucristo Señor kasqanmantam, kikiykumantañataqmi willakuniku Jesusrayku sirvientekichik kasqaykuta. 6 Tutayaypi kancharinanpaq kamachiq Diosllam sonqonchiktapas kancharichirqa achkiyninwan chaynapi Jesucristopa uyanpi kanchariq Diospa achkiyninta reqsinanchikpaq. 7 Chay achkiymi qori hina kachkan cuerponchikpi allpa manka hinalla kachkaptinchikpas. Chay hatu-hatun atiyqa manam ñoqanchikmantachu ichaqa Diosmantam. 8 Sasachakuykuna kaylawmanta-waklawmanta hamuptinpas manam vencerachikunikuchu, iskayrayaspaykupas manam pasaypaqchu hukmanyaruniku. 9 Ñakarichiwanankupaq qatikachawaptinkupas manam sapallaykuchu kaniku, maqawaptinkupas manam wañurunikuchu. 10 Maytaña rispapas cuerpoykupi ñakarispaykum apaykachaniku Jesuspa wañusqanta, chaynapi Jesuspa kawsasqanqa cuerpoykupi qawasqa kananpaq. 11 Kawsanaykukamaqa Jesusraykum sapa punchaw wañuypa patanpi kachkaniku, chaynapi kay wañuq cuerpoykupi Jesuspa kawsasqan qawasqa kananpaq. 12 Ñoqaykumanqa wañuyllam hichpamuwachkanku, qamkunamanmi ichaqa wiñay kawsay hichpamusuchkankichik. 13 Bibliam nin: —Iñirqanim hinaspam rimarqani —nispa. Chaynam ñoqaykupas confianzayoq kaspa iñispa rimaniku. 14 Imaynam Señor Jesusta wañusqanmanta Dios Tayta kawsarichirqa chaynam ñoqanchiktapas paywan kuskata wañusqamanta kawsarichiwaspanchik qayllanman pusawasunchik. 15 Tukuy chaykunataqa ñakarirqaniku allinnikichikpaqmi chaynapi achkallaña runakuna Diospa favorninta chaskispa aswan-aswan Diosman graciasta qonankupaq. 16 Chaymi mana hukmanyanikuchu, cuerpoyku machuyaptinpas espirituykuqa aswanmi sapa punchaw mosoqyachkan. 17 Kay pachapi ñakariykunaqa pisillam hinaspa pasaruqllam, chaymantañam chaskisunchikqa mana imawanpas tupachiy atina wiña-wiñaypaq suma-sumaq kananchikta. 18 Suyachkanchikqa manam qawasqanchik kaqkunallatachu aswanqa mana rikusqanchik kaqkunatam. Qawasqanchik kaqkunaqa manam unaypaqchu, mana rikusqanchik kaqkunam ichaqa wiña-wiñaypaq.
1 Yachankichikmi, sichu purmaruq wasi hinalla kay cuerponchik chinkaruptinqa Diosmi rurarapuwanchikña hanaq pachapi wiña-wiñaypaq wasita, chayqa manam runapa rurasqanchu. 2 Kay pachapiraq kaspaqa extrañanchikmi hanaq pachapi kaq wasinchikmanta otaq mosoq pachawan hina churakunanchikmanta. 3 Chaypi pachayoq kaspaqa manam qalallañachu kasunchik. 4 Kay wasillanchikpiraq otaq cuerpollanchikpiraq kawsaspaqa ancha extrañasqallañam kachkanchik, manam wañuyta otaq pachanchik llatanakuyta munaspachu aswanqa mosoq cuerpoyoqña, mosoq pachayoqña kayta munaspam chaynapi wañuytaqa kawsay vencerunanpaq. 5 Chayna kanapaq Dios rurawaspanchikmi garantiata hina Chuya Espirituta qowarqanchik. 6 Chaynapim confiakuspa yachanchik cuerpopiraq kaspaqa Señormantaqa karupiraq kasqanchikta. 7 Iñiyllawanmi purichkanchikqa, manam ñawinchikpa rikusqanta qatispachu. 8 Ichaqa confiazawanmi munachkanchik cuerponchikta saqeruspa Señorwanña kawsakuyta. 9 Chayraykum Señortaqa wañuspapas-kawsaspapas llumpay agradayta munanchik. 10 Ichaqa llapallanchikmi Cristopa qayllanmanqa rikurinanchik chaynapi kay pachapi kawsaspa allinpas otaq mana allinpas rurasqanchikman hina sapakama tocaqninchikta chaskinanchikpaq. 11 Señorpa piñakuyninta yachasqaykuraykum runakunataqa iñichiniku. Ichaqa Diosqa yachanñam imaynam kasqaykutapas chaymi munani qamkunapas yachanaykichikta. 12 Manam yapatawan kikillaykuta recomiendakuspachu rimachkaniku, kaykunataqa rimapayachkaykiku kusiysiwanaykikupaqmi. Chaynapim contestayta atinkichik hawallanta qawaspan alabakuqkunata. Paykunaqa manam sonqopi kaqwanchu alabakunku. 13 Loco hinapas kaniku Diospaqmi, yuyayniyoqpas kaniku qamkunapaqtaqmi. 14 Cristo kuyawasqanchikraykum kaykunata rurananchik, llapallanchikpa rantinchikpi Cristopa wañusqanta yachaspaqa yachanchiktaqmi wañusqa hinaña llapallanchik kasqanchiktapas. 15 Cristoqa wañurqa llapallanchikpaqmi chaynapi kawsaqkunapas manaña kikillanchikpaq kawsaspa Cristopaqña kawsananchikaq, payqa wañukuspanmi kawsariramurqa. 16 Kunanmantaqa pimantapas manam aychaman hinallañachu piensaniku, ñawpaqmi ichaqa Cristomantapas piensarqaniku aychaman hinalla, kunanqa manamá chaynatañachu piensaniku. 17 Pipas Cristowan kaqqa mosoq runañam, ñawpaq kaqkunaqa pasarunñam, kunanqa lliwmi mosoqña. 18 Tukuy kaykunaqa hamun Diosmantam. Paymi Jesucristopa rurasqallanwan kikinwan allinyanachiwanchik hinaspam kunawanchik runakunata paywan allinyanachinanchikpaq. 19 Diosmi kay pachapi runakunata huchankunamanta pampachaspa Jesucristopi kikinwan allinyanachichkarqa. Paymi kunawarqanchik allinyanakuymanta willakunanchikpaq. 20 Chaynaqa Cristopa kachasqanmi kaniku, Diosmi qamkunata rimapayasunkichik ñoqaykuwan. Cristopa rantinpim ruegakuykiku Dioswan allinyanakunaykichikpaq. 21 Cristoqa manam huchallikurqachu ichaqa ñoqanchikraykum Dios qepiykachirqa huchanchikkunata chaynapi Cristowan huklla kaspanchik Diospa munasqanman hinaña kawsananchikpaq.
1 Diospa yanapaqninkuna kaspaykum ruegakamuykiku, amayá despreciaychikchu Diospa hatun favornintaqa. 2 Paymi nin: Favorecenay tiempopim uyarirqayki. Salvanay punchawpim yanaparqayki. Kunanqa favorecenan tiempoñam, kunanqa salvanan punchawñam. 3 Pipas mana urmarunanpaqmi mana allin ejemplotaqa mana qonikuchu chaynapi Señorpaq rurasqaykumanta ama pipas yanqakunata rimanankupaq. 4 Aswanqa lliwpim qawachikuniku Dios serviq kasqaykuta pacienciakuspa, ñakarispa, muchuykunapi kaspa, sasachakuykunata aguantaspa, 5 azotesqa, carcelasqa, chaqwakunapi, sasa llamkaypi, mana puñusqa hinaspa yarqaymanta. 6 Dios serviq kasqaykutam qawachiniku chuyanchakuspayku, cheqap kaqta reqsispayku, pacienciakuspayku, sumaq sonqo kaspayku, Chuya Espirituyoq kaspayku, cheqapta kuyakuspayku, 7 cheqapta willakuspayku hinaspa Diospa atiyninwan ruraspayku. Diospa munasqanman hina kawsaspaykum armawan hina peleaniku hinaspa defiendekuniku. 8 Hukpim alabasqa kaniku, hukpiñataqmi cheqnisqa, hukpim ñoqaykumanta allinta rimanku, hukpiñataqmi mana allinta, llulla rimaqpaqmi hapiwanku cheqapta rimachkaptiykupas. 9 Reqsisqa kachkaptiykupas mana reqsisqapaqmi hapiwanku. Wañusqapaqñam hapiwanku, ichaqa kawsachkanikuraqmi, maqawaptinkupas manaraqmi wañunikuraqchu. 10 Llaki kaptinpas tukuy tiempom kusisqalla kaniku, wakcha kaspapas apuyachichkanikum achka runata, mana imayoq kaptiykupas kapuwachkankum tukuy imayku. 11 Corinto llaqtapi kaq wawqe-panikuna, kaytaqa tukuy sonqoykuwanmi nimuykiku mana recelaspa. 12 Ñoqaykuqa mana recelaspam kuyaykiku, qamkunam ichaqa recelowan kuyawankiku. 13 Huk tayta churinta ruegachkaq hinam ruegakuykichik, kuyasqaykuman hinayá qamkunapas sonqoykichikta kichariychik. 14 Ama kuskanchakuychikchu Señorpi mana iñiqkunawanqa, mana tupaqnintin yunta watarusqa hinam kawaqchik. Allin ruraqqa manam kuskanchakunmanchu huchallapi purikuqmanqa nitaqmi achkiypas kuskanchakunmanchu tutayaymanqa. 15 Cristoqa manam allinqa kanmanchu diablowanqa, nitaqmi Diospi iñiqpas hukllaqa kanmanchu mana iñiqwanqa. 16 Diospa templonqa manam taytacha-mamachakunapaqchu. Ñoqanchikqa kawsaq Diospa templonmi kanchik, kikin Diosmi nirqa: Paykuna ukupim yachasaq. Paykuna ukupim purisaq. Paykunapa Diosninmi kasaq. Paykunañataqmi kanqa runaykuna. 17 Señor nintaqmi: Paykuna ukumantayá lloqsiychik. Paykunamantayá sapaqchakuychik. Amayá hapiychikchu millakuypaq kaqkunataqa. Hinaptinqa chaskisqaykichikmi qamkunataqa. 18 Hinaptinqa ñoqam kasaq Taytaykichik, qamkunañataqmi churiykuna kankichik, ninmi tukuy atiyniyoq Señor.
1 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, chayna promesakuna kachkaptinqa aychanchikpi hinaspa espiritunchikpi tukuy mana allinmantayá chuyanchakusun, Diosta manchakuspayá aswan-aswan payllapaqña sapaqchakusun. 2 Sonqoykichikwanyá chaskiykuwayku, manam pitapas imanarqanikuchu nitaq huchallichirqanikuchu, nitaqmi pitapas engañarqanikuchu. 3 Kaytaqa nichkaykichik manam qamkunata acusaspaychu, nisqaypi hinapas ñoqaykuqa tukuy sonqoykuwanmi kuyaykiku, qamkunawanmi kawsasaqkupas chaynataq wañusaqkupas. 4 Qamkunapim ancha-anchata confiakuni hinaspam llumpayta alabakuni, qamkunarayku kallpanchakuspaymi kusisqa kani ñakariyniykupipas. 5 Macedonia lawman chayamusqaykumantapunim mana samarqanikuchu, ñoqaykuqa kaypi-chaypi sasachakuykunallapim karqaniku, cuerpoykupim ñakarirqaniku, sonqoykupiñataqmi manchakurqaniku. 6 Ichaqa llakisqakuna kallpanchaq Diosmi kallpanchawarqaku Titopa chayamusqanwan. 7 Hinaspapas manataqmi paypa chayamusqallanwanchu kusikurqanikuqa, kusikurqanikumá kikin Titota consuelasqaykichikmantapas. Paymi willawarqaku qamkunapa kuyawasqaykichikmanta, willawarqakutaqmi ñoqamanta llakikuspa sientiwasqaykichikmantapas. Chaykunata yachaykuspaymi mastaraq kusikurqani. 8 Carta apachimusqaywan llakisqaña kaptikichikpas manam ñoqaqa pesakunichu, ñawpaqtam ichaqa pesakurqani carta apachimusqaymanta ratollapas llakisqa kaptikichik. 9 Kunanqa kusikunim, manam llakisqa kasqaykichikmantachu aswanqa wanakusqaykichikmantam, llakisqaqa karqankichik Diospa munasqanman hinam, chaynaqa manamá ñoqaykuchu mana allintaqa rurarqaykiku. 10 Diospa munasqanman hina llakikuyqa wanachiwaspanchikmi salvawanchik, chaynaqa manam ñakakunanchikchu. Runakunapa munasqanman hina llakikuymi ichaqa apamun wañuyta. 11 Qamkunaqa Diospa munasqanman hinam llakisqa karqankichik, chayna kaspaqa ¡mayna nanachinakuytam munarqankichik! ¡mayna arreglo ruraytam munarqankichik! ¡maynatam mana allinpa contranpi piñakurqankichik! ¡maynatam manchakurqankichik! ¡mayna kuyakuqmi kankichik! ¡maynatam sientikurqankichik! ¡maynatam castigo rurayta munarqankichik! Lliwpim qamkunaqa kay asuntopi mana huchayoq kasqaykichikta qawachikurqankichik. 12 Cartata apachimuspayqa manam piensarqani chay huchallikuq runapichu nitaq llakichisqa runapichu, piensarqaniqa Diospa qayllanpi ñoqaykumanta sientisqaykichik yachasqa kananpaqmi. 13 Chaywanmi consuelasqa karqaniku. Consuelasqa kaspañataqmi aswan mastaqa kusikurqaniku Titopa kusisqa kasqanmanta. Llapallaykichikmi paypa sonqonta tiyaykachirqankichik. 14 Qamkunamanta Titoman alabakuspayqa manam penqakurqanichu. Aswanqa tukuy ima qamkunaman nisqaykuqa cheqapmi, cheqaptaqmi Titoman qamkunamanta alabakusqaykupas. 15 Payqa mastaraqmi kuyasunkichik kasukusqaykichikta hinaspa humillakuspa manchakuywan chaskisqaykichikta yuyarispa. 16 Kusikunim qamkunapi anchata confiakuspay.
1 Wawqe-panillaykuna, kunanmi willamuykiku imaynam Macedonia lawpi iñiqkunaman Dios favorecesqanta. 2 Paykunaqa ancha sasachakuykunapi kachkaspankupas hatuntam kusikurqaku, ancha wakcha kachkaspankupas tukuy sonqonkuwanmi qorqaku. 3 Qorqakuqa manam atisqallankutachu, aswanqa mana qoy atisqankutawanmi, ñoqapunim rikurqani tukuy sonqonkuwan qosqankutaqa. 4 Anchatam ruegawarqaku qollqe chaskinaykupaq, yanapaytam munarqaku Jerusalen llaqtapi kaq wawqe-panikunata. 5 Piensasqaykumantapas mastaraqmi huñururqaku, puntataqa Señormanmi qokuykurqaku hinaspañam Diospa munasqanman hina ñoqaykuman qowarqaku. 6 Chaymi Titota ruegarqaniku qallarisqanpi hina chay kuyakuy ofrendata qamkuna ukupi huñuyta tukumunanpaq. 7 Qamkunaqa lliwpim masyankichik, masyankichikmá iñiypipas, sumaq yachachiypipas, yachayniyoq kaypipas, allin ruray munaypipas hinaspa ñoqayku kuyawaykupipas, chaynaqa masyaychikyá kuyakuy ofrenda qoypipas. 8 Kayta nispayqa manam kamachichkaykichikchu, munaymanmi wakinkunapa tukuy sonqonwan rurasqanku yachanaykichiktapas chaynapi kuyakuynikichikqa cheqap kasqanta qawachinaykichikpaq. 9 Qamkunaqa yachankichikñam Señorninchik Jesucristopa favorecewasqanchikta. Payqa apu kachkaspam wakchayarurqa qamkunata kuyasuspaykichik, chaynapi wakcha kayninwan qamkuna apu kanaykichikpaq. 10 Qamkunapa allinnikichikpaqmi consejoyta qoykichik. Qayna watamantaraqmi puntarqankichik ofrenda huñuytaqa, manataqmi huñuyllatachu aswanqa puntataraqmi munaypaq-munarqankichik. 11 Chaynaqa kunanyá tukuychik qallariyninmantapuni kusikuyllawanña munasqaykichikta, kapususqaykichikman hinayá qoychik. 12 Pipas cheqapta qoyta munaptinqa Diosqa chaskin kapuqninman hinam. Payqa manam mañanchu mana kapuqniyoqtaqa. 13 Manam kayqa hukkunata yanapaspa muchuypi kanaykichikpaqchu. 14 Aswanqa igualla kanaykichikpaqmi, kunanqa kapusuchkankichikmi mana kapuqniyoqkunaman qoykunaykichikpaq, hukpiñataqmi paykunapa kaptin pisisuptikichik qosunkichik, chaynapim igualla kankichik. 15 Bibliam nin: —Manam puchurqachu achka huñuqpapas nitaqmi pisirqachu aslla huñuqpapas —nispa. 16 Graciastam Diosman qoni nanachikusunaykichikpaq Titomanpas allin sonqo qosqanmanta. 17 Chaskirqam ruegakusqayta hinaspam qamkunamanta sientispa kikillanmanta hamuchkan. 18 Titotawan kuskatam kachamuchkaniku iñiqmasinchikta, paypas iñiqkuna ukupiqa reqsisqam Cristomanta allin willakusqanpi. 19 Manataqmi chayllachu, huñunakuq iñiqmasinchikkunapas paytam akllaykurqa yanapakuy ofrendata apaptiyku riysiwanankupaq, chaytaqa rurachkaniku Señorta hatunchanaykupaqmi hinaspa kusikuywan rurasqaykuta reqsichinaykupaqmi. 20 Chaynapim pipas mana yanqakunata rimanqachu kay achka ofrenda aypunaykumanta. 21 Allin kaq ruraytam munachkaniku Señorpa qayllanpipas chaynataq runakunapa qayllanpipas. 22 Paykunawantaqmi kachamuchkaniku sapa kutilla kusikuyllawan ruraq wawqenchiktapas, qamkunapi llumpayta confiakusqanraykum payqa aswan-aswanraq chayna rurayta munachkan. 23 Titoqa puriqmasiymi hinaspa qamkuna ukupi llamkaqmasiymi. Wakin wawqekunañataqmi iñiqkunapa kachamusqan, paykunaqa Cristota hatunchaqkunam. 24 Chaynaqa iñiqkuna yachananpaqyá qawachiychik kuyakuynikichikta, qawachiychiktaqyá qamkunamanta alabakusqayqa cheqap kasqantapas.
1 Wawqe-panikunapaq yanapakuy ofrenda huñunaykichikmantaqa yanqañam qellqamuykichikman. 2 Yachaniñam yanapakuy munasqaykichiktaqa chaymi Macedonia lawpipas kusikuywan willakuni: —Grecia lawpi kaqkunaqa qayna watamantaraqmi listo karqaku —nispay. Chayta yachaykuspankum Macedonia lawpi kaqkunapas yaqa llapallanku yanapakuyta munarqaku. 3 Chaywanpas kachamuchkanim kay wawqekunata chaynapi qamkunamanta kaypi kusikuywan willakusqay mana yanqa kananpaq hinaspa nisqayman hina listo kanaykichikpaq. 4 Yanqañataq Macedonia lawpi kaqkunawan hamuspayku mana listotachu tarimuykikuman, chayna kaptinqa qamkunapi confiakusqaykumantach penqaypi kaymanku, chaynataqchá qamkunapas penqaypi kawaqchik. 5 Chayraykum kay wawqekunata mañakurqani puntata watukamusunaykichikpaq chaynapi manaraq hamuchkaptiyku prometekusqaykichik kuyakuy ofrenda huñuypi yanapasunaykichikpaq, chaynapim chay ofrendaykichikqa kanqa kuyakuynikichikmanta, manam mañasqaykuman hinachu. 6 Kaytam nikichik: Pipas aslla tarpuqqa asllatam cosechan, achka tarpuqñataqmi achkata cosechan. 7 Sapakamayá qochun sonqonpi tanteasqanman hina, ama llakikuspachu nitaq obligasqachu, Diosqa kuyan kusikuywan qoqtam. 8 Diosqa favornintaqa mirayniyoqtam qosunkichik, qosunkichkqa manam kawsanallaykichikpaqchu aswanqa tukuy imaykichikpas kaptin aswan masta yanapakunaykichikpaqmi. 9 Bibliam nin: Wakchakunamanmi imallantapas aypuykarin. Wakchakunamanmi imallantapas qoykarin. Allin rurasqanqa wiña-wiñaypaqmi. 10 Tarpuqman muhu qoykuqmi hinaspa mikuqman mikuy qoykuqmi qamkunapaqpas achkayachinqa muhuykichikta, achkayachinqataqmi allin ruraynikichiktapas. 11 Chaynapim apuyachisqa kankichik tukuy sonqoykichikwan qonaykichikpaq, ofrendaykichikta apaptiykum wawqe-panikunapas Diosman graciasta qonqaku. 12 Kay yanapakuyta wawqe-panikunaman qospaqa manam necesitasqallankutachu qonchik, aswanqa chay qosqaykichikraykum paykuna anchata Diosman graciasta qonqaku. 13 Kay ofrendawanqa runakunamanmi qawachinkichik allin noticiata chaskispa Cristo kasukusqaykichikta, chayraykum runakuna alabanqaku Diosta. Alabanqakutaqmi paykunapaqwan llapallan runakunapaq ofrenda qosqaykichikmantapas. 14 Diospa llumpay favorecesusqaykichikmanta kuyasuspaykichikmi llumpayllataña qamkunapaq mañakunqaku. 15 Diosmanyá gracias kachun mana explicay atina qokuyninmanta.
1 Llampu sonqollaña hinaspa kuyakuqllaña Cristoraykum ñoqa Pablo ruegakuykichik. Qamkunawan kaspayqa humildes kani: qamkunamanta karupi kaspayñataqsi manchakuypaq kani. 2 Ruegakuykichikmi hamuspayqa ama manchakuypaq kanaypaq. Arí, chaynamá kayman aychaman hinalla kawsasqaykupaq piensaq runakunapaqqa. 3 Aychapiraq kawsaspapas ñoqaykuqa manam aychaman hinachu peleachkaniku. 4 Peleanapaq armaykuqa manataqmi aychaman hina armallachu, aswanqa Diospa atiynin hina armam, chayna armaqa tuñirachinmanmi murallasqa llaqtakunatapas. 5 Tuñichintaqmi Dios reqsiypa contranpi piensaqkunatapas chaynataq paypa contranpi hoqarikuqkunatapas, runakunapa imaymana piensasqantaqa Cristomanñam wataniku kasukunankupaq. 6 Listollam kachkaniku mana kasukuqkunata correginaykupaq, chaynataqa rurasaqku cheqaptapuni kasukuyta yacharuptikichikñam. 7 Qamkunaqa imatapas qawankichik rikchayllantam, pipas Cristopaña kasqanta piensaspanqa cuentatam qokunan ñoqaykupas pay hina Cristopaña kasqaykuta. 8 Atiyniykumanta aswanraq alabakuspayqa manam penqakunichu, Señormi kay atiytaqa qowarqaku qamkunata wiñachinaykupaq, manam chinkachinaykupaqchu. 9 Amayá piensaychikchu: —Payqa cartallawanmi manchachiwanchik —nispaqa. 10 Wakinkunam ninku: —Pabloqa cartankunapiqa manchakuyllapaqtañam riman, kaypi kaspanmi ichaqa eqollaña, rimanpas mana kasunapaqta hinam —nispa. 11 Chayna piensaqtam nini: Cartaykupi nimusqaykuman hinam rurasaqku chaypi kaspaykupas. 12 ñoqaykuqa tupachikuniku manam kikillanmanta alabakuqkunamanchu, paykunaqa mana entiendechkaspam hukkunawan tupachikunku. 13 Ñoqaykuqa manam alabakuymankuchu mana tupaqniykumantaqa, Diosmi ñoqaykutaqa kachawanku maypi llamkanaykupaqpas. Paytaqmi kachamuwarqaku chay Corinto llaqtamanpas. 14 Chaynaqa derechoyoq kaspaykum imatapas nikiku, ñawpaqtaraq qamkunaman chayamuspaykum apamurqaykiku Cristomanta allin noticiata. 15 Ñoqaykuqa alabakuchkaniku manam hukkunapa llamkasqanmantachu. Ñoqaykuqa suyachkaniku qamkunapa iñiynikichik aswan masyakuptin qamkunawan astawanraq llamkaytam, ichaqa chaytaqa rurasaqku maymi llamkanallaykupim. 16 Chaywanpas Cristomanta allin noticia masyachiytaqa munachkanikum qamkunapa kasqaykichikmanta karupi kaqkunamanpas, ichaqa chaytaqa rurasaqku hukkunapa llamkasqanmanta mana alabakuspam. 17 Pipas alabakuyta munaspaqa Señormantayá alabakuchun. 18 Manam kikillan recomiendakuqtachu Diosqa chaskin, aswanqa Señorpa recomiendasqantam.
1 Aguantaykuwankichikmá yanqakunata niptiypas. ¡Arí, aguantaykuwaychikyá! 2 Diospa sientisqanman hinam qamkunamanta sientini. Chullalla qariwan casarakuq doncellata hinam prometekurqaykichik Cristoman presentanaypaq. 3 Ichaqa engañasqa kanaykichikmantam manchakuchkani, culebram sacrellaña kasqanrayku Evata engañarurqa, chaynam qamkunapas Cristoman chuya sonqo kasqayichikmanta pantachisqa kawaqchik. 4 Ichapas huk kaqnin hamuspan willasunkichikman mana ñoqaykupa willasqayku Jesusmanta otaq mana chaskisqaykichik espiritumanta otaq hukpa sutinpi salvakuymanta hinaptinqa yaqapasmi chaskiykuwaqchik. 5 Chay hatu-hatun apostolkunamantaqa manam menoschu kani. 6 Rimasqay wanka-wanka kaptinpas yachayniyqa manam chaynachu, chaytaqa tukuy ima rurasqaykuwanmi qawachirqaykiku. 7 ¡Manam huchallikurunichu Diosmanta allin noticiata gratislla qamkunaman willaspayqa! chayta ruraspaymi humillakurqani qamkuna hoqarisqa kanaykichikpaq. 8 Wakin iñiqkunatam wakchayachirqani qamkunata servinaypaq pagoyta chaskispay. 9 Qamkunawan kachkaptiy qollqey tukuruptinpas manam mañakurqaykichikchu, aswanqa Macedonia lawpi kaq wawqe-panikunam apachimuwarqa. Manamá qamkunamantaqa imatapas mañakurqaykichikchu nitaqmi mañakusqaykichikpaschu. 10 Sonqoypi kaq Cristopa cheqap palabranraykum nikichik: Grecia lawpipas manam upallachiwanqakuchu kay alabakusqaymantaqa. 11 ¿Imanasqataq kaynataqa rimachkani? ¿Qamkunata mana kuyaspaychu? Diosmi yachan qamkuna kuyasqaytaqa. 12 Kay rurasqaytaqa aswanraqmi rurasaq chaynapi ñoqaykuta qatipakuspa alabakuqkuna ama alabakunankupaq. 13 Paykunaqa llulla apostolkunam, engañowan llamkaspam Cristopa apostolnin tukunku. 14 Kayqa manam admirakunapaqchu, diablopas tikrakunmi achkirichkaq angelman. 15 Chaynam diablopa serviqninkunapas tikrakun allin serviqmanraq, ichaqa huk punchawmi sentenciasqa kanqaku rurasqankuman hina. 16 Yapatawanmi nikichik: Amayá hapiwaychikchu locopaqqa, chaynapaqña hapiwaspaykichikpas amayá harkakuwaychikchu paykuna hina tumpachallapas alabarikunayta. 17 Alabakuspayqa manam Señorpa rurananman hinachu rurani aswanqa loco hinam rimani. 18 Achkallañam aychaman hina alabakunku chaynaqa ñoqapas alabakusaqyá. 19 Qamkunaqa yachaysapa kachkaspam kusikuywanraq locokunata aguantankichik. 20 Manam imapas qokusunkichikchu servichikusuptikichikpas, engañasuptikichikpas, tukuy imaykichikta qechusuptikichikpas, alabakuptinkupas hinaspa uyapi laqechusuptikichikpas. 21 ¡Penqakuywanraqmi nini: Ñoqaykuqa manam chaypaq hinachu karqaniku. Pipas imamantapas alabakuptinmi ichaqa ñoqapas loco hina alabakuyman aswan mastaraq. 22 ¿Hebreo castachu kanku? Ñoqapas chay castam kani. ¿Israel castachu kanku? Ñoqapas chay castam kani. ¿Abrahampa mirayninkunachu kanku? Ñoqapas paypa mirayninmi kani. 23 ¿Cristopa serviqninkunachu? Loco hinam nichkaykichik, ñoqaqa aswanraqmi Cristotaqa servichkani, paykunamantaqa mastam llamkarqani, mastam azotetapas chaskirqani, carcelkunapim karqani, achka kutitataqmi wañuymantapas ayqerqani. 24 Pichqa kutitam judiokuna azotewarqa kimsa chunka isqonniyoq makita. 25 Kimsa kutitam tawnawan waqtapawarqaku, huk kutipiñataqmi rumiwan choqaparuwarqaku. Buquepas kimsa kutitam viajachkaptiy yakuman chinkaykurqa. Huk punchaw huk tutanñataqmi nuyurqani lamar qochapi. 26 Achka-achkatam illarqani hinaspam peligrokunapi karqani mayu aparuwananmanta, suwamanta, castaykuna hinaspa mana judio kaqkuna wañurachiwananmanta. Peligrollapitaqmi karqani llaqtakunapipas, chunniqkunapipas, lamar qochapipas chaynataq wawqe-tukuqkunamantapas. 27 Llamkayllapi hinaspa sasachakuyllapim karqani achka kutipim karqani mana puñusqa, yarqaymanta, yakumanta, mana mikusqa, chiripi hinaspa pachaymantapas ususqa. 28 Tukuy kaykunamanmi yapakuykunraq llapallan iñiqkunamanta sapa punchaw cuentallikuyniy. 29 Pipas eqoyaptinqa ñoqapas eqoyanitaqmi, pipas urmachisqa kaptinñataqmi penqakuywan kani. 30 Alabakunay kaptinqa mana kallpayoq kasqaymantam alabakusaq. 31 Señor Jesuspa Taytan wiñaypaq alabana Diosmi yachan mana llullakusqayta. 32 Damasco llaqtapi kachkaptiymi Rey Aretasta serviq prefecto cuidachirqa chay llaqtapa punkunta preso hapirachiwananpaq. 33 Ichaqa chay llaqtapa murallanpa ventanantam canastapi warkuruwarqaku hinaptinmi ayqekurqani.
1 Yanqallapaq kaptinpas alabakusaqyá, sueñoyniypi hinaspa revelacionniypi Señorpa qawachiwasqantayá willasqaykichik. 2 Reqsinim Cristopi iñiq huk runata. Chunka tawayoq watañam Dios payta aparurqa kimsa kaq cielokama. Cuerpopichuch apasqa kanman karqa otaq espiritupichuch, manam chaytaqa yachanichu. Diosllam chaytaqa yachan. 3 Chay runataqa reqsinim. Cuerpopichuch apasqa kanman karqa, manam yachanichu, espiritupichuch apasqa kanman karqa, Diosllam chaytaqa yachan. 4 Apasqam karqa paraisoman, chaypim uyarimurqa pi runapapas mana rimariy atinan palabrakunata. 5 Ñoqaqa alabakuymanmi chay runamanta, ichaqa manam alabakusaqchu, aswanqa mana kallpayoq kasqallaymantam alabakusaq. 6 Alabakuyta munaspayqa manam locoyachkanichu, ñoqaqa cheqapllatam niyman, ichaqa manam alabakusaqchu chaynapi qawawasqankumanta hinaspa uyariwasqankumanta mana aswanraq imatapas piensanankupaq. 7 Chay revelacioniypi rikusqaykunaqa suma-sumaqmi karqa, chay qawasqaymanta mana llumpayta alabakunaypaqmi qowasqa karqa tipawaqniy kichka hina, chayqa Satanaspa kachamusqan hinam ñakarichiwachkan. 8 Kimsa kutitam Señorta mañakurqani sanoyaykachiwananpaq. 9 Hinaptinmi Señor niwarqa: —Qampaq favorniyqa achkallañam, chayllapaqñam kasunki. Atiyniyqa mana kallpayoq runakunapim sutillata reqsichikun —nispa. Chaymi mana kallpayoq kasqaymanta kusikuywan alabakuni chaynapi Cristopa atiynin ñoqapi takyananpaq. 10 Chayraykum kusisqa kani mana kallpayoq kaspaypas, kamisqa kaspaypas, mana imayoq kaspaypas, Cristorayku ñakarichisqa kaspaypas hinaspa sasachakuykunapi kaspaypas. Mana kallpayoq kachkaspayqa aswan kallpayoqraqmi rikuriruni. 11 Loco hinam kikillaymanta alabakurqani ichaqa qamkunam obligawarqankichik ñoqamanta mana sumaqta rimaspaykichik. Ñoqaqa mana valeqlla kaspaypas manam menoschu kani chay hatu-hatun apostolkunamantaqa. 12 Qamkunawan kaspaymi reqsichikurqaykichik cheqap apostol kasqayta chaymi pacienciakuspa Diospa atiyninwan rurarqani admirakuypaq milagrokunata. 13 Qamkunaqa manam wakiq iñiqkunamantaqa menoschu karqankichik, menosqa karqankichik imatapas qamkunamanta mana mañakusqallaypim. ¡Pampachaykuwaychikyá chay faltaymantaqa! 14 Kunanqa listom kachkani kimsa kutipiña watukaykamunaypaq ichaqa manam imatapas mañakusqaykichikchu. Manam imapas kapuqnikichik maskaqchu hamusaqqa aswanqa qamkuna maskaqmi. Taytam huñun qollqetaqa churinkunapaq, manam churinkunachu taytanpaq. 15 Kapuqniytaqa munasqayman hinam gastakusaq, qamkunaraykuqa kallpaytapas gastasaqmi. Manam imananchu llumpayta kuyaptiy pisillata kuyawaptikichikpas. 16 Cheqaptam ninku qamkunataqa mana gastoman churasqayta ichaqa ninkutaqmi sacre kayniywan trampaman wichiykachisqayta. 17 ¿Icha pipas kachamusqaywanchu engañarurqaykichik? 18 Titotam mañakurqani watukamusunaykichikpaq hinaspam paytawan kachamurqani huk wawqeta. ¿Icha Titochu engañarusurqankichik? Iskayniykum huk sonqolla allinllata portakurqaniku. 19 Kuyasqay wawqe-panillaykuna ¿ichapas piensachkankichik ñoqaykuqa qayllaykichikpi defiendekusqaykuta? ñoqaykuqa Diospa qayllanpim Cristopa sutinpi rimachkaniku, tukuy chay rimasqaykuqa iñiynikichikpi wiñanaykichikpaqmi. 20 Hamuspayqa ichapas mana sonqoypaq hina tariramusqaykichik, ñoqapas icha mana sonqoykichikpaq hinachu karuyman. Manchakuchkanim qamkuna ukupiqa liryanakuy kananmanta, sientichinakunaykichikmanta, piñanakunaykichikmanta, rakinakunaykichikmanta, cuento-qepi kanaykichikmanta, pipapas qepanpi rimanaykichikmanta, hatun tukuq kanaykichikmanta, chaqwa ruraqllaña kanaykichikmanta. 21 Manchakuchkanim yapa hamuptiy qamkunarayku Diosniy penqachiwananmanta, chayna kaptinqa llakikusaqchá ñawpaqmantaraq huchallikuchkaspa mana wanakusqaykichikmanta. Manaraqchusmi wanakunkichikraqchu qanra vidaykichikpi purisqaykichikmanta, huchapakusqaykichikmanta hinaspa viciokunapi purisqaykichikmanta.
1 Kaywanqa kimsa kutitañam hamusaq qamkunaman. Ima asunto arreglana kaptinpas iskay otaq kimsa testigopa nisqanman hinam arreglasqa kanqa. 2 Ñawpaqta hamuspaymi anyarqani huchapi purikuqkunata, kunanpas mana chaypi kachkaspaypas anyamunim huchapi puriqkunatawan llapallanta. Hamuspayqa chay runakunataqa castigasaqpunim. 3 Chaynataqa rurasaq rimachiwaqniyqa Cristopuni kasqanta yachanaykichikpaqmi. Cristoqa manam pisi kallpayoqchu mana imanasunaykichikpaqa, qamkunapi kaq Cristoqa atiyniyoqmi. 4 Arí, cheqaptam mana atiyniyoq hina chakatasqa kaspa wañurqa, kunanmi ichaqa Diospa atiyninwan kawsachkan, chaynam ñoqaykupas kachkaniku mana atiyniyoq, ichaqa paywan kaspaqa Diospa kallpanchasqanmi kawsachkaniku qamkunata servinaykupaq. 5 Sonqoykichikta tapukuykuychik ¿cheqaptachu Cristoman iñichkankichik? Sumaqta tapukuychik ¿Manachu musyankichik sonqoykichikpiqa Cristo kasqanta, icha Diospa mana chaskisqanchu kachkankichik? 6 Ñoqaykumantam ichaqa yachankichik Diospa chaskisqan kasqaykumanta. 7 Diostam mañakuchkaniku mana allin kaqkunataqa ama ruranaykichikpaq, chaytaqa munachkaniku manam chaskisqa kasqaykuta yachanaykichikpaqchu aswanqa allin kaqkunata ruranaykichikpaqmi. Manam imananchu manaña Dios chaskiwaptinkupas. 8 Cheqap kaqpa contranpiqa manam imatapas ruraymankuchu aswanqa rurachkaniku cheqap kaqpaqmi. 9 Chaymi mana kallpayoq kaspapas qamkuna kallpayoq kasqaykichikmanta kusikuniku, aswanraqmi Diosta mañakusaqku mana huchayoqña kanaykichikpaq. 10 Kay cartatam apachimuykichik manaraq hamuchkaspay, chaynapi chayamuspayqa manaña qaqchanaypaq nitaq castiganaypaq, Señorpa atiy qowasqanqa qamkunata wiñachinaypaqmi, manam chinkachinaypaqchu. 11 Wawqe-panillaykuna, qamkunañayá allinlla, amañamá huchallikunkichikñachu. Qamkunaqa kallpanchakuychikyá, huk sonqollañayá hawkalla kawsakuychik, chayna kaptinqa kuyakuq hinaspa hawkayay qokuq Diosmi qamkunawan kanqa. 12 Llapallaykichikyá abrazanakuykuspa rimaykanakuychik. 13 Kaypi kaq llapallan wawqe-panikunapas saludaykamusunkichikmi. 14 Señor Jesucristopa favorninyá Dios Taytapa kuyakuyninpiwan hinaspa Chuya Espiritupa hukllawaq kayninpiwan llapallaykichikwan kachun.
1 Galacia law llaqtakunapi huñunakuq iñiqkunamanmi ñoqa Pablowan kaypi kaq iñiqkuna kay cartata apachimuykiku. Manam runakunachu akllawarqaqa, ñoqataqa akllawarqa Jesucristom hinaspa pay kawsarichimuq Dios Taytam chaynapi apostolnin kaspay paymanta willakunaypaq. 3 Dios Taytatawan Señorninchik Jesucristotam mañakuchkani qamkunata favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 4 Dios Taytanchikpa munasqanman hinam Jesucristo kikinmanta wañupuwarqanchik huchanchikmanta mana castigasqa kananchikpaq hinaspa kunan tiempopi Diospa contranpi kaqkunamanta libraykuwananchikpaq. 5 Paytayá yupaychasun wiña-wiñaypaq. Chaynayá kachun. 6 Jesucristo favorecesuptikichikmi qamkunataqa Dios qayaykusurqankichik salvasqa kanaykichikpaq chaymi admirasqallaña tapuykichik: ¿Imaynamá manapas unaypiqa Diosmantaqa karunchakuchkankichik huk rikchaq yachachikuykunamanña hapipakuspaykichikqa? 7 Salvakunanchikpaq huk yachachikuyqa manam kanchu. Wakin runakunaqa iskayrayachisuspaykichikmi Jesucristollapi salvakunaykichikta tikraruyta munanku. 8 Salvacionqa Jesucristollapi kasqantam yachachirqaykiku, pipas hukmanta yachachiptinqa Diosyá ñakaykuchun hanaq pachamanta hamuq angelña kaptinpas otaq ñoqaykumantaña kaptinpas. 9 Ñam nirqaykichikña, chaywanpas huktawanraqmi nimuykichik: Ñam chaskirqankichikña salvasqa kanaykichikpaq cheqap yachachikuytaqa, pipas hukmanta yachachiptinqa Diosyá ñakaykuchun. 10 Kaynata nispayqa ¿runakuna agradayllatachu munani icha Dios agradaytachu? Sichu runakunapa allin hapiwanallanta munayman hinaspayqa manañach Jesucristopa sirvientenchu kayman. 11 Yachaychikyá wawqe-panillaykuna, salvasqa kananchikpaq ñoqapa willakusqayqa manam runakunapa yachachikuyninchu. 12 Ñoqamanqa manam runachu willawarqa nitaq yachachiwarqapas, Jesucristopunim ñoqamanqa revelawarqa. 13 Qamkunaqa uyarirqankichikñam judiokunapa yachachikuyninkunallata kasukuspay ñawpaq kawsasqaymantaqa. Yachankichiktaqmi Diosman iñiqkunata imaynam ñakarichisqaytapas. 14 Judiokunapa yachachikuyninkunata aswanraq kasukuspaymi wiñaymasiykunatapas llalliqraq karqani. Llumpayta sientispaytaqmi hapipakurqani abueloykunapa costumbrenkunamanpas. 15 Aswanqa manaraq nacechkaptiymi munasqanman hina Dios sapaqchawarqa hinaspam llumpay kuyakuyninwan qayaykuwarqa. 16 Churin Jesucristotam reqsiykachiwarqa mana judio kaqkunamanpas paymanta willakamunaypaq. Chayraq iñikuspayqa manam pimanpas rirqanichu Jesucristomanta aswanraq yachanaypaqqa. 17 Manataqmi Jerusalentapas rirqanichu ñoqamanta punta kaq apostolkuna tapukuqqa. Aswanqa Arabia lawman pasakuspaymi unaymantaña kutirqani Damasco llaqtaman. 18 Jerusalen llaqtamanqa rirqani kimsa watamantañam, chaypim Pedrowan tupaspay parte killa karqaniku. 19 Manataqmi tuparqanichu wakin apostolkunawanqa, aswanqa Jesuspa wawqen Jacobollawanmi. 20 Diosmi yachan kay qellqamusqayqa cheqappuni kasqanta. 21 Jerusalenmanta lloqsispayñataqmi Siria lawmanwan Cilicia lawman pasakurqani. 22 Cristoman Judea lawpi iñiqkunaqa manam uyaytapuniqa reqsiwarqakuchu. 23 Paykunaqa ñoqamanta uyaylla-uyarispam nirqaku: —Chay ñawpaq ñakarichiwaqninchik Pabloqa manam munanñachu Jesucristomanta yachachikuy chinkachiytaqa, payqa willakuchkan: “Cristoman iñikuychik” nispanñam. 24 Chayta yacharuspankumá: —Diosmanyá gracias kachun —nirqaku.
1 Chunka tawayoq watamantañam Bernabeywan kuska huktawan rirqani Jerusalen llaqtaman, pusarqanitaqmi Titotapas. 2 Rirqaniqa Diospuni “Jerusalenman riy” niwaptinmi. Allin reqsisqakunallawan huñunakuspaymi paykunaman willarqani mana judio kaqkunamanpas imaynam allin noticiakuna willamusqaymanta. Chaytaqa nirqani willakamusqay mana yanqa kananpaqmi. 3 Chaynapimá ñoqawan riq Titotapas mana judio kachkaptinpas mana kamachirqakuchu judio hina señalachikunanpaq. 4 Chaywanpas wakin runakunam iñiqmasinchik tukuspanku yaykuramurqaku, paykunam Tito señalachikunanta munarqaku. Tukuy ima rurasqaykutam wateqawarqaku hinaspam Jesucristo librawasqanchikta mana munaspa llumpay sasa kamachikuykuna kasukunaykuta munarqaku. 5 Chaywanpas ñoqaykuqa manamá imaraykupas kasukurqanikuchu, chaynataqa rurarqaniku cheqap noticiaqa qamkunapaqpas mana tikrakunanpaqmi. 6 Apostolkunapiwan wakin allin reqsisqa kamachikuqkunaqa manamá ima mosoq yachachikuytapas niwarqachu. Llumpay reqsisqa kasqankupas manam imananchu ñoqapaqqa. Diosqa manam hawallanta qawaspachu pitapas favorecen. 7 Qawasqankuman hinam Pedrota Dios akllarqa judiokunaman willakunanpaq, chaynam ñoqatapas Dios akllawarqa mana judio kaqkunaman allin noticiata willakamunaypaq. 8 Diospunim Pedrota kamachirqa apostolnin kaspa judiokunaman willakunanpaq, chaynam ñoqatapas Diospuni kamachiwarqa apostolnin kaspay mana judio kaqkunaman willakamunaypaq. 9 Iñiqkuna ukupi allin reqsisqa wawqekunam karqa Jacobo, Pedro hinaspa Juan, paykunam Diospa favorecewasqanta yachaspanku ñoqatawan Bernabeyta alleq makinkuwan hapiykuwarqaku, chaynataqa rurarqaku huk sonqolla kasqaykuraykum. Paykunam nirqaku: —Riychikyá mana judio kaqkunaman, ñoqaykuñataqmi willakusaqku judiokunaman —nispa. 10 Kunawarqakutaqmi wakchakunataqa mana qonqarunaykupaqpas, chaytaqa tukuy sonqoywanmi rurachkani. 11 Antioquia llaqtaman Pedro chayamuptinmi uyanpipuni qaqcharqani pantaypi kasqanrayku. 12 Paymá puntata mikurqa mana judio kaq iñiqkunawan, aswanqa Jacobo partidomanta kaqkuna chayaramuptinmi Pedroqa manaña munarqachu mana judio kaqkunawan mikuyta, chaynataqa rurarqa judiokunapa leyninman hapipakuqkunata manchakuspanmi. 13 Chaynamá wakin judio iñiqkunapas iskay uyakuykuspanku Pedropa rurasqanta qatirqaku. Bernabeypunipas iskay uyakuykurqam paykunawan aysachikuspan. 14 Cheqap allin noticiaman hina mana kawsasqankuta qawaspaymi llapa iñiqkunapa ñawpaqninpi Pedrota nirqani: —Qanmi judio kachkaspaykipas huklaw runakuna hina kawsarqanki manaña judio costumbrenchikkunaman hapipakuspa hinaptinqa ¿imanasqamá huklaw runakunataqa judio hina kawsananpaqqa obligachkanki? —nispa. 15 Ñoqaykuqa nacesqaykumanta pacham judio kaniku, manam huklaw runakuna hina Diospa leynin mana kasukuqchu. 16 Yachasqanchikman hinaqa Diosqa manam pitapas chaskinmanchu mana huchayoqta hinaqa Moisespa kamachisqanta kasukuptillanqa, Jesucristoman iñikuptillanmi Diosqa pitapas chaskin chaymi ñoqanchikpas Jesucristoman iñikurqanchik mana huchayoqta hina Dios chaskiwananchikpaq. Iñikuptillanchikmá Diosqa chaskiwanchik, manam kamachikuykunata kasukuptinchikchu. Kamachikuykunallata kasukuqkunaqa lliwmi huchayoq kachkanku. 17 Mana huchayoqpaqña Dios chaskiwanankupaq Jesucristoman iñikuspaykuqa huchasapa kasqaykutam reqsikuchkaniku. ¿Imaninantaq kayqa? ¿Cristochu huchallirachiwanku? ¡Manapunim! 18 Mawka wasita tuñirachispayqa hina kaqllataqa manam hatarirachiymanchu, ñawpaq kamachikuykunata saqeruchkaspa huktawanraq cumplispayqa manam allintachu rurachkani. 19 Ñoqaqa wañusqa hinañam kachkani kamachikuykunapaqqa chaynapi Diosllapaqña kawsanaypaq. 20 Jesucristopa cruzninpim wañusqa hinaña kaspay ñawpa vidayta saqeruni, manam ñoqañachu kawsani aswanqa Cristoñam ñoqapi kawsachkan. Kay pachapi kawsaspayqa Diospa Churinman hapipakuspallam kawsachkani. Paymi kuyawaspan ñoqapaq wañupuwarqa. 21 Chaynaqa Diospa favorecewasqantaqa manam qepanchakuymanchu. Sichum kamachikuykunallata kasukuspa mana huchayoqña kachwan karqa, hinaptinqa yanqapaqñach Jesucristoqa wañurqa.
1 ¡Ay, Galacia lawpi kaq mana yuyayniyoq wawqe-panillaykuna! ¿Pitaq pantarachisunkichik? Willaptiykum qamkuna suma-sumaqta entienderqankichik chakatasqaqa Jesucristo kasqanta. 2 Tapusqaykichikyá: ¿Moisespa kamachisqankunata kasukuspachu Chuya Espiritutaqa chaskirqankichik icha uyarisqaykichik Jesucristoman iñispallachu? 3 ¡Amayá mana yuyayniyoqqa kaychikchu! Mosoq kawsaytaqa qallarirqankichik Chuya Espiritupa yanapakuyninwanmi, kikillaykichikmantaqa manam chaytaqa tukuyta atiwaqchikchu. 4 ¿Yanqapaqchum tukuy imata ñakarirqankichik? ¡Amayá yanqapaqqa kachunchu! 5 Espiritun qosuqnikichik Dios milagrokunata ruraspaqa, manam kamachikuykunata kasukusqaykichikraykuchu rurachkan aswanqa Jesucristomanta uyarispa payman iñikusqaykichikraykullam. 6 Diosman iñispallam Abrahamqa mana huchayoqpaqña chaskisqa karqa. 7 Chaynaqa yachaychikyá, iñispa Diosman hapipakuqkunaqa Abrahampa cheqap miraynin hinam kanchik. 8 Bibliaqa rimarqañam iñikuptillanku mana judio kaqkunatapas mana huchayoqpaqña Dios chaskinanpaq. Chaynapim ñawpaqmantapuni kay allin noticiakunata Abrahanman Dios nirqa: —Kay pachapi llapallan ayllukunam qamrayku bendecisqa kanqa —nispa. 9 Chaynaqa lliw iñikuqkunatam Abrahamta hina Diosqa bendecin. 10 Aswanqa Moisespa kamachikusqankunaman hapipakuqkunaqa ñakasqam kachkanku. Bibliam nin: —Moisespa libronpi llapallan kamachikuykunata tukuy tiempopi mana kasukuqkunaqa Diospa ñakasqanmi kanchkanku —nispa. 11 Hinaptinqa Diosqa manam pitapas chaskinchu mana huchayoqpaqqa kamachikuykunallata kasukuptinqa. Bibliaqa nintaqmi: —Allin ruraq runaqa iñisqanraykum kawsanqa —nispa. 12 Moisesqa manam kamachiwanchik: “Iñispa hapipakuychik” nispachu, aswanqa: “Pipas lliw kamachikuykunata cumpliqqa chayraykum kawsanqa” ninmi. 13 Leyrayku ñakawasqanchikmantam Cristo librawarqanchik. Paymi ñakasqa karqa ñoqanchikrayku, Bibliam nin: —Sachapi warkusqa wañuq runaqa Diospa ñakasqanmi —nispa. 14 Jesucristoqa wañurqa Abrahanman Diospa prometesqan bendicionta mana judio kaqkunapas chaskinanpaqmi chaynapi Diospa promesanman hina iñiyllawan Chuya Espirituta chaskinanchikpaq. 15 Wawqe-panillaykuna, vidanchikwan tupanachispayá yachachisqaykichik: Sichum huk runa contratota ruraspan firmaruptinqa manañam pipas imatapas yapanmanchu nitaq yanqachanmanchu. 16 Diospas Abrahanmanmi mirayninmanwan promesankunata qorqa. Chay promesakunapiqa manam “miraynikikunaman” ninchu aswanqa “miraynikiman” ninmi. Manam achka runakunamantachu rimachkan aswanqa huk runallamantam, payqariki Cristom. 17 Ñoqam nikichik: Abrahanwan Dios contratota ruraspanqa cumplinanpaqmi prometekurqa. Tawa pachak kimsa chunkan watamantaña Moisesman Dios kamachikuykunata qospanqa, ñawpaq prometekusqantaqa manam yanqachanmanchu. 18 Sichum Dios salvanman runakunata kamachikuykunata kasukuptillanku hinaptinqa manach salvanman promesanman hinañachu. Diosqa promesanman hinam Abrahanmanqa tukuy imata qorqa, manam imatapas rurasqanraykuchu. 19 Hinaptinqa ¿imapaqmá Moisespa leyninqa servin? Promesata qochkaspapas Diosqa kamachikuykunatam qorqa huchasapa kasqanchik qawachiwananchikpaq. Chay kamachikuykunaqa kanan karqa prometekusqanman hina Abrahampa miraynin Jesus hamunankamallam. Diosmi angelkunata kamachirqa Moisesman leyta qonankupaq, chaynapim Moisesqa Dioswan hinaspa runakunawan allinyanachiq karqa. 20 Allinyanachiq runaqa manam hukllatachu allinyanachin aswanqa iskaytam. Diosmi ichaqa huklla. 21 Moisespa kamachisqankunaqa ¿Diospa promesanpa contranpichu kachkan? Manapunim. Manam ima leypas kanchu chayta kasukuspanchik wiñay kawsananchikpaqqa. Sichu kaptinqa, chaywanchá mana huchayoqpaqña Dios chaskiwachwan karqa. 22 Bibliapa nisqanman hinaqa, lliwmi huchapa watasqan kachkanchik. Chaynapim Diospa promesantaqa chaskinchik Jesucristoman iñiqkunalla. 23 Iniy manaraq hamuchkaptinqa, Moisespa leyninmi presota hina hapirayawarqanchik, chaynaqa karqanchik Cristoman iñikunanchikpaq revelawananchikkamam. 24 Warmakunata pusachkaq hinallam leyqa Cristoman pusawarqanchik chaynapi payman iñikuspallanchik mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqan kananchikpaq. 25 Iñikuykunanchikpaq Jesucristo chayaramuptinmi ichaqa Moisespa leyninqa manaña pusawanchikchu. 26 Jesucristoman iñikuspaqa llapallaykichikmi Diospa churin kachkankichik. 27 Jesucristoman hukllawakuspa llapallan bautizakuqkunaqa payman rikchakuqñam kachkankichik. 28 Jesucristopiqa hukllañam kanchik, manam imananñachu judio otaq mana judio kaypas, sirviente otaq mana sirviente kaypas, qari otaq warmi kaypas. 29 Jesucristopaña kaspaqa, Abrahampa miraynin hinañam kankichik, chayraykum chaskinkichik Abrahanman Diospa prometesqan herenciatapas.
1 Kaytapas nisqaykichikyá: Pipas herenciata chaskinanpaq warmallaraq kaspanqa manaraqmi chaskinmanchu warmallaraq kasqanrayku. Payqa wasinpi sirviente hinallaraqmi kachkan dueñopuni kachkaspapas. 2 Payqa kasukunanmi uywaqnin runakunatawan kapuqnin waqaychaqkunata taytanpa nisqan punchawpiña herencianta chaskinankama. 3 Ñoqanchikpas kay pachapi yachachikuykunallaman hapipakuspam warma hinallaraq karqanchik. 4 Aswanqa akllasqa punchaw chayaramuptinmi Dios Tayta kachamurqa Churinta. Paymi warmimanta nacespa lliw judiokuna hina kamachikuykunata kasukurqa. 5 Payqa hamurqa leyman hina castigasqa kananchikmanta librawananchikpaqmi, chaynapi churinkunata hina Dios chaskiwananchikpaq. 6 Churinkunaña kasqanchikta yachananchikpaqmi sonqonchikman Dios kachamurqa Chuya Espirituta, paymi rimachiwanchik “Taytalláy” nispa. 7 Chaynaqa manam sirviente hinañachu kanchik, aswanqa Diospa churinñam. Churinña kasqanchikraykum herenciatapas Diosmanta chaskisunchik. 8 Ñawpaq tiempopiqa Diosninchikta mana reqsispaykichikmi llapa imakunata Diosta hina servirqankichik mana cheqap Dios kachkaptinpas. 9 Kunanmi ichaqa cheqap Diostaña reqsirunkichik otaqmi payña reqsirusunkichik hinaptinqa ¿imaynanpimá kutirikuwaqchik ñawpaq yachachikuykunalla kasukuqqa? Chay yachachikuykunaqa manam valenchu, chaykunawan mana librakuyta atispaqa ¿sirviente hinañachu kayta munankichik? 10 ¿Imaynataq Dios agradayta munankichik judiokunapa waqaychananku punchawkunata, killakunata, tiempokunata hinaspa watakunata kasukuspaykichikqa? 11 Llakichiwankichikmi, yanqapaqchusmi qamkunaman yachachisqayqa karunqa. 12 Wawqe-panillaykuna, ruegakuykichikmi ñoqa hinaña kanaykichikpaq, judio kachkaspaypas qamkuna hinañam kani. Chayna kachkaptiypas qamkunaqa manam imanawarqankichikchu. 13 Yachasqaykichikpi hinapas puntataqa onqoruspayñam willarqaykichik imaynam salvakunaykichikmanta. 14 Chayna kachkaptiypas manam despreciawarqankichikchu nitaq qarqoruwarqankichikchu, aswanqa sumaqllatañam chaskiwarqankichik Diospa angelninta hinaraq otaq Jesucristotapas hinaraq. 15 Llumpaytam ñoqawan kusikurqankichik. Kunanqa ¿imanarusunkichikmá? Kuska kaptinchikqa ñawikichiktapas horqoruwaqchikmi karqa ñoqaman qoykuwanaykichikpaq. 16 Chaynaqa ¿enemigoykichikpaqchum hapiwankichik cheqapllata niptiy? 17 Chay yachachiqkunaqa yanqallam qamkunamanta sientiq tukunku. Paykunaqa munachkan ñoqamanta rakikuruptikichik paykunataña qatinaykichiktam. 18 Allinninta munaspa hukkunamanta sientiyqa kusallañam. Chaynatayá tukuy tiempopi ruraychik chaypi kaptiypas otaq huklawpi kaptiypas. 19 Churillaykuna, huktawanmi qamkunamanta llakikuchkani wachakuspa warmi ñakarichkaq hina. Chaynachiki ñakarisaq Cristowan hukllaña kanaykichikkama. 20 Ima allinraq kanman kunanpuni qamkunawan chaypi rikuriruyniy chaynapi aswan sumaqtaraq qamkunata rimapayanaypaq. ¿Imatataq ruraykullasaq? Qamkunamantam mana imayna piensaytapas atinichu. 21 Moisespa kamachikusqankunaman hapipakuy munaqkunayá niykuwaychik: ¿Entiendenkichikchu paypa lliw qellqasqanta? 22 Kaynatam nin: Abrahampam iskay churin karqa, hukninmi karqa servipakuq warminpi, hukninñataq libre kaq warminpi. 23 Chay servipakuq warmipa wawanmi nacerqa lliw runapa churinkuna hina, libre kaq warmipa wawanñataqmi nacerqa Diospa promesanman hina. 24 Kay iskay warmikunatayá tupanachisun Diospa qowasqanchik iskay contratowan. Chay servipakuq Agartayá tupanachisun Sinai Orqopi qosqan contratowan. Chay contrato kasukuqkunaqa leypa sirvientenkunam. 25 Agartaqa tupanachichwantaqmi Arabia lawpi Sinai Orqowanpas. Chay orqotañataqmi tupanachichwan Jerusalen llaqtawan, chaypi yachaqkunaqa leypa sirvienten kasqankuraykum mana librechu kachkanku. 26 Aswanqa hanaq pachapi kaq mosoq Jerusalenqa librem, libretaqmi kanchik chaypi yachaqkunapas. 27 Bibliam nin: Yaw mana wachakuq qolluq warmi, kusikuywanyá qapariy. Yaw mana wachakuy reqsiq warmi, llumpa-llumpaytayá qapariy. Qosanpa saqesqan warmiqa achka wawayoqraqmi kanqa qosan saqeruchkaptinpas. 28 Wawqe-panillaykuna, ñoqanchikqa qolloqpa wawan Isaac hinam Diospa prometekusqan churinkuna kanchik. 29 Chay tiempopim aychaman hinalla naceq warma Chuya Espiritupa atiyninwan naceq warmata asipayaspa ñakarichirqa, chaynam kunanpas ñoqanchikta runakuna ñakarichiwanchik. 30 ¿Imaninmá Bibliaqa? kaynatam nin: —Qarqoy kay sirvientata wawantinta, kay sirvientapa wawanqa manam chaskinmanchu herenciata libre warmipa wawan hinaqa —nispa. 31 Wawqe-panillaykuna, ñoqanchikqa manam sirvientapa wawan hinachu kanchik aswanqa libre warmipa wawan hinam.
1 Cristom judiokunapa kamachikuyninkunamanta librawarqanchik. Chaynaqa, qaqa hina sayaspayá amaña kutiriychikchu sirviente hina sasallaña kawsaymanqa. 2 Ñoqa Pablopa nisqaytayá uyariychik: Judiokuna hinaraq señalachikuspaykichikqa yanqapaqmi Cristomanqa hapipakunkichik. 3 Huktawanmi nimuykichik: Pipas judio hina señalachikuqqa Moisespa lliw kamachikuyninkunatam kasukunan. 4 Wakinnikichikmi ninkichik: —Moisespa leyninta kasukuptinchikmi mana huchayoqpaqña Dios chaskiwanchik —nispa. Chaynata nispaykichikmi Jesucristomantawan Diospa favorninmanta karunchakurunkichik. 5 Ñoqanchikmi ichaqa Chuya Espiritupa yanapakuyninwan hinaspa Cristoman hapipakuspa mana huchayoqña kananchikpaq suyachkanchik. 6 Jesucristowan huklla kaptinchikqa manam imananchu señalasqa otaq mana señalasqa kayninchikpas. Diosmi ichaqa munan Jesucristoman hapipakuspallanchik kuyakuspa kawsananchikta. 7 Allin kallpachkaq hina yachachisqaykunata kasukuchkaptikichikqa ¿pimá cheqapmantaqa pantarachisunkichik mana kasukunaykichikpaqqa? 8 Chay yachachikuykunaqa manam qayasuqnikichik Diosmantachu. 9 Cuidakuychikyá, yachankichikmi aslla qonchupas achka masa poqochisqantaqa. 10 Señorpim confiakuchkani yachachisqaypa contranpiqa mana hukmanrayanaykichikmanta. Qamkunata pantachiqkunaqa pi runaña kaspapas Diospa castigasqanmi kanqa. 11 Wawqe-panillaykuna, sichum “Señalachikuychik” nispayraq yachachiptiyqa judiokunaqa manach ñakarichiwanmankuchu hinaspapas Jesucristopa cruzpi wañusqanmanta willakusqaymantaqa manach piñakunmankuchu. 12 Aswanqa “Qari kaynikichikpi señalakuychik” nispa yachachiqkunaqa enterontapas kuchuchikuchunkuyá. 13 Wawqe-panillaykuna, Diosqa qayasurqankichik libre kanaykichikpaqmi. Ichaqa: “Librem kani” nispaqa amayá runapa mana allin munasqantaqa ruraychikchu aswanqa kuyakuywanyá yanapanakuychik. 14 Diosmi kamachiwarqanchik: —Kuyankim runamasikita kikikita hina —nispa. Kayta kasukuspam lliw kamachikuyninta cumplinchik. 15 Animalkuna hina kachunakuspa mikunakuspaykichikqa yanqañataq kikikichikpura tukunakuruwaqchik. 16 Chaynaqa nimuykichikmá: Chuya Espiritupa munasqanman hina kawsaspayá aychapa munasqallantaqa amaña ruraychikchu. 17 Aychapa munasqanqa Chuya Espiritupa contranpim kachkan, Chuya Espiritupa munasqanñataqmi aychapa munasqankunapa contranpi kachkan. Iskayninku contranakuptinmi munasqaykichik rurayta mana atinkichikchu. 18 Chuya Espiritu pusasuptikichikmi ichaqa manaña leypa munaychakusqanchu kachkankichik. 19 Yachasqanchikpi hinapas aychapa munasqallanpi kawsaqkunaqa huchapakuyllapim purinku, millakuypaq kaqkunallatam ruranku, manaña penqakuspam qanrakunku, 20 taytacha-mamachakunallatam adoranku, paykunaqa layqanakuyllapi, cheqninakuyllapi, liryanakuyllapi, envidianakuyllapi hinaspa piñanakuyllapim purikunku, kikillankupaqmi imatapas munanku, rakinakuyllatam hatarichinku, sapa-sapaqmi huñunakunku, 21 munapayarinkum hukpa imankunatapas, tomakuyllapi fiestakunallapim purikunku, rurankutaqmi chayna rikchaq huchakunatapas. Ñawpaq nisqaytam huktawan nimuykichik: Chayna mana allin ruraqkunaqa manam yaykunqakuchu Diospa munaychakusqanman. 22 Chuya Espirituñataqmi kawsachiwanchik: kuyakuqta, kusisqallata, hawkallata, pacienciakuqta, sumaq sonqollata, kuyapayakuqta, cumpliqta, 23 llampu sonqollata hinaspa imapipas controlakuqta. Manam ima kamachikuypas kay allin ruraykunapa contranpiqa kanchu. 24 Jesucristopaña kaqkunaqa chakatasqata hinañam saqerunchik aychapa munasqankunataqa. 25 Chuya Espirituman hina kawsaqkunaqa payta kasukuspañam purinanchik. 26 Ama hatun tukuspayá ama piñanakusunchu nitaq envidianakusunchu.
1 Wawqe-panillaykuna, pipas huchallikuruptinqa Chuya Espirituta kasukuqkunam yanapanaykichik Diosman kutirikunanpaq. Chaytaqa ruraychik llampu sonqollayá yanqañataq qampas tentasqa kawaq. 2 Ima sasachakuykunapipas yanapanakuychikyá, chaynata ruraspayá Jesucristopa kamachikuyninkunata cumpliychik. 3 Pipas yanqapas-yanqa hatun tukuspaqa kikillanmi engañakun. 4 Sapakamam kikinpa vidanta qawakunan. Sichum allin kaspaqa kikillanpaqchá allin, hukpa vidanwanqa manam tupachikunmanchu. 5 Rurasqanchikmantaqa sapakamam Diosman cuentata qosunchik. 6 Diospa palabran uyariqkunaqa yachachiqnintam yanapananku imallawanpas. 7 Amayá qamkunaqa pantachinakuychikchu, Diostaqa manam pipas burlakunmanchu runaqa imapas tarpusqantam cosechanqa. 8 Aychapa munasqallan tarpuqqa aychaman hinallam wañuyta cosechanqa. Chuya Espirituman hina tarpuqmi ichaqa cosechachkaq hina paymanta wiñay kawsayta chaskinqa. 9 Chaynaqa amayá amirusunchu imapas allin ruraytaqa, mana amiruspaqa tiempo chayaramuptinmi cosechata hina premiota chaskisunchik. 10 Atispaqa lliwtayá yanapasun, aswan llapanmanta llalliriqtaqa iñiqmasinchikkunata. 11 Qawaychikyá, mayna hatun letrakunawanmi kikiypuni qellqamuchkaykichik. 12 Sichum pipas: “Judiokuna hina señalachikuychik” nisuspaykichikqa, runakunallata agradanankupaqmi obligasunkichik chaynapi cruzpi Jesucristopa wañusqanmanta rimaspa mana ñakarichisqa kanankupaq. 13 “Señalachikuychik” niqkunapas manam lliw kamachikuykunatachu kasukunku, señalachikunaykichiktaqa munachkanku cuerpoykichikpi kaq señalmanta alabakunankupaqmi. 14 Ñoqam ichaqa imamanta alabakuytapas munanichu, aswanqa Señorninchik Jesucristopa cruzpi wañusqallanmantam. Arí, cruzpi Cristopa wañusqanraykum kay pachapi mana allin ruraykunataqa wañusqata hinaña saqeruni, kay pachapi mana allin ruraykunapas wañusqata hinañam saqeruwan. 15 Manam imapaqpas valenchu judiokuna hina señalasqa kaypas otaq mana señalasqa kaypas, valenqa mosoq runaña kaymi. 16 Kay yachachisqayman hina purispa Diospa cheqap akllasqankunatam nimuykichik: Diosyá kuyapayarispa hawkalla kawsanaykichikta munachun. 17 Jesucristorayku ñakarichiwasqankupa marcankunam pimanpas qawachin Señorninchikpa cheqap serviqnin kasqayta. Chaynaqa amañayá kunanmantaqa pipas sonqoyta nanachichunchu. 18 Wawqe-panillaykuna, Señorninchik Jesucristoyá sonqoykichikpi kawsaspa yanapasunkichik. Chaynayá kachun.
1 Ñoqa Pablom Diospa munasqanman hina Cristo Jesuspa apostolnin kani. Efeso llaqtapi, Jesucristoman iñispa payllapaqña kawsaqkunamanmi cartamuykichik. 2 Dios Taytanchiktawan Señorninchik Jesucristotam mañakuchkani favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 3 Señorninchik Jesucristopa Taytan Diostayá yupaychasun, paymi Cristowan huklla kasqanchikrayku Espiritupa tukuy yanapakuyninkunawan favorecewarqanchik hanaq pachapiñapas kachkachwanchik hina. 4 Manaraqpas kay pacha unanchasqa kachkaptinmi Diosqa Cristorayku akllawarqanchikña chaynapi paypa qayllanpi mana chikanpas huchayoq kaspa payllapaqña kawsananchikpaq. 5 Kuyakuqllaña kaspanmi ancha munasqanman hina ñawpaqmantaraq munarqa Jesucristorayku churichakuykuwananchikpaq. 6 Anchallataña favorecewaspanchik kuyasqan Churinrayku chaskiwasqanchikmantayá payta yupaychasun. 7 Llumpa-llumpayta favorecewaspanchikmi Diosqa Churin Jesucristopa yawarninwan librawarqanchik otaq huchanchikkunata pampachaykuwarqanchik. 8 Chay favorecewasqanchiktam llimparichirqa yachayniyoq hinaspa allin tanteaq kananchikpaq. 9 Ñawpaqmantaraq pakasqa kaqkunatam otaq Cristontakama imam ruray munasqantam reqsiykachiwanchik. 10 Chaykunata rurananpaq tiempo chayaramuptinmi kay pachapi kaqkunatapas chaynataq hanaq pachapi kaqkunatapas llapallanta Dios hukllawanqa, chaynataqa ruranqa chaykunapi Cristo munaychakunanpaqmi. 11 Allin tanteasqanman hina ruraq Diosmi ñawpaqmantaraq munasqanman hina akllawarqanchik, akllawarqanchikqa Cristowan huklla kaptinchik herenciata chaskinanchikpaqmi. 12 Ñawpaqmantaraqmi Cristopi confiakurqanchik, chaynapi ñoqanchikrayku suma-sumaq atiyniyoq kasqanmanta Dios yupaychasqa kananpaq. 13 Salvo kanaykichikpaqqa cheqap noticiata uyarispam Cristoman iñikurqankichik, chayraykum Diosllapaqña kanaykichikpaq prometekusqan Chuya Espirituwan sellosqa kachkankichik. 14 Chuya Espirituqa herencia chaskinanchiktam garantizan llapallan rantisqankunata Dios libranankama chaynapi hatun sumaq kancharichkaq kayninmanta yupaychananchikpaq. 15 Uyarirqanim Señorninchik Jesucristoman hapipakusqaykichikta hinaspa llapallan iñiqmasinchikkuna kuyasqaykichikta. 16 Chayraykum mañakuyniypiqa tukuy tiempo qamkunamanta Diosman graciasta qoni. 17 Señorninchik Jesucristopa hatun kancharichkaq Taytan Diostam mañakuchkani Espiritunwan yachayta qosunaykichikpaq chaynapi ima yachachisusqaykichiktapas entiendenaykichikpaq hinaspa payta astawan reqsinaykichikpaq. 18 Mañakuchkanitaqmi allinta yuyanaykichikpaqpas chaynapi qayasusqaykichikrayku confianzawan suyasqaykichikta yachanaykichikpaq otaq Diosllapaqña kawsaqkunawan chay suma-sumaqllaña qosusqaykichik herenciamanta yachanaykichikpaq. 19 Mañakuchkanitaqmi Diospa mayna-mayna atiyninmanta yachanaykichikpaqpas, chay atiyninwanmi Diosqa iñiqkunata kallpanchawanchik. Hatun atiyniyoq kasqantam Dios reqsichikurqa 20 Cristota kawsarichispa hinaspa hanaq pachapi alleqninpi tiyaykachispa. 21 Paytaqa hatuncharun gobiernaqkunapas, kamachikuqkunapas, atiyniyoqkunapas, munaychakuqkunapas hinaspa imaymana sutiyoqkunapas mana igualay atinankamam, hatuncharurqaqa manamá kunan tiempollapaqchu aswanqa hamuq tiempopaqwanmi. 22 Tukuy imatapas Cristowanmi saruchirqa. Hina Cristotataqmi llapallan iñiqkunapa uman kananpaqpas churaykun. 23 Llapallan iñiqkunaqa Cristopa cuerponmi, cuerpowan umaqa hukllam, chaynam iñiqkunapas Cristowanqa huklla kachkanku, payllam lliwpi llimparichkan.
1 Huchaykichikrayku wañusqa hina kachkaptikichikmi Diosqa qamkunatapas kawsarichisurqankichik. 2 Wañusqa hinaqa karqankichik kay pachapi mana allin rurayllapi kawsaspaykichikmi hinaspa mana rikuy atinakunapi munaychakuqpa kamachikusqanta kasukuspaykichikmi. Kunanpas chay munaychakuqmi Diosta mana kasukuqkunataqa kallpanchachkan. 3 Ñawpaqtaqa lliwmi ñoqanchikpas kawsarqanchik mana allin piensasqanchikkunaman hina munasqallanchikpi purikuspa hinaspa aychapa munasqallanta ruraspa, nacesqanchikmantapunim llapa runakunapiwan kuska castigopaqña karqanchik. 4 Aswanqa kuyapayarikuqllaña Diosmi llumpa-llumpayta kuyawaspanchik, 5 huchanchikrayku wañusqa hina kachkaptinchikpas Jesucristotawan kuskata kawsariykachiwarqanchik. Favorninraykullam Diosqa salvaykusurqankichik. 6 Diosqa Jesucristotawan kuskata kawsariykachiwaspanchikmi paywan kuskatataq hanaq pachapipas tiyaykachiwanchik. 7 Chaynataqa rurarqa ancha-ancha favorecekuq kasqanta hinaspa mayna kuyawasqanchikta Cristo Jesuswan hamuq tiempokunapi qawachinanpaqmi. 8 Favorninraykullam iñiptikichik Diosqa salvaykusurqankichik, chayqa manam qamkunamantachu aswanqa mana imallamanta Diospa qosusqaykichikmi. 9 Manataqmi imapas rurasqaykichikraykuchu chaynapi pipas mana alabakunanpaq. 10 Diosqa mosoqyachiwarqanchik Cristowan huklla kaspa allinkunata rurananchikpaqmi, chaykuna rurananchiktaqa ñawpaqmantaraqmi munarqa. 11 Yuyariychikyá imaynam ñawpaq tiempopiqa kasqaykichikta. Qamkunaqa manam judio castachu kankichik. Cuerponkupi señalasqa judiokunam ninku: —Ñoqaykuqa señalasqam kaniku, qamkunañataqmi mana señalasqa runakuna kankichik —nispa. 12 Chay tiempokunapiqa Cristomanta karunchasqa kaspam Israelpa mirayninkunamantapas rakisqa karqankichik, manamá yacharqankichikchu contratota ruraspan Diospa prometekusqantapas. Mana ima consuelollatapas suyaspam cheqap Diosmanta karunchasqa kay pachapi kawsarqankichik. 13 Kunanmi ichaqa Jesucristoman hukllawasqaña kachkankichik. Ñawpaqtaqa karunchasqa kachkaptikichikmi Cristo wañuspan yawarninta chaqchurqa, chayraykum asuykachisqaña karunkichik. 14 Cristollam hawkayachiwaqninchikqa, paymi hukllawarun judiokunatawan mana judio kaqkunata perqa hina rakiwaqninchik cheqnikuyta tuñirachispan. 15 Judiokunaman ñawpaq kamachisqankunatam Cristo wañuspan mana valeqpaqña rikurirachin, chaynapim judiokunatapas hinaspa mana judio kaqkunatapas kikinmanña asuykachispan mosoq ayllumanña hukllawarun. Chaynapimá paykunataqa hawkayaykachirqa. 16 Cristom Dioswan allinyanachispan cruzpi wañusqanwan iskaynin castakunata huk ayllullamanña hukllawarqa, chaynataqa rurarqa cheqninakusqankuta pasaypaqta chinkarachispanmi. 17 Cristo hamuspanmi hawkayay allin noticiata willasurqankichik karupi kaqkunamanpas chaynataq hichpapi kaqkunamanpas. 18 Chaynaqa judiopas hinaspa mana judio kaqpas Cristoraykullam Dios Taytamanqa asuykunchik chullalla Espiritupa yanapasqan. 19 Qamkunaqa manam forastero hinañachu kankichik nitaq huklaw llaqtayoq hinañachu, qamkunaqa kankichik Diosllapaqña kawsaqkunapa llaqtamasinñam hinaspa paypa churinkunañam. 20 Qamkunaqa perqasqa wasi hinam kankichik apostolkunapi hinaspa Diosmanta willakuqkunapi cimientasqa, chay cimientopa esquinanpi hapiq rumiñataqmi Jesucristo. 21 Paypi qallarispam wasiqa sumaqllataña wiñachkan chaynapi Señorpaq sapaqchasqa templo rikurinankama. 22 Cristopimá qamkunapas perqasqa hina paywan hukllawasqa kachkankichik, chaypim Dios yachachkan Espirituntakama.
1 Ñoqa Pablom Jesucristorayku preso kachkani mana judio kaqkunapa allinnikichikpaq. 2 Yachankichikñachusmi Dios favorecewaspa qamkunaman willanaypaq kamachiwasqantaqa. 3 Diosmi reqsichiwarqa pakasqa kaqkunata, chaykunamantaqa ñawpaqtaraqmi asllatapas qellqamurqaykichikña. 4 Chayta leespaykichikmi cuentata qokunkichik Cristomanta pakasqa kaqkuna yachasqayta. 5 Kaykunataqa ñawpaq tiempopi runakunamanqa Diosqa manam reqsichirqachu, kunanmi ichaqa akllasqan apostolninkunaman hinaspa paymanta willakuqkunaman Espirituntakama reqsichin. 6 Pakasqa kaqkunaqa kaymá: Jesucristomanta allin noticiawanmi mana judio kaqkuna judiokunapa herencia chaskiqmasinña rikurirun, paykunawan hukllaña kasqankuraykum Cristo Jesuspi Diospa promesan chaskiqmasinña karunku. 7 Favorninraykullam atiyninwan Dios churaykuwarqa Jesucristomanta allin noticiakunata willakunaypaq. 8 Llapallan iñiqkunamanta mana valeqpaq hapikuchkaptiypas ñoqataraqmi Dios favoreceykuwarqa mana judio kaqkunaman Cristomanta hatun valorniyoq pakasqa kaq allin noticiata willakunaypaq. 9 Tukuy imapas unanchaq Diosmi qallariymantapuni kikillanpaq waqaychakusqanta yachaykachiwarqa, pakasqa kaqtam kunawarqa llapallanman willakunaypaq. 10 Chaynapim altokunapi atiyniyoqkunapas hinaspa munaychakuqkunapas iñiqkunata hukllamanña huñunasqata qawaspanku yachanqaku Diosninchikqa mana haypay atina yachayniyoq kasqanta. 11 Diosmá ñawpaqmantapuni imam munasqanta Señorninchik Jesucristowan rurarqa. 12 Jesucristoman iñiywan hapipakuspallam Diosmanqa asuykunchik mana manchakuspa. 13 Chaynaqa qamkunarayku ñakarisqaywanqa amayá hukmanyaruychikchu, chayqa aswanraq alabakunaykichikpaqmi. 14 Chayraykum qonqorakuykuspay Dios Taytanchikta mañakuchkani. 15 Paypa sutintam apan hanaq pachapi llapallan kaqkunapas chaynataq kay pachapi llapallan kaqkunapas. 16 Taytanchiktam mañakuchkani hatu-hatun kayninman hina Espiritunpa atiyninwan sonqoykichikta kallpanchananpaq. 17 Chaynapim confiakuptikichik sonqoykichikpi Cristo kanqa hinaptinmi allin sapichakusqa hina hinaspa ukuneqpi cimientasqa hina kuyanakuypi takyankichik. 18 Mañakuchkanitaqmi llapallan iñiqkunawan kuska Cristopa kuyawasqanchikta entiendenaykichikpaqpas, paypa kuyakuyninqa tupuyta atiptinchikpas kanman mayna anchoch, mayna largoch, mayna ukuch hinaspa mayna hatuncha. 19 Mañakuchkanitaqmi imawanpas mana tupachiy atina Cristopa kuyakuyninta yachanaykichikpaqpas chaynapi Dioswan huntasqa kanaykichikpaq. 20 Chaynaqa Diosllatayá hatunchasun, payllam ñoqanchikpiqa atiyninwan ruran mañakusqanchikmantapas hinaspa piensasqanchikmantapas aswan llimparichkaqtaraq. 21 Llapallan iñiqkunayá Jesucristorayku Diosta hatunchasun wiña-wiñaypaq.
1 Señorninchikrayku preso kaspaymi ruegakamuykichik allinta kawsanaykichikpaq, chaypaqmi Diosqa qayasurqankichik. 2 Humillakuspayá llampu sonqolla hinaspa pacienciakuq kaychik, imamanta faltanakuruspapas kuyakuywanyá aguantanakuychik. 3 Chuya Espiritupa yanapakuyninwanyá chulla sonqolla kaychik tukuy tiempopi hawkalla kawsanaykichikpaq. 4 Qamkunaqa kankichik chulla cuerpollam, chullallataqmi Espiritupas, Diosqa qayasurqankichik huk sonqolla suyanaykichikpaqmi. 5 Chullallam Señorqa, chullallam iñiypas, chullallataqmi bautizmopas. 6 Llapallanchikpa Taytanchik Diospas chullallam. Payqa llapallanpim munaychakun, llapallantakamataqmi tukuy imatapas ruran, payqa llapallanpitaqmi kachkan. 7 Ichaqa Cristopa aypusqanman hinam sapakamaman Dios favorecewarqanchik. 8 Chaymi Biblia nin kaynata: Altomanmi wicharirqa. Presokunatam aparikurqa. Runakunamanmi atiyta qorqa. 9 ¿Imatataq niwachkanchik “wicharirqam” nispaqa? Kaywanqa niwachkanchik puntataqa kay pachaman uraykamusqantam. 10 Hina payllataqmi tukuy imaman huntariykunanpaqpas cielokunapa altonkamaraq wicharirqa. 11 Paypunitaqmi atiytapas qorqa wakinman apostol kanankupaq, wakinmanñataq Diosmanta willakunankupaq, wakinmanñataq Jesucristomanta allin noticiata willakunankupaq hinaspa wakinmanñataq iñiqkunata yachachispa michiq kanankupaq. 12 Paykunatam churarqa cristopa cuerpon iñiqkunata yanapaspa wiñachinankupaq, chaynapi qespisqa kanankupaq. 13 Chaynapim iñisqanchikpipas chaynataq Diospa Churin reqsisqanchikpipas llapallanchik wiñaspa hukllaña kasunchik, yuyayniyoq runa hinaña kaspam mana imapapas pisisqan Cristo hina cabal kasunchik, 14 manam kasunqa warmakuna hinañachu, warmakunaqa hukta-hukta creeruspam wayrawan apachikuchkaq hina runakunapa yachachisqanwan aysachikunku, paykunataqa sacre runakunam sumaqllataña rimaspa pantarachin. 15 Ñoqanchikqa kuyanakuspayá cheqapta rimasun aswan-aswan wiñaspa Cristoman rikchakuq kananchikpaq, payqa llapallan iñiqkunapa umanmi. 16 Llapallan iñiqkuna cuerpon kaptinchikmi Cristo hukllanchawanchik, chaynataqa rurawanchik cuerponpa partenkunata yanapanakunanpaq tinkinachkaq hinam, sapakamam rurananchikta allinta ruraspa kuyakuywan kallpanchakuspa sumaqta wiñananchik. 17 Señorninchikpa sutinpim kamachimuykichik: Amañayá kawsaychikchu Dios mana reqsiq runakuna hinaqa, paykunaqa kawsachkanku mana allin piensasqankuman hinallam. 18 Paykunaqa yuyayninku tutayasqa kaptinmi mana entiendenkuchu, Diospa qosqan mosoq kawsaymantaqa karupim kachkanku, sonqonkutapas rumiyarachisqankuraykum mana yachaq kachkanku. 19 Paykunaqa manaña penqakuq rikuriruspankum tukuy imaymana qanra vidallapi purikuchkanku, mana allinkunata gustollawanña ruraspankum aswan-aswanraq chayna kawsayta munachkanku. 20 Qamkunam ichaqa mana chaynatachu Cristomanta yacharqankichik 21 sichu paymanta allinta uyarispaqa hinaspa paymanta cheqap yachachikuyman hina yachachisqa kaspaqa. 22 Huchaman aysaqnikichikmanta karunchakuspayá amaña ñawpa vidaykichikpi hinañachu puriychik, chayna vidaqa pantachikuspam mana allinllata munachisunkichik. 23 Imaynam piensasqaykichiktaqa mosoqyachiychikyá. 24 Hinaspayá mosoqwan pachakuchkaq hina mosoq runaña kaychik Diosman rikchakunaykichikpaq, chayna runatam Diosqa unancharqa cheqaptapuni mana huchallikuq justo kananpaq. 25 Chaynaqa amaña llullakuspayá cheqaptapuni rimaychik runamasikichikwan, lliwchanchikmi kanchik huk cuerpopa partenkuna hinalla. 26 Piñakuspaqa amataqyá huchallikuychikchu, amayá inti seqaykunankamaqa piñakuruychikchu. 27 Amayá chikantapas dejakuychikchu diablo huchallichisunaykichiktaqa. 28 Pipas ñawpaqta suwa kaspaqa amañayá suwakuchunchu, aswanqa imatapas allinta ruraspañayá llamkachun chaynapi imallawanpas muchuqkunata yanapaykunanpaq. 29 Rimaspaykichikqa amayá qacha simichu kaychik, aswanqa allin kaqkunallatayá rimaychik chaynapi uyariqnikichikkunapas allinninpaq kaptin aswan-aswan wiñanankupaq. 30 Amayá llakichiychikchu Chuya Espiritutaqa. Paytaqa Diosmi sellachkaq hina qosurqankichik librasusqaykichik punchawpaq. 31 Amañayá kaychikchu piñapakuqqa, rabiakuqqa, cheqnikuqqa, qaqchanakuqqa, insultanakuqqa nitaq ima mana allin ruraqpas. 32 Aswanqa sumaq sonqo kaspayá kuyapayanakuychik, Diospas Cristoraykum pampachasurqankichik, chaynayá qamkunapas pampachanakuychik.
1 Diospa kuyasqan churinkunam kankichik, chaynaqa payman rikchakuqyá kaychik. 2 Cristopa kuyawasqanchikman hinayá kuyanakuspa kawsaychik. Paymi Diosman miski asnaq ofrenda hina ofrecekurqa ñoqanchikrayku wañuspan. 3 Qamkunaqa Diosllapaqñam kawsachkankichik, chaynaqa amañayá rimayllapas rimariychikchu huchapakuymantaqa chaynataq manaña rimana huchakunamantapas nitaq qollqella kuyaymantapas 4 nitaq penqaypaq kaqkunatapas nitaq mana pasaq kaqkunamantapas nitaq tupa-tupaykachispa rimaykunamantapas, chayna rimaykunaqa manam imapaqpas valenchu, simikichikqa kachun Diosllamanña graciasta qonaykichikpaqyá. 5 Kaytayá yachaychik: Cristopa hinaspa Diospa munaychakusqanmanqa manam yaykunqachu huchapakuqkunaqa, millakuypaq hucha ruraqkunaqa hinaspa qollqella kuyaqkunaqa. Kikillanpaq imapas munaqqa taytacha-mamachata adoraq hinam. 6 Amayá yanqakuna rimaqwanqa engañachikuychikchu. Chayna huchallikuykunaraykum Diosqa castigonta kachaykun mana kasukuqkunaman. 7 Amayá paykunapa mana allin ruraqmasinqa kaychikchu. 8 Ñawpaqtaqa tutayaypi hinam purirqankichik, kunanmi ichaqa Señorwan hukllaña kasqaykichikrayku achkiypiña kawsachkankichik, chaynaqa allintayá kawsaychik. 9 Achkiypi hina kawsakuyqa sumaq sonqoyoq kaymi, allinta ruraymi, cheqapman hina kawsakuymi. 10 Maskaychikqa Señorninchik agradaytayá. 11 Tutayaypi hina kawsaqkunapa mana allin rurasqantaqa amataqyá ruraysiychikchu, aswanqa mana allin rurasqankumantayá qaqchapaychik. 12 Paykunapa pakakuspalla rurasqankumanta rimayllapas penqaypaqmi. 13 Achkiwan kanchaykusqa hinam tukuy imapas sutilla rikurirun, achkiwantaqmi reqsinchik ima kasqantapas. 14 Chayraykum ninku: Rikchariy puñusqaykimanta. Kawsarimuy wañusqakunamanta hinaptinmi Cristo achkisunki. 15 Hinaptinqa allintayá qawakuychik imaynam kawsasqaykichikta. Amayá kawsaychikqa mana yachayniyoqkuna hinachu aswanqa yuyayniyoqkuna hinayá. 16 Tiempoykichiktapas amayá usuchiychikchu, kay punchawkunaqa mana allinllañam. 17 Chaynaqa amayá mana yuyayniyoqqa kaychikchu aswanqa Señorpa munasqantayá entiendeychik. 18 Amayá vinowanqa sinkakuychikchu, chayqa viciokunamanmi apakun, aswanqa Chuya Espiritupa huntasqanyá kaychik. 19 Rimapayanakuychikyá salmokunawan, cantokunawan, sonqomanta lloqsimuq takikunawan, Señorninchiktayá tukuy sonqowan takispa yupaychaychik. 20 Tukuy imamantayá Señorninchik Jesucristopa sutinpi Dios Taytaman graciasta qoychik. 21 Cristota respetaspaqa kasunakuychikyá. 22 Señorninchikta hinayá warmikunapas qosaykichikta kasuychik. 23 Qosaqa warmipa umanmi, chaynam Cristopas llapallan iñiqkunapa uman, iñiqkunaqa Cristopa cuerpon hinam, payñataqmi iñiqkunapa salvaqnin. 24 Cristotam iñiqkunaqa kasukun, chaynam warmikunapas tukuy imapi qosankuta kasukunanku. 25 Cristom iñiqkunata kuyaspan paykunapaq entregakurqa, chaynayá qosakunapas warmikichikta kuyaychik. 26 Cristoqa entregakurqa iñiqkunata chuyanchananpaqmi hinaspa yachachikuyninwan yakuwan mayllachkaq hina limpiananpaqmi. 27 Chaynataqa rurarqa iñiqkunata sumaqllataña kikinman pusaykunanpaqmi, paykunaqa kanan manam qachachasqachu nitaq sipu-sipuchu nitaq chayman rikchakuqchu, paykunaqariki kanan payllapaqña kawsaqmi hinaspa mana imaniraqpas huchayoqmi. 28 Chaynallataqyá qosakunapas warmikichikta kuyaychik imaynam kikikichikpa cuerpoykichikta kuyakusqaykichikta hina, warminta kuyaqqa kikintam kuyakun. 29 Manapunim pipas kikinpa cuerpontaqa cheqninmanchu aswanqa mikuchispanmi allinta uywan, chaynatapunim Cristopas ruran iñiqninkunawan, 30 paypa cuerponpa partenmá kanchik. 31 Chayraykum: —Qariqa tayta-mamanta saqespan hukllawakunqa warminmanña chaymi iskayninku huk runa hinallaña kanqaku. 32 Kayqa mayna sasa entiendenam, kaytaqa nichkani Cristomantawan llapa iñiqkunamantam. 33 Kikikichikta hinayá warmikichiktapas sapakama kuyaychik, warmiñataqyá qosanta respetachun.
1 Churikuna, Señorman iñiqña kasqaykichikraykuyá tayta-mamaykichikta kasukuychik. Chayna rurayqa allinpunim. 2 Promesayoq kamachikuykunamanta punta kaqqa kaymi: —Tayta-mamaykita respetay, 3 chaynapi allin kanaykipaq hinaspa kay pachapi unay wata kawsanaykipaq. 4 Tayta-mamakuna, qamkunapas wawa-churikichiktaqa amayá piñachiychikchu, aswanqa kasukuqtayá uywaychik Señorninchikpa yachachikuyninman hina. 5 Sirvientekuna, qamkunapas kay pachapi patronnikichiktayá respetaychik hinaspa manchakuychik, Cristota kasukuchkaq hinayá tukuy sonqowan kasukuychik. 6 Allintaqa ruraychik amataq paykuna qawasunallaykichikpaqchu nitaq “allin sirvienteymi” nispa alabasunallaykichikpaqchu. Qamkunaqa tukuy sonqoykichikwanyá ruraychik Diospa munasqanta Cristopa sirvientenkuna hina. 7 Señorta ganasllawanña servichkaq hinayá tukuy imatapas ruraychik, manam runallatachu servichkankichikqa aswanqa Señorninchiktam. 8 Yachananchikmi, sapakamam sirviente otaq libre kaspapas Señormanta allin rurasqanchikman hina chaskisunchik. 9 Patronkuna, qamkunapas chaynallatayá sirvientekichikkunawan ruraychik, amañayá: “Kaynatam-waknatam rurarusqayki” niychikchu. Yachasqaykichikpi hinapas qamkunapapas chaynataq paykunapapas huklla Señorninqa cielopim kachkan, payqa manam pimanpas sayapakunchu. 10 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, Señorninchikman hapipakuspayá atiyninwan allinta kallpanchakuychik. 11 Harkachikunaykichikpaqyá Diospa llapallan qosusqaykichikwan pachakuychik chaynapi wateqasuqnikichik diablo mana urmachisunaykichikpaq. 12 Manam peleachkankichikqa aychayoq tulluyoq runakunawanchu aswanqa tutayaypi kamachikuqkunapa, gobiernaqkunapa hinaspa munayniyoqkunapa contranpim, peleachkankichikqa altokunapi mana allin espiritukunapa contranpim. 13 Chaynaqa harkachikunaykichikpaqyá Diospa qosusqaykichik llapallan armankunata hapiychik, chaynapim urmachiy munasusqaykichik punchawpi mana allinta venceruspaykichik qaqa hina sayankichik. 14 Allintayá sayaychik, chumpiwan allinta watakuchkaq hinayá cheqap kaqwan watakuychik. Diospa munasqanman hina kawsasqaykichikqa kachun soldadopa qasqon harkaq hinayá. 15 Zapatokuchkaq soldado hinayá alistakuychik hawkayachikuq allin noticiata chaylla willakunaykichikpaq. 16 Llapallanmantapas aswanqa iñiynikichikyá harkachikuna hina kachun chaynapi chay iñiynikichikwan diablopa rupachkaq flechankunata amachanaykichikpaq. 17 Salvasqa kasqaykichikyá kachun umaykichik harkaq casco hina, hapiychiktaqyá Diospa palabrantapas, chayqa Chuya Espiritupa espadanmi. 18 Chuya Espiritupa yanapakuyninwan Diosninchikta tukuy tiempo mañakuspayá ruegakuychik hinaspa listolla kaychik, ama hukmanyaspayá llapallan iñiqkunapaqpas Diosta mañapuychik. 19 Ñoqapaqpas mañakuychikyá ñawpaq tiempopi pakasqa kaqmanta allin noticiata willakuptiy imam ninayta Dios valorwan rimachiwananpaq. 20 Cristopa rantinpi hamusqayraykum cadenakunawan presochasqa kachkani. Chaynaqa mañapuwaychikyá mana manchakuspay willakunaypaq. 21 Señorninchikpaq confianza llamkaqmasiy Tiquicom willasunkichik ñoqamantawan imam rurasqaymanta, payqariki kuyasqanchik iñiqmasinchikmi. 22 Paytaqa kachamuchkani imaynam kasqaykumanta willasuspaykichik sonqoykichikta tuyaykachinanpaqmi. 23 Dios Taytanchikyá Señorninchik Jesucristopiwan yanapaykusunkichik llapallan iñiqmasinchikkunawan kuyanakuspa hawkalla kawsakunaykichikpaq. 24 Mana nunca tukuq kuyakuywan Señorninchik Jesucristota kuyaq llapallan runakunataqa Diosyá favorecechun.
1 Jesucristo serviq ñoqa Pablom Timoteopiwan cartamuykiku Filipos llaqtapi kaq llapallan iñiqkunaman, michiqnikichikkunaman hinaspa diaconokunaman, qamkunaqa Jesucristollapaqña sapaqchasqan kachkankichik. 2 Dios Taytanchiktawan Señorninchik Jesucristotam mañakuchkaniku qamkunata favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 3 Sapa kuti yuyarispaymi qamkunamanta Diosninchikman graciasta qoni. 4 Orakuspaymi kusikuywan tukuy tiempo llapallaykichikpaq mañapuykichik. 5 Mañakuniqa qallariyninmanta kunankama Cristomanta allin noticiata willakuptiy yanapawasqaykichikmantam. 6 Yachanipunim, qamkunapi allinkuna qallariq Diosninchikqa Jesucristo kutimunankamam chay qallarisqanta cabalanqa. 7 Llapallaykichikta kuyasqayraykum chaynataqa piensani, qamkunatawanmi Diosninchikqa tukuy imapi favorecewarqanchik carcelpiña kaptiypas, Cristomanta allin noticiata cheqap kasqanpaq willakuptiypas chaynataq valechiptiypas. 8 Diosnillanchikmi yachan Jesucristopa kuyakuyninwan qamkunataqa mayna-mayna kuyasqaytapas. 9 Mañakuchkaniqa sumaqta entiendespaykichik yuyaywan aswanraq kuyakuq kanaykichikpaqmi 10 hinaspa allin kaqkunata reqsinaykichikpaqmi, chaynapim Jesucristopa kutimunan punchawpaq kankichik mana huchayoq hinaspa pitapas mana urmachiq. 11 Jesucristom yanapasuchkankichik allin ruruchkaq sacha hina allinkunata ruranaykichikpaq chaynapi Diosta yupaychaspa hatunchanaykichikpaq. 12 Wawqe-panillaykuna, yachanaykichiktam munani, tukuy ima sucedewasqanwanqa Cristomanta allin noticiam aswanraq mirarun. 13 Chayraykum Palaciopi kaq lliw soldadokunapas chaynataq wakin runakunapas Jesucristorayku preso kasqayta yacharunku. 14 Achkaq iñiqmasinchikkunapas preso kasqayta qawaspam kallpanchakurqaku chaymi Señorninchikman hapipakuspanku mana manchakuspa aswanraq Diospa palabranta willakuchkanku. 15 Suti reqsiyllataqmi wakinkunaqa ñoqamanta envidiakuspa hinaspa atipanakuspa Cristomanta willakuchkanku, wakinmi ichaqa willakuchkan allinpaq munaspanku. 16 Chay Envidiakuwaspa Cristomanta willakuqkunaqa imatapas kikillanpaq munaspallam willakuchkan, chaynapim preso kasqaypi astawanraq llakichiwayta munachkanku. Wakinmi ichaqa willakuchkan kuyakuywan, paykunaqa yachanmi Cristomanta allin noticiata valechinaypaq carcelpi kasqayta. 18 Ichaqa manam imananchu, iskay uya kaspankupaq otaq allinta munaspankupas Cristomanta willakusqankumantam llumpayta kusikuni. Hinaspapas mastaraqmi kusikusaq. 19 Ñoqaqa yachanipunim mañapuwasqaykichikwan hinaspa Jesucristopa Espiritunpa yanapawasqanwan kaymanta allinlla lloqsirunayta. 20 Tukuy sonqoywanmi confiakuchkani imamantapas mana penqachiwanankupaq hinaspa mana manchakuspa rimanaypaq, chaynapim ñawpaq tiempopi hina kunan tiempopipas, wañuptiypas hinaspa kawsaptiypas Jesucristo vidaypi hatunchasqa kanqa. 21 Ñoqapa kawsakuyniyqa Cristollapaqña kawsakuymi, wañukuyñataqmi aswan allinraq. 22 Ichaqa kay pachapiraq kawsaspayqa Señorpaqmi imatapas allinta rurayman, chaymi mayqan akllaytapas mana atinichu. 23 Sasam iskayninmanta mayqanpas akllay, ichaqa munaymanmi wañukuspay Cristowanña kuska kayta, chay kaqmi ñoqapaqqa aswan allin kanman. 24 Aswanqa qamkunaraykum kay pachapiraq kawsanay. 25 Chayraykum kawsanaymantaqa seguro kachkani, llapallaykichikwanmi allinnikichikpaq kawsasaqraq chaynapi iñisqaykichikpi wiñanaykichikpaq hinaspa kusikunaykichikpaq. 26 Chaynaqa huktawan qamkunaman kutimuptiymi ñoqarayku Jesucristota hatunchankichik kusikuywan. 27 Vidaykichikyá kachun Jesucristomanta allin noticia uyarisqaykichikman hina. Watukamuspay otaq maypiña kaspaypas qamkunamantam uyariyta munani huk sonqolla qaqa hina sayaspa vencesqaykichikmanta, iñisqaykichik allin noticiata willakunaykichikpaq kallpanchakusqaykichikmanta hinaspa 28 contraykichikpi kaqkunatapas mana manchakusqaykichikmanta. Contraykichikpi kasqankuraykum yachanchik paykunaqa puchukananta, qamkunañataq salvasqa kanaykichikta. Chayqa Diosmantam. 29 Cristoraykum Diosqa favoreceykusunkichik ichaqa manam payman iñinallaykichikpaqchu aswanqa payrayku ñakarinaykichikpaqwanmi. 30 Chaynaqa kankichik sasachakuypi kasqayta qawasqaykichikpi hinam hinaspa kunan uyarisqaykichikpi hinam.
1 Sichu Cristopuni kallpanchasuptikichikqa, sichu kuyasuspaykichik sonqoykichikta tiyaykachiptinqa, sichu Espiritupas qamkunawan kachkaptinqa chaynataq qamkunapas llakipayarikuspa kuyakuqllaña kaspaykichikqa 2 kusichiwaychikyá, lliwchaykichikyá kaychik chulla pensamientoyoqlla, huk kuyakuyniyoqlla, huk sonqolla hinaspa huk sientiqlla. 3 Amayá envidiakuspaqa nitaq altotukuspaqa imatapas ruraychikchu, aswanqa humillakuspayá kikikichikmantapas aswan allinpaqraq wakinkunata hapiychik. 4 Amayá kikillaykichikpaqchu allintaqa munaychik aswanqa wakinkunapaqwanyá. 5 Jesucristopa piensasqanman hinayá qamkunapas piensaychik. 6 Paymi Dios kachkaspapas Dios kasqanta valechiyta mana munarqachu, 7 aswanqa kikinmi menoschakururqa sirviente hinaña kananpaq. 8 Runayaruspanñataqmi humillakuykurqa, Diosta kasukuspanmi wañurqa penqaypaq cruzpi. 9 Chayraykum Dios llumpa-llumpayta hatuncharuspan llapallanmanta suma-sumaq sutiwan sutichaykurqa, 10 chaynapim Jesuspa sutinta uyarispanku hanaq pachapi hinaspa uku pachapi kaqkuna qonqorakuykunqaku. 11 Llapallan runakunapas “Jesucristoqa Señormi” nispam ninqaku, chaynataqa ninqaku Dios Taytata yupaychaspankum. 12 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, qamkunawan kaptiymi tukuy tiempo kasuwarqankichik, chaynayá karupi kachkaptiypas aswanraq kasuwaychik. Manchakuywan hinaspa respetowanyá salvasqa kasqaykichik qespichiypi riychik, 13 Diosmi munasqanman hina allin munayta qosuspaykichik allinkuna ruranaykichikpaq yanapasunkichik. 14 Lliwtayá ruraychik ama kaminakuspa nitaq kutipanakuspa, 15 chaynapim mana culpayoq hinaspa mana huchayoq kaspaykichik Diospa churin chuya sonqo kankichik huchallikuq pierdesqa runakunapa chawpinpi. Qamkunaqa tutapi kanchaq lucero hinam sutilla lliwpa reqsisqan kachkankichik. 16 Qamkunaqa wiñaypaq kawsay qokuq palabratam hatallichkankichik. Chaymi Cristopa kutimunan punchawpiqa qamkunamanta kusikusaq kallpanchakuspay yachachisqayqa mana yanqapaq kasqanmanta. 17 Iñisqaykichikraykum Diosman ofrenda hina entregakunkichik, chay ofrendaman cabalanaypaq wañunay kaptinpas chaytaqa kusikuywanmi rurayman, kusikuymantaqmi llapallaykichikwanpas. 18 Chaynaqa chaykunamantayá qamkunapas ñoqawan kuska kusikuychik. 19 Señorninchik Jesus munaptinqa chayllam kachamusqaykichik Timoteota watukamusunaykichikpaq chaynapi qamkunamanta uyarispay kallpanchakunaypaq. 20 Manam pipas pay hinaqa kanchu ñoqawanqa, ñoqa hinam paypas qamkunamanta cheqaptapuni sientin, 21 wakinkunaqa kikillankupaq maskaspallam purinku Jesucristopa munasqanta mana maskaspanku. 22 Qamkunaqa yachankichikñam Timoteoqa tukuy imapi allin kasqanta, payqa taytanta huk churi yanapachkaq hinam Cristomanta allin noticia willakuypi yanapawarqa. 23 Chaynaqa asuntoykunamanta yachaykuspaymi chaypunilla payta kachamusqaykichik watukamusunaykichikpaq. 24 Ñoqapas Señorninchikpim confiakuchkani kikiypuni qawaqnikichik chaylla hamurunaypaq. 25 Piensarurqanitaqmi wawqenchik Epafroditota qamkunaman kachamuytapas. Paytam kachamuwarqankichik tukuy imapi serviykuwananpaq. Kuskaykum tukuy imapipas soldado hina yanapanakurqaniku. 26 Paymi llumpayta munachkan llapallaykichikwan tupaykuyta, llakisqam kachkan onqorusqanmanta yacharusqaykichikrayku. 27 Arí, onqoruspam yaqalla wañukurqa, ichaqa Diosninchikmi paymanta llakipayarikurqa, llakipayarikurqataqmi ñoqamantapas chaynapi wañukuptin aswanraq llakiyoq kanaymanta. 28 Chayllam kachamuchkani huktawan tupaykuspa kusikunaykichikpaq chaynapi ñoqapas manaña ancha llakisqa kanaypaq. 29 Hatun kusikuywanyá chaskiykuychik Señorninchikman graciasta qostin, respetaychikyá pay hina kaqkunataqa. 30 Cristo servisqanpim yaqalla wañukurqa, yanapawanaykichikmantam payña yanapawarqa wañuytapas mana manchakuspa.
1 Wawqe-panillaykuna, Señorninchikpiyá kusikuychik. Allinnikichikpaq kasqanraykum mana amispay ñawpaq nimusqaykunata huktawan qellqamuykichik. 2 Cuidakuychikyá allqo hina kawsaqkunamanta, tukuy mana allin ruraqkunamanta hinaspa judio hina señalakuqkunamanta. 3 Cheqap señalasqakunaqa ñoqanchikmi kanchik, Espiritun yanapawaptinchikmi Diosninchikta adoranchik hinaspam Jesucristopi iñispa salvasqa kasqanchikwan alabakunchik aychapi señalachikuyman mana hapipakuspa. 4 Ñoqapas aychapi señalachikuypiqa confiakuymanmi. Sichum pipas señalachikusqanpi confiakuptinqa razonwanraqmi chaykunapiqa ñoqapas confiakuyman. 5 Nacesqaymanta pusaq punchawninmanmi qari kayniypi señalawarqaku, Benjamin ayllumanta kaq Israelpa castanmi kani, tayta-mamaymantapunim hebreo rimaq kani. Diospa leyninmanta imaynam piensasqaymantañataqmi fariseo karqani. 6 Creesqaykuna cheqappuni kasqanta piensaspaymi Dios agradayta munaspay Jesucristoman iñiqkunata ñakarichinaypaq qatikacharqani, leyta cumplispaymi sumaqta kawsarqani mana faltayoq. 7 Kunanmi ichaqa ñawpaqpi allinpaq hapisqaykunatapas mana valeqpaqña hapini Cristorayku. 8 Manataqmi chayllachu, aswanqa Señor Jesucristota reqsinayraykum tukuy imatapas mana valeqpaqña hapini, payrayku tukuyta pierderuspaymi chaykunataqa qopata hinaña hapini chaynapi Cristota tarinaypaq hinaspa 9 paywan hukllaña kanaypaq, kamachikuykunata kasukuspayqa hina huchayoqllaraqmi kachkani, Cristoman iñikuptiymi ichaqa mana huchayoqpaqña Dios chaskiwan. 10 Llapa imatam saqeruni Cristota reqsiykunaypaq, kawsarimusqanrayku atiynin reqsiykunaypaq, ñakarisqanman hina ñakarinaypaq, wañukuspaypas payman rikchakuq kanaypaq 11 hinaspa Dios munaptinqa ñoqapas kawsarimunaypaq. 12 Nichkaniqa manam tukuy imapas hayparusqaytañachu otaq qespisqaña karusqaytachu aswanqa kallpanchakuchkanim salvawaqniy Cristopa munasqanman hina kanaypaq. 13 Wawqe-panillaykuna, manaraqmi ñoqapas haypaniraqchu aswanqa ñawpaq rurasqaykunata qonqaruspaymi hamuq kaqkunata ruranaypaq kallpanchakuchkani. 14 Carrerapi hinam kallpachkani chayanayman, chaynapi Jesucristontakama Diospa qayawasqan premiota chaskinaypaq. 15 Chaynaqa llapallan qespiq kaqkunaqa chay nisqaykunaman hinayá piensasunchik. Imamantapas hukmanta piensaptikichikqa Diosninchikmi entiendechisunkichik. 16 Ichaqa sapakamapa kawsasqanchikqa Diospa palabran yachasqanchikman hinayá kachun. 17 Wawqe-panillaykuna, ñoqa hinayá kaychik, wakiqnin ñoqa hina portakuqkunatapas ejemploykichikpaqyá hapiychik. 18 Ñam achka kutitaña nirqaykichik chaymi kunanpas waqaspay huktawan nimuykichik, “Iñikuniñam” nichkaspankupas achkallañam Cristopa cruzpi wañusqanta despreciachkanku mana allinta kawsaspanku. 19 Chayna kaqkunaqa wiñaypaq ñakariypim kanqaku, paykunaqa Diosta maskanankupas kachkaptinmi mikuyllapi ocupakunku, rurasqankumanta penqakunankupas kachkaptinmi aswanraq alabakunku kay vidapi kaqkunallamanta piensaspanku. 20 Ñoqanchikmi ichaqa hanaq pacha llaqtayoq kanchik hinaspam suyachkanchik Señor Jesucristopa kutimunanta. 21 Paymi kay ñakariq cuerponchikta mosoqyachinqa suma-sumaq kanchariq cuerponman rikchakuqtaña, chaytaqa ruranqa tukuy imapi munaychakusqanpa atiyninwanmi.
1 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, Señorninchikman hapipakuspaykichikyá takyaychik. Qamkuna qawaykuytam llumpayllataña munachkani, qamkunaqa huk hatun premio hinam kankichik ñoqapaq. 2 Ruegakunim Evodiatawan Sintiqueta Señorninchikman iñiqkuna hina huk sonqolla kanankupaq. 3 Llamkaqmasilláy, qamtañataqmi valekuyki chay paninchikkunata yanapaykunaykipaq. Paykunapas yanapaykuwarqakum Cristomanta allin noticiata willakuptiy, yanapaykuwarqataqmi Clementewan wakin llamkaqmasiykunapas. Paykunapa sutinqa qellqasqañam kachkan wiñay kawsay libropi. 4 Señorninchikwan huklla kaspayá tukuy tiempo kusikuychik, huktawanraqmi nikichik: Kusikuychikyá, nispa. 5 Lliw runakunawanyá reqsichikuychik kuyakuq sonqo kasqaykichikta. Señorninchikpa kutimunanqa hichpallañam kachkan. 6 Amayá imamantapas afanakuychikchu, aswanqa orakuspaykichikyá lliwta Diosman willaychik hinaspayá payman graciasta qoychik. 7 Hinaptinqa Diosninchikmi hawkayachisunkichik runakunapa mana entiendey atinan hawkayaywan. Chaynapim imamantapas mana preocupakunkichikchu nitaq llakikunkichikchu Jesucristowan huklla kasqaykichikrayku. 8 Kunanñataqmi wawqe-panillaykuna, tukuykunaypaq nimuykichik: Manaraq imatapas rurachkaspaqa yuyaymanaychikyá imapas cheqap kaqpi, imapas respetanapaq kaqpi, imapas allin ruray kaqpi, imapas mana huchallichikuq kaqpi, imapas allin rimana kaqpi, imapas allin alabanapaq kaqpi. 9 Ruraychikqa yachachisqayman kamachisqayman hinaspa uyariwaspaykichik qawawasqaykichikman hinayá, hinaptinqa waqaychawaqninchik Diosmi qamkunawan kanqa. 10 Llumpayta kusikuspaymi Señorta yupaychachkani yanapawaspaykichik huktawan yuyariwasqaykichikmanta. Kaynata nispayqa piensachkani manam qonqaruwasqaykichiktañachu aswanqa yanapaykuwanaykichikpaq mana ima ruray atisqaykichiktam. 11 Manataqmi rimachkaniqa muchusqaymantachu, ñoqaqa imapas kapuwaqllaywanmi contentakuni. 12 Yachanim wakcha kayta chaynataq llapa imayoq kaytapas. Contentakunitaqmi saksasqa kaspaypas otaq yarqaymanta kaspaypas chaynataq imayoq kaspaypas otaq mana imayoq kaspaypas. 13 Tukuy imataqa rurani Cristo kallpanchawaptillanmi. 14 Chaywanpas allintapunim rurarqankichik sasachakuyniykunapi yanapaykuwaspaykichikqa. 15 Yachasqaykichikpi hinapas Macedonia lawmanta lloqsispay Cristomanta allin noticiata chayraq willakuptiyqa Filipospi yachaq iñiqmasiykunallam ofrendaykichikwan yanapaykuwarqankichik, chaytaqa rurarqankichik willasqaymanta agradecekuwaspaykichikmi. 16 Tesalonica llaqtapi kaptiypas iskay kimsa kutitam ofrendaykichikta apachimuwarqankichik imapas necesitasqaypaq. 17 Chaynata nispayqa manam chaskiruyllatachu munachkani, aswanqa munachkani yanapaykuwasqaykichikmanta allin cosechata hina Dios premiasunaykichiktam. 18 Ñoqaqa puchupuwanankamaraqmi allinsuta chaskiruni. Epafroditowan apachimuwasqaykichikwanmi kamaqña kapuwachkan, apachimuwasqaykichikqa karqa Diospaq miski asnaq ofrenda hinam hinaspa paypa agradonpaq kañasqa animal hinam. 19 Diosniymi tukuy ima faltasusqaykichikta qosunkichik sinchi kapuqninman hina, chaytaqa qosunkichik ñoqanchikpaq Jesucristopa rurasqanraykullam. 20 ¡Dios Taytanchiktayá yupaychasun wiña-wiñaypaq! 21 Jesucristopa sutinpiyá saludaykapuwaychik Diosninchikpi llapallan iñiqkunata. Saludaykamusunkichiktaqmi ñoqawan kaq wawqe-paninchikkunapas. 22 Kay llaqtapi llapa iñiqkunapas saludaykamusunkichikmi, aswan mastaqa Rey Cesarpa wasinpi serviqkunam saludaykamusunkichik. 23 Señorninchik Jesucristoyá favorecesunkichik vidaykichikpi.
1 Ñoqa Pablom Dios Taytapa munayninman hina Señorninchik Jesucristopa apostolnin kani. Wawqenchik Timoteopiwanmi 2 Colosas llaqtapi Jesucristopi iñiq wawqe-panikunaman qellqamuykiku. Dios Taytanchiktawan Señorninchik Jesucristotam mañakuchkani favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 3 Qamkunapaq mañakuspaykum graciasta qoniku Señorninchik Jesucristopa Taytan Diosninchikman. 4 Jesucristoman iñisqaykichikmantawan iñiqkuna kuyasqaykichikmantam uyarirqaniku, 5 chaytaqa rurachkankichik hanaq pachapi churasqa premioykichikraykum chay premioykichikmantaqa uyarirqankichikñam cheqap allin noticia palabrantakama. 6 Chay palabraqa chayamurqa qamkunamanwan enteron kay pachapi runakunamanmi. Chay palabram allin ruruchkaq sacha hina achkayachisunkichik, chaynataqa achkayachisuchkankichik uyarisqaykichik punchawmantaraqmi hinaspa Diosninchikpa cheqap favornin reqsisqaykichik punchawmantaraqmi. 7 Chaykunataqa kuyasqanchik wawqenchik Epafrasmi yachachisurqankichik. Payqa rantiykupi mana hukmanyaspa Cristopa serviqninmi. 8 Paymi willawarqaku Espirituman hina llumpay kuyawasqaykikumantapas. 9 Chaymi uyarirusqaykumantapacha ñoqaykupas Dios Taytanchikta mañapuchkaykiku chaynapi imam paypa munasqanta entiendenaykichikpaq, yachayniyoq kanaykichikpaq hinaspa Espiritumanta kaqkunata lliw reqsinaykichikpaq. 10 Mañakuchkanikuqa Señorpa qatiqninkuna hina allinta kawsanaykichikpaqmi hinaspa paypa munasqanta ruraspa allin ruruchkaq sacha hina tukuy allin kaqkunata ruranaykichikpaqmi hinaspa aswan mastaraq Diosninchikmanta yachanaykichikpaqmi. 11 Mañakuchkanikutaqmi hatu-hatun atiyninwan kallpanchaykusunaykichikpaqpas chaynapi ima mana allintapas pacienciakuspa kusikuywanraq aguantanaykichikpaq 12 hinaspa Dios Taytanchikman graciasta qonaykichikpaq. Paymi tupasusqaykichikman hina sapakamaman qosunkichik sumaqllaña chaskinaykichik kaqta. 13 Tutayaypi kamachikuqta kasuchkaptinchikmi payqa libraykuwarqanchik hinaspam kuyasqan Churinpa munaychakusqanmanña churaykuwanchik. 14 Paypa wañusqallanwanmi libraykuwarqanchik huchanchikkunamanta pampachaykuspa. 15 Mana rikuy atina Diospa rikchayninqa Cristom. Payqa karqañam llapa imakunapas manaraq unanchasqa kachkaptinqa. 16 Paynintakamam Dios unancharqa cielopi tukuy ima kaqkunatapas, kay pachapi kaqkunatapas, tukuy ima rikusqanchiktapas chaynataq mana rikuy atisqanchiktapas, kamachikuqkunatapas, tukuy imapi munaychakuqkunatapas, llapallan autoridadkunatapas hinaspa llapallan atiyniyoqkunatapas. Paynintakamam hinaspa paypaqtaqmi tukuy imapas unanchasqa karqa. 17 Cristoqa karqañam tukuy imapas manaraq unanchasqa kachkaptinqa, kunanpas paypa atiyninwanmi tukuy imapas takyachkan. 18 Payqa cuerpopa uman hina llapallan iñiqkunapa kamachiqninmi, paymi llapanmanta puntata kawsarimurqa imapipas punta kaq kananpaq. 19 Dios Taytamá munarqa paypi tukuy ima tarikuq Cristopi kananta. 20 Diosmi allinyanakuyta munarqa kay pachapi kaqkunawanpas chaynataq hanaq pachapi kaqkunawanpas Cristopa cruzpi wañusqallanwan hawkayayman yaykuspa. 21 Ñawpaqtaqa Diosmanta karunchasqam karqankichik, mana allinkunata ruraspam Dios cheqniq karqankichik, kunanmi ichaqa kikinpuni qamkunawan allinyanakuykum. 22 Chaynataqa ruraykun Cristopa runa kayninpi wañusqallanwanmi. Payqa wañurqa mana qachayoqta, mana culpayoqta hinaspa pasaypaq mana huchayoqtaña Diosman presentasunaykichikpaqmi. 23 Ichaqa chayna kanaykichikpaqqa qaqa hinayá sayaychik iñisqaykichikmanta ama iskayrayaspa, allin sapiyoq sacha hina ama kuyurispa hinaspa salvakunaykichikpaq uyarisqaykichik allin noticiaman hapipakuspa. Kay allin noticiaqa willakusqa kachkan kay pachapi llapallan runakunamanmi, chayta willakunaypaqmi ñoqa Pablopas churasqa karqani. 24 Llumpaytam kusikuni qamkunarayku ñakarisqaywan, chaynapimá kikiypa cuerpoypipuni tukupachkani llapa iñiqkunarayku Cristopa ñakarisqanta, llapa iñiqkunaqa Cristopa cuerponmi. 25 Diosqa akllawasqanman hinam churaruwan iñqkunata servinaypaq chaynapi allinnikichikpaq paypa palabranta llapallanta willakunaypaq. 26 Chay palabrantaqa ñawpa-ñawpaqmantaraqmi mana pipas yacharqachu, kunanmi ichaqa chay ñawpaq pakasqa kaqtaqa reqsiykachinña payllapaqña kawsaqkunaman. 27 Chay pakasqa kaqtaqa reqsichiytam munarqa mana judio kaqkunamanpas, chay pakasqa kaqqa qamkunapi Cristopa kawsasqanmi, chayraykum suyachkankichik wiñaypaq kawsakuyta. 28 Chaymi ñoqaykuqa pimanñapas Cristomanta willakuniku kasukunankupaq hinaspam yachachiniku allinta entiendenankupaq chaynapi Cristowan huklla kaspanku pay hina yuyayniyoqña kanankupaq. 29 Chayraykum sinchillataña llamkachkani Cristopa qowasqan hatun atiywan kallpanchakuspay.
1 Munanim sasallawanña tukuy ima rurasqay yachanaykichikta, chaytaqa rurachkani qamkunaraykum, Laodicea llaqtapi kaq iñiqmasinchikraykum chaynataq mana reqsiwaqniykunaraykum. 2 Tukuy ima rurasqayqa paykuna kallpanchakunankupaqmi, chullalla hina kuyanakunankupaqmi hinaspa tukuy allin kaqta entiendenankupaqmi chaynapi ñawpaq pakasqa kaq Cristota reqsinankupaq. 3 Payllapim pakasqa kachkan qori-qollqe hina tukuy yachayniyoq kaypas chaynataq entiendeypas. 4 Kaykunataqa nimuchkaykichik suma-sumaqllataña rimasqankuwan ama pipas engañasunaykichikpaqmi. 5 Kikiypuni qamkunawan mana kaspaypas sonqoywanqa qamkunawan kuskam kachkani hinaspam kusikuni allin kawsakusqaykichikmantawan Cristoman hapipakuspa qaqa hina sayasqaykichikmanta. 6 Chaynaqa Señorninchik Cristo Jesusta chaskisqaykichikman hinayá payman hapipakuspa kawsaychik. 7 Yachachisqa kasqaykichikman hinayá allin sapichakuchkaq sacha hina iñiynikichikpi sumaqta takyaychik, payman hapipakuspayá wiñaychik Diosman graciasta qostin. 8 Cuidakuychikyá, amayá engañachikuychikchu yachayninkumanta rimaqkunawanqa hinaspa yanqakunalla rimaqkunawanqa, paykunaqa manam Cristomanchu hapipakunku aswanqa runakunapa costumbrenkunallamanmi hinaspa kay pachapi yachachikuykunallamanmi. 9 Diospi tukuy ima tarikuqmi kachkan runayaruq Cristopi. 10 Cristoman hukllawasqaña kasqaykichikraykum Diosmanpas hukllawasqaña kachkankichik. Cristopa munayllanpim kachkan llapa kamachikuqkunapas chaynataq atiyniyoqkunapas. 11 Cristoman hukllawasqaña kasqaykichikraykum señalasqataq karqankichik, ichaqa manam kay cuerpopi señalwanchu aswanqa Cristopaqña señalwanmi. 12 Bautizakuspaykichikmi Cristowan kuska pampakuchkaq hina ñawpa vidaykichikta pamparurqankichik, paywan kuskataqmi mosoqmanta kawsarimunkichik, kawsarimunkichikqa Diospa llumpay atiyninwan Cristopa kawsarimusqanta creespallaykichik. 13 Ñawpa vidaykichikpim huchaykichikwan hinaspa mana señalasqa kasqaykichikwan wañusqa hina karqankichik. Kunanmi ichaqa tukuy huchaykichikta pampachaykususpaykichik Dios kawsarirachisunkichikña Cristotawan kuskata. 14 Diosmi leyman hina huchanchikrayku castigasqa kananchikmanta lliwta pagaykun hinaspam libraykuwanchik Cristopa cruzpi wañusqanwan. 15 Diosmi lliw autoridadkunata hinaspa atiyniyoqkunata llapallanpa qayllanpi penqayman churarqa cruzpi vencespan. 16 Chaynaqa amayá pipas penqachisunkichikchu mikusqaykichikmantaqa otaq tomasqaykichikmantaqa otaq fiestakuna rurasqaykichikmantaqa otaq watanpi, killanpi fiestakuna rurasqaykichikmantaqa otaq samana punchawpi samasqaykichikmantaqa. 17 Chaykunaqa hamuqkunapa llantuynin hinallam karqa, cheqap kaqmi ichaqa Cristo. 18 Premioykichiktaqa amayá qechurachikuychikchu humillakuq tukuspa angelkuna adoraqkunawanqa, paykunaqa revelacionta chaskiq tukuspankum aychaman hina piensasqallankuwan yanqapaq alto tukurunku. 19 Paykunaqa manam Cristoman hukllawasqachu kachkanku, iñiqkunam ichaqa Cristopa cuerpon kanchik, payñataqmi umanchik, cuerponchikqa moqokunawan hinaspa ankukunawan hukllaman huñusqam kachkan, chaynatam ñoqanchiktapas Cristo hukllawaruwanchik hinaspam wiñachiwanchik Diospa munasqanman hina. 20 Cheqaptapuni Cristowan wañuspaykichikqa runakunapa costumbrenkunatam saqerunkichikña, hinaspaqa ¿imanasqamá kay pachapi mana allin ruraykunaman hinaqa kawsachkankichik? 21 Chayna ruraqkunam ninku: “Ama kayta-wakta llachpaychu, ama kayta-wakta mikuychu, ama kayta-wakta hapiychu” nispa. 22 Chaykunaqa runakunapa yachachisqallanmi hinaspa kamachikusqallanmi, kay prohibisqankunaqa tiempopa pasasqanman hinam chinkarunqa. 23 Chaykuna ruraq runaqa rikchakapuwanchik yachaysapamanraqmi humillakuq tukuspanku cuerponkuta ñakarichisqankurayku, yanqapaqmi chaykunataqa ruranku, aychankupa munasqan venceytam ichaqa mana atinkuchu.
1 Chaynaqa Cristowan kawsarichisqa kaspaqa hanaq pachapi kaqkunatayá maskaychik, chaypim Cristo tiyachkan Diospa alleqninpi. 2 Chaynaqa amayá kay pachapi kaqkunapiqa piensaychikchu, piensaychikqa hanaq pachapi kaqkunapiyá. 3 Qamkunaqa Cristowanmi wañurqankichik, chaynaqa cheqap kawsaynikichikqa Cristowanmi kachkan Diosninchikpapi pakasqa. 4 Cristopunim kawsaynikichikqa, pay rikurimuptinmi qamkunapas paywan kancharichkaq rikurirunkichik. 5 Chaynaqa wañuchichkaq hinayá vidaykichikmanta chinkachiychik kay pachapi mana allin ruraykunata: amayá huchapakuychikchu, amayá millakuypaq kaqkunataqa ruraychikchu, amayá mana allin munaywanqa aysachikuychikchu nitaq intuchikuychikchu, amataqyá qollqella kuyaqqa kaychikchu, qollqe kuyayqa taytacha-mamacha adoray hinam. 6 Tukuy chaykunata ruraspa mana kasukuqkunamanmi Diosqa llumpay castigonta kachaykun. 7 Qamkunapas ñawpaq vidaykichikpiqa chaynata ruraspam kawsarqankichik. 8 Kunan qonqaychikñayá piñakuyta, piñasqalla kayta, mana allinllapi kawsayta, insultanakuyta, asipayanakuyta hinaspa mana allinlla rimayta. 9 Amayá llullanakuychikchu, qamkunaqariki saqerunkichikñam ñawpa vidaykichiktaqa hinaspa tukuy mana allin ruranaykichiktaqa. 10 Qamkunaqariki kachkankichik mosoq runa hinañam, aswa-aswanraqmi mosoqyachisqa kachkankichik unanchasuqnikichikman rikchakunaykichikpaq chaynapi paymanta alli-allinta yachanaykichikpaq. 11 Kunanqa manam imananñachu judio kaypas otaq mana judio kaypas, señalasqa kaypas otaq mana señalasqa kaypas, huklaw nacionniyoq kaypas, chunchu kaypas, sirviente kaypas otaq libre kaypas, tukuy imamantapas allinqa Cristollam, payqa lliw iñiqkunapim kawsachkan. 12 Diosmi kuyasusqaykichikrayku akllasurqankichik payllapaqña kanaykichikpaq, chaynaqa mosoq pachawan pachakuchkaq hinayá allinkunata ruraspa reqsichikuychik llakipayakuspa, sumaq sonqo kaspa, humillakuspa, llampu sonqo kaspa hinaspa pacienciakuspa. 13 Pipapas quejan kaptinqa aguantanakuspayá pampachanakuykuychik, chaynataqa rurankichik qamkunatapas Señor pampachaykususqaykichikman hinam. 14 Tukuymanta llalliqtaqa kuyanakuychikyá, kuyanakuyllam tukuy imatapas sumaqtaqa allinyanachin. 15 Cristopa qosusqaykichik hawka kawsakuypiyá takyaychik, chaypaq qayasuspaykichikmi huk cuerpollaman Dios hukllawasurqankichik. Chaynaqa agradecekuychikyá. 16 Cristopa yachachikuyninkunayá sonqoykichikpi llimparichun. Sapakamayá yachachinakuspa kallpanchanakuychik yupaychana takikunawan, cantokunawan hinaspa Espiritumanta kaq takikunawan, chaytaqa ruraychik tukuy sonqoykichikwan Diosman graciasta qostinyá. 17 Tukuy ima rurasqaykichiktaqa otaq rimasqaykichiktaqa Señor Jesuspa sutinpiyá ruraychik, chaykunataqa ruraychik paynintakama Dios Taytaman graciasta qostinyá. 18 Señorakuna, qosaykichikta kasukuychik Señorman iñisqaykichikrayku. 19 Qosakuna, kuyaychik warmikichikta, amayá qaqchakachariychikchu. 20 Churikuna, tayta-mamaykichikta tukuy imapi kasukuychik, chayqa Señorpa agradonpaqmi. 21 Tayta-mamakuna, ama piñachiychikchu wawa-churikichikta chaynapi ama hukmanyarunankupaq. 22 Sirvientekuna, kay pachapi patronnikichikta imapipas kasukuychik, amayá qawasuptillaykichikchu allintaqa ruraychik, aswanqa Señorta manchakuspayá tukuy sonqowan kasukuychik. 23 Tukuy ima rurasqaykichiktaqa ruraychik Señorninchikpaq rurachkaq hinayá. 24 Yachasqaykichikpi hinapas Señorninchikmi qosunkichik tupasuqnikichik herenciataqa. Qamkunaqa servichkankichik Señorninchik Cristotam. 25 Pipas mana allin ruraqmi ichaqa pagonta chaskinqa mana allin rurasqanmanta, Diosqa manam pimanpas sayapakunchu.
1 Yaw patronkuna, qamkunapas sirvientekichik runakunamanyá imam kaqta qopuychik, amayá qonqaruychikchu, qamkunapapas hanaq pachapim kachkan kamachiqnikichik. 2 Ama pisipaspayá Diosman graciasta qostin mañakuychik tuta punchaw. 3 Mañakuychiktaqyá ñoqaykupaqpas, chaynapi Señorninchikpa munayninwan punku kichachkaq hina Cristomanta kunankama pakasqa allin noticianta willakamunaykupaq, chayraykum ñoqapas preso kachkani. 4 Mañakuychikyá imam kaqta paymanta willakunaypaq. 5 Allintayá kawsaychik mana iñiq runakunawan, tiempoykichiktapas amayá usuchiychikchu. 6 Kachiwan tupachisqa hina sumaqllañayá kachun rimasqaykichikpas, yachaychikyá sapakamaman imaynam allin contestaytapas. 7 Kuyasqanchik wawqenchik Tiquicom willasunkichik imaynam ñoqa kasqaymanta, paymi mana saqewaspa yanapawarqa hinaspam ñoqawan kuskataq Señorninchiktapas servirqa. 8 Qamkunamanmi kachamuni imaynam kasqaykumanta willasunaykichikpaq hinaspa qamkunata kallpanchasunaykichikpaq. 9 Paywantaqmi hamuchkan Señorpi allin takyaq kuyasqanchik wawqenchik Onesimopas, payqa llaqtamasikichikmi. Paykunam willasunkichik tukuy ima kaypi pasakusqanmanta. 10 Carcelpi presomasiy Aristarcom apachikamusunkichik saludokunata, apachimusunkichiktaqmi Bernabeypa primon Marcospas. Qamkunam paymanta kamachisqayta chaskirqankichik, sichum watukamusuptikichikqa allinllatayá chaskiykuychik. 11 Saludamusunkichiktaqmi Jesuspas, paypa huknin sutinqa Justom. Paykunallam iñiqkunamanta judio casta kaqkunaqa yanapaykuwarqa Diosninchikpa munaychakusqanmanta willakuptiy, paykunaqa ñoqapaqmi hatun consuelo karqa. 12 Saludamusunkichiktaqmi Señorninchik serviq llaqtamasikichik Epafraspas, paymi tukuy tiempo qamkunapaq mañakuchkan tukuy sonqonwan Diospa munasqanman hina qaqa hina sayanaykichikpaq hinaspa imapipas Diosman hapipakunaykichikpaq. 13 Ñoqam testigo kani imaynam Epafrasqa qamkunapaq llamkasqanmanta, testigotaqmi kani Laodicea llaqtapi kaqkunapaqpas hinaspa Hierapolis llaqtapi kaqkunapaqpas llamkasqanmanta. 14 Saludamusunkichiktaqmi kuyasqanchik doctor Lucaspas chaynataq wawqenchik Demaspas. 15 Ñoqapa parteymantapas saludaykapuwaychikyá Laodiceapi kaq wawqe-paninchikkunata. Saludaykuychiktaqyá Ninfastapas wasinpi huñunakuqkunatawan. 16 Kay cartata leeykuspaykichikyá apachiychik Laodiceaman chaynapi chay llaqtapi wawqe-paninchikkunapas leenankupaq. 17 Niychiktaq wawqenchik Arquipotapas Señorninchik Jesucristopa kamachisqanta paypa sutinpi cumplinanpaq. 18 Ñoqapa parteymantapas chaskiychikyá saludoyta. Yuyariychikyá carcelpi kasqayta. Qamkunapaqmi mañakuchkani Señorninchikpa favorninta.
1 Ñoqa Pablom Silvanowan hinaspa Timoteowan apachimuykiku kay cartata Tesalonica llaqtapi kaq iñiqkunaman, qamkunaqa Dios Taytawan hinaspa Señor Jesucristowanmi huklla kachkankichik. Diostam mañakuchkani qamkunata favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 2 Diosmanmi graciasta qoniku qamkunamanta tukuy tiempo qamkunapaq mañakuspayku. 3 Yuyarinikumá Dios Taytanchikpa qayllanpi iñiynikichikman hina llamkasqaykichikta, kuyakuynikichikman hina servisqaykichikta hinaspa Señorninchik Jesucristopi confiakuspa ñakariykuna aguantasqaykichikta. 4 Diospa kuyasqan wawqe-paniykuna, yachanikum Dios akllasusqaykichiktaqa. 5 Qamkunaman Cristomanta allin noticia willasqaykutaqa manam rimayllachu-rimarqaniku, chayqa chayamusurqankichik Chuya Espiritupa atiyninwanmi, cheqaptapuni convencesqa kaspaykum qamkunamanqa willarqaykiku. Yachasqaykichikpi hinapas allinnikichikpaqmi allinta portakurqaniku. 6 Qamkunaqa ñoqaykupa hinaspa Señorpa ejemplontam qatichkankichik, llumpayta ñakarichkaspaykichikpas Diospa palabrantam chaskirqankichik Chuya Espiritupa kusikuy qosusqaykichikwan. 7 Chaynapim qamkunaqa ejemploña kachkankichik Macedonia lawpi hinaspa Grecia lawpi llapallan iñiqkunapaqpas. 8 Qamkunamanta qallaykuspanmi Señorpa palabranqa willakusqa karqa. Chayqa willakusqa karqa manamá Macedonia lawllapichu nitaq Grecia lawllapichu aswanqa tukuy hinastinpim. Diosman iñisqaykichikmantaqa lliwñam yacharunku chaymi ñoqaykuqa manaña willakunaykuñachu. 9 Paykunañam willakuchkan qamkunaman imaynam chayamusqaykumantaqa hinaspa imaynam Diosman iñisqaykichikmantaqa, willakuchkankutaqmi taytacha-mamachakunata qepanchakuruspa kawsaq cheqap Diostaña servisqaykichikmantapas. 10 Willakuchkankutaqmi hanaq pachamanta Diospa Churin Jesus kutimunan suyasqaykichiktapas. Paytam Dios kawsarichirqa chaymi paypuni librawasunchik hamuq tiempokunapi castigomanta.
1 Wawqe-panillaykuna, yachasqaykichikpi hinapas watukamusqaykuqa manam yanqapaqchu karqa. 2 Filipos llaqtapi kamisqa ñakarichisqa kachkaptiykupas Diosninchikmi kallpanchawarqaku chaymi mana manchakuspa willarqaykiku Diosmanta allin noticiata, willarqaykikumá achkallaña runakuna contraykupi sayarichkaptinkupas. 3 Willarqaykikuqa manam pantachinaykupaqchu nitaq mana allin munasqaykuraykuchu nitaq engañanaykuraykuchu. 4 Diosmá allinpaq chaskiwaspanku kunawarqaku allin noticiata willakunaykupaq chaymi willakuchkaniku. Manam runakuna agradaytachu munachkanikuqa aswanqa Diostam. Paymi prueban sonqoykuta. 5 Qamkunataqa manam sumaqllataña rimaspachu alabarqaykiku, yachasqaykichikpi hinapas rimapayarqaykikuqa manam qollqeta kuyaspaykuchu. Diospas yachanmi chaytaqa. 6 Manataqmi maskarqanikupas runakunapa alabasqan kaytachu nitaq qamkunapa otaq wakin runakunapa alabasqan kaytachu. Munaspaykuqa kamachikikumanmi karqa Cristopa apostolnin kasqaykurayku. 7 Ichaqa qamkunawanqa llampu sonqollam karqaniku. Ñoqaykuqa karqaniku wawankuna uywachkaq mama hinam. 8 Qamkunataqa llumpaytam kuyarqaykiku chaymi qoytaqa munarqaykiku Diosmanta allin noticiallatañachu aswanqa kikiykupa vidaykutawanñam, chaynataqa munarqaniku llumpayta kuyasqaykuraykum. 9 Wawqe-paniykuna, qamkunaqa yuyachkankichikmi llamkaspayku pisipasqaykuta. Mantienekunaykupaqmi tuta-punchaw llamkarqaniku, qamkunataqa manam gastachirqaykikuchu Diosmanta allin noticiata willaspaykuqa. 10 Qamkunam Diospiwan testigo kankichik, iñiqkunapa qayllanpiqa Diosllapaqñam kawsarqaniku allinta ruraspa hinaspa pipapas mana imanisqan. 11 Yachankichikmi imaynatam taytaqa churin rimapayasqanta, chaynam ñoqaykupas qamkunata kallpancharqaykiku 12 hinaspam kunarqaykiku Diospa churin hina allinta kawsanaykichikpaq. Paypunim qayasuchkankichik munaychakusqanmanwan hatunchasqa kanaykichikman. 13 Chayraykum ñoqaykupas tukuy tiempo graciasta qoniku Diosman. Ñoqayku willaptiykum Diospa palabranta chaskirqankichik, ichaqa manam runapa rimasqanta hinallachu aswanqa Diospa cheqap palabranta hinam, chay palabraqa allintam rurachkan qamkuna iñiqkunapi. 14 Wawqe-paniykuna, qamkunaqa qatichkankichik Judeapi kaq Diosninchik Cristo Jesuspi iñiqkunapa ejemplontam, paykunatam judiokuna ñakarichirqa, chaynam qamkunatapas llaqtamasikichikkuna ñakarichisurqankichik. 15 Judiokunam wañurachirqa Señor Jesusta hinaspa Diosmanta willakuqkunata, ñakarichiwarqakutaqmi ñoqaykutapas, Diosta mana agradaspam llapa runakunapa contranpi kachkanku. 16 Salvakunankupaq mana judio kaqkunaman allin noticia willanaykutam michakuwanku. Chaynata ruraspam aswan mastaraq huchankuta llimparichichkanku, ichaqa ñam chayaramunña paykunapaq wiñay castigo. 17 Wawqe-panillaykuna, ñoqaykuqa as tiempollapaqmi qamkunamanta karunchasqa kachkaniku, ichaqa sonqoykupim tukuy tiempo kachkankichik. Anchata munaspam procurachkaniku qamkuna qawaykuyta. 18 Chayraykum qamkuna watukuykuyta munachkaniku. Ñoqa Pablom achka kutita qamkunaman hamuyta munarqani ichaqa Satanasmi harkakuruwarqa. 19 Señorninchik Jesucristo kutimuptinqa ¿manachum qamkunarayku confiakusaqku? ¿Manachum qamkunarayku kusikusaqku? ¿Manachum qamkunarayku alabakunaykupaq premiotapas chaskisaqku? 20 Qamkunaraykumá Diosta hatunchasaqku hinaspa kusikusaqku.
1 Qamkunamanta manaña llakikunaypaqmi tanteanakururqaniku sapallayña Atenas llaqtapi qepanaypaq. 2 Hinaspam kachamurqaykiku wawqenchik Timoteota. Paymi Dios serviypi yanapawanku, yanapawankutaqmi Jesucristomanta allin noticia willakuypipas. Paymi iñiynikichikpi qaqata hina sayanaykichikpaq kallpanchasunkichik, 3 chaynapi chay ñakariykunapi ama hukmanyarunaykichikpaq. Yachankichikmi chaykuna ñakarinanchiktaqa. 4 Qamkunawan kachkasparaqmi nirqaykiku ñakarinanchikmantaqa, yachasqaykichikpi hinamá chaykunaqa sucedekurqa. 5 Chayraykum Timoteota kachamurqani qamkunamanta manaña llakikunaypaq hinaspa iñiynikichikmanta willawananpaq, yanqañataq tentakuq Satanas tentarusunkichikman hinaptin llamkasqaykupas yanqapaq karunman. 6 Timoteo kutiramuspanñataqmi iñiynikichikmantawan kuyakuynikichikmanta, allin noticiata willawarqaku. Qamkunas tukuy tiempo yuyawaspaykiku rikuykuyta munawankiku imaynam ñoqaykupas qamkunata rikuykuy munasqaykuta hina. 7 Wawqe-panillaykuna chay noticiatamá, qamkunamanta chaskirqaniku, anchatam consuelakurqaniku iñisqaykichikwan, sinchi llakisqa hinaspa waqasqa kachkaspaykupas. 8 Señorpi qaqa hina sayasqaykichikwanmi kusisqa kawsachkaniku. 9 Qamkunaraykum llumpayta Diosman graciasta qoniku paypa qayllanpi sinchi kusichiwasqaykikumanta. 10 Tukuy tiempom llumpayta mañakuchkaniku qamkunata rikuykunaykupaq, chaynapi iñiynikichik pisiptin huntaykachinaykupaq. 11 Kikin Dios Taytanchikyá Señorninchik Jesucristopiwan ñanniykuta kicharichun qamkunaman hamunaykupaq. 12 Señoryá masyachichun hinaspa llimparichichun kuyanakuynikichikta, llimparichichuntaqyá llapallan runakunapaqpas imaynam qamkunapaq kuyakuyniyku kasqanta hina. 13 Señoryá iñiynikichikpi takyachisunkichik Dios Taytanchikpa qayllanpi mana huchayoq kanaykichikpaq hinaspa payllapaqña kawsanaykichikpaq, chaynaqa kachun Señorninchik Jesucristo payllapaqña llapallan sapaqchasqakunawan hamuptinyá.
1 Wawqe-panillaykuna, qamkunatam yachachirqaykichik Diosta agradaspa kawsanaykichikpaq. Chaynatamá qamkuna kawsachkankichik, Señor Jesusrayku ruegakuspam mañakuykiku aswan mastaraq chaynata kawsanaykichikpaq. 2 Qamkunaqa yachankichikñam Señor Jesuspa kamachikuynin qomusqaykuta. 3 Diosqa munan mana huchayoq kanaykichiktam hinaspa mana huchapakuq kanaykichiktam. 4 Sapakamayá warmiyoq kaychik ama huchallikuspa hinaspa respetayta yachaspa. 5 Amayá mana allinkunataqa munaychikchu Dios mana reqsiq runakuna hinaqa. 6 Chaynaqa amayá pipas wawqentaqa ofiendechunchu nitaq engañachunchu. Señorqa tukuy chaykunataqa vengakunqam. Ñam chaykunamantaqa willarqaykikuña. 7 Diosqa qayawarqanchik manam hucha vidapi purinapaqchu, aswanqa payllapaqña kawsanapaqmi. 8 Chaynaqa kay nisqaykuna despreciaqqa desprecian manam runatachu aswanqa Chuya Espiritu qosuqnikichik Diostam. 9 Wawqe-panintin kuyanakuymantaqa manañam necesitankichikñachu qellqamunayta, Diosqa ñam yachachisurqankichikña kuyanakunamantaqa. 10 Chaynamá rurachkankichik Macedonia lawpi llapallan wawqe-panikunawanpas, chaywanpas ruegakuykichikmi aswan mastaraq kuyanakunaykichikpaq. 11 Hawkalla kawsakuyta munaspayá, ocupakuychik imapas ruranaykichikpi, kamachisqaykupi hinayá llamkaychikpas 12 chaynapi Diosta mana reqsiqkunapas respetasunaykichikpaq chaynataq imapas mana pisipusunaykichikpaq. 13 Wawqe-panillaykuna, munachkanikutaqmi wañuqkunamanta yachanaykichiktapas chaynapi mana confianzayoqkuna hina ama llakikunaykichikpaq. 14 Jesus wañukuspa kawsarimusqanta creeptinchikqa Diosmi Jesustawan pusamunqa kawsarichisqan iñiqkunata. 15 Kaykunataqa nikiku kikin Señorpa nisqanman hinam, Señorpa kutimunankama qepaspa kawsaqkunaqa manam puntasunchu wañuqkunataqa. 16 Kikin Señorpunim uraykamunqa hanaq pachamanta kamachikuy qapariyninwan, angelkunata kamachiqpa qayakuyninwan hinaspa Diospa cornetillanpa qapariyninwan hinaptinmi puntata kawsarimunqa Cristopi iñiq wañuqkuna. 17 Chaymantam kay pachapiraq kawsaqkuna paykunawan kuska altoman hoqarisqa kasunchik puyukunapa ukunman Señorwan tupananchikpaq, paywanmi wiñaypaq kasunchik. 18 Kay nisqaywanyá kallpanchanakuychik.
1 Wawqe-panillaykuna, tiempokunamantawan punchawkunamantam ichaqa mana necesariochu qellqamunay. 2 Yachasqaykichikpi hinapas Señorqa hamunqa mana yachasqanchik punchawpim, payqa hamunqa tutallan suwa hamuchkaq hinam. 3 Runakunam ninqaku: “Hawkañam, seguroñam kachkanchik” nispa, hinachkaptinmi qonqayllamanta puchukarunqaku, dolorwan hapichikuq warmi hinam kanqaku, manapunimá lluptinqakuchu. 4 Wawqe-panillaykuna, qamkunam ichaqa mana tutapichu kachkankichik, chaynaqa hamunan punchawqa manam suwa hinachu tarimusunkichik. 5 Qamkunaqa kanchaymanta hinaspa punchawmanta kaqmi llapallaykichik kankichik, ñoqanchikqa kanchik manam tutayaymanta kaqchu. 6 Chaynaqa amayá wakinkuna hina puñukuqllachu kasun, aswanqa rikchaspayá cuidakusunchik. 7 Puñuqkunaqa tutam puñunku, sinkaqkunapas tutataqmi sinkanku. 8 Punchawmanta kaqkunayá ichaqa cuidakusunchik, soldadopa qasqon harkaqwan churakuq hinayá iñiyninchikwan chaynataq kuyakuyninchikwan harkachikusun, salvasqa kasqanchikyá kachun harkaq casco hina. 9 Diosqa churawarqanchik manam castigawananchikpaqchu aswanqa Jesucristopa rurasqanwan salvasqa kananchikpaqmi. 10 Jesucristom ñoqanchikrayku wañurqa chaynapi kawsaspapas otaq wañuspapas paywan kuska kananchikpaq. 11 Chaynaqa kunan rurasqaykichikpi hinayá kallpanchanakuychik hinaspa yanapanakuychik. 12 Wawqe-panillaykuna, qamkuna ukupi llamkaqkunapaqyá kachun reqsikuynikichik, paykunaqariki Señorpa rantinpim kamachisuchkankichik hinaspa consejasuchkankichik. 13 Llamkasqankuraykuyá paykunataqa sinchita kuyaychik hinaspayá qamkunapurapas hawkalla kawsakuychik. 14 Wawqe-panillaykuna ruegakamuykikum qellakunatapas anyanaykichikpaq, hukmanyasqakunatapas kallpanchanaykichikpaq, mana kallpayoqkunatapas yanapanaykichikpaq hinaspa llapallanwanpas pacienciakunaykichikpaq. 15 Amayá pipas mana allin ruraqkunamanqa mana allinwanqa kutichichunchu, qamkunapuraqa tukuy tiempoyá allin kaqkunata ruraychik, chaynatayá ruraychik llapallanwanpas. 16 Tukuy tiempoyá kusisqa kaychik. 17 Tukuy tiempoyá Diosta mañakuychik. 18 Tukuy imamanta Diosman graciasta qoychik, chaynatam Dios munan Jesucristopi kasqaykichikrayku. 19 Chuya Espiritupa ruraynintaqa amayá amachaychikchu. 20 Amayá despreciaychikchu Diosmanta willakuqkunapa nisqankutaqa. 21 Tukuy ima nisqankuta pruebaspayá allin kaqta waqaychaychik. 22 Waqaychakuychikyá tukuy mana allinkunamanta. 23 Hawkayay qokuq kikin Diosninchikyá espirituykichikta, almaykichikta hinaspa cuerpoykichikta lliwta chuyanchaykuchun, mana huchayoqtayá waqaychasunkichik Señorninchik Jesucristo hamunankama. 24 Qayasuqnikichikqa confiakunapaqmi, chayraykum payqa cumplinqa. 25 Wawqe-panillaykuna, mañakuychikyá ñoqaykupaqpas. 26 Llapallan wawqenchikkunatayá saludaykuychik abrazowan. 27 Señorpa sutinpim kamachikichik, kay cartataqa leeychikyá llapallan iñiqkunapaqpas. 28 Señorninchik Jesucristoyá favorecesunkichik.
1 Ñoqa Pablom Silvanowan hinaspa Timoteowan apachimuykiku kay cartata Tesalonica llaqtapi iñiqkunaman, qamkunaqa Dios Taytawan hinaspa Señor Jesucristowanmi huklla kachkankichik. 2 Dios Taytatawan Señor Jesucristotam mañakuchkani qamkunata favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 3 Wawqe-panillaykuna, qamkunamantam Diosman tukuy tiempo graciasta qonayku, allinmá chayqa, chaynataqa ruranayku qamkunapa iñiynikichik yapakusqanraykum chaynataq sapakamapa kuyanakuynikichik mirasqanraykum. 4 Qatikachasqa kaspaykichikpas chaynataq ñakarichisqa kaspaykichikpas pacienciawan hinaspa iñiywan aguantasqaykichikraykum Diosman iñiqkunapa huñunakuyninkupi qamkunamanta alabakuniku. 5 Kayqa qawachiwanchik Diospa juicionqa justo kasqantam, qamkunaqa Diospa munaychakusqanpaqñam kankichik, chayraykum ñakarichkankichikpas. 6 Diosqa justom, qamkuna ñakarichisuqnikichiktaqa chayna ñakariywantaqmi ñakarichinqa. 7 Kunan ñakariqkunamanmi wiñaypaq samayta qosunkichik ñoqaykumanwan, chaynataqa qosunkichik Señor Jesucristo hanaq pachamanta atiy qosqan angelninkunawan rupachkaq ninapi hina rikurimuspanmi. 8 Hinaspam Dios mana reqsiqkunatawan Señorninchik Jesusmanta allin noticia mana kasukuqkunata vengakunqa. 9 Paykunaqa wiñaypaq castigasqa kaspam Señorpa qayllanmanta hinaspa suma-sumaq atiyninmanta qarqosqa kanqaku. 10 Payllapaqña kawsaqkunam chay punchawpi Señorta alabanqaku hinaptinmi llapa iñiqkunapas admirakunqaku, chaypim qamkunapas kankichik willasqaykuta creesqaykichikrayku. 11 Chayraykum tukuy tiempo mañapuykiku. Diosninchikyá qespichisunkichik qayasusqaykichikman hina, atiyninwanyá cumplichun tukuy allin munasqaykichikta, cumplichuntaqyá iñiynikichikwan rurasqaykichiktapas. 12 Chaynapim Diosninchik hinaspa Señor Jesucristo favorecesuptikichik Señor Jesuspa sutin hatunchasqa kanqa qamkunapi, paypitaqmi qamkunapas hatunchasqa kankichik.
1 Wawqe-panillaykuna, Señor Jesucristopa hamunanmantawan paywan kuska huñunakunanchikmantam ruegakamuykichik. 2 Amayá facillataqa pipas chaqwarusunkichikchu, amataqyá mancharikuychikchu “Señorpa kutimunan punchawqa chayaramunñam” nispa willasuptikichikpas. Willasunkichikqa Espiritupa atiyninwan rimachkaq hinaraqmi, sumaq palabrawanraqmi hinaspa cartaykutapas chaskichkaq hinaraqmi. 3 Amayá piwanpas engañachikuychikchu, puntataqa runakunam Diosta qepanchakunqaku hinaptinmi rikurimunqa leyta mana kasukuq runa, chay runaqa chinkananpaq citasqañam kachkan. 4 Paymi hatarispa hatunchakunqa Diospa sutinwan sutichakuqkunapa contranpiwan yupaychana kaqkunapa contranpipas. Diospa templonpi tiyaykusparaqmi “Diosmi kani” nispa Dios tukunqa. 5 ¿Manachu yuyankichik qamkunawan kachkaspayraq chaykuna nisqaytaqa? 6 Qamkunaqa yachankichikmi chaytaqa kunan imam harkasqanta chaynapi imam tiemponpiña rikurimunanpaq. 7 Chay pakasqa kaqraq mana allinpa espiritunqa ñam obrachkanña, ichaqa chay harkaqninpa suchurinallantañam suyachkan. 8 Hinaptinmi rikurimunqa leyta mana kasukuq runa. Paytam Señor wañuchinqa samayllanwan, kancharistin rikurimuspanmi paytaqa chinkarachinqa. 9 Leyta mana kasukuq runaqa hamunqa Satanaspa kallpanchasqanmi, llullakuspanmi ruranqa admirakuypaq milagrokunata hatun atiyninwan. 10 Imaymana engañowanmi pusanqa llapallan chinkananpaq kaqkunata salvakunankupaq cheqap yachachikuy chaskiyta mana munasqankurayku. 11 Diosmi paykunaman kachamun engañaqninkuta llulla kaqkunapi creenankupaq. 12 Llapallankum cheqappi mana creespanku mana allinkunamantaraq kusikunku chaynapi castigasqa kanankupaq. 13 Señorpa kuyakusqan wawqe-panillaykuna, ñoqaykuqa tukuy tiempom graciasta qonayku Diosman qamkunamanta. Diosmi puntamantaraq akllasurqankichik Espiritupa chuyanchasusqaykichikwan chaynapi cheqap kaqta chaskispa salvakunaykichikpaq. 14 Chaypaqmá qayasurqankichik allin noticiata willasqaykuwan chaynapi Señor Jesucristopa reqsisqa kayninta haypanaykichikpaq. 15 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, takyaspayá hatalliychik simiykuwan hinaspa cartaykuwan yachachimusqaykuta. 16 Kikin Señorninchik Jesucristowan Dios Taytanchikmi favorecewanchik, kuyawaspanchikmi wiñaypaq consuelawanchik confianzata qospa. 17 Paypuniyá sonqoykichikta kallpanchachun hinaspayá takyachisunkichik tukuy ruraynikichikpiwan allin rimaynikichikpi.
1 Wawqe-panillaykuna, ñoqaykupaqpas Diostayá mañakuychik chaynapi paypa palabranta mirachiptiyku Diosta alabaspa qamkuna hina chaskinankupaq. 2 Mañakuychiktaqyá daño ruraq mana allin runakunamanta Dios librawanankupaqpas, manamiki llapallankuchu iñinkuqa. 3 Señorqa confiakunapaqmi, paymi allinta takyachispa mana allinkunamanta waqaychasunkichik. 4 Confiakuchkanikum Señorpi kamachisqaykuta ruranaykichikmantaqa, chaytaqariki ñam rurachkankichikña. 5 Señoryá yanapachun sonqoykichikta chaynapi Diospa kuyakuynintawan Cristopa paciencianta haypanaykichikpaq. 6 Wawqe-panillaykuna, kamachimuykikum Señor Jesucristopa sutinpi, karunchakuychik qella wawqe-panikunamanta, paykunaqa manam yachachisqaykuman hinachu kawsachkanku. 7 Qamkunaqa yachankichikñam ñoqayku hina imaynam kawsaytaqa. Qamkunawan kaspaykuqa manam qellakurqanikuchu. 8 Manam pipa mikuynintapas mañakurqanikuchu debaldeqa, aswanqa tuta-punchaw pisipaspam llamkarqaniku mikunaykupaq, chaynapim pitapas mana gastachirqanikuchu. 9 Debernikichikman hinaqa yanapawankikumanmi karqa, ichaqa chaytaqa rurarqaniku qamkunapaq ejemplo kanaykupaqmi chaynapi qamkunapas ñoqayku hina ruranaykichikpaq. 10 Qamkunawan kachkaspaykuraqmi nirqaykiku: —Pipas llamkayta mana munaspaqa ama mikuchunchu —nispa. 11 Uyarinikum, qamkuna ukupis kachkanraq qellakuna, mana imapipas llamkaspas runakunapa asuntonman chapukuchkanku. 12 Señorninchik Jesucristoraykum chayna kawsaqkunata kamachispa anyamuniku, hawkalla llamkaspayá chaywan mikuchunku. 13 Qamkunaqa wawqe-panillaykuna, allinkuna ruraytaqa amayá amiychikchu. 14 Kay cartawan nimusqaykuta pipas mana kasukuptinqa, chay runatayá reqsipaykuychik hinaspayá ama hukllawakuychikchu chaynapi penqakunanpaq. 15 Ichaqa amayá enemigota hinachu qawaychik aswanqa Señorpi iñiqmasikichikta hinayá anyaykuychik. 16 Hawkayay qokuq Señoryá tukuy tiempo hinaspa tukuy imapipas hawkayayta qosunkichik. Llapaykichikwanyá Señor kachun. 17 Ñoqa Pablom saludamuykichik kikiypuni qellqamuspay hinaspa cartatapas kikiypuni firmamuspay, llapallan cartaykunapipas hina kaynallatam firmamuni. 18 Señorninchik Jesucristoyá llapallaykichikta favorecesunkichik.
1 Kuyasqay Timoteo, Ñoqa Pablom Cristo Jesuspa apostolnin kani salvaqninchik Dioswan confiakusqanchik Cristo Jesus kamachiwasqanrayku. 2 Iñichisqayraykum qamqa kanki cheqap churiy hina. Dios Taytanchiktawan Señorninchik Cristo Jesustam mañakuchkani qamta favorecesuspayki llakipayarikusunaykipaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykipaq. 3 Macedonia lawman rispay ruegakusqayman hinayá quedaykuy Efeso llaqtapi wakinkunata kamachinaykipaq chaynapi amaña sapaq yachachikuykunata yachachinankupaq. 4 Amataqyá kasuchunkuchu cuentokunatapas nitaq abuelokunapa sutinmanta manaña tukuy atina listatapas. Tukuy kaykunawanqa yanqa atipanakuyllamanmi chayanku. Manam yanapanchu Diospi confiakuspa paypa munasqanta ruranapaqqa. 5 Kay kamachikuykunaqa cheqaptapuni kuyanakunanchikpaqmi, chay kuyanakuyqa hamun limpio sonqomantam, allin concienciayoqmantam hinaspa cheqap iñiyniyoqmantam. 6 Wakinkunam chayna kawsakuymanta karunchakuruspa yanqa atipanakuykunapi pantarunku. 7 Paykunaqa mana entiendechkaspankupas Bibliamanta yachachiytaraqmi munanku. Cheqapllataña rimachkaspapas manam yachankuchu imam nisqankutaqa. 8 Yachanchikmi kamachikuykunaqa allin kasqanta, chaytaqa sumaqta entiendespam yachachina. 9 Yachasqanchikpi hinapas leyqa qosqa karqa manam allin runakunapaqchu aswanqa mana kasukuqkunapaqwan rebeldekunapaqmi, Dios mana adoraqkunapaqwan huchasapakunapaqmi, huchallapi puriqkunapaqwan mana diosniyoqkunapaqmi hinaspa tayta-maman wañuchiqkunapaqwan runa wañuchiqkunapaqmi. 10 Leyqa huchapakuqkunapaqmi, qaripura kakuqkunapaqmi, runamasin suwaqkunapaqmi, llullakuqkunapaqmi, yanqapas-yanqa Diospa sutin rimaqkunapaqmi hinaspa allin yachachikuykunapa contranpi kaqkunapaqmi. 11 Chay allin yachachikuyqa yupaychasqanchik Diospa kunawasqan ancha allin noticiam. 12 Señorninchik Jesucristom confianzapaq hapiwaspan serviqnin kanaypaq akllaykuwarqa hinaspa kallpanchaykuwarqa chaymi llumpayta agradecekuni. 13 Ñawpaqtaqa payta insultaspaymi ñakarichirqanitaq payman iñiqkunatapas, chaynata ruraspamá paytaqa piñachirqani. Chaywanpas payqa llakipayarikuwarqam manaraq allinta yachaspay manaraq iñisqayrayku. 14 Señorninchik llumpayta favorecewaspanmi kallpanchawarqa creenaypaq hinaspa kuyakuq kanaypaq, chayqa tarikun Cristo Jesusllapim. 15 Cheqapmi kayqa, lliwmi creenanchik, Jesucristom kay pachaman hamurqa huchasapakunata salvananpaq, paykunamantaqa aswan huchallikuqraqmi kani. 16 Chaywanpas Diosmi llakipayariykuwaspan pacienciaykuwarqa puntata hinaspam lliw runakunaman qawachirqa Jesucristoman iñikuspalla ñoqa hina wiñaypaqña kawsanankupaq. 17 Chayraykuyá Diosta yupaychaspa hatunchasun wiña-wiñaypaq. Payqa mana wañuq kaspam wiña-wiñaypaq munaychakuchkan, payqa mana rikuy atinam. Chullallam Diosqa. Amén. 18 Timoteo, churiy hina kaptikim kamachimuyki kayta: ñawpaqmantaraq qanmanta nisqankuta uyarispayá allin peleachkaq soldado hina seguiy mayna sasaña kaptinpas. 19 Concienciaykipa nisusqaykitayá ruray iñisqaykipi seguispa. Chayman hina mana kawsaqkunaqa yakupi heqepachkaq hinam iñiyninkuta chinkarachinku. 20 Chaynatam pantarurqaku Himeneowan Alejandropas. Chaymi rimasqankuwan Diosta manaña piñachinankupaq qoykuni Satanaspa makinman.
1 Imamantapas puntataqa Diosninchiktam mañakunanchik llapallan runakunapaq, paykunapaqmi orakunanchik ruegakunanchik hinaspa agradecekunanchik. 2 Mañakunanchiktaqmi lliw gobiernaqkunapaqpas chaynataq autoridadkunapaqpas, chaynapi allinlla hinaspa hawkalla kawsaspa Diosta allinta servinapaq hinaspa payman agradaqta kawsanapaq. 3 Kayqa allinpunim hinaspa salvaqninchik Diospa agradonpaqmi. 4 Diosninchikqa munachkanmi llapallan runakuna salvakunankuta hinaspa cheqap yachachikuy reqsinankuta. 5 Hukllam Diosqa, hukllataqmi Diosninchikwan runakunata allinyanachiqpas, chay allinyanachiqqa Jesucristom, runayaruspanmi 6 llapallanchikta salvawananchikpaq kikinmanta entregakurqa hinaspam rantinchikpi wañupuwarqanchik. Kaykunatam Dios reqsichiwanchik munasqan tiempopi. 7 Chaypaqmá Dios akllawarqa apostolnin kaspay mana judio kaq runakunaman Jesucristomanta willakamunaypaq. Paykunatam yachachichkani cheqap yachachikuykunata hinaspa imaynam iñinankuta. Ñoqaqa cheqaptapunim rimachkani, manam llullakunichu. 8 Ñoqam munachkani tukuy hinastinpi kaq runakuna makinkuta hoqarispanku Diosta chuya sonqolla mañakunankuta, chaytaqa rurachunku ama piñakuspayá hinaspa ama atipanakuspayá. 9 Warmikunapas humildadwanyá pachakuchunku chaynapi ama pitapas hukmankunata piensachinankupaq, amataqyá allichapakuchunkuchu llumpayta ñaqchapakuspaqa, amataqyá adornakuchunkuchu qorimanta alhajakunawanpas nitaq perlaskunawanpas nitaq preciopa chanin pachakunawanpas. 10 Aswanqa allin kaqkunata ruraspayá Diospa agradonpaq kawsaq warmikuna hina reqsichikuchunku. 11 Warmikunaqa upallallayá uyarichunku yachachikuykunata kasukuspa. 12 Warmikunataqa manam permitinichu huñunakuykunapi yachachinankuta nitaq qarikunapi munaychakunankutapas aswanqa upallallayá uyarichunku. 13 Diosqa puntataqa Adantam unancharqa, chaymantañam Evataqa. 14 culebraqa manataqmi Adantachu engañarurqa aswanqa Evatam, paymá huchallikururqa. 15 Chaymi warmiqa wachakuywan ñakarichkaspapas salvakunqa Diospi confiakuspa, runamasinta kuyaspa, mana huchapi kawsaspa hinaspa mana pitapas hukmankunata piensachispa.
1 Cheqapmi kayqa: “Iñiqkuna nanachikuyta pipas munaspanqa, allin oficiotam munachkan”. 2 Iñiqkunamanta nanachikunanpaqqa mana pipapas anyananmi kanan, huk warmiyoqlla, imamantapas controlakuq, allin piensaq, respetana, visitakuna allin chaskiykuq, allin yachachikuq, 3 tomaykunapi mana purikuq, peleollapi mana purikuq, pacienciakuq, mana atipanakuq, qollqellaman mana qokuruq. 4 Chayna runaqa kanan wasinpi kaqkunawan kasuchikuqmi hinaspa churinkunata educaspa paykunawan respetachikuqmi. 5 Wasinpipuni mana imayna kamachikuyta atispaqa ¿imaynataq Diosman iñiqkunataqa nanachikunman? 6 Chayllaraq iñikuq runaqa manam kanmanchu iñiqkunamanta nanachikuqqa, yanqañataqmi hatun tukuruspan diablo hina castigasqa kanman. 7 Mana iñiqkunapas lliwmi chay nanachikuqtaqa respetananku. Mana chayqa paymanta mana allinta rimaptinkum paypas diablopa pantachikuyninman urmaykunman. 8 Diaconokunapas allin respetana runakunam kananku, mana yanqa rimaq, tomaykunapi mana purikuq hinaspa mana yanqamanta qollqe ganay munaq. 9 Diaconoqa iñinanchikpaq Diospa revelasqankunatam conciencianpi allintapuni yachanan. 10 Puntataqa pruebaychikyá allin otaq mana allin kawsasqantapas. Allin kasqanta yachaspaykichikqa diaconopaqyá akllaychik. 11 Warmikunapas allin respetana warmikunayá kachun, paykunaqa kachun amayá cuento qepichu, imamantapas controlakuspayá tukuy imapipas confianza kachunku. 12 Diaconokunaqa sapakamam huk warmiyoqlla kananku, paykunaqa kasuchikunankum churinkunawanpas chaynataq wasinpi kaqkunawanpas. 13 Diaconokuna allinta ruraspankuqa runakunapa allin reqsisqanmi kanku, chaynapim aswan confianzawanraq willakunku imaynam Jesucristoman iñisqankumanta. 14 Prontom qam watukaykamuyta munachkani ichaqa kay cartatam qellqamuchkayki 15 sichum unaramuptiyqa imaynatam Diosman iñiqkunaqa kikinkupura kawsanankumanta. Paykunaqa kawsaq Diospa wasin hinam kachkanku, wasipa pilarnin hina kaspankum cheqap kaqta takyachichkanku. 16 Mayna hatunmi Diosman iñinanchikpaq revelawasqanchikqa: Diosmi runayarurqa. Espiritu yanapaptinmi acusaqninkunata vencerqa. Payqa angelkunapa qawasqanmi karqa. Llapallan nacionkunapim willakusqa karqa. Kay pachapi kaqkunapa iñisqanmi karqa. Hanaq pachapipas chaskisqam karqa.
1 Chuya Espiritum cheqaptapuni willawanchik tukupay punchawkunapiqa wakinkuna iñiyninkuta qepanchakunankumanta, paykunaqa engañakuq espiritutaña kasukuspam demoniokunapa yachachikuyninkunataña chaskinqaku. 2 Iskay uya llulla runakunatañam uyarinqaku, chay llullakunaqa huchallikusqankutapas manañam musyakunkuchu mana concienciayoq rikurirusqankurayku. 3 Chayna runakunam harkakunqaku: —Ama casarakuychikchu, kay-wak mikuytaqa ama mikuychikchu —nispa. Diosmi lliw mikuykunataqa unancharqa payman agradecekuspa mikunanchikpaq. Chaymi iñiqkunaqa cheqap kaqta yachasqanchikrayku imatapas mikuchwanchik. 4 Diospa tukuy ima unanchasqanqa allinmi chaymi ima mikuytapas mana wischupakunanchikchu, chaytaqa Diosman agradecekuspam chaskikunanchik. 5 Diospa palabranman hina mañakuspa imallapas mikuykuyqa paypaq sapaqchasqañam. 6 Kaykunata wawqe-paninchikkunaman yachachispaykiqa Jesucristotam allinta servichkanki. Imapim confiakunaykipaqmi qamqa ñawpaqmantaraq allin yachachisqa karqanki, chay yachasqaykitamá seguichkanki. 7 Amayá uyariychu mana valeq cuentokunataqa, aswanqa ejerciciota rurachkaq hinayá Diosman agradaqta ruray. 8 Ejerciciota ruraptinchikqa cuerponchikmi kallpata hapin. Chaymantapas aswan allinraqmi Diospa agradonpaq rurayqa chaynapi kay pachapipas hinaspa hanaq pachapipas allinta kawsananchikpaq. 9 Kaykunaqa cheqappunim chaymi lliw runakuna chaskinanku. 10 Chayraykum ñakaristinpas llamkanchik wiñay kawsaq Diosninchikpi confiakuspa. Payqa llapallanpa salvaqninmi ichaqa tukuy imamantapas llalliqtaqa iñiqkunallapam. 11 Kaykunata kamachispayá yachachiy. 12 Mozoraq kasqaykiraykuqa amayá piwanpas despreciachikuychu, qamqa iñiqkunapa ejemplon kaspayá allinta reqsichikuy rimaynikipipas, portakuynikipipas, kuyakuynikipipas, iñiynikipipas chaynataq chuya sonqo kaynikipipas. 13 Ñoqa chayamunaykamayá Diospa palabranta leey huñunakuykunapi, yachachispaykiyá kallpanchay wawqe-paninchikkunata. 14 Amayá qonqaruychu ancianokunapa mañapususqaykitaqa. Paykunaman Dios revelaykuptinmi makinkuta hawaykiman churaykuspanku Diospa qosusqaykita willasurqanki. 15 Chaytaqa sonqoykipiyá allinta takyachiy, chaynapim llapallanku qawanqaku imaynam aswan-aswan ñawpaqman risqaykita. 16 Chaynaqa cuidakuspayá allinta yachachiy. Chaynata ruraspaykiqa mana allinkunamantam salvakunki, salvankitaqmi uyarisuqnikikunatapas.
1 Amayá qaqchaychu mayorniki señorkunataqa, paytaqa rimapayay taytaykita hinayá, mozokunatañataq wawqekikunata hina. 2 Payayaqkunatapas kuyakuywanyá rimapayay mamaykita hina. Sipaskunatapas rimapayay panikikunata hinayá ama hukmankunata piensaspa. 3 Yanapaykuyá necesitaq viudakunatapas. 4 Sichu huk viudapa kanman wawan otaq willkanpas hinaspaqa paykunayá puntata yachachun wasinpi kaqkunapaq allin rurayta, tayta-mamanmanyá kuyakuywan kutichichun uywasqanmanta. Chayqa allinmi, Diosninchikqa chayna ruranatam munachkan. 5 Cheqap necesitaq mana piyniyoq viudaqa Diosmanmi confiakun hinaspam tuta-punchaw mañakun. 6 Mana allinkunapi puriq viudam ichaqa wañusqa hinaña kachkan. 7 Yachachiyá tukuy kaykunata chaynapi imamantapas ama anyachikunankupaq. 8 Pipas ayllunkunata mana mantieneyta munaspanqa, tukuymanta llalliqtaqa wasinpi yachaqkunata mana mantienespanqa qepanchakurunñam iñisqntapas, payqa Diosman mana iñiq runakunamantapas peorraqmi rikurirun. 9 Listamanqa churay soqta chunka masnin watayoq viudakunallatayá, paykunaqa kanan qosan wañukuptin mana yapakuqkunallam. 10 Paykunaqa allin ruraq kasqankuraykum reqsichikunanku wawankunatapas allin uywasqankumanta, samaykachikuq kasqankumanta, iñiqmasinkunata humildadwan serviykusqankumanta, ñakariqkunata yanapaykusqankumanta hinaspa tukuy imapas allin ruraq kasqankumanta. 11 Kallpanpiraq kaq viudakunataqa amaraq listamanqa churaychu. Paykunaqa Jesucristoman prometekusqankuta qonqaruspankum huktawan casarakuyta munanmanku. 12 Prometekusqankuta mana cumplispankum huchallikunmanku. 13 Mana imapas rurananku kaptinmi wasin-wasin purinmanku, cuento qepi rikuriruspankum yanqakunaman chapukunmanku mana rimanakunata rimaspa. 14 Chaymi ñoqaqa munayman kallpanpiraq kaq viudakunaqa huktawan casarakuspan wawayoq kanankuta, wasinkupi ocupakunankuta chaynapi enemigowan ama kamichikunankupaq. 15 Wakin viudakunaqa karunchakuruspankum Satanastaña qatichkanku. 16 Sichu iñikuq warmipa otaq qaripa kanman viudayaruq ayllunkuna hinaptinqa, paymi chay viudakunataqa yanapanan chaynapi huñunakuyninpi kaq iñiqkuna ama paykunawan sasachakunanpaq, chayna kaptinqa iñiqkunaqa yanapanqa cheqap necesitaqkunallatam. 17 Allin dirigeq ancianokunataqa allinpaq hapispayá yanapaychik, tukuymanta llalliqtaqa willakuqkunatawan yachachiqkunata. 18 Bibliam nin: —Erapi trillachkaq bueyestaqa amam senqapankichikchu —nispa. Huklawpipas nichkantaqmi —Llamkaqqa pagontam chaskinan —nispa. 19 Ama caso preciopaqpas hapiychikchu huk runalla ancianota tumpaptinqa, uyarispaqa-uyariychik iskay kimsa testigopa nisqantayá. 20 Huchapi puriqkunataqa llapallankupa qayllanpiyá qaqchay chaynapi paykunapas manchakunankupaq. 21 Dios Taytanchikpa, Señor Jesucristopa hinaspa akllasqan angelkunapa qayllanpim kamachiki kay yachachisqaykunata cumplinaykipaq, amam imatapas rurankichu pimanpas sayapakuspaqa. 22 Manaraq sumaqta pruebachkaspaykiqa amayá pimanpas makikita churaychu dirigente kananpaq chaynapi paykunapa huchanwan ama huchallikunaykipaq. Qamqa kawsay chuya sonqollayá. 23 Ama yakullatañachu tomay aswanqa as vinotawan chaylla-chaylla wiksa nanaywan onqosqaykimanta. 24 Manaraq juzgasqa kachkaptinkupas sutichallam wakin runakunapa huchanqa, wakinkunapam ichaqa chaymantaña reqsichisqa kanqa. 25 Yachasqataqmi runapa allin rurasqankunaqa, mana chaylla yacharuptinchikpas siemprem pipas yacharunqa.
1 Servipakuqkunapas respetowanyá patronninkuta allinpaq hapichunku chaynapi Diosninchikmanta hinaspa yachachisqanchikmanta ama hukmanta rimanankupaq. 2 Sichu sirvientekunapa patronnin iñiqmasin kaptinqa amayá iñiqmasin kasqanraykuchu menospaq hapichun. Aswanqa allintaraqyá servichunku chay patronqa iñiqmasin kasqanrayku hinaspa kuyay wawqen kasqanrayku. Kaykunata yachachispaykiyá kamachiy. 3 Señorninchik Jesucristopa yachachikuyninkunata mana chaskispa hukmankunata yachachiq runaqa hinaspa Diosmanta yachachiykunapa contranpi kaqkunaqa 4 hatun tukuqmi, mana imapas yachaqmi hinaspa muspaypi hina rimakuspa atipanakuqmi, chayna atipanakuykunamantam mirarun envidianakuykuna, piñanakuykuna, kaminakuykuna hinaspa hukman piensaykuna, 5 chaymantam mirarun millay pensamientoyoq runakunapa atipanakuynin, chayna runakunaqa cheqap kaqtapas mana reqsispam piensanku: “Diosta servispayqa apuyarusaqmi” nispanku. 6 Arí, Diosta servispaqa qori-qollqeta hinam tarirunchik kapuqninchikwan contentakuyta yachaspanchikqa. 7 Nacespanchikqa kay pachamanqa manam imatapas apamurqanchikchu, chaynataqmi wañukuspanchikpas imatapas mana apasunchu. 8 Pachanchikpas mikunanchikpas kaptinqa, chaywanyá contentakusun. 9 Apuyaylla munaqkunaqa tentachikuspam pantayllaman hinaspa mana valeq kaqkunallaman wichiykunku, chaykunaqa apakun llakillamanmi hinaspa wañuyllamanmi. 10 Qollqella kuyayqa tukuy mana allin ruraykunapa mamanmi. Wakin runakunapas qollqellata kuyaruspankum Diosman iñisqankumantapas karunchakurunku hinaspam tuksikuchkaq hina llumpaysuta ñakarinku. 11 Qanmi ichaqa Diospa runan kanki, chaynaqa chay llapa mana allin ruraykunamanta ayqekuspayá imatapas allinta ruray, Diosta servispayá payllamanña hapipakuy kuyakuspa, pacienciakuspa hinaspa llampu sonqolla kaspa. 12 Allin peleachkaq hinayá iñisqaykipi kallpanchakuy chaynapi wiñay kawsayta haypanaykipaq. Chaypaqmi Dios qayasurqanki hinaptinmi iñisqaykimantapas willakurqankiña achka testigokunapa qayllanpi. 13 Qamtam kamachimuyki llapallan kawsachiq Diospa hinaspa Poncio Pilatopa ñawpaqninpi testimoniakuq Jesucristopa qayllanpi: 14 Señorninchik Jesucristo kutimunankamayá kay kamachimusqaykunata kasukuy ama huchallikuspa chaynapi ama pipas anyasunaykipaq. 15 Paytam Dios rikurichimunqa munasqan tiempopi. Diosllam tukuy atiyniyoq kamachikuqqa, reykunapa Reyninqa hinaspa señorkunapa Señorninqa. 16 Payllam mana wañuqqa, payqa mana asuykuy atina kanchaypim kawsakuchkan, paytaqa manam pi runapas rikurqachu nitaqmi rikuyta atinmanchu. Payllamá llumpay atiyniyoqqa, payllatayá yupaychasun wiña-winaypaq. Amen. 17 Llapa apukunatayá kamachiy ama alabakunankupaq hinaspa tukuruqlla qori-qollqeman ama hapipakunankupaq, paykunaqa kawsaq Diosllamanyá hapipakuchunku, payllam chaninninpiqa llapa imakunatapas kusikunanchikpaq qowanchik. 18 Allinkuna ruraypiyá apuqa kachunku, mana imayoqkunamanyá kusikuywan qochunku. 19 Chaynapim llapa imankunapas hamuq tiempokunapi kapunqa hinaspam cheqap wiñay kawsayta haypanqaku. 20 Timoteo, imam yachasqaykikunatayá sonqoykipi takyachiy, amayá uyariychu mana respetowan yanqapas-yanqa rimaqkunataqa nitaq iñisqanchikpa contranpi: “Ñoqaykuqa yachaywanmi rimaniku” nispa yanqa rimaqkunatapas. 21 Chayna yachaq tukuq runakunata qatispankum wakin iñiqkunapas Diosmanta karunchakururqaku. Diosninchikyá tukuy imapi favorecesunkichik.
1 Kuyasqay Timoteo, Diospa munasqanman hinam ñoqa Pablota Jesucristo akllawarqa apostolnin kaspa paymanta willakamunaypaq. Diosmi prometewarqanchik Cristo Jesusman iñikuspanchik paywan kawsananchikpaq chaymi Dios Taytanchiktawan Señorninchik Cristo Jesusta mañakuchkani qamta favorecesuspayki llakipayarisunaykipaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykipaq. Qamqariki churiy hinam kanki. 3 Tuta-punchawmi qanmanta yuyarispay mañakuyniypi Diosman graciasta qoni. Paytam chuya sonqolla servichkani ñawpaq abueloykuna hina. 4 Rakinakuptinchik waqasqaykita yuyarispaymi munani qanwan tupaykuspay llumpay kusikuyta. 5 Yuyachkanim cheqaptapuni Diosman iñisqaykita. Ñawpaqmantaraqmi iñikurqa abuelayki Loidawan mamayki Euniceqa chaymi confiakuchkani qampas chayna iñiyniyoq kasqaykimanta. 6 Makiyta hawaykiman churaykuspay mañakuptiymi Dios atiyta qosurqanki. Chay atiy qosusqaykitaqa amayá wañurachiychu. 7 Diosqa Espirituntaqa qowarqanchik manam manchakunanchikpaqchu aswanqa atiywan, kuyakuywan hinaspa allinta qawakuspa kawsananchikpaqmi. 8 Chaynaqa amayá penqakuychu Señorninchikmanta willakuytaqa nitaq payrayku preso kasqaymantapas. Aswanqa Jesucristomanta allin noticiaraykuyá ñoqa hina ñakariysiway Diospa kallpa qosusqaykiman hina. 9 Diosmi salvawarqanchik hinaspam qayawarqanchik payllapaqña kawsananchikpaq, manam imapas allin rurasqanchikraykuchu aswanqa munasqanman hinallam, payqa kay pachatapas manaraq unanchachkaspanmi Cristo Jesusrayku favorecewarqanchik. 10 Favorecewasqanchiktam kunan qawaykachiwanchik salvawaqninchik Jesucristopa hamusqanwan. Paymi wiñaypaq wañunanchikmanta libraykuwaspanchik allin noticianwan yachaykachiwanchik wiñaypaq. 11 Diosmi akllaykuwarqa Jesucristomanta allin noticiata willakunaypaq hinaspa apostolnin kaspay yachachinaypaq. 12 Chayraykum kaynataña ñakarini, aswanqa piman iñisqayta yachakuspaymi mana penqakunichu. Payqa atiyniyoq kasqanraykum Jesucristo kutimunankama waqaychaykunqa payman qosqay almallayta. 13 Chay cheqap yachachisqaykunaman hina yachachispayá iñiyniyoq kaspa kuyakuywan kawsay. 14 Ñoqanchikpi kawsaq Chuya Espiritupa yanapakuyninwanyá yachachisqayta sumaqta waqaychay. 15 Yachasqaykipi hinapas Asia lawmanta kaqkunaqa llapallanmi saqeruwan, saqeruwantaqmi paykunapa llaqtamasin Figelowan Hermogenespas. 16 Sonqoytaqa Oniseforollañam achka kutipi tiyaykachirqa, chayraykuyá wasinpi kaqkunamanta Señorninchik llakipayarikuchun. Preso kaptiypas mana penqakuspanmi. 17 Roma llaqtaman hamuspan sasallawanña maskaykuwarqa tariwanankama. 18 Señorninchikyá kutimuspan kuyapayarikuchun paymanta. Yachasqaykipi hinapas payqa Efeso llaqtapim anchallataña yanapawarqa.
1 Timoteo, qamqa churiy hinam kanki, kallpanchakuyá Cristo Jesuspa favorninwan. 2 Achka runakunapa qayllanpi uyariwasqaykitayá yachachiy confianzayoq runakunaman chaynapi paykunapas hukkunaman yachachinankupaq. 3 Jesucristopa allin soldadon hinayá ñakariy. 4 Soldadoqa manam sapaq ruraymanqa chapukunchu aswanqa kamachiqnin agradayllatam munan. 5 Kallpaqpas premiota chaskinanpaqqa pukllaypa reglamentonman hinam kallpanan. 6 Chakrapi llamkaqqa paymi puntata cosechata chaskinan. 7 Kay nisqaykunapi yuyaymanaptikiqa Señorninchikmi lliwta entiendechisunki. 8 Amayá qonqaruychu Jesucristotaqa, imaynam kawsarimusqantaqa hinaspa Rey Davidpa miraynin kasqantaqa. Kay allin noticiatam willakuni, 9 chayraykumá aguantani ñakariykunata. Runa wañuchiqtapas hina cadenawaptinkupas Diospa palabranqa manam cadenasqachu kachkan. 10 Chayraykum tukuyta ñakarichkani Diospa akllasqankunapaq chaynapi Cristo Jesusnintakama salvakuspa Dioswan wiñaypaq kawsanankupaq. 11 Kaykunaqa cheqapmi: Jesucristowan wañuspaqa paywanmi kawsakusun. 12 Pacienciawan ñakarispaqa paywanmi gobiernasun. Payta negaruspaqa, paypa negasqantaqmi kasun. 13 Mana confiakuna kachkaptinchikpas payqa confiakunapaqmi. Diosninchikqa mana iskay kimsa rimaqmi. 14 Yuyarichispayá iñiqkunata kamachiy Diospa qayllanpi ama atipanakunankupaq. Chayna mana valeqkunata rimaspankuqa uyariqninkunatam iskayrayachinmanku. 15 Kallpanchakuyá Diospa chaskisqan kanaykipaq, allin llamkaq hinayá mana imamantapas penqakuspa Diospa cheqap palabranta allinta yachachiy. 16 Amayá uyariychu mana respetowan yanqapas-yanqa rimaykunataqa. Chayna rimaqkunaqa aswan-aswanmi Diosmanta karunchakunku. 17 Chayna runakunapa yachachikuyninqa mirarun ismupakuy onqoy hinaraqmi, chayna yachachiqkunam kachkan Himeneowan Fileto. 18 Paykunam cheqapmanta pantarunku: “Wañuqkunaqa ñam kawsarirunkuña” nispa. Chaynapim wakin iñiqkunatapas pantachichkanku. 19 Diosmi ichaqa mana kuyuriq cimientota hina churarqa kay pachapi, chaypim nichkan kaynata: —Señorqa reqsinmi pim paypa kasqantaqa, chaynaqa Señorman hapipakuqkunaqa suchurikuchunyá mana allin ruraykunamantaqa —nispa. 20 Hatun wasipiqa imakunapas manam qori-qollqellamantachu tarikun, aswanqa kachkanmi kullumanta allpamantapas, wakinqa allin kaqkunapi servikunanpaqmi, wakinñataqmi sapa punchaw qanrachanapaq. 21 Chaynam ñoqanchikpas Señorninchikpa allin utilizasqan kananchikpaqqa imapas mana allin yachachikuykunamanta ayqenanchik. Diosllapaqña sapaqchakuspam listollaña kasunchik payta agradaspa imatapas allinta rurananchikpaq. 22 Jovenkunapa munapayasqanmanta ayqekuspayá allinkaqkunata ruray, Diospi confiakuy hinaspa kuyakuyniyoq kaspa hawkalla kawsay. Chaynatamá kawsanki Señorninchikta limpio sonqolla yupaychaqkunapiwan kuska. 23 Amayá chapukuychu runakunapa yanqa atipanakusqanmanqa. Yachasqaykipi hinapas chaykunaqa peleollapim tukun. 24 Señor serviqqa manam peleollapichu purinan, aswanqa llapallanwanmi allinlla kanan, payqa kanan allin yachachikuqmi hinaspa mana sientikuqmi. 25 llampu sonqolla kaspanmi contranpi kaqkunatapas yachaykachinan. Icharaqpas chaynapi paykunata Dios wanaykachinman cheqap palabranta reqsinankupaq 26 hinaspa chaynapi pantaypi kasqankuta reqsikuspanku diablopa pantachikuyninmanta lluptinankupaq. Satanasmi paykunataqa presocharurqa munayninman hinaña purinankupaq.
1 Yachanaykim tukupay tiempokunaqa sasallaña kananmanta. 2 Runakunam kanqaku kikillanpaq munaqkuna, qollqella kuyaqkuna, hatun tukuspa alabakuqkuna, Dios insultaqkuna, mama-taytanku mana kasuqkuna, mana reqsikuqkuna, huchallapi purikuqkuna, 3 mana kuyakuqkuna, mana pampachay munaqkuna, runakunapa contranpi rimaqkuna, mana controlakuqkuna, mana llakipayakuqkuna, allin kaqkunapa contranpi kaqkuna, 4 runamasin traicionaqkuna, loco hina ruraqkuna, hatun tukuqkuna hinaspa Dios yupaychayta qepaman churaspanku kikinkupa munasqallanpi purikuqkuna. 5 Yanqallam Diosta serviq tukunqaku, aswanqa sonqonkuwanqa manam creenqakuchu. Chayna runakunamanqa amayá hukllawakuychu. 6 Chayna runakunaqa wasin-wasin purispam engañanku huchasapa warmikunata. Chay warmikunaqa tukuy rikchaq munapayaykunapa intusqanmi kachkanku. 7 Mosoq yachachikuykunata yachayta munaspapas chay warmikunaqa manam entiendenkuchu cheqap yachachikuykunataqa. 8 Janeswan Jambresmi Moisespa contranpi karqaku, chaynam kay runakunapas cheqap yachachikuykunapa contranpi kachkanku. Mana allin pensamientoyoq kaspa Jesucristoman mana iñisqankuraykum Diospa mana chaskisqan kachkanku. 9 Yachachisqankuqa manam llumpaytaqa wiñanqachu, lliwmi cuentata qokurunqaku yanqa yachachikuq kasqankumanta, Chaynamá pasakurqa Janeswan Jambreswanpas. 10 Qanmi ichaqa yacharunki yachachikuyniyta, imaynam kawsasqayta, imam munasqayta, pimanmi iñisqayta, pacienciakuq kasqayta, kuyakuq kasqayta, upallalla ñakarisqayta, 11 perseguisqa kasqayta hinaspa ñakarisqayta. Yachankitaqmi Antioquia llaqtapi, Iconio llaqtapi hinaspa Listra llaqtapi runakunapa qatikachasqan kaspay ñakarisqaytapas, aswanqa Señormi tukuy chaykunamanta libraykuwarqa. 12 Arí, Cristo Jesuspa agradonpaq kawsakuy munaqqa Cristorayku ñakarichisqam kanqa. 13 Mana allin runakunawan engañaq runakunam ichaqa aswan mana allinmanraq chayanqaku, pantachispankum paykunapas pantachisqa kanqaku. 14 Qamyá ichaqa qaqa hina sayaspa yachasqaykikunata umaykiman churay, qamqariki yachankim pikunam yachachisusqaykitaqa. 15 Qamqa warma kasqaykimantaraqmi Bibliapi yachachikuykunataqa yacharqanki, kay yachasqaykikunam Cristo Jesusman iñispa salvakunaykipaq servisunki. 16 Bibliapi llapallan qellqasqa kaqkunaqa Diospa Espiritunpa qosqanmi, allinmi yachachiwananchikpaq, faltanchikkuna qawachiwananchikpaq, pantaypi puriptinchikpas allin ñanman kutirichiwananchikpaq hinaspa imaynam allin kawsakuy yachachiwananchikpaq 17 chaynapi Diospa runankunaqa yachayniyoq kaspa tukuy allinkunata rurananchikpaq.
1 Cristo Jesusmi wañuqkunatapas hinaspa kawsaqkunatapas juzgaspa gobiernananpaq hamunqa, paypa hinaspa Dios Taytanchikpa qayllanpim kamachiki: 2 Diospa palabrantayá willakuy allin tiempopipas chaynataq mana allin tiempopipas, runakunatapas faltanta qawachispayá qaqchay, kallpanchay hinaspa tukuy pacienciawan yachaykachiy. 3 Chayamunqam tiempokuna allin yachachikuykunataqa manaña chaskinankupaq, paykunaqa achkallaña yachachikuqkunata huñukuruspam munasqallankuta uyarinqaku. 4 Cheqap kaq yachachikuykunamanta karunchakuruspankum imaymana rikchaq cuentokunataña allinpaq hapinqaku. 5 Qamyá ichaqa allinta tukuy tiempo piensay, ñakariykunata aguantaspaykiyá Cristomanta willakuy, imam ruranaykitaqa cumpliyá. 6 Ñoqapaqa ñam wañukunay chayaykamuchkanña, wañurachiwaptinkuqa ripukusaqñam. 7 Allin peleachkaq hinam llapa mana allinkunata venceruni, gananakuypi kallpachkaq hinam chayaruniña maymi chayanayman, manataqmi kachakuykurqanichu iñisqaymantaqa. 8 Chayraykum allin kawsakusqaymanta premioy suyawachkan hanaq pachapi, chaytaqa allin arreglo ruraq Señorninchikmi kutimuspan qowanqa, manataqmi ñoqallamanchu aswanqa kuyakuywan paypa kutimunanta suyaqkunamanwanmi. 9 Imaynata ruraspaykipas hamuyá qawaykuqniy. 10 Demas sutiyoq wawqepas kay mundopi kaqkunata akllakuykuspanmi saqeruwaspan ripukun Tesalonica llaqtaman. Wawqenchik Crescenteñataqmi pasan Galacia lawman, wawqenchik Titoñataqmi pasan Dalmacia lawman. 11 Wawqenchik Lucasllañam ñoqawanqa kachkan. Marcoswanyá hamuychik yanapawananpaqmi paytaqa munachkani. 12 Tiquicotapas Efeso llaqtamanmi kacharuni. 13 Hamuspaykiqa aparikamuwayá capayta, chaytaqa Troas llaqtapim saqepakamurqani Carpopa wasinpi, apamuwaytaqyá libroykunatapas, yanqataq qonqaramuwaq qalaspi qellqasqa libroykunata. 14 Herrero Alejandrom tukuy mana allinta rurawarqa, Señorninchikmi paganqa rurasqanman hina. 15 Qampas paymantayá cuidakuy, payqariki yachachisqanchikpa contranpim rikurirun. 16 Autoridadkunapa qayllanman defiendekunaypaq chayllaraq yakuptiyqa manam pipas yanapaykuwarqachu, lliwchankum saqeruwarqaku. Diosninchikyá pampachaykuchun kay rurasqankumantaqa. 17 Señorninchikmi ichaqa yanapawaspan kallpanchawarqa, mana hukmanyaspaymi salvacionmanta willakurqani chaymi mana judio kaqkunapas uyarirqaku. Señorninchikqa librawarqataqmi leonmantapas. 18 Payqa libraykuwanqam llapa mana allin ruraymantapas hinaspam hanaq pacha munaychakusqanpaq waqaychawanqa. ¡Paytayá yupaychasun wiña-wiñaypaq! Amen. 19 Saludaykapuwayá Priscatawan Aquilata chaynataq Onesiforotapas wasinpi kaqkunatawan. 20 Erastoqa qeparamurqa Corinto llaqtapim, Trofimotañataqmi saqeramurqani onqochkaqta Mileto llaqtapi. 21 Utqaymanyá hamuy manaraq para tiempo chayamuchkaptin. Saludamusunkim Eubulo, Pudente, Lino, Claudia hinaspa llapallan wawqe-paninchikkuna. 22 Señorninchik Jesucristoyá qanwan kachun, paypuniyá qamkunataqa favorecesunkichik.
1 Ñoqa Pablom Diospa serviqnin hinaspa Jesucristopa apostolnin kani. Paymi kamachiwarqa Diospa akllasqankunata iñichinaypaq chaynapi Diosman cheqap agradayta yachanankupaq 2 hinaspa wiñay kawsay confianzawanña suyanankupaq. Chaytaqa mana llullakuq Diosmi prometekurqaña una-unay ñawpaqmantaraq. 3 Chaytam munasqan tiempokunapi salvaqninchik Dios kikinmanta yachachiwarqanchik, ñoqatam kamachiwarqa chaykunamanta willakunaypaq. 4 Tito, kay cartataqa qellqamuchkayki iñiqmasiy kasqaykiraykum, qamqariki cheqap churiy hinam kanki. Dios Taytanchiktawan salvaqninchik Jesucristotam mañakuchkani favorecesuspayki hawkallata kawsachisunaykipaq. 5 Yachasqaykipi hinapas Creta lawpim qamtaqa saqemurqayki mana ruray tukusqa kaqkunata tukunaykipaq hinaspa sapa llaqtapi iñiqkunapa huñunakusqankupi ancianokunata churanaykipaq. 6 Ancianokunaqa kanan mana pipapas penqananmi hinaspa chullalla warmiyoqmi, churinkunapas kanan Jesucristopi iñispa mana pipapas penqananmi hinaspa kasukuqkunam. 7 Iñiqkunawan cuentallikuq runaqa Diospa mayordomon kasqanraykum kanan pipapas imamantapas mana penqanan, payqa kanan manam hatun tukuqchu, manam piñakuruqchu, manam tomaykunapi purikuqchu, manam piwanpas peleaqchu nitaq qollqella kuyaqchu. 8 Payqa kanan wasinpi samaykachikuqmi, allin kaqkunata kuyaqmi, allin piensaqmi, allin ruraqmi, Diosllapaqña kawsaqmi hinaspa kikintapuni controlakuqmi. 9 Payqa waqaychananmi chaskisqa cheqap yachachikuykunatapas chaynapi wakinkunatapas allin kaqkunata yachachispa kallpanchananpaq hinaspa chay yachachikuypa contranpi rimaqkunatapas upallachinanpaq. 10 Arí, achkamá kachkanku mana kasukuq, yanqa rimaq hinaspa pantachikuq runakunaqa, judiokunamanta kaqkunaraqmi chaynaqa kachkanku. 11 Paykunataqa upallachinapunim, paykunaqa yanqamanta qollqella ganayta munaspankum mana yachachinankuta yachachispanku achka familiakunataña chaqwarunku. 12 Diosninkumanta willakuq llaqtamasinkum paykunamanta nirqa: —Creta lawmanta runakunaqa llullallañam hinaspa purun animal hina, mikuysapa qellakunam —nispa. 13 Chaynata nispanqa cheqaptam paykunamantaqa rimarqa. Chaynaqa alli-allintayá paykunata qaqchapay chaynapi iñisqankupi takyanankupaq. 14 Amañayá paykunaqa uyarichunchu judiokunapa cuentolla rimasqankutaqa nitaq cheqap kaqmanta karunchakuqkunapa kamachikuyninkunatapas. 15 Chuya sonqokunapaqqa allinta piensasqankuraykum tukuy imapas allinlla. Huchawan qanrachasqa mana iñiqkunam ichaqa tukuy imatapas huchallapaq hapinku, chaynataqa hapinku piensasqankupas hinaspa concienciankupas qanrachasqa kasqanraykum. 16 Paykunam ninku: “Cheqaptam Diosta reqsiniku” nispa, rurasqankuwanmi ichaqa qawachikuchkanku mana chayna kasqankuta. Paykunaqa kachkan millakuypaqmi, mana kasukuqmi hinaspa allinkunata mana ruray atiqmi.
1 Qamqa rimariy allin yachachikuyman hinayá. 2 Machu señorkunata rimapayay imamantapas controlakuspa respetachikuq hinaspa allin piensaq kanankupaq, paykunaqa iñisqankupipas, kuyakuyninkupipas hinaspa pacienciayoq kayninkupipas allintayá takyachunku. 3 Paya señorakunapas Diospa agradonpaqyá kawsachunku, amayá runamasinpa contranpiqa rimachunkuchu, amayá tomaymanqa qokuruchunkuchu, paykunaqa allin ruraytayá yachachichunku. 4 Chaynata kawsaspam sipas warmikunata yachachinqaku qosankutawan wawanku kuyayta, 5 allin piensayta, chuya sonqo kayta, wasinkupi imapas rurakuyta, allin sonqo kayta hinaspa qosanku kasukuyta, chaynapim Diospa palabranpa contranpiqa mana pipas rimanqachu. 6 Mozokunatapas rimapayay allin piensaq kanankupaq. 7 Tukuy ima rurasqaykipas kachun ejemployá. Yachachispaykiqa cheqapman hinayá respetowan yachachiy. 8 Imam kaqta willakuy mana pipapas penqay atinanta chaynapi contrakuqkuna penqakuspanku mana allintaqa amaña ñoqanchikmanta rimanankupaq. 9 Sirvientekunatapas rimapayayá, patronninkuta tukuy imapi kasukuspa kuyachikuq hinaspa mana kutipakuq kanankupaq. 10 Patronninpataqa ama imantapas suwakuspayá confianza runakuna kachunku, chaynata ruraspam salvaqninchik Diospa yachachikuyninkunata vidankuwan tukuy imapi sumaqllataña qawachinqaku. 11 Diosmi favorninta llapallan runakunaman qawachiwarqanchik salvawananchikpaq. 12 Paymi yachaykachiwanchik paytaña servispa kay pachapi mana allin munapayaykuna qepanchakuyta chaynapi allinta piensaspaña, allinta ruraspaña hinaspa Diospa agradonpaqña kawsananchikpaq. 13 Chaynataqa kawsananchik salvaqninchik Jesucristopa sumaqllaña kancharichkaq kutimunanta kusikuywan hinaspa confianzawan suyaspanchikmi, payqa ancha munayniyoq Diosmi. 14 Paymi kikinmanta wañupuwarqanchik tukuy mana allin rurasqanchikmanta librawananchikpaq chaynataq huchanchikmanta chuyanchawananchikpaq, chaynapi paypa runankunaña kaspa allinkuna ruray munaqllaña kananchikpaq. 15 Tukuy kaykunata kamachispaykiyá yachachiy hinaspa kallpanchay, anyaytaqyá mana kasukuqkunatapas. Amayá qamqa piwanpas despreciachikuychu.
1 Paykunataqa yuyarichiytaqyá gobiernomanwan autoridadkunaman sujetakunankupaq, paykunata kasukuspayá imapas allinkuna rurayta munachunku. 2 Amayá pimantapas mana allintaqa rimachunkuchu nitaq peleollapipas purichunkuchu, paykunaqa kuyakuq kaspayá llampu sonqo kasqankuta ima rurasqankupipas qawachikuchunku llapallan runakunaman. 3 Ñawpaqtaqa ñoqanchikpas karqanchik mana yuyayniyoqmi hinaspa mana kasukuqmi, pantaypi kaspam mana allin munapayaykunapa hinaspa tukuy imaymana viciokunapa apasqan karqanchik. Mana allinllapi piensaspam envidiakuspa kawsarqanchik, cheqnichikuspam kikinchikpura cheqninakurqanchik. 4 Aswanqa salvaqninchik Diosmi sumaq sonqo kaynintawan runakunapaq kuyakuyninta reqsichiwarqanchik. 5 Payqa salvawarqanchik manam allinkuna rurasqanchikraykuchu ichaqa kuyapayawaspallanchikmi. Chuya Espiritum huchanchikmanta mayllaykuwaspanchik mosoqmanta nacechiwarqanchik hinaspam mosoq runataña rurawarqanchik. 6 Salvawaqninchik Jesucristoraykum tallichkaq hina Chuya Espirituta chaninninpi Dios qowarqanchik. 7 Favorecewaspallanchikmi payqa mana huchayoqta hinaña chaskiykuwanchik chaynapi confianzawan suyasqanchik wiñay kawsayta chaskinanchikpaq. 8 Cheqapmi kayqa chaymi aswanraq yachachinaykita munani chaynapi Diosman iñiqkuna imapas allin ruraykunallapi kanankupaq. Kayqa mayna sumaqmi hinaspa runakunapa allinninpaqmi. 9 Qamyá ichaqa karunchakuy mana valeq atipanakuykunamanta, ñawpaq abuelokunapa sutin yachaymanta hinaspa leyrayku atipanakuspa piñanakuykunamanta, chaykunaqa mana imapaq valeqmi. 10 Iñiqkunata umachaspa rakinachiq runataqa iskay kimsakama anyaykuspayá qarqoruy. 11 Chay runaqa pantayman urmaykuspanmi huchallikuchkan, payqa yachakuchkanmi castiganapaqña kasqanta. 12 Artemasta otaq Tiquicota qanman kachamuptiyqa Nicopolis llaqtapi tupananchikpaqmi utqamunki. Chaypim para tiempopi samayta piensachkani. 13 Abogado Zenastaqa Apolostawanyá yanapaykuy tukuy atisqaykiwan chaynapi viajenkupi mana imapas pisinanpaq. 14 Iñiqmasinchikkunapas yachachunkuyá allinkunata ruraspa necesitaqkuna yanapaykuyta chaynapi rurasqankunawan allin ruruchkaq hina kanankupaq. 15 Llapallan ñoqawan kaqkunam saludota apachimusunki. Saludaykapuwayá kuyaqninchik iñiqmasinchikkunatapas. Diosninchikyá tukuy imapi favorecesunkichik.
1 Kuyasqay llamkaqmasiyku Filemon, Cristo Jesusrayku preso kaq ñoqa Pablom iñiqmasinchik Timoteopiwanmi cartamuykiku. 2 Kay cartaqa paninchik Apiapaqmi, soldado hina peleaqmasinchik Arquipopaqmi hinaspa wasikipi huñunakuq llapallan iñiqkunapaqmi. 3 Dios Taytanchiktawan Señorninchik Jesucristotam mañakuchkani qamta favorecesunaykipaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykipaq. 4 Diosta mañakuspaymi tukuy tiempo qanmanta graciasta qoni. 5 Uyarinim Señorninchik Jesuspi aswan confiakusqaykimanta hinaspa llapallan iñiqmasinchikkuna kuyasqaykimanta. 6 Diostam mañakuchkanim iñisqaykimanta wakinkunaman willakuptiki Cristorayku tukuy ima allin kapuwasqanchikmanta sumaqta yachanankupaq. 7 Wawqelláy, kuyakuqllaña kasqaykiwanmi hinaspa iñiqmasinchikkunapa sonqon tiyaykachisqaykiwanmi kusikuspay kallpanchakuchkani. 8 Cristopa apostolnin kasqayraykum derechoyoq kani qamta kamachinaypaq. 9 Chaywanpas ñoqa Pabloqa machuña kaspaymi hinaspa Jesucristorayku preso kunan kaspaymi kuyakuywan ruegakamuyki 10 Onesimopaq. Paytaqa carcelpi kaspaymi iñichirqani, chayraykum payqa churiy hina. 11 Ñawpaqtaqa mana imapaq valeqmi karqa, kunanmi ichaqa iskayninchikpaq valeqña. 12 Chaymi kuyasqayrayku kutichimuchkayki. 13 Munaymanmi ñoqawanña kananta chaynapi Cristomanta allin noticiata willakusqayrayku preso kasqaypi qampa rantikipi yanapaykuwananpaq. 14 Ichaqa manam imatapas ruraymanchu manaraq qamta tapuchkaspayqa chaynapi allin rurasqaykiqa mana obligasqa kaspa sonqoykimanta kananpaq. 15 Ichapas chaypaq Onesimoqa qanmanta karunchakururqa chaynapi kutimuspan wiñaypaqña qanwan kananpaq. 16 Payqa kanqa manam sirviente hinañachu, aswanqa kuyasqayki wawqe hinañam. Ñoqapas wawqeyta hinam kuyani, chaynaqa qamqa astawanraqmi kuyanayki, manam runamasinchik kasqanraykullachu aswanqa Señorninchikpi iñiqmasinchik kasqanraykum. 17 Iñiqmasikipaq hapiwaspaykiqa paytapas ñoqata hinayá chaskiykuy. 18 Icha imapipas piñachisurqanki otaq manukusurqankipas hinaptinqa ñoqapa cuentaymanyá churaykuy. 19 Ñoqa Pablom kikiypuni qellqamuchkayki “Pagapusqaykim” nispay, allinlla rimaypiqa qampas debewankim salvasqa kasqaykimantaqa. 20 Chaynaqa wawqelláy, Señorninchikman iñiqmasiy kasqaykiraykuyá kay valekusqayta arí niykullaway. Sonqoytayá tiyaykachiy Cristopi wawqey kachkaspaykiqa. 21 Qellqamuchkaykiqa kasukunaykita hinaspa kay nimusqaykunamantapas aswanraq ruranaykita yachaspaymi. 22 Señorta mañapuwasqaykichikraykum confiakuchkani qamkuna watukaykamuyta, wasikipi samakunaypaqyá allichaykapuway. 23 Cristorayku presomasiy Epafrasmi saludamusunki, 24 saludamusunkitaqmi willakuqmasiy Marcospas, Aristarcopas, Demaspas hinaspa Lucaspas. 25 Señorninchik Jesucristoyá qamkunata favorecesunkichik.
1 Ñawpaq tiempokunapim achka kutita willakuqninkunawan imaymana formapi abuelonchikkunaman Dios rimapayarqa. 2 Kay tukupay punchawkunapiñataqmi Churinwanña rimapayawarqanchik. Paytam Dios churarqa tukuy imakunata heredananpaq. Paywantaqmi cielokunapi kaqkunatapas chaynataq kay pachapi kaqkunatapas rurarqa. 3 Paymi Diospa rikchaynin kasqanrayku qawachiwanchik Diospa kanchariyninta. Paymi atiyninwan kamachispan tukuy imakunata takyachin. Payqa huchanchikkunata mayllaykuspanmi Diospa alleqlawninpi tiyaykurqa. 4 Diospa Churinqa admirakuypaq sutita herenciapi chaskisqanraykum angelkunamantapas aswan munayniyoqraq. 5 ¿Mayqannin angeltataq Diosqa nirqa: —Qanmi Churiy kanki, kunanmi ñoqa Taytayki kani —nispa? Nirqataqmi: —Ñoqam paypaq kasaq Taytan. Payñataqmi ñoqapaq kanqa Churiy —nispapas. 6 Piwi Churinta kay pachaman kachamuspanmi nirqa: —Diospa llapallan angelninkunaqa paytayá adorachunku —nispa. 7 Angelkunamantañataqmi nin: Diosqa angelninkunatam wayrata hina ruran, serviqninkunatañataqmi ninapa rupariyninta hina ruran. 8 Churinmantañataqmi nin: Diosnilláy, qamqa wiña-wiñaypaqmi gobiernanki. Allin arregloman hinam gobiernanki. 9 Qamqa allin kaqtam kuyarqanki. Mana allin ruraytañataqmi cheqninki. Chayraykum Diospas akllasurqanki Qampa Diosnikim akllasurqanki. Wakinmantapas qam kaqtaraqmi kusikuywan huntaykusurqanki. Miski asnaq aceitewan tallichkaq hinam kusikuywan huntaykusurqanki. 10 Nirqataqmi: Señor, qallariyninpim kay pachata cimientarqanki. Cielokunatam atiynikiwan unancharqanki. 11 Chaykuna puchukaruptinpas takyankim qamqa. Lliwmi pacha hina mawkayarunqa. 12 Pachata hinam patararunki qamqa. Mudachichkaq hinam mudarachinki qamqa. Qanmi ichaqa hina kaqlla kanki. Mana tukuq watayoqmi kanki. 13 Diosqa manataqmi haykappas angelninkunataqa mayqannintapas nirqachu: Enemigoykikunata vencenaykamayá alleqniypi tiyaykuy. Enemigoykikunata saruchinaykamayá alleqniypi tiyaykuy. 14 Llapallan angelkunaqa Dios serviq espiritukunam, paykunaqa salvakunankupaq kaqkunata servinankupaqmi kachamusqa kachkanku.
1 Chayraykum uyarisqanchikkunataqa hatun yuyaywan kasukunanchik chaynapi amapuni pantarunapaq. 2 Angelkunawan Diospa willachimusqanqa ancha-ancha valorniyoqmi karqa, chayraykum huchallikuspa mana kasukuq runakunatapas Diosqa derechonpi castigarqa. 3 Chaynaqa ñoqanchikpas ¿imaynataq lluptichwanchik salvawananchikpaq Diospa hatu-hatun willakuyninta yanqapaq hapispaqa? Chay salvacionmantaqa Señormi puntata willakurqa hinaptinmi uyariqninkunapas cheqap kasqanpaq segurawarqanchik. 4 Diospas segurawarqanchikmi atiyninwan hinaspa tukuy rikchaq admirakuypaq milagrokunawan. Segurawanchiktaqmi munasqanman hina tukuy kay pachapi iñiqkunaman Chuya Espiritunta qowasqanchikwanpas. 5 Nisqaypi hinapas kay pacha mosoqyachisqa kaptinqa manam angelkunawanchu gobiernachinqa, 6 chayraykum Bibliapi huk kaqnin kaynata nirqa: ¿Piraqtaq runaqa paymantaraq piensanaykipaq? ¿Pitaqsi mirayninpas paykunata yuyanaykipaq? 7 Runataqa rurarqanki angelkunamantapas tumpaniraq menostamriki. Coronawan churaq hinam paytaqa respetana runataraq ruraykullanki. Coronawan churaq hinam paytaqa ancha reqsisqallataña ruraykullanki. Rurasqaykikunapim payta gobiernaykachirqanki. 8 Tukuylla imapapas hawanpimya churaykurqanki. Chaynata ruraspanmi mana imatapas puchuspan tukuy imata Dios paywan vencerachirqa. Chaywanpas tukuy ima vencerachisqantaqa manaraqmi rikunchikraqchu. 9 Jesustam ichaqa rikunchik, paytaqa angelkunamantapas tumpa menospaqraqmi Dios rurarurqa, ñakarispa wañusqanraykum paytaqa coronasqata hinaña hinaspa kanchariywan hatunchasqataña qawachkanchik. Runakunata Dios favoreceptinmi Jesusqa llapallanpa rantinpi wañurqa. 10 Diosmi tukuy imataqa unancharqa, hina paytaqmi chaykunamantaqa nanachikunpas. Paymi hanaq pachaman achkaq churinkunata pusayta munarqa. Chay churinkuna salvaqtam ñakarisqanwan mana imapapas pisisqanta rurarqa. 11 Diosllapaqña runakunata sapaqchaq Jesuspas chaynataq sapaqchasqan runakunapas Dios Taytallamantam. Chayraykum Jesuspas mana penqakunchu sapaqchasqankunataqa wawqenwan sutichayta. 12 Salmos libropim nichkan: Qamllamantam wawqeykunaman ñoqallayqariki willakullasaqpas. Qamllatañam alaballasaq ñoqallayqariki huñunakuypipas. 13 Huklawpipas nichkanmi: —Ñoqaqa Diospim confiakuni —nispa. Huklawpipas nichkantaqmi: —Ñoqaqa Diospa qowasqan churiykunapiwanmi kachkani —nispa. 14 Tayta-mamanchikpa churinkuna kaspanchikmi aychanmantawan yawarninmanta kanchik. Jesuspas ñoqanchik hina cuerpoyoqmi karqa, chaynaqa karqa wañuyta reqsispan wañuypi munaychakuq diablota chinkachinanpaqmi. 15 Chayraykum Jesusqa wañuy manchakuqkunatapas libran, paykunaqa tukuy tiempom wañuypa sirvienten hina kawsallarqaku. 16 Cheqaptapunipas payqa manam angelkunata yanapananpaqchu hamurqa aswanqa Abrahampa mirayninkunata yanapananpaqmi. 17 Chayraykum wawqenkunaman tukuy imapi rikchakurqa chaynapi llakipayakuq hinaspa confiakunapaq kasqanrayku Diospa qayllanpi sacerdotekunapa jefen kananpaq hinaspa runakunapa huchanmanta wañuspan Diospa piñakuyninta amachananpaq. 18 Payqa Tentasqa kaspanmi ñakarirqa, chayraykum tentasqakunatapas atin yanapayta.
1 Waqe-panillaykuna, qamkunaqa kachkankichik Diospaq rakisqam chaynataq hanaq pachapi huñunasqa kanaykichikpaq qayasqam chaynaqa Diospa kachamusqan sacerdotekunapa jefen chaskisqanchik Jesucristopiyá yuyaymanaychik. 2 Payqa confianza runam karqa churaqnin Diospa kamachisqanta cumplispa, payqa cumplirqa Moisespas Diospa enteron wasinpi rurasqanta hinam. 3 Wasimantaqa ruraqninmi aswan reqsisqa, chaynam Jesuspas Moisesmantaqa aswan reqsisqa. 4 Wasiqa runapa rurasqallanmi, Diosmi ichaqa tukuy imata rurarqa. 5 Diospa wasinpim Moisesqa confianza runa karqa, chaywanpas payqa servikuqllam karqa imapas Diospa nisqankunamanta willakunanpaq. 6 Cristom ichaqa Churi kasqanrayku Diospa wasinpi munayniyoq karqa, chay wasi hinam ñoqanchikpas kanchik paypi hatun confianzawan kallpanchakuspaqa. 7 Chuya Espiritum nin: Kunan tiempopi Diospa nisqanta uyarichkaspaqa, 8 amayá sonqoykichikta rumiyachiychikchu piñachiwasqanku punchawpi hinaqa, chunniqpi pruebawaspanku rurasqankuta hinaqa. 9 Chay chunniqpim ñawpa abueloykichikkuna rurasqaykunata rikurqaku. Tawa chunka watapuni chaykunata rikuchkaspankupas piñachiwaspankum pruebawarqaku. 10 Chayraykum chay runakunawan piñasqa karqani, chayraykum paykunata kaynata nirqani: “Tukuy tiempo pantaq sonqokunam kankichik” nispa. “Ñanniykunatapas mana reqsiqmi kankichik” nispa. 11 Chayraykum piñakuyniypi jurarqani: “Samanankupaq qosqaymanmi mana yaykunqakuchu” nispa. 12 Wawqe-panillaykuna, cuidakuychikyá, yanqañataq mayqannikichikpas mana iñiq kaspa hinaspa, mana allin sonqoyoq kaspa kawsaq Diosmanta rakikurunman. 13 Tiempo kachkaptinraqqa sapa punchawyá kallpanchakuychik chaynapi mayqannikichiktapas hucha engañaptin sonqoykichik ama rumiyarunanpaq. 14 Cristoman hukllawasqañam kachkankichik paypi iñisqanchik punchawpi hina mana iskayrayaspa wañunaykichikkama confiakuspaqa. 15 Bibliam nin: Kunan tiempopi Diospa nisqanta uyarispaykichikqa, amayá sonqoykichikta rumiyachiychikchu piñachiwasqanku punchawpi hinaqa. 16 Diospa rimasqanta uyarichkaspankuqa ¿pikunataq payta piñachirqaku? Moisespa pusamusqan llapallan runakunam. 17 ¿Pikunapaqtaq Diosqa tawa chunka watapuni piñakururqa? Payqa piñakururqa contranpi huchallikuq chunniqpi wañuqkunapaqmi. 18 ¿Pikunamantaq jurarqa samanankupaq qosqanman mana yaykunankupaq? Payqa jurarqa mana kasuqninkunapa contranpim. 19 Chaynaqa, mana confiakusqankuraykumá mana yaykuyta atirqakuchu.
1 Diospa qosqan samakuyman yaykunanchikpaq promesan kachkaptinqa cuidakusunyá, yanqañataq mana yaykuchwanchu. 2 Ñoqanchikmanpas paykunaman hinam salvakunanchikpaq allin noticiata willawarqanchik. Paykunam ichaqa mana chaskirqaku uyarisqankuta mana creesqankurayku. 3 Creeqkunam ichaqa Diospa samay qosqanman yaykunchikña. Paymi nirqa: Piñakuyniypim jurarqani: “Samanankupaq qosqaymanqa manam yaykunqakuchu” nispa. Chaywanpas kay pacha unanchasqanmantapunim Diospa rurasqankunaqa tukusqaña kachkan. 4 Qanchis kaq punchawmantam Bibliapi nichkan: —Qanchis kaq punchawpim tukuy rurasqankum samarqa —nispa. 5 Huklawpipas nichkantaqmi kaynata: —Samanankupaq qosqaymanmi mana yaykunqakuchu —nispa. 6 Chaywanpas Diospa samay qosqanman yaykuqkunaqa kachkanraqmi. Salvakunankupaq allin noticia punta uyariqkunam mana creesqankurayku mana yaykurqakuchu. 7 Unayña tiempokuna pasaruchkaptinpas Diosmi citarun “Kunan tiempopi” nispa. Davidwanmi nichirqa: Kunan tiempopi Diospa nisqanta uyarichkaspaqa amayá sonqoykichikta rumiyachiychikchu. 8 Israel casta runakunaman Josuey samayta qoykuptinqa, manañachiki huk punchawmantaqa Diosqa rimanmanchu karqa. 9 Chaynaqa Diospa runankunapaqqa kachkanraqmi samana punchaw. 10 Unanchasqankunata tukuruspanmi Diosqa rurasqankunamanta samarqa. Chaynam paypa qosqan samayman yaykuqpas rurayninkunamantaqa samarunña. 11 Chaynaqa Diospa qosqan samayman yaykuypiyá risunchik chaynapi ñawpa tiempopi mana kasukuqkuna hina mayqanpas amaña kananpaq. 12 Diospa palabranqa kawsay qokuqmi hinaspa alli-allinpunim. Iskay lawnin filoyoq espadamantapas aswan kuchukuqraqmi. Runamanpas yaykun alman kamaraqmi hinaspa espiritunkamaraqmi. Tullunpa piezankunatawan chilinankunata kuchuq hinaraqmi hinaspa piensasqankunatawan munapayasqankunata reqsichiqmi. 13 Diospa tukuy ima unanchasqankunaqa manam pakasqachu kachkan. Tukuy chaykunaqa sutillam kachkan Diospa qayllanpi, paymanmi cuentata qosunchik. 14 Diospa Churin Jesusqa sacerdotekunapa jefenmi kapuwachkanchik, payqariki hanaq pachamanmi yaykurqa. Chaynaqa iñisqanchikpiyá takyasunchik. 15 Sacerdotekunapa jefen kapuwaqninchik Jesusqa huchaman urmaqlla kayninchikmanta llakipayakuqmi. Paypas ñoqanchik hina tukuypi tentasqam karqa ichaqa manam huchallikurqachu. 16 Chaynaqa confianzawanyá favoreceqninchik Diosman asuykusunchik chaynapi necesitasqanchik tiempokunapi llakipayawaspanchik favorecewananchikpaq.
1 Runakunamanta akllasqa llapallan sacerdotekunapa jefenkunaqa runakunapa rantinpi Diosman asuykunankupaq churasqam kachkanku, chayraykum paykunaqa runakunapa huchanmanta Diosman ofrendakunata presentanku hinaspam animalkunatapas wañuchispa paypaq kañanku. 2 Sacerdoteqa huchaman urmaqllam, chayraykum payqa manaraq entiendeq hinaspa pantaypi kaq runamasinkunamantapas llakipayarikunman. 3 Huchallikuq kasqanraykum payqa kikinmantawan runakunapa huchanmanta animalkunata wañuchispan Diospaq kañanan. 4 Kikillanmantaqa manam pipas sacerdotekunapa jefenqa kanmanchu, kaspaqa-kanman Aaron hina Diospa qayasqan kaqkunallam. 5 Cristopas manam kikillanchu sacerdotekunapa jefen kananpaq churakururqa aswanqa Diosmi nirqa: Qanmi Churiy kanki, kunanmi ñoqa Taytayki kani. 6 Huklawpipas nichkanmi kaynata: Qamqa wiñaypaq sacerdotem kanki. Qamqa Melquisedecman rikchakuqmi kanki. 7 Cristoqa kay pachapi kawsaspanmi qaparispan hinaspa waqaspan ruegakuyllawanña wañuymanta libray atiq Diosta mañakurqa chaymi Diosqa payman sonqo kasqanrayku uyariykurqa. 8 Diospa Churin kachkaspapas ñakarisqankunawanmi kasukuyta yacharqa. 9 Chaykunawan qespichisqa karuspanmi kasuqnin llapallan runakunapaq wiñaypaq salvaqnin rikurirun. 10 Diosñataqmi Melquisedecman rikchakuq sacerdotekunapa jefen kananpaqña churarun. 11 Kay nisqaymantaqa achkaraqmi yachachinaypaq kachkan aswanqa qamkunaqa sasa entiendeqmi kankichik. 12 Qamkunaqa unayña iñisqaykichikraykum hukkunamanpas yachachinaykichikña aswanqa qallariyninpi Diospa palabranmanta facil kaqkunalla uyariytam yapamanta munachkankichik. Qamkunaqa wawakuna hinam lechellamantaraq kachkankichik, manaraqmi mikuyta atinkichikchu yuyayniyoq runakunapa mikunantaqa. 13 Lechellawanraq kawsaqkunaqa manaraqmi entiendenmanchu allin ruraykunamanta yachachikuykunataqa. 14 Mikuyqa yuyayniyoqkunapaqmi, paykunaqa entiendeqña kaspankum allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas reqsinku.
1 Chaynaqa Cristomanta facilla yachachikuykunaman amaña kuti-kutirispayá yuyayniyoqña kasunchik. Yapatawanqa amañayá facil kaqkunamantaqa rimasunchikchu. Amañayá rimasunchu huchapi wañusqa hina kasqanchikmanta wanakuymantapas nitaq Diosman iñiymantapas 2 nitaq bautismomantapas nitaq iñiqkunapa hawanman makikuna churaymantapas nitaq wañuqkuna kawsarimunanmantapas chaynataq wiñaypaq castigomantapas. 3 Dios munaptinqa yuyayniyoqñam kasunchik. 4 Huk kutinpi kancharisqa kaspanku Diospa hanaq pachamanta qomusqanta malliqkunataqa otaq Chuya Espiritu chaskiqkunataqa 5 hinaspa Diospa allin palabranmantawan hamuq punchawkunapi admirakuypaq kaqkunamanta yachaqkunataqa 6 Diosmanta karunchakuruptinkuqa mosoqmantaqa manañam pipas atinmanchu huchanmanta wanachiyta. Paykunaqa Diospa Churintam yapamanta chakataspanku penqayman churachkanku. 7 Paraypaq-paraptinqa allpam allinta cosechata qon tarpuqninpaq, chay allpaqa Diospa favorecesqanmi. 8 Kichkakunatawan cardoskunallata wiñachiq allpam ichaqa mana valeq, chayna allpaqa ñakasqa kaspanmi kañasqa kanqa. 9 Kuyasqallaykuna, chaynakunata rimachkaspapas ñoqaykuqa manam iskayrayanikuchu salvakunaykichikpaq allin kaqkunaqa qamkunapi kasqanmanta. 10 Diosqa justom. Payqa llamkasqaykichiktaqa manam qonqanqachu, manataqmi qonqanqachu pay kuyasqaykichiktapas. Payta kuyaspam Cristopi wawqe-panikunatapas servirqankichik, arí, chaynatamá kunanpas servichkankichik. 11 Aswanqa munachkanikum kawsanaykichikkamaqa sapakama kallpanchakunaykichikta chaynapi suyasqaykichikta chaskinaykichikpaq. 12 Amayá qellaqa kaychikchu, aswanqa iñiywan hinaspa pacienciawanyá Diospa promesan chaskiqkunapa rurasqanta ruraychik. 13 Diosqa Abrahanman prometespanqa kikinmanta aswan munayniyoq mana pipas kaptinmi kikinpa sutinpi jurarqa. 14 Paymi nirqa: —Anchallataña bendecespaymi nana-nanaqman mirachisqayki —nispa. 15 Chaynapim Abrahamqa pacienciawan suyaspan Diospa prometesqanta hayparqa. 16 Runakuna juraspaqa paykunamanta aswan munayniyoqpa sutinpim juranku prometekusqankuta garantizanankupaq hinaspa contranpi kaqkunata upallachinankupaq. 17 Chaynapunim Diospas tanteasqanmantaqa qepamanqa mana kutinmanchu. Chayraykum prometesqankunata herenciata hina chaskiqkunaman astawan yachachiyta munaspan kikin jurarqa. 18 Mana llullakuq Diosmá jurarqa prometekusqanrayku hinaspa juramentasqanrayku, chaykunaqa iskayninmi mana imaraykupas cambiakunmanchu. Chayna juramentowanmá kallpanchawanchik. Wiñay castigomanta lluptiqkunaqa Diosmanta hamuq confianzamanmi hapipakunchik. 19 Lamar qochapa patanpi bote watasqa hinam confianzanchikqa almanchikta takyachin. Templopi rakinaq telapa qepanpi imapas churasqa hinam confianzanchikqa Diospi churasqa kachkan. 20 Jesusmi hanaq pachaman yaykurqa ñoqanchikpaq ñanta kichachkaq hina, yaykurqaqa Melquisedecman rikchakuq sacerdotekunapa jefenña wiñaypaq karuspanmi.
1 Melquisedecqa Salem llaqtapi rey kaspanmi alto-altopi kaq Diospa sacerdoten karqa. Reykunawan peleamusqanmanta Abraham kutimuptinmi taripaspan Diospa bendicionninta mañapurqa. 2 Paymantaqmi Abrahampas peleamuspan llapa qechumusqankunamanta diezmarqa. Melquisedec ninanqa “allin arregloman hina gobiernaq” ninanmi. Salempi rey ninanñataqmi “hawkayachiq rey” ninan. 3 Manam yachanchikchu pikunam Melquisedecpa tayta-maman kasqantaqa nitaq pikunam abuelonkuna kasqantapas nitaq haykapim nacesqantapas nitaq haykapim wañukusqantapas. Chayraykum payqa Diospa Churin Jesusman rikchakuspan wiñaypaq sacerdote hina kachkan. 4 Tanteariychikyá Melquisedecqa mayna reqsisqa kasqanmanta, abuelonchik Abrahampas peleamuspan qechumusqankunamantam diezmonta qorqa. 5 Leviypa mirayninmanta sacerdote kanankupaq akllasqakunam leyman hina kamachisqa kaspanku castamasin runakunamanta diezmosta chaskinku. Chay castamasin runakunaqa Abrahampa mirayninmi. 6 Melquisedecqa manam Leviypa mirayninmanta kaq sacerdotechu karqa, chaywanpas Diospa promesan chaskiq Abrahanmantam diezmosta chaskirqa hinaspataqmi Diospa bendicionnintapas mañapurqa. 7 Chaynaqa mana ancha rimayllawanmi yachanchik, respetasqa kaqmi pisi respetasqa kaqpaq Diospa bendicionnintaqa mañapun. 8 Kunanqa wañuq runakunallam diezmostaqa chaskinku, chaypacham ichaqa “Kawsachkanmi” nisqanku Melquisedec diezmostaqa chaskirqa. 9 Nichwantaqmi, Leviypa mirayninkunam diezmos chaskiqkuna kachkaspankupas Abrahamnintakama Melquisedecman diezmosta pagarqaku. 10 Melquisedecwan Abraham tupaptinqa manaraqmi Leviyqa nacerqaraqchu, payqa chayraqmi abuelon Abrahampa miraynin kanan karqa. 11 Leviypa castanmantawan Aaronpa castanmanta sacerdotekunata Dios churaspanmi Israel runakunaman leyninta qorqa. Chaywanpas chay casta sacerdotekunaqa manam cabaltachu runakunata chuyancharqa. Chayraykum Diosqa churanan karqa Melquisedecman rikchakuq sacerdotetaña, payqa kanan karqa manam Aaronpa castanmantachu. 12 Chaynaqa sacerdoteta cambiaspaqa leytapas cambianantaqmi karqa. 13 Melquisedecman rikchakuq sacerdoteqa sapaq ayllupa mirayninmanta kaqmi, manam sacerdote kananpaq akllasqa ayllumantachu. 14 Yachasqanchikpi hinapas Señorninchikqa Judapa mirayninmanta kaqmi. Moisesqa manam imatapas rimarqachu Juda castamanta sacerdotekuna kananpaqqa. 15 Melquisedecman rikchakuq sacerdotepa rikurimusqanwanmi leypa cambiasqa kayninqa astawan sutillaraq. 16 Cristoqa manamá tukuruqlla leypa akllasqanman hinachu Leviy castamanta sacerdote karqa, payqa nombrasqa karqa mana haykapipas wañuq kasqanraykum chaynataq atiyniyoq kasqanraykullam. 17 Chayraykum Bibliapi paymanta nichkan: Qamqa wiñaypaq sacerdotem kanki. Qamqa Melquisedecman rikchakuqmi kanki. 18 Chaynaqa mana atiyniyoq hinaspa mana serviq kasqanraykum sacerdotekuna nombraq ñawpaq leyqa yanqachasqa rikurirun. 19 Diosman asuykunapaq hinataqa leyqa manam pitapas rurarqachu. Kunanmi ichaqa kapuwachkanchik allin confianzawanraq Diosman asuykachiqninchik. 20 Chaynaqa karqa Dios jurasqanraykum. 21 Wakin sacerdotekunaqa manam juramentowan churasqachu karqaku. Cristom ichaqa juramentowan nombrasqa karqa, payta nombraqmi nirqa: Mana qepaman kutiq Señormi kaynata jurarqa, rimarispanqa mana qepaman kutiqmi jurarqa: “Qamqa wiñaypaq sacerdotem kanki” nispa. 22 Chayraykum Jesusqa garantizan mosoq contratota punta contratomantapas aswan allinta. 23 Wakin sacerdotekunaqa wañukuqlla kasqankuraykum achkallaña karqaku. 24 Jesuspa sacerdote kayninmi ichaqa mana cambiakunchu wiñaypaq kawsaq kasqanrayku. 25 Chayraykum paynintakama Diosman asuykuqkunatapas wiñaypaq salvaykunman. Jesusqariki kawsachkan paykunapaq siemprepuni mañakunanpaqmi. 26 Payqariki ñoqanchikpaq hina sacerdotem, payqa Diospaq rakisqam, mana huchayoqmi, cabalmi, huchasapakunawan kachkaspapas mana huchallikuqmi hinaspa cielokunapapas hawankamaraq hoqarisqam. 27 Wakin sacerdotekunaqa puntatam kikinpa huchanmantawan runakunapa huchanmanta sapa punchaw animalta wañuchispa kañaqku, Jesusmi ichaqa chulla kutillata wiñaypaq ofrecekurqa. 28 Leyman hina sacerdotekunapa jefen kanankupaq churasqakunaqa huchayoqmi karqaku. Leypa qepantañataqmi sacerdotekunapa jefen kananpaq wiñaypaq mana huchayoq Churintaña juramentowan Dios churarun.
1 Tukuy nisqaykunapa yachachikuyninqa kaymi: Hanaq pachapim kapuwachkanchik sacerdotekunapa jefen, payqa Diospa tiyananpa waqtanpim tiyachkan. 2 Payqariki Chuyay-chuyay sutiyoq cuartopim sacerdotekunapa rurananta rurachkan. Payqa rurachkan Diospa rurasqan cheqap karpapim, manam runakunapa rurasqanpichu. 3 Sacerdotekunapa mayqan jefenpas ofrendakunatawan wañuchisqa animalkunata kañaspa Diosman presentananpaqmi churasqa kachkan. Chaynataqmi Cristopas imallatapas presentanan karqa. 4 Kay pachapiraq kaspanqa payqa manachiki sacerdoteqa kanmanchu leyman hina hucharayku ofrendakunata presentananpaq sacerdotekuna kachkaptinqa. 5 Sacerdotekunapa rurasqankunaqa llantuy hinallam hanaq pachapi kaqkunaman rikchakun. Dios adorana karpata Moises rurananpaq kaptinmi Dios kamachirqa: —Chaykunataqa rurachinki Sinai Orqopi lliw qawachisqayta hinam —nispa. 6 Cristom ichaqa Diospa churasqanman hina aswan allinta ruran, chaynataqa ruran aswan allin contratopa garantizaqnin kasqanraykum. Chayna contratowanmi aswan allin promesakunata qowarqanchik. 7 Punta kaq contrato allin-allin kaptinqa qepa kaq contratoqa yanqañachiki kanman. 8 Chayraykum Israelpa mirayninkunata qaqchaspan Dios nirqa: Hamuchkanmi punchawkuna Israel castakunawan chaynataq Juda castakunawan mosoq contrato ruranaypaq. 9 Ichaqa manam abuelonkunawan contrato rurasqayta hinachu rurasaq. Paykunatam Egipto nacionmanta makinkumanta aysamuchkaq hina horqomurqani. Paykuna mana kasukuptinmi ñoqatapas manaña imapas qokuwarqachu. Chaynatam nin Señor. 10 Chay punchawkuna pasaruptin Israel castakunawan contrato ruranayqa ñoqa señorpa nisqayman hinam kayna kanqa: yachachikuyniytam sonqonkupi churasaq hinaspam qellqasaqtaq yuyayninkupipas. Paykunapaqmi Diosninku kasaq, paykunañataqmi runaykunaña kanqa. 11 Manañam pipas runamasinta nitaq wawqentapas yachachinqachu: “Señorta reqsiy” nispaqa. Llapallankum warmakunapas chaynataq yuyayniyoqkunapas reqsiwanqaku. 12 Mana allin rurasqankumanta llakipayariykuspaymi huchankutaqa manaña yuyarisaqñachu. 13 Mosoq contratomanta Dios rimaspanqa punta kaq contratotam mawkayarachinña. Mawkayachisqa manaña servikuq contratoqa chinkarunanpaq hinañam kachkan.
1 Ñawpaq contratoman hina Diosta adoranapaqqa karqam kamachikuykuna, karqataqmi payman asuykuna karpapas. 2 Chay karpapim iskay cuarto karqa. Punku lawpi kaqmi Chuya Cuartowan sutichasqa karqa, chay cuartopim karqa candelerowan Diospa tantan churana mesa. 3 Iskay kaq telapa qepa lawninpiñataqmi karqa Chuyay-chuyay Cuarto. 4 Chaypim karqa incienso kañana qorimanta altar, chaypitaqmi karqa qoriwan qarachasqa contrato baulpas. Baulpa ukunpiñataqmi karqa Diospa apachimusqan mikuyniyoq qori manka, Aaronpa iklliruq tawnan chaynataq chunkantin kamachikuy qellqasqa iskay tabla rumikunapas. 5 Baulpa hawanpiñataqmi karqa kancharichkaq querubin angelkunapa iskay imagenninkuna. Kay querubinkunaqa llantuchkarqaku huchakuna pampachana tapatam. Kaykunapa sapakama yachachikuyninmantaqa manaraqmi kunanqa rimachwanchu. 6 Diospa karpanpi tukuy ima chayna allichasqa kaptinmi hawa kaq cuartoman sacerdotekuna chaylla-chaylla yaykuqku oficionkuta ruranankupaq. 7 Uku law cuartomanñataqmi watapi chulla kutillata yawarta apaykuspan sacerdotekunapa jefen yaykuq, payqa yaykuq huchankunamantawan runakunapa mana yachaywan huchallikusqanmanta Diosman presentananpaqmi. 8 Chayna kasqanraykum Chuya Espiritupa yachachisqanpi hinapas Chuyay-chuyay sutiyoq cuartomanqa manaraq punku kichasqachu karqa, chaynaqa karqa chay Chuya Cuarto hinallaraq kasqanraykum. 9 Kaykunaqa kunan tiempokunapaq ejemplom. Huchankurayku ofrendakunawan wañuchisqanku animalkunaqa chay qoqkunapa sonqontaqa manam chuyanchayta atiqchu. 10 Chaykunaqa runakunapa kamachikuyllan kaspanmi yachachikuq mikuna kaqkunallamanta, upyana kaqkunallamanta hinaspa tukuy imakuna yakuwan mayllanallamanta, chaykunataqa kasukunanku karqa Dios cambiarunankamallam. 11 Sacerdotekunapa jefen Cristom ichaqa hamurunña, payqariki allin kaqkunapa sacerdoten kaspanmi yaykurun aswan hatun allin karpaman, chay karpaqa manam runakunapa rurasqanchu nitaqmi kay pachapi kaqkunamanta rurasqachu. 12 Cristom Chuyay-chuyay sutiyoq cuartoman chulla kutillata yaykurqa, payqa yaykurqa manam chivatokunapa nitaq malta torokunapa yawarninta ofrecenanpaqchu aswanqa kikinpa yawarnillanwanmi. Chaynata ruraspanmi salvacionta wiñaypaq rantipuwarqanchik. 13 Chivatokunapa yawarninpas, torokunapa yawarninpas chaynataq kañasqa vaquillapa uchpanpas huchallikuqkunapa hawanman challasqa kaspanmi paykunapa hawallantapas chuyanchaspan Diospaq sapaqchaq. 14 Chaynaqa maynataraqmi Cristopa yawarninqa sonqonchikta mayllaykunman wañusqa hina kaspanchik rurasqanchikmanta chaynapi kawsaq Diostaña servinanchikpaq. Cristom wiñay kawsaq Espiritupa yanapakuyninwan Diosman ofrecekurqa pasaypaq mana huchayoq. 15 Chayraykutaqmi Cristoqa rikurirun mosoq contratopa otaq mosoq testamentopa garantizaqninña chaynapi Diospa qayasqankunaqa wiñaypaq herencia prometesqankunata chaskinankupaq. Payqa wañurqa ñawpaq testamentopiraq kaqkunata huchanmanta librananpaqmi. 16 Testamento kaptinqa ruraqninpa wañunantaraqmi suyana paypa nisqanman hina ruranapaq. 17 Testamento rurakuq kawsakuchkaptinqa manaraqmi imapas rurasqaqa kanmanchu ichaqa wañuruptinñam. 18 Punta contratopas yawarwanmi qallarirqa. 19 Chayraykum Moisespas Diospa llapallan kamachisqankunata llapa runakunaman willaruspan vaquillapa yawarninta yakuwan chaqruykurqa, puka millwatawan hisopo plantata chaypi nuyuykachispanmi librotawan runakunata chaywan challarqa: 20 —Kaymi ñoqanchikwan Diospa contrato rurasqan yawar —nispa. 21 Chay yawarwantaqmi challarqa karpatawan, chaypi llapa serviciokunatapas. 22 Leyman hinaqa yaqa llapallanmi yawarwan chuyanchasqa karqa. Yawar mana challasqa kaptinqa huchaqa manam pampachasqachu kanman. 23 Hanaq pachapi kaqkunamanmi kay pachapi kaqkuna rikchakun. Kay pachapi kaqkunaqa animalpa yawarninwanmi chuyanchasqa kanan karqa. Hanaq pachapi kaqkunam ichaqa aswan allin ofrendawanraq chuyanchasqa kanan karqa. 24 Manam runakunapa rurasqan santuariomanchu Cristoqa yaykurqa. Moisespa rurasqan chay sitioqa hanaq pachapi cheqap santuarioman rikchakuqllam karqa. Cristoqariki hanaq pachamanpunim yaykurun, chaypim Diospa qayllanpi kachkan favorninchikpi rimananpaq. 25 Cristoqa manam yapa-yapamantaqa wañunmanchu sacerdotekunapa jefen Chuyay-chuyay sutiyoq cuartoman animalkunapa yawarninta aparikuspan sapa wata yaykuchkaq hinaqa. 26 Chayna kanan kaptinqa kay pacha unanchasqa kasqanmantachiki payqa achka kutita ñakarinman karqa. Kunanqa tiempokuna cumplikuruptinmi rikuriramuspa huchakunata chinkachinanpaq chulla kutillata wañurun. 27 Diospa citasqanman hinam runakunaqa chulla kutillata wañunqaku hinaspam juzgasqa kanqaku. 28 Cristopas chulla kutillatam achkaqpa huchankunata apaspan wañurqa. Yapatawan kay pachaman kutimuspanqa manam hucha pampachaqñachu hamunqa ichaqa suyaqninkunata salvananpaqñam.
1 Moisespa leyninqa hamuq allin kaqkunapa llantuynin hinallam karqa, manam kikin allin kaqkunachu. Chayraykumá leyman hina watan-watan animalkunata kañaspa ofreceqkunapas mana chuyanchakuyta atiqkuchu. 2 Leyman hina ofrenda qosqanku huchankuta chuyanchaptinqa manaña huchayoqpaq hapikuptinkuchiki ofrendakuna sapa kutilla qosqankupas tukurunmanña karqa. 3 Aswanqa kañasqa animalkunata ofrecespaqa sapa watam huchankumanta yuyarichkanku. 4 Torokunapa chaynataq chivatokunapa yawarninqa huchakuna horqoytaqa manam atinmanchu. 5 Chayraykum kay pachaman Cristo hamuspan Diosta nirqa: Wañuchisqa animalkunatam mana munarqankichu. Kawsaymanta ofrendakunatam mana munarqankichu, aswanqa cuerpotam rurapuwarqanki. 6 Manam munarqankichu lliw kañasqa animalkunatapas. Manam munarqankichu hucharayku ofrendatapas. 7 Chaymi nirqani: “Bibliapim ñoqamanta qellqasqa kachkan, chayman hinam Dioslláy, hamurqani munasqaykita ruranaypaq.” 8 Nisqanpi hinam “Wañuchisqa animalkunatawan ofrendakunataqa hinaspa hucharayku kañasqa animalkunataqa mana munankichu” hinaspapas manataqmi chaskinkichu. Chaykunataqa ofrecenku leypa kamachisqanman hinallam. 9 Chaymi nirqa: —Hamurqaniqa munasqaykita ruranaypaqmi —nispa. Chaynata nispanmi ñawpaq contratota yanqacharurqa mosoq contrantotaña churananpaq. 10 Wiñaypaq chulla kutillata Jesucristo cuerponta ofrendaspa Diospa munasqanta ruraruptinmi sapaqchasqaña kanchik. 11 Llapa sacerdotekunam huchakuna mana horqoy atiq ofrendakunallata Diosman sapa punchaw ofreceqku. 12 Cristom ichaqa wiñaypaq chulla kutillata hucharayku ofrecekuspa wañurqa hinaspam Diospa alleqninpi tiyaykurqa. 13 Chaypim suyachkan enemigonkunata Dios saruchinankama. 14 Chaynapimá Cristoqa chulla kutillata wañusqanwan wiñaypaq chuyancharun Diospaq sapaqchasqankunata. 15 Chaymi Chuya Espiritupas Señorpa nisqanta kaynata nin: Chay punchawkuna pasaruptin paykunawan contrato ruranayqa ñoqa Señorpa nisqayman hinam kayna kanqa: Yachachikuyniytam sonqonkupi churasaq hinaspam qellqasaqtaq yuyayninkupipas. 17 Mana allin rurasqankuta pampachaspaymi huchankutaqa manaña yuyarisaqchu. 18 Chaynaqa huchakuna pampachasqaña kaptinqa hucharayku ofrendaqa manañam kanmanchu. 19 Chaynaqa wawqe-panillaykuna, Chuyay-chuyay sutiyoq cuartomanyá yaykusunchik Jesucristopa yawarninwan. 20 Payqa telata llikichkaq hinam kikinpa cuerpontakama, kawsachkaq mosoq ñanta kichapuwarqanchik. 21 Diospa wasinpiqa hatun sacerdotem kapuwachkanchik. 22 Chaynaqa cheqap sonqowanyá ama iskayrayaspa, confianzawan, huchakunamanta sonqonchikpas limpiasqa chaynataq cuerponchikpas chuya yakuwan mayllasqa Diosman asuykusunchik. 23 Prometewaqninchik Dios confiakunapaq kachkaptinqa ama maylawmanpas muyuruspayá willakusqanchik confianzapi takyasunchik. 24 Ama qonqaruspayá kuyanakunapaq hinaspa allin ruranapaq yanapanakusuchik. 25 Wakinkunapa costumbrasqanman hinaqa amayá huñunakuyman riyta dejasunchu aswanqa Señorpa chaylla kutimunanta yachaspayá kallpanchanakusunchik. 26 Salvakunanchikta yachachkaspaña huchapiraq kawsaptinchikqa manañam hucharayku huk ofrendaqa kanñachu 27 aswanqa mancharikuypaq juicio suyayllañam. Chaypim enemigonkunata Dios kañanqa rupachkaq rawrachkaq ninawan. 28 Moisespa leynin mana kasukuqkunaqa iskay otaq kimsa testigo declaraptillanmi wañunkupuni mana llakipayasqa. 29 Chaynaqa Diospa Churinta sarutyaq runaqa hinaspa Diosllapaqña sapaqchaqnin mosoq contrato yawartapas despreciaq runaqa chaynataq Diospa favornin qokuq Chuya Espiritutapas insultaq runaqa ¡mayna castigasqaraqmi kanqa! 30 “Mana allin ruraqkunataqa kikiypunim castigasaq. Mana allin rurasqanman hinam pagapusaq” niq Señortaqa reqsinchikmi. Huklawpipas nichkanmi kaynata: —Señormi runankunapaq allinta arreglanqa —nispa. 31 ¡Mayna mancharikuypaqmi kawsachkaq Diospa makinman wichiykuyqa! 32 Allin noticiawan kancharichisqa hina kasqaykichik punchawkunatayá yuyariychik. Chay punchawkunapiqa llumpayta ñakarispaykichikpas takyarqankichikmi. 33 Huk kutipim runakuna qawakunanpaq tukuy imaymana kamisqa hinaspa maqapasqa karqankichik. Huk kutipiñataqmi ñakariqkunapa ñakariqmasin karqankichik. 34 Carcelpi kaqkunamantapas llakipayarikurqankichikmi, chaynataqmi imaykichikta qechusuptikichikpas kusikuywan aguantarqankichik, chaynataqa rurarqankichik hanaq pachapi aswan allin wiñaypaq kapusuqnikichik kasqanta yachaspam. 35 Amayá confianzaykichiktaqa saqeruychikchu, chayqariki hatun premioyoqmi kachkan. 36 Diospa munasqantaqa pacienciawanmi ruranaykichik chaynapi paypa prometesqankunata chaskinaykichikpaq. 37 Bibliam nin: Manapas unaymantam payqa kutimunqa, manam unamunqachu. 38 Allin ruraq runayqa iñisqanraykum kawsanqa. Qepanchawaspanmi ichaqa mana gustoypaqchu kanqa. 39 Manam ñoqanchikqa wiñaypaq castigasqa kananchikpaq qepanchakuqchu kanchik, aswanqa salvakunanchikpaq iñiqmi.
1 Iñiywanmi suyasqanchikta chaskinanchikpaq seguranchik. Iñiyllawantaqmi manaraq rikusqanchiktapas cheqap kasqanpaqña hapinchik. 2 Iñiyllankuwanmi abuelonchikkunapas reqsisqa karqaku. 3 Iñiyllawanmi yachanchik kay pachatawan lucerokunatapas rimarispallan Dios unanchasqanta. Chaynaqariki kunan qawasqanchikkunaqa mana kaqmanta rurasqam karqa. 4 Iñiyllawanmi Abelqa wawqen Cainmantapas aswan allinnin ofrendata Diospaq kañarqa. Chayraykum allin ruraqpaq Dios chaskirqa hinaspam ofrendanmantapas alabarqa. Wañusqaña kaspanpas Abelqa iñiyniyoq kasqanmantam ejemplo kunankama kachkan. 5 Enoc manaraq wañukuchkaptinmi iñisqanrayku kawsachkaqllata hanaq pachaman Dios pusakurqa chaymi manaña tarirqakuchu. Manaraq apasqa kachkaptinmi Diospa agradonpaq kasqanmanta willakurqaku. 6 Mana iñiyniyoq kaspaqa Diostaqa manam agradachwanchu. Diosman asuykuspaqa pay kasqantam creena, creenataqmi maskaqninkunataqa favorecesqanmantapas. 7 Iñiyllawanmi Noeypas hamuq punchawkunapi pasananmanta Dios willaykuptin payta manchakuspan buqueta rurarqa familianta chaypi salvananpaq. Iñiyninwantaqmi kay pachapi kaqkunatapas condenarqa hinaspam chaskirqa iñiymanta hamuq allin kawsakuyta. 8 Iñiyllawanmi Abrahampas, Dios kamachiptin llaqtanmanta lloqsirqa herencia hina chaskinan allpaman, pasarqamá manaraq reqsichkaspanpas. 9 Iñiyllawanmi Diospa prometesqan allpapipas runapa allpanpi hina forastero purirqa. Herencia chaskiqmasin Isaacwan Jacobpas karpakunallapim yacharqaku. 10 Abrahamqa suyarqa cimientoyoq llaqtatam otaq trazaspan Diospa rurasqan llaqtatam. 11 Iñiyllawanmi Sarapas qolloq kachkaspanpas Diospa atiyninwan wiksayakuruspan yuyaq kayninpiña wachakururqa. Creerqamá prometeqnin Diosqa confiakunapuni kasqanpi. 12 Chayraykum Abrahamqa wañukunanpaq hina yuyaqña kachkaptinpas miraynin nacerqa cielopi lucerokuna hinaña hinaspa lamar qochapa patanpi mana yupay atina aqo hinaña. 13 Chay llapallan runakunaqa iñiyniyoqllam wañukurqaku Diospa prometesqanta manaraq chaskichkaspanku. Chaywanpas Diospa cumplisqanta hinaña qawaspankum creerqaku, chaynapim kay pachapiqa forasterolla hinaspa huklaw llaqtayoqlla kasqankumanta willakurqaku. 14 Chaynata willakuspankuqa huk llaqtataraq maskasqankumantam reqsichikuchkarqaku. 15 Lloqsimusqanku llaqtamanta yuyarispankuqa chay tiempokunallachá kutikunmanku karqa. 16 Paykunaqa hanaq pachapi kaq aswan allin llaqtatam anchallataña munachkarqaku, chayraykum Diospas paykunapa Diosnin kayta mana penqakunchu, paykunapaqmi prepararqa huk llaqtata. 17 Pruebasqa kaspanpas Abrahamqa iñiyllawanmi churinta wañuchinanpaq churakuykurqa. Promesakuna chaskiq Abrahanmá sapallan churinta presentarqa: 18 “Cheqap castaykiwan sutichasqaqa kanqa Isaacllamantam” nispa Dios nichkaptinpas. 19 Wañuruptinpas Diosqa atiyninwan kawsarichiq kasqanpim Abraham yuyaymanarqa. Abrahamqa wañusqakunamanta kawsarimuchkaqta hinam churinta chaskiykurqa. 20 Iñiyllawanmi Isaacpas hamuq kaqkunamanta Jacobpaqwan Esaupaq Diospa bendicionninta mañakurqa. 21 Iñiywantaqmi Jacobpas wañukunan hichpaña tawnanman hapipakuykuspan kumukuykurqa hinaspam Joseypa sapakama churinkunapaq Diospa bendicioninta mañakurqa. 22 Iñiyllawantaqmi Joseypas wañukunanpaqña kachkaspan rimarirqa Israelpa miraynin runakuna Egipto nacionmanta lloqsinankumanta, kamachikurqam tullunkunatapas apanankupaq. 23 Iñiyllawantaqmi Moises naceptinpas paypa tayta-maman kuyayllapaq kasqanta qawaykuspanku kimsa killa pakarurqaku. Manataqmi Rey Faraonpa kamachikuynintapas manchakurqakuchu. 24 Iñiyllawantaqmi Moisespas yuyayniyoqña karuspan reypa churinpa wawanwan sutichasqa kayta mana munarqachu. 25 Hucha vidapi kawsaspan ratollapaq kusikuykunapi kananmantam payqa Diospa runankunawan kuska ñakariytaña akllakuykurqa. 26 Egipto runakunapa qori-qollqenmantapas astawanqa Cristorayku insultasqa kaytam qori-qollqeta hina akllakuykurqa, chaynataqa rurarqa Diosmantaña pagon chaskiyta suyaspanmi. 27 Iñiyllawantaqmi Moisesqa, reypa piñakuynintapas mana manchakuspan Egiptomanta pasakurqa. Mana rikuna Diosta qawachkaq hinam kallpanchakurqa. 28 Iñiyllawantaqmi Pascua Fiestatapas rurarqa hinaspam yawartapas challarqa piwi churikuna wañuchiq angel Israelpa mirayninkunata mana wañuchinanpaq. 29 Iñiyllawantaqmi Israelpa mirayninkunapas, Puka lamar-qocha kicharikuykuptin chaki allpanta pasarqaku. Egipto runakunam ichaqa pasayta munaspanku heqeparurqaku. 30 Iñiyllawantaqmi qanchis punchawpuni Jerico llaqtata muyururqaku hinaptinmi perqankuna tuñirurqa. 31 Iñiyllawantaqmi Rahab sutiyoq chuchumika warmipas llaqta wateqaq riq runakunata allinllata samaykachirqa, chayraykum mana wañururqachu mana kasukuq runakunawanqa. 32 ¿Imapaqñataq hukkunamantapas willakuyman? Manam tiempo kanchu, Gedeonmanta, Baracmanta, Sansonmanta, Jefteymanta, Davidmanta, Samuelmanta chaynataq Diosmanta willakuqkunamantapas rimanaypaq. 33 Paykunaqa iñiyninkuwanmi huklaw nacionkunata vencerqaku, justiciawan gobiernarqaku, Diospa prometesqankunata chaskirqaku, leonkunapa mana mikusqan karqaku. 34 Ninapipas manam ruparqakuchu, espadawan wañuchisqa kanankumantam lluptirqaku, mana kallpayoq kachkaspankupas kallpanchakurqakum, guerrapi peleaspankupas valorchakuspankum huklaw llaqtayoq tropakunata ayqechirqaku. 35 Warmikunam wañusqamantaña kawsarichisqata ayllunkuta chaskiykurqaku. Wakinñataqmi kaspikunawan waqtapasqa karqaku ichaqa librasqa kayta mana munaspankum wañurqaku chaynapi aswan allin vidaman kawsarimunankupaq. 36 Wakinkunatam burlakurqaku, azoterqaku, cadenarqaku hinaspam carcelkunaman churarqaku. Chayna pruebakunatamá chaskirqaku. 37 Wakinñataqmi karqa rumikunawan choqapasqa, serruchasqa hinaspa espadakunawan wañuchisqa, wakinñataqmi ovejakunapa, cabrakunapa qaranwan churakuykuspanku kaypi-chaypi purirqaku, wakinñataqmi wakchayachisqa hinaspa llakichisqa karqaku. 38 Kay pacham mana paykunapaq hinachu karqa, chayraykum chunniqkunapi, orqokunapi, machaykunapi hinaspa qaqa uchkukunapi purirqaku. 39 Chay llapallan runakunapa iñiyninmantam allinta rimarqaku, ichaqa manam mayqanninkupas Diospa prometesqantaqa chaskirqakuchu. 40 Diosmi ñoqanchikpaqpas allin kaqkunata tantearqa chaynapi paykunapas ñoqanchikwan kuska qespichisqa kanankupaq.
1 Chaynaqa ñoqanchikpas puyu hinaña chay testigokuna muyuriqninchikpi kachkaptinqa llasawaqninchik qepita saqechkaq hinayá llapa harkawaqninchikta saqesunchik. Intuwaqninchik huchatapas saqespayá kallpasqanchikta pacienciawan seguisunchik. 2 Kallpasunqa iñichiwaqninchik hinaspa qespichiwaqninchik Jesusta qawaspayá. Paymi ancha kusikuyniyoq kananta yachaspan cruzpi ñakarirqa penqaytapas qepanchakuykuspa hinaspam Diospa tiyananpa alleq lawninpi tiyaykurqa. 3 Tukuypi contrakuq huchasapa runakunata aguantaq Jesuspiyá yuyaymanaychik chaynapi pisiparuspa sonqoykichikpi mana hukmanyarunaykichikpaq. 4 Huchapa contranpi peleaspaykichikqa manaraqmi yawarnikichiktapas usuchirqankichikraqchu. 5 Qonqarusqankichikñam churinkunaman hina Diospa consejasusqaykichiktaqa. Bibliam nin: Churilláy, amayá despreciaychu Señorpa castigontaqa. Churilláy, amayá hukmanyaychu Señorpa anyasusqaykiwanqa. 6 Señorqa kuyasqan runatam corregin. Payqa chaskisqan churintam azoten. 7 Diospa churinkuna kaptikichikmi corregisuchkankichik, chaynaqa castigontayá aguantaykuychik. ¿Pi taytataq churintaqa mana castiganmanchu? 8 Llapallan churinkunata castigachkaspan, qamkunatañataq mana corregisuptikichikqa manachiki legitimo churinkunachu kawaqchik. 9 Ñoqanchikpas castigawaqninchik kay pachapi tayta-mamanchiktaqa respetarqanchikmi. Chaynaqa ¿imanasqataq kawsachiqninchik hanaq pachapi Taytanchiktaqa manaqa kasunkichikchu? 10 Tayta-mamanchikqa pisi punchawllapaqmi tanteasqankuman hina castigawarqanchik, hanaq pachapi Taytanchikmi ichaqa aswan allinninchikpaqraq kikin hina mana huchallikuq kananchikpaq castigawanchik. 11 Castigawasqanchik ratoqa manam gustonchikpaqchu aswanqa llakichiqninchikmi. Chaywanpas llakikuy pasaruptinqa chayna corregisqakunallam hawka kaspanku allinta ruranku. 12 Chaynaqa utisqa makiyoqkunapas chaynataq manaña kuyuriq chakiyoqkunapas kallpanchakuychikyá. 13 Purinaykichikpaqyá derecho ñanta ruraychik wistukunapas manaña wistunanpaq. 14 Llapallanwanyá hawkalla kawsaypi riychik. Diosllapaqñayá kawsaychik, mana chayna kaspaqa Señortaqa manam pipas rikunqachu. 15 Cuidakuychikyá, yanqañataq salvasqa kananpaq Diospa favorninta mana pipas haypanmanchu, qatqe sachapa sapin hina wiñaspanmi achkaqta qatqeyarachinman. 16 Amayá pipas huchapakuchunchu. Amayá pipas kachunchu Esaú hina Diospa kaqninkuna despreciaqqa, paymi piwi kayninpa derechonta rantikururqa huk plato mikuyllapaq. 17 Yachasqaykichikpi hinapas Esauqa Diospa favorninta reclamaspapas manañam chaskiyta atirqachu, waqaspapas manañam tupaqnintaqa kutichiyta atirqañachu. 18 Qamkunaqa manamiki asuykurqankichikchu ninapa rupasqan kay pachapi orqomanpas nitaq yana puyumanpas nitaq tutayaymanpas nitaq sinchi wayramanpas 19 nitaq trompetapa waqayninmanpas nitaq rimamuqmanpas. Chayta uyariqkunam mañakurqaku amaña masta paykunaman rimapayananpaq. 20 “Chay orqoman asuykuspanqa animalpas rumiwan wañuchisqam kanqa” niq kamachikuytam mana aguantayta atirqakuchu. 21 Qawarispanmi ancha mancharikuypaq kasqanrayku Moisespas nirqa: —Mancharikuymantam katkatatachkani —nispa. 22 Qamkunam ichaqa asuykurunkichik Sion Moqoman, kawsachkaq Diospa llaqtanman otaq Jerusalen kaqlla hanaq pachaman. Chaypim kachkan wara-waranqantin huñunasqa angelkuna Diosta alabanankupaq. 23 Kachkantaqmi Diosman puntallaraq iñiqkunapa huñunakuyninpas. Paykunapaqa sutinkupas hanaq pachapim qellqasqa kachkan. Asuykurunkichiktaqmi llapallan runakuna juzgaq Diosmanpas, manaña huchayoq runakunapa espiritunmanpas, 24 mosoq contrato garantizaq Jesusmanpas chaynataq chaqchusqan yawarninmanpas. Paypa yawarninqa Abelpa yawarninmantapas aswanraqmi yachachiwanchik. 25 Chaynaqa amayá qepanchakuychikchu rimapayasuqnikichiktaqa. Kay pachapi willakuqkunata mana kasukuqkunapas castigomantaqa manam lluptirqakuchu. Hanaq pachamanta rimamuqta mana kasukuspaqa aswanraqchiki mana lluptichwanchu. 26 Chay tiempopim Diospa vozninqa kay allpatapas kuyurichirqaraq. Kunanñataqmi avisawanchik: —Yapatawanraqmi katkatatachisaq, manam allpallatañachu, aswanqa cielokunatawanñam —nispa. 27 “Yapatawanraqmi” nispaqa nichkan tukusqaña kaqkunata chinkachispan manaña haykapipas cambiakuqta wiñaypaq takyachinanmantam. 28 Chaynaqa Diospa gobiernasqanta manaña cambiakuqta chaskichkaspanchikqa Diosman graciasta qospayá agradasunchik hinaspayá respetowan adoraspa servisunchik. 29 Diosninchikqa rupachkaq nina hinam.
1 Iñiqkunapa kuyanakuyninqa amayá tukuruchunchu. 2 Wasikichikpi samaykachiytapas amayá qonqaruychikchu. Chaynata ruraspankum wakinkunaqa mana yachastin angelkunata samaykachirqaku. 3 Jesucristorayku presochasqakunawan kuska carcelpi kachkaq hinayá paykunamanta yuyariychik. Ñakarichkaq hinayá yuyariychiktaq ñakariqkunamantapas. 4 Casado vidaqa llapallanpa respetasqanyá kachun, respetasqataqyá kachun puñunankupas. Hukwan tupakuruqkunatawan huchapakuqkunataqa Diosmi juzganqa. 5 Amayá apuyaytaqa kuyaychikchu ichaqa kapusuqnikichikwanyá contentakuychik. Diosmi nirqa: —Manapunim dejasqaykichu nitaqmi saqesqaykichu —nispa. 6 Chaynaqa confianzawanmi ninanchik: Señormi ñoqapa yanapawaqniyqa manam manchakusaqchu Runapa imapas rurawanantaqa manam manchakusaqchu. 7 Diospa palabranta yachachispa pusasuqnikichikmantayá yuyariychik. Imaynam kawsasqankupi yuyaymanaspayá paykuna hina confianzayoq kaychik. 8 Qaynapas, kunanpas, wiña-wiñaypaqpas Jesucristoqa hina kaqllam. 9 Tukuy rikchaq mana uyarisqaykichik rikurimuq yachachikuykunawanqa amayá aysachikuychikchu. Leyman hina mikuyllawan kallpanchakuynikichikmantaqa Diospa favorninwan sonqoykichik kallpanchaymi aswan allinqa. Mikuykunallaqa manam kallpancharqachu chay leyman hinalla kawsaqkunataqa. 10 Diosman asuykuna karpapi serviqkunaqa manam mikunmanchu ofrendanchiktaqa. 11 Hucha pampachasqa kananpaqmi animalkunapa yawarninta sacerdotekunapa jefen Chuyay-chuyay Cuartoman apaykuq, animalpa cuerpontañataqmi campamentopa hawa lawninpi kañaq. 12 Jesuspas kikinpa yawarninwan runakunata Diospaq sapaqchananpaqmi llaqtapa hawa lawninpi wañurqa. 13 Ñoqanchikpas campamentomanta lloqsispayá Jesusta qatisunchik payta hina kamiwaptinchikpas aguantaspa. 14 Kay pachapi llaqtaqa mana wiñaypaq kasqanraykum rikurimunanpaq kaq llaqtata maskachkanchik. 15 Chaynaqa kañasqa ofrendata qochkaq hinayá sutinmanta willakuspa Jesucristontakama sapa kuti Diosta alabasunchik. 16 Allin ruraytawan kapuqnikichikwan yanapanakuytaqa amayá qonqaychikchu, chay rurasqaykichikwanmi kañasqa ofrendawan hina Diosta agradankichik. 17 Pusasuqnikichik runakunata kasukuspayá paykunaman sujetakuychik. Paykunaqa almaykichikmantam cuentallikuchkanku hinaspam Diosman cuentata qonqaku. Kasukuptikichikqa mana llakikuspam kusisqalla pusasunkichik, mana chayqa manam allinnikichikpaqchu kanman. 18 Ñoqaykupaqyá Diosta mañakuychik. Tukuy imapi allinta portakuyta munaspaykuqa allin concienciayoqmi kachkaniku. 19 Qamkunaman chaylla Dios kutichimuwananpaqyá tukuymanta llalliqtaqa mañakuychik. 20 Hawkayay qokuq Diosyá, yawarninwan wiñaypaq mosoq contrato ruraqta otaq ovejakunapa hatun michiqnin Señorninchik Jesucristota kawsarichiq Diosyá 21 munasqanman hina ruranaykichikpaq tukuy allinta qosunkichik. jesucristoraykuyá Diosqa agradonpaq rurawasun. Jesucristoyá wiña-wiñaypaq alabasqa kachun. Amén. 22 Wawqe-panikuna, ruegakuykichikmi, kallpanchanaypaq qellqamusqaytayá pisilla kaptinpas pacienciawan chaskiykuychik. 23 Yachaychikyá, wawqenchik Timoteoqa ñam carcelmanta lloqsirunña. Chaylla hamuptinqa hamurusaqmi qawaykuqnikichik. 24 Saludaykuychikyá pusaqnikichik llapallan runakunatawan Diosllapaqña kawsaqkunata. Saludamusunkichikmi Italia lawmanta kaqkunapas. 25 Diosyá llapallaykichikta bendecisunkichik.
1 Ñoqa Santiagom, Diospa hinaspa Señor Jesucristopa sirvienten kaspay saludamuykichik lliw kay pachapi cheqesqa Israelpa chunka iskayniyoq ayllunkunata. 2 Wawqe-panillaykuna, astawanraqyá kusikuychik imaymana sasachakuykunapi kaspaqa. 3 Iñisqaykichikmanta pruebasqa kaspaqa aswan pacienciakuqmi kankichik. 4 Ichaqa qespichisqa kanaykichikkamayá aswanraq pacienciakuychik, chaynapim qamkunaqa tukuy ima rurasqaykichikpi mana faltayoq cabal runa kankichik. 5 Mayqannikichikpapas yachaynikichik pisilla kaptinqa Diostayá mañakuychik, payllam qosunkichik. Lliw mañakuqninkunamanqa mana piñakuspam chaninninpi qoykun. 6 Aswanqa confianzawanyá ama iskayrayaspa mañakuychik. Iskayrayaspa mañakuqqa rikchakun lamar qochapi wayrawan kaylawman-waklawman apachikuqmanmi. 7 Iskayrayaspa mañakuq runaqa amayá piensachunchu Señormanta imapas chaskiytaqa. 8 Chayna runaqa tukuy ima rurasqanpipas manam takyanchu. 9 Humilde wawqe-panikunaqa alabakuchun Señorpa hatunchasqan kasqankupiyá. 10 Apuñataqyá alabakuchun Señorpa humillaykachisqanwan. Apu runaqa qorapa waytan hina chinkaruqllam. 11 Inti qespiramuspa rupamuptinmi qoraqa chakirun, waytanñataqmi wichirun hinaptinmi sumaqllaña kayninpas tukurun, chaynapunim apu runapas wañurunqa qollqella huñuy munasqanpi. 12 Mayna kusisqam sasachakuykuna hamuptin pacienciakuq runaqa. Payqa chay sasachakuykunata venceruspanmi premionta chaskinqa. Chay premioqa kuyaqninkunaman Diospa prometekusqan wiña-wiñaypaq kawsakuymi. 13 Pipas tentasqa kaspaqa ama piensachunchu: “Diosmi tentawachkan” nispaqa, Diosqa manam tentachikunmanchu, manataqmi pitapas tentanmanchu. 14 Runaqa kikinpa mana allin munasqankunawan engañachikuspanmi aysachikun tentachikunanpaq. 15 Chayna mana allin munaykunam huchallichin chaymi huchallikusqanrayku wañunan. 16 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, amayá pantaruychikchu. 17 Cielopi kanchaqkuna unanchaq Diosmantam chaskinchik llapa ima allin kaqkunataqa. Diosqa manam cambiakunchu llantuy hinaqa. 18 Paymi cheqap palabranta reqsiykachiwaspanchik mosoqmanta naceykachiwarqanchik chaynapi lliw unanchasqankunamanta punta cosechan hina kananchikpaq. 19 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, qamkunaqa chaylla uyariqyá kaychik, rimaychikpas allinta tanteaspayá, amataqyá piñakuqllañaqa kaychikchu. 20 Piñasqa runapa rurasqankunaqa manam Diostaqa agradanchu. 21 Tukuy mana allin ruraykunata hinaspa millay munapayaykunata saqespayá llampu sonqolla Diospa palabranta chaskiychik. Paypa palabranqa atiyniyoqmi salvasunaykichikpaq. 22 Qamkunaqa uyarisqaykichikman hinayá ruraychik, uyariqlla kaspaqa kikikichiktam engañakuchkankichik. 23 Uyarichkaspan mana kasukuq runaqa espejopi uyan qawakuqmanmi rikchakun. 24 Imaynam kasqanta qawakuruspanmi pasakuspanñataq chaylla qonqarun imaynam kasqanta. 25 Ichaqa librawaqninchik alli-allin leypi yuyaymanaqqa hinaspa mana qonqaspa kasukuqqa mayna kusisqam kanqa tukuy ima rurasqanpi. 26 Dios kasukuq kasqanta piensachkaspa rimasqan mana controlakuq runaqa kikintapunim engañakuchkan, Dios yupaychasqanpas manam valenchu. 27 Dios Taytataqa agradanchik kaynata servispam: mana tayta-mamayoqkunatawan viudakunata llakinkunapi yanapaykuspam hinaspa kay pachapi mana allin ruraykunaman mana chaqrukuspam.
1 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, kancharichkaq Señorninchik Jesucristopi iñiq kaspaykichikqa amayá pimanpas sayapakuychikchu. 2 Ichapas huñunakusqaykichikman yaykuramunman qori anilloyoq hinaspa sumaqllaña pachayoq runa, yaykuramunmantaq pasaypaq mawka pachayoq wakcha runapas. 3 Sichum qamkuna allinllataña atiendenkichik chay sumaqllaña pachayoq runata: “Hamuy, tiyaykuy kay allin sitiopi” nispa, hinaspa wakcha runatañataq niwaqchik: “Qamqa chay-chayllapi sayay otaq tiyakuy kay pampallapi” nispa. 4 Chaynata ruraspaqa huk kaqnillanmanmi sayapakuchkankichik, chaynaqa mana allin piensaq juez hinañam rikurirunkichik. 5 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, uyariykuwaychikyá, kay pachapi wakchakunataqa Diosninchikmi akllarqa iñiyninkupi apu kanankupaq hinaspa kuyaqninkunaman prometesqan Diospa munaychakusqanta chaskinankupaq. 6 Qamkunaqa wakchakunatam penqayman churachkankichik. ¿Manachum apukuna munasqankutaqa rurasunkichik hinaspa autoridadkunamanpas aysasunkichik? 7 ¿Manachum paykunaqa sutin apasqaykichik Cristopa contranpipas imaymanata rimanku? 8 Cheqaptapunipas Señorninchikpa Bibliapi: “Kuyankim runamasikita kikikita hina” nispa nisqanta kasukuspaqa allintam rurachkankichik. 9 Pimanpas sayapakuspam ichaqa huchallikuchkankichik, Diospa leyninta mana kasuspam culpayoq kachkankichik. 10 Pipas llapallan leyta kasukuchkaspa huknin kamachikuyllapipas pantaruspaqa, llapallan leymantañam huchayoq rikurirun. 11 Kikin Diosmi nirqa: “Amam hukwanqa pierdekunkichu” nispa, nirqataqmi: “Amam pitapas wañuchinkichu” nispa. Pipas mana hukwan pierdekuchkaspa runamasinta wañurachispaqa llapallan leyta mana kasukuqñam rikurirun. 12 Librawaqninchik leypa nisqanman hinam Cristo juzgawasunchik, chaynaqa allintayá rimaychikpas hinaspa ruraychikpas. 13 Pipas runamasin mana llakipayaqtaqa juicio punchawpim paytapas Cristo mana llakipayanqachu, runamasin llakipayaqtam ichaqa llakipayanqa. 14 Wawqe-panillaykuna, pipapas iñiyninqa ¿imapaqtaq valenman allin kaqkunata mana rurachkaptinqa? ¿Yaqachum chay iñiyllanwan salvakunman? 15 Ichapas wawqepas otaq panipas mana pachayoqña kanman, manataq chay punchaw mikunanpaqpas imanpas kanmanchu, 16 hinaptin huk kaqnikichikñataq ninman: “Hawkalla rispayá mikumuy hinaspa qonikamuy” nispa, imapas necesitasqanta mana qoykuptinqa ¿imapaqtaq chay nisqanqa servin? 17 Chaynam pipapas iniyninqa mana valenchu allin kaqkunata mana ruraptinqa. 18 Ichapas huk kaqnin ninman: “Qamqa iñiyniyoqmi kanki, ñoqañataqmi allinkuna ruraq kani” nispa. ¿Imaynatataq qawachiwankiman iñikusqaykita allinkunata mana ruraspaykiqa? Ñoqam ichaqa iñisqayta qawachisqayki imapas allin rurasqaywan. 19 Qanmi creenki chullalla Dios kasqanta, allinmi chayqa. Aswanqa demoniokunapas creenmi hinaspam manchakuymanta katkatatan. 20 ¡Mana yuyayniyoq runa! Yachayta munaptikiqa pipapas iñiyniyoq kayllanqa manam valenmanchu allin kaqkunata mana ruraptinqa. 21 Abuelonchik Abrahamtapas allinkunata rurasqanraykum Diosqa mana huchayoqpaqña chaskirqa. Paymi churin Isaacta Diosman altarpi ofrecerqa. 22 Qawaychikyá, Abrahamqa Diospi iñiyniyoq kaspanmi rurarqa, hinaptinmi iñiyninqa aswan allin karqa rurasqankunawan. 23 Chaynatam cumplikurqa: “Diosman Abraham iñisqanraykum mana huchayoqpaqña chaskisqa karqa” nispa Bibliapa nisqan. Chaynapim Abrahamqa Diospa amistadninwan sutichasqa karqa. 24 Chaynaqa qawasqaykichikpi hinapas runaqa manam iñisqallanwanchu mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqanqa kachkan, aswanqa allinkuna rurasqankunapiwanmi. 25 Rahab sutiyoq chuchumika warmim llaqtan wateqaq enemigonkunata pakaykurqa hinaspam yanapaykurqa ayqekunankupaq, chaynapim allin rurasqanwan mana huchayoqpaqña chaskisqa karqa. 26 Cuerponchikpas almanchik mana kaptinqa wañusqam kachkan, chaynam iñiyninchikpas mana valenchu allinkunata mana ruraptinchikqa.
1 Wawqe-panillaykuna, amayá yachachikuqkunallañaqa kaychikchu. Yachasqaykichikpi hinapas yachachikuqkunaqa aswan juzgasqam kasunchik. 2 Llapallanchikmi achkaqpi pantaq kanchik, pipas rimasqanwan mana huchallikuspanqa cabal runañam kachkan, chayna kaspaqa tukuy cuerpontapas controlanmanmi. 3 Frenotaqa caballopa siminmanqa churanchik kasuwananchikpaqmi, chaywanmi lliw cuerponta manejanchik. 4 Qawariychikyá buquekunatapas, maynaña hatun kaptinpas hinaspa maynaña wayra kaptinpas chullalla runam manejan taksa timonchawan munasqan lawman. 5 Chaynam siminchikpas cuerponchikpiqa taksalla aswanqa imakunatañapas rimarunmanmi. Huk nina chispaqa kañarunmanmi mayna montetapas. 6 Nina hinam siminchikpas. Tukuy mana allinkunata rimaspam llapallan cuerponchiktaña huchallichiwanchik. Chay mana allinkunaqa kikin diablopa ratachisqan kaspanmi vidanchikpi rurasqanchiktapas pierdechin. 7 Runaqa mansarunmanmi ima animalkunatapas, purun animalkunatapas, pawaq animalkunatapas, qasqonpa puriqkunatapas chaynataq lamar qochapi kaqkunatapas. 8 Simintam ichaqa mana pipas dominanmanchu. Kayqa pipapas mana controlay atinan mana allinmi, chayqa kachkan wañuchiq venenowan huntasqam. 9 Siminchikwanmi Dios Taytanchikta alabanchik, siminchikwantaqmi ñakanchik kikinman rikchakuq unanchasqan runakunatapas. 10 Hina simillanchikmantam lloqsimun bendicionpas chaynataq ñakaypas. Wawqe-panillaykuna, chayqa manam allinchu. 11 ¿Yaqachum huk pukyullamanta lloqsimunman miski yakuwan puchqo yaku? 12 Wawqe-panillaykuna ¿yaqachum higos sachaqa rurunman aceitunasta otaq uvasñataq higosta? Manam chulla pukyullamantaqa lloqsinmanchu miski yakuwan puchqo yakuqa. 13 Qamkunapi pipas yachayniyoq hinaspa allin entiendeq runa kaspaqa allinta portakuspayá hinaspa llampu sonqo kaspayá reqsichikuchun yachayniyoq kasqanta. 14 Sonqoykichikpi envidianakuykuna kaptinqa hinaspa kikillaykichikpaq imatapas munaspaqa, amayá alabakuychikchu yachayniyoq kasqaykichikmanta, chaynata alabakuspaqa cheqap kaqkunata negaspam llullakuchkankichik. 15 Chayna rikchaq yachayqa manam Diosmantachu hamun, aswanqa kay pachapi runakunallamantam hinaspa kikin diablomantam. 16 Sichu kanqaraq envidianakuykuna hinaspa kikillanpaq imapas munaykuna hinaptinqa chaypiqa kachkanraqmi chaqwanakuykuna hinaspa tukuy mana allin ruraykuna. 17 Diosmanta yachayniyoq kaqkunaqa kawsanku Diosllapaqñam, hawkallam hinaspa llampu sonqollam. Paykunaqa kanku kasukuqkunam, llakipayakuqkunam, allin sonqokunam, pimanpas mana sayapakuqkunam hinaspa cheqap sonqokunam. 18 Allinyanachiqkunaqa tarpuchkaq hinam mirachinku hawkalla kawsakuyta chaynapi cosechachkaq hina allin kaqta horqonankupaq.
1 ¿Maymantataq hamun qamkuna ukupi kaq guerrakunawan atipanakuykunaqa? Chaykunaqa qallarin ukuykichikpim, mana allin munasqaykichikmi sonqoykichikpi peleachkan. 2 Imata munaruspapas manam haypankichikchu. Runamasikichiktam wañuchinkichik hinaspam envidiakunkichik, manam chay munarusqaykichiktaqa haypankichikchu. Atipanakuspam peleankichik ichaqa Diosta mana mañakusqaykichikraykum ima munasqaykichiktapas mana tarinkichikchu. 3 Mañakuspapas manam chaskinkichikchu munasqallaykichikpi yanqachanaykichikpaq mañakusqaykichikrayku. 4 ¡Dios mana kasukuq runakuna! ¿Manachu yachankichik kay pachapi kaqkunallata kuyaruspaqa Diospa enemigon kasqaykichikta? Pipas kay pachapi kaqkunallata kuyaruqqa Diospa enemigonmi rikurirun. 5 Manam yanqachu Bibliaqa nin: —Ñoqanchikpi kawsaq Diospa Espiritunmi llumpa-llumpayta sientiwanchik —nispa. 6 Aswanqa Diosninchikqa favorecewanchikmi chaymi Biblia nin: —Diosqa hatun tukuqkunapa contranpim kachkan ichaqa favorecenmi humildekunataqa —nispa. 7 Chaynaqa Diosta kasukuspayá diablopa contranpi qaqa hina sayaychik, chaynapim diabloqa qamkunamanta ayqekunqa. 8 Diosman asuykuptikichikqa paypas asuykusunkichikmi. Yaw huchasapakuna, qamkunapas mana allin rurasqaykichikmantayá chuyanchakuychik, iskayrayaqkunapas sonqoykichiktayá Diosllamanña qoychik. 9 Llakikuspayá waqapakuychik hinaspa qaparkachaychik. Asisqaykichiktapas waqaymanñayá tikraychik, kusikusqaykichiktañataq llakikuyman. 10 Señorninchikpa qayllanpi humillakuptikichikqa paymi hatunchasunkichik. 11 Wawqe-panillaykuna, amayá pimantapas mana allintaqa rimaychikchu. Pipas wawqenmanta mana allinta rimaqqa otaq juzgaqqa leypa contranpi rimaspanmi juzgachkan. Leyta juzgaspaqa manam kasuchkankichu, aswanqa juezñam rikurirunki. 12 Hukllam leytaqa qorqa, payllataqmi juezpas, payllam salvawachwanpas chaynataq condenawachwanpas hinaptinqa ¿pitaq qamqa kanki runamasikita juzganaykipaqqa? 13 Uyariwaychik: “Kunanmi otaq paqarinmi risunchik kay llaqtata otaq wak llaqtata hinaspam watantin negociota rurakamuspanchik qollqeta ganakamusunchik” nispa rimaqkuna. 14 Qamkunaqa manam yachankichikchu paqarin punchaw imam pasarusunaykichiktaqa. Vidaykichikqa huk rato rikuriramuspa chinkaruq puyu hinallam. 15 Rimananchikqa “Dios munaptinqa kawsaspachiki kayta-wakta rurasunchik” nispam. 16 Qamkunam ichaqa hatun tukuspa kikillaykichikmanta alabakunkichik, chayna hatun tukuyqa manam valenchu. 17 Pipas allinkuna rurayta yachachkaspa mana ruraqqa huchallikunmi.
1 Apukuna ¡uyariychik kayta! Waqaspayá qaparkachaychik qepa punchaw ñakarinaykichikmanta. 2 Llapa qori-qollqekichikmi ismunqa, sumaq pachaykichiktapas puyum mikurunqa. 3 Llapa qori-qollqekichikmi lliwña akarun, chaykunam contraykichikpi Diosman acusasunkichik hinaspam aychaykichiktapas ninawan hina kañanqa. Kay tukupay tiempokunapim qori-qollqeta huñukurunkichik. 4 Cosechapi llamkapusuqnikichikman mana pagasqaykichikmi acusasuchkankichik, Llapallan Kamachiq Señormi uyarirun llapa llamkaqkunapa reclamasqankuta. 5 Kay pachapi kawsaspaykichikmi suma-sumaqllaña purirqankichik cuerpoykichikta kusichispa, nakanapaq wirayachisqa ganado hinaraqmi poqorunkichik. 6 Mana huchayoq runata acusaspaykichikmi mana harkakuy atichkaqta wañurachirqankichik. 7 Wawqe-panillaykuna, chaynaqa pacienciakuychikyá Señorninchik kutimunankama. Chakrapi llamkaqpas tarpuy paratawan poqoy paratam pacienciawan suyan allinta cosechananpaq. 8 Chaynayá qamkunapas ama hukmanyaspa pacienciakuychik, Señorninchikpa kutimunanqa hichpallañam kachkan. 9 Wawqe-panillaykuna, amayá qamkunaqa quejanakuychikchu chaynapi ama juzgasqa kanaykichikpaq, punkupi hinallañam kachkan juzgawaqninchikqa. 10 Diosmanta ñawpaq willakuqkunapa ejemplontayá qatisunchik, paykunam ñakaristinpas pacienciakuspanku Señormanta willakurqaku. 11 Kusisqa runakunapaqmi hapinchik ñakarispa pacienciakuqkunataqa. Uyarirqankichikmi Job sutiyoq runapa paciencianmanta, yachankichiktaqmi ñakariyninkuna tukuruptin Señorqa paywan imam rurasqanmantapas. Señorqa kuyapayakuqmi hinaspa llakipayakuqmi. 12 Wawqe-panillaykuna, tukuy imamantapas astawanqa amayá juraychikchu hanaq pacharaykupas nitaq kay pacharaykupas, amayá imaraykupas juraychikchu. Rimasqaykichikqa kachun “Arí” cheqap kaptinqa, mana cheqap kaptinñataq “Mana” chaynapi Dios mana castigasunaykichikpaq. 13 Mayqannikichikpas ñakarispaqa Diostayá mañakuychik. Mayqannikichikpas kusisqa kaspaqa takispayá Diosta alabaychik. 14 Mayqannikichikpas onqosqa kaspaqa iñiqkuna ukupi ancianokunatayá qayaychik chaynapi Diosta mañapususpaykichik Señorpa sutinpi aceitewan untasunaykichikpaq. 15 Confiakuspa mañakuptinkuqa Señormi onqoqta sanoyachispa sayarirachinqa, huchapi kaptinqa pampachaykunqam. 16 Huchaykichikkunata willanakuspayá Diosta mañakuychik chaynapi sanoyanaykichikpaq. Justo runapa tukuy sonqonwan mañakusqanqa llumpay atiyniyoqmi. 17 Diosmanta willakuq Eliaspas ñoqanchik hinam karqa. Paymi tukuy sonqonwan mañakurqa mana paramunanpaq chaymi kimsa wata partenpuni mana paramurqachu. 18 Huktawan mañakuptinmi ichaqa paraykamurqa chaymi chakrapi kawsaykuna huktawan rururqa. 19 Wawqe-panillaykuna, mayqannikichikpas cheqap yachachikuymanta pantaruptin hukninñataq kutichimuptinqa, 20 yachaychikyá: Chay pantay ñanmanta huchallikuq runata kutirirachimuqmi almanta wañuymanta salvarun hinaspam nana-nanaq huchankunatapas pampachaykachin.
1 Ponto lawpi, Galacia lawpi, Capadocia lawpi, Asia lawpi hinaspa Bitinia lawpi cheqesqa kaq akllasqakunamanmi ñoqa Pedro kay cartata qellqamuykichik. Ñoqaqa Jesucristopa apostolninmi kani paymanta willakunaypaq. 2 Dios Taytam yachayninman hina ñawpaqmantaraq akllasurqankichik. Espiritunwanmi chuyanchasurqankichik kasukunaykichikpaq hinaspa Jesucristopa yawarninwan mayllasqa kanaykichikpaq. Diostam mañakuchkani anchallataña favorecesunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq 3 Dios Taytatayá alabasunchik. Señorninchik Jesucristopa Taytan Diosmi hatun kuyapayakuyninman hina mosoqmanta nacechiwarqanchik, Jesucristopa kawsarimusqanwanmi confianzawan kawsachiwanchik. 4 Chaynapim qamkunapas chaskinkichik Diospa hanaq pachapi waqaychasqan herenciata, chayqa manam tukunqachu nitaqmi qachachakunqachu, manataqmi waytakuna hinaqa chakinqachu. 5 Qamkunaqa Diospi iñiyniyoqmi kankichik chaymi atiyninwan waqaychasunkichik salvasunaykichikpaq. Chaytaqariki Diosmi alistarqaña puchukay tiempokunapi reqsichinanpaq. 6 Chayraykum qamkunaqa llumpay kusisqa kachkankichik pisi tiempollapas achka sasachakuykunata ñakarinaykichik kachkaptinpas. 7 Qoritaqa ninapim chulluchinku allin kasqanta otaq mana allin kasqanta yachanapaq, chaynam iñiynikichikpas pruebasqa kanqa. Chay iñiynikichikmi tukuruqlla qorimantapas aswan mastaqa valen. Jesucristo rikurimuptinmi chay iñiynikichikqa alabasqa, honrasqa hinaspa hatunchasqa kanqa. 8 Jesucristotaqa kuyankichikmi mana rikuchkaspaykichikpas, paypimá confiakuchkankichik kunan mana rikuchkaspapas, payta hatunchaspam mana willakuy atina kusikuywanraq kusikchkankichik. 9 Iñisqaykichikraykullam almaykichikpa salvacionnintapas chaskinkichik. 10 Ñawpaq tiempokunapipas Diosmanta willakuqkunam tapukachakurqaku kay salvacionmanta hinaspam willakurqaku imaynam Dios favorecesunaykichikmanta. 11 Cristopa Espiritunmi Diosmanta willakuqkunaman ñawpaqmantaraq yachachirqa Cristopa ñakariyninkunamanta hinaspa chaykuna pasaruptin hatunchasqa kananmanta. Chay willakuqkunam yachaykuyta munarqaku pim chay runaqa kananmanta hinaspa chaykunaqa ima tiempopim kananmanta. 12 Diosmi paykunaman nirqa chay willakusqankuqa mana kikillankupaq kasqanmanta aswanqa ñoqanchikpaq kasqanmanta. Kunanqariki salvacionmanta willakuqkunaqa willasuchkankichik hanaq pachamanta hamuq Chuya Espiritupa yanapayninwanmi. Chaykunataqa angelkunapas yachaykuytam munanku. 13 Chaynaqa listolla kaspayá imam ruranaykichikmanta sumaqta piensaychik, sumaqtataqyá yuyaymanaychikpas. Jesucristo rikurimuptin Dios kuyakuyninman hina imam qosunaykichikpiyá confiakuychik tukuy sonqoykichikwan. 14 Kasukuq churinkuna hinayá kawsaychikqa, amañayá ñawpaq vidaykichikpi hinañachu. Diosta manaraq reqsispaqa munasqallaykichikpim purirqankichik. 15 Qayasuqnikichik Diospas chuya kasqanraykuyá payllapaqña kawsaychik chuyakuna hina. 16 Bibliam nin: —Chuya kaychik ñoqapas chuya kasqayrayku —nispa. 17 Sichu “Taytáy” ninkichik pimanpas mana sayapakuspa runakunapa rurayninman hina castigaq Diosta hinaptinqa tukuy tiempoyá Diosta respetaspa forastero hina kawsaychik. 18 Diosmi salvasurqankichik abueloykichikpa mana valeq costumbrenkuna chaskisqaykichikmanta. Yachasqaykichikpi hinapas kay salvacionpa preciontaqa manam pipas pagarqa tukuruqlla qoriwanchu nitaq qollqewanchu. 19 Chaytaqa Cristom pagarqa precioyoq yawarninwan, paymá mana faltayoq kachkaspanpas wañurqa sano carnero hina. 20 Chaynata wañunanpaqqa citasqa karqa manaraqpas kay pacha unanchasqa kachkaptinraqmi, ichaqa kay tukupay tiempokunapim rikurimurqa allinnikichikpaq. 21 Cristoraykum Diospiqa creenkichik, paymi wañuqkuna ukumanta Cristota kawsarichimurqa hinaspa hatuncharqa, chaynataqa rurarqa iñispaykichik Diospi confiakunaykichikpaqmi. 22 Kunanqa cheqap willakuytaña kasukuspam almaykichiktapas limpiarunkichik huchamanta chaynapi cheqaptapuniña wawqe-paninchikkunawan kuyanakunaykichikpaq. Qamkunaqa limpio sonqollayá kuyanakuychik. 23 Qamkunaqa mosoqmantam nacerqankichik, manam wañuq taytamantachu aswanqa Diospa kawsaq hinaspa takyaq palabranmantam. 24 Bibliam nin: Llapallan runaqa qora hinallam, sumaq kayninpas qorapa waytan hinallam. Qora chakiruptinmi waytanpas wichirun. 25 Señorpa palabranqa takyan wiña-wiñaypaqmi. Chay palabramá qamkunaman willasqa karqa.
1 Chaynaqa amayá tukuy mana allintaqa ruraychikchu, amayá pitapas engañaychikchu, amayá iskay uyaqa kaychikchu, amayá envidiakuychikchu, amataqyá cuento qepipas kaychikchu. 2 Chayraq nacekuq wawakuna ñuñuta maskachkaq hinayá Diospa cheqap palabranta maskaychik chaywan wiñaspa salvo kanaykichikpaq. 3 Yachankichikñam Señorpa sumaq sonqo kasqantaqa. 4 Señorninchikmanyá asuykuychik, paytam runakuna wischupakurqaku allin rumita wischupakuchkaq hina, Diosmi ichaqa chay kawsaq rumita akllarqa ancha-ancha valorniyoq kasqanrayku. 5 Qamkunapas kawsaq rumi hinam kachkankichik. Diosmi qamkunawan rumiwan perqachkaq hina mana rikuy atina templota rurachkan chaynapi sacerdotekunaña kaspa mana rikuy atina ofrendata Diosman presentanaykichikpaq. Kay ofrendataqa Diosqa chaskin Jesucristoraykullam. 6 Bibliapas nichkanmi kaynata: Ñoqam Sion Moqopi churani wasipa cimientonpa esquina hapiq rumita, chayqa ancha valorniyoq akllasqa rumim, manam hukmanyanqachu pipas chay rumipi confiakuqqa. 7 Qamkunapaqqa chay rumiqa ancha valorniyoqmi, mana iñiqkunapaqmi ichaqa Bibliapa nisqanman hina cumplikun: Wasi perqaqkunapa wischupakusqanku rumiqa cimientopi esquinan hapiq rumiñam rikurirurqa. 8 Paymi mitkana rumi hinaspa urmachikuq hatun rumi. Paykunaqa mitkarunku Diospa palabranta mana kasukuspankum, chaypaqmi citasqaña karqaku. 9 Qamkunam ichaqa kankichik akllasqa runakuna, reyta servinaykichikpaq sacerdotekuna, Diosllapaqña kawsaq nacion hinaspa Diospa runankuna chaynapi Diospa atiyninmanta willakunaykichikpaq. Paymi tutayaymanta qayasurqankichik admirakuypaq kanchayninpi purinaykichikpaq. 10 Ñawpaqtaqa manam runankunachu karqankichik, kunanmi ichaqa Diospa runankunaña kankichik. Ñawpaqtaqa mana pipapas llakipayasqanmi karqankichik, kunanmi ichaqa Diospa llakipayasqanña kachkankichik. 11 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, llaqtaykichikmanta karupi yachaqkunata hinam ruegakuykichik, amayá ruraychikchu aychaykichikpa mana allin munasqankunataqa, chaykunaqa guerrapi hinam kachkan almaykichikwan. 12 Dios mana adoraqkunapa qayllanpipas allintayá kawsaychik, chaynapim hucha ruraqmanta hina contraykichikpi rimachkaspankupas allin rurasqaykichikta qawaspanku Diosta alabanqaku cuenta mañaq kutimuptin. 13 Señorninchikraykuyá kasukuychik runapa churasqan llapallan autoridadkunata, hatun autoridad kasqanraykuyá kasukuychiktaq reytapas. 14 Kasukuychikyá paypa churasqan gobiernaqkunatapas, paykunaqa churasqa kachkan hucha ruraqkunata castigananpaqmi hinaspa allin ruraqkunata alabananpaqmi. 15 Diosqa munachkan allin ruranaykichiktam chaynapi mana yuyayniyoq runakunapa mana yachaywan rimasqanta upallachinaykichikpaq. 16 Kawsaychikqa libre kaq runakuna hinayá. Amataqyá libre kasqaykichikman hinaqa mana allinkunataqa ruraychikchu, aswanqa Diosta serviq runakuna hinayá kawsaychik. 17 Respetaychik llapallanta, kuyaychik iñiqmasikichikkunata, manchakuychik Diosta, respetaychiktaq reytapas. 18 Sirvientekuna, kasukuychik respetowan patronnikichikta, amataq pacienciayoq allin runa kaptillanchu aswanqa kasukuychikyá mana allin runa kaptinpas. 19 Diospa munasqanta yachaspa mana kaqmanta ñakariyqa allinmi. 20 Ichapas mana allin rurasqaykichikmanta castigasqa kawaqchik ¿Ima allinmá chayta pacienciawan ñakariyqa? Allin rurasqaykimanta pacienciawan ñakariymi ichaqa Diospa qayllanpiqa allinpuni. 21 Chaypaqmi Diosqa qayasurqankichik, Cristopas ñoqanchikraykum ñakarirqa chaynapi paypa ejemplonta qatinanchikpaq. 22 Payqa manam ima huchatapas rurarqachu nitaqmi pitapas engañarqachu. 23 Insultaptinkupas manam kutipakurqachu, ñakarichiptinkupas manam amenazarqachu, payqa allin arreglo ruraq derechonpi Diospa makinmanmi churakurqa. 24 Cristom chakatasqa kaspan aparqa cuerponpi tukuy huchanchikkunata chaynapi huchanchikkunamanta wanakuspa allinña kawsananchikpaq. Sanoyachisqa kanaykichikpaqmi heridasqa karqa. 25 Qamkunaqa karqankichik chullasqa ovejakuna hinam, kunanmi ichaqa Cristomanña kutirikunkichik. Paymi allin michiq hina almaykichikta michichkan.
1 Warmikuna, qamkunapas qosaykichiktayá kasuychik, chaynapim Diospa palabranpi mana iñiq qosakunapas mana rimapayachkasqalla allin kawsasqaykichikwan iñikunqaku. 2 Respetowan allin kawsasqaykichikta qawaspam iñikunqaku. 3 Qamkunapa sumaq kaynikichikqa kachun amayá hawallaykichikpichu, chukchaykichik ñaqchapakuyllapichu nitaq qorimanta alhajakunawan churakuyllapichu nitaq fino pachawan churakuyllapichu. 4 Suma-sumaq kaynikichikqa sonqoykichikmantayá lloqsimuchun, chayna hawkalla kawsakuspam sumaqllaña espirituyoq kankichik, chayna kawsakuyqa mana tukuq kasqanraykum Diospa allin qawasqan. 5 Ñawpaq tiempokunapipas chaynam karqa Diosllapaqña kawsaq warmikunapa sumaq kayninqa, Diospi confiakuspam qosankuta kasuqku. 6 Sarapas Abrahamtam kasurqa “señorniy” nispan. Qamkunapas allinta ruraspaykichikqa paypa castan hinam kankichik, manam imatapas manchakunkichikchu. 7 Qosakunapas warmikichikwanyá allinllata kawsaychik. Paykunataqa pakiq vasota hinayá cuidaychik Diospa favorninmanta herencia chaskiqmasikichik kasqanrayku chaynapi mañakusqaykichikta Dios uyarinanpaq. 8 Qamkunaqa llapallaykichikyá kawsakuychik huk sonqolla, sientinakuspa, kuyanakuspa, llakipayanakuspa hinaspa humillakuspa. 9 Amayá kutichinakuychikpas mana allinwankamachu nitaq insultowanchu, aswanqa bendecinakuychikyá. Diosqa qayasurqankichik bendicionninta chaskinaykichikpaqmi. 10 Chaynaqa: Pipas vidanta kuyaq runaqa hinaspa kusikuyta munaq runaqa mana allintaqa amayá rimachunchu, engañotaqa amayá rimachunchu. 11 Mana allinta saqeruspanyá allinllataña rurachun. Hawka kawsayta maskaspanyá chaynataña kawsachun. 12 Señorqa cuidachkanmi allin ruraq runakunataqa. Señorqa uyarinmi mañakusqankutaqa. Payqa mana allin ruraqkunapa contranpim kachkan. 13 ¿Yaqachum pipas imanasunkichikman allinllata rurachkaptikichikqa? 14 Allin rurasqaykichikmanta ñakarispaqa mayna kusisqam kankichik, amayá manchakuychikchu pitapas nitaq hukmanyaychikchu. 15 Aswanqa Señorninchik Cristo chuya kasqantayá sonqoykichikwan reqsikuychik, hinaspayá tukuy tiempo listolla kaychik imam creesqaykichikmanta tapusuptikichik clarota contestakunaykichikpaq, chaytaqa ruraychik humillakuspayá hinaspa respetowanyá. 16 Allin concienciayoqyá kawsakuychik chaynapi Cristoman iñisqaykichikrayku contraykichikpi kaqkuna rimasqankumanta huk punchaw penqakunankupaq. 17 Dios munaptinqa allin rurasqaykichikmanta ñakariyqa allinmi, mana allin rurasqaykichikmanta ñakariymi ichaqa mana allinchu. 18 Cristopas chulla kutillatam ñakarirqa ñoqanchikpa huchanchikmanta. Payqa karqa mana huchayoqmi ichaqa mana allin runakunata Diosman pusawananchikpaqmi ñakarirqa. Aychapi wañukuchkaspapas espiritupa yanapakuyninwanmi kawsarimurqa. 19 Espiritupi rispanmi willamurqa preso kaq espiritukunamanpas. 20 Paykunam pacienciawan Dios suyachkaptinpas mana kasukurqakuchu buqueta Noey ruranankama. Buquepiqa pusaq runakunallam yakumanta salvakurqaku. 21 Chay yakum rikchakun bautizakuna yakuman, chaywanmi ñoqanchikpas salvasqa kanchik. Bautismoqa manam cuerponchiktaqa limpianchu, chaywanqa Diostam mañakunchik conciencianchikta limpiawananchikpaq, salvawanchikqa Jesucristopa kawsarimusqanwanmi. 22 Paymi wicharirqa hanaq pachaman hinaspam kachkan Diospa alleqninpi, paytam kasukun angelkunapas, autoridadkunapas chaynataq atiyniyoqkunapas
1 Cristom ñakarirqa cuerponpi, chaynam qamkunapas listo kanaykichik ñakarinaykichikpaq, pipas cuerponpi ñakariqqa dejarunñam huchata. 2 Huchataqa dejarun kawsanankama Diospa munasqanpi purispa runakunapa munasqanpiqa manaña kawsananpaqmi. 3 Ñam achkataña huchallikurqankichik pasaq tiempokunapi Diospi mana iñiqkunapa munasqanta ruraspaykichik, chay tiempopiqa qamkunam kawsarqankichik mana controlakuspa, mana allin munaykunapi, tomakuykunapi, fiesta ruraykunapi hinaspa leypa contranpi taytacha-mamacha adoraykunapi. 4 Diospi mana iñiqkunam admirakunku mana allin rurayninkunapi manaña ruraysiptikichik chaymi qamkunamantaqa mana allintaña rimanku. 5 Ichaqa cuentatam qonqaku wañuqkunapas hinaspa kawsaqkunapas juzgananpaq listo kaqman. 6 Chaypaqmi wañusqakunamanpas allin noticiata willarqa chaynapi aychankupi runakuna hina juzgasqa kachkaspapas espirituman hinaqa Diospaqña kawsanankupaq. 7 Tukuy imapa puchukayninmi hichpallaña kachkan, chaynaqa allinta piensarispayá ama qonqaspa Diosta mañakuychik. 8 Tukuy imamantapas llalliriqtaqa kuyanakuychikyá, kuyanakuyqa maynaña huchatapas chinkachinmi. 9 Ama imamantapas rimaspayá wasikichikpipas samaykachinakuychik. 10 Diospa qosusqaykichikman hinayá sapakama yanapanakuychik. Qamkunaqa kaychik Diospa hatun favorninkuna aypuq allin mayordomo hinayá. 11 Pipas rimaspaqa Diospa palabranman hinayá rimachun, pipas yanapaspaqa Diospa qosqanman hinayá yanapachun, tukuy rurasqaykichikqa kachun Jesucristopi Dios alabasqa kananpaqyá. Diosqa atiyniyoq kasqanraykuyá alabasqa kachun wiña-wiñaypaq. Amen. 12 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, sasachakuykuna hamusuptikichikqa amayá hukmanyaychikchu ima mana allinpas kanman hinaqa. 13 Aswanqa Cristopa ñakariqmasin kasqaykichikraykuyá kusikuychik chaynapi hanaq pachamanta suma-sumaq rikurimuqta qawaspa aswanraq kusikunaykichikpaq. 14 Cristorayku insultasuptikichikqa mayna kusisqam kankichik sumaq kanchariq Diospa Espiritun qamkunapi kasqanrayku. 15 Huk kaqnikichik ñakarispaqa amayá ñakarichun runa wañuchisqanmantachu, suwakusqanmantachu nitaq mana allin rurasqanmantachu nitaq chaqwa rurasqanmantachu. 16 Aswanqa pipas Cristopi iñisqanmanta ñakarispaqa ama penqakuspayá Diosta alabachun. 17 Tiempom chayaramunña churinkunamanta qallarispa Dios juzgananpaq, ñoqanchikwan juicio qallariptinqa ¿imaynaraq kanqa Diospa allin notician mana kasukuqkunaqa? 18 Justo runapas ñakayta salvakuchkaptinqa ¿imaynaraq kanqa Dios mana adoraq runapiwan huchasapaqa? 19 Chaynaqa Diospa munasqanman hina ñakariqkunapas allintaña ruraspayá confiakuna unanchakuq Diospa makinman vidankuta churachun.
1 Kunanñataqmi rimapayamuni qamkuna ukupi kaq ancianokunata, ñoqapas kani Jesucristopa ñakarisqankuna rikuq ancianom, chaymi ñoqapas paykunawan kuska yaykusaq rikurimuq achkiyman. 2 Makikichikpi kaq Diospa ovejankunata michiychik. Chaytaqa ruraychik Diospa munasqanman hinayá, amayá obligasqa hinachu nitaq qollqellaraykuchu. Llamkaychikqa tukuy sonqoykichikwanyá. 3 Amayá michiychikqa munaychakuq hinachu, aswanqa ejemplonyá kaychik. 4 Chaynapim michiqkunapa kamachiqnin hamuptin chaskinkichik suma-sumaq mana tukuq premiota. 5 Mozo-sipaskuna, qamkunapas ancianokunatayá kasukuychik. Llapallaykichikyá kasunakuychik humillakuspa, Bibliam nin: Diosqa hatun tukuqkunapa contranpim kachkan ichaqa favorecenmi humildekunataqa. 6 Diospa atiyniyoq makinmanyá humillakuychik tiempo chayamuptin hatunchasunaykichikpaq. 7 Tukuy afannikichiktaqa Diosmanyá qoychik, paymi qamkunamanta nanachikuqqa. 8 Listollayá rikchaychik, enemigoykichik diabloqa yarqasqa leon hinam muyuriqnikichikpi purichkan pitapas millpurunanpaq. 9 Paypa contranpiyá qaqa hina sayaychik iñiynikichikpi, yachasqaykichikpi hinapas kay pachapi iñiqmasikichikkunapas chaynallatapunim ñakarichkanku. 10 Pisi tiempollapas chaykunata ñakariruptikichikmi kikin Dios rurasunkichik mana huchayoqta, qaqa hina sayaqta, kallpayoqta hinaspa allin takyaqta. Tukuy imapi favorecewaqninchik Diosmi Cristontakama qayaykuwanchik wiña-wiñaypaq achkirichkaq herenciata chaskinanchikpaq. 11 Diostayá atiyniyoq kasqanrayku alabasun wiña-wiñaypaq. Amen. 12 Confianza wawqenchik Silvanopa yanapakuyninwanmi asllatapas qellqamuykichik, kallpanchamuspaymi Diospa cheqap favorninmanta willamuykichik chaypi qaqa hina sayanaykichikpaq. 13 Babilonia llaqtapi kaq qamkuna hina Diospa akllasqankunam saludaykamusunkichik, saludaykamusunkichiktaqmi iñichisqay Marcospas. 14 Llapallaykichikyá rimaykanakuychik kuyakuywan abrazanakuykuspa. Cristopi llapallan iñiqkunaqa hawkallayá kawsakuychik.
1 Jesucristopa serviqnin hinaspa apostolnin ñoqa Simon Pedrom kay cartata apachimuykichik ñoqayku hina iñispa precioyoq salvacion chaskiqkunaman. Chaytaqa chaskirqanchik Diosninchik hinaspa salvaqninchik Jesucristo allin ruraq kasqanraykum. 2 Diosyá ancha-anchata favorecesuspaykichik hawkallata kawsachisunkichik paytawan hinaspa Señorninchik Jesusta reqsisqaykichikrayku. 3 Diosmi atiyninwan tukuy ima necesitasqanchikta qowarqanchik kawsananchikpaq hinaspa payta servinanchikpaq. Chaytaqa qowarqanchik achkiriyninpiwan sumaq sonqo kayninwan qayawaqninchikta reqsichiwaspanchikmi. 4 Achkiriyninpiwan sumaq sonqo kayninwanmi qowarqanchik hatun valorniyoq promesankunata chaynapi Dioswan huklla kananchikpaq hinaspa kay pachapi mana allin ruray munasqanchikmanta ayqenanchikpaq. 5 Chayraykuyá iñispaqa kallpanchakuychik allin sonqoyoq kanaykichikpaq. Allin sonqoyoq karuspañataqyá kallpanchakuychik aswan yachayniyoq kanaykichikpaq. 6 Yachayniyoq karuspañataqyá kallpanchakuychik controlakuq kanaykipaq, controlakuq kaspañataqyá pacienciakuychik, pacienciakuspañataq Diosta serviychik. 7 Diosta servispañataq wawqe-panintin sientinakuychik, sientenakuspañataq kuyakuq kaychik. 8 Sichu aswan-aswan kaykunata ruraptikichikqa vidaykichikqa manam yanqapaqchu kanqa, manataqmi yanqapaqtaqchu Señorninchik Jesucristotapas reqsirqankichik. 9 Mana kaykuna ruraqmi ichaqa kachkan ñawsa hina mana ancha rikukuq, payqa qonqarunmi ñawpaq huchankunamanta Jesucristopa mayllasqantapas. 10 Wawqe-panillaykuna, Diospuni qayasuchkaptikichikqa hinaspa akllasuptikichikqa qaqa hina sayanaykichikpaqyá kallpanchakuychik. Chaynata ruraspaykichikqa manam haykapipas urmankichikchu. 11 Chaynapim salvakuq Señorninchik Jesucristopa wiña-wiñaypaq munaychakusqanman kusikuyllawanña yaykunkichik. 12 Chayraykum chaykunataqa yuyachichkasqaykichik yachachkaptikichikpas hinaspa cheqappi qaqa hina sayachkaptikichikpas. 13 Allinpaqmi creeni kawsachkaspayraqqa kaykunamanta yuyariykachiyta. 14 Señorninchik Jesucristom niykuwanña chaylla wañukunaymanta. 15 Atisqaytam rurasaq wañukuptiypas kaykunamanta yuyanaykichikpaq. 16 Manam cuentota hinachu yachachisqaykiku Señorninchik Jesucristopa atiyninmantawan hamunanmantaqa, kikiykupunim rikurqaniku kancharichkaq hatun kayninta. 17 Dios Taytam payta hatunchaspan achkirichirqa hinaptinmi sumaqllaña hanaq pachamanta rimamurqa: —Paymi kuyasqay Churiy, payraykum kusisqa kachkani —nispa. 18 Ñoqaykupunim uyarirqaniku hanaq pachamanta nimusqanta, chaytaqa uyarirqaniku Diospa akllasqan orqopi Señorwan kachkaspaykum. 19 Kay uyarisqaykumantapas aswan hapipakunaraqmi kapuwachkanchik Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanqa. Allintam rurankichik chay qellqasqankuta tutayaypi ratachkaq lamparata hina sumaqta qawaspaykichikqa, chaynatamá rurankichik Jesucristo achikyaq lucero hina sonqoykichikta kancharimunankama. 20 Puntataqa kaytayá yachaychik: Diosmanta willakuqkunaqa qellqarqa manam kikinkupa entiendesqanman hinallachu 21 Paykunaqa qellqarqa manataqmi runapa munasqanman hinallachu, aswanqa Chuya Espiritupa guiasqanman hinam Diosmanta rimarqaku.
1 Israel runakuna ukupiqa karqam llullakuspa Diosmanta willakuqkunapas, chaynam qamkuna ukupipas kanqa llulla yachachikuqkuna. Paykunam mana musyayllata yachachinqa llulla yachachikuykunata salvaqnin Señortapas negaspanku. Chayqa kanqa kikillanku apurawman chinkanankupaqmi. 2 Achkam qatinqaku paykunapa qanra vidanta, paykunaraykum runakunapas rimanqaku cheqap ñanpa contranpi. 3 Qollqeta kuyaruspam llullakunata yachachisunkichik, aswanqa ñawpaqmantaraqmi paykunaqa sentenciasqa kachkanku, paykunaqa chayllam chinkarunqa. 4 Diosqa manam pampacharqachu huchallikuq angelkunatapas, paykunataqa infiernoman wischuykuspanmi juicio punchawkama saqerurqa tutayaypi cadenasqata. 5 Diosqa manataqmi pampacharqachu ñawpaq runakunatapas, sinchi paratam kachaykamurqa Dios mana adoraq runakunaman hinaspam salvacionmanta willakuq Noeytawan qanchis runakunallata salvarqa. 6 Diosqa chinkarachirqataqmi Sodoma Gomorra llaqtakunatapas uchpayanankama kañaspa chaynapi Dios mana adoraqkuna qepa punchawkunapi manchakunankupaq. 7 Allin ruraq Lot sutiyoq runatam ichaqa librarqa, payqa mana allin runakunapa qanra vidanta qawaspanmi anchata llakikurqa. 8 Sapa punchawmi chay allin ruraqkunaqa paykunawan yacharqa chaymi mana allin rurasqankuta qawaspan hinaspa uyarispan sonqonpi llakikurqa. 9 Señorqa yachanmi, sasachakuykunamanta serviqninkuna libraytaqa, mana allin runakunatañataqmi ñakarichisparaq juicio punchawpaq waqaychanqa. 10 Diosqa aswanraqmi castiganqa aychanpa munasqanpi hinaspa qanra vidapi puriqkunataqa. Chayna runakunaqa atiyniyoqkunatapas despreciankuraqmi. Hatun tukusparaqmi munasqallanpi purikunku. Manam manchakunkuchu hanaq pachapi kaqkuna insultaytapas. 11 Angelkunapunipas Señorpa qayllanpim chayna runakunataqa mana kaminkuchu kallpasapa hinaspa atiyniyoq kachkaspankupas. 12 Chayna runakunaqa animalkuna hina mana yuyayniyoqmi kawsachkanku, nacenkupas wañuchisqa kanankupaqmi. Kaminkupas mana yachasqankutam, wañunqakuñataqmi animalkuna hina. 13 Pitapas ñakarichisqankuman hinam paykunaqa ñakarinqaku. Ratollapaq kusikusqankumantam kusisqapaq hapikunku. Paykunaqa fiestakunapi hinaspa kusikuykunapi compañasuspaykichikpas penqaypaq qanra runakunam. 14 Warmita qawaspankuqa munapayankupunim, mana saksaytam huchallikunku. Iñiyninpi mana takyaqkunatam huchaman urmaykachinku, tukuy imatapas munapayaspam ñakasqa kachkanku. 15 Allin kawsakuyta dejaruspankum pantaypiña purichkanku, Bosorpa churin willakuq Balaampa rurasqantañam qatichkanku, paymi qollqe ganayta munarqa mana allinta ruraspan. 16 Mana rimaq asnom runa hina rimaspan huchanmanta anyarqa hinaspam harkarqa loco hina rurananmanta. 17 Chayna runakunaqa kachkan mana yakuyoq pukyu hinam hinaspa wayrapa apasqan puyukuna hinam, paykunaqa sinchi tutayaypaqñam kachkanku. 18 Rimankupas yanqakunatam, aychapa munasqan qanra vidamanmi aysanku huchanmanta chayllaraq ayqekuqkunatapas. 19 Libre kaytam prometenku kikinkupuni mana allinkunapa sirvienten kachkaspankupas, runaqariki munaychakuqninpa sirvientenmi. 20 Salvaqninchik Señor Jesucristota reqsichkaspa hinaspa kay pachapa qanra kayninkunamanta wanakuchkaspa pipas kasqallan wichiqqa hinaspa chaykunawan vencechikuqqa ñawpaq kasqanmantapas peormi. 21 Paykunapaqa aswan allinqa kanman karqa Diospa chaskisqan kanankupaq ñanta mana reqsiyninkum reqsichkaspaña chuya kamachikuymanta qepaman kutinankumantaqa. 22 Paykunapim cumplikurun huk kaqninpa kayna nisqan: —Allqom kutichisqanta kaqllamanta mikurun, bañasqa kuchiñataqmi mitupi qochparun.
1 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, kaywanqa iskay cartatañam apachimuykichik, kay cartakunawanmi rikcharichimuchkaykichik allin piensaq kanaykichikpaq. 2 Yuyariychikyá Diosmanta ñawpaq willakuqkunapa nisusqaykichikta hinaspa salvaqninchik Señorpa kamachikuyninmanta apostolkunapa yachachisusqaykichikta. 3 Tukuymanta llalliqtaqa kaytayá yachaychik: Qepa punchawkunatam hamunqa burlakuqkuna hinaspam burlakuspa munasqallankupi purinqaku. 4 Paykunam ninqaku: —Cristom hamunanpaq prometekurqa ¿maytaq hamunchu? Abuelonchikkunapa wañukusqanmantaraqmi tukuy imapas hina kaqlla kachkan, chaynaqa kachkan kay pachata unanchay qallarisqanmantaraqmi —nispa. 5 Paykunaqa manam yachayta munankuchu cielokunaqa ñawpaq tiempomantaraq kasqantapas nitaq Diospa rimarisqallanwan kay pachaqa yakumanta rikurimusqantapas hinaspa yakuwantaq rurasqa kasqantapas. 6 Sinchi parawanmi kay pachaqa chinkachisqa karqa. 7 Kunan kaq cielokunatawan kay pachataqa Diospa rimarisqanmi waqaychachkan ninapaq, chay ninapim juicio punchawpi huchasapa runakunapas rupanqa. 8 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, ichaqa kaytaqa amayá qonqaychikchu: Señorpaqqa waranqa watam huk punchaw hinalla, huk punchawñataqmi waranqa wata hina. 9 Señorqa manam wakinkunapa nisqanpi hinachu demorachkan promesan cumpliytaqa, payqa pacienciawanmi suyasuchkankichik mayqannikichikpas mana chinkarunaykichikta munaspan, payqa munachkan huchamanta wanakuspaykichik payman llapallaykichik kutirikunaykichiktam. 10 Señorqa hamunqa tutallan suwa hamuchkaq hinam, chay punchawmi cielokuna tukunqa hatun qapariywan, cielopi kaqkunapas kañasqam kanqa hinaptinmi kay pachapas tukuy imantin chinkanqa. 11 Tukuy kaqkunapas chayna chinkanan kachkaptinqa ¡mayna chuya sonqom Diosta servispa kawsanaykichik! 12 Diospa punchawnin chayamunantayá suyaychik: “Utqayman hamuy” nispa. Chay punchawmi cielokuna ninawan kañasqa kanqa, tukuy imapas rupaywanmi chullunqa. 13 Ñoqanchikmi ichaqa suyachkanchik Diospa prometewasqanchik mosoq cielokunatawan mosoq allpata, chaypim ichaqa tukuy imapas allin arregloman hina rurasqa kanqa. 14 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, kaykunata suyachkaspaqa mana huchayoqñayá hinaspa mana culpayoqñayá kawsaychik hawkayaypi Dios tarimusunaykichikpaq. 15 Amayá qonqaychikchu, Señorqa pacienciawanchik salvawananchikpaqmi. Chaynatam kuyasqa wawqenchik Pablopas qellqamusurqankichik Diospa yachay qosqanman hina. 16 Llapallan cartankunapim chaykunamantaqa rimarirqa wakinkunaqa sasa entiendena kachkaptinpas. Chaykunatam pisi yachayniyoqkunawan iñiyninpi mana takyaqkuna qewirunku, Bibliapi wakin kaqkuntapas qewirunkum kikillanku chinkarunankupaq. 17 Kuyasqay wawqe-panillaykuna, ñawpaqmantaraq kaykunata yachachkaspaqa cuidakuychikyá mana allin runakuna pantachisunaykichikmanta chaynapi qaqa hina sayachkaspaqa ama wichiykunaykichikpaq. 18 Aswanqa salvaqninchik Señor Jesucristopa favorninpi wiñaspayá aswan-aswan payta reqsiychik. ¡Paytayá alabasun kunanmanta wiña-wiñaykama! Amen.
1 Tukuy imapas manaraq unanchasqa kachkaptinqa karqañam kawsay qokuq Semiqa. Paytam ñoqaykupuni uyarirqaniku, rikurqaniku hinaspa llapcharqaniku. 2 Paymá reqsichiwarqaku wiñay kawsayta hinaptinmi rikusqaykumanta testigo kaspa qamkunamanpas willamuykiku wiñay kawsakuymanta. Kay wiñay kawsayqa Dios Taytawanmi karqa hinaspam ñoqaykuman rikuriykuwarqaku. 3 Chayna rikusqaykuta, uyarisqaykutam willamuykiku chaynapi qamkunapas ñoqaykuwan huklla kanaykichikpaq. Ñoqaykuqariki hukllam kachkaniku Dios Taytawan hinaspa Churin Jesucristowan. 4 Cheqaptapuni kusikunanchikpaqmi kaykunataqa qellqamuykiku. 5 Qamkunamanmi willamuykiku Jesucristopa yachachiwasqankuta: Diosqa achkiy kasqanraykum paypiqa tutayayqa mana kanchu. 6 “Dioswanqa hukllam kachkani” nichkaspapas tutayaypiraq kawsaspanchikqa llullakuchkanchikmi, manam cheqapman hinachu rurachkanchik. 7 Diosninchik hina achkiypi purispam ichaqa llapallanchik huklla kachkanchik, Diospa Churin Jesucristopa yawarninñataqmi llapallan huchanchikmanta mayllawanchik. 8 “Manam ñoqaqa huchayoqchu kani” nispaqa, kikinchikmi engañakuchkanchik, Diospa cheqap yachachikuyninqa manaraqmi ñoqanchikpichu kachkan. 9 Payman huchanchikkunata willakuptinchikqa, paymi mana engañakuq hinaspa allin ruraq kasqanrayku pampachawanchik hinaspam tukuy mana allin rurasqanchikmanta mayllawanchik. 10 Aswanqa: “Manam huchallikurqanichu” nispanchikqa Diostam llullapaq hapichkanchik. Diospa nisqankunaqa manaraqmi ñoqanchikpichu kachkan.
1 Churillaykuna, kaykunatam nimuykichik ama huchallikunaykichikpaq. Pipas huchallikuruptinqa Dios Taytanchikpa ñawpaqninpi rimarinanpaqmi kapuwachkanchik abogadonchik, payqa allin ruraq Jesucristom. 2 Paymi huchanchikrayku castigasqa kananchikmanta wañurqa, manataqmi ñoqallanchikpaqtaqchu aswanqa kay pachapi llapallan runakunapaqwanmi. 3 Kamachikuyninkunata kasukuspam yachanchik Dios reqsisqanchiktaqa. 4 Pipas: “Ñoqaqa reqsinim Diosta” nichkaspa, kamachikuyninkunata mana kasukuspanqa llullakuchkanmi, Diospa cheqap yachachikuyninqa manaraqmi paypichu kachkan. 5 Diospa nisqankunata kasukuqmi ichaqa cheqaptapunipas paytaqa kuyan, chaywanmi yachanchik Dioswanqa hukllaña kasqanchikta. 6 “Dioswanmi hukllaña kachkani” niqqa Jesucristopa kawsasqanman hinam kawsanan. 7 Kuyasqallaykuna, qellqamuchkaykichikqa manam mosoq kamachikuytachu, aswanqa ñawpaqmantaraq hatallisqaykichik kamachikuyllatam. Chay kamachikuyqa ñawpaqmantaraq Diospa palabran uyarisqallaykichikmi. 8 Cristopi hinaspa qamkunapi cheqap kaptinpas kay qellqamusqayqa mosoq kamachikuymi, tutayay chinkaptinmi cheqap achkiyña rikurimuchkan. 9 “Achkiypim purichkani” nichkaspa runamasinta cheqniq runaqa tutayaypiraqmi purichkan. 10 Runamasinta kuyaqmi ichaqa achkiypi purichkan, payqa manam runamasintaqa imawanpas huchallichinmanchu. 11 “Wawqenta cheqniq runaqa tutayaypiraqmi purichkan, payqa manam yachanchu mayman risqantapas huchankuna ñawsayarachisqanrayku.” 12 Churillaykuna, kaykunataqa qellqamuchkaykichik Jesucristoraykulla huchaykichikmanta Diospa pampachasqan kaptikichikmi. 13 Tayta-mamakuna, kaykunataqa qellqamuchkaykichik qallariyninmantapuni kaqta reqsiptikichikmi. Mozo-sipaskuna, qamkunamanmi qellqamuchkaykichik diablopa tentasusqaykichikta mana kasuspa vencerusqaykichikrayku. Warmakuna, qamkunamanmi qellqamuchkaykichik Dios Taytanchikta reqsisqaykichikrayku. 14 Tayta-mamakuna, kaykunataqa qellqamuchkaykichik qallariyninmantapuni kaqta reqsiptikichikmi. Mozo-sipaskuna qamkunamanmi qellqamuchkaykichik qaqa hina sayaspaykichik diablopa tentasusqaykichikta mana kasuspa vencerusqaykichikrayku hinaspa tukuy sonqoykichikwan Diospa palabranta chaskisqaykichikrayku. 15 Amayá kuyaychikchu kay pachapi mana allin ruraykunataqa nitaq kay pachapi mana allin kaqkunatapas, chaykunata kuyaqqa manam kuyanchu Dios Taytataqa. 16 Manam Dios Taytamantachu kay pachapi mana allin ruraykunaqa. Kay pachapi mana allin kaqkunamantam rikurimun aychapa munapayayninkunaqa ñawipa munarusqankunaqa hinaspa tukuy imamanta hatunchakuykunaqa. 17 Kay pachapi mana allin ruraykunawan mana allin munaykunaqa tukuruqllam, Diospa munasqanman hina ruraqmi ichaqa wiñaypaq takyanqa. 18 Wawqe-panillaykuna, ñam tukupay tiempopiña kachkancik. Anticristopa hamunanmantam uyarirqankichik, chaynam kunan rikuriramun achkallaña anticristokuna, chayraykum yachanchik tukupay tiempoña kasqanta. 19 Paykunaqa ñoqanchikwanraqmi karqaku, cheqap rimaypiqa manam ñoqanchikwanchu karqaku. Sichum cheqaptapuni iñiqmasinchik kanman karqa hinaspaqa manach rakikuwachwanchu karqa. Aswanqa kaykuna pasakuptinmi yachanchik mana llapallanchu wawqe-paninchik kasqanta. 20 Qamkunamanmi ichaqa Cristo qosurqankichik Chuya Espirituta, chaymi tukuy chaykunataqa yachankichik. 21 Qellqamuchkaykichikqa cheqap kaqkunata yachaptikichikmi, manamá mana reqsisqaykichikraykuchu, yachasqanchikpi hinapas cheqap kaqmantaqa manam llullaqa kamunmanchu. 22 ¿Pimá llullaqa? “Jesusqa manam Cristochu” niqmi llullaqa. Payqariki anticristom, payqa neganmi Dios Taytatapas chaynataq churin Jesucristotapas. 23 “Jesucristoqa manam Diospa Churinchu” niq runapa sonqonpiqa manam Dios Taytapas kanchu. “Jesucristoqa Diospa Churinmi” niqkunapa sonqonpim ichaqa Dios Taytapas kachkan. 24 Chaynaqa ñawpaqmantapuni uyarisqaykichik Diospa palabrantayá sonqoykichikpi takyachiychik. Sichum ñawpaqmantapuni uyarisqaykichikkunata sonqoykichikpi takyachispaykichikqa qamkunapas takyankichikmi Diospa Churin Jesucristopi hinaspa Dios Taytapi. 25 Paymi prometewarqanchik wiñay kawsayta. 26 Qellqamuchkaykichikqa qamkunata chay engañay munaqkunamantam. 27 Qamkunapim kachkan Jesucristopa qosusqaykichik Chuya Espiritu chaymi mana necesitankichikchu runakuna yachachisunaykichikta. Chuya Espiritupa yachachikuyninman hinayá Cristopi takyaychik. 28 Churillaykuna, kunanqa Jesucristopiyá takyaychik chaynapi pay rikurimuptin ñawpaqninpi ama penqapakunanchikpaq. 29 Mana huchayoq kasqanta yachaspaykichikqa yachaytam debenkichik pipas allin ruraqqa Diospa churinña kasqantapas.
1 Yuyaymanaychik, mayna-maynatam Dios Taytaqa kuyawanchik: “Churiykunañam kankichik” nispa niwananchikpaqqa. Arí, chaynamá kanchik. Kay pachapi runakunañataqmi Diosta mana reqsispanku mana yachankuchu paypa churin kasqanchikta. 2 Kuyasqallaykuna, Diospa churinñam kanchik, aswanqa manaraqmi yachanchikchu imaynam kananchikmantaqa. Yachanchikmi ichaqa Jesucristo rikurimuptin payman rikchakuq kananchikta, paytamá rikuykusun imaynam kasqanman hina. 3 Pipas paypi confiakuspan kay suyaqqa huchankunamantam wanakun Jesucristo hina mana huchayoq kayta munaspan. 4 Huchallikuq runaqa manam kasukunchu Diospa leynintaqa, huchaqa Diospa leyninpa contranmi. 5 Yachasqaykichikpi hinapas Jesucristoqa kay pachamanqa hamurqa huchanchikta qechunanpaqmi, payqa mana huchayoqmi karqa. 6 Pipas paypi takyaqqa manam hucha ñanpiñachu purichkan, pipas hucha ñanllapi puriqmi ichaqa paytaqa mana rikurqachu nitaq reqsirqachu. 7 Churillaykuna, amayá piwanpas engañachikuychikchu, pipas allin ruraqqa Jesucristo hina allinmi. 8 Pipas hucha ñanllapi puriqqa diablopam. Arí, diabloqa qallariyninmantapunim huchallikun. Diospa Churinqa rikurimurqa diablopa rurasqankunamanta libraykuwananchikpaqmi. 9 Diospaqña mosoqmanta naceqkunaqa manam hucha ñanpiñachu purinchik. Diospa churinña kasqanchikraykum huchapiqa manaña kawsachwanchu. 10 Suti reqsiyllam Diospa churinkunaqa, suti reqsiyllataqmi diablopa churinkunapas. Allinkunata mana ruraqqa otaq runamasinta mana kuyaqqa manam Diospa churinchu. 11 “Kuyanakuychik” niqtam ñawpaqmantapuni uyarirqankichik. 12 Amayá wawqen wañurachiq Cain hinachu kaychikqa. Payqariki diablopa runanmi karqa. ¿Imanasqamá wañurachirqaqa? Payqa wañurachirqa rurasqankuna mana allin kasqanraykum, wawqenpa rurasqanñataqmi allin karqa. 13 Wawqe-panillaykuna, amayá hukmanyaychikchu kay pachapi mana allin ruraqkuna cheqnisuptikichikqa. 14 Ñoqanchikqa wañuymantam kawsaymanña pasarunchik, chaytaqa yachanchik runamasinchikkunata kuyaspanchikmi. Runamasinta mana kuyaqqa wañusqaraqmi kachkan. 15 Pipas runamasin cheqniqqa runa wañuchiqmi. Yachasqanchikpi hinapas runamasin wañuchiqqa manaraqmi wiñay kawsayniyoqraqchu. 16 Ñoqanchikrayku Jesucristopa wañusqanwanmi yachanchik imam cheqap kuyakuy kasqanta, chaynam ñoqanchikpas runamasinchikrayku wañunanchik. 17 Pipas kapuqniyoq kachkaspan runamasinta qawakunman imamantapas muchuqta hinaspa mana llakipayarispanqa ¿yaqachum Diosta kuyanman? 18 Churillaykuna, amayá simillawanchu kuyanakusunchikqa, aswanqa cheqaptapuni ruraspayá. 19 Kaynatam yachanchik cheqap kaqpi kasqanchikta chaymi paypa ñawpaqninpi confianzallawanña kasunchik. 20 Conciencianchik acusawachkaptinchikqa maynataraqcha Diosninchikqa acusawasun, payqa lliwtam yachan. 21 Kuyasqallaykuna, conciencianchik mana acusawaptinchikqa Diosninchikpa qayllanpiqa manam manchakunchikchu. 22 Payñataqmi tukuy ima mañakusqanchikta qowasunchik, payqa qowasunchik kamachikuyninkunata kasukuspa paypa munasqanta rurasqanchikraykum. 23 Kamachiwanchikqa Churin Jesucristoman iñinanchikpaqmi hinaspa kuyanakunanchikpaqmi. 24 Kamachikuyninkunata kasukuq runaqa Diospim takyachkan, Diospas paypitaqmi takyachkan. Qowasqanchik Espiritupa yanapakuyninwanmi yachanchik payqa ñoqanchikpi takyasqanta.
1 Kuyasqallaykuna, amayá “Diospa yachachisqanmi kani” niqkunataqa llapallantachu creeychik, aswanqa allintayá pruebaychik Diospa otaq Satanaspa yachachisqan kasqanta yachanaykichikpaq. Achkallañam kay pachapi rikurimuchkanku “Diosmanta willakuqmi kani” niq llulla runakuna. 2 Kaynapim reqsinkichik Diospa Espiritunwan kaq runataqa: “Jesucristom kay pachaman hamuspan cheqap runa karqa” nispa niqkunam Diospa Espiritunpa yachachisqanqa kachkanku. 3 Jesucristota mana chaynapaq chaskiqqa manam Diospa Espiritunpa yachachisqanchu kachkan, payqa kachkan anticristopa espiritunpa yachachisqanmi. Qamkunaqa ñam uyarirqankichikña anticristopa hamunanmantaqa, arí, payqa ñam kay pachapiña kachkan. 4 Churillaykuna, qamkunaqa Diospam kankichik, ñam vencerunkichikña chay llullakuqkunataqa qamkunawan kaq llumpay atiyniyoq kasqanrayku, kay pachapi munaychakuq Satanasqa pisi atiyniyoqllam. 5 Paykunaqa kay pachallamanta kasqankuraykum kay pachapi kaqkullamanta rimanku, paykunataqa uyarinpas kay pachapi kaqmasillankum. 6 Ñoqanchikmi ichaqa Diosmanta kanchik, chaymi Diosta reqsiqqa uyariwanchik, Diosta mana reqsiqmi ichaqa mana uyariwanchikchu. Chaynatamá reqsichwanchik cheqap espiritutaqa hinaspa pantachikuq espiritutaqa. 7 Kuyasqallaykuna, kuyanakunanchikmi kuyanakuyqa Diosmanta kasqanrayku. Kuyakuqqa Diospa churinmi, payqa Diostam reqsin. 8 Mana kuyakuqqa Diostam mana reqsinchu, Diosqariki kuyakuqllañam. 9 Diosninchikmi sapallan Churinta kay pachaman kachamurqa payrayku wiñay kawsayniyoq kananchikpaq, chaynatamá Diosninchikqa kuyawasqanchikta qawachiwarqanchik. 10 Kaymá chay kuyakuyqa: Manam ñoqanchikchu Diostaqa kuyarqanchik aswanqa paymi ñoqanchikta kuyawaspanchik Churinta kachamurqa huchanchikrayku castiqasqa kananchikmanta wañunanpaq. 11 Kuyasqallaykuna, sichum chaynata Diosninchik kuyawachkaptinchikqa ñoqanchikpas kuyanakuytam debenchik. 12 Diostaqa haykapipas manam pipas rikurqachu, sichum kuyanakuptinchikqa Diosqa ñoqanchikpim takyachkan chaymi Dios hina kuyakuq kanchik. 13 Espiritunta qowasqanchikraykum yachanchik Diospi takyasqanchikta chaynataq paypas ñoqanchikpi takyasqanta. 14 Ñoqaykum rikurqaniku hinaspam willakuniku runakunata salvananpaq Churinta Dios Tayta kachamusqanmanta. 15 “Jesucristoqa Diospa Churinmi” nispa reqsikuqkunapim Diosqa takyachkan, paykunapas Diospimá takyachkan. 16 Yachaspanchikmi hapipakuchkanchikña Diospa kuyawasqanchikmanqa. Diosqariki kuyakuqllañam chaymi kuyakuypi takyaqqa Diospi takyachkan, Diospas paypitaqmi takyachkan. 17 Dios hina kuyakuqña kaspanchikmi juicio punchawpiqa manaña imamantapas manchakusunchu. Kay pachapiqa kawsachkanchik Jesucristo hinam. 18 Cheqap kuyakuq kaspaqa manam imatapas manchakunachu, cheqap kuyakuyqa chinkachinmi manchakuytaqa. Manchakuyqa castigotam apamuchkan. Manchakuqqa manaraqmi Dios hina kuyakuqraqchu. 19 Diostaqa kuyanchik paypuni puntata kuyawasqanchikraykum. 20 Pipas runamasinta cheqnichkaspan “Diostaqa kuyanim” niqqa llullam. Rikuchkasqan runamasinta mana kuyaspaqa ¿imaynataq mana rikusqan Diostaqa kuyanman? 21 Jesucristom kamachiwarqanchik: —Diosta kuyaqqa runamasintapas kuyachunyá —nispa.
1 “Jesusqa Cristom” nispa reqsikuqkunaqa Diospa churinñam, Taytata pipas kuyaqqa taytapa churinkunatapas kuyanmi. 2 Diosta kuyaspanchikqa kamachiwasqanchiktapas kasukunchikmi, chaywanmi yachanchik Diospa churinkunatapas kuyasqanchikta. 3 Diosta kuyaspanchikqa kamachikuyninkunatapas kasukunchikmi, kamachikuyninkunaqa manam llumpay sasachu. 4 Diospa churinkunaqa vencerunñam kay pachapi mana allin kaqkunataqa. Cristoman hapipakuspallam vencerunchik kay pachapi mana allin kaqkunata. 5 Jesusqa Diospa Churin kasqanta reqsikuqllam vencerun kay pachapi mana allin kaqkunataqa. 6 Jesucristo kay pachaman hamuspanqa yakuwanmi bautizachikurqa hinaspam wañuspan yawarninta chaqchurqa. Jesucristo pim kasqantaqa yachanchik manam bautizakusqallanwanchu aswanqa wañusqanpiwanmi. Chaytaqa kikin Espiritum yachachiwanchik. Payqa manam llullakunchu. 7 Kay pachapi kaq runakunam Jesucristo Diospa Churin kasqanta kay kimsanwan yachanchik: Espiritupa yachachiwasqanchikwan, bautizachikusqanwan hinaspa imayna formapi wañusqanwan. 9 Creenchikmi rikusqankumanta runakunapa willakusqankuta, Diospa willakusqantaqa aswanraqmi chaskinanchik. Paymi nirqa: “Jesusqa Churiymi” nispa. 10 Pipas Diospa Churinman iñiqqa chay nisqantam tukuy sonqonwan chaskin. Pipas Diospa nisqanta mana creeqmi ichaqa Diosta llullapaq hapichkan. 11 Diospa nisqanqa kaymi: Diosmi qowarqanchik wiñay kawsayta, chayqa tarikun Churin Jesucristollapim. 12 Pipapas sonqonpi Diospa Churin Jesucristo kawsaptinqa wiñaypaqñam kawsakuchkan, paypa sonqonpi Jesucristo mana kawsaptinmi ichaqa mana chaynachu. 13 Diospa Churinman iñikuqkunamanmi kaykunata qellqamuykichik wiñay kawsayniyoqña kasqaykichikta yachanaykichikpaq. 14 Diospi confiakuspam yachanchik: paypa munasqanman hina mañakuptinchikqa uyariwanchikmi. 15 Dios uyariwasqanchikta yachaspaqa yachanchikmi mañakusqanchikqa rurasqaña kasqantapas. 16 Sichum pipas yachanman wañuyman mana apakuq huchapi iñiqmasin kasqanta hinaspaqa paypaqyá mañapuchun, sichum chay huchallikusqan wañuyman mana apakuq kaptinqa Diosmi kawsachinqa. Arí, kanmi wañuyman apakuq huchapas. Chayna huchallikuqpaqqa manam nikichikchu mañapunaykichikpaq. 17 Tukuy mana allin ruraykunaqa hucham, ichaqa kanmi wañuyman mana apakuq huchakuna. 18 Diospa churinkunaqa manañam hucha ñanpiqa purinñachu, Diospa Churin Jesucristo waqaychaptinmi diablopas manaña imananchu. 19 Yachanchikmi Diosmanta kasqanchikta, yachanchiktaqmi kay pachapi mana allin kaqkunaqa diablopa makinpiña kasqantapas. 20 Yachanchikmi Diospa Churin hamusqantapas, paymi entiendechiwarqanchik cheqap Diosta reqsinanchikpaq. Cheqap kaq Diospa Churin Jesucristopim kachkanchik. Payqariki cheqap Diosmi, paymá wiñay kawsay qowaqninchikqa. 21 Churillaykuna, karunchakuychikyá taytacha-mamachakunamantaqa.
1 Ñoqa anciano Juanmi Diospa akllasqan señoraman hinaspa wawankunaman kay cartata qellqamuykichik. Qamkunataqa cheqaptapunim kuyaykichik, kuyasunkichiktaqmi cheqapta llapallan reqsiqkunapas. 2 Kuyaykikuqa ñoqanchikpi cheqap kaq takyasqanraykum, chayqa wiña-wiñaypaqmi ñoqanchikwan kanqa. 3 Dios Taytanchiktam Churin Jesucristotawan mañakuchkani cheqaptapuni kuyasuspaykichik llakipayarikusunaykichikpaq hinaspa hawkallata kawsachisunaykichikpaq. 4 Wakin wawaykikunawanmi tuparurqani. Paykunaqa cheqap kaqpim kawsachkasqaku Dios Taytanchikpa kamachiwasqanchikta kasukuspanku chaymi llumpayta kusikurqani. 5 Señora, kunanñataqmi ruegakamuyki lliwchanchik kuyanakunanchikpaq. Kay nimusqayqa manam mosoq kamachikuychu aswanqa ñawpaqmantaraq Diospa qowasqanchik kamachikuymi. 6 Kuyanakuyqa Diospa kamachikuyninkunaman hina kawsakuymi, ñawpaqmantaraq uyarisqaykipi hinapas kamachiwarqanchikqa kuyanakuspa kawsananchikpaqmi. 7 Achka pantachikuqkunam kay pachapi rikuriramunku, paykunaqa manam creenkuchu Jesucristopa runayasqantapas, chaynata yachachiqqa pantachikuqmi hinaspa anticristom. 8 Cuidakuychikyá tukuy ima rurasqaykichikpas ama yanqachasqa kananpaq chaynapi Señorninchikmanta chaninninpi premioykichikta chaskinaykichikpaq. 9 Yachaq tukuspa Jesucristopa yachachikuyninkunallapi mana takyaq runapiqa manam Dios kanchu. Jesucristopa yachachikuyninkunapi takyaq runapa sonqonpim ichaqa kachkan Dios Taytapas chaynataq Churin Jesucristopas. 10 Jesucristopa yachachikuyninman hina mana yachachiq runataqa watukamusuptikichikpas amayá chaskiychikchu nitaq “yaykukamuy” niychikchu. 11 Pipas “yaykukamuy” niqqa mana allin ruraqmasinñam rikurirun. 12 Achkam qamkunaman imapas ninay kachkan, ichaqa manam cartallawanqa lliwtaqa nimuykichikmanchu chaymi piensachkani watukamuspayña qamkunawan parlaykuyta chaynapi anchata kusikunanchikpaq. 13 Diosninchikpa akllasqan ñañaykipa wawankunam saludaykamusunki.
1 Tukuy sonqoywan kuyasqay Gayo, cheqaptapuni kuyaqniki ñoqa anciano Juanmi qellqamuyki. 2 Kuyasqay Gayo, Diosninchiktam mañakuchkani allinlla kawsakusqaykiman hina tukuy imapipas allinlla kanaykipaq hinaspa sanolla kanaykipaq. 3 Cheqap yachachikuykunaman hina kawsasqaykimantam iñiqmasinchikkuna hamuspa willawarqa chaymi llumpa-llumpayta kusikurqani. 4 Iñichisqaykuna cheqap kaqpi kawsasqanmanta uyarispaymi ñoqaqa ancha-anchata kusikuni. 5 Kuyasqay wawqelláy, allintapunim rurachkanki iñiqmasinchikkunata yanapaspaykiqa, aswan allintaraqmi rurachkanki forastero kaptinkuqa. 6 Paykunaqa iñiqkunapa huñunakuyninpim kuyakuynikimanta willakurqaku. Diosninchikpa agradonpaqmi rurachkanki viajanankupaq imawanpas yanapaykuspaykiqa. 7 Paykunaqa Jesucristomanta willakustinmi purichkanku, Diospi mana iñiqkunamantaqa ima yanapakuytapas manam chaskiyta munankuchu. 8 Ñoqanchikmi paykunataqa yanapananchik cheqap willakuypi llamkaqmasin kananchikpaq. 9 Apachimurqanim huk cartata chaypi iñiqkunaman, ichaqa Diotrefesmi mana caso-preciotapas churanchu iñiqkunapa cabecillan kayta munaruspan. 10 Chaymi rispayqa payta qaqchasaq contraykupi imaymana rimasqanmanta. Rimasqanwanpas mana saksaspanmi watukuq riq iñiqkunatapas mana chaskiykunchu hinaspam samaykachiy munaqkunatapas harkakuspanraq qarqon huñunakuymanta. 11 Kuyasqay wawqelláy, qamqa amayá mana allin rurasqantaqa qatipakuychu, rurayqa allin kaqkunatayá. Allin ruraqkunaqa Diosmantam, mana allin ruraqkunam ichaqa Diostaqa mana reqsinkuchu. 12 Lliwmi Demetriomanta allinta rimanku, kikinpa vidanmi qawachikun Diospa munasqanman hina kawsasqanta, ñoqaykupas paymantaqa allintamá rimaniku, yachasqaykichikpi hinapas ñoqaykuqa cheqap rimaqmi kaniku. 13 Achkam qanman imapas nimunay karqa, ichaqa manam cartallawanqa lliwtaqa nimuykimanchu 14 chaymi qanwan chaylla tupaykuyta munachkani parlananchikpaq. 15 Qamñayá allinlla. Amistadnikikunam saludaykamusunki. Amistadninchikkunatayá sapakamata saludaykuy.
1 Jesucristo serviq hinaspa Jacobopa wawqen ñoqa Judasmi qellqamuchkaykichik Dios Taytapa kuyakuywan qayasqankunaman. Qamkunaqa Jesucristopa waqaychasqanmi kachkankichik. 2 Diostam mañakuchkani llakipayakuyninta, hawkayayta hinaspa kuyakuyta llimparinankama qosunaykichikpaq. 3 Kuyasqallaykuna, ancha-anchatam munarqani salvasqa kasqanchikmanta qellqamuyta. Ichaqa necesario kaptinmi ruegakuspay chayraq qellqamuchkaykichik iñisqanchikta defiendenaykichikpaq. Chay iñiytaqa Diosmi huk kutillata qowarqanchik payllapaqña sapaqchasqakunaman. 4 Achkaq runakunam engañowan yaykuramun, paykunamantaqa Bibliapas ñawpaqmantaraqmi rimarqa condenasqa kanankumanta. Paykunaqa Diostapas manam adorankuchu, Diosninchikpa favornintapas tikrarunku qanra vidapi purikuymanñam. Paykunaqa negankum sapallan munaychakuq Señorninchik Jesucristotapas. 5 Yachachkaptikichikpas yuyarichiytam munachkani. Señormi horqomurqa Egiptomanta Israel runakunata hinaspam wañurachirqa Diospi mana iñiqkunata. 6 Chaynataqmi wakin angelkunatapas Dios tutayaypi wiñaypaq cadenarurqa hatun juicio punchawpaq. Paykunaqa punta munaychakuyninkuta mana waqaychaspankum saqerurqaku yachananku sitiotapas. 7 Chay angelkuna hinam Sodoma llaqtapi, Gomorra llaqtapi hinaspa vecinon llaqtakunapi kaqkunapas huchapakuypi purirqaku, paykunaqa qaripurañam uywanakurqakupas. Paykunaqa churasqa kachkan wiñaypaq nina rawraypi castigasqa kasqankumanta yachananchikpaqmi. 8 Chayna kachkaptinpas chay mana allin mosqoq runakunaqa huchawanraqmi qanrachanku cuerponkutapas hinaspam negankuraq atiyniyoqkunatapas. Paykunaqa insultankuraqmi hanaq pachapi kaqkunatapas. 9 Angelkunata kamachiq Miguelmi diablowan pelearqa Moisespa cuerponmanta, chaywanpas payqa diablotaqa manam ñakarqachu, payqa nirqa: “Señoryá qaqchasunki” nispallam. 10 Chay runakunam ichaqa mana reqsisqankunatapas ñakaykarinku. Animalkuna hina entiendesqallankupim munasqankuta ruranku kikinkupa mana allinninkupaq. 11 ¡Imaynaraq kanqaku! Paykunaqariki Cainpa rurasqantam qatipakuchkanku. Qollqeraykum Balaam hina pantarunku hinaspam Core hina wañurunku mana kasukusqankurayku. 12 Paykunaqa convidoykichiktapas qanrachanmi, qamkunawan kuska mikuspankupas mana penqarikuspam mikunku. Mana allin michiq hinam kikillankuta cuidakunku. Wayrapa maymanpas apasqan mana yakuyoq puyu hinam paykunaqa. Paykunaqa kachkan chirawpi mana ruruyoq sapinmanta pilasqa sacha hina iskaykama wañusqam. 13 Lamar qocha olaspan pusoqarichkaq hinaraqmi paykunapaqa penqakuyninpas sutilla kachkan. Yanqa puriq lucerokuna hina kasqankuraykum wiñaypaq tutayayman wischusqa kanqaku. 14 Paykunamantam Adanpa qanchis kaq miraynin Enocpas Diospa revelasqanta willakurqa: —Qawaychik, Señormi hamuchkan wara-waranqantin akllasqankunawan. 15 Payqa hamuchkan llapallanta juzgananpaqmi hinaspa payta llapallan mana adoraqkunata mana agradaqnin rurasqankumantawan, paypa contranpi mana allin rimasqankumanta qaqchananpaqmi —nispa. 16 Paykunaqa pipapas qepanpi rimaspankum quejallapi purinku kikillankupa mana allin munasqankuman hina. Paykunaqa hatun tukurusparaqmi rimankupas hinaspam runakunata alabanku imatapas paykunamanta horqorunankupaq. 17 Kuyasqallaykuna, yuyariychikyá Señorninchik Jesucristopa apostolninkunapa ñawpaqmantaraq kayna nisusqaykichikta. 18 Paykunam nisurqankichik: —Qepa punchawkunatam hamunqa burlakuqkuna, Diosta mana adoraqkuna hinam munasqallankupi kawsanqaku —nispa. 19 Paykunam apaykamun rakinakuyta, kay pachallapaq kasqankuraykum mana espirituyoq kachkanku. 20 Kuyasqallaykuna, qamkunayá ichaqa wiñaychik suma-sumaq iñiynikichikpi, Diostayá mañakuychik Chuya Espiritupa yanapakuyninwan. 21 Diospa kuyakuyninpiyá waqaychakuychik Señorninchik Jesucristopa wiñay kawsaypaq kuyapayakuyninta suyastin. 22 Iskayrayaqkunata convencechiychik. 23 Wakinkunata ninamanta salvaychik, wakintañataq imamantapas harkaspa kuyapayaychik hinaspa pusamuychik Señorman, ichaqa amayá huchamanqa aysachikuychikchu, aswanqa qanra pachata millakuchkaq hinayá cheqniychik huchakunataqa. 24 Sapallan salvaqninchik Diosmi atiyninwan cuidasunkichik huchaman mana wichiykunaykichikpaq, payllam mana huchayoqta qayllanman kusisqata chayachisunkichik. 25 Señorninchik Jesucristontakamayá Diosta nisunchik: —Alabaykikum, qamqa ancha-ancha atipayniyoqmi hinaspa kallpayoqmi kanki wiña-wiñaymanta hinaspa kunanmanta wiñaykama —nispa. Amen.
1 Diosmi kaykunata Jesucristoman revelarqa serviqninkunaman imam chaylla pasananta willananpaq. Jesucristomá kay revelasqanta serviqnin Juanman angelninwan entiendechirqa. 2 Chaymi Juan willakurqa Diospa palabranta, tukuy ima rikusqanta chaynataq Jesucristopa willakusqantapas. 3 Mayna kusisqam kay libro leeqkunaqa, Diospa revelasqanta leeptin uyariqkunapas chaynataq kaypi qellqasqa kamachikuykuna kasukuqkunapas. Ñam hichpamuchkanña cumplikunan tiempoqa. 4 Ñoqa Juanmi, Asia lawpi qanchisnintin llaqtakunapi iñiqkunaman qellqamuykichik. Diostam Jesucristotawan hinaspa Chuya Espiritutawan mañakuchkani favorecesunaykichikpaq, mañakuchkanitaqmi hawkallata kawsachisunaykichikpaqpas. Diosmi ñawpaq kaqpas, kunan kaqpas chaynataq hamuq kaqpas. Diospa qanchisnintin espiritunkunam paypa tiyananpa ñawpaqninpi kachkan. 5 Jesucristoqa confiakunapaq allin testigom. Payqa puntata kawsarimuqmi chaynataq kay pachapi reykunata kamachiqmi. Payqa kuyawaspanchik huchanchikkunamanta yawarninwan mayllaqninchikmi. 6 Payqa munaychakusqantawan sacerdotekunatañam rurawarqanchik Taytan Diosta servinanchikpaq. Paytayá alabasunchik hinaspa hatunchasunchik wiña-wiñaypaq. Amén. 7 Qawaychik, puyukunawanmi hamuchkan payqa. Llapallan runakunam rikunqa. Rikunqakum payta tuksiqkunapas. Waqanqakum kay pachapi llapallan castakunapas. Arí, chaynam kanqa. 8 Ñawpaq kaq, kunan kaq chaynataq hamuq kaq tukuy atiyniyoq Señormi nin: —Ñoqam kani qallariypas, tukupaypas —nispa. 9 Kay wawqekichik Juanqa kani ñakariqmasikichikmi, Diospa munaychakusqanman yaykuqmasikichikmi chaynataq Jesusrayku pacienciakuqmasikichikmi. Diospa palabranmanta hinaspa Jesucristomanta willakusqayraykum Patmos sutiyoq islapi preso karqani. 10 Señorpa punchawninpim Chuya Espiritupa atiyninwan qepaypi uyarirqani cornetillapa nisyullaña waqaynin hina 11 kayna niwaqta: —Qawasqaykita huk libropi qellqaspayá apachiy Asia lawpi kaq qanchisnintin llaqtakunapi huñunasqa iñiqkunaman: Efesoman, Esmirnaman, Pergamoman, Tiatiraman, Sardisman, Filadelfiaman hinaspa Laodiceaman. 12 Rimapayawaqniyta qawarinaypaq muyurispaymi rikururqani qorimanta qanchis mecherokunata, 13 chay qanchis mecherokunapa chawpinpim kachkasqa Diosmanta Hamuq Runaman rikchakuq, payqa kachkasqa chakinkama qoysu pachayoqmi, qasqonñataqmi kasqa qorimanta chumpiwan watasqa. 14 Chukchanñataqmi kasqa yuraq millwa hina hinaspa riti hina yuraqllaña, ñawinpas kasqa nina hina kancharichkaqmi. 15 Chakinkunapas achkirirqa hornopi chullurachisqa bronce hinaraqmi, rimayninñataqmi kasqa achka yakupa qapariynin hina. 16 Alleqninpim kasqa qanchis lucerokuna, siminmantañataqmi lloqsichkasqa iskay ñawchi filoyoq espada, uyanpas kasqa chawpi punchawpi intipa rupaynin hinaraqmi. 17 Rikuruspaymi ñawpaqninman wañusqa hina wichiykurqani hinaptinmi alleq makinwan llachpaykuwaspan niwarqa: —Ama manchakuychu, ñoqam kani punta kaqpas, qepa kaqpas 18 chaynataq kawsaq kaqpas. Wañusqam karqani, kunanmi ichaqa wiña-wiñaypaq kawsachkani. Kichanapaqpas wichqanapaqpas munaychakunim wañuypi chaynataq wañusqakunapa kasqanpipas. 19 Qellqayá imapas rikusqaykikunata, qellqaytaqyá kunan kaqtapas chaynataq qepa punchawkunapi kanantapas. 20 Entiendeyá qanchis lucerokuna alleqniypi rikusqaykimanta chaynataq qorimanta qanchis mecherokuna rikusqaykimantapas. Qanchis lucerokunaqa qanchisnintin llaqtakunapi iñiqkunaman willakuqkunam. Qanchis mecherokuna rikusqaykiñataqmi qanchisnintin llaqtakunapi iñiqkuna.
1 —Efesopi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Qanchis lucerokunata alleq makinpi hapiykuspan qorimanta qanchis mecherokunapa chawpinpi puriqmi nin kaynata: 2 Ñoqaqa yachanim tukuy rurasqaykitaqa, yachanitaqmi llumpa-llumpayta llamkaspa pacienciayoq kasqaykitapas chaynataq mana allin ruraqkunataqa mana aguantay atisqaykitapas. “Apostolmi kani” niqkunatapas pruebaspam yacharurqanki llulla kasqankuta. Paykunaqa manam apostolkunachu karqa. 3 Pacienciawanmi ñakarirqanki hinaspam ñoqarayku llumpa-llumpayta llamkarqanki mana pisipaspa. 4 Ichaqa kaymi contraykipi kachkan: Manañam puntata hinañachu kuyawanki. 5 Chaynaqa manaraq wichichkaspa imaynam kasqaykita yuyarispayá huchaykimanta wanakuspa ruray qallariyninpi rurasqaykikunata. Mana chayqa, contraykipi hamuruspaymi mecheroykita qechurusqayki, chaynatamá rurarusaq mana wanakuptikiqa. 6 Ichaqa allintam kayta ruranki, qamqa Nicolaita sutiyoq runakunapa rurasqantam ñoqa hina cheqninki. 7 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta. Pipas venceqmanqa qosaqmi kawsachikuq sachapa rurunta mikunanpaq. Chay sachaqariki kachkan Diospa huertanpa chawpinpim. 8 —Esmirnapi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Punta kaq, qepa kaq chaynataq wañuspa kawsarimuqmi nin kaynata: 9 Ñoqaqa yachanim ñakarisqaykitapas chaynataq wakcha kasqaykitapas, ichaqa Diospaqqa apum kachkanki. Yachanitaqmi judiom kani niqkunapa insultasusqaykitapas, paykunaqa manam judiochu aswanqa Satanaspa huñunakuyninmi. 10 Amayá manchakuychu ñakarinaykimantaqa, wakinnikichiktam diablo hinachisunkichik carcelman pruebasunaykichikpaq hinaptinmi ñakarinkichik chunka punchaw. Ichaqa qaqa hina sayaptikiqa wiñay kawsay premiotam qosqayki. 11 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta. Pipas venceqqa manam iskay kaq wañuyta ñakarinqachu. 12 —Pergamopi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Iskay ñawchi filoyoq espadayoqmi nin kaynata: 13 Ñoqaqa yachanim maypim yachasqaykita, Satanaspa munaychakusqanpim yachachkanki. Chaywanpas qaqa hina sayaspam qatiwachkanki. Manamá iñiwasqaykitaqa negarqankichu chay Satanaspa yachasqanpi ñoqamanta allin testigakuq Antipas qayllaykichikpi wañuchisqa kachkaptinpas. 14 Ichaqa kay aslla kaqkunam contraykipi kachkan: Hinallam hatallichkanki Balaampa yachachisqanman hina ruraqkunata. Balaanmi umacharqa Balacta Israelpa mirayninkunata huchallichinanpaq. Chaymi Israelpa mirayninkunaqa Taytachakunaman ofrecesqa aychata mikuruspa hinaspa huchapakuspa huchallikururqaku. 15 Kachkantaqmi Nicolaita sutiyoq runakunapa yachachisqan ruraqkunapas. 16 Chaynaqa huchaykimantayá wanakuy, mana chayqa chaylla qanman hamuruspaymi paykunawan peleasaq simiymanta lloqsiq espadawan. 17 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta, pipas venceqmanqa Diospa apachimusqan pakasqa mikuytam mikuchisaq hinaspam qosaq yuraq rumichata. Chay rumichapim mosoq suti qellqasqa kanqa, chaytaqa manam pipas reqsinmanchu aswanqa chaskiqllanmi. 18 —Tiatirapi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Kancharichkaq nina hina ñawiyoq hinaspa lluchkayachisqa bronce hina chakiyoq Diospa Churinmi nin kaynata: 19 Ñoqaqa reqsinim rurasqaykikunatawan kuyakuynikita, iñiynikitawan servikuynikita. Reqsinitaqmi pacienciawan qepa kaq rurasqaykikunaqa punta kaq rurasqaykikunamantapas aswan achkaraq kasqanta. 20 Ichaqa kaymi contraykipi kachkan: Diosmanta willakuqmi kani niq Jezabel warmitam aguantachkanki. Paymi yachachispan pantachin serviqniykunata huchapakuykunapi purinankupaq hinaspa taytacha-mamachakunaman ofrecesqa aychata mikunankupaq. 21 Jezabelmanqa qorqanim tiempota huchankunamanta wanakunanpaq ichaqa manam munanchu huchapakuyllapi kasqanmanta wanakuyta. 22 Jezabeltaqa kunanpunim llumpayta onqorachisaq, ñakarichisaqtaqmi paywan huchallikuqkunatapas, Jezabel hina manaña wanakuptinkum chaynataqa rurasaq. 23 Wawankutapas wañurachiptiymi llapallan huñunasqa iñiqkuna yachanqaku yuyayninkupas chaynataq sonqonkupas yachaq kasqayta, sapakamamanmi qosqaykichik rurasqaykichikman hina. 24 Wakinnikichik Tiatirapi kaqkunamanñataqmi nikichik: Qamkunaqa Jezabelpa yachachisqantam mana kasukurqankichikchu, manataqmi Satanaspa pakasqa hatun yachachikuynin nisqankutapas chaskirqankichikchu. Chaymi qamkunamanqa mana huk sasa ruraytapas kamachisqaykichikchu. 25 Qamkunaqa kapusuqnikichiktayá hatalliychik kutimunaykama. 26 Pipas vencespan tukupayninkama munasqayta ruraqmanmi ñoqaqa qosaq atiyta nacionkunata gobiernananpaq, 27 imaynam Taytay ñoqamanpas qowarqa atiyta chaynam paypas gobiernanqa nacionkunata fierro tawnawan hina, allpa manka pakipachkaq hinam paykunataqa castiganqa. 28 Chay venceqmanqa qosaqtaqmi achikyaq lucerotapas. 29 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta.
1 —Sardispi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Diospa qanchis espiritun espirituyoqmi hinaspa qanchis luceron luceroyoqmi nin kaynata: Ñoqaqa yachanim rurasqaykikunata, “Kawsachkanmi” nichkaptinkupas wañusqa hinam kachkanki. 2 Rikcharispayá wakin kapusuqnikikunata takyachiy, chaykunapas chinkaruchkanñam. Rurasqaykikunatapas manam Diospa munasqanman hinachu tarirqani. 3 Yuyariy uyarispa chaskisqaykita hinaspayá kasukuspa huchaykikunamanta wanakuy. Mana rikchariptikiqa suwa hinam mana yachasqayki horallata hamurusqayki. 4 Sardispiqa kachkanmi iskay-kimsallapas pachanku mana qanrachasqakuna, paykunaqa ñoqawanmi purinqaku yuraq pachayoq chaypaq hina kasqankurayku. 5 Pipas venceqkunaqa yuraq pachawan pachachisqam kanqaku, sutinkutapas manam chinkarachisaqchu wiñay kawsaqkunapa sutin apuntana libromantaqa hinaspam ñoqapa kasqankuta reqsichisaq Taytaypa hinaspa angelninkunapa qayllanpi. 6 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta. 7 —Filadelfiapi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Kay chuya kaqmi, cheqap kaqmi, Davidpa llaven hatalliqmi, mana pipa wichqanan punku kichaqmi hinaspa mana pipa kichanan punku wichqaqmi nin kaynata: 8 Ñoqaqa yachanim imam rurasqaykita. Punkutam kichaykapuyki, chaytaqa manataqmi pipas wichqanmanchu. Pisi kallpayoq kachkaspapas kasuwarqankim. Manataqmi negawarqankichu. 9 Satanaspa huñunakuyninpi llullakuspan “Judiom kani” niqkunatapas ñoqam qonqorachisaq qayllaykipi, chaynapim yachanqaku qam kuyasqayta. 10 Pacienciakunaykipaq kamachisqaytam kasuwarqanki, chayraykum ñoqapas waqaychasqayki hamuq sasachakuykunamanta. Chay sasachakuykunaqa hamunqa kay pachapi llapallan runakuna pruebasqa kanankupaqmi. 11 Ñoqaqa utqaymanmi hamusaq. Kapusuqnikitayá takyachiy premioykita mana pipas qechusunaykipaq. 12 Pipas venceqtaqa Diosniypa templonpa pilarninta hinam rurasaq, chaynata ruraptiyqa manañam chaymanta lloqsinqachu. Paypim qellqasaq Diosniypa sutinta, qellqasaqtaqmi mosoq Jerusalen llaqtapa sutintapas. Chay llaqtaqa hanaq pachamantam uraykamunqa. Qellqasaqtaqmi mosoq sutiytapas. 13 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta. 14 —Laodiceapi kaq ñoqamanta willakuqmanyá qellqay kaynata: Cheqap kaq, cheqap niq, allin testigo kaq hinaspa Diospa unanchasqan kamachiqmi nin kaynata: 15 Ñoqaqa yachanim tukuy rurasqaykita, manam chirichu nitaq rupaqchu kanki. ¡Ima allincha kanman rupaq kaptikiqa otaq chiri kaptikiqa! 16 Mana chiri nitaq rupaq kaspa qonilla kasqaykimantam vomitarusqayki. 17 Qanmi ninki: “Apum kani, apuyarunim, manam imatapas munaniñachu” nispa, ichaqa manam musyakunkichu llakipayaypaq, mana imayoq, wakcha ñawsa hinaspa qalalla kasqaykita. 18 Chaynaqa ñoqam consejayki ninapi chuyanchasqa qorita rantiwaspayki cheqap apu kanaykipaq. Yuraq pachatapas rantiwaspaykiyá chaywan pachakuspa penqaynikita tapakuy, rantiwaytaqyá ñawi hampitapas ñawikiman sutuchikuspa qawakunaykipaq. 19 Ñoqaqa qaqchaspaymi castigani llapallan kuyasqaykunataqa. Chaynaqa tukuy sonqoykiwanyá huchaykikunamanta wanakuy. 20 Qawarimuway, ñoqaqa punkupi sayaspaymi takachkani. Pipas qayakuyniyta uyarispan punkuta kichaykuwaptinqa yaykuspaymi paywan mikusaq, chaynataqmi paypas ñoqawan mikunqa. 21 Pipas venceqtaqa ñoqawan kuskatam tiyachisaq tiyanaypi, chaynam ñoqapas vencesqayrayku Taytaywan kuska tiyarqani tiyananpi. 22 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá huñunasqa iñiqkunaman Espiritupa nisqanta.
1 Chaymantam rikururqani hanaq pachapi punku kicharayachkaqta hinaptinmi chay cornetillapa punta waqayninpi hina niwarqa: —Seqamuy kayman, ñoqam qawachisqayki kaykunapa qepanman imam sucedekunanmanta —nispa. 2 Chaypunillam rikurirurqani Espiritupa kallpanchasqan hinaspam rikururqani hanaq pachapi tiyanata, chaypiqa Diosmi tiyachkasqa. 3 Chay tiyanapi tiyaq Diosqa rikchakurqa jaspe alhaja rumimanwan cornalina nisqanku alhaja rumimanmi. Tiyananpa muyuriqninpiñataqmi chirapa kachkasqa esmeralda alhaja rumi hina llipipipichkaq. 4 Chay tiyananpa muyuriqninpim rikurqani iskay chunka tawayoq tiyanakunatawan, chaypim tiyachkasqaku iskay chunka tawayoq ancianokuna, paykunaqa kachkasqa yuraq pachayoqkamam hinaspa umanpi qorimanta coronayoqkamam. 5 Diospa tiyananmantam lloqsimurqa llipyantin rayokuna hinaspa qapariykuna. Tiyananpa ñawpaqninpiñataqmi rupachkasqa qanchis achkikuna. Chaykunaqariki Diospa qanchisnintin espiritunmi. 6 Tiyananpa ñawpaqninpiñataqmi kachkasqa cristal hina chuyay-chuyay lamar qocha. Diospa tiyananpa chawpinpiwan muyuriqninpiñataqmi kachkasqa tawa animalkuna, chay animalkunaqa kasqa qepanpi hinaspa ñawpaqninpi achkallaña ñawiyoqmi. 7 Punta kaq animalmi rikchakurqa leonman, hukninñataqmi rikchakurqa novilloman, kimsa kaqñataqmi kasqa runa hina uyayoq, tawa kaqñataqmi rikchakurqa pawachkaq aguilaman. 8 Chay tawantin animalkunaqa kasqa soqta raprayoqkamam, raprankunapiñataqmi kasqa hawanpi ukunpi ñawillaña, paykunam tuta punchaw mana samaykuspa nirqaku: Chuyam, chuyam, chuyam tukuy atipayniyoq Señor Diosqa. Payllam ñawpaq kaqpas, kunan kaqpas chaynataq hamuq kaqpas. 9 Wiña-wiñaypaq kawsaqman otaq tiyananpi kaq Diosman chay animalkuna sapa kuti adoraspa hinaspa yupaychaspa graciasta qoptinkuñataqmi 10 iskay chunka tawayoq ancianokuna wiña-wiñaypaq kawsaqpa otaq tiyananpi kaqpa qayllanpi qonqorakuykurqaku hinaspam coronankuta qayllanman churaykuspanku adorarqaku, paykunam nirqaku: 11 Señor Diosllayku, qamllam kanki tukuy atipayniyoq adorana hinaspa yupaychana Diosqa. Qanmi unancharqanki tukuy ima kaqkunataqa. Munaynikiman hina unanchaptikim kachkan tukuy imakunaqa.
1 Chay hatun tiyanapi tiyaqpa alleqninpim rikurqani wankusqa librota hawanpi-ukunpi qellqasqata hinaspa qanchis sellowan selloykuspa wichqasqata. 2 Rikurqanitaqmi atiyniyoq angel qaparispan tapukuqtapas, paymi nirqa: —¿Yaqachum pipas kanman kay libropi sellosqa kaqta pakiruspan kicharuq? —nispa. 3 Ichaqa manam hanaq pachapipas nitaq kay pachapipas nitaq uku pachapipas karqachu chay librota kichaykuy atiqqa nitaq qawaykuqllapas. 4 Chaymi ñoqa anchata waqarqani chay librota kichaykunanpaq, leeykunanpaq hinaspa qawaykunanpaq mana pipas kaptin. 5 Chaymi huknin anciano niwarqa: —Ama waqaychu, leonwan sutichasqa Juda ayllumanta kaq Rey Davidpa mirayninmi libropa qanchis sellonta pakispan kichananpaq vencerunña —nispa. 6 Hinaptinmi Diospa tiyananpa chawpinpi hinaspa tawa animalkunapa chawpinpi hinaspa ancianokunapa chawpinpi rikururqani carnerota wañuchisqa hina rikchayniyoq sayachkaqta. Chay Carneroqa kachkasqa qanchis waqrayoqmi hinaspa qanchis ñawiyoqmi. Chay ñawinkunaqa tukuy kay pachaman kachasqa Diospa qanchis espiritunkunam. 7 Chay Carnero hamuruspanmi librota chaskiykurqa tiyanapi tiyaq Diospa alleq makinmanta. 8 Librota chaskiykuptinñataqmi tawan animalkuna iskay chunka tawayoq ancianokunapiwan qonqorakuykurqaku Carneropa qayllanpi. Llapallan ancianokunaqa arpayoqkamam apachkasqaku incienso huntayoq qorimanta tazonninkuta. Chay inciensoqa Diosman iñiqkunapa mañakuyninmi. 9 Paykunam takirqaku kay mosoq takita: Sellosqanta pakispa libro kichaqqa qamllam kanki. Qamqa wañuchisqam karqanki. Diospaqmi runakunata yawarnikiwan rantirqanki llapallan llaqtakunamanta, tukuy idioma rimaqkunamanta, ayllukunamanta hinaspa nacionkunamanta. 10 Diosniykupaqmi munaychakusqantawan sacerdotekunataña rurarurqanki. Kay pachapi gobiernanankupaqmi chaynataqa rurarurqanki. 11 Rikuruspayñataqmi uyarirqani Diospa tiyananpa muyuriqninpi achkallaña angelkunapa, animalkunapa hinaspa ancianokunapa nisqanta. Paykunaqa kasqa achka-achka wara-waranqantinmi. 12 Paykunam qaparispa nirqaku: Wañuq Carnerollatam nichwanqa “Qamllam kanki atiyniyoqqa apuqa, yachayniyoqqa hinaspa kallpasapaqa. Qamllatam yupaychaymankuqa, adoraymankuqa hinaspa alabaymankuqa.” 13 Diospa tukuy ima unanchasqankunapas otaq hanaq pachapi, kay pachapi, uku pachapi hinaspa lamar qochapi kaqkunapas kaynatam nirqaku: Tiyananpi tiyaq Diostayá Carnerotawan Wiña-wiñaypaq adorasun, yupaychasun, hatunchasun hinaspa kallpasapapaq hapisun. 14 Tawa animalkunañataqmi nirqaku: —¡Amén! —nispa. Iskay chunka tawayoq ancianokunañataqmi qonqorakuykuspa adorarqaku.
1 Revelacionniypi qanchis sellomanta punta kaq sellota Carnero kichaykuptinmi chay tawa animalpa huknin rayo hina qaparirqa: —Hamuy —nispa. 2 Rikurqanitaqmi huk yuraq caballotapas. Sillakuqninmi kasqa flechanayoq. Payman coronata qoykuptinkum lloqsirqa vencestin aswanraq vencenanpaq. 3 Iskay kaq sellota Carnero kichaykuptinñataqmi iskay kaq animal nirqa: —Hamuy —nispa. 4 Hinaptinmi lloqsiramurqa huknin caballo, chay caballoqa kasqa pukam. Sillakuqninmanmi atiyta qoykurqaku kay pachamanta hawkayayta qechunanpaq chaymi llapa runakuna wañuchinakurqaku. Paymanqa qorqakutaqmi hatun espadatapas. 5 Kimsa kaq sellota Carnero kichaykuptinñataqmi kimsa kaq animal nirqa: —Hamuy —nispa. Hinaptinmi qawarispay rikururqani huk yana caballota, sillakuqninmi hapichkasqa huk balanzata. 6 Chaymi tawa animalkunapa chawpinmanta qayakamurqa: —Huk kilo trigom jornalpa chanin qollqepaq. Kimsa kilo cebadam jornalpa chanin qollqepaq. Ichaqa amam usuchinkichu aceitetawan vinotaqa —nispa. 7 Tawa kaq sellota Carnero kichaykuptinñataqmi tawa kaq animal qayakamurqa: —Hamuy —nispa. 8 Hinaptinmi qawarispay rikururqani qellu caballota, sillakuqninpa sutinmi kasqa Wañuy, qepan qatiqñataqmi kasqa wañusqakunapa kasqanpi munaychakuq. Paymanmi atiyta qoykurqaku kay pachapa tawa kaq parten runakunata guerrawan, yarqaywan, onqoywan hinaspa kay pachapi monte animalkunawan wañuchinanpaq. 9 Pichqa kaq sellota Carnero kichaykuptinñataqmi altarpa sikinpi rikururqani Diospa palabranta willakusqankurayku wañuqkunata. 10 Paykunam qaparispa nirqaku: —Chuya kaq hinaspa prometesqaykikuna cumpliq Señor ¿haykapikamataq wañuchiwasqankumanta mana juzgankichu hinaspa mana vengakunkichu kay pachapi yachaqkunata? —nispa. 11 Sapakamaman yuraq pachakunata qoykuspam nirqaku: —Asllatapas suyaykuychikraqyá Cristota serviqmasikichik wawqe-panikuna qamkuna hina wañuchisqa kanankukama —nispa. 12 Soqta kaq sellota Carnero kichaykuptinñataqmi karqa hatun temblor. Intim tutayarurqa luto pacha hina, enteron killañataqmi rikurirurqa yawar hina. 13 Cielopi lucerokunapas kay pachamanmi wichiykamurqa wayra taspiptin llullu higos wichichkaq hina. 14 Cielokunapas papel wankusqa hina chinkaruptinmi orqokunawan islakunapas maymi kasqanmanta kuyuchisqa karurqa. 15 Kay pachapi hatun kamachikuqkunapas pakakururqakum machaykunapi, orqokunapi hinaspa qaqakunapa chawpinpi, pakakururqataqmi hatunchakuqkunapas, apukunapas, capitankunapas, atiyniyoqkunapas, llapallan sirvientekunapas chaynataq libre kaqkunapas. 16 Paykunam orqokunatawan qaqakunata nirqaku: —Tiyananpi tiyaq Diosmantawan Carneropa piñakuyninmanta pakaykuwanaykikupaqyá tuñiykamuy. 17 Castigananku hatu-hatun punchawmi chayaramun. ¡Piraq chaytaqa aguantanman! —nispa.
1 Chaymantam rikurqani tawa angelkunata kay pachapa tawan esquinankunapi sayachkaqta, paykunam wayrata harkachkasqa kay pachamanpas, lamar qochamanpas chaynataq ima sachamanpas mana wayramunanpaq. 2 Rikurqanitaqmi huk angeltapas intipa qespimunan lawmanta hamuchkaqta, payqa kawsaq Diospa señalanan sellontam hapichkasqa. Chaymi kay pachatawan lamar qochata dañananpaq kaq atiyniyoq tawa angelkunata qaparispan chay angel nirqa: 3 —Diospa serviqninkunata urkunpi sellowan manaraq markachkaptiykuqa amaraqyá dañaychikchu allpatapas, lamar qochatapas nitaq sachakunatapas. 4 Chaymi uyarirqani llapallan Israel ayllukunamanta señalasqakunaqa pachak tawa chunkan tawayoq waranqa kasqanta. 5 Chunka iskayniyoq waranqam karqa Judá ayllumanta, chunka iskayniyoq waranqakamataqmi karqa Ruben ayllumantapas, Gad ayllumantapas, Aser ayllumantapas, Neftaliy ayllumantapas, Manasés ayllumantapas, Simeon ayllumantapas, Leviy ayllumantapas, Isacar ayllumantapas, Zabulon ayllumantapas, Josey ayllumantapas chaynataq Benjamin ayllumantapas. 9 Chaymantam rikurqani achkallaña runakunata llapallan nacionkunamanta, ayllukunamanta, castakunamanta hinaspa tukuy rikchaq rimayniyoqkunamanta. Paykunaqa sayachkasqaku hatun tiyanapa ñawpaqninpim hinaspa Carneropa qayllanpim. Achka-achkallaña kaptinkum mana pipas yupayta atirqachu. Yuraq pachawan pachasqakama kaspam sapakama hapirqaku palmerapa kallmanta. 10 Llapallankum qayaykachakurqaku: Salvacionninchikqa tiyananpi tiyaq Diosninchikmantam hinaspa Carneromantam. 11 Llapallan angelkunam sayachkasqaku Diospa tiyananpa, ancianokunapa hinaspa tawa animalkunapa muyuriqninpi. Chay angelkunam Diospa tiyananpa ñawpaqninpi qonqoranpa kumuykuspanku payta adorarqaku: 12 ¡Amén! Yachayniyoq kasqanraykuyá Diosninchikta hatunchasunchik hinaspa adorasunchik. Atipayninmantawan kallpanmantayá wiña-wiñaypaq graciasta qosunchik hinaspa yupaychasunchik. Amén. 13 Hinaptinmi huknin anciano tapuwarqa: —¿Pikunataq kay yuraq pachayoqkunaqa? ¿Maymantataq hamurqaku? —nispa. 14 Ñoqañataqmi nirqani: —Señorlláy, qanmi yachanki —nispa. Chaymi payñataq niwarqa: —Paykunaqa hatu-hatun ñakariymanta hamuqkunam hinaspa pachankutapas taqsaspa Carneropa yawarninwan yuraqyachiqkunam. 15 Chayraykum paykunaqa Diospa tiyananpa ñawpaqninpi kachkanku hinaspam tuta punchaw payta servichkanku templonpi. Tiyananpi tiyaq Diosñataqmi karpa hina harkaykunqa. 16 Paykunaqa manañam yarqaymantapas, yakumantapas kanqakuñachu, nitaqmi intipas nitaq ima rupaypas rupanqañachu. 17 Diospa tiyananpa chawpinpi kaq Carnerom paykunataqa harkanqa ovejakunata michichkaq hina, paykunataqa kawsachikuq yakukunamanmi, pusanqa. Waqasqanku weqenkutapas Diosñam pichanqa.
1 Libropa qanchis kaq sellonta Carnero kicharuptinñataqmi hanaq pachapi upallalla karurqaku yaqa media hora. 2 Chaymantam rikurqani qanchis angelkunata Diospa qayllanpi sayachkaqta, paykunamanmi qosqa karqa qanchis cornetillakuna. 3 Hinaptinmi huk angel qorimanta qontichinayoq hamuspan altarpa waqtanpi sayaykurqa, paymanmi qoykurqaku achka inciensota iñiqkunapa mañakuyninman yapaykuspan qorimanta altarpa hawanpi kañananpaq. Chay altarqa kachkasqa Diospa tiyananpa ñawpaqninpim. 4 Chay kañasqanpa qosniyninmi Diosman chayarurqa iñiqkunapa mañakuyninwan kuska. 5 Chay hapisqan qontichinaman altarpa hawanmanta nina sansata angel hinaykuspanmi kay pachaman wikutiykamurqa hinaptinmi rayokuna, qapariykuna hinaspa llipyaykuna temblorpiwan karurqa. 6 Cornetillayoqkama chay qanchis angelkunam cornetillankuta alistarqaku tocanankupaq. 7 Punta kaq angel cornetillanta tocaykuptinmi yawarwan chapusqa ninayoq runtu para kay pachaman chayaramurqa, chaymi ruparurqa kay pachapa kimsa kaq parten, ruparurqataqmi sachakunapa hinaspa qewakunapa kimsa kaq partenpas. 8 Iskay kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi lamar qochaman wischusqa karurqa rupachkaq hatu-hatun orqo hina, hinaptinmi lamar qochapa kimsa kaq parten yawaryarurqa. 9 Chaymi lamar qochapi kawsaq animalkunamanta kimsa kaq parte wañururqa, chinkarurqataqmi buquekunamanta kimsa kaq partepas. 10 Kimsa kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi cielomanta wichiykamurqa rupachkaq nina hina hatu-hatun lucero. Chay luceroqa mayukunapa hinaspa pukyukunapa kimsa kaq partenpa hawanmanmi wichiykamurqa. 11 Luceropa sutinqa kasqa Qatqem chaymi chay yakukunapa kimsa kaq parten qatqeyarurqa, achka runakunam wañururqaku chay qatqe yakuta tomaruspanku. 12 Tawa kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi intipa, killapa hinaspa lucerokunapa kimsa kaq parten dañasqa rikurirurqa. Chaykunapa kimsa kaq parten tutayaruptinmi manaña achkirqachu punchawpas nitaq tutapas. 13 Rikururqanitaqmi huk angeltapas cielopa chawpinta pawachkaqta, paymi qaparirqa: —¡Ay! ¡Ay! ¡Ay! ¡Imaynaraq kanqa kay pachapi kaqkuna, kimsa angelkunapas cornetillanta tocaykuptinqa! —niqta.
1 Pichqa kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi lucerota rikurqani cielomanta kay pachaman wichiykamuqta, chay Lucerom uku pachapa llaventa chaskirqa. 2 Chay uku pachata kichaykuptinmi qosniriramurqa hatu-hatun hornomanta hina, chay qosnim tutayarachirqa intitawan cielota. 3 Chay qosnimanta aqarway urukuna lloqsiramuspanmi kay pachaman mastarikurqa, chaykunaqa kasqa atoq-atoqkuna hina kachukuqmi. 4 Chaykunataqmi kamachisqa karqa kay pachapi qorakunata, imapas verde kaqkunata hinaspa sachakunata mana mikunanpaq, kamachisqaqa karqa Diospa sellonwan urkunpi mana marcasqa runakunallata kachunanpaqmi. 5 Kamachisqaqa karqa manataqmi runakuna wañuchinanpaqchu aswanqa pichqa killantin kachuspa ñakarichinallanpaqmi. Chay kachusqankupa nanayninqa karqa atoq-atoqpa kachukuynin hinam. 6 Chay punchawkunaqa runakunam wañuyta maskanqa ichaqa manam tarinqakuchu, wañuyta munaspankupas manam wañunqakuchu. 7 Chay aqarwaykunaqa kasqa guerrapaq alistasqa caballokuna hinam. Umanpim kasqa qorimanta corona hina, uyanñataqmi kasqa runapa uyan hina. 8 Chukchanmi kasqa warmipa chukchan hina, kirunñataqmi kasqa leonpa kirun hina. 9 Qasqonku harkaqñataqmi kasqa fierromanta harkachikuna hinaraq, raprankupa qapariyninñataqmi kasqa caballokunapa aysasqan guerraman riq carretakuna hinaraq. 10 Chupankuñataqmi kasqa atoq-atoq hina kachukuq, chaynaqa karqa chaywan kachuspa runakunata pichqa killa ñakarichinanpaqmi. 11 Chay aqarway urukunaqa kamachiqniyoqmi karqaku, chay kamachiqninqa karqa uku pachapi munaychakuq angelmi, chay angelpa sutinmi karqa hebreo rimaypi Abadon, griego rimaypiñataq Apolion, chay sutiqa “chinkachiq” ninanmi. 12 Pasarurqam chay angelpa punta kaq “¡Ay!” nisqanqa. Ichaqa hamuchkanmi iskay sasachakuykunaraq. 13 Soqta kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi uyarirqani qayakuyta. Chay qayakuymi uyarikamurqa Diospa qayllanpi qori altarpa hawanpi tawa waqrachakunapa chawpinmanta. 14 Chaymi cornetillayoq qanchis kaq angelta nirqa: —Kachariy Eufrates Mayupa patanpi watasqa tawa angelkunata —nispa. 15 Hinaptinmi kachaykurqa chay tawan angelkunata chaynapi llapa runakunamanta kimsa kaq partenta wañuchinanpaq. Paykunam chay horapaq, chay punchawpaq, chay killapaq hinaspa chay watapaq alistasqa karqaku. 16 Uyarisqayman hinaqa caballopi sillasqa soldadokunam karqa iskay pachak waranqa kuti waranqa. 17 Revelacionniypimá Chuya Espiritu qawachiwarqa caballokunapi sillasqakunata. Paykunaqa qasqontam harkachikusqa nina hina puka harkachikunawan, azul harkachikunawan hinaspa qellu harkachikunawan. Caballokunaqa kasqa leon hina umayoqkunam, chay caballokunapa siminmantam lloqsimurqa nina, qosni hinaspa azufre. 18 Runakunapa kimsa kaq partenmi wañururqa chay caballokunapa siminmanta lloqsimuq kimsa castigowan otaq ninawan, qosniwan hinaspa azufrewan. 19 Chay caballokunapa kallpanqa kasqa siminpiwan chupanpim. Chay chupankunaqa kasqa culebrakuna hina umayoqmi, chaywanmi kachukuq. 20 Chay castigokunamanta lluptiq runakunapas manataqmi wanakurqakuchu mana allinkuna rurayninkumantaqa. Manamá wanakurqakuchu demoniokuna adoraymanta nitaq qorimanta, qollqemanta, broncemanta, rumimanta hinaspa kullumanta taytacha-mamachakuna adoraymantapas. Chay taytacha-mamachakunaqa manam rikukunchu, manam uyarikunchu, manataqmi purinchu. 21 Chay runakunaqa manataqmi wanakurqakuchu runakuna wañuchisqankumantapas, layqakusqankumantapas, huchapakusqankumantapas nitaq suwakusqankumantapas.
1 Rikurqanitaqmi huk atiyniyoq angelta hanaq pachamanta uraykamuqta, payqa kasqa puyuwan pachasqam hinaspa umanpi chirapayoqmi. Uyanpas achkirirqa inti hinaraqmi, chakinkunañataqmi kasqa ninamanta pilarkuna hinaraq. 2 Kichasqa librochata hapiykuspanmi alleq chakinta churaykurqa lamar qochapa hawanman, ichoq chakintañataqmi churaykurqa allpaman. 3 Leon hina qapariptinmi qanchis rayokuna toqyamurqa rimachkaq hina. 4 Chay qanchis rayokuna rimaramuptinmi qellqanaypaqña kachkarqani, ichaqa hanaq pachamantam yapatawan qayamuwarqa: —Qanchisnintin rayokunapa nisqantaqa amaraqyá willakuychu nitaq qellqaychu —nispa. 5 Lamar qochapiwan allpapi sayaq angelñataqmi cielo lawman alleq makinta hoqarirqa. 6 Wiña-wiñaypaq kawsaqraykum otaq cielokunapas, kay pachapas, lamar qochapas chaynataq chaykunapi kaq tukuy imapas unanchaqraykum jurarqa kaynata: —Manam unamunqañachu. 7 Aswanqa qanchis kaq angelpa cornetillan tocanan tiempo chayaramuptinmi Diospa pakasqa kaqninkuna cumplikunqa, chaynaqa karqa serviqnin willakuqkunaman nisqanpi hinam. 8 Hanaq pachamanta uyarisqay qayakuymi yapamanta nimuwarqa: —Rispaykiyá chay kicharayaq librochata chaskimuy lamar qochapiwan allpapi sayaq angelpa makinmanta —nispa. 9 Angelman librochata mañaq riptiymi payñataq niwarqa: —Chaskiwaspayki mikuy kay librochata, simikipim kanqa miel hina miskillaña, wiksaykipiñataqmi kanqa qatqellaña —nispa. 10 Angelpa makinmanta librochata chaskiykuspay mikuruptiymi simiypiqa karqa miel hina miskillaña, mikuruptiyñataqmi wiksaypi qatqeyarurqa. 11 Hinaptinmi niwarqa: —Yapatawanmi willakunayki achkallaña runakunamanta, nacionkunamanta, tukuy rikchaq rimayniyoqkunamanta hinaspa reykunamanta —nispa.
1 Soqos kaqlla tupuna varata huk kaqnin qoykuwaspanmi niwarqa: —Diospa templontawan altartayá tupuramuy, yuparamuytaqyá chaypi adoraqkunatapas. 2 Ichaqa amam tupumunkichu templopa pationtaqa, chayqa kachkan mana judio kaqkunaman qosqam. Chay chuya llaqtapiqa paykunam sarutyachkaq hina munaychakunqa tawa chunka iskayniyoq killa. 3 Ñoqam kachasaq iskay testigoykunata waranqa iskay pachak soqta chunkan punchawpuni chaynapi luto pachawan hinakuykuspanku ñoqamanta willakamunankupaq —nispa. 4 Chay testigokunaqa kasqa aceitunas ruruq iskay sachakuna hinam otaq Diospa qayllanpi kaq iskay hatun mecherokuna hinam. 5 Pipas paykunata imanaytapas munaptinqa siminkumanta lloqsimuq ninawanmi enemigonkuta kañarunqa, chaynatamá wañurunqa imanaruynin munaqpas. 6 Chay testigokunaqa atiyniyoqmi kasqa parata usyachinankupaqpas, chaynataqa usyachiqku Diosmanta willakunankukamam. Paykunaqa atiyniyoqtaqmi kasqaku yakuta yawaryarachispanku munasqankuman hina kay pachapi runakunata tukuy rikchaq castigokunawan ñakarichinankupaqpas. 7 Paykuna willakuyta tukuruptinkuñataqmi Manchakuypaq Animal uku pachamanta lloqsimuspa paykunapa contranpi guerrata ruranqa, paykunata venceruspa wañurachiptinmi 8 cuerponkupas hatun llaqtapa callenkunapi chutarayanqa. Chay llaqtatam tupachinku Sodomawan hinaspa Egiptowan, chaypimá Señorninchikpas chakatasqa karqa. 9 Kimsa punchaw partenpunim runakuna llapa ayllukunamanta, tukuy rikchaq rimayniyoqkunamanta hinaspa llapa nacionkunamanta chay testigokunapa ayanta qawaspa mana munanqakuchu pampanankuta. 10 Kay pachapi kawsaqkunañataqmi kusikunqaku chay wañuqkunamanta, kusikuymantam regalokunatapas apachinakunqaku, chaynataqa ruranqaku chay iskay willakuqkuna manaña kay pachapi yachaqkunata ñakarichisqanraykum. 11 Ichaqa kimsa punchaw partenmantam chay wañusqakunaman yaykururqa Diospa kachamusqan kawsachikuq espiritu hinaptinmi sayarirurqaku, qawaqninkunañataqmi hatu-hatunta mancharikururqaku. 12 Hinaptinmi chay iskay testigokuna hanaq pachamanta uyarirqaku hatun qayakuyta “Seqamuychik kayman” niqta. Hinaptinmi puyuntakama seqarurqaku hanaq pachaman enemigonkunapas qawachkaptin. 13 Chay hora nisyu-nisyu temblor karuptinmi tuñirurqa llaqtapa chunka kaq parten, qanchis waranqa runakunam wañururqa chay temblorwan. Wakinñataqmi hatu-hatunta mancharikuspanku hanaq pachapi kaq Diosta alabarqaku. 14 Angelpa iskay kaq “¡Ay!” nisqanqa pasarunñam, kimsa kaq sasachakuymi ichaqa chayllaraq hamuchkan. 15 Qanchis kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi hanaq pachamanta qayakamurqa: Kay pachapi gobiernokunaqa Cristopañam. Payñam gobiernanqa wiña-wiñaypaq. 16 Hinaptinmi Diospa qayllanpi iskay chunka tawayoq tiyanakunapi tiyaq ancianokuna qonqoranpa kumuykurqaku, Diosta adoraspam nirqaku: 17 Señorllayku, graciastam qoykiku. Tukuy Atiyniyoq Diosnillayku, qamqa kunanpas ñawpaqpas hina kaqllam kanki. Qamqa munaychakunaykipaqmi hatun atiyta chaskichkanki. 18 Nacionkunam piñakurunku, ichaqa chayaramunmi punchaw castiganaykipaq. Chayaramunñam hora wañuqkunata juzganaykipaq. Qanmanta willakuq serviqnikikunamanmi pagapunki. Qamllapaq kawsaqkunamanwan respetasuqnikikunamanmi pagapunki. Taksamanpas hatunmanpas llapallanmanmi pagapunki. Kay pacha chinkachiqkunatam chinkachinki. 19 Hinaptinmi Diospa templon hanaq pachapi kichakuykurqa, chaypim kachkasqa contrato baulpas. Hinaptinmi karqa llipyaykuna, qapariykuna hinaspa rayokuna. Temblormi kay pachata taspirqa, qepantañataqmi runtu para chayarqa.
1 Hanaq pachapim rikururqani hatun señalta: Warmim pachawan hina intiwan pachasqa kachkasqa hinaspam saruchkasqa killata, umanpiñataqmi kachkasqa chunka iskayniyoq lucerokunamanta corona. 2 Chay warmi wiksayakuruspanmi nanaywan qayaykachakurqa wachakunanpaq. 3 Yapatawanmi rikururqani hanaq pachapi huk señalta: Dragon sutiyoq hatun puka animalmi kachkasqa qanchis umayoq, chunka waqrayoq, sapa umankunapim kachkasqa huk corona. 4 Chupanwan aysaspam cielomanta wischuykamurqa kay pachaman kimsa kaq parten lucerokunata. Dragon sutiyoq animalñataqmi sayachkarqa wachakuywan kaq warmipa ñawpaqninpi, chaypiqa sayachkarqa naceruptillan wawachanta mikurunanpaqmi. 5 Chay warmim wachakururqa qari wawata. Paymi kamachinqa fierro tawnawan hina hatun atiyninwan llapallan nacionkunata. Chay wawata qechuruspam tiyananpi tiyaq Diosman aparqaku. 6 Warmiñataqmi Diospa alistapusqan chunniqman ayqekurqa chaypi waranqa iskay pachak soqta chunkan punchaw uywasqa kananpaq. 7 Chaymantam hanaq pachapi hatu-hatun guerra karurqa. Miguelmi angelninkunapiwan pelearqa dragon sutiyoq animalpa contranpi. Dragonpas angelninkunapiwanmi pelearqa. 8 Ichaqa vencerachikuptinkum hanaq pachapiqa manaña sitio karqachu paykunapaq. 9 Chaynapimá chay hatun dragonqa wischumusqa karqa. Payqariki diablowan hinaspa Satanaswan sutichasqa ñawpaqmantaraq kaq culebram. Paymi llapallan kay pachapi runakunata engañachkan, paymá kay pachamanpas wischumusqa karqa angelninkunapiwan. 10 Chaymantam hanaq pachapi huk kaqnin qaparirqa: —Kunanmi chayaramuwanchik Diosmanta salvacion, chayaramuntaqmi Diospa atiyninpas, munaychakuyninpas chaynataq Cristopa munayninpas. Wawqe-paninchikkunapa contranpi tuta punchaw Diosman acusaq diabloqa ñam wischurachikamunña hanaq pachamanta. 11 Wawqe-paninchikkunaqa vencerqaku Carneropa yawarninwanmi hinaspa willakusqanku palabrawanmi, paykunaqa manamá wañuytapas manchakurqakuchu. 12 Chaynaqa cielokuna, kusikuychikyá, kusikuychiktaqyá chaypi yachaqkunapas. ¡Ay! imaynaraq kanqa kay pachapi kaqkunaqa! Diabloqa piñasqallañam uraykaramun qamkunaman, payqariki yachachkanmi pisi tiempoyoqllaña kasqanta —nispa. 13 Dragon sutiyoq animalñataqmi kay pachaman wischusqa kasqanta qawakuykuspan qari wawa wachakuq warmita qatikacharqa. 14 Hinaptinmi warmiman qoykurqaku condorpa rapran hina iskay raprakunata, chaytaqa qoykurqaku culebrapa qayllanmanta maymi kasqan chunniqman pawarikunanpaqmi, hinaptin chaypi kimsa wata parten uywasqa kananpaq. 15 Culebrañataqmi siminmanta wischurqa mayu hina achka-achka yakuta chay warmita aparunanpaq. 16 Ichaqa allpam yanaparqa warmita, kicharikuykuspanmi millpururqa Dragonpa wischusqan mayu hina yakuta. 17 Hinaptinmi Dragonqa warmipa contranpi piñakuruspan pasarqa mirayninkunapa contranpi peleaq otaq Diospa kamachikuynin kasukuqkunapa hinaspa Jesuspi iñiqkunapa contranpi peleaq.
1 Chaymantam lamar qochapa patanpi sayaykuspay rikururqani lamar qochamanta qanchis umayoq hinaspa chunka waqrayoq animal lloqsimuqta. Sapa waqranpim kasqa huk corona, umankunapiñataqmi kasqa Dios kamiq sutikuna. 2 Chay rikusqay animalqa kasqa uturungu kaqllam, chakinkunañataqmi kasqa ukumaripa chakinkuna kaqlla, siminpas kasqa leonpa hinam. Dragonmi qoykurqa atiynintawan gobiernonta hinaspa hatun munaychakuyninta. 3 Chay animalpa huknin umanmi wañunanpaq hina tuksisqa karqa, ichaqa sanoyaruptinmi llapallan kay pachapi kaq runakuna admirasqallaña chay animalta qatikurqaku. 4 Chay Dragontam adorarqaku Manchakuypaq Animalman atiyta qoykusqanrayku. Adorarqakutaqmi chay manchakuypaq animaltapas: —¿Pitaq kay animal hinaqa kanman? ¿Pitaq paywanqa peleanman? —nispa. 5 Chay animalmanqa qoykurqataqmi atiytapas tukuy imata Diospa contranpi rimananpaq hinaspa tawa chunka iskayniyoq killa munaychakunanpaq. 6 Chaynapim Diosta kamirqa, kamirqataqmi paypa sutintapas, paypa karpantapas chaynataq hanaq pachapi yachaqkunatapas. 7 Chay animalmanqa qoykurqakutaqmi atiyta Diosllapaqña kawsaqkunapa contranpi peleaspa vencerunanpaqpas chaynataq kay pachapi llapallan ayllukunata, castakunata, tukuy rikchaq rimayniyoqkunata hinaspa nacionkunata kamachinanpaqpas. 8 Chay Manchakuypaq Animaltam adorarqaku llapallan kay pachapi yachaqkuna otaq Carneropa kawsay libronpi sutin mana qellqasqakuna. Chay Carneroqa manaraqpas kay pacha unanchasqa kachkaptinmi wañunanpaq citasqa karqa. 9 Uyariwaqniykunaqa kasukuychikyá. 10 Pipas presochasqa kananpaq kaqqa presochasqam kanqa. Espadawan wañuchisqa kananpaq kaqqa espadawanmi wañunqa. Chaynapim Diosllapaqña kawsaqkunaqa pacienciayoq hinaspa confianzayoq kananku. 11 Yapatawanmi rikurqani huk animalta kay pachamanta wicharichkaqta. Chaypam kasqa waqrankuna carneropa hina, rimayninñataqmi kasqa Dragonpa rimaynin hina. 12 Punta kaq animalpa hinam atiyninpas kasqa chaymi tukuy imata punta kaq animalpaq rurarqa. Llapallan kay pachapi kaq runakunawanmi adorachirqa nanayninmanta sanoyaruq punta kaq animalta. 13 Hatun milagrokunatam rurarqa atiyninta qawachinanpaq, cielomantapas wichichimurqam ninakunata llapa runakunapa qayllanman. 14 Kaykunata punta kaq animalpa qayllanpi rurasqanwanmi kay pachapi llapa runakunata engañarqa. Kamachikurqam Manchakuypaq Animalpa imagenninta ruranankupaq, chay animalqa espadawan tuksisqa kachkaspanpas manam wañurqachu. 15 Chay iskay kaq animalmanmi atiyta qoykurqaku punta kaq animalpa imagenninman espirituta qospa rimachinanpaq hinaspa imagen mana adoraqkunataqa wañuchinanpaq. 16 Chay iskay kaq animalmá llapallan runakunata taksatapas, hatuntapas, aputapas, wakchatapas, libretapas hinaspa sirvientetapas alleq makinpi otaq urkunpi marcachirqa, 17 chaynapim pipas mana imallatapas rantiqchu nitaqmi rantikuqchu, chaynataqa ruraqku chay animalpa marcan marcayoqllam otaq chay animalpa sutin sutiyoqllam otaq sutinpa numeron numeroyoqllam. 18 Yachayniyoqpaqmi kayqa. Yachayniyoq runaqa animalpa numerontayá yupachun. Paypa numeronqa soqta pachak soqta chunkan soqtayoqmi.
1 Qawarispaymi rikururqani Sion Moqopa hawanpi Carnero sayachkaqta. Paywanmi sayachkasqa pachak tawa chunkan tawayoq waranqa runakuna, paykunaqa kachkasqa Carneropa sutinwan hinaspa Taytanpa sutinwan urkunkupi qellqaskamam. 2 Chaymantam uyarirqani hanaq pachamanta qayakuyta, chay qayakuyqa karqa achka yakupa hinaspa sinchi rayopa qapariynin hinam. Chay qayakuyqa karqa arpa tocaqkunapa tocasqan hinaraqmi. 3 Chay pachak tawa chunkan tawayoq waranqa runakunam takirqaku mosoq takita hatun tiyanapa ñawpaqninpi, paykunaqa takirqaku tawa animalkunapa hinaspa ancianokunapa qayllanpim, ichaqa manam pipas chay taki yachayta atirqachu, yacharqakuqa pachak tawa chunkan tawayoq waranqa kay pachamanta rantisqa runakunallam. 4 Paykunaqa warmikunawan mana qanrachakuqkunam otaq warmiwan mana puñuqkunam. Paykunaqa Carnerotam qatinku maymanña riptinpas. Paykunaqa punta rikurimuq ruru hinam, paykunaqa Diospaqwan Carneropaqmi runakuna ukumanta rantisqa karqa. 5 Paykunaqa mana llullakuqmi hinaspa mana huchayoqmi karqaku. 6 Rikurqanitaqmi huk angeltapas cielopa chawpinta pawachkaqta, paymi wiñaypaq kaq allin noticiata apachkasqa kay pachapi llapallan nacionkunaman, ayllukunaman, tukuy rikchaq rimayniyoqkunaman hinaspa llapallan runakunaman. 7 Qaparispanmi nirqa: —Diostayá manchakuywan alabaychik, juzganan horam chayaramunña, cielokunatapas kay pachatapas, lamar qochatapas hinaspa pukyukunatapas unanchaqtayá adoraychik —nispa. 8 Iskay kaq angelñataqmi nirqa: —¡Tuñirunñam, tuñirunñam hatun Babilonia llaqtaqa! Chay llaqtam vino upyachichkaq hina upyarachirqa huchapakuyninta llapa runakunaman —nispa. 9 Kimsa kaq angelpas paykunata qatistinmi qaparirqa: —Pipas Manchakuypaq Animalpa imagenninta adoraqqa hinaspa urkunpi otaq makinpi marcachikuqqa 10 upyanqam Diospa piñakuyninta. Chay piñakuyninqa mana chaqrusqa vino hinam kachkan Diospa piñakuynin sutiyoq vasopi. Chay upyaq runaqa ninapiwan azufrepim Carneropa qayllanpi hinaspa chuya angelkunapa qayllanpi ñakarichisqa kanqa. 11 Ñakariyninqa ninapa qosniynin hinaraqmi qosninqa wiña-wiñaypaq. Tutapas-punchawpas manam hawkayayta tarinqachu Manchakuypaq Animal adoraqkunaqa nitaq marcan chaskiqkunapas. 12 Chaynapim Diosllapaqña kawsaqkunapas otaq kamachikuynin kasukuqkunapas otaq Jesuspi qaqa hina sayaqkunapas pacienciakunku. 13 Hinaptinmi hanaq pachamanta qayamuwarqa: —Qellqay kayta: “Mayna kusisqam Diospi iñispa kunanmanta wañuqkunaqa” nispa. Espiritupas nintaqmi: “Arí, paykunaqa samanqañam ñakariykunamanta, allin rurasqankupas paykunawanmi kachkan” nispa. 14 Chaymantam rikurqani yuraq puyuta, hawanpiñataqmi tiyachkasqa Diosmanta Hamuq Runaman rikchakuq, payqa kachkasqa qorimanta coronayoqmi hinaspa makinpi ñawchi rutunayoqmi. 15 Hinaptinmi templomanta lloqsiramurqa huk angel, paymi puyupa hawanpi tiyaqta qayarqa: —Rutunaykiwan rutuy, ñam rutuna tiempoqa chayaramunña, kay pachapi cosechaqa ñam poqosqaña kachkan —nispa. 16 Puyupa hawanpi tiyaq rutunanwan kay pachata ruturuptinmi cosechaqa huñusqaña rikurirurqa. 17 Hinaptinmi huk angelpas lloqsiramurqa hanaq pachapi kaq templomanta filoyoq rutunanta aparikuspan. 18 Altarmantapas lloqsiramurqam huk angel, payqa ninawan kañaykunanpaq atiyniyoq kaspanmi ñawchi rutunayoq angelta qayarqa: —Ñawchi rutunaykiwan rutuy kay pachapi uvaskunata, ñam uvaskunaqa poqosqaña kachkan —nispa. 19 Hinaptinmi chay angel rutunanwan rutururqa kay pachapi uvaskunata hinaspam huntarachirqa uvas saruna pozoman. Chay pozoqa karqa Diospa piñakuynin sutiyoq pozom. 20 Llaqtapa hawa lawnin pozopi saruchiptinmi pozomanta yawar pawaramurqa caballokunapa frenonman haypanankamaraq. Chay yawarqa puririrqa kimsa pachak kilometrokamaraqmi.
1 Hanaq pachapim huktawan rikurqani ancha admirakuypaq kaqta: Qanchis angelkunam kachkasqa qanchis qepa kaq castigoyoqkama, chay castigokunawanmi tukururqa Diospa piñakuynin. 2 Rikurqanitaqmi ninawan chaqrusqa cristal kaqlla lamar qochatapas. Rikurqanitaqmi Manchakuypaq Animaltawan imagennintapas chaynataq marcantawan sutinpa numeron venceqkunatapas, paykunaqa sayachkasqa chay cristal kaqlla lamar qochapa patanpim Diospa qosqan arpantinkama. 3 Paykunam takirqaku Diosta serviq Moisespa takintawan Carneropa takinta: Tukuy atipayniyoq Señor Diosnillayku, hatu-hatun admirakuypaqmi tukuy rurasqaykikunaqa. Nacionkuna munaychakuq Reynillayku, allinpunim hinaspa cheqappunim ñannikikunaqa. 4 Señorllayku ¿pitaq qamtaqa mana manchakusunkimanchu? ¿Pitaq qamtaqa mana alabasunkimanchu? Qamllapunim chuyaqa kanki, llapallan nacionkuna hamuspam adorasunki. Allin rurasqaykikunatam qawaykachikunki. 5 Chaymantam kicharikuqta rikururqani hanaq pachapi kaq templota otaq chunkantin kamachikuykuna waqaychana karpata. 6 Chay templomantam lloqsiramurqa qanchis angelkuna qanchis castigoyoqkama, paykunaqa kasqa linomanta sumaq kancharichkaq pachayoqmi hinaspa qorimanta chumpiwan qasqonkupas watasqakamam. 7 Tawan animalkunapa hukninmi qanchis angelkunaman qoykarirqa qorimanta tazonta, chay tazonkunaqa kasqa wiña-wiñaypaq kawsaq Diospa piñakuyninwan huntasqam. 8 Hinaptinmi temploman huntarirqa qosniy, chayqa karqa Diospa achkiriyninmanta hinaspa atiyninmanta lloqsimuqmi. Chaymanqa manam pipas yaykuyta atirqachu qanchis angelkunapa apasqan qanchis castigokuna tukurunankama.
1 Templomantam huk hatun qayakuyta uyarirqani, qanchis angelkunamanmi kaynata nimurqa: —Rispayá allpa pachaman tallimuychik Diospa piñakuyninwan huntasqa qanchis tazonkunamanta. 2 Punta kaq angelmi kay pachaman talliykamurqa tazonninmanta. Hinaptinmi Manchakuypaq Animalpa marcan marcayoq hinaspa imagennin adoraq runakunapi rikurirurqa uta hina nanachikuqllaña onqoy. 3 Iskay kaq angelpas tazonninmantam talliykurqa lamar qochaman, hinaptinmi wañusqa yawar hina lamar qochapi yaku rikurirurqa chaymi yakupi kawsaq tukuy rikchaq animalkunapas wañururqa. 4 Kimsa kaq angelpas tazonninmantam talliykurqa mayukunapa hawanmanwan pukyukunapa hawanman hinaptinmi yawaryarurqa. 5 Hinaptinmi yakupi munaychakuq angel nirqa: Señorlláy, chaynata juzgaspaykiqa allintapunim rurachkanki. Qamqa kunanpas, ñawpaqpas chuya Diosmi kanki. 6 Chay juzgasqayki runakunaqa qamllapaqña kawsaqkunatam wañuchirqaku. Qanmanta willakuqkunapa yawarnintam chaqchurqaku. Chayna rurasqankumantam paykunamanpas yawarta upyarachinki. Imam chaskinankutamá paykunamanqa qoykunki. 7 Uyarirqanitaqmi altarmanta kayna nimuqtapas: Arí, Tukuy Atipayniyoq Señor Diosnilláy, qamqariki allintapunim hinaspa cheqaptapunim juzganki. 8 Tawa kaq angelpas tazonninmantam talliykurqa intiman hinaptinmi intiman atiy qosqa karqa rupayninwan runakunata rupananpaq. 9 Hinaptinmi llapallan runakuna ancha rupaywan rupasqa rikurirurqaku, ichaqa manam wanakurqakuchu nitaqmi Diostapas alabarqakuchu, paykunaqa aswanraqmi kay castigokuna apachimuq Diostapas tukuy mana allinta nispanku kamirqaku. 10 Pichqa kaq angelpas tazonninmantam talliykurqa Manchakuypaq Animalpa tiyananman hinaptinmi gobiernasqan tutayarurqa, chaymi runakunañataq nanaywan qallunkuta kachukurqaku. 11 Ichaqa chaywanpas manam wanakurqakuchu mana allin rurayninkumantaqa, paykunaqa aswanraqmi hanaq pachapi kaq Diosta kamirqaku, chaynataqa kamirqaku nanaypi kasqankuraykum chaynataq uta hina onqoyniyoq kasqankuraykum. 12 Soqta kaq angelpas tazonninmantam talliykamurqa hatun Eufrates Mayuman, hinaptinmi chay mayu chakirurqa, chakirusqaqa intipa qespimunan lawmanta hamuq reykuna chayninta chimpanankupaqmi. 13 Hinaptinmi rikurqani Dragonpa siminmantawan Manchakuypaq Animalpa siminmanta hinaspa Llulla Willakuqpa siminmanta kimsa mana allin espiritukuna kayra hina lloqsimuqta. 14 Chaykunaqa kasqa demoniokunapa espiritunkunam. Milagrokunata ruraspankum lloqsirqaku kay pachapi llapallan reykuna huñuq, huñumurqakuqa tukuy atiyniyoq Diospa punchawninpi guerrapi peleanankupaqmi. 15 —Ñoqaqa qonqayllatam suwa hina kutiramusaq. Mayna kusisqam rikchaspa pachan waqaychaqkunaqa, paykunaqa manam qalallachu purinqaku nitaqmi penqayninkutapas rikuchikunqakuchu. 16 Chay espiritukunam reykunata huñururqa hebreo rimaypi Armagedonwan sutichasqa sitiopi. 17 Qanchis kaq angelpas tazonninmantam talliykamurqa wayraman, hinaptinmi hanaq pachapi kaq templopi Diospa tiyananmanta huk kaqnin sinchita qaparimurqa: —Rurasqañam —nispa. 18 Chaymi llipyaykuna, qapariykuna hinaspa rayokuna karurqa, hatu-hatun temblormi kay pachata taspirqa, chayna temblorqa manam karqachu kay pachapi runakuna kasqanmantapunipas. 19 Hinaptinmi chay hatun llaqta kimsaman partikururqa, tuñirurqataqmi kay pachapi llaqtakunapas. Diosmi yuyarirurqa hatu-hatun Babilonia llaqtamanta vino upyachichkaq hina piñakuyninwan castigananpaq. 20 Llapallan islakunam ayqerqa hinaptinmi orqokunapas chinkarurqa. 21 Cielomantam chayamurqa tawa chunka kilo llasaq runtu para llapa runakunapa hawanman hinaptinmi runakunañataq Diosta kamirqaku, kamirqakuqa hatu-hatun castigo runtu para kacharimusqanmantam.
1 Qanchis tazonniyoqkunapa huknin angelmi asuykamuwaspan niwarqa: —Hamuy, achka yakukunapa hawanpi tiyaq chuchumika warmipa imaynam castigasqa kanantam qawachisqayki. 2 Kay pachapi reykunam paywan huchapakurqaku, kay pachapi yachaq runakunapas vinowan sinkachkaq hinam chay chuchumikawan huchapakurqaku. 3 Espiritupa yanapakuyninwan purunman angel aparuwaptinmi rikurqani huk warmita, payqa sillarayachkasqa Dios kamiq letrerokunawan churasqa qanchis umayoq hinaspa chunka waqrayoq manchakuypaq puka animalpim. 4 Chay warmiqa kachkasqa grosella puka pachawan pachasqam, adornonñataqmi kasqa qoriwan alhaja rumikuna hinaspa perlaskuna. Paymi hapiykurqa qorimanta copata, chay copaqa kasqa cheqnikuywan hinaspa millakuypaq huchapakuyninwan huntasqam. 5 Urkunpiñataqmi kayna niq sasa entiendena suti qellqasqa kasqa: HATUN BABILONIA LLAQTA, CHUCHUMIKAKUNAPA HINASPA KAY PACHAPI MILLAKUYPAQ KAQKUNAPA MAMAN. 6 Allinta qawaykuptiyqa chay warmiqa Diospi iñiqkunapa yawarninwanmi hinaspa Jesusmanta willakusqankurayku wañuqkunapa yawarninwanmi sinka kachkasqa. Chayta qawaykuspa sinchita admirakuruptiymi 7 angel niwarqa: —¿Imanasqataq admirasqallaña kachkanki? Ñoqam willasqayki sasa entiendena kaqta, willasqaykimá chay warmimantawan sillakusqan animalmanta. Chay animalqa kachkan qanchis umayoqmi hinaspa chunka waqrayoqmi. 8 Chay animal rikusqaykiqa ñawpaq kaqmi, kunanqa manam kanñachu, chay animalqa uku pachamanta lloqsimunanpaqñam kachkan chaynapi wiñaypaq wañuyman rinanpaq. Kay pachapi yachaqkunañataqmi admirakunqaku chay ñawpaq kaq animalta qawaykuspanku, paykunaqa kay pachapa qallariyninmantapuni wiñay kawsay libropi sutin mana qellqasqakunam. Chay animalqa ñawpaq kaqmi karqa, kunanqa manam kanñachu, ichaqa kutimunqam. 9 —Yachayniyoq runaqa entiendechunyá: Qanchis umakunaqa warmipa tiyasqan qanchis moqokunapiwan 10 qanchis reykunam. Paykunamanta kaq pichqa reykunaqa chinkarunñam. Hukninqa hinallaraqmi kamachikuchkan, hukninñataqmi manaraq hamunraqchu. Qepa kaq hamuruspaqa manam unayñachu kanqa. 11 Ñawpaq kachkaspa, kunan manaña kaq Manchakuypaq Animalñataqmi pusaq kaq rey. Payqariki qanchis reykunapa hukninmi, payqa wañuymanmi richkan. 12 —Chay chunka waqrakuna rikusqaykiqa manaraq kamachikuy qallariq chunka reykunam. Paykunam nombrasqa kanqaku Manchakuypaq Animalwan kuska huk horalla gobiernanankupaq. 13 Chay chunkantin reykunam huk sonqolla kachkanku atiyninkutawan munayninkuta Manchakuypaq Animalman qonankupaq. 14 Carnerowan peleaptinkum Carnero vencerunqa, payqa vencerunqa señorkunapa Señornin kasqanraykum chaynataq reykunapa Reynin kasqanraykum. Paywan kaqkunaqa kachkan Diospa akllasqankunam hinaspa paypa qayasqankunam, paykunaqa qaqa hinam sayachkanku. 15 Angelqa niwarqataqmi: —Chuchumikapa tiyasqan achka yakukunaqa llaqtakunam, runakunam, nacionkunam hinaspa tukuy rikchaq rimayniyoqkunam. 16 Manchakuypaq Animalpi chunka waqrakuna rikusqaykiqa chunka reykunam. Paykunaqa Manchakuypaq Animalpiwanmi chuchumikata cheqninqaku hinaspam qalalla wischusqata saqerunqaku. Aychanta mikuruspam kañaykunqaku. 17 Diosmi churarqa paykunapa sonqonman kikinpa munasqanta ruranankupaq. Reykunam huklla kaspanku animalman qoykurqaku munayninkuta, chaynataqa rurarqaku Diospa munasqan cumplikunankamam. 18 Chay rikusqayki warmiqa kay pachapi reykuna kamachiq hatu-hatun llaqtam.
1 Chaykunapa qepantam rikurqani huk angelta hanaq pachamanta hatun atiyninwan uraykamuqta, kanchariyninwan kay pachata achkirispanmi 2 llumpaysuta qaparirqa: Wichiykunñam, wichiykunñam hatu-hatun Babilonia llaqtaqa. Demoniokunapa yachananñam chay llaqtaqa. Tukuy rikchaq mana allin espiritupa wasinñam rikurirun. Millakuypaq hinaspa cheqnipay llapa animalkunapa qesanñam rikurirun. 3 Llapallan nacionkunam vino upyachkaq hina huchapakuyninwan sinkarurqa. Kay pachapi reykunam paywan kakurqa. Kay pachapi negociantekunapas kusikusqankuwanmi apuyarurqa. 4 Huktawanmi uyarirqani hanaq pachamanta qayakuyta: Runallaykuna, chay llaqtamantayá lloqsiychik. Paykunawan ama huchallikunaykichikpaqyá lloqsiychik. Paykunawan mana castigasqa kanaykichikpaqyá lloqsiychik. 5 Paykunapa huchanqa hanaq pachakamaraqmi chayarun. Chay mana allin rurasqankutaqa Diospunim yuyarirun. 6 Paykunamanqa qosqankuman hinayá kutichipuychik. Rurasqankuman hinayá huk chaynatawan pagapuychik. Upyachisqanman hinayá huk chaynatawan qoychik. 7 Payqa alabakuspanmi gustota qokurqa. Chayman hinayá ñakariytawan waqaytaña qoychik paymanqa. Payqariki sonqonpim nichkan: “Reinañam tiyachkani ñoqaqa” nispa. “Manam viudachu kani ñoqaqa” nispa. “Manam waqasaqchu ñoqaqa” nispa. 8 Huk punchawllapim hamurunqa castigonkunaqa. Wañuypas, waqaypas, yarqaypiwanmi hamurunqa. Chay llaqtaqa kañasqam karunqa, Atiyniyoq Señormi juzgaqnin Diosqa. 9 Kay pachapi paywan huchapakuspa kusikuq reykunapas hatu-hatun llakiwanmi waqanqaku paymanta, waqanqakuqa kañasqankupa qosniyninta qawaykuspankum. 10 Castigota manchakuspankum karullamanta nichkanku: ¡Ay, ay, imaynaraq kanki, Babilonia hatu-hatun llaqta! Huk ratollapim chayaramun castigoykiqa atiyniyoq llaqta. 11 Kay pachapi negociantekunapas hatu-hatun llakikuywanmi waqachkanku chay llaqtamanta manaña pipas negocionku rantiq kaptin. 12 Paykunam negociaqku qoriwan, qollqewan, alhaja rumikunawan, perlaskunawan, linomanta fino telakunawan, grosella telakunawan, puka telakunawan, sedakunawan hinaspa miski asnaq sachakunawan. Negociaqkutaqmi elefantepa waqonmanta, kullumanta, broncemanta, fierromanta hinaspa marmolmanta tukuy rikchaq serviciokunawanpas. 13 Negociaqkutaqmi canelawanpas, especeriakunawanpas, inciensowanpas, mirrawanpas, perfumewanpas, vinowanpas, aceitewanpas, fino harinawanpas, trigowanpas, uywakunawanpas, ovejakunawanpas, caballokunawanpas, carretakunawanpas, sirvientekunawanpas chaynataq runakunapa vidanwanpas. 14 Chay llaqtatam nichkanku: ¡Manam kanñachu munapayasqayki miskillaña frutakunapas. Chinkarunñam llumpay apu kaynikikunawan tukuy sumaqllaña kaqnikikunapas! 15 Chaykunawan negocio ruraqkunapas hinaspa chay llaqtapi kaqkunaman rantikuspa apuyaruqkunapas waqayllawanñam karullapi sayanku castigota manchakuspanku, 16 paykunam nichkanku: ¡Ay, ay, imaynaraq kanqa kay hatu-hatun llaqtaqa! Payqa warmi hina suma-sumaq lino pachawan pachasqam karqa. Payqa grosellawan, pukawan pachasqam karqa. Payqa qoriwan, alhaja rumikunawan hinaspa perlaskunawan adornasqam karqa. 17 ¡Huk ratollapim apu kayninpas chinkarurqa! Buquepi kaq llapallan capitankunapas, pasajerokunapas, marinerokunapas chaynataq buquepi llamkaqkunapas karullapim sayaykurqaku. 18 Llaqtapa qosnisqanta qawaykuspankum qayaykachakurqaku: —¿Mayqan llaqtataq kanman kay hatu-hatun llaqta hinaqa? —nispanku. 19 Umankuman allpata maqchinakuspankum waqayllawanña qayaykachakurqaku: ¡Ay, ay, imaynaraq kanqa kay hatu-hatun llaqtaqa! Lamar qochapi buquekunapa llapallan dueñonkunam apuyarurqa. Chay llaqtapa qori-qollqenwanmi paykunaqa apuyarurqa. ¡Huk ratollapim purmachisqa rikurirun chay llaqtaqa! 20 Hanaq pachapi kaqkunapas kusikuychikyá. Diosllapaqña kawsaqkunapas kusikuychikyá. Apostolkunawan Diosmanta willakuqkunapas kusikuychikyá. Chay llaqta castigasqanmantayá kusikuychik. Allin arreglota Dios rurapususqaykichikmantayá kusikuychik. 21 Hinaptinmi huk kallpasapa angel hatun molino rumita hoqariykuspan chamqaykurqa lamar qochaman hinaspam nirqa: Chayna wischusqam kanqa hatu-hatun Babilonia llaqtaqa. Manam rikurinqañachu chay llaqtaqa. 22 Manañam chaypiqa uyarikunqachu arpakuna, qenakuna hinaspa cornetillakuna tocasqankupas. Manam llamkanqañachu tukuy imapi llamkaqkunapas. Manañataqmi qaparinqachu molino rumipas. 23 Mayqan lamparaykipas manañam achkinqachu. Casarakuykunapi kusikuykunapas manam kanqañachu. Negociantekikunam karqa kay pachapi munayniyoqkunaqa. Layqakusqaykiwanmi engañarqanki llapallan nacionkunataqa. 24 Chay llaqtaqa culpasqa kachkan Diosmanta willakuqkunapa yawarninmantam. Chay llaqtaqa culpasqa kachkan Diosllapaqña kawsaqkunapa yawarninmantam. Chay llaqtaqa culpasqa kachkan kay pachapi llapallan wañuchisqakunapa yawarninmantam.
1 Chaykunapa qepantam hanaq pachapi achka runakuna qaparirqa: ¡Aleluya! Diosllanchikmantam hamun salvacionqa. Payllamantam hamun kanchariyninwan atiyninqa. 2 Payqa cheqap allin arregloman hinam llumpay huchallikuq chuchumikata castigarqa. Chay warmiqariki huchapakuyninwanmi kay pachata qanracharurqa. Serviqninkuna wañuchisqanmantam Diospuni vengakurun chay warmitaqa. 3 Huktawanmi nirqaku: —¡Aleluya! Chay llaqtaqa wiña-wiñaypaqmi qosninqa —nispa. 4 Hinaptinmi iskay chunka tawayoq ancianokunapiwan chay tawa animalkuna qonqorakuykuspanku adorarqaku tiyananpi tiyaq Diosta: —¡Amén! ¡Aleluya! —nispa. 5 Hinaptinmi tiyananmanta nimurqa: Llapallan serviqninkunaqa Diosninchiktayá alabaychik. Payta manchakuqkunaqa taksapas-hatunpas paytayá alabaychik. 6 Uyarirqanitaqmi achka runakunapa voznintapas achka yakukunapa qapariyninta hina hinaspa rayokunapa tunrururuyninta hina, paykunam nirqaku: ¡Aleluya! Tukuy atipayniyoq Señor Diosninchikmi gobiernachkan. 7 Llumpa-llumpay kusikuywanyá alabasunchik Carneropa casarakuynin chayaramusqanrayku chaynataq novianpas listollaña kasqanrayku. 8 Noviaqa yuraq-yuraq linowan pachasqam kachkan. Yuraq-yuraq linoqa Diosllapaqña kawsaqkunapa sumaq kawsakuyninmi kachkan. 9 Hinaptinmi angelñataq niwarqa: —Qellqay kayta: “Mayna kusisqam Carneropa casarakuyninman qayasqakunaqa” nispa. Angelqa niwarqataqmi: —Kaykunaqa Diospa cheqap rimarisqankunam —nispa. 10 Adoranaypaq angelpa qayllanman qonqorakuykuptiymi payñataq niwarqa: —Ama qonqorakuychu ñoqaqa qampapas chaynataq Jesusmanta willakuq wawqe-panikikunapapas Diosta serviqmasillanmi kani. Adoraspaqa-adoray Diosllatayá. Jesusmanta cheqap willakuqqa Diospa revelasqantam yachachin —nispa. 11 Chaymantam rikurqani hanaq pacha kicharayachkaqta, chaypim rikurirurqa huk yuraq caballo, sillakuqninpa sutinmi kasqa Confiakuna hinaspa Cheqap. Payqa allin arregloman hinam juzganpas hinaspa peleanpas. 12 Paypaqa ñawinpas kasqa kancharichkaq nina hinam, umanpiñataqmi kasqa achka coronakuna. Paypiqa kasqam qellqasqa sutinpas, chaytaqa payllam reqsisqa. 13 Payqa kachkasqa yawarwan chapusqa pachayoqmi, sutinñataqmi kasqa “Diospa Simin” niq. 14 Hanaq pachapi kaq tropakunam qatirqa yuraq caballokunapi yuraq-yuraq lino pachayoqkama. 15 Paypa siminmantam lloqsimurqa ñawchi espada chaywan nacionkunata vencenanpaq. Payqa nacionkunatam kamachinqa fierromanta tawnawan hina. Vinota rurananpaq uvasta saruchkaq hinam “Tukuy Atipayniyoq Diospa piñakuynin” sutiyoq vinota ruranqa. 16 Pachanpipas chaynataq piernanpipas kayna qellqasqam kasqa: “REYKUNAPAPAS REYNIN, SEÑORKUNAPAPAS SEÑORNIN” niq. 17 Rikurqanitaqmi huk angeltapas intipi sayachkaqta. Paymi llapallan alton pawaq animalkunata qayarqa kaynata: —Huñunakuspayá Diospa convidonman hamuychik, 18 reykunapa, capitankunapa, valeroso runakunapa, caballokunapa, sillakuqkunapa, llapallan librekunapa, sirvientekunapa, taksakunapa hinaspa hatunkunapa aychanta mikunaykichikpaq —nispa. 19 Hinaptinmi Manchakuypaq Animalta rikururqani kay pachapi reykunatawan. Paykunaqa huñunasqa kachkasqa tropantinmi caballopi sillakuqpa contranpi hinaspa tropankunapa contranpi peleanankupaq. 20 Manchakuypaq Animalmi Llulla Willakuqpiwan presochasqa karurqaku, chay Llulla Willakuqmi Manchakuypaq Animalpa qayllanpi milagrokunataraq ruraspan engañarqa chay animalpa marcan chaskiqkunata, engañarqataqmi chay Animalpa imagennin adoraqkunatapas. Chay Manchakuypaq Animalqa Llulla Willakuqpiwanmi kawsachkaqlla wischusqa karqaku azufreyoq rupachkaq qochaman. 21 Wakinninkuñataqmi caballopi sillakuqpa siminmanta lloqsimuq espadawan wañuchisqa karqaku, hinaptinmi alton pawaq llapallan animalkuna saksarurqaku paykunapa aychanwan.
1 Chaymantañataqmi rikurqani huk angelta hanaq pachamanta uraykamuchkaqta, payqa uraykamuchkasqa uku pachapa llaventawan hatun cadenata aparikuspanmi. 2 Chay angelmi Dragonta hapiruspan waranqa watapaq watarurqa, chay Dragonqariki ñawpaq culebram hinaspa Satanaswan sutichasqa diablom. 3 Payta uku pozoman wischuykuspanmi punkunta wichqarurqa hinaspam segurananpaq sellarurqa waranqa wata pasanankama, chaynapi nacionkunatapas amaña engañananpaq. Waranqa wata pasaruptinñataqmi kacharisqa kanqa pisi tiempollapaq. 4 Rikurqanitaqmi tiyanakunatapas, chaykunapiqa tiyachkasqaku juzganankupaq kamachisqakunam. Rikurqanitaqmi Jesusrayku hinaspa Diospa palabranta willakusqankurayku kunkan qorusqakunapa almankunatapas. Paykunaqa manam adorarqakuchu Manchakuypaq Animaltapas nitaq imagennintapas, manataqmi marcantapas churachikusqakuchu urkunkupipas nitaq makinkupipas. Paykunaqa kawsarimuspankum waranqa wata Cristowan gobiernachkasqaku. 5 Wakin wañuqkunam ichaqa mana kawsarisqachu waranqa wata tukunankama. Paykunaqa punta kawsarimuqkunam. 6 Ancha kusisqam hinaspa Diospaq rakisqam punta kawsarimuqkunaqa. Qepa wañuyqa manam imananqañachu paykunataqa, paykunaqa kanqa Diospa hinaspa Cristopa sacerdotenkunañam, paykunaqa Cristowanmi gobiernanqaku waranqa wata. 7 Waranqa wata pasaruptinñam Satanas kacharisqa kanqa preso kayninmanta. 8 Kay pachamanmi lloqsimunqa llapallan nacionkunata engañananpaq. Gogtawan Magogtapas engañaspanmi paykunapa tropankunata guerrapaq huñunanqa, chay tropakunaqa lamar qochapa patanpi aqo hina manaña yupay atinam. 9 Chay tropakunam kay pachapa hawanta pasaspanku Diosllapaqña kawsaqkunapa cuartelnintawan kuyasqanku llaqtata muyurirurqaku hinaptinmi Diosñataq hanaq pachamanta ninata kachaykamuspan llapallanta kañarurqa. 10 Engañaqninku diabloñataqmi azufreyoq rupachkaq qochaman wischusqa karqa, wischusqataqmi karqa Manchakuypaq Animalpiwan Llulla Willakuqpas, chaypim tuta punchaw ñakarinqaku wiña-wiñaypaq. 11 Hinaptinmi rikurqani huk hatu-hatun yuraq tiyanata, rikurqanitaqmi hawanpi tiyaqtapas. Paypa ñawpaqninmantam cielopiwan kay pacha chinkarurqa hinaptinmi mana karqachu maypas paykunapa kananpaq. 12 Chaymantam rikurqani hatunpas, taksapas ñawpaq wañuqkunata, paykunaqa hatun tiyanapa qayllanpim sayachkasqaku hinaptinmi librokuna kichasqa karqa. Wiñay kawsay libropas kichasqa kaptinmi wañuqkuna juzgasqa karqa rurasqankuman hina hinaspa librokunapi qellqasqaman hina. 13 Hinaptinmi lamar qocha qomurqa chaypi kaq wañusqakunata, qomurqataqmi wañuypas chaynataq wañusqakunapa kasqanpas chaypi kaq wañusqakunata, sapakamam juzgasqa karqaku rurasqankuman hina. 14 Wañuypas chaynataq wañusqakunapa kasqanpas rupachkaq qochapim chinkarurqa. Kayqa iskay kaq wañuymi. 15 Chay qochamanmi wischusqa karqaku wiñay kawsay libropi sutinku mana qellqasqakunapas.
1 Chaymantam rikurqani mosoq cielotawan mosoq allpa pachata, ñawpaq cielowan kay pachaqa manam kasqañachu. Lamar qochapas manam kasqañachu. 2 Hinaptinmi rikurqani chuya llaqtata otaq mosoq Jerusalenta Diospa qayllanmanta uraykamuqta. Allichasqam kachkasqa novionpaq sumaqllaña adornasqa novia hina. 3 Hinaptinmi hatun tiyanamanta nimurqa: —Diosqa runakunawanñam yachachkan. Paykunam kanqa runankuna, Diosñataqmi kanqa paykunapa Diosnin. 4 Diosmi pichanqa paykunapa weqenta, manañam kanqachu wañuypas, lutokuypas, waqaypas nitaq nanaypas. Ñawpaq kaqkunaqa pasarunñam —nispa. 5 Hatun tiyanapi tiyaqñataqmi niwarqa: —Ñoqam mosoqyachini tukuy imata —nispa. Yapatawanmi niwarqa: —Qellqay: “Kay nisqaykunaqa confiakunapaqmi hinaspa cheqapmi” nispa. 6 Payqa niwarqataqmi: —Ñam rurasqaña. Ñoqam kani qallariypas, tukupaypas. Yakunayachikuqmanqa mana imallapaqmi qosaq pukyumanta kawsachikuq yakuta. 7 Pipas venceqqa chaykunatam herenciapaq chaskinqa, ñoqam kasaq paypa Diosnin, payñataqmi kanqa churiy. 8 Azufreyoq rupachkaq qochamanmi rinqaku manchakuqkunaqa, mana iñiqkunaqa, millakuypaq kaqkunaqa, runa wañuchiqkunaqa, huchapakuqkunaqa, brujokunaqa, taytacha-mamacha adoraqkunaqa hinaspa llullakunaqa. Kayqa iskay kaq wañuymi. 9 Asuykamuwarqam tazonniyoqkama qanchis angelkunapa huknin, chay tazonkunaqa kachkasqa qepa kaq castigokunawan huntasqam, paymi niwarqa: —Hamuy, ñoqam qawachisqayki noviata payqa Carneropa casarasqanmi —nispa. 10 Chuya Espiritum hatun alto orqoman aparuwarqa hinaspam Jerusalen chuya llaqtata qawaykachiwarqa, chay llaqtaqa Diospa qayllan hanaq pachamantam uraykamuchkasqa. 11 Chay llaqtaqa achkirichkasqa Diospa kanchayninwanmi, achkiriyninqa kasqa suma-sumaq jaspe alhaja rumipa achkiriynin hinam, chayqa kasqa Cristal hinapunim. 12 Llaqtapa muyuriqninqa kasqa alto hinaspa ancho perqayoqmi, chunka iskayniyoqmi kasqa punkunkunapas. Sapa punkupim kasqa huk angel, sapa punkupitaqmi qellqasqa kasqa chunka iskayniyoq Israel ayllukunapa sutinpas. 13 Intipa qespimunan lawmanmi kasqa kimsa punku, intipa seqaykunan lawmanpas kimsa punkutaqmi kasqa, kimsa punkutaqmi kasqa norte lawmanpas chaynataq sur lawmanpas. 14 Llaqtapa muyuriqninpi perqakunapas kasqa chunka iskaynin cimientoyoqmi, sapa cimientopiñataqmi qellqasqa kasqa Carneropa chunka iskayniyoq apostolninkunapa sutin. 15 Rimapayawaqniy angelpa makinpim kachkasqa qorimanta tupuna soqos, chayqa kasqa llaqtata, punkunkunata hinaspa perqankunata tupunanpaqmi. 16 Chay llaqtaqa kasqa cuadradom, largonpas anchonpas kasqa chay sayayllam. Angelmi chay llaqtata tupurqa tupuna soqosninwan, chayqa kasqa iskay waranqa iskay pachaknin kilometrom, largonpas, anchonpas chaynataq altonpas kasqa chay sayayllam. 17 Perqanpa anchonta tupuptinñataqmi kasqa soqta chunka pichqayoq metro. Angelqa tupuchkarqa runapa tupunanman hinallam. 18 Muyuriqnin perqakunaqa kasqa jaspe alhaja rumiwan perqasqam, llaqtañataqmi kasqa qori puromanta cristalman rikchakuq. 19 Chay llaqtapa perqanpa cimientonkunaqa kasqa tukuy rikchaq suma-sumaq alhaja rumikunawan adornasqam: Punta kaqmi kasqa jaspemanta, iskay kaqñataq zafiromanta, kimsa kaqñataq agatamanta, tawa kaqñataq esmeraldamanta, 20 pichqa kaqñataq onicemanta, soqta kaqñataq cornalinamanta, qanchis kaqñataq crisolitomanta, pusaq kaqñataq berilomanta, isqon kaqñataq topaciomanta, chunka kaqñataq crisoprasamanta, chunka hukniyoq kaqñataq jacintomanta, chunka iskayniyoq kaqñataq amatistamanta. 21 Chunka iskayniyoq sapa punkuñataqmi kasqa huk perlasllamantakama. Llaqtapa callenñataqmi kasqa qori-puromanta cristalman rikchakuq. 22 Manam ima templotapas rikurqanichu chay llaqtapiqa, Tukuy Atipayniyoq Señor Diosllam, Carneropiwan chay llaqtapa templonqa. 23 Manam chay llaqtaqa necesitanchu intipa nitaq killapa kanchaynintapas, aswanqa Diospa achkiriyllanmi achkin, Carnerollataqmi kanchayninpas. 24 Nacionkunapas chay llaqtapa achkiyllanpim purinqaku hinaptinmi kay pachapi reykunapas chayman apamunqaku suma-sumaq kayninkuta. 25 Punkunkunapas manañam punchawpiqa wichqakunqachu, chaypiqariki manam tutapas kanqañachu. 26 Nacionkunapas chaymanmi apamunqaku reqsisqa kayninkutawan alabasqa kasqankuta. 27 Chay llaqtamanqa manam yaykunqachu ima qachapas, millakuypaq kaqkunapas nitaq llullakunapas. Chaymanqa yaykunqaku Carneropa wiñay kawsay libronpi sutin qellqasqakunallam.
1 Hinaptinmi huk angel qawaykachiwarqa kallpaq chuyay-chuyay mayuta. Chay yakuqa kasqa Cristal hina chuyay-chuyaymi, chayqa lloqsimusqa Diospa hinaspa Carneropa tiyananmantam. 2 Chay llaqtapa callenpa chawpinpiñataqmi mayupa kaylaw-waklawninpi wiñarqa Kawsay qokuq Sacha. Watapim rurusqa chunka iskayniyoq kutita. Killan-killanmi chay sachaqa rurusqa. Rapinkunañataqmi kasqa nacionkuna hampikunankupaq. 3 Manañam chaypiqa kanqañachu ñakasqakunapas. Diospa hinaspa Carneropa tiyananñam chaypiqa kanqa hinaptinmi serviqninkunañataq servinqaku. 4 Paykunaqa Diospa uyantam qawanqaku, urkunkupiñataqmi paypa sutin kanqa. 5 Chay llaqtapiqa manam kanqañachu tutapas, chaypi yachaqkunaqa manam necesitanqakuñachu achkitapas nitaq intitapas. Señor Diosllañam paykunataqa achkinqa, hinaptinmi wiña-wiñaypaq gobiernanqaku. 6 Chaymantam angel niwarqa: —Kay palabrakunaqa confiakunapaq cheqappunim. Willakuqninkunaman yachachiq Señor Diosmi kachamurqa angelninta chaylla pasaqkunamanta serviqninkunaman qawachinanpaq. 7 —¡Chayllam hamusaq! ¡Mayna kusisqam kay libropi qellqasqaman hina Diospa willakusqan kasukuqkunaqa! 8 Ñoqa Juanmi kaykunata rikuspay uyarirqani. Kaykunata rikuykuspaymi hinaspa uyariykuspaymi qawachiwaqniy angelpa qayllanpi qonqorakuykurqani adoranaypaq. 9 Hinaptinmi payñataq niwarqa: —Ama qonqorakuychu ñoqaqa qampapas, wawqe-panikikunapapas, Diosmanta willakuqkunapapas chaynataq kay libropi qellqasqa kaqkuna kasukuqkunapapas serviqmasillanmi kani. Adoraspaqa-adoray Diosllatayá —nispa. 10 Niwarqataqmi: —Kay libropi qellqasqa Diospa willakuynintaqa amayá wichqaychu, ñam hichpamuchkanña chaykunapa pasakunan tiempoqa. 11 Mana allin ruraqqa mana allintaraqyá rurachun, millakuypaq ruraqqa millakuypaqtaraqyá rurachun, allin ruraqñataqyá allintaraq rurachun, Diosllapaqña kawsaqpas Diosllapaqñayá kawsachun —nispa. 12 —Arí, chayllam hamusaq, apamuchkanim premiotapas, chaytaqa sapakamamanmi qosaq rurasqanman hina. 13 Ñoqam kani qallariypas, tukupaypas, punta kaqpas chaynataq qepa kaqpas. 14 Mayna kusisqam pachan taqsakuqkunaqa, paykunaqa punkunta llaqtaman yaykuspam mikunqaku Kawsay Qokuq Sachapa rurunta. 15 Ichaqa hawapim qepanqaku allqo hina kawsaqkunaqa, brujokunaqa, huchapakuqkunaqa, runa wañuchiqkunaqa, taytacha-mamacha adoraqkunaqa hinaspa llullakuqkunaqa. 16 —Ñoqa Jesusmi kachamurqani angelniyta kaykunata iñiqkunaman willananpaq. Ñoqaqa kani sachapa sapin hina Rey Davidpa castanmi, ñoqataqmi kani achikyay luceropas. 17 Chuya Espirituwan Carneropa novianmi nin: —Hamuy —nispa. Uyariqpas nichun: —Hamuy —nispa. Pipas yakunayachikuqqa hamuspayá kawsachikuq yakuta tomachun mana imallapaq. 18 Kay libropi qellqasqaman hina Diospa revelasqan llapallan uyariqkunamanmi nini: Pipas kaykunaman yapaptinqa Diosmi paymanpas yapanqa kay libropi qellqasqa kaq hatun castigokunata. 19 Pipas kay qellqasqakunamanta qechuptinqa, chay qechuqpa tupaqnintam Diospas qechunqa Kawsay Qokuq Sachamanta, chuya llaqtamanta hinaspa kay libropi qellqasqa kaqkunamanta. 20 Kaykunamanta willakuqmi nin: —Arí, chayllam hamusaq —nispa. Amén. ¡Hamuy Señor Jesus! 21 Señor Jesusyá favorecesunkichik llapallaykichikta. Amén.