The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Mateosi 1

1 Wë nöö dee sëmbë, fa i si woo taki aki, nöö dee gaan sëmbë u ˻Masa˼ Jesosi Keesitu dee a abi, nöö de wë woo kai da unu aki e. Biga di de pai Masa Jesosi, nöö de pai ën a di lö u Abahamu, di gaan sëmbë fuu dee Isaëli sëmbë, ufö a dë wan bakamii u Könu Dafiti tu. 2 Wë nöö haika e. Di möön fesiten gaan sëmbë fuu di u Dju sëmbë abi, hën de kai Abahamu, nöö hën pali Isaki e, nöö Isaki ko pali Jakopu, nöö hën Jakopu pali Juda ku dee baaa fëën. 3 Nöö hën Juda tei Tamali nöö hën ku ën pali Pëlëzi ku Zelaki, nöö hën Pëlëzi toona ko pali Esilon, nöö hën Esilon ko pali Lam. 4 Nöö Lam ko pali Aminada, nöö Aminada toona ko pali Nakison, nöö hën Nakison ko pali Salima. 5 Nöö hën Salima tei Lakabu hën a pali Boasi. Hën Boasi tei Luti nöö hën a pali Obëti ku ën. Nöö hën Obëti toona pali Isai. 6 Nöö Isai hën pali Könu Dafiti e, nöö hën Könu Dafiti toona pali Könu Salumon ku di mujëë u Ulia di a bi tei. 7 Nöö hën Salumon toona pali Könu Lahabiam, nöö hën Könu Lahabiam toona pali Könu Abia, nöö Könu Abia pali Könu Asa. 8 Nöö hën Könu Asa ko pali Könu Josafati, nöö hën Könu Josafati toona ko pali Könu Jolam, nöö hën Könu Jolam ko pali Könu Uzia. 9 Nöö hën Könu Uzia pali Könu Jotam, nöö hën Könu Jotam ko pali Könu Akasi, nöö hën Könu Akasi ko pali Könu Esikia. 10 Nöö hën Könu Esikia toona ko pali Könu Manase, nöö hën Könu Manase ko pali Könu Amon, nöö Könu Amon toona ko pali Könu Josia. 11 Nöö hën Könu Josia ko pali Könu Jekonia ku dee baaa fëën. Nöö a di ten u Könu Jekonia ala, nëën dee Babilon sëmbë kisi dee gaan sëmbë fuu tei tja go buta a katibo a Babilon köndë. 12 Söö. Nöö woo kai dee gaan sëmbë u Masa Jesosi go dou. Nöö hën woo seti ku Könu Jekonia baka. Könu Jekonia hën toona pali Seatiëli, nöö hën Seatiëli pali Zebabeli. 13 Nöö hën Zebabeli toona ko pali Abiutu, nöö hën Abiutu pali Eliakim, nöö hën Eliakim toona pali Azolu. 14 Nöö hën Azolu toona ko pali Sadoki, nöö hën Sadoki toona ko pali Akim, nöö hën Akim ko pali Eliutu. 15 Nöö hën Eliutu toona ko pali Eleesa, nöö hën Eleesa pali Maatan, nöö hën Maatan ko pali wan sëmbë de kai Jakopu möön. 16 Nöö di Jakopu dë, hën ko pali Josëfu, nöö di Josëfu aki, hën wë da di manu u Malia e, nöö Malia hën pai Jesosi, di da di Keesitu. ˻Nöö fa u kai ën di Keesitu dë, hën kë taki di Sëmbë di Gadu bi paamusi taa a o manda ko fu ko tii di goonliba a wan leti fasi.˼ 17 Nöö sö u kai teni-a-fö gaan avo fu Masa Jesosi fu kumutu a Abahamu te dou a Könu Dafiti. Nöö fu kumutu a Könu Dafiti te dou a di ten de kisi de buta a katibo a Babilon dë, u toona kai teni-a-fö gaan avo fëën baka. Nöö fu kumutu a di ten di de kisi de buta a katibo dë tee dou di ten di de pai di Keesitu, u toona kai teni-a-fö gaan avo baka. Nöö sö wë dee gaan sëmbë u Masa Jesosi bi waka e. 18 Wë nöö fa i si woo taki ën aki, nöö sö de pai Jesosi Keesitu e, dee sëmbë. A dë sö taa Malia hën bi da di kiija mujëë u Josëfu. Nöö de an duumi seei, nöö hën wë de ko si taa di mujëë dë ku bëë gbolo. Nöö fa i si a ko dë ku bëë naandë, nöö di Akaa u Masa Gaangadu hën wë mbei a ko dë ku di bëë. 19 Nöö Josëfu dë wan sëmbë di ta libi leti a pasi kumafa Gadu kë. Nöö di Malia ko dë ku di bëë sö, nöö a kë disëën, ma an kë du ën a wan fasi fu sen kisi di mujëë, ma a kë du ën a wan tjubii fasi sö. 20 Nöö hën wë a dë ta pakisei di soni te wan pisi, nöö hën a duumi. Hën a sunjan wan basia u Masa Gaangadu köndë ko nëën. Hën a kai ën: “Josëfu, di böngö fu Könu Dafiti aki.” Hën a piki. A taa: “Ja musu fëëë fii tei Malia fii mujëë buta a i wosu e. Biga di bëë i si a dë ku ën naandë, na libisëmbë dëën. Di Akaa u Masa Gadu, hën wooko sö. 21 Nöö a o pai wan womi mii, nöö woon kai ën Jesosi. Hën kë taki ‘di Heepima’. Biga a o heepi dee sëmbë fëën puu de a dee hogilibi u de basu.” 22 Nöö fa i si di soni pasa dë sö, nöö a kai makandi ku di buka u Masa Gaangadu di a bi da wan fesiten tjabukama fëën ˻de kai Jesaaja˼. 23 A taa: Un haika e, dee sëmbë. Di wëndjë mujëë mii di an duumi ku manu wan daka, hën o tei bëë, nöö a o pai wan womi mii. Nöö de o kai di mii Imanuwëli. Hën kë taki “Gadu dë ku u”. Sö di tjabukama bi taki kaa e. 24 Söö. Nöö di Josëfu hopo a duumi, nöö hën a du leti kumafa di basia taki dëën. Biga a tööu ku Malia hën a hoi ën nëën wosu. 25 Ma nöö an sabi ën kuma mujëë fëën möönsö u teefa a pali wan womi mii, nöö hën wë de kai ën Jesosi. Nöö a sö wan fasi de pali Masa Jesosi e.

Mateosi 2

1 Wë nöö di de pai Masa Jesosi, nöö de pai ën a wan köndë de kai Betelehem a di pisiwata u Judea naandë. Nöö di juu dë, wan könu de ta kai Helodi hën bi ta tii di köndë. Nöö hën de dë te wan pisi, nöö hën wanlö könima ko a di köndë. Dee könima dë, de ta luku teeja u de sabi andi o ta pasa a goonliba. Nöö hën de kumutu te a di së u sonu kumutu ala, hën de waka te de ko dou a Jelusalen. ˻Biga hën da di hediköndë u dee Dju sëmbë.˼ 2 Nöö fa de ko dou a Jelusalen dë, nöö hën de ta hakisi taa: “Wë na unsë de pai di njunjun könu fuun dee Dju sëmbë aki? Biga di u bi dë a u köndë a di së u sonu kumutu hën u si wan teeja di lei u soni fëën, nöö hën u ko aki fuu ko wai ku ën.” Sö de ta hakisi. 3 Wë nöö di Könu Helodi jei di soni dee könima ta hakisi naandë, nöö a toobi ën gaanfa, hën ku hii dee sëmbë u Jelusalen tuu. 4 Nöö hën a kai dee Gaan Begima u Dju ku dee Sabima u Wëti u de ko nëën. Hën a hakisi de taa: “Unfa di Buku taki? Naasë de o pai di Keesitu, di o ko dë könu fuu dee Dju sëmbë?” 5 Nöö hën de piki ën taa: “Wë leti a Judea aki a di köndë de kai Betelehem, ala de o pai di mii. Biga sö Gadu bi manda di tjabukama fëën faa musu sikifi. A taa: 6 Di köndë de kai Betelehem, fa i si a dë a di pisiwata u Judea aki, nöö an dë lagi möön dee oto köndë u Judea, a dee hedima wojo e. Biga nëën wan gaan tiima o kumutu. Hën o tii dee Isaëli sëmbë u mi kuma wan sëmbë ta kiija sikapu ta tii de fu de an musu kaba a sösö. Sö a dë sikifisikifi a di Buku e.” Nöö sö dee leima piki Könu Helodi. 7 Nöö di Könu jei sö, hën a kai dee könima ko nëën saapi, nöö hën a ta fini de tefa a kaba fu de konda dëën gbelingbelin söndö ganjan ee un longi kaa de bi si di teeja. Hën de konda dëën tefa de kaba. 8 Nöö hën a manda de taa: “Un musu go a Betelehem e, nöö un suku finifini tee un go si di mii ka a dë, nöö un toona ko piki mi baka wantewante. Biga miseei kë go wai ku ën mbei piizii dëën tu.” Sö a taki da de. 9 Nöö hën wë di di Könu taki sö kaa, nöö hën de tei pasi nöö hën de go e. Nöö fa de nango dë, hën de ko si di wan seei teeja di de bi si a de köndë ala. Nöö di de si ën, nöö de wai seei. Nöö hën di teeja ta waka a de fesi ta tja de tee a go dou leti a di wosu ka di mii dë nëën dendu, nöö hën a tan piii a di wosu liba. 11 Nöö hën dee könima denda go a di wosu dendu, hën de go si di mii ku ën mama naandë, hën de tjökö kini a goon ta wai ku di mii ta bigi ën seei. Nöö hën de jabi dee toonpu u de, nöö hën de tei gaan dii gudu u di ten ala hën de da di mii. De dëën goutu. De dëën wan pei soni de ta tjuma nöö a ta sumëë suti, ku wan sumëë suti fatu degidegi kantii sö. Sö de dëën. 12 Nöö di ndeti hën de duumi, hën de sunjan wan sunjan taa de an musu toona go a di könu möön. Nöö hën de tei wan oto pasi hën de waka go u de a de köndë. 13 Nöö hën a baka u di dë, hën wan basia u Masa Gaangadu köndë ko piki Josëfu a sunjan taa: “Womi, hopo e, nöö i tei di mii ku ën mama nöö un kule go a Egepiti köndë. Nöö un tan ala u tee un jei mi piki unu baka, biga di könu o ta suku di mii faa musu feni ën kii.” 14 Nöö hën a di ndeti naandë seei, hën Josëfu hopo hën a tei di mii ku ën mama hën de fusi go a Egepiti köndë. 15 Hën de fika ala teefa Könu Helodi dëdë bifö de toona ko baka. Nöö fa di soni pasa dë, nöö a kai makandi ku wan oto buka Masa Gaangadu bi da dee tjabukama fëën a fesiten, a taa: Mi kai di mii u mi puu a Egepiti köndë. 16 Ma nöö fa de bi dë a Egepiti köndë ala, hën di könu jei taa sö dee könima bi ganjëën, nöö hati fëën ko boonu seei tee an saanfa faa du. Nöö hën a kai dee sodati ko, hën a taki da de taa: “Un go a Betelehem e, nöö un go kii hii dee womi mii naandë tuu, kumutu a tide pai mii te kisi ku dee tu jaa mii.” Biga fu di soni naandë mbei a bi hakisi dee könima ee na un ten de bi si di teeja. 17 Nöö fa di soni pasa dë, nöö a kai leti ku di buka di Gadu bi da di tjabukama fëën de kai Jelemia, a taa: 18 A di köndë de kai Lama, de ta jei wan tumisi wolo, këë ta piki te na soni. Mama Lakëli ta këë dëdë ku libi fu dee mii fëën hedi. An kë sëmbë musu ganjëën möönsö biga dee mii fëën kaba tuu. Sö wë di Buku bi taki a fesi e. Nöö sö wan gaan hogi pasa a di köndë di ten dë. 19 Nöö hën de dë tee fa Könu Helodi dëdë, nöö hën wan basia u Masa Gadu Köndë toona ko a Josëfu a sunjan möön, te ka a dë a Egepiti köndë ala. A taki dëën taa: 20 “Womi, hopo, nöö i tei di mii ku ën mama nöö un toona go a Isaëli köndë baka e. Biga dee sëmbë dee bi ta suku di mii u kii nöö de an dë ku libi möön.” 21 Nöö hën Josëfu hopo, hën a tei di mii ku ën mama hën de toona go a Isaëli Köndë. 22 Ma nöö di de dou, hën Josëfu ko jei taa di mii fu Könu Helodi de kai Akelausi ko dë könu u hii di pisiwata fu Judea nëën tata kamian. Nöö hën di a jei sö kaa, hën a panta seei. Nöö hën a toona sunjan wan oto sunjan möön taa an musu go a di pisiwata u Judea ala möön. Nöö hën a bia tei di mii ku ën mama, hën de go a di pisiwata de kai Galilea. 23 Hën de go libi a wan köndë de kai Nazalëti, ka Josëfu ku ën mujëë bi ta dë a fesi. Nöö fa u du dë, nöö a kai ku wan oto soni Masa Gadu bi manda wan tjabukama fëën faa taki a fesi, u di Paamusi Könu di Gadu o manda. A bi taa: De o kai ën sëmbë fu Nazalëti.

Mateosi 3

1 Wë nöö baka sömëni jaa longi, hën wan womi de kai Johanisi ko dë a di gaan sabana u Judea dendu ta bai basia. 2 A ta bai taa: “Un disa dee hogilibi fuunu e, bia ko libi bunu. Biga di juu dou kaa fu Gadu musu tii unu a wan njunjun fasi.” Fa Johanisi ta bai di basia dë, nöö sö a ta taki. 3 Nöö di Johanisi dë, nöö hën wë da di sëmbë di di tjabukama u Masa Gadu de kai Jesaaja bi taki a fesi di a taa: De ta jei wan töngö, wan sëmbë ta bai a di sabana taa: “Un mbei di pasi da Masa ooo, be a dë limbolimbo gbegedee dëën. Un seeka dee bendibendi pisi u di pasi, be de ko dë tololoo.” Sö Jesaaja bi taki taa wan sëmbë o ko ta bai, nöö di sëmbë a bi taki dë, nöö di Johanisi aki wë e. 4 Nöö fa Johanisi sai dë, nöö di koosu a ta bisi nëën sinkii, nöö de mbei ën ku wan mbeti de kai kamëli puuma, nöö di banti a ta tai nëën mindi nöö ku mbeti kakisa de mbei ën. Nöö di soni a ta njan, a dë wan pei atiti ta dë a di sabana naandë, nöö höniwata a ta bebe. Sö wan sëmbë Johanisi dë. 5 Nöö hii dee sëmbë u Jelusalen te kisi hii dee oto köndë u Judea tuu, te dou ku dee oto pisiwata u di lio de kai Joodan dë, de tuu seei ta hai ko nëën naandë. 6 Nöö fa a ta bai de a dee hogilibi u de dë, nöö de ta piki. De ko si taa de an ta libi bunu tuu, nöö hën Johanisi ta dopu de a di Joodan lio dë. 7 Nöö di juu dë, i abi tu paatëi a di dju keiki. Wan da Sadusei, wan da Falisei. ˻Nöö fa dee sëmbë u de tu paatëi sai dë, de ta mbei deseei gaan hebima u Dju, bumbuu sëmbë.˼ Nöö di de jei taa Johanisi ta dopu sëmbë, nöö hën sömëni u de ko nëën faa dopu de tu. Ma di a si de, nöö hën a gandji da de seei. A taa: “Un dee takuhatima dë, unfa un hai ko gidjii sö naandë kuma wanlö hia sindeki ta lusu kumutu a dokunu ta kule da faja? Ambë bai unu taa fuun kule da di hatiboonu u Gadu fu an kai a unu liba? 8 “Wë nöö ee wan kë Gadu hati boonu ku unu, nöö un musu bia unu libi, be lanti si taa un disa dee hogilibi fuunu tuu e! 9 Wan musu sai naandë ta mbei taa: ‘Fa u dë Abahamu böngö tjika aki, nöö andi seei sa toobi u möön? Gadu sëmbë u dë kaa.’ Wan mëni di soni dë e! Biga mi taki da unu taa ee Gadu kë nöö a sa mbei dee sitonu i si aki kisi libi bia ko Abahamu böngö a unu kamian. ˻Biga wan ta libi bunu möön de.˼ 10 “Nöö mi taki da unu e, taa fa u dë aki, nöö de seti koti dee pau lutu kaa. Nöö ee wan pau sai dë an ta pai bumbuu njanjan, nöö de o faa ën puu koti tuwë a faja tjuma kaba a sösö.” Sö Johanisi bai dee hedima u Dju keiki dee ko nëën dë. 11 Nöö hën a toona fan möön taa: “Fa mi ta dopu sëmbë aki, nöö mi ta dopu de ku wata fu di de kë bia disa di hogilibi u de. “Ma nöö wan oto sëmbë dë ta ko a mi baka, nöö a hebi gaanfa möön mi e. Ma bumbuu tjika seei u mi dë futuboi fëën ta tja saapatu fëën dëën. Nöö fa a o ko dë, nöö a o tja wan oto dopu ko, biga hën o dopu unu ku di Akaa u Masa Gadu, ku faja. ˻Biga fa a o du ën dë, nöö di Akaa o dë a unu liba kuma faja ta tjuma hogilibi puu a unu hati.˼ “Sö wë di Sëmbë di o ko aki o abi kaakiti tjika e. 12 “Nöö fa u dë aki, a dë kabakaba këëë faa ko seeka di njanjan fëën. A o tja dee bumbuu njanjan ko lai a suwa, ma dee poipoi wan a o tjuma a di faja di an sa tapa a mundu möönsö.” Sö Johanisi taki. 13 Wë nöö di juu dë, hën Masa Jesosi seei kumutu a Galilea ko a Johanisi a Joodan Lio dë, faa musu dopu ën tu. 14 Ma nöö fa a ko dë, hën Johanisi kë tapëën. A taa: “Fa i dë aki, nöö mi bi musu ko a i fii dopu mi, nöö hën i ko a mi nö?” 15 Ma Masa Jesosi piki ën taa: “Nönö, na tapa mi e. Boo du ën nöö. Biga a fiti fuu du hii dee soni dee dë leti a Gadu wojo.” Nöö di a taki sö kaa, nöö hën Johanisi dopu ën awaa. 16 Nöö di a dopu ën te a kaba, hën Masa Jesosi ta kumutu a di wata. Nöö wantewante dë, hën mundu jabii wajaa gbegedee nëën liba, hën a si di Akaa u Masa Gadu kuma wan pomba saka ko nëën liba. 17 Hën de jei wan töngö piki te a liba ala taa: “Ja si di sëmbë aki ö? Hën wë da di lobi womi mii u mi. Libi fëën ta kai ku mi.” Sö wan gaan soni wë pasa di Masa Jesosi dopu e, dee sëmbë.

Mateosi 4

1 Wë nöö baka u di Masa Jesosi dopu, nöö hën di Akaa u Gadu tjëën go a wan gaan sabana dendu, fu di didibi sa ko nëën ko poobëën luku ee a sa mbei a piki ën buka. 2 Nöö hën Masa Jesosi go tan ala föteni daka ndeti ku didia ta begi söndö njan, nöö hangi ko kisi ën seei. 3 Nöö hën di poobasëmbëma de kai didibi go nëën ala. A taki dëën taa: “Wë di i dë di Mii u Gadu tuu, nöö be i fan ku dee sitonu i si aki be de bia sondi u njan da i.” 4 Ma nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Ja jei fa a sikifi a Gadu Buku ö? A taa na soni u njan wanwan nöö ta hoi sëmbë a libi e, ma a hiniwan wöutu fu Gadu di a ta taki, nöö a de libi ta kumutu. Sö di Buku taki e.” 5 Nöö hën di didibi tei ën tja go te a di Wosu u Masa Gadu a Jelusalen naandë, tee a di tölu fëën a liba ala. 6 Hën a taki dëën taa: “Di i da Gadu Mii, nöö vinde i seei tuwë go a goon. Biga di Buku sikifi taa Gadu o manda dee basia fëën u de ko heepi i. De o tja i a maun fu ja musu naki futu a sitonu.” 7 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Ma di Buku taki tu taa ja musu pooba Masa Gadu e. Biga hën da i Gadu.” 8 Nöö hën a baka u di dë möön, nöö hën di didibi tei Masa Jesosi tja go tee a wan hei kununu liba, hën a lei ën hii soni u goonliba palalaa lontu dou. Dee waiti soni nëbai wan u goonliba ku hii dee köndë, de tuu a lei ën. 9 Hën a taki dëën taa: “Ja si ö? Hii dee soni aki tuu mi o da i fii seei, ee i tjökö kini a goon a mi fesi aki begi mi.” 10 Nöö fa di didibi fan te tjika dë, nöö hën Masa Jesosi gandji dëën awaa. A taa: “Hetji pasa kumutu a mi fesi aki, ju didibi Saatan! Biga di Buku u Gadu taki taa ja musu begi na wan oto soni a mundu möön leki Gadu i Masa. Hën tö nöö i musu ta dini.” 11 Nöö fa a fan ku ën naandë, nöö hën di didibi disëën go, nöö hën dee basia u Masa Gadu Köndë ko nëën awaa ko sölugu ën. 12 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi ko jei taa de kisi Johanisi di Dopuma buta a dunguwosu. Nöö di a jei sö, hën a kumutu a Judea go a di pisiwata u Galilea, a Nazalëti ka de bi kiijëën. 13 Ma nöö an tan dë. A pasa go libi a wan oto köndë u Galilea de kai Kapenaumi di dë a di ze bandja. Nöö di köndë a go sai dë, nöö a dë zuntu ku dee köndë ka dee Dju lö de kai Zebulon ku Nafutali ta libi. 14 Nöö a kai ku wan soni di tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi sikifi a di Buku di a taa: 15 Un luku dee köndë dë, dee u Zebulon ku Nafutali lö. De dë leti a di pasi ka i ta waka nango a di ze, a di oto së banda u di Lio de kai Joodan, a Galilea seei, ka dee sëmbë na Dju ta libi. 16 Dee lö sëmbë naandë bi dë a suguu, ma awaa de ko si wan gaan limbo ta ko a de. Fa de bi ta fëëë dëdë dë, nöö di limbo dë o ko puu de a di sitaafu dë basu, leti kuma te didia ta jabi faa jaka di ndeti go. Sö Jesaaja bi sikifi. 17 Wë nöö di juu dë, nöö hën Masa Jesosi seti ta konda di buka u Gadu taa: “Dee sëmbë o, un disa dee hogilibi fuunu e, bia libi bunu. Biga Masa Gaangadu dë kabakaba faa tii unu a wan hii njunjun fasi awaa.” 18 Tefa wan daka nöö hën Masa Jesosi ta waka a di ze u Galilea bandja naandë, hën a ko si wanlö womi ta tuwë nëti a wata u de kisi fisi. Nöö wan u dee womi de kai Petuisi, hënseei da Simon. Di otowan da hën baaa womi Andiasi. De tu baaa aki sö dë höndima ta kisi fisi. 19 Nöö fa Masa Jesosi ta pasa dë, hën a kai de: “Dee womi aki.” Hën de piki. A taa: “Un ko go ku mi e, be mi lei unu fa fuun kisi libisëmbë ˻tja ko da Gadu˼.” 20 Nöö fa a fan ku de dë, nöö hën wante de disa hii dee soni u de de bi ta höndi dë tuu, nöö hën de go ta waka a Masa Jesosi baka. 21 Nöö hën de waka go möön longi. Nöö hën Masa Jesosi si tu oto baaa möön, Jakobosi ku Johanisi, nöö deseei dë höndima tu ta kisi fisi. Nöö de dë ku de tata Zebedeosi a wan boto dendu ta lapu dee nëti u de. Nöö hën a kai de tu, fu de ko waka nëën baka. 22 Nöö hën de tu baaa kumutu wante a di boto disa de tata, nöö hën de go ta waka a Masa Jesosi baka. 23 Nöö hën Masa Jesosi kumutu dë ta waka a hii di pisiwata u Galilea naandë te dou. A nango a dee keikiwosu u dee Dju nango ta lei de ta konda di bunu buka u Masa Gaangadu da de kumafa di Njunjun Tii u Gadu o dë. Nöö a ta kula hii pei siki tu. 24 Nöö fa u mbei naandë, nöö hën në fëën ko paaja a hii di pisiwata naandë tuu te kisi Silia köndë, nöö hën de ta tja peipei sikima ko nëën faa kula de. So sëmbë sinkii ta njan de, so sëmbë dë ku gadu a hedi, so sëmbë dë ku pikimii siki ta naki de ta tuwë, so sëmbë dë lanlan, hii dee lö pei sëmbë dë tuu de ta tja ko nëën nöö a ta kula de. 25 Nöö na sikima wanwan nöö ta ko nëën sö e. Ma hii sëmbë dee dë a Galilea dë tuu booko seei gililii ta ko nëën, ku dee sëmbë u di pisiwata de kai Dekapolisi, ku dee sëmbë u Jelusalen te dou ku dee oto köndë u Judea tuu, te kisi dee sëmbë ta libi a oto banda u Joodan Lio ala. Hii dee sëmbë dee jei fëën palalaa dou, de tuu ta booko gililii ta ko nëën.

Mateosi 5

1 Nöö di Masa Jesosi si dee hia sëmbë ta ko nëën dë, nöö hën a subi wan kuun te dou nëën mindi, nöö hën a sindo faa lei de. Hën dee bakama fëën hai ko dë möön zuntu ku ën. 2 Nöö hën a tei dee wöutu aki nöö hën a lei de. A taa: 3 “Dee sëmbë o, wan fëëë e, ee un ta fii taa söndö Gadu wan dë wan wojo soni. Un dë bunu e, biga dee sëmbë ta fii sö, nöö de dë a dendu u di Tii u Gadu kaa. 4 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un ta këë. ˻Biga ee un biibi a Gadu, nöö˼ Gadu o mbei hati fuunu ko kötö wan daka nöömö. 5 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un abi saka fasi. Biga a bakaten di goonliba aki o ko fuunu nöömö fuun tii. 6 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un ta kë fu hii soni musu ta waka tololoo a Gadu wojo. Biga wan daka woon si ën sö nöömö. 7 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un abi tjalihati u sëmbë. Biga Gadu o abi tjalihati fuunu tu. 8 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee hati fuunu dë limbolimbo a Gadu wojo. Biga a a' wan daka unu ku Gadu o miti nöömö fesi ku fesi. 9 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un lo' u mbei sëmbë ku sëmbë ko fii ku deseei. Biga sö wan sëmbë o tja di në taa a dë miii u Gadu gbelingbelin. 10 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee sëmbë ta suku unu a toobi fu di un ta libi bunu a Gadu wojo hedi. Biga sö wan sëmbë dë a di Tii u Masa Gadu dendu kaa. 11 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee sëmbë ta kosi unu ta toobi unu ta mindi hii sootu pei hogi ta buta a unu hedi fu di un ta waka a mi baka hedi. 12 Un musu ta wai da di dë e. Un musu ta piizii seei, biga a Masa Gadu Köndë ala woon feni wan gaan paima. Biga leti sö nöö wë de bi du ku dee tjabukama u Gadu dee bi dë bifö unu. 13 “Nöö un haika e, dee sëmbë. Fa un ko nama ku mi aki, nöö un dë kuma satu da dee sëmbë u di goonliba aki. Nöö i sabi fa satu ta heepi tjika. Ma nöö ee a bi sa lasi di tesi fëën, nöö an bi o abi heepi a mundu möönsö e. A sitaati nöö i bi o sa tuwëën go, ka sëmbë o makisëën ku futu. Nöö un musu luku bunu fu wan lasi di tesi fuunu, fuun ko kuma satu di lasi ën tesi. 14 “Nöö söseei un dë kuma wan lampu faja tu e, da hii dee sëmbë u di goonliba aki. Nöö i sabi nö? Te wan köndë dë a wan hei kununu liba, nöö te dee faja fëën ta sëndë nëën nöö di köndë dë an sa dë tjubitjubi. Hii sëmbë ta si ën kaa. Nöö söseei un musu dë tu e. Hii sëmbë musu ta si di libi fuunu fa a limbo tjika. 15 “Biga na wan sëmbë o sëndë faja nöö a butëën a wan tjubi kamian te ka sëmbë an sa si limbo ku ën. Nönö. Fa a o sëndëën dë, nöö a o hopo ën buta a liba be hii sëmbë a di wosu sa si soni ku di limbo fëën. 16 “Nöö sö nöö di libi fuunu musu dë a di goonliba aki e, dee sëmbë. A musu dë gbegedee kuma wan faja limbo. Nöö sëmbë o ko si dee bunu soni un ta du, nöö de o ta gafa di Tata fuunu di dë a liba ala. 17 “Dee sëmbë o, fa mi ko ta lei unu aki, ma ko u ko poi dee wëti Gadu da Mosesi fuu hoi e. Nönö. Nöö ma ko u ko poi dee soni dee fesiten tjabukama bi sikifi tu. Ma mi ko u ko mbei hii soni pasa kumafa dee soni dë sikifisikifi dë bi kë taki. 18 “Nöö un si hii dee soni dee dë sikifisikifi a di Buku nö? Wë mi sa taki da unu gbelin taa solanga dee soni u goonliba aki ku dee soni u liba ala dë eti, nöö na wan u dee soni sikifi a di Buku o fika di an o pasa e, te dou ku dee piki pisi fëën tuu. Hii de tuu seei o pasa. 19 “Nöö ee wan sëmbë i ta poi ee wan piki pisi seei u dee soni Gadu taki ta sösö de nöö i ta lei sëmbë u de du sö tu, nöö di sëmbë dë o dë di möön sösö wan a dee sëmbë dee Gadu ta tii dendu. “Ma ee wan sëmbë i ta hoi i seei a dee wëti dë liba nöö i ta lei otowan andi de kë taki, nöö hën o dë gaan heima a dee sëmbë Gadu ta tii dendu. 20 “Nöö mi taki da unu e, taa ee wan ta libi möön bunu a Gadu wojo möön dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti, nöö wan o sa dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu möönsö e. 21 “Wë nöö un bi jei fa de bi fan ku dee gaan sëmbë fuu a fesi taa ja musu kii sëmbë, ma ee i kii sëmbë nöö i musu kisi sitaafu fëën. 22 “Ma nöö mii taki da unu taa di sëmbë di hati fëën boonu ku di otowan fëën kaa, nöö hënseei musu kisi sitaafu tu e, kuma di sëmbë di kii sëmbë. Söseei di sëmbë di kosi di otowan fëën taku kosi nöö hënseei musu kisi sitaafu tu. Nöö di sëmbë di o kosi di otowan fëën taa a lau, nöö a musu mëni ën seei bunu, ee nasö a o go tja sitaafu a didibi faja. 23 “Nöö mi taki möön e, taa ee i go a di keikiwosu fii tja soni go da Gadu nöö hën i ko mëni taa wan sëmbë ta hoi i a bëë a wan sondi, 24 nöö i musu disa di paima fii leti dë, nöö i go a di otowan go seeka di taki te i kaba bifö nöö i toona ko da Gadu di soni di i bi o dëën awaa. 25 “Nöö ee wan sëmbë ta tja i go a kuutu u wan soni hedi, nöö fa i si un dë a pasi nango naandë kaa, nöö i musu biinga seei be un koti di taki wante. Biga ee i sai dë ta buuja te di felantima fii tja i go a kuutu, nöö soni i miti e. Biga dee kuutuma o buta i a dee siköutu maun, nöö dee siköutu o tuwë i go a dunguwosu. 26 Nöö mi taki da i gbelin taa solanga ja paka di möni de o kai da i fii paka teee dou ku di lasiti köpösënsi, nöö ja o sa kumutu dë möönsö. 27 “Wë nöö un bi jei fa de bi fan ku dee gaan sëmbë fuu taa ja musu duumi ku wan mujëë na mujëë fii u wosu. Na sö de taki nö? 28 Ma nöö mii taa di sëmbë di ta luku wan mujëë kuma a kë tei ën, nöö nëën hati a tei ën kaa e. 29 “Dee sëmbë o, ˻fa mi ta fan aki, un musu biinga fuun du fa un sa du fii waka a Gadu pasi e. Boo taki ën sö, taa˼ ee di fa i ta luku soni ku di wojo fii hën ta manda i fii du hogi, nöö a möön bëtë i diki ën puu tuwë e. Nöö söseei tu ee i kë du hogi ku di leti së maun fii, nöö a bëtë i koti ën tuwë tu. Biga a sa möön bëtë da i taa wan kamian fii sinkii poi ma i feni di libi u teego möön leki de hiti i ku telu tuwë go a di didibi faja. 31 “De bi taki taa ee wan sëmbë tuwë di mujëë fëën nöö a musu dëën wan biifi be lanti si taa a tuwëën. 32 Ma nöö mii taki da unu taa ee wan sëmbë tuwë hën mujëë ma na manu a tei nëën wosu, nöö a mbei di mujëë naandë ko jajo mujëë e. Nöö ee wan womi go tei sö wan mujëë, nöö hënseei booko Gadu wëti tu. Biga a tei wan oto sëmbë mujëë. 33 “Un bi jei fa de bi fan ku dee gaan sëmbë fuu möön taa te i tei Gadu në soi, nöö ja musu booko di soi dë möönsö. I musu du di soni nöömö. ˻Ma ee i tei wan oto soni soi, nöö di soi dë an hogi poi fu booko.˼ 34 “Ma nöö mii taki da unu taa wan musu soi möönsö e, kwetikweti. Wan musu tei liba ala soi ku ën biga ala di könubangi fu Gadu dë. 35 Nöö wan musu tei di goonliba aki soi ku ën tu, biga aki di bangi fëën dë ka a ta buta futu. Nöö söseei ja musu tei Jelusalen soi ku ën biga hën da di köndë u di Gaan Könu. 36 Nöö ja musu tei i hedi soi ku ën tu, biga fa i sai naandë, ja a' kaakiti a i seei tjika fii mbei na wan niën u di uwii fii bia ko weti ee nasö baaka. “Hën mbei wë mi taki e, taa an dë fii soi möönsö ufö di soni i taki dë tuu. Ma te joo taki wan soni nöö i fan gbelin, nöö a bunu kaa. 37 Wë biga te i taki aai, a musu tan aai e. Te i taa nönö, a musu tan nönö. Ma ee i musu soi ufö de o tei taa tuu, nöö a go a di së u hogi kaa. 38 “Nöö un bi jei tu fa de ta taki taa ˻du ku du na wisi˼. Ee wan sëmbë booko wan së wojo fii, nöö i musu toona booko wan së wojo fëën tu. Ee wan sëmbë naki i booko tanda nöö i musu toona naki di fëën tanda booko tu. Na sö de ta taki nö? 39 “Ma nöö mii taki da unu taa wan musu puu hatiboonu a wan sëmbë liba taa te a du i hogi nöö joo du ën hogi baka e. Ee di sëmbë hogi seei, ma ja musu libi sö ku ën. Ma ee wan sëmbë naki i baai maun a i bandja jesi, nöö i bia di oto së dëën be a naki möön. 40 Nöö ee wan sëmbë kë tja i go a kuutu fu di a kë di liba bisi fii hedi, nöö i dëën di liba bisi fii ku di basu wan tuu. 41 Ee wan sëmbë ta duwengi i fii waka ku ën wan hafu juu langa, nöö i waka ku ën wan hii juu langa e. 42 Ee wan sëmbë hakisi i sondi fii dëën, nöö i dëën. Ee a hakisi i soni fii leni ën, nöö i leni ën. Na niinga. 43 “Nöö un bi jei de bi taki taa i musu lobi di sëmbë di ta libi bunu ku i, ma di felantima fii i sa buuse ën. 44 “Ma nöö mii taki da unu taa un musu lobi dee felantima fuunu e. Un musu ta begi da dee sëmbë dee ta du hogi ku unu. 45 Nöö te un du sö kaa, nöö woon djeesi unu Tata a liba kuma miii fëën gbelingbelin. Wë biga fa a sai dë, nöö te di sonu fëën ta jabi, nöö a ta jabi da dee bunu sëmbë ku dee hogi wan tuu. Te tjuba fëën ta kai, a ta kai te dou a hii sëmbë, dee ta libi bunu nëën wojo ku dee an ta libi bunu nëën wojo tuu. 46 “Nöö ee i ta lobi dee sëmbë dee ta lobi i nöö, ma ja ta lobi dee felantima fii, nöö un paima fëën seei joo feni? Biga sö nöö dee hogisonima u di goonliba aki ta libi u de kaa. 47 Ee i ta fan ku dee sëmbë i ku de ta fii nöö, nöö na wan apaiti soni i du dë e. Sö nöö dee sëmbë u di goonliba aki ta libi dee an sabi na wan wojo soni u Gadu möönsö. Ma i musu libi bunu ku hii sëmbë. 48 “Wë nöö mi taki e, taa un musu biinga be un libi söndö föutu te dou, leti kumafa unu Tata di dë a liba ala ta libi söndö föutu te dou.” Nöö sö Masa Jesosi ta lei dee sëmbë.

Mateosi 6

1 ˻Nöö Masa Jesosi toona nango dou ku di lei fëën eti. A taa:˼ “Haika e, dee sëmbë, ee woon du wan soni fuun dini Gadu, nöö wan musu du ën fuun feni në a libisëmbë e. Biga ee i du ën fu sö hedi, nöö wan o kisi na wan paima a unu Tata a liba. Kaba u di taki di dë kaa. 2 “Nöö söseei tu, ee joo da wan sëmbë wan soni fii puu ën a fuka, nöö ja musu tei ën ta bai basia a ganda mindi e, kumafa dee sëmbë ta pëë deseei u bumbuu sëmbë ta du. Biga de ta hopo a dee keiki ee nasö a sitaati ta bai ta konda soni u hii sëmbë musu si de taa sö de du wan gaan bumbuu soni. Nöö na sö un musu du, dee sëmbë. Biga mi taki da unu taa fa i si de du ën dë, nöö de an o kisi oto paima fëën a Gadu möönsö, biga de kisi di paima u de kaa. 3 “Ma te joo puu wan sëmbë a fuka, nöö i musu du ën a wan tjubi fasi kuma leti maun fii an saandi töötömaun fii ta du, töötömaun an saandi leti maun ta du. 4 Nöö di Tata fuu di ta si hii soni ee a tjubi seei, nöö hën o si ën nöö a o da i paima fëën. 5 “Nöö söseei tu, te joo begi nöö ja musu ta du ën kumafa dee sëmbë ta pëë deseei u bumbuu sëmbë ta du. Biga de lobi u hopo begi a keiki dendu ee nasö a ganda mindi, be hii sëmbë musu si taa sö de sabi u begi tjika. Mi taki da unu taa fa i si dee lö sëmbë sai dë, de an o kisi na wan wojo soni a Gadu e. Tuu fëën seei wë di dë kaa. 6 “Ma te joo begi, nöö be i go fii a i dendu wosu nöö i tapa i döö, nöö i begi i Tata ka i dë tapatapa döö dë te i kaba. Nöö i Tata di ta si andi ta pasa a tjubii, hën o da i di paima fii. 7 “Nöö te joo begi tu, nöö ja musu ta hai di fan nango langalanga nöömö e, kumafa dee sëmbë u di goonliba aki dee an sabi Gadu ta du. Fa de sai u de dë, de ta mëni taa te de ta begi longi sö nöö Gadu musu u jei de. 8 Ma na sö un musu begi e. Biga ufö un go u go begi seei, nöö Gadu sabi gaanduwe kaa andi ku andi un abi fanöudu. 9 “Ma te woon begi, nöö a di fasi aki un musu begi e, dee sëmbë: Ke, u Tata a liba o, hii sëmbë musu lesipeki i e, sabi taa i dë bumbuu limbolimbo. 10 U begi taa di Tii fii musu paaja a hii goonliba, be di fii kë pasa a goonliba aki leti kumafa a ta pasa a i a liba ala. 11 Nöö u begi i tu, fii da u dee soni u abi fanöudu fuu pasa u libi tide. 12 Nöö u begi i o, be i puu u a bëë fu dee hogi dee u ta du, leti kumafa i si u ta puu dee otowan fuu a bëë fu dee hogi de ta du u. 13 Nöö u begi i, taa na disa u da dee soni dee sa hai u tja go a di së u hogi e, ma puu u a di didibi maun. Sö fuun begi e, dee sëmbë. 14 “Biga mi taki e, taa ee un ta hoi sëmbë a bëë u dee hogi de ta du unu, nöö unu Tata a liba ala o hoi unu a bëë tu e, u dee hogi dee un ta du. Ma ee un puu di otowan fuunu a bëë, nöö unu Tata a liba ala o puu unu a bëë tu. 16 “Nöö mi taki da unu möön e, taa te woon hoi begi söndö njan, nöö wan musu dë gudjuu kuma dee sëmbë dee ta mbei deseei u bumbuu sëmbë. Fa de sai u de dë, de ta gudju fesi fu hii sëmbë musu si taa aai, de da bumbuu sëmbë, sö de ta hoi begi tjika söndö njan. Nöö mi taki da unu taa fa i si de ta du naandë, tuu u de seei di dë kaa e. De an o kisi na wan kodo soni a Gadu möönsö. 17 “Ma te joo hoi begi söndö njan, nöö be i wasi te i kaba, lo' fatu a sinkii, kan i uwii te i kaba, seeka, 18 be sëmbë an musu sabi taa sö i ta hoi begi söndö njan. Nöö di Tata fii di ta si hii soni ee a dë tjubitjubi seei, nöö hën o sabi nöö a o da i wan paima. 19 “Wë nöö mi taki möön e, dee sëmbë, taa wan musu biinga fuun abi hia gudu a goonliba aki. Biga aki kopikopi sa njan dee gudu fii, ee nasö sukufu sa poi de. Fufuuma sa ko fufuu hii dee soni i abi tja go, i fika ku maun tjololoo. Sö di libi a goonliba aki dë kaa. 20 Hën mbei i musu biinga fii libi a sö wan fasi taa i ta lai gudu a Masa Gadu Köndë. Biga ala kopikopi an o ko njan mën, sukufu an o kisi ën, fufuuma an o ko dou dë u fufuu ën tja go. Nöö ala fii tjubi dee gudu fii e. 21 Biga ka gudu fii dë, nöö naandë di hati fii ta dë tu. Sö wë a dë e, dee sëmbë. 22 “Boo taki ën sö taa di wojo fii di dë a i sinkii dë, nöö a dë kuma wan lampu faja fii sa si soni limbolimbo. Nöö te i ta si soni sö kaa, nöö hii libi fii o dë gbegedee limbolimbo. 23 Ma nöö ee i ta luku dee soni u di goonliba aki ku di wojo fii söndö i mëni Gadu, nöö joo fika a dungu. Di wojo fii di bi musu heepi i fii si soni limbolimbo an heepi i möönsö, ma i fika leti a dungu dë. 24 “Haika e, dee sëmbë, na wan sëmbë sa dini tu masa makandi e. I musu fu lobi wan möön wan, ee nasö joo hëngi a wan möön wan. Nöö söseei tu, ja sa waka a Masa Gadu baka ku dee gudu u goonliba aki baka makandi e, kwetikweti. 25 “Nöö mi taki da unu taa ja musu ta a' bookohedi ta hakisi taa: ‘Maingë, andi seei mi o feni u njan?’ nasö ‘Unsë mi o feni wata u bebe baa?’ nasö i ta hakisi taa: ‘Naasë seei mi o feni koosu u mi tapa di sinkii u mi aki?’ Nönö, na sö i musu ta pakisei e. Biga fa i feni libi a Gadu dë kaa, nöö an bunu möön soni u njan ku soni u bebe nö? Nöö di sinkii fii wë? An bumbuu möön di koosu fii bisi nëën nö? 26 Wë nöö di Gadu da i dee gaan soni naandë kaa, nöö an sa da i dee möön piki soni kuma njanjan ku koosu tu nö? “Un luku dee fou ta buwa ta lontu a liba ala. Fa de sai naandë, nöö de aan goon ta paandi fu de sa feni njanjan. De an abi na wan suwa möönsö ka de sa tjubi njanjan tu. Ma de ta njan këdë biga di Tata fii di dë a liba ala ta sölugu de. Wë nöö mi taki da unu taa un bumbuu gaanfa möön dee fou e! 27 “Fa un dë aki sö, undi fuunu sa libi tjë sö seei pasa möön leki fa Gadu bi buta da i, fu di i ta booko hedi mbei? Na wan sëmbë e! 28 Wë ee ja sa heepi i seei a dee pikipiki soni dë, nöö andi i ta booko hedi ku koosu soni u du? “Un luku dee folo naandë, fa de hanse. Ma na deseei ta mbei dee bisi u de, nöö de an ta wooko u de bai de tu. 29 Ma nöö mi taki da unu e, taa fa Könu Salumon bi ta bisi dee gaan waiti bisi fëën seei, ma dee bisi fëën an bi ta hanso kuma dee folo naandë. 30 “Nöö fa Gadu ta bisi dee sösö uwii ku hanse folo dë, an dë taa de ta sai dë longi seei. Te mamate i si taa de dë sö hanse, te u sapate de puu kai dëë u de tja go tjuma. Wë nöö unu wë? Na möön hesi Gadu o sölugu unu ku soni u bisi tu nö? Ee, dee sëmbë aki, unfa seei a waka te nöö di biibi fuunu piki sö baa? 31 “Fëën mbei mi taki da unu taa, wan musu ta booko hedi taa: ‘Maingë, unsë woo feni soni u njan? Unsë woo feni wata u bebe? Unfa woo feni koosu u bisi?’ 32 Mi taki da unu taa dee sëmbë an dë ku Masa Gaangadu a wan së, de ta a' bookohedi a dee lö pei soni dë. Ma unu Tata a liba bi sabi gaanduwe kaa taa un abi dee lö soni naandë fanöudu. 33 Ma nöö a di fosu kamian un musu biinga fuun ta dë a di Tii u Masa Gadu dendu ta libi kumafa a kë, nöö hii dee soni u taki dë tuu woon feni. 34 “Nöö sö mi ta taki da unu e, dee sëmbë, taa ja musu abi bookohedi fu dee soni fu amanjan, biga te amanjan dou, nöö a sa sölugu fëën seei. Nöö hiniwan daka ta abi hën soni fii booko hedi nëën te tjika kaa.”

Mateosi 7

1 Nöö hën Masa Jesosi ta fan eti, a taa: “Wë nöö mi taki da unu taa na kuutu sëmbë e, nöö sëmbë an o kuutu i tu. 2 Biga fa i si i ta kuutu sëmbë dë, nöö söseei de o toona kuutu i baka. Biga ku di wan seei maaka di i tei maaka di otowan fii, nöö ku ën seei a o toona maaka i baka. 3 “Boo taki ën sö taa i ta si wan sakisi a i baaa wojo, ma nöö wan gaan gindi baliki dë a i seei wojo, ja ta si ën. 4 Nöö hën i sai dë ta taki da di otowan fii taa: ‘Tan e womi, be mi puu di sakisi a i wojo da i,’ ma nöö di gaan gindi baliki dë leti a i seei wojo goboo naandë. 5 I bödjëëma, fa i si i ta mbei i seei gaan bumbuu sëmbë möön di otowan fii naandë, faandi mbei ja sa puu di gaan baliki di dë a i seei wojo, nöö joo si möön limbo fii puu di sakisi a di otowan fii wojo? 6 “Nöö mi taki möön e, taa ˻i musu ta mëni i seei ku di sëmbë di joo ta konda wan bumbuu soni da. Biga˼ te i tuwë wan bumbuu soni da dagu, nöö a o disëën dë bia ko kisi i njan tënë pisipisi. Nöö söseei tu, ee joo tuwë bumbuu soni da hagu, an o si ën u soni. Ma a o bia makisëën ku futu fiönfiön pasa go fëën. 7 “Nöö un haika e, dee sëmbë. Un musu ta begi Masa Gaangadu soni, nöö woon kisi. Un musu ta suku soni nëën, nöö woon feni. Un musu ta naki ën döö nöömö, nöö a o jabi döö da unu. 8 Wë biga di sëmbë di ta begi Gadu, nöö hën o kisi. Di sëmbë di ta suku soni nëën, nöö hën o feni. Di sëmbë ta naki ën döö, nöö hën a o jabi döö da. 9 Biga kumafa un dë aki, ee di mii fii hakisi i wan pisi bëëë, undi fuunu o go tei sitonu dëën? 10 Ee a hakisi wan pisi fisi nöö joo go tei wan pisi sindeki tja ko dëën ö? Wë nönö, ja o du sö e. 11 Biga hii fa i si hati fii an dë bumbuu te dou seei, ma i ta da dee mii fii bumbuu soni. Nöö di Tata fuunu di dë a liba ala wë? Na möön hesi a o da unu bumbuu soni te un begi ën nö? 12 “Nöö mi taki e, i musu libi ku sëmbë leti kumafa i seei kë u de musu libi ku i tu. Biga te i libi sö kaa, nöö hën da i piki di mama u hii dee wëti dee Gadu bi buta Mosesi ku dee fesiten tjabukama u de sikifi buta a di Buku fëën. 13 “Wë dee sëmbë, fa u dë a goonliba aki, nöö tu dööbuka dë di sëmbë ta denda e, wan gaan wan ku wan piki wan. Nöö un musu biinga fuun denda a di piki wan. Biga ee i denda a di gaan wan nöö joo go dou a di didibi faja. Nöö di pasi di ta tja i go a di döö dë baai e, nöö an taanga u waka. Hia sëmbë ta tei ën. Ma ee i denda a di piki döö nöö joo feni di libi u teego. Ma di pasi di ta tja i go dou a di piki döö dë piki tu, nöö a taanga u waka. Nöö biti sëmbë ta waka nëën. 15 “Nöö mi taki e, dee sëmbë, taa un musu mëni unu seei bunu ku dee sëmbë dee ta waka ta ganjan sëmbë taa de ta tja Gadu buka, ma na Gadu hën manda de. Dee lö sëmbë naandë, de dë leti kuma wan takumbeti di bisi sikafu puuma te a kaba, nöö a go a dee sikafu dendu ta mbei kuma hënseei da sikafu tu. Ma hii fu di dë takumbeti hati a abi. Sö dee ganjansëmbëma ta libi. 16 Ma fa de o ko dë seei, joo sabi de e, biga joo si a di libi u de taa ganjansëmbëma de dë. “Biga ja sa booko bumbuu fuuta a matunga e. 17 Di pau di bi ta pai bumbuu njanjan nöö bumbuu njanjan nöö a o ta pai nöömö, nöö di pau di an bi naa pali bumbuu njanjan nöö an o pai ën möönsö. 18 Wan bumbuu pau an sa pai poipoi njanjan, söseei wan poipoi pau an sa pai bumbuu njanjan. 19 Nöö ee wan pau dë an ta pai bumbuu soni möönsö, nöö de o faa ën gboogboo tuwë a gufalu tjuma puu dë. 20 Hën mbei wë mi taki taa i sa sabi dee sëmbë u bi taki dë a di libi u de. 21 “Biga na hii sëmbë di ta kai mi ‘Masa’ ta dë a di Tii u Gadu dendu fu de dou nëën köndë e. Ma dee sëmbë dee ta du dee soni dee mi Tata kë, nöö de nöö o dou nëën köndë. 22 “Nöö hën mbei te di gaan kuutu daka dou, nöö mi o jaka sömëni sëmbë puu a mi fesi taa ma sabi de. Nöö de o fia taa: ‘Masa, unfa wë? Na u bi da sëmbë buka a i në nö? Na u bi jaka sömëni gadu puu a sëmbë hedi ku di në fii ö? Sömëni hia gaan foondo wooko u bi du a i në, nöö unfa a waka ja sabi u?’ 23 “Nöö mi o piki de taa: ‘Ambë? Mi? Na wan ten seei mi bi sabi unu möönsö e. Un waka pasa kumutu a mi fesi naandë, un takusëmbëma!’ ” 24 Nöö hën Masa Jesosi da wan oto möön, a taa: “Ee wan sëmbë i ta jei dee soni mi ta fan ku unu aki nöö i tei de fu tii i libi, nöö sö wan sëmbë mi ta si ën kuma wan gaan fusutan sëmbë di go u go mbei wan wosu fëën. Nöö a seti ën ku wan goonsei taangataanga gingin kuma sitonu. 25 Nöö di a mbei di wosu te a kaba, nöö hën wan gaan tjuba kai a mundu bigi möön hii soni singi di kamian zuuu piii, gaan ventu ko tee ta naki di wosu. Tee a pasa go, di wosu dë fëën gingin a pë naandë eti. An booko kai seei möönsö, biga de seti ën bunu. 26 “Ma nöö di sëmbë di ta jei di lei u mi aki, ma an tei ën faa libi kumafa mi taki, nöö hën mi ta si kuma wan gaan don sëmbë di mbei di wosu fëën a sandu liba. 27 Nöö hën wë tjuba kai singi di kamian dë pii, di ventu ta böö ta naki di wosu te wan pisi hën a booko kai djolou kaba a sösö fijaa.” Nöö a sö wan fasi Masa Jesosi lei dee bakama fëën tefa a kaba. 28 Nöö fa a fan dë, hii sëmbë tuu foondo gaanfa seei. 29 De taa: “Di sëmbë aki sö, an dë kuma dee Sabima u Wëti e. Biga hën, a ta konda soni da u gbelin seei kuma hënseei da basi fëën.”

Mateosi 8

1 Nöö hën Masa Jesosi bazia di kuun ko a goon, nöö hën dee gaan hia sëmbë ku ën bi dë ala, hën de dë nëën baka ta ko. 2 Te wan pisi hën wan sëmbë waka ko nëën, hën a tjökö kini a goon nëën fesi. Di sëmbë aki siki tjina siki hën a begi Masa Jesosi taa: “Masa o, gaantangi, ee i kë, nöö i kula mi be mi ko bunu baa.” 3 Hën Masa Jesosi tuwë maun panjëën, hën a taki dëën taa: “Aai, mi kë. Ko bunu fii e.” Nöö hën wantewante dë hën a ko bunu. Sinkii fëën limbo gbegedee. 4 Nöö hën Masa Jesosi bai ën taa: “Womi, fa joo go aki, nöö na konda di soni aki da na wan kodo sëmbë e. Ma be i waka tololoo go a di begima u keiki be de si taa i ko bunu. Nöö i tja di paima go paka Masa Gadu kumafa di wëti dë taa te wan sëmbë i ko bunu u sö wan siki nöö sö i musu du.” 5 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi toona go a Kapenaumi. Nöö fa a go dou naandë, hën wan hedima u dee Loomë köndë sodati ko nëën. 6 Hën a taki dëën taa: “Masa o, mi ko a i aki. Wan u dee futuboi u mi suwaki teee piki sö fika a dëdë. A dë a wosu kandikandi, nöö a dë a gaan fuka seei te an sa buli. Nöö hën mi ko a i ko begi i gaantangi be i kulëën da mi.” 7 Hën a piki ën taa: “Söö, mati mi jei. Mi o go nëën.” 8 Ma nöö hën di sodati hedima toona taki dëën taa: “Wë Masa o.” A piki. A taa: “Ma bumbuu tjika sö e, fii ko a mi wosu. Ma nöö i sabi nö? Be i fan leti ka i si i sai aki nöö, nöö di futuboi u mi o ko bunu kaa. Biga sö mi sabi taa i abi taki tjika. 9 “Biga miseei, fa mi dë aki, mi sabi andi da taki. Biga mi dë a sëmbë basu kaa, nöö miseei abi sömëni sodati a mi basu tu. Nöö ee mi taki da wan u de taa be a go ala, nöö a o go. Ee mi taki dëën taa be a ko aki, nöö a o ko. Ee mi manda wan u dee futuboi u mi faa du wan soni, nöö a o du ën. “Nöö söseei mi sabi taa i abi taki tu, te a siki liba seei. Nöö hën mbei mi taa fii fan leti ka i dë aki nöö, nöö di futuboi u mi o ko bunu kaa.” 10 Nöö di Masa Jesosi jei fa di sodati hedima fan dë, nöö a bigi dëën tee na soni. Hën a fan ku dee Dju sëmbë dee ta waka ku ën dë taa: “Dee sëmbë, i si fa di sëmbë aki fan ö? Wë mi taki da unu seei gbelin taa, fa mi ta waka ta lontu a u Isaëli köndë aki, nöö ma si di biibi u di sëmbë aki wan daka e. Ma nöö hën an dë Isaëli sëmbë seei faa musu biibi sö. 11 “Nöö un mëni unu seei e. Biga mi taki da unu taa sömëni sëmbë na u Dju ˻kuma di sodati hedima i si aki˼ o kumutu a dee peipei köndë u goonliba ko biibi a mi disa unu. Nöö de o go sindo makandi ku dee gaan sëmbë fuunu, dee Abahamu, Isaki, Jakopu sö, ka Masa Gaangadu dë könu, ta njan di gaan piizii. 12 Ma nöö un dee sëmbë bi musu feni di piizii dë, nöö woon fika söndö ën e. Dee basia u Gadu Köndë o tuwë unu go a döö a dungudungu ala, nöö na ala woon dë ta bai ta kai olo ta njan tanda, ma an o heepi möönsö.” 13 Nöö di a bai de sö kaa, nöö hën a bia fan ku di sodati hedima awaa, a taa: “Mati o.” Hën a piki. Hën a taa: “Toona go fii a wosu e. Di soni di i kë, nöö a pasa leti kumafa i biibi naandë.” Nöö fa a fan dë, nöö hën di juu dë seei hën di futuboi u di sodati ko bunu kaa. 14 Nöö hën Masa Jesosi kumutu dë, hën a go a di bakama fëën de kai Petuisi wosu. Nöö hën a go si di mai u Petuisi sikisiki pëtëëë a bedi naandë. Fëbë nöö kisi ën sö. 15 Nöö hën a tëndë maun panjëën, hën di mujëë ko bëtë wantewante. Nöö hën a hopo go seeka soni u njan da Masa Jesosi. 16 Hën di sapate buka dë seei, hën de ta tja wanlö hia sëmbë ta ko a Masa Jesosi faa musu kula de. Sömëni u dee sëmbë naandë dë ku soni a hedi, nöö hën Masa Jesosi ta jaka de ta puu a de. Wan wöutu nöö a ta taki, nöö dee soni ta kumutu a de liba go kaa. Sö a abi kaakiti tjika, nöö sö a kula hii dee suwakima de tja ko nëën dë tuu. 17 Nöö fa Masa Jesosi ta du dë, nöö a kai makandi ku di soni di tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi sikifi a fesi di a taa: A tei dee suwaki fuu ku dee siki fuu tuu tja go. A puu de a u liba. 18 Nöö hën de dë te wan pisi, hën Masa Jesosi si fa dee hia sëmbë ko ta lontu ën, nöö hën a fan ku dee bakama fëën taa: “Un boo koti wata go a di oto së banda ala ufö e.” 19 Ma nöö di juu dë, hën wan u dee Sabima u Wëti ko a Masa Jesosi. A kai ën taa: “Mësitë.” A piki. A taa: “Mi kë ko ta waka ku i o, hii kamian ka i nango.” 20 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “˻I fan bunu e, mati. Ma fii waka a mi baka na sösö soni e.˼ Biga fa dee mbeti ta dë a sabana dë, nöö de abi baaku ta libi. Söseei dee fou dee ta buwa ta lontu i si dë, nöö de abi wosu a dee pau hedi. Ma nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, ma abi kamian ka mi ta duumi e.” 21 Nöö hën wan oto sëmbë bi dë ku ën dë tu, hën a taki dëën taa: “Wë miseei kë waka ku i tu, ma te mi tata dëdë mi bei te mi kaba bifö.” 22 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Mati o, be dee sëmbë dee dë paatipaati ku Gadu bei de na de e. Ma be i ko go ku mi nöö.” 23 Nöö hën Masa Jesosi subi a boto, hën ku dee bakama fëën, 24 hën de ta koti nango a di oto së banda. Ma te u de mëni, hën wan gaan ventu ko, a bigi möön hii soni. Hën di wata ta seki nango a di boto dendu teee kuma a sa singi di boto. Ma hii u di dë, Masa Jesosi dë pii a wan kamian u di boto ta duumi. 25 Nöö hën dee bakama fëën kule go nëën go kai ën taa: “Masa o! Masa!” Hën a piki. De taa: “Heepi u o! Woo kaba a wata!” 26 Hën a taki da de taa: “Womi, andi un ta fëëë sö u du? Piki nöö di biibi fuunu piki sö nö?” Nöö fa a fan dë, hën a hopo gandji da di ventu ku di wata taa: “Un tan pii!” Nöö wantewante dë hën di wata kötö piii. Di ventu kaba. 27 Nöö di dee bakama fëën si sö kaa, nöö a foondo de te na soni. De luku de na de taa: “Womi, ambë seei da di sëmbë aki, womi? Te a fan ku ventu ku wata nöö de ta piki. A bigi da u o. Poosian nöö a abi sö.” 28 Nöö hën de go dou a oto banda a di pisiwata u dee Galasëni sëmbë. Nöö fa de kumutu a tela naandë, hën de ko miti ku tu womi ta libi a wan geebi naandë. Dee sëmbë dë, de dë ku wanlö taku soni a de liba, nöö de ta hogi tee na wan sëmbë tjika u ko a di kamian ka de sai dë. 29 Nöö di de si Masa Jesosi kaa, hën de bai kai logologo wolo taa: “Ambë ta ko dë, ju di Mii u Gaangadu dë! I ta ko fii da u sitaafu bifö di daka dou nö?” Sö de bai. 30 Nöö di juu dë, wanlö hia hagu bi dë te ala ta pii soni ta njan. 31 Hën dee taku soni dee dë a dee sëmbë liba naandë begi Masa Jesosi taa: “Wë ee joo jaka u puu aki, nöö gaantangi da u pasi fuu go a dee hagu ala.” 32 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Un go!” Nöö fa a fan dë, wantewante hën de kumutu a dee sëmbë liba go a dee hagu. Nöö hën dee hagu kule ku baai gbulululu bazia wan kununu dë teee go kai a wata djolou dëdë tuu fijaa. 33 Ma nöö di dee sëmbë bi ta luku dee hagu si sö, nöö hën de kule go a ganda go konda taa sö wan soni pasa ku dee sëmbë dee bi dë ku dee taku soni a hedi naandë. 34 Nöö hën hii di köndë booko gililii ko miti ku Masa Jesosi. Nöö hën de begi ën taa gaantangi, be a kumutu a di pisiwata u de dë go fëën a oto kamian.

Mateosi 9

1 Wë nöö di dee Galasëni sëmbë taki sö, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën toona subi a boto. Hën de koti wata toona go a di oto së banda ka de bi kumutu, hën de go a di köndë ka Masa Jesosi ta libi. 2 Nöö fa de ko dou, hën de tja wan lan sëmbë ko nëën faa kulëën. A dë kandikandi a wan kama liba. Nöö di Masa Jesosi si fa dee sëmbë dee tja di womi ko nëën dë ta biibi ën tjika, hën a taki da di womi taa: “Womi, na fëëë e. Masa Gaangadu da i paadon u dee hogi dee i bi du. An o hoi i a bëë möön.” 3 Ma nöö so u dee Sabima u Wëti sai naandë, hën de kuutu ku de na de taki taa: “Womi, un luku fa a ta mbei kuma hën da Gadu.” 4 Ma nöö Masa Jesosi saandi de ta pakisei kaa, hën a piki de taa: “Dee sëmbë o, unfa un ta mëni hogi u mi a unu hati sö? 5 “Be mi hakisi unu wan soni. Fii taki da sö wan sëmbë taa Gadu puu ën a bëë, naa fii taki dëën taa be a hopo waka go, undi u dee tu soni sa möön fukë u taki ku buka? ˻Na di fosuwan nö? Biga sëmbë an sa go a Gadu faa go hakisi ee di soni i taki dë ee tuu, ee ganjan.˼ 6 “Ma nöö un luku, mi o toona fan ku di womi aki möön. Nöö joo si fa Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki abi makiti tjika tuu u puu di sëmbë aki a Gadu bëë.” Hën a bia fan ku ën taa: “Womi.” A piki. A taa: “Mi taki e, hopo taanpu, nöö i tei di kama fii, nöö i go a wosu.” 7 Nöö fa a fan dë, hën wantewante sö hën di womi di bi dë lanlan dë hopo vu taanpu a hii dee sëmbë fesi naandë. Hën a tei di kama fëën hën a waka go fëën nëën wosu. 8 Nöö fa di soni pasa naandë, hën dee hia sëmbë bi sai dë da Masa Gadu tangi e. De gafëën seei fu di a da libisëmbë sö wan gaan kaakiti. 9 Nöö hën Masa Jesosi kumutu dë, hën a ta waka nango. Te wan pisi, hën a si mi, Mateosi, dë sindosindo a mi kantoo naandë ta pii lanti möni. Hën a kai mi taa: “Mati.” Hën mi piki. Hën a taa: “Ko go ku mi e. Ko ta waka a mi baka.” Hën di a kai mi sö, hën mi hopo wante ko ta waka nëën baka. 10 Nöö baka u di dë, nöö hën mi kai Masa Jesosi ku dee oto bakama fëën fu de ko njan ku mi a mi wosu. Nöö fa u go sai dë, nöö wanlö oto sëmbë ko dë tu, dee ta pii lanti möni kuma miseei, ku wanlö oto sëmbë lanti ta si kuma poipoi sëmbë u di köndë, de tuu ko makandi a mi Mateosi wosu naandë. 11 Nöö hën dee Faliseima ko si u dë, hën de bigi ta buja ku dee oto bakama u Masa Jesosi taa: “Unfa a waka di mësitë fuunu ta sindo ku dee pii-lanti-mönima ku dee oto poipoi sëmbë u di köndë ta njan a wan tafa?” 12 Nöö fa de fan dë, hën Masa Jesosi jei gbolo. Hën a taki da de taa: “Dee sëmbë un haika, mi o hakisi unu wan soni.” Hën de taki aai. Hën a taa: “Ambë un sabi abi data fanöudu, dee sëmbë dee dë bumbuu naa dee sikima?” 13 Hën a taa: “Mi o tei wan soni fu Gadu Buku konda da unu e, nöö un musu pakisei bunu ee andi a kë taki. Gadu taki e, taa: Fa un ta tja dee mbeti ta ko ta kii da mi aki, nöö na dee lö soni dë mi kë e. Ma mi kë fuun abi tjalihati u sëmbë. Hën nöö wë mi ta suku a unu. Sö di Buku taki. “Wë nöö fa mi ko a goonliba aki, nöö ma ko u kai un dee gaan bumbuu sëmbë e. Nönö. ˻Biga mi si taa un dë fa un kë kaa.˼ Ma mi ko u ko kai dee sëmbë dee sabi taa de an ta libi bunu kuma dee aki, be de bia libi fu mi sa heepi de puu de a dee hogilibi u de.” Sö Masa Jesosi fan ku dee Faliseima. 14 Nöö baka u di dë, hën dee bakama u Johanisi di Dopuma ko a Masa Jesosi. Hën de taa: “Wë u ko a i aki ko hakisi i wan soni. So juu u ku dee Faliseima ta begi söndö njan kumafa di wëti taki, wë ma wa ta si i ku dee bakama fii ta du sö. Un ta njan ta bebe kodo. Nöö u kë sabi faandi mbei.” 15 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Haika e. Te wan womi ta tööu, nöö te de dë a di piizii dendu nöö dee sëmbë di tööuma bi tei u ta seeka soni dëën, nöö de ta wai biga a dë leti a de dendu naandë. Ma nöö te di juu dou de ko puu ën a de dendu bifö de o dë söndö njan ta kusumi awaa. “˻Ma nöö fa mi ta fan ku unu aki, ma a sa toobi unu fuun tei.˼ 16 Biga de an ta tei wan njunjun koosu pisi lapu wan awoo koosu e. Biga te i wasi ën, nöö di njunjun koosu o hai disa di awoo wan, nöö di soni o ko möön hogi. 17 “Söseei de an ta tei njunjun diingi lai a wan awoo mbeti kakisa saku e. Biga di njunjun diingi o soopu, ma nöö di saku an o sa soopu möön biga a gaandi kaa. Te wan pisi a o basiti gboo latja, tuwë di diingi tuu fiaa. Nöö a ko dë taa di saku ku di diingi tuu kaba a sösö. “Ma njunjun mbeti kakisa saku fii tei, nöö i lai di njunjun diingi nëën te i kaba e. Nöö te di diingi ta soopu nöö di saku seei o ta soopu tu. Nöö di diingi o dë bumbuu nöö di saku seei o dë bumbuu tu.” 18 Nöö Masa Jesosi an kaba u fan seei, nöö hën wan fesima u Dju keiki ko suti kini a goon nëën fesi. Hën a taki dëën taa: “Mësitë o, mi ko a i aki ko begi i taa wan mujëë mii u mi suwaki teee fa u dë aki a dë seei a dëdë ku libi maun. Nöö hën mi ko hakisi i ee i sa ko buta maun nëën da mi be a toona ko libi.” 19 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Antoobi, mati. Un boo go.” Nöö hën a hopo, hën ku u dee bakama fëën, hën u nango. 20 Te wan pisi hën wan mujëë waka ko a u baka dë. Nöö di mujëë dë bi abi wan siki, tuwalufu jaa longi soni ta kule nëën an ta koti möönsö. Ma nöö di a si Masa Jesosi ta ko dë, hën a waka saapi ko nëën baka, hën a panjan di koosu buka fëën tjë sö. 21 Biga a ta pakisei nëën hati taa: “Ee mi sa nama tjë seei a di koosu fëën, nöö mi libi kaa.” 22 Nöö fa u taki dë, hën Masa Jesosi bia luku, hën a si di mujëë. Hën a taa: “Mujëë o, na fëëë e. Di biibi di i abi a mi liba dë heepi i kaa.” Nöö wantewante seei di mujëë ko bëtë gbegedee u di siki fëën. 23 Nöö hën Masa Jesosi nango te a di wosu u di hedima u keiki di bi kai ën dë. Nöö fa a go dou, hën a si wanlö baakuma sai dë kaa ta böö foloiti, ˻kumafa di guwenti fuu dee Dju sëmbë dë te wan sëmbë dëdë˼. Hia sëmbë sai dë ta bai ta këë tee di kamian ta mbei wööö seei, biga de si taa di mujëë mii dëdë kaa. 24 Hën Masa Jesosi taki da de taa: “Dee sëmbë, un hai kumutu aki da mi pasi. Biga na dëdë di mii dëdë e. Duumi nöö a ta duumi.” Ma nöö di de jei a taki sö, nöö hën dee hia sëmbë dë lafu ën mbei ën fa te a bigi. 25 Nöö hën dee sëmbë dee abi di wosu mbei dee sëmbë go a döö. Hën Masa Jesosi pasa go dou ka di mujëë mii dë, hën a panjëën a maun. Nöö fa u mbei dë, wantewante naandë hën di mujëë mii weki hopo taanpu. 26 Nöö fa a du dë, hën di soni bigi da sëmbë tee di buka paaja dou hii di pisiwata naandë tuu taa sö wan foondo soni Masa Jesosi du. 27 Nöö hën Masa Jesosi kumutu naandë. Hën a ta waka nango te wan pisi, nöö hën tu bookowojoma ta ko nëën baka ta bai seei ta kai ën taa: “Na i da di bakamii u Könu Dafiti ö, ˻di Gadu bi paamusi taa a o manda ko faa heepi u˼? U begi i gaantangi, be i a' tjalihati fuu nöö i heepi u o!” Sö de ta bai ta ko nëën baka nöömö. Ma Masa Jesosi an piki de möönsö, a pasa go fëën a wosu. 28 Te wan pisi, hën de go dou nëën ka a dë a wosu dendu naandë. Nöö hën a hakisi de taa: “Wë dee sëmbë, fa un ko a mi aki, nöö un ta biibi tuutuu taa mi sa kula unu nö?” Hën de taa: “Aai, Masa, u ta biibi e.” 29 Hën a taki aai. Nöö hën a nama maun a de wojo hën a taki da de taa: “Söö. Wë be a pasa ku unu leti kumafa i si un ta biibi dë e.” 30 Nöö fa u mbei dë, hën wojo u de tu sëmbë dë ko limbo seei gbegedee. Ma nöö hën Masa Jesosi bai de taanga taa: “Wan musu kondëën da na wan sëmbë e!” 31 Ma hii fa a bai de dë seei, ma de paaja di soni a du dë te dou hii di köndë. 32 Nöö hën Masa Jesosi ku u dee bakama fëën kumutu naandë. Nöö di u nango, hën de tja wan womi ko nëën faa musu kulëën da de. Di sëmbë aki abi wan soni nëën hedi ta tapëën buka te an sa fan. 33 Nöö hën Masa Jesosi bai ën puu nëën liba tefa a kaba, nöö wantewante dë hën di womi toona ko ta fan baka. Nöö fa dee gaan hia sëmbë bi sai naandë si di soni pasa dë, hën de taa: “Hëën, aai maingë, u si foondo soni tide di wa bi si a u köndë aki wan daka.” 34 Ma nöö dee Faliseima bi sai dë tu, hën de bai taa: “Höön, andi wë! Wan si taa di hedima u didibi hën ta dëën kaakiti faa jaka dee soni nö?” 35 Nöö hën Masa Jesosi ta waka ta lontu a dee gaangaan köndë ku dee pikipiki köndë fuu dee Dju sëmbë tuu te dou. A nango a dee keikiwosu fuu ta lei sëmbë soni u Gadu ta konda di Bunu Buka da de kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. Nöö hiniwan sooti pei siki di sëmbë abi kaa, de tuu a ta kula. 36 Ma nöö fa a si dee gaan hia sëmbë ta ko nëën nöömö dë, nöö tjali u de kisi ën teee. Biga a si taa de dë fukafuka weiwei, kuma wanlö hia sikafu dë a mundu söndö sëmbë u kiija de. 37 Nöö hën a bia fan ku u dee bakama fëën, a taa: “Dee sëmbë o, a tjali da mi e. Wan si fa dee sëmbë ta ko gidjii nöömö a mi nö? De dë kuma wan gaan goon njanjan lepilepi fii koti buta a suwa, ma wookoma biti poi o. 38 Nöö un musu begi di goon Masa, be a manda möön hia wookoma fu de koti di njanjan buta a suwa.”

Mateosi 10

1 - 4 Söö. Wë a di pisi aki woo kai dee në fuu dee bakama u Masa Jesosi dee a bi tei a dee otowan mindi, fuu dë dee apaiti tjabukama fëën de ta kai “apösutu”. Di fosu wan hën de kai Simon, di oto në fëën da Petuisi, ku di baaa fëën de kai Andiasi. Nöö i abi Jakobosi ku ën baaa Johanisi, dee mii u Zebedeosi. Nöö a baka u di dë i abi Filipi ku Batolomisi, ku Tomasi, ku mi Mateosi di bi ta pii lanti möni dë. Ufö joo kisi Jakobosi di womi mii u Alufasi, ku Tadeosi, ku Simon di bi dë a dendu u dee sëmbë bi kë puu u dee Dju sëmbë a Loomë köndë basu, ku Judasi Isikaliotu, di o sei Masa Jesosi da dee felantima fëën fu de kii. Nöö u dee tuwalufu sëmbë u kai aki, Masa Jesosi kai u ko nëën, nöö hën a da u makiti fuu ta jaka dee gadu ta kisi sëmbë a hedi ta puu. Nöö söseei a da u makiti tu, fuu kula hii pei sikima ko bunu. 5 Nöö hën a o manda u go a köndëköndë fuu ta konda di buka u Gadu. Nöö hën a fan ku u te a kaba fa u musu waka. A taki da u taa: “Fa woon go aki, nöö wan musu go a dee oto sëmbë na Isaëli e. Nönö. Na a dee Samalia sëmbë seei un musu go. 6 Ma a dee Isaëli sëmbë fuu, dee i si ta dë kuma lasilasi sikafu dë, a de nöö un musu go. 7 “Nöö fa i si woon go dë, nöö un musu ta konda soni da de gbelingbelin, be de fusutan taa abiti möön nöö Gadu o seti di tii fëën a wan hii njunjun fasi. 8 “Nöö fa mi ta manda unu go aki, nöö te un dou a wan köndë nöö un musu kula dee sikima e. Ee wan sëmbë dëdë, nöö un weki ën. Nöö un kula dee sëmbë dee siki tjina nöö un jaka dee gadu puu a sëmbë hedi. Nöö fa un kisi di kaakiti aki, na bai un bai ën e, nöö wan musu mbei sëmbë paka unu fëën tu. 9 “Nöö fa un nango aki, na köpö sensi seei fuun musu tja go ku unu e. 10 Wan musu lai na wan soni a saku tja. Wan musu tei tu djakiti ee nasö tu susu tja go ku unu e. Nöö na tei tu pau fii mbei kokoti, ma i sa tei wan. Biga di sëmbë di i ta heepi, nöö hën musu sölugu i. 11 “Söö. Nöö te un go a wan köndë, ee gaan wan ee piki wan, nöö un musu suku wan sëmbë di de abi lesipeki da a di köndë, nöö unu tuwë lai nëën wosu. Nöö a di wosu naandë, nëën i musu ta libi fu tee i kumutu dë e. 12 “Nöö te woon denda a di wosu, nöö un da dee sëmbë odi taa ‘Masa Gadu musu da unu kötöhati e, dee sëmbë.’ 13 Nöö mi taki da unu taa ee dee sëmbë u di wosu naandë dë a pasi u kisi di lö bunu dë, nöö Gadu o da de kötöhati tuu. Ma ee de an dë a pasi u de feni ën, nöö de an o feni ën. Di bunu dë o toona ko a unu baka. 14 “Nöö ee un go a wan köndë ee nasö a wan wosu, nöö dee sëmbë an kë tei unu, de an kë jei di buka un ta tja go dë seei, nöö un kumutu dë go fuunu e. Nöö te woon go, nöö un musu puu di susu fuunu a unu futu, nöö un naki ën puu di doti di bi peka nëën tuwë disa da de, nöö un kumutu dë e. 15 Nöö mi taki da unu taa te di daka Masa Gadu o kuutu a libisëmbë liba, nöö di köndë dë o kisi wan möön gaan hebi sitaafu möön leki fa dee hogi köndë de kai Sodom ku Gomola bi kisi. 16 “Nöö un haika e, dee sëmbë. Fa i si mi ta manda unu go aki, nöö a dë leti kuma mi ta manda sikafu go a takumbeti dendu. Nöö un musu dë wekiweki ta wooko ku fusutan e, ma nöö un musu dë ku saapi fasi seei tu kuma pomba. 17 Nöö wojo fuunu musu ta dë limbolimbo nöömö. Un musu saandi un ta du. Wë biga mi o bai unu a fesi taa de o kisi unu tei tja go a dee gaan kuutu u de e, nöö de o fon unu a dee keikiwosu u de seei. 18 De o ta tja unu go a dee hedima u köndë fu di në u mi hedi. Ma wan musu fëëë, biga naandë woon feni pasi fuun sa konda soni u mi da hii sëmbë, Dju sëmbë te dou ku dee na Dju sëmbë tuu. 19 “Nöö te de kisi unu tja go a dee kuutu u de, nöö wan musu dë pantapanta ta booko hedi ta pakisei taa: ‘Unfa woo piki de?’ Nönö. Biga a di juu dë Gadu o da unu di fa fuun piki de. 20 Nöö an o dë taa unu o fan di fan naandë e, ma di Akaa fuu Tata di dë a unu liba dë, hën o ta fan da unu. 21 “Nöö mi taki e, taa wan baaa o tjëën baaa go könku u de kii puu fu di a nama ku mi hedi. Söseei tu wan tata o tjëën mii go könku u de kii puu, fu di di mii ta nama ku mi hedi. Dee mii o ta hopo ta puu de mama ku de tata a de liba manda go kii fu di de ta nama ku mi hedi. 22 Boo taa hii sëmbë o buuse unu fu di un ta nama ku mi hedi. Ma nöö di sëmbë di ta hoi te go dou a di kaba pisi, nöö hën o feni di heepi u Gadu. 23 “Nöö te un go a wan köndë nöö te de ta toobi unu tumisi, nöö un kule kumutu dë go a oto köndë e. Biga mi taki da unu taa wan o sa kaba di wooko a hii dee köndë u dee Isaëli sëmbë fuu tuu bifö a dë taa mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba. 24 “Ma nöö fa i si de o du ku unu dë, nöö söseei de ta du ku mi aki kaa e. Hën mbei an musu dë gaan soni da unu. Biga di sëmbë di ta tei lei an sa hei möön di sëmbë di ta lei ën. Söseei tu, wan futuboi an sa hei möön hën masa, ma a sa dë kuma hën masa nöö. Hën mbei fa de ta kosi mi aki taa di didibi hën ta wooko a mi liba, wë nöö na möönmöön de o kosi un dee sëmbë ta nama ku mi nö? 26 “Nöö mi taki e, taa fa mi ta manda unu go aki, nöö wan musu fëëë fuun konda dee soni mi ta manda unu fuun konda. Biga na wan soni sa dë a tjubi te nöö an o ko a döö. Nöö na wan soni sa pasa te nöö sëmbë an o ko sabi ën. 27 Nöö fëën mbei dee soni i si mi ta konda da unu sapisapi a së aki, un musu ta bai ta konda de a lanti dendu. 28 “Nöö wan musu fëëë tu te sëmbë o ta suku unu fu de kii. Biga de sa kii unu sinkii, ma de an sa kii unu akaa. Ma di Sëmbë fii fëëë, hën da Masa Gaangadu e. Biga ˻ee ja a' bisi ku ën, nöö˼ a sa disa i te i kaba a sösö, nöö di sinkii fii ku di akaa fii tuu o go a didibi faja. 29 “Dee sëmbë o, un luku dee sösö piki fou ta buwa ta lontu aki. Sëmbë an ta si de u gaan soni, hën mbei de ta sei tu u de u wan tiisënsi nöö. Ma nöö fa i si de ta buwa dë, na wan kodo u de sa puu kai a goon ee na u Tata a liba da pasi. 30 Wë nöö un dee libisëmbë wë? Wan bumbuu gaanfa möön dee piki fou naandë ö? Nöö te i si wan soni pasa ku unu, nöö nëën da u Tata dëën pasi fa a pasa sö nö? Nöö hën mbei mi taa wan musu fëëë. Biga Masa Gaangadu sabi hii soni fuunu finifini, te dou ku un mëni niën uwii dë a unu hedi. 32 “Nöö mi taki e, taa ee ja fëëë fii piki a lanti fesi taa mi ku i nama, nöö miseei tu ma o fëëë u piki mi Tata a liba ala taa mi ku i nama. 33 Ma ee wan sëmbë ja kë piki taa mi ku i nama, nöö miseei tu, ma o piki mi Tata taa mi ku i nama. 34 “Dee sëmbë o, fa i si mi ko a di goonliba aki, na wata mi tja ko e, ma faja mi tja. 35 Mi ko u ko paati sëmbë ku sëmbë. Biga fu mi hedi a o pasa leti kumafa i si Gadu Buku taki. A taa: Wan womi mii ku ën tata o kisi gaan toobi. Mujëë mii ku ën mama o kisi gaan toobi. Mai ku mai o kisi gaan toobi. 36 Nöö dee möön gaan felanti di wan sëmbë o abi, de o dë dee bëë fëën seei. Sö a bi sikifi a Gadu Buku kaa e. 37 Ma nöö ee wan sëmbë lobi hën mama ku ën tata möön mi, ee nasö a lobi ën womi mii ku ën mujëë mii möön mi, nöö di sëmbë dë an bunu tjika u waka a mi baka. 38 “Un haika e, dee sëmbë. Ja si fa de ta buta wan sëmbë faa tja hën lakpa pau te de o tjëën go kii ö? Wë sö nöö hiniwan sëmbë o abi fëën sitaafu di a musu tjai ee a o ko waka a mi baka. Nöö ee ja kë tja di sitaafu dë, nöö ja fiti fii dë wan bakama u mi e. 39 “Söseei tu, ee wan sëmbë i kë dë fii seei, nöö ja o feni wan suti libi kumafa i kë möönsö. Poi nöö libi fii o ta poi. Ma nöö di sëmbë di ta sakëën libi da mi, hën o feni wan suti libi nöömö kumafa a kë. 40 “Nöö mi taki e, taa fa mi ta manda unu fuun ta tja di buka u Masa Gaangadu aki, ee wan sëmbë tei unu buta a wosu nöö miseei wë a tei dë kaa e. Nöö ee wan sëmbë tei mi, nöö di Sëmbë di manda mi ko a goonliba aki, nöö hënseei wë a tei dë tu. 41 Nöö ee i si wan sëmbë ta tja Gadu buka nöö hën i hoi ën a i wosu fu di a dë tjabukama u Gadu hedi, nöö i seei o feni paima a Gadu leti kumafa di tjabukama dë seei o feni. Söseei tu, ee i si wan sëmbë ta libi bunu kumafa Gadu kë, nöö hën i kisi ën hoi fu di i sabi taa sö a ta libi hedi, nöö joo feni paima a Gadu leti kumafa di sëmbë dë seei o feni. 42 “Un luku dee sëmbë ta waka a mi baka aki o, dee sëmbë. Sömëni u de dë lagilagi sëmbë seei a libisëmbë wojo. Ma mi taki e, taa ee dëëwata kisi wan u de nöö i dëën wan kan kötö wata faa bebe fu di a ta waka a mi baka hedi, nöö joo feni paima fëën a Gadu nöömö.” Nöö sö Masa Jesosi leti u dee bakama fëën te a kaba ufö a manda u go.

Mateosi 11

1 Baka u di Masa Jesosi fan ku u sö, hën a kumutu dë, ta waka ta lontu a dee köndëköndë u Galilea ta konda di buka u Masa Gaangadu ta lei sëmbë soni fëën finifini. 2 Wë nöö di juu dë, de bi kisi Johanisi di dopuma buta a dunguwosu kaa. Nöö ala a dë ta jei u hii dee soni dee Masa Jesosi, di Keesitu, ta du. Nöö hën a kai dee bakama fëën ko nëën, hën a manda de taa: “Un go a Jesosi e, 3 nöö un hakisi ën ee hën da di sëmbë tuu, di Gadu bi paamusi u taa a o manda ko, naa u musu luku wan oto sëmbë möön? Sö fuun hakisi ën e.” 4 ˻Nöö hën dee bakama u Johanisi nango te de go dou a Masa Jesosi. Hën de dëën di buka te de kaba.˼ Nöö hën Masa Jesosi piki de, a taa: “Un toona go a Johanisi e, nöö un konda hii dee soni dee un si ku dee un jei a mi aki tuu dëën. 5 Un taki dëën taa ˻hii dee soni Gadu Buku bi taki u di Sëmbë Gadu o manda ko, nöö de tuu ta pasa fa u dë aki˼. Biga bookowojoma ko ta si soni, lanma hopo ta waka, sikitjinama ta ko bunu, bookojesima ko ta jei soni, dëdë sëmbë ta weki, dee möfina sëmbë ta jei di suti Buka u Masa Gadu. Sö fuun taki dëën e. 6 Nöö un taki dëën tu, taa di sëmbë di an ta mati fu di ma ta du kumafa a bi mëni, nöö sö wan sëmbë dë bunu e.” Sö Masa Jesosi piki de te a kaba. Nöö hën de toona go a Johanisi baka. 7 Nöö fa dee bakama u Johanisi nango dë, hën Masa Jesosi bia fan ku dee hia sëmbë dee ku ën sai dë. A taa: “Fa un bi kule go a Johanisi a di sabana dë, un sooti sëmbë un go si ala? Un si wan sëmbë di aan pakisei, kuma wan kambaluwa di ventu ta böö nango ta ko nö? 8 Ee nasö un si wan sëmbë bisibisi ku gaan waiti koosu nö? Nönö, Johanisi an bi dë sö e. Biga dee sëmbë ta bisi gaan waiti koosu, nöö a guduma wosu de ta dë. Na a sabana dendu de ta libi. 9 “A kandë un bi mëni tu taa fa woon go dë, nöö woon si wan gaan tjabukama u Gadu ta du gaan foondofoondo soni. Wë mi taki da unu taa un si wan tjabukama u Gadu tuu, ma a möön hei möön wan tjabukama seei. 10 Biga Johanisi wë da di sëmbë di dee fesiten tjabukama u Gadu bi sikifi soni fëën, taa Gadu o manda wan sëmbë ko faa seeka pasi da di Heepima di o ko. 11 “Nöö mi taki da unu seei gbelin taa fu hii dee libisëmbë mujëë pai, nöö na wan u de hei kuma di Dopuma de kai Johanisi e. Ma fa mi fan dë seei, ma hiniwan sëmbë di dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu te dou ku dee möön lagi wan seei, nöö de tuu a' kölöku möön Johanisi. 12 “Nöö fa mi ta fan soni u di Njunjun Tii u Gadu aki, nöö a ta ko taanga seei kaa e, dee sëmbë, fu kumutu a di ten Johanisi hopo seti konda soni fëën fu te kisi fa u dë aki. Nöö di sëmbë di ta biinga taanga nëën baka nöö hën o dë nëën dendu. 13 Nöö di Njunjun Tii aki, hën da di soni di Mosesi ku hii dee fesiten tjabukama u Gadu tuu bi ta taki, te kisi di ten u Johanisi aki. 14 “Nöö ee un kë piki, nöö woon ko sabi taa Johanisi wë da di sëmbë di bi musu ko a di ten di di tii aki o seti. Hën wë da di Elia di dee oto fesiten tjabukama bi ta taki taa a o toona ko. ˻Biga di wan seei fasi Johanisi ku Elia abi.˼ 15 Nöö fa i si mi ta fan ku unu aki nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.” 16 Nöö hën a bai taa: “Ee, dee sëmbë aki, andi seei mi sa tei maaka ku unu kumafa un dë aki baa? Un dë kuma dee mii ta pëë a sitaati, soni an ta kai ku de möönsö. Fa de sai dë, de ta buja ku de seei taa: 17 ‘U böö tutu da unu te u wei fuun baja, ma wan kë baja. Nöö hën u bia kanda tjali kanda da unu fuun këë, ma wan kë këë.’ “Nöö sö wë nöö un dë tu e, dee sëmbë. 18 Biga Johanisi ko, nöö hën an bi ta njan kuma unu, an bi ta bebe kuma unu, nöö un kosi ën taa a lau, soni dë nëën liba. 19 “Nöö hën Mi di ko Libisëmbë Mii aki ko, nöö hën mi ta njan ta bebe ku unu, nöö hën un ta kosi mi tu taa mi a' langabëë tumisi, mi dë bebesonima, mi ta hulu takulibisëmbëma u di köndë. Ma mi sabi taa a o ko a döö nöömö u sëmbë musu ko fusutan taa Gadu hën manda mi ku Johanisi tuu ko, biga u tu tuu bi libi leti kumafa Gadu kë.” 20 Nöö hën Masa Jesosi ko gandji da dee sëmbë u dee köndë awaa ka a bi du dee möön hia wooko fëën, foondofoondo wan, ma töku de an bi bia ko piki ën möönsö fu de disa dee hogilibi u de. 21 A taa: “Mi bai helu da unu e, un dee sëmbë u Kolazin, ku un dee sëmbë u Betisaida. Biga fa dee köndë de kai Tilusi ku Sidon sai naandë, dee sëmbë u de hogi tee de hogi. Ma ee de bi si dee gaan foondo wooko dee un bi si aki, nöö de bi o bia de libi gaanduwe. Mi taki da unu taa, de bi o buta maun a mindihedi ta bai ta këë ta tuwë deseei a goon ta logoda ta bisi djodjo. Sö di hogilibi de bi ta libi dë bi o hati de tjika. Ma un wan du sö. 22 “Hën mbei mi taki da unu taa a di gaan kuutudaka u Gadu, nöö di sitaafu di dee sëmbë u Tilusi ku Sidon o kisi an o bigi kuma di woon kisi e. 23 “Nöö söseei un dee sëmbë u Kapenaumi fa un hei di gaan hei aki, nöö un ninga taa hën o tja unu go a Gadu Köndë ö? Na seei. Mi taki da unu taa a di didibi faja a o tja unu go kaba a sösö. Biga fa dee sëmbë u Sodom bi hogi tjika dë seei, ma ee de bi si dee gaan foondo wooko dee un si aki, nöö de bi o bia libi gaanduwe. Nöö Gadu an bi o booko di köndë u de kaba a sösö te kisi fa u dë aki. 24 “Nöö mi taki da unu taa di sitaafu di Sodom o kisi a di gaan kuutudaka an o bigi kuma di un dee sëmbë u Kapenaumi aki o kisi e. Biga wan kë bia unu libi möönsö.” 25 Nöö hën Masa Jesosi bia fan ku ën Tata awaa. A taa: “Taata o, i wë da Masa u liba ala ku goon aki tuu. Nöö mi gafa i o, fu di fa i ta wooko. Biga i ta hoi dee soni fii tjubitjubi da dee könima u di goonliba aki ku dee sëmbë dee ta mbei taa de sabi soni poi, nöö hën i ta mbei dee lagilagi sëmbë ko sabi de. 26 Aai Taata, a bigi o, biga wë sö i feni ën bunu fii du. Gaantangi fii e.” 27 Nöö hën a bia fan ku dee sëmbë hën ku de sai dë möön. A taa: “Dee sëmbë o, fa mi dë aki, mi Tata buta hii soni a mi maun e. Nöö na wan sëmbë sabi mi fa mi dë boiti mi Tata nöö, nöö söseei na wan sëmbë sabi mi Tata tu fa a dë boiti mi di Mii fëën aki nöö, ku di sëmbë di mi kë mbei a ko sabi ën.” 28 Nöö hën a taa: “Haika e, dee sëmbë, ee wan sëmbë i dë fukafuka, i ko wei u dee lai dee i ta tja, nöö be i ko a mi e. Nöö mi o mbei i ko dë bööböö. 29 Dee sëmbë, un saka unu seei da mi o, be mi ta tii unu ta lei unu soni. Biga fa mi dë aki, mi abi tjalihati, mi a saka fasi, nöö ee wan sëmbë i ko a mi nöö joo feni böö te dou a i hati. 30 Biga di tii u mi an taanga e, nöö dee lai dee mi o da unu fuun tjai, de dë fukëfukë.” Sö Masa Jesosi fan ku dee sëmbë ta haikëën dë tefa a kaba.

Mateosi 12

1 Nöö hën u dë te wan saba daka, hën u ku Masa Jesosi ta waka ta pasa a wanlö goon dendu. Nöö dee goon dë ku wan pei soni kuma alisi, ma i sa njan mën kuwakuwa. Nöö hangi bi kisi u, nöö hën u ta booko so taka fëën ta buuka ta njan. 2 Te wan pisi hën dee Faliseima si taa sö u ta du, hën de taki da Masa Jesosi taa: “Ja si fa dee bakama fii ta wooko a di saba daka ta poi di tjina nö?” 3 Hën a piki de taa: “Dee sëmbë o, wan bi lesi a di Buku di soni bi pasa ku Dafiti ku dee mati fëën ö? Hangi bi ta kii de, 4 nöö hën de go a di wosu u Masa Gaangadu hën dee begima da de di bëëë di de ta buta da Masa Gadu. Wë nöö di bëëë naandë, dee begima wanwan nöö ta a' pasi u njan mën, na sö nö? ˻Ma tökuseei Gadu an tei Dafiti ku dee sëmbë fëën fu hogi di de njan mën.˼ 5 “Nöö wan ta lesi a di Buku tu nö, taa a a' juu dee begima musu ta wooko a di saba daka nö? Wë ma tökuseei de an ta du hogi. ˻Biga a di Wosu u Gadu de ta wooko, nöö di Wosu hei möön dee wëti u saba daka.˼ 6 Wë nöö mi taki da unu e, taa Mi di Sëmbë di un ta si dë taanputaanpu a unu fesi aki, nöö mi hebi gaanfa pasa di Wosu u Gadu. ˻Nöö ee ma si taa dee sëmbë aki du hogi, nöö an dë fuun musu kuutu de e.˼ 7 “Wan jei fa Gadu taki a di Buku fëën ö? A taa: Fa un ta tja dee mbeti ta ko ta kii da mi dë, na dee lö soni dë mi kë a unu e. Ma mi kë fuun abi tjalihati u sëmbë. Hën nöö mi ta suku a unu. Sö Gadu taki e. Wë nöö misikuma ee un bi sabi andi di Buku kë taki dë, nöö wan bi o kuutu dee sëmbë aki sö, ˻ma un bi o abi tjalihati u de fa di hangi ta kii de dë.˼ 8 “Nöö mi toona taki da unu möön taa Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, nöö mi abi taki a saba daka liba e.” Sö Masa Jesosi taki da dee Faliseima di juu dë. 9 Nöö hën u kumutu naandë, hën u go dou a wan keikiwosu fuu dee Dju sëmbë, hën u denda nëën. 10 Nöö hën u ko si wan sëmbë dë, wan së maun fëën dë dëëdëë tjakaa sö. Wë nöö dee felantima u Masa Jesosi bi sai leti dë kaa, nöö hën de o poobëën luku ee de sa feni föutu nëën. Hën de hakisi ën taa: “Unfa i mëni? A fiti fu kula wan sëmbë a saba daka nö?” 11 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Haika e. Ee i abi wan sikafu fii ta kiija nöö hën a kai go a baaku dendu a saba daka, nöö ja o go puu ën fu an musu dëdë ö? 12 Wë nöö wan libisëmbë wë? An bumbuu möön wan mbeti nö? Nöö ee i kë du wan sëmbë bunu a saba daka nöö aan tjina e.” 13 Nöö hën a bia fan ku di sëmbë di abi di dëëdëë maun taa: “Womi, tëndë di maun fii ko i si.” Nöö fa a tëndë maun taaan naandë kaa, hën di maun fëën ko bunu gbelingbelin kuma di oto së maun. 14 Ma nöö di dee Faliseima si di soni Masa Jesosi du dë, nöö an kai ku de seei. Hën de go a döö go ta kuutu fa u de du de kii ën puu dë. 15 Ma Masa Jesosi sabi kaa taa sö fëën de ta pakisei, nöö hën a kumutu disa de dë, hën a go fëën. Nöö fa a nango dë, wanlö hia sëmbë ta waka ta ko nëën baka hën a kula dee sikima u de tuu. 16 Ma nöö hën a ta bai de taa de an musu mbei lanti ko sabi soni fëën. 17 Nöö hii fa Masa Jesosi ta du naandë, nöö a ta pasa leti kumafa Gadu bi buta di fesiten tjabukama fëën de kai Jesaaja faa sikifi a di Buku taa: 18 Luku di futuboi u mi aki, di mi tei u miseei vö, hën wë mi lobi e. Gaan piizii fëën seei dë a mi hati. Nëën liba wë mi o buta di Akaa u mi, nöö a o ta konda da dee peipei sëmbë u goonliba andi da bunu ku andi da hogi. 19 Fa a o sai dë, nöö an o ta fia ta kai wolo. Na wan sëmbë seei o jei bai fëën a sitaati möönsö. Nöö a o abi tjalihati u sëmbë teee. 20 Te a si wan sëmbë booko saka, kuma wan piki pau de booko pië hëngi buta tëkëë dë, nöö an o fën ën puu. Ee a si wan sëmbë abi wan pikii biibi a Masa Gadu liba eti, kuma wan lampu di oli fëën ta kaba nöö a ta tapa nango njöiin, nöö an o böö ën tapa. Sö a o abi tjalihati u sëmbë tjika e. Nöö sö a o ta libi fëën fu te a wini hii mundu buta u de musu libi a wan leti fasi nëën wojo. 21 Nöö hii dee peipei nasiön u di goonliba aki o buta pakisei nëën liba fu de feni heepi a Gadu. Sö wë di Buku bi taki fu di Futuboi u Gadu di bi o ko. 22 Nöö di juu dë, hën de tja wan sëmbë ko a Masa Jesosi faa kulëën. Di womi dë, wan soni bi tapëën buka, a booko ën wojo. Nöö hën Masa Jesosi puu di soni nëën liba. Nöö wantewante dë hën buka fëën jabi a ko ta fan, wojo fëën ko limbo a si soni baka. 23 Nöö di soni foondo dee hia sëmbë sai dë te na soni, hën de ko ta hakisi de na de taa: “Maingë, a sa kë di Bakamii u Könu Dafiti di Gadu bi paamusi u taa a o ko, di Heepima, hën disi nö?” Sö dee sëmbë ta hakisi deseei. 24 Ma nöö di dee Faliseima jei fa de ta taki dë, hën de taa: “Höön, andi wë? Di soni dë na gaan soni sö. Fa i si a ta puu dee soni a sëmbë liba dë, nöö di hedima u dee didibi de kai Belisabo hën wë ta dëën di kaakiti faa du sö e. Na oto soni möönsö.” 25 Ma nöö Masa Jesosi sabi kaa taa sö fëën dee Faliseima ta pakisei. Hën a fan ku de taa: “Unfa un mëni? Ee wan könu dë nöö hën dee sëmbë dee dë nëën tii hopo ta feti ku de na de, nöö nëën da di tii fëën o booko nö? Söseei tu, ee wan piki köndë ee nasö wan bëë ko paati ta feti ku de na de, nöö na kaba a ta kaba a sösö nö? 26 “Nöö ee di didibi ta feti ku dee otowan fëën ta jaka de na de ta puu a sëmbë liba, nöö nëën da di tii fëën ta kaba a sösö nö? 27 Nöö fa un taki dë, taa mi ta puu dee soni a sëmbë liba ku di didibi kaakiti, nöö dee sëmbë fuunu wë? Ku un kaakiti de ta puu de? Wë de o da unu adjabëë o, biga ku di wan seei kaakiti mi ku de ta puu de. 28 “Ma nöö ee mi ta puu de ku di kaakiti u di Akaa u Gadu, nöö un musu sabi taa di Njunjun Tii u Gadu ko a unu awaa e. 29 Biga ee wan sëmbë i kë go a wan taanga sëmbë wosu u go tei dee gudu fëën, nöö i musu kisi ën tai te i kaba bifö, na sö nö? ˻Wë nöö hën mi ta du aki.˼ 30 “Nöö ee wan sëmbë ja tuwë gogo ku mi a wan së, nöö hën da i dë felantima u mi e. Ee ja ta wooko makandi ku mi fii hai sëmbë ko a mi, nöö hën da i ta jaka sëmbë puu a mi kaa. 31 “Nöö un haika bunu fa mi o fan aki, dee sëmbë. Mi taki e, taa a dë wan gaan hogi soni fii sösö di Akaa u Masa Gaangadu. Biga hii hogi di wan libisëmbë sa du ku hii pei hogi soni a sa taki ta sösö Masa Gaangadu, de tuu sa puu a Gadu bëë. Ma ee i ta sösö di Akaa fëën, nöö heepi an o dë da i möön e, biga Gadu an o puu i nëën bëë möönsö. 32 Aluwasi ee wan sëmbë i ta mindi soni da Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki ta sösö mi, nöö Gadu o sa puu i a bëë. Ma ee i ta mindi soni da di Akaa fëën ta sösö ën, mi taki da unu gbelin seei taa Gadu an o puu i a bëë möönsö, na a di ten u dë aki, na a bakaten tu. 33 “Nöö fa un fan di soni dë, nöö wan sabi taa a di pau njanjan nëën i ta sabi un sootu pau a dë nö? Ee di njanjan bunu nöö hën da di pau seei bunu, ma ee di njanjan an bunu nöö di pau seei an bunu tu.” 34 Nöö hën Masa Jesosi kosi dee Faliseima seei awaa, a taa: “Fa un hai ko zunta na dokunu gidjii kuma wanlö hila sindeki naandë, nöö un sa taki bumbuu soni möönsö nö? Nönö, sösö hogi nöö un sa taki. Biga di hogi di dë a unu hati, hën nöö ta kumutu a unu buka te un ta fan. 35 “Nöö un haika e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë i dë nöö bumbuu soni dë a i hati, nöö bumbuu fan joo ta fan. Ma ee wan sëmbë i dë nöö hogi wanwan nöö dë a i hati, nöö hogi soni nöö joo ta taki ta tuwë. 36 “Ma nöö mi taki da unu gbelin taa te di gaan kuutu daka u Masa Gaangadu kisi, nöö hiniwan sëmbë o piki fu hiniwan sösö fan di a bi fan söndö pakisei. 37 Dee fan dee i bi ta fan, nöö de Gadu o tei ta kuutu i luku ee a dë faa da i leti, ee a dë fii musu kisi sitaafu fëën.” 38 Nöö hën wanlö u dee Sabima u Wëti ku dee Faliseima seei, hën de toona ko a Masa Jesosi möön. Hën de taki dëën taa: “Mësitë, wë fii du wan foondo soni boo si ee a Gadu di taki fii ta kumutu tuu.” 39 Hën Masa Jesosi gandji da de, a taa: “Un dee takulibima aki, fa un disa Gadu dë, nöö un dë leti kuma wan mujëë di bia baka disëën manu go tei oto womi nëën manu wosu. Sö un hogi tjika. Hën mbei un kë u mi lei unu wan maaka ufö un sa biibi. Wë mi taki da unu e, taa ma a' maaka fu mi lei unu möönsö möön leki di soni di bi pasa ku di tjabukama u Gadu de kai Jona. 40 Biga fa a bi dë dii daka ndeti ku didia a di fisi bëë dendu bifö a kumutu, nöö söseei Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o dë a goon basu dii daka ndeti ku didia ufö mi o kumutu. 41 “Nöö fa wan kë biibi mi aki, nöö mi taki da unu gbelin taa a di gaan kuutu daka u Masa Gaangadu nöö dee sëmbë u Ninifei o hopo da unu adjabëë e. Biga di Jona konda di buka u Gadu da de, nöö hesihesi seei de piki di buka hën de disa di hogilibi u de bia ko begi Masa Gadu faa puu de a bëë. Ma nöö di Sëmbë di ta fan ku unu aki, nöö a hebi möön Jona gaanfa e, ma wan kë piki ën buka möönsö. 42 “Nöö söseei mi taki da unu tu taa di mujëë könu di bi ko a Könu Salumon, hënseei o da unu adjabëë tu a di gaan kuutudaka u Gadu e. Biga a bi kumutu te a longi ko haika Könu Salumon luku fa a köni tjika. Ma nöö di Sëmbë un ta si aki, a hebi möön Könu Salumon gaanfa e, ma wan ta tei ën u soni möönsö.” 43 Nöö hën Masa Jesosi bai dee sëmbë ta haikëën dë taa: “Un haika e, dee sëmbë. Te wan soni kumutu a wan sëmbë hedi, nöö a o ta waka ta lontu ta suku kamian faa tan te a wei, an feni möönsö. 44 “Nöö a o taa: ‘Söö, antoobi. Mi o toona go a di sëmbë di mi bi kumutu nëën.’ “Nöö a o toona go dou nëën baka, nöö te a si di kamian hooo, oto soni an ko nëën hedi möönsö, nöö a o wai. Biga a dë kuma wan wosu de baí seeka te de kaba buta gbegedee. 45 “Nöö a o taa: ‘Söö, mi böö.’ “Nöö a o go kai sëbën oto gadu möön hogi möön hënseei fu de ko kisi di sëmbë dë a hedi. Nöö mi taki da unu taa di lö sëmbë dë, soni fëën o ko möön hogi möön leki fa a bi dë a fesi. “Nöö sö wan soni o pasa ku unu e, un dee takulibisëmbëma u di ten aki. ˻Biga hii fa un taa un ta dini Gadu dë seei, ma wan ta tei mi u soni möönsö.˼” 46 Nöö fa Masa Jesosi ta fan ku dee hia sëmbë naandë, nöö a wan wosu dendu a dë ta fan. Te wan pisi, hën hën mama ku dee baa fëën ko nëën u de ko fan ku ën, nöö hën de taanpu a döö buka naandë. 47 Nöö hën wan sëmbë go taki da Masa Jesosi taa: “I mama ku dee baaa fii dë a dööbuka dë e, nöö de kë fan ku i.” 48 Nöö hën a piki taa: “Aai, wë antoobi. Ma un haika e. Ambë sa dë mi mama ku dee baaa u mi tuutuu?” 49 Nöö hën a lei finga a u dee bakama fëën taa: “Ja ta si de naandë nö? Dee sëmbë dë, de da mi mama ku dee baaa u mi. 50 Biga hiniwan sëmbë di ta du kumafa mi Tata a liba ala kë faa du, nöö hën wë da mi baaa ku mi sisa ku mi mama.”

Mateosi 13

1 Nöö hën di daka dë seei, hën Masa Jesosi kumutu a di wosu go sindo a bandja wata ala. 2 Nöö hën wanlö gaan hila sëmbë hai go ta lontu hën gilili sö. Hën a hopo go sindo a wan boto bi sai dë dendu, nöö hën dee hia sëmbë dë a tela ala ta haikëën. 3 Nöö hën a tei wanlö oto ta lei de soni, a taa: “Wan daka nöö hën wan sëmbë go nëën goon go ta jaa böngö. 4 Nöö fa a ta jaa ën dë, nöö hafu u di böngö kai a pasi liba, nöö hën dee piki fou pii ën njan puu dë. 5 Hafu fëën kai a sitonu kamian ka hia doti an dë, nöö hën a nasi hesi seei. 6 Ma di di sonu ko hati taanga, nöö hën dee lö böngö dë dëë gbegedee kaba a sösö. De an ko soni möönsö. 7 Nöö hafu u di böngö kai a maka dendu, nöö a nasi ma nöö hën di maka göö peetëën te an ko soni möönsö. 8 “Ma nöö so u di böngö kai a bunu doti nöö hën a ko soni seei. So fëën puu diiteni toon möön hia möön fa a bi paandi. Otowan fëën puu sikisiteni toon möön hia, otowan puu wan höndö.” 9 Nöö di Masa Jesosi taki di oto te a kaba, nöö hën a taa: “Söö. Wë di woto mi taki aki, nöö un pakisei ën bunu e, dee sëmbë, be un fusutëën.” 10 Nöö hën u dee bakama fëën ko nëën hën u hakisi ën taa: “Masa o, faandi mbei i ta lei dee sëmbë ku nöngö sö? Biga de an ta fusutan.” 11 Nöö hën Masa Jesosi piki u taa: “Fa un dee bakama u mi dë aki, unu wë a kai da e, fuun sa ko sabi dee tjubitjubi woto u Gadu. Biga unu sa fusutan fa di Njunjun Tii fëën dë. Ma na dee sëmbë naandë e, biga de an kë tei di lei u mi u soni. 12 “Biga ee wan sëmbë i jei wan soni nöö hën i tei ën u gaan soni, nöö möönmöön seei joo ta sabi ën. Ma ee i jei ën, nöö ja tei ën u gaan soni möönsö, nöö di pikiwan i bi jei dë, hënseei o lasi da i tu, joo fika ku sösö maun tjololoo. 13 “Nöö hën wë mbei mi ta lei dee sëmbë dë ku nöngö e. Biga hii fa de ta si mi aki, ma de an sabi ambë da mi möönsö. Fa mi ta fan aki, nöö de ta haika ma de an ta fusutan möönsö. Biga de aan di pakisei u de fusutan soni. 14 Fa de sai u de dë, nöö a ta pasa ku de leti kumafa Jesaaja di tjabukama bi sikifi buta a Gadu Buku. A taa: Woon ta si soni ku unu wojo, ma wan o saandi un ta si. Woon ta jei soni ku unu jesi, ma wan o fusutan andi un ta jei. 15 Biga fa un sai dë, hii un tuu hati dë tapatapa. Jesi fuunu booko te wan sa jei soni. Wojo fuunu dë dungudungu pii da dee soni u Gadu. Ee nasö, fa i si un ta luku soni ku unu wojo dë, nöö un bi o saandi un ta si. Un bi o jei soni ku unu jesi, nöö un bi o abi fusutan a unu hati, te nöö un bi o ko a mi fu mi kula unu. ˻Sö wë Gadu bi taki a fesiten u wanlö sëmbë e, nöö dee sëmbë u di ten aki, sö nöö de dë tu.˼ 16 Ma nöö un dee bakama u mi aki, wan dë sö. Biga un ta si soni ku di wojo fuunu, un ta jei soni ku di jesi fuunu. “Nöö Gadu naki unu kölöku tuu o. 17 Biga sömëni u dee fesiten tjabukama u Gadu ku dee oto sëmbë bi ta libi bunu a Gadu wojo a fesi, de bi hangi seei u si dee soni un ta si ku dee un ta jei aki, ma de an bi si de o. De an bi jei de tu.” 18 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Söö. Wë awa mi o puu di hedi u di woto da unu awaa. 19 “I abi so sëmbë de ta jei di buka u di Njunjun Tii u Gadu aki, ma nöö de an kë kai ën gaan soni u de fusutëën hoi a de hati. Nöö te wan pisi di hogihatima de kai didibi hën o ko puu di buka de bi jei dë a de hati gbegedee. Nöö sö wan sëmbë hën hati dë kuma di pasi liba ka di böngö bi kai. An ko soni möönsö ˻biga dee fou bi pii ën njan puu dë˼. 20 “Nöö ka di böngö kai a di sitonu kamian naandë, nöö hën da di sëmbë di jei di buka nöö hën a kisi ën seei ku wai. 21 Ma nöö an pakisei ën go dou möönsö. Di fa a jei ën wante wai dë, nöö a kaba. “Nöö te wan fuka ko miti ën, ee nasö sëmbë ko suku ën a toobi fu di wöutu di a bi jei naandë hedi, nöö an o hoi go dou. A o disëën bia baka da Gadu. Hën wë da di böngö di bi kai a di sitonu kamian. 22 “Nöö ka di böngö kai a maka dendu naandë, nöö hën da di sëmbë di jei di buka, ma a abi bookohedi a soni u di goonliba aki poi, ufö dee gudu u di goonliba aki ta ganjëën ta hai ën baka te di buka u Gadu an sa ko soni dëën möönsö. 23 “Ma ka di böngö kai a di bunu doti naandë, hën da di sëmbë di jei di buka nöö a kisi ën seei limbolimbo, nöö a hoi ën nëën hati. Sö wan sëmbë dë kuma di bunu doti ka di böngö kai hën a pai dou diiteni toon möön leki fa a bi dë, ee nasö sikisiteni, ee nasö wanhöndö. Sö di buka ko soni dëën tjika.” 24 Nöö hën Masa Jesosi toona tei wan oto woto möön ta lei dee sëmbë kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan sëmbë tei wan bumbuu njanjan böngö tja go jaa nëën goon te a kaba, nöö hën a go. 25 Nöö tefa ndeti, köndë kötö pii, nöö hën wan felantima fëën tei wan taku sii hën a go saapi a di goon fu di sëmbë. Nöö hën a go jaa di taku sii a di goon dendu te a kaba, nöö hën a go fëën. 26 “Nöö hën de dë tee juu dou, di njanjan seti nasi. Nöö hën dee wookoma fëën ko si taa wanlö taku soni dë a di njanjan dendu. “Nöö hën de kule go a di sëmbë abi di goon hën de taa: ‘Wë na bumbuu böngö i bi jaa a di goon nö? Wë u si taku uwii ta nasi ta ko a dee bumbuu wan dendu gidjii. Unsë dee di dë kumutu?’ 28 “Nöö hën a piki de taa: ‘Nönö, womi. Bumbuu böngö nöö mii bi paandi e. Wë a musu dë taa wan felantima u mi du sö ku mi.’ “Nöö hën de hakisi ën taa: ‘Wë nöö unfa fëën i mëni? Ja kë fuu go hön dee hogi wan puu a dee bumbuu wan dendu nö?’ 29 “Nöö hën a taa: ‘Nönö e, dee sëmbë. Un boo disa de ufö, biga ee un go u go hön de, nöö woon hön dee bumbuu wan tu. 30 A möön bëtë un disëën te de tuu lepi, nöö mi o manda sëmbë go koti dee taku wan tai a bondji tja go tuwë a faja tjuma. Nöö de go koti dee bumbuu wan awaa, tja go lai a suwa.’ ” Nöö sö wan oto Masa Jesosi tei lei dee sëmbë te a kaba. 31 Nöö hën a toona da de wan woto möön, faa lei de kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma di uwii de kai mutaadi di de ta paandi a di köndë fuu aki. 32 Fa a sai dë, di sii fëën piki möön hii soni de ta paandi. Ma nöö te i paandi ën kaa, nöö a ta ko bigi möön hii dee oto uwii tuu dee u ta paandi a goon dendu, te fou seei ta ko ta mbei wosu nëën.” 33 Nöö hën a toona da de wan woto möön. A taa: “Fa di Tii u Masa Gaangadu sai dë, nöö a djei kuma te wan mujëë ta dian boon. A ta tei wan pikiin sooda sö tuwë nëën, nöö di sooda ta soopu di boon tee a ko gindii, gaan hia soni möön fa a bi dë.” 34 Nöö sö Masa Jesosi ta fan ku dee sëmbë. An ta lei de soni söndö an taki ën a nöngö da de. 35 Nöö a kai makandi ku di soni wan tjabukama u Gadu bi sikifi buta a di Buku. A taa: Mi o koti nöngö da de. Dee soni bi dë tjubitjubi fu sensi di goonliba mbei, mi o tei de taki awaa. Sö Gadu bi taki a fesi e, nöö awaa a ta pasa. 36 Nöö di Masa Jesosi lei de sö te a kaba, hën a toona go a wosu. Nöö hën u dee bakama fëën ko nëën ko begi ën taa gaantangi, be a puu di oto möön limbo da u andi di taku sii ku di bunu böngö dë bi kë taki. 37 Nöö hën a piki u taa: “Antoobi. Un haika e. Di sëmbë di jaa di bunu böngö naandë, nöö Mi wë di ko dë Libisëmbë Mii aki. 38 Nöö di goon doti, hën da hii di goonliba u dë aki. Nöö di bunu böngö naandë, hën da dee sëmbë dee dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu. Nöö dee taku sii, de da dee sëmbë dee ta dë a di tii u di didibi dendu. 39 Nöö di gaan felantima di i si jaa di taku sii naandë, hën wë da di didibi seei. Nöö di ten u koti dë, hën da di kaba juu u di ten u ta libi aki. Nöö dee sëmbë dee o koti di njanjan buta a suwa, nöö de da dee basia u Masa Gadu Köndë. 40 “Wë nöö fa i si dee sëmbë bi koti dee taku uwii tai a bondji tja go tjuma dë, nöö sö sondi o waka te di ten di u dë aki o kaba. 41 Biga wan juu o ko, nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o manda dee basia u Gadu Köndë go pii hii dee sëmbë dee ta libi takulibi, ku dee ta lei oto sëmbë u de libi sö tu. De o puu dee lö sëmbë dë a dendu u dee sëmbë dee Gadu ta tii, 42 nöö de o tja de go tuwë a didibi faja. Nöö naandë de o dë ta kai wolo ta bai ta këë ta njan tanda. 43 “Ma nöö dee sëmbë dee bi libi bunu a Gadu wojo, nöö de o dë a di köndë ka Gadu dë könu, nöö hii sëmbë o si fa de bi libi bunu tjika. Biga di bunu libi u de o ko a döö ta sëndë leti kuma sonu u hii sëmbë musu si ën. “Nöö fa u ta fan aki, nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.” 44 Hën Masa Jesosi toona tei wan oto woto ta lei sëmbë möön kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan gaan gudu bi dë tjubitjubi a wan pisi goon. Nöö hën wan sëmbë go si ën. Nöö fa a si ën dë, hën a toona tjubi ën te a kaba. An piki na wan sëmbë. Nöö hën a kule go ku gaan wai nëën hati, hën a go sei hii dee soni fëën dee a bi abi tuu fiaa. Nöö hën a tei di möni go bai di goon naandë gbom tei, faa feni di gudu di dë nëën dendu. Sö di gudu bumbuu dëën tjika. 45 “Söseei tu, di Njunjun Tii u Gadu dë kuma wan wënkëma ta suku gaan bumbuu djamati sitonu faa musu bai. 46 Hën a ta waka ta lontu tee a ko si wan gaan waiti wan, a dii te na soni. Nöö hën a go sei hii dee soni fëën dee a bi abi tuu fiaa, hën a tei di möni tuu hën a go bai di djamati sitonu dë puu tei. Sö a bumbuu dëën tjika.” 47 Hën a toona taki wan otowan da de möön. A taa: “Di Njunjun Tii u Gadu aki, nöö a dë leti kuma dee sëmbë ta kisi fisi. De tuwë wan gaan nëti u de a wata. Hën de kisi hii pei fisi, dee dë u njan ku dee na dë u njan tuu, 48 te di nëti fuu pöö. Hën de hai ën gbulululu puu a tela. “Nöö hën wë de go sindo, hën de ta pii dee bunuwan ta tei ta buta a manda, nöö de ta tuwë dee na bunu.” 49 Nöö hën a taa: “Nöö sö a o pasa e, dee sëmbë, te di kaba juu u di ten u ta libi aki dou. Biga Gadu o manda dee basia fëën köndë u de go pii dee takulibisëmbë puu a dee sëmbë dendu dee ta libi bunu a Gadu wojo. 50 Nöö de o tuwë de go a di faja dendu ka de o dë ta bai ta kai wolo ta njan tanda te de wei, de an o kumutu dë möönsö.” 51 Nöö hën a hakisi de taa: “Dee sëmbë o, fa mi ta fan ku unu aki, nöö un ta fusutan mi ö?” Hën de taa: “Aai, Masa, u ta fusutan i e.” 52 Nöö hën a taa: “Wë a bunu. Biga ee wan leima bi sabi dee awoo lei fu Gadu dee bi dë a di Buku kaa, nöö hën a toona ko kisi dee njunjun lei u di Tii u Gadu aki, nöö di sëmbë dë hën abi bumbuu sondi seei te a hia e. A dë leti kuma wan sëmbë di abi wan kamba fuufuu ku awoo ten ku njunjun ten gudu tuu, nöö a sa nango ta tei kumafa a kë.” 53 Sö Masa Jesosi taki da dee sëmbë tefa a kaba. Nöö hën a kumutu dë, 54 hën a tei pasi go a Nazalëti ka de bi kiijëën. Nöö hën wë a go a di keikiwosu u di köndë go ta lei dee sëmbë sai dë. Nöö fa a ta lei de naandë, hën a foondo de te na soni. Hën de ta hakisi de na de taa: “Wë dee sëmbë o, naasë di mii aki sö feni di köni dë ku di kaakiti ta du dee foondo wooko? 55 Biga na di mii u di tëmbëma fuu aki disi nö? Jee? Na Malia da mama fëën nö? Nöö dee baaa fëën, Jakopu, Judasi, Josëfu, ku Simon, ku dee sisa fëën, na u ku de ta dë aki nö? Naasë a go feni dee soni dë?” 57 Hën de tei ën fu hogi seei. Hën Masa Jesosi taa: “Awa, sö a dë tuu o. Wan tjabukama u Gadu sa feni gafa a hii oto köndë ma boiti nëën seei köndë e, ku ën wosu dendu ka a bi kiija.” 58 Nöö hën mbei wë an du hia foondo wooko a Nazalëti naandë. Biga dee sëmbë fëën an kë biibi ën.

Mateosi 14

1 Wë nöö di juu dë, Könu Helodi di ta tii di köndë ko jei fu dee foondo soni Masa Jesosi ta du a dee köndëköndë. 2 Nöö hën a taki da dee otowan ku ën bi sai dë, taa: “Fa di sëmbë ta du dee soni naandë, nöö a musu dë taa di dopuma de kai Johanisi hën di dë e. A toona weki baka a dëdë, nöö hën mbei wë a abi kaakiti faa du soni gaanfa sö.” 3 Wë nöö di soni mbei di könu fan sö. A dë sö taa a bi tei di mujëë u wan baaa womi fëën de kai Filipi buta nëën wosu. Di mujëë hën de kai Helodiasi. 4 Nöö hën Johanisi fan ku ën taa di soni a du dë, an bunu, aan leti seei kwetikweti. Gadu wëti wë a poi fa a tei di mujëë fëën baaa dë. Sö Johanisi fan ku di könu tefa a kaba. 5 Nöö di a fan sö, nöö hën di könu hati boonu ku ën seei te a bi kë kii ën, ma fu di a fëëë hogi në a lanti nöö hën mbei an kii ën ma a tuwëën a dunguwosu. Biga wë hii sëmbë bi ta si Johanisi taa a dë wan tjabukama u Gadu. 6 Ma nöö te wan pisi, hën di könu fujai. Nöö di mujëë di a bi tei dë abi wan mujëë mii fëën di a bi pai ku Filipi. Nöö fa de dë a di piizii u di könu dendu naandë, nöö hën di mujëë mii ko baja wan baja a di piizii dendu te a bigi. Nöö di soni suti da di Könu seei te na soni, 7 nöö hën a kai di mujëë mii ko nëën. Hën a paamusi ën ku soi a hii sëmbë fesi naandë taa hiniwan soni di a hakisi kaa, nöö a o dëën. 8 Nöö fa di könu fan dë, hën di mujëë mii kule go piki ën mama taa sö di könu paamusi ën, nöö ee andi a musu hakisi ën. Nöö hën di mama taa: “Wë go taki da Könu taa i kë faa manda sëmbë go kii di Dopuma de kai Johanisi, nöö a koti hën hedi buta a wan gaan paabi dendu, nöö a tja ko da i. Sö fii taki dëën e.” Nöö hën di mujëë mii kule go a di könu go taki di soni dëën te a kaba. 9 Nöö di di könu jei sö, hën hati fëën latja te na soni. Biga an bi mëni taa sö wan soni di mujëë mii bi o hakisi. Ma nöö fu di a bi soi sö a hii lanti fesi kaa, hën mbei an sa piki nönö möön. 10 Nöö hën wante fa u mbei dë, hën a manda sëmbë go a dunguwosu go koti Johanisi hedi belim puu. 11 Hën de butëën a wan paabi dendu, hën de tjëën ko da di mujëë mii. Hën di mujëë mii tei, nöö hën a tja go dëën mama. 12 Nöö hën dee bakama u Johanisi go tei di dëdë sinkii fëën hën de tja go bei. Nöö hën de go piki Masa Jesosi taa sö wan soni. Johanisi dëdë. 13 Nöö fa Masa Jesosi jei di buka dë ˻nöö a bigi dëën tee˼. Nöö hën a kumutu naandë, hën a subi a boto, u ku ën, hën u koti wata go a di oto së banda ala. Biga a bi kë fuu dë u wanwan pii ufö. Ma nöö di dee sëmbë u dee peipei köndë si ka u ta puu nango dë, hën wë de booko seei gililii kule a futu koti tapa u a fesi ala. 14 Nöö di ten u go dou a lampeesi fuu kumutu a boto go a tela, nöö dee sëmbë sai dë gidjii kaa ta luku u. Nöö hën tjali u dee hia sëmbë dë kisi Masa Jesosi tee na soni, nöö hën a ta kula dee suwakima u de tefa a kaba. 15 Nöö di juu dë, nöö a bi dë ndeti buka kaa. Nöö hën u ko a Masa Jesosi ko taki dëën taa: “Masa o, luku. Ndeti ta ko. Na fii manda dee sëmbë go, be de go suku soni bai u de njan nö? Biga ka u sai aki, kamian u bai soni u njan an dë aki seei.” 16 Ma nöö hën a piki u taa: “An dë u de go e. Be unu da de soni u njan.” 17 Hën u mbei: “Huun? Wë Masa, wa a' soni u njan aki möönsö. Feifi bëëë tö u abi aki, ku tu pikipiki fisi.” 18 Hën a taa: “Antoobi. Un tja de ko da mi aki.” 19 Nöö hën u tja de ko dëën. Nöö hën a manda dee hia sëmbë u de go sindo a goon a di ahun liba dë, nöö hën de sindo te de kaba. Nöö hën a tei dee bëëë ku dee fisi hën a hopo wojo luku liba, hën a da Masa Gaangadu tangi te a kaba. Nöö hën a booko dee bëëë ˻ku dee fisi˼ pisipisi tefa a kaba, hën a tëndëën da u. Hën a taa: “Un tja go paati da dee sëmbë e.” 20 Hën u tja go paati da de. Hën de njan teefa bëë u de fuu, ma tökuseei soni fika eti. Hën u toona pii dee pisipisi dee fika te u kaba, u feni tuwalufu manda fuufuu. Sö a fika hia tjika u dee feifi bëëë ku dee tu pikipiki fisi dë. 21 Ma nöö fa u du ën dë, de bi dë feifi dusu womi sëmbë dee bi njan dë, boiti dee mujëë ku dee mii. 22 Nöö baka u di dë, hën Masa Jesosi manda u taa be u toona koti wata go ka u bi kumutu, ma nöö hën a o fika naandë ufö faa manda dee sëmbë toona go a wosu. 23 Nöö di a manda de go kaa, nöö hën a go a wan kununu kamian naandë go ta begi hën wanwan. Nöö di juu dë, kamian ko dungu kaa. 24 Nöö u dë te a mindi wata ala nango ku di boto. Te wan pisi hën wan gaan ventu ko ta seki di wata teee wa sa go möön. 25 Hën u sai dë ta biinga teefa ganian kanda wa sa dou möönsö. Nöö hën u bia luku te ala. Hën u si wan sëmbë ta waka ku futu tjuwatjuwa a di wata liba ta ko a u. Wë nöö di sëmbë dë, Masa Jesosi wë e, ma nöö wa bi sabi. 26 U mëni taa jooka. Nöö hën u bai kai olo, fëëë nöö u fëëë sö. 27 Nöö hën Masa Jesosi bai da u wante taa: “Dee sëmbë, wan fëëë e. Un tai hati. Mi wë disi e!” 28 Nöö hën Petuisi taa: “Masa, ju nö? Wë ee ju di dë tuutuu, nöö i piki mi be mi waka a di wata liba tu ko a i.” 29 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Antoobi. Waka ko nöö.” Nöö hën Petuisi kumutu a di boto, hën a ta waka a di wata liba nango a Masa Jesosi. 30 Ma te wan pisi hën a ko ta luku fa di ventu ta böö ku fa di wata ta seki tjika, nöö hën a panta te na soni, hati fëën latja, nöö hën a ta saka nango a basuwata zuuu. Nöö hën a bai kai wolo taa: “Masa, heepi mi o. Heepi mi!” 31 Nöö hën Masa Jesosi tëndë maun panjëën. Hën a taa: “Womi, unfa i panta sö? Unfa biibi fii piki gaanfa sö?” 32 Nöö fa de mbei dë, hën de ko a di boto dendu. Nöö wantewante dë, hën di ventu saka, di wata ko dë piii. 33 Nöö fa u si dee soni pasa dë, nöö hën u tuu saka tjökö kini a Masa Jesosi fesi dë, hën u taa: “Aai Masa, i da di Mii u Masa Gaangadu tuutuu.” 34 Nöö hën u go dou a di köndë ka u bi nango. Hën da Ganesalëti. 35 Nöö di dee sëmbë dë si u kaa, hën de sabi taa Masa Jesosi hën ko dë, nöö hën de paaja buka waaa a hii di köndë lontu dou taa hën ko a de dë. Nöö hën dee sëmbë kisi dee sikima u de, hën de booko gililili ko a Masa Jesosi. 36 Hën de begi ën taa gaantangi, be a da dee sikima pasi u de nama tjë sö seei a di libakoosu fëën buka. Hën Masa Jesosi da de pasi. Nöö fa de ta nama nëën dë, nöö hën hii de tuu fiaa ko bunu u hiniwan siki di de bi abi.

Mateosi 15

1 Wë nöö di juu dë, hën wanlö Faliseima ku wanlö Sabima u Wëti kumutu te a Jelusalen ala ko a Masa Jesosi ko hakisi ën wan soni. 2 De taa: “Faandi mbei dee bakama fii ta poi dee wëti fuu sö? Biga de an ta wasi maun a di fa dee gaan sëmbë fuu bi buta fuu musu wasi maun bifö u njan.” Sö de hakisi. 3 Ma nöö hën a piki de taa: “Dee sëmbë o, faandi mbei un ta tötö dee wëti u Gadu buta go a wan së, nöö un ta buta dee lei fuunu a de kamian sö? 4 “Biga Gadu taki taa i musu kai i mama ku i tata gaan soni. Ee wan sëmbë i dë nöö i ta kosi i mama ku i tata ta wisiwasi de, nöö di wëti taki taa sëmbë o kii i puu dë. Sö Masa Gadu hei mama ku tata tjika. 5 “Ma nöö unu taa wan sëmbë sa taki dëën mama ku ën tata taa: ‘Wë dee sëmbë, heepi an dë. Mi bi abi soni u da unu, ma mi tei ën buta a wan së kaa u mi da Gadu. Wë ma a' köni fuunu möön e.’ 6 Nöö un feni taa te wan sëmbë du sö, nöö a bunu poi. Ma na tuu seei. Hogi a ta du fa an ta sölugu ën mama ku ën tata dë. “Nöö hën mbei mi taa un ta tötö dee wëti u Gadu nöö un ta hai dee lei fuunu tja ko buta a de kamian.” 7 Nöö hën a kosi de awaa taa: “Un dee bödjëëma aki, hii fa un ta pëë unu seei u bumbuu sëmbë naandë, ma unu wë di tjabukama de kai Jesaaja bi taki e, di a sikifi buta a di Buku taa: 8 Dee sëmbë aki, ku de buka de ta mbei taa de ta hei mi, ma mëni u de an dë a mi seei. 9 Hii fa de mbei taa de ta begi mi kuma Gadu u de naandë, ma sösö soni seei de ta du dë e. Biga na mi wë de ta hei. Fa de ta mbei taa de ta lei sëmbë Gadu wëti dë, ma na tuu seei. Libisëmbë soni tö nöö de ta lei. Sö Jesaaja bi taki, nöö unu wë a bi taki dë e.” 10 Nöö hën Masa Jesosi kai dee hia sëmbë dee bi sai dë ko nëën awaa, hën a taa, “Dee sëmbë o, mi o taki wan soni da unu aki, nöö un musu fusutëën bunu. 11 Mi taki e, taa dee soni i ta njan söndö wasi maun, na de sa mbei i ko sundju a Gadu wojo e. Ma dee soni dee i ta fan ku i buka, de wë ta mbei i ko sundju a Gadu wojo.” 12 Nöö di a fan sö te a kaba, nöö hën u dee bakama fëën ko taki dëën taa: “Masa o, fa i si i fan dë, i sabi taa dee Faliseima tei i fu hogi ö?” 13 Hën a piki u taa: “An dë fuu a' toobi ku de e, biga na Gadu ta manda de a dee soni de ta du. Nöö hii dee soni dee mi Tata an paandi nöö a o hön de puu. 14 Dee lö sëmbë dë, de dë kuma wanlö bookowojoma ta suku u de tja oto bookowojoma fu de go pasa ngötö. Nöö na de tuu o kai go a di ngötö nö? Nöö hën mbei mi bi piki unu taa an dë fuun a' toobi ku de.” 15 Nöö hën Petuisi hakisi ën taa: “Wë nöö Masa o, di soni di i taki fu di njan söndö wasi maun dë, ja sa puu ën möön fini da u nö?” 16 Hën a piki taa: “Dee sëmbë, unfa a waka wan bi fusutëën? 17 “Wë un haika e. Di soni di wan sëmbë ta njan, nöö hën nango nëën bëë. Te wan pisi a o kumutu a i bëë baka, na sö nö? Nöö hën mbei an sa sundju i a Gadu wojo, biga hën da kaba fëën kaa. 18 “Ma dee soni dee i ta puu a i buka ta taki, nöö na kaba u de di dë e. Biga a i hati de ta kumutu, nöö de ta mbei i ko sundju a Gadu wojo. 19 Biga wë a libisëmbë hati dendu hii pei hogi ta kumutu, kuma kii sëmbë, tei otowan mujëë ku hii oto fanafiti libi a di së u manu ku mujëë, fufuu, mindi soni, ganjan sëmbë, kosi sëmbë, njan sëmbë a baka. Hii dee soni dë tuu ta dë a sëmbë hati u de kumutu ko a döö. 20 Nöö mi taki da unu e, taa dee lö soni dë wë ta sundju sëmbë a Gadu wojo. Ma fii njan söndö wasi maun a wëti fasi, sö wan soni an sa sundju i a Gadu wojo e, kwetikweti.” Sö wë Masa Jesosi fan ku u tefa a kaba. 21 Nöö hën u kumutu a di köndë naandë, hën u go a di pisiwata fu Tilusi ku Sidon. 22 Nöö fa u go dou dë, hën wan mujëë u di pisiwata naandë ko a Masa Jesosi. Nöö di mujëë dë, Kaana sëmbë a dë e, na Dju sëmbë. Nöö hën a ko ta bai taa: “Masa o, na i da di böngö u Könu Dafiti di bi musu ko nö? Na i da di Heepima nö? Wë nöö a' tjalihati u mi o. Biga wan gadu dë a di mujëë mii u mi hedi ta dëën sitaafu ta kii. Mi begi i baa, gaantangi, heepi mi ku ën e.” 23 Ma nöö fa di mujëë ta bai dë seei, ma Masa Jesosi an piki ën möönsö. Nöö hën u dee bakama fëën taki dëën taa: “Masa o, gaantangi, piki di mujëë dë be a disa u baa. A ta bai ta ko a u baka kodo.” 24 Hën a piki taa: “Haika e. Gadu an manda mi u mi go a oto pei sëmbë e, ma a dee Isaëli sëmbë fuu nöö mi musu go. Biga de dë kuma wanlö hia lasilasi sikafu di dë söndö tiima, nöö de a' heepi fanöudu.” 25 Ma nöö di juu dë hën di mujëë ko suti kini a goon nëën fesi, nöö hën a begi ën taanga taa: “Masa o, gaantangi, heepi mi o. Di mii u mi ta dëdë.” 26 Hën a taa: “˻Wë mujëë o, na kë ma kë heepi i e, ma ja dë Isaëli sëmbë,˼ nöö an fiti u puu bëëë a dee mii maun tuwë da dagu mii.” 27 Hën di mujëë piki taa: “Aai Masa, wë sö a dë tuu o. Ma dee pikipiki pisi ta puu ta kai a tafa basu wë? Dee dagu mii an sa njan de nö?” 28 Wë nöö fa di mujëë fan dë, nöö a suti da Masa Jesosi seei, hën a taa: “Aai mujëë, i ta biibi mi taanga tuu o. Wë nöö di soni di i si i ta suku dë, nöö i fendi ën kaa e.” Nöö an kaba u fan seei, hën di mujëë mii u di mama ko bunu gbegedee. 29 Nöö hën Masa Jesosi kumutu dë, hën u ku ën ta waka a di ze u Galilea bandja dë ta lontu te u go dou a wan kamian ka wanlö kuun dë, nöö hën a go sindo. 30 Nöö hën wanlö hia sëmbë booko gililili ko nëën möön, nöö de tja hia sikima ko tuwë nëën fesi faa musu kula da de. Hën a kula de tuu fiaa: lanlan sëmbë, bookowojoma, makisamakisa sëmbë, tapabukama, hii de tuu a kula te a kaba gbegedee. 31 Nöö di dee sëmbë ko si fa dee tapabukama ko ta fan, dee lanma ko ta waka, dee makisamakisa sëmbë ko bëtë seei, dee bookowojoma ko ta si sondi, nöö a bigi da de tee. A foondo de tuutuu, nöö hën de da Masa Gaangadu tangi taa: “Ee, di Gadu fuu dee Isaëli sëmbë aki, a bigi tuu o.” 32 Nöö baka fëën, hën Masa Jesosi kai u dee bakama fëën te u piki, a taa: “Tjali u dee hia sëmbë aki kisi mi o. Biga tide mbei di u dii daka di de dë ku mi aki, nöö de an njan na wan wojo sondi möönsö. Wë nöö ma sa manda de go söndö njan, biga a kandë so u de sa faau a pasi.” 33 Nöö hën u piki ën taa: “Aai, u jei, ma nöö unsë woo sa fendi sö wan hia soni u njan fuu sa da de, ka u dë a sösö kamian a sabana aki?” 34 Hën a hakisi u taa: “Wë un mëni bëëë un abi dë?” Hën u piki ën taa: “U abi sëbën bëëë aki ku wantu piki fisi.” Hën a taa antoobi. 35 Hën a manda dee sëmbë go sindo leti a goon na ahun liba dë. 36 Nöö hën de sindo te de kaba, hën Masa Jesosi tei dee sëbën bëëë ku dee pikipiki fisi naandë, hën a da Masa Gadu tangi te a kaba. Nöö hën a booko de pisipisi, hën a tëndë da u taa: “Un tja go paati da dee sëmbë.” 37 Nöö hën u tei, hën u ta paati da dee hia sëmbë dë te dou de tuu. 38 Hën de tuu njan seei teee bëë u de fuu. Nöö hën u toona go pii dee pisipisi dee de njan fika, te fuu sëbën gaan manda. Nöö fa di soni pasa dë, de bi dë fö dusu womi a di kamian ufö i abi dee mujëë ku dee mii. Sö dee sëmbë bi hia tjika. 39 Nöö di de njan tefa de kaba kaa, hën Masa Jesosi manda de go a wosu awaa. Nöö hën u ku ën tei boto hën u koti wata go a di köndë de kai Magidala.

Mateosi 16

1 Nöö fa Masa Jesosi ko a Magidala dë, hën dee Saduseima ku dee Faliseima ko nëën. Wë de tu keiki paatëi dë, de an kë piki möönsö taa a Gadu Masa Jesosi kumutu. Nöö fa de ko nëën dë, hën de taa de kë faa lei de wan maaka kumutu a Gadu ala, ee nasö de an o piki taa Gadu hën mandëën ko. 2 Ma nöö hën Masa Jesosi piki de. A taa: “Dee sëmbë, a toobi mi poi da unu. Biga te sapate ee un si bundji a liba ala bë njaan, nöö un taa amanjan sonu o hati. 3 Te mamate un si di sonu bë hëii, tjuba ta baaka, nöö woon taa tjuba o kai tide. Sö un sabi u wegi dee maaka u liba ala tjika. “Wë nöö unfa a waka wan sa wegi dee maaka dee dë leti a unu wojo un ta si aki? Biga ee un luku dee soni ta pasa a di ten u dë aki, de ta kai seei ku dee soni dee tjabukama u Gadu bi sikifi a fesi e. Nöö hën da di ten de bi taki dë, hën dou kaa.” 4 Nöö hën a gandji da de awaa, a taa: “Un dee takulibima aki, un dë leti kuma wan mujëë disëën manu go ta waka ta suku oto manu. ˻Biga Gadu bi da unu dee maaka fëën gaanduwe kaa, nöö hën un disa de go ta suku oto maaka möön.˼ Nöö mi piki unu taa wan o feni oto maaka a mi möönsö e, möön leki di i si mi bi taki da unu kaa u di tjabukama de kai Jona.” Nöö di Masa Jesosi fan ku dee hedima u keiki sö kaa, hën wë a disa de dë. 5 Nöö hën u ku ën toona subi a boto möön, hën u ta koti nango a di oto së banda ka u bi kumutu. Ma nöö u bi fëëkëtë u tja bëëë go ku u. 6 Nöö fa u nango dë, hën Masa Jesosi bai u a soni, a taa: “Un mëni unu seei e, dee sëmbë, ku di sooda u dee Faliseima ku dee Saduseima.” 7 Ma nöö di a fan sö, hën u pakisei wante taa wë a kandë fu di wa tja bëëë, nöö hën mbei a fan sö. 8 Nöö Masa Jesosi sabi taa sö u ta mëni. Hën a taa: “Dee sëmbë aki, unfa biibi fuunu piki sö? Unfa un sa mëni taa bëëë soni mi ta taki? 9 Wan ta fusutan mi möönsö nö? Naasë un bi dë di mi tei dee feifi bëëë da feifi dusu sëmbë, de njan te de wei toona fika sömëni manda eti? 10 Nöö naasë un bi dë möön di mi tei dee sëbën bëëë da dee fö dusu sëmbë, de njan te de wei toona fika sömëni manda möön? 11 “Nöö unfa a waka wan ta fusutan taa ma ta a' bookohedi ku soni u njan? Nöö na bëëë soni mi taki dë. Ma mi taki e, taa un musu mëni unu seei ku di sooda u dee Faliseima ku dee Saduseima.” 12 Nöö fa a fan dë ufö u ko kisi u seei awaa taa na di sooda di de ta dian boon, nëën a ta taki, ma di poipoi lei u dee Faliseima ku dee Saduseima di de ta paaja a hii di goonliba, leti kuma wan piki sooda ta soopu ta paaja a wan hia boon, hën wë a ta taki di taki. 13 Nöö di u dou a oto banda dë, hën u ta waka te u go dou a di pisiwata de kai Sesalia Filipi. Nöö hën Masa Jesosi kai u te u piki, a taa: “Unfa un ta jei de ta taki u Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki?” 14 Nöö hën u piki ën taa: “Wë u ta jei so sëmbë ta taki fii taa i da di dopuma Johanisi, hën toona weki baka a dëdë. So u de taa i dë wan u dee oto tjabukama u Gadu bi dë a fesi kuma Elia, kuma Jelemia sö, hën toona weki baka. Sö u ta jei de ta taki fii.” 15 Nöö hën a toona hakisi u taa: “Wë unu wë? Ambë un ta mëni taa mi dë?” 16 Hën Simon Petuisi piki ën taa: “Masa o, i da di Keesitu e, di Könu Gadu bi paamusi taa a o manda ko. I da di Mii u Masa Gaangadu seei, di abi libi fu teego.” 17 Nöö di Masa Jesosi jei fa a fan dë, hën a taa: “Aai womi Simon, ju di mii u Jonasi aki, Gadu naki i kölöku tuutuu. Biga di soni di i ko sabi dë, nöö na libisëmbë lei i ën. Ma mi Tata a liba ala hënseei mbei i ko sabi ën. 18 “Nöö fa de ta kai i Petuisi dë, na ‘sitonu’ di në fii kë taki nö? Wë nöö mi taki da i taa ku di gaan sitonu i si aki mi o seti di keiki u mi e. Nöö fa mi o seti ën dë, nöö di didibi ku hii di kaakiti di a abi, ku dëdë köndë seei, an o sa tapëën ën möönsö. 19 “Nöö mi taki da unu taa mi o da unu taki a di Njunjun Tii u mi dendu, te hiniwan soni di i si un tai a goonliba aki nöö a o dë taitai a Gadu ala. Söseei tu hiniwan soni di un lusu a goonliba aki, a o dë lusulusu a Gadu ala.” 20 Nöö di a fan sö te a kaba, hën a bai u tuu seei taa wa musu konda da na wan sëmbë taa hën da di Könu Gadu bi paamusi taa a o manda ko. 21 Nöö a di ten dë hën Masa Jesosi seti fan ku u, fuu sabi andi o pasa ku ën a bakaten. A taa: “Te wan pisi nöö woo go a Jelusalen. Nöö dee Gaan Womi ku dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti, de o kisi mi da sitaafu te a tjika de, nöö de o kii mi. Ma nöö a di u dii daka fëën, nöö mi o toona weki baka a dëdë e.” 22 Nöö fa a fan naandë, hën Petuisi kai ën tja go a së, hën a fia ku ën taa: “Masa, na taki dee lö soni dë e. Biga de an o sa pasa ku i seei, kwetikweti.” 23 Nöö hën a bia gandji dëën taa: “Waka pasa kumutu a mi fesi dë e, ju didibi Saatan. I dë kuma wan sitonu a pasi da mi u mi naki futu kai kumutu a di pasi Gadu buta da mi u mi waka. Biga fa i fan dë, nöö na Gadu da i di pakisei dë e. Libisëmbë pakisei nöö di dë.” 24 Nöö di a fan ku Petuisi sö te a kaba, nöö hën a bia fan ku u tuu taa: “Dee sëmbë o, wan mëni fa mi bi fan ku unu nö, taa hiniwan sëmbë abi sitaafu fëën fu tjai ufö a sa waka a mi baka. Nöö ee i kë waka a mi baka tuutuu, nöö i musu disa di soni di i seei ta kë, nöö i tei di sitaafu dë tja. 25 “Biga ee wan sëmbë i ta suku wan suti libi da i seei a di goonliba aki, nöö ja o feni ën fa i kë möönsö e. Lasi nöö joo lasi. Ma nöö ee i saka i libi fu mi hedi, nöö joo fendi ën kumafa i kë nöömö. 26 “Nöö ee i feni hii soni u di goonliba aki tuu te dou, ma i seei lasi go a di didibi faja, nöö un heepi seei a abi da i? Nöö andi seei dë a goonliba aki waiti tjika tu, fii tookëën ku di libi u teego? Soni an dë e, baa. 27 “Biga te wan daka, Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a di goonliba aki nöömö, fu mi kuutu a libisëmbë liba. Nöö fa mi o ko dë, nöö mi ku dee basia u mi Tata köndë tuu o ko makandi, nöö ku di gaan hei u mi Tata seei woo ko e. Nöö mi o paka hiniwan sëmbë kumafa a fiti di libi di a bi libi a di goonliba aki.” 28 Nöö hën a taa: “Mi taki da unu e, taa so fuunu dë aki an o dëdë möönsö bifö un si Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki toona ko dou ku di Njunjun Tii u mi.” Sö Masa Jesosi fan ku u tefa a kaba.

Mateosi 17

1 Nöö hën a baka sikisi daka, hën Masa Jesosi tei Petuisi ku de tu baaa Jakobosi ku Johanisi, nöö hën de subi go te a wan hei kununu liba. 2 Nöö hën de sai dë te wan pisi, hën Masa Jesosi ko tooka a de wojo seei. Fesi fëën ko ta koti faja kuma sonu, nöö dee koosu nëën sinkii ko weti faan te sëmbë wojo an sa kai ku de. 3 Nöö te u de kë mëni, hën de si tu womi ko taanpu nëën bandja, wan de kai Elia, wan da Mosesi. ˻De tu womi dë bi dë awoo tjabukama u Gadu u fesiten, gaan nëbai sëmbë, nöö de bi dëdë gaanduwe kaa˼ ma nöö hën de ko a Masa Jesosi dë ko ta fan ku ën. 4 Nöö fa de ta fan ku ën dë, hën Petuisi taa: “Masa o, a bunu fa i tja u ko aki. Nöö ee i kë, nöö mi sa mbei dii tjëkë liba da unu: wan fii, wan u Mosesi, ku wan u Elia.” 5 Ma nöö di a fan sö kaa, hën wan gaan limbo wöluku saka zalalaa ko tapa de buuu. Hën de jei wan töngö ta fan a di wöluku dendu dë taa: “Un luku di lobi Womi Mii u mi aki. Libi fëën ta kai ku mi. Nöö hën fuun ta haika e.” Sö di töngö piki. 6 Nöö fa de dii bakama u Masa Jesosi jei di fan dë, nöö hën de fëëë te de kai ku fesi a goon. 7 Hën Masa Jesosi waka go panjan de hën a taa: “Womi o, un hopo. Wan fëëë sö e.” 8 Nöö di de ko jabi wojo, nöö Masa Jesosi wanwan nöö de si. De an si de tu sëmbë möön. 9 Nöö hën de toona ta bazia di kununu ta saka nango a goon. Nöö fa de nango dë, hën Masa Jesosi bai de taa: “Un haika e, di soni di un si a di kununu liba naandë, nöö wan musu taki ën da na wan kodo sëmbë e. Un musu hoi ën a unu hati ufö. Tee Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki dëdë toona weki baka ufö un sa taki ën.” 10 Nöö hën de taki dëën taa: “Masa o, u kë hakisi i wan soni. Faandi mbei dee leima fuu, dee Sabima u Wëti, taa Elia hën fosu musu ko ufö di könu Gadu bi paamusi o ko a u?” 11 Hën a piki de taa: “Awa, fa de ta lei unu dë, nöö sö a dë tuu. Elia bi musu ko a fesi fa a seeka pasi da di Könu. 12 Ma nöö mi taki da unu taa a ko kaa e. Ma dee sëmbë an bi sabi ën, nöö hën de du ku ën kumafa de kë. Nöö söseei de o du ku Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki tu.” Sö Masa Jesosi taki. 13 Nöö fa a fan dë ufö de ko sabi taa Johanisi di Dopuma hën a ta taki dë. Hën wë bi da di Elia di bi musu ko. 14 Nöö hën de ta bazia di kuun ta ko te de ko kai a palala goon, nöö hën de ko si wanlö hia sëmbë naandë ta luku de. Nöö hën wan womi kule kumutu a dee sëmbë dendu ko kai a goon a Masa Jesosi fesi. Hën a begi ën taa: 15 “Masa gaantangi, a' tjalihati fu wan womi mii u mi aki o. Miii siki dë ku ën seei te na soni. So juu a ta naki ën ta tuwë a faja, so juu a ta tuwëën a wata. Sö a ta fukëën tjika. 16 Nöö mi bi tjëën ko a dee bakama fii aki u de heepi mi kulëën, ma de an bi sa heepi mi möönsö. Nöö hën wë i si mi tjëën ko a i seei.” 17 Nöö hën Masa Jesosi djëmë, a taa: “Ee! Andi seei mi feni a dee sëmbë u di ten aki maun? Fa mi ku de dë aki, de an ta biibi möönsö. Taangajesi nöö de abi sö. Un longi mi musu dë ku unu aki ta hoi pasensi da unu ufö un sa biibi mi?” Nöö hën a taa: “Söö. Wë tja di mii ko a mi aki i si.” 18 Nöö hën de tjëën ko dëën. Hën a jaka di soni di bi dë nëën liba dë puu tuwë go, nöö wantewante dë hën di mii ko bunu fiaa. 19 Nöö baka u di dë, hën u dee bakama fëën ko nëën. Hën u hakisi ën taa: “Masa o, andi seei mbei wa bi sa jaka di gadu dë puu a di mii liba?” 20 Nöö hën a taa: “Awa, wë baaa o, fu di wan ta biibi a di fa wë mbei e. Biga mi taki da unu taa ee un abi wan piki biibi tëin sö seei kuma di sii fu di pau de kai mutaadi, nöö i sa go taki da wan gaan kununu taa ‘hopo kumutu dë’, nöö a o kumutu dë go. Biga te di biibi fuunu dë a di fa kaa, nöö na wan soni o dë di wan o sa du e. 21 “((Ma boiti u di dë, sö wan pei soni, ja sa puu ën a sëmbë liba ee na i tei ten fii begi Masa Gaangadu gaanfa söndö njan.))” Sö Masa Jesosi piki u di ten dë. 22 Nöö baka u di dë, hën u ku Masa Jesosi ko makandi a di pisiwata u Galilea naandë, hën a taki da u taa: “Dee sëmbë, mi kë taki wan soni da unu aki taa Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, nöö wan daka de o buta mi a dee felantima u mi maun. 23 Nöö de o kii mi e. Ma di u dii daka fëën nöö mi o toona weki baka. Sö wë o pasa ku mi e, dee sëmbë.” Nöö fa a fan ku u dë, nöö a dë wan gaan tjali soni seei da u, a da u fuka te na soni. 24 Nöö hën u toona go a Kapenaumi möön. Nöö hën dee sëmbë ta pii möni da di Gaan Keikiwosu a Jelusalen dë, nöö hën de ko a Petuisi ko hakisi ën taa: “Wë mati o, fa di mësitë fuunu sai dë, hën an ta paka di keikimöni nö?” 25 Hën a taa: “Aai höön, a ta paka.” Ma nöö fa de ta fan dë, nöö Masa Jesosi an sai naandë. Nöö hën Petuisi go nëën a wosu. Ma nöö fa a denda a di wosu, an jabi buka fan seei, hën Masa Jesosi kai ën taa: “Womi Simon.” Hën a piki. A taa: “Mi kë hakisi i wan soni. Fa dee könu u di goonliba aki ta pii lantimöni, nöö na ambë de ta pii ën? A deseei mii, naa a dee sëmbë dee an dë a di könu famii?” 26 Hën Petuisi piki ën taa: “Wë a dee oto sëmbë dee na famii u könu.” Nöö hën Masa Jesosi taa: “Söö. Wë hën da an dë u dee mii u di könu seei musu paka, na sö nö? 27 Ma nöö un boo paka nöö e, fu de an musu mati u. “Nöö haika e. Tei di huku fii nöö i go a huku. Nöö di fosu fisi di i si joo kisi nöö i jabi ën buka luku, nöö joo si wan möni nëën dendu, nöö i tei ën tja go paka u mi ku i.”

Mateosi 18

1 Hën u dë te wan daka, nöö hën u dee bakama u Masa Jesosi ko nëën ko hakisi ën taa: “Masa o, u kë hakisi i wan soni. Undi fuu sa dë di möön hei wan a di Njunjun Tii u Gadu dendu di ta ko aki?” 2 Nöö hën Masa Jesosi kai wan piki mii tja ko nëën, nöö hën a butëën leti a u dendu naandë. 3 Hën a taa: “Wan ta si di mii aki nö? Ee wan sëmbë ja bia ko abi di fasi di wan piki mii abi, nöö ja o sa dë a di Njunjun Tii dendu möönsö e. 4 Ma nöö ee i abi sö wan sakafasi, nöö joo dë gaan hei sëmbë a di Njunjun Tii dendu.” 5 Hën a taki da u möön taa: “Ee i du sö wan piki mii kuma di i si aki wan bunu fu di a nama ku mi hedi, nöö miseei wë i du di bunu dë kaa e. 6 “Nöö ee wan mii kuma disi ko biibi a mi liba, nöö hën wan fuunu mbei a kumutu a Gadu pasi, nöö mi taki e, di sitaafu fëën di joo kisi a Gadu nöö a o hebi gaanfa e. A bi sa möön bëtë da i de bi tei wan gaan gindi sitonu tai a i gangaa te de kaba, nöö de tja i go tuwë a di möön fundu kamian u di ze dubuu pii. Biga di sitaafu dë an o hebi kuma di i bi o kisi a Gadu, ee i bi mbei so wan sëmbë kumutu a di pasi u Gadu.” 7 Hën a taa: “Mi bai helu da di goonliba aki e, da dee soni fëën ta ganjan sëmbë puu a Gadu pasi. A dë sö tuu taa sö di goonliba aki dë kaa, ma tökuseei mi bai helu da dee sëmbë dee ta buta sëmbë fu de du dee soni dee an kai ku Gadu. 8 “Nöö mi bai unu taa ee i kë du wan soni ku i maun di o mbei i kumutu a di pasi u Gadu, nöö a möön bunu i koti di maun fii kolon puu a i sinkii tuwë wante. “Nöö söseei tu, ee ku di wojo fii dë i kë luku wan soni di o puu i a Gadu pasi, nöö a möön bunu i diki ën puu tuwë. Biga a möön bëtë da i i lasi wan kamian fii sinkii ma i feni di libi u teego, möön leki de hiti i ku telu go a di didibi faja. 10 “Nöö mi taki da unu möön e, taa un musu mëni unu seei bunu a di fa i ta libi ku dee piki mii kuma di i si aki sö. Wan musu tei de u sösö soni. Biga dee basia u mi Tata köndë dee ta waka nango ta ko nëën fesi nöömö dë, nöö de wë ta watji dee mii aki e. Hën mbei wan musu ta kai de sösö soni.” 12 Nöö hën a tei wan oto konda da u, a taa: “Ee wan sëmbë abi wan höndö sikafu ta kiija, nöö hën wan u de kumutu a dee otowan dendu lasi go te a go pii, nöö unfa i mëni? Na a o disa dee nëigiteni-ku-nëigi ka de ta njan a di sabana dë, nöö a go suku di lasi sikafu dë tee a feni ën nö? Aai, sö a o du. 13 Nöö mi taki da unu, taa te a feni di wan kodo di bi lasi go dë, nöö a o wai ku ën gaanfa seei möön leki dee nëigiteni ku nëigi dee an bi go lasi. 14 “Nöö söseei wë mi Tata di dë a liba ala dë tu e, dee sëmbë. Biga an kë na wan kodo sëmbë fëën musu lasi, te dou ku dee piki mii kuma disi aki seei. Sö a ta kai de gaan soni tjika. 15 “Nöö mi o taki wan oto soni da unu möön. Ee wan otowan fii du i wan hogi, nöö i musu go nëën i wanwan go fan ku ën, fuun seeka di taki be un ko bunu baka. Nöö ee di otowan fii piki tei di fan fii, nöö hën da i wini ën tja ko buta a pasi. 16 Ma ee i fan ku ën an kë haika möönsö, nöö i musu toona go kai wantu sëmbë, nöö un tuu go nëën makandi nöö un fan ku ën te un kaba. Nöö a o kai ku di Buku u Gadu ka a sikifi taa i musu abi tu ee nasö dii kotoigima ufö de sa sitampu wan soni taa a dë tuu. 17 “Ma nöö ee di otowan fii an kë haika unu möönsö fu di taki musu seeka, nöö be un tja di taki go a dee oto biibima fuunu ka un ta miti makandi a keiki. Nöö ee un go taki ën te un kaba, ma seei di sëmbë an kë piki möönsö, nöö a ko dë taa heepi an dë. Nöö un luku ën kuma wan sëmbë na sabi soni fu Gadu, kuma wan takulibima. 18 “Nöö mi taki da unu e, taa fa un dee sëmbë u mi ta ko makandi naandë, nöö di soni di i si un sitampu te un kaba taa hën bunu, nöö Gadu seei o nama ku unu nëën taa a bunu. Nöö ee un luku wan soni a goonliba aki tee un kaba sitampu taa an bunu, nöö Gadu seei o taa an bunu tu. Sö taki fuunu a goonliba aki o a' kaakiti tjika e. 19 “Nöö mi taki e, taa ee wantu fuunu ko miti a wan kamian fuun begi mi Tata a liba faa du wan soni da unu, nöö mi piki unu gbelin taa a o du ën e. 20 Biga ka tu dii fuunu ko makandi fu di un nama ku mi, nöö mi seei o dë leti a unu mindi dë.” 21 Nöö hën Petuisi ko nëën, hën a hakisi ën taa: “Wë Masa o, ee wan otowan u mi ta du hogi ku mi nöö hën mi puu ën a bëë te dou sëbën pasi kaa, nöö an tjika nö?” 22 Hën a piki ën taa: “Nönö, womi, an tjika e. I musu ta puu ën a bëë nöömö, ee sëbënteni toon sëbën pasi seei. Ja musu hoi ën a bëë möönsö.” 23 Nöö hën a toona da u wan oto möön faa lei u fa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan könu di abi sömëni wookoma ta juu möni nëën. Nöö hën a dë te wan daka nöö hën a kai de ko fu de pakëën di möni di de bi juu nëën. 24 “Wë nöö di de seti di soni, hën de tja wan sëmbë ko nëën. Di sëmbë naandë bi abi sömëni milion faa pakëën. 25 “Hën di könu taa: ‘Wë mati o, da mi di möni u mi di i musu paka mi.’ “Ma nöö di womi an abi di möni. Nöö hën di könu taa: ‘Wë antoobi. Un sei ën, hën ku ën mujëë ku dee mii fëën ku hii soni a abi tuu, nöö un tja di möni u de ko da mi, be mi feni di möni u mi.’ 26 “Ma nöö di di womi jei sö, nöö hën a saka tjökö kini a goon nëën fesi, hën a begi ën taa: ‘Köndë Masa o, i a' leti, ma mi begi i gaantangi hoi pasensi da mi o. Di möni di mi juu a i, nöö mi o paka i ën nöömö.’ 27 “Nöö fa a begi ën te a kaba dë, nöö hën tjali fëën kisi di könu. Nöö hën a taa: ‘Wë mati o, wë an dë fii paka mi di möni möön e. Un boo disa di taki nöö.’ Nöö di a fan ku ën sö tefa a kaba, nöö hën a mandëën go. 28 “Ma nöö fa di womi kumutu dë, hën a go miti ku wan otowan fëën a pasi, di hën ku ën tuu ta wooko makandi da di könu. Nöö di womi aki bi juu kuma wan teni-a-feifi kölu sö a di womi di kumutu a di könu dë. Nöö fa de miti dë, nöö hën a djombo kisi di otowan a gangaa gbolou peeta. Hën a taa: ‘Söö, womi, wë u miti. Paka mi di möni u mi wantewante, nasö mi o du ku i tide.’ 29 “Nöö hën di womi tjökö kini a goon nëën fesi hën a begi ën taa: ‘Gaantangi baa, hoi pasensi da mi o. Te mi feni di möni nöö mi o da i ën nöömö.’ 30 “Ma nöö di fosu womi naandë, hën an dë a di taki dë seei, kwetikweti. An haika seei andi di otowan fëën ta taki. Nöö hën wë a mbei dee siköutu ko tei ën tja go buta a dunguwosu fu tee a sa paka di paima. 31 “Ma nöö fa di soni pasa dë, nöö dee oto wookoma u könu sai dë ta si, nöö hën de kule tjalalaa go piki di könu taa sö wan soni de si pasa, a bigi te an sa taki. 32 “Nöö hën di könu toona kai di wookoma dë ko nëën möön, hën a gandji dëën seei awaa, a taa: ‘Ju hogihatima ju, hii di gaan hia möni di i bi abi u paka mi nöö hën wë mi disa i fu di i bi begi mi. 33 Wë nöö an bi bunu da i fii abi tjalihati da di otowan fii nö? Jee? Sö i dë ö?’ 34 “Nöö hati fëën boonu ku ën teee, nöö hën a kai dee siköutu, a taki da de taa: ‘Un kisi di sëmbë dë tja go tuwë a dunguwosu, be a ta tja sitaafu fu teee a paka hii di möni di a bi musu paka mi, tee dou ku dee lasiti bësënsi tuu.’ ” 35 Nöö sö Masa Jesosi taki wan oto da u te a kaba. Hën a taa: “Un si fa di soni pasa dë ö? Wë nöö leti sö nöö mi Tata di dë a liba ala o libi ku unu tu e, ee wan puu dee otowan fuunu a bëë ku hii unu hati a dee hogi de ta du unu.”

Mateosi 19

1 Nöö hën a baka u di dë, hën u ku Masa Jesosi kumutu a Galilea naandë latja Judea go te a di oto së banda u Joodan Lio. 2 Nöö fa u ta waka nango dë, wanlö hia sëmbë ta dë a Masa Jesosi baka ta ko nöömö. Nöö di u dou a di oto së banda u di lio, nöö hën a kula dee sikima u de tefa a kaba. 3 Nöö di juu dë, hën wanlö Faliseima ko nëën fu de poobëën luku ee de sa feni föutu nëën u de tjëën go kaagi da lanti. Nöö hën de hakisi ën taa: “Mësitë o, u kë hakisi i wan soni aki. Unfa di wëti u Gadu taki? Wan womi sa tuwëën mujëë fu hiniwan piki soni di hën ku ën abi ö?” Sö de hakisi ën. 4 Nöö hën a piki de taa: “Wan bi lesi a di Buku nö, taa di Gadu mbei goonliba te a kaba nöö hën a mbei libisëmbë, wan womi ku wan mujëë. 5 Nöö kumutu a di ten dë te kisi fa u dë aki, wan womi o kumutu disa hën mama ku hën tata go libi ku ën mujëë, nöö de o ko dë wan sinkii. 6 De an o dë kuma tu sëmbë möön. Wë nöö fa Masa Gaangadu buta de ko di wan dë, nöö libisëmbë aan leti u paati de möönsö e.” 7 Hën de hakisi ën taa: “Wë nöö ee a dë sö tuu, nöö faandi mbei Mosesi bi buta da u Dju sëmbë taa i sa mbei wan pampia a lanti te i kaba taa i ku di mujëë fii tuwë, nöö i manda di mujëë fii go? Faandi mbei a taki sö?” 8 Hën a taa: “Awa, wë fa a da unu di pasi dë, fu di un abi taangajesi wë mbei e. Ma a seti u goonliba nöö an bi dë sö. 9 Nöö mii taki da unu seei gbelin taa ee wan sëmbë i abi wan mujëë fii nöö i tuwëën ma na manu a tei a i wosu nöö hën i toona go tei wan oto mujëë, nöö Gadu wëti hën wë i booko dë e.” Nöö sö Masa Jesosi piki dee sëmbë. 10 Nöö di u dee bakama fëën jei a taki sö, hën u taa: “Wë nöö Masa o, ee sö di wëti fu Gadu dë, nöö an dë fu womi abi mujëë, an dë u mujëë abi manu tu e. Un boo dë fuu sö nöö.” 11 Hën a taa: “Ma na hii sëmbë sa fika sö e. Nönö. Ma dee sëmbë dee a kai da, nöö de nöö sa dë sö. 12 Biga so sëmbë an sa tei mujëë biga de pai ën sö kaa. So sëmbë an sa tei mujëë fu di oto sëmbë du hogi ku de. So sëmbë, deseei feni ën fu bunu fu de dë ku wan hati ta biinga fu di Tii u Gadu musu paaja a mundu, hën mbei de an tei mujëë. “Nöö di sëmbë di sa tei di lei aki, nöö be a tei ën e.” 13 Nöö di juu naandë, hën de tja wanlö miii ko a Masa Jesosi faa musu buta maun a de hedi begi da de. Nöö di u dee bakama fëën si sö, hën u gandji da dee sëmbë seei. 14 Ma nöö hën Masa Jesosi si taa sö u ta du, hën a bai u taa: “Nönö womi, wan tapa de e. Be de tja dee mii ko da mi nöö. Biga dee sëmbë dee abi sö wan ˻saka˼ fasi kuma dee piki mii i si aki, nöö de nöö o dë a di Tii u Gadu dendu e.” 15 Hën a buta maun a dee mii hedi, hën a begi da de te a kaba. Nöö baka fëën, hën u kumutu a di kamian dë nango möön. 16 Te wan pisi, hën wan kijoo ko a Masa Jesosi hën a kai ën te a piki, a taa: “Mësitë, wë mi ko a i aki. Mi ko hakisi i ee un bumbuu soni dë fu mi sa du nöö mi feni di libi u teego?” 17 Hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Faandi mbei i hakisi mi soni u bumbuu? Biga Gadu nöö da bumbuu sëmbë, nöö ee i kë feni libi u teego, nöö i musu hoi i seei a dee wëti fëën.” 18 Hën di womi hakisi taa: “Undi u dee wëti fëën fu mi hoi?” Hën a taa: “Ja musu kii sëmbë. Ja musu go a wan mujëë na mujëë fii. Ja musu fufuu sëmbë soni. Ja musu mindi soni da sëmbë. 19 I musu a' lesipeki da i mama ku i tata. I musu lobi hii sëmbë kumafa i lobi i seei.” 20 Hën a taa: “Aaa, dee soni dë nö? Wë hii dee wëti dë tuu seei mi bi ta hoi kaa, fu sensi mi bi dë miii. Ma nöö ee i si taa wan soni toobi mi eti, nöö gaantangi be i taki ën da mi o.” 21 Hën Masa Jesosi piki ën awaa, a taa: “Söö, wë antoobi. Wë ee i kë ko dë wan bumbuu sëmbë te dou, nöö i go sei hii dee gudu fii dee i abi tuu te i kaba, nöö i tei di möni paati da dee möfina sëmbë u di köndë. Nöö te i du sö kaa, nöö joo abi gudu a Masa Gaangadu köndë te a hia e. Nöö te i kaba, nöö i ko bakama u mi ta waka a mi baka.” 22 Wë nöö fa Masa Jesosi fan ku ën te a kaba dë, nöö hën di kijoo bia go ku gaan tjali nëën hati, biga a abi hia gudu tuu. 23 Nöö fa a go dë, hën Masa Jesosi bia fan ku u dee bakama fëën, a taa: “Womi, a dë wan taanga soni tuu fu sö wan guduma musu ko a di Tii u Gadu dendu e. 24 Ja si fa di mbeti de kai kamëli bigi ö? Ee i luku ën te i kaba, nöö ja sa maakëën seei taa a sa pasa na aguja baaku. Ma mi piki unu taa, di soni dë möön fukë möön leki fu wan guduma sa ko a di Tii u Gadu dendu.” 25 Nöö di u jei sö kaa, nöö a toobi u seei. Hën u hakisi ën taa: “Wë ee sö a taanga ˻da wan sëmbë di Gadu heepi sö te a ko gudu˼, nöö ambë seei sa feni di libi u teego baa?” 26 Hën a luku u diin sö, hën a taa: “Ee a nama a di kaakiti u libisëmbë, nöö na wan sëmbë sa feni ën e. Ma a di kaakiti u Masa Gadu a nama, nöö soni seei an dë di hën an sa du.” 27 Nöö hën Petuisi taa: “Wë Masa o, uu bi disa hii soni seei ko ta waka a i baka, nöö un paima u o feni?” 28 Hën a taa: “Haika e. Te a dou di juu fu hii soni musu ko njunjun, nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o go sindo a di könu sutuu u mi ku hii di hei u Gadu di a abi. Nöö di juu dë, nöö un dee tuwalufu sëmbë bi ta waka a mi baka aki, nöö woon ko sindo a tiima sutuu tu, ta kuutu dee tuwalufu lö u Isaëli. 29 “Nöö na unu wanwan o feni paima e. Ma hii dee sëmbë dee disa de wosu, ee nasö de baaa, ee nasö sisa, tata, mama, miii, pandasi kamian, hiniwan soni fu di a kë waka a mi baka hedi, mi taki da unu taa dee lö sëmbë dë an o lasi. Biga de o toona feni dee soni naandë höndö toon baka, nöö te fu kaba fëën nöö de o feni di libi u teego a Gadu tu. 30 “Nöö di juu dë, nöö sömëni sëmbë dee de bi ta tei u heihei sëmbë a goonliba aki, de tuu o ko dë lagi sëmbë. Nöö sömëni sëmbë dee bi dë lagima a goonliba aki o ko hei sëmbë awaa.” Sö Masa Jesosi taki da u tefa a kaba.

Mateosi 20

1 Nöö hën wë Masa Jesosi konda wan oto woto da u möön, faa lei u fa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “Wan guduma abi wan gaan goon fëën. Nöö hën di mamate biten hën a hopo go suku sëmbë fu de heepi ën wooko di goon. 2 Nöö di a feni sëmbë, hën a mbei buka ku de te a kaba taa a o paka de wan daka wooko möni. Hën de taki aai, a bunu. Nöö hën wë a manda de go a di goon. 3 “Nöö hën a sai dë te kuma nëigi juu sö, hën a toona go suku sëmbë möön u de musu heepi ën wooko di goon. Nöö hën a go si wanlö sëmbë taanputaanpu pii a wojowojo naandë, de aan soni seei u du möönsö. 4 “Nöö hën a taki da de taa: ‘Un ko go wooko da mi a mi goon, nöö mi o paka unu kumafa a fiti.’ Hën de taki aai, nöö hën a manda de go. 5 “Nöö hën a dë te kuma tuwalufu juu, hën a toona go suku sëmbë möön fu de heepi ën wooko di goon. Hën a feni sëmbë möön. “Nöö a di dii juu, hën a toona go suku möön. 6 “Hën a dë tee sapate feifi juu hën a toona go möön. Hën a go si wanlö sëmbë dë taanputaanpu a wan kamian, na soni seei de ta du möönsö. “Hën a hakisi de taa: ‘Andi mbei un dë taanputaanpu aki di wan hii daka nöömö sö?’ 7 “Hën de taa: ‘Wë nönö, wa feni wooko seei möönsö e.’ “Nöö hën a taa: ‘Söö. Wë mi o manda unu be un go wooko a mi goon ala. Un kë ö?’ “Hën de taki aai. Hën a manda de go a di wooko. 8 “Nöö hën de ta wooko tee fa juu kisi u de kumutu a di wooko. Nöö hën di sëmbë abi di goon hën a go fan ku di basi taa: ‘Wë go kai dee wookoma tja ko, nöö i paka de da mi. Nöö joo seti ku dee bi ko lasiti dë te kisi dee fosu sëmbë dee bi ko di mamate e.’ 9 “Nöö hën di a go u go paka de, nöö hën a seti ku dee bakawan hën a paka de wan hii daka möni. Nöö sö a paka de tuu te dou. 10 “Ma nöö di a paka dee sëmbë bi ko a fesi, nöö de bi mëni taa de o kisi möön hila möni möön dee ko a baka dë. Ma nöö de ko si taa di wan möni nöö de tuu feni. 11 Nöö di soni an kai ku de seei, nöö hën de sai dë ta guunjan di sëmbë abi di goon. 12 “Te wan pisi hën de go nëën gbolo, hën de hakisi ën taa: ‘Unfa di soni waka? Di mamate hën u ko dë ta pena a di sonu mindi tefa di ndeti aki, ma nöö dee sëmbë dee wooko di wan kodo juu langa dë, u ku de tuu kisi di wan seei möni. A bunu sö nö?’ 13 “Nöö hën di goon masa kai wan u de, a taa: ‘Mati.’ “Hën a piki. “A taa: ‘Fa un taki dë, nöö ma du hogi ku unu e. Biga na mi ku unu bi mbei buka taa mi o paka unu wan daka möni nö? Wë nöö un mëni dë a i maun naandë? Na wan daka möni mi da i dë nö? 14 “ ‘Nöö unfa i pakisei? Di soni di mi abi, ma sa du ku ën kumafa mi kë nö? Sö nöö mi bi kë da dee sëmbë dee ko lasiti dë, nöö fu di mi abi bunuhati u de fëën mbei un ta haun sö nö?’ ” 16 Sö wan oto Masa Jesosi tei konda da de. Hën a taa: “Sö nöö a o dë a di Njunjun Tii u Gadu e. Dee sëmbë i mëni taa o dë a fesi, nöö de sa ko dë a baka e. Nöö dee sëmbë i sabi taa o dë a baka, nöö de sa ko fesima.” 17 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi o go a Jelusalen. Nöö hën a kai u dee tuwalufu bakama fëën a së. Hën a fan ku u te a kaba taa: 18 “Dee sëmbë, un haika e. Woo go a Jelusalen awaa. Nöö fa i si woo go dë, nöö wan gaan soni o pasa ku Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki e. De o sei mi da dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti, nöö de o kuutu ku de na de te de kaba fiti buka taa mi musu dëdë. 19 Nöö de o tja mi go buta a dee oto köndë sëmbë maun dee na dë Dju sëmbë, u de ta sösö mi ta mbei mi fa. Nöö de o fon mi te a tjika de ufö de o tei mi tja go peka a lakpa pau kii. Ma nöö a di u dii daka, nöö mi o toona weki baka e.” ˻Sö wë a fan ku u gbelingbelin tjika.˼ 20 Ma nöö baka di Masa Jesosi fan sö, hën di mama u Jakobosi ku Johanisi, dee mii u Zebedeosi, ko nëën ko tjökö kini a goon nëën fesi taa: “Masa o, mi kë begi i wan soni.” 21 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Antoobi, mujëë. Andi i kë?” Hën a taa: “Wë ja si dee tu womi mii u mi aki ö? Wë mi ko begi i taa te joo subi a di könu bangi fii, fii tii di köndë, nöö mi kë i mbei de sindo a i bandja, wan u de a i leti maun së, di otowan a i töötömaun së.” 22 Hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Wë mujëë o, fa i ko begi mi di soni aki, ma nöö i saandi i ta begi mi nö?” Hën a bia fan ku de tu baaa, a taa: “Womi, di soni di de lai da mi u mi bebe aki, nöö un sa bebëën tu ö?” Nöö hën de taa: “Aai, Masa, u sa bebëën.” 23 Hën a taa: “Awa, wë woon bebe wan pikiwan fëën tuu o. Ma haika e. Ee a dë taa fii ko sindo a dee hebi kamian a mi bandja dë, nöö an dë a mi aki fu mi sa mbei buka ku unu nëën e. Biga dee sëmbë dee mi Tata a liba ala buta, nöö de nöö sa feni dee lö kamian naandë.” Sö Masa Jesosi piki de. 24 Wë nöö di u otowan ko jei fa de tu baaa bi fan dë, nöö hati fuu ko boonu ku de seei. 25 Nöö hën Masa Jesosi kai hii u tuu ko nëën makandi, hën a fan ku u taa: “Womi, un haika e. Fa dee hedima u di goonliba aki ta tii köndë, nöö de ta masa sëmbë ta buta de a de basu, nöö dee sëmbë dee dë a de basu dë seei ta masa oto sëmbë tu ta buta a de basu. A sö wan fasi wë dee hedima u goonliba aki ta tja köndë. 26 “Ma nöö unu, wan musu dë sö e. Nönö. Biga ee wan fuunu kë ko heima a di Njunjun Tii u Gadu aki, nöö i musu saka i seei da di otowan fii. 27 Ee i kë ko fesima u dee otowan, nöö i musu ko dë kuma futuboi seei da de. 28 A di soni dë un musu ta djeesi mi e, dee sëmbë. Biga fa i si Mi di ko dë Libisëmbë Mii ko a goonliba aki, nöö ma ko fu sëmbë musu dini mi e, ma mi ko u miseei musu dini sëmbë. Mi ko u mi lasi mi libi seei paka paima fu sömëni hia sëmbë sa ko bunu ku Gadu.” Sö Masa Jesosi taki da u a di ten dë. 29 Nöö hën u ku ën ta waka nango tefa u go dou a wan köndë de kai Jelikou. Nöö fa u nango dë, na u wanwan e. Wanlö gaan hia sëmbë ta waka a Masa Jesosi baka gidjii kumafa de bi guwenti kaa, nöö hën u ta kumutu a di köndë. 30 Nöö di juu dë tu bookowojoma bi dë leti a bandja pasi naandë. Nöö di de jei taa Masa Jesosi hën ta pasa dë, nöö hën de seti bai dëën taa: “Masa gaantangi, na i da di bakamii u Könu Dafiti di bi musu ko nö? Saa u ooo, saa u!” Sö de ta bai. 31 Ma nöö dee hia sëmbë dee ta waka ku u dë ta gandji da dee bookowojoma taa: “Un kabuka naandë!” Ma de an haika seei. Awaa de ta bai taa: “Masa, ju di Heepima dë, u begi i gaantangi, saa u ooo! Heepi u!” 32 Nöö hën Masa Jesosi taanpu piii, hën a kai de. Hën de ko dou. Hën a hakisi de taa: “Andi un kë fu mi musu du da unu?” 33 Hën de taa: “Masa, u kë fii heepi u be u ko ta si soni.” 34 Nöö fa de fan dë, hën tjali u de kisi Masa Jesosi tee na soni, hën a tëndë maun nama a de wojo. Nöö hën wantewante dë, hën wojo u de limbo, de ko si soni gbegedee. Nöö hën de ta waka nango a Masa Jesosi baka, de ku dee hia sëmbë dë.

Mateosi 21

1 Nöö u ku Masa Jesosi nango tefa u ko dou a wan köndë de kai Betifaigi. Di köndë dë dë zuntu ku Jelusalen, leti a di kuun de kai Oleifi Kuun bandja naandë. Nöö hën Masa Jesosi kai tu fuu dee bakama fëën, 2 hën a taki da de taa: “Womi, un go a di köndë a u fesi naandë e. Nöö te un go dou nöö woon si wan buliki dë taitai ku ën mii nëën bandja. Nöö un lusu de tja ko da mi. 3 “Nöö ee a ko dë sö taa wan sëmbë ko hakisi unu taa: ‘Unsë un nango ku dee mbeti?’ nöö un piki ën taa: ‘Di Masa fuu, hën abi de fanöudu,’ nöö de o disa de da unu.” Sö Masa Jesosi fan ku de tu bakama te a kaba. 4 Wë nöö fa i si di soni o pasa aki, nöö a o kai ku di soni wan tjabukama u Gadu bi sikifi gaanduwe a fesi, a taa: 5 Un go taki da dee sëmbë u Jelusalen naandë, leti a Sion dë seei, taa: “Un luku di könu fuunu ta ko a unu a wan saapi fasi dë. A dë sindosindo a wan buliki liba ta waka ta ko, a wan buliki mii seei.” Sö wë di tjabukama bi taki fu di könu Gadu o manda ko, nöö awaa a ta pasa. 6 Nöö hën de tu bakama du leti kumafa Masa Jesosi manda de. Biga de nango te de go dou, hën de go si di buliki taitai ku ën mii nëën bandja. 7 Hën de lusu de hën de tei tja ko da Masa Jesosi. Nöö hën de jabi koosu a de baka, nöö hën Masa Jesosi subi ˻a di miii wan liba˼ ta waka nango a Jelusalen. 8 Nöö di juu dë, hën dee hia sëmbë dee ta waka ku u naandë, hën de tei koosu jabi a di pasi liba, so sëmbë ta koti palo maun ta tuwë a di pasi u di buliki di Masa Jesosi dë nëën liba musu waka a de. Bigi nöö de ta bigi ën sö. 9 Nöö hën de ta waka nëën baka ta waka nëën fesi, te wan pisi hën de seti bai dëën taa: Ke baa, u böö! Di Gaan Könu fuu dou, di Bakamii u Könu Dafiti di Gadu bi paamusi u. Masa Gaangadu musu dë ku i e! Fa i si a manda i ko aki, në fii musu bai te dou a Gadu Köndë ala! Sö dee hia sëmbë ta bai ta wai ta mbei piizii dëën. 10 Nöö fa u mbei dë, nöö Masa Jesosi dou a Jelusalen kaa, nöö di juu dë köndë ta booko seei, sëmbë ta mbei wajawajawajawaja. Sëmbë ta hakisi taa: “Maingë, ambë ko aki?” 11 Hën de taa: “Ja jei ö? Jesosi u Nazalëti wë, di tjabukama u Gadu di ta dë a di pisiwata u Galilea, hën ko aki e, hën wë u ta wai ku ën sö.” 12 Nöö fa Masa Jesosi ko dou a Jelusalen naandë, nöö hën a go wante a di Wosu u Gadu. Nöö di a go dou, hën a si wanlö hia sëmbë sai naandë ta sei soni da dee wakama ta ko dë. De ta sei dee mbeti ku dee pomba sö dee de ta kii da Gadu ta paka paima. So sëmbë sai dë ta tooka möni. Nöö sö de buta di pisi kamian ko dë kuma wojowojo ta wooko möni te a hia a dee sëmbë ta ko dë. Nöö hën di Masa Jesosi si sö kaa, hën hati fëën boonu seei. Hën a jaka dee sëmbë puu dë, a kandi dee tafa u de tuwë djolou a goon, a tötö dee bangi u dee sëmbë ta sei pomba dë tuwë ku baka a goon. 13 Hën a gandji da de taa: “Wan bi jei fa Masa Gaangadu bi taki a di Buku ö? A taa di wosu fëën dë wan kamian ka sëmbë musu ta ko ta begi ën. Ma nöö unu tei ën buta ko tan kamian u fufuuma!” 14 Nöö a baka u di dë, hën dee bookowojoma ku dee lan sëmbë u di köndë ko nëën naandë a di Wosu u Gadu, nöö hën a kula de te a kaba. 15 Nöö di juu dë, wanlö mii sai dë eti ta kanda ta bai taa: “Gaantangi u di Bakamii u Könu Dafiti di Masa Gadu manda da u aki ooo!” Ma nöö di dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ko si dee foombo wooko Masa Jesosi ta du dë, ku di fa dee mii ta kanda ta bai dëën a di Wosu, nöö hati u de ko boonu. 16 Hën de taki dëën taa: “Fa dee mii ta bai ta kai olo dë, ja ta jei fa de ta taki ö? Ja o tapa de be de kabuka nö?” Hën a piki de taa: “Awa, mi ta jei. Ma nöö wan bi lesi a di Buku u Gadu ö, taa Gadu ta buta dee piki mii u de gafëën, te dou ku dee mii a bobi tuu.” Nöö hën di a taki sö, 17 hën a kumutu disa de dë, nöö hën a go a di köndë de kai Betania. Naandë a duumi di ndeti dë. 18 Nöö di dobooko fëën, hën u ku Masa Jesosi kumutu a Betania fuu toona go a Jelusalen möön. Nöö di u dë a pasi nango, hën hangi ko kisi Masa Jesosi. 19 Nöö hën a si wan fuuta pau leti a bandja pasi dë de kai figa, hën a go suku njanjan nëën faa musu njan. Ma nöö an feni. Uwii nöö di pau abi nëën hedi. Nöö hën a fan ku di pau taa: “Fa i si ma feni njanjan a i aki, nöö ja musu pai a di goonliba aki möön e.” Nöö di a fan sö, hën wantewante dë hën di pau uwii lenguwa waaa fiaa. 20 Nöö di u dee bakama ko si di pau taa a dëë, nöö soni fëën toobi u tumusi. Hën u hakisi Masa Jesosi taa: “Masa o, unfa a waka i fan ku di pau dë hën a dëë hesi sö?” 21 Nöö hën a piki u taa: “Dee sëmbë, un haika e. Ee i ta biibi Masa Gadu ku hii i hati, nöö unu seei sa du sö tu e. Nöö na di dë nöö, ma möön gaan soni seei un sa du. Biga ee hën i taki da di kuun aki taa: ‘Hopo kumutu fii aki go a di ze,’ nöö a o du leti kumafa i taki dëën. 22 Biga ee i abi biibi a Masa Gadu tjika, nöö hiniwan soni di i begi ën nöö i sa feni ën nëën.” 23 Nöö hën u toona go a di Wosu u Masa Gadu möön, nöö hën Masa Jesosi seti ta lei sëmbë. Te wan pisi hën dee Gaan Womi ku dee Gaan Begima ko nëën möön. Hën de hakisi ën taa: “Ambë da i taki fii du dee soni i ta du aki?” 24 Hën a piki de taa: “Wë fa un hakisi di soni dë, nöö miseei o hakisi unu wan soni tu. Nöö te un piki mi, nöö miseei o piki unu unsë mi feni di taki.” 25 Hën a hakisi de taa: “Di dopu Johanisi bi ta dopu sëmbë, ambë bi butëën a ta du di lö wooko dë, Masa Gadu naa libisëmbë?” Wë nöö fa a hakisi de naandë, hën de go a së go pakisei di soni go, de pakisei di soni ko, te de wei, hën de taa: “Wë unfa woo taki di soni aki? Biga ee u piki taa Masa Gaangadu hën mandëën, nöö a o hakisi u ee faandi mbei wa bi piki ën buka? Wë nöö woo peka. 26 Ma nöö ee u taki taa libisëmbë hën mandëën nöö u musu fëëë, biga hii dee sëmbë u di köndë aki tuu tei Johanisi fu wan gaan tjabukama di Gadu seei manda ko. Möön bëtë fëën nöö un boo piki ën taa wa sabi.” 27 Nöö hën de go a Masa Jesosi hën de piki ën taa: “Wë di soni i hakisi u dë, nöö wa feni u piki i e.” Hën a taki da de taa: “Wë di wan feni, nöö miseei tu, më sa konda da unu ambë da mi di taki u mi ta du dee soni mi ta du aki e.” 28 Hën a toona fan ku de möön taa: “Un haika, mi o taki wan woto da unu aki, nöö un pakisei ën bunu e. “Wan tata bi abi tu womi mii fëën. Nöö hën a go a di möön gaan wan hën a taki dëën taa: ‘Womi o, baa, wë mi kë fii go a u goon tide go wooko e.’ 29 “Nöö hën a taa: ‘Ambë? Mi ö?’ A taki aai. A taa: ‘Nönö, ma o go e.’ “Ma nöö hën a sai dë te wan pisi, di soni ko hati ën fu di a bi piki hën tata gaan buka sö, nöö hën a hopo go a di goon dendu go wooko. 30 “Ma nöö söseei di tata bi go a di oto womi mii fëën tu, hën a taki dëën taa: ‘Womi, mi kë fii go a u goon dendu go wooko tide e baa.’ “Nöö hën a piki ën taa: ‘Söö. Wë antoobi Taata, mi o go e.’ Wë ma nöö hën an go möönsö.” 31 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Wë nöö mi hakisi unu, de tu mii u di tata, di a fan ku de undi u de piki ën buka?” Nöö hën de piki taa: “Wë di gaan wan, hën du kumafa di tata bi kë.” Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Awa, sö a dë tuu. Nöö un haika e. Dee fufuuma u di köndë aki, ku dee jajo mujëë dee un ta mbei fa, nöö dee lö sëmbë dë sa ko a di Njunjun Tii u Gadu dendu möön hesi möön unu e. Biga de sabi kaa taa de an ta libi bunu. Ma nöö unu, un ta mbei kuma un ta piki Gadu buka, un dë bumbuu sëmbë kaa, nöö hën mbei a taanga da unu fuun saka unu seei a di tii u Gadu basu. 32 “Biga di Johanisi ko, nöö a bi ta lei unu unfa fuun libi ufö un sa ko bunu ku Gadu, ma nöö wan bi kë piki. Nöö hën dee sëmbë dee bi a' poi në a di köndë, nöö de bia piki Johanisi hesihesi. Ma nöö unu, hii fa un si taa sö de ta piki, ma tökuseei wan bia piki ën buka möönsö. Un mbei taangajesi go dou te kisi fa u dë aki eti.” 33 Nöö hën a tei wan woto konda da de möön, a taa: “Wan guduma bi dë e. Nöö hën a koti wan gaan goon hën a paandi di fuuta de kai doloifi nëën te a kaba faa musu ta mbei win. Hën a mbei wan peni te a kaba lomboto di goon. Nöö hën a diki wan baaku te a kaba mbei baki nëën, fu te di doloifi lepi nöö a di baki dë dendu de o ta makisëën ta mbei di win. Nöö hën a mbei wan hei wosu buta a di peni dendu u dee wakitima musu ta watji fufuuma. “Nöö di a mbei hii dee soni tefa a kaba, hën a kai wanlö sëmbë ko nëën. Nöö hën a mbei buka ku de tefa a kaba taa de o ta wooko a di goon, nöö te juu kisi di fuuta lepi, nöö de o ta mbei win nöö hën ku de o ta paati ën. “Nöö di di goon masa mbei di buka ku dee sëmbë te a kaba, hën a mbei wan lëisi go tee a wan oto köndë. 34 “Nöö hën a go dë ala teee juu dou di fuuta lepi. Nöö hën wë a kai wanlö futuboi fëën manda go a di goon, fu de go tei di win fëën a dee sëmbë tja ko dëën. 35 “Nöö hën wë de nango tefa de go dou. Ma nöö di dee sëmbë dee ta wooko a di goon si taa de ta ko, hën de buta ku de. Wan u de de fon tee a fika a dëdë ku libi maun. Di otowan hën de fon kii. Di otowan hën de naki ën ku sitonu kii. 36 “Nöö hën a baka u di dë, hën di goon masa toona manda oto sëmbë u de go möön go suku di win tja ko dëën. Nöö hën de nango tefa de go dou. Hën dee sëmbë dee dë a di goon du ku de leti kumafa i si de bi du ku dee fosuwan. 37 “Nöö a baka u di dë, nöö hën di goon masa taa: ‘Söö. Wë mi o manda di womi mii u mi seei go awaa. A kandë te dee sëmbë si ën, nöö de o abi lesipeki fëën, di a dë mi mii.’ “Nöö hën a manda di womi mii fëën go gbolo. 38 Ma di dee sëmbë dee dë a di goon si taa hën ta ko dë, nöö hën de taa: ‘Söö. Wë di sëmbë a' di goon, luku di womi mii fëën ta ko dë e.’ “Nöö hën de kuutu ku deseei taa: ‘Te di masa dëdë nöö di mii i si naandë, hën o ko tei di goon aki puu a u maun. Nöö un sabi nö? Un boo kii ën puu aki wante, nöö di goon o fika da u wanwan.’ 39 “Nöö hën wë di womi mii ko dou. Nöö hën dee sëmbë kisi ën tja go a döösë u di djai, hën de kii ën gbegede puu dë.” Sö wan woto Masa Jesosi konda da de te a kaba. 40 Hën a taa: “Wë nöö fa dee soni pasa dë, nöö te di goon masa ko, andi un mëni taa a o du ku dee sëmbë naandë?” 41 Hën de taa: “Höön, wë di soni naandë dë u taki ö? A o sitaafu de ku wan gaan hogi sitaafu di fiti de nöö a o kii de. Nöö a o da oto sëmbë di goon di a sabi taa a sa feni wini fu di goon fëën a de.” 42 Nöö hën Masa Jesosi hakisi de, a taa: “Wan sabi fa de taki a di Buku u Gadu nö? De taa: Dee sëmbë ta mbei sitonu wosu, de si wan sitonu taa an bunu, nöö hën de tuwëën a kapëë. Ma nöö bakaten, hën di sitonu dë ko di mama posu u di wosu. Masa Gadu seei wë du di soni sö, nöö a dë wan gaan foondo soni da u. Sö wë di Buku taki. 43 “Nöö mi taki da unu taa Masa Gadu an o biinga ku unu möön e, faa buta unu a di Tii fëën basu möön. Nönö. A o disa unu, nöö a o tei wanlö oto sëmbë buta a di Tii fëën di a o sa feni wini a de. 44 “˻Biga di soni Gadu buta taa a bunu, nöö hën un feni taa an bunu kwetikweti, leti kuma di sitonu de bi tuwë dë.˼ Nöö un sabi fa di sitonu naandë dë nö? Ee un kai nëën liba nöö woon booko pisipisi, ma ee di sitonu hën kai a unu liba nöö lala a o lala unu finufinu kaba a sösö fiaa.” 45 Wë nöö fa Masa Jesosi fan dë, nöö dee Gaan Begima ku dee Faliseima jei, nöö de sabi taa de wë a tjökö ku di fan a fan dë, nöö hati u de boonu teee. 46 Nöö de kë kisi ën tja go buta a dunguwosu, ma fu di de fëëë lanti hën mbei de an du sö. Biga hii sëmbë ta tei Masa Jesosi u wan gaan tjabukama u Gadu seei.

Mateosi 22

1 Nöö hën Masa Jesosi toona tei wan woto möön konda faa lei u fa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “Wan könu abi wan womi mii fëën o tööu, nöö hën a kai sëmbë a fesi fu te di daka dou nöö de ko a di tööuwosu. Nöö hën a seeka soni te a kaba këë. 3 Nöö hën a manda dee futuboi fëën fu de go piki dee sëmbë dee a bi kai dë taa wë aan soni, di daka hën a dou. Be de ko a di tööuwosu ko njan di gaan piizii. “Nöö hën dee futuboi go, hën de da di buka te de kaba. Ma nöö dee sëmbë a bi kai dë, de an kë ko. De an dë a di soni dë seei. 4 “Nöö hën di könu manda wanlö oto futuboi fëën möön taa be de toona go taki da de taa a seeka hii soni tuu kaa. Dee gaan kau, ku dee kau mii dee a bi kiija buta naandë fu de fatu tjika u de njan di daka, nöö a kii de tuu kaa seeka boi. Nöö be de ko a di piizii. Sö a manda taki da de. 5 “Ma nöö fa dee futuboi go da di buka te de kaba naandë, hën dee sëmbë tjëkë ahwa maun da de taa de an dë a di soni dë. Hën wan u de hopo go fëën nëën goon dendu, di otowan go fëën a möni wooko. 6 Nöö dee sëmbë dee fika, hën de hopo, hën de kisi dee futuboi u di könu hën de du hogihogi ku de te a tjika de, hën de kii de puu dë gbelin. 7 “Nöö hën di könu jei taa sö wan soni, nöö hën hati fëën ko boonu seei tee na soni. Hën a kai wanlö sodati fëën, hën a manda de go kii dee sëmbë dee bi kii dee futuboi fëën, hën de booko di köndë, de suti faja nëën tjuma gbegedee. 8 “Nöö hën wë di könu toona kai wanlö oto futuboi u de ko nëën, hën a taa: ‘Wë un luku. Dee soni u seeka buta dë fuu njan di piizii, nöö u kaba u seeka de gaanduwe kaa e, ma dee sëmbë dee mi kai u de ko nöö de hogi poi. An fiti u de ko njan di piizii aki möön. 9 “ ‘Wë nöö un sabi nö? Un go a di köndë nöö un paaja waka a hii dee sitaati tuu, gaan wan ku piki wan. Nöö hiniwan sëmbë di un si, nöö un kai ën taa be a ko a di tööuwosu aki ko njan.’ 10 “Nöö hën de paaja hii di köndë. Nöö hën de kai hii sëmbë dee de si kaa, bunuwan ku hogiwan tuu, hën de tja de ko a di piizii te di wosu fuu pöö ku sëmbë. 11 “Ma nöö di tööu bi abi wan wëti taa di könu seei o buta di koosu fii bisi ko a di tööuwosu. Nöö hën de dë a di piizii dendu te wan pisi nöö hën könu ko u ko da de wodi. Nöö fa a ta da de wodi ta lontu dë, te wan pisi hën wojo fëën ko kai a wan sëmbë ko naandë. A dë fëën ku fëën seei koosu nëën sinkii gbolo. An bisi di koosu könu bi dëën möönsö. 12 “Hën könu luku ën diin, a kai ën: ‘Womi.’ “A piki. “A taa: ‘Unfa a waka i ko aki söndö i bisi di koosu di mi da i fii musu bisi?’ “Hën di womi dë pii. An sa piki na wan soni. 13 “Nöö hën di könu manda dee futuboi fëën taa: ‘Un kisi di sëmbë dë tai ën maun ku ën futu te un kaba, nöö un vindëën go a döö a dungudungu ala, ka sëmbë dë a sitaafu ta bai ta këë ta djëmë nöömö.’ ” 14 Sö wan oto Masa Jesosi taki da de naandë e. Hën a taa: “Nöö sö wë a dë e, dee sëmbë. Masa Gadu kai hia sëmbë u de ko, ma nöö biti sëmbë nöö ta ko nëën a di fasi di a buta faa tei de.” 15 Nöö fa Masa Jesosi fan te a kaba dë, hën dee Faliseima go a së go kuutu ku de na de unfa u de du de feni ën kisi tai ku dee fan a ta fan. 16 Nöö hën de feni wan soni fu de hakisi. Nöö hën de kai dee bakama u de, ku wanlö sëmbë u Könu Helodi paatëi, hën de manda de go a Masa Jesosi go hakisi ën di soni de pakisei dë. Nöö hën de naki te de go dou. Hën de kai ën: “Mësitë o.” Hën a piki. De taa: “Wë u ko a i aki.” A taki aai. “Wë u sabi taa fa i dë aki, nöö i dë gaan bumbuu sëmbë. Biga i ta konda dee soni u Gadu gbelingbelin da u leti kumafa de dë. Ja a' toobi ku di fa sëmbë ta pakisei fii, hën mbei ja ta kwei di fan da u. Wë nöö hën i si u ko a i aki ko hakisi i wan soni, nöö di fa a dë nöö i piki u. 17 “Fa di Gaan Könu a Loomë ta duwengi u fuu ta paka lanti möni aki, wë nöö unfa i si ën? A fiti fuu pakëën naa an fiti?” Sö de hakisi ën. 18 Ma nöö Masa Jesosi sabi kaa taa politiki wë de ta naki ën sö, hën a piki de taa: “Un dee bödjëëma aki, andi mbei un ta suku mi fuun tai ku fan sö? 19 Wë un da mi wan kwëngëlë möni i si.” Nöö hën de tei wan kwëngëlë möni tja ko dëën. 20 Nöö hën a hakisi de taa: “Wë ambë abi di në ku di fesi dë a di möni liba aki?” 21 Hën de piki taa: “Di Gaan Könu.” Hën a taa: “Nasö nö?” De taki aai. Hën a taki da de taa: “Wë nöö di soni di dë u könu nöö un da könu ën e, nöö di soni di dë u Masa Gaangadu nöö un da Masa Gaangadu ën.” 22 Nöö fa a piki de dë, nöö a bigi da de seei. De an bi mëni taa sö a bi o piki de a sö wan köni fasi te de an sa feni soni u taki möön. Nöö hën de kumutu disëën dë, hën de go u de. 23 Nöö hën di daka dë seei, hën wanlö sëmbë u di keiki paatëi de kai Sadusei ko a Masa Jesosi. Wë dee lö pei sëmbë naandë, de an kë biibi taa te sëmbë dëdë nöö di akaa fëën ta fika ku libi faa toona ko a di sëmbë sinkii a bakaten, be a weki baka. Nöö fa de ko nëën dë, hën de hakisi ën taa: 24 “Mësitë o, de taa te sëmbë dëdë nöö a o toona weki baka. Wë nöö u ko hakisi i wan soni fëën fii piki u. “Wë Mosesi bi da u wan wëti. A taa ee wan womi ku ën mujëë libi te nöö hën di womi dëdë söndö a pali ku ën, nöö di baaa fëën musu hoi ën suwagi, be a pali miii ku ën fu di baaa fëën böngö an musu kaba. Na sö nö? 25 “Söö. Wë nöö de bi dë sëbën baaa womi a u mindi aki. Nöö hën di gaan wan u de tei wan mujëë. Hën de dë te wan pisi hën dëdë kii di womi gbolo, hën ku di mujëë an pai möönsö. Nöö hën di oto baaa hoi di mujëë. 26 Te di womi dë seei dëdë, an pali ku ën möönsö. Hën di u mbei dii hoi di mujëë. Tefa a dëdë an pai ku ën möönsö. Nöö sö hii dee sëbën baaa womi tuu libi ku di mujëë, ma na wan u de pali miii ku ën möönsö. 27 Nöö a baka u di dë, hën di mujëë seei ko dëdë tu. 28 “Wë nöö di soni u kë hakisi i, hën da ee sëmbë dëdë de ta weki baka, nöö unfa di soni o pasa te de tuu weki baka? Undi u dee sëbën baaa o abi di mujëë? Biga de tuu bi libi ku ën.” 29 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Wë un ta tei di taki a wan föutu fasi poi e, fu di wan saandi Gadu Buku taki, nöö wan sabi un kaakiti Gadu abi tu. 30 Biga tee sëmbë dëdë weki nöö manu ku mujëë soni an o dë möön e, ma hii sëmbë tuu o dë kuma dee basia u Masa Gaangadu köndë. 31 “Ma nöö fuu taki a di fa sëmbë ta dëdë weki baka dë, nöö wan ta lesi a di Buku u Gadu fa Gadu bi fan ku Mosesi a di faja dendu ö? 32 A taa: ‘Mi da di Gadu di dee gaan sëmbë fii ta begi, de Abahamu ku Isaki ku Jakopu.’ “Wë wan jei ö? An taa, ‘Mi da di Gadu di de bi ta begi,’ ma a taa ‘Mi da di Gadu de ta begi.’ Wë nöö Masa Gaangadu an dë di Gadu u dëdëdëdë sëmbë e, ma a dë di Gadu u libilibi sëmbë. Wë nöö hën da Abahamu ku Isaki ku Jakopu, di akaa u de dë ku libi a wan kamian eti, nasö nö? Nöö faandi mbei wan kë piki taa tee sëmbë dëdë nöö de dë ku libi eti?” 33 Wë nöö di dee hia sëmbë sai dë jei fa Masa Jesosi piki dee Saduseima, nöö a bigi da de te na soni. 34 Nöö di dee Faliseima ko jei taa sö Masa Jesosi wini dee Saduseima a fan, nöö hën de toona hai ko makandi möön ko ta suku soni möön u de go kisi ën. 35 Te de kaba nöö hën de go nëën. Nöö de bi abi wan fiafia lei wan a de dendu di sabi Dju wëti finifini, nöö hën o fan di fan. 36 Nöö hën a kai ën taa: “Mësitë.” A piki. A taa: “Wë nöö fa Mosesi sikifi dee wëti u Gadu buta a di Buku, nöö undi u de da di möön hebi wan u de tuu?” 37 Hën a piki de taa: “Di möön hebi wan ö? Hën da i musu lobi Gadu i Masa te dou ku hii i hati ku hii i akaa ku hii di pakisei fii di i abi. 38 Hën da di möön hebi wan u hii dee wëti tuu. 39 Ma nöö wan otowan dë leti nëën baka, hën da i musu lobi di otowan fii leti kumafa i lobi i seei. 40 De tu wëti dë, de dë a fesi u hii dee otowan tuu. Biga hii dee wëti Mosesi ku dee tjabukama bi kisi a Gadu tuu, de tuu ta hëngi a de tu wëti naandë e.” Sö Masa Jesosi piki de. 41 Wë nöö di dee Faliseima dë a Masa Jesosi dë kaa, nöö hën a bia hakisi de wan soni awaa. 42 A taa: “Wë miseei o hakisi unu wan soni. Unfa un ta mëni u di Könu de kai Keesitu, di Gadu bi paamusi taa a o manda ko? Ambë bakamii a musu dë?” Hën de taa: “Wë a musu dë wan bakamii u Könu Dafiti.” 43 Hën a taa: “Na sö nö? Wë nöö unfa a waka Dafiti seei kai ën ‘Masa’, ee bakamii fëën nöö a o dë? Biga i sabi fa di Buku taki. Di Akaa u Gadu ko a Dafiti liba nöö hën a taki wan soni u di Paamusi Könu taa: 44 Masa Gadu taki da mi Masa taa: ‘Ko sindo a mi letimaun së aki ta luku te mi buta dee felantima fii a i basufutu.’ Na sö Dafiti bi taki ö? 45 “Wë nöö andi Dafiti kë taki ku di soni dë? Biga ee di Paamusi Könu o dë hën bakamii nöö, unfa a o sa dë hën Masa möön?” Hën di soni dë Masa Jesosi hakisi dee Faliseima. 46 Ma nöö fa a hakisi de di soni dë, na wan u de saanfa u piki ën möönsö. Nöö hën mbei fu kumutu a di ten naandë, nöö na wan sëmbë abi hati u go hakisi Masa Jesosi soni u de sa kisi ën möön.

Mateosi 23

1 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi fan ku u dee bakama fëën ku dee hia sëmbë dee sai dë tuu. A taa: 2 “Un haika e, dee sëmbë. Wan si fa dee Sabima u Wëti ku dee Faliseima ta libi ö? De buta deseei a di kamian di Mosesi bi abi ta lei sëmbë dee wëti u Gadu. 3 Nöö fa un jei de ta fan dë, nöö un musu piki de tuu. Ma nöö wan musu suku u djeesi de a di fa de ta libi e. Nönö, biga de an ta libi kumafa dee wëti ta taki. 4 Nöö de ta lai wëti tee a hia da unu fuun musu ta tjai, ma de seei an ta tja wan pikiwan fëën seei. 5 “Nöö fa dee lö sëmbë dë sai dë, nöö hiniwan soni di de o du kaa nöö de ta du ën fu sëmbë wojo musu si de taa de dë bumbuu sëmbë. Biga Gadu bi taki taa i musu sikifi dee wëti fëën buta a i mindifesi ku i maun fu ja musu fëëkëtë de. Ma nöö dee lö sëmbë dë, de ta mbei gaan gindi dosu te de kaba ta sikifi Gadu wëti te a hia lai nëën ta tai buta a de mindi fesi ku de maun te de kaba fu sëmbë musu si de taa aai, sö de ta biibi Gadu tjika. “Söseei Masa Gaangadu bi taki taa te de o nai di koosu u de, nöö de musu nai ën ku jëkëjëkë a buka. Ma nöö de ta nai gaan langalanga jëkëjëkë te pasa maaka fu hii sëmbë musu si taa sö de ta biibi Gadu hebi tjika. Ma an dë sö a de hati. Un si ö? 6 “Nöö fa i si de sai dë, ee de o go a wan piizii ee nasö de go a keiki, nöö de lobi u sindo a dee möön hei kamian fu hii sëmbë wojo musu ta kai a de. 7 Nöö te de o go a wojowojo ee nasö a wan oto kamian a lanti dendu, nöö de lobi u sëmbë musu ta da de wodi a lanti dendu dë ta kai de ‘Munëli, Munëli.’ A ta suti da de seei. 8 “Wë ma nöö mi taki da unu taa na sö un musu libi e, dee sëmbë. Biga un tuu dë baaa ku baaa makandi. 9 Nöö wan musu buta unu seei hei möön sëmbë fu de ta ko ta kai unu ‘Munëli’ ee nasö ‘Taata,’ ee nasö ‘Masa.’ Di fa dë an bunu e! Biga wan kodo Masa nöö un abi, ku wan kodo Tata, hën da Masa Gaangadu di dë a liba. Nöö wan kodo Mësitë nöö un abi hën da di könu di Gadu bi paamusi taa a o manda ko. Nöö wan musu tei libisëmbë buta a dee lö kamian dë e, nöö wan musu hopo unu seei buta a dee lö kamian dë tu. Nönö. 11 “Ma nöö ee wan fuunu kë dë fesima, nöö i musu saka i seei ko dë kuma futuboi u dee otowan fii. 12 Biga ee wan sëmbë i ta suku u hopo i seei, nöö Gadu o booko i saka. Ma ee i saka i seei, nöö Gadu o buta i möön hei.” 13 Nöö hën Masa Jesosi gandji da dee hedima u Dju awaa, a taa: “Mi bai helu da unu e, un dee Sabima u Wëti ku un dee Faliseima aki, un bödjëëma unu! Fa un sai naandë, wan ta ko a di Njunjun Tii u Gadu dendu möönsö, nöö dee sëmbë dee dë fa u ko nëën nöö un ta tapa di pasi da de tu. Un ta tapa di döö seei a de fesi u de an musu denda ko a dendu. (( 14 “Nöö mi toona bai helu da unu möön e, un dee Sabima u Wëti ku un dee Faliseima naandë, un bödjëëma unu! Biga te un si wan mujëë manu fëën dëdë a fika a ganda, nöö un ta tei dee gudu fëën ku hii dee soni dee dë nëën wosu tuu ko fuunu. Nöö naandë seei un ta dë ta begi gaan langa begi, ta mbei taa un dë bumbuu sëmbë poi. Fa un ta du dë, nöö mi taki da unu taa woon kisi wan gaan sitaafu fëën a Gadu e.)) 15 “Nöö mi bai helu da unu möön e, un dee Sabima u Wëti ku dee Faliseima aki, un bödjëëma unu! Biga fa i si un sai dë, nöö un ta waka hii di mundu fuun feni ee wan kodo sëmbë seei hai tja ko a unu së. Nöö te un wini ën kaa, nöö un ta butëën ko tu toon didibi möön leki fa un sai dë. 16 “Nöö mi bai helu da unu möön e, un dee bookowojoma dë. Biga fa un sai dë, un ta suku u ta lei otowan pasi ma unu seei wan ta si di pasi möönsö. “Biga un taa ee wan sëmbë i tei di Wosu u Masa Gadu soi, nöö di soi dë aan kaakiti. Ee i poi ën seei nöö an o kisi i. Ma ee i tei di goutu di dë a di Wosu soi, nöö hën a' kaakiti tjika fu di soi kisi i. Sö di lei fuunu di un abi, sö a dë. 17 Wë un dee bookowojoma dë, unfa un du don sö? Biga di goutu ku di Wosu u Masa Gadu, undi u de möön hebi? Na di Wosu nö? Nöö fu di di goutu dë a di Wosu dë, hën mbei a ko dë wan hebi soni, na sö nö? 18 “Söseei tu, un ta lei sëmbë taa ee de tei di begitafa soi, nöö di soi aan kaakiti tjika. Ma ee i tei di soni de tja ko buta a di tafa dë soi, nöö hën abi kaakiti, di soi o kisi i ee i booko ën. Na sö un ta taki ö? 19 Wë nöö un wisiwasi di dë? Biga di soni de tja ko buta a di tafa, nöö nëën hebi e. Ma di begitafa hën hebi, nöö te i tja di soni ko buta a di tafa liba ufö a o ko wan hebi soni. 20 Nöö mi taki da unu taa, ee i tei di begitafa dë soi, nöö hën da i soi ku ën ku hii dee soni dee dë nëën liba tuu. 21 “Nöö söseei tu, ee i tei di Wosu u Masa Gaangadu soi nöö hën da i ta soi ku ën ku hii dee soni dee nama ku ën tuu, te dou ku Masa Gaangadu seei tu di ta dë a di Wosu. 22 Nöö te i tei liba ala soi, nöö hën da i tei di könubangi u Masa Gaangadu a liba ala ku Masa Gadu seei di dë sindosindo nëën. Sö di soi fuunu hebi tjika. 23 “Nöö mi bai helu da unu möön e, un dee Sabima u Wëti, ku un dee Faliseima, un bödjëëma unu! Biga hii dee soni un ta paandi fuun njan te dou ku dee pikipiki sii tuu, nöö de tuu un ta paati a teni pisi finifini nöö i ta da Gadu fëën pisi. Sö un ta mbei taa un ta hoi Gadu wëti fini tjika. Ma nöö dee gaan wëti u Gadu kuma fii wegi soni luku a wan leti fasi, ee nasö fii abi tjalihati da otowan, ee nasö fii libi a wan leti fasi fu sëmbë sa futoou i, dee di dë wan ta kai de gaan soni möönsö. Nöö an bunu e! Biga ee i lobi u hoi wëti sö, nöö dee wëti dë tuu i bi musu hoi makandi söndö i disa hafu u de. 24 “Nöö mi bai helu da unu möön, un dee bookowojoma ta lei otowan pasi naandë. Biga un dë leti kuma wan sëmbë ee wan piki sundju kai a di wata fëën di a ta bebe, nöö a o hopo wante go maani ën puu te a kaba bifö a o bebëën. Ma ee wan gaan gindi mbeti dë a di wata nöö an o si ën möönsö. A o bebe di wata wiö. Nöö sö wan sabi u wegi soni tjika. 25 “Nöö mi bai helu da unu möön, un dee Sabima u Wëti ku un dee Faliseima, un bödjëëma unu! Biga un ta wasi paabi fuunu ee nasö kan fuunu finifini a wëti fasi, ufö de sa limbo da unu tjika. Ma hii fu di dë, hati dendu fuunu an dë limbolimbo. A lai ku sösö giii ku langahati ku takufasi. 26 Un dee bookowojo Faliseima aki, un haika e! Un mbei hati fuunu ko dë limbolimbo, nöö hii dee döösë soni fuunu o dë limbolimbo tu. 27 “Nöö mi bai helu da unu möön e, un dee Sabima u Wëti ku un dee Faliseima aki, un bödjëëma unu! Fa un sai dë, un dë leti kuma dee geebi de ta seeka feifi a döösë tee de ko dë wetiweti faan limbolimbo. Ma dendu u de lai ku dëdë sëmbë pondipondi fika bonu. 28 Sö un dë e, fa i si un sai dë. Biga un ta mbei unu seei kuma gaan bumbuu sëmbë, ma hati dendu fuunu lai ku sösö ganjan ku bödjëë fasi ku hii pei hogi. 29 “Nöö mi bai helu da unu möön e, un dee Sabima u Wëti ku un dee Faliseima, un bödjëëma unu! Fa un sai naandë, un ta seeka dee geebi u dee fesiten tjabukama u Gadu, ku dee u dee oto sëmbë dee bi libi bunu a Masa Gaangadu wojo. Un ta bisi de te de hanso möön hii soni. 30 Sö un ta du e, nöö hën wë un sai dë ta taki taa ee unu bi dë a di ten u de ala, nöö wan bi o kii de kumafa dee gaan sëmbë fuunu bi kii de. 31 “Ma nöö hii fa un taki dë seei, ma ee sëmbë wegi di fa un ta libi te de kaba, nöö de musu si taa un dë lalalala bakamii u dee gaan sëmbë fuunu dee bi kii dee tjabukama dë. Un djei de tumisi ku di hogilibi fuunu. 32 Nöö mi taki e, taa be un libi di hogilibi fuunu go dou nöö e, te nöö a o kisi di maaka di dee gaan sëmbë fuunu bi buta da unu. 33 “Nöö fa un hai ko zunta gidjii kuma sindeki lolulolu na akata dë, nöö un sabi taa un sa lusu kule go te de an o kisi unu tuwë a di didibi faja nö? 34 Wë nönö e! Un haika, mi o toona manda wanlö oto tjabukama ko a unu möön, ku fusutan sëmbë. Bumbuu leima seei mi o manda da unu leti kumafa Masa Gadu bi manda ko da dee gaan sëmbë fuunu a fesiten. Nöö hafu u de woon peka a lakpa pau kii, hafu u de woon kii a oto fasi, hafu u de woon fon a dee keikiwosu fuunu, hafu u de woon ta buta ku de ta jaka ta puu a köndëköndë kuma dagu. Sö woon du ku de tjika. 35 “Nöö hën mbei mi taki da unu taa hii dee bumbuu sëmbë u Gadu dee de bi kii a goonliba aki tuu kaa, de tuu o fika a unu liba e, kumutu na Abeli te dou a Sakaliasi di mii u Belekia di de bi kii a di Wosu u Masa Gadu ganda mindi. 36 Hii di hebi u de tuu o kai a un dee hogi sëmbë ta libi a di ten aki liba e.” Sö Masa Jesosi fan ku dee hedima u Dju naandë. 37 Nöö di a fan sö te a kaba, nöö hën wan gaan tjali kisi ën u di köndë. Hën a taa: “Ee aai, Jelusalen, Jelusalen, a i ganda mindi aki de vinde sitonu naki dee sëmbë kii, dee Gadu bi manda. Hii dee tjabukama tuu de kii a i aki. A tjali e. Sömëni pasi mi bi hangi fu mi kai dee sëmbë fii ko a mi, kumafa wan ganian mama ta kai hën miii fu de ko nëën hanza basu faa tjubi de. Ma nöö de an bi kë ko möönsö. 38 Da a ko dë taa wë heepi an dë. Nöö mi o disa unu be un libi kumafa un kë e, be di kamian fuunu aki booko kaba a sösö. “Biga mi disa unu fuun bai sabi sö. 39 Nöö mi taki e, te di daka dou u mi toona ko möön, nöö woon dë kabakaba fuun tei mi awaa. Nöö woon toona bai kumafa un bi bai dë kaa taa: ‘Gaantangi u Gadu u di sëmbë a manda da u aki. Gadu musu dë ku ën.’ ” Sö Masa Jesosi fan te a kaba di ten dë.

Mateosi 24

1 Nöö hën di a ta kumutu a di Wosu u Masa Gadu a Jelusalen dë faa go, nöö hën u dee bakama fëën ko nëën ko hakisi ën taa: “Masa o, ja si fa dee wosu fu di keikipisi aki waiti nö?” 2 Nöö hën a taa: “Awa, ma fa i si de hanso seei, ma wan daka ta ko di na wan u dee gaan sitonu i si aki o fika oto a oto liba möön e. De tuu de o booko tuwë a goon paaja fanjanfanjan.” 3 Nöö hën a kumutu dë, hën a go a di kuun de kai Oleifi Kuun go sindo. Nöö hën u ko nëën naandë u wanwan hën u hakisi ën taa: “Masa, wë di soni i taki dë, na un juu ten a o ko pasa? Nöö un maaka joo lei u tu, fuu sa sabi di juu di joo toona ko baka ku di juu di ten u dë aki o kaba?” 4 Nöö hën Masa Jesosi piki u taa: “Söö. Wë a bunu fuun sabi ën tuu e, fu sëmbë an sa ganjan unu. 5 Biga di juu dë, nöö sömëni sëmbë o hopo ta tei mi në taa de da di Paamusi Könu, nöö a di fasi dë de o ta kisi sömëni sëmbë ta ganjan. 6 “Nöö un haika e. Te di juu ta kisi, nöö woon ta jei taa: ‘Feti dë aki,’ te wan pisi, ‘Feti dë ala.’ Nöö wan musu panta e, biga dee lö soni dë musu ko pasa ufö. Ma nëën da di kaba eti e. 7 Di juu dë, nöö wan köndë o hopo go feti ku di oto köndë, wan könu o hopo go feti ku wan oto könu, gaan hangi o ko, goonliba o ta seki, kamian o ta bai ta latja. 8 Nöö di dë hën da di seti nöö fu di gaan fuka ten di dë u ko. A o dë leti kuma te bëë seti njan wan mujëë faa pai. Sö dee fuka dë o ta lei taa di juu zuntu fu di ten u dë aki musu kaba. 9 “Nöö di juu dë, de o seti du ku un dee sëmbë u mi tu. De o buta unu a sëmbë maun u de sitaafu kii. Hii sëmbë o ta buuse unu fu di un nama ku mi hedi. 10 Hën wë mbei hia sëmbë o bia baka, de an o a' biibi a mi liba möön. Nöö di juu ten dë, di libi o hogi tee. Sëmbë o ta tja de na de go sei, de o ta buuse deseei te na soni. 11 Nöö sömëni sëmbë o hopo ta konda taa de da tjabukama u Gadu, nöö de o ta ganjan hia sëmbë ta kisi ta hai tja ko a de së. 12 “Nöö fa dee sëmbë u di ten dë o libi hogi ku deseei tjika dë, nöö gaan së u de an o lobi de na de möön e. 13 Ma nöö dee sëmbë dee o tai hati ta biibi a Gadu tee dou di kaba pisi, nöö de o feni di libi u teego. 14 Ma nöö di bunu buka u di Njunjun Tii u Gadu musu paaja te dou hii goonliba e, be hii föluku musu jei. Nöö baka u di dë ufö di ten u dë aki o kaba. 15 “Nöö te wan pisi, nöö woon si di gaan hogi di di tjabukama u Gadu de kai Daniëli bi taki e. Di hogi dë, Masa Gaangadu an sa si ën a wojo seei, kwetikweti, biga hën ta biinga u poi hii bumbuu soni kaba a sösö gbegedee. Nöö di hogi dë o hopo ën seei buta leti a di kaba apaiti kamian u Masa Gaangadu Wosu, ka hën wanwan bi musu dë. Sö a o hopo ën seei tjika. (Nöö fa u sikifi ën aki, nöö di sëmbë di ta lesi, nöö be a buta mëni nëën bunu faa musu fusutëën.) 16 “Nöö te di soni u taki dë pasa, nöö dee sëmbë dee dë a Judea köndë aki nöö de musu kule hesihesi go tjubi a dee gaan kununu liba e. 17 Ee wan sëmbë i dë a i wosu a baiko a liba ala, nöö i musu bazia wante kai a goon kule go tjubi. Ja musu bia go a i wosu dendu seei taa i nango tei soni fii tja go ku i. Nönö. Sö i musu biinga kule hesi tjika. 18 Nöö dee sëmbë dee dë a goon dendu, sö nöö de musu kule wantewante go tu. De an musu go a wosu go tei koosu u de tjai. 19 Nöö a o tjali möönsö o, dee sëmbë, da dee mujëë dë ku bëë ku dee dë ku miii a maun. Biga dee daka naandë o dë wan hebi daka seei da de. 20 “Nöö un musu ta begi Gadu taanga e, be di juu naandë an kisi i a kötö ten, ee nasö a saba daka ˻di a' tjina fii kule˼. 21 Biga mi taki da unu taa, fu sensi di Masa Gadu mbei goonliba, nöö di lö gaan fuka dë an bi ko pasa wan daka eti. Nöö söseei tu an o pasa ufö di ten dë dou. Nöö fa a o pasa naandë, nöö an o pasa möön tu e. 22 Ka soni o hogi tjika dë, mi taki da unu taa ee Masa Gaangadu an tapëën hesi, nöö na wan sëmbë o dë ku libi a goonliba möön. Hii sëmbë seei tuu fiaa o dëdë kaba. Ma fu dee sëmbë dee Masa Gaangadu tei ko sëmbë fëën, nöö fu de hedi wë a o tapëën möön hesi. 23 “Söö. Nöö di juu dë, nöö wan sëmbë o ko taki da i taa: ‘Luku di Paamusi Könu leti naandë!’ Ma wan musu piki e. 24 Biga sömëni sëmbë o ta hopo ta ganjan sëmbë taa de da tjabukama u Gadu ee nasö de da di Paamusi Könu. De o ta du gaan foondo soni ta bia sëmbë hedi ta hai tja ko a de së. Mi taki da unu taa ee a bi sa, nöö de bi o ganjan dee sëmbë fu Gadu seei tu, dee a bi tei kaa ko sëmbë fëën seei. Un si ö? 25 Nöö fa mi ta taki dee soni da unu aki, nöö mi ta taki de a fesi da unu fu buuja an musu kisi unu. Biga un bi jei de kaa. 26 “Nöö mi o toona bai unu wan pasi möön, kumafa i si mi bi bai unu dë kaa taa ee de ko taki da i taa: ‘Di Paamusi Könu ko e! A dë leti a sabana dendu ala!’ nöö wan musu kule go luku e. Biga na tuu. Ee de taa: ‘Haika, a dë leti tjubitjubi a wosu dendu dë,’ ma wan musu piki e. 27 Biga te mi ko, nöö an o dë wan tjubitjubi soni sö. Nönö. A o dë limbolimbo u hii sëmbë u goonliba sa si, leti kuma te gaangadu koti faja a di së u sonu kumutu nöö i ta si ën te a di së u sonu go tu. Sö nöö di ko u Mi di ko Libisëmbë Mii aki o dë e. An o dë seei u oto pena taki da oto, biga hii sëmbë o si mi kaa. 28 “Ja sabi fa a dë te soni dëdë pondi a wan kamian nö? Te wan pisi nöö joo si hia tingifou ta hai ta ko gidjii dë u de ko njan di soni. Wë sö nöö di ko u mi o dë u hii sëmbë sa si tu. An o dë a tjubi. 29 “Nöö a baka u di fukaten u bi taki dë, nöö wanlö gaan soni o pasa, leti kumafa di tjabukama u Gadu bi taki ën. A taa: Di sonuwojo o dungu kankan. Nöö di libawojo an o tuwë limbo möön tu. Nöö dee teeja dee dë a liba ala, de o ta kumutu a de kamian ta puu ta kai. Hii soni u mundu kaa o ta seki. Sö di tjabukama bi taki, nöö sö a o ko pasa a di ten u ta taki aki. 30 “Nöö di juu ten dë, de o si di maaka fu Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki te a liba ala, nöö hii sëmbë u di goonliba aki tuu o ta bai ta këë te na soni. Biga de o si mi ta koti faja ta ko a dee bundji dendu ala ku gaan kaakiti. 31 Nöö fa mi o ta ko dë, nöö wan tutu o piki taanga. Nöö dee basia fu Masa Gaangadu köndë o ta waka ta pii hii dee sëmbë u Gadu tuu hai tja ko buta a wan kamian. De o pii de a hii kamian ka de bi dë, ee a sonu go, ee a sonu kumutu, ee a basusë, ee a libasë. Sö dee basia o hai de ko makandi. 32 “Söö dee sëmbë, be mi lei unu wan soni a di fuuta pau de kai figa. Te un si di pau dë toona ta buta njunjun uwii ta ko, nöö un sabi taa a deewei buka u dë, na sö nö? 33 Wë nöö so seei tu, te un si dee soni mi bi taki da unu aki ta pasa, nöö un musu sabi taa di juu kisi u Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki toona ko. 34 Nöö mi taki da unu seei gbelin taa dee lö sëmbë u di ten u dë aki, na de tuu o dëdë e, bifö hii dee soni mi taki dë tuu o ko pasa. 35 “Nöö fa mi ta fan ku unu aki, nöö mi taki e, taa hii soni u goonliba aki ku hii soni a liba ala tuu sa kaba a sösö, ma dee wöutu dee mi ta taki da unu aki, na wan u de seei o lasi kaba a sösö möönsö. Sö de dë tuutuu soni tjika. 36 “Ma nöö fa mi taki dee soni dë seei, ma na wan sëmbë sabi na un juu ten de o pasa e. Dee basia u Gadu Köndë an sabi, nöö Mi di Mii u Gadu aki seei, ma sabi tu. Ma mi Tata a liba wanwan tö nöö sabi un juu de o pasa. 37 “Nöö leti kumafa un jei soni bi waka a di ten u Noa, nöö sö nöö soni o dë a di ten Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba. 38 Biga dee sëmbë u di ten naandë bi dë ta njan u de ta bebe ta tei mujëë ta da mujëë manu, tee dou di daka Noa go a di gaan sipi. 39 De an bi mëni seei taa sö wan hogi dë u ko miti de. Ma te u de kë mëni, nöö hën tjuba kai gbulululu singi di goonliba piii, sawa de tuu fia tja go kii puu dë. “Nöö mi taki da unu taa leti sö nöö a o dë a di juu ten mi o toona ko a goonliba. 40 Biga tu sëmbë sa dë u de a goon dendu ta wooko, te wan pisi mi o ko tei wan u de tja go, di otowan o fika naandë. 41 Tu mujëë o dë u de ta puu fania, te wan pisi mi tei wan u de tja go, di otowan fika. 42 Nöö hën mbei mi ta bai unu aki taa be un ta dë setiseti ta mëni mi e. Biga wan o sabi na un juu di Masa fuunu aki o toona ko a unu.” 43 Nöö hën Masa Jesosi toona taki wan oto soni u di ko fëën möön taa: “Di ko u mi o dë leti kuma te wan fufuuma go booko wan wosu a ndeti. Wë nöö di sëmbë di abi di wosu, ee a bi sabi un juu di fufuuma bi o ko, nöö a bi o dë ku wojo setiseti ta watji ën fu an ko booko di wosu fëën. Na sö nö? 44 Nöö hën mbei un musu ta dë setiseti e. Biga tee wan daka nöö mi o dou a unu liba vau sö, a wan juu di wan bi mëni seei taa mi ta ko.” 45 Hën a taa: “Di juu dë o dë kuma te wan guduma o go a wan kamian. Nöö a o kai wan u dee futuboi fëën ko nëën faa musu butëën basi a dee otowan fëën liba. Hën o ta seeka de ta da de njanjan kumafa a dë fanöudu, fu tee di juu kisi fu de masa toona ko. “Wë nöö a o bunu seei da di lö futuboi dë e, ee a dë taa a ta du di wooko fëën a wan bunu fasi ku fusutan. 47 Biga tee di juu dou u di masa fëën toona ko, nöö a o si taa a wooko bunu. Nöö a o wai ku ën seei te a o buta hii gudu fëën tuu nëën maun faa musu ta seeka dëën nöömö. 48 “Ma ee di futuboi dë wan hogi sëmbë, nöö kandë a o pakisei nëën hati taa: ‘Wë fa di masa u mi ta hoi longi tjika aki, nöö kandë an o ko eti.’ 49 Nöö a o seti ta fon dee oto futuboi kuma hën ta du hogihogi ku de. Nöö a o ta waka ku dee mati fëën ta njan ta bebe soni a kamiankamian ta dööngö. 50 Nöö i sabi andi o pasa ö? Te wan pisi nöö di masa fëën o ko dou a wan juu di an bi mëni ën seei. 51 Nöö mi taki da unu taa a o sitaafu di futuboi fëën naandë wan gaan hogi sitaafu e. Biga a o tuwëën go a di kamian ka dee bödjëëma ta dë, nöö naandë a o dë ta tja fuka ta bai ta kai olo ta njan tanda fu nöömö.” Sö wë Masa Jesosi taki da u di juu dë.

Mateosi 25

1 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Mi o konda wan oto woto da unu aki möön u lei unu fa di Njunjun Tii u Gadu dë.” Hën a taa: “˻Wë un sabi fa di guwenti dë kaa, u te wan womi ku wan mujëë o tööu. Dee wëndjë mujëë mii o go miti ku di womi fu de tei ën tja go tööu ku di mujëë. Na sö nö?˼ “Wë nöö hën wë de o hoi wan tööu, nöö teni mujëë mii bi musu go miti ku di womi a wan kamian, fu de tjëën ko a di mujëë. Hën wë de seeka te de kaba, hën de tei de lampu faja hën de nango. 2 Ma nöö feifi u dee mujëë mii waka a wan don fasi. Biga de an tja oli möön leki di dë a de lampu kaa. 4 Ma nöö de feifi otowan, de waka ku fusutan. Biga di de kumutu fu de go, nöö hën de tja oli go ku de. 5 “Nöö hën wë de go sai dë ta luku di womi o tööu di tööu faa ko. Ma nöö a waka lati seei, hën de sai dë tefa ndeti, hën wë duumi tja de gbolo. 6 “Hën de dë te tuwalufu juu u ndeti, te u de kë mëni hën de jei bai taa: ‘Un hopo! Un hopo seeka! Di womi ta ko e!’ 7 “Nöö hën de teni mujëë mii panta hopo vu, hën de kisi lampu u de valai seeka hesihesi. 8 “Ma nöö dee feifi dee bi waka a don fasi dë, hën de pidi dee otowan taa: ‘Mujëë gaantangi, u begi unu un da u wan piki oli fuu munjan maaun, biga faja fuu ta tapa.’ 9 “Ma nöö de piki de taa: ‘Wë nönö, mujëë, di fuu an hila tjika fuu da unu e. Be un go bai a dee wënkëma.’ 10 “Nöö hën wë de feifi mujëë mii hën de go u go bai oli. Nöö fa de go dë, hën di womi ko miti ku de feifi mujëë mii dee bi fika dë, nöö hën de tjëën go a di tööuwosu. Nöö di de go dou, hën de tapa döö gbalai söötö, biga di juu pasa kaa u sëmbë musu ko a di piizii. Nöö hën de dë a di piizii wante. 11 “Nöö hën de sai dë tee wan pisi hën de feifi mujëë mii dee bi fika baka dë ko dou ko ta naki di döö ta bai taa: ‘Gaantangi o, dee sëmbë. Un ko jabi döö da u baa.’ 12 “Nöö hën di womi di abi di tööu hakisi taa: ‘Ambë da dee sëmbë ta bai ta kai mi dë?’ Hën a gandji da de taa: ‘Un go kumutu dë e! Ma sabi unu seei!’ ” Sö wan oto wë Masa Jesosi tei konda da u te a kaba. 13 Nöö hën a taa: “Hën wë mbei mi ta bai unu e, taa be un dë seei kabakaba hiniwanten. Biga wan sabi di juu di mi o toona ko a goonliba.” 14 Nöö hën a toona tei wan oto woto konda da u möön, faa lei u fa di Tii u Gadu dë. A taa: “Wan guduma bi dë nëën köndë, nöö hën wë a o go a waka a wan oto köndë. Nöö di a o go, hën a kai dii futuboi fëën ko nëën, nöö hën a tei möni hën a paati da de fu de musu wooko ku ën dëën. 15 “Wë nöö di fosuwan a buta feifi dusu nëën maun. Di u mbei tu a buta tu dusu. Di u mbei dii hën a buta wan dusu. Nöö fa a da de di möni peipei dë, nöö a da de ën leti kumafa a sabi taa de abi köni tjika fu de sa wooko ku ën. Hën a baka u di dë, hën a tei pasi hën a go. 16 “Nöö fa di masa go dë, hën di futuboi di feni di feifi dusu dë, hën a ta wooko ku ën tefa a toona feni feifi dusu möön buta nëën liba, a ko teni dusu. Sö di sëmbë dë wooko ku di fëën tjika. 17 Nöö söseei di u tu, a wooko ku di fëën tee a feni tu dusu möön buta a di fëën liba, a ko fö dusu. 18 “Ma nöö di u mbei dii, hën a tei di wan dusu fëën dë nöö hën a go diki baaku te a kaba, hën a bei ën buta a goon basu dë. 19 “Wë nöö di masa u de go tan longi seei ufö a toona ko. Nöö di a toona ko, nöö hën a kai dee futuboi fu de ko konda dëën unfa de wooko ku di möni tjika. 20 “Nöö hën di fosuwan ko. Nöö hën a taki dëën taa: ‘Masa o.’ A piki. A taa: ‘Wë di feifi dusu i bi disa da mi aki nöö mi wooko ku ën e, tee nöö hën mi feni feifi dusu toona buta nëën liba möön. Nöö ja ta si ën aki nö? Mi tjëën ko da i.’ 21 “Hën di masa fëën wai ku ën seei. A taa: ‘Aai, womi, i dë wan sëmbë u futoou e. I dë wan bumbuu futuboi u mi seei. Wë nöö di i wooko sö bunu ku di piki soni mi bi buta a i maun dë, nöö mi o toona buta wan möön gaan soni a i maun awaa. Nöö be i fika ku mi aki e, be u tuu ta wai makandi.’ 22 “Nöö baka u di dë, hën di u mbei tu hën a ko. Nöö hën a taa: ‘Wë, Masa.’ Hën a piki. A taa: ‘Wë i bi da mi tu dusu. Wë nöö mi wooko ku ën te nöö hën mi toona feni tu dusu buta nëën liba möön. Ja ta si ën aki nö? Mi tjëën ko da i.’ 23 “Hën di masa fëën taki dëën taa: ‘Aai, womi, i dë wan sëmbë u futoou e. I dë wan bumbuu futuboi u mi seei. Wë nöö di i wooko sö bunu ku di piki soni mi bi buta a i maun dë, nöö mi o toona buta wan möön gaan soni a i maun awaa. Nöö be i fika ku mi aki e, be u tuu ta wai makandi.’ 24 “Nöö hën di u mbei dii nöö hën a ko dou. Hën a taa: ‘Wë Masa, wë fa i dë aki, wë nöö mi bi sabi taa i dë wan hogi sëmbë. I ta koti soni ka ja bi paandi. I ta pii ka ja bi jaa tuwë. 25 Nöö di mi sabi sö fii kaa, nöö mi fëëë e. Nöö hën wë mbei mi go diki baaku te mi kaba hën mi bei di möni fii. Nöö ja ta si ën këdë aki, mi tjëën ko da i.’ 26 “Nöö di di sëmbë fan sö te a kaba, nöö hën di masa fëën hati boonu. Hën a gandji dëën te na soni, a taa: ‘Ju hogisonima, malëngëma ju! Di i bi sabi taa mi ta koti soni ka ma bi paandi, mi ta pii soni ka ma bi jaa tuwë, 27 wë nöö i bi sa tja di möni u mi tololoo go buta a banku. Biga mi bi sa feni wan piki wini nëën te mi ko.’ 28 “Nöö hën a manda dee oto futuboi fëën taa: ‘Un go puu di wan dusu nëën maun naandë e, nöö un da di sëmbë di abi teni dusu ën. 29 Biga di sëmbë di bi abi te a hila kaa, nöö hën o toona feni te pasa maaka. Ma nöö di sëmbë di abi wan pikiwan nöö, nöö nëën maun de o puu di pikiwan a abi dë, be a fika ku sösö maun tjololoo.’ 30 “Hën a taa: ‘Un go tei di sösö futuboi naandë puu a mi aki, nöö un tuwëën go a dungudungu ala, ka sëmbë ta tja fuka ta bai ta kai olo ta njan tanda fu nöömö.’ ” Nöö sö wan woto Masa Jesosi tei lei u e. 31 Hën a toona fan ku u möön, a taa: “Te wan daka nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba e, mi ku dee basia u Gadu Köndë tuu. Nöö fa mi o ko dë, nöö ku hii di hei u Masa Gadu di a abi, ku hën wë mi o ko e. Biga mi o ko fu mi ko sindo a di könubangi u mi, nöö di waiti u Gadu o ta koti faja a hii di kamian. 32 “Nöö di juu ten dë, nöö de o kai hii sëmbë u goonliba kumutu a hii dee köndëköndë tuu fia tja ko a mi fesi, nöö mi o paati de a tu pei. Hafu u de o dë a mi letimaun së, hafu u de o dë a mi töötömaun së, leti kumafa dee sëmbë ta kiija mbeti ta paati dee mbeti u de, sikapu dë a wan së, kaabita dë a wan së. 34 “Nöö mi o taki da dee sëmbë dee dë a mi letimaun së taa: ‘Söö, wë un dee sëmbë Gadu limbo fesi da aki, un pasa ko tei di kamian fuunu a mi Tata köndë aki e, di i si a bi seeka buta dë gaanduwe da unu kaa bifö a seti mbei goonliba. 35 Biga di mi bi dë da hangi ta kii, nöö hën un da mi soni mi njan. Di dëëwata bi ta kii mi, hën un da mi wata mi bebe. Di mi bi dë wakama, nöö hën un tei mi buta a unu wosu seeka. 36 Mi bi dë pënëpënë söndö soni a sinkii, hën un tei koosu da mi, mi bisi. Di mi bi siki hën wë un sölugu mi. Nöö di de bi tja mi go söötö a dunguwosu nöö hën un ko luku mi e.’ 37 “Nöö fa mi o fan dë, nöö a o bigi seei da de. Nöö de o hakisi mi taa: ‘Wë Masa o, na un juu u bi si i a kamian hangi bi ta kii i, hën u da i soni fii njan? Na un juu u bi si dëëwata ta kii i, hën u da i wata i bebe? 38 Na un juu u bi si i kuma wakama a wan kamian hën u tei i buta a wosu? Na un juu u bi si i söndö koosu a sinkii hën u da i soni u bisi? 39 Na un juu u si i suwakisuwaki ee nasö a dunguwosu, hën u bi ko luku i?’ 40 “Nöö mi o piki de taa: ‘Haika e. Hii dee bunu dee i si un bi ta du dee sëmbë u mi tee dou ku dee kaba lagiwan tuu ala, nöö mi seei wë un bi ta du dee bunu dë e.’ Sö mi o piki de. 41 “Nöö baka u di dë, nöö mi o bia fan ku dee dë a mi töötömaun së taa: ‘Un waka pasa kumutu a mi fesi dë! Fa di siba u Gadu kisi unu dë, nöö un kaba a sösö e! Nöö un go a di faja di ta kisi u nöömö, di de bi seeka da di didibi ku dee basia fëën. 42 Biga mi bi dë ku hangi ma wan bi da mi soni u njan. Dëëwata bi kisi mi, ma wan bi da mi wata mi bebe. 43 Mi bi dë wakama a unu mindi ma wan tei mi buta a wosu. Mi bi dë pënëpënë ma wan da mi soni mi bisi. Mi bi siki, mi bi dë a dunguwosu, ma wan ko sölugu mi.’ 44 “Nöö de o piki mi taa: ‘Aan, ma Masa o, a bigi da u poi. Na un juu seei u bi si i ku hangi, ma wa bi da i soni u njan? Na un juu u bi si i dëë wata ta kii, ma wa bi da i wata fii bebe? Na un juu u bi si i kuma wakama ma wa bi tei i buta a wosu? Na un juu u bi si i söndö koosu a sinkii ma wa da i koosu fii bisi? Na un juu seei i bi dë suwakisuwaki ee nasö a dunguwosu, ma wa bi sölugu i?’ Sö de o hakisi mi. 45 “Nöö hën mi o piki de taa: ‘Mi taki da unu seei gbelin, taa fa i si wan bi heepi dee sëmbë u mi te dou ku dee kaba lagiwan seei, nöö mi seei wë i si wan bi heepi dë e.’ Sö mi o piki de. 46 “Wë sö wë i ta si taa dee takulibima o feni gaan sitaafu fu teego, ma nöö dee sëmbë ta libi bunu a Gadu wojo, de o feni di libi u teego.” Nöö sö wan oto Masa Jesosi taki dë.

Mateosi 26

1 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi kai u dee bakama fëën te u piki. Hën a fan ku u taa: 2 “Dee sëmbë, fa u dë aki tu daka nöö fika e, nöö di Pasika o kai. Nöö a dee daka ta ko aki de o kisi Mi di ko Libisëmbë Mii aki tja go buta a sëmbë maun u de musu peka mi a lakpa pau kii.” Sö wan soni Masa Jesosi taki da u. 3 Wë nöö di juu dë kaa, nöö dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi bi go dë a di wosu u di Kaba Hei Begima de kai Kajafasi. 4 Nöö naandë wë de go sindo ta kuutu unfa de sa du de feni Masa Jesosi tja go kii. 5 Ma so u de dë a di kuutu taa: “Dee sëmbë, un haika e. Ee woo du di soni aki, nöö wa musu du ën a di Pasika daka, biga di köndë o mbei wajawaja da u poi nöö woo abi hogi në a lanti.” Sö so u de taki a di kuutu dendu. 6 Nöö di juu dë, u ku Masa Jesosi dë a di köndë de kai Betania. Nöö hën u go a di wosu u wan womi de kai Simon di bi siki tjinasiki, go njan. 7 Nöö hën u ta njan te wan pisi, hën wan mujëë ko dou ku wan hanse bata nëën maun ku wan gaan dii sumëësuti fatu nëën dendu. Nöö hën a waka tololoo ko a Masa Jesosi ka a dë a tafa naandë, hën a tutu di fatu nëën hedi te di fatu kaba këëë a di bata. 8 Nöö fa a du ën dë, nöö di soni an bunu da u dee bakama u Masa Jesosi seei, nöö hën u sai dë ta guunjan di mujëë taa: “Wë andi a du dë maingë? Di gaan dii fatu dë sö hën a poi kaba a sösö nö? 9 Biga a bi sa sei ën puu gaan hila möni, nöö de tei di möni paati da dee penama u di köndë.” 10 Ma fa u ta fan dë, Masa Jesosi sabi kaa. Hën a hakisi u taa: “Ma dee sëmbë o, andi mbei un sai dë ta guunjan di mujëë u du? An du wogi e. Wan gaan bumbuu soni seei wë a du da mi aki. 11 Biga dee pootima o dë aki nöömö fuun ta sölugu, ma mi, ma o dë ku unu longi möön e. 12 “Ma nöö boiti u di dë, i si fa di mujëë du dë ö? Fa a tutu di fatu a mi sinkii aki, nöö mi sinkii wë i si a seeka sö a fesi e, da di bei di de o bei mi abiti möön aki. 13 “Nöö mi taki da unu taa a hii kamian u goonliba ka de o ta konda di buka u mi kaa, nöö sö de o ta konda di bumbuu soni di mujëë aki du da mi tu.” 14 Nöö fa u mbei dë, hën wan fuu de kai Judasi Isikaliotu hopo vu disa u, nöö hën a waka tololoo go a dee Gaan Begima ka de ta kuutu dë, dee felantima u Masa Jesosi. Hën a go hakisi de taa: “Wë ee mi mbei möiti fuun sa feni Jesosi kisi, nöö andi woon paka mi?” 15 Hën de taa: “Sö nö womi? Wë ee u da i diiteni pisi soofu möni, nöö a o tjika ö?” Hën a taki aai. Hën de tei di möni konda kpaakpaa te de kaba gbelin, hën de tëndë dëën. Hën a tei ën nöö hën a go. 16 Nöö fu seti a di ten dë, hën a ta suku pasi nöömö unfa a sa du buta Masa Jesosi a dee felantima fëën maun. 17 Wë nöö di gaan piizii de kai Pasika dë, nëën de ta njan di bëëë di de ta jasa söndö sooda, ˻nöö sömëni daka longi de ta njan mën. Nöö a di fosu daka fëën de ta kii di sikafu mii njan.˼ Nöö hën mbei u hakisi Masa Jesosi taa: “Masa o, naasë i kë fuu seeka kamian fuu ku i sa njan di daka?” 18 Hën a taki da u taa: “Wë un haika. Un go a di köndë di dë leti a u fesi aki, nöö woon si sö wan womi. Nöö un taki dëën taa: ‘Di Mësitë taki e, a taa di juu Gadu buta dëën nöö a ko zuntu kaa. Nöö a taa a kë ko njan di Pasika aki a i wosu.’ Sö fuun taki da di womi e.” 19 Nöö hën so fuu go hën de feni di wosu, hën de seekëën te de kaba fuu go njan. 20 Nöö hën di sapate hën u go sindo a tafa ta njan, Masa Jesosi ku u dee tuwalufu bakama fëën tuu. 21 Hën u dë te wan pisi, hën a fan ku u taa: “Mi taki e, taa wan fuunu dë leti a u dendu aki o tja mi go sei da dee felantima u mi.” 22 Nöö di a fan sö tefa a kaba, hën a hati u tee, a da u gaan pakisei. Nöö hën u ta hakisi ën taa: “Masa o, fa i fan dë, nöö a sa kë taa mi ö?” Sö u ta hakisi oto a oto baka. 23 Hën a piki taa: “Wan fuunu di i si mi ku ën ta munjan bëëë a di wan kodo baafu paabi aki, hën wë o sei mi sö e. 24 Nöö a dë sö tuu taa dee tjabukama bi sikifi sömëni soni a fesi u Mi di ko Libisëmbë Mii aki, nöö de tuu musu pasa. Ma helu u di sëmbë di o sei mi aki. A bi möön bëtë hën mama an bi pai ën wan daka ko a di goonliba aki.” 25 Nöö fa a fan dë, hën Judasi seei hakisi ën awaa taa: “Wë Mësitë, ambë da di sëmbë? Mi nö?” Hën a piki ën taa: “Leti kumafa i si i taki ën dë, nöö sö a dë e, womi.” 26 Nöö fa u dë a tafa ta njan naandë, te wan pisi hën Masa Jesosi tei wan bëëë hën a da Gadu tangi te a kaba. Nöö hën a booko ën hën a tëndëën da u. Hën a taa: “Ja si fa mi booko di bëë aki ö? Hën da di sinkii u mi ˻di o booko fu libisëmbë hedi˼. Un tei ën nöö un njan e.” 27 Nöö a baka u di dë, hën a tei wan kan win hën a toona da Gadu tangi möön te a kaba, hën a tëndëën da u. 28 A taa: “Un tei nöö un bebe e. Hën da di gadjabia u mi di mi o tuwë a goon fu Gadu sa mbei wan njunjun buka ku libisëmbë. Biga fa de o kii mi aki, nöö hën o mbei Gadu o puu hia sëmbë a bëë u dee hogi de bi du.” 29 Hën a taa: “Mi taki da unu e, taa te mi ku unu bebe win a di fasi aki möön, nöö di Njunjun Tii fu mi Tata hën seti kaa e.” 30 Nöö di u njan te u kaba kaa, hën u kanda wan kanda da Masa Gaangadu te u kaba, hën wë u hopo kumutu naandë ta waka nango a di kuun de kai Oleifi Kuun. 31 Hën Masa Jesosi fan ku u, a taa: “Dee sëmbë o, a di ndeti i si aki seei nöö na wan fuunu o abi biibi a mi liba möön e. Un tuu o go disa mi. Biga a o pasa leti kumafa dee fesiten tjabukama bi sikifi buta a di Buku taa de o fon di sëmbë di ta luku dee sikafu, nöö hii dee sikafu tuu o kule paaja fanjanfanjan. 32 “Ma nöö mi taki e, te mi weki baka kumutu a dëdë, nöö mi o go dë a Galilea ta luku unu.” Nöö sö Masa Jesosi fan ku u tefa a kaba. 33 Ma nöö fa a fan dë, hën Petuisi piki ën wante taa: “Ambë, Masa! Aluwasi hii dee otowan aki tuu go disa i ma mi, aan juu seei di mi o disa i möönsö.” 34 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Womi, fa mi o fan aki, nöö tuutuu soni mi o taki e. A di ndeti aki seei, ganian an o kanda ufö joo fia dii toon taa ja sabi mi, womi.” 35 Wë nöö Petuisi an sa jei di soni dë. A taa: “Aluwasi ee mi ku i musu dëdë makandi seei, ma ma o fia möönsö taa ma sabi i. Na seei.” Nöö fa Petuisi taki dë, nöö sö nöö u dee oto bakama tuu taki. 36 Nöö hën u ku Masa Jesosi nango tefa u go dou a wan djai de ta kai Gëtiseimani. Nöö hën a taki da u taa: “Un sindo aki ufö e, nöö mi o go ala go begi.” 37 Nöö hën a tei Petuisi ku de tu mii u Zebedeosi, hën de ta waka nango te de go dou a wan kamian u di djai. Nöö hën gaan pakisei ko a Masa Jesosi liba te an saanfa u du. A ko dë seei fukafuka tee na soni. 38 Hën a taki da de taa: “Womi, fuka ku tjali fuu mi hati tee kuma a sa tja dëdë kii mi. Nöö un tan aki ta da mi taanga e.” 39 Nöö hën a waka go a fesi abiti sö, hën a kai tapa fesi a goon dë wante. Nöö hën a begi taa: “Ke Taata o, gaantangi mi begi i, di soni di i lai da mi u mi bebe aki, ee i sa puu ën da mi u ma bebëën nöö be i puu ën o. Ma nöö fa mi fan aki seei, ma na du di soni di mi kë e, ma be a pasa kumafa i kë.” 40 Nöö di a begi sö tefa a kaba, hën a hopo toona go a de dii womi dee a bi disa dë, nöö hën a si taa de ta duumi. Hën a kai Petuisi te a piki a taa: “Womi, wan sa tan ku wojo ku mi di wan kodo juu langa aki seei nö? 41 Wë un weki hoi wakiti e, nöö un begi taanga be di didibi an wini unu. Ma mi sabi taa hati fuunu kë du kumafa a fiti, ma wan taanga sö.” 42 Nöö hën a toona go begi di wan seei begi baka. A taa: “Taata, di soni di i lai da mi u mi bebe, nöö ee an sa puu, nöö heepi mi be mi bebëën nöö. Biga di soni di i kë, nöö hën musu pasa.” 43 Nöö hën a toona ko a de dii bakama fëën möön, hën a si taa de toona ta duumi möön. Duumi nöö hebi a de wojo sö. 44 Nöö hën a disa de dë, hën a toona go begi di u mbei dii pasi, di wan seei begi te a kaba. 45 Nöö hën a toona ko a de dii bakama dë möön. Hën a fan ku de taa: “Duumi nöö un ta duumi ta böö sinkii sö nö baa? Wë ma nöö di juu kisi o. De sei Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki da dee hogihatima kaa. 46 Nöö un hopo boo go e, biga di sëmbë di sei mi hën wë ta waka ta ko dë.” 47 Nöö Masa Jesosi an kaba u fan seei, nöö hën wë Judasi dou, hën ku wanlö gaan hila sëmbë. De ko ku feti lai e, de ko ku ufangi, de dë ku kodjo a maun. Nöö fa de ko dë, nöö dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi wë bi manda de e. 48 Wë nöö Judasi di könkuma bi taki da de kaa taa: “Haika, mi o da unu wan maaka. Fa i si woo go dou naandë, nöö di sëmbë di i si mi o bosi, nöö hën da di sëmbë di un musu kisi e.” Sö wan buka a bi mbei ku de te a kaba. 49 Nöö fa de go dou naandë, hën a waka go a Masa Jesosi wante, hën a dëën odi taa: “Mësitë, odi o.” Hën a bosi ën a bandjajesi naandë ˻kumafa di guwenti u di köndë bi dë te joo da wan sëmbë fii odi˼. 50 Hën Masa Jesosi taa: “Mati o, di soni di i ko aki fii ko du, nöö be i du ën nöö e.” Nöö fa a fan dë, hën dee sëmbë kule voo ko kisi ën gbalau panjan gingin wante u de tja go. 51 Nöö hën wan fuu dee bakama u Masa Jesosi hai di ufangi fëën valau puu a dosu hën a hiti go dë. Nöö hën a koti di futuboi u di Kaba Hei Begima jesi belim puu tuwë a goon naandë. 52 Ma nöö hën Masa Jesosi taa: “Nönö womi, toona tuusi di ufangi fii nëën dosu e. Biga di sëmbë di hopo ufangi a liba nöö ju ufangi o kii.” 53 Hën a toona taa: “Unfa i mëni, baa? I sa' taa ma abi kaakiti fu mi sa hakisi mi Tata faa heepi mi nö? Biga a sa manda möön un mëni dusudusu basia fëën köndë u ko puu mi a dee sëmbë aki maun. 54 Ma nöö ee mi du sö, nöö dee soni dee fesiten tjabukama bi sikifi buta a di Buku, nöö de an o pasa möön.” 55 Nöö hën a bia fan ku dee hia sëmbë ko nëën naandë, a taa: “Dee sëmbë, faandi mbei un ko a mi aki ku feti soni ku kodjo ku ufangi, fuun ko kisi mi kuma mi da wan toobisëmbëma a di köndë? Biga hiniwanten mi bi dë a di Wosu u Masa Gadu ta lei sëmbë, ma tökuseei wan bi kisi mi. 56 “Ma seei mi sabi taa dee soni ta pasa aki, nöö de musu fu ko pasa, be dee soni dee fesiten tjabukama bi sikifi musu ko tuu.” Nöö fa a fan dë, nöö hën hii u dee bakama fëën tuu fiaa kule go disëën. A fika hën wanwan ku dee sëmbë dee ko kisi ën dë. 57 Nöö hën de tei ën tja go tee a di wosu fu di Kaba Hei Begima u bi taki dë de kai Kajafasi. Biga naandë dee Sabima u Wëti ku dee Gaan Womi tuu bi hai ko makandi ta luku u de tja Masa Jesosi ko. 58 Ma nöö fa dee sëmbë ta tjëën go dë, nöö Petuisi bi dë te a baka ala ta waka sapisapi ta ko. Nöö hën a nango tee go dou a di djai dendu. Nöö hën a sindo ku dee watjima u di wosu ta luku ee unfa de o du ku Masa Jesosi. 59 Nöö di juu dë, hën di Kaba Hei Begima ku dee tiima ku hii dee oto kuutuma u dee Dju tuu sai dë kaa ta mindi soni ta buta a Masa Jesosi hedi. De ta suku föutu nëën nöömö fu de feni tja go konda da dee lanti u Loomë dee ta tii di köndë, be gaan lanti sa piki taa a musu dëdë. 60 Ma nöö hii fa de ta pii soni ta mindi dëën seei, ma na wan soni de si bigi tjika faa musu dëdë. 61 Te wan pisi, hën tu u dee mindisonima hopo taanpu. Hën de taa: “Lanti, un haika e. Di womi i si aki sö, hën bi taki taa a sa booko di Wosu u Masa Gadu tuwë a goon, nöö a dii daka dendu nöö a sa toona mbei ën baka. Sö wë a bi taki e, fa i si un ta si ën aki.” 62 Nöö hën di Kaba Hei Begima hopo vu taanpu a pë. Nöö hën a fan ku Masa Jesosi, a taa: “Wë di soni fii de ta taki aki, andi fëën joo taki? Soni de ta mindi da i, naa sö i taki tuu?” 63 Ma Masa Jesosi dë fëën pii. An piki ën na wan töngö seei. Nöö hën di Kaba Hei Begima fan ku ën möön taa: “Mi manda i e, fii soi da mi a di libilibi Gadu fesi aki, taa di soni joo piki mi, a o dë tuutuu soni. Nöö mi hakisi i taa ee ju da di Könu di Gadu bi paamusi taa a o manda ko? Ju da di Mii u Gadu nö?” 64 Nöö hën Masa Jesosi piki ën awaa, a taa: “Wë leti kumafa i si i taki dë, nöö sö nöö mi dë e. Nöö di juu o dou, nöö woon si Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki sindosindo leti a letimaun së u Masa Gaangadu di abi hii kaakiti a mundu. Woon si mi kumutu a liba ala ta saka ta ko e, a dee bundji dendu.” Sö a piki ën. 65 Wë nöö fa a fan dë, nöö hën di Kaba Hei Begima tënë dee koosu fëën sinkii seei zaaa, ˻hati fëën nöö boonu sö˼. Hën a taa: “Dee sëmbë, andi un kë jei möön? An dë fuu suku kotoigi möön e. Biga wan jei fa a mindi soni da Masa Gaangadu nö? 66 Andi un pakisei fuun du ku ën?” Hën de tuu bai piki a di kuutu taa: “Aan soni u du möönsö, dëdë nöö a musu dëdë e!” 67 Nöö fa u mbei dë, hën de bigi u du hogihogi ku Masa Jesosi awaa. De ta tunta nëën fesi, de ta naki ën ku böö, ˻de tai ën wojo˼ hën de ta naki ën baai maun a bandjajesi ta mbei ën fa taa: 68 “Di i taa i da di Paamusi Könu, i ku Gadu ta fan, nöö konda da u ee ambë naki i di naki?” Nöö sö dee sëmbë ta du ku Masa Jesosi di juu naandë. 69 Ma nöö fa dee soni ta pasa dë, Petuisi hën a dë pii sindosindo ku dee watjima a di djai dendu. Te wan pisi hën wan mujëë futuboi fu di wosu ko nëën, hën a hakisi ën taa: “Wë womi, na i bi dë ku di Jesosi fu Galilea naandë nö?” 70 Nöö hën Petuisi fia a hii dee sëmbë dë fesi taa: “Ambë? Mi? Nönö! Ma saandi i ta taki dë.” 71 Hën a hopo kumutu dë waka go a di djai dööbuka ala. Nöö hën wan oto mujëë mii ko nëën möön, hën a fan ku dee sëmbë taa: “Di womi i si aki, a bi dë ku Jesosi u Nazalëti tu e.” 72 Hën Petuisi toona fia möön, a soi seei taa: “Ma sabi di sëmbë un ta taki dë e!” 73 Te wan pisi, hën wanlö sëmbë bi dë taanputaanpu dë, hën de ko a Petuisi möön taa: “Womi, an dë fii pena fia taa ja dë sëmbë u di womi dë e. Biga u ta jei a di töngö tatai fii taa i da wan Galilea sëmbë.” 74 Höön, wë Petuisi an bi fia eti e. Hën a ta konda sondi a buka ta sibëën seei ta fia tee, a taa: “Mi taki da unu e, taa di womi dë ma sabi ën seei wan daka, kwetikweti!” Nöö fa a fan dë, wante nöö hën wan ganian bai kanda te a koti. 75 Nöö hën Petuisi ko mëni di fan di Masa Jesosi bi fan ku ën taa: “A di ndeti aki seei, ganian an o kanda bifö joo fia dii pasi taa ja sabi mi.” Nöö di a ko mëni di soni dë, hën a kule go a döö go këë te a bigi. Hati nöö a hati ën sö.

Mateosi 27

1 Nöö hën di dobooko fëën mamate biten, hën dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi kai kuutu u de taki unfa de sa du buta Masa Jesosi a dee gaan lanti fu Loomë maun. ˻Biga de an sa manda sëmbë go kii ee na dee Loomë lanti dë da de pasi.˼ Hën de kuutu tefa de ko feni wan baaku. 2 Nöö hën de go tei Masa Jesosi, hën de bui ën te de kaba. Hën de tjëën go tee a di gaama de kai Pilati, di dee Loomë lanti bi buta faa tii dee Dju sëmbë. 3 Wë nöö di juu dë, hën Judasi ko si taa fa a sei Masa Jesosi dë nöö de o kii ën tuu. Nöö di sondi ko hati ën tee an saanfa u du möön. Nöö hën a tei de diiteni pisi soofu möni dee de bi pakëën dë, hën a go a dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi. 4 Hën a taki da de taa: “Dee sëmbë, ma du bunu e. Sö wan bumbuu sëmbë mi sei fu de kii ën tuwë buuu fëën a goon. Biga fa i si a sai dë, na hogi a du möönsö e.” Ma nöö hën de piki ën taa: “Ambë? Wa a' soni fëën u taki möön e. A fika da i.” 5 Nöö di de piki ën sö kaa, nöö hën a hiti di möni tuwë djolou a goon leti a di Wosu u Masa Gadu dendu naandë, hën a kule go hëngi hënseei kii. Nöö sö wë di soni dë pasa ku Judasi e. 6 Nöö hën dee Gaan Begima go pii di möni te de kaba. Hën de taa: “Wë di möni aki an bunu u buta a di keiki kasi möön. An o kai ku di wëti fuu, biga hën da möni di de paka u de kii sëmbë.” 7 Nöö hën de kai pakisei te de kaba ee unfa u de du ku di möni. Nöö hën de ko fendi taa de o go a dee sëmbë ta mbei dee soni kuma agban sö go bai wan pisi goon a de fu de ta bei wakama. 8 Hën mbei de ta kai di goon dë Buuu Goon te kisi fa u dë aki. 9 Wë nöö fa di soni pasa naandë, nöö a kai makandi ku wan soni di tjabukama u Gadu de kai Jelemia bi taki a fesi, a taa: “De tei dee diiteni soofu möni di dee Isaëli sëmbë bi si taa a hia tjika fu paka u di sëmbë dë, 10 nöö hën de go bai wan goon ku ën a dee sëmbë ta tëmbë ku doti, kumafa Masa Gadu manda mi.” Sö a bi dë sikifisikifi a di Buku kaa e. 11 Wë nöö di juu dë, de bi tja Masa Jesosi go a Gaama Pilati kaa. Nöö hën di Gaama hakisi ën taa: “Wë ju da di könu u dee Dju sëmbë tuu nö?” Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “A dë leti kumafa i si Gaama taki naandë.” 12 Di juu dë, dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi ta pii soni ta mindi ta buta a Masa Jesosi hedi tee a hia, ma Masa Jesosi an ta piki. A dë fëën pii nöö. 13 Nöö hën di Gaama hakisi ën taa: “Wë ja ta jei dee hia hogi fii de ta konda dë nö? Nöö ja o piki nö?” 14 Ma Masa Jesosi an taki na wan soni möönsö. Nöö di soni ko bigi da Gaama seei fu di a dë fëën pii, an ta piki. 15 Wë nöö a bi dë sö taa te di Pasika daka dou, nöö Gaama bi guwenti u puu wan sëmbë di lanti kë a dunguwosu da de. 16 Nöö di ten dë, wan gaan hogihatima de ta kai Balabasi bi dë a dunguwosu. 17 Nöö hën Gaama bia fan ku dee hia sëmbë dee bi hai ko dë taa: “˻Wë lanti, un saanfa di guwenti fuunu dë taa mi musu lusu wan sëmbë da unu.˼ Wë nöö undi u dee sëmbë aki un kë fu mi lusu da unu: Balabasi, naa Jesosi di un ta kai di Paamusi Könu fuunu aki?” 18 Wë fa a hakisi di soni naandë, nöö a sabi taa dee Dju hedima bi tja Masa Jesosi ko nëën fu di de ta haun ku ën. ˻Hën wë mbei na de a hakisi di soni ma a hakisi dee sösö sinkii sëmbë.˼ 19 Nöö fa Gaama ta fan ku dee sëmbë dë, nöö a bi dë sindosindo a di kuutubangi fëën. Te wan pisi, hën wan sëmbë tja wan buka ko dëën taa hën mujëë taki taa an musu dë a dendu fu di kuutu u di gaan bumbuu sëmbë naandë. Biga a di ndeti dë a bi sunjan wan sunjan, nöö a dëën fuka seei gaanfa nëën hati. Sö wë di mujëë u Gaama manda taki dëën. 20 Nöö di juu ten Gaama ta haika di buka fëën mujëë naandë, nöö dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi ta tuusi dee sösö sinkii sëmbë a baka ta duwengi de taa: “Un piki taa Balabasi faa lusu e! Un piki taa Balabasi un kë. Jesosi nöömö de musu kii.” Sö dee felantima u Masa Jesosi ta manda de u de taki. 21 Nöö hën aan soni möön. Gaama bia hakisi de taa: “Wë andi un feni fuun piki?” Nöö hën de tuu bai wööö ku wan töngö taa: “Balabasi hën u kë e! Balabasi hën i musu lusu!” 22 Hën a hakisi taa: “Wë andi un kë u mi du ku Jesosi di de ta kai di Paamusi Könu fuunu aki?” Hën de bai piki taa: “De musu pekëën a lakpa pau kii e!” 23 Nöö hën Gaama toona hakisi de taa: “Ma wë un hogi seei wë a bi du?” Hën de ta bai möön taanga nango taa: “Un pekëën nöö, un pekëën a lakpa pau kii e!” 24 Nöö fa de ta bai dë, nöö Gaama ta luku de diin. A si taa an sa tapa de te a heepi möönsö. Ee an piki fa de kë, nöö de o mbei toobi booko di köndë. Nöö hën a tei wata nöö hën a wasi maun te a kaba a hii dee sëmbë fesi dë. Hën a taa: “Söö, mi kaba e. Mi wasi maun puu miseei a dendu fu di buuu u di bumbuu sëmbë aki an fika a mi hedi. Soni fëën fika da unu e.” 25 Nöö hën hii dee Dju sëmbë sai naandë tuu bai taa: “Aai, be a fika a u ku dee mii fuu tuu hedi e, taa u kii ën. Wa a' toobi!” 26 Nöö hën wë Gaama lusu Balabasi puu a dunguwosu da de. Hën a manda dee sodati fëën u de fon Masa Jesosi te de kaba, hën a butëën a de maun u de pekëën a lakpa pau kii. 27 Nöö hën dee sodati tei Masa Jesosi hën de tjëën go a di wosu u Gaama dendu. Nöö hën de bai da dee otowan u de taa: “Un ko lontu ën e!” Nöö hën hii dee sodati u di lö dë tuu ko lomboto ën gililii sö. 28 Hën de puu dee koosu fëën nëën sinkii di a bi bisi, hën de bisi ën wan langa djapona bëëë sö, ˻kumafa könu ta bisi˼. 29 Nöö hën de tei wan agbago maka hën de lolu ën te de kaba mbei kuma könu kaapusa, hën de tuusi ën nëën hedi. Nöö hën de tei wan baluma hën de butëën nëën maun kuma könu pau. Nöö hën de ta mbei ën fa ta tjökö kini a goon ta bai taa: “Wodi o, könu u dee Dju! Wodi o, könu!” 30 Nöö de ta tunta nëën fesi. Te wan pisi nöö hën de puu di pau nëën maun nöö hën de ta naki ën ku ën a hedi gboogboo sö sömëni pasi. 31 Nöö di de du ku ën sö tefa de kaba, hën de toona puu di könu djapona nëën sinkii, hën de tei dee fëën koosu toona bisi dëën baka. Nöö awaa de o tjëën go ka de o pekëën a di lakpa pau. 32 Nöö fa de ta tja Masa Jesosi nango dë, te wan pisi nöö hën de miti ku wan womi de kai Simon. A dë wan sëmbë u di köndë de kai Sileni, wan Afiikan köndë. Nöö fa de si ën dë, hën de duwengi ën faa tei di lakpa pau u Masa Jesosi tja dëën, biga hënseei an sa tjëën möön. 33 Nöö hën de nango te de go dou a di kamian de kai Golugata, hënseei da Hedibonu Kamian. Nöö hën de tei win mökisi ku bita hën de da Masa Jesosi faa bebe. Ma di a tesi ën kaa nöö an këën. Nöö hën de kandi ën a di lakpa pau a goon dë peka ku peegu tefa de kaba. 35 Nöö di dee sodati pekëën tefa de kaba kaa, hën de hopo ën ku di lakpa pau taanpu a pë. Nöö hën de tei dee bisi fëën dee bi dë nëën sinkii, hën de tuwë lötu luku ambë ku ambë o wini dee koosu fëën te de kaba, nöö hën de paati de puu. 36 Nöö di de du sö kaa te de kaba, nöö hën de sindo u de naandë ta watji Masa Jesosi. 37 Ma nöö de bi tei wan paanga hën de sikifi soni nëën te de kaba taa DISI DA JESOSI DI KÖNU U DEE DJU SËMBË, hën de pekëën leti a di lakpa pau hedi. Biga sö dee Loomë lanti bi guwenti u piki sëmbë faandi mbei de peka di sëmbë a di lakpa pau. 38 Nöö fa de ta kii Masa Jesosi a lakpa pau dë, nöö de ta kii tu oto sëmbë a lakpa pau tu. Wan dë nëën letimaun së, wan dë nëën töötömaun së, nöö Masa Jesosi dë a mindi. Wë de tu oto sëmbë naandë, de bi dë fufuuma ta watji sëmbë ta kisi fon u de tei soni fii tja go, nöö hën de peka de ku Masa Jesosi a di wan ten dë. 39 Nöö fa u du dë, nöö sömëni sëmbë ta waka ta pasa a di kamian. Nöö te de si Masa Jesosi a di lakpa pau, nöö de ta kosi ën ta mbei ën fa ta seki hedi, 40 ta taki taa: “Wë ju bi taa joo booko di Wosu u Masa Gadu puu nöö a dii daka dendu joo toona mbei ën baka. Sö i bi mbei taa i a' kaakiti tjika. Wë nöö andi mbei ja sa puu i seei a di lakpa pau dë? Ee i da di Mii u Gadu tuutuu, nöö saka kumutu a di lakpa pau boo si e.” Sö de ta taki fa i si de ta pasa dë. 41 Nöö söseei dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ku dee Gaan Womi ta mbei ën fa ta lafu ën tu. De ta taki taa: 42 “Höön, wë a bi ta heepi oto sëmbë. Andi mbei an sa heepi ën seei? Jee? Ee hën da di Paamusi Könu fuu tuu, wë nöö be a saka kumutu a di lakpa pau ko a goon, nöö woo biibi ën. 43 Fa a sai dë, a taa a ta buta futoou fëën a Gadu liba. Wë nöö be Gadu heepi ën biga a taa Gadu dëën tata.” 44 Nöö söseei dee hogi sëmbë dee dë pekapeka nëën bandja dë ta kosi ën ta mbei ën fa tu, fa de ku ën sai naandë. 45 Ma nöö fu kumutu a tuwalufu juu sonuati u tee kisi dii juu sapate, nöö hii di köndë tuu ko zuguu pii. Hii dii juu langa a tan sö dungudungu kankan. 46 Nöö a di dii juu ten dë, hën Masa Jesosi bai taanga ˻a di töngö fuu˼ a taa: “Eloi, Eloi, lama sabaktani?” Di dë kë taki: “Gadu e, di Gadu u mi, andi mbei i bia baka disa mi sö?” 47 Nöö dee sëmbë dee sai taanputaanpu naandë nöö de jei ën, ma nöö de an sabi andi a taki. Nöö hën de taa: “Dee sëmbë, un haika. Elia në wë a ta kai dë sö e, faa musu ko heepi ën.” 48 Nöö hën wan u de kule go tei wan sipönsu, hën a munjëën ku wan gandjigandji win te a kaba, hën a butëën a wan pau buka tëndë dëën faa bebe. 49 Ma dee otowan taa: “Nönö, un tan. Un disëën boo luku ee Elia o ko heepi ën tuu.” 50 Nöö fa u mbei dë, nöö hën Masa Jesosi bai wan taanga bai möön, hën a manda di akaa fëën go awaa. A dëdë pii, böö fëën koti. 51 Nöö di juu dë seei, hën sömëni gaan foombo soni ko pasa. Biga di gaan degi koosu bi dë a di Wosu u Masa Gadu di bi tapa di möön hebi kamba u Masa Gaangadu fu libisëmbë an sa dou ala, hën tënë seei zalalaa kumutu a liba te kisi goon, di kamian fika jabijabi hooo. Goonliba ta seki ta bai. Gaangaan sitonu ta bai ta latja. 52 Nöö sömëni u dee geebi u di köndë booko jabi, nöö wanlö hia sëmbë dee bi ta biibi Gadu toona weki ko ku libi baka. 53 Hën de kumutu a dee geebi, ma nöö de an go a di köndë ganda u Jelusalen eti. Tefa baka di Masa Jesosi seei toona weki baka a dëdë bifö de go a Jelusalen awaa. Nöö sömëni sëmbë si de e, fa de toona weki baka dë. 54 Söö. Wë nöö dee sodati ku di hedima u de, di de si fa di goonliba seki, dee gaangaan soni pasa dë, nöö hati u de latja te na soni. De taa: “Wë di soni aan soni. Di sëmbë aki, a bi musu dë Miii u Masa Gaangadu tuutuu.” 55 Nöö hii fa i si de bi ta du ku Masa Jesosi naandë, nöö wanlö mujëë bi dë taanputaanpu te a longi ala ta luku. Dee mujëë naandë, fu sensi a di ten di Masa Jesosi bi seti di wooko fëën a Galilea, nöö de bi ta sölugu fëën nöömö. 56 Wan u de da Malia u Magidala, di otowan da Malia di mama u Jakobosi ku Josëfu, ku di mama u de tu womi mii u Zebedeosi. Sö de bi dë te ala ta luku andi de ta du ku Masa Jesosi. 57 Nöö hën u dë tefa sapate buka. Nöö wan guduma de kai Josëfu bi dë a Jelusalen dë, nöö di köndë de kai Alimatea hën da köndë fëën. Nöö hënseei bi dë wan sëmbë ta biibi a Masa Jesosi tu. 58 Nöö di a si taa Masa Jesosi dëdë, hën a go a Gaama Pilati go hakisi ën pasi faa go tei di dëdë sinkii fëën tja go bei. Hën Gaama taa antoobi, hën a manda sodati fu de puu ën a di lakpa pau dëën. 59 Nöö hën Josëfu tei di dëdë, hën a lolu ën a wan gaan langa weti koosu tefa a kaba. 60 Nöö a bi abi wan sitonu baaku di de bi seeka njunjun u bei sëmbë, nöö hën a tja di dëdë go buta a di baaku dë dendu. Hën de logoda wan gaan gindi sitonu tuwë ko tapa di baaku buka te de kaba, nöö hën de go. 61 Nöö fa de ta du dë, nöö Malia fu Magidala ku di oto Malia bi dë leti dë sindosindo a di oto së u di geebi ala ta luku. 62 Nöö di juu dë, di daka de ta seeka da di saba pasa kaa. Ma hii fu di dë, dee Gaan Begima ku dee Faliseima, hën wë de go a Gaama gbolo. 63 Hën de kai ën: “Köndë Masa.” A piki. De taa: “Wë u ko a unu aki. U ko taki wan oto ku unu taa di ten di di bödjëëma naandë bi dë ku libi, nöö a ta taki kodo taa te a dëdë nöö a di u dii daka fëën nöö a o toona weki ko ku libi baka. Sö a bi ta taki e. 64 “Wë nöö u kë begi Gaama fuun buta sëmbë a di geebi be de watji ën dii daka longi fu sëmbë an musu ko dë. Biga ee wan du sö, nöö dee bakama fëën o go fufuu di sinkii fëën tja go, nöö de o go ta ganjan sëmbë taa a weki baka a dëdë. Nöö di lö ganjan dë o hogi möön leki fa de bi ta ganjan sëmbë a fesi e. Nöö hën wë tja u ko a Gaama aki, u ko begi ën faa musu heepi u a di lö pisi dë.” 65 Nöö hën Gaama taa: “Wë un go tei wanlö sodati tja go buta, nöö un seeka di geebi tapa kumafa un sa tapëën.” 66 Nöö di a da de pasi sö, nöö hën de go tapa di geebi tee de kaba naki sitampu nëën fu sëmbë an ko dë. Hën de tei sodati buta a di kamian ta watji da de, nöö hën de go u de.

Mateosi 28

1 Wë nöö hën u dë teefa di saba daka pasa. Nöö di oto daka di o ko dë möön, hën da di fosu daka u di wiki. ˻Hën da sonde.˼ Hën di daka dë, hën Malia fu Magidala ku di oto Malia hopo hën de tei pasi nango a di geebi ka de bi bei Masa Jesosi. Nöö di juu dë, sonu seti kumutu kaa. 2 Wë nöö wan gaan soni bi pasa a di ndeti dë. Goonliba bi seki tee na soni, hën wan basia u Masa Gadu Köndë kumutu a liba ala bazia ko a di geebi ka de bi bei Masa Jesosi. Nöö hën a puu di gaan gindi sitonu di de bi tapa di baaku buka, hën a go sindo leti a di sitonu dë liba. 3 Nöö fa a sai naandë, fesi fëën ta sëndë teee kuma te gaangadu koti faja, nöö dee koosu fëën sinkii dë wetiweti faan. 4 Nöö hën dee sodati dee bi sai dë ta watji di geebi, di de si di soni pasa sö kaa, nöö hën de fëëë tee de ta tëëmë tjatjatja tombi kai a goon gbolou dë pii kuma de dëdë. Sö de panta tjika. 5 Wë nöö hën de tu mujëë waka go dou a di geebi. Nöö di de si di basia fu Gadu dë, hën de fëëë te na soni. Nöö hën a kai de taa: “Dee mujëë aki.” De piki. A taa: “Wan fëëë sö e. Mi sabi ambë un ta suku kaa. Jesosi di de kii a di lakpa pau, hën wë un ta suku. 6 Wë an dë aki möön e. A weki baka leti kumafa i si a bi taki da unu ufö a dëdë. Un ko luku di kamian ka de bi butëën. Wan si ö? Sëmbë an sai dë möön. A go. 7 “Nöö mi taki e, un bia toona, nöö un kule go a dee bakama fëën go piki de taa a weki baka a dëdë nöö a o waka a de fesi go a Galilea. Ala de ku ën o miti kumafa a bi taki. Un jei bunu fa mi taki da unu ö? Mi fan ku unu kaa e.” 8 Nöö hën dee mujëë toona kumutu dë. De ta panta möönsö ma etiseei de ta wai. Hën de ta kule nango u de tja di bunu buka dë go konda da u dee bakama u Masa Jesosi. 9 Ma nöö fa de nango dë, te u de kë mëni, hën de ku Masa Jesosi seei miti a pasi. Hën Masa Jesosi da de odi taa: “Dee mujëë aki, un weki nö?” Nöö di sondi bigi da de teee. Hën de saka tjökö kini a goon nëën fesi, hën de ta kisi ën a futu dë ta baasa. 10 Ma nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Dee mujëë, wan fëëë e. Un go taki da dee otowan u mi taa be de go a Galilea, nöö ala mi ku de o miti kumafa mi bi taki da de.” 11 Wë nöö di juu dë, so u dee sodati kumutu ka de bi ta watji di geebi naandë, hën de kule go a ganda go a dee Gaan Begima. Hën de go konda da de kumafa hii soni bi pasa ka de bi ta watji a di geebi ala. 12 Nöö di dee begima jei sö kaa, nöö hën de kai dee Gaan Womi tuu ko a de. Hën de go sindo a kuutu fu de taki ee andi de sa feni fu di soni di pasa naandë. Nöö di de kuutu tefa de kaba, hën de toona kai dee sodati ko a de möön, hën de taki da de taa: “Wë un haika e. Woo paka unu wan gaan möni aki, nöö wan musu konda taa weki di womi weki e. Ma un musu piki sëmbë taa un bi duumi, nöö hën dee bakama fëën ko fufuu ën tei tja go. Sö un musu taki. Nöö wan musu fëëë e. 14 Biga ee di taki dë dou a di Gaama jesi, nöö woo heepi unu fan ku ën tee nöö hati fëën o kötö.” 15 Nöö hën wë dee watjima tei di möni naandë, nöö hën de ta konda leti kumafa dee hedima manda de. Nöö fa de ta taki ën dë, nöö sö nöö dee Dju sëmbë ta kondëën te kisi fa u dë aki eti. 16 Nöö hën wë dee mujëë ko dou a u dee ëlufu bakama u Masa Jesosi, hën de da u di buka te de kaba. Nöö di u jei sö nöö aan soni möön, hën wë u go a Galilea. Hën u nango tefa u go dou a di kuun ka Masa Jesosi bi taki da u a fesi fuu go, nöö hën u go si ën ala. 17 Nöö di u si ën, hën u tjökö kini a goon nëën fesi ta bigi ën. Ma nöö so fuu an saandi seei fuu pakisei, a bigi da u poi. 18 Nöö hën Masa Jesosi waka ko a u awaa, hën a taki da u taa: “Söö, wë dee sëmbë, un haika e. Mi kisi hii makiti a liba ala ku goon aki tuu. 19 Nöö un musu ta waka a dee köndëköndë u goonliba ta paaja di buka u mi da hii sëmbë, be de bia ko dë bakama u mi kuma unu. Nöö un musu dopu de a di në u mi Tata ku di në u mi di Mii fëën aki ku di në u di Akaa fu mi Tata tu. 20 Nöö un musu ta lei de u de piki hii dee soni tuu dee mi manda unu fuun musu ta du kaa. Nöö fa woon nango dë, nöö mi taki da unu taa mi o dë ku unu hiniwanten e, u tee a kaba u di goonliba aki.” Sö wë Masa Jesosi fan ku u dee bakama fëën a di kuun liba ala e. A kaba.

Maikusi 1

1 Söö dee sëmbë, leti kumafa woo taki aki, nöö sö nöö di Bunu Buka u Masa Jesosi di Paamusi Könu seti e. Jesosi Keesitu hën da di Mii u Masa Gaangadu seei, nöö di pampia aki o lei i fa a dë. 2 Nöö a bi ko pasa leti kumafa di sëmbë de kai Jesaaja bi sikifi buta a di Buku u Gadu. Biga Jesaaja bi dë wan tjabukama u Gadu u fesiten, hën a sikifi wan soni u di Könu Gadu bi paamusi taa a o manda ko a dee Dju sëmbë. A taa, Gadu o manda wan sëmbë waka a di Paamusi Könu dë fesi faa musu buta sëmbë a pasi dëën. 3 Nöö di sëmbë dë o dë a di sabana dendu ta bai basia ta taki taa: Un seeka di pasi da Masa ooo, be a dë limbolimbo gbegedee dëën. Un seeka dee bendibendi pisi u di pasi, be de ko dë tololoo. Sö Jesaaja bi sikifi taa sö wan sëmbë o ko sai dë ta bai. 4 Wë nöö da sö a ko pasa tuu leti kumafa Gadu bi taki dë e. Biga wan womi de kai Johanisi di Dopuma, hën Gadu manda ko. Nöö fa a ko naandë, nöö a ta libi a di sabana dendu u di pisiwata de kai Judea. Naandë a ta bai di basia ta dopu sëmbë. Nöö sömëni sëmbë ta ko nëën nöömö, nöö a ta bai ta taki: “Un bia disa di hogilibi fuunu oo, nöö unu ku Masa Gaangadu o ko bunu. Gaangadu an o hoi dee hogi du fuunu a bëë möön.” Sö a ta bai ta taki. 5 Nöö hii dee sëmbë u di pisiwata u Judea naandë, ku di mama köndë fëën de kai Jelusalen, nöö de tuu ta ko a Johanisi naandë ta ko ta haika fa a ta bai di basia. Nöö hën de ko ta piki taa: “Awa, wa ta libi bunu tuu.” Nöö te wan sëmbë i piki sö kaa, nöö Johanisi ta dopu i a di lio de kai Joodan dë. 6 Söö. Wë nöö di koosu fu Johanisi di a ta bisi nëën sinkii, a mbei ku di puuma u di mbeti de ta kai kamëli. Atiti ku höniwata da sondi u njan fëën. Sö wan sëmbë a bi dë e. 7 Nöö Johanisi toona ta fan ku dee sëmbë. A taa: “Un haika e, dee sëmbë. Wan oto Sëmbë o ko a mi baka nöö a hebi möön mi gaanfa e. Ma bumbuu tjika seei u sa bendi lusu di susu fëën puu nëën futu. Fa mii dë aki, mi ta dopu unu ku wata, ma di Sëmbë di o ko dë, nöö hën a o dopu unu ku di Akaa u Masa Gaangadu. ˻Biga a o mandëën ko a unu liba.˼” 9 Wë nöö di juu dë, hën Masa Jesosi kumutu a di köndë de kai Nazalëti u di pisiwata de kai Galilea, nöö hën a ko a Joodan Lio naandë fu Johanisi musu dopu ën. Nöö hën Johanisi dopu ën te a kaba. 10 Nöö fa Masa Jesosi ta kumutu a di wata dendu ta ko a tela, nöö hën a luku nëën liba ala hën a si liba jabi hooo. Nöö hën a si di Akaa u Gadu kuma wan pomba bazia ko nëën liba. 11 Nöö hën wan töngö piki a liba ala taa: “I da mi lobi Womi Mii. Libi fii ta kai ku mi e.” Sö wan soni pasa di Masa Jesosi dopu. 12 Söö. Wë nöö a baka u di dë, nöö hën di Akaa u Gadu tja Masa Jesosi go a wan sabana kamian. 13 Nöö hën a go dë ala hii föteni daka. Nöö a dee föteni daka dendu dë, nöö di didibi ta mbei möiti ku ën nöömö faa musu piki ën buka a soni, ma nöö Masa Jesosi an du kumafa a kë möönsö. Nöö fa Masa Jesosi dë a di sabana dee hia daka naandë, nöö dee mbeti u di sabana bi sai dë tu, ma dee basia u Gadu Köndë bi dë ku ën ta tjubi ën. 14 Hën de dë te wan daka, nöö hën de kisi Johanisi di Dopuma söötö a dunguwosu. Nöö baka u di dë, hën Masa Jesosi toona go a Galilea, nöö hën a seti ta waka ta lontu ta konda di Bunu Buka u Gadu da dee sëmbë u di pisiwata dë. 15 A ta taki da de taa: “Di juu ko zuntu e, u Masa Gadu musu tii unu a wan njunjun fasi. Nöö ee wan sëmbë i kë ko a di Njunjun Tii u Gadu dendu, nöö i musu bia disa di hogilibi fii, nöö i piki di Bunu Buka u Gadu di mi ta konda aki.” Sö Masa Jesosi ta taki da de. 16 Nöö wan piki ze bi dë a di pisiwata u Galilea naandë. Te wan daka nöö hën Masa Jesosi go ta waka a di ze dë bandja, nöö hën a ko miti ku tu womi. Dee womi aki dë baaa ku baaa. Wan de kai Simon, ˻hënseei de ko ta kai Petuisi˼. Di otowan da Andiasi. De dë ta tuwë nëti u de kisi fisi biga hën da wooko u de de ta du. 17 Nöö hën Masa Jesosi kai de tu baaa dë te de piki. A taa: “Un ko dë ku mi ta waka a mi baka e, nöö mi o lei unu fuun kisi libisëmbë ˻tja ko a mi së˼.” 18 Nöö wantewante naandë, hën de tu womi disa dee nëti u de hën de go ta waka a Masa Jesosi baka. 19 Nöö hën Masa Jesosi waka go möön longi, nöö hën a ko si tu oto baaa möön. De seei dë höndima tu ta kisi fisi. Nöö fa Masa Jesosi ta pasa dë, nöö de bi dë ku de tata a boto ta seeka wanlö nëti u de. Wan u dee baaa de ta kai Johanisi, di otowan da Jakobosi, nöö di tata u de hën de kai Zebedeosi. Nöö di Masa Jesosi si de tu baaa dë, hën a kai de taa: “Un ko go ku mi e.” Nöö hën wante dë, hën de disa de tata ku dee wookoma u de naandë, nöö hën de go ta waka a Masa Jesosi baka. 21 Nöö hën Masa Jesosi kumutu naandë, hën ku dee bakama fëën, hën de go a wan u dee köndë u Galilea de ta kai Kapenaumi. Nöö hën de dë te di saba daka, hën Masa Jesosi go a di keikiwosu u di köndë go ta lei dee sëmbë dee bi ko dë di lei fëën. 22 Nöö fa a ta lei de naandë, a bigi da hii sëmbë tee na sondi. Biga an ta lei de kumafa dee Sabima u Wëti bi guwenti u lei de Gadu wöutu, ma a ta lei de seei a wan apaiti fasi kuma hënseei abi di lei. 23 Wë nöö di daka dë gbolo, wan womi bi dë a di keikiwosu naandë, a dë ku wan soni nëën liba. Nöö hën wë a bai ko a hedi ko ta fan. A taa: 24 “Jesosi u Nazalëti, andi seei u ku i abi? I ko aki fii kaba u a sösö nö? Wë mi sabi ambë da i. I wë da di apaiti Sëmbë u Gadu di a manda ko a di goonliba aki.” 25 Nöö hën Masa Jesosi bai ën taa: “Kabuka naandë! Kumutu a di sëmbë liba wante.” 26 Nöö fa a fan dë, hën di soni ko möön taanga a di sëmbë liba te hii sinkii fëën ta tëëmë tjatjatjatja. Hën a bai taanga bifö a kumutu nëën awaa. 27 Wë nöö fa di soni pasa naandë, a ko foondo dee sëmbë tumisi. Hën de ko ta taki da de na de taa: “Dee sëmbë, andi u ta si aki? Njunjun lei ko a u nö? Di sëmbë aki abi taki a dee soni ta kisi sëmbë a hedi liba tee de ta piki hën buka a sondi seei.” 28 Nöö hën di soni Masa Jesosi du naandë paaja a hii dee köndëköndë u Galilea tuu paliii dou. Sö a bigi da sëmbë tjika. 29 Nöö hën Masa Jesosi kumutu a di keikiwosu naandë, hën ku Jakobosi ku Johanisi, nöö hën de go a di wosu u Simon ku ën baaa Andiasi. 30 Di juu dë di mai u Simon bi dë ku gaan fëbë. A dë leti a bedi naandë. Hën de kondëën da Masa Jesosi. 31 Nöö hën wë Masa Jesosi go a di mama, hën a panjëën a maun hopo ën sindo. Nöö hën wantewante di fëbë go, a ko bunu seei te a hopo seeka soni da de. 32 Nöö hën de dë tefa sonu go, hën dee sëmbë u di köndë tja sëmbë te a hia ko a Masa Jesosi naandë. Dee sëmbë de tja ko dë, de dë ku peipei siki ufö i abi dee sëmbë dee dë ku soni a hedi. 33 Hii sëmbë u di köndë tuu fiaa hai ko a di dööbuka naandë, 34 nöö hën Masa Jesosi kula hii dee sëmbë ku dee peipei siki naandë te a kaba. Söseei a jaka dee soni ta kisi sëmbë a hedi. An da de pasi u de fan möönsö, biga an kë u de konda ambë dëën. 35 Nöö hën di mamate biten, ganian an kanda seei, nöö hën Masa Jesosi hopo. Hën a kumutu a di köndë ganda go dë a wan kamian piii hën wanwan ta begi Masa Gaangadu. 36 Te wan pisi hën Simon ku dee otowan fëën ko hopo, de an si Masa Jesosi a wosu dë, hën de go ta suku ën te fa de ko si ën. 37 Nöö hën de hakisi ën taa: “Andi pasa? Dee sëmbë ta hakisi fa fii poi.” 38 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Nönö, na soni. Ma un boo go a dee oto köndë ala tu e, go tja di Bunu Buka u Gadu go paaja. Biga wë hën mbei mi ko a goonliba.” 39 Nöö hën de kumutu ala, hën de ta waka a dee köndëköndë u Galilea tuu. Fa de ta waka dë, nöö Masa Jesosi ta konda di Bunu Buka u Gadu da dee sëmbë a hii dee keikiwosu u dee Dju sëmbë. Nöö a ta jaka dee soni ta kisi sëmbë a hedi ta puu a de liba. 40 Hën de dë te wan daka, nöö hën wan sëmbë dë ku tjinasiki ko a Masa Jesosi. Nöö hën a tjökö kini a goon nëën fesi begi ën taa: “Ee, Masa o, mi sabi taa ee i kë i sa kula mi o.” 41 Nöö hën tjali u di sëmbë kisi Masa Jesosi, nöö hën a tëndë maun panjëën. Hën a taa: “Aai mati, mi kë e. Be i ko bunu wante!” 42 Nöö fa a fan dë, hën di sëmbë ko bunu wantewante naandë, di tjinasiki an dë u si nëën sinkii möön seei. 43 Nöö hën Masa Jesosi mandëën taa be a go. Ma nöö a bai ën tu taa: “Na konda di sondi pasa ku i aki da sëmbë e! Ma waka tololo go a di begima di ta dë a di keikiwosu, be a si taa i ko bunu. Nöö i tja di paima go tuwë da Gadu kumafa Mosesi bi taki.” ˻Biga gaanduwe Gadu bi da wan tiima u dee Dju sëmbë de kai Mosesi dee wëti fëën. A taa te wan sëmbë i ko bunu u sö wan siki, nöö i musu tja paima go da Gadu bifö i sa toona go a wosu baka.˼ 45 Ma nöö fa di sëmbë kumutu naandë, an tapëën buka möönsö. Ma a go ta paaja di taki naandë te dou hii di köndë, te Masa Jesosi an bi sa ko a dee köndë ganda möön u sëmbë si ën. Nöö hën a fika a döösë ka sëmbë an ta dë hia, ma töku sëmbë ta kumutu a hii së nango nëën ala eti.

Maikusi 2

1 Baka wan tu daka sö, hën Masa Jesosi toona go a Kapenaumi. Nöö an dou seei, hën di njunsu paaja taa sö wan soni, Masa Jesosi toona ko nëën wosu. 2 Nöö hën dee sëmbë u di köndë booko gulululu ko fuu di kamian naandë pöö te kamian an dë u denda go a wosu dendu möön seei. 3 Di juu dë, Masa Jesosi dë a di wosu dendu ta konda di Buka u Gadu da dee sëmbë. Te wan pisi hën fö womi ko dou ku wan lanlan sëmbë di de ta tja a wan kama liba ko dëën faa kula. 4 Ma nöö fa sëmbë hia a di kamian tjika dë, nöö de fö womi an sa feni pasi u pasa go dou a Masa Jesosi. Nöö hën de subi a wan sikada go a di wosuliba. ˻Biga dee wosuliba u di köndë bi dë paatapaata.˼ Nöö hën de fula wan baaku leti a Masa Jesosi liba dë, hën de saka di womi a di kama liba zëngëë ku tatai te go buta leti a Masa Jesosi fesi a goon dë. 5 Nöö hën di Masa Jesosi si fa dee womi ta biibi ën tjika te de mbei sö wan gaan möiti, nöö hën a taki da di lan womi taa: “Na fëëë, womi. Mi da i paadon u dee hogi dee i bi du. Masa Gadu an ta hoi i a bëë möön e!” 6 Ma nöö wanlö Sabima u Wëti bi dë sindosindo leti naandë ta haika soni. Nöö di fa Masa Jesosi fan dë an bunu a de seei, kwetikweti. Nöö hën de ta guunjëën a de hati taa: 7 “Unfa di womi dë sa a' hati u taki sö wan gaan soni? Na sösö a ta sösö Masa Gadu nö? Biga ambë sa puu sëmbë a Gadu bëë boiti Masa Gadu seei nöö?” 8 Ma nöö Masa Jesosi sabi taa sö de ta pakisei, nöö hën a hakisi de taa: “Dee sëmbë o, unfa un ta mëni hogi u mi a unu hati sö? 9 Wë mi hakisi unu e, taa ee fii taki da sö wan sëmbë taa Gadu puu ën a bëë, ee nasö fii taki dëën taa, be a hopo waka go, nöö undi u de tu soni dë sa möön fukë u taki ku buka? ˻Na di fosu wan nö? Biga sëmbë an sa go a Gadu go hakisi ën ee a puu di sëmbë a bëë tuu.˼ 10 “Ma nöö un luku. Mi o lei unu taa Mi di ko Libisëmbë Mii aki, na fan nöö mi sa fan, ma mi abi makiti tu a di goonliba aki fu mi sa puu sëmbë a Gadu bëë.” 11 Nöö hën a bia fan ku di womi taa: “Mati, hopo taanpu! Tei i kama nöö i go fii a wosu!” 12 Nöö fa a fan dë, hën di womi hopo vu taanpu a pë a dee hia sëmbë fesi naandë, nöö hën a tei ën kama hën a waka go fëën a wosu. Nöö di soni naandë bigi da hii sëmbë tee de ko ta gafa Gadu taa: “Hoo, wa si sö wan gaan sondi wan daka.” 13 Nöö hën Masa Jesosi kumutu hën a go a di piki ze u Galilea bandja. Nöö sëmbë ta ko nëën naandë te a hia, nöö a ta da de di lei fëën. 14 Nöö hën a ta waka nango. Te wan pisi, hën a si wan womi de kai Leifi. ˻Hën seei da Mateosi.˼ A dë fëën sindosindo a wan piki wosu a bandja pasi dë ta pii lantimöni, biga hën da wooko fëën kaa. Nöö di Leifi aki, wan womi de kai Alufasi hën pai ën. Nöö di Masa Jesosi si ën, hën a kai ën faa musu ko bakama fëën. Nöö wantewante hën Leifi hopo ko ta waka nëën baka. 15 Wë nöö a ko pasa sö taa Leifi kai Masa Jesosi ku dee bakama fëën fu de musu ko njan ku ën nëën wosu. Nöö hën de go sindo u de njan. Nöö sömëni u dee pii-lanti-mönima ku sömëni oto sëmbë dee abi poi në a di köndë, nöö sö de ko dë ta njan ku de a wan tafa makandi. Biga hia u dee lö pei sëmbë naandë bi ta waka a Masa Jesosi baka kaa. 16 Te wan pisi nöö hën wë dee Sabima u Wëti ko ta pasa naandë gbolo, dee u di Dju paatëi de kai Falisei. Nöö hën de ko si Masa Jesosi dë sindosindo ku dee pii-lanti-mönima ku dee oto nëpoima u di köndë dë ta njan makandi, nöö di sondi an bunu a de seei, kwetikweti. Nöö hën de hakisi dee bakama u Masa Jesosi taa: “Faandi mbei di mësitë fuunu go dë ta njan ku dee lö pei sëmbë naandë a wan tafa u du?” 17 Nöö di Masa Jesosi jei di hakisi u de, nöö hën a piki de a nöngö taa: “Dee sëmbë o, unfa un mëni? Wan sëmbë di siki ku wan sëmbë di dë bumbuu, undi u de abi data fanöudu? Na di sikima nö? Wë nöö ma ko u kai dee sëmbë dee dë bumbuu sëmbë kaa e, ma mi ko u kai dee sëmbë dee an ta libi bunu a Gadu wojo, fu mi heepi de.” Nöö sö a piki de. 18 Hën de dë te wan pisi. Nöö di juu dë, dee bakama u Johanisi di Dopuma ku dee u dee Faliseima ta hoi deseei söndö njan. Biga sö dee Dju sëmbë abi wan guwenti taa so juu de ta tja hangi u wan pisiten fu begi hedi. Nöö hën wan tu sëmbë ko a Masa Jesosi, hën de hakisi ën taa: “Faandi mbei dee bakama u Johanisi ku dee u dee Faliseima ta tja hangi fu begi hedi, ma i ku dee bakama fii wan ta du sö?” 19 Nöö hën Masa Jesosi piki de a wan nöngö fasi, a taa: “Fa u dë aki, ee wan sëmbë o tööu, nöö a o kai sömëni sëmbë ko a di piizii, na sö nö? Wë nöö solanga di tööuma dë ku de naandë, nöö de an sa ta kusumi ta tja hangi. Wai nöö de o ta wai. 20 Ma te di juu dou de ko puu ën a de mindi bifö de o sa ta kusumi ta tja hangi awaa.” 21 Nöö hën a taa: “˻Fa mi ta fan ku unu aki, ma a sa toobi unu fu un tei.˼ Biga na wan sëmbë o tei wan njunjun koosu pisi u lapu wan awoo koosu. Biga te i wasi ën nöö di njunjun pisi o hai kumutu disa di awoo wan, nöö di baaku o ko möön bigi möön leki fa a bi dë kaa. 22 “Söseei tu, ja sa tei wan njunjun win lai a wan awoo mbeti kakisa saku. Biga di awoo saku gaandi kaa, an ta hai möön. Nöö ee i lai di njunjun win go nëën dendu, nöö te di win soopu nöö di saku o tënë tuwë di win fiaa. Da a ko dë i lasi di win fii ku di saku tuu. “Ma nöö i musu tei wan njunjun saku nöö i lai di njunjun win nëën, nöö de tuu o dë bunu kumafa a fiti.” 23 Nöö hën de dë te wan saba daka, nöö hën wë Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta latja ta pasa a wan goon dendu. Di goon naandë, de paandi wan pei soni kuma alisi nëën, ma i sa njan mën kuakua. Nöö hën wë dee bakama ta booko dee taka dee bendi ko a di pasi naandë ta gili a maun ta njan. 24 Di juu dë wanlö sëmbë u di Faliseima kulupu si de, hën de ko hakisi Masa Jesosi taa: “Fa dee bakama fii ta du dë, na Gadu wëti de ta poi nö? Biga de ta wooko a saba daka.” 25 Nöö hën a piki de taa: “Wan bi lesi a Gadu buku nö, di soni bi pasa ku Dafiti a di ten u di Kaba Hei Begima de kai Abiata? Hangi bi ta kii hën ku dee mati fëën, nöö hën a go a di wosu u Gadu, hën dee begima da de di bëëë di de ta buta da Gadu naandë. Nöö hën Dafiti njan mën, hën ku dee mati fëën tuu. Wë nöö di bëëë naandë, dee begima wanwan nöö bi a' pasi u njan mën, na sö nö? ˻Ma tökuseei Gadu an tei Dafiti ku dee sëmbë fëën fu hogi di de njan mën o.˼” 27 Nöö hën a taki da de taa: “Haika e, dee sëmbë. Masa Gaangadu an mbei libisëmbë fu de hoi saba tjina hedi e, ma a mbei di saba faa heepi libisëmbë. 28 Nöö mi taki da unu, taa Mi di i si ko Libisëmbë Mii aki, nöö mi dë Masa a hii soni liba e te dou ku di saba tuu.” Sö wan soni Masa Jesosi taki da dee Faliseima a di ten dë.

Maikusi 3

1 Wë nöö a wan oto saba möön, hën Masa Jesosi toona go a di keikiwosu. Nöö di a go dou, nöö wan womi sai naandë, wan së maun fëën dë dëëdëë tjakaa. 2 Ma nöö sëmbë dë leti dë ta watji Masa Jesosi ee a o kula di womi a di saba daka naandë, biga de kë feni föutu nëën u de tjëën go kaagi. 3 Nöö hën wë aan soni. Hën Masa Jesosi taki da di womi di dë ku di dëëdëë maun naandë taa be a hopo taanpu a dee hia sëmbë fesi dë. Nöö hën a hopo taanpu. 4 Nöö hën Masa Jesosi bia hakisi dee sëmbë dee sai naandë taa: “Unfa Gadu Buku taki, dee sëmbë? Undi möön bunu? Fii du bunu a saba, naa fii du hogi? Fii musu puu sëmbë a dëdë buka, naa fii disëën faa dëdë? Unfa Gadu wëti sikifi fëën?” Ma nöö fa a hakisi de naandë, na wan sëmbë piki ën möönsö, de tuu ko dë pii. 5 Nöö hën a luku de ku hatiboonu. Ma nöö a hati ën tu, fu di de abi sö wan taangajesi da Gadu te tjali u sëmbë an ta kisi de möönsö. Nöö hën a bia fan ku di womi taa: “Mati, tëndë di maun fii i si.” Nöö hën di womi tëndëën maun, nöö hën wantewante di maun ko bunu leti kumafa a bi musu dë. 6 Nöö hën wë dee Faliseima kumutu dë, hën de waka go langalanga tee a di kulupu u di Könu u di köndë, hën da Helodi. Nöö hën de ko ta kuutu makandi unfa u de du de kisi Masa Jesosi kii. ˻Sö di soni Masa Jesosi du dë hati de tjika.˼ 7 Wë nöö wan daka möön, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën hën de go a di piki ze u Galilea bandja. 8 Nöö fa de ko dou dë, hën wanlö hia sëmbë hai ko nëën gidjii, dee sëmbë u Jelusalen ku hii dee oto köndë u Judea, ku dee u di pisiwata de kai Idumea, ku dee sëmbë dee ta dë a di oto së banda u Joodan Lio, ku dee u dee köndëköndë u dee pisiwata de kai Tilusi ku Sidon. Sö dee sëmbë hai ko a Masa Jesosi tjika, biga de bi jei u dee foondo wooko a ta du. 9 Nöö di de ko hia sö kaa, nöö hën Masa Jesosi taki da dee bakama fëën taa be de seeka wan boto buta a bandja wata naandë dëën. Biga fa a ta kula sëmbë dë, nöö awaa seei de ta pusa ta ko nëën liba. 10 Biga de ta si taa ee de nama nëën, nöö de sa ko bunu nöömö. 11 Di juu dë, dee sëmbë dë ku soni a hedi, te de ko dou a Masa Jesosi nöö de ta bai kai olo seei kai a goon. Nöö de ta taki dëën taa: “˻U sabi ambë da i e!˼ I da di Mii u Masa Gaangadu.” 12 Ma nöö hiniwanten te de taki sö kaa, nöö Masa Jesosi ta gandji da de taa de an musu taki di soni dë. 13 Wë nöö te wan pisi hën Masa Jesosi go a wan kamian ka wanlö hia kuun dë, nöö hën a kai sömëni sëmbë u de ko nëën. 14 Nöö hën a pii tuwalufu womi a de dendu tei u de fika ku ën ta lei nëën nöömö, nöö de de kai “apösutu”. Nöö a o manda de go a köndëköndë u de paaja di Bunu Buka u Gadu, 15 nöö a o da de makiti tu u de ta jaka dee gadu ta kisi sëmbë a hedi puu a de liba. 16 Söö. Wë nöö dee në u de tuwalufu womi dee a tei dë, nöö di fosu wan hën da Simon, hën Masa Jesosi ta kai Petuisi. 17 Nöö joo kisi Jakobosi ku ën baaa Johanisi, de da de tu womi mii u di womi de kai Zebedeosi. Nöö Masa Jesosi da de wan në, a ta kai de Boanëgësi, nöö di në dë hën kë taki “Mii u Döndö”, ˻biga sö de tu baaa fasi bi dë˼. 18 Nöö baka u dee baaa dë, nöö joo kisi Andiasi, Filipi, Batolomisi, Mateosi, Tomasi ku wan oto Jakobosi. Hën tata da Alufasi. Nöö joo kisi Tadeosi ku wan oto Simon, nöö di womi aki, hën bi dë a di paatëi u dee sëmbë dee ta suku u puu Loomë lanti a de liba. 19 Ufö joo kisi Judasi Isikaliotu, hën o sei Masa Jesosi buta a dee felantima maun. Nöö sö wanlö sëmbë Masa Jesosi tei u de dë ku ën makandi e. 20 Te wan daka möön hën Masa Jesosi go dë a wan wosu, nöö hën sëmbë booko ko nëën naandë tee hën ku dee bakama fëën an sa fendi pasi u njan seei. 21 Te wan pisi hën dee mama bëë fëën ko jei taa sö ta pasa, hën de taa de o ko tei ën tja go. Biga de ta si kuma tja sondi kamian fëën an dë bunu möön. 22 Nöö di juu dë, wanlö Sabima u Wëti u Jelusalen bi dë a Masa Jesosi naandë, hën di de si andi ta pasa hën de taa: “Wë di sondi aki an dë u taki oto fasi möönsö e. Hën di gaan hedima u dee didibi de kai Belisabo hën wë kisi ën a hedi sö. Hën ta dëën di taanga faa ta jaka dee gadu puu a dee sëmbë liba.” 23 Nöö Masa Jesosi ˻sabi taa sö de ta taki, hën a˼ kai de ko, hën a taki da de taa: “Dee sëmbë, unfa di didibi sa jaka dee otowan fëën puu a wan kamian? A sa booko di tii fëën seei sö nö? 24 Biga ee dee sëmbë u wan köndë hopo feti ku deseei, nöö na booko di köndë dë o booko nö? 25 Söseei ee wan bëë hopo ta feti ku deseei, nöö na booko di bëë naandë ta booko kaba a sösö nö? 26 Wë nöö ee di didibi ta feti ku ën seei sö, nöö nëën da a ta kaba di tii fëën a sösö nö? Ma nöö di soni ta pasa aki, na di soni un ta taki dë e. 27 “Ma mi o taki da unu andi da di soni ta pasa aki. Te joo go tei gudu a wan taanga womi wosu, nöö i musu kisi ën tai gingin ufö i sa go tei dee gudu fëën awaa. Wë nöö hën u ta du aki e. 28 Nöö un dee leima u wëti aki, un haika. Fa i si un fan dë, un musu mëni unu seei e. Biga fu hii dee hogi dee sëmbë ta du, ee de ta kosi Masa Gaangadu seei ta sösö ën ta poi ën në, Gadu sa puu de nëën bëë eti. 29 Ma ee wan sëmbë i ta kosi di Akaa u Gadu ta wisiwasi ën, di sëmbë naandë an o kisi paadon a Gadu möönsö a mundu.” 30 Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee sëmbë, fu di de taki taa di hedima u dee didibi hën dë nëën liba ta du dee foondo wooko. 31 Te wan pisi Masa Jesosi mama ku dee baaa fëën ko dou a dööbuka dë gbolo, hën de manda kai ën. 32 Nöö di juu dë, sömëni sëmbë bi sindo lontu Masa Jesosi a di wosu dendu. Nöö hën sëmbë taki dëën taa: “Masa o, dee sëmbë fii ko aki, i mama ku dee baaa fii, nöö de ta kai i e. De dë leti a dööbuka dë.” 33 Nöö hën a taa: “Dee sëmbë u mi nö?” 34 Nöö hën a luku dee sëmbë sindosindo lontu ën naandë, hën a taa: “Un dee sëmbë aki dee ta du kumafa Gadu kë, nöö unu wë da mi mama ku mi baaa ku mi sisa e.”

Maikusi 4

1 Wë nöö te wan oto daka möön, hën Masa Jesosi toona ko dë a di piki ze u Galilea bandja möön ta lei sëmbë Gadu wöutu. Nöö hën sömëni sëmbë booko seei gililili ko nëën naandë, nöö hën a subi a wan boto bi dë a lampeesi dë, nöö hën a sindo. Nöö dee hia sëmbë dë a tela liba dë, 2 nöö hën a tei wanlö woto ta lei de sömëni sondi a wödu fasi. 3 A taa: “Wan goonma go ta jaa böngö nëën goon dendu. 4 Nöö fa a ta jaa ën naandë, nöö so fëën ta kai a di pasi liba nöö dee piki fou ta ko ta pii ën ta njan. 5 “So u di böngö ta kai a sitonu kamian ka doti an dë hia, nöö a nasi hesi seei. 6 Ma nöö hën di sonu ko hati, hën a kii ën, biga di sitonu kendi di lutu fëën. 7 “Nöö so u di böngö kai a maka dendu, nöö di böngö ku dee maka tuu ta göö makandi, ma dee maka ta peeta di njanjan te an sa ko sondi. 8 “Ma nöö dee otowan kai a bunu goon doti, nöö hën a göö ko puu njanjan e. Biga so puu diiteni toon möön hia möön fa a bi dë, so puu sikisiteni toon möön hia, otowan puu wanhöndö. Nöö sö di pisi dë ko njanjan tjika.” 9 Sö wan woto Masa Jesosi da dee sëmbë te a kaba, nöö hën a taa: “Wë fa mi fan ku unu aki, nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.” 10 Nöö hën de dë te wan pisi, Masa Jesosi dë ku wantu sëmbë ku de tuwalufu bakama fëën, nöö hën de hakisi ën taa: “Masa o, faandi mbei i ta lei dee sëmbë a tjubi fasi sö?” 11 Nöö hën a piki de taa: “Haika e. Unu wë Gadu naki kölöku fuun sa ko sabi dee tjubitjubi soni u di tii fëën. Ma dee oto sëmbë naandë ˻de an ta kë saka deseei a di Tii u Gadu basu möönsö, nöö fëën mbei˼ mi ta lei de a tjubi fasi sö. 12 Nöö a ko dë taa de ta si kodo ma de an ta fusutan, de ta haika kodo ma de an ta jei möönsö. Biga ee nasö de bi o bia de libi ko a Gadu, nöö a bi o puu de a bëë.” 13 Nöö hën a hakisi dee bakama fëën taa: “Wan bi fusutan di woto di mi lei dee sëmbë ö? Wë nöö unfa woon du fusutan dee oto sondi mi o toona lei sëmbë möön?” 14 Hën a taa: “Söö. Wë nöö un haika e, mi o puu ën da unu. Di goonma mi bi taki naandë, hën da di bosikopuma u Gadu e, nöö di böngö hën da di wöutu u Gadu di a ta tja ta paaja. 15 Nöö ka di böngö kai a pasi liba, dee piki fou ko pii ën njan dë, hën da dee sëmbë ta jei di wöutu u Gadu, ma te de jei ën, nöö wantewante di didibi ta ko puu ën a de pakisei djee, de an ta mëni ën möön. 16 “Nöö ka di böngö kai a di doti ku sitonu a basu, hën da dee sëmbë dee jei di wöutu u Gadu hën de tei ën seei ku wai, 17 ma de an ta hoi dou. Biga te sëmbë ta hoi de u felanti, fuka ku toobi ko miti de u di wöutu hedi, nöö de ta kumutu disa di biibi djee. Biga di wöutu an bi go fundu a de hati tjika. 18 “Nöö di goon ka di böngö kai a maka dendu dë, hën da dee sëmbë ta jei di wöutu 19 ma de ta abi bookohedi ku dee sondi u goonliba aki poi. Dee gudu u di goonliba aki ta ganjan de, de ta kë peipei sondi te de an ta a' ten u di wöutu u Gadu, nöö an sa göö ko sondi a de libi möönsö. 20 “Ma nöö ka di böngö kai a di bunu goon, hën da dee sëmbë tei di wöutu u Gadu nöö de ta dëën pasi faa wooko a de hati. Nöö Gadu ta fendi wini a dee lö sëmbë naandë seei te a hia, leti kuma di böngö di puu diiteni toon möön hia möön fa a bi dë, ku sikisi toon, ku wan höndö toon.” 21 Nöö hën Masa Jesosi taa: “˻Fa i si di womi jaa di böngö naandë, nöö sö a musu du e, biga di wöutu u Gadu an musu fika tjubitjubi. Biga˼ ee wan sëmbë tja wan faja ko a wan wosu dendu, nöö an o butëën a sondi basu. Ma a o butëën a wan kamian be hii sëmbë sa si limbo ku ën, na sö nö? 22 “Nöö un haika e, dee sëmbë. ˻Dee soni mi ta lei a di fasi aki, de an o fika sö tjubitjubi u nöömö e. De o ko a döö wan daka nöömö u sëmbë musu ko sabi de. Biga˼ hiniwan soni di dë tjubitjubi musu u ko a döö wan daka nöömö.” 23 Hën a taa: “Söö. Wë nöö fa mi fan ku unu aki, nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.” 24 Nöö hën a taa: “Dee sëmbë, un buta pakisei a dee soni mi ta taki e. Biga di wan seei maaka joo tei u maaka soni, nöö ku hënseei de o toona maaka da i tu, nöö möön hia seei joo kisi a liba. 25 Biga ee wan sëmbë i kisi wan piki soni, nöö hën i wooko ku ën, nöö joo toona kisi möön hia. Ma nöö ee ja wooko ku ën möönsö, nöö di pikiwan di i bi kisi naandë joo lasi ën fiaa.” Sö Masa Jesosi taki di ten dë. 26 Nöö hën wan oto toon, hën Masa Jesosi tei wan oto woto toona lei dee sëmbë möön fa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan goonma go nëën goon dendu go jaa njanjan böngö te a kaba, nöö hën a go fëën a ganda. 27 Nöö fa a go dë, a fëëkëtë di oto naandë. A dë fëën nöö ta duumi ta weki. 28 “Ma nöö fa di böngö sai a di goon naandë, te wan pisi a tja aguja ko a döö. Hën a ta göö fëën ta ko, teee a ko dë ku bëë ko puu jakajaka seei ko abi njanjan. 29 Te wan pisi a lepi, juu fëën dou, hën di goonma ko koti. Ma nöö hii fa di njanjan waka ko sö naandë, ma di sëmbë di paandi ën an saanfa a du ufö a ko sö. Wë nöö leti sö nöö a ta pasa a di Njunjun Tii u Gadu dendu e.” Sö wan oto Masa Jesosi da di juu dë. 30 Nöö hën a taa: “Un oto mi o toona tei u mi lei unu möön fa soni ta waka a di Njunjun Tii u Gadu dendu?” 31 Hën a taa: “Wë a dë sö leti kuma di uwii de kai mutaadi di u ta paandi a di köndë fuu aki. Fa a sai dë, nöö di sii fëën piki möön hii dee oto sii de ta paandi, na sö nö? 32 Ma nöö te a göö, nöö a ta ko bigi pasa hii dee oto uwii tuu dee u ta paandi a goon dendu, te piki fou seei ta ko ta mbei wosu a dee maun fëën. “Nöö sö nöö sondi dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu e.” 33 Wë nöö te Masa Jesosi ta konda di wöutu u Gadu da sëmbë, nöö dee lö oto aki a lobi u tei konda. Biga a ta fan ku de a wan fasi kumafa de sa fusutan soni nöö. Ma te hën ku dee bakama fëën dë de wanwan, nöö a ta puu sondi da de möön fini. 35 Wan daka hën Masa Jesosi dë ta konda di wöutu u Gadu da dee gaan hia sëmbë naandë tefa sapate, nöö hën a fan ku dee bakama fëën taa: “Womi, un boo koti go a di oto së banda ala ufö.” Hën de taki aai. 36 Nöö aan soni, hën de disa dee hia sëmbë naandë, nöö hën de tei Masa Jesosi leti fa a sai dë, nöö hën de subi a boto, hën de ta aba di piki ze naandë nango. Ma nöö wanlö oto boto ta faaka de. 37 Nöö fa de nango dë, hën Masa Jesosi go a di boto gogo ala wante go kandi buta hedi a wan kunsu liba, hën a duumi pii. ˻Wei nöö a wei sö.˼ Nöö hën de nango te wan pisi, hën wan gaan ventu ko bigi möön hii soni ta seki di wata teee, di wata nango a di boto dendu seei djululuu, kuma de sa singi. Nöö dee bakama fëëë te na soni hën de kule go a Masa Jesosi go weki ën taa: “Masa, ja si taa woo dëdë kaba a di wata aki ö? Ja a' toobi nö?” 39 Nöö hën Masa Jesosi weki, hën a hopo. Hën a bai di ventu ku di sekiwata taa: “Un tan pii e!” Nöö fa a fan dë, wantewante hën di ventu ku di wata tan piii. 40 Nöö hën Masa Jesosi hakisi dee bakama taa: “Andi mbei un fëëë sö? ˻Wan a' futoou a mi liba eti nö?˼” 41 Nöö hën dee bakama panta te na soni, de ko dë ta luku deseei diin ta hakisi de na de taa: “Womi, ambë da di sëmbë aki di abi sö wan poosian te gaan ventu ku sekiwata seei ta piki ën buka a soni?”

Maikusi 5

1 Wë nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën aba di piki ze go tjökö a di pisiwata u dee Galasëni sëmbë. 2 - 4 Nöö fa de ta kumutu a boto dë, nöö hën de ko miti ku wan womi di wanlö taku soni dë nëën liba gbolo. Di womi aki ta libi a dee sitonu baaku u di köndë ka de ta bei sëmbë, nöö a dë sö taanga tee na wan sëmbë seei sa kisi ën hoi buta a wan kamian pii. Biga sömëni pasi de bi pooba bui ën nëën maun ku ën futu tuu, ma nöö a ta koti dee këti seei wököwökö kule go fëën. 5 Nöö a ndeti ku didia di womi aki ta dë a di geebi naandë ta sanga nango ta ko ta bai ta kai wolo ta koti ën seei ku sitonu pisi hii ën sinkii. 6 Nöö fa a dë a di kamian naandë te wan pisi hën a si Masa Jesosi te ala, nöö hën a kule ko kai a goon nëën fesi holou sö. 7 Nöö hën a ta bai taanga seei ta fan ku ën taa: “Andi tja i ko aki, Jesosi, i di Womi Mii u di möön hei Gadu u mundu? Andi u ku i abi eee? Mi begi i taa be i soi a Masa Gadu fesi taa ja o da mi sitaafu e!” 8 Nöö sö a taki, biga Masa Jesosi bi fan ku di soni nëën liba naandë taa a musu go kumutu dë. 9 Nöö hën Masa Jesosi hakisi di womi taa: “Un në fii?” Hën a taa: “Mi de kai A-Hia-Möön-Hii, biga u dë seei te a hia.” 10 Nöö hën de ta begi Masa Jesosi seei nöömö, taa: “Gaantangi, na jaka u puu a di pisiwata aki e, u begi i.” 11 Nöö zuntu ku di kamian naandë i abi wan kununu, nöö wanlö hia hagu bi sai nëën ta pii sondi ta njan. 12 Nöö hën dee taku soni begi Masa Jesosi taa: “Ee joo puu u a di sëmbë aki liba, nöö gaantangi da u pasi fuu go a dee hagu e.” 13 Hën Masa Jesosi da de pasi. Hën de tuu kumutu a di sëmbë go a dee hagu. Fa u mbei naandë hën dee hagu tei kule seei ta bazia di kununu naandë gililili te a di ze u Galilea dubuu piii. Dee hagu dëdë a wata fiaa. Nöö de bi dë kuma tu dusu hagu sö. 14 Nöö di dee sëmbë bi dë ta watji dee hagu naandë si di soni, nöö hën de kule go a ganda go konda taa sö wan sondi pasa ku dee hagu. Nöö hën dee sëmbë u di köndë booko seei gililili ko a Masa Jesosi. 15 Fa de ko dou, hën de si di sëmbë di bi dë ku dee hia taku soni nëën liba sindosindo pii ku koosu a sinkii, ku bunu fusutan seei. Nöö dee sëmbë dee bi sai dë, hën de konda da dee otowan te de kaba kumafa de si soni pasa ku di womi ku dee hagu. 17 Nöö hën dee sëmbë u di köndë begi Masa Jesosi taa gaantangi be a kumutu a di pisiwata u de go fëën. 18 Nöö Masa Jesosi an fia ku de. A piki, hën a go a boto wante faa go. Ma nöö hën di womi a bi jaka dee taku soni puu nëën liba dë begi ën taa: “Masa, gaantangi, be mi go ku i e.” 19 Ma nöö Masa Jesosi an dëën pasi faa go ku ën. A taki dëën taa: “Mati o, toona go a dee sëmbë fii ku dee mati fii e, nöö i go konda da de di bunu Gadu du da i aki, ku di fa a saa i tjika.” 20 Nöö hën di womi go e, hën a ta konda di sondi pasa ku ën a hii di pisiwata naandë tuu palalaa te dou, kumafa Gadu heepi ën tjika. Baa nöö di sondi dë foondo sëmbë e. Nöö da sö wan gaan wooko Masa Jesosi du a di pisiwata de kai Dekapolisi naandë. 21 Wë nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën toona aba go a di oto së banda ala, nöö fa de go dou dë hën sëmbë ko lontu ën seei te a hia buta a mindi. 22 Nöö di juu dë, hën wan womi de kai Jailusi ko dou. Di womi aki, a dë wan u dee hedima u keiki u di köndë naandë. Nöö di a si Masa Jesosi hën a kai ku kini a goon. 23 A taki dëën taa: “Gaantangi mi begi i, nama maun a wan mujëë mii u mi da mi. A siki seei te fu dëdë.” 24 Nöö hën de tei pasi u de go a di hedima wosu, nöö dee hia sëmbë naandë ta bondji Masa Jesosi seei gililili sö nango ku ën. 25 Wë nöö di juu dë wan mujëë bi dë a dee sëmbë dendu naandë, sondi ta kule nëën tuwalufu jaa longi kaa. 26 A bi go a sömëni data, de kulëën te de wei. Hii möni fëën tuu kaba këëë, ma ka u di siki bëtë awaa a ta ko möön hogi. 27 Nöö hën di mujëë ko jei u Masa Jesosi gbolo, nöö hën a taa a o ko nëën ko suku heepi tu. Biga a taa: “Ee mi sa nama tjë söseei a di koosu fëën, nöö mi si kuma mi sa ko bëtë nöömö.” Sö di mujëë ta taki nëën hati. Nöö hën a ta tuusi hënseei a dee sëmbë mindi dë tefa a ko nama maun a di koosu u Masa Jesosi kumafa a bi taki. 29 Nöö di a nama nëën, wantewante dë a fii taa a ko bëtë djeee, di soni an ta kule nëën möön. A ko böö u di sitaafu dë. 30 Nöö Masa Jesosi seei fii taa wan poosian kumutu nëën kula wan sëmbë, nöö hën wante a bia hakisi dee hia sëmbë ta waka nëën baka naandë taa: “Ambë panjan di koosu u mi?” 31 Nöö hën dee bakama fëën piki taa: “Masa, dee gaan hia sëmbë ta bondji i gililili aki, hën i taa ee ambë nama a i nö?” 32 Ma nöö Masa Jesosi ta tuwë wojo a dee hia sëmbë dendu naandë, faa si ee ambë bi panjëën. 33 Nöö hën di di mujëë ko sabi taa sö wan gaan sondi pasa ku ën, nöö hën a ko fëëë seei. Hën a ko tuwëën seei a goon a Masa Jesosi fesi naandë, hën a konda hii di sondi te a kaba kumafa a bi waka. 34 Nöö hën Masa Jesosi fan ku ën taa: “Mujëë, di fa i si i biibi a mi tjika dë, hën wë mbei i fendi heepi e. Nöö go fii, i böö u di siki bi ta sitaafu i dë.” 35 Nöö an kaba u fan ku di mujëë seei, nöö hën wanlö sëmbë ko dou dë. De kumutu a di wosu u Jailusi, di hedima u keiki di bi ko begi Masa Jesosi faa ko kula di mujëë mii fëën dëën. Nöö hën de fan ku Jailusi taa: “Mati o, gaan sondi. An dë u di mësitë ko a i wosu möön e, biga di mujëë mii fii lasi libi kaa.” 36 Nöö hën Masa Jesosi jei fa de fan, ma nöö an dë gaan sondi dëën seei. Nöö hën a fan ku Jailusi taa: “Na fëëë e, mati. Ta biibi a mi nöömö.” 37 Nöö hën de nango a di wosu ka di mujëë mii dë dëdëdëdë ala. Ma nöö Masa Jesosi an mbei dee hia sëmbë go ku ën möön. Petuisi, ku Jakobosi, ku ën baa Johanisi, de nöö a mbei go ku ën. 38 Nöö di de naki tefa de go dou a di wosu, nöö sömëni sëmbë sai naandë kaa ta mbei wajawaja ta bai ta këë ta kai olo te a bigi. 39 Nöö hën Masa Jesosi denda go a di wosu, hën a hakisi dee sëmbë taa: “Andi un ta du a di kamian aki sö? Biga na dëdë di mujëë mii dëdë e. Duumi a ta duumi.” 40 Nöö fa a fan dë, hën de lafu ën te a bigi, biga de sabi bunu taa di mujëë mii dëdë tuu. Nöö hën a buta dee sëmbë naandë tuu go a döö, nöö hën a kai di tata ku di mama u di mujëë mii, ku de dii bakama fëën naandë, nöö hën de go a di kamba ka di dëdë dë. 41 Nöö hën Masa Jesosi go panjan di dëdë a maun, hën a taa: “Talita kumi,” dati wan taki: “Mujëë mii, hopo taanpu fii e!” 42 Nöö fa a taki naandë, hën di mujëë mii hopo taanpu a pë. Hën a ta waka ta lontu a di wosu dendu, biga a abi tuwalufu jaa kaa. Baa nöö di soni pasa dë, a bigi da dee sëmbë e. 43 Nöö hën Masa Jesosi bai de taa: “Di sondi i si pasa aki, wan musu taki ën da sëmbë e. Nöö un da di mujëë mii soni u njan.” Nöö sö wan gaan soni Masa Jesosi du möön e, ka a dë a di pisiwata naandë.

Maikusi 6

1 Wë nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën kumutu naandë, nöö hën de go a di köndë ka a bi kiija. ˻Hën da Nazalëti.˼ 2 Nöö a di saba daka, hën a go a di keikiwosu go ta lei dee sëmbë u di köndë dee lei fëën. Nöö fa a ta fan dë, a ta bigi da de seei, nöö hën de bia ta hakisi de na de taa: “Naasë a kumutu ko aki ku dee lei fëën dë? Unsë a feni sö wan köni? Ambë dëën kaakiti faa ta du dee foondo wooko u ta jei a ta du? 3 Biga na di tëmbëma bi dë aki nëën disi nö? Na di mii aki Malia bi pali nö? Dee baaa fëën u sabi de bunu: Jakobosi, Josëfu, Judasi, ku Simon. Dee sisa fëën, na u ku de ta dë aki nö?” Nöö hën de tei ën u hogi te na soni. 4 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Un haika e, dee sëmbë. Wan tjabukama u Gadu an ta fuka u nëbai a oto köndë e, boiti a di köndë ka a bi kiija, ku dee bëë fëën. A de nöö an ta fendi gafa.” 5 Ma fa a fan dë seei, ma a bigi dëën fa dee sëmbë an kë biibi ën. Nöö fëën mbei an du foondo wooko naandë möönsö, boiti wantu sëmbë nöö a kula, di a buta maun a de liba. Nöö hën a kumutu naandë hën a go a dee oto köndë u di pisiwata dë go ta lei sëmbë. 7 Te wan daka hën Masa Jesosi kai de tuwalufu bakama fëën ko nëën. Nöö hën a taki da de taa: “Un haika e, mi o manda unu go tu ku tu a dee köndëköndë, ˻nöö woon go konda taa Masa Gadu ta hopo wan njunjun tii˼. Nöö mi o da unu makiti fuun sa jaka dee soni ta ko a sëmbë hedi puu a de liba. 8 “Ma nöö fa woon go aki, wan musu tja soni e. Wan musu tja bëëë. Wan musu tja tu susu, di fuunu futu dë tjika kaa. Wan musu tja tu koosu tu, di dë a unu sinkii dë tjika kaa. Wan musu tja möni e. Nöö di kokoti a i maun dë, hën nöö fii tja. 10 “Nöö fa woon go aki, nöö te un dou a wan köndë, nöö di sëmbë di o kisi unu buta nëën wosu, nöö naandë un musu tan fu te un kumutu a di köndë dë e. Wan musu kumutu dë go tan a oto wosu möönsö. 11 “Nöö te un go a wan köndë ka de an kë unu, de an kë jei di lei fuunu, nöö un kumutu disa di köndë dë go e. Ma bifö un go un musu feki di basufutu sandu fuunu tuwë a di köndë kuma wan maaka u de si taa di hebi fika da de.” Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën te a kaba. 12 Nöö hën dee bakama go e. Hën de go ta konda da dee sëmbë a dee köndëköndë taa be de bia disa dee hogilibi u de. 13 Nöö fa de go dë, nöö de heepi sëmbë e. Biga de jaka sömëni soni bi ta kisi sëmbë a hedi puu a de liba, de tutu fatu a sömëni sikima sinkii kula de ko bunu. 14 - 16 Nöö fa Masa Jesosi ta du dee foondo wooko a di pisiwata u Galilea naandë, nöö në fëën ta bai ta paaja nango a dee köndëköndë. De ta taki nëën liba seei. So sëmbë taa: “Un haika, dee sëmbë. Johanisi di Dopuma di di könu bi manda dee sodati kii, hën wë toona weki a dëdë e, hën a tei oto në ta tja.” Otowan taa: “Nönö, di fesiten Tjabukama u Gadu de kai Elia, hën di dë e. Hën toona weki ta tja oto në.” Otowan a dendu taa: “Nönö e, na weki di sëmbë aki weki a dëdë, ma a dë wan hebi Tjabukama u Gadu nöö, kuma dee bi dë a fesi.” Nöö sö dee sëmbë ta fan peipei soni u Masa Jesosi. Te nöö di könu u di köndë de kai Helodi seei ko jei u Masa Jesosi. Hën a taa: “Awa, Johanisi di Dopuma di mi bi manda sëmbë kii, hën toona weki tuu. Biga hën nöö sa du dee lö foondo wooko mi ta jei di sëmbë naandë ta du dë.” Sö hën a taki. 17 - 20 Wë nöö fa di Könu fan dë, a bi kii di Dopuma tuu o, biga a bi manda sodati go koti ën hedi puu. Nöö di sondi mbei a du sö. Di Könu bi abi wan baaa fëën de kai Filipi, nöö di baaa bi abi wan mujëë de kai Helodiasi. Nöö hën di Könu tei di mujëë u di baaa fëën aki buta a wosu gbolo. Nöö hën di a du sö, hën wë Johanisi bai ën taa an du bunu, biga a booko Gadu wëti fa a tei ën suwagi dë. Nöö hën di di mujëë jei taa sö Johanisi bai di manu fëën, nöö a tei Johanisi fu hogi. A hoi ën a bëë seei, a kë kii ën nöömö. Ma nöö di Könu an dëën pasi faa musu kii ën, biga a ta lesipeki Johanisi, a ta si taa a dë wan bumbuu sëmbë ta libi kumafa Gadu kë. Ma nöö u di Könu musu du di mujëë fëën wan piizii, hën a manda sodati buta Johanisi a dunguwosu. Ma so juu di könu ta kai Johanisi faa fan ku ën, nöö a lobi u ta haikëën, hii fa dee fan u Johanisi ta toobi ën seei. 21 Wë nöö hën de dë te wan daka gbolo, di mujëë kisi pasi faa du ku Johanisi kumafa a bi kë. Biga a ko pasa sö taa di Könu fujai, nöö hën a hoi wan gaan piizii. A kai hii dee bigima u di pisiwata naandë tuu ko a di piizii: dee lanti hedima, ku dee hedima u sodati, ku dee guduma. 22 Nöö hën de dë a di piizii dendu tee wan pisi. Nöö di baa mujëë fëën di a tei dë bi abi wan mujëë mii fëën. Nöö hën di mujëë mii ko baja wan gaan ˻dëë wojo˼ baja bigi möön hii sondi. Baa nöö a suti da di Könu ku hii dee bigima sai naandë te na soni, fa di mujëë mii baja dë. 23 Nöö hën di könu kai di mujëë mii ko nëën, hën a taa: “Wë mii, di baja i baja aki a suti poi, nöö mi kë paka i e. Ma nöö i musu piki mi andi i kë, nöö mi soi a hii dee bigima aki fesi tuu taa hiniwan sondi di i hakisi mi mi o da i ën kaa. Ee hafu u di köndë mi ta tii aki seei i kë, mi o da i ën.” Sö di Könu taki da di mujëë mii. 24 Nöö di a taki sö, hën di mii kule seei hesihesi go nëën mama taa: “Maama o, sö di Könu taki da mi e, nöö andi mi musu hakisi ën?” Nöö hën di mama piki di mujëë mii taa: “Go piki di könu e, taa i kë u de tja di hedi u Johanisi di Dopuma a wan paatu dendu ko da i.” 25 Nöö hën di mii kule hesihesi go a di könu. A taa: “Wë Köndë Masa, mi ko piki di sondi mi kë e. Mi kë fii da mi di hedi u Johanisi di Dopuma a wan paatu dendu hesihesi seei.” 26 Wë nöö di di Könu jei sö, nöö hati fëën ko latja, biga a hati ën faa musu du sö wan sondi ku di Dopuma. Ma nöö fu di soi a bi soi a dee bigima naandë fesi da di mujëë mii kaa, fëën mbei an sa puu di buka dë möön. 27 Nöö aan köni, hën a manda wan sodati faa go koti Johanisi hedi buta a wan paatu tja ko. Nöö hën di sodati go koti Johanisi hedi belim puu, 28 hën a tei buta a di paatu tja ko da di mujëë mii. Nöö hën di mii tei tja go nëën mama. 29 Wë nöö di dee bakama u Johanisi jei di taki dë, nöö a hati de e, ma heepi an dë. Nöö hën de ko tei di dëdë sinkii fëën tja go bei. Nöö da sö wan gaan hogi Könu Helodi du e. 30 Wë nöö hën dee bakama u Masa Jesosi, dee a bi manda go a köndëköndë, hën de toona ko nëën baka, nöö hën de konda dëën te de kaba fa de lei dee sëmbë ku fa de du di wooko tjika. 31 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Un sabi nö? Un boo go a wan pii kamian u wanwan ka sëmbë an dë, fuu sa böö abiti sö.” Nöö di sondi mbei a taki sö, biga hia sëmbë ta kumutu a dee köndëköndë ta ko nëën nöömö ta suku heepi te hën ku dee bakama fëën an sa fendi pasi u njan, bamba u de böö seei. 32 Nöö hën de kai a boto ta puu nango a di kamian ka de o go dë de wanwan. 33 Ma nöö wanlö hia sëmbë si de, nöö de sabi kaa taa a sö wan kamian de nango. Nöö hën de kule lontu a bandja wata u de go miti ku de a di oto së banda ala. 34 Nöö di Jesosi ku dee bakama fëën go tjökö, hën de si dee hia sëmbë naandë ta luku de kaa. Nöö aan soni, hën Masa Jesosi go ta lei de sömëni soni möön, biga tjali u de kisi ën. A si taa de dë kuma wanlö hia sikafu söndö tiima ta waka ta daama nango ta ko. 35 Nöö fa u mbei dë, nöö sapate ta ko kaa, nöö hën dee bakama taki da Masa Jesosi taa: “Masa o, i sabi nö? A tjika fii manda dee sëmbë go, be de go suku sondi u njan bai a dee köndëköndë a u bandja aki. Biga sëmbë an ta libi ka u dë aki, nöö sondi u njan an dë aki u fendi tu.” 37 Ma nöö hën Masa Jesosi taa: “Nönö e, unu musu da de sondi u njan.” Hën de taki dëën taa: “Unfa i mëni? Dee sömëni sëmbë aki, u o da de sondi u njan nö? Biga di möni di u musu puu bai sondi u njan da de, nöö a musu dë aiti liba wooko möni.” Sö dee bakama fëën piki ën. 38 Nöö hën Masa Jesosi hakisi de taa: “Un mëni bëëë un abi aki? Un go luku i si.” Nöö hën de go luku te de ko, hën de ko piki ën taa: “U abi feifi bëëë ku tu fisi nöö.” 39 Nöö hën a manda de taa: “Un go mbei dee sëmbë sindo a dee ahun liba aki na alö e.” 40 Nöö hën de go mbei dee sëmbë sindo a hipihipi, feifiteni ku feifiteni a wan hipi, wan höndö ku wan höndö a wan hipi. 41 Nöö hën di de sindo sö kaa, hën Masa Jesosi tei de feifi bëëë ku de tu fisi, nöö hën a hopo wojo luku liba da Masa Gadu tangi te a kaba, hën a booko de pisipisi te a kaba. Nöö hën a tëndë da dee bakama taa be de paati da dee sëmbë. Nöö hën de tei paati da dee sömëni sëmbë naandë tee lontu ko kai. 42 Nöö hii dee sëmbë tuu seei njan te bëë u de fuu, de an kë möön. 43 Wë nöö di mëni sëmbë njan di ten dë, feifi dusu womi sëmbë de konda e, ˻ufö i abi dee mujëë ku dee mii˼. Nöö di de njan te de kaba, hën dee bakama go pii di bëëë ku di fisi dee fika nöö a dou hii tuwalufu manda fuufuu eti. Nöö da sö wan gaan foondo wooko Masa Jesosi du a di lö kamian dë e. 45 Nöö di dee sëmbë njan te de kaba naandë kaa, hën Masa Jesosi kai dee bakama ko nëën, hën a taa: “Un go tei di boto, nöö un puu go a Betisaida ala.” Sö Masa Jesosi taki da de. Ma nöö hën a o fika dë faa manda dee sëmbë go. 46 Nöö hën dee bakama fëën go. Nöö di Masa Jesosi manda dee oto sëmbë go kaa, hën a go a wan kuun kamian naandë hën wanwan go ta begi Masa Gaangadu. 47 Nöö hën di sapate, di boto u dee bakama fëën dë tee a mindiwata ala. 48 Te wan pisi hën Masa Jesosi tuwë wojo luku, a si taa de dë a gaan toobi seei. Biga de ta puu kodo ma de an nango fesi. Wan gaan ventu wë ko ta kii de sö. Nöö a gaan ndeti seei di sondi dë ta pasa, biga fosu ganian an kanda eti. Nöö di Masa Jesosi si sö, hën a bazia di kuun ko a di wata bandja hën a ta waka seei tjuwatjuwa ta ko a dee bakama fëën. Nöö hën di a ko zuntu ku de hën a mbei kuma a ta pasa. 49 Di juu dë dee bakama wojo ko kai a di sëmbë ta waka a di wata liba naandë, nöö hati u de latja te na soni, de bai kai wolo, biga de mëni taa jooka de si dë. Nöö hën Masa Jesosi kai de taa: “Kijoo, wan fëëë sö e. Un tai hati. Mi wë disi.” 51 Nöö hën a subi a di boto dendu. Fa a subi dë, nöö wante hën di ventu kötö pii. Wë nöö di sondi dë bigi da dee bakama fëën te na soni. 52 Biga wë hii fa de bi si Masa Jesosi tei de feifi bëëë hën a da dee gaan hia sëmbë, de njan dë seei, ma töku de an bi buta mëni nëën fu de sabi ambë dëën. 53 Nöö hën de puu go tjökö a di pisiwata u dee Genesalëti sëmbë ala, nöö hën de tai di boto u de te de kaba. 54 Nöö fa de ko dou dë, hën sëmbë si de sabi wante kaa. 55 Nöö hën de kule go paaja di njunsu te dou hii dee köndë naandë, taa: “Jesosi di kulama dë a di köndë fuu.” Nöö hën dee sëmbë kule go tei dee sikima buta a kama ta tja ko a Masa Jesosi seei gililili sö. 56 Wë nöö sö. Hii ka Masa Jesosi nango kaa, a dee gaangaan köndë ku dee pikipiki köndë te dou ku dee pandasi kamian tuu, dee sëmbë ta tja dee sikima u de ko buta a sitaati dëën faa musu kula de da de. Nöö de ta begi ën taa be a da de pasi u de ta nama a di jëkëjëkë u di koosu buka fëën, nöö hii dee sëmbë dee nama sö kaa, de tuu ko bëtë. Nöö da sö Masa Jesosi kula dee sëmbë u di pisiwata dë tjika.

Maikusi 7

1 Wë nöö hën de dë te wan daka, hën so u dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti kumutu a Jelusalen ko a Masa Jesosi dë. 2 Te wan pisi hën de ko si taa te dee bakama u Masa Jesosi ta njan, nöö de an ta wasi maun a di fa dee Dju sëmbë guwenti u wasi maun. 3 Biga wan tuutuu Dju sëmbë an o njan ee na a wasi maun kumafa a lei a dee gaan sëmbë fëën, 4 taa te a kumutu a wojowojo ko, nöö a musu wasi a wan apaiti fasi bifö a sa njan. Nöö a musu wasi dee paabi lai fëën a wan apaiti fasi tu, kuma dee kan u bebe wata, gansë, paabi u njan. Biga de ta mëni taa ee de an du sö nöö de an o dë limbolimbo a Gadu wojo. 5 Nöö hën mbei dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti hakisi Masa Jesosi taa: “Faandi mbei dee bakama fii an ta hoi dee wëti dee dee gaan sëmbë fuu buta da u?” 6 Nöö hën Masa Jesosi fan ku de, a taa: “Un dee bödjëëma i si aki, un haika e. Gadu bi da di tjabukama fëën de kai Jesaaja wan buka u wanlö sëmbë, nöö a bi a' leti e. Biga a taa: Dee sëmbë i si aki sö, de ta lesipeki mi ku de buka, ma hati u de an dë a mi seei. 7 Fa de ta bai taa de ta hei mi naandë, na tuu. Sösö sondi seei de kai në ta du dë. Biga na dee wëti u mi de ta lei sëmbë möönsö. Libisëmbë wëti nöö de ta lei. Sö Jesaaja bi taki, nöö dee sëmbë a taki dë, unu wë e.” 8 Nöö hën a taa: “Dee lei libisëmbë buta, de un ta tei u gaan soni seei, ma nöö dee lei Gadu buta, de un ta disa a wan së ala.” 9 Hën a taa: “Aai, un köni seei baa, fa un saanfa u buta dee lei u dee gaan sëmbë fuunu a dee lei u Gadu kamian tjika. 10 Biga a fesiten di Gadu bi da Mosesi dee wëti, hën a taa i musu lesipeki i mama ku i tata. Ee wan sëmbë i ta kosi i mama ku i tata ta wisiwasi de, nöö de musu kii i puu. Sö Gadu hei mama ku tata tjika. 11 “Ma nöö un biëën ko wan hii oto soni. Biga wan sëmbë sa taki dëën mama ku ën tata taa: ‘Dee sëmbë, mi si taa un dë a fuka. Ma nöö di sondi mi bi musu tei u heepi unu, mi butëën a wan së da Gadu kaa. Da a ko heepi fëën an dë. Ma a' soni u da unu möön.’ 12 Nöö fa di sëmbë fan dë, nöö un ta si taa a fan bunu poi. Nöö sö un sai dë ta tapa sëmbë u de an sa puu de mama ku de tata a fuka möön. 13 “Wë nëën da un puu dee lei u Gadu buta dee lei u dee gaan sëmbë fuunu a de kamian nö? Nöö di soni mi taki dë, hën da wan kodo nöö, u dee hia sösö lei fuunu dee un ta lei sëmbë.” 14 Nöö hën Masa Jesosi mbei dee hia sëmbë dee bi ko dë hai ko möön zuntu ku ën, nöö hën a taa: “Un haika bunu fa mi o fan aki, be un fusutëën. 15 Mi taki e, dee sondi ta kumutu a döö së nango a i sinkii, na de ta mbei i ko sundju a Gadu wojo e. Ma dee sondi ta kumutu a i hati ko a döö, de ta sundju i a Gadu wojo. (( 16 Nöö fa mi fan ku unu aki, nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.))” 17 Nöö hën a disa dee sëmbë naandë, hën a go a wosu. Nöö hën dee bakama fëën ko hakisi ën taa: “Masa o, andi di soni i lei dee sëmbë naandë kë taki?” 18 Nöö hën a taa: “Fa mi fan dë, unu seei tu wan fusutan nö? Wan sabi nö, taa di sondi di i njan tuwë go a i bëë an sa mbei i ko sundju a Gadu wojo? 19 Biga te wan pisi a ta toona kumutu a i sinkii baka.” (Nöö ku di lei aki i sa si taa Masa Jesosi puu tjina a hii soni u njan.) 20 Hën a fan go möön longi, a taa: “Di sondi di ta kumutu a wan sëmbë hati ko a döö, nöö hën ta sundju ën a Gadu wojo, kuma te i ta libi fanafiti a manu ku mujëë soni, kuma te i ta fufuu, i ta kii sëmbë, i ta tei sëmbë mujëë ee nasö sëmbë manu, 22 i a' langahati u sëmbë soni, i ta a' hogihati u sëmbë, i ta ganjan sëmbë, i ta du fanafiti soni, i ta haun ku sëmbë, i ta tja sëmbë go sei a baka, i abi gaan fasi, i abi wisiwasi fa. 23 Hii dee lö sondi naandë tuu, a libisëmbë hati de ta kumutu ko a döö, nöö de ta mbei i ko sundju a Gadu wojo. Un jei bunu fa mi taki aki nö? Söö.” 24 Nöö hën Masa Jesosi kumutu a di köndë naandë, hën a go a di pisiwata zuntu ku di köndë de kai Tilusi, nöö hën a denda go a wan wosu. Ma nöö an kë u sëmbë sabi taa sö a ko sai naandë. Ma di soni an sa tjubi, sëmbë ko sabi gbolo taa a dë a di köndë. 25 Nöö wan mujëë bi sai dë bi abi wan piki mujëë mii, nöö wan taku soni dë a di mujëë mii liba. Nöö sö hesi di di mujëë ko sabi taa Masa Jesosi sai dë, nöö hën a waka seei langalanga ko nëën naandë. Nöö hën a tjökö kini nëën fesi 26 ta begi ën gaanfa seei taa: “Masa, gaantangi, ko jaka wan sondi puu a di mujëë mii u mi liba da mi. Biga a ta penëën te na soni.” Ma nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Mujëë o, an fiti fii musu puu bëëë a de mii maun tuwë da dagu mii e. Biga dee mii fosu musu njan.” ˻Nöö fa a fan dë, a kë taki taa dee Dju sëmbë fëën fosu musu fendi heepi˼ biga wë di mujëë aki sö an dë Dju sëmbë, oto köndë sëmbë a dë. De pai ën a Finisia u Silia köndë. 28 Nöö di Masa Jesosi piki ën sö, nöö hën di mujëë hakisi ën taa: “Wë Masa o, dee sakasaka dee ta puu a di tafa liba ta kai a goon, nöö dee dagu mii an sa pii de njan nö?” 29 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Aai mujëë, i hakisi bunu o, nöö i fendi heepi kaa. Toona go fii a wosu, biga di taku soni kumutu disa di mujëë mii fii e.” 30 Nöö hën di mujëë toona go a wosu. Nöö fa a go dou dë, hën a si di mii fëën dë kandikandi pii, biga di taku soni disëën go kaa. Nöö da sö Masa Jesosi heepi di mujëë naandë e. 31 Nöö hën a kumutu a di pisiwata u Tilusi naandë nöö hën a o toona go a di ze u Galilea. Nöö fa a nango dë, hën a latja Sidon pasa go dou a di pisiwata de kai Dekapolisi möön. 32 Nöö di a dou, nöö hën de tja wan womi ko nëën. Di womi aki sö an ta jei soni, an ta fan bunu tu. Nöö hën de ko begi Masa Jesosi taa gaantangi, be a buta maun nëën liba faa sa ko bunu. 33 Nöö hën Masa Jesosi puu di womi a dee sëmbë naandë mindi nöö hën a tjëën go a wan së. Nöö hën a buta finga a di womi jesi toona puu. Hën a tunta nëën finga buta a di womi töngö. 34 Nöö hën a luku liba nöö a hai böö taanga. Nöö hën a taa: “Efata,” dati wan taki: “Un jabi.” Di töngö Masa Jesosi ta fan hën taki sö e. 35 Nöö fa u mbei naandë, nöö hën di womi ko ta fan limbolimbo, a ko ta jei soni seei gbegedee. 36 Nöö hën Masa Jesosi bai dee sëmbë taanga taa de an musu konda di soni di pasa naandë da na wan sëmbë. Ma nöö di möön a ta bai de, möönmöön seei de ta paajëën nango. 37 Nöö hën di soni bigi da hii mundu. De sai dë ta taki taa: “Aai oo, hii dee soni di sëmbë aki ta du, de tuu bunu e. Biga dee tapabukama ku dee sëmbë dee an ta jei soni seei a ta mbei de ta ko ta jei soni ta fan.”

Maikusi 8

1 Wë nöö hën a ko pasa sö a di ten naandë taa wanlö hia sëmbë ko dë ku Masa Jesosi möön ta haika di lei fëën. Hën de sai ku ën dë te nöö hangi ko kisi de poi, soni an dë u de njan. Nöö hën Masa Jesosi kai dee bakama fëën ko nëën, hën a taa: 2 “Un haika e. Tjali kisi mi da dee sëmbë aki, biga disi mbei dii daka di de dë ku mi aki, nöö hangi kisi de poi. 3 Ma nöö ee mi manda de go a wosu söndö njan, nöö so u de o faau a pasi, biga ka de ta libi ku aki longi poi.” 4 Nöö hën dee bakama piki taa: “Wë ma sëmbë an ta libi a di kamian aki, nöö unsë u sa feni sondi u njan tjika u da dee hia sëmbë aki?” 5 Nöö hën a hakisi de taa: “Un mëni bëëë un abi aki?” Nöö hën de piki taa: “Sëbën nöö u abi.” 6 Nöö hën a taa antoobi. Hën a mbei dee sëmbë sindo leti a goon naandë. Nöö hën a tei de sëbën bëëë, hën a begi da Gadu tangi te a kaba. Nöö hën a booko dee bëëë pisipisi, hën a tëndë da dee bakama u de paati da dee sëmbë. Nöö hën dee bakama tei, hën de paati da dee hia sëmbë dë te lontu ko kai. 7 Nöö de bi abi wantu fisi naandë tu, nöö hën de tei de tja ko da Masa Jesosi. Nöö hën a toona begi Gadu te a kaba dëën tangi, nöö hën a tëndë da dee bakama fëën. Nöö hën de tei toona paati da dee sëmbë te de kaba. 8 Nöö hën hii sëmbë njan te bëë u de fuu. Nöö dee sëmbë bi njan di njan naandë bi dë fö dusu e. Nöö di de njan te de kaba, hën dee bakama go pii dee njanjan fika naandë te de kaba zunta, nöö a fuu hii sëbën manda. Nöö hën Masa Jesosi ko manda dee sëmbë go a wosu awaa. Nöö da sö wan gaan foondo wooko Masa Jesosi du möön a di pisi kamian dë e. 10 Nöö a baka u di dee sëmbë go, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën subi a boto kumutu dë. Nöö hën de hai go a di pisiwata de kai Damanuta. 11 Nöö di de ko dou, nöö wantewante hën dee Faliseima ko a Masa Jesosi ko ta suku ën buka a sondi. Nöö hën de fan go, de fan ko, nöö hën de hakisi ën taa a musu du wan foondo wooko u lei de taa a Gadu di kaakiti fëën ta kumutu tuutuu. 12 Nöö di de hakisi sö, hën Masa Jesosi djëmë hun. Hën a taa: “A bigi a mi, di a dë taa dee sëmbë u di ten aki ta suku foondo wooko nöömö ufö de sa piki taa Gadu hën manda mi ko.” Nöö hën a piki de, a taa: “Ma o du na wan foondo wooko lei unu kumafa un kë möönsö e.” 13 Sö a piki de, nöö hën a disa de naandë go fëën. Hën ku dee bakama fëën toona subi a boto fu de go a di oto së banda u di ze ala baka. 14 - 16 Ma nöö fa Masa Jesosi ku dee bakama fëën dë a di boto nango dë, de bi fëëkëtë u tja bëëë. Nöö hën de nango te wan pisi, hën Masa Jesosi bai de a wan sondi a nöngö fasi sö, a taa: “Un mëni unu seei e, be wan tei di sooda u dee Faliseima ku di u Könu Helodi.” Ma nöö fa a fan dë, dee bakama an fusutan andi a kë taki da de. Nöö hën de ta fan ku deseei taa: “Awa womi, wan kodo bëëë tö nöö u tja ku u a di boto, nöö hën mbei wë i si a bai u sö e.” 17 Ma nöö Masa Jesosi sabi taa sö de ta taki, nöö hën a gandji da de, a taa: “Dee sëmbë o, unfa un sa taki sö wan soni taa u di wa tja bëëë hën mbei mi ta fan sö ku unu? Wan fusutan fa mi dë eti nö? Unfa un sa don sö? 18 Biga misikuma un abi wojo ma wan ta si sondi, un abi jesi ma wan ta jei sondi. Wan sabi möön andi bi pasa 19 di mi bi tei de feifi bëëë booko pisipisi, hën un paati da de feifi dusu sëmbë nö? Di de njan te bëë u de fuu, unfa di bëëë bi fika hia tjika?” Nöö hën de piki taa: “Tuwalufu manda.” 20 Nöö hën a hakisi taa: “Wë di mi booko de sëbën bëëë un bi paati da de fö dusu sëmbë wë? Un mëni manda bi fika?” Nöö hën de piki taa: “Sëbën.” 21 Hën a taa: “Wë nöö an tjika fuun sabi taa fa mi dë aki, ma ta abi bookohedi ku njanjan sondi nö?” 22 Nöö hën de tjökö a di köndë de kai Betisaida. Nöö di de ko dou, hën wanlö sëmbë tja wan bookowojoma ko a Masa Jesosi, nöö hën de begi ën faa musu nama maun a di womi be a ko ta si sondi. 23 Nöö hën a panjan di womi a maun tja puu a di köndë ganda. Nöö hën a tunta a di womi wojo, hën a nama maun nëën. Nöö hën a hakisi ën taa: “I ta si sondi ö?” 24 Hën di womi piki taa: “Wë mi ta si sëmbë ta waka ma de djei pau.” 25 Nöö hën Masa Jesosi toona lobi maun nëën wojo wan pasi möön, nöö hën a hakisi ën taa: “Unfa i ta si sondi möön?” Nöö hën di womi luku sondi möön. Fa u mbei dë, a ko ta si sondi gbegedee seei awaa. 26 Nöö hën Masa Jesosi bai ën taa an musu toona go a di köndë naandë. Hën a mandëën go a wosu. 27 Wë nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën, hën de tei pasi nango a dee köndëköndë dee dë zuntu ku di gaan köndë de kai Sesalia Filipi. Nöö fa de dë a pasi nango dë, nöö hën Masa Jesosi hakisi dee bakama fëën, a taa: “Womi, ambë un ta jei de ta taki taa mi dë?” 28 Nöö hën de piki taa: “Wë de ta taki taa i da wan u dee nëbai Tjabukama u Gadu di toona weki a dëdë, kuma Johanisi di Dopuma, kuma de Elia sö. Sö lanti ta mëni fii e.” 29 Nöö hën a bia hakisi de taa: “Wë unu wë? Ambë uun taa mi dë fa mi ku unu ta lontu aki?” Nöö hën Petuisi piki taa: “Masa, i da di Keesitu e, di Paamusi Könu di bi o ko.” 30 Nöö hën Masa Jesosi bai de taa: “Fa Petuisi taki dë, nöö wan musu kondëën da na wan sëmbë e. Un musu hoi ën tjubitjubi ufö.” 31 Nöö hën a seti fan ku de soni fëën seei limbolimbo awaa. A taa: “Mi o taki wan soni da unu aki e, taa Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, mi o tja sömëni pei sitaafu a dee Gaan Womi ku dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti maun. Biga de an kë tei mi u soni möönsö. Te wan pisi nöö de o kii mi. Ma nöö a di u dii daka, nöö mi o toona weki ko ku libi baka.” 32 Nöö sö a fan ku dee bakama fëën limbolimbo. Ma nöö hën Petuisi kai ën a së, hën a taa: “Haika, di fan i fan dë, ja musu taki sö e. Sö wan soni an musu pasa ku i seei, kwetikweti.” 33 Nöö di a fan sö, hën Masa Jesosi bia luku dee oto bakama naandë, nöö hën a gandji da Petuisi. A taa: “Pasa kumutu a mi fesi dë, Didibi Saatan ju, biga fa i fan dë, na sö Gadu ta mëni soni. Libisëmbë pakisei nöö di dë.” 34 Nöö hën a kai dee oto bakama fëën, ku wanlö hia sëmbë bi sai dë, u de hai ko möön zuntu ku ën. Nöö hën a taa: “Un haika e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë i kë ko dë bakama u mi, nöö i musu disa di soni di i seei kë du, nöö i musu dë kabakaba fii tei hiniwan sondi di ko a i liba fu di i ta nama ku mi hedi, te dou ku dëdë seei. Ja musu hai baka möönsö.” Sö a fan ku de. 35 Nöö hën a taa: “Fa mi fan dë, di soni mbei mi taki sö. Biga ee wan sëmbë i ta suku fii hoi i libi kumafa i kë, nöö joo lasi di suti libi Gadu kë da i. Ma ee wan sëmbë i ta saka i libi fu mi hedi nasö fu di Bunu Buka u Gadu musu paaja hedi, nöö di sëmbë dë o fendi libi a Gadu nöömö. 36 “Nöö unfa un mëni, dee sëmbë? Ee wan sëmbë i fendi di goonliba aki njan kumafa i kë, ma i lasi go a di didibi faja fu teego, nöö andi seei a heepi i? 37 Nöö andi seei dë a di goonliba aki waiti tjika tu fii sa lasi i seei fëën hedi? 38 “Nöö wan ta si fa dee sëmbë u di ten u dë aki ta disa Gadu ta libi dee hogilibi u de nö? Wë nöö ee hën wan sëmbë sen ta kisi i fii piki a dee lö sëmbë dë dendu taa i ta nama ku mi, ee nasö sen kisi i fii piki dee soni mi ta taki da unu aki, nöö söseei sen o kisi mi da i tu, a di daka di mi o ko. “Biga di juu o dou, nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba aki, mi ku dee basia u mi Tata köndë tuu. Nöö fa i si woo ko dë, ku hii di gaan hei u mi Tata ku di waiti fëën tuu mi o ko e. Nöö a di juu dë, mi o piki seei gbelin taa ma sabi i di lö sëmbë naandë tu.” Nöö da sö Masa Jesosi bai dee sëmbë te a kaba.

Maikusi 9

1 Hën a taki da dee bakama fëën taa: “Dee sëmbë o, mi piki unu seei gbelin taa, so fuunu dë aki an o dëdë bifö un si di Tii u Gadu ko a goonliba ku kaakiti e.” 2 Nöö hën a baka sikisi daka u di a fan ku dee bakama fëën sö kaa, nöö hën a tei Petuisi, Jakobosi, ku Johanisi, hën de subi wan gaan hei kununu go te nëën liba ala, de wanwan. Nöö hën de sai dë te wan pisi, hën de ko si Masa Jesosi tooka gaanfa seei a de wojo. 3 Dee koosu fëën sinkii ko weti faan. Ka de weti tjika dë, na wan libisëmbë tjika u mbei koosu ko weti kuma di dë e. 4 Nöö hën de ko si tu sëmbë ta fan ku Masa Jesosi dë. Mosesi ku Elia wë e, ˻de tu gaan nëbai tjabukama u Gadu u fesiten, de wë ko fan ku ën sö, ma de bi dëdë gaanduwe kaa˼. 5 Nöö hën Petuisi taki da Masa Jesosi, a taa: “Mësitë o, a suti fa u dë aki. Nöö i sabi nö, woo mbei dii tjëkëliba da unu, wan fii, wan u Mosesi, ku wan u Elia.” 6 Ma fa a fan dë seei, ma na ku fusutan e, biga di ten dë hën ku dee otowan fëën bi fëëë te de an sa fa u taki. 7 Di juu dë, hën de si wan bundji saka zaaa ko tapa de buuu. Nöö hën de jei wan töngö ta piki a di bundji dendu taa: “Di sëmbë aki, hën wë da di lobi Womi Mii u mi e. Nöö hën un musu ta haika.” Sö di töngö taki. 8 Nöö te u de Petuisi kë mëni, de an si de tu sëmbë dë möön. Masa Jesosi wanwan tö nöö de si fika dë. 9 Nöö hën de bia kumutu a di kununu liba ta saka nango a goon. Te wan pisi hën Masa Jesosi taki da de, a taa: “Un haika e, dee sëmbë. Di sondi un si a di kununu liba ala, wan musu taki ën da na wan sëmbë e. Ma un hoi ën fuunu wanwan ufö. Te mi di ko dë Libisëmbë Mii aki weki baka a dëdë bifö fuun sa kondëën.” Sö a bai de. 10 Nöö hën mbei de an kondëën da sëmbë tu. Ma di de ta bazia di kuun nango, hën de ta taki a di sondi dë liba de na de nöö. Nöö de ta hakisi deseei taa: “Fa a taki soni u dëdë weki baka dë, andi a kë taki ku di dë?” 11 Nöö hën de bia hakisi Masa Jesosi taa: “Masa o, faandi mbei dee Sabima u Wëti ta lei u taa Elia fosu bi musu ko bifö di Paamusi Könu ko?” 12 Nöö hën a piki de taa: “Awa, sö a dë a Gadu Buku tuu e, taa Elia fosu musu ko lei sëmbë buta a pasi bifö di Paamusi Könu ko. Ma nöö mi taki da unu taa Elia ko kaa e, nöö hën de du ku ën kumafa de kë, leti kumafa di Buku bi taki taa de bi o du.” ˻Nöö fa a fan dë, hën dee bakama ko fusutan taa Johanisi di Dopuma a ta taki dë. Hën wë bi dë di Elia di bi musu ko.˼ Hën a taa: “Wan oto soni dë sikifisikifi a di Buku tu, taa te di Sëmbë di ko Libisëmbë Mii o ko, nöö de an o si ën u wan wojo sondi. De o sitaafu ën te a tjika de. Sö di Buku taki. Nöö unfa un mëni u di dë?” Sö a hakisi de. ˻Ma de an sabi unfa u piki ën.˼ 14 Nöö hën de ta saka ta ko tefa de kai a palala goon, ka dee oto bakama bi dë a di kununu futu dë. Nöö di de ko dou, hën de ko si sömëni sëmbë a di kamian ta fan nango ta ko kuma de dë a wan gaan buja, nöö dee Sabima u Wëti seei bi dë a dendu tu. 15 Nöö te u dee sëmbë kë mëni, hën de si Masa Jesosi gbegedee ta ko, nöö de ko foondo gaanfa seei. Hën de kule go nëën go dëën odi. 16 Nöö hën a hakisi de taa: “Andi ta pasa a di kamian aki mbei un ta fan hia sö?” 17 Nöö hën wan womi piki ën taa: “Mësitë o, mi bi ko a i aki. Wan soni dë a wan womi mii u mi liba ta biinga seei u kii ën. A ta tapëën buka te an sa fan, 18 nöö te a ta ko nëën liba, nöö a ta kisi ën ta tuwë a goon holou, sukuma ta puu nëën buka fukuu, a ta tai ën tanda gingin, sinkii fëën ta ko gagagaa sö. Nöö di ja bi dë, hën wë i si mi begi dee bakama fii u de musu jaka di soni puu a di mii liba da mi. Ma nöö de biinga seei te de wei, de an sa du na wan sondi da di mii. Nöö sö e baa.” 19 Nöö hën Masa Jesosi piki taa: “Ee maingë, andi seei mi fendi a dee sëmbë u di ten aki maun di a dë taa wan ta biibi möönsö? Un longi seei mi musu dë ku unu aki eti bifö woon biibi? Un longi mi musu hoi pasensi ku unu?” Nöö hën a taa: “Un go tei di mii tja ko aki i si.” 20 Nöö hën de go tei di mii. Ma fa de ta ko ku ën dë, nöö hën di sondi di dë nëën liba si Masa Jesosi gbegedee, nöö aan sondi, hën a kisi ën ta du sondi te na sipootu. Biga a tuwë di mii a goon holou, a ta logoda a goon, ta puu sukuma a buka seei fukuu. 21 Nöö hën Masa Jesosi hakisi di tata u di mii taa: “Un longi di sondi dë ku di mii kaa?” Hën a piki taa: “Wë u sensi di a dë piki mii a maun, 22 hën a ta ko nëën te kisi fa u dë aki. Nöö sömëni pasi seei a ta biinga u kii ën, te a wata ku faja tuu a ta hiti ën go. Wë nöö Mësitë, ee i sa heepi u, nöö gaantangi mi begi i tei tjalihati fuu nöö i heepi u.” Sö di tata u di mii taki. 23 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë na a mi a dë e, ma a i a dë. Biga ee wan sëmbë ta biibi Gadu, nöö sondi seei an dë di Gadu an sa du dëën.” 24 Nöö di a taki sö hën di tata u di mii bai taanga taa: “Mësitë o, mi ta biibi e. Ma nöö fii heepi mi be mi biibi tjika.” 25 Nöö di juu dë, hën Masa Jesosi si taa sömëni sëmbë ta booko ta ko a de naandë. Nöö hën a bai di soni di dë a di mii liba taa: “Ju di sondi ta dë a di mii aki liba ta tapëën jesi ku ën buka, mi taa, hetji pasa kumutu disëën! Nöö na toona ko nëën möön a mundu!” 26 Nöö fa a bai ën dë kaa, hën di soni bai kai wan hogi olo. Nöö hën a kisi di mii wan pasi möön, di mii ta seki ta du soni, sinkii fëën ko kakakaa. Nöö hën a kumutu go disa di mii djee awaa. Ma nöö di mii fika a goon pii, nöö hën dee sëmbë sai naandë taa: “Awa, dëdë a dëdë e.” 27 Ma nöö hën Masa Jesosi panjëën a maun hopo taanpu, biga a ko bunu kaa. 28 Nöö hën a kumutu dë ku dee bakama fëën hën de toona go a wosu. Nöö di de dou, hën dee bakama hakisi ën taa: “Masa o, faandi mbei wa bi sa puu di soni a di mii liba?” 29 Nöö hën a piki de taa: “Sö wan taku soni ja sa jakëën puu go söndö begi e.” 30 Nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën kumutu a di köndë naandë. Nöö fa de nango dë, de ta latja ta pasa a di pisiwata de kai Galilea. Nöö di ten dë Masa Jesosi an kë u lanti sabi naasë a dë, 31 biga a kë lei dee bakama fëën a wantu soni liba. Nöö hën de nango te wan pisi, hën a kai de te de piki, hën a taa: “Un haika e. De o könku Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki buta a sëmbë maun e, nöö de o kii mi. Ma nöö a di u dii daka nöö mi o toona weki baka.” Sö a fan ku de. 32 Ma nöö dee bakama an ta fusutan di sondi a ta taki da de dë, nöö de fëëë u hakisi ën tu. 33 Nöö hën de nango te de dou a Kapenaumi nöö hën de go denda a wosu. Nöö hën Masa Jesosi hakisi de taa: “Fa u bi dë a pasi ta ko dë, andi un bi fendi ta fia ku unu seei sö?” 34 Ma nöö de an piki ën, de dë piii seei. Biga di soni de bi ta fia, de bi ta hakisi de na de taa tee Masa Jesosi ko könu, nöö ee undi u de o dë möön hei möön dee oto. 35 Nöö hën Masa Jesosi sindo te a kaba, hën a kai de tuwalufu bakama fëën tuu ko nëën. Nöö hën a fan ku de, a taa: “Söö. Wë un kë ko fesima a di könu tii u mi dendu ö? Wë be mi taki da unu, taa di fuunu di o saka hënseei tei di möön lagi kamian ta dini dee otowan fëën, hën wë o dë di möön hei sëmbë fuunu tuu e.” Sö a piki de. 36 Nöö hën a kai wan piki mii ko a de fesi dë. Hën a hopo ën tei. 37 Hën a taa: “Haika e. Ee wan sëmbë i tei sö wan lagi sëmbë kuma di mii aki sö u gaan sondi fu di i nama ku mi hedi, nöö miseei i tei dë e. Nöö fa i tei mi dë, nöö na mi wanwan i tei, ma i tei Masa Gaangadu tu di manda mi ko a goonliba aki.” Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën te a kaba. 38 Nöö baka u di dë, hën Johanisi taki wan sondi da Masa Jesosi, a taa: “Masa o, u bi si wan sëmbë ta tei di në fii ta jaka dee soni ta kisi sëmbë a hedi puu a de liba. Nöö hën u fan ku ën faa disa, biga an dë a di kulupu fuu.” 39 Nöö hën Masa Jesosi piki, a taa: “Wë an bi dë fuun tapëën e. Biga na wan sëmbë sa tei di në u mi du foondo wooko, nöö a bia sö hesi ta kosi mi. 40 Nöö boiti di dë, fa a ta du foondo wooko a mi në dë, hën da an dë felantima fuu. Nöö ee wan sëmbë an dë felanti fuu, nöö hën da u ku ën dë a wan së.” Nöö sö Masa Jesosi piki. 41 Nöö hën a taa: “Mi o taki wan sondi aki da unu gbelin seei. Di sëmbë di o du wan sëmbë bunu a di në u mi di Paamusi Könu, ee wan gangaa wata seei a dëën, nöö Gadu o dëën paima nöömö.” 42 Hën Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën go möön longi, a taa: “Ja si fa di mii aki dë nö? ˻An kisi fusutan fu soni fu mi wan bëtë eti.˼ Nöö ee sö wan sëmbë ko biibi a mi, nöö hën i mbei a du wan soni faa kumutu a Gadu pasi, nöö gaan hogi seei i du dë e. A bi sa möön bëtë da i de bi tai wan gaan gindi sitonu a i gangaa te de kaba, nöö de tja i go tuwë a di möön fundu kamian u di ze dubuu piii. Biga mi taki da unu taa di sitaafu naandë an hogi kuma di joo kisi ee i mbei wan lagi sëmbë kuma di i si aki kumutu a Gadu pasi. 43 “Nöö mi taki e, i musu biinga seei fii fika a Gadu pasi. Fëën mbei ee wan gaan soni fii kuma di letisë maun fii kë puu i a Gadu pasi, nöö a bëtë i koti ën puu tuwë e. Biga a dë möön bunu da i fii dou a Gadu Köndë ku wan së maun, möön leki de tuwë i a didibi faja ku telu. (( 44 Biga di faja ala an ta tapa möönsö, söseei dee bitju ta njan sëmbë ala de an ta dëdë möönsö tu.)) 45 “Nöö ee di futu fii ta suku u puu i a Gadu pasi tu, nöö fii koti ën puu tuwë e. Biga a dë möön bunu ee i dou a Gadu Köndë ku wan së futu, möön leki i dou a didibi faja ku de tu së futu fii, fii go ta tja sitaafu u nöömö. (( 46 Biga di faja ta tjuma sëmbë ala, an ta tapa möönsö, söseei dee bitju ta njan sëmbë ala, de an ta dëdë tu.)) 47 “Söseei, ee di letisë wojo fii kë puu i a Gadu pasi, nöö fii diki ën puu tuwë e. Biga a dë möön bunu da i i dou a Gadu Köndë ku wan së wojo, möön leki i dou a didibi faja ku tu së wojo go ta tja sitaafu u nöömö. 48 Biga di faja ta tjuma sëmbë ala an ta tapa möönsö, söseei dee bitju ta njan sëmbë ala, an ta dëdë möönsö tu e.” 49 Nöö hën Masa Jesosi fan möön, a taa: “Un haika e, dee sëmbë. Satu dë wan bumbuu soni da u a goonliba aki. Ma ee a lasi ën kaakiti, nöö sondi an dë u toona dëën kaakiti möön e. ˻Nöö sö un sa luku di libi fuunu. A musu a' kaakiti tu, kuma satu. Ma bifö a sa ko sö,˼ nöö i musu tai hati pasa sömëni soni dee ta pooba i ufö. ˻Ma ee nasö, nöö joo dë kuma di satu u taki dë di lasi ën kaakiti, ja o abi wan wojo heepi da sëmbë möön.˼ “Nöö sö e baa, wan musu lasi unu kaakiti, ma un musu ta libi fiifii ku unu seei nango nöömö.”

Maikusi 10

1 Nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën kumutu a di kamian naandë, nöö hën de toona go a Judea. Hën de koti Joodan Lio aba go a di oto së banda. Nöö di de go dou, nöö sömëni sëmbë ko a Masa Jesosi, nöö hën a seti u lei de kumafa a bi guwenti. 2 Te wan pisi hën wanlö sëmbë u dee Faliseima kulupu ko nëën naandë, nöö hën de ko hakisi ën soni fu de sa feni ën kisi. Biga de hakisi ën taa: “Mësitë o, unfa di wëti u Gadu dë? Wan womi sa tuwë di mujëë fëën nö?” 3 Nöö hën hënseei toona hakisi de wan soni. A taa: “Unfa Mosesi bi sikifi u di soni dë buta a di buku u Gadu?” 4 Hën de piki taa: “Wë a sikifi buta taa ee wan womi o tuwë di mujëë fëën, nöö a musu sikifi wan pampia te a kaba u taki di soni mbei an këën möön ufö a mandëën go.” 5 Nöö hën a taa: “Awa, sö a sikifi tuu. Ma fu di taangajesi fuunu mbei Mosesi da unu sö wan pasi. Ma un haika e. 6 A seti di Masa Gaangadu mbei hii soni u goonliba, nöö hën a mbei wan womi ku wan mujëë nöö. 7 Nöö fëën mbei wan womi o kumutu disa hën mama ku ën tata nöö a go dë ku ën mujëë, 8 nöö de an o dë tu sëmbë paatipaati möön, ma de o ko dë di wan sinkii. 9 Nöö dee sëmbë Gadu tja ko makandi sö kaa, nöö na wan sëmbë abi leti u paati de e.” Sö Masa Jesosi piki dee Faliseima. 10 Nöö di de toona ko a wosu, hën dee bakama hakisi ën a di manu ku mujëë soni liba di a bi taki naandë. 11 Nöö hën a piki de taa: “Mi taki da unu e, taa ee wan womi tuwëën mujëë go tei oto mujëë, nöö Gadu wëti seei a booko dë. 12 Söseei tu ee wan mujëë tuwëën manu go tei oto manu, nöö Gadu wëti di mujëë dë booko tu.” Sö a piki de. 13 Wan daka hën wanlö sëmbë ta tja dee mii u de ko a Masa Jesosi faa musu buta maun a de liba. Nöö di dee bakama si sö, hën de gandji seei da dee sëmbë taa de an musu tja dee mii ko nëën. 14 Nöö hën di Masa Jesosi si sö kaa, nöö hati fëën boonu. Hën a bai de taa: “Wan tapa dee mii u de an ko a mi e. Biga di fasi i si wan piki mii abi, hën da di fasi di dee sëmbë dee dë a di Tii u Masa Gadu musu abi. 15 Biga mi taki da unu gbelin taa ee wan sëmbë an sa futoou hënseei a Masa Gaangadu maun kumafa wan piki mii ta futoou hënseei a dee gaan sëmbë fëën maun, nöö soni an o mbei te a sa dë a di Tii u Gadu dendu möönsö.” 16 Nöö di a fan sö te a kaba, hën a tei dee mii nëën maun, hën a begi Masa Gaangadu da de. 17 Nöö hën Masa Jesosi kumutu a di pisi kamian naandë ta waka nango. Te wan pisi hën wan womi ko tjökö kini a goon nëën fesi, hën a hakisi ën taa: “Di bumbuu mësitë aki o, andi seei mi sa du u mi feni di libi u teego a Gadu?” 18 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Fa i taa mi bumbuu dë, na wan sëmbë dë bumbuu boiti Masa Gaangadu tö. 19 “Ma nöö fu piki a di hakisi fii naandë, nöö ja sabi dee wëti Gadu buta da sëmbë u de libi ku de nö? A taa ja musu kii sëmbë, ja musu tei oto sëmbë mujëë, ja musu ta fufuu, ja musu ta mindi soni buta a sëmbë hedi, ja musu ganjan sëmbë a köni fasi njan, i musu lesipeki i mama ku i tata, na sö nö?” 20 Nöö hën di womi piki ën taa: “Aai, ma sensi di mi bi dë piki mii, nöö hën mi ta hoi miseei a dee wëti naandë liba te kisi fa u dë aki.” 21 Hën Masa Jesosi luku di womi nöö a lobi ën seei. Nöö hën a taki dëën taa: “Wë ma wan soni toobi i eti. Go, nöö i sei hii dee gudu fii dee i abi te i kaba, nöö i tei di möni nöö i paati ën da dee pootima, nöö joo abi gudu a Gadu Köndë ala e. Nöö ko fika ku mi ta waka a mi baka.” 22 Nöö di di womi jei fa a fan naandë, nöö hën a saka hedi a goon ko dë pii. Nöö ku gaan tjali a hati a go a wosu biga a abi gudu te a hia a di goonliba aki. 23 Hën Masa Jesosi bia luku dee bakama fëën, hën a taa: “Un si ö? A taanga e, fu wan guduma musu ko a di Tii u Gadu dendu.” 24 Fa Masa Jesosi taki naandë, nöö a bigi da dee bakama fëën te na soni. Nöö hën a taa: “A taanga tuu e, dee mii. Mi taki da unu seei taa fu wan guduma musu ko a di Tii u Gadu dendu, an dë sösö soni e. 25 Leti kumafa di gaan mbeti de kai kamëli an sa pasa a wan aguja baaku, nöö söseei a taanga da wan guduma faa ko a di Tii u Gadu dendu.” 26 Nöö fa a taki naandë, awaa seei di sondi ko foondo dee bakama fëën biga de an bi mëni sö. Nöö hën de bia ko ta hakisi deseei taa: “Wë nöö ee sö a dë, nöö hën da na wan sëmbë sa feni libi u teego e.” 27 Nöö hën Masa Jesosi luku de diin, hën a taa: “Ee a nama a di kaakiti u libisëmbë nöö na wan sëmbë sa feni ën tuu. Ma a nama a di kaakiti u Masa Gadu, nöö soni an dë di hën an sa du.” 28 Nöö hën Petuisi hakisi ën taa: “Wë nöö u wë Masa? Fa u disa hii soni ko ta waka a i baka aki, un wini fëën woo feni.” 29 Nöö hën Masa Jesosi piki taa: “Aai, sö a dë tuu. Ma nöö mi taki da unu taa di sëmbë di o disa hën baaa, ku ën sisa, ku ën mama, ku ën tata, ku ën mii, ku dee pandasi kamian fëën fu di a ko nama ku mi, ee nasö fu di a kë paaja di bunu buka u Gadu, nöö an o lasi e. 30 Biga a o toona feni hii soni wan höndö toon baka: ee sisa, ee baaa, mama, tata, pandasi kamian, ku köndë tuu seei a o feni a di ten u dë aki, ma nöö a o kisi sitaafu tu o. Ma nöö a di ten di ta ko, nöö a o feni di libi u teego a Gadu. 31 “Nöö a di ten dë tu, sömëni sëmbë dee bi dë heima a goonliba aki o ko lagi sëmbë e. Nöö sömëni sëmbë dee an bi dë wan wojo soni a libisëmbë wojo aki, nöö de o ko fesima seei.” Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën di ten dë. 32 Nöö di juu dë, Masa Jesosi nango a Jelusalen. Nöö a dë a pasi nango seei, ma nöö dee bakama fëën dë nëën baka ta waka, ma na ku wai. Biga de dë fëëëfëëë pantapanta. Söseei dee oto sëmbë ta waka ku de, deseei dë fëëëfëëë tu, ˻biga de ta sinti taa soni o pasa ku ën ala˼. Te wan pisi, hën a kai de tuwalufu bakama fëën a së, nöö hën a toona fan ku de möön kumafa a bi fan ku de a fesi kaa. 33 A taa: “Womi, un haika e. Fa u nango a Jelusalen aki, nöö de o du ku Mi di ko Libisëmbë Mii aki e. Biga de o sei mi buta a dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti maun, nöö de o tei mi tja go a kuutu te de kaba buta taa mi musu dëdë. Nöö baka u di dë, nöö de o tja mi go buta a dee oto köndë sëmbë dee ta tii di köndë i si aki maun. 34 Nöö de o mbei mi fa seei, de o tunta a mi, de o fon mi ku wipi. Te u kaba fëën de o kii mi. Ma nöö a di u dii daka nöö mi o toona weki baka ko ku libi e.” Nöö sö Masa Jesosi piki dee bakama fëën gbelin möön. 35 Wë nöö baka u di dë hën Jakobosi ku ën baaa Johanisi, dee mii u Zebedeosi, kai Masa Jesosi a së. De taa: “Masa o, u ko begi i wan soni aki.” 36 Hën a hakisi de taa: “Wë andi un kë sö baa?” 37 Hën de taa: “Wë Masa, u kë begi i fii buta da u taa te i tei di könu kamian fii, nöö wan fuu o dë a i leti maun së, di otowan o dë a i töötömaun së ta heepi i tii di köndë. Nöö hën da di soni u ko begi i.” 38 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Ma kijoo, di soni un hakisi mi aki, ma un sabi andi un ta hakisi ö? Di kan de lai da mi u mi bebe aki, woon sa bebëën tu nö? Di sitaafu mi o tja aki, woon sa tjëën nö?” 39 Nöö hën de piki taki taa: “Aai Masa, woo sa tjëën.” Nöö hën a taa: “Awa, woon tja sitaafu tuu, 40 ma fuun feni dee hei kamian dë, di dë ma sa paamusi unu e, biga an dë a mi. Gadu nöö a fika da, faa da dee sëmbë ku dee sëmbë dee a bi buta fu de feni sö wanlö hei kamian.” 41 Wë nöö di dee oto bakama ko jei taa sö de tu baaa naandë go suku sö wan hei kamian a Masa Jesosi, nöö hën de tei de fu hogi seei. 42 Ma nöö hën Masa Jesosi kai hii de tuu makandi ko nëën, hën a taa: “Un haika e, kijoo. Dee goonliba hedima dee an ta biibi a Gadu, un sabi fa de ta libi kaa. De tuu ta kë pëë basi a oto sëmbë liba te dou a deseei liba tu. 43 Ma nöö unu, na sö un musu libi e. Di fuunu di kë dë heima nöö a musu sakëën seei ta dini dee otowan fëën. 44 Nöö di sëmbë di kë ko di möön hei wan fuunu tuu, nöö a musu dë kuma saafu da dee otowan. 45 Biga fa mi ko dë Libisëmbë Mii aki, ma ko u sëmbë musu dini mi e. Ma mi ko u mi dini sëmbë. Mi ko seei u mi paka mi libi kuma paima fu sömëni hia sëmbë sa ko bunu ku Gadu.” 46 Nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën ko a wan köndë de kai Jelikou tefa de nango. Nöö di de ta kumutu a di köndë, nöö wanlö hia sëmbë nango ku de. Di juu dë, nöö wan bookowojoma bi dë leti a di pasi bandja naandë sindosindo ta pidi möni. Di womi aki de kai Balitimeosi. A di töngö u de, hën kë taki, di mii u Timeosi. 47 Nöö hën di a ko jei taa di nëbaima u Nazalëti de kai Jesosi, hënseei ta pasa dë wante, nöö hën a seti ta bai ta kai ën taa: “Jesosi, na i da di bakamii u Könu Dafiti di bi o ko di Heepima nö? Gaantangi mi begi i o, saa mi, saa mi e!” 48 Nöö fa a ta bai dë, hën sömëni u dee sëmbë ta waka a Masa Jesosi baka naandë gandji dëën taa: “Womi, kabuka naandë e!” Ma nöö an haika de seei. Möönmöön a ta bai eti taa: “Jesosi, di bakamii u Könu Dafiti dë, saa mi, saa mi e!” 49 Nöö hën Masa Jesosi taanpu piii hën a taa: “Un kai di sëmbë ta bai dë da mi.” Nöö hën de go a di womi, de taa: “Söö. Be hati fii kötö e, womi. A ta kai i. Nöö fii hopo boo go.” 50 Nöö di a jei sö kaa, hën a feki ën liba koosu vau tuwë go ala, hën a hopo vu taanpu, hën de tjëën go dou a Masa Jesosi. 51 Nöö di Masa Jesosi si ën a taa: “Mati, andi i kë u mi du da i?” Hën a taa: “Mësitë, mi kë i heepi mi be mi ko ta si soni e.” 52 Hën Masa Jesosi taa: “Wë fa i ta biibi a mi tjika aki, mati, nöö i feni heepi kaa e.” Nöö fa u mbei naandë, hën di womi ko si soni gbegedee, nöö hën a ta waka nango a Masa Jesosi baka mökisi ku dee oto sëmbë.

Maikusi 11

1 Wë nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta waka nango te de ko dou a di pisiwata ka dee köndë de kai Betifaigi ku Betania dë, ka di kununu de kai Oleifi dë tu. Hën da de ko zuntu ku Jelusalen. Nöö hën Masa Jesosi kai tu u dee bakama fëën ko nëën. Hën a taki da de taa: 2 “Un go langalanga a di köndë a u fesi dë e, nöö te un denda nëën, nöö woon si wan njönku buliki taitai a bandja pasi dë, di sëmbë an sindo nëën liba waka wan daka. Nöö un lusu ën tja ko da mi. 3 “Nöö ee wan sëmbë hakisi unu taa: ‘Faandi mbei un ta lusu di buliki?’ nöö un musu piki ën taa: ‘Masa abi ën fanöudu.’ ” Nöö sö Masa Jesosi manda de te a kaba. 4 Nöö hën de tu bakama naandë go a di köndë. Nöö fa de go dou, hën de si di buliki taitai a wan dööbuka a bandja pasi naandë tuu, leti kumafa Masa Jesosi bi taki. Hën de go ta lusu ën. 5 Nöö wanlö sëmbë bi dë taanputaanpu dë, nöö di de si taa sö de ta lusu di buliki, hën de hakisi de taa: “Andi un ta lusu di buliki u du?” 6 Hën de piki de leti kumafa Masa Jesosi bi taki da de taa: “Masa abi ën fanöudu.” Nöö fa de fan dë, hën dee sëmbë an tapa de möön. 7 Nöö hën de tja di buliki ko da Masa Jesosi hën de jabi koosu nëën liba. Nöö hën Masa Jesosi subi a di buliki liba. 8 Nöö hën sömëni sëmbë ko ta jabi koosu a di pasi liba, otowan ta denda a kapëë ta koti uwii tja ko tuwë a di pasi a Masa Jesosi fesi, nöö di buliki ta waka a dee uwii ku dee koosu liba. Bigi nöö de ta bigi Masa Jesosi sö. 9 Nöö fa de nango dë, sëmbë ta waka a fesi, sëmbë ta waka a baka, Masa Jesosi dë a mindi. Di juu dë, hii sëmbë ta bai taanga taa: “Hosana e! Hosana! Gadu dë ku di sëmbë aki!” Otowan ta bai taa: “Aai, Gadu dë ku di sëmbë di a manda ko a u aki!” 10 Otowan taa: “Ke baa! Gadu o toona seti di tii u Könu Dafiti baka!” Otowan taa: “Aai, hosana! Di bai aki a musu go dou seei te a Masa Gaangadu köndë!” Sö dee sëmbë ta bai ta taki. 11 Nöö hën Masa Jesosi go dou a Jelusalen dendu gbolo, nöö hën a go wante a di Wosu u Masa Gadu nöö hën a denda nëën. Nöö hën a tuwë wojo luku hii sondi naandë finifini te a kaba. Ma nöö fu di a ko lati kaa an sa du soni möön, nöö hën hën ku dee tuwalufu bakama fëën hën de toona go a Betania go duumi. 12 Di dobooko fëën hën de kumutu a Betania u toona go a Jelusalen baka, nöö hangi ko kisi Masa Jesosi. 13 Nöö hën a tuwë wojo go te ala hën a si wan fuuta pau de kai figa, nöö a si taa a dë ku uwii seei tjentjen. Nöö hën a go suku njanjan nëën. Ma nöö di a go dou, an feni na wan kodo, biga an bi dë ten u di pau pai njanjan eti. 14 Nöö hën a taki da di pau taa: “Na wan ten sëmbë o feni njanjan a i njan möön e.” Nöö fa a fan dë, dee bakama bi haikëën nöö hën de pasa go. 15 Nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta waka te de go dou a Jelusalen, nöö hën de toona go wante a di Wosu u Masa Gadu möön. Nöö di de go dou, hën de si taa sëmbë sai naandë gidjii te a hia, so u de ta sei soni, so u de ta tooka möni da dee wakama dee ta ko naandë ta feni hia wini a de. Nöö hën wë di soni an bunu da Masa Jesosi seei, nöö hën a jaka dee sëmbë puu dë. A kandi dee tafa u dee sëmbë ta tooka möni naandë tuwë djolou a goon. Nöö i bi abi wanlö sëmbë ta sei pomba da sëmbë u de sa paka paima da Gadu, nöö hën Masa Jesosi kandi dee bangi u de tuwë tu. 16 Nöö hën a tapa pasi da dee sëmbë dee ta waka ta pasa a di keikipisi naandë kuma gaan pasi, be de an waka naandë möön ku dee soni de ta sei dë. 17 Nöö hën a bai dee sëmbë dë taa: “Wan bi jei fa Gadu Buku taki nö? A taa: ‘Mi wosu musu dë wan kamian u hii pei nasiön sëmbë ta ko ta begi Mi,’ ma uun tei ën ko buta wan kamian u ta tjubii fufuuma.” 18 Nöö hën dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ko jei taa sö Masa Jesosi du, nöö an bunu da de seei kwetikweti, nöö hën de ta suku wan fasi u de sa kisi ën kii. Ma da töku de fëëë biga wë hii mundu tei ën u gaan soni u di fasi fa a ta lei de soni u Gadu. 19 Nöö hën de fika dë te di ten sonu go a goon, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën toona kumutu a Jelusalen go. 20 Di dobooko möön, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta toona go a Jelusalen baka. Te wan pisi hën de dou a di figa pau di a bi siba naandë, nöö hën dee bakama luku, de si taa dee uwii fëën ko laulau. Di pau dëdë seei te dou a lutu. 21 Nöö hën Petuisi ko mëni fa Masa Jesosi bi fan ku di pau, nöö hën a kai ën te a piki, a taa: “Mësitë, luku di figa pau di i bi siba jeside aki, a dëdë tuu o.” 22 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Awa, sö a dë tuu, nöö fëën mbei un musu ta biibi Gadu e. 23 Aai, mi taki da unu taa ee un ta futoou Gadu tuutuu söndö panta a unu hati, nöö sondi an o dë di Gadu an o sa du da unu. Biga ee i taki da di kununu aki sö taa be a hopo kumutu naandë go tuwëën seei a ze, nöö a o du sö tuu. 24 “Fëën mbei mi taki da unu taa, ee woon hakisi Gadu wan soni nöö un ta biibi a unu hati taa un abi di soni kaa, nöö woon kisi ën e.” 25 Nöö hën a fan ku de möön a taa: “Haika e, te un ta begi, nöö ee i ko mëni taa i ku sëmbë a' soni, nöö i musu puu di sëmbë a bëë ufö i go dou ku di begi e, nöö Masa Gaangadu o puu i a bëë tu u dee hogi dee i ta du. (( 26 Ma nöö ee wan ta puu sëmbë a bëë u dee hogi dee de ta du unu, nöö unu Tata a liba an o puu unu a bëë tu u dee hogi dee un ta du.))” 27 Nöö hën de ko dou a Jelusalen awaa, nöö hën de toona go a di Wosu u Masa Gadu möön. Nöö fa Masa Jesosi ta waka ta lontu naandë, nöö hën wë a ko miti ku dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ku dee Gaan Womi. 28 Nöö hën de kai ën te a piki, de taa: “Wë u ko hakisi i wan sondi. Dee soni dee i du a di Keikiwosu aki, unsë i feni di leti fii du sö? Ambë da di sëmbë di manda i fii du sö wanlö soni?” 29 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Wë antoobi. Ma mi o hakisi unu wan sondi tu. Nöö ee un piki mi, nöö mi o piki unu ambë manda mi. 30 “Wë mi taki e, taa Johanisi di Dopuma, ambë bi mandëën faa dopu sëmbë: libisëmbë, naa Masa Gadu?” 31 Nöö di a hakisi de sö, hën de hai go a së go ta kuutu nango ta ko te de wei, de taa: “Ee u taa Gadu hën bi mandëën, nöö a o hakisi u ee faandi mbei wa bi piki ën? Ma nöö wa sa piki taa libisëmbë mandëën.” Nöö di soni mbei de taki sö, biga de fëëë lanti, fu di sömëni sëmbë bi biibi taa Johanisi bi dë wan tjabukama u Gadu tuutuu. 33 Nöö hën de toona ko a Masa Jesosi, hën de piki ën taa: “Wa sabi ambë bi mandëën e.” Nöö hën a piki de taa: “Ee wan sa piki mi, nöö miseei ma sa piki unu tu.” Nöö hën de disa di oto.

Maikusi 12

1 Nöö hën Masa Jesosi tei wan oto ta lei dee sëmbë a wödu fasi. A taa: “Wan womi bi dë, nöö hën a koti wan gaan goon fëën te a kaba, nöö hën a paandi di pau de kai doloifi a di goon, faa ta mbei win u bebe ku di njanjan fëën. Nöö hën a mbei wan sitonu peni te a kaba lontu di goon. Nöö hën a toona mbei wan goon mata ku sitonu ka de o ta fon di doloifi ta mbei di win. Nöö a baka u di dë, hën a mbei wan wakiti wosu tjongoo sö go a liba. “Nöö di a kaba u du dee lö soni dë kaa, nöö hën a buta di goon a wanlö sëmbë maun fu de musu ta wooko ën dëën. Nöö hën a kumutu dë go a wan oto köndë. 2 “Nöö hën a dë ala tee a sabi taa di juu dou u di fuuta lepi de mbei di win kaa. Nöö hën a kai wan futuboi fëën ko nëën, hën a mandëën taa be a go a dee wookoma go tei di fëën pisi u di win di a bi musu feni u di goon, tja ko dëën. 3 “Ma nöö di di futuboi dë naki te a go dou a di goon, nöö hën dee wookoma kisi ën hën de fon mën te a fon, nöö hën de mandëën go ku sösö maun. 4 “Nöö a baka u di dë, hën di womi toona manda wan oto futuboi go möön. Nöö di dee wookoma si di futuboi ko dou, hën de kisi ën, hën de fon mën a hedi te a fon nöö hën de toona du sömëni oto hogihogi soni ku ën te a tjika de. 5 “Nöö hën di goon masa manda wan oto futuboi go möön, hën de toona kisi di dë kii. Nöö hën a ta puu futuboi ta manda nango a dee wookoma kodo, so u de de ta fon, so u de de ta kii, 6 teee a fika wan kodo sëmbë tö di a sa manda möön, hën da di wan kodo womi mii fëën di a lobi te na soni. “Hën a taa: ‘Wë mi o manda di womi mii u mi aki go. A kandë te dee wookoma si ën nöö de sa abi lesipeki fëën fu di a dë miii u mi.’ 7 “Nöö hën a manda di womi mii fëën go. Ma nöö di dee wookoma si di womi mii u di tata ta ko, nöö hën de taki da de na de taa: ‘Söö, ja ta si di womi mii u di sëmbë abi di goon aki ta ko naandë nö? Hën wë o kisi di gudu fëën tata a bakaten. Wë nöö un sabi nö? Un böö kisi ën kii, nöö di goon aki o fika a u maun.’ 8 “Nöö hën de kisi di womi mii, nöö hën de kii ën wantewante naandë, hën de puu ën a di djai dendu tuwë go a kapëë ala. De an bei ën seei.” 9 Nöö hën Masa Jesosi hakisi taa: “Wë nöö fa dee soni pasa dë, nöö di sëmbë di bi disa di goon da dee wookoma naandë, unfa i mëni taa a o du? Na a o manda sëmbë go kii dee hogihatima dë puu dë nö? Awa, nöö a o buta di goon fëën a oto sëmbë maun. 10 “Nöö wan bi lesi fa Masa Gadu Buku taki nö? A taa: Dee sëmbë ta mbei sitonu wosu dë, de si wan sitonu taa an bunu, nöö hën de tuwëën a kapëë. Ma nöö bakaten, hën di sitonu dë ko di mama posu u di wosu. 11 Masa Gadu seei wë du di soni sö e, nöö a dë wan gaan foondo soni seei da u. Na sö di Buku taki ö?” 12 Nöö di Masa Jesosi fan sö hën a tapa dë. Ma nöö dee keikihedima u Dju dee sai naandë, hën hati u de boonu seei te de kë kisi ën kii. Biga de sabi limbolimbo taa de a fan tjökö ku di oto naandë. Ma nöö töku de fëëë taa lanti o du ku de ee de kisi Masa Jesosi a wajaa naandë. Nöö hën mbei de disëën, nöö hën de go. 13 Baka u di dë, nöö hën dee keikihedima dë go puu wanlö sëmbë u di Faliseima kulupu, ku di u könu Helodi, hën de manda de go a Masa Jesosi go luku ee de sa kisi ën ku fan. 14 Nöö fa de ko dou dë, hën de kai ën te a piki, hën de taa: “Mësitë, u sabi taa i dë wan leti sëmbë di an ta ganjan sëmbë. Fa i dë aki nöö libisëmbë an sa ta hai i nango ta ko ku di u de pakisei. Biga ja a' toobi ku di fa de ta pakisei soni. Nönö. Fa i sai dë, i ta lei sëmbë Gadu wöutu seei gbegedee kumafa Gadu kë u sëmbë musu sabi, nöö hën i si u ko a i aki ku wan hakisi. “Wë fa di gaan könu u Loomë köndë ta duwengi u fuu musu ta paka lanti möni aki, nöö unfa i feni fëën? 15 A fiti fuu pakëën, naa an fiti? Unfa i si ën?” Ma nöö Masa Jesosi sabi taa bödjëë de ko ta pëë u de musu kisi ën, nöö hën a taki da de taa: “Baja, mi un kë kisi sö nö? Wë un da mi wan kpëngëlë möni i si.” 16 Nöö hën de tei wan kpëngëlë möni tja ko dëën, nöö hën a luku ën, a taa: “Ambë abi di në ku di fesi dë a di möni liba aki?” Hën de piki taa: “Wë di Gaan Könu u Loomë.” 17 Hën a taa: “Na sö nö? Wë nöö un da di Gaan Könu di soni di da fëën e, nöö un da Masa Gadu di soni di dë fëën.” Sö a piki de. Nöö fa a piki dë, nöö a foondo de seei, ˻biga de an bi mëni taa sö a bi o piki de a sö wan köni fasi˼. 18 Nöö hën sëmbë u di Saduseima kulupu ko a Masa Jesosi awaa. Wë nöö fa dee Saduseima sai dë, de an kë piki taa te wan sëmbë dëdë nöö a o toona weki baka. ˻Biga de an ta biibi seei taa di akaa u wan sëmbë ta fika ku libi baka u di a dëdë.˼ 19 Nöö fa de ko a Masa Jesosi dë, hën de kai ën te a piki, de taa: “Mësitë, u kë hakisi i wan soni aki. Wë i sabi fa Mosesi bi sikifi buta da u, taa ee wan womi tei wan mujëë ma nöö an pai ku di mujëë, nöö te a dëdë nöö wan baaa fëën musu hoi ën suwagi faa musu pai ku ën, be hën baaa böngö an kaba. Na sö a dë nö? 20 “Wë nöö a pasa sö taa de bi dë sëbën baaa, nöö hën wan u de tei wan mujëë. Te a dëdë an pai ku ën möönsö, 21 nöö hën wan oto baaa fëën hoi suwagi. Te di baaa naandë seepi dëdë tu, an pai ku di mujëë tu. Te dou di u dii, hën seepi ko dëdë tu, an pai ku di mujëë möönsö. 22 Nöö sö a go tee dou dee sëbën baaa tuu. Hii de tuu libi ku di mujëë ma na wan kodo pai miii ku ën möönsö. Baka u di dë, hën di mujëë seepi ko dëdë tu. 23 “Wë nöö di de ta bai taki taa te wan sëmbë dëdë nöö a o toona weki baka, wë nöö u kë hakisi i wan soni. Te sëmbë weki baka a dëdë, undi u dee sëbën baaa naandë o abi di mujëë? Biga de tuu bi libi ku ën.” Nöö sö dee Saduseima hakisi Masa Jesosi. 24 Hën a piki de taa: “Wë awa mi jei, ma di hakisi fuunu föutu tumisi fu di wan sabi Masa Gaangadu Buku, hën tu wan sabi di kaakiti di Masa Gadu abi tu. 25 Biga te sëmbë weki baka a dëdë kaa, nöö manu ku mujëë soni an o dë möön e. Womi an o tei mujëë möön, mujëë an o tei manu möön tu, ma de o dë kuma dee basia u Gadu Köndë. 26 “Ma nöö boiti u di dë, wan jei fa Mosesi bi sikifi buta a di Buku nö? Di ten a bi si di faja ta kisi a di uwii ma di uwii an ta tjuma, nöö hën Gadu fan ku ën. A taa: ‘Mi da di Gadu di dee gaan sëmbë fii ta begi: de Abahamu, Isaki, Jakopu sö.’ Na sö a taki nö? ˻Wë nöö fa a fan dë, an taa mi bi dë di Gadu u dee lö sëmbë dë e, ma a taa mi da di Gadu u de.˼ 27 Wë nöö Masa Gadu an dë Gadu u wan sëmbë di an dë ku libi e. ˻Nöö hën da de Abahamu sö dë ku libi a wan kamian eti, hii fa de bi dëdë a sinkii fasi gaanduwe kaa.˼ Nöö hën mbei mi taa wan a' leti seei a di soni un hakisi dë.” Nöö sö Masa Jesosi piki dee Saduseima di ten dë. 28 Wë nöö fa Masa Jesosi ku dee Saduseima fan te de kaba naandë, nöö wan Sabima u Wëti bi sai leti naandë ta haika. Nöö di a si taa Masa Jesosi piki de sö bunu hën a hakisi ën taa: “Mësitë o, dee hia wëti Gadu buta da u fuu ta hoi aki, undi u de da di möön hebi wan u de tuu?” 29 Nöö hën a piki ën taa: “Di möön hebi wan u de nö? Wë hën da disi: Un dee sëmbë u Isaëli aki, un haika e. Masa Gaangadu di Gadu fuunu, hën wanwan tö da Masa u mundu. 30 Nöö un musu lobi ën ku hii unu hati ku hii unu akaa ku hii unu pakisei, te dou ku hii di kaakiti di un abi. 31 Nöö di otowan dë sö taa, I musu lobi oto sëmbë leti kumafa i lobi i seei. Nöö de tu wëti aki, de da dee möön hebi wan u dee wëti u Gadu tuu.” 32 Nöö hën di Sabima u Wëti piki Masa Jesosi taa: “Aai Mësitë, fa i si i taki dë, sö a dë tuu. Biga Masa Gaangadu hën tö nöö da Gadu u mundu, otowan an dë möönsö. 33 Nöö hën nöö fuu lobi ku hii u hati ku hii u pakisei ku hii u akaa, ku hii di kaakiti di u abi. Wë nöö söseei u musu lobi oto sëmbë leti kumafa u lobi u seei tu. Wë nöö misikuma ee wan sëmbë i ta libi sö kaa, nöö di dë dë möön bunu möön leki hii dee mbeti i ta tja ko ta tjuma da Masa Gaangadu, ku hii dee oto soni u ta tja ko ta tuwë dëën, na sö nö?” 34 Nöö di Masa Jesosi jei fa di womi piki ku fusutan, nöö hën a taki dëën taa: “Aai mati, misikuma ja dë longi poi fii sa ko a di Tii u Masa Gaangadu dendu.” Wë da sö Masa Jesosi fan ku di Sabima u Wëti naandë. Nöö di dee hia sëmbë jei fa a ta piki ku fusutan tjika dë, nöö na wan u de abi hati u hakisi ën soni möön. 35 Nöö fa Masa Jesosi dë a di Wosu u Masa Gadu ta lei sëmbë naandë, te wan pisi hën hënseei bia hakisi wan soni. A taa: “Dee sëmbë, faandi mbei dee Sabima u Wëti ta lei unu taa di Paamusi Könu o dë wan baka mii u Dafiti nöö? 36 Biga wë di Akaa u Gadu seei bi ko a Dafiti liba. Hën a taki soni u di Paamusi Könu di o ko. A taa: Masa Gadu taki da mi Masa taa: ‘Ko sindo a mi letisë maun aki, u tee mi buta hii dee felantima fii a i basufutu.’ Na sö Dafiti sikifi nö? 37 “Wë nöö ee Könu Dafiti ta kai di Paamusi Könu Masa fëën, nöö unfa a sa dë hën bakamii nöö?” Nöö sö wan soni Masa Jesosi hakisi dee sëmbë naandë, ma de an saanfa u piki. ˻Nöö fa a fan köni tjika dë te a tai hii sëmbë te dou ku dee hedima u Dju,˼ nöö a ta suti da dee sösö sinkii sëmbë naandë tee na soni. 38 Nöö hën a fan go möön longi. A bai dee sömëni sëmbë naandë taa: “Un haika e, dee sëmbë. Un musu mëni unu seei bunu ku dee Sabima u Wëti e. Aai. Biga fa i si de sai dë, nöö de lo' u ta waka ta poolo a lanti dendu ku dee gaan langa djakiti u de zëëë, be hii sëmbë musu ta saka ta da de odi a wan gaan lesipeki fasi. 39 De lobi u ta sindo a dee möön gaan hedima kamian a dee keiki fuunu. Te de go a wan sëmbë wosu u de go njan, nöö de nango ta sindo a dee möön gaan heima bangi. Sö de ta mbei de seepi u bumbuu sëmbë tjika. 40 “Ma na bumbuu sëmbë de dë e. Biga fa i si de sai dë, nöö ee de si wan mujëë manu fëën dëdë a fika tjököö a ganda naandë, nöö de o ko njan dee gudu fëën wosu puu nëën maun fiaa seei. Nöö ku ën sö de o ta ko ta taanpu a lanti wojo ta begi wanlö gaan langa begi u de, ta mbei deseei bumbuu sëmbë a sëmbë wojo. “Wë nöö mi taki da unu taa dee lö sëmbë i si naandë, de o kisi wan gaan sitaafu a Gadu maun e, te a o ko kuutu libisëmbë.” Sö Masa Jesosi bai dee sëmbë naandë. 41 Nöö fa Masa Jesosi ku dee bakama fëën dë a di gaan keikiwosu naandë, te wan pisi nöö hën a waka go sindo zuntu ku di kamian ka de ta tja möni ta ko ta tuwë da Gadu a di keikiwosu. A ta luku fa de ta tuwë dee möni. Nöö di ten naandë, nöö dee guduma ta tja möni ta ko ta tuwë seei djolodjolo sö. 42 Te wan pisi hën wan pooti mujëë waka ko naandë. Di mujëë aki, hën manu bi dëdë disëën, nöö hën a ko tuwë tu kpëngëlë möni da Gadu, an dou wan bësënsi seei. 43 Nöö hën Masa Jesosi kai dee bakama fëën te de piki, a taa: “Un si di pooti mujëë dë nö? Hën tuwë di möön gaan hia möni möön hii de tuu da Gadu e. Aai. 44 Biga fa i si dee guduma ta tja möni u de ta ko ta tuwë dë, nöö wan pikiwan nöö de ta tuwë u dee gaan hia wan de abi. Ma nöö di mujëë naandë, di soni a abi faa tei heepi ën seei, hën i si a tei tuwë tuu dë kaa. Nöö fëën mbei mi taki da unu taa hën tuwë di möön hia möni.” Nöö sö Masa Jesosi taki da dee bakama fëën di daka dë.

Maikusi 13

1 Nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën kumutu a di Wosu u Masa Gadu ko kai a döö. Nöö hën wan u dee bakama kai ën te a piki, a taa: “Mësitë o, ja si fa dee wosu u di keikipisi aki waiti nö? Luku fa dee sitonu u de bigi!” 2 Nöö hën a piki taa: “Sö a dë tuu o, ma fa i ta si dee wosu dë sitampusitampu aki seei, ma nöö mi taki da unu taa wan daka o dou, hii dee sitonu i si aki tuu o booko kai paaja fanjanfanjan sö. Na wan u de o fika oto a oto liba möön e.” Sö a piki de. 3 Nöö hën de kumutu naandë waka go a Oleifi Kununu. Nöö hën Masa Jesosi go sindo a di kununu bandja ta luku go a Jelusalen, nöö a ta si di Wosu u Masa Gadu seei gbegedee. Te wan pisi hën Petuisi, ku Jakobosi, ku Johanisi ku Andiasi hën de ko nëën. Hën de taa: 4 “Wë Masa o, fa i bi taki di booko u di Gaan Keikiwosu di u bi dë ala, un juu dee lö soni dë o pasa? Un maaka joo da u fuu sa sabi taa di ten dë dou?” Sö de hakisi ën. 5 Nöö hën a piki de taa: “Awa, a dë fuun dë ku mëni fëën tuu, fu sëmbë an musu ganjan unu. 6 Biga mi taki da unu taa sömëni sëmbë o hopo tei mi në ta taki taa de da di Paamusi Könu kaa. Nöö ku di fan u de dë, de o ta ganjan sömëni sëmbë hai tja ko a de së. Hën mbei un musu mëni unu seei e. 7 “Söö. Wë nöö di ten dë, nöö woon ta kisi njunsu taa gaan feti ta pasa a sömëni köndë u goonliba aki. Nöö te un jei sö, nöö an musu buuja unu e, biga dee lö soni naandë tuu musu pasa. Ma nëën da di kaba u goonliba eti e. 8 Mi taki da unu taa wan nasiön sëmbë ku wan oto nasiön sëmbë o ta hopo ta feti ku deseei. Wan könu o manda dee sodati fëën u de ta miti ta feti ku dee sodati u wan oto könu. Goon o ta seki ta jabi a kamiankamian, gaan hangi o ko a sömëni köndë ta kii sëmbë. Nöö fa dee lö soni dë o pasa, de o dë leti kuma te bëë ta njan wan mujëë, juu fëën zuntu faa pali. ˻Sö dee fuka u kai dë o lei taa di juu zuntu fu di goonliba aki musu kaba.˼ 9 “Söö. Nöö di juu dë, un musu luku bunu ku unu seei taa un dë tololoo a Gadu pasi. Biga sëmbë o ta kisi unu tja go a kuutu e, de o ta fon unu a dee keikiwosu fuunu. De o ta tja unu go a dee gaama ku dee könu u de kuutu unu. Dee lö soni dë tuu de o du ku unu fu di un ta nama ku mi hedi. Ma nöö töku a bunu o, biga a di fa dë woon kisi okasi fuun musu taki soni u mi da de. 10 Nöö mi taki e, taa hii nasiön sëmbë u goonliba musu ko jei di bunu njunsu u Gadu, biga te a dë sö kaa ufö di kaba u goonliba sa dë. 11 “Söö. Nöö haika. Te sëmbë kisi unu tja go a kuutu fu mi hedi kaa, nöö wan musu sai dë ta booko hedi taa: ‘Andi woon taki ee?’ Nönö, un fan go nöö. Biga na unu o fan ma di juu dë di Akaa u Gadu seepi o da unu andi fuun taki. 12 “Nöö di ten dë sëmbë o hogi e, dee sëmbë. Biga wan baaa womi o tei ën baaa tja go könku u de kii ën, söseei wan tata o könku ën mii da de u de kii. Dee mii o ta biinga u puu dee gaan sëmbë u de a de liba, de o ta könku de da sëmbë seei u de kii. Sö libisëmbë o hogi tjika e. 13 Di juu dë, hii sëmbë o buuse unu fu di un nama ku mi hedi. Ma nöö di sëmbë di o tai hati fika a di pasi u Gadu go dou, nöö hën o feni di libi u teego a Gadu.” Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën di ten dë. 14 Wë nöö gaanduwe a fesi kaa wan tjabukama bi taki u wan gaan hogi soni o ko pasa a di Gaan Wosu u Masa Gaangadu dendu, nöö di sëmbë di ta lesi Gadu buku nöö be a buta pakisei faa fusutan andi di soni aki kë taki. Hën Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën go möön longi, a taa: “Te un si di Gaan Hogi Soni ko taanpu a di kamian ka an bi musu dë ta poi Masa Gaangadu tjina, nöö aan soni u taki möön. Un dee sëmbë a di pisiwata u Judea aki musu kule go tjubi a dee gaan kununu liba e. 15 “Ee wan sëmbë dë nëën liba wosu a baiko dë, nöö a musu saka kai a goon wante kule go ka a sa go. An musu denda a wosu go tei soni. 16 Ee wan sëmbë dë a goon dendu ta wooko, a musu kule go wante ka a o go. An musu go tei koosu a gangasa seei. 17 Nöö mi taki da unu e, taa dee mujëë dee dë ku bëë, ku dee o dë ku miii a maun, a o dë gaan fuka soni da de o. Aai. 18 Nöö un musu begi Gadu be di soni aki an musu pasa a gaan kötö ten, nasö a gaan tjuba ten. 19 Biga mi taki da unu taa fu sensi Masa Gadu mbei goonliba, nöö di lö gaan fuka dë an bi ko pasa wan daka eti, nöö baka u di ten naandë nöö an o pasa möön tu. 20 “Nöö hën mbei mi taki da unu taa ee Masa Gaangadu an sati di ten puu hafu u dee daka naandë, nöö na wan sëmbë o fika ku libi möön e. Ma fu dee sëmbë dee Masa Gaangadu tei ko sëmbë fëën, fu de hedi mbei an o disa di hogi naandë go dou, ma a o koti ën hafu. 21 “Söö. Nöö a di ten naandë, ee de ko taki da unu taa di Paamusi Könu dë a sö wan kamian, wan musu piki e. 22 Biga sömëni sëmbë o ta hopo ta mindi soni taa de da di Paamusi Könu, de o ta mindi soni taa Gadu hën ta wooko a de liba, nöö de o ta du gaan foondo wooko seei. Nöö a sö wan fasi de o ta biinga u kisi dee sëmbë u Gadu ta ganjan puu nëën pasi, ee de sa. 23 Hën mbei mi taa un musu ta luku bunu ku unu seei. “Un si, mi taki hii soni da unu a fesi kaa e, nöö be un köni.” 24 Nöö hën Masa Jesosi taki möön a taa: “Nöö baka u di gaan fuka ten u taki dë, nöö wanlö oto gaan soni o ko pasa tu e, kumafa di tjabukama bi taki a fesi. A taa: Di sonuwojo o dungu kankan, nöö di libawojo an o tuwë limbo möön tu. 25 Dee teeja dee dë a liba ala, de o ta kumutu a de kamian ta puu ta kai. Hii kaakiti u mundu kaa o ta seki. 26 Nöö di juu dë, sëmbë o si Mi di ko Libisëmbë Mii aki kumutu a liba ala ta ko a dee wöluku dendu. Nöö ku gaan kaakiti mi o ko e, ku waiti seei, ta koti faja ta ko. 27 Nöö di ten naandë nöö mi o manda dee basia u mi go ta pii hii dee sëmbë dee mi tei ko sëmbë u mi kaa kumutu a hii dee peipei kamian u mundu ka de dë tuu, tja ko a mi. 28 “Nöö fa mi ta fan ku unu aki, nöö un tei wan lei a dee figa pau u di köndë aki. Te i si taa de ta buta njunjun uwii, nöö i sabi taa deewei zuntu kaa, na sö nö? 29 Nöö söseei a dë ku dee soni dee mi ta taki aki. Te i ta si taa de ta pasa sö kaa kumafa mi taki de dë, nöö un musu sabi taa di juu dou fu Mi di ko Libisëmbë Mii aki musu toona ko a goonliba. Mi dë leti a baka huku naandë ta ko e. 30 Nöö mi taki da unu taa dee lö sëmbë u di ten u dë aki, de an o dëdë kaba tuu bifö dee soni dee i jei mi taki aki o ko pasa. 31 “Nöö fa i si dee soni u di goonliba aki ku dee u mundu sai dë, nöö de tuu sa pasa go kaba a sösö e. Ma dee wöutu dee mi ta konda da unu aki, nöö de an o kaba a sösö möönsö. Sö de dë tuutuu soni tjika.” 32 Nöö hën a taa: “Di juu ku di ten di mi o toona ko a goonliba, na wan sëmbë sabi ën e. Dee basia u Masa Gaangadu köndë an sabi ën, nöö miseei di ko Libisëmbë Mii aki an sabi ën tu. Gadu u Tata wanwan tö nöö sabi di juu ku di ten dë. 33 Hën mbei un musu dë kabakaba këëë ta watji mi. Biga wan sa na un juu mi o ko. 34 “Mi o kondëën da unu a wan fasi aki taa a dë leti kuma wan bigima di o go a oto köndë go waka. Nöö hën a kai dee wookoma fëën go buta wooko a de maun te a kaba u de ta du, hiniwan sëmbë ku ën wooko. Nöö hën a fan ku di sëmbë ta watji a di dööbuka taa: ‘I musu dë kabakaba ta luku mi e.’ 35 “˻Nöö mi wë da di bigima mi taki dë.˼ Nöö un musu dë kabakaba ta luku mi. Biga wan o sabi di ten nasö di juu di mi o ko e, ee a sapate buka, ee a gaan ndeti, ee a ganian kanda, ee te kamian ta limbo, wan o sabi. 36 Te fii sabi nöö mi dou kaa, nöö na be a dë taa i dë kuma i ta duumi di juu dë e. 37 “Nöö sö e. Fa i si mi ta fan ku unu aki, nöö sö nöö mi ta fan ku hii sëmbë. Un musu dë kabakaba ta luku mi e, dee sëmbë.”

Maikusi 14

1 Wë nöö fa Masa Jesosi ta fan ku dee bakama fëën dë, nöö a fika tu daka nöö de o njan di gaan piizii daka u dee Dju de kai Pasika. ˻A di daka dë, de ta mëni fa dee gaan sëmbë u de bi kumutu a saafu a Egepiti köndë,˼ nöö de ta njan wan pei bëëë de ta jasa söndö sooda. Söö. Nöö di juu dë, dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti sai dë ta watji Masa Jesosi u de kisi kii a wan köni fasi. 2 Ma de ta kuutu ku deseei taa: “Wa musu kisi ën a di gaan daka e, biga ee nasö dee hia sëmbë o mbei toobi ku u, nöö di köndë o seki poi.” So de ta taki. 3 Nöö di ten dë, Masa Jesosi dë a di köndë de kai Betania a di wosu u wan womi de kai Simon. Di womi aki bi abi tjinasiki, nöö nëën wosu Masa Jesosi ku dee bakama fëën dë ta njan. Te wan pisi hën wan mujëë waka ko dou naandë. A dë ku wan sitonu bata nëën maun, ku wan sumëë suti fatu nëën dendu. Di fatu aki, de mbei ën ku di lutu u wan pei uwii nöö a dii te na soni. Nöö fa di mujëë ko denda a wosu dë, nöö hën a waka tololoo go a Masa Jesosi, nöö hën a booko di bata a buka naandë kpö, hën a ta tutu di fatu a Masa Jesosi hedi te hii di fatu kaba këëë a di bata. 4 Ma nöö fa a du dë, nöö so u dee sëmbë sai naandë an tei di soni u bunu seei, nöö hën de ta guunjëën taa: “Faandi mbei a poi di fatu sö u du baa? Jee? 5 Biga di fatu dë, ee de bi sei ën, nöö wan hii jaa möni a bi o puu, nöö de bi sa tei di möni paati da dee pootima u di köndë. Nöö hën a poi ën sö.” Sö de ta guunjëën. 6 Ma Masa Jesosi bai de taa: “Un disa di mujëë e. Andi mbei un ta guunjëën u du? Mi taki da unu taa wan gaan bumbuu soni a du da mi aki. 7 Biga ee un kë da dee pootima möni, nöö un sa ta da de hiniwanten. Ma mi, ma o dë ku unu aki fu nöömö e. 8 Nöö fëën mbei di mujëë aki ta du andi hën a sa du da mi wante. Un si? Biga fa a du di soni aki, nöö a du ën da di dëdë mi o dëdë abiti möön, leti kumafa de ta tuwë fatu a sëmbë sinkii u de tja go bei. 9 “Nöö mi taki gbelin seei da unu taa te de ta tja di bunu buka u Gadu ta paaja a goonliba da sëmbë, nöö de o ta taki di soni di di mujëë du aki nöömö. De an o fëëkëtëën möönsö.” 10 Nöö fa Masa Jesosi fan naandë kaa, nöö hën di bakama fëën de kai Judasi Isikaliotu, nöö hën a kumutu a dee otowan dendu naandë, nöö hën a waka go tololoo a dee Gaan Begima, dee felantima u Masa Jesosi. Hën a go taki da de taa a sa heepi de u de kisi Jesosi. 11 Nöö di de jei sö nöö de wai e, nöö hën de paamusi ën taa de o pakëën ee a du sö. Nöö fu kumutu a di ten naandë, nöö di Judasi aki ta suku wan okasi nöömö faa sa buta Masa Jesosi a dee Dju hedima naandë maun. 12 Nöö baka u di dë, hën di fosu daka u di Pasika piizii dou. Nöö a di daka dë, nëën de ta njan di bëëë de ta mbei söndö sooda. Nöö de ta kii wan sikapu u de njan tu, nöö ku di sikapu dë de ta mëni fa Gadu bi puu de a saafu a fesiten. Nöö hën mbei de ta seeka da di daka dë seei gaanfa. Söö. Nöö hën dee bakama u Masa Jesosi hakisi ën taa: “Masa, naasë i kë fuu musu seeka fuu njan di daka?” 13 Hën a kai tu u de taa: “Un haika, mi kë manda unu go a Jelusalen ganda. Nöö fa woon nango te un go dou dë, nöö woon si wan womi ta waka ta ko ku wan djogu wata, nöö un faakëën. 14 Nöö te un si taa a denda a wan wosu, nöö woon go fan ku di sëmbë abi di wosu taa ee naasë di kamba dë di di Mësitë ku dee bakama fëën musu ko njan di daka. 15 Nöö te un hakisi ën sö kaa, nöö a o lei unu wan gaan kamba a di wosu a liba, ka hii soni dë di un abi fanöudu. Nöö di kamba dë, hën un musu seeka te un kaba e.” Nöö sö Masa Jesosi manda dee bakama fëën, nöö hën de go. 16 Nöö di de naki te de go dou a di köndë, nöö hën de si hii sondi leti kumafa a bi taki da de, nöö hën de seeka te de kaba. 17 Nöö hën di sapate buka, nöö hën Masa Jesosi ku dee oto bakama ko dou a di wosu. 18 Hën de go sindo a tafa u de njan. Te wan pisi hën Masa Jesosi kai de te de piki, a taa: “Un haika e, dee sëmbë. Wan fuunu ta njan ku mi aki o könku mi e.” 19 Fa a taki dë, a booko dee bakama hati seei, hën de ta hakisi ën wan fu wan taa: “Masa, mi a o sa dë nö?” 20 Hën a toona piki de taa: “Mi taki seei gbelin da unu taa wan fuun dee tuwalufu i si ta nama di bëëë ku mi a di wan kodo baafu paabi aki, o du sö ku mi e. 21 Nöö a o pasa ku mi leti kumafa a bi sikifi a Masa Gadu buku kaa, taa di Sëmbë di o ko Libisëmbë Mii musu dëdë. Ma nöö mi taki da unu taa helu u di sëmbë di o könku mi e. A bi sa möön bëtë de an bi pali ën ko a di goonliba aki wan daka.” Sö Masa Jesosi fan ku de te a kaba. 22 Nöö fa de ta njan makandi dë, te wan pisi hën Masa Jesosi tei wan bëëë nöö hën a da Gadu tangi te a kaba, nöö hën a booko ën. Nöö hën a langa da dee bakama fëën, taa: “Disi da di sinkii u mi e. Un tei njan.” 23 Söseei a tei di kan ku di win nëën dendu, hën a da Gadu tangi te a kaba. Hën a langëën da dee bakama taa: “Un bebe tjëntjën te lontu ko kai.” Hën de bebëën lontu dou te de kaba. 24 Nöö hën a taa: “Fa i si un bebe di win aki, hën da di buuu u mi di o kai a goon ˻fu Gadu sa mbei wan njunjun buka ku libisëmbë˼. Biga fa mi o dëdë aki, hën o paka puu sömëni hia sëmbë a Gadu bëë u dee hogi du u de.” 25 Nöö hën a taa: “Mi taki da unu tuutuu seei, taa ma o bebe di win a di fasi aki möön e. Biga tee i si mi bebëën möön, nöö Gadu ko ku di Njunjun Tii fëën a libisëmbë mindi.” 26 Nöö baka u di dë, hën de kanda wan kanda te de kaba da Gadu tangi, nöö hën de kumutu naandë. Nöö hën de nango a di kununu de kai Oleifi Kununu. 27 Nöö fa Masa Jesosi ku dee bakama fëën dë a pasi nango dë, hën a kai de te de piki, a taa: “A di ndeti aki hii unu tuu o paaja go disa mi fiaa. A o pasa leti kumafa a sikifi a di Buku u Gadu, taa de o fon di sikafuma nöö dee sikafu o paaja fanjanfanjan go u de.” 28 Nöö hën a taa: “Ma te mi weki baka a dëdë, nöö mi o waka a unu fesi go a Galilea e. Ala mi ku unu o toona miti.” 29 Nöö hën Petuisi piki taa: “Masa, ee dee otowan aki tuu disa i go seei ma mi, ma o disa i möönsö e.” 30 Ma nöö Masa Jesosi toona piki ën taa: “Womi, haika. Mi taki da i taa a di ndeti aki ganian an o kanda dou tu pasi bifö joo fia dii pasi taa ja sabi mi a goonliba wan daka.” 31 Wë nöö Petuisi an sa jei di soni dë. Hën a taa: “Ambë, Masa! Ee u mi dëdë ku i seei, nöö mi dë kabakaba kaa. Ma sa piki wan daka taa ma sabi i e.” Nöö sö nöö dee otowan tuu ta piki tu. 32 Nöö hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën nango te de go dou a wan kamian de kai Gëtiseimani. Nöö hën a taki da de taa: “Un dë aki ta luku mi e. Mi o go begi ala.” 33 Ma nöö a tei Petuisi ku Johanisi ku Jakobosi fu de musu go ku ën möön fundu a di kamian. Te wan pisi hën Masa Jesosi ko dë fukafuka te na soni. 34 Nöö hën a fan ku de dii bakama naandë taa: “Wan gaan fuka ko a mi liba seei tee kuma mi sa dëdë. Nöö un tan aki ufö ta da mi taanga e.” 35 Nöö hën a waka go wan pikiwan möön longi, nöö hën a tuwëën seei a goon. 36 Nöö hën a begi Masa Gaangadu taa: “Ke Taata o, mi sabi taa i sa du hii soni. Nöö di kan di i lai da mi u mi bebe aki, nöö a hebi da mi o. Nöö mi begi i, ee a sa, nöö be i tei ën puu a mi. Ma nöö fa mi fan aki seei, ma na du kumafa mi kë e, ma du kumafa i kë.” 37 Nöö di a begi sö te a kaba nöö hën a toona ko a de dii bakama fëën, hën a si taa de duumi piii. Nöö hën a kai Simon Petuisi te a piki, a taa: “Simon, duumi i ta duumi sö nö, womi? Wan sa dë ku wojo di wan kodo juu aki ta da mi taanga nö?” 38 Hën a toona taa: “Be un dë ku wojo ta begi e, dee sëmbë, be di didibi an wini unu. Ma mi sabi taa hati fuunu kë du kumafa a fiti, ma sinkii fuunu an taanga sö.” 39 Nöö fa a taki dë, hën a toona go a di begi baka. A begi di wan seei begi di a bi begi te a kaba, 40 nöö hën a toona ko a dee bakama fëën möön. Awaa seei de dë ta duumi, biga duumi nöö hebi a de wojo sö. Nöö di a weki de, nöö a ko bigi da de te de an saanfa u fan ku ën möön. 41 Nöö hën a toona go begi te a kaba di u dii pasi, nöö hën a toona ko a de möön. Hën a taa: “Duumi nöö un ta duumi ta böö sinkii fuunu sö nö baa? Aai. Wë di juu dou e, u de buta Mi di ko Libisëmbë Mii aki a dee takuhatima maun. 42 Biga di sëmbë di sei mi, nöö a dou kaa. Nöö un hopo boo go.” 43 Wë nöö Masa Jesosi an kaba u fan seei, nöö hën Judasi dou. Hii fa a bi dë wan u dee tuwalufu bakama u Masa Jesosi seei, ma töku a ko dou ku wanlö hia sëmbë. De dë ku kodjo ku ufangi a maun u de ko kisi Masa Jesosi. Dee Gaan Begima, ku dee Sabima u Wëti, ku dee Gaan Womi, de wë manda de. 44 Wë nöö Judasi bi mbei buka ku dee sëmbë dë kaa taa: “Te i si mi bosi wan sëmbë, nöö di sëmbë dë hën fuun kisi tei e. Nöö un musu panjëën taanga, fu an sa kumutu.” Sö Judasi bi fan ku dee sëmbë a fesi. 45 Nöö di de ko dou, nöö hën Judasi waka go miti ku ën nöö hën a taa: “Odi o, Mësitë.” Nöö hën a baasëën bosi. 46 Fa u mbei naandë, hën dee sëmbë kisi Masa Jesosi gbalau panjan gingin wante. 47 Ma nöö wan u dee bakama dë a dendu naandë hai ën ufangi valau, hën a djafu wan futuboi u di Kaba Hei Begima jesi belim puu tuwë a goon naandë. 48 Nöö hën Masa Jesosi hakisi dee sëmbë dee ko naandë taa: “Dee sëmbë, a mi liba un ko sö nö, ku pau ku kodjo ku ufangi, kuma mi da wan sëmbë ta booko di köndë nö? 49 Wë nöö un bi ta si mi hiniwanten a di Wosu u Masa Gaangadu ta lei sëmbë Gadu wöutu, nöö unfa wan bi kisi mi ala? “Ma mi sabi taa fa un ta du aki, nöö a ta pasa leti kumafa a bi sikifi a Gadu Buku kaa.” 50 Fa u mbei naandë, hii dee bakama u Masa Jesosi paaja kule go disëën fiaa. 51 Ma nöö wan kijoo bi dë a de dendu naandë, a bi dë ku wan gaan koosu nëën sinkii lolulolu, nöö hën dee felantima tuwë maun kisi ën wante. 52 Nöö hën a feki di gaan koosu valau puu nëën sinkii disa, hën a kule pënëpënë go. 53 Wë nöö fa dee sëmbë bi ko kisi Masa Jesosi naandë, nöö hën de tjëën go tee a di wosu u di Kaba Hei Begima. Nöö di ten naandë hii dee hedima u Dju tuu, dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi ku dee Sabima u Wëti, sö de tuu hai ko makandi naandë. 54 Di juu dë Petuisi bi dë te a baka ala ta waka sapisapi ta ko. Nöö hën a ko dou a di djai dendu naandë, nöö hën a go sindo ku dee wakitima bi sai dë ta këndë faja ku de makandi. 55 Nöö di ten naandë, dee Gaan Begima ku hii dee kuutuma u dee Dju sëmbë, nöö de seti ta kuutu a Masa Jesosi liba kaa. Nöö de ta suku u tja kaagi fëën ko a fesi u de sa feni wan soni fu de sa buta taa a musu dëdë, ma de an sa feni soni möönsö. 56 Biga hii fa dee sëmbë ta tja sömëni soni ko ta mindi dëën, ma de an ta kai a di wan baaku möönsö. 57 Te wan pisi hën wanlö sëmbë hopo taki wan soni, taa: 58 “Dee sëmbë aki, un haika wan soni u seei bi jei ku u seei jesi. Di womi aki bi taki taa a o booko di Wosu u Masa Gadu di de mbei ku libisëmbë maun tuwë a goon, nöö a dii daka dendu nöö a o toona mbei ën baka söndö libisëmbë maun. Sö a bi taki e.” 59 Ma fa dee sëmbë fan dë seei, ma dee fan u de an ta kai a wan möönsö. 60 Nöö hën di Kaba Hei Begima hopo taanpu a dee oto kuutuma fesi naandë, nöö hën a hakisi Masa Jesosi taa: “Wë dee soni fii de ta taki aki, nöö ja o piki de möönsö nö, ee tuu soni de ta mindi da i. Unfa i taki?” 61 Ma Masa Jesosi an jabi ën buka piki na wan soni. Nöö hën di Kaba Hei Begima hakisi ën baka taa: “I da di Könu di Masa Gaangadu bi paamusi taa a o manda ko nö? I da di Mii u di möön hei Gadu u mundu nö?” 62 Nöö hën Masa Jesosi piki awaa taa: “Leti kumafa i taki dë, nöö sö a dë. Nöö wan daka o dou, nöö woon si mi di ko dë Libisëmbë Mii aki dë sindosindo a di letisë maun u Gadu di abi hii makiti u mundu. Söseei woon toona si mi ta saka ta ko a dee bundji dendu ala.” Sö Masa Jesosi piki. 63 Wë nöö di di Kaba Hei Begima jei fa a piki ën naandë, nöö hati fëën boonu e, tee a hai di koosu nëën sinkii naandë tënë zaan sö. 64 Nöö hën a hakisi hii dee kuutuma dee sai naandë taa: “Dee sëmbë aki, un ta suku kaagi a di womi aki möön nö? Wan jei fa a piki dë nö? A butëën seei makandi ku Gadu. Nöö unfa un mëni fëën?” Nöö hën de tuu piki a di kuutu taa: “An dë u taki möön e. Dëdë nöö a musu dëdë.” 65 Nöö fa u mbei dë, nöö di kamian ko ta fanjanfanjan kaa. Hën de bigi ta tunta a Masa Jesosi fesi, te wan pisi de tai ën wojo ku hangisa, hën de ta naki ën ta dëën baaimaun, ta hakisi ën taa: “Wë di i taa Gadu ta lei i soni, wë nöö piki u, ambë naki i dë?” Dee wakitima u di kamian seei ta naki ën ku böö tu. 66 Wë nöö fa de ta du ku Masa Jesosi dë, nöö Petuisi dë a di djai dendu a goon ala. Te wan pisi nöö hën wan mujëë futuboi u di Kaba Hei Begima waka ko dou. 67 Nöö hën a si Petuisi sindosindo ta këndë faja ku dee sëmbë naandë. Hën a luku ën diin. A taa: “Womi, na i seei bi dë makandi ku di Jesosi u Nazalëti dë nö?” 68 Nöö hën Petuisi piki taa: “Ma saandi i ta taki dë e. Ma fusutan seei.” Nöö hën a kumutu dë go taanpu zuntu ku di djai dööbuka. Ma nöö fa a taki dë, nöö hën wan womi ganian kanda kënkënjënkëën. 69 Te wan pisi, nöö hën di mujëë mii toona si ën möön, hën a fan ku dee sëmbë dee ku ën sai dë taa: “Di womi aki da wan u dee sëmbë u di womi de ta kuutu dë e.” 70 Nöö hën Petuisi toona fia taa: “Mi taki e, ma sabi di sëmbë naandë.” Hën de sai dë te wan pisi, nöö hën dee sëmbë ku Petuisi taanpu naandë taa: “Womi, i musu dë wan sëmbë fëën, biga i da Galilea sëmbë e.” 71 Nöö hën Petuisi fia awaa taa: “Dee sëmbë aki, ee mindi mi ta mindi soni nöö Masa Gaangadu seei musu sitaafu mi e. Biga mi ta soi da unu taa ma sabi di sëmbë un ta taki dë, kwetikweti.” 72 Di a fan sö kaa, hën wantewante di ganian toona kanda di u tu pasi. Nöö hën Petuisi ko mëni fa Masa Jesosi bi taki dëën taa: “Ganian an o kanda dou tu toon bifö joo fia dii pasi taa ja sabi mi.” Nöö di a ko mëni sö kaa, nöö hën a bia go ta këë seei te a bigi. Hati nöö a hati ën sö.

Maikusi 15

1 Wë nöö di juu dë, dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ku dee Gaan Womi, ku dee oto kuutubasi u dee Dju sëmbë bi sai naandë ta kuutu makandi nöömö unfa u de du ku Masa Jesosi. Nöö hën de ta kuutu tefa di ganian kanda, nöö hën de kai a wan pakisei. Hën de toona kisi Masa Jesosi tai gingin. Nöö hën de tjëën go a di sëmbë di dee Loomë lanti bi buta faa ta kuutu sondi da dee Dju sëmbë. Hën da Gaama Pilati. 2 Nöö hën de go a di kuutu wante. Hën di gaama hakisi Masa Jesosi taa: “Fa de ta taki fii aki, ju da di könu u dee Dju tuu nö?” Nöö hën Masa Jesosi piki taa: “Kumafa Gaama taki dë nöö.” 3 Nöö di ten dë, dee Gaan Begima ta pii sömëni sondi ta kaagi Masa Jesosi da di gaama. 4 Nöö hën di gaama toona bia fan ku Masa Jesosi möön. A taa: “Haika dee hia hogi de ta konda taa i du aki. Ja o piki ee sondi de ta mindi da i nö?” 5 Ma nöö Masa Jesosi an piki na wan soni seei. Nöö di sondi dë bigi da Gaama Pilati e, di Masa Jesosi an ta piki ta fia ku dee sëmbë a dee sondi de ta kaagi ën dë. 6 Wë nöö wan guwenti bi dë taki taa te di Pasika piizii o dou, nöö dee Dju sëmbë o hakisi di gaama faa puu wan sëmbë a dunguwosu da de. 7 Nöö di juu dë wan womi de kai Balabasi ku wanlö otowan fëën bi dë a dunguwosu söötösöötö. Biga de bi kii wanlö sëmbë a wan wajawaja dendu, di ten de ta feti u puu dee Loomë lanti a de liba. Nöö hën mbei de bi söötö de. 8 Di juu dë, hën dee hia sëmbë dee bi ko a Masa Jesosi baka di de ta tjëën go a Gaama Pilati dë, hën de hai ko möön zuntu ku di wosu hën de bai taa: “Du da u kumafa i bi guwenti e, Gaama.” 9 Nöö hën Gaama hakisi de taa: “Ambë un kë mi musu lusu da unu? Un kë mi lusu di könu fuunu aki nö?” 10 Fa a hakisi de di soni dë, a hakisi sö biga a sabi taa ˻na dee sösö sinkii sëmbë dë bi tja Masa Jesosi ko dë˼. Ma dee Gaan Begima bi tjëën ko fu di de ta haun ku ën hedi. 11 Ma nöö di juu dë, dee Gaan Begima dë a dee sëmbë dendu naandë ta da de faja taa: “Un ta piki taa Balabasi e! Un piki taa Balabasi, hën a musu lusu.” Nöö hën dee sëmbë seti ta bai ta taki da di gaama taa: “Balabasi hën i musu lusu e!” 12 Nöö hën di gaama hakisi taa: “Nöö andi mi musu du ku di sëmbë un ta kai di könu fuunu aki?” 13 Hën de bai taa: “Pekëën a lakpa pau! Pekëën a lakpa pau kii e!” 14 Hën Gaama toona hakisi taa: “Faandi mbei un taki sö? Un hogi a du?” Hën de bai möön taanga taa: “Pekëën a lakpa pau kii e!” 15 Wë nöö di gaama kë u dee sëmbë hati musu kötö, hën a lusu Balabasi puu a di dunguwosu da de. Nöö hën a manda dee sodati hën de wipi Masa Jesosi wan gaan taku wipi te de kaba. Nöö hën Gaama butëën a dee sodati maun awaa fu de tjëën go peka a lakpa pau. 16 Nöö hën dee sodati tei Masa Jesosi hën de tjëën go a wan apaiti kamba u di wosu u di gaama. Nöö hën de kai hii di sodati lö u de tuu ko makandi. 17 Nöö hën de tei wan baaubaau koosu sö kumafa könu ta bisi, hën de bisi Masa Jesosi te de kaba. Nöö hën de tei wan tatai ku maka hën de lolu ën te de kaba mbei kuma könu kaapusa, tuusi nëën hedi. 18 Nöö hën de ta hoi ën a sipootu awaa. De ta wai maun dëën ta taki taa: “Odi o, könu! Odi o, könu u dee Dju!” 19 Nöö hën de tei wan pau, hën de ta naki ën a hedi. Nöö de ta tunta nëën fesi, de ta saka ta tjökö kini nëën fesi a goon ta mbei kuma de ta dëën lesipeki. 20 Nöö di de kaba u mbei ën fa sö kaa, nöö hën de toona puu di koosu de bi bisi nëën sinkii, nöö hën de bisi di fëën seei koosu dëën baka. Nöö hën de tjëën puu a di köndë ganda go a döösë u de go pekëën a lakpa pau awaa. 21 Nöö hën de nango ku ën te wan pisi, hën de miti ku wan womi de kai Simon. A kumutu a kamian ta ko a ganda. Di womi aki, a dë u wan köndë u Afiikan de kai Sileni, nöö a dë di tata u Lufusi ku Alekesani. Nöö fa a ta pasa naandë, hën dee sodati duwengi ën faa musu tja di lakpa pau u Masa Jesosi dëën, biga Masa Jesosi ko suwaki te an sa tjëën möön. 22 Nöö hën dee sodati ta tja Masa Jesosi go tee a wan kamian de kai Golugata, hën da Hedibonu Kamian, sö de kai di kamian naandë. 23 Nöö di de ko dou, nöö hën de mökisi win ku wan pei deesi dëën faa musu bebe, ˻be di sinkii hati fëën musu bösö,˼ ma nöö Masa Jesosi an kë bebëën. 24 Nöö hën dee sodati kandi ën a di lakpa pau peka awaa, hën de hopo di pau taanpu a pë. Nöö a baka u di dë, hën de ta tuwë lötu luku ambë o wini dee koosu u Masa Jesosi di de bi puu nëën sinkii buta dë. Nöö sö de paati dee koosu fëën te de kaba. 25 Nöö di ten de peka Masa Jesosi a di lakpa pau dë, nöö a bi dë wan pisiten u nëigi juu mamate sö. 26 Nöö de bi sikifi wan soni a wan paanga pisi peka a di lakpa pau hedi naandë, de sikifi taa JESOSI, DI KÖNU U DEE DJU, HËN DISI. Biga sö dee Loomë lanti bi guwenti u piki sëmbë faandi mbei de peka di sëmbë a di lakpa pau. 27 Wë nöö fa de du ku Masa Jesosi dë, nöö de peka tu oto sëmbë buta nëën bandja, wan dë nëën leti maun së, di otowan dë nëën töötömaun së. Dee sëmbë dë, de bi ta kii sëmbë ta tei soni u de, hën mbei de ta kii de a sö wan fasi. (( 28 Nöö sö a ko pasa leti kumafa Masa Gaangadu Buku bi taki gaanduwe u di Sëmbë di Gadu o manda ko taa: “De o kondëën makandi ku dee takulibima.”)) 29 Nöö sëmbë ta waka ta pasa naandë, nöö de ta lafu Masa Jesosi seei, de ta seki hedi ta lei finga nëën ta taki taa: “Luku, i bi ta taki taa joo booko di Wosu u Gadu nöö a dii daka dendu joo toona mbei ën baka. Na sö i bi taki nö? 30 Wë nöö be i saka kumutu a di lakpa pau di i a' makiti sö!” 31 Söseei dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ta taki tu. De taa: “Fa a sai naandë, a bi ta heepi oto sëmbë ta puu de a sitaafu, na sö nö? Wë nöö andi mbei an sa heepi ën seei? 32 Biga ee hën da di Paamusi Könu tuu, nöö be a saka kumutu a lakpa pau ko a goon be u si, nöö woo biibi nëën liba.” Söseei de tu womi dee dë pekapeka ku ën naandë ta taki soni ta tjökö ën tu. 33 Wë nöö a di sonuati tuwalufu juu, nöö hën wan gaan dungu ko kai a goonliba kankan, nöö a dë sö teee dii juu sapate. 34 Nöö hën Masa Jesosi bai taanga, a taki a di töngö fëën taa: “Eloi, Eloi, lama sabaktani?” Hën kë taki: “Gadu e, di Gadu u mi, andi mbei i bia baka disa mi sö?” 35 Nöö dee sëmbë dee dë taanputaanpu naandë, de jei fa a bai “Eloi,” hën so u de taa: “Un haika, a ta kai di fesiten tjabukama fuu de kai Elia e, faa ko puu ën a di lakpa pau.” 36 Nöö hën wan sëmbë sai dë kule go tuusi wan sipönsu a wan asin mbeimbei di de abi naandë, hën a fingëën a wan papai tëndë go a Masa Jesosi buka faa tjupa. Nöö hën a taa: “Söö. Un boo tan luku ee Elia o ko puu ën a di lakpa pau tuu.” 37 Ma nöö hën Masa Jesosi bai wan pasi möön a wan taanga töngö te a kaba, nöö hën böö fëën koti awaa. A dëdë piii. 38 Nöö di oposii, di hedima u dee sodati, a sai leti taanputaanpu a Masa Jesosi fesi naandë. Nöö di a jei fa a bai, a si di fasi fa a dëdë naandë, nöö hën a taa: “Aai, di sëmbë i si de kii aki, Mii u Gadu wë a bi dë tuu e.” Di juu dë, nöö de bi abi wan gaan degi gaan koosu a di Wosu u Masa Gadu a Jelusalen naandë ˻ta tapa di kamian u di wosu ka di Kaba Hei Begima ku Gadu ta miti wan pasi a wan jaa, fu sëmbë an sa go nëën dendu˼. Nöö fa Masa Jesosi böö koti dë, hën wantewante di gaan degi koosu dë tënë a tu pisi kumutu a liba ala zalalaa te kisi goon, disa di kamian hooo. Sö wan gaan soni pasa a di ten naandë. 40 Nöö wanlö mujëë bi dë taanputaanpu te a longi ala ta luku fa Masa Jesosi ta dëdë. Wan u dee mujëë de kai Salome, wan da Malia, di u di köndë de kai Magidala, ku wan oto Malia, di mama di bi pali Josëfu ku di piki baaa fëën de kai Jakobosi. 41 De dii mujëë aki sö bi ta waka a Masa Jesosi baka a di pisiwata de kai Galilea ta sölugu ën a sömëni fasi. Nöö wanlö oto mujëë bi ko ku de tu, fa de bi ko a Jelusalen naandë, nöö sö de tuu bi sai naandë ta luku dee soni de ta pasa. 42 Nöö fa dee soni ta pasa aki, nöö saba ta kisi kaa. Biga fa i si sonu o go dë, nöö saba kai a goon, nöö de an o sa du soni möön. Nöö dee Dju sëmbë ta seeka gaanfa da di lö saba dë, fu di a ta kai a di ten u di Pasika. 43 Nöö di juu dë wan womi de kai Josëfu u di köndë de kai Alimatea bi dë a Jelusalen naandë. Di womi aki, a dë wan u dee möön hebi kuutuma u dee Dju sëmbë. Nöö a dë wan sëmbë ta dini Masa Gaangadu seei, biga a dë ta luku di ten di di Njunjun Tii fëën o ko a goonliba. Sö wan sëmbë di Josëfu aki bi dë. Wë nöö di a si taa Masa Jesosi dëdë, di saba ta ko saaa sö seei, hën mbei a tei hati waka langalanga go a Gaama Pilati. Nöö hën a hakisi ën taa, gaantangi be a dëën di dëdë sinkii u Masa Jesosi faa tja go bei. 44 Wë nöö fa Josëfu hakisi di soni dë, nöö a foondo di gaama möönsö, biga an kë piki taa Masa Jesosi dëdë sö hesi. Nöö hën a kai di oposii hakisi ën ee a dëdë kaa, nöö hën di oposii piki ën taa aai, a dëdë tuu. 45 Nöö di Gaama jei sö, hën a da Josëfu pasi faa musu go tei di dëdë sinkii fëën tja go bei. 46 Nöö hën Josëfu kumutu dë, hën a go bai wan pei finu weti wojo koosu. Nöö hën de go puu di dëdë sinkii u Masa Jesosi a di lakpa pau, hën de lolu ën te de kaba ku di weti koosu. Nöö hën de tjëën go buta a wan sitonu baaku dendu di de bi diki seeka u bei sëmbë. Biga a di fasi dë dee Dju bi ta bei dëdë. Nöö di de du sö te de kaba, hën de lola wan gaan gindi sitonu tapa di baaku buka buuu. 47 Nöö di juu naandë, de tu Malia dee u bi taki dë, de dë leti naandë ta luku ka de buta di sinkii u Masa Jesosi. Nöö da sö wanlö gaan soni pasa a di daka naandë.

Maikusi 16

1 Nöö hën de njan di saba daka te de kaba, nöö hën Malia u Magidala, ku Salome, ku di oto Malia, di mama u Jakobosi, nöö hën de go bai peipei sumëë suti soni u de musu go sakwi a di dëdë sinkii u Masa Jesosi kumafa di guwenti u dee Dju sëmbë dë. 2 Nöö hën di dobooko fëën, a di fosu daka u di wiki dë, nöö hën dee mujëë tei pasi ta waka nango a di geebi. Di ten naandë, sonu bi ta ko kaa. 3 Nöö fa de ta waka nango, nöö de ta hakisi deseei taa: “Mujëë, fa woo go aki, nöö ambë seei woo feni heepi u lola di gaan gindi sitonu puu a di baaku buka, fuu sa go nëën dendu?” 4 Nöö hën de naki tee de ko zuntu ku di geebi. Hën de ko si taa di gaan sitonu di bi dë a di baaku buka, a dë te a wan së ala. Di baaku fika hooo. 5 Hën de denda go a di baaku. Nöö hën de si wan basia u Masa Gaangadu köndë leti naandë kuma wan njönku kijoo sö, a dë sindosindo a letimaun së a di baaku dendu. Fa a sai dë, a dë bisibisi ku wan langa djakiti zëëë sö, wetiweti faan. Nöö dee mujëë panta seei. 6 Nöö hën di basia fan ku de, a taa: “Wan panta sö e, dee mujëë. Na Jesosi u Nazalëti un ta suku ö, di sëmbë di de bi peka a di lakpa pau kii? Wë an dë aki möön e. A weki baka a dëdë. Un luku ka de bi bei ën aki. Un si taa a dë aki möön nö?” 7 Hën a taki da de taa: “Un toona go, nöö un go piki dee bakama fëën te dou ku Petuisi tu e, taa a o go a Galilea. Nöö ala unu ku ën o miti kumafa a bi taki da unu. Sö fuun taki da de.” 8 Nöö di dee mujëë jei a taki sö, nöö a toobi de. De fëëë seei. Nöö hën de kumutu a di baaku dendu ko a döö, hën de kule vililili go. De panta tee de an konda da na wan sëmbë andi de bi si dë. (( 9 Wë nöö fa Masa Jesosi bi weki baka a dëdë dë a di fuuku mamate u di fosu daka u di wiki, nöö Malia u Magidala hën bi da di fosu sëmbë di si ën ku wojo taa a weki baka tuu. Di mujëë dë, a fesi a bi dë ku sëbën gadu nëën hedi, nöö hën Masa Jesosi bi jaka de puu. 10 Nöö hën fa di mujëë si ën naandë, nöö hën a kule go wante a dee bakama u Masa Jesosi ka de bi go ta kusumi ta këë. Nöö hën a go konda da de taa sö a si Masa Jesosi gbolo, a weki baka a dëdë. 11 Ma fa dee bakama jei taa Masa Jesosi dë ku libi dë, Malia seei si ën, ma töku de an biibi. 12 Nöö hën a baka u di dë, hën Masa Jesosi tjëën seei go lei tu oto sëmbë möön. Dee sëmbë aki bi ˻kumutu a Jelusalen ganda˼ ta waka nango, nöö hën Masa Jesosi ko a de ko ta fan ku de kuma wan hii oto sëmbë. ˻Ma nöö te u kaba fëën nöö hën de ko si taa hën di dë tuu, a weki baka a dëdë.˼ 13 Nöö hën de toona go a Jelusalen wante go konda da dee bakama taa sö Masa Jesosi weki baka a dëdë tuutuu, de bi si ën. Ma tökuseei dee bakama an kë piki. 14 Nöö baka u di dë, hën dee ëlufu bakama bi dë a tafa ta njan a wan kamian. Te u de kë mëni, hën Masa Jesosi dou a de dendu naandë kaa. Nöö hën a gandji da de fu di de an bi ta biibi. A bai de fu di de bi abi taangajesi sö te de an kë piki dee sëmbë dee bi konda di soni da de taa sö a weki baka a dëdë. 15 Nöö hën a fan ku de taa: “Söö. Wë nöö awaa un musu paaja go a hii köndë u goonliba e, go konda di Bunu Buka u mi da hii sëmbë. 16 Nöö di sëmbë di o biibi tei dopu, nöö hën Gadu o da libi u teego. Ma nöö di sëmbë di an biibi möönsö, nöö hën o kisi sitaafu a Gadu fu teego.” 17 Nöö hën a taki da de möön taa: “Dee soni aki sö o ta pasa a dee sëmbë dendu dee o biibi mi tuutuu. De o kisi kaakiti a Gadu u de ta du peipei foondo wooko. Biga de o ta jaka dee gadu ta kisi sëmbë a hedi. De o ta fan a wanlö oto töngö di de an bi sabi wan daka. 18 Ee de panjan hogi sindeki ku maun, ma soni an o du de. Ee de bebe taku soni seei, ma an o du de hogi. De o buta maun a dee sikima hedi begi da de, nöö de o ko bëtë. Hii dee soni aki sö o ta pasa a dee biibima dendu u lei taa di wöutu de ta konda dë, a Gadu a kumutu tuu.” 19 Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën te a kaba. Nöö di a manda de sö kaa, nöö hën Gadu hopo ën tja go a liba, hën a go sindo a di letisë maun u Gadu. Nöö hën dee bakama waka go a hii köndë go konda di Buka. 20 Nöö Masa heepi de seei, a da de maun a di wooko. Biga de du sömëni foondofoondo wooko u lei taa di buka de ta konda naandë, a Gadu a kumutu tuutuu. Da sö.))

Lukasi 1

1 Wë, mi mati Teofilusi, mi, Lukasi, manda gaan odi da i. Nöö mi kë taki da i kumafa soni bi pasa ku Masa Jesosi. Ma nöö fa mi o taki aki, na mi da fosu sëmbë di mbei ën buta a pampia e. Biga sömëni sëmbë bi sikifi soni fëën kaa. 2 Nöö dee bakama u Masa Jesosi ku sömëni oto sëmbë bi si dee soni aki ku deseei wojo kumutu a seti fëën te kaba fëën, nöö de fika ta konda da sëmbë kumafa a bi pasa. Nöö leti fa de ta kondëën dë, nöö sö nöö dee sëmbë ta sikifi ën buta a pampia. Nöö miseei jei ën finifini tu, biga mi nango ta hakisi sëmbë, de ta kondëën da mi. Nöö di mi jei ën sö, nöö mi si taa a bunu fu mi mbei di pampia aki manda da i 4 fii seei musu jei ën finifini tu taa na lëgëdë. Dee soni de bi lei i dë, de tuu dë tuutuu soni. 5 Wë a di juu ten di di sëmbë de kai Helodi bi dë könu u Judea Köndë, nöö hën wan begima bi dë de kai Sakaliasi. A bi dë a wan feleniki u dee begima de kai Abia. Nöö hën mujëë de ta kai Elizabëti, nöö hënseei dë famii u dee Begima tu. 6 Nöö de tu sëmbë dë tuu bi ta libi kumafa Masa Gaangadu kë. De ta hoi dee wëti fëën te na wan sëmbë bi feni föutu a de. 7 Ma wan soni nöö bi makei de, hën da de an bi abi miii, biga Elizabëti an bi pai wan daka, nöö de tu sëmbë tuu ko gaan sëmbë kaa. 8 Nöö hën de dë te wan daka, nöö hën Sakaliasi ku dee oto begima musu go du di wooko u de a di Gaan Wosu u Masa Gaangadu ˻a Jelusalen naandë˼. 9 Nöö hën de dë a di wooko te wan pisi, nöö hën de tuwë lötu kumafa di guwenti u de bi dë, fu de luku ee ambë o go tjuma sumëë suti soni da Masa Gadu nëën Wosu dendu dë. Nöö hën de tuwë tefa de kaba, nöö hën di lötu kai a Sakaliasi. Nöö hën de mandëën go. 10 Nöö di a go a di wosu faa go tjuma di soni, nöö hii dee oto sëmbë tuu dë taanputaanpu a dööbuka ta begi Masa Gadu. 11 Nöö hën Sakaliasi dë a di Wosu dendu te wan pisi, hën wan basia u Gadu ko nëën ko taanpu a letimaun së u di tafa ka de ta tjuma di sumëë suti soni. 12 Nöö di Sakaliasi si ën, nöö hën hati fëën latja. A panta tee na sipootu. 13 Hën di basia taki dëën taa: “Na fëëë e, Sakaliasi. Masa Gaangadu jei dee begi fii, nöö di mujëë fii, Elizabëti, o pai wan womi mii. Nöö i musu kai ën Johanisi. 14 Nöö te i pai di mii, nöö joo abi gaan piizii ku ën. Söseei hii sëmbë o wai ku di mii. 15 Nöö fa joo pai ën dë, nöö a o dë wan hei sëmbë a Masa Gadu wojo. Hiniwan taanga diingi di sa dööngö sëmbë nöö an musu bebëën. Nöö sensi nëën mama bëë dendu seei di Akaa u Masa Gadu o dë ku ën, nöö di mii o ta dë nëën leiki. 16 Nöö a o mbei sömëni sëmbë u Isaëli Köndë aki bia de libi toona ko a Masa Gaangadu, di Gadu u de. 17 “Nöö di mii di woon pai dë o dë wan sëmbë kuma di fesiten tjabukama de kai Elia. Biga kumafa di kaakiti u Masa Gadu bi dë a Elia liba, nöö sö a o dë a di mii liba tu. Nöö leti kumafa Elia bi dë a di Akaa u Masa Gadu leiki, nöö söseei di mii o dë tu. Nöö a o waka a Masa fesi faa seeka hii soni dëën. A o ta bia sëmbë hati, tata ku mii o ko ta libi bunu ku deseei. A o mbei dee sëmbë dee an bi ta piki Gadu buka musu bia ko abi bunu fusutan, kuma dee sëmbë dee ta libi bunu a Masa Gadu wojo. Leti kumafa mi taki aki, nöö sö a o seeka sëmbë hati da Masa.” 18 Nöö hën Sakaliasi hakisi di basia taa: “Wë fa un taki dë, wë nöö un maaka un o da mi fu mi sa sabi taa a sa dë sö tuu? Biga mi ko gaandi kaa, nöö di mujëë u mi seei ko gaandi tu.” 19 Nöö hën di basia piki ën taa: “Mi da Gabiëli, di basia u Masa Gadu di ta dë hiniwanten leti nëën bandja. Hën wë manda mi ko a i fu mi tja di bunu buka aki ko da i. 20 Ma nöö fu di ja kë biibi, nöö di maaka mi o da i hën da buka fii o tapa. Ja o fan möön u te di mujëë dë ku bëë te a pai bifö joo fan möön. Biga dee soni mi taki da i aki, te di daka dou nöö de tuu o pasa sö tuu.” 21 Nöö di juu dë, dee hia sëmbë bi dë a dööbuka ta luku Sakaliasi. Hën de tuu foombo. De taa: “Wë unfa a tan longi a di Wosu dendu sö?” 22 Te wan pisi, hën Sakaliasi kumutu ko a döö. Nöö buka fëën tapa, an sa fan ku dee sëmbë möön. Nöö de ko si wante taa wan soni a si a di Wosu dendu, biga a ta biinga u kondëën da de ku maun. 23 Nöö hën Sakaliasi ta wooko a di Wosu u Masa Gadu tefa juu fëën kisi faa go a wosu, nöö hën a go. 24 Nöö an longi möön seei, hën di mujëë fëën, Elizabëti, tei bëë. Nöö hën a tjubi feifi liba longi a wosu dendu. 25 Hën a da Gadu tangi seei taa: “Masa Gadu, gaan tangi fii. I du mi wan gaan bunu fu di i mëmbë mi ku i bunuhati. Biga awaa ufö i puu sen a mi wojo a hii sëmbë fesi.” 26 Nöö baka u di dë, hën Elizabëti dë ku di bëë tee a a' sikisi liba, nöö hën Masa Gadu toona manda di basia dë seei go a wan wëndjë mujëë mii de ta kai Malia. A ta libi a di pisiwata de kai Galilea a di köndë de ta kai Nazalëti. 27 Nöö di mujëë aki an sabi womi wan daka, ma wan womi de kai Josëfu bi pidi ën ta kiija. Ma an bi tei ën eti. Nöö Josëfu bi dë wan sëmbë u di lö u di fesiten könu de kai Dafiti. 28 Wë nöö fa di basia go dou a Malia naandë, nöö hën a dëën odi taa: “Tia, odi oo. I a' bunuhedi möön hii mujëë e. Biga Masa Gaangadu dë ku i. A o naki i kölöku möön hii mujëë u goonliba.” 29 Wë di Malia jei di odi hën a panta teee, biga a toobi ën. Hën a hakisi ën seei taa: “Wë un sooti odi disi? Andi a kë taki?” 30 Hën di basia taki dëën taa: “Malia, na fëëë e! Masa Gadu seei tei i apaiti kaa faa lei i di bunuhati fasi fëën. 31 Biga joo dë ku bëë, nöö joo pai wan womi mii. Nöö i musu kai ën Jesosi. 32 Nöö di mii di joo pai dë, a o hebi möön hii sëmbë. Biga di në fëën o dë ‘di Mii u di möön hei Gadu a liba.’ Nöö Masa Gadu o butëën ko könu nëën gaan avo Dafiti kamian, 33 nöö a o dë könu u dee bakamii fuunu gaan avo Jakopu u nöömö. Taki fëën an o kaba möönsö a mundu.” 34 Hën Malia hakisi di basia taa: “Unfa mi sa du dë ku bëë? Biga ma sabi womi wan daka.” 35 Hën di basia piki ën taa: “Di Akaa u Masa Gadu hën o ko a i e, nöö di taanga u Gadu hën o du di soni naandë. Nöö hën mbei di mii di joo pai, de o kai ën Gaangadu Mii. A o dë wan apaiti sëmbë u Masa Gadu limbolimbo. 36 “Nöö haika e, i sisa Elizabëti dë ku gaan bëë a di gaandigaandi ten fëën aki. Fa u dë aki, a dë ku bëë sikisi liba longi kaa. Di wan seei mujëë di hii sëmbë bi sabi taa an sa pai mii, hën wë ko dë ku bëë e. 37 Biga na wan soni dë a goonliba aki di Masa Gaangadu an sa du.” 38 Hën Malia piki ën taa: “Wë mi dë a mi Masa maun dendu. Be a pasa ku mi kumafa i taki dë.” Hën di de fan sö te de kaba, hën di basia go fëën. 39 Nöö a baka u di di basia fan ku Malia sö kaa, nöö an longi möön seei, nöö hën Malia hopo tei pasi. Hën a waka hesihesi go tee a wan köndë u di pisiwata de kai Judea a dee kuun mindi. 40 Hën di a go dou, hën a denda go a Sakaliasi wosu, hën a da Elizabëti odi. 41 Nöö hën di Elizabëti jei di odi u Malia, hën di mii dë nëën bëë dendu dë buli seei. Nöö hën di Akaa u Masa Gadu ko a Elizabëti liba 42 hën a bai taa: “Keee, mujëë, i a' bunuhedi möön hii mujëë. Gadu dë ku i. Söseei di mii di dë a i bëë dendu dë tu, Masa Gadu a' gaan piizii ku ën. 43 Unfa mi du ufö mi a' bunuhedi sö tee di mama u mi Masa seei ko haika mi? 44 Wë biga di mi jei di odi fii, nöö di mii dë a mi bëë dendu aki wai te a buli. 45 “Wë nöö fa i si i piki Gadu buka dë, mujëë, nöö joo si bunu fëën e. Biga dee soni a taki da i dë, nöö de tuu o pasa sö tuu.” 46 Nöö hën Malia seei bia gafa Gadu tu. A taa: “Mi gafa Masa tee dou ku mi akaa tuu. 47 Mi ta wai seei a mi hati ku di Gadu u mi. Hën da mi Heepima. 48 Biga a bi luku mi möfina sëmbë te a buta mi ko hei sëmbë a goonliba. Nöö di hei a hei mi aki, mi abi ën fu teego. Hii sëmbë u goonliba o ta kai mi në taa sö Masa bi dë ku mi. 49 Wë biga di Sëmbë di abi kaakiti a hii mundu liba nöö hën wë du mi di gaan bunu aki. Di Sëmbë di abi limbo hati möön hii sëmbë a goonliba nöö hën du mi ën. 50 An ta wei möönsö fu du dee sëmbë dee ta lesipeki ën gaan bunu. A ta heepi dee lö sëmbë dë nöömö fu teego. Biga a a' tjalihati u libisëmbë. 51 Nöö a taanga, a a' makiti u du soni. Biga a jaka dee gaanfasi sëmbë ku dee bigimëmbë wan paaja. 52 Dee gaan könu u goonliba a ta hai puu a de könu bangi. Ma dee sakafasi sëmbë a ta hopo fu de musu ko dë hei sëmbë. 53 A ta paati dee gudu fëën da dee pena sëmbë, dee ta kë Masa Gadu. Ma dee guduma dee aan fanöudu fëën, a ta mbei de go ku sösö maun. 54 A ta a' tjalihati nöömö ta heepi dee sëmbë fëën u Isaëli, leti kumafa a bi paamusi u tata Abahamu ku dee bakamii fëën. Fa a bi fan dë, nöö an fëëkëtë möönsö. A heepi u tuu. Nöö a o ta heepi u nöömö.” Sö Malia fan te a kaba gafa Gadu. 56 Nöö hën a fika ku Elizabëti naandë te a abi dii liba, nöö hën a toona go fëën nëën köndë. 57 Nöö hën de dë te di ten u Elizabëti dou faa pai, nöö hën a pai wan womi mii. 58 Nöö di dee famii fëën ku dee sëmbë a di pisiwata dë jei taa sö Gadu du ën sö wan gaan bunu, nöö hën de tuu wai ku ën seei. 59 Hën de dë tefa di mii abi aiti daka, hën de ko u ko koti di mii buta di maaka faa dë taa sëmbë u Gadu disi, kumafa di guwenti u dee Dju sëmbë bi dë. Nöö de bi kë tei ën tata në ta kai di mii Sakaliasi. 60 Ma hën mama taa: “Nönö, u musu kai ën Johanisi.” 61 Hën de piki ën taa: “Wë nönö mujëë, biga na wan sëmbë dë a di famii fuunu de ta kai Johanisi.” 62 Hën de go fan ku ën tata ku maun hakisi ën ee un në a kë fu de musu kai di mii. 63 Nöö hën a mbei de dëën wan piki böutu sö, nöö hën a sikifi nëën taa di në u di mii da Johanisi. Hën de taa: “Hmmm, di soni aki, a foombo.” 64 Nöö a di juu dë seei, Sakaliasi buka jabi, töngö fëën lusu, hën a seti u fan baka. Nöö di a si sö, hën a gafa Gadu seei. 65 Nöö hii dee sëmbë u di pisiwata naandë foombo te na soni. Nöö hën di woto dë ko paaja a hii Judea a dee kuun mindi naandë. 66 Nöö di hii sëmbë jei fa di soni pasa naandë, nöö hën de ta pakisei a de hati taa: “Wë unfa seei di mii naandë o dë?” Biga de si taa Masa Gadu dë ku ën. 67 Nöö hën di Akaa u Masa Gadu ko a Sakaliasi di tata u di mii liba, nöö hën a konda wan buka u Masa Gadu taa: 68 Gaantangi u Masa Gadu, di Gadu fuu dee Isaëli sëmbë aki, fu di a ko puu u dee sëmbë fëën a sitaafu. Biga ˻fa i si di wëndjë mujëë mii o pai di mii dë˼ nöö Gadu o da u wan taanga Heepima a di lö fu di futuboi fëën de kai Dafiti. 70 A o da u ën leti kumafa a bi mbei dee fesiten tjabukama fëën bi paamusi dee gaan sëmbë fuu gaanduwe kaa 71 taa hën sa ko puu u a dee felantima fuu basu. Nöö dee sëmbë dee an lobi u, nöö de an o feni u ta sitaafu möön. 72 - 75 Biga Gadu taa a o ta a' tjalihati da dee gaan sëmbë fuu faa ta heepi de. Nöö a ta mëni di buka di a bi mbei ku de nöömö. Biga a bi mbei wan buka ku u tata Abahamu te a djula dëën taa a o puu u dee bakamii fëën a dee felantima fuu basu fuu musu sa dini ën ta libi gbelingbelin kumafa a kë söndö fëëë fu tee u dëdë. 76 Wë nöö, di mii u mi aki sö, de sa kai i Tjabukama u di möön hei Gadu a u liba. Biga joo waka a Masa fesi go fan ku lanti be de seeka hatiböö u de dëën. 77 Joo taki da de taa de musu bia de libi be Masa Gadu heepi de, be an hoi di hogilibi u de a bëë möön. 78 Biga Masa Gadu a' tjalihati u libisëmbë. An kë u de ta dë a dungudungu da dëdë ta sitaafu. Hën mbei a tuwë di limbo fëën ko a goonliba kuma te sonu ta booko ta ko, fu de sa kumutu a dungu ko ta libi fiifii a di limbo u Gadu. Sö Sakaliasi fan te a kaba. 80 Nöö hën di mii sai dë ta göö ta ko. Nöö fusutan fëën ta göö tu biga di Akaa u Gadu ta heepi ën. Nöö hën a sai dë teefa a ko bigi tjika, hën a kumutu go ta libi a sabana dendu hën wanwan, teefa a dou di juu faa konda di Buka u Gadu da dee Isaëli sëmbë.

Lukasi 2

1 Wë nöö a di ten dë, di Gaan Könu u dee Loomë sëmbë de kai Këisë Aukesi bi ta tii, nöö hën a manda wan buka go a hii köndë ka a abi taki taa hii sëmbë musu go sikifi de në buta a lanti buku. Biga de ta konda sëmbë. 2 Di konda aki, hën bi dë di fosu toon de o konda sëmbë. Nöö di juu dë, di gaama de kai Sileni bi dë gaama fu Silia Köndë. 3 Nöö hën hiniwan sëmbë nango a di kamian ka de bi pai hën avo fu de musu tei hën në sikifi a lanti buku. 4 Nöö söseei Josëfu fu di köndë de kai Nazalëti a di pisiwata fu Galilea dë hopo tu, hën ku ën kiija mujëë Malia di bi dë ku di bëë. Hën de go tee a di köndë de kai Betelehem a di pisiwata u Judea ala. Biga hën da di köndë fu dee gaan lö fu di fesiten könu de kai Dafiti, nöö Josëfu bi dë bakamii u Dafiti. Nöö hën de go fu de sikifi de në. 6 Wë nöö di de dou a Betelehem naandë, nöö ten u Malia kisi faa pai. 7 Nöö hën a pai wan womi mii. Hën da fosu mii fëën. Hën a dimboli ën a koosu, hën a kandi ën buta a wan këdë dendu ka sëmbë ta buta ahun da dee mbeti ta njan. Biga a mbeti wosu de bi buta de fu de duumi, fu di kamian an bi dë a di lantiwosu möön. 8 Wë nöö sëmbë u di pisiwata naandë ta kiija di mbeti de ta kai sikafu. Nöö a di ndeti di de pai di mii dë seei, nöö wanlö womi bi dë a sabana ta luku sikafu fu soni an musu du de. 9 Hën de dë te wan pisi, nöö te u de kë mëni hën wan basia u Masa Gadu Köndë bazia ko a de a di ndeti dë. Nöö hën kamian ko limbo gbegedee kuma didia, biga a Masa Gadu seei di limbo kumutu. Nöö fa di soni pasa dë, nöö dee womi ta luku sikafu dë tuu panta seei. De ko fëëë tee kuma de sa dëdë. 10 Ma di basia taki da de taa, “Nönö dee womi, wan fëëë sö e. Biga fa mi ko aki, nöö mi tja wan gaan bunu buka, piizii wan seei, ko da unu. Nöö di piizii an o dë fu wan kodo sëmbë, ma a o dë u hii sëmbë u goonliba. 11 Biga mi ko taki da unu taa tide de pai di Heepima fuunu da unu awaa, di i si un bi ta jei soni fëën nöömö taa a o ko a goonliba. Hën de ta kai di Keesitu, di Paamusi Könu. Hën da di Masa fuunu. Nöö tide de pai ën a di köndë u Könu Dafiti de ta kai Betelehem. 12 “Wë nöö mi o lei unu wan maaka e. Te un go nöö woon si wan mii dimbolidimboli a koosu pisi. De kandi ën buta a wan këdë dendu ka de ta da mbeti soni u njan. Nöö te un si sö, nöö hën di mii di dë e.” 13 Nöö hën wantewante dë, nöö hën wanlö oto basia u Gadu köndë ko gidjii ko mökisi ku di bi sai dë. Hën de ta gafa Gadu tee a bigi taa: 14 “Masa Gadu, u ku hii dee sëmbë fii Köndë ala tuu ta bai i në. U ta gafa i o, biga gaan fii ko a goonliba da dee sëmbë Gadu ta wai ku de.” Sö de ta bai ta taki. 15 Nöö di de konda di soni te de kaba, hën de toona go u de a Masa Gadu Köndë ka de bi kumutu. Nöö di dee basia go, hën dee sëmbë fan ku deseei taa: “Wë womi, di buka Masa Gadu manda ko da u aki, nöö un boo go a Betelehem go luku di soni.” 16 Nöö de seeka hesihesi, hën de hopo go a Betelehem. Nöö hën de go si Malia ku Josëfu ku di mii tuu. Di mii dë kandikandi a wan këdë de ta da mbeti njanjan dendu. 17 Nöö di de si ën sö kaa, hën de go konda di woto u di mii da hii sëmbë leti kumafa di basia bi taki ën da de. 18 Nöö hii dee sëmbë dee jei di soni u di mii, nöö de tuu ko foondo te na soni, fu di buka dee sikafuma ko taki da de naandë. 19 Nöö hën Malia tei dee soni a bi jei u di mii ku dee soni dee bi pasa tuu hoi nëën hati ta pakisei de nöömö. 20 Nöö hën dee sikafuma bia toona go a di sabana baka. Nöö de ta gafa Masa Gaangadu ta bai ën në ta wai fu hii dee soni dee de bi jei ku dee de bi si ku de wojo. Biga de bi dë leti kumafa di basia bi taki da de. 21 Nöö hën de dë tee di mii abi aiti daka hën de koti ën buta di maaka kumafa di wëti u Masa Gadu bi dë. Hën de dëën në. De kai ën Jesosi leti kumafa di basia u Masa Gadu bi kai ën kaa bifö hën mama bi tei bëë fëën. 22 - 24 Nöö hën Malia ku Josëfu sai dë te di juu dou fu Malia musu seeka puu di pai sundju. Nöö hën a tei tu piki pomba faa tja go tjuma da Masa Gaangadu a di Gaan Wosu fëën, kumafa Gadu bi da Mosesi di wëti. Nöö hën de hopo, hën de tei di mii, hën de tjëën go a Jelusalen go butëën a wan apaiti fasi da Gadu kumafa di wëti taki u wan fosupai womi mii, ufö Malia tjuma dee pomba puu di pai sundju awaa. 25 Nöö di juu dë, wan womi bi ta dë a Jelusalen de ta kai Simion. A bi dë wan gaan bumbuu sëmbë ta libi kumafa Gadu kë ta hoi dee wëti fëën. Fa a sai dë a ta luku Masa Gadu nöömö faa musu puu dee Isaëli sëmbë fëën a dee sitaafu u de, be de feni böö. Nöö di Akaa u Gadu dë ku di womi aki ta tjëën nëën leiki. 26 Nöö di Akaa bi taki dëën kaa taa an o dëdë ufö a si di sëmbë de kai di Keesitu, di Paamusi Könu di Masa Gadu taa a o manda ko da de u heepi de. 27 Nöö di juu di de ta tja di Mii ko, hën di Akaa manda Simion faa go a di Wosu u Masa Gadu dendu. Hën fa a go dou dë, hën a si di mama ku di tata ta tja di mii ko, fu de seekëën kumafa di wëti u Masa Gadu taki. 28 Hën di a si de, hën a tei di mii puu a de maun. Hën a gafa Gadu, taa: 29 “Ke, Masa, awaa mi sa dëdë waiwai. Mi hati ko kötö. Biga mi seei wojo si di Heepima kumafa i bi paamusi mi. 31 I mandëën ko da u dee Isaëli sëmbë faa heepi u ku hii dee oto sëmbë u goonliba tuu. A o puu u a di së u dungu buta ko a di së u limbo, nöö a o lei u di bunu pasi fuu waka. Nöö fëën hedi sëmbë o bai u Isaëli sëmbë në taa: ‘Di mii u Isaëli Köndë hën heepi hii sëmbë u goonliba.’ ” Sö Simion fan te a kaba. 33 Nöö fa a fan dë, nöö a toobi Josëfu ku di mama u di mii. A foombo de seei. 34 Hën Simion begi Gadu da de te a kaba. Hën a taki da Malia, di mama u di mii, taa: “Di mii i si aki sö, a o mbei sömëni u dee Isaëli sëmbë aki booko saka e. Nöö söseei a o mbei sömëni u de ko hei tu. Nöö a o puu sömëni sëmbë gogo a döö, be de si dee pakisei u libisëmbë dee dë a de hati awaa. Biga a ko a u kuma wan maaka di Gadu da u. Di soni de an si wan daka, hën de o ta si nëën. Di soni de an bi jei wan daka, hën de o ta jei nëën. Fëën mbei na hii sëmbë o lobi ën. De o ta kosi ën. Nöö söseei tu, wan daka ta ko, nöö di soni di o pasa ku di mii aki o hogi da i kuma de suti i ku ufangi a i hati. Sö a o hogi da i tjika.” 36 Nöö di juu dë, wan m'ma bi sai naandë tu di Masa Gadu ta fan nëën liba. Hën de ta kai Hana. Wan tata de kai Fanuëli hën pai ën nöö gaan lö fëën dë Asë. Nöö a bi dë wan gaandi mujëë kaa. Fa a sai dë, a bi libi sëbën jaa ku di fosu manu fëën di a bi tei nëën njönku ten, nöö hën di womi dëdë. Nöö hën a dë a ganda te a dou aititeni-ku-fö jaa söndö manu. Nöö a ta dë a di Wosu u Masa Gadu nöömö, an ta kumutu dë möönsö. A sai dë ta begi Gadu ta hopo ën në ndeti ku didia te so juu an ta njan seei. 38 Nöö a di juu Simion ta fan dë, hën di mujëë aki seei ko dou tu, hën di a si di mii nöö hën a da Gadu tangi. Nöö hën a sai dë ta konda soni u di mii da hii dee sëmbë u Jelusalen dee bi ta mëni Masa Gadu faa manda di Heepima ko u ko puu de a sitaafu. 39 Nöö hën Malia ku Josëfu seeka hii soni kumafa di wëti u Masa Gadu taki te de kaba, nöö hën de toona go u de a de köndë, a Nazalëti a di pisiwata u Galilea. 40 Nöö hën di mii sai dë ta göö ta ko. A dë seei gaagaa. Möönmöön a ta a' fusutan u dee soni u Masa Gadu ku libisëmbë tuu. Nöö Masa Gadu seei ta dë ku ën tu ta tjëën a bunu liba. 41 Wë nöö dee gaan sëmbë fëën bi guwenti fu go a Jelusalen hiniwan jaa u de go njan di gaan piizii de ta kai Pasika. 42 Nöö hën di Jesosi abi tuwalufu jaa, nöö hën de ku ën go a Jelusalen a di piizii. 43 Nöö di dee piizii daka pasa kaa, nöö hën de toona nango a wosu baka. Ma nöö di juu dë Jesosi bi fika a Jelusalen, ma dee sëmbë fëën an bi sabi taa sö a fika ala. 44 Biga de bi ninga taa sonte a waka ku dee oto sëmbë u de dee bi go a di piizii. Fëën hedi de waka wan hii daka te ndeti bifö de ko mëni u de suku ën. Hën de suku ën a dee famii u de ku dee mati u de dendu tefa de wei. 45 Hën di de an si di mii, nöö hën de toona go a Jelusalen baka go suku ën. 46 Nöö a di u dii daka dendu u di de ta suku ën ufö de go si ën a di Wosu u Masa Gadu dendu sindosindo a dee mësitë mindi. A ta haika fa de ta lei sëmbë soni u Masa Gadu, nöö a ta hakisi de soni tu, de ta konda dëën. 47 Nöö hii dee sëmbë dee ta jei di fan u di mii, nöö a ta foondo de te na soni. Biga de an sabi unfa a waka a abi sö wan bumbuu fusutan te a ta piki dee sëmbë dee ta fan ku ën dë kuma na piki mii a dë. 48 Nöö söseei di soni toobi Josëfu ku Malia tu tee de foondo. Nöö di de go si di mii, nöö hën hën mama hakisi ën taa: “Ma di mii aki o, andi mbei i du sö ku u? Tide mbei dii daka di mi ku i tata ta booko hedi ta suku i.” 49 Hën a toona hakisi de taa: “Wë andi mbei un ta suku mi sö? Wan sabi taa mi dë aki a mi Tata wosu nö?” 50 Ma fa di mii fan dë, hën tata ku hën mama an bi saandi a kë taki da de. De an fusutëën seei. 51 Nöö hën de tei ën nöö hën de toona go u de a Nazalëti baka. Nöö hën Jesosi toona sakëën seei a dee gaan sëmbë fëën basu. Ma hën mama tei hii dee soni u di mii buta nëën hati dendu ta pakisei nöömö. 52 Nöö hën di mii sai dë ta göö ta ko. Nöö möönmöön a ta a' fusutan u soni, nöö Masa Gadu ku libisëmbë tuu lobi ën.

Lukasi 3

1 Wë nöö a di teni-a-feifi jaa u di tii u di Gaan Könu de kai Këisë Tibelia, nëën Johanisi seti di wooko fëën. Nöö a di ten dë sömëni tiima bi dë a di Gaan Könu dë basu. Biga Gaama Pontuisi Pilati bi ta tii di köndë de kai Judea. Könu Helodi bi ta tii di köndë de kai Galilea. Nöö di baaa fëën de kai Filipi bi ta tii de tu köndë de kai Idumea ku Takonitisi. Nöö Gaama Lisamiasi bi ta tii di köndë de kai Abilene. 2 Nöö a di ten dë, Ananiasi ku Kajafasi bi dë dee Kaba Hei Begima u dee Dju sëmbë. Nöö hën Masa Gadu kai di mii u Sakaliasi de kai Johanisi ka a dë a sabana dendu ala. 3 Nöö hën a hopo ta waka ta lontu a hii dee köndë a di pisiwata u di lio de kai Joodan, ta konda da sëmbë taa de musu bia de libi ko dopu, be Masa Gadu an hoi dee hogilibi u de a bëë möön. 4 Nöö fa a ta du dë, a kai ku di soni di fesiten tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi sikifi a di Buku u Gadu taa: Wan sëmbë ta bai a di sabana taa: “Un mbei di pasi da Masa ooo, be a ko dë tololoo. 5 Hii dee hei liba ku dee kuun, te dou ku dee sakasaka kamian tuu musu ko dë palalaa. Nöö dee bendibendi u di pasi musu ko dë tololoo. Söseei dee baaku dee dë a di pasi, de musu tapa de tuu ko buta palalaa. 6 Nöö te a dë sö kaa, nöö hii sëmbë o si di heepi di Masa Gaangadu abi awaa.” 7 Nöö fa Johanisi ta bai dë, nöö wanlö gaan hia sëmbë ta ko nëën faa dopu de. Hën a taki da de taa: “Unu takuhatima kuma sindeki, un ko tei dopu nö? Ambë taki da unu taa un sa kumutu a di hatiboonu u Gadu ˻söndö un bia unu libi˼? 8 Un musu libi bunu e, be hii sëmbë si taa libi fuunu tooka. Wan musu sai dë ta taki taa fu di di gaan avo fuunu de kai Abahamu ku Masa Gadu bi dë gaan mati, nöö Gadu an o sitaafu unu e! Nönö, wan mëni sö. Biga ee Gadu kë, a sa mbei dee sitonu aki bia ko böngö u Abahamu ˻a unu kamian˼. 9 Biga luku, de seti koti dee pau lutu kaa. Nöö ee wan pau sai dë an ta pai bumbuu njanjan, nöö de o faa ën puu koti tuwë a faja tjuma kaba a sösö.” Sö Johanisi ta bai. 10 Nöö hën de hakisi ën taa: “Wë nöö andi u musu du möön?” 11 Hën a piki de taa: “Ee wan sëmbë i abi tu hëmpi, nöö i musu tei wan nöö i da di sëmbë di na abi. Söseei ee wan sëmbë i abi njanjan, nöö i musu da di sëmbë di na abi.” 12 Nöö a baka fëën, nöö hën dee pii-lanti-mönima ko nëën tu faa musu dopu de. Hën de hakisi ën taa: “Mësitë o, andi u musu du möön?” 13 Nöö hën a taki da de taa: “Un haika e. Te un ta pii möni, nöö wan musu hakisi möön hia möön leki fa lanti buta.” 14 Nöö hën dee sodati ko nëën tu, hën de hakisi ën taa: “Wë andi uu musu du?” Nöö hën a taki da de taa: “Wan musu suku toobi ku sëmbë ta musu de ta tei möni a de e. Söseei wan musu mindi soni da sëmbë tu fii tja de go a kuutu fu möni hedi. Ma un musu dë tifihedi ku di möni un ta kisi a lanti.” 15 Nöö fa dee sëmbë ta jei di fan u Johanisi dë, hën de pakisei taa: “Wë ambë da di sëmbë naandë, maingë? A sa kë di Keesitu, di Paamusi Könu di Masa Gadu bi taa a o manda ko da u a goonliba aki nö?” Biga de bi kë fu di Paamusi Könu musu ko. 16 Fëën hedi Johanisi piki de taa: “Nönö, dee sëmbë, nëën disi e. Ma hebi kuma ën. Ma di Sëmbë dë hën ta ko nöömö. Fa mi dë aki, ma hei tjika u mi lusu di susu fëën puu nëën futu seei. Biga mii ko u mi dopu sëmbë ku wata nöö, ma nöö te hën a ko nöö a o dopu unu ku di Akaa u Masa Gadu, ku faja. ˻Biga di Akaa o limbo unu hati puu dee hogilibi dee bi dë a unu, kuma te faja ta tjuma goon puu dee soni fika di goon doti.˼ 17 Nöö fa di Sëmbë o ko dë, nöö a dë kabakaba këëë faa seeka di njanjan fëën. Dee bumbuu njanjan a o tei tjubi a gaan suwa, ma dee poipoi wan a o tuwë a di faja di an sa tapa a mundu möönsö, be de tjuma kaba a sösö.” 18 Nöö sö Johanisi ta wasiköi dee sëmbë nöömö ta konda di Bunu Buka u Masa Gadu da de. 19 Ma Johanisi bi gandji da Könu Helodi tu fu di di könu bi tei hënseei baaa mujëë, ufö a du sömëni oto hogi tu. 20 Nöö hën di Könu hopo hën a go du wan möön gaan hogi eti. A kisi Johanisi söötö a dunguwosu. 21 Ma bifö de söötö Johanisi a dunguwosu, nöö sömëni hia sëmbë bi ta ko nëën faa dopu de. Nöö Masa Jesosi seei bi kisi dopu nëën tu. Nöö fa a bi dë a di dopu, nöö a ta begi. Tee wan pisi, hën di mundu jabi waaa sö nëën liba. 22 Hën di Akaa u Masa Gadu saka ko kuma wan pomba ko tan nëën liba, nöö hën wan töngö piki a liba ala taa: “I da mi lobi Womi Mii. Libi fii ta kai ku mi te.” Sö wan soni pasa a di dopu u Jesosi e. 23 Nöö Jesosi bi abi diiteni jaa di a seti lei sëmbë. Nöö hiniwanten de bi ta luku ën kuma wan mii u Josëfu. Nöö Josëfu, hën da di mii u Eli. 24 Nöö Eli, hën da di mii u Mataati. Nöö Mataati, hën da di mii u Leifi. Nöö Leifi, hën da di mii u Mëtji. Nöö Mëtji, hën da di mii u Janai. Nöö Janai, hën da di mii u Josëfu. 25 Nöö Josëfu, hën da di mii u Matatiasi. Nöö Matatiasi, hën da di mii u Amosi. Nöö Amosi hën da di mii u Naum. Nöö Naum, hën da di mii u Esili. Nöö Esili, hën da di mii u Nagai. 26 Nöö Nagai, hën da di mii u Maati. Nöö Maati, hën da di mii u Matatiasi. Nöö Matatiasi, hën da di mii u Semei. Nöö Semei, hën da di mii u Joseki. Nöö Joseki, hën da di mii u Joda. 27 Nöö Joda, hën da di mii u Joanan. Nöö Joanan, hën da di mii u Lesa. Nöö Lesa, hën da di mii u Zebabeli. Nöö Zebabeli, hën da di mii u Seatiëli. Nöö Seatiëli, hën da di mii u Neli. 28 Nöö Neli, hën da di mii u Mëtji. Nöö Mëtji, hën da di mii u Adi. Nöö Adi, hën da di mii u Kosan. Nöö Kosan, hën da di mii u Elimadon. Nöö Elimadon, hën da di mii u Eli. 29 Nöö Eli, hën da di mii u Josua. Nöö Josua, hën da di mii u Eleise. Nöö Eleise, hën da di mii u Jolim. Nöö Jolim, hën da di mii u Mataati. Nöö Mataati, hën da di mii u Leifi. 30 Nöö Leifi, hën da di mii u Simion. Nöö Simion, hën da di mii u Juda. Nöö Juda, hën da di mii u Josëfu. Nöö Josëfu, hën da di mii u Jonam. Nöö Jonam, hën da di mii u Eliakim. 31 Nöö Eliakim, hën da di mii u Mëlia. Nöö Mëlia, hën da di mii u Mëna. Nöö Mëna, hën da di mii u Mataata. Nöö Mataata, hën da di mii u Naatan. Nöö Naatan hën da di mii u Dafiti. 32 Nöö Dafiti, hën da di mii u Isai. Nöö Isai, hën da di mii u Obëti. Nöö Obëti, hën da di mii u Boasi. Nöö Boasi, hën da di mii u Salima. Nöö Salima, hën da di mii u Nakison. 33 Nöö Nakison, hën da di mii u Aminada. Nöö Aminada, hën da di mii u Adimin. Nöö Adimin, hën da di mii u Alini. Nöö Alini, hën da di mii u Esilon. Nöö Esilon, hën da di mii u Pëlëzi. Nöö Pëlëzi, hën da di mii u Juda. 34 Nöö Juda, hën da di mii u Jakopu. Nöö Jakopu, hën da di mii u Isaki. Nöö Isaki, hën da di mii u Abahamu. Nöö Abahamu, hën da di mii u Teela. Nöö Teela, hën da di mii u Naako. 35 Nöö Naako, hën da di mii u Seluku. Nöö Seluku, hën da di mii u Leu. Nöö Leu, hën da di mii u Pëlëki. Nöö Pëlëki, hën da di mii u Ebeli. Nöö Ebeli, hën da di mii u Sela. 36 Nöö Sela, hën da di mii u Kainan. Nöö Kainan, hën da di mii u Apakasa. Nöö Apakasa, hën da di mii u Semi. Nöö Semi, hën da di mii u Noa. Nöö Noa, hën da di mii u Lamëki. 37 Nöö Lamëki, hën da di mii u Metusela. Nöö Metusela, hën da di mii u Enöku. Nöö Enöku, hën da di mii u Jeleti. Nöö Jeleti, hën da di mii u Mahalali. Nöö Mahalali, hën da di mii u Kainan. 38 Nöö Kainan, hën da di mii u Enösi. Nöö Enösi, hën da di mii u Seti. Nöö Seti, hën da di mii u Adam. Nöö Adam, hën da di mii u Masa Gadu. ˻Dati wan taki Masa Gadu seepi bi mbei ën ku ën seei maun.˼

Lukasi 4

1 Nöö di Masa Jesosi kumutu a Joodan Lio ka Johanisi bi dopu ën dë, nöö di Akaa u Masa Gadu bi dë nëën liba, hën a tei ën tja go a sabana dendu. 2 Nöö ala di didibi go poobëën luku ee a o piki ën buka a soni. Hën Masa Jesosi tan föteni daka ku föteni ndeti a di sabana dë söndö njan, nöö hën hangi ko kisi ën. 3 Nöö hën di didibi taki dëën taa: “Luku, di i dë di Mii u Gadu kaa, nöö i fan ku di sitonu aki be a bia ko bëëë da i, fii feni soni u njan.” 4 Ma Masa Jesosi piki ën taa: “Nönö e. Biga di Buku u Gadu taa: ‘Na njanjan wanwan ta hoi sëmbë a libi.’ ” 5 - 7 Nöö hën di didibi tjëën go a wan hei kamian, hën a lei ën kölö sö hii dee köndë tuu fu goonliba aki. Hën a taki dëën taa: “Luku, hii dee soni aki tuu dë u mi. Gadu da mi de, nöö ee mi kë da sëmbë, nöö mi sa da. Nöö de tuu mi sa da i ku di kaakiti u de ku hii dee gudu u de tuu, be i dë takima u de ta njan di bunu ku di waiti u de. Ma i musu tjökö kini a goon a mi fesi begi mi ufö.” 8 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Nönö e, biga a dë a Masa Gadu Buku taa: ‘Masa Gadu wanwan tö i musu ta begi. Hën wanwan nöö i musu ta dini, biga hën nöö da i Masa.’ ” 9 Nöö a baka u di dë, hën di didibi tjëën go a Jelusalen, tee a di Gaan Wosu u Masa Gadu liba a di tölu hedi ala. Hën a taki dëën taa: “Di i dë di Mii u Gadu, nöö hiti i seei puu aki tuwë go a goon, nöö soni an o du i. 10 Biga a dë a Gadu Buku taa: ‘Masa Gadu o manda dee basia fëën ko heepi i fu soni an musu du i. 11 De o tja i a maun fu ja musu naki futu a sitonu.’ ” 12 Hën Masa Jesosi toona piki ën taa: “Ma a dë a di Buku tu taa: ‘Ja musu pooba Masa Gadu e, biga hën da i Gadu.’ ” 13 Nöö sö di didibi pooba Masa Jesosi a hii soni te a wei, an sa wini ën möönsö. Nöö a baka fëën hën a disëën dë, hën a go fëën ufö. 14 Nöö a baka fëën, hën Masa Jesosi toona ko a di pisiwata u Galilea. Nöö di kaakiti u di Akaa u Gadu bi dë ku ën te në fëën bai a hii di kamian. 15 Nöö a nango ta lei de di oto u Masa Gadu a dee keikiwosu u de, nöö hii sëmbë ta gafëën taa a sabi soni. 16 Nöö hën a sai dë te wan pisi hën a toona ko a Nazalëti ka de bi kiijëën. Nöö hën a dë tefa saba daka dou, hën a go a di keikiwosu kumafa a bi guwenti. Hën a hopo taanpu faa lesi Gadu Wöutu da de. 17 Hën wan u dee tiima u di keiki tei di pampia di di fesiten tjabukama u Masa Gadu de kai Jesaaja bi sikifi, hën a tëndëën dëën. Hën a jabi ën te a dou a wan kamian ka a de sikifisikifi taa: 18 Di Akaa u Masa Gadu dë a mi liba. Masa Gadu tei mi fu mi konda di Bunu Buka fëën da dee pootima ku dee möfina sëmbë. A tei mi u mi konda da dee sëmbë dee dë taitai, taa mi sa puu de a di fuka de sai dë fu de ko feni böö. A tei mi u mi konda da dee bookowojoma taa dee wojo u de sa ko bunu fu de ko si soni baka. A tei mi u mi konda da dee sëmbë dee ta dë a sitaafu ta kaba a sösö taa de sa kumutu a di sitaafu dë basu. A tei mi u mi konda da hii sëmbë tuu taa di juu dou awaa fu Masa Gadu limbo fesi da libisëmbë. 20 Nöö di Masa Jesosi kaba u lesi di pampia hën a tapëën, hën a toona tëndëën da di tiima baka. Nöö hën a go bazia sindo. Nöö hii dee sëmbë dë a di keikiwosu tuu ko ta luku ën diin. 21 Nöö hën a taki da de taa: “Wë di pisi u di Buku di i si u lesi aki, nöö di Sëmbë di Gadu taa a o manda ko dë nöö hën wë disi e.” 22 Nöö di a fan sö te a kaba nöö di fan fëën suti da dee sëmbë tee a foombo de. Ma tökuseei de an gafëën kaba. Biga so u de toona kosi ën taa: “Wë ambë da di sëmbë di ta fan di fan naandë? Na di mii u Josëfu nö?” 23 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Aai, a bunu. Un sa koti wödu da mi kumafa un kë e. Un sa taki da mi taa: ‘Data o, heepi i seei. Biga un bi jei dee soni i bi ta du a Kapenaumi, nöö di i ko a i seei köndë aki nöö be i heepi dee sëmbë fii tu, boo si.’ 24 “Ma un haika e, mi o taki wan soni da unu. Wan tjabukama u Gadu an ta a' në nëën seei köndë e. 25 Biga luku di tjabukama de kai Elia. Di ten a bi dë, nöö sö de an bi tei ën u soni tu. A bi tapa di tjuba hii dii jaa ku sikisi liba longi nëën köndë Isaëli aki. Tjuba seei an bi kai möönsö, nöö hën wan gaan hangi ko. Nöö Isaëli köndë bi abi sömëni mujëë di manu u de bi dëdë disa de. 26 Ma tökuseei ˻fu di dee sëmbë fëën seei köndë an bi biibi ën tjika˼, hën mbei Gadu puu ën manda go tee a wan oto köndë de kai Salepita te a di pisiwata u Sidon Köndë ala go ta heepi wan oto köndë mujëë di hën manu bi dëdë disa. 27 “Nöö söseei a di tjabukama de ta kai Elisa ten, Isaëli köndë aki bi abi hia sikitjinama, ma Elisa an bi kula na wan kodo u de ˻fu di de an biibi ën tjika˼. Ma wan oto sëmbë de kai Naaman kumutu te a wan oto köndë de kai Silia nöö hën a feni kula.” Nöö sö Masa Jesosi fan ku dee sëmbë te a kaba. 28 Nöö dee sëmbë dee bi dë a di keikiwosu dendu, di de ko jei fa Masa Jesosi fan, nöö hën hati u de ko boonu tee na sipootu. ˻Biga de sabi taa de a ta taki.˼ 29 Hën de hopo vu hën de kisi ën hai tja go a döö. Hën de tjëën go a di kuun buka fu de tuusi ën tuwë go a goon. Biga di köndë bi dë a wan kuun liba. 30 Ma te u de kë si, hën a pasa a de mindi dë go fëën. 31 A baka u di dë, nöö hën Masa Jesosi toona go a Kapenaumi, a di pisiwata u Galilea dë seei. Nöö hën a dë tefa di saba dou, hën a go a keiki go ta lei sëmbë. 32 Nöö fa a ta lei de dë, nöö a foombo de seei. Biga te a ta fan, i ta si taa hën abi di taki. 33 Nöö fa de dë a keiki naandë nöö wan oto sëmbë bi ko dë tu. A bi dë ku wan gadu nëën hedi. Nöö di a si Masa Jesosi, hën a bai kai olo taa: 34 “Disa u ooo, disa u, Jesosi u Nazalëti. Andi tja i ko aki? I ko fii ko kii u wante nö? Mi sabi i. Ju da di Sëmbë u Masa Gadu seei apaiti.” 35 Ma hën Masa Jesosi gandji dëën taa: “Kabuka dë! Andi joo feni taki? Kumutu a di sëmbë dë liba e!” Nöö hën di gadu hiti di sëmbë tuwë a goon a dee oto sëmbë fesi dë, ma an du ën soni. Nöö hën a kumutu disëën go. 36 Hën dee sëmbë tuu ko fëëë teee de taki ku deseei taa: “Maingë, andi u ta si aki! Dee soni a ta lei dë, andi seei da de? Biga ku di makiti ku di taanga fëën a puu di gadu a di sëmbë liba. Fa a fan dë, wante di soni disa di sëmbë.” 37 Nöö hën oto fëën paaja a hii di köndë naandë. 38 Nöö hën Masa Jesosi kumutu a keiki, hën a go a di wosu u di womi de kai Simon. Hën a go si Simon mai sikisiki naandë. Wan taanga fëbë kisi ën. Nöö hën de begi Masa Jesosi faa kulëën da de. 39 Nöö hën a bendi go a di mujëë liba hën a gandji da di fëbë. Nöö hën wantewante dë, hën di fëbë pasa di mujëë, hën a hopo go seeka soni da de de njan. 40 Hën de sai dë tefa sapate buka, sonu nango. Nöö hën dee sëmbë u di köndë naandë tja wanlö hia sikima peipei wan ko a Masa Jesosi, nöö hën a buta maun a de kula de tuu ko bunu. 41 Nöö söseei a puu hia soni a sëmbë liba tu, dee ta kisi sëmbë a hedi. De ta bai taa: “Ju da di Womi Mii u Masa Gadu,” nöö a ta gandji da de taa: “Un kabuka dë! Wan fan dë möön e.” Biga de tuu bi sabi ën tuutuu taa hën da di Keesitu, di Paamusi Könu. 42 Hën di dobooko fëën, mamate biten, hën Masa Jesosi hopo go a döö, hën a go dë a wan kamian hën wanwan. Nöö hën dee hia sëmbë go ta suku ën teefa de go si ën naandë. Hën de begi ën taa gaantangi, be a tan ku de naandë. An musu go disa de. 43 Ma Masa Jesosi taki da de taa: “Wë ma mi musu fu go a dee oto köndë tu u mi konda di Bunu Buka u Masa Gadu da de, be de jei kumafa a ta hopo di Njunjun Tii fëën fa u dë aki. Biga fu di soni dë hedi mbei a manda mi ko a goonliba aki.” 44 Nöö hën a ta waka a hii dee köndëköndë u dee Dju tuu ta konda di Bunu Buka u Gadu da de a dee keiki u de.

Lukasi 5

1 Wan daka hën Masa Jesosi bi dë a di ze de ta kai Genesalëti bandja, nöö hën sömëni sëmbë ta ko nëën fu de jei Masa Gadu oto. De ko hila tee kamian an dë faa taanpu möön. 2 Nöö hën a si tu boto a lampeesi dë. Wanlö sëmbë bi kumutu a höndi ko ta wasi dee nëti u de. 3 Nöö hën a go subi a di boto u di womi de ta kai Simon. ˻Hën seei da Petuisi.˼ Hën a taa be a tuusi di boto go a wata abiti sö. Nöö hën a sindo a di boto ta lei dee sëmbë dee dë a tela liba ala. 4 Nöö di a kaba u lei de, nöö hën a taki da Simon taa: “Womi, tuusi di boto go a mindiwata, nöö un tuwë dee nëti fuunu be un kisi fisi.” 5 Nöö hën Simon piki taa: “Wë Mësitë o, hii di ndeti u ta dëdë ta tuwë nëti te u wei, wa kisi na wan wojo soni. Ma töku di i taki sö, nöö u sa tuwë luku.” 6 Nöö hën de tuwë dee nëti a wata, hën de kisi fisi teee a fika piki sö nëti u de bi tënë. 7 Nöö hën de bai kai dee oto sëmbë a di oto boto ala, dee ku de ta wooko makandi, u de ko heepi de hai dee fisi. Nöö hën de ko a de, hën de ta kisi dee hia fisi ta buta a de tu boto teee a fika piki sö möön nöö de tu boto tuu bi singi. 8 Nöö di Simon Petuisi si sö, hën a tuwëën seei a goon a Masa Jesosi fesi. Hën a taa: “Masa, kumutu a mi aki e! Biga mi dë wan hogilibi sëmbë. ˻Ma bumbuu tjika fii ko a mi bandja.˼” 9 Di soni mbei a taki sö. Fa de kisi dee hia fisi di wan pasi dë, nöö a foombo ën te a ko fëëë, hën ku dee oto sëmbë dee ku ën sai naandë. 10 Nöö Johanisi ku Jakobosi, de da dee sëmbë dee ta wooko ku Simon makandi. De dë mii u wan tata de ta kai Zebedeosi. Nöö di soni foondo de tu. Hën Masa Jesosi taki da Simon taa: “Na fëëë, womi. I bi ta kisi fisi, ma fa u dë aki mi o mbei i ko ta kisi libisëmbë ˻ta tja ko u de musu sabi mi˼.” 11 Hën de tja dee boto u de go buta, hën de disa hii soni u de dë, hën de go ta waka a Masa Jesosi baka. 12 Wë nöö a baka u di dë, nöö hën Masa Jesosi go a wan köndë. Nöö wan sëmbë bi sai naandë, sinkii fëën lai ku tjinasiki. Nöö di a si Masa Jesosi, hën a kai ku fesi a goon begi ën taa: “Masa, ee i kë nöö i sa kula di tjinasiki u mi da mi.” 13 Nöö hën Masa Jesosi tëndë maun nama nëën, hën a taa: “Wë mi kë. Ko bunu e!” Nöö hën wante dë, di sëmbë ko bunu kaa. 14 Nöö hën Masa Jesosi bai ën taa an musu konda da na wan sëmbë, ma be a go a di begima ˻a Masa Gaangadu Wosu dë˼ be a si taa a ko bunu. Nöö be a tja paima go da Gadu kumafa di wëti taki. Biga da sö Gadu bi taki da di fesiten hedima u dee Dju de kai Mosesi taa sö sëmbë musu du te de ko bunu u di lö siki dë, fu hii sëmbë sabi taa i ko bunu tuu. 15 Ma hii fa a bai ën dë seei, ma tökuseei soni u Masa Jesosi paaja a hii di kamian dë. Nöö hii sëmbë ta ko nëën gidjii u de jei dee soni a ta taki, söseei faa heepi de a dee siki u de tu. 16 Ma Masa Jesosi lobi u nango a sabana dendu go begi hën wanwan. 17 Wë nöö wan oto daka möön hën Masa Jesosi ta lei sëmbë ˻a wan wosu dendu˼. Nöö wanlö sëmbë u di keiki paatëi de kai Falisei ku dee Sabima u dee Djuwëti seei dë sindosindo naandë tu. De bi kumutu a hii dee köndëköndë u Galilea ku Judea, te dou ku Jelusalen. Nöö di juu dë, di kaakiti u Gadu bi dë a Masa Jesosi faa kula dee sikima. 18 Te wan pisi hën wanlö womi ko dou ku wan lan sëmbë a wan kama liba ko suku heepi a Masa Jesosi. 19 Hën di de ko dou a di wosu ka Masa Jesosi dë, nöö sëmbë sai dë teee a hia. De an sa feni kamian seei u de tja di sëmbë go dou a Masa Jesosi. Nöö hën de subi go a di wosu liba, ˻biga dee wosu liba u di köndë bi dë palalaa sö˼. Nöö hën de go booko di wosu a liba ala. Nöö hën de saka di womi a di kama go a dee hia sëmbë dendu dë, go buta a Masa Jesosi fesi. 20 Nöö hën di Masa Jesosi si fa dee sëmbë biibi tjika, hën a taki da di sikima taa: “Womi, wë Masa Gadu puu i a bëë e. An ta mëni dee hogi i bi du möön.” 21 Nöö di dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti jei fa Masa Jesosi taki, nöö hën de ta kuutu ën a de hati taa: “Huun? Unfa wan libisëmbë sa fan sö? Ambë da di sëmbë naandë di ta hoi Gadu a sipootu sö? Ambë tjika u puu sëmbë a Gadu bëë boiti hënseei nöö?” 22 Wë nöö Masa Jesosi sabi di pakisei de abi, nöö hën a piki de taa: “Dee sëmbë, andi mbei un musu ta pakisei dee soni dë u du? Andi seei mi musu du fuun sabi taa mi abi taki a di goonliba aki? Ee mi taa Gadu puu di sëmbë nëën bëë, ee nasö mi taki dëën taa be a hopo waka go nëën wosu, undi u de mi musu du fuun sabi taa mi abi taki a goonliba? 24 Ma nöö un luku e, mi o lei unu taa Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, na fan nöö mi sa fan, ma mi abi makiti tuú a goonliba aki fu mi sa puu sëmbë a Gadu bëë.” Nöö hën a bia fan ku di sikima taa: “Mi taki e, hopo, nöö i tei di kama fii nöö i waka go fii a wosu.” 25 Hën wante dë, hën di sëmbë hopo a hii dee sëmbë tuu fesi. Hën a tei hën kama hën a ta waka ta gafa Masa Gaangadu nango nëën wosu. 26 Nöö hii sëmbë ko foondo. A bigi da de te na soni, hën de taa: “Aai, dee sëmbë, Masa Gaangadu bigi e. A bumbuu. U si foombo soni tide.” 27 A baka u di dë, hën Masa Jesosi go si wan sëmbë de kai Leifi sindosindo nëën kantoo ka a ta pii lanti möni, nöö hën a kai ën faa ko dë bakama fëën. 28 Hën di womi hopo disa hii soni fëën dë, hën a waka go a Masa Jesosi baka. 29 Nöö hën de dë te wan daka, nöö hën Leifi mbei wan gaan piizii nëën wosu da Masa Jesosi. Nöö sömëni u dee sëmbë dee ta pii lanti möni ku sömëni oto sëmbë bi dë a di piizii ta njan ku de tu. 30 Te wan pisi hën dee Faliseima, ku dee Sabima u Wëti dee ta nama ku dee Faliseima, ko si Masa Jesosi ku dee lö sëmbë dë sindosindo ta njan makandi, hën hati u de boonu. Hën de hakisi dee bakama u Masa Jesosi taa ee faandi mbei de ta njan ta bebe ku dee sëmbë dee ta pii lanti möni dë ku dee oto takulibi sëmbë u di köndë? ˻Biga bumbuu sëmbë an bi musu ta hulu dee lö sëmbë dë.˼ 31 Hën Masa Jesosi koti wan nöngö da de taa: “Ee wan sëmbë ja siki, nöö ja abi data fanöudu. 32 Nöö un haika e. Ma ko aki fu bumbuu sëmbë hedi e, ma u dee takulibi sëmbë hedi, u mi kai de u de bia de libi ko a Masa Gadu.” 33 Nöö hën dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti toona hakisi ën taa: “Wë Mësitë o, andi mbei dee bakama fii an ta disa u njan fu begi hedi kumafa u ta disa? Biga dee bakama u Johanisi di Dopuma ta begi söndö njan hiniwanten, söseei dee bakama fuu ta begi söndö njan tu. Ma dee bakama fii ta njan ta bebe kodo. Unfa a waka?” 34 Nöö hën Masa Jesosi da de wan oto. A taa: “Ee wan sëmbë o tööu, nöö dee mati fëën o ko nëën a di tööu. Nöö fa hën ku de o sai dë, nöö de o ta njan ta piizii makandi. 35 Ma tee di daka dou de puu ën a de mindi ufö de o ta kusumi ta tja hangi awaa.” 36 Nöö hën a toona da de wanlö oto möön ˻ta lei de kumafa di awoo lei u de ku di njunjun lei fëën an ta kai˼. A taa: “Dee sëmbë, un haika e. Na wan sëmbë o tei wan njunjun koosu pisi go lapu wan awoo koosu. Wë biga ee a du sö, nöö a o poi di njunjun wan nöö di awoo wan an o kai ku ën tu. 37 “Nöö söseei na wan sëmbë sa buta wan njunjun diingi a wan awoo mbeti kakisa saku. Biga a ko taanga kaa. Nöö te di diingi o soopu, nöö di awoo saku o bai latja. Di diingi o kaba a sösö nöö di saku seei o kaba a sösö tu. 38 Ma te i buta di diingi a wan njunjun saku, nöö di saku dë diaan eti. Nöö te di diingi soopu, nöö di saku o tëndë, an o bai latja tuwë di diingi. Nöö di njunjun diingi ku di njunjun mbeti kakisa saku tuu o dë bunu. 39 “Ma nöö na wan sëmbë ta bebe awoo diingi nöö i kë bebe njunjun wan möön, biga joo si taa di awoo diingi suti möön di njunjun wan.”

Lukasi 6

1 Wë nöö a wan saba, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta waka ta pasa a wan goon dendu. Nöö wan sootu pei soni kuma alisi sö dë a di goon ma de sa njan mëën kuakua, nöö hën dee bakama ta booko ën ta buuka ta njan. 2 Nöö hën so u dee Faliseima hakisi de taa: “Faandi mbei un ta booko di soni a di saba daka u du? Nëën da un ta booko di wëti nö?” 3 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Ja bi lesi a di Buku u Gadu andi Dafiti bi du nö, di ten hangi bi ta kii hën ku dee oto sëmbë ku ën bi ta waka? 4 De bi ta lontu te de go dou a di wosu u Gadu dendu, hën Dafiti si dee bëëë de bi tja go buta da Gadu naandë. An bi dë soni u de musu njan, biga dee begima wanwan tö nöö bi sa njan mën. Ma tökuseei Dafiti njan mën, hën ku dee otowan fëën tuu. ˻Ma Gadu an bi tei de u hogi fu di fuka u de hedi.˼ 5 “Ma ˻boiti u di dë˼, un musu sabi taa mi di ko dë Libisëmbë Mii aki dë Masa u saba.” 6 Nöö hën wan oto saba möön, hën Masa Jesosi go lei sëmbë a keiki. Nöö hën wan sëmbë ko naandë di wan së maun fëën doba fika dëëdëë. 7 Nöö wanlö Sabima u Wëti ku dee Faliseima bi sai dë kaa, nöö hën de ta luku ee a o heepi di sëmbë naandë a di saba, u de feni föutu nëën fu de tja go kaagi. 8 Ma nöö Masa Jesosi bi sabi kaa andi de ta mëni a de hati, hën a kai di sëmbë taa: “Womi, hopo ko taanpu a u fesi aki.” Nöö hën di sëmbë hopo hën a ko taanpu naandë. 9 Hën Masa Jesosi hakisi dee sëmbë sai dë taa: “Andi möön bunu fuu du a saba, hogi naa bunu? Fuu musu puu sëmbë a dëdë maun, naa fuu disëën faa dëdë? Unfa di wëti taki?” 10 Hën a luku dee sëmbë tuu lontu dou. Nöö hën a taki da di sëmbë taa: “Womi, tëndë di maun fii i si.” Nöö hën di di womi mbei kuma a kë tëndë di maun fëën, nöö hën wante hën a ko bunu djee kumafa a bi dë. 11 Nöö hën dee sëmbë hati ko boonu ku Masa Jesosi tee kuma de sa lau sö, nöö hën de seti kuutu ku deseei ee unfa u de du ku ën. 12 A di pisiten dë, hën Masa Jesosi go a wan kuun liba go begi Masa Gadu, nöö hën a tan dë begi wan hii ndeti. 13 Te di mamate fëën, hën a kai dee sëmbë dee bi ta waka nëën baka u de ko nëën. Nöö hën a tei tuwalufu sëmbë a de mindi, dee o dë apaiti tjabukama fëën de ta kai apösutu. 14 Nöö haika dee në u de. Di fosuwan de kai Simon, hënseei da Petuisi, ku ën baaa Andiasi, ku Jakobosi ku Johanisi ku Filipi ku Batolomisi, 15 Mateosi ku Tomasi, ku Jakobosi wan mii u Alufasi, ku Simon di bi dë wan sëmbë u di paatëi de kai Zeloti, 16 ku Judasi wan mii fu Jakobosi, ku Judasi Isikaliotu di sei Masa Jesosi. 17 Nöö hën Masa Jesosi ku dee tuwalufu bakama dee a bi tei dë ku dee otowan dee fika, hën de saka go a goon a wan palala kamian. Nöö sëmbë u Jelusalen te dou ku dee oto kamian u Judea, ku sëmbë u de tu köndë ta dë a di ze bandja de kai Tilusi ku Sidon tuu sai dë kaa. 18 De ko u jei di lei fëën. So sëmbë ko faa kula de. So sëmbë bi abi soni a de liba ta toobi de, nöö hën de ko a Masa Jesosi faa puu de da de. Nöö hën a puu de tuu. 19 Hii sëmbë bi ta mbei möiti u de nama nëën, biga di kaakiti u Masa Gaangadu ta kumutu nëën ta kula de tuu. 20 Nöö hën Masa Jesosi hopo wojo luku dee bakama fëën, nöö hën a taa: “Un dee möfina sëmbë aki, un dë bunu e, biga woon njan di bunu u di Njunjun Tii u Masa Gaangadu. 21 “Nöö un dee sëmbë dee ta hangi fuun ko kumafa Masa Gadu kë, nöö un dë bunu e, biga woon feni ën sö tuu. “Nöö un dee sëmbë dee ta këë, un dë bunu, biga di këë fuunu o bia ko lafu. 22 “Nöö un dë bunu e, un dee sëmbë oto sëmbë an sa si a wojo fu di un ta biibi a Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki hedi. Fa de ta puu unu a de mindi ta kosi unu ta poi unu në a köndëköndë, nöö un dë bunu e. 23 Nöö un musu piizii, un musu wai seei, biga a Masa Gadu Köndë woon kisi wan gaan paima. Biga söseei dee fesiten sëmbë fuunu bi du ku dee fesiten tjabukama u Masa Gadu. 24 “Ma un dee sëmbë dee taa: ‘U abi gudu, ˻nöö wa abi Masa Gaangadu fanöudu möön,˼’ mi bai helu da unu, biga te bakaten te di gudu fuunu kaba, nöö wan o a' soni möön. Biga un bi njan di bunu fuunu tuu a fesi kaa. 25 “Nöö un dee sëmbë dee ta mbei taa un dë fa un kë, ˻wan abi Masa Gadu fanöudu möön,˼ mi bai helu da unu biga a bakaten wan o dë kumafa un kë möön. “Nöö un dee sëmbë dee ta wai ta lafu fu di un feni andi un kë, mi bai helu da unu biga a bakaten këë nöö woon ta këë. 26 “Nöö un dee sëmbë ta kisi gafa a köndë ˻fu di un ta libi kumafa dee sëmbë dee an dë a Masa Gadu së kë˼, mi bai helu da unu. Biga söseei dee fesiten sëmbë dee bi ta ganjan taa de ta tja Gaangadu buka bi kisi gafa tu.” 27 Hën Masa Jesosi toona taki da de taa: “Ma un dee sëmbë dee kë jei mi tuutuu aki, un haika. Mi taki e, un musu lobi dee felantima fuunu, nöö un du bunu da dee sëmbë dee abi hogihati fuunu. 28 Nöö söseei un musu wensi bunu da dee sëmbë dee ta siba unu ta kosi unu. Nöö un musu begi da dee sëmbë dee ta du hogihogi ku unu tu. 29 “Nöö ee wan sëmbë naki i baaimaun a bandjajesi, nöö i bia di oto së dëën be a toona naki e. Nöö ee wan sëmbë tei di liba koosu fii, nöö ja musu tapëën fu an tei di basu koosu fii tu. 30 Nöö söseei ee wan sëmbë hakisi i wan soni, nöö ja musu niingëën. Ee wan sëmbë tei soni fii, nöö ja musu toona tei ën nëën baka. 31 “Nöö leti kumafa i kë fu sëmbë musu libi ku i, nöö sö seei i musu libi ku sëmbë tu.” 32 Hën a taki da de möön taa: “Un haika e, dee sëmbë. Ee i ta lobi dee sëmbë dee ta lobi i nöö, nöö ja o feni gafa naandë e. Biga na wan apaiti soni i ta du dë. Biga dee sëmbë dee an dë ku Masa Gadu a wan së, sö deseei ta libi tu. 33 “Nöö söseei ee i ta du dee sëmbë bunu dee ta du i bunu wanwan, nöö ja o feni gafa fëën tu. Biga sö nöö dee sëmbë dee an dë ku Masa Gaangadu a wan së ta libi u de kaa. 34 “Nöö ee i juu wan sëmbë soni fu di i sabi taa a o toona da i ën baka, nöö ja du wan apaiti soni fii kisi gafa e. Biga sö nöö dee sëmbë dee an dë ku Masa Gadu a wan së ta du tu. Nöö un musu libi bunu möön de. 35 “Biga un musu lobi dee felantima fuunu. Un musu du de bunu. Ee joo juu sëmbë soni, nöö i musu juu di sëmbë di ja abi pakisei taa joo feni soni nëën baka. Nöö te i du sö, nöö joo kisi wan gaan paima a Gadu e. Nöö a di fasi dë woon djeesi unu Tata Masa Gadu tu, biga sö a ta libi. A abi bunuhati u sëmbë, biga dee sëmbë an ta dëën tangi seei a ta heepi te kisi ku dee hogihati sëmbë tuu. 36 “Nöö un musu ta abi tjalihati u sëmbë e, leti kumafa Masa Gadu abi tjalihati.” 37 Nöö hën Masa Jesosi toona taki da de taa: “Ja musu ta kaagi sëmbë e, dee sëmbë, nöö de an o kaagi i tu. Ja musu kuutu de u de musu kisi sitaafu, nöö Masa Gadu an o kuutu i tu, fii kisi sitaafu. Ja musu ta hoi otowan a bëë nöö Masa Gaangadu an o hoi i a bëë tu. 38 I musu ta da sëmbë soni, nöö i seei o kisi tu. Nöö möön hia seei joo kisi e. Biga Gadu o lai ën a wan gaan manda ta zin ta fugu tee di manda an sa tei möön, nöö a hopo ën da i. Biga ku di wan seepi maaka di i ta maaka da otowan, nöö ku ën seei de o maaka da i tu.” 39 Nöö hën a koti wanlö nöngö da de, a taa: “Bookowojoma an sa tja bookowojoma a maun e. Biga de tuu o go kai a ngötö dendu kaba a sösö. 40 Nöö söseei wan siköö mii an o sabi soni kuma di mësitë fëën e, ma te a ta lei te a ko sabi ufö a o ko dë kuma di mësitë.” 41 Nöö hën a taa: “Dee sëmbë o, unfa i ta si di piki sundju a di otowan fii wojo fii taki dëën taa: ‘Womi, be mi puu di sundju a i wojo dë da i,’ ma di gaan wan a i seei wojo dë, ja ta si ën? I bödjëëma, i musu puu di gaan sundju di dë a i seei wojo te i kaba, nöö i sa si bunu fii puu di u di otowan dëën.” 43 Nöö hën a taa: “Ee wan pau ta pai sösö njanjan, nöö an dë wan bumbuu pau e. Söseei wan pau di ta pai bumbuu njanjan an dë wan sösö pau tu. 44 Biga hiniwan pau i sa sabi ën nëën njanjan. Ja o feni apeesina naa alandja pau, nöö söseei ja o feni mamaun a panpantii. 45 Dati wan taki ee i dë hogihatima, nöö ja o taki bumbuu soni. Nöö ee i dë bumbuu sëmbë, ja o taki hogihatima soni. Ma kumafa di hati fii dë, nöö sö di buka fii o ta fan.” 46 Nöö hën Masa Jesosi toona lei dee sëmbë soni möön. A taa: “Dee sëmbë o, faandi mbei un ta kai mi ‘Masa’ ma wan ta du dee soni dee mi ta taki da unu fuun du? 47 “So sëmbë ta ko a mi ta ko ta jei di lei u mi, nöö te de go nöö de ta du kumafa de jei dë. Nöö sö wan sëmbë, a dë kuma wan sëmbë di o mbei wan wosu fëën, nöö hën a seti ën ku wan goonsei taangataanga gingin kuma sitonu. Hën a mbei di wosu te a kaba. Nöö hën a bakaten, hën wan gaan tjuba kai tee na soni, singi di kamian pii. Ma töku di wosu an booko kai möönsö. A fika taanputaanpu apë fu di de seti ën bunu sö. 49 “Ma di sëmbë di ta jei di lei u mi ma an ta du kumafa mi ta lei ën, nöö a dë kuma wan sëmbë di ta mbei wan wosu fëën, nöö hën a seti ën a sandu liba mbei te a kaba. Nöö hën a baka, hën wan gaan wata ko sawa di wosu tja go fiaa. Biga di goonsei an bi dë gingin tjika.”

Lukasi 7

1 A baka u di Masa Jesosi kaba u lei dee sëmbë naandë, nöö hën a toona go a Kapenaumi. 2 Nöö wan oposii u dee Loomë Köndë sodati bi dë a di köndë dë. Nöö a abi wan futuboi fëën di a lobi gaanfa, ma nöö hën di futuboi siki tee a dë a maunmaun. 3 Nöö hën di di oposii jei u Masa Jesosi, nöö hën a go a wanlö Gaan Womi u dee Dju sëmbë go hakisi de ee de sa go a Masa Jesosi go begi ën faa ko kula di futuboi fëën dëën. 4 Nöö hën dee sëmbë hopo go a Masa Jesosi, hën de begi ën seei taa be a ko heepi di womi da de, mbei di futuboi fëën ko bunu. De taa: “Di womi aki, a dë wan sëmbë di lobi u Dju sëmbë e. Biga di keiki fuu seei a heepi u mbei fiaa. Wë nöö hën u si taa a fiti fii sa du ën di bunu aki da u.” 6 Nöö hën Masa Jesosi hopo wante faa go ka di oposii ta libi. Nöö hën de ta waka nango. Ma nöö di de ko zuntu, hën di oposii manda sëmbë u de taki dëën taa: “Ma bumbuu tjika fii musu ko a mi wosu e. 7 Hën mbei miseei an ko a i tu. Ma be i taki wan wöutu nöö, nöö di sëmbë u mi o ko bunu kaa. 8 “Wë biga miseei, fa mi dë aki nöö mi dë a sëmbë basu, nöö mi abi sodati a mi basu tu. Nöö ee mi taki da wan u de taa be a go ala, nöö a o hopo go. Ee mi taki da wan otowan taa be a ko aki, nöö wante a dou kaa. Ee mi taki da di futuboi u mi taa be a du di dë, nöö wantewante a ta du ën. Nöö söseei mi sabi taa ee i, Masa Jesosi, taki ee wan wöutu seei, nöö a o pasa sö kaa.” 9 Nöö hën dee sëmbë go, hën de da Masa Jesosi di buka te de kaba. Nöö di a jei fa di oposii taki, nöö a bigi dëën tee na sondi. Hën a bia luku hii dee sëmbë dee bi ta waka ku ën naandë. Hën a taa: “Dee sëmbë, a bigi da mi e. Biga di wakama dë ko ta biibi mi möön leki un dee Isaëli sëmbë u di köndë aki seei.” 10 Nöö hën dee sëmbë dee bi tja di buka ko dë toona go. Nöö di de go dou a wosu, hën de si taa di futuboi u di oposii ko bunu kaa. 11 Nöö baka u di dë, hën Masa Jesosi go a wan köndë de kai Nain, hën ku dee bakama fëën ku wanlö hia oto sëmbë. 12 Nöö di de go dou a di dööbuka u di peni di lontu di köndë, nöö hën de si wanlö sëmbë kumutu ta waka ta ko ku wan dëdë de ta tja go bei. Di sëmbë naandë bi dë di wan kodo womi mii tö fëën mama, nöö di mama manu bi dëdë disëën kaa. Nöö di mama ku sömëni sëmbë ta waka ta ko. 13 Nöö di Masa Jesosi si di mama u di mii, nöö tjali fëën kisi ën. Hën a fan ku di ën taa: “Mujëë o, kabuka.” 14 Nöö hën a waka go panjan di daagi, nöö hën dee sëmbë ta tja di dëdë taanpu pii. Nöö hën a taa: “Womi, hopo.” 15 Nöö hën wantewante dë, hën di dëdë sëmbë weki. Hën a hopo sindo, hën a seti fan. Nöö hën Masa Jesosi taki da di mama taa: “Luku di mii fii aki. Ko tei i soni.” 16 Wë nöö di soni di pasa dë, a bigi da dee sëmbë tee na soni. De taa: “Masa Gadu bigi e, dee sëmbë. A ko heepi u dee sëmbë fëën te a manda wan gaan tjabukama fëën ko da u.” 17 Nöö hën di oto dë paaja a hii Judea te dou ku dee oto köndë tuu dee dë zuntu dë. 18 Wë nöö di dee bakama u Johanisi di Dopuma jei hii dee oto u Masa Jesosi dë, hën de go konda de da Johanisi ka a dë a dunguwosu dë. Nöö hën Johanisi kai tu u dee bakama fëën ko nëën 19 faa manda de go a Masa Jesosi. A taki da de taa: “Wë un sabi taa Masa Gadu bi paamusi taa a bi o manda wan sëmbë ko da u ˻faa puu u a dee fuka fuu˼. Nöö un go a Jesosi e, go hakisi ën ee hën da di sëmbë dë, naa a dë a baka ta ko eti.” Sö Johanisi manda di buka. 20 Nöö hën dee bakama u Johanisi nango tefa de go dou a Masa Jesosi. Nöö hën de taki dëën taa: “Wë Johanisi di Dopuma manda u fuu musu ko hakisi i ee i da di sëmbë di Masa Gadu bi paamusi taa a bi o manda ko da u, naa a dë a baka ta ko eti?” 21 Nöö a di ten dë seei, Masa Jesosi bi dë ta kula wanlö hia sëmbë. De bi ko nëën ku peipei siki, ku gadu a hedi, so u de dë bookowojo sëmbë, nöö de ko faa heepi de. Hën a ta kula de te a kaba. 22 Hën a fan ku dee bakama u Johanisi taa: “Wë un toona go, nöö un konda dee soni dee un si aki dëën e, ku dee soni dee un jei aki. Un taki dëën taa bookowojo sëmbë ko ta si soni, lan sëmbë ko ta waka, tjinama ta ko bunu, bookojesima ko ta jei soni, dëdë sëmbë ta weki baka a dëdë, dee möfina sëmbë ta jei di buka u Masa Gadu ˻leti kumafa di tjabukama bi taa sö a o dë te di Paamusi Könu ko˼. 23 “Nöö i taki da Johanisi tu taa di sëmbë di ta futoou mi te an ta mati fu di ma ta du kumafa a bi mëni, nöö sö wan sëmbë dë bunu e. Sö fuun taki dëën.” 24 Hën di dee bakama u Johanisi go kaa, nöö hën Masa Jesosi bia ko ta hakisi dee sëmbë dee sai dë taa: “Dee sëmbë aki, fa un bi go a Johanisi a di sabana ala, un sooti sëmbë un go si ala? Un si wan sösö sëmbë di na a' pakisei fëën seei nö, kuma wan kambaluwa di di ventu ta tja nango ta ko? 25 Andi un bi si? Un si wan sëmbë di bisi wan gaan hanso bisi ta wai ta njan ta bebe nö? Nönö e! Dee sëmbë ta libi di lö libi dë, a guduma wosu de ta dë, na a sabana dendu. 26 Naa un si wan gaan tjabukama u Masa Gadu? Aai, hën un si dë tuu. Ma Johanisi bigi möön wan tjabukama seei e. 27 Biga hën da di sëmbë di Buku u Gadu bi taki taa a o manda ko a di Heepima fesi, faa seeka di pasi dëën. 28 “Nöö mi taki da unu e, taa fu dee sëmbë de bi pai a fesiten te kisi fa u dë aki, nöö Johanisi di Dopuma hei möön de tuu. Ma tökuseei fa Masa Gadu ta hopo di Njunjun Tii fëën aki, nöö dee möön lagi sëmbë dee ta dë a di Tii fëën dendu, nöö de a' bunu hedi möön Johanisi e.” Sö Masa Jesosi taki. 29 Wë nöö fa Johanisi bi ko dë, nöö dee sösö sinkii sëmbë u di köndë ku dee sëmbë ta pii lanti möni, de bi piki di buka fëën. Biga de ko si taa Masa Gadu a' leti. Nöö hën de bia de libi hën de mbei Johanisi dopu de. 30 Ma dee fesima u keiki kuma dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti, de an bi kë di heepi Masa Gadu bi o heepi de möönsö. Biga de bi niinga u bia de libi fu Johanisi dopu de. 31 Nöö hën mbei Masa Jesosi taki da de taa: “Wë nöö ambë seei mi sa tei maaka ku dee sootu pei sëmbë aki? 32 De djei dee mii ta pëë a sitaati. Ee i mbei fofio da de u de baja, de an o baja. Ee i kanda këë kanda da de u de këë, de an o këë. ˻Nöö sö dee fesima u keiki dë tu. Ja sa du soni te a kai ku de möönsö.˼ 33 Wë biga di Johanisi di Dopuma ko, nöö an ta njan dee njanjan u di köndë, an ta bebe dee soni u di köndë, hën de feni taa didibi dë nëën liba. 34 Nöö hën Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki ko, nöö hën mi ta njan ta bebe kuma dee otowan. Nöö hën de feni taa mi a' langabëë, mi dë bebesonima, mi ta hoi mati ku dee sëmbë ta pii lanti möni ku dee oto hogilibi sëmbë u di köndë. 35 “Ma antoobi. Fa de ta taki dë seei, ma töku dee sëmbë u Masa Gadu o sabi di köni fëën. ˻De o sabi taa mi ku Johanisi tuu ta libi bunu.˼” 36 Hën de dë te wan daka, hën wan u dee Faliseima de kai Simon kai Masa Jesosi faa ko nëën wosu ko njan ku ën. Nöö hën Masa Jesosi hopo, hën a go a Simon wosu. Nöö hën a sindo a wan langa bangi ˻tëndë futu buta nëën liba, kumafa guwenti u de dë a di köndë te de o sindo a tafa u njan˼. 37 Nöö wan mötjö mujëë bi dë a di köndë. Nöö di a jei taa sö Masa Jesosi dë a Simon wosu, nöö hën a o go ala tu. Nöö di a nango, hën a tja wan gaan dii bata sumëësuti fatu. 38 Nöö hën a go dou. Hën a go taanpu leti a Masa Jesosi futu së, nöö hën a seti këë. Hën a ta bosi Masa Jesosi futu ta këë tefa di wojowata fëën munjëën futu pëtëëë, nöö hën a dëë ën ku di uwii u hedi fëën. Nöö hën a tei di sumëë suti fatu hën a tutu ën a Masa Jesosi futu. 39 Nöö di Simon si di sondi, nöö hën a ta guunjëën nëën hati taa: “Wë, ee di sëmbë aki dë wan tjabukama u Masa Gadu tuu, nöö a musu u sabi taa di mujëë naandë dë wan jajo mujëë. An bi musu nama nëën seei.” 40 Nöö hën Masa Jesosi kai ën, “Simon.” Hën a piki. A taa: “Wë, mi kë taki wan soni da i.” Hën a taa: “Andi wë, Mësitë?” 41 Hën a taa: “De bi dë tu womi bi juu möni a wan sëmbë. Wan u de juu teni dusu kölu, di otowan juu feifi höndö kölu. 42 Nöö hën de dë a di taki dë ta bia nango ta ko biga de an sa feni di möni u de paka di womi. “Te wan pisi hën di womi ko taki da de taa an dë u de paka di möni möön. Be de disa di möni dë soni seei ku piizii.” Sö wan oto Masa Jesosi taki te a kaba, nöö hën a hakisi Simon taa: “Wë de tu sëmbë dë, undi u de o lobi di sëmbë möön taanga?” 43 Hën Simon taa: “Wë misikuma di womi di bi juu möön hia möni.” Hën a taa: “Wë awa, i piki bunu. 44 - 46 Nöö luku, fa i kai mi, mi ko a i wosu aki.” A taki aai. “Ja da mi wata fu mi wasi futu, ja bosi mi, ja tutu fatu a mi hedi, ja du na wan wojo soni da mi kumafa di guwenti dë. Ma nöö luku di mujëë aki. Fu sensi di a ko aki, hën a ta këë ta munjan mi futu ku ën wojowata ta dëë mi futu ku di uwii u hedi fëën. A bosi mi futu seei, hën a tei wan gaan dii sumëësuti fatu lobi a mi futu. 47 “Nöö mi taki e, di mujëë i si aki sö, nöö Masa Gadu puu ën a bëë u hii dee hogilibi fëën tuu dee a bi ta libi. Hën mbei wë i si a lobi mi ta wai ku mi sö. “Biga di sëmbë di sabi taa a du hia hogi hën Gadu puu ën a bëë, nöö di sëmbë dë hën o lobi Gadu möön taanga. Ma di sëmbë di pakisei taa wan piki hogi sö nöö a bi du nöö Gadu puu ën a bëë, nöö di sëmbë dë o lobi Gadu wan pikiwan nöö.” 48 Nöö hën Masa Jesosi bia fan ku di mujëë taa: “Mujëë, i kisi paadon e. Masa Gadu an hoi dee hogi fii i bi du nëën bëë möön!” 49 Nöö hën dee oto sëmbë ku Masa Jesosi bi sindo a tafa naandë, hën de ta fan ku deseei taa: “Wë ambë da di sëmbë aki di ta puu sëmbë a Gadu bëë?” 50 Hën Masa Jesosi taa: “Mujëë, di biibi fii heepi i e. Nöö i go fii a wosu ku piizii.”

Lukasi 8

1 A baka u di dë, hën Masa Jesosi go ta waka a dee köndëköndë ta tja di Bunu Buka ta konda da lanti taa Gadu tja di Njunjun Tii fëën ko a goonliba awaa. Nöö de tuwalufu bakama fëën bi dë ku ën, 2 ku wanlö mujëë tu. A fesi nöö dee mujëë dë bi dë ku siki, nöö hën a kula de ko bunu. So u de, soni bi kisi de a hedi hën a jaka de puu. Wan u dee mujëë de ta kai Malia u di köndë de kai Magidala, hën bi abi sëbën gadu nëën hedi hën Masa Jesosi puu de tuu dëën. 3 Wan otowan möön de kai Johana, hën manu de kai Kusasi, wan hedima u Könu Helodi wosu, ku wan de kai Susana, ku sömëni otowan möön bi dë ku Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta waka ku de ta lontu. De ta heepi de a dee soni dee de bi abi fanöudu u de sa libi, ta puu de a fuka a di së u möni soni. 4 Wan daka hën sömëni sëmbë kumutu a dee köndëköndë ta ko a Masa Jesosi te a hila. Nöö hën a tei wan oto faa lei de soni. A taa: 5 “Wan daka hën wan sëmbë go nëën goon go ta paandi wan soni ˻kuma alisi˼. Nöö di a ta jaa di sii, nöö hafu kai a pasi liba, nöö sëmbë ta waka dë ta makisëën ku futu te an sa ko soni, ufö dee piki fou ta pii ën ta njan tu. 6 “Nöö hafu u di sii kai a sitonu goon. Nöö di a booko wojo ko nöö hën a toona dëdë, fu di di kamian aan doti tjika nöö an ta feni wata kumafa a dë fanöudu. 7 “Nöö so fëën kai ka maka dë, nöö hën di maka göö ko peetëën kii. An sa ko soni möönsö. 8 “Ma nöö hafu u di sii kai a bunu goon, nöö hën a göö tee a puu njanjan te a hila.” Sö wan oto Masa Jesosi taki te a kaba. Nöö hën a taa: “Fa mi fan ku unu aki, nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.” 9 Nöö baka u di dë, hën dee bakama fëën ko hakisi ën faa puu di hedi u di oto da de. 10 Nöö hën a taa: “Wë un haika e. Dee tjubitjubi soni u di Njunjun Tii u Masa Gadu, unu musu sabi de tuu. Ma dee oto sëmbë, ˻de dë kuma dee sëmbë Esaja bi taki taa:˼ De ta luku ma de an ta si soni. De ta haika ma de an ta fusutan. Hën mbei mi ta fan ku de a nöngö.” 11 Hën a taki da de taa “Wë di puu u di oto dë sö taa: di sii, hën da di Wöutu u Gadu. 12 Nöö di ka di sii kai a di pasi, hën da te wan sëmbë jei di Wöutu, nöö di didibi ko puu ën nëën hati wante fu an fika ta biibi u Gadu heepi ën. 13 “Nöö di ka a kai a sitonu goon, nöö hën da di sëmbë di kisi di Wöutu seei ku wai, ma te toobi miti ën faa poobëën luku ee a biibi Gadu tuutuu, nöö a ta toona tuwëën disa biga aan lutu wan bëtë. 14 “Nöö di ka a kai a maka kamian, nöö hën da di sëmbë di tei di Wöutu tuu, ma a a' bookohedi u dee soni u di goonliba aki tumisi. A ta pakisei dee peipei libi u di goonliba aki, hogi wan ku bunu wan tuu, ta suku gudu ku piizii. Dee lö soni dë ta fuu di sëmbë hati te nöö di Wöutu an sa ko soni möönsö. 15 “Ma nöö ka di sii kai a bunu goon, hën da a kai a wan bumbuu sëmbë hati. Nöö di a jei di Wöutu, nöö a ta hoi ën nëën hati ta pakisei ën tee a ko soni seei nëën libi.” 16 Nöö hën a taki möön taa: “˻Di Wöutu u Masa Gadu dë kuma wan faja e.˼ Nöö na wan sëmbë o sëndë faja te a kaba, nöö a butëën a wan bungu dendu, nasö a soni basu. Ma a o butëën a wan heihei kamian ka hii dee sëmbë dë a di wosu sa si soni ku ën. 17 Nöö te di limbo fëën kai ko dë, nöö na wan soni o fika tjubitjubi tee nöö sëmbë an o si ën e, nöö na wan soni sa danga tee an o sa ko a limbo. 18 “Nöö un seti jesi be un jei bunu e, dee sëmbë. Biga di sëmbë di bi jei soni kaa, nöö a o sa jei möön hia. Ma di sëmbë di an kë jei seei, nöö di piki soni di a bi mëni taa a jei, hën a o toona lasi.” 19 Wan daka hën Masa Jesosi dë a wan wosu ta lei sëmbë. Te wan pisi hën hën mama ku dee baaa fëën ko u ko luku ën, ma dee sëmbë bi hia a di kamian tee de an sa feni pasi u go dou nëën. 20 Nöö hën wan sëmbë go taki da Masa Jesosi taa: “Mësitë o, i mama ku dee baaa fii ko a i aki. De dë a döö dë, nöö de kë si i.” 21 Hën a taa: “Sö nö baa? Wë nöö dee sëmbë i si mi ku de dë aki, nöö de da mi mama ku mi baaa e. Wë biga dee sëmbë dee ta jei Gadu buka ta piki ën, de da mi bëë kaa.” 22 Wan daka hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën dë a wata bandja dë, hën a taki da de taa: “Un boo subi a boto koti wata go a di oto së banda ala.” Nöö hën wante hën de subi a boto tuusi go a mindi wata. 23 Nöö hën Masa Jesosi go kandi ta duumi. Hën de nango te wan pisi, hën wan gaan ventu ko ta seki di wata tee di boto ta biinga seei u singi. 24 Hën de go kai ën weki taa: “Masa hesi, hopo ooo, hopo! Woo dëdë a wata tuu kaba!” Nöö hën Masa Jesosi hopo, nöö hën a gandji da di wata ku di ventu. Nöö hën wantewante dë hën di wata ku di ventu tuu ko kötö piii. 25 Nöö hën Masa Jesosi hakisi de taa: “Dee sëmbë aki, andi mbei un fëëë sö? Naasë di biibi fuunu dë? ˻Wan sabi taa mi ku unu dë aki nö?˼” Ma nöö fa a du dë, nöö a foondo de te de ko fëëë. Hën de ta hakisi de na de taa: “Wë ambë seei da di sëmbë aki, dee sëmbë? Biga ventu ku wata tuu ta piki ën buka.” 26 Nöö baka u di dë, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën nango teefa de go tjökö a di pisiwata u dee Galasëni sëmbë, leti a oto banda u Galilea dë. 27 - 29 Nöö di a nango a tela, hën wan sëmbë u di köndë ko miti ku ën. Di lö sëmbë dë, a abi wanlö hia taku soni nëën liba, nöö de dë nëën liba longi kaa. An ta bisi koosu a sinkii, an ta libi a wosu, an ta libi seei kumafa libisëmbë ta libi möön, ma a ta dë fëën a dee sitonu baaku ka de ta bei dëdë. Dee sëmbë u di köndë mbei möiti a hii fasi te de wei. De ta tai ën ku bui, ma a ta booko dee bui kölökölö seei lusu puu, nöö dee taku soni nëën liba ta hai ën ta tja go a dee sabana kamian. Na tide oto de ta penëën sö. Nöö hën di a si Masa Jesosi, nöö hën a kai olo tuwëën seepi a goon a Masa Jesosi fesi. Nöö hën a taa: “Jesosi, i di Mii u di Möön Hei Gadu a liba, andi mi ku i abi? I ko aki fii ko pena mi nö? Mi begi i, na sitaafu mi e!” Biga Masa Jesosi bi bai ën kaa taa a musu kumutu a di sëmbë liba. 30 Nöö hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Un në fii?” Hën a taa: “Mi da A-Hila-Möön-Hii.” Biga de bi dë hia te sëmbë an sa konda de. 31 Nöö hën de begi Masa Jesosi fa an musu tuwë de go a di sitaafu kamian u de eti. 32 Nöö wanlö hagu bi dë a wan kuun bandja ta pii soni ta njan. Nöö hën dee soni taa be Masa Jesosi da de pasi fu de go a dee hagu dë. Nöö hën a taa: “Un go!” 33 Nöö hën de kumutu a di womi, hën de go a dee hagu. Nöö fa u ta taki aki, hën dee hagu kumutu kule gililili go kai a wata djulululu dëdë fiaa. 34 Hën dee sëmbë dee bi ta luku dee hagu, hën de kule go a ganda go paaja di buka te dou a hii kamian u di köndë dë tuu taa sö wan soni de si. 35 Nöö hën hii dee sëmbë tuu booko kumutu a dee kamiankamian ko luku andi pasa. Nöö hën de go si di womi di dee soni bi dë nëën liba dë, sindosindo a Masa Jesosi bandja a goon dë piii. A dë ku koosu a sinkii, ku ën bumbuu fusutan. Nöö hën de tuu ko fëëë. 36 Nöö hën dee sëmbë dee bi si di soni, hën de konda da dee otowan fa Masa Jesosi bi puu dee soni a di sëmbë liba. 37 Nöö hën di fëëë de fëëë dë, hën mbei hii dee sëmbë u di pisiwata dë begi Masa Jesosi taa, gaantangi be a kumutu a di köndë u de go. Nöö hën Masa Jesosi subi a di boto faa go. 38 Nöö hën di sëmbë di Masa Jesosi bi puu dee soni nëën liba naandë, hën a taki da Masa Jesosi taa a kë go ku ën. Ma Masa Jesosi taki dëën taa: 39 “Wë, nönö, mati. Toona go a i köndë, nöö i go konda da dee sëmbë kumafa Gadu du i bunu tjika.” Hën di sëmbë piki, nöö hën a go nëën köndë go ta paaja di buka ta konda da hii sëmbë di bunu di Gadu du ën. 40 Hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën toona koti go a di oto së banda ka de bi kumutu. Nöö di de go dou, nöö hën dee hia sëmbë bi sai dë wai ku de, biga de bi dë ta luku Masa Jesosi faa toona ko. 41 Nöö a di ten dë seei, hën wan hedima u keiki de kai Jailusi ko a Masa Jesosi. Nöö hën a tjökö kini a goon nëën fesi begi ën taa gaantangi be a ko nëën wosu. 42 Biga a abi wan kodo mujëë mii fëën tö nöö a abi tuwalufu jaa, ma nöö a siki seei tee a dë a dëdë ku libi maun. Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa, “Söö. Wë antoobi, mati. Un boo go.” Nöö hën de tei pasi nango, nöö hën wanlö hia sëmbë ta waka ku ën ta peetëën seei tee na soni. 43 Nöö di juu dë, hën wan mujëë bi sai a di köndë naandë, a bi dë ku wan siki tuwalufu jaa longi kaa, soni ta kule nëën an ta tapa möönsö. A go a data seei te a wei, ma an sa ko bunu möönsö. 44 Hën di a jei taa Masa Jesosi ko dë, nöö hën wë a waka saapisaapi nëën baka go panjëën a dee jëkëjëkë u di koosu buka fëën. Nöö hën wante, hën a ko bunu kaa. 45 Ma nöö hën Masa Jesosi bia hakisi taa: “Ambë panjan mi?” Nöö hën de tuu ta piki taa: “Na mi.” Disi taa: “Na mi.” Disi taa: “Na mi.” Nöö hën Petuisi taa: “Wë Masa, luku fa dee sömëni hia sëmbë ta peeta i aki. Nöö unfa joo du sabi ambë panjan i?” 46 Hën Masa Jesosi taa: “Aai, ma seei mi sabi taa wan sëmbë panjan mi. Biga mi fii wan kaakiti kumutu a mi sinkii go kula wan sëmbë.” 47 Nöö hën di mujëë si taa wë di soni an sa tjubi möön. Nöö hën a ko ku panta seei ko tjökö kini a goon a Masa Jesosi fesi a hii dee sëmbë wojo dë. Nöö hën a konda hii soni dëën, andi mbei a waka ko panjan di koosu jëkëjëkë fëën, ku fa a ko bunu. De tuu a pii konda dëën. 48 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Mujëë, na fëëë möön e. Di biibi fii aki, nöö a heepi i kaa. Go fii a i wosu ku piizii.” 49 Nöö di juu dë seei, hën wan u dee sëmbë u di hedima u keiki di bi ko kai Masa Jesosi faa ko kula di mujëë mii fëën dëën, ko dou. Hën a taki dëën taa: “Mati, gaan soni. An dë fii mbei di Mësitë ko möön e, biga di mii fii dëdë kaa.” 50 Ma nöö hën Masa Jesosi seei taki da di tata u di mii taa: “Na fëëë e, mati. Hoi di biibi fii a mi liba nöömö, nöö joo si. Di mii fii o toona ko bunu.” 51 Nöö hën de nango te de go dou a di wosu. Nöö Masa Jesosi an kë oto sëmbë go ku ën a di wosu ka di mii dë möön leki Johanisi, Petuisi, Jakobosi, ku di mii tata ku ën mama nöö. 52 Nöö di a go dou a di wosu dendu, hën a taki da dee sëmbë dee ta bai ta këë naandë taa be de an këë möön. Wë biga di mii na dëdë a dëdë, duumi a ta duumi. 53 Nöö hën de lafu ën mbei ën fa, biga de bi sabi tuutuu taa di mii dëdë. 54 Nöö hën a pasa go dou a di mujëë mii. Nöö hën a panjëën a maun, hën a kai ën taa: “Mujëë mii, hopo e.” 55 Nöö hën wantewante dë, hën di mujëë mii weki hën a hopo. A libi baka. Nöö hën Masa Jesosi taa be de dëën soni u njan. 56 Nöö di soni foondo di mama ku di tata u di mii te na soni. Ma Masa Jesosi taki da de taa: “Di soni i si pasa aki, nöö wan musu taki ën da sëmbë e.”

Lukasi 9

1 A baka u di dë, hën Masa Jesosi kai dee tuwalufu bakama fëën ko nëën. Hën a da de kaakiti ku taki fu de ta jaka dee gadu ta puu a sëmbë hedi. Söseei a da de kaakiti tu u de ta kula hii sootu pei siki u sëmbë. 2 Nöö hën a manda de u de go ta lontu a dee peipei köndë ta konda da sëmbë taa Masa Gadu ta hopo di Njunjun Tii fëën fa u dë aki. Nöö söseei tu de musu kula dee sikima ko bunu. 3 Hën a taki da de taa: “Fa woon go aki, nöö wan musu tja soni go ku unu e. Wan musu tja wakatiki. Wan musu tja saku. Wan musu tja njanjan. Wan musu tja möni. Nöö dee koosu dë a unu sinkii dë, nöö ku de nöö un musu go. 4 Nöö te wan sëmbë hoi unu nëën wosu, nöö naandë un musu dë fu tee un kumutu a di köndë dë. 5 “Nöö te un go a wan köndë, nöö te de an kë haika di buka fuunu, nöö un musu feki di sandu u di köndë di bi peka a unu basufutu puu tuwë da de e, be a fika kuma wan maaka taa un bi konda di buka da de ma de an bi këën. Nöö a fika da de.” 6 Nöö hën de go. De ta waka a dee köndëköndë ta konda di Bunu Buka u Masa Gadu ta kula sömëni sikima. 7 Di juu dë, hën Könu Helodi, di ta tii Galilea Köndë, ko jei hii dee soni Masa Jesosi ta du. Nöö a toobi ën tee na soni, biga de an sabi ambë ta du dee soni dë. So sëmbë taa wë Johanisi di Dopuma ˻di di könu bi kii˼ hën hopo baka a dëdë ko ta du dee soni. 8 So sëmbë taa di fesiten tjabukama u Masa Gadu de kai Elia hën toona ko, ee nasö wan u dee oto awoo fesiten tjabukama hën weki baka. 9 Hën Könu taa: “Wë Johanisi miseei bi kii, nöö ma sabi ambë da di sëmbë dë.” Nöö hën a ta mbei möiti nöömö faa musu si ën. 10 Nöö hën a baka wan pisiten, nöö hën dee tjabukama toona ko a Masa Jesosi, hën de konda dëën fa soni bi waka di de tja di Buka go a dee köndëköndë. Nöö hën Masa Jesosi tei de, nöö hën de ku ën go a ˻wan sabana kamian zuntu ku˼ wan köndë de kai Betisaida, de wanwan. 11 Nöö di lanti jei taa Masa Jesosi go a di kamian dë, nöö hën de faakëën. Nöö di a si de, hën a kisi de ku wai. Nöö hën a ta konda da de kumafa Masa Gadu ta hopo di Njunjun Tii fëën fa u dë aki. Hën a ta kula dee sikima u de tu. 12 Nöö hën de dë te di sapate buka, hën dee bakama u Masa Jesosi ko nëën. Hën de taki dëën taa: “Masa o, fa u dë a di kamian aki, nöö a lati kaa. Nöö na fii manda dee sëmbë go nö, be de go a dee boiti ku dee köndë dee dë a zuntu aki go suku soni u njan ku kamian u duumi.” 13 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Wë nönö, wan musu mbei dee sëmbë go e. Un da de soni u njan.” Hën de taki dëën taa: “Wa abi soni u njan aki möön leki feifi bëëë ku tu fisi tö. Ee na i kë fuu go bai soni u njan da de, ma de hia e!” 14 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Wë un mbei dee sëmbë sindo a hipihipi u feifiteni sö te dou.” Biga dee sëmbë bi dë kuma feifi dusu womi sö bifö i abi mujëë ku mii. 15 Nöö hën dee bakama go seeka dee sëmbë buta te de kaba. 16 Nöö hën Masa Jesosi hopo wojo a liba, nöö hën a da Masa Gadu tangi. Hën a booko dee bëëë ku dee fisi pisipisi, hën a da dee bakama fëën. Nöö hën de tja go paati da dee sëmbë, 17 hën de njan tee bëë u de fuu. Nöö hën dee bakama go pii dee pisi dee fika te de kaba, de fuu tuwalufu gaan manda. 18 Wan daka möön, hën Masa Jesosi go dë a wan kamian hën wanwan ta begi. Te wan pisi hën dee bakama fëën ko nëën, hën a hakisi de taa: “Wë fa mi ku unu ta waka ta lontu aki, ambë lanti ta taki taa mi dë? Andi u mi de ta pakisei?” 19 Hën de taa: “Wë u ta jei de ta taki taa i da Johanisi di Dopuma di de bi kii, hën toona weki. So sëmbë taa i da Elia, di fesiten tjabukama u Masa Gadu, hën toona weki ko a goonliba baka. Ee nasö wan u dee oto fesiten tjabukama kuma ën, hën toona weki. Sö de ta mëni.” 20 Nöö hën Masa Jesosi hakisi de taa: “Wë unu wë, fa mi ku unu ta waka ta lontu aki, ambë un mëni da mi?” Nöö hën Petuisi piki ën taa: “Masa o, i da di Paamusi Könu e, di Keesitu di Gadu bi paamusi taa a o manda ko da u ˻faa heepi u˼.” 21 Nöö hën Masa Jesosi bai de taa de an musu konda di soni dë da na wan sëmbë. 22 Nöö hën a taki da de taa: “Un haika e, dee sëmbë. Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki musu tja sömëni sitaafu e. Fa dee Gaan Womi ku dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti sai dë, de an dë a mi du nöö de o tja mi go kii. Ma a di u dii daka fëën nöö mi o toona weki baka a dëdë e.” Sö Masa Jesosi taki da de te a kaba. 23 Hën a taki da de möön taa: “Ee wan sëmbë i kë ko a mi baka, nöö dee du fii an musu hati i fii disa e. Nöö hiniwan daka i musu ta tja di sitaafu di o ta miti i fu di i ta waka a mi baka, leti kumafa wan sëmbë ta tja wan lakpa pau u de pekëën kii. 24 Biga ee wan sëmbë i ta suku fii hoi i libi ku dee du fii, nöö ja o feni ën kumafa i kë möönsö e. Ma di sëmbë di hopo ën seei ku telu da mi, nöö hën o feni ën kumafa a kë. 25 Wë biga ee wan sëmbë i feni hii bunu u di goonliba aki tuu ma i dëdë go a didibi faja, nöö andi i wini? ˻Nëën da i sei i hedi bai kaapusa nö?˼ 26 “Biga ee wan sëmbë sen ta kisi i fii piki taa i nama ku mi ta tei dee lei u mi a goonliba aki, nöö söseei tu te mi go te mi ko u mi ko tei di könu bangi u mi, nöö sö sen o kisi mi da i tu. Biga wan daka o dou di mi o ko ku di gaan waiti u mi ku di u mi tata, ku di u dee basia u Gadu Köndë ala tuu. Nöö di juu dë, sen o kisi mi tu fu mi nama ku di sëmbë naandë. 27 “Nöö dee sëmbë, un haika bunu e. Fa mi ta fan ku unu aki, nöö so u dee sëmbë dë aki an o dëdë bifö de o si fa Masa Gadu o hopo di Njunjun Tii fëën.” 28 A baka u aiti daka fu di Masa Jesosi taki dee oto dë, nöö hën a tei Johanisi ku Petuisi ku Jakobosi go a wan kuun liba go ta begi. 29 Nöö di a ta begi tee wan pisi, nöö hën fesi fëën ko tooka. Dee koosu nëën sinkii tuu ko ta sëndë kuma te Gadu ta koti faja. 30 Te wan pisi, hën tu sëmbë ko naandë ko ta fan ku Masa Jesosi. Dee sëmbë dë seei sinkii ta sëndë te na soni tu, kumafa dee sëmbë ta libi a Masa Gadu Köndë sinkii ta sëndë. Nöö fa de ko ta fan ku ën naandë, de dë wanlö fesiten tjabukama u Masa Gadu dee bi dëdë gaanduwe kaa. Wan de kai Mosesi, wan da Elia. De ko ta fan ku Masa Jesosi u di wooko di Masa Gadu bi mandëën ko a goonliba faa du. Biga de ta taki soni u di fa a o dëdë a Jelusalen. 32 Di juu dë, nöö Petuisi ku dee otowan fëën bi ta duumi. Te wan pisi, nöö hën de weki. Nöö hën de bia luku, de si Masa Jesosi sinkii ta sëndë seei, nöö de si de tu sëmbë tu dee ku hën ta fan dë. 33 Nöö hën di de tu sëmbë o toona go, nöö hën Petuisi taa: “Wë Masa o, a suti fa u dë aki. Nöö ee i kë, nöö u sa mbei dii tjëkëliba, wan fii, wan u Mosesi, ku wan u Elia.” (Ma wë fa Petuisi ta fan dë seei, nöö a dë kuma an saandi a ta taki e.) 34 Nöö an kaba u fan seei, hën de si wan bundji saka zaaa ko tapa de. Nöö dee bakama ko fëëë. 35 Nöö hën de jei wan töngö a di bundji dendu taa: “Di sëmbë aki sö, hën da di Womi Mii u mi di mi tei manda ko a goonliba. Nöö hën fuun musu haika e.” 36 Nöö di de jei di fan sö kaa, hën de ko si taa Masa Jesosi wanwan tö nöö fika naandë. Nöö sö wan soni dee sëmbë si pasa e. Ma nöö fa de si ën seei, ma de an kondëën da na wan sëmbë möönsö di ten dë. 37 Di dobooko fëën, hën de kumutu a di kuun liba saka ko a goon, nöö sömëni sëmbë ko miti ku de. 38 Nöö hën wan sëmbë a de mindi bai taa: “Mësitë, gaantangi, heepi mi ku di wan kodo womi mii u mi aki o. 39 Wan soni ta ko nëën liba, nöö a ta bai ta tuwëën a goon, nöö sukuma ta kumutu nëën buka. Ee fuu taki, an ta disëën möönsö. Möönmöön a ta kabëën a sösö. 40 Nöö mi bi begi dee bakama fii fu de puu ën da mi, ma de an sa puu ën.” 41 Hën Masa Jesosi taa: “Huun? Andi seei mi feni a dee sëmbë u di ten aki maun? Fa mi ku de ta dë aki, de an ta biibi möönsö. Taangajesi nöö de abi sö. Fu un longi ten mi musu dë ku unu ta hoi pasensi da unu ufö woon biibi mi?” Hën a taki da di sëmbë taa: “Tja di mii ko da mi aki.” 42 Nöö hën di sëmbë ta waka ta ko ku di mii a Masa Jesosi. Ma nöö de an dou seei, hën di soni kisi di mii tuwë a goon dobëën buta kakakaa. Nöö hën Masa Jesosi bai ën taa, “Hetji pasa kumutu a di mii liba e!” Nöö hën a kumutu wante, di mii ko bunu. Nöö hën Masa Jesosi tei di mii hën a dëën tata. 43 Nöö di soni foondo dee sëmbë tee de taa: “Maingë, mi fëëë di kaakiti u Masa Gadu e! Aai, a a' poosian tuu.” Fa dee sëmbë ta fan dë, hën Masa Jesosi taki da dee bakama fëën taa: 44 “Un haika e, dee sëmbë. Mi o taki wan soni da unu aki, nöö un musu hoi ën fu wan fëëkëtëën. ˻Fa i si dee sëmbë ta gafa mi aki seei,˼ ma wan ten o dou nöö de o tja Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki go sei da sëmbë fu de kii mi puu.” 45 Ma nöö di fan a fan dë, a dë wan foombo soni da dee bakama fëën. De an fusutëën möönsö, biga a dë wan tjubitjubi soni da de. Ma seei de bi fëëë u de hakisi ën andi da di soni. 46 Wë nöö di juu dë, hën wan gaan toobi hopo a dee bakama dendu. De ko ta hakisi deseei taa: “Undi fuu seei dë di möön hei wan a di wooko aki?” 47 Nöö hën Masa Jesosi saandi de ta pakisei, hën a go tei wan mii tja ko buta nëën bandja naandë. 48 Hën a taki da de taa: “Dee sëmbë o, un si di mii aki sö? ˻An dë wan hei sëmbë, ma tökuseei˼ di sëmbë di ta tei ˻sö wan lagilagi sëmbë kuma˼ di mii aki fu mi hedi, nöö hën da a ta tei miseei tu. Nöö di sëmbë di ta tei mi, nöö hën ta tei di Sëmbë di manda mi ko aki. “Nöö di sëmbë di a' sakafasi te a ta butëën seei a hii dee otowan fëën basu, nöö hën da di möön hei sëmbë a Masa Gadu wojo e, dee sëmbë.” 49 Nöö hën wan u dee bakama u Masa Jesosi de kai Johanisi taki dëën taa: “Masa, u bi si wan sëmbë ta puu soni a sëmbë liba ku i në, ma di sëmbë dë an bi ta nama ku i kumafa u ku i nama aki. Nöö hën u tapëën taa be an musu du sö.” 50 Hën Masa Jesosi taa: “Wë nönö womi, wan musu tapëën e. Biga ee wan sëmbë an dë feantima fuunu, nöö hën da unu ku ën dë a wan së.” 51 Wë nöö di juu dë, Masa Jesosi ten ko zuntu faa toona go a Gadu Köndë ka a bi kumutu. Nöö di a sabi sö kaa, hën a buta taa a o go a Jelusalen. 52 Nöö hën a manda wantu u dee bakama fëën go a fesi u de go suku kamian u de duumi a pasi. Nöö hën dee bakama fëën go te de go dou a wan u dee köndë u dee Samalia sëmbë, hën de go hakisi wanlö sëmbë dë kamian u de ku Masa Jesosi duumi. 53 Ma nöö dee sëmbë sabi taa a Jelusalen de nango, nöö hën mbei de piki de taa de aan kamian da de u de duumi. 54 Nöö hën dee sëmbë bia toona ko piki Masa Jesosi baka. Nöö hën di Johanisi ku Jakobosi jei di soni, hën de hakisi Masa Jesosi taa: “Masa o, ja kë fuu kai faja kumutu a liba ko kaba dee sëmbë dë a sösö nö?” 55 Nöö hën Masa Jesosi bai de taa: “Nönö womi, un sooti pei pakisei da di dë? Un kaba ku dee soni dë!” 56 Nöö hën de pasa go suku kamian a oto köndë duumi. 57 Nöö fa de dë a pasi nango dë, hën wan sëmbë ko a Masa Jesosi ko taki dëën taa: “Mi kë go ku i aluwasi naasë i nango.” 58 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë a bunu, ma i sabi nö? Dee mbeti abi baaku ka de ta kandi duumi, nöö söseei dee piki fou abi wosu tu. Ma Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, ma abi kamian ka mi ta dë e. ˻Ma ee i kë sö, nöö i ko boo go.˼” 59 Nöö hën wan oto daka möön, hën Masa Jesosi kai wan womi faa musu ko dë bakama fëën. Hën di womi taa: “Antoobi, mi sa ko, ma mi kë begi i wan soni ufö. Mi kë dë te mi tata dëdë mi bei te mi kaba, nöö mi ko e.” 60 Hën Masa Jesosi taa: “Wë nönö womi, be dee sëmbë dee an dë a mi du bei dee dëdë sëmbë u de e. Ma ju, be i ko go ku mi go paaja di Buka, be sëmbë ko sabi taa Masa Gadu ta hopo di Njunjun Tii fëën fa u dë aki.” 61 Nöö hën wan oto daka möön, hën wan womi taki da Masa Jesosi taa a kë ko bakama fëën. Ma a kë faa dëën pasi be a go da dee sëmbë fëën wosu adjoisi ufö a ko. 62 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Aai, wë mi jei, ma i sabi nö? Ee wan sëmbë ta du wan wooko ku tu hati nöö di wooko dë an o ko bumbuu soni möönsö. Nöö ee wan sëmbë ta wooko a di lö fasi dë, nöö an bumbuu tjika faa ko dë wan wookoma a di Tii u Gadu dendu e.”

Lukasi 10

1 Wan oto daka möön, hën Masa Jesosi kai sëbënteni-ku-tu u dee bakama fëën ko nëën. Nöö hën a manda de tu ku tu u de musu go a dee pikipiki köndë ku dee gaangaan köndë ka hënseei bi pakisei faa musu go, ˻be de konda da dee sëmbë taa Gadu ta hopo di njunjun tii fëën˼. 2 Nöö hën a taki da de taa: “Un haika e, dee sëmbë. Di goon bigi nöö di njanjan lepi u koti, ma wookoma biti poi. Nöö un begi Masa Gadu e, faa puu hia sëmbë manda go a di wooko fëën.” 3 Nöö hën a toona taa: “Fa mi ta manda unu aki, mi ta manda unu leti kuma sikafu mii nango a pëndë mbeti dendu. Ma un go nöö. Mi ta manda unu. 4 Nöö fa woon go dë, wan musu tja möni e, wan musu tja saku. Nöö dee susu un tuusi a unu futu dë, nöö ku de nöö un musu go. Nöö te un nango, wan musu ta buuja ta da oto ku sëmbë a pasi. 5 “Nöö ee de kai unu a wan wosu fuun go duumi, nöö un musu begi da di sëmbë abi di wosu taa: ‘Masa Gadu musu dë ku i e.’ Nöö fa woon taki dë, nöö ee wan bumbuu sëmbë sai naandë di fiti u feni di bunu i begi dëën dë, nöö di bunu o tan a di wosu. Ma ee di sëmbë an fiti di lö bunu dë, nöö di bunu o toona ko a unu baka. 7 “Nöö fa de o tei unu a di wosu dë, nöö naandë un musu tan e. Wan musu kumutu ku unu lai go libi a oto wosu. Nöö te de da unu soni u njan, nöö un musu njan mën. Sen an musu kisi unu. Biga wan wookoma musu feni hën paima fu di wooko di a ta du. 8 “Nöö te un go a wan köndë nöö ee de kisi unu ku piizii, nöö di soni i si de seeka da unu fuun njan nöö hën un musu njan e. 9 “Nöö un kula dee sikima dee sai a di köndë dë. Nöö un taki da hii dee sëmbë taa di ten kisi u Masa Gadu hopo di Njunjun Tii fëën awaa, ˻nöö be de seeka u ko nëën˼. 10 “Ma te un go a wan köndë, nöö ee dee sëmbë dë nëën an kë haika unu, nöö un musu go taanpu a sitaati u di köndë, nöö un taki da de taa: 11 ‘Di doti u di köndë aki di bi peka a u futu, nöö u feki ën puu tuwë disa da unu e, kuma wan maaka taa Masa Gadu o sitaafu unu. Biga u bi ko fuu konda da unu taa Masa Gadu ta hopo di Njunjun Tii fëën fa u dë aki, ma wan këën. Nöö di hebi fëën fika da unu e. U, u nango.’ ” 12 Nöö hën a toona taki möön taa: “Nöö un musu sabi taa a di daka di Masa Gadu o kuutu hii mundu, nöö di sitaafu di köndë dë o kisi o möön hogi möön leki di hogi köndë de kai Sodom bi kisi e.” 13 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Mi bai helu da un dee sëmbë ta libi a Kolazin ku dee u Betisaida e. Wë biga ee dee köndë de kai Sidon ku Tilusi bi si dee gaan foombo wooko dee mi ta du a unu mindi aki, nöö de bi o bia de libi gaanduwe kaa. Di hogilibi u de bi o hati de tee de bi o bisi djodjo go sindo a goon ta tuwë sindja a de sinkii. Sö a bi o hati de tjika. Ma un dee sëmbë u Kolazin ku Betisaida si dee foondo wooko u mi, ma töku wan a' toobi möönsö fuun disa dee hogilibi fuunu. 14 “Nöö hën mbei mi taki taa tee Masa Gadu o kuutu goonliba, nöö di sitaafu woon kisi o hogi möön di Sidon ku Tilusi o kisi. 15 “Nöö un dee sëmbë u Kapenaumi tu, unfa un mëni? Un mëni taa di hei fuunu aki o tja unu go a Gadu Köndë nö? Nönö e, na seei. Ma a didibi faja a o tja unu go! ˻Biga mi ko a unu ma wan tei di lei u mi u soni möönsö.˼” 16 Nöö hën Masa Jesosi taki da dee bakama fëën taa: “Ee wan sëmbë ta piki unu buka, hën da a ta piki di buka u mi kaa. Ma ee wan sëmbë an tei unu, nöö hën da an tei mi tu, söseei an tei di Sëmbë di manda mi ko aki tu.” 17 Nöö hën de sëbënteni-ku-tu bakama u Masa Jesosi go tefa de toona ko, nöö de ta wai seei. De taki dëën taa: “Masa o, fa u go dë, nöö dee gadu bi saka a u basu seei, di u tei di në fii bai de.” 18 Hën Masa Jesosi taki da de taa: “˻Awa, sö de o saka da unu tuu.˼ Biga miseei bi si fa di kaakiti u didibi bi booko saka gaanduwe kaa. Mi si ën, a kumutu a liba ala pasa a mi wojo valau sö, kuma liba koti faja go a goon. Nöö fa dee gadu saka a unu basu dë, nöö sö de o ta saka. 19 “Biga mi ta da unu makiti a di gaan felantima fuu liba e, ku hii dee hogi soni dee a o manda ko a unu, te dou ku sindeki ku kukutulabu tuu. De an o sa du unu hogi. 20 “Ma tökuseei na fu di soni dë hedi un musu ta wai e. Na fu di dee gadu ta saka a unu basu mbei un musu ta wai tu. Ma un musu ta wai seei fu di un sabi taa në fuunu dë sikifisikifi a Masa Gadu Köndë ala.” 21 Nöö hën di Akaa u Gadu mbei Masa Jesosi ko wai tee na soni. Hën a taa: “Masa Gadu, gaantangi fii o. I da Masa u liba ala ku goonliba aki tuu. Nöö mi da i tangi u di a dë taa i tjubi dee soni fii da dee könima ku dee sabisonima u di goonliba aki te de an sa sabi de möönsö. Nöö hën i toona mbei dee lagilagi sëmbë aki dee ta piki i buka, ko sabi de. Aai Taata, gaantangi fii e. Biga sö i feni ën taa a bunu. Wë nöö i bigi e, Taata.” 22 Hën a taa: “Dee sëmbë o, mi Tata buta hii soni a mi maun e. Nöö na wan sëmbë sabi kaba u di Mii boiti di Tata nöö. Söseei na wan sëmbë sabi kaba u di Tata tu boiti di Mii nöö, ku di sëmbë di di Mii kë faa ko sabi ën.” 23 Nöö hën a bia luku dee bakama fëën, nöö hën a taki da de taa: “Un dee sëmbë aki, un abi bunuhedi e, fu dee soni dee un ta jei ku dee un ta si aki. 24 Biga sömëni u dee fesiten tjabukama ku dee könu tuu bi hangi u de si dee soni un ta si aki. De bi hangi tu u de jei dee soni dee un ta jei aki, ma de an bi sa jei de.” 25 Te wan daka, hën wan u dee sabima u wëti hopo go a Masa Jesosi u go poobëën luku. Nöö hën a hakisi ën taa ee andi faa musu du te nöö a sa feni di teego libi u Masa Gadu. 26 Hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Andi sikifi a Gadu Buku? Andi i ta lesi nëën?” 27 Hën a taa: “Wë mi ta lesi taa i musu lobi Masa Gadu ku hii i hati ku hii i akaa ku hii i taanga ku hii pakisei fii. Nöö i musu lobi di otowan fii leti kumafa i lobi i seei.” 28 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Wë fa i piki dë, nöö i piki bunu. Sö fii libi tuu, nöö joo dou a Masa Gadu Köndë.” 29 Ma di di womi si taa di soni a hakisi dë nëën a feni, hën a toona hakisi Masa Jesosi taa: “Wë ambë da di otowan u mi di mi musu lobi kuma miseei?” 30 Nöö hën Masa Jesosi tei wan oto konda dëën. A taa: “Wan sëmbë bi kumutu a Jelusalen nango a Jelikou. Nöö hën a nango te wan pisi, hën wanlö fufuuma ko kisi ën panjan. Hën de fon mën te a fon. Hën de tei dee soni fëën dee a bi tja tuu, te kisi ku dee koosu dee bi dë nëën sinkii. Hën de disëën a goon dë a dëdë ku libi maun, hën de go u de. 31 “Nöö hën a sai dë te wan pisi, hën wan u dee begima di ta wooko a Masa Gadu Wosu ko ta pasa. Nöö di a si di womi a goon dë, hën a koti lontu a oto së pasa go fëën. 32 “Nöö a baka u di dë, hën wan u dee bakamii u Leifi di ta wooko a Masa Gadu Wosu ko ta pasa tu. Nöö di a ko si di womi a goon dë, hën a luku ën diin te a kaba. An du wan wojo soni möönsö. Hën a koti lontu a oto së pasa go fëën. 33 “A baka fëën hën wan Samalia sëmbë ko ta pasa dë tu. Nöö di a si di womi a goon naandë, nöö hën tjali fëën kisi ën te a taa: ‘Wë di sëmbë aki, ˻fa u ku dee lö sëmbë aki dë feanti seei˼ ma tjali fëën kisi mi, nöö ma sa disëën aki go. Mi musu heepi ën.’ 34 “Nöö hën a go a di womi go lobi deesi a dee koti buka fëën hën a tai de te a kaba. Hën a hopo ën buta a di mbeti fëën liba, hën a ta tjëën te a wan lantiwosu. Nöö naandë a go sölugu ën. 35 “Nöö di mamate hën a hopo, nöö hën a go a di sëmbë di abi di wosu. Nöö hën a tei möni, hën a dëën. Hën a taki dëën taa: ‘Womi o, gaantangi baa, luku di sëmbë aki bunu da mi, nöö ee di möni an tjika nöö te mi toona nöö mi o paka i dou.’ ” Sö wan oto Masa Jesosi taki te a kaba. 36 Nöö hën a bia hakisi di womi di bi ko nëën dë taa: “Wë mati, andi i pakisei u de dii sëmbë naandë? Undi u de libi ku di womi kuma di otowan fëën di a ta lobi kuma hënseei?” 37 Hën di womi taa: “Wë misikuma di sëmbë di bi a' tjalihati fëën dë.” Hën Masa Jesosi taa: “Wë nöö i piki bunu. Nöö i go e, nöö i libi kumafa di womi dë libi dë.” 38 Nöö di Masa Jesosi ku dee bakama fëën dë a pasi nango ˻a Jelusalen dë,˼ te wan pisi hën de go dou a wan köndë. Nöö hën wan mujëë de kai Maita kai ën faa ko nëën wosu. Nöö hën a go. 39 Wë nöö Maita bi abi wan sisa fëën de ta kai Malia. Nöö fa Masa Jesosi ko a de dë, hën Malia go sindo leti nëën fesi a goon naandë ta haika dee soni a ta taki. 40 Ma Maita bi dë ku bookohedi ta seeka soni u njan da Masa Jesosi ku dee bakama fëën. Hën de dë te wan pisi, an sa tjëën möön. Nöö hën a fan ku Masa Jesosi taa: “Masa o, ja si nö? Fa i si i ko aki, nöö hën Malia disa mi wanwan tö fu mi seeka hii soni da unu. Ja sa mandëën fa a ko heepi mi nö?” 41 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë Maita o, mujëë, haika e. I dë ku gaan pakisei ta booko hedi a sömëni soni. 42 Ma wan soni nöö dë fanöudu e, mujëë. Fa i si Malia ko sindo ta haika mi aki, nöö hën du di möön bunu soni, nöö ma o puu ën nëën.”

Lukasi 11

1 Wan daka hën Masa Jesosi bi dë a wan kamian ta begi. Hën a begi teefa a kaba, nöö hën wan u dee bakama fëën hakisi ën taa: “Masa o, andi mbei ja sa lei u fa fuu begi tu, kumafa Johanisi lei dee bakama fëën?” 2 Hën a taki da de taa: “Antoobi. Mi o lei unu. Te woon begi, nöö sö fuun musu taki: Ke, u Tata a liba, hii sëmbë musu lesipeki i e. De musu sabi taa i dë bumbuu limbolimbo. U begi taa di Tii fii musu paaja a hii goonliba. 3 Nöö u begi i fii da u dee soni u abi fanöudu fuu pasa u libi tide. 4 Nöö u begi i tu, be i puu u a bëë u dee hogi dee u ta du, leti kumafa u seei ta puu dee otowan fuu a bëë fu dee hogi de ta du u. Nöö u begi i taa na disa u da dee soni dee sa hai u tja go a di së u hogi e. Sö fuun ta begi e, dee sëmbë.” 5 Hën a toona taki da de taa: “Ee wan sëmbë i a' wan bunu mati, nöö hën wan sëmbë ko a i a mindi ndeti, nöö joo go a di mati fii. Nöö joo taki dëën taa: ‘Mati, gaantangi baa, mi ko begi i soni. Wan mati u mi kumutu a kamian ko a mi, nöö ma a' sondi u njan fu mi dëën. Gaantangi, juu mi dii bëëë.’ 7 “Nöö di sëmbë o piki i taa: ‘Haika, na toobi mi a di juu aki e. Mi söötö döö go kandi kaa. Mi ku dee mii u mi dë a kamba aki, de ta duumi. Ma sa hopo go tei bëëë da i möön e.’ Ma nöö fu di di fuka fii bigi, nöö joo ta naki di döö kodo ta begi ën nango nöömö. 8 “Nöö mi taki e, kandë an o jabi di döö da i fu di un dë mati hedi. Ma fu di i ta naki di döö nëën hedi nöömö te an sa feni pasi duumi, nöö hën mbei a musu hopo tei di bëëë da i kuma di mëni i abi fanöudu. 9 “Fëën mbei mi taki da unu taa i musu ta begi Masa Gadu nöömö e, nöö a o da i di soni di i ta begi ën. I musu ta suku di soni i abi fanöudu nëën, nöö joo feni ën. I musu ta naki di döö fëën, nöö a o jabi ën da i. 10 Biga di sëmbë di ta begi ën, nöö hën a ta da. Di sëmbë di ta suku nëën, nöö hën o feni. Nöö di sëmbë di ta naki di döö fëën, hën a o jabi ën da. 11 “Wë nöö fa un dë aki, ee di mii fii pidi i wan pisi fisi nöö i sa tei wan sindeki pisi dëën nö? Na seei. 12 Nöö ambë dë a unu mindi aki tu di o tei kukutu labu da hën mii ee a pidi i obo. Nönö, sëmbë an dë e. 13 “Wë nöö fa un ta du hogi so juu seei, ma un sabi taa un musu da dee mii fuunu bumbuu soni, wë nöö unu Tata a liba wë? An sa da unu di Akaa fëën tu nö, te un ta begi ën.” 14 Te wan oto daka möön, hën Masa Jesosi puu wan soni bi dë a wan womi liba. Di soni bi tapa di womi buka nöö di Masa Jesosi jakëën puu, nöö wantewante a ko ta fan bumbuu baka. Nöö di soni foombo hii sëmbë. 15 Ma seei so u dee sëmbë kosi Masa Jesosi. De taa: “Fa i si a ta puu dee soni a sëmbë liba aki, nöö na ku wan oto kaakiti möönsö, ma ku di kaakiti u di hedima u dee didibi de kai Belisabo, ku ën wë a ta du ën e.” 16 Nöö hën wanlö sëmbë sai dë kë poobëën luku. Hën de hakisi ën taa: “Wë dee soni dee i ta du aki, nöö ee i da sëmbë u Masa Gadu tuu, nöö lei u wan maaka be u sa sabi taa Gadu dë ku i tuu.” 17 Ma Masa Jesosi sabi fa de ta pakisei ˻taa na sëmbë u Gadu a dë, ma a dë sëmbë u didibi˼. Nöö hën a taki da de taa: “Hiniwan köndë di hopo ta feti ku ën seei, nöö an sa tan e. A o booko. Söseei hiniwan famii di hopo ta feti ku ën seei o kaba a sösö tu. 18 “Wë nöö ee dee didibi hopo ko ta feti ku deseei, nöö unfa i mëni de o du? Na kaba de o kaba a sösö nö? Didibi sa jaka dee otowan fëën go nö? “Wë nöö di un bai taa ku kaakiti u di hedima fu dee didibi mi ta puu dee otowan fëën, 19 nöö dee sëmbë fuunu dee ta puu soni a sëmbë liba wë? Ambë kaakiti de tei ta du ën? Biga di wan puu nöö u tuu ta puu de. Nöö naandë a o waka mbei dee sëmbë fuunu seei o da unu adjabëë. 20 “˻Nöö un mëni unu seei ku dee lö pakisei dë e.˼ Biga ku di kaakiti u Masa Gadu wë mi ta du dee soni aki. Wë nöö di mi ta du de ku di kaakiti u Masa Gadu, nöö hën da Gadu hopo di Njunjun Tii fëën a unu mindi awaa.” 21 Hën a toona taki da de möön taa: “Un haika. Solanga wan taanga sëmbë dë fëën seekaseeka ku ën feti lai ta luku ën wosu, nöö na wan kodo sëmbë seei sa ko fufuu soni fëën tja go e. 22 Ma te wan oto sëmbë ko di taanga möön hën, nöö a o sa ko kisi ën panjan feti ku ën tee a wini ën. Nöö a o tei hii dee feti lai fëën dee a bi ta mëni u heepi ën seei, ku dee gudu fëën tuu, tja go paati da dee otowan.” 23 Nöö hën Masa Jesosi taki da de möön taa: “Fa u taki dee soni aki, nöö di sëmbë di an kë nama ku mi, nöö hën da felantima u mi kaa e. Söseei di sëmbë di an ta suku sëmbë tja ko da mi, nöö hën ta jaka sëmbë puu a mi.” 24 Nöö hën a taa: “Te wan gadu dë a wan sëmbë hedi, nöö te a kumutu disëën go, nöö a o ta waka ta lontu ta suku kamian ka dee otowan fëën ta libi te a wei. Nöö a o taa: ‘Wë, nönö, ma feni kamian aki u mi tan.’ “Nöö a o bia toona ko a di sëmbë hedi ka a bi kumutu dë seei. 25 Nöö te a ko naandë nöö a o si di kamian limbolimbo hooo. ˻Di sëmbë an feni wan bumbuu soni buta nëën möönsö.˼ 26 Nöö paa, tjala! A toona ko a di sëmbë hedi baka. Nöö a o go kai sëbën gadu hogiwan möön leki ën seei, nöö de o ko lai a di sëmbë naandë hedi. Nöö di lö sëmbë naandë, tan fëën o ko dë möön hogi gaanfa möön fa a bi dë a fesi.” 27 Nöö fa Masa Jesosi ta fan dë, nöö hën wan mujëë bi sai a dee sëmbë mindi dë hopo bai fan ku ën. A taa: “Womi, di mama fii di pai i, a abi kölöku e, fu di Gadu feni taa hën musu pai i.” 28 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “˻Aai, mujëë,˼ ma fa i si u dë aki, nöö dee sëmbë dee ta jei di Wöutu u Masa Gadu ta piki ën buka, nöö de ta feni di möön gaan bunu möön leki di sëmbë di pai mi e.” 29 Nöö fa de dë ala, nöö sëmbë ta ko a Masa Jesosi naandë gidjii sö. Hën a taa: “Dee sëmbë u di ten aki, de abi takuhatiböö. Na biibi de kë biibi sö e, ma de ta ko a mi u de feni maaka a mi. Ma ma abi oto maaka u lei de möön leki di maaka u di fesiten tjabukama de ta kai Jona e. 30 “Wë biga leti kumafa Jona bi dë wan maaka da dee sëmbë u Ninifei, nöö söseei Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki dë wan maaka da dee sëmbë u di ten u dë aki tu. 31 “Nöö un haika e. Gaanduwe a fesiten, wan mujëë könu bi kumutu tee a wan longi köndë ko a Jelusalen faa ko jei di köni u Könu Salumon. Ma nöö un dee sëmbë u di ten aki abi wan sëmbë a unu dendu kaa di hei gaanfa möön di fesiten könu dë e, ma tökuseei wan kë haikëën. “Wë nöö woon si fa a o waka a di Gaan Kuutu Daka di Masa Gadu o kuutu hii sëmbë. Biga di mujëë u taki dë, hënseei o hopo ta kuutu unu e, taa: ‘Mi wë bi kumutu a sö wan longi kamian ko haika di fan u di könu, ma unu bi dë leti a wan möön hebi Sëmbë bandja, ma wan bi kë haikëën möönsö.’ 32 “Nöö söseei dee sëmbë u Ninifei dee bi piki di buka u Jona o hopo a di Daka dë fu de kuutu unu tu. Biga de bi bia de libi wantewante fu di de jei di fan fu Jona. Ma aki un ta si wan Sëmbë a unu mindi di hei möön Jona gaanfa, ma töku wan kë piki ën buka.” 33 Hën a toona taki da de taa: “Na wan sëmbë o sëndë wan faja te a kaba, nöö a tjubi ën a soni basu e. Ma a o sëndëën buta a wan kamian fu hii sëmbë di o ko a di wosu musu sa si limbo ku ën. 34 “Nöö ee i sëndë wan faja, nöö ee wojo fii bunu nöö i ta si limbo ku ën fii saandi i ta du. Biga di wojo hën da di faja fii sinkii. Ma nöö ee wojo fii booko nöö ee i sëndë faja buta naandë seei, töku ja o si soni. A sösö dungu nöö joo ta dë. Ja o saandi i ta du. 35 “Hën mbei i musu ta köni ku i wojo fu an musu ko dungu. ˻Nöö söseei i musu ta köni fu hogi pakisei an musu dë a i hati.˼ 36 Biga leti kumafa i ta si soni bunu te wojo fii dë limbolimbo, nöö söseei ee hati fii dë limbolimbo fii tei Gadu wöutu ta hoi, nöö i o ko dë bumbuu sëmbë te dou.” 37 Di Masa Jesosi fan sö tefa a kaba, hën wan Faliseima kai ën faa ko njan nëën wosu. Nöö hën a go ku ën. 38 Nöö di juu de sindo u de njan, nöö soni u Masa Jesosi toobi di Faliseima. Biga an wasi ˻maun kumafa dee Faliseima ta wasi maun˼. 39 Nöö di Masa Jesosi si taa di soni dë toobi di Faliseima, hën a taki dëën taa: “Un dee Faliseima aki, andi mbei un ta biinga fu sinkii fuunu musu ta dë limbolimbo, ma hatiböö fuunu lai te dou ku hii sootu pei hogi. 40 Un wisiwasi di dë? Un ninga taa Masa Gadu kë fu di sinkii fuunu wanwan nöö musu ta dë limbolimbo nö? Wë di hatiböö fuunu wë? 41 “Wë un musu biinga be hati fuunu dë limbolimbo e, be un ta libi bunu ku hii sëmbë ta heepi dee penama. Biga te un libi sö, nöö an o dë fuun suku fuun ta wasi soni a dee peipei fasi dë möön. Biga hii soni fuunu o ta dë limbolimbo kaa.” 42 Nöö di a taki sö da de te a kaba, hën a taa: “Un dee Faliseima aki, mi bai helu da unu e. Fa un sai dë, un ta mbei taa un dë bumbuu möön hii sëmbë. Un ta paati hii soni fuunu, fii da Gadu di fëën së te dou ku dee pikipiki goon njanjan fuunu tuu kumafa di wëti dë. Nöö di naandë bunu tuu, ma an tjika. Biga wan ta libi bunu ku sëmbë, nöö wan lobi Gadu tu.” 43 Hën a toona taa: “Mi bai helu da unu wan pasi möön e, un dee Faliseima. Biga te un go a keiki, nöö un lobi u sindo a di möön hei kamian u di wosu. Te un ta waka a sitaati, nöö un ta kë hii sëmbë musu ta da unu odi a lanti dendu, kuma un hei möön hii sëmbë. 44 “Nöö mi bai helu da unu e. Un dë leti kuma wan awoo geebi, sëmbë ta waka ta pasa nëën liba söndö de sabi taa ku sö wan hogi soni de ta nama dë.” 45 Nöö di Masa Jesosi taki sö kaa, hën wan u dee Sabima u Wëti hakisi ën taa: “Wë Mësitë o, fa i taki aki, na u i ta kosi tu nö?” 46 Nöö hën Masa Jesosi bia fan ku de awaa, a taa: “Mi bai helu da unu tu, un dee Sabima u Wëti. Biga fa un ta lei lanti dee wëti u Mosesi dë, un ta suku u lai hebi soni a de liba fu de musu tjai, ma unu seei wan ta pooba u tjëën wan pikiwan seei. 47 “Nöö mi bai helu da unu möön e. Biga un ta seeka dee geebi fu dee fesiten tjabukama u Masa Gadu te de hanso. Dee gaan sëmbë fuunu wë bi kii de, nöö unu ta seeka dee geebi. 48 Nöö di soni dë mbei hii mundu ko ta si gbelin taa fa dee gaan sëmbë fuunu bi kii dee tjabukama dë, nöö a bunu a unu. Dee gaan sëmbë bi kii, nöö dee mii ta seeka dee geebi. 49 “Ma antoobi, Masa Gadu sabi fa fuunu. Biga a bi taki a fesi taa a o manda dee tjabukama ku dee futuboi fëën ko da unu, nöö so u de woon kii. So u de woon sitaafu. 50 Fëën mbei, un dee sootu pei sëmbë aki, unu wë Masa Gadu o sitaafu fu hii dee tjabukama fëën tuu dee de bi kii tuwë buuu a goon, fu sensi goonliba seti. 51 Fu kumutu a Abeli te dou ku Sakaliasi di de bi kii a di Wosu u Masa Gadu dendu, leti a di begi tafa ku di möön hebi kamba mindi dë, nöö u de tuu woon kisi sitaafu e.” 52 Nöö hën Masa Jesosi taki da de möön taa: “Mi bai helu da unu möön, un dee Sabima u Wëti. Biga un ta tei dee oto u Masa Gadu tuu ta tapa buta dë fu sëmbë an musu sabi de. Unu seei, wan kë mbei möiti fuun musu sabi de, nöö ee wan sëmbë kë sabi de nöö un ta tapa pasi da de. ˻Biga wan kë lei de a di fasi.˼” 53 Nöö hën di Masa Jesosi fan ku de sö te a kaba, hën a kumutu go fëën. Nöö a baka u di dë, hën dee Faliseima ku de Sabima u Wëti seti ta ko nëën ku hatiboonu fasi nöömö ta hakisi ën peipei soni. De ta seti taapu dëën faa musu taki wan soni fu de sa feni ën tja go kaagi da lanti.

Lukasi 12

1 Nöö di juu Masa Jesosi ta fan dë, nöö dusudusu sëmbë ta ko nëën naandë tee kamian an dë u de tan, nöö de ta peeta deseei. Nöö hën Masa Jesosi seti wasiköi dee bakama fëën, a taki da de taa: “Womi, un mëni unu seei ku di sooda u dee Faliseima e. Dati wan taki wan musu tei di ganjan libi u de. Biga de ta mbei taa de dë bumbuu sëmbë ma na tuu. Nöö hën mbei wan musu djeesi de e. 2 “Biga na wan soni sa tjubi te nöö an ko a döö. Nöö na wan soni sa danga tu te nöö sëmbë an o ko sabi ën. 3 Fëën mbei di soni di i si un ta taki a ndeti a dungudungu, nöö de o jei ën a gaan didia. Nöö di soni di un ta konda sapisapi da unu seei a kamba dendu, nöö hën de o feni ta bai basia a di köndë.” 4 Nöö hën a taki da dee bakama fëën möön taa: “Un dee mati u mi aki, wan musu fëëë dee sëmbë dee o sa kii unu e. Wë biga ee wan libisëmbë kii i, nöö an sa du oto soni ku i möönsö. Biga an sa du soni ku di akaa fii, hën mbei wan musu ta fëëë de. 5 Ma Masa Gadu hën un musu ta fëëë e. Biga tee a kii wan sëmbë te a kaba, nöö a sa toona sitaafu ën a bakaten. Biga hën abi di faja ka didibi o go, nöö hën mbei hën un musu ta fëëë. 6 “˻Nöö un musu ta mëni Masa Gadu tuu e, dee sëmbë, biga hën ta sölugu fuunu.˼ Wë biga luku dee piki fou ta buwa aki. De ta sei feifi u de u wan bangunötu nöö, ma töku Gadu ta mëni de. Wë nöö un dee libisëmbë wë? An möönsö nö? Nöö Masa Gadu sabi unu finifini te kisi ku dee uwii u hedi fuunu tuu.” 8 Nöö di a fan sö te a kaba, hën a taki da de taa: “Mi taki da unu e, taa dee sëmbë dee ta piki a libisëmbë fesi taa de sabi Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, nöö a bakaten nöö miseei o piki a dee basia u Masa Gadu fesi taa mi sabi de tu. 9 “Ma ee wan sëmbë an kë piki taa a sabi mi a libisëmbë fesi aki, nöö a bakaten nöö ma o piki taa mi sabi ën tu, a dee basia u Masa Gadu fesi ala.” 10 Hën a toona taa: “Ee wan sëmbë kosi Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, nöö Gadu sa puu ën a bëë eti. Ma ee wan sëmbë ta kosi di Akaa fëën, nöö an o puu ën a bëë möönsö e.” 11 Hën a toona taki da de möön taa: “Haika, dee sëmbë. Te de kisi unu u tja go a kuutu a dee keiki u de, ee nasö de tja unu go a dee gaan sëmbë ku dee gaama u köndë u de kuutu unu, nöö wan musu ta pakisei taa: ‘Ee maingë, unfa woo du? Andi seei woo taki?’ 12 Biga te di juu dou, nöö di Akaa u Masa Gadu seei o lei unu andi fuun musu taki e.” 13 Nöö di juu naandë seei, nöö hën wan sëmbë bi dë a de mindi naandë taki da Masa Jesosi taa: “Mësitë o, mi kë begi i wan soni. Di tata fuu dëdë disa di gudu fëën naandë. Nöö mi kë i taki da di baaa u mi taa be a paati dee gudu, be a da mi u mi së.” 14 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Womi, na di wooko dë mi ko aki u ko du e. Ma ko u ko kuutu soni fuunu ta paati gudu da unu.” 15 Nöö hën a taki da dee sëmbë sai dë tuu taa: “Dee sëmbë aki, un musu mëni unu seei fu wan abi langawojo a soni e. Biga na gudu ta mbei sëmbë ta libi gaandi, söseei an ta mbei sëmbë libi suti tu.” 16 Hën a konda wan oto da de, a taa: “Wan guduma bi dë, hën a ta koti goon ta wooko ta paandi njanjan nöömö tefa a feni hia njanjan. 17 Hën a sindo pakisei taa: ‘Wë unfa mi o du? Biga ma a' wosu tjika fu mi lai dee njanjan dee mi abi.’ 18 “Hën a sai dë te wan pisi, hën a taa, ‘Söö. Wë mi saandi mi o du. Mi o booko dee wosu aki tuwë, nöö mi o mbei wanlö gaan gindi wan. Nöö a de mi o lai dee njanjan ku dee gudu u mi tuu, 19 nöö mi o dë kumafa mi kë awaa. Dee gudu dee mi abi, nöö de o tja mi sömëni jaa. An o dë u mi wooko möön. Mi o ta njan ta bebe ta mbei piizii ta libi suti kumafa mi kë.’ 20 “Ma nöö te faa mëni, hën Masa Gadu taki dëën taa: ‘I lauma ju! A di ndeti aki seei de o ko tei di akaa fii puu a i tja go. Nöö dee gudu i abi dë ku dee njanjan i tjubi buta dë, ambë seei de o fika da?’ ” 21 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Wan si ö? Nöö sö a ta pasa ku dee sëmbë dee ta suku gudu u goonliba aki, söndö de ta suku u libi kumafa Masa Gadu kë, fu de feni gudu nëën ala.” 22 Hën Masa Jesosi bia fan ku dee bakama fëën awaa. A taa: “Fëën mbei wan musu abi bookohedi tumisi taa andi woon njan, nasö andi woon bisi. 23 Biga di libi ˻di Masa Gadu da unu dë, nöö˼ a dë gaan soni möön leki dee njanjan fuun njan. Nöö di sinkii ˻Masa Gadu da unu dë˼, a dë gaan soni möön leki dee koosu fuun bisi nëën. ˻Nöö di a da unu libi ku sinkii kaa, nöö an sa toona da unu njanjan ku koosu u bisi tu nö?˼ 24 “Wë biga fa dee fou sai dë, de an ta diki goon paandi njanjan. De an ta diki alisi. De an a' këdë ee nasö gaan suwa ta tjubi njanjan möönsö, ma Masa Gadu hën ta sölugu de. Wë nöö unu libisëmbë wë? Wan bumbuu gaanfa möön dee fou nö? Nöö an sa sölugu fuunu tu nö? 25 “Nöö un sëmbë sa libi ee wan juu langa seei möön fa Gadu bi buta dëën, fu di a ta booko hedi mbei? Di libi fii an o pusa pasa di daka a bi da i möönsö. 26 Wë nöö ee di bookohedi fii an sa heepi i a di piki soni dë, nöö ee i ta bookohedi a gaangaan soni seei nöö a sa heepi ö? 27 “Nöö luku dee folo dee ta nasi a peipei kamian, fa de hanse. De an ta wooko, nöö de an ta nai soni u bisi tu. Ma nöö mi taki da unu taa, fa di gaan könu de kai Salumon bi dë ku hii dee gaan waiti bisi fëën seei, ma an bi ta bisi hanso kuma dee folo dë e. 28 “Ma nöö fa i si dee folo hanse seei ma te sapate de puu kai pökö. De kaba a sösö kaa. Wë nöö di Masa Gadu ta bisi dee sösö uwii ku so wanlö hanse folo, nöö an sa da unu koosu fuun bisi tu nö? Ke dee sëmbë aki, luku fa di biibi fuunu piki. Biga wan ta buta mëni a Masa Gadu tjika. 29 “Dee sëmbë o, mi taki e, wan musu a' bookohedi fu njanjan ku soni u bebe. Wan musu ta kai dee soni naandë gaan soni poi. 30 Biga a dee lö soni dë, dee sëmbë dee an ta dë ku Masa Gadu a wan së ta booko hedi. Ma unu Tata sabi dee soni un abi fanöudu kaa e. 31 Nöö be un suku nöö fuun dë a di Tii fëën basu, nöö hënseei o da unu hii dee soni dee un abi fanöudu.” 32 Nöö hën a toona taki da dee bakama fëën möön taa: “Dee sëmbë u mi aki, fa un dë biti seei, ma wan musu fëëë e. Biga unu Tata Masa Gadu bi feni ën u bunu faa buta unu u di Njunjun Tii fëën dendu, fuun sa njan dee bunu fëën. 33 “Nöö fa i si un dë aki, ˻wan musu lai hia gudu a wosu te poi˼. Ma un musu sei de, nöö un paati di möni da dee pena sëmbë. Nöö hën da un ta lai möni a wan saku di an sa gaandi möönsö. Biga di lö möni dë an o kaba a sösö möönsö ka a dë a Gadu Köndë ala. A o dë u teego. Fufuuma an o sa go ala go fufuu ën möönsö, nöö bitju an o sa go ala go njan mën tu. Nöö naandë fii lai di gudu fii buta e, dee sëmbë, ma na a goonliba aki. 34 Biga ka di gudu fii dë, naandë hati fii ta dë tu.” Nöö sö Masa Jesosi taki da dee bakama fëën di ten dë. 35 Nöö hën a toona taki da de taa: “Dee sëmbë o, un musu dë kabakaba e, ku faja sëndësëndë a unu maun. Un musu bisi wooko koosu, be i dë kabakaba ta luku di Masa fuunu. 36 “Nöö woon dë leti kuma wanlö futuboi de Masa go a kamian a wan piizii. Nöö de o dë a wosu dë pii kabakaba ta luku ën, fu te a ko dou naki di döö nöö de musu hopo jabi di döö dëën wantewante. 37 Nöö te di Masa u dee futuboi ko si taa de dë kabakaba kaa, nöö de o feni paima. Biga hënseei o puu ën koosu nëën sinkii buta a wan së, nöö a o hopo tafa sölugu de te a kaba. 38 “Wë nöö hën da bunu u dee futuboi seei te de Masa ko baka a wosu nöö a ko si taa de dë kabakaba. Biga wë hiniwan juu di a ko dou, nöö de musu dë kabakaba, ee a ganian kanda, ee a mindi ndeti seei. 39 “Nöö un musu pakisei di soni dë bunu e. Biga ee wan sëmbë sabi a fesi taa a sö wan juu fufuuma o ko nëën, nöö a o dë ku wojo ta watji bunu fu an musu ko booko di wosu fëën fufuu soni. 40 Nöö fëën mbei un musu hoi unu seei bunu fuun dë kabakaba tu. Biga Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba a wan juu di sëmbë an o mëni taa nëën mi o ko.” 41 Nöö di Masa Jesosi fan sö te a kaba, nöö hën Petuisi hakisi ën taa: “Wë Masa o, fa i ta da u dee oto ta lei u dee soni aki, a dë fuu wanwan nö? Naa a dë u hii sëmbë?” 42 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë mi ta fan di fan aki da dee sëmbë dee abi bumbuu fusutan, ku dee lanti sa a' futoou a de liba. Biga sö wan sëmbë hën di masa o tei buta hedima nëën wosu, fu te di juu dou hën musu paati njanjan da dee otowan. 43 Nöö te di Masa fëën toona ko, nöö ee a ko si taa a dë wan bumbuu futuboi, a ta du di wooko fëën bunu, nöö a o kisi wan gaan paima. 44 Mi taki da unu e, taa nëën maun hën masa o buta hii dee gudu fëën. 45 “Ma ee di futuboi dë bi taki nëën hati taa: ‘Wë mi masa an o ko eti,’ nöö hën a hopo ta fon dee otowan fëën, womi ku mujëë tuu, ta njan ta bebe ta piizii ta dööngö, 46 nöö te hën masa toona ko baka a wan daka di an sabi ku wan juu di an bi mëni, nöö a sa sitaafu ën wan hogi sitaafu e. A o du ku ën seei kumafa a ta du ku dee oto sëmbë dee an ta piki ën buka. 47 “Biga di sëmbë di ta du soni ku sabi, nöö hën o kisi wan möön hogi sitaafu. 48 Ma di sëmbë di ta du hogi söndö a saandi a ta du, nöö hën an o sa kisi sö wan hogi sitaafu kuma di sëmbë di ta du hogi ku sabi. Biga di sëmbë di i bi du bunu, nöö nëën i ta pakisei u feni bunu baka. Söseei di sëmbë di i bi da möön hia, nöö nëën joo ta mëni taa joo feni möön hia.” 49 Nöö hën Masa Jesosi toona taa: “Fa i si mi ko a goonliba aki, nöö mi ko u ko suti faja kumafa sëmbë ta suti faja a goon. Ma dee sëmbë o, mi bi kë u di faja dë bi suti kaa e. 50 Biga di sitaafu mi musu tja bifö mi kaba di soni di mi ko u ko du aki, a hebi da mi o. 51 “Nöö unfa un pakisei, dee sëmbë? Un ninga taa mi ko aki u tja fii ko a di goonliba aki nö? Nönö e, ma mi ko u paati sëmbë ku sëmbë. 52 Biga ee feifi sëmbë dë a wan wosu dendu, nöö de o ta kisi toobi ku deseei fu mi hedi. Dii o dë ku mi a wan së, tu dë a wan oto së. Ee nasö, tu o dë ku mi a wan së, dii dë a wan oto së. 53 Wan tata o poi ku di womi mii fëën fu mi hedi e, nöö wan womi mii o poi ku ën tata. Wan mama o poi ku di mujëë mii fëën. Wan mujëë mii o poi ku ën mama. Mai ku mai o poi ku de seei. Hën mbei mi taa na u piizii mi ko e.” 54 Hën Masa Jesosi ko ta fan ku dee hia sëmbë ko nëën dë awaa. A taki da de taa: “Dee sëmbë aki o, unfa un du ta sabi dee maaka dë a liba ala, ma dee u goonliba aki wan ta sabi de? Biga te un hopo wojo luku liba, nöö ee un si taa di bundji bë njaaan a di së ka sonu ta kumutu, nöö un taa tjuba o kai. Nöö a ta kai tuu. 55 “Nöö te un hopo wojo luku a di së u libasë, nöö te di ventu ta ko nöö un taa: ‘Ma di ventu di ta ko di ko aki, di sonu o hati e.’ Nöö sonu ta hati tuu. 56 “Wë nöö dee soni u liba ala, de un dë aki ta sabi. Wë nöö dee soni ta pasa a unu fesi a goonliba aki wë? Unfa wan ta si de fuun sabi na un juu u dë, un bödjëëma? 57 “Biga un saandi da di leti soni fuun du, nöö faandi mbei wan ta seeka soni fuunu buta a pasi? 58 Te i ku i felantima a' soni nöö i si taa a kë tja i go a kuutu u di soni dë hedi, nöö ˻te i si taa i a' föutu˼ nöö be i dëën leti wante e, be di taki koti bifö un dou a di kuutuma. Ma ee nasö, te di kuutu kaba, nöö dee siköutu o kisi i buta a dunguwosu, 59 fu teee i paka di lasiti bë sënsi u di paima de kai da i fii paka.”

Lukasi 13

1 Nöö di juu naandë, hën wanlö sëmbë ko konda da Masa Jesosi taa wanlö Galilea sëmbë bi ta kii wan mbeti u de tjuma da Masa Gadu. Nöö fa de dë ta seeka di paima naandë, nöö de an kaba seei, hën dee sodati u Gaama Pilati ko kii de tuwë leti dë a di paima liba. 2 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Wë dee sëmbë o, unfa un mëni u dee Galilea sëmbë dee sodati kii naandë? Un mëni taa de dë möön hogi möön hii dee oto sëmbë u Galilea mbei di soni dë miti de nö? 3 Wë nönö, na di soni dë mbei e. Ma nöö mi taki da unu taa ee wan bia unu libi, nöö sö unu seei sa dëdë kaba a sösö tu. 4 “Nöö di di tölu u Siloam bi kai kii dee teni-a-aiti sëmbë, nöö unfa fëën un pakisei? Un mëni taa dee teni-a-aiti sëmbë naandë bi hogi möön hii dee sëmbë u Jelusalen, mbei di soni dë miti de nö? 5 Nönö e, ma mi taki da unu taa ee wan bia unu libi, nöö söseei un sa dëdë kaba a sösö tu.” 6 Nöö hën a toona da de wan oto möön. A taa: “Wan sëmbë bi abi wan goon fëën, nöö hën a paandi di fuuta pau de ta kai figa nëën. Nöö hën a dë te wan daka, nöö hën a go a di goon go suku njanjan a di pau. Ma nöö an feni na wan kodo njanjan nëën. 7 “Nöö hën a taki da di sëmbë di ta luku di goon taa: ‘Wë i sabi nö? Dii jaa longi kaa mi ta ko ta suku njanjan a di pau aki, ma ma ta feni möönsö. Nöö fii faa ën e. Andi a dë a di goon ta du?’ 8 “Nöö hën di sëmbë di ta luku di goon taa: ‘Wë un boo disëën di jaa aki möön, nöö mi o diki wan ngötö lontu ën buta deesi dëën. 9 Nöö te di oto jaa ee an pai njanjan, nöö te i toona ko nöö i sa faa ën awaa.’ ” 10 Nöö hën Masa Jesosi dë teefa wan saba, hën a go a wan keiki go ta lei sëmbë. 11 Nöö wan mujëë sai naandë bi dë ku wan siki teni-a-aiti jaa longi kaa. Wan gadu wë bi du ku ën sö te sinkii fëën bendi doba fika sö, an sa hopo luku liba. 12 Nöö di Masa Jesosi si di mujëë hën a kai ën ko nëën. Hën a taki dëën taa: “Mujëë o, i ko bunu e. I böö u di siki fii.” 13 Nöö hën a buta maun a di mujëë liba. Nöö wantewante dë hën di mujëë ko bunu leti kumafa a bi dë. Nöö hën a da Masa Gadu tangi taa: “Ke! Masa o, i bumbuu e. Gaantangi fii. Mi böö.” 14 Wë nöö di di hedima u di keiki si sö, nöö hën a mati. Hati fëën boonu te na soni, fu di kula Masa Jesosi kula di mujëë a di saba. Hën a hakisi dee oto sëmbë dë taa: “Na sikisi daka u abi fuu wooko nö? Wë a dee sikisi daka dë dendu un musu ko suku kula, ma na a saba e!” 15 Ma Masa Jesosi piki taa: “Un dee bödjëëma aki, hiniwan saba un ta lusu dee kau ku dee buliki fuunu ta tja de go bebe wata. Nöö di mujëë aki wë? Fa a dë wan bakamii fu Abahamu nöö a dë wan apaiti sëmbë u Gadu kaa, ma töku di didibi sitaafu ën teni-a-aiti jaa longi kaa. Wë nöö di tatai di tai ën aki, ee a saba seei an musu lusu nö?” 17 Nöö di Masa Jesosi fan sö teefa a kaba, nöö hën sen kisi dee felantima fëën te na soni. Ma hii dee oto sëmbë tuu ta wai seei ku hii dee gaan wooko dee a ta du. 18 Nöö hën Masa Jesosi toona seti lei de baka. A taki da de taa: “Andi mi sa tei taki da unu tee nöö a djeesi di Njunjun Tii u Gadu? 19 Wë a dë kuma wan sii de kai mutaadi di wan sëmbë tei paandi nëën goon. Di sii piki tee kuma wojo an sa si ën. Ma te i paandi ën, nöö a ta nasi ta göö tee a ko pau seei. A ta paaja maun tee fou seei ta feni kamian a dee maun fëën ta mbei wosu. Nöö sö di Njunjun Tii u Masa Gadu dë e.” 20 Hën a toona taa: “Andi mi sa tei möön fu mi lei unu fa di Njunjun Tii u Gadu dë? 21 Wë a dë leti kuma wan piki sooda di wan mujëë tei tuwë a wan hia boon, nöö di sooda ta soopu hii di boon te dou. Sö di Njunjun Tii u Masa Gadu dë e.” 22 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi toona tei pasi nango a Jelusalen. Nöö fa a nango dë nöö a ta pasa a sömëni köndë, nöö a ta lei sëmbë a dee peipei köndë nango. 23 Nöö hën wan sëmbë ko nëën ko hakisi ën taa: “Masa o, biti së u sëmbë nöö o dou a Gadu Köndë nö?” Hën Masa Jesosi piki ën taa: 24 “Un sabi nö? Na suku di soni dë e. Ma biinga be i dë wan u dee sëmbë di sa pasa a di piki döö go a dendu. Biga mi taki e, taa a a' wan juu ta ko dë, nöö sömëni fuunu o kë biinga fu de pasa go a di piki döö ma wan o sa feni ën. 25 Woon sai dë te di sëmbë di abi di köndë o hopo tapa di döö. Nöö woon go taanpu a di döö buka ta naki di döö ta begi di sëmbë taa: ‘Masa o, gaantangi jabi di döö da u.’ Ma a o piki unu taa: ‘Un disa mi. Ma sabi unu. Unsë un kumutu?’ 26 “Nöö di juu dë woon piki taa: ‘Wë nönö, Masa, i sabi u. U ku i bi ta njan ta bebe makandi. A u köndë seei i bi ta lei u hiniwan juu.’ 27 “Ma nöö a o piki unu taa: ‘Mi taki e, ma sabi unu e. Ma sabi naasë un kumutu. Un kumutu a mi fesi dë, un takusëmbëma.’ 28 “Nöö naandë woon fika ta si dee fesiten sëmbë fuunu te a Gadu Köndë ala, de Abahamu, Isaki, ku Jakopu, ku hii dee tjabukama u Masa Gadu. Woon ta si de ma wan o sa dou a de. Nöö naandë woon dë ta du soni ta kai olo te un wei. 29 Nöö sëmbë o kumutu a hii së u di goonliba go a Gadu köndë ala, nöö de tuu o go sindo a tafa ala, ˻ma wan o sa dou a de˼. 30 Nöö hën mbei mi ta taki da unu limbolimbo taa dee sëmbë dee bi dë fesiwan aki sa ko bakawan ala. Dee bi dë bakawan aki sa bia ko dë fesiwan ala. Da sö.” 31 A di wan seei daka naandë, hën wanlö Faliseima ko a Masa Jesosi ko taki dëën taa: “Mësitë, a bëtë i kumutu aki go e, biga Könu Helodi ta suku i faa kii.” 32 Ma nöö Masa Jesosi piki de taa: “Un go taki da di bödjëëma naandë taa mi dë aki ta jaka dee didibi ta puu a sëmbë liba, mi ta kula dee sikima ko bunu. Nöö mi o wooko di wooko u mi wantu daka eti. Ma fu go, mi musu fu go a Jelusalen nöömö. Biga de an ta kii wan tjabukama u Masa Gadu a wan oto kamian möön leki a Jelusalen.” 34 Hën a bia ta fan soni u Jelusalen. A taa: “Aai baa, di köndë de kai Jelusalen, dee sëmbë fëën nöö ta kii dee tjabukama u Masa Gadu sö. Dee sëmbë a ta manda da de tuu de ta naki ku sitonu ta kii. Nöö a tjali möönsö, un dee sëmbë a Jelusalen dë. Biga fa un sai dë, un sabi un mëni pasi mi kai unu fuun ko a mi nö, leti kumafa wan ganian mama ta kai dee mii fëën fu de ko tjubi nëën hanza basu. Ma wan bi kë. 35 “Hën mbei fa u dë aki, nöö di köndë fika da unu awaa. Biga mi, ma o dë ku unu möön. Mi o go. Ma te wan ten dë, woon toona si mi möön. Nöö woon ˻kisi mi ku wai awaa˼ ta bai taa: ‘Gaantangi u Gadu fu di sëmbë di ko a u a di në u Masa.’ ”

Lukasi 14

1 A wan saba daka hën wan u dee fesima u dee Faliseima kai Masa Jesosi faa ko njan nëën wosu. Nöö di a ko, nöö ˻wanlö Faliseima ku wanlö Sabima u Wëti˼ dë leti dë ta watji ën ˻u de feni wan soni nëën di an bunu, u de tjëën go kaagi˼. 2 Nöö wan womi sai dë tu ku wan siki fëën. Di sëmbë bi siki taanga te hii sinkii fëën soi. 3 Nöö hën Masa Jesosi hakisi dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti dee sai dë taa: “Wë dee sëmbë aki o, mi kë hakisi unu wan soni. Te saba daka, a bunu fii kula wan sëmbë ko bunu, naa i musu disëën? Unfa di wëti u Mosesi taki?” 4 Ma nöö na wan sëmbë piki ën. De an taki aai, de an taki nönö. Nöö hën Masa Jesosi tëndë maun panjan di womi. Nöö hën a kulëën te a kaba, hën a mandëën go. 5 Nöö hën a toona hakisi de möön taa: “Ee wan sëmbë i abi wan womi mii fii ee nasö wan kau, nöö hën a kai a tobo wata, nöö fu di a dë saba daka nöö joo disëën faa dëdë nö, naa joo go puu ën?” 6 Ma nöö de an piki ën na wan wojo soni möönsö. 7 Nöö fa de dë sindosindo a tafa naandë, nöö hën Masa Jesosi luku dee sëmbë dee ko a di piizii dë te a kaba lontu dou. Nöö hën a si taa sëmbë sai dë kë sindo a dee möön hebi kamian fu di tafa, biga de ta suku hei u deseei tumisi. Nöö hën a konda wan oto da de. 8 A taki da de taa: “Te wan sëmbë kai i fii ko a wan piizii nëën wosu, nöö te i go, nöö ja musu suku u go sindo a di möön hei kamian wante e. Ma i musu sindo te a wan së buka ala. Biga kandë sö, di sëmbë di kai i ko dë, bi kai wan oto sëmbë tu di hei möön i. 9 Nöö a o ko taki da i taa: ‘Wë mati o, saka ko sindo a baka aki, be di otowan sindo a i kamian.’ Nöö di juu naandë, ku gaan sen joo hopo go sindo a di möön lagi kamian. 10 “Ma ee wan sëmbë kai i fii ko a wan piizii nëën wosu, nöö te i go, nöö go sindo a di möön lagi kamian e. Nöö te di juu a ko, nöö ee a si taa wë di kamian i sindo ala an fiti i, nöö a o kai i taa: ‘Mati o, na sindo ala baa. Ko sindo aki.’ Nöö a o tei i tja go buta a wan möön hei kamian. Nöö fa joo hopo ka i bi sindo dë fii waka go sindo a di möön hei kamian, nöö dee oto sëmbë o si taa aai, i dë wan hei sëmbë tuu. 11 “Biga di sëmbë di ta hopo ën seei, nöö hën de o saka. Ma di sëmbë di ta sakëën seei, nöö hën de o hopo.” 12 Nöö hën Masa Jesosi taki da di sëmbë di kai ën a di piizii naandë taa: “Mati o, te joo kai sëmbë möön fu de ko njan ku i, nöö na kai dee bëë fii e, ku dee bunu mati fii, ee nasö dee gudu sëmbë dee ta libi a i bandja dee sa du i bunu baka. Wë biga ee i kai dee sëmbë dë wanwan, nöö te de o njan nöö de o toona kai i tu. Nöö te de kai i, i go njan te i hopo, nöö hën di njanjan i njan dë, hën nöö da di paima i feni fu di i bi kai de ko njan ku i. Nöö a kaba. 13 “Ma te joo kai sëmbë u de ko a i wosu ko njan, nöö i musu suku dee pootima e. Ee wan sëmbë aan möni, ee wan sëmbë wojo booko, ee wan sëmbë lan, nöö de i musu ta kai be de ko njan a i wosu. 14 Nöö joo feni bunu fëën. Biga dee lö sëmbë dë, de an sa toona paka i baka. Ma wan daka ta ko Masa Gadu o weki dee sëmbë a dëdë dee bi libi bunu nëën wojo, nöö a di daka dë joo feni di paima fii e.” 15 Nöö hën di Masa Jesosi fan sö te a kaba, nöö hën wan u dee sëmbë ku ën dë sindosindo a tafa dë taki dëën taa: “Wë di sëmbë di o feni kamian go sindo a di tafa u Masa Gadu nëën köndë ala, nöö a a' bunuhedi e!” 16 Nöö hën Masa Jesosi piki ën, a konda wan oto dëën taa: “Wan womi bi dë, nöö hën a kai hia sëmbë u de ko nëën. Nöö hën a seeka soni u njan te a hia u de musu ko njan ku ën. 17 “Nöö di di juu kisi, nöö hën a manda wan wookoma fëën u go taki da dee sëmbë taa di juu dou, be de ko. Biga hii soni dë seekaseeka kaa. 18 “Ma nöö di di wookoma go kai de, hën de tuu ta pii soni ta konda. Wan u de taa: ‘Wë fa mi dë aki, nöö ma sa ko e. Biga mi bai wan goon, nöö mi musu go luku ën. Nöö taki da i masa taa an musu tei mi u hogi.’ 19 “Di otowan taki taa: ‘Wë mi bai teni kau, nöö mi musu go wooko ku de luku. Nöö hën mbei ma o feni pasi u ko. Nöö taki da i masa taa be an tei mi u hogi.’ 20 “Di otowan taki möön taa: ‘Wë djunsu aki mi tei wan mujëë, nöö ma o sa ko.’ 21 “Hën di wookoma toona ko dëën masa dee bosikopu. Nöö hën di masa hati boonu seei, hën a taki dëën taa: ‘Wë nöö toona go hesihesi e, nöö i waka a dee gaangaan sitaati ku dee pikipiki sitaati dee dë a di köndë aki tuu, nöö i suku dee lanlan sëmbë ku dee sëmbë dee an sa wooko, ku dee bookowojo sëmbë ku dee pena sëmbë, nöö i tja de tuu ko.’ 22 “Hën di wookoma go tefa a ko, hën a taa: ‘Wë Masa, wë mi feni dee sëmbë nöö de ko kaa, ma misikuma kamian dë eti.’ 23 “Hën a taa: ‘Wë nöö toona go a dee pandasi kamian ku dee boiti ku dee sabana dendu, nöö te i feni sëmbë nöö i panjan de a maun hai tja ko. Biga di wosu u mi musu fuu. 24 Ma nöö mi taki da unu taa dee fosu sëmbë dee mi bi kai dë, nöö na wan u de sa feni di njanjan u mi aki njan möön e.’ ” 25 Nöö fa Masa Jesosi ta waka nango dë, nöö wanlö hia sëmbë ta waka ku ën nango. Tee wan pisi, hën a bia luku de. Hën a taki da de taa: “Ee wan sëmbë ja sa kai mi gaan soni möön i mama ku i tata ku i mujëë ku dee mii fii ku dee baaa fii ku dee sisa fii ku hii dee libi dee i abi tuu, nöö ja sa dë wan bakama u mi e. Biga i musu sa tja sitaafu u mi hedi. Ee i dëdë seei fu mi hedi, ja musu a' toobi. 27 Biga ee wan sëmbë i kë waka a mi baka, nöö ja musu abi kë fii seei e. Ma di soni di mi kë, hën nöö i musu du, nöö joo dë wan bakama u mi tuutuu. 28 “Wë nöö un musu pakisei di soni bunu e. Biga ee wan fuunu kë mbei wan wosu nöö unfa joo du? Ja o go sindo pakisei te i kaba luku ee di möni fii tjika u du di wooko bifö i go seti mbei ën ö? 29 “Wë biga ee i go seti ën nöö hën di möni fii kaba, nöö te wan sëmbë ko dë ko si ën nöö a o taa: 30 ‘Di womi aki, luku wan gaan wosu a seti mbei disa aki. Na mbei wë an kë mbei ën e, ma di möni fëën wë kaba.’ Nöö di juu dë nöö de o ta mbei i fa. 31 “Nöö söseei ee wan könu abi teni dusu sodati nöö hën a pakisei taa a o go feti ku wan oto könu di abi tuwenti dusu sodati, nöö bifö a go a musu pakisei bunu ee a sa feti ku ën. 32 “Ma ee a luku te a kaba nöö a si taa: ‘Wë di könu di abi tuwenti dusu sodati dë, ma sa wini ën,’ nöö an musu luku te di könu ko zuntu poi e. Ma a musu manda sëmbë a fesi go begi ën te a kaba, be di taki koti bifö de ko miti. 33 “Wë nöö söseei hiniwan fuunu musu sindo pakisei ee i sa disa dee soni dee i abi, nöö ee ja sa disa de fii ko ta waka a mi baka nöö ja sa dë bakama u mi e. 34 “Wë biga un luku, dee sëmbë. Satu dë wan suti soni u njan tuu, ma ee di satu kaba a sösö te an sa kisi gansë möön, nöö andi i sa du ku ën möön? 35 A kapëë nöö i sa tei ën tuwë, biga aan heepi a goonliba möön. ˻Nöö söseei joo dë tu e, ee ja waka ku hii i hati a mi baka.˼ “Nöö fa mi fan ku unu aki, nöö un pakisei ën bunu e, dee sëmbë, be un fusutëën.”

Lukasi 15

1 Wan daka hën dee sëmbë ta pii lanti möni ku dee oto takulibima u di köndë, hën de go a Masa Jesosi faa musu konda Gadu oto da de. 2 Nöö hën dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti ko si Masa Jesosi ku dee sëmbë naandë makandi. Nöö hën de taa: “Ee! Aai baa. Di sëmbë aki, a ta butëën seei kuma bumbuu sëmbë, ma a ta hulu dee gaan takulibima u di köndë. So juu hën ku de ta njan makandi seei. A bunu nö?” 3 Nöö Masa Jesosi sabi taa sö de ta guunjëën, nöö hën a da de wan oto. A taa: 4 “Un haika e, dee sëmbë. Ee wan fuunu abi wan höndö sikafu nöö wan u de kumutu a dee otowan dendu go lasi, nöö unfa joo du? Ja o seeka dee nëniteni-ku-nëni naandë disa a sabana dë, nöö i go suku di lasi wan te i feni ën nö? 5 Nöö te i feni ën kaa, nöö joo wai seei hopo ën buta a gangaa baaku tja ko a ganda. Nöö te i ko dou ku ën kaa, nöö joo kai dee mati fii ku dee sëmbë dë a i bandja naandë taa: ‘Un ko mbei piizii ku mi e, dee sëmbë. Biga di mbeti u mi bi lasi, nöö mi feni ën baka.’ 7 “Wë nöö fa i si hii sëmbë ta wai naandë, nöö söseei a dë a Gadu Köndë tu te wan takulibima biëën libi ko ta waka a Masa Gadu baka. De ta piizii ku ën möön leki dee oto nëniteni-ku-nëni sëmbë dee bi dë seekaseeka dë kaa.” 8 Nöö hën a toona taki da de möön taa: “Nöö söseei tu, ee wan mujëë abi teni kpëngëlë möni nöö hën wan u de lasi, nöö an o sëndë faja nöö a ta bai di wosu köniköni ta suku ën teefa a feni ën baka nö? 9 Nöö te a feni ën kaa, nöö a o kai dee mati fëën ku dee sëmbë dë nëën bandja tuu ko. Nöö a o taki da de taa: ‘Dee sëmbë o, mi bi abi teni kpëngëlë möni nöö wan u de bi lasi, hën mi ta suku ën tefa u dë aki hën mi feni ën. Nöö un ko wai mbei piizii ku mi makandi.’ 10 “Wë nöö fa i si dee sëmbë ta wai u di wan kodo kpëngëlë möni bi lasi de feni dë, nöö söseei dee basia u Masa Gadu ta wai tu e, ee wan kodo takulibima seei biëën libi ko ta waka a Masa Gadu baka.” 11 Nöö hën a toona taki da de möön taa: “Wan tata bi dë e, nöö a bi abi tu womi mii fëën. 12 Nöö hën wan daka hën di piki wan ko nëën. Hën a taki dëën taa: ‘Taata o, mi kë fii paati dee gudu fii, nöö i da mi di u mi së di mi bi o feni wante.’ Nöö hën di tata paati di gudu fëën da dee womi mii fëën te a kaba. 13 “Nöö an longi möön, hën di piki wan sei dee gudu fëën. Hën a tei di möni. Hën a go a wan longi köndë, nöö naandë a poi di möni fëën tuu ku jajo libi. 14 Nöö hën a sai dë te wan pisi, hën wan gaan hangi ko a di köndë. Nöö hën pena ko ta kii ën a hii fasi, biga di möni fëën bi kaba gaanduwe kaa. 15 “Nöö hën a go a wan sëmbë u di köndë go suku wooko. Nöö hën di sëmbë dëën wan wooko, a mandëën faa musu go ta luku dee hagu fëën dëën. 16 Nöö hangi ko ta kii di womi mii tee dee hagu njanjan seei a bi kë feni njan fu bëë fëën fuu, ma na di dë seei de dëën. Na wan sëmbë dëën soni u njan a di köndë möönsö. 17 “Nöö hën a sai dë tee wan pisi, nöö hën wojo fëën ko limbo. Hën a taa: ‘Luku fa mi dë aki. Sömëni wookoma mi tata abi ta da njanjan, de ta njan te tjika de, nöö hën mi ko dë aki ta pena da hangi ta kii. 18 Nöö mi sabi andi mi o du. Mi o toona go a mi tata, nöö mi o go taki dëën taa: “Taata, wë mi du hogi ku i tee dou ku Masa Gadu tuu. 19 Nöö ma waiti möön seei fii musu tei mi kuma mii fii e, ma tei mi kuma wan wookoma fii nöö.” ’ 20 “Nöö hën a hopo ta waka nango nëën tata. “Nöö di tata bi dë a wosu naandë. Te wan pisi, hën a tuwë wojo go te ala, hën a si wan sëmbë ta ko. Hën a si taa di womi mii fëën hën ta ko naandë. Nöö hën tjali fëën kisi ën tee. Hën a hopo vu kule go kisi ën baasa, a bosi ën wai ku ën te a bigi. 21 “Nöö hën di womi mii taa: ‘Taata o, wë ma waiti tjika möön fii tei mi kuma miii fii e, biga mi du i hogi tee dou ku Masa Gadu seei tu.’ 22 “Ma di tata an haika di mii seei. A taki da dee wookoma fëën taa: ‘Un hesi go tei di möön waiti wojo koosu tja ko bisi dëën. Nöö un go tei andelu tja ko tuusi nëën finga, nöö un tja saapatu ko dëën be a bisi. 23 Nöö un go kii di fatu kau tja ko, boo boi njan mbei piizii. 24 Biga di womi mii u mi aki bi go kaba a sösö, ma a toona ko a u baka.’ Hën de seti mbei di piizii. 25 “Nöö a di ten dë seei, di gaan baaa fëën bi dë a goon dendu. Nöö hën di a kumutu a goon ta ko, hën a jei de ta wai ta pëë ta mbei piizii te a bigi. 26 Nöö hën a kai wan u dee wookoma fëën tata ko, hën a hakisi ën taa: ‘Andi ta pasa bigi di bigi aki sö?’ 27 “Hën a piki ën taa: ‘Wë di piki baaa fii di bi go, hën wë toona ko a wosu. Nöö hën i tata kii di fatu kau ta wai ku ën fu di a toona ko ku libi a wosu baka.’ 28 “Nöö di di gaan baaa jei sö, hën hati fëën boonu tee a taa an o go a wosu. “Nöö hën di tata ko jei, hën a go nëën a döö go begi ën taa: ‘Womi, gaantangi, ko boo go a wosu.’ 29 “Hën a taa: ‘Wë nönö Taata, më o ko a wosu. Wë biga sömëni jaa longi mi ku i dë aki, mi ta du hii soni da i dee i ta manda mi fu mi musu du. Na wan daka seei mi pasa i buka. Mi ta wooko da i kuma mi da wan sitaafuma fii, ma na wan daka i da mi wan u dee kaabita seei fu mi mbei piizii ku dee mati u mi. 30 Ma di womi mii fii aki di go poi dee gudu fii ku di jajo libi fëën, tefa a toona ko aki nöö hën i ta mbei sö wan gaan piizii te i kii di fatu kau dëën. ˻Nöö ma sa ko a wosu. A hati mi poi.˼’ 31 “Hën di tata taa: ‘Wë mii o, wë fa mi ku i ta libi makandi aki, nöö hii dee soni dee mi abi aki tuu dë fii, na sö nö? 32 Ma di baaa fii di bi go sömëni longi te u mëni taa a dëdë kaba a sösö, hën wë toona ko a u ku libi baka. Nöö an fiti fuu wai mbei piizii ku ën nö?’ ”

Lukasi 16

1 Nöö hën Masa Jesosi toona taki wan oto woto möön da dee bakama fëën. A taa: “Wan guduma bi dë, nöö ˻a a' hia wookoma. Hën a tei wan sëmbë buta basi a dee wookoma fëën liba faa ta seeka di wooko ta luku hii dee gudu fëën dëën.˼ “Nöö hën a dë tee wan daka, nöö hën wan sëmbë ko nëën ko taki dëën taa: ‘Mati o, haika e. Di basi i buta a dee wookoma fii liba dë, an ta wooko bunu e. A ta njan di möni fii.’ “Hën di guduma taa: ‘Sö nö?’ Hën a taki aai. Hën a taa: ‘Wë antoobi.’ 2 “Nöö hën a manda kai di basi ko nëën. Hën a taki dëën taa: ‘Womi, mi jei wan soni. Wë nöö hën mi kai i ko hakisi fii musu konda da mi. De taki da mi taa i ta njan di möni u mi tuu. Wë nöö i musu taki da mi unfa i wooko ku di möni, biga abiti möön mi o puu i. Ja o dë basi fu di wooko u mi möön.’ 3 “Nöö hën di basi taki nëën hati taa: ‘Ee maingë, di soni aki, a bigi da mi. Wë nöö ee di masa u mi ko puu mi a wooko, nöö andi seei mi o du? Biga ma sa wooko a goon dendu te tja heepi ko da mi fu mi feni soni njan. Nöö fu mi ta waka ta pidi njanjan a sëmbë wosu, mi a' sen fëën. Ma sa du ën.’ 4 “Hën a sai dë te wan pisi, hën a taa: ‘Söö. Wë mi saandi mi o du u te de puu mi a di wooko, nöö oto sëmbë sa hoi mi a de wosu. Nöö pena an o kii mi.’ 5 “Hën di a pakisei sö kaa, nöö hën a kai hii dee sëmbë dee bi juu soni nëën masa söndö paka. Nöö hën di de ko nëën, hën a taki da di fosuwan taa: ‘Womi o.’ A piki. A taa: ‘Un mëni i bi abi fii paka di masa u mi?’ 6 “Hën a piki ën taa: ‘Wë basi, mi abi wan höndö bali fatu dee mi bi tei fu mi musu paka.’ “Hën a taki aai. Hën a tei di pampia a bi sikifi dee soni a bi juu, hën a tënëën tuwë. Hën a dëën wan oto pampia taa: ‘Luku wan oto pampia aki. Go sindo, nöö i toona sikifi ën. Ma te joo sikifi, na sikifi wan höndö möön e. Sikifi feifiteni bali nöö.’ Hën a tei, hën a go sindo hën a sikifi. 7 “Hën a kai wan otowan, di u mbei tu. Hën a taa: ‘Womi o, fa u ta wooko aki, nöö dee soni mi bi juu i, un mëni i abi fii musu paka?’ “Hën a piki ën taa: ‘Wë basi, mi abi wan dusu saku boon fu mi musu paka.’ “Hën a tei di biifi hën a tënëën. Hën a taki dëën taa: ‘Go sindo, nöö i sikifi otowan. Ma te joo sikifi, nöö i sikifi aiti höndö nöö. Na sikifi wan dusu möön.’ ˻Nöö sö a saka di möni da de tuu.˼ 8 “Nöö hën di di guduma si fa di basi du dë, hën a taa: ‘Aai, di sëmbë aki, ˻hii fa a hogi˼ ma a sabi u du soni e. A köni tuu. ˻A sabi fa u heepi ën seei fu te di fuka ko nëën a bakaten, nöö a sa libi.˼’ ” Nöö hën Masa Jesosi toona taa: “Luku fa di guduma gafa di sëmbë. Nöö mi taki e, dee sëmbë u di goonliba aki dee an ta waka a Masa Gadu baka, de ta libi a wan fasi u tja wini ko da de a bakaten möön leki dee sëmbë dee ta waka a Gadu baka e.” 9 Nöö hën a toona taki da de taa: “˻Un si fa di basi du aki nö? A seeka di soni faa musu toona heepi ën seei a bakaten.˼ Nöö sö unu seei musu du tu e, dee sëmbë. Dee möni un si un ta wooko a goonliba aki, nöö un musu ta wooko ku de a wan fasi fu te di daka un kumutu a di goonliba aki, nöö de o kisi unu ku piizii seei te un dou a Gadu köndë ala ka woon dë fu teego. 10 “Nöö a dë sö taa ee wan sëmbë ja sa seeka wan piki soni te a ko bumbuu soni, nöö söseei ja o sa seeka gaan soni tu. Nöö ee i ta fufuu piki soni, nöö söseei joo ta fufuu gaan soni tu. 11 “Nöö ee wan sëmbë ja ta seeka di gudu i ta feni a goonliba aki a wan bumbuu fasi, ja ta njan mën kumafa a fiti, wë nöö unfa Masa Gadu o sa futoou i faa da i gaan gudu nëën köndë fii seeka? 12 Nöö ee wan sëmbë ja ta seeka oto sëmbë soni te de butëën a i maun, nöö unfa de o da i soni fii seei, fii seeka? 13 “Nöö na wan sëmbë sa dini tu masa makandi e, dee sëmbë. Biga joo lobi wan möön wan. Ee i hëngi a wan, nöö ja o sa hëngi a di otowan möön. Wë nöö i sa dë a Gadu baka, ee nasö i sa dë a gudu baka, ma nöö ja sa dë a de tuu baka makandi e.” 14 Nöö di Masa Jesosi taki dee oto aki teefa a kaba, nöö hën dee Faliseima jei, nöö hën de an kë sö. Biga deseei a' langabëë u möni tumusi. Nöö hën de bia ta sösö Masa Jesosi ta mbei ën fa. 15 Hën Masa Jesosi taki da de taa: “Wë unu wë mi ta taki tuu e. Biga a sëmbë wojo un ta mbei taa un dë bumbuu sëmbë, ma Masa Gadu hën sabi unu hati e. Nöö di soni libisëmbë ta si u gaan bumbuu soni, nöö a Masa Gadu wojo an dë wan wojo soni.” 16 Nöö hën a taki da dee Faliseima möön taa: “Un haika e, dee sëmbë. Fu sensi di ten u Mosesi te kisi di ten u Johanisi di Dopuma, nöö dee wëti Mosesi ku dee tjabukama bi kisi a Gadu bi ta konda da libisëmbë fa u de waka a Gadu baka. Ma nöö fa u dë aki, wan njunjun buka ko taa Masa Gadu hopo wan Njunjun Tii. Nöö hia sëmbë ta biinga a di Njunjun Tii dë baka kaa. 17 Ma tökuseei an dë taa dee awoo wëti an bunu e. Mundu ku goonliba sa kaba, ma na wan piki wan u dee wëti seei o kaba a sösö möönsö.” 18 Hën a toona taki möön taa: “Ee wan sëmbë i go tei wan mujëë te nöö hën i tuwëën disa nöö i toona go tei wan otowan, nöö di wëti u Masa Gadu hën i booko dë kaa e. Nöö söseei tu, ee wan sëmbë i go tei wan tuwë mujëë fu wan oto womi, nöö i seei booko di wëti u Gadu tu.” 19 Nöö hën a toona taki da de möön taa: “Wë un haika e, dee sëmbë. Wan guduma bi dë a wan köndë. Nöö a gudu tee na sipootu. Hiniwan juu a ta libi fëën kumafa a kë ta bai dee gaan dii koosu ta bisi ta mbei gaan piizii. 20 “Ma nöö wan sëmbë bi dë a di köndë naandë tu de ta kai Lazalosi. A pena te an saanfa u du ku ën seei. Kasikaasi kisi ën hii ën sinkii. Na hopo seei a ta hopo ta waka. Nöö de ta hopo ën ta tja nango ta buta a di guduma dööbuka 21 fu te di guduma njan nöö a kandë a sa feni so u dee sakasaka u dee njanjan fëën dee ta kumutu nëën tafa ta kai a goon. Nöö dee dagu u sitaati ta ko ta lëmbë dee kasikaasi fëën nëën sinkii. 22 “Nöö hën de dë te wan pisi nöö hën di penama dëdë. Hën dee basia u Masa Gadu ko tei ën tja go nëën gaan sëmbë Abahamu bandja. ˻Nöö a sai dë ta wai ta piizii ta libi suti kumafa di libi dë ala.˼ “Nöö a baka fëën hën di guduma dëdë tu, hën de tjëën go bei. 23 Ma nöö fa a dëdë dë, nöö hën a go a didibi faja. Hën a go sai dë a di faja dendu ta tja sitaafu ta bai ta kai olo. “Tee wan pisi, nöö hën a hopo wojo luku te ala, a si Lazalosi a Abahamu bandja dë. 24 “Hën a bai kai Abahamu taa: ‘Taata oo, Taata, gaantangi, tei tjali u mi nöö i manda Lazalosi be a tuusi finga fëën a wata tja ko munjan mi töngö. Biga ka mi dë aki, di faja ta kendi mi tumusi.’ 25 “Nöö hën Abahamu piki ën taa: ‘Ke, aai mii, wë mi jei e. Ma mëni taa di ten di i bi dë a goonliba ala, i bi ta libi bunu kumafa i kë. Soni seei an bi ta fuka i. I bi njan di bunu libi fii a goonliba ala tuu bifö i dëdë ko aki. Nöö Lazalosi, di a bi dë a goonliba ala, nöö hii fuka a bi ta tjai. Wë nöö fa u dë aki i ko ta tja sitaafu, ma Lazalosi hën ko feni böö awaa. 26 “ ‘Ma haika, boiti u di dë, pasi an dë fu dee sëmbë u mi aki aba ko a unu ala e. Söseei pasi an dë a unu ala tu fu un sa aba ko a u aki. Biga wa sa pasa di gaan fundu ngötö a u mindi aki fuu ko miti ku u seei.’ 27 “Nöö hën di guduma taa: ‘Aai, wë mi jei. Ma nöö i sabi nö? Mi begi i Taata, gaantangi, manda Lazalosi be a go a mi tata wosu, 28 nöö a o si wanlö baaa u mi naandë. De dë feifi. Nöö gaantangi be a wasiköi de da mi taa de an musu libi kumafa mi bi libi a goonliba ala möön, fu de ko a di sitaafu kamian aki.’ 29 “Nöö hën Abahamu piki ën taa: ‘Sö nö, womi?’ Hën a taki aai. Hën a taa: ‘Wë, mi jei. Ma i sabi nö? Dee sëmbë a goonliba ala, de abi dee buku fu Mosesi ku dee u dee tjabukama u Masa Gadu kaa. Nöö be dee baaa fii haika andi dee buku ta taki nöö de waka a de baka.’ 30 “Hën di guduma taa: ‘Aai, Taata, sö a dë tuu. Ma di dë wanwan an tjika. Ma ee wan dëdë sëmbë hopo go wasiköi de, nöö de o bia de libi.’ 31 “Hën Abahamu piki ën taa: ‘Ma haika e, mati. Ee de an sa tei dee sikifi a dee buku naandë, nöö ee wan sëmbë hopo kumutu a dëdë köndë go fan ku de seei, de an o jei möönsö e.’ ” Sö wan gaan oto Masa Jesosi konda dë e.

Lukasi 17

1 Hën Masa Jesosi taki da dee bakama fëën taa: “Un musu sabi taa dee soni ta hai sëmbë puu a Gadu pasi an o sa kaba a di goonliba aki möönsö. Ma mi bai helu da dee sëmbë dee o ta tja dee lö soni dë ko a sëmbë. 2 Biga ka fii du sö wan soni, nöö a möön bunu de tai wan gaan gindi sitonu a i gangaa, nöö de tja i go tuwë a ze mindi be i dëdë kaba a sösö wante, fu ja du di hogi di i bi pakisei dë. Di sitaafu dë hogi, ma an hogi kuma di i bi o feni ee i bi feni pasi puu sëmbë a Gadu pasi. 3 Un musu luku bunu ku di soni naandë fu an musu miti unu e.” Hën a toona taa: “Wë nöö ee i si taa di otowan fii du i hogi, nöö i musu fan ku ën be an du sö ku i möön. Nöö ee i si taa a piki disa di hogi du fëën dë, nöö i musu disëën. Ja musu hoi ën a bëë. 4 Ee a du i hogi sëbën toon a wan daka seei nöö hën a ko a i sëbën toon ko begi i fii dëën paadon, nöö i musu disëën. Na hoi ën a bëë möön e.” 5 Nöö hën dee bakama taki da Masa Jesosi taa: “Wë Masa o, u ta biibi a Masa Gadu liba, ma di biibi fuu an tjika. Nöö u begi i gaantangi, heepi u be di biibi fuu ko möön taanga.” 6 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Aai. Wë womi, ee i abi wan piki biibi a Gadu liba kuma ahun sii seei, hën i taki da di pau i si aki sö taa: ‘Hön kumutu aki go paandi i seei a ze,’ nöö a o piki i buka e.” 7 Nöö hën a taki da de möön taa: “Undi fuunu o abi wan wookoma, nöö te a go a wooko a goon dendu nasö a go luku dee mbeti a sabana tee a ko, nöö i taki dëën taa: ‘Ko sindo njan’? 8 “Na tuu fii. Ma joo taki dëën taa: ‘Wë luku, di i ko kaa, nöö i seeka hesihesi nöö i go boi njanjan seti tafa da mi be mi njan. Nöö te mi njan te bëë u mi fuu kaa, nöö i seei sa njan tu.’ 9 “Wë nöö unfa un pakisei u di soni naandë? Un pakisei taa di basi u di wookoma musu da di wookoma fëën apaiti tangi fu di a wooko dëën taanga sö nö? Nönö. An dë faa dëën tangi e. Wë biga fa a wooko naandë, sö nöö a bi musu wooko. 10 “Wë nöö unu seei tu e, te un wooko da Masa Gadu kumafa a da i di wooko, nöö an dë fuun suku tangi nëën e. Biga sö nöö di wooko fuunu dë kaa.” 11 Nöö fa Masa Jesosi nango a Jelusalen dë, nöö hën a ta pasa a di pisiwata u Samalia ku Galilea mindi. 12 Nöö hën a go dou a wan piki köndë. Hën teni sëmbë ko miti ku ën naandë, nöö dee sëmbë dë tuu siki tjina siki. Hën de taanpu te ala, 13 de bai taanga kai Masa Jesosi taa: “Jesosi, Masa o, ke gaantangi, tei tjalihati fuu nöö i heepi u baa!” 14 Nöö di Masa Jesosi jei di bai, nöö hën a bia luku. Hën a si dee sëmbë. Hën a taki da de taa: “Ee, aai mii. Wë un sabi nö? Un pasa go a dee begima be de si unu fa un dë.” Nöö di de seti nango, te wan pisi hën de tuu ko bunu djee. 15 Nöö di wan u de si taa a ko bunu, hën an go möön ma a bia toona. Nöö hën a ta bai taanga ta gafa Gadu ta dëën tangi u di bunu a du ën naandë. 16 Nöö hën a kule go kai a Masa Jesosi fesi a goon naandë. Hën a taki dëën taa: “Ke Masa, gaantangi fii e, fu di bunu i du mi aki. A bigi. Nöö mi si ën!” Nöö di sëmbë dë bi dë wan Samalia sëmbë. ˻An bi dë Isaëli sëmbë seei kuma dee oto nëigi, faa bi musu da Gadu tangi sö.˼ 17 Nöö hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Wë womi o, fa i ko i wanwan aki, na teni sëmbë un bi dë ko bunu nö? Unsë dee otowan fii dë? Na wan u de toona ko fu de ko da Gadu tangi möönsö möön leki di döösë sëmbë aki nö? Wë a bigi a mi.” 19 Hën a taki dëën taa: “Wë womi o, hopo go fii e. Di biibi di i abi a mi liba, nöö a heepi i kaa.” 20 Wan daka, hën wanlö Faliseima ko a Masa Jesosi ko hakisi ën taa: “Mësitë o, na un ten Masa Gadu o ko a goonliba ko tei di Könu Tii fëën, faa taki a hii sëmbë liba?” Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Wë un haika e. ˻Di tii u Gadu an ta ko kumafa un ta mëni ën dë e. Biga˼ dee könu u di goonliba aki te de o ko u tii dee köndë, nöö hii sëmbë ta sabi taa de ta ko. ˻Biga de ta wai ta pëë doon, tutu ta piki.˼ Ma di ko u di tii u Masa Gadu hën an o dë sö e. 21 “Biga te a o ko, nöö na wan sëmbë o sa taki taa: ‘Luku ën aki.’ Ee nasö: ‘Luku ën ala.’ De an o sa lei sëmbë sö. Biga di Tii fëën ta dë a dee sëmbë dee ta waka nëën baka hati.” 22 Nöö hën a taki da dee bakama fëën taa: “Fa mi o disa unu go aki, nöö wan ten o ko nöö un tuu o hangi u si ee wan u dee daka seei di Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o dë nëën könubangi ta taki a hii mundu liba. Ma wan o sa si ën eti. 23 Sëmbë o taki da unu taa: ‘Un luku ën aki!’ Ee nasö: ‘Un luku ën ala.’ Ma wan musu go luku e. Wan musu piki möönsö. 24 “Biga te di daka di Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko, nöö a o dë leti kuma te liba koti faja walau sö, hii sëmbë ta si ën. Biga liba ala o limbo gbegede te kisi ku goon aki tuu. Nöö söseei di ko u mi o dë tu. 25 Ma bifö mi toona ko aki a sö wan fasi, nöö mi musu tja sitaafu ku pena tee bifö. Biga dee lö sëmbë u di ten u dë aki, de an dë a mi du. Kwetikweti. 26 “Ma di ten di Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba, nöö a o dë leti kumafa di ten u Noa bi dë. Biga leti kumafa soni bi ko miti dee sëmbë a di ten dë, nöö söseei a o miti dee sëmbë u di ten di mi o ko tu. 27 Biga a Noa ten de bi ta njan ta bebe, dee womi bi ta tei mujëë, dee mujëë bi ta tei manu. De bi ta libi u de kumafa de kë söndö mëni Gadu möönsö, tefa di daka Noa go a di sipi dendu. Hën di tjuba seti kai, gaan wata ta ko te a kii de tuu fia puu dë. 28 “Nöö söseei tu a bi miti dee sëmbë a di ten u Lotu. Dee sëmbë bi sai dë ta njan ta bebe, de bi ta bai soni ta sei, de bi ta koti goon ta paandi njanjan, de bi ta mbei wosu, 29 tee di daka di Lotu kumutu a Sodom go. Nöö hën di wan seei daka naandë faja kumutu a liba mökisi ku di soni de kai zuwalufu kai ko a goon tjuma dee sëmbë u Sodom kii tuu fiaa puu dë. 30 Wë nöö söseei a o pasa tu te Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o toona ko a goonliba fu sëmbë musu si mi.” 31 Nöö hën a taki da de möön taa: “A di daka dë nöö ee wan sëmbë dë nëën baiko, nöö an musu tei ten faa go tei soni fëën nëën wosu dendu e. A musu bazia ko a goon wante nöö a kule go tjubi. Nöö söseei ee wan sëmbë dë nëën goon dendu ta wooko, nöö an musu kule go a ganda go tei soni nëën wosu, ma a musu kule go tjubi nöö. 32 “Nöö fa mi ta fan aki, un mëni di soni di bi pasa ku di mujëë fu Lotu e. 33 Biga di sëmbë di ta biinga faa hoi ën libi kumafa a këën ˻ku dee soni fëën dee a abi a goonliba aki˼, nöö a o lasi ën nöömö. Ma di sëmbë di aan toobi faa lasi ën, nöö hën o feni ën fa a kë.” 34 Hën a taki möön taa: “A di daka di Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o ko, nöö tu sëmbë sa dë a wan bedi ta duumi, nöö wan u de Gadu o tei tja go nöö di otowan a o disëën. 35 Nöö tu mujëë o dë makandi a wan kamian ta mbei boon, nöö wan u de Gadu o tei tja go, nöö di otowan a o disëën. (( 36 Söseei tu sëmbë sa dë makandi ta wooko a goon dendu, nöö wan u de Gadu o tei tja go, nöö di otowan a o disëën dë.))” 37 Nöö hën dee bakama u Masa Jesosi hakisi ën taa: “Wë, Masa o, na unsë u di goonliba di soni naandë o pasa?” Nöö hën a koti wan nöngö da de taa: “Ka wan mbeti dëdë fika, nöö naandë dee opete ta ko.”

Lukasi 18

1 Nöö hën Masa Jesosi taki wan woto da dee bakama fëën faa lei de kumafa de an musu ko wei u begi Gadu, ma de musu ta begi ën hiniwanten söndö lasi hati. 2 A taa: “Wan fisikai bi dë a wan köndë, nöö a bi hogi tee an ta fëëë Gadu, nöö aan toobi ku libisëmbë tu. 3 Nöö wan mujëë bi ta dë a di köndë dë tu, manu fëën bi dëdë. Nöö a bi ta ko a di fisikai nöömö ta ko ta begi ën taa: ‘Fisikai o, mi kë i heepi mi. Mi ku wan sëmbë a' sondi, nöö mi begi i fii kuutu di soni da u. Da mi di leti u mi nöö i dëën di adjabëë fëën.’ 4 “Nöö a fesi di fisikai an bi kë heepi di mujëë. Ma a baka fëën a ko pakisei tee a kaba, hën a taa: ‘Wë aluwasi fa ma ta fëëë Gadu, nöö ma a' toobi ku libisëmbë tu, 5 ma tökuseei di mujëë aki ta ko a mi nöömö, an ta disa mi ku di taki möönsö. Nöö mi o heepi ën be a feni di leti fëën, be mi böö fëën. Biga ee nasö, a o ta ko ta kaakei mi ku di taki fëën dë nöömö.’ ” 6 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Un haika fa di fisikai taki dë. A abi hogihati, ma tökuseei, a piki di mujëë buka. 7 Wë nöö Masa Gadu di abi sö bunuhati wë? Ee wan sëmbë fëën ta begi ën nöömö a ndeti ku didia, an sa heepi ën nö? Biga a bi pii de puu a oto sëmbë dendu tei ko fëën sëmbë kaa, nöö a o buuja ufö a ko a de nö? Nönö, an o buuja e. 8 Mi taki e, a o ko hesihesi a de ko kuutu soni da de. “Ma nöö fa mi fan dë seei, ma ˻fa de o du ku dee sëmbë u mi a di goonliba aki tjika dë, nöö˼ te Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki toona ko ˻u mi ko heepi de˼, nöö mi o feni sëmbë möönsö di ta biibi a mi eti nö?” 9 Nöö hën Masa Jesosi da de wan oto u dee sëmbë dee ta wisiwasi otowan ta mbei deseei taa de dë bumbuu sëmbë. 10 A taa: “Wan daka nöö hën tu sëmbë hopo, hën de go a Masa Gaangadu Wosu fu de go begi Gadu. Nöö wan u dee sëmbë bi dë Faliseima nöö di otowan bi dë wan sëmbë di ta pii lanti möni. 11 “Nöö hën di de go naandë, hën di Faliseima go taanpu te a wan së ala, hën wanwan. Nöö hën a begi taa: ‘Masa Gadu, gaantangi fii e, fu di ma dë kuma dee takusëmbëma, kuma dee fufuuma, kuma dee sëmbë dee ta tei sëmbë mujëë, kuma di sëmbë ta pii lanti möni aki. 12 Tu toon hiniwan wiki mi ta disa u njan ta begi i. Hiniwan soni mi abi nöö mi ta paati, nöö mi tja fii së ko da i a keiki kumafa di wëti dë. Sö mi ta libi.’ Sö di Faliseima begi. 13 “Ma di sëmbë ta pii lanti möni naandë, nöö a sabi taa an ta libi bunu tuu. Nöö sen kisi ën tee an sa hopo wojo luku liba möön. A fika a baka ala ta naki maun nëën hati taa: ‘Ke, Masa Gadu, a' tjalihati u mi nöö i heepi mi o. Biga mi sabi taa mi dë wan gaan takusëmbëma tuu.’ ” 14 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Wë mi taki da unu taa fa di sëmbë ta pii lanti möni go a wosu dë, nöö Masa Gadu an hoi dee hogi du fëën nëën bëë möön e, ma a tei ën ko sëmbë fëën. Ma di Faliseima dë, Gadu disëën a go fëën a wosu nöö. Biga hiniwan sëmbë di hopo hënseei, nöö Gadu o sakëën. Ma hiniwan sëmbë di saka hënseei, nöö hën Gadu o hopo.” 15 A di juu dë seei, nöö hën de ta tja dee piki mii ko a Masa Jesosi faa musu buta maun a de liba ˻begi da de˼. Ma di dee bakama u Masa Jesosi si sö, nöö hën de gandji da de taa: “Wan musu tja dee piki mii dë ko aki e.” 16 Ma di Masa Jesosi jei fa dee bakama taki, hën a taa: “Nönö. Wan tapa de e! Un be dee mii ko a mi nöö. Biga sëmbë kuma dee mii aki, de ta dë a di Njunjun Tii u Masa Gadu dendu ta feni di bunu fëën. 17 Nöö mi taki e, ee wan sëmbë i kë ko dë a di Tii u Gadu dendu, nöö i musu abi sakafasi ta futoou Masa Gaangadu kumafa wan mii ta abi sakafasi ta futoou dee gaan sëmbë fëën.” 18 Nöö hën wan hedima u dee Isaëli sëmbë ko a Masa Jesosi. Hën a hakisi ën taa: “Mësitë o, mi sabi taa i dë wan bumbuu sëmbë, nöö hën mi ko hakisi i andi mi musu du fu mi feni di libi u teego.” 19 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Womi, fa i ta kai mi bumbuu sëmbë aki, ma i saandi i ta taki dë nö? Bumbuu sëmbë an dë boiti Gadu wanwan nöö. 20 Ma nöö fii feni di libi u teego, nöö ja sabi dee wëti u Masa Gadu eti ö, taa ja musu go a oto mujëë möön leki di mujëë fii u wosu. Ja musu kii sëmbë. Ja musu fufuu sëmbë soni. Ja musu mindi soni da sëmbë. I musu ta lesipeki i tata ku i mama.” 21 Hën di hedima piki taa: “Wë, hii dee wëti dë tuu mi ta hoi fu sensi di mi dë piki mii.” 22 Nöö hën Masa Jesosi toona taki dëën taa: “Wë, mi jei. Ma ee fuu taki ën gbelin kumafa a dë, wan soni nöö toobi i eti. Hën da i musu go sei hii dee soni fii dee i abi te i kaba, nöö i paati di möni da dee pena sëmbë. Nöö te i du sö kaa, nöö i ko ta waka a mi baka. Nöö a bakaten nöö joo feni wan möön bunu gudu a Gaangadu Köndë.” 23 Nöö di di sëmbë jei sö, hën tjali ko kisi ën tee kuma a sa këë, biga a abi hia gudu tuu. 24 Nöö di Masa Jesosi si fa tjali kisi di womi fu dee gudu fëën hedi, nöö hën a taki taa: “Aai, di soni aki, a taanga e. Fu wan guduma butëën seei a di Tii u Masa Gaangadu basu, a dë wan taanga soni tuu. 25 A dë leti kuma te wan gaan mbeti ta biinga faa pasa a wan aguja baaku. Sö a taanga tjika.” 26 Nöö di de jei sö, hën de hakisi ën taa: “Wë, ee a taanga da wan sëmbë ˻di Gadu seei heepi sö te a ko gudu˼, nöö ambë seei o sa go a Gadu Köndë?” 27 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Di soni dë, na wan libisëmbë a' taanga u du ën, ma Gaangadu hën a sa du hii soni.” 28 Nöö hën Petuisi taki dëën taa: “Wë Masa, luku. U disa hii soni tuu, fuu ko ta waka a i baka.” 29 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë sö a dë tuu. Ma haika e. Ee wan sëmbë i kë dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu te nöö hën i disa i wosu ee nasö i tata ku i mama ee nasö dee baaa fii ee nasö i mujëë ku dee mii fii, 30 nöö mi taki e, taa hii dee soni naandë tuu joo toona feni baka möön leki fa i bi abi a goonliba aki, nöö a bakaten nöö joo feni di bunu libi u teego tu a Gadu Köndë.” 31 A baka u di dë, hën Masa Jesosi kai de tuwalufu bakama fëën a së. Hën a taki da de taa: “Un haika e. Fa u dë aki, nöö u nango a Jelusalen. Nöö hii dee soni dee tjabukama u Gadu bi sikifi u Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, nöö de tuu o pasa ku mi awaa. 32 Dee feantima u mi o tja mi go a dee döösë sëmbë dee abi taki a di köndë aki, nöö de o ta mbei mi fa ta kosi mi ta tunta a mi. 33 Nöö de o wipi mi te de kaba ufö de o kii mi awaa. Ma nöö di u mbei dii daka fëën, nöö mi o toona weki hopo baka.” 34 Ma fa Masa Jesosi fan ku dee sëmbë fëën dë, nöö de an fusutëën. A dë wan tjubitjubi soni da de, biga de an saandi a ta taki dë. 35 Nöö hën de nango tefa de ko zuntu ku di köndë de ta kai Jelikou. Nöö wan bookowojoma bi dë sindosindo a bandjapasi naandë ta pidi möni. 36 Nöö di a ta jei dee hia sëmbë ta fan ta ko dë hën a hakisi taa: “Sëmbë hën ta ko hia naandë sö nö? Andi ta pasa?” 37 Hën de taki dëën taa: “Di sëmbë de ta kai Jesosi u Nazalëti, hën wë ta pasa aki e.” 38 Nöö di a jei sö, nöö hën a bai taanga taa: “Jesosi eee, i di bakamii u Dafiti dë, ˻na i da di Heepima nö?˼ Gaantangi mi begi i, a' tjali u mi, nöö i heepi mi ooo.” 39 Ma di dee sëmbë dee bi ta waka a Masa Jesosi fesi jei di bai, hën de gandji dëën taa a musu kabuka dë. Ma tökuseei an disa. A bai möön taanga eti taa: “Jesosi eee, di mii u Dafiti dë, saa mi ooo, heepi mi, gaantangi!” 40 Nöö di Masa Jesosi seei jei di bai, nöö hën a taanpu pii. Hën a taki da dee sëmbë taa be de go tei di sëmbë naandë tja ko nëën. Nöö hën de tjëën ko. Hën Masa Jesosi hakisi ën taa: 41 “Mati o, wë andi i kë u mi du da i?” Hën di bookowojoma piki ën taa: “Masa, mi kë ta si soni baa.” 42 Hën Jesosi taki dëën taa: “Wë antoobi. Be wojo fii ko limbo e. Biga di biibi i ta biibi a Masa Gadu dë heepi i kaa.” 43 Nöö wantewante dë, hën wojo fëën ko limbo gbegedee. Nöö hën a ta waka nango a Masa Jesosi baka ta gafa Gadu u di bunu a du ën dë. Nöö fa hii dee sëmbë dee bi sai dë si andi pasa dë, nöö hën de tuu gafa Gadu seei.

Lukasi 19

1 Nöö hën di Masa Jesosi kula di bookowojoma te a kaba, nöö hën a pasa go dou a Jelikou. Nöö a ta latja pasa a di köndë ganda ˻faa go a Jelusalen˼. 2 Nöö wan guduma de kai Zakeosi bi ta dë a di köndë. A dë wan hedima u dee sëmbë ta pii lanti möni. 3 Nöö fa Masa Jesosi ta pasa naandë, nöö Zakeosi bi kë si ën faa sabi ën. Ma an bi sa si ën a dee hia sëmbë dendu, biga a dë wan sati sëmbë. Nöö hën a kule go a fesi go subi a wan pau go dë a liba ala, fu te Masa Jesosi ta pasa dë nöö a musu u si ën. 5 Te wan pisi hën Masa Jesosi ko ta pasa, nöö hën a hopo wojo a liba hën a si Zakeosi. Hën a kai ën: “Mati Zakeosi!” Hën a piki. Hën a taa: “Saka hesi ko a goon. Biga a dë fanöudu fu mi ko a i wosu tide.” 6 Nöö hën Zakeosi saka hesihesi ko a goon, nöö ku gaan piizii seei a tei Masa Jesosi tja go nëën wosu. 7 Ma nöö di dee oto sëmbë si sö, hën de mati. De tei Masa Jesosi fu hogi seei fu di a de taa a go a wan takusëmbëma wosu. 8 Ma nöö hën Zakeosi hopo taanpu ˻a dee sëmbë dendu˼ nöö hën a fan ku Masa Jesosi. A taki dëën taa: “Masa o, wë luku, te kuma tide nöö mi o paati dee gudu u mi leti mindi, nöö mi o da dee pootima u di köndë wan së. Nöö ee mi bi fufuu wan sëmbë, nöö mi o dëën fö toon möön hia möön fa mi bi tei.” 9 Hën Masa Jesosi piki taa: “Wë un dee sëmbë u di wosu aki, un a' bunuhedi e. Biga tide Masa Gadu heepi unu. Nöö di sëmbë di a' di wosu aki, a bi dë fanöudu u mi ko nëën, biga hënseei da wan bakamii u Abahamu di gaan sëmbë fuu tu. Wë nöö luku, a bi poi seei te kaba a sösö, ma tide a toona ko a Gadu baka. 10 Nöö fu dee lö sëmbë aki hedi mbei Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki ko a goonliba e. Biga mi ko fu mi suku dee sëmbë dee kaba a sösö u mi tja de ko da Gadu.” 11 Nöö di juu Masa Jesosi ta fan ku dee sëmbë naandë, nöö de bi dë zuntu ku Jelusalen. Nöö dee Dju sëmbë bi ta mëni taa naandë nöömö Masa Gadu o bazia ko a goonliba faa ko tei di Könu Tii fëën a hii sëmbë wojo. Nöö dee sëmbë ta waka ku Masa Jesosi dë, de ta mëni taa wantewante di soni dë o pasa. Nöö fëën mbei Masa Jesosi da de wan oto, fu de musu sabi taa an o pasa kumafa de ta mëni ën dë. 12 Nöö hën a taki da de taa: “Wan hebima bi o go a wan longi köndë fu de butëën ko könu, bifö a o toona ko ta tii di köndë awaa. 13 “Nöö fëën mbei di juu a o go, nöö hën a kai teni u dee wookoma fëën ko nëën. Hën a da hiniwan u de wan dusu kölu. A taki da de taa: ‘Un wooko ku di möni aki fu mi sa feni wini nëën te mi toona ko.’ Nöö di a taki sö kaa, nöö hën a go fëën. 14 “Ma dee sëmbë u di köndë fëën bi buuse ën te de manda buka go da dee sëmbë u di köndë ka a nango ala taa: ‘Wa kë di sëmbë aki ko könu fuu e.’ 15 Ma tökuseei de butëën ko könu. “Nöö hën a baka fëën hën a toona ko a di köndë ko seti di könu tii fëën awaa. Nöö di a ko, hën a manda buka kai dee wookoma fëën dee a bi da di möni fu de musu wooko dëën, be de musu piki ën unfa de bi wooko ku di möni. 16 “Nöö hën di fosuwan ko nëën nöö hën a tja di möni ko dëën. Hën a taa: ‘Masa o, luku, i bi da mi wan dusu kölu. Nöö hën mi ta wooko ku ën tefa i ko aki, mi feni dusu kölu buta nëën liba. Nöö hën mi tjëën ko da i.’ 17 “Nöö hën di masa fëën taa: ‘Aai womi, wë i wooko bunu e. Wë nöö fu di i wooko a sö wan futoou fasi ku di piki soni aki, nöö mi o da i wan gaan wooko awaa. Mi o buta i be i dë hedima u teni köndë.’ 18 “Nöö hën di u mbei tu ko. Nöö hën a taki dëën taa: ‘Masa, luku, i bi da mi wan dusu kölu, nöö hën mi wooko ku ën tee mi wini feifi dusu kölu buta nëën liba. Nöö ja si ën aki, mi tjëën ko da i.’ 19 “Nöö hën di masa fëën taki dëën taa: ‘Söö. Wë nöö fu di i wooko sö, nöö hën mbei mi o buta i fii dë hedima u feifi köndë.’ Nöö hën a taki aai. 20 “Nöö hën di u mbei dii ko nëën. Hën a taki dëën taa: ‘Masa, ja ta si di möni fii aki nö. I bi da mi wan dusu kölu. Nöö u di mi sabi taa i dë wan taangalibi sëmbë, langahatima, i ta tei soni ka ja bi buta, i ta koti soni ka ja bi paandi, nöö mi fëëë i. Hën mbei mi tai di möni fii a di hangisa aki fu an musu kaba a sösö, nöö hën mi tja i soni ko da i.’ 22 “Hën di masa fëën taki dëën taa: ‘Womi, sö i hogi gaanfa wë nö? Wë di i sabi taa mi dë wan taangalibi sëmbë, langahatima di ta tei soni ka ma bi buta, mi ta koti soni ka ma bi paandi, nöö faandi mbei ja bi tei di möni u mi tja go buta a banku, fu te mi toona ko nöö a möön hia. A bi sa göö a di banku. Ma fa i du ku ën aki, nöö andi seei mi wini? Wë antoobi.’ 24 “Nöö hën a taki da dee oto sëmbë sai dë taa: ‘Un hesi ko puu di möni aki nëën maun e, nöö un da di sëmbë di abi teni dusu kölu dë, be disi fika ku sösö maun.’ 25 Hën de bai: ‘Huun? Wë Masa, di sëmbë ala, hën a feni teni dusu kölu kaa.’ 26 A taki: ‘Aai, mi sabi sö. Ma di sëmbë di abi hia, nöö hën o feni möön hia eti. Ma di sëmbë di na abi, nöö nëën maun de o puu di pikiwan di a abi, be a fika ku maun. 27 “ ‘Nöö dee felantima u mi, dee na bi kë u mi dë könu u de, nöö un musu tja de tuu ko kii a mi fesi aki.’ ” 28 Nöö di Masa Jesosi taki di soni dë tefa a kaba, nöö hën hën ku dee bakama fëën tei pasi nango a Jelusalen, nöö Masa Jesosi hën dë a de fesi. 29 Nöö hën de nango tefa de ko zuntu ku de tu köndë de ta kai Betifaigi ku Betania, leti a di gaan kuun de ta kai Oleifi Kuun naandë. Nöö hën Masa Jesosi manda tu u dee bakama fëën fu de waka a fesi. 30 A taki da de taa: “Un nango te un go dou a di köndë a unu fesi ala, nöö woon si wan buliki mii taitai naandë. Sëmbë an sindo nëën liba waka wan daka. Nöö un lusu ën tja ko da mi e. 31 Ma a kandë sö, wan sëmbë o ko hakisi unu taa: ‘Wë faandi mbei un ta lusu di mbeti u du?’ Nöö un musu taki dëën taa: ‘Masa abi ën fanöudu.’ ” 32 Nöö hën de tu bakama go, hën de go si hii soni leti kumafa Masa Jesosi bi taki da de. 33 Hën di de go seti lusu di buliki, hën sëmbë ko hakisi de taa: “Wë, faandi mbei un ta lusu di mbeti u du?” 34 Hën de piki taa: “Masa abi ën fanöudu.” 35 Nöö hën de tei ën tja go da Masa Jesosi. Hën de jabi koosu a di buliki baka mindi, hën de mbei Masa Jesosi sindo nëën liba. 36 Hën de seti u waka go. Nöö hën dee sëmbë ku ën ta waka nango dë ta jabi koosu a di gaan pasi liba fu di buliki musu waka a dee koosu liba. ˻Sö de ta hei Masa Jesosi tjika.˼ 37 Nöö hën de nango tefa de dou ka de o seti bazia di kuun fu de go a goon, nöö hën dee hia sëmbë ta waka nëën baka naandë tuu seti mbei piizii. De ta bai taanga ta gafa Gadu fu dee gaan bunu de bi si Masa Jesosi du a goonliba. 38 De taa: “Gaantangi u Masa Gadu ooo. A manda di Könu fëën ko da u. Masa Gadu musu dë ku ën e. Gadu, gaantangi fii! I mbei i ku libisëmbë toona ko fii! Di në fii musu bai te dou a di möön hei kamian a liba ala!” 39 Ma di dee Faliseima jei fa de ta bigi Masa Jesosi nöö de an kë sö. Hën de taki dëën taa: “Mësitë o, bai dee sëmbë fii be de kabuka dë.” 40 Hën a taki da de taa: “Un haika e. Ee dee sëmbë u mi kabuka, nöö dee sitonu a bandjapasi aki seei o bia bai a dee sëmbë dë kamian. ˻Biga di bai aki musu u bai.˼” 41 Nöö hën Masa Jesosi nango te a ko dou ka a sa si Jelusalen, nöö hën a hopo wojo luku di köndë. Nöö hën tjali fëën kisi ën te a bai këë. 42 A taa: “Un dee sëmbë u Jelusalen aki, ee a di ten aki un bi sabi di soni di bi sa heepi unu fuun sa feni böö, nöö wan bi o libi sö e. Ma luku, kumafa u dë aki, a poi da unu kaa, ma wan sa si ën biga a tjubi da unu. 43 Nöö wanlö hogi daka ta ko, nöö a dee daka dë dee felantima fuunu o ko lontu di köndë fuunu tapa buta a djegi, nöö woon fika a di köndë ganda naandë. Na wan fuunu o sa pasa ko a döö. 44 “Nöö naandë woon dë ta pena ta tja sitaafu fu te de kii unu ku dee miii fuunu tuu. Nöö dee gaan sitonu de tei mbei wosu a unu naandë, na wan u de o fika oto a oto liba möön e. De tuu de o booko tuwë a goon paaja fanjanfanjan. Sö de o booko di köndë fuunu tjika, fu di wan bi kë sabi di juu di Gadu bi ko faa ko heepi unu.” 45 Nöö hën Masa Jesosi go dou a Jelusalen awaa, hën a dendu go a di Gaan Wosu u Masa Gadu. Nöö wanlö sëmbë bi sai naandë ta sei soni a di wosu dendu. Nöö hën Masa Jesosi jaka de tuu puu tuwë a döö. 46 Hën a taki da de taa: “A sikifi a Gadu Buku taa: ‘Di wosu u mi aki, a dë wan wosu fuun ta ko ta begi mi.’ Ma un dee bödjëëma aki tei ën buta ko fufuuma kamian ta du kumafa un kë.” 47 Nöö di juu dë, hën Masa Jesosi ta lei sëmbë a di Wosu u Masa Gadu dendu hiniwan daka. Ma dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ku dee oto fesima u di köndë tuu bi ta suku wan fasi fu de musu kii ën. 48 Ma de an saafa u du u de sa feni ën kii, biga hii sëmbë lobi u go nëën go jei dee soni a ta taki.

Lukasi 20

1 Wan daka hën Masa Jesosi bi dë a di Wosu u Masa Gaangadu dendu ta lei sëmbë ta konda di Bunu Buka u Gadu da de. Nöö hën dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ku dee Gaan Womi u di köndë ko nëën. 2 Hën de hakisi ën taa: “Wë dee soni i ta lei sëmbë aki, ku hii dee oto soni i ta du tuu, ambë seei manda i fii ta du de? Kondëën da u.” 3 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Söö. Wë antoobi. Ma miseei o hakisi unu wan soni tu. Nöö te un kondëën da mi, nöö mi o piki unu di Sëmbë di manda mi fu mi ta du dee soni aki.” 4 Hën a hakisi de taa: “Di dopu Johanisi bi ta dopu sëmbë, naasë a kumutu, a Masa Gadu naa a libisëmbë? Ambë un sabi mandëën? Un kondëën da mi.” 5 Nöö hën de kuutu ku deseei tefa de wei, de taa: “Wë ee u piki ën taa Masa Gadu hën mandëën, nöö a kandë a o hakisi u taa: ‘Andi mbei wan bi kë biibi ën?’ 6 Ma ee u piki ën taa a bi dë u libisëmbë, nöö lanti o kë naki u ku sitonu kii.” Biga hii lanti bi tei Johanisi kuma wan tjabukama u Gadu. 7 Fëën mbei de piki ën taa: “Wë wa sa naasë a kumutu.” 8 Hën Masa Jesosi taki da de taa: “Wë da miseei tu, ma sa konda da unu ambë manda mi fu mi du dee soni aki.” 9 Nöö hën a toona da de wan oto möön. A taa: “Wan sëmbë bi koti wan gaan goon fëën faa mbei pandasi kamian. Nöö hën a paandi wan fuuta de ta kai doloifi nëën tefa a kaba. Nöö fu di a o go a wan oto köndë go tan te a longi, nöö hën a suku wanlö sëmbë tja ko buta a di pandasi kamian u de ta luku ën dëën. Nöö hën wë a go fëën. 10 “Hën a go dë ala teefa a sabi taa di fuuta u di goon sa lepi. Nöö hën a manda wan u dee wookoma fëën go a dee sëmbë, fu de musu dëën hafu u dee njanjan u di goon faa tja ko dëën. “Ma di di wookoma go dou a di pandasi kamian, nöö hën dee sëmbë kisi ën. Hën de fon mën tee a fon, hën de mandëën go nëën masa ku sösö maun. 11 “Hën di masa u di goon toona manda wan oto wookoma go luku möön, nöö söseei de du ku ën tu. De kisi ën fon dëën sen tee a tjika de, hën de mandëën go nëën masa ku sösö maun tu. 12 “Nöö hën di masa u di goon toona manda wan otowan u dee wookoma fëën go möön, di u mbei dii. Ma söseei de du ku ën tu. De naki ën koti hii ën sinkii, hën de jakëën puu a di pandasi kamian. Hën a toona go nëën masa ku sösö maun. 13 “Hën di masa u di goon taa: ‘Wë andi seei mi musu du möön? Wë nöö mi o manda di lobi mii u mi aki go. Kandë sö de sa a' lesipeki fëën fu di a dë mi mii.’ 14 Nöö hën wë a mandëën go. “Ma di de si di mii u di masa ta waka ta ko, nöö hën de fiti buka makandi taa: ‘Söö. Luku di mii fëën ta waka ta ko dë. Hën wë di tata o disa di goon aki da e. Nöö un boo kii ën wante, nöö woo feni di goon ku dee soni dee dë nëën tuu ko fuu seei.’ 15 “Nöö hën di di mii ko dou, hën de kisi ën. Hën de puu ën a di pandasi kamian ganda, hën de kii ën.” Nöö hën Masa Jesosi hakisi dee sëmbë taa: “Wë nöö fa de kii ën dë, nöö andi di sëmbë di abi di pandasi kamian o du ku dee sëmbë dee kii di mii fëën dë? 16 Na a o ko kii de tuu puu a di pandasi kamian fëën nö? Nöö a o suku oto sëmbë tja ko buta dë fu de ta luku di kamian fëën dëën.” Wë nöö di dee Isaëli sëmbë dee sai dë jei a fan sö, nöö de an këën. Hën de taa: “Nönö, di sondi aki an musu pasa sö e!” 17 Hën Masa Jesosi luku de diin sö te a kaba, hën a taki da de taa: “Wë a o pasa tuu. Biga ja jei fa de sikifi a Gadu Buku nö? De koti wan nöngö taa: Di sitonu dee tëmbëma bi feni taa an bunu te de tuwë a kapëë, hën wë ko dë di mama posu ta hoi di wosu.” 18 Hën a taa: “Ee wan sëmbë i kai a di sitonu dë liba, nöö a o booko hii i sinkii. Ma ee di sitonu seei hën kai a i liba, nöö ja o a' pisi möön. Biga a o lala i finufinu.” 19 Nöö fa Masa Jesosi da de di oto naandë, nöö dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti bi kë kisi ën tja go söötö wantewante, biga de sabi taa de a tjökö ku di oto. Ma de fëëë dee hia sëmbë bi sai naandë. 20 Nöö hën de sai dë ta watji ën nöömö tefa de feni wanlö sëmbë. Hën de taki da de taa: “Wë u kë begi unu wan soni fuun heepi u, nöö u paka unu.” Hën dee sëmbë taa: “Söö, wë antoobi.” Hën de taa: “Un go a Jesosi kuma bumbuu sëmbë. Nöö un hakisi ën soni a köni fasi fuun feni wan töngö nëën fuu sa tjëën go kaagi da di gaama.” Nöö hën dee sëmbë go. 21 Nöö hën de go a Masa Jesosi, hën de hakisi ën taa: “Mësitë o, u ko a i aki. U kë hakisi i wan soni e, ma na u gaan womi fasi. Biga u sabi taa di fan fii dë bumbuu soni. I ta lei sëmbë di pasi u Masa Gadu bunu. I ta luku hii sëmbë di wan fasi nöö, ta konda fa Gadu kë u sëmbë musu libi söndö ganjan. 22 “Nöö hën wë u ko a i aki ko hakisi i wan soni. Fa u ta paka di Gaan Könu lanti möni aki, nöö a bunu fuu pakëën nö, naa an bunu? Unfa a dë a di wëti u Gadu?” 23 Ma fa de taki dë, nöö Masa Jesosi sabi kaa taa de kë kisi ën, hën a taa: 24 “Un tja wan kpëngëlë möni ko i si.” Hën de tei wan möni hën de tja ko dëën. Hën a hakisi de taa: “Wë ambë fesi dë a di möni? Un në un si dë sikifisikifi nëën?” Hën de taa: “Wë di u di Gaan Könu.” 25 Hën a taa: “Wë, ee a dë u di Gaan Könu, nöö un dëën hën soni e. Nöö un da Masa Gadu di soni di dë fëën.” 26 Nöö fa a fan dë, a foondo de tee. Hën de taa: “Aai, di sëmbë aki, wa a' möiti fuu mbei te nöö u sa kisi ën möönsö.” Nöö hën de disëën. 27 Ma a baka u di dë, hën so u dee sëmbë u di keiki paatëi de ta kai Sadusei ko a Masa Jesosi. Dee sëmbë naandë an kë biibi möönsö taa dëdë sëmbë sa weki baka. Hën de hakisi ën taa: 28 “Wë Mësitë o, Mosesi bi sikifi wan wëti da u taa ee wan womi libi ku wan mujëë nöö ee di womi dëdë disa di mujëë söndö de pai miii, nöö wan u dee baaa u di womi musu tei di mujëë hoi, be de pai mii fu di böngö u di baaa di dëdë dë an musu kaba. 29 “Wë wan tata ku wan mama bi abi sëbën womi mii. Nöö hën di gaan wan tei wan mujëë. Hën de dë te wan pisi, hën di womi dëdë disa di mujëë söndö de pai miii. 30 Nöö hën di baaa di waka nëën baka tei di mujëë hoi, ma a dëdë disa di mujëë möön söndö de pai miii. 31 Hën di baaa di u mbei dii toona tei ën, hën a dëdë disëën tu. Nöö sö a pasa ku hii dee sëbën baa tuu fiaa. Na wan u de pai miii ku di mujëë möönsö. 32 A baka u di dë hën di mujëë ko dëdë tu. 33 “Wë te dee dëdë sëmbë o toona weki ko ku libi, nöö undi u de sëbën baa o abi di mujëë? Biga de tuu bi libi ku ën kaa.” 34 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “˻Dee sëmbë aki, wan fusutan di soni bunu e.˼ Biga a goonliba aki nöö, womi ta tei mujëë, mujëë ta tei manu. 35 Ma a Gadu ala dee lö libi dë an dë ala e. Biga dee sëmbë dee ta dë a Gadu Köndë ala, nöö de ko dë kuma dee basia fëën köndë kaa, de an ta dëdë möön. “Nöö di soni mbei sëmbë an ta dëdë ala. Biga dee sëmbë ta dë ala, de dë Masa Gadu mii, nöö de dëdë weki ko feni di libi u teego kaa. Nöö dee sëmbë dee Masa Gadu si taa de dë bumbuu nëën wojo, nöö de a o weki tei tja go u de feni di lö libi dë e.” 37 Nöö hën a toona taki da dee Saduseima taa: “˻Unfa wan kë piki taa te sëmbë dëdë nöö akaa fëën ta fika ku libi eti, faa toona ko nëën sinkii möön a bakaten?˼ Biga luku di Buku u Gadu, ka Mosesi bi sikifi kumafa a bi si di faja a di uwii. A bi sai dë ta luku di soni te wan pisi, hën a jei wan töngö a di faja dendu taa: ‘Mi da di Gadu di dee gaan sëmbë fuunu, Abahamu, ku Isaki, ku Jakopu ta begi. Di Gadu u de wë disi.’ 38 “Wë fa Gadu fan dë, hën kë taki taa dee sëmbë a kai dë, de dë ku libi eti. Biga Gadu an dë wan Gadu u dëdë sëmbë e. Nöö hën da hii dee sëmbë dee Gadu mbei tuu dë ku libi eti nëën wojo.” 39 Nöö hën wanlö Sabima u Wëti piki ën taa: “Mësitë, i abi leti e, i taki bunu.” Nöö a baka u di dë, nöö na wan sëmbë abi hati u hakisi Masa Jesosi na wan soni möön. 41 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Wë mi o hakisi unu wan soni awaa. Dee mësitë ta lei unu di Buku u Gadu taa di Paamusi Könu o dë Dafiti bakamii, na sö nö? 42 Wë nöö sö a dë tuu. Ma Dafiti seei sikifi soni fëën a di Kanda Buku. A taa: Masa Gadu taki da mi Masa taa: ‘Ko sindo a mi letimaun së aki. 43 Nöö i dë aki fu tee mi buta dee felantima fii tuu a i basu futu.’ 44 Wë nöö di Dafiti ta kai ën ‘mi Masa’, nöö unfa a sa dë bakamii fëën nöö?” 45 Nöö leti a hii dee hia sëmbë dendu naandë Masa Jesosi taki da dee bakama fëën taa: 46 “Un musu luku bunu ku dee Sabima u Wëti e. Biga fa de sai dë, de lobi u tapa gaan langa bandjakoosu ta waka ta lontu u de a köndë ganda mindi nango a wojowojo, fu hii sëmbë musu ta si de ta da de odi a lesipeki fasi a hii sëmbë fesi. Nöö söseei tu, te de go a keiki, ee nasö tee de o go fu de go sindo a tafa a wan piizii, nöö de lobi u go sindo a dee möön hei kamian. 47 “Ma nöö hii fa de ta mbei taa de bumbuu dë, ma de an bumbuu e. Biga dee mujëë söndö manu dee aan heepi u deseei, nöö de dee Sabima ta njan hii soni de abi te kisi ku de wosu tuu. Nöö ku di fasi dë seei, de ta kumutu u de nango ta begi wanlö gaan langa begi u sëmbë musu sabi taa de dë bumbuu sëmbë. Nöö dee lö sëmbë dë, de o kisi di möön gaan hebi sitaafu a Gadu e.”

Lukasi 21

1 Nöö hën Masa Jesosi dë a di Wosu u Gadu te wan pisi, hën a hopo wojo luku ala hën a si fa dee guduma ta tuwë möni a di möni këdë u di keiki. 2 Nöö hën a si wan pena mujëë, manu fëën bi dëdë, hën a tja tu köpö sensi fëën ko tuwë a di këdë. 3 Nöö hën Masa Jesosi luku ën te a kaba, hën a taki da dee bakama fëën taa: “Un si ö? Fa de ta buta möni a di këdë aki, nöö di pena mujëë i si naandë buta gaan möni möön de tuu e. 4 Biga di wan piki möni dë, hën nöö a bi abi faa njan. Aambi a wosu möönsö. Ma dee guduma abi hia möni a wosu eti.” 5 Wë nöö fa de dë a di Wosu dë, hën so u dee bakama u Masa Jesosi taa: “Ja si fa di Wosu u Gadu aki waiti nö? De tëmbëën te a hanso. Nöö hën de bisi ën seei ku dee soni dee de ta tja ko ta da Masa Gadu.” Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: 6 “Aai, sö a dë tuu. Ma i si fa di Wosu dë aki nö? Fa i si de mbei ën hanso seei, ma wan ten o ko de o booko ën fiaa tuwë a goon. Dee sitonu i si dë, na wan u de o dë oto a oto liba möön. De tuu o booko paaja.” 7 Nöö hën de hakisi ën taa: “Wë mësitë o, u kë fii lei u wan maaka fuu sabi na un ten di soni dë o pasa.” 8 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Un musu luku bunu a di ten u ta taki aki fu sëmbë an musu ko ganjan unu. Biga hia sëmbë o ta ko a unu ku mi në. So u de o taa: ‘Mi wë da di Paamusi Könu,’ nöö di otowan o taa: ‘Di ten dou kaa.’ Ma wan musu piki e. Wan musu haika dee soni de ta taki da unu möönsö. 9 “Nöö te un ta jei taa takitaki, toobi, feti, buja ta pasa a kamiankamian, nöö wan musu fëëë e. Biga dee lö soni dë musu ko pasa ufö, ma di kaba u di goonliba nëën di dë eti. 10 Wan könu o ta suku di otowan a toobi ta feti ku ën tee a bigi. Nöö söseei wan köndë o hopo ta suku di oto köndë a toobi, de o ta feti te a bigi. 11 “Nöö di juu dë, goon o ta seki ta latja a sömëni kamian u di goonliba ta kii sëmbë. Gaan hangi o ta ko tee soni seei an o ta dë u njan. Nöö taku siki o ko a mundu ta kii piki mii ku gaan sëmbë tuu. Gaangaan soni seei o ta pasa a goonliba tee dou a mundu a liba ala tu. Gaangaan maaka o ta pasa dee ja bi mëni, te hii sëmbë o ko ta fëëë a di ten dë. 12 “Ma bifö hii dee soni aki ko, nöö de o buta unu da siköutu kisi. De o sitaafu unu ta du hogihogi ku unu te a tjika de. De o tja unu go kuutu a dee keikiwosu u de. De o tja unu go söötö buta a dunguwosu. De o tja unu go a dee könu ku dee gaama go kuutu unu fu di un ta waka a mi baka. 13 Ma nöö te a pasa sö kaa, nöö woon feni pasi fuun konda di Bunu Buka u Masa Gadu da dee sëmbë awaa. 14 “Ma nöö fa woon go a dee kuutu dë, nöö an dë fuun booko hedi a di soni woon taki e. 15 Biga miseei o da unu dee wöutu dee fuun taki. Mi o da unu fusutan fuun sabi unfa fuun piki de. Nöö te un fan te un kaba kaa, nöö na wan u dee felantima fuunu o feni soni u piki möön e. 16 “Unu tata ku unu mama ku dee baaa fuunu ku dee famii fuunu ku dee mati fuunu, de tuu o tja unu go kaagi da lanti fu de musu sitaafu unu. Nöö sömëni fuunu de o kii puu. 17 Nöö hii sëmbë o buuse unu, fu di un ta biibi a mi hedi. 18 Ma tökuseei wan musu fëëë. Biga ee un hoi a di biibi go dou, nöö na wan u dee uwii a unu hedi seei sa lasi. Ee un dëdë seei, ma woon toona weki fuun feni di bunu libi fu teego.” 20 Hën a taki möön taa: “Te un si sodati lontu Jelusalen buta a djegi, nöö un musu sabi taa di ten dou fu de booko ën puu dë e. 21 Nöö dee sëmbë dee dë a Judea a di ten dë, nöö de musu kule go tjubi a dee gaan kuun mindi. Nöö dee sëmbë dee dë a köndë ganda, nöö de musu kule kumutu dë. Dee sëmbë dee dë a goon dendu, de an musu toona go a köndë ganda möön. 22 Biga a di daka dë Gadu o sitaafu dee sëmbë u Jelusalen fu hii dee hogi du u de, kumafa di Buku fëën bi taki a fesi. 23 “Nöö a tjali fu dee mujëë dee dë ku bëë a di lö ten naandë e, ku dee mujëë dë ku miii a maun. Biga sö wan gaan hebi sitaafu o ko a di köndë. Masa Gadu hati o boonu tee na sipootu. 24 Nöö hafu u dee sëmbë de o kii ku sëufangi, hafu u de de o kisi tja go paaja a hii köndë. Nöö dee döösë sëmbë o ko tei Jelusalen ko u de nöö de o ta du ku ën kumafa de kë, fu tee dou di ten Masa Gadu bi buta da de pasa.” 25 Nöö hën a toona taki da de möön taa: “Di ten u ta taki soni fëën aki, nöö de o ta si gaangaan maaka a di sonu ku di libawojo, ku dee teeja tuu a gaangadu ala. Nöö a goonliba aki, nöö di ze o ta seki ta giinta tee hii sëmbë a dee köndëköndë o ko fëëë. 26 De o ta panta tee. Biga de o si taa de dë a dëdë ku libi maun, fu di de an saandi o ko a di goonliba. Di mundu a liba ala o ta seki te na soni, nöö hii dee soni ala tuu o pusa kumutu a de kama ka de bi dë. 27 “Nöö di juu dë, Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o kumutu a liba ala ta bazia ta ko a goon a wan bundji dendu, ku di gaan kaakiti u mi ku di limbo u mi kuma sonuwojo. 28 Nöö te un si dee soni naandë seti ko, nöö un musu dë waiwai awaa. Biga di juu zuntu fuun kumutu a di fuka di un dë aki.” 29 Nöö hën a da de wan oto taa: “Un luku. Te i si di pau de kai figa ku dee oto pau buta folo, nöö i musu sabi taa de o buta njanjan. 31 “Wë nöö söseei tu, te un si taa hii dee soni mi ta taki da unu aki tuu seti ko, nöö un musu sabi taa Masa Gadu juu dou faa ko a di goonliba ko tei di Könu Tii fëën ta taki a hii mundu liba awaa. 32 “Nöö mi taki da unu tuutuu taa dee lö sëmbë u di ten u dë aki, de an o dëdë kaba bifö hii dee soni u taki aki ko pasa. 33 Nöö fa mi ta fan aki, nöö di mundu a liba ala ku di goonliba u dë aki tuu sa lasi go kaba a sösö, ma dee wöutu u mi aki na wan u de sa lasi möönsö.” 34 Hën a taki da de möön taa: “Dee sëmbë o, un mëni unu seei e, fu wan booko unu hedi ku dee sölugu u di goonliba aki ku dee jajo libi fëën, te nöö un fëëkëtë di Daka dë e. Wan musu ta sai dë ta dööngö ta poi ten te nöö di daka kisi unu söndö un mëni. Biga a o ko kai a hii sëmbë tuu liba kuma aviti. Aan fa fii köni te nöö an o kisi i. 36 Hën mbei un musu dë ku wojo ta begi Gadu nöömö fuun sa pasa dee soni u ta taki aki söndö un lasi di biibi di un abi a mi liba. Nöö un sa ko taanpu a Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki fesi söndö fëëë.” 37 Nöö sö Masa Jesosi ta lei dee sëmbë nöömö a di Wosu u Masa Gadu dendu. Mamate a ta lei de tee sapate, ma a ndeti a ta dë a di Kuun de ta kai Oleifi Kuun. 38 Nöö te mamate biten, nöö dee sëmbë u di köndë ta toona ta ko a di Wosu u Gadu naandë möön fu de jei andi a o ko taki da de möön.

Lukasi 22

1 Wë nöö di ten dë, di daka u dee Isaëli Sëmbë ko zuntu kaa di de ta njan bëëë söndö sooda. ˻Di daka dë, hën de ta kai Pasika.˼ 2 Nöö dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti ta suku wan köni fasi nöömö fa de sa du de feni Masa Jesosi kii. Biga ee lanti ko sabi, a kandë de o mbei gaan toobi ku de. 3 Di juu naandë, hën di didibi go a di womi de kai Judasi Isikaliotu hati. Nöö di womi aki bi dë wan u dee tuwalufu bakama u Masa Jesosi. 4 Nöö hën a hopo go a dee Gaan Begima ku dee hedima u dee sodati dee ta hoi wakiti a di Wosu u Masa Gadu naandë. Hën a taki da de taa ee de kë nöö a sa mbei möiti da de fu de sa kisi Masa Jesosi. 5 Nöö di dee sëmbë jei sö, hën de wai seei. De taa de sa pakëën möni ee a heepi de sö. 6 Nöö hën di Judasi jei sö kaa, hën a ta suku fa fu de sa feni Masa Jesosi kisi a wan fasi fu lanti an musu sabi. 7 Nöö hën de dë tefa di daka dou u de kii di sikapu mii fu de njan di daka. 8 Nöö hën Masa Jesosi manda Petuisi ku Johanisi a wan soni. A taki da de taa: “Wë un go, nöö un seeka boi soni fuu njan di Pasika.” 9 Hën de hakisi ën taa: “Wë Masa o, unsë i kë fuu go seeka?” 10 Hën a taa: “Un go a di köndë ganda, nöö woon si wan womi ta waka nango ku wan djogu wata, nöö un waka go nëën baka. Nöö te un si a denda a wan wosu, nöö unu seei musu go denda naandë tu. 11 Nöö un musu taki da di sëmbë abi di wosu taa: ‘Di mësitë manda u fuu ko hakisi i ee naasë di kamba dë ka hën ku dee bakama fëën sa ko njan di piizii?’ 12 Nöö a o lei unu wan gaan kamba a liba dë ku hii dee soni dee un a' fanöudu. Nöö naandë un musu go seeka soni te un kaba.” 13 Nöö hën dee sëmbë go. Hën de go si hii soni tuu leti kumafa Masa Jesosi bi taki da de. Nöö hën de go seeka soni. 14 Nöö hën de sai dë tee di juu kisi, hën Masa Jesosi ku dee oto bakama fëën ko dou. Hën de tuu go sindo a tafa u de njan. 15 Nöö hën a taki da de taa: “Wë mi bi hangi seei fu mi njan di daka aki ku unu e baa, ufö di juu dou fu mi tja di sitaafu di mi musu tjai. 16 Wë biga ma o njan sö wan daka ku unu möön eti e, u tee dee soni u ta mëni ku di piizii aki tuu pasa, nöö Masa Gadu seti di Njunjun Tii fëën a libisëmbë mindi.” 17 Nöö hën a tei di kan hën a da Masa Gadu tangi te a kaba. Nöö hën a taki da de taa: “Un tei ën nöö un tuu bebe lontu ko kai. 18 Wë biga fa i si u ta bebe di win aki sö, nöö ma o bebëën möön eti e. Ma te Masa Gadu tja di Njunjun Tii fëën ko bifö mi o toona bebëën möön.” 19 Nöö hën a tei di bëëë hën a da Gadu tangi te a kaba. Hën a booko ën paati da dee bakama fëën. Nöö hën a taki da de taa: “Di bëëë i si aki, hën da di sinkii u mi di o dëdë fuunu hedi. Nöö kumafa i si u ta njan mën aki, sö nöö un musu ta du nöömö, fuun ta mëni di dëdë di mi o dëdë da unu.” 20 Nöö di de njan te de kaba, hën a tei di kan, hën a taa: “Di win un ta si a di kan aki, nöö hën da di njunjun buka Masa Gadu mbei ku unu fu di mi o tuwë di buuu u mi a goon, ˻dëdë fuunu hedi˼.” 21 Nöö hën a taa: “Ma un haika e, dee sëmbë. Wan fuunu di mi ku ën dë sindosindo ta njan a tafa aki o tja mi go könku fu de musu kii mi. 22 Nöö sö nöö a musu pasa e. Biga Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki musu u dëdë kumafa Masa Gadu bi butëën. Ma helu u di sëmbë di o könku mi sö e, biga di sitaafu di a o kisi, a o bigi.” 23 Nöö di Masa Jesosi taki sö, nöö hën dee bakama seti hakisi de na de taa: “Wë undi fuu seei dë aki di sa du sö wan soni baa?” 24 A di ten dë seei hën dee bakama u Masa Jesosi kisi toobi ku deseei. De ta fia ku de na de ta hakisi taa fa de sai dë undi u de sa dë möön hei möön dee oto. 25 Ma Masa Jesosi taki da de taa: “Dee sëmbë aki, un haika e. Dee könu u di goonliba aki dee ta tii köndë, de ta duwengi sëmbë fu de musu du dee soni de kë. Nöö de ta suku u sëmbë musu buta de hei möön oto sëmbë. 26 Ma di lö libi naandë an musu dë a unu mindi e. Biga di sëmbë di dë di möön hei wan fuunu, hën musu dë di möön sakafasi sëmbë. Nöö di hedima fuunu hën musu dë kuma wan wookoma a unu mindi. 27 “Biga di sëmbë di ta sindo ta njan a tafa ku di sëmbë di ta buta njanjan a di tafa, undi u de möön hei? Na di sëmbë ta sindo a tafa nö? Ma luku mi fa mi dë kuma wan wookoma a unu mindi aki, kuma di sëmbë di ta buta njanjan a tafa da dee otowan. Nöö söseei unu musu dë tu e.” 28 Nöö hën a taa: “Wë un haika e baa. Unu bi da dee sëmbë dee bi dë ku mi sömëni longi, ku dee pena u mi ku dee fuka libi u mi te kisi fa u dë aki. 29 Wë nöö fëën mbei mi paamusi unu taa te mi subi a di Könu Tii u mi, nöö mi o da unu taki a sëmbë liba e. Wë biga sö mi Tata bi paamusi mi taa a o da mi taki a sëmbë liba, nöö söseei mi toona paamusi unu tu. 30 Nöö un sa sindo a tafa ta njan ta bebe a di köndë u mi ka mi dë könu. Nöö un sa sindo a dee könubangi ta kuutu dee tuwalufu lö u dee Isaëli sëmbë. “Sö mi paamusi unu e, dee sëmbë.” 31 Nöö hën Masa Jesosi kai Petuisi, a taa: “Simon o.” Hën a piki. Hën a taa: “Haika e, mi o taki wan soni da i. Di didibi Saatan hakisi pasi faa pooba unu e. Nöö a o pooba unu leti kuma te wan sëmbë ta fon alisi ta böö, faa musu sabi undi da di kakisa, undi da di njanjan. 32 Ma haika Simon, mi begi da i kaa e, fu ja musu disa di biibi fii di i abi. Biga joo disa mi. Ma te i toona ko a mi baka nöö i musu heepi dee otowan fii tu, fu de ko möön taanga a di biibi.” 33 Hën Petuisi taa: “Höön, Masa, nönö! Mi, fa mi dë aki, nöö hiniwan kamian ka i nango mi sa go ku i. Ee a dunguwosu seei mi sa go. Ee te a dëdëköndë seei mi sa go ku i. Ma o disa i möönsö.” 34 Hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Womi Petuisi, mi taki e, taa tide seei bifö ganian kanda joo fia dii pasi nöömö taa ja sabi mi, mi ku i na mati.” 35 Nöö hën a toona taki da de möön taa: “A fesi mi bi ta manda unu go a kamian söndö möni, söndö tasi, söndö susu a futu. Wë nöö di un bi nango un bi ta pena nö?” Nöö hën de tuu piki ën taa: “Wë nönö, Masa, soni an bi ta fuka u e.” 36 Nöö hën a taa: “Söö. Wë un haika e. Fa u dë aki, te woon go a kamian möön nöö ee wan sëmbë abi saku nöö be a tjëën e. Ee wan sëmbë a' möni nöö be a tjëën. Nöö ee wan sëmbë aambi sëufangi, nöö be a sei di gaan koosu fëën nöö a bai sëufangi. 37 “Wë biga wan soni u mi dë sikifisikifi a Gadu Buku taa de ta si mi ku dee takusëmbëma di wan fa. Nöö hii dee soni di Buku bi taki u mi, nöö fa u dë aki de tuu musu ko pasa e.” 38 Hën de taki dëën taa: “Masa o, luku. U abi tu ufangi aki kaa.” Hën Masa Jesosi taki da de taa: “Aaa, wë un boo disa di oto ufö.” 39 A baka u di dë, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën go a döö. Hën de nango tefa de go dou a di kuun de ta kai Oleifi Kuun, kumafa de bi guwenti. 40 Nöö di de go dou a di kamian, hën a taki da de taa: “Un begi e, dee sëmbë, be di tesi di ta ko a unu aki an musu wini unu.” 41 Nöö hën a waka kumutu dë go a wan së buka. A go longi tjika kuma ka wan sëmbë sa hiti kodjo dou. Nöö hën a tjökö kini a goon dë begi Masa Gadu. A taa: 42 “Taata o, gaan tangi mi begi i, luku di soni dë a mi liba aki. Nöö ee i feni ën bunu nöö un boo du ën a wan oto fasi. Biga a hebi da mi poi. Ma fa mi taki aki seei, na du kumafa mi kë e, ma du kumafa i kë.” 43 Nöö di juu dë hën a si wan basia u Masa Gadu Köndë ko nëën ko dëën kaakiti. 44 Ma nöö hën di soni ko hebi nëën liba möön tee an saanfa faa du. Hën a ko begi möön taanga eti tee di suwa fëën ko dë kuma buuu ta koti ta kai a goon. 45 Nöö di a kaba u begi, hën a hopo toona go a dee bakama fëën. Nöö di a go dou, hën a si de tuu ta duumi. Biga tjali bi kisi de poi. 46 Nöö hën a taki da de taa: “Duumi un ta duumi sö nö, womi? Wë un hopo e, nöö un begi Masa Gadu faa musu heepi unu fu di soni di ta ko a unu aki an musu wini unu.” 47 Nöö an kaba u fan seei, hën de bia luku hën de si wanlö hia sëmbë ta ko. Nöö fa de ta ko dë, Judasi di bakama u Masa Jesosi dë a fesi, nöö hën a waka ko zuntu ku Masa Jesosi faa musu bosi ën. 48 Hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Womi Judasi, andi wë, baa? Ku bosi i ta sei Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki nö?” 49 Nöö hën dee bakama fu Masa Jesosi hakisi ën taa: “Masa o, andi u musu du? U musu tei sëufangi heepi i kii dee sëmbë aki ö?” 50 Nöö fa u mbei dë, nöö hën wan u dee bakama koti di letisë jesi u wan u dee futuboi u di Kaba Hei Begima belim puu. 51 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Womi, nönö. Na du sö e.” Nöö hën a go panjan di jesi u di sëmbë hën a ko bunu baka. 52 Nöö hën a fan ku dee Gaan Begima ku dee hedima u dee sodati dee ta luku di Wosu u Gadu, ku dee Gaan Womi dee ko dë, a taa: “Dee sëmbë, faandi mbei un ko a mi aki ku ufangi ku kodjo kuma un ta ko kisi wan bookoköndëma di ta kii sëmbë? 53 Biga mi ku unu bi ta dë hiniwan daka a di Wosu u Masa Gadu, ma na wan daka un buta maun a mi taa woon kisi mi tja go a kuutu. Nöö hën un ko a mi aki tide sö nö? “Ma wë antoobi, awaa di juu fuunu ku didibi dou, biga hën a' taki a di mindi aki.” 54 Wë nöö di Masa Jesosi fan sö te a kaba, hën de kisi ën gbolou panjan. Hën de tjëën go tee a di Kaba Hei Begima pisi. Nöö fa de nango dë, hën Petuisi seei ta waka saapisaapi nango a de baka. 55 Nöö hën de nango tefa de go dou hën de tja Masa Jesosi go a wosu dendu. Ma nöö de bi mbei wan gaan faja a di djai dendu, nöö hia sëmbë bi sindo naandë ta këndë faja. Nöö di Petuisi ko dou, hën a go sindo a dee sëmbë bandja ta këndë faja tu. 56 Nöö hën a sai dë te wan pisi. Hën wan mujëë ta wooko a di wosu ko si ën a di faja bandja naandë, nöö hën a luku ën diin sö. Hën a taa: “Huun, di womi aki, mi si kuma di sëmbë de tja ko aki dë sëmbë fii.” 57 Hën Petuisi fia taa: “Ambë? Mi? Di sëmbë dë, ma sabi ën!” 58 Te wan pisi hën wan oto sëmbë ko dou dë möön. Hën a taa: “Wë womi, di fasi mi si i aki, i musu u dë wan u dee sëmbë u di womi naandë.” Hën Petuisi toona fia möön taa: “Nönö womi, di sëmbë un ta taki dë, ma sabi ën e! Na kai mi në mökisi ku ën.” 59 Nöö kuma baka wan juu langa sö, hën wan otowan ko dou dë möön. A taa: “Huun? Di womi aki, a musu dë sëmbë u di womi dë, biga a dë Galilea sëmbë.” 60 Hën a taa: “Nönö e, dee sëmbë. Mi taki e, di sëmbë dë ma sabi soni fëën e! Un disa mi ku soni fëën!” Nöö di a taki sö, nöö hën wë di ganian bai kanda kënkënjënkëën. 61 Di juu dë, hën Masa Jesosi bia luku ën diin. Nöö Petuisi ko pakisei di woto di a bi taki dëën taa: “Womi, a di ndeti aki seei ufö ganian kanda, nöö joo fia dii pasi taa ja sabi mi.” 62 Nöö hën wë a kule kumutu go a döö, hën a go bai këë te a bigi. ˻Di disa di a disa Masa Jesosi dë, nöö hën wë hati ën sö.˼ 63 Ma nöö fa de kisi Masa Jesosi tja go buta naandë, nöö hën dee sëmbë sai dë ta watji ën. De ta hoi ën a sipootu ta naki ën wanwan böö. 64 Nöö hën de tei wan koosu hën de tai ën wojo tapa. Hën de ta naki ën ta hakisi ën taa: “Ee Gadu ta fan ku i tuu, nöö i taki da u ambë naki i?” 65 Nöö hën de ta kosi ën peipei takutaku kosi tefa a tjika de. 66 Nöö hën di dobooko fëën, mamate biten, nöö hën dee Gaan Womi ku dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti, hën de ko makandi fu de kuutu a Masa Jesosi liba awaa. Nöö hën de go tei ën tja ko. 67 Nöö hën de hakisi ën taa: “Wë unfa i ta pakisei fii seei, fa i dë aki? I da di Paamusi Könu nö? Taki da u.” Hën a piki de taa: “Wë ee mi taki da unu seei, wan o kë biibi mi e. 68 Nöö ee mi hakisi unu wan soni tu, nöö wan o piki mi. 69 Ma wan soni nöö mi sa taki da unu taa, fu kumutu a di ten aki nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o dë sindosindo a letimaun së u Masa Gadu ka a dë ku di gaan kaakiti fëën.” 70 Nöö hën de tuu hakisi ën taa: “Wë womi, fa i fan dë, nöö i da di Mii u Gadu nö?” Hën a taki da de taa: “Wë, leti kumafa un taki dë, nöö sö nöö a dë e.” 71 Nöö hën de tuu bai taa: “Söö. Un toobi u abi fu de tja kaagi fëën ko da u möön? Biga u seei jei nëën seei buka fa a taki. A taa hën da Masa Gadu Mii. U feni soni fuu kii ën awaa.”

Lukasi 23

1 Nöö hën hii dee sëmbë tuu hopo vu taanpu. Hën de tei Masa Jesosi, hën de tjëën go a Gaama Pilati, di hedima u di köndë. 2 Nöö di de ko dou, hën de seti kaagi ën taa: “Di sëmbë i si aki sö, a ta tja gaan toobi ko a di köndë e, ta bia sëmbë hedi ku dee lei fëën. A taa wa musu paka di Gaan Könu lanti möni möön. Nöö a taki taa hën da di Keesitu, di Paamusi Könu di Masa Gadu bi taa a o manda da u.” 3 Nöö hën Pilati hakisi ën taa: “Womi, i da di könu u dee Dju sëmbë tuu nö?” Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Leti kumafa i taki dë, sö nöö a dë.” 4 Nöö hën Pilati taki da dee Gaan Begima ku hii dee oto sëmbë dee ko naandë taa: “Wë di sëmbë aki, ma feni föutu nëën u mi sitaafu ën e.” 5 Ma nöö hën dee sëmbë tuu ta piki nöömö taa: “A ta tja gaan toobi ko a hii di köndë ku di lei fëën e. Biga a seti a Galilea hën a ta waka ta lontu hii dee köndë teefa a ko dou ku ën a u a Judea aki.” 6 Wë nöö di Pilati jei sö, hën a hakisi ee Jesosi dë sëmbë u Galilea. 7 Biga ˻Pilati seei aan taki a Galilea, ma˼ Könu Helodi hën abi taki ala. Nöö hën de piki ën taa: “Aai, a dë sëmbë u Galilea.” Nöö di Pilati ko jei sö, hën a mandëën go a Könu Helodi be hën kuutu soni fëën. Biga a di juu dë di könu bi dë leti a Jelusalen dë tu. 8 Wë nöö di Könu Helodi si Masa Jesosi ko dou, hën a wai. Biga a bi ta jei fëën nöömö, ma hën ku ën an bi miti wan daka. Nöö fa de miti dë nöö a bunu dëën, biga kandë a sa du wan foombo soni dëën be a si. 9 Nöö hën di könu hakisi Masa Jesosi wanlö hia soni faa konda dëën, ma Masa Jesosi an piki ën. A dë fëën pii. 10 Nöö hën dee Gaan Begima ku dee Sabima u Wëti djombo tei fesi ta konda sömëni soni fëën ku hatiboonu da di könu. 11 Hën di könu ku dee sodati fëën, hën de lafu Masa Jesosi te a bigi, ta wisiwasi ën ta mbei ën fa. Hën de bisi wan gaan waiti koosu dëën kumafa könu ta bisi, hën de toona mandëën go a Gaama Pilati baka. 12 Nöö a di daka naandë seei Gaama Pilati ku Könu Helodi ko mati, ma a fesi de bi dë felantima. 13 Nöö hën Pilati kai hii dee Gaan Begima ku dee hedima u Isaëli ku hii dee oto sëmbë ko nëën makandi. 14 Hën a taki da de taa: “Wë un tja di sëmbë aki ko a mi taa a du hogi. Un taa a ta tja gaan toobi ko a di köndë. Ma fa mi luku ën ta hakisi ën soni a unu fesi aki, nöö ma si taa a du dee soni un ta konda dë e. Nöö ma si föutu nëën. 15 Nöö Könu Helodi seei an bi feni föutu nëën tu, biga a toona mandëën ko a u aki baka. An du wan wojo hogi tjika faa musu dëdë e. 16 Fëën mbei mi o sitaafu ën nöö, nöö mi o toona puu ën da unu.” (( 17 Wë biga hiniwan jaa a di piizii aki dendu di Gaama bi guwenti u puu wan sëmbë a dunguwosu da dee Isaëli sëmbë.)) 18 Ma nöö di a taki taa a o puu Masa Jesosi da de, nöö hën hii dee sëmbë tuu fiaa bai taa: “Nönö e, nönö! Kii ën puu dë! Balabasi, hën i musu puu da u.” 19 (Wë nöö di Balabasi aki, hën de bi buta a dunguwosu fu wan gaan toobi a bi tja ko a di köndë, bifö a bi kii sëmbë tu.) 20 Ma Pilati bi kë puu Masa Jesosi. Nöö hën a taa: “Jesosi, hën mi o puu e, biga ma si di föutu di a du!” 21 Ma de ta bai nango nöömö taa: “ Kii ën! Pekëën a lakpa pau kii!” 22 Nöö hën a toona hakisi de möön di u mbei dii pasi taa: “Wë un hogi seei a bi du? Biga ma feni na wan kodo soni nëën fu mi mandëën go kii. Fëën mbei mi o sitaafu ën nöö, nöö mi o puu ën be a go.” 23 Ma dee sëmbë ko bai möön taanga eti taa de musu pekëën a lakpa pau kii. De ta bai ta kai olo teee kamian ta mbei wajawaja. Nöö Pilati an ko saanfa u du möön. 24 Nöö hën mbei a taki da de taa: “Söö. Wë ma sabi möön e. Fa un kë du nöö un du.” 25 Nöö hën a puu di sëmbë di de kë da de. Di sëmbë dë, hën de bi buta a dunguwosu fu di a bi kii sëmbë nöö a bi tja gaan toobi ko a di köndë tu. Ma di hën de kë, hën a puu ën a dunguwosu. Ma Masa Jesosi, hën a disa da de fu de du ku ën kumafa de kë. 26 Nöö hën de ta tja Masa Jesosi nango tee wan pisi hën de miti ku wan sëmbë de ta kai Simon fu di köndë de ta kai Sileni. A bi kumutu a kamian ta ko a ganda, hën de miti ku ën a pasi. Nöö hën de kisi ën panjan taa a musu tja di lakpa pau u Masa Jesosi dëën. Hën de hopo ën buta nëën baka, hën a ta tjëën dëën. 27 Wë nöö di juu dë, nöö sömëni sëmbë ta waka nango a Masa Jesosi baka, womi ku mujëë tuu. Nöö tjali fëën kisi de tee dee mujëë ta bai ta këë. 28 Nöö hën Masa Jesosi bia luku de, hën a taki da de taa: “Un dee mujëë mii u Jelusalen aki, wan këë u mi hedi e. Ma un musu këë fuunu seei ku dee mii fuunu hedi. 29 Biga abiti möön nöö wan sitaafu ten o ko, nöö sëmbë o dë ta taki taa: ‘Ee maingë, di ten di u dë aki, a bunu da dee mujëë dee an pai mii wan daka, ku dee mujëë mii dee na a' miii a maun.’ 30 Biga a di lö ten dë, nöö hia sëmbë o dë ta bai taa: ‘Dee gaan kuun aki eee, gaantangi, un kai ko a u liba ooo.’ Nöö de o taki da dee piki kuun taa: ‘Gaantangi, un kai ko tapa u, be soni fuu an dë a di goonliba aki möön. Biga di ten aki hogi tumusi.’ 31 “Wë biga ee ku di kuwakuwa pau de ta du sö, nöö di dëëdëë pau wë?” Sö Masa Jesosi taki da dee mujëë. 32 Wë nöö fa de ta tja Masa Jesosi nango dë, nöö de ta tja tu oto sëmbë tu fu de go kii ku ën makandi. De tu sëmbë naandë bi du gaan hogi a di köndë. 33 Nöö hën de nango te de ko dou a di kamian de ta kai Hedibonu. Nöö hën de peka Masa Jesosi ku de tu hogi sëmbë dë a lakpa pau, nöö hën de hopo de taanpu a pë, wan dë a Masa Jesosi letimaun së, di otowan dë nëën töötömaun së, Masa Jesosi dë a de mindi. 34 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Taata o, na hoi dee sëmbë ta kii mi aki a bëë e, biga de an saandi de ta du.” Nöö hën dee sodati tuwë lötu paati dee koosu fëën. 35 Nöö sömëni sëmbë bi sai dë taanputaanpu ta luku dee soni ta pasa. Dee hedima u di köndë seei dë a dendu tu, nöö de ta wisiwasi ën ta mbei ën fa. De taa: “A bi heepi oto sëmbë ta du de gaangaan bunu, nöö be a heepi ën seei tu, ee hën da di Keesitu, di Paamusi Könu.” Sö dee hedima ta taki. 36 Nöö söseei dee sodati ta mbei ën fa tu. De tja gandji win u ko dëën fa a bebe. 37 Hën de taa: “Ee i da di könu u dee Dju sëmbë tuu, nöö i heepi i seei be i kumutu naandë.” 38 Nöö de sikifi wan soni peka a di lakpa pau hedi taa: DISI DA DI KÖNU U DEE DJU SËMBË. 39 Nöö söseei wan u dee sëmbë di de peka ku Masa Jesosi a di lakpa pau naandë ta kosi ën tu. A taki dëën taa: “Womi, ee i dë di Paamusi Könu di Masa Gadu manda da u aki, nöö i puu i seei a di lakpa pau e, nöö i ko puu u tu.” 40 Ma di otowan gandji dëën taa: “Womi, fa i si mi ku i ta kisi di sitaafu aki, u ta kisi ën leti kumafa a fiti, biga u bi du hogi tumusi. Ma di sëmbë aki sö, hën an bi du hogi möönsö. Nöö fa i ta kosi ën dë, ja ta fëëë Gadu nö? Ja sabi taa u tuu o dëdë aki nö?” 42 Nöö hën a bia fan ku Masa Jesosi taa: “Jesosi o, gaantangi mi begi i, te i tei di Könu Tii fii nöö i mëni mi e.” 43 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Antoobi. Mi taki da i gbelin taa tide seei mi ku i o dë makandi a di waiti kamian u Masa Gadu de ta kai Paladëisi.” 44 Hën de sai dë te tuwalufu juu sonuati, nöö hën kamian ko dungu tee a dë kuma ndeti. Nöö hën a tan sö tee di dii juu sapate, 45 sonu seei an jabi möönsö. Nöö hën di gaan koosu di bi tapa di Kaba Hebi Kamian u di Wosu u Masa Gadu tënë leti mindi puu tu pisi. 46 Nöö hën Masa Jesosi bai ku taanga töngö taa: “Taata o, gaantangi, tei di Akaa u mi e. Mi disëën da i.” Nöö fa a fan dë, hën böö fëën koti. A dëdë pii. 47 Nöö di di oposii si fa hii soni pasa, nöö a bigi dëën te na soni. Hën a bia gafa Gadu taa: “Aai oo dee sëmbë, di sëmbë i si aki sö, a bi dë wan gaan bumbuu sëmbë a Gadu wojo e.” 48 Nöö di dee hia sëmbë dee bi ko naandë si fa hii soni pasa, hën de naki maun a de hati taa: “Ee, aai maingë, di soni pasa aki, a hogi. A tjali da u.” Nöö hën de paaja go a wosu. 49 Nöö dee mati u Masa Jesosi ku dee mujëë dee bi kumutu a Galilea ko ku ën a Judea dë, de bi dë taanputaanpu te a wan së ala ta luku fa hii soni ta pasa ku ën. 50 Nöö wan gaan kuutuma u dee Isaëli sëmbë bi dë de ta kai Josëfu, nöö a di köndë de kai Alimatea a ta libi. Nöö a dë wan bumbuu sëmbë, hii sëmbë ta lesipeki ën. Nöö a dë wan sëmbë ta luku fu Masa Gadu musu ko hopo di Tii fëën a di köndë. Nöö di ten de ta kuutu u kii Masa Jesosi dë, nöö hën an bi dë wan ku de a dee soni de ta taki dë. 52 Nöö di di womi aki si taa Masa Jesosi dëdë, nöö hën a go a Pilati go begi ën faa dëën di dëdë go bei. 53 Nöö hën a dëën pasi. Nöö hën a go puu Masa Jesosi a di lakpa pau, hën a lolu ën ku wan gaan limbo koosu. Nöö a bi abi wan njunjun baaku de bi diki a sitonu dendu u de bei sëmbë, ma de an bi bei sëmbë nëën wan daka eti. Nöö naandë a tja Masa Jesosi go bei. 54 Wë nöö a di daka naandë de ta seeka soni u de njan di saba, biga a di sapate juu dë di saba o kai a goon. 55 Nöö dee mujëë u Galilea dee bi ko ku Masa Jesosi naandë, hën de go ku Josëfu fu de musu luku unsë de buta di dëdë sinkii u Masa Jesosi. 56 Nöö hën di de si kaa, nöö hën de bia toona. Nöö hën de go seeka sumëë suti soni, u de tja go lobi a di dëdë sinkii u Masa Jesosi ˻kumafa di guwenti bi dë te wan sëmbë dëdë˼. Ma di de si taa saba kai a goon kaa, nöö hën de disa hii soni, hën de go dë pii ta böö, kumafa di wëti u dee Isaëli sëmbë bi dë.

Lukasi 24

1 Nöö hën a di sonde mamate biten, hën dee mujëë hopo. Hën de tei dee soni de bi seeka buta naandë fu de tja go sakwi a di dëdë sinkii u Masa Jesosi, nöö hën de go a di kamian ka de bi bei Masa Jesosi. 2 Ma nöö di de go dou, hën de si di baaku jabijabi hooo. Di gaan sitonu de bi tapa di geebi bi logoda kumutu a di baaku buka. 3 Nöö hën de denda go a di baaku dendu, ma nöö de an si di dëdë sinkii u Masa Jesosi naandë möön. 4 Hën de bai: “Huun? Wë andi pasa maingë? Unsë de tjëën go?” Nöö fa de ta fan dë, te u de kë mëni, hën de si tu womi sëmbë dë taanputaanpu leti a de bandja naandë. De dë ku gaan limbo koosu a de sinkii ta koti faja te na soni. 5 Nöö hën de panta tee, de saka kai ku kini tapa de fesi a goon. Nöö hën dee basia taki da de taa: “Dee mujëë, andi mbei un ko suku wan libisëmbë a geebi dendu? 6 Di sëmbë un ta suku an dë aki e. A hopo kumutu a dëdë. Wë nöö un pakisei dee oto a bi taki da unu, di unu ku ën bi dë a Galilea ala. 7 Biga a bi taki da unu taa de o tja di Sëmbë di ko dë Libisëmbë Mii go sei da dee hogihati sëmbë. Nöö de o pekëën a lakpa pau kii, ma nöö a di u dii daka fëën a o toona weki hopo baka. Na sö a bi taki nö?” 8 Wë nöö di dee basia taki sö kaa, hën dee mujëë ko mëni fa Masa Jesosi bi taki awaa. Hën de taa: “Aai, sö a bi taki da u tuu.” 9 Nöö hën de bia toona go. Hën de nango tee a de ëlufu bakama u Masa Jesosi ku dee oto sëmbë fëën, nöö hën de konda di soni da de taa sö wan soni de go si. 10 Wë nöö dee mujëë dee konda di soni naandë, wan u de de ta kai Malia Magidala, di otowan da Johana, di otowan möön da Malia di mama u Jakobosi, ku wanlö oto mujëë möön dee bi dë ku de naandë. De wë go konda di buka da dee tjabukama u Masa Jesosi. 11 Ma dee sëmbë an kë biibi, biga de feni taa dee soni de ta taki dë, na bumbuu soni. Sösö soni de ta taki. 12 Ma nöö hën Petuisi hopo, hën a kule go a di geebi. Nöö di a go dou, hën a bendi luku a di baaku dendu, hën a si dee koosu dee bi dë a Masa Jesosi sinkii leti dë. Nöö hën a bia toona go a wosu. Di soni foombo ën tee a taa: “Ee maingë, andi seei miti u aki? Andi pasa?” 13 Wë nöö a di daka dë seei, hën tu u dee sëmbë bi ta waka a Masa Jesosi baka kumutu a Jelusalen dë nango a wan köndë de kai Emausu. An longi ku Jelusalen tumusi, ma a sa dë kuma wan teni-a-fö kilomëti sö fu waka. 14 Nöö di de nango, hën de ta da oto u de a pasi ta taki dee soni dee bi pasa ku Masa Jesosi. 15 Nöö hën de nango te wan pisi, nöö hën de si wan sëmbë ko ta waka ku de a di pasi. De si di sëmbë, ma de an sabi taa Masa Jesosi hën di dë. 16 A bi dë kuma wojo u de bi tapa u de an si ën sabi. 17 Te wan pisi, hën di sëmbë hakisi de taa: “Wë, dee sëmbë, un oto un ta da a pasi taangataanga sö? Andi du unu?” Hën de taanpu pii ku tjali. 18 Nöö hën wan u de de ta kai Kelopasi mbei: “Huun? Wë nöö ja jei di gaan soni di bi pasa a Jelusalen a dee daka aki nö? A sa kë taa wakama i dë mbei ja jei ën nö?” 19 A taa: “Andi pasa?” De taa: “Ja jei di soni fu di sëmbë de kai Jesosi u Nazalëti nö? A bi dë wan tjabukama u Masa Gadu ta du foombo wooko ta lei sëmbë ku kaakiti leti kuma hën abi di lei. Masa Gadu ku hii sëmbë bi feni ën taa a dë wan gaan hei sëmbë a goonliba. 20 Ma dee Gaan Begima ku dee hedima fuu tjëën go a di Gaama faa kuutu ën, nöö hën wë Gaama piki taa a musu dëdë. Nöö hën de pekëën a lakpa pau kii. 21 Wë u bi pakisei taa hën sa dë di sëmbë di bi o puu u dee Isaëli sëmbë a dee fuka fuu, ma nöö tide mbei dii daka kaa di de kii ën. 22 “Ma na di dë nöö, ma tide wanlö mujëë sëmbë fuu ko taki wan foondo soni da u. De taa a di mamate biten, de go a di baaku ka de bi bei ën. 23 Ma nöö di de go luku, de an si di dëdë sinkii fëën naandë möön. Hën de toona ko taki da u taa de si basia u Masa Gadu Köndë naandë. Nöö dee basia taki da de taa Jesosi dë ku libi, a weki baka. 24 Nöö wantu sëmbë fuu kule go a di geebi go luku tu. Hën de go si di baaku hooo leti kumafa dee mujëë bi taki da de, ma de an si Jesosi.” 25 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Ma dee sëmbë aki, unfa un don gaanfa sö? Andi mbei a taanga da unu sö fuun biibi dee soni dee tjabukama u Masa Gadu bi taki? Biga hii dee soni aki tuu de bi taki a fesi kaa. 26 Nöö un bi musu sabi taa di Paamusi Könu bi musu fu pena sö bifö a sa go sindo a di könubangi fëën.” 27 Nöö hën a seti taki a dee soni liba, dee Mosesi ku dee oto tjabukama u Masa Gadu bi sikifi buta dë. A mbei de ko fusutan hii dee soni fëën seei tuu dee bi dë sikifisikifi a Gadu Buku. 28 Nöö hën de ta fan di fan nango tefa de ko zuntu ku di köndë ka dee sëmbë nango, nöö hën Masa Jesosi mbei kuma a kë pasa go fëën. 29 Hën dee sëmbë begi ën taa: “Mati o, gaantangi, tan ku u aki. Na pasa go, biga a ko lati kaa. Ndeti.” Nöö hën a piki hën a waka go ku de a wosu. 30 Nöö hën de ko sindo a tafa fu de njan. Nöö hën Masa Jesosi tei di bëëë, hën a da Masa Gadu tangi te a kaba, nöö hën a booko di bëëë paati da de. 31 Nöö di juu dë, hën wojo u de ko limbo gbegedee awaa. De ko sabi taa di sëmbë i si de ta si aki, nöö Masa Jesosi wë. Ma te u de kë mëni, nöö de an si ën möön. A go djee. 32 Nöö hën de taki ku deseei taa: “Hooo, aai baa, luku fa hati fuu bi fii piizii di a ta fan ku u a di pasi ta puu Gadu Buku da u.” 33 Nöö di juu dë seei, hën de hopo bia toona go a Jelusalen baka. Nöö naandë de go miti ku dee ëlufu bakama u Masa Jesosi ku dee otowan makandi. 34 Nöö di de dou, hën dee sëmbë taki da de taa: “Dee sëmbë aki o, Masa Jesosi hopo kumutu a dëdë tuu, biga Simon seei si ën.” 35 Nöö hën dee sëmbë seei toona konda hii soni da de wante. De seti ku dee soni bi pasa ku de a pasi, di de nango a Emausu tefa de dou a wosu. Hën de toona konda fa de go sindo u njan, ku di fa Masa Jesosi booko di bëëë paati da de nöö hën wojo u de ko limbo fu de sabi taa hën di dë. 36 Ma nöö dë an kaba u fan seei, nöö te u de kë si nöö Masa Jesosi dë taanputaanpu a de mindi dë piii. Nöö hën a da de odi, a taa: “Dee sëmbë, Masa Gadu musu dë ku unu ta da unu böö e.” 37 Ma nöö fa de si ën dë, nöö de panta seei. De fëëë biga de mëni taa jooka de ta si dë. 38 Nöö hën a hakisi de taa: “Wë andi du unu un ta panta gaanfa sö? Andi mbei wan kë biibi? 39 Biga luku mi maun ku mi futu aki ˻ka de bi peka mi˼. Mi seepi wë disi e. Nöö un ko panjan mi fii luku. Biga jooka an ta abi mbeti, an ta a' bonu kumafa un si mi abi aki.” 40 Wë nöö di a taki sö da de kaa, nöö hën a lei de hën maun ku hën futu. 41 Nöö di soni bigi da de te na soni. A da de piizii te kuma de an sa biibi ën. Nöö hën a hakisi de taa: “Wan abi soni u njan aki nö?” 42 Hën de taki aai. Nöö hën de tei wan pisi fisi jasajasa hën de dëën. 43 Nöö hën a tei ën njan leti a de wojo dë, be de si. 44 Nöö hën a taki da de taa: “Wë hii dee soni aki tuu mi bi taki da unu di ten mi ku unu bi dë e, taa sö dee soni o pasa ku mi leti kumafa de dë sikifisikifi a dee buku u Mosesi ku dee tjabukama, ku di Kanda Buku.” 45 Nöö hën a mbei de wojo ko limbo fu de musu fusutan di Buku u Gadu. 46 A taki da de taa: “Sö nöö a dë a di Buku e, taa di Paamusi Könu musu pena te a dëdë, ma a di u dii daka fëën a o weki hopo baka a dëdë. 47 Nöö di Buku taki tu taa de musu konda soni fëën da hii sëmbë, be de bia de libi ko ta waka nëën baka, be Gadu an hoi dee hogilibi u de a bëë möön. Nöö a Jelusalen fosu de musu seti konda di Buka, nöö de musu kondëën da hii pei nasiön sëmbë u goonliba. Sö a dë sikifisikifi a di Buku kaa. 48 “Wë nöö unu wë da dee sëmbë dee musu kondëën e. Biga unu da dee kotoigima dee si hii dee soni pasa aki tuu. 49 Ma nöö fa mi ta da unu di wooko aki, nöö un musu luku te di kaakiti di mi Tata bi paamusi unu ko ufö. Biga mi o mandëën ko da unu. A Jelusalen aki un musu dë ta luku ën e, fu te Gadu mandëën ko a unu liba.” 50 Nöö a baka u di dë, nöö hën de ta waka nango te de ko zuntu ku di köndë de kai Betania. Nöö hën a hopo maun a de liba hën a begi da de. 51 Nöö an kaba seei, hën Masa Gadu tei ën tja go a liba. 52 Nöö hën de fika dë ta wai ku ën ta gafëën te wan pisi, nöö hën de bia toona go u de a Jelusalen baka ku gaan wai. 53 Nöö hën de go sai dë a di Wosu u Masa Gadu ta gafa Gadu ta dëën tangi nöömö.

Johanisi 1

1 A dë sö taa bifö hii soni u mundu bi seti, nöö di Sëmbë de ta kai di Wöutu u Gadu bi dë gaanduwe kaa. Nöö di Sëmbë dë ku Gadu bi dë makandi. Hën seei wë bi da Gadu e. 3 Hën mbei hii dee soni dee dë a mundu tuu. Biga na wan soni seei dë di ko fëën seei, söndö hën mbei ën. 4 Hën abi libi, nöö te wan sëmbë i feni libi nëën kaa, nöö i kumutu a dungu ko a limbo. Biga hënseei da di limbo. 5 Nöö di limbo dë ta sëndë seei a di dungu. Hii fa i si di dungu ta mbei möiti u tapëën, ma an sa tapëën möönsö. 6 Söö. Wë u dë te wan pisi, hën wë Masa Gadu manda wan womi de kai Johanisi ko, 7 faa konda soni a fesi u di Limbo di o ko abiti möön. Nöö fa a o konda soni fëën dë, a o kondëën fu hii sëmbë musu jei, be de biibi dee soni a o taki. 8 Ma nöö di Johanisi dë, nëën da di Limbo eti e, ma ko a ko nöö faa konda dee soni dee a sabi u di Sëmbë di da di Limbo. 9 Biga di Sëmbë di o ko dë, hën da di tuutuu Limbo di sa limbo hiniwan sëmbë wojo. Nöö abiti möön nöö a o ko a lanti wajaa u si. 10 Nöö di Sëmbë di u ta konda soni fëën aki, nöö a ko a di goonliba aki tuu e, di goonliba di hënseei bi mbei. Ma dee sëmbë bi dë a di ten dë, de an bi sabi ambë dëën. 11 Dee Dju sëmbë dee bi musu dë sëmbë fëën seei an tei ën u soni. 12 Ma tökuseei sëmbë bi dë dee bi tei ën u soni, hën de ko biibi nëën liba. Nöö hiniwan sëmbë di tei ën sö kaa, nöö sö wan sëmbë a da i di leti fii ko miii u Gadu. 13 Ma na kumafa de ta pali miii a libisëmbë fasi e. Nönö. Ma fu di Gadu hën o wooko sö a i, nöö hën mbei joo ko miii fëën. 14 Nöö di Sëmbë u ta konda soni fëën aki di de ta kai di Wöutu u Gadu dë, a ko wan libisëmbë tuu e, nöö hën a ko libi a u mindi fu wan pisiten. Nöö u seei bi si di waiti fëën di a abi. Nöö di waiti u si nëën naandë, a dë di waiti di di wan kodo womi mii u Masa Gaangadu tö nöö sa abi. Biga fa a libi a u mindi aki, nöö nëën u si fa Gadu abi bunuhati u libisëmbë tjika. Nöö nëën u si tu kumafa a sabi hii soni gbelingbelin tjika, ˻leti kumafa a dë a Gadu wojo˼. 15 Nöö kumafa u taki dë, Johanisi hën bi ta konda soni fëën. Nöö hën di a si ën, hën a bai taa: “Söö. Un si di Sëmbë dë nö? Hën wë mi bi ta konda da unu taa o ko a mi baka di hebi gaanfa möön mi. Mi, djunsudjunsu aki ufö de pali mi, ma hën a bi dë gaanduwe kaa a mundu. Nöö hën wë i si di dë e!” 16 Nöö di Sëmbë di i si Johanisi taki dë, nöö u seei ko sabi ën tu e, dee sëmbë. ˻Hën da Masa Jesosi Keesitu.˼ Nöö fa di bunuhati fasi u Gadu dë nëën tjika dë, nöö u tuu ta feni sömëni bunu nëën baka na baka te a hia. 17 Biga a Mosesi Gadu bi manda dee wëti ko da u fuu hoi. Ma a Jesosi Keesitu a mbei u ko sabi di bunuhati fasi fëën di a abi. Hën a mbei u ko sabi soni gbelingbelin tu, ˻leti kumafa a dë a Gadu wojo. Sö wanlö gaangaan bunu u feni a Masa Jesosi e.˼ 18 Dee sëmbë, fa Masa Gadu sai dë, na wan daka seei libisëmbë si ën ku wojo möönsö e. Ma di wan kodo Womi Mii fëën dë, di hën ku ën dë wan makandi te wata an sa pasa a de mindi, hën mbei u ko sabi ën awaa. 19 Wë nöö di juu Johanisi ko dë, nöö dee gaan hedima u Dju bi ta dë a di köndë de ta kai Jelusalen. Nöö hën dee hedima dë manda wanlö begima u Dju ku wanlö oto sëmbë ta wooko ku de makandi a di Gaan Wosu u Masa Gaangadu a Jelusalen dë, u de go hakisi Johanisi ee ambë dëën. 20 Nöö hën dee sëmbë dë nango tefa de go dou a Johanisi, hën de hakisi ën ee hën da di Keesitu, di Heepima di Gadu bi paamusi taa a o manda ko a goonliba. Nöö Johanisi an ganjan de. A piki de gbelin taa: “Nönö, na mi da di sëmbë dë e.” 21 Nöö hën de toona hakisi ën möön taa: “Wë a sa kë taa i da Elia di tjabukama u Gadu, hën weki toona ko nö?” Hën a piki taa: “Nönö, nëën disi e.” Hën de taa: “Wë di oto Tjabukama di Gadu bi o manda ko wë, hën da i nö?” Hën a toona piki de möön taa: “Nönö, nëën da mi e.” 22 Hën de taa: “Wë nöö ambë seei da i? Taki da u bumbuu, fuu sa toona go piki dee sëmbë dee manda u ko a i aki. Andi i ta taki fii seei?” 23 Nöö hën a taa: “Wan bi jei fa di tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi sikifi buta a di Buku u Gadu nö? A taa: U ta jei wan töngö kuma wan basia ta bai a di sabana taa, ‘Un seeka di pasi oo, be a ko dë tololoo da Masa! ˻Un seeka di libi fuunu buta a tatai liba!˼’ Wë di sëmbë di Jesaaja bi taki abi di töngö dë, nöö hën wë disi e. Awaa di soni ta pasa kumafa Jesaaja bi taki.” Sö Johanisi piki dee sëmbë. 24 Nöö fa de ko ta hakisi Johanisi dee soni dë, nöö wanlö sëmbë u di Dju keiki paatëi de kai Falisei bi dë a dendu tu. 25 Nöö hën de toona hakisi ën taa: “Wë ja dë di Keesitu. Ja dë Elia. Ja dë di oto Tjabukama tu. Nöö andi mbei i ta dopu sëmbë u du?” Sö de hakisi ën. 26 Hën a taa: “Wë nönö, fa mi ta dopu sëmbë aki nöö an bigi sö e. Biga ku wata nöö mi ta dopu de. Ma wan sëmbë dë a unu mindi di wan sabi, nöö hën o du wan möön gaan wooko. 27 Hën wë mi ta taki da unu taa mi ta seeka di pasi da. Nöö fa a sai dë, a hei teee ma hei tjika fu mi sa dë futuboi fëën seei. Na di susu fëën seei mi sa lusu puu nëën futu.” 28 Nöö di kamian ka de ko ta fini Johanisi dee soni dë, a dë zuntu ku di köndë de kai Betania, a di oto së banda u di lio de kai Joodan Lio. Ala wë Johanisi ta dopu dee sëmbë. 29 Nöö di dobooko fëën, nöö hën Johanisi si Masa Jesosi ta waka ta ko nëën. Hën a taa: “Un luku di Sikapu Mii u Gadu dë e. Hën wë Gadu manda faa ko paka fu dee hogi du fu hii libisëmbë ˻kumafa de ta kii sikapu ta paka paima˼. 30 Nöö hën wë mi bi ta konda da unu taa mi ta seeka di pasi da. Nöö a hebi möön mi e. Biga a bi dë gaanduwe kaa bifö de pali mi. 31 “Nöö mi seepi tu, ma bi o sabi ën. Ma nöö fu soni fëën musu ko wajaa a limbo da u dee Isaëli sëmbë aki, hën mbei i si mi ko ta dopu sëmbë a di wata aki.” Sö Johanisi taki u Masa Jesosi. 32 Nöö un haika bunu fa Johanisi konda fëën e. A taa: “Mi seepi si di Akaa u Masa Gaangadu saka ko kuma wan pomba ko tan a di Sëmbë dë liba e. 33 “Nöö ma bi o sabi ën, ma Masa Gadu di manda mi fu mi dopu sëmbë aki, nöö hën bi taki ën da mi a fesi. A taa di sëmbë di mi o si di Akaa fëën saka ko fika nëën liba, nöö hën da di Sëmbë di o dopu sëmbë ku di Akaa u Gadu. 34 “Nöö di soni Gadu taki da mi dë, mi si ën tuu e. Nöö fëën mbei wë mi ta konda da unu gbelingbelin taa di Sëmbë i si dë, hën da di Womi Mii u Masa Gaangadu.” Sö Johanisi taki da de di ten dë. 35 Di dobooko möön, hën Johanisi ku tu u dee bakama fëën dë taanputaanpu a di wan seei kamian naandë. 36 Te wan pisi hën Johanisi si Masa Jesosi ta waka ta pasa, hën a taa: “Un luku di Sikapu Mii u Gadu, hën wë di dë e.” 37 Nöö di de tu sëmbë dë jei a taki sö, nöö hën de tei nëën baka wante ta faakëën. 38 Te wan pisi hën Masa Jesosi bia luku, hën a si de ta ko nëën baka. Nöö hën a hakisi de taa: “Andi un kë sö baa?” Hën de piki taa: “Wë Labi, wë u kë ko sabi unsë i ta dë.” (“Labi” hën da “Mësitë” a de töngö.) 39 Hën a taa: “Wë antoobi. Un ko luku nöö woon si.” Nöö hën wë de go. Nöö a di juu ten de go dë, nöö a bi dë kuma fö juu sapate, hën de fika ku ën dë tefa ndeti. 40 Wë nöö de tu sëmbë dee go ku Masa Jesosi naandë, wan u de de kai Andiasi, nöö a abi wan baaa fëën de kai Simon. 41 Nöö hën wë di de kumutu a Masa Jesosi dë, hën Andiasi go nëën baaa Simon wante. Hën a taki dëën taa: “Womi e, womi, u feni di sëmbë baa, di Gadu bi paamusi taa a o manda da u faa ko Könu fuu.” 42 Nöö hën a tjëën baaa Simon go a Masa Jesosi. Nöö hën wë di Masa Jesosi si de ko nëën, nöö hën a fan ku Simon taa: “Di mii u Jonasi aki, fa u dë aki de ta kai i Simon. Ma bakaten nöö de o bia ta kai i Kefasi e.” (Nöö Kefasi, hën kë taki “gaan sitonu.” Hën seei da “Petuisi”.) 43 Nöö di dobooko fëën möön, nöö hën Masa Jesosi kë go a di pisiwata de kai Galilea. Hën a suku wan womi de ta kai Filipi tefa a si ën. Hën a taa: “Womi, mi kë i ko go ku mi e, baa.” 44 Nöö di soni mbei a kai Filipi. Biga a dë sëmbë u wan köndë u Galilea de kai Betisaida. Hën da di köndë u Andiasi ku ën baaa Petuisi tu. 45 Ma nöö ufö de go, nöö hën Filipi seei go a wan womi de kai Nataniëli, hën a fan ku ën taa: “Womi, u feni di sëmbë di Mosesi ku dee fesiten tjabukama bi sikifi soni fëën e. Di sëmbë dë, hën da Jesosi, di Mii u Josëfu u di köndë de kai Nazalëti.” 46 Nöö hën Nataniëli hakisi ën taa: “Ma wan bumbuu soni sa kumutu a Nazalëti nö, womi?” Hën a piki ën taa: “Wë ko luku nöö joo si.” Hën de hopo nango a Masa Jesosi. 47 Nöö hën wë di Masa Jesosi si Nataniëli ta waka ta ko nëën, hën a taa: “Un luku wan sëmbë ta ko aki. Bumbuu Isaëli sëmbë e. Biga aan ten seei a ta ganjan sëmbë möönsö.” 48 Nöö hën Nataniëli hakisi ën taa: “Wë unfa i du sabi mi baa?” Hën a piki ën taa: “Mi bi si i sabi gaanduwe kaa a di ten i bi dë a di figa pau basu, ufö Filipi ko kai i.” 49 Nöö di soni bigi da Nataniëli tee, hën a taa: “Ee, aai Mësitë, i da di Mii u Gadu tuu e. I da di Könu fu u dee Isaëli sëmbë.” 50 Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Awa, wë di mi taki sö da i taa mi bi si i a di figa pau basu, hën mbei i biibi sö nö? Wë joo si möön gaan foombo soni möön di dë e. 51 Biga mi taki da unu gbelin, taa a a' wan ten woon si mundu jabi wajaa, nöö dee basia u Masa Gadu Köndë o kumutu a Mi di ko Libisëmbë Mii aki ta subi nango a Gadu ta saka ta ko.” Sö Masa Jesosi fan ku ën.

Johanisi 2

1 Nöö baka tu daka u dee soni u taki dë, nöö hën de hoi wan tööu wosu a di köndë u Galilea de kai Kana, nöö di mama u Masa Jesosi ko a di piizii. 2 Nöö de bi kai Masa Jesosi ku u dee bakama fëën tu, fuu ko a di piizii. 3 Nöö hën wë u dë te wan pisi, hën di win u ta bebe ko kaba. Hën Masa Jesosi mama go nëën go taki dëën taa: “Wë Baa o, gaan soni, di win u dee sëmbë kaba.” 4 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Faandi mbei i ko a mi? Juu u mi an kisi eti e.” 5 Ma nöö hën di mama bia fan ku dee futuboi dee ta wooko a di wosu taa: “Haika e. Di soni di i si a o taki da unu, nöö hën fuun du e.” 6 Nöö de bi abi sikisi gaan sitonu djogu naandë. A dee djogu dë de bi guwenti u lai wata u wasi kumafa di wëti u dee Dju bi dë, nöö hiniwan u dee djogu ta hoi kuma wan höndö liti wata sö. 7 Nöö hën Masa Jesosi fan ku dee futuboi taa be de go ba wata lai a dee djogu naandë tuu. Nöö hën de go ta tja di wata ta tuwë a dee sikisi gaan gindi djogu dë te de fuu pöö. 8 Hën a taa: “Un go ba so u di wata tja go da di hedima u di piizii be a tesi ën luku.” Nöö hën de ba di wata tja go da di hedima, 9 nöö hën di hedima tesi ën te a kaba. Ma nöö bifö de bi tjëën go dëën, nöö di sösö wata dë bi bia ko win kaa. Nöö fa di hedima tesi ën dë, an sabi naasë di win kumutu. Dee futuboi wanwan nöö sabi, biga de bi tja di wata lai a dee djogu. Nöö hën di hedima u di piizii kai di tööuma a së. 10 A taa: “Womi, unfa di soni waka? Biga hii sëmbë lobi u da di suti win a fesi, nöö te dee sëmbë bebe te a tjika de ufö de o ta da de di möön sösö wan awaa. Ma nöö i ja du sö. I hoi di suti win a baka hën i buta de bebe di sösö wan fosu, ufö i ko ta da di möön suti wan awaa. Mi kë sabi faandi mbei.” 11 Wë nöö fa di soni pasa dë a Kana a di pisiwata u Galilea naandë, nöö hën da di fosu foondo wooko Masa Jesosi du e. Ku ën a mbei sëmbë si di Gadu fasi fëën di a abi, nöö hën u dee bakama fëën ko biibi möön taanga nëën liba. 12 Nöö hën a baka u di dë, hën Masa Jesosi ku ën mama ku dee baaa fëën ku u dee bakama fëën tuu, hën u go a di köndë de kai Kapenaumi, hën u tan ala wantu daka. 13 Nöö di ten dë, di gaan daka fuu dee Dju de kai Pasika, juu fëën ko zuntu faa kai. Nöö hën Masa Jesosi tei pasi, nöö hën a go a Jelusalen. 14 Nöö hën a nango tefa a go dou a di gadii u di Gaan Wosu u Masa Gadu. Nöö hën a luku, hën a si hia sëmbë sai dë ta sei kau, ta sei sikapu, ta sei pomba. So sëmbë dë sindosindo ta tooka möni da dee sëmbë dee ta ko dë. 15 Nöö di a si dee soni de ta du a di Wosu, hën a tei wanlö tatai mbei wipi tefa a kaba. Nöö hën a buta ku dee sëmbë ta jaka de ku dee kau u de ku dee sikapu u de tuu ta puu a di gadii dë. Hën a ta du soni a di kamian teee, ta tombi dee tafa u dee tookamönima ta tuwë djolou a goon ta paaja dee möni fanjaaan a goon dë. 16 Nöö hën a bai dee sëmbë ta sei pomba dë taa: “Un hopo kumutu aki ku dee soni fuunu dë, biga di wosu u mi Tata aki na wojowojo a dë e!” 17 Nöö fa a du dë, nöö hën wë u dee bakama fëën ko fusutan wan soni bi dë a Gadu Buku sikifisikifi taa: “Di biinga di mi ta biinga da di wosu fii, Gadu, a o njan di kaakiti u mi tuu fiaa.” 18 Wë nöö di soni Masa Jesosi du naandë an kai ku dee hedima u Dju seei. Hën de hakisi ën taa: “Womi, ambë manda i fii du di soni naandë? Un maaka joo da u fuu sabi taa Gadu da i leti u du sö.” 19 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Un sa booko di Wosu u Masa Gadu aki, nöö baka dii daka mi o toona hopo ën baka.” 20 Hën de taa: “Höön, föteni-ku-sikisi jaa longi de tei kaa ta mbei di Wosu aki, nöö hën i taa i sa hopo ën a dii daka dendu nö?” 21 Ma nöö fa Masa Jesosi ta fan naandë, na di wosu dë a ta mëni. Ma a ta mëni hënseei sinkii. ˻Biga hën da di Wosu u Gadu kaa ka Gadu ta dë. Nöö Masa Jesosi sabi taa a bakaten nöö de o kii ën, ma a di u dii daka fëën nöö a o toona hopo baka.˼ 22 Nöö hën u dë te a bakaten di a hopo baka a dëdë tuu, bifö u dee bakama fëën ko mëni taa sö wan soni a bi taki. Nöö hën u ko biibi hii dee soni dee dë sikifisikifi a Gadu Buku ku dee soni dee Masa Jesosi seei bi fan ku u tuu awaa. 23 Wë ma nöö di juu ten dë di Masa Jesosi dë a Jelusalen faa njan di Pasika dë, nöö a du sömëni foombofoombo soni e, nöö fëën mbei sömëni sëmbë ko biibi nëën liba taa Gadu hën mandëën. 24 Ma hii fa de biibi ën dë seei, ma Masa Jesosi an ta futoou de möönsö. An hopo hënseei tuwë da de, biga a sabi libisëmbë fasi fa de dë. 25 Fa a sai dë, an bi a' fanöudu u sëmbë musu konda soni u libisëmbë dëën, biga a sabi gbelin hii soni di dë a de hati kaa.

Johanisi 3

1 Nöö di juu dë, wan Faliseima bi dë de ta kai Nikodemusi, nöö a bi dë wan u dee kuutuma u dee Dju. 2 Nöö hën wë a ko a Masa Jesosi a wan ndeti gbolo. A kai ën: “Mësitë o.” Hën a piki. A taa: “Wë u sabi taa i da wan leima di Gadu seei manda ko. Biga na wan sëmbë sa du dee gaan foombo wooko dee i ta du, ee na Gadu dë ku i.” 3 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “˻Wë a bunu di i taki sö, mati. Ma mi o taki wan soni da i,˼ nöö tuutuu soni seei a dë. Mi taki e, ee wan sëmbë i dë, nöö de an toona pai i fii feni wan njunjun libi baka, nöö ja o sa dë a dendu u dee sëmbë Gadu ta tii.” 4 Nöö hën Nikodemusi hakisi ën taa: “Wë nöö unfa de o du pai wan sëmbë möön di ko gaangaan sëmbë kaa? A o toona go nëën mama bëë dendu, faa pai ën di u tu pasi nö?” 5 Hën a piki ën taa: “Be mi taki wan soni da i gbelin, mati. Fa de pai i a libisëmbë fasi aki, nöö an tjika eti e. Ma di Akaa u Gadu hën musu toona pai i a wan hii oto fasi baka. A musu da i wan njunjun libi a i akaa ufö joo sa dë a dendu u dee sëmbë Gadu ta tii. 6 Biga te de pai i a libisëmbë fasi, nöö i ta feni libi a i sinkii nöö. Ma te di Akaa u Gadu pai i, nöö i ta feni libi a i akaa. 7 “Nöö fa mi ta fan ku i aki, taa de musu toona pai i baka, nöö an musu dë gaan soni da i sö e. 8 Biga na hii soni mbei fii sa fusutëën wantewante. “Luku fa u dë aki, di ventu ta böö nango ka a kë. Fa a ta mbei vuuu dë, di bai fëën nöö i ta jei, ma ja sabi naasë a ta kumutu, ja sabi naasë a nango tu. Wë sö nöö a dë tu ku hii dee sëmbë dee di Akaa u Gadu mbei ko pai baka fu de toona feni di njunjun libi u ta taki aki. ˻Ja o fusutëën, ma joo sabi nöö taa sö a dë.˼” 9 Ma nöö fa Masa Jesosi ta fan dë, di soni toobi Nikodemusi eti. Hën a hakisi taa: “Unfa seei di soni dë o sa waka maingë?” 10 Hën Masa Jesosi toona piki ën taa: “Wë mati o, fa i dë wan gaan leima u Isaëli aki, nöö hën ja fusutan dee soni u ta taki aki eti ö? 11 “Wë haika e. Mi o taki da i gbelin taa uu sabi andi u ta taki e. Biga dee soni dee u si nöö de wë u ta konda. Ma nöö wan kë piki dee fan fuu. 12 Wë nöö ee wan kë piki te mi ta konda soni u di goonliba aki da unu, nöö unfa woon du piki te mi ta konda soni u Gadu? 13 Biga na wan sëmbë go ka Masa Gadu ta dë wan daka, boiti mi wanwan tö di kumutu nëën ala ko dë Libisëmbë Mii aki. 14 “Luku di soni di bi pasa a fesiten a di sabana. Gadu manda Mosesi faa mbei wan köpö sindeki hopo buta a liba, nöö hiniwan sëmbë di luku di sindeki dë ku biibi, nöö a ko bunu kaa. Wë nöö söseei de o hopo Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki a liba tu e. 15 Nöö ee wan sëmbë i ta biibi a mi, nöö joo feni libi a Gadu fu teego. 16 “Wë biga Masa Gadu lobi libisëmbë sö tee a da de di wan kodo Womi Mii fëën di a abi. Nöö ee wan sëmbë i ta biibi a di Mii fëën aki liba, nöö ja o lasi go kaba a sösö möönsö, ma i abi di libi u teego kaa. 17 Biga fa Masa Gadu manda di Mii fëën ko a goonliba aki, nöö an mandëën ko faa kuutu sëmbë tuwë go da sitaafu e. Ma a mandëën ko faa hai sëmbë puu a didibi basu, be de feni di libi u teego. 18 “Nöö ee wan sëmbë i ta biibi a di Mii u Gadu aki liba, nöö ja o kisi sitaafu a Gadu e. Ma ee ja kë biibi ën, nöö Gadu kuutu i kaa fii kisi di sitaafu dë. Biga ja kë piki taa di Sëmbë aki, hën da di wan kodo mii u Gadu di a manda ko. 19 “Nöö di soni aki sö, hën da di soni mbei sö wan sëmbë musu kisi sitaafu. A dë sö taa Gadu manda limbo ko a goonliba u limbo libisëmbë wojo, ma nöö de an këën. Fa de sai dë, de lobi di dungu möön di limbo. Biga de an kë disa di hogilibi u de fu de ko a di së u limbo. 20 Biga di sëmbë di ta du hogi, hën ta buuse limbo. An o ko seei ka di limbo sa kai nëën, fu di an kë u sëmbë si dee hogi a ta du. 21 “Ma nöö ee wan sëmbë ta libi leti, nöö hën aan toobi ee di limbo kai nëën. Biga a kë u de si taa Gadu dë ku ën a dee soni a ta du.” Sö Masa Jesosi fan ku Nikodemusi di ndeti dë. 22 Nöö a baka u di dë, nöö hën Masa Jesosi ku u dee bakama fëën kumutu ˻a Jelusalen dë˼ nöö hën u go a wan oto kamian u Judea, fuu ku ën sa dë u wanwan ufö. Nöö hën u go dë ala te wan pisi, hën sëmbë ta ko a u ala fuu dopu de. 23 Wë nöö di juu dë, nöö de an bi buta Johanisi a dunguwosu eti e. Nöö hënseei dë a wan kamian de kai Anon ta dopu sëmbë tu. Nöö di Anon dë, a dë zuntu ku di köndë de kai Salim, nöö naandë bi abi hia wata, hën mbei Johanisi ta dopu sëmbë ala. Nöö sömëni sëmbë ta ko nëën tu faa dopu de. 25 Te wan pisi hën dee bakama u Johanisi ku wan oto sëmbë u Dju ko ta fia wan gaan fia a unfa i musu wasi ufö i sa ko limbo a Gadu wojo. 26 Nöö hën dee bakama u Johanisi ko nëën, hën de taki dëën taa: “Wë Mësitë, ja jei nö? Di sëmbë u bi si ku i a di oto së banda ala, di i bi ta konda soni fëën nöömö dë, a dë leti a wan kamian ala ta dopu sëmbë seei tee a hia. Hii sëmbë nango nëën ala gililili sö ta disa i.” 27 Nöö hën Johanisi piki de taa: “Un haika e, dee sëmbë. Na wan sëmbë sa feni sö wan hei ee na Gadu hën hei ën sö e. 28 Nöö wan bi jei fa mi bi fan ku unu kaa nö, taa na mi da di Paamusi Könu, ma Gadu manda mi ko nëën fesi nöö. 29 “Wë nöö fa di soni un taki ta pasa dë, nöö a dë leti kuma te wan womi o tööu ku wan mujëë, a o abi wan mati fëën ta seeka soni dëën. Nöö te di mati seeka te a kaba kaa, nöö a o go dë fëën pii, ta haika ee unfa soni ta waka. Nöö ee a si taa a ta waka bunu, nöö a o wai seei gaanfa. Na sö nö? Wë nöö di wai di mati u di tööuma ta wai dë, nöö hën da di wai di miseei ta wai aki e. 30 Biga di Sëmbë dë hën musu ta hei nango nöömö, ma mi musu ta saka nango möönmöön. 31 “Biga wë di sëmbë di kumutu a Gadu nöö hën hei möön hii sëmbë. Mi, a goonliba aki de pai mi e. Hën mbei goonliba sëmbë nöö mi dë, nöö te mi ta fan mi ta taki soni nöö kumafa goonliba sëmbë sa fusutan soni. Ma di Sëmbë dë, fa a sai dë, hën a musu hei möön hii sëmbë biga a Masa Gaangadu a kumutu. 32 Nöö fa a kumutu nëën dë, nöö a ta konda dee soni dee a si ku dee a jei a Gadu ala, ma tökuseei libisëmbë an kë tei dee soni a ta taki. 33 “Ma ee wan sëmbë i ta piki taa dee soni a ta taki dë, de dë tuu, nöö hën da i ta sitampu taa dee soni Gadu seei ta taki, de dë tuu. 34 Biga di Sëmbë dë, fa i si a sai dë, nöö Gadu wë mandëën e, nöö a ta konda soni leti kumafa Gadu ta dëën. Nöö i si fa Masa Gadu dëën di Akaa fëën dë nö? An dëën hafuhafu e, ma a dëën tuu seei ku telu faa sa ta wooko nëën liba nöömö. 35 “Di sëmbë i si u ta taki aki sö, nöö Masa Gadu seei Mii a dë e, dee sëmbë. Nöö hën Tata lobi ën tee, nöö hën a buta hii soni nëën maun faa ta tii. 36 Nöö ee wan sëmbë i ta biibi a di Womi Mii u Gadu i si dë, nöö i abi di libi u teego kaa. Ma ee wan sëmbë ja kë biibi ën, nöö ja o feni di libi dë möönsö, biga di hatiboonu u Gadu dë a i liba kaa.” Sö Johanisi fan ku dee bakama fëën di daka dë te a kaba.

Johanisi 4

1 Wë nöö di juu dë, hën dee Faliseima ko jei taa sëmbë ta ko a Masa Jesosi te a hia faa dopu de. Nöö de ta fika ku ën dë ta ko bakama fëën, teefa dee bakama u Masa Jesosi ko hia möön dee u Johanisi seei. 2 Ma nöö fa u ta taki aki seei, na Masa Jesosi ta dopu dee sëmbë e, ma u dee bakama fëën, u ta dopu de. 3 Nöö hën wë di Masa Jesosi ko jei taa sö dee Faliseima ko sabi fëën kaa, nöö hën a kumutu a Judea dë wante faa toona go a Galilea. 4 Ma nöö a musu latja pasa a di pisiwata de kai Samalia ufö a sa go dou. 5 Nöö hën u nango te u go dou a wan köndë u Samalia de ta kai Sikali. A dë zuntu ku wan pisi goon di di gaan sëmbë fuu de kai Jakopu bi da hën mii Josëfu. 6 Naandë Jakopu bi diki wan baaku wata fëën, nöö a sai dë eti. Wë nöö di juu dë, Masa Jesosi ko wei u waka, nöö hën a go sindo a di baaku bandja dë. Nöö a bi dë wan soni u tuwalufu juu sö u didia. 7 Te wan pisi nöö hën wan mujëë u di köndë naandë ko u ko ba wata. Hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Mujëë o, mi begi i, da mi wan piki wata mi bebe.” 8 (Di juu dë, u dee bakama fëën bi go a di köndë ganda u go bai sondi u njan.) 9 Nöö hën di mujëë hakisi ën taa: “Wë womi, unfa i sa hakisi mi wata u mi da i fii bebe? Na i da wan Dju nö? Wë mi da wan Samalia mujëë.” (Biga dee Dju ku dee Samalia sëmbë an ta koti.) 10 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë mujëë, ee i bi sabi di bunu di Gadu kë da i, ku ee i bi sabi di Sëmbë ta hakisi fii dëën wata aki, nöö i bi o bia begi ën faa da i kuwakuwa wata fii sa feni libi nëën.” 11 Nöö hën di mujëë piki ën taa: “Wë womi, fa i ta fan dë, nöö ja abi na wan wojo sondi naandë fii kisi wata, ufö di baaku aki fundu poi tu. Nöö naasë joo feni di wata dë u da mi? 12 Fa i sai dë, i hei möön di gaan sëmbë fuu de kai Jakopu nö? Biga di baaku i si aki, nöö hën wë diki ën da u, nöö hën seepi bi ta bebe di wata fëën, hën ku dee mii fëën ku dee mbeti fëën tuu.” 13 Nöö hën Masa Jesosi toona taki taa: “Wë di sëmbë ta bebe di wata aki sö, nöö dëëwata ta toona kisi ën. 14 Ma di sëmbë di o bebe di wata di mi o dëën, nöö hën dëëwata an o kisi möönsö a mundu. Biga di wata di mi o dëën, nöö a o dë nëën dendu kuma wan kiikihedi ta kule wata ta ko nöömö. An o kaba möönsö. Nöö so wan sëmbë abi di libi u teego e.” 15 Nöö hën di mujëë taki dëën taa: “Wë womi o, wë mi kë di wata dë e baa, fu dëëwata an musu kisi mi möön. Nöö an o dë u mi ta ko aki ta ko ta ba wata hiniwanten möön.” 16 Hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Wë antoobi. Go kai i manu be i ku ën ko.” 17 Hën di mujëë taa: “Ambë? Mi nö? Ma a' manu e!” Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Söö mujëë, fa i piki naandë, ja ganjan e. Ja a' manu tuu. 18 Biga feifi womi i tei tuwë kaa. Nöö di i ku ën sai naandë fa u dë aki, nöö an dë manu fii tu. Hën mbei mi taa i piki bunu.” 19 Nöö hën di mujëë taa: “Aai, womi, awaa mi si taa i da wan tjabukama u Gadu tuu. 20 “Wë nöö dee gaan sëmbë fuu bi ta begi Gadu a di kuun aki sö. Ma un dee Dju taa Jelusalen ala da di möön bunu kamian fuu ta begi Gadu. Nöö unfa i ta taki u di soni dë?” 21 Hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Mujëë, mi o taki wan soni da i aki, nöö i biibi mi e, taa wan ten ta ko, nöö na a di kununu i si aki, na a Jelusalen tu woo go u go begi Gadu di Tata fuu möön. ˻Biga di kamian ka fuu begi ën, nëën o dë di gaan soni möön.˼ 22 “Ma nöö haika e. Fa i si un dee Samalia sëmbë ta begi Gadu aki sö, ma an dë taa sabi un sabi ën ufö un ta begi ën e. Ma nöö u dee Dju uu sabi ën kaa bifö u ta begi ën, biga a u di heepi u Gadu ta kumutu ta paaja go a oto sëmbë. 23 “Ma mi taki e, di soni dë seei an o dë gaan soni möön tu. Biga wan ten o ko, nöö a dë kaa tu, taa te sëmbë o begi Gadu u Tata, nöö ku hii de akaa de o ta begi ën ta hopo ën në a wan gbelingbelin fasi söndö ganjan. Nöö te i begi ën sö kaa, nöö hën da i ta begi ën a wan leti fasi. Nöö sö wanlö sëmbë Gadu ta suku u ta begi ën e. 24 “Biga fa Gadu sai dë an dë libisëmbë ku sinkii e, ma a dë akaa. Nöö ee wan sëmbë i kë begi ën, nöö ja musu begi ën a wan döösë fasi nöö e, ku ganjan. Nönö. Ma i musu ta hopo ën në ta begi ën a wan tuutuu fasi ku hii i akaa.” 25 Nöö hën di mujëë taa: “Wë i sabi nö? Un boo disa di oto ufö e, baa. Biga di Könu di Gadu bi paamusi u taa a o manda ko, nöö te a ko, nöö a o lei u hii soni möön fini.” 26 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Mujëë o, di Sëmbë i taki dë, hën wë i si ta fan ku i aki kaa e.” 27 Nöö di juu dë, nöö u dee bakama u Masa Jesosi toona ko nëën. Nöö di u si taa a ta fan ku wan ˻Samalia˼ mujëë nöö a bigi da u seei. Ma tökuseei na wan fuu hakisi ën ee andi a ta taki, ee nasö un oto de ta da naandë. 28 Nöö fa u mbei dë, hën di mujëë tuwë di djogu fëën disa dë, hën a kule go a köndë ganda. Nöö hën a go kai dee sëmbë ala taa: 29 “Un ko luku wan womi ala, dee sëmbë. A konda hii sondi dee mi bi du tuu da mi. A sa kë hën da di Könu di Gadu bi o manda da u nö?” 30 Nöö fa a fan dë, nöö hën dee sëmbë hopo gililili nango a Masa Jesosi. 31 Nöö di juu dë, u dee bakama bi dë a di baakuwata dë ta begi Masa Jesosi taa: “Mësitë o, wë fii ko njan.” 32 Hën a piki u taa: “Mi abi wan njanjan aki ta njan di wan sabi e, ˻nöö hën ta da mi kaakiti kaa˼.” 33 Nöö hën u ta hakisi u seei taa: “Wë a sa kë fa u go ala, nöö hën wan sëmbë tja soni u njan ko dëën aki a njan nö?” 34 Nöö hën Masa Jesosi piki u taa: “Di njanjan u mi, hën da te mi ta du dee soni di Sëmbë manda mi ko aki kë fu mi du, be di wooko fëën go dou. 35 - 37 “Wan jei fa de taki nö? De taa a fika fö liba nöö dee njanjan u dee goon o lepi u koti. Ma mi taki da unu taa, un hopo wojo luku dee njanjan u dee goon. De lepi tjika u koti kaa. ˻Biga ja ta si dee sëmbë ta ko gidjii ala nö?˼ De lepi kaa e, fuu heepi de feni di libi u teego wantewante aki. U sa hai de tja ko buta a suwa seei. Nöö hën da u dee kotima ta feni u paima kaa. “Nöö aki sö di nöngö ko tuu taa wan sëmbë ta paandi, di otowan ta koti. Nöö te di njanjan u di goon lepi, nöö di sëmbë di bi paandi ku di sëmbë di ta koti tuu ta wai makandi. 38 “Fa mi bi manda unu go dë, dee sëmbë, mi bi manda unu go fuun koti dee soni dee oto sëmbë bi paandi. Dee otowan dë, de bi waka a unu fesi, nöö de bi wooko taanga ta konda di buka, nöö hën un ko a baka aki ko ta feni di wini. Biga awaa ufö dee sëmbë ta piki di buka.” 39 Nöö di juu dë, dee Samalia sëmbë ko dou gidjii dë kaa. Nöö hën de begi Masa Jesosi faa tan ku de naandë. Nöö hën a fika ku de tu daka. Wë nöö fa de bi ko nëën naandë, nöö sömëni u de bi ko biibi nëën kaa, fu di fan di di mujëë bi fan ku de taa, “A konda hii dee soni mi bi du tuu da mi.” 41 Ma nöö fa Masa Jesosi fika ku de dë, nöö hën sömëni oto sëmbë ko biibi nëën möön, fu dee wöutu u Gadu dee a tei ta lei de hedi. 42 Nöö hën de piki di mujëë taa: “U bi ta biibi fu di i bi fan ku u, ma nöö fa u dë aki u seepi jesi ko jei dee soni dee a taki. Nöö hën mbei u ko sabi tuutuu taa di Sëmbë i si aki, hën da di Paamusi Könu, di Heepima di Gadu manda ko u heepi hii sëmbë u goonliba.” 43 Wë nöö kumafa u taki dë, Masa Jesosi fika dë tu daka a Samalia ala, nöö hën u kumutu dë. Hën u go dou a Galilea awaa. 44 Wë nöö Masa Jesosi bi taki taa wan tjabukama an ta feni nëbai nëën seei köndë. 45 Ma nöö ˻di pasi aki˼ di a ko dou a Galilea, nöö dee sëmbë kisi ën seei ku wai. Biga sömëni u de bi dë a Jelusalen ta njan di Pasika piizii, nöö de bi si fa Masa Jesosi bi du sömëni gaan foombofoombo soni ala. Hën wë mbei de wai ku ën gaanfa sö. 46 Nöö hën a toona go a Kana ka a bi mbei di wata bia ko win. Nöö di a go dou, hën wan womi kumutu a Kapenaumi ko nëën. Di sëmbë aki, a dë wan lantima ta wooko da di Könu. Nöö di a jei taa sö Masa Jesosi kumutu a Judea ko a Kana dë, nöö hën a go nëën wante go begi ën faa ko kula wan womi mii fëën dëën, biga a siki te a fika piki a dëdë. 48 Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Söö, wë fa un dë aki, ee na un si foombo wooko, nöö wan o biibi mi möönsö nö?” 49 Ma nöö tökuseei hën di womi fan ku ën taa: “Mësitë o, gaantangi mi begi i baa, ko go heepi mi ku di mii u mi bifö a dëdë.” 50 Hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Wë antoobi. Go fii a wosu e. Di mii fii an o dëdë, a libi kaa.” Nöö fa a fan ku di sëmbë dë, nöö a biibi, nöö hën a go fëën. 51 Nöö fa a tei pasi nango dë, te wan pisi hën dee futuboi fëën ko miti ën a pasi. Hën de tja buka ko dëën taa di mii libi, a bëtë kaa. 52 Nöö hën a hakisi de taa: “Wë nöö na un juu u di daka di mii ko bëtë?” Hën de taa: “Jeside a di sonuati a di wan juu ten, nöö hën di fëbë an kisi ën möön e.” 53 Nöö hën di tata kai pakisei diin. Hën a si taa a kai leti a di ten Masa Jesosi bi fan ku ën dë taa di mii libi, an o dëdë. Nöö hën di de ko sabi sö kaa, nöö hën di womi ku hii dee sëmbë fëën wosu dendu tuu fiaa ko biibi a Masa Jesosi. 54 Nöö di soni di i si pasa naandë, hën mbei di u tu gaan foombo wooko di Masa Jesosi du a Kana, nöö a du ën di a kumutu a Judea toona ko a Galilea baka.

Johanisi 5

1 Nöö a baka u di dë, hën wan oto piizii u dee Dju o dë. Hën Masa Jesosi tei pasi hën a toona go a Jelusalen. 2 Wë nöö di juu dë, wan peti wata bi dë a Jelusalen ganda, zuntu ku di djai dööbuka ka de ta tja dee sikapu ko a di köndë dendu. Di peti naandë sö, dee Dju bi ta kai ën Batesita, nöö de mbei feifi baiko lontu ën. 3 Nöö a dee baiko naandë sömëni sikima sai dë kandikandi: bookowojoma, sömëni lanlan sëmbë, de tuu sai dë ((ta luku di ten di wata o seki. 4 Biga de taa a ta a' juu nöö wan basia u Gadu Köndë ta saka ko naandë ko seki di wata, nöö ee wan sëmbë i fosu go nama a di wata, nöö i sa ko bunu nöömö aluwasi un sootu siki i bi abi)). 5 Wë nöö wan womi bi sai naandë, diiteni-ku-aiti jaa longi a siki, an sa hopo waka. 6 Nöö di Masa Jesosi go si ën kandikandi dë, nöö a sabi taa a bi sai dë longi kaa. Nöö hën a hakisi ën taa: “Wë womi, unfa wë? Ja kë ko bëtë nö?” 7 Hën a piki ën taa: “Wë awa, mi kë bëtë, ma ma abi sëmbë u tja mi go a di wata. Biga te a ta seki, nöö ufö mi penapena go dou nëën nöö wan oto sëmbë bi go a mi fesi gaanduwe kaa.” 8 Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Wë antoobi. Hopo, nöö i tei di kama fii, nöö i waka go fii a wosu.” 9 Nöö fa i si a taki dë, wantewante hën di womi ko bunu kaa. Hën a tei ën kama hën a go. Ma nöö di soni aki pasa leti a wan saba daka u dee Dju. 10 Nöö di a nango te wan pisi hën wanlö hedima u Dju ko si taa a ta waka ta tja di kama fëën. Hën de hakisi ën taa: “Womi, unfa i du ta tja di kama fii a di saba daka aki? Ja sabi di wëti taa ja musu wooko a saba ö?” 11 Hën a piki de taa: “Wë nönö, di sëmbë di kula mi, hën taki da mi taa mi musu hopo tei mi kama nöö mi go a mi wosu.” 12 Nöö hën de hakisi ën taa: “Ambë da di sëmbë di manda i sö?” 13 Ma nöö di sëmbë an bi sabi Masa Jesosi seei. Biga hia sëmbë bi dë a di kamian, nöö di a kulëën te a kaba, hën a fusi go fëën. 14 Ma nöö te wan pisi hën Masa Jesosi ko si di womi möön a di Wosu u Masa Gadu. Hën a fan ku ën taa: “Womi.” A piki. A taa: “Fa i si i ko bunu aki, nöö i musu kaba ku hogilibi e, ee nasö wan möön gaan soni o miti i.” 15 Nöö di di womi ko sabi Masa Jesosi, hën wë a go konda wante da dee Dju hedima taa Jesosi hën wë kulëën mbei a ko bunu. 16 Nöö di dee Dju hedima jei sö kaa, hën de bia buta ku Masa Jesosi taa a ta poi tjina fu di saba. 17 Nöö hën a piki de taa: “Wë mi tata an ta disa bunu fëën u du fu di a dë saba daka hedi e, nöö hën mbei miseei di Mii fëën aki, më sa disa bunu u du a saba tu.” 18 Wë nöö fa a piki de dë, nöö an bunu da dee hedima, nöö hën hati u de boonu seei te de ta suku köni u de feni ën kii. Biga na di tjina u di saba nöö a poi, ma a kai Gadu hën eigi tata ta mbei taa hën ku Gadu dë pei. 19 Nöö hën Masa Jesosi fan ku de, a taa: “Söö. Wë mi o taki wan soni da unu aki, nöö a tuu möön hii soni. Mi taki da unu e, taa fa mi ku mi Tata dë di wan tjika aki, ma sa du na wan soni mi wanwan möönsö söndö ën. Di soni mi si a ta du nöö hën nöö mi seei ta du tu, biga u tuu ta du di wan soni. 20 “Fa mi dë aki, mi Tata lobi mi e, nöö hii dee soni a ta du kaa tuu a ta lei mi. Nöö a o lei mi möön gaan soni eti u mi du möön leki dee un si aki kaa, nöö a o foombo unu seei. 21 Biga fa i si mi Tata ta weki dëdë sëmbë toona da de libi, nöö sö nöö mi di Mii fëën aki sa da hiniwan sëmbë di mi kë libi tu. 22 “Nöö na mi Tata ta kuutu libisëmbë e. Ma hii kuutu tuu a buta a mi maun. 23 Nöö di soni mbei a du sö, fu hii sëmbë musu sa hei mi di Mii fëën aki leti kumafa de ta hei mi Tata. “Nöö sö e. Ee wan sëmbë an kai di Mii fëën aki gaan soni, nöö söseei an kai mi Tata di manda mi ko aki gaan soni tu. 24 “Nöö tuutuu mi o taki wan oto soni da unu, taa ee wan sëmbë i tei dee fan mi ta fan aki taa tuu nöö i ta biibi a di Sëmbë manda mi ko aki liba, nöö i abi di libi u teego kaa. De an o sa kuutu i tuwë go da di sitaafu u teego, biga i kumutu a di së u dëdë ko a di së u libi. 25 “Nöö mi taki da unu e, taa wan juu o dou nöö a dë kaa tu, taa dee sëmbë dee an bi feni di libi u Gadu eti o jei di fan u mi di Mii u Gadu aki. Nöö ee de piki mi, nöö de o feni libi. 26 Biga leti kumafa Gadu hën abi libi, nöö sö nöö mi di Mii fëën aki abi libi tu. Sö a butëën da mi kaa. 27 Nöö hën a da mi di leti tu fu mi kuutu libisëmbë fu di mi seei ko dë libisëmbë miii. 28 “Dee soni mi ta fan aki nöö de an musu bigi da unu poi e, dee sëmbë. Biga wan juu o dou, nöö hii dëdë sëmbë tuu o jei mi di Mii u Gadu aki ta kai de u de musu ko a kuutu, nöö de tuu o weki kumutu a geebi toona ko ku libi baka. 29 Dee bi libi bunu a Gadu wojo, de o weki fu de libi ku Gadu fu teego. Ma nöö dee bi libi hogi a Gadu wojo, nöö de o toona weki fu de feni di sitaafu u teego. Sö mi o kuutu a de liba e. 30 “Nöö te mi ta kuutu a sëmbë liba, nöö di kuutu u mi ta dë leti. Biga ma ta du na wan kodo soni mi wanwan, ma kumafa mi ta jei a mi Tata nöö sö nöö mi ta kuutu buta. Nöö ma ta du na wan wojo soni tu faa kai ku miseei e, ma mi ta du dee soni dee ta kai ku mi Tata di manda mi ko aki.” 31 Hën a taa: “Un haika e. Ee mi ta konda soni u miseei da unu kumafa mi dë, nöö wan o kë piki mi e. 32 Ma nöö wan oto sëmbë ta konda soni u mi, hën da mi Tata, nöö a ta kondëën leti kumafa a dë. 33 “Nöö Johanisi seei tu bi ta konda soni u mi. Unu seei bi manda sëmbë go fini ën u dee soni a bi ta konda, nöö fa i si a piki dë an ganjan unu e. Ma a piki unu leti kumafa a dë. 34 “Ma nöö fa mi ta fan aki seei, ma an dë taa mi ta langi a dee soni libisëmbë ta taki u mi e. Ma mi taki ën sö nöö fuun musu piki, be un feni libi u teego. 35 Biga Johanisi bi dë kuma wan lampu sëndësëndë ta lei sëmbë di pasi, nöö a bi suti da unu fu wan pisiten. Di juu dë un bi kë jei ën seei. 36 “Ma nöö wan oto soni möön dë eti di ta konda u mi, nöö a möön hebi möön dee fan u Johanisi seei. Hën da dee wooko dee mi Tata manda mi ko u mi ta du aki. Biga fa i si mi ta du dee foombo wooko aki, nöö de ta sitampu gbelin taa mi Tata Masa Gadu hën manda mi ko aki tuu. 37 “Nöö fa a manda mi ko aki, hënseei bi ta taki soni u mi tu. Ma kumafa un dë aki, un wan jei fan fëën wan daka. Wan si ën sabi wan daka tu. 38 Fa un ta jei dee wöutu fëën dë, de an ta fika a unu hati möönsö. Biga wan kë piki mi, di Sëmbë di a manda ko da unu aki.” 39 Hën a taki da de möön taa, “Wan oto soni dë möön di ta konda soni u mi, hën da di Buku u Gadu. Nöö un ta hulu di Buku dë ta bia nango ta ko kodo, fu di un sabi taa nëën un sa feni di libi u teego. ˻Wë nöö sö a dë tuu.˼ Ma fu mi wë di Buku ta taki di taki e, 40 ma wan kë ko a mi möönsö fuun sa feni di libi dë. 41 “Ma nöö fa mi ta fan aki, dee sëmbë, wan musu mëni taa pena mi ta këë e, fu di un libisëmbë wan kë hei mi. Nönö. Biga a Gadu nöö mi ta suku hei. 42 Ma nöö fa un sai dë, mi sabi unu taa wan lobi Gadu. Biga ee un bi lobi ën, nöö un bi o tei mi u soni. Biga fa mi ko aki, a Gadu në mi ko. Hën da mi Tata, nöö hën manda mi ko aki tuu. Ma nöö wan ta tei mi u soni möönsö. Ma te wan oto sëmbë hopo ko nëën seei në, nöö hën un ta tei u soni waiwai seei. 44 “Ma nöö fa mi fan dë, unfa un sa biibi mi? An foombo mi tu. Biga a libisëmbë nöö un ta suku u feni nëbai, ma wan a' bisi möönsö fuun feni nëbai a di wan kodo Gadu u mundu. 45 “Ma nöö hii fa i si mi ta fan ku unu aki seei, dee sëmbë, ma wan musu mëni taa mi o tja unu go kaagi da mi Tata e. Ma wan sëmbë dë kabakaba kaa u kaagi unu. Hën da Mosesi di i si un ta buta mëni fuunu sö gaanfa nëën liba taa woon feni heepi a dee soni a sikifi buta dë. 46 Ma ee un bi biibi Mosesi tuu nöö an bi o toobi unu fuun sa biibi mi e, biga soni u mi wë a bi sikifi buta dë. 47 Nöö sö wë i si taa wan ta biibi dee soni a sikifi dë, nöö unfa un sa biibi dee soni mi ta fan ku unu aki?” Sö Masa Jesosi fan ku dee hedima u Dju dë te a kaba.

Johanisi 6

1 Hën u dë te wan daka hën u ku Masa Jesosi koti di ze u Galilea de kai Tibelia, go te a di oto së banda. 2 - 4 Hën u subi go sindo a wan kununu bandja. Nöö di ten dë, di gaan daka fuu dee Dju de kai Pasika ko zuntu faa kai. Nöö di juu dë, wanlö gaan hila sëmbë ta lontu a futu ta faaka Masa Jesosi ta ko, fu di de bi si a du sömëni foombofoombo soni ta kula sömëni sikima. 5 Nöö fa u ku Masa Jesosi dë sindosindo naandë, te wan pisi hën a hopo wojo hën a si dee hia sëmbë ta ko. Nöö hën a hakisi Filipi taa: “Wë womi, dee sëmbë ta ko dë, naasë woo feni soni u njan u da de?” 6 Ma fa a hakisi ën dë seei, ma a ta poobëën luku ee unfa di biibi fëën bigi tjika. Wë biga a bi saandi a o du kaa. 7 Hën Filipi piki ën a taa: “Wë Masa o, ee u bi wooko tu höndö daka seei, ma töku möni fëën an o tjika fuu bai soni u njan da dee hia sëmbë gidjii dë e. Aan fa fuu paati ën pikipiki te nöö a sa tjika de.” 8 Nöö hën Andiasi di baaa u Simon Petuisi taa: 9 “Wan mii dë aki abi feifi piki bëëë ku tu pikipiki fisi tö, ma nöö unfa dee soni dë sa du heepi dee hia sëmbë aki?” 10 Nöö di a taki sö, hën Masa Jesosi taa: “Antoobi.” Hën a manda u taa u musu mbei dee sëmbë sindo a goon, biga di kamian naandë bi dë ku hia ahun. Nöö hën dee sëmbë saka sindo. Nöö fa de bi ko hia dë, nöö de dë feifi dusu womi ˻söndö de konda dee mujëë ku dee mii˼. Sö dee sëmbë bi hia tjika. 11 Nöö hën Masa Jesosi tei dee bëëë ku dee fisi dë, hën a da Gadu tangi te a kaba. Nöö hën a booko de pisipisi te a kaba, hën a tëndëën da u dee bakama fëën fuu paati da dee sëmbë. 12 Nöö hën u tja go paati da de, hën de njan tefa de bëë fuu. Nöö di de kaba u njan, nöö hën Masa Jesosi manda u taa: “Söö. Wë nöö be un go pii dee pisipisi dee fika e, be de an poi kaba a sösö.” 13 Nöö hën u go pii te a fuu tuwalufu gaan manda. Sö a fika hia tjika u dee feifi bëëë dee sëmbë njan. 14 Wë nöö di dee sëmbë si di gaan soni Masa Jesosi du dë, nöö a bigi da de te na soni. Hën de taa: “Söö. Wë di soni aki an dë u fia. Di sëmbë i si aki, hën da di Tjabukama di i si Masa Gadu paamusi taa a o manda ko a goonliba.” 15 Nöö hën di de taki sö kaa, hën de kë kisi ën ku taanga buta könu u de wante. Ma nöö di Masa Jesosi sabi sö kaa, nöö hën a fusi kumutu a de mindi, hën a go a dee kununu ala hën wanwan. 16 Nöö hën u sai dë tefa di ndeti buka, Masa Jesosi an ko möönsö, nöö hën u dee bakama fëën go subi a di boto fuu aba go a Kapenaumi. Nöö di juu dë kamian ko ta dungu kaa. 18 Nöö hën di u nango te wan pisi, hën wan gaan ventu ko ta böö teee, di wata ta seki te na sondi. 19 Hën u ta puu ku taanga nango te u go kuma wan feifi kilomëti longi ku ka u bi kumutu, nöö hën u bia luku. Hën u si wan sëmbë ta waka ku futu a di wata liba ta ko a u. Nöö hën u ko fëëë te, u ta tëëmë tjatjatjatja sö, biga wa saandi da di soni ta ko a u dë. Nöö hii u di dë, Masa Jesosi wë gbolo, ma wa bi sabi. 20 Nöö hën a fan ku u taa: “Dee sëmbë, wan fëëë e. Mi wë disi.” 21 Nöö di u jei sö kaa, hën hati fuu ko kötö, nöö wa fëëë möön faa ko a di boto. Ma nöö fa i si a subi a di boto dë kaa, nöö te fuu mëni hën u dë a di oto së banda ala piii, ka u bi nango. 22 Di dobooko fëën möön, hën dee hia sëmbë dee bi dë a di oto së banda ka u kumutu ala, hën de ko foondo tee. De an sa naasë Masa Jesosi bi go. Biga oto boto an bi sai dë möönsö möön leki di fuu boto, nöö de sabi taa na u ku Masa Jesosi bi go di go. 23 Nöö di juu dë wanlö gaan boto fu Tibelia Köndë ko tjökö naandë zuntu ku di kamian ka Masa Jesosi bi tei dee bëëë da Gadu tangi paati da de de njan. 24 Nöö hën di dee sëmbë ko sabi taa Masa Jesosi an sai dë möön, u dee bakama fëën seei wa sai dë möön tu, hën de subi a dee gaan boto hën de koti ko a Kapenaumi. Hën dee hia sëmbë ta suku Masa Jesosi 25 teefa de ko si ën. Nöö hën de hakisi ën taa: “Mësitë o, na un ten seepi i ko aki baa?” 26 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Fa i si mi o fan ku unu aki, nöö tuutuu soni a dë e. Wan ta kule a mi baka fu di un ta fusutan dee foombo wooko mi ta du hedi e, ma fu di a dë taa mi bi da unu di bëëë un njan te bëë fuunu fuu. 27 “Nöö mi taki e, taa wan musu ta biinga fuun feni di njanjan di ta hoi unu fu wan pisiten nöö e, dee sëmbë. Ma be un biinga fuun feni di njanjan di sa mbei un feni libi u teego. Di njanjan dë, Mi di ko Libisëmbë Mii aki nöö sa da unu ën e. Biga mi nöö Gadu si taa fiti faa da mi di taki fu da unu sö wan soni.” 28 Nöö hën de piki ën taa: “Wë nöö unfa u musu du te nöö u sa du dee wooko Gadu kë fuu du?” 29 Hën a piki de taa: “Di wooko Gadu kë nö? Hën nöö da fuun musu biibi a Mi di Sëmbë di a manda ko aki.” 30 Hën de toona hakisi ën taa: “Wë nöö un maaka joo lei u fuu sabi taa a i u musu biibi? 31 I sa du foombo wooko kuma Mosesi nö? Biga hën bi ta da dee fesiten sëmbë fuu di njanjan de kai ‘mana’ hibiwan daka, u de njan a di gaan sabana kumafa di Buku taki taa: ‘Gadu Köndë bëëë a da de de njan.’ Nöö i sa du sö wan soni tu nö?” 32 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Dee sëmbë, be mi taki wan tuutuu soni da unu e. Na Mosesi bi da de di mana dë e, ma mi Tata seei bi da de ën. Ma nöö fa mi taki dë seei, ma nëën bi da di tuutuu njanjan di ta kumutu a Gadu ala eti. 33 Biga awaa ufö a ta da libisëmbë di tuutuu njanjan awaa. Hën da di Sëmbë aki di kumutu nëën ala, nöö hën bumbuu möön di mana. Biga hën sa mbei sëmbë feni di tuutuu libi di dë u teego.” 34 Hën de taa: “Wë nöö Mësitë o, tide wante fii seti da u di njanjan dë, fuu sa ta njan mën nöömö.” 35 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Un haika e. Mi wë da di njanjan di i si mi ta taki dë, di ta da sëmbë libi u teego. Biga ee wan sëmbë i ko a mi, nöö hati fii an o hangi na wan soni möön. Ee i ta biibi a mi liba, nöö dëëwata seei an o kisi i möön. ˻Biga joo dë bööböö.˼ 36 “Ma nöö a dë leti kumafa mi bi taki da unu dë kaa. Un ta si mi fa mi dë, ma wan ta kë piki taa Gadu hën manda mi ko aki. 37 Ma fa mi fan dë seei, ma hii dee sëmbë dee mi Tata Gadu ta da mi, nöö de tuu o ko a mi nöömö, nöö di sëmbë di ko a mi ma o jakëën möönsö. 38 “Biga fa mi kumutu a liba ala ko aki, dee sëmbë, ma ko u mi du kumafa mi kë e. Ma mi ko u mi du dee soni dee di Sëmbë manda mi ko kë u mi du. 39 Nöö andi da di kë fëën? Hën wë da ma musu lasi na wan u dee sëmbë dee a da mi, ma mi musu weki de a dëdë a di kaba lasiti daka. 40 “Tuu wë e, dee sëmbë, disi da di soni mi Tata kë, taa hiniwan sëmbë di ta si mi di Mii fëën aki nöö i biibi a mi liba, nöö di sëmbë dë i abi di libi u teego kaa. Nöö sö wan sëmbë mi o weki a di kaba lasiti daka.” Sö Masa Jesosi taki da dee hia sëmbë dee ko nëën dë. 41 Nöö fa de jei di fan fëën naandë taa hën da di njanjan di kumutu a liba, hën so u de tei ën fu hogi seei. Hën de ta guunjëën, 42 taa: “Wë di mii aki sö, nëën da di mii u Josëfu de kai Jesosi nö? U sabi hën mama ku ën tata, nöö unfa a sa taki da u taa a kumutu a liba?” 43 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Dee sëmbë o, un disa di guunjan un ta guunjan mi naandë e. 44 Biga na wan sëmbë sa ko a mi ee na mi Tata di manda mi ko aki hën hai ën ko. Nöö sö wan sëmbë, hën mi o weki a dëdë a di kaba lasiti daka. 45 “Wan jei fa dee tjabukama sikifi buta a di Buku u Gadu nö? De taa hii sëmbë tuu o kisi lei a Gadu. Wë nöö ee wan sëmbë i jei di lei u Gadu dë, nöö i tei ën tja go a i hati, nöö a mi joo ko nöömö. 46 Biga fa sëmbë ta kisi lei a Gadu seei, ma na wan sëmbë bi si ën ku wojo wan daka, boiti mi tö di kumutu nëën ala. ˻Hën mbei a mi i musu ko fii sabi soni fëën.˼ 47 Nöö fëën mbei mi taki da i tuutuu taa di sëmbë di ko biibi a mi, nöö hën feni di libi a Gadu di dë u teego. 48 “Mi taki da unu möön e, taa mi da di njanjan di ta da sëmbë gbelingbelin libi. 49 Dee fesiten sëmbë fuunu, de bi njan di mana a di sabana tuu, ma töku de bi dëdë. 50 Ma aki sö di njanjan dë awaa di kumutu a Gadu ko, nöö ee wan sëmbë i njan mën nöö ja o dëdë, ma joo feni di libi a Gadu di dë fu teego. 51 “Mi taki da unu möön e, dee sëmbë, taa mi da di njanjan ta da sëmbë libi. A Gadu mi kumutu, nöö di sëmbë di ta njan di njanjan aki hën abi di libi u teego. Nöö di njanjan di mi ta taki aki, nöö hën wë da di sinkii u mi aki, di mi o da fu hii goonliba sëmbë musu sa feni libi.” 52 Nöö di dee hedima u Dju jei a fan sö, hën de bigi ta fia ku deseei makandi taa: “Unfa di sëmbë aki sa da u hën sinkii fuu njan, maingë?” 53 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Tuutuu soni seei mi o taki da unu aki, dee sëmbë, taa ee wan sëmbë ja tei di sinkii u Mi di ko Libisëmbë Mii aki kuma njanjan fii, nöö ee ja tei di buuu u mi kuma wata di i ta bebe, nöö ja feni libi seei eti e. 54 Ma ee wan sëmbë i tei di sinkii u mi kuma njanjan fii u njan, nöö i tei di buuu u mi kuma wata fii u bebe, nöö i abi di libi u teego kaa, nöö mi o weki i a dëdë a di kaba lasiti daka. 55 “Biga di sinkii u mi aki, hën da di tuutuu njanjan fii njan ee i kë libi. Nöö di buuu u mi, hën da di tuutuu wata fii bebe. 56 Nöö ee wan sëmbë tei di sinkii u mi aki kuma njanjan fëën a ta njan, nöö a tei di buuu u mi kuma wata fëën a ta bebe, nöö mi ku di sëmbë dë ko di wan. Wa o paati ku u seei möönsö. 57 “Dee sëmbë o, fa mi Tata sai dë, nöö hën wë abi libi e, nöö hën toona da mi ën fu mi abi ën tu. Nöö hën manda mi ko aki. Nöö ee wan sëmbë tei mi kuma njanjan fëën a ta njan, nöö di sëmbë dë hën mi o da di libi dë tu e. 58 Fëën mbei mi taa mi da di njanjan di kumutu a Gadu ala di ta da sëmbë libi. An dë kuma di mana di dee fesiten sëmbë fuunu bi njan, biga wë de bi dëdë, ma ee wan sëmbë njan di njanjan aki sö, hën o abi di libi u teego.” 59 Nöö a sö wan fasi Masa Jesosi ta lei dee sëmbë e, a di keikiwosu u dee Dju a Kapenaumi. 60 Nöö fa dee sëmbë dee bi ta waka a Masa Jesosi baka jei di fan a fan dë, nöö hën sömëni u de taa: “Maingë, andi da dee soni a ta lei dë? Ambë tjika u tei de?” 61 Ma nöö Masa Jesosi sabi kaa taa sö de ta fan, nöö hën a fan ku de taa: “Wë di soni mi taki dë, hën taanga da unu fuun tei sö nö? 62 Wë nöö unfa seei a o dë da unu te un si Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki toona go a liba ka mi bi kumutu? 63 Dee soni dee mi fan ku unu dë, na a sösö sinkii fasi un musu fusutan de e. Biga sinkii soni an sa heepi i fii feni di lö libi dë. Ma Akaa soni mi fan naandë, nöö ee i tei ën, nöö joo feni di libi u teego. 64 Ma nöö fa mi ta biinga ku unu aki seei, so fuunu an kë piki mi.” Biga Masa Jesosi bi sabi gaanduwe kaa ambë ku ambë an o kë biibi ën, nöö a sabi di sëmbë di o sei ën a bakaten tu. 65 Nöö hën a toona taki da de taa: “Di soni aki wë mbei mi taki da unu taa na wan sëmbë sa ko a mi ee na mi Tata da i taanga.” 66 Nöö kumutu a di ten naandë, hën sömëni u dee sëmbë bi ta waka nëën baka kumutu go disëën, de an dë ku ën möön. 67 Nöö hën a bia hakisi u dee tuwalufu bakama fëën dee a bi pii tei apaiti taa: “Unfa un pakisei baa? Un kë go tu nö?” 68 Nöö hën Simon Petuisi piki ën taa: “Masa o, na ambë seei u sa go möönsö? Biga i nöö abi dee wöutu dee ta da sëmbë libi u teego. 69 Nöö u ta biibi a i liba, biga u sabi taa i da di Paamusi Könu, di Mii u Gadu gbelingbelin di a manda ko.” 70 Nöö hën a piki de taa: “Awa, sö un ta piki tuu. Ma nöö a dendu fuun dee tuwalufu womi mi pii tei aki, wan fuunu dë didibi e.” 71 Fa a taki naandë, nöö di mii u Simon Isikaliotu de kai Judasi, hën wë da di sëmbë a ta taki. Biga hii fa i si a dë a dendu fuu dee tuwalufu bakama u Masa Jesosi seei, ma hën o sei ën a bakaten.

Johanisi 7

1 Nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi ta waka a dee köndëköndë fu Galilea. An nango a dee köndë u Judea ala möön, fu di dee hedima u Dju ta watji ën fu de feni ën kii. 2 Ma nöö di juu dë, wan oto piizii fuu dee Dju sëmbë de ta njan bi zuntu faa kai. A dee daka dë, u ta mbei tjëkëliba ˻ta toona mëni fa dee gaan sëmbë fuu bi libi a di sabana hii föteni jaa longi˼. 3 Nöö hën dee baaa u Masa Jesosi ko ta kaakei ën taa: “Womi, andi i ta fika aki u du? Na a Judea ala fii go nö, fu dee sëmbë dee lo' u nama ku i si dee foombo wooko i ta du. 4 Biga ee wan sëmbë ta suku nëbai, nöö an o ta dë tjubitjubi, ma a o go lei ën seei a lanti wajaa be hii mundu si ën. Wë nöö di i ta du dee soni aki kaa, nöö fii go a lanti ala e, be de si i.” 5 Biga wë hii fa de dë baaa fëën seei, ma de an ta biibi ën. Hën wë mbei de fan sö. 6 - 8 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Awa, mi sa go, ma di ten u mi an kisi eti e. Ma be un go nöö. Biga hiniwan juu uun kë, nöö un sa go ala. Fa un dë aki, dee sëmbë u di goonliba aki an ta buuse unu, ma mi de ta buuse. De an sa si mi a wojo seei, fu di mi ta konda da de gbelingbelin taa de an ta libi bunu a Gadu wojo. Nöö be unu wanwan go a di piizii e.” 9 Nöö di a fan ku de sö kaa, hën de de go, ma hën a fika a Galilea naandë ufö. 10 Ma baka u di de go, nöö hën a tei pasi faa go a di piizii awaa. Ma fa a nango naandë, an waka u lanti si ën. A waka a wan tjubi fasi sö. 11 Nöö di juu dë, fa de dë a di piizii dendu a Jelusalen naandë, nöö dee hedima u Dju ta watji ën ta hakisi taa: “Naasë a dë? Unsë di womi dë?” 12 Nöö dee hia sëmbë dee ko a di piizii naandë, nöö deseei ta taki soni fëën tu. So u de ta gafëën taa a dë bumbuu sëmbë. Otowan taa: “Nönö huun, a dë wan ganjansëmbëma, politikima.” 13 Ma hii fa de ta fan naandë seei ma na wajaa a lanti, biga de ta fëëë dee hedima u Dju. 14 Nöö dee daka dee de buta u de njan di piizii nöö de pasa mindi kaa bifö Masa Jesosi ko dou awaa. Hën a go fëën wante a di gadii u di Wosu u Masa Gaangadu, nöö hën a seti lei sëmbë. 15 Nöö dee hedima u Dju ko sai dë ta haikëën tu, nöö de ko foondo seei teee, de taa: “Wë unfa di lagilagi sëmbë aki ko sabi soni sö, ma na a dee siköö fuu a go?” 16 Hën Masa Jesosi bia piki de. A taa: “Dee sëmbë, un haika e. Di lei i si mi ta lei aki, nöö na a mi a kumutu e. Ma di Sëmbë di manda mi ko aki, nëën a kumutu. 17 Nöö ee wan sëmbë i ta hangi fii du fa Gadu kë nöö joo sabi ee a Gadu di lei u mi ta kumutu, ee miseei sondi mi ta tei ta taki. 18 “Ma nöö ee wan sëmbë hopo ta konda soni fëën seei, nöö nëbai nöö a ta suku, na sö a dë nö? Ma ee a ta suku nëbai da di sëmbë di mandëën ko, nöö di sëmbë dë dë bumbuu sëmbë kaa. Na politiki a ta naki.” 19 Nöö hën a taa: “Dee sëmbë, na Mosesi bi tja dee wëti u Gadu ko da unu nö? Hën mbei un ta hei ën sö. Ma töku na wan fuunu kë hoi dee wëti dë, biga un kë kii mi. Nöö mi kë sa faandi mbei.” 20 Nöö hën de piki ën taa: “Soni hën ko a i hedi nö, womi? Ambë da di sëmbë di kë kii i?” 21 Nöö hën a taa: “Fa mi dë aki, wan kodo foondo wooko tö mi du a saba, hën wë a bigi da unu te wan saanfa fuun du. 22 Ma nöö unu, hiniwanten un ta poi saba. Biga Mosesi bi da unu wan wëti taa un musu koti di maaka u Dju a dee womi mii fuunu sinkii, te de abi aiti daka u di de pai ën. Ma nöö tökuseei na a Mosesi ten wë di wëti dë kumutu e, ma sensi a dee oto gaan sëmbë fuunu dee bi dë ufö ën. 23 Nöö ee wan sëmbë ko a unu fuun koti di maaka a di mii fëën sinkii dëën, nöö ee a kai a saba daka seei ma un ta koti ën waiwai fu di di wëti musu hoi. Wë nöö na wooko un ta wooko a di saba dë nö? “Wë nöö faandi mbei un musu ta guunjan mi u di mi heepi wan sëmbë ko bumbuu ku telu a saba daka? 24 I si ö? Wan musu ta kuutu soni hesihesi sö e, dee sëmbë, ma un musu ta wegi soni luku fini ufö un kuutu, nöö di kuutu fuunu o dë leti.” Sö Masa Jesosi fan ku dee hedima naandë. 25 Nöö fa dee sëmbë u Jelusalen dë ta haika di fan u Masa Jesosi, nöö so u de ta hakisi taa: “Wë di sëmbë aki, nëën dee hedima fuu bi ta suku u kii nö? 26 Nöö hën a ko dë aki ta fan a lanti dendu wajaa sö. Ma na wan sëmbë dë aki ta suku u tapëën seei. Wë a sa kë sonte dee hedima fuu ko si taa hën da di Paamusi Könu di Gadu bi o manda ko nö? 27 Ma ee de ta mëni sö seei, ma u sabi naasë di sëmbë aki kumutu. U sabi ën bumbuu. Ma te di Paamusi Könu ko, sëmbë an o sabi naasë a kumutu.” 28 Nöö di de fan sö, hën Masa Jesosi bai fan möön taanga ka a dë a di djai dendu dë taa: “Awa, un sabi mi tuu, di da un taa un sabi naasë mi kumutu. Ma tökuseei wan sabi fini fëën eti e. Biga fa mi ko aki, ma ko u mi seepi ma wan Sëmbë hën manda mi ko. Nöö di Sëmbë dë an ta ganjan sëmbë. Ma fa uun sai dë, wan sabi di Sëmbë mi ta taki aki möönsö. 29 Ma nöö mii sabi ën biga nëën ala mi kumutu. Hën manda mi ko aki.” 30 Nöö fa a fan dë, nöö di fan fëën an kai ku dee hedima seei, nöö hën de kë kisi ën tja go. Ma tökuseei na wan sëmbë panjëën, biga di juu fëën an dou eti. 31 Ma nöö hii fa dee hedima bi ta suku ën u kisi seei, ma wanlö hila sëmbë sai dë ko ta biibi nëën. Biga de taa: “Wë mi hakisi e, te di Paamusi Könu ko, nöö a o sa du möön gaan foombo wooko möön fa di sëmbë aki ta du nö?” 32 Nöö fa dee lanti ta fan kusikusi naandë, nöö dee Faliseima an kë jei seei taa sö de ta mëni u Masa Jesosi taa hën da di Paamusi Könu. Nöö hën de go a dee Gaan Begima dee ta dë a di Gaan Keikiwosu dë, hën de fiti buka makandi. Nöö hën de manda dee wakitima dee ta watji di Wosu taa be de go kisi Jesosi tja ko da de. 33 Di juu dë, Masa Jesosi ta fan ku dee sëmbë eti. A taa: “Wan sati pisiten nöö mi o dë ku unu möön eti e, nöö mi o toona go a di Sëmbë di bi manda mi ko aki. 34 A di juu dë woon ta suku mi te un wei, ma wan o feni mi möönsö. Biga ka mi o go dë, wan o sa ko dou ala e.” 35 Nöö hën dee Dju hedima hakisi deseei taa: “Wë nöö naasë di womi aki sa go maingë te nöö wa o sa si ën möön? A sa kë taa a o go a dee oto köndë ka dee Dju sëmbë fuu paaja go, faa musu go ta lei dee oto köndë sëmbë nö? 36 Andi da di oto a ta taki naandë taa woon suku mi te un wei, wan o si mi möön, nöö ka mi o go nöö wan o sa dou ala?” 37 Nöö di kaba lasiti daka u di piizii dë, hën bigi möön hii dee oto daka tuu. Nöö a di daka dë, hën Masa Jesosi hopo taanpu hën a bai taa: “Ee wan sëmbë dëëwata kisi i nöö be i ko a mi e, ko tei wata fii bebe. 38 Biga a sikifi a Masa Gadu Buku taa, di sëmbë di ko biibi a mi nöö a o dë nëën hati dendu kuma wan kiiki hedi ta kule wata ta ko nöömö, ta tja di libi u teego ta paaja.” 39 Wë nöö fa a fan naandë, a ta taki u di Akaa u Gadu di dee sëmbë ta biibi nëën o kisi a bakaten. Biga di juu dë, sëmbë an bi kisi di Akaa eti fu di Masa Jesosi an bi toona go a Gadu Köndë faa feni di nëbai fëën eti. 40 Nöö di dee sëmbë jei fa a bai dë, hën so u de taa: “Maingë, di sëmbë dë, a musu u dë di Tjabukama di Gadu bi o manda ko e.” 41 Otowan taa: “Hën di Paamusi Könu seei di dë wante.” Otowan taa: “Hun? Nönö, na a Galilea di Paamusi Könu bi o kumutu e. 42 Biga Gadu Buku taki taa a o dë wan bakamii u Dafiti, nöö a Betelehem a o kumutu, ka Dafiti bi ta libi.” 43 Nöö da sö dee sëmbë ko paati fu Masa Jesosi hedi. 44 So u de kë go kisi ën seei fu de tja go a kuutu, ma tökuseei na wan sëmbë panjëën möönsö. 45 Nöö fa de mbei dë, hën wë dee wakitima toona go a dee Faliseima ku dee Gaan Begima, dee bi manda de ko. Hën dee hedima hakisi de taa: “Unfa wë? Wan kisi ën tja ko nö?” 46 Hën de taa: “Wë nönö. Fa u jei di fan fëën te u kaba dë, nöö a bigi da u poi. Biga wa jei na wan sëmbë fan sö wan daka.” 47 Nöö hën dee Faliseima taa: “Ambëë? A ganjan unu kisi tu nö? 48 Fa u dë aki, un jei wan daka taa wan fuu dee takima ku dee Faliseima aki ko biibi nëën ö? 49 Wan sabi taa dee lagilagi sëmbë sösö wan dë, dee na sabi wan wojo soni u Gadu wëti, de nöö ta biibi ën nö? Helu u de tu!” 50 Nöö fa de fan dë, nöö Nikodemusi di bi go fan ku Masa Jesosi a wan ndeti, nöö hënseei dë wan u dee hedima tu. Nöö hën a hakisi de taa: 51 “Wë nöö unfa di wëti fuu dë? U sa kuutu wan sëmbë da sitaafu söndö u dëën pasi faa fan, fuu sabi taa hogi a du tuu nö?” 52 Nöö hën de piki ën taa: “Aa, fa u dë aki, nöö i seei dë a di së u dee Galilea sëmbë tu nö? Wë go suku a di Buku luku ee unsë joo si taa wan tjabukama u Gadu kumutu a Galilea wan daka.” (( 53 Nöö fa de fan dë, nöö hën hii sëmbë booko paaja go u de a wosu.

Johanisi 8

1 Ma nöö Masa Jesosi hën a go a di kununu de kai Oleifi Kununu. 2 Nöö di dobooko fëën mamate biten, hën Masa Jesosi toona ko a di Wosu u Masa Gadu möön. Nöö fa a ko dë, nöö hën hii sëmbë hai ko wante nëën naandë, hën a seeka sindo faa lei de. 3 Nöö di juu dë, dee Sabima u Wëti ku dee Faliseima tja wan mujëë ko nëën naandë. A dë sö taa de kisi di mujëë dë ku wan womi, hën de tjëën ko buta taanputaanpu leti a dee hia sëmbë fesi dë. 4 Hën de taki da Masa Jesosi taa: “Wë Mësitë o, di mujëë aki, hën wë u kisi ku womi djunsu dë nöö hën wë u tjëën ko a i. 5 Wë nöö a dee wëti Mosesi bi da u, nöö a taa te u kisi wan mujëë sö nöö u musu naki ën ku sitonu kii. Nöö unfa ii taki u di soni dë?” Sö de hakisi ën. 6 Ma nöö fa de ta hakisi ën dë, taapu tö nöö de ta seti dëën sö fu de feni föutu nëën u de tjëën go kaagi. Ma nöö Masa Jesosi an piki de, hën a bendi ta sikifi soni ku ën finga a goon. 7 Hën de ta buta ku ën nöömö faa musu taki wan soni. Te wan pisi hën a hopo taanpu. Hën a taa: “Luku, di fuunu di si taa a dë söndö föutu a Gadu wojo, nöö be a hiti di fosu sitonu naki di mujëë.” 8 Hën di a fan sö kaa, hën a toona bendi ta sikifi soni ku finga a goon möön. 9 Nöö di dee sëmbë bi tja di mujëë ko dë jei sö, nöö hën de bia ta fusi nango u de oto a oto baka, seti a dee gaan wan te dou a dee möön njönku wan. Biga de tuu ko si taa de an dë söndö föutu a Gadu wojo. Nöö hën Masa Jesosi hopo taanpu, nöö an si na wan kodo sëmbë dë möön boiti di mujëë wanwan tö sai dë taanputaanpu. Hën a hakisi ën taa: “Wë mujëë o, unsë dee sëmbë dee tja i ko aki dë? De an da i sitaafu möön nö?” 11 Hën a taa: “Wë nönö, Mësitë.” Nöö hën a taa: “Söö, wë antoobi. Nöö miseei, ma o da i sitaafu tu. Nöö i toona go fii, ma te i go nöö na du hogi möön e, mujëë.”)) 12 Nöö hën Masa Jesosi toona seti fan ku dee sëmbë dee bi ko nëën naandë. A taa: “Mi da di limbo u di goonliba aki e. Hën mbei ee wan sëmbë i ta waka a mi baka nöö ja o waka a dungu möönsö, ma fusutan fii o dë limbolimbo gbegedee. Biga i kisi di libi u Gadu kaa.” 13 Nöö di a taki sö, hën dee Faliseima buta ku ën wante. De taa: “Haika fa i ta fan fii seei naandë. Ja abi na wan sëmbë u dë kotoigima da i, hën mbei sëmbë an sa piki di fan fii taa tuutuu soni i ta taki.” 14 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Ee soni u miseei mi ta konda seei, ma nöö tuutuu soni mi ta taki e. Biga mii sabi naasë mi kumutu, nöö mi sabi naasë mi nango tu. Ma fa un sai dë, un wan sabi dee soni dë. 15 “Nöö fa un ta kuutu mi aki, un ta kuutu mi a libisëmbë fasi nöö. Ma fa mi dë aki, ma ta kuutu na wan sëmbë. 16 Ma te mi o kuutu, nöö di kuutu u mi o dë leti e, biga na mi wanwan o kuutu ën. Ma mi ku mi Tata di manda mi ko aki tuu o kuutu ën makandi. 17 “Nöö unfa a dë a di wëti fuunu, dee sëmbë? Na tu sëmbë musu taki di wan soni ufö de sa piki taa tuu nö? 18 Wë nöö mi dë wan sëmbë ta kotoigi da miseei kaa, nöö di otowan hën da mi Tata di manda mi ko aki.” 19 Nöö hën de hakisi ën taa: “Sö nö? Wë naasë di tata fii dë?” Hën a piki de taa: “Wë di wan sabi mi, hën mbei wë wan sabi mi Tata. Ma ee un bi sabi ambë da mi, nöö un bi o sabi ambë da mi Tata tu.” 20 Nöö dee fan Masa Jesosi ta fan naandë, nöö a fan de leti a di Wosu u Masa Gaangadu dendu, zuntu ku di kamian ka de ta tja möni ko u da Gadu. Ma nöö fa hii sëmbë bi dë gidjii dë seei, ma töku na wan sëmbë kisi ën panjan, biga di juu fëën an dou eti. 21 Nöö hën a toona fan ku de möön taa: “Mi o go, nöö woon suku mi te un wei ma wan o sa dou ka mi nango e. Nöö woon dëdë söndö Gadu puu unu a bëë u dee hogidu fuunu.” 22 Nöö hën di a taki sö, hën dee hedima u Dju taa: “Wë unsë a o go di a taa ka a o go wa o sa dou ala? A sa kë a o go kii ën seei nö, maingë?” 23 Ma nöö hën a taki da de taa: “Un haika e, uun dë u goonliba aki, ma nöö mii dë u Gadu. 24 Nöö fa mi taki da unu taa woon dëdë söndö Gadu puu unu a bëë u dee hogi du fuunu aki, nöö tuu e. Biga ee wan kë piki mi taa mi da di Sëmbë di mi taki da unu taa mi dë aki, nöö woon dëdë a dee hogi du fuunu liba söndö Gadu puu unu a bëë.” 25 Nöö hën de hakisi ën taa: “Wë fa i ta fan dë, ambë seei da i?” Nöö hën a piki de taa: “Mi da di Sëmbë di mi ta taki da unu nöömö kaa taa mi dë. Hën nöö mi dë eti. 26 Nöö fa mi dë aki, mi abi sömëni soni u mi sa tei kuutu unu, ma nöö ma o du sö e. Biga di Sëmbë di manda mi ko aki, nöö dee sondi dee a ta taki da mi nöö de nöö mi ta tei ta taki. Nöö tuutuu sondi a ta taki e, dee sëmbë. I sa futoou ën.” 27 Ma nöö fa Masa Jesosi ta fan naandë, de an ta fusutan taa soni fëën Tata Masa Gadu a ta taki. 28 Fëën mbei a taki da de taa, “Te di daka woon hopo Mi di ko Libisëmbë Mii aki buta a liba bifö woon ko sabi ambë da mi awaa. Nöö a di ten dë, nöö woon ko si taa ma ta du na wan wojo sondi u mi seei, söseei tu ma ta fan wan soni u miseei, ma dee soni mi Tata lei mi, nöö de mi ta taki. 29 Nöö fa a manda mi ko aki, nöö a ta dë ku mi tu e. An ta disa mi wanwan möönsö, biga hiniwan juu mi ta du dee sondi dee ta kai ku ën.” 30 Nöö di dee hia sëmbë bi sai dë jei fa a fan, nöö sömëni u de bia ko biibi nëën, ˻te kisi so u dee hedima u Dju˼. 31 Nöö hën Masa Jesosi fan ku dee ˻hedima u˼ Dju dee ko biibi ën dë taa: “Ee un ta hoi dee lei mi ta lei unu aki nango nöömö, nöö woon ko dë bakama u mi tuutuu. 32 Nöö woon ko sabi sondi gbelingbelin, leti kumafa a dë a Gadu wojo. Nöö te un ko sabi sondi sö kaa, nöö a o mbei un ko fii kumutu a di saafu un sai dë.” 33 Nöö hën de piki ën taa: “Ambëë? Fa uu dë aki, u da Abahamu böngö. Hën da gaan sëmbë fuu. Na wan ten u bi dë saafu a sëmbë basu wan daka. Nöö unfa i sa taa woo ko fii kumutu a saafu?” 34 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Fu tuutuu mi taki da unu taa ee wan sëmbë i ta du hogi nango nöömö, nöö saafu wë i dë a hogi du basu e. 35 “Nöö ee i dë saafu ta wooko da wan famii, nöö ja a' wan tan kamian a di famii dë möönsö. Biga saafu nöö i dë. Ma nöö di sëmbë di dë miii u di famii, nöö hën o dë a di famii nöömö, nöö ˻hën o abi taki a di wosu dendu˼. 36 Wë nöö ee di Mii u Gadu aki, hën puu i a saafu mbei i ko fii, nöö i ko fii tuutuu seei. 37 “Dee sëmbë, fa un sai dë, mi sabi taa unu da dee böngö u Abahamu, ma nöö wan ta djei ën e. Biga un dë kabakaba u kii mi fu di wan kë tei dee soni mi ta lei unu aki. Ee Abahamu wë, an bi o du sö o. 38 Fa mi dë aki, mi ta lei unu dee sondi dee mi si ku dee mi jei a mi Tata, ma nöö unu ta du dee sondi dee un si a di tata fuunu.” 39 Nöö hën de piki ën taa: “Un tata fuu i ta taki dë? Na di böngö u Tata Abahamu u dë nö?” Hën a piki de taa: “Ee un bi dë dee gbelingbelin böngö u Abahamu, nöö un bi o libi kuma hën. 40 Ma un dë kabakaba u kii mi, hii fa mi da di Sëmbë di ta lei unu dee tuutuu soni u Gadu dee miseei jei nëën. Abahamu an bi o du sö wan soni e. 41 Ma uun ta du dee soni dee un si a unu tata, hën mbei un kë kii mi.” Nöö hën de piki ën taa: “Wë nöö fa i ta fan dë, i kë mbei taa u da oto tata mii nö? Nönö. Masa Gaangadu mii seei u dë. Hën nöö da u Tata.” 42 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Ee Gadu hën bi da unu tata, nöö un bi o lobi mi e, biga nëën ala mi kumutu ko aki. Hën seei wë manda mi ko aki. 43 Nöö faandi mbei wan ta fusutan dee soni mi ta taki aki? A dë fu di wan dë a di fa fuun tei de, hën wë mbei e. 44 “Di didibi seei wë da unu tata e, dee sëmbë. Biga dee soni dee a lo' u du, nöö deseei wë un ta kë du dë kaa. Fa a sai dë, sensi a di seti u mundu a bi ta kii sëmbë kaa. An nama wan daka seei a tuu soni möönsö, biga di soni de kai tuu, an dë nëën hati seei. Mindi soni, hën da di hiniwan daka fan fëën di a ta fan kaa, biga nëën mindi soni ku lëgëdë kumutu. 45 Nöö fu di un nama ku ën, hën wë mbei wan kë piki mi a dee tuutuu soni mi ta lei unu aki. 46 “Fa un dë aki, na wan fuunu sa lei finga a mi taa mi du hogi wan daka möönsö. Wë ee wan sa lei sö, nöö hën da tuutuu soni nöö mi ta taki. Nöö faandi mbei wan kë piki mi? 47 Na fu di wan dë sëmbë u Gadu nö? Aai, hën wë mbei. Wë biga di sëmbë di dë u Gadu nöö hën ta haika Gadu woto.” 48 Nöö hën de piki ën taa: “Söö. Wa bi taki leti o, taa ju da wan takusëmbëma, ju Samalia sëmbë ju? Wan hogi soni wë dë a i liba ta fan dee lö fan naandë!” 49 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Nönö e, dee sëmbë. Na soni hën dë a mi liba e, ma mi Tata në hën nöö mi ta suku u bai. Ma unu ta wisiwasi mi. 50 Ma nöö ma a' toobi, biga ma ta suku nëbai da miseei. Ma nöö wan Sëmbë dë di ta suku ën da mi, nöö hën ta kuutu buta ambë fiti nëbai ku ambë an fiti. 51 ˻Nöö ka a hei mi tjika aki,˼ nöö fu tuutuu mi taki da unu taa ee wan sëmbë ta hoi dee soni mi ta fan aki, nöö an o dëdë kaba a sösö möönsö.” 52 Nöö hën dee Dju hedima piki ën taa: “Söö. Awaa u ko si gbelin taa wan didibi hën dë a i liba tuu, ˻fa i ko ta fan dee laulau fan naandë˼. Biga Abahamu dëdë gaanduwe kaa, söseei dee fesiten tjabukama tu. Ma nöö ii ko dë aki ta bai taa ee wan sëmbë ta hoi a dee lei fii nöö an o dëdë möönsö. 53 Fa i sai dë, i hei möön Abahamu ku dee oto tjabukama u Gadu dee dëdë kaa nö? Unfa seei i ta mëni fii seei?” 54 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Ee miseei ta hei miseei, nöö an dë wan wojo sondi. Ma mi Tata di un taa hën da Gadu fuunu, hën ta hei mi e. 55 Nöö hii fa un taa a dë unu Gadu ma töku wan sabi ën, ma nöö mii sabi ën. Ee mi taa ma sabi ën, nöö hën da mi dë wan lëgëdëma kuma unu. Ma nöö mii sabi ën e, nöö mi ta hoi dee taki fëën tu. 56 Nöö Abahamu, di gaan sëmbë fuunu, bi wai tumusi e, di a sabi taa a o si di daka di mi o ko a goonliba aki. Wë nöö a si ën tu, nöö a wai seei.” 57 Fa a fan dë, hën de mbei: “Höön, andi i ta taki dë? Fa I sai naandë, ja gaandi dou feifiteni jaa eti, hën i bai taa i si Abahamu nö?” 58 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Tuutuu mi taki da unu taa bifö de pai Abahamu, nöö mi bi dë gaanduwe kaa.” 59 ˻Nöö fa a piki dë, nöö de jei seei gbelin taa a taki taa hënseei da Gadu.˼ Nöö hën de kule go kisi sitonu mii u de naki ën kii. Ma nöö Masa Jesosi fusi a de dendu pala kumutu a di Wosu dë go fëën.

Johanisi 9

1 Nöö hën fa Masa Jesosi nango dë, te wan pisi hën a si wan bookowojoma di de bi pali sö. 2 Nöö hën u dee bakama fëën hakisi ën taa: “Wë Mësitë o, fa de pali di sëmbë bookobookowojo aki, hogi hën tata ku ën mama du mbei de pali ën sö nö, naa nëën seei a kumutu?” 3 Nöö hën a piki u taa: “Nönö, na hogi di womi aki du e, na hogi hën mama ku ën tata du tu. Ma a ko pasa sö u di kaakiti u Masa Gadu musu ko a limbo nëën libi. 4 Fa u dë aki, nöö u abi ten eti fuu ta wooko da di Sëmbë di manda mi ko aki, biga didia dë eti. Ma te wan pisi ndeti o ko, nöö na wan sëmbë o sa wooko möön. 5 Hën mbei solanga mi dë a goonliba aki, nöö mi da di Limbo di ta limbo sëmbë u di goonliba aki wojo.” 6 Nöö fa a fan naandë, hën a tunta a goon wante. Nöö hën a mbei ën pötöpötö, hën a lobi a di bookowojoma naandë wojo. 7 Nöö hën a taki dëën taa be a go wasi a di tobo de kai Siloam. (Nöö di “Siloam” dë, hën kë taki “de mandëën”.) Nöö hën di sëmbë go, hën a go wasi te a kaba. Nöö fa a du naandë, hën wojo fëën limbo gbegedee, a ko ta si soni, nöö hën a toona go fëën a wosu. 8 Wë nöö di a dou a wosu, hën dee sëmbë ku ën ta libi bandja ku bandja naandë, ku dee oto sëmbë dee bi naa si ën ta pidi möni, hën de ko si ën naandë. Hën de ta hakisi taa: “Wë nöö di sëmbë aki, nëën u bi ta si sindosindo ta pidi möni nö?” 9 Otowan taa: “Hën seei wë di dë e.” Otowan taa: “Nönö, nëën. Oto sëmbë nöö wë djei ën sö.” Ma nöö hënseei piki taa: “Mi seei wë disi wante e, dee sëmbë!” 10 Hën de taa: “Wë nöö unfa a waka wojo fii jabi te i ko ta si soni baa?” 11 Hën a piki de taa: “Wan womi de kai Jesosi hën wë mbei wan pötöpötö lobi a mi wojo, hën a manda mi u mi go wasi a di tobo de kai Siloam. Nöö hën di mi go wasi, nöö hën mi ko ta si soni.” 12 Hën de hakisi ën taa: “Wë nöö naasë di sëmbë dë?” Hën a taa: “Wë nönö, ma sabi.” 13 Nöö hën wanlö sëmbë bi sai naandë tei ën tja go a dee Faliseima. 14 Wë biga di daka di i si Masa Jesosi kulëën naandë, nöö a bi dë leti a wan saba. 15 Hën dee Faliseima hakisi ën taa: “Wë womi, unfa i du ko ta si soni? Kondëën da u.” Hën di sëmbë piki taa: “Wë di sëmbë tei doti mbei pötöpötö lobi a mi wojo, hën mi go wasi. Hën wë wojo u mi ko limbo, mi ko ta si soni e.” 16 Nöö hën so u dee Faliseima taa: “Hön, di sëmbë naandë, na a Gadu a kumutu e. Biga an hoi di saba.” Ma dee otowan u de taa: “Ma wan hogi sëmbë an bi o sa du sö wan gaan foondo soni e.” Hën de kisi toobi ku deseei naandë. 17 Nöö hën de toona bendi ko a di sëmbë di wojo bi booko naandë baka, hën de taa: “Wë ju a bi kula mbei i ko ta si sondi. Nöö unfa fëën ii taki?” Hën a taa: “Wë mi si taa a dë wan tjabukama u Gadu.” 18 Ma nöö de an kë piki seei taa de bi pai ën bookobookowojo ma nöö fa u dë aki a ko ta si soni. Nöö hën de dë a di taki tee, hën de kai hën tata ku ën mama ko. 19 Hën de hakisi de taa: “Wë di sëmbë aki sö, miii fuunu nö? Nöö bookobookowojo un bi pai ën nö? Nöö unfa a waka ufö a ko ta si soni fa u dë aki? Un piki u boo jei.” 20 Nöö hën di tata ku di mama piki de taa: “Wë u sabi taa a dë miii fuu, nöö u sabi gbelingbelin tu taa u bi pali ën bookobookowojo. 21 Ma nöö fa a waka ufö a ko ta si soni, nöö di dë wa sabi. Nöö wa sabi tu ambë da di sëmbë di kulëën te a ko ta si soni. Ma nöö di a dë gaangaan sëmbë kaa, nöö a kandë un sa hakisi ën seei i si, be hënseei fan ku unu.” 22 Nöö sö di tata ku di mama u di womi piki, u di de fëëë dee hedima u Dju. Biga wë de bi buta taa ee wan sëmbë ta piki taa Jesosi hën da di Paamusi Könu, nöö de o puu i a keiki. 23 Hën mbei de piki a di lö fasi dë taa: “Un hakisi hënseei biga a ko gaan sëmbë kaa.” 24 Nöö hën de toona kai di womi di u tu pasi ko a de. Hën de taki dëën taa: “Wë womi, fa i fan dë, u kë jei ën möön. Ma nöö i musu hopo maun a liba soi a Gadu fesi taa tuutuu soni gbelin joo taki awaa. Biga u sabi taa di sëmbë di i taa hën kula i dë, nöö takulibima a dë e.” 25 Nöö hën di sëmbë piki de taa: “Wë ee a dë takulibima nöö di dë ma sabi. Ma wan kodo soni nöö mi sabi. Hën da mi bi dë bookowojoma, ma nöö fa u dë aki mi ko ta si soni.” 26 Nöö hën de hakisi ën möön taa: “Wë andi ku andi seei a du da i baa, ufö i ko ta si soni. Piki u boo jei.” 27 Nöö hën a piki de taa: “Wë mi bi taki di soni da unu kaa ma nöö wan kë piki. Andi fëën seei un kë jei a mi möön? A sa kë taa unu seei kë bia ko bakama fëën tu nö?” 28 Nöö fa a piki de naandë, hën de kisi faja awaa. Hati u de boonu ku ën tee hën de kosi ën te a bigi. De taa: “Höön, wë nöö i kë dë bakama u sö wan lagilagi sëmbë nö? U dee sëmbë aki, bakama u Mosesi uu dë, 29 biga u sabi taa ku Mosesi wë Gadu bi fan. Ma di lö sëmbë dë, hën wa sabi naasë seei a kumutu ko aki.” 30 Nöö hën di sëmbë taa: “Aa, wë a foombo mi tumisi o, di un taa wan sabi naasë a kumutu, ma nöö a kula mi te mi ko ta si soni. 31 Wë u sabi taa fa Gadu sai dë, an ta haika di begi u wan takulibima. Ma di sëmbë di ta lesipeki ën ta du dee soni dee a ta taki, nöö te hën begi ën nöö a ta jei. 32 Wë nöö fu sensi di goonliba mbei te kisi tide, nöö wa jei taa de mbei wan sëmbë di de pali bookobookowojo ko si soni wan daka. 33 Ee di sëmbë dë an bi dë u Gadu, nöö an bi o sa du sö wan soni e.” 34 Nöö fa di womi piki naandë, hën dee hedima kosi ën tee, de taa: “Ju! Fa i si de pali i bookobookowojo dë, nöö ja sabi taa hogilibi mbei de pali i sö nö? Nöö andi i abi u lei u?” Nöö hën de jakëën puu a di keikiwosu dë buta go a döö. 35 Nöö di Masa Jesosi ko jei taa sö de jaka di womi, hën a ko miti ku ën. Hën a hakisi ën taa: “Unfa wë baa? I ta biibi a di Mii u Gadu di ko libisëmbë mii nö?” 36 Nöö hën di womi piki ën taa: “Wë nöö Mësitë o, unsë seei a dë baa? Mi kë biibi nëën.” 37 Nöö hën a piki ën taa: “Hën wë i si disi kaa e. Hën seei wë ta fan ku i aki.” 38 Nöö hën di womi taa: “Aaa, wë Masa, mi ta biibi o.” Hën a saka tjökö kini a goon dëën. 39 Nöö di soni pasa dë, hën mbei Masa Jesosi taki wan soni aki sö. A taa: “Fa mi ko a goonliba aki, nöö mi ko fu mbei libisëmbë musu kuutu paati ku deseei. Dee bookowojoma, de o ko a mi fu mi limbo de wojo be de fusutan soni. Ma nöö dee sëmbë dee taa wojo u de an booko, de ta si soni kaa, nöö de o ko fika bookowojoma awaa.” 40 Nöö fa a fan naandë, nöö wanlö Faliseima bi sai naandë ta jei, nöö de sabi taa de a ta tjökö. Hën de taa: “Ee? Unfa i taki? I kë taa u dë bookowojoma nö?” 41 Hën a piki de taa: “Wë ee un bi piki taki wojo fuunu booko, nöö wan bi du hogi e. Ma nöö di un taa soni an du unu, un ta si soni kaa, nöö fëën mbei föutu fika a unu liba.”

Johanisi 10

1 Nöö hën Masa Jesosi ta lei dee sëmbë möön, a taa: “˻I sabi fa a dë te wan sëmbë o kiija sikafu. A o mbei wan sitonu peni ta tjubi de fu hogi mbeti an sa ko kisi de kii. Na sö a dë nö? Wë nöö fa a o mbei di peni dë, nöö wan kodo dööbuka tö a o abi.˼ Nöö mi o konda wan soni da unu aki, nöö tuutuu soni seei a dë e. Ee wan sëmbë an kë waka a di dööbuka, ma a ta subi fëën a wan oto kamian fu go a di peni dendu, nöö di sëmbë dë nöö fufuuma e, hogihatima gbelin seepi a dë wante. 2 “Ma di sëmbë di o waka a di dööbuka ko a di peni dendu, nöö hën da di kiijama u dee sikafu seei. 3 Nöö fa i si a ko dou dë, nöö wantewante di wakitima o jabi di döö dëën, faa pasa go a dendu. Nöö te a go a dendu kaa, nöö hiniwan u dee sikafu a o kai de në, nöö de o jei ën biga de sabi ën töngö. Nöö a o tja de kumutu a di peni dendu go a döö faa sölugu de. 4 Nöö fa de o go a döö dë, nöö di sikafuma o ta waka a de fesi, nöö de o dë nëën baka, biga de ta sabi ën töngö. 5 “Ma ee wan oto sëmbë di nëën ta kiija de ko a de naandë, nöö de an o go nëën baka e. De o kule seei dëën, biga de an sabi wan oto sëmbë töngö möön leki di sëmbë ta kiija de.” 6 Sö wan woto Masa Jesosi tei lei dee sëmbë a nöngö fasi, ma nöö de an saandi a ta taki da de möönsö. 7 Nöö di a si taa de an ta fusutan, hën a toona fan ku de möön. A taa: “Mi taki e, dee soni i si mi o fan ku unu aki, nöö tuutuu soni seei de dë e. Mi seepi wë da di dööbuka, di fii waka go dou a dee oto sikapu. 8 Hii dee sëmbë dee bi buta deseei a di kamian di i si mi abi aki, nöö fufuuma sösö nöö de bi dë e. Fëën mbei dee sikafu dee dë u mi tuutuu an bi ta piki de buka. 9 “Mi taki da unu e, taa mi da di dööbuka da hiniwan sëmbë di sa kë pasa go a di peni dendu faa feni di heepi u Gadu. Nöö sö wan sëmbë i dë fii bööböö seei. I sa ta waka fii nango a döö toona ko, ta feni di sölugu u Gadu. 10 “Dee fufuuma dee mi bi taki dë, de ko u de ganjan dee sikapu kii poi kaba a sösö. Ma mii ko u ko da de gbelingbelin libi seei ku telu.” 11 Hën a toona taki möön taa: “Mi da di möön bumbuu sikafuma u sikafu e. Biga fa mi dë aki, mi dë kabakaba u mi dëdë da dee sikafu u mi. 12 Ma di sëmbë de ta juu u luku sikafu u de pakëën, nöö hën an o dë sö e, biga nëën abi dee sikafu. Nöö te a si taa hogi mbeti ta ko, nöö a o kule disa de naandë go fëën fiaa. Nöö di hogi mbeti o booko ko a de ko paaja de fanjanfanjan. Wan si ö? 13 Di sëmbë de ta juu ta paka dë, a go fëën gaanduwe biga aan toobi ku dee sikafu. Möni nöö a ta wooko fëën. Ma mi, ma dë sö e. 14 “Mi taki da unu möön e, taa mi da di möön bumbuu kiijama u sikafu. Mi sabi dee sikafu u mi, nöö dee sikafu u mi seei sabi mi tu. 15 Leti kumafa i si mi ku mi Tata sabi u seei bunu aki, nöö sö mi ku dee sikafu u mi sabi u seei tu, hën mbei wë mi o dëdë da de. 16 “Nöö mi abi oto sikafu dee an dë a di hipi aki dendu eti e, nöö deseei mi musu tja ko mökisi ku dee disi tu. Biga de o jei di töngö u mi, nöö te de jei ën nöö de o piki ko a mi, nöö woo dë wan kodo hipi sikapu ku wan kodo sikafuma. 17 “Nöö fu di soni i si mi fan naandë, fëën hedi mbei mi Tata lobi mi sö e, fu di mi o lasi mi libi da dee sikafu u mi, fu mi toona feni ën baka. 18 Nöö fa mi o lasi mi libi dë, na sëmbë hën o puu ën a mi e. Nönö. Ma ku miseei kë mi o lasi ën. Nöö mi abi leti fu mi lasi mi libi, mi abi leti fu mi sa toona feni ën baka tu, biga sö mi Tata buta da mi kaa u mi musu du.” Sö Masa Jesosi fan ku dee sëmbë ta haikëën dë te a kaba. 19 Nöö fu di fan u Masa Jesosi naandë hedi mbei dee hedima u Dju kisi toobi buja te a bigi paati ku deseei. 20 So u de taa: “Di sëmbë naandë, didibi dë nëën hedi e. Hën wë poi ën sö. Faandi mbei un sai naandë ta haikëën eti?” 21 Otowan taa: “Wan sëmbë di didibi dë nëën hedi, nöö a sa fan sö wan fan nö? Unfa wan didibi sa kula wan sëmbë di de pali bookobookowojo te a ko ta si soni?” 22 Nöö di juu dë, de ta njan wan gaan piizii a Jelusalen möön, di de ta mëni kumafa de bi toona wëi di Gaan Keikiwosu da Gadu. Nöö di ten dë da di möön kötö ten u di jaa. 23 Nöö hën wë Masa Jesosi ta waka a di baiko u di Wosu u Masa Gadu de ta kai di Baiko u Salumon. 24 Nöö hën wë aan soni, hën dee hedima u Dju ko lontu ën naandë wante. Hën de hakisi ën taa: “Womi, un longi seei joo ta bia u ta daama nango ta ko? Fan ku u limbolimbo awaa. Ee i da di di Paamusi Könu, nöö i piki u gbelin boo sabi awaa.” 25 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Wë mi bi taki ën da unu kaa, ma nöö wan bi kë biibi. Biga sömëni gaan wooko mi du a mi Tata në, nöö de ta konda gbelin ambë da mi. 26 Ma wan kë piki möönsö. Nöö di soni mbei, fu di wan dë a dee sikafu u mi dendu. 27 “Fa dee sikafu u mi sai dë nöö de sabi mi töngö e, nöö mi seei sabi de tu. Nöö de ta waka ta ko a mi baka, 28 nöö mi ta da de di libi u teego. Soni an o mbei te de sa lasi go kaba a sösö möönsö e, nöö de an sa puu de a mi maun dendu tu. 29 Biga mi Tata hën da mi de, nöö hën abi di möön gaan kaakiti u mundu. Hën mbei de an sa puu de nëën maun möönsö, ˻nöö de an sa puu de a mi maun möönsö tu˼. 30 Biga mi ku mi Tata dë di wan.” 31 Nöö fa i si Masa Jesosi fan dë, nöö hën dee hedima hati boonu wante, te de kisi sitonu mii möön u de naki ën kii. 32 Nöö hën Masa Jesosi fan ku de taa: “Sömëni gaan foondo wooko mi du a unu mindi u lei unu di kaakiti u mi Tata. Wë nöö fu undi u de hedi mbei un kë naki mi ku sitonu kii?” 33 Hën de taa: “Nönö e! Fa i si u kë naki i aki, na u dee foondo wooko fii hedi e. Ma fu di i ta sösö Masa Gaangadu, hën mbei. Biga fa i dë aki, nöö i da wan sösö libisëmbë leti kuma u, ma nöö hën i sai naandë ta pëë i seei taa i dë Gadu. Hën mbei wë u kë naki i ku sitonu kii.” 34 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Wë nöö di soni dë hën bigi da unu sö nö? Wan sabi fa a sikifi a di Buku u Gadu di un taa hën ta tii libi fuunu naandë nö? A taa, Gadu bi kai so sëmbë ‘gadu’ fu di a buta de fu de kuutu nëën kamian. Sö di Buku taki, nöö ja sa puu na wan soni a di Buku. “Wë nöö ee dee sösö sinkii sëmbë dë a kai ‘gadu,’ 36 nöö mi wë? Unfa un sa taki taa mi ta sösö Gadu te mi taa mi da Mii fëën? Andi mbei a ta bigi da unu sö? Biga mi Tata seei wë tei mi apaiti fëën seei vö, hën a manda mi ko a goonliba aki. 37 “Ma nöö fa i si mi ta fan ku unu aki seei, ma an dë fuun piki e, ee na un si mi ta du dee lö wooko dee mi Tata nöö bi sa du. 38 Ma ee un si mi ta du de, nöö be un biibi fu de hedi e, ee wan kë piki fa mi ta fan aki. Biga te un biibi u de wooko hedi kaa, nöö woon ko fusutan taa di Tata dë a mi tuu, nöö mi dë a di Tata. Mi ku ën, sö u dë di wan.” 39 Nöö fa Masa Jesosi fan dë, hën de kë kisi ën panjan tja go wante, ma nöö hën a fusi kumutu a de dendu go fëën. 40 Nöö hën a koti go a di oto së banda u Joodan Lio ka Johanisi bi ta dopu sëmbë a fesi, 41 nöö naandë sëmbë ta ko nëën seei te a hia. Hën de taa: “A dë sö tuu, taa Johanisi an bi du na wan foondo wooko möönsö. Ma Gadu bi dë ku ën e, biga hii dee soni dee a bi taki u di sëmbë aki, de tuu dë tuu.” Sö de ta fan ku deseei. 42 Nöö fu di soni dë hedi mbei hia sëmbë ko biibi a Masa Jesosi a di kamian dë.

Johanisi 11

1 Wë nöö di juu dë, nöö hën wan womi bi dë de kai Lazalosi, nöö hën a kai a siki. Nöö a abi tu sisa fëën: wan da Maita, di otowan da Malia. Nöö de dii sëmbë dë tuu ta dë a di köndë de kai Betania. Nöö di Malia aki sö, hën da di mujëë di o tutu di sumëë suti fatu a Masa Jesosi futu te a kaba nöö a o dëë ën ku di uwii u hedi fëën. 3 Nöö hën wë de tu sisa manda buka da Masa Jesosi ka a dë ala taa Lazalosi di mati fëën di a bi lobi di gaan lobi, nöö a siki teee na soni. 4 Nöö di Masa Jesosi jei di buka dë kaa, hën a taa: “Awa, ma di siki fëën i si aki, na dëdë o dë kaba fëën e, ma fu Masa Gaangadu kisi nëbai. Biga di Mii fëën aki o feni gaan nëbai a di soni di o pasa aki.” 5 Wë nöö Masa Jesosi lobi de dii sëmbë dë gaanfa: Maita, ku Lazalosi, ku Malia. 6 Ma tökuseei fa a jei di buka naandë seei, ma a tan tu daka eti ufö a o go haika dee sëmbë awaa. 7 Nöö hën a taki da u dee bakama fëën taa: “Un seeka, boo toona go a Judea awaa e.” ˻Biga Betania da wan köndë fu Judea.˼ 8 Nöö hën u taa: “Wë ma Mësitë o, djunsudjunsu dë dee hedima bi kë naki i ku sitonu kii ala, nöö hën i kë fuu toona go ala möön nö?” 9 Nöö hën Masa Jesosi piki u a wan nöngö fasi, a taa: “Hiniwan didia ta limbo tuwalufu juu langa, nöö di sëmbë di ta waka a dee juu dë an sa naki futu kai. Biga di sonu ta tuwë limbo dëën. 10 Ma nöö di sëmbë di ta waka a ndeti nöö hën sa naki futu biga limbo an dë. I si?” 11 Nöö hën a fan ku u taa: “Di mati fuu de kai Lazalosi duumi e. Ma mi o go weki ën baka.” 12 Nöö hën u taa: “Wë Masa o, wë ee a dë sö nöö an hogi poi. Biga ee duumi a duumi, nöö hën da a o bëtë.” 13 Ma nöö fa Masa Jesosi fan dë, a taki ën fu di a si taa Lazalosi dëdë kaa, ma u dee bakama fëën ta mëni taa sösö duumi nöö a ta taki. 14 Nöö hën a fan ku u limbolimbo awaa taa: “Lazalosi böö koti e. 15 Ma nöö mi wai fuunu hedi u di a dë taa ma bi dë ala, biga di soni ta pasa aki hën o mbei un ko biibi möön taanga. Nöö un hopo seeka, boo go haika di dëdë.” 16 Nöö hën Tomasi, di de kai Tumii, taki da u dee otowan taa: “Womi, un boo go nöö e, be dee hedima kii u ku Masa Jesosi tuu makandi, ˻be de böö fuu˼.” 17 Nöö fa de fan dë, nöö hën de hopo, hën de nango teefa de go dou a di köndë. Nöö hën de ko sabi taa Lazalosi dëdë, de bei te a abi fö daka kaa. 18 Nöö di köndë de kai Betania dë, hën ku Jelusalen an bi dë longi tumisi. Dii kilomëti nöö de bi dë, 19 nöö hën mbei sömëni u dee hedima u Dju kumutu a Jelusalen ko a Betania u de ko këë pena ku Maita ku ën sisa Malia. 20 Nöö hën di Maita ko jei taa sö Masa Jesosi dë a pasi ta ko, hën a hopo wante waka go faa go miti ën a pasi. Ma Malia nöö hën a fika a wosu ala eti. 21 Nöö fa Maita ko dou a Masa Jesosi naandë, hën a taki dëën taa: “Ee Masa o, ee i bi dë aki, nöö di baaa u mi an bi o dëdë e. 22 Ma nöö mi sabi taa hiniwan soni di i hakisi Gadu kaa, nöö Gadu o da i ën.” 23 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Mujëë, na fëëë e. Di baaa fii o toona weki baka.” 24 Hën a taa: “Aai, wë mi sabi taa a di kaba lasiti daka teee hii sëmbë o toona weki nöö hënseei o weki tu.” 25 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Mujëë o, miseei wë disi kaa e, di ta weki sëmbë a dëdë ta da de libi. Nöö di sëmbë di ta biibi a mi, ee hën sinkii dëdë seei ma nëën da kaba u di libi fëën eti e. Biga a abi di libi u teego kaa. 26 Nöö hiniwan sëmbë di biibi a mi te a feni di libi dë, nöö na wan ten seei a o dëdë kaba a sösö möönsö. I ta piki di soni dë nö, mujëë?” 27 Hën a taa: “Aai Masa, mi ta biibi tuu taa i da di Mii u Masa Gaangadu. I da di Könu Gadu bi paamusi taa a o manda ko a di goonliba aki.” 28 Nöö fa de fan te de kaba naandë, nöö hën Maita toona go a wosu. Hën a kai ën sisa Malia tja go a wan së, hën a taki dëën taa: “Di Mësitë ko e, nöö a hakisi fa fii.” 29 Wë nöö di Malia jei sö taa Masa Jesosi ko, nöö hën a hopo wante nango nëën. 30 Biga fa Masa Jesosi bi ko dë, nöö an bi dou a di köndë ganda eti. A fika a hafu pasi ka i si Maita bi go miti ku ën naandë. 31 Nöö di dee ˻hedima u˼ Dju dee bi ta këë pena ku Malia dë ko si fa a hopo hesihesi go a döö ala, nöö hën de mëni taa kandë a nango këë a di geebi ka de bei Lazalosi ala. Nöö hën de nango nëën baka. 32 Nöö hën Malia waka te go dou a Masa Jesosi. Nöö di a si ën, hën a hiti hënseei tuwë a goon nëën fesi dë. Hën a taa: “Ee, Masa, ee i bi dë aki nöö di baaa u mi an bi o dëdë.” 33 Nöö di Masa Jesosi si fa Malia ku dee ˻hedima u˼ Dju ta këë, nöö a fukëën nëën hati gaanfa te a fika piki an sa hoi ën seei möön. 34 Hën a hakisi de taa: “Wë naasë un bei di dëdë?” Hën de taa: “Masa, ko go luku nöö joo si.” 35 Nöö di ten naandë, nöö wata ta pasa a Masa Jesosi wojo. 36 Hën dee Dju ˻hedima˼ taa: “Dee sëmbë, un luku fa a bi lobi ën!” 37 So u de taa: “Wë nöö ma di sëmbë aki, nëën bi heepi di bookowojoma te a ko ta si soni nö? Nöö faandi mbei an bi heepi di womi aki be an dëdë?” 38 Nöö di de fan sö, hën Masa Jesosi toona ko dë ku fuka möön te na soni, nöö hën a waka go dou a di geebi. Nöö di geebi dë wan baaku di de bi diki a sitonu, nöö hën de logoda wan gaan sitonu tapa di geebi buka. 39 Nöö hën Masa Jesosi taki da de taa: “Un logoda di sitonu puu a di baaku buka e.” Nöö hën Maita, di sisa u di womi di dëdë naandë, taki taa: “Masa, nönö e. A ta tingi kaa, biga disi mbei fö daka di a dëdë.” 40 Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Mujëë o, ma bi taki da i taa ee i ta biibi a mi, nöö joo si fa Gadu bigi nö?” 41 Nöö fa a fan dë, nöö hën de logoda di sitonu puu a di baaku buka awaa. Hën Masa Jesosi hopo wojo luku liba, hën a taa: “Taata o, gaantangi fii e, fu di a dë taa i ta jei mi kaa. 42 Nöö mi sabi tu taa hiniwanten te mi ta fan ku i nöö i ta jei mi. Ma nöö fu dee sëmbë dee taanpu aki hedi mbei mi ta fan sö e, fu de sa ko biibi tuu taa i wë manda mi ko a goonliba aki.” 43 Nöö fa i si a begi te a kaba dë, nöö hën a bai kai Lazalosi ku wan taanga töngö taa: “Lazalosi, hopo kumutu ko a döö!” 44 Nöö hën di sëmbë di i si a kai dë, hën a hopo kumutu ko e, ku dee geebi koosu lolulolu nëën sinkii eti te dou ku ën maun ku ën futu. Fesi fëën seei dë taitai ku wan hangisa. Nöö hën Masa Jesosi taki da dee sëmbë taa: “Un lusu dee koosu puu nëën sinkii, be a go.” 45 Wë nöö di dee ˻hedima u˼ Dju dee bi sai dë si di soni Masa Jesosi du naandë, nöö hën sömëni u de ko biibi nëën. 46 Ma nöö so u de kule go konda da dee Faliseima taa sö wan gaan soni Masa Jesosi toona du möön. 47 Nöö hën wë aan soni, hën dee Gaan Begima u dee Dju ku dee Faliseima kai wan gaan kuutu hakisi ee andi de musu du möön. De taa: “Wë wa ta du. Wan si fa di bödjëëma dë ta du dee foondo wooko fëën nango nöömö nö? 48 Wë nöö ee wa tapëën, nöö hii sëmbë o ko biibi nëën taa hën da di könu di bi musu ko. Nöö dee sëmbë u Loomë dee ta tii u, nöö de o ko booko di köndë fuu puu u a di kamian i si u dë aki.” Nöö sö de taki. 49 Nöö wan womi de kai Kajafasi, hën bi da di Kaba Hei Begima a di lö ten naandë, nöö hën a taki da dee otowan taa: “Dee sëmbë aki, unfa un don sö? 50 Wan sabi taa a möön bunu di wan kodo sëmbë aki dëdë, möön leki hii di nasiön fuu aki tuu fiaa musu dëdë kaba a sösö nö?” 51 Ma nöö fa a fan dë, nöö na fan fëën seei a fan e, ma fu di hën da di Kaba Hei Begima a di ten naandë, nöö hën mbei Masa Gaangadu seei dëën di fan naandë faa konda fa Masa Jesosi o dëdë a hii Dju sëmbë kamian. 52 Ma na Dju sëmbë wanwan nöö e, ma a o dëdë da hii dee sëmbë tuu dee o ko miii u Gadu. Fa de dë paajapaaja a hii goonliba, ma nöö a o tja de ko a di wan. 53 Nöö fa Kajafasi fan te a kaba dë, nöö hën dee hedima tuu piki ku ën makandi. Nöö fu kumutu a di ten naandë, nöö de ta suku fu de sa kisi Masa Jesosi tja go kii nöömö. 54 Hën mbei Masa Jesosi an ta waka wajaa a dee Dju sëmbë dendu möön, ma a hai go fëën te a wan kamian zuntu ku di sabana. Naandë sö a go a wan köndë de kai Efalaim ufö, hën ku u dee bakama fëën. 55 Nöö di juu dë, di ten ko zuntu u de toona njan di Pasika. Nöö sömëni hia sëmbë u dee boiti kamian hai ko dë a Jelusalen naandë, u de wasi a wëti fasi be de dë kabakaba fu de njan di daka. 56 Nöö fa de ko dë, nöö de ta tuwë wojo ta suku Masa Jesosi ee a ko. De taanpu a di Wosu u Masa Gadu ta hakisi de na de taa: “Wë dee sëmbë, unfa un mëni fëën? A o ko a di piizii aki möönsö nö?” 57 Nöö di soni mbei de ta hakisi sö, fu di dee Gaan Begima ku dee Faliseima bi buta kaa taa ee wan sëmbë i sabi naasë a dë, nöö i musu piki de be de kisi ën tja go a kuutu.

Johanisi 12

1 Wë nöö di a fika sikisi daka ufö di Pasika kai, nöö hën Masa Jesosi toona ko a Betania ka a bi weki Lazalosi a dëdë naandë. 2 Nöö di a ko, nöö hën dee sëmbë wai te de hopo tafa dëën. Nöö Maita bi dë wan u dee sëmbë ta seeka soni u njan da dee sëmbë ko dë. Nöö fa de sindo a tafa naandë, nöö Lazalosi seei dë sindosindo ku de dë tu. 3 Hën de sai dë te wan pisi hën di oto sisa u Lazalosi de kai Malia hopo go tei wan bata sumëësuti fatu. Nöö di fatu dë, de mbei ën ku wan sootu pei pau lutu nöö a dii te na soni. Nöö hën Malia tutu hii di fatu a Masa Jesosi futu te a kaba këë, nöö hën a ta dëë hën futu ku di hediuwii fëën. Nöö fa a du ën dë, nöö hii di wosu ta sumëë suti te na soni. 4 Nöö hën di soni dë fuka Judasi Isikaliotu te na soni. Wë di sëmbë dë, hën o sei Masa Jesosi, hii fa a dë wan bakama fëën. Nöö hën a ta guunjan taa: 5 “Na poi a poi di fatu dë nö? Faandi mbei de an bi sei ën, nöö de tja di möni ko da u fuu paati da dee penama u di köndë?” Biga di fatu bi dë kuma wan hafu liti sö, nöö i bi musu wooko wan hii jaa ufö i sa feni möni tjika fii bai ën. 6 Ma nöö fa i si Judasi fan dë, na pootima seei a ta mëni sö e, ma fu di a dë wan fufuuma nöö hën wë mbei a taki sö. Biga hën ta tja di mönisaku fuu, nöö a ta fufuu hafu u dee möni dee sëmbë ta da u. 7 Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Nönö womi, un disa di mujëë e. A bi dë fanöudu faa tjubi di fatu dë tuwë a mi futu ufö di daka dou u de bei mi. 8 Biga dee pootima o dë ku unu nöömö fuun sölugu, ma mi, ma o dë aki ku unu nöömö e.” 9 Nöö di juu dë, nöö sömëni u dee Dju ko jei taa Masa Jesosi dë a Betania, nöö hën de booko gililili kumutu a Jelusalen ala ko luku ën. Ma na Masa Jesosi nöö de ko u ko luku e, ma de kë si Lazalosi tu, di a bi weki a dëdë. 10 Nöö di soni dë mbei dee Gaan Begima fiti buka u de musu kii Lazalosi tu. 11 Biga fëën hedi mbei sömëni u dee Dju sëmbë ta paati ku de ta biibi a Masa Jesosi. 12 Nöö di dobooko möön, hën dee hila sëmbë bi ko a Jelusalen naandë u de ko njan di Pasika ko jei taa Masa Jesosi dë a pasi ta ko. 13 Nöö hën de go booko palomaun te a hila, hën de kule gililili go kisi Masa Jesosi a pasi ta wai dee palomaun dëën. De ta bai a de töngö taa: Hosana! Di sëmbë ta ko a u aki, Gadu dë ku ën e! Hën da di könu fuu dee Isaëli sëmbë di u bi ta luku nöömö faa musu ko. Hën wë i si ta ko aki awaa a di në u Masa! 14 Nöö Masa Jesosi bi feni wan njönku buliki, hën a subi nëën liba. Nöö di buliki ta tjëën leti kumafa de bi sikifi a Masa Gadu Buku taa: 15 Wan fëëë, un dee sëmbë u Sion. Un luku, hën di könu fuunu wë ta ko a unu dë e. A dë sindosindo a wan njönku buliki liba ta waka ta ko a unu. Sö di Buku bi taki kaa, nöö hën wë i si ko pasa dë. 16 Ma nöö di juu dë, u dee bakama u Masa Jesosi wa bi fusutëën eti. A bakaten di a dëdë weki ko feni di hei di a bi musu feni a Gadu ufö u ko sabi awaa taa sö wan soni fëën bi sikifi a di Buku gaanduwe kaa, nöö hën wë i si pasa leti a u wojo dë. 17 Wë nöö dee sëmbë dee bi dë ku Masa Jesosi a di ten a bi weki Lazalosi a dëdë naandë, nöö de bi ta konda di soni nango nöömö teefa hii lanti ko jei ën. 18 Hën mbei i si dee hia sëmbë kule go miti ku Masa Jesosi naandë, fu di de bi jei taa sö wan gaan foombo soni a du. 19 Nöö hën dee Faliseima hai go dë a wan së gudjuu ala, go ta taki ku deseei taa: “Wë di soni aki, wa ta du seei möönsö. Biga hii mundu seei ta kule gililili nango nëën baka.” 20 Nöö fa dee hia sëmbë ko a Jelusalen naandë, nöö wanlö pei sëmbë de ta kai Giiki ko tu. De ko fu de ku dee Dju musu begi Gadu makandi, nöö de kë si Masa Jesosi tu. 21 Nöö hën de go a wan fuu dee bakama u Masa Jesosi de kai Filipi. Biga di Filipi aki, a kumutu a Betisaida, di dë wan köndë u Galilea. ˻Nöö hia Giiki sëmbë bi dë a Galilea di ten dë.˼ Nöö hën wë de go fan ku ën taa: “Wë mati, u ko a i aki e baa. U ko fuu si Jesosi, ee u sa si ën.” 22 Nöö di Filipi jei sö, nöö hën a go a Andiasi. Hën de tu sëmbë dë, Andiasi ku Filipi, hën de go a Masa Jesosi go piki ën taa: “Masa o, wanlö Giiki sëmbë ko aki nöö de kë si i.” 23 Nöö hën a piki taa: “˻Wë awa, di juu dou tuu e, fu dee oto köndë sëmbë sa ko a mi tu. Biga˼ awaa ufö di Sëmbë di ko Libisëmbë Mii aki o feni di hei di a musu feni a Gadu. 24 Nöö fu tuutuu mi taki da unu seei gbelin taa ee wan kalu sii an kai a goon te a pondi, nöö a o fika hën wanwan tö logoo dë. Ma te a kai a goon pondi toona nasi ufö a sa feni otowan kuma hënseei te a hia. 25 “Nöö söseei a dë ku unu tu e, dee sëmbë. Biga ee wan sëmbë ja kë saka i seei kuma di kalu sii di kai a goon naandë, ma i kë libi fii seei kumafa i kë, nöö ja o feni ën fa i kë möönsö e. Ma ee di libi fii a goonliba aki an dë gaan soni da i ˻i ta saka i seei da Gadu,˼ nöö joo feni ën fa i kë tee dou ku di libi u teego tuu. ˻Nöö hii fa mi ta taki u di kalu sii aki, nöö sö wan soni o pasa ku mi fa u dë aki.˼ 26 “Nöö ee wan sëmbë i kë ko futuboi u mi, nöö i musu ta waka a mi baka a hii futu, ˻te dou ku di dë tu˼. Biga hiniwan kamian ka mi nango nöö naandë di sëmbë ta dini mi musu go tu. Nöö ee wan sëmbë ta dini mi a sö wan fasi, nöö mi Tata o hei ën gaanfa seei.” 27 Nöö di Masa Jesosi fan sö te a kaba, hën a taa: “Dee sëmbë, hati u mi nöö dë ku fuka sö, fu di soni di o pasa ku mi aki. Wë andi seei mi musu taki maingë? Mi musu begi mi Tata faa puu mi nëën nö? Wë nönö, ma sa begi ën sö, biga fu di soni dë hedi mi dë te kisi di ten aki. 28 “Taata o, be sëmbë si di hei ku di kaakiti di i abi e, be di në fii bai.” Nöö fa a fan dë, nöö hën wan töngö piki kumutu a liba ala wante taa: “Mi feni në a i liba kaa e, nöö mi o toona feni në a i möön eti.” 29 Nöö dee sëmbë dee bi taanpu lontu ën naandë jei, hën so u de taa: “Wë maingë, liba hën bai sö nö?” Otowan taa: “Nönö, wan basia u Masa Gadu Köndë wë fan ku ën sö e.” 30 Nöö di Masa Jesosi jei de taki sö, hën a taa: “Dee sëmbë, fa i si un jei di töngö naandë, nöö na u mi hedi a fan e, ma fuunu hedi wë. 31 Biga di juu dou kaa u di soni di Gadu o tei fu kuutu hii sëmbë u goonliba musu pasa. Awaa di takulibima di ta tii goonliba musu lasi ën kamian awaa. 32 Ma nöö mi, fa de o hëngi mi kii aki, nöö hën o mbei mi o sa hai hii pei föluku ko a mi.” 33 Nöö fa Masa Jesosi ta fan dë, nöö pindja wë a ta pindja dee sëmbë fu de sabi un pei dëdë o kii ën. 34 Nöö di soni a fan dë bigi da dee sëmbë te na soni. Hën de hakisi ën taa: “Wë fa i taa i da di Sëmbë di ko Libisëmbë Mii dë, na di Paamusi Könu i ta taki nö? Wë nöö unfa i sa taki taa de o hëngi i kii? Biga a sikifi a di Buku u Gadu taa di Paamusi Könu o libi u teego. Ambë da di Sëmbë di ko Libisëmbë Mii i ta taki naandë?” 35 Hën Masa Jesosi piki de taa: “Un haika e, dee sëmbë. Fa mi dë a unu mindi aki, mi ta limbo unu wojo a dee soni u Gadu eti. Nöö be un waka a di limbo dë e, biga na sö a o dë nöömö. Biga abiti möön nöö di dungu o ko, nöö di sëmbë di o ta waka a dungu an o sabi naasë a nango. 36 “Fëën mbei fa i si mi dë aki ta limbo unu wojo eti, nöö be un biibi a mi liba e, nöö unu seei o ko dë sëmbë di sa limbo oto sëmbë wojo a Gadu soni tu.” Nöö di a fan ku dee sëmbë dë sö te a kaba, hën a kumutu a de dendu go tjubi da de. 37 Nöö sö i ta si taa hii fa dee sëmbë si dee hia foondo wooko Masa Jesosi bi du a de fesi dë seei, ma de an kë biibi möönsö taa Gadu hën mandëën ko. 38 Nöö hën da a pasa sö leti kumafa di fesiten Tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi fan di a taa: Masa o, fa u ta konda di Buka fii aki, nöö ambë seei ta piki ën? Ambë seei ta si di gaan kaakiti fii fu de fusutëën möönsö? 39 Nöö sö a ko dë taa dee sëmbë dee Jesaaja taki dë, de an bi sa biibi möön e. 40 Biga a toona taki a wan oto kamian möön taa: Gadu bi dungu de wojo fu de an musu si soni fëën möön. A mbei de aan fii a de hati möön u de sa fusutan soni fëën. Nöö hën Gadu taa: Fa u dë aki, de an sa piki fu de bendi ko a mi möönsö, u mi kula de puu a hogi du. Sö Masa Gadu bi manda Jesaaja fa a fan. 41 Nöö di soni mbei Jesaaja fan sö e. A bi si di Gadu fasi u Masa Jesosi gaanduwe kaa, ku di gaan waiti fëën di a o abi, hën mbei a këë pena a di fasi dë sö. 42 Ma töku fa u taki ën dë seei, ma sömëni u dee hedima u Dju ko biibi nëën, ma de an kë ta tjëën wajaa a lanti u sëmbë sa sabi. Biga de fëëë dee Faliseima taa ee de jei nöö de o puu de a keiki. 43 Nöö sö wë i si de bi kë abi bunu në a libisëmbë möön leki fu de abi bunu në a Gadu. 44 Nöö a wan ten naandë, Masa Jesosi bi bai fan ku de a wan taanga töngö, a taa: “Ee wan sëmbë i ta biibi a mi, nöö na a mi wanwan nöö i ta biibi e. Ma i ta biibi a di Sëmbë di manda mi ko aki tu. 45 Nöö di sëmbë di ta si mi, nöö di Sëmbë di manda mi ko aki hënseei a ta si dë tu. 46 “Fa mi ko a goonliba aki, mi ko kuma wan faja ta tuwë limbo a dungu, nöö ee wan sëmbë ta biibi a mi nöö an sa fika a dungu e.” 47 Nöö hën a taa: “Ee wan sëmbë ta jei dee lei mi ta lei aki ma an kë piki de, nöö di sëmbë dë nöö ma ta kuutu ën e. Biga fa mi ko a goonliba aki, nöö ma ko u ko kuutu libisëmbë da sitaafu, ma mi ko u ko heepi de puu de a hogi basu. 48 Ma ee wan sëmbë an kë mi ku dee lei mi ta lei aki möönsö, nöö hii fa mi taa ma ta kuutu ën dë, ma an dë taa an o feni kuutu e. Nönö. Di kuutu fëën hën a dë kaa. Biga dee lei i si a bi jei a mi aki, deseei o kuutu ën a di kaba lasiti daka. 49 “Biga dee soni mi ta lei unu aki, nöö an dë taa soni u mi seei mi ta tei ta konda e. Nönö. Ma mi Tata di manda mi ko aki, hën ta buta da mi andi u mi musu taki ku unfa mi musu taki ën. 50 Nöö mi sabi gbelin taa dee soni dee a ta manda mi u mi konda aki, nöö de sa heepi i fii feni libi u teego. Hën wë mbei mi ta konda de gbelingbelin leti kumafa mi Tata taki da mi u mi konda.” Nöö sö Masa Jesosi fan di ten dë.

Johanisi 13

1 Nöö di juu dë, nöö di Pasika daka bi zuntu kaa faa kai. Nöö Masa Jesosi sabi taa di ten fëën ta kisi faa musu kumutu a di goonliba aki toona go nëën Tata. Wë nöö a bi lobi u dee sëmbë fëën dee bi nama ku ën apaiti, ma awaa a o lei u fa a lobi u gaanfa tjika. 2 Nöö hën wë di sapate woo njan makandi. Nöö di juu dë, di didibi bi buta di pakisei a Judasi di mii u Simon Isikaliotu hati kaa, faa musu sei Masa Jesosi. 3 Nöö fa u ko a tafa dë, nöö Masa Jesosi bi sabi taa hën Tata bi dëën taki a hii soni liba kaa. A sabi taa a Gadu a bi kumutu nöö a Gadu a o toona go baka. 4 Nöö hën a hopo hën a puu dee liba koosu fëën nëën sinkii buta go a wan së ala, hën a tei wan duku tai nëën mindi. 5 Hën a tombi wata tuwë a wan gaan paabi te a kaba faa wasi u futu. Nöö hën a ta wasi u futu ta lontu ta dëë ku di duku di a bi tai nëën mindi dë. 6 Te wan pisi hën a go dou a Simon Petuisi faa wasi ën futu. Hën Petuisi taa: “Ambë, Masa! Na tuu fii! Ja sa wasi mi futu.” 7 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Di soni di mi ta du aki, ja o fusutëën eti e, ma bakaten ufö joo fusutëën.” 8 Hën a taa: “Kwetikweti! Ja o feni mi futu wasi e!” Hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Womi, haika. Ee ma wasi i futu, nöö mi ku i an o sa nama möön e.” 9 Nöö di Petuisi jei sö kaa, hën a bia piki ën awaa, taa: “Masa o, di a dë sö, nöö na mi futu wanwan fii wasi e, ma be i wasi mi futu te dou ku mi maun ku mi hedi tuu.” 10 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë nönö, womi. Ee wan sëmbë i bi wasi kaa, nöö an dë fii toona wasi hii sinkii fii möön e, ma futu fii nöö dë u wasi ee a sundju. Nöö fa un dë aki, uun dë limbolimbo kaa, ma nöö na hii unu tuu e.” 11 Nöö di soni mbei a taa na u tuu dë limbolimbo, biga a sabi undi fuu o sei ën. 12 Nöö hën di a wasi u futu te a kaba, hën a toona go tei dee koosu fëën bisi baka, hën a go sindo a tafa awaa. Hën a hakisi u taa: “Wë dee sëmbë o, di soni mi du aki, un saandi nö? 13 Wë un haika e. Fa un dë aki, un ta kai mi ‘Mësitë’ ku ‘Masa,’ nöö un a' leti biga sö mi dë tuu. 14 Wë nöö ee mi dë di Masa ku di Mësitë fuunu, nöö hën mi saka miseei sö te mi wasi futu fuunu, wë nöö unu wë? Na sö fuun du tu nö? 15 Biga di soni mi du da unu dë, nöö mi du ën fuun sa djeesi mi ta du sö tu. 16 “Biga mi taki da unu gbelin taa wan futuboi an sa hei möön hën masa. Söseei tu wan bosikopuma an sa hei möön di sëmbë di dëën di buka. 17 Wë nöö te un ko sabi dee soni mi ta lei unu aki ta du de kaa, nöö Gadu o ta dë ku unu e. 18 “Ma fa mi ta fan aki seei, nöö na hii unu tuu o dë a di fan mi ta fan aki dendu e. Biga mi sabi unu tuu hati fa un dë. Ma töku mi bi pii unu tei nöö, fu di soni di sikifi a di Buku u Gadu musu ko tuu taa: Di sëmbë mi ku ën sindo ta njan a wan tafa, hënseei hopo ën futu makisa mi. Sö di Buku taki. 19 Nöö mi ta kondëën da unu a fesi, fu te a ko pasa nöö woon biibi taa mi da di Sëmbë di mi bi ta konda da unu nöömö taa mi dë. 20 “Nöö un haika e. Mi o manda unu kuma tjabukama u mi, nöö mi taki da unu tuutuu taa di sëmbë di tei unu nöö miseei a tei dë e. Nöö di sëmbë di tei mi kaa, nöö a tei di Sëmbë di manda mi ko a goonliba aki tu.” 21 Nöö fa Masa Jesosi fan naandë, nöö hën wan gaan fuka ko nëën liba, hën a fan ku u limbolimbo. A taa: “Un haika e. Wan tuutuu soni mi o fan ku unu aki, dee sëmbë. Wan fuunu dë leti aki o tja mi go sei.” 22 Nöö di a taki sö kaa, nöö hën u tuu luku u seei lontu ko kai. Nöö a bigi da u poi, biga wa sabi undi fuu a ta taki. 23 Nöö wan fuu bi dë gaan mati u Masa Jesosi möön de oto, nöö a dë sindosindo leti a Masa Jesosi bandja dë. 24 Nöö hën Simon Petuisi njan wojo dëën faa hakisi Masa Jesosi ee undi fuu a ta taki. 25 Hën di womi pusa ko möön zuntu ku ën hën a taa: “Masa, undi fuu seei dë aki sa du di soni dë baa?” 26 Nöö hën a piki ën taa: “Fa i si mi o tuusi di bëëë a di baafu aki, nöö di sëmbë di mi o tëndëën da, nöö hën dëën e.” Nöö hën a tei di bëëë hën a tuusi ën a di baafu nöö hën a tëndëën da Judasi Isikaliotu, di mii u wan tata de kai Simon. 27 Nöö fa Judasi tei di bëëë dë, nöö wante hën di didibi subi nëën. Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Womi, di soni di i si i ta pakisei fii du dë, nöö hopo go du ën wante e.” 28 Ma nöö fa u dee oto bakama dë sindosindo dë, nöö na wan fuu sabi faandi mbei Masa Jesosi fan ku ën sö. 29 So fuu mëni taa, awa, wë di Judasi hën ta tja di mönisaku da u, nöö a kandë Masa Jesosi mandëën faa go bai soni fuu njan di daka. Ee nasö kandë a musu tja möni go da dee penama u di köndë. Sö u bi pakisei. 30 Nöö di Judasi tei di bëë, nöö hën a hopo go a döö wante. Nöö di ten naandë ndeti ko kaa. 31 Nöö di Judasi go kaa, hën Masa Jesosi fan ku u dee otowan fika ku ën naandë taa: “Söö. Wë dee sëmbë, awaa di juu dou e, fu Mi di ko Libisëmbë Mii aki musu feni nëbai. Nöö na di dë nöö, ma a di soni di o pasa ku mi aki, nöö Gadu seei o feni nëbai tu. 32 Nöö fu di a o feni nëbai a mi, nöö hënseei o buta mi di Mii fëën aki ko feni möön hia nëbai eti, nöö wantewante seei a o du ën.” 33 Nöö hën a taa: “Dee mii o, a fika wan sati ten nöö fu mi ku unu dë aki eti. Woon ta hangi mi, ma wan o si mi möön. A o dë leti kumafa mi bi fan ku dee hedima kaa, nöö söseei mi o toona fan ku unu aki taa ka mi o go nöö wan o sa ko dë. 34 “Nöö fa mi nango aki, nöö mi o manda unu a wan njunjun soni e. Wan si fa mi lobi unu nö? Wë nöö sö un musu lobi unu seei tu. 35 Biga te un ta lobi sö kaa, nöö hii sëmbë o si taa bakama u mi gbelin un dë e.” 36 Nöö hën Simon Petuisi hakisi ën taa: “Wë Masa o, naasë seei joo go disa u baa?” Hën a piki ën taa: “Ka mi o go di pasi aki, nöö ja o sa ko ku mi eti, ma te bakaten ufö.” 37 Nöö hën Petuisi toona hakisi ën möön taa: “Ma wë Masa, faandi mbei ma sa ko ku i wante? Biga mi dë seei kabakaba fu mi lasi mi libi da i.” 38 Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Awa, i taa i sa lasi i libi da mi. Ma nöö haika. Fu tuutuu mi taki da i womi, taa ganian an o bai kanda seei di ndeti aki, ufö joo fia dii toon taa ja sabi mi.” Sö Masa Jesosi fan ku Simon Petuisi te a kaba.

Johanisi 14

1 Nöö hën Masa Jesosi bia fan ku hii u dee bakama fëën tuu awaa, a taa: “Dee mii o, wan musu dë fukafuka e. Un ta futoou Gadu kaa, nöö un musu futoou mi tu. 2 Biga ka mi Tata ta dë nöö kamian u libi sai dë te a hia. Ee an bi dë sö, nöö mi bi o taki ën da unu. 3 Nöö mi o go ala go seeka kamian da unu te mi kaba, nöö mi o toona ko tei unu, be mi ku unu dë makandi ala. 4 Nöö fa mi ta fan aki, un sabi di pasi u go dou ka mi nango, nasö nö?” 5 Nöö hën Tomasi piki ën taa: “Wë Masa o, wa sabi naasë i nango seei, nöö unfa u sa du sabi di pasi baa?” 6 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Womi, miseei wë da di pasi ku di tuu, ku di libi. ˻Biga a mi nöö i sa feni di libi u teego ku dee tuutuu soni dee an dë ganjan.˼ Nöö na wan sëmbë sa dou a mi Tata e, ee na mi tja i go nëën. 7 Nöö ee un bi sabi mi tuu kumafa mi dë, nöö un bi o sabi mi Tata tu. Nöö fu kumutu a di ten aki, un sabi ën e, biga un si ën kaa.” 8 Nöö hën Filipi taa: “Masa o, lei u di Tata nöö a tjika kaa.” 9 Hën Masa Jesosi taa: “Ma womi Filipi, fu di ten mi dë ku unu aki, nöö ja sabi mi eti nö? Ja sabi taa di sëmbë di si mi, nöö mi Tata a si naandë kaa nö? Unfa i sa taki taa mi musu lei i di Tata möön? 10 Ja kë biibi taa mi ku mi Tata dë di wan nö? Biga dee lei mi ta lei aki, nöö na mi abi de e, ma mi Tata hën abi de, nöö hën dë a mi ta wooko a mi liba. 11 “Biibi mi e baa, taa mi ku mi Tata dë di wan. Ma nöö ee di fan u mi taanga da i poi fii piki, nöö be i biibi mi nöö u dee foondo wooko dee i bi si mi ta du. 12 “Nöö tuutuu soni mi ta taki da unu aki e, taa ee un abi biibi a mi liba nöö unu seei o ta du dee wooko mi ta du tu. Nöö möön gaan wooko seei woon sa du eti, biga mi nango a mi Tata. 13 Nöö fa mi nango aki, nöö hiniwan soni di un ta hakisi mi Tata a mi në, nöö mi o ta du ën da unu. Nöö a di fasi dë mi, di Mii fëën aki, o tja nëbai ko da mi Tata. 14 “Nöö mi taki da unu wan pasi möön e, taa hiniwan soni di un hakisi mi a mi në nöö mi o du ën da unu e, dee sëmbë. 15 “Nöö un haika e. Ee wan sëmbë i lobi mi, nöö joo du dee soni dee mi ta manda i fii du. 16 Nöö fa mi o go aki, nöö mi o begi mi Tata be a manda wan oto Sëmbë ko da unu, faa taanpu ku unu ta heepi unu. Nöö di Sëmbë i si dë, hën an o disa unu möönsö. Unu ku ën o dë fu nöömö. 17 Nöö i sabi ambë dëën nö? Di Akaa u Gadu wë e, di ta lei unu soni gbelin kumafa a dë tuutuu, nöö hën wë mi o manda da unu. “Ma nöö fa i si a o ko dë, nöö dee sëmbë u di goonliba aki dee an dë ku mi a wan së, nöö de an o tei ën u soni e. Biga de an o si ën u de fusutëën seei, de an o sabi ën. Ma uun sabi ën kaa, biga a ta dë ku unu fa u dë aki nöö abiti möön a o dë a unu hati ta tii unu. Un si? 18 “Nöö fa mi nango aki, ma o disa unu a zengezenge kuma miii di na a' mama ku tata e, ma mi o toona ko a unu baka. 19 A fika wan sati ten eti, nöö dee sëmbë u di goonliba aki an o si mi möön, ma unu woon toona si mi baka. Nöö fu di mi o toona libi baka nöö söseei unu seei o toona libi baka tu. 20 Nöö a di ten dë ufö woon ko fusutan gbelin taa mi ku mi Tata an dë paatipaati möönsö, di wan nöö u dë. Söseei tu woon ko si taa mi ku unu an dë paatipaati, di wan nöö u dë. 21 “Nöö mi taki e, di sëmbë di sabi andi ku andi mi mandëën faa du nöö a ta piki mi buka, nöö di sëmbë dë, hën lobi mi e. Nöö ee wan sëmbë i lobi mi sö, nöö söseei mi Tata o lobi i tu. Nöö miseei o lobi i, nöö mi o hopo miseei da i fii sa ko sabi mi.” 22 Nöö fa a fan dë, hën Judasi hakisi ën soni, ma na di de kai Isikaliotu e. A hakisi taa: “Wë Masa o, faandi mbei u nöö joo hopo i seei da, ma ja o hopo i seei da hii mundu?” 23 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Di soni mbei nö? Haika e. Di sëmbë di lobi mi, nöö hën o ta piki mi buka a soni, nöö hën mi Tata o lobi. Nöö mi ku mi Tata o ko tan ku ën nöö woo hopo u seepi dëën. 24 Ma nöö ee wan sëmbë an lobi mi, an ta piki mi buka, ˻unfa mi sa du hopo miseei dëën? Biga hën da a ta sösö mi, nöö na mi wanwan nöö a ta sösö, ma a ta sösö mi Tata tu. Biga˼ dee soni mi ta konda aki, de an dë soni u mi e, ma de dë u mi Tata di manda mi ko aki. 25 “Nöö hii dee soni aki sö tuu mi ta fan ku unu e baa, fu di mi dë ku unu aki eti. 26 Ma te mi go, nöö mi Tata o manda di Akaa fëën ko da unu a mi në. Nöö hën o ta lei unu hii soni. Fa i si a o ko dë, hii dee soni dee mi ta fan ku unu aki tuu kaa a o toona mbei un ko sabi de baka. 27 “Nöö fa mi nango aki, di soni di mi ta disa da unu aki, hën da kötöhati. Nöö an o dë kuma di kötöhati i ta feni a goonliba aki e. Nönö. Ma a o dë wan gbelingbelin kötöhati kuma di miseei abi aki. Hën mbei wan musu ta dë fukafuka fëëëfëëë e, baa. 28 “Wë dee sëmbë, un jei fa mi bi taki da unu naandë taa mi o go ma mi o toona ko a unu baka. Wë ee un lobi mi tuutuu, nöö misikuma a sa suti da unu fu di a dë taa mi nango a mi Tata. Biga mi Tata hei möön mi. 29 “Nöö mi ta konda dee soni aki da unu a fesi e, fu tee di juu dou de ko pasa, nöö woon ta biibi möön taanga. 30 Ma nöö ma sa fan ku unu möön longi e baa, biga di hedima u di goonliba aki ta ko kaa, faa ko du ku mi. Ma fa i si a ta ko dë seei, ma an o feni na wan wojo soni a mi faa musu a' leti a mi liba. 31 Ma nöö fu di dee sëmbë u di goonliba aki musu ko sabi gbelin taa mi lobi mi Tata, fëën mbei baa ma ta biinga u mi puu miseei, ma mi ta hoi miseei tololoo a dee soni dee mi Tata buta da mi fu mi du. Da sö e, dee sëmbë. “Wë nöö un hopo boo kumutu aki go.”

Johanisi 15

1 “Biga mi da di tuutuu doloifi pau, nöö mi Tata hën da di sëmbë di abi di goon. 2 Nöö unu da dee maun u di pau. Wë nöö ee wan u dee maun u mi an ta pai, nöö mi Tata o djafu ën puu. Ma hiniwan maun di ta pai, nöö a o ta seekëën djafu faa musu toona pai möön hia njanjan. Sö e. 3 “Ma nöö fa u dë aki, uun dë seekaseeka kaa e, fu di un tei dee fan mi bi fan ku unu. Nöö mi taki e baa, taa un fika namanama ku mi nöömö ˻u di kaakiti u mi musu dë a unu˼. 4 Biga un sabi taa ee wan paumaun an dë namanama a di pau sinkii nöö an o sa pai. Nöö sö nöö a dë ku unu tu e. Ee wan fika namanama ku mi, nöö wa o pai dee fuuta dee un musu pai. 5 “Mi taki e, mi da di doloifi pau, nöö unu da dee maun u mi. Di sëmbë di i si ta fika namanama ku mi u di kaakiti u mi musu feni pasi wooko nëën, nöö a o dë kuma wan fuuta pau di ta pai njanjan te a hia. Biga söndö mi ja sa du na wan bumbuu soni möönsö. 6 “Ee wan sëmbë an fika namanama ku mi, nöö a dë leti kuma wan paumaun di an ta pali. Dee lö maun dë, de ta djafu de puu tuwë go a wan së ala be de dëë. Nöö te wan pisi nöö de ta pii de tuwë a faja tjuma. 7 “Ma ee un fika namanama ku mi fu di lei di mi ta lei unu aki ta feni pasi wooko a unu libi, nöö un sa hakisi hiniwan soni di un kë nöö woon feni ën e. 8 Nöö a di fasi dë mi Tata o feni gaan nëbai e, dee sëmbë, ee di libi fuunu ta pai hia fuuta dëën. Nöö sëmbë o si tu taa unu wë da bakama u mi tuutuu. 9 “Wë nöö mi taki da unu e, taa leti kumafa i si mi Tata lobi mi aki, nöö sö nöö miseei lobi unu tu e baa. Nöö be un ta fika a di kamian ka di lobi u mi sa dou a unu. 10 Nöö un sabi fa fuun sa du fuun fika sö nö? Un musu ta piki mi buka a dee soni mi ta manda unu. Nöö ee un du sö, nöö woon ta si di lobi u mi nöömö, leti kumafa mi ta si di lobi u mi Tata, fu di mi ta piki ën buka a dee soni a ta manda mi. Sö e. 11 “Nöö di soni mbei mi ta fan dee soni aki ku unu, fu di mi kë u di wai mi abi a mi hati aki musu dë a unu hati tu. Nöö mi kë u di wai dë musu dë ku telu fu nöömö. 12 “Nöö mi o manda unu a wan soni aki, dee sëmbë. Un musu ta lobi unu na unu e, leti kumafa i si mi ta lobi unu aki. 13 Biga na wan sëmbë sa lobi sëmbë ku sö wan gaan lobi kuma di sëmbë di o lasi ën libi fëën mati hedi. Un si? 14 Nöö mi ku unu o dë mati, ee un ta du dee soni dee mi ta manda unu fuun ta du. 15 “Fa u dë aki ma ta kai unu futuboi möön e. Biga wan futuboi an ta sabi soni fëën masa wan bëtë. Ma mati mi ta kai unu. Biga hii dee soni dee mi jei a mi Tata tuu mi tei konda da unu finifini. 16 Nöö fa i si un ko dë mati u mi aki, na unu wë bi tei mi e, ma mi bi pii unu tei. Nöö mi buta unu fu di libi fuun musu pai hia fuuta di o tan fu nöömö. Nöö te a dë sö kaa, nöö hiniwan soni di un hakisi mi Tata a mi në, nöö a o da unu ën. 17 “Nöö mi ta manda unu taa be un ta lobi unu na unu e, baa. 18 Biga fa dee sëmbë u goonliba sai dë, de an dë ku Gadu a wan së, nöö de an o lobi unu möönsö. De o buuse unu seei. Ma nöö an musu dë gaan soni da unu e, biga un musu mëni taa mi fosu de bi buuse kaa bifö unu. 19 Ee un bi dë ku de a wan së, nöö de bi o lobi unu seei kuma sëmbë u de. Ma wan dë sö, biga mi pii unu puu a de dendu tja ko buta a mi së, nöö hën mbei de an sa si unu a wojo seei. 20 “Wan mëni fa mi bi fan ku unu möön nö, taa wan futuboi an hebi möön hën Masa. Wë nöö leti kumafa i si sëmbë ta sitaafu mi aki, nöö sö nöö de o ta sitaafu unu tu fu mi hedi. Nöö di soni mbei de o du sö, fu di de an sabi taa Masa Gadu hën manda mi ko a goonliba aki. Ma nöö kumafa i si so sëmbë dë a de dendu ta piki mi buka, nöö sö nöö de o ta piki unu buka tu e. 22 “Fa dee sëmbë dee an dë ku Gadu a wan së sai dë, ee ma bi ko a goonliba aki ko fan ku de, nöö an bi o dë taa de du hogi. Ma nöö fa u dë aki, de an sa fia. Biga mi fan ku de kaa, nöö hën de buuse mi seei. 23 Nöö ee wan sëmbë buuse mi, nöö mi Tata seei a buuse tu e. 24 Ee ma bi du gaan foombo soni a de dendu di na wan sëmbë u goonliba aki bi sa du, nöö an bi o dë hogi sö ee de an kë piki mi. Ma mi du de, de si, ma tökuseei de ta buuse mi ku mi Tata tuu. Fëën mbei di zöndu u de hebi sö. 25 “Ma nöö fa i si di soni ta pasa aki sö, nöö a kai ku di soni di dë sikifisikifi a di Buku u Gadu, di de taa de ta tei ta tii libi u de naandë. Biga a taa: De ta buuse mi seei, ma an dë taa soni wë mi du de e. 26 “Ma nöö te mi o go a mi Tata, nöö mi o manda di Sëmbë mi bi taki dë da unu e, faa ko taanpu ku unu. Hën da di Akaa di ta mbei sëmbë ko sabi hii soni gbelingbelin leti fa a dë. A Gadu seei a o kumutu, nöö a o ta konda soni u mi. 27 Nöö unu seei o ta konda soni u mi tu, biga a seti u di wooko hën mi ku unu bi dë kaa fu te kisi fa u dë aki.”

Johanisi 16

1 Hën Masa Jesosi ta fan ku u dee bakama fëën eti, a taa: “Dee sëmbë o, mi ta konda dee soni aki da unu a fesi e, fu bakaten wan musu buuja te un disa u biibi a mi liba. 2 Biga dee hedima o puu unu a dee keiki u de. A o ko dë sö taa kii seei de o ta kii unu, nöö de o ninga taa Gadu wë de ta heepi fa de ta du dë. 3 Ma di soni mbei de o du sö, fu di de an sabi mi Tata, nöö de an sabi ambë da mi tu. 4 Nöö mi ta konda dee soni aki da unu a fesi, fu te di juu dou de ko pasa nöö an o bigi da unu poi. Biga woon toona mëni taa sö mi bi taki da unu kaa. “Nöö ma bi ta konda dee soni aki da unu fu di mi bi dë ku unu eti. 5 Ma awaa mi o toona go a di Sëmbë di manda mi ko aki baka. Ma nöö na wan fuunu ta hakisi mi möönsö ee naasë mi nango. 6 Ma fu di mi ta fan dee soni aki ku unu, nöö mi si taa hati fuunu dë fukafuka te na soni. 7 “Ma mi taki da unu gbelin, dee sëmbë, taa a dë wan gaan heepi da unu fa i si mi nango aki. Biga ee ma go, nöö di Akaa u Gadu di mi o manda u ko taanpu ku unu, nöö an o sa ko e. Ma te mi go kaa, nöö mi o mandëën da unu. 8 Nöö te a ko, nöö a o ta lei dee goonliba sëmbë aki taa de an saandi da hogilibi e, de an saandi da letilibi, de an sabi u wegi soni kuutu tu. 9 “Nöö di soni mbei mi taa de an saandi da hogilibi, biga de an kë biibi mi möönsö. 10 Nöö di soni mbei mi taa de an saandi da letilibi, biga mi libi leti tee mi sa toona go a mi Tata ka dee libisëmbë u goonliba aki an sa si mi möön seei. Sö mi libi leti tjika, ma de an si ën möönsö. 11 Nöö di soni mbei mi taa de an sabi u wegi soni. Wë biga Gadu kuutu di hedima u de te a buta dëën taa a o feni sitaafu u nöömö, ˻ma töku de ta waka nëën baka eti˼. 12 “Wë mi abi hia soni möön u konda da unu e, dee sëmbë, ma wan o sa fusutan de eti. 13 Ma te di Akaa ko, di ta lei soni leti kumafa a dë ˻a Gadu wojo˼, nöö a o mbei i ko sabi hii soni kumafa a dë. Biga fa a o ko naandë, an o tei soni fëën seei konda, ma dee soni dee a jei a mi ku mi Tata, nöö de a o ta taki. Nöö a o fan ku unu a dee soni liba dee dë u ko eti. 14 “Fa a o ko dë, nöö a o mbei un si di hei ku di nëbai di mi abi e. Biga a o ta tei dee soni u mi ta konda da unu finifini fuun sabi de. 15 Nöö hii soni di mi Tata abi dë u mi kaa, hën mbei mi taa di Akaa o tei a dee soni u mi faa lei unu.” 16 Hën Masa Jesosi toona taki da u möön taa: “Abiti möön wan o si mi möön baa, ma nöö te wan pisi woon toona si mi baka.” 17 Nöö hën di u jei a taki sö, hën u bia ta hakisi u na u makandi taa: “Womi, andi da di soni di a ta fan naandë taa abiti möön wa o si ën möön, ma te wan pisi nöö woo toona si ën baka? Andi a ta fan dë taa a nango nëën Tata? Andi seei a kë taki di a taa ‘Abiti möön’? Wa saandi a ta taki e.” 19 Nöö hën Masa Jesosi si taa u kë hakisi ën soni fëën, hën a taa: “Fa un ta fan ku unu seei sapisapi naandë, fu di mi taki taa abiti möön wan o si mi möön, nöö te wan pisi woon toona si mi baka, hën ta toobi unu sö nö? 20 Wë un haika e. Fu tuutuu mi taki da unu gbelin taa dee sëmbë dee an dë ku mi a wan së, de o ta wai seei, ma unu, woon dë ku gaan fuka ta këë ta kusumi te na soni. Ma nöö wan fëëë e. Di fuka i si woon ta fuka naandë o bia ko wan gaan wai seei da unu. 21 “Wan sabi fa a dë te wan mujëë dë ku bëë nö? Te di juu fëën kisi faa pali, nöö di bëë ta njan mën seei, ma te a pai kaa nöö an ta mëni di fuka naandë möön. Wai nöö a ta wai fu di a pai wan mii. 22 “Nöö sö nöö a o dë ku unu tu e baa. Fa i si un sai naandë, nöö un dë ku gaan fuka seei a unu hati fu di mi taa mi nango. Ma mi o toona si unu baka e, nöö di juu dë woon bia ta wai seei. Nöö na wan sëmbë o sa puu di wai dë a unu hati möön. 23 Nöö di juu naandë, nöö wan o ta hakisi dee lö hakisi dë möön tu. “Nöö mi taki e baa, taa hiniwan soni di woon begi mi Tata a mi në, nöö woon feni ën e. 24 Te kisi kumafa u dë aki, wan hakisi na wan soni a mi në eti. Ma nöö fuun seti hakisi awaa nöö woon feni, nöö di wai fuunu o ko dë telutelu awaa. 25 “Dee sëmbë o, fa mi ta fan ku unu aki, nöö mi ta fan ku unu a nöngö fasi nöö. Ma nöö wan juu o ko di ma o ta konda soni da unu a sö wan fasi möön. Ma mi o ta fan ku unu limbolimbo seei awaa ta lei unu soni u mi Tata. 26 Nöö di juu dë, nöö unu seei o ta begi ën soni awaa a mi në. An o dë u mi nöö musu ta begi ën da unu möön. 27 Biga mi Tata lobi unu, fu di un lobi mi nöö un ta biibi taa nëën mi kumutu ko aki. 28 Nöö sö a dë tuu e. Biga a mi Tata mi kumutu ko a goonliba aki, nöö awaa mi o toona go nëën baka.” 29 Nöö di a fan sö, nöö hën u taa: “Aaa, u si taa i ta fan ku u limbolimbo awaa tuu. Ja ta fan ku u a nöngö fasi möön. 30 Nöö u ko si tu taa an dë fanöudu fu wan sëmbë musu hakisi i soni biga i sabi hii soni kaa. Hën mbei u ta biibi taa a Gadu i kumutu ko.” 31 Hën a piki u taa: “Awa, un ta biibi tuu. 32 Ma nöö un haika e. Wan juu o ko nöö a ta ko seei zaaa kaa, di unu tuu seei o paaja disa mi wanwan tö. Hiniwan fuunu o go fëën nëën wosu. Ma nöö ma ta dë mi wanwan möönsö e, biga mi Tata ta dë ku mi nöömö. 33 “Sö wë e, dee sëmbë. Mi tei dee soni aki konda da unu baa, fuun sa abi kötöhati fu di un nama ku mi. Biga a di goonliba aki fuka ku sitaafu dë nëën. Ma wan lasi hati e, biga mi wini hii soni a di goonliba aki kaa.”

Johanisi 17

1 Nöö di Masa Jesosi fan sö ku u te a kaba kaa, nöö hën a hopo wojo luku liba. Hën a taa: “Wë Taata o, ja si di juu dou. Nöö mi begi i taa a di soni di o pasa aki, nöö fii mbei dee sëmbë u goonliba aki ko si di waiti di dë a di Mii fii aki e, nöö di waiti di i seei abi o ko a döö tu. 2 Wë biga i da mi taki a hii sëmbë liba kaa, fu mi sa da dee sëmbë dee i da mi di libi u teego. 3 Nöö andi da di libi u teego? Hën da u de ko sabi i, di wan kodo tuutuu Gadu u mundu ku mi, Jesosi Keesitu, di i manda ko a goonliba aki. 4 “Nöö fa i manda mi ko aki, nöö mi mbei libisëmbë si di hei ku di waiti di i abi o. Biga di wooko di i da mi u mi du nöö mi kabëën. 5 Wë nöö di i si a dë sö kaa, nöö be mi toona ko a i e, Taata, u mi sa toona feni di hei ku di waiti baka di mi ku i bi abi makandi ufö di goonliba aki mbei. 6 “Wë nöö luku dee sëmbë aki dee i tei a dee oto sëmbë u goonliba dendu da mi. Mi mbei de ko sabi fa i dë e. De bi dë fii kaa, nöö hën i tei de hën i da mi de. Nöö de an disa dee wöutu fii e, Taata. De piki de hoi seei. 7 Nöö hën mbei de ko sabi gbelin taa hii dee soni dee i da mi, nöö a i de tuu kumutu. 8 Biga mi konda dee wöutu fii da de, nöö de tei de. Nöö hën wë de ko sabi gbelingbelin taa aai, a i mi kumutu. De biibi seei taa i manda mi ko aki. 9 “Nöö fa mi ta begi i aki, Taata, nöö mi ta begi da dee sëmbë dee i da mi aki. Ma ta begi da dee oto sëmbë u goonliba dee an dë ku u a wan së e. Nönö. Biga dee i si aki, nöö de wë da fii. 10 Biga hii dee soni mi abi, nöö de dë fii, nöö hii soni i abi nöö de dë fu mi. Nöö fa i si dee disi dë aki, nöö de o ta mbei oto sëmbë si di waiti di mi abi, ˻hën wë mbei mi ta begi da de sö˼. 11 Biga ma o dë a goonliba aki möön. Mi ta ko a i kaa, ma de o dë aki eti. Taata, fa i si i dë fii limbolimbo söndö föutu dë, nöö i tjubi dee sëmbë dee i da mi aki ku di kaakiti u di në fii o, be de dë di wan makandi leti kumafa mi ku i dë di wan aki. 12 “Hii di ten mi bi dë ku dee sëmbë aki, nöö mi bi ta tjubi de ku di kaakiti fii në. Mi bi ta luku de seei fu de an kumutu a di pasi. Fëën mbei na wan u de lasi, boiti di hogi wan di i si fasi fëën tjëën go kaba a sösö naandë, u di soni di Buku fii taki musu ko tuu. 13 “Ma nöö awaa mi ta ko a i, Taata. Nöö mi ta fan dee soni aki fu di mi dë a goonliba eti. Biga mi kë u dee sëmbë aki musu abi di wai di mi abi aki tuu ku telu a de hati. 14 Hii di juu ten mi dë ku de aki, nöö mi bi ta da de dee wöutu fii, hën mbei dee oto sëmbë u di goonliba aki ta buuse de sö. Biga de an dë ku de a wan së a dee hogi de ta du, leti kumafa i si miseei an dë ku de a wan së tu. 15 “Ma nöö ma ta begi fii puu de a goonliba e. Nönö. Ma mi kë fii tjubi de be di didibi an musu wini de. 16 Biga na sëmbë u di goonliba aki de dë möön e, leti kumafa mi seei an dë sëmbë u di goonliba aki tu. 17 Nöö mi begi i, Taata, fii lei de di Wöutu fii, be de si soni gbelingbelin kumafa a dë tuutuu, nöö de o ko dë apaiti da i söndö föutu. Biga di Wöutu fii hën da di Tuu. 18 “Nöö leti kumafa i si i manda mi ko a goonliba aki, nöö sö nöö mi ta manda dee sëmbë aki go a goonliba tu, ˻fu de ta lei sëmbë soni fii˼. 19 Nöö fu de hedi mi ta buta miseei ku telu a i maun fu de si, nöö deseei o buta deseei ku telu a i maun tu söndö ganjan. 20 “Ma nöö na dee sëmbë aki nöö mi ta begi da e, Taata. Ma mi ta begi da dee sëmbë tu dee o jei di buka a de nöö de bia ko biibi. 21 Taata o, mi begi i gaantangi, be de tuu ko dë wan makandi e, leti kumafa mi ku i dë wan aki. Sö u ku de tuu musu dë wan makandi. Biga ee a dë sö kaa, nöö dee oto sëmbë u goonliba o ko sabi awaa taa aai, i manda mi ko aki tuu. 22 “Fa mi ku i dë aki, i bi da mi sö wan hei taa mi ku i sa dë di wan. Nöö mi ta toona da dee i si aki di wan seei hei dë tu, fu de dë di wan makandi. 23 Nöö mi o dë a de dendu, nöö joo dë a mi dendu, nöö sö u tuu o dë di wan makandi. Nöö te a ko sö kaa, nöö dee oto sëmbë u goonliba o ko sabi gbelingbelin taa i manda mi ko aki. Nöö de o ko si tu taa i lobi dee sëmbë fii naandë leti kumafa i lobi mi aki. 24 “Nöö Taata, fa mi ta begi i aki, nöö mi kë dee sëmbë i buta a mi maun aki musu ko dë ku mi ka mi dë e, be de sa si di waiti ku di hei di i da mi. Biga i bi lobi mi bifö i mbei di goonliba seei. 25 “Taata, fa i ta du soni ku leti tjika naandë, nöö dee oto sëmbë u di goonliba aki an sabi i e. Ma nöö mii sabi i. Nöö dee sëmbë i da mi aki nöö deseei ko sabi taa i manda mi ko aki. 26 Fa mi ku de bi dë aki, mi mbei de ko sabi i gbelin kumafa i dë, nöö mi o ta mbei de ko sabi i möönmöön eti. Biga te de sabi i kumafa i dë kaa, nöö de o ta lobi deseei ku di wan seei lobi di i si i ta lobi mi aki. Nöö miseei o dë a de dendu tu ta tii de.” Sö Masa Jesosi fan ku ën Tata tefa a kaba.

Johanisi 18

1 Nöö hën di Masa Jesosi begi sö te a kaba, hën u ku ën kumutu dë, hën u pasa di kiiki de kai Gidilon go a di oto së tela. Nöö ala wan djai dë ku wanlö hia pau, nöö hën u go a di djai dë dendu. 2 Ma nöö Judasi, di sëmbë di o sei Masa Jesosi, nöö a bi sabi di kamian naandë bunu kaa, biga u ku Masa Jesosi bi lobi u ko makandi naandë. 3 Nöö hën u sai dë te wan pisi, hën u si Judasi ta ko ku wanlö hia sodati, ku wanlö siköutu dee ta wakiti a di Wosu u Gadu a Jelusalen dë. Nöö fa de ta ko dë, nöö dee Gaan Begima ku dee Faliseima, de wë manda de nöö de ta ko ku feti soni a maun, so sëmbë ta tja falambo, so sëmbë dë ku lampu, biga a bi dë ndeti. 4 Ma nöö Masa Jesosi bi sabi hii dee soni dee o pasa ku ën kaa, nöö hën a waka go miti ku de. Hën a hakisi de taa: “Ambë un ta suku sö?” 5 Hën de taa: “Jesosi u di köndë de kai Nazalëti.” Hën a piki de taa: “Wë mi disi kaa.” (Nöö fa dee sëmbë ta fan dë, nöö Judasi di könkuma bi dë leti dë.) 6 Nöö di Jesosi piki de sö, nöö hën de tuu hai baka naki de na de tuwë a goon. 7 Hën a toona hakisi de möön taa: “Ambë da di sëmbë un ta suku?” Hën de taa: “Jesosi u Nazalëti.” 8 Hën a piki de taa: “Wë mi bi piki unu kaa taa miseei disi wante. Nöö ee mi un ta suku, nöö un disa dee oto sëmbë aki be de go u de.” 9 Nöö da sö di wöutu ko leti kumafa a bi taki taa: Dee i bi da mi, na wan u de mi lasi möönsö. 10 Nöö wan u dee sëmbë ko dë de kai Malikusi. A dë wan futuboi u di Kaba Hei Begima. Nöö fa i si u mbei dë, nöö hën Petuisi hai di sëufangi fëën valau puu nëën dosu, hën a koti wan së jesi u di sëmbë dë belim puu tuwë a goon dë. 11 Hën Masa Jesosi bai ën taa: “Nönö womi. Tuusi di ufangi fii nëën dosu baka. Di sondi di mi Tata da mi u mi bebe aki, ma musu bebëën tuu ku telu nö?” 12 Nöö di juu dë, hën dee hia sodati ku di hedima u de ku dee siköutu u dee Dju hedima, hën de kisi Masa Jesosi awaa. Hën de tai ën maun te de kaba. 13 Hën de tjëën go a di wosu u wan tata de kai Ananasi. Nöö di Ananasi dë, hën bi dë di Kaba Hei Begima a fesi ufö Kajafasi, nöö Kajafasi tööu ku wan mujëë mii fëën. 14 (Nöö Kajafasi hën wë bi da di sëmbë di bi da dee hedima u Dju lai a di kuutu taa, ka u hii di nasiön tuu kaba a sösö nöö a möön bunu wan kodo sëmbë nöö dëdë.) 15 Nöö fa de kisi Masa Jesosi tja go naandë, nöö Simon Petuisi ku wan oto bakama bi dë tee a baka ala ta waka ta ko. Nöö di bakama naandë, di Kaba Hei Begima bi sabi ën kaa, fëën mbei de dëën pasi faa go ku Masa Jesosi a di djai dendu. Ma Petuisi hën a fika a döö naandë. 16 Nöö hën wë di oto bakama dë toona go fan ku di mujëë mii ta watji a di dööbuka, nöö hën a mbei Petuisi pasa ko a di djai dendu tu. 17 Nöö hën di mujëë mii hakisi Petuisi taa: “Womi, na i da wan u dee bakama u di sëmbë de tja ko aki nö?” Hën Petuisi piki taa: “Nönö, na mi e.” 18 Nöö fa de dë a di djai dendu a di ndeti dë, nöö kamian bi kötö, hën de mbei wan faja buta dë ta këndë. Dee wookoma ku dee siköutu tuu sai naandë, hën Petuisi seei go ta këndë faja ku de tu. 19 Nöö di juu naandë, de bi tja Masa Jesosi go a di awoo Kaba Hei Begima de kai Ananasi kaa. Nöö hën Ananasi ta hakisi ën peipei soni fuu dee bakama fëën, ku di lei a abi ta lei sëmbë a di köndë. 20 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë fa i ta hakisi mi dee soni aki, wë hibiwan juu mi bi ta lei sëmbë a lanti wajaa. Biga mi bi nango a hii dee keikiwosu te dou ku di Wosu u Masa Gadu tuu, ka hii dee Dju sëmbë ta ko makandi. Nöö na tjubitjubi mi bi ta du ën. 21 Wë nöö na mi i musu hakisi. Hakisi dee sëmbë dee bi ta haika dee fan u mi naandë, biga misikuma de musu sabi andi da dee soni mi bi ta lei de.” 22 Nöö fa a fan dë, hën wan u dee wakitima di bi dë zuntu ku ën dë, hën a dëën wan baaimaun a bandjajesi dë kpaa taa: “Sö joo piki di Kaba Hei Begima nö?” 23 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Womi, ee mi taki wan hogi soni, nöö lei mi di hogi mi taki. Ma ee mi fan leti, nöö andi mbei i naki mi u du?” 24 Nöö fa a fan naandë, nöö hën de disa di taki, hën Ananasi mandëën taitai maun go a Kajafasi awaa. 25 Nöö di juu dë, Simon Petuisi dë fëën taanputaanpu naandë ta këndë di faja eti. Te wan pisi hën de bia ko ta hakisi ën möön taa: “Wë womi, na i da wan u dee bakama u di sëmbë naandë nö?” Hën a fia taa: “Nönö, nönö, na mi e!” 26 Nöö wan futuboi u di Kaba Hei Begima sai dë. A dë famii u Malikusi di Petuisi bi koti ën jesi, nöö hën a hakisi ën taa: “Tan. Wë womi o, na i ku ën mi bi si a di djai ala ö?” 27 Nöö hën Petuisi toona fia möön taanga taa: “Nönö hön, na mi da di sëmbë di i bi si dë e!” Nöö hën wantewante dë hën ganian bai kanda. 28 Nöö hën baka u di dë, hën de kumutu a Kajafasi. Hën de tja Masa Jesosi go a di kuutuwosu u dee Loomë sëmbë dee ta tii di köndë. Naandë wan Gaama de kai Pilati ta dë, di dee Loomë lanti buta ta tii di köndë. Nöö di juu dë a bi dë mamate biten. Nöö abiti möön di Pasika o kai, nöö fëën mbei dee hedima u Dju an sa go a di kuutuwosu, biga an dë wosu u dee Dju. Nöö de an kë poi di tjina taa de go a wan wosu na u Dju sëmbë, biga de kë hoi deseei limbolimbo u de sa njan di daka. 29 Fëën mbei Gaama Pilati musu ko a de a döö. Nöö di a ko dou, hën a hakisi de taa: “Wë un hogi di sëmbë aki du mbei un tjëën ko a mi aki?” 30 Nöö hën de piki ën taa: “Hön, nönö. Wë di soni dë an dë u hakisi. Wë biga ee an bi dë wan sëmbë di ta du hogi, nöö wa bi o tjëën ko da i aki.” 31 Nöö hën di Gaama taa: “Sö nö? Wë nöö di a dë sö kaa, nöö be unu seei tei ën tja go kuutu ku dee wëti fuunu.” Nöö hën de piki ën taa: “Wë nönö, wa sa kuutu ën e, biga un dee Loomë lanti an ta da u pasi u kii sëmbë!” 32 Nöö di soni mbei a musu pasa sö. Biga Masa Jesosi bi pindja de kaa taa de an o kii ën kumafa dee Dju sëmbë ta kii sëmbë, hën mbei de bi musu tjëën go da di Loomë Gaama fu hën musu mandëën go kii. 33 Nöö hën Pilati toona go a di kuutuwosu, hën a kai Masa Jesosi ko nëën. Hën a hakisi ën taa: “Wë nöö i da di könu u dee Dju sëmbë tuu nö, ˻kumafa de ta taki taa i taki˼?” 34 Hën a piki ën taa: “Wë fa i ta hakisi mi aki, na un fasi i ta mëni ën? A di fasi i seei ta mëni u könu, naa a di fasi dee Dju ta mëni ën?” 35 Hën Gaama taa: “Hön, ambë? Mi da Dju nö? Unfa mi sa mëni ën a Dju fasi? Na dee sëmbë fii seei ku dee Gaan Begima fii tja i ko a mi aki nö? Nöö hën mi ko hakisi i andi da di soni di i du mbei de tja i ko aki?” 36 Hën a piki ën taa: “˻Wë de taa mi ta mbei miseei könu.˼ Wë ma di Könu Tii u mi an dë wan tii kuma di u dee sëmbë u di goonliba aki e. Biga ee a bi dë sö, nöö dee futuboi u mi bi o hopo heepi mi feti fu dee Dju hedima an bi musu kisi mi tja ko aki. Ma nöö di tii u mi, na a di goonliba aki a kumutu e.” 37 Nöö hën Gaama piki ën taa: “Söö. Wë nöö hën da i ta piki taa i dë könu.” Hën Masa Jesosi taa: “Awa, mi da wan könu tuu. I a' leti a di dë. Ma boiti di dë, di soni mbei de pai mi ko a di goonliba aki, fu mi sa lei sëmbë andi da tuu ˻ku andi da ganjan˼. Nöö hibiwan sëmbë di kë jei tuutuu soni, nöö a o haika andi mi ta fan.” 38 Nöö hën di gaama taa: “Ambë tjika u sabi andi da di tuu?” Nöö fa de fan naandë, nöö hën Gaama Pilati toona go a döö a dee hedima u Dju ala, hën a taa: “Wë mi suku föutu a di womi te mi wei. Ma feni soni nëën möönsö u mi musu kuutu ën. 39 Ma nöö un sabi nö? Un bi guwenti fu te Pasika kai, nöö mi lusu wan sëmbë di dë a dunguwosu da unu. Nöö unfa fëën un mëni? Un kë mi lusu di könu fuunu aki da unu nö?” 40 Nöö fa a fan dë, nöö hën de tuu kai olo taa: “Ambëë? Nëën i musu lusu e! Balabasi, hën fii lusu!” Nöö di Balabasi dë, a bi dë a dunguwosu fu di a bi dë wan sëmbë ta tja toobi ko a di köndë.

Johanisi 19

1 Nöö hën Gaama Pilati manda sëmbë, de wipi Masa Jesosi wan hogi wipi. 2 Nöö baka u di dë, hën dee sodati tei wan tatai ku maka kuma agbago maka djangadjanga hën de lolu ën mbei kuma könu kaapusa te de kaba, hën de tuusi ën a Masa Jesosi hedi. Nöö hën de tei wan baau djakiti langa wan kumafa könu ta bisi, hën de bisi ën dëën te de kaba. 3 Nöö hën de nango nëën ta mbei ën fa taa: “Odi o, könu u dee Dju, odi o!” Hën de ta naki ën nëën bandjajesi ku ën fesi tuu. 4 Nöö hën di gaama toona go a döö a dee hedima u Dju, hën a taa: “Wë un haika, mi o toona tja di sëmbë ko da unu e. Biga mi, ma feni na wan föutu nëën möönsö fu mi sa dëën sitaafu.” 5 Nöö fa a fan dë, nöö hën a mbei de tja Masa Jesosi ko a döö da de. A dë ku di langa djakiti nëën sinkii, ku di maka kaapusa nëën hedi. Hën di gaama taki da de taa: “Un luku di womi. Hën wë disi e.” 6 Ma nöö di dee Gaan Begima ku dee siköutu u de si ën, hën de bai kai wan gaan wolo taa: “Un kii ën oo! Un pekëën a lakpa pau kii! Un pekëën a lakpa pau kii!” ˻Biga a sö wan fasi dee Loomë sëmbë bi guwenti u kii dee sëmbë ta du hogi a di köndë a di ten dë.˼ Nöö hën di gaama piki taa: “Mi? Na mi e! Ee a lakpa pau un kë kii ën, nöö be unu seei tjëën go hëngi kii, biga ma feni föutu nëën möönsö.” 7 Hën dee Dju bai piki taa: “Ja feni föutu nëën nö? Wë haika, u abi wan wëti nöö di wëti taa ee wan sëmbë ta mbei hënseei Gadu nöö a musu dëdë. Wë nöö di womi aki taa hën da Miii u Gadu, nöö hën mbei a musu dëdë e!” 8 Wë nöö di di gaama jei de fan sö, nöö a ko möön fëëë seei. 9 Hën a toona go a di kuutuwosu dendu, hën ku Masa Jesosi, hën a hakisi ën taa: “Wë, ambë seei da i? Naasë i kumutu ko aki?” Ma Masa Jesosi an piki ën na wan soni. 10 Hën Gaama taa: “Ja kë piki mi nö? Ja sabi di makiti di mi abi aki nö, taa mi sa lusu i be i go, ee nasö mi sa mbei de peka i a lakpa pau kii?” 11 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë nönö, ja sa abi sö wan makiti a mi liba, ee na Gadu hën da i ën. Fëën mbei di sëmbë di i si tja mi ko da i aki, hën du di möön gaan hogi.” 12 Wë nöö di di gaama jei a fan sö, nöö hën a ta suku wan baaku nöömö faa sa lusu ën. Ma nöö dee hedima u Dju an dë nëën. De ta bai wolo seei taa: “Kaba! Ee i lusu di sëmbë aki go, nöö i ku di Gaan Könu a Loomë o ko a wan gaan toobi e. Biga ee wan sëmbë ta mbei hënseei könu nöö hën ku di Gaan Könu dë gaan felantima!” 13 Wë nöö di Gaama Pilati jei fa de fan dë, hën a mbei de toona tja Masa Jesosi ko a di djai möön. Hën a go sindo a di kuutubangi fëën awaa faa koti di taki. Nöö di kuutubangi dë a wan hei sitonu liba. Mbei de mbei di kamian dë, nöö a di Dju töngö de kai ën Gabata. 14 Nöö di ten di soni aki ta pasa, nöö a bi dë kuma nëigi juu mamate sö. Nöö de ta seeka seei u de njan di Pasika daka di o kai dë. Nöö hën di gaama taki da dee hedima u Dju taa: “Wë un luku di könu fuunu aki e!” 15 Ma nöö de an sa jei di soni dë. Hën de bai taa: “Un tjëën puu dë. Un tjëën puu dë. Un pekëën a lakpa pau kii!” Hën a taa: “Di könu fuunu, hën u musu peka a lakpa pau kii nö?” Hën dee Gaan Begima bai piki taa: “Wa a' oto könu a u liba möönsö e, möön leki di Gaan Könu a Loomë!” 16 Nöö di Gaama Pilati jei de taki sö, nöö hën a da de Masa Jesosi awaa fu de tja go peka kii. Nöö hën dëë sodati tei ën, hën de ku ën ta waka nango. 17 Nöö fa de nango dë, hënseei ta tja di lakpa pau fëën ku taanga nango ka de o pekëën kii. Nöö hën de nango te de go dou a di kamian de kai Hedibonu. A Dju töngö de kai ën Golugata. 18 Nöö naandë sö de go pekëën a di lakpa pau te de kaba. Nöö de peka tu oto sëmbë a lakpa pau di daka dë tu. Hën de hopo de taanpu a pë nöö Masa Jesosi dë a de mindi. 19 Ma nöö di gaama bi mbei de sikifi wan soni peka a di lakpa pau u Masa Jesosi, nöö de sikifi ën a dii pei töngö: a dë a di Alamaiki töngö di u dee Dju sëmbë ta fan, a dë a Latein, a dë a Giiki, a taa: JESOSI FU NAZALËTI, DI KÖNU U DEE DJU SËMBË, HËN DISI. Nöö di kamian ka de peka Masa Jesosi a di lakpa pau naandë, a dë zuntu ku Jelusalen, nöö sömëni u dee Dju sëmbë ta waka ta pasa dë, nöö de ta lesi di sikifi di dë a di lakpa pau. 21 Nöö hën dee Gaan Begima go ta mbei toobi ku Gaama Pilati taa: “Ja bi musu sikifi ën sö taa hën da di könu fuu dee Dju sëmbë e. Ma i bi musu sikifi taa, hën bi ta mbei taa a dë könu fuu.” 22 Nöö hën di Gaama bai de taa: “Un disa mi e! Di soni mi sikifi naandë, a fika sö.” 23 Wë nöö di dee sodati peka Masa Jesosi te de kaba kaa, hën de tei dee bisi fëën hën de paati de a fö pei, hiniwan sodati ku fëën. Ma nöö di gaan djapona fëën di de bi mbei ku telu söndö miti, hën nöö fika. 24 Hën de taa: “Wan boo tënë di djapona aki e, ma un boo tuwë lötu luku ee undi fuu o feni ën.” Nöö sö wë i si taa a kai ku di soni di bi sikifi a Gadu Buku taa Dee bisi u mi de paati da de na de; de tuwë lötu da di koosu u mi. Nöö leti sö dee sodati du e. 25 Nöö fa Masa Jesosi dë a di lakpa pau dë, nöö hën mama ku ën mama sisa dë taanputaanpu naandë, ku wan mujëë de kai Malia di da di mujëë u Kelopasi, ku Malia fu Magidala. Sö de tuu sai dë makandi. 26 Nöö hën Masa Jesosi bia luku, hën a si hën mama dë ku di bakama fëën di dë gaan mati fëën. Hën a taki dëën mama taa: “Mujëë o, luku di womi i si dë. Hën wë da miii fii e.” 27 Hën a fan ku di bakama tu taa: “Womi, luku i mama dë.” Nöö kumutu a di ten dë, hën di bakama naandë tei Masa Jesosi mama buta nëën wosu ta sölugu. 28 Ma nöö Masa Jesosi sabi taa hii dee soni hën Tata bi buta dëën faa du nöö de tuu pasa kaa, boiti wan oto soni nöö di bi sikifi a di Buku u Gadu. Hën a taa: “Dëëwata kisi mi.” 29 Nöö wan gandjigandji win kuma asin bi dë a wan paniki dendu dë, hën de tei sipönsu tuusi nëën. Hën de tei wan maun u di piki pau de kai hisopu hën de tuusi di sipönsu nëën hën de tëndëën buta nëën buka. 30 Nöö di a tjupëën te a kaba hën a bai taa: “A kaba!” Hën a saka hedi hën a manda di akaa fëën go. Böö fëën koti. 31 Nöö di juu dë, dee Dju bi ta seeka seei u de njan di daka, biga fa a o kai dë, a dë wan gaan apaiti saba. Nöö hën mbei de go begi Gaama Pilati faa mbei sëmbë go booko dee sëmbë dee dë a dee lakpa pau tuu futu, be de dëdë möön hesi fu de sa puu de. Biga de an kë di sinkii u de musu fika hëngihëngi naandë kisi di saba. 32 Nöö hën dee sodati go booko di fosu sëmbë futu te de kaba. Hën de go booko di u tu. 33 Ma nöö di de dou a Masa Jesosi fu de booko ën futu, hën de ko si taa a dëdë kaa. Nöö hën de an booko ën futu möön. 34 Ma wan u dee sodati tei wan lanza hën a suti ën nëën bandja, nöö hën gadjabia ku wata ta kule ta kumutu nëën bandja dë tjölölölö ta kai a goon. 35 Nöö di sëmbë i si ta taki dee soni aki, hën seepi si de ku wojo e. Nöö fa a ta fan aki, na soni a ta mindi e. Tuutuu soni seei a ta taki, fu te i jei nöö i musu bia ko biibi a Masa Jesosi tu. 36 Biga hii dee soni i si pasa aki, de pasa sö fu dee soni dee dë a di Buku u Gadu tuu musu ko tuu. Biga di Buku bi taa: Na wan kodo bonu fëën o booko möönsö. 37 Ufö a taki a wan oto kamian taa: De o ko si di sëmbë sabi di de bi suti di suti naandë. 38 Nöö di juu dë, i bi abi wan womi de kai Josëfu u di köndë de kai Alimatea. Nöö a bi dë wan bakama u Masa Jesosi tu, ma a tjubitjubi fasi fu di a bi fëëë dee hedima u Dju. Nöö di Josëfu aki go a Gaama Pilati go hakisi ën pasi faa sa go tei di dëdë sinkii u Masa Jesosi tja go bei. Hën di Gaama dëën pasi. 39 Nöö hën ku di womi de kai Nikodemusi di bi ko a Masa Jesosi a wan ndeti, hën de ko tei ën. Nöö fa Nikodemusi ko dë, a tja sumëë suti sondi te a hila mökisimökisi faa seeka di dëdë sinkii u Masa Jesosi. Dee soni dee a tja ko naandë, de sa hia kuma wan feifiteni kilo sö, sö de hia tjika. 40 Nöö hën wë de tu sëmbë dë lolu di dëdë sinkii u Masa Jesosi ku wanlö weti koosu pisi mökisi ku dee sumëë suti soni dë te de kaba, kumafa dee Dju sëmbë guwenti fu seeka wan dëdë bei. 41 Wë nöö zuntu ku ka de bi peka Masa Jesosi kii naandë, wan djai bi dë ku wan sitonu kununu ka de bi seeka wan gaan baaku u de ta bei sëmbë. Ma de an bei sëmbë nëën wan daka eti. 42 Nöö fa di gaan daka o kai dë, nöö dee sëmbë ta biinga seei. Nöö fu di di geebi bi dë zuntu naandë kaa, hën de tei Masa Jesosi sinkii tja go bei a di baaku dë te de kaba. Nöö hën de go u de.

Johanisi 20

1 Söö. Wë nöö a di fosu daka u di wiki di hopo dë, hën da sonde, mamate biten, kamian an limbo eti, nöö hën Malia u Magidala hopo go a di geebi ka de bi bei Masa Jesosi. Nöö fa i si de bei Masa Jesosi naandë, nöö de bi logoda wan gaan gindi sitonu tapa di baaku buka. Ma nöö di Malia go dou, nöö hën a si taa di sitonu an dë a di baaku buka möön. 2 Nöö hën a kule toona go konda da Simon Petuisi ku di oto bakama u Masa Jesosi di hën ku ën dë gaan mati taa: “Dee sëmbë, u go a di geebi di mamate aki e, ma nöö wa si Masa naandë. De puu ën dë tja go, nöö wa sa naasë de tjëën go buta.” 3 Nöö hën di de tu bakama naandë jei sö, hën de hopo tei pasi ta kule nango a di geebi u de go luku. 4 Nöö fa de ta kule dë, hën di oto bakama kule go pasa Petuisi, nöö hën fosu go dou a di geebi. 5 Hën a bendi luku a di baaku dendu, nöö hën a si dee koosu de bi lolu Masa Jesosi ala, ma nöö hën an go a di baaku dendu. 6 Nöö hën Petuisi ko dou, nöö hën a denda go a di baaku dendu wante. Hën a si dee koosu de bi lolu Masa Jesosi sinkii a wan kamian dë, 7 ma nöö di hangisa de bi tai ën hedi, hën a si ën dobadoba te a wan së ala. 8 Nöö hën di oto bakama ku ën ko dë, hën a denda go a di baaku dendu awaa, go luku dee soni te a kaba, nöö hën a ko biibi awaa. 9 Ma nöö fa a ko biibi naandë seei, ma de an fusutan eti taa sö Masa Gadu Buku bi taki gaanduwe taa di Paamusi Könu musu toona weki baka. 10 Nöö hën de tu bakama toona go a wosu. 11 Ma nöö Malia bi toona ko dë möön. Hën a ko taanpu leti a di geebi naandë ta këë nöömö. Te wan pisi, hën a bendi luku a di baaku dendu. 12 Nöö hën a si tu basia u Masa Gaangadu köndë sindosindo naandë gbolo, leti ka Masa Jesosi sinkii bi dë. Wan dë nëën hedi së, wan dë nëën futu së ala, nöö de tuu bisi weti koosu faan a de sinkii. 13 Nöö hën de hakisi ën taa: “Mujëë, andi seei du i, i ta këë sö baa?” Hën a taa: “Wë nönö, de puu di Masa u mi aki e, nöö ma sa naasë de tjëën go buta.” 14 Nöö fa a fan dë, nöö hën a bia luku, hën a si Masa Jesosi taanputaanpu leti naandë, ma hii fu di dë an sabi taa hën di dë. 15 Nöö hën Masa Jesosi hakisi ën taa: “Mujëë o, andi seei du i, i ta këë sö? Ambë fii lasi i ta suku?” Ma nöö Malia bi mëni taa di sëmbë ta luku di djai wë ta fan ku ën dë, hën a taa: “Wë baa, ee i puu ën aki tja go a wan oto kamian, nöö gaantangi mi begi i, lei mi ka a dë be mi go tei ën.” 16 Nöö fa a fan dë, hën Masa Jesosi kai ën nëën në awaa taa: “Malia!” Nöö hën di mujëë bia vau luku ën hën a kai ën: “Laboni!” (Hën da Mësitë a di Alamaiki töngö di de ta fan.) Hën a go u go panjëën. 17 Nöö hën Masa Jesosi fan ku ën taa: “Nönö mujëë, na panjan mi e, biga ma go a mi Tata eti. Ma nöö bia toona go piki dee otowan u mi taa mi nango a mi Tata di dë Tata fuunu tu, ku mi Gadu di dë di Gadu fuunu tu. Sö fii taki da de e.” 18 Nöö di de fan te de kaba, nöö hën Malia tja di buka ko konda da u dee bakama u Masa Jesosi taa: “Dee sëmbë, mi si Masa e!” Hën a da u di buka di a manda nëën da u. 19 Nöö a di sapate dë seei, hën u ko dë a wan wosu makandi, hën u söötö di döö fu di u fëëë dee hedima u Dju. Nöö te fuu kë mëni hën Masa Jesosi ko taanpu leti a u mindi naandë. Hën a da u odi taa: “Un dë nö? Be hati fuunu kötö e, dee sëmbë.” 20 Nöö hën a lei u dee peegu maaka nëën maun dendu ku di lanza buka nëën bandja, be u si taa hënseei di dë kaa. Nöö hën u wai te na soni. 21 Hën a toona taki da u möön taa: “Un musu dë ku kötöhati e, dee sëmbë.” Hën a taa: “Wë un haika e. Leti fa i si mi Tata bi manda mi ko a dee sëmbë u goonliba aki, nöö söseei mi ta manda unu go a de tu e.” 22 Nöö fa a fan naandë, nöö hën a böö u vuuu ku buka hën a taa: “Un tei di Akaa u Gadu a unu liba e. 23 Nöö fa woon tei ën dë, nöö di sëmbë woon puu a bëë fu dee hogi du fëën, nöö Gadu puu ën a bëë tu. Ma nöö dee sëmbë dee un hoi a bëë fu dee hogi du u de hedi, nöö Gadu o hoi de a bëë tu e.” Sö a taki da u. 24 Ma nöö wan otowan fuu de kai Tomasi, hënseei de kai Tumii, hën an bi sai naandë di daka dë. 25 Nöö di u si ën, hën u fan ku ën taa: “Womi, u seei si Masa Jesosi e.” Hën a piki u taa: “Un disa mi e, womi. Mi, fa mi dë aki, ee na mi seei si dee peegu maaka nëën maun dendu u mi buta finga a de, ee nasö mi tuusi maun a di lanza buka nëën bandja, ma o piki möönsö e!” Sö Tomasi fia ku u tjika. 26 Nöö baka aiti daka fëën, hën u toona ko makandi a di wosu möön, nöö Tomasi seei bi ko tu. Nöö hën u dë söötösöötö döö naandë, te wan pisi hën u si Masa Jesosi dë taanputaanpu leti a u mindi dë. Hën a da u odi taa: “Un musu dë ku kötöhati e, dee sëmbë.” 27 Nöö hën a bia fan ku Tomasi wante taa: “Söö. Wë Tomasi, luku mi maun dendu aki ku dee peegu maaka. Nöö tëndë di finga fii ko buta a de e. Tëndë di maun fii ko buta a di lanza buka a mi bandja aki.” Nöö hën a fan ku ën taa: “Womi o, di fasi di i abi taa ja ta kë ta biibi, nöö i musu disëën e, nöö i bia ko ta biibi awaa.” 28 Nöö hën Tomasi piki awaa taa: “Aai o, Masa. I da mi Masa ku mi Gadu tuu.” 29 Hën Masa Jesosi taa: “Womi, di i si nöö hën mbei i biibi nö? Ma nöö Gadu ta wai ku dee sëmbë dee ta biibi söndö de si.” 30 Nöö fa u sikifi dee soni aki, dee sëmbë, nöö sömëni oto foombo soni dë di Masa Jesosi bi du eti e, faa mbei u dee bakama fëën ko si taa sö wan sëmbë a dë, ma dee di dë wa sikifi de buta a di buku aki. 31 Ma nöö dee aki, u sikifi de fuun musu biibi taa Masa Jesosi hën da di Keesitu, di Könu di Masa Gadu bi paamusi taa a o manda ko. Hën da di Womi Mii u Masa Gaangadu seei gbelingbelin. Nöö te un biibi sö kaa, nöö woon feni di libi u teego fu di un nama ku ën. Da sö.

Johanisi 21

1 Wë nöö a baka u di dë, hën Masa Jesosi tjëën seei ko lei u dee bakama fëën wan pasi möön, a di piki ze de kai Tibelia. Wë di oto aki, a pasa sö taa 2 Simon Petuisi ku Tomasi, di de kai Tumii naandë, ku Nataniëli u Kana fu di pisiwata u Galilea, ku u de tu womi mii u Zebedeosi, ku tu otowan fuu möön, sö u bi dë makandi a wan kamian. 3 Te wan pisi hën Simon Petuisi taki da u dee otowan taa: “Wë mi o go tuwë nëti luku e baa.” Hën u piki taa: “Antoobi. Woo go ku i tu e, womi.” Nöö hën u hopo, hën u go tei boto wante, nöö hën wë u go e. Ma nöö fa u go dë, hii di ndeti tefa didia wa kisi na wan wojo soni möönsö. 4 Nöö hën di mamate biten, kamian ta mbei bëëë sö, hën wë Masa Jesosi ko dë taanputaanpu leti a bandja wata naandë, ma nöö wa bi sabi taa hën di dë. 5 Nöö hën a bai hakisi u taa: “Dee kijoo dë e, andi un kisi baa?” Hën u bai piki taa: “Nönö, wa feni e.” 6 Nöö hën a taki da u taa: “Wë un sabi nö? Un hiti di nëti fuunu go a di letimaun së u di boto, nöö woon kisi.” Nöö di u jei sö, nöö hën u puu di nëti a di së dë hiti go a di oto së. Nöö wantewante naandë hën u kisi fisi te a hila seei, tee wa sa hai di nëti ko a di boto dendu. 7 Nöö hën di bakama di hën ku Masa Jesosi dë gaan mati taki da Petuisi taa: “Womi, Masa Jesosi wë i si di dë e!” Nöö di Petuisi jei sö kaa, hën a bia kisi koosu bisi, biga an bi dë ku bumbuu soni a sinkii. Hën a djombo kai a wata djubuu sun go a Masa Jesosi. 8 Ma nöö u otowan fika a di boto dendu ta diipi ta ko ku dee gaan hia fisi u kisi dë, biga wa bi dë longi ku lampeesi poi. A bi dë kuma wan höndö mëti sö nöö. 9 Nöö di u ko tjökö kumutu a di boto nöö hën u ko si zonka hëii naandë kaa, ku fisi a faja liba. Hën u si bëëë naandë tu. 10 Hën Masa Jesosi taki da u taa: “Wë un go tei so u dee fisi un kisi ala tja ko.” 11 Nöö hën Simon Petuisi go ta hai di nëti ta tja ko a tela. Nöö dee fisi u kisi dë dë wan höndö ku feifiteni-ku-dii, nöö de tuu bi dë gaangaan fisi. Ma nöö hii fa de hia seei, ma na wan tatai u di nëti koti möönsö. 12 Nöö hën Masa Jesosi kai u taa: “Wë un ko boo njan.” Ma nöö hii fa i si di soni ta pasa dë, nöö u dee bakama fëën ta wegi ën ta luku. Nöö a bigi da u, u ta si kuma nëën ma da hën. Ma nöö na wan fuu bi a' hati u hakisi ën ee ambë dëën. 13 Nöö hën Masa Jesosi tei di bëëë ku di fisi di bi dë a faja liba dë, hën a paati da u. 14 Wë nöö disi mbei dii pasi di Masa Jesosi tjëën seei ko lei u dee bakama fëën, baka u di a weki a dëdë. 15 Nöö di u njan te u kaba, hën Masa Jesosi fan ku Simon Petuisi, a kai ën: “Simon o.” A piki. A taa: “Ju di mii u Jonasi aki, i lobi mi möön dee disi ö?” Hën Petuisi piki taa: “Wë aai Masa, i seei sabi taa mi lobi i e.” Nöö hën a taa: “Antoobi. Wë nöö fii ta da dee njunjun sëmbë dee ko biibi a mi liba di buka u mi e. Sölugu de da mi leti kumafa wan kiijama u sikapu ta sölugu dee sikapu mii.” 16 Nöö hën a toona hakisi ën di u tu pasi taa: “Simon, ju di mii u Jonasi aki, i lobi mi nö?” Nöö hën a piki ën di wan seei fasi taa: “Aai Masa, i seei sabi taa mi lobi i.” Nöö hën a taki dëën taa: “Antoobi. I musu sölugu dee sikapu u mi da mi e.” 17 Hën a toona hakisi ën di wan seei soni di u mbei dii pasi taa: “Simon, di mii u Jonasi aki, i lobi mi nö?” Nöö di a jei a hakisi ën di u dii pasi ee a lobi ën, nöö a ko hati ën seei. Hën a taa: “Masa o, wë i seei sabi hii soni kaa. I sabi taa mi lobi i.” Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Söö. Wë nöö i musu sölugu dee sikapu u mi da mi e.” 18 Nöö hën a toona fan ku ën taa: “Womi, mi o taki wan soni da i aki e, nöö a dë tuu möön hii soni. Fa i dë njönku aki, nöö i seei ta bisi koosu da i seei te i kaba, nöö i ta waka fii nango ka i kë, nasö nö? Ma nöö haika e. Te i ko gaandi, nöö joo tëndë maun fii da oto sëmbë be de bisi koosu da i, nöö de o tja i go a wan kamian ka ja o kë go.” 19 Nöö ku di fan naandë, Masa Jesosi ta pindja Petuisi kumafa dëdë fëën o waka, nöö di dëdë fëën naandë o tja gaan nëbai da Masa Gaangadu. Nöö hën Masa Jesosi taki dëën taa: “Womi o, Petuisi, be i ta waka a mi baka nöö e.” 20 Ma nöö fa de ta fan dë, te wan pisi hën Petuisi bia luku, hën a si di bakama di hën ku Masa Jesosi dë gaan mati ta waka ta ko a de baka. (Di bakama aki, hën wë da di sëmbë di bi sindo hëngi a Masa Jesosi, di de bi ta njan di Pasika. Hën bi hakisi taa: “Undi fuu o könku i di könku?”) 21 Nöö fa Petuisi si ën dë, hën a hakisi Masa Jesosi taa: “Wë di sëmbë aki wë? Andi fëën i ta taki?” 22 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Wë womi, ee mi kë faa fika ku libi fu te mi toona ko a goonliba aki baka seei, nöö andi fëën i kë? Be i ta waka a mi baka nöö e.” 23 Wë nöö fu di soni dë hedi mbei dee biibima seti ta mindi soni taa di bakama naandë hën an o dëdë möönsö. Ma nöö fa i jei dë, Masa Jesosi hën an taki sö e. Ma a bi taa: “Ee mi kë faa fika ku libi u te mi toona ko, nöö andi fëën i kë?” Sö a bi taki di taki. 24 Wë da sö e, dee sëmbë. Di bakama u taki naandë, nöö hën wë i si ta sikifi hii dee soni aki, nöö u sabi taa de dë tuu. 25 Nöö sömëni oto soni möön Masa Jesosi du tu, ma misikuma ee fuu sikifi de tuu buta a buku, nöö di mundu aki seei an o bigi tjika u hoi hii dee buku naandë e. A kaba.

Tjabukama 1

1 Mati Teofilusi, ˻mi Lukasi manda gaan odi da i e, taa mi dë bumbuu˼. Womi, mi bi mbei wan fosu pampia manda da i kaa, hën mi toona ta mbei disi u mi manda da i möön, di u mbei tu. Wë nöö di fosu pampia di mi bi mbei dë, nöö mi bi sikifi sömëni soni u Masa Jesosi da i, u di fa a bi libi a goonliba aki ku di fa a bi ta lei sëmbë soni u Gadu bifö Masa Gadu tei ën tja go a liba. Ma bifö a go, nöö a bi lei dee sëmbë a bi pii tei u de musu ko tjabukama fëën apaiti, fa u de musu du di a o go. Leti kumafa di Akaa u Masa Gadu mandëën, nöö so a lei de. 3 Biga baka u di a dëdë ˻toona weki baka˼, a nango a de ta ko nöömö te kai föteni daka, ta du peipei soni u de musu sabi taa a toona weki baka tuutuu. De seei ta si ën ku deseei wojo, nöö a ta fan ku de ta lei de fa di Njunjun Tii u Gadu dë. 4 Nöö hën de dë te wan daka, hën a kai de te de piki, a taa: “Un haika e, dee sëmbë. Wan musu kumutu a Jelusalen aki eti e. Un musu tan aki ta luku di soni Masa Gadu o du da unu. Biga a o da unu wan gaan bunu, leti kumafa mi bi paamusi unu kaa. 5 Fa i si Johanisi di Dopuma bi sai dë, a bi ta dopu sëmbë ku wata, ma abiti möön nöö Masa Gadu o dopu unu ku di Akaa fëën. ˻Biga a o mandëën ko a unu liba.˼” Sö wan soni Masa Jesosi fan ku dee bakama fëën te a kaba. 6 Nöö hën de sai dë tee wan daka, nöö hën de hakisi ën taa: “Wë Masa, unfa joo du? Joo puu dee Loomë sëmbë a u dee Isaëli sëmbë liba awaa, fuu sa toona tii u seei baka nö?” 7 Hën a piki de taa: “Wë nönö, an dë fuun biinga fu un ko sabi dee soni dë e. Biga mi Tata Masa Gadu nöö abi di taki faa buta di daka ku di juu di de o pasa. 8 “Ma unu, a o da unu di Akaa fëën. Nöö fa di Akaa o ko a unu liba dë, nöö a o da unu kaakiti fuun sa tei dee soni u mi dee un sabi konda da lanti be de jei. A Jelusalen aki woon seti konda di buka, nöö woon ta kondëën te dou hii Judea köndë te kisi Samalia köndë, nöö woon toona ta kondëën be a paaja a hii dee köndëköndë u goonliba tuu ka sëmbë dë. Sö woon ta waka ta paaja di buka tjika.” Sö Masa Jesosi taki da dee bakama fëën di ten dë. 9 Nöö hën de dë te wan pisi, hën Masa Gadu tei ën tja go a liba gbolo leti a de wojo dë. A tjëën go tee bundji tapëën, de an sa si ën möön. 10 Hën dee bakama fëën sai dë ta luku ka a go a liba ala diin. Hën te u de kë mëni, hën de si tu sëmbë taanputaanpu a de bandja dë, ku wetiweti bisi faan a de sinkii. 11 Hën de tu sëmbë hakisi dee bakama taa: “Dee sëmbë u Galilea aki, andi mbei un taanpu ta luku liba diin sö? Di wan seei sëmbë di un si Masa Gadu tja go a liba dë, Masa Jesosi, te wan ten a o toona ko a goonliba baka e. Nöö a di wan seei fasi kumafa i si a go dë, sö nöö a o toona ko baka.” Sö de tu sëmbë taki da de. 12 Wë nöö di juu dë, de bi dë a di kuun de kai Oleifi Kuun. Nöö di di soni pasa sö kaa, nöö hën de kumutu dë hën de toona go a Jelusalen. Biga di kuun an longi ku di köndë, a sa dë kuma wan kilomëti sö nöö. 13 Nöö di de go dou a Jelusalen, hën de toona go a di wosu ka de bi guwenti u go, a wan kamba a liba ala. Nöö dee sëmbë ku dee sëmbë dee go dë, de da dee tjabukama u Masa Jesosi: Petuisi, Johanisi, Jakobosi, Andiasi, Filipi, ku Tomasi, Batolomisi, Mateosi, Jakobosi di da di womi mii u Alufasi, ku Simon di womi di bi kë puu Loomë lanti a dee Dju liba. Ufö i abi di oto Judasi, di womi mii u wan tata de kai Jakobosi. 14 Dee lö sëmbë dë, sö de bi guwenti u ta ko makandi fu de ta begi Gadu nöömö, de ku Malia di mama u Masa Jesosi, ku wanlö oto mujëë, ku dee baaa fu Masa Jesosi. 15 Nöö hën de dë te wan daka, hën wanlö hia sëmbë ko dë makandi a di kamian. De dë wan höndö ku tuwenti sëmbë, biibima u Masa Jesosi wanwan. Te wan pisi, hën Petuisi hopo taanpu a de mindi. 16 Hën a taki da de taa: “Dee sëmbë u mi aki, wë un sabi fa di Akaa u Masa Gadu bi ko a Dafiti liba gaanduwe a fesi, faa sikifi soni u di soni Judasi du aki. Wë ee wan soni sikifi a di Buku kaa, nöö a musu pasa nöömö, nöö hën i si a pasa ku Judasi a u mindi aki. Biga Judasi bi dë wan fuu. Masa Jesosi bi tei u ku ën tuu fuu musu dë a di wooko u Masa Gadu makandi. Nöö hën wë i si a tja dee sëmbë ko kisi Masa Jesosi kii.” 18 Wë nöö fa Judasi bi du di hogi dë, nöö dee felantima u Masa Jesosi bi pakëën. Nöö hën a tei di möni, hën a go bai wan goon. Nöö a di goon di a bai dë, naandë seei a kai gbolo dëdë pii. Bëë fëën latja puu tiipa a döö. Sö wan soni pasa ku Judasi e. 19 Nöö hën hii dee sëmbë u Jelusalen ko jei taa sö a dëdë a di goon dendu, nöö hën de ko ta kai di goon Akelidama, hën da Buuu Goon. 20 Hën Petuisi taki möön taa: “A bi dë sikifisikifi a di pisi u Gadu Buku de kai Kanda Buku taa: Di wosu fëën ka a bi ta dë, a musu fika söndö sëmbë. Na wan sëmbë musu go libi nëën möön. Hën a toona sikifi taa: Oto sëmbë musu subi a di wooko nëën kamian. 21 “Wë nöö hën da wan sëmbë musu ko a Judasi kamian e, fu toona heepi u a di wooko. Nöö di sëmbë di woo tei, a musu dë wan sëmbë di bi dë ku u a bigi fu di soni, kumutu a di daka di Johanisi bi dopu Masa Jesosi tee dou di daka di Masa Gadu tei ën tja go a liba. A bi musu si taa Masa Jesosi dëdë toona weki baka. Sö wan sëmbë wë u musu tei buta a Judasi kamian e.” 23 Nöö di Petuisi taki sö te a kaba, nöö hën de kai tu womi ko buta. Wan u de de kai Josëfu. Hën da Basabasi, hënseei da Jusitusi. Nöö di otowan de kai Matiasi. 24 Nöö hën de begi te de kaba taa: “Masa Gadu o, wë u ko a i. Biga i sabi hiniwan libisëmbë hatiböö fa a dë. “Wë nöö fu di Judasi an dë aki möön, fëën hedi wan oto sëmbë musu subi a di wooko nëën kamian ko tjabukama fii. Nöö hën i si u tja de tu womi aki ko da i, fii lei u undi u de i kë. Biga Judasi disa u hën a go a di kamian di fiti ën.” Sö wan begi de begi. 26 Nöö di de begi sö te de kaba, hën de tuwë lötu. Nöö hën Matiasi wini, hën a ko mökisi ku dee ëlufu Gaan Tjabukama u Masa Jesosi dee bi fika mbei tuwalufu.

Tjabukama 2

1 Hën de dë te wan daka, dee Dju sëmbë o njan di daka de kai Pensiti, nöö hën dee biibima u Masa Jesosi tuu hai ko makandi a wan wosu möön. 2 Hën de sai dë te u de kë mëni, hën de jei wan soni kuma gaan ventu kumutu a liba ta ko te a ko dou a di wosu dendu vooo sö, ka de dë sindosindo. 3 Hën de si wan soni kuma faja töngö paaja fingafinga go nama a hiniwan u de. 4 Hën di Akaa u Masa Gadu wë i si ko a de liba sö e. Nöö a tja wan köni ko da de, hiniwan u de ko ta taki oto töngö. 5 Nöö di juu dë, wanlö hia Dju sëmbë fu dee peipei köndë u goonliba bi dë a Jelusalen. De tuu ta biibi Masa Gadu, nöö de bi ko a Jelusalen dë u de njan di daka. 6 Nöö di de jei di bai, hën de booko gililii ko a dee sëmbë u Masa Jesosi, ko haika. Nöö hën de ko ta jei de ta fan peipei töngö, hiniwan sëmbë ta jei di töngö fëën seei di a ta taki. 7 Hën de taa: “Wooo maingë, andi da di soni aki? A bigi da u. Naasë dee Galilea sëmbë aki lei dee töngö sabi sö? Biga na deseei töngö de ta fan dë. 8 Unfa a waka de ko sabi hii dee töngö fuu tuu ta taki. 9 Biga a sömëni peipei köndë u kumutu nöö u ta fan di töngö u di köndë ka u kumutu: Paatia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Kapadosia, Pontusi, Asia, 10 Fiigia, Panfilia, Egepiti, dee köndëköndë u Libië dee dë zuntu ku Sileni, ufö i abi Loomë, ku Keeta, ku Alabia. A dee köndë dë tuu u kumutu. 11 So fuu dë Dju sëmbë, so fuu an dë Dju sëmbë, ma u ko ta biibi Masa Gadu kuma de, nöö hën u ko ta jei dee sëmbë aki ta konda dee foondofoondo soni u Masa Gadu da u a dee töngö dee u sabi. Nöö a bigi da u e!” 12 Nöö hën de fika ta hakisi de na de nöömö taa: “Andi disi maingë? Wa fusutëën e!” 13 Ma nöö otowan a de dendu dë mbei dee Tjabukama u Masa Jesosi fa taa: “Maingë, wan piki e! Dööngö nöö de dööngö sö.” 14 Nöö di dee Tjabukama jei de taki sö, hën Petuisi hopo, hën ku dee otowan fëën tuu. Hën a bai taki da dee hia sëmbë dë taa: “Dee sëmbë aki, un haika e. Un dee Dju sëmbë u Jelusalen aki ku hii un dee wakama tuu, un haika bunu fa mi o fan ku unu aki. Mi kë lei unu andi ta pasa aki. 15 “Wë fa un taa u dööngö aki, nöö na tuu e, dee sëmbë. Fa di nëigi juu mamate u dë aki, a tjika u sëmbë bebe soni dööngö kaa nö? Nönö. 16 Ma di soni pasa aki, a dë di soni di di fesiten tjabukama u Gadu de kai Joëli bi taki a fesi. A taa: 17 Masa Gadu manda wan buka ko taa: ‘A di kaba ten u goonliba mi o du wan soni. Mi o da hii pei sëmbë di Akaa u mi. Dee womi mii fuunu ku dee mujëë mii fuunu o ta kisi fan a Gadu ta konda da sëmbë. Dee kijoo mii fuunu o ta si soni u mi ku wojo limbo. Dee gaan womi o ta sunjan soni u mi. 18 Di juu dë, di Akaa u mi o ko a dee sëmbë dee ta wooko da mi liba, womi ku mujëë tuu. Nöö de o ta kisi fan a mi u de konda da sëmbë. 19 Nöö mi o du foombofoombo soni a liba ala. Mi o du bödjëë soni a goonliba aki tu, kuma maaka sö. Biga sëmbë o si buuu, de o si faja, de o si sumuku baakabaaka. 20 Di sonuwojo o dungu pii, nöö di libawojo o ko bëëë sö kuma buuu. Sö o pasa bifö di Gaan Hebi Daka u Masa Gadu o dou. 21 Ma nöö hiniwan sëmbë di o kai Masa Gadu në faa feni heepi nëën, hën Gadu o puu fu an feni sitaafu.’ Sö Masa Gadu bi fan a Joëli liba, nöö hën i si ta pasa aki e, dee sëmbë.” 22 Hën Petuisi toona taki da de möön, a taa: “Dee sëmbë fu Isaëli aki, un haika mi bunu e. “Di sëmbë de kai Jesosi fu di köndë de kai Nazalëti, hën bi ta du sömëni foombofoombo soni a unu dendu, leti kumafa un tuu sabi kaa. Masa Gadu wë dëën di kaakiti faa ta du sö e, be un musu sabi taa hën mandëën. 23 Ma nöö di Jesosi dë, hën Masa Gadu bi buta a fesi taa a o da unu pasi fuun kii ën. A bi sabi kaa taa woon tjëën go da dee hogihati sëmbë fu de pekëën a lakpa pau kii. Sö a bi sabi a fesi kaa. 24 “Ma fa un kii ën dë, nöö Gadu an disëën a dëdë köndë e. A puu ën a di sitaafu dë, toona weki ën baka. Biga Dëdë Köndë aan di kaakiti u tapëën buta dë u nöömö. Nöö hën i si a toona weki baka. 25 “Wë nöö Dafiti bi sikifi wan soni. ˻Buka da fëën ma wöutu na fëën. Biga Masa Jesosi hën abi di wöutu.˼ A taa: Fa mi dë aki, ma ta fëëë na wan soni, biga mi sabi taa Masa Gadu dë leti a mi bandja aki. Nöö a o ta dë ku mi nöömö. 26 Fa i dë ku mi tjika aki, Masa Gadu, nöö mi ta wai seei te dou a mi hati dendu. Dee wöutu dee mi ta tei ta taki, nöö waiwai soni de dë. Biga fa i si mi dë ku mi sösö sinkii aki seei, ma ma ta fëëë dëdë möönsö, biga mi sabi taa joo tja mi. 27 Nöö mi sabi tu taa ja o disa mi a dëdë köndë. Di futuboi fii di dë apaiti da i vö, ja o disëën sinkii a dëdë köndë faa lulu poi kaba a sösö. 28 I lei mi di pasi kaa, ka fu mi go mi feni libi, nöö joo dë ku mi, hën mbei mi o dë waiwai. Sö Dafiti bi sikifi a fesiten e. 29 “Wë nöö dee sëmbë u mi aki, ˻be mi puu di soni a sikifi dë da unu. Biga fa Dafiti taki dë, nöö na hënseei soni a tei taki e˼. A bi dë wan gaan sëmbë fuu, nöö a dëdë te de bei gaanduwe kaa. Geebi fëën sai leti dë eti. 30 “Ma nöö fa Dafiti fan naandë, nöö a bi dë wan tjabukama u Gadu, nöö a bi ta konda u wan soni o pasa a bakaten. Biga a bi sabi taa Masa Gadu bi paamusi ën wan soni ku soi seei taa wan u dee bakamii fëën o ko tei di könu sutuu fëën fu nöömö. 31 “Wë nöö di Dafiti sabi sö kaa, hën mbei a taki di lö soni dë fu di sëmbë di Masa Gadu o manda ko. Hën de kai di Keesitu. A o dëdë ma a o toona weki baka. A taa Masa Gadu an o disëën a dëdë köndë fu hën sinkii musu poi. Sö Dafiti bi taki.” 32 Nöö hën Petuisi taa: “Un haika e, dee sëmbë. Di sëmbë Dafiti taki dë, hën da Jesosi e. Biga a bi dëdë, ma nöö Masa Gadu an disëën a dëdë köndë, a weki ën baka a dëdë. U dee sëmbë i si aki tuu seepi bi si ën ku u wojo taa sö a pasa tuu. 33 Nöö fa u dë aki, a dë leti a di letimaun së fëën Tata Masa Gadu a liba ala, ka a tjëën go buta a di möön kaba hebima kamian. “Nöö fa i si Masa Jesosi go ala, nöö hën di tata fëën dëën di Akaa fëën kumafa a bi paamusi ën taa a o dëën. Nöö hën Masa Jesosi toona da u ën. Nöö fa i si u ta taki dee peipei töngö fuunu aki, nöö di Akaa u Gadu hën mbei e. Sö Masa Jesosi toona da u ën tjika. 34 “Nöö i sabi fa Dafiti bi sikifi möön, a taa: Masa Gadu taki da mi Masa taa: ‘Sindo fii a mi letimaun së aki, 35 ta luku fa mi o buta dee felantima fii a i basufutu.’ Sö wan soni Dafiti sikifi. Wë nöö fa a sikifi dë, ma na Dafiti bi go a Masa Gadu a liba ala e. ˻Fa a taki dee soni dë, na hënseei soni a ta taki, ma Masa Jesosi soni a taki.˼ 36 “Nöö dee sëmbë u Isaëli aki, un musu sabi taa di Jesosi di un peka a di lakpa pau kii dë, hën wë Masa Gadu tei buta ko Masa fu hii mundu e. Hën da di Könu di a bi paamusi u kaa, di Keesitu.” Sö Petuisi taki da dee sëmbë. 37 Nöö di dee hia sëmbë jei fa a taki dë, nöö hën hati u de latja te na soni. A go a de sinkii. Hën de bai hakisi Petuisi ku dee oto Tjabukama u Masa Jesosi taa: “Woolo, dee sëmbë fuu dë, unfa woo du möön?” 38 Hën Petuisi piki de taa: “Un musu disa di hogilibi fuunu, be hiniwan fuunu go dopu a di në u Jesosi Keesitu. Nöö te un du sö kaa, nöö Masa Gadu an o hoi dee hogilibi fuunu a bëë möön. Nöö a o da unu di Akaa fëën tu, faa wooko a unu liba. 39 “Wë biga Masa Gadu bi paamusi unu kaa taa sö a o da unu di Akaa fëën. Unu, ku dee mii fuunu, ku hii dee böngö fuunu, ku hii dee sëmbë dee ta dë a dee longi köndë dee a ta kai fu ko sëmbë fëën, de tuu a bi paamusi.” Sö Petuisi taki da de. 40 Nöö hën a tei sömëni oto soni möön ta bai de. A ta biinga ku de kodo u de musu piki di fan fëën, be de an musu feni di sitaafu ta tja kumafa dee hogihatima u di köndë o feni ën. 41 Nöö di a taki sö kaa, nöö hën sömëni sëmbë piki tuu. Biga di daka dë, nöö kuma wan dii dusu sëmbë sö piki di buka go dopu. Nöö hën de ko mökisi ku dee sëmbë u Masa Jesosi dee bi biibi kaa. 42 Nöö fa de ko biibi dë, hën de nango ta lei soni u Masa Jesosi a dee Tjabukama nöömö. De ta libi suti ku deseei ku piizii, ta begi Masa Gadu, ta njan makandi fu di de tuu ta biibi a Masa Jesosi. 43 Nöö di juu dë, dee Tjabukama u Masa Jesosi ta du sömëni foombofoombo soni e, te hii lanti ko ta fëëë. 44 Nöö fa dee sëmbë ko biibi Masa Jesosi dë, de ta libi makandi seei. De an ta mömbi deseei soni. Te wan sëmbë abi, a ta da di otowan. 45 Nöö ee wan sëmbë dë ku fuka, nöö di otowan o sei wan goon fëën, ee nasö wan oto soni di a abi, nöö te a feni di möni nöö a tja ko paati da dee otowan puu de a fuka. 46 Nöö hiniwan daka de ta ko ta mökisi a di djai u di Wosu u Masa Gadu a Jelusalen naandë. Nöö sö de ta waka ta njan makandi a dee wosu u de ku piizii, ku limbohati seei. 47 Nöö de ta gafa Masa Gadu nöömö. Nöö fa de ta libi dë, hii sëmbë u di köndë tuu ta luku de taa: “Aai maingë, dee sëmbë aki, bumbuu sëmbë de dë e.” Nöö hiniwan daka Masa Jesosi ta tja oto sëmbë ko nama ku de, dee sëmbë dee ta ko a Gadu fu de feni di heepi fëën.

Tjabukama 3

1 Nöö hën de dë te wan daka, nöö hën Petuisi ku Johanisi nango a di Wosu u Masa Gadu a wan dii juu sapate. Biga hiniwan daka sëmbë bi guwenti u go begi Gadu a di lö ten dë. 2 Nöö di djai u di Wosu u Masa Gadu bi abi wan döö fëën de kai Hanse Nëngë Döö, nöö naandë de ta tja wan sëmbë ko buta. Di sëmbë dë bi lan sensi nëën mama bëë dendu, nöö hiniwan daka de ta tjëën go buta naandë faa musu ta pidi möni a dee sëmbë ta pasa nango a di Wosu u Gadu. 3 Nöö hën di di sëmbë si Petuisi ku Johanisi ta pasa nango a di Wosu, nöö hën a pidi de möni. 4 Nöö hën de luku ën diin. Hën Petuisi taki dëën taa: “Womi, hopo wojo luku i si.” 5 Hën a luku de. A a' di pakisei taa de o dëën wan soni. 6 Hën a taki dëën taa: “Ma a' möni e, ma di soni di mi abi nöö hën mi o da i. A di në u Jesosi Keesitu fu Nazalëti mi taki da i taa hopo waka e!” 7 Nöö hën a panjëën a leti maun faa hopo ën taanpu. Fa u du dë, hën futu u di womi ko taanga, 8 hën a hopo vu taanpu apë. Hën a denda go ku de a di djai dendu. Hën a ta waka ta djombo ta bai ta gafa Masa Gadu ta dëën tangi u di bunu di a du ën dë. 9 Nöö di juu dë, sömëni sëmbë bi dë a di Keikiwosu kaa, nöö de tuu si di womi fa a ta waka ta gafa Masa Gadu ta dëën tangi. 10 Nöö de sabi taa hën da di sëmbë bi dë sindosindo a di Hanse Nëngë Dööbuka ta pidi möni, nöö hën a ko hopo taanpu ta waka. 11 Nöö hën de kule go a Petuisi ku Johanisi ka de sai dë a di pisi u di Keikiwosu de kai Salumon Baiko. Nöö di womi di bi lan dë, a dë ku de maun ku maun panjanpanjan. Nöö a bigi da de te na soni. 12 Hën di Petuisi si dee hia sëmbë ta kule ta ko a de, hën a taki da de taa: “Dee Isaëli sëmbë u mi aki, andi bigi da unu sö? Fa di womi ko bunu aki, un ninga taa ku u seei kaakiti u kulëën nö? Ee na un mëni taa fu di hati fuu limbo möön oto sëmbë mbei Masa Gadu da u kaakiti sö? Nönö e! Nëën mbei. 13 “Ma Masa Gadu, di dee fesiten sëmbë fuu bi ta begi kaa, dee Abahamu, Isaki, Jakopu sö, hën wë kë da Masa Jesosi gaan nëbai, nöö hën mbei a kula di sëmbë aki, be un sabi taa sö wan sëmbë Jesosi dë. Biga Jesosi bi dë di Futuboi u Gadu seei di a manda ko da u, ma nöö unu tjëën go da dee tiima u di köndë fuu aki u de musu kii. Hën di un tjëën go, nöö Gaama Pilati an bi si na wan föutu nëën faa musu dëdë e. Hën a taa an o kii ën, a o disëën be a go. Ma di a taki sö, nöö hën un ko ta bai taa an musu disëën go. 14 “Di apaiti sëmbë u Masa Gadu, ku hën wë i si un du sö e, dee sëmbë. A bi bunu te Masa Gadu seei an feni na wan föutu nëën wan daka, ma unu taa wan këën. Hën un begi di gaama faa musu puu wan oto sëmbë a dunguwosu da unu nëën kamian. Hën un kai di sëmbë dëën. Wan gaan hogi sëmbë di bi ta kii sëmbë, hën un mbei a puu da unu. 15 Ma di bumbuu Sëmbë di ta da hii mundu libi, nöö hën un kii puu. “Ma fa un du dë seei, ma Masa Gadu toona weki ën baka e. Biga u seepi si ën ku u seei wojo. 16 Nöö hën di kaakiti fëën wë i si kula di sëmbë bi lan aki. Fu di u ta biibi nëën liba, hën mbei di sëmbë ko dë tjentjen a unu fesi aki kumafa un tuu ta si ën kaa. 17 “Nöö haika e, dee sëmbë u mi aki. Mi sabi taa fa un ku dee hedima fuu kii Masa Jesosi dë, wan bi sabi taa sö wan gaan hogi un bi ta du e. 18 “Ma nöö gaanduwe a fesi Masa Gadu bi da dee tjabukama fëën wan buka taa di sëmbë fëën di a o manda ko a goonliba, di Keesitu, a musu tja sitaafu nöömö. Nöö hën wë i si pasa aki. 19 “Nöö dee sëmbë o, dee hogilibi fuunu musu hati unu te nöö un bia disa de e, ko a Masa Gadu. Nöö an o hoi unu a bëë möön. Nöö te un du sö kaa, nöö a o ta da unu böö. 20 Nöö a o toona manda Jesosi Keesitu ko da unu möön e. Biga a bi buta a fesi taa sö a o toona mandëën da u kaa. 21 Ma nöö fa u dë aki a musu fika a Masa Gadu köndë ala ufö. Te dou di juu fu Masa Gadu musu puu hogi a goonliba buta hii soni ko bunu baka ufö a o toona ko. Biga sö wan soni Masa Gadu bi paamusi dee gaan sëmbë fuu a dee tjabukama fëën taa sö a o du. 22 “Nöö Mosesi bi taki da dee gaan sëmbë fuu taa: Fa i si Masa Gadu manda mi ko da unu aki, nöö söseei a bakaten a o manda wan oto Tjabukama ko da unu. Nöö di sëmbë di o ko dë, a o dë di wan köndë sëmbë kuma unu. Nöö te a ko, nöö dee soni dee a o taki da unu, nöö de tuu un musu piki e. 23 Biga ee wan sëmbë ja kë piki di buka u di Tjabukama dë, nöö joo kumutu a dee sëmbë u Masa Gadu dendu go kaba a sösö. Sö wë Mosesi bi taki da dee gaan sëmbë fuu e, dee sëmbë. 24 “Nöö hii dee tjabukama u Gadu, kumutu a Samueli te dou ku hii dee otowan dee bi ta konda soni u Gadu da sëmbë, de tuu kisi di wan seei buka taa sö wanlö soni o pasa, nöö hën de ko ta pasa a di ten u dë aki. 25 De bi konda taa sö wanlö bunu Masa Gadu o du sëmbë. Nöö unu wë da dee sëmbë dee musu kisi dee bunu dë e. Masa Gadu ku dee gaan sëmbë fuu bi abi di buka, ma unu wë ta feni dee bunu de bi taki. “Biga a bi taki da u gaan sëmbë Abahamu taa a di böngö fëën hii pei sëmbë u goonliba o feni heepi. ˻Wë nöö di böngö di a taki dë, Masa Jesosi wë e, dee sëmbë.˼ 26 Hën a manda ko kuma Futuboi fëën. Nöö fa a mandëën ko dë, u dee Isaëli sëmbë fosu a mandëën da e. Biga a kë faa heepi unu mbei un disa dee hogilibi fuunu.” Sö wë Petuisi taki tuwë da dee hia sëmbë a di Keikiwosu dë.

Tjabukama 4

1 Nöö di juu dë, Petuisi ku Johanisi an kaba u fan seei hën dee begima ku di hedima u dee siköutu dee ta watji a di Wosu u Gadu, ku dee sëmbë u di keiki paatëi de kai Sadusei, hën de ko dou a de. 2 Hati u de boonu ku de te na soni, biga de ta konda da dee otowan taa Masa Jesosi dëdë toona weki baka. ˻Biga dee Saduseima an sa jei taa sëmbë sa dëdë toona weki baka.˼ 3 Nöö hën de kisi Johanisi ku Petuisi panjan gingin tja go söötö a dunguwosu. Nöö de o luku te amanjan bifö de o kuutu de, biga ndeti kaa. 4 Ma nöö fa dee Tjabukama bi fan ku dee sëmbë dë, nöö wanlö hia sëmbë bia piki di buka bendi ko a di së u Masa Jesosi. Nöö fa de go mökisi ku dee oto biibima u Masa Jesosi naandë hën de ko dë kuma feifi dusu sëmbë sö. 5 Nöö hën de dë te mamate, hën dee Dju hedima, ku dee Gaan Womi, ku dee Sabima u Wëti, de tuu hai ko mökisi a Jelusalen naandë u de kuutu. 6 Di awoo hedima u dee begima de kai Ananasi, ku di Kaba Hei Begima de kai Kajafasi, wan oto sëmbë de kai Johanisi, ku Alekesani, ku hii dee oto famii u Ananasi, sö de ko a di kuutu. 7 Nöö hën de manda sëmbë u de go tei de tu Tjabukama u Masa Jesosi, Petuisi ku Johanisi, tja ko a de. Nöö di de ko dou, hën de hakisi de taa: “Ku un kaakiti un kula di lan sëmbë dë? Un sëmbë në un kai ufö un du sö wan soni?” 8 Nöö di juu dë di Akaa u Masa Gaangadu bi dë a Petuisi liba hebi seei. Nöö hën a piki de gbelin taa: “Gaan lanti, un piimisi fuunu e. 9 Un kë sabi unfa u du ufö u heepi di lan sëmbë ö? 10 Wë be mi taki ën da unu, biga a dë fanöudu fuun musu sabi. A dë fanöudu fu hii un dee sëmbë u Isaëli tuu musu sabi taa Jesosi Keesitu u Nazalëti hën kulëën ku ën kaakiti. Hën mbei i si a ko taanpu telutelu a unu fesi aki. Di sëmbë di un bi peka a di lakpa pau naandë kii, nöö hën kulëën e. Unu wë bi kii ën, ma Masa Gaangadu weki ën baka. 11 “Wë wan sabi fa de sikifi ën buta a Masa Gaangadu Buku nö? De taa: Dee sëmbë ta mbei sitonu wosu, hën de si wan sitonu taa an bunu, nöö hën de tuwëën a kapëë. Ma nöö bakaten, hën di sitonu dë ko mama posu u di wosu. Wë di sitonu dë, Masa Jesosi wë e, dee sëmbë. 12 Hën nöö sa puu sëmbë a hogi basu fii sa dou a Masa Gaangadu fesi. Oto në an dë a goonliba aki möönsö di u libisëmbë sa kai fuu feni di heepi u Gadu.” 13 Wë nöö di dee kuutuma jei fa Petuisi ku Johanisi ta fan söndö fëëë sö, hën de taa: “Maingë, dee sëmbë aki, na sösö sinkii sëmbë de dë nö? Biga de an go a siköö wan bëtë, ma nöö hën de ko ta fan ku u söndö fëëë sö.” Di soni bigi da de, nöö hën de ko si taa di fa dee Tjabukama bi ta dë ku Masa Jesosi, hën wë mbei de sabi u fan sö. 14 Nöö soni an dë u fia möön tu. Biga di lan womi di de bi kula sai leti dë taanputaanpu ku de. 15 Nöö hën de manda Petuisi ku Johanisi ku di womi di bi lan taa be de kumutu a di kuutu kamba ufö. Nöö hën de kumutu go. Nöö hën dee kuutuma fika dë ta hakisi taa: 16 “Wë unfa woo du ku dee sëmbë? Biga hii sëmbë fu Jelusalen aki tuu sabi fa de bi kula di lan sëmbë dë. A dë wan gaan foondo soni da hii mundu, nöö wa sa fia, biga a bödjëë tuu. 17 Ma nöö un boo bai de nöö taa de an musu tei di në u Jesosi ta paaja a di köndë möön.” 18 Nöö di de kuutu tefa de kaba, hën de toona kai Petuisi ku Johanisi taa be de ko. Hën de ko dou. Hën de buta ku de seei taa de an musu ta kai di në u Jesosi ta lei sëmbë soni fëën möön a mundu. 19 Nöö hën Petuisi ku Johanisi piki de taa: “Lanti, fa un taki da u aki, nöö u jei. Un bai u taa wa musu konda soni u Masa Jesosi. Ma Masa Gaangadu manda u fuu musu konda. Nöö unfa un mëni? Undi u dee buka un si kuma Masa Gaangadu o kë fuu musu piki? 20 Wë nöö wa sa tjubi dee soni u wojo bi si ku dee u jesi bi jei. U musu konda de nöömö.” Sö de piki de. 21 Hën dee kuutuma toona bai de seei gbelin taa de an musu konda de, nöö hën de manda de go. De an saanfa u de du fu de musu da de sitaafu, biga hii sëmbë ta gafa Masa Gaangadu ta bai ën në fu di gaan soni di bi pasa dë. 22 Biga di sëmbë di de bi kula a di gaan foondo fasi dë, nöö a bi abi jaa pasa föteni, ma an bi waka wan daka. 23 Nöö fa dee kuutuma manda Petuisi ku Johanisi go dë, nöö hën de go a dee oto biibima u Masa Jesosi go taki da de unfa dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi bi taki da de. Hën de konda te de kaba. 24 Nöö di dee otowan u de jei sö, nöö hën de tuu ko ta gafa Masa Gaangadu taa: “Masa Gadu oo, i mbei hii soni a liba ala, ku goon aki tuu, te dou ku di ze. 25 Nöö hën i manda di Akaa fii faa fan a di futuboi fii liba, u gaan avo Dafiti, taa: Andi du dee peipei sëmbë u goonliba mbei hati u de boonu sö? Faandi mbei de ta suku pasi sö te de wei, u de du hogi ku Masa Gaangadu? 26 Dee könu u goonliba ku dee oto tiima tuu ta hai ko fiti buka u de feti ku Masa Gaangadu puu hën ku di Könu fëën di a buta, a de liba. Sö Dafiti taki. 27 “Wë nöö Masa Gaangadu, di soni Dafiti bi taki dë hën wë i si ta pasa fa u dë aki. Biga dee hedima u goonliba, Helodi ku Pontuisi Pilati, ku dee Isaëli sëmbë fuu, ku dee oto köndë sëmbë tuu ko mökisi leti a Jelusalen aki fu de du hogi ku Masa Jesosi, di Futuboi fii di dë apaiti da i. Di Sëmbë di i bi da taki a hii mundu liba, nöö hën de bi sitaafu sö e. 28 Nöö hën de du hii dee soni dee i bi buta a fesi taa sö o pasa. Wë Masa, sö i seei abi di kaakiti tuu, fu buta hii soni fu de musu pasa leti kumafa i bi kë. 29 “Nöö fa u dë aki ja si o? Dee sëmbë bai u taa de o du ku u. Nöö hën u begi i, Masa, fii da u dee futuboi fii degihati, be u sa ta konda di Buka fii nöömö söndö fëëë. 30 Masa Gaangadu, i musu kula dee suwakima, be sëmbë si di kaakiti fii di i abi. Be u tei di në u Masa Jesosi ta du foondofoondo soni, be hii sëmbë si di kaakiti di a abi. Biga hën wanwan tö dë di apaiti Futuboi fii di i buta. Nöö da sö u begi i, Masa.” 31 Nöö di de begi sö te de kaba, hën di kamian ka de dë ko ta seki seei te na soni. Hën di Akaa u Masa Gaangadu toona ko taanga a de liba, hën de ko ta konda di buka u Gadu seei söndö fëëë. 32 Nöö di juu dë, hii dee biibima u Masa Jesosi tuu bi dë ku wan hati. Na wan sëmbë ta hoi ën gudu buta nëën wosu fëën wanwan, ma de tuu ta abi soni makandi. 33 Hën dee Tjabukama u Masa Jesosi ta konda da lanti nöömö fa Masa Jesosi weki a dëdë. Nöö fa de ta fan dë, di fan u de abi kaakiti, nöö a dë u si tuutuu taa Masa Gaangadu ta tja de ku ën bunuhati seei. 34 Fa de sai dë, na wan sëmbë bi dë a de dendu ta pena. Biga ee wan sëmbë i dë ku pena nöö dee otowan ee dee a' goon ee nasö wosu, nöö de ta sei ën 35 nöö de tei di möni tja ko da dee Tjabukama u Masa Jesosi. Nöö dee Tjabukama tei di möni nöö de paati da dee penama puu de a fuka. Sö de bi ta libi di ten dë. 36 Nöö hën wan sëmbë bi dë de kai Josëfu. Dee Tjabukama u Masa Jesosi ta kai ën Banabasi; hën kë taki “wan sëmbë di ta da sëmbë hati.” Nöö a dë u di lö u Isaëli de kai Leifi, nöö a kumutu a di köndë de kai Sipuusi. 37 Nöö hën di womi aki bi abi wan goon, hën a sei ën. Hën a tei hii di möni fëën tuu tja ko da dee Tjabukama u Masa Jesosi u de paati da sëmbë.

Tjabukama 5

1 Di juu dë, hën wan womi bi dë de kai Ananiasi, nöö hën mujëë de kai Safila. Nöö de bi abi wan goon u de. Nöö hën de sei di goon. 2 Nöö hën di womi tei hafu u di möni hoi buta dë, hën a tei di fika tja go da dee Tjabukama u Masa Jesosi ˻taa tuu u di möni di a sei di goon hën di dë˼. Nöö fa a du dë, hën mujëë seei dë a dendu tu. 3 Nöö di a du sö, hën Petuisi gandji dëën taa: “Womi Ananiasi, unfa i du bifö di didibi subi a i liba sö, te i kë ganjan di Akaa u Masa Gadu? 4 Andi mbei i du sö? I seei bi abi di goon, nöö di i sei ën kaa, nöö i bi sa hoi hii di möni. Ma nöö hën i tjubi hafu fëën buta dë, hën i tei di fika tja ko da u taa ˻tuu fëën di dë˼. Wë na ku libisëmbë i du di hogi e, ma ku Masa Gadu i du ën.” 5 Nöö di Ananiasi jei di fan wante, nöö hën a tombi kai a goon dëdë pii, böö fëën koti. Nöö fa di soni pasa dë, dee oto sëmbë jei nöö hati u de latja seei. 6 Nöö hën wanlö kijoo mii hopo hën de ko dimboli di dëdë tefa de kaba, hën de tei ën tja go bei. 7 Hën de dë te baka dii juu langa sö, hën di mujëë u di womi ko dou. An bi sabi taa sö wan soni bi pasa ku ën manu. 8 Nöö di a ko dou, hën Petuisi hakisi ën taa: “Mujëë, haika. Fa di manu fii bi tja di möni u di goon ko aki, tuu fëën a tja nö?” Hën a piki taa: “Aai, tuu fëën di dë e.” 9 Hën Petuisi toona taki dëën taa: “Faandi mbei i ku i manu tuu fiti buka makandi taa woon pooba di Akaa u Masa Gadu luku sö? Wë dee womi mii dee bi tja di manu fii go bei, haika futu u de a dööbuka dë. Nöö de o tja i go bei tu e.” 10 Hën di a taki sö, di mujëë jei. Hën a kai gbolo a Petuisi fesi dë dëdë pii. Hën dee kijoo ko dou, hën de si ën dë dëdëdëdë. Hën de toona hopo ën tei tja go bei nëën manu bandja. Sö wan gaan soni pasa di juu dë. 11 Nöö di dee biibima u Masa Jesosi ku dee oto sëmbë jei, nöö hën hii de tuu fëëë te na soni. ˻De si taa libi u de musu dë tololoo a pasi seei.˼ 12 Di juu dë, dee Tjabukama u Masa Jesosi ta du hia soni, foondofoondo wan kuma maaka sö, ˻nöö sëmbë ta si taa Gadu dë ku de tuu˼. Nöö dee sëmbë dee ta biibi a Masa Jesosi ta ko a di kamian u di Keikiwosu de kai Salumon Baiko nöömö ta mökisi makandi. 13 Ma fa de ta ko dë, na de ku oto sëmbë e. Biga dee oto sëmbë dee an ta biibi a Masa Jesosi liba, de ta fëëë seei u de ko mökisi ku de, hii fa de ta gafa de nöömö taa bumbuu sëmbë de dë. 14 Nöö dee sëmbë u Masa Jesosi ta ko möön hia seei. Hiniwan juu oto sëmbë ta ko biibi, womi ku mujëë tuu, ta mökisi ku dee otowan bi biibi a fesi. 15 Nöö fa Gadu ta da dee Tjabukama kaakiti tjika dë, nöö sëmbë ta tja dee suwakima u de ta ko ta buta a bandja pasi. De ta tja de ta buta a kama liba a goon dë, so u de dë a bedi, nöö de dë ta luku Petuisi faa pasa dë, sonte di jeje fëën sa kai a de nöö de sa ko bunu. 16 Gaan hia sëmbë seei ta kumutu a dee köndëköndë a Jelusalen bandja dë ta tja dee suwakima u de ta ko, ku dee sëmbë dee dë ku soni a hedi ta sitaafu de ta kii. Nöö de tuu dee Tjabukama kula ko bunu. 17 Nöö fa dee Tjabukama u Masa Jesosi ta du dee foombo soni sö, nöö hën di Kaba Hei Begima u dee Isaëli sëmbë ku dee mati fëën u di Sadusei paatëi, de ko ta haun ku de te na soni. 18 Te wan daka, hën de go kisi de tja go söötö a dunguwosu. 19 Ma a di ndeti dë seei, hën wan basia u Masa Gadu Köndë ko jabi dee döö u di dunguwosu puu dee Tjabukama tja ko a döö. 20 Hën a taki da de taa: “Un go taanpu a di Wosu u Masa Gadu e, nöö un ta konda da lanti nöömö taa wan njunjun libi dë u feni a Masa Gadu. Un puu hii soni fëën da de be de sabi.” 21 Nöö hën dee Tjabukama piki. Biga di dobooko fëën, hën de toona go dë a di Wosu go ta lei lanti leti kumafa di basia bi taki da de. Di mamate dë seei, hën di Kaba Hei Begima ku dee mati fëën ko makandi u de kuutu di soni u dee Tjabukama u Masa Jesosi. Hën de kai hii dee hedima u dee Isaëli sëmbë ku hii dee oto kuutuma u Isaëli tuu taa be de ko a kuutu. Hën di de ko, hën de manda buka da dee wakitima u di dunguwosu taa be de go tei dee Tjabukama tja ko da de. 22 Nöö hën dee wakitima go. Ma nöö di de go dou nöö pii, djee. Dee sëmbë an sai dë. Hën de toona go a dee kuutuma go taa: 23 “Dee sëmbë aki, wë u dou e. Nöö gaan soni. Dee sëmbë dee un manda u fuu go tei, wa si de e. U go a di dunguwosu, u si dee döö tuu dë söötösöötö ku dee siköutu dë a dee dööbuka ta hoi wakiti tuu u si. Ma nöö di u go dou hën u jabi di döö, wa si sëmbë. De an sai dë e. Wa sabi naasë de go.” 24 Nöö di di Kaba Hei Begima ku dee Gaan Begima ku di hedima u dee wakitima u di Wosu u Gadu jei sö, nöö a toobi de tumisi. De an saandi pasa. 25 Te wan pisi, hën wan sëmbë ko dou, a taa: “Un haika e, dee sëmbë. Dee womi un bi buta a dunguwosu, de dë leti a di Wosu u Gadu dë ta lei sëmbë e.” 26 Nöö di de jei sö, hën di hedima u dee wakitima kai dee otowan fëën, hën de kule go tei dee Tjabukama tja ko. Ma na ku taanga e, biga de fëëë taa a kandë dee lanti hati o boonu ku de te de o naki de ku sitonu kii. 27 Nöö hën de tja dee Tjabukama ko, hën de ko taanpu a dee kuutuma fesi. Hën di Kaba Hei Begima taki da de taa: 28 “Dee sëmbë aki, u bi bai unu kaa e, taa wan musu ta lei lanti dee soni u Jesosi möön. Jetiseei wan disa möönsö. Un ta lei sëmbë kodo, tefa hii sëmbë u Jelusalen tuu jei kaa. Nöö fa un ta du ën dë, un ta biinga kodo fu un buta a u hedi taa u kii ën.” 29 Hën Petuisi ku dee oto Tjabukama toona piki ën taa: “Aai, wë u jei, dee sëmbë. Ma Masa Gadu buka hën u musu piki möön gaanfa möön libisëmbë buka e. 30 Nöö unu wë bi kii Masa Jesosi tuu. Un pekëën a di lakpa pau, ma Masa Gadu seei, di dë di Gadu di dee gaan sëmbë fuu bi ta begi gaanduwe kaa, nöö hën toona weki ën baka. 31 Nöö hën a tjëën go buta te a di möön hei kamian nëën letimaun së a liba ala, be a ko dë di kaba Fesima u mundu. Nöö fa a ko dë Fesima dë, nöö a dë di Heepima tu, di sa puu u a hogilibi basu. “Fa Masa Gadu sai dë, dee sëmbë, an kë hoi di hogilibi fuu Isaëli sëmbë a bëë möön e. A kë fuu tuu musu bia libi, be a sa puu dee hogi du fuu a u liba. Sö a kë heepi u tjika. 32 Nöö u abi fu konda di buka aki da lanti be de jei e. Biga u seei dë kotoigima u dee soni u Masa Jesosi u ta taki aki, u ku di Akaa u Gadu di a ta da dee sëmbë dee ta piki ën buka.” 33 Nöö hën di dee kuutuma jei fa dee Tjabukama fan, hën de kisi faja seei. Nöö hën de taa de o kii de puu a goonliba nöömö. 34 Ma nöö wan sëmbë bi dë a de dendu de kai Gamalijëi. A bi dë wan sëmbë u di keiki paatëi de kai Faliseima di ta lei sëmbë dee wëti dee Gadu bi da dee Isaëli sëmbë. Nöö hii sëmbë abi gaan lesipeki dëën. Nöö hën a hopo taanpu a di kuutu. Hën a manda sëmbë taa be de tja dee Tjabukama go a döö ufö. Hën de tja de go a döö. 35 Nöö hën Gamalijëi fan ku dee kuutuma taa: “Dee Isaëli sëmbë aki, un musu mëni unu seei e, ku andi woon du ku dee womi dë. 36 Wan saandi bi pasa ku di womi de kai Teodasi nö? Di soni pasa wan pisiten kaa taa a bi kë buta hënseei fesima u di köndë. Nöö hën fö höndö womi go nama ku ën. Hën de dë te wan pisi hën wanlö sëmbë kii ën puu dë, nöö hën hii dee sëmbë fëën paaja tuu. Nöö hën di soni u Teodasi kaba. 37 “Nöö baka fëën hën wan oto sëmbë de kai Judasi, di u Galilea pisiwata, ko hopo a di ten lanti bi ta konda sëmbë ta sikifi sëmbë në buta a buku. Nöö sömëni sëmbë nama ku ën tu, kumafa de bi nama ku di fosu sëmbë u taki dë. Ma söseei sëmbë kii ën tu, nöö hën dee bakama fëën paaja. Kaba u di oto di dë. 38 “Nöö hën mbei mi kë taki da unu taa wan musu du soni ku dee sëmbë aki e. Un disa de be de go. Biga ee libisëmbë soni nöö de ta du, nöö a o kaba a sösö. 39 Ma ee a Masa Gaangadu a kumutu, nöö wan o sa wini de. Te wan pisi un o ko si taa ku Gadu wë un ta du.” Sö Gamalijëi taki da dee kuutuma te a kaba. Nöö di de jei fa a fan dë, hën de piki ku ën makandi. 40 Nöö hën de toona kai dee Tjabukama u Masa Jesosi ko. Hën de buta sëmbë fon de ku wipi te de kaba. Hën de toona gandji da de möön taa de an musu ta kai Masa Jesosi në ta lei sëmbë soni fëën möön. Nöö di de bai de te de kaba, hën de manda de go. 41 Nöö hën dee Tjabukama kumutu a di kuutu seei ku wai, fu di Masa Gadu bi si taa de bumbuu tjika u de tja sen fu Masa Jesosi në hedi. 42 Nöö hën de nango hiniwan daka a di Wosu u Masa Gadu kumafa de bi guwenti kaa, ku sëmbë wosu tuu, ta konda di Bunu Buka da lanti taa Jesosi hën da di Paamusi Könu di Masa Gadu bi o manda ko.

Tjabukama 6

1 Nöö hën dee biibima u Masa Jesosi sai dë e, nöö hiniwan daka de ta hia nango möönmöön. Di gaan së u de bi dë Dju sëmbë, ma de dë tu pei. Biga hafu u de ta fan Giiki töngö, hafu u de ta fan wan oto töngö de kai Alamaiki. Nöö de tuu bi abi pooti mujëë söndö manu a de dendu. Hën de dë te wan daka, hën de tu pei sëmbë dë ko kisi toobi ku deseei. Dee Giiki töngö wan ta guunjan dee otowan taa de an ta da dee pooti mujëë u de soni u njan tjika kumafa de ta da dee u deseei mujëë. 2 Nöö hën de tuwalufu Tjabukama ko jei. Hën de kai dee biibima u Masa Jesosi tuu ko makandi u de fan. Nöö hën de ko. Hën de taki da de taa: “Un haika e, dee sëmbë fuu aki. U dee Tjabukama aki, wa musu disa di buka u Masa Gadu u konda fuu go ta seeka njanjan soni e. 3 Nöö u kë fuun suku sëbën sëmbë a unu dendu, fu de heepi u ku di soni dë. Dee lö sëmbë dë, de musu abi në a hii sëmbë taa de abi bunu fusutan, nöö de musu dë ku telu a di Akaa u Masa Gadu leiki. Dee lö pei sëmbë dë fuun tei buta e. 4 Nöö u seei sa dë ku telu a di fuu wooko ta begi Masa Gadu ta konda di Buka u Masa Jesosi da sëmbë.” 5 Nöö fa dee Tjabukama fan dë, nöö dee oto biibima piki ku de. Nöö hën de go suku sëmbë. Nöö dee sëmbë de pii tei, wan u de de kai Sitefani. A dë wan sëmbë ta abi taanga biibi a Masa Gaangadu, nöö a dë ku telu a di Akaa leiki. Söseei de tei Filipi, ku Pokolu, ku Nikanou, ku Timon, ku Paamenasi, ku Nikolasi. Nöö Nikolasi bi dë wan sëmbë u di köndë de kai Antiokia. An dë Isaëli sëmbë, ma a ko ta biibi Masa Jesosi kuma de. 6 Nöö sö de pii dee sëbën womi dë tei, hën de tja de ko da dee Tjabukama. Hën dee Tjabukama buta maun a de liba hën de begi Masa Gadu da de te de kaba, buta de a di wooko. 7 Nöö di juu dë, di wöutu u Gadu ta paaja seei möönmöön. Dee biibima a Jelusalen ta ko möön hia seei, nöö wanlö hia begima piki di Buka tu ko dë a de dendu. 8 Nöö di sëmbë de kai Sitefani dë, a bi dë wan sëmbë Masa Gadu dë ku ën a wan apaiti fasi. Biga a ta dëën kaakiti seei, a ta du gaangaan soni, foombofoombo wan, sëmbë ta si. 9 Ma nöö te wan pisi, hën wanlö sëmbë hopo ta fia ku ën. Dee lö sëmbë dë, de dë u wan Dju keiki de kai “Fiima.” Isaëli sëmbë de dë, ma fu wanlö oto köndë de kai Sileni ku Alekesania, nöö de bi kumutu a de köndë ko fika a Jelusalen dë. Nöö hën de ku wanlö oto Dju sëmbë u Silisia ku Asia tuwë gogo a wan së ta fia ku Sitefani. 10 Ma di Akaa u Masa Gadu da Sitefani köni tefa dee sëmbë an sa wini ën a di fia. 11 Nöö hën dee sëmbë kumutu dë, hën de go suku sëmbë saapi u de ko mindi soni da Sitefani taa a bi kosi Mosesi, di gaan sëmbë u de, ku Masa Gadu tuu. De seei jesi jei ën. Sö de taki. 12 Nöö hën de paaja di taki dë go a hii lanti te dou ku dee Gaan Womi ku dee Sabima u Wëti. Nöö di dee sëmbë jei sö, nöö hën hati u de boonu te na soni. Hën de kule go kisi Sitefani hai tja go a gaan kuutu. 13 Nöö hën de tja sëmbë ko fu de musu mindi soni dëën möön. Hën de ko taki taa: “Di sëmbë i si aki, a ta kosi di Gaan Keikiwosu u Masa Gadu kodo, tee dou ku dee wëti u Gadu tuu. An ta disa möönsö. 14 Biga a taa di womi de kai Jesosi u Nazalëti o ko booko di Keikiwosu fuu, nöö a o puu dee wëti fuu dee Gadu da Mosesi fuu musu libi ku de. Sö u seepi jei ën ku u seei jesi di a taki sö.” Sö dee mindisonima taki a di kuutu. 15 Hën hii dee kuutuma bia luku Sitefani diin. Hën de si taa fesi fëën djei wan basia u Masa Gadu Köndë. ˻Sö a limbo tjika.˼

Tjabukama 7

1 Hën di Kaba Hei Begima hakisi Sitefani taa: “Womi, fa dee sëmbë ta taki aki, nöö sö i bi taki tuu nö?” 2 Hën Sitefani piki ën taa: “Dee sëmbë u mi aki, un piimisi fuunu e. Mi kë toona mëni unu a wanlö soni bi pasa ku dee gaan sëmbë fuu a fesiten. “Masa Gadu, di Gadu fuu di hei tee libisëmbë wojo an sa kai ku ën, hënseei bi ko a di gaan sëmbë fuu de kai Abahamu, ka a bi ta dë a Mesopotamia köndë. Di juu dë, Abahamu an bi foloisi go a Halan eti. 3 Nöö di Masa Gadu ko nëën, hën a taki dëën taa: ‘Womi, foloisi kumutu disa di köndë fii ku dee sëmbë fii aki, nöö i go a wan oto köndë ka mi o lei i fii go.’ 4 “Nöö hën Abahamu kumutu a Kalidea naandë go a di köndë de kai Halan. Hën a ko sai dë teefa hën tata dëdë, a bei. Hën Masa Gadu puu ën dë manda go a di köndë ka i si u ta libi aki. ˻Ma nöö a di ten dë de bi ta kai di köndë Kaana.˼ 5 “Ma nöö fa Masa Gadu tja Abahamu ko a Kaana aki seei, ma an dëën di köndë fëën seei eti bifö a dëdë. Na wan kodo pisi fëën a dëën. Ma a bi paamusi ën taa a o dëën di köndë nöömö, nöö a o ko köndë fëën ku dee bakamii fëën dee a o pai. Wë nöö di juu di Masa Gadu paamusi Abahamu di soni dë, Abahamu an bi pai na wan kodo mii eti. 6 “A di fasi aki wë Gadu fan ku ën e. A kai ën taa: ‘Mati.’ A piki. A taa: ‘Dee bakamii fii o go ta dë a wan oto köndë kuma wakama e. Nöö dee sëmbë u di köndë dë o buta de a sitaafu seei. De o ta du hogihogi ku de tee dou fö höndö jaa. 7 Ma bakaten mi o sitaafu dee sëmbë ta du hogihogi ku de awaa, nöö dee bakamii fii o kumutu a di köndë ka de bi ta sitaafu de. Nöö de o toona ko a di së aki baka, fu de sa toona begi mi a di kamian aki möön.’ Sö Gadu bi fan ku Abahamu. 8 “Nöö baka di a fan ku ën sö, hën a dëën wan wëti taa a musu koti wan maaka nëën sinkii faa dë taa hën ku hën a' buka. Nöö di maaka fika fu hiniwan womi mii di de o pai, de musu koti ën nëën sinkii. Hën mbei di a pai Isaki, baka aiti daka hën a koti di maaka nëën sinkii. Tefa bakaten, hën Isaki toona pai Jakopu hën a koti ën. Hën teefa Jakopu ko pai dee tuwalufu gaan sëmbë fuu, sö seei a toona koti de tu, fu di maaka musu fika nango nöömö a u Isaëli sëmbë sinkii.” 9 Hën Sitefani toona taki möön, a taa: “Wë kumafa i sabi kaa, dee gaan sëmbë fuu bi ta haun ku di otowan u de de kai Josëfu, hën de sei ën da wanlö sëmbë. Hën dee sëmbë dee bai ën dë tjëën go a Egepiti köndë go buta a sitaafu. Tökuseei Masa Gadu bi dë ku ën e. 10 A puu ën a hii dee fuka fëën tuu. “Hën de dë te dou wan ten, hën di gaan könu fu Egepiti köndë de kai Falao manda kai Josëfu. Nöö di Josëfu go a di könu, nöö Masa Gadu bi dë ku ën eti ta dëën bumbuu fusutan ku köni seei. Nöö hën di könu si taa a dë bumbuu sëmbë, nöö hën a tei ën buta ko takima fëën könuwosu te dou ku hii Egepiti köndë tuu. 11 “Nöö hën de dë tee wan gaan hangi ko. Hii dee sëmbë a Egepiti köndë ku dee dë a Kaana tuu ta tja fuka ta dëdë ku di hangi. Dee gaan sëmbë fuu seei an sa feni soni u njan. 12 Nöö hën Josëfu tata Jakopu, hën a sai dë te nöö hën a jei taa wë di köndë de kai Egepiti hën abi soni u njan. Nöö hën a manda dee gaan sëmbë fuu, dee womi mii fëën, hën de go bai soni u njan. Nöö hën bi da di fosu pasi di Jakopu manda de go a Egepiti köndë. 13 “Nöö di de go di u tu pasi, hën Josëfu kai de ko nëën, hën a piki de awaa taa: ‘Hën di baaa fuunu disi e. Mi wë disi, Josëfu.’ Nöö di juu dë ufö Könu Falao ko sabi fa u Josëfu taa dee famii fëën dee di dë. 14 “Baka u di dë, hën Josëfu manda kai hën tata Jakopu taa hii di wosu dendu fëën ku ën seei tu musu ko a Egepiti köndë, nöö a o sölugu de. Nöö di juu dë, de bi dë sëbënteni-ku-feifi sëmbë. 15 “Nöö hën di Jakopu kisi di buka, nöö hën de tei pasi go te a Egepiti köndë. Hën de sai dë teee nöö hën Jakopu ku hii dee mii fëën tuu ko dëdë. 16 Nöö fa de bi ta dëdë dë, nöö dee mii u de ta tei de ta tja ko a di së aki a di köndë de kai Sikëm go bei. Di geebi Abahamu bi bai a dee bakamii u Hamolu, nëën de ta tja de go bei. 17 “Nöö da sö dee bakamii fu Jakopu fika dë a Egepiti köndë. De ta pai teee de ko gaan hia sëmbë. Nöö di ten dë, di juu ta zuntu fu Masa Gadu da de di köndë Kaana kumafa a bi paamusi Abahamu. 18 “Nöö di juu dë, hën wan oto könu ko dë ta tii Egepiti köndë. Nöö di könu dë aan bisi ku Josëfu biga an bi sabi ën. 19 Nöö hën a ganjan dee gaan sëmbë fuu ta du hogihogi ku de teee. A taa de musu tja dee njunjun pai miii u de go buta a döö be de dëdë kaba a sösö. 20 “Nöö a di ten dë, de pai Mosesi. A bi dë wan apaiti mii, biga Gadu seei si taa a hanse. Nöö hën de ta kiijëën tjubitjubi a wosu te a a' dii liba. Nöö di de si taa de an sa tjubi ën möön hën de tjëën go ˻buta a wan kamian ka sëmbë sa si ën tei kiija˼. 21 Nöö hën di mujëë mii u Könu Falao ko si ën, hën a tei ën tja go kiija kuma hënseei mii. 22 Dee Egepiti sëmbë ta lei ën hii dee köni dee de abi, ku hii dee sabi dee de abi tuu de lei ën. A ko dë wan hebi sëmbë u di köndë seei. Biga a sa' u fan, nöö a sa' u du soni tu. 23 “Nöö hën Mosesi sai dë te a abi föteni jaa, nöö hën a taa a o go luku dee sëmbë fëën, dee Isaëli sëmbë, ˻dee ta libi a wan së u di köndë˼. 24 Nöö di a go dou, hën a si wan u dee Egepiti sëmbë ta du hogihogi ku wan u dee Isaëli sëmbë fëën. Hën a naki di Egepiti sëmbë kii pii, fu di a bi du hogihogi ku di fëën sëmbë. 25 Fa a du dë, a bi ninga taa dee Isaëli sëmbë fëën o sabi taa Masa Gadu hën ta wooko nëën liba faa puu de a di sitaafu de sai dë. Ma de an si ën sö. 26 “Di dobooko möön, hën a toona go si tu u dee Isaëli sëmbë ta feti ku deseei. Hën a paati de puu. A taa: ‘Womi, faandi mbei un ta libi sö? Biga un dë baaa ku baaa. Faandi mbei un ta du sö ku unu seei u du?’ 27 “Hën di sëmbë di abi adjabëë tuusi Mosesi puu dë. A taa: ‘Ambë buta i fii musu dë hedima ta kuutu a u liba? 28 Kii i kë kii mi kumafa i bi kii di Egepiti sëmbë jeside nö?’ 29 “Nöö di Mosesi jei sö, hën a panta. A si taa di soni di a bi du, a ko a döö. Nöö hën a kule kumutu dë fusi go tee a wan oto köndë de ta kai Midian. Hën a go sai dë te a tei mujëë pai miii. A pai tu womi mii. 30 “Nöö hën a dë a Midian föteni jaa longi. Te wan daka hën a go a di sabana dendu, zuntu ku wan gaan hei kuun de kai Sinai. Nöö hën a bia luku, hën a si wan faja ta kisi a wan uwii nöömö, an ta tapa möönsö. Wan Sëmbë u Masa Gadu Köndë wë ko a Mosesi a di faja dë e. 31 Nöö di Mosesi si di faja ta kisi nöömö, nöö a bigi dëën. Hën a waka go zuntu ku di uwii go luku ën bunu ee andi. “Nöö di a go dou, hën a jei Masa Gadu töngö fan ku ën a di faja dendu taa: 32 ‘Womi, mi wë disi e. Di Gadu di dee gaan sëmbë fii ta begi, de Abahamu, Isaki, Jakopu, hën wë disi e.’ Nöö di Mosesi jei di töngö sö kaa, nöö hën a panta te a ta tëëmë tjatjatjatja, aan hati u toona luku di faja möön. 33 “Hën Masa Gadu toona taki dëën taa: ‘Puu di susu fii a i futu. Biga ka i taanpu dë, nöö a dë wan apaiti kamian u mi, nöö i musu a' lesipeki dëën.’ 34 “Hën a taki möön taa: ‘Haika e. Mi si fa de ta sitaafu dee sëmbë u mi a Egepiti köndë ala. Mi ta jei djëmë u de, nöö hën mi ko awaa u ko puu de. Nöö hën mi ko kai i taa i musu toona go a Egepiti köndë.’ ” 35 Nöö Sitefani ta fan nango eti. Hën a taa: “Wë di Mosesi dë, hën da di sëmbë di dee Isaëli sëmbë an bi kë. De bi dëën gaan buka taa ee ambë mandëën faa ko takima ta kuutu a de liba. Ma nöö awaa Masa Gadu seei toona mandëën da de baka faa musu ko dë takima u de, faa puu de a di fuka di de sai dë. Di Sëmbë di dë a di faja dendu ta fan ku ën, hën wë mandëën sö. 36 “Nöö hën Mosesi hopo hën a go a Egepiti Köndë. Hën a go du peipei foombo soni ala, te a puu dee sëmbë fëën a di köndë tja de go pasa di ze de kai Bë Ze, tja go buta a di sabana dendu ala. Hën de go sai a di sabana te dou föteni jaa. Nöö hii di ten dë, Masa Gadu dë ku Mosesi ta du sömëni gaan foondo soni nëën liba. 37 “Wë nöö di Mosesi u ta taki aki, nëën liba wë Gadu wooko sö e, nöö hënseei wë bi fan ku dee gaan sëmbë fuu taa: ‘A bakaten Masa Gadu o manda wan Tjabukama da unu, kumafa a manda mi da unu aki. A o dë wan Isaëli sëmbë leti kuma unu seei.’ 38 “Wë nöö sö Gadu bi abi futoou a Mosesi liba tjika e. Hën mbei a dëën di taki faa musu tii dee gaan sëmbë fuu a di sabana sö. Hën seei bi dë di sëmbë di Masa Gadu bi fan ku ën a di sabana, di a bi dë a Sinai dë, nöö hën a kisi fan a Gadu faa musu toona da u ën. Nöö ee u tei dee soni a fan dë, nöö woo feni libi a de e. 39 “Ma nöö hii fu dati, dee gaan sëmbë fuu an bi kë piki Mosesi buka möönsö. De an bi kë di fan fëën. De kë toona go u de a Egepiti köndë baka. 40 Hën de ko taki dëën baaa Alon taa: ‘Womi, u kë begi i fii musu mbei wanlö gadu da u. Nöö dee lö gadu dë, de woo ta begi fu te u nango a kamian de musu tja u. Biga wa saandi pasa ku di womi de kai Mosesi dë, di bi tja u kumutu a Egepiti köndë ko aki.’ 41 “Nöö hën de mbei wan pindigadu kuma wan kau mii sö te de kaba. Hën de hoi wan gaan piizii da di soni deseei mbei ku deseei maun dë, ta tuwë soni dëën. 42 Nöö hën Masa Gadu disa de be de libi kumafa de kë. Hën de ko ta begi di sonu, di libawojo, dee teeja, dee soni dë tuu de ko ta begi. “Fa de du ën tjika dë, hën mbei Masa Gadu bi fan a dee fesiten tjabukama liba, a taa: Dee sëmbë u Isaëli, un haika mi e. Fa un bi ta kii dee mbeti fuunu ta begi a di sabana te dou föteni jaa dë, mi un bi ta kii de da nö? 43 Nönö, na mi un bi ta kii de da e. Biga di wosu u di gadu de kai Mölökö, hën un bi ta tja ta lontu ku unu. Nöö di teeja u di gadu de kai Lomfa, hën u bi ta hei. De wë da dee soni un bi ta begi e. Nöö hën mbei mi o disa unu, be de tja unu go buta a sitaafu a di köndë de kai Babilon. Sö Masa Gadu taki a dee tjabukama fëën. 44 “Wë fa dee gaan sëmbë fuu bi sai dë, nöö de bi dë ku di Wosu u Masa Gadu di de bi ta tja a di sabana. Te de ta si di Wosu nöö de ta sabi taa Gadu dë ku de. Di wosu dë, de mbei ën leti kumafa Masa Gadu bi lei Mosesi taa a sö wan fasi de musu mbei ën. 45 “Hën de dë te bakaten nöö hën Josua ko a Mosesi kamian ta tii dee Isaëli sëmbë. Hën tja de go feti ku dee köndëköndë. Nöö fa de ta feti dë, nöö de ta tja di Wosu ta lontu ku de. Nöö hën de ta feti tefa Gadu puu dee peipei sëmbë bi dë a di köndë da de, fu de sa go libi a di köndë u de. Hën di Wosu fika ku de dë tefa de ko pai Könu Dafiti. 46 Nöö hën Könu Dafiti libi a wan fasi tee Masa Gadu seei tei ën fu wan bumbuu sëmbë. “Nöö hën de dë te wan pisi, hën Könu Dafiti taki da Masa Gadu taa a kë mbei wan wosu dëën. Fa a bi dë di Gadu u Jakopu ta tja dee Isaëli sëmbë fëën te kisi di ten fëën Könu Dafiti seei dë, nöö a kë mbei wan wosu dëën faa ta libi. 47 Ma fa Könu Dafiti taki dë seei, ma nëën seei mbei di wosu e. Di mii fëën de kai Salumon, hën mbei di wosu. 48 “Ma nöö hii fa u ta taki aki, dee sëmbë, ma Masa Gadu hei poi fu libi a wan wosu di libisëmbë mbei e. Wan fesiten tjabukama bi taki ën kaa. A taa: Masa Gadu taki e, taa: ‘A gaangadu a liba aki di könubangi u mi dë di mi ta sindo. Nöö goonliba da mi piki bangi di mi ta buta futu te mi sindo. Nöö un wosu seei i sa mbei da mi fu mi feni kamian u mi böö sinkii? 50 Biga mi mbei hii dee soni tuu kaa.’ Sö di tjabukama bi sikifi u Masa Gadu.” 51 Nöö hën Sitefani fan taanga ku dee sëmbë awaa, a taa: “Dee sëmbë aki, unfa un mbei? Misikuma jesi fuunu taanga kuma sitonu. Hati fuunu dë leti kuma dee sëmbë dë a goonliba aki dee an sabi soni u Masa Gadu. Biga te di Akaa u Gadu kë lei unu soni, nöö wan ta kë piki möönsö, leti kumafa i si dee gaan sëmbë fuunu an bi ta kë piki ën. Sö nöö un dë eti. 52 “Dee gaan sëmbë fuunu bi ta sitaafu hii dee fesiten tjabukama u Masa Gadu tuu. Na wan u de fika. Hii dee sëmbë Gadu bi manda da de tuu de kii, te dou ku dee sëmbë dee bi ta konda taa sö wan Futuboi fëën o ko. Nöö di Futuboi fëën dë, Masa Gadu an feni föutu nëën wan daka. Nöö tefa di juu dou hën a mandëën ko tuu. Nöö di a ko, hën un könku ën kii. 53 Un dee Isaëli sëmbë aki, unu wë Masa Gadu bi manda dee basia fëën köndë da fu de tja dee wëti fëën ko da unu, ma wan ta hoi dee wëti möönsö. Biga un kii sö wan bumbuu sëmbë.” 54 Nöö di a taki sö, nöö hati u dee sëmbë boonu te de an sa tjëën möön. 55 Ma nöö di juu dë, hën di Akaa u Gadu ko taanga a Sitefani liba. Hën a hopo wojo luku liba. Hën a si di waiti u Masa Gadu kuma sonuwojo. Hën a si Masa Jesosi dë a di letimaun së u Masa Gadu taanputaanpu. 56 Hën di a si sö, nöö hën a bai taa: “Wë un luku, mi si Masa Gadu Köndë jabijabi ala, nöö mi si di Sëmbë di ko Libisëmbë Mii leti a Masa Gadu letimaun së taanputaanpu.” 57 Nöö di de jei sö kaa, hën de tei de maun hën de tapa de jesi fu de an musu jei andi a ta taki. Hën de tuu bai kai wan gaan olo. Nöö hën de kule ku baai go a Sitefani, 58 nöö hën de kisi ën panjan. Hën de hai ën gulululu tja go tuwë a wan së u di köndë. Hën de kisi sitonu mii ta naki ën u de kii ën. Nöö fa de go a di du dë, hën de puu koosu a sinkii disa da wan kijoo de kai Saulosu faa hoi da de. 59 Nöö hën de ta naki Sitefani te wan pisi, hën a bai taa: “Masa Jesosi, gaantangi, tei di akaa u mi hoi e.” 60 Nöö hën a kai ku kini a goon begi taa: “Masa, fa dee sëmbë ta du ku mi aki, nöö na hoi de a bëë e.” Hën di a fan sö te a kaba, hën a dëdë. Böö fëën koti.

Tjabukama 8

1 Di daka dë seei, hën dee sëmbë u di köndë ko ta buta ku dee biibima u Masa Jesosi a Jelusalen dë te a bigi, tee de kule paaja go a kamiankamian. So u de go a dee oto köndë u Judea, so u de go a Samalia. Dee Gaan Tjabukama u Masa Jesosi nöö fika a Jelusalen dë. 2 Nöö wanlö sëmbë sai dë dee lobi Masa Gadu, nöö hën de go tei di dëdë sinkii u Sitefani. Hën de këë dëën te a bigi, biga a hati de. Hën de tjëën go bei. 3 Ma Saulosu kë kaba dee biibima u Masa Jesosi seei gbelin puu dë. Hën a nango ta denda a dee wosuwosu u de ta pii de ta tja go söötö a dunguwosu, womi ku mujëë tuu. 4 Nöö fa dee biibima ta kumutu a Jelusalen ta kule ta paaja dë, nöö de ta tja di buka u Masa Jesosi ta paaja tu a dee köndëköndë nöömö be sëmbë jei. 5 Di juu dë, hën Filipi ˻di bi dë wan u dee sëbën womi de bi pii tei dë˼ hën a go a Samalia Köndë. Hën a ta konda di buka da sëmbë taa Masa Jesosi hën da di Keesitu, di Heepima di Gadu bi paamusi taa a o manda da libisëmbë. 6 Nöö fa a ta fan ku dee sëmbë dë, nöö de tuu ta haikëën, biga a ta du gaan foombofoombo soni. 7 Dee gadu dee ta dë a sëmbë liba ta bai ta kai olo ta kumutu, nöö a ta kula sömëni lan sëmbë ko bunu tu. 8 Nöö dee soni Filipi ta du dë tuu ta mbei de ta wai a di köndë te na soni. 9 Nöö wan sëmbë bi dë a di köndë dë de kai Simon. A bi sai dë longi kaa ta du wanlö tofu soni fëën a di köndë tee a ta foondo hii dee Samalia sëmbë tuu. Nöö a ta njan buka ta mbei ën seei bigima. 10 Nöö fa a ta du dë, nöö hii dee sëmbë u di köndë, sösö sinkii sëmbë ku nëbai sëmbë tuu, tei ën u soni. De ta tei ën fu wan gadu seei taa: “Di sëmbë aki hën de kai Taanga Gadu, Poosian Gadu.” 11 Wë biga a ta foombo de nöömö ku dee tofutofu soni fëën. 12 Nöö hën Filipi ko a di köndë ko ta konda di Bunu Buka ta taki taa Gadu tja wan Njunjun Tii ko da de. A ta konda taa Masa Gadu manda Jesosi Keesitu da libisëmbë faa heepi de. Nöö hën de ta piki di buka seei nango ta dopu, womi ku mujëë tuu. 13 Nöö Simon di tofuma seei piki di buka tu, hën a go dopu te a kaba. Nöö hën a fika ta waka ku Filipi hii ka a nango. Hii dee foombofoombo soni Filipi ta du tuu a ta si, nöö de bigi dëën. 14 Nöö hën wë dee Gaan Tjabukama u Masa Jesosi dë a Jelusalen ala ko jei taa sö dee sëmbë u Samalia Köndë ko ta piki di buka u Masa Gadu. Nöö hën de manda Petuisi ku Johanisi go haika. 15 Nöö di de go dou, hën de begi Masa Gadu faa musu manda di Akaa fëën da dee njunjun biibima dë. 16 Biga fa de biibi Masa Jesosi naandë, nöö de dopu a di në u Masa Jesosi ma di Akaa an ko a de eti. 17 Nöö hën Petuisi ku Johanisi buta maun a de, hën di Akaa u Masa Gadu ko a de awaa. 18 Nöö fa u du dë, Simon sai leti dë ta luku. A si taa te dee Tjabukama buta maun a sëmbë, nöö di Akaa ta ko a de. Hën a go tei möni tja ko faa paka Petuisi ku Johanisi. 19 A taa: “Dee sëmbë aki, mi begi unu fuun da mi di poosian di un abi dë, fu te mi buta maun a sëmbë di Akaa sa ko a de tu.” Hën Petuisi gandji dëën te na soni. A taa: 20 “Waka pasa kumutu aki ku di möni fii dë! I ku di möni fii tuu musu kaba a sösö, i takuhatima ju! I ninga taa möni i sa tei paka Gadu faa da i wan soni fëën di a ta da ku ën bunuhati ö? 21 Ja o feni ën möönsö, biga di hati fii di i abi an bunu da Masa Gadu. 22 I musu disa di hogilibi fii, nöö i begi ën fu an hoi di pakisei fii dë a bëë möön. 23 Biga misikuma di hati fii dë fuufuu pöö ku haun. Di hogilibi fii kaba i a sösö.” 24 Fa a fan dë, hën Simon panta. Hën a begi de taa: “Dee sëmbë, gaantangi mi begi unu, un begi Masa Gadu da mi o, be dee soni un taki dë an musu pasa ku mi.” 25 Nöö hën Petuisi ku Johanisi fika a Samalia dë wan pisiten eti ta konda di Buka u Masa Jesosi ku dee soni de sabi fëën da sëmbë. Nöö hën de toona go a Jelusalen. Nöö di de nango, de ta latja dee peipei köndë u Samalia ta konda di Bunu Buka u Masa Gaangadu nango tefa de go dou a Jelusalen baka. 26 Nöö hën Filipi sai dë te wan pisi, nöö hën wan basia u Masa Gadu Köndë ko nëën ko taki dëën taa: “Womi, hopo seeka. Gadu manda i fii go a di së u libasë, a di sabana pasi di kumutu a Jelusalen go a Gaza.” 27 Nöö di Filipi jei sö, hën a hopo seeka wante hën a go. Nöö fa a nango dë, hën a go si wan sëmbë u di köndë u Afiikan de kai Etiopia ta pasa dë. Di sëmbë dë, a dë wan hei sëmbë nëën köndë ta seeka hii di möni u di mujëë könu u de de kai Kandasi. Nöö di womi dë bi go a Jelusalen go begi Masa Gadu te a kaba, 28 nöö awaa a ta toona nango nëën köndë. A dë nëën wagi sindosindo ta lesi wan buku nango. Nöö di buku di a ta lesi dë, nöö a dë wan pisi u Gadu Buku di di fesiten tjabukama u Gadu de kai Jesaaja bi sikifi. 29 Nöö hën Filipi go si ën dë, hën di Akaa u Gadu taki dëën taa: “Womi, go waka a di wagi bandja e.” 30 Nöö hën Filipi kule go a di wagi bandja. Hën a jei di sëmbë ta lesi di soni di di tjabukama bi sikifi. Hën a hakisi ën taa: “Mati o, dee soni i ta lesi dë, i ta fusutan de nö?” 31 Hën a taa: “Wë nönö mati, unfa mi sa du fusutan de? Biga ma a' sëmbë u puu de da mi.” Hën a taa: “Ja sa ko sindo ku mi a di wagi dendu aki nö?” Nöö hën Filipi subi go sindo. 32 Nöö hën di womi ta lesi nango, nöö di pisi u Gadu Buku a ta lesi dë, a dë wan soni kuma nöngö sö taa: Di sëmbë dë, a dë kuma wan sikafu de ta tja go kii. A dë pii seei kuma wan sikafu mii de ta limba puuma fëën puu nëën sinkii. An ta bai möönsö. 33 Fa de ta sösö ën ta mbei ën fa dë, nöö de an ta da pasi u na wan sëmbë heepi ën möönsö. Ambë sa taki soni u dee bakamii fëën? Biga de kii ën puu a goonliba aki. Sö wan soni di womi ta lesi. 34 Nöö di a lesi te a kaba, hën a hakisi Filipi taa: “Wë mati, ambë de ta taki a di pampia aki? Di sëmbë di bi mbei di pampia, naa oto sëmbë?” 35 Nöö di a hakisi ën sö kaa, nöö hën Filipi tei di Buku hën a seti ku di pisi di womi bi lesi dë, hën a konda di Bunu Buka u Masa Jesosi dëën. A taa: “Di sëmbë de ta taki a di pampia aki, hën da Masa Jesosi e.” Hën a puu ën dëën te a kaba. 36 Nöö hën de nango te wan pisi, de ko dou a wan wata. Hën di sëmbë taki da Filipi taa: “Mati, wë wata dë aki. Na u mi dopu wante nö?” (( 37 Hën Filipi piki ën taa: “Ee i ta biibi di buka u Masa Jesosi ku wan hati, nöö i sa dopu.” Hën a piki taa: “Aai, mi ta biibi taa Jesosi Keesitu hën da di Womi Mii u Masa Gadu.”)) 38 Hën a manda di sëmbë ta tja di hasi taa be a tapa di wagi. Nöö hën de kumutu. Nöö hën ku Filipi, hën de go a di wata hën Filipi dopu ën te a kaba. 39 Nöö di de kumutu a di wata, hën wante di Akaa u Masa Gadu tei Filipi tja go, di Etiopia sëmbë an si ën möön. Ma aan toobi, a go fëën nëën köndë ku wai. 40 Nöö di Filipi kisi ën seei baka, hën a si taa a dë a wan köndë de kai Azotusi. Nöö hën a ta lontu a dee peipei köndë nango ta konda di Bunu Buka u Masa Jesosi tefa a go dou a di köndë de kai Sesalia.

Tjabukama 9

1 Di juu dë, di sëmbë de kai Saulosu bi ta dë ku di libi fëën ta toobi dee biibima u Masa Jesosi nöömö. A ta waka ta konda taa a o du ku de te kaba fëën seei a o kii de tuu nöömö puu a goonliba. Nöö hën a go a di Kaba Hei Begima u Isaëli, 2 hën a go hakisi ën pampia faa sa ta tja go a dee Dju keikiwosu u di köndë de kai Damasikusi. Nöö di pampia o dëën pasi faa sa kisi dee biibima u Masa Jesosi tja go a Jelusalen go söötö, womi ku mujëë tuu. Sö wan pampia a hakisi di Gaan Begima. Nöö hën a dëën di pampia, nöö hën a go. 3 Hën a nango tefa a go zuntu ku Damasikusi. Nöö tefa a kë mëni hën wan faja kumutu a liba ala valau tuwë limbo lontu ën ko kai. 4 Hën a pasa kai a goon. Hën a jei wan töngö kai ën tu pasi taa: “Saulosu! Womi Saulosu!” Hën a piki. Hën a taa: “Andi mbei i ta sitaafu mi sö u du?” 5 Hën a hakisi taa: “Ee Masa o, ambë ta fan ku mi di fan aki?” Hën a piki ën taa: “Mi, Jesosi wë, di Sëmbë di i si i ta sitaafu sö, mi ta fan ku i aki e. 6 Nöö hopo go a di köndë a i fesi ala, nöö te i go, nöö de o konda da i andi ku andi fii musu du.” 7 Di juu dë, dee sëmbë ku Saulosu bi nango dë nöö de dë pii. De an saandi ta pasa. Biga de ta jei wan töngö ma de an ta si sëmbë. 8 Nöö hën Saulosu hopo, hën a jabi wojo te a wei, an sa si soni möön. Wojo fëën dungu piii. Hën de panjëën a maun tja go dou a Damasikusi. 9 Hën a go sai dë. A abi dii daka an sa si soni, an ta njan, an ta bebe wata. A de fëën nöö. 10 Nöö di ten dë, wan womi bi dë a Damasikusi de kai Ananiasi. A dë wan biibima u Masa Jesosi. Nöö hën a dë nëën wosu, te wan pisi hën a sunjan wan sunjan, ma ku wojo limbo. Masa Jesosi ko fan ku ën. A kai ën taa: “Ananiasi!” A piki. 11 A taa: “Womi, hopo seeka, nöö i go a di sitaati de kai Tololoo Sitaati. Nöö i go a di wosu u di sëmbë de kai Judasi, 12 go hakisi fa u di sëmbë de kai Saulosu u di köndë de kai Taasusi. A sai leti a di wosu dë ta begi Masa Gadu. Nöö a sunjan wan sunjan ku wojo limbo taa a si wan womi de kai Ananiasi ko nëën ko nama maun nëën mindihedi, hën di wojo fëën toona ko bunu kumafa a bi dë. Sö a bi si a di wojo limbo sunjan fëën kaa.” 13 Hën Ananiasi piki ën taa: “Wë Masa, mi jei. Ma nöö mi jei hia soni fu di sëmbë dë di a ta du. Sëmbë konda da mi taa a ta du hogihogi tumisi ku dee sëmbë fii dee ta dë a Jelusalen. 14 Nöö fa a ko a Damasikusi aki, nöö a ko faa ko du ku u tu. Biga mi jei taa dee Gaan Begima seei dëën di taki faa ko aki ko kisi u dee sëmbë dee ta kai i në tja go söötö a dunguwosu.” 15 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “Antoobi, go nëën nöö. Biga mi tei ën kaa faa dë wan wookoma u mi. A o tja di buka u mi go konda da dee Isaëli sëmbë ku dee sëmbë na u Isaëli tuu, te dou ku dee könu u de seei. 16 Nöö fa mi o mandëën go a de dë, nöö miseei o taki dëën a fesi fa de o sitaafu ën tjika fu di a ta konda soni u mi hedi.” 17 Nöö hën di Ananiasi jei sö kaa, nöö hën a hopo, hën a go a di wosu. Hën a denda go nama maun a Saulosu hedi. Hën a kai ën taa: “Mati Saulosu, mi baaa.” A piki. A taa: “Womi, Masa Jesosi seepi, di Sëmbë di bi ko a i a pasi ala di i bi ta ko aki, hën wë manda mi ko a i aki fu di wojo fii sa ko bunu baka. A manda mi tu, be di Akaa u Masa Gadu ko a i liba.” 18 Hën di a fan sö te a kaba, nöö hën wante wan soni kumutu a Saulosu wojo kuma fisi kakisa sö. Hën wojo fëën ko limbo gbegede, hën a hopo go dopu wante. 19 Hën a go njan te a kaba, hën sinkii fëën ko taanga baka. Nöö fa Saulosu ko ta biibi Masa Jesosi dë, hën a fika a Damasikusi sömëni daka ku dee biibima u Masa Jesosi ala. 20 Nöö wantewante dë, hën a bia ta fan a dee keikiwosu u dee Isaëli sëmbë u di köndë, ta konda taa Jesosi da di Womi Mii u Masa Gaangadu tuu. 21 Nöö fa a ta fan dë, nöö a foondo hii mundu. De taa: “Maingë, wa ta fusutan di libi u di sëmbë aki. Nëën da di sëmbë di bi dë a Jelusalen ta sitaafu dee biibima u Masa Jesosi ta kii nö? Nöö fa a ko aki, na ku pampia a ko faa kisi de tei tja go da dee Gaan Begima u de sitaafu de nö? Soni fëën ta toobi u.” 22 Ma nöö di fan u Saulosu an saka möönsö. A fika ta fan ku dee Dju sëmbë u Damasikusi nöömö, ta buta ku de u de piki taa Jesosi hën da di Keesitu di Masa Gadu bi paamusi taa a o manda ko. Nöö di fan fëën ta a' kaakiti möönmöön, biga a ta wini dee sëmbë nöömö dee ta fia ku ën dë. 23 Nöö hën de dë te bakaten, dee Dju sëmbë an ko a' peesa ku ën möön. Hën de ko kuutu fa fu de sa du de feni ën kii. 24 Nöö hën de ko dë a dee nëngë döö u di köndë ta watji ndeti ku didia fu te a o ko pasa dë, nöö de feni ën kii. Te wan pisi, hën Saulosu ko jei taa sö de ta watji ën. 25 Hën a dë te wan ndeti. Hën dee sëmbë dee nama ku ën, hën de tei ën tja go a di sitonu peni di de tapa di köndë, ka wan baaku bi dë. Hën de butëën a wan manda sakëën go a goon. 26 Hën Saulosu fusi kule kumutu dë, hën a toona go a Jelusalen. Nöö di a go dou, hën a kë go nama ku dee oto biibima u Masa Jesosi, ma de fëëë ën poi. Hii fa a ta taki da de nöömö taa hënseei da wan bakama u Masa Jesosi kuma de, ma de an kë piki. De ninga taa a ta ganjan de faa du hogihogi ku de möön. 27 Nöö hën di sëmbë de kai Banabasi heepi ën. Biga a tjëën go da dee Gaan Tjabukama taki da de taa: “Un piki di sëmbë aki e, dee sëmbë. Biga a bi si Masa Jesosi tuu di a bi dë a pasi nango a Damasikusi. Masa seei wë fan ku ën. Nöö fa a bi dë a Damasikusi dë, a bi ta konda dee soni u Masa Jesosi seei da hii mundu. An ta fëëë de u konda.” 28 Nöö di Banabasi fan sö, hën de biibi ën awaa. Hën Saulosu fika ku de a Jelusalen wan hii pisiten ta waka ta lontu hii di köndë söndö fëëë, ta konda dee soni u Masa Jesosi da sëmbë. 29 Ma nöö so u dee sëmbë a bi ta fan ku de dë bi dë Dju sëmbë ma de ta fan Giiki töngö. Nöö Saulosu bi ta fan ku de ta biinga ku de u de piki di buka u Masa Jesosi. Ma de an kë di fan fëën. Te wan pisi hën de ko ta suku ën u kii. 30 Nöö di dee biibima u Masa Jesosi ko jei sö, hën de tei ën tja go a di köndë de kai Sesalia, di dë a di ze bandja. Hën de butëën a boto manda go a di köndë de kai Taasusi ˻ka a bi kiija˼. 31 Nöö baka u di dë, nöö hën dee biibima u Masa Jesosi u Judea naandë ku Galilea tuu te kisi Samalia, de feni böö a di mindi dë. Di juu dë, di keiki u Masa Jesosi ko abi kaakiti seei. Biga di Akaa u Gadu dë ku de ta da de degihati, nöö sömëni oto sëmbë ta ko ta nama ku de nöömö. Nöö fa de sai dë, de ta libi a pasi seei ta lesipeki Masa Gadu. 32 Nöö hën Petuisi ta waka ta haika dee sëmbë u Masa Jesosi dee dë a dee peipei köndë, tefa a go dou a wan köndë de kai Lida. 33 Hën a go si wan lan womi de kai Eneasi. A dë suwakisuwaki na amaka aiti jaa longi kaa. 34 Hën Petuisi ko kai ën taa: “Mati Eneasi.” Hën a piki. A taa: “Womi, Jesosi Keesitu kula i kaa e. Nöö i hopo seeka di kama fii.” Hën di womi hopo wante. 35 Nöö fa di soni pasa dë, hën hii dee sëmbë u Lida ku dee sëmbë ta dë a di köndë de kai Salon tuu ko si fa di womi ko bunu naandë, nöö hën de tuu bendi ko a di së u Masa Jesosi. 36 Nöö a wan oto köndë de kai Jopa, wan mujëë bi dë de kai Tabita, Giiki töngö kai ën Doluka. Hën da “mbata”. Nöö di mujëë dë wan bumbuu sëmbë, wan biibima u Masa Jesosi. Hiniwan juu a ta puu sëmbë a fuka ta heepi dee pootima. 37 Ma nöö hën a ko suwaki tefa a dëdë. Hën de wasi ën te de kaba, hën de tjëën go buta a wan kamba a liba. 38 Wë nöö di köndë de kai Jopa dë, a bi dë zuntu ku Lida ka Petuisi dë. Nöö di dee biibima a Jopa jei taa sö Petuisi dë a Lida, hën de puu tu womi manda go kai ën taa be a hesi ko a de. 39 Nöö hën Petuisi hopo hën a go a di köndë. Nöö di a go dou, hën de tjëën go a di kamba a liba ka di dëdë dë. Di juu dë, hii dee pooti mujëë u di köndë manu u de dëdë, de tuu dë ala ta këë. Hën de tei dee peipei koosu tja ko lei Petuisi taa: “Luku dee soni aki di di mujëë mbei da u, di a bi dë ku u eti. Bumbuu sëmbë a bi dë e.” 40 Nöö hën Petuisi taki da de taa be de kumutu a di kamba ufö. Hën de go. Hën a tjökö kini a goon begi Masa Gadu te a kaba. Hën a bia luku di dëdë. Hën a kai ën taa: “Tabita, hopo.” Hën di mujëë jabi wojo gbolo. Hën di a si Petuisi, nöö hën a hopo sindo. 41 Nöö hën Petuisi tëndë maun panjëën hën a hopo ën taanpu a pë. Nöö hën a kai dee mujëë ku dee oto bakama u Masa Jesosi taa be de toona ko. Hën de ko. Hën a tei di mujëë hën a da de. Biga a toona ko libi baka. 42 Nöö fa di gaan soni pasa dë, hii sëmbë u di köndë jei, nöö hën wanlö hia sëmbë bendi ko a di së u Masa Jesosi. 43 Hën Petuisi fika a Jopa dë wan pisiten ta libi a di wosu u Simon, wan sëmbë ta dëë mbeti kakisa ta sei.

Tjabukama 10

1 Di juu dë, i bi abi wan womi de ta kai Konelisi ta libi a di köndë de kai Sesalia. Nöö a dë di hedima u wan kulupu u dee Loomë köndë sodati de ta kai Italia Lö. 2 Nöö di womi dë, a ta biibi Masa Gadu ta lesipeki ën, hën ku hii ën wosu dendu tuu. Hii fa an dë Isaëli sëmbë seei, ma a ta dini Masa Gaangadu ta begi ën hiniwanten. Nöö a ta libi bunu ku sëmbë ta puu dee penama a fuka. Sö wan sëmbë a bi dë e. 3 Nöö hën a dë te wan daka a wan didia kuma dii juu ten sö, hën Gadu lei ën wan soni a wan wojo limbo sunjan. A si wan basia u Masa Gadu Köndë ko nëën ko kai ën taa: “Womi Konelisi!” 4 Hën Konelisi ta luku di basia diin. A fëëë poi. Hën a piki ën taa: “Abii, Masa.” Hën di basia taki dëën taa: “Womi, di fa i ta begi Masa Gadu ku di fa i ta heepi dee penama ta puu de a fuka, nöö Gadu si ën e. Nöö a ko piki i awaa. 5 “Nöö haika e. Wan sëmbë de kai Simon Petuisi dë a Jopa ala. 6 A ta libi a di wosu u wan womi de kai Simon, wan sëmbë ta dëë mbeti kakisa ta sei. Wosu fëën dë a ze bandja. Nöö i musu manda sëmbë go tei di womi dë tja ko da i.” 7 Sö di basia fan ku ën te a kaba, nöö hën a go. Nöö hën Konelisi kai tu futuboi fëën ku wan futoou sodati. Nöö di sodati ta biibi Masa Gadu ta lesipeki ën tu. 8 Hën a konda da de dii sëmbë dë taa sö wan soni a si. Hën a manda de taa be de go a Jopa go tei Petuisi tja ko dëën. 9 Nöö hën dee sëmbë tei pasi hën de nango a Jopa. Di ten dë, Petuisi dë a di sëmbë wosu a Jopa dë. Hën a dë tefa sonuati hën a subi go a di wosu liba u go begi Gadu. ˻Biga dee wosu u di köndë mbei paatapaata fii sa go sindo a de liba.˼ 10 Hën a dë te nöö hangi ko kisi ën, a ta luku u de seeka soni u njan dëën. Hën Gadu lei ën wan soni a wan wojo limbo sunjan. 11 Biga a si kuma mundu jabi hooo, hën a si wan soni kumutu a liba ala ta ko kuma wan gaan koosu sö. De ta hoi ën a dee fö së buka fëën tuu ta sakëën ta ko a goonliba. 12 Nöö di Petuisi luku a di gaan koosu dendu, hën a si hii pei mbeti, hii pei fou, ku dee soni ta hai ku bëë a goon, de tuu dë a di gaan koosu dë dendu. 13 Hën Petuisi jei wan töngö taki dëën taa: “Womi Petuisi, hopo. Kii dee soni aki nöö i njan.” 14 Hën a taa: “Wë nönö, Masa, ma sa njan dee lö soni dë e, kwetikweti. U a tjina u de. Ma njan de wan daka.” 15 Hën a toona taki dëën taa: “Nönö womi. Te Masa Gadu taa wan soni bunu u njan, nöö ja musu fia taa i a' tjina fëën.” 16 Sö wan soni Petuisi si, nöö hën a si ën dii pasa baka na baka ufö di gaan koosu hai go a liba baka ka a bi kumutu. 17 Nöö hën Petuisi sai dë ta pakisei taa: “Maingë, andi di lö soni dë kë taki?” Nöö di juu dë dee sëmbë u Konelisi ko dou a di wosu. De bi ta lontu ta suku ën tefa de ko si ën. Nöö hën de sai dë taanputaanpu a di djai buka. 18 Hën de kai sëmbë te de piki. Hën de hakisi de taa: “Di sëmbë de kai Simon Petuisi, aki a ta dë nö?” Hën de piki taki: “Aai, a dë aki.” 19 Wë nöö di juu dë, Petuisi dë a wosu liba ala eti ta pakisei di soni di a bi si dë. Hën di Akaa u Masa Gadu taki dëën taa: “Womi, haika. Dii womi dë leti a basu ala ta suku i. 20 Nöö hopo saka go a goon. Nöö te de kai i fii go ku de, an dë fii buuja. Go ku de nöö, biga miseei manda de fu de ko kai i.” 21 Hën Petuisi hopo, hën a saka go a goon. Hën a go piki de taa: “Dee sëmbë o, di sëmbë un ta suku nöö hën disi e. Andi un bi kë?” 22 Hën de taa: “Wë wan sodati hedima de kai Konelisi, hën manda u taa fuu musu ko a i. A dë wan bumbuu sëmbë ta biibi Masa Gadu fëën Gadu. Biga hii dee Dju sëmbë fu ala ta kai bunu në fëën. Nöö wan basia u Masa Gadu Köndë ko nëën ko taki dëën taa be a manda kai i fii ko nëën wosu be a jei andi i abi u taki dëën.” 23 Nöö di Petuisi jei fa de fan dë, hën a kai de taa be de ko a wosu. Hën de ko a wosu. Nöö hën de duumi dë tefa di mamate. Nöö hën de ku Petuisi, ku wanlö oto bakama u Masa Jesosi u Jopa dë, nöö hën de tei pasi u go a Sesalia. 24 Dobooko fëën, hën de dou a Sesalia. Nöö Konelisi bi kai dee famii fëën ku wanlö mati fëën u de ko nëën, nöö hën de tuu ko sai dë ta luku Petuisi faa ko. 25 Nöö di Petuisi ko dou, hën Konelisi go nëën go tjökö kini a goon nëën fesi ta lesipeki ën. 26 Ma Petuisi tapëën, a taa: “Nönö mati, na du sö e. Hopo taanpu fii. Mi dë libisëmbë nöö leti kuma i seei.” 27 Nöö di a fan ku ën sö, nöö hën a hopo. Hën de ta fan nango te de go denda a di kamba ka dee hia sëmbë dë, dee Konelisi bi kai ko dë. 28 Nöö di Petuisi si de, hën a kai de te de piki, a taa: “Dee sëmbë aki o, unu seei sabi taa u Dju sëmbë abi wan wëti taa wa musu hulu oto sëmbë möön leki Dju sëmbë nöö. Wa musu denda a de wosu seei. Ma Masa Gadu lei mi taa ma musu a' tjina fu hulu na wan oto sëmbë. 29 “Nöö hën di un manda sëmbë ko kai mi, nöö ma niinga. Nöö hën mi ko wante. Wë di mi ko kaa, nöö hën mi hakisi unu taa andi da di soni mbei un kai mi?” 30 Hën Konelisi piki ën taa: “Söö. Wë sö mi manda kai i tuu. Wë biga wan soni pasa ku mi. Nöö fö daka fëën disi di a pasa. A wan dii juu sapate kuma di juu aki mi bi dë a mi wosu aki ta begi Masa Gadu. Te u mi sabi hën mi si wan sëmbë a mi fesi. Dee koosu dë a di sëmbë sinkii tuu ta koti faja te wojo u mi an sa kai ku de. 31 “Nöö hën a kai mi: ‘Konelisi.’ Hën mi piki. A taa: ‘Dee begi i ta begi Masa Gaangadu ku dee soni i ta da dee pootima, nöö Masa Gadu si de e. 32 Nöö i musu manda sëmbë go a Jopa go kai wan sëmbë de ta kai Simon Petuisi tja ko da i. A dë a di wosu u wan womi ta dëë mbeti kakisa de kai Simon. Wosu fëën dë a di ze bandja. Nöö i musu manda sëmbë go kai ën da i.’ Sö di basia u Gadu Köndë taki da mi. 33 “Hën i si mi manda sëmbë ko kai i wante. Nöö di mi kai i, i ko a mi, nöö hën da i du mi wan gaan bunu kaa. Nöö hën i si u ko makandi aki u ko jei hii dee soni dee Masa Gadu manda i fii taki da u. Nöö fa u ko aki, misikuma Gadu seei dë aki tu.” Sö Konelisi taki da Petuisi. 34 Nöö hën Petuisi toona taki da de taa: “Aai, wë dee sëmbë, mi jei. Nöö awaa mi ko sabi taa Masa Gadu an ta luku fesi. A ta si hii sëmbë di wan fasi. 35 Biga ee wan sëmbë i ta lesipeki ën ta libi bunu nëën wojo, nöö a o tei i ko sëmbë fëën kaa, ˻ee i dë Isaëli sëmbë, ee ja dë Isaëli sëmbë˼. 36 “Wë nöö di bunu buka di Masa Gadu manda da u Isaëli sëmbë, hën da disi: Jesosi Keesitu hën da Masa u hii mundu. Nöö hën seeka di pasi da u fuu ku Masa Gadu sa toona ko fii baka. 37 “Nöö misikuma un bi jei fa soni bi pasa wi a Isaëli köndë. Di womi de kai Johanisi, hën ko ta konda di buka u Masa Gadu da sëmbë ta dopu de. Te wan pisi, hën Jesosi u di köndë de kai Nazalëti hën a ko a Johanisi ko dopu, nöö hën Gadu manda di Akaa fëën ko nëën liba. A dëën gaan kaakiti, nöö hën a seti di wooko fëën a Galilea te kisi hii Isaëli köndë tuu. A ta waka ta lontu a hii kamian ta kula sëmbë ta puu dee sëmbë a fuka dee dë a di didibi basu. Biga Masa Gadu bi dë ku ën. 39 “Nöö fa u taki ën aki, u seei bi dë leti dë ta si dee soni a ta du a dee peipei köndë fuu dee Isaëli sëmbë, te dou ku di gaan köndë fuu de ta kai Jelusalen. Ku u seei wojo u si ën. “Nöö hën u dë te wan daka, nöö hën dee sëmbë tei ën peka a lakpa pau kii. 40 “Ma nöö a di u dii daka fëën, nöö hën Masa Gadu toona weki ën baka e, tja ko lei u. 41 Na hii sëmbë si ën, ma u wojo si ën biga Masa Gadu buta a fesi taa u musu si ën. Nöö di a toona weki baka, nöö u ku ën bi toona njan bebe makandi. 42 Nöö fa a hopo baka a dëdë dë, hën a taki da u taa u musu konda di buka fëën da lanti taa hën Masa Gadu buta faa kuutu a hii mundu liba, dëdë wan ku libi wan tuu. 43 “Wë nöö gaanduwe hii dee fesiten tjabukama u Masa Gadu tuu bi ta taki soni fëën kaa taa sö wan Sëmbë o ko a di goonliba nöömö. Nöö di Sëmbë dë, ee i piki ën buka ko a di së fëën, nöö Masa Gadu an o hoi dee hogilibi fii a bëë möön e. A o da i paadon fu di i nama ku di Sëmbë dë ta kai ën në. Da sö a dë e, dee sëmbë.” 44 Nöö Petuisi an kaba u fan seei, hën di Akaa u Gadu ko a hii dee sëmbë dë tuu liba, dee ta jei di buka. 45 Nöö dee oto biibima u Masa Jesosi, dee Isaëli wan fu Jopa dee tja Petuisi ko dë, di de si taa di Akaa u Gadu ko a dee sëmbë dë liba, nöö a bigi da de te na soni. Biga de an bi sabi taa Masa Gadu o paati di Akaa fëën da oto sëmbë ee na Isaëli sëmbë i dë. 46 Ma nöö hën de ko si dee sëmbë aki ta gafa Gadu ta taki oto pei töngö di dë an bi sabi, nöö hën de si taa di Akaa ko a de liba tuú. 47 Nöö hën Petuisi taa: “Wë Masa Gadu manda di Akaa da dee sëmbë aki kaa, kumafa a bi mandëën da u seei. Na fuu dopu de wante nö?” 48 Nöö hën a taki da dee oto biibima u Masa Jesosi dë taa be de dopu de wante a di në u Masa Jesosi Keesitu. Hën de dopu de te de kaba. Nöö hën Konelisi ku dee otowan fëën tapa Petuisi taa be a fika ku de wantu daka ufö a go.

Tjabukama 11

1 Hën de dë te wan pisi, nöö hën dee oto Tjabukama u Masa Jesosi ku dee oto biibima dee dë a Isaëli köndë ala ko jei taa sö dee sëmbë na u Isaëli ko piki di buka u Masa Gadu. ˻Wë nöö di juu dë, dee biibima bi ta mëni taa ee wan sëmbë an ta hoi dee wëti u Isaëli te dou ku di maaka de ta koti a sinkii, nöö Gadu an o limbo fesi da i. Sö de ta mëni.˼ 2 Nöö hën di Petuisi ko dou a Jelusalen, hën dee sëmbë ko buta ku ën. 3 De taa: “Womi, faandi mbei i go a oto sëmbë wosu dee na Isaëli sëmbë? Dee sëmbë ala, de an koti di maaka a de sinkii da Masa Gadu wan daka, ma töku i go sindo njan ku de. Nöö ja du bunu.” 4 Di de taki sö, hën Petuisi tei di soni konda da de tefa a kaba, kumafa a bi pasa. 5 A taa: “Dee sëmbë aki, un haika e. Mi bi dë u mi a di köndë de kai Jopa ta begi Masa Gadu. Te wan pisi hën Gadu lei mi wan soni a wan wojo limbo sunjan. Mi si wan soni kumutu a liba kuma gaan koosu sö. De panjëën a dee fö së buka ta saka, hën a ta ko te a ko dou a mi fesi. 6 “Hën mi luku ën dendu diin. Hën mi si hii pei mbeti u goonliba ku fou ku dee soni ta waka ta hai ku bëë a goon tuu nëën dendu. 7 Hën mi jei wan sëmbë taki da mi taa: ‘Womi Petuisi, hopo kii dee soni aki njan.’ 8 “Hën mi taa: ‘Wë nönö, Masa, ma sa njan dee lö soni dë, kwetikweti. U tjina. Ma njan de wan daka.’ 9 “Hën di töngö toona taki da mi möön taa: ‘Wë nönö, womi. Te Masa Gadu taa wan soni bunu u njan, nöö ja musu fia ku ën taa an bunu.’ 10 “Nöö sö mi si di soni nango ta ko a mi te dou dii pasi, ufö a toona hai go a liba baka. 11 “Nöö di juu dë seei, hën dii womi dou a di wosu ka mi bi dë. Wan sëmbë fu Sesalia hën bi manda de ko a mi. 12 Nöö hën di Akaa u Masa Gadu taki da mi taa be mi go ku de wante, ma musu buuja seei. Nöö hën mi ku de sikisi biibima u Masa Jesosi fu Jopa i si aki, sö u go ku de. Nöö hën u nango te u go dou a Sesalia a di wosu u di womi di bi manda kai mi. 13 “Nöö hën di womi taki da u taa a bi si wan basia u Masa Gadu Köndë taanputaanpu nëën wosu dë. Hën di basia taki dëën taa a musu manda sëmbë go a Jopa go kai mi, Simon Petuisi, ko nëën. 14 Hën di basia taki da di womi taa, fa mi o ko nëën dë, nöö mi o taki dëën fa Masa Gadu sa puu ën ku dee sëmbë fëën a bëë u dee hogi u de de bi du. 15 “Nöö di mi jei sö, nöö hën mi seti fan ku di womi ku dee sëmbë fëën, hën wantewante dë di Akaa u Masa Gadu ko a de liba. Leti kumafa a bi ko a u a fesi, sö a ko a de liba tu. 16 “Nöö fa mi si di soni pasa ku dee sëmbë dë, nöö mi mëni di soni Masa Jesosi bi taki da u taa: ‘Johanisi bi ta dopu unu ku wata, ma Masa Gadu o dopu unu ku di Akaa fëën.’ 17 “Wë nöö fa i si mi si di soni pasa dë, nöö ma a' soni u taki möön. Masa Gadu ta du ën wooko. Biga a da dee oto köndë sëmbë di wan seei soni di a bi da u di u piki di buka u Masa Jesosi Keesitu. Wë nöö ma tjika u tapa Gadu a di soni di a ta du e.” Sö Petuisi piki dee sëmbë. 18 Nöö di dee sëmbë dee bi ta fia ku ën dë jei sö kaa, nöö hën de kabuka pii awaa. Nöö hën de bia ko ta gafa Masa Gadu taa: “Ke baa, awaa u ko sabi taa na u Isaëli sëmbë wanwan Masa Gadu jabi pasi da e, ma a ta da hii sëmbë pasi u de disa dee hogilibi u de ko feni di libi u teego!” Nöö sö wan gaan soni dee sëmbë dë ko fusutan di ten dë. 19 Wë nöö ˻kumafa u bi taki kaa taa˼ di juu ten de bi kii Sitefani, nöö hën de toona ko ta sitaafu dee oto biibima u Masa Jesosi tee nöö hën dee biibima bi kule kumutu a Jelusalen paaja go a sömëni oto köndë. So u de go te a dee longi köndë, kuma Finisia, kuma Sipuusi, te kisi di köndë de kai Antiokia. Nöö fa de go dë, nöö de ta konda di buka u Masa Jesosi nöömö, ma Isaëli sëmbë wanwan de ta kondëën da. 20 Ma nöö te wan pisi, hën wanlö biibima u Masa Jesosi fu Sipuusi köndë ku wan oto köndë de kai Sileni, hën de go na Antiokia go ta konda di buka da dee sëmbë na u Isaëli. 21 Nöö fa de ta du dë, nöö Masa Gadu dë ku de nëën te sömëni hia sëmbë piki di buka bendi ko a di së u Masa Jesosi. 22 Hën de dë te wan pisi, nöö hën dee biibima u Masa Jesosi dë a Jelusalen jei taa sö wan soni ko pasa a Antiokia. Nöö hën de manda Banabasi go haika. 23 Nöö hën Banabasi go dou. Nöö di a go dou, hën a si taa Masa Gadu dë ku dee sëmbë tuú, ta tja de ku di bunuhati fëën. Nöö hën a wai ku de te na soni. Hën a da de taanga taa: “Dee sëmbë aki, un musu fika a Masa Jesosi leiki nöömö ta biibi ën ku wan hati nango.” 24 Wë nöö di Banabasi aki, a bi dë wan bumbuu sëmbë seei ta biibi taanga a Masa Jesosi liba. Nöö a dë ku telu a di Akaa u Masa Gadu leiki. Nöö fa a ko na Antiokia dë, hën sömëni oto sëmbë u di köndë möön bia ko a di së u Masa Jesosi. 25 Nöö hën de sai dë te wan pisi, hën Banabasi kumutu a Antiokia go a Taasusi go suku Saulosu. 26 Hën a go ta suku ën tefa a ko si ën, nöö hën hën ku ën toona ko na Antiokia baka. Nöö hën de tu womi fika wan hii jaa ku dee hia biibima naandë ta lei de dee soni u Masa Jesosi. Nöö a Antiokia dë, ala fosu sëmbë seti ta kai dee biibima u Masa Jesosi Keesitu sëmbë. De an bi ta kai de sö a fesi. 27 Nöö di juu ten dë, wanlö sëmbë dee ta kisi fan a Gadu, hën de kumutu a Jelusalen ko na Antiokia. 28 Nöö wan u de de kai Agabusi, di Akaa u Gadu bi dë nëën liba, hën a hopo konda taa abiti möön nöö wan gaan hangi o ko. (Nöö sö a pasa tuu a di juu ten Kalaudio bi dë di Gaan Könu a Loomë.) 29 Nöö di de jei sö kaa, hën dee biibima u Masa Jesosi taa de kë heepi dee otowan u de a Judea Köndë pasa di hangi. Nöö hën de pii möni te de kaba. Hiniwan u de da kumafa a sa da, hën de tja di möni ko mökisi. 30 Hën de buta di möni a Banabasi ku Saulosu maun u de tjëën go da dee tiima u dee biibima u Masa Jesosi, dee ta dë a Jelusalen. Nöö hën de go.

Tjabukama 12

1 Nöö di juu dë, wan oto Helodi bi ko dë könu, nöö a ta buuse dee sëmbë u Masa Jesosi tee na soni. Nöö hën a manda sëmbë go kisi so u de söötö a dunguwosu faa da de sitaafu a bakaten. 2 Ma nöö di baaa u Johanisi de kai Jakobosi, hën di könu manda sëmbë kii ën ku së ufangi wantewante dë. 3 Nöö fa di könu du dë, nöö a suti seei da dee Dju sëmbë dee an ta biibi a Masa Jesosi. Nöö di a si taa a suti da de, hën a toona manda sëmbë go kisi Petuisi söötö a dunguwosu. (Nöö di juu dë, a bi dë di ten u di jaa di dee Dju sëmbë ta njan dee gaan daka u de de kai Pasika. Nöö a dee lö daka dë, de ta njan bëëë söndö sooda.) 4 Nöö hën de tja Petuisi go söötö a dunguwosu. Hën de kai teni-a-sikisi sodati fu de musu ko watji ën fu an musu kumutu. Hiniwan ten fö u de ta dë ku ën ta watji ën, te dee disi kumutu, otowan ko. Hën Könu Helodi taa: “Te dee daka u Pasika pasa kaa, nöö mi o tja Petuisi go a kuutu a hii lanti fesi, ˻be de si fa mi o mandëën go kii˼.” 5 Nöö fa Petuisi dë a dunguwosu dë, nöö dee oto biibima u Masa Jesosi dë a wan kamian ta begi Masa Gaangadu dëën nöömö taangataanga seei. 6 Nöö hën de dë wan daka tefa ndeti, nöö kuma amanjan sö de o tja Petuisi go a di kuutu. Hën Petuisi sai dë ta duumi. De bui ën ku tu sodati mökisi maun ku maun, dee oto sodati dë a dööbuka ta watji ën. 7 Te u Petuisi mëni, hën wan basia u Masa Gaangadu köndë ko a di kamba dë. Fa a ko dou, nöö hii di kamian ko limbo gbegede kuma de sëndë faja nëën. Hën di basia tuwë maun seki Petuisi weki. Hën a taki dëën taa: “Womi, hesi, hopo!” Hën Petuisi weki, hën dee këti bi dë nëën maun lusu wante kai a goon. 8 Hën di basia toona taki dëën taa: “Womi, hopo bisi dee koosu fii, nöö i tuusi i susu a i futu.” Hën a hopo bisi. Hën di basia taa: “Söö. Tei di gaan koosu fii tapa i sinkii, nöö i ko boo go.” 9 Hën de go. Di basia dë nëën fesi, Petuisi dë a baka. Hën de ta waka nango u de kumutu a di dunguwosu. Ma Petuisi an sabi taa di basia dë tuutuu soni, a ninga taa soni a ta sunjan ku wojo limbo. 10 Hën de ko dou a di fosu lö u dee sodati. Hën de pasa. Hën de go dou a di u tu lö, hën de pasa. Hën de ta waka tefa de go dou a di gaan felu nëngë döö di i ta jabi fii ko kai a döö. Nöö di de ko dou nëën, hën a jabi ën seei da de, hën de pasa kai a sitaati. Hën de ta waka langalanga te de go dou a wan kamian. Hën djee, Petuisi an si di basia möön. A go disëën a sitaati dë. 11 Hën wante dë, hën Petuisi wojo ko limbo. Hën a taa: “Aaaa, mi saandi pasa awaa. Masa Gaangadu hën manda wan u dee basia fëën ko puu mi a Könu Helodi maun. Dee Dju sëmbë an o feni mi fu de du ku mi kumafa de kë möön.” 12 Nöö di a sabi sö kaa, hën a pasa go dou a di wosu u Malia, di mama u Johanisi Maikusi, ka sömëni sëmbë bi ko mökisi ta begi Masa Gaangadu dëën. 13 Hën a go naki di döö kökökökö. Te wan pisi hën wan mujëë saafu de ta kai Looda ko u ko jabi di döö, 14 hën a jei Petuisi töngö. Hën a sabi taa hën. Ma nöö a wai te a fëëkëtë u jabi di döö dëën. Hën a toona kule go taki da dee sëmbë taa: “Dee sëmbë o, Petuisi ko aki e! A dë leti a dööbuka dë.” 15 Ma dee sëmbë dë a di wosu dendu an kë biibi. De taki da di mujëë mii taa: “Lëgëdë fii. Soni i ta mindi.” Hën di mujëë mii toona taki taa: “Nönö, na lëgëdë. A sai dë tuu.” Hën de ta fia ku ën tee nöö hën de taa: “Na Petuisi i ta jei. Di akaa fëën, hën i ta jei dë taa hën.” 16 Di juu dë, Petuisi sai dë ta naki di döö nöömö, te nöö hën de ko jabi dëën awaa. Hën de ko si ën këdë. Hën de taa: “Wooo maingë, di soni aki bigi da u. Petuisi tuu.” 17 Hën Petuisi tapa maun da de taa: “Wan fan taanga e, dee sëmbë.” Hën a konda da de fa Masa Gaangadu puu ën a di dunguwosu. Hën a taki da de taa de musu piki Jakobosi ku dee oto biibima u Masa Jesosi taa sö Gadu puu ën a dunguwosu. ˻Biga di juu dë wan baaa u Masa Jesosi de kai Jakobosi, hën ko dë wan fesima u dee biibima a Jelusalen.˼ Nöö di Petuisi fan sö te a kaba, nöö hën a kumutu dë go tjubi. 18 Di dobooko fëën hën dee sodati dë a di dunguwosu ko fanjaan. Hati u de latja biga de an si Petuisi möön, nöö de an saandi pasa ku ën möönsö tu. 19 Nöö di Könu Helodi ko jei, hën a manda sëmbë u de go suku Petuisi. Hën de suku ën te de wei, de an si ën möönsö. Nöö hën di könu manda kai dee sodati dee bi ta watji Petuisi. Hën hën ku de kuutu di soni te de kaba, de an sabi fa u piki ën. Nöö hën di könu toona kai oto sodati u de ko kii dee di dë puu. Sö Könu Helodi du tefa a kaba, nöö hën a kumutu a Judea go a Sesalia go tan wan pisiten. 20 Wë nöö di juu dë, hën dee sëmbë fu di köndë de kai Tilusi ku di de kai Sidon, de ku Könu Helodi bi a' soni te a bigi. Nöö hën dee sëmbë u de tu köndë dë fiti buka makandi u de go fan ku di könu be hati fëën kötö. Biga a di köndë u di könu dee sëmbë bi ta bai njanjan ta libi, hën mbei de kë toona ko bunu ku ën baka. Nöö hën de waka te de ko dou a Könu Helodi köndë. Nöö hën de go mbei guwenti ku wan sëmbë de kai Balitusi. Hën bi dë wan futoou futuboi u di könu ta seeka soni dëën nëën wosu. Hën mbei de go mbei guwenti ku ën. Nöö bakaten bifö de o go a di könu. 21 Nöö hën de buta wan daka. Hën di di daka dou, hën di könu bisi dee könu bisi fëën tee a kaba. Hën a go sindo fëën nëën könu sutuu a hii sëmbë fesi. Hën a fan ku lanti. 22 Hën di a fan tefa a kaba, hën dee sëmbë dee haikëën dë bai taa: “Wooolo maingë, di sëmbë di fan di fan aki, na libisëmbë möön e! Wan gadu hën fan di fan aki!” 23 Nöö fa de bai dë, nöö a kai ku di könu seei. Hën wante dë hën wan basia u Masa Gaangadu Köndë tjökö maun nëën. Biga a tei di hei di Gadu nöö musu feni. Hën a buta bitju kisi ën a bëë ta njan mën tefa a kii ën piii. Sö wan soni pasa ku Könu Helodi fu di a hopo hënseei sö. 24 Ma nöö di buka u Masa Gaangadu hën a dë ta paaja nango nöömö. Möönmöön sëmbë ta jei ën ta piki këdë. 25 Nöö hën Banabasi ku Saulosu tja di möni di de bi pii naandë go da dee Jelusalen sëmbë tefa de kaba. Nöö hën de tei di kijoo de kai Johanisi Maikusi hën de toona go na Antiokia baka ka de bi kumutu.

Tjabukama 13

1 Nöö dee biibima u Masa Jesosi fu Antiokia, de abi wanlö sëmbë a de dendu ta kisi fan a Gadu, ku wanlö otowan ta lei sëmbë soni fu Masa Jesosi. Wan da Banabasi, ku wan baakama de kai Simion, ku wan de kai Lusia u Sileni köndë, ku wan de kai Manën. Hën ku Könu Helodi bi kiija a wan wosu. Ufö i abi Saulosu. Sö de feifi sëmbë bi dë a dee Antiokia biibima dendu ta heepi de. 2 Nöö hën de dë te wan daka, hën de ko miti u begi Masa Gadu. De dë ta begi ën ta hopo ën në söndö njan. Te wan pisi nöö hën di Akaa u Gadu ko taki da de taa be de buta Banabasi ku Saulosu apaiti dëën faa manda de go a wan wooko. 3 Nöö hën de begi go dou söndö njan tefa de kaba. Nöö hën de tei Banabasi ku Saulosu hën de buta maun a de wëi de da di wooko tefa de kaba. Hën de manda de go. 4 Nöö fa di Akaa u Gadu kai Banabasi ku Saulosu a di wooko dë, nöö hën de go a wan köndë de kai Selusia. Hën de tei zeboto, hën de pasa go a di gaan paati de ta kai Sipuusi. 5 Hën de go tjökö a wan köndë u di paati de ta kai Salami. Nöö hën de go a dee keikiwosu u dee Dju sëmbë u di köndë go konda di buka u Masa Gadu da de be de jei. Nöö fa de ta du dë, nöö di kijoo de kai Johanisi Maikusi bi dë ku de ta heepi de. 6 Nöö hën de kumutu dë. Hën de ta waka langalanga hii di paati ˻ta konda di buka u Masa˼. Te wan pisi hën de go dou a di oto së u di paati a wan köndë de ta kai Pafosi. Hën de go si wan tofuma de ta kai Baliesosi. Hën da Elimasi. A dë wan Dju sëmbë ta mbei hënseei kuma wan tjabukama u Masa Gadu, ma na tuu seei. 7 Nöö di tofuma aki bi nama ku di gaama u di paati. Hën de kai Seligiusi Paulosu. Nöö di gaama dë, a dë wan sëmbë abi bunu pakisei. Nöö fa de tu tjabukama u Masa Jesosi ko dë, nöö hën di gaama jei, hën a kai de taa be de ko nëën ko konda di buka u Masa Gadu dëën. 8 Nöö hën de go u go konda di buka dëën. Ma nöö hii fa de ta kondëën, di tofuma sai leti dë ta suku u poi di buka. An kë di gaama piki seei. 9 Nöö hën di Akaa u Masa Gadu ko hebi a Saulosu liba. (Hën seei da Paulosu e.) Nöö hën a luku di tofuma diin. 10 A taa: “Mi ku i miti aki tide, i didibi womi mii, ju felantima u hii bunu u mundu. I ta ganjan sëmbë ku dee köni tofu fii di i abi tumisi. Faandi mbei i ta bia di buka u Masa Gadu ta mindi soni dëën? 11 “Wë Masa Gadu o seeka i. Wojo fii o booko, nöö joo tan wan pisiten möön bifö joo si soni ku di wojo fii dë möön.” Nöö fa Paulosu fan dë, hën wantewante di tofuma si wan bundji baakabaaka ko tapëën wojo, a fika a ta waka ta tuwë maun ta suku sëmbë fu de musu panjëën a maun tja. 12 Nöö hii fa de du dë, di gaama sai leti dë ta luku. Hën di a si sö kaa, nöö a biibi awaa. Biga dee soni u Masa de bi taki dëën dë, de foondo ën. 13 Nöö hën Paulosu ku dee sëmbë fëën, hën de tei wan boto a Pafosi pasa go dou a di pisiwata de ta kai Panfilia a wan köndë fëën de kai Peliga. Nöö di de go dou dë, hën Johanisi Maikusi kumutu disa de toona go fëën a Jelusalen baka. 14 Hën de kumutu a Peliga pasa go a di pisiwata de ta kai Pisidia. Hën de go dou a wan köndë de kai Antiokia möön, ma disi dë fu Pisidia Köndë. Hën de dë tefa di saba daka, hën de go sindo a di keikiwosu u dee Isaëli sëmbë. 15 Di juu dë, dee keiki tiima ta lesi di Buku u Gadu da dee sëmbë ko dë kumafa de bi guwenti. De ta lesi a di pisi u dee wëti dee Mosesi bi kisi a Gadu ufö de toona ta lesi di u dee fesiten tjabukama tu. Nöö baka u di dë, hën de manda sëmbë hakisi Paulosu ku Banabasi taa: “Dee sëmbë, fa un ko mökisi ku u aki, ee un a' wan soni u taki di sa da u hati, nöö un tuwë ko boo jei.” 16 Nöö hën di de kai de sö kaa, hën Paulosu hopo taanpu a pë. Hën a seti ta fan ku de ta tuwë maun taa, “Dee sëmbë, mi da unu piimisi e, un dee Isaëli sëmbë kuma miseei ku un dee oto lö sëmbë dë aki tuu, hiniwan fuunu di ta biibi Masa Gadu ta lesipeki ën. Mi o fan wan fan ku unu aki nöö un haika bunu o. 17 “Wë kumafa un sabi kaa, di Gadu fuu di u ta dini aki, hën bi tei dee gaan sëmbë fuu u de ko hën sëmbë. De bi dë a Egepiti köndë, nöö hën a kiija de tefa de ko gaan hia sëmbë. Hën a puu de a di köndë dë ku di gaan kaakiti fëën tja go a di sabana. 18 Aluwasi fa de hogi seei ma a ta tai hati ta tja de a di sabana te dou hii föteni jaa. 19 Hën a ta heepi de ta feti da de te de wini hii dee sëbën pei sëmbë dee bi dë a di köndë de kai Kaana. A puu de dë, nöö hën a da dee gaan sëmbë fuu di köndë fu de libi nëën. 20 “Nöö hën de libi ala te dou kuma föhöndö-ku-feifiteni jaa longi. Hii di ten dë, Gadu ta da de tiima ta heepi de. Nöö hën de dë tefa de pai Samueli, hën a ko dë wan tjabukama u Masa Gadu. 21 “Te wan pisi, hën dee gaan sëmbë fuu ko a Samueli, hën de begi ën taa be a da de wan könu u tii de. Hën Gadu da de Saulosu, di womi mii u di tata de kai Kisi, sëmbë u di lö u Benjamin. Hën Saulosu tii de föteni jaa longi. 22 “Hën Masa Gadu puu ën, hën a buta Dafiti ko könu nëën kamian. Nöö fa Dafiti sai dë, Gadu bi kai ën soni e. A taa: Di womi mii u di tata de kai Isai, fasi fëën ta kai ku mi a hii futu. Hën o piki mi buka ta du hii soni kumafa mi kë. Sö Masa Gadu taki fu Dafiti. 23 “Ma nöö Gadu bi paamusi taa a o manda wan Heepima da u dee Isaëli sëmbë faa puu u a hogi basu. Hën o dë wan bakamii u Dafiti. Nöö hën i si u dë te di ten u dë aki, hën di Heepima ko tuu. Hën da di bakamii u Dafiti de kai Jesosi. 24 “Ma nöö bifö Jesosi ko, nöö Johanisi di Dopuma bi ko kaa, hën a ta bai basia ta konda da hii dee sëmbë u Isaëli köndë taa de musu disa di hogilibi u de bia ko tei dopu. 25 “Nöö hën de dë te Johanisi dë fa u kaba di wooko fëën, hën a taki da de taa: ‘Andi un ninga? Un ninga taa di Heepima di Gadu bi paamusi taa a o ko, hën disi nö? Nönö, nëën disi eti e. Ma wan fëëë, a o ko a mi baka nöömö. Nöö te a ko, nöö a o hei möön mi gaanfa. Ma bumbuu tjika seei u sa lusu di susu fëën puu nëën futu.’ Sö Johanisi taki. 26 “Wë nöö dee sëmbë u mi aki, un dee bakamii u Abahamu kuma mi seei, ku un dee oto sëmbë dee ta biibi Masa Gadu ta lesipeki ën aki, un tuu haika mi e. Di buka di Masa Gadu manda ko taa sö a sa puu sëmbë a hogi basu, nöö u wë a manda di buka da e. 27 “Nöö dee oto sëmbë fuu a Jelusalen dë ku dee hedima fuu, de an bi sabi taa Masa Jesosi hën da di Heepima e. Fa de ta lesi dee pampia u dee fesiten tjabukama u Masa Gadu hiniwan saba dë seei, ma töku de an bi sabi ën. Nöö hën de du hogihogi ku ën leti kumafa dee tjabukama bi taki a fesi. 28 Biga hii fa de an sa feni na wan föutu nëën fu de musu kii ën, ma töku de begi Pilati faa kii ën nöö. 29 “Leti kumafa di Buku u Masa Gadu taki ën dë, nöö sö de du ku ën tefa de kaba këë, hën de puu ën a di lakpa pau tja go bei. 30 “Ma Masa Gadu toona weki ën baka e, dee sëmbë. 31 Nöö hën dee bakama fëën toona si ën baka ku deseei wojo. A nango ta ko a de te dou sömëni daka. Hën ku dee lö sëmbë dë bi kumutu a Galilea ta waka ta lontu makandi te dou a Jelusalen. Nöö fa u dë aki, dee lö sëmbë dë fika ta konda dee soni fëën nöömö da u dee oto Isaëli sëmbë be u jei. 32 “Nöö hën awaa u seei ko a unu aki ko tja di bunu buka u Masa Gadu dë ko konda da unu 33 taa dee soni dee a bi paamusi dee gaan sëmbë fuu, de ko pasa awaa da u dee bakamii u de. Biga Masa Gadu puu Jesosi a dëdë toona weki ën baka tuu. “Wë wan sabi fa de bi taki a di Buku u Gadu nö? De taki ën a di u tu kanda u di Kanda Buku, taa: Tide mi tja i ko buta a lanti fesi, be de si taa ju da mi Mii, mi da i Tata. Sö Gadu bi taki u di Heepima di o ko. 34 Nöö a wanlö oto pisi u di Buku a taki u di fa a o weki ën puu a dëdë fu sinkii fëën an musu poi kaba a sösö. Biga a taa: Dee gaan bunu dee mi bi paamusi Dafiti ku mi bunu hati, mi o da unu de nöömö. 35 Hën a taa: Di Sëmbë fii di dë apaiti da i, ja o disëën a dëdë köndë fu sinkii fëën poi kaba a sösö. Könu Dafiti wë sikifi sö e. 36 Ma nöö fa a taki ën dë, na hënseei a taki dë e. Nönö. Biga fa a bi sai dë, a bi ta libi ku dee oto sëmbë u di ten ala ta du dee soni Masa Gadu kë tefa juu fëën dou a dëdë. Hën de tjëën go bei a dee gaan sëmbë fëën bandja. Sinkii fëën sai dë tefa a poi kaba a sösö. 37 “Ma di Sëmbë Masa Gadu bi weki puu a dëdë köndë u ta taki aki, sinkii fëën an bi poi möönsö e. Hën wë da di sëmbë Dafiti bi taki. 38 “Nöö dee sëmbë u mi aki, un haika mi bunu. Fa mi ta fan ku unu aki, un musu fusutan mi. A Masa Jesosi di pasi jabi da u fu Masa Gadu an hoi u a bëë möön e. 39 Dee wëti u kisi a Mosesi an sa mbei u ko limbo a Gadu wojo möönsö, biga de an sa puu u te dee hogilibi fuu an fika a u liba. Ma awaa a ko dë taa hiniwan sëmbë di ta biibi Masa Jesosi ta piki ën buka, nöö Gadu sa puu dee hogilibi fëën nëën liba. Boo taa hii dee soni di dee wëti an bi sa du da u, Masa Jesosi sa du da u fa u dë aki. 40 “Nöö un musu mëni unu seei fu di soni an musu pasa ku unu di dee tjabukama u Gadu bi taki a fesi e. De bi taa: 41 Haika, dee sëmbë dë. Fa un ta mbei tjö da di buka u Masa Gadu dë, un ko luku wan soni aki di o toobi unu, nöö un go kaba a sösö. Biga di soni di mi o du a di ten fuunu aki, nöö wan o biibi. Ee sëmbë puu ën da unu seepi, wan o piki. Sö dee fesiten tjabukama bi sikifi. Ma na sö a musu pasa ku unu e.” Sö Paulosu fan ku dee sëmbë tefa a kaba. 42 Nöö di de kumutu a keiki, hën dee sëmbë hakisi Paulosu ku Banabasi taa te saba möön, nöö be de toona ko a de ko lei de di soni möön fini. 43 Nöö hën de go. Nöö di de nango, hën wanlö hia Dju sëmbë ku wanlö otowan na Dju ma de ko ta begi Masa Gadu tu, hën de ko ta waka a Paulosu ku Banabasi baka. Hën Paulosu ku Banabasi fan ku de. De da de hati taa fa de ta libi dë ta mëni Masa Gadu faa tja de ku di bunuhati fëën dë, nöö be de ta libi sö go dou. 44 Hën de dë tefa saba daka möön. Nöö hën gaan së u di köndë hai ko makandi u ko haika di buka u Masa Gadu. 45 Ma nöö fa dee oto Dju sëmbë u di köndë ko si fa dee hia sëmbë ta haika di buka, nöö hën de ko ta haun seei. Hën de sai dë ta fia ku Paulosu ta kosi ën. 46 Ma Paulosu ku Banabasi an fëën seei. Hën de taki da de taa: “A bi fiti fuu konda da unu Isaëli sëmbë fosu di buka u Masa Gadu. Ma di wan këën hën un buta unu seei sösö fasi te wan sa feni di libi u teego, wë nöö woo disa unu go a dee oto köndë sëmbë na u Isaëli e. 47 “Biga Masa Gadu fan ku u kaa, a taa: Mi buta unu kuma wan lampu faja u limbo di pasi da dee oto köndë sëmbë, be hii pei sëmbë u goonliba feni di heepi u Gadu.” Nöö sö Paulosu taki da de te a kaba. 48 Nöö di dee oto köndë sëmbë na u Isaëli jei fa a fan, nöö hën de wai. Hën de ko ta hei di buka u Masa Gadu taa a dë wan bumbuu buka. Nöö hën dee sëmbë dee a kai da u de feni di libi u teego, hën de piki bendi ko a di së u Masa Jesosi. 49 Nöö baka u di dë, hën di buka u Masa paaja a hii dee köndëköndë u di pisiwata dë. 50 Nöö hën dee Dju sëmbë hati boonu, hën de hopo go a dee hedima ku wanlö nëbai mujëë u di köndë, dee ko ta biibi Masa Gadu. Nöö hën de taki da de taa dee sëmbë dee ta tja di buka dë, na bumbuu sëmbë de dë. Nöö hën dee hedima ku dee oto sëmbë dë piki, hën de buta ku dee Tjabukama u Masa Jesosi jaka puu a di pisiwata dë. 51 Nöö hën di de jaka de sö kaa, hën Paulosu ku Banabasi naki dee susu u de puu di sandu u di köndë tuwë disa dë da de, ˻fu dee sëmbë u di köndë si taa ee Masa Gadu o sitaafu di köndë dë, nöö na de mbei möön. Biga de konda di Buka fëën da de kaa.˼ Nöö hën de go u de. Hën de pasa go dou a wan köndë de ta kai Ikonium. 52 Nöö dee biibima u Masa Jesosi dee fika a di pisiwata dë, nöö de dë ku wai seei. Biga di Akaa u Masa Gadu ta wooko a de liba.

Tjabukama 14

1 Nöö kumafa u taki dë, Paulosu ku Banabasi bi go a di köndë de kai Ikonium. Nöö hën de go a di Dju keikiwosu kumafa de bi guwenti. Hën de go konda di buka u Masa Jesosi da de. Nöö fa de kondëën tjika dë, hën sömëni sëmbë ko piki di buka bendi ko a di së u Masa Jesosi, Dju sëmbë ku na Dju sëmbë tuu. 2 Ma wanlö Dju sëmbë dë a di köndë tu, de an kë piki di buka. Nöö de ta poi dee biibima u Masa Jesosi da dee oto sëmbë u di köndë dee an dë Dju sëmbë. 3 Ma nöö fa dee sëmbë ta du ku de dë seei, ma töku Paulosu ku Banabasi fika a di köndë dë longi ta konda di buka söndö fëëë. De ta taki da de nöömö taa Masa Jesosi an ta libi ku u ku di fuu libi, ma a ta libi ku u ku di fëën bunuhati. Nöö hën Masa Gadu nama ku de, a da de kaakiti u de du peipei soni, foombofoombo wan, be sëmbë sabi taa fa de ta konda di buka dë nöö tuutuu soni de ta taki. 4 Nöö hën de dë te nöö hën dee sëmbë u di köndë ko paati a tu. Hafu dë a di së u dee Dju sëmbë, hafu u de dë a di së u dee Tjabukama. 5 Nöö hën dee Dju sëmbë ku dee otowan na bi kë di buka, ku dee hedima u de, de tuu fiti buka taki taa de o buta ku dee Tjabukama naki de ku sitonu kii. 6 Ma nöö hën di dee Tjabukama jei sö, nöö hën de kule kumutu dë go. Hën de ta waka ta lontu a dee köndëköndë u di pisiwata de kai Likonia dë, kuma Lisita ku Deebi. A hii di pisiwata dë tuu de ta waka ta lontu, 7 ta konda di bunu buka u Masa Jesosi nöömö da sëmbë. 8 Nöö a di köndë de kai Lisita dë, nöö wan lan womi bi sai dë. Söseei de pai ën, an hopo waka wan daka a goonliba. 9 Hën a dë sindosindo ta haika di fan u Paulosu. Te wan pisi hën Paulosu bia luku ën diin, nöö hën a si taa a abi biibi tjika fu Gadu sa kulëën be a ko bunu wante. 10 Hën a bai taa: “Womi, hopo taanpu a pë!” Hën a hopo vu taanpu, hën a ko ta waka ta lomboto. A ko bunu gbegede. 11 Wë nöö dee sëmbë u di köndë dë an sabi Masa Gadu. De abi wanlö oto gadu u de de ta begi. Nöö fa de si di soni Paulosu du dë, nöö hën de ko ta bai a di Likonia töngö u de taa: “Dee sëmbë aki eee, dee gadu fuu bia ko libisëmbë saka ko a u ooo!” 12 Nöö hën de seti ta kai Banabasi Jupitë. Hën da di hedima u dee gadu u de. Nöö Paulosu de ta kai Mekui, biga hën da di basia u dee gadu u de. Biga Paulosu hën ta fan möön di otowan. 13 Nöö di gaduwosu u di gadu u de de kai Jupitë dë leti a wan së u di köndë. Nöö hën di basi fëën jei di dee sëmbë ta bai taa sö Jupitë ko, hën a go tei wanlö kau ku wanlö hia folo tja ko buta a di nëngë dööbuka u di köndë. Hën ku hii dee sëmbë u di köndë o kii dee mbeti dë tjuma tuwë da Paulosu ku Banabasi kumafa de ta tuwë njanjan da dee gadu u de. 14 Te wan pisi, nöö hën Banabasi ku Paulosu ko jei taa sö wan soni de o du. Nöö a hogi a de tee de tënë de koosu kule go a dee sëmbë mindi 15 ta bai taa: “Dee sëmbë aki, andi u ta du aki eee! Un disa ooo, gaantangi un disa! U seei da sösö sinkii sëmbë kuma unu tu! Ma u ta tja wan bunu buka ko da unu taa be un disa dee sösö soni un ta begi aki, nöö un bia ko ta begi di libilibi Gadu di mbei hii soni, wata ku tela, goon ku liba, fou ku mbeti ku libisëmbë, hii soni a mbei. Nöö hën fuun biibi e. 16 “Nöö a fesi Gadu bi disa sëmbë fu de ta libi u de kumafa de kë. 17 Ma tökuseei a bi seti dee soni fëën buta fu sëmbë musu si sabi taa wan bunuhati Gadu dë nöömö. Nöö wan si ën nö? Biga te juu dou, a ta da unu tjuba. Te juu dou, a ta mbei dee soni i paandi göö fuun ta feni soni u njan. Un dë ku wai. ˻Da a dë taa un musu sabi taa di lö Gadu dë hën da di tuutuu Gadu u mundu.˼” 18 Ma fa Paulosu ta taki dë seei, ma ku gaan möiti ufö hën u Banabasi tapa dee sëmbë fu de an kii dee mbeti da de. 19 Hën de dë te wan pisi, nöö hën wanlö Dju sëmbë kumutu a di köndë de kai Antiokia u Pisidia Köndë naandë, ku di oto köndë de kai Ikonium, ˻ka de Paulosu bi go a fesi,˼ hën de go dou a Lisita. Hën de ko ta fan ku dee sëmbë u di köndë ta poi dee Tjabukama u Masa Jesosi da de, tefa dee sëmbë tuu disa Paulosu ku Banabasi djee bia ko ta buuse de. Hën de naki Paulosu ku sitonu tee wan pisi, de ninga taa a dëdë. Nöö hën de hai ën gulululu a goon tja go tuwë a bandja së u di köndë. 20 Nöö hën dee biibima fu di köndë ko taanpu lontu ën. Hën a weki. Hën a hopo toona go a di köndë baka. Di dobooko fëën, hën hën ku Banabasi kumutu dë pasa go a di köndë de kai Deebi. 21 Hën di de go dou a Deebi, hën de ta konda di bunu buka u Masa Jesosi da dee sëmbë u di köndë dë tee wanlö hia sëmbë piki di buka bendi ko a di së u Masa Jesosi. Nöö hën de kumutu dë, hën de bia toona go a dee köndëköndë ka de bi waka kaa. De go a Lisita, Ikonium, ku Antiokia u Pisidia Köndë. 22 Nöö fa de ta waka nango dë, nöö de ta da dee biibima u Masa Jesosi taanga taa de musu tai hati ta biibi a Masa Jesosi nöömö. De ta taki da de taa: “Sö nöö a dë e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë i kë dë a di Tii u Gadu dendu ku telu, nöö i o tja hia sitaafu a goonliba aki.” 23 Nöö a hiniwan u dee keiki ka de Paulosu ta waka, de ta buta tiima. Nöö fa de ta buta de dë, nöö de ta du ën ku begi seei te de an ta njan. De ta begi da de ta buta de a Gadu maun fu di nëën de ta biibi. 24 Nöö hën Paulosu ku Banabasi kumutu a di pisiwata u Pisidia dë pasa go dou a di pisiwata de kai Panfilia baka. 25 Hën de toona go a Peliga. De go konda di buka u Masa Jesosi da dee sëmbë u di köndë dë te de kaba, nöö hën de kumutu dë. Hën de go a wan köndë de kai Atalia ˻di dë a di ze bandja˼. 26 Hën de go subi a boto. Nöö hën de pasa go dou a Antiokia di u Silia Köndë baka, ka de bi kumutu. Naandë dee sëmbë bi buta de a Gadu maun faa musu tja de ku di bunuhati fëën ta heepi de a di wooko. Nöö di di wooko kaba ufö, hën mbei de toona go ka de bi kumutu. 27 Nöö di de ko dou a Antiokia dë, hën de kai hii dee biibima u Masa Jesosi tuu u de musu ko mökisi be de jei unfa de bi waka. Nöö di de ko, hën de konda hii dee soni Masa Gadu bi du a de liba, fa a jabi di pasi da dee oto sëmbë dee na Isaëli sëmbë u de sa ko biibi a Masa Jesosi liba tu. 28 Nöö hën de fika wan hii pisiten ku dee biibima u Masa Jesosi na Antiokia naandë.

Tjabukama 15

1 Nöö di juu dë wanlö sëmbë kumutu a Judea Köndë ˻ko a Antiokia, ka Paulosu ku Banabasi dë˼. Hën de tja wan lei ko ta lei dee sëmbë fu Masa Jesosi taa ee ja koti i sinkii buta di maaka u Isaëli, nöö ja o feni di heepi u Gadu. Biga sö Gadu da Mosesi di wëti dë faa da dee sëmbë u Gadu. Sö de taki. 2 Ma di Paulosu ku Banabasi ko jei taa sö de ta lei, hën de ta fia ku de ta taki da de taa di soni an dë sö. ˻Biga ee i ko ta biibi a Masa Jesosi liba kaa, nöö an dë fanöudu fii musu hoi dee peipei wëti u Isaëli ufö Gadu o limbo fesi da i.˼ Nöö hën di fia ko wan gaan soni. Te wan pisi hën de ko si taa di taki musu koti. Hën de puu sëmbë u de manda go a Jelusalen go piki dee Gaan Tjabukama u Masa Jesosi ku dee oto tiima u keiki taki sö wan soni. Nöö unfa de musu du ku sö wan taki? Nöö Paulosu ku Banabasi ku wanlö oto biibima fu Antiokia dë, nöö de da dee sëmbë de puu fu go jei di taki da de. 3 Hën dee oto biibima u Masa Jesosi u di köndë tja de go buta a pasi. Hën de go. Nöö di de nango, hën de ta latja Finisia ku Samalia ta pasa. Nöö de ta piki dee Isaëli biibima a dee köndëköndë u dee pisiwata dë taa dee sëmbë na u Isaëli ko ta piki di buka awaa. Nöö di dee oto sëmbë u Masa Jesosi jei sö kaa, nöö de ta wai seei. 4 Nöö hën de ko dou a Jelusalen. Nöö di de dou, hën dee Gaan Tjabukama u Masa Jesosi, ku dee tiima u keiki, ku hii dee oto biibima u Masa Jesosi u Jelusalen tuu wai ku de. Hën de sindo kai kuutu. Hën de Paulosu konda da de hii dee soni dee bi pasa, kumafa Masa Gadu bi wooko a de liba di de bi ta tja di buka fëën ta konda. 5 Ma nöö i bi abi wanlö Faliseima a dee biibima dendu dë. Nöö di de jei taa sëmbë dee na u Isaëli sëmbë ko ta biibi Masa Jesosi, nöö hën de hopo. Hën de taa: “Fa dee oto köndë sëmbë ta ko ta biibi dë, nöö de musu koti di maaka a de sinkii e, ta hoi dee wëti u kisi a Mosesi. A musu dë sö nöömö. De musu abi sëmbë ta buta ku de be de hoi dee wëti dë.” Sö dee Faliseima taki. 6 Nöö di de fan sö te de kaba, nöö hën dee Gaan Tjabukama ku dee tiima u keiki toona kai kuutu baka fu de taki di soni u dee Isaëli wëti, ee a dë u de disa de, nöö de disa. Ee a dë u de hoi de, nöö de hoi. 7 Nöö hën de ta kuutu di soni nango ta ko tee, nöö hën Petuisi hopo. Hën a fan ku de. A taa: “Un dee sëmbë u mi aki, an dë u mi piki unu möön di fa Masa Gadu bi kai mi apaiti fu mi musu go konda di bunu buka fëën da wanlö oto köndë sëmbë na u Isaëli, be de ko ta biibi a Masa Jesosi liba. 8 “Nöö fa mi bi go dë, hën mi konda di buka da dee sëmbë. Nöö Masa Gadu sabi hii sëmbë hatiböö. A si taa de ko ta biibi ën tuutuu, hën a tei di Akaa fëën hën a da de kumafa a bi da u ën a fesi. Nöö fa a da de di Akaa fëën dë, hën da a tei de kaa. ˻An dë taa de hoi dee wëti u Mosesi möönsö ufö a tei de.˼ 9 “Nöö fa dee sëmbë sai dë, Masa Gadu ta luku u ku de tuu ku di wan wojo sabi taa fa u bi biibi ën a fesi, nöö sö nöö de ko ta biibi ën tu. Nöö hën a da de wan njunjun limbo hati kumafa a bi da u kaa. 10 Nöö hën un ko ta taki taa de musu hoi dee Isaëli wëti fuu. Wë nëën da pooba un ta pooba Gadu nö? Wë biga dee gaan sëmbë fuu a bi da dee wëti u hoi, nöö hën wë de an bi sa hoi de. Nöö söseei tu, u dee bakawan aki bi ta biinga u hoi de te u wei. Nöö hën un kë ko da dee njunjun biibima u Masa Jesosi dee wëti dë fu de hoi. Kwetikweti. Ma dë nëën e. 11 “Biga fa u ko a biibi aki, u sabi taa Masa Jesosi Keesitu hën nöö sa mbei u feni di heepi u Gadu. Na di hoi u ta hoi wëti, nëën o tja u pasa, ma Jesosi Keesitu nöö sa tja u ku hën bunuhati. “Nöö söseei a dë ku dee sëmbë dee na Isaëli sëmbë tu. An dë u de hoi dee wëti ufö Gadu sa heepi de e.” Sö Petuisi taki da de. 12 Nöö baka fëën, hën Banabasi ku Paulosu konda da de fa Masa Gadu bi ta wooko a de liba di de bi go a dee sëmbë na u Isaëli. A bi du sömëni foombofoombo soni kuma maaka, u de sa si taa Gadu buka de ta tja tuu. Nöö fa de ta fan dë, hën dee hia sëmbë naandë ko dë pii ta haika. 13 Nöö di de fan tefa de kaba, hën Jakobosi ˻di da wan u dee gaan tiima˼, hën a tei. A taa: “Un dee sëmbë u mi aki, un haika mi. 14 Wë u jei fa Petuisi fan dë kaa. A konda da u fa Masa Gadu seti pii sëmbë a dee sëmbë na u Isaëli sëmbë dendu u de ko sëmbë fëën. 15 Nöö fa a fan dë, a kai ku dee soni Masa Gadu bi buta dee fesiten tjabukama u de taki, taa: 16 Te wan pisi möön, nöö mi o toona ko a unu e. Nöö mi o ko seeka dee bakamii u Könu Dafiti. Biga de kaba a sösö kuma te wan wosu booko ja abi ën möön. Sö di lö u Könu Dafiti kaba a sösö tjika. Ma mi o toona hopo ën baka e, be a ko kumafa a bi dë. 17 Nöö fa mi o du ën dë, nöö dee oto sëmbë u goonliba o si, nöö de o suku u de ko sëmbë u mi tu. Dee oto köndë sëmbë na u Isaëli, dee mi tei u ko sëmbë u mi, de tuu o suku di pasi fu de sa ko a mi. 18 Sö Masa Gadu bi taki. Di Sëmbë di ta mbei sëmbë ko sabi dee soni dee a bi buta gaanduwe a fesi faa du, hën wë taki sö e. Sö di tjabukama bi sikifi, dee sëmbë. 19 “Wë nöö fa mi wegi di soni luku te kaba aki, nöö ma si kuma u musu toobi dee oto köndë sëmbë e, dee ko ta biibi Masa Gadu dë, fu de musu ta hoi dee wëti fuu Isaëli sëmbë. 20 Ma un boo mbei wan pampia manda piki de taa: Be de an njan njanjan di dee oto sëmbë ta tuwë da dee gadu u de. De an musu libi fanafiti a di së u manu ku mujëë. De an musu njan wan mbeti di dëdë sitaafu dëdë, buuu an kumutu nëën sinkii. De an musu njan soni buuu. ˻Dee disi, de da wëti de sa hoi, ma wan boo toobi de fu de hoi dee oto wëti u Isaëli.˼ 21 “Nöö ee de kë sabi soni möön fu dee wëti dee u kisi a Mosesi, nöö be de go a dee leima fuu go lei. Biga de ta taki soni u dee wëti dë a hii dee köndëköndë tuu, ka Isaëli keikiwosu dë. Gaanduwe de bi dë ku ën a fesi kaa te tide, hiniwan saba sëmbë ta dë a dee keikiwosu fuu ta lesi dee wëti ta puu da sëmbë u de musu sabi. Nöö ala fu de go ee de kë sabi de.” 22 Nöö di Jakobosi fan sö te a kaba, nöö hën dee Gaan Tjabukama u Masa Jesosi, ku dee tiima u keiki, ku dee oto biibima u Masa Jesosi tuu mökisi, de feni taa a taki bunu. Hën de taa a fiti fu de tei wantu fesima a de dendu manda go na Antiokia ku Banabasi ku Paulosu, ˻go piki de unfa de kuutu buta˼. Nöö hën de tei tu sëmbë dee dë fesima u de. Wan u de da Judasi, hënseei de ta kai Basabasi. Di otowan de kai Silasi. 23 Hën de mbei wan pampia fu de manda go da dee biibima u Antiokia taa: U dee Tjabukama u Masa Jesosi, ku dee oto tiima u keiki, dee sëmbë fuunu a Jelusalen aki, u ta mbei di pampia aki manda da un dee sëmbë na u Isaëli ta biibi Masa Jesosi na Antiokia, ku dee oto köndë u Silia, ku dee köndë u Silisia tuu. ˻U ta manda gaan odi da unu taa u dë.˼ 24 Nöö u jei taa wanlö sëmbë fuu ko a unu dë ko ta toobi unu ku di lei u de ˻taa un musu koti sinkii buta di maaka u Isaëli ufö Gadu o limbo fesi da unu˼. Fa de tja di lei ko a unu dë, nöö a mbei un ko ta pakisei fasifasi te nöö wan saandi fuun tei. Wë dee soni de taki dë, na u manda de e, fu de fan sö ku unu. 25 Nöö di u jei sö kaa, nöö hën u ko fiti buka puu wantu sëmbë a u dendu aki manda ko piki unu unfa u si di soni. Nöö ku de tu lobi mati fuu, Banabasi ku Paulosu, ku de dee sëmbë fuu o waka. 26 Wë un sabi Banabasi ku Paulosu kaa fa de dë, dee sëmbë. De dë wanlö sëmbë ta sei de hedi fu di në u Masa Jesosi Keesitu musu paaja. 27 Nöö dee otowan u ta manda da unu aki, de da Judasi ku Silasi. Nöö de da kotoigima u di soni di u ta sikifi manda da unu aki taa u taki sö. 28 Nöö a di së u di soni di ta toobi unu dë, nöö di Akaa u Masa Gadu ku u seei tu feni ën taa a bunu fu wa buta oto wëti da unu möönsö möön leki dee fanöudu wan u ta kai da unu aki taa: 29 Be wan njan dee soni de ta tuwë da dee gadu u de. Na be un njan soni buuu. Na be un njan wan mbeti buuu an kumutu nëën sinkii. Na be un libi fanafiti a di së u manu ku mujëë. Ee un hoi de fö wëti aki, nöö woon du bunu. Hën nöö u kë taki da unu. U ta manda gaan odi da unu. 30 Nöö di de mbei di biifi te de kaba, hën de manda dee sëmbë go. Hën de go dou na Antiokia. Hën de kai dee biibima u Masa Jesosi tuu ko makandi, nöö hën de da de di pampia di dee hedima a Jelusalen bi mbei da de. 31 Nöö di dee sëmbë lesi di biifi te de kaba, hën de wai. A da de hati seei. ˻Biga de si taa an dë u de buta deseei a dee hia Isaëli wëti basu.˼ 32 Nöö Judasi ku Silasi seei bi dë sëmbë ta kisi fan a Masa Gadu da sëmbë. Hën de fika na Antiokia dë wan hii pisiten ta fan ku dee sëmbë u Masa Jesosi, ta da de taanga u de tai hati ta hoi a di biibi nöömö. Nöö di de o toona go a Jelusalen baka a dee sëmbë dee bi manda de ko, nöö hën dee biibima u Masa Jesosi tja de go buta a pasi ku kötö hati. (( 34 Ma Silasi kai pakisei taa an o go möön, a o fika na Antiokia ufö.)) 35 Nöö Paulosu ku Banabasi fika dë tu. Nöö de ku wanlö hia oto sëmbë ta konda di buka nöömö, ta lei dee sëmbë u di köndë soni u Masa Jesosi. 36 Hën de dë te wan pisi, hën Paulosu taki da Banabasi taa: “Mati, un boo toona go ka u bi ta konda di buka, go haika dee sëmbë fuu a dee köndëköndë luku fa de ta du.” 37 Nöö di a taki sö, hën Banabasi taa a kë toona tja Johanisi Maikusi go ku de tu. 38 Ma Paulosu an kë faa musu go. Wë biga a bi disa de a Panfilia köndë kaa, an bi kë dë ku de a di wooko möön, hën mbei Paulosu an kë faa go. 39 Nöö hën di soni ko wan gaan fia da de te de paaja. Banabasi tei Maikusi hën de subi a boto hën de go a Sipuusi. 40 Nöö Paulosu kai Silasi fëën ku ën waka. Nöö di de o go, hën dee sëmbë u de a Antiokia, de begi Masa Gadu da de faa tja de ku ën bunuhati. Nöö di de begi sö tefa de kaba, nöö hën de go. 41 Hën de waka a dee pisiwata u Silia ku Silisia. Nöö fa de ta waka nango dë, Paulosu ta fan ku dee biibima fu Masa Jesosi dee ta ko makandi a dee peipei köndë ta da de taanga.

Tjabukama 16

1 Nöö hën Paulosu ku Silasi ta waka te de go dou a dee köndë de kai Deebi ku Lisita ˻ka Paulosu ku Banabasi bi konda di Buka kaa˼. Nöö hën de go si wan biibima u Masa Jesosi dë de kai Timoteo. Hën mama da Isaëli sëmbë, nöö hënseei ta biibi Masa Jesosi tu. Ma hën tata an dë Isaëli sëmbë, a dë wan Giiki sëmbë. 2 Nöö fa Timoteo sai dë, a abi bunu në a dee otowan fëën ta biibi Masa Jesosi a Lisita ku di oto köndë de kai Ikonium, de tuu ta gafëën fa a ta libi. 3 Nöö di hën ku de Paulosu ko miti, hën Paulosu kë faa musu go ku de. Hën a mandëën fu de koti di maaka nëën sinkii kumafa Dju sëmbë ta koti. Wë nöö di soni mbei a mandëën, fu di an kë Timoteo musu abi hogi në a dee Dju sëmbë a dee köndë dë. Biga de tuu sabi taa hën tata da Giiki sëmbë, nöö an bi koti di maaka. 4 Nöö hën de ta waka nango a dee köndëköndë. Nöö hii fa de nango dë, nöö di buka di dee Gaan Tjabukama u Masa Jesosi ku dee oto tiima u keiki a Jelusalen bi da de, hën de ta tja go da dee biibima fu de musu jei, be de hoi di taki kumafa de bi kuutu buta. 5 Nöö fa de ta du dë, nöö a ta heepi dee sëmbë u Masa Jesosi gaanfa, dee ta miti makandi a dee köndëköndë. Biga de ta kisi kaakiti nango fesi seei a di biibi, nöö hiniwan daka möön hia sëmbë ta piki di buka ta ko ta nama ku de. 6 Nöö di ten dë, de Paulosu bi kë go a di pisiwata de kai Asia go konda di buka. Ma nöö hën di Akaa u Masa Gaangadu bai de taa de an musu go ala. Nöö di a bai de sö kaa, hën de bia latja di pisiwata de kai Fiigia kisi Galasia. 7 Nöö di de ko zuntu ku di pisiwata u Misië, hën de ta suku unfa de sa du go dou a Bitinia köndë, ma di Akaa u Masa Jesosi toona tapa de möön fu de an go ala. 8 Nöö hën de go a oto köndë. De latja Misië kisi di köndë de kai Toasi. 9 Te wan ndeti, hën Paulosu si wan soni a wan wojolimbo sunjan. A si wan womi u wan pisiwata de kai Masadonia ko taanpu nëën fesi ta kai ën taa: “Gaantangi, aba ko a di së fuu aki ko heepi u baa.” 10 Nöö di Paulosu si di soni, nöö hën u ta seeka fuu go wante. Biga u sabi taa Masa Gaangadu hën ta manda u fuu go konda di bunu buka fëën da dee sëmbë fu Masadonia. 11 Hën u kumutu a Toasi waka tololoo ku sipi go dou a di köndë de kai Samotaake. Hën u duumi. Tefa di mamate hën u go nama a di köndë de kai Niapolisi. 12 Hën u kumutu a di sipi. Hën u waka a futu go dou a di köndë de kai Filipi. Hën da di gaan nëbai köndë u di së pisi u Masadonia ala, ma dee Loomë köndë sëmbë de ta libi nëën ta tii ën. Hën u tan sömëni daka ala. 13 Tefa di saba dou, hën u kumutu a di köndë go dë a wan lio bandja ka u sa' taa sëmbë o ko begi Masa Gaangadu. Nöö di u go dou, hën u si wanlö mujëë bi ko makandi dë kaa. Hën u go sindo ku de ta konda di buka u Gaangadu da de. 14 Nöö wan u dee mujëë hën de kai Lidia. A dë wan sëmbë ta mbei baau koosu ta sei, nöö di köndë fëën hën de kai Tiatila. Di mujëë dë ta biibi a Masa Gaangadu. Nöö fa a dë pii ta haika di woto u Masa Jesosi, nöö hën Masa heepi ën faa tei dee soni dee Paulosu taki dë nëën hati. 15 Nöö di a ko biibi kaa, hën de dopu ën ku dee sëmbë fëën wosu dendu tuu. Hën a begi u gaantangi taa: “Ee un feni taa mi ta biibi Masa tuutuu, nöö be un ko tan ku u a u wosu.” Nöö hën a ta begi u nöömö tefa u du kumafa a hakisi u. 16 Nöö di juu dë wan mujëë mii dë a di köndë ku wan gadu a hedi ta konda a fesi andi o pasa amanjan. Hën wanlö sëmbë u di köndë tei ën buta saafuma u de, nöö de ta wooko gaan hia möni a dee soni dee di gadu ta konda da sëmbë. Nöö di u nango a di kamian ka woo begi, hën di mujëë mii dë ko miti ku u. Hën a ta ko a u ku Paulosu baka ta bai nöömö taa: “Dee sëmbë dee dë a mi fesi aki, de da futuboi fu di kaba hei Gadu u mundu e. De ta lei unu di pasi di fuun waka nöö Gaangadu sa heepi unu puu a hogi basu.” Sö a ta bai a u baka nöömö. 18 Hën a ta bai seei nöömö te dou sömëni daka. A ko ta toobi Paulosu gaanfa. Nöö hën a bia luku ën, hën a fan ku di gadu nëën hedi taa: “Mi tei di në fu Jesosi Keesitu bai i taa, hetji pasa kumutu a di mujëë mii liba e!” 19 Nöö wantewante dë hën a kumutu nëën liba wala. Wojo fëën ko limbo. Nöö di dee basi u di mujëë mii si taa de lasi di wini fëën di de bi ta feni, hën hati u de boonu. Hën de panjan Paulosu ku Silasi dë gbalau hai gbululuuu tja ko a di köndë ganda mindi ka dee takima fu di köndë ta dë. 20 Nöö hën de tja kaagi u de go da dee Loomë sëmbë dee ta tii di köndë taa: “Dee Dju sëmbë i si aki tja toobi ko a u e, te hii di köndë ta mbei seei wajawaja. 21 Biga de ta tja peipei wëti ta ko ta da u a u köndë. Ma wa musu tei de biga u dë Loomë köndë sëmbë, nöö dee wëti an ta kai ku dee fuu wëti.” A di fasi dë de kaagi de Paulosu. 22 Nöö di de taki sö te de kaba, nöö hën hii dee sösö sinkii sëmbë u di köndë piki ku de. Nöö hën dee hedima hai dee koosu u Paulosu ku Silasi puu a de sinkii, hën de manda sëmbë fon de taku fon. 23 Nöö hën de tja de go söötö a dunguwosu. Hën de piki di wakitima taa a musu hoi de bumbuu fu de an musu kumutu. 24 Nöö di di wakitima jei sö, nöö hën a tja de go buta seei a di kaba lasiti kamian a di dunguwosu gogo. Hën de tuusi de tu së futu u de a kaapa bui söötö gingin fu de an musu kumutu. 25 Nöö hën de dë te wan juu ten kuma tuwalufu juu ndeti sö, Paulosu ku Silasi dë a di dunguwosu ta begi Gaangadu ta kanda dëën ta gafëën. Nöö dee oto sëmbë dee dë söötösöötö dë tuu sai dë ta haika. 26 Te u de kë si hën di goonliba ko ta seki seei te dou ku dee dunguwosu posu. Hii dee döö tuu ko dë jabijabi hooo, nöö hii dee sëmbë bi dë a di dunguwosu söötösöötö ku bui dë, de tuu lusu. 27 Hën di wakitima u di wosu panta weki a duumi. A ko si taa dee dunguwosu döö tuu dë jabijabi. Hën a hai ën së ufangi faa kii ën seei. Biga a ninga taa hii dee sëmbë dë söötösöötö a wosu dë, de tuu kule go. Nöö hën mbei a o kii ën seei. 28 Ma di Paulosu si taa sö a o du, hën a bai taki dëën taa: “Nönö mati, na kii i seei e! U tuu dë aki eti. Wa go!” 29 Hën di wakitima bai kai sëmbë taa be de tja faja ko. Hën de tja ko dëën. Hën a kule vou go kai a goon a de Paulosu fesi gbolou. Nöö a ta tëëmë tjatjatjatja. Hati fëën nöö latja sö. 30 Hën a tja de go a döö. Hën a hakisi taa: “Mati, andi mi musu du ufö mi sa feni di heepi u Gadu?” 31 Hën de piki ën taa: “I musu biibi Masa Jesosi Keesitu fii Gadu, i ku i wosu dendu tuu, nöö wan o lasi go kaba a sösö.” 32 Hën de konda di woto u Masa Jesosi dëën ku hii dee sëmbë fëën wosu tuu. 33 Nöö wante a di gaan ndeti dë seei, hën di wakitima tja de Paulosu go wasi dee wipi buka u de te a kaba. Nöö hën de Paulosu dopu ën ku hii dee sëmbë fëën wosu dendu ˻fu di de ko ta biibi a Masa Jesosi liba˼. 34 Hën di wakitima tei Paulosu ku Silasi tja go nëën wosu, hën a da de soni u njan. Fa hën ku hii dee sëmbë fëën wosu ko ta biibi a Masa Gaangadu liba dë, nöö de ta wai tee na soni. 35 Hën di mamate fëën, hën dee gaan lanti u di köndë manda siköutu taa be de lusu Paulosu ku Silasi be de go u de. 36 Nöö hën di wakitima ko fan ku Paulosu taa sö wan buka dee gaan lanti manda, nöö be de kumutu go ku kötöhati awaa. 37 Ma nöö hën Paulosu toona piki de taa: “Ambëë? U da goon mii u Loomë. Wa bi du soni möönsö ufö de manda sëmbë ko fon u a lanti dendu söötö a dunguwosu. Na kuutu de kuutu di soni möönsö. Nöö awaa de ko manda u fuu musu go tjubitjubi. Wa o go e. Be deseei ko tja u go, ee de kë fuu go.” 38 Hën dee siköutu go a dee gaan lanti go piki de taa sö wan soni Paulosu taki. Nöö di de jei sö kaa, nöö de panta. De ko fëëë. Biga de an bi sabi taa de da goon mii u Loomë. 39 Hën de ko fan ku de da de leti te de kaba. Hën de tei de tja go a döö awaa. Hën de begi de gaantangi taa be de kumutu a di köndë. 40 Nöö di Paulosu ku Silasi kumutu a di dunguwosu, hën de toona go a Lidia wosu. Hën de go si dee oto sëmbë u de dë, dee ta biibi Masa Jesosi kuma de. Hën de fan ku de te de kaba da de hati ufö de tei pasi kumutu a di köndë awaa.

Tjabukama 17

1 Nöö di Paulosu ku Silasi kumutu a Filipi, hën de latja wanlö köndë de kai Amfipoli ku Apolonia, hën de pasa go dou a di köndë de kai Tesalonika. Nöö dee Dju sëmbë fu ala abi wan keikiwosu a di köndë dë. 2 Nöö hën Paulosu go a di keikiwosu kumafa a guwenti. Nöö a go dii saba baka na baka. A nango ta lesi di Buku u Masa Gadu da dee Isaëli sëmbë fu de musu jei, nöö a ta toona puu ën da de be de fusutan. 3 A ta taki da de taa: “Kumafa un sabi kaa, Masa Gadu paamusi taa a o manda wan Heepima di de kai di Keesitu ko a goonliba. Nöö de o sitaafu ën te de kii, ma nöö a o toona weki baka. Sö a dë sikifisikifi a di Buku e. “Wë nöö di Sëmbë di Buku taki dë, hën da Jesosi e. Hën da di Keesitu Gadu bi o manda ko.” Hën di soni dë Paulosu ta konda da dee sëmbë nöömö fu de musu biibi. 4 Nöö di dee Dju jei sö kaa, nöö so u de ko biibi hën de nama ku Paulosu ku Silasi. Nöö i abi wanlö hia Giiki sëmbë a de dendu bi ta biibi Masa Gadu kaa, nöö deseei ko piki di buka tu, ku sömëni u dee gaan nëbai mujëë u di köndë. 5 Ma di dee oto Dju sëmbë u di köndë ko si taa dee otowan ko nama ku de Paulosu, nöö hën de ko ta haun seei. Hën de pii wanlö wisiwasi sëmbë bi dë a sitaati hën de manda de fu de kule go mbei toobi a di köndë. Nöö a ko gaan soni. De kule gililili ko a di wosu fu wan womi de kai Jason, biga de mëni taa naandë de Paulosu dë, nöö de kë tja de ko buta a lanti fesi. 6 Ma di de go dou a di womi wosu, de an si de dë. Ma de si wanlö oto biibima u Masa Jesosi, hën de panjan de ku Jason tuu hai tja ko a dee hedima dee ta taki u di köndë. Hën de bai taa: “Un si dee sëmbë aki ö? De ta waka a mundu ta toobi hii köndë ku dee fan u de nöömö, hën wë i si de ko dou a u aki tu. 7 Nöö Jason fuu köndë, hën ta hoi de nëën wosu. Nöö fa de dë u de dë, nöö de tuu ta sösö dee wëti fu di Gaan Könu fuu a Loomë taa wan oto könu dë de kai Jesosi.” Hën di soni dë de taki. 8 Hën di de jei de taki sö, nöö hën hii dee sösö sinkii sëmbë u di köndë te kisi dee hedima tuu ko ta mbei seei wajawaja sö. 9 Hën dee hedima naki Jason ku dee otowan butu ufö de disa de go. 10 Nöö di ndeti dë seei, hën dee biibima fu di köndë manda Paulosu ku Silasi go a wan oto köndë de kai Belia. Nöö di de go dou, nöö hën de go a di keikiwosu u dee Dju sëmbë fu naandë. 11 Nöö dee sëmbë u Belia bi abi bunu pakisei möön dee sëmbë fu Tesalonika. Biga di Paulosu fan ku de, nöö de haikëën ku piizii seei. De an tuwë dee fan fëën a kapëë. Nöö hiniwan daka de ta lesi Gadu Buku finifini ta wegi ta luku ee di soni Paulosu ta taki dë ee a ta kai ku di Buku. Nöö di de si taa tuu soni de ta taki dë, 12 nöö hën sömëni u dee Dju sëmbë fu Belia ko piki di buka ko dë biibima u Masa Jesosi. Sömëni womi dee an dë Dju, ku wanlö gaan nëbai mujëë u de tu, ko a di biibi tu. 13 Ma nöö te wan pisi hën dee Dju sëmbë a Tesalonika ala ko jei taa sö Paulosu ko ta konda Gadu buka a Belia. Nöö hën de hopo hën de go a Belia go ta fon faja a dee sëmbë u di köndë fu de an musu piki di buka. Fa de du dë, nöö hën dee sösö sinkii sëmbë u di köndë piki ku de ta du soni wajawaja. 14 Nöö di dee sëmbë u Masa Jesosi si sö taa lanti o mbei toobi ku Paulosu, hën de mandëën go wantewante a di ze bandja. Ma Silasi ku Timoteo, de de an o go eti. De o fika a Belia ufö. 15 Fa Paulosu ko dë a Belia tefa di a nango, hën wantu sëmbë o tjëën go buta a pasi. Hën de ta tjëën te de go dou a di köndë de kai Atene. Nöö hën di de ta toona go baka, hën Paulosu manda buka da Silasi ku Timoteo taa de an musu tan a Belia ala longi poi. Te de sa ko, nöö be de ko nëën wante. Hën dee Belia sëmbë toona go ka de bi kumutu. Paulosu fika na Atene dë. 16 Nöö fa a dë na Atene ta luku dee otowan fëën dë, a ko ta si dee pindigadu gidjii hii di köndë. Nöö a toobi ën gaanfa, a ta fukëën seei. 17 Nöö di ten dë, a nango a di Dju keikiwosu u di köndë nango ta ko. Dee Dju sëmbë ku wanlö oto sëmbë na Dju ma de ta biibi a Masa Gadu tu, sö de ta miti dë. Nöö fa Paulosu nango a de dë, nöö hën ku de ta taki u Masa Jesosi nango ta ko. Nöö hiniwan daka Paulosu nango a di gaan sitaati u di köndë tu. ˻Biga naandë hii sëmbë u di köndë ta ko ta haika njunsu.˼ Nöö Paulosu ta fan ku dee sëmbë ta ko dë ta taki soni u Masa Jesosi da de. 18 Te wan daka hën dee leima fu wan pei feleniki de ta kai Epikuli ku wan otowan de ta kai Sitoiki ko ta da woto ta fia ku ën. Fa de ta fia dë, so u de ta kosi ën taa: “Di fanhiama aki, andi da di sösö a ta fan dë? An saandi a ta taki.” Otowan taa: “Misikuma a feni wanlö oto köndë gadu soni tja ko ta konda da u.” Wë biga Paulosu ta konda dee soni u Masa Jesosi da de, be de sabi taa sëmbë sa dëdë weki baka. 19 Hën de tei Paulosu tja go a wan gaan kuutu gangasa u de de kai Aleopakusi. Hën de kai ën taa: “Womi.” Hën a piki. Hën de taa: “Wë andi da di njunjun soni i ta tja ta lei sëmbë. Kondëën da u boo jei. 20 Biga wë dee soni i ta fan, u jesi an bi jei de wan daka a goonliba. Nöö u kë sabi andi.” 21 Di soni mbei de hakisi sö. Wë biga dee Atene sëmbë ku dee oto sëmbë dee ko ta libi ku de dë tuu, na soni seei de ta suku möönsö möön leki njunjun soni fu de sa feni tja go konda. 22 Nöö hën Paulosu hopo taanpu a pë a hii dee kuutuma naandë fesi. Nöö hën a taa: “Dee Atene sëmbë aki, fa mi ko dou aki, nöö mi ta si tuutuu taa un ta dini dee gadu fuunu a hii fasi. 23 Biga wë fa mi ta lontu di köndë fuunu aki, nöö mi ta luku dee sonisoni fuunu dee un ta begi a dee kamiankamian. Nöö hën mi si wan gadu tafa, a abi wan soni nëën sikifisikifi taa DI TAFA AKI, A DË FU DI GADU DI WA SABI. “Wë nöö di Gadu dë di un taa wan sabi soni fëën, ˻ma töku un mbei wan tafa dëën fu hati fëën an musu boonu ku unu,˼ nöö hën soni wë i si mi o konda da unu aki. 24 “Di Gadu di i si mi ta taki aki, hën un musu dini e, dee sëmbë. Biga wë hën mbei goonliba ku hii dee soni dë nëën tuu. An ta libi a wosu di libisëmbë mbei ku maun e, biga hën da Masa u hii soni, dee u liba ala ku goon aki tuu. 25 An a' fuka fu libisëmbë musu heepi ën. Biga hënseei ta da hii sëmbë libi. Hën ta da i böö, a ta da i hii soni. 26 “Di Gadu i si mi ta taki aki sö, a seti ku wan kodo sëmbë tö, nöö di wan sëmbë dë böngö paaja dou goonliba tefa i si hii dee peipei sëmbë ko fika a goonliba aki. Hën seei buta di ten da de di de o libi, nöö hënseei paati dee köndëköndë tu, buta libisëmbë peipei ka u de musu ta dë. 27 “Nöö di soni mbei a buta libisëmbë sö, fu de suku ën ee de sa feni ën. Töku an dë longi poi ku hibiwan fuu e. Ee i kë sabi soni fëën, nöö i sa sabi. 28 Biga hën ta da u libi, mbei u ta dë ta buli. “Fa dee kandama fuunu sai dë, de mindi wan kanda taa: U dee disi tuu da böngö fëën. 29 “Wë di u dë böngö fëën kaa, nöö wa musu mëni taa Masa Gadu dë wan soni kuma goutu, sitonu, soofu soni, kumafa wan sëmbë sa tëmbë ku di köni fëën. An dë sö e. 30 “Masa Gadu si fa libisëmbë bi ta du ma nöö an bi ta tei de fu hogi. Wë biga de an bi sabi soni fëën wan bëtë. Ma fa u dë aki, nöö u ko sabi soni fëën. Nöö hën a ko ta bai hii sëmbë a hii kamian taa de musu disa di hogilibi u de bia ko nëën. 31 “Biga a buta daka kaa faa kuutu a libisëmbë liba kumafa a fiti. Hën a tei wan Sëmbë buta faa dë fesima u di kuutu. Hën di Sëmbë di a tei dë, a weki ën baka a dëdë e, be sëmbë si taa dee lö soni a ta taki dë o pasa a mundu nöömö.” Sö Paulosu taki da dee Atene sëmbë. 32 Nöö fa a ta fan dë, nöö de bi dë pii ta haika. Ma di de jei a taa sëmbë dëdë weki baka, hën so u de lafu ën mbei ën fa seei taa di soni dë na tuu. Ma so u de taa: “Antoobi. Te wan pisi, nöö woo toona ko a i möön ko jei di soni aki.” 33 Hën Paulosu kumutu a de dendu. 34 Nöö hën so u dee sëmbë dee bi haikëën dë ko nama ku ën. Wan u de da Dionisi, hënseei da wan u dee kuutuma fu di Aleopakusi kuutu wosu. Wan otowan da wan mujëë de kai Damalisi ku wanlö otowan möön. De tuu ko dë biibima u Masa Jesosi.

Tjabukama 18

1 Hën Paulosu kumutu na Atene hën a go a wan köndë de kai Kolenti. 2 Nöö di a go dou, hën a ko miti ku wan womi de kai Akila, wan Dju sëmbë. Nöö hën mujëë hën de kai Pesila. Wan köndë de kai Pontusi, hën da Akila mama köndë, ma hën ku ën mujëë bi ta dë a di gaan köndë u Italia de kai Loomë. Ma nöö te wan pisi hën di Gaan Könu u Loomë de kai Kalaudio jaka hii Dju sëmbë puu nëën köndë, nöö hën Akila ku ën mujëë ko a Kolenti ko libi. Nöö hën Paulosu ko a de dë. 3 Nöö hën a fika ku de naandë ta wooko makandi ku de. Wë biga de tuu ta du di wan wooko ta mbei wan soni kuma pelawosu ku mbeti kakisa ta sei. 4 Nöö fa Paulosu ko a Kolenti dë, nöö hiniwan saba a nango a di keikiwosu u dee Dju sëmbë nango ta fan ku dee sëmbë dee ta ko dë, Dju sëmbë ku dee oto sëmbë dee na Dju tuu. A ta biinga ku de nöömö fu de musu piki di buka u Masa Jesosi. 5 Hën a dë te wan pisi, hën Silasi ku Timoteo kumutu a Masadonia köndë ko nëën. Nöö di de ko dou, hën Paulosu disa di tëmbë wooko fëën go a di wooko u Masa Gadu ku telu. A ta fan ku dee Dju sëmbë nöömö taa Masa Jesosi hën da di Paamusi Könu de bi ta luku, nöö awaa Gadu mandëën ko. 6 Nöö fa a ta fan ku de dë, nöö dee Isaëli sëmbë ta fia ku ën ta kosi ën ta dëën gaan buka. De an kë piki dee fan fëën. Nöö hën Paulosu hopo. Hën a sakwi di koosu nëën sinkii bugubugu da de. Hën a taa: “Buuu fuunu fika a unu liba e! Biga ee un dë fuunu aki ta du sösö te wan sa dou a Masa Gadu köndë, an o fika a mi hedi e. Mi nango a dee sëmbë dee na Dju go fan ku de.” 7 Nöö hën a kumutu a de dendu. Hën a go a wan wosu u wan womi de kai Titiusi Jusitusi. A dë wan sëmbë ta biibi Masa Gadu, nöö di wosu fëën ku di keikiwosu u dee Dju sëmbë dë bandja ku bandja. 8 Nöö di hedima u di Dju keiki hën de kai Keesipusi, nöö hën seei ku hii dee sëmbë fëën wosu tuu bia ko ta biibi Masa Jesosi. Sömëni u dee oto sëmbë u di köndë dee bi jei di buka ko ta biibi tu ta tei dopu. 9 Nöö hën de dë te wan ndeti, hën Masa Jesosi ko fan ku Paulosu a wan wojolimbo sunjan taa an musu disa u ta konda di buka möönsö. Be a ta fan ku dee Kolenti sëmbë nango nöömö kumafa a ta du dë kaa. 10 A taa: “Fa mi ta fan ku i aki, nöö na panta e. Mi ta dë ku i. Nöö na wan sëmbë o du soni ku i a di köndë i si aki e. Biga mi abi hia sëmbë aki eti dee o bia ko ta biibi mi.” 11 Nöö di Paulosu jei sö kaa, hën a fika a Kolenti dë wan hii jaa ku hafu eti ta lei de u de fusutan Gadu wöutu. 12 Te wan pisi hën di Gaan Könu a Loomë manda wan womi de kai Galion ko a Kolenti faa musu tii di köndë. Hën de dë te wan daka, hën dee Dju sëmbë u di köndë fiti buka ko kisi Paulosu tja go a kuutu gangasa. Hën de tjëën go kaagi da Galion taa: 13 “Di womi i si aki ta fan ku sëmbë ta suku u puu de fu de begi Gadu a wan oto fasi möön leki di fuu wëti di u abi aki.” 14 Nöö fa de fan dë, Paulosu bi dë leti fa u piki. Ma Galion an dëën pasi. A fan ku dee sëmbë tja Paulosu ko dë taa: “Dee Dju sëmbë aki, un haika mi. Ee wan gaan hogi un bi ta tja ko taki da mi, nöö mi bi dë u jei ën. 15 Ma di soni un tja ko aki, an dë gaan soni e. Soni fuunu nöö un ta pii ta fia, soni u dee lö fuunu, kuma dee wëti fuunu soni. Nöö ma dë nëën u piki unu. Unu seei sa kuutu dee soni naandë. Na soni u tja go a gaan lanti di dë e.” 16 Hën a manda sëmbë jaka de puu a di gangasa. 17 Nöö fa di kuutu booko dë, hën de kisi wan womi de kai Sositeni gbulu gingin, di sëmbë di bi ko hedima u di Isaëli keikiwosu a di otowan kamian. Hën de fon mën a di gangasa dööbuka dë te a fon. Galion sai leti dë ma aan toobi ku di fa de ta du ku di sëmbë dë. 18 Nöö hën Paulosu fika a Kolenti dë wan hii pisiten eti. Hën a da dee otowan fëën adjoisi taa a o toona go a Silia köndë ka a bi kumutu. Hën ku Akila ku ën mujëë Pesila, sö de o waka makandi. Nöö hën de nango te de dou a di köndë de kai Kenkelea. Nöö naandë Paulosu mbei de koti di uwii fëën hedi te de kaba puu. Nöö fa sëmbë o si ën dë, nöö de o sabi taa a bi mbei buka ku Gadu faa du wan soni. 19 Nöö hën de subi a boto go a di köndë de kai Efeise. Nöö Pesila ku Akila a di köndë naandë de o fika. Paulosu seei go a tela go denda a di keikiwosu u dee Dju sëmbë go ta fan ku de. De ku ën ta öndösuku ˻soni u Gadu˼ makandi. 20 Nöö hën de begi ën faa musu tan ku de möön longi. Ma nöö a da de adjoisi taa: “Dee sëmbë, mi o go. Ma wan fëëë. Ee Masa Gadu kë, nöö mi o toona ko a unu baka.” Hën de taki aai. Hën a go. 22 Hën di boto kumutu a Efeise dë ta waka teee fa a nama a Sesalia. Hën Paulosu kumutu a di boto hën a tei pasi ˻go a Jelusalen˼ go da dee biibima u Masa Jesosi naandë odi. Nöö di a da de odi te a kaba, hën a kumutu dë waka go dou na Antiokia ka a bi kumutu awaa. Di lö waka dë kaba. 23 Hën Paulosu sai na Antiokia wan hii pisiten, hën a toona kumutu dë möön. Hën a ta waka a dee köndëköndë fu Galasia ku Fiigia ta lontu. A nango ta haika dee biibima u Masa Jesosi a hii dee peipei köndë ka a bi go, ta da de taanga. 24 Nöö di ten dë, hën wan Dju sëmbë de kai Apolo ko dë a Efeise. Di köndë de kai Alekesania hën dëën köndë. Nöö a dë wan sëmbë a goonliba di lei soni tee, nöö a di së u Gadu buku nöö a sabi soni finifini tu. 25 Di womi aki sö, sëmbë bi lei ën di pasi u Masa kaa, fa faa waka a dou nëën. Nöö a ta lei sëmbë dee soni fëën fajafaja seei ku hii ën hati. Ma wan soni du ën. Di dopu di Johanisi bi ta dopu sëmbë, hën nöö a sabi a di së u dopu soni. 26 Nöö fa di womi aki ko a Efeise dë, a ta fan söndö fëëë a di keikiwosu u dee Dju sëmbë. Nöö Pesila ku Akila dë leti dë sindosindo ta haikëën andi a ta taki. Hën de si taa an sabi di soni dou. Nöö hën de tjëën go a wosu go fan ku ën butëën a pasi faa sa sabi soni u Gadu möön fini. 27 Te wan pisi hën Apolo kë go a Giiki Köndë. Hën dee biibima u Masa Jesosi a Efeise, hën de heepi ën. De mbei pampia manda da dee otowan u de a Giiki Köndë ala, dee ta biibi Masa Jesosi kuma de, taa de musu hoi Apolo kuma sëmbë u de. Nöö di Apolo kisi di pampia, nöö hën a go. Hën a go ta heepi dee Giiki sëmbë seei, dee ko dë biibima fu di Masa Gadu abi bunuhati u libisëmbë. 28 Wë biga a ta taki di wöutu u Gadu da dee Dju sëmbë u di köndë ta kuutu ku de nango ta ko a hii mundu fesi naandë. A ta tei Gadu Buku ta puu da de, be de si taa sö Masa Jesosi dë di Könu di Masa Gadu bi o manda ko a goonliba. Nöö fa a ta fan dë, nöö dee Dju sëmbë an saanfa u de du de toona piki ën baka. Wë biga dee fan fëën abi kaakiti.

Tjabukama 19

1 Wë nöö di juu ten Apolo dë a Kolenti dë, nöö Paulosu ta waka a dee köndëköndë dee dë longi ku di ze. Hën a ta ko tefa a ko dou a Efeise, hën a ko si wanlö biibima naandë. 2 Hën a hakisi de taa: “Fa un ko ta biibi aki, di Akaa u Masa Gadu hën ko a unu liba nö?” Hën de piki ën taa: “Wë nönö, wa bi jei soni u di Akaa dë wan daka.” 3 Hën a taa: “Wë fa de dopu unu dë, andi da di dopu de dopu unu?” Hën de piki ën taa: “Kumafa Johanisi bi ta dopu sëmbë, nöö sö de dopu u.” 4 Hën a taa: “Wë fa i si Johanisi bi ta dopu sëmbë dë, nöö di sëmbë di kë di dopu bi musu kë disa hogilibi bifö Johanisi bi o dopu ën. Ma wan oto soni möön Johanisi bi ta taki tu. Fa a bi ta bai basia a di lio bandja dë, nöö fu wan Sëmbë di bi o ko nöö hii mundu musu biibi a di Sëmbë o ko dë liba. Nöö di Sëmbë di i si a bai basia taki dë, hën wë da Jesosi Keesitu e.” Sö Paulosu taki da de. 5 Nöö di de ko jei sö, nöö hën de toona dopu de a di në u Masa Jesosi. 6 Hën Paulosu buta maun a de, nöö hën di Akaa u Gadu ko a de liba. De ko ta taki peipei töngö, nöö de ta kisi fan a Masa Gadu ta fan. 7 Nöö dee sëmbë aki bi dë kuma tuwalufu womi sö. 8 Nöö dii liba longi Paulosu fika a di köndë dë nango ta fan ku sëmbë a di keikiwosu u dee Isaëli sëmbë. Nöö fa a ta fan ku de dë, an ta fan fëëëfëëë. A ta fan gbelingbelin ta biinga ku de kodo fu de sa ko ta fusutan taa Masa Gadu ko ta tii libisëmbë a wan hii njunjun fasi. 9 Ma so u dee sëmbë ta ko dë, de abi taangajesi tumisi. De ko ta sösö di fa Gadu buta taa sëmbë sa feni heepi a Masa Jesosi ta kosi ën a hii sëmbë dendu. Nöö hën Paulosu ku dee oto biibima u Masa Jesosi kumutu a de dendu go disa de. Nöö di juu dë wan womi de kai Tilanusi bi abi wan wosu fëën ka lanti ta ko ta lei soni. Nöö ala Paulosu ku dee otowan fëën go. Nöö hibiwan daka hën ku dee sëmbë ta ko a di wosu ta fan soni u Masa Jesosi makandi. 10 Nöö sö Paulosu ta du te dou tu jaa longi, tefa hii dee sëmbë fu Asia pisiwata dë tuu ko jei di buka u Masa Jesosi, Dju sëmbë ku na Dju sëmbë tuu. 11 Nöö Masa Gadu ta dë ku Paulosu ta dëën kaakiti seei faa sa du foondofoondo soni. 12 De ta tei dee saka angisa fëën ku dee koosu bi nama nëën sinkii tja go nama a dee suwakima, nöö de bëtë kaa. Ee soni bi kisi sëmbë a hedi, a ta kumutu. 13 Nöö wanlö Dju sëmbë bi dë kaa ta waka ta lontu ta jaka dee soni ta kisi sëmbë a hedi ta puu a de liba. Hën de taa de o kai Masa Jesosi në luku ee a sa puu dee gadu a sëmbë liba da de. Ma töku de ku Masa Jesosi an dë a di wan së. Nöö hën de fan ku so u dee gadu taa: “Mi tei di në fu Jesosi di Paulosu ta konda soni fëën manda i taa, hetji kumutu a di sëmbë liba e!” 14 Nöö dee sëmbë dee ta pooba di soni aki luku, de dë sëbën womi mii fu wan tata de kai Sikefa. Hën da wan u dee Gaan Begima fu dee Dju sëmbë. 15 Nöö di de taki sö kaa, nöö hën di gadu taki da de taa: “Jesosi mi sabi, nöö mi sabi Paulosu tu. Ma un dee sëmbë ta fan ku mi aki, ambë da unu?” 16 Nöö hën di womi dë ku di gadu nëën hedi djombo vu kisi de gbolou. Hën a ta feti ku de a di wosu tee tënë koosu u de a de sinkii fon de tee hii de tuu kule kumutu a di wosu ko a döö pënëpënë. Sinkii u de koti fanjanfanjan. 17 Fa di soni pasa dë, hii dee Dju sëmbë u Efeise tuu te kisi dee otowan na u Dju, de tuu ko jei. Hën de panta. De ko fëëë seei u de kai Masa Jesosi në fu sösö. Nöö di në u Masa Jesosi ta hei nango nöömö fu di soni dë hedi. 18 Nöö sömëni u dee sëmbë dee bi ta biibi ën kaa ko ta pakisei dee hogi soni de bi ta du. Nöö hën de ko ta puu deseei gogo a döö taa sö de bi ta du hogi. 19 Nöö sömëni u dee obiama tja dee obia pampia u de go mbei gufalu tjuma gbegede a lanti fesi dë. Nöö di de konda di mëni dusu de bi sa feni fu dee pampia dë, nöö a pasa feifiteni dusu soofu möni. 20 Nöö sö di buka u Masa Jesosi ko ta a' poosian nango fesi nöömö a Efeise köndë dë. 21 Te wan pisi hën Paulosu ko kai pakisei taa a o ta waka a dee köndëköndë fu Masadonia te kisi dee fu Giiki ta konda di Buka, ufö a o toona go a Jelusalen. Nöö a taa baka u di dë nöö a o waka go te a Loomë. 22 Nöö hën a manda Timoteo ku wan womi de kai Elatusi fu de waka nëën fesi go a Masadonia. Wë biga de tu womi dë ta heepi ën a di wooko. Ma Paulosu seei o fika a di pisiwata u Asia dë wan pisiten möön bifö a o go. 23 Nöö di juu dë, wan gaan wajawaja ko a Efeise fu di sömëni sëmbë ko ta waka a Masa Jesosi baka hedi. 24 Di soni mbei, fu di wan womi bi dë a di köndë de kai Dëmëtusi, nöö a dë wan gaan tëmbë basi ta mbei pikipiki gaduwosu ku soofu ta sei da sëmbë. Dee gaduwosu a ta mbei dë, nöö de ta djei di gaan wosu u di mujëë gadu u de de kai Diana. Nöö Dëmëtusi abi sömëni otowan ta wooko dëën ta tëmbë ku soofu, nöö de tuu ta kisi gaan möni fu di wooko. 25 Nöö hën Dëmëtusi kai dee otowan ku ën ta wooko, ku dee oto tëmbëma ta mbei dee lö soni dë a di köndë tuu, be de ko sindo a kuutu. Hën a taki da de taa: “Womi, di wooko aki u ta wooko mbei wë u ta feni möni sö e. 26 Ma unu tuu ta jei dee soni di wisiwasima dë de kai Paulosu ta fan. A ko ta bai sëmbë taki taa dee gadu u ta mbei ku maun aki, de an dë gadu. Nöö di fa a ta fan dë, nöö na u köndë sëmbë nöö jei ën e. A fika piki nöö dee fan fëën dou hii köndë u Asia. “Nöö fa a ta fan dë, nöö sëmbë pakisei a ta bia tuu. Biga sömëni sëmbë ko piki ën buka kaa. 27 “Wë nöö fa a ta lontu ta taki ën dë, abiti möön në fuu o poi taa u ta mbei sösö soni ta ganjan sëmbë. Fa u dë aki, hii Asia köndë sëmbë ku hii mundu tuu ta begi di gaan mujëë gadu fuu de kai Diana. Ma fa Paulosu ta du dë, nöö di gaduwosu u Diana an o abi waiti da sëmbë möön. Nöö di nëbai di a bi abi, nöö a o saka.” Sö Dëmëtusi taki da dee tëmbëma dë. 28 Nöö di dee sëmbë jei fa a fan ku de, nöö aan soni. Hati u de boonu te na sipootu. Nöö hën de seti ta bai taangataanga taa: “Diana fuu Efeise sëmbë a a' gafa e! Diana fuu Efeise sëmbë a a' gafa e!” Sö de ta bai nöömö. 29 Hën de ko ta taki ën wajawaja seei paaja te dou hii lanti u di köndë. Hën de kule go kisi tu u dee sëmbë dee ku Paulosu ta waka. Wan u de de kai Gajusi, di otowan da Alisitakusi. Nöö de tu tuu da sëmbë fu Masadonia köndë. Hën de kisi de tu sëmbë dë kule ku de gilili tja de go a wan pisi u di köndë ka sëmbë ta hai ko luku pëë. 30 Paulosu seei kë go fan ku lanti, ma dee oto biibima u Masa Jesosi u di köndë tapëën taa an musu go. ˻Biga de si taa ee a go a dee hia sëmbë dendu dë, nöö de o du soni ku ën.˼ 31 So u dee takima fu Asia köndë, dee mati u Paulosu, deseei manda go tapëën tu taa be an go a di kamian naandë. 32 Di juu dë, de ta fan seei wajawaja sö a di kamian ta bai ta kai hii soni, ma di fan an ta kai a di wan baaku, biga hiniwan sëmbë ta taki fëën nango ka a kë. Nöö gaan së u dee sëmbë dee sai dë an saandi mbei de ko hia naandë sö. 33 Hën de dë te wan pisi. Nöö wan Dju sëmbë de kai Alekesani bi dë a de dendu. Hën dee Dju sëmbë tuusi ën go a fesi faa musu fan ku dee hia sëmbë da de. Nöö a bi o fan ku de suku leti a de da dee Dju sëmbë fëën taa na de mbei di soni ko wajawaja sö. Hën a hopo maun da de taa be de kabuka. 34 Ma di de si ën taa hën da wan Dju sëmbë, nöö hën de an kë jei andi a o taki. Nöö hën de tuu bai makandi tapëën taa: “Diana fuu Efeise sëmbë a a' gafa e! Diana fuu Efeise sëmbë a a' gafa e!” Sö de bai tu juu longi söndö böö. 35 Hën wan basia u di köndë ta penapena ku de ta fan ku de tefa de ko kabuka. Hën a fan ku de taa: “Dee sëmbë fu Efeise aki, mi kë fan ku unu. Hii sëmbë sabi kaa taa di köndë fuu hën ta hoi di wosu fu di gaan mujëë gadu fuu de kai Diana. U ta hoi di pindi fëën di bi kumutu a liba kai ko a goon. 36 Na wan sëmbë sa fia ku u a dee soni dë e. Nöö un dë fuunu pii. An dë fuu ta mbei toobi a di köndë sö. Biga di Diana fuu a' gafa kaa. 37 “Nöö un haika e. Dee sëmbë un tja ko aki, nöö de an fufuu soni a gaduwosu wan daka e. De an kosi di mujëë gadu fuu wan daka tu, ma töku un tja de ko a u fesi aki. 38 “Wë ee Dëmëtusi ku dee oto tëmbëma fëën, ee de ku sëmbë a' soni, nöö be de go a dee kuutuma go taki ën e. Biga dee kuutuma ta dë leti a dee kuutuwosu naandë hiniwanten. Ee un kë da kaagi u wan sëmbë, nöö be un go a de ala. 39 “Nöö ee un a' wan soni u taki möön eti, nöö be un go a kuutu be lanti seeka di taki. 40 Ee nasö dee hedima fu Loomë dee ta taki a u liba, de o kai u a kuutu nöö wa o saanfa fuu taki. Biga di soni ko a u aki a pasa wajawaja poi, nöö aan hedi.” 41 Hën di a taki sö kaa, hën de tuu paaja waaa djeee go a de pisi.

Tjabukama 20

1 Nöö baka u di wajawaja dë, hën Paulosu manda kai dee biibima u Masa Jesosi u di köndë fu de musu ko nëën. Hën a fan ku de te a kaba da de hati a di biibi. Hën a da de adjoisi faa pasa go a Masadonia köndë awaa. 2 Nöö di a nango, hën a ta waka a dee köndëköndë u Masadonia ta fan ku dee sëmbë dee ta biibi a dee köndë dë ta da de hati fu de hoi di biibi dou. Hën a nango tefa a go dou a Giiki köndë. 3 Nöö hën a fika dë dii liba longi. A bi ta seeka faa toona go ku boto a Silia Köndë, ma nöö hën de ko konda dëën taa dee Dju sëmbë ta suku köni u de kisi ën a pasi du wogi ku ën. Nöö di a jei sö kaa, nöö hën a bia pakisei taa an o go ku boto möön. A o bia toona nëën bakafutu, fula a Masadonia lontu go kisi Silia. 4 Nöö fa Paulosu o go dë, nöö sömëni sëmbë o go ku ën. Wan womi fu Belia de kai Sopate, di fu Piilusi mii, o go ku ën. Tu womi fu Tesalonika, wan da Alisitakusi, wan da Sekundi, o go ku ën. Wan womi fu Deebi de kai Gajusi o go ku ën. Timoteo o go ku ën. Tu womi fu Asia köndë, wan de kai Tikikusi, di otowan da Toofimusi, o go ku ën tu. Hii dee sëmbë dë tuu o waka ku ën makandi go a Silia Köndë. 5 Nöö hën dee sëmbë aki tei pasi hën de waka a u fesi go dë a Toasi ta luku u, fuu ku de go makandi a Silia. 6 Nöö uu go a Filipi. Nöö di ten dë, dee Isaëli sëmbë o njan dee gaan daka u de di de ta njan bëëë söndö sooda. Nöö hën u tan a Filipi pasa dee daka dë. Nöö hën u tei boto nöö baka feifi daka hën u go dou a Toasi ka dee otowan fuu dë ta luku u. Nöö hën u tan ala sëbën daka. 7 Nöö a di fosu daka fu di wiki jabi dë, hën u tuu hai ko miti fuu booko bëëë paati njan. Nöö hën Paulosu ta konda Gadu woto da dee sëmbë dë te dou tuwalufu juu fu ndeti. Di soni mbei a du sö. A di mamate fëën, nëën woo go, hën mbei a fan ku de longi sö. 8 Nöö u dë a wan libawosu ku sömëni faja sëndësëndë ta haika Paulosu. 9 Nöö wan kijoo de kai Etikusi bi dë a di fënsë buka sindosindo. Nöö fa Paulosu ta fan nango dë, nöö hën duumi kisi di kijoo mii, a ta djönkö. Te fuu sabi a duumi pii puu viin kai go a goon. Hën de kule go tei ën. A dëdë pii. Biga di kamian di a puu kai dë bi dë dii södö hei ku goon. 10 Hën Paulosu saka go nëën a goon ala. Hën a go kisi ën baasa. Hën a taa: “Dee sëmbë, wan fëëë. A dë ku libi eti.” 11 Hën de toona tjëën go a wosu. De wai tee. Hati u de toona kisi goon baka. Hën u ku Paulosu, hën u toona subi go a di kamba ka u bi dë. Hën u go tei di bëëë hën u booko, hën u njan tefa u kaba. Hën a toona ta fan ku u tefa didia gbegede. Nöö hën u kumutu a di köndë awaa. 13 Nöö hën u ku Paulosu o paati fu wan sati ten. U seei o waka a boto lontu go nama na Asusi. Nöö Paulosu o waka a futu ko a u na Asusi ufö a subi a di boto, biga da sö a bi seeka kaa taa sö a o du. 14 Nöö hën di u ku ën go miti na Asusi, hën a subi a di boto hën u nango te u go nama a di köndë de kai Mitilene. 15 Hën u kumutu a Mitilene hën di oto daka möön hën u go zuntu ku di paati de kai Kiosi. Dobooko fëën hën u aba go a Samosi. Hën di dobooko fëën möön hën u go dou a Milete. 16 Nöö fa u nango, wa nama a Efeise möönsö. Paulosu pakisei fuu pasa a wata liba. Wë biga a ta biinga faa sa go dou a Jelusalen faa njan di Pensiti Daka ala, hën mbei an kë hoi na Asia köndë poi. 17 Nöö hën mbei tu, di u ta ko tefa u dou a Milete, nöö hën a manda kai dee tiima u keiki fu Efeise taa be de ko nëën. 18 Nöö di de ko dou, nöö hën a fan ku de taa: “Womi, mi kai unu taa sö mi ta pasa aki, nöö mi bi kë fan ku unu. Wë nöö wan si fa mi bi ta libi ku unu a Efeise nö? Sensi di mi bi ko na Asia köndë njunjun, sö nöö i si mi bi ta libi tefa di mi kumutu a unu, ma bia möönsö. 19 Hii di ten dë, mi dini Masa Jesosi kuma wan futuboi fëën, nöö ma du ën ku gaan fasi o. A bi a' juu di wooko ta da mi fuka, a ta da mi këë, a ta da mi sitaafu fu di dee Dju sëmbë ta suku mi u kisi fu di mi ta konda di buka. 20 “Fa mi ku unu bi libi dë, dee sëmbë, ma hoi na wan soni a baka di sa heepi unu a unu libi e. Mi konda dee wöutu u Masa da unu a lanti fesi te kisi ku unu wosu dendu tuu. Sö mi bi ta lei unu tjika fuun sa fusutan. 21 Mi bi ta bai hii sëmbë a unu dë, dee Dju sëmbë ku dee na Dju tuu, taa be de disa dee hogilibi u de bia ko a di së u Masa Gadu, be de ko biibi a u Masa Jesosi Keesitu liba. Sö mi bi ta fan nöömö. 22 “Nöö awaa di Akaa u Masa Gadu ta manda mi go a Jelusalen. Ma nöö fa mi nango aki, ma saandi o pasa ku mi ala e. 23 Ma a hiniwan köndë ka mi nango, di Akaa ta piki mi kodo taa de o kisi mi bui buta a sitaafu. 24 “Ma fa mi dë aki ma a' toobi. Biga mi libi an dë wan gaan soni da mi. Wan soni nöö a dë da mi. Di wooko di Masa Jesosi da mi fu mi du dëën, nöö mi kë du ën te dou. Mi kë ta konda di bunu buka fëën nöömö da sëmbë ta lei de kumafa Masa Gadu abi bunuhati fuu libisëmbë tjika. Sö nöö di libi u mi dë da mi. 25 “Nöö fa i si mi bi ta lontu a unu dendu dë ta lei unu fa di Njunjun Tii u Gadu dë, nöö ma o du ën möön e. Biga mi sabi bunu taa fa mi nango aki, wan o si mi ku unu wojo möön. 26 “Nöö hën mbei mi piki unu gbelin taa di buuu fuunu an dë a mi liba. ˻Ee wan sëmbë i lasi pasi te ja go dou a Masa Gadu, nöö ma o tei hebi fii tjai e.˼ 27 Biga ma hoi baka möönsö fu konda da unu fa Masa Gadu kë heepi libisëmbë tjika. 28 “Nöö awaa di Akaa u Gadu tei unu buta fuun ko hedima u dee sëmbë fëën u Efeise dë. Nöö un musu buta mëni taanga a di fa un ta libi e, ku di fa un ta tii dee sëmbë dee dë a unu maun. Leti kumafa wan sikafuma ta abi sikafu ta luku de ta seeka, nöö sö nöö un musu ta luku dee sëmbë fuunu ta hoi de a pasi bumbuu e. Wë biga de da sëmbë u di keiki u Masa Gadu di Masa Jesosi dëdë paka da ku di fëën seei buuu. 29 “Nöö mi sabi taa fa mi o go disa unu aki, nöö sëmbë o ko a unu dendu kumafa takumbeti ta denda a sikafu mindi ta paaja de ta kisi ta kii. Sö sëmbë o ko a unu, nöö de an o a' tjalihati fuunu möönsö. 30 “A unu dendu aki seei, sëmbë o hopo ta bia di buka tee an o dë tuutuu soni möön. Nöö a di fasi dë, de o ta biinga u ganjan dee oto biibima fu Masa Jesosi hai ko a de së. 31 “Hën mbei un musu ta dë ku köni nöömö e, dee sëmbë. Un musu ta mëni kumafa mi bi ta bai unu a di së u Masa Jesosi soni hii dii jaa longi, ta fan ku hibiwan fuunu a ndeti ku didia. Mi bi ta tja fuka ku wata a wojo seei, ma ma disa u fan ku unu möönsö. 32 “Nöö fa mi nango aki, mi ta disa unu da Masa Gaangadu ku di Wöutu fëën fu de tja unu. Biga di Wöutu fëën ta lei u taa Gadu an ta libi ku u kumafa u dë, ma a ta libi ku u ku di fëën bunuhati. Nöö fa un ta piki di Wöutu dë kaa, nöö a o sa ta heepi unu möönmöön, be un sa ko kumafa Masa Gadu kë. Nöö a o sa heepi unu tu, fuun feni hii dee bunu fëën dee a ta da dee sëmbë fëën dee ko bunu nëën wojo kaa. 33 “Fa mi bi libi ku unu dë, dee sëmbë, ma bi abi giii hati wan daka fu mi sa tei möni a unu, ee nasö dee koosu fuunu a unu sinkii. 34 Unu seei sabi taa ku miseei maun mi bi ta wooko ta sölugu mi seei ku dee sëmbë mi ku de bi sai dë tu. 35 “Nöö mi bi ta du sö fuun sa si taa un musu wooko taanga ta heepi dee otowan dee suwaki möön unu. Un musu ta mëni nöömö fa Masa Jesosi bi taki taa dee sëmbë ta da sëmbë soni, de dë waiwai möön leki dee sëmbë ta feni.” Nöö a sö wan fasi Paulosu fan ku dee Efeise hedima u keiki te a kaba. 36 Nöö di a taki sö kaa, hën a tjökö kini a goon, hën ku dee otowan tuu, hën a begi Masa Gadu da de. 37 Nöö hën de tuu ta bai ta këë ta baasëën ta bosi ën. 38 Tjali nöö kisi de sö fu di a bi taki da de taa de an o si ën möön. Hën de tjëën go buta a boto.

Tjabukama 21

1 Nöö di u ku dee hedima u keiki fu Efeise paati, hën u buta a mindi. Hën u nango tefa u dou a di paati de kai Koosi, hën u nama nëën. Hën di u kumutu dë, hën di dobooko möön hën u go dou a Lodosu, hën u nama naandë. Hën u kumutu a Lodosu hën u go dou a Patala. 2 Nöö di u ko dou a Patala, hën u si wan oto boto namanama naandë di o go a Finisia. Hën u subi nëën. Tefa di juu dou hën u tötö buta a mindi. 3 Hën u nango tefa u pasa Sipuusi a u töötömaun së. Hën u nango tefa u nama a di köndë u Silia de kai Tilusi, nöö naandë de o puu lai a di boto. 4 Hën u go a tela go suku dee biibima u Masa Jesosi naandë tefa u si de. Hën u tan ku de dë sëbën daka. Nöö fa u sai ku de dë, nöö di Akaa u Masa Gadu ta wooko a de liba hën de ta bai Paulosu nöömö taa be an go a Jelusalen. 5 Hën u dë tefa di juu dou fuu go. Nöö hën dee biibima u Masa Jesosi te dou ku mujëë ku mii u de tuu tja u go buta a pasi. U ku de kumutu a di köndë nöö hën u waka go dou a ze buka. Nöö hën u tuu tjökö kini a goon leti a sandu liba dë, hën u begi Masa Gadu te u kaba. 6 Nöö hën u toona hopo taanpu, hën u da adjoisi te u kaba. Hën u subi a di boto, hën dee sëmbë toona go a wosu. 7 Hën u kumutu a Tilusi ku di boto nango tefa u go dou a Tolemaisi. Hën u go da dee biibima u di köndë dë odi. U dë ku de dë wan daka te ndeti. 8 Dobooko möön hën u pasa. Hën u nango tefa u go dou a Sesalia, nöö hën u go a di wosu u Filipi. Hën da wan tjabukama u Masa Jesosi ta konda di buka fëën da sëmbë nöömö fu de sa biibi nëën liba. Di de bi pii dee sëbën womi tei a Jelusalen dë fu de musu ta sölugu dee biibima u Masa Jesosi, nöö di Filipi aki hën bi dë wan u de. Nöö hën u tan ku ën nëën wosu. 9 Wë nöö Filipi abi fö mujëë mii de aan manu wan daka, nöö dee mujëë mii tuu ta kisi fan a Gadu fu de konda da sëmbë. 10 Nöö hën u dë sömëni daka. Hën di womi de kai Agabusi kumutu a Judea köndë ko a u. Nöö hënseei dë wan sëmbë di ta kisi fan a Gadu tu. 11 Nöö di a ko dou a u dë, hën a tei di banti u Paulosu, hën a tai ën seei futu ku maun te a kaba. Hën a taki da u taa: “Di Akaa u Gadu taki e, a taa a sö wan fasi dee Dju sëmbë fu Jelusalen o kisi di sëmbë abi di banti aki, tai ën maun ku ën futu te de kaba. Nöö de o tjëën go da dee oto sëmbë na Dju.” Sö Agabusi taki. 12 Wë nöö di u jei sö kaa, nöö u ku dee otowan dë tuu ta begi Paulosu gaantangi taa be an go a Jelusalen. 13 Hën a taki da u taa: “Dee sëmbë aki, andi seei ta bigi da unu un ta këë ta fuka mi hati? Fa mi dë aki, nöö ee de tai mi maun ku mi futu ma a' toobi. Biga ee mi musu dëdë a Jelusalen fu Masa Jesosi hedi seei, nöö mi dë kabakaba fëën kaa.” 14 Wë di u si taa wa a' köni fëën, u bai ën te u wei hën a nango fëën, nöö hën u disa. Hën u taa: “Wë antoobi. Fa i si i nango naandë, nöö di soni Masa Gadu kë, hën musu pasa ku i e.” 15 Nöö hën u seeka, hën u tei pasi fuu go a Jelusalen. 16 Nöö fa u nango dë, so u dee biibima fu Sesalia go ku u. Hën u ta waka tefa u go dou. Hën de tja u go a wan wosu u wan womi de kai Naason. Hën da wan u dee fosu sëmbë ko ta biibi Masa Jesosi a fesi. A dë wan sëmbë u Sipuusi ma a ko ta libi a Jelusalen. Nöö hën u tuwë lai nëën wosu. 17 Nöö di u ko dou a Jelusalen kaa, nöö hën dee otowan fuu dë, dee biibima u Masa Jesosi, de wai ku u tee na soni. 18 Di dobooko fëën, hën u ku Paulosu, hën u go haika Jakobosi. Nöö di u go dou, hën u si dee oto tiima u keiki tuu nëën ala. 19 Hën Paulosu da de odi, hën de piki. Hën a sindo. Hën a pii dee soni tuu fia konda da de, dee Masa Gadu bi du nëën liba di a bi dë a dee sëmbë dendu na u Isaëli. 20 Nöö di de jei dee soni Paulosu taki dë, nöö hën de ta wai seei ta gafa Masa Gadu fu dee soni dee a du. Hën de taki da Paulosu taa: “Wë u jei. Wë ma womi, u kë taki wan soni da i aki. I sabi taa fa u dë aki nöö dusudusu Dju sëmbë ko ta biibi a Masa Jesosi liba, ma awaa de dë ku dee wëti u Mosesi gaanfa eti. 21 “Nöö de ta jei fii taa i ta lei dee oto Dju sëmbë dee ta libi a dee oto köndë taa de musu disa dee wëti u Mosesi. De ta jei taa i ta taki taa de an musu koti dee womi mii sinkii buta di maaka möön. De ta jei taa i ta taki taa de an musu hoi dee wëti dee de bi guwenti möön. Sö fii de ta jei. 22 “Wë unfa woo du? Biga de o jei nöömö taa i ko dou aki, ˻nöö de o kë sabi ee dee soni fii dee de bi ta jei, ee de dë sö tuu˼. 23 “Wë u abi wan pakisei fëën taa hën di soni aki fii du e. U a' fö womi aki, de mbei buka ku Masa Gadu kaa fu de du wan soni. 24 Nöö de musu go a Gadu wosu go puuma de hedi kumafa di wëti u Mosesi dë. Nöö be i go ku de e, go seeka unu sinkii be un dë limbolimbo a Gadu fesi kumafa di wëti taki. Nöö joo paka di paima da de, nöö baka fëën de o puuma unu hedi. Nöö te sëmbë si sö kaa, nöö kumafa de bi jei fii nöö de o tei ën taa lëgëdë. Soni de ta mindi da i. Biga i seepi ta hoi dee wëti tu. 25 “Ma a di së u dee otowan na Isaëli sëmbë dee ta biibi a Masa Jesosi liba dë, nöö u bi manda pampia da de kaa u di taki di u bi sitampu dë taa de an musu njan di njanjan di dee oto sëmbë ta tuwë da dee gadu u de. De an musu njan soni buuu. De an musu njan wan mbeti ee buuu an kumutu nëën sinkii. De an musu libi fanafiti a di së u manu ku mujëë. Dee na Isaëli sëmbë, nöö dee fö wëti aki nöö fu de musu hoi.” 26 Nöö di dee hedima fan sö te de kaba, nöö hën Paulosu du kumafa de taki dëën. Di dobooko fëën, hën a go nama ku de fö womi nöö hën de go seeka de sinkii kumafa di wëti bi dë fu de sa dë limbolimbo a Gadu fesi. Hën de go a di Wosu u Masa Gadu dendu go piki dee begima taa a sö wan daka de o ko limbo fu de sa tja paima ko da Gadu. Biga a bi musu dou sëbën daka bifö de limbo. 27 Nöö a fika piki dee sëbën daka kaba, hën Paulosu go a di Wosu u Masa Gadu. Hën wanlö Dju sëmbë fu Asia köndë ko si ën naandë. Hën de ko kisi ën gbolou panjan. 28 Hën de bai kai olo kai hii mundu taa: “Un Isaëli sëmbë un hesi ko a u oo! Di womi di ta sösö u Isaëli sëmbë da hii mundu u si ën. A dë aki. Di sëmbë aki ta waka ta lontu ta konda taa dee wëti fu Mosesi an bunu, di wosu aki da sösö soni a goonliba. Sö a ta taki. Nöö awaa a ta tja dee oto köndë sëmbë ta ko a di Wosu u Masa Gadu aki ta poi ën.” 29 Wë di soni mbei de taki sö. Biga de bi si ën a di köndë ganda mindi ku di womi de kai Toofimusi, di fu Efeise. An dë Isaëli sëmbë. Nöö hën de ninga taa a bi tjëën ko ku ën a di Wosu u Gadu ko booko di wëti u Isaëli. 30 Nöö di de jei de bai sö, nöö hën de kule seei gililili ko gidjii. Hii di köndë ta mbei wajawajawajawaja. Hën de hai Paulosu vooo puu tuwë ko a döö. Hën de hai dee döö u di Wosu tapa gbaa. 31 De ta biinga u kii ën wante fu di de ninga taa a booko di wëti. Nöö fa de ta du dë, nöö hën sëmbë manda buka go a di gaan hedima u dee Loomë sodati dee dë a di köndë kaa taa hii Jelusalen ko ta mbei seei wajawaja sö. 32 Nöö di di hedima jei sö, hën a kai wanlö sodati fëën ku dee kabiteni u de taa de musu go ku ën wantewante. Hën de kule tjalalaa go dou. Di juu dë, de bi seti ta fon Paulosu kaa, ma nöö di de si dee sodati ta ko, hën de disëën u fon. 33 Hën di hedima ko dou. Hën a panjan Paulosu puu a dee sëmbë ta fon mën dë maun. Nöö hën a manda sëmbë söötö ën ku tu bui buta dë, faa sa ko sabi andi da di soni ta pasa. Hën a hakisi dee sëmbë taa: “Ambë da di sëmbë un ta fon di fon aki? Un hogi a du ufö un ta fon mën sö?” 34 Nöö hën de ta bai ta konda di soni kpatjakpatja ma di fan u de an ta kai a di wan kamian. Hibiwan sëmbë ta taki fëën tee di hedima u sodati an ta jei di soni bunu möönsö andi bi pasa. Nöö hën a manda dee sodati taa be de tja Paulosu go a dee sodati wosu ka sëmbë an sa kisi ën möön. 35 Nöö di de go dou a di sikada buka fu de subi go a liba, nöö dee hia sëmbë dë gidjii a de baka. Hën dee sodati hopo Paulosu a liba tja fu de an musu sa dou nëën. 36 Nöö hën de ta waka a de baka ta ko ta bai ta manda de taa: “Un kii ën, un kii ën, un kii ën.” 37 Nöö di dee sodati dou fu de tja Paulosu go a di wosu u de, nöö hën Paulosu kai di hedima taa: “Wë piimisi fii, mi sa fan ku i ö?” Hën a mbei: “Hun? Sö i sabi u fan Giiki töngö nö? 38 Na i bi dë di Egepiti sëmbë di bi kë buta sëmbë feti ku lanti nö? Na i bi tja dee fö dusu hogihatima bi ta kii sëmbë go a di gaan sabana nö? Mi ninga taa i wë bi da di sëmbë.” 39 Hën Paulosu piki ën taa: “Nönö, mi da wan Dju sëmbë fu di köndë de kai Taasusi, wan köndë u Silisia. Nöö di köndë u mi na sösö köndë e. Nöö mi kë begi i gaantangi be i da mi pasi be mi fan wan soni ku lanti aki be de jei.” 40 Hën a dëën pasi. Hën Paulosu taanpu a di sikada dë. Hën a hopo maun da de be de kabuka. Hën de kabuka pii u de haikëën. Hën a fan ku de a di Isaëli töngö taa:

Tjabukama 22

1 “Un haika, un dee Isaëli sëmbë u mi aki, mi kë taki wan soni da unu, be un si taa na hogi mi du e.” 2 Nöö di de jei a ta fan a di Isaëli töngö ˻di de seei ta fan˼, nöö hën de kabuka seei pii sö ta haikëën andi a o taki. Hën a taa: 3 “Mi wë da wan Dju sëmbë tu e, kuma unu. De pai mi a Taasusi a Silisia köndë, ma nöö a Jelusalen aki seei de kiija mi. Nöö di womi de kai Gamalijëi, hënseei lei mi finifini a di së u hii dee wëti u dee gaan sëmbë fuu. Nöö mi seepi tu, mi bi ta biinga seei a dee soni u Masa Gadu leti kumafa unu seei ta biinga nëën tide tu. 4 Biga a fesi nöö mi bi ta pena dee sëmbë dee ta libi a di njunjun biibi aki ta kii de. Mi seei bi ta kisi de ta buta a dunguwosu. Sö mi bi ta du ku de tjika. Womi ku mujëë tuu mi bi ta da sitaafu. 5 “Nöö fa mi ta taki aki, dee kuutuma fuu ku di Kaba Hei Begima fuu, tuu da kotoigima taa sö mi bi ta du e. Biga deseei mbei pampia da mi fu mi tja go da dee oto Isaëli sëmbë fuu dee dë a Damasikusi, fu go kisi dee biibima u Jesosi dee dë a di köndë ala bui tja ko a Jelusalen aki fu da de sitaafu. Hën wë mi bi nango a Damasikusi u go du. 6 “Ma nöö di mi dë a pasi nango, mi bi ko zuntu ku di köndë, nöö a bi dë kuma tuwalufu juu, sonuati. Hën te u mi kë si hën wan gaan limbo kumutu a gaangadu kai ko lontu mi tapa. 7 “Hën mi panta kai a goon. Hën mi jei wan töngö kai mi tu pasi taa: ‘Saulosu, Saulosu, faandi mbei i ta sitaafu mi sö u du?’ 8 “Hën mi hakisi ën taa: ‘Masa ee, ambë ta fan ku mi dë?’ “Hën a piki mi taa: ‘Mi, Jesosi fu Nazalëti, di sëmbë di i ta sitaafu sö, hën wë ta fan ku i aki.’ 9 “Nöö di juu dë, dee sëmbë mi ku de bi nango dë, de an saandi ta pasa. De si di limbo ma de an jei di töngö u di Sëmbë di ta fan ku mi di fan. 10 “Hën mi toona hakisi taa: ‘Masa, andi i kë fu mi musu du?’ “Hën a piki mi taa: ‘Hopo, nöö i go dou a Damasikusi. Nöö te i dou nöö sëmbë o ko konda da i dee soni ku dee soni dee Masa Gadu buta da i fii musu du.’ Sö a fan ku mi te a kaba. 11 “Nöö di mi hopo fu mi go, hën ma ta si soni möön. Di gaan limbo dungu mi wojo. Nöö hën dee sëmbë ku mi bi sai dë panjan mi a maun tja go dou a Damasikusi go buta a wosu. 12 “Nöö di juu dë, nöö wan womi de kai Ananiasi bi dë a di köndë. Nöö di womi dë, a dë wan sëmbë ta libi a dee wëti fuu Dju sëmbë gaanfa. An ta misi de. Hii dee Dju sëmbë fuu u di köndë tuu ta gafëën seei taa a dë wan gaan bumbuu sëmbë. 13 “Nöö hën di womi dë waka ko taanpu a mi bandja. Hën a kai mi: ‘Mi baa Saulosu.’ Hën mi piki. A taa: ‘Wojo fii musu limbo e.’ “Di juu dë, hën mi hopo wojo luku ën. Mi si soni gbegedee. 14 “Hën a taki da mi taa: ‘Di Gadu fu dee gaan sëmbë fuu, hën tei i buta fii musu ko sabi dee soni dee a kë du. A tei i buta fii sa si di Gaan Bumbuu Sëmbë fëën di na poi ën wëti wan daka, söseei tu fii sa jei ën töngö. 15 Nöö joo dë kotoigima u dee soni dee i bi si ku dee i bi jei ta konda de da hii mundu. 16 “ ‘Nöö fa i si u dë aki, an dë fii buuja möön e. Hopo be de dopu i. Kai Masa Jesosi në be a puu dee hogi dee i bi du a i liba.’ Sö Ananiasi fan ku mi di daka dë. 17 “Nöö hën mi dë tee wan daka, hën mi toona ko a Jelusalen aki, hën mi go a di Wosu u Masa Gadu go ta begi ën. Te fu mi kë si, wan soni ko a mi a di wosu kuma mi ta sunjan. Ma na sunjan. 18 Masa Jesosi seei ko fan ku mi. “A taa: ‘Womi hesi, kumutu a Jelusalen aki e. Fa i ko ta fan ku dee sëmbë u di köndë aki ta konda dee soni u mi da de, de an o jei möönsö u de piki i buka.’ 19 “Hën mi taa: ‘Masa, unfa a waka de an o jei? Biga de bi sabi tuutuu taa mi wë bi da di sëmbë di bi nango a dee keikiwosu fuu Isaëli sëmbë ta kisi dee biibima fii ta fon ta söötö a dunguwosu. 20 Nöö di dee sëmbë bi ta kii Sitefani fu di a bi ta konda soni fii da de hedi, nöö mi bi sai leti dë ta hoi dee koosu u dee sëmbë dee kii ën dë. Di di buuu fëën bi ta kule ta kai a goon dë, mi bi dë taanputaanpu dë ta da de leti fu di kii de ta kii ën dë. “ ‘˻Nöö fa de si di libi u mi ko tooka sö aki, ma dë kuma fa mi bi dë möön, nöö unfa de an o sa piki mi?˼’ Sö mi hakisi ën. 21 “Hën a piki mi taa: ‘Tei pasi go nöö, womi. Mi ta manda i go a dee sëmbë na u Isaëli dee ta dë a dee longi köndë, fii tja di buka u mi go da de.’ ” 22 Wë nöö fa Paulosu ta fan dë, dee gaan hia sëmbë naandë tuu dë pii ta haika andi a ta taki. Ma di de jei sö taa Masa mandëën faa go a dee sëmbë na u Isaëli, nöö aan soni. Hati u de boonu te na soni. Hën de tuu bai taanga taa: “Di sëmbë aki an fiti faa musu libi möön. Un kii ën puu a goonliba e!” 23 Hën de ta bai ta kai wolo nöömö ta wai dee koosu u de ta hiti gudugudu a liba ta du soni. Hati u de nöö boonu sö. 24 ˻Wë nöö di hedima u sodati an saandi mbei dee Isaëli sëmbë hati boonu sö, biga an dë Isaëli sëmbë faa fusutan soni u de.˼ Nöö hën a manda dee sodati taa de musu tja Paulosu go buta a di sodati wosu, nöö de musu hupi ën faa sa konda di soni mbei de ta bai taanga sö. 25 Hën de tjëën go seeka tai fu de hupi. Hën Paulosu hakisi di kabiteni u sodati taanputaanpu dë taa: “Unfa di wëti dë? Un sa hupi wan goon mii u Loomë ufö un kuutu soni fëën ö?” 26 Nöö di di kabiteni jei sö kaa, nöö hën a ko fëëë. Hën a go a di gaan hedima taa: “Wë di soni di i manda u fuu musu du aki, ma i sabi andi u ta du nö? Di sëmbë di i si u ta du di soni ku ën aki, a dë wan goon mii u Loomë.” 27 Nöö hën di hedima ko a Paulosu. Hën a ko hakisi ën taa: “Tuu nö? I da goon mii u Loomë nö?” Hën a piki taa: “Aai, sö mi dë e.” 28 Hën di hedima taa: “Fa mi dë aki, mi paka möni tee a hia fu mi musu ko goon mii u Loomë e.” Hën Paulosu piki ën taa: “Wë mi, an bi dë u mi paka. Wë biga dee sëmbë dee pai mi bi dë goon mii u Loomë kaa.” 29 Nöö di dee sëmbë bi o hupi ën dë jei sö kaa, hën de hai kumutu wantewante nëën sinkii. Di hedima seei panta tu. Biga fa Paulosu bi dë goon mii u Loomë seei ma töku de bi söötö ën ku bui fu de hupi. 30 Di dobooko fëën, nöö hën di hedima u sodati manda de taa be de lusu Paulosu puu di bui. Hën a manda kai dee Gaan Begima u Isaëli ku hii dee oto kuutuma u de be de ko miti kuutu, biga a kë sabi andi de ku Paulosu abi. Nöö di a kai di kuutu te de ko sindo, hën a tja Paulosu ko fu de fan fesi ku fesi.

Tjabukama 23

1 Hën Paulosu luku dee kuutuma diin. Hën a seti fan taa: “Dee sëmbë u mi aki, sensi di mi dë piki wan, nöö hën mi ta libi kumafa mi hati ta pakisei taa Masa Gadu kë fu mi musu libi te kisi fa u dë aki.” 2 Di a taki sö kaa, nöö di Kaba Hei Begima de kai Ananiasi manda dee sëmbë dë a Paulosu bandja dë taa be de naki ën a buka. 3 Hën Paulosu taa: “Gadu o sitaafu i tu, i poipoi soni kuma wan bookowosu bandja de bi feifi ala. I sindo dë ta kuutu a mi liba a di së fuu Isaëli wëti, ma i seei booko di wëti fu di i manda sëmbë u de naki mi a buka.” 4 Hën dee sëmbë taanpu a Paulosu bandja dë hakisi ën taa: “Sö i ta kosi di Kaba Hei Begima u Masa Gadu nö?” 5 Hën a taa: “Dee sëmbë, un piimisi fuunu. Ma bi sabi taa hën da di Kaba Hei Begima e. Un a' leti tuu. Biga Gadu Buku taki taa ja musu kosi di sëmbë di dë a i liba ta tii i.” 6 Nöö di juu dë, Paulosu sabi taa fa dee kuutuma sai dë, nöö de dë a tu keiki paatëi. Hafu u de dë Saduseima. Hafu u de dë Faliseima. Nöö de tu pei sëmbë dë an ta biibi di wan soni. Hën Paulosu fan möön taanga bai da de taa: “Dee sëmbë u mi aki, miseei dë wan Faliseima e, söseei dee gaan sëmbë u mi bi dë tu. Nöö fu di mi ta biibi kuma de taa dëdë sëmbë sa weki baka, hën mbei de tja mi ko a kuutu aki.” 7 Nöö di a taki sö kaa, nöö hën de tu paatëi bia ko ta fia ku deseei. 8 Wë biga dee Saduseima an ta biibi taa sëmbë sa dëdë toona weki. De an ta biibi taa Gadu abi basia nëën köndë. De an ta biibi taa sëmbë abi wan soni de kai akaa di ta libi u nöömö. De dii soni dë de an ta biibi. Ma dee Faliseima ta biibi dee soni dë tuu. 9 Hën dee kuutuma ta bai ta fia ku de na de nango ta ko. Nöö so u dee Faliseima dë bi dë Sabima u Wëti. Te wan pisi, nöö hën de hopo ta fia ku hatiboonu taa: “Di womi aki, Paulosu, wa ta feni wan föutu nëën möönsö. Kandë wan akaa ee nasö wan basia u Masa Gadu Köndë bi ko nëën tuu ko fan ku ën.” 10 Nöö hën di fia u de ko gaan buja seei, te di hedima u sodati di bi kai di kuutu ko fëëë taa dee kuutuma o kisi Paulosu hai tënë pisipisi. Hën a manda dee sodati go a goon ka de ta kuutu dë go puu ën ku taanga a de dendu tja go a dee sodati wosu, fu dee kuutuma an sa dou nëën möön. 11 Hën di ndeti dë seei, Masa Jesosi ko taanpu a Paulosu bandja. Hën a fan ku ën taa: “Womi, tai hati e. Kumafa i si i bi dë kotoigima u mi ta konda soni u mi a Jelusalen aki, nöö söseei i o dë a Loomë ta konda de tu.” 12 Hën di dobooko fëën, hën dee Dju sëmbë fiti buka djula taa de an o njan möön, de an o bebe wata möön tu ee na de kii Paulosu. 13 Nöö dee sëmbë dee djula di djula dë, de pasa föteni womi. 14 Nöö hën de go a dee Gaan Begima ku dee Gaan Womi u Isaëli taa sö de djula u de kii Paulosu, ee nasö de an o njan möön, de an o bebe. 15 Hën de taa: “Nöö fa u ta fan ku unu aki, nöö u kë unu ku dee oto gaan kuutuma manda wan buka da di hedima u sodati mbei taa un kë kai Paulosu a kuutu, fuun fan di soni fëën möön fini seeka. Nöö tefa a bazia dou a unu, nöö woo feni ën kii ufö a dou.” Sö de fan ku de te de kaba. 16 Ma di ten dë, nöö hën wan sisa mii u Paulosu jei taa sö de ta fiti buka fu de kii ën tio. Hën a go denda a dee sodati wosu go piki Paulosu taa sö dee sëmbë o du fu de feni ën kii. 17 Nöö di di kijoo fan ku ën sö te a kaba, hën Paulosu kai wan u dee sodati kabiteni taa: “Kabiten, ja ta si wan kijoo aki. A kë go a di gaan hedima u sodati. Hën mi kai i ko begi fii tjëën go nëën, ee a sa dou nëën. A a' wan soni fu hën ku ën musu taki.” 18 Hën di kabiteni tjëën go da di hedima. Hën a taa: “Di womi de kai Paulosu di dë söötösöötö dë, hën manda mi taa be mi tja di kijoo aki ko a i. A abi wan soni faa taki ku i be i jei.” 19 Hën di hedima tja di kijoo a maun go a së go hakisi ën taa: “Andi da di soni i abi u fan ku mi, kijoo? Fan be mi jei.” 20 Hën a taa: “Dee Dju sëmbë ko fiti buka ku deseei makandi. Nöö de o begi i fu amanjan nöö i tja Paulosu go a di gaan kuutu u de. De o mbei taa de kë kuutu soni fëën möön fini. 21 “Nöö na piki e. Möön föteni womi ta seeka fu de kisi ën kii. De bi soi makandi taa ee de an kii ën, nöö de an o njan möön, de an o bebe tu. Nöö de dë kabakaba fëën kaa e. I nöö de ta luku fii mandëën ko da de nöö de kii.” 22 Hën di hedima bai di kijoo taa be an konda da na wan sëmbë taa sö a bi ko nëën ko fan di soni ku ën. Hën a toona mandëën go. 23 Hën a kai tu sodati kabiteni taa: “Un musu seeka tuhöndö sodati fu de go a Sesalia e. Nöö un tja sëbënteni sëmbë ku hasi ku tuhöndö sëmbë ku lanza. A nëigi juu fu ndeti, nëën un musu dë kabakaba seei pii fuun go. 24 “Nöö un musu seeka wan hasi di sa tja Paulosu nöö un tjëën ku köni e, go a Gaama Felikisi.” ˻Biga Sesalia, hën bi da di köndë u di gaama u di pisiwata di ten dë.˼ 25 Nöö hën a mbei wan pampia manda da di gaama taa: Mi, Kalaudio Lisiasi, mbei di pampia aki manda gaan odi da di gaan lesipeki Gaama Felikisi taa mi dë. 27 Nöö di womi i si mi ta manda da i aki, a dë wan womi di dee Dju sëmbë bi kisi panjan ta biinga seei u kii, nöö hën mi ko ku dee sodati u mi ko puu ën a de maun. Biga mi bi jei taki taa a dë wan goon mii u Loomë. 28 Nöö fa mi denda a di taki u de dendu aki, nöö mi bi kë jei andi de ku ën abi mbei de kë kii ën. Hën mi ko tei ën tja go a di gaan kuutu u dee Dju sëmbë. 29 Ma di mi ko luku di soni u de te mi kaba, nöö mi ko si taa a dë wan soni de ta fia a di së u dee wëti u Dju. Di soni an bi dë gaan soni sö fu de kii ën, ee nasö söötö a dunguwosu. 30 Nöö baka fëën, hën mi ko jei taa wanlö sëmbë fiti buka fu de kii ën. Hën mbei i si mi mandëën da i wantewante aki sö. Nöö mi o manda dee sëmbë dee ku ën a' soni fu de musu tja kaagi fëën ko da i ala. ˻Na soni möönsö möön leki gaan odi.˼ Sö wan pampia di hedima u sodati manda da Gaama Felikisi. 31 Nöö hën dee sodati seeka tefa de kaba kumafa de bi manda de, hën de tei Paulosu a di ndeti dë tja go te na Antipatisi. 32 Hën di dobooko fëën möön, hën de paati baka ku baka. Dee sodati söndö hasi toona go a de wosu, 33 hën dee dë ku hasi tja Paulosu go dou a Sesalia. Nöö di de dou, hën de tja Paulosu go a di gaama. Hën de tei di pampia hën de da Gaama faa lesi. 34 Nöö di a lesi di pampia te a kaba, hën a hakisi Paulosu taa: “Wë un köndë fii?” Hën a piki Gaama taa “De pali mi a di pisiwata u Silisia.” 35 Hën a taa: “Antoobi. Te dee sëmbë ku i a' soni ko dou, nöö mi o jei di soni fii.” Hën a manda sëmbë tjëën go buta a Könu Helodi wosu, nöö de musu tei wakitima buta fu de koti wakiti dëën.

Tjabukama 24

1 Hën de dë te de a' feifi daka, hën di Kaba Hei Begima Ananiasi ku wanlö Gaan Womi u Isaëli hën de faaka Paulosu ko a Sesalia. Nöö fa de ko dë, de tja wan afokati de kai Tetulusi faa fan ku Gaama da de. Nöö sö de ko u tja di kaagi u Paulosu ko da Gaama. 2 Nöö di de ko dou, hën de manda kai Paulosu tja ko, hën de ko sindo. Nöö hën Tetulusi seti di fan, a taa: “Mati Köndë Masa, kumaa.” Hën a piki. Hën a taa: “Wë u ko a i aki. Wë di köndë fuu soni di i ta seeka da u, nöö u si bunu fëën. Biga u dë söndö kisi toobi longi kaa. Nöö di köni di i, Gaama, abi a i hati, nöö hën mbei sömëni soni a di köndë fuu ko ta waka bunu. 3 Nöö hii fa i si un du dë, nöö hii u tuu ta si ën. U ta tei ën fu gaan soni. Nöö hën i si u ko piki i da i tangi, Köndë Masa. 4 “Nöö fa i si u ta fan ku i aki, nöö wa kë pena i. Ma u begi i gaantangi be i hoi pasensi da u pala sö be u fan te u kaba, nöö u go. 5 “Wë nöö di womi di i si u tja kaagi fëën ko da i aki, a dë seei wan gaan kaakeisëmbëma u goonliba. A ta suti faja a hii dee Dju sëmbë u goonliba tuu mindi tefa dee sëmbë ko ta mbei gidigidi a hii dee köndëköndë. Nöö a dë wan gaan nëbai sëmbë u di njunjun keiki de kai Nazaleni, nöö di keiki dë an ta kai a pasi ku di lei u Masa Gadu möönsö. 6 “Nöö hën a ko seei ko biinga u poi di Wosu u Masa Gadu a Jelusalen dë, nöö hën u kisi ën panjan. ((Nöö u bi o kuutu ën ku dee fuu wëti, 7 ma nöö hën di hedima u sodati Lisiasi ko puu ën a u maun ku taanga tei tja go gbolo. “Nöö hën wë a taa dee sëmbë a' kaagi fëën musu ko a i.)) Nöö hën i si u ko a i aki, Gaama. Nöö te i seei fan ku ën te i kaba, nöö dee soni u ta fan ku i aki, nöö joo si taa u a' leti a de.” 9 Nöö fa Tetulusi ta fan dë, hii dee Dju hedima ku ën ko dë tuu ta piki ku ën taa aai, sö a dë tuu. 10 Nöö di di afokati fan te a kaba, nöö hën Gaama tuwë maun da Paulosu, faa musu fan. Nöö hën di a o fan, hën a kai ën: “Gaama, mi wai fu di i da mi pasi fu mi seepi fan tu. Biga sömëni jaa kaa di i ta kuutu da u Isaëli sëmbë a u köndë aki. 11 “Nöö te i luku fini, nöö joo sabi taa an pasa tuwalufu daka eti fu di mi go a Jelusalen u mi go begi Gadu a di Gaan Keikiwosu. 12 Nöö fa mi go ala, na wan daka mi ku sëmbë kisi takitaki fia wajawaja a di Wosu u Masa Gadu. Na a dee oto keikiwosu u Isaëli, na a ganda mindi seei, mi buta faja a sëmbë möönsö fu de ko ta mbei gidigidi. 13 “Dee soni de ta kaagi mi aki, ja sa suku fini a de te i si taa de dë tuu möönsö. Wë biga na wan ten de bi si ën sö wan daka a mi. 14 “Ma wan soni nöö mi sa piki taa tuu. Hën da di taki de taki dë taa mi dë wan sëmbë fu wan njunjun biibi, nöö sö mi go a di Pasi dë tuu. Ma fa de konda dë taa an ta kai ku di lei u Masa Gadu, nöö na tuu e. Mi ta begi di wan seepi Gadu di dee gaan sëmbë fuu bi ta begi a fesi. Nëën nöö mi dë eti. Dee soni dee Masa Gadu bi buta Mosesi ku dee oto tjabukama fu de sikifi dëën, nöö de tuu mi ta piki eti. 15 “Nöö mi ta biibi tu taa tee sëmbë dëdë de o toona weki baka, dee bi libi bunu a Masa Gadu wojo ku dee an bi libi bunu tuu. Nöö söseei dee sëmbë ta kaagi mi aki, söseei de ta biibi tu. 16 Nöö fu di mi ta biibi dee soni dë, nöö hën mbei mi ta biinga nöömö fu mi dë ku limbohati a Masa Gadu fesi ku libisëmbë fesi tuu. 17 “Wë nöö sömëni jaa u mi disi fu di mi kumutu a Jelusalen. Nöö di soni mbei mi toona ko, fu di mi tja möni ko fu de da dee penama u dee Isaëli sëmbë fuu. Nöö mi bi kë tja paima go buta da Masa Gadu tu. Dee soni dë mbei mi toona ko a Jelusalen. 18 “Nöö di mi dou, nöö hën mi o go a di Wosu u Masa Gadu u go du dee soni dë. Mi bi seeka sinkii u mi kaa buta limbolimbo kumafa di wëti taki. Nöö fa mi go dë, sëmbë an bi hia a di Wosu. Wajawaja an dë. 19 “Ma nöö wanlö Dju sëmbë fu Asia bi sai dë, ˻nöö hën wë de ko si mi dë, nöö hën de mbei toobi ku mi. Ma nöö fa de mbei toobi ku mi seei,˼ ma de an ko a i aki möönsö. Ee mi ku de bi a' soni, nöö misikuma de wë bi musu tja di kaagi u mi ko da i. 20 “Ma ee nasö, nöö mbei dee otowan aki konda da i andi de feni di de bi kuutu soni u mi a dee gaan kuutuma fesi a Jelusalen. 21 Wë biga ma saandi u mi de sabi u de ko konda da i möönsö möön leki di wan kodo soni tö di mi bi fan ku de taa fa de ta kuutu a mi liba dë, de ta kuutu da mi fu di mi ta biibi taa sëmbë sa dëdë toona weki. Hën nöö da di soni di mi taki ala fu de sa tja kaagi u mi ko taki da i aki.” 22 Fa Paulosu ta fan dë, nöö Gaama Felikisi ta haikëën. Wë a sabi soni bunu u dee sëmbë dee ta waka a di Pasi u Masa Jesosi, fa de ta libi. Hën a taki da dee kuutuma taa: “Woo luku di sodati hedima Lisiasi be hën konda da u andi a bi si, bifö woo kuutu di soni dou.” 23 Hën a manda di sodati kabiteni taa a musu buta wakitima da Paulosu. Ma an dë taa hiniwan juu de musu ta dë nëën liba. De musu ta dëën pasi be a ta feni wan piki böö. Nöö de an musu tapa dee mati fëën tu fu de an sa sölugu ën. 24 Baka sömëni daka, hën Gaama Felikisi toona ko a di kuutuwosu möön, ku di mujëë fëën de kai Duusila, di dë Isaëli sëmbë. Hën Gaama toona manda kai Paulosu ko nëën möön. A kë jei di fan fëën andi a ta taki. Hën Paulosu fan ku de di fa sëmbë musu ta biibi a Masa Jesosi Keesitu liba. 25 Hën a ta fan ku Gaama ku ën mujëë ta bai de taa de musu libi bunu a Masa Gadu wojo. De musu sabi u tai hati disa soni. De an musu libi kumafa de hati kë a di së u hogi. Hën a bai de taa: “Woo dë te wan daka, nöö Masa Gadu o kuutu a libisëmbë liba kumafa de bi libi.” Sö Paulosu ta fan ku de gbelingbelin tjika. Nöö fa a ta fan dë, nöö Gaama ta haika, hën a ko fëëë. Wë biga an ta libi bunu. Hën a taki dëën taa: “Wë womi, fa i fan aki, mi jei. Nöö toona go fii ufö. Te mi feni pasi möön nöö mi o manda kai i, be i toona ko fan ku u möön.” 26 Baka u di dë, sömëni pasi Gaama ta manda sëmbë ta kai Paulosu nöömö, a ta ko ta fan ku ën. Nöö Gaama ninga taa te Paulosu ko nëën, nöö a o pakëën gaan möni fu Gaama sa puu ën a dunguwosu. 27 Baka tu jaa hën Gaama Felikisi kumutu a gaama, hën de buta wan otowan de kai Polisiusi Fesitu fu tja di köndë. Nöö fa Felikisi kumutu dë, a disa Paulosu leti a dunguwosu dë fu di a kë abi bunu në a dee Dju sëmbë hedi. Hën mbei an puu ën möönsö.

Tjabukama 25

1 Baka dii daka u di Gaama Fesitu ko a Sesalia faa subi a gaama, hën a go a Jelusalen go waka. 2 Nöö di a go dou, nöö hën a ta fan ku dee Gaan Begima ku dee oto tiima u dee Dju sëmbë. Hën de tja kaagi u Paulosu ko dëën wantewante. 3 Hën de begi Gaama taa gaantangi be a du de wan bunu, be a manda Paulosu ko a Jelusalen da de. Nöö fa de ta begi ën dë, nöö de ta seeka u te a mandëën da de, nöö de tapëën a pasi kii. 4 Hën Gaama piki de taa: “Wë fa Paulosu dë a Sesalia dë, a dë a wakitima kaa, nöö be a dë fëën nöö. Abiti möön nöö mi seei o toona go ala. 5 Nöö te mi nango, nöö un sa manda so u dee fesima fuunu ko ku mi. Ee Paulosu bi du wan hogi nöö un sa tja kaagi fëën go kuutu ala.” Sö a piki de. 6 Hën Gaama fika a Jelusalen kuma teni daka sö ufö a pasa go a Sesalia awaa. Tefa di dobooko hën a ko sindo a kuutu. Hën a manda sëmbë taa be de tja Paulosu ko nëën. 7 Nöö di de tja Paulosu ko dou, nöö hën dee Dju sëmbë dee kumutu a Jelusalen lontu ën buta a djegi. Hën de tja sömëni kaagi fëën ko konda da Gaama taa a ta du gaan hogi. Ma fa de ta fan dë seei, ma de an saanfa u taki ën te Gaama sa si taa sö Paulosu bi du tuu. 8 Paulosu seepi piki de taa: “Fa mi Paulosu dë aki, ma buuse na wan u dee Isaëli wëti fuu. Ma du soni di na bunu a di Wosu u Masa Gadu wan daka. Ma du soni na bunu ku di Gaan Könu u Loomë wan daka tu. Fa mi dë aki, na wan u dee soni dë mi du wan daka.” 9 Di Gaama haika tefa a kaba, nöö a kë feni bunu në a dee Dju sëmbë. Nöö hën a hakisi Paulosu taa: “Wë i sa go a Jelusalen be de go kuutu dee soni de ta taki aki a mi fesi ala ö?” 10 Hën Paulosu piki Gaama taa: “Ka mi dë taanputaanpu aki a wan u dee kuutuwosu u di Gaan Könu u Loomë, mi dë aki kaa, nöö de sa kuutu mi leti aki. Biga ma du dee Dju sëmbë hogi wan daka, leti kumafa i seepi sabi dë, fu de puu mi aki tja go ala. 11 “Ee mi bi du wan gaan hogi tjika fu de kii mi, nöö ma bi o fëëë sitaafu fëën. Ma dee soni dee sëmbë ta kaagi mi aki, nöö ee de aan leti nöö na wan sëmbë a' pasi fu de tei mi buta a de maun fu de du hogi ku mi. Fa mi dë aki, mi kë go a di Gaan Könu a Loomë e, be a kuutu da mi.” 12 Di Paulosu taki sö te a kaba, Gaama jei. Nöö hën hën ku dee oto kuutuma fëën dee ku ën ta tja di köndë, go a së go kuutu te de kaba. Hën Gaama piki Paulosu taa: “Wë antoobi. Di i taa i kë go a di Gaan Könu, nöö mi o manda i go nëën.” Nöö di a taki sö kaa, nöö hën di taki dë kaba. 13 Hën de dë tefa wan daka. Hën di Isaëli könu de kai Agiipa hën ku ën sisa Benisi ko a Sesalia ko wai ku Gaama Fesitu fu di de butëën Gaama u di köndë. 14 Nöö di de ko, hën de sai naandë sömëni daka. Hën Gaama Fesitu fan soni u Paulosu ku Könu Agiipa, a taa: “Di womi di bi dë gaama a mi fesi de kai Felikisi, di a kumutu a gaama, hën a disa wan womi söötösöötö a dunguwosu aki. 15 “Nöö hën di mi go a Jelusalen, hën dee Gaan Begima ku dee gaan womi u Dju tja kaagi u di womi ko da mi ko begi mi gaantangi taa mi musu da di womi adjabëë da de. 16 “Hën mi piki de taa an dë guwenti fuu dee Loomë sëmbë fu da wan sëmbë adjabëë söndö na kuutu u kai fu hënseei musu piki dee sëmbë ku ën a' soni. 17 “Nöö di mi taki sö kaa, hën de ko a Sesalia aki. Nöö ma buuja. Di dobooko fëën wante, hën mi go sindo a kuutu fu mi kuutu da de. Hën mi manda sëmbë taa be de tjëën ko a mi. 18 “Hën dee felantima fëën hopo taanpu a pë fu de kaagi ën konda dee soni fëën da mi. Ma de an taki gaan hogi fëën kumafa mi bi mëni taa de bi o taki. 19 Ma de ta fia ku ën a di së u di biibi u de soni. De ta fia ku ën fu wan dëdë sëmbë de kai Jesosi, ma Paulosu ta piki de kodo taa a dë ku libi eti. 20 “Nöö fa de ta fia ta fan dë, mi ta jei, ma ma saanfa u kuutu möönsö a di së u dee keiki soni u de. Hën mi hakisi Paulosu ee a kë go a Jelusalen fu de tja dee kaagi fëën go kuutu ala. 21 “Ma a taa a kë fuu sa hoi ën aki fu te u sa mandëën go da di Gaan Könu a Loomë be hën kuutu di taki seeka dëën. Hën mi manda dee wakitima taa de musu hoi ën da mi. Te mi feni okasi, nöö mi o mandëën go da di Gaan Könu.” 22 Di Gaama Fesitu taki sö kaa, hën di könu taki dëën taa: “Wë miseei kë jei fa di womi ta fan.” Hën a taa: “Wë antoobi. Amanjan wante nöö joo jei ën.” 23 Hën di dobooko fëën hën Könu Agiipa ku Benisi ko dou. Nöö di de ko dou, hën dee sëmbë u di köndë ta wai ta mbei piizii da de te na soni. Hën de denda a di kuutuwosu ku dee hedima u sodati ku dee tiima u di köndë. Hën de ko sindo. Hën Gaama Fesitu manda sëmbë taa de musu tja Paulosu ko da de. Hën de tjëën ko. 24 Hën Gaama Fesitu seti di kuutu taa: “Wë Köndë Masa, hedima u köndë ku föluku, ja si di womi u tja ko taanpu a u fesi aki. Wë nöö hii dee Dju sëmbë fu Jelusalen te dou ku Sesalia aki tuu tja kaagi fëën ko da mi. De bai taa a musu dëdë, an musu dë a libi möön. Nöö hën di womi wë i si disi. 25 “Nöö fa mi wegi soni fëën luku tefa mi kaba aki, ma si a du soni tjika faa musu dëdë e. Ma di hën seepi taki taa a kë go a di Gaan Könu faa kuutu dëën, nöö hën mi piki taa mi o mandëën go a Loomë kumafa a kë. 26 “Ma nöö wan soni toobi mi. Ma sabi di soni fëën fini tjika fu mi mbei pampia manda da di Gaan Könu taa sö wan soni a du. Hën mbei mi manda kai ën faa ko a u aki, be un kuutuma tuu musu jei fa a o taki, ma u kë be Könu musu haika möön fini. Nöö fa a o taki te a kaba aki, i musu feni piki mi fu mi manda pampia da di Gaan Könu. 27 “Biga an bunu da mi u mi manda wan sëmbë buibui da di Gaan Könu söndö pampia e. Mi musu piki ën di soni di u ku ën abi te mi mandëën go.”

Tjabukama 26

1 Wë nöö di di Gaama taki sö te a kaba, hën Könu Agiipa taki da Paulosu taa: “Womi, wë da di soni aan soni. I sa piki kumafa di soni fii dë, boo jei.” Hën Paulosu hopo maun a liba da de faa fan ku de. 2 Hën a taa: “Köndë Masa, kölöku tja mi fu di mi ko dou a i aki, fu ko piki i fu hii dee soni dee Dju sëmbë tja mi ko kaagi da unu. 3 Wë biga i sabi hii dee guwenti fuu Isaëli sëmbë finifini, te dou ku dee soni dee u ta fia ta taki. Nöö fa i si mi o fan ku i aki, nöö mi begi i hoi pasensi haika mi. 4 “˻Fa dee Dju hedima tja kaagi u mi ko da i aki, an bi dë fanöudu fu de du sö e.˼ Biga fu sensi di mi bi dë pikiwan ta libi a mi köndë te kisi Jelusalen fu tefa u dë aki, hii dee Dju sëmbë tuu bi sabi fa mi ta libi. 5 Biga de sabi mi longi kaa. Nöö ee de bi kë, nöö de bi sa taki da i taa Faliseima mi bi dë. Nöö dee sëmbë fuu dee dë u di paatëi dë, de ta hoi dee wëti u Dju möön hii dee oto sëmbë fuu tuu. Nöö söseei miseei bi ta hoi de tu. 6 “˻Nöö kumafa i seei sabi kaa,˼ Masa Gadu bi paamusi dee fesiten sëmbë fuu taa te wan daka dëdë sëmbë sa weki baka. Nöö, Köndë Masa, di soni Masa Gadu paamusi dë, nöö hii u dee tuwalufu lö sëmbë fu Dju, u tuu këën. Hën mbei u ta lesipeki Gadu ta begi ën a ndeti ku didia nöömö fuu tuu musu feni ën. Ma tökuseei dee Dju sëmbë seei ta kuutu a mi liba fu di mi ta piki di soni dë taa a dë sö tuu. 8 “Köndë Masa, faandi mbei un Isaëli sëmbë wan sa piki taa Masa Gadu sa weki sëmbë puu a dëdë köndë? 9 “Ma wë sö mi seepi bi dë tu o. Biga mi bi abi di pakisei taa mi musu ta biinga u tapa dee soni u Jesosi fu Nazalëti, fu në fëën an musu kisi gafa. 10 Nöö hën wë da di soni di mi bi ta du a Jelusalen. Dee Gaan Begima fuu seei da mi taki taa sö mi musu kisi dee sëmbë u Jesosi tja go söötö a dunguwosu. Nöö fa de bi ta manda sëmbë u de kii de dë, nöö mi seepi bi dë a dendu tu. 11 “Sömëni pasi mi bi ta denda a dee keikiwosu fuu go kisi dee biibima fu Jesosi ta sitaafu. Mi bi ta buta ku de seei fu de musu poi hën në taa de an dë ku ën möön. Mi bi dë fajafaja a di soni dë tee mi ta kule ta suku de te dou a dee köndëköndë na u Isaëli ka de bi kule go, fu mi sa sitaafu de. 12 “Nöö a di soni dë mi bi nango a Damasikusi e. Fa mi nango dë, nöö dee Gaan Begima fuu bi da mi pampia ta da mi pasi a dee hogi mi nango du dë. 13 Ma nöö Köndë Masa, fa mi bi nango dë, a wan juu ten fu sonuati, hën mi si wan gaan limbo kumutu a gaangadu, a sëndë möön sonu lontu u koti zaaa tapa, mi ku dee sëmbë nango ku mi dë. 14 Hën u tuu panta te u tombi kai a goon. “Hën mi jei wan töngö kuma sëmbë. A fan ku mi a u Isaëli töngö hakisi mi taa: ‘Womi Saulosu, faandi mbei i ta sitaafu mi sö? Ja ta si taa ku i seei i ta du hogihogi nö?’ 15 “Hën mi hakisi ën taa: ‘Ee Masa, ambë ta fan ku mi aki?’ “Hën a taa: ‘Mi wë e, Jesosi, di sëmbë di i si i ta sitaafu sö. 16 “ ‘Nöö hopo taanpu e. Biga mi ko a i fu tei i ko futuboi u mi. Nöö fa mi ko a i tide aki, nöö i musu taki ën da sëmbë, te dou ku hii dee oto soni dee mi o toona lei i möön. 17 “ ‘Nöö fa i si mi ta manda i aki, nöö na fëëë. Mi o taanpu ku i a hii së ka mi o ta manda i go, fu dee Dju sëmbë ku dee sëmbë na Dju tuu an o sa feni i kii. 18 “ ‘Biga mi ta manda i fii musu ta fan ku de e, be wojo u de ko limbo, be de kumutu a di së u dungu ko a di së u limbo. I musu fan ku de puu de a di kaakiti u di didibi basu, be de feni di heepi u Gadu. Nöö fa de o piki i buka dë, nöö ma o hoi dee hogi du u de a bëë möön. Nöö mi o konda de a dee otowan u mi dendu dee ko dë apaiti da Gadu fu di deseei bi biibi a mi tu.’ Sö a taki da mi e. 19 “Nöö Köndë Masa, wë di soni di ko a mi dë, nöö Masa Gadu soni wë. Nöö ma niingëën. Mi piki leti kumafa a taki da mi. 20 Biga mi go a Damasikusi hën mi go konda di buka da dee sëmbë fu ala te mi kaba. Hën mi toona go a Jelusalen go fan ku dee sëmbë a Jelusalen te dou ku dee oto Dju sëmbë u hii Judea köndë tuu. Nöö hën mi toona fan ku dee sëmbë na Dju. Fa mi ta konda di buka da dee sëmbë a dee köndëköndë dë, nöö mi ta taki da de taa de musu disa di hogilibi u de bia ko a di së u Masa Gadu. De musu libi bunu be hii sëmbë sa si taa hati u de bia tuu. 21 “Nöö fu di mi ta waka ta konda di buka da dee Dju sëmbë ku dee na u Dju tuu dë, nöö fëën hedi dee Dju sëmbë kisi mi a di Wosu u Masa Gadu a Jelusalen dë ta biinga u de kii mi. 22 “Ma Masa Gadu heepi mi mbei de an kii mi. Nöö hën i si mi dë ku libi te tide eti, ta taanpu aki ta konda dee soni u Gadu nöömö da sösö sinkii sëmbë ku hedima tuu. Ma ta taki wan oto soni möön leki dee soni Mosesi ku dee oto fesiten tjabukama fuu bi ta taki. 23 Biga de bi ta konda taa a bakaten di sëmbë de kai di Keesitu o ko, nöö de o dëën sitaafu kii. Hën o dë di fosu sëmbë o dëdë weki a goonliba faa feni libi u teego. Nöö a o jabi pasi da dee Dju sëmbë fëën ku dee na Dju sëmbë tuu u de sa ko a di së u limbo. ˻Sö dee fesiten sëmbë bi taki e, nöö fa u dë aki nöö a ko pasa tuu.˼” 24 Di ka Paulosu fan dou dë, nöö hën Gaama Fesitu bai taa: “Paulosu, i lau e. Dee hia soni fii i lei dë mbei i ta fan laulau sö.” 25 Hën a piki taa: “Mi lesipeki Köndë Masa, ma lau e. Dee soni mi ta taki aki nöö tuutuu soni de dë e, fii musu sa pakisei. 26 Nöö mi sabi taa di Könu sabi de kaa, biga de an pasa a wosu dendu tjubitjubi fu sëmbë an sa sabi de. De tuu pasa a lanti wojo wajaa. Hën mbei ma ta fëëë u taki de.” 27 Hën a bia hakisi di Könu taa: “Könu o, dee soni dee fesiten tjabukama u Masa Gadu bi sikifi buta dë, ja ta piki de nö? Mi sabi taa i ta piki de.” 28 Hën Könu piki ën taa: “Wë ma womi, fa i ta fan ku mi aki, i mëni taa i sa mbei mi ko biibi a Jesosi wantewante aki sö nö?” 29 Hën Paulosu piki ën taa: “Ee wantewante i sa ko, ee te bakaten seei, ma a' toobi. Ma mi ta begi Masa Gadu da i ku dee otowan ta haika mi aki tuu taa un sa ko kuma mi, boiti di fa mi dë buibui a maun aki.” 30 Di Paulosu taki sö kaa, nöö hën Könu Agiipa ku Gaama Fesitu hopo, de ku Benisi ku hii dee otowan tuu dee bi dë sindosindo dë, hën di kuutu booko. 31 Nöö fa de nango dë, hën de ta fan ku deseei taa: “Di womi aki an du hogi möönsö fu de musu kii ën e. An musu dë a dunguwosu seei.” 32 Hën di könu fan ku di gaama taa: “Ee an bi hakisi i kaa fii mandëën go a di Gaan Könu u Loomë, nöö u bi sa puu ën a dunguwosu. Wë ma di a hakisi i sö kaa, nöö wa sa puu ën möön.”

Tjabukama 27

1 Hën de dë te wan daka, hën de buta taa de o manda Paulosu ku wanlö oto sëmbë söötösöötö ku bui go a Loomë. Nöö hën de tei wan sodati kabiteni de kai Julisi buta faa musu tja dee sëmbë dë go a di Gaan Könu. Nöö di kabiteni dë ta wooko da di Gaan Könu seei. 2 Nöö di juu dë, wan zeboto bi kumutu a di köndë de kai Adamitia ˻ko tjökö a Sesalia dë˼ ufö a o go a Italia Köndë. Nöö a di boto dë de o tja Paulosu, biga a Italia Köndë Loomë dë. Nöö di boto o ta nama a dee köndëköndë fu di ze bandja u Asia nango te a dou a Italia. Hën u subi a di boto dë tefa u kaba. Hën u wai buta a mindi. Nöö fa u nango dë, nöö di womi u Masadonia de kai Alisitakusi di ta dë a Tesalonika hën o go ku u tu. 3 Hën di dobooko fëën hën u nango tefa u nama a Sidon. Nöö di sodati kabiteni libi bunu ku Paulosu. Biga a dëën pasi faa go a tela a dee mati fëën fu de sa sölugu ën. 4 Hën u toona ko subi a boto. Hën u buta a mindi. Ma di ventu ta hai u baka taanga te wa sa go. U musu ta waka a bandja së u di paati de kai Sipuusi nango ka di ventu an ta hai u baka sö möön. 5 Baka fëën möön, hën u waka a di ze langalanga ta pasa dee köndë u Silisia ku Panfilia, hën u go nama a di köndë de kai Mila u Lisia köndë. 6 Hën di u ko dou, hën di sodati kabiteni ko si wan boto fu di köndë u Afiikan de kai Alekesania nango a Italia. Hën a mbei u tei di boto dë. 7 Nöö di u kumutu a Mila, wa sa waka hesi. U ta waka teigiteigi ta ko nöömö te dou sömëni daka ufö u ko zuntu ku di köndë de kai Kinidusi. Tökuseei wa dou möönsö. Di ventu ta hai u baka kodo te wa sa go a di pasi di u bi musu go möön. Hën u ko pasa di paati de kai Saamoni kisi di gaan paati de kai Keeta, nöö hën u ta waka a di së bandja fëën ka di ventu an ta naki u sö möön. 8 Ma nöö fa u ta waka zuntu ku di bunu së u di paati nango dë seei, ma tökuseei di ventu ta tja u nango baka eti. Nöö hën u ta waka ku taanga nango, tefa u go nama a wan kamian u Keeta de kai Bumbuu Lampeesi. A dë zuntu ku di köndë de kai Lasea. 9 Nöö fa u ta du dë, u ta lasi ten seei. Biga di gaan begi daka u dee Dju sëmbë di de ta begi söndö njan pasa kaa, nöö te di daka dë pasa nöö an bunu u waka a di ze möön. Te wan pisi hën Paulosu hopo bai de taa: 10 “Womi, mi si taa ee u kumutu aki go möön, nöö di boto o booko nöö woo kisi makei. A kandë lai fuu o go. A kandë so fuu o dëdë tu.” 11 Fa Paulosu fan dë, hën di sëmbë abi di boto ku di sëmbë di ta tjëën, piki taa de sa go. Hën di sodati kabiteni nama ku de, an piki di fan u Paulosu. 12 Nöö di gaan së u dee sëmbë dee dë a di boto, deseei tu an kë tan a Bumbuu Lampeesi dë. Biga di kamian an bunu da di kötö wei, nöö de kë biinga luku ee de sa go dou a di köndë de kai Fenikisi go tan ala tefa di kötö ten pasa. Biga Fenikisi hën da wan bunu lampeesi u Keeta. Di ventu an ta kisi taanga ala a hii së kumafa a ta kisi a Bumbuu Lampeesi. 13 Hën u dë te wan pisi. Hën wan ventu kumutu a di ze ko a u, an bigi. Nöö di lö ventu dë, hën de mëni taa de kë. Nöö di a ko wante, nöö hën de hai di hanka u di boto. Nöö hën u tuusi buta a mindi. Hën u ta waka langalanga a bandja së fu di paati kumafa u sa waka zuntu ku tela tjika. 14 Ma fa u nango dë te fuu kë mëni, nöö hën wan gaan ventu kumutu a di oto së u di paati dou a u. Nöö di ventu dë, hën da di gaan ventu u di ze. 15 Hën a kisi u a wataliba dë vuuu ku di boto. Hën a bia u viooo go a di ze mindi piii. De biinga u tii di boto te de wei hën de disa. Hën di ventu ta tja u go ka a kë a sösö kamian. 16 Te wan pisi hën u ko zuntu ku wan piki paati de kai Kalauda, ka di ventu an ta kisi u taanga sö möön. Nöö hii fa u nango dë, u ta hai wan piki boto ta tja ku u, 17 nöö hën u hopo ën hai ku taanga tuwë ko a di boto dendu gbogolou. Hën baka fëën hën de tei köödëi hën de tai di gaan boto lontu hii ën sinkii ko dou fu di ventu an musu tjëën go booko. Nöö hën de fëëë taa di boto o tjökö a di gaan sandu de kai Siite. Nöö hën de saka di zei di dë a di boto zaaa ko basu fu di ventu an sa tja u go hesi sö möön. Nöö di de seeka sö te de kaba, nöö hën di boto dë a di wata liba ta diipi nango ta ko ta tja u go ka di ventu kë. 18 Di dobooko fëën, hën di gaan ventu ta kisi u eti ta seki di boto taanga kuma a sa singi u. Hën de puu hafu u dee lai a di boto tuwë go a wata. 19 Di u dii daka fuu di u kumutu a lampeesi, hën dee wookoma u di boto seei tei dee wooko lai u di boto tuwë go a wata. 20 Hën u dë a di boto dendu sömëni daka. U hopo wojo luku liba te u wei, wa ta si teeja möönsö. Wa ta si sonuwojo. Di gaan ventu an ta saka möönsö, te nöö na wan fuu ta mëni möön taa woo kumutu ku libi. 21 Nöö di ten dë, dee sëmbë bi dë longi söndö njan. Biga de bi dë ku gaan pakisei te na wan u de ta mëni soni u njan möön. Hën u dë te wan pisi, nöö hën Paulosu hopo taanpu a u mindi. Hën a taki da de taa: “Womi, hën di soni aki wë mi bi taki da unu taa wan boo kumutu a Keeta e. Ee u bi tan ala di soni aki an bi o miti u, nöö dee lai fuunu an bi o kaba a sösö. 22 “Ma nöö haika, un tai hati e. Di boto hën a o booko kaba a sösö, ma na wan fuu o lasi u libi. U tuu o kumutu. 23 “Nöö di soni mbei mi taki sö. A di ndeti, hën di Gadu di mi ta dini aki, a puu wan basia fëën köndë manda ko taanpu a mi bandja ko fan ku mi, biga mi dëën sëmbë. 24 Hën a taki da mi taa: ‘Womi Paulosu, na panta e. I musu nango te i dou a di Gaan Könu fesi nöömö faa kuutu soni fii. Nöö Gadu dë ku i. A o da i hii dee sëmbë ku i ta waka a di boto aki, de tuu o kumutu. Na wan u de o dëdë.’ 25 “Wë nöö womi, mi ta futoou Masa Gadu e. Di soni i si a manda ko piki mi aki, sö nöö a o pasa nöömö. Hën mbei mi ko fan ku unu taa un tai hati e. Woo libi. 26 Ma fa i si u nango aki, di ventu o tja u go naki a wan paati, ma u tuu o kumutu.” Sö Paulosu fan ku u. 27 Nöö hën u dë tee di u teni-a-fö ndeti fuu, di ventu ta tja u nango zaaa eti a di pisi u di ze de kai Adiia. Nöö hën kuma a di tuwalufu juu fu ndeti, hën dee tiima u di boto ko ta fii taa u ta zuntu ku së tela. 28 Nöö hën de maaka di wata luku. A fundu föteni mëti. Hën di u go wan pisi möön hën de toona maakëën möön, hën a ko diiteni mëti. 29 Hën de ko panta taa di boto o go naki booko a wan sitonu kamian. Hën de saka fö hanka tuwë go a wata djolou a di boto gogo. Hën de ta begi soni fu didia musu ko. 30 Nöö di juu dë dee sëmbë ta tii di boto, de kë fusi go. Nöö hën de go puu di piki boto u bi ta tja a di boto dendu dë tuwë a wata. De ta ganjan u otowan mbei taa de kë tuwë hanka a di boto hedi së. Ma möiti wë de ta mbei fu de go disa u otowan a di boto dendu. 31 Ma Paulosu si de. Nöö hën a piki di kabiteni ku dee oto sodati sai dë taa: “Ee dee tiima u di boto kumutu go disa u, nöö wan o libi möön e. Woon dëdë.” 32 Nöö di dee sodati ko jei sö kaa, hën de hopo kisi de ufangi hën de koti dee tatai u di piki boto tuwë. Di boto diipi go fiaa. 33 Hën di ganian kanda, hën Paulosu fan ku de taa: “Un haika e, dee sëmbë. Tide mbei teni-a-fö daka un dë aki ku bookohedi. Hati fuunu ta latja te wan ta njan. 34 Nöö mi begi unu be un njan wan pikiwan. Biga ee wan njan nöö woon dëdë. Wan panta tumisi e. Biga na wan niën fuunu hedi uwii seei o lasi.” 35 Hën di a taki sö kaa, hën a tei wan bëëë. Hën a da Masa Gadu tangi a de tuu fesi te a kaba. Nöö hën a booko wan pisi, hën a ta njan. 36 Nöö di de tuu si sö kaa, nöö hën de tai hati, hën deseei njan tu. 37 Nöö u dë tuhöndö ku sëbënteni-ku-sikisi womi a di boto dë e, sö u bi hia tjika. 38 Nöö di u njan te u kaba, hën u bigi puu lai möön ta tuwë a wata fu di boto musu möön fukë. Dee lai u ta puu ta tuwë a wata dë, de dë sakusaku u di soni de ta mbei boon. 39 Tefa kamian limbo, hën de ta si tela ma de an sabi di kamian. Hën de luku ën hën de si taa di kamian abi wan godo dë ku sandu balalaa. Nöö hën de taa de o biinga luku ee de sa tjökö di boto nëën. 40 Hën de koti dee tatai ta hoi dee hanka tuwë disa a di ze. Hën de lusu dee tatai ta hoi dee pada. Hën de hopo di zei seeka faa sa kisi di ventu möön taanga be a tja u go a fesi möön hesi. Nöö di de seeka sö te de kaba, nöö hën u nango zaaaa faa tja u go dou a di sandu. 41 Nöö di u nango, te fuu kë sabi hën di sipi hedi tjökö a di sandu djoo ka tu ze buka ta kule ko miti. U peka gingin. Fa u peka dë, nöö di boto hedi hën peka, an sa buli. Ma di wata ta naki di boto gogo nango ta ko djugudjugu tefa a booko pisipisi. 42 Nöö di dee sodati si sö kaa, de panta taa dee sitaafuma o sun go kumutu, nöö de kë kii de wante. 43 Ma di sodati kabiteni an kë u de kii Paulosu, hën a bai de taa be de disa dee sëmbë, be de an kii de. Hën a taa, dee sëmbë dee sa' u sun nöö be de fosu djombo go a wata sun go a së. 44 Nöö dee sëmbë na sabi u sun, nöö de musu subi a dee paanga liba ku dee bookobooko boto pisi liba, nöö de hai go a së. Nöö di u du sö kaa, hën u tuu dou a tela. U libi.

Tjabukama 28

1 Nöö di u nango te u go dou ku libi a tela ufö u ko sabi taa di paati u naki dë hën de kai Malita. 2 Nöö dee sëmbë u di köndë kisi u ku wai, de hoi u bunu, de mbei u sëmbë. Fa di tjuba ta kai ta fon u dë u ta kötö, hën de zunta faja da u, u ta këndë. 3 Paulosu seei ta pii udu ta tja ko zunta faja. Te wan pisi hën di faja kendi wan sindeki a di udu dendu, hën a kumutu ko njan mën a maun gaa peka gingin. 4 Hën di dee sëmbë u di köndë si di sindeki pekapeka nëën maun, hën de taa: “Wë di sëmbë di sindeki njan peka nëën maun aki, goonliba si taa an dë fa a libi möön e. Biga de singi a ze kumutu, an dëdë, nöö hën di sindeki njan mën. Wë nöö di sëmbë dë musu dë wan hogisonima.” Sö de taki. 5 Hën Paulosu sakwi di sindeki vau puu tuwë a faja. Fa a njan mën dë seei, töku na wan soni du ën. 6 Di juu dë, dee sëmbë dë pii ta luku. Biga de ta mëni taa ka a njan mën tjika dë, nöö te wan pisi maun fëën o soi ee nasö a tombi kai dëdë. Hën de luku ën te de wei, soni seei an du ën möönsö. Hën de bia pakisei taa: “Wë di sëmbë dë, a musu u dë wan gadu. ˻Biga di sindeki aki an sa njan sëmbë sö, nöö a fika ku libi.˼” 7 Nöö di hedima fu di paati dë hën de kai Pubiisi. Nöö a abi wan gaan pisi u di köndë zuntu ka di sindeki njan Paulosu dë. Nöö hën a tja u go nëën. Hën a sölugu u bunu hoi u seei dii daka longi. 8 Nöö di tata u di hedima bi dë suwakisuwaki. Fëbë ku bëë dë ku ën te na soni. Nöö hën Paulosu go nëën go begi dëën te a kaba, hën a nama maun nëën. Hën di tata bëtë gbegede. A ko bunu. 9 Nöö di dee sëmbë ta libi a di paati jei sö, hën de go piki hii dee sikima u de a hii dee köndëköndë u di paati, hën de tuu ko a u ko suku heepi nöö hën de tuu fia ko bunu. 10 Hën de bigi u a sömëni fasi seei. Tefa di daka woo kumutu dë, hën de buta dee soni u a' fanöudu a boto da u. 11 Nöö u bi a' dii liba naandë. Nöö di woo go, hën u tei wan boto fu Alekesania de kai “De Tumii u Liba”. A bi sai dë ta luku fu di kötö wei musu pasa. Hën u subi nëën wai buta a mindi. 12 Nöö di u kumutu a Malita hën u go nama a wan köndë de kai Silakuse. Nöö u hoi dii daka dë, 13 hën u kumutu. Hën u waka langalanga a di ze bandja. Hën u go nama a di köndë de kai Legiun. Dobooko fëën, hën wan ventu kumutu a u baka ta ko, nöö hën u kumutu ku ën. Hën di dobooko hën u nama a Puteoli. 14 Nöö di u ko nama a Puteoli, hën u ko si wanlö biibima u Masa Jesosi dë, hën de begi u fuu tan ku de sëbën daka. Hën u tan tefa di sëbën daka dou, hën u kumutu dë go dou a Loomë. 15 Wë nöö di u bi ta waka a futu fuu go dou a Loomë, nöö hën dee sëmbë u Masa Jesosi fu ala jei taa sö u ta ko. Hën de kai a pasi waka ko miti u. Hafu u de waka te dou a di wojowojo fu di gaan pasi de kai Apii. Hafu u de fika a di kamian de kai Dii Wakama Wosu ta luku u. Nöö di Paulosu si taa sö de du, nöö hën a dëën taanga. Hën a da Masa Gadu tangi fu di piizii de mbei ku ën dë. Wë da sö di waka fuu waka bifö u dou a Loomë. 16 Nöö di u go dou a Loomë, hën de da Paulosu pasi fëën wanwan sa libi, ma a abi wan sodati ta watji ën. 17 Nöö baka dii daka fëën fu di a dou, hën a kai dee hedima u Dju dee dë a Loomë taa be de ko nëën be a fan ku de. Nöö di de ko dou, hën a fan ku de taa: “Dee Isaëli sëmbë u mi aki, a Jelusalen wë mi kumutu. Ma fa mi dë buibui aki seei, ma na dee wëti u dee gaan sëmbë fuu mi poi e. Ma du hogi ku dee otowan fuu fu Isaëli tu, ma tökuseei de wë kisi mi a Jelusalen ala tja go da dee Loomë lanti fu ala. 18 “Nöö di dee lanti hedima ko öndösuku mi libi luku tefa de kaba, de an si föutu a mi seei möönsö fu de musu kii mi, nöö hën de kë puu mi a dunguwosu. 19 Ma nöö dee Dju sëmbë an kë piki. Nöö di ma si na wan oto baaku möönsö, hën mi taa mi kë ko a di Gaan Könu aki faa kuutu da mi. Ma fa mi ko aki seei, an dë taa mi kë tja kaagi u dee sëmbë fuu u Isaëli ko da di Könu e. 20 “Hën mbei mi kai unu fu mi fan ku unu, fuun saandi da di soni mbei mi dë buibui aki. Fu di mi ta biibi taa di Heepima u Isaëli di u bi ta mëni faa ko nöö a ko kaa, fëën hedi mbei mi dë söötösöötö ku di këti aki.” 21 Nöö di dee Isaëli sëmbë jei sö, hën de toona piki ën taa: “Wë nöö dee Isaëli sëmbë fuu a Judea ala an sikifi soni fii a pampia manda da u aki möönsö e. Na wan u dee sëmbë fuu dee kumutu ala tja kaagi fii ko da u aki tu. 22 “Ma nöö ee joo fan ku u a di soni di i, Paulosu, ta biibi, nöö fan ku u boo jei. Wë biga wan soni fu di biibi fii nöö u ta jei nöömö taa a hii kamian ka i ta taki a di njunjun biibi dë liba kaa, nöö a ta tja fia. Nöö u kë sabi soni fëën finifini e.” 23 Di de fan sö kaa, nöö hën de buta daka. Tefa di daka dou, nöö hën de ko a Paulosu te a hia nëën wosu. Hën a ta fan ku de wan hii daka fu tefa sapate, ta leti de fa Masa Gadu ko ta tii libisëmbë a wan hii njunjun fasi. Nöö fa a ta fan dë, a ta tei Gadu buku ta lesi dee soni Mosesi ku dee fesiten tjabukama u Masa Gadu bi sikifi, ta puu da de. A ta biinga ku de nöömö fu de musu biibi taa dee soni de bi sikifi buta dë, soni u Masa Jesosi wë de bi ta taki nöö awaa de ko pasa. 24 Nöö fa a ta fan ku de dë, de jei di fan. So u de piki taa tuu. Ma nöö so u de an kë tei ën seei. 25 Te wan pisi hën de hopo u de go. Hën Paulosu fan ku de wan pasi möön ufö de go taa: “Di Akaa u Masa Gadu bi abi leti e, di a bi ko a di tjabukama fëën de kai Jesaaja liba. Biga a fan ku dee gaan sëmbë fuunu taa: 26 Go fan ku dee Isaëli sëmbë aki taa: ‘Woon ta haika soni nöömö ma wan o ta fusutan. Woon ta luku soni nöömö ma wan o ta si soni möönsö.’ 27 Biga dee sëmbë dee i si u ta fan ku de aki, de a' taanga hati te de an sa bia pakisei möönsö. De a' taangajesi poi. De tapa de wojo seei u de an si soni. Ee de an bi tapa wojo, nöö de bi o si soni ku de wojo, nöö de bi o jei soni ku de jesi, de bi o a' fusutan a de hedi dendu, nöö de bi o bia ko a mi. Nöö mi bi sa kula de. Ma de an kë. 28 ˻Sö Gadu bi fan ku dee gaan sëmbë fuunu, nöö mi kë mbei un sabi taa sö un dë te tide eti.˼ “Wë nöö di wan ta kë piki di buka u Masa Gadu aki faa heepi unu, nöö mi taki da unu taa a ta manda di Buka go da dee sëmbë dee na Isaëli e, nöö de o piki.” (( 29 Di Paulosu fan sö tefa a kaba, hën dee Dju sëmbë kumutu dë. Nöö fa de nango dë, hën de ta fia wan gaan fia nango fu di fan a fan ku de dë hedi.)) 30 Baka u di dë, hën Paulosu libi a di wosu hii tu jaa longi, ta paka di wosu hënseei. Nöö a ta kisi hii dee sëmbë dee ta ko nëën tuu ku wai. 31 A ta konda nöömö fa Masa Gadu tja wan njunjun tii ko, nöö a ta lei dee sëmbë ta ko nëën dë dee soni u Masa Jesosi Keesitu nöömö. An ta fëëë seei u taki de. Nöö sëmbë an ta tapëën tu fu an taki de. A kaba.

Loomë 1

1 ˻Wë dee sëmbë u Loomë dë,˼ mi ta manda gaan odi da unu. Nöö di sëmbë di ta mbei di biifi aki, nöö mi da Paulosu, wan futuboi u Jesosi Keesitu di hënseei kai buta apaiti fasi taa mi musu dë wan tjabukama fëën ta konda di Bunu Buka u Gadu da sëmbë. 2 Nöö di Buka mi ta konda aki sö, nöö Gadu bi paamusi ën gaanduwe a fesi e. Biga a bi taki ën da dee fesiten tjabukama fëën, nöö hën de sikifi ën buta a di Buku fëën. 3 Nöö di Buka aki, a nama a di Mii fëën de kai Jesosi Keesitu, di dë di Masa fuu. Fa Jesosi sai dë, dee sëmbë, a libisëmbë fasi nöö a bi dë di bakamii fu Könu Dafiti, 4 ma nöö te i luku ën te i kaba, nöö i ta si gbegedee taa Gaangadu Mii seei di dë. Biga libi fëën bi dë limbolimbo söndö föutu, ufö a weki baka a dëdë a wan kaakiti fasi. Sö di Akaa u Gadu bi dë nëën tjika. 5 Nöö di Mii u Gadu di u ta taki aki, hën wë libi ku u ku ën bunuhati. Hën a da u di wooko fuu sa ta tja di Buka fëën ta paaja da dee peipei sëmbë u goonliba, be de sa biibi ën nöö de o sa piki ën buka. 6 Nöö un dee biibima u Loomë seei dë a dendu tu e, u dee sëmbë dee Gadu kai fuun ko dë sëmbë u Jesosi Keesitu. 7 Nöö hën i si mi ta mbei di biifi aki da unu. Masa Gadu lobi unu e, dee sëmbë. A kai unu fuun ko dë apaiti sëmbë dëën. Nöö mi ta manda gaan odi da unu taa u Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu tuu musu ta tja unu ku de bunuhati. De musu da unu böö. 8 Wë nöö a di fosu kamian nöö mi ta da di Gadu fuu di mi ta dini aki tangi da unu tuu a Jesosi Keesitu në. Biga de tei di fa un ta biibi ën naandë tja go paaja a hii kamian. 9 Nöö fa mi ta dini ën ku hii mi hati ta konda di Bunu Buka fëën Mii aki, nöö hënseei dë kotoigima u mi e. A sabi taa ma ta fëëkëtë unu a di begi u mi möönsö. Hiniwanten mi ta mëni unu. 10 Nöö mi ta begi ën nöömö, a kandë mi sa feni pasi fu mi dou a unu ala awaa, ee Gadu kë. 11 Biga wë mi hangi u si unu gaanfa seei, dee sëmbë, u mi musu tja wan soni u di Akaa u Gadu ko paati ku unu, be di biibi fuunu ko möön taanga. 12 Boo taki ën sö taa mi kë fu mi ku unu tuu musu miti fuu da u seei taanga, fa u ta biibi Gadu makandi aki. 13 Tuu e, dee sëmbë, mi kë mbei un ko sabi taa sömëni pasi mi buta kaa fu mi sa ko a unu. Mi kë ko wini sëmbë a unu mindi naandë da Gadu, leti kumafa mi bi wini sëmbë a sömëni u dee köndë ka dee sëmbë na Dju ta libi, ka mi bi ta waka. Ma nöö hën mi ta biinga te tide, soni ta tapa mi nöömö. 14 Fa mi ta konda di Buka u Masa Jesosi aki, dee sëmbë, nöö mi musu u kondëën da hii sëmbë e, dee sëmbë dee kisi lei ku dee an kisi lei wan bëtë, dee sëmbë dee ta fusutan soni bunu ku dee sëmbë dee an ta fusutan soni wan bëtë, de tuu mi musu ta konda di Buka da. 15 Hën mbei mi kë ko a unu a Loomë ala, be mi kondëën ala tu. 16 Nöö fa mi ta konda di Bunu Buka u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu aki, nöö sen an ta kisi mi dëën wan pikiwan seei. Kwetikweti. Biga mi sabi taa hën ta tja di kaakiti u Gadu ko da hii dee sëmbë dee ta biibi ën fu de feni di heepi u Gadu, u de an lasi go kaba a sösö. Nöö di Buka aki sö, fosufosu a bi dë fuu dee Dju sëmbë, ma fa u dë aki a ko dë da hii sëmbë tuu. 17 Hën ta lei u di fasi fuu sa ko bumbuu a Gadu wojo. Nöö di fasi u ta taki aki, a Gadu a kumutu. Nöö ku biibi a ta seti, nöö ku biibi nöö a nango dou tu, leti kumafa de sikifi a di Buku u Gadu taa: Di sëmbë di dë bumbuu a Gadu wojo, hën ta libi ku biibi nöömö nango. 18 Dee sëmbë o, di hatiboonu u Masa Gaangadu a liba ala ta kai a so sëmbë liba kaa e, biga de an ta mëni Gadu seei. Fa de sai u de dë, nöö de ta biinga u tapa dee soni dee dë leti, fu di de kë libi di takuhatilibi u de go dou. 19 Wë biga ee fu de sabi soni u Gadu nöö de sa sabi ën o. Gadu seei wë mbei de sa sabi ën limbolimbo. 20 Biga fa Gadu sai dë, ja sa si ën ku wojo e. Ma te i luku dee wooko fëën te i kaba, nöö i sa si di kaakiti fëën di dë u teego, ku di Gadu fasi fëën di a abi. Biga fu sensi di a mbei goonliba, dee soni dee a bi mbei dë limbolimbo u hii sëmbë sa si, hën mbei na wan sëmbë sa puu ën seei taa an bi sa sabi ën. 21 Ma hii fa dee lö sëmbë dee u bi taki dë sabi Gadu seei, ma nöö de an ta lesipeki ën ta dëën di hei di a abi taa a dë Gadu. Na tangi seei de ta dëën. Nöö fëën mbei de ko ta pakisei sösö soni, hati u de ta mëni wisiwasi te de an abi bumbuu fusutan möön. 22 Hii fa de ta mbei taa de köni seei, ma di soni dë mbei de toon gaan wisiwasima. 23 Biga de tei di waiti u di Gadu fuu di an ta dëdë möönsö hën de tuwë go a kapëë. Nöö hën de bia mbei pindi u dee soni dee sa poi kaba a sösö buta nëën kamian, kuma libisëmbë, kuma fou, mbeti, ku dee soni dee ta hai ku bëë a goon. Dee lö soni dë de go pii tja ko ta dini a Masa Gadu kamian. 24 Nöö fa de du ën tjika dë, nöö hën mbei Gadu disa de be de go du andi de kë ku dee hogihatilibi u de, tee nöö fa u dë aki de ko ta du dee soni dee na fiti libisëmbë u de du ku deseei a di së u manu ku mujëë soni. De ta poi deseei sinkii ta kaba a sösö. 25 De tuwë dee leti soni u Gadu tuu fiaa a kapëë go tei ganjanganjan soni. Ka u de ta dini Masa Gaangadu di mbei hii soni u mundu, nöö hën de tei dee soni dee a mbei buta ta begi nëën kamian. De disa di bumbuu Gadu dë di u musu ta begi ta gafa nango nöömö söndö kaba. A tan sö. 26 Nöö hën mbei Gadu disa de tu, be de libi söndö sen kumafa de ta hangi a de hati, tee nöö dee mujëë seei an ta libi a di fa Gadu buta u de ta libi ku womi möön. De bia ko ta du soni dee na fiti fu libisëmbë musu du. 27 Söseei dee womi tu, de disa fa Gadu buta de u de libi ku mujëë, nöö hën de ko ta kë de na de. Hën dee lö giii dë ko dë kendikendi a de hati tee de go ta libi fanafiti ku de seepi kuma manu ku mujëë. Nöö hën wë i si taa de ko feni di sitaafu ta tja di fiti di lö takulibi di de ta libi naandë. 28 Fa dee sëmbë sai u de dë, dee soni u Gadu de bi sabi naandë, hën de feni taa an dë fanöudu u de hoi de a de pakisei möön. Nöö fëën mbei Gadu disa de, be de du dee poipoi soni de ta pakisei dë go dou, be de ta du dee soni möönmöön dee na fiti fu libisëmbë du. 29 Nöö hën hati u de ko fuu ku hii sootu pei hogifasi. Fa de sai u de dë, sösö hogihati ku langahati de ta abi. De aan toobi ku na wan wëti a dee hogi de ta du. De ta haun, de ta kii sëmbë, de lo' feti, de ta ganjan sëmbë, de a' hogihati u otowan, de ta tja sëmbë go sei, 30 de ta guunjan sëmbë a baka. Fa de sai dë, de ta buuse Gadu seei, de ta saanti sëmbë ta wisiwasi otowan, de abi gaan fasi ta njan buka. De ta boi köni seei unfa de sa du hogi nango nöömö. De an ta piki mama ku tata buka möönsö. 31 Fa dee lö sëmbë sai u de dë, de aan bumbuu fusutan möön e. Ja sa futoou de a na wan soni. De aan tjalihati möön, nöö de an ta saa sëmbë möön tu. 32 Nöö hii fa de sabi taa Gadu a' leti di a buta taa dee sëmbë dee ta du dee lö soni naandë musu dëdë paati ku ën fu nöömö, ma nöö de aan toobi. De ta du sö nango nöömö. Nöö na di dë nöö, ma de ta da oto sëmbë taanga u de du sö tu. Sö dee sëmbë dë hogi tjika e.

Loomë 2

1 Wë nöö a kandë kumafa un jei dee soni u taki dë, nöö un ta kuutu a dee sëmbë liba dee ta libi sö. Ma mi kë un sabi taa fa un ta kuutu dee oto sëmbë dë, ma nöö unu seei un ta kuutu tu e, dee sëmbë. Na wan fuunu sa puu hënseei a dendu, biga hii unu tuu ta du dee lö wogi naandë tu. 2 Nöö u sabi taa Gadu abi leti te a ta kuutu a dee sëmbë liba dee ta libi a dee lö fasi dë. Na sö nö? 3 Ma nöö fa i ta suku u kuutu dee oto sëmbë dë, nöö i seei ja dë wan libisëmbë ta du dee soni dë tu nö? Nöö unfa i pakisei? I mëni taa di kuutu u Gadu an o kai a i liba tu nö? A o kai a i liba e! 4 Fëën mbei ja musu hei i seei fu di Gadu ta libi bunu ku i sö. Biga fa a abi gaan pasensi ku taihati da i dë, nöö a kë fu hati fii musu bia, fëën mbei a ta libi bunu ku i sö te kisi fa u dë aki. 5 Ma nöö fa i si i ta mbei taangajesi da Gadu naandë, hati fii an kë bia, ma i saandi i ta du ö? I ta pii di hatiboonu u Gadu buta dë faa musu kai a i liba a di daka di Gadu buta faa kuutu libisëmbë. Nöö a di daka dë, a o ko a limbo gbegedee fa Gadu ta kuutu leti tjika. 6 Biga a di juu dë, nöö a o paka hiniwan sëmbë a di sondi di a bi du. 7 Dee sëmbë dee bi ta libi bunu nöömö fu de feni gafa a Gadu ku di hei di a abi u da de, dee an bi kë dëdë, nöö dee lö sëmbë dë Gadu o da de libi fu teego. 8 Ma nöö dee sëmbë dee ta suku soni da deseei nöö, de aan bisi ku dee leti soni u Gadu möönsö, de ta waka a hogilibi baka nöömö, nöö a dee sëmbë naandë liba di hatiboonu u Gadu o ko e. 9 Nöö fa i si dee sëmbë sai dë, nöö toobi ku fuka o miti hiniwan u de, ee i dë Dju sëmbë, ee ja dë Dju sëmbë. 10 Ma ee wan sëmbë i ta libi bunu a Gadu wojo, nöö joo feni gafa a Gadu e, ku nëbai, ku kötöhati, ee i dë Dju, ee ja dë Dju. 11 Biga fa Masa Gadu sai dë, an ta luku ambë da i. 12 Ma haika e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë i ta du hogi ma ja sabi dee wëti u Gadu dee a bi da u dee Dju, nöö Gadu an o kuutu i ku dee lö wëti dë e. Ma seei joo kisi sitaafu, biga hogi i du. Ma ee wan sëmbë i sabi dee wëti ma jetiseei i ta du hogi, nöö ku dee wëti dë seei a o kuutu i da sitaafu. 13 Biga an dë taa te i jei dee wëti nöö Gadu o luku i u bumbuu sëmbë nëën wojo e, ma te i piki de ufö. 14 Dee sëmbë o, fa i si dee oto sëmbë dee na dë Dju sai dë, de an sabi dee wëti dee Gadu da u Dju sëmbë e. Ma te i luku de te i kaba, nöö so juu i ta si kuma de ta libi leti kuma de sabi dee wëti. Hii fa de an abi dee wëti dë seei, ma a dë kuma de ta buta deseei a de basu. 15 Nöö hën mbei i ta si taa dee soni dee wëti ta taki, nöö de tuu dë sikifisikifi a libisëmbë hati kaa. Biga te de ta poi de, nöö hati u de ta fon de. Fa de sai dë, hiniwan u de ta kuutu ku ën seei ta dëën seei leti ee nasö adjabëë, leti kuma a bi sabi dee wëti u Gadu kaa. 16 ˻Nöö fëën mbei na wan sëmbë o fika söndö Gadu kuutu ën e.˼ Biga wan daka o ko, nöö Gadu o buta Jesosi Keesitu faa kuutu hii dee tjubitjubi soni tuu dee dë a libisëmbë hati, leti kumafa di Buka di mi ta konda aki ta taki. 17 Söö. Wë awaa mi o fan ku un dee sëmbë dee ta hopo unu seei naandë fu di un dë Dju hedi. Fa un sai dë, un ta langi a dee wëti dee Masa Gaangadu bi da dee fesiten sëmbë fuu taa de o tja unu go a Gadu. Un taa un dë wan apaiti sëmbë di Gadu ta luku fëën seei. Sö un sai dë ta njan buka ta taki. 18 Un taa un sabi hii soni Gadu kë kaa, un lei dee wëti fëën tee sabi andi da dee möön bumbuu soni u goonliba. Sö un ta taki. 19 Un taa un sa leti dee sëmbë seei dee an bi sabi soni u Gadu wan daka, be wojo u de ko limbo. Un ta taki taa un sa heepi de, be de kumutu a dungu ko a limbo. 20 Un taa ee wan sëmbë aan fusutan, nöö un sa heepi ën be a ko sabi unfa faa musu libi. Un ta lei sëmbë seei kuma unu da mësitë nöö de da miii. Biga unu abi dee wëti dee ta mbei sëmbë ko sabi andi da tuu ku andi da ganjan. Na sö un ta taki nö? 21 Ma nöö mi hakisi unu e, taa fa un ta lei oto sëmbë dë, un ta lei unu seei tu ö? Fa un ta konda taa sëmbë an musu fufuu, wë nöö unu seepi wë? Wan ta fufuu ö? 22 Un sai dë ta bai sëmbë taa ja musu tei wan mujëë di an dë mujëë fii. Wë nöö unu wë, wan ta du ën nö? Un taa un ta buuse dee pindigadu u dee oto sëmbë, ma nöö mi hakisi unu taa wan ta feni njan a dee pindigadu wosu u de nö? 23 Un si? Fa un ta njan buka naandë ta mbei unu seei hei taa unu abi dee wëti u Gadu, ma nöö wan ta poi de ta sösö Gadu nö, dee sëmbë? 24 Wan sabi fa di Buku bi taki nö? A taa: “Fu un dee Dju sëmbë i si aki hedi mbei dee oto köndë sëmbë ta kosi Gadu në e.” 25 ˻Dee sëmbë o, fa un dë Dju sëmbë tjika aki, nöö un abi di maaka a unu sinkii kaa taa un dë apaiti sëmbë da Gadu. Na sö nö?˼ Wë nöö ee un ta hoi dee wëti dee Gadu bi da, nöö di maaka dë abi waiti. Ma nöö ee un ta booko dee wëti fëën nöö di maaka dë an abi wan wojo heepi. Biga di maaka nëën da di gaan soni. Nöö fa i ta booko Gadu wëti dë, nöö i ko dë leti kuma dee sëmbë dee na abi di maaka. 26 Haika e, ee wan sëmbë an abi di maaka u Dju nëën sinkii, ma nöö libi fëën ta kai ku dee wëti u Gadu, nöö na Gadu o luku ën apaiti leti kuma a abi di maaka nëën sinkii, na sö nö? 27 Nöö di lö sëmbë dë sa kuutu i o. Biga hii fa i abi dee wëti u Gadu sikifisikifi ku di maaka a i sinkii dë tuu seei, ma töku i ta booko dee wëti. 28 Nöö sö wan Dju, an dë wan leti Dju a Gadu wojo e. Nöö sö seei tu di maaka a i sinkii dë, nëën da di tuutuu maaka di a ta si. Kwetikweti. 29 Biga di sëmbë di dë wan leti Dju a Gadu wojo, nöö hati fëën hën tooka, na sinkii fëën. Nöö fa di hati fëën tooka dë, an dë fu di a abi dee wëti u Gadu sikifisikifi a pampia e, ma fu di di Akaa u Gadu hën du ën wooko nëën hati. Nöö sö wan sëmbë an ta feni gafa fëën a libisëmbë e, ma a ta feni ën a Gadu.

Loomë 3

1 Wë a kandë fa mi taki dë, nöö so fuunu dee Dju sëmbë o hakisi taa: “Wë ee a dë sö, nöö un heepi seei a abi ee u dë Dju? Un heepi a abi fa u abi di maaka a u sinkii aki?” 2 Aai, wë a abi heepi seei te a hila e. Nöö di fosu wan, hën da a u dee Dju sëmbë maun wë Gadu bi futoou dee wöutu fëën. 3 Ma nöö i abi so Dju sëmbë de an kë biibi Gadu, nöö unfa un pakisei? Fu di de an kë biibi, nöö hën da Gadu disa dee soni a bi taki ö? Sö un pakisei nö? 4 Nönö, kwetikweti! Gadu hën a o dë u futoou nöömö. Fa u dë aki, hii sëmbë u goonliba tuu sa ta lëgëdë ta mindi soni u de, ma Gadu hën an o du sö. A o du dee soni dee a taki nöömö. Wan bi jei fa Dafiti bi taki a di Buku di a fan ku Masa nö? A taa: Joo feni leti a dee fan fii dee i ta fan. Fa de ta kuutu i dë, a bakaten i o wini de nöömö. Sö a sikifi a di Buku. 5 Nöö a kandë wan sëmbë sa taa: “Wë ee di hogilibi fuu ta tja di bunulibi u Gadu ko a döö, nöö unfa a sa kuutu u te u ta du hogi? Naa fuu ta du wogi nango möönmöön nö, be në fëën bai.” Sö wan libisëmbë o fan. 6 Ma di lö fan dë, an bunu e. Biga ee sö a dë, nöö hën da Gadu an o sa kuutu a libisëmbë liba möönsö fu dee hogi de ta du. 7 A kandë tu wan sëmbë o taa: “Wë mi o ta mindi soni ta lëgëdë, biga hën o ta mbei di fa Gadu an dë mindisonima o ko möön limbo u sëmbë si. Nöö Gadu an o sa kuutu mi tu, biga mi ta heepi ën fu sëmbë sa si fa a bumbuu tjika. 8 Un boo ta du hogi nango nöömö, biga a ta tja bunu ko.” Sö wan soni so sëmbë ta mindi da u e, taa sö u ta lei sëmbë. Ma dee sëmbë dee ta fan dee lö soni dë, a fiti u de feni wan gaan sitaafu seei a Gadu e. 9 Wë nöö fa u taki dë taa Gadu bi hei u dee Dju sëmbë, nöö andi u lei a di dë? U dë bumbuu sëmbë möön dee sëmbë an dë Dju nö? Kwetikweti. Biga wë u bi taki kaa taa ee i dë Dju, ee ja dë Dju, ma hii u tuu ta dë a hogidu basu makandi a Gadu wojo. 10 Hën di soni dë wë de sikifi buta a di Buku u Gadu taa: Na wan sëmbë dë di ta libi bunu a Gadu wojo e. Na wan kodo seepi. 11 Na wan sëmbë dë tu di abi fusutan. Na wan dë di ta suku Gadu. 12 Hii de tuu fia bia disa Gadu, de ko dë kaba-a-sösöma u mundu. Na wan sëmbë ta suku u du wan bunu soni möönsö. Na wan kodo seei. 13 Ee i haika di fan u de te i kaba nöö a dë gaan poipoi soni, leti kuma te i jabi wan baaku ka de bei sëmbë. Nöö a de töngö, sösö ganjan tö nöö dë nëën. 14 Dee soni de ta puu a de buka ta taki, de dë hogi kuma te sindeki njaan i. Fa i si de sai dë, buka dendu u de fuu ku siba ku bita fasi. 15 Hiniwanten de ta dë setiseti u de kule go kii sëmbë. 16 Hii ka de ta waka, soni nöö de ta poi ta tja fuka ko da sëmbë. 17 Nöö di soni de kai fii ku sëmbë, de an sabi ën seei. 18 Di fa libisëmbë musu fëëë Gadu, de an saandi de kai sö. Sö di Buku taki e, dee sëmbë. 19 Ma nöö fa di Buku u Gadu ta taki dë, nöö ambë a ta taki tuwë da? Na u dee Dju sëmbë nö? U wë a ta taki e. Biga u sabi taa u dee sëmbë dee dë a dee wëti u Dju basu, nöö u di Buku sikifi da. Wa sa puu u seei a dendu. Ma na u dee Dju sëmbë nöö Gadu o kuutu e. Ma hii sëmbë u goonliba tuu o hai ko a Gadu makandi faa kuutu de. Nöö fa woo dë a di kuutu dë, na wan sëmbë seei o feni soni u piki. U tuu o kabuka pii. 20 Biga na wan sëmbë sa hoi wëti te nöö a ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo möönsö e. Nöö boiti u di dë, na u di soni dë hedi tu mbei Gadu da u dee wëti, ma a da u de faa lei u fa u dë hogi tjika. Nöö sö e. 21 Ma nöö fa u dë aki, dee sëmbë, awaa ufö a ko a döö di fa Gadu bi buta fu libisëmbë sa ko bunu nëën wojo. Nöö ee i bi lesi dee buku u Mosesi ka a sikifi dee wëti buta, ku dee soni dee oto tjabukama u Gadu bi sikifi tu, nöö i bi o si taa de bi taki soni u di fasi aki gaanduwe kaa. 22 Nöö di fasi fa i sa ko bunu a Gadu wojo di u ta taki aki, na a wëti a nama e, ma a nama a biibi. Biga Gadu buta taa hiniwan sëmbë di ta biibi a Jesosi Keesitu liba, nöö a ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo kaa, ˻ee i dë Dju, ee ja dë Dju˼. Aan toobi un pei sëmbë i dë. 23 Haika e, dee sëmbë. Hii libisëmbë tuu du hogi a Gadu wojo. Na wan kodo seei kumutu a dendu. Di fa a mbei u fuu dë waiti kuma hën, nöö u tuu misi ën. 24 Ma nöö fa u dë aki, u tuu Gadu du wan gaan soni da, kuma wan kado di a da u waiwai ku ën bunuhati. Biga a mbei u tuu sa ko bunu nëën wojo fu di Jesosi Keesitu dëdë paka faa puu u a hogi basu. 25 Masa Jesosi hën wë Gadu bi da e, kuma wan paima a paka fu tja u ko bunu ku ën. Nöö ee wan sëmbë i ta buta biibi a di fa a dëdë tuwëën buuu da u dë, nöö ii ko bunu a Gadu wojo e. Nöö fa u ta taki ën aki, dee sëmbë, nöö di soni mbei Gadu buta Masa Jesosi faa paka paima da u, faa lei u taa a dë wan leti kuutuma. Biga a bi dë sö kuma Gadu an bi a' leti, biga an bi ta sitaafu sëmbë u dee hogi de bi ta du. A bi ta hoi pasensi ku de ta tai hati ku de te kisi fa u dë aki. 26 Ma nöö a di ten aki nöö a ko lei u taa a dë wan leti kuutuma. Biga a mbei Masa Jesosi dëdë da u. Nöö a di fasi dë a lei u taa sö a ta du soni ku leti tjika, nöö sö a sa mbei sëmbë ko bumbuu nëën wojo tu, ee i ko biibi a Masa Jesosi. 27 Wë nöö fa u jei dee soni te u kaba aki, dee sëmbë, nöö u sa njan buka möön nö? Kwetikweti! Faandi mbei? Wë biga u si gbelin taa di ko bunu ku Gadu an nama seei a di fa i ta hoi wëti. Nönö. Ma a biibi nöö a nama. 28 Mi taki e, dee sëmbë, ee wan sëmbë i kë ko bunu a Gadu wojo, nöö be i biibi nöö. A di fa dë nöö Gadu o luku i u bumbuu sëmbë, na te i ta hoi wëti ufö. 29 Wë nöö mi hakisi e, taa Masa Gadu dë fuu Dju sëmbë wanwan nöö nö? An dë Gadu u dee oto föluku tu ö? Wë aai, a dë Gadu u de tu, 30 biga hën wanwan tö nöö da Gadu u mundu. Nöö hën ta mbei u dee sëmbë dee abi di maaka u Dju a u sinkii, ku dee sëmbë dee na abi di maaka tuu, sa ko bumbuu sëmbë nëën wojo. Ma nöö a o luku ee i ta biibi ufö, biga ku di wan seei biibi nöö a ta tei u tuu. 31 Wë nöö a kandë i sa taki taa: “Wë nöö di a dë sö kaa, nöö nëën da u tuwë dee wëti a kapëë nö?” Na mëni sö e, dee sëmbë. Biga fa i si u ko ta biibi aki, nöö awaa ufö u ta hoi dee wëti u Gadu awaa.

Loomë 4

1 Wë dee sëmbë, fa u ta taki di soni aki, nöö un boo luku andi pasa ku di gaan sëmbë fuu dee Dju de kai Abahamu. 2 Abahamu bi ko wan bumbuu sëmbë a Gadu wojo e. Nöö ee soni a bi du mbei a ko sö, nöö a bi sa njan buka, na sö nö? Ma nöö u sabi taa na wan sëmbë sa njan buka a Gadu fesi e. 3 Ma nöö unfa di Buku u Gadu taki? A taa: Abahamu bi biibi Gadu. Hën mbei Gadu luku ën kuma wan bumbuu sëmbë nëën wojo. I si? 4 Wë nöö sö a dë e. Ee wan sëmbë du wan soni te a kaba, nöö an dë gaan soni te de pakëën. Biga wooko nöö a wooko ën. 5 Ma ee wan sëmbë na soni a du, ma biibi nöö a biibi Gadu taa a ta kai dee takulibima fu de ko bumbuu sëmbë nëën wojo, nöö di sëmbë dë hën Gadu ta tei u bumbuu sëmbë e, fu di biibi fëën hedi. 6 Nöö Dafiti seei bi taki u dee lö sëmbë dë, dee Gadu ta luku u bumbuu sëmbë ma na u dee du u de hedi. A taki u di kölöku di de kisi. Biga a taa: 7 Kölöku u dee sëmbë dee Gadu puu a bëë u di fa de bi poi ën wëti. Kölöku u de di Gadu an ta si dee hogi de bi du möön e. 8 Hën a toona taki möön taa: Kölöku u di sëmbë di Gadu an o mbei a paka u dee hogi dee a du möön. Sö Dafiti bi taki e. 9 Wë nöö di kölöku dee sëmbë naki naandë, nöö unfa i mëni? A dë u dee sëmbë wanwan dee abi di Dju maaka a de sinkii ö? An dë u dee oto föluku tu nö? Aai e, a dë u de tuu. Biga wë u bi taki kaa taa fu di Abahamu biibi hën mbei Gadu tei ën fu wan bumbuu sëmbë nëën wojo. 10 Ma nöö na un ten Gadu bi tei ën sö? A baka u di a kisi di maaka, naa bifö a kisi ën? Wë bifö a kisi ën e! 11 Nöö hën a kisi di maaka, nöö di maaka hën ta lei taa ufö a kisi ën seei Gadu bi tei ën kaa fu di a biibi ën hedi. Nöö sö i si taa Abahamu ko dë gaan sëmbë fuu na akaa fasi, biga u ko ta waka nëën baka a di fa a bi ta biibi. Ee ja abi di maaka u Dju a i sinkii seei ma i ta waka a Abahamu baka ta biibi Gadu, nöö Abahamu ko gaan sëmbë fii kaa. Nöö Gadu ta tei i u bumbuu sëmbë nëën wojo. 12 Nöö fa u taki dë, Abahamu dë gaan avo tuu u dee sëmbë dee abi di maaka, ma töku na de tuu e, ma dee ta waka nëën baka ta biibi Gadu leti kumafa hënseei bi ta biibi bifö a kisi di maaka naandë. 13 Wë u sabi taa Gadu bi paamusi Abahamu ku dee böngö fëën wan soni taa de o feni di goonliba a de maun a bakaten. Nöö di paamusi naandë, Abahamu an kisi ën fu di a bi hoi wëti e, ma a kisi ën fu di a biibi Gadu hën Gadu tei ën u bumbuu sëmbë. Hën mbei a paamusi ën sö wan gaan soni. 14 Wë nöö ee a bi dë sö taa di gaan bunu dë sëmbë sa feni ën fu di de ta hoi wëti hedi, nöö hën da biibi aan heepi e. Nöö söseei di paamusi Abahamu bi kisi a Gadu dë an bi sa dë wan wojo soni tu, ee wëti i bi musu hoi ufö i feni ën. Ma na sö a dë e, dee sëmbë. Wëti an sa tja di lö bunu dë ko. 15 Ma i saandi wëti ta tja ko nö? Sitaafu wë a ta tja e. Biga ka wëti an dë nöö sëmbë an ta feni ën poi faa tja sitaafu ko da de. Ma ka a dë, nöö naandë sëmbë ta poi ën nöö i kisi sitaafu. 16 Nöö fëën mbei ee Gadu paamusi i wan soni, nöö an o da i ën fu di i ta hoi wëti e. Ma fu di i ta biibi, hën mbei joo feni ën. Di bunuhati u Gadu hën nöö sa mbei di paamusi fëën ko tuu. Nöö di paamusi u Gadu di u taki dë, a dë sitampusitampu da hii u dee böngö u Abahamu tuu fu di u ta biibi Gadu, ee i dë Dju ee ja dë Dju. Biga Abahamu da di gaan sëmbë fuu tuu. 17 A dë leti kumafa Gadu bi taki da Abahamu a di Buku. A taa: Mi tei i buta fii ko dë di gaan sëmbë fu hia föluku. Sö wë Gadu bi taki da Abahamu. Nöö sö wan fasi i si taa Gadu ta luku u kuma böngö u Abahamu. Fa Abahamu bi biibi tjika dë, a bi sabi taa Gadu hën ta weki dëdë sëmbë seei toona da de libi baka, hën ta si dee soni dee an dë u si leti kuma de dë kaa. 18 Nöö fa Abahamu bi ta biibi Gadu dë, a bi ta pakisei di soni di Gadu bi paamusi ën taa a o ko di gaan sëmbë u hia föluku. Ma an bi dë faa mëni sö wan soni seei, biga di ten faa pai miii bi pasa gaanduwe kaa. Ma fu di Gadu hën bi paamusi ën taa dee böngö fëën o ko hia kuma dee teeja dë a liba, hën mbei a fika dë ta mëni ën nöömö. 19 Nöö di juu di Gadu bi paamusi ën di soni dë, nöö Abahamu bi ko gaandi seei kaa tee a fika piki a tapa höndö jaa, nöö hën mujëë Sala tu ko gaandi tee bëë fëën bi tapa. Na wan u de bi dë a di fa u pai miii möön e. 20 Ma nöö Abahamu an luku di dë. An bi pakisei seei taa dee soni dee Gadu paamusi ën dë an sa pasa. Ma a ta biibi Gadu nöö. Nöö fa a ta biibi nango dë, nöö di biibi fëën ko gingin te a ta wai ku Gadu seei, 21 taa a abi kaakiti tjika faa du leti kumafa a bi paamusi ën dë. Biibi nöö a biibi sö. 22 Nöö hën di soni dë wë mbei de sikifi fëën a di Buku u Gadu taa Gadu bi tei ën u bumbuu sëmbë nëën wojo. 23 Ma nöö fa de sikifi ën dë, na u Abahamu wanwan hedi mbei de sikifi ën e, dee sëmbë, 24 ma fuu hedi tu. Biga u ta biibi Masa Gadu taa a bi weki Jesosi u Masa a dëdë tuu, nöö fëën mbei u seei ko dë bumbuu sëmbë nëën wojo tu. 25 Fa Gadu buta Masa Jesosi a dee sëmbë maun de kii ën dë, nöö hën da di paima a paka fu dee hogi du fuu. Nöö di i si taa Gadu toona weki ën baka, nöö hën da a tei di paima, nöö a ta luku u kuma u dë söndö föutu awaa e, dee sëmbë.

Loomë 5

1 Wë kumafa u taki dë, dee sëmbë, u ku Gadu ko fii awaa e. Nöö di soni mbei, fu di u biibi ën hedi hën u ko bumbuu sëmbë nëën wojo. Jesosi Keesitu u Masa, hën wë i si heepi u sö e. 2 Hën jabi di pasi da u fuu dë a di kamian ka i si u dë aki. Biga fa u ta biibi ën aki, hën mbei i si Gadu ta libi ku u ku ën bunuhati. Nöö u ko ta wai seei fu di u sabi taa woo feni di waiti u Gadu nöömö di Gadu bi kë fuu feni. 3 Ma nöö na di dë nöö u ta wai da e, ma u ta wai tu da dee sitaafu dee u ta tja. Biga u sabi taa sitaafu ta heepi u fuu abi degihati. 4 Nöö te u abi degihati, nöö woo ko möön bumbuu sëmbë. Nöö te u dë bumbuu sëmbë kaa, nöö wa o dë pantapanta, biga woo ta biibi nöömö taa Gadu o du kumafa a bi taki. 5 Nöö an o dë fuu panta möönsö e, dee sëmbë, taa di fa u ta biibi ën o dë u sösö. Biga u sabi fa Gadu lobi u tjika. Di Akaa fëën di i si a manda ko da u aki, hën ta mbei u ta fii di gaan lobi fëën taanga seei a u hati. Wan si nö? 6 Un kë sabi fa Masa Gaangadu lobi u tjika nö, dee sëmbë? Wë haika e. A di leti juu di a buta, nöö hën a mbei ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë da u. A di ten dë wa bi a' kaakiti u du na wan kodo soni di bunu nëën wojo. Gaan takulibima u bi dë, ma tökuseei Masa Jesosi dëdë da u e. 7 Wë nöö un pakisei ën bunu. Ee wan sëmbë i ta libi leti seei, ma a sa taanga fu wan oto sëmbë musu mëni faa dëdë da i. Na sö nö? Ee i abi bunuhati, nöö a kandë de sa kë dëdë da i fu di i abi bunuhati hedi. 8 Ma nöö Gadu lei u taa di lobi fëën pasa di dë gaanduwe. Biga na bumbuu sëmbë a manda ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ko dëdë da e, ma u dee takulibima aki wë. ˻Dee sëmbë, a bigi o!˼ 9 Wë nöö un luku di soni di Masa Jesosi du dë. A dëdë tuwëën buuu paka da u fuu sa ko bunu a Gadu wojo. Wë nöö ee sö wan gaan soni a du da u kaa, nöö an dë fuu mëni seei taa di hatiboonu u Gadu o kai a u liba e! 10 Nöö ee di Mii u Gadu dë dëdë da u a di ten di u ku ën bi dë gaan felantima hën a mbei u ko fii ku Gadu, nöö unfa i mëni? Na awaa a o möön fukë dëën faa heepi u te dou nö, dee sëmbë, fa a dë a libi aki. Biga u ku ën ko bunu kaa. 11 Fa u dë aki u ta wai seei ku Gadu fu di soni di u Masa Jesosi Keesitu du da u naandë e. Biga a bigi o, dee sëmbë, di fa a tja u ko bunu ku Gadu aki. 12 Söö. Wë un boo luku di soni aki a di sëmbë de kai Adam. Adam hën tja hogi du ko da hii sëmbë a goonliba aki e, nöö di hogi du tja dëdë ko. Hën wë mbei dëdë ko ta kii hii sëmbë te kisi tide, biga hii sëmbë tuu ta du hogi. 13 Un boo taki ën sö taa bifö Gadu da dee fesiten sëmbë fuu dee wëti, nöö hogi du bi dë kaa e. Ma nöö de an bi kai ën sö, biga dee wëti an bi dë eti. Nöö ka wëti an dë nöö sëmbë an ta sabi taa de pasëën fu de kisi sitaafu fëën. 14 Ma nöö hii fa dee wëti an bi dë seei eti, ma hogi du bi dë kaa, biga kumutu a di ten u Adam te kisi di ten u Mosesi nöö hii sëmbë bi ta dëdë. Hii fa de an bi poi wëti a di wan seei fasi fa Adam bi poi ën, ma töku de bi du hogi, biga de tuu dëdë. Nöö di soni u Adam dë, nöö a bi dë kuma wan peentje fuu luku nöö woo fusutan soni. ˻A ta lei u u wan Sëmbë bi dë a pasi u ko a bakaten. Nöö di Sëmbë dë, Masa Jesosi wë e. 15 Fa a sai dë, hën ku Adam djei a wan soni.˼ Biga Adam, di wan kodo sëmbë dë, nëën wan soni kumutu paaja ko a sëmbë. Nöö söseei Masa Jesosi tu, di wan kodo Sëmbë dë, nëën wan soni kumutu paaja ko a sëmbë. Ma di soni di Adam tja ko, ku di Masa Jesosi tja ko, nöö de tooka gaanfa e. De an djei seei. Biga Adam pasa Gadu buka hën a tja dëdë ko ta kii hii sëmbë u goonliba aki. Ma nöö Masa Jesosi hën a piki Gadu buka hën a tja wan kado ko. Hën da a mbei u sa ko fii ku Gadu. Nöö unfa i mëni? Di soni Jesosi Keesitu du da u ku ën bunuhati aki, aan möön hia kaakiti nö? Aai a abi. Hën a tja bunu ko da sömëni sëmbë. Sö wan soni Gadu du da u ku ën bunuhati e. 16 Nöö un boo luku wan oto soni möön u di fa de tooka gaanfa ku deseei. Di wan kodo pasi naandë Adam du hogi, nöö hën a tja sitaafu ko da hii sëmbë. Ma nöö di wan kodo soni Gadu du da u aki, a du ën a baka u sömëni hia hogi di libisëmbë bi du, ma tökuseei a tjika u puu dee hogi du tuu fiaa a u liba mbei u ko bunu nëën wojo. 17 Di pasa Adam pasa Gaangadu buka dë, dee sëmbë, hën buta dëdë ko tiima. Nöö unfa i mëni? Di fa Gadu libi ku u ku ën bunuhati tjika aki te a sa mbei u ko bumbuu sëmbë nëën wojo, nöö aan kaakiti gaanfa möön di hogi du u di sëmbë dë nö? Nöö ee u tei ën, nöö a o mbei u ko tiima a dëdë kamian fu di u abi di libi u Gadu di dë u teego kaa. Nöö sö wë i si taa di soni di di wan kodo Sëmbë du di ko a baka aki, Jesosi Keesitu, a pasa di hogi du u di oto sëmbë dë gaanduwe e. 18 Wë dee sëmbë, un boo toona mëni dee soni u bi taki aki möön. Fa i si di wan kodo hogi du fu di wan kodo sëmbë dë bi mbei sitaafu musu ko a hii sëmbë liba, nöö sö nöö di wan kodo leti du u di wan kodo Sëmbë aki sa mbei hii sëmbë ko bunu a Gadu wojo tu, fu de feni di libi u teego. 19 Nöö leti kumafa di wan kodo sëmbë dë bi pasa Gadu buka te a mbei hii sëmbë ko takulibima a Gadu wojo, nöö söseei di wan kodo Sëmbë aki piki Gadu buka, te a mbei sömëni sëmbë ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo. 20 Nöö fa dee Dju wëti sai dë, dee sëmbë, de ko a baka e, fu mbei sëmbë si fa dee hogi du u de hia tjika. Ma nöö hii fa hogilibi hia söseei, ma nöö di bunuhati u Gadu dë möön hia gaanfa eti u heepi u. 21 Leti kumafa i si di hogi du bi dë ta pëë basi a u liba te fa a bi ta kii u kaba aki, sö nöö di bunuhati u Gadu ko basi a dëdë kamian fa u dë aki. Hën a mbei u ko bunu nëën wojo fuu sa feni di libi u teego. Sö wan soni Gadu du da u e, dee sëmbë, fu di Jesosi Keesitu u Masa dëdë da u.

Loomë 6

1 Wë fa u jei soni te u kaba naandë, nöö unfa un fusutan fëën? Un ninga taa u taa fuun du hogi go dou, fu di di bunuhati u Masa bigi gaanfa te pasa dee hogilibi fuu ö? Sö u taki nö, dee sëmbë? 2 Kwetikweti, wa taki sö e. ˻Biga fa u nama ku Masa Jesosi aki,˼ nöö hën da u ku hogilibi paati kaa. A dë seei leti kuma u dëdë dëën, biga wa dë nëën soni möön. Nöö unfa u sa du toona go nëën möön? Nönö e, wa sa du sö baa! 3 Wan sabi andi di dopu di u dopu aki kë taki nö, dee sëmbë? A kë taki taa fa Jesosi Keesitu dëdë dë, nöö u seei dëdë tu da di awoo libi fuu u bi dë. 4 Fa de bei ën dë, nöö u ku ën wë de bei makandi e. Nöö fa i si hën Tata weki ën a sö wan foondo fasi ku di gaan kaakiti fëën dë, tja go a wan njunjun libi dendu, nöö sö u seei tu toona ko ta libi wan hii njunjun libi fa u dë aki. 5 Biga ee u ku ën bi dëdë makandi tuu, nöö na u ku ën toona weki makandi tu nö ˻fuu libi wan hii njunjun libi˼? 6 Dee sëmbë o, fa Masa Jesosi dëdë a di lakpa pau dë, nöö a dë kuma di awoo fasi fuu u bi ta libi, hën wë dëdë ku ën makandi e. Nöö di soni mbei a pasa sö, fu dee hogi du di di hati fuu ta kë ta du an musu a' kaakiti a u liba möön. An dë fuu dë saafu a de basu möön e. 7 Biga te wan sëmbë dëdë, nöö a kumutu a hogilibi basu ko fii. 8 Wë nöö fa u ku Keesitu dëdë makandi dë kaa, dee sëmbë, nöö u a' di biibi taa u ku ën o ta libi makandi tu. 9 Biga u sabi taa Masa Gadu toona weki ën, nöö an o sa toona dëdë möön e. Dëdë an abi kaakiti nëën liba möön seei. 10 Fa i si a dëdë di wan pasi dë kaa, nöö dee hogidu u libisëmbë wë a dëdë da. Ma nöö fa a dë ku libi aki, nöö Masa Gadu wanwan nöö a ta libi da. 11 Wë nöö sö a dë ku unu tu e, dee sëmbë. Un musu si unu seei ˻kuma hogilibi aan na wan kaakiti a unu liba möön e˼. Un dëdë dëën gbegedee kaa. Un musu sabi taa Gadu tö nöö un ta libi da, biga unu ku Masa Jesosi Keesitu nama kaa. 12 Nöö fu di un dë sö kaa, nöö dee hogi soni dee i hati ta kë du, wan musu da de pasi u de tii unu sinkii möön e. Wan musu haika de seei. 13 Biga wan musu da hogilibi pasi faa sa wooko a na wan pisi fuunu sinkii u du fanafiti soni ku ën. Nönö. Ma un musu hopo unu seei ku telu tuwë da Gadu. Un musu buta dee kamiankamian fuunu sinkii tuu nëën maun kuma wooko felu, faa sa du dee leti wooko fëën ku de. Biga un dëdë da di awoo libi fuunu, fuun toona ko a wan hii njunjun libi dendu. 14 Di ten di un bi dë a dee wëti basu dë, dee sëmbë, nöö wan bi sa hoi de tjika te un ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo. Ma fa u dë aki, Gadu naki unu kölöku te a tei unu u bumbuu sëmbë nëën wojo. Hën mbei nöiti hogilibi musu dë basi fuunu möön e. 15 Wë dee sëmbë, fa un jei dee soni dë, nöö kandë woon taki taa awa, wë di wa dë a dee wëti basu möön nöö da u sa du hogi, biga Gadu ta luku u ku ën bunuhati kaa. Sö nö? Na sö e. 16 Wan sabi taa te i tuwë i seei da wan sëmbë, nöö i dë saafuma u di sëmbë naandë nö? Hën buka nöö joo ta piki a soni. Wë aki i sa tei de tu sondi. Ee i kë dë saafu a hogidu basu, nöö joo dëdë. Ma nöö ee i kë dë saafu a Gadu basu ta piki ën buka, nöö joo ta libi wan leti libi nëën wojo. 17 Ma fa mi taki dë seei, mi ta da Gadu tangi fuunu hedi e, dee sëmbë. Biga un bi dë saafuma a hogidu basu tuu, ma nöö di un kisi di lei u Gadu hën un piki tuwë unu seei dëën ku hii unu hati. 18 Fa u dë aki, un ko fii kumutu a hogilibi basu. Hën un ko saafu seei da Gadu fuun ta libi wan leti libi nëën wojo. 19 Fa mi ta fan dee soni aki, dee sëmbë, nöö mi ta taki de a libisëmbë fasi fu un musu sa fusutan. Biga wë libisëmbë nöö un dë, hën mbei a taanga da unu fuun fusutan andi Gadu kë. Nöö mi taki e, a fesi dee kamiankamian fuunu sinkii bi ta du fanafiti soni. Hii fan sootu pei hogi un bi ta du ku de nango nöömö. Ma fa un ko sabi Gadu aki, nöö un musu buta de tuu nëën leiki kuma saafu fëën, be de ta du dee letileti soni dee ta kai ku ën. Sösö gbelingbelin soni i musu ta du ku de e, dee soni dee dë limbolimbo a Gadu wojo. 20 Haika e, dee sëmbë. Di ten un bi dë saafuma a hogidu basu naandë, nöö wan bi a' toobi seei fuun libi leti a Gadu wojo e. Na seei! 21 Wë ma mi hakisi unu, un wini seepi un bi feni u dee lö libi dë? Na dëdë nöö de bi o tja ko da unu nö? Nöö fa u dë aki de ko ta tja sen ko da unu. Un si ö? 22 Ma fa un ko fii kumutu a hogilibi basu naandë hën un ko dë saafu u Gadu aki, nöö awa ufö un abi wini. Biga un dë a pasi awaa fuun ko gbelingbelin da Gadu söndö föutu, nöö di kaba fëën hën da woon libi ku Gadu fu teego. 23 Dee sëmbë o, hogilibi abi hën paka, hën da dëdë. Ma nöö Gadu, na paka a ta paka u. Soni a ta da u fu sösö, hën da di libi u teego di u sa feni a Jesosi Keesitu u Masa.

Loomë 7

1 Wë fa mi ta fan aki, dee sëmbë, nöö mi ta fan ku un dee sëmbë fuu, dee sabi dee Dju wëti kaa. Wë nöö wan sabi nö, taa wëti ta abi kaakiti a wan sëmbë liba solanga a dë ku libi. Ma tee a dëdë kaa, nöö aambi kaakiti nëën liba möön. 2 Nöö un boo luku ën a wan futu aki i si. Wan mujëë te a tööu nöö a dë a wan wëti basu taa solanga di womi dë ku libi nöö an sa abi oto manu. Na sö a dë nö? Ee a tei oto manu nëën manu wosu, nöö de o kai ën wan puta mujëë. Biga a booko di tööu. Ma te di womi dëdë kaa, nöö di mujëë an dë a di wëti dë basu möön. Ee a ko abi oto manu seei, ma an du wogi. 4 Wë nöö dee sëmbë, söseei a dë ku unu tu e. A wan juu dë un bi dë a wëti basu. Ma fa i si unu ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ko nama naandë kaa, nöö wan dë a wëti basu möön e. Un ko abi wan oto masa awaa. Hën da di Sëmbë di bi weki baka a dëdë, faa sa ta wooko a u liba u tja wini ko da Gadu. 5 A wan ten dë dee hogi pakisei dee bi dë a u hati bi ta wooko a u liba fu de hai u tja go a di së u dëdë. Biga wa sa hoi dee wëti u Gadu. 6 Ma nöö fa u dë aki, di awoo fa u bi ta libi dë an dë wan wojo soni da u möön. A dë leti kuma u dëdë kumutu nëën basu ko fii. Biga wa ta dini Gadu a di awoo fasi dë möön, ta biinga u hoi wëti sikifisikifi a pampia e. Nönö. U ko ta dini ën a wan hii njunjun fasi. Nöö di njunjun fasi u ta taki aki, hën da di Akaa u Gadu seei dë a u hati ta tii u. 7 Wë unfa u sa taki u di sondi dë baa? Dee wëti dë, de hogi nö? Nönö, de an hogi e. Biga ma bi o sabi andi da hogilibi ee na dee wëti bi lei mi ën. Mi o taki ën sö, dee sëmbë. Bifö mi ko sabi dee wëti u Gadu, nöö di wëti bi dë kaa taa ma musu abi langahati u na wan soni. Ma nöö di mi ko jei di wëti dë ufö mi ko fusutan taa sö wan libi da hogilibi. 8 Ma nöö andi pasa? Fa mi jei di wëti dë, nöö hën mi ko si taa sömëni soni dë a mi hati mi ta kë dee an ta kai ku Gadu. Ee i luku te i kaba, nöö a ta djei taa ka wëti an dë nöö hogilibi dë duumiduumi. 9 A fesi di ma bi sabi dee wëti u Gadu eti, nöö mi bi dë ta libi u mi seei waiwai. Soni an bi ta toobi mi. Ma di mi ko sabi dee wëti kaa, nöö mi ko si fa dee hogi pakisei dë hia a mi hati tjika. Nöö di lö libi di mi bi ta libi fiifii söndö soni ta toobi mi dë, nöö a ko kaba gbelin. 10 Nöö hën mi ko si taa dee wëti dee bi musu heepi mi u mi feni libi a Gadu, nöö de tja gaan paati ko a mi ku Gadu. Biga ma sa hoi de möönsö. 11 Ee i luku ën te i kaba, nöö a djei taa dee hogifasi dee dë a mi hati tei dee wëti u Gadu ganjan mi. Biga mi bi mëni taa mi sa hoi de fu mi feni libi a Gadu, ma hii u di dë ma sa hoi de. Dëdë nöö mi bi o feni. 12 Ma nöö fa mi taki ën dë seei, an dë taa dee wëti an bunu e. De bunu, biga de dë u Gadu. De dë wan leti soni gbelingbelin. 13 Wë nöö hën wë mi ta hakisi, dee sëmbë, dee bumbuu wëti naandë, de poi mi ku Gadu sö nö? Nönö e, na de. Ma di hogi di dë a mi hati aki kaa, hën wë tja mi ko a di lö sitaafu dë, faa musu ko a limbo taa gaan hogi logologo seei a dë. Biga a tei dee bumbuu wëti u Gadu dë kisi mi ku de, fu tja mi go kaba a sösö. Nöö di soni mbei a pasa sö, fu mi musu ko sabi di fasi di dë a u libisëmbë hati aki, fa a hogi tjika. 14 Wë nöö u sabi taa dee wëti dee i si u ta taki aki, de kumutu a di Akaa u Masa Gaangadu. Ma nöö andi da di toobi? Wë di toobi dë a mi aki. Biga ma ta dë a di leiki u di Akaa u Gadu. A dë kuma dee hogi fasi u libisëmbë dee dë a mi hati aki, de bai mi tei ko saafuma u de. 15 Nöö andi mbei mi taki sö? Wë biga ma ta fusutan seei andi mi ta du. Biga di soni di mi ta kë du, nöö nëën mi ta du e, ma di soni di mi buuse gaan buuse, nöö te u mi mëni nöö mi du ën kaa. Ja si nö? 16 Wë dee sëmbë, di ma kë du dee hogi soni dee mi ta du naandë, nöö hën da mi ta tei dee wëti u Gadu u gaan bumbuu soni. 17 Nöö hën wë mi ko si taa na mi seepi ta du möön e, ma dee hogifasi dee dë a u libisëmbë hati aki, de wë ta buta mi u mi ta libi di lö libi dë. I si nö? 18 Nöö mi ko sabi taa fa mi dë aki, ma sa du na wan bumbuu soni möönsö a mundu e. Di lö soni dë an dë a di fasi u mi seei. Fu mi du bumbuu soni mi dë kabakaba, ma di kaakiti an dë a mi u mi du ën. 19 Biga di bunu di mi kë du nöö nëën mi ta du, ma di hogi di ma kë du seei nöö hën nöö mi ta du nöömö. 20 Hën mbei mi taki taa na mi wë ta du. Ma di hogi pakisei u libisëmbë di dë a mi hati aki, nöö hën wë i si buta mi u mi musu libi a sö wan wisiwasi fasi. 21 Wë sö a dë e, dee sëmbë. Wan soni ta wooko a mi liba hebi fu te mi go u go du wan bumbuu soni nöö hogi nöö mi ta du. 22 Fa mi dë aki, mi sa wai tumisi fu mi ta du kumafa dee wëti u Gadu taki. 23 Ma nöö mi ta si taa wan oto soni dë ta wooko a hii dee pisipisi u mi sinkii tuu. A ta feti taanga ku dee wëti u Gadu dee dë a mi pakisei, ta hoi mi gingin a hogidu basu. 24 Ee maingë, unfa seei mi o du te mi kumutu a di fuka aki basu? Ambë seei o puu mi a dee fasi u di sinkii u mi aki, fu ma musu paati ku Gadu? 25 Wë gaantangi u Gadu di a dë taa a manda heepi ko a Jesosi Keesitu u Masa. Wë da sö e, dee sëmbë. Fa mi dë aki, a mi hati mi ta kë dë saafu u Gadu ta piki dee wëti fëën, ma di fasi u mi ta buta mi saafu a hogilibi basu.

Loomë 8

1 ˻Wë dee sëmbë, hii fa i si u këë di pena dë seei, ma an dë fuu panta.˼ Biga fa u ku Masa Jesosi Keesitu nama tjika aki, nöö wa dë a pasi fu Gadu musu kuutu u tuwë go da sitaafu möön e. 2 Biga di soni mbei. Di Akaa di u feni a Jesosi Keesitu, nöö hën abi libi. Nöö hën wë i si lusu u puu a hogilibi basu, be an feni u paati ku Gadu. 3 ˻Fa i si Gadu bi da u dee wëti fëën dë, dee sëmbë, nöö de bi musu heepi u mbei libi fuu kai ku Gadu.˼ Ma nöö de an bi sa heepi u sö e, biga dee fii ku dee kë fuu hati tapa u fu wa sa feni di heepi dë. Nöö hën wë i si Gadu manda di Womi Mii fëën ko a goonliba aki. Nöö fa a ko dë, nöö sinkii fëën bi djei di fuu libisëmbë di ta du hogi aki, nöö ku ën a paka paima da u fu dee hogi du fuu. Nöö a sö wan fasi a kuutu di hogi di dë a u hati puu ën a u liba, be aan kaakiti a u liba möön. 4 Nöö fëën mbei libi fuu sa kai ku dee wëti u Gadu awaa a hii futu e, ee wa dë a di leiki u dee kë fuu hati möön ma u dë a di leiki u di Akaa u Gadu. 5 Dee sëmbë, un haika e. Ee di sösö kë fuu hati ta tii u, nöö a dee soni fëën woo ta buta pakisei. Ma ee di Akaa u Gadu ta tii u, nöö a dee fëën soni woo ta buta pakisei. 6 Nöö te i dë a di tii u di Akaa kaa nöö i feni libi u teego e, söseei i feni kötöhati tu. Ma nöö ee di kë fuu libisëmbë hati ta tii i, nöö i ku Gadu paati kaa e. Ja abi di libi u teego. 7 Biga sö wan sëmbë i ku Gadu dë felantima. Fa i sai dë, ja kë saka i seei da dee wëti fëën. Nöö boiti di dë, ja o sa saka i seei da de tu, te i dë a sö wan fasi. Nöö ja o du wan bumbuu soni möönsö tu fu Gadu sa wai ku i. 9 Ma nöö ee di Akaa u Gadu hën ta dë a i naandë, nöö na dee sösö fii ku dee kë fii hati o ta tii i möön e. Di Akaa wë o tii i. Ma nöö ee wan sëmbë ja abi di Akaa u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dë, nöö ja dë sëmbë fëën tu. 10 Ma ee Keesitu ta dë a i hati, nöö an dë fii panta e. Biga hii fa hogidu mbei sinkii fii o dëdë nöömö wan daka, ma töku di akaa fii hën abi di libi u Gadu kaa, biga Gadu mbei i ko bumbuu sëmbë nëën wojo. 11 ˻Fa Gadu sai dë, dee sëmbë, na sösö kaakiti a abi e!˼ Biga hën bi weki ˻Masa Jesosi˼ Keesitu a dëdë toona dëën libi. Nöö ee di Akaa fëën dë a i hati, söseei tu a sa weki di sinkii fuunu naandë ˻di aan kaakiti, mbei a kisi kaakiti faa libi kumafa Gadu kë.˼ 12 Dee sëmbë fuu dë, un haika e. Soni dë fuu musu du tuu, ma na fuu musu piki dee fii fuu hati möön e. Nönö. 13 Biga ee un libi a dee lö fii naandë, nöö woon dëdë paati ku Gadu fu teego. Ma ee un da di Akaa pasi faa tapa dee lö libi naandë, nöö woon feni di libi u Gadu. 14 Biga dee sëmbë dee ta libi a di leiki u di Akaa u Gadu, nöö de wë da miii u Gadu e. 15 Nöö di Akaa di i si un kisi dë, an dë wan akaa di ta toona buta unu a katibo möön e, dee sëmbë, fuun musu ta dë fëëëfëëë hiniwanten kumafa un bi dë a fesi. Nönö. Ma a dë di Akaa u Gadu seei, di buta unu ko miii u Gadu. Nöö hën mbei u ta kai Gadu “Taata”. 16 Biga di Akaa fëën ta piki ku di fuu akaa taa u da miii fëën seei gbelin. 17 Nöö di u dë miii u Gadu kaa, nöö hën da u dë a pasi fuu feni dee gudu fëën a bakaten. U ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu tuu o feni de makandi e. Biga ee u hoi a dee sitaafu dee u ta tja aki go dou, leti kumafa hën seepi bi hoi a dee fëën sitaafu a bi tja, nöö woo dë a dendu u di waiti fëën di a abi nöömö. 18 Dee sëmbë o, fa mi wegi soni luku te mi kaba aki, nöö mi ko sabi gbelin taa dee sitaafu u ta tja aki an sa maaka seei ku di gaan waiti di dë a u aki u booko ko a döö a bakaten. 19 Un boo taki ën sö taa hii dee soni dee Gadu mbei kaa tuu dë setiseti ta luku di ten di Gadu o tja u dee sëmbë fëën ko a limbo ta lei taa u dë miii fëën. 20 Biga te di juu dë kisi, nöö woo feni di gaan waiti fuu di u musu abi. Woo kumutu a dëdë basu ko fii, nöö hii dee soni Gadu mbei tuu o feni di fii naandë tu. Ma nöö fa u dë aki, dee soni Gadu mbei an sa ko wan wojo soni möönsö, dee sëmbë. Biga di soni mbei. De dë a wan hebi siba basu taa de o dëdë wan daka nöömö. An dë taa ku deseei kë wë de ko sö e. Gadu hën buta de sö, ma nöö a du ën ku wan pakisei taa a bakaten de tuu o toona kumutu a di siba dë basu. 22 Dee sëmbë, ee i luku soni u mundu te i kaba, nöö a djei kuma hii soni tuu ta dë a gaan fuka ta djëmë seei, leti kuma te bëë ta njan wan mujëë faa pai. Sensi a fesi te kisi tide a dë sö eti. 23 Ma an dë taa dee soni dë nöö ta fuka e, ma u seei ta djëmë a u hati te na soni tu. U kë di ten ko poi, di Gadu buta faa tja u ko a lanti ko lei taa u da miii fëën. Biga te di juu dë kisi, nöö Gadu o tooka dee sinkii fuu aki puu u a dëdë basu. Nöö u sabi taa a o du ën tu, biga di Akaa fëën di i si a da u aki hën da di fosuwan fu hii dee bunu dee a abi faa da u a bakaten. 24 Nöö di soni u ta taki aki, a bi dë a dendu u di heepi di u feni a Gadu, ma tökuseei an pasa sö eti. Hën mbei u fika ta mëni ën nöömö. Biga na wan sëmbë dë di te a si wan soni kaa, nöö a o fika ta mëni ën eti taa a o si ën. Biga a si ën kaa. 25 Ma te u sabi taa u abi di soni kaa, hii fa wa si ën eti seei, ma woo dë ku gaan pasensi ta luku di juu faa dou fuu feni ën. 26 Nöö wan oto gaan heepi dë möön. Hën da di Akaa u Gadu di ta heepi u a dee suwaki fasi fuu libisëmbë aki. Biga so juu wa ta sabi unfa fuu musu begi, ma di Akaa hën ta begi da u ku djëmë seei tee pasa di fan fu wan libisëmbë. 27 Nöö Masa Gaangadu di sabi dee hati fuu finifini kaa ta fusutan andi di Akaa ta mëni te a ta begi da u. Biga a ta begi a wan fasi di ta kai gbelin ku dee soni Gadu seei ta kë a u. 28 Dee sëmbë o, u sabi taa Gadu ta wooko hii soni tuu makandi u tja bunu ko da u dee sëmbë dee lobi ën. Biga u wë da dee sëmbë dee a kai fu di a abi wan pakisei ku u. 29 Biga gaanduwe a fesi a bi sabi u kaa. Hën a tei u buta fuu ko djei di Mii fëën, be hën Mii musu dë di fosuwan a dendu u sömëni hia oto mii fëën. 30 Nöö te Gadu o buta wan sëmbë fii djei di Mii fëën, nöö a o kai i nöömö. Nöö te a kai i kaa, nöö a o mbei i ko bunu nëën wojo. Nöö te a mbei i ko bunu nëën wojo kaa, nöö a o da i di waiti fëën nöömö di i musu abi. 31 Wë andi seei u sa taki möön fu hii dee soni dee u jei naandë, dee sëmbë? Fa Gadu dë ku u a wan së tjika aki, nöö ambë seei o sa du soni ku u te a wini u? 32 Biga Gadu kai u gaan soni te a da u di fëën seei Mii. An hoi ën a baka, ma a mbei a paka di paima fuu hedi. Nöö ee sö wan gaan soni a du da u kaa, nöö na waiwai seei a o da u hii dee oto soni dee u abi fanöudu nö? 33 Wë nöö mi hakisi möön, ambë tjika u tja u dee sëmbë Gadu tei ko sëmbë fëën go kaagi? Sëmbë an tjika e! Biga Masa Gaangadu seei tei u u bumbuu sëmbë kaa, an si föutu a u möön. 34 Nöö ambë seei da di sëmbë sa kë tja u go kuutu da sitaafu? A sa kë Jesosi Keesitu nö? Nönö, an o du sö wan soni e. Biga hën dëdë da u kaa, nöö na di dë nöö ma Gadu toona weki ën baka, nöö fa u dë aki a dë sindosindo a letimaun së u Gadu ta begi da u. 35 Mi hakisi unu möön, dee sëmbë, ambë sa paati u ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, puu u a di gaan lobi di u dë aki? A sa kë toobi nö? Na seei. Fuka ö? Na seei. Wë ee sëmbë ta sitaafu u wë? Na seei. Wë ee gaan hangi ko wë? Na seei. Wë pena wë? Kwetikweti. Wë ee i jei taa wan gaan soni sa ko miti i wë? Na seei. Wë ee de ta ko a i ku ufangi wë? Na seei. 36 Awa, kumafa i si i jei dë, sö wan soni dë sikifisikifi a Gadu Buku tuu taa: Fii hedi u dë a dëdë buka hii daka. De ta luku u seei kuma wanlö sikapu de ta tja go koti gangaa kii. Sö u dë a libisëmbë wojo e, dee sëmbë. 37 Ma nöö tökuseei a hii dee soni u jei dë tuu, u dë gaanfa möön winima e! Biga di Sëmbë di i si lobi u aki sö hën wë wooko sö da u. 38 Nöö hën mbei mi ko sabi gbelin taa na wan soni dë di sa paati u ku di fa Gadu lobi u tjika aki e. Na dëdë, na libi, na wan basia u Gadu Köndë ee nasö dee u didibi köndë, na wan soni u di ten u dë aki, na wan soni u bakaten tu, na wan makiti sa paati u puu a di lobi u Gadu aki. 39 Na wan soni a liba ala, na wan soni a basu aki tu. Na wan kodo soni seei a hii di mundu di Gadu mbei aki abi di kaakiti u sa paati u ku di lobi di Gadu lobi u aki e, dee sëmbë, fu di u nama ku Jesosi Keesitu di Masa fuu.

Loomë 9

1 Wë dee sëmbë, ka mi ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu nama tjika aki kaa, nöö mi o taki wan soni da unu, nöö na sipootu mi ta mbei e. Tuutuu soni mi o taki. Di Akaa u Gadu seei ta piki ku mi hati taa tuutuu soni mi o taki aki, dee sëmbë. 2 Nöö mi taki e, fa i si mi dë aki, mi dë ku wan gaan fuka a mi hati ta kusumi seei nöömö te na soni. 3 I sabi faandi mbei ö? U dee sëmbë u mi dee dë Isaëli sëmbë kuma miseei. A ta hati mi da de teee, leti kumafa i si mi o fan aki, taa ee a bi sa dë sö, nöö mi bi sa kë u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu jaka mi puu nëën fesi tuwë go kaba a sösö, ee dee Isaëli sëmbë u mi bi sa ko feni di libi u teego a mi kamian. 4 Biga wë fa i si de sai naandë, nöö de wë bi dë a pasi u de ko miii u Gadu, u de feni dee bunu fëën a bakaten. De wë Gadu bi lei di gaan waiti fëën kaa di a abi kuma Gadu. Ku de wë a bi mbei sömëni buka, nöö söseei de a bi da dee wëti fëën, ku di fa u de musu ta dini ën ta begi a di Wosu fëën. De wë Gadu bi paamusi sömëni gaan soni. 5 De abi dee nëbai gaan sëmbë fu goonliba tu, nöö a de wë Keesitu kumutu a libisëmbë fasi, hii fa a dë Gadu seei a hii soni liba, di dë u ta gafa nöömö. A tan sö. 6 ˻Ma hii fa Gadu bi hei u dee Dju sëmbë tjika seei, ma na hii u tuu dë apaiti sëmbë dëën e, dee sëmbë. Wë ma nöö fa mi fan naandë, nöö unfa fëën i mëni?˼ I ninga taa dee paamusi Gadu paamusi dë, de an ko soni möönsö nö? Nönö, na di soni dë mi taki e. Ma mi taki taa na hii dee bakamii u Isaëli dë tuutuu Dju sëmbë a Gadu wojo. 7 Leti kumafa i si i sabi tu taa na hii sëmbë dee ta kai Abahamu gaan avo dë tuutuu bakamii fëën a Gadu wojo. Biga wë Gadu bi fan ku Abahamu taa: Fu dee bakamii fii, nöö dee u Isaki mii nöö mi o tei konda e. 8 Nöö sö i si taa Gadu ta konda dee bakamii u di mii u Abahamu di a pai ku di paamusi u Gadu. An ta konda dee bakamii u di mii di a pai a libisëmbë fasi nöö. 9 Wë nöö haika bunu fa de pai Isaki e. Gadu kai Abahamu te a piki, a taa: Luku, te kuma sö wan ten möön, nöö mi o toona ko a i, nöö Sala o dë ku wan womi mii a maun kaa. Nöö ku sö wan paamusi u Gadu wë i si Isaki ko e. 10 Nöö sö a bi waka tu ku de tu mii u Lebeka de kai Esau ku Jakopu, dee de pai tulingi. Fa dee mii sai dë, di wan kodo tata nöö de abi, hën da Isaki, di gaan sëmbë fuu. De an tooka seei a di dë. 11 Ma nöö bifö Lebeka bi pai de tu mii dë, Gadu bi taki dëën taa: Di gaan wan o saka a di pikiwan basu. De an bi du bunu, de an bi du wogi seei, ufö Gadu taki sö. I si? Nöö di soni mbei a taki sö, fii musu si taa an ta nama seei a di du u wan libisëmbë, ma a ta nama nöö a di fa Gadu kai i. Söseei tu, i sa si taa fa Gadu pakisei faa buta wan soni ko, sö nöö a musu pasa nöömö. 13 A ko dë nöö kumafa de sikifi a di Buku taa: Jakopu hën mi tei, ma Esau hën mi disa. 14 Wë fa u fan dë, nöö unfa i mëni fëën, dee sëmbë? Kandë joo kë taa wë nöö Gadu an du bunu. Sö nö? Di lö pakisei naandë an musu ko a i seei. 15 Ja jei fa Gadu bi fan ku Mosesi ö? A taa: Mi ta a' tjalihati a di sëmbë di mi kë e. Mi ta saa di sëmbë di mi kë. 16 Nöö da sö i ta si taa an ta hëngi a di kë u wan libisëmbë, nasö a di fa i ta biinga, ma a ta dë a di fa Gadu ta abi tjalihati da i tjika. 17 Dee sëmbë, wan jei fa Gadu fan ku Könu Falao nö? A taa: Mi ko buli i fu mi sa lei fa mi a' makiti tjika, be në u mi bai a hii goonliba. Wan jei nö, dee sëmbë? 18 Wë nöö sö u ta si taa Gadu ta abi tjalihati da di sëmbë di a kë, nöö söseei tu te a kë a ta buta wan sëmbë faa abi möön taangajesi. 19 Nöö a kandë joo hakisi taa: “Wë nöö ee a dë sö, nöö unfa Gadu sa kuutu u ee wa kë piki ën buka? Nëën seei buta u sö nö? Ambë sa bia kumutu a di soni di Gadu kë du?” 20 Aaa, sö i hakisi nö? Ma fa i sai dë libisëmbë nöö i dë, nöö i sa kai Gadu a kuutu ö? Haika e, ee wan sëmbë ta tëmbë ku doti, nöö unfa fëën i mëni? Ee a mbei wan soni, nöö di soni dë sa hopo hakisi ën taa: “Faandi mbei i mbei mi sö u du?” Nönö, an o sa taki sö e. 21 Fa i si di sëmbë ta wooko ku di doti dë, nöö a abi leti faa du ku ën kumafa a kë, na sö nö? Fa a sai dë, a sa tei wan pisi u di doti mbei paabi fu de sa du gaan bumbuu soni ku ën, nöö a sa toona tei wan oto pisi mbei paabi u de du wan möön lagi soni ku ën. Na sö nö? 22 Dee sëmbë o, andi i abi u taki u di fa Gadu ta wooko? Ja si fa a ta hoi pasensi ku dee sëmbë dee di hatiboonu fëën dë a de liba nö? Fa de sai dë, nöö de dë a pasi kaa u Gadu musu da de sitaafu kaba de a sösö. Nöö ee a bi kë lei kumafa hati fëën ta boonu ku de tjika, ku di fa a abi kaakiti tjika faa musu du ku de, nöö a bi sa du sö o. Ma a ta hoi pasensi da de ufö. Nöö di soni mbei, biga a kë lei di Gadu fasi fëën da u dee oto sëmbë dee a abi tjalihati da. Biga u da dee sëmbë dee a seeka buta kaa fuu musu feni di gaan waiti fëën a bakaten. 24 Nöö di waiti dë, nöö na u Dju sëmbë nöö Gadu kai fuu feni ën e, ma oto köndë sëmbë seei dë a dendu tu. 25 Nöö a kai ku di soni Gadu buta di tjabukama fëën de kai Hosea fa a taki, taa: Dee sëmbë dee an bi dë sëmbë u mi, nöö de wë mi o kai mi sëmbë. Di sëmbë di sëmbë an bi lobi seei, hën mi o kai mi lobima. Sö Gadu taki e. 26 Hën Hosea taki möön taa: Ka Gadu bi fan taa dee sëmbë dë na sëmbë fëën de dë, nöö leti naandë de o kai de miii u di libilibi Gadu. Sö nöö a ta pasa fa u dë aki ku dee sëmbë dee an dë Dju. 27 Ma a di së u dee Dju sëmbë, di tjabukama de kai Jesaaja bi bai taa: Dee Isaëli sëmbë sa hia tee de dë kuma dee sandu sii u di ze bandja seei, ma wan biti wan nöö o feni heepi a Gadu e. 28 Biga fa Masa Gadu buta faa du ku di goonliba aki, nöö te juu fëën kisi, nöö a o du ën tjua puu wante a wan leti fasi söndö buuja. Sö Jesaaja bi taki. 29 Hën mbei a bi taki tu taa: Ee na Masa Gadu di abi hii makiti bi hoi wantu bakamii fuu a libi, nöö hii u tuu bi o kaba a sösö gbegedee leti kumafa a pasa ku dee sëmbë u dee köndë de kai Sodom ku Gomola. 30 Wë nöö andi u sa taki u dee soni u jei dë, dee sëmbë? Dati wan taki, dee sëmbë na u Dju u bi taki Gadu kai dë, de an bi ta biinga seei u de ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo e, ma tökuseei de ko sö o. Nöö unfa a waka? Di biibi de ko biibi, hën mbei. I si? 31 Ma dee Isaëli sëmbë u mi wë? De ta biinga u de hoi wëti dëdë ku libi seei fu de sa ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo, ma fa i si i jei dë, de an ko sö möönsö e. 32 Faandi mbei? Fu di de an ta suku ën ku biibi, ma de ta suku ën ku du. Nöö hën wë i si de naki futu a di sitonu gbolo di di Buku bi taki. 33 A taa: Dee sëmbë, un luku. Mi tja wan gaan sitonu ko buta ˻a dee Dju sëmbë u mi dendu.˼ Leti a Sion seei mi tjëën go buta. Nöö a dë wan sitonu sëmbë ta naki futu nëën ta kai. Hën ta tuwë sëmbë gbolou. Ma nöö ee wan sëmbë i ta biibi nëën liba, nöö aan ten di joo kisi sen a bakaten möönsö. Da sö e, dee sëmbë.

Loomë 10

1 Wë dee sëmbë, kumafa mi taki dë, nöö mi hati ta hangi seei u dee Isaëli sëmbë kuma mi musu feni di heepi u Gadu. Mi ta begi Gadu gaanfa da de fu di soni dë. 2 Biga miseei dë kotoigima u de taa de ta biinga taanga seei u de sa dini Gadu e, ma fa i jei dë, na ku fusutan o. 3 Biga de aan bisi ku di fa Gadu buta u sëmbë musu ko bumbuu nëën wojo. De an ta saka dëën seei, ma de ta hopo ta biinga nöömö ku dee wëti u de de ta hoi, fu de ko bumbuu nëën wojo. 4 Ma fa i si Gadu bi da de dee wëti dë, na u mbei de ko bumbuu nëën wojo e, ma fu tja de ko dou a ˻Jesosi˼ Keesitu. Biga hën nöö sa mbei hiniwan sëmbë ko bumbuu a Gadu wojo, ee i ta biibi nëën liba. Nöö sö e. 5 Un boo toona mëni fa Mosesi bi taki da dee fesiten sëmbë fuu. A taa: Di sëmbë di ta hoi hii dee wëti aki, nöö i feni di libi u Gadu. Sö wë a taki e, kumafa i musu hoi wëti tjika ufö i sa ko bumbuu a Gadu wojo. 6 Ma haika fa a taki u di fa i sa ko bunu a Gadu wojo ku biibi. A taa: Wan musu peevu hakisi a unu hati taa: “Ambë o subi go a liba ala go tei heepi tja ko da u?” Ee nasö, “Ambë sa saka go a goonbasu go tei heepi ko da u?” Nöö a di soni dë i musu si taa an taanga sö fii du fa Gadu kë. An nama seei a soni di woo du ku u kaakiti. Biga na u bi subi go a liba ala go tei ˻Masa Jesosi˼ Keesitu tja ko dëdë da u e. Nöö söseei di a dëdë nöö na u saka go a goonbasu ala go tei ën tja ko baka. Na sö u ta feni di heepi u Gadu. 8 Ma nöö a dë leti kumafa i si Mosesi bi toona taki dë möön, a taa: Di taki, a dë a i seei naandë. A dë leti a i buka kakisa ku i hati dendu. Nöö di Buka di i si u ta tja ta konda da sëmbë aki, nöö hën nöö wë di dë e. An nama a du, ma a nama a biibi. 9 Biga ee i jabi i buka piki taa Jesosi hën nöö da Masa u mundu, nöö i biibi a i hati taa Gadu bi weki ën a dëdë toona dëën libi, nöö i feni di heepi u Gadu kaa. 10 Biga ku i hati i ta biibi, nöö hën ta mbei Gadu ta si i kuma bumbuu sëmbë. Nöö ku i buka i ta piki taa Jesosi da Masa, nöö hën ta mbei i sa feni di heepi u Gadu fu ja lasi go kaba a sösö. 11 A dë leti kumafa di Buku u Gadu bi taki dë kaa taa: Di sëmbë di ta biibi nëën liba, an o kisi sen a bakaten möönsö. 12 Nöö ee i dë Dju sëmbë, ee ja dë Dju, na wan sëmbë dë a fesi a di soni aki e. Biga u tuu abi di wan Masa a u liba, nöö a abi bunu te a hia ta da hiniwan sëmbë di ta kai ën në ta suku heepi nëën, ee i dë Dju, ee ja dë Dju. 13 Biga di Buku taki taa: Hiniwan sëmbë di ta kai Masa në o feni di heepi fëën. 14 Wë ma fa mi fan naandë, mi kë hakisi unu wan soni. Unfa sëmbë o sa kai wan sëmbë në ee de an ta biibi nëën liba? Nöö unfa de sa biibi nëën liba ee de an jei soni fëën wan daka? Nöö unfa de o du jei soni fëën, ee sëmbë an kondëën da de? 15 Nöö unfa wan sëmbë sa kondëën da de ee de an mandëën go faa kondëën? Hën mbei de sikifi a di Buku taa: Di futu u di sëmbë di ta tja wan bunu njunsu ko, nöö a dë gaan waiti soni seei. 16 Nöö sö a dë tuu e. Ma hii fa sömëni Dju sëmbë ko jei di buka u Gadu kaa, ma na de tuu piki o. Ja jei fa Jesaaja bi hakisi nö? A taa: “Masa o, ambë seei ta biibi di buka u ta tja aki baa?” 17 Wë nöö kumafa u bi taki dë, dee sëmbë, nöö sö a dë e. Biga te i jei di buka u Gadu ufö biibi ta ko a i hati, nöö di buka u Gadu dë hënseei da di u Keesitu di u ta konda aki kaa. 18 Nöö mi hakisi, dee Dju sëmbë an jei di buka nö? Awa, de jei ën o. Ja jei fa di Buku taki u dee bosikopuma u Masa ö? A taa: Töngö u de ta piki a hii di mundu. A hii dee kamiankamian u goonliba tuu seei sëmbë sa jei dee soni de ta taki. Sö di Buku taki e. 19 Wë nöö mi toona hakisi möön, a sa kë taa dee Isaëli sëmbë an bi fusutan di buka nö? Na di soni dë! Ja si fa Gadu buta Mosesi faa sikifi nö? A taa: Mi o mbei un haun da wanlö pei sëmbë dee an bi dë wan nasiön. Fa un ta si de kuma wanlö sösö sëmbë söndö fusutan dë, ma de o ko dë a unu fesi, nöö di juu dë hati fuunu o boonu seei. 20 Nöö söseei Jesaaja konda wan soni limbolimbo, an bi fëëë u taki ën. A taa: Gadu taki taa, “Wanlö sëmbë ko feni mi dee an bi ta suku mi seei. Mi tja miseei ko a limbo da wanlö sëmbë dee an bi ta hakisi fa u mi möönsö.” 21 Ma fu dee Isaëli sëmbë a taa: “Ndeti ku didia mi ta tëndë maun da de, ma de ta hai baka. De an kë piki mi buka. Fa de sai u de dë, de an kë tan seei a di tii u mi basu möönsö.” Sö Gadu taki u dee Dju sëmbë u mi e.

Loomë 11

1 Wë nöö fa mi taki naandë, dee sëmbë, a sa kë un sa mëni taa Gadu tuwë dee Dju sëmbë fëën nö? Kwetikweti. An tuwë de e. Biga wë miseei da wan Dju sëmbë tu. Böngö u Abahamu seei mi dë. De pali mi a di lö u Benjamin. I si? 2 Nöö Gadu an tuwë dee sëmbë fëën dee a bi tei a fesi e. A ta mëni de eti. Wan jei fa di Buku u Gadu taki u di tjabukama de kai Elia nö? Elia kaagi dee Dju sëmbë fëën da Gadu. A taa: 3 Masa o, fa u dë aki, hii dee tjabukama fii tuu de kii e, nöö dee sitonu tafa ka u bi ta tjuma soni da i, de booko de tuu fiaa puu. Mi wanwan tö nöö da Isaëli sëmbë fika ta begi i eti. Nöö na di dë nöö, ma de dë a mi baka seei u kii mi puu nöömö. Sö Elia taki. 4 Ma nöö unfa Gadu piki ën? A taa: Na di soni dë e. Mi hoi sëbën dusu sëmbë da miseei dee an tjökö kini a goon da Baali wan daka. ˻Biga Baali hën da di pindigadu sëmbë bi ta begi a di ten dë.˼ Nöö sö Gadu fan ku Elia e. 5 Nöö söseei a dë fa u dë aki tu e, dee sëmbë. Wanlö Dju sëmbë fika eti, dee Gadu tei fëën seei ku ën bunuhati. 6 Ma nöö ee a dë taa ku bunuhati a tei de, nöö an dë taa soni de du mbei e. Biga wë ee sö, nöö nëën da bunuhati möön. 7 Wë andi u sa taki u di soni aki baa? Fa Isaëli sëmbë ta biinga fu de ko bunu a Gadu wojo tjika dë, ma di gaan së u de an feni ën möönsö. Dee Gadu tei a de dendu, de nöö feni ën, nöö dee otowan ko abi möön taangajesi. 8 A ko leti kumafa i si de sikifi a di Buku taa: Gadu buta de ko dë doon sö. A da de wan pei wojo fu de an musu ta si soni fëën möönsö, ku wan jesi u de an musu ta jei soni fëën tu, te kisi tide eti. 9 Nöö Dafiti seei bi taki tu u dee lö Dju sëmbë dë. A taa: Di soni de ta tei hebi kuma soni u njan u de dë, a musu bia wan taapu da de u kisi de. A musu dë kuma tatai a pasi da de, nasö wan sitonu fu de naki futu kai, u de feni di sitaafu nöömö di de musu feni. 10 Fa de sai u de dë, wojo u de musu ko dungu, be de an ta si sondi möön. Hiniwanten de musu dë ku fuka, kuma wan sëmbë di ta waka bendibendi nöömö. Sö Dafiti taki e, u dee lö sëmbë dë. 11 Wë mi hakisi möön taa, fa dee Dju sëmbë naki futu dë, nöö de kai fu nöömö nö? De an o hopo möönsö nö? Aai, de o toona hopo e. Ma nöö fa i si de kai fu wan pisiten dë, hën wë mbei un dee oto köndë sëmbë feni di heepi u Gadu. Nöö di soni mbei a ko sö, fu dee Dju sëmbë musu haun ku unu. 12 Biga di kai i si de kai dë, hën wë mbei un dee otowan feni dee gudu u Gadu te a hila. Nöö unfa seei a o dë baa te dee Dju sëmbë toona ko a di kamian fu de feni hii dee gudu Gadu bi buta da de baka? Di juu dë, na dee gudu o ko möön hila da hii sëmbë nö? Awa, sö wë a o dë e. 13 Wë fa mi ta fan aki, dee sëmbë, nöö mi ta fan ku un dee sëmbë na Dju ufö. Nöö fa i si Gadu buta mi tjabukama fëën u ta konda di Buka da unu aki, nöö mi ta kai di wooko gaan soni e. Mi ta hopo ën seei. 14 Biga ku ën mi sa buli dee Dju sëmbë u mi be de haun ku unu, nöö a kandë a di fasi dë so u de sa bia ko feni di libi u teego tu. 15 Kumafa u taki dë kaa, dee sëmbë, Gadu disa dee Dju sëmbë fu wan pisiten e, nöö hën mbei un dee oto köndë sëmbë feni pasi fuun ko dë bunu ku Gadu. Nöö unfa seei soni o waka un mëni te Gadu o tei dee Dju toona tja ko nëën baka? Di soni dë, an o bigi ö, leti kuma te wan sëmbë dëdë toona weki baka? Aai, sö a o bigi tjika e. 16 Un boo mëni di soni u ta taki aki kuma te wan sëmbë ta dian boon. Ee a da Gadu wan pisi u di boon, nöö nëën da hii di boon tuu dë apaiti dëën ö? Söseei ee wan pau dë nöö di lutu fëën dë apaiti da Gadu, nöö na hii dee maun fëën tuu o dë apaiti dëën tu nö? Wë nöö sö a dë ku u dee Dju sëmbë tu. ˻Fa dee gaan sëmbë fuu bi dë apaiti sëmbë u Gadu tjika dë, nöö söseei u dee bakamii u de dë tu.˼ 17 Di fa Gadu ta wooko aki, nöö u sa mëni ën tu kuma wan sëmbë di abi di wooko ta tei wanlö oto pau maun tja ko mindi a wan oto pau, faa musu pai möön bunu fuuta. Nöö hën wë de bi abi wan pau ta pai di fuuta de ta kai oleifi. Hën de koti so u dee maun fëën puu. Hën de koti dee maun u wan matu oleifi di de an bi kiija seei, hën de tja de ko mindi a dee kamiankamian u di bumbuu pau di de ta kiija a ganda. Nöö fa de tja dee maun ko mindi dë, fu de feni di fatu u di bumbuu pau di ta kumutu nëën lutu, be de ko bumbuu soni. 18 Wë nöö dee paumaun i si de tja ko mindi dë, nöö un dee sëmbë na Dju wë e. Nöö di bumbuu pau i si dë, Dju sëmbë wë u kë taki. Nöö fa i si un nama naandë, nöö wan musu sai dë ta njan buka ta wisiwasi dee oto maun u di pau dee de bi koti puu naandë e. Biga wë fa i si un sai dë, nöö dee lutu u di pau ta hoi unu, na unu ta hoi dee lutu. 19 Wë a kandë i sa taa: “Awa, wë de koti dee di dë puu u de tei u a de kamian, na sö nö?” 20 Tuu wë e, ma fa i si de koti dee maun dë, fu di de an kë biibi hën mbei de koti de puu. Nöö fu di uun biibi hën mbei wë un ko nama naandë. Nöö un musu mëni unu seei be wan abi gaan fasi. Un musu fëëë seei. 21 Biga ku dee maun u di pau seei wë Gadu wooko sö. Nöö unfa un mëni a o wooko ku unu dee an bi dë maun u di pau seei, ma nama nöö de tja unu ko nama dë? Ee wan biibi, nöö na hesihesi Gadu sa koti unu puu tu nö? 22 Söö. Wë dee sëmbë, ee i buta pakisei bunu a dee soni u ta taki aki, nöö i o si fa Gadu abi bunuhati tjika, nöö i o si fa Gadu ta gandji da sëmbë tjika tu. Biga a gandji seei da dee sëmbë dee i si kai kumutu a di kamian de bi sai dë. Ma nöö a a' bunuhati da unu, ee un tan a di kamian nöömö faa sa lei unu di bunuhati fëën. Ma ee na sö, nöö söseei a o koti unu puu tu. 23 Fa dee Dju sëmbë dee u taki sai dë, ee de disa di taangajesi fasi u de toona ko biibi, nöö Gadu o toona tja de ko nama baka ka de bi dë. Biga a abi kaakiti tjika faa du di soni dë e. 24 Un boo pakisei wan oto futu u di nöngö aki, dee sëmbë. Fa i si Gadu koti dee paumaun puu dë, nöö de wë bi dë u di bumbuu pau seei. Nöö hën wë a du wan soni di toobi libisëmbë fusutan. Biga unu dee bi dë a matu a tei tja ko nama a di kiijakiija oleifi pau a ganda dë. Nöö fa a heepi unu tjika dë, nöö na hesihesi a sa toona tei dee maun dee bi dë u di pau seei toona tja ko nama baka nö? 25 Dee sëmbë u mi dë, mi o taki wan soni aki awaa di bi dë wan tjubitjubi soni a Gadu hati, ma fa u dë aki an musu dë sö möön. Un musu fusutëën, ee nasö nöö un sa kisi gaan fasi. Un haika e. Fa u dë aki, sömëni u dee Isaëli sëmbë mbei taangajesi da Gadu tuu, ma fu wan pisiten nöö. Nöö te hii dee oto köndë sëmbë dee o ko a Gadu ko a biibi kaa, 26 nöö baka u di dë nöö dee Isaëli sëmbë seei o bia ko a Gadu awaa u de feni heepi nëën. Nöö di ten dë a o dë leti kumafa Gadu bi taki a di Buku. A taa: Leti a dee Isaëli sëmbë dendu dë di Heepima o kumutu, a Sion seei. Nöö a o puu dee bakamii u Jakopu a di fa de sai dë, be de bia ko ta mëni mi. 27 Nöö sö wan buka mi o mbei ku de e: mi o puu dee hogi du u de a de liba. Sö Gadu bi taki e, u dee Dju sëmbë. 28 Te i luku te i kaba a di fa dee Dju sëmbë an kë piki di Buka u Masa Jesosi u ta konda aki, nöö de ku Gadu ko dë gaan felantima fu di soni dë hedi e. Ma fa de ku ën ko felantima seei, ma un feni wini nëën, biga hën wë mbei di Buka ko a unu. Ma tökuseei a lobi dee Dju sëmbë eti o, fu dee gaan sëmbë u de hedi. 29 Nöö dee bunu dee a buta da de kaa, ku di fa a kai de ko sëmbë fëën, dee lö soni dë an o sa puu möönsö. 30 Fa i si un bi sai dë, dee sëmbë, nöö a fesi wan bi ta piki Gadu buka seei. Ma fu di dee Dju sëmbë an piki, hën wë mbei un feni di tjalihati u Gadu. 31 Nöö te kuma tide eti dee Dju sëmbë an ta piki Gadu buka möönsö. Nöö di soni mbei, fu Gadu musu a' tjalihati a de liba leti kumafa a bi abi tjalihati fuunu. 32 Nöö hën da te i luku soni te i kaba, nöö joo si taa a di wan fasi dë Gadu ta heepi hii sëmbë tuu. Biga a disa u tuu be wa piki hën buka, fu a bakaten a sa feni pasi lei u di tjalihati fëën, ee i dë Dju, ee ja dë Dju. 33 Ke maingë, un luku fa di köni u Gadu fundu tjika! Un luku fa a sabi soni tjika maingë! Un luku fa a gudu tjika. Fa a ta kuutu soni buta, na wan sëmbë seei sa dë u suku fini nëën te a fusutëën möönsö. Na wan sëmbë sa fusutan tu fa Gadu ta buta soni faa waka. 34 ˻A dë leti kumafa i si Jesaaja sikifi a di Buku, a hakisi taa:˼ Ambë seei sa sabi di pakisei u Gadu, andi dë nëën? Ambë seei dëën lai wan daka taa sö a musu du? 35 Ambë da Gadu soni wan daka faa musu go hakisi ën soni baka? Un sëmbë seei baa? 36 Biga nëën wë hii soni ta kumutu ko e. Hën ta hoi hii soni fu de an kaba a sösö, nöö de tuu o toona ko fëën nöömö tu. Fa a sai dë, hën nöö musu abi hii nëbai fu teego. A tan sö.

Loomë 12

1 Söö. Wë un dee sëmbë u mi o, wan si fa Gadu abi tjalihati da u nö? Wë nöö hën mbei mi begi unu gaantangi baa, be un hopo unu seei ku telu da Gadu e, kuma wan libilibi paima apaiti wan i ta tuwë dëën ˻fu dëën tangi˼. Nöö a o suti dëën seei. Nöö te un du sö kaa, nöö hën da un ta dini ën a wan tuutuu fasi. 2 Fa i si un sai dë, dee sëmbë, wan musu ta djeesi dee sëmbë u di goonliba aki dee na sabi Gadu a dee soni de ta du. Ma i musu da Gadu pasi faa tooka di pakisei fii, be i ko abi wan hii oto pakisei. Nöö joo sabi u wegi soni luku fii sabi andi Gadu kë. Biga di soni Gadu kë, a dë wan gaan bumbuu soni e. A dë wan gbelingbelin soni da i fii tei ku piizii. 3 Dee sëmbë o, fa Gadu buta mi a sö wan gaan wooko ku ën bunuhati aki, nöö fëën mbei mi ta fan ku hiniwan fuunu taa ja musu luku i seei hei möön fa i dë e. Ma i musu ta wegi i seei ku bumbuu pakisei ta luku andi Gadu buta da i fii tei wooko ku ën ku biibi. 4 Ja si fa di sinkii fuu aki dë nö? A abi sömëni pisi, ma de an ta du di wan wooko. 5 Wë söseei a dë a u tu kuma biibima. Fa u ku ˻Jesosi˼ Keesitu nama aki, nöö u dë hia seei, ma töku u dë kuma di wan kodo sinkii nöö, nöö hiniwan fuu dë kuma wan kamian fëën. 6 Biga fa Gadu paati dee köni fëën da u ku ën bunuhati aki, ma nöö de an dë di wan fasi e. De dë peipei. Nöö fëën mbei ee wan fuunu sai naandë, nöö Gadu da i di köni fii ta kisi fan nëën ta konda da otowan, nöö be i du ën kumafa di biibi fii dou. 7 Ee Gadu da i di köni fii ta heepi otowan, nöö be i du di dë. Ee Gadu da i di köni fii ta lei otowan soni, nöö be i ta lei nöö. 8 Ee Gadu da i di köni fii ta da otowan hati, nöö be i du di dë. Di sëmbë Gadu da di köni faa ta puu otowan a fuka nöö be a du ën söndö landa e. Ee Gadu da i di köni fii dë fesima ta tii oto sëmbë, nöö be i du ën ku hii i kaakiti. Ee wan sëmbë Gadu da i tjalihati fii ta heepi otowan, nöö be i ta du ën ku piizii söndö konda soni a buka. ˻Nöö a di fasi dë, woo ko dë wan sinkii telutelu.˼ 9 ˻Söö. Nöö awaa mi o taki peipei soni kumafa fii libi kuma biibima.˼ A di fosu kamian di lobi fuunu musu dë söndö ganjan. Nöö i musu buuse hiniwan soni di i si taa hogi, biga ku bunu soni nöö i musu ta nama. 10 Un musu ta fii makandi kuma baaa ku baaa, nöö be i ta hopo di otowan fii möön fa i ta hopo i seei. 11 Dee sëmbë, wan musu dë malëngëmalëngë e. Ma i musu ta dë gaagaa sabi taa Masa hën i ta dini. 12 Un musu ta wai nöömö e, fu di un sabi taa woon feni dee bunu u Gadu dee a bi paamusi u. Nöö un musu ta tja sitaafu ku pasensi e. Nöö un musu ta begi nango nöömö tu. Wan musu disa. 13 Nöö un musu ta heepi dee oto sëmbë u Gadu a dee soni de abi fanöudu. Nöö be un ta tei sëmbë ku wai a unu wosu tu. 14 Ee wan sëmbë ta toobi i ta du hogihogi ku i, nöö na sibëën e, ma wensi bunu dëën. 15 Ee i si wan sëmbë ta wai, nöö wai ku ën e. Ee i si wan sëmbë ta këë, nöö këë ku ën makandi. 16 Biga fa un sai dë, un musu ta libi ku wan hati makandi. Ja musu mbei taa i hei te nöö ja sa nama ku lagi sëmbë. Ja musu abi gaan fasi. 17 Ee wan sëmbë du hogi ku i, nöö ja musu toona du hogi ku ën baka. Ma i musu ta biinga fii libi a wan leti fasi a hii sëmbë fesi. 18 Nöö i musu biinga fii libi fiifii ku hii sëmbë, ee i sa. 19 Un dee lobi mati u mi dë, un haika e. Wan musu paka hogi ku hogi baka, ma un musu disa pasi da di hatiboonu u Gadu. Wan jei fa Gadu taki a di Buku ö? A taa: Fu tei paima a sëmbë, nöö mi a fika da. Te wan sëmbë du hogi, nöö mi o pakëën nöömö. Sö Masa Gadu taki. 20 Ma nöö unu, wan musu du sö e. Biga di Buku taki möön taa: Ee hangi ta kii di felantima fii, nöö dëën soni u njan. Ee dëëwata kisi ën, nöö dëën wata a bebe. Biga te un du sö kaa, nöö a o hati ën kuma i tuwë zonka ku faja nëën hedi djolou. 21 Sö wë e, dee sëmbë. Na da hogi pasi faa wini i e, ma i musu wini hogidu ku bunulibi.

Loomë 13

1 Wë awaa woo konda da unu fa fuun musu libi ku lanti. Un haika e, hii sëmbë musu ta saka a dee tii u lanti basu e. Biga fa dee tii sai naandë, nöö na wan kodo u de dë di na Gadu buta. Biga hii dee tii u lanti dee dë kaa, nöö Gadu wë buta de. 2 Nöö fëën mbei ee wan sëmbë ja kë saka a di tii u lanti basu, nöö a di sondi di Gadu buta basu wë ja kë saka. Nöö dee sëmbë dee ta libi sö, sitaafu wë de ta hai ko a deseei liba e. 3 Biga ee wan sëmbë i ta libi bunu, nöö ja o ta fëëë dee tiima. Ma dee sëmbë ta du hogi nöö de musu dë ku gaan fëëë a hati da de. Hën mbei ee i kë kumutu a di lö fëëë naandë basu, nöö i musu bia ko ta libi bunu, nöö joo feni bunu në a lanti tu. 4 Biga fa i si dee tiima sai naandë, dee sëmbë, nöö futuboi u Gadu wë de dë e, fu de tja bunu ko da unu. Ma nöö ee i ta du hogi, nöö fëëë nöö fii fëëë. Biga dee sondi de ta tja a de bandja ta lontu ku de naandë, nöö na u sösö de ta tja de. Fa i si de sai dë, futuboi u Gadu de dë e, nöö ee de kisi i u da sitaafu, nöö hën di hatiboonu u Gadu wë i si ko a i liba dë kaa. 5 Fëën mbei a fiti fii saka i seei da di tii u lanti e, na fu di i ta fëëë sitaafu wanwan nöö, ma fu di ja musu ta dë ku latjahati taa ja ta libi bunu. 6 Nöö fu di dee tiima dë futuboi u Gadu kaa, nöö hën mbei u musu ta paka lanti möni tu. Biga di wooko de ta du dë musu nango nöömö. 7 Nöö un musu ta paka de kumafa a fiti. Ee möni fuun da de, nöö un da de e. Ee a dë fuun lesipeki de, nöö un lesipeki de. Ee a dë fuun hei de, nöö un hei de. 8 Dee sëmbë, un haika e. Wan musu abi oto paima a unu liba fuun paka möönsö, boiti di paima di un abi kaa taa un musu ta lobi unu seei makandi. Biga di sëmbë di ta lobi di otowan fëën, nöö hën ta hoi hii dee wëti u Gadu tuu. 9 Biga dee soni dee i si Gadu taki naandë sö, kuma ja musu waka ku wan mujëë di na mujëë fii u wosu, ja musu kii sëmbë, ja musu fufuu, ja musu haun, ku hii dee oto wëti tuu dee Gadu buta da u, nöö a di wan kodo wöutu aki nöö de tuu nama taa i musu lobi di otowan fii kumafa i lobi i seei. 10 Biga di sëmbë di lobi di otowan fëën kaa, nöö an o du hogi ku ën e. I si? Fëën mbei baa lobi hën wanwan tö sa mbei i ta hoi hii dee wëti u Gadu tuu ku telu. 11 Fa i si u ta fan ku unu aki, dee sëmbë, nöö sö fuun musu libi e, fu di un ko abi fusutan u di ten u dë aki. Biga wë di ten Gadu buta faa heepi u nöö a ko möön zuntu möön leki di ten un bi ko a biibi dë. Fëën mbei un musu weki a duumi buli seei. 12 Fa u dë aki, di ndeti ta kule hesihesi ta pasa, nöö didia ta jabi ta ko. Wë nöö be wa libi kuma dee hogilibima dee ta du soni a ndeti tjubitjubi fu sëmbë an musu si de e. Nönö. Di lö libi dë u musu disa, nöö un mboo libi a wan limbolimbo fasi. Hën o dë kuma u dë ku fetilai bisibisi fu di didibi an sa wini u. 13 Biga u musu libi a wan fasi di fiti, kuma a didia nöö u ta libi. Wan musu hai ko dë a wan kamian ta bebe ta dööngö ta bai ta kai olo ta du soni e. Wan musu ta booko dee wëti u Gadu a di së u manu ku mujëë tu, ta du peipei soni dee na fiti. Söseei tu wan musu ta kisi toobi ku unu seei ta haun ku unu na unu. 14 Ja musu ta suku unfa fii sa da di sinkii fii okasi faa piki dee taku kë fii hati e. Ma be di libi u Masa Jesosi Keesitu dë a unu fu hii sëmbë sa si, kuma wan waiti koosu di un ta bisi hiniwan daka. ˻Sö fuun libi e, dee sëmbë, nöö Gadu o abi piizii ku unu.˼

Loomë 14

1 ˻Söö. Wë awaa woo taki a dee soni liba dee biibima ku biibima an ta kai ku deseei a de.˼ Fa un sai naandë sö, ee wan sëmbë biibi fëën suwaki te a ta dë a wanlö wëti basu di unu ku ën an ta kai a di wan, nöö un tei ën sö nöö e. Ja musu ta kuutu nëën liba u dee lö soni dë hedi. 2 Kandë wan sëmbë biibi fëën taanga tjika te a sa njan hii soni. Di otowan biibi fëën suwaki tee hën an sa njan hii soni, guluntu wanwan nöö a ta njan. 3 Wë ma nöö di sëmbë di ta njan hii soni dë an musu ta mbei di otowan fa e. Nöö söseei di sëmbë di an ta njan hii soni, guluntu nöö a ta njan, nöö an musu ta kuutu di sëmbë di ta njan hii soni, biga Gadu tei ën kaa. 4 Biga ambë da i fii kuutu a wan sëmbë liba di an dë futuboi fii? Na soni fii di dë e. Nöö ee a kai, ee an kai, di dë di Masa fëën hën musu sabi. Nöö an o kai tu, biga Gadu abi kaakiti tjika faa hoi ën fu an kai. 5 A kandë wan sëmbë ta hoi wan daka apaiti möön dee oto daka. Di otowan ta luku hii daka tuu di wan fasi nöö. Ma fa de ta du ën dë, hiniwan u de musu sabi gbelin nëën hati taa Gadu kë faa du sö e. 6 Di sëmbë di ta hei wan daka möön dee oto daka, nöö Gadu hën a ta hei ën da. Di sëmbë di u taki ta njan hii soni dë, a ta du sö fu di a si taa a kai ku Gadu, nöö a ta da Gadu tangi nëën liba. Söseei di oto sëmbë dë tu. Fa hën an ta njan hii soni dë, a dë fu di a si taa Gadu an kë faa njan mën, nöö a ta da Gadu tangi u dee soni dee a sa njan. 7 Dee sëmbë o, na wan kodo fuu ta libi fuu seei e, nöö na wan kodo fuu ta dëdë fuu seei tu. 8 Ee u dë ku libi, u dë u Masa. Ee u dëdë, u dë u Masa. Fëën mbei ee u dë ku libi, ee u dëdë, fu Masa nöö u dë nöömö. 9 Biga fa Keesitu dëdë toona weki ko libi baka dë, nöö a du ën sö faa musu dë Masa a libisëmbë ku dëdësëmbë tuu liba. 10 Nöö di a dë Masa fuu tuu kaa, nöö faandi mbei i ta taanpu ta kuutu a di otowan fii liba möön? Ee nasö, faandi mbei i ta sösö di otowan fii u du? Wë biga te wan daka u tuu seei o hai ko a di kuutu bangi u Gadu, faa kuutu soni fuu. 11 Wan jei fa a dë a di Buku ö? Gadu taki e, taa: Fa i si mi ta libi nöömö aki, nöö mi soi taa hiniwan sëmbë seei kaa o tjökö kini a mi fesi nöömö wan daka. Nöö söseei hiniwan sëmbë o jabi ën buka piki mi a dee soni dee a bi du. Sö Gadu taki e. 12 Nöö sö i si taa hiniwan fuu o piki Gadu a dee soni dee u seei bi du. 13 Nöö fëën mbei u musu disa di kuutu u ta kuutu di otowan fuu. Nöö be un mëni unu seei bunu tu fu wan musu buta wan sitonu a pasi fu di otowan fii naki futu kai. 14 Dee sëmbë o, ka mi ku Masa Jesosi nama tjika aki, nöö mi sabi gbelin a mi hati taa na wan soni ˻u njan˼ seei abi tjina. Ma töku ee wan sëmbë si taa a abi tjina, nöö nëën dë a abi tjina tuu. 15 Nöö ee joo njan wan soni ma i sabi taa ee i njan mën a o buta di otowan fii a fuka, ma i ta njan mën sö nöö, nöö hën da ja ta libi kuma i lobi di sëmbë dë e. Haika e, ja musu mbei di otowan fii kaba a sösö fu di i kë njan wan soni hedi. Biga hënseei tu ˻Masa Jesosi˼ Keesitu bi dëdë da. 16 A kandë i ta si wan soni taa a bunu fii du ën, ma di otowan fii hën an si ën sö. Wë nöö ja musu du ën a wan fasi faa feni i kosi taa hogi i ta du. Na tja i seei go a dee lö fia dë. 17 Biga wë fa Gadu ko dë könu a u liba ta tii u aki, nöö an nama a soni u njan ku soni u bebe. Nönö. Ma a nama a di fa i dë a di Akaa u Gadu leiki ta libi a wan leti fasi ku kötöhati, ku piizii. 18 Nöö hiniwan sëmbë di ta dini ˻Jesosi˼ Keesitu a di fasi dë, nöö ku i Gadu ta wai. Nöö dee oto sëmbë o si taa i ta libi bunu tu. 19 Söö. Dee sëmbë o, un boo biinga ku dee soni dee sa mbei u dë fiifii ku u seei, ku dee soni dee sa heepi u fuu ko a fesi a di biibi. 20 Gaantangi baa, na poi di wooko u Gadu u soni u njan hedi e. Kumafa u taki dë kaa, Gadu an buta tjina a soni u njan. Ma nöö töku seei ee wan sëmbë i ta njan wan soni di sa mbei di otowan fii naki futu kai, nöö hën da hogi i ta du. 21 Nöö hën wë mbei, ee a nama a wan soni u njan, nöö i disëën. Ee soni u bebe, nöö na bebëën möön. Biga ja musu du na wan soni di sa kaba di otowan fii a sösö ˻fu di di biibi fëën an taanga tjika eti˼. 22 Söö. Nöö fa di biibi fii taanga tjika a dee lö soni u ta taki aki, dee sëmbë, nöö be i hoi ën fii ku Gadu nöö. An dë fii tjëën go a oto sëmbë. Nöö i dë bunu e, ee hati fii an ta foo i a dee soni i ta du taa hogi. 23 Ma nöö ee wan sëmbë i ta panta u njan wan soni fu di ja sabi ee a bunu ee an bunu a Gadu wojo, ma töku hën i njan mën nöö, hogi i du dë kaa e. Biga ja du ën ku biibi. Nöö hiniwan soni di ja du ku biibi, nöö hën da hogi i du kaa.

Loomë 15

1 Söö. Wë dee sëmbë, kumafa u taki dë kaa, u dee sëmbë dee dë taanga a di biibi musu hoi pasensi da dee otowan e, dee an dë sö taanga eti. Wa musu ta du di soni di ta kai ku u seei nöö a kaba, 2 ma un boo du di soni di sa kai ku di otowan fuu, be a tja bunu ko dëën faa ko möön taanga a di biibi. 3 Biga ˻Jesosi˼ Keesitu seei an bi ta biinga dëën seei wanwan e. Ma leti kumafa de sikifi a di Buku, nöö sö nöö a bi pasa ku ën taa: Dee kosi de kosi i dë, Gadu, de tuu kai a mi liba. 4 Nöö fa de sikifi dee soni a di Buku u Gadu dë, nöö de sikifi de tuu fu de lei u soni e. Biga te u lesi fa dee sëmbë u fesiten bi abi degihati ta hoi pasensi, nöö a ta da u degihati tu fuu hoi dou ta luku dee soni dee Gadu bi paamusi u taa de o pasa nöömö. 5 Fa Masa Gadu sai dë, dee sëmbë, nöö hën wë abi pasensi ku taihati e. Nöö hënseei musu heepi unu fuun libi ku wan hati makandi kumafa Keesitu Jesosi bi lei u fuu libi. 6 Nöö te un dë sö kaa, nöö un sa fiti buka ku wan kodo hati ta gafa Gadu makandi, di dë di Gadu fu u Masa Jesosi Keesitu, bifö a dë hën Tata tu. 7 Söö. Wë dee sëmbë, be un tei unu na unu kumafa un dë e, leti kumafa ˻Jesosi˼ Keesitu bi tei unu kumafa un dë, nöö Gadu o feni nëbai a unu. 8 Fa i si Jesosi Keesitu bi ko a goonliba dë, dee sëmbë, nöö a ko kuma wan futuboi u Gadu faa lei u dee Dju sëmbë taa Gadu dë u futoou. Biga a mbei u ko si taa hii dee soni Gadu bi paamusi dee gaan sëmbë fuu dë, nöö de tuu o pasa. 9 Nöö a ko a goonliba fu dee oto köndë sëmbë na u Isaëli tu, fu de sa si di gaan tjalihati u Gadu di a abi, be në fëën bai. Ja sabi fa wan sëmbë sikifi a di Buku ö, u dee sëmbë na Dju. A fan ku Gadu taa: Fëën mbei mi o gafa i në a dee oto köndë sëmbë dendu dee na Dju. Mi o ta kanda ta bai di në fii. Sö a sikifi a di Buku e. 10 Nöö de sikifi tu taa: Un musu ta wai seei, un dee sëmbë na Dju. Un mökisi ku dee sëmbë u Gadu ta wai. 11 Nöö hën de toona taki möön taa: Hii un dee sëmbë na Dju, un hopo Masa në e. Hii un dee föluku tuu, un musu ta kanda dëën. 12 Nöö söseei Jesaaja taki wan soni u dee sëmbë na Dju tu. A taa: Dee böngö u Isai, ee i si de joo taa de kaba a goonliba. Biga de ko dë kuma wan pau de koti tee fika lutu wanwan. Ma te wan pisi di lutu dë o booko wojo toona nasi ko. Nöö fa a o nasi dë, nöö hën o ko dë Tiima a hii pei föluku liba. Nëën liba hii dee oto köndë sëmbë na Dju o buta de futoou fu de feni heepi. Sö Jesaaja bi taki e. 13 Nöö da sö e, dee sëmbë. Di Gadu di ta buta sö wan gaan biibi a u hati aki taa a o heepi u nöömö, hën musu fuu unu hati ku piizii e, ku kötöhati, fa i si un ta futoou ën naandë. Fa di Akaa fëën abi kaakiti tjika dë, hën musu ta wooko a unu liba mbei un fika ta mëni nöömö taa Gadu o du dee soni dee a bi paamusi. 14 Dee sëmbë o, fa mi dë aki mi sabi gbelingbelin a mi hati taa un ta du sömëni bumbuu soni kaa. Mi sabi taa un sabi soni te tjika, nöö un abi di köni tu fuun sa lei unu na unu. 15 Ma tökuseei mi mbei di pampia aki da unu nöö. Dee soni mi sikifi aki, mi fan so u de gbelin seei. Ma fëëë u taki de, fu di mi bi kë toona mëni unu de a bakafutu. Nöö di soni mbei mi du sö, fu di Gadu tei mi buta a sö wan gaan wooko ku ën bunuhati. 16 A buta mi u mi ko wan futuboi u Keesitu Jesosi ta tja di bunu buka fëën ta konda da un dee oto sëmbë na Dju. Mi dë kuma wan mindima fuunu ku Gadu, fu mi sa hopo unu kuma wan suti paima tja go dëën. Nöö di paima aki, a dë wan paima di di Akaa fëën seei seeka buta dëën apaiti. 17 Nöö fa i si mi ku Jesosi Keesitu nama aki, nöö mi ta hopo di wooko Gadu da mi u mi du dëën e. Mi ta kai ën gaan soni seei. 18 Nöö te mi ta konda soni, ma ta tei na wan soni u miseei ta konda. Ma mi ta konda dee soni dee ˻Jesosi˼ Keesitu bi du a mi liba. Biga a tei dee fan dee mi fan ku dee soni dee mi du hën a du gaan soni ku de, tee sömëni u dee sëmbë na Dju ko piki Gadu buka seei. 19 Ka di Akaa fëën abi kaakiti tjika dë, a mbei sömëni gaan foombo soni pasa, u lei taa hën abi di wooko. Nöö sö mi bi dë ta konda di bunu buka u ˻Jesosi˼ Keesitu ku telu a hii kamian ka mi bi waka. A Jelusalen naandë mi seti, nöö hën mi ta kondëën ta lontu a dee kamiankamian tee go dou a di pisiwata de kai Iliikum. 20 Hii fa mi du ën dë, mi ta biinga u konda di buka nöömö a dee kamian ka de an bi jei di në u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu wan daka eti, fu an musu dë kuma mi tei wan wosu ta mbei di wan oto sëmbë bi seti kaa. 21 A dë leti kumafa di Buku taki taa: Te ka sëmbë an konda di buka wan daka nöö na ala de o ko jei ën. Dee sëmbë dee an bi jei ën wan daka o ko fusutëën. Wan si ö? 22 Nöö di wooko di i si mi taki dë, hën wë tapa mi sömëni pasi mbei ma bi sa ko a unu ala eti. 23 Ma nöö fa u dë aki, nöö ma a' kamian a dee köndë aki möön fu mi konda di buka. Mi kaba di wooko u mi aki kaa. Nöö fu di mi bi hangi sömëni jaa longi kaa u mi musu ko luku unu ala, 24 hën mbei pakisei u mi toona kai a di soni dë liba möön. Mi ta mëni fu mi go a Sipanjan köndë, nöö te mi o go nöö mi o pasa a unu ala ko tan wantu daka ku unu. Nöö a baka u di suti ten di mi ku unu o abi dë, nöö mi o kë fuun sa heepi mi fu mi go a Sipanjan awaa. 25 Ma nöö fa u dë aki, nöö mi dë a pasi nango a Jelusalen ufö. Mi ta heepi dee biibima ala ku wan soni. 26 Biga a dë sö taa dee biibima u Masa Jesosi a Masadonia ku Akaja pii möni fu de manda go da dee pooti biibima fuu, dee Dju wan, a Jelusalen ala. Nöö hën di möni dë wë mi ta tja go da de. 27 Nöö fa dee biibima na Dju du di soni aki, nöö waiwai seei de du ën o. Biga ee i luku ën te i kaba a dë sö kuma dee sëmbë na u Dju, de a' paima seei a u dee Dju sëmbë. Biga a u de feni di bunu u Gadu a de akaa. Nöö hën mbei a fiti u de toona heepi dee Dju sëmbë fuu baka ku dee soni de abi fanöudu u de sinkii. 28 Wë nöö te mi tja di möni aki go da dee sëmbë kaa, nöö mi o ko haika unu ufö mi pasa go a Sipanjan. 29 Nöö mi sabi taa fa mi o ko a unu dë, nöö mi o ko ku hii dee bunu tuu dee u ta kisi a ˻Jesosi˼ Keesitu. 30 Söö. Wë nöö dee sëmbë, fa mi ku unu nama ku Masa Jesosi Keesitu makandi aki, mi kë begi unu a wan soni. Biga di Akaa u Masa Gadu seei hën buta di lobi fëën a u hati mbei u ta lobi u seei sö. Hën mbei mi kë hakisi unu fuun heepi mi begi fajafaja a tu soni liba. 31 Di fosuwan, hën da mi kë fuun heepi mi begi fu Gadu musu puu mi a dee Dju sëmbë u Judea pisiwata maun dee an ta biibi. Nöö di otowan, hën da fu di wooko i si mi nango du a Jelusalen aki, dee Dju biibima musu tei ën u bumbuu soni. ˻Biga a kandë de an o kë tei soni di kumutu a oto köndë sëmbë maun.˼ 32 Ma nöö te mi si taa hii soni waka bunu, nöö mi o ko a unu ala ku wai seei, ee Gadu kë, nöö woo ta da u seei hati makandi. Nöö da sö e, dee sëmbë. 33 Nöö di Gadu fuu di nëën wanwan tö sëmbë ta feni kötöhati, hën musu dë ku unu. A tan sö.

Loomë 16

1 Fa i si di mujëë de kai Fiibi ko a unu naandë, dee sëmbë, mi butëën a unu maun e. Di mujëë i si aki sö, a dë wan sëmbë fuu di ta wooko a di keiki a Kenkelea. 2 Nöö mi ta begi unu gaantangi be un kisi ën a wan fasi di fiti dee sëmbë dee dë apaiti da Masa Jesosi. Fa i si unu ku ën tuu nama ku Masa Jesosi dë, nöö un musu heepi ën a dee soni a abi fanöudu. Biga fa a sai dë, a heepi sömëni sëmbë gaanfa seei te kisi ku mi seei tu. 3 Nöö mi ta manda gaan odi da Pesila ku Akila taa mi dë bumbuu. Dee sëmbë dë, mi ku de bi ta du di wooko u Jesosi Keesitu makandi, 4 nöö a fika piki de bi dëdë fu mi hedi. Hën mbei na mi wanwan nöö ta da de tangi, ma hii dee oto biibima u Masa Jesosi dee na Dju, dee ta miti makandi a dee köndëköndë tuu, ta da de tangi tu. 5 Nöö un da dee biibima odi tu, dee ta hoi keiki a de wosu. Nöö mi ta manda gaan odi da mi lobi mati Epënëtusi. Hën wë da di fosu sëmbë di ko biibi ˻Masa Jesosi˼ Keesitu na Asia köndë. 6 Nöö un da Malia odi tu. Di mujëë dë bi wooko taanga seei da unu e, dee sëmbë. 7 Nöö un da Andoonikusi ku Juniasi odi, di mi ku de dë di wan famii. Mi ku de de bi söötö a dunguwosu makandi e, nöö de abi bunu në seei a dee oto tjabukama u Masa Jesosi. Fa i si de sai dë, de bi ta biibi a ˻Jesosi˼ Keesitu kaa bifö miseei ko ta biibi nëën. 8 Nöö un da Ampiliatusi odi, di mi lobi fu di mi ku ën nama ku Masa makandi. 9 Nöö un da Ubanisi gaan odi. Hën bi heepi u a di wooko u ˻Jesosi˼ Keesitu tu. Nöö mi ta manda odi da mi lobi mati Sitaki tu. 10 Nöö be un da Apëlësi odi. Di womi dë, de bi poobëën te de wei, nöö hën de ko si taa aai, a dë wan bumbuu sëmbë u ˻Jesosi˼ Keesitu tuutuu. Nöö un da dee sëmbë u Alisitobu wosu tuu gaan odi da mi e. 11 Nöö un da di oto sëmbë u mi de kai Helodion odi, ku dee sëmbë u Naasisusi wosu dee ta biibi a Masa. 12 Nöö un da Teefena ku Teefosa odi da mi tu. De tu mujëë dë ta wooko taanga da Masa e. Nöö un da mi lobi mati Pëësisi odi da mi tu. Di mujëë dë seei bi ta wooko taanga da Masa tu. 13 Nöö un da Lufusi odi da mi, di Masa bi tei apaiti. Nöö un da hën mama gaan odi da mi e, biga a dë mi mama tu. 14 Nöö un da Asinkitusi odi da mi tu, ku Filegon, ku Hëlimësi, ku Patobasi, ku Hëlimasi, ku dee oto biibima sai ku de naandë tuu. 15 Nöö un da Filologusi odi, ku Julia, ku Neluisi ku ën sisa, ku Olimpasi, boo taa hii dee biibima u Masa Jesosi tuu dee sai ku de naandë. 16 Nöö un baasa unu seei e, dee sëmbë, kuma apaiti sëmbë u Gadu. Hii dee sëmbë u ˻Jesosi˼ Keesitu dee ta ko a keiki makandi a dee kamiankamian tuu manda gaan odi da unu. 17 Söö. Wë dee sëmbë, mi begi unu gaantangi taa be un mëni unu seei ku dee sëmbë ta suku u poi unu na unu naandë e. Dee sëmbë i si naandë, taapu wë de ta buta a pasi fu kisi unu puu a di lei di un bi kisi kaa. Nöö wan musu hulu de möönsö. 18 Biga fa dee lö sëmbë sai dë, na ˻Jesosi˼ Keesitu u Masa de ta dini e, ma dee soni deseei hati kë, de de ta dini. Fa i si de ta waka ta lontu ta fan suti ta naki sëmbë tëtë naandë, ganjan nöö de ta ganjan dee sëmbë dee an sabi soni möön bëtë e, fu de musu poi pakisei u de. 19 Ma töku fa i jei mi fan dë seei, ma hii sëmbë sabi unu kaa taa un ta piki Gadu buka, nöö fëën mbei baa mi ta wai seei ku unu. Nöö mi kë fuun abi fusutan te tjika fuun sabi bumbuu soni, ma nöö a di së u sabi hogi, un musu ta dë kuma miii. 20 Dee sëmbë o, abiti möön nöö di Gadu fuu di ta da sëmbë kötöhati o makisa di didibi Saatan buta a unu basufutu e. Jesosi Keesitu, di dë di Masa fuu, hën musu dë ku unu ku ën bunuhati, dee sëmbë. 21 Nöö Timoteo, di mi ku ën ta wooko makandi aki, ta manda gaan odi da unu tu, hën ku Lusiusi ku Jason, ku Sosipata. Boo taa, hii dee sëmbë u mi aki tuu ta manda gaan odi da unu. 22 Söö. Nöö mi, Teetusi, fa mi ta sikifi di biifi da Paulosu aki, nöö miseei ta manda gaan odi da unu tu a di në u Masa Jesosi. 23 Nöö mi Paulosu toona ta manda odi u Gajusi da unu tu. Fa di womi dë aki, hën wë ta hoi mi nëën wosu, nöö hii dee oto biibima dee ta ko a keiki makandi aki tuu seei a ta kisi ku wai. Söseei Elatusi, di dë wan lantima ta seeka möni soni u di köndë aki, ta manda gaan odi da unu, hën ku di oto sëmbë fuu de kai Kwatusi ta manda gaan odi da unu tu e, dee sëmbë. (( 24 Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ta tja unu ku ën bunuhati. A tan sö.)) 25 Söö. Wë dee sëmbë, mi ta buta unu a Masa Gaangadu maun. Hën abi kaakiti faa hoi unu gingin fu di un ta piki di Buka fëën di mi ta konda aki. Biga soni u Jesosi Keesitu wë mi ta konda, nöö hën ta mbei di soni ko a limbo di bi dë tjubitjubi a di pakisei u Gadu sömëni jaa longi kaa. 26 Ma fa a bi dë tjubitjubi seei, ma töku dee fesiten tjabukama bi mbei sëmbë ko sabi soni fëën. Biga Masa Gadu di ta libi u teego, hën wë bi manda de u de sikifi soni fëën, be hii föluku u goonliba sa ko biibi Masa Jesosi u de piki ën buka. 27 Nöö di Gadu fuu i si dë, nöö nëën maun wë i si mi ta buta unu e, dee sëmbë. Hën wanwan abi hii köni, nöö hën musu feni nëbai fu nöömö u di soni di a du da u a Jesosi Keesitu. A tan sö.

1 Kolenti 1

1 Dee sëmbë o, mi Paulosu, ta mbei di pampia aki e. ˻Nöö kumafa un sabi kaa,˼ mi da di sëmbë Masa Gadu bi kai ku ën seei kë faa ko dë wan u dee tjabukama u Jesosi Keesitu de kai apösutu. Nöö fa mi ta mbei di pampia aki, nöö mi ku wan sëmbë fuu de kai Sositeni, 2 sö u ta sikifi ën ta manda odi da un dee biibima u Masa Jesosi dee dë a di köndë de kai Kolenti. U ta mandëën da un dee sëmbë dee Masa Gadu bi kai fuun ko dë sëmbë fëën a wan apaiti fasi, fu di unu ku Masa Jesosi ko dë di wan. Nöö u ta mandëën tu da hii dee oto sëmbë a dee kamiankamian, dee ta kai Jesosi Keesitu në ta begi ën. Hën da Masa fuu ku de tuu. 3 U ta manda odi da unu taa Masa Gadu ku Masa Jesosi Keesitu tuu musu dë ku unu ku de bunuhati. De musu da unu böö. 4 Dee sëmbë o, hiniwanten mi ta da di Gadu u mi ˻ku unu tuu˼ tangi fuunu hedi e, fu dee soni dee a du da unu ku ën bunuhati, fu di un ko nama ku Jesosi Keesitu. 5 Biga wë a mbei un ko abi hii soni fa u dë aki a hii fasi. A mbei un ko abi fusutan ku bumbuu pakisei fuun sa sabi di Buka u Gadu. Nöö söseei a mbei un ko sa' fa u fan fuun kondëën tu. 6 Biga wë dee soni u ˻Jesosi˼ Keesitu dee u bi konda da unu, de mbei lutu a unu hati te de dë u si a unu libi seei. 7 Fëën mbei fa un ta luku u Masa Jesosi Keesitu faa toona ko a goonliba aki, nöö na wan soni makei unu möön a di së u dee köni dee di Akaa u Gadu ta da dee sëmbë fëën e. 8 Nöö mi sabi taa Masa Gadu o hoi unu tu tee go dou a di kaba juu, fu te u Masa Jesosi Keesitu toona ko a goonliba nöö woon sa dë gbelingbelin söndö föutu. 9 Nöö u sabi taa a o du ën sö tuu, biga di Gadu fuu dë, un sa futoou ën. Nöö hën wë bi kai unu fuunu ku ën Mii Masa Jesosi Keesitu musu libi suti makandi. 10 Wë nöö un dee sëmbë u mi dë, fa mi gafa unu dë seei, ma mi kë toona bai unu a wan soni. Mi tei di në u Masa Jesosi Keesitu ta begi unu baa, taa be un disa di fia un ta fia ku unu seei naandë, ku di paati un ta paati ku unu na unu. Un musu dë makandi ku wan pakisei e, ku wan hati. 11 Biga wë wanlö sëmbë dee ta dë a di wosu u di womi de kai Kolu mbei mi ko sabi taa fia fasi dë a unu mindi. 12 Mi jei taa so fuunu ta taki taa: “Fa u ta waka a Masa Jesosi baka aki, nöö mii ta tei di lei u Paulosu.” Otowan taa: “Mii ta tei di lei u Apolo.” Di otowan taa: “Mii ta tei di lei u Kefasi.” ˻Hën seei da Petuisi.˼ So sëmbë taa: “U ta waka a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu wanwan baka.” 13 Wë nöö mi hakisi unu, unfa wë? Fa un dë a peipei sëmbë baka dë, ˻Jesosi˼ Keesitu paati a pisipisi nö? Naa mi, Paulosu, de bi kii a lakpa fuunu hedi nö? Fa un bi tei dopu dë, nöö a di në u Paulosu un bi tei ën nö? 14 Wë mi da Gadu tangi seei fu di ma bi dopu na wan sëmbë a unu mindi e, boiti Keesipusi ku Gajusi, 15 fu na wan sëmbë sa taki taa mi dopu sëmbë a mi në ˻fu de konda taa de da bakama u mi˼. 16 Oooo, aai, mi bi dopu Sitefanasi tuu, ku dee sëmbë fëën wosu dendu. Ma ma si kuma mi dopu oto sëmbë naandë möönsö. 17 Biga wë ˻Jesosi˼ Keesitu an bi manda mi ˻a di fosu kamian˼ u mi dopu sëmbë e, ma fu mi konda di Bunu Buka fëën, be sëmbë jei. Nöö söseei tu an manda mi u mi kondëën ku gaan köni u libisëmbë. Biga an musu dë taa di suti u di fan u mi hën ta hai sëmbë tja ko a di biibi. Biga ee mi ta kondëën sö, nöö di buka u di dëdë u Masa Jesosi a di lakpa pau o lasi ën kaakiti. 18 Dee sëmbë o, di Buka u di fa Masa Jesosi dëdë a di lakpa pau, a dë seei wan gaan sösö soni da dee sëmbë dee o kaba a sösö a didibi faja e. Ma fu wi dee sëmbë dee Gadu puu a dee hogi du fuu basu, te u jei ën nöö u ta si fa Gadu abi kaakiti tjika. 19 A dë leti kumafa de bi sikifi ën buta a di Buku u Gadu taa: Masa Gadu o mbei di köni u dee könima bia ko sösö soni. Söseei a o mbei di fusutan u dee sabisonima ko poipoi soni. 20 Wë biga fa u dë aki, unsë dee könima dë? Unsë dee leima ku dee hulusonima u di goonliba aki dë? De an dë wan wojo soni möön e. Biga Gadu buta di köni ku di lei u libisëmbë tuu ko sösö soni kaa. 21 Fa a köni tjika dë, nöö hën wë i si a seeka di soni buta sö taa dee sëmbë u goonliba aki ku hii di köni di de köni ku hii di lei de lei dë seei, de an o ko sabi ën möönsö. Ma ku di sösö fan fuu dee tjabukama fëën nöö dee sëmbë dee ta biibi ën sa kumutu a dee hogi du u de basu. 22 Fa u dë aki, dee Dju kë si foombo wooko u Gadu bifö de o biibi. Nöö dee Giiki sëmbë ta suku gaan köni a libisëmbë fasi bifö de, de o biibi. 23 Ma u, u ta konda u ˻Jesosi˼ Keesitu kodo, di de bi peka a lakpa pau kii. Nöö di Buka u di dëdë u Masa Jesosi aki, nöö hën ta toobi dee Dju sëmbë te de an kë jei ën seei. A dë wan sösö fan tu da dee oto köndë sëmbë, ma töku u ta kondëën nöömö. 24 Ma dee sëmbë dee Gadu kai u de ko nëën, ee Dju, ee oto köndë sëmbë, te u ta konda di Buka da de nöö nëën de ta si fa Gadu taanga tjika e, ku fa a köni tjika. 25 Biga di soni Gadu du, di libisëmbë kai sösö soni dë, köni dë nëën möön leki hii di köni di libisëmbë abi. Söseei di suwaki fëën di de ta si a di dëdë u Masa Jesosi dë, a abi kaakiti möön hii kaakiti u libisëmbë. 26 Biga wë un luku a unu seei, dee sëmbë. A di ten di Masa Gadu bi kai unu, nöö di möön gaan së fuunu an bi dë leilei sëmbë a goonliba fasi e. Wan bi abi taki a köndë. Wan bi dë hei sëmbë. 27 Ma dee sëmbë dee goonliba sëmbë ta si taa de an sabi soni, nöö de Gadu ta tei fu da dee sabisonima u goonliba aki sen. Söseei a ta tei dee suwakisuwaki sëmbë faa mbei dee taanga sëmbë kisi sen. 28 A ta tei dee lagilagi sëmbë dee an bi dë wan wojo soni a goonliba aki, dee sösö wan, buta ko hei, fu goonliba sëmbë sa si taa dee soni mbei de bi ta gafa sëmbë an dë wan wojo soni. 29 Nöö di soni mbei a du sö, fu na wan libisëmbë musu njan buka a Gadu fesi e. 30 Biga Gadu wanwan mbei u ko feni di libi a ˻Jesosi˼ Keesitu. Nöö Masa Jesosi wë mbei u ko sabi fa Masa Gadu köni tjika e. Sö seei a mbei u ko dë a Gadu wojo söndö föutu. A puu u a hii dee sitaafu dee u bi hai tja ko a u liba fu di u bi booko Gadu wëti, nöö fa u dë aki a ta puu hogi a u fuu sa ko dë limbolimbo. ˻Hii dee soni dë tuu u feni a Masa Jesosi e, dee sëmbë.˼ 31 Fëën mbei de sikifi ën a di Buku taa: Ee wan sëmbë kë njan buka, nöö be a njan buka a dee soni Masa bi du dëën.

1 Kolenti 2

1 Wë, dee sëmbë, fa i si mi bi ko a unu naandë fu mi konda di woto u Gadu da unu, nöö ma bi ko kuma wan sëmbë di sabi soni tumisi e. Söseei ma bi ta fan ku unu kuma wan sëmbë di sabi u fan poi tu. Nönö. 2 Biga fa mi bi dë a unu mindi dë, nöö mi buta miseei taa ma o konda oto soni möönsö möön leki di fa Masa Jesosi Keesitu bi dëdë a di lakpa pau. 3 Nöö mi bi ko a unu ku saka fasi ku fëëë, ku panta a hati seei. ˻Biga ma bi sabi ee mi sa du di wooko bunu.˼ 4 Nöö a di fa mi bi ta konda di buka da unu dë, nöö ma bi ta mbei kijoo fa, ta tei dee köni di libisëmbë abi u wini unu hati e. Ma mi bi kë u di kaakiti u di Akaa u Masa Jesosi hën musu tja unu ko a biibi, 5 fu di biibi fuunu an musu hëngi a libisëmbë köni ma faa musu hëngi a di taanga u Gadu. 6 Ma nöö hii fa ma ko a unu kuma wan könima seei, ma töku dee soni u ta taki aki, de ta lei u fa Gadu abi köni tjika. Nöö wa ta taki de da hii sëmbë, ma u ta taki de da dee sëmbë dee ko taanga kaa a di biibi. Nöö di köni u ta taki aki an dë di köni u dee hedima u di goonliba aki e, dee o go kaba a sösö. Nönö. 7 Ma u ta lei sëmbë di köni u Gadu. Nöö di köni dë, hën Masa Gadu bi abi nëën pakisei gaanduwe faa heepi u fuu ko feni dee gaan bunu fëën. Bifö a mbei goonliba seei, nöö a bi sabi fa a o heepi u kaa, ma a fesi a bi dë wan tjubitjubi soni. 8 Nöö na wan u dee hedima u di goonliba aki bi sabi di lö köni dë e. Biga ee de bi sabi ën, nöö de an bi o peka di gaan nëbai Masa u mundu a di lakpa pau kii. 9 A dë leti kumafa de bi sikifi ën a di Buku u Gadu taa: Di soni na wan sëmbë wojo bi si, di soni na wan sëmbë jesi bi jei, ku di soni di na wan sëmbë bi mëni nëën hati wan daka taa a sa feni ën möönsö, nöö hën wë Gadu bi seeka buta a wan së kaa faa da dee sëmbë dee lobi ën. 10 Nöö sö di Buku taki, nöö sö a dë tuu. Ma uu ko sabi dee soni, biga di Akaa u Masa Gadu di a manda ko da u aki, hën ta lei u de. Fa di Akaa u Gadu sai dë, dee sëmbë, hën ta öndösuku hii soni, te dou ku dee tjubitjubi soni dee dë a Gadu hati. 11 Biga wë ambë sabi dee soni dee dë a wan sëmbë hati ee na di sëmbë dë seei? Söseei tu, ambë sa sabi dee soni dee dë a Gadu hati, boiti di Akaa fëën seei? 12 Nöö di Akaa dë, hën Gadu manda ko buta a u hati, nöö hën ta lei u dee bunu Gadu da u ku ën bunuhati. Na ku wan libisëmbë akaa u ko sabi de e. 13 Nöö dee soni di Akaa u Gadu ta lei u aki, nöö dee soni dë seei u ta tei ta lei sëmbë. Nöö wa ta lei sëmbë a di fa libisëmbë ta lei sëmbë ku de köni e, ma kumafa di Akaa ta manda u fuu kondëën, nöö sö u ta kondëën. 14 Nöö ee wan sëmbë i dë nöö ja abi di Akaa u Gadu, nöö ja o piki dee soni di Akaa ta taki e. De tuu o dë kuma wan sösö soni da i, fu di ja o fusutan de. Biga fa dee soni u Gadu sai dë, di Akaa u Masa Gadu nöö sa lei i de. 15 Ee wan sëmbë i dë nöö i abi di Akaa aki a i hati, nöö i sa sabi u öndösuku hii soni. ˻Biga hën ta wooko a i liba.˼ Ma dee sëmbë dee na abi di Akaa, de an o sa fusutan di libi fii dë. 16 A dë leti kumafa di Buku taki: Ambë seei da di sëmbë di sa sabi andi dë a Gadu hati faa musu lei ën soni? Ma u, fu di u abi di wan seei hati kuma di u ˻Jesosi˼ Keesitu, ˻nöö u sa sabi soni fëën˼.

1 Kolenti 3

1 Dee sëmbë o, di un bi ko a di biibi njunjun, ma bi sa fan ku unu kuma sëmbë di sabi u libi a di Akaa u Masa Gadu leiki e. Ma mi bi musu lei unu kuma sëmbë di ta libi a deseei kë, kuma piki mii. 2 Biga wë ku bobiwata nöö mi bi ta kiija unu, na ku taangataanga njanjan. Ma nöö te tide un dë a di wan seei fasi dë eti, wan göö kumutu dë möönsö. Ee fuu taki, nöö dee fukëfukë pisi u di lei u Masa nöö mi sa tei ta konda da unu eti. Ma sa go a dee degidegi pisi u di lei, 3 fu di un ta libi kumafa dee libisëmbë u di goonliba aki ta libi eti. Biga wë ee un sai dë ta djalusu ta buja ta paati ku unu na unu, nöö nëën da unu ku dee sëmbë u di goonliba aki dë di wan fa nö? 4 Biga so fuunu ta taki: “Mi o tei di lei u Paulosu,” otowan ta taki: “Mi o tei di u Apolo,” nöö nëën da un ta libi kuma dee sëmbë u di goonliba aki dee na sabi Gadu nö? 5 Wë nöö fa un ta fia di fia dë, ambë un sabi da Apolo? Ambë un sabi da Paulosu? U tuu dë futuboi u Masa Gadu nöö. U tuu tja unu ko biibi nëën, fuun ta waka nëën baka. Biga hën da di wooko Masa da u. 6 Mi paandi di goon ˻biga mi fosu bi tja di buka ko konda da unu dë˼. Nöö hën a baka u di dë hën Apolo ko munjan di goon, ˻biga a ko lei unu soni möön fini˼. Ma Gadu hën mbei di buka göö a unu hati. 7 Nöö fëën mbei na wan sëmbë hei möön di otowan, na di sëmbë di paandi, na di sëmbë di munjan di goon. Ma Gadu wanwan, biga hën ta mbei soni ta göö nëën. 8 Nöö di sëmbë di paandi ku di sëmbë di ta munjan di goon, a di wan wooko nöö de dë e. Nöö hiniwan o kisi ën paima kumafa a bi wooko. 9 Biga fa u dë aki, Gadu buta u tuu fuu ta heepi ën a di wooko. U ku ën ta wooko makandi. Nöö fa u ta taki soni u di goon aki, nöö unu wë da di goon, ma Gadu hën abi ën e. ˻Wë nöö söseei fa un ko dë sëmbë u Gadu makandi dë, nöö un dë kuma wan wosu fëën tu, di a ta mbei.˼ 10 Nöö di wosu dë, Masa Gadu da mi wan wooko nëën ku ën bunuhati, hën a lei mi tu unfa mi musu seti ën. Nöö hën mi seti di goonsei te mi kaba kuma wan sëmbë di sabi di wooko. Nöö fa u dë aki, nöö dee otowan fuu ta ko ta mbei a di goonsei dë liba. Nöö a bunu, ma hiniwan sëmbë di o ko mbei dë, a musu saandi a ta mbei buta dë. 11 Biga wë na wan sëmbë sa buta wan oto goonsei möön leki di Gadu buta kaa e. Biga fa i si di wosu seti dë, dee sëmbë, nöö a Jesosi Keesitu liba wë a seti. 12 Nöö ee wan sëmbë joo tja soni go mbei a di goonsei dë liba, nöö i sa tja sömëni pei soni. I sa tja goutu, i sa tja soofu, i sa tja djamati sitonu, i sa tja pau. Ma i sa tja ahun ku dëëdëë uwii tu. ˻Biga sömëni sootu pei fasi i sa wooko di wooko u Gadu, bumbuu fasi ku poipoi fasi.˼ 13 Ma a di Gaan Kuutu Daka te Masa Jesosi ko, nöö hiniwan sëmbë wooko o ko a limbo. Biga dee soni dë tuu o pasa a wan faja, nöö di faja hën o mbei sëmbë si ee andi i bi tja ko buta dë. 14 Nöö ee di wooko fii pasa a di faja, nöö joo feni i paima. 15 Ma ee wan sëmbë wooko tjuma, nöö a lasi ën paima ku hii di möiti di a bi mbei tuu. Nöö hënseei o kumutu, ma ku sösö maun tjololoo. A fika piki hënseei bi o tjuma tu. 16 Nöö dee sëmbë, fa i si un dë sëmbë u Masa Gadu makandi dë, nöö unu wë da di Wosu u Masa Gadu kaa e, ka di Akaa fëën ta libi. 17 ˻Nöö fa un ta buja ta paati ku unu seepi dë,˼ ee wan sëmbë kaba di Wosu u Masa Gadu a sösö, Masa Gadu o kaba i seei a sösö tu e. Biga di wosu u Masa Gadu dë wan apaiti soni limbolimbo, ˻nöö dee lö soni dë an musu ta pasa nëën dendu˼. 18 Dee sëmbë o, na be na wan fuunu ganjëën seepi e. Ee wan sëmbë dë a unu mindi naandë ta pëë i seei könima a di goonliba aki, nöö a möön bëtë i disa di köni dë, nöö i tei di lei u Gadu fii toon donma a di goonliba aki. 19 Biga wë di köni u di goonliba aki dë wan sösö soni a Gadu wojo. Ja sabi fa a sikifi a Gadu Buku ö? A taa: Di köni u dee könima dë seepi Gadu o tei kisi de. 20 Söseei a taki möön taa: Masa Gadu sabi di pakisei u dee könima taa a dë wan gaan sösö soni. 21 Fëën mbei na wan libisëmbë musu tei wan libisëmbë në ta njan buka taa oto hei möön oto. Biga wë dee sëmbë tuu dë fu heepi unu. Paulosu ku Apolo ku Petuisi, u tuu Gadu manda da unu e. Söseei tu, hii dee soni u di goonliba aki tuu dë fuunu. Ee i dë ku libi, ee i dëdë seei, hii soni u di ten u dë aki, ku hii dee soni sa ko a bakaten, dee soni naandë tuu dë fuunu ˻fuun feni bunu a de e˼. 23 Biga unu da sëmbë u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, nöö Masa Jesosi dë u Gadu.

1 Kolenti 4

1 Wë nöö dee sëmbë, hiniwan sëmbë musu ta luku u dee tjabukama kuma futuboi u ˻Jesosi˼ Keesitu nöö. Un musu ta luku u kuma sëmbë Masa Gadu futoou fuu ta konda dee soni fëën dee bi dë a tjubi. 2 Wë nöö di soni sëmbë ta luku a wan basi, nöö hën da ee a ta du di wooko kumafa hën masa kë. 3 Nöö fa mi ta wooko aki, ee un sai dë ta kuutu mi seei ma a' toobi. Söseei ma a' toobi tu ee hiniwan oto sëmbë ta kuutu mi, tee kisi miseei. 4 Ma fa mi fan dë seei, ma hati u mi an ta kuutu mi taa ma ta wooko bunu e. Ma di dë an kë taki taa mi dë söndö föutu. Masa Jesosi hën nöö da di Sëmbë di sa kuutu mi. 5 Fëën mbei wan musu kuutu sëmbë a fesi e, biga te Masa Jesosi ko kaa, nöö hën o tja hii soni ko a limbo. Dee soni bi dë tjubitjubi a sëmbë hati tuu a o puu tja ko a döö, nöö hiniwan sëmbë o feni ën gafa kumafa a fiti. 6 Dee sëmbë o, fa mi ta sikifi soni da unu ta kai mi ku Apolo në a dendu aki, nöö mi ta du ën fuun sa lei soni e. Biga mi kë lei unu taa wan musu tei oto wëti möön leki dee wëti Gadu da u fuu ta wegi sëmbë ta luku. Wan musu buta wan sëmbë hei möön oto ta njan buka dëën. 7 Biga wë ambë da i di köni di i abi? Na Gadu ta da u hii soni nö? Wë ee Gadu hën da i ën, nöö unfa i sa njan buka fëën? 8 Ma nöö unu, un ta mëni taa soni an makei unu möön. Un sabi hii soni kaa. Un abi hii soni kaa tu ˻dee Gadu abi faa da dee sëmbë fëën˼. A buta unu könu fuun ta tii hii mundu söndö u dee tjabukama. Sö un ta mëni. Aai, mi bi sa kë un ko dë könu tuu o, dee sëmbë, biga ee un bi dou dë nöö u ku unu tuu bi o dë könu makandi. 9 Ma fa mi ta wegi di soni ta luku aki, nöö a djei da mi taa Gadu tei u dee tjabukama fëën de ta kai apösutu aki buta a di möön hogi kamian. U dë kuma sëmbë di lanti kuutu buta u de tja go kii a ganda mindi ta mbei fa, fu hii libisëmbë te dou ku dee basia u Gadu Köndë tuu, sai dë ta luku. 10 U ko dë kuma lauma u ˻Jesosi˼ Keesitu hedi. Ma unu, un dë könima. Un sabi hii soni fu di unu ku ˻Jesosi˼ Keesitu ko di wan kaa. Wa abi taki, ma unu dë takima. Unu de ta gafa, ma wi de ta kosi. 11 Fa u dë aki, u ta dëdë ku hangi ku dëëwata. Wa a' koosu u bisi. De ta foo u ku böö. Wa abi na wan kamian u tan seei. 12 U ta dëdë ku wooko. U sösö tee te sëmbë ta kosi u, wa ta kosi de baka, u ta toona ta begi da de. Te de ta sitaafu u ta du hogihogi ku u, nöö u ta tjëën. 13 Söseei te de ta lëgëdë da u ta mindi soni ta poi u në, töku u ta fan ku de suti. Boo taa u ko dë a sëmbë wojo kuma wan feki futu koosu, kuma wan sundju a sitaati u de ba tja go tuwë a matu. Sö u dë da de e. 14 Fa mi ta sikifi dee soni da unu aki, dee sëmbë, nöö ma ta sikifi de u da unu sen e, ma mi ta bai unu a soni nöö, kuma unu da miii u mi di mi lobi. 15 Biga aluwasi un abi teni dusu sëmbë ta kiija unu da ˻Jesosi˼ Keesitu seei, ma wan kodo tata nöö un abi. Fa mi fosu bi tja di Buka u Masa Jesosi ko konda da unu ala, nöö hën mbei un ko dë kuma miii u mi. 16 Nöö mi ta begi unu baa taa be un suku fuun musu ko djeesi mi e. 17 Nöö hën mbei mi ta manda Timoteo ko da unu ala. Hën da wan lobi womi mii u mi di Masa Gadu da mi, nöö mi sabi taa a o du leti kumafa Gadu taki. Fa a o ko a unu dë, nöö a o toona mëni unu u di fa mi bi ta konda da unu u Jesosi Keesitu, kumafa a kë fu un musu libi. Leti kumafa mi ta kondëën a oto kamian a dee keikikeiki, nöö sö nöö a o kondëën da unu. 18 Wë a dë sö tuu taa sëmbë sai dë ta mëni taa ma o ko a unu ala möön, hën mbei de ta njan buka ku di gaan fasi u de. 19 Ma mi o ko e. Mi o ko hesihesi seei, ee Masa kë. Nöö te mi ko, nöö mi o si ee di kaakiti u dee gaan fasi sëmbë naandë dë a buka wanwan, naa a dë a dee du u de tu. 20 Biga wë ka Gadu dë Tiima, nöö kaakiti an dë a fan a buka nöö a kaba e, ma a o dë u si a di fa i ta libi ku di kaakiti fëën. 21 Söö. Wë dee sëmbë, mi fan ku unu kaa e. Nöö andi un kë? Mi musu ko a unu ku gandji, ku wipi nö? Naa mi ko a wan saapi fasi, ku lobi? A fika da unu.

1 Kolenti 5

1 Söö. Wë nöö mi jei taa wan taki dë a unu mindi naandë di nama a manu ku mujëë soni. Nöö di lö libi dë, dee sëmbë dee an ta biibi seei ta si ën u gaan hogi soni te de an ta libi sö. De taa wan womi dë a unu mindi dë tei ën tata mujëë. 2 Ma töku ku dee lö libi dë seei un sai dë ku gaan fasi eti. Un bi musu kisi sen ta tjali, te un jaka di sëmbë di du di hogi dë puu a unu mindi gaanduwe. 3 Fa mi dë aki, dee sëmbë, ma dë a unu mindi ma töku di akaa u mi dë a unu ala. Nöö mi saandi mi o du ku di sëmbë dë kaa. 4 Nöö mi taki e, un musu kai wan kuutu makandi a di në u Masa Jesosi Keesitu. Nöö di akaa u mi o sai dë tu, nöö Masa Jesosi o mbei a pasa leti kumafa un kuutu buta dë. 5 Nöö un tei di sëmbë dë nöö un tuwëën disa da di didibi be a du ku ën te di hogi a du dë kaba nëën hati, fu di akaa fëën an musu go kaba a sösö a di daka Masa Jesosi o ko. 6 Nöö hii fa di soni naandë dë gaan sen soni seei, ma töku un sai dë ta njan buka ta mbei taa un bumbuu poi. Nöö an bunu e. Wan sabi taa wan pikii sooda ta paaja nango a wan hii gaan paabi boon nö?. 7 Hën mbei dee Dju sëmbë ta puu sooda a de wosu fu de sa njan di Pasika Daka limbolimbo. Biga a di daka dë Gadu bi puu de a di saafu libi de bi dë a Egepiti köndë. Nöö de bi kii wan sikafu mii fu de sa kumutu a di awoo libi naandë basu. Nöö di sikafu mii de kii dë, hën kë taki u Keesitu e, dee sëmbë, di dëdë da u fuu sa kumutu a di awoo libi fuu. Fëën mbei un musu puu hogi a unu mindi fuun sa dë limbolimbo a Gadu wojo e. Biga sö a buta da unu kaa. Un boo disa di awoo libi, fuu sa libi di njunjun libi Masa Jesosi tja ko da u, söndö ganjan, söndö hogihati. 9 Nöö mi bi sikifi wan pampia da unu kaa taa wan musu hulu dee sëmbë dee ta libi fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni. 10 Ma fa mi bi taki dë, na dee sëmbë an ta biibi a Gadu mi bi taki e. Biga dee lö sëmbë dë, u tuu sabi taa de ta libi dee lö libi dë kaa, de a' langahati, de dë fufuuma, de ta njan sëmbë möni, de ta waka a oto gadu baka. Nöö na de mi bi taki fu wan musu hulu. Biga ee de mi bi taki nöö hën da un musu kumutu a di goonliba aki. ˻Biga a dee sëmbë dë mindi u dë kaa.˼ 11 Ma dëë sëmbë mi bi sikifi taa wan musu hulu, nöö de da dee sëmbë ta kai de seepi biibima, ma de ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni, ee nasö de a' langahati, ee nasö de ta waka a oto gadu baka, ee nasö de ta kosi sëmbë a baka, ee nasö de dë bebema, ee nasö de ta fufuu. Sö wan sëmbë wan musu njan ku ën seei. 12 Wë biga un bisi mi abi ku dee sëmbë dee dë a döösë ala u mi musu kuutu de a dee soni dë? Nönö, ma dee sëmbë dee dë a di keiki, de u abi pasi u kuutu. 13 Dee sëmbë dee dë a döösë ala, Masa Gadu hën o kuutu de. Ma unu musu kuutu di sëmbë di du di hogi dë, puu a unu mindi e, ˻kumafa Gadu Buku taki˼.

1 Kolenti 6

1 Nöö dee sëmbë, wan oto soni fuunu dë möön, a bigi da mi te na soni. Hën da di fa un a' hati nango suku leti a dee kuutuma u köndë dee na a' bisi ku Gadu, u de kuutu dee toobi un abi ku unu na unu. Na a dee biibima kuma unu un nango. Nöö anbunu e! 2 Wan sabi taa a bakaten u dee biibima o kuutu hii goonliba nö? Wë ee un sabi sö kaa, nöö faandi mbei wan sa kuutu dee pikipiki toobi a unu mindi dë? 3 Wan sabi tu taa dee basia u Masa Gadu Köndë seei u dee biibima o kuutu a bakaten nö? Wë nöö unfa a waka wan sa kuutu dee soni u di goonliba u dë aki? 4 Fëën mbei te un abi wan toobi di nama a dee soni u di goonliba aki, nöö un sa kai ee dee möön lagi biibima seei ko, fu de kuutu dee soni dë da unu. 5 Fa mi ta fan aki, nöö mi ta fan u sen musu kisi unu e, dee sëmbë. Biga fa un ta tja dee toobi fuunu nango a dee kuutuma u köndë dë, nöö a djei sëmbë an dë a unu mindi möönsö di abi fusutan tjika faa kuutu dee toobi un abi ku unu na unu. 6 Ma wan biibima ta tei oto biibima tja go buta seei a kuutu a dee sëmbë dee na ta biibi fesi. A bigi da mi e, baa. 7 Ma di soni dë seei dë wan gaan lasi soni e, dee sëmbë, taa un ta kisi sö wan gaan toobi ku unu seei tee un musu go a kuutu. Andi mbei wan sa disa unu seei be otowan nöö ta du hogihogi ku unu? A bi sa möön bunu un tai hati be sëmbë ganjan unu nöö. 8 Ma ka fuun tai hati, nöö hën un sai dë ta du hogihogi ku otowan ta ganjan de. Te dou ku biibima seei un ta du sö. 9 Dee sëmbë, wan sabi taa ee wan sëmbë ta libi fanafiti a Masa Gadu wojo, nöö an o sa dë a dendu te Gadu o ko Tiima ku telu nö? Wan mbei sëmbë ganjan unu e. Dee sëmbë dee ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni, dee sëmbë dee ta waka a oto gadu baka, dee womi dee ta tei oto sëmbë mujëë, dee mujëë dee ta tei oto sëmbë manu, dee womi dee ta tei oto womi kuma mujëë, dee mujëë dee ta tei oto mujëë kuma manu u de, dee sëmbë dee ta du dee gaan sen soni dë, nöö na wan u de lö sëmbë dë o dou ka Gadu dë Könu. 10 Söseei tu dee fufuuma, dee langahatima, dee dööngöma, dee sëmbë dee ta waka ta kosi otowan, dee sëmbë dee ta ganjan sëmbë ta njan, na wan u dee lö sëmbë dë o dou tu. 11 Nöö sö so fuunu bi dë a fesi tu e. Ma fa u dë aki, di Akaa u Masa Gadu wasi unu ko limbo buta a wan së kaa da Gadu. Un ko dë seei söndö föutu a Gadu wojo fu di Masa Jesosi Keesitu dëdë da unu. 12 Dee sëmbë o, fa u ko a Masa Jesosi aki, a kandë wan sëmbë o taa: “˻Ma dë a dee fesiten wëti basu möön e,˼ nöö mi sa du hii soni kumafa mi kë.” Wë fa i taki dë, sö a dë tuu, ma na hii soni sa tja heepi ko da sëmbë e. Mi sa a' pasi u du hii soni tuu, ma na wan soni musu kisi mi buta nëën basu kuma hën da mi masa. 13 Dee sëmbë ta du hogi a di së u manu ku mujëë soni, nöö de sai dë ta koti wan nöngö ta taki taa: “Njanjan dë u bëë, bëë dë u njanjan.” Wë nöö sö a dë tuu. Gadu mbei bëë fii njan njanjan buta. Ma di bëë dë ku di njanjan tuu, Gadu o kaba ku de wan daka. Ma te woo taki a di së u manu ku mujëë soni, di dë dë oto soni. Biga Masa Gadu an mbei di sinkii fii fii libi ku ën fanafiti a di së u manu ku mujëë e. Ma hën abi di sinkii fii, nöö a mbei ën fii musu dini ën ku ën. 14 Nöö ˻di sinkii fii an o kaba a sösö möönsö. Ma˼ leti kumafa Masa Gadu bi weki Masa Jesosi puu a dëdë ku ën kaakiti, nöö söseei a o weki dee dëdë sinkii fuu puu a dëdë tu, ku ën kaakiti. 15 Dee sëmbë o, wan sabi nö taa di sinkii fuu aki, a dë wan pisi u di sinkii u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu. Wë ee a dë sö, nöö mi sa tei di sinkii u Masa Jesosi aki ta waka ku mötjö nö? Nönö, kwetikweti. 16 Wan sabi taa di sëmbë di ta waka ku mötjö mujëë hën ku ën ko dë wan sinkii nö? Biga di Buku taa: “Te wan womi ku wan mujëë tei deseei kaa, nöö de tu sëmbë dë ko dë wan sinkii.” 17 Ma nöö di sëmbë di nama ku Masa, hën ku ën ko dë di wan na akaa fasi. 18 Söö. Wë dee sëmbë, di un jei sö kaa taa di fanafiti libi a di së u manu ku mujëë an bunu, nöö be un mbei möiti kumafa un sa mbei fu an musu kisi unu e. Biga wë hii dee oto hogi sëmbë ta du kaa, ˻de dë hogi a Gadu wojo tuu,˼ ma di hogi a di së u manu ku mujëë soni ta kisi i seei sinkii a wan hii oto fasi. Biga ku i sinkii i ta du di hogi dë. 19 Dee sëmbë o, wan sabi taa di sinkii fuunu dë wan wosu u di Akaa u Masa Gadu nö? Di Akaa fëën di i si a da unu dë, a unu hati wë a ta libi e. Nöö wan dë basi fuunu seei ˻möön˼, 20 biga Gadu bai unu dii ˻ku di buuu u Masa Jesosi˼. Fëën mbei hii dee soni un ta du ku dee sinkii fuunu, de musu dë fu Masa Gadu sa feni gafa a de e.

1 Kolenti 7

1 Söö. Wë dee soni dee un bi sikifi da mi, awaa ufö mi o fan a de liba. Nöö mi taki e, ee wan womi dë nöö an kë tei mujëë, nöö antoobi. A bunu. 2 Ma fu di wakawaka libi hedi, hën mbei mi o fan sö taa be hiniwan womi tei wan mujëë fëën seei vö. Söseei hiniwan mujëë musu abi wan manu fëën seei vö. 3 Nöö di womi musu du di soni di fiti dëën mujëë. An musu niingëën a ndeti. Söseei di mujëë musu du da di womi tu e. 4 Biga di mujëë sinkii an dë fëën wanwan möön e, ma a dë fëën manu tu. Söseei di womi sinkii an dë fëën wanwan möön, ma a dë fëën mujëë tu. 5 Nöö fëën mbei wan musu duumi paatipaati ku unu seei ta niinga unu seei, boiti ee un tuu fiti buka taa woon begi Masa Gadu u wan pisiten. Ma te un kaba u begi kaa, nöö un musu toona ko duumi makandi baka e, be di didibi an musu feni wan baaku faa tja unu go du hogi, fu di wan a' taanga fuun hoi unu seei. 6 Ma fa mi taki dë seei, an dë taa wan wëti mi buta e, dee sëmbë, ma sö misikuma a sa fiti. 7 Biga wë mi bi kë fu hii sëmbë musu dë kumafa mi dë aki söndö mujëë. Ma di Masa Gadu ta da hiniwan sëmbë hën apaiti taanga, wan sëmbë dë sö, di otowan dë sö, nöö hën mbei mi taki sö. 8 Nöö mi taki e, unu dee na tei manu nasö mujëë eti, ku un dee mujëë manu fuunu dëdë, mi taa a bunu fuun fika sö kumafa mi dë söndö mujëë aki. 9 Ma ee un si taa wan sa tan sö, nöö be un tei manu ku mujëë fuunu. Biga wë a sa möön bunu un tei manu ku mujëë tööu bifö di hangi u manu ku mujëë ko möön unu. 10 Ma un dee sëmbë dee tei manu ku mujëë kaa, nöö mi o da unu wan wëti awaa, nöö di wëti aki Masa Jesosi seei butëën, taa dee mujëë an musu paati ku dee manu u de möönsö. 11 Ma ee de paati, nöö de musu fika a ganda nöömö. De an musu go tei oto womi möön. Ma ee de kë tei manu nöö de musu go mindi ku di awoo manu u de. Söseei a dë da dee womi tu. De an musu tuwë dee mujëë u de möönsö. 12 Wë nöö awaa ufö mi o taki soni u dee sëmbë a' manu ku mujëë kaa. Fa mi o fan aki, nöö na Masa hën ta taki ën e. Mi seei ta taki ën. Nöö mi taki e, ee wan womi dë biibima nöö di mujëë fëën an ta biibi, ma di mujëë tifihedi faa tan ku di lö womi dë, nöö di womi an musu tuwë di mujëë. 13 Söseei ee wan mujëë dë biibima ma hën manu an ta biibi, ma di womi dë tifihedi faa sa tan libi ku di mujëë, nöö di mujëë dë an musu tuwë di womi. 14 Un saandi mbei ö? Biga fu di di mujëë dë biibima, nöö Gadu ta luku di lö womi dë a wan apaiti fasi u di mujëë fëën hedi. Söseei tu, fu di di manu fëën dë biibima, nöö Gadu ta luku di mujëë a wan apaiti fasi u di manu fëën hedi. Biga ee an bi dë sö, nöö Gadu an bi o ta luku dee mii u de apaiti tu. Ma te i si Gadu ta luku dee gaan sëmbë apaiti nöö hën da a ta luku dee mii apaiti tu. 15 Ma ee di sëmbë di na ta biibi kë paati ku di biibima faa go fëën, nöö be a go e. Nöö ee sö a waka, nöö antoobi. Di womi ee nasö di mujëë di ta biibi an musu fika kuma a dë taitai a duwengi. Biga wë Gadu bi kai u fuu musu dë fiifii ku hii sëmbë. 16 Unfa wan mujëë sa sabi ee a sa mbei di manu fëën ko a biibi, ee an o ko? Söseei unfa wan womi sa sabi ee a sa mbei di mujëë fëën ko a biibi, ee an o ko? ˻Be i disëën da Gadu nöö.˼ 17 Wë nöö dee sëmbë, fa i si i bi dë di Gadu kai i fii ko nëën, nöö sö i musu dë e. Nöö ka i si Masa buta i, nöö i tan dë e. Sö mi ta fan ku hii sëmbë a dee oto keiki tu. 18 Ee wan womi bi a' di koti u dee Isaëli sëmbë nëën sinkii kaa bifö Masa Gadu kai ën, be an suku faa puu ën. Ee wan womi an bi kisi di maaka u Isaëli dë eti, be an go suku di lö koti naandë buta nëën sinkii e. 19 Biga wë ee i koti, ee ja koti, di soni dë an dë wan wojo soni fa u dë aki möön. Na dee soni dë Gadu ta suku a u. Ma dee wëti u Gadu fuu hoi, nöö de wë da dee gaan soni fa u dë aki. 20 Fëën mbei hiniwan sëmbë musu dë fa a bi dë a di ten di Gadu bi kai ën. 21 Ee wan sëmbë i bi dë saafu di Gadu kai i, nöö na be di soni hati i te i hopo ta suku fii kumutu nëën. Ma an dë taa ee i ko feni pasi fii kumutu nöö ja musu kumutu e. I sa kumutu fii ku piizii. ˻Ma ee i tan dë tu an hogi.˼ 22 Biga wë wan saafuma di Gadu kai u ko nëën nöö a kumutu a saafu, a ko fii kaa. Söseei ee wan sëmbë an bi dë saafu nöö Gadu kai ën ko nëën, nöö a ko dë saafu e, u ˻Jesosi˼ Keesitu, 23 fu di a bai unu dii ˻ku ën buuu˼. Fëën mbei wan musu buta unu seei da libisëmbë ta masa unu, tee un disa u piki Gadu buka ko ta piki libisëmbë buka a di soni u ta taki aki. 24 Nöö da sö a dë e, dee sëmbë. Leti fa i si i bi dë di ten Gadu kai i, nöö sö i musu dë ta dini ën. 25 Wë nöö un dee mujëë mii dee an tei manu eti, ku dee womi mii an tei mujëë eti, nöö Masa an da mi buka a unu e. Ma kumafa a heepi mi tjika aki fu di a a' tjalihati u mi, nöö misikuma mi dë wan sëmbë un sa futoou te un sa tei lai a mi. 26 Wë nöö fëën mbei mi taki da unu taa misikuma a möön bunu fuun dë söndö manu söndö mujëë fu di fuka libiten di u dë aki hedi. 27 Ma nöö ee wan womi a' mujëë, nasö wan mujëë a' manu kaa, nöö de an musu paati. Ma ee wan womi an abi seei, nöö be an suku möönsö. 28 Ma nöö töku fa mi taki dë seei, ee i ko abi mujëë nöö na hogi i du e. Söseei ee wan mujëë mii ko a' manu, nöö na hogi a du tu. Ma dee womi a' mujëë ku dee mujëë abi manu, de abi sömëni fuka u de tjai a di ten u dë aki, nöö hën mbei mi bi kë heepi un otowan a di pisi dë. 29 Wë di soni mi kë taki, dee sëmbë, hën da di ten u dë aki a ko zuntu poi fu di goonliba kaba. Fëën mbei ja musu kai dee soni u di goonliba aki gaan soni te poi e. Biga ee wan womi abi mujëë, nöö na di mujëë dë wanwan nöö a musu ta mëni. 30 Söseei ee wan sëmbë abi fuka nëën hati te a ta këë, an musu ta kai di soni dë gaan soni te poi. Ee wan sëmbë ta wai ta piizii, nöö na di dë wanwan nöö a musu ta mëni. Söseei tu ee wan sëmbë ta bai wan soni, nöö a musu sabi taa an o abi di soni dë fu nöömö. 31 Ee wan sëmbë i ta wooko ku dee soni u di goonliba aki, nöö ja musu da de pasi u de tai i, biga abiti möön nöö di goonliba aki o kaba e! 32 Ma nöö fa mi taki da unu dë, dee sëmbë, fu di ma kë un dë ku fuka a unu hati, hën mbei mi taki sö e. Di womi di na abi mujëë nöö hën ta a' bookohedi a dee soni u Masa wanwan, faa sa libi kumafa Masa kë. 33 Ma dee womi dee abi mujëë, de a' bookohedi u dee soni u di goonliba aki, fu de sa libi kumafa de mujëë kë. 34 Sö i ta si taa di bookohedi dë a tu së. Söseei tu, dee mujëë dee abi manu ta a' bookohedi u dee soni u di goonliba aki, fu de sa libi kumafa de manu kë. Ma wan mujëë di na a' manu, a ta a' bookohedi u dee soni u Masa nöö, fa a sa ko libi ku ën sinkii ku ën akaa tuu apaiti da Masa Gadu. 35 Nöö fa mi taki aki, mi taki ën sö fu di mi si taa a sa heepi unu. Ma an dë taa tai mi kë tai unu e. Ma mi ta fan nöö kumafa mi si a fiti, be na wan soni musu ta hai unu baka fu wan sa dini Masa ku hii unu hati. 36 Nöö ee wan womi bi ta kiija wan mujëë, nöö te di mujëë ko bigi tjika nöö hën di womi ko fii taa ee an tei di mujëë fëën mujëë nöö an libi bunu ku ën, nöö antoobi. Be a tei ën fëën mujëë. An wogi. 37 Ma ee di womi abi di fii nëën hati taa a taanga tjika faa sa hoi ën seei söndö mujëë, nöö a ta pakisei nëën hati taa an o tei di mujëë dë möön, nöö di dë bunu tu. 38 Nöö a dë sö taki taa di sëmbë di tei, a du bunu, ma nöö di sëmbë di an tei, hën du möön bunu. 39 Ma nöö haika, te wan mujëë dë ku manu, nöö a dë a wëti basu taa an sa tei oto womi solanga di fosu manu fëën dë ku libi. Te di manu fëën dëdë kaa bifö a abi pasi fu tei oto manu. Ma di womi a o tei dë, a musu dë wan biibima tu. 40 Ma u mi aki, nöö mi pakisei taa di mujëë sa dë möön bunu ee a fika söndö manu, nöö mi ta si taa di Akaa u Masa Gadu dë ku mi a dee soni mi ta taki aki.

1 Kolenti 8

1 Söö. Wë nöö wë da u ko a soni u dee gwamba dee sëmbë ta tja go tuwë da dee gadu u de. Nöö un ta taki taa u tuu sabi soni u de kaa, ˻taa dee pindigadu na soni u fëëë, u sa njan di njanjan de ta tuwë da de˼. Awa, sö a dë tuu. Ma sabi ku sabi na di wan e. Biga i sa mbei taa i sabi soni tjika te i ko a' gaan fasi, ma lobi hën da di gaan soni biga hën ta tja heepi ko da sëmbë. 2 Nöö ee wan sëmbë i mbei taa i sabi soni kaa, nöö hën da ja sabi soni kumafa a dë eti e. 3 Ma ee wan sëmbë i lobi Gadu, nöö di sëmbë dë Gadu ta sabi taa i dëën sëmbë. 4 Wë nöö ee fuu taki u dee soni de ta tuwë da dee gadu, wë u sabi taa dee lö gadu dë an dë wan wojo soni. Biga oto gadu an dë möön leki di wan kodo Gadu tö. 5 Aluwasi soni dë a goonliba aki te dou a liba ala tuu te a hia di de ta kai gadu ta begi, 6 ma töku u sabi taa wan kodo Gadu nöö dë. Hën da u Tata, nöö nëën hii soni kumutu ko. Fëën nöö u dë. Söseei wan kodo Masa tö nöö dë tu. Hën da Masa Jesosi Keesitu. Hën mbei hii soni u mundu, nöö hënseei ta da u libi. 7 Ma töku fa i jei dë seei, ma na hii u dee biibima tuu sabi bunu eti taa dee oto gadu an dë gadu e. Biga te tide eti biibima sai dë di bi guwenti oto gadu te de ta si de kuma tuutuu gadu eti. Te de go bai gwamba soni tja ko sindo u de njan, nöö de ta panta kuma kandë a bi dë wan soni de tuwë da dee gadu. Nöö de ta fëëë taa fa de ta njan mëën dë, nöö Masa Gadu o tei de u hogi. 8 De ta mëni sö tuu, ma na sö. Biga njanjan soni an ta puu u a Gadu e, nöö söseei an sa tja u ko nëën tu. 9 Ma nöö un mëni unu seepi, un dee sëmbë dee kumutu a dee oto gadu basu kaa. Fa un sabi tjika dë taa dee oto gadu an dë tuutuu gadu, ma wan musu tei di sabi dë buta kuma wan sitonu a pasi da dee sëmbë dee ta fëëë, u de naki futu kai. 10 Biga wë i sabi fa a o dë nö? Fu di i sabi bunu kaa taa dee gadu an dë tuutuu gadu, nöö joo go sindo ta njan ku dee sëmbë dee ta njan a di gaduwosu u de. Wë nöö te wan pisi, nöö di otowan fii di i si bi dë fëëëfëëë dë o ko si i ta njan, nöö hën seepi o tei hati go njan tu, ma ku di gaan fëëë i si u bi taki dë. 11 Wë nöö di sabi fii i sabi dë, nëën tja di otowan fii go kaba a sösö nö? Hii fa ˻Jesosi˼ Keesitu bi dëdë dëën tu, ma i ta du hogihogi ku ën sö. ˻Biga i mbei a du wan soni di hënseei si taa an bunu.˼ 12 Nöö te un buta wan otowan fii faa du soni di ta fon mëën a hati taa an du bunu, nöö hogi i du ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu seei e. 13 Nöö fëën mbei fa mi dë aki, ee mi sabi taa ee mi njan wan soni nöö a o mbei di otowan u mi kai, nöö ma o njan di soni dë a mundu möön e. Na seei.

1 Kolenti 9

1 Wë fa mi ta fan ku unu aki, dee sëmbë, nöö miseei wë, ma bi ko fii kumutu a dee tjina naandë basu nö? Ma dë wan u dee tjabukama u Masa Jesosi de ta kai apösutu nö? Aai, mi dë wan u de e. Biga mi si Jesosi Keesitu u Masa ku miseei wojo. Nöö fa un ko a di biibi aki, na di wooko mi ta wooko da Masa Jesosi mbei un ko sö nö? 2 Ee oto sëmbë an kë luku mi kuma wan tjabukama seei, ma unu musu luku mi sö. Biga fa i si un ko ta biibi dë, nöö hën ta lei limbolimbo taa mi da wan tjabukama u Masa Jesosi. 3 Nöö fëën mbei te dee sëmbë ta sösö mi a kamiankamian, nöö mi ta konda soni fuunu da de, be de sabi taa sö mi sa du di wooko u Gadu tjika. 4 Wë nöö di a dë sö kaa, nöö mi ku Banabasi, wa a' pasi fuu ta njan ta bebe ku unu nö? 5 Söseei kumafa Petuisi ku dee oto Tjabukama ku dee baaa u Masa Jesosi ta waka ta lontu ku dee mujëë u de nango a sëmbë de ta sölugu de, nöö u wë? Wa a' leti fu toou ku wan mujëë di dë a di biibi fuu ku ën ta waka ta lontu tu nö? 6 Mi ku Banabasi wanwan nöö musu ta wooko möni ufö u sa feni soni fuu njan nö? 7 Nöö ee wan sodati ta wooko, nöö aan leti u de pakëën nö? Söseei tu, ee wan sëmbë paandi wan fuuta fëën, nöö aan leti faa njan di njanjan fëën nö? Ee wan sëmbë ta kiija mbeti, nöö aan leti faa feni wan njan nëën nö? 8 Nöö fa mi fan dë, libisëmbë soni nöö mi taki ö? Naa söseei u ta lesi a Gadu Buku tu nö, 9 ka Mosesi sikifi dee wëti dee Gadu dëën. A taa: Di kau di ta bia di mbii, ja musu tai di buka fëën fu an musu njan dë. ˻Biga ka i ta wooko nöö naandë joo njan.˼ Wë fa Gadu fan dë, kau soni nöö a ta mëni nö? 10 An taki soni fuu tu nö? Aai, a taki soni fuu tu e. Nöö dee sëmbë ta wooko goon ku dee sëmbë ta puu njanjan wë? Fa de ta wooko dë, na de tuu o feni njan naandë nö? 11 Wë nöö fa u bi konda dee soni u Masa Gadu da unu dë, nöö a sa hebi da unu poi ee u suku goonliba gudu a unu nö, dee sëmbë? 12 Biga ee oto sëmbë abi di lö leti dë a unu, nöö u wë? Misikuma u musu abi leti möön de. Ma nöö hii di leti fuu dë u buta a wan së ta tja pena fu soni an musu toobi sëmbë te de an sa piki di Buka u ˻Jesosi˼ Keesitu u ta tja aki. 13 Ma töku fa u taki aki seei, dee sëmbë, ma un sabi taa dee sëmbë dee ta wooko a di Wosu u Masa Gadu, de ta feni hafu u dee soni sëmbë ta tja ko da Gadu naandë. Nöö dee begima dee ta tjuma mbeti da Gadu naandë, nöö deseei ta tei hafu, na sö nö? 14 Nöö söseei Masa bi taki tu taa dee sëmbë dee ta konda di buka fëën, nöö de musu ta feni soni u libi a goonliba aki a dee sëmbë dee de ta konda di Buka da. 15 Ma hii dee leti fuu dë tuu mi buta a wan së. Nöö fa mi ta sikifi dee soni aki da unu seei, nöö na paima wë mi ta suku a unu e. Biga fa mi ta wooko da unu söndö paka aki, a dë wan soni mi ta njan buka da o. Nöö ma kë poi ën. Ee de o kii mi fëën hedi seei, ma ma o hakisi paima fëën möönsö. 16 Ma nöö dee sëmbë, fa mi ta konda di Buka aki, na u di dë hedi mbei mi ta njan buka e. Biga musu mi musu u kondëën da sëmbë. Nöö helu u mi tu ee ma kondëën. 17 Ee mi bi buta miseei u mi kondëën, nöö mi bi a' leti u suku paima. Ma ee fuka mi ta puu da miseei te mi kondëën, nöö an dë taa wan apaiti soni mi du e. Biga di soni Gadu fitoou mi u mi du dëën, hën nöö mi ta du kaa. Nöö aambi wan apaiti paima. 18 Wë di a dë sö kaa, nöö un sooti wini seei mi o feni? Wë di wini di mi ta feni nëën, nöö hën da te mi konda di buka u Keesitu söndö tei paima a sëmbë kumafa dee oto tjabukama ta tei. Nöö a kai ku mi, a bunu da mi kaa. Mi a' piizii ku ën. ˻Biga mi du pasa möön fa Gadu bi manda mi.˼ Nöö hën da paima u mi kaa, nöö hën mbei ma ta tei paima kumafa di leti u mi dë. 19 Dee sëmbë o, fa mi dë aki ma dë a sëmbë basu e, ma mi dë u mi seepi. Ma nöö mi ta buta dee leti u mi a wan së ta saka mi seepi a sëmbë basu kuma wan saafu. Nöö di soni mbei mi ta du sö, u mi wini hia sëmbë kumafa mi sa wini tja ko da Masa Jesosi. 20 Fëën mbei te mi dë ku dee Dju sëmbë kuma miseei, nöö mi ta libi kuma Dju sëmbë, u mi sa wini de hedi. Fa de dë a dee fesiten wëti basu eti, mi ta hoi miseei kuma mi dë a dee wëti dë basu tu u mi sa wini de hedi, hii fa mi sabi taa ma dë a dee wëti dë basu möön. 21 Te mi dë a dee sëmbë dendu dee na abi Isaëli wëti, nöö mi ta hoi mi seepi kuma ma dë a dee wëti dë tu, u mi sa wini de hedi. (Ma fa mi fan dë seei, ma an dë taa ma ta hoi Masa Gadu wëti e, biga mi ta hoi ˻Jesosi˼ Keesitu wëti.) Sö mi ta libi e, dee sëmbë. 22 Söseei tu, te mi dë ku dee biibima dee ta dë pantapanta fu di de an sabi soni u Masa Gadu tjika, nöö ma ta mbei taa mi sabi hii soni kaa. Ma mi ta hoi mi seepi kuma mi dë pantapanta tu, fu mi sa feni pasi heepi de. Sö mi ko sabi u libi ku hii sootu pei sëmbë u mi sa wini de. Mi ta biinga a hii pei fasi u mi sa puu de a didibi faja tja ko da Masa Jesosi. 23 Dati wan taki mi ta libi sö u di buka u Masa Jesosi sa wini hia sëmbë. Nöö mi seepi tu ta feni dee bunu Gadu ta da dee sëmbë fëën. 24 Nöö un haika möön e. Te sëmbë ta fia ta kule makandi, hii de tuu ta kule u de wini wan paima, na sö nö? Ma na de tuu o wini e, ˻biga na de tuu ta kule a di fasi kumafa a dë fanöudu˼. Wë nöö di kule u dee sëmbë u ta taki aki, nöö hën wë da di libi fuu e. Nöö fa i si de ta biinga ta kule fu de musu feni wan paima dë, nöö sö u seei musu biinga tu ta libi a di fasi fuu feni paima a Gadu. 25 Fa dee oto sëmbë ta kule dë, nöö de ta mbei taanga möiti u sinkii u de musu lusu tjika fu de sa kule taanga u de wini di paima. Nöö de ta du ën u de feni wan uwii kaapusa a de hedi faa lei taa de da winima. Ma di kaapusa dë an dë wan soni di o dë u nöömö e, dee sëmbë. Ma di soni uu ta suku u wini aki, hën a o dë u nöömö. An o kaba möönsö. 26 Nöö fëën mbei mi ta biinga, ma na kuma wan sëmbë nango a kamian ma an sabi naasë a nango. Na kuma wan sëmbë di ta hiti böö nango a sösö kamian tu. Nönö e. 27 Ma mi ta duwengi miseei a hii fasi u mi ta dë a tatai liba nöömö, fu te di juu kisi an musu dë taa hii fa mi tja oto sëmbë ko a Masa, ma libi u mi an bi bunu tjika u mi sa feni paima a Gadu.

1 Kolenti 10

1 Dee sëmbë, un boo toona mëni dee fesiten sëmbë fuu u Isaëli. Hii de tuu bi ta waka a di wöluku u Gadu baka faa ta tjubi de ta tii. De tuu bi pasa di gaan ze ka Gadu bi paati di wata da de. 2 Nöö fu di dee sëmbë waka a di wöluku baka pasa di ze, nöö hën mbei tu u sa taki taa de dopu ko dë bakama u Mosesi. 3 Hii de tuu bi ta njan di njanjan u Gadu di a bi ta tuwë da de a wan foombo fasi. 4 Hii de tuu bi ta bebe di wata di Gadu mbei kumutu a di sitonu dendu a wan foombo fasi. Di Sitonu dë, nöö ˻Masa Jesosi˼ Keesitu seei wë a kë taki e, dee sëmbë. Hën bi da de di wata dë, nöö hën bi ta dë ku de nöömö ta tja de a di pasi. 5 Ma nöö tökuseei fa i jei dë, di möön gaan së u dee sëmbë Gadu an bi lobi di fa de bi ta libi e. Fëën mbei de bi dëdë fika a peipei kamian a di sabana naandë. ˻De an dou a di bumbuu köndë di Gadu bi paamusi de möönsö.˼ 6 Ma nöö dee soni i si dë, u musu tei de kuma wan wasiköi fu wa musu hangi fuu go du hogi kumafa dee fesiten sëmbë dë bi du. 7 Wa musu waka a oto gadu baka kumafa so u de bi waka a oto gadu baka. Biga a dë a Gadu Buku taa: Dee sëmbë bi sindo njan bebe te de kaba, hën de hopo baja ˻da di pindigadu˼. 8 Söseei wa musu du fanafiti soni a di së u manu ku mujëë kumafa dee sëmbë bi du gaan sen soni a di fasi dë tefa Gadu kii tuwenti-a-dii dusu u de a wan kodo daka. 9 Wa musu duwengi Masa ku di hogi du fuu kumafa so u dee sëmbë bi duwengi ën tefa a manda dee sindeki ko njan sömëni u de kii. 10 Söseei wa musu guunjan tu, kumafa so u de bi ta guunjan tefa Gadu manda di basia fëën di ta kii sëmbë go kii sömëni u de. 11 Nöö fa i si hii dee soni pasa dë, de pasa kuma wan wasiköi da u dee sëmbë dee ta libi a di kaba ten u di goonliba di u dë aki. 12 Nöö di sëmbë di ta mëni taa a taanpu gingin, nöö a musu luku bunu be an kai e. Biga i sa kai. 13 Ma nöö dee soni dee ta pooba i hiniwan daka dë, na tooka soni de dë e, dee sëmbë. De seei ta pooba otowan tu. Ma Gadu dë u futoou, nöö an o disa i u di soni musu wini i. A o mbei wan baaku da i nöömö fii pasa be ja kai. 14 Wë nöö un dee lobi mati u mi dë, mi taki e, wan musu nama seei ku dee soni de ta kai gadu e. 15 Mi ta fan ku unu leti kuma sëmbë di abi fusutan kaa, taa be unu seei pakisei dee soni dee mi ta taki aki, ee de an dë sö tuu. 16 ˻Nöö mi taki möön e, taa wan musu nama seei ku dee pindigadu soni. Biga un ta nama ku Masa Jesosi kaa.˼ Un luku e, dee sëmbë. Di win di u ta bebe ta da Gadu tangi aki, na ku ën hii u tuu ta nama makandi a di dëdë ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë tuwëën buuu da u nö? Söseei di bëëë di u ta booko ta njan makandi aki, nöö ku ën u tuu ta nama a di dëdë ˻Jesosi˼ Keesitu dëdë booko hën sinkii da u. 17 Biga aluwasi fa u dë te a hia seei, töku di wan kodo bëëë dë u tuu ta njan makandi. Nöö hën da u tuu ko di wan sëmbë, 18 leti kumafa dee Isaëli sëmbë ta ko wan te de ta tja soni go tuwë da Masa Gadu. Biga hii dee sëmbë dee ta njan dee soni dë, de tuu nama makandi a di begi dë dendu, hën mbei de ko di wan. 19 Wë fa un jei di fan u mi aki, andi mi kë taki da unu? Dee pindigadu, de dë tuutuu gadu nö? Dee njanjan de ta tuwë da de dë, apaiti soni de dë nö? Nönö e! 20 Dee lö gadu dë an dë wan wojo soni. Ma fa de ta tja soni go tuwë da de dë, nöö dee didibi seei de ta tja de go tuwë da. Na Masa Gadu de ta tja de go da. Nöö ma kë fuun musu nama ku dee didibi e. 21 Wan sa bebe a di kan u Masa taa un nama ku ën te un kaba, nöö un toona go bebe a di kan u dee didibi taa un nama ku de. Söseei wan sa go sindo njan a Masa tafa taa un nama ku ën te un kaba, nöö un toona go sindo njan a dee didibi tafa taa unu ku de nama. 22 Un kë duwengi Masa faa djalusu nö? Wë nöö fa a o djalusu dë, un tjika u tjëën nö? 23 Söö. Wë mi o toona taki di soni aki wan pasi möön taa so sëmbë ta taki taa: “Hii soni mi a' pasi u du ˻ee an booko Gadu wëti˼.” Ma nöö mi o toona piki di sëmbë dë taa: “Wë sö a dë tuu, ma na hii soni ta tja heepi ko e.” Hii soni mi a' pasi u du tuu, ma na hii soni ta heepi otowan u de ko a fesi a di libi u Masa Gadu. 24 Nöö hën mbei na wan sëmbë musu ta du wan soni di bunu dëën seei nöö a kaba e, ma i musu ta mëni andi dë bunu da di otowan fii tu. 25 Nöö te un go a wojowojo nöö ee un bai di gwamba de ta sei ala tja go, nöö un njan mën nöö. Ma wan musu hakisi ee unsë a kumutu fu ja musu ta pakisei taa i njan wan soni di ja bi musu njan. 26 Biga Hii di goonliba aki ku dee soni dë nëën tuu dë u Masa. Sö Gadu Buku taki e. 27 Nöö söseei tu ee wan sëmbë di an ta biibi kai i fii ko njan nëën wosu, nöö ee i kë go nöö be i go. Nöö di soni a da i fii njan, nöö i musu njan mën nöö. Ma ja musu go sai dë ta hakisi unsë di soni i ta njan dë kumutu, fu ja musu ta pakisei taa sonte i njan wan soni di ja bi musu njan. 28 Ma ee wan sëmbë ko taki da i taa di njanjan naandë de bi tuwë da oto gadu, nöö ja musu njan mën möön e, fu di sëmbë di fan ku i naandë hedi. Na fu di fii seei pakisei hedi taa i njan wan soni ja bi musu njan, ma u di oto sëmbë ala hedi. ˻Biga a o mëni taa i ta booko wëti u Gadu.˼ Ma nöö i sa hakisi i seei taa: “Wë andi mbei di sëmbë di ta dë fëëëfëëë ku dee soni dë musu ko buta wëti da mi? 30 Biga ee mi ta da Masa Gadu tangi a dee soni dee mi ta njan aki, nöö faandi mbei sëmbë musu sai dë ta kuutu mi taa mi ta du hogi?” 31 ˻Wë i kë sabi faandi mbei nö? Wë nöö haika e.˼ Ee woon njan wan soni, ee woon bebe wan soni, nasö hiniwan soni woon du kaa, nöö i musu du ën fu Masa Gadu musu feni gafa a i. 32 Nöö hën mbei wan musu buta wan soni kuma wan sitonu a pasi da sëmbë fu de naki futu kai e, na Isaëli sëmbë, na dee oto köndë sëmbë dee na ta biibi a Masa Gadu, na dee sëmbë dee ta biibi nëën seei tu. 33 A hii fasi un musu suku u libi faa sa kai ku hii sëmbë, leti kumafa miseei ta libi aki. Biga ma ta suku bunu u mi seepi nöö a kaba e. Ma mi ta suku bunu u dee otowan, u mi sa feni de puu a di didibi faja.

1 Kolenti 11

1 Nöö un musu ta djeesi mi e, dee sëmbë, leti kumafa mi ta djeesi ˻Masa Jesosi˼ Keesitu. 2 Wë nöö, dee sëmbë, fa un ta mëni mi hiniwan juu ˻ta manda biifi ta hakisi mi soni u di fa un musu libi˼, nöö mi ta gafa unu u di soni dë e. Nöö mi ta gafa unu tu, fu di un ta hoi dee lei mi bi kisi a Masa Jesosi toona lei unu. 3 Ma nöö mi kë fuun sabi wan tu soni möön eti. Nöö mi taki e, Masa Gadu hën da di hedima u Masa Jesosi Keesitu, nöö Masa Jesosi hën da di hedima u wan womi, nöö di womi hën da di hedima fëën mujëë. 4 Nöö ee wan womi ta begi Gadu a lanti dendu, ee nasö a ta da wan buka di Gadu dëën, nöö ee a dë tapatapa hedi nöö a ta da di hedima fëën sen. 5 Ma ee wan mujëë ta begi Gadu a lanti dendu nasö a ta da wan buka di Gadu dëën, nöö ee an tapa hedi nöö a ta da di hedima fëën sen. Biga di soni dë, a hogi leti kuma wan mötjö mujëë de puumëën hedi maakëën fu lanti musu sabi taa sö wan mujëë a dë. 6 Nöö ee wan mujëë an kë tapëën hedi nöö be a koti ën uwii. Ma ee sen o kisi ën faa musu dë ku sati uwii, ee nasö ku puumapuuma hedi, nöö be a tapëën hedi. 7 Ma wan womi an musu tapëën hedi e, biga Gadu mbei womi kumafa hën seei dë. A mbei ën faa tja gafa ko dëën. Ma a mbei mujëë faa tja gafa ko da di manu fëën. 8 Biga di fosu womi an bi kumutu a mujëë, ma di fosu mujëë bi kumutu a womi. 9 Nöö Gadu an bi mbei di fosu womi faa musu dë wan heepi da di mujëë e, ma a mbei di fosu mujëë faa dë wan heepi da di womi. 10 Nöö fëën mbei wan mujëë musu tapëën hedi kuma wan maaka taa a ta sakëën seei nëën manu basu, fu dee basia u Masa Gadu Köndë musu si sö tu. 11 Ma nöö fa u ta biibi a Masa Jesosi aki, nöö Gadu buta taa womi ku mujëë sëmbë tuu dë fanöudu. Womi an sa libi söndö mujëë, nöö mujëë an sa libi söndö womi tu. 12 Biga leti kumafa mujëë kumutu a womi sëmbë a fesi ma nöö fa u dë aki womi ko ta kumutu a mujëë, ma de tuu ta kumutu a Gadu. 13 Nöö unu seei sa kuutu a di soni aki liba luku ee un si taa a fiti fu wan mujëë musu begi Gadu söndö faa tapa hedi. 14 Biga wë di fa libisëmbë mbei seei ta lei u taa ee wan womi abi langa uwii nöö an ta fiti ën, 15 ma ee wan mujëë abi langa uwii nöö a dë wan gafa dëën. Biga di langa uwii dë, a dë wan soni di ta tapëën hedi kuma wan bisi fëën. 16 Ma ee wan sëmbë kë fia a dee soni aki, nöö be a luku a dee keiki u Gadu tuu. Wa abi wan oto guwenti möön leki fa mi taki aki. 17 Nöö mi kë taki wan oto soni da unu e, dee sëmbë, nöö a di soni aki nöö ma sa gafa unu seei. Hën da di fa un ta ko makandi, ka faa tja heepi ko da unu nöö poi a ta poi unu. 18 A di fosu kamian, nöö mi jei taa fa un dee biibima ta ko makandi dë nöö un ta dë paatipaati. Wë nöö mi sa biibi hafu fëën tu. 19 Nöö an bunu. Ma seei so juu a dë fanöudu fu paati musu ko, fuu si ambë a' leti a Gadu. 20 Wë nöö kumafa i si un ta ko makandi taa woon ta njan di bëëë ta bebe di win u da Masa tangi u di dëdë fëën, nöö mi kë un sabi taa na di soni dë un ta du dë möön e. 21 Biga di fasi un ta ko ta njan dë, nöö an bunu seei. Biga hiniwan sëmbë ta njan hënseei njanjan apaiti te bëë fëën fuu. An ta mëni dee pootima möönsö. Te de ko dou, hangi ta kii de, soni an dë u de njan. Söseei so sëmbë ta bebe di win fëën tee de dööngö, de an ta mëni u de paati da dee otowan möönsö. 22 Unfa wë baa? Wan a' wosu ka un bi sa njan bebe nö, naa dee biibima u Masa Gadu un ko u ko wisiwasi? Dee pootima un ko u ko da sen nö? Wan ta si de u soni nö? Andi seei mi sa taki u di soni aki baa? Mi sa gafa unu nö? Kwetikweti. 23 Haika e, dee sëmbë. A Masa Jesosi seei wë mi feni di lei aki e. Nöö mi bi lei unu ën kaa tu, fa un musu ta njan di bëëë ku fa un musu ta bebe di diingi fuun mëmbë Masa Jesosi. Mi taki da unu taa di wan seei ndeti di de könku ën dë, nëën a tei di bëëë, 24 hën a da Masa Gadu tangi te a kaba, hën a booko ën ˻paati da de te lontu ko kai˼. Hën a taki da de taa: “Di bëëë i si aki, hën da di sinkii u mi di o dëdë fuunu hedi. Nöö kumafa i si u ta njan mën aki, nöö sö un musu ta njan mën nöömö, fuun ta mëni di dëdë di mi dëdë da unu.” 25 Söseei di de njan tefa de kaba, nöö hën wë a tei di kan, hën a taki da de taa: “Di diingi i ta si a di kan aki, nöö hën da di buuu u mi e. Ku ën mi o sitampu di njunjun buka di Masa Gadu mbei ku unu, fu di mi o dëdë tuwë di buuu u mi a goon fuunu hedi.” 26 Nöö hiniwanten te woon njan di bëëë bebe di diingi a di lö fasi aki, nöö ku ën un ta mëni fa Masa Jesosi dëdë da u. Nöö un musu ta du ën sö fu te a toona ko baka. 27 Fëën hedi, ee wan sëmbë o njan di bëëë aki, ee nasö joo bebe di diingi a di kan u Masa a wan fasi di an fiti, nöö hën da i ta sösö di sinkii u Masa Jesosi di bi dëdë fuu hedi, ku di buuu fëën di a tuwë paka da u. Nöö gaan wogi i du dë e. 28 Ma hiniwan sëmbë di o njan di bëëë aki bebe di diingi a di kan, a musu wegi ën seei luku bifö a njan e, be an abi föutu nëën libi. 29 Biga wë ee wan sëmbë i ko ta njan ta bebe a wan fasi di an fiti, nöö hën da i ta hai wan sitaafu tja ko a i seei, fu di ja lesipeki di sinkii u Masa Jesosi di bi dëdë da i. 30 Nöö fëën mbei sömëni sëmbë dë a unu dendu dë aan kaakiti, otowan ta dë sikisiki. So sëmbë lasi libi seei kaa. 31 Ma ee u seepi ta kuutu ku u hati ta seeka a fesi, nöö Gadu an o kuutu u da sitaafu möön. 32 Ma te a ta kuutu u ta da u sitaafu, nöö seeka a ta seeka u e, fu wa musu go kaba a sösö ku dee sëmbë dee an bi ta waka a Gadu baka. 33 Wë nöö da sö e, dee sëmbë. Te un ko makandi u njan di njan aki sö, nöö un musu tan ta luku be un tuu ko makandi ufö un njan. 34 Ma ee hangi ta kii wan sëmbë, nöö be a njan nëën wosu bifö a ko e, fu te un ko u ko njan makandi nöö wan o njan a wan fasi fa a tja sitaafu ko da unu. Nöö a di së u dee oto soni, te mi ko ufö mi o buta unu a pasi a de e.

1 Kolenti 12

1 Wë nöö dee sëmbë fuu dë, fu dee peipei köni Masa Gadu ta manda di Akaa fëën faa paati da dee sëmbë fëën, nöö ma kë fuun dë a dungu a dee soni dë e. 2 Biga wë unu seepi sabi taa a fesi nöö un bi ta dini dee pindigadu ta waka a de baka. Ma dee lö gadu dë, ganjanganjan soni de dë e. De a' buka ma de an sa fan ku sëmbë, nöö wan bi sa ko sabi soni u Gadu möönsö a de. 3 Ma nöö mi kë fuun ko fusutan soni fëën awaa. Nöö un haika. Mi taki e, ee wan sëmbë ta taki soni ta kosi Masa Jesosi, nöö i musu sabi taa di sëmbë dë di Akaa u Masa Gadu an dë nëën liba e. Nöö na wan sëmbë sa piki ku hii ën hati taa Masa Jesosi hën da di Masa u mundu, ee na di Akaa u Masa Gadu ta wooko nëën liba. 4 Nöö fa u ta abi dee peipei köni aki seei, ma töku di wan Akaa nöö ta paati de da u. 5 Söseei fa Gadu ta da dee sëmbë fëën wooko, nöö dee wooko dë peipei, ma töku di wan Masa nöö u tuu ta dini. 6 Nöö söseei tu di kaakiti u Gadu ta wooko a peipei fasi a sëmbë liba, ma di wan kodo Gadu nöö ta wooko a de tuu. 7 Ma nöö hiniwan sëmbë di abi di Akaa u Masa Gadu o abi hën apaiti köni, faa musu sa heepi dee otowan fëën ku ën. 8 So sëmbë di Akaa ta da wan apaiti fusutan faa sa da sëmbë lai. Wan otowan a ta da köni faa sa sabi dee tjubitjubi soni u Gadu, faa sa konda de da sëmbë. Ma hii u di dë, di wan Akaa nöö ta wooko dee wooko aki sö e. 9 Nöö wan otowan, di wan seei Akaa ta dëën taanga biibi möön dee otowan fu Gadu sa du gaan soni da de. Di otowan, di wan seei Akaa ta buta i fii sa kula sikima ku di kaakiti u Gadu. 10 Wan otowan, di Akaa ta dëën kaakiti faa sa du foombofoombo soni. Wan otowan, Gadu ta dëën di köni faa kisi buka nëën taki da otowan. Wan otowan, Gadu ta da köni faa sa wegi soni luku ee a Gadu a kumutu nasö a didibi. Di otowan a ta da faa sa taki a oto töngö di an bi jei wan daka. Di otowan a ta da faa sa kisi di fan u di sëmbë dë puu da oto sëmbë. 11 Ma hii dee peipei köni dë, di wan kodo Akaa u Gadu dë tö nöö ta wooko a de tuu. Hën ta paati de da hiniwan sëmbë fëën kumafa hën seepi kë. 12 Biga wë leti kumafa sëmbë sinkii mbei aki, a paati a sömëni pisi, ma töku di wan sinkii nöö a dë. Aluwasi fa dee kamiankamian dë hia seei, ma nöö hii de tuu mökisi ko di wan sinkii. Nöö söseei Masa Jesosi Keesitu ku dee sëmbë fëën dë tu e. 13 Hii fa u dë peipei sëmbë seei, Dju sëmbë, Giiki sëmbë, saafuma, fiima, ma di wan Akaa hën dopu u tuu buta ko di wan sëmbë. Ee fuu taki ën, di wan seei Akaa u Masa Gadu dë hën nöö ta wooko a u tuu hati. 14 Nöö fa di sinkii fuu mbei aki, na wan kamian nöö a dë e, ma a paati a kamiankamian. 15 Nöö ee di futu fii sa mati taa: “Wë di ma dë maun, nöö ma dë wan pisi u di sinkii,” di fan dë o mbei an dë wan pisi u di sinkii tuu nö? 16 Nöö ee jesi sa mati taa: “Wë di ma dë wojo kaa nöö ma dë wan pisi u di sinkii,” di dë o mbei an dë wan pisi u di sinkii tuu nö? 17 Wë nöö ee hii di sinkii fii dë wojo wanwan, nöö ku andi joo ta jei soni? Ee hii di sinkii fii dë jesi wanwan, nöö ku andi joo ta sumëë soni? 18 Nöö fëën mbei Gadu seepi buta de peipei a i sinkii, hiniwan nëën kamian kumafa a kë. 19 Ee de tuu bi dë di wan soni, nöö unfa sinkii bi o sa dë? 20 Ma nönö, an dë sö e. Dee pisipisi dë hia, ma di wan sinkii nöö de dë. 21 Nöö wojo an sa taki da maun taa: “Ma abi i fanöudu.” Söseei hedi an sa taki da futu taa: “Ma abi i fanöudu.” An sa dë sö e. 22 Nöö dee pisi fuu sinkii dee wa ta kai gaan soni sö, nöö i musu sabi taa ja sa dë söndö de nöö i dë bunu e. 23 Ma nöö dee pisi da sen kamian fuu nöö de u ta möön sölugu. Biga dee pisi fuu sinkii dee an musu ko a döö nöö de u ta tapa fu lesipeki fasi. 24 Ma nöö dee pisi dee u ta si kuma möön waiti nöö wa ta tapa de. Biga Gadu hën bi fiti di sinkii buta makandi sö e, u dee oto pisi dee wa ta si taa de waiti ta kisi möön sölugu. 25 A mbei de sö fu de an musu mbei toobi ku deseei a i sinkii, ma fu de musu ta sölugu de na de makandi. 26 Fëën mbei te wan pisi fii sinkii ta hati i, nöö dee oto pisi tuu ta hati i tu. Söseei te wan pisi kisi gafa, dee oto pisi tuu ta wai. 27 Wë nöö fa u taki soni u di sinkii dë, nöö sö u ku ˻Jesosi˼ Keesitu dë tu e. U dee sëmbë ta waka nëën baka, hiniwan fuu dë wan pisi fëën. 28 Nöö fëën mbei Gadu buta u peipei a di keiki fëën. A di fosu kamian a buta sëmbë u de dë gaan tjabukama fëën de ta kai apösutu. A di u tu kamian, a buta sëmbë u de ta kisi fan a Gadu ta konda da sëmbë. De de ta kai poofeiti. A di u dii kamian a buta sëmbë u de ta lei oto sëmbë. A buta otowan u de ta du foombo wooko. Otowan a buta u de sa kula sikima ku di kaakiti u Gadu. Otowan a buta u de ta heepi otowan a sömëni fasi. Otowan a buta u de dë tiima. Otowan a buta u de ta taki a peipei töngö di de an jei wan daka. 29 Nöö unfa i fusutan fëën? De tuu dë gaan tjabukama nö? De tuu ta kisi fan a Gadu ta konda da sëmbë nö? De tuu ta lei sëmbë nö? De tuu ta du foombo wooko nö? 30 De tuu ta kisi taanga u de sa begi da sikima te de ko bunu nö? De tuu ta fan a oto töngö nö? De tuu sa puu dee töngö nö? 31 Nönö e. Ma hiniwan sëmbë abi ën wooko. Wë nöö un suku dee möön gaan köni a dee u ta taki aki dendu e, dee sëmbë, ma mi kë taki wan oto soni da unu ufö. Mi o lei unu wan soni di un musu kai gaan soni möön hii dee otowan tuu.

1 Kolenti 13

1 Fa mi dë aki, ee mi sabi u taki hii töngö u libisëmbë tee kisi dee töngö u dee basia u Masa Gadu Köndë tuu, ma ee ma lobi di otowan u mi, nöö mi dë leti kuma wan genge ee nasö wan felu di ta piki gbeingbein nöö a kaba. 2 Söseei tu, ee mi ta kisi fan a Masa Gadu ta konda da sëmbë seepi, nasö mi sabi hii soni te kisi dee tjubitjubi soni u Masa Gadu tuu, nasö mi ta biibi Gadu te tjika u hopo wan hii kununu puu ka a dë buta go a oto kamian, ma ee ma ta lobi di otowan u mi, nöö ma dë wan wojo soni e. 3 Nöö aluwasi mi tei hii dee soni dee mi abi tuu nöö mi paati de da dee penama hën mi toona hopo miseei sinkii da sëmbë fu de tjuma mi kii ˻fu Masa Gadu hedi˼, ma ee ma ta lobi sëmbë, di soni dë aan heepi da mi. 4 Wë nöö fuu taki soni u lobi otowan, nöö ee i lobi wan sëmbë joo ta hoi pasensi dëën e. Joo ta fii ku ën. Ee i lobi wan sëmbë, ja o ta haun ku ën. Ee i lobi wan sëmbë, ja o ta njan buka ta taki soni ta tuwë dëën. Ja o mbei i seei hei dëën. 5 Ee i lobi wan sëmbë, ja o ta du fanafiti soni ku ën. Ja o ta suku bunu fii seei wanwan nöö a kaba, ma joo ta suku bunu fii ku ën tuu. Ee i lobi wan sëmbë, hati fii an o ta boonu ku ën hesihesi, nöö ja o ta hoi ën a bëë tu. 6 Ee i lobi wan sëmbë, nöö ja o ta abi piizii ku hogi du fëën möönsö, ma te a ta du soni a pasi, nöö joo wai. 7 Ee i lobi wan sëmbë, joo ta tjubi ën fu an kisi sen a lanti. Joo ta suku di bunu pisi fëën nöömö. Joo a' di mëni taa na sö nöö a o dë, te wan ten seei a o ko bunu nöömö. Ja o lasi hati nëën möönsö. 8 Nöö di soni de kai lobi, hën an o kaba a mundu möönsö e. Ma di soni de kai kisi fan a di Akaa u Gadu konda da sëmbë, di dë sa kaba. Söseei taki a oto töngö sa kaba tu. Di köni fii ko sabi dee tjubitjubi soni u Gadu, wan daka hënseei o kaba tu. 9 Biga wë fa u ta sabi soni a goonliba aki, nöö wan pikiwan nöö wë u ta sabi e. Fa u ta kisi fan a Gadu ta konda da sëmbë aki, wan piki pisi fëën nöö wë u ta kisi. 10 Ma nöö te di tuutuu soni ko ku telu kaa, nöö dee hafuhafu soni aki tuu o kaba këëë. 11 A dë leti kuma di mi bi dë piki mii, nöö mi bi ta fan kuma wan piki mii. Sö nöö fusutan u mi bi dë, kuma wan piki mii. Sö mi bi ta pakisei soni. Ma nöö di mi ko gaangaan sëmbë kaa, nöö mi kaba ku piki mii fasi. 12 Nöö söseei fa u dë aki, wa ta si soni limbolimbo eti e, ma u ta si soni vitiviti sö. Ma a bakaten woo ko ta si soni gbegedee kuma u dë fesi ku fesi. Fa mi dë aki, wan piki soni sö nöö mi sabi, ma bakaten mi o ko sabi soni limbolimbo, leti kumafa Gadu seei sabi mi kaa. 13 Wë nöö da sö e, dee sëmbë. De dii soni aki an o kaba a mundu möönsö: di biibi a Gadu, ku di mëni u abi a dee paamusi fëën, ku lobi. Ma nöö lobi, hën da mama u de tuu.

1 Kolenti 14

1 Wë nöö dee sëmbë o, un musu biinga fuun feni di lö lobi dë e, söseei un musu hangi fuun feni dee köni dee di Akaa u Gadu ta paati. Ma di fii kë möön taanga, hën da fii ta kisi buka a di Akaa u Gadu fii konda da sëmbë. 2 Biga di sëmbë di ta fan a wan töngö di di Akaa u Gadu ta dëën, nöö hën an ta fan ku libisëmbë, ma ku Gadu wanwan a ta fan. Biga wë sëmbë an ta fusutan andi a ta taki. Ku di akaa fëën a ta konda gaan tjubitjubi soni u Gadu. 3 Ma nöö di sëmbë di ta kisi buka a di Akaa u Gadu ta konda da sëmbë, nöö hën ta heepi de u de go a fesi. A ta da de degihati ku kötöhati tuu. 4 Di sëmbë di ta fan a wan oto töngö di di Akaa ta dëën, nöö hën wanwan nöö ta feni heepi a di biibi. Ma di sëmbë di ta kisi buka a di Akaa u Gadu, nöö hën ta heepi dee otowan fëën u de ko a fesi. 5 Wë nöö mi bi sa kë fuun tuu sa feni di köni u di Akaa fuun sa fan oto töngö, ma a bi sa möön bunu da mi fuun tuu feni di köni fuun ta kisi buka nëën ta konda da sëmbë. Wë biga di sëmbë di ta kisi buka a Gadu, hën u ta kai gaan soni möön dee sëmbë dee ta fan a oto töngö di sëmbë an ta fusutan, boiti ee sëmbë dë ta puu dee fan da sëmbë u de fusutëën. 6 Wë dee sëmbë, kumafa u dë aki, nöö ee hën mi ko a unu ko ta fan a oto töngö söndö un saandi mi ta fan, nöö un heepi seei mi tja ko da unu baa? An bi möön bunu mi ko konda wan soni di Gadu mbei mi ko sabi nö, ee nasö mi taki wan soni da unu di wan bi sabi? Ee nasö mi da unu wan buka di mi kisi a Gadu u mi da unu, ee nasö mi lei unu soni u di Buka fëën möön fini. 7 A dë kuma dee peipei soni de ta pëë te de ta kanda a di goonliba aki, kuma foloiti ee nasö benta. Ee de an ta naki ën limbolimbo, nöö unfa i sa sabi un kanda de kë kanda? 8 Söseei tu, te dee sodati o go a feti, nöö ee di tutu an piki a di fasi, nöö unfa de o du seeka u de hopo go a feti? 9 Wë nöö söseei soni sa waka ku unu tu. Ee i ta fan wan oto töngö di sëmbë an ta fusutan, nöö a dë leti kuma i ta fan tuwë go a mundu dë nöö. 10 Biga fa u dë a di goonliba aki, sömëni pei töngö dë, nöö hii de tuu dë u sëmbë sa fusutan. 11 Ma nöö ee mi ku wan sëmbë miti nöö ma sabi di töngö u di sëmbë, nöö ee a ta fan nöö ma o fusutan andi a ta taki. Nöö u ko dë kuma oto sëmbë ku oto sëmbë da u seei. 12 Wë nöö sö a dë ku unu tu e. Nöö fëën mbei fa un ta suku dee köni u di Akaa u Gadu gaanfa naandë, nöö be un suku dee köni dee sa heepi dee sëmbë dee dë a di biibi u de ko a fesi e. 13 Hën mbei ee wan sëmbë ta fan a wan töngö di sëmbë an ta jei, nöö a musu begi Gadu fu Gadu musu dëën köni faa musu sa puu di fan be sëmbë sa fusutëën. 14 Biga wë ee mi ta begi a wan töngö di sëmbë an ta jei, nöö di akaa u mi ta begi Gadu tuu, ma miseei ma ta fusutan. 15 Wë nöö unfa a musu dë? Wë a musu dë sö taa mi akaa o begi, ma miseei o begi ku mi fusutan tu. Nöö söseei mi akaa o kanda, ma mi o kanda be sëmbë sa fusutan mi tu. 16 Ee nasö, te mi akaa ta gafa Gadu, nöö dee sëmbë dee dë sindosindo dë, de an o fusutan di soni kaba eti. Nöö unfa de o sa du nama ku mi fuu gafa Gadu makandi? Biga de an saandi mi ta taki. 17 A kandë mi ta gafa Gadu tuu, ma tökuseei an ta tja heepi ko da otowan. 18 Nöö mi ta da Gadu tangi fu di mi ta taki a töngö möön hii unu tuu. 19 Ma tökuseei te mi dë a dee biibima dendu, a möön bëtë mi fan feifi wöutu di sëmbë sa fusutan fu de lei soni nëën, möön leki mi fan teni dusu wöutu di na wan sëmbë sa fusutan. 20 Wë nöö dee sëmbë u mi dë, un disa u pakisei soni kuma piki mii e. A dë sö tuu taa a di së u sabi hogi un musu dë kuma piki mii, ma a di së u pakisei soni, nöö un musu dë gaangaan sëmbë. 21 Biga wë a Gadu Buku a sikifi sö taa, Masa Gadu taki taa: Mi o manda oto köndë sëmbë ko fan ku dee sëmbë aki. Mi o manda sëmbë ko di sa fan ku de a oto töngö tu, ma tökuseei de an o kë piki möönsö. 22 Wë nöö sö a dë taa di taki a oto töngö, a dë wan maaka da dee sëmbë dee an ta biibi, u de sa biibi ˻Ma fa un ta du ën tjika dë, nöö an ta heepi möön e.˼ Biga wë ee hii di keiki ko makandi a wan kamian, hën de tuu bigi ta fan a oto töngö di sëmbë an ta jei, nöö unfa i mëni? Ee wan sëmbë dë a di keiki an ta fusutan di soni, ee nasö wan sëmbë ko dë di an bi ta biibi seei, nöö hën a jei un ta taki a oto töngö wajawaja sö, nöö na a o taa hedi fuunu poi nö? Ma di kisi fan a di Akaa u Gadu dë wan oto soni. A dë wan soni u tja sëmbë ko a limbo u si ambë kë biibi Gadu. 24 Biga fa un ta ko makandi dë, nöö ee un tuu ta kisi fan a di Akaa u Gadu ta konda fu sëmbë musu jei limbolimbo ˻nöö a o dë wan bunu soni. Biga˼ ee sëmbë dë a unu mindi dë di an fusutan soni kaba eti, ee nasö wan sëmbë ko dë an bi ta biibi seei, nöö hën a jei di buka limbolimbo dë, nöö a o ko si gbegedee fa a dë takulibima a Gadu wojo tjika. 25 Hii dee fan dee a jei dë tuu o tja dee tjubitjubi soni bi dë nëën hati ko a döö. Nöö a o kai ku fesi a goon begi Gadu, nöö a o piki taa Gadu dë a unu mindi tuutuu. 26 Wë nöö unfa a musu dë, dee sëmbë? Wë te un ko makandi, nöö hiniwan sëmbë o abi ën soni faa du. Wan sëmbë o abi kanda faa kanda. Di otowan o abi wan soni di a kë lei sëmbë. Wan sëmbë o abi wan soni di Gadu tja ko a limbo dëën faa musu taki. Di otowan o kisi wan fan faa fan a oto töngö, nöö di otowan o puu di fan dë da otowan. Ma hii dee soni dë tuu musu waka u dee biibima dee sai dë musu feni heepi a de e. 27 Nöö ee sëmbë sai dë ta fan a oto töngö, nöö be tu ee nasö dii nöö musu sa fan, ma de musu fan oto a oto baka. Nöö sëmbë musu dë di sa puu di fan da dee otowan. 28 Ma ee sëmbë an sai dë u puu ën, nöö ja musu fan a di lö ko makandi dë, ma i sa begi Gadu i wanwan a i hati. 29 Söseei a dë ku dee sëmbë dee ta kisi fan a di Akaa u Gadu ta konda da sëmbë tu. Tu ee nasö dii sa fan, ma oto a oto baka. Nöö dee oto sëmbë a keiki dë, de musu ta wegi dee soni de ta taki dë luku ˻ee a Gadu dee fan dë ta kumutu tuu˼. 30 Ma ee wan sëmbë bi ta fan, nöö wan oto sëmbë sai dë sindosindo nöö hën Gadu dëën wan buka faa taki, nöö di fosu sëmbë di bi seti fan dë musu kabuka be di otowan fan. 31 Un dee sëmbë ta kisi fan a di Akaa u Gadu tuu sa fan e, ma un musu fan oto a oto baka fu hii sëmbë musu lei soni fu de feni degihati. 32 Biga wë dee sëmbë dee ta kisi fan a di Akaa u Gadu, nöö di fan an ta ko a de ku duwengi, ma a ta ko a de u de sa tii deseei ku ën kumafa a fiti. 33 Biga Gadu an dë wan Gadu ta du soni fanjanfanjan e, ma a dë wan Gadu di ta tii soni tololoo a pasi. Söö. Nöö leti kumafa a dë a dee keiki u dee biibima a dee kamiankamian, nöö söseei a musu dë a unu tu. 34 Hën da dee mujëë fuunu an musu ta fan a di keiki dendu. Biga de aan pasi u de ta fan a sö wan fasi, ma de musu saka deseei kumafa di wëti u Gadu taki. 35 Ee de kë hakisi wan soni, nöö be de hakisi de manu a wosu. Biga wë an fiti sö u dee mujëë musu ta fan a di keiki dendu. 36 Söö. Wë nöö unfa un pakisei u dee soni mi taki aki, dee sëmbë? Un ta mëni taa a unu di buka u Gadu kumutu paaja go a dee oto kamian nö? Naa a unu wanwan nöö a ko nö? 37 Ee wan sëmbë i ta mëni taa di Akaa u Masa Gadu da i di köni fii kisi fan nëën ta konda da sëmbë, ee nasö a da i wan oto köni, nöö sö wan sëmbë musu sabi taa Gadu buka hën mi ta sikifi aki. 38 Ma ee wan sëmbë an kë piki di buka aki, nöö oto sëmbë an musu piki ën buka tu. 39 Wë nöö sö a dë e, dee sëmbë. Un musu kë di köni di di Akaa u Gadu ta da sëmbë fu de ta kisi fan nëën ta konda da oto sëmbë. Ma wan musu tapa dee sëmbë dee ta fan a oto töngö e. 40 Ma be hii soni waka ku lesipeki fasi kumafa a fiti.

1 Kolenti 15

1 Söö. Wë dee sëmbë u mi dë, wë mi kë toona konda di Buka u Masa Gadu da unu wan pasi möön, di i si mi bi konda da unu a fesi kaa. Fa mi bi kondëën da unu dë, nöö un bi piki ën tei te nöö un dë ku ën seei gingin. 2 Nöö ee un ta hoi ën sö nöömö kumafa mi kondëën da unu dë, nöö hën da un kumutu a dee hogilibi fuunu basu feni libi a Gadu. Ma ee un disëën go ta piki oto buka, nöö di Buka un bi jei a mi dë aan heepi da unu möön e. 3 Biga wë dee soni miseei bi jei, nöö deseei mi toona konda da unu, nöö de da dee möön gaan pisi u di biibi fuu. Nöö di fosu wan, hën da ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë u dee hogi du fuu hedi, leti kumafa de sikifi ën a Gadu Buku a fesi kaa. 4 Nöö di u tu, nöö hën da de bei ën. Nöö di u dii, hën da a di u dii daka dendu hën Gadu weki ën puu a dëdë, kumafa de bi sikifi ën buta a Gadu Buku a fesi tu. 5 Nöö di a weki hopo, nöö hën a ko a Petuisi be a si ën. Hën a baka u di dë, hën a ko a dee oto tjabukama fëën dee ku ën bi ta libi makandi, be de si ën tu. 6 Nöö a baka u di dë, hën a ko a möön hia möön feifi höndö u dee biibima. De tuu si ën ka de bi dë makandi a wan kamian. Sömëni u dee biibima naandë lasi libi kaa, ma gaan së u de dë a libi eti. 7 Nöö baka u di dë, hën a ko a Jakobosi be a si ën tu. Nöö hën a toona go a dee tjabukama fëën möön, dee de ta kai apösutu, be de tuu si ën. 8 Tee kaba fëën, hën a ko a mi tu. Biga mi da di lasiti wan u dee apösutu di si ën. Hën i si miseei ko a di wooko vau sö kuma wan mii de pai bifö ten fëën kisi. 9 Biga wë fa mi dë aki mi dë di möön lagi wan a dee tjabukama u Masa Jesosi mindi. Ma bumbuu tjika u de kai mi wan tjabukama fëën seei, biga mi bi du hogi ku dee biibima u Gadu a fesi. 10 Ma fu di Gadu abi gaan bunuhati, hën mbei i si mi ko dë di sëmbë di i si mi dë tide aki. Nöö di bunuhati u Gadu dë, an dë taa an tja heepi ko e. A tja heepi ko gbolo. Biga wë mi ta wooko taanga möön dee otowan tuu, ma nöö na miseei ta wooko di wooko sö e. Masa Gadu wë ta wooko a mi sö ku ën bunuhati. 11 Ma boiti u di dë, ee mi, ee nasö dee otowan, u tuu ta konda di wan seei soni da unu ˻taa Masa Gadu weki Masa Jesosi a dëdë˼. Hën nöö u bi konda, nöö hën nöö un bi piki tu. 12 Wë nöö unfa a waka so fuunu sai dë ta fia taa te wan sëmbë dëdë an o sa weki baka, hii fa u bi konda da unu kaa taa Masa Jesosi Keesitu weki baka a dëdë. 13 Biga wë ee a dë sö taa dëdë sëmbë an o weki a dëdë, nöö hën da ˻Jesosi˼ Keesitu seei an bi weki baka a dëdë tu. 14 Nöö ee an bi weki baka a dëdë, nöö hën da di buka fëën u ta konda aki dë wan sösö soni, söseei di biibi fuunu dë wan sösö soni tu. 15 Ma na di dë nöö e, ma hën da u seei ta mindi soni da Gadu tu, fu di u ta konda taa a weki baka. Biga wë ee sëmbë an sa weki baka a dëdë, nöö da Gadu an bi weki Masa Jesosi a dëdë tu. 16 Biga wë ee sëmbë an o weki baka a dëdë, nöö hën da ˻Masa Jesosi˼ Keesitu seei an bi weki a dëdë tu. 17 Nöö ee an bi weki baka, nöö di biibi un ta biibi dë dë wan gaan kaba a sösö soni. Hën da un dë a dee hogi du fuunu basu eti. 18 Nöö hën da dee sëmbë dee nama ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ma de dëdë kaa, nöö deseei lasi tu. 19 Nöö hën da fa u hai kumutu disa hii soni u köndë ko ta biibi a ˻Jesosi˼ Keesitu liba aki, nöö ee te u dëdë nöö a kaba, nöö hën da u ko dë dee möön gaan hogihedima u mundu. 20 Ma an dë sö e, dee sëmbë. Keesitu weki baka a dëdë tuu. U hii dee sëmbë dee bi dëdë kaa, nöö hën da di fosu wan di weki baka ˻fu an dëdë möön˼. 21 Biga leti kumafa i si a dë taa wan libisëmbë ˻bi booko Gadu wëti hën a˼ tja dëdë ko ta kii hii sëmbë, nöö söseei di wan Libisëmbë di hoi Gadu wëti dë tja weki baka a dëdë ko dou a hii sëmbë tu. 22 Nöö leti kumafa hii sëmbë musu dëdë fu di de da bakamii u Adam, nöö söseei dee sëmbë u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu o toona weki baka a dëdë tu fu de feni libi, fu di de dë sëmbë u Masa Jesosi. 23 Ma nöö hiniwan sëmbë abi ën leti juu faa weki baka e. Nöö di fosu wan, hën da ˻Jesosi˼ Keesitu, nöö baka fëën te a o toona ko a goonliba, nöö dee sëmbë fëën. 24 Baka u di dë, nöö Masa Jesosi o kaba ku hii dee takima ku dee hedima, ku dee soni abi makiti a goonliba aki ku mundu ala tuu fiaa. Nöö di kaba juu u di ten u dë aki o dou awaa, nöö Masa Jesosi o toona da hën Tata di könubangi. 25 Biga Masa Jesosi hën o dë könu a di ten dë. Nöö a o dë könu fu te kisi di juu Masa Gadu buta hii dee feantima fëën tuu nëën basufutu, 26 tee kisi ku di dëdë di ta kii u aki tuu, di da di kaba lasiti felantima. 27 Biga a sikifi a Gadu Buku taa: “A buta hii soni nëën basufutu.” Ma fa a taa “hii soni” dë, hën da hii soni ma boiti Masa Gadu. Biga Masa Gadu seei hën buta dee soni a Masa Jesosi basu. 28 Ma te a kaba u buta hii soni nëën basu kaa, nöö di Womi Mii fëën seei o toona sakëën seei nëën Tata basu, fu hën Tata musu dë di kaba Takima u Mundu. 29 Ma ee a dë sö tuutuu taa te sëmbë dëdë de an o weki baka a dëdë, wë nöö dee sëmbë dee ta tei dopu a dee dëdë sëmbë kamian wë? Faandi mbei de ta du di lö soni dë? Nöö andi a o heepi de? 30 Wë nöö u seei tu, ee di weki baka a dëdë an dë, nöö faandi mbei u ta buta u seei a dëdë ku libi maun hiniwan juu u di buka dë hedi? 31 Sö u ta libi tuu, dee sëmbë. Mi sa djula u di dë leti kumafa mi ta njan buka u di waka un ta waka a Masa Jesosi Keesitu baka. 32 Biga di mi bi dë a Efeise köndë, de bi dë a mi baka kuma takumbeti. Nöö ee di weki baka a dëdë an dë, nöö andi seepi di soni dë o heepi mi möönsö, ee bunu u di goonliba aki nöö mi ta suku? Aan heepi e. Nöö ee sëmbë an sa weki baka a dëdë nöö un boo bia ta njan ta bebe ta libi kumafa u kë, biga amanjan te u dëdë nöö kaba u kaba. 33 Ma na sö a dë e, dee sëmbë. Na mbei sëmbë ganjan unu seei. Poipoi sëmbë ta poi bumbuu sëmbë. 34 Nöö un bia kumutu disa di wisiwasi pakisei dë, nöö un ko ta libi wan leti libi a Gadu wojo. Un musu kaba ku dee hogi du fuunu. Biga sëmbë dë eti a unu mindi naandë dee an sabi wan wojo soni u Gadu. Nöö fa mi ta taki aki, nöö sen musu kisi unu e, dee sëmbë. 35 Ma sonte wan sëmbë sa hakisi taa: “Wë unfa sëmbë sa weki baka a dëdë? Unfa sinkii fëën o dë?” 36 Dee sëmbë, di hakisi dë a dë wan sösö hakisi e. Biga wë luku dee soni i ta paandi. De an musu dëdë pondi bifö de toona nasi ko a libi nö? 37 Nöö dee sii i ta paandi naandë, na de da di pau eti e. Ma de dë böngö nöö, di de ta paandi. A kandë alisi ˻ee pinda˼ ee nasö hiniwan sootu pei soni böngö, 38 ma Gadu hën ta toona dëën wan hii oto sinkii kumafa a kë, hiniwan sii ku fëën sinkii. 39 Sö Gadu ta mbei soni peipei. Biga luku dee sinkii u dee libilibi soni, de an dë di wan fasi e. Libisëmbë sinkii dë wan fasi. Mbeti dë wan oto fasi. Fou dë wan oto fasi. Fisi dë wan oto fasi. 40 Söseei dee soni dë a liba ala tooka ku dee u goon aki tu. Di waiti u dee soni ala ku dee u goon aki an dë di wan. 41 Biga sonu abi ën fasi faa ta sëndë. Libawojo abi fëën sëndë. Söseei dee teeja abi u de sëndë, nöö dee sëndë u de an dë wan fasi, de tooka ku de na de. 42 Wë nöö sö nöö di weki baka a dëdë o dë tu e. Di sinkii de ta tja go bei dë, a dë wan sinkii di dëdë ta poi nöö. Ma di sinkii di o toona weki dë, hën an dë soni di o dëdë poi möönsö. 43 Di de bei dë, hën a dë wan kaba a sösö soni, ma fa a o toona weki ko dë, nöö a o dë wan gaan waiti soni. A bi dë wan suwakisuwaki sinkii nöö, ma te a weki baka a o dë ku kaakiti seei. 44 Wan sinkii u goonliba hën de tja go bei dë, ma fa a o weki baka dë nöö a o dë wan sinkii a di fasi faa sa libi a Masa Gadu Köndë. Söö. Wë leti kumafa u abi wan sinkii fuu libi a di goonliba aki, nöö söseei woo abi wan sinkii fuu libi a Gadu Köndë ala tu. 45 A o pasa leti kumafa a sikifi a Masa Gadu Buku kaa, u di sëmbë di mbei libisëmbë böngö. A taa: “Gadu mbei Adam te a kaba, ˻hën a böö nëën nusu˼ hën a kisi libi.” Ma di Sëmbë di ta mbei dee böngö u Gadu Köndë ala, hën de ta kai di u tu Adam. ˻Hën da Masa Jesosi.˼ Hën feni wan oto pei sinkii ˻di Gadu weki ën baka a dëdë˼ nöö ku ën a dë a Gadu Köndë ala ta da u libi. 46 Ma di sinkii u Gadu Köndë nëën fosu bi dë e. Di u goonliba fosu bi dë. A baka ufö di u Gadu Köndë ko. 47 Nöö di fosu sëmbë mbei ku di doti u di goonliba aki. Ma nöö di u mbei tu sëmbë kumutu a Gadu Köndë. 48 Nöö di fasi u sinkii di di fosu libisëmbë u goonliba aki bi abi, hën di wan seei fasi dë nöö dee sëmbë u goonliba aki abi te tide eti. Nöö söseei di fasi u sinkii di di fosu Sëmbë u Gadu Köndë abi, nöö hën di wan seei fasi u sinkii dee sëmbë u Gadu Köndë o abi tu. 49 Nöö leti kumafa u dë aki u abi di wan sinkii kumafa di fosu sëmbë u goonliba bi abi, nöö söseei wan daka woo ko abi di wan sinkii kumafa di fosu sëmbë u Gadu Köndë abi. 50 Ma nöö mi kë taki wan soni aki da unu, dee sëmbë. Mi taki e, taa dee sinkii fuu dee dë ku buuu u go dëdë poi aki, de an o sa go a Gadu Köndë söndö tooka e. Biga dee soni dee dë u poi kaba a sösö an o sa go ka soni an o poi kaba a sösö möönsö. 51 Nöö un haika, mi o taki wan gaan tjubitjubi soni da unu aki. Mi taki e, na hii u tuu o dëdë bifö di kaba juu dou e. Ma te di juu dou di tutu böö kaa, nöö wantewante bifö i mëni, nöö Gadu o tooka di sinkii fuu. A o da u wan sinkii di an sa poi kaba a sösö möönsö. Nöö dee biibima dee bi dëdë, de o weki toona ko dë ku libi ku di njunjun sinkii dë. Nöö söseei u dee biibima dee o dë ku libi eti, nöö u seei o tooka ko abi di njunjun sinkii dë tu. Nöö sö a o pasa e, dee sëmbë. 53 Biga wë di sinkii fuu di o dëdë poi kaba a sösö aki, a musu tooka ko wan hii oto pei sinkii di an o sa dëdë poi möönsö. 54 Nöö te a pasa sö kaa, nöö a o kai ku di soni de sikifi a Gadu Buka taa: Di wini Gadu wini, hën kaba dëdë a sösö kuma a guli ën wiöö! 55 Nöö hën a sikifi möön taa: Wë Dëdë oo, andi seei i wini? Naasë di poosian fii dë möön? 56 Biga di poosian u dëdë, nöö hën da di sitaafu di u bi o kisi a baka u dee hogi du fuu hedi. Nöö di soni mbei u bi o kisi sitaafu, biga wa hoi dee wëti dee Gadu buta da u. 57 Ma nöö gaantangi u Gadu di a mbei Masa Jesosi Keesitu wini hii dee lö soni dë tuu da u. 58 Wë da sö a dë, un dee lobi sëmbë u mi naandë, un musu tan gingin a di biibi un ta biibi Masa Jesosi dë. Wan musu disa möönsö. Un musu ta biinga hiniwanten a di wooko u Masa, biga i sabi taa di wooko i ta wooko da Masa dë an dë u sösö.

1 Kolenti 16

1 Söö. Wë nöö, dee sëmbë, a di së u di möni di woon pii manda go da dee sëmbë u Masa Jesosi ˻a Jelusalen˼, nöö un musu du ën leti kumafa mi fan ku dee biibima a di pisiwata u Galasia a dee keikikeiki u de taa, 2 hiniwan sonde un musu pii möni buta a wan së. Hiniwan sëmbë sa da kumafa a ta kisi. Nöö sö un musu zuntëën buta dë fu te mi ko nöö an o dë fuun ta biinga ta pii möön. 3 Nöö un musu suku wanlö sëmbë buta dë, dee un ta futoou. Nöö te mi ko, nöö mi o sikifi pampia da de u de tja di möni go da dee sëmbë a Jelusalen. 4 Nöö ee a dë taa miseei musu go tu, nöö mi o tja de go. 5 Nöö mi o ko a unu nöömö e, dee sëmbë. Ma te mi o ko, nöö mi o latja pasa a di pisiwata u Masadonia ˻go haika dee sëmbë ala pala sö ufö˼. 6 Biga wë te mi ko, mi a' di pakisei taa mi o tan ku unu naandë wan hii pisiten. A kandë mi sa sai dë te di kötö ten pasa seei. Nöö bakaten un sa heepi mi seeka fu mi sa go a dee kamian ka mi nango. 7 Biga ma kë ko da unu odi vaavaa sö nöö mi pasa, ma mi kë dë ku unu wan hii pisiten, ee Gadu da mi pasi. 8 Ma nöö mi o dë a Efeise aki pasa Pensiti e. 9 Biga wë mi ta feni wooko aki te a hia, sëmbë ta piki di buka mi ta konda da de. Ma söseei feanti dë aki te a hia tu, ta mbei möiti u tapa mi. 10 Wë nöö ee un si Timoteo ko a unu ala, nöö un kisi ën a wan fasi faa sa fii bunu e, biga hënseei dë a di wooko u Masa leti kuma mi seei. 11 Hën mbei na wan sëmbë musu sösö ën, ma un musu butëën a pasi ku piizii be a toona ko a mi aki. Biga mi dë aki ta luku hën ku dee oto biibima u de ko a mi. 12 Ma nöö u baaa Apolo, mi kë un sabi taa mi bi begi ën fu hën ku dee otowan fuu musu ko a unu, ma nöö an bi kë ko eti. Ma te a feni pasi, nöö a o ko. 13 Nöö mi taki e, dee sëmbë, be un ta dë setiseti hiniwan juu fu soni an puu unu a pasi. Un musu dë gingin a di biibi un ta biibi Masa dë. Söseei un musu abi degihati ku taihati. 14 Nöö hii dee soni woon ta du kaa, nöö un musu du de fu lobi hedi e, dee sëmbë. 15 Ma nöö mi kë mëmbë unu a wan soni aki, taa dee sëmbë u Sitefanasi wosu dë, de da dee fosu sëmbë u di pisiwata fuunu na Akaja dë dee bi ko a di biibi. Nöö hën de buta deseei fu de musu ta heepi dee oto sëmbë u Gadu. 16 Wë nöö fëën mbei mi ta begi unu gaantangi be un ta piki dee lö sëmbë dë buka a soni, ku dee otowan dee ta wooko taanga da Masa a unu ala. 17 Nöö mi wai tuutuu u di Sitefanasi ku Folunatusi ku Akaikusi bi ko a mi aki. Biga de bi heepi mi leti kumafa unu bi o heepi mi. 18 De da mi degihati aki seei, leti kumafa de bi da unu hati ala tu. Nöö sö wanlö sëmbë un musu tei de u gaan soni e. 19 Da sö u taki e, dee sëmbë. Dee biibima dee dë a dee keikikeiki u di pisiwata u Asia aki tuu manda gaan odi da unu taa de dë. Akila ku Pesila seepi manda gaan odi da unu tu a di në u Masa. Nöö dee biibima dee ta ko hoi keiki a de wosu manda gaan odi da unu tu, 20 ku hii dee oto biibima fuu aki tuu manda gaan odi da unu. Nöö te woon da unu seei odi, nöö un baasa unu seei ku limbo hati e. 21 Nöö mi Paulosu seepi ta sikifi di lasiti pisi u di biifi aki ku mi seepi maun ta manda gaan odi da unu. 22 Ee wan sëmbë an lobi Masa Jesosi Keesitu, nöö di siba u Gadu musu kisi ën e. Ma u dee sëmbë dee lobi ën, u ta bai taa: “Ko o, Masa.” 23 Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku ën bunuhati e. 24 Fa mi ta manda di biifi aki da unu, dee sëmbë, nöö mi lobi unu e, fu di mi ku unu tuu nama ku Masa Jesosi Keesitu. ˻Na soni möönsö e. Mi, Paulosu, manda gaan odi da unu. A tan sö.˼

2 Kolenti 1

1 Wë un dee biibima u Masa Jesosi dee dë a Kolenti dë, mi Paulosu ta manda gaan odi da unu e. ˻Leti kumafa un sabi kaa,˼ mi dë wan u dee tjabukama u Jesosi Keesitu de ta kai apösutu, nöö Gadu seepi tei mi buta sö e. Wë nöö fa mi ta sikifi di pampia aki, nöö mi ku Timoteo nöö sö u ta sikifi ën makandi. U ta mbei ën manda da unu ku hii dee oto biibima dee dë a di pisiwata fu Akaja naandë te lontu dou, 2 taa Masa Gadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku de bunuhati. De musu da unu böö. 3 Wë dee sëmbë o, u ta da Masa Gadu tangi e, di dë di Gadu u Masa Jesosi Keesitu ku ën Tata tuu. Hën në wë u ta hopo e. Hën seei da u Tata tu, nöö a abi tjalihati fuu. Nëën hii kötöhati ta kumutu. 4 Fa dee hia sitaafu ta miti u a di goonliba aki, nöö Gadu hën ta heepi u fuu feni kötöhati e, dee sëmbë. Nöö di soni mbei a du ën sö, fuu sa toona kötö dee sëmbë hati dee ta tja sitaafu tu. Leti kumafa a bi heepi u, nöö sö u seei sa heepi de tu fu de feni kötöhati. 5 Wë biga fa u dë aki nöö u ta tja fuka te a hia u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu hedi e. Ma nöö leti kumafa dee fuka ta hia, nöö sö di kötöhati di u ta feni a Masa Jesosi ta hia tu. 6 Ma nöö dee sitaafu i si u ta tja aki, nöö de dë fuunu hedi wë e, dee sëmbë, fuun jei fa Gadu ta heepi sëmbë tjika fu de feni di bunu fëën. Biga fa Gadu ta kötö u hati aki, nöö söseei woo sa toona kötö unu hati tu. Nöö te hati fuunu ko kötö kaa, nöö woon abi taihati fuun sa tja dee sitaafu go dou, leti kumafa u seei ta tja de aki. 7 Nöö fëën mbei wa ta panta da unu e. Biga u sabi taa leti kumafa un ta tja dee sitaafu kuma u dë, nöö söseei un ta feni kötöhati kuma u tu. 8 Söö. Wë nöö dee sëmbë, u kë konda da unu taa dee sitaafu dee u tja a di ten u bi dë na Asia Köndë dë, nöö de bi hebi da u tee kuma wa bi sa tjëën. U bi fëëë seei tee u bi mëni taa de bi o kii u. 9 Tuu e, dee sëmbë. Wë biga u bi ta fii a u hati kaa taa woo dëdë. Wë ma tökuseei, sö nöö a bi musu waka fuu musu puu pakisei a u seei taa wa sa heepi u seei, ma Gadu nöö u musu futoou taa hën nöö sa heepi u. Nöö a sa heepi u tuu, dee sëmbë, biga hën ta weki sëmbë puu a dëdë. 10 Nöö sö a heepi u puu u a di hogi dëdë naandë e, nöö u ta futoou ën taa sö a o ta heepi u nöömö. 11 Nöö unu seei musu ta heepi u ku dee begi fuunu tu e. Wë biga ee hia sëmbë ta begi, nöö te Gadu piki ku di bunuhati fëën manda di heepi ko da u kaa, nöö hia sëmbë o dë u dëën tangi tu. 12 ˻Wë nöö, dee sëmbë, mi kë taki soni u di fa ma bi ko haika unu möön kumafa mi bi taki. Wë un sabi ën bunu taa˼ u abi wan soni fuu sa hëngi nëën liba njan buka wan piki wan e. Hën da wa ta libi ku ganjan. Biga wë u hati seepi ta piki u taa wa ta ganjan sëmbë e. Hii kamian ka u ta waka ta lontu kaa, nöö u ta tja u seei a wan limbo fasi fu di u dë sëmbë u Gadu. Wë ee ku oto sëmbë u ta libi sö, nöö ku unu wë? Na möönsö nö? Nöö fa u ta libi aki, na ku di köni u libisëmbë u ta libi sö e. Nönö. Ma a Gadu nöö u ta hëngi taa hën o heepi u ku ën bunuhati. 13 Te kisi dee biifi u ta sikifi ta manda da unu seei, wa ta sikifi de ku hebi wöutu a könima fasi te wan sa fusutan de e. Nönö. Ma de sikifi fuun sa fusutan de gbelingbelin seei. 14 Nöö söseei un ta fusutan di libi fuu wan pikiwan tu. Ma nöö u kë fuun sa ko fusutëën ku telu. Biga ee a waka sö, nöö te Masa Jesosi toona ko a di goonliba aki, nöö woon njan buka da u leti kumafa u seepi o njan buka da unu tu. 15 ˻Ma fuu toona go a di taki,˼ di mi sabi taa mi ku unu dë bunu sö kaa, nöö hën mbei mi bi pakisei taa mi o ko luku unu tu pasi. 16 Biga wë a unu naandë fosu mi bi o ko bifö mi bi o pasa ko a Masadonia Köndë aki. Nöö te mi toona, nöö mi bi o ko fika a unu dë möön wan pisiten, fuun sa buta mi a pasi fu mi go a Judea. Nöö hën da un bi o feni di bunu dë tu pasi. 17 ˻Ma nöö fa mi pakisei dë, nöö di soni an waka kumafa mi bi kë möön.˼ Wë di an waka sö, nöö unfa un mëni? Un tei mi u ganjansëmbëma nö, kuma wan sëmbë di taki sö tide, nöö amanjan a bia taki oto soni? Ma na sö mi dë e, dee sëmbë. Nönö. 18 Ma leti kumafa i si un sa futoou Masa Gadu, nöö söseei un sa futoou u tu. Te u taki aai, nöö a tan aai. Te u taa nönö, nöö a tan nönö. Wa o ganjan unu. 19 Biga mi ku Timoteo ku Silasi, soni u Jesosi Keesitu di Womi Mii u Gadu u ta konda, nöö ganjan an dë nëën möönsö. Ma hii soni di a ta taki nöö a tan sö kaa e. 20 Fa Masa Gadu sai dë, a paamusi u sömëni soni, nöö u ta feni de tuu nöömö biga Masa Jesosi hën ta tja de ko da u. Hën mbei u ta bai Gadu në ˻nöö hën mbei u seei wa ta ganjan sëmbë tu˼. 21 Wë di Gadu u ta taki aki, hën ta heepi mi ku unu tuu fuu sa tan gingin a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu e. Biga hënseei tei u buta apaiti fuu dë futuboi fëën, 22 nöö hën a buta di Akaa fëën a u hati kuma wan sitampu taa u da sëmbë fëën seei vö. Nöö a dë di maaka tu, taa te di juu dou nöö woo feni hii dee soni tuu dee Gadu abi faa da u. ˻Nöö fa u ku ën nama tjika aki, nöö u sa ganjan unu nö, dee sëmbë?˼ 23 Wë nöö Gadu seepi dë kotoigima u mi e, taa di soni mbei ma ko a unu a Kolenti möön kumafa mi bi taki, a bi dë fu di ma bi kë ko ku hatiboonu a unu liba fu mi musu ta gandji da unu. 24 Fa mi fan dë, dee sëmbë, an dë kuma mi kë buta miseei basi a unu liba ta taki da unu fa un musu biibi möön e, biga un dë gingin a di biibi kaa. Ma heepi nöö mi kë heepi unu fuun sa ta dë waiwai te dou.

2 Kolenti 2

1 Fa i si mi bi pakisei u mi ko luku unu dë, nöö ma bi kë ko fu ko da unu fuka möön e, dee sëmbë. 2 Biga wë ee mi ko da unu fuka, nöö ambë o dë u da mi hati möön? Biga na unu musu dë dee sëmbë ta mbei mi ta wai nö? Awa, unu wë e, dee sëmbë. 3 Wë nöö di ma kë da unu fuka, nöö hën mbei mi mbei di oto pampia manda da unu, fuun musu buta soni tololoo a tatai liba a fesi fu te mi ko nöö mi sa dë waiwai. Nöö mi sabi unu taa ee mi dë waiwai nöö unu seei o dë waiwai tu. Ma ee sö mi musu ko si unu taa un ta libi wan libi di an fiti, nöö un dee sëmbë dee bi musu mbei mi dë waiwai nöö woon mbei mi dë fukafuka. Nöö wai an o dë. 4 Nöö mi kë fuun sabi taa fa mi bi sikifi di pampia dë, nöö ku gaan fuka a hati e, ku wata a wojo seei. Ma na fu da unu fuka mbei mi sikifi ën e, ma mi bi kë lei unu kumafa mi lobi unu tjika. 5 Wë nöö dee sëmbë, un sabi di sëmbë di bi du hogi a unu mindi dë, fa a bi booko unu saka tjika. Nöö sö a booko miseei saka tu e, ma misikuma uun booko saka möön mi gaanfa. Ma nöö fa mi taki soni u di sëmbë dë seei, ma ma kë taki ën nöömö kuma mi ta dëën sitaafu pasa maaka e. 6 Biga di sitaafu di di gaan së fuunu bi sitaafu ën naandë kaa, nöö a tjika. 7 Nöö fëën mbei mi kë fan ku unu taa be un puu ën a bëë e. Nöö un fan ku ën be hati fëën kötö, be an musu dë ku tjali poi tee a lasi hati. 8 Mi begi unu baa, be un lei ën taa un lobi ën eti e. 9 Biga wë fu di soni aki hedi wë mi sikifi di oto pampia manda da unu, fu pooba unu luku ee un ta piki mi buka a hii soni. 10 Nöö ee un tuu puu wan sëmbë a bëë fu wan soni, nöö miseei puu ën a bëë tu e. Biga wë ee a dë u mi puu di sëmbë a bëë nöö mi ta puu ën a bëë waiwai, faa tja heepi ko da unu. Nöö ˻Masa Jesosi˼ Keesitu seei dë kotoigima. 11 Nöö a sö wan fasi u musu libi tu, fu didibi an wini u. Biga u sabi andi dë nëën hati, taa a sai dë ta boi köni faa kisi u. 12 Wë nöö dee sëmbë, mi kë fuun sabi kumafa di waka u mi bi dë. A dë sö taa di mi go dou a Toasi fu mi konda di Bunu Buka u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ala, nöö Gadu bi seeka di soni kaa e. ˻A bi naki dee sëmbë hati seei, biga hia sëmbë bi dë di kë jei di buka. 13 Ma töku hii fa sëmbë kë jei di buka seei,˼ ma hati u mi an bi dë kötökötö biga ma bi si mi mati Titusi naandë ˻fu mi jei fa fuunu˼. Nöö hën wë mi da dee sëmbë adjoisi hën mi pasa go dou a Masadonia aki. 14 Ma nöö gaantangi u Gadu di a ta buta u u ta waka a ˻Jesosi˼ Keesitu baka kuma winima nöömö. Biga a manda u fuu ta konda soni fëën da hii sëmbë, kuma sëmbë ta tja sumëësuti fatu ta paaja a hii kamian. 15 Nöö fa u ta paaja di buka aki, nöö u seei tu ko dë kuma sumëësuti soni di ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ta tjuma da Gadu ta mbei sumuku dëën. Biga hii ka u nango, sëmbë ta jei di buka. Dee sëmbë dee o kumutu a didibi faja ku dee sëmbë dee o go a didibi faja tuu ta jei ën. 16 Nöö dee sëmbë dee o kumutu a didibi faja, nöö u dë wan sumëësuti soni da de tuú, biga u ta tja libi ko. Ma nöö dee sëmbë dee o go a didibi faja, nöö u dë da de kuma wan hogi soni di sa tja dëdë ko da de. Ma nöö fa u ta fan aki, ambë seei fiti u du sö wan wooko baa? 17 Wë a kandë u dee sëmbë aki wë e. Biga u ta konda di Buka u Gadu ku limbohati söndö ganjan. Wa ta suku möni nëën möönsö kuma so sëmbë. Nöö Gadu seei ta si taa u ta du di wooko kuma futoou futuboi u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu di Gadu seei manda.

2 Kolenti 3

1 Ma nöö fa u taki dë, nöö hën da u ta gafa u seei möön nö? Te woo ko a unu, u musu tei pampia a oto sëmbë tja ko, be un jei fa u dë tjabukama tjika nö? Ee nasö u musu tei pampia a unu dë tja go lei sëmbë, be de si fa u ta du di wooko tjika nö? Nönö, di lö pampia dë an dë fanöudu e, dee sëmbë. A kandë otowan sa abi ën fanöudu, ma na u. 2 Biga a u hati nöö unu wë da u pampia kaa e, fu hii sëmbë sa lesi nöö de sabi fa u dë tjabukama u Gadu tjika. 3 Biga di u bi konda di buka u Masa Jesosi da unu dë nöö hën wë un piki ën, nöö fa u dë aki hii sëmbë ta si di libi fuunu ta lesi, kuma wan pampia di Masa Jesosi Keesitu manda da de. Nöö di pampia dë, u seei toona ta tjëën ta paaja tu, biga u ta konda da sëmbë kumafa un ta dini Gadu tjika. Ma nöö di lö pampia u ta taki aki an sikifi ku pëni e, ee nasö a wan linzo sitonu kuma dee wëti Gadu bi da Mosesi. Ma di Akaa u di Gadu di ta libi u teego, hën ta sikifi ën a libisëmbë hati. 4 Wë nöö di soni mbei u abi degihati u gafa u seei sö e, fu di heepi ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ta heepi u ku di wooko fëën. Nöö u ta futoou Gadu taa sö a o ta heepi u nöömö. 5 Biga an dë taa u ta pakisei möönsö taa u seei sa du di wooko e. Ma a Gadu hii di köni ku di kaakiti fuu du di wooko aki tuu ta kumutu. 6 Hën seei ta heepi u mbei u sa ta tja di Njunjun Buka di a mbei ku libisëmbë aki ta paaja da lanti. Nöö di buka aki sö, hën an dë kuma di awoo buka di bi dë sikifisikifi a dee linzolinzo sitonu dë e. Nönö. Dee wëti de sikifi di ten dë, dëdë nöö de ta tja ko. ˻Biga sëmbë an tjika u hoi de möönsö u de kumutu a di sitaafu u Gadu.˼ Ma nöö di njunjun buka di u feni a di Akaa u Gadu aki, hën ta tja libi ko. 7 Wë nöö, dee sëmbë, fa u ta taki soni u de tu Buka aki, nöö mi taki da unu e, taa di awoo buka naandë, dee wëti Gadu bi sikifi a dee sitonu dë, nöö de bi ta tja dëdë ko e. Ma töku di sëmbë di bi tja dee wëti ko da dee sëmbë u de piki, a bi kisi gaan nëbai e. Biga fa Mosesi ta tja dee wëti ko dë, nöö fesi fëën bi ta sëndë seei tee sëmbë wojo an sa kai ku ën. Ma hii u di dë, di sëndë fëën fesi bi seti saka kaa e. Wë nöö ee di sëmbë di bi tja dee wëti naandë ko bi abi sö wan gaan hei, 8 wë nöö u dee sëmbë dee ta tja di njunjun buka aki ta paaja wë? Na u musu abi möön gaan nëbai u di wooko fuu hedi nö? Biga u dee disi ta lei sëmbë fa di Akaa u Gadu ta da sëmbë libi. 9 Nöö di fosu buka dë bi tja sitaafu ko a sëmbë liba fu di de an sa hoi dee wëti möönsö. Wë ee di sëmbë di tja di buka dë ko bi abi sö wan gaan nëbai, wë nöö u dee sëmbë dee ta tja di njunjun buka aki ko wë? Na u musu abi möön gaan nëbai nö? Biga u ta konda da sëmbë fa Gadu seeka wan njunjun fasi fuu sa ko bumbuu sëmbë nëën wojo. 10 Hën mbei de tu buka aki, ee i luku de te i kaba, nöö i sa si taa di awoo buka an abi waiti möön seei. Biga di waiti u di njunjun buka aki pasëën gaanfa. 11 Hën tu, ee di soni di dë u wan pisiten nöö abi nëbai, nöö di teego soni wë? Na hën musu abi di möön gaan nëbai nö? 12 Wë nöö dee sëmbë, di u sabi sö kaa, nöö wa ta konda soni u di njunjun buka aki da sëmbë tjubitjubi ku panta e. Na seei! 13 Biga an o pasa ku u kumafa a bi pasa ku Mosesi. Fa fesi fëën bi sëndë dë, nöö u wan pisiten nöö. Hën mbei a bi tapëën fesi, fu dee Isaëli sëmbë an musu sa si fa di sëndë fëën fesi ta saka. ˻Ma di waiti u di buka u ta tja aki hën an o saka möönsö.˼ 14 Ma i saandi pasa nö? Fa Mosesi tapëën fesi dë, nöö na hën fesi wanwan bi tapa e, ma hati u dee sëmbë bi tapa tu da di wooko u Gadu. Nöö te kuma tide hati u de dë tapatapa eti. Biga te de ta lesi a di Buku ka a ta taki soni u di awoo buka Gadu bi mbei ku de, nöö de an ta fusutan möönsö u de saandi Gadu kë taki. Nöö sö nöö a o dë tu e, dee sëmbë. Biga tee wan sëmbë i ko ta biibi a ˻Jesosi˼ Keesitu bifö wojo fii o ko limbo awaa. 15 Nöö di soni mbei mi taa wojo u de an limbo. Biga te tide eti te de ta lesi dee wëti Gadu bi da Mosesi, ˻de ta mëni kodo taa ee de hoi dee wëti dë, de sa kumutu a di sitaafu u di hogi du u de. Ma an dë sö e˼. 16 Ma te wan sëmbë i ko biibi a Masa Jesosi bifö wojo fii o ko limbo awaa. Biga di Akaa u Masa Jesosi, hën nöö sa da sëmbë fusutan u de kumutu a dee wëti dë basu ko fii. 18 Wë nöö fa u ta biibi a Masa Jesosi liba aki, dee sëmbë, nöö soni an ta tapa u wojo möön e ˻kuma dee sëmbë u taki dë˼. Ma u ta si Masa Jesosi gbegede seei kumafa a waiti tjika. Nöö fa u ta luku ën dë, nöö möönmöön di Akaa u Gadu ta tooka u fuu ko dë kuma Masa Jesosi seei, nöö möönmöön sëmbë ta si di waiti di Gadu abi a u.

2 Kolenti 4

1 Wë nöö dee sëmbë, fa i si Masa Gadu buta u a di wooko aki ku ën gaan bunuhati, nöö hën mbei wa ta lasi hati e. 2 Nöö hën mbei tu, wa ta tja di Buka u Gadu a wan ganjanganjan fasi tjubitjubi, faa da u sen a bakaten. Söseei tu, wa ta bia di Buka, ma u ta kondëën gbelingbelin be libisëmbë ku Gadu tuu si taa u ta du di wooko a wan leti fasi. 3 Nöö fëën mbei ee di Buka an dë limbolimbo da sëmbë, nöö na hii sëmbë e. Ma dee sëmbë dee o go a didibi faja, nöö de a dë dungudungu da. 4 Biga a di ten di u dë aki nöö didibi hën dee sëmbë u goonliba ta tei kuma gadu u de de ta dini, nöö hën ta abi taki a di goonliba aki. Nöö hën poi dee lö sëmbë dë hati ku de pakisei tuu, te di buka ta dë dungudungu da de. Hën mbei de an sa ko fusutan möönsö taa di waiti u ˻Jesosi˼ Keesitu di dë a di Bunu Buka fëën u ta konda aki, nöö hënseei da di waiti u Gadu kaa. Te i si ën, nöö hën da Gadu seei i si dë kaa. 5 Fa i si u ta konda di Buka aki, dee sëmbë, nöö na soni fuu seei u ta konda e. Ma soni u Jesosi Keesitu tö nöö u ta tei ta konda, taa hën da di Masa u hii mundu. Ma fuu seei, u ta konda taa u dë futuboi fuunu nöö, fu Masa Jesosi hedi. 6 Biga di ten Masa Gadu mbei goonliba, nöö a bi taki taa di limbo musu ko jaka di dungu puu. Nöö hën seei wë sëndë wan limbo a u hati, fuu musu ko sabi taa a ˻Jesosi˼ Keesitu u sa si hii di waiti fëën di a abi. 7 Ma nöö fa u ta tja di Buka aki, nöö a dë kuma wan sëmbë tei wan gaan gudu fëën buta a wan doti paabi dendu. Biga Gadu da u dee suwakisuwaki libisëmbë aki di Buka fëën fuu ta tja ta paaja. Nöö sö i sa si ën taa di gaan kaakiti di u abi aki, nöö na a u a ta kumutu e, ma a Gadu. 8 Biga hiniwan juu toobi tö nöö ta miti u, ma tökuseei an ta kaba u a sösö. So juu saanfa-u-du fuu ta kaba, ma seei wa ta lasi hati. 9 De ta du gaan hogi ku u, ma seei Gadu an ta disa u möönsö. So juu de ta foo u tee tuwë ku baka a goon, ma tökuseei dëdë an ta kii u. 10 Fa u ta waka ta lontu aki, nöö hiniwan juu u ta nama ku Masa Jesosi a di dëdë fëën di a tja, fu di libi fëën di dë a u aki musu ko a döö u sëmbë sa si. 12 Wë da sö i ko si taa hiniwan juu u ku dëdë ta dë fesi ku fesi. Ma töku ku ën sö nöö u ta tja di buka ko da unu fuun feni libi nëën. 13 ˻Biga u ta biibi taa Gadu abi kaakiti tjika u puu u a dëdë maun.˼ A dë leti kumafa wan sëmbë bi sikifi a di Buku u Gadu kaa taa: Mi ta biibi Masa Gadu, hën mbei mi ta konda soni fëën. Nöö sö nöö u seepi sa taki tu. Biga di wan biibi dë nöö u seei abi, hën mbei u ta konda di Buka. 14 Biga wë u sabi taa di wan seei Gadu di i si bi weki Masa Jesosi puu a dëdë dë, hënseei o weki u a dëdë tu fu di u ku Masa Jesosi ko dë di wan. Söseei u sabi tu taa wan daka o dou di a o tja u ku unu tuu go buta nëën fesi. 15 Nöö hii dee soni ta pasa ku u, ee bunu ee hogi, nöö de dë nöö fuunu hedi e, dee sëmbë, ˻fuun sa jei di buka˼ be un feni di heepi Gadu ta heepi sëmbë ku ën bunuhati. Nöö möönmöön sëmbë o ta jei di buka ta feni di heepi u Gadu, tee wanlö hia sëmbë o dë u ta dëën tangi. Nöö möönmöön Gadu o ta feni nëbai tu. 16 Wë nöö di u sabi sö kaa, dee sëmbë, fëën mbei wa ta lasi hati e. Aluwasi ee di sinkii fuu aki ta gaandi nango seei, ma u sabi taa a u hati dendu aki u ta njunjun nango hiniwan daka. 17 Fa i si u ta tja dee sitaafu u konda naandë seei, ma töku wa ta tei de u gaan soni. Biga fu wan pisiten nöö de dë, nöö de ta mbei woo feni wan gaan waiti bunu a Gadu ala e, di o pasa dee pena dë gaanduwe. 18 Hën mbei wa ta luku a dee soni dee u ta si ku wojo nöö e. Ma u ta tuwë wojo ta luku a dee soni a Gadu ala, ka libisëmbë wojo an sa si dou. Biga dee soni dee u ta si ku wojo aki, de dë u wan pisiten nöö, ma dee soni a Gadu ala ta dë u teego.

2 Kolenti 5

1 Dee sëmbë o, fa u ta libi a di goonliba aki seei, ma u sabi taa di sinkii u ta libi nëën aki, nöö a dë kuma wan gangasa nöö di o kaba a sösö nöömö wan daka. Ma u sabi tu taa te wan daka woo feni wan möön bunu sinkii a Masa Gadu ala di o dë u teego, kuma wan wosu di an o booko möönsö. Biga Gadu seei o mbei ën faa musu dë sö. 2 Nöö u ta hangi seei fuu sa go libi a di oto sinkii Gadu o da u nëën köndë ala e. 3 Biga u sabi taa te u kumutu a di goonliba aki, nöö wa o go fika a zengezenge naandë söndö sinkii e. Nönö. Woo feni di njunjun sinkii fuu nöömö. 4 Fa u ta libi a di sinkii fuu a goonliba aki, nöö u ta tja fuka nëën tuu. U ta tja sömëni hebi nëën. Ma nöö fa mi ta fan aki seei, ma an dë taa buuse u ta buuse di sinkii fuu aki sö e. Nönö. Ma u ta hangi fuu go libi a di oto sinkii fuu ala, be di sinkii fuu aki di ta dëdë musu tooka ko kuma di an ta dëdë möönsö. 5 Nöö fa u taki dë, dee sëmbë, Masa Gadu seei buta taa sö a o dë e. Nöö hën a da u di Akaa fëën kuma wan sitampu, fuu sabi taa hii dee oto gaan bunu dee a abi u da u tuu woo feni. 6 Fëën mbei u abi gaan taihati, hii fa sömëni soni sa miti u aki seei. Biga u sabi taa solanga u ta libi a di sinkii fuu aki, nöö a dë sö kuma u dë a döö eti. Biga wë u ku Masa ˻Jesosi˼ an miti fuu libi nëën köndë eti. 7 Nöö na ku si u ta libi eti e, ma ku biibi. 8 Wë nöö di u sabi dee soni dë gbelingbelin sö kaa, nöö u ta hangi seei fuu musu sa kumutu a di sinkii aki go dë ta libi ku Masa Jesosi makandi. 9 Nöö fëën mbei tu u ta biinga fuu sa libi bunu a hii futu, be Masa musu dë waiwai ku u, ee u dë a di sinkii aki eti ee wa dë nëën möön seei. 10 Biga u sabi taa wan daka o dou nöö hii u tuu o hai ko taanpu a di kuutu sutuu a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu fesi, faa da u paima u dee soni dee u bi du a di ten u bi ta libi a di sinkii fuu aki. Ee hogi, ee bunu, woo feni ën paima e. 11 Wë nöö dee sëmbë, di u ta fëëë Masa Gadu ta lesipeki ën, nöö fëën mbei u ta biinga seei u hai sëmbë tja ko a di biibi. Nöö Gadu sabi sö fuu kaa, ma nöö u kë fuunu seepi musu ko sabi sö tu. 12 Nöö fa u taki dë, an dë taa u ta mbei u seepi bumbuu sëmbë a unu fesi e. Nönö. Ma u kë da unu pasi fuun sa gafa u da dee sëmbë dee ta kosi u da unu naandë. Fa dee lö sëmbë dë sai dë, de ta njan buka a dee döösë soni ˻kuma fa sëmbë hanso tjika, kuma fa de sabi soni tjika, kuma fa de bumbuu tjika˼. Ma de an ta mëni fa i dë a i hati. 13 ˻Biga hii soni u ta du kaa, nöö fu di u ta tja di Buka hedi e.˼ Nöö ee sëmbë ta kosi u taa u lau, nöö a dë u Gadu hedi. Ma ee u dë ku fusutan, nöö fuunu hedi, dee sëmbë. 14 Biga fu di u sabi taa sö wan gaan lobi Masa Jesosi Keesitu lobi u, nöö fëën mbei u musu ta konda di Buka. Wa sa disa möönsö. Biga fa a dëdë dë, nöö wan sëmbë dëdë a hii sëmbë kamian. 15 Nöö di soni mbei a dëdë da u, fu wa musu libi a u seei kë möön e. Ma u musu libi a di kë u di Sëmbë di dëdë toona weki baka fuu hedi naandë. 16 Wë nöö di u ko sabi dee soni dë kaa, dee sëmbë, nöö wa ta maaka sëmbë möön a di fasi di dee sëmbë u di goonliba aki ta maaka sëmbë fu de si ee de dë bumbuu sëmbë. Sö seepi dee soni u bi ta tei ta maaka ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, nöö wa ta maakëën a di fasi dë möön tu. Nönö. U ko feni njunjun maaka e. 17 Biga ee wan sëmbë i ko nama ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu kaa, nöö i ko wan njunjun sëmbë. Di awoo libi go kaa, wan hii njunjun libi ko. 18 Nöö di wooko dë, Masa Gadu hën wë wooko ën da u e. Biga di ten u ku ën bi dë felantima, nöö hën a manda Jesosi Keesitu faa dëdë da u fuu sa toona ko fii ku ën baka. Nöö hën a toona buta u a di wooko aki, fuu sa tja sëmbë ko fii ku ën tu. 19 Fa Masa Jesosi dëdë dë, dee sëmbë, nöö Gadu jabi pasi fu an hoi dee hogi du u libisëmbë nëën bëë möön. Nöö hën a da u di suti buka dë fuu sa konda da hii sëmbë taa de ku Gadu sa ko fiifii. 20 Nöö hën mbei i si u ta lontu goonliba aki sö ta konda di Buka u Gadu da sëmbë a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu kamian. Nöö hën mbei tu, te u ta fan ku unu, nöö a dë leti kuma Masa Gadu seei ta fan e. Nöö hën i si u ta begi unu a ˻Jesosi˼ Keesitu kamian taa gaantangi, un ko fii ku Gadu baka e, dee sëmbë. 21 Biga fa Masa Jesosi sai dë, hën da di kaba limbohati Sëmbë u mundu di an du hogi wan daka. Ma nöö Gadu tei hii dee hogi du u libisëmbë tuu lai nëën liba te a ko dë hogi sösö a Gadu wojo. Nöö fa a du ën dë, a du ën fu te u ku Masa Jesosi ko dë wan, nöö Gadu o luku u kuma bumbuu sëmbë fëën hedi.

2 Kolenti 6

1 Wë nöö dee sëmbë, fu di u ku Gadu ta wooko makandi, nöö u kë begi unu a wan soni e. Wan si fa Gadu kai unu ku ën bunuhati tefa un ko nëën naandë nö? Wë nöö wan musu lasi di bunu di a kai unu fuun feni nëën e. 2 Wan jei fa Gadu seei taki nö? A taa: Di juu un kai mi dë, nöö mi jei, biga wë un bi kai mi a di leti juu. Nöö hën mi piki, hën mi tja heepi ko da unu. Söö. Wan jei fa a taki ö? Nöö fa u dë aki, nöö a di leti juu u dë aki. Biga a di juu aki Gadu ta puu sëmbë a hogi basu eti. 3 Wë nöö hën mbei u ta köni seei, dee sëmbë, fu wa musu buta na wan sitonu a pasi da sëmbë u de naki futu kai, te de lasi di bunu Gadu kë u de musu feni nëën. Nöö u ta köni tu, u sëmbë an musu feni wan sondi a u fu de kosi u taa wa ta du di wooko bunu. 4 Ma u ta biinga a hii futu seei u sëmbë si taa u dë futuboi u Gadu tuutuu. Hii fa fuka ku sömëni gaan sitaafu ta miti u, ma u ta hoi gaan pasensi ta tja pena seei. 5 So juu de ta foo u. So juu de ta söötö u a dunguwosu. So juu de ta booko seei gbululu ko a u liba. So juu u ta wooko gaan hebi wooko te na a ndeti seei u ta duumi. So juu u ta tja hangi tee, biga soni an dë fuu njan. 6 Ma nöö hii fa dee soni ta miti u seei, ma u ta libi ku limbohati. U ta mbei möiti fuu fusutan soni u Gadu finifini. U ta hoi pasensi da sëmbë ta a' tjalihati da de. Sö u buta u seei a di Akaa u Gadu leiki tjika. U ta lobi hii sëmbë söndö ganjan. 7 Nöö u ta konda di Buka u Gadu leti kumafa a dë, biga wë di kaakiti u Gadu hën ta dë ku u. Ee u ta konda di Buka, ee u ta piki dee sëmbë ta fia ku u seei, ma u ta libi a wan leti fasi. Hën da di fetilai fuu kaa. 8 Ee sëmbë ta gafa u, ee sëmbë ta da u sen, ee de taa u ta libi bunu, ee de taa u ta libi hogi, ee de taa u ta ganjan sëmbë, ma wa ta libi ku ganjan möönsö. 9 Ee libisëmbë an kë kai u soni, ma Gadu hën a ta kai u gaan soni kaa. Sëmbë ta da u sitaafu te a bigi, ma tökuseei di sitaafu an ta kii u. 10 U ta dë ku tjali, ma seei u ta wai. U dë kuma penama, ma u ta mbei hia sëmbë ko guduma a Gadu fasi. U dë kuma sëmbë di aan na wan wojo soni a mundu e, ma töku hii dee soni u goonliba tuu ta dë a u maun. 11 Dee sëmbë u Kolenti naandë, un haika o. Fa u ta fan ku unu aki, nöö u ta jabi hati fuu da unu. 12 Wa ta tjubi bëë da unu wan pikiwan seei, dee sëmbë. Ma nöö unu, wan dë sö e. Un ta tjubi bëë da u. 13 Wë nöö hën di soni dë mbei mi ta fan ku unu kumafa wan tata ta fan ku ën mii, taa be un hopo unu hati da u baa, leti kumafa u ta hopo di fuu da unu. 14 Nöö un dee sëmbë ta biibi Gadu dë, un haika e. Wan musu fiti buka ku dee sëmbë na ta biibi Gadu, fu un tai unu seei a wan bondji e. Kwetikweti. Biga wan sëmbë di ta libi bunu a Gadu wojo ku wan sëmbë di an ta libi bunu a Gadu wojo, unfa de o sa fii ku deseei? Luku fa dungu ku limbo sai dë, de an sa mökisi möönsö. Goonliba an mbei sö. 15 Nöö unfa un ta pakisei, dee sëmbë? Fa ˻Jesosi˼ Keesitu sai dë, hën ku didibi sa fiti buka makandi nö? Wë nöö unfa a waka di sëmbë di ta biibi ku di sëmbë di an ta biibi sa tai deseei a wan? Nönö, an musu dë sö e. 16 Di wosu u dee pindigadu ku di Wosu u Masa Gadu an o sa mökisi möönsö. Nöö di sinkii fuu i si aki, hën da di tan kamian u di libilibi Gadu e. Ja jei fa a bi taki nö? A taa: Mi o libi a dee sëmbë u mi dendu, mi o ta waka a de mindi. Mi o dë di Gadu u de, nöö de o dë sëmbë u mi. 17 Sö Masa taki e. Nöö hën a toona taki möön taa: Fëën mbei un musu hai kumutu a dee oto sëmbë dendu. Un musu buta unu seepi apaiti da mi. Wan musu nama ku na wan soni di an dë limbolimbo e. Nöö te un libi sö kaa, nöö mi o tei unu ku wai seei. 18 Mi o dë unu Tata, nöö unu o dë womi mii ku mujëë mii u mi. Sö Masa Gadu taki e, di Gadu di abi hii kaakiti a mundu.

2 Kolenti 7

1 Wë nöö un dee lobi sëmbë fuu naandë, di u kisi dee paamusi u Gadu dë kaa, nöö un boo disa dee soni dee ta poi u hati ku dee ta poi u sinkii e. Un boo ta fëëë Gadu te u ta libi apaiti dëën gbelingbelin söndö föutu. 2 Dee sëmbë o, u toona begi unu möön taa gaantangi, be un hopo unu hati da u baa. Biga fa i si u bi ko libi ku unu naandë, nöö wa bi du hogihogi ku na wan kodo sëmbë a unu naandë e. Wa bi poi na wan sëmbë libi nöö wa ganjan na wan sëmbë fuu njan soni fëën tu. 3 Söö. Nöö fa mi ta fan aki, nöö an dë taa mi ta fan kuma mi ta da unu föutu e. Nönö, na sö mi ta mëni ën. Biga wë mi bi taki da unu kaa taa mi lobi unu tee ee ku libi ee ku dëdë seei, ma mi ku unu dë a wan së. 4 Nöö u ta futoou unu gaanfa e, dee sëmbë. U ta njan buka da unu. Hii fa mi dë a sitaafu ta tja pena aki, ma töku mi ta wai ku unu. Un ta da mi hati seei. 5 Biga un sabi taa fa u bi ko dou a Masadonia aki, nöö wa bi dë bööböö. Hiniwan juu sëmbë bi ta suku u a toobi ta buja ku u, nöö hati fuu bi ta dë fëëëfëëë. 6 Ma nöö Gadu, di ta da dee lasihati sëmbë hati, nöö a da u hati e baa. Aai. Biga a mbei Titusi kumutu a unu ala ko dou a u aki, 7 nöö u ko ta wai seei. Ma na fu di u si ën wanwan e, ma fu dee soni fuunu a konda da u. Biga a konda da u kumafa un bi dëën degihati tjika, nöö a konda da u tu kumafa un lobi u. Un ta hangi u ta këë pena fuu hedi seei. Nöö hën mbei mi ko ta wai gaanfa e, dee sëmbë. 8 Fa i si mi bi mbei di fosu pampia manda da unu naandë, nöö a ko hati mi seei a baka biga mi sabi taa a o hati unu. Ma fa u dë aki an hati mi möön e. 9 Mi ko ta wai seei. Ma na u di di biifi hati unu mbei mi ta wai e, ma fu di tjali kisi unu fu dee hogi du fuunu hedi, leti kumafa Gadu bi kë. Biga un bia ko ta buta hii soni fuunu tololoo a tatai liba. Hën mbei un musu si taa na hogi u du ku unu möönsö. 10 Biga te wan sëmbë ta tjali kumafa Gadu kë kaa, nöö a ta heepi ën faa biëën libi kumutu a hogilibi basu. Nöö di soni dë na soni u bai sabisö da. Ma ee wan sëmbë ta tjali kumafa dee sëmbë an ta biibi Gadu ta tjali, nöö di dë an ta tja heepi ko dëën möönsö. Lasi nöö a ta tja ko, biga möönmöön a ta tjëën go möön longi ku Gadu. 11 Wë nöö fa i si a dë taa di biifi hati unu kumafa Gadu kë naandë, nöö hën wë mbei un ko ta mbei möiti seei fuun libi bunu nëën wojo awaa. Biga un ko si hogi u di soni di pasa a unu mindi naandë te un tei hatiboonu seei. Un ko panta te un ta biinga a hii fasi fuun puu di föutu dë a unu liba. Söseei un ko ta hangi mi tu fu mi ku unu musu ko fii baka. 12 Ma nöö fa mi mbei di pampia manda da unu naandë, dee sëmbë, nöö ma mandëën fu di sëmbë di du di hogi dë nöö hedi e. Söseei ma mandëën tu fu di sëmbë di a du di hogi ku ën dë. Mi bi kë dee soni dë bi musu seeka tuú, ma na de da di mama u di biifi. Ma mi mandëën da unu be unu seei si taa un ta kai u gaan soni ˻te un ta piki u buka a soni˼ kumafa Gadu kë. 13 Nöö hën mbei hati fuu ko kötö, dee sëmbë. Ma na di dë wanwan mbei u toona kisi hati baka e. Ma fa Titusi toona ko a u aki nöö a ko ku wai seei, nöö hën mbei u seei toona wai möön. Aai. ˻Biga di a bi pakisei u ko a unu ala, nöö an bi sabi unfa soni bi o waka. Ma nöö di a ko si fa un kisi ën hoi ku wai tjika dë,˼ nöö hati fëën toona ko kötö. Böö fëën kisi goon awaa. 14 Biga wë hii dee bunu soni fuunu dee u bi konda dëën, nöö wan da u sen a de. De tuu a si tuú. Wa ganjëën leti kumafa wa ta ganjan unu tu. 15 Nöö fa un libi ku ën naandë, nöö hën mbei di lobi fuunu ko möön taanga nëën hati e. Biga wë hiniwan juu a ta pakisei unu kumafa un bi kisi ën hoi ku wai naandë, hii fa un bi dë pantapanta ˻taa kandë a o gandji da unu˼. A ta mëni di fa un bi haikëën ta tei lai nëën. Nöö hën wë i si a ko ta wai sö ku unu e. 16 Nöö söseei u seei ta wai tu baa. Biga u ko si taa u sa futoou unu seei ˻sabi taa woon piki u buka a hii soni˼.

2 Kolenti 8

1 Söö. Wë nöö, dee sëmbë fuu naandë, u kë taki wan soni fu dee biibima u Masadonia aki da unu. Wë biga fa dee sëmbë dë aki, nöö Gadu heepi de seei ku ën bunuhati e. 2 Sömëni gaangaan tesi ta miti de aki, ma töku de ta wai tee na soni. Aluwasi fa de pena seei, ma de ta feni soni ta da sëmbë te a hia. 3 Nöö fa u dë aki, nöö de pii möni zunta te de kaba kaa ˻u de heepi dee biibima a Jelusalen ala˼. Nöö fa de du ën dë, nöö de du ën te pasa maaka e. An dë taa sëmbë hën musu de, ma deseei hati pakisei ën sö. 4 Nöö hën de ko begi u gaanfa taa be u tei di möni u de mökisi ku di u dee otowan, be deseei dë a dendu u di piizii dë tu u de heepi dee sëmbë. 5 Ma nöö de du ën pasa möön fa u bi mëni seei. Biga de hopo deseei da Masa te de kaba, hën de toona hopo de seei da u tu kumafa Gadu kë. 6 Nöö hën mbei u begi Titusi taa be a toona ko a unu ala, faa sa go dou ku di bumbuu wooko u di möni soni aki di hënseei bi seti ku unu naandë kaa. 7 Biga fa un sai dë, un dë a fesi gaanfa kaa a hii soni. A di së u biibi un dë a fesi, söseei un dë a fesi a di së u sabi dee soni u Gadu ku di fa un ta konda de da sëmbë tu. Un dë fajafaja a di wooko u Gadu hiniwanten, nöö un dë a fesi a di fa un ta lobi u. Wë nöö hën wë mbei mi taki da unu taa be un dë a fesi a di pisi u di libi aki tu, fuun heepi dee otowan fuu a di möni soni u ta taki aki. 8 Ma nöö fa mi ta fan aki, an dë taa mi ta duwengi unu e. Nönö. Ma mi kë fuun sabi fa dee oto keiki du kaa, be mi si fa woon du fu mi sa sabi fa di lobi fuunu dë. 9 Biga wë un sabi di bunuhati fasi u Jesosi Keesitu u Masa. A bi dë wan gaan guduma nëën köndë ala, ma fuunu hedi a ko libi kuma penama seei a di goonliba aki, be un feni dee gudu a abi tu. 10 Wë nöö mi kë da unu wan lai aki, dee sëmbë, biga mi si taa hën da di möön bunu soni fuun du. Biga unu fosu wë bi mëni u pii di möni aki, nöö hën a di jaa pasa dë un bi seti pii ën tu. 11 Nöö mi taki da unu taa fa i si un seti ën ku wai dë, nöö sö fuun tjëën go dou e. 12 Nöö mi taki e, be hiniwan sëmbë musu da kumafa a sa da dou. Biga wë ee wan sëmbë i kë da sëmbë soni, nöö an dë a di fa di soni hia ma fu di i kë da. Ja o da wan soni di ja abi ma joo da di i abi, nöö Gadu o si taa a bunu kaa. 13 Söö. Wë nöö fa mi ta fan aki, ma ta mëni ën sö taa fii puu dee otowan a fuka nöö i ko dë da pena ta kii e. Nönö, na sö mi ta mëni, ma fuun musu dë makandi. 14 Biga wë di un abi hia a di mindi aki, nöö be un heepi dee otowan fu de sa abi tu. A kandë te unu seei abi soni fanöudu a bakaten nöö de o sa heepi unu tu, nöö woon dë makandi. 15 A o dë kumafa de bi sikifi buta a Gadu Buku taa: ˻Fa dee sëmbë bi go pii di njanjan Gadu bi da de de ta kai “mana” naandë, nöö˼ dee sëmbë dee bi pii hia ku dee sëmbë dee bi pii biti, oto an bi abi möön oto. Ma hiniwan sëmbë bi feni kumafa a dë fanöudu. 16 Söö. Wë nöö mi da Gadu tangi möön fu di a buta di wan seei fii da unu a Titusi hati kumafa miseei ta fii da unu tu. 17 Nöö fa mi begi ën faa toona ko a unu naandë, nöö a dë seei waiwai faa ko e, fu di hënseei bi kë ko kaa. 18 Nöö u begi wan oto womi aki faa tjëën ko. Nöö di womi aki, a dë wan sëmbë di hii dee biibima tuu ta kai ën bunu në seei a di fa a ta biinga ku di Buka u Masa Jesosi fu hii sëmbë musu jei ën. 19 Ma nöö na di dë nöö, ma fa woo tja di möni go da dee sëmbë ˻a Jelusalen˼ ala, nöö dee biibima aki seei begi di sëmbë aki faa musu tja u go ala tu. Nöö te u go sö, nöö a o tja nëbai da Masa e, nöö sëmbë o si tu kumafa u kë heepi dee sëmbë tjika. 20 Wë nöö a di lö fasi aki u kë u di möni musu tja tu e, u sëmbë an musu taki taa wa ta tjëën bunu. Biga di möni na biti möni, a hia. 21 Fëën mbei u ta köni fu hii soni musu waka a tatai liba, na a Masa Gadu wojo wanwan nöö e, ma te dou a libisëmbë wojo seei tu. 22 Ma nöö u toona begi wan oto sëmbë fuu aki möön faa musu waka ku de Titusi ko a unu ala. Nöö di womi aki tu, u ta gafëën taa a dë wan bumbuu sëmbë. Biga fa u ku ën libi makandi aki, nöö hiniwan juu a ta dë waiwai faa heepi u a di wooko u Gadu. Nöö hën seei ta wai seei taa a sa tja de go, biga a abi gaan futoou fuunu e, dee sëmbë. 23 Wë nöö fa i si Titusi o ko a unu naandë, nöö un bi sabi ambë dëën kaa. Biga mi ku ën, sö u ta waka ta du di wooko u Gadu makandi. Fa mi bi ta biinga ku unu naandë, nöö hën wë bi ta heepi mi e. Nöö dee womi woon si ko ku ën naandë, nöö de ko a dee sëmbë u dee keiki aki kamian. Nöö de dë bumbuu sëmbë e. ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ta feni nëbai a de. 24 Nöö un musu mbei de si taa un lobi de e, dee sëmbë. Nöö deseei o si taa fa u bi ta gafa unu da de aki, nöö wa bi ganjan de, nöö hii dee sëmbë dee dë a dee oto keiki tuu o ko sabi sö tu.

2 Kolenti 9

1 Wë dee sëmbë, mi si kuma an dë fanöudu fu mi musu sikifi da unu go möön longi a di fa un musu heepi dee oto biibima kuma unu seei. Nönö. 2 Biga mi si taa un dë kabakaba kaa fuun du ën waiwai. Nöö fa i si mi dë a Masadonia aki, nöö mi njan buka da unu taa un dee sëmbë fu di pisiwata fu Akaja ala, a di jaa di pasa naandë nöö unu bi dë kabakaba kaa fuun pii möni zunta ˻fuun heepi dee biibima u Jelusalen˼. Sö mi njan buka da unu aki. Nöö fa mi fan dë, nöö a weki sömëni otowan hati te de hopo ta pii möni ta zunta fu de djeesi unu e. 3 Nöö fu di mi bi taki sö fuunu aki kaa, nöö fëën mbei mi ta manda dee sëmbë aki ko a unu, fuun seeka di möni di un pii naandë buta kabakaba. Nöö ee sëmbë u Masadonia kumutu aki ko ku mi a unu ala, nöö de o si taa di soni fuunu mi bi ta taki da de dë, sö a dë tuu. Biga ee nasö, dee sëmbë, nöö woon kisi sen e. Nöö mi seepi o kisi sen tu u di fa mi bi futoou unu tjika. 5 Nöö hën mbei mi si taa a bunu fu mi manda dee sëmbë aki waka a mi fesi ko a unu ala, be de ko seeka di möni di un bi paamusi naandë. Nöö a sö wan fasi sëmbë o si taa di soni un ta da dee sëmbë, nöö a dë wan peesenti di un ta da waiwai ku piizii. An o dë kuma wan soni un ta du ku duwengi. 6 Nöö wan jei fa de bi koti wan nöngö nö, dee sëmbë, taa: “Piki goon, piki suwa njanjan, gaan goon, gaan suwa njanjan.” Nöö sö a dë tuu. 7 Nöö fëën mbei mi taa ee wan sëmbë o da, nöö be a da ku piizii nëën hati, ma na ku guunjan kuma sëmbë duwengi ën. Biga di sëmbë di ta da soni ku wai nëën hati, hën Gadu ta lobi. 8 Nöö mi taki da unu taa te un du sö kaa, nöö Gadu abi kaakiti te tjika faa da unu soni ku ën bunuhati te a hia, fii puu i seei a hii fuka nöö i toona heepi oto sëmbë tu. 9 Ja sabi fa Gadu Buku taki nö? A taa: Di sëmbë di ta paaja bunu da dee pootima, nöö di bunu në fëën o fika de ta kai nöömö. Biga a bi libi bunu kumafa Gadu kë. 10 Nöö Masa Gadu di ta da di goonma böngö faa paandi ku di njanjan di di böngö ta puu tuu, hën o da unu soni te a hia pasa maaka e, dee sëmbë. Nöö a o mbei dee bunu du fuunu ko hia nango möönmöön tu. 11 A o mbei i ko guduma a hii futu fu hiniwan juu i sa ta wooko hiniwan bunu wooko di dë fanöudu u du. Nöö dee bunu wooko i ta du dë o tja gafa ko da Gadu tu. 12 Biga wë fa i si woon manda di möni go da dee biibima a Jelusalen dë, nöö an o dë taa a fuka wanwan nöö woon puu de e, ma a o mbei dee sëmbë gafa Gadu dëën tangi seei. 13 Biga de o ko si taa na taki nöö un ta taki ku buka taa un ta piki di Buka u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, ma de o si taa a dë sö a unu libi tu. Biga fa de o si di heepi un manda da de naandë, nöö de o da Gadu tangi seei fu di un ta piki ën buka ta heepi de ku oto sëmbë tu. 14 Nöö de o ta begi da unu seei ku gaan lobi, fu di de si fa di bunuhati u Gadu wooko a unu tjika dë. 15 Wë andi u sa taki möön, dee sëmbë, möön leki gaantangi u Gadu fu di a manda Masa Jesosi kuma wan gaan gudu ko da u. A bigi tee buka an tjika u sa taki ën, dee sëmbë.

2 Kolenti 10

1 Wë dee sëmbë, ˻awaa mi toona ko a unu möön a di toobi u mi ku unu, ku dee sëmbë dee ko a unu mindi dë˼. Wë nöö mi, Paulosu, ta tei di saapihati fasi u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ta fan ku unu kumafa hënseei ta fan ku sëmbë. Mi manda begi unu gaantangi taa ˻be un disa u piki dee sëmbë buka dee ta poi mi da unu naandë e,˼ fu te mi ko ala nöö an o dë u mi musu fan ku unu ku hatiboonu. Biga mi jei taa so sëmbë dë a unu ala ta kosi mi taa te mi dë a unu mindi nöö mi ta dë fëëëfëëë, ma te ma dë a unu mindi möön nöö mi ta abi degihati seei ta mbei biifi ta fan gaangaan fan a unu liba. Fa dee lö sëmbë ta fan dë, nöö de ta mëni u a libisëmbë fasi nöö a kaba, ma na sö u dë e. 3 A dë sö taa u dë a di goonliba aki tuu, ma töku wa ta feti ku dee felantima fuu kumafa sëmbë u di goonliba aki ta feti ku deseei. 4 Biga dee fetilai dee u ta tei tja go a feti, nöö de an dë soni u di goonliba aki. Nönö. Ma a Gadu de kumutu, nöö de abi kaakiti tjika u ta booko dee gaan taanga kaakiti u didibi tuu fiaa kaba a sösö. 5 Ku de u ta poi hii dee sösö fia ku dee gaan heihei sabi dee sëmbë ta tei ta tja ko u puu sëmbë a pasi fu de an sabi Gadu kumafa a dë. Nöö u ta booko hiniwan poipoi pakisei, be sëmbë ko si taa na bumbuu soni a dë, be de disëën nöö de ko piki Masa Jesosi buka nöö. 6 Nöö fa i si woo ko a unu naandë, nöö te un ko ta piki Gadu buka a wan bunu fasi kaa, nöö woo dë kabakaba u da dee oto sëmbë sitaafu awaa. 7 Wë nöö dee sëmbë, fa u ta taki di toobi u mi ku unu aki, nöö un wegi di soni luku bunu e. Biga ee wan sëmbë a unu mindi naandë ta taki taa a dë ˻tjabukama˼ u Keesitu, nöö a musu mëni ën seei, biga u seei da ˻tjabukama˼ fëën tu. 8 Ee mi ta taki ën pasa seei fa u abi taki a unu liba tjika, ma töku sen an o kisi mi e. Biga Masa da u taki a unu liba tuú. Ma na fuu booko unu saka, ma fuu heepi unu. 9 Nöö fa u ta mbei dee pampia ta manda da unu aki, nöö wa ta manda de fu de panta unu e. Nönö. 10 Ma fu di u jei taa sëmbë sai naandë ta taki taa: “Dee fan a dee pampia fëën ta hebi tumusi te de ta panta sëmbë. Ma te hën seepi ko a u aki, nöö an dë wan wojo soni nöö dee fan fëën an ta a' goma tu.” Sö u jei de ta taki. 11 Ma nöö mi kë sö wan sëmbë musu sabi taa fa dee fan fuu hebi a dee pampia fuu, leti sö nöö woo dë a unu mindi tu e, te u ko. 12 Söö. Ma nöö fa i si u taki naandë seei, ma wan fëëë e, dee sëmbë. Biga wa a' hati tjika u tja u seei go maaka ku dee heihei sëmbë dee ta buta deseei a fesi naandë e. Dee sëmbë dë ta maaka de seepi ku de na de te de kaba, nöö de ta si deseei u gaan bumbuu sëmbë. Ma di lö maaka naandë, a dë donma soni e. 13 Ma fuu seei, nöö wa o njan buka djombo pasa di maaka di Gadu buta da u fuu wooko. Nöö fa u bi ko a unu ala nöö wa bi djombo pasëën tu. Biga Gadu manda u tuú fuu tja di Bunu Buka u Masa Jesosi Keesitu ko konda da sëmbë. Nöö ee u njan buka a unu liba nöö antoobi, biga unu seei bi dë wan pisi u di wooko fuu tu. 15 Fa u ta fan aki, wa o go suku u njan buka a wan oto sëmbë wooko liba e. Nönö. Ma u ta suku nöö u di biibi fuunu musu göö ko soni. U ta kë fu di wooko u wooko a unu mindi naandë musu ko wan bumbuu soni, fuu sa disa unu go a oto sëmbë tu. 16 Biga u abi di mëni fuu tja di Bunu Buka u Masa Jesosi go paaja te a dee oto köndë tu. Ma na ka oto sëmbë bi go konda di Buka kaa e, be an dë taa u go ta njan buka a di wooko di wan oto sëmbë bi wooko kaa. 17 Biga u kë faa dë leti kumafa de bi sikifi buta a Gadu Buku taa: Ee wan sëmbë kë njan buka a wan soni, nöö be a njan buka da Masa ˻a di soni di a wooko nëën liba˼. 18 Biga wë ee wan sëmbë luku ën seei te a kaba si taa a bumbuu, nöö an dë bumbuu sëmbë eti e. Ma di sëmbë di Masa luku te a kaba feni taa a bumbuu, nöö di sëmbë dë hën da bumbuu sëmbë tuu.

2 Kolenti 11

1 Söö. Wë nöö dee sëmbë, mi begi unu, be un hoi pasensi abiti sö möön longi, fuun haika wanlö wisiwasi fan mi o fan aki. 2 Wë biga mi ta djalusu da unu leti kumafa Gadu seei ta djalusu da unu. Mi ta watji unu kumafa wan tata ta watji wan mujëë mii fëën di wan womi ta kiija, faa musu göö bunu dëën. Biga sö nöö mi paamusi unu da ˻Jesosi˼ Keesitu, fu te di daka dou nöö mi sa buta unu nëën fesi limbolimbo söndö föutu. 3 Ma nöö mi ta fëëë da unu o. Biga a kandë sëmbë sa ko ganjan unu fu wan waka a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu baka ku limbo hati möön, leti kumafa i si di sindeki bi go ganjan Eva a di djai ku dee bödjëë fan fëën. 4 Biga fa un sai naandë, nöö misikuma te wan oto sëmbë ko a unu naandë ko ta mindi soni da Masa Jesosi te an ta djei di Jesosi di mi bi konda da unu dë möön, tökuseei wan ta fia ku ën jakëën puu dë. Söseei ee wan sëmbë ko ta mindi soni da di Akaa u Gadu te an ta djei di Akaa u Gadu di bi dë a unu kaa, nöö woon piki. Ee nasö, ee wan sëmbë tja wan oto buka ko ta konda da unu ta mindi soni tee an djei di Bunu Buka u Gadu di mi bi konda da unu naandë möön, nöö wan o jakëën. Wë dee sëmbë, a bigi a mi da unu o. 5 Biga misikuma ma dë möön lagi möön leki dee sëmbë dee ta buta deseei kuma gaan tjabukama naandë e, te de ta kai deseei apösutu tu. 6 Fa mi dë aki, nöö ma lei fa u fan tuu, ma töku sabi an pena mi e. Biga te mi ta fan, mi saandi mi ta taki. Unu seei sabi sö tu a hii futu, biga a unu mindi naandë mi bi libi. 7 Dee sëmbë o, kumafa u ta taki dee soni aki, na unsë seei un si mi a' föutu a unu baa? A sa kë taa fa mi bi ta wooko ta heepi mi seei fu mi sa konda di Buka u Masa Gadu da unu söndö mi tei möni a unu nö? Fa mi bi lagi miseei fu mi sa hei unu dë, hën da di föutu di mi mbei a unu mindi nö, dee sëmbë? 8 Biga a dë sö tuu taa ee i luku ën te i kaba, nöö a djei kuma mi fufuu dee oto keiki u mi heepi unu. Biga de wë bi ta sölugu mi ku dee soni mi abi fanöudu, hii fa unu mi bi ta heepi. 9 Ee mi bi abi wan soni fanöudu, nöö ma bi ta toobi unu ku ën e. Nönö. Ma dee biibima dee bi kumutu a Masadonia ko a mi dë, nöö de bi tja dee soni mi bi abi fanöudu ko da mi. Sö mi bi ta hoi mi seei a hii futu fu ma musu tuwë dee hebi u mi a unu liba. Nöö mi taki da unu taa sö nöö mi o ta libi ku unu nango nöömö tu. 10 Nöö sö mi o ta njan buka nango nöömö tu, ˻taa ma ta konda di Buka u Gadu fu mi feni njan a unu hedi˼. Biga fa mi ku Keesitu nama aki, nöö leti fa a ta taki tuutuu soni söndö tooka töngö, nöö söseei mi ta fan aki söndö tooka töngö tu e. Nöö na wan sëmbë dë a di pisiwata fuunu ala o tapa mi a di soni mi ta njan buka aki möönsö. 11 Nöö fa mi ta fan aki, dee sëmbë, nöö un ta si kuma ma lobi unu mbei nö? Nönö e. Biga Gadu sabi tuutuu taa mi lobi unu seei. 12 Söö. Ma nöö fa mi ta du aki un saandi mi ta du nö? Mi ta tapa pasi da dee sëmbë fu de an sa njan buka taa mi ku de dë pei ku pei a di wooko u Gadu. Nöö sö mi o ta du ën nango nöömö tu. 13 Biga wë dee lö pei sëmbë dë ta mbei taa de seei dë tjabukama u Masa Jesosi Keesitu kuma u dee apösutu, ma na Masa Jesosi hën manda de e. Ganjan de ta ganjan sëmbë. 14 Ma nöö fa de ta du dë, an dë gaan soni da mi tu. Biga fa didibi sai dë, nöö so juu a ta tooka seei ko dë dililii kuma wan basia u Masa Gadu Köndë, ta mbei taa a ta limbo sëmbë wojo. 15 Wë nöö andi wë? Ee dee futuboi fëën ta buta deseei kuma de dë bunulibima, nöö an dë wan foondo soni. Biga wan futuboi musu djeesi ën masa. Ma kaba u de o dë a di paima di de o kisi leti kumafa a fiti di wooko u de. 16 Wë nöö dee sëmbë, mi taki da unu möön e, taa wan musu mëni taa fusutan u mi poi, fa mi ta njan buka da miseei aki. Ma ee un si sö seei ma un haika mi nöö, leti kumafa un ta haika te wan siki-a-hedima ta fan. 17 Nöö di soni mi o fan aki an dë taa Masa manda mi e. Nönö. Ma a dë wan gaan wisiwasi fan nöö, di mi o fan fu di mi sabi taa mi abi leti u miseei ta njan buka tu. 18 Biga sömëni sëmbë dë a unu mindi naandë ta njan buka a soni u di goonliba aki ta hopo deseei buta u sëmbë si kumafa de bumbuu tjika. Nöö misikuma miseei sa njan buka sö tu. 19 Biga wë fa un sai dë, un lobi u haika di fan u dee wisiwasima kaa. Wë di un köni sö, nöö misikuma un sa haika miseei tu kumafa un ta haika dee otowan. 20 Biga fa un sai dë, ee sëmbë buta unu a katibo, wan a' toobi. Ee sëmbë ta njan möni fuunu, wan a' toobi. Ee wan sëmbë kisi unu buta nëën basu, nöö wan ta a' toobi. Ee sëmbë ta hopo ën seei buta a unu liba ta lagi unu ta wisiwasi unu, wan a' toobi. Ee de naki unu a bandja jesi seei, an dë gaan soni a unu. Biga sö dee sëmbë dë ta libi ku unu kaa. 21 Ma fu mi aki, a dë wan gaan sen soni da mi e, baa. Biga wë mii bi sösö tee ma bi libi ku unu a dee lö fasi dë. Ma nöö ee wan sëmbë a' hati u njan buka a wan soni liba, nöö miseei a' hati u njan buka da soni tu. Söö. Nöö mi o taki wanlö soni aki da unu möön kuma wisiwasima e, ma sö nöö mi o taki. 22 Biga ee wan sëmbë ta njan buka taa a dë lalalala Dju ˻fu di dee Dju sëmbë dë apaiti sëmbë u Gadu˼, nöö miseei sa njan buka sö tu. Ee de taa de dë bakamii u Abahamu, nöö miseei dë sö tu. Ee de taa de dë Isaëli sëmbë, nöö miseei tu. 23 Ee de taa de dë futuboi u ˻Jesosi˼ Keesitu, mi bi pasa de gaanfa a di soni dë. Nöö fa mi ta fan aki mi ta fan leti kuma wan wisiwasima, ma mi o ta taki ën te go dou. Biga mi biinga da Masa Jesosi möön gaanfa möön leki dee ganjanma a unu mindi naandë e. Biga sömëni pasi mi bi dë söötösöötö a dunguwosu fu Masa Jesosi hedi. Sömëni toon mi bi kisi wipi fëën hedi tu. Sömëni pasi mi ku dëdë bi miti fesi ku fesi. A hii dee soni dë tuu mi pasa dee sëmbë dë gaanduwe kaa. 24 Feifi pasi dee Dju sëmbë u mi fon mi ku wipi. Hiniwan pasi fon de ta da mi diiteni-ku-nëigi wipi. 25 Dii pasi de fon mi ku pau. Wan pasi de naki mi ku sitonu ˻te de ninga taa mi dëdë˼. Dii pasi sipi booko disa mi a ze mindi. Wan u de mi bi dë wan hii ndeti ku wan hii didia a zengezenge a liba wata ta tja fuka. 26 Fa mi dë aki, ma ta dë a wan kamian. Hii juu mi nango a kamian ta ko kodo. Nöö fa mi ta waka ta lontu aki, sömëni pasi gaan wata bi dë fa u tja mi go kii. Sömëni toon mi bi musu waka ka fufuuma ta watji sëmbë u de kisi. Mi bi ta dë a gaan nöutu a dee sëmbë u miseei köndë maun, te kisi ku dee oto köndë sëmbë maun tu. Mi bi dë a nöutu a ganda mindi. Mi bi dë a nöutu a sabana dendu. Mi bi dë a nöutu a wata liba. Mi bi dë a nöutu a dee sëmbë dee ta ganjan taa de dë biibima maun. 27 Mi ta biinga ta wooko taanga tee so juu ma ta duumi a ndeti seei. So juu mi ta tja hangi tee na soni. So juu na wata seei mi ta feni u mi bebe tu. So juu ma ta a' soni u njan. So juu mi ta tja kötö tee, biga soni an dë u mi tapa sinkii. 28 Ma nöö boiti u dee döösë soni naandë, hiniwan juu mi ta tja di hebi u dee biibima a dee kamiankamian a mi hati. 29 Biga wë ee wan sëmbë dë suwakisuwaki a di biibi, nöö mi seei ta suwaki tu. Ee wan biibima kai, nöö mi ta tja di hebi fëën, biga hati u mi ta boonu ku di soni mbei a kai dë. 30 Wë nöö fëën mbei ee mi musu ta njan buka a soni, nöö a dee lö soni dee miti mi dë, dee ta mbei mi lagi a sëmbë wojo naandë, nöö a de nöö mi sa njan buka. 31 Nöö Masa Gadu, di Tata u Masa Jesosi Keesitu di musu kisi gafa u teego, hën sabi taa fa mi ta fan aki, na soni mi ta mindi e, dee sëmbë. Tuutuu soni mi ta taki. 32 Biga di mi bi dë a di köndë de kai Damasikusi naandë, nöö di hedima di di könu de kai Aletasi bi buta dë, a manda wanlö sodati u de lontu mi watji kisi. 33 Ma nöö hën dee biibima naandë fusi mi. De buta mi a wan manda dendu hën de saka mi go a goon a döösë u di sitonu peni u di köndë. A sö wan lagi fasi mi kumutu a dee felantima u mi maun. Nöö sö soni bi waka ku mi, dee sëmbë. ˻Nöö a dee lö soni dë nöö mi sa njan buka e.˼

2 Kolenti 12

1 Wë nöö dee sëmbë, leti kumafa i si mi taki da unu naandë kaa taa ee mi ta njan buka, nöö an o heepi mi a wan wojo soni. Ma töku mi o go dou. Biga mi o konda da unu kumafa Masa bi lei mi dee tjubitjubi soni fëën a wan apaiti fasi. A dë leti kuma mi bi ta sunjan sö, ma na sunjan, biga mi bi dë ku wojo. 2 Mi sabi wan womi di bi biibi a Masa Jesosi Keesitu, nöö hën wan gaan soni pasa ku ën kuma teni-a-fö jaa longi kaa. Wë ee sinkii soni, ee akaa soni, di dë ma sabi. Gadu wanwan nöö sabi. Ma a dë kuma wan soni tei ën tja go pasa dee teeja u mundu go te a di köndë u Gadu seei. 3 Nöö kumafa i si mi taki dë kaa, ee sinkii soni ee akaa soni më sabi. Gadu wanwan nöö sabi. 4 Ma nöö de tjëën go dou a di waiti kamian u Gadu de ta kai Paladëisi. Nöö hën a jei wanlö sondi ala di an sa konda seei. Ma boiti di dë, de bai ën taa an musu konda de tu. 5 Wë nöö, dee sëmbë, a dee lö soni dë mi bi sa njan buka e, ma nöö ma o du ën. Ma dee soni mi o tei ta njan buka da, nöö de da dee soni dee ta buta mi ko lagi a sëmbë wojo. 6 Ma ee u mi tei dee soni dee Gadu lei mi naandë fu mi sa njan buka a de liba, nöö ma lau e, biga sö Gadu bi lei mi de tuú. Ma nöö ma o du ën e. Biga fa mi dë aki ma kë u sëmbë musu luku mi möön hei möön leki fa de ta jei mi ta fan, ku fa de ta si mi ta libi. 7 Ma nöö dee sëmbë, fa mi taki dë seei, ma ma sa kisi gaan fasi fu dee gaan heihei soni i si Gadu lei mi naandë e. Nönö. Biga wë Gadu disa pasi da didibi, hën a manda wan futuboi fëën ko naki mi. A buta wan soni da mi di ta tjökö mi leti kuma maka, nöö hën ta fuka mi nöömö mbei ma sa abi gaan fasi. 8 Nöö dii pasi mi begi a wan apaiti fasi fu Masa musu puu di lö soni naandë a mi liba. 9 Ma nöö hën a fan ku mi taa: “˻Fa i dë aki, nöö mi sabi dee fuka fii kaa.˼ Nöö be i tifihedi ku de nöö, biga mi o tja i ku mi bunuhati. Biga te wan sëmbë kaakiti ku saanfa-u-du fëën kaba, nöö nëën mi sa feni pasi u wooko nëën liba ku di kaakiti u mi awaa.” Sö Gadu fan ku mi e. Nöö fëën mbei a möön bunu da mi fu mi ta njan buka a dee suwaki pisi u mi libi. Mi o ta wai ku de seei, be di kaakiti u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu tan ku mi. 10 Wë nöö da sö e, dee sëmbë. Fa u dë aki, më a toobi möön ee hiniwan soni ta pasa ku mi fu ˻Masa Jesosi˼ Keesitu hedi. Ee mi suwaki a soni, më a toobi. Ee sëmbë ta kosi mi, ee de ta sitaafu mi, an dë gaan soni da mi tu. Ee mi ta tja pena nasö mi ta tja fuka, ma a' toobi. Mi ta wai seei a dee soni dë dendu. Biga wë hii dee suwaki pisi u mi dë tuu ta buta mi fu mi dë taanga ˻ku di kaakiti u Gadu wanwan˼. 11 Wë dee sëmbë, mi taki e, fa i si mi njan buka da miseei dë, nöö a dë leti kuma hedi u mi poi. Ma unu wë buta mi e. Biga unu bi musu ta gafa mi. Biga wë hii fa i si ma dë wan wojo soni seei fa mi dë aki, ma misikuma ma dë möön lagi möön dee sëmbë dee ta hopo deseei buta u gaan tjabukama a unu mindi naandë. 12 Biga wë mi bi libi a unu mindi ku gaan pasensi e, nöö sömëni foondo wooko mi bi ta du a unu dë ku di kaakiti u Gadu. Sömëni maaka un si tu, nöö dee soni dë bi musu ta lei unu taa mi dë wan tjabukama u Gadu tuu. 13 Nöö dee sëmbë, unfa a waka un si taa mi ta seeka dee biibima a dee oto köndë bunu möön unu? A sa kë taa fu di ma bi ta tja dee fuka u mi ko tuwë da unu nö? Hën da di föutu mi mbei nö, dee sëmbë? Wë ee di dë wanwan, nöö mi begi unu be wan hoi mi a bëë. Wë biga sö mi libi ku unu tuu. 14 Ma fa u dë aki, mi dë kabakaba u mi ko a unu di u dii pasi. Ma seei te mi ko, ma o buta fuka u mi a unu liba möönsö e. Nönö. Biga wë na gudu mi ta suku a unu e, dee sëmbë, ma unu seepi wë mi kë di kë. Biga wan piki mii an musu ta sölugu ën tata ku ën mama, ma tata ku mama de ta sölugu piki mii. 15 Nöö fëën mbei fa u dë aki, mi dë seei kabakaba fu mi lasi hii soni da unu, te dou ku miseei tu. Ma nöö fu di un si taa mi lobi unu taanga, nöö fëën mbei wan sa lobi mi tu nö? 16 Ma nöö fa mi fan dë, nöö kandë sëmbë o dë a unu mindi naandë di o taa: “Höön, awa, fa i si an ta buta dee fuka fëën a u liba aki, bödjëë wë a ta pëë e. Biga a o abi kamian nöömö faa ganjan u njan a wan köni fasi.” 17 Sö un ta mëni nö, dee sëmbë? A kandë dee sëmbë mi bi manda ko a unu naandë, de un ta taki nö? Fa mi bi manda Titusi ku di otowan fëën ko a unu, nöö Titusi bi suku soni a unu a wan tjubi fasi faa tja wini ko dëën seei nö? Wë ma sikuma a dë sö e. Biga mi ku Titusi tuu ta waka a di Akaa u Gadu leiki ta libi a di wan seei fasi nöö. 19 Wë nöö fa mi fan ku unu naandë, dee sëmbë, a sa kë un mëni taa bunu në mi ta suku a unu nö? Nönö e. Ma mi ta fan ku unu a Gadu fesi fu di u ku unu tuu dë sëmbë u ˻Jesosi˼ Keesitu, nöö u kë fuun musu ko taanga a di biibi. Hën di soni dë nöö u ta suku a unu e, dee sëmbë. 20 Biga wë mi ta fëëë da unu taa te mi o ko a unu ala, nöö mi o ko si unu a wan fasi di an bunu da mi seei. Nöö ee a dë sö, nöö unu seepi o ko si mi a wan fasi di an bunu da unu tu. Biga mi ta panta taa te mi ko dë, nöö mi o ko si unu taa un ta kisi toobi ku unu na unu ta haun ku unu seepi, hati fuunu ta dë boonuboonu, hiniwan sëmbë ta biinga nëën seei soni baka, wan abi toobi ku otowan, un ta tja unu seepi ta kosi a baka ta mindi soni da unu na unu, so fuunu o sai naandë ku gaan fasi, nasö un o dë ta du fanjanfanjan soni. 21 Dee sëmbë, misikuma ee mi ko si unu a sö wan fasi, nöö sen o kisi mi seei a Gadu fesi o. Nöö a o ta hati mi te na soni da dee sëmbë fuunu naandë dee an disa dee peipei fanafiti libi u de, te dou ku dee sensen soni de ta du a di së u manu ku mujëë soni. ˻Nöö mi kë un seeka dee lö pei libi fuunu dë bifö mi ko a unu ala e, baa.˼

2 Kolenti 13

1 Söö. Wë kumafa i si mi taki dë kaa, dee sëmbë, disi o mbei di u dii pasi di mi o ko haika unu. Wë nöö un sabi fa de sikifi a Gadu Buku taa ee wan sëmbë du wan hogi, nöö tu nasö dii sëmbë musu piki taa sö a du ën tuu, bifö di sëmbë di du di hogi dë o kisi sitaafu awaa. 2 Wë fa i si mi o ko a unu dë, nöö leti sö soni o waka e. Biga wë a di u mbei tu pasi di mi bi dë a unu ala, nöö mi bi bai wanlö sëmbë a dee hogi de ta du. Söseei fa mi ta mbei di pampia aki, mi toona ta bai de möön. Nöö fa i si mi o ko di pasi aki, nöö hën o mbei dii pasi. Nöö ma o fan ku de ku buka möön e. Ma mi o du ku de awaa te dou ku hii dee oto sëmbë dee sai dë tuu, dee an bia disa dee wogi du u de. 3 Biga wë misikuma un kë sabi ee dee fan mi ta fan ku unu, ee Masa Jesosi Keesitu hën ta da mi de tuutuu. Biga un taa te mi ta fan nöö mi ta fan fëëëfëëë, ma Masa Jesosi hën an ta fëëë ma a ta wooko ku kaakiti a unu dë. 4 Wë nöö tuu. Ma fa i si de bi kii Masa Jesosi a di lakpa pau dë, nöö wan suwakisuwaki libisëmbë de kii dë, ma nöö di a weki ko dë ku libi fa u dë aki, nöö ku di kaakiti u Gadu a ta libi e. Nöö fa u ku ën nama makandi aki, nöö u dë suwakisuwaki libisëmbë eti tuu, ma tökuseei ku di kaakiti u Gadu u ta libi fuu heepi unu. 5 Wë dee sëmbë, mi taki e, ˻di un lo' u wegi sëmbë luku naandë kaa,˼ nöö mi kë fuun wegi unu seei luku bunu ee un dë biibima tuutuu. Biga a kandë fa i si un sai dë seei, ma Jesosi Keesitu an dë a unu hati. ˻Ma töku na sö mi ta mëni e, dee sëmbë. Ma mi a' di mëni taa un dë tuutuu biibima u Masa Jesosi.˼ 6 Nöö ee un pasa di lö tesi dë, nöö misikuma woon si taa u seei pasëën tu ˻taa u dë tuutuu tjabukama u Masa Jesosi˼. 7 Nöö mi ta begi Masa Gadu da unu fu wan musu du na wan hogi. Nöö ma taki sö fuu lei sëmbë kumafa u dë tjabukama u unu liba tjika e. Nönö. Ma fuun seepi hedi. Biga u kë di libi fuunu musu dë a tatai liba, hii fa sëmbë ta taki fuu taa wa dë bumbuu tjabukama tjika. 8 Biga wa ta mbei möiti u sëmbë musu du wan soni di an ta kai ku di Buka u Gadu e, ma fu de musu libi leti kumafa Gadu kë. 9 Nöö fëën mbei ma a' toobi ee mi ta libi kuma mi sösö, kuma ma abi kaakiti a unu mindi. Solanga un dë taanga a di biibi kaa, nöö mi dë waiwai. Nöö mi ta begi seei da unu fuun musu ko dë telutelu gbelingbelin kumafa Gadu kë. 10 Nöö hën mbei mi ta buta dee soni aki a pampia manda da unu a fesi, fu te mi ko a unu nöö ma o feni soni fu mi gandji da unu möön. Biga di makiti di Masa da mi aki, nöö an dë wan soni u mi booko unu saka e, ma fu mbei un ko dë gingin a di biibi. 11 Söö. Wë nöö ka mi sikifi tjika aki, nöö mi o tapa ufö e, dee sëmbë. Nöö mi taki e, be un piki dee soni mi sikifi aki nöö un buta unu libi a tatai liba ku telu. Nöö be hati fuunu dë bööböö ku wan pakisei makandi, nöö Masa Gadu o dë ku unu. Biga nëën lobi ku kötöhati ta kumutu. 12 Nöö te woon da unu seei odi, nöö un baasa unu seei makandi ku limbohati e, ˻kumafa a fiti biibima ku biibima˼. 13 Nöö hii dee sëmbë dee Gadu tei apaiti aki tuu ta manda gaan odi da unu. 14 Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku ën bunuhati e, dee sëmbë. Nöö di lobi u Masa Gadu ku di makandi libi di di Akaa fëën ta da musu dë ku unu tu. ˻Na soni möönsö e, dee sëmbë. Mi, Paulosu, ta manda gaan odi da unu. A tan sö.˼

Galasia 1

1 Wë dee sëmbë, mi Paulosu ta manda gaan odi da unu e. Nöö mi ta mbei di pampia aki da un dee sëmbë dee ta biibi a Masa Jesosi liba ta miti makandi a dee köndëköndë u di pisiwata u Galasia dë. Fa mi dë aki, mi da wan u dee tjabukama u Masa Jesosi de ta kai apösutu e. Nöö na libisëmbë buta mi sö. Na de manda mi tu. Ma Jesosi Keesitu ku hën Tata di bi weki ën a dëdë buta mi. Nöö fa mi ta manda di biifi da unu aki, nöö mi ku dee oto biibima u Masa Jesosi dee mi ku de dë aki, sö u tuu ta mandëën. 3 Nöö u Tata Masa Gadu ku Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu e, ta heepi unu ku de bunuhati. De musu mbei hati fuunu dë bööböö. 4 Fa Masa Jesosi sai dë, dee sëmbë, nöö hën wë hopo ën seei paka di paima da u fu dee hogidu fuu hedi e. Nöö a du ën faa sa puu u a dee hogi libi basu u di ten u dë aki. Sö wë u Tata Masa Gadu bi kë kaa. 5 Nöö fa a sai dë a musu abi gafa ku nëbai fu teego. A tan sö. 6 Wë dee sëmbë, di soni aki sö, a foondo mi tumisi e. Ma bi mëni sö fu unu taa un bi o bia sö hesi kumutu a di Sëmbë di bi kai unu ku ën bunuhati ko nëën. Wë biga ku ën bunuhati a bi manda ˻Jesosi˼ Keesitu ko jabi pasi da unu fuun sa ko sëmbë fëën. ˻Hën wë da di Buka di u konda da unu.˼ Nöö hën wë un kë disa di bumbuu soni naandë go ta piki dee sösö buka dee oto sëmbë ta konda da unu naandë taa Gadu buka, ma na Gadu buka seei de dë. Wë biga Gadu aambi oto pei Buka möönsö ˻möön leki di u konda da unu. Ma fu di un ta haika dee oto sëmbë˼, hën wë i si ta buuja unu sö teefa wan saandi un ta du möön. 8 ˻Nöö mi taki e, dee sëmbë, di Buka di i si u bi tja ko da unu dë, nöö hën nöö da di tuutuu wan e. Hën nöö un musu piki.˼ Ee u seei toona ko a unu baka ko da unu wan oto buka, nöö wan musu piki e. Ee wan basia u Masa Gadu Köndë seei bazia ko a unu dë ko da unu wan oto buka möön leki di u bi konda da unu kaa, nöö Masa Gadu musu sibëën fu nöömö e! ˻Biga di Buka u Gadu hën a ta poi.˼ 9 Mi toona taki ën wan pasi möön leti kumafa i si u bi taki ën kaa, taa ee wan sëmbë a unu dë ta konda wan oto buka da unu möön leki di un bi jei a u kaa, nöö di siba u Gadu musu kisi ën fu nöömö e. 10 Wë di fan mi fan aki, unfa un mëni fëën, dee sëmbë? Mi fan ën faa kai ku libisëmbë ö, naa faa kai ku Gadu? Fa u dë aki, un ninga taa mi ta suku gafa a libisëmbë eti ö? Wë nönö e baa. Biga ee mi ta suku gafa a libisëmbë eti, nöö hën da ma dë wan futuboi u ˻Jesosi˼ Keesitu. 11 Be mi taki da unu e, dee sëmbë u mi dë, taa di Buka di i si mi bi tja ko konda da unu dë, nöö na libisëmbë abi ën e. 12 Biga na a libisëmbë a kumutu, nöö na libisëmbë lei mi ën tu. Ma Jesosi Keesitu hënseei wë ko a mi ko lei mi ën sö. 13 Biga fa un sai dë, nöö un bi musu jei sö u mi taa a fesi mi bi ta biinga ku hii dee guwenti fuu Isaëli sëmbë tuu, kumafa u bi lei a dee gaan sëmbë fuu. Mi bi dë a sömëni u dee pei u mi fesi a dee soni naandë. ˻Biga mi bi mëni taa fa mi ta hoi dee Isaëli wëti dë, nöö hën di soni dë Gadu bi kë ufö a o limbo fesi da mi.˼ Nöö hën wë mbei mi bi ta sitaafu dee biibima u Masa Jesosi gaanfa seei ˻fu di de an dë ku dee wëti dë möön˼. Ma hii fu di dë, nöö hën di keiki u Gadu wë mi bi ta biinga u kaba a sösö sö e. Ma bi sabi seei. 15 Ma fa i si mi bi ta du dë seei, Gadu bi a' bunuhati u mi o. Biga gaanduwe a fesi bifö de pai mi, nöö a bi tei mi kaa fu mi ko sëmbë fëën a bakaten. 16 Nöö hën wë u dë teefa di juu dou, hën a mbei mi ko sabi Jesosi di Mii fëën, fu mi sa ta tja di Buka fëën awaa ta konda da dee sëmbë dee an dë Isaëli sëmbë. Wë nöö fa i si a bi ko a mi naandë, nöö ma bi go a na wan libisëmbë go hakisi ee andi u mi musu du möönsö e. 17 Na a dee Tjabukama u Masa Jesosi de ta kai apösutu, dee dë a Jelusalen, seei mi bi go. Fa de bi dë tjabukama ufö mi seei, ma töku ma bi go a de. Ma mi hopo u mi wante, mi wanwan, hën mi go u mi te na Alabia a di sabana köndë dë. ˻Wë nöö fa mi ta taki ën aki sö, hën da libisëmbë lei mi di buka nö?˼ Nöö di mi kumutu na Alabia naandë, hën mi toona go a Damasikusi baka ˻ka mi bi kumutu˼. 18 Nöö hën mi tan dii jaa naandë. Nöö hën mi toona kumutu a Damasikusi go a Jelusalen go haika Petuisi, be mi ku ën mbei guwenti awaa. Nöö hën mi dë ku ën a Jelusalen dë teni-a-feifi daka ufö mi kumutu dë. 19 Ma nöö fa i si mi bi go dë seei, ma si dee oto Tjabukama u Masa Jesosi möönsö e, ma di baaa u Jesosi de ta kai Jakobosi hën nöö mi bi si dë. 20 Nöö fa mi ta fan aki, Masa Gadu seei sabi taa na soni mi ta mindi e. Tuutuu soni mi ta taki. 21 Nöö hën di mi kumutu a Jelusalen naandë, hën mi go ta waka a dee köndëköndë u Silia ku Silisia ta konda di Buka u Masa Jesosi Keesitu ta lontu. 22 Ma dee oto biibima fëën dee ta miti makandi a dee köndëköndë u Judea, nöö deseei an bi si mi sabi eti e. 23 Ma de ta jei soni u mi nöö taa di sëmbë di bi ta sitaafu de a fesi ta kii, nöö hën wë bia ko biibi te a tei di Buka u Masa Jesosi ta tja ta paaja, di hënseei bi ta biinga u tapa. 24 Nöö di de ko jei sö, hën de ta wai seei ta gafa Masa Gadu fu mi hedi.

Galasia 2

1 Wë nöö fa mi ta tja di buka ta paaja dë, nöö a baka teni-a-fö jaa bifö mi toona go a Jelusalen möön, mi ku Banabasi. Nöö di soni mbei u go ala, u di Gadu seei ko lei mi taa mi musu go. Nöö di u nango, hën u tja di kijoo de kai Titusi go ku u. ˻Biga u ku ën ta wooko di wooko u Gadu makandi.˼ Nöö hën wë di u go dou a Jelusalen, hën u go a dee sëmbë dee de ta si kuma fesima u de a di biibi. Nöö hën u kai de tja go a së. Nöö hën u fan ku de te u kaba taa sö wan buka u ta tja ta paaja da dee oto köndë sëmbë dee na u Isaëli ˻taa, ee wan sëmbë ja dë Isaëli sëmbë ma i ko ta biibi a Masa Jesosi kaa, nöö a tjika. An dë fii ta hoi dee wëti u Isaëli ufö Gadu o limbo fesi da i.˼ Nöö hën u hakisi de ee fa u ta konda di buka dë, ee de dë ku u a wan së. Biga fa de dë hedima naandë nöö u kë de nama ku u, ee nasö nöö a kandë sëmbë o mëni taa sösö soni u ta du. 3 ˻Nöö di u fan ku de teefa u kaba, nöö hën de feni taa di buka u ta tja ta paaja naandë, nöö a bunu.˼ Nöö fa Titusi sai ku u dë, an dë Isaëli sëmbë e. Giiki sëmbë a dë, nöö aan di maaka u Isaëli, ma de an duwengi ën tu fu de koti ën sinkii buta di maaka. 4 Nöö de an bi o mëni di soni dë seei tu e, ma wanlö sëmbë ta ganjan taa de dë biibima u Jesosi Keesitu fufuu pasi ko saapi a u mindi dë, ko ta watji u ta luku fa u ta libi fiifii söndö u dë a wëti basu. Biga de kë kisi u toona tja go buta kuma saafuma a dee wëti dë basu möön. 5 Ma fa de ta du dë, nöö wa saka u seei da de e. Wa piki de buka seei a di soni dë. Biga u kë hoi di Buka u Gadu gbelingbelin da unu kumafa a dë. 6 Nöö dee sëmbë u go a de dë, nöö de wë de ta luku kuma gaan hei sëmbë e. Ma di soni dë an dë gaan soni a mi, biga mi sabi taa Gadu hën an ta luku a sëmbë fesi. Ma boiti u di dë, fa de dë heima dë seei, ma de an buta wan wojo soni a di lei mi ta lei liba möönsö. ˻Biga de si taa di fa mi ta lei naandë, nöö a bunu kaa.˼ 7 Nöö hën wë de ko si taa mi ku Petuisi, di wan wooko nöö wë Gadu da u ma de dë paatipaati. Petuisi hën da Tjabukama u Masa Jesosi a dee Isaëli sëmbë dendu, nöö mi da Tjabukama fëën a dee sëmbë dee na dë Isaëli sëmbë dendu. 8 Nöö leti kumafa Gadu dë ku Petuisi a di wooko di a sai dë, nöö söseei a dë ku mi tu. 9 Nöö fa i si Jakobosi, Petuisi, ku Johanisi sai dë, nöö de wë da dee sëmbë dee otowan ta si kuma posu a di biibi. Ma nöö fa de ko si fa Gadu dë ku mi ku ën bunuhati tjika, nöö hën de ko da mi ku Banabasi tuu maun. Nöö hën wë u ku de mbei buka te u kaba taa sö di wooko o paati. De o ta tja di Buka ta paaja a dee Isaëli sëmbë dendu. Nöö u, woo go a dee oto köndë sëmbë dee na u Isaëli. 10 Ma wan soni nöö de begi u taa u musu ta heepi de ku dee penama u de ˻dee dë a Jelusalen naandë˼. Ma nöö di soni de taki dë, mi bi dë tifihedi ku ën gaanfa seei kaa. 11 Nöö mi o taki wan soni aki da unu e, dee sëmbë. Fa i si Petuisi dë gaan fesima dë seei, ma a wan juu dë nöö a bi ko a u na Antiokia, nöö hën wë mi bai ën a lanti fesi fu wan soni a bi du. Biga an bi a' leti. 12 Biga a bi ta libi makandi ku dee biibima u Masa Jesosi fu Antiokia, dee na Isaëli sëmbë. Hën ku de bi ta njan a wan paabi. Nöö hën wanlö oto biibima u Masa Jesosi kumutu a Jakobosi a Jelusalen ala ko a u na Antiokia naandë. Nöö fa i si de ko dë, nöö de ta hoi di Isaëli wëti taa ee wan sëmbë aan di maaka u Isaëli nëën sinkii, nöö de an musu njan ku ën. Nöö di Petuisi ko si taa sö de ta du, nöö hën a ko fëëë. Hën a hai hënseei puu a dee sëmbë na Isaëli sëmbë dë dendu ko ta hoi di wëti dë tu, 13 hën ku hii dee oto Isaëli biibima dee ku u sai dë. Banabasi seei de kisi hai tja go a dendu tu, faa go ta libi a di ganjan fasi dë. 14 Nöö di mi si taa di libi u de an ta kai ku di Buka u Masa Jesosi di u ta konda aki, nöö hën wë mi fan ku Petuisi a hii dee oto biibima dë tuu fesi taa: “Womi.” A piki. Mi taa, “Di soni aki, a bigi a mi da i möönsö. Wë biga i da wan Dju sëmbë di bi ta dë a wëti basu, nöö di wojo fii ko limbo te nöö hën wë i kumutu. Nöö andi mbei i kë toona hai dee sëmbë na Dju aki tja go buta a dee wëti dë basu u du?” Sö mi fan ku ën. 15 Nöö di soni mbei mi taki sö, dee sëmbë. Biga wë un sabi fa u dee Dju sëmbë dë kaa. U ta si u seei kuma wa ta booko Gadu wëti kuma dee oto köndë sëmbë. 16 Ma tökuseei, so fuu bi ko sabi taa di hoi di u bi ta hoi dee wëti dë, nöö an ta heepi u fuu ko bumbuu sëmbë möönsö a Gadu wojo. Wan kodo soni tö nöö sa mbei u ko sö, hën da ee u ta biibi a Jesosi Keesitu liba. Nöö hën wë mbei u ko ta biibi nëën e. 17 Nöö fa i si u ta suku fuu musu ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo ku biibi a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu söndö hoi wëti aki, nöö hën wë mbei dee oto Dju sëmbë fuu ta luku u kuma bookowëtima. Nöö unfa un pakisei u di soni dë? Hën da Keesitu manda u fuu booko Gadu wëti ö? Nönö. Kwetikweti. 18 Ma ee Gadu bai mi a wan soni te mi disëën kaa, nöö bakaten hën mi toona go tei ën möön, nöö awa ufö mi ko bookowëtima a Gadu wojo awaa. 19 Wë, dee sëmbë o, fa i si mi bi ta hoi dee wëti dë, nöö hën wë tja mi ko a Gadu e. Biga mi bi biinga tefa mi wei, ma bi sa hoi de ku telu möönsö. Nöö fa mi dë aki, nöö ma dë a dee wëti dë soni möön e. Mi disa de gaanduwe fu mi sa libi kumafa Masa Gadu kë awaa. 20 Biga fa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë a di lakpa pau dë, nöö mi ku ën tuu wë dëdë naandë e. Biga u dë di wan. Nöö di libi i si mi abi aki, na miseei ta libi ën möön. Masa Jesosi seei hën dë a mi hati ta tii mi. Nöö hii fa mi ta libi a di goonliba aki, nöö ku biibi nöö a di mii u Masa Gadu liba, di bi lobi mi tee a tei mi dëdë dëdë da mi. 21 Nöö ee mi ta hoi wëti eti fu hën musu mbei mi ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo, nöö hën da mi ta sösö di soni di Gadu du da mi naandë ku ën bunuhati. Hën mbei ma o du ën e. Biga ee a dë taa wan sëmbë bi sa hoi wëti te a ko bumbuu tjika a Gadu wojo, nöö da an bi o dë fanöudu fu ˻Jesosi˼ Keesitu musu dëdë.

Galasia 3

1 Wë nöö un dee Galasia sëmbë u mi dë, andi seei du unu mbei un don sö? Sëmbë hën ko ganjan unu gaanfa sö nö, mbei un lasi unu seei te un fëëkëtë di fa Jesosi Keesitu bi dëdë da unu nö? Ee! A bigi a mi da unu. Biga fa u bi tja Gadu Buka ko da unu dë, nöö u bi kondëën gbelingbelin da unu te a dë kuma a unu fesi seei de bi tja Masa Jesosi go peka a di lakpa pau kii. Sö wë un bi fusutan di Buka tjika e. 2 Nöö hën wë mbei mi kë hakisi unu wan soni. Fa un bi kisi di Akaa u Gadu dë, fu di un bi ta hoi wëti mbei nö, naa fu di u bi konda di Buka da unu hën un ko ta biibi nëën? 3 Wan a' fusutan nö? A fesi di un bi ko a Masa Jesosi, nöö di Akaa u Gadu hën bi seti di wooko a unu hati. Ma nöö fa u dë aki, un kë puu unu seei a di Akaa leiki tjëën go dou ku di fuunu seei kaakiti nö? 4 Hii dee sitaafu un bi tja a fesi di un bi ko njunjun a di biibi dë, nöö u sösö un tja de nö? 5 Nöö fa Masa Gadu ta da unu di Akaa fëën ta du foombofoombo soni a unu dë, nöö faandi mbei a ta du sö? Fu di un ta hoi wëti mbei nö, naa fu di un bi jei di Buka nöö un ko ta biibi nëën? 6 Wë dee sëmbë, mi kë fuun toona mëni di soni di un bi jei u di gaan sëmbë fuu de kai Abahamu. Biga de sikifi soni fëën a Gadu Buku taa, fa a biibi Gadu dë nöö fëën mbei Gadu si ën kuma an booko ën wëti wan daka. 7 Nöö hën a ko fika sö taa dee sëmbë ta biibi Gadu nöö de wë Gadu ta luku kuma gbelingbelin mii u Abahamu ˻biga de djei ën a di biibi˼. 8 Nöö di Buku u Gadu bi taki tu taa te wan daka nöö dee sëmbë dee an dë Isaëli sëmbë o ko ta biibi, nöö Gadu o si de kuma de an bi booko ën wëti wan daka fu di biibi u de hedi. Nöö di Buka u Masa Jesosi aki sö, hën wë i si di Buku bi taki dë e. Nöö hën wë Gadu bi ta mëni tu di a taki da Abahamu taa: A i hii föluku u di goonliba sa feni heepi. 9 Nöö da sö e, dee sëmbë. Ee u ta biibi kumafa Abahamu bi biibi, nöö woo feni di bunu u Gadu leti kumafa i si di gaan biibima dë bi feni ën. 10 Ma hii dee sëmbë dee ta mëni u de hoi wëti fu de ko dë bumbuu sëmbë a Gadu wojo, nöö di siba u Gadu kisi de kaa e. Wë biga a dë a di Buku u Gadu taa: Ee wan sëmbë ja ta hoi hii dee wëti u Gadu tuu dee dë sikifisikifi a di Buku aki, nöö di siba u Gadu dë a i liba e. Sö di Buku taki. 11 Ma nöö u sabi kaa taa na wan sëmbë sa ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo fu di a ta hoi wëti hedi e. Biga di Buku taki möön taa: Di sëmbë di ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo fu di a ta biibi nëën hedi, nöö hën nöö o feni di libi u Gadu. 12 Nöö wëti hoi, nëën da biibi e, dee sëmbë. Biga dee wëti dë seei taki taa: Di sëmbë di ta du ˻hii˼ dee soni dee dë sikifisikifi aki o feni libi a Gadu. Wë nöö nëën da biibi möön e. ˻Nöö hën tu, fa a taki dë, nöö hën da dee wëti siba u kaa. Biga na wan sëmbë tjika u hoi dee wëti u Gadu söndö misi.˼ 13 Ma fa i si ˻Jesosi˼ Keesitu sai dë, hën puu u a di siba u dee wëti naandë. Biga di Buku taki möön taa, Hiniwan sëmbë di de tei hëngi a pau kii, nöö di siba u Gadu wë kisi ën. Nöö fa de tei Masa Jesosi hëngi a di lakpa pau kii dë, nöö hën wë da di siba u Gadu kisi ën fuu hedi e, dee sëmbë. 14 Nöö di soni mbei a du ën, fu hii sëmbë sa feni di bunu u Gadu awaa, kumafa Gadu bi paamusi Abahamu. Nöö a ko dë taa ˻na Isaëli sëmbë wanwan ma˼ hii sëmbë, ee i biibi a Jesosi Keesitu liba nöö joo feni di bunu dë. Nöö Gadu o da i di Akaa fëën tu di a bi paamusi u, fu di i ta biibi nëën liba. 15 Wë dee sëmbë u mi aki o, un boo taki di soni aki sö kumafa libisëmbë guwenti taa te i ku wan sëmbë mbei buka a wan soni te un sitampu ën a lanti fesi, nöö na wan sëmbë sa puu di buka dë möön e. Nöö söseei de an o sa buta wan oto soni nëën liba möön tu. Biga di buka mbei sö kaa. 16 Nöö sö wë, Masa Gadu mbei wan buka ku Abahamu te a kaba taa a di böngö fëën hii sëmbë u goonliba sa feni heepi. Nöö fa a taki ën dë, an bi taa “dee böngö” e, ma a bi taa “di böngö”. Nöö di böngö dë nöö hën da ˻Jesosi˼ Keesitu. 17 Nöö di ten di Gadu bi mbei di buka ku Abahamu naandë, nöö dee Isaëli wëti an bi dë eti e. A baka föhöndö-ku-diiteni jaa bifö dee bakamii fëën ko kisi dee wëti a Gadu awaa u de musu hoi. Ma nöö fa de ko kisi de seei, ma dee soni Gadu bi paamusi Abahamu di a mbei di buka ku ën dë, de an puu möönsö. 18 Biga ee a dë taa dee wëti dee ko a baka dë musu hoi ufö sëmbë sa feni dee bunu u Gadu, nöö an bi o dë taa Gadu ta da sëmbë dee bunu fëën u sösö fu di paamusi fëën hedi. Ma na sö a dë e, dee sëmbë. Gadu ta da u dee bunu fëën u sösö ku ën bunuhati ˻söndö u ta hoi wëti e˼, fu di sö a bi paamusi Abahamu. 19 Wë nöö mi hakisi unu e, dee sëmbë, ku un pakisei Gadu da u dee wëti? Wë a da u de faa lei u andi da bunu ku andi da hogi, nöö fu de hoi u a pasi tu fu te dou di juu di Masa Jesosi o ko. Biga hën wë bi da di böngö di Gadu bi paamusi Abahamu taa woo feni heepi nëën. Nöö di paamusi di a bi paamusi dë, a hebi möön dee wëti a bi da a baka e. Biga di Gadu bi mbei di buka ku Abahamu, nöö hën ku ën wanwan tö nöö bi mbei ën. Oto sëmbë an bi dë ku de a de mindi. Ma dee wëti, mindima hën wë tja de ko e. Biga Gaangadu manda dee basia fëën köndë u de tja dee wëti ko da Mosesi, nöö hën Mosesi tei de hën a tja de go da dee Isaëli sëmbë fu de musu ta hoi. 21 Wë nöö unfa un mëni u dee wëti dë? De ta fia ku dee paamusi u Gadu dee a bi paamusi Abahamu nö? Wë nönö, de an ta fia ku dë e. Kwetikweti. Biga ee wëti bi sa dë di u bi sa hoi tee nöö hën u kisi libi a Gadu, nöö hën da wëti bi o mbei u ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo tuu. Ma an dë sö e! 22 Biga hii u libisëmbë tuu dë a hogidu basu, leti kumafa i si di Buku u Gadu bi taki kaa. Wa sa kumutu nëën basu fuu ko bumbuu sëmbë möönsö. Ma dee sëmbë dee ta biibi a Jesosi Keesitu liba, nöö de nöö sa kumutu a wogi du basu u de feni di bunu di Gadu bi paamusi dee sëmbë ta biibi nëën. 23 Wë un boo taki ën sö, taa Masa Gaangadu bi buta u a dee wëti dë basu fu de ta hoi u gingin seei a pasi fu te ˻Jesosi˼ Keesitu ko. Nöö di a ko, hën a tja di pakisei u Gadu ko a döö taa ee u biibi nëën nöö woo ko dë bumbuu sëmbë a Gadu wojo. 25 Nöö fa u dë aki, wa dë a dee wëti basu möön e, dee sëmbë, fu di u ko ta biibi a Masa Jesosi. 26 Dee sëmbë o, fa un ko ta biibi a Jesosi Keesitu liba dë, nöö un ko miii u Gadu e. 27 Fa i si un ko nama ku ën tei dopu dë, nöö unu ku ën tuu ko dë di wan sëmbë. 28 Nöö aan toobi e, ee i dë Dju sëmbë ee ja dë Dju, ee i dë saafu ee ja dë saafu, ee i dë womi ee i dë mujëë, ma fu di un dë sëmbë u Masa Jesosi Keesitu, nöö unu tuu ko dë di wan. 29 Nöö a Gadu wojo, nöö unu wë da dee gbelingbelin böngö u Abahamu e, nöö woon kisi hii dee bunu Gadu bi paamusi ën taa a o da dee böngö fëën.

Galasia 4

1 Wë nöö aki woo taki soni u wan guduma mii. A dë sö taa te a dë miii nöö an dë fëën seei eti e. Aluwasi fa a o abi hii dee gudu fëën tata a bakaten seei, ma a dë a sëmbë basu leti kuma saafu nöö. 2 Hën tata o buta wanlö futuboi faa kiijëën dëën, nöö de o ta tjëën ta manda a soni fu tee juu fëën dou faa kumutu a sëmbë basu. 3 Wë nöö a fesi, nöö sö wë u bi dë tu e, dee sëmbë, a dee wëti u libisëmbë basu. 4 Ma teefa di leti juu u Gadu dou, nöö hën a manda di Womi Mii fëën ko a goonliba. Wan mujëë pai ën leti kumafa mujëë ta pai miii nöö. Hën seei bi dë a wëti basu tu e. 5 Nöö fa a ko dë, a ko faa puu u a wëti basu buta ko miii u Gadu ˻kumafa di guduma mii bi kumutu a dee futuboi basu˼. Biga a buta u fuu kisi hii dee soni dee wan mii u Gadu musu kisi. 6 Nöö fu di u dë miii u Gadu, hën a manda di Akaa u di Womi Mii fëën ko a u hati. Hën ta mbei u ta wai ku ën ta kai ën “Taata”. 7 Wë nöö sö a waka e, dee sëmbë. Wan dë a wëti basu möön kuma wan saafuma e, ma un ko dë miii u Masa Gadu fu di unu ku ˻hën mii Jesosi˼ Keesitu ko di wan. Nöö woon feni hii dee bunu dee a buta da unu fuun feni fu di un dë miii fëën e. 8 Ma kumafa u bi taki dë seei, dee sëmbë, a fesi wan bi sabi Masa Gadu e. Un bi dë saafu a wanlö soni de ta kai gadu basu, ta hoi dee wëti u de. Ma hii fu di dë na Gadu seei de bi dë. 9 Ma nöö di ten un ko sabi Masa Gadu, ma fuu taki, Masa Gadu hën fosu ko sabi unu, wë nöö andi mbei un toona go a dee lö sösö wëti dë möön u du? Saafu un kë dë sö möön nö? 10 Wë biga misikuma un toona ta hoi wantu wëti apaiti möön di ta nama a liba, bamba daka, ee nasö jaa. 11 Hën mbei wë mi ko fëëë da unu e, dee sëmbë, taa fa mi bi ta wooko a unu mindi dë, nöö u sösö mi bi ta wooko. 12 Dee sëmbë o, mi ta begi unu gaantangi e, taa be un toona ko dë leti kumafa i si mi dë aki. Biga mi wë da wan Isaëli sëmbë di bi ta hoi dee wëti fu mi ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo. Te wan pisi nöö hën wë mi disa de ko ta libi söndö hoi de, kuma unu. Nöö hën fa u dë aki misikuma un kë ko tei dee lö wëti dë awaa ta hoi. Wë nöö an bunu e. ˻Dee sëmbë o, mi begi unu, un boo toona libi kumafa u bi dë e. Wë biga di mi bi ko a unu dë,˼ nöö na wan daka un bi libi hogi ku mi seei. 13 Mi kë fuun toona mëni di soni mbei mi bi ko fika ku unu ala. Mi bi suwaki e, ˻nöö hën wë un bi hoi mi. Nöö fa un bi hoi mi dë,˼ nöö naandë a waka mbei mi konda di Buka u Masa Jesosi fosu toon da unu. 14 Nöö a di ten dë, na wan fuunu seei bi mbei mi fa u di siki di bi dë a mi sinkii. Fa a bi dë wan fuka soni da unu seei, ma töku wan bi sösö mi e, ma un tei mi leti kuma wan basia u Masa Gadu Köndë, kuma Jesosi Keesitu seei. Sö wë un hoi mi bunu tjika. 15 Nöö di gaan wai di un bi ta wai ku mi naandë, naasë a dë? Wë biga mi sa piki sëmbë gbelin seei taa soni an fika di wan bi sa du da mi a di ten dë. Ee dee wojo sii fuunu a unu sinkii dë seei un bi sa diki puu, nöö un bi o puu de da mi. 16 Wë nöö andi mbei mi ku unu poi? Fu di ma ta kwei fan da unu ma mi ta fan ku unu gbelingbelin, nöö hën di soni dë mbei mi ku unu ko felantima nö? 17 Wë be mi bai unu a wan soni e, dee sëmbë. Fa i si dee sëmbë ta biinga ku unu naandë, nöö na bunu fuunu de kë sö e. Ma puu wë de kë puu unu a u, be un go ta kule a de baka. 18 Wë nöö ee wan sëmbë ta biinga ku unu nöö a bunu, ee a dë taa fu wan bumbuu soni hedi. Biga söseei mi ta biinga ku unu kaa. Ma nöö na te mi ta dë ku unu bifö mi ta biinga sö e, ma hiniwanten. 19 Biga fa i si u dë aki, dee mii, mi toona ko dë seei a wan gaan fuka fuunu hedi, leti kuma te wan mujëë dë a pai liba. Biga mi ta biinga seei da unu möön fu mi sa si di bumbuu libi fu ˻Jesosi˼ Keesitu a unu. 20 Ma fa mi ta bai unu aki seei, nöö na sö mi bi kë e. Mi bi kë fan ku unu a wan möön suti fasi. Fëën mbei mi kë toona ko a unu ala möön hii soni, biga mi a' booko hedi fuunu gaanfa e. 21 Wë un dee sëmbë dee kë libi a wëti basu dë, un konda da mi. Wan bi jei di oto u Abahamu di dë sikifisikifi a Gadu Buku ö? 22 Wë a dë sö taa Abahamu bi pai tu womi mii. A pai wan ku di saafu mujëë, nöö a pai wan ku di tööu mujëë fëën. 23 Nöö di mii di a pai ku di saafu mujëë, hën an pai a wan foondo fasi e. Ma di mii di a pai ku di tööu mujëë fëën hën pai a wan foondo fasi. Biga ˻Abahamu ku ën mujëë an bi pai wan daka, ma fu di˼ Gadu bi paamusi de taa a o da de wan mii nöö hën mbei de ko pai ën. 24 Nöö di soni dë leti kuma wan nöngö sö, fu de tu buka Masa Gadu bi mbei ku libisëmbë. Boo taki ën sö taa di saafu mujëë, hën da di buka Masa Gadu bi mbei ku dee Isaëli sëmbë di a da de dee wëti fu de musu hoi. ˻Di fii mujëë, hën da di buka Gadu bi mbei ku Abahamu di a paamusi ën taa a o dëën sömëni soni fu di a ta biibi ën hedi˼. Nöö di saafu mujëë, hën de kai Hagali, nöö dee bakamii fëën tuu dë a saafu leti kuma de mama. 25 Wë nöö a di kununu de kai Sinai na Alabia Köndë, nëën hedi ala Gadu bi da dee Isaëli sëmbë dee wëti u de musu hoi. Nöö di kununu dë, a ta da u mëni u di saafu mujëë. Biga leti kumafa i si Hagali ku dee mii fëën bi dë a saafu, nöö söseei Isaëli sëmbë dë a saafu u dee wëti Gadu da de naandë fu te kisi fa u dë aki eti. Söseei fa Jelusalen sai dë, hën da di hedi köndë fu Isaëli sëmbë, nöö hënseei dë kuma di saafu mujëë tu. Biga a dë a saafu te kisi hii dee sëmbë fëën. De tuu dë a wëti basu. 26 Ma de ta kai wan oto köndë Jelusalen möön tu e, ma hën an dë a goonliba aki. A dë a Masa Gadu ala, nöö di naandë ˻dë kuma di tööu mujëë u Abahamu. Biga˼ an dë saafu a wëti basu. Ma hën a dë fiifii. Nöö hën wë da mama köndë fuu e, dee sëmbë, biga u seei wa dë a wëti basu tu. 27 Nöö haika fa di Buku taki e. A taa: I da wan mujëë ja bi ta pai, ma fa u dë aki, i sa ko dë waiwai awaa. Aluwasi fa bëë an bi njan i wan daka, ma seei joo ta wai. Fa i bi dë i wanwan tö naandë, nöö joo ko abi mii seei tee a hia awaa möön di mujëë di i si bi abi di manu fii. Sö di Buku taki e. 28 Nöö ku sö wan paamusi u Gadu Sala pai di mii de kai Isaki e. Nöö söseei, dee sëmbë, fa mi ku unu ko miii u Gadu aki, nöö di paamusi u Gadu hën wë mbei u ko sö e. ˻Biga Gadu paamusi u taa ee u biibi a Masa Jesosi nöö u sa ko miii fëën.˼ 29 Nöö leti kumafa i si di mii u Hagali bi ta toobi Isaki a di ten ala, nöö sö nöö a dë ku u fa i si u dë aki tu. Biga dee sëmbë dee dë libisëmbë mii nöö, de ta toobi u dee sëmbë dee ko dë miii u Gadu ku di kaakiti u di Akaa fëën. 30 Wë unfa di Buku u Gadu taki möön? A taa: Jaka di saafu mujëë ku ën mii puu dë, be de go. Biga di gudu u di tata, di saafu mii an o feni na wan kodo soni fëën möönsö. Ma di mii u di fii mujëë, hën wanwan nöö o feni ën. Sö a sikifi a di Buku e. 31 Wë da sö a dë e, dee sëmbë. Wa dë kuma mii u di saafu mujëë e, ma u dë kuma mii u di fii mujëë.

Galasia 5

1 Wë dee sëmbë o, di soni mbei ˻Jesosi˼ Keesitu puu u a di sitaafu u dee wëti basu, hën da fuu musu ko dë fiifii e. Wë nöö be wan toona go dë a wëti basu möön, ma un boo fika fiifii sö wante. 2 Nöö un haika. Mi Paulosu ta fan ku unu aki, taa ee wan sëmbë i tei di maaka u Isaëli a i sinkii fu hën musu mbei i ko bunu ku Gadu, nöö hën da di dëdë u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu an heepi i seei eti e. 3 Fa i si mi fan aki, nöö sö nöö mi o ta fan ku hiniwan sëmbë di tei di maaka naandë, taa fa i seti hoi wëti dë kaa, nöö i musu ta hoi hii dee wëti tuu te dou, ufö i sa ko bunu ku Gadu. 4 Nöö hën wë da un koti paati ku ˻Jesosi˼ Keesitu. Biga un kumutu a di soni di Gadu du da u ku ën bunuhati toona kai go a wëti basu möön. 5 Ma fa i si uu dë aki, wa dë sö e. Biga uu sabi taa Masa Gadu buta u bumbuu sëmbë nëën wojo kaa fu di u ta biibi ën hedi. Nöö di Akaa u Gadu wë, hën ta mbei u abi di biibi dë e, dee sëmbë. Fëën mbei u dë ku wai ta mëni di daka di woo ko bumbuu ku telu a u libi. 6 Nöö fa i si u nama ku Jesosi Keesitu aki, ee i abi di maaka, ee ja abi di maaka, an dë wan wojo soni e. Ma ee u ta biibi a Masa Jesosi te di lobi u Gadu dë u si a u libi, nöö hën da di soni Gadu ta suku a u fa u dë aki. 7 Un bi ta libi seei tololoo nango e, dee sëmbë. Wë ambë seei ko tapa unu mbei wan ta piki dee tuutuu soni u bi konda da unu möön? 8 Fa de tja di njunjun lei ko a unu dë, nöö na a di Gadu di kai unu fuun ko sëmbë fëën a kumutu e. 9 Biga di lei dë o poi dee bumbuu lei fuunu tuu fiaa, leti kumafa te wan kodo fisi poi a suwa nöö a ta kisi dee otowan tuu. 10 Ma töku fa un ta hëngi nango ala seei, ma mi ta biibi a Masa taa woon toona ko nama ku mi nöömö. Ma nöö di sëmbë di tja di buuja libi naandë ko a unu, Masa Gadu o sitaafu ën nöömö e, aluwasi ambë a dë. 11 So sëmbë ta mindi soni da mi taa mi ta manda sëmbë eti fu de musu koti di maaka u Isaëli a de sinkii ufö de sa ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo. Wë nöö ee sö mi ta lei sëmbë tuu, nöö faandi mbei dee Isaëli sëmbë ta toobi mi sö? Biga di lei dë an ta toobi de e. Ma di lei u Masa Jesosi fa a dëdë da u a di lakpa pau puu u a wëti basu, hën ta toobi de. 12 Wë dee sëmbë dee ta buta ku unu ku di maaka u Isaëli soni dë, nöö mi kë fu de koti de sen kamian kolom puu a de sinkii tuwë wante ˻be di maaka soni dë kaba a mi jesi˼. 13 Wë dee sëmbë u mi aki, Masa Gadu bi kai unu puu a wëti basu fuun ko dë fiifii tuu e. Ma na fuun pasa maaka go ta du hii dee hogi dee di hati fii ta manda i fii du. Kwetikweti! Ma un musu ta lobi unu na unu ta dini unu seei makandi. 14 Wë biga ˻ee wëti un kë hoi sö,˼ nöö be un hoi di wan kodo wëti aki. Hën da i musu ta lobi di otowan fii kumafa i lobi i seei. Nöö te i du sö kaa, nöö hën da i hoi hii dee wëti u Gadu tuu. Na wan u de o fika. 15 Ma ee un sai dë ta kosi dee otowan fuunu ta feti ta du taku soni ku unu seei makandi kuma taku mbeti, nöö un luku bunu e. Biga dee soni dë o poi unu kaba a sösö gbegedee. 16 Nöö mi taki e, dee sëmbë, un musu buta unu seepi a di Akaa u Masa Gadu leiki, nöö wan o ta du dee hogi soni dee di hati fii ta manda i fii du. 17 Wë biga na dee lö soni dë di Akaa u Gadu ta kë a u e. Söseei di bunu di di Akaa kë fuu du, nöö nëën di hati fuu ta kë fuu du. Nöö sö de dë ta fia ku deseei makandi te wa sa du dee soni u kë du. 18 Ma ee i buta i seei a di Akaa u Gadu leiki, nöö an o dë fii musu ta duwengi i seei fii ta hoi peipei wëti möön e, biga di Akaa hën o ta tii i kaa. 19 Nöö dee soni di hati fii ta manda i fii du dee na ta kai ku Gadu, nöö hii sëmbë sa si taa de wë disi: I ta libi jajo libi. I ta libi fanafiti libi söndö sen. I ta du peipei hogi a di së u manu ku mujëë soni. 20 I ta dini oto gadu möön leki Masa Gadu. I ta wisi sëmbë. I ta buuse sëmbë. I lo' fia ta buja ku sëmbë. I ta djalusu da otowan. I a' taku hatiboonu. I ta biinga fii wanwan tö musu feni bunu. I lo' u suku toobi ta pii oto ta paati sëmbë ku sëmbë. I ta hai i seei puu a sëmbë dendu fu hiniwan piki soni hedi. 21 I ta haun ku sëmbë. I ta bebe soni ta dööngö ta du fanjanfanjan soni, ta libi hii dee lö libi dë. Nöö mi ta bai unu wan pasi möön kumafa mi bi bai unu kaa, taa dee lö sëmbë ta libi dee lö libi dë, de an o dë a dendu u dee sëmbë Gadu ta tii möönsö e. 22 Ma te di Akaa u Masa Gadu ta tii i, nöö dee soni aki o dë a i libi: Joo ta lobi sëmbë. Joo dë ku wai a i hati. Joo abi kötöhati. Joo abi pasensi. Joo abi tjalihati u sëmbë. Joo abi bunuhati. Sëmbë o sa futoou i a soni. 23 Joo abi sakafasi. Joo ta tii i seei a soni. Nöö ee u libi sö, nöö wa o poi na wan wëti e, dee sëmbë. 24 Nöö u dee sëmbë dee dë u Jesosi Keesitu, nöö uu kaba ku dee awoo libi fuu dee u bi ta libi e. Fa u bi ta hangi u du dee soni dee an ta kai ku Gadu dë, nöö u kaba ku dee lö soni dë gbegedee. A dë sö kuma u tja de go peka disa a di lakpa pau ka de bi kii Masa Jesosi, fu de aan kaakiti a u liba möön. 25 Biga fa u dë aki, di Akaa u Masa Gadu da u wan njunjun libi. Wë nöö di a da u ën sö kaa, dee sëmbë, nöö un boo dë nëën leiki e. 26 Wan musu ta suku hei ku në, biga dee soni dë ta tja haun ku toobi ko.

Galasia 6

1 Wë dee sëmbë u mi o, kandë wan fuunu du wan soni di an kai ku Gadu. Nöö te a pasa sö, nöö un dee sëmbë dee di Akaa u Gadu ta tii, nöö unu wë musu toona heepi di sëmbë dë tjëën a wan saapi fasi ko buta a pasi baka. Ma nöö fa i si i ta heepi ën dë, nöö i musu köni ku i seei tu e, biga i seei sa misi tu. 2 Un musu ta heepi unu seei makandi ta tja dee fuka fuunu e, dee sëmbë. Nöö te un du sö kaa nöö hën da un ta hoi dee wëti u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu. 3 Nöö ee wan sëmbë i ta mbei i seei hei ma ja dë sö, nöö hën da i ta ganjan i seei e. 4 Hiniwan sëmbë musu wegi di soni a ta du luku ee a bunu, ee an bunu, nöö joo dë waiwai. An o dë fii luku ee di fii kai ku di u di otowan. 5 Wë biga hiniwan sëmbë musu piki Gadu hënseei a dee soni dee a ta du. 6 Nöö ee wan sëmbë i ta lei Gadu wöutu a wan sëmbë, nöö i musu libi bunu ku di sëmbë dë ta paati dee bunu fii ku ën. 7 Nöö wan ganjan unu seepi e, dee sëmbë, ˻taa di Gadu puu u a wëti basu kaa nöö u sa libi fa u kë˼. Wë biga wan sa hoi Gadu a sipootu. Di soni di i paandi, hën nöö joo koti. 8 Di sëmbë di butëën seei ta du dee hogi soni dee hën hati ta mandëën, nöö a o poi kaba a sösö u teego. Ma di sëmbë di butëën seei a di Akaa u Gadu basu ta du dee soni di Akaa ta mandëën, nöö hën di Akaa o da di libi u teego. 9 Nöö fëën mbei u musu ta du bunu nango nöömö. Wa musu wei möönsö. Nöö ee wa lasi hati nöö te di lepi ten dou nöö woo koti nöömö. 10 Fëën mbei ee u feni pasi u du wan sëmbë bunu nöö u musu du ën wante. Sö u musu libi ku hii sëmbë e, ma möön gaanfa ku dee oto sëmbë dee ta biibi Masa kuma u seei. 11 Dee sëmbë o, un luku fa dee sikifi maaka a di pampia aki bigi. 12 ˻Ma mi ta mbei ën sö nöö, biga mi kë bai unu taa˼ dee sëmbë dee lo' u hoi wëti dë, sösö gafa tö nöö de ta suku a libisëmbë. Hën mbei wë de ta duwengi unu fuun musu tei di maaka u Isaëli a unu sinkii. Na fu wan oto soni mbei, ma de an kë fu dee oto sëmbë u de toobi de. Biga de o kisi sitaafu ee de piki taa fa ˻Jesosi˼ Keesitu dëdë a di lakpa pau dë, nöö a puu u a wëti basu. 13 Fa dee lö sëmbë koti de sinkii dë seei, ma de an ta hoi dee wëti u Gadu e. Ma de kë fuun musu koti di maaka be de feni gaan nëbai taa de wini unu tja ko a de së. 14 Ma mi, fa mi dë aki, ma ta njan buka a oto soni möönsö möön leki di dëdë Masa Jesosi Keesitu dëdë da u a di lakpa pau. Hën nöö mi ta kai gaan soni. Nöö hën wë puu mi a dee soni u goonliba aki basu. Wë biga dee soni goonliba sëmbë ta kai gaan soni, nöö ma ta kai de soni möön e. Söseei dee soni mi ta kai gaan soni aki, nöö de an dë wan wojo soni da de tu. 15 Mi taki e, dee sëmbë, ee i abi di maaka, ee ja abi di maaka, an dë wan wojo soni. Ma ee i ko feni libi a Masa Jesosi Keesitu te i ko wan hii njunjun sëmbë, nöö hën da di gaan soni fa u dë aki. 16 Nöö un dee sëmbë ta libi kumafa mi ta lei unu aki, mi ta begi Masa Gadu da unu tuu taa a musu dë ku unu ku ën bunuhati ta da unu kötöhati e. Biga fa un dë aki, unu da dee apaiti sëmbë u Gadu. 17 Nöö mi ta begi unu tu, taa wan mbei sëmbë toobi mi ku dee soni aki möön e. Biga dee maaka dee mi kisi u dee fon de bi foo mi fu Masa Jesosi hedi, nöö de tuu dë leti a mi sinkii aki kaa. 18 Söö. Wë mi o tapa aki, dee sëmbë. Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ta tja unu ku ën bunuhati. A tan sö.

Efeise 1

1 A di pampia aki mi ta manda gaan odi da unu dee biibima u Masa Gadu dee dë a Efeise ala, dee ta waka a Masa Jesosi baka ta biibi nëën tuutuu. Mi, Paulosu, ta fan ku unu aki, wan u dee tjabukama u Jesosi Keesitu di Gadu seei bi buta. Nöö mi ta mbei di pampia aki manda gaan odi da unu, 2 taa Masa Gadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku de bunuhati. De musu da unu böö. 3 Wë dee sëmbë, mi ta hopo Masa Gadu në e, di Tata u Masa Jesosi Keesitu. Mi ta dëën tangi u di a naki u sö wan gaan kölöku. Biga a seeka di akaa fuu a hii futu, nöö a da u hii dee bunu fëën köndë tuu dee a abi u da u, u di u ku ˻Jesosi˼ Keesitu ko di wan. 4 Biga gaanduwe kaa bifö Masa Gadu mbei goonliba, nöö a bi pakisei buta dë kaa taa a o tei u ko sëmbë fëën, u di Masa Jesosi o dëdë da u fuu ku ën sa ko di wan. A bi buta taa a o seeka u fuu musu ko dë gbelingbelin söndö föutu nëën wojo. U di a lobi u hedi, 5 hën mbei a bi buta taa a o tei u ko mii fëën fu di u ku Jesosi Keesitu o ko di wan. Nöö sö a feni ën taa a bunu. 6 Nöö fëën hedi a musu kisi gafa ku gaan nëbai e, u di gaan bunuhati fëën di a abi da u te a mbei u ku di lobi mii fëën, Masa Jesosi, ko di wan. Nöö u sösö seei a du ën da u o. 7 Nöö di bunuhati di Masa Gadu abi fuu dë, a bigi pasa maaka e, dee sëmbë. Biga fu di Masa Jesosi dëdë tuwëën buuu a goon paka da dee wogi du fuu da u dë, hën mbei Masa Gadu puu u a bëë. Sö wan gaan bunuhati a abi e! 8 Nöö hën a toona da u fusutan. A limbo u wojo gbegede seei. 9 Biga a mbei u ko sabi dee tjubitjubi pakisei dee a bi abi nëën hati, fu di a o manda Masa Jesosi ko a goonliba. Biga a bi pakisei ën buta dë kaa taa te di juu dou nöö a o tja hii soni u mundu ko buta a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu maun. Dee soni u goonliba aki ku dee u liba ala tuu a o buta nëën maun, fu hën musu dë Masa u hii de tuu. A bi buta dee soni a fesi kaa, nöö awaa a mbei u ko sabi de. 11 Nöö söseei a buta a fesi taa a o tei u ko sëmbë fëën fu di u ku Masa Jesosi Keesitu o ko di wan. Wë nöö sö a pasa tuu, biga di soni di Gadu kë hën nöö o pasa nöömö. 12 Nöö ˻u Isaëli sëmbë˼, u musu tja nëbai ko da Gadu e, u di fa a ta heepi u tjika. Biga ˻u bi ta mëni di Keesitu faa musu ko heepi u nöömö, nöö hën di a ko, nöö˼ u fosu ko biibi nëën. Hën mbei u musu tja nëbai ko da Gadu. 13 Wë nöö unu seepi tu, ˻un dee sëmbë na u Isaëli˼, di unu ku Masa Jesosi ko di wan, nöö hën Masa Gadu da unu di Akaa fëën di a bi paamusi taa a o da dee sëmbë fëën. Biga di Bunu Buka Gadu manda da u aki, hën da di leti buka di ta lei u fa Gadu ta heepi u fuu kumutu a didibi faja. Nöö di un jei ën nöö hën un piki ën, nöö hën a da unu di Akaa fëën kuma wan nöbu taa un dë sëmbë fëën. 14 Nöö di Akaa u Gadu di u ta taki aki, a dë kuma wan gaan gudu a da u a fesi e, fu lei u taa te di juu dou faa puu u a hogi basu ku telu, nöö a o da u hii dee soni tuu dee a bi paamusi u da dee sëmbë fëën. Wë nöö, dee sëmbë, mi taki e, fu dee soni dë hedi mbei Masa Gadu musu kisi gafa ku gaan nëbai e! 15 - 17 Wë nöö dee sëmbë, ˻di un dë a dendu u dee sëmbë u Gadu dee o feni dee bunu fëën,˼ nöö hën mbei mi ta begi Masa Gadu, di nëbai Tata fuu ku di Gadu u Masa Jesosi Keesitu, da unu. Mi ta dëën tangi fuunu hedi nöömö. Biga mi jei fa un ko ta biibi a Masa Jesosi tjika, ku fa un ta lobi dee oto biibima kuma unu a hii kamian. Nöö mi ta begi Gadu u di Akaa fëën musu da unu köni ku fusutan fuun musu sabi Gadu möön bunu. 18 Mi ta begi taa wojo fuunu musu ko limbo fuun sa ko sabi di bunu di a bi kai unu fuun musu feni nëën. Biga a paamusi u wanlö gaan waiti gudu faa da u, fu di u dë sëmbë fëën hedi. 19 Nöö mi ta begi tu taa un musu ko sabi di kaakiti u Gadu di dë a u, fa a bigi tjika, be a ta wooko a unu libi. Biga ku di wan seei kaakiti dë a weki ˻Jesosi˼ Keesitu puu a dëdë tjëën go buta nëën letimaun së a liba ala. 21 A tei ën buta a hii dee könu ku dee gaama ku dee kabiteni ku hii dee takima u köndë ku dee u mundu ala tuu liba. Nöö hën a dëën nëbai pasa hii dee sëmbë u di ten aki tee kisi ku di oto ten di o ko a baka. 22 Da sö Masa Gadu buta hii soni a Masa Jesosi basu e. Söseei a butëën hedima u hii soni fu u dee biibima tu. Biga leti kumafa i hedi abi taki a hii i sinkii liba, nöö sö Masa Jesosi ku u dee sëmbë fëën dë tu. Hën ta taki a u liba. 23 Nöö fa u ku ën dë di wan sinkii aki, nöö a buta taa u ku hii mundu tuu o ko dë gbelingbelin ˻kumafa Gadu seei bi pakisei fuu dë˼.

Efeise 2

1 Dee sëmbë o, fa un bi dë a fesi ta libi a di hogihati fasi fuunu dë, nöö un bi ta böö nöö e, ma wan bi dë ku libi eti ˻biga unu ku Masa Jesosi bi dë paatipaati˼. 2 Un bi ta libi kumafa dee sëmbë u di goonliba an dë u Masa Gadu ta libi. A di didibi baka un bi ta waka e, di abi taki a dee oto didibi dee dë a mundu ala tuu. Nöö fa u dë aki a ta wooko eti a dee sëmbë hati dee na kë piki Gadu buka. 3 Nöö sö u seei bi ta libi a fesi tu e. U tuu bi ta libi kumafa u kë. Hiniwan hogi pakisei, hiniwan taku mëni di ko a u hati, ku dee soni Gadu taa wa musu du, nöö de tuu u bi ta du. Sö u bi dë makandi tjika ku dee sëmbë dee fiti u di hatiboonu u Gadu musu kai a de liba. 4 Ma Masa Gadu bi a' tjalihati fuu te tjika. A lobi u gaanfa e. 5 Biga aluwasi fa u bi dë paatipaati ku ën ta libi dee takulibi fuu seei, ma töku a puu u a di lö dëdë dë hën a da u libi. Biga fa Masa Gadu weki ˻Jesosi˼ Keesitu a dëdë dë, nöö u ku ën tuu a bi weki makandi dë kaa. Nöö sö wë i si di bunuhati u Masa Gadu mbei u kumutu a di sitaafu u di didibi faja e, dee sëmbë. 6 Nöö fa Masa Gadu tja Jesosi Keesitu go buta nëën leti maun së a liba ala faa taki a hii mundu liba dë, nöö hën da u ku ën dë makandi ala kaa e. Biga u ku Masa Jesosi dë di wan. 7 Nöö di soni mbei Gadu wooko sö ku u mbei u ku Jesosi Keesitu ko di wan. A du ën fu hii mundu musu ta si nöömö taa sö di bunuhati fëën bigi te pasa maaka. 8 Biga di bunuhati u Masa Gadu hën wë mbei un kumutu a didibi faja e, dee sëmbë. Sö a du da unu u sösö, fu di un biibi a Masa Jesosi liba hedi. Biga na wan möiti un mbei mbei un feni ën e. Gadu wanwan hën mbei. 9 Nöö hën da na wan sëmbë sa ta waka ta njan buka taa: “Mi seei biinga mbei mi feni di lö bunu aki.” Nönö, na seei. 10 Ma Masa Gadu hën mbei u ku Jesosi Keesitu ko di wan. A mbei u ko wan hii njunjun sëmbë, fuu sa du dee bunu soni dee a bi buta a fesi kaa fuu musu ta du. 11 Un dee sëmbë dee an dë Isaëli sëmbë, wan musu fëëkëtë di fa unu ku Masa Gadu bi dë longi e. U Isaëli sëmbë bi ta njan buka ta kosi unu taa fa un sai dë wan abi di maaka u Gadu a unu sinkii kuma u. (Ma hii fu di dë, a bi dë wan maaka u sinkii nöö. Libisëmbë nöö butëën.) 12 Wan bi dë a dendu u dee sëmbë Masa Gadu bi tei fëën seei, kuma u Isaëli sëmbë. Biga ku u dee lö sëmbë aki Masa Gadu bi a' buka. A paamusi u sömëni soni, ma unu, wan bi dë a dendu. Un bi ta libi fuunu a di goonliba aki nöö a kaba. Wan bi abi di biibi taa sö wanlö gaan bunu Gadu bi abi u da unu. Wan bi ta mëni Gadu seei. Sö un bi ta dë di ten wan bi dë ku Masa Jesosi Keesitu. 13 Ma fa u dë aki, nöö wan dë sö möön e. Hii soni ko tooka. Unu ku Jesosi Keesitu ko dë di wan, u di a dëdë da unu tuwëën buuu a goon paka di paima da unu. Un bi dë longi ma un ko zuntu awaa. 14 Biga Masa Jesosi mbei u Isaëli sëmbë ku un dee oto lö sëmbë ko fii ku u seei awaa. A booko dee soni dee bi mbei u ku unu bi dë felantima, puu a pasi. 15 Biga fa a dëdë tuwëën buuu a goon dë, ˻nöö a paka Gadu di paima u dee peipei wëti dee Gadu bi da u Isaëli sëmbë fuu hoi˼. A kaba dee wëti dë a sösö fiaa, hën a mbei u ku unu makandi ko wan hii oto pei sëmbë, njunjun wan. Biga u tuu ko dë wan a Masa Jesosi. 16 Nöö di u ko dë di wan sëmbë, nöö wa sa buuse u seei möön e. Biga a di lakpa pau ka Masa Jesosi dëdë da u dë, naandë a mbei u tuu ku Masa Gadu toona ko fii, nöö naandë di taki fuu ku unu koti. 17 Fa Masa Jesosi du dë, dee sëmbë, nöö hën tja di buka ko da hii u tuu, taa dee sëmbë bi dë longi ku Gadu ku dee sëmbë bi dë zuntu ku Gadu tuu sa abi wan libi makandi ku ën. Söseei u tuu sa abi wan libi makandi ku u seei tu. 18 Biga fa u tuu ko nama ku Masa Jesosi aki, ee i dë Isaëli sëmbë, ee i dë oto lö sëmbë, ma di Akaa u Masa Gadu sa fan ku Gadu da i, be a limbo fesi da i awaa. 19 Nöö da sö e, dee sëmbë. Fa wan bi dë a Isaëli lö, nöö un bi dë döösë sëmbë. Ma fa u dë aki, wan dë sö möön. Un ko dë goonmii u Masa Gadu köndë makandi ku u dee oto sëmbë fëën. Un ko wosu dendu sëmbë u Gadu seei. 20 Fa dee fesiten tjabukama u Masa Gadu ku dee tjabukama u Masa Jesosi bi ta konda soni u Masa Jesosi da sëmbë dë, nöö de seti di wooko kuma te wan sëmbë ta seti wan wosu buta di goonsei. Nöö hën u ko dë sitonu a di goonsei dë liba, ma ˻Masa˼ Jesosi Keesitu seei da di gaan posu. 21 Biga hën ta hoi hii di wosu makandi ta seeka u dee biibima fëën, fuu ko dë wan apaiti wosu gbelingbelin dëën. 22 Nöö unu seei dë a dendu tu. Wë biga fa unu ku Masa Jesosi ko di wan dë, nöö di Akaa fëën ta seeka unu ku hii dee oto biibima u Masa Jesosi tuu makandi fuun ko dë wan wosu ka Gadu ta libi.

Efeise 3

1 Nöö fëën hedi mi, Paulosu, ta begi da unu ka mi dë a dunguwosu aki e. Nöö di soni mbei de tja mi ko buta aki, fu di mi konda di buka u Jesosi Keesitu da un dee sëmbë dee na Isaëli lö taa un sa ko dë sëmbë u Gadu tu. 2 Nöö mi ta wooko leti kumafa un sabi kaa taa sö wan wooko Gadu bi da mi, fu mi konda di Buka u di bunuhati u Gadu da unu. 3 - 6 Biga a lei mi a wan apaiti fasi di tjubitjubi pakisei fëën di a bi abi, taa na Isaëli sëmbë wanwan sa feni di bunu u Gadu e, ma dee sëmbë dee na dë Isaëli sëmbë seei sa feni ën tu. A ta kai u tuu fuu ko nëën fuu ko di wan sinkii, be u feni dee bunu dee a bi paamusi u fu di u piki di buka u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu. Nöö di soni aki, dee fesiten sëmbë an bi sabi ën wan bëtë e. Ma fa u dë aki, di Akaa u Masa Gadu lei mi ku dee oto tjabukama u Masa Jesosi dee ta konda di buka u Gadu taa hii pei sëmbë sa ko a Gadu. Nöö mi bi sikifi di soni aki da unu kaa, nöö ee un lesi ën, nöö woon si fa mi fusutan di pakisei di Masa Gadu bi abi dë tjika, mbei a manda ˻Jesosi˼ Keesitu ko a goonliba. 7 Nöö Masa Gadu naki mi kölöku te a buta mi a di wooko aki, fu mi konda di buka aki da lanti. Ku di gaan kaakiti fëën a seeka mi buta a di wooko e. 8 Aluwasi fa mi bi dë di möön sösö wan u dee biibima tuu, ma tökuseei Masa Gadu da mi di buka fëën aki ku ën bunuhati. A manda mi fu mi sa kondëën da un dee sëmbë dee na Isaëli lö, taa ee un ko bia piki di buka u ˻Jesosi˼ Keesitu, nöö unu seei sa feni dee bunu u Gadu tu. Biga Gadu abi gaan hia bunu te pasa fa hii sëmbë sa pakisei, faa da dee sëmbë fëën. Nöö un dee sëmbë na u Isaëli seei sa feni de tu. 9 Fa Gadu buta mi a di wooko aki, dee sëmbë, nöö a manda mi u mi mbei hii sëmbë musu ko sabi limbolimbo fa soni musu waka bifö a sa ko dë kumafa Gadu bi pakisei ën. Biga a fesi Masa Gadu, di bi mbei hii soni u mundu bi pakisei di soni aki kaa, ma a bi hoi ën tjubitjubi nëën hati ufö. Nöö awa ufö a mbei sëmbë ko sabi ën. 10 Nöö di soni mbei a du ën sö, fu dee gaan hedima u mundu dee abi taki a liba ala, musu sa si a u dee biibima fëën kumafa Gadu abi peipei köni tjika. 11 A du ën leti kumafa a bi ta pakisei nëën hati nöömö taa sö a o manda Jesosi Keesitu u Masa ko a di goonliba aki. 12 Nöö fu di u biibi nëën te u ku ën ko di wan aki, nöö u tuu sa ko a Gadu waiwai awaa söndö fëëë. Biga u sabi taa Gadu o limbo fesi da u fu Masa Jesosi hedi. 13 Nöö fëën hedi, dee sëmbë, fa mi dë a dunguwosu aki seei, ma mi ta begi unu fu wan musu lasi hati u dee sitaafu mi ta tja da unu aki e. Biga unu seei feni gaan wini nëën. 14 Dee sëmbë o, ˻Gadu naki u kölöku tuu e,˼ nöö fëën hedi mi ta tjökö kini a goon ta begi u Tata a liba, 15 di abi hii dee peipei sëmbë u mundu tuu, taa 16 fa a abi bunu pasa maaka tjika dë, nöö be a mbei di Akaa fëën da unu gaan degihati fuun ta waka nëën baka ku wan hati. 17 Nöö mi ta begi ën tu fuun musu sa biibi a ˻Jesosi˼ Keesitu möönmöön, be a ko dë bööböö a unu hati kuma nëën seei wosu a dë. Nöö mi ta begi ën da unu tu, u di lobi un ta lobi Masa Gadu ku libisëmbë tuu musu göö ko bigi, kuma wan pau di lutu fëën go fundu a goon te an sa hön kai. 18 Nöö te a dë sö kaa, nöö unu ku dee oto biibima tuu o ko sabi di lobi di ˻Masa Jesosi˼ Keesitu lobi u, fa a hei, fa a fundu, fa a baai tjika te a pasa hii soni u mundu. 19 Di lobi a lobi u dë, sëmbë an tjika u sabi kaba fëën möönsö e. Ma töku mi ta begi da unu be un musu sa sabi ën tee a bebe unu. Sö mi ta begi da unu, dee sëmbë. 20 Söö. Wë dee sëmbë o, Masa Gadu musu kisi gafa e. Biga fa di gaan kaakiti fëën ta wooko a u hati tjika aki, nöö a sa du soni gaanfa möön leki fa u ta begi ën. A sa du soni pasa ka pakisei fuu sa dou seei. 21 Fa a sai dë, dee sëmbë, a musu kisi gafa a u dee sëmbë fëën e, fu di u ku Jesosi Keesitu ko dë di wan. Gafa fëën an musu kaba a mundu möönsö fu ten na ten. A tan sö.

Efeise 4

1 Wë dee sëmbë, fa i si mi dë a dunguwosu aki, nöö fu di Buka u Masa Jesosi di mi ta konda hedi e. Nöö mi ta begi unu gaantangi taa fa i si Gadu tei unu fuun ko sëmbë fëën dë kaa, nöö un libi kumafa a fiti u sëmbë fëën musu libi. 2 Biga un musu a' sakafasi ku saapifasi. Un musu ta hoi pasensi da unu seei nöömö. Un musu ta tei di otowan fii kumafa a dë, fu di un lobi ën hedi. 3 Söseei un musu mbei möiti be un ta libi fiifii ku unu seei. Un musu dë ku wan hati kumafa di Akaa u Masa Gadu buta unu. 4 Biga fa u dë peipei sëmbë seei, ma di wan kodo nöö u dë e. Di wan Akaa u Gadu hën nöö dë a u tuu hati. Di wan bakaten bunu nöö a paamusi u tuu, fu di u dë sëmbë fëën. 5 Wan Masa nöö u tuu abi, di wan biibi nöö u tuu ta biibi, di wan kodo dopu nöö u tuu dopu. 6 Wan Gadu nöö u abi, hën da di Tata fuu tuu. Hën da di Masa u hii mundu, di ta libi a u dee sëmbë fëën tuu hati ta wooko a u liba fuu musu du andi a kë. 7 Nöö sö a dë e, dee sëmbë, ma töku fa u dë di wan seei, ma u tooka. Biga ˻Jesosi˼ Keesitu paati dee peipei köni fëën da u ku ën bunuhati kumafa a fiti. 8 Fëën mbei Gadu Buku taki soni ˻u Masa Jesosi˼ taa: A toona hopo go a Gadu Köndë a liba ala. Nöö fa a go dë, nöö a go kuma wan winima ku gaan nëbai seei, ta tja sëmbë te a hia ko nëën baka. Nöö di a go, nöö hën a paati peipei gudu da sëmbë. 9 Wë nöö unfa di oto dë waka taa a toona hopo go a liba? Wë di a taa toona a toona, nöö hën da a bi dë a Gadu Köndë a liba ala a fesi, bifö a saka ko a di kaba lagi kamian a di goonliba aki. 10 Wë da sö e, dee sëmbë. Di Sëmbë di bi saka ko aki, hënseei toona subi go pasa dee bundji go te ka di wojo fii an sa si dou, tee dou a di kaba hei kamian a Gadu Köndë ala seei, faa sa dë Tiima a hii mundu liba. 11 Hën seei wë da di Sëmbë di bi paati dee peipei wooko da u dee sëmbë fëën. So fuu a buta fuu dë gaan tjabukama dëën. So fuu a buta fuu musu kisi fan fëën ta konda da sëmbë. So fuu a buta fuu ta waka ta konda da sëmbë taa sö a dëdë da de nöö be de bia libi ko nëën. So fuu a buta fuu tan a wan kamian ta tii dee otowan ta tja de. So fuu a buta fuu ta lei otowan. 12 Nöö sö u dee wookoma fëën dë peipei, ma di wan wooko nöö a da u. Hën da fuu musu ta seeka dee sëmbë fëën, be de du di wooko fëën kumafa a fiti ta heepi de na de. Nöö a di fasi dë woo go a fesi a di biibi, te u tuu sa ko ta libi ku u seei ku wan hati kumafa Gadu kë. Biga u da sëmbë u Masa Jesosi Keesitu. U dëën sinkii. Nöö u musu ta lei soni u di Womi Mii u Gadu dë te u sabi ën bumbuu kumafa a dë, nöö woo ko dë gbelingbelin kumafa Masa Jesosi seei dë söndö föutu. 14 Wa o dë kuma miii möön, u sëmbë ta tja nango ta ko ku dee ganjanganjan lei u de. Di sëmbë aki taki disi da i, i piki. Di otowan taki sö, i piki. Dee lö sëmbë dë ta mbei möiti u de ganjan sëmbë tja go a sösö së. 15 Ma na be uu du sö e. Ma un boo ta fan dee leti soni dee Masa Gadu kë fuu ta fan gbelin da sëmbë ku lobi. Nöö woo ta ko dë kuma ˻Jesosi˼ Keesitu, di hedima fuu, a hii fasi. 16 Nöö fa Masa Jesosi dë hedima fuu dë, a ta seeka u dee sëmbë fëën be hiniwan fuu musu dë leti ka i fiti a di wooko, kumafa dee kamiankamian a sëmbë sinkii fiti ku deseei. Nöö te hiniwan sëmbë ta du ën wooko kumafa a fiti ta lobi dee otowan fëën, nöö woo nango a fesi seei. 17 Fëën hedi, dee sëmbë, mi ta tei di në u Masa Jesosi bai unu taa wan musu libi kumafa dee sëmbë dee an ta dë ku Masa Gadu a wan së ta libi e. Dee sëmbë dë, fusutan u de poi gaanduwe. 18 Pakisei u de dungu. De dë longi ku di teego libi u Masa Gadu. Biga de niinga u piki ën buka tee de an sabi wan wojo soni fëën. 19 De an ta fii sen da na wan soni möön. De ta waka a dee taku giii u de hati baka ta du fanafiti soni tee a ko de sinkii kaa. Nöö soni an dë möön di sa hogi da de te de an sa du ën. 20 Ma unu, wan musu dë sö e. Na a dee lö fasi aki u bi lei unu taa sö dee sëmbë u ˻Jesosi˼ Keesitu ta libi. 21 Biga un bi kisi lei fëën, na sö nö? Aai, de bi lei unu dee tuutuu soni dee de bi si ku dee de bi jei a Masa Jesosi. 22 De bi lei unu taa un musu kaba ku dee awoo fasi dee un bi abi a fesi. Biga di hatiböö fuu libisëmbë hën ta ganjan u ta tja u go kaba a sösö. 23 Nöö un musu bia disa di awoo fasi dë. Di hatiböö fuunu ku di pakisei fuunu musu tooka te i ko wan hii njunjun sëmbë. 24 Un musu tei di njunjun libi di Gadu da u, nöö woon ko ta djeesi ën seei. Biga hën ta libi bunu a hii futu ku limbo hati. 25 Wë nöö fa u ta taki ën aki, dee sëmbë, nöö un musu kaba ku mindi soni e, nöö un fan ku unu seei gbelingbelin söndö ganjan. Biga di wan sëmbë nöö u dë, sëmbë u Masa Jesosi. 26 Ee hati fii boonu, nöö i musu mëni i seei fu ja du hogi. Sonu an musu go bifö hati fii kötö. 27 Biga di didibi ta suku pasi faa buta i fii du hogi, nöö na dëën pasi e. 28 Ee wan sëmbë i bi ta fufuu, nöö be i disa. Be i go suku bumbuu wooko ta du, fii sa ta heepi i seei te dou ku dee sëmbë dee dë a fuka. 29 Na mbei poipoi fan kumutu a i buka e, ma be i ta fan dee lö fan dee dë fanöudu fu sa heepi sëmbë tja de ko a fesi. 30 Wan musu libi a wan fasi di an fiti te nöö di Akaa u Masa Gadu kisi tjali e. Biga ku di Akaa dë seei Masa Gadu maaka u, fu tee di daka dou fu Masa Jesosi Keesitu musu toona saka ko a goonliba nöö woo kumutu a sitaafu ku telu awaa. 31 Nöö un musu kaba ku hoi sëmbë a bëë, dee sëmbë, ku di gandji un ta gandji da sëmbë. Un musu kaba ku dee lö libi aki e: hatiboonu, buja ku sëmbë, feti, kosi sëmbë. Hii dee sootu takuhati libi dë tuu fiaa musu kaba a unu. 32 Ma un musu ta fii ku di otowan fii ta tjali ku ën. Un musu ta dëën paadon. Biga fa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë da i dë, nöö Gadu an ta hoi i a bëë möön e. Nöö sö u taki e, dee sëmbë.

Efeise 5

1 Dee sëmbë o, unu da dee lobi mii u Masa Gadu, nöö un musu mbei möiti be un ko kuma hën, kumafa wan mii kë djeesi ën tata a soni. 2 Un musu lobi unu seei gaanfa e, kumafa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu lobi u tefa a tuwë hën libi da u, kuma wan paima di a paka di suti da Gadu. 3 Un musu kaba ku dee peipei takulibi a di së u manu ku mujëë soni. Un musu kaba ku langa hati ku jajo libi. Dee lö libi dë an fiti unu, biga unu da sëmbë u Masa Gadu ˻nöö un dë limbolimbo nëën wojo kaa˼. 4 Söseei dee peipei wisiwasi fan an musu ta kumutu a unu buka e, dee dëëwojo fan, ku dee gaan sipootu, ku dee fanafiti fan a manu ku mujëë soni. Dee lö fan dë an ta fiti wan sëmbë u Gadu. Ka fii dë ta fan dee lö fan dë, nöö a möön bunu fii ta da Gadu tangi. 5 Nöö wan soni i musu sabi gbelin e, dee sëmbë. Hën da, te Gadu buta ˻Jesosi˼ Keesitu ko könu a hii mundu liba kaa, nöö di bunu fëën köndë an o dë u dee sëmbë dee ta libi dee fanafiti libi ku dee mötjö libi u di goonliba aki. Söseei an o dë u dee sëmbë dee abi langahati u soni tu. Biga dee langahatima ku dee sëmbë ta begi oto gadu tuu dë di wan soni. Nöö di bunu u Gadu Köndë, dee lö pei sëmbë dë an o feni ën seei. 6 Wan musu mbei na wan sëmbë ganjan unu ku dee sösö fan u de taa Gadu u dini an taanga sö. Biga u dee lö libi naandë hedi mbei Gadu o kuutu dee sëmbë dee an kë piki ën buka, ku gaan hatiboonu seei. 7 Hën mbei wan musu nama ku de. 8 Biga a fesi unu seei bi dë a dungu tu, ma fa u dë aki wan dë sö möön. Masa Gadu tja unu ko buta a limbo, nöö un musu libi kuma sëmbë di dë a di së u limbo. 9 Biga ee i dë a di së u limbo, nöö joo ta libi bunu ku sëmbë, nöö joo ta libi letileti söndö ganjan. 10 Nöö un musu mbei möiti fuun sabi di libi di Gadu lobi e, dee sëmbë. 11 Wan musu a' bisi ku dee soni dee sëmbë dë a dungu ta du, biga de an ta tja heepi ko. Ma un musu libi a sö wan fasi u dee sëmbë dë musu si taa de an ta libi bunu. 12 Biga dee soni de ta du tjubitjubi dë, de dë gaan sen soni seei, te ja sa tei de taki da sëmbë. 13 Ma fa woon ta libi bunu a de dendu dë, nöö deseei o ko si taa de an ta libi bunu. Biga ka limbo dë nöö naandë sëmbë ta si hii soni gbegedee. 14 Fëën hedi de taa: Di sëmbë di dë a duumi dë, weki. Hopo kumutu a dee dëdë sëmbë mindi dë, be di Keesitu tuwë faja da i fii si limbo. 15 Fëën mbei i musu mëni i seei kumafa i ta tja i libi e. Wan musu libi kuma dee sëmbë söndö fusutan, ma un musu libi kuma sëmbë di a' bumbuu pakisei. 16 Nöö ee i feni okasi fii du wan bunu soni, nöö i musu du ën wante e, biga u dë a wan gaan hogi ten. 17 Fëën hedi ja musu dë kuma dee wisiwasima, ma i musu mbei möiti fii sabi andi Gadu kë a i. 18 Ja musu bebe soni te a buta i nëën leiki e, biga hën ta buta i ko kaba-a-sösöma. Ma be i ta dë a di Akaa u Gadu leiki. 19 Nöö un tei dee kanda dë a di Buku u Gadu ku dee oto kanda dee biibima mindi u ta gafa Gadu, nöö un ta fan ku unu seei ku de ta kanda ta mbei piizii da Masa Gadu ku hii unu hati. 20 Sö un musu ta da Masa Gadu u Tata tangi hiniwan juu e, dee sëmbë. I musu ta dëën tangi u hii soni a di në u Masa Jesosi Keesitu. 21 Sö wë, dee sëmbë, un musu ta saka da unu seei e, fu di un ta lesipeki Gadu. 22 Dee mujëë, un musu ta saka da unu manu fu di un ta nama ku Masa Jesosi. 23 Biga di womi hën da hedima fëën mujëë, leti kumafa ˻Jesosi˼ Keesitu dë hedima fuu dee sëmbë fëën. Hën seei da di Heepima fuu tu. Hën ku u dë leti kumafa sëmbë hedi ku ën sinkii dë, biga hën ta taki a u liba. 24 Nöö leti kumafa u dee biibima ta saka da ˻Masa Jesosi˼ Keesitu a hii soni, söseei dee mujëë musu ta saka da de manu a hii soni. 25 Nöö un dee womi, un musu lobi dee mujëë fuunu leti kumafa ˻Jesosi˼ Keesitu lobi u dee sëmbë fëën teefa a dëdë da u. 26 Nöö di soni mbei a dëdë da u e, dee sëmbë, faa musu puu sundju a u hati seeka u buta gbelingbelin söndö föutu da Masa Gadu. Biga a bi konda di buka fëën da u te a kaba nöö hën a manda u fuu go dopu ku wata. Nöö a de tu fasi dë a buta u ko dë limbolimbo. 27 Nöö a du ën sö fuu sa dë wanlö waiti sëmbë dëën seei gbelingbelin söndö föutu a u hati, kuma wan mujëë de seeka bisi buta dililii faa toou ku wan womi. 28 Nöö sö dee womi musu ta lobi dee mujëë u de kuma deseei sinkii. Biga fa i si manu ku mujëë sai dë kaa, nöö de dë di wan sinkii e. Nöö hën mbei te wan womi ta lobi ën mujëë, nöö hën da a ta lobi ën seei. 29 Biga leti kumafa na wan sëmbë ta buuse hënseei sinkii ma a ta lobi ën ta dëën njanjan ta tjubi ën faa musu dë bumbuu, nöö leti sö nöö Masa Jesosi ta lobi u dee sëmbë fëën ta sölugu u fuu musu dë bumbuu. 30 Biga u da dee kamiankamian fëën sinkii. 31 Fëën mbei a sikifi a Gadu Buku taa: Ee wan womi i dë nöö i a' wan mujëë fii, nöö i musu kumutu disa i mama ku i tata go libi ku i mujëë, be i ku ën ko di wan. 32 Nöö di fa wan womi ku ën mujëë ta libi ku deseei dë, nöö a fesi a bi dë wan tjubitjubi soni di libisëmbë an bi fusutëën. Ma fa u dë aki, Gadu lei mi taa di libi u de dë kuma wan peentje ta lei u fa di libi u ˻Jesosi˼ Keesitu ku dee sëmbë fëën dë. 33 Wë nöö sö di soni dë e, dee sëmbë. Fa mi ta fan ku unu aki, nöö hën da hiniwan womi musu lobi ën mujëë kuma hënseei sinkii. Nöö söseei tu hiniwan mujëë musu lesipeki ën manu. Da sö.

Efeise 6

1 Un dee mii, un musu piki unu mama ku unu tata buka e, kumafa a fiti biibima u Masa Jesosi. 2 Ja sabi fa a sikifi a Gadu Buku nö? A taa: I musu lesipeki i mama ku i tata. Hën da di fosu wëti di dë ku wan paamusi a dendu taa, 3 ee i lesipeki i mama ku i tata nöö soni fii o waka bunu a di goonliba, nöö joo libi gaandi. 4 Nöö un dee gaan sëmbë, wan musu ta libi ku dee mii fuunu a wan fasi di na fiti e, te de ko ta hoi unu a bëë. Ma un musu kiija de a wan leti fasi ta lei de kumafa Masa Gadu kë u de musu libi. 5 Nöö un saafu, un musu ta piki dee masa fuunu buka gaanfa ku fëëë seei, u di un ta lesipeki ˻Masa Jesosi˼ Keesitu hedi. Un musu du ën ku hii unu hati, leti kumafa un ta piki di buka u Masa Jesosi. 6 Wan musu ta wooko a sö wan fasi taa te di basi sai dë bifö un ta wooko bunu, ma te an sai dë nöö un bazia sindo fuunu. Biga te un wooko sö, nöö hën da un ta suku gafa a libisëmbë wojo nöö, ma na a Gadu. Ma un musu wooko leti kuma saafu u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, ta du andi Gadu kë waiwai. 8 Biga i sabi taa Masa Gadu ta paka hiniwan sëmbë hën paima kumafa i ta du bunu tjika, ee i dë saafuma, ee i dë fiima. 9 Wë nöö söseei, un dee masa un musu libi bunu ku dee saafu fu unu tu. Wan musu ta bai de ta musu de ta da de gaan buka. Biga unu tuu abi di wan Masa di dë a liba ala, nöö an ta luku a fesi. Di wan fa nöö a ta si u tuu. 10 Wë nöö wan soni nöö fika bi fuu taki möön. Hën da fa unu ku Masa Jesosi ko di wan dë, nöö un musu tei di gaan kaakiti fëën di a abi faa heepi unu fuun ko dë gingin seei a di libi fuunu. 11 Leti kumafa dee sodati ta bisi dee peipei soni u de nango a feti, sö nöö i musu wooko ku hii dee fetilai Gadu ta da u. Nöö te di didibi ko a i, nöö an o kisi i ku dee hogi köni fëën a ta boi. 12 Biga na ku libisëmbë sinkii ku nöngö u ta feti e, ma ku dee tiima dee dë a mundu a liba ala, dee hedima u dee hia didibi dee abi taki a di dungu ten u dë aki. 13 Nöö fëën hedi i musu biinga seei fu te de dou a i nöö i dë kabakaba këëë ku dee fetilai Gadu da i fii wini de. Nöö joo taanpu gingin, fu te di feti kaba nöö joo dë di winima. 14 Nöö seeka i seei sö: ta waka a dee tuutuu soni u Gadu baka söndö ganjan. Nöö te i du sö kaa, nöö hën da i dë seekaseeka kuma wan sodati dë ku wan degi banti nëën mindi faa go a feti. Nöö i musu ta libi bunu a Gadu wojo. Nöö te i libi sö kaa, nöö hën da i dë seekaseeka kuma wan sodati di bisi wan felu soni ta tapëën hati. 15 Nöö hiniwan juu i musu ta dë kabakaba fii go konda da sëmbë kumafa Gadu ta puu sëmbë a hogi basu ta da de böö. Nöö te i dë sö kaa, nöö hën da i dë ku susu taitai a i futu kuma wan sodati nango a feti. 16 Nöö söseei hiniwan juu i musu abi biibi a Gadu liba. Nöö te i dë sö kaa, nöö didibi an o feni baaku a i faa kisi i. I o dë kuma dee sodati ta hoi wan pei felu soni goboo sö a de fesi fu de tapa dee faja piiwa u dee felantima. 17 Nöö hiniwan juu i musu sabi tuutuu taa Gadu puu i didibi faja. Ja dë a di didibi basu möön. Nöö te i sabi sö kaa, nöö hën da i dë kuma dee sodati ta tjubi de hedi ku felu kaapusa. Nöö i musu tei di wöutu u Gadu di di Akaa fëën ta da i. Hën da sëufangi fii kaa. 18 Nöö hiniwan juu i musu ta tja hii dee fuka i abi tuu ko a Gadu fesi ku begi ku djëmë, kumafa di Akaa fëën ta manda i fii begi. I musu ta dë kabakaba fii ta begi da hii dee sëmbë u Masa Gadu nöömö. Ja musu wei möönsö. 19 Nöö un musu begi da mi tu, dee sëmbë, be Gadu heepi mi u mi konda di buka fëën waiwai söndö fëëë, fu sëmbë sa ko sabi di pakisei fëën di a bi abi a fesi tjubitjubi nëën hati kumafa a bi kë heepi sëmbë tjika. 20 Biga tjabukama fëën mi dë ta fan ku sëmbë nëën kamian. Fëën mbei de söötö mi ku bui buta a dunguwosu aki. Nöö un begi da mi u mi sa ta konda di Buka waiwai söndö fëëë kumafa, a fiti u mi musu kondëën da sëmbë. 21 Wë kumafa libi u mi dë aki, dee sëmbë, nöö mi o manda Tikikusi be a ko piki unu be un sabi. Di womi dë dë wan bumbuu futuboi u Masa Gadu e. A dë wan sëmbë fuu, nöö u lobi ën seei. Nöö te a ko a unu ala, nöö a o piki unu kumafa hii soni u mi dë. 22 Fëën hedi mi mandëën ko a unu faa piki unu be un jei fa mi dë, be hati fuunu kötö. 23 Söö. Wë dee sëmbë fuu dë, Masa Gadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu da unu böö. De musu heepi unu be un lobi unu seei ta hoi di biibi nango nöömö. 24 Di bunuhati fasi u Masa Gadu musu dë ku unu ku hii dee oto sëmbë dee ta lobi Jesosi Keesitu a wan tuutuu fasi. ˻Na soni möönsö. Mi, Paulosu, manda gaan odi da unu. A tan sö.˼

Filipi 1

1 Wë dee sëmbë, mi Paulosu manda gaan odi da unu. Fa mi ta mbei di biifi aki, nöö mi ku Timoteo, nöö sö u dë aki, u dee futuboi fu Jesosi Keesitu. Nöö u ta manda di odi da hii unu tuu, un dee sëmbë a Filipi dee dë apaiti da Gadu fu di unu ku Masa Jesosi Keesitu ko di wan. U ta mandëën da un dee hedima ku dee basia u keiki tuu. 2 Fa un sai dë, u Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ta heepi unu ku de bunuhati e. De musu ta da unu böö. 3 Wë dee sëmbë, hiniwan juu te mi ta mëni unu, nöö mi ta da di Gadu fuu di mi ta dini aki tangi fuunu hedi. 4 Hiniwan ten mi ta begi da unu tuu ku gaan piizii seei, 5 fu di u ku unu dë a di wan wooko makandi ta paaja di Buka u Masa Jesosi. Wë biga fu di ten un jei di Buka, nöö hën wë un tei ën, hën i si un dë ku mi makandi a di wooko fu te tide eti. 6 Nöö mi sabi taa di Sëmbë di seti di bumbuu wooko a unu hati dë, an o disëën a hafu pasi möönsö. Ma a o tjëën go dou fu te di daka Jesosi Keesitu o toona ko a goonliba aki baka. 7 Wë dee sëmbë u Filipi dë o, a fiti fa mi ta wai ku unu aki e. Mëni fuunu dë a mi hati. Biga fa Gadu naki mi di kölöku ku ën bunuhati aki fu mi sa ta tja di Buka u Masa Jesosi dëën, nöö mi sabi taa un tuu dë ku mi nëën makandi nöömö. Di juu mi bi ta waka ta lontu ta biinga ku di Buka u sëmbë musu piki ën, ta sitampu ën a kamiankamian, nöö un bi dë ku mi nëën kaa. Nöö fa de söötö mi a dunguwosu aki, un dë ku mi nëën eti. Wan disa mi möönsö. 8 Nöö Masa Gadu seei dë kotoigima ta si mi hati kumafa mi ta hangi unu tjika e. Jesosi Keesitu hën wë i si buta di gaan lobi fuunu a mi hati aki e. 9 Nöö te mi ta begi Masa Gadu da unu, dee sëmbë, nöö mi ta begi ën fu di lobi fuunu musu ta göö ku fusutan ku köni nango nöömö. 10 Biga te un dë sö kaa, nöö woon ko sabi unfa u wegi soni te un kaba luku ee undi da di möön bunu wan fuun tei. Nöö woon dë bumbuu sëmbë gbelingbelin seei söndö föutu te di daka dou di ˻Masa Jesosi˼ Keesitu o toona ko a goonliba. 11 Biga hën o ta wooko a unu liba fuun ta libi bunu a hii futu, be sëmbë sa si. Nöö de o ta gafa Masa Gadu seei, në fëën o ta bai fuunu hedi. Sö wë u ta begi da unu e, dee sëmbë. 12 Wë un dee sëmbë u mi dë o, mi kë fuun sabi taa di soni pasa ku mi aki, hën wë mbei di paaja u di Buka u Masa Jesosi nango a fesi seei. 13 Biga hii dee wakitima u di Gaan Könu wosu aki palalaa dou, ku hii dee oto sëmbë aki, de tuu ko si taa na wan wojo soni mi du möönsö bifö de kisi mi bui buta aki. Ma fu di mi dë wan futuboi u ˻Jesosi˼ Keesitu hedi hën mbei. 14 Nöö hën wë mbei gaan së u dee oto sëmbë fuu dee ta biibi a Masa Jesosi aki ko tei taanga a mi, hën de ko ta konda di Buka waiwai söndö fëëë. Biga de si taa fa de kisi mi fu Masa Jesosi hedi aki, nöö ma a' toobi. 15 Fa u dë aki, a ko dë taa so sëmbë ko ta konda di Buka u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ku felanti, fu di de ta haun ku mi. Biga de kë u në u de musu bai kuma mi tu. Ma so sëmbë ta tjëën ku limbohati, 16 ku lobi. Biga de sabi taa na wan hogi mi du mbei de söötö mi buta aki möönsö, ma fu di mi ta fia ku sëmbë u de sabi taa di Buka u ta tja aki, tuutuu soni a dë. 17 Fa dee sëmbë ta tja di Buka fu de feni nëbai hedi dë, nöö de an ta tjëën ku limbohati e. Biga de ta mëni taa fa de ta du dë, nöö möönmöön mi o fuka a di sitaafu mi dë aki. 18 Wë nöö andi seei mi abi u taki fu di soni dë, dee sëmbë? Biga ee de ta tjëën ku limbohati mi ta wai. Ee de an ta tjëën ku limbohati mi ta wai. Wë biga möönmöön seei di Buka u Keesitu ta paaja nango a hii mundu. Nöö mi o ta wai nöömö tu e. 19 Biga fa un ta begi da mi naandë, ku fa di Akaa u Jesosi Keesitu ta heepi mi tjika aki, nöö mi sabi taa mi o kumutu nöömö a di sitaafu i si mi dë aki. 20 Nöö mi abi di biibi a Gadu taa ma o du na wan soni fu sen fëën musu kisi mi a bakaten. Ma mi o abi degihati fu mi sa tja miseei a wan bunu fasi, be ˻Masa Jesosi˼ Keesitu feni gafa fu mi hedi kumafa a bi ta feni nöömö kaa, aluwasi ee mi libi ee mi dëdë. 21 ˻Nöö fa i si mi ta fan aki, nöö mi dë kabakaba fu hiniwan u de tu soni dë e, dee sëmbë.˼ Biga hii libi u mi dë a ˻Jesosi˼ Keesitu kaa. Hii soni mi ta du kaa, nöö fëën hedi. Nöö ee mi dëdë seei a o dë wan wini da mi ˻biga nëën ala mi o go˼. 22 Ma ee mi dë ku libi eti, nöö a kandë mi o sa heepi möön hia sëmbë fu de ko a fesi a di së u Gadu. Fëën mbei ee a bi dë soni u mi tei, nöö ma bi o sabi undi u de mi kë. 23 Biga mi kë de tuu. Mi kë kumutu a di goonliba aki go dë a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ala. Di dë sa dë di möön gaan bunu soni da mi o. 24 Ma nöö a dë möön fanöudu da unu fu mi fika a goonliba aki ta heepi unu eti. 25 Hën mbei misikuma mi o fika tu, fu mi sa heepi hii unu tuu fuun sa ko möön fesi a di biibi un sai dë, ta wai ku ën. 26 Nöö ee mi dë te mi toona ko a unu, nöö di wai di un ta wai ku Jesosi Keesitu dë kaa, nöö a o möön bigi eti. 27 ˻Wë nöö dee sëmbë, fa soni o waka ku mi ku fa soni an o waka ku mi, nöö di dë ma sabi eti e.˼ Ma unu, un musu tan ta libi nöömö kumafa a fiti dee lö sëmbë dee piki di buka u Keesitu. Ee mi toona ko a unu, ee ma ko a unu seei, ma mi musu ta jei fuunu nöömö taa un ta hoi dou ku wan hati, un ta tuwë gogo a wan së makandi fu sëmbë musu sabi taa di Buka u Masa Jesosi un ta biibi dë, a dë wan bumbuu buka. 28 Fa so sëmbë ko dë felantima ku unu dë seei, dee sëmbë, ma wan musu panta e. Un musu ta hoi nango nöömö söndö fëëë. Nöö te un du sö, nöö de o ko si taa unu ta feni heepi a Gadu, ma de, de ta kaba a sösö. Sö fuun libi ku dee felantima fuunu e, dee sëmbë. 29 Biga fa un feni bunu a Gadu naandë fu di un nama ku ˻Jesosi˼ Keesitu, nöö na fuun ta biibi nëën nöö a kaba e, ma fuun ta tja sitaafu fëën hedi tu. 30 Nöö di sitaafu di un ta tja a Filipi ala, hën da di wan seei sitaafu un bi si mi tja dë, ku di un jei mi ta tja aki tu. Hën da u tuu ta tja di wan sitaafu makandi e, dee sëmbë.

Filipi 2

1 Wë dee sëmbë o, fa unu ku Masa Jesosi Keesitu ko di wan naandë, nöö an ta da unu degihati nö? Fa a lobi unu tjika naandë, nöö hati fuunu an ta dë bööböö nö? Fa un kisi di Akaa u Masa Gadu dë, an ta heepi unu fuun libi makandi a wan suti fasi nö? Wan ko ta abi fii ku tjalihati da unu na unu nö? 2 Ma seei a fika wan soni eti o. Biga mi kë ta jei fuunu taa un tuu ta libi makandi ku wan hati nöömö. Mi kë ta jei taa un ta lobi unu seei ta fiti buka makandi ta biinga ku di wan soni nango nöömö. 3 Wan musu ta du soni fuun feni nëbai hedi e, dee sëmbë. Wan musu mbei taa i hei möön otowan tu, ma be i saka i seei da dee otowan fii ta luku de kuma de hei möön i. 4 Ja musu ta mëni fii wanwan soni nöö a kaba e, ma hibiwan fuunu musu ta mëni soni u di otowan fëën tu. 5 Dee sëmbë o, fasi fuunu musu djeesi di u Masa Jesosi Keesitu e. 6 Wë biga fa a sai dë, Gadu a dë. Hën ku Masa Gaangadu abi di wan hei. Ma an bi biinga faa hoi ën seei gingin a di hei a bi abi naandë e. Nönö. 7 Ma a butëën a wan së, nöö hën a bazia ko a goonliba aki ko dë kuma wan futuboi u libisëmbë. Sinkii fëën bi dë leti kuma libisëmbë, 8 nöö de bi ta si ën kuma libisëmbë nöö tu. Nöö hën wë a ta sakëën seei ta piki Gadu buka teefa i si a dëdë gbolo. Nöö di dëdë a dëdë naandë, nöö hën da ˻di möön gaan sen dëdë u goonliba e. Biga˼ de pekëën a lakpa pau kii. Sö a saka hënseei tjika. 9 Nöö fa a du dë, nöö hën wë mbei Masa Gaangadu weki ën tja go buta a di möön kaba hei kamian u mundu. Hën a dëën wan në di hei möön hii në, 10 taa hii mundu musu saka deseei nëën basu. Ee i dë a Gaangadu ala, ee i dë a goonliba aki, ee i dë a goonbasu seei, ma hibiwan sëmbë o saka tjökö kini a goon nëën fesi nöömö wan daka. 11 Nöö hii mundu o ko piki taa Jesosi Keesitu hën nöö da Masa. Nöö gaan nëbai seei hën Tata Masa Gadu o kisi awaa. 12 Wë dee lobi sëmbë u mi naandë, di mi bi dë a unu ala nöö un bi ta piki di Buka kaa. Nöö fa ma dë a unu mindi dë möön, nöö awaa seei un musu ta piki ën möön eti e. Un musu ta biinga nöömö ku gaan lesipeki, ku panta u Gadu, be di heepi un feni nëën musu dë u sëmbë sa si a unu libi. 13 Biga hënseei wë ta wooko a i hati fii kë du dee soni dee ta dëën piizii, nöö hënseei ta toona da i taanga tu fii sa du de. 14 Nöö dee sëmbë, wan musu ta kuutu soni a buka ta fia ku sëmbë e. 15 Ma hii libi fuunu musu ko gbelingbelin söndö föutu fu sëmbë sa si. Fa dee oto sëmbë sai dë, de ta libi fanjanfanjan. Libi u de an ta kai ku Gadu möönsö. Ma un dee mii u Gadu musu dë a dee lö sëmbë naandë mindi leti kuma dee teeja a liba dee ta sëndë faja ta tuwë limbo a mundu. Sö di libi fuunu musu dë limbolimbo tjika. 16 Nöö dee sëmbë an dë a Masa Gadu së o si taa unu abi dee wöutu dee ta da sëmbë di libi u teego. Nöö te un libi sö kaa, nöö mi o wai seei a di daka ˻Masa Jesosi˼ Keesitu o toona ko e. Biga mi o si taa fa mi bi ta biinga ku unu dë, nöö ma wooko u sösö. 17 Wë dee sëmbë, fa un ko ta biibi a Masa Gadu ta dini ën naandë, nöö a dë kuma wan paima un ta tja go dëën tangi e. Nöö ee a dë taa fu di Buka di mi ta konda aki hedi dëdë musu kii mi, nöö ma a' toobi. Mi o dë seei waiwai fu di dë. Biga di dëdë u mi o dë sö kuma mi mökisi miseei ku di paima di un ta tja go dëën dë. 18 Nöö unu seei tu, an o dë fuun kusumi fu di dëdë u mi hedi e, ma un musu ta wai ku mi fu di mi ku unu tuu sa tja di paima dë go da Gadu makandi. 19 Dee sëmbë o, fa mi dë aki mi a' di mëni taa abiti möön nöö Masa Jesosi o jabi pasi da mi u mi manda Timoteo ko haika unu. Nöö te mi jei unfa un dë, nöö mi o dë bööböö ku telu. 20 Biga ma abi sëmbë aki kuma hën möönsö di ta mëni unu ku hii ën hati. Fa a sai dë, hiniwan juu a ta kë jei fa fuunu. 21 Ma dee otowan u ku de dë aki, de an dë sö e. De ta biinga ku deseei soni nöö. De aan toobi ku soni u Jesosi Keesitu wan bëtë. 22 Ma unu seei sabi Timoteo. Fa mi ku ën ta wooko makandi ta paaja di buka u Masa Jesosi, nöö a dë leti kuma wan mii ta heepi hën tata a wooko. Sö a ta libi bunu ku mi tjika. 23 Nöö fëën hedi te mi jei andi o pasa ku mi aki, nöö mi o mandëën hesihesi ko a unu be un jei. 24 Ma mi a' di biibi a Masa taa abiti möön miseei sa ko a unu tu. 25 Nöö dee sëmbë, un haika e. Mi si taa a dë fanöudu fu mi manda Epafodisi toona ko a unu baka. Di un mandëën ko a mi aki faa sölugu mi, nöö mi ku ën libi suti seei kuma baa ku baa. U bi dë a di wooko makandi ta biinga seei fu di buka u Masa Jesosi musu paaja. 26 Ma fa u dë aki, a ko ta hangi unu tee na soni. A ta mëni unu te a ta kusumi, fu di un bi jei taa a suwaki. 27 Wë nöö a bi suwaki tuu o, tee a fika piki nöö a bi dëdë. Ma Gadu bi abi tjali u mi ku ën tuu, hën a heepi ën fu ma musu tja sitaafu a sitaafu liba. 28 Nöö fëën mbei mi kë mandëën ko da unu hesihesi be un si unu seei wojo ku wojo, nöö miseei hati o kötö tu. 29 Nöö fa i si a o ko a unu ala, nöö mi kë fuun kisi ën hoi ku wai e, biga unu ku ën tuu da sëmbë u Masa Jesosi makandi. Nöö sö wan sëmbë un musu a' lesipeki fëën e, 30 biga fu di wooko u ˻Jesosi˼ Keesitu hedi wë mbei a bi fika piki nöö a bi dëdë. A dë wan sëmbë an ta a' toobi ku ën libi, ma a ta biinga kodo ta heepi mi a unu kamian, fu di wan sa dë ku mi aki.

Filipi 3

1 Wë un dee sëmbë u mi naandë, di unu ku Masa Jesosi ko di wan kaa, nöö un musu ta wai u di dë hedi. Söö. Wë nöö fa a dë taa mi ta sikifi di wan seei soni da unu hibiwanten aki, nöö ma a' toobi. Ma mi o ta du ën nöömö biga mi si taa a dë wan soni di sa tjubi unu fu sëmbë an sa feni unu ganjan. 2 Nöö mi o bai unu a wan soni e, dee sëmbë. Biga mi jei taa wanlö daguhatiböö sëmbë takulibima u goonliba ta ko a unu naandë u ko poi sinkii fuunu. ˻De taa un musu koti unu sinkii buta di maaka u Isaëli ufö un sa ko sëmbë u Masa Gaangadu.˼ Ma wan musu piki de e! 3 Wë biga fa u dë aki, nöö u da dee sëmbë dee Gadu ta luku apaiti e, na dee sëmbë dee abi di maaka a sinkii. U da dee sëmbë Gadu buta di Akaa fëën a u hati fuu ta begi ën ta gafa. Nöö Jesosi Keesitu, hën wanwan u ta mëni faa heepi u. Hën wanwan u ta wai da, na di maaka dë möön. 4 Wë ee a dë taa Masa Gadu musu luku wan sëmbë a di fa de pai ën kiija a libisëmbë fasi, nöö misikuma sëmbë an sa möön mi a di dë. 5 Biga mi da wan Isaëli sëmbë seei dju. De pai mi a di lö u Benjamin, nöö baka aiti daka fëën, nöö hën de koti mi buta di maaka. Nöö a di së u dee Isaëli wëti fuu nöö mi bi dë basi seei, biga mi kisi lei fëën te mi ko wan Faliseima. 6 Ka mi bi ta du ën tjika dë, dee sëmbë, nöö mi nama ku dee Isaëli wëti fuu teee mi ko ta sitaafu dee biibima u Masa Jesosi seei ˻fu di de disa dee wëti dë u hoi˼. Ee i luku ën te i kaba, nöö i sa si taa mi bi ta hoi dee gaangaan pisi ku dee pikipiki pisi fu dee Isaëli wëti tuu. Hii sëmbë bi sa si taa mi bi dë söndö föutu a dee soni dë. 7 Ma fa mi ko nama ku ˻Jesosi˼ Keesitu a baka aki, nöö dee lö soni i si mi bi ta kai gaan soni dë, nöö ma a' bisi ku de möön e. De ko dë sösö soni da mi seei. 8 Nöö na de nöö, ma fa mi ko luku hii soni te mi kaba aki, nöö ma si na wan soni a mundu di dë möön bumbuu soni da mi möön leki fa mi sa ko sabi Jesosi Keesitu mi Masa. Fëën mbei hii dee oto soni tuu fia ko dë gaan sösö soni seei a mi wojo, nöö hën wë mi disa de tuu. Biga Masa Jesosi hën wanwan tö nöö mi kë. 9 Fa mi ku ën ko nama aki, nöö mi kë ko bumbuu sëmbë a Masa Gadu wojo tuú, ma na fu di mi ta hoi wëti mbei e, ma fu di mi ta biibi a ˻Jesosi˼ Keesitu hedi. Wë biga te wan sëmbë i biibi nëën ufö Gadu ta tei i u bumbuu sëmbë tuutuu awaa. 10 Dee sëmbë o, di soni di mi kë, hën da u mi ko sabi Masa Jesosi gaanfa e. Mi kë feni di lö kaakiti dë a mi libi di bi weki ën baka a dëdë. Mi kë nama ku ën makandi a dee sitaafu dee a bi tja. Nöö fa a piki Masa Gadu buka tefa dëdë kii ën dë, nöö mi kë djeesi ën a di dë tu. 11 Biga tee mi ko dë sö kaa, nöö mi abi di biibi taa mi o feni di njunjun libi di Masa Jesosi bi feni di a hopo baka a dëdë. 12 Ma nöö fa mi ta fan aki seei, ma mi sabi taa ma dou ka fu mi dou eti e. Wë biga ma ko dë wan gbelingbelin sëmbë söndö föutu eti. Ma mi ta biinga nöömö fu mi musu ko kumafa Jesosi Keesitu bi kë u mi ko, di a tei mi ko sëmbë fëën. 13 Mi taki e, dee sëmbë, ma dou a di maaka dë eti e! Ma fa i si mi dë aki, a di biinga naandë nöö mi dë. Ma a' toobi ku dee soni dee bi pasa ku mi kaa, ma mi ta biinga seei ku dee soni dee dë a mi fesi ta ko. 14 Biga mi kë go dou fu mi wini di paima a Masa Gadu Köndë ala di a bi kai mi fu mi ko tei, fu di mi ku Jesosi Keesitu ko di wan. 15 Nöö fa mi ta fan ku unu aki, nöö uu dee sëmbë dee göö ko a fesi a di biibi, nöö be u tuu abi di wan pakisei a dee lö soni aki e. Ma ee wan sëmbë ja tifihedi ku wan pisi fëën, nöö i disëën da Gadu, nöö a o da i fusutan fëën a bakaten. 16 Ma nöö di soni di u ko abi fusutan fëën kaa, nöö ku ën fuu libi e. 17 Nöö dee sëmbë o, un musu luku kumafa mi ta libi, nöö un djeesi mi e. Nöö te i si wan sëmbë ta libi a di fa u bi lei unu dë kaa, nöö un nama ku ën tu. 18 Biga wë fa u dë aki sömëni sëmbë an dë ku u a wan së. Leti kumafa i si mi bi taki ën da unu sömëni pasi kaa, nöö söseei mi o toona taki ën da unu wan pasi möön, ku gaan tjali a hati ku wata a wojo seei, taa sömëni sëmbë ta libi felanti ku di dëdë ˻Jesosi˼ Keesitu dëdë a di lakpa pau. De ta libi leti kuma an bi dë fanöudu faa bi musu dëdë da u. 19 Nöö fa i si de sai dë, nöö kaba seei de o kaba a sösö go a didibi faja e. Biga dee taku hangi u de hati, nöö a de baka nöö de ta kule, teefa i si a ko kuma gadu u de de ta dini. A sen soni baka nöö de ta waka e, ta suku gafa. Fa de sai u de dë, dee soni u di goonliba aki tö nöö ta dë a de pakisei. 20 Ma u wa dë sö e, baa. Fa u dë aki, u da goonmii u Masa Gadu Köndë, nöö ku gaan piizii seei u dë aki ta luku Masa Jesosi Keesitu di Heepima fuu, faa musu ko a u. Biga wan daka a o bazia ko a u nöömö. 21 Nöö te a ko, nöö a o tooka dee goonliba sinkii fuu aki buta ko kuma di fëën seei. Nöö ku di gaan kaakiti fëën di ta mbei hii soni saka nëën basu, nöö ku ën wë a o du ën e.

Filipi 4

1 Dee sëmbë u mi dë, mi lobi unu e, nöö mi ta hangi unu seei. Unu da dee sëmbë mi ta wai da. Fa un bia ko piki di Buka u Masa Jesosi di mi tja ko da unu naandë, nöö mi ta feni gafa a Gadu fuunu hedi o. Nöö hën mbei wë mi kë fuun finga gingin a Masa Jesosi. Wan musu disëën möönsö. 2 Nöö un de tu mujëë dë, Jodia ku Sentike, gaantangi mi begi unu taa be un ta dë makandi ku wan pakisei e, fa i si un tuu ta biibi a Masa Jesosi liba dë. 3 Nöö mi ta begi mi mati Sisigusi di mi ku ën bi ta wooko sö bunu dë, taa be a heepi de tu mujëë dë e. Biga de bi ta biinga seei ta heepi mi, mi ku de bi ta paaja di buka u Masa Jesosi makandi, u ku Kilemeti ku dee otowan tuu. Fa de sai dë, nöö de tuu në dë sikifisikifi a Masa Gaangadu buku ala fu de feni di libi u teego. 4 Nöö un haika e, dee sëmbë. Fa un ta biibi a Masa Jesosi liba dë, nöö sösö wai nöö fuun ta wai e. Mi o taki ën da unu wan pasi möön taa un musu ta wai nango nöömö. 5 Nöö un musu ta libi ku saka fasi a hii sëmbë dendu be de ta si, biga abiti möön nöö Masa Jesosi o toona ko. 6 Nöö wan musu ta booko hedi a na wan soni e, ma un musu ta begi Masa Gadu nöömö ta dëën tangi. I musu ta tja hii dee fuka fii nango ta konda dëën, 7 nöö a o da i kötöhati. Nöö di kötöhati di a o da i dë o bigi pasa hii sëmbë fusutan, nöö a hoi hii pakisei fii ku i hati tuu a Jesosi Keesitu liba. 8 Nöö dee sëmbë u mi dë, fa i si un sai dë, ˻pakisei fuunu an musu ta dë a poipoi soni e˼. Ma dee soni dee dë tuutuu ku dee dë fanöudu ku dee soni dee dë leti, dee soni dee dë gbelingbelin a Gadu wojo, ku dee soni dee dë u lobi, ku dee soni dee dë u kai gaan soni, a dee lö bumbuu soni dë nöö fuun musu buta pakisei e. Wë biga dee soni dee dë u gafa nöö musu ta dë a unu hati un ta mëni. 9 Nöö hii dee soni un bi lei a mi tuu ku dee un bi si mi ta du, nöö de fuun ta du e. Nöö Masa Gaangadu di nöö ta kötö sëmbë hati o dë ku unu. 10 Dee sëmbë o, mi ta wai seei ta da Masa tangi fu di mi si maun fuunu möön e. Biga mi ko sabi taa un ta mëni mi eti. Ma fa i si mi taki ën dë seei, ma mi sabi taa un bi ta mëni mi nöömö. Wan bi disa mi, ma di wan bi feni sëmbë nöö hën wë mbei. 11 Ma fa mi ko ta wai aki seei, ma an dë taa mi bi dë fukafuka e. Biga mi lei kaa u mi dë tifihedi hiniwan juu ku dee soni dee mi abi. 12 Biga fa mi dë aki, nöö mi saandi de kai fuka. Söseei mi sabi unfa a dë te mi abi hia. A dee fasi dë tuu mi lei u mi libi. Ee mi abi, mi sabi unfa u libi taa mi abi. Ee ma abi, mi sabi unfa u libi taa ma abi. Mi lei u mi njan hia te mi abi hia, nöö mi lei u tja hangi te ma abi soni u njan. 13 Hiniwan sootu pei soni di ko a mi, nöö mi dë tifihedi ku ën kaa, biga ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ta da mi kaakiti. 14 Ma tökuseei fa un du dë, nöö hën da un du bunu e, dee sëmbë, biga un nama ku mi a dee sitaafu dee i si mi ta tja aki. 15 Nöö sö mi ku unu bi dë kaa e. Biga unu seei sabi taa di ten di un bi ko piki di Buka njunjun, nöö dee oto biibima a dee köndëköndë an bi ta libi ku mi kumafa mi ku unu bi libi. Wë biga di ten mi kumutu a di pisiwata u Masadonia a unu ala u go paaja di Buka a dee oto köndë, nöö unu wanwan nöö da sëmbë di bi ta manda soni da mi. 16 Fa mi dou a Tesalonika seei, nöö hën un seti manda soni da mi wante te dou sömëni pasi, dee soni dee mi bi abi fanöudu. 17 Ma nöö fa i si mi ta fan aki, dee sëmbë, an dë taa un musu ta manda soni da mi hiniwan juu e. Ma mi kë fuun ta libi a sö wan bunu fasi nango nöömö, be di paima fuunu di woon feni a Gadu musu ta göö nango nöömö tu. 18 Fa un manda dee soni a Epafodisi da mi aki, nöö mi abi soni te a hia awaa. Soni seei an fuka mi möön. Nöö na mi nöö un da e, dee sëmbë, ma Masa Gadu seei wë un da tu. Wë biga di bunu di un du mi aki, nöö a suti dëën. A dë leti kuma wan paima un tja ko dëën, nöö hënseei ta wai ku unu tu. 19 Nöö fa a dë di Gadu u mi ˻ku unu˼ aki, nöö a abi sömëni gudu e, nöö a o da unu hiniwan u de di un abi fanöudu. A o da unu ën te a hia tjika pasa maaka seei, fu di unu ku Jesosi Keesitu ko di wan. 20 Wë nöö Masa Gadu u Tata, hën musu feni gafa ku nëbai nöömö. A tan sö. 21 ˻Söö. Wë ma a soni u taki möön möön leki˼ mi ta manda gaan odi da hii un dee sëmbë ala tuu, dee Gadu ta luku apaiti fasi fu di unu ku Jesosi Keesitu ko di wan. Nöö dee oto sëmbë fuu dee dë ku mi aki, nöö deseei ta manda gaan odi da unu tu. 22 Söseei hii dee oto sëmbë u Masa Jesosi u di köndë aki tuu ta manda odi da unu tu. Nöö dee sëmbë fuu dee ta dë a di wosu u di Gaan Könu ta manda gaan odi da unu apaiti. 23 Söö. Wë aki mi tapa di biifi taa Masa Jesosi Keesitu musu tja unu ku ën bunuhati e, dee sëmbë. A musu ta tii unu akaa. A tan sö.

Kolosën 1

1 Wë dee sëmbë, mi da Paulosu e, wan u dee tjabukama u Jesosi Keesitu de ta kai apösutu di Masa Gadu buta ku ën seei kë fu mi ta tja di buka fëën dëën. Nöö mi ku u baaa Timoteo 2 ta manda gaan odi da un dee sëmbë u Masa Gadu a Kolosën ala, dee ta biibi a Masa Jesosi Keesitu liba ta piki ën buka nöömö. Masa Gadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu ta tja unu ku de bunuhati e. De musu da unu böö. 3 Wë nöö dee sëmbë, fa u ta begi hiniwanten da unu aki, nöö u ta da di Tata u Masa Jesosi Keesitu tangi fuunu hedi e. 4 Biga u ta jei u di libi fuunu kumafa un ta biibi a Jesosi Keesitu liba tjika, ku di fa un ta lobi hii dee oto sëmbë fëën dee ta waka nëën baka. 5 Sensi di un jei di tuutuu Buka u Gadu taa a abi wan suti libi nëën köndë u da unu, nöö hën un piki ën, hën un bia ko ta libi kumafa di Buka taki. 6 Nöö di Buka u ta taki aki, nöö hënseei da di Buka di ta paaja a hii goonliba fa u dë aki e. Möönmöön sëmbë ta piki ën ta bia de libi, leti kumafa unu seei bi piki ën di un jei taa sö wan bunuhati fasi Gadu abi tuu. 7 Nöö fa un jei di Buka dë, nöö u fusutan taa Epafasi, hën tjëën ko da unu ala. Nöö a dë wan futoou futuboi u ˻Jesosi˼ Keesitu e, di ta wooko ku u aki faa heepi unu ala. A dë wan sëmbë di u lobi aki seei. 8 Nöö hën seei konda da u kumafa di Akaa u Masa Gaangadu buta di lobi fëën a unu hati. 9 Nöö fëën mbei di mi ku Timoteo jei sö fuunu, nöö hën u ta begi Masa Gadu da unu nöömö, fuun musu ko sabi bumbuu fa a kë fuun musu libi, be un abi di fusutan ku telu di di Akaa u Masa Gadu ta da u. 10 Nöö u ta begi tu fuun sa ko libi bunu nëën wojo, leti kumafa a fiti u dee sëmbë fëën musu ta libi. U ta begi fuun musu ta libi bunu ku sëmbë a hii fasi nango nöömö. Möönmöön un musu ko sabi Masa. 11 Nöö u ta begi ën tu faa musu da unu di kaakiti fëën a unu libi e. Biga di kaakiti u Gadu bigi te pasa maaka, nöö ee a ta wooko a unu nöö woon a' taihati a soni. Woon sa tei hii dee soni dee ta miti unu ku pasensi, ku wai a hati seei. 12 Woon ta da u Tata Masa Gadu tangi nöömö, u di a seeka u buta fuu feni dee bunu dee a abi u da u dee sëmbë fëën, dee dë nëën tii basu ta waka a di limbo fëën. Sö u ta begi da unu e. 13 Dee sëmbë o, Masa Gaangadu puu u a di së u dungu, hën a tja u ko buta a di Tii u di lobi Womi Mii fëën basu. 14 Nöö di a du sö kaa, nöö wa o tja di sitaafu u dee hogilibi fuu möön e. Biga di Womi Mii u Gadu dë paka di paima puu u a Gadu bëë kaa. 15 Fa Masa Gadu sai dë, dee sëmbë, na wan sëmbë si ën ku wojo wan daka e, ma ee i si di Womi Mii fëën dë nöö hën da Masa Gadu seei i si dë kaa. Biga di wan sëmbë nöö de dë. Nöö hën fosu bi dë bifö hii soni u mundu ko, nöö a dë hedima u hii soni Gadu mbei. 16 Biga di Womi Mii fëën dë seei bi mbei hii soni. Dee soni dë a Masa Gadu Köndë a liba ala ku dee teeja u mundu ku dee soni a goonliba aki tuu, hën mbei de. So u de i sa si ku wojo, so u de ja sa si ku wojo seei, ma hën wanwan mbei hii de tuu. Nöö a mbei hii dee takima a goonliba aki, ku dee makiti a mundu ala tu. Dee soni u taki dë tuu Masa Gaangadu manda di Womi Mii fëën faa mbei e, dee sëmbë, nöö fëën hedi hii dee soni dë tuu bi musu dë fëën wanwan tö. 17 Hën fosu bi dë ufö hii dee lö soni dë ko, nöö ku ën kaakiti a ta hoi de tuu fu de an musu booko pisipisi paaja fanjanfanjan. 18 Nöö fa u ku Masa Jesosi dë aki, nöö Masa Jesosi hën da hedi fuu e, nöö u da di sinkii fëën. Biga leti kumafa wan sëmbë hedi abi taki fëën sinkii, nöö sö Masa Jesosi abi taki a u dee sëmbë fëën liba. Hën abi di libi ta da u tu, biga hën da di fosu sëmbë di bi weki kumutu a dëdë. Fëën mbei a dë möön hei möön hii soni u mundu tuu. 19 Fa Masa Jesosi bi ko a goonliba aki, dee sëmbë, ˻nöö a ko ku libisëmbë sinkii˼ ma a bi dë Gadu seei gbelin e. Biga sö hën Tata bi kë fa a musu dë. 20 Hën seei Masa Gadu tei faa musu paka di paima da u. Nöö hën a dëdë a di lakpa pau tuwëën buuu a goon paka da u te a kaba. Nöö hën i si a ko dë taa Masa Gadu ku hii soni u mundu sa toona ko bunu baka, dee u liba ala ku dee u goon aki tuu. ˻Sö di Womi Mii u Gadu du da u e.˼ 21 Dee sëmbë o, a fesi unu ku Gadu bi dë felantima e. Biga hii dee pakisei ku dee wooko fuunu tuu bi dë hogi nëën wojo. 22 Ma fa u dë aki, unu ku ën ko bunu u di Masa Jesosi dëdë da u hedi. Di libisëmbë sinkii fëën di a bi abi, ku ën a dëdë da u, faa seeka u buta gbelingbelin söndö föutu faa tja u ko da Gadu. Hën mbei kaagi fuunu an dë a Gadu möön. 23 Ma un musu ta biibi nango nöömö e, dee sëmbë. Un musu dë gingin ta mëni dee bakaten bunu woon feni nëën, dee un bi jei a di Buka di a manda da unu. Nöö di Buka i si u ta taki aki, a paaja a hii goonliba kaa. Mi seei ko dë wan sëmbë di ta kondëën nöömö tu. Hën da wooko u mi kaa. 24 Nöö mi ta tja gaan sitaafu u di wooko Gadu da mi u mi ta du da unu e. Ma ma a' toobi. Mi ta du ën waiwai seei. Biga di sitaafu mi ta tja aki, nöö a dë wan pisi u di sitaafu di bi fika u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu musu tja u dee sëmbë fëën hedi, dee dë kuma hën sinkii. Mi ta heepi tja dee sitaafu go dou. 25 Nöö söseei mi ko dë wan futuboi fuun dee sëmbë u Masa Gadu tu. Biga hënseei buta mi u mi heepi un ˻dee sëmbë dee na Isaëli sëmbë˼. A manda mi u mi konda di Buka fëën da unu, be un tuu jei hii soni fëën. 26 Nöö di Buka aki sö, a bi dë wan tjubitjubi soni fu sensi seti u goonliba, ma fa u dë aki Masa Gaangadu mbei a ko limbo da u dee sëmbë fëën. 27 Biga a kë fuu ko sabi di gaan bunu di a kë da hii sëmbë. Nöö di gaan waiti bunu u ta taki aki, hën da te i ko piki di buka, nöö Masa Jesosi Keesitu seei o ko ta libi a i hati, ˻ee i da Isaëli sëmbë, ee ja dë Isaëli sëmbë˼. Nöö te di juu dou faa toona ko kisi di nëbai fëën a goonliba aki, nöö i seei o dë a dendu tu. 28 Fëën mbei wë u ta konda dee soni u Jesosi Keesitu da hii sëmbë e. U ta bai de ta lei de ku hii di köni di u abi, be de sabi fa u de libi, fu te di juu dou fu de dou a Gadu fesi nöö de o dë gbelingbelin sëmbë kumafa Gadu kë. 29 Hën da di soni mi ta biinga da e, ku hii di gaan kaakiti Gadu ta da mi u mi du di wooko fëën.

Kolosën 2

1 Wë nöö fa mi ta biinga taanga aki, nöö fuunu hedi wë e, dee sëmbë, un dee biibima a Kolosën dë ku dee u Laodisea, ku dee otowan dee an si mi fesi wan daka. 2 Mi ta wooko sö fuun musu kisi degihati, be un dë ku wan hati ta lobi unu seei. Biga te un ta libi sö kaa, nöö woon ta fusutan soni u Gadu gbelingbelin seei. Nöö woon ko sabi dee tjubitjubi soni u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu awaa, dee Gadu u Tata bi abi nëën pakisei a fesi. 3 Nöö te wan sëmbë i ko sabi Masa Jesosi kaa, nöö joo feni köni ku fusutan e. Biga hën nöö abi dee gaan gudu dë. 4 Nöö mi ta konda dee soni aki da unu, dee sëmbë, u sëmbë an musu ko ganjan unu ku dee bödjëëbödjëë fan u de. 5 Biga aluwasi ee miseei an dë a unu mindi seei, ma mi hati dë a unu ala. Nöö te mi jei taa un dë gingin a pasi ta biibi ˻Jesosi˼ Keesitu ku wan hati nango, nöö mi ta wai seei. 6 Wë dee sëmbë, fa i si un tei Jesosi Keesitu ko unu Masa dë kaa, nöö ku ën nöö un musu ta libi e. Biga unu ku ën ko di wan. 7 Nöö un musu dë a Masa Jesosi kuma wan pau di hën lutu go fundu a goon. Un musu ta biibi ën taanga nango möönmöön, leti kumafa i si de bi lei unu dë. Nöö hiniwan juu un musu ta dë ku tangi seei a unu hati u dee soni a bi du da unu. 8 Nöö un haika, dee sëmbë. Un musu köni e, be na wan sëmbë musu ko lei unu wan oto fasi fuun dini Gadu. Biga de o ko biinga u de wini unu ku dee sösö lei u di goonliba aki taa ee i kë dini Gadu nöö i musu hoi dee peipei wëti u de, dee deseei mbei. Ma wan musu piki e. Biga dee lö lei dë an kumutu a Keesitu, ma a libisëmbë pakisei ku dee makiti dee ta tii goonliba de kumutu. 9 Wë biga di unu ku Masa Jesosi ko di wan kaa, nöö soni an ta makei unu möön e. Biga fa Masa Jesosi dë wan libisëmbë seei, ma Gadu seei gbelin a dë. Hën nöö da di hedima u hii dee basia u Masa Gadu Köndë, nöö a hei möön hii dee didibi tuu a mundu ala. Hii soni dë nëën basu, nöö nëën hii soni fuu dë. 11 Nöö di unu ku ën ko di wan kaa, nöö hën Masa Gadu maaka unu u sëmbë musu sabi taa un da sëmbë fëën. Ma di maaka fuunu, hën an dë a sinkii kuma di u dee Isaëli sëmbë e. Nöö na libisëmbë maaka unu tu, ma ˻Jesosi˼ Keesitu seei hën maaka unu. Biga a puu dee takuhati fasi fuunu tuwë. 12 Nöö fa un kisi dopu dë, dee sëmbë, nöö hën ta lei taa un kaba ku di awoo libi fuunu. Biga di de kii Masa Jesosi bei, nöö unu ku ën wë de bi bei makandi dë e. Nöö Gadu weki ën puu a dëdë dëën njunjun libi dë, nöö hën da unu ku ën tuu kisi wan njunjun libi makandi. Biga un ko ta biibi taa Gadu abi kaakiti te tjika u puu unu a hogilibi basu. 13 Nöö a fesi un bi ta böö nöö, ma wan bi dë ku libi eti e. Biga unu ku Masa Gadu bi dë paatipaati u dee hogihati libi fuunu hedi. Wan bi dë sëmbë u Gadu kuma u dee Isaëli sëmbë, dee bi abi dee wëti u Gadu. Ma fa Masa Gadu weki Masa Jesosi puu a dëdë dëën njunjun libi dë, nöö a da unu njunjun libi tu. Biga unu ku ën ko di wan. A puu unu a bëë u hii dee hogi du fuunu. 14 A fesi un bi a' föutu a Gadu, nöö un bi musu kisi sitaafu kumafa Gadu bi buta, fu di un bi booko dee wëti fëën. A dë kuma hii dee wëti tuu dee u bi poi bi dë sikifisikifi a pampia, ma nöö hën Gadu tei di pampia naandë tja go peka a di lakpa pau ku Masa Jesosi, be a kaba ku dee wëti naandë. 15 Nöö a di lakpa pau dë seei tu, naandë Masa Jesosi wini hii dee didibi ku dee makiti u de tuu fiaa kaba de a sösö. A da de sen a hii mundu wojo, be hën wanwan nöö dë winima. 16 Söö. Wë nöö dee sëmbë, wan musu mbei na wan sëmbë toobi unu möön a di së u dee lö wëti dë e. Ee de ta kuutu unu taa wan ta hoi dee tjina u njanjan ku soni u bebe, ee nasö saba, ee nasö dee oto peipei daka de ta hoi, nöö wan musu a' toobi ku de e. 17 Biga dee tjina u bi ta hoi dë bi dë wan soni nöö u bi ta du fuu ta mëni di ko u ˻Jesosi˼ Keesitu a bi o ko. Ma fa u dë aki a ko kaa e, nöö an dë fanöudu fuu hoi dee lö wëti dë möön. 18 Nöö söseei wan musu piki ee wan sëmbë ko a unu ku gaan sakafasi ta taki taa Masa Gadu bi lei ën wan soni, nöö fa a lei ën dë nöö a si taa wan ta libi bunu. Sö wan libi wan o feni paima fëën, biga wan ta saka unu seei kumafa a fiti ta begi dee basia u Masa Gadu köndë. Sö so sëmbë ta fan. Ma nöö te wan sëmbë ko taki sö wan soni da unu, nöö wan musu piki ën e. Biga dee lö sëmbë dë ta mëni taa de bumbuu möön hii sëmbë, ma na tuu. Gaan fasi ku dee taku pakisei u libisëmbë nöö de abi sö. 19 Fa de sai dë, de disa Masa Jesosi gaanduwe. Ma hën da di Hedima fuu di ta sölugu u ta seeka fuu ko dë kumafa Gadu kë. Hën ta hoi hii u tuu makandi kumafa dee tatai u sinkii ta hoi di sinkii fii makandi faa sa göö kumafa a dë fanöudu. 20 Wë nöö dee sëmbë, kumafa u taki dë, unu ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë makandi e, nöö un ko a wan njunjun libi dendu. Un kaba ku dee awoo guwenti fuunu dee un bi abi, ku dee awoo fasi u di goonliba aki. Nöö an dë fuun hoi dee gaduwëti dee libisëmbë ta buta da unu möön e, taa ja musu panjan disi, ja musu tesi di dë, ja musu nama a di soni dë. Nöö di un kaba ku de kaa, nöö faandi mbei un musu toona go ta libi a peipei wëti basu möön baa? 22 Biga dee lö soni dë an dë wan wojo soni möönsö. Tuu u de di dë kaa, biga libisëmbë wëti nöö de dë. 23 Nöö dee sëmbë dee ta lei i de, a djei taa de köni fu di de ta konda da i taa a sö wan fasi i musu ta dini Gadu. De taa i musu saka i seei gaanfa, be sëmbë si taa ja dë wan wojo soni. I musu ta pena i seei sinkii ta dëën sitaafu. Ma fa de taki ën dë seei, ma na köni de köni sö e. Biga dee lö wëti dë an ta puu dee taku hangi fii hati da i.

Kolosën 3

1 Dee sëmbë o, di unu ku ˻Jesosi˼ Keesitu weki makandi ko a wan njunjun libi dendu naandë, nöö fëën mbei hati fuunu musu dë a dee soni u Gadu Köndë ala e, ka Masa Jesosi dë sindosindo a di letimaun së u Gadu. 2 Wan musu ta buta pakisei a dee soni u di goonliba aki möön e, ma be un buta pakisei fuunu a dee soni u Gadu Köndë ala. 3 Biga fa unu ku ˻Jesosi˼ Keesitu dëdë makandi dë, nöö dee soni u di goonliba aki an dë wan wojo soni da unu möön. Biga na di tuutuu libi fuunu disi eti e. Di waiti libi di un abi, nöö a dë tjubitjubi a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu ala. Biga u ku ën dë di wan, leti kumafa hën ku Gadu seei dë di wan. 4 Nöö te a toona ko a goonliba aki baka u kisi di nëbai fëën, nöö unu seei o dë a dendu tu e, nöö sëmbë o si di tuutuu libi fuunu di un abi awaa. 5 Wë nöö dee sëmbë, di un sabi sö kaa, nöö un musu kaba ku dee takulibi u di goonliba aki e, kuma mötjö libi sö, fanafiti libi, dee taku hangi a di së u manu ku mujëë, langawojo u soni. Wë biga ee i a' langawojo, nöö i dë leti kuma dee sëmbë dee ta waka a oto gadu baka. 6 Nöö fu dee lö soni dë hedi Gadu o kuutu dee sëmbë dee an kë piki ën buka. A o sitaafu de ku gaan hatiboonu. 7 Nöö a fesi unu seei bi dë kuma de tu, ta libi a di leiki u dee taku hangi fuunu hati. 8 Ma fa u dë aki nöö wan musu libi sö möön e, dee sëmbë. Un musu kaba ku dee lö libi aki fiaa: dee hatiboonu fasi, buuse sëmbë, du soni ku otowan ku hogihati, ta guunjan di otowan fii ta tjëën ta kosi, ta taki dee dëëwojo taki dee na fiti. Dee soni dë an musu dë a unu seei. 9 Ja musu ta lëgëdë ta mindi soni da di otowan fii ta ganjëën. Biga i kaba ku hii dee awoo takuhati fasi dee un bi abi. 10 Masa Gadu da i wan njunjun hati kaa e, nöö a ta seekëën faa ko dë kuma di fëën seei. Nöö möönmöön i sabi ën, möönmöön joo ko dë kuma hën. 11 Nöö antoobi möön aluwasi ee i dë Dju sëmbë, ee ja dë Dju sëmbë, ee i koti di maaka u Dju, ee ja koti ën, ee i sabi soni, ee ja sabi wan wojo soni, ee i dë saafuma, ee i dë fiima. Biga di wan kodo sëmbë nöö u dë. Masa Jesosi hën nöö u tuu ta kai gaan soni. Hën nöö ta dë a u tuu hati. 12 Dee sëmbë o, fa Masa Gadu tei u buta apaiti fëën seei aki, nöö a lobi u gaanfa e. Nöö fëën mbei un musu a' tjalihati u otowan. Un musu libi ku ën ku bunuhati, ku saka fasi. Nöö un musu abi sapifasi ta mëni di otowan fii ta hoi pasensi dëën. 13 Un musu a' tifihedi da unu na unu e. Ee i ku sëmbë a' soni, nöö ja musu hoi ën a bëë, leti kumafa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu an ta hoi i a bëë. 14 Nöö u hii dee libi aki tuu, nöö lobi hën da di mama u de e. Biga te un lobi unu na unu, nöö un sa libi makandi ku wan hati kumafa Gadu kë. 15 Fa un ko a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dë, dee sëmbë, nöö un ko dë bööböö. Fëën mbei na wan toobi musu dë a unu mindi. Biga un tuu dë di wan sinkii, nöö Gadu kai unu fuun ta libi makandi ku wan hati. Nöö un musu ta da Gadu tangi nöömö e. 16 Nöö un musu sabi dee wöutu u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu bunu ta piki de nango nöömö. Un musu ta lei unu seei dee soni u Masa Gadu ta fan ku unu na unu ku fusutan ta kanda dee kanda dee dë a Gadu Buku ku dee di Akaa u Gadu ta da unu. Un musu ta gafëën ku hii unu hati ta dëën tangi nöömö fu dee soni dee a du da unu. 17 Nöö fa un ko dë sëmbë u Masa Jesosi aki, nöö hii dee soni un ta du ku dee un ta fan tuu musu kai ku ën e. Un musu ta da u Tata Masa Gadu tangi nöömö, biga Masa Jesosi jabi di pasi da u kaa fuu sa tja tangi ko dëën. 18 Nöö un dee mujëë, un musu ta piki unu manu buka a soni e. Biga sö a fiti biibima u Masa Jesosi fu de musu libi. 19 Nöö un dee womi dee abi mujëë a wosu, un musu lobi dee mujëë fuunu. Wan musu libi hogi ku de e. 20 Nöö un dee mii, un musu ta piki dee gaan sëmbë fuunu buka a hii soni, biga sö Masa Jesosi kë fuun ta libi. 21 Nöö un dee tata, wan musu libi ku dee mii fuunu a wan fasi te de ko ta lasi hati e. 22 Nöö un dee sëmbë dee ta wooko a oto sëmbë basu, un musu ta piki dee basi fuunu buka e. Na te de sai dë ufö, kuma un ta suku gafa a libisëmbë. Nönö. Ma un musu piki de buka ku hii unu hati fu di un ta lesipeki Masa. 23 Nöö fëën mbei hiniwan soni di woon ta du kaa, nöö un musu ta du ën ku hii unu hati. Biga na libisëmbë un ta wooko da e, ma Masa hën un ta wooko da. 24 Nöö fa a dë Masa fuu dë, nöö hën o paka u di paima leti kumafa a paamusi u kaa, fu di u dë sëmbë fëën. 25 Söseei tu, a o sitaafu hiniwan sëmbë di ta du hogi, leti kumafa a fiti dee du fëën. Biga an ta luku a fesi.

Kolosën 4

1 Nöö un dee sëmbë ta a' sëmbë ta wooko a unu basu, un musu ta libi bunu ku de kumafa a fiti. Biga i seei sabi taa i abi wan Masa a i liba tu di ta dë a Gadu Köndë ala. 2 Nöö wan musu wei fu begi Gadu e, dee sëmbë. Ma hiniwan juu un musu ta dë kabakaba fu un begi ën ku hii unu pakisei, nöö un musu ta dëën tangi nöömö u di heepi di a ta heepi u. 3 Nöö un musu ta begi da u tu, dee sëmbë, u Gadu musu da u pasi fuu ta konda di Buka, be sëmbë jei dee tjubitjubi soni u Gadu dee bi ko a limbo a ˻Jesosi˼ Keesitu. Di Buka dë, fu di mi ta kondëën, fëën mbei wë i si de bui mi buta aki. 4 Nöö un ta begi da mi o, u mi sa kondëën limbolimbo nöömö, be hii sëmbë musu sa fusutëën. Biga hën da di wooko u mi kaa. 5 Nöö te un dë a dee sëmbë dendu dee an ta biibi Masa Jesosi, nöö un musu mëni unu seei fuun ta libi ku fusutan e. Wan musu lasi di okasi fii du wan soni di sa tja heepi ko. 6 Nöö te woon fan ku sëmbë, nöö un musu fan a wan bunuhati fasi. Wan musu ta fan sösö soni, ma di fan fuunu musu abi goma. Nöö un musu sabi fa fuun ta piki dee sëmbë dee o ta hakisi unu soni, kumafa a fiti wan biibima. 7 Nöö di fa hii soni u mi dë aki, nöö Tikikusi hën o kondëën da unu e. Di womi dë, a dë wan bumbuu futuboi u Masa Gadu di u lobi aki. Nöö a ta heepi u seei a di wooko u Gadu. 8 Nöö mi ta mandëën da unu ala fuun sa jei fa u dë aki, be hati fuunu ko kötö. 9 Hën ku Onësimusi, di sëmbë fuunu, o ko a unu ala makandi. Nöö te de ko, nöö de o konda hii soni di ta pasa aki da unu. Fa Onësimusi sai dë, a dë wan sëmbë di u lobi aki tu e, nöö u a futoou nëën liba. 10 Alisitakusi di mi ku ën dë a dunguwosu aki makandi, hënseei ta manda gaan odi da unu tu, dee sëmbë, hën ku Maikusi di dë famii u Banabasi. Nöö un bi kisi buka u Maikusi kaa, nöö te a ko a unu ala nöö be un hoi ën bunu e. 11 Nöö Josua ta manda odi da unu tu. Hën seei da Jusitusi. Dee sëmbë mi kai aki, de nöö da Dju sëmbë ta heepi mi a di wooko u Masa Gadu aki ta paaja di tii fëën a goonliba, nöö de ta da mi degihati seei. 12 Nöö Epafasi, di dë wan sëmbë fuunu, manda gaan odi da unu tu. Hën seei dë wan futuboi u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu tu, nöö a ta begi taanga seei da unu fuun musu dë gingin a di biibi un ta biibi a Masa Jesosi. A ta begi fuun musu ko gaan sëmbë a di biibi e, be un sabi bumbuu kumafa Gadu kë fuun musu libi. 13 Nöö di mi sabi sö fëën, nöö mi kë fuun seei musu sabi sö tu taa a ta mbei möiti gaanfa da unu ku dee sëmbë u Laodisea ku dee dë a Hilapolisi tu. 14 Nöö di lobi data fuu de ta kai Lukasi, hënseei ta manda gaan odi da unu tu, hën ku Demasi. 15 Nöö un da dee biibima u Laodisea gaan odi da u e, dee sëmbë, ku Ninfa, ku hii dee sëmbë nango nëën wosu a keiki. 16 Nöö fa woon kisi di biifi aki, nöö un musu lesi ën da hii dee sëmbë u Masa Jesosi a unu ala, be de tuu jei ën. Nöö te un kaba u lesi ën dë, nöö un mandëën da dee biibima u Laodisea be de lesi ën a keiki ala tu. Nöö un tei di oto biifi di mi manda da dee sëmbë a Laodisea ala tja ko lesi a unu naandë tu. 17 Nöö un taki da Akipusi taa be a mbei möiti faa go dou ku di wooko u Masa di a buta nëën maun e. 18 Nöö fa mi dë a dunguwosu aki, nöö un musu ta mëni mi nöömö e, dee sëmbë. Na soni möönsö. Mi, Paulosu seepi, ta sikifi di pisi u di biifi aki ku miseei maun. Mi ta manda gaan odi da unu taa Masa Gadu musu dë ku unu ku ën bunuhati. A tan sö.

1 Tesalonika 1

1 Wë dee sëmbë, mi Paulosu ku Timoteo ku Silifani, ˻hënseei da Silasi,˼ u ta mbei di biifi aki manda da un dee sëmbë fuu Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu, dee ta ko makandi a keiki a Tesalonika. Masa Gadu musu dë ku unu ku ën bunuhati e. A musu da unu kötöhati. 2 Wë nöö dee sëmbë, u kë fuun ko sabi taa hibiwanten te u ta begi nöö u ta mëni hii unu tuu a u Tata Masa Gaangadu fesi. U ta dëën tangi da unu seei. Biga u ta mëni fa un ta biinga da di wooko u Gadu fu di un ta biibi ën hedi, nöö u ta mëni tu fa un ta wooko taanga fu di di lobi u Gadu dë a unu hati. U ta mëni fa un ta tai hati a dee sitaafu dee un ta tja naandë te go dou, fu di un ta mëni dee soni Masa Jesosi Keesitu paamusi u taa de o pasa nöömö. Dee lö soni dë wë mbei u ta dëën tangi da unu e. 4 Wë nöö dee sëmbë, Gadu lobi unu tuú o, nöö u sabi taa a tei unu ko sëmbë fëën. 5 Nöö di soni mbei u sabi sö. Fa u bi tja di Buka u Masa Jesosi ko konda da unu naandë, nöö wa tjëën kuma sösö wöutu u ta taki nöö a kaba. Ma u ko ku di kaakiti u Gadu seei. Di Akaa fëën bi dë ku u, nöö hën u fan gbelingbelin ku unu, te un ko si taa di Buka dë, a dë wan gaan bumbuu soni fuun musu piki. Nöö unu seei sabi fa u bi libi bunu a unu mindi a di lö ten naandë. Nöö di soni mbei u bi libi sö e, fuunu hedi wë, fuun sa bia ko a di së u Masa. 6 Hën wë i si un ko ta djeesi u ku Masa Jesosi túu. Biga di un piki di Buka, nöö hën dee sëmbë fuunu köndë dë da unu sitaafu te fu kii, ma töku wan disa. Ma un kisi di Buka hoi ku wan gaan wai di di Akaa u Masa Gadu seei da unu. 7 Nöö hën un ko dë wanlö sëmbë di hii dee oto biibima u Masa Jesosi tuu musu djeesi, dee ta dë a unu pisiwata a Masadonia ala te dou ku dee ta dë a u a Giiki Köndë aki tu. 8 Ma fa u taki dë, na dee sëmbë u dee pisiwata fuu aki nöö jei fuunu e, dee sëmbë. Ma di buka u Masa Jesosi paaja seei a mundu, biga hii sëmbë tuu ko ta taki kumafa un ko ta biibi tjika. Te u ta waka an dë fuu ta kondëën da oto sëmbë möön, 9 biga hii sëmbë jei ën kaa. Nöö deseei tei ën ta konda da u kumafa un bi hoi u ku gaan piizii di u bi ko a unu naandë. De ta konda da u tu kumafa un disa dee ganjanganjan gadu ko ta waka a di tuutuu Gadu baka di ta libi u nöömö. 10 De ta konda da u taa un ta luku di Mii fëën nöömö, faa kumutu nëën Tata köndë ko a u. Sö fuunu de ta konda e, dee sëmbë. Nöö fa Masa Jesosi sai dë, Gadu weki ën puu a dëdë tuu, nöö hën puu u a di sitaafu u Gadu di o ko.

1 Tesalonika 2

1 Wë nöö fa u fan dë, dee sëmbë, hën da unu seei musu sabi taa di ko u bi ko a unu naandë an bi dë u sösö. 2 Ma nöö bifö u bi ko a unu u bi tja gaan sitaafu a Filipi e. De bi sösö u ala gaanfa, kumafa un sabi kaa. Ma nöö töku Gadu bi dë ku u, hën a da u hati te u pasa tja di Buka fëën ko da unu tu. Hën u ta kondëën nöömö, hii fa felantima fuu bi dë a unu köndë ala tu ta buta ku u. Ma wa bi a' toobi ku dee felantima dë e. 3 Biga di Buka u ta tja aki tuutuu soni a dë, na ganjanganjan soni fuu sa ta tjëën ku ganjan fasi ta naki unu tëtë fuu wini soni a unu. 4 Nönö e, dee sëmbë. Ma u ta tjëën fu di Gadu seei futoou u te a butëën a u maun, hën mbei u ta tjëën ta konda. Nöö hën mbei tu wa ta suku u kondëën faa kai ku libisëmbë e, ma u ta suku faa kai ku Gadu. Biga hën ta wegi di hati fuu ta luku ee a dë limbolimbo. 5 Dee sëmbë o, unu seei sabi fa u bi libi a unu ala. Na wan ten seei u bi ta mbei möiti fuu kisi sëmbë tja ko a u ku suti oto e. Nöö na ku langahati u bi ko a unu tu. Biga na wan daka u tei di hei Gadu da u aki fuu ganjan unu njan. Fa u ta fan aki, Gadu seepi sabi taa tuutuu soni u ta taki. 6 Nöö fa u bi libi a unu mindi dë, wa bi ta suku bunu në a na wan libisëmbë, na a unu, na a oto sëmbë möönsö tu, boiti a Gadu wanwan nöö. 7 Dee sëmbë, ka u dë tjabukama u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu tjika aki, nöö u bi sa buta ku unu seei fuun dini u. Ma nöö wa du sö. Ma u bi dë a unu mindi leti kuma wan mama ta kiija dee piki mii fëën. 8 U bi lobi unu tee na soni, hën mbei u bi ta wai seei taa u sa paati di Buka u Masa Gaangadu da unu. Nöö na di buka wanwan u bi paati da unu e, dee sëmbë, ma di libi fuu seei tu. Sö un ko dë wan hati soni da u tjika. 9 Wan mëni fa u bi wooko taanga di u bi dë a unu ala nö? Ndeti ku didia u bi ta wooko ku u seei maun, biga wa bi kë buta di hebi u soni u njan fuu a unu liba. 10 Unu seei, ku Masa Gaangadu tuu, bi si fa u libi bunu a un dee biibima u Masa Jesosi mindi di ten dë. U bi libi limbolimbo a Gadu wojo e. U libi a wan leti fasi ku unu te na wan sëmbë bi sa feni föutu a u. 11 Nöö un sabi fa u bi ta tja unu tu leti kumafa wan tata ta kiija dee mii fëën dee a pai. 12 Te un lasi hati, u ta da unu degihati. Te soni miti unu, u ta ko këë pena ku unu. U bi ta buta ku unu fuun libi leti kumafa a fiti dee sëmbë dee nama ku di Gadu di u ta dini aki. Biga hën kai unu fuun ko dë a di tii fëën dendu, be un ko a dendu u di hei ku di waiti fëën di a abi. 13 Wë nöö dee sëmbë, hiniwan juu u ta da Masa Gadu tangi fuunu hedi e. Wë biga di u konda di Buka da unu naandë, nöö un piki ën leti kuma a Gadu a kumutu, na a libisëmbë. Nöö Gadu Buka a dë tuu o, nöö fa un ta biibi ën dë nöö a ta wooko a unu hati seei. 14 Nöö hën un ko djeesi dee biibima u Jesosi Keesitu dee ta dë a Judea. Fa de ta miti makandi a dee peipei köndë u Judea dë, nöö de ta kisi gaan sitaafu a dee oto Dju sëmbë kuma de, leti kumafa unu seei ta kisi sitaafu a dee sëmbë fuunu. 15 Dee sëmbë o, fa i si dee Dju sëmbë sai naandë, de hogi tuu o. Biga dee gaan sëmbë u de wë bi kii dee fesiten tjabukama u Gadu, nöö hën dee disi toona kii Masa Jesosi tu. Nöö hën awaa de toona ko ta jaka u puu a dee köndëköndë. Fa de sai naandë, dee soni de ta du an ta kai ku Gadu seei, kwetikweti. Nöö de ko felantima u hii sëmbë, 16 biga de ta biinga ku u nöömö fu wa musu konda di Buka da dee oto sëmbë dee an dë Dju. A di fasi dë, de ta tapa de u de an musu feni di heepi u Gadu möönsö. Nöö fa de ta du ën naandë, nöö di hogi du u de hia te a ko dë tjongoo. Biga di hatiboonu u Gadu ta kai leti a de liba awaa. 17 Dee sëmbë fuu o, fa i si dee sëmbë paati u ku unu ku taanga naandë, nöö a hati u e. Ma hii fa u paati a sinkii fasi fu di sati pisiten aki seei, ma pakisei fuu dë leti a unu naandë eti. U ta hangi unu te na soni. Nöö u mbei möiti te u wei fuu toona ko a unu. 18 Sömëni pasi kaa mi Paulosu seei bi kë ko a unu, ma di didibi, Saatan, ta tapa u. Hën wë mbei i si wa dou a unu ala eti. 19 Biga dee sëmbë, ambë seei u ta mëni fuu lei Masa Jesosi te a ko? Ambë da di hei fuu, ku dee sëmbë u ta wai da fa u dë aki? Na unu nö? Unu wë e, dee sëmbë. Fuunu hedi wë woo poolo a di daka di Masa Jesosi Keesitu o toona ko baka. 20 Biga unu wë da di hei fuu e, ku di wai fuu u ta wai.

1 Tesalonika 3

1 Wë dee sëmbë, u bi ta mëni unu tee wa saanfa u du möön. Nöö hën wë u kuutu taa woo manda Timoteo ko a unu ala, nöö mi ku Silasi wanwan o fika na Atene aki. 2 Nöö hën wë i si u mandëën ko a unu e, baa. Wë nöö un sabi Timoteo, taa a dë wan sëmbë fuu vö. U ku ën tuu ta dini Gadu makandi ta paaja di buka u ˻Jesosi˼ Keesitu. Nöö hën wë u mandëën ko a unu ala faa ko da unu taanga ku degihati, be un go dou ku di biibi. 3 Biga wa kë na wan fuunu musu dë buujabuuja fu di dee sëmbë ta sitaafu unu hedi. Ma nöö fa mi fan dë seei, dee sëmbë, ma un bi musu sabi taa sö woon kisi sitaafu fu di biibi hedi, na sö nö? 4 Biga di u ku unu bi sai dë, nöö u bi ta taki ën da unu nöömö taa ee wan sëmbë ko biibi a Masa Jesosi nöö a o kisi sitaafu nöömö. Sö u bi mbei un ko sabi kaa, dee sëmbë, nöö hën wë ta pasa ku unu fa u dë aki, kumafa unu seei sabi kaa. 5 Ma seei u bi panta da unu o, dee sëmbë. Hën mbei di mi si taa wa sa tan möön longi, nöö hën mi manda Timoteo be a ko haika unu, ee un dë a di biibi eti. Biga mi bi panta taa kandë di Gaan Tesima de kai di didibi ko tesi unu a wan fasi te a hai unu puu a di biibi. Nöö di wooko u bi wooko a unu mindi dë, nöö a ko dë u sösö. 6 Wë nöö dee sëmbë, djunsu aki Timoteo toona ko a u. Nöö a tja wan suti njunsu fuunu ko da u e, nöö u ta wai seei. Biga a konda da u taa di lobi fuunu ku di fa un ta biibi, de dë seei tjentjen eti. Sö a ko taki da u aki. A taki da u tu taa te un ta mëni u, nöö un ta wai te na soni. Un ta hakisi ee na un ten seei u sa toona miti baka. Sö un ta hangi u tjika, leti kumafa u seei ta hangi unu aki tu. 7 Wë nöö dee sëmbë, di u jei taa un ta hoi a di biibi go dou eti, nöö u kisi degihati seei. Wa a' toobi möön ku fa sëmbë ta sitaafu u aki ta da u fuka. 8 Biga di libi fuu toona ko suti da u, fu di u jei taa un dë gingin a Masa Jesosi eti. 9 Nöö wa saanfa u da Masa Gaangadu tangi da unu baa, fu di wai u ta wai da unu nëën fesi fa u dë aki e. 10 Ndeti ku didia u ta begi ën gaanfa faa sa da u pasi fuu ku unu miti fesi ku fesi möön. Biga u kë lei unu dee soni dee makei unu eti, fu di biibi fuunu musu sa ko dë telutelu. Sö u kë e, dee sëmbë. 11 Hën mbei u ta begi u Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi tu, fu di pasi sa jabi da u be u ko a unu. 12 Nöö u ta begi da unu tu e, dee sëmbë, taa di lobi fuunu di un ta lobi unu na unu, ku di lobi di un ta lobi oto sëmbë musu ta göö nango möönmöön, leti kumafa di lobi di u ta lobi unu ta göö. 13 Gadu musu seeka dee hati fuunu be un dë gingin a di biibi e. Nöö te u Masa Jesosi toona ko a goonliba, hën ku dee basia fëën köndë, nöö woon dë gbelingbelin söndö föutu a Masa Gaangadu fesi. Sö u kë fuunu e, dee sëmbë.

1 Tesalonika 4

1 Wë sö wë e, dee sëmbë. Di ten u bi dë a unu naandë, nöö u bi ta lei unu fa fuun libi te nöö Gadu sa wai ku unu. Di lei u lei unu dë, nöö Masa Jesosi seei wë manda u fuu lei unu sö e, kumafa un sabi kaa. Nöö leti sö nöö un ta libi tu. Wë ma nöö u kë fuun musu ta libi sö nöömö nango, fu di un nama ku Masa Jesosi. 3 Nöö u kë toona bai unu a wan soni möön. Fa un sai dë, Masa Gadu kë fuun libi a wan apaiti fasi dëën, söndö föutu. An kë fuun libi wan fanafiti libi di na kai ku di fa a buta fu manu ku mujëë musu libi e. Nönö. 4 Ma hiniwan fuunu musu sabi fa fii tii i libi tololoo a di së u manu ku mujëë soni. Libi fii musu dë seei limbolimbo a Gadu fesi, be sëmbë a' lesipeki fii. 5 Dee sëmbë o, wan musu libi kumafa dee sëmbë dee an sabi Gadu ta libi e. Biga fa de sai dë, hiniwan hogi di hati u de kë a di së u manu ku mujëë, nöö de ta du ën waiwai kuma na hogi. Ma nöö unu wan musu libi sö e. 6 Biga na wan fuunu musu ta libi ku di otowan fii a dee lö hogi fasi dë. Nöö mi taki e, taa ee i du sö nöö Gadu an o disa i. A o sitaafu i nöömö u dee lö soni dë. Sö u bi bai unu kaa e. 7 Biga Gadu an kai u fuu ta libi a wan sundjusundju fasi, ma fuu libi wan gbelingbelin libi nëën fesi. 8 Fa u ta fan aki, nöö ee wan sëmbë ja kë piki dee soni u ta taki, nöö na libisëmbë buka ja kë piki e, ma Masa Gadu seei buka ja kë piki. Biga wë hën ta da u di Limbo Akaa fëën fuu sa libi wan limbolimbo libi nëën fesi. 9 Wë nöö dee sëmbë o, an dë fuu sikifi da unu möön fa fuun lobi unu seei makandi kuma baaa ku baaa e. Biga Gadu seei lei unu di soni dë kaa. 10 Nöö sö nöö un ta libi tu e. Biga un ta lobi hii dee otowan fuunu tuu, dee ta dë a hii Masadonia köndë ala kaa. Nöö u kë begi unu fuun musu ta libi nango sö möönmöön eti. 11 Nöö u taki e, fa i si un sai dë, ˻wan musu ta suku takitaki ku unu na unu e, ma˼ un musu libi a wan pii fasi sö. Wan musu ta hulu dee otowan fuunu soni tumisi, ma hiniwan sëmbë musu ta hulu hënseei soni ta du fëën seei wooko kumafa a fiti. Na sö u bi taki da unu kaa nö? 12 Biga ee hiniwan daka un ta libi sö, nöö dee sëmbë dee an ta biibi o ta lesipeki unu. Nöö an o dë fuun musu ta langi a sëmbë hiniwanten tu, taa hën nöö musu ta heepi i a soni. 13 Wë nöö u kë fuun sabi wan oto soni möön, dee sëmbë. Di soni aki nama a dee otowan fuunu, dee bi ta biibi Masa Jesosi ma de dëdë kaa. Biga wa kë fuun musu ta kusumi gaanfa fu de hedi e, kumafa dee sëmbë dee an ta buta mëni u de a Gadu ta kusumi gaanfa te sëmbë u de dëdë. 14 Wë biga u ta biibi taa di Masa Jesosi dëdë nöö hën a toona weki baka. Nöö hën mbei u ta biibi tu taa te a o toona ko, nöö Gadu o tja dee otowan fuu bi dëdë dë, ko ku ën. 15 Nöö fa woo taki aki, nöö na soni u ta mindi e, biga Masa Jesosi seei bi taki di soni aki da u. A taa, uu dee sëmbë dee o dë ku libi a di ten di a o toona ko, nöö wa o waka a dee otowan fuu fesi dee bi dëdë kaa e. 16 Biga a di fasi aki sö di soni o pasa, dee sëmbë. Woo jei wan gaan bai o piki, nöö di gaan hedi basia u Gadu köndë o bai fan te a koti. Nöö wan tutu o piki kumutu a Gadu ala. Nöö di juu dë, nöö Masa Jesosi o kumutu tee a liba ala ta bazia ta ko. Nöö dee otowan fuu, dee sëmbë u Keesitu dee bi dëdë kaa, nöö de o weki wante, nöö de fosu o ta subi nango a Masa Jesosi. 17 Nöö fa i si de o nango dë, nöö u dee dë ku libi eti a di ten dë, u seei o hopo nango ku de makandi te a dee bundji ala pii, go miti ku Masa Jesosi. Nöö fa woo miti ku ën dë, nöö wa o paati ku ën möönsö e. U ku ën o dë makandi fu teego. 18 Wë nöö sö e, dee sëmbë. Fa i si u fan ku unu aki, nöö un tei dee wöutu aki nöö un ta da unu na unu taanga ku de.

1 Tesalonika 5

1 Wë nöö fa u taa Masa Jesosi o toona ko baka dë, dee sëmbë, nöö di juu di a o ko ku dee soni dee o pasa ufö di ten dë dou, nöö an dë fanöudu u mi musu sikifi soni u de da unu. 2 Biga un sabi kaa taa di daka dë, na wan sëmbë o sabi ën. A o ko vau sö, leti kumafa fufuuma ta ko a ndeti. 3 Biga di ten dë, dee sëmbë u di goonliba aki o ta taki taa: “Aai, hii soni dë bunu kaa. An dë fuu fëëë möön.” Ma te u de kë mëni, nöö di daka o dou a de vau sö, nöö kaba seei de o kaba a sösö. Wë nöö un sabi fa a dë ku wan mujëë te a dë ku bëë. Te juu fëën dou, nöö a musu u pali nöömö. Nöö söseei di daka aki o ko nöömö tu. Na wan sëmbë o sa kule kumutu fu an kisi i. 4 Ma nöö dee sëmbë, an dë fu uun fëëë di daka dë. An o kisi unu kuma fufuuma a ndeti, biga uun dë ku mëni fëën kaa. Dee lö sëmbë u taki dë, nöö de dë a dungu së e. A dë kuma de ta du soni a ndeti, biga de an saandi de ta du. Ma fa u ta biibi a Masa aki, dee sëmbë, nöö u dë a didia biga u ta si soni limbolimbo. 6 Wë nöö di wa dë sëmbë u ndeti, nöö wa musu libi kuma u ta duumi e. Nönö. Ma u musu dë seei ku wojo setiseti fuu saandi u ta du. 7 A ndeti sëmbë ta duumi e, so sëmbë ta dööngö. Fa de sai dë, de an ta saandi ta pasa. Nöö sö dee sëmbë u taki naandë dë tu. 8 Ma nöö u, wa musu dë sö e, dee sëmbë. Fa u dë sëmbë u didia aki, nöö u musu dë ku pakisei ta tii u seei kumafa a fiti. Ja si fa dee sodati ta bisi felu soni ta tapa sinkii fu de an musu kisi makei te sëmbë suti de nö? Wë nöö sö seepi u dee sëmbë u Masa Jesosi aki musu dë tapatapa tu. Di biibi di u ta biibi a Gadu ku di lobi fëën di dë a u hati aki, de wë musu dë di felu bisi fuu fu wa kisi makei a di biibi. Söseei tu di mëni u ta mëni fa Gadu puu u a hogi basu aki, hën o dë kuma di felu kaapusa u dee sodati. 9 Biga Gadu an pii u tei faa sitaafu u ku hatiboonu e. Nönö. Ma a pii u tei faa heepi u puu a sitaafu, fu di u nama ku Masa Jesosi Keesitu. 10 Biga hën da di Sëmbë di bi tei di dëdë fuu dëdë. Nöö di soni mbei a dëdë da u sö, biga a kë fuu ku ën ta libi makandi. Ee u dë ku libi a goonliba aki, ee u dëdë, ma u ku ën ta libi makandi nöömö. 11 Wë nöö di un sabi sö kaa, dee sëmbë, nöö be un ta da unu seei degihati ta heepi unu na unu fuun nango fesi nöömö, leti kumafa un ta du dë kaa. 12 Wë dee sëmbë, mi kë begi unu baa taa be un mëni dee fesima fuunu, dee ta wooko taanga a unu dendu dë ta tii unu a di së u Masa, be un ta lesipeki de e. Fa de sai naandë, nöö de ta leti unu fa fuun musu libi a Gadu wojo. 13 Nöö fëën mbei un musu abi gaan lesipeki da de. Nöö un musu ta lobi de tu fu di wooko de ta du dë hedi. Nöö mi taki da unu e, taa un musu libi kötökötö fasi ku unu na unu. Wan musu ta suku takitaki. 14 Nöö u ta manda unu, dee sëmbë, taa ee wan malëngëma dë a unu mindi dë, nöö un bai ën be a wooko e. Ee wan fuunu dë fëëëfëëë, nöö un fan ku ën be a kisi degihati. Ee wan fuunu dë suwakisuwaki, nöö un musu heepi ën be a ko taanga. Un musu abi pasensi ku hii sëmbë. A dee lö fasi dë un musu ta libi e, dee sëmbë. 15 Nöö un musu luku bunu tu, fu ee wan sëmbë du hogi ku i nöö ja musu toona du hogi ku ën baka. Ma hiniwanten un musu ta biinga fuun libi bunu ku unu na unu te kisi ku hii oto sëmbë tuu. 16 Fa un sai dë, dee sëmbë, hiniwanten un musu ta wai. 17 Hiniwanten un musu ta begi tu. 18 Hii dee soni ta pasa ku unu, ee hogi ee bunu, tökuseei un musu sai dë ta da Gadu tangi nöömö. Nöö sö Gadu kë fuun libi e, fu di un nama ku Jesosi Keesitu hedi. 19 Nöö mi taki e, taa te di Akaa u Gadu ta wooko nöö wan musu tapëën e, ma un musu dëën pasi be a wooko go dou. 20 Nöö te sëmbë kisi fan a Gadu, nöö wan musu sösö dee soni dee a ta taki. 21 Ma un musu ta wegi hii soni luku ee de dë u Gadu tuu. Nöö te un si taa a bunu, nöö un hoi ën. 22 Ma hiniwan soni di un si taa an bunu kaa, nöö un koti pasi dëën e, dee sëmbë. 23 ˻Söö. Wë nöö mi o tapa di biifi aki e.˼ Masa Gaangadu, di nëën hii kötöhati ta kumutu ko, hën musu ta mbei un ko dë apaiti dëën seei söndö föutu. A musu tjubi unu akaa ku unu hati ku unu sinkii tuu be de dë gbelingbelin, fu te Masa Jesosi Keesitu toona ko nöö woon dë söndö föutu nëën wojo. 24 Fa u ta taki aki, dee sëmbë, Masa Gaangadu hën bi kai unu fuun ko sëmbë fëën, nöö un sa futoou ën e. Hën wë o heepi unu fuun libi kumafa u taki aki. 25 Wë un dee sëmbë fuu dë, un begi da u e. 26 Nöö un da hii dee oto biibima ala gaan odi. Un baasa de da u seei. 27 Nöö mi ta manda unu a di në u Masa taa hii dee otowan fuu dee ta biibi Masa Jesosi palalaa dou musu lesi di biifi aki. 28 Dee sëmbë, Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku ën bunuhati e. A tan sö.

2 Tesalonika 1

1 Söö. Wë Paulosu ku Silasi ku Timoteo, u wë ta mbei di pampia aki manda da un dee sëmbë ta miti makandi a Tesalonika naandë, dee nama ku u Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu. 2 Wë nöö Masa Gaangadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku de bunuhati ta da unu kötöhati e. 3 Dee sëmbë fuu dë, u musu ta da Masa Gaangadu tangi fuunu hedi e, biga di biibi fuunu ta göö nango seei möönmöön. Nöö söseei di lobi di un ta lobi unu na unu ta göö möönmöön tu. Hën mbei a fiti fuu ta da Masa Gadu tangi da unu nöömö e, dee sëmbë. 4 Te u ta waka ta miti ku dee biibima u Masa Gaangadu a köndëköndë, nöö u ta njan buka seei fuunu hedi e. U ta konda kumafa un ta biibi tjika. Nöö u ta taki tu taa hii fa dee sëmbë fuunu köndë dë ta da unu sitaafu seei, ma un ta hoi pasensi nöömö nango kodo. Hën wë mbei u ta njan buka da unu e, dee sëmbë. 5 Ma nöö te un ta pakisei fa dee sëmbë ta sitaafu unu fu di un dë a di Tii u Gadu basu dë, dee sëmbë, nöö i sa si limbolimbo kumafa Gadu ta du soni ku leti tjika. Biga a ta seeka unu be un ko dë a di fa fuun sa njan di suti u di tii fëën fu nöömö nëën köndë. 6 Nöö mi taki da unu taa Gadu hën ta kuutu soni ku leti e. Nöö a o paka dee sëmbë dee ta sitaafu unu naandë. A o toona da de di sitaafu baka nöömö. 7 Ma nöö unu a o da böö u dee fuka i si un ta tja naandë. Nöö u seei o feni böö tu e, te Gadu mbei Masa Jesosi tja di kaakiti fëën ko a limbo. Biga di juu dë, a o kumutu a liba ala ta bazia ta ko, hën ku dee hebi basia fëën köndë. Nöö fa a o ko dë, a o ko ku gaan faja, 8 faa sitaafu dee sëmbë dee an sabi Gadu, dee an bi kë piki di Bunu Buka fuu Masa Jesosi Keesitu möönsö. 9 Nöö mi taki da unu gbelin taa di sitaafu dee sëmbë dë o feni, a o dë fu teego e. Biga Masa Jesosi o jaka de tuu puu nëën fesi. A o tapa de fu de an musu si di gaan waiti fëën möönsö ku di kaakiti di a abi kuma könu. 10 Ma nöö di ten dë, nöö hii u dee sëmbë dee bi dë fëën apaiti, nöö u tuu o ta bai ën në ta gafëën. A o bigi da u seei fa a hei ku fa a waiti tjika. Nöö di juu dë, nöö unu seei o dë a dendu tu e, fu di un bi piki u buka a dee soni fëën dee u bi tei konda da unu. 11 Wë nöö dee sëmbë, di a dë sö kaa, nöö fëën hedi u ta begi Gadu da unu nöömö, be un libi a wan fasi faa si taa a fiti tuu fuun feni dee soni dee a bi kai unu fuun feni nëën. Nöö u ta begi ën tu, fu hiniwan bumbuu soni di un ta kë a unu libi, nöö Gadu musu heepi unu fuun feni ën. Söseei tu a musu da unu kaakiti fuun sa du hiniwan bumbuu soni te dou di un ta pakisei fii du fu di un ta biibi Masa Jesosi. 12 Sö u ta begi da unu e baa. Biga ee a dë sö kaa, nöö Masa Jesosi Keesitu o kisi gaan nëbai fuunu hedi. Nöö hënseei o hopo unu tu fu di un nama ku ën hedi. Ma nöö fa i si a o hopo unu dë, na di bumbuu fuunu seei mbei e, ma fu di bunuhati u Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu, hën mbei.

2 Tesalonika 2

1 Wë dee sëmbë, u kë taki wanlö soni möön u di fa u Masa Jesosi Keesitu o toona ko ˻fu ko kuutu goonliba sëmbë˼, ku di fa a o kisi u hai tja ko nëën naandë. Biga wa kë sëmbë musu buuja unu ta toobi unu te wan saandi fuun pakisei a di soni dë liba. A kandë wan sëmbë o ko a unu ko taki taa di Akaa u Gadu fan ku ën taa di daka dou kaa. Ee nasö, de o tja wan biifi ko da unu taa u sikifi ën. Ee nasö kandë de o taa a sö wan sëmbë de jei ën, taa di daka dë dou kaa. 3 Ma wan musu piki e, dee sëmbë. Wan mbei sëmbë ganjan unu a na wan fasi. Wë biga bifö di kuutu daka naandë dou, nöö tu gaan soni musu pasa. Di fosuwan dë sö taa wanlö hila sëmbë o bia baka disa Gadu. Nöö di u tu, hën da di gaan poipoi sëmbë u mundu ˻di dee fesiten tjabukama bi taki soni fëën kaa˼, nöö hën musu ko a limbo ufö be sëmbë sabi ën. Ma fa a o ko dë seei, ma Gadu bi buta gaanduwe kaa taa a o kabëën a sösö nöömö tuwë go a didibi faja. 4 Ma nöö te di lö sëmbë dë ko, nöö a o hopo hën seepi buta a hii soni liba. A o buuse hii soni dee de ta kai gadu te dou ku Masa Gaangadu seei. An o kë u sëmbë ta begi wan oto soni möön leki hën wanwan. Nöö a o go denda a di Wosu u Masa Gaangadu go hopo hënseei a hii mundu fesi ta mbei taa hën tö da Gadu. Sö a o hogi tjika e. 5 Nöö dee sëmbë, wan mëni möön nö, taa di ten mi bi dë ku unu ala nöö dee soni aki tuu mi bi taki da unu. Nöö dee soni dë, de musu pasa ufö Masa Jesosi o toona ko a goonliba. 6 Wë ma nöö un sabi ambë ta tapa di hogima naandë mbei an ko a döö eti, na sö nö? Awa. Ma te di juu fëën dou nöö a o ko a limbo nöömö. 7 Ma hii fa i si di wogi sëmbë dë an ko a limbo eti seei, ma nöö wan soni dë ta wooko ku kaakiti kaa a sömëni tjubitjubi fasi. A ta buta libisëmbë u de an musu kë fika a tii basu. Ma nöö an sa go dou ka a kë eti e. Biga di Sëmbë di ta tapa di pasi dëën, nöö a o ta tapëën nango te wan pisi, nöö Gadu o puu ën. 8 Nöö fa Gadu o puu ën dë, nöö di hogima o booko ko a limbo wajaa seei awaa. Ma nöö mi taki da unu taa te di juu kisi nöö Masa o kabëën a sösö wantewante ku di ventu fëën buka. Biga fa i si Masa Jesosi o ko ku kaakiti, ku gaan waiti ku di Gadu fasi fëën dë, nöö a o booko di kaakiti u di Hogima dë tuu fiaa seei te an o dë wan wojo soni möön. 9 Fa i si di Hogima o ko naandë, nöö di didibi o dëën kaakiti faa du gaangaan wooko. A o ta du sömëni foondofoondo soni kuma maaka ta mbei ën seei gadu. 10 Hii dee hogi soni dee a sabi taa libisëmbë lobi u du, nöö de tuu a o tja ko te a hia faa musu kisi sëmbë ganjan. Nöö dee sëmbë dee a o ganjan dë, de o dë dee sëmbë nango kaba a sösö kaa, fu di de an bi kë tei dee tuutuu soni Gadu bi taki da de möönsö fu de feni heepi nëën. 11 Hën wë mbei i si Gadu o mbei a ganjan de a sö wan kaakiti fasi. Nöö fa de o piki dee ganjan soni dë, 12 nöö di sitaafu u Gadu o kisi de nöömö. Biga ku sabi de bi disa dee letileti soni fëën go ta waka a hogi baka ta wai. 13 Ma nöö un dee lobi sëmbë u Masa dë, ˻u sabi taa un wan dë kuma dee sëmbë u taki naandë e. Hën mbei˼ a fiti fuu da Masa Gaangadu tangi fuunu hedi nöömö. Biga wë a pii unu tei a dee oto sëmbë dendu, fuun musu dë dee fosu sëmbë ˻u Tesalonika naandë˼ dee ko feni heepi nëën. Di Akaa fëën wë, hën buta unu apaiti dëën sö e, dee sëmbë, fu di un piki dee leti soni fëën. 14 Biga fa i si u bi tja di Bunu Buka u Masa Jesosi ko konda da unu naandë, nöö hën wë Gadu kai unu e, fuun musu dë a dendu u di hei u Masa Jesosi Keesitu ku di waiti di a abi. 15 Wë nöö dee sëmbë, gaantangi, ˻wan musu mbei sëmbë ganjan unu e. Nönö.˼ Ma dee lei dee u bi lei unu di u bi dë ku unu naandë, ku dee u bi sikifi manda da unu, nöö be un taanpu seei ta hoi de gingin. 16 Dee sëmbë o, u Tata Masa Gaangadu lobi u e. A ta dë ku u ku ën bunuhati ta da u hati nöömö. Aai. A ta da u mëni nöömö tu u dee bumbuu soni dee o ko a bakaten. Nöö a musu dë ku unu e, hën ku Masa Jesosi Keesitu. De musu da unu taihati. De musu da unu kaakiti tu, fu ee un kë du wan bunu wooko nöö un musu sa du ën. Ee un kë taki wan bunu soni nöö un sa taki ën. Sö u ta begi ën da unu e, dee sëmbë.

2 Tesalonika 3

1 Wë dee sëmbë fuu dë, u kë taki wantu soni da unu aki eti ufö woo tapa di biifi. U kë fuun begi be di Buka u Masa musu paaja seei waaa go a hii kamian, be de piki ën tei u gaan soni kumafa a bi paaja a unu a Tesalonika naandë te un piki ën tei u gaan soni. 2 Nöö un begi da u tu, be Gadu puu u a dee hogi sëmbë maun dee aan bisi ku ën. Biga na hii sëmbë ta biibi Gadu e. 3 Fa Masa Gaangadu sai dë, dee sëmbë, un sa a' futoou nëën taa a o mbei un ko dë gingin a di biibi. Nöö a o ta tjubi unu tu, be di didibi an feni pasi faa du unu hogi. 4 Fa u dë aki, u ta futoou Masa taa a ta heepi unu kaa fuun ta du dee soni u bi taki da unu nango nöömö. Nöö sö woon ta du de nango nöömö tu. 5 Masa musu mbei un ko fusutan di lobi fëën e, dee sëmbë, te dou a unu hati dendu. A musu heepi unu be un a' degihati a hii dee sitaafu un ta tja dë te go dou, leti kumafa ˻Jesosi˼ Keesitu seei bi abi degihati a dee sitaafu dee bi miti ën tu, te go dou. 6 Nöö dee sëmbë, woo bai unu a wan soni aki, nöö Masa Jesosi Keesitu seei da u taki fuu fan sö ku unu. U taki e, taa ee wan biibima dë a unu dendu naandë an kë wooko, nöö wan musu nama ku ën e. Söseei tu, wan musu nama ku dee sëmbë dee an ta libi a di fasi kumafa u bi lei unu fuun musu libi. 7 Nöö unu seei sabi fa u bi libi a unu dë, nöö sö un musu libi tu. Biga wa bi ta malëngë e. 8 Nöö wa bi ta njan sëmbë soni söndö u pakëën tu, ma ndeti ku didia u bi ta biinga ta wooko seei taangataanga. Biga wa bi kë dë wan hebi a unu liba fuunu musu sölugu u e. Kwetikweti. 9 Ma fa u ta fan aki, an dë taa wa bi abi leti fu hakisi unu fuun sölugu u e. U bi abi. Ma u libi sö nöö fuun musu djeesi u ta waka a u baka kumafa a fiti. 10 Biga di ten u bi sai a unu dë, nöö u bi ta bai unu gbelingbelin taa ee wan sëmbë an kë wooko nöö an musu njan tu. Sö u bi fan ku unu. 11 Ma nöö tökuseei u ko jei taa fa u dë aki wanlö sëmbë dë a unu dë an ta kë ta wooko möönsö. Oto sëmbë soni nöö de ta waka ta hulu. Sö u jei aki. 12 Wë nöö u taki e, taa fa i si Masa Jesosi Keesitu buta u a di wooko aki, nöö u tei di në fëën bai un dee lö sëmbë dë taa be un disa di daamadaama libi fuunu dë ko tan a wan kamian, be un ta wooko fuun feni soni u njan. 13 Ma nöö un dee otowan fuu dë, be un ta du bunu nango nöömö, wan musu wei möönsö. 14 Nöö dee soni dee u sikifi buta a di biifi aki, nöö ee wan sëmbë sai naandë an kë jei di fan, nöö sö wan sëmbë un musu ta köni ku ën e. Wan musu ta hulu ën möönsö, fu sen musu kisi ën be a sabi taa an ta libi bunu. 15 Ma nöö wan musu luku ën kuma wan felantima e, ma be un ta bai ën nöö be a bia, kumafa i ta bai i baaa womi a soni. 16 Söö. Wë nöö dee sëmbë, mi o tapa di biifi aki e. Masa Gaangadu di nëën hii kötöhati ta kumutu ko, nöö hën musu da unu kötöhati a hii fasi hiniwanten. A musu dë ku unu tuu. 17 Mi Paulosu ta sikifi di lasiti pisi u di biifi aki ku miseei maun, manda gaan odi da unu. Hën da di maaka fuun sa sabi dee biifi u mi taa a mi de kumutu tuu. 18 Masa Jesosi Keesitu musu libi ku unu tuu ku ën bunuhati, dee sëmbë. A tan sö.

1 Timoteo 1

1 Söö. Wë mi mii Timoteo, mi Paulosu wë ta mbei di pampia aki manda gaan odi da i e. Womi, fa i sai dë, nöö i da miii u mi seei gbelingbelin. Biga fa i si mi bi konda di buka u Masa Jesosi da i, nöö hën wë i piki ën seei leti kumafa wan mii ta piki ën tata buka a soni. Nöö u Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu tuu musu dë ku i ku de bunuhati e, ku de tjalihati, ta da i böö. Söö. Wë baa, kumafa i bi sabi kaa, mi da wan tjabukama u Masa Jesosi nöö na miseei wë buta miseei e. Ma Masa Gaangadu di Heepima fuu, hën wë manda mi, hën ku Masa Jesosi Keesitu di u ta buta hii mëni fuu nëën liba taa dee soni a paamusi u, woo feni de nöömö. 3 Wë nöö womi, di ten di mi o ko a Masadonia aki, nöö mi bi fan ku i taa be i fika a Efeise ala fii musu tapa wanlö sëmbë sai naandë ta lei wanlö fasifasi lei. Biga dee lei u dee sëmbë dë an ta kai seei ku di buka u Masa Jesosi. 4 Fa dee sëmbë sai dë, de ta hai dee mindimindi soni ta konda ta kai dee gaan hia avoavo u de në, ta taki soni u de nöömö. Nöö dee lö soni naandë sö, sösö buja ku toobi de ta tja ko e. Ma te u ta biibi dee soni u Gadu, nöö hën ta heepi u fuu du di wooko u Gadu kumafa a fiti. Mi taki e, womi, kaba u di lei u dee sëmbë naandë, nöö sösö fia tö a ta tja ko. 5 Ma nöö kaba u di Buka di Gadu manda u u ta lei aki, nöö hën da lobi. Nöö unfa di lobi dë sa ko? A sa ko te hati fii dë limbolimbo. A sa ko tu, te i piki di hati fii a di bunu soni a manda i. Nöö te i ta biibi Masa Gadu söndö ganjan, nöö hën ta tja lobi ko tu. 6 Ma nöö dee sëmbë dee u taki dë, de bia kumutu a di lei dë gaanduwe, go ta fan wisiwasi soni. 7 Fa de sai naandë, de kë abi di në taa de dë gaan leima u dee wëti u Gadu, ma deseei an sabi andi de ta taki. Biga de an sabi gogo fëën, de an sabi hedi fëën, ufö de ta fan sö gaanfa nëën liba. 8 Wë nöö, kijoo, fa i si u taki soni u dee wëti u Gadu naandë, nöö u sabi taa de dë gaan bumbuu soni, ee sëmbë ta wooko ku de a wan leti fasi. 9 Biga i sabi faandi mbei de ta buta wëti. De an ta buta wëti u tapa dee sëmbë dee ta libi a wan leti fasi e. Nönö, ma fa a tapa dee sëmbë dee na ta libi bunu, kuma dee sëmbë dee an ta libi a tii basu, dee sëmbë dee an kë piki sëmbë buka a soni, ku dee sëmbë dee an ta lesipeki Gadu, dee sëmbë dee ta du gaan hogi soni, dee sëmbë dee na a' toobi ku dee soni u Gadu, ku dee an kë dini Gadu möönsö. Dee lö sëmbë naandë, u de hedi wë mbei wëti dë e, faa musu tapa de a dee soni de ta du dë. Biga sömëni pei gaan hogi dee lö sëmbë dë ta du. De ta kii sëmbë fu hogihati fasi te dou ku deseei mama ku tata, 10 de ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni, womi ta tei womi, mujëë ta tei mujëë, sëmbë ta kisi sëmbë tei tja go buta a katibo, de ta mindi soni ta buta a oto sëmbë liba, ee de bi soi fu wan soni seei ma de aan toobi u de booko di soi. Nöö sömëni hia oto pei hogi möön dee lö sëmbë dë ta du, fu di de bia baka disa di leti lei 11 di ta kai ku di gaan waiti buka u di Gadu di dë u gafa nöömö. Nöö di Buka dë, hën Gadu futoou mi te a butëën a mi maun, fu mi sa ta tja ta paati da sëmbë. 12 Wë nöö womi, fa i si mi taki dë, nöö mi ta da Jesosi Keesitu tangi seei fu di a futoou mi teee a buta mi ko wookoma fëën, nöö hën a toona da mi kaakiti u mi du di wooko tu. Aai, di soni dë, a bigi da mi e. 13 Biga a fesi, nöö mi bi dë gaan hogisonima. Mi bi ta sösö Masa Jesosi taa an dë u Gadu. Mi bi ta sitaafu dee sëmbë dee ta biibi nëën liba gaanfa seei. Sö mi bi libi hogi ku ën tjika. Ma nöö an hoi mi a bëë o. Nönö. Biga a sabi taa fa mi bi ta libi naandë, na ku sabi mi bi ta libi sö e, ma fu di ma bi ta biibi nëën mbei. Nöö hën wë i si a a' tjalihati u mi gbolo, 14 nöö hën a naki mi gaan kölöku ku ën bunuhati. Biga a mbei mi ko ta biibi nëën liba, nöö hën a toona da mi di lobi di dee sëmbë dee nama ku ën ta feni. Aai womi, di soni dë nöö a bigi da mi e. 15 Wë Timoteo, mi o taki wan soni da i aki gbelin seei, kijoo. Nöö a dë wan gaan bumbuu taki di hii sëmbë musu piki waiwai. Hën da disi: Jesosi Keesitu ko a goonliba u heepi takulibima puu de a hogi basu. Nöö mi wë bi da di möön gaan takulibima a hii dee otowan dendu. 16 Wë nöö fëën hedi tu Jesosi Keesitu ko abi tjalihati da mi e. Aai. A hoi pasensi da mi seei, fu mi sa dë wan maaka da hiniwan takulibima kuma mi di kë ko biibi nëën, taa a sa feni di libi u teego tu. 17 Wë fa i si Masa Gadu sai dë, hën wë da di kaba Tiima u mundu fu nöömö e. Fa a dë fëën dë, an o dëdë möönsö. Libisëmbë an tjika u si ën ku wojo tu. Fa a sai dë, hën wanwan tö da Gadu u mundu, nöö hën nöö musu kisi gafa. Hën në nöö u musu ta hopo hiniwanten fu teego. A tan sö. 18 Wë mi mii Timoteo, dee soni dee i si mi manda i fii du naandë, kijoo, wë nöö de kai seei ku dee soni dee hedima u keiki bi taki fii a fesi e, di ten di Akaa u Gadu bi ko a de liba. Wë nöö di i sabi sö kaa, nöö be i biinga seei go dou e, womi. 19 Nöö mi taki e, ta hoi di biibi di i si i ta biibi a Masa Jesosi naandë gingin e. Nöö i musu ta piki di hati fii nöömö te a ta manda i a wan bumbuu soni. Biga wanlö sëmbë an bi du sö, nöö hën wë di biibi u de kaba a sösö gbegedee, leti kuma te i singi a dan tuwë lai fii go fiaa. 20 Wan u dee sëmbë dee mi taki dë, da Himënëusi, wan da Alekesani. Ma nöö mi buta de tu sëmbë dë a di didibi maun kaa, be de lei taa de an musu ta waka ta mindi soni da Gadu ta poi ën në möön. Nöö da sö.

1 Timoteo 2

1 ˻Wë womi Timoteo, awa mi o taki da i fa fii lei dee biibima u Masa Jesosi a i ala fa u de musu libi.˼ Söö. A di fosu kamian, nöö un musu ta begi Masa Gaangadu da hii sëmbë. Un musu ta tja dee fuka u de go a Gadu fesi ku djëmë. Un musu ta hakisi Masa Gaangadu faa limbo fesi da de, nöö un musu ta dëën tangi da de tu e. 2 Un musu ta begi da könu ku gaama ku hii oto sëmbë dee dë a tii kaa. Biga te u begi sö nöö sonte de o tii u bunu, nöö u sa abi wan kötökötö libi pii sö fuu sa libi kumafa Gadu kë a hii futu. 3 Nöö te u ta begi sö kaa, nöö a dë wan bunu soni di suti da Masa Gaangadu u Heepima. 4 Biga fa Gadu sai dë, a kë hii sëmbë u goonliba tuu musu feni libi u teego nëën. A kë fu hii sëmbë musu ko sabi dee soni fëën, biga de nöö da tuutuu soni a mundu. 5 Biga wan kodo Gadu tö nöö dë a mundu e, hën da Masa Gaangadu. Nöö wan kodo Sëmbë tö ta taanpu a u libisëmbë ku Gadu mindi fu seeka taki da u. Hën da Jesosi Keesitu di bi tei libisëmbë sinkii. 6 Hën wë bi dëën seepi kuma wan paima paka puu u a hogi basu a di juu di Gadu buta. Nöö fa a du ën naandë, ku ën hii mundu sa si fa Gadu kë heepi u libisëmbë tjika. 7 Nöö fu mi sa ta konda di soni dë hedi mbei Gadu tei mi buta tjabukama fëën e. Nöö fa mi ta fan aki, na mindi mi ta mindi soni e, womi, ma tuutuu soni mi ta taki. Nöö Gadu buta mi leima tu, fu mi ta lei dee oto sëmbë na u Isaëli dee soni u Gadu. Biga de da dee tuutuu soni fuu musu biibi. Nöö sö e. 8 Wë nöö mi taki e womi, taa a hii kamian ka dee biibima ta ko makandi kaa, nöö mi kë dee womi sëmbë musu dë a fesi a di begi. Ma fa de ta hopo maun ta begi naandë, nöö hati u de musu dë limbolimbo. De an musu dë ku hatiboonu ta hoi sëmbë a bëë fa de ta begi dë e. 9 Nöö awaa mi o taki soni u di fa dee mujëë musu ta tja deseei. De an musu bisi a wan fasi u tja sen ko da de e, ma de musu bisi kumafa a fiti. Biga di gafa u de an musu dë a di fa de ta beei uwii, ta tuusi sömëni goutu soni nasö djamati ta bisi dee gaan diidii koosu. Nönö. 10 Ma a musu dë a di fa de ta libi bunu ku sëmbë. Biga di lö gafa dë hën fiti dee mujëë dee ta abi di në taa de ta dini Gadu. 11 Fa mujëë sai dë, de musu ta lei a wan saapi fasi ta saka de seei da dee womi. 12 Mi seei ma ta da mujëë pasi un de ta lei sëmbë wajaa a lanti dendu ta pëë basi a womi sëmbë liba e. Nönö. Ma de musu ta hoi deseei a wan saapi fasi. 13 Faandi mbei, womi? Biga wë a fosu Gadu mbei Adam, a baka fëën ufö a mbei Eva. 14 Hën tu, di sindeki, na Adam a feni ganjan e. Ma Eva a ganjan, nöö hën a ko poi di wëti u Masa Gaangadu. 15 Nöö fu di dë hedi Gadu taa te mujëë o pai, nöö pai fëën o taanga. Wë sö a ta pasa tuu. Ma nöö töku di soni an poi. Biga ee wan mujëë sëmbë ta biibi a Gadu ta hoi go dou ta lobi sëmbë ta libi a wan gbelingbelin fasi ku saka fasi nöö hënseei sa feni heepi a Gadu tu. Sö e, womi.

1 Timoteo 3

1 Womi Timoteo, awaa mi o taki soni u di sëmbë di kë ko hedima u keiki. Mi taki e, ee wan sëmbë kë di wooko dë, nöö gaan bumbuu wooko a kë e. 2 Ma fu dë hedima u keiki an dë sösö soni. Sö wan sëmbë musu dë gaan bumbuu sëmbë. Oto sëmbë an musu sa feni fasi a di libi fëën faa konda taa anbunu e. Fa a sai dë, a musu dë ku wan kodo mujëë tö. Nöö an musu dë wan sëmbë ta du sondi ku hediwai, ma a musu sa u tii ën seei a soni. Nöö a musu dë a di fa u sëmbë sa lesipeki ën. Sö wan sëmbë, womi, wosu fëën musu dë jabijabi da sëmbë e. Nöö a musu sabi fa u lei sëmbë soni te de fusutan. 3 Sö wan sëmbë, an musu dë bebema. Nönö. An musu abi taanga hatiboonu tu ta feti ku otowan, ma a musu abi wan saapi libi. An musu dë wan sëmbë di lo' u fia soni e. Nöö an musu abi langahati u möni tu, kwetikweti. 4 Nöö a musu dë wan sëmbë di sabi fa u tii hën wosu dendu a wan bunu fasi. A musu saanfa u kiija dee mii fëën te de ta lesipeki ën ta piki ën buka a soni. 5 Biga wë womi, ee wan sëmbë an sabi fa u tii hën seepi wosu dendu libi, wë nöö unfa a sa tii dee sëmbë u di keiki u Masa Gaangadu? 6 Nöö sö wan sëmbë, womi, an musu dë wan sëmbë di bi ko njunjun a di biibi e. Biga a kandë a o ko abi gaan fasi poi, nöö a o kisi di sitaafu di di didibi bi kisi fu di a ko abi gaan fasi. 7 Söseei tu, sö wan sëmbë musu abi bunu në a dee oto sëmbë dee an dë a biibi e, ma ee nasö nöö di didibi o kisi ën a di taapu fëën. Biga sëmbë o ta lei finga nëën nöö në fëën o poi. Nöö da sö wan hedima u keiki musu dë e, womi. 8 Nöö wan basia u keiki tu, a musu dë wan gbelingbelin sëmbë, di sëmbë sa lesipeki. Fa a sai dë, an musu dë wan sëmbë ta bia fan a buka te ja sa futoou ën a soni. Nöö an musu dë bebema tu. An musu ta suku u wini soni a wan fasi di na fiti. Kwetikweti. 9 Nöö a musu dë ku limbohati ta hoi hënseei bunu a dee fundu soni u Gadu dee a mbei u ko sabi fa u dë aki. 10 Nöö mi taki e, te de o buta wan basia faa wooko a keiki, womi, nöö be de wegi ën luku bunu ufö e. Nöö te de an feni wan fa nëën di na bunu nöö de sa butëën ko basia awaa. 11 Nöö söseei dee mujëë tu e. De musu dë wan letileti sëmbë di sëmbë sa lesipeki. An musu dë wan sëmbë di ta waka ta tja sëmbë ta njan a baka, ma pakisei fëën musu dë limbolimbo. Nöö sëmbë musu sa futoou ën a hii soni tu. 12 Nöö dee womi basia, de musu abi wan kodo mujëë tö. Nöö de musu sabi fa u tii wosu dendu libi u de bunu te dou ku dee mii u de tuu. 13 Nöö ee wan basia ta du di wooko fëën bunu, nöö i sabi andi o pasa o? A o feni bunu në a sëmbë. Nöö a o kisi futu seei a di wooko. Biga an o fëëë u konda da sëmbë dee soni u Jesosi Keesitu dee a ta biibi. Nöö sö e, womi. 14 Womi Timoteo, mi ta mëni u mi ko a i abiti möön e baa. Ma nöö fu di ma sabi ee soni o tapa mi fu ma sa ko, fëën mbei mi ta mbei di biifi aki u manda da i, be dee sëmbë u di famii u Masa Gaangadu musu sabi fa u de libi. Biga u dee sëmbë u Masa Gaangadu famii, u wë da di keiki u di libilibi Gadu e. U ta mbei sëmbë si limbolimbo andi da di tuutuu lei u Gadu, nöö u ta tjubi di lei dë tu fu an musu poi kaba a sösö. 16 Wë nöö dee soni u ta biibi, womi, gaan soni de dë e. A fesi de bi dë tjubitjubi, ma fa u dë aki de ko a limbo da u fuu sabi. De da: Gadu tei libisëmbë sinkii ko libi a goonliba aki. Nöö di Akaa fëën bi dë ku ën tee hii mundu ko si taa a a' leti a dee soni a ta fan. Dee basia u Masa Gaangadu köndë seei bi dë kotoigima fëën. Dee bakama fëën tja soni fëën go konda da peipei nasiön u goonliba, nöö sömëni sëmbë ko biibi ën. Hën seei wë Masa Gaangadu tei tja go a di waiti köndë fëën a liba ala. De wë i si da dee soni dee u ta biibi, womi. Nöö ee wan sëmbë i ta biibi dee soni aki kaa, nöö a o heepi i fii kisi di fasi u Gadu a i libi.

1 Timoteo 4

1 Söö. Wë womi Timoteo, mi kë bai i a wan soni aki möön. Di Akaa u Masa Gaangadu fan ku u limbolimbo kaa, taa a bakaten nöö wanlö sëmbë o bia baka disa di fa de bi ta biibi a Masa Jesosi. Biga de o ta waka a dee hogi baka dee ta ko a sëmbë liba ta ganjan sëmbë. De o ta haika dee lei u dee didibi dë, hën mbei de o disa di biibi. 2 Wë nöö dee sëmbë ta lei sëmbë dee lö soni dë, nöö ganjansëmbëma de dë e. De o ta mbei kuma tuutuu soni de ta taki, ma na tuu seei. Fa dee sëmbë sai dë, de ku hogidu guwenti te a ko de sinkii kaa. Nöö hën mbei an ta toobi de te de ta ganjan sëmbë a sö wan fasi. 3 Fa dee soni o ko a sëmbë liba dë, de o ta lei sëmbë u de hoi peipei wëti dee an dë fanöudu. De o taa ee i kë dë bumbuu sëmbë a Gadu wojo, nöö womi an musu abi mujëë, mujëë an musu abi manu. Sö de o taki. De o ta buta tjina da sëmbë a soni u njan taa sö wan soni ja musu njan mën. Wë ma womi, uu dee sëmbë dee ta biibi a Gadu aki tee u ko sabi di gbelin lei fëën kaa, nöö wa o sa hoi dee lö wëti naandë e. 4 Biga u sabi taa hii soni di Gadu mbei buta da u, de tuu dë bumbuu soni. Na wan u de dë u tuwë, ma de dë fuu tei ku tangi. 5 Wë nöö di Gadu taki taa de bunu kaa nöö hën i begi nëën liba te i kaba da Gadu tangi, wë nöö hogi an dë nëën. I sa tei ën ku piizii. 6 Dee soni mi ta taki da i aki i musu tei de ta leti dee otowan fii e, womi. Nöö joo dë wan bunu wookoma da Jesosi Keesitu. Biga sensi a njönku ten fii i bi ta jei dee tuutuu soni u Gadu kaa dee u ta biibi aki. I bi kisi bumbuu lei seei, nöö hën i tei ën, hën i ta waka nëën baka te kisi fa u dë aki. 7 Nöö fa i sai dë, ja musu a' bisi ku dee peipei oto dee an ta kai ku Gadu, dee de ta mindi ta taki dë e. Ma i musu ta biinga ku i seei fii libi kumafa Gadu kë a hii futu. 8 Ja si fa sëmbë ta biinga ta djombo ta seki sinkii u de fia kule u de wini soni a goonliba aki nö? Wë di soni dë a ta tja wan piki wini tuu. Ma di biinga seki sinkii fii musu libi kumafa Gadu kë, womi, hën ta tja hii wini ko da i. Biga te i biinga sö kaa, nöö joo feni dee bunu soni dee Gadu paamusi i a di libi u di ten u dë aki, te dou ku di oto libi di ta ko a bakaten tuu. 9 Söö. Wë nöö di soni i si mi taki dë, nöö gaan bumbuu soni a dë fu hii sëmbë musu piki tei ku telu. 10 Biga u sabi ambë u ta futoou. U sabi na ambë liba u ta buta di mëni fuu faa tja u. A di libilibi Gadu liba wë e, womi. Hën da di Heepima fu hii sëmbë, ma möön gaanfa fuu dee sëmbë ta biibi nëën liba. Hën mbei u ta biinga seei fu sëmbë musu jei di buka fëën. 11 Wë nöö di a dë sö kaa, nöö be i tei dee soni aki ta lei dee sëmbë a i ala e. Be i ta biinga ku de nöömö u de sabi de bunu. 12 Söö. Wë baa mi taki e, fa i sai dë, ja musu mbei sëmbë dou i ku wojo fu di i njönku mbei e baa. Nönö. Ma be i libi a di fa u dee oto biibima tuu musu sa djeesi i. Di fa i ta fan, ku di fa i ta libi, ku di fa i ta lobi sëmbë, di fa i ta biibi a Masa Gaangadu, ku di fa i ta hoi i seei limbolimbo a Gadu wojo, womi, hii dee soni dë tuu musu dë a pasi fu sëmbë sa djeesi i a de. 13 Nöö fa i dë ku mëni u mi taa mi o ko naandë, nöö mi o kai wanlö soni da i aki fii ta du fu te mi ko: I musu ta lesi dee wöutu u Masa Gaangadu da dee sëmbë nöömö. I musu ta konda di buka fëën da de, ta leti de finifini a dee soni u Masa Gaangadu. Sö i musu ta du fu te mi ko e, womi. 14 Mi ta mëni di daka dee tiima u keiki bi buta maun a i liba, nöö hën di Akaa u Gadu ko a de hën de fan soni u di wooko di a da i fii du. Di daka naandë, i bi kisi wan apaiti köni. Nöö mi taki e, taa ja musu tuwë di köni naandë disa e, ma i musu ta wooko ku ën nango nöömö. 15 Dee soni mi ta fan ku i aki, womi, i musu ta du de ku hii i hati nango nöömö, nöö sëmbë o si taa i nango fesi seei. 16 Fa i sai dë, i musu ta mbei möiti nöömö be hii libi fii dë a tatai liba. Nöö di lei u Gadu di i ta lei sëmbë dë, hënseei musu dë a tatai liba tu e. I musu köni seei fu ja tookëën. Nöö te i ta libi sö kaa nöö joo puu i seei a hogi basu, i ku dee oto sëmbë dee ta haika i dë tuu.

1 Timoteo 5

1 ˻Wë womi Timoteo, awaa mi o taki da i fa fii musu libi ku dee peipei sëmbë e, te joo lei de soni ee nasö te joo bai de a soni.˼ Ee a dë wan gaan womi möön i, nöö ja musu gandji dëën e, ma i musu dëën piimisi, nöö i fan ku ën kuma i tata. Ee a dë wan kijoo mii kuma i seei, nöö i kai ën fan kuma i baa womi. 2 Ee a dë wan gaan mujëë, nöö i musu fan ku ën ku lesipeki kumafa i ta fan ku i mama. Ma nöö ee a dë wan njönku mujëë mii, nöö i musu mëni i seei fii fan ku ën ku limbohati seei, leti kumafa i sa fan ku i sisa mujëë. 3 Nöö awaa mi o taki soni u dee gaan mujëë dee manu u de dëdë de fika a ganda. Womi, ee sö wan mujëë aan na wan kodo sëmbë seei nëën famii fu sölugu ën möönsö, nöö i sa kai ën në a keiki be keiki sölugu fëën. 4 Ma ee wan mujëë manu dëdë a fika a ganda, ma a abi miii ee nasö miii kai ën avo, nöö nëën i musu kai da di keiki u de sölugu e. Dee mii fëën, de musu sölugu ën. Biga hën da fosu soni di de musu du fu sëmbë si taa de ta waka a Masa Jesosi baka tuutuu. Leti fa dee gaan sëmbë u de bi sölugu de di de bi dë miii, nöö leti sö dee mii musu toona sölugu dee gaan sëmbë u de baka. Nöö ee de libi sö, nöö a bunu, a o suti da Gadu seei. 5 Wë ma nöö ee wan mujëë dë, manu fëën dëdë a fika a ganda mindi naandë, aan sëmbë möönsö u sölugu ën, ma a hopo ën seei da Masa Gaangadu ta begi ën ndeti ku didia. ˻Nöö te i si sö wan mujëë, womi, nöö i musu kaabu i seei taa di sëmbë dë, a dë fanöudu u keiki sölugu ën.˼ 6 Ma nöö ee i si wan mujëë manu fëën dëdë nöö hën a dë fëën ta waka ta daama a köndë nango a piizii söndö a ta pakisei andi a ta du, nöö mi taki da i taa di soni dë an bunu. Sö wan mujëë, fa i si a dë ku libi dë seei, ma nëën akaa a dëdë e. ˻Nöö di lö mujëë dë, nëën de musu kai da keiki u de sölugu.˼ 7 Hii dee soni mi ta taki da i aki, womi, i musu ta tei de ta lei dee sëmbë a i ala, be de libi fu sëmbë an musu kosi de taa de an ta libi bunu. 8 Biga ee wan sëmbë an ta sölugu hënseei wosu dendu ku dee famii fëën, nöö di sëmbë dë hogi möön leki dee sëmbë dee an dë a biibi. Fa a ta libi fëën dë, a dë kuma an nama ku Masa Jesosi seei. 9 Nöö awaa mi o lei i andi ku andi i musu luku ufö joo buta wan mujëë di hën manu an dë ku libi möön faa dë wan apaiti sëmbë da di keiki. Sö wan mujëë, a musu pasa sikisiteni jaa e. Nöö an bi musu waka ku oto womi möön leki hën manu. 10 Fa a sai dë, de musu ta konda fëën taa bumbuu soni wanwan nöö a bi ta du. A bi kiija dee mii fëën a wan bumbuu fasi. A bi ta hoi wakama waiwai nëën wosu. A musu dë wan mujëë di bi lo' u sölugu dee sëmbë u Masa Gaangadu ku sakafasi seei. Nöö a musu dë wan sëmbë di bi ta lobi u heepi oto sëmbë dee dë a fuka. De musu ta taki fëën taa bunu nöö a bi ta du. Nöö te wan mujëë dë sö, womi, nöö hën i sa buta faa dë wan apaiti sëmbë da di keiki. 11 Ma nöö dee njönku mujëë dee manu u de dëdë de fika a ganda naandë, nöö an dë fii ˻buta de apaiti da di keiki e˼. Biga te wan pisi nöö di piizii u manu o ko a de liba. Pakisei u de o bia, nöö de o go ta suku manu möön. Nöö ee de dë sö, nöö Masa Gadu ku libisëmbë tuu o tei de fu hogi fu di de booko di buka di de bi mbei taa ˻Jesosi˼ Keesitu nöö de o ta dini. De an hoi ën go dou kumafa de bi taki möön. 13 Nöö na di dë nöö womi, ma de o ko malëngë. Nöö de o ta waka nango ta ko ta daama a dee wosuwosu ta tjökö buka a sëmbë soni ta lëgëdë ta konda soni di an dë fanöudu. 14 Nöö fëën mbei mi taa dee njönku mujëë dee manu dëdë disa a ganda naandë, be de tei manu toou pai miii ta tii wosu dendu u de, be de ko abi soni u du. Nöö dee felantima fuu an o sa feni pasi u kosi u. 15 Biga sömëni mujëë kuma dee lö naandë bia baka disa Gadu kaa go ta libi u de kumafa di didibi kë, hën wë mbei mi taki sö, womi. 16 Wë mi kë taki wan soni möön u dee gaan mujëë dee dë söndö manu. Ee wan mujëë dë a biibi, nöö hën a abi gaan sëmbë nëën famii di manu dëdë disa, nöö di mujëë dë, hën musu sölugu fu dee gaan sëmbë fëën e. Biga di lö hebi naandë an musu dë u di keiki. Nöö di keiki o sa feni pasi u sölugu dee gaan sëmbë dee dë a nöutu tuutuu. 17 Wë awa mi o taki wan oto soni da i möön u dee sëmbë dee ta tii keiki. Dee ta du de wooko a wan bunu fasi, nöö de musu kisi möön hia hei ku paka tuu, fuu taki dee ta konda di buka da sëmbë bunu ku dee ta lei sëmbë a wan finifini fasi. 18 Biga ja jei fa di Buku u Gadu taki nö? A taa: Ja musu tai di kau buka fu an musu njan ka a ta wooko naandë. Söseei a taa: A fiti u wan wookoma musu feni hën paima. 19 Nöö mi taki e, ee wan sëmbë tja wan kaagi u wan u dee tiima ko a i, nöö ja musu piki ën hesi e. I musu jei ën a tu nasö dii sëmbë a wan fasi fii sabi taa tuu, ufö fii piki awaa. 20 Ma nöö te i ko si taa a du hogi tuu, nöö i musu gandji dëën a lanti fesi e, mbei hii dee sëmbë dee sai dë musu tei köni nëën. 21 Timoteo, fa mi ta fan ku i aki, kijoo, nöö mi kë fii sabi taa Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu ku dee basia u Gadu köndë tuu ta jei fa mi ta fan ku i aki. Nöö fëën mbei i musu ta du hii dee soni mi ta taki da i aki tuu da hii sëmbë, ja musu koti adjabëë da na wan sëmbë. 22 Söö. Wë nöö womi, te joo buta maun a sëmbë liba faa wooko da Gadu, nöö i musu köni fu ja du ën hesi poi. Ma i musu wegi ën finifini luku ufö i du ën. Biga ee nasö, a kandë a baka nöö de o ko si taa di sëmbë dë an ta libi bunu, nöö a o dë taa i seei dë a dendu tu. Nöö fëën mbei wë mi fan sö, biga i musu hoi i seei limbolimbo a hii futu. 23 Nöö mi taki e, womi, fa i si bëë ta hati i, i ta siki hesihesi dë, nöö na wata wanwan nöö fii bebe e. Ma i musu ta bebe wan piki win tu, nöö a o heepi i. 24 Haika e, womi. So sëmbë di hogi di a ta du, a dë a döö kaa bifö de kai ën a kuutu. Ma so sëmbë ta du hogi a wan tjubitjubi fasi. Ma te wan daka a o ko a döö nöömö fu sëmbë sabi ën. 25 Nöö söseei a dë a di bunu di sëmbë ta du tu. So fëën dë a döö kaa u hii sëmbë sa si. Ma u so sëmbë ta dë tjubitjubi, ma bakaten sëmbë o ko sabi ën biga a o ko a döö nöömö. ˻Kijoo, dee soni dë i musu sabi fa i si i sai dë e.˼

1 Timoteo 6

1 Womi Timoteo, awa mi o taki da i fa wan saafu musu libi ku ën masa. Fa i si dee saafu sai dë, nöö de musu ta luku de masa u de kuma wan sëmbë di de musu lesipeki. Biga ee de libi sö, nöö sëmbë an o feni pasi u de kosi Masa Gaangadu ku di lei fëën di i si u ta lei sëmbë aki. 2 A kandë wan saafu abi wan masa di ta biibi Masa Jesosi tu. Nöö hën da de dë baaa ku baaa makandi. Ma nöö di saafu an musu ta sösö di masa fëën fu di dë hedi e. Awaa seei a musu ta wooko möön taanga dëën. Biga möön a ta wooko dëën, möön di masa ta feni wini. Nöö hën da a ta heepi di fëën seei sëmbë di a lobi. Kijoo, sö fii ta lei dee saafu e. Nöö hii dee soni dee i si mi ta taki da i aki, womi, de tuu i musu tei ta lei dee sëmbë fii ala, nöö i ta buta ku de fu de tei de tu. 3 Ma nöö ee wan sëmbë tja wan oto lei ko ta lei di an ta kai ku di lei fuu Masa Jesosi Keesitu u ta lei aki, nöö gaan fasi di sëmbë dë abi e. Aan fusutan u soni. Biga an kë di bumbuu lei di sa heepi sëmbë u de libi a wan limbolimbo fasi a Masa Gadu wojo. Fa dee lö sëmbë sai dë, de lobi u pii oto ta fan ta fia ku sëmbë. Te kaba fëën, nöö sösö haun de o bia ta haun ku deseei, ta kosi deseei, ta taki föutu u otowan ta mëni hogi u de na de. Te wan pisi de an ta futoou na wan sëmbë möön. 5 De an o sa si de na de a wojo möönsö tu. Sö dee lö sëmbë naandë dë e, womi. A dë kuma dee hogi fasi u de puu dee tuutuu soni u Gadu a de hati fiaa. Nöö hën de ko ta mëni taa te wan sëmbë i ta dini Gadu, nöö a ta tja gaan wini ko da i fii ko gudu. 6 Wë nöö womi, te i ta dini Gadu, nöö a ta tja gaan wini ko da i tuu e. Ma na möni wini a ta tja. Nönö. Ma te i ta libi kumafa Gadu kë ta tifihedi ku dee soni i abi, nöö hën da wan gaan wini fii kaa. 7 Biga di de pai u ko a goonliba aki, nöö wa bi tja na wan wojo soni ko ku u e. Nöö söseei te u dëdë, wa o tja na wan soni go tu. 8 Nöö fëën mbei, ee u abi sondi fuu njan pasa u libi ku koosu fuu tapa u sinkii, nöö a tjika fuu dë tifihedi. 9 Biga wë ee wan sëmbë i ta suku fii ko gudu, nöö di soni i ta suku dë sa hai i tja go a sömëni soni di sa puu i a di pasi u Gadu. Te kaba fëën, a dë kuma taapu kisi i, ja sa ko kumutu möön. Biga sömëni wisiwasi soni joo ta pakisei a i hati, nöö joo kë ta waka a de baka. Te fii sabi, libi fii poi kaba a sösö fiaa. 10 Biga wë di langawojo u möni, nöö a dë kuma wan lutu a i hati di sa nasi tja hii sootu pei hogi ko da i. Biga so sëmbë bi abi di lö langawojo dë kaa, nöö sapisapi de ta pusa ta kumutu tefa de disa di biibi fiaa. Nöö hën de ko fika dë ku sömëni gaan hila fuka a de hati. 11 Ma nöö womi, i da sëmbë u Masa Gaangadu vö, hën mbei i musu kule da hii dee hogilibi u taki dë, be de an dou a i. Nöö a dee lö soni aki baka fii ta kule e, womi: I musu biinga fii libi leti a Gadu wojo. I musu mbei möiti fu hii pakisei fii musu dë a Gadu. I musu ta biibi a Masa Gaangadu nöömö. I musu ta lobi sëmbë. I musu ta tai hati a hii dee fuka dee ta miti i. I musu ta libi ku saapi fasi ku sëmbë. Womi, a dee lö soni dë baka wë fii biinga e. 12 Fa u ko ta biibi Masa Jesosi aki, nöö sömëni soni dë ta biinga u puu u a di pasi fëën. Nöö i musu ta fia ku dee soni dë ta feti di bunu feti go dou te nöö i feni di libi u teego. Biga fu di ten di i bi taki sö wan bumbuu soni a lanti fesi taa joo waka a Masa Jesosi baka, nöö kumutu a di ten dë a buta di libi u teego faa da i kaa. 13 Kijoo, fa i si mi ta fan ku i aki, mi ta fan ku i a Masa Gaangadu fesi di ta da hii dee soni a goonliba aki libi. Mi ta fan ku i a Jesosi Keesitu fesi tu, di an bi fëëë u taki di tuu da sëmbë möönsö, te dou ku Gaama Pontuisi Pilati seei. 14 Nöö mi taki e, taa be i go dou ku di wooko di i si Gadu buta a i maun naandë. I musu ta du ën a wan gbelingbelin fasi söndö föutu e, fu te dou di daka di Masa Jesosi Keesitu o toona ko. 15 Biga Masa Gadu o mbei a ko nöömö a di juu di a buta. Womi, fa Masa Gaangadu sai naandë, nëën hii bunu dë. Hën nöö da tiima u mundu. Biga hën da di kaba hei Könu a hii könu liba, ku di kaba hei Masa a hii masa liba. 16 Fa a sai dë, hën wanwan tö nöö an sa dëdë a mundu möönsö. A ta libi a wan gaan limbo dendu ta koti faja te na wan libisëmbë sa go dou ka a sai dë. Sëmbë an dë di si ën ku wojo wan daka tu, biga libisëmbë wojo an sa kai nëën möönsö. Fa a sai dë, di nëbai fëën ku di kaakiti fëën dë u nöömö teego. A tan sö. 17 Wë nöö Timoteo, mi taki e, taa dee sëmbë dee dë guduma a goonliba aki, nöö i musu bai de be de disa gaan fasi, be de an buta futoou a dee gudu u de. Biga dee gudu naandë, nöö de an dë wan soni di o tan fu nöömö, u sëmbë musu ta buta mëni a de liba. Ma Masa Gaangadu wanwan nöö fii musu ta mëni e. Biga hën ta da u hii dee soni dee u abi, fuu sa njan de ku piizii. An ta pindja sondi da u. 18 Nöö fa dee guduma sai naandë, ˻na di gudu u de, de musu luku kuma gaan soni e. Ma˼ be de ta du bunu te a hia ta paati dee gudu u de da sëmbë ku wai hati. De an musu giii. 19 Nöö te de libi sö kaa, nöö hën da de ta lai gudu a Gadu Köndë ala te a hia fu de sa njan a di bakaten libi. Biga di libi u teego di Gadu abi u da de a bakaten, hën wë da di tuutuu libi, na di u goonliba aki. Nöö nëën baka de musu biinga. Sö i musu ta bai dee guduma e, womi. 20 Womi Timoteo, gaantangi mi begi i kijoo, tjubi dee soni dee i si Masa Gadu futoou i buta a i maun naandë e, be de an poi kaba a sösö. Nöö mi taki e, i musu köni ku dee sëmbë dee ta fan hia ta taki dee wisiwasi soni u de dee an ta kai ku Gadu. Fa de ta fia u de dë ta mbei taa de sabi soni poi seei, ma ja musu haika de seei. 21 Biga so sëmbë bi ta fan dee lö fan dë, hën wë sapisapi de hai kumutu disa di biibi a Masa Jesosi. Nöö fëën mbei baa mi ta bai i nëën. Womi, Masa Gaangadu musu dë ku i ku ën bunuhati e.

2 Timoteo 1

1 Söö. Wë mi Paulosu ta sikifi di pampia aki manda da Timoteo kuma miseei miii di mi lobi gaanfa. Kumafa i bi sabi kaa, kijoo, mi da wan tjabukama u Jesosi Keesitu. Masa Gaangadu seei feni ën u bunu faa kai mi ko buta a di wooko, fu mi musu ta konda da sëmbë u di libi di Gadu paamusi u taa u sa feni a Masa Jesosi Keesitu. Womi, u Tata Masa Gaangadu ku Jesosi Keesitu musu dë ku i ku de bunuhati ku de tjalihati ta da i kötöhati. 3 Wë nöö mi ta da Masa Gaangadu tangi da i o, di i si mi ta dini ku limbohati söndö ganjan aki, leti kumafa dee gaan sëmbë u mi bi ta dini ën. Hii juu mi ta begi da i a ndeti ku didia, womi. 4 So juu mi ta mëni ˻fa mi ku i bi paati,˼ fa wata bi pasa a i wojo, nöö mi ta hangi i seei. Mi kë si i be hati u mi toona wai te dou. 5 Te mi ta mëni i, womi, nöö mi ta mëni kumafa i seei ta biibi Gadu söndö ganjan tu e. A di fasi dë seei i avo Loisi ku i mama Euniki tuu bi ta biibi kaa, nöö mi sabi taa di lö biibi dë, a dë leti a i naandë tu. 6 Fëën mbei mi kë toona mëni i möön a di fa mi bi buta maun a i liba nöö hën Gadu da i wan apaiti köni fii musu sa wooko dëën. Wë nöö di köni i si naandë, i musu böö faja dëën be an kötö möönsö. 7 Biga wë fa Gadu da i di Akaa fëën naandë, an da i ën fii ta dë fëëëfëëë e. Ma fii dë ku kaakiti ta lobi sëmbë ta tii i seei a soni. 8 Wë nöö di a dë sö kaa, nöö ja musu ta hai baka te ja sa konda soni u Masa da sëmbë e. Nöö sen an musu ta kisi i da mi tu, te ja sa nama ku mi fu di mi dë a dunguwosu aki fu Masa Jesosi hedi. Ma Gadu musu da i kaakiti fu mi ku i sa tja dee sitaafu makandi. Biga dee sitaafu dee i si u ta tja aki, de dë fu di u ta konda di Bunu Buka u Masa Jesosi hedi. 9 Fa Masa Gadu sai dë, womi, a kai u puu a di hogilibi fuu basu fuu musu libi wan apaiti libi dëën. Nöö an dë taa di bumbuu fuu mbei a du ën sö e. Nönö. Ma fu di bunuhati di hënseei abi, ku di pakisei a bi abi a u liba gaanduwe kaa, hën mbei. Biga bifö a mbei goonliba, a bi buta taa a o manda Jesosi Keesitu ko. Sö a bi abi bunuhati fuu tjika kaa. 10 Ma nöö awaa ufö di bunuhati fëën dë ko a döö, di i si taa u Heepima Jesosi Keesitu ko tuu. Nöö fa a ko aki, a booko di kaakiti u dëdë fiaa, puu u a di fëëë naandë basu. Nöö nëën ufö u ko sabi taa wan njunjun libi dë u feni, ku wan njunjun sinkii di an o poi kaba a sösö möönsö, te u ta piki di Bunu Buka fëën. 11 Wë nöö di Bunu Buka aki, hën wë i si Gadu buta mi tjabukama fëën kuma wan basia ta bai ta kondëën da sëmbë. A buta mi u mi ta lei dee sëmbë na u Isaëli ën a wan finifini fasi tu. 12 Nöö fu di mi ta du di lö wooko dë, hën mbei mi dë a di sitaafu aki. Ma an dë taa sen ta kisi mi e. Nönö. Biga mi sabi di Sëmbë di mi ta futoou di futoou aki taa a abi kaakiti tjika faa tjubi hii soni di mi buta nëën maun, fu tee dou di gaan daka ˻di a o kuutu hii libisëmbë˼. 13 Söö. Wë womi, mi taki e, taa dee lei dee mi bi lei i, nöö gbelingbelin soni de dë e, fii seei musu tei ta maaka ku dee lei i ta lei sëmbë dë luku ee de kai a di wan. Nöö fa joo ta lei sëmbë dë, nöö i musu dë gingi a di biibi ta lobi sëmbë ku di lobi di i si u ta feni a Jesosi Keesitu. 14 Nöö di gaan bumbuu soni di Masa Gadu futoou i te a butëën a i maun naandë, womi, i musu köni ku ën gaanfa e. I musu ta tjubi ën ku di heepi u di Akaa u Gadu di i si ta libi a u hati aki, be an kaba a sösö. 15 Söö. Wë womi, i seei sabi taa dee biibima fu Asia Köndë tuu go disa mi e, te dou ku Figelusi ku Hemogenesi. 16 Ma di womi de kai Onësifolu baa, mi ta begi dëën fu Masa Gaangadu musu a' tjalihati fëën ku dee sëmbë fëën wosu dendu tuu. Biga di womi dë, sen an kisi ën seei faa nama ku mi möönsö, hii fa mi dë buibui a dunguwosu aki. 17 Biga di a ko a Loomë aki, hën a ta waka ta suku mi a hii kamian teefa a si mi. 18 Nöö sömëni pasi seei a ko a mi ko da mi degihati e. Nöö i seei sabi dee hia bunu a bi du mi tu di mi bi dë a Efeise ala. Fa a libi ku mi tjika dë, nöö Masa Gaangadu musu heepi ën a wan apaiti fasi e, a di gaan kuutu daka fëën. A musu a' tjalihati fëën.

2 Timoteo 2

1 Söö. Wë womi Timoteo, mii, i musu da Jesosi Keesitu pasi faa libi ku i ku ën bunuhati e, be a da i taanga ˻a di wooko˼. 2 Nöö mi bi lei i ku dee otowan sömëni soni, nöö i musu toona tei dee soni dë ta lei bumbuu sëmbë dee ta abi köni tjika u toona lei oto sëmbë tu. 3 ˻Nöö mi o konda wanlö soni aki da i e, fa fii musu ta du di wooko fii, kijoo.˼ Fa i sai dë, i musu ta dë kabakaba fii tja sitaafu da Jesosi Keesitu e, leti kumafa wan sodati dë kabakaba faa tja sitaafu dëën köndë. 4 Nöö i sabi fa wan bumbuu sodati ta dë nö, womi? An ta waka ta hulu soni a së së möönsö möön na di wooko di a sai dë. Biga a kë u di oposii musu ta wai ku ën u di fa a ta wooko. 5 Söseei tu, te wan sëmbë ta fia ta pëë wan pëë faa wini wan soni, nöö ee an pëë kumafa dee wëti u di pëë dë, nöö an o wini soni dë e. 6 Nöö söseei tu, di sëmbë di ta wooko taanga a wan goon, a fiti fu hën fosu musu feni di njanjan u di goon, na sö nö? 7 Womi, dee soni mi ta fan aki, nöö be i ta buta pakisei a de liba e, nöö Masa Gaangadu o mbei i sabi unfa de nama ku di fa i musu du di wooko fii. 8 Söö. Wë womi Timoteo, ta mëni Jesosi Keesitu nöömö taa hën da di Sëmbë di Masa Gaangadu bi weki puu a dëdë. Hën da di Bakamii u Könu Dafiti tu, di o sindo nëën könu sutuu fu teego. Ja musu fëëkëtë dee soni dë, womi. Biga te mi ta konda di Bunu Buka, nöö de da dee soni mi ta taki nöömö. 9 Nöö fu di mi ta konda dee soni dë, fëën mbei i si mi dë a di sitaafu aki e, ka de bui mi buta a dunguwosu aki kuma wan sëmbë di du gaan hogi. Ma ma a' toobi e, womi. Biga mi sabi taa di wöutu u Gadu, hën an sa dë buibui möönsö. Nönö. 10 Nöö di a dë sö kaa, nöö hën mbei mi dë tifihedi u tja hii fuka. Biga mi ta mëni dee sëmbë dee Gadu tei kaa u de ko sëmbë fëën. Mi kë u de musu feni di heepi u Gadu nöömö di a abi u da de a Jesosi Keesitu, be de njan di suti u di waiti köndë fëën fu teego. 11 Nöö mi o taki wanlö soni aki, de dë tuu möön hii soni, womi. Ee u ku Masa Jesosi dëdë makandi, nöö u ku ën o libi makandi tu. 12 Ee u hoi dou a dee sitaafu dendu, nöö u ku ën o tii makandi a bakaten. Ee u piki taa wa dë ku ën, nöö hënseei o piki taa an dë ku u tu. 13 Ma ee wa dë u futoou a dee soni u ta du, ma hën a o dë u futoou nöömö. Biga di fa a dë, sö nöö a o dë u nöömö, an o sa tooka möönsö. 14 Womi o, hii dee soni mi ta taki aki, nöö i musu toona ta konda de a baka futu da dee sëmbë dee Gadu buta a i maun e, kijoo. Nöö i musu ta bai de a Gadu fesi tu taa de an musu sai dë ta fia a peipei wöutu liba. Biga dee lö fia naandë an ta tja bunu ko, ma poi nöö de ta poi dee sëmbë dee ta jei de ta kaba de a sösö. 15 Nöö fa i seei sai dë, i musu ta biinga fu Gadu sa wai ku i a hii fa i ta libi. Nöö i musu wooko a wan fasi fu sen an musu kisi i a bakaten. I musu ta tei di wöutu u Gadu ta lei ën leti kumafa a dë e, biga tuutuu soni gbelingbelin a dë. 16 Nöö womi, ja musu nama ku dee sëmbë ta fan dee sösö fan dee an ta kai ku Gadu e. Biga dee sëmbë ta fan dee lö fan naandë, nöö libi u de o ta hogi nango nöömö te de ko dë kuma de an sabi Gadu seei. 17 Dee lei u dee lö sëmbë dë ta poi sëmbë libi leti kuma te wan hogi siki kisi i paaja a hii i sinkii. Nöö Himënëusi, ku Filitusi da tu u dee sëmbë dee libi a di lö fasi naandë. 18 Fa de sai dë, de kumutu disa di tuutuu lei u Gadu gaanduwe, nöö hën wë i si de go ta fan wanlö poipoi fan ta bai taa di weki baka a dëdë pasa kaa. Nöö ku dee lö fan naandë, de go ta poi sëmbë te de an saandi u de biibi möön. 19 Ma dee lei u Gadu an dë sö e, womi. De, de dë gingin kuma wan goonsei di an sa seki. Nöö di goonsei abi tu posu. Di fosuwan hën da: “Gadu sabi ambë da dee sëmbë fëën.” Di u tu, hën da: “Hibiwan sëmbë di ta piki taa a nama ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, nöö a musu disa hogi du.” 20 Wë nöö i sabi fa a dë a wan gaan wosu dendu, womi. Sömëni pei soni dë nëën fii tei ta wooko ku de e. Goutu soni dë nëën, soofu soni dë nëën, pau soni, soni de mbei ku doti. Fa de sai dë, so u de dë fu du lagi wooko, so u de dë u du hei wooko, na sö nö? 21 Wë nöö mi taki e, ee wan sëmbë i disa dee hogi sondi u taki dë fii ta libi limbolimbo a Gadu fesi, nöö joo dë kuma wan u dee möön waiti soni u wan wosu di de sa tei du wan gaan wooko ku ën. Biga joo dë apaiti seei da Masa, nöö joo dë kabakaba faa tei i faa du hiniwan bumbuu soni ku i. 22 Womi Timoteo o, i musu kule da dee hangi dee ta ko a un dee njönku sëmbë hati e, dee na bunu u du. Ja musu da de pasi a i libi seei. Nöö haika dee soni dee fii musu ta kule a de baka: leti libi, biibi a Gadu, lobi, ku kötöhati. A dee lö soni aki baka i musu ta kule e, kijoo, nöö de o si taa i mökisi ku dee sëmbë u Gadu dee ta begi ën ku limbo hati. 23 So seei dee sëmbë ta fia sösö fia naandë, womi, ja musu nama ku de nëën e. Biga i seei sabi taa toobi nöö de ta tja ko. 24 Nöö ee wan sëmbë i dë futuboi u Masa Jesosi, nöö ja musu ta suku toobi, ma i musu ta libi a wan saapi fasi ku hii sëmbë. Fa i sai dë, i musu abi di köni fii lei sëmbë sondi a wan bunu fasi ku pasensi. 25 Ee sëmbë ta fia ku i a dee soni i ta lei, nöö i musu bai de, ma ku saka fasi e. Biga wë fa de abi taangajesi dë seei, ma ja o sabi. A kandë te wan ten, nöö Gadu o mbei hati u de bia te de ko piki dee tuutuu soni fëën. 26 Nöö de o kisi fusutan tjika u de sa kumutu a di kamian awaa ka di didibi bi kisi de buta fu de musu ta du andi a kë.

2 Timoteo 3

1 Wë nöö womi Timoteo, mi kë i sabi taa a dee lasiti daka u di goonliba aki, nöö wan tumisi hogi ten o ko e. 2 Biga sëmbë u di ten naandë an o lobi oto sëmbë möön leki de seei nöö. De o abi langahati möön hii soni. De o ta njan buka ta mbei deseei taa de dë gaan womi. De o ta kosi Gadu ta dëën gaan buka. Di ten dë, de an o ta saka deseei a de mama ku de tata basu möönsö. De an o ta da sëmbë tangi tu, na Gadu, na libisëmbë, te de feni bunu. Na wan pisi u di libi u de o kai ku Gadu möönsö. 3 De an o abi fii a de hati da na wan kodo sëmbë. De o ta hoi sëmbë a bëë ta mindi soni da sëmbë ta tja de ta njan a baka. Fa de sai dë, de an o ta hoi deseei a tii möönsö. De o dë hogi leti kuma taku mbeti. Womi, mi taki da i taa dee lö sëmbë dë an o lobi na wan soni di dë bumbuu möönsö. 4 Fa de sai dë, ja o sa futoou de, biga te fii sabi nöö de o ta tja i go sei da sëmbë. De o abi hesihati. De o ta abi gaan fasi. De o ta lobi piizii möön Gadu. 5 Nöö ku di tan u de dë seei de o ta mbei taa de ta nama ku Gadu, ma ee i luku de te i kaba, nöö de an ta da di kaakiti u Gadu pasi möönsö a de libi. Mi taki e, womi, taa dee lö sëmbë i si naandë, i musu bia baka da de e. 6 Wë biga de o ta waka ta naki sëmbë tëtë kuma bumbuu sëmbë fii musu kai de ko a i wosu. Nöö ee wanlö wisiwasi mujëë sai a di wosu, nöö de o ta suku u de kisi de buta a di tii u de basu. Fa dee lö mujëë sai dë, de guwenti u ta piki dee hogi kë u de hati tee nöö awaa de ko ta fii di fuka u di hogilibi u de. 7 Nöö de o ta suku lai a hiniwan sëmbë, ma nöö de an sa fusutan dee tuutuu soni u Gadu möönsö e. 8 Dee lö leima u ta taki aki, de o dë leti kuma Janësi ku Jambesi, ˻dee tofuma u Falao,˼ dee bi ta fia ku Mosesi. Sö dee lö sëmbë aki o tuwë gogo ta fia ku di gbelingbelin lei u Gadu. Fa de sai dë, pakisei u de poi gaanduwe kaa te de an ta mëni bumbuu soni möönsö. De an kë ko sabi Gadu u de biibi ën seei. 9 Ma nöö mi taki da i taa de an o sa ta ganjan sëmbë nöömö e. Biga leti kumafa i si Janësi ku Jambesi gogo bi ko a döö wajaa da lanti, nöö leti sö nöö dee sëmbë aki gogo o ko a döö wajaa tu, u lanti si taa sösö de bi ta du. 10 ˻Wë ma Timoteo, i, i sabi kaa taa ma dë kuma dee lö sëmbë u taki dë, na sö nö?˼ Biga i sabi hii fa mi ta lei sëmbë, i sabi unfa mi ta libi tu. I saandi mi kë musu pasa a bakaten fa i si mi ta wooko aki. I sabi fa mi ta biibi Gadu tjika, womi. I sabi fa mi ta hoi pasensi ku sëmbë. I sabi fa mi ta lobi Gadu ku libisëmbë tuu. Womi, i sabi fa mi bi hoi dou a hii dee soni dee pasa ku mi. 11 I sabi kumafa sëmbë bi ta da mi sitaafu tjika. I sabi dee oto fuka tuu dee bi miti mi. I seei sabi fa de bi sitaafu mi na Antiokia, ku Ikonium, ku Lisita tuu. Hii dee sitaafu dë mi bi tja, ma Masa Jesosi hën wë bi heepi mi puu mi a de tuu. 12 Wë nöö sö a dë e, womi. Ee wan sëmbë i kë libi gbelingbelin kumafa Gadu kë, fii ta waka a Jesosi Keesitu baka, nöö i musu u feni sitaafu a libisëmbë maun nöömö. 13 Dee takusëmbëma ku dee sëmbë ta ganjan sëmbë taa de dë leima dë, nöö de o ta hogi nango fesi nöömö. Fa de sai dë, de o ta ganjan sëmbë nöö sëmbë seei o ta ganjan de tu. 14 Söö. Ma nöö womi Timoteo, dee lei i si i lei naandë te ko sinkii fii kaa, nöö i musu tan a de go dou e. Biga i sabi dee sëmbë dee bi lei i de, ˻taa i sa futoou de˼. 15 Fa i sai naandë, sensi di i bi dë piki mii seei, hën wë i bi lei Masa Gaangadu Buku te sabi. Nöö di Buku dë, a abi kaakiti tjika u ta da i fusutan fii sa biibi a Jesosi Keesitu fii feni heepi nëën. 16 Biga di fa hii dee pisipisi u di Buku u Gadu bi sikifi dë, nöö di Akaa fëën seei wë ko a peipei sëmbë liba fu de sikifi de e. Hën mbei di Buku sa heepi i fii sabi di lei u Gadu di dë tuutuu. A sa heepi i tu, fu te ja ta libi bunu nöö a leti i buta a pasi. A sa bai i seei fii disa hogilibi. Fa di Buku sai dë, a ta leti i fii sa libi kumafa Masa Gaangadu kë a hii futu. Sö di Buku u Gadu bumbuu tjika, womi. 17 Nöö ee wan sëmbë i ta dini Gadu nöö hën i sabi di Buku fëën, nöö joo dë a di kamian ka i sa du hiniwan bumbuu wooko di Gadu buta da i fii du.

2 Timoteo 4

1 Söö. Wë nöö womi, mi o manda i a wanlö soni aki e. Nöö fa mi o fan, Masa Gaangadu seepi ta jei, ku ën mii Masa Jesosi Keesitu di o ko a goonliba aki wan daka nöömö u tei di Könu Tii fëën. Fa a o ko dë, nöö a o kuutu hii sëmbë, dee libi wan ku dee dëdë wan tuu. Nöö a de fesi mi ta fan ku i, womi, 2 taa i musu ta konda di Buka u Gadu nöömö da sëmbë e. Ee i a' peesa u kondëën, ee ja a' peesa seei, ee sëmbë kë jei ën, ee de an kë jei, ma töku i musu dë kabakaba fii ta kondëën nöömö. Ee wan sëmbë an ta libi bunu, nöö i musu leti ën buta a pasi. I musu bai ën seei be a disa di lö libi dë. Ee wan sëmbë lasi hati, nöö i musu fan ku ën dëën hati. Hii dee soni dë tuu i musu ta du a wan finifini fasi ku gaan pasensi. 3 Biga mi taki da i taa wan ten o dou, nöö libisëmbë an o kë haika di bumbuu lei möön. De o ta hai peipei leima tja ko, dee ta lei de dee soni de ta giii u de jei. 4 Sö de o booko jesi tapa tjika da di tuutuu lei, go ta haika mindimindi oto. 5 Ma nöö womi, hii fa soni o ta waka dë, ma i, i musu dë ku limbo pakisei nöömö e. Ja musu fëëë u tja sitaafu da Masa Jesosi Keesitu. I musu ta konda di Bunu Buka fëën da sëmbë nöömö ta hai de tja ko nëën së. Hii dee soni Gadu buta da i fii du a di wooko fii, nöö de tuu i musu du. Nöö sö mi fan ku i e, womi. 6 Nöö di soni mbei mi ta fan ku i sö. Biga di dëdë juu u mi ko zuntu kaa. Hii di libi u mi bi dë kuma wan wata mi bi ta tuwë da Gadu u dëën tangi, nöö awaa mi ta dou a di kaba pisi fëën. 7 Mi bi feti di bunu feti e, womi. Nöö di pasi Gadu buta da mi u mi kule nëën, nöö mi kule nëën te mi dou a di kaba pisi fëën fa mi dë aki. Nöö hii di ten dë, nöö mi bi dë a di biibi ku telu, ma kumutu nëën möönsö. 8 Nöö fa Masa Jesosi dë di Leti Kuutuma tjika naandë, nöö mi sabi taa a buta wan paima kabakaba da mi kaa, fu di mi bi ta libi a wan leti fasi nëën wojo. Nöö di paima dë, a o da mi ën a di daka di a o kuutu hii libisëmbë. Ma nöö an dë taa mi nöö o feni ën e, womi, ma hii u dee sëmbë bi ta hangi Masa Jesosi faa ko, u tuu o kisi ën. 9 Nöö mi taki e, womi, mi kë fii biinga fii ko a mi hesihesi e baa. 10 - 12 Biga de go disa mi tuu. Demasi ko lobi dee soni u goonliba aki tee a disa mi go fëën a Tesalonika. Këlësënsi hën a go a Galasia, nöö Titusi go a Dalimatia. Tikikusi hën mi manda go a Efeise. Lukasi wanwan nöö dë ku mi aki a di mindi. Nöö te joo ko, nöö be i tja Maikusi ko ku i e, biga a dë wan heepi da mi a di wooko. 13 Nöö mi begi i baa taa te i ta ko, nöö i go a Toasi e, a Kaapusi wosu, nöö joo si di djapona naandë di mi ta tapa da kötö, ku dee buku u mi dee sai naandë. Nöö mi begi i be i tja de ko da mi e. Ma dee mbeti kakisa buku, ja musu fëëkëtë de möönsö. 14 Nöö mi kë i sabi taa Alekesani di sëmbë di ta wooko ku köpö, nöö a du mi gaan hogi e. Aai. Ma nöö Gadu seei o pakëën kumafa a wooko. 15 Ma i musu köni ku ën e, womi, biga fa u bi sai naandë, nöö a bi dë gaan felantima fuu ta fia ku u, u di Buka di u ta tja hedi. 16 Nöö mi kë i sabi tu taa di fosu pasi di de kai mi a kuutu fu mi piki de andi mbei mi ta libi a di fasi aki, nöö na wan sëmbë bi sai dë fu heepi mi. De tuu go disa mi. Ma Gadu an musu hoi de a bëë. 17 Ma nöö fa mi fan dë seei, ma Masa hën an disa mi e. A taanpu ku mi, nöö hën a da mi kaakiti te mi fan seei a wan limbolimbo fasi. Nöö a di fasi dë, di pasi jabi u di Buka sa feni pasi paaja seei be hii dee sëmbë na u Isaëli musu sa jei ën. Nöö sö Masa heepi mi tjika. A puu mi a lëun buka seei fu de an feni mi kii. 18 Nöö hiniwan ten sö nöö a o ta heepi mi tu, ta puu mi a hogi maun nöömö, fu te mi dou bumbuu a di Köndë fëën ka a dë Könu fu nöömö. Fëën mbei fa Gadu sai naandë, womi, a musu abi hii nëbai ku hii waiti fu teego. A tan sö. 19 Wë baa o, mi o tapa di pampia aki. Nöö mi kë i da Pesila ku Akila gaan odi da mi e, ku dee sëmbë dee ta dë a Onësifolu wosu. 20 Mi kë i sabi taa Elatusi fika a Kolenti, nöö Toofimusi, hën mi bi disa sikisiki a Milete ala. 21 Nöö mi begi i baa, be i biinga seei kumafa i sa, fii ko a mi aki bifö di gaan kötö ten dou. Jubulusi, Pudensi, Linusi, Kalaudia ku hii dee otowan fuu aki tuu ta manda gaan odi da i. 22 Masa musu dë ku i baa ku ën bunuhati ta tii di hati fii. A tan sö.

Titusi 1

1 Mi mii Titusi, wë mi Paulosu ta manda gaan odi da i taa mi dë. Kumafa i sabi kaa womi, mi da wan futuboi u Masa Gadu e. Nöö mi da wan tjabukama u Jesosi Keesitu tu. Biga a manda mi fu mi go konda di Buka fëën, be dee sëmbë a bi tei u de ko sëmbë fëën musu ko biibi nëën liba. A manda mi tu u mi mbei de ko sabi dee tuutuu soni u Gadu, be de libi kumafa Gadu kë a hii futu. 2 Nöö te de piki di Buka ko ta libi sö kaa, nöö de o dë ku di sabi taa Masa Gadu o da de di libi fëën fu teego. Biga gaanduwe a fesi bifö a mbei goonliba, Masa Gadu bi paamusi taa sö a o da u ën. Nöö Gadu an ta lëgëdë. Di soni a taki, a o du ën nöömö. 3 Nöö fa u dë aki, di juu dou fu di libi a paamusi dë ko a limbo da sëmbë. Nöö hën wë i si de ta konda da lanti fa u dë aki. Nöö a di wooko naandë Masa Gadu, di Heepima fuu, buta mi e. 4 Nöö ku di pampia aki mi manda gaan odi da i, baa, kuma womi mii u mi. Biga fa mi heepi i te i ko ta biibi Gadu kuma miseei aki, nöö hën da i ko womi mii u mi kaa. Nöö Masa Gadu ku di Heepima fuu, Jesosi Keesitu, musu dë ku i ku de bunuhati. De musu da i böö. 5 Wë di soni mbei mi disa i a Keeta dë, womi, mi disa i fii musu seeka dee soni dee dë fanöudu u seeka eti. Nöö i musu buta tiima a hii dee keiki a dee köndëköndë dë tuu kumafa mi bi taki da i fii seeka dou. 6 Nöö mi bi taki da i taa fa joo buta dee hedima dë, nöö hii sëmbë musu si taa dee lö sëmbë dë ta libi bunu. Na wan libi u de seepi musu toobi sëmbë möönsö. De musu dë ku wan kodo mujëë, nöö de an musu waka ku oto mujëë möönsö. Dee mii u de seei musu ta waka a Masa Jesosi baka tu. De an musu ta libi fanjanfanjan, ma de musu ta piki de tata buka a soni. 7 Biga di hedima u di keiki hën da futuboi u Masa Gadu ta tii di keiki fëën dëën. Hën mbei a musu libi bunu fu na wan sëmbë musu sa kaagi ën. Nöö an musu abi gaan fasi ta buta hënseei hei tumusi. Hati fëën an musu ta boonu hesihesi. Söseei an musu lo' u suku toobi ta buja ta feti ku sëmbë. An musu ta bebe daan ku win te a dööngö. An musu abi langahati u möni tumusi ta suku faa ko guduma. 8 Ma fa a sai dë, bumbuu soni wanwan nöö a musu ta suku. A musu lobi u kisi sëmbë hoi nëën wosu. A musu abi fusutan ta tii ën seei fu an ta du soni di na fiti. A musu ta libi bunu ku sëmbë. A musu ta hoi dee wëti u Masa Gadu ta libi wan apaiti libi dëën. 9 Nöö a musu ta dë ku di Buka u Masa Gadu nöömö kumafa a bi lei ën. An musu biëën möönsö. Ma a musu sabi ën bumbuu, faa sa lei dee oto biibima ta da de hati a di biibi. Söseei tu a musu sabi fa u leti dee sëmbë dee ta fia ku di Buka, buta de a pasi. 10 ˻Sö dee hedima u keiki musu dë e, womi,˼ biga sëmbë sai dë dee an ta kë piki sëmbë buka a soni. De ta fan sösö ta ganjan sëmbë. Gaan së u de da dee Isaëli sëmbë dee ta kë hoi dee awoo wëti u de eti. 11 Nöö di fan u de dë musu kaba e. Biga de ta ganjan sëmbë ta toobi de ku di lei u de, te de ta puu hii famii a Masa Gadu. Nöö fu möni hedi wë de ta du sö e. 12 Wan u dee nëbai sëmbë u Keeta seei ta kosi dee sëmbë fëën seei köndë taa: “Keeta sëmbë ta lëgëdë ta mindi soni ta ganjan sëmbë nöömö. De ta libi leti kuma mbeti u matu. De malëngë te de an ta du oto soni möön leki sindo njan nöö. Sö nöö de dë.” 13 Nöö fa di sëmbë taki dë, nöö leti sö dee Keeta sëmbë dë tuu. Na lëgëdë. Hën mbei baa i musu bai de taanga be de ta biibi a Masa Jesosi liba ku wan hati. 14 De an musu ta mëni dee kontu oto u dee Isaëli sëmbë möön. Söseei de an musu ta hoi dee wëti u dee sëmbë dee disa di Buka u Masa Gadu. 15 Biga ee wan sëmbë abi limbohati, nöö hii soni fëën dë limbolimbo kaa. ˻An dë faa hoi wëti ufö a dë limbolimbo.˼ Ma ee wan sëmbë aambi limbohati, nöö na wan soni fëën o dë limbolimbo möönsö. ˻Ee a hoi wëti seei an o heepi,˼ biga hii pakisei fëën te dou ku ën hati tuu poi. Hogi bebe ën kaa. 16 Dee lö sëmbë dë taa de sabi Masa Gadu, ma i ta si a di libi u de taa na tuu seei. Hii libi u de bita da Gadu, biga de an ta piki di buka fëën. Fa de sai u de dë, de an abi fasi u du bumbuu soni möönsö.

Titusi 2

1 Ma baa o, i musu ta lei sëmbë fa u de libi kumafa Masa Gadu taki e. 2 I musu lei dee gaan womi fu de ta hoi deseei fu de an du soni di an fiti. De musu dë a di fa u sëmbë sa lesipeki de. De musu abi taihati ta biibi Masa Gadu ku wan hati. De musu lobi sëmbë. De musu ta waka a Masa Gadu baka nöömö. 3 Nöö i musu toona lei dee gaan mujëë u de libi ku lesipeki fasi kuma sëmbë u Masa Gadu. De an musu ta waka ta lëgëdë ta kosi sëmbë. De an musu ta bebe win ku daan te de ko bebesonima. Ma de musu ta lei dee wëndjë mujëë mii fa fu de libi bunu. De musu ta lei de fa fu de lobi de manu ku dee mii u de. 5 De musu ta lei de u de libi a wan lesipeki fasi ku bumbuu pakisei. De musu ta lei de fa fu de dë ku limbo hati. De musu ta lei de fu de ta du mujëë soni ta sölugu dee sëmbë u de ta libi bunu ku de. De musu ta lei de fu de piki dee manu u de buka, ee nasö sëmbë o ta kosi di Buka u Masa Gadu taa an ta lei sëmbë bumbuu libi. 6 Nöö söseei i musu lei dee kijoo mii be de a' bumbuu pakisei ta libi a wan lesipeki fasi. 7 Nöö i seepi tu womi, i musu ta libi bunu a hii futu u sëmbë musu sa djeesi i e. Nöö fa i ta lei sëmbë di buka u Masa Gadu dë, nöö ja musu biëën möönsö, ma i musu ta lei de a wan tuutuu fasi ku limbo hati. 8 Di fan fii musu bunu fu te dee felantima fuu ta jei ën nöö de an o feni soni nëën u de sa kosi u. Ee de kosi u seei, ma de sen o kisi, biga di fan fii aan soni u sëmbë feni kosi. 9 Nöö i musu toona lei dee saafu be de piki di masa u de buka, be de ta libi a hii futu kumafa de masa kë. De an musu ta saanti de ta da de gaan buka. 10 De an musu fufuu soni u de tu, ma de musu libi be de masa futoou de a hii soni. Biga te de libi sö kaa nöö sëmbë o si, nöö de o gafa di buka u Masa Gadu taa di lei u di Heepima fuu a dë bumbuu soni. 11 Wë biga fa u dë aki, Masa Gadu du hii libisëmbë wan gaan bunu. Biga fu di a abi bunuhati fuu nöö hën a manda Masa Jesosi ko a goonliba, faa puu u a di sitaafu di u bi o kisi a didibi faja. 12 Nöö di Buka u Gadu u kisi dë, hën ta bai u a dee libi Gadu an lobi taa u musu kaba ku de. U musu kaba ku dee soni dee sëmbë u di goonliba aki ta hangi u de feni. U musu ta hoi u seei fu wa du soni di an fiti. U musu libi lesipeki fasi kumafa Masa Gadu kë fuu libi, hii fa u ta libi a di hogi ten u dë aki. 13 Nöö u musu dë a goonliba aki ku gaan wai a u hati seei ta mëni u Heepima Masa Jesosi faa toona ko a u. Biga di gaan makiti Gadu fuu dë o ko nöömö ku di gaan waiti fëën sinkii di ta sëndë kuma sonuwojo. 14 Hën da di sëmbë di dëdë a u kamian faa puu hogi a u hati buta u ko wanlö limbohati sëmbë fëën seei apaiti, dee ta biinga u libi bunu dëën. 15 Wë womi, hii dee soni mi ta taki da i aki tuu i musu tei ta konda da sëmbë e. I musu ta leti de ta biinga ku de fu de musu piki di buka u Gadu. Nöö te i ta fan ku de, nöö a musu dë a wan fasi fu de sabi taa Gadu hën manda i, nöö na wan u de o kosi i taa: “Di piki mii aki, andi a sabi?”

Titusi 3

1 Nöö womi, i musu toona mëni dee sëmbë fii dë, u de musu ta saka deseei a dee sëmbë basu dee ta tii di köndë e. De musu ta hoi dee wëti u di köndë tu. Nöö de musu dë kabakaba u du hiniwan bumbuu wooko de kai de u de du. 2 Nöö de an musu ta kosi sëmbë e. De an musu ta buja ku sëmbë tu, ma de musu a' saapifasi ku lesipeki ta libi suti ku hii sëmbë. 3 Wë biga a fesi nöö söseei u bi a' sösö pakisei tu. Wa bi kë piki na wan sëmbë buka, na u libisëmbë, na u Gadu seei. Hii pei hangi di dë a u libisëmbë hati, ku hii piizii u di goonliba aki tuu, bi ta ganjan u kisi buta a katibo. U bi ta dë nöömö ku di sösö takuhati libi fuu dë, ta haun ku sëmbë ta buuse otowan, di otowan ta buuse u tu. Sö u bi dë a fesi. 4 Ma tefa juu dou hën Masa Gadu, di Heepima fuu, heepi u fu di a lobi u. A puu u fu wa kisi di sitaafu u didibi faja. 5 Ma na fu di u bumbuu mbei a heepi u sö e. Nönö. Ma fu di a a' tjali fuu nöö hën a manda di Akaa fëën ko da u. Nöö hën di Akaa wasi di hati fuu puu hogi nëën. A da u wan njunjun hati, nöö hën u bia ko njunjun sëmbë kuma njunjun pai mii. 6 Nöö fa i si a da u di Akaa fëën dë nöö an pindjëën da u e, ma a da u ën tuu ku telu fu di Jesosi Keesitu, di Heepima fuu, bi tei dëdë fuu dëdë. 7 Nöö di soni mbei a da u di Akaa fëën sö. A da u ën ku ën bunuhati faa sa heepi u ko bunu ku ën, be u dë ku di sabi taa woo feni di libi fëën fu teego nöömö di a abi u da u. 8 Nöö womi, fa mi ta taki dee soni da i aki, tuutuu soni wë mi ta taki da i e. Fëën mbei i musu ta lei dee sëmbë dee ta biibi Masa Gadu naandë dee soni aki nöömö, be de buta deseei ku telu fu de ta libi bunu hiniwanten. Biga dee soni mi ta taki da i aki, nöö de dë bumbuu fan di sa tja heepi ko da sëmbë. 9 Ma ja musu sai dë kuma dee sëmbë dee ta fan sösö fan. De ta kai dee fesiten sëmbë u de në ta fia u de hedi. De toona sai dë ta fia ta buja a dee wëti u de liba möön. Dee lö fan dë an bunu. De aan heepi, nöö ja musu dë nëën. 10 Nöö womi, ee wan sëmbë ta konda wan oto buka te a ta puu sëmbë a di tuutuu lei u Gadu, nöö i musu bai ën be a disa e. Bai ën wan pasi. Di u tu pasi, ee an jei, nöö i disëën. Na hulu ën möön. 11 Biga i sabi taa di lö sëmbë dë an kë waka a Gadu baka. Hogi nöö a ta du, nöö hënseei sabi sö tu. 12 Wë nöö womi, mi o manda Atemasi ko da i, ee nasö mi o manda Tikikusi. Nöö te wan u de dou a i ala, nöö i musu biinga be i ko a mi a di köndë de kai Nikopolisi. Biga ala mi kë go pasa di kötö ten. 13 Nöö un musu mbei möiti da Apolo ku di afokati de kai Zenasi fu te de kumutu a unu naandë u de go a dee oto kamian nöö de musu feni hii dee soni de abi fanöudu a di waka u de. 14 Biga dee sëmbë fuu ta dini Gadu dë musu lei u de ta heepi sëmbë ta puu de a fuka. Ee nasö, libi u de an o a' heepi möönsö. 15 Söö. Wë nöö hii dee sëmbë aki tuu ta manda gaan odi da i e. U ta manda gaan odi tu da hii dee sëmbë ala dee ta lobi u fu di u ku de tuu ta biibi a Masa Jesosi. Nöö na soni möönsö, womi. Masa Gadu musu dë ku unu ku ën bunuhati.

Filemon 1

1 U lobi mati Filemon, mi Paulosu ku u baa Timoteo ta manda odi da i. Mati, fa i si i sai dë, wë nöö u ku i tuu ta wooko di wan kodo wooko da Masa Jesosi, nöö hën u ta mbei di pampia aki manda da i. Nöö ka i si mi ta mbei ën aki, nöö a dunguwosu mi dë, mati. De söötö mi aki fu di mi ta konda di buka u Masa Jesosi. Nöö u ta manda gaan odi da i, ku u sisa Apifia, ku Akipusi di u ku ën ta biinga ku di wooko u Masa Jesosi makandi, ku hii dee sëmbë u Masa Jesosi tuu dee ta miti makandi a i wosu naandë. De tuu u ta manda gaan odi da. 3 Fa un sai dë, u Tata Masa Gaangadu ku Masa Jesosi Keesitu musu limbo fesi da unu. De musu ta da unu böö. 4 Te mi ta fan ku Masa Gaangadu, nöö mi ta mëni i e, mati, ta dëën tangi nöömö da i. 5 Wë biga mi ta jei fa i ta biibi Masa Jesosi ku fa i ta lobi ën tu. Nöö mi ta jei tu fa i ta lobi hii dee sëmbë fëën e. 6 Nöö mi ta begi ën da i, taa te sëmbë si di bunuhati libi fii dë, nöö de musu ko sabi möönmöön taa sömëni bunu soni dë u feni te u ta waka a Jesosi Keesitu baka. 7 Wë biga mi ta jei kumafa i ta lobi dee sëmbë u Masa Gaangadu ta puu de a fuka. Nöö te mi ta jei sö, nöö mi ta wai te na soni. A ta da mi hati seei. 8 Nöö hën mbei mi o begi i wan gaan soni aki, mati. Mi bi sa tei Masa Jesosi në bai i taa di soni mi o begi i aki nöö hën i musu du. Ma ma kë bai i, biga mi ku i lobi poi. Begi mi ta begi i. Fa mi dë aki, nöö mi da Paulosu. Mi dë wan gaandigaandi tata a dunguwosu aki fu Masa Jesosi Keesitu hedi. Nöö hën mi kë begi i a wan soni. 10 Mi kë begi i da di womi mii u mi de kai Onësimusi. Di soni mbei mi kai ën miii u mi. Ka mi dë a dunguwosu aki nöö hën a ko aki, nöö hën mi konda di buka u Masa Jesosi dëën. Nöö hën a piki di buka ko sëmbë fuu, hën mbei mi ta kai ën mi mii. 11 ˻Wë i saandi di në Onësimusi kë taki kaa. A kë taki “heepi”.˼ Wë nöö a fesi nöö di womi an bi abi heepi da i, mati. Ma fa u dë aki mi ku i tuu sa feni heepi nëën, biga di poipoi pisi fëën pasa kaa. 12 Nöö mi ta toona mandëën ko da i. Nöö fa a o kumutu a mi aki, nöö hii pakisei u mi o dë nëën, biga a dë wan hati soni da mi. 13 Ma bi kë mandëën ko da i möön seei. Mi bi kë hoi ën aki, be a ta heepi mi a i kamian ta sölugu mi ka mi dë buibui aki fu di buka u Masa Jesosi hedi. 14 Ma fu di di dë fëën aki an bi dë wan soni di mi ku i bi taki, nöö hën mbei ma o hoi ën. Biga ma kë musu i fii heepi mi, mati. Ma ku i bunu pakisei nöö mi sa kë fii du mi sö wan bunu. 15 Nöö mi ko pakisei wan soni aki tu. Kandë di soni mbei a go disa i fu di wan pisiten dë, a go faa sa toona ko tan ku i fu teego. 16 Biga di sëmbë an dë sösö saafu möön e, mati. Fa u ku ën dë a Masa Jesosi së makandi aki, nöö a ko dë wan hati sëmbë fuu. Mi feni ën fu mi womi mii, ma i seei feni ën a tu së. Wë biga a bi dë saafuma fii kaa a di së u wooko, bifö awaa a ko dë sëmbë fii a di së u Masa Jesosi. 17 Nöö ee i sabi taa mi ku i dë makandi a di wooko u Masa Jesosi tuu, nöö fa i si mi o mandëën ko da i dë, nöö mi begi i be i limbo fesi dëën leti kumafa i bi o limbo fesi da miseei. Sö mi ta begi i, mati. 18 Nöö ee a bi poi wan soni fii ee nasö a fufuu i, nöö mi kë fii disëën ufö, nöö te mi ko a i ala nöö mi o paka i di paima. 19 Mi Paulosu seei ta sikifi di soni aki ku miseei maun taa te mi ko nöö mi o ko paka i hiniwan paima di di womi abi a i. Nöö na langi fu di i bi a' paima fii paka mi hedi e, mati. Na di paima dë soni u ta taki. Fa i jei di Buka a mi hën i feni di libi u teego dë, nöö hën mbei mi taa mi a' paima a i fu tee mundu kaba. Ma nëën u ta taki aki. Di u tide nöö hën nöö u ta taki. 20 Mi begi i, mati, fu di mi ku i tuu dë u Masa Jesosi, be i limbo fesi da di kijoo be mi wai. 21 Fa mi ta mbei di pampia aki, nöö mi sabi kaa taa joo du ën nöömö kumafa mi begi i. Nöö joo du ën te pasa tu. 22 Nöö mi kë begi i wan oto soni möön. Mi kë hakisi i fii seeka wan kamba u di wosu fii da mi fu mi ko pasa daka ku i. Biga ka i ta begi Masa Gaangadu da mi tjika dë, nöö mi a' di biibi taa a sa puu mi a dunguwosu aki nöömö be mi ko a i ala. 23 Epafasi dë ku mi aki. Hën seei dë a dunguwosu tu fu di a konda di buka u Jesosi Keesitu hedi, nöö a ta manda gaan odi da i. 24 Maikusi, Alisitakusi, Demasi, ku Lukasi, dee dë ku mi makandi a di wooko u Masa Jesosi aki, nöö de tuu ta manda gaan odi da i taa de dë. 25 Na soni möönsö, mati. Masa Jesosi Keesitu musu limbo fesi da i. A tan sö.

Hebelejën 1

1 ˻Wë dee sëmbë, u kë taki wanlö soni da unu aki.˼ A bi dë sö a fesi taa Masa Gadu bi ta manda dee tjabukama fëën u de musu ta fan ku dee fesiten sëmbë fuu. Nöö sömëni pasi de bi ta fan ku de a peipei fasi. 2 Ma nöö a di lasiti ten aki, nöö hën a manda di fëën seei Mii ko fan ku u awaa. ˻Wë nöö di Mii u Gadu u ta taki aki, a abi kaakiti e.˼ Biga di ten di Masa Gadu bi mbei mundu, nöö hën wë da di Sëmbë di a bi buta mbei hii dee soni tuu dëën. Nöö fa a sai dë, Gadu buta taa a o dëën hii soni faa abi de nëën maun. 3 Fa joo si di Mii u Gadu dë, dee sëmbë, nöö i musu sabi taa Gadu seei wë i si dë kaa e. Biga hii fa Masa Gadu dë, ku hii waiti di a abi, nöö sö nöö di Mii fëën naandë dë tu. Nöö di fan fëën di a ta fan abi kaakiti e, ta hoi hii soni u mundu tuu a de kamian be de an ta waka fanjanfanjan. Hën wë bi dëdë di dëdë wasi dee hogi du fuu puu a u liba da u tefa a kaba, nöö hën a go sindo fëën a di möön kaba hei kamian a di letimaun së u Gadu a liba ala. 4 Nöö fa u ta fan aki, dee sëmbë, nöö nëën i sa si taa Masa Jesosi hei möön dee basia u Masa Gadu Köndë gaanfa. Wë biga di në di a kisi taa a dë di Mii u Gadu, nöö hën ta lei limbolimbo taa a hebi möön de tuu. 5 Wë biga na un juu ten Gadu bi kai wan u dee basia fëën köndë, miii fëën? Nönö, an bi kai de sö e. Ma di Mii fëën di u ta taki aki, hën nöö a kai sö. Biga a bi taki a di Buku fëën taa: Tide mi tja i ko buta a lanti fesi e, be de si i taa ju da mi mii, mi da i tata. Nöö hën a toona taki möön taa: Awaa de o ko sabi taa mi da i tata, nöö ju da mi mii. 6 Nöö te Gadu o ta tja di Mii fëën ko a goonliba, nöö a di juu ten dë nöö a taa: Be hii dee basia u mi dee dë a mi köndë tuu ta lesipeki ën fu di hei di a abi. Sö Gadu taki u di Mii fëën e. 7 Ma di soni di a buta u de sikifi u dee basia fëën köndë, an hebi sö e. ˻Futuboi u Gadu nöö de dë.˼ Biga di Buku sikifi taa: Dee basia Gadu abi, a ta buta de fu de musu sa waka kuma ventu. A mbei de futuboi fëën, kuma faja töngö sö nango ta ko kumafa a kë. Sö Gadu taki u dee basia. 8 Ma te a o taki soni u di Mii fëën, ˻nöö an ta mbei sipootu e. Gadu seei a kai ën. Biga˼ a taa: Di Könu bangi fii i sindo nëën dë, Gadu, ja o kumutu nëën möönsö. Joo dë Könu u nöömö. Nöö di tii fii ta dë wan leti tii seei. 9 Wë biga fa i sai dë, nöö leti libi hën i lobi. Ma hogilibi ja sa si a wojo seei. Nöö fëën mbei Masa Gadu, di Gadu fii, hopo i. A buta i hei möön hii dee otowan fii i ku de ta nama tuu. Nöö fa a hopo i dë, nöö ku gaan piizii, ku wai, a buta i a di hei dë. Sö Gadu taki fëën mii. 10 Nöö söseei a wan oto kamian u di Buku ˻a kai ën “Masa” di˼ a taa: Masa, i wë seti di goonsei u di goonliba. Dee soni dee dë a mundu ala, nöö i wë mbei de buta sö e: ˻dee teeja, libawojo, sonu, dee soni dë tuu,˼ i wë tëmbë de sö. 11 Ma hii fa i si de sai dë seei, de tuu seei o kaba a sösö nöömö wan daka. Ma i, joo tan u nöömö. Fa i si de sai u de dë, de tuu o ko gaandi kuma koosu. 12 Joo doba de kumafa de ta doba awoo koosu tja go buta a wan kamian fii toona tei otowan. Sö de o tooka e. Ma i, fa i sai dë, ja o tooka möönsö. Joo dë fu nöömö. Sö wë Gadu taki da di Mii fëën e, dee sëmbë. 13 Ma na wan daka seei a taki sö da wan u dee basia fëën e. Söseei tu na wan ten a kai wan u de wan daka taa: Ko sindo a mi letimaun së aki be mi mbei dee felantima fii saka a i basu kuma wan bangi di i ta buta futu. 14 Ma nöö dee basia fëën, de dë futuboi nöö na akaa fasi. Wa ta si de ku wojo ma Gadu ta manda de u de musu ta wooko da u dee sëmbë fëën, dee a buta fuu feni hii di heepi fëën di a abi u heepi u.

Hebelejën 2

1 Wë nöö dee sëmbë, dee soni u Gadu u ko jei fa u dë aki, nöö u musu ta köni nöömö be wa misi de e. 2 Wë biga di buka di Gadu mbei ku u a bakaten aki, a dë wan hebi buka. Wan sabi fa a bi dë di Gadu mbei di fosu buka ku Isaëli sëmbë nö? Dee basia u Gaangadu köndë wë bi tja di buka dë ko, nöö a bi abi kaakiti e. Biga ee i misi wan piki pisi fëën seei, nöö i musu fu kisi ën sitaafu nöömö kumafa a fiti. 3 Wë nöö di gaan heepi Masa Gadu manda ko da u ku di baka buka di a mbei ku u aki wë? Ee u kai ën sösö soni, nöö na a möön hogi nö? Wë biga di aki sö, Masa Jesosi seei hën fosu tjëën ko konda da sëmbë, nöö dee sëmbë dee jei ën nëën, nöö hën de tei ën tja ko konda da u tu fuu jei. 4 Nöö fa de ta kondëën dë, Gadu seei dë ku de nëën. Biga a du sömëni foombo soni a de liba ku sömëni maaka u sëmbë musu si taa dee soni de ta taki dë, de dë tuutuu soni. Dee peipei köni u di Akaa fëën seei a paati da de kumafa a kë fu de musu abi, be sëmbë si taa a nama ku de a di buka de ta konda dë. Sö di baka buka aki hebi tjika e. 5 Un boo luku di soni di u bi ta taki naandë, dee sëmbë. Fa di goonliba o pasa, njunjun wan o ko dë, nöö na a dee basia fëën köndë maun Gadu o buta di njunjun goonliba naandë e. Nönö. ˻Ma a libisëmbë maun a o butëën.˼ 6 Biga wan sëmbë bi hakisi Gadu soni a wan kamian u di Buku taa: Ambë seei da libisëmbë di i ta mëni ën sö? Ambë da wan libisëmbë mii di i a' pakisei fëën sö? 7 I bi mbei ën fu wan pisiten möön lagi möön dee basia fii köndë. Nöö hën i toona hei ën dëën nëbai möön hii soni. 8 Hii soni i buta nëën basu. Sö Gadu Buku taki e. Wë di Gadu buta hii soni a u libisëmbë basu kaa, nöö na wan soni fika di dë a u liba möönsö. Ma töku wa ta si taa a dë sö eti e. 9 Ma wan soni u ta si tuu o, dee sëmbë, taa fa u dë aki, wan Libisëmbë dë di ko feni di hei dë. Hën da Masa Jesosi. Leti kumafa di Buku taki dë, söseei Gadu bi sakëën fu wan pisiten buta möön lagi möön dee basia fëën köndë. Biga di a ko dë a goonliba aki, a bi tja pena tefa a dëdë seei. Nöö a di dëdë fëën dë, nëën i sa si fa Masa Gaangadu abi bunuhati fuu libisëmbë tjika, dee sëmbë. Biga a mbei Masa Jesosi tei di dëdë fu hii sëmbë dëdë da u. Ma nöö baka u di dë hën a toona hopo ën, hën a dëën di möön hei në a mundu. 10 Fa Masa Gaangadu mbei hii soni dë, dee sëmbë, a mbei de fu de musu dë fëën seei. Nöö a bi abi nëën pakisei gaanduwe taa a o mbei sömëni libisëmbë ko miii fëën. Nöö fu di woo dë miii fëën, nöö a o mbei woo dë a dendu u di hei ku di waiti di hën Masa Gaangadu abi. Nöö hën mbei a manda Masa Jesosi ko kuma wan Fesima, faa mbei pasi da u fuu feni di hei dë. Wë nöö a bi fiti u di Fesima dë musu tja fuka e. Biga a sö wan fasi nöö Gadu bi sa seekëën faa ko wan kaba bumbuu fesima fuu. Nöö di sëmbë di i si Gadu buta faa heepi u sö dë, hën da Masa Jesosi e, dee sëmbë. 11 Hën wë ta mbei u ko apaiti sëmbë gbelingbelin da Gadu söndö föutu. Nöö fa a ta heepi u tjika dë, u ku ën tuu ko dë di wan famii. Nöö fëën mbei sen an kisi ën faa kai u sëmbë fëën. 12 Wan sabi fa a bi taki dëën Tata a di Buku nö? A taa: Mi o ta konda soni fii da dee baaa u mi e. Fa de o ta ko ta miti makandi dë, mi o ta dë leti a de mindi naandë ta kanda ta kai i në ta gafa i. ˻Wan si fa a kai u “baaa” nö?˼ 13 Nöö söseei ˻a fan kuma wan libisëmbë di˼ a taki soni u Gadu a di Buku taa: Mi o buta futoou u mi nëën liba. Hën a toona taki möön taa: Luku e. Luku mi aki, ku dee mii dee Gadu da mi. Sö a nama ku u libisëmbë tjika e, dee sëmbë. 14 Wë leti kumafa i si u dee mii a taki dë abi sinkii ku gadjabia, nöö sö hënseei ko abi sinkii ku gadjabia tu, faa musu sa dëdë kuma wan libisëmbë. Nöö di dëdë fëën dë, hën kaba di sëmbë a sösö di ta tja dëdë ko. Hën da di didibi. Masa Jesosi booko ën kaakiti gbegedee, dee sëmbë. 15 Fa u bi dë a fesi ta fëëë dëdë a hii di libiten fuu dë, naandë u bi dë a katibo. Ma Masa Jesosi puu u a katibo dë mbei u ko dë fiifii. 16 Nöö dee sëmbë dee i si a heepi sö, na basia u Gaangadu köndë e, ma u libisëmbë wë, kuma un dee böngö fu Abahamu dë. 17 Nöö da sö i si taa Masa Jesosi bi musu ko dë a hii pei futu leti kuma dee “baaa” fëën e, dee sëmbë, faa sa dë wan tjalihati Mindima ta fan ku Gadu da u. Fa u dë aki, u ko abi wan futoou sëmbë ta wooko da Gadu. Hën seei bi paka da dee hogi du fuu, fuu sa ko bunu ku Gadu baka. 18 Biga fu di a bi dë libisëmbë, hën mbei a ko sabi dee fuka di wan libisëmbë abi. Dee sömëni soni ta biinga u hai u fuu du hogi, de seepi bi ta biinga u hai ën tu, tefa de dëën fuka. Nöö hën mbei a sa heepi u awaa te u dë a fuka e, dee sëmbë.

Hebelejën 3

1 Wë nöö dee sëmbë fuu dë, un dë sëmbë u Gadu apaiti e, biga a kai unu fuun ko sëmbë fëën köndë. Hën mbei mi taki e, taa un musu buta pakisei fuunu gaanfa seei a Jesosi liba. Biga hën da di Tjabukama u Gadu di a manda ko, ufö hën da di Gaan Mindima fuu ku Gadu a di biibi di u dë aki. 2 ˻Wë nöö un sabi fa de ta tei wan sëmbë buta faa tii sömëni hia sëmbë dee ta dë a wan gaan wosu dendu. Wë sö nöö Gadu bi buta Mosesi faa musu tii hii dee sëmbë fëën dëën, a di ten de bi dë a di sabana.˼ Nöö Mosesi bi du di wooko a wan futoou fasi tuu, leti kumafa Gadu bi kë. Nöö hën a di bakaten aki, hën Gadu tei Masa Jesosi buta a di wooko dë, faa tii dee sëmbë fëën dëën, kumafa Mosesi bi ta tii de a fesi. Nöö a ta wooko di wooko a wan futoou fasi tu, kumafa Mosesi bi ta wooko. 3 Ma fa i si Masa Jesosi ko a di kamian dë, nöö a hebi möön Mosesi e. Nöö a abi möön nëbai tu. Wë biga hën ˻da di Mii u di Sëmbë di˼ abi di wosu, nöö di Sëmbë di abi di wosu hën hebi möön hii dee sëmbë dee dë a di wosu tuu, na sö nö? 4 Nöö hiniwan wosu ta abi hën basi, ma di gaan basi a hii soni liba nöö hën da Masa Gaangadu. 5 Fa Gadu bi buta Mosesi futuboi fëën dë, nöö a bi wooko bunu tuu kumafa Gadu kë, ta tii hii dee sëmbë dee dë a di wosu dendu u Gadu. Ma hii fa a bi ta du dë seei, a bi dë wan peentje nöö fu lei u dee soni dee o ko a bakaten aki. 6 Ma ˻Jesosi˼ Keesitu, fa a ko aki, nöö na wookoma u di wosu wanwan nöö a dë e, ma hën da di Mii seepi u di Sëmbë di abi di wosu. Nöö hën abi taki a hii di wosu. Nöö dee sëmbë dee ta dë a di wosu u Masa Gaangadu dendu dë, nöö u wë e. Nöö fa u ko sëmbë fëën aki, nöö u musu biibi go dou söndö lasi hati. U musu dë ku wai ta mëni dee soni dee Gadu paamusi u taa woo feni. Nöö ee u dë sö kaa, nöö u sa dë sëmbë fu di wosu u Masa Gaangadu dendu seei gbelin. 7 Dee sëmbë, wan jei fa di Akaa u Gadu bi bai u nö? A taa: Tide te un ko jei di töngö u Masa, 8 nöö wan musu mbei taangajesi dëën e, kumafa dee sëmbë fuunu u fesiten bi mbei taangajesi dëën a di sabana, di ten de bi pooba Gadu luku. De bi taanpu tuwë gogo a wan së taa de an dë a mi du. 9 Dee gaan sëmbë fuunu wë bi pooba mi sö e, hii fa de bi si dee gaan wooko dee mi bi du da de hii de föteni jaa longi. 10 Nöö hën wë mbei hati u mi bi boonu ku dee lö sëmbë dë. Hën mi taa: “Fa i si de sai dë, sö nöö u de. Hati u de an ta fika ta mëni mi möönsö. De an kë ko sabi möönsö fa mi ta libi ku de tjika.” 11 Nöö fëën mbei hati u mi boonu ku de teee, hën mi soi taa na wan daka de o dou a di kamian möönsö, di mi bi abi u da de, ka de sa feni böö. Sö Gadu taki e, dee sëmbë. 12 Nöö hën mbei un musu mëni unu seei, dee sëmbë fuu dë, be na wan fuunu seei musu abi di lö hogihati di dee sëmbë dë bi abi. An musu dë taa wan kë biibi te un bia baka kumutu disa di libilibi Gadu. 13 Wan jei fa di Buku taki “tide” nö? Wë nöö un musu ta da unu seei taanga hibiwan daka u nöömö, wan musu wei, sö langa a dë tide eti. Ee nasö, nöö soni o ganjan i tja go a hogi së tee ja o a' bisi ku Masa Gadu möön seei. Nöö an musu pasa sö ku na wan kodo fuunu e, dee sëmbë. 14 Ma ee wan sëmbë i ta hoi taanga a di biibi kumafa i bi seti ën tee go dou, nöö hën da u ku i tuu o ta njan di suti u di libi di ˻Jesosi˼ Keesitu abi u da u. 15 Wë nöö un boo haika di soni di di Buku taki dë wan pasi möön. A taa: Tide te un ko jei di töngö u Masa, wan musu mbei taangajesi dëën e, kumafa dee sëmbë u fesiten bi mbei taangajesi dëën. 16 Wë nöö ambë seei bi da dee sëmbë bi jei fa Gadu taki ma nöö de taanpu tuwë gogo taa de an dë nëën? Na dee sëmbë dee Mosesi bi tja kumutu a Egepiti köndë nö? 17 Nöö ambë da dee sëmbë Gadu hati bi boonu ku de föteni jaa longi? Wë na dee sëmbë dee bi du hogi te de kai dëdë fika a di sabana dendu ala nö? 18 Nöö ambë da dee sëmbë dee a bi soi da taa de an o dou a di kamian fëën ka de sa feni böö möönsö? Na dee sëmbë dee an bi kë piki ën buka nö? De wë e, dee sëmbë. 19 Wë nöö hën wë u ko si taa de an feni di böö di Gadu bi kë da de möönsö, fu di de an bi kë biibi ën hedi.

Hebelejën 4

1 Dee sëmbë o, wan jei fa Gadu bi paamusi dee sëmbë fëën dë taa a abi wan böö u da de nö? Wë nöö di paamusi dë, a dë eti o. An tooka möönsö. Nöö fëën hedi u musu ta köni fu na wan fuunu musu fika a baka te ja feni di böö dë. 2 Wë biga de bi konda Gadu buka da u aki leti kumafa de bi kondëën da dee sëmbë u di ten ala, ma töku an bi heepi de e, fu di de bi jei ma de an bi kë biibi. 3 Ma fu di u ko ta biibi ën aki, nöö u, u ta feni di böö dë. Fa dee oto sëmbë dë bi sai dë, nöö a kai da de leti kumafa Gadu bi taki di a taa: Hati u mi boonu ku de teee, nöö hën mi soi taa de an o feni di böö di mi abi u da de möönsö. Ma fa Gadu soi da dee lö sëmbë dë seei, ma di böö u Gadu hën a bi sai dë kaa. Biga sensi a fesiten di a mbei goonliba, nöö hii dee wooko fëën tuu a bi seeka buta dë kaa, ˻te dou ku di böö fëën di a abi u da sëmbë˼. 4 Nöö Gadu seepi feni di böö dë kaa. Wë biga a wan pisi u di Buku de bi sikifi fa Gadu mbei goonliba a de sëbën daka dendu. Hën de taki wan soni taa: A di daka di fu mbei sëbën, nöö nëën Gadu böö u hii dee wooko dee a bi wooko. 5 Nöö a baka u di dë ufö Gadu taki di soni u dee sëmbë dë taa: De an o feni di böö di mi abi u da de möönsö. 6 Wë ma tökuseei di böö u Gadu a sai dë eti o, dee sëmbë, nöö sëmbë dë di o sa feni ën nöömö. Dee otowan dee u bi taki dë, nöö de an feni ën möönsö fu di de bi jei di buka ma de an kë piki ën. 7 Nöö hën Gadu toona buta wan oto ten möön fuu sa toona piki ën buka be u feni di böö fëën, nöö hën da “tide”. Biga a baka sömëni jaa fu di dee sëmbë bi mbei taangajesi dëën, nöö hën a buta Dafiti faa fan di soni dë taa: Tide te un ko jei di töngö u Masa, nöö wan musu mbei taangajesi dëën. 8 Wë nöö u sabi taa baka u di Mosesi ku dee lö sëmbë naandë dëdë, hën Josua ko nëën kamian. Nöö hën tja dee Isaëli sëmbë go dou a Kaana naandë. Biga hën bi da di köndë di Gadu da de u de böö u hii di waka de bi ta waka a di sabana dendu. Ma nöö nëën bi da di tuutuu böö u Gadu di a bi mëni u da dee sëmbë fëën eti e. Biga ee hën bi da di böö fëën kaa, nöö an bi o taki taa woo sa feni ën möön a wan oto ten. 9 Ma fa i si u dë aki, nöö wan böö fika eti da u dee sëmbë u Gadu. 10 Nöö leti kumafa i si Gadu bi böö a di saba daka dë, nöö söseei di sëmbë di o feni di böö aki o böö tu. Nöö un boo biinga taanga e, dee sëmbë, boo feni di böö u Gadu. Biga na wan kodo fuu seei musu lasi ën fu di a dë taa piki wa kë piki ën mbei, kumafa dee sëmbë ala bi lasi ën. Un boo piki di fan u Gadu e, be u feni di böö fëën nöömö di a abi u da u. 12 Wë biga dee Wöutu u Gadu a ta fan, nöö kaakiti ku libi dë a de e. De dë leti kuma wan ufangi di dë saapusaapu selenselen a de tu së tuu, ta koti dee mindimindi u kamian te dou a di bonu dendu. Nöö sö di fan u Gadu dë e. Biga te i jei ën, nöö a ta koti nango tee dou a i hatiböö kisi i akaa. A ta buta i i ta kuutu dee fasi fii ku dee soni dee dë a i hati, luku ee de bunu ee de an bunu. 13 Nöö u sabi taa na wan kodo u dee soni Masa Gaangadu mbei dë tjubitjubi dëën e, ˻te dou ku libisëmbë hati seei˼. Hii soni tuu dë jabijabi hooo sö nëën wojo a ta si. Nöö sö wan Sëmbë wë u musu piki e, dee sëmbë, a di fa u ta libi a goonliba aki. 14 ˻Wë ma nöö un boo toona mëni di soni di u bi taki, dee sëmbë.˼ U abi wan Gaan Mindima a u ku Gadu mindi ta heepi u e. Hën da Jesosi di Mii u Masa Gaangadu, nöö hën bi pasa langalanga go dou tee a Gaangadu Köndë a liba ala. Nöö fa u ko ta biibi dee soni fëën aki, nöö be un hoi go dou e. 15 Wë biga di Gaan Mindima di u abi aki, an dë taa an ta fii ku u tee wan soni taanga da u poi fuu musu du. A ta fii ku u o. Biga dee soni dee ta pooba u puu u a di pasi u Gadu aki, nöö hii de tuu bi pooba u puu ën tu di ten a bi dë libisëmbë a goonliba aki. Ma hën an bi du hogi wan daka möönsö. 16 Nöö hën mbei an dë fuu panta, dee sëmbë. Ma un boo go nëën waiwai go begi ën ka a dë nëën könubangi dë ta tii u ku ën bunuhati. Nöö a o abi tjali fuu, nöö a o ta heepi u a soni ku ën bunuhati te u dë a wan fuka.

Hebelejën 5

1 ˻Wë nöö dee sëmbë, un sabi fa dee Isaëli sëmbë dee an nama ku Masa Jesosi eti ta du.˼ De ta abi wan sëmbë di dë di Gaan Mindima u de ku Gadu, nöö di sëmbë dë a dë wan libisëmbë kuma deseei di de tei a de dendu buta a di wooko. Nöö fa a sai a di wooko naandë, nöö a ta tja peesenti go da Gadu. So juu a ta kii mbeti ta tjuma da Gadu tu kumafa di wëti taki, u paka paima da sëmbë fu dee hogi de bi du. 2 Wë nöö sö wan mindima musu ta fii ku dee sëmbë dee a ta heepi dë e. Wë biga fa de ta misi di wëti u Gadu fu di de an bi fusutëën bunu ta kumutu a pasi dë, nöö söseei a sa miti ën tu. 3 Hën mbei leti kumafa i si a ta kii dee mbeti da dee oto sëmbë ta tjuma ta paka paima da de dë, nöö söseei a musu ta kii dëën seepi tu. 4 Nöö sö wan sëmbë an sa tei sö wan hei wooko buta nëën seei liba e, ee na Gadu hën kai ën nëën, kumafa a bi kai di fosu mindima de kai Alon. 5 Wë nöö söseei ˻Masa Jesosi˼ Keesitu tu e, dee sëmbë. Fa a ko dë di Gaan Mindima fuu aki, nëën seei hei ën seei sö e, ma Masa Gaangadu hën butëën a di lö wooko dë. Biga wë un sabi di soni di Gadu bi taki dëën ala kaa taa: Tide mi tja i ko buta a lanti fesi e, be de sabi taa ju da mi mii, nöö mi da i tata. 6 Nöö a taki a wan oto kamian u di Buku taa: Ju da wan mindima kuma Melikiseideki. Nöö di mindima di i dë aki, ja o kumutu nëën möönsö. Joo dë nëën fu teego. Sö Gadu taki e. 7 Nöö di Masa Jesosi bi dë a goonliba aki ˻nöö a bi tja fuka e. Nöö nëën a lei u fii ku sëmbë.˼ Biga a go a Gadu ku gaan begi, ku bai këë, ku wata a wojo seei, fu di a sabi taa Gadu nöö sa puu ën fu an musu dëdë di lö dëdë di a o dëdë naandë. Nöö Gadu jei di begi fëën tu, dee sëmbë. ˻An puu ën fu an musu dëdë, ma a dëën taanga faa tjëën,˼ fu di a sakëën seei nëën basu ku lesipeki. 8 Nöö sö u si taa hii fa hën Tata bi dëën taki fëën seei seei, ma a dee fuka dendu a lei u piki hën Tata buka a soni. 9 A di lö fasi dë wë a ko di möön gbelingbelin sëmbë u heepi u. Nöö fa u dë aki, hiniwan sëmbë di ta piki ën buka sa ko nëën awaa faa feni heepi nëën u teego. 10 Biga Gadu butëën Gaan Mindima fuu ku ën awaa. Nöö ˻an dë mindima a di fa dee Isaëli mindima ta dë, ma˼ a dë mindima a di fasi u Melikiseideki. 11 Wë nöö fa u ta kai Melikiseideki në aki, dee sëmbë, hia soni dë nëën fuu sa taki e, ma a o taanga da unu fuun fusutan. Wë biga un malëngë u lei soni tumisi. 12 Wë biga fu di juu ten di un ko a biibi, a bi longi tjika fu sonte un tuu bi sa bia ko leima ta lei otowan. Ma awaa seei un sai naandë eti fu sëmbë musu toona ta lei unu hii dee goonsei pisi u di woto u Masa möön, dee un bi musu sabi gaanduwe kaa. Fa un sai dë, un dë leti kuma wan piki mii di ta bebe bobi eti. Wan sa njan bumbuu njanjan eti. 13 Biga di sëmbë di ta bebe bobi, nöö hën da miii e. An ta fusutan di Buka u Gadu tjika faa sabi andi da leti libi ku andi da wogi libi a Gadu wojo. Biga piki mii nöö a dë eti. 14 Ma di gbelingbelin njanjan, nöö a dë u dee gaangaan sëmbë, dee bi ta guwenti u piki di Buka tee de ko ta sabi andi da hogi ku andi da bunu.

Hebelejën 6

1 Wë dee sëmbë o, wan boo fika ku dee fosu pisi u di lei u ˻Jesosi˼ Keesitu ta taki nango ta ko nöömö e, ma un boo go a dee möön fundu pisi awaa. Wan boo fika kuma miii, ma un boo ta lei nango te u ko gaangaan sëmbë a di biibi. Biga u bi sabi gaanduwe kaa taa u bi musu bia disa dee lö guwenti dee an heepi u fuu feni di libi u teego. U bi sabi kaa taa u musu ta biibi Gadu ta a' futoou nëën. 2 U bi sabi andi ku andi dee dopu kë taki. U bi sabi faandi mbei de ta buta maun a sëmbë mindihedi ta begi. U bi sabi taa te u dëdë, nöö woo weki baka. U bi sabi taa Masa Gaangadu hën o kuutu hii soni buta fa de musu dë u teego. 3 Dee lö soni dë tuu u bi lei sabi gaanduwe kaa, nöö ee Gadu da u pasi nöö un boo go a dee otowan awaa e. 4 Wë biga ee wan sëmbë wojo fii bi limbo wan pasi kaa, i bi fusutan soni u Gadu nöö hën i sai dë bia baka disëën, nöö unfa dee lei dë o du heepi i möön? Biga i bi tesi di bunu di Gadu da u luku fa a suti kaa. I ku dee otowan fii bi njan di bunu u di Akaa u Gadu makandi. 5 I bi fii di wöutu u Masa Gaangadu fa a suti tjika. I bi sabi soni u dee kaakiti dee ta dë a di libi di o ko a baka. 6 Sö wan sëmbë ee i bia kumutu disa dee soni dë, nöö unfa de sa du toona heepi i möön fii bia libi baka toona ko a Gadu möön? De an sa heepi i e baa. Wë biga a dë leti kuma i seei toona ta tei di Mii u Gadu tja go peka a di lakpa pau möön, buta naandë da hii lanti ta hoi a sipootu ta kosi. 7 Biga ee wan goon dë, nöö hën tjuba ta kai nëën hiniwanten faa sa feni wata kumafa a dë fanöudu, nöö njanjan o ko bunu nëën da dee sëmbë dee bi wooko ën. Sö wan goon, Gadu wë i si dë ku ën e. 8 Ma ee wan goon dë, nöö sösö baakamaka ku gaanwomihati nöö ta göö nëën, nöö di lö goon dë an abi na wan wojo heepi. A hogi poi. A fika u de suti faja nëën tjuma puu dë. Nöö sö di sëmbë u taki dë, sö a dë. Nöö ee an mëni ën seei nöö di siba u Gadu o kisi ën e. A o kaba a sösö. 9 Ma un dee lobi sëmbë fuu dë, hii fa u ta bai unu aki seei, ma na sö u sabi taa un dë e. Wë biga u ta abi mëni a unu liba sabi taa un ta libi wan möön bunu libi da Gadu, kumafa a fiti dee sëmbë dee feni di heepi u Gadu. 10 Nöö fa Gadu sai dë, an ta kuutu könku e, ma a ta kuutu leti a pasi. Nöö an o fëëkëtë dee bunu libi fuunu dee un ta libi naandë. A ta si fa un ta lobi ën ta heepi dee oto sëmbë fëën. Sö un ta libi nöömö. 11 Nöö sö wë u kë tu e, dee sëmbë, fu hibiwan fuunu musu ta libi sö nango nöömö te dou. Biga te un ta libi sö kaa, nöö woon sabi gbelin taa woon kisi dee bunu u Gadu nöömö dee a abi u da u a bakaten. 12 Fëën mbei wa kë fuun ko malëngëma e, dee sëmbë. Ma be un ta djeesi dee otowan nöömö, dee bi tai hati ta biibi tefa de feni dee soni dee Gadu bi paamusi de. 13 Wë nöö dee sëmbë, un boo toona mëni di soni Gadu bi paamusi di gaan sëmbë fuu de kai Abahamu. A taa: Mi taki da i gbelin taa mi o dë ku i ta heepi i, nöö mi o mbei di böngö fii ko hia seei. Sö Gadu bi taki da Abahamu. Wë nöö di ten a paamusi ën di soni dë, nöö ku soi a paamusi ën e. Nöö an dë taa a kai oto sëmbë në soi. Nönö. Ma hënseei në wë a kai soi taa a o du sö nöömö. Wë biga oto në an dë di hebi möön di fëën, faa tei soi nëën liba. 15 Nöö fa Gadu fan dë, hën Abahamu dë ta hoi pasensi ta luku di soni nöömö di Gadu bi paamusi ën dë, teefa a ko feni ën. 16 Wë biga sö a dë e, dee sëmbë. Te wan libisëmbë o soi, nöö a ta kai wan në di hebi möön di në fëën seei nöö a soi, fu di fan fëën musu a' gaan kaakiti. Nöö sëmbë an o sa feni soni u taki nëën liba möönsö, biga fa a taki dë, a tan sö. 17 Nöö fëën mbei di Masa Gaangadu paamusi dee sëmbë fëën taa a o da de di bunu fëën, nöö a taki ën ku soi. Biga a kë u de sabi taa di soni a paamusi dë an o kaba a mundu möönsö, a o pasa sö nöömö. 18 Nöö a ko dë tu soni u Gadu di an sa puu möönsö, di paamusi fëën ku di soi fëën. Nöö hën mbei hati fuu sa kötö gaanfa awaa e, dee sëmbë. Biga fa u kule go a Gadu fuu tei dee bunu a abi u da u, nöö u sabi taa an sa ganjan u. A o da u de nöömö. 19 Nöö di sabi u ta sabi taa Gadu o da u dee soni a paamusi u dë, hën ta hoi hati fuu leti kuma wan hanka de tuwë fu hoi wan sipi faa tan pii a wan kamian. Nöö leti kumafa wan sipi hanka musu abi wan kamian ka a sa peka gingin, söseei di biibi fuu dë gingin a Masa Jesosi. Biga hën waka a u fesi kaa. A pasa di gaan koosu di bi tapa sëmbë fu de an sa dou a Gadu, hën a waka tololoo go dë leti ka Gadu dë ala, faa sai dë ta heepi u. Hën wë i si ko dë di Gaan Mindima fuu ku Gadu fu nöömö e, nöö a dë kuma Melikiseideki.

Hebelejën 7

1 ˻Wë nöö, dee sëmbë, fa u ta taki aki taa Masa Jesosi hën ko dë wan mindima kuma Melikiseideki, nöö andi di dë kë taki?˼ Wë Melikiseideki bi dë wan hebi sëmbë u fosuten. Hën bi dë könu ta tii di köndë de kai Salem. Nöö a bi dë wan mindima tu e, ta fan ku di möön hei Gadu u mundu da libisëmbë. Nöö di juu ten Abahamu bi go feti ku dee könu u oto köndë wini de tefa a toona ta ko, nöö hën di Melikiseideki aki go miti ku ën a pasi. Nöö hën a begi da Abahamu te a kaba kai di bunu u Gadu faa ko nëën liba. 2 Nöö hën Abahamu paati dee gudu dee a wini a di feti a teni hipi, hën a da Melikiseideki wan hipi fu di a bi dë Mindima u libisëmbë ku Gadu. ˻Nöö sö i si Melikiseideki ku Masa Jesosi djei, biga de tuu abi di wan wooko.˼ Nöö fa di në u Melikiseideki sai dë, un sabi andi a kë taki nö, dee sëmbë? A kë taki “Könu fu Leti Libi”. Nöö fa a bi dë könu u di köndë de kai Salem dë, nöö hën da a dë “Könu fu Kötöhati” tu, biga “Salem” hën da “kötöhati” a di töngö. ˻Nöö söseei Masa Jesosi dë di Könu u Letilibi tu, ku di Könu fu Kötöhati, biga nëën dee soni dë ta kumutu.˼ 3 Nöö fa Melikiseideki sai dë, nöö wa jei tata fëën, wa jei mama fëën. Nöö de an sikifi fëën tu ambë da gaan sëmbë fëën, ambë da bakamii fëën di a abi. De an sikifi disa da u taa a sö wan daka de pali ën ku sö wan ten a dëdë. Di mindima wooko fëën di a bi dë, hën nöö fika dëën u nöömö, leti kuma di Mii u Masa Gaangadu. 4 Nöö luku fa di sëmbë naandë hei tjika. Biga hii fa Abahamu bi dë di möön hei gaan sëmbë fuu, ma tökuseei a da Melikiseideki hafu u dee gudu a bi wini a di feti. Sö Melikiseideki bi hei tjika e. 5 Wë nöö sö a dë a dee Isaëli wëti taa te i abi teni soni nöö di mindima o tei wan a i da Masa Gaangadu. Ma nöö di mindima u Isaëli, a musu dë fu di lö u Leifi, biga di lö dë nöö Gadu hei te a da de di wooko dë. Aluwasi fa hii Isaëli sëmbë seei dë Abahamu böngö, ma töku sëmbë u di lö u Leifi nöö ta tei soni a dee otowan. 6 Ma di Melikiseideki aki, hën an bi dë böngö u Leifi möönsö e, ma tökuseei a bi tei soni a Abahamu hën a kai di bunu u Gadu ko nëën liba. Wë nöö sö u ko si taa hii fa Abahamu bi kisi dee gaan paamusi a Gadu, ma Melikiseideki bi möön hei möön hën. 7 Wë biga di möön hei sëmbë hën ta kai di bunu u Gadu ko buta a di otowan liba, na sö nö? 8 Wë nöö dee sëmbë, a di soni u taki aki u ko si taa de dë tu pei mindima ta tei soni a otowan: dee mindima dee dë a di lö u Leifi, ku dee dë kuma Melikiseideki. Nöö de tooka e. Biga dee u Leifi, de ta dëdë, ma di aki sö wa jei dëdë fëën möönsö. Libi nöö fika dëën u nöömö, ˻kuma Masa Jesosi˼. 9 Wë nöö u sa taki wan oto soni möön tu kumafa Melikiseideki hebi tjika. Biga fa hën ku Abahamu bi miti, a bi dëën dee soni dë, nöö fuu taki nöö Leifi seei wë bi dëën tu e, hii fa a bakaten hën ko ta pii soni a dee otowan. Biga di ten dë de an bi pai ën eti, ma a bi dë a di böngö u Abahamu ta ko eti. 11 Wë nöö di soni u Abahamu di u ta taki aki, nöö a baka fëën ufö Gadu ko buta di wëti taa dee sëmbë ta du di mindima wooko u Isaëli nöö de musu dë u di lö u Leifi. Nöö faandi mbei a di ten fuu aki wan oto pei mindima musu toona ko dë möön, kuma Melikiseideki baka? Andi mbei de an sa fika kuma de Alon go dou, dee dë u di lö u Leifi? Wë biga dee sootu pei mindima naandë, dee u Leifi, de an sa heepi u te u ko bumbuu sëmbë a Gadu wojo möönsö e, hën mbei di mindima musu toona tooka baka. 12 Wë nöö ee di mindima tooka, nöö dee wëti dee nama ku ën seei musu tooka tu. 13 Wë nöö sö de tooka tuu e, dee sëmbë. Biga di Mindima fuu di ko a bakaten aki, hën an bi dë a di lö u Leifi möönsö kumafa di wëti bi buta. Ma hën bi dë u wan hii oto lö, nöö na wan sëmbë fu di lö dë bi ko dë mindima wan daka ta tjuma soni da Masa Gaangadu. 14 Biga wë hii u tuu sabi taa di Masa fuu an bi dë di böngö u Leifi e, ma a bi dë di böngö u Juda. Nöö fa Gadu bi da Mosesi dee wëti dë, nöö na Juda bi kisi di mindima wooko e, ma Leifi hën bi kisi ën kumafa u bi taki dë kaa. Ma töku awa wan sëmbë u Juda ko abi di wooko dë. 15 Nöö da sö u ko si gbelingbelin taa di wëti ko tooka e, dee sëmbë. Wan oto pei mindima ko awaa nöö hën an dë kuma dee otowan. Disi toona ko dë kuma Melikiseideki baka. 16 Nöö an kisi di wooko fu di a dë a di mindima lö, ma a kisi ën fu di di libi fëën abi sö wan kaakiti tee dëdë an sa kii ën möönsö. 17 Fëën mbei Gadu bi taki fëën a di Buku taa: I dë wan mindima kuma Melikiseideki, nöö di mindima wooko fii dë, an o kaba möönsö. 18 Nöö da awa u ko si taa dee lö wëti dë ku hii di awoo fasi fa libisëmbë bi musu ta dini Gadu, de tuu kaba awaa e. Nöö di soni mbei de kaba, fu di de an bi abi kaakiti u sa heepi u. 19 Fa di lö fasi u dini Gadu dë bi sai dë, an bi sa mbei na wan sëmbë ko bumbuu a Gadu wojo möönsö e, dee sëmbë. Ma fa Gadu ko tookëën a baka aki, hën u ko abi wan möön bunu soni fuu biibi. Biga u sabi awaa taa u sa nango dou te a Gadu nöömö awaa. 20 ˻Wë nöö, dee sëmbë, fa Jesosi ko dë u mindima aki, a tooka ku dee oto mindima a wan oto futu möön e.˼ Biga dee otowan, na ku soi de bi ta buta de e, ma di i si aki hën ko dë mindima ku wan soi fu Gadu. Biga de bi taki fëën a di Buku taa: Masa bi soi wan soi taa di mindima wooko fii dë an o kaba möönsö. Nöö fa a taki ën dë, nöö an o tooka pakisei möönsö. Sö di Buku taki e. 22 Nöö hën mbei u ko si taa di buka di Gadu mbei ku libisëmbë a bakaten aki, a dë möön hebi möön di a bi mbei a fesi. Biga di mindima u di buka aki, hën Gadu buta ku soi faa dë nöömö. Hën da Masa Jesosi seepi. 23 Fa dee oto mindima bi dë, nöö de bi dë te a hia e, fu di dëdë an bi ta da na wan u de pasi fu de tan a di wooko fu nöömö. Fëën mbei wë de bi ta tooka. 24 Ma di aki sö, Jesosi, hën a o libi u nöömö. Hën mbei di mindima wooko fëën o dë fu nöömö tu. 25 Fëën mbei tu, ee wan sëmbë i kë go dou a Gadu, nöö Masa Jesosi fii begi e. Biga hën sa heepi u te dou fu di a ta libi nöömö faa ta fan ku Gadu da u. 26 Wë nöö sö wan mindima u bi musu abi e, dee sëmbë, di dë apaiti gbelingbelin da Gadu söndö föutu. Fa a sai dë, na wan daka seei a bi du hogi kuma dee otowan e. Hën wë Gadu tja go buta te a di möön hei kamian u mundu ala. 27 Nöö fa a dë a di mindima wooko dë, nöö an dë faa musu ta du kumafa dee oto mindima ta du e. De, de ta kii mbeti da Gadu hiniwan daka baka na baka ta paka u dee hogi di deseei ta du te de kaba, ufö de musu kii da dee oto sëmbë tu. Ma disi, wan kodo pasi tö a bi hopo hënseei da Gadu paka paima da libisëmbë fu nöömö. 28 Fa u dë aki, Isaëli wëti dë sö taa wan Gaan Mindima musu dë ta fan ku Gadu da de. Nöö te de o buta di mindima dë, nöö wan libisëmbë de ta tei buta. Nöö fu di a dë wan libisëmbë, nöö an ta abi kaakiti tjika möönsö faa libi söndö föutu a Gadu wojo e. Ma di Gaan Mindima di Gadu buta ku soi a baka aki, hën da di Mii fëën seei. Nöö fu di a libi söndö föutu a goonliba aki, hën mbei a ko dë di kaba bumbuu Mindima fuu ku Gadu u nöömö.

Hebelejën 8

1 Wë nöö dee sëmbë, di mama u di soni di u ta fan aki dë sö taa u ko abi sö wan Gaan Mindima tuu, a u ku Gadu mindi. Hën da Masa Jesosi. Nöö di bangi fëën ka a go sindo dë, a dë leti a di kaba hebima kamian a letimaun së u Masa Gaangadu ka a dë nëën könubangi a liba ala. 2 Nöö fa Masa Jesosi dë di Mindima fuu dë, a ta wooko a di leti Wosu fu Gadu e, di gbelingbelin wan, nöö di wosu dë an dë kuma di de bi ta begi Gadu a di sabana ala. Biga fa dee gaan sëmbë fuunu bi hopo di wosu u Gadu a di sabana dë, nöö ku deseei maun de bi hopo ën. Ma di Wosu di u ta taki aki, Masa Gaangadu seei hopo disi. 3 Fa dee mindima u Isaëli sai dë, dee sëmbë, hibiwan u de de ta buta u de musu ta tja soni go da Gadu. So juu de ta tja peesenti go dëën. So juu de ta tja mbeti fu de kii tjuma u paka paima. Nöö sö nöö a dë a di Mindima fuu a liba ala, a Masa Jesosi, tu. Fa a sai dë, sö hënseei musu abi soni fu tja go da Gadu tu. 4 Ma nöö Masa Jesosi, ee a bi dë a goonliba aki, de an bi o dëën pasi faa dë wan mindima e. Biga dee u goonliba aki, de ta tja soni ta tjuma da Gadu kumafa dee Isaëli wëti buta. Ma di mindima wooko u Masa Jesosi, hën an nama a dee Isaëli wëti möönsö. 5 Nöö fa dee mindima u Isaëli ta wooko a di Wosu u Gadu a goonliba aki, nëën da di tuutuu Wosu u Gadu eti e. Ma a dë kuma wan peentje u lei fa soni dë a Gadu ala. Fëën mbei wë Gadu bi bai Mosesi taanga di juu ten di a o mbei di fosu Wosu u Gadu a di sabana ala. A taa: Mëni i seei bunu ku di Wosu di joo mbei dë, fii mbei hii soni buta leti kumafa i si mi bi lei i a di kuun liba ala. Di soni mbei a bai ën sö, fu di a kë u hii soni musu djeesi di fa soni dë a Gadu ala. 6 Nöö fa Masa Jesosi ta wooko di mindima wooko fëën a Gadu ala, nöö di wooko di a feni dë a bumbuu gaanfa möön di dee mindima bi ta wooko a di fesiten wosu u Gadu naandë. Wë biga di buka di Gadu mbei ku u a bakaten aki, a dë bumbuu gaanfa möön di a bi mbei ku dee sëmbë u di ten dë. Masa Jesosi seei wë tja di baka buka aki ko da u e, dee sëmbë, nöö a paamusi u möön bumbuu soni möön dee soni di oto buka bi paamusi. 7 Haika e, dee sëmbë. Ee di fosu buka di Gadu bi mbei ku dee gaan sëmbë fuunu a di ten u Mosesi bi a' kaakiti tjika fu sa heepi libisëmbë kumafa a dë fanöudu, nöö Gadu an bi o suku faa toona mbei wan oto buka ku u möön e. 8 Ma hënseei si taa di buka dë an heepi dee sëmbë fu de ko bumbuu tjika. Biga a feni föutu a de di a taa: Un haika e, woo dë te dou wan ten, nöö mi o toona mbei wan njunjun buka möön ku dee lö u Isaëli te kisi dee lö u Juda. 9 Ma di njunjun buka an o dë kuma di mi bi mbei ku dee gaan sëmbë u de. Biga fa i si mi bi tja dee gaan sëmbë u de kumutu a Egepiti köndë ala, nöö mi bi tja de leti kumafa wan tata ta tja hën mii a maun. Sö mi bi tja de tjika. Nöö hën mi mbei wan buka ku de. Ma de an bi hoi di buka di mi mbei ku de dë e. Nöö hën wë mbei miseei bia baka da de tu. Sö Gadu taki. 10 Nöö hën a toona taa: Di buka di mi o toona mbei ku Isaëli sëmbë a bakaten o dë sö taa mi o tja dee wëti u mi go buta a de fusutan. Tee a de hati dendu seei de o ta fii de. Nöö mi o ko dë Gadu u de awaa, nöö de o ko mi sëmbë. 11 Nöö na wan sëmbë seei o dë ta buta ku di otowan fëën möön taa a musu ko sabi mi. Na wan baaa o ta buta ku ën baaa sö tu. Biga hii de tuu o sabi mi kaa, kumutu a dee möön gaan wan te dou a dee piki wan. 12 Nöö fa de o ko sëmbë u mi dë, nöö mi o a' tjali u de, nöö ma o hoi dee hogi du u de a bëë möön. Ma o ta mëni de möön seei. Sö wë Gadu taki e, dee sëmbë. 13 Wë nöö di fa a taki u di njunjun buka aki, nöö nëën u ko si taa aan toobi ku di fosu buka möön. Di ala ko gaandi kaa. Nöö di soni di i si ko gaandi, te wan pisi a o kaba fiaa. De an o dë nëën du möön seei.

Hebelejën 9

1 Wë nöö dee sëmbë, di Gadu mbei di fosu buka ku dee gaan sëmbë fuunu a fesi dë, nöö a bi da de dee wëti fëën, ku unfa de musu ta begi ën ta dini. Nöö söseei a lei de unfa u de mbei di wosu fëën a goonliba aki. 2 ˻Nöö di Wosu u Gadu dë, a mbei ku mbeti kakisa leti kumafa de ta mbei pelawosu sö, ma a abi tu kamba.˼ Nöö a di fosu kamba fëën, nöö naandë di gaan lampu bi ta dë ta tuwë limbo a di wosu, ku di tafa di de ta buta bëëë apaiti da Masa Gaangadu. Nöö di kamba dë, hën de bi ta kai di Hebi Kamian u Gadu. 3 Ma nöö a baka fu di kamba dë, nöö wan oto kamba bi dë tu, nöö a paati ku di fosuwan ku wan gaan degi koosu, hebi wan. Nöö di baka kamba dë, hën de kai di Kaba Hebi Kamian fu Gadu. 4 Nöö hën abi di goutu tafa de ta buta dee sumëë suti soni de ta tjuma da Masa Gaangadu, ku di këdë di de ta kai di Këdë u di Buka. Nöö fa di Këdë u di Buka bi sai naandë, nöö de tapëën ku goutu te lontu dou. Nöö a di Këdë dendu i abi di goutu paniki di de bi buta so u di bëëë di kumutu a Gadu de kai “mana”, ku di kokoti fu Alon di bi nasi folo, ku dee paatapaata sitonu di de bi sikifi dee wëti u di Buka. Dee lö soni dë bi dë a di Këdë dendu. 5 Nöö a di Këdë liba i abi wanlö soni de mbei kuma dee libilibi soni dee ta dë a Gadu Köndë ala ku hanza, nöö de ta lei di waiti u Gadu fa a dë. Nöö dee hanza u de ta tuwë kötö a di Këdë tampa liba ka libisëmbë ta feni paadon a Gadu. Ma nöö dee soni dë tuu, wa sa taki de finifini nöunöu kumafa de bi dë e. 6 Wë nöö di de seeka dee soni buta sö kaa, nöö dee begima nango hiniwan juu a di fosu kamba dë, fu de ta dë a di wooko ta dini Masa Gaangadu kumafa a dë fanöudu. 7 Ma nöö a di u mbei tu kamba dendu, naandë di Gaan Mindima nango hën wanwan tö wan pasi nöö a wan jaa dendu. Nöö fa a nango dë, na söndö buuu e. Biga a musu kii mbeti tei buuu lëmbë di Këdë faa paka da hënseei te a kaba, bifö a musu toona tei lëmbë paka da dee oto sëmbë fu dee soni de bi misi söndö de sabi. Sö di wëti bi dë kaa. 8 Wë nöö ku dee soni naandë di Akaa u Gaangadu bi ta lei limbolimbo taa sö langa di fosu wosu sai dë ku di gaan koosu di paati de tu kamba, nöö hën da di pasi an jabi eti fu sëmbë sa go dou a di Kaba Hebi Kamian ka Gadu dë. 9 Nöö fa u dë aki u ko fusutan wan oto soni tu. Hën da, fa sëmbë bi ta tja dee peesenti ko da Gadu dë ta kii mbeti dëën seei, ma dee soni dë an bi a' kaakiti tjika u seeka di sëmbë di ko begi Gadu a di fasi dë e, te hati fëën an ta latja möön u dee hogi a bi du. Na seei. 10 Biga dee lö soni dë, dee njanjan soni sö, soni u bebe, bamba sömëni pei fasi u wasi, de bi dë döösë soni nöö fu sëmbë ta du kumafa dee wëti taki. Ma töku wan ten bi o ko nöömö di hii dee soni dë tuu o kaba, njunjun wan o ko. 11 Wë nöö fa u dë aki, di ten ko kaa e, dee sëmbë. Biga ˻Jesosi˼ Keesitu hën tja di njunjun fasi ko fu dini Gadu, nöö bumbuu soni seei dë nëën dendu. Nöö Masa Jesosi seei da di Gaan Mindima u disi. Fa Masa Jesosi ko dë Gaan Mindima fuu aki, dee sëmbë, hën an bi denda go a wan wosu di libisëmbë maun mbei e. Ma a go a wan möön bumbuu kamian, hebi wan, di an dë soni u goonliba basu aki. 12 Nöö fa a go naandë, an tja mbeti buuu, kuma dee kaabita sö ku dee kau mii dee dee mindima u goonliba aki ta kii ta tja buuu. Nönö. Fëën seei buuu wë a tja e. Nöö a waka seei langalanga go tee go dou a di Kaba Hebi Kamian ka Gadu dë a liba ala. Naandë sö a go e, di wan kodo pasi dë tö. Nöö di soni di Masa Jesosi du dë, dee sëmbë, an o dë faa du ën a bakafutu möön kumafa dee oto mindima ta du. Wë biga di buuu fëën di kai a goon di wan pasi dë, hën paka di paima fu nöömö fu hii dee hogi du fuu libisëmbë. 13 Wë un sabi fa dee mindima u Isaëli ta du kaa. De ta tei di buuu u kaabita, ku dee womi kau, ku di sindja u dee njönku mujëë kau dee de bi tjuma, nöö de ta lëmbë sëmbë ta puu sundju a de fu de musu sa ko limbo. Ma hii fa de ta du dë seei, ma di buuu dë an ta limbo de hati dendu e. Nönö. Döösë soni nöö de ta du dë. 14 Ma nöö di buuu u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu di a paka da u wë? An bumbuu gaanfa möön di buuu u dee lö soni dë nö? Biga hën ta limbo u hati ta puu dee hogi a u hati dee bi ta paati u ku Gadu, fu wa mëni de möön seei. Hën mbei u sa dini di libilibi Gadu waiwai awaa. ˻Nöö i abi wan oto fasi di di buuu u Masa Jesosi tooka ku di u dee mbeti de ta kii da Gadu dë. Dee mbeti ta paka de buuu söndö de sabi.˼ Ma Masa Jesosi, ku ën seei kë wë a hopo ën seei paka da u. Fa a du dë, di Akaa u Masa Gaangadu di dë u nöömö, hën wë heepi ën faa du sö e. ˻Nöö leti kumafa dee mbeti de ta kii dë musu dë telutelu söndö föutu, nöö sö nöö˼ Masa Jesosi bi dë söndö föutu tu. Biga an du hogi wan daka. 15 Fa Masa Jesosi Keesitu du da u dë, dee sëmbë, hën mbei Gadu sa toona mbei wan hii njunjun buka ku u libisëmbë. Biga Masa Jesosi dëdë paka puu u fu wan musu kisi sitaafu u hii dee hogi u bi du di ten u bi dë a di fosu buka basu. Nöö awaa u dee sëmbë dee a kai fu ko nama ku ën a di njunjun buka aki, u sa feni hii dee bunu tuu awaa dee a bi paamusi faa da u. Nöö dee bunu naandë, de an o kaba a mundu möönsö. 16 Wë nöö dee sëmbë, dee Buka u Gadu u ta taki aki, de dë leti kuma te wan sëmbë o mbei buka ku i taa te a dëdë nöö joo feni dee gudu fëën. Ma di sëmbë dë, de musu sabi bunu taa a dëdë tuu ufö joo feni dee gudu fëën e. Biga ee an dëdë, nöö di buka di a mbei dë aan kaakiti eti. 18 Nöö söseei di buka bi dë tu, di Gadu bi mbei ku dee gaan sëmbë fuunu a fesi. An bi sa abi kaakiti ee na wan soni bi dëdë tuwë buuu a goon. 19 Biga di Mosesi konda hii di buka pisipisi da dee sëmbë te a kaba kumafa dee wëti taki, nöö hën de tei kau mii buuu ku kaabita buuu hën de mökisi ku wata. Nöö hën de tei di uwii de kai “hisopu”, ku sikafu puuma di de bi bë, nöö hën de ta nama a di buuu ta lëmbë di buku di de bi sikifi di buka, ku hii dee sëmbë dee bi sai dë tuu te de kaba. 20 Nöö hën Mosesi fan ku de taa: Di buuu aki sö, nöö hën sitampu di buka di Gadu mbei ku unu aki e, fuun musu hoi ën. 21 Nöö söseei de lëmbë di Wosu u Gadu tu. Hii dee soni dee dë a di wosu dendu dee de ta wooko ku de apaiti, de tuu de lëmbë ku di buuu e. Ee nasö, de an bi o dë limbolimbo a Gadu wojo möönsö. 22 Nöö a fika piki möön, nöö hii soni tuu musu limbo ku buuu. Biga sö di wëti taki kaa. Wë biga ee buuu an kai a goon, nöö Gadu an bi o sa puu sëmbë a bëë u di hogi de du, fu de an kisi sitaafu. 23 Wë nöö a bi dë fanöudu fu de ta kii dee mbeti dë e, dee sëmbë, ta tei di buuu ta seeka soni faa musu ko dë limbolimbo. Ma nöö hii fa de ta du dë seei, ma a dë kuma wan peentje nöö fii fusutan fa dee soni u Masa Gadu Köndë dë. Ma a Gadu Köndë ala wan möön bumbuu soni, hebi wan, bi musu dëdë paka fu de tei buuu fëën lëmbë soni. Ee nasö soni an sa seeka limbo tjika faa sa dë ka Gadu dë. 24 Nöö di wosu ka de nango ta begi Gadu a goonliba aki, nöö hën seei dë wan peentje fuu lei soni nëën tu. Biga hën ta lei u taa a sö wan gaan hebi kamian Gadu ta dë a liba ala. Nöö na a di wosu di libisëmbë maun mbei aki Masa Jesosi Keesitu go e, dee sëmbë. Nönö. Ma a go te a liba ala ka Masa Gaangadu seei ta dë. Nöö fa a go dë, fu u libisëmbë hedi wë e. 25 ˻Nöö Masa Jesosi ku dee Gaan Mindima u goonliba aki, de tooka a sömëni soni.˼ Biga dee disi, na de seei buuu de ta tja go paka e, ma hën a paka ku fëën seei buuu. Hën tu, an dë fanöudu fu Masa Jesosi musu nango ta ko hiniwan jaa, kumafa dee disi nango a di Kaba Hebi Kamian u Gadu ta ko. Nönö. 26 Biga ee sö, nöö fu sensi di ten di Masa Gaangadu mbei goonliba, nöö a bi o ta tja pena ta dëdë sömëni pasi kaa, tee kisi fa u dë aki. Ma nöö an dë sö e. Wë biga a di mama u hii ten, nëën a ko di wan kodo pasi tö, hën a hopo ën seei da Gadu kuma wan paima, paka puu hogi du a u liba. 27 Dee sëmbë o, Masa Gadu buta taa hibiwan libisëmbë musu dëdë wan kodo pasi tö, nöö a baka fëën a o kai i a kuutu. 28 Nöö söseei wë ˻Jesosi˼ Keesitu dëdë wan kodo pasi tö. Nöö fa a dëdë dë, naandë Gadu kuutu ën da sitaafu, fu sömëni sëmbë sa kumutu a di sitaafu de bi o kisi u dee hogi du u de. Nöö hën wë a toona go ka a bi kumutu, ma a o toona ko di u tu pasi e. ˻Ma nöö fa a o ko dë, na fa a dëdë paka da sëmbë u hogi du möön e, dee sëmbë. Nönö.˼ Ma a o ko faa puu u dee sëmbë dee ta luku ën tja go ka hogilibi an dë möön.

Hebelejën 10

1 Wë nöö dee sëmbë, ˻leti kumafa u taki dë,˼ dee soni dee dë a dee wëti u Isaëli bi dë soni u luku ku wojo nöö, fu sëmbë sa sabi fa dee möön bunu soni dee bi o ko a bakaten aki o dë. Ma de an bi dë dee tuutuu wan u dee soni eti e. Fëën mbei dee mbeti de ta tja ko ta kii hiniwan jaa baka na baka nöömö naandë, de an sa heepi dee sëmbë dee ta ko ta begi Gadu a di fasi dë möönsö u de sa ko dë gbelingbelin sëmbë söndö föutu a Gadu wojo. 2 Biga ee de bi sa heepi, nöö dee sëmbë bi o ko dë limbolimbo a Gadu wojo di wan pasi. An bi o dë fu de musu ta tja mbeti nango ta kii baka na baka nöömö. Hën tu, ee dee soni bi a' kaakiti tjika, nöö hati u dee sëmbë an bi o ta latja sö te de misi a wan soni, biga a bi paka kaa. 3 Ma an bi dë sö e. Fa dee sëmbë ta paka hiniwan jaa baka na baka dë seei, ma an ta puu dee hogi du u de a de liba möönsö. Ma a ta toona ta da de mëni nöömö fu dee awoo hogi dee de bi du. An ta kaba a de hati möönsö. 4 Wë biga di buuu u dee lö soni dë, dee womi kau, de kaabita sö, an tjika u sa puu hogi a sëmbë liba e, kwetikweti. 5 Nöö fëën mbei a di ten di Masa Jesosi ta ko a goonliba, hën a fan ku Gadu taa: Dee soni dee de ta tja ko kii ta paka i dë, na de wë i bi kë e. Ma i seeka wan libisëmbë sinkii da mi, ˻fu mi sa go du di soni di i kë awaa.˼ 6 Biga dee soni de ta kii ta tjuma ta da i tangi, ku dee de ta tjuma ta paka paima u hogi du, ja a' piizii ku de seei. 7 Nöö hën mbei mi taa: “Wë luku, mi ko e, Gadu, fu mi ko du di soni di i kë awaa. Sö de bi sikifi u mi buta a di buku kaa.” Sö Masa Jesosi taki e. 8 Wë ja jei fa a taki dë nö? Hii fa di Isaëli wëti buta da de taa de musu ta tja dee soni dë ko da Gadu seei, ma töku Masa Jesosi taa: “Dee mbeti dee de ta tja ko ta kii ta da i dë, ku dee peesenti dee de ta da i, ku dee de ta tjuma ta paka paima u hogi du, na de i bi kë. Ja a' piizii ku de.” 9 Nöö hën a toona taki taa: “Wë luku, mi ko fu mi ko du di soni di i kë awaa.” Wë nöö sö i si taa Jesosi Keesitu puu dee awoo soni dee bi dë, buta di Gadu kë. 10 Nöö hën a ko e, hën a dëdë paka dee hogi du fuu da u ku ën seei sinkii di wan pasi dë fu nöömö. Hën wë da di soni Gadu bi kë e, dee sëmbë. Nöö hën mbei u sa ko dë gbelingbelin a Gadu wojo söndö föutu awaa. 11 Dee sëmbë o, fa dee mindima u Isaëli dee ta taanpu ta du di wooko u de sai dë, nöö di wan paima nöö wë de ta tja ko hiniwan daka baka na baka naandë e. Ma an ta heepi möönsö u puu hogi du a sëmbë liba. 12 Ma di oto Mindima u ta taki aki, wan kodo pasi tö a tja wan paima go paka, nöö hën tjika fu nöömö fu paka dee hogi du fu hii u libisëmbë tuu. Nöö di a paka te a kaba, nöö hën a go sindo fëën a di kaba hebima kamian a di letimaun së u Gadu. 13 Nöö kumutu a di ten dë, hën a sai dë ta luku fu Gadu musu booko dee felantima fëën saka buta nëën basu, kuma wan piki bangi i ta buta futu. 14 Fa a sai dë, an dë fa a hopo paka oto paima möön e. Biga di wan kodo paima dë, hën tjika kaa faa seeka hii u dee sëmbë dee dë apaiti da Gadu tuu. Fa a paka da u dë, nöö u ko seei gbelingbelin sëmbë a Gadu wojo kaa, nöö sö nöö woo dë fu nöömö. 15 Nöö di soni naandë wë di Akaa u Gadu bi taki a fesi e, di a taa: 16 Sö wan buka mi o mbei ku de a bakaten. Mi o tja dee wëti u mi go buta a de fusutan. Tee a de hati dendu seei de o ta fii de. Nöö hën a toona taki möön, a taa: 17 Dee awoo hogi du u de, kumafa de bi booko dee wëti u mi, ma o mëni dee soni dë möön seei. Sö a taki e. 18 Wë nöö ka Gadu an ta hoi dee hogi du u sëmbë a bëë möön, nöö an o dë u paka paima möön tu e, dee sëmbë. Kaba u di soni di dë. 19 Dee sëmbë u mi o, fa Masa Jesosi tuwë di buuu fëën a goon da u dë, hën wë jabi di pasi da u fuu sa waka fuu seei waiwai go dou leti a di Kaba Apaiti Kamian ka Gadu dë. 20 Biga di gaan koosu di bi tapa di pasi da u, hën an dë möön. Di sinkii u Masa Jesosi di de sitaafu tefa de kii ën dë, hën wë da di gaan koosu di tënë jabi da u fuu sa go dou a Gadu awaa. 21 Nöö fu di di pasi jabi da u sö kaa, u ko abi sö wan bumbuu Gaan Mindima ta tii u dee sëmbë dee dë a di wosudendu u Gadu, nöö an dë fuu panta e, dee sëmbë. 22 Ma un boo nango a Gadu ta begi ën ku limbohati söndö ganjan. Un boo go nëën ku bumbuu biibi seei sabi taa an o jaka u. Wë biga di hati fuu lëmbë ku di buuu fu Masa Jesosi kaa. Fa u dë aki, an ta latja möön u dee hogi u bi du. Nöö di sinkii fuu seei, hënseei wasi ku wan limbolimbo wata, ˻biga u waka a Masa Jesosi baka te u tei dopu˼. 23 Nöö fa u ta piki sëmbë taa woo feni bunu a Gadu a bakaten dë, dee sëmbë, nöö wan boo disa u biibi sö e. Ma un boo hoi gingin nëën. Wë biga di sëmbë di paamusi u di bunu dë, a dë wan sëmbë di u sa abi futoou nëën liba. An o ganjan u möönsö. 24 Nöö di u sabi sö kaa, nöö un boo buta mëni a di fa u sa du heepi u seei fuu libi bunu ta lobi u seei makandi. 25 Wan boo disa u ta miti makandi e, kumafa so sëmbë ta disa. Ma un boo ta ko makandi ta da u seei taanga nöömö. Di soni dë, a dë gaan fanöudu soni da unu e, fa un ko ta si taa di daka ta zuntu di Masa Jesosi o toona ko aki. 26 Nöö mi kë bai unu a wan soni möön e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë i bi ko sabi dee soni u Masa Gaangadu, gbelingbelin wan kaa, nöö hën i ta du hogi ku sabi nango nöömö, nöö paima an fika da i möön e, di sa paka puu i fu ja kisi sitaafu a Gadu. 27 Fa i sai dë, nöö ku panta nöö joo ta dë ta luku di kuutu u Gadu di a o kuutu i, ku di gaan faja di i si o tjuma dee felantima fëën. 28 Wan sabi fa a bi dë a fesi nö, dee sëmbë? Ee wan Isaëli sëmbë i sösö dee wëti dee Gadu da Mosesi taa ja dë nëën, nöö i musu dëdë. Ee tu dii sëmbë si i, hën de konda taa sö wan soni i bi du tuu, nöö sëmbë an bi dë u sa puu i möönsö fu ja dëdë e. 29 Wë nöö unfa i mëni? Ee a dë sö taa di sëmbë di misi dee lö wëti naandë sa kisi sö wan gaan sitaafu, nöö ee wan sëmbë ta makisa di Mii u Masa Gaangadu aki ku basufutu wë? Na wan möön gaan sitaafu a o kisi ö? Biga a ta sösö di buuu di bi sitampu di Buka di Gadu mbei ku u aki, di buuu di bi limbo ën kaa. A ta sösö di Akaa u Gadu di ta libi ku u ku sö wan bunuhati. Nöö sö wan pei sëmbë i musu kisi wan gaan sitaafu. 30 Nöö di sitaafu di i si joo kisi dë, na libisëmbë o da i ën e. Biga u sabi ambë bi taki di soni dë taa: Mi a fika da, fu mi toona paka dee sëmbë dee ta du hogi. Gadu wë taki sö e, dee sëmbë. Nöö a dë sikifisikifi a wan oto kamian u di Buku möön taa: Masa, hën o kuutu dee sëmbë fëën. 31 Nöö a dë wan gaan soni u panta da tuutuu, fii musu ko kai a di libilibi Gadu maun fu hën musu sitaafu i. 32 Dee sëmbë o, fa i si mi ta fan ku unu aki, un musu toona mëni di ten wojo fuunu bi ko limbo njunjun. De bi ta toobi unu seei ta fuka unu, ma tökuseei wan bi hai baka disa möönsö. 33 So juu de bi ta buta unu a lanti fesi ta da sen ta sitaafu. So juu oto sëmbë bi kisi dee lö sitaafu dë, nöö hën un taanpu ku de. 34 Un bi ta kusumi makandi ku dee otowan fuunu dee de bi tuwë a dunguwosu. Di ten di de bi tei dee gudu fuunu, wan bi kai ën gaan soni möönsö, ma un bi dë ku wai seei fu di un sabi taa un abi wan möön bumbuu gudu a Gadu ala di an o kaba a sösö möönsö. 35 Fa un bi dë fuunu ku kötöhati ku wai dë, nöö wan musu bia möönsö e, dee sëmbë. Sö nöö un musu ta dë nöömö, nöö woon feni gaan paima seei a Gadu. 36 Fëën mbei wan musu lasi hati e, ma be un tai hati go dou. Be un ta du kumafa Masa Gadu kë fuun ta du nöömö, nöö woon kisi dee soni dee a bi paamusi unu. 37 Wë biga fa u dë aki an o dë longi möön, nöö di soni de bi sikifi a Gadu Buku o ko pasa taa: Di sëmbë di bi taa a o ko, nöö a o ko tuu e, a di leti ten fëën. An o lati. 38 Nöö di sëmbë di biibi te a ko gbelingbelin a mi wojo, hën o feni libi. Ma ee i ta hai baka disa nöö ma o a' piizii ku i e. Sö Gadu taki e, dee sëmbë. 39 Ma fa u taki ën dë seei, ma wa dë a dee sëmbë dë dendu e, dee ta hai baka fu de go kaba a sösö. Ma u dë a dendu u dee sëmbë ta biibi ën, dee a heepi te u feni libi nëën kaa.

Hebelejën 11

1 Wë dee sëmbë o, di soni de kai biibi, andi dëën? Wë biibi hën da wan soni dë a i hati i ta mëni nöö i sabi gbelingbelin taa joo feni ën nöömö. Söseei tu, a dë wanlö soni ja ta si ma i sabi gbelingbelin taa de dë tuu. Hën wë da biibi e. 2 Nöö di biibi dë dee gaan sëmbë u Isaëli bi abi, hën mbei de bi feni gafa. 3 Nöö u seei tu, fa u ta biibi aki, nöö hën mbei u ko sabi taa dee wöutu u Gadu wë mbei goon ku liba ku hii soni tuu. An dë taa a tei dee soni libisëmbë wojo sa si nöö hën a mbei de e, ma fan nöö a fan, nöö hën dee soni ko. 4 ˻Wë nöö un boo toona mëni fa so u dee fesiten sëmbë u Isaëli bi ta biibi Gadu.˼ Fa Abeli bi sai dë, nöö a biibi Gadu e, hën wë a tja wan paima go tjuma da Gadu di bumbuu möön di fëën baaa Kain. Nöö di fa a biibi dë mbei Gadu tei ën fu wan bumbuu sëmbë te hënseei gafëën taa a tja wanlö bumbuu paima ko dëën. Nöö hii fa Abeli dëdë gaanduwe kaa, ma töku di biibi di a bi ta biibi dë mbei u ta lei soni nëën eti. 5 Nöö söseei Enöku bi ta biibi Gadu, hën mbei Gadu puu ën a goonliba aki söndö dëdë kii ën. De suku ën te de wei, de an si ën möönsö, biga Gadu bi tei ën puu tja go fiaa. Ma nöö de bi ta taki sö fëën kaa bifö di soni dë pasa taa Gadu bi abi piizii ku ën te tjika. 6 Nöö sö e, dee sëmbë. An dë taa Gadu sa a' piizii möönsö ku wan sëmbë di an ta biibi e. Kwetikweti. Biga te wan sëmbë joo ko nëën, nöö i musu biibi taa a dë. Nöö söseei tu i musu biibi taa a ta paka dee sëmbë dee ta suku ën ku wan hati. 7 Nöö Noa bi ta biibi Gadu tu e. Hën mbei Gadu bi wasiköi ën fu dee soni dee o ko ma de an bi dë u si eti. Nöö hën Noa kisi lesipeki u Gadu, hën a mbei di gaan sipi faa tjubi dee sëmbë fëën wosu dendu fu de an dëdë a di wata. Nöö di fa Noa biibi Gadu dë, nöö hën puu gogo u dee otowan a döö taa de, de an bi kë biibi möönsö. Fëën mbei de kaba a sösö. Ma Noa hën a fika ku libi e, nöö hën Gadu kondëën a dendu u dee sëmbë dee a ta tei u bumbuu sëmbë fu di de ta biibi ën hedi. 8 Nöö söseei Abahamu bi ta biibi Gadu tu. Hën mbei di Gadu kai ën faa musu kumutu a di köndë fëën go a wan oto köndë di a o kisi a bakaten, nöö hën a piki e. Nöö hën a tei pasi, hën a nango söndö faa sabi naasë a nango. 9 Nöö di fa a ta biibi Gadu dë, hën mbei tu aan toobi faa libi kuma wan wakama a di köndë di Gadu bi paamusi ën dë. Biga na a wan bëtë wosu a ta libi e, ma a ta libi fëën a wanlö mbeti kakisa wosu kuma pelawosu sö, hën ku dee böngö fëën, dee Isaki ku Jakopu. Biga de tuu abi dee paamusi u Gadu makandi. 10 Fa Abahamu bi ta sai fëën dë, nöö a ta mëni wan köndë eti di o ko, nöö di köndë dë o dë seei fu nöömö, kuma wan wosu de mbei ku bumbuu sitonu posu. Nöö di Sëmbë di buta fa di köndë dë musu mbei, ku di Sëmbë ta mbei di köndë seei, hën da Masa Gaangadu. 11 Fa Abahamu biibi Gadu tjika dë, hën wë mbei a kisi kaakiti faa sa pali wan mii, hii fa di jaa fëën faa pali bi pasa gaanduwe kaa nöö di mujëë fëën Sala seei tu an bi sa pali. Ma tökuseei de pali e. Wë biga fa Gadu paamusi Abahamu wan mii dë, nöö Abahamu futoou ën fu di a sabi taa a dë wan sëmbë di i sa a' futoou nëën liba, nöö di soni a taki o ko pasa nöömö. 12 Nöö hii fa i si taa a di së u pali miii, nöö a bi dë kuma wan dëdëdëdë sëmbë di na sa pali möönsö, ma töku a pali e. Nöö hën di wan kodo sëmbë dë hën ko abi bakamii te a hia kuma dee teeja a liba ala ku dee sandu sii dee dë a ze di na wan sëmbë sa konda. 13 Fa u ta taki soni u dee sëmbë aki sö, nöö de tuu dëdë bifö de feni hii dee soni Gadu bi paamusi de. Ma tökuseei te dou a di dëdë ten u de seei, de ta biibi Gadu eti. A dë kuma de bi ta si dee soni te a longi ala, nöö de ta wai da de seei. Hii fa de ta libi a goonliba aki seei, ma de ta piki kodo taa de an dë u goonliba aki. Wakama nöö de dë. 14 Nöö ee wan sëmbë i taki sö kaa, nöö hën da i ta mëni wan oto köndë eti, di dë fii seei. 15 Ma nöö fa i si dee sëmbë bi ta mëni wan oto köndë dë, nëën da di köndë ka de bi kumutu e. Wë biga ee hën de bi ta mëni nöö de bi sa toona go nëën baka. Ma an bi dë sö. 16 Ma di köndë di de ta hangi fu de go naandë, nöö a dë wan möön bumbuu köndë di dë a Gadu ala. Nöö fëën mbei sen an kisi Masa Gaangadu faa taa a dë Gadu u de, biga a bi seeka di köndë dë da de kaa. 17 Nöö Abahamu fa a sai dë, a bi ta biibi Gadu tuu o. Biga di ten di Gadu poobëën luku, nöö a piki. An niinga u tja di wan kodo womi mii fëën dë go faa tjuma da Gadu kuma wan paima kumafa Gadu mandëën. Hii fa Gadu bi ta paamusi ën taa Isaki, di mii fëën naandë, hën o pai mbei böngö dëën, ma nöö an hoi di mii a baka möönsö. Ma a go u go du di soni di Gadu taki dëën. 19 Wë biga a kuutu ku ën hati taa ee a kii di mii seei, ma Gadu abi taanga tjika faa sa toona weki ën baka. Nöö ee fuu taki, nöö sö a pasa tu e. Biga Abahamu toona feni hën mii, Gadu puu ën a dëdë ˻buka˼ tuu. 20 Wë nöö söseei Isaki biibi Gadu tu. Nöö fëën mbei di a o dëdë hën a fan ku dee mii fëën, Jakopu ku Esau, te a kaba konda fa soni o waka ku de a bakaten. Hën a hopo maun a de liba fu Gadu musu limbo fesi da de. 21 Nöö Jakopu, sö a bi ta biibi tu. Hën mbei di a o dëdë, hën a hopo maun a dee mii u Josëfu liba tu, fu Gadu musu limbo fesi da de. Fa a bi gaandi dë seei te a ta hëngi a di kokoti fëën, ma töku a ta begi Gadu ta gafëën eti. 22 Nöö söseei Josëfu biibi Gadu tu. Fëën mbei di a bi sabi taa a o dëdë, nöö hën a fan ku dee sëmbë fëën manda de taa te a dëdë nöö de musu tjubi dee dëdëbonu fëën, fu te de o toona go a de köndë nöö de tja de go ku de go bei. ˻Wë biga a bi ta biibi taa te wan daka Masa Gadu o puu dee Isaëli sëmbë fëën a Egepiti köndë nöömö kumafa a bi paamusi de, toona tja de go a de köndë Kaana baka.˼ 23 Söseei di tata u Mosesi ku ën mama biibi Gadu tu e. Hën mbei wë di de pai ën, de tjubi ën dii liba a wosu dendu naandë. Hii fa di könu u Egepiti bi buta di wëti dë taa de musu kii hii dee njunjun pai womi mii u Isaëli sëmbë, ma de an fëëë u de booko di wëti dë. Biga de si taa di mii aki sö dë wan apaiti mii, nöö an musu dëdë. 24 Nöö di juu ten di Mosesi ko bigi tjika, nöö hënseei ta biibi tu e. Hën mbei an kë fika a Egepiti köndë dë ta tja di në taa a dë miii u di mujëë mii u könu Falao möön. 25 Ma a ta kuutu ku ën hati taa a möön bunu dëën faa saka go tja sitaafu ku dee sëmbë u Gadu makandi, möön leki fa a sai ku dee sëmbë u Egepiti köndë ta njan dee piizii u de, dee an ta kai ku Gadu. Fa dee lö piizii sai naandë, a wan ten nöö de o kaba nöömö, ˻ma dee u Gadu an o kaba möönsö˼. 26 Nöö hën a sakëën seei tja sen e, fu di Heepima di o ko hedi. Biga a si taa di nama a o nama ku dee sëmbë u Gadu dë, nöö a möön bunu dëën möön dee hia gudu fu Egepiti köndë. Biga a o kisi wan möön bumbuu paima a Gadu a bakaten. 27 Di fa a biibi Gadu tjika dë, nöö hën mbei wë a kumutu fëën a Egepiti köndë. Aan toobi seei ee könu hati boonu ku ën, ma a go fëën fiaa. Nöö hën a hoi go dou leti kuma hënseei wojo ta si Gadu nëën fesi dë, di libisëmbë wojo an sa si. Biibi nöö a biibi taanga sö. 28 Nöö baka u di dë, nöö fu di a ta biibi Gadu, hën mbei a buta dee Isaëli sëmbë fëën u de njan di daka de ta kai Pasika. A di daka dë, de bi kii mbeti tei nöngö lëmbë dee wosu dööbuka u de, fu di basia u Masa Gadu Köndë an musu kii dee fosu womi mii u de ˻kumafa a o kii dee fosu womi mii u dee Egepiti köndë sëmbë˼. 29 Nöö söseei tu, dee Isaëli sëmbë u di ten ala bi ta biibi tu e. Nöö fëën mbei de waka a di Bë Ze dendu pasa go dou a di oto së tela ala, leti kuma de dë a wan dëëdëë goon ta waka. Ma di dee Egepiti sëmbë bi go u go waka a de baka, nöö hën de dëdë kaba a sösö fiaa a di wata. 30 Nöö dee sëmbë u Isaëli dee ko a baka, nöö deseei biibi Gadu tu. Fëën mbei di de waka lomboto di köndë de kai Jelikou sëbën daka, nöö hën dee sitonu peni ta tapa di köndë dë booko holou kai a goon, hën de waka go tei di köndë. 31 Nöö söseei di jajo mujëë de kai Lakabu di bi ta libi a di köndë de kai Jelikou bi ta biibi Gadu tu e. Hën mbei di dee sëmbë u Isaëli puu sëmbë u go luku di köndë ee unfa de sa booko ën, nöö hën di mujëë dë kisi dee sëmbë hoi tjubi nëën wosu. Hën mbei di de booko di köndë, nöö de an kii ën kumafa de kii dee otowan dee an bi kë piki Gadu buka. 32 Wë andi seei dë u mi musu taki möön, dee sëmbë? Wë biga di ten ko sati da mi kaa u mi musu konda da unu fa Gidion bi ta biibi, fa Baaki bi ta biibi, fa Simison bi ta biibi, fa Jefita bi ta biibi, fa Dafiti bi ta biibi, fa Samueli ku dee oto fesiten tjabukama u Gadu bi ta biibi. 33 Biibi nöö de bi biibi Gadu sö, nöö so u de wini köndë, so u de ko hedima ta tii köndë a wan leti fasi. So u de ta biibi tefa de kisi dee paamusi u Gadu dee a bi da. So u de biibi te de tapa di mbeti de kai lëun buka seei fu an njan de kii. 34 So u de biibi te Gadu booko di kaakiti u faja saka da de, an tjuma de kii möönsö. So u de, a fika piki de kii de ku sëufangi, ma di biibi de biibi Gadu nöö hën puu de. So u de an bi taanga, ma di biibi di de biibi Gadu mbei de ko taanga. So u de bi kisi gaan kaakiti a feti dendu seei fu de feti go dou, hën de fon dee gaan hia sodati u oto köndë tuu fiaa jaka de puu tuwë go. 35 So u dee mujëë, dee sëmbë u de bi dëdë nöö de toona feni de baka e. Di biibi u de wë mbei de toona weki baka. ˻Ma fa i si u ta taki ën aki seei, ma na hii dee biibima tuu kumutu a sitaafu e.˼ Biga so u de, dee hogihatima da de gaan sitaafu kii. De bi sa disa di biibi kumutu a di sitaafu, ma de an kë. Wë biga de sabi taa ee de dëdë seei, ma te de toona weki nöö de o feni wan möön bumbuu libi. 36 So u de bi dë tifihedi a hii fasi, ee de ta mbei de fa, ee de ta kosi de, ee de ta fon de, ma de bi dë u de nöö. So u de, de tai ku bui tja go söötö a dunguwosu. 37 So u de, de vinde sitonu naki de kii pii. So u de, de san koti puu a mindi. So u de, de kii ku sëufangi. So u de bi dë a sitaafu te de ko fika de wanwan tö ta bisi sikapu kakisa ku kaabita kakisa fu koosu u de. Pena nöö de bi pena sö. Sö wë libisëmbë bi ta sitaafu dee sëmbë bi ta biibi dë tjika e, ta du peipei hogi ku de. 38 So u de an bi a' tan kamian hën de go ta waka ta lontu a dee sabana kamian, a dee kununu liba, ta libi a dee sitonu baaku ku dee doti baaku. Fa i si dee sëmbë dë bi ta biibi Gadu ta tja sitaafu tjika dë, nöö dee oto sëmbë u goonliba aki an bi waiti tjika e, fu de ku sö wanlö bumbuu sëmbë musu nama seei. 39 Wë nöö dee sëmbë u taki aki, nöö de tuu kisi gafa fu di de bi ta biibi Gadu hedi, dee sëmbë. Ma di soni di Gadu paamusi de, hën nöö de an bi feni eti a di libiten u de. 40 Biga Gadu bi ta mëni wan möön bumbuu sondi faa du da u a di ten fuu aki. Nöö di a du ën kaa, nöö u ku dee sëmbë u taki dë tuu makandi sa ko bumbuu sëmbë gbelingbelin a Gadu wojo awaa söndö föutu.

Hebelejën 12

1 Wë nöö dee sëmbë, fa u bi taki u dee hia sëmbë gidjii dë, nöö u musu tei hati a de e. Biga de da kotoigima ˻ta lei u taa Gadu dë wan Gadu di u sa a' futoou nëën liba˼. Boo taa di libi fuu a goonliba aki, u dë kuma te wan sëmbë ta fia kule faa wini wan paima. Sö u musu kule bunu a di pasi di Gadu buta da u. Dee soni dee ta hebi u fu wa sa kule bunu, nöö u musu puu de a u sinkii tuwë. Söseei tu, dee soni dee lo' u kisi u a di libi fuu ma de an ta kai ku Gadu, nöö u musu lusu de puu mbei de an kisi u tuwë. Nöö un boo tai hati e, dee sëmbë, ta kule a di pasi liba nöömö di Gadu maaka buta da u fuu kule nëën. 2 ˻Ja sabi fa a dë te wan sëmbë ta fia kule nö? A abi wan maaka tee nëën fesi ala di a ta luku nöömö faa kule tololoo go dou nëën.˼ Wë sö nöö u seei abi wan maaka tu e. Hën da Masa Jesosi. Nöö wa musu puu wojo nëën möönsö e. Biga hën da di Sëmbë di waka a u fesi kaa ta lei u fa fuu musu biibi, nöö hën da di Sëmbë ta seeka di biibi fuu tu, faa musu dë gbelingbelin a Gadu wojo. Nöö di Masa Jesosi bi dë a goonliba aki, hënseei bi abi wan maaka nëën fesi tu di a bi ta biinga u dou nëën. Hën da di wai di a o wai a bakaten. Nöö fëën mbei aluwasi fa di sitaafu u di lakpa pau bi hebi dëën u tjai, ma tökuseei a tjëën e, dee sëmbë. An bi a' toobi ku di sen di de dëën naandë. Nöö hën a tja di sitaafu dë te a kaba, nöö hën a go sindo fëën a di kaba hebi kamian a di letimaun së u Gadu ala. 3 Wë nöö hën wë fuun ta mëni e, dee sëmbë, fa a bi tja sö wan gaan sitaafu a dee takuhati sëmbë maun. De bi ta biinga seei u booko ën saka ta fon mëën ku buka, ma nöö an piki. Nöö ee un dë ta mëni fa a tja di sitaafu dë tjika, nöö wan o lasi hati a dee fuka fuunu. 4 Wë biga fa un ta biinga dë ku dee soni dee an ta kai ku Gadu fu de an wini unu, nöö wan biinga ˻kuma Masa Jesosi eti e˼. Biga na wan daka buuu kumutu a unu sinkii eti. 5 Dee sëmbë o, fa un ta tja sitaafu dë, a sa kë un fëëkëtë di fan Gadu bi fan ku unu fu da unu hati ö? A kai unu miii fëën taa: Mii o, di kiija Masa ta kiija i aki ta da i sitaafu, ja musu tei ën kuma wan sösö soni e. Ja musu lasi hati te a ta gandji da i. 6 Wë biga di sëmbë di a lobi, hën wë a ta kiija. Söseei di sëmbë di a tei ko miii fëën, hën a ta sitaafu te a du hogi. Sö Gadu taki e. 7 Hën mbei te un ta tja sitaafu, nöö un musu ta luku ën kuma Gadu hën ta kiija unu kuma wan tuutuu mii fëën. Wë biga unsë un sabi wan mii di hën tata an ta kiija ta gandji da so juu? 8 Ma ee ja ta kisi kiija kumafa dee oto mii u Gadu ta kisi, nöö hën da ja dë wan leti mii fëën e, ma i dë oto tata mii. 9 Wë un sabi fa a dë a goonliba aki, dee sëmbë. U ta abi tata aki di ta kiija u, nöö u ta lesipeki de, na sö nö? Wë nöö di kiija fuu Tata a liba wë? Na u musu saka möön gaanfa dëën möön dee tata fuu u goonliba aki nö? Biga Gadu hën ta kiija di akaa fuu, fuu feni libi u teego. 10 Nöö fa dee tata fuu u goonliba aki sai dë, de ta kiija u fu wan pisiten nöö, ku wan kiija di de ta mëni taa sonte hën sa bunu da u. Ma Gadu hën ta kiija ku wan gbelingbelin kiija seei. Biga a sabi taa sö wan kiija o heepi u fuu ko dë bumbuu kuma hënseei, söndö föutu a u libi. 11 Nöö a dë sö tuu taa te i ta kisi sitaafu a di kiija liba nöö ja ta si ën kuma wan bumbuu soni da i, biga a ta hati i. Ma ee i tai hati tei di sitaafu dë, nöö a bakaten nöö joo si taa a mbei i ko ta libi a wan leti fasi a Gadu wojo, ku wan bööböö hati seei. 12 Nöö sö e, dee sëmbë. Fa i si un ta tja sitaafu dë, nöö wan sindo dë gudjuu möön e. Ma un hopo taanpu be dee suwakisuwaki maun fuunu ku dee suwakisuwaki kini fuunu ko taanga baka. 13 Un musu ta waka tololoo a di pasi u Masa Jesosi e, ta koti ën ku sinkii tee a ko gbegedee. Nöö te dee sëmbë dee an bi sa waka taanga ta ko, nöö de o feni ën limbolimbo fu de waka, nöö de o ta waka a di pasi te de ko kisi deseei. 14 Nöö awaa woo taki wantu soni u di fa un musu libi kuma biibima. Fa un sai dë, dee sëmbë, un musu mbei möiti be un ta libi fiifii ku hii sëmbë e. Un musu dë seei gbelingbelin sëmbë apaiti da Masa Gaangadu. Biga ee wan sëmbë ja dë sö, nöö ja o si Masa. 15 Nöö un musu köni tu, fu na wan fuunu musu lasi di bunu di Gadu kë da u ku ën bunuhati. Nöö ee wan hogi soni bi pasa ku i, nöö ja musu hoi ën a hati faa fika dë mbei lutu e. Biga te fii sabi a sa ko wan gaan toobi soni da i ta poi sömëni sëmbë libi. 16 Nöö be un köni tu e, mbei na wan fuunu musu libi a wan fanafiti fasi a di së u manu ku mujëë. Nöö wan musu dë kuma di womi de kai Esau e, dee sëmbë. Biga Esau an bi a' toobi ku Gadu, nöö hën a du sösö te a lasi di leti a bi o abi kuma di fosu mii fëën tata. Hii dee gaan bunu dë tuu a sei fu wan kodo paabi baafu hedi. 17 Nöö un sabi taa a bakaten a bi toona kë ën, ma an bi sa feni ën möön. Hii fa a toona ta suku ën ku wata wojo ku këë seei, ma de an dëën möön. Biga a poi kaa. 18 ˻Dee sëmbë o, fa un ko a Gadu aki, nöö an dë kumafa a bi dë a fesi e, di ten Gadu da Isaëli sëmbë dee wëti.˼ A di ten ala de bi dou a wan gaan kununu u goonliba aki. Nöö di kununu ta kisi faja, kamian ko baaka dungudungu pii, gaangadu ta koti faja ta bai, hii mundu bi dë ku panta tee na soni. 19 De jei wan tutu ta piki, wan töngö ta piki a di kununu dë liba, ta fan ku de. Gadu wë ko ta fan ku de sö e. Nöö de fëëë seei tee na soni. Hën de begi Mosesi taa be di töngö dë an musu fan ku de möön, biga de an sa tjëën. 20 Söseei tu de fëëë di wëti taa na nama seei de musu go nama a di kununu dë. Ee wan mbeti seei go nama nëën, nöö de musu tei sitonu naki ën kii wante. 21 Hii dee soni dë bi dë wan gaan panta soni te Mosesi seei taa: “Mi ko fëëë tee sinkii u mi ta tëëmë.” A sö wan fasi Gadu bi da de di fosu buka e, dee sëmbë. 22 ˻Ma fa un ko a Gadu a bakaten aki, nöö an dë sö möön e. Biga na a di kununu ala un ko.˼ Ma un ko dou a di kununu de kai Sion di dë a Jelusalen dendu, nöö di Jelusalen dë, an dë u goonliba aki. Ma hën da di köndë u di libilibi Gadu di dë a liba ala. Un ko dou a dee gaan hila basia u Masa Gaangadu köndë dusudusu wan, ka de dë makandi ta wai tee na soni. 23 Un ko mökisi a di keiki u Gadu, nöö hii u dee sëmbë dee dë a di keiki aki tuu dë kuma wan fosupai mii di o kisi di bunu fëën Tata a bakaten. Biga në fuu tuu dë sikifisikifi a liba ala kaa. Un ko dou a Masa Gaangadu seei, di Kuutuma di ta kuutu ku leti a hii sëmbë liba. Un ko mökisi ku dee akaa u dee sëmbë dee Gadu bi tei fu bumbuu sëmbë di de bi dë a goonliba aki, nöö fa u dë aki de ko dë söndö föutu tuutuu awaa. 24 Un ko dou a Masa Jesosi tu e, dee sëmbë, di tja di njunjun buka ko, di Gadu mbei ku u aki. Nöö un ko dou tu a wan buuu di ta taki wan möön suti soni da u möön leki di u Abeli di bi ta bai ta hakisi paima. Biga di buuu i si dë, ku ën de lëmbë u puu dee hogi du fuu a u liba mbei u ko limbo. 25 Nöö fa Masa ta fan ku unu fa u dë aki, nöö wan musu mbei taangajesi dëën, dee sëmbë. Biga di a bi fan ku dee sëmbë ala ta bai de a soni, nöö a wan kununu u goonliba a bi dë ta fan ku de. Nöö ee de bi niingëën, nöö aan fa u de bi sa du te nöö de an bi o kisi sitaafu e. Wë nöö ee sö a bi pasa di a fan ku de a di goonliba aki, nöö di ka a dë a Gadu Köndë ala ta fan ku u wë? An dë möön hebi nö? Nöö ee u bia baka dëën, nöö woo kisi wan möön gaan sitaafu seei. 26 Di Gadu bi fan ku dee sëmbë a di ten ala, nöö di fan fëën bi seki di goonliba. Ma nöö fa u dë aki a ko paamusi wan soni taa: Mi o ko seki goonliba wan pasi möön e, ma na goonliba wanwan mi o seki. Goon ku liba tuu mi o seki. Sö Gadu taki e. 27 Nöö fa a taki “di wan pasi möön” dë, a dë sö taa hii dee soni dee dë u seki tuu o puu kai kaba a sösö di wan pasi dë wante, dee soni Gadu mbei buta a liba ala ku dee a mbei buta a basu aki tuu. Nöö di soni mbei a o pasa sö, fu dee soni dee an sa seki kaba a sösö nöö musu fika. 28 Ma uu dë sëmbë u wan köndë di an o seki kaba a sösö möönsö, nöö Gadu hën da di Könu u di köndë dë. Nöö di u sabi sö kaa, nöö un boo ta da Gadu tangi ta lesipeki ën gaanfa a wan leti fasi di fiti ën. 29 Wan boo dë felantima fëën e. Wë biga di Gadu di u ta begi aki, a abi kaakiti tjika kuma faja faa tjuma hii poipoi soni kaba a sösö fiaa.

Hebelejën 13

1 Dee sëmbë o, un musu ta lobi unu seei makandi nöömö kuma baa ku baa e, leti kumafa un ta du dë kaa. 2 Nöö wan musu fëëkëtë u kisi oto sëmbë hoi a unu wosu e. Wë biga sö wanlö sëmbë bi du kaa, nöö hën de bi tei basia u Masa Gadu Köndë gbolo söndö de sabi. 3 Nöö un musu ta mëni dee otowan fuunu dee dë a dunguwosu, leti kuma unu seei dë makandi ku de a dunguwosu dë tu. Söseei tu, ee so fuunu ta kisi sitaafu, nöö a musu dë da un dee otowan leti kuma unu seepi ta kisi di lö sitaafu dë tu. 4 Nöö di fa manu ku mujëë ta libi, a musu dë wan gaan lesipeki soni da hii sëmbë e. Wan womi an musu waka ku wan oto mujëë di an dë mujëë fëën a wosu, nöö söseei tu wan mujëë an musu waka ku wan oto womi di an dë manu fëën. Ee wan sëmbë i booko di wëti dë, nöö Gadu o kuutu i da i sitaafu e. Biga a o kuutu hiniwan sëmbë di ta libi a wan fasi di na fiti di fasi di a buta fu manu ku mujëë musu libi. 5 Fa un sai dë, dee sëmbë, wan musu lobi möni te a kisi unu buta nëën basu e, ma un musu ta tifihedi ku dee soni un abi kaa. Biga Gadu bi taki taa: Ma o disi i seepi, kwetikweti. Na wan juu mi o disa i wanwan möönsö. 6 Nöö hën mbei u sa taki seei söndö panta a u hati taa: Masa hën da mi Heepima. Ma o fëëë. Andi seei wan sösö libisëmbë sa du ku mi? 7 Nöö dee sëmbë o, un musu ta mëni dee fesima fuunu e, dee bi tja di buka u Gadu ko konda da unu. Un musu luku un wini de wini a di libi u de, nöö un ta djeesi de a di fa de ta biibi. 8 Jesosi Keesitu, fa a sai dë, an ta tooka e. Di fa a bi dë jeside ku tide, sö nöö a o dë u nöömö teego. 9 Nöö mi taki e, dee sëmbë, wan musu ta bia nango ta ko a dee sömëni njunjun lei de ta tja ko ta lei unu naandë e. Biga de ta toona buta wëti a unu liba möön, kuma sö wan soni un musu njan mën a sö wan fasi. Nöö ee i hoi dee lö wëti dë seei, un heepi de abi da i? Döösë soni nöö de dë, ma de an sa tooka di hati fii möönsö. Ma di bunuhati u Gadu di a abi ta heepi u, hën nöö sa da u taanga fuu ko kumafa a kë. 10 Wë biga wan kamian dë ka de paka dee hogi du fuu da u kaa e, ˻hën da di lakpa pau. Nöö di sëmbë di paka de da u, hën da Masa Jesosi.˼ Nöö di paka dë an nama seei a soni u njan a wëti fasi e. Nöö dee sëmbë dee ta suku heepi nöömö a dee awoo döösë wëti u Isaëli, de aan leti u de mökisi ku u a di kamian aki. 11 Fa i si di Gaan Mindima u Isaëli bi ta tja di buuu u dee mbeti go paka a di Kaba Hebi Kamian naandë seei, ma tökuseei a döösë u di kampu ala de bi ta tja di mbeti sinkii go tjuma. 12 Nöö söseei a bi pasa ku Masa Jesosi tu. A döösë u di köndë a go tja di sitaafu. Naandë a tuwë di buuu fëën paka di paima da u fuu ko limbo a Gadu wojo. 13 Fëën mbei, dee sëmbë, ee de ta luku u kuma wan döösë sëmbë fu di u ta biibi a Masa Jesosi liba hedi, nöö an musu bigi da u. Ma un boo go nëën ala a döösë u di köndë nöö, go tja sen ku ën makandi. 14 Biga u sabi taa dee köndë ka u ta libi a goonliba aki, de an o dë fu nöömö e, ma u ta luku wan oto köndë a Gadu ala di o ko, nöö hën o dë u nöömö. 15 Fa Jesosi paka di paima da u dë, dee sëmbë, nöö a dë fuu ta gafa Gadu nöömö. Biga te u du sö, nöö a o dë kuma wan suti peesenti u ta tja ko dëën ta dëën tangi. Nöö di lö peesenti dë, a fiti wi dee sëmbë dee ta piki taa u ku ën nama. 16 Nöö wan musu fëëkëtë u ta libi bunu ku sëmbë e, ta paati dee bunu dee un abi da unu na unu. Biga Gadu ta tei dee lö libi dë tu kuma wanlö peesenti un ta tja ko dëën, nöö a ta wai ku de seei. 17 Dee sëmbë o, un musu ta saka unu seei a dee fesima fuunu dee ta heepi unu a di biibi e. Te de taki wan soni da unu, nöö be un ta piki de buka. Wë biga de da dee sëmbë dee ta luku unu fu hati fuunu dë a Gadu nöömö, nöö te wan daka de o piki Gadu soni fëën. Hën mbei un musu ta piki de buka a soni, be de sa dë waiwai a di wooko u de. Wan musu mbei de dë fukafuka, biga ee nasö nöö an o tja bunu ko da unu tu. 18 Fa u dë aki, dee sëmbë, u si kuma u abi wan limbo hati, an ta toobi u a soni möön, nöö u kë fuun ta begi da u be u ta libi a sö wan leti fasi nango nöömö. 19 Nöö mi kë fuun begi da mi apaiti baa taa abiti möön mi o sa toona ko a unu baka. Sö mi kë fuun begi da mi e, dee sëmbë. 20 Wë dee sëmbë o, Masa Gadu di nëën hii kötöhati ta kumutu musu dë ku unu e. A musu da unu hii dee soni un abi fanöudu fuun libi kumafa a kë. Biga fa a weki Masa Jesosi a dëdë dë, hën da a tei di buuu fëën kuma paima hën a sitampu di njunjun Buka a mbei ku u libisëmbë fu nöömö. Nöö hën a butëën faa kiija u kumafa wan Bumbuu Sikafuma ta kiija dee sikapu fëën. Fa Gadu sai dë, nöö a musu ta seeka di libi fuu e, dee sëmbë. A musu mbei Jesosi Keesitu ta heepi u nöömö fuu libi fa a kë. Fa a sai dë, hën abi hii gafa ku hii nëbai fu nöömö teego. A tan sö gbelin. 22 Nöö dee sëmbë u mi dë, mi ta hakisi unu piimisi e, fu dee fan mi fan aki kuma wan lai sö fu da unu taanga. Di fan u mi sati, ma be un tei ën sö nöö kumafa mi sikifi ën dë. 23 Nöö mi kë fuun sabi taa de puu u mati Timoteo ˻a dunguwosu e˼. Nöö ee a ko a mi a di ten aki, nöö mi ku ën o ko haika unu ala makandi. 24 Un da dee fesima fuunu ku dee oto sëmbë u Gadu ala tuu gaan odi da mi taa mi dë. Dee otowan fuu dee ta biibi Masa a Italia köndë, de seei ta manda gaan odi da unu tu e. 25 Masa Gadu musu tja unu tuu ku ën bunuhati. A tan sö.

Jakobosi 1

1 Ku di pampia aki mi, Jakobosi, ta manda gaan odi da un dee sëmbë u dee tuwalufu lö u Isaëli dee paaja libi a dee kamiankamian u goonliba, dee tei di biibi a Masa Jesosi. Fa mi ta fan ku unu aki, nöö mi da wan u dee futuboi u Masa Gadu ku ën mii Masa Jesosi Keesitu. 2 Wë nöö dee sëmbë, te soni miti unu a peipei futu nöö an musu bigi da unu poi e, ma wai un musu ta wai. 3 Biga hën da Masa Gadu ta tesi unu ta luku ee woon biibi ën go dou. Nöö te bakaten nöö joo si bunu fëën nöömö, biga ee ja disa di biibi i ta biibi nëën, nöö joo ko a' degihati fii hoi go dou. 4 Nöö di fa joo ta hoi pasensi ta tja dee sitaafu dë, nöö hën o puu föutu a i buta i ko wan gbelingbelin sëmbë a Gadu wojo. 5 Dee sëmbë o, ee wan sëmbë i si taa ja a' fusutan tjika a soni, nöö i musu begi Gadu faa da i fusutan e, nöö a o da i ën. An o tei i u hogi biga a lo' u da sëmbë bumbuu soni. 6 Ma nöö te joo begi, nöö i musu a' di biibi a Gadu taa a o da i di soni i ta begi ën naandë nöömö. Ma ee i ta panta kuma an sa da i ën, nöö i dë kuma sekiwata nango ta ko. Tide i biibi disi, amanjan i biibi di dë. 7 Nöö sö wan sëmbë ja musu a' di mëni taa ee i begi Gadu soni nöö a o da i ën. 8 Biga i dë ku tu hati, ja ta fika a wan kamian. 9 Nöö un dee pooti sëmbë dë a unu dendu dë, un musu ta wai e. Biga un bi dë möfina sëmbë, ma fa u dë aki un ko dë nëbai sëmbë a Gadu wojo. 10 Söseei tu, un dee guduma musu ta wai tu, fu di un saka unu seei te wan dë a dee gudu fuunu basu möön. Biga ee i gudu seei, i dë kuma wan folo ta jabi a mamate a hanse tee na soni, ma te di sonu jabi te sapate nöö di waiti fëën kaba kaa. Te wan pisi a puu kai a goon, a pondi. Nöö sö ta pasa ku dee guduma dee ta dë a gudu baka. De ta mbei möiti ta booko hedi ta wooko, tee wan pisi de dëdë go fiaa. Ja jei soni u de möön. 12 Haika e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë nöutu ko miti i a di biibi ma nöö i tai hati te di nöutu dë ko pasa, nöö di sëmbë dë i naki gaan kölöku e. 13 Biga Masa Gadu abi wan paima nëën köndë faa da i, hën da di libi u teego di a paamusi dee sëmbë dee lobi ën. Ma nöö ee wan sëmbë hati fii ta manda i fii du hogi, nöö ja musu taa Masa Gadu hën manda i e. Biga leti kumafa Masa Gadu seei an ta pakisei faa du hogi, nöö söseei an o manda i fii du hogi tu. 14 Ma te i si wan soni ta manda i fii du hogi, nöö i musu sabi taa dee taku hangi dee dë leti a i hati dë, de wë ta hai i fii du di hogi e. 15 Nöö di taku hangi dë, te a göö ko bigi kaa nöö a ko toon hogi du, nöö hogi du hën ta tja dëdë. ˻Biga hën ta paati sëmbë ku Gadu.˼ 16 Wë nöö dee lobi sëmbë u mi dë, na mbei sëmbë ganjan unu e. 17 Fa hii soni ta ko a u a di goonliba aki, nöö dee bumbuu wan dee ta tja heepi ko, nöö de nöö Masa Gadu ta manda da u. Hën wë mbei di sonu ku di libawojo ku dee teeja tuu dee ta tja limbo ko. Ma hii fa dee soni dë ta tooka nango ta ko, ma hënseei an ta tooka möönsö. Fa i si a sai dë, nöö sö a ta dë nöömö. ˻Hën mbei ja musu pena mëni ën a hogi du, biga di bumbuu fasi fëën an ta tooka möönsö.˼ 18 Nöö Gadu abi bunuhati fuu tuu e, dee sëmbë. Biga a bi abi di pakisei nöömö faa heepi u ko sëmbë fëën, fuu feni wan njunjun libi. Nöö hën a manda di buka fëën ko da u di ta lei u soni gbelin kumafa a dë a Gadu. Nöö fa u ko sëmbë fëën aki, hën mbei fa u dë aki u ko dë a fesi u hii dee soni dee a mbei. 19 Nöö wan soni un musu sabi, dee lobi sëmbë u mi dë. Hën da wan musu hesi u taki soni tumisi e, ma un musu hesi u jei soni. Söseei hati fuunu an musu lo' u boonu hesi tu. 20 Biga di hatiboonu u wan libisëmbë an ta heepi i fii libi di leti libi di Gadu kë e. 21 Nöö ee un kë libi kumafa Gadu kë, nöö un musu disa hii dee peipei fanafiti libi. Un musu kaba ku dee hogihati libi u di ten u dë aki, nöö un bia ko a' sakafasi ta mëni di Wöutu u Masa Gadu di a bi paandi a unu hati. Biga di Wöutu fëën abi kaakiti tjika u puu unu a hii dee lö hogilibi dë. 22 Nöö un haika, dee sëmbë, wan mbei hati fuunu ganjan unu. Wan musu ta haika Gadu Wöutu nöö a kaba e, ma un musu ta du dee soni dee di Wöutu ta manda u fuu du. 23 Biga ee wan sëmbë i ta haika Gadu Wöutu nöö ma ja ta du dee soni a ta taki da i fii du, nöö i dë leti kuma wan sëmbë di luku ën fesi a sipei te a kaba hën a hopo go fëën. 24 Nöö fa a go dë, hën a fëëkëtë fiaa fa ën fesi bi dë. 25 Ma ee wan sëmbë i ta jei di Wöutu nöö i toona ta pakisei dee soni i jei dë nöömö te nöö i hopo go du kumafa i jei ën dë, nöö dee soni i ta du dë tuu o tja i a bunu liba. Biga dee wöutu u Masa Gadu dë gbelingbelin söndö föutu, nöö de ta puu u a hogilibi basu fuu feni böö. 26 Nöö ee wan sëmbë i taa i ta dini Gadu, ma ja sa hoi i buka fu ja taki soni di an fiti, nöö di sëmbë dë, ganjan i ta ganjan i seei e. Na Gadu i ta dini. Sösö i ta du. 27 Biga di leti fasi fii dini Gadu u Tata, nöö hën da disi: i musu ta heepi dee sëmbë dee dë fanöudu fii heepi, kuma dee mii dee na a' gaan sëmbë u sölugu de, ku dee mujëë manu dëdë disa de. Nöö i musu hoi i seei fu ja mökisi ku dee soni u di goonliba aki de na bunu a Gadu wojo. Nöö ee i libi sö, hën da i ta dini Gadu a wan gbelingbelin fasi e, dee sëmbë.

Jakobosi 2

1 Wë dee sëmbë o, un haika e. Unu da biibima u Masa Jesosi Keesitu, di gaan nëbai Masa u mundu. Nöö wan musu hei wan sëmbë möön wan. 2 Biga ee tu sëmbë ko a di keiki fuunu, nöö hën wan u de bisi fiafia koosu buta goutu andelu a finga nöö di otowan bisi tënëtënë koosu, 3 nöö hën un fan ku di guduma ku lesipeki taa: “Mati luku, go sindo a di möön hei kamian ala,” nöö hën un taki da di pootima taa: “Womi, ko sindo leti a mi fesi a goon aki,” 4 nöö andi un du dë? Nëën da un hei wan sëmbë möön wan fu di a dë guduma nö? Nöö hën da pakisei fuunu an bunu, kwetikweti. 5 Nöö na sö Masa Gadu hën a ta libi e! Biga hën ta tei dee pootima u di goonliba aki u de musu ko biibi a Masa Jesosi Keesitu, fu de feni dee gaan waiti gudu nëën köndë dee a bi paamusi dee sëmbë dee lobi ën. 6 Ma unu, wan ta libi sö e. Un ta da dee pootima sen. Dee sëmbë o, un pakisei di soni bunu e! Dee guduma un ta hei dë, na de da dee sëmbë ta ganjan unu njan ta tja go a kuutu nö? 7 Nöö deseei wë ta kosi Masa Jesosi ta poi di bumbuu në fëën di unu ta tja taa un dë sëmbë fëën. Nöö fa un ta hei sö wan sëmbë, hën da un ta du bunu nö? Na seei. 8 Ma te i ta hoi di gaan bumbuu wëti dë taa i ta lobi sëmbë kumafa i lobi i seei, nöö hën da i ta du bunu. Biga sö a dë a Gadu Buku. 9 Ma ee i ta luku taa di ala hei nöö di otowan möfina, nöö na Gadu soni i ta du möön e. Hën da i ta libi hogi ta booko Gadu wëti. 10 Wë nöö, dee sëmbë, wan musu hoi dee wëti u Gadu hafuhafu e, ma un musu hoi de tuu ku telu. Biga ee wan sëmbë i ta poi ee wan kodo seei, nöö hën da i pasa Gadu buka kaa. 11 Biga di wan seei Gadu di taa ja musu tei oto sëmbë mujëë, ja musu tei oto sëmbë manu, hënseei taa ja musu kii sëmbë. Wë nöö ee ja tei oto sëmbë mujëë, ja tei oto sëmbë manu, ma i kii sëmbë, nöö hën da i booko Gadu wëti kaa e. 12 Hën mbei hiniwan soni di joo taki ku hiniwan soni di joo du, nöö i musu dë ku di mëni nöömö taa wan daka Masa Gadu o kuutu i a de. Biga te a dou di juu, nöö a o luku ee u bi ta hoi dee wëti dee a bi da u fu puu u a wogi du basu buta ko fii. 13 Nöö fa a o kuutu u dë, nöö ee wan sëmbë ja bi a' tjalihati u sëmbë nöö söseei Gadu an o a' tjalihati fii tu. Ma ee i bi ta a' tjalihati u sëmbë, nöö ja o fëëë te Gadu o kuutu i. Biga a o a' tjalihati fii baka. 14 Wë nöö dee sëmbë, ee wan sëmbë i taa i a' biibi a Gadu ma ja ta libi a di fasi, nöö di biibi fii dë o heepi i nö? A sa puu i a didibi faja nö? Nönö, an sa puu i e. 15 Biga ee wan oto biibima kuma i ko a i, hën a taa aan koosu faa bisi ee nasö aan soni u njan, 16 nöö hën i taki dëën taa: “Masa Gadu musu dë ku i e, mati. Go këndë faja nöö i njan be bëë fii fuu,” ma fa i taki dë seei ja dëën wan wojo soni, nöö hën da i heepi ën nö? Nönö. 17 Söseei ee wan sëmbë taa a ta biibi a Gadu ma an ta libi a di fasi u sëmbë sa si taa a ta biibi, nöö di biibi dë, a dë wan sösö biibi dëën. Aan heepi. 18 A kandë fa mi ta taki aki, sëmbë dë a unu dendu dë di o sa kë fia ku mi taa: “Wë i sabi nö? I, i ta hoi Gadu wëti ta du soni kumafa Gadu kë, ma mi, ma dë sö. Mii ta biibi a mi hati nöö a kaba.” Ma nöö ee wan sëmbë taki sö da mi, nöö i sabi fa mi o piki ën nö? Mi o piki ën taa: “Wë, i sabi nö? Fa mi dë aki, ee sëmbë luku mi libi te de kaba nöö de o si taa mi ta libi a di fasi. Mi ta biibi a Gadu tuu. Ma, fa ii sai dë, ee de luku libi fii te de kaba, nöö de o si taa ja ta libi a di fa. Nöö unfa de o du sabi taa i ta biibi a Gadu?” 19 Wë nöö söseei kandë i taa i ta biibi taa Masa Gadu hën wanwan nöö da di Gadu u mundu fuu begi, oto gadu an dë möönsö. Wë nöö fa i taki dë nöö a bunu, ma di dë seei an tjika e. Biga dee didibi seei ta biibi sö tu, hën mbei de ta dëdë ku panta sö. 20 Un dee wisiwasima dë, unfa mi sa du te nöö un ko fusutan taa ee i taa i a' biibi a Gadu ma ja ta libi a di fa, nöö di biibi fii dë wan sösö soni, aan heepi da i. 21 Biga luku di fesiten sëmbë fuu de kai Abahamu. Fa a bi sai dë, di libi a bi libi ˻kumafa di biibi fëën bi dë a Gadu˼, hën wë mbei a ko dë wan bumbuu sëmbë a Gadu wojo e. Wë biga a bi tei di wan kodo womi mii fëën tö di a bi abi tja go faa tjuma da Gadu kumafa a mandëën. 22 Ja si nö? Sö Abahamu bi ta biibi Gadu tjika. Fa Gadu ko fan ku ën dë, hën a piki. Nöö hën a go u go du di soni Gadu taki dëën. Nöö fa a du dë, nöö di biibi fëën ko dë wan gbelingbelin biibi awaa. 23 Nöö sö i si a pasa kumafa de sikifi ën a di Buku u Gadu taa fu di Abahamu biibi Gadu, hën mbei a ko wan bumbuu sëmbë a Gadu wojo. Nöö hën de kai ën Gadu mati. 24 Nöö sö u si taa di libi di wan sëmbë ta libi kumafa Gadu kë, hën ta buta i i ko dë söndö föutu a Gadu wojo e, dee sëmbë. Na te i ta biibi ku buka wanwan. 25 Nöö söseei a bi pasa ku di jajo mujëë de ta kai Lakabu. A bi ta dë a di köndë de kai Jelikou ˻ma a bi ta fëëë Gadu˼. Nöö hën a tjubi dee sëmbë u Masa Gadu nëën wosu, dee bi ko luku di köndë a wan tjubi fasi, hën a lei de oto pasi u de musu toona go. Nöö fu di a bi libi a sö wan fasi, nöö hën mbei a ko dë wan bumbuu sëmbë a Gadu wojo e. 26 Biga leti kumafa u sabi taa wan sinkii söndö akaa aan libi, nöö söseei biibi ku buka söndö du aan wan wojo heepi tu.

Jakobosi 3

1 Wë nöö mi kë fan ku un dee sëmbë ta suku fuun ko leima a dee soni u Gadu. Mi taki e, un musu mëni unu seei o. Biga fa un ta lei sëmbë soni u Gadu dë, nöö ee wan sëmbë ja ta libi a di fasi i ta lei dë, nöö Gadu o sitaafu i möön dee otowan tuu. 2 Nöö fa u ta taki aki, nöö hii u tuu ta mbei föutu ta misi Gadu. ˻Nöö fa woon ta fan ta lei sëmbë dë, nöö un musu köni ku dee soni un ta taki ku unu buka e.˼ Biga sëmbë buka hogi. A taanga u tii. Ma ee i ta biinga ku ën te i ko ta tii ën tololo, nöö dee oto kamian fii sinkii o dë sösö soni da i fii tii. Biga di sëmbë di an ta taki sösö ku ën buku, nöö hën dë söndö föutu. 3 Nöö sëmbë buka piki, hën sinkii bigi, ma luku dee gaangaan hasi. I ta buta wan piki tii sö a de buka, nöö ku ën i ta tii ën tja go ka i kë. Di tii piki, di hasi bigi, ma tökuseei di tii dë hën ta tja di hasi. 4 Söseei wan gaan sipi, aluwasi fa a bigi ku aluwasi fa di ventu di ta tuusi ën ta a' kaakiti tu, ma wan piki pada nöö ta tii ën ta tjëën go ka di sëmbë abi ën kë faa go. 5 Nöö söseei sëmbë buka dë tu e, dee sëmbë. A dë wan piki soni a u sinkii, ma a ta du gaan wooko ta taki gaangaan soni. 6 Leti kumafa wan piki faja sa tjuma wan gaan matu, nöö sö di buka fuu sa du gaan hogi e. Biga hii dee hogi u goonliba aki tuu, a sëmbë buka de ta kumutu ta paaja ta kaba hii libi fuu a sösö. Biga di didibi seei, hën ta buta sëmbë u de ta suti faja a soni ku de buka. 7 Nöö hii dee libi soni u di goonliba aki dë a libisëmbë basu kaa, de sa tii de kumafa de kë: mbeti, ku fou, ku sindeki, ku dee soni ta libi a wata tuu. 8 Ma na wan sëmbë dë tjika u tii ën seei te nöö an mbei föutu ta taki sösö soni ku ën buka e. Biga hiniwanten sëmbë buka ta dë kabakaba ku bita u poi sëmbë libi kaba a sösö. 9 Ku ën u ta gafa Masa Gadu u Tata, nöö ku ën seei u toona ta siba libisëmbë di Gadu bi mbei faa dë kuma ën seei. 10 Bunu ku hogi tuu ta kumutu a di wan seei buka. Nönö, dee sëmbë, di dë an fiti sö e. Na sö di mundu mbei. 11 Biga suti wata ku bita wata an ta kumutu a di wan seei baaku. 12 Nöö manjan an sa pai apeesina, kökönötö an sa pai awaa. Söseei tu, di peti di ta puu suti wata an sa puu bita wata möön. 13 Wë un haika e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë dë a unu mindi dë, nöö hën a mëni taa a a' bumbuu pakisei ku fusutan, nöö a musu dë u si a di libi fëën e. Sëmbë musu si dee bumbuu du fëën de a ta du, ku sakafasi ku fusutan. 14 Ma ee i ta haun da otowan ta suku bunu fii wanwan, ja a' toobi ku di otowan fii möönsö, nöö an bunu e. Nöö ee sö i ta libi, nöö ja musu ta waka ta mindi soni ta njan buka taa i abi fusutan. 15 Biga di lö fusutan dë na a Gadu a ta kumutu e, ma goonliba fusutan di dë. Didibi fusutan seei a dë, nöö di Akaa u Masa Gadu an dë a dendu seei. 16 Biga ka sëmbë ta haun ku deseei ta suku bunu u de wanwan, nöö naandë buuja ku hii pei hogilibi dë. 17 Ma di sëmbë di Gadu da fusutan, nöö a o dë u si nëën libi e. Biga hati fëën o dë limbolimbo, nöö a o ta libi fiifii ku sëmbë. A o ta lesipeki sëmbë. An o a' taangajesi. A o ta a' tjalihati u sëmbë. Hiniwanten a o ta mbei möiti faa heepi sëmbë a soni. An o ta luku taa wan sëmbë hei möön di otowan. An o ta ganjan sëmbë a soni tu. Sö dee sëmbë o libi e, dee abi di fusutan u Gadu. 18 Nöö dee sëmbë dee lo' u libi fiifii ku sëmbë ta heepi otowan u de libi fiifii ku de na de tu, nöö dee lö sëmbë dë o ta tja di bunu libi u Gadu ko a sëmbë dendu te a hia e.

Jakobosi 4

1 Wë dee sëmbë o, faandi mbei un lo' u kisi toobi ku unu seei sö? Na dee taku pakisei fuunu hati ta manda unu fuun libi dee lö libi dë nö? 2 Biga dee soni un ta kë wan ta feni de, nöö hën mbei hati fuunu ta boonu ku unu seei tee un ta mëni fuun kii otowan. Un ta haun ta biinga fuun musu abi wan soni, ma wan ta feni ën möönsö. Nöö hën un ta buja ta feti ta du soni ku unu na unu. Ma di soni mbei wan ta feni ën, hën da fu di wan ta begi Gadu faa da i ën. 3 Nöö ee un ta begi ën wan soni seei, ma wan ta feni ën, fu di wan ta begi kumafa a fiti tu. Biga te un ta begi nöö un ta suku soni fuunu seei musu kisi piizii, nöö a kaba. 4 Dee sëmbë o, un dë leti kuma wan mujëë di disa di manu fëën go ta lobi oto womi. Biga un disa Masa Gadu, nöö hën un go ta lobi dee soni u di goonliba aki dee Gadu an lobi. Wë nöö ee wan sëmbë i ta lobi dee soni dë, nöö ja sabi taa i ku Gadu dë felantima nö? 5 Wë unfa un mëni? Un ninga taa u sösö de bi sikifi a di Buku u Gadu taa: Di Akaa u Masa Gadu di a buta a u hati aki, a ta haun o. Biga an kë oto soni musu ko a u hati möönsö. Ma a ta biinga ku u fuu musu dë fëën wanwan vö. 6 ˻Sö Masa Gadu a' toobi ku u tjika e, dee sëmbë,˼ hën mbei a ta heepi u ku ën bunuhati. Nöö di heepi a ta heepi aki, a taanga möön dee taku mëni fuu hati e. Wan sabi fa a sikifi a Gadu Buku nö? A taa: Gadu ta saka dee sëmbë dee a' gaan fasi, ma dee sëmbë dee ta saka deseei dëën nöö de a ta heepi ku ën bunuhati. 7 Nöö hën mbei un musu saka unu seei a di tii u Gadu basu. Un musu feti ku di didibi fu an ko a i hati, nöö a o kule go disa i. 8 Pusa go a Gadu e, nöö Gadu seei o pusa ko a i tu. Un dee sëmbë dee dë ku tu hati, un disa dee hogilibi fuunu e. Un puu dee taku pakisei a unu hati. 9 Dee hogi du un bi ta du musu ta hati unu e. Wan musu go sai dë ta lafu, ma un musu ta kai wolo da dee hogi libi fuunu. Wan musu dë ta wai, ma këë fuun musu ta këë. 10 Un saka unu seei da Masa Gadu e, dee sëmbë, be a hopo unu. 11 Nöö dee sëmbë u mi o, fa un ta kosi unu seei ta guunjan unu na unu a baka dë, nöö un musu disa e. Biga te i ta kosi di otowan fii ta si hogi pisi fëën hiniwan juu, nöö hën da i ta sösö di wëti u Masa Gadu seei taa an bunu. ˻Biga Gadu bi da u di wëti taa u musu lobi di otowan fuu.˼ Wë nöö dee wëti u Gadu, na wan sëmbë sa taki ee de bunu ee de an bunu, ma i musu piki de nöö. 12 Wë biga Masa Gadu hën nöö ta buta dee wëti, nöö hën nöö sa kuutu soni fuu paati adjabëë ku leti da u. Hën nöö sa buta u a sitaafu u dee hogi du fuu, nöö hënseei nöö sa puu u a sitaafu tu. Wë nöö ambë da ju fii ko dë ta kuutu soni u di otowan fii? 13 Wë un dee sëmbë dee ta fan dee lö fan aki taa: “Amanjan woo go a sö wan köndë, nöö woo go tan dë wan jaa ta wooko ta bai soni ta sei, nöö woo feni wan gaan hia möni,” 14 nöö un sootu fan un ta fan dë? Un sabi ee amanjan woon dë ku libi nö? Naa unfa un ta pakisei u di libi fuunu? Biga di libi fuu dë kuma wan sumuku fii si pala sö, nöö ja si ën möön. 15 Nöö ka fuun fan a di fasi dë, nöö un musu taa: “Ee Gadu kë, nöö sö wan soni mi o du.” 16 Wan si ö? Di gaan fasi un abi, hën ta mbei un ta njan buka ta konda sömëni soni a buka. Nöö dee lö pei fan dë an bunu. 17 Wë nöö sö e, dee sëmbë. Ee wan sëmbë i sabi unfa fii libi bunu ma ja ta libi sö, nöö hën da i du hogi kaa.

Jakobosi 5

1 Un dee guduma, un musu bai këë taa un kaba a sösö awaa. Biga di sitaafu juu fuunu ta ko e. 2 Dee gudu fuunu kaba a sösö. Kopikopi njan dee koosu fuunu tuu fiaa. 3 Di möni fuunu seei an dë wan wojo soni möön, un butëën dë te a poi. Nöö di poi fëën dë, hën o kuutu unu taa wan bi wooko bunu ku ën. Nöö fa di gudu fuunu kaba a sösö dë, nöö sö unu seei kaba a sösö tu e. Biga di giii hati fuunu dë mbei un kisi wan sitaafu kuma te faja ta tjuma i. Nöö fa un lai dee gudu fuunu a wosu dë, dee sëmbë, wan sabi taa di goonliba aki o kaba djunsu nö? 4 Dee sëmbë bi wooko da unu seei un njan dee möni u de tuu fiaa, nöö awaa di këë u de dou a Masa Gadu jesi awaa. Di sëmbë di abi taki a hii mundu liba jei. 5 Fa un sai dë, un bi ta libi kumafa un kë a di goonliba aki e. Un bi ta njan ta bebe fuunu, nöö un ko fatu kuma wan fatu kau di de ta kiija ta seeka, fu te juu dou de tjëën go kii. 6 Biga dee bumbuu sëmbë u di köndë seei un bi ta buta u de musu kii puu, nöö de an bi mbei möiti möönsö fu de puu deseei a unu maun. ˻Nöö fa u dë aki nöö Gadu seepi o seeka unu awaa e. Söö.˼ 7 Ma nöö un dee biibima dë, un musu tai hati fu tefa Masa Jesosi ko puu unu a dee sitaafu fuunu basu e. Wan si fa dee sëmbë ta paandi goon ta hoi pasensi nö? Te de paandi goon te de kaba, nöö de ta tai hati ta luku di tjuba faa kai nasi di alisi, te juu dou a göö ko lepi u de koti. 8 Nöö söseei un musu dë tu e. Wan musu lasi hati, ma un musu ta hoi dou, biga abiti möön Masa Jesosi o toona ko. 9 Nöö hën mbei wan musu dë ta kai unu seei në ta guunjan unu na unu e. Ee un du sö nöö woon kisi gaan sitaafu, biga fa mi taki aki, di Gaan Kuutuma seei dë leti a dööbuka kaa ta ko. 10 Dee sëmbë u mi o, un luku dee fesiten tjabukama dee Gadu bi manda, kumafa de bi ta tai hati ta tja sitaafu, be unu seei ta djeesi de a dee sitaafu ta miti unu tu. 11 Dee sëmbë dë bi tai hati go dou, nöö hën u taa de naki kölöku. Masa Gadu tja de a bunu liba. Nöö un luku di sëmbë de kai Jopu tu, fa a bi hoi degihati a dee soni dee bi miti ën dë. An bi disa Masa Gadu möönsö. Nöö baka fëën, hën Gadu toona dëën soni te a hia pasa maaka. Biga Gadu abi tjalihati u sëmbë e. 12 Wë nöö dee sëmbë, wan soni mi kë un musu sabi, hën da wan musu tei soni ta soi nëën liba e. Na dee soni u goonliba aki, na dee soni u liba ala, na wan sootu soni seei un musu ta tei ta soi nëën liba möönsö. Ma te un taki aai, a musu tan aai. Te un taa nönö, a musu tan nönö fu Masa Gadu an musu sitaafu unu. 13 Nöö ee wan sëmbë fuunu dë ku fuka, nöö be a begi Masa Gadu e. Ee wan sëmbë hati dë ku wai, nöö be a ta kanda ta gafa Gadu. 14 Ee wan sëmbë dë a unu mindi sikisiki nöö be a kai dee tiima u keiki e, be de ko nëën ko begi dëën nöö de lobi fatu nëën sinkii a Masa në. 15 Nöö fa de o begi ku biibi dë, nöö di sikima o ko bunu. Biga Gadu o hopo ën. Nöö ee a bi du hogi, nöö Gadu o puu ën a bëë. 16 Hën mbei mi taki da unu taa un musu fan ku unu seei ta konda dee hogi dee un ta du ku unu na unu, nöö un ta begi da unu seei. Nöö Gadu o kula unu. Biga te wan sëmbë ta libi bunu kumafa Gadu kë, nöö di begi fëën a ta begi Masa Gadu nöö a ta wooko gaan wooko e. 17 Wë biga luku di fesiten tjabukama u Gadu de kai Elia. A bi dë wan libisëmbë leti kuma u tu. Ma nöö hën a begi wan begi u tjuba an musu kai. Hën a tan dii jaa ku sikisi liba longi, tjuba seei an kai möönsö. 18 Nöö hën a baka fëën hën a toona begi u tjuba musu kai, nöö hën tjuba toona kai a goonliba, hii soni toona nasi baka. ˻Hën mbei mi taki da unu taa un musu ta begi e, dee sëmbë.˼ 19 Wë dee sëmbë u mi o, ee wan fuunu bi ta waka a di tuutuu lei u Gadu baka te nöö hën a disa go ta libi takulibi, nöö hën wan otowan go tei ën toona tja ko da Gadu baka, 20 nöö di sëmbë di heepi ën dë musu sabi taa a puu wan sëmbë a di sitaafu u didibi faja e, di a bi o kisi. Biga a heepi ën u Gadu an musu hoi dee hogilibi fëën a bëë möön. Da sö a dë e, dee sëmbë. ˻Wë nöö mi o tapa di biifi aki. Jakobosi ta manda gaan odi da unu. A tan sö.˼

1 Petuisi 1

1 Dee sëmbë o, mi, Petuisi, ta mbei di pampia aki. Mi da wan u dee Tjabukama u Jesosi Keesitu, nöö mi ta manda di biifi aki da un dee sëmbë u Masa Gaangadu dee dë paajapaaja kuma wakama a dee peipei köndë u goonliba, kuma Pontusi, Galasia, Kapadosia, ku Asia, te kisi Bitinia. 2 Fa un sai dë, unu da sëmbë dee u Tata Masa Gaangadu bi sabi gaanduwe a fesi kaa taa woon ko sëmbë fëën. Nöö hën a pii unu tei fuun musu piki di buka u Jesosi Keesitu, be di buuu fëën puu dee hogi du fuunu a unu liba. Fa u dë aki, un ko dë bumbuu sëmbë gbelingbelin a Masa Gaangadu wojo, nöö di Akaa fëën wë heepi unu te un ko sö e, dee sëmbë. Masa Gaangadu musu dë ku unu e, ta heepi unu gaanfa ku ën bunuhati. A musu da unu kötöhati seei. 3 Un boo ta gafa Masa Gaangadu e, dee sëmbë. Hën da di Tata fuu Masa Jesosi Keesitu ku ën Gadu tu, nöö u musu hopo ën në. Biga a bi abi gaan tjalihati fuu, nöö hën a tooka u hati mbei u ko wan hii njunjun sëmbë kuma tide pai mii. Fa a weki Jesosi Keesitu baka a dëdë dë, a mbei u ko ta abi wan gaan biibi a u hati di an ta kaba möönsö, taa woo feni libi a Gadu nöömö a bakaten. 4 Nöö u sabi tu taa woo feni hii dee soni dee Gadu abi u da u, fu di u dë sëmbë fëën. Nöö dee soni dee woon feni dë, de an dë kuma soni u goonliba aki e. Biga na wan daka seei de o sa poi kaba a sösö möönsö. De an o lasi di waiti u de möönsö tu, fu wa kai de soni möön. Nöö de dë leti a Masa Gaangadu köndë ala, ka Gadu seei ta tjubi de da u fuu feni de a bakaten. 5 Nöö fu di un ta biibi ën hedi, dee sëmbë, nöö a ta tjubi unu ku ën kaakiti fu te di lasiti daka dou. Nöö di juu dë, hii di heepi fëën di a bi abi kabakaba kaa faa heepi u, hën tuu o ko a limbo awaa u sëmbë si. 6 Nöö te un ta mëni dee soni dë nöö un musu ta wai e, hii fa un ta tja sömëni pei sitaafu ku fuka a di mindi aki. 7 Wë biga dee sitaafu dee un ta tja naandë, de dë kuma wan soni ta pooba unu luku nöö, u sëmbë sa si taa di biibi un ta biibi Masa Jesosi dë wan tuutuu soni. Na sipootu un ta mbei. Dee sëmbë o, un sabi fa dee sitaafu dë da unu nö? De dë kuma te de ta jö goutu puu kaka, fii sa puu di gbelingbelin goutu tei. Sö wë dee sitaafu ta heepi di biibi fuunu faa musu ko gbelingbelin. Ma di biibi fuunu dë, a bumbuu pasa goutu gaanfa e. Biga hën an dë wan soni o poi kaba a sösö möönsö, kumafa goutu ta kaba a sösö. Nöö ee un ta biibi go dou, nöö woon feni gafa ku nëbai di juu ten Masa Jesosi Keesitu o ko a limbo u sëmbë si di kaakiti fëën di a abi. 8 Fa Masa Jesosi sai dë, dee sëmbë, hën da di Sëmbë di wan bi si wan daka, ma tökuseei un ta lobi ën. Hii fa wan ta si ën fa u dë aki seei, ma un ta biibi nëën liba, nöö hën Gadu buta wan gaan wai a unu hati te wan sa kondëën da sëmbë fa a dë. 9 Nöö di soni mbei un ta wai sö, fu di Gadu ta heepi unu ta seeka di hati fuunu fu an musu kaba a sösö. Hën wë da di soni di un bi suku a Masa Jesosi di un ko biibi ën e. 10 Wë nöö di heepi Gadu ko ta heepi u a di ten aki, nöö hën wë dee fesiten tjabukama fëën bi ta biinga seei fu de fusutan e, ma de an bi sa fusutëën möönsö. Biga di ten de bi dë a goonliba aki, nöö di Akaa u di Keesitu bi ta ko a de liba, nöö de bi ta konda fa Gadu o heepi u a bakaten aki ku ën bunuhati. De bi ta konda seei fa di Paamusi Könu o ko a goonliba ko tja pena, te bakaten nöö a o kisi sömëni nëbai. Nöö fa de ta fan dee lö soni dë, nöö de bi kë sabi ee na un ten de o pasa, ku andi ku andi musu pasa bifö di lö ten dë o dou. Ma hii fa de ta suku fini a dee soni dë, ma de an ko sabi de möönsö. 12 Nöö hën de ko fusutan taa na soni u de de dë, ma de dë fu wi dee sëmbë dee o ko a bakaten aki. Nöö hën u dë tee di ten aki, ˻nöö hën wë i si Masa Jesosi ko e˼. Nöö hën dee tjabukama fëën ko konda di Buka fëën da unu te de kaba. Nöö di Buka dë, hën wë da di wan seei soni di dee fesiten tjabukama bi ta taki. Nöö fa dee sëmbë konda di buka da unu dë, nöö ku di kaakiti u di Akaa u Gadu di a manda kumutu a liba ala ko da u, ku ën wë de kondëën. Nöö, dee sëmbë, dee soni u ta taki aki, gaan soni de dë e. Biga dee basia u Masa Gaangadu dee ta dë a Gadu Köndë ala seei ta bendi ta luku ee deseei sa sabi soni u de tu. 13 Nöö hën mbei un musu buta ku unu seei, dee sëmbë, fu wan fika gudjuu dë. Un musu tai hati ta buta mëni gaanfa a dee bunu Gadu o da unu ku ën bunuhati a di ten di a o tja Jesosi Keesitu ko a limbo. 14 Nöö leti kumafa wan mii ta piki ën tata buka a soni, nöö söseei un musu ta piki Gadu buka a soni tu. Wan musu ta nama ku dee lö hogi dee di hati fuunu bi lobi u du di ten wan bi sabi Gadu e. 15 Wë biga di Sëmbë di kai unu fuun ko nëën aki, a dë wan limbolimbo Sëmbë söndö föutu, nöö sö un musu dë tu e, dee sëmbë. Libi fuunu musu dë gbelingbelin a hii futu. 16 Biga Gadu bi taki a di Buku taa: Mi dë limbolimbo söndö föutu, nöö söseei un musu dë tu. 17 Dee sëmbë o, fa un ko ta kai Gadu unu Tata aki, hën ta kuutu hii sëmbë makandi a di fa i ta libi. Nöö fëën mbei un musu ta mëni ën nöömö ta lesipeki ën gaanfa, hii di ten un ta libi kuma wakama a goonliba aki. 18 Wë biga an dë taa wan soni di sa poi kaba a sösö kuma möni sö a tei paka puu unu a di sösö libi di un bi lei a dee gaan sëmbë fuunu e. 19 Ma di buuu u ˻Jesosi˼ Keesitu di dii möön hii soni, hën wë paka puu unu. Fa de kii ën dë, nöö a bi dë kuma dee sikafu mii de bi ta kii ta paka paima u hogi du nöömö naandë. Nöö leti kumafa dee sikafu mii bi musu dë gbelingbelin söndö föutu, nöö söseei Masa Jesosi bi dë tu. 20 Wë nöö gaanduwe kaa bifö goonliba mbei, Masa Gaangadu bi buta taa sö a o manda Masa Jesosi ko paka di paima dë da u. Ma tefa di bakaten aki bifö di soni dë ko a limbo fuun sa feni heepi nëën awaa. 21 Nöö di nama un ko nama ku Masa Jesosi dë, dee sëmbë, hën heepi unu fuun ko biibi Gadu e. Biga un ko sabi fa a weki Masa Jesosi a dëdë te a tjëën go te a di möön hei kamian a liba ala. Hën mbei un ko ta buta mëni nëën gaanfa taa hii dee soni a bi paamusi unu tuu, woon feni de nöömö. 22 Dee sëmbë o, un bi jei di tuutuu lei u Gadu kaa, nöö hën wë i si un ta piki ën tefa hati fuunu ko dë limbolimbo, un ko ta lobi unu na unu söndö ganjan. Ma nöö un musu ta lobi unu seei möön taanga eti e, ku hii unu hati. 23 Biga un ko feni wan hii njunjun libi awaa kuma wan njunjun mii di de pai. Ma di lö böngö di i si pai unu dë, na libisëmbë böngö e, di sa kaba a sösö, ma di wöutu fu Gadu wë. Hën da di böngö di mbei un feni di njunjun libi dë. Nöö fa di wöutu u Gadu sai dë, dee sëmbë, a dë kuma wan libilibi soni ta wooko a u hati dendu ta seekëën, nöö an o kaba a sösö möönsö. 24 Biga un sabi di soni di Gadu bi taki. A taa: Hii libisëmbë tuu dë kuma ahun ta lenguwa jööö sö. Nöö hii nëbai fu wan libisëmbë dë kuma wan folo ta dë a sabana, te fii sabi a dëë puu kai kaba a sösö. 25 Ma di wöutu u Masa, hën a ta dë fu nöömö. Nöö hën wë da di wöutu i si de bi tja ko konda da unu e, dee sëmbë.

1 Petuisi 2

1 Wë di un ko jei dee soni dë kaa, nöö un musu disa dee hogi fasi dee un bi abi e, dee takuhati fasi sö, bödjëë fasi, ganjan sëmbë fasi, haun, ku waka njan sëmbë a baka. Un musu puu dee soni dë tuu fiaa a unu libi. 2 Nöö fa i si i bi tesi luku fa Masa abi bunuhati tjika dë, nöö i musu ta dë nëën baka nöömö leti kuma wan tide pai mii ta hangi di bobiwata fëën mama. Sö un musu ta abi hangi da di wöutu u Gadu fuun musu ta sabi soni fëën. Nöö ee un dë sö, nöö woon nango a fesi seei, te un ko gaangaan sëmbë a di biibi. 4 Dee sëmbë, un boo toona mëni di soni di bi dë sikifisikifi a Gadu Buku e. De bi tuwë wan sitonu a kapëë, ma Gadu si ën kuma wan gaan bumbuu soni. Nöö hën a tei ën buta ko di mama sitonu u di wosu fëën. Ma nöö di Sitonu i si dë, libilibi soni a dë e, dee sëmbë. Biga Masa Jesosi hën wë da di sitonu dë. Ku ën Gadu seti di wosu fëën. 5 Nöö fa un ko ta biibi ën dë, nöö unu seei ko kuma wanlö libilibi sitonu tu, di Gadu ta tei ta nama ku Masa Jesosi makandi faa mbei hën wosu. Ma nöö di wosu u ta taki aki, na soni u si ku wojo e. Akaa soni a dë. Nöö na di wosu nöö Gadu tei unu mbei e, dee sëmbë, ma a tei unu tu fuun ko dë wanlö apaiti sëmbë fëën kuma mindima ta tja peesenti go dëën. Nöö dee peesenti un ta tja go dëën dë, deseei an dë u si ku wojo tu. Soni na akaa fasi deseei dë tu e, nöö de ta suti da Gadu seei, fu di unu ku Jesosi Keesitu nama. 6 Nöö di soni u bi taki dë, de bi sikifi ën buta a di Buku u Gadu taa: Un luku, mi tja wan sitonu go buta a Sion dë. Ku ën mi o seti di wosu u mi. Nöö di sitonu dë, a dii möön hii soni. A dë wan gaan bumbuu sitonu di mi tei apaiti. Nöö ee wan sëmbë i abi biibi nëën liba, nöö ja o lasi möönsö fii tja sen a bakaten. Sö Gadu taki e, dee sëmbë. 7 Wë nöö di Sitonu i si de taki dë, gaan bumbuu soni seei a dë tuu da u dee sëmbë ta biibi ën. Ma dee sëmbë dee an kë biibi, nöö ˻an dë wan wojo soni da de˼. De dë kuma dee sëmbë dee di Buku bi taki ta mbei wosu. A taa: Di sitonu di dee sëmbë dee ta mbei wosu an bi kë seei te de tuwë a kapëë, hën ko dë di mama sitonu u di wosu. 8 Ma di Buku taki wan oto soni u di Sitonu dë tu taa: A dë wan sitonu di sëmbë ta naki futu nëën ta kai. Hën ta tuwë sëmbë. Wë da sö i si taa a buta kaa taa dee sëmbë dee an ta kë piki di buka u Masa Jesosi, nöö sö de o kaba a sösö. 9 Ma unu, wan dë sö e, dee sëmbë. Fa un ko ta biibi Masa Jesosi dë, nöö un ko dë wanlö apaiti sëmbë dee Gadu tei ko fëën seei. Un ko dë a dendu u wan könu famii ta tja peesenti go da Gadu. Un ko dë wan föluku u Gadu di dë fëën vö, fuun musu ta konda da sëmbë kumafa a bumbuu tjika, ta gafëën. Biga a kai unu puu a dungu tja ko a di waiti limbo fëën. 10 Wan bi dë wan wojo soni a wan ten ala e, dee sëmbë, ma fa u dë aki un ko dë wan apaiti sëmbë fu Gadu gbolo. A di ten ala wan bi si fa Gadu abi tjalihati, ma awa un ko si ën awaa. 11 Un dee lobi mati u mi o, fa u dë aki wan dë goon mii u di goonliba aki möön e, ma un dë wakama nöö. Döösë sëmbë seei un dë. Nöö fëën mbei mi begi unu baa taa dee hogi soni dee libisëmbë ta hangi u du, wan musu ta da de pasi a unu libi möönsö. Biga de ta biinga u poi di hati fuunu kaba a sösö. 12 Ma unu musu ta libi bunu a dee sëmbë dee na ta biibi naandë wojo e. Nöö fa de o ta kosi unu taa un ta du hogi dë seei, ma de o ko si gbelin taa bumbuu soni nöö un ta du. Nöö bakaten de o ko ta gafa Masa Gadu fuunu hedi a di daka di a buta faa ko a u. 13 Fa un ko nama ku Masa dë, nöö un musu ta saka da hii dee tii dee lanti buta e. Un musu ta saka da di könu biga hën da di möön hei wan. 14 Nöö un musu ta saka da dee takima tu, dee a pii tei buta a kamiankamian. Biga di soni mbei a buta de, fu de musu ta sitaafu dee sëmbë ta du hogi, nöö de gafa dee sëmbë ta du bunu. 15 Gadu kë fuun ta libi bunu e, dee sëmbë. Biga te un ta libi sö, nöö dee sëmbë dee ta fan söndö fusutan ta kosi unu dë, nöö de o ko dë pii. Biga de o ko si taa sösö soni de ta taki. 16 Fa Masa Gadu puu unu a dee peipei wëti basu buta ko fii dë, nöö un musu libi kuma fiima tuu. Ma ja musu dë ta du hogi fu di i kumutu a wëti basu hedi, kwetikweti. Ma be i toona ta saka i seei da Gadu kuma wan saafuma fëën. 17 Nöö i musu ta libi a wan lesipeki fasi ku hii sëmbë. I musu ta lobi dee otowan dee ta biibi Masa Jesosi kuma i. Nöö i musu ta fëëë Masa Gaangadu tu e, fu wan du na wan soni di an kai ku ën. I musu ta lesipeki könu ta luku ën fu wan hei sëmbë tu. 18 Nöö mi kë taki wan soni da un dee saafuma dee ta wooko da wan goonliba masa. Mi taki e, un musu ta lesipeki dee masa fuunu gaanfa e, dee sëmbë. Un musu ta saka a de basu. Nöö fa mi fan dë, na dee ta libi bunu ta abi pakisei a unu liba nöö e, ma dee ta libi hogi ku unu tu. 19 Wë biga ee wan sëmbë i ta kisi sitaafu di ja bi musu kisi ma i ta tjëën ku pasensi fu di i ta mëni Gadu hedi, nöö hën da i ta libi seei kumafa Gadu kë. 20 Ma ee i bi du hogi nöö hën de fon i fëën hedi, nöö i tjëën ku pasensi fu di i sabi taa hogi i bi du tuu, nöö di dë an dë gaan soni e. Biga i seei suku ën. Ma ee bunu nöö i ta du nöö i kisi sitaafu fëën, nöö hën i tjëën söndö guunjan, hën da i libi kumafa Gadu kë. 21 Biga fa Gadu kai unu fuun ko sëmbë fëën dë, nöö a fiti fuun tja sitaafu ku pasensi e, dee sëmbë. Biga ˻Masa Jesosi˼ Keesitu seei bi tja sitaafu fuu hedi söndö guunjan, nöö fëën mbei u musu ta tjëën sö tu. Nöö te u du sö, hën da u ta waka nëën baka a di lö futu dë tu. 22 Fa Masa Jesosi sai dë, a libi leti kumafa di Buku bi taki fëën e, taa: Hën an bi du hogi wan daka. Na wan ten seei a taki ganjanganjan soni. 23 Biga di dee sëmbë bi ta kosi ën ta dëën gaan buka ku gaan sen dë, nöö an jabi buka kosi de möönsö e. Di de du hogihogi ku ën, an bë wojo da de möönsö tu, ma a disa de da di Sëmbë di ta kuutu a wan leti fasi. 24 Nöö fa i si a tja dee hogi du fuu nëën sinkii a di lakpa pau dë, nöö wa dë a de basu möön e. U dëdë da de, fuu sa toona libi wan bunu libi awaa. Dee sëmbë o, dee maaka dee Masa Jesosi kisi nëën sinkii dë, de wë kula unu e, mbei un ko bunu. 25 Fa un bi sai dë, un bi dë leti kuma wanlö sikapu na abi tiima. Sö un bi ta waka fanjanfanjan tjika. Ma fa u dë aki un ko feni di leti sëmbë di fu tii unu. Nöö di Sëmbë dë, hën ta luku di hati fuunu be a dë tololoo a pasi.

1 Petuisi 3

1 Nöö awaa mi kë fan ku un dee mujëë dë ku manu taa be un ta saka unu seei a dee manu fuunu basu e. Nöö ee wan fuunu sai dë hën manu an piki di buka u Gadu eti, nöö a o bia piki ën söndö i fan ku ën. 2 Biga a o si taa i ta libi wan gbelingbelin libi ku lesipeki u Gadu. 3 Nöö fa i si un ta beei di uwii fuunu a dee peipei fasi dë, so juu un ta bisi gaan waiti koosu, ee nasö goutu soni a unu sinkii, nöö na a dee lö soni dë un musu suku gafa e, dee mujëë. 4 Ma di gafa fuunu musu dë a di fa i hati dë. Te i ta libi a wan saapi fasi, pii fasi sö, hën da di soni Gadu ta kai gaan waiti soni e. Nöö di waiti dë an o saka möönsö. 5 Sö wan waiti dee mujëë u fesiten bi abi kaa, dee bi dë apaiti da Gadu ta mëni ën fu de feni wini nëën a bakaten. Fa de bi sai dë, nöö de bi ta saka da dee manu u de. 6 Biga luku fa Sala bi ta saka dëën manu Abahamu ta kai ën “Masa”. Nöö ee un ta libi a sö wan leti fasi nöö woon ko ta djeesi Sala kuma unu da mii fëën. Nöö an o dë fuun ta dë fëëëfëëë. 7 Nöö un dee womi dee dë ku mujëë, un musu ta fii da dee mujëë fuunu e. Un musu ta lesipeki de fu di de da di möön suwaki wan. Wë biga fa un sai dë, unu ku de tuu o feni di libi u Gadu makandi di a o da unu ku ën bunuhati fu di un dë sëmbë fëën. Nöö te un ta libi bunu ku dee mujëë fuunu, nöö Gadu o piki dee begi fuunu tu. 8 Nöö awaa mi o fan ku hii unu tuu taa be un ta libi makandi ku wan hati e. Un musu ta fii ku dee otowan fuunu ta lobi unu seei kuma baaa ku baaa. Un musu ta abi tjalihati da unu na unu, ta libi ku sakafasi. 9 Ee wan sëmbë du hogi ku i, ja musu du hogi ku ën baka e. Ee wan sëmbë kosi i, disëën. Na toona kosi ën baka, ma begi Gadu dëën be a feni bunu. Biga sö Gadu bi kai i fii libi, dee sëmbë, nöö joo feni bunu nëën. 10 Biga wë haika fa di Buku taki. A taa: Ee wan sëmbë i kë abi piizii ku di libi fii, nöö i musu ta duwengi i seei fu ja fan taku fan. Ee i kë u di libi suti da i, nöö i musu köni fu ja ganjan sëmbë ku buka. 11 I musu kaba ku hogi du, nöö i bia ta du bunu. I musu ta suku fii dë fiifii ku hii sëmbë. A di dë baka fii ta biinga nöömö. 12 Biga Gadu ta luku dee sëmbë ta libi bunu nëën wojo faa heepi de, nöö a dë setiseti jesi faa jei dee begi u de. Ma di sëmbë di ta du hogi, hën a o bia baka da. Sö di Buku taki e. 13 Wë be mi hakisi unu wan soni, dee sëmbë. Ee i ta biinga nöömö fii ta du bunu wanwan, nöö ambë da di sëmbë di o du hogi ku i? 14 Ma etiseei ee i kisi sitaafu fu wan bunu soni di i du hedi, nöö hën da Gadu naki i kölöku e. Ja jei fa di Buku taki nö? A taa: Na fëëë libisëmbë te de ta bë wojo da i e. Na panta da de seei. 15 Ma Masa Jesosi Keesitu hën nöö fuun ta mëni a wan apaiti fasi a unu hati, dee sëmbë, biga hën da di Masa fuu. Hën da Gadu seei. Nöö i musu ta dë kabakaba hiniwanten fu ee wan sëmbë hakisi i taa: “Unfa i du ta pakisei taa joo feni wini a bakaten?” nöö i musu sabi fa u piki ën. Ma ja musu piki ën ku gaan fasi e, ma ku saapi fasi, ku lesipeki. 16 Biga hati fii musu ta dë limbolimbo nöömö a hii futu. Fa i ku ˻Jesosi˼ Keesitu ko di wan dë, dee sëmbë, nöö i musu ta libi bunu nöömö e. Nöö te i libi sö, nöö sen musu u kisi dee sëmbë dee bi ta suku u poi unu në fu takuhati fasi dë. Biga de o si taa sösö de bi ta du. 17 Dee sëmbë o, ee Gadu si taa a fiti fii tja sitaafu, nöö a möön bunu i tjëën fu wan bunu soni di i du hedi, möön leki fu wan hogi soni di i du. 18 Biga ˻Jesosi˼ Keesitu seei bi tja sitaafu tee fa de kii ën dë, hii fa an bi du hogi wan daka. Fa a dëdë dë, nöö dee hogilibi fuunu wë a paka di wan pasi dë fu nöömö e. Di Bunulibima dë hën tja sitaafu a u dee takulibima aki kamian, faa sa tja u ko a Gadu. Fa de kii Masa Jesosi dë, dee sëmbë, a dëdë tuu, ma di akaa fëën hën a fika ku libi. 19 Nöö hën a go konda di buka u Gadu da dee akaa u dee sëmbë bi dëdë a di ten u Noa, ka de bi go dë a di kamian ka de an sa kumutu möön. Dee sëmbë dë, de an bi kë piki di buka u Gadu a di ten di Noa bi ta mbei di gaan boto. Hii fa Gadu bi ta wasiköi de ta hoi pasensi da de seei, ma nöö de an bi kë piki möönsö. Fëën mbei aiti sëmbë nöö bi fika ku libi, dee na dëdë a wata a di ten dë. 21 Nöö hën di wata dë, hën da wan soni ta lei u fu di dopu di u ta dopu fa u dë aki. An dë taa sundju a ta puu a u sinkii e, ma a ta lei sëmbë taa u mbei buka ku Gadu ku wan limbolimbo hati, fuu sa feni heepi nëën. Nöö di heepi dë, u sa feni ën fu di Jesosi Keesitu bi toona weki baka a dëdë. 22 Nöö di a weki baka, hën a subi go tee a liba ala e, nöö awa a dë a di kaba heima kamian a letimaun së u Gadu. Nöö hii dee basia u Masa Gaangadu köndë tuu, ku hii takima, te kisi ku hii dee kaakiti u mundu tuu fiaa dë nëën basu fa u dë aki. Hën abi taki a de liba.

1 Petuisi 4

1 Söö. Wë dee sëmbë, kumafa u taki dë, ˻Jesosi˼ Keesitu hën tja sitaafu nëën sinkii. Nöö sö nöö unu seei musu dë kabakaba u tja sitaafu tu e. Wë biga te i ta tjëën söndö guunjan fu di i ta mëni Masa Jesosi hedi, nöö a o ta seeka di hati fii te nöö joo ko kaba seei ku hogi du. 2 Nöö dee taku hangi ta ko a u libisëmbë hati, ja o dë a de leiki möön, ma joo ta dë a Masa Gaangadu leiki fu hii di libiten fii di fika da i a goonliba aki. Fa a kë fii du, nöö sö joo du. 3 Biga un bi ta libi te tjika kaa kumafa dee sëmbë an sabi Gadu ta libi e. Un bi ta du fanafiti soni a di së u manu ku mujëë. Un bi ta miti makandi ta bebe ta dööngö ta bai ta kai olo ta booko Gadu wëti tee, ta begi dee soni dee an dë fanöudu fuun begi. Dee lö libi dë wë un bi ta libi. 4 Ma fa u dë aki, wan ta libi sö möön. Nöö a ko bigi seei da dee sëmbë unu ku de bi ta libi dee lö libi dë makandi. A ko fika de ta luku unu kuma wan hii oto sëmbë fu di wan ta kule go mökisi ku de möön a dee peipei hogi de ta du. De ko ta kosi unu seei. 5 Ma de musu fu piki di Sëmbë nöömö e, di dë kabakaba fu kuutu hii sëmbë, dee dëdë wan ku dee libi wan tuu. 6 Fëën mbei di buka u Masa Jesosi bi konda da dee sëmbë dee dëdë kaa e, fu aluwasi fa de bi kisi sitaafu dëdë a libisëmbë fasi seei, ma nöö di akaa u de sa feni libi a Gadu. 7 Dee sëmbë o, fa u dë aki di ten ko zuntu u hii soni musu kaba, nöö un musu dë ku fusutan e, fuun sa begi Gadu a wan bumbuu fasi. 8 Ma di gaan soni, hën da un musu ta lobi unu na unu makandi gaanfa. Biga ee i lobi wan sëmbë, nöö ee a ta du sömëni soni seei dee an ta kai, ma nöö ja o si de biga i lobi ën. 9 Nöö un musu ta kisi unu seei ta hoi a wosu ku piizii e, söndö guunjan, dee sëmbë. 10 Nöö fa Masa Gaangadu paati dee köni fëën da unu dë, hiniwan fuunu musu ta wooko ku di fëën a wan fasi di ta heepi otowan e. Biga a da unu de peipei ku ën bunuhati, nöö un musu ta wooko ku de a wan futoou fasi. 11 Kuma ee wan sëmbë i abi di köni fii ta konda Gadu wöutu da sëmbë, nöö i musu fan gbelingbelin be de sabi taa Gadu wöutu seei di dë. Ee wan sëmbë i ta heepi sëmbë a soni, nöö ja musu du ën ku i seei kaakiti. Ma i musu du ën ku di kaakiti u Gadu. A hii dee lö soni dë tuu, Masa Gaangadu hën nöö musu kisi gafa e. Biga hën wë ta da u dee köni fu di u nama ku Jesosi Keesitu. Fa a sai dë, hën nöö musu feni hii nëbai ku hii kaakiti fu nöömö teego. A tan sö. 12 Wë un dee lobi sëmbë u mi dë, wan musu tei di sitaafu un ta tja naandë u wan gaan soni e, hii fa a hebi seei. Wan musu luku ën kuma wan soni di an bi musu miti unu. 13 Ma be un ta wai seepi. Biga un ko ta fii makandi ku ˻Masa Jesosi˼ Keesitu a dee sitaafu dee a bi tja. Nöö tee di juu ten dou faa ko a limbo fu hii sëmbë musu si di gaan waiti fëën di a abi, nöö woon ko ta wai gaanfa seei awaa. 14 Ee sëmbë kosi unu fu di un nama ku Masa Jesosi Keesitu hedi, nöö hën da Gaangadu naki unu kölöku e, dee sëmbë. Wë biga di nëbai Akaa fëën seei, hën wë dë a unu liba dë. 15 Ma nöö dee sitaafu dee un ta tja dë, de an musu dë fu di i bi kii sëmbë e, ee nasö fu di i bi fufuu. An musu dë tu fu di i ta hulu sëmbë soni hedi, ee nasö fu hiniwan sootu pei hogi i sa du. Na fu dee lö soni hedi un musu kisi sitaafu e, dee sëmbë. 16 Ma ee fu di un nama ku Masa Jesosi Keesitu hën abi di sitaafu de ta sitaafu unu dë, nöö sen an musu kisi unu fu di dë hedi e. Ma be i ta gafa Gadu nöö fu di a si taa i waiti tjika u ta tja di në taa i nama ku Masa Jesosi. 17 Fa u dë aki, nöö di ten kisi fu di kuutu u Gadu musu seti. Nöö ku u dee sëmbë fëën wosu dendu fosu wë a o seti ën. Wë nöö ee u dee sëmbë fëën seei a ta sitaafu fa u dë aki, nöö dee sëmbë dee an kë piki ën buka wë? Na di u de o möön hebi nö? 18 A dë leti kumafa de bi sikifi a di Buku taa: Ee dee sëmbë Gadu ta luku nëën wojo fu bumbuu sëmbë, ee de musu tja sö wan gaan sitaafu ufö Gadu sa heepi de ˻puu hogi a de hati˼ nöö dee oto sëmbë wë, dee an dë a Gadu soni seei, ku dee hogilibima. Di u de an o möön hebi u tja nö? 19 Nöö da sö e, dee sëmbë. Ee Masa Gadu kë fuun musu ta tja sitaafu ufö, nöö un disa unu seei nëën maun nöö e, be un ta du bunu nango nöömö. Biga hën mbei unu, nöö a dë wan Sëmbë di i sa abi futoou nëën liba nöömö.

1 Petuisi 5

1 Awa mi kë fan ku unu dee sëmbë dee ta dë tiima fu otowan. Fa mi dë aki, miseei dë wan tiima tu e, hën mbei mi sa feni pasi u fan ku unu sö. Biga miseei bi si ku miseei wojo fa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu bi tja sitaafu di a bi dë a goonliba aki. Nöö te di juu kisi fu di waiti fëën di a abi musu ko a limbo u hii mundu si, nöö miseei o dë a dendu ta njan di piizii dë tu. 2 Nöö mi taki e, taa un musu ta luku dee sëmbë u Gadu bunu, dee dë a unu maun dë. Un musu dë da de kuma wan sëmbë ta luku sikapu ta tja de buta a pasi tololoo fu de an kaba a sösö. Sö un musu ta dini de tjika. Nöö wan musu ta du ën a wan duwengi fasi e, ma be un ta du ën ku piizii, ku wai hati seei. Biga sö Gadu kë. Nöö wan musu du ën tu fu di un giii u möni hedi, ma fu di un abi wan gaan hangi a unu hati fu heepi sëmbë. 3 Fa Gadu buta dee sëmbë a unu maun fuun ta luku de dëën dë, nöö wan musu ta pëë basi a de liba e, ma be un ta libi ku de a wan suti fasi fu de sa djeesi unu. 4 Nöö te di Möön Gaan Sikafuma ko a limbo u hii sëmbë si ën, nöö woon kisi wan gaan paima nëën. ˻Dee sëmbë o, wan sabi fa de ta du te wan sëmbë wini a wan fia kule nö? De ta bisi ën wan uwii kaapusa ta wai ku ën fu di hën da di winima. Sö wan paima di sëmbë dë ta kisi.˼ Ma di paima fuunu di woon kisi a bakaten, a o möön waiti gaanfa möön di uwii kaapusa u di winima dë e, biga di fuunu an o dëë kaba a sösö möönsö. 5 Nöö awaa mi o taki wan soni da un dee kijoo mii tu taa un mëni dee sëmbë dee dë gaan wan fuunu e, fuun saka unu seei a de basu. Nöö hiniwan daka un musu ta abi saka fasi da unu na unu, kuma wan koosu di i lo' u ta bisi hiniwan daka, an ta kumutu a i sinkii. Sö di sakafasi musu dë gaan soni da unu tjika. Wë biga a dë a di Buku taa: Gadu dë felantima u dee sëmbë dee abi gaan fasi, ma dee sakafasi sëmbë a ta heepi ku ën bunuhati. 6 Nöö fëën mbei i musu saka i seei a Masa Gaangadu basu, be a tii i ku ën kaakiti maun. Nöö te di juu kisi nöö hënseei o hopo i. 7 Nöö be i tuwë hii dee fuka fii tuu da Gadu e, dee sëmbë, biga a a' toobi ku i. 8 Nöö mi taki e, un musu dë setiseti ku wojo limbo. Biga di gaan felantima fuunu de kai di didibi ta waka zuuu sö ta lontu leti kuma hogimbeti ta suku ambë a sa feni faa tënë pisipisi njan. 9 Nöö i musu abi biibi a Gadu fii sa taanpu tuwë gogo dëën e, be an feni i kisi. Fa un ta tja sitaafu dë fu di un ta biibi ën hedi, nöö na unu nöö ta tja dee sitaafu dë e, dee sëmbë. Sö nöö dee otowan fuunu dee ta biibi Masa a kamiankamian a di goonliba aki ta tja de tu. 10 Nöö di Gadu fuu di abi hii bunuhati o dë ku unu e. Hën bi kai unu fuun ko feni di waiti fëën di ta dë u nöömö, fu di un ko nama ku Jesosi Keesitu. Nöö dee sitaafu an o dë u nöömö e, dee sëmbë, ma de o dë u wan pisiten nöö. Nöö baka fëën, nöö Gadu o da unu böö. A o mbei un ko taanga gingin a di biibi, kuma wan sitonu posu di an sa hön kai. 11 Fa Gadu sai dë, hën nöö da di Gadu di abi kaakiti fu nöömö e. A tan sö. 12 Fa mi ta mbei di biifi da unu aki, dee sëmbë, nöö Silifani di mi ta si u wan futoou sëmbë fuu, hën wë heepi mi sikifi ën. Nöö mi mbei ën a wan sati fasi sö fuun feni degihati nëën. Biga dee soni mi sikifi aki, de ta lei unu di bunuhati u Gadu fa a dë tuutuu soni tjika, nöö un musu taanpu nëën gingin e, dee sëmbë. 13 Nöö dee biibima u Masa Jesosi dee ta ko makandi a Babilon, dee Gadu bi pii tei leti kumafa a tei unu, nöö de ta manda gaan odi da unu e, ku Maikusi di mi ta si kuma mi seei miii. 14 Nöö un da unu na unu gaan odi e, ta baasa unu seei makandi a wan lobi fasi. Nöö sö e, dee sëmbë. Un musu dë ku kötöhati, hii un dee sëmbë tuu dee ko nama ku Jesosi Keesitu. A tan sö.

2 Petuisi 1

1 Söö. Wë dee sëmbë, mi Simon Petuisi ta mbei di pampia aki. Fa mi dë aki, mi dë wan futuboi fu Jesosi Keesitu, biga mi da Tjabukama fëën. Nöö mi ta mbei di biifi aki da un dee sëmbë dee ko ta biibi Masa Jesosi. Nöö mi sabi taa di biibi fuunu dë, a dë wan gaan bumbuu soni seei da unu, leti kumafa a dë da u tu. Nöö di soni mbei u ko ta biibi, dee sëmbë, fu di di Gadu fuu di u ta dini aki ku di Heepima fuu, Jesosi Keesitu, ta wooko ku leti. ˻De an ta luku taa wan sëmbë bunu möön otowan,˼ nöö hën wë mbei u ku unu tuu ko ta biibi ën makandi. 2 Wë nöö fa un ko sabi Masa Gadu ku Masa Jesosi dë kaa, nöö un musu ko sabi de möönmöön eti e. Biga möön un ko sabi de, nöö möön de o dë ku unu ku de bunuhati ta da unu böö. 3 Nöö mi taki e, dee sëmbë, di fa Masa Gadu abi kaakiti tjika dë, nöö a da u hii soni u abi fanöudu fuu sa abi libi fu teego, hën tu fuu sa libi a wan leti fasi nëën wojo a goonliba aki. Nöö fu di u ko sabi ën, hën mbei a da u dee soni dë. Biga hën kai u fuu sa kisi di waiti fasi di hënseei abi, nöö a kai u tu fuu ko bumbuu sëmbë a hii fasi leti kumafa hënseei dë. 4 Wë nöö di u dë a dendu u dee soni dë kaa, nöö Gadu paamusi u sömëni gaan bumbuu soni e. Nöö ee u tei dee soni a paamusi u naandë ta libi ku de, nöö woo ko kisi di fasi u Gadu a u libi. Nöö dee poipoi libi u goonliba aki an o feni u kisi möönsö, biga wa o ta mëni de seei fuu kë de. 5 Dee sëmbë, fa i si un ko ta biibi Masa Jesosi dë, nöö an tjika eti e. Ma i musu biinga fii libi bunu a hii futu. Nöö na di dë nöö, ma i musu biinga tu fii sabi soni ˻u Gadu˼ möön fini. 6 Nöö na di dë nöö, ma i musu biinga fii tii i seei a soni tu. Nöö na di dë nöö, ma i musu biinga fii ta abi taihati a soni go dou. Nöö na di dë nöö, ma i musu biinga fii ta mëni Gadu a hii soni di i ta du. 7 Nöö na di dë nöö, ma i musu biinga fii libi ku dee otowan fii kuma baaa ku baaa. Nöö na di dë nöö, ma i musu biinga fii lobi di otowan fii te dou söndö ganjan e. 8 Biga ee dee lö soni u kai dë ta göö ta ko möönmöön a di libi fii, nöö di fa i ko sabi Masa Jesosi Keesitu dë, nöö an o dë u sösö. Ma a o tja gaan wini ko da Gadu. 9 Ma ee dee lö soni dë an dë u sëmbë si a i libi, nöö hën da ja a' fusutan. I dë kuma bookowojoma, ja sabi naasë i nango, kuma i fëëkëtë taa Gadu bi wasi dee hogi du fii puu a i liba. 10 Dee sëmbë, wan si taa Masa Gaangadu kai unu tei fuun ko sëmbë fëën nö? Wë nöö un musu biinga be a dë sö tuu a unu libi fu sëmbë si e. Biga te un biinga ku dee soni u taki dë, nöö wan o kai kumutu a di pasi u Gadu möönsö. 11 Nöö te di juu dou, nöö de o tei unu ku gaan wai seei a di köndë ka di Heepima fuu Masa Jesosi Keesitu dë könu ta tii fu nöömö. 12 Ma fa mi ta fan aki seei, dee sëmbë, ma mi sabi taa un sabi dee soni dë kaa e. Biga un ta hoi gingin a dee tuutuu sondi u Gadu dee un bi kisi. Ma tökuseei mi o toona ta taki de da unu a bakafutu nöömö. 13 Nöö a bunu tu fu mi toona ta mëni unu a dee soni de fu sö langa libi dë a mi sinkii eti. 14 Biga wë mi sabi taa abiti möön nöö di sinkii u mi aki o go fika a wan së ala. Sö Masa Jesosi Keesitu lei mi limbolimbo kaa. 15 Nöö fëën mbei mi o ta biinga seei fu te di ten mi go, nöö dee soni aki musu fika da unu, un ta mëni nöömö. 16 Dee sëmbë o, wan sabi fa u bi konda da unu kumafa Masa Keesitu Jesosi abi kaakiti tjika nö, ku fa a o toona ko a di goonliba aki? Wë nöö dee soni naandë, na mindimindi soni u bi taki da unu e. Nöö na libisëmbë köni u bi tei taki de da unu tu, kwetikweti. Ma u seei bi si di hei fëën ku di könufasi fëën di a abi ku u seei wojo. 17 Biga di a bi dë a goonliba aki, nöö u ku ën bi dë makandi a di kuun liba naandë. U seei jesi bi jei limbolimbo kumafa di töngö bi kumutu a liba ala fan ku u. Di juu dë, hën Tata, di da di gaan nëbai Gadu fu mundu, bi dëën gaan hei di a taa: “Wan si di lobi Womi Mii u mi aki nö? Libi fëën ta kai ku mi tee.” Sö wan töngö kumutu a di kaba hebi kamian ala e, nöö u bi dë leti dë di di soni pasa. 19 Wë nöö fa u si di soni dë, dee sëmbë, nöö dee soni dee tjabukama bi sikifi a fesi, de tuu ko dë möön limbo da u awaa. Nöö a o bunu da unu tu ee unu seei tei dee soni dee tjabukama bi sikifi ta pakisei. Biga de o dë da unu kuma wan faja ta sëndë a dungu ta lei unu di pasi, fu tee di daka Masa Jesosi toona ko. Nöö a di daka dë, nöö hii fusutan fuunu tuu o ko limbo seei gbegedee, kuma di gaan teeja di ta tja didia ko. 20 Nöö wan soni un musu sabi gbelingbelin, dee sëmbë, taa dee soni dee tjabukama u Gadu bi sikifi buta a Gadu Buku, nöö na wan u de de bi sikifi ku deseei köni e. Nönö. Ma fu di dee tjabukama bi dë apaiti sëmbë u Gadu, nöö hën di Akaa fëën ko a de liba hën de sikifi de. Nöö sö.

2 Petuisi 2

1 Ma nöö dee sëmbë, fa i si u bi taki u dee fesiten tjabukama u Gadu dë, nöö ganjansëmbëma bi dë leti a de dendu dë e, ta mbei taa de ta tja Gadu buka tu. Nöö leti sö nöö ganjan leima o dë a unu mindi dë tu, nöö sapisapi de o ta tja dee lei u de ta ko fu de kaba sëmbë a sösö puu a Gadu pasi. Ma fa dee lö leima o sai dë, libi u de o ta lei taa Masa Jesosi an bi puu de a hogilibi basu eti e. Nöö fëën mbei hesihesi seei de o hai di sitaafu u Gadu ko a de liba. 2 Biga sömëni sëmbë o bia ko ta waka a de baka ta libi di wan seei poipoi libi, sensen wan, di de ta libi naandë. Nöö a di fasi dë, de o ta mbei sëmbë ko ta kosi dee bumbuu lei u Gadu dee a buta da u aki. 3 Fa i si dee lö leima sai dë, langahati tö nöö de abi sö, nöö de o ta mindi sömëni soni ta taki fu de sa feni soni a unu njan. Ma nöö mi taki da unu taa di sitaafu di de o kisi a Gadu, a bi dë gaanduwe a de liba zëngëë dë kaa, kuma lakpë. Nöö soni an o tapëën fu an kai a de liba. 4 Biga na dee basia fëën köndë seei Gadu bi disa söndö da sitaafu e, di de bi booko hën wëti. A tuwë de go a di gaan sitaafu kamian a wan dungudungu baaku dendu tapa buta dë, fu te di daka dou, nöö a kuutu de da sitaafu. 5 Nöö söseei tu, a di ten u Noa Gadu an bi disa dee sëmbë dee bi libi hogi nëën wojo. A bi sitaafu de e. Biga a singi hii di goonliba tuu pii, kaba dee hogi sëmbë naandë fiaa puu. Noa ku dee sëbën sëmbë fëën wanwan nöö bi fika. Nöö di soni mbei Gadu tjubi de, biga Noa hën bi ta konda da dee sëmbë u di ten dë fa u de musu libi bunu a Gadu wojo. 6 Söseei tu, Gadu an bi disa de tu köndë de kai Sodom ku Gomola söndö da de sitaafu e. A tjuma de seei gililili fia te a fika sösö sindja, fu dee hogi sëmbë u dee köndë dë hedi. Nöö a di fasi dë a buta wan maaka da dee oto sëmbë dee o ko a baka, be de tei köni a de taa ee deseei ta poi Gadu wëti nöö söseei a o sitaafu de tu. 7 Di juu dë, nöö Lotu wanwan tö nöö a bi puu, biga hën bi ta libi a wan leti fasi a Gadu wojo. Fa a bi dë a dee sëmbë mindi dee bi ta libi söndö wëti naandë, nöö a bi dë fukafuka a hati seei fu dee gaan hogi sensen libi de bi ta libi dë hedi. 8 Biga hënseei bi ta si ku ën wojo, a ta jei ku ën jesi daka na daka dee soni de ta du, nöö dee poipoi libi u de naandë bi ta da di bumbuu sëmbë dë gaan fuka seei nëën hati. Nöö hën Gadu puu ën fu an musu kisi sitaafu mökisi ku dee hogilibi sëmbë naandë. 9 Nöö sö i ta si taa Gadu sabi fa faa puu dee sëmbë dee ta libi bunu nëën wojo fu de an kisi sitaafu. Ma nöö a sabi tu, fa faa hoi dee sëmbë dee ta libi hogi nëën wojo, buta de fu tee di daka dou faa kuutu de da de di sitaafu di de bi musu kisi awaa. 10 Ma nöö dee sëmbë dee o kisi di möön gaan sitaafu, nöö de da dee sëmbë dee ta hopo deseei ta tuwë fu de piki dee gaan poipoi soni de hati ta kë du. Nöö di soni mbei de o kisi sitaafu sö, fu di de an ta kë dë a tii basu möönsö. Nöö dee poipoi leima u ta taki aki, un be mi konda soni u de da unu. Fa de sai dë, nöö de abi degihati e. Gaanfasima seei de dë. De an ta fëëë na wan wojo soni seei. Biga dee gaan hei tiima u goonliba aki te kisi dee u mundu ala tuu de ta kosi. Sö de abi degihati tjika. 11 Ma nöö dee basia u Gadu Köndë, hii fa de abi kaakiti ku taki möön dee sëmbë u ta taki aki, ma de an o kosi dee lö hebi tiima dë e. Na wan daka de o kaagi de da Gadu. ˻Biga de sabi di kaakiti u de.˼ 12 Ma dee taku leima mi ta taki aki, de, de aan toobi. De ta sösö hii soni te dou ku dee soni dee de an ta fusutan tuu. Fa dee leima sai naandë, de dë leti kuma hogi mbeti e, biga de an ta du soni ku pakisei. De ta du di soni de kë du nöö a kaba. Nöö fa de ta du hogi ku sëmbë ta poi de libi kaba a sösö tjika dë, nöö a fiti u de kisi de kii tu, kumafa de ta kii takumbeti. 13 Nöö mi taki da unu, taa te wan daka Masa Gadu o kaba de a sösö tu e. A o paka de di paima u di hogi di i si de ta du dë. Biga fa dee leima u ta taki aki sai dë, hiniwan hogi pakisei di ko a de hati, nöö de ta du ën seei wajaa a lanti a ndeti ku didia söndö sen. Hën da piizii u de kaa. Fa de sai dë, de dë leti kuma sumuku udu a otowan dendu, fii puu tuwë go a wan së ala. Biga hii fa i si de dë ku unu a tafa sindosindo ta njan ku unu makandi naandë, piizii u deseei tö nöö de ta suku. 14 De ta tuwë wojo ta luku dee mujëë u de kisi tja go booko Gadu wëti. De an ta kaba seei u du hogi möönsö. Sö dee sëmbë naandë dë e. Fa de sai dë, de ta suku u hai dee sëmbë dee an dë sö taanga a di biibi tja go a de, fu de libi hogilibi kuma de. Nöö di langa bëë u möni di de abi, hën buta de de lei fa u de wini möni a sëmbë tee de ko basi fëën. Mi taki da unu taa di siba u Gadu dë a dee lö sëmbë dë liba e. 15 Nöö dee sëmbë u ta taki aki, de kumutu a Gadu pasi gaanduwe kaa. De lasi go ta libi kumafa di mii u Beoli de kai Biliam bi ta libi e. Biga Biliam bi lobi möni tefa an bi a' toobi u du hogi faa feni ën. 16 Ma wan bi jei di soni bi pasa ku ën nö? Di mbeti de kai buliki a ta waka nëën liba dë, hën musu bia fan ku ën a libisëmbë töngö. Nöö sö i si taa di gaan tjabukama u Gadu naandë, nöö wan buliki hën Gadu bi musu tei bai ën puu a di wisiwasi fasi fëën di a ta waka dë, ufö a sa jei. 17 Wë nöö dee lö poipoi leima dee mi ta taki aki, be mi konda soni u de da unu möön kumafa de dë. De dë kuma wan kiiki ka i nango ta ba wata fii bebe, nöö hën i naki te i go dou, a dëë koti kalalaa. Ja feni wata nëën fii bebe möönsö. Sö dee lö sëmbë dë dë e. De dë kuma te tjuba baaka faa kai fii feni wata, te wan pisi wan gaan ventu ko böö ën vuuu tjëën pasa fiaa, ja feni wata möönsö. Sö dee sëmbë i si naandë dë. Hën mbei Gadu seeka wan gaan dungu kamian faa tuwë de go. 18 Dee lö sëmbë dë, de ta waka ta poolo ta taki sösö ta njan buka. Nöö fu di de sabi taa hogi pakisei ta dë a libisëmbë hati kaa, hën de ta taki soni nöömö fu de weki dee hogi pakisei dë. Biga de ta suku dee sëmbë dee bi kumutu djunsudjunsu a hogilibi basu, u de toona tja de go ta du hogi möön. Sö dee sëmbë aki hogi tjika e. 19 De ta paamusi de taa ee de ko nama ku de, nöö de o dë fiifii, de aan fu hoi wëti möön. Ma hii fa i ta jei naandë, deseei an dë fiifii e. Hogilibi wini de buta nëën basu gaanduwe. Biga di soni di ja sa kumutu nëën basu, nöö i da saafu fëën kaa. 20 Wë nöö mi taki e, so u dee sëmbë aki bi kumutu a dee poipoi libi u di goonliba aki basu te de kaba. Biga de bi ko sabi Jesosi Keesitu di dë u Masa ku u Heepima. Hën de toona sai dë ta du sösö teefa hogilibi toona wini de möön, de ko möön hogi möön leki fa de bi dë a fesi. 21 Wë mi taki e, a bi sa möön bëtë ee de an bi sabi fa u de libi bunu a Gadu wojo wan daka, möön leki de ko sabi ën te de kaba hën de bia toona go a dee awoo libi u de go ta booko Gadu wëti möön. Di dë hogi poi e, dee sëmbë. 22 Sö wan sëmbë, i sa maakëën leti kumafa de ta koti wan nöngö taa, di soni dagu balaki, hën seei a toona go njan. Söseei de taa i wasi hagu a wata te i kaba, hën a toona go logoda a pötöpötö dendu möön. Dee sëmbë i si u ta taki aki, nöö sö de dë e.

2 Petuisi 3

1 Sö wë un haika, dee lobi mati u mi naandë, disi mbei di u tu pampia di mi ta sikifi da unu kaa. Nöö a hii de tu pampia tuu mi ta konda soni a bakafutu da unu, be pakisei fuunu musu dë limbolimbo. 2 Nöö mi kë fuun toona mëni dee soni dee fesiten tjabukama u Masa Gadu bi taki, ku dee soni Masa Jesosi u Heepima bi taki tu, dee un bi jei a u dee Tjabukama fëën seei buka. 3 A di fosu kamian nöö mi kë fuun sabi taa a di kaba ten nöö wanlö mbeisëmbëfama o ko, nöö de o ta waka a dee taku kë u de hati baka. Nöö de o ta mbei un dee sëmbë u Gadu fa seei. 4 De o taa: “Wë di Jesosi bi paamusi taa a o toona ko a di goonliba aki, nöö naasë a dë? Dee gaan sëmbë fuu bi dëdë gaanduwe kaa ma soni an tooka möönsö. ˻De an weki baka möönsö u Gadu musu kuutu de, kumafa un ta taki.˼ Biga sensi Gadu mbei goonliba tee kisi di ten aki, nöö hii soni dë di wan seei fasi eti.” Sö de o ta taki ta tuwë da unu. 5 Ma nöö fa de o ta fan dë, kë seei wë de an kë sabi fa soni tooka tjika kaa e. ˻Nöö de an kë sabi tu fa di fan u Gadu abi kaakiti tjika u te a taki wan soni nöö a ta pasa.˼ Biga di Gadu mbei goonliba, nöö hën a fan. Hën wë di fan fëën paati di wata buta hafu a liba, hafu a basu, di goonliba fuu aki ku dee teeja ku dee oto soni u ta si a liba ala tuu fika a mindi. 6 Nöö a baka fëën hën Gadu si taa libisëmbë ta libi hogi poi, hën a tei dee wata dë hën a singi hii di goonliba kaba a sösö piii, be an fika kumafa a bi dë. ˻Nöö fa dee sëmbë ta fan taa soni an tooka möönsö dë, nöö de an sabi taa sö dee lö soni dë bi pasa nö?˼ 7 Nöö hën a bakaten, hën Gadu toona fan möön. A taa di goonliba fuu aki ku dee teeja te dou ku dee oto soni tuu dë a liba ala, de tuu o tjuma kaba wan daka nöömö. Sö a taki buta dë kaa e. Ma nöö fa u dë aki, a ta tjubi dee soni dë eti, be di gaan kuutu daka dou ufö. Biga te wan daka, nöö Gadu o kuutu dee sëmbë dee an bi a' bisi ku di fan fëën te a kaba, nöö a o manda de go kaba a sösö. Nöö di juu dë, dee soni u taki dë tuu o tjuma kaba a sösö. Sö Gadu taki buta e, dee sëmbë. 8 ˻Hën mbei wan musu piki dee sëmbë ta mbei sëmbë fa dë e. Nöö wa musu pakisei tu taa kumafa libisëmbë ta konda daka aki, nöö sö Gadu hën a ta konda. Nönö.˼ Biga a Masa Gadu wojo a dë sö taa wan daka dë kuma wan dusu jaa, wan dusu jaa dë kuma wan daka. Nöö sö e, dee sëmbë. 9 Söseei wan musu pakisei kuma de taa fa Masa Jesosi taa a o toona ko dë, nöö a ta buuja poi. Nönö, kwetikweti. Ma pasensi nöö a ta hoi da libisëmbë sö. Fa i si a sai dë, an kë fu na wan kodo sëmbë musu lasi kaba a sösö. Ma a kë u hii sëmbë musu bia de libi ko nëën, fu de sa kumutu a di sitaafu di u taki dë basu. 10 Söö. Wë dee sëmbë, un musu sabi taa te Masa Jesosi o toona ko nöö a o ko kuma wan fufuuma. Biga na wan sëmbë o sabi di daka. Nöö te a ko, nöö hii dee soni dee dë a liba ala tuu o bai gbou sö paaja go fiaa, de an o dë u si möön seei. Di juu dë, nöö di goonliba aki ku hii dee soni tuu dë nëën dendu o tjuma gbegedee kaba fiaa. 11 Nöö dee sëmbë, di i si dee soni dë o pasa sö, nöö an fiti fuu libi limbolimbo da Gadu nö? 12 Fa u ta luku di daka dë, nöö un boo ta watji ën seei ku wai ta biinga ta du soni fu di daka musu ko möön hesi. Biga hii fa i si dee soni u di mundu aki o jö kaba a sösö ku di gaan kendi dë, 13 ma nöö wan oto paamusi dë eti e, dee sëmbë. Masa Gadu paamusi u taa wan njunjun goonliba ku wan njunjun mundu o ko a dee di dë kamian. Nöö di njunjun goonliba di o ko dë, nöö hogilibi an o dë nëën fu poi ën möönsö e. Nönö. Ma leti libi wanwan nöö o dë nëën. Sö wë Masa Gadu paamusi u e. 14 Wë di un ta luku sö wan soni ku wai sö kaa, dee sëmbë, nöö un musu biinga seei fu te Masa Jesosi toona ko, nöö woon dë limbolimbo söndö föutu ku kötöhati nëën fesi. 15 Nöö un musu abi ën a unu pakisei taa fa Masa Jesosi an ko aki eti nöö pasensi a ta hoi da libisëmbë. Biga a kë da de pasi u de kumutu a dee hogilibi u de basu, hën mbei an ko eti. ˻Nöö fa mi ta fan aki taa Gadu o sitaafu hogilibi,˼ nöö sö nöö u lobi baaa Paulosu ta sikifi tu, ku di gaan fusutan di Masa Gadu dëën. 16 Biga hiniwan biifi di a ta sikifi te a dou a dee lö soni aki, nöö sö nöö a ta taki tu. ˻Hii fa a taki taa Gadu puu u a dee wëti u Isaëli basu, ma hënseei tu ta lei taa wa musu libi hogi libi möön e.˼ Fa dee biifi u Paulosu sai naandë, dee sëmbë, soni dë a de dendu di ja sa fusutan wantewante e. Nöö fëën mbei dee sëmbë dee an sabi soni tjika ku dee sëmbë dee an dë gingin a di biibi, nöö de ta tei dee fan fëën tja go a sösö së. Nöö sö de ta du ku hii dee oto pisi u Gadu Buku tuu. Ma nöö fa i si de ta du ën naandë, nöö de seei wë de ta kaba a sösö e. 17 Wë dee sëmbë, di i si un sabi dee soni aki a fesi kaa, nöö un musu köni seei ku dee fasifasi lei u dee sëmbë ta libi söndö wëti naandë. Wan be de kisi unu tja go ku de e, fuun kai kumutu a di bumbuu kamian un sai naandë. 18 Ma nöö un musu ta da Gadu pasi be a sa lei unu hën bunuhati möönmöön. Un musu ko sabi Jesosi Keesitu di Heepima fuu möönmöön tu. Biga hën da u Masa, nöö hën wanwan tö abi nëbai a mundu fa u dë aki te kisi fu teego. A tan sö.

1 Johanisi 1

1 Wë dee sëmbë, fa mi o fan ku unu aki, nöö mi o seti di fan ku wanlö soni u ˻di Sëmbë de ta kai˼ di Wöutu u Gadu. ˻Hën seei da Masa Jesosi.˼ Nöö a bigi u mundu Masa Jesosi bi dë kaa. ˻A bi dë ku Masa Gadu a liba ala teefa juu fëën dou, hën a saka ko a goonliba aki fuu sa si di libi u Gadu tuutuu. Nöö hën di a ko,˼ u ku dee otowan fuu bi jei di fan fëën. U bi si ën ku u seei wojo. U panjëën ku u seei maun. Nöö hën u toona ta konda da unu taa di Sëmbë dë, nëën di Libi u Teego dë di Masa Gadu manda da u aki. 3 Nöö dee soni u bi jei dë ku dee u seei wojo bi si, deseei u toona ta konda da unu aki, fuun musu sa feni di suti libi di u ku Masa Gadu ku ën Mii Jesosi Keesitu ta libi ku u seei. 4 Nöö hën i si u ta mbei di pampia aki da unu fuun musu dë waiwai te dou. 5 Söö. Nöö di Buka di Masa Jesosi bi da u fuu musu toona konda da unu, nöö hën nöö i si u ta konda da unu aki taa Masa Gadu aan na wan piki hogi nëën hati möönsö. A dë limbolimbo te dou. Na wan piki dungu seei dë nëën. 6 Nöö ee wan sëmbë i ta libi hogilibi ma i ta mbei taa i ta libi ku Gadu, nöö hën da i ta mindi soni e. Hën da a di së u dungu i dë, biga ja ta libi a wan tuutuu fasi. 7 Ma ee u ta libi a di së u limbo kumafa Masa Gadu ta libi limbolimbo, nöö woo ta libi suti ku u seei. Nöö woo dë limbolimbo tu. Biga fu di Jesosi Keesitu, di Mii u Gadu, lasi ën buuu fuu hedi kaa, nöö Masa Gadu ta puu dee hogilibi fuu tuu a u hati fuu ta dë limbolimbo. 8 Ma ee u ta mbei taa wa du hogi wan daka, wë nöö u seei u ta ganjan. Nöö hën da wa ta taki di tuu, biga wë u ta du hogi. 9 Ma ee u piki taki aai u du hogi tuu, nöö Masa Gadu an o hoi dee hogi du fuu nëën bëë möön. A o ta puu dee hogilibi tuu a u hati nöömö kumafa a bi taki. Wë biga an ta ganjan sëmbë möönsö. 10 Ma ee u piki taki nönö wa du hogi wan daka, nöö hën da u ta fia ku Masa Gadu taa a mindi soni da u. Nöö hën da di buka fëën an dë a u hati.

1 Johanisi 2

1 Wë dee lobi mii u mi dë, di pampia i si mi ta mbei da unu aki sö, mi ta mbei ën fu wan musu du hogi. Ma ee a ko dë taa un du hogi, nöö un musu sabi taa i abi wan Sëmbë dë a Masa Gadu bandja di ta begi ën da u. Hën da Jesosi Keesitu, di Sëmbë di an du hogi wan daka. 2 Nöö hënseei paka di paima da u. Nöö di paima di a paka da u dë, hën da di dëdë a dëdë fuu hedi, fu Masa Gadu an hoi dee hogi du fuu nëën bëë möön. Ma na u wanwan a dëdë paka di paima da e, ma a dëdë pakëën da hii mundu. 3 Nöö ee u ta piki Masa Gadu buka ta libi kumafa a kë, nöö woo sabi tuutuu taa u ku ën dë. 4 Ma ee wan sëmbë i ta mbei taa i sabi Masa Gadu ma töku ja ta piki ën buka ta libi kumafa a kë, nöö hën da ja sabi ën. Soni i ta mindi. Di buka u Masa Gadu an dë a i hati. 5 Ma ee wan sëmbë i ta piki ën buka nöö hën da i lobi ën tuutuu ku wan hati. Nöö ee i kë sabi taa i ku Gadu dë, nöö i musu ta luku i libi ee i ta libi bunu. Biga di sëmbë di ku Gadu dë, nöö hën ta libi kumafa Masa Jesosi bi ta libi ˻di a bi dë a di goonliba aki˼. 7 Nöö un dee lobi mati u mi dë, mi ta manda wan wëti da unu aki ˻taa un musu lobi unu seei˼. Nöö an dë wan njunjun wëti e. A dë di awoo wëti di de bi tja ko konda da unu a fesi. 8 Ma töku a ko dë kuma wan njunjun wëti aluwasi fa a bi dë a fesiten seei. Biga te un ta piki di wëti aki ta lobi sëmbë kumafa Masa Jesosi ta lobi sëmbë, nöö sëmbë ta si andi da tuutuu lobi awaa. Nöö di dungu u bi dë ta pasa, limbo ta ko kaa. 9 Ma ee wan sëmbë ja lobi dee oto biibima kuma i seepi nöö ja sa konda taa i dë a limbo e. A dungu i dë. 10 Ma ee wan sëmbë i lobi dee oto biibima kuma i seei, nöö hën da i dë a limbo. Soni an dë u bia i hati te nöö i go du hogi. Söseei ja o ganjan di otowan fii faa lasi pasi tu. 11 Ma ee wan sëmbë i ta buuse di otowan fii, nöö a dë kuma i ta waka a dungu söndö faja, ja ta si soni. Ja sa' naasë i nango. 12 Wë un dee mii, mi ta mbei di pampia aki da unu biga Masa Jesosi paka da unu kaa, nöö Gadu an ta hoi dee hogi du fuunu nëën bëë möön. 13 Wë nöö un dee gaan womi, mi ta mbei di pampia aki da unu tu, biga un sabi di Sëmbë di bi dë a seti u mundu. Wë söseei un dee kijoo, mi ta mbei di pampia aki da unu tu, biga un wini di didibi kaa. Nöö un dee piki mii dë, mi ta mbei di pampia aki da unu tu, biga un sabi u Tata a liba kaa. 14 Nöö un dee gaan womi, mi ta mbei di pampia aki da unu, biga un sabi di Sëmbë di bi dë a seti u mundu. Dee kijoo mii, mi ta mbei di pampia aki da unu biga un ta biibi taanga a Masa Gadu. Di buka fëën ta dë a unu hati nöömö. Un wini di didibi kaa. 15 Dee mii o, wan musu lobi dee soni u di goonliba aki e, dee an ta kai ku Gadu. Biga ee i ta lobi de, nöö hën da ja ta lobi u Tata Masa Gadu. 16 Biga dee taku kë u libisëmbë hati ku langawojo ku gaan fasi, nöö dee lö soni dë dë soni u goonliba. De an dë fuu Tata Masa Gadu. 17 Nöö a a' wan daka di goonliba aki o kaba ku hii dee lö libi dë tuu fia. Ma dee sëmbë dee ta piki Masa Gadu buka, de, de an o kaba möönsö, ma de o dë u teego. 18 Dee mii o, di kaba ten u goonliba dou kaa e. Biga de bi taki da unu kaa taa te wan ten wan Gaan Buusema u Masa Jesosi Keesitu o ko a goonliba. Nöö fa u dë aki, u musu sabi taa di kaba juu ta zuntu, biga di fasi u di sëmbë dë dë a sömëni sëmbë hati ta wooko kaa. 19 De bi dë ku u a fesi ma de kumutu go u de, biga u ku de an dë di wan. Biga ee u ku de bi dë di wan, nöö de an bi o go. Ma de kumutu go, hën mbei hii mundu si taa u ku de an dë di wan. 20 Ma unu, wan dë sö e. Biga Masa Gadu tuwë di Akaa fëën a unu liba kaa. Nöö hën ta mbei un ko sabi fuun wegi dee buka luku undi da ganjan wan ku undi da tuutuu wan. 21 Wë nöö fa i si mi ta mbei di pampia da unu aki, na fu di wan sabi dee tuutuu soni u Masa Gadu mbei e, ma fu di un sabi de. Nöö un sabi taa di Buka u Masa Gadu ku di buka u dee ganjansëmbëma an dë di wan. 22 Biga di sëmbë di o ko ta fia taa Masa Jesosi nëën da di Paamusi Könu Masa Gadu manda ko da u aki fuu ta biibi ën, nöö di sëmbë di ko taki sö, hën da wan ganjansëmbëma. A dë buusema seei u Masa Jesosi. An kë u Tata Masa Gadu, nöö an kë di Womi Mii fëën tu. 23 Nöö ee wan sëmbë ko ta fia taa Masa Jesosi an dë di Womi Mii u Gadu, nöö Masa Gadu hën Tata an o dë ku di sëmbë dë seei. Ma ee wan sëmbë i ta piki taa: “Aai, Masa Jesosi Keesitu hën da di Womi Mii u Masa Gadu tuu,” nöö hën Tata o dë ku i. 24 Nöö dee mii, di Buka de bi taki da unu a fesi, hën un musu ta hoi a unu hati ta biibi nöömö e. Nöö te un du sö kaa, nöö unu ku di Womi Mii u Masa Gadu ku ën Tata tuu o nama ko dë di wan fu nöömö. 25 Nöö Masa Gadu o da unu di soni di a paamusi u, hën da di njunjun libi fëën di a o da u fuu ta libi nöömö u teego. 26 Fa mi ta mbei di pampia aki, nöö mi ta mbei ën fu dee ganjansëmbëma hedi e, fu di de ta biinga u ganjan unu. 27 Ma unu, fa un sai dë, Masa Gadu tuwë di Akaa fëën a unu liba kaa, nöö hën ta dë a unu hati nöömö. Wan a' fanöudu fu sëmbë lei unu möön biga di Akaa ta lei unu hii soni. Nöö fa a ta lei unu soni dë, a ta lei unu tuutuu soni e. An ta ganjan unu. Nöö fëën mbei un musu ta dë a Masa Jesosi leiki nöömö, kumafa a taki da unu. Wan musu bia toona disëën möönsö. 28 Aai, sö a dë tuu, dee mii. Fa unu ku Masa Jesosi ko di wan dë, nöö wan musu disëën möönsö e. Biga a a' wan daka nöö a o toona ko a goonliba aki. Nöö te a ko, nöö ee u bi tan nëën leiki nöö wa o dë pantapanta. Sen an o kisi u fuu waka go nëën fesi. 29 Wë nöö di un sabi taa Masa Gadu hën an ta du hogi möönsö, bunu wanwan nöö a ta du, nöö un musu sabi taa dee sëmbë dee ta libi bunu nöö de da miii fëën gbelingbelin.

1 Johanisi 3

1 Dee sëmbë o, de ta kai u Masa Gadu mii e. Nöö sö a dë. U da mii fëën tuu. Wë nöö ee u ta tja di në taa u da Gadu mii, nöö nëën da Masa Gadu lobi u te na soni nö? Ma nöö dee sëmbë dee an sabi Masa Gadu, de an sa sabi soni fuu. Biga ee ja sabi soni fu wan tata, nöö ja o sabi soni fëën mii tu. 2 Wë dee lobi mati u mi dë, fa u dë aki u da miii u Masa Gadu tuu. Nöö wa sabi fa woo dë eti e. Ma u sabi nöö taa te a o ko nöö u seei wojo o si ën kumafa a dë, nöö woo tooka ko kuma hën seei. 3 Nöö ee u dë ku di mëni aki, nöö woo ta biinga u hogi musu kumutu a u hati, fuu ko dë limbolimbo kumafa Masa Jesosi seei dë limbolimbo. 4 Biga di sëmbë di ta du hogi, nöö hën ta booko dee wëti u Masa Gadu. Biga hogilibi hën ta booko wëti. 5 Ma nöö u sabi taa Masa Jesosi bi ko a di goonliba aki u ko paka puu hogi a u liba da u. Fa Masa Jesosi sai dë, dee mii, na wan piki sundju seei dë nëën hati e. Hii ën hati tuu dë limbolimbo, biga an du hogi wan daka. 6 Fëën mbei ee i ku Masa Jesosi nama ko di wan, nöö ja o sa ta libi hogilibi nöömö. Biga di sëmbë di ta libi sö an sabi Masa Jesosi. An ta fusutan soni fëën möönsö. 7 Wë nöö un dee mii dë, un haika e. Wan mbei sëmbë ganjan unu. Biga di sëmbë di ta libi leti kumafa Masa Gadu kë, hën da bumbuu sëmbë kuma Masa Jesosi Keesitu. 8 Ma ee wan sëmbë libi an ta kai ku Gadu wëti, nöö sëmbë u di didibi di dë e. Biga di didibi bi ta libi hogi nöömö, sensi a fesiten tee kisi tide. An disa möönsö. Hën mbei di Womi Mii u Masa Gadu ko a di goonliba aki faa poi dee wooko u di didibi. 9 Fëën mbei ee wan sëmbë dë miii u Gadu nöö an sa ta libi a wan fasi nöömö di an ta kai ku Gadu. Biga Gadu dëën wan hati kuma di fëën seei di a abi, hën mbei an sa ta libi hogi libi nöömö biga Masa Gadu hën dëën Tata. 10 Nöö ee i kë sabi ambë da dee mii u Gadu ku ambë da dee mii u didibi, nöö i luku a di libi u de nöö joo sabi. Biga di sëmbë di an ta libi bunu, nöö hën an sa dë mii u Gadu e. Söseei ee wan sëmbë ja ta lobi di otowan fii, nöö ja dë Masa Gadu mii tu. 11 Wë biga di awoo buka di un bi ta jei a fesi te kisi tide, nöö hën da disi: u musu ta lobi di otowan fuu. 12 Nöö wan musu abi hogihati kuma Kain. Kain bi dë sëmbë u didibi, hën mbei a a' hogihati tefa a kii ën baaa. Nöö faandi mbei a kii ën? A kii ën fu di hën baaa bi ta libi bunu, hën mbei a haun ku ën tefa a kii ën. 13 Wë nöö dee sëmbë, fëën mbei te u si wan sëmbë ta buuse u, nöö an musu bigi da u. Biga dee sëmbë dee an dë a di së u Masa Gadu, nöö de an o lobi u möönsö. 14 Ma u, u feni wan njunjun libi a Gadu. A fesi u bi dë kuma dëdë sëmbë ma u bi ta böö nöö. Ma fa u ko dë aki, u sabi taa u feni wan njunjun libi biga u ko ta lobi dee sëmbë u Masa Jesosi. Ma di sëmbë di ta buuse di otowan fëën, nöö hën an kumutu a di së u dëdë ko a libi eti e. 15 Biga ee wan sëmbë i buuse di otowan fii, nöö hën da wisihatiböö i abi. Nöö un sabi taa ee wan sëmbë i a' wisihatiböö, nöö ja abi di teego libi u Masa Gadu möönsö. 16 Dee mii o, ee u kë saandi da lobi, nöö u musu luku a Masa Jesosi Keesitu, fa a bi tei di dëdë fuu dëdë paka di paima fuu da u. Hën wë da lobi e. Nöö söseei u seei tu, u musu dë kabakaba fuu sa dëdë da di otowan fuu. 17 Ma ee wan sëmbë i dë nöö i a' dee soni u goonliba aki, nöö hën i si otowan fii ta pena fu di aambi soni ma ja dëën soni möönsö, nöö di sëmbë dë ja lobi Masa Gadu e. 18 Wë nöö dee mii u mi dë, wan musu ta lobi sëmbë ku buka wanwan e, ma a musu dë u si a i libi tuutuu. 19 Nöö te u ta lobi sëmbë ta libi bunu ku de, nöö u sabi gbelin taa u dë a di së u Masa Gadu, nöö wa o fëëë ën fuu go nëën fesi. 20 Ma aluwasi u seei hati taki da u taa wa libi bunu, ma töku Gadu hei möön libisëmbë hati e. A sabi hii soni. 21 Ma nöö ee hati fuu taki da u taa u ta libi bunu, nöö woo sa waka waiwai go a Masa Gadu fesi. 22 Nöö woo feni dee soni u ta hakisi, biga a si taa u ta piki ën buka ta libi kumafa a kë. 23 Nöö di buka fëën di u musu piki nöö a dë tu fasi. Di fosu wan dë taa u musu biibi taa Jesosi Keesitu hën da di Womi Mii u Masa Gadu. Hën da di Paamusi Könu di a manda da u. Nöö di u tu dë taa u musu lobi u seei makandi kumafa a bi taki da u kaa. 24 Nöö di sëmbë di ta piki Masa Gadu buka, nöö hën ku Gadu dë di wan. A ta libi ku Gadu, nöö Gadu ta libi ku ën. Nöö u sabi taa sö a dë tuu, biga di Akaa u Masa Gadu di a da u aki, hën dë a u hati ta piki u taa sö a dë.

1 Johanisi 4

1 Wë nöö dee lobi mati u mi dë, un haika e. Sömëni sëmbë o ta tja buka ko da unu taa di Akaa u Masa Gadu hën manda de ko. Ma nöö wan musu piki ku de wante e. Ma i musu wegi ën luku ee naasë di lö buka dë kumutu, ee Gadu buka, ee didibi buka. Biga fa u dë aki, wanlö hia ganjansëmbëma ta waka ta lontu a hii goonliba ta ganjan sëmbë taa de dë tjabukama u Masa Gadu, ma na tuu seei. 2 Nöö ee wan sëmbë da i wan buka taa sö wan soni di Akaa u Masa Gadu taki, nöö hën i kë sabi ee tuu ee ganjan, nöö i musu luku ee unfa a o taki u Jesosi Keesitu. Ee a taa a kumutu a Masa Gadu Köndë ko libisëmbë a goonliba aki, nöö i musu sabi taa a dë Gadu buka tuu. 3 Ma ee a fia taa nönö, Jesosi Keesitu na a Gadu a kumutu, nöö i musu sabi taa na buka u Gadu di dë. Hën da wan buka u di buusema u Masa Jesosi Keesitu. Biga de bi taki da unu kaa taa a a' wan daka di Gaan Buusema u Masa Jesosi o ko a goonliba. Nöö fa u dë aki, di fasi fëën dë a sömëni sëmbë hati ta wooko kaa. 4 Nöö dee sëmbë u mi dë, un haika e. Unu da sëmbë u Masa Gadu, nöö dee ganjansëmbëma dë an sa feni unu ganjan. Dee lö sëmbë dë an dë a di së u Masa Gadu, de dë a dee soni u di goonliba aki nöö. De ku di didibi tuwë gogo a wan së. Ma un wini de. Wë biga di Akaa u Gadu a unu hati dë abi kaakiti möön leki didibi. 5 Ma nöö te dee ganjansëmbëma ta fan nöö dee sëmbë dee an dë ku Masa Gadu ta piki de buka, biga di fan u de ta kai ku de. 6 Ma u, wa dë sö e. U da sëmbë u Gadu. Nöö dee sëmbë dee sabi Gadu, nöö de ta haika u. Ma dee sëmbë dee an sabi Gadu nöö de an ta haika u möönsö. Nöö sö u ta paati dee buka ta luku fuu sabi undi u de dë u di Akaa u Masa Gadu, ku undi u de dë u di Buusema fëën. 7 Wë nöö un dee lobi mati u mi dë, un boo lobi u seei e. Biga Masa Gadu hën abi lobi. Nöö di sëmbë di ta lobi di otowan fëën, hën da miii u Gadu. Hën sabi Masa Gadu. 8 Ma di sëmbë di an ta lobi di otowan fëën hën an sabi Gadu e. Biga Masa Gadu, hën hatiböö da lobi. 9 Nöö u si taa Masa Gadu lobi u tuu. Biga a tei di wan kodo Womi Mii fëën tö di a abi, manda ko a di goonliba aki fuu sa feni di teego libi u Masa Gadu. 10 Dee sëmbë o, ee i kë saandi da lobi, nöö ja musu luku a di fa u lobi Gadu e, ma i musu luku a di fa Gadu lobi u. Biga a tei di wan kodo Womi Mii fëën manda ko a di goonliba aki ko tei di dëdë fuu dëdë fu an hoi dee hogidu fuu nëën bëë möön. 11 Wë nöö, un dee lobi mati u mi dë, di Masa Gadu lobi u sö kaa, nöö an fiti fuu lobi u seei tu nö? 12 Na wan libisëmbë si Masa Gadu wan daka e. Ma te u ta lobi u seei makandi, nöö hën da Masa Gadu ta dë a u hati. Nöö fa i si u ta lobi u seei dë, nöö di lobi u Gadu di u abi a u hati o ko dë telutelu. 13 Biga wë Masa Gadu tuwë di Akaa fëën a u liba kaa, nöö fëën mbei u sabi taa u ku ën dë. U ku ën ko di wan. 14 Nöö u seei bi si Masa Jesosi tuu di a ko. Nöö fa u si ën dë, nöö hën u toona tei ta konda da lanti taa u Tata Masa Gadu manda di Womi Mii fëën ko a di goonliba aki tuu, faa ko dë di Heepima u hii mundu. 15 Nöö di sëmbë di piki a lanti taa Masa Jesosi hën da di Womi Mii u Gadu tuu, nöö di sëmbë dë, hën ku Gadu ta libi makandi. De ko di wan. 16 Wë fa u ta taki aki, nöö hën mbei u ko sabi tuutuu taa Gadu lobi u. Biga Gadu, hën abi lobi. Nöö di sëmbë di ta lobi di otowan fëën, hën ku Masa Gadu ko di wan kaa. 17 Nöö fa u ku ën ko di wan aki, di lobi di u lobi ën, möönmöön a o ta göö ta ko tee a ko dë ku telu. Nöö te u ku Masa Jesosi ko miti fesi ku fesi a di Gaan Kuutu Daka, nöö wa o dë fëëëfëëë. Biga fa u dë a goonliba aki seei, ma libi fuu djeesi di fëën kaa. 18 Haika e, dee sëmbë. Di soni de ta kai lobi, hën ku fëëë an ta koti e. Biga ee wan sëmbë lobi i ku hii ën hati kumafa Gadu kë, nöö ja o fëëë ën. Ma te i si i fëëë wan sëmbë, nöö di soni mbei i ta fëëë ën, i pakisei taa a sa du i wan hogi. Nöö fa i si i ta fëëë ën dë, nöö hën da di lobi makei. 19 Wë nöö dee sëmbë, Masa Gadu hën fosu lobi u, nöö hën mbei u seei sa toona lobi otowan tu. 20 Nöö ee wan sëmbë i dë nöö ja ta lobi dee otowan fii ma i ta mbei taa i lobi Gadu, nöö hën da soni i ta mindi. Biga di sëmbë i ta si ku i wojo mii dë hën ja lobi, nöö unfa i sa lobi Gadu di ja si ku wojo wan daka? 21 Biga Masa Jesosi seei da u di wëti aki taa: “Ee i lobi Masa Gadu, nöö söseei i musu u lobi di otowan fii tu.”

1 Johanisi 5

1 Wë nöö ee wan sëmbë i ta biibi taa Masa Jesosi hën da di Paamusi Könu di Masa Gadu manda da u aki tuu, nöö hën da i dë wan mii u Gadu. ˻Hën da i Tata.˼ Wë nöö ee i lobi wan tata, nöö joo lobi dee mii fëën tu. 2 Nöö ee u lobi Masa Gadu ta piki ën buka, nöö hën da u ta lobi dee oto mii fëën kaa. 3 Biga ee u lobi Masa Gadu tuu, nöö woo hoi dee wëti fëën dee a da u fuu hoi. Nöö dee wëti fëën an hebi da u poi. 4 Biga hii u dee mii u Gadu feni di kaakiti kaa fuu tai hati disa di hogi libi di sëmbë ta libi a di goonliba aki. Biga di biibi di u dee mii u Gadu ta biibi a Masa Jesosi, hën ta wini hogi du. 5 Nöö dee sëmbë dee ta biibi taa Masa Jesosi hën da di Womi Mii u Gadu, nöö de nöö sa abi taihati u de disa dee hogi du u di goonliba aki. 6 Wë nöö dee mii, Jesosi Keesitu hën da di Sëmbë di ko a goonliba tuu. Nöö ee i kë fia, nöö i luku fa soni waka a di wata dopu fëën, ku di dëdë fëën di a dëdë lasi ën buuu fuu hedi. Nöö te i luku ën te i kaba nöö joo si taa hën da di Womi Mii u Masa Gadu di ko a goonliba tuu. Nöö na di dopu fëën wanwan nöö fii musu mëni e, ma i musu mëni di dëdë fëën ku di dopu fëën tuu. Biga di wan soni nöö di Akaa fëën ta taki ku de, taa Masa Jesosi hën da di Womi Mii u Masa Gadu tuutuu. Nöö di Akaa an ta mindi soni, tuutuu soni nöö a ta taki. 7 Söö. Nöö a dë sö taki taa di dopu fu Masa Jesosi, ku di dëdë fëën di a dëdë lasi ën buuu fuu hedi, ku di Akaa fëën, de dii soni dë tuu dë kotoigi ta taki da u gbelingbelin taa Masa Jesosi hën da di Womi Mii u Gadu tuu. 9 Wë nöö ee i guwenti u piki te libisëmbë taki soni da i, nöö te Masa Gadu taki soni da i wë? Na i musu piki ën möön eti nö? Biga Gadu buka hebi möön libisëmbë buka. Nöö di soni di a ko taki da u aki, hën da Masa Jesosi da di Womi Mii fëën. 10 Nöö di sëmbë di ta biibi a Masa Jesosi liba, a sabi te dou nëën hati dendu taa tuu, Masa Jesosi da di Womi Mii u Gadu. Ma di sëmbë di an ta biibi a Masa Gadu, nöö hën ta sösö ën. Biga a ta mbei taa Gadu mindi soni fu di a taa Masa Jesosi hën da di Womi Mii fëën. 11 Nöö Masa Gadu taki tu taa a da u wan njunjun libi kaa fuu libi u teego. Nöö di libi dë, a di Mii fëën nöö u sa feni ën. 12 Nöö ee wan sëmbë i nama ku di Womi Mii u Gadu dë, nöö ii feni di njunjun libi dë kaa e. Ma ee ja nama ku ën, nöö ja abi di libi dë möönsö. 13 Wë dee mii o, mi mbei di pampia aki sö manda da un dee sëmbë ta biibi a di Womi Mii u Masa Gadu liba, fuun musu sabi taa di njunjun libi u teego u ta taki aki, nöö un abi ën kaa. 14 Nöö u sabi tu taa te u begi ën wan soni, nöö ee di begi kai ku di pakisei fëën, nöö a o jei. 15 Nöö te u sabi taa a jei u kaa, nöö woo dë ku di sabi nöömö taa a o da u di soni di u begi ën dë. 16 Nöö ee i si taa di otowan fii ta du hogi, ma nöö di hogi di a ta du dë an bigi poi fu Masa Gadu musu sitaafu ën kii, nöö i musu begi Gadu dëën be a toona dëën libi. Ma a a' di hogi fii du di musu mbei Gadu kii i puu, nöö nëën u ta taki. Ma ee a sa mbei a fika ku libi, nöö i musu begi dëën. 17 Te i pasa Masa Gadu buka hën wë da i du hogi kaa e. Ma a a' di hogi fii du an bigi poi fu Masa Gadu musu kii i fëën hedi. 18 Nöö u sabi taa wan mii u Gadu an sa ta libi hogilibi nango nöömö, biga Masa Jesosi seei ta tjubi ën u di didibi an sa feni ën du hogi. 19 Wë nöö dee mii, u sabi taa u dë sëmbë u Masa Gadu, nöö hii dee oto sëmbë u di goonliba aki tuu dë a didibi basu. 20 Nöö söseei u sabi tu taa di Womi Mii u Masa Gadu ko kaa, faa da u fusutan fuu sa sabi di tuutuu Gadu. Nöö fa u dë aki, u ku di tuutuu Gadu ko di wan kaa. Biga u ku di Womi Mii fëën, Jesosi Keesitu, ko dë di wan. Nöö di tuutuu Gadu dë, hën wë abi di libi u teego faa da u. 21 Söö. Wë dee mii u mi dë, ˻na soni möönsö möön leki˼ un mëni unu seei, fu wan waka a dee ganjanganjan gadu u goonliba aki baka e. A tan sö.

2 Johanisi 1

1 Wë di pampia aki, di Gaan Sëmbë fu keiki hën ta mbei ën manda gaan odi da wan mujëë di Masa Gadu tei u ko sëmbë fëën. Mi ta mbei ën dëën ku dee mii fëën tuu, taa mi dë. Wë nöö dee sëmbë, fa mi ku unu dë a di biibi aki, nöö mi lobi unu tuutuu e. Ma na mi wanwan, ma mi ku hii dee sëmbë dee sabi di tuutuu lei u Gadu, mi ku de tuu lobi unu. 2 Biga di lei u Gadu u ta taki aki, nöö hën ta dë a u hati nöömö, an o kumutu möönsö. 3 Nöö mi ta manda gaan odi da unu taa fa u ta waka a dee lei dë baka ta lobi dee otowan fuu makandi, nöö u Tata Masa Gadu ku Masa Jesosi Keesitu, di Womi Mii fëën, tuu o libi ku u ku de bunuhati. De o a' tjalihati fuu, nöö de o da u böö. 4 Nöö di mi ko aki, nöö hën mi ko si wanlö mii fii, nöö de ta libi a dee tuutuu lei u Gadu leti kumafa u Tata Masa Gadu manda u fuu libi. Nöö di mi si sö, nöö mi wai seei. 5 Söö. Wë Mujëë, haika e. Mi kë da i wan wëti aki, ma na njunjun soni a dë e. Di awoo wëti fuu di de bi konda da u a fesi, nöö hën nöö. Hën da u musu lobi u seei. 6 Nöö di lobi u ta taki aki, nöö hën da u musu ta piki di buka u Masa Gadu ta libi kumafa dee wëti fëën ta taki. Nöö u musu lobi dee otowan fuu ta libi bunu ku u seei. Hën da di wëti kaa e. 7 Nöö di soni mbei mi taki sö, fu di wanlö hia sëmbë ta waka ta lontu ta mindi soni taa Jesosi Keesitu an bi ko dë libisëmbë a goonliba aki. Nöö dee sëmbë dë, de da ganjansëmbëma e. De da buusema u di Paamusi Könu Masa Gadu manda ko da u. 8 Nöö un mëni unu seei ku de e, fu wan musu lasi di bunu un ta suku a Masa Gadu dë. Un musu ta mbei möiti fuun feni dee paima fuunu tuu ku telu. 9 Nöö ee wan sëmbë i disa dee soni dee ˻Masa Jesosi˼ Keesitu bi lei i nöö hën i go tei wanlö oto soni ta biibi, nöö Masa Gadu an o dë a soni fii möön e. Ma di sëmbë di ta biibi di tuutuu lei nango nöömö, nöö Masa Gadu ku di Womi Mii fëën tuu o dë ku i. 10 Nöö fëën mbei ee wan sëmbë tja wan oto buka ko a unu di an ta kai ku di buka u Masa Jesosi, nöö di sëmbë dë wan musu tei ën buta a unu wosu seei. 11 Biga te i ta kisi ën ku wai, nöö a o dë taa i ku ën tuu ta du di hogi makandi. 12 Söö. Wë nöö mi abi sömëni soni a mi hati fu mi taki da unu eti, ma ma kë sikifi de e. Mi seei kë ko a unu, be mi ku unu miti fan fesi ku fesi, nöö woo dë waiwai te dou. 13 Söö. Wë na soni möönsö möön leki dee mii u di lobi sisa fii, di Gadu tei ko sëmbë fëën tu, manda gaan odi da i taa de dë bumbuu.

3 Johanisi 1

1 Wë di pampia aki, di Gaan Sëmbë u keiki hën ta mbei ën manda gaan odi da di lobi mati fëën de kai Gajusi, taa a dë. Fa mi ku i dë a di biibi aki, nöö mi lobi i tuutuu seei, mati. 2 Nöö i musu dë bumbuu e, leti kumafa mi sabi taa di akaa fii dë bumbuu kaa. Hii soni fii tuu musu dë tololo a pasi. 3 Nöö fa mi dë aki, mi dë waiwai ku i o. Biga dee sëmbë fuu ta ko ta gafa i da mi aki taa i ta libi bunu, i ta waka a di pasi ta piki di lei u Masa Gadu ku hii i hati. 4 Wë nöö te mi ta jei sö taa dee mii u mi ta piki di lei u Masa Gadu, nöö mi ta wai te na soni. Soni seei an dë a goonliba di ta da mi wai kuma di dë. 5 Wë mati Gajusi, di bunu di i ta du dee bakama u Masa Jesosi dë, nöö a dë wan gaan bumbuu wooko seei e. Biga dee awoo sabima fii ku dee njunjun sëmbë dee ja sabi tuu i ta sölugu. 6 Nöö dee sëmbë i ta heepi dë, nöö de ta ko ta konda da u dee biibima aki taa sö i ta libi bunu ku de. Nöö sö Gadu kë fii libi tu e, mati. Ja musu disa möönsö, biga sö de ta waka ta lontu a di wooko liba. 7 Fa de dë a pasi nango dë, nöö fu Masa Jesosi hedi wë e. Nöö de an ta suku heepi a dee sëmbë dee an ta biibi. 8 Hën mbei u dee sëmbë u Masa Jesosi musu heepi de e. Nöö hën da u ku de tuu ta dë a di wooko u Masa Gadu makandi ta tja di lei fëën ta paaja. 9 Söö. Wë nöö haika e. Mi bi mbei wan pampia manda da un dee sëmbë u Masa Gadu dë kaa. Ma di sëmbë de kai Dioteefesi aan toobi ku u. A kë hënseei musu dë fesima a di keiki, nöö an kë piki taa mi a' taki a unu liba möönsö. 10 Nöö te mi ko a unu ala, nöö woo kuutu di soni naandë. Biga a ta kosi mi a baka ta mindi soni da mi. Nöö an tjikëën eti e. Hën a toona ta du hogihogi ku dee sëmbë ta waka ta paaja di buka u Masa Jesosi, dee ta ko a unu dë. Biga te de ko dë, nöö an ta kë ta hoi de. Nöö te dee otowan kë heepi de, nöö a ta tapa de tu. A di keiki seei a ta jaka de ta puu, fu di de kë heepi dee wakama. 11 Nöö mati, fa i si i dë a goonliba aki, na djeesi dee lö sëmbë dee ta du hogi naandë e. Ma i musu djeesi dee sëmbë dee ta du bunu. Biga di sëmbë di ta libi bunu ku sëmbë, nöö hën da sëmbë u Masa Gadu. Ma di sëmbë di ta libi hogi ku sëmbë nöö an sabi Gadu e. 12 Nöö di womi de kai Dëmëtusi, fa a sai dë, nöö hii sëmbë ta gafëën taa a dë bumbuu sëmbë. Wë nöö sö a dë tuu, biga libi fëën ta kai ku di lei u Masa Gadu. Mi seei si ën sö tu hën mi taki ën da i, nöö i sabi taa ma o ganjan i. 13 Wë nöö mi a' wanlö hia soni a mi hati u mi taki da i eti, ma ma kë sikifi de a pampia manda da i. 14 Mi seepi kë ko a i hesihesi, be mi ku i sa fan fesi ku fesi. Söö. Wë na soni möönsö e, mati, möön leki hati fii musu ta dë bööböö. Nöö dee mati fuunu aki manda gaan odi da i ku hii dee mati fuu dee dë a i ala tuu, hiniwan sëmbë ku fëën odi.

Judasi 1

1 Söö. Wë dee sëmbë, mi Judasi wë ta sikifi di pampia aki manda da un dee sëmbë dee u Tata Masa Gadu kai ko dë sëmbë fëën apaiti. Fa mi dë aki, mi dë wan futuboi u Jesosi Keesitu, nöö mi da wan baaa u Jakobosi tu. Dee sëmbë, Gadu lobi unu e, nöö a ta tjubi unu a Masa Jesosi. 2 Nöö a musu dë ku unu te tjika, ku ën lobi, ku ën tjalihati, ta da unu böö. 3 Wë dee sëmbë, mi bi dë kabakaba këë seei u mi sikifi soni da unu möön fini u di fa Gadu ta puu u ku unu makandi a hogi basu ta heepi u a hii soni, ma nöö mi ko si taa a möön bunu mi sikifi wan hii oto soni da unu. Mi taki e, dee sëmbë, un musu biinga seei da di Buka u Gadu di a buta a u dee sëmbë fëën maun fuu biibi aki. Fa a da u di buka di wan pasi dë sö kaa, nöö u musu hoi ën sö e. Wan musu mbei sëmbë tookëën da u möönsö. 4 Nöö di soni mbei mi taki sö. Mi jei taa wanlö sëmbë fusi saapi ko dë leti a unu dendu dë söndö un sabi, nöö dee lö sëmbë dë an dë ku Gadu a wan së möönsö. Biga di fa Gadu libi ku u ku ën bunuhati fuu kumutu a wëti basu aki, nöö hën de ta tei tja go a sösö së. De taa Gadu puu u a wëti basu kaa, nöö u sa du hii hogi fa u kë. Biga wëti an dë u sitaafu u möön. Sö dee sëmbë dë ta taki, nöö sö de ta libi tu. De an ta kë piki möönsö taa Jesosi Keesitu hën nöö da Takima a hii sëmbë liba. Hën nöö da u Masa. Wë nöö mi taki da unu seei gbelin, taa fa de ta libi dee lö libi dë, nöö Gadu o kuutu de da sitaafu nöömö. Sö a bi sikifi gaanduwe kaa. 5 Dee sëmbë, mi kë toona mëmbë unu a wanlö soni bi pasa, hii fa mi sabi taa un sabi de kaa. Wan bi jei fa Gadu bi puu dee Isaëli sëmbë fëën a dee Egepiti sëmbë basu mbei de ko fii nö? Ma nöö bakaten, sömëni u de an bi kë biibi ën möön, nöö hën a manda dëdë go kii de wante. 6 Nöö un bi jei tu taki taa so u dee basia u Masa Gadu Köndë an bi kë tan a dee kamian ka Gadu bi buta de, hën de kumutu go ta du di soni de kë. Nöö hën wë Gadu kisi de buta a wan gaan dungu kamian tai de ku këti gingin te de an sa kumutu. Nöö a dë ta luku te di gaan kuutudaka dou bifö a o kuutu de da de sitaafu awaa. 7 Nöö un bi jei tu fa dee sëmbë u Sodom ku Gomola ku dee oto köndë sëmbë a de bandja naandë bi ta libi. Hiniwan hogi hangi bi ta ko a de hati de ta tei waiwai, te de poi hii dee wëti dee Gadu buta u fa womi ku mujëë musu libi. ˻Te dou di juu nöö hën Gadu an sa tjëën möön, hën a tjuma dee köndë dë gililili puu gbegedee.˼ Fa u dë aki, dee köndë dë fika kuma wan maaka da hiniwan sëmbë di ta libi dee lö libi naandë taa ee i libi sö nöö söseei Gadu o sitaafu i tu ku di faja di ta kisi nöömö söndö tapa. Sö wë Gadu bi sitaafu dee peipei sëmbë dë tjika e, fu di de an libi bunu. 8 Ma nöö dee sëmbë u ta taki aki, deseei ta libi a di wan seei fasi dë tu. Fa de sai dë, a dë leti kuma sunjan de ta sunjan. Biga de an ta mëni möönsö taa a bakaten de sa kisi sitaafu u di libi de ta libi dë. Fa de ta libi dë, sundju nöö de ta sundju deseei sö, biga de an ta kë dë a tii basu möönsö. Nöö na wan makiti u mundu seei de ta fëëë möönsö tu, te dou ku dee hebi tiima dee ta dë a mundu seei de ta kosi ta da gaan buka. 9 Ma dee basia u Gadu Köndë an dë sö. Biga hii fa di hedibasia u de de kai Mikaëli hebi tjika dë seei, ma hënseei an o da dee lö makiti u mundu dë gaan buka e. Biga di hën ku didibi bi ta fia u di dëdë sinkii u Mosesi seei, ma an puu na wan kodo kosi nëën buka kosi di didibi. Ma a taki dëën nöö taa: “Masa hën o du ku i.” 10 Ma nöö dee oto sëmbë u ta taki aki, fa i si de sai dë, nöö de ta da gaan buka nango nöö, ta kosi hii soni te dou ku dee soni de an sabi seei. De dë leti kuma mbeti. De ta du go dë nöö a kaba ta libi söndö fusutan. Nöö mi taki da unu taa fa i si de ta du dë, poi nöö wë de ta poi deseei kaba a sösö sö. 11 Nöö mi taki e, dee lö sëmbë i si naandë, di siba u Gadu kisi de kaa. Biga de abi taangajesi leti kumafa Kain bi abi taangajesi da Gadu tefa a bi hopo du gaan hogi. Nöö di langabëë u möni di dee sëmbë abi te kaba, hën wë buta de de kule go ta libi di fasifasi libi di Biliam bi libi, fu di hën seei bi abi langabëë u möni tu. Fa de sai dë, nöö de ta mbei taangajesi da Gadu kumafa Koola bi mbei teefa a dëdë wan gaan hogi dëdë leti a di sabana dendu naandë. Nöö söseei dee sëmbë u ta taki aki o kaba a sösö kuma Koola tu e. 12 Fa de sai a unu dendu naandë, de dë leti kuma sumuku udu a otowan dendu. Te un ko sindo fuun njan makandi fu di un lobi unu seei, nöö de aan toobi u de hai ko sindo njan ku unu makandi ta mbei kuma unu ku de dë di wan. Fa de sai dë, de dë leti kuma wanlö sëmbë ta kiija sikapu ma de an ta da dee sikapu soni u njan. De seei nöö de ta sölugu te de ko fatu. De dë kuma te tjuba baaka i ta mëni taa a o kai fii feni wata, te wan pisi wan gaan ventu ko böö ën tja go fiaa. Sö dee lö sëmbë naandë dë, fa i si de sai dë. Ee i ta langi a de, nöö ja o feni heepi möönsö. Fa i si i ta si de dë, nöö de dë leti kuma wan fuuta pau di an ta pai möönsö, te wan pisi a dëë tjakaa fika naandë u de go hön puu tuwë. Mi taki da unu taa sö Gadu o du ku dee lö sëmbë dë tu e. 13 Fa de sai naandë, de dë leti kuma pököpökö u sekiwata ta ko ku ën kaakiti, ma sundju nöö a ta tja ko buta a bandja së. Sö dee sëmbë dë ta ko ku kaakiti ma sensen soni nöö de ta tja ko ta puu disa dë. De dë kuma teeja ta kumutu a tii ko ta waka fanjanfanjan te de kaba a sösö fiaa a mundu. Sö dee sëmbë naandë ta waka söndö tii e. Ma mi taki da unu taa Gadu seeka wan gaan dungudungu kamian buta dë ka a o tuwë de go u teego. 14 Dee sëmbë o, un haika fa di bumbuu sëmbë u fesiten de kai Enöku bi taki kaa u dee lö pei sëmbë aki. Enöku hën mbei di u sëbën u dee bakamii u Adam. Nöö a wan juu dë, Masa Gadu bi dëën wan buka, nöö hën a taa: Masa ta ko ku wanlö dusudusu sëmbë dee dë fëën seei vö, 15 nöö a o kuutu a hii sëmbë tuu liba. Nöö dee sëmbë dee na bi a' bisi ku ën, de tuu a o sitaafu. Fa dee sëmbë sai dë, de ta du sömëni pei hogi dee na ta kai ku Gadu. De ta fan sömëni gaangaan fan ta kosi ën. Hii dee soni dë tuu mbei a o kuutu de da sitaafu e. Hën di buka dë Masa Gadu da Enöku fa a taki. 16 Wë dee sëmbë dee Enöku bi taki dë, na de da dee sëmbë u ta taki aki nö? Fa de dë a unu dendu dë, waka nöö de ta waka ta konda soni a buka ta suku föutu a sëmbë u de feni tja go ta konda. Fa de sai dë, ku dee taku kë u de hati nöö de ta biinga. De ta waka ta njan buka ta taki gaangaan taki. De ta ganjan sëmbë ta naki tëtë u de feni wini a de. Dee lö sëmbë naandë, sö de dë fa i si de sai naandë. 17 Wë nöö dee sëmbë u mi dë, mi kë mëmbë unu a wan soni. Wan jei fa dee tjabukama u Jesosi Keesitu bi bai unu nö? 18 De bi taki taa a di kaba lasiti ten u goonliba aki, nöö wanlö mbeisëmbëfama o hopo ko ˻ta sösö di buka u Gadu˼. Fa de o ko dë, nöö a dee taku kë u de hati nöö de o ta waka. 19 Wë dee sëmbë dee tjabukama bi taki dë, na de u ta taki aki ö, dee ta tja paati ko a unu dendu naandë? Biga fa de sai dë, nöö di Akaa u Gadu an ta tii libi u de seei. A dee taku kë u de hati baka wanwan tö nöö de ta waka nöö a kaba. 20 Ma nöö un dee sëmbë u mi naandë, un wan musu dë sö e. Biga di un piki di buka kaa, nöö hën da un feni wan apaiti biibi seei di dë u Gadu. Nöö un musu heepi unu seei makandi be di biibi fuunu musu ta göö möönmöön u sëmbë si ën a unu libi. Nöö un musu ta begi nöömö tu, ku di kaakiti u di Akaa u Gadu. 21 Un musu ta hoi unu seei a wan fasi ka di lobi u Gadu sa dou a unu, nöö a di lobi dë seei dendu un musu dë ta watji di ko fuu Masa Jesosi Keesitu. Biga wan daka a o ko nöömö, nöö woo feni di libi u teego di a bi buta da u kaa fu di a abi tjalihati fuu. 22 Nöö unu seei musu abi tjalihati tu e, dee sëmbë. Un musu saa dee sëmbë dee an dë taanga a di biibi eti. 23 Nöö dee sëmbë dee ta kumutu a di pasi u Gadu, un musu toona kisi de hai puu tja ko buta baka, leti kumafa i ta hai sëmbë puu a faja. Nöö dee sëmbë dee kumutu a pasi kaa, un musu abi tjalihati u de e. Ma fa i si de ta waka ta piki dee hogi pakisei u de hati naandë, nöö un musu fëëë fu de an hai unu tja go a dee du u de. Dee koosu de ta bisi a de sinkii seei u de du dee soni dë, de musu dë wan nasinasi soni da unu tee wan kë nama a de. 24 Wë dee sëmbë, u ta buta unu a Masa Gadu maun e. Biga hën da di Heepima fuu di mbei Jesosi Keesitu u Masa ko dëdë faa puu u a dee hogilibi fuu basu. Hën wanwan tö nöö abi kaakiti tjika u tjubi u fu wa musu kai kumutu a di pasi. A abi kaakiti tu u puu föutu a u te u ko dë gbelingbelin, faa sa tja u go ka a ta dë ku di gaan waiti fëën. Nöö ku gaan piizii seei a o du ën. Fa a sai dë, hën wanwan tö nöö da Gadu. Hën da könu u mundu, nöö a abi hii waiti ku hii makiti ku hii taki. Sö a bi dë kaa ufö mundu mbei, nöö sö a o dë fu teego. A tan sö.

Akoalimbo 1

1 Wë dee sëmbë, mi Johanisi ta sikifi di pampia aki da unu e. Nöö dee soni mi o sikifi aki, nöö de dë wanlö soni dee Jesosi Keesitu tja ko a limbo da u dee sëmbë ta dini ën. Masa Gaangadu seei da Masa Jesosi de, faa musu mbei u ko sabi de. Nöö fa woo taki de aki, nöö abiti möön nöö de o ko pasa e. Nöö a di fasi aki Masa Jesosi mbei u ko sabi de. A manda wan basia fëën köndë ko a mi Johanisi ko lei mi de, fu di mi dë futuboi fëën. 2 Nöö fa mi ta sikifi dee soni aki, nöö de tuu mi jei ku miseei jesi, mi si de ku miseei wojo. A Gadu seei de kumutu, nöö de ta lei u soni u Jesosi Keesitu. 3 Nöö fëën mbei ee hën wan sëmbë i tei dee fan u Gadu aki ta lesi, nöö Masa Gadu o mbei i feni bunu e. Söseei tu, ee wan sëmbë i ta haika de te i tei de buta a i hati ta libi ku de, nöö Gadu o mbei i feni bunu tu. Biga abiti möön nöö de o ko pasa. 4 Söö. Wë mi Johanisi ta sikifi di pampia aki manda da dee sëmbë u Masa Jesosi dee ta miti makandi a sëbën köndë u Asia. Dee sëmbë o, fa Masa Gadu sai dë, nöö a bi dë kaa te kisi di ten di u dë aki, nöö a o dë u nöömö tu. Nöö hën wë musu dë ku unu ku ën bunuhati. A musu mbei un feni böö, hën ku di Akaa fëën tuu. Fa di Akaa u Masa Gadu sai dë, a dë telutelu a hii fasi e, soni seei an makei ën. Nöö a dë leti a Gadu fesi dë ka a dë sindosindo a di könubangi fëën. Nöö a musu dë ku unu tu, 5 hën ku Jesosi Keesitu di bi konda dee soni u Gadu gbelingbelin da u. Fa i si Masa Jesosi sai naandë, dee sëmbë, hën wë da di fosu sëmbë di dëdë weki fu an dëdë möön. Hën da di Sëmbë di abi taki a hii dee könu dee dë a goonliba aki tuu. Nöö hën wë lobi u sö tee a dëdë tuwëën buuu a goon paka puu u a hogi du basu. 6 A mbei u ko dë sëmbë a di könu tii fëën dendu, nöö hën a buta u ko mindima fuu sa ta tja libisëmbë ko a Gadu fesi. A buta u fuu sa ta dini Masa Gadu di da hën Tata ku di Gadu fëën tu. Wë nöö dee sëmbë, a musu kisi gafa ku hii kaakiti hiniwanten fu teego. A tan sö. 7 Nöö un luku ala e. A dë a dee bundji dendu a liba ala ta saka ta ko. Nöö hii sëmbë wojo tuu o si ën, te dou ku dee sëmbë dee bi manda sëmbë u de pekëën ku peegu a di lakpa pau. De tuu o si ën. Nöö fa de o si ën dë, nöö hii dee nasiön sëmbë u goonliba tuu o ta bai ta këë fëën hedi. Leti fa u taki ën dë, nöö sö a o dë e. 8 Masa Gadu hën taki sö, dee sëmbë. Hën a taa: “Mi da di kaba fosu wan ku di kaba lasiti wan u hii soni. Mi bi dë kaa nöö mi dë fa u dë aki nöö mi o dë u nöömö tu. A mi hii kaakiti u mundu dë.” Sö Masa Gadu taki. 9 Wë nöö kumafa mi bi taki kaa, nöö mi Johanisi ta sikifi di pampia aki. Nöö mi dë wan sëmbë u Masa Jesosi leti kuma unu seei. Mi ta tja gaan sitaafu fëën hedi, leti kumafa unu seei ta tja tu. Nöö mi dë leti a di Njunjun Tii u Gadu dendu kuma unu tu, nöö Gadu ta da mi degihati fu mi hoi go dou leti kumafa i si a ta da unu ën tu. Nöö dee soni i si mi o taki aki, nöö mi si de a di paati de ta kai Patimosi di dë a ze mindi. De tja mi ko tjökö a di paati aki fu di de an kë u mi musu ta konda dee wöutu Masa Gadu da sëmbë nöö de an kë u mi taki dee soni u Masa Jesosi dee mi sabi. Hën mbei de tja mi ko tuwë disa aki. 10 Nöö di daka di mi si dee soni aki, nöö a bi dë di daka u Masa Gadu. Di juu dë, nöö di Akaa u Gadu bi dë a mi liba hebi, nöö te fu mi mëni, hën mi jei wan töngö leti kuma afematutu ta piki seei limbolimbo. 11 A taki da mi taa: “Dee soni dee joo si aki, nöö de tuu i musu sikifi buta a pampia e, nöö i musu manda di pampia go da dee sëmbë u mi dee ta miti makandi a mi në a sëbën köndë u Asia. Nöö dee disi da dee köndë: Efeise, Similina, Peegamu, Tiatila, ku Saadisi, Filadelifia, ku Laodisea. A dee köndë dë tuu i musu manda di pampia go e.” 12 Wë nöö fa mi jei di fan naandë, hën mi bia luku ee ambë da di sëmbë ta fan ku mi naandë. Nöö hën mi si sëbën soni kuma goutu tamundu faja, 13 nöö leti a de mindi dë mi si wan Sëmbë kuma libisëmbë ma a tooka. Nöö a bisi wan gaan langa djapona sö ta kai nëën futu u goon ala zëë. Nöö a dë ku wan goutu banti nëën hati. Nöö sö wan Sëmbë mi si dë e, dee sëmbë. 14 Fa mi si ën dë, di uwii fëën hedi dë wetiweti faan sö kuma maaun, nöö wojo fëën ta sëndë kuma te faja ta kisi gililili sö. 15 Nöö futu fëën dë limbolimbo gbegedee kuma köpö di de bi buta a faja jö puu hii sundju te a fika di köpö wanwan njënjën. Nöö fa a ta fan dë, nöö töngö fëën ta giinta leti kuma wan gaan dan. 16 Nöö di mi luku nëën leti maun së, nöö hën mi si sëbën teeja nëën maun. Nöö wan saapusaapu ufangi di de maa a de tu së tuu ta kumutu nëën buka. Nöö fesi fëën ta koti faja leti kuma tuwalufu juu sonu, sö a ta sëndë tjika. Sö wan Sëmbë mi si a dee goutu tamundu mindi e, dee sëmbë. 17 Nöö fa mi si ën dë, hën mi tombi kai gbolou a goon nëën fesi dë, leti kuma mi dëdë. Fëëë nöö mi fëëë sö. Ma nöö hën a tëndë di leti së maun fëën ko buta a mi liba, hën a taa: “Na fëëë sö e. Mi wë da di seti ku di kaba u hii soni. 18 Fa i si mi dë aki, nöö mi da di Sëmbë di o libi fu teego. Biga mi bi dëdë tuu, ma luku, mi toona weki baka. Nöö hën mbei mi abi dee söötö u dëdë ku dëdë köndë tuu. 19 Nöö dee soni joo si aki, nöö de tuu i musu sikifi e, dee ta pasa a di ten aki, ku dee o pasa a bakaten tuu. 20 “Nöö haika e, andi dee goutu tamundu ku dee teeja a mi leti së maun aki kë taki. Dee sëbën teeja aki, nöö de da dee tiima fu dee sëmbë u mi dee ta miti makandi a dee sëbën köndë u Asia mi kai dë. Nöö dee goutu tamundu aki, de da dee sëmbë u mi seei dee ta miti makandi a dee lö köndë dë.” Sö wë di Sëmbë di mi si dë taki da mi e.

Akoalimbo 2

1 Hën di Sëmbë toona fan ku mi möön, a taa: “Söö. Awaa mi kë fan ku di sëmbë di ta tii dee sëmbë u mi a di köndë de kai Efeise. Mi kë fii sikifi dëën taa: Mi di Sëmbë di ta fan aki, Mi wë ta hoi dee sëbën teeja a mi leti maun. Mi da di Sëmbë ta waka ta lomboto a dee sëbën goutu tamundu faja mindi ˻ta wegi soni ta luku˼. Nöö miseei wë ta fan di fan aki. 2 Nöö mi taki e, taa mi ta si hii dee bunu sondi dee un ta du, kumafa un ta biinga tjika dë. Nöö mi si taa un ta hoi go dou söndö lasi hati. Mi sabi taa wan ta kë ta si takulibima a wojo seei. Nöö mi si taa un wegi dee sëmbë luku dee ta ko a unu kuma tjabukama u mi, nöö un ko si taa de dë ganjansëmbëma. 3 Nöö mi si fa un ta hoi pasensi go dou a dee fuka ta miti unu fu di un nama ku mi hedi. Wan ta hai baka disa mi möönsö. Hii dee bunu soni dë tuu mi ta si e. 4 Ma nöö mi si wan föutu a unu eti di an bunu da mi seei. Hën da wan ta lobi mi kumafa un bi lobi mi a fesi möön. Di lobi fuunu ko booko saka. 5 Wë nöö un wegi luku fa un bi dë fajafaja a fesi, ku fa un ko dë fa u dë aki. Nöö mi taki e, un bia unu libi, be un toona libi kumafa un bi ta libi a fesi. Biga ee nasö, nöö mi o ko puu di goutu tamundu fuunu nëën kamian e. 6 Ma fa mi taki aki seei, ma wan oto bunu pisi dë a di libi fuunu möön. Hën da un ta buuse dee soni dee sëmbë u di feleniki de kai Nikolaiti ta du, leti kumafa miseei ta buuse de tu. 7 Söö. Wë nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a jei andi di Akaa u Gadu ta taki da dee sëmbë u mi a dee köndëköndë. Nöö ee wan sëmbë i wini dee soni ta tapa pasi da i fii du fa Gadu kë, nöö di sëmbë dë i dë bunu e. Biga mi o da i pasi fii njan di fuuta u di pau di de ta kai di Pau u di Libi u Teego. Nöö di pau i si dë, a dë leti a di waiti kamian u Gadu dendu de kai Paladëisi. Hën di soni dë wë mi bi kë taki da dee sëmbë u mi a Efeise e.” 8 “Söö. Nöö awaa mi kë fan ku di sëmbë di ta tii dee sëmbë u mi a di köndë de kai Similina. I musu sikifi dëën taa: Mi, di Sëmbë i si ta fan aki, nöö mi da di fosu wan ku di lasiti wan u mundu. Mi bi dëdë tuu, ma nöö mi toona weki baka, nöö mi ta fan di fan aki. 9 Wë nöö mi taki e, taa mi sabi dee gaan fuka dee un ta abi, ku dee sitaafu dee un ta tja. Mi sabi fa un ta pena tjika a di goonliba aki, ma a Gadu ala nöö un abi gudu te a hia e. Nöö mi sabi fa dee Dju sëmbë ta kosi unu ta tja unu në ta poi a köndë. Fa de ta du dë, de ta mbei deseei taa de da dee sëmbë u Gadu apaiti, ma nöö wan piki e. Sëmbë u di didibi seei de dë. 10 Nöö mi taki e, taa wan musu fëëë dee sitaafu dee o ko a unu. Biga di didibi sa buta so fuunu un go a dunguwosu faa pooba unu luku unfa un dë ku mi tjika, nöö woon kisi sitaafu fu wan sati ten sö. Nöö a o hebi da unu fuun tjai tuu, ma nöö un musu ta a' futoou a mi nöömö. Ee a dë fii dëdë seei, ma be un tei ën nöö, nöö woon wini wan gaan paima a mi, hën da di libi u teego. Nöö sö mi taki da unu e, dee sëmbë. 11 Nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a jei andi di Akaa u Gadu ta taki da dee sëmbë u mi a dee köndëköndë. Nöö ee wan sëmbë i wini dee soni ta tapa pasi da i fii du fa Gadu kë, nöö di sëmbë dë i dë bunu e. Biga ja o dëdë di dëdë di ta paati libisëmbë ku Gadu fu teego. Hën di soni dë wë mi bi kë taki da dee sëmbë u mi a Similina.” 12 “Söö. Awaa mi o fan ku di tiima u dee sëmbë u mi a di köndë de kai Peegamu. I musu sikifi dëën taa: Mi, di Sëmbë ta fan aki, mi da di Sëmbë te mi ta fan nöö a dë kuma wan ufangi di dë maamaa a de tu së buka fëën tuu, sö dee wöutu u mi abi kaakiti tjika. Nöö mi wë ta fan di fan aki. 13 Nöö mi taki e, taa mi ta si di köndë ka un ta libi naandë taa di didibi seei hën ta libi leti dë tu ta tii ën. Ma fa a dë fëën sindosindo nëën könubangi dë seei, ma un dë gingin a mi së eti. Biga di de kii Antipasi, di sëmbë di bi ta konda sondi u mi a sö wan futoou fasi dë, nöö un si ma wan disa mi u biibi möönsö. 14 Ma nöö mi si wanlö föutu a unu e, di na bunu da mi seei. Biga sëmbë dë leti a unu mindi dë ta tei di hogi lei u di fesiten lukuma de kai Biliam. Fa Biliam bi sai dë, hën bi da Könu Balaki hogi lai unfa a sa du kisi dee Isaëli sëmbë u mi poi kaba a sösö. Biga a taki dëën taa te dee sëmbë u Balaki o tuwë njanjan da dee gadu u de, nöö de musu kai dee Isaëli sëmbë tja ko a de dendu be de njan ku de makandi. Nöö naandë de o kisi de puu a dee wëti u Gadu te dou a di së u manu ku mujëë soni tuu. Sö wan hogi lai Biliam da Könu Balaki. Nöö sëmbë dë leti a unu dendu naandë ta da dee lö lai dë eti e. 15 Nöö söseei tu, sëmbë dë leti a unu dendu dë ta lei sëmbë dee poipoi lei u dee Nikolaiti sëmbë ta puu de a Gadu së. 16 Wë nöö mi taki e, taa un musu bia kumutu a dee sondi naandë. Ma ee nasö, abiti möön mi o ko a unu ko feti ku dee sëmbë dë ku di ufangi di dë a mi buka aki. 17 Söö. Wë nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a jei andi di Akaa u Gadu ta taki da dee sëmbë u mi a dee köndëköndë e. Nöö ee wan sëmbë i wini dee sondi ta tapa pasi da i fii du fa Gadu kë, nöö di sëmbë dë mi o da di njanjan u Gadu de kai ‘mana’ di dë tjubitjubi da oto sëmbë. Nöö mi o da di sëmbë dë wan wetiweti sitonu faan tu, ku wan njunjun në sikifisikifi nëën. Nöö di sëmbë di o kisi ën dë, hën nöö o sabi andi di në dë kë taki. Hën di soni dë wë mi bi kë taki da dee sëmbë u mi a Peegamu.” 18 “Söö. Wë nöö awaa mi kë fan ku di tiima u dee sëmbë u mi a di köndë de kai Tiatila naandë. I musu sikifi dëën taa: Mi di sëmbë ta fan aki, mi da di Mii u Gadu seei di abi wojo kuma faja ta kisi gililii. Mi wë da di sëmbë abi di futu ta sëndë kuma köpö felu njëinjëin, nöö mi wë ta manda di buka aki da unu. 19 Nöö mi taki e, mi sabi hii dee bunu dee un ta du a Tiatila ala. Mi sabi di gaan lobi fuunu tu. Mi sabi fa un ta biibi Gadu tjika. Mi sabi fa un ta dini oto sëmbë ta heepi de. Nöö mi sabi fa un ta tai hati ta biibi Gadu tu. Wan hai baka möönsö. Mi sabi taa un ta du bumbuu soni gaanfa möön leki fa un bi du a fesi. Dee soni naandë tuu mi sabi e. 20 Ma nöö fa mi fan dë seei, ma un abi wan föutu a mi eti. Hën da un ta disa pasi da di hogi mujëë de kai Isebeli faa musu ta kai mi në taa mi dëën buka faa tja ko da unu. Un ta disëën faa musu go dou ku dee poipoi lei fëën. Nöö a ta hai dee futuboi u mi baka u de libi sömëni fanafiti libi a di së u manu ku mujëë. A ta buta unu fuun njan di njanjan de ta tuwë da dee gadu u de dë. Sö wanlö hogi di mujëë dë ta du e. 21 Wë nöö fa i si a ta du ën dë, nöö mi dëën ten longi tjika faa bi musu bia disa di jajo libi fëën naandë, ma an kë jei möönsö. 22 Wë nöö ˻fu di a bi lobi u dë a bedi kaa, nöö˼ mi o manda wan hebi siki ko nëën, be a fika a bedi u kooo. Nöö dee sëmbë ku ën bi ta libi dee lö libi dë, nöö mi o mbei de kisi gaan hebi sitaafu te tjika de, ee de an bia disa dee hogilibi u de naandë. 23 Dee sëmbë dee abi di wan hati kuma hën, de tuu mi o kii puu naandë e. Nöö te mi du sö kaa, nöö hii dee oto sëmbë u mi dee ta miti a dee köndëköndë tuu o ko sabi taa mi da di Sëmbë di ta wegi libisëmbë hatiböö ku de pakisei tuu ta luku. Nöö mi o paka hiniwan sëmbë leti kumafa i bi libi. Nöö sö mi taki e. 24 Ma nöö mi abi wan oto buka fii da dee otowan u mi dë, dee an ta piki di poipoi lei u di mujëë naandë möönsö. Fa un sai dë, dee sëmbë, nöö un dë bunu e. Biga wan go lei dee lö köni u Saatan dë möönsö, dee de ta gafa ta kai gaan tjubitjubi köni. Nöö fëën mbei ma o buta na wan oto hebi a unu liba möönsö, 25 möön leki fuun hoi unu seei a dee soni un abi naandë kaa go dou nöömö, u te mi toona ko. 26 Nöö mi taki e, taa ee wan sëmbë wini dee soni dee ta tapa pasi dëën nöö a ta hoi go dou ku dee soni dee mi ta mandëën faa du, nöö di sëmbë naandë hën mi o da taki a dee nasiönnasiön u goonliba palalaa te dou. 27 Nöö leti kumafa mi Tata da mi taki, nöö söseei mi o toona da di sëmbë dë taki tu. Biga di Buku bi taki taa: A o ta ko a de liba ku gaan kaakiti seei, kuma te i naki wan doti paabi ku felu kodjo gboo booko pisipisi. Sö di Buku taki e. Nöö sö wan kaakiti mi o da dee lö sëmbë dë tu. 28 Nöö di paima di mi o da de, a o dë wan gaan waiti soni limbolimbo kuma di gaan mamate teeja di ta tja didia ko. 29 Söö. Wë nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a jei andi di Akaa u Gadu ta taki da dee sëmbë u mi a dee köndëköndë e. Sö wë mi bi kë taki da dee sëmbë u mi a Tiatila.” So Masa Jesosi fan ku mi.

Akoalimbo 3

1 Hën Masa Jesosi fan möön, a taa: “Wë nöö awaa mi o fan ku di sëmbë ta tii dee sëmbë u mi dee ta miti makandi a di köndë de kai Saadisi. I musu sikifi dëën taa: Mi di sëmbë ta fan aki, mi abi di Akaa u Gadu di dë telutelu söndö föutu a hii fasi fëën. Mi wë ta hoi dee sëbën teeja a mi maun dendu, nöö mi ta fan ku unu aki. Nöö mi taki e, taa mi sabi dee soni dee un ta du ala, nöö mi si fa un abi në a hii dee köndëköndë taa un dë seei kendikendi a di së u Masa Gadu soni. Sö në fuunu paaja. Ma mii sa piki unu taa wan dë sö seei e! 2 Nöö un musu weki hopo seeka di bumbuu libi fuunu pikiwan di fika da unu dë eti, bifö a kaba a sösö. Biga ma si di libi fuunu seei taa a dë ku telu a Gadu fesi e, kwetikweti. 3 Un musu toona pakisei dee soni de bi konda da unu a fesi, nöö un bia toona piki de baka. Ma ee nasö, mi o ko a unu leti kuma wan fufuuma ta ko a wan juu di wan o mëni, ˻nöö mi o kuutu unu seei˼. 4 Ma nöö fa i si mi taki dë seei, ma mi sabi taa un abi wantu sëmbë a unu dendu eti, libi u de dë seei gbelingbelin. Nöö dee lö pei sëmbë dë, mi ku de o ta waka makandi ku weti koosu a sinkii faan. Biga sö de libi fiti. 5 Nöö ee wan sëmbë i wini dee soni ta tapa pasi da i fii du fa Gadu kë, nöö di sëmbë dë i seei o ko feni di lö bisi dë tu. Nöö ma o kaabu i në puu möönsö a di Buku ka dee sëmbë në dë sikifisikifi dee o feni di libi u teego e. Ma mi o kai di sëmbë dë në a mi Tata ku dee basia fëën köndë tuu fesi, taa mi ku ën nama. 6 Söö. Wë nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a haika andi di Akaa u Gadu ta konda da dee sëmbë u mi dee dë a dee köndëköndë e. Sö wë mi bi kë taki da dee sëmbë u mi a Saadisi.” 7 Hën Masa Jesosi toona fan möön, a taa: “Wë nöö awaa mi o fan ku di sëmbë ta tii dee sëmbë u mi a Filadelifia. I musu sikifi dëën taa: Mi di Sëmbë ta fan aki, mi dë apaiti da Gadu tuutuu nöö na wan piki ganjan seei dë a mi. Nöö mi wë abi di söötö a mi maun fu mi sa jabi di döö go sindo a di könubangi u Könu Dafiti. Nöö te i si mi jabi wan döö, nöö na wan sëmbë o sa tapëën e, nöö te mi tapa wan döö na wan sëmbë o sa jabi ën tu. Nöö mi wë ta fan di fan aki. 8 Nöö mi taki e, taa mi sabi di libi fuunu fa un ta libi naandë. Nöö mi jabi wan döö a unu fesi di na wan sëmbë sa tapa e. Biga mi sabi taa a libisëmbë wojo, nöö wan abi wan bëtë kaakiti, ma mi ta wai ku unu. Biga dee soni u mi un bi jei, nöö un ta hoi de nöömö. Na wan daka un hai baka disa mi möönsö. 9 Nöö fa dee Dju sëmbë dë a unu ala ta sösö unu ta mbei de seei kuma de da dee bumbuu sëmbë u Gadu apaiti dë, ma nöö na sö de dë a Gadu wojo e. Fa i si de sai dë, mindisonima de dë, didibi seei de dë. Nöö mi o mbei de ko saka kai a goon a unu fesi wan daka nöömö piki taa unu wë mi bi lobi ˻tei ko sëmbë u mi apaiti˼. 10 Nöö fu di un bi hoi dou ku pasensi kumafa mi bi manda unu, nöö fëën mbei mi o tjubi unu fu di sitaafu di o ko a hii goonliba an musu kisi unu. Mi o tjubi unu da di lö tesi dë. 11 Nöö un haika e, dee sëmbë. Abiti möön mi o ko. Nöö be un hoi go dou a dee soni dee un ta piki naandë kaa, be na wan sëmbë musu ganjan unu kisi te un lasi di hei di dë fuun kisi a bakaten. 12 Nöö ee wan sëmbë i wini dee sondi ta tapa pasi da i fii du fa Gadu kë, nöö di sëmbë dë mi o tei buta kuma posu a di Wosu u Masa Gadu, di dë di Gadu u mi tu. Sö a o dë gingin tjika, te na wan daka seei de o sa puu ën dë möönsö. Nöö mi o sikifi dii në buta nëën. Wan u dee në o dë di në u Masa Gadu. Wan u de o dë di njunjun në u miseei. Wan u de o dë di në u di köndë u mi di o kumutu a Gadu a liba ala bazia ko a goon, hën da di Njunjun Jelusalen. De dii në dë tuu mi o sikifi a dee lö sëmbë dë, ˻be sëmbë sabi taa de da sëmbë u mi tuutuu˼. 13 Söö. Wë nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a jei andi di Akaa u Gadu ta konda da dee sëmbë u mi a dee köndëköndë e. Nöö sö mi bi kë taki da dee sëmbë u mi a Filadelifia.” 14 “Nöö awaa mi o fan ku di sëmbë ta tii dee sëmbë u mi a di köndë de kai Laodisea. I musu sikifi manda dëën taa: Mi di Sëmbë ta fan aki, Mi da di Sëmbë ta konda dee soni u Gadu gbelingbelin söndö misi. Te mi ta fan, nöö sö nöö a dë kaa. Nöö hii dee soni dee Gadu mbei tuu fiaa, nöö a mi wanwan de kumutu. Nöö mi wë ta fan di fan aki. 15 Wë mi taki e, mi sabi hii dee libi dee un ta libi ala taa wan dë kötökötö a di së u Masa Gadu soni e. Ma nöö wan dë kendikendi tu. A bi o möön bunu da mi ee un bi dë kötökötö ee nasö un dë kendikendi. 16 Ma di un dë gbölöö sö kuma wan wata di na bunu u bebe, nöö fëën mbei mi o fula unu puu a mi buka tuwë abiti möön. 17 Biga fa un sai dë, nöö un ta mbei unu seei taa un dë guduma, un dë fa un kë, un abi hii sondi kaa. Sö un ta mëni. Ma hii fu di dë, un dë seei gaan hogihedisëmbë, penama, makisamakisa sëmbë un dë. Un dë pënëpënë söndö koosu a sinkii, un dë bookowojoma u sëmbë musu ko këë pena ku unu. Ma wan sabi sö möönsö. 18 Nöö mi o da unu wan lai aki e. Un ko a mi, ko bai tuutuu goutu di de jö a faja puu sundju te a ko gbegedee, nöö woon dë tuutuu guduma awaa. Un ko a mi ko bai limbo koosu faan fuun bisi, be wan waka pënëpënë möön. Un ko bai wojo deesi a mi fuun tuwë a wojo, nöö wojo fuunu o ko limbo fuun si sondi bunu awaa. 19 Nöö mi taki e, di sëmbë di mi lobi nöö hën mi ta gandji da ta kiijëën ku sitaafu faa musu ko bumbuu sëmbë. Nöö un biinga e, be un bia disa dee hogilibi fuunu dee un abi dë. 20 Fa i si mi dë aki, mi dë taanputaanpu leti a unu dööbuka ta naki di döö fuunu nöömö. Nöö ee wan sëmbë i jei mi töngö nöö hën i jabi döö da mi, nöö mi o ko a dendu nöö mi ku i o ta njan makandi. 21 Nöö di sëmbë di wini dee soni dee ta tapa pasi dëën, nöö hën mi o da pasi fu mi ku ën sa sindo makandi a di könubangi u mi, leti kumafa mi bi wini dee soni bi ta tapa pasi da mi, nöö hën mi ku mi Tata ko sindo makandi a di könubangi fëën. 22 Söö. Wë nöö di sëmbë di abi jesi nëën bandjajesi u jei soni, nöö be a jei andi di Akaa u Gadu ta konda da dee sëmbë u mi a dee köndëköndë e. Sö wë mi bi kë taki e, da dee sëmbë u mi a Laodisea.” Sö wanlö buka Masa Jesosi manda da dee sëmbë fëën dee dë a dee köndëköndë.

Akoalimbo 4

1 Nöö hën a baka di Masa Jesosi da mi dee buka sö kaa, hën mi hopo wojo luku liba, hën mi si wan döö te ala jabijabi hoo sö. Nöö hën mi jei di wan seei töngö di bi ta fan ku mi a fesi ta piki limbolimbo kuma te de ta böö afematutu. A kai mi taa: “Ko a liba aki, nöö mi o mbei i ko sabi dee soni ku dee soni o pasa a bakaten.” 2 Nöö hën di Akaa u Gadu ko a mi liba wante. Nöö hën mi si wan könubangi dë ku wan Sëmbë nëën sindosindo ta koti faja seei kuma dee gaan dii djamati sitonu de ta kai jasipisi ku koonaleini. Sö di Sëmbë dë waiti tjika. Nöö mi si wan mutjama lontu di könubangi, a waiti möön hii sondi, hënseei dë kuma di djamati sitonu de kai samalagida. 4 Nöö hën mi luku möön, hën mi toona si tuwenti-a-fö könubangi möön, de lontu di fosuwan dë buta a mindi. Nöö tuwenti-a-fö tiima dë sindosindo a dee könubangi dë. Nöö fa mi si dee tiima dë, nöö de tuu dë ku weti koosu limbolimbo faan, ku goutu kaapusa a de hedi kuma könu kaapusa. 5 Nöö mi ta si di gaan könubangi a mindi dë ta koti faja seei kuma te gaangadu ta koti faja, liba ta bai, sömëni gaangaan giinta mi ta jei ta kumutu a di könubangi naandë. Nöö hën mi luku a di könubangi fesi, hën mi si sëbën tamundu faja dë sëndësëndë ta kisi. Hën di Akaa u Gadu wë di dë telutelu a hii fasi, hën wë i si da dee faja dë e. 6 Nöö hën mi tuwë wojo luku möön hën mi si wan ze, gaan limbo soni gbegedee kuma gaasi, ma a möön waiti möön gaasi. Hën seei dë a di gaan könubangi u mindi dë fesi tu. Nöö di mi toona luku di könubangi möön, nöö hën mi si fö gaan soni, libilibi wan, lontu ën. Fa mi si de dë, nöö hii de sinkii dë ku wojo djaaa te dou, baka ku fesi tuu. 7 Nöö di fosuwan u dee libilibi soni ta djei lëun. Di u tu ta djei womi kau. Di u dii, fesi fëën dë kuma libisëmbë. Di u fö ta djei wan gbanini ta buwa. 8 Nöö hibiwan u de abi sikisi hanza, nöö kumafa u taki dë, wojo u de dë djalalaa hii de sinkii te dou a de hanza basu. Nöö fa de sai naandë, de an ta wei u gafa Masa Gaangadu möönsö. Ndeti ku didia de ta gafëën ta taki taa: Ke Masa Gadu oo, i wanwan tö nöö dë limbolimbo söndö föutu. Masa Gadu, i wanwan tö abi hii kaakiti a mundu. I bi dë kaa, nöö i dë fa u dë aki eti, nöö i o dë u nöömö tu. Sö de ta taki. 9 Nöö fa dee fö libilibi soni sai dë, nöö sö de ta gafa Masa Gadu nöömö di dë a di könubangi dë, ta hei ën ta dëën tangi. Biga hën nöö da di Gadu u teego di an o dëdë möönsö. 10 Nöö de tuwenti-a-fö tiima dee bi dë sindosindo a dee könubangi naandë, nöö deseei ta tjökö kini ku fesi a goon a Masa Gadu fesi ta puu dee könu kaapusa u de a de hedi ta tuwë a goon nëën fesi naandë. Nöö de ta gafëën ta bigi ën, biga hën da di Gadu ta libi u nöömö. De ta taki taa: 11 Ke Masa Gadu o, i bigi. I nöö waiti tjika fii kisi gafa e. I wanwan fiti fii kisi hei, ku makiti a mundu o. Biga fa i sai naandë, nöö i wë mbei hii soni u mundu tuu. Nöö fu di i bi kë sö, nöö hën mbei i mbei de buta fa i si de sai dë. Sö de ta gafëën ta taki.

Akoalimbo 5

1 Nöö di mi toona luku möön, hën mi si taa di Sëmbë di dë sindosindo a di könubangi, a abi wan pampia nëën leti maun panjanpanjan. Di pampia dë lolulolu, nöö a sikifi a dendusë ku döösë tuu. Nöö fa mi si di pampia dë, a dë palakipalaki gingin ku sëbën sitampu fu sëmbë an musu jabi ën. 2 Nöö hën mi si wan gaan hebi basia u Masa Gadu Köndë ta bai basia taanga seei taa: “Ambë dë bumbuu tjika fu sa booko dee sitampu a di lolulolu pampia aki jabi ën?” 3 Ma fa di basia bai dë seei, de an feni na wan sëmbë möönsö di bumbuu tjika u jabi di pampia dë, an dë a liba ala, an dë a goonliba aki, an dë a goonbasu seei tu u de feni. 4 Nöö a bigi da mi tee ma saanfa u du, nöö hën mi këë te a bigi, fu di a dë taa na wan sëmbë fiti u sa jabi di pampia luku andi dë nëën dendu möönsö. 5 Ma nöö hën wan u dee tuwenti-a-fö tiima taki da mi taa: “Mati, na këë möön e. Kabuka. Sëmbë dë di bumbuu tjika u booko dee sëbën sitampu jabi di pampia lolu e. Hën de kai di Lëun fu di lö u Juda. Hën da di bakamii u Könu Dafiti di Gadu bi taki taa a o manda ko fu tii goonliba, nöö hën nöö sa du di soni naandë. Biga hën wini hii soni a mundu tuu kaa. Nöö kabuka e. Na këë möön.” 6 Nöö fa a taki dë, hën mi toona luku di kamian möön, ka de fö libilibi soni ku de tuwenti-a-fö tiima dë. Nöö hën mi si wan Sikafumii, a dë taanputaanpu leti mindi a di könubangi liba dë. Nöö fa mi si ën dë, nöö a djei da mi kuma de bi kii ën wan daka. Nöö a abi sëbën tutu nëën mindi hedi, ku sëbën wojo sii. Sö mi ta si ën. Nöö dee tutu ku dee wojo dë, de kë taki u di Akaa u Masa Gadu di dë telutelu a hii fasi, di Gadu ta manda go a hii goonliba palalaaa te dou. 7 Söö. Nöö hën wë di Sikafumii tei di pampia lolu di dë a di letisë maun u di Sëmbë di dë sindosindo a di gaan könubangi. 8 Nöö fa a tei ën dë kaa, hën dee fö libilibi sondi u bi taki dë ku de tuwenti-a-fö tiima, hën de tuwë deseei a goon nëën fesi. Nöö dee tiima naandë, de tuu seei dë ku wan pei gitali a maun ta pëë, de dë ku goutu komitji a de maun tu. Nöö wan sumëë suti soni dë a dee komitji dendu di de ta tjuma da Gadu. Nöö fa i ta si di sumuku fëën ta puu nango a liba dë, nöö a ta da i mëni u dee hia begi dee sömëni sëmbë u Gadu bi ta begi ën nöömö. 9 Nöö hën de ta kanda wan njunjun kanda da di Sikapumii taa: I wë bumbuu tjika u tei di pampia lolu booko dee sitampu fëën e. Biga i wë de bi kii. Ku di buuu fii i paka di paima bai libisëmbë da Gadu kumutu a hii pei nasiön, ku hii pei lö, ku hii pei föluku, ta fan hii dee peipei töngö u goonliba tuu. 10 Nöö hën i tja de ko buta a di Könu Tii fii basu. I mbei de ko dë mindima ta tja libisëmbë ko a Gadu fesi. Nöö de wë o tii di goonliba e. Hën di kanda dë dee tiima ta kanda. 11 Nöö di juu ten dë, hën mi ko ta jei sömëni basia u Gadu Köndë, dusudusu milionmilion, de hai ko gidjii dë leti ka dee könubangi sai dë ku dee fö libilibi sondi, ku de tuwenti-a-fö tiima. Nöö hën de ta wai ta piizii tee. 12 De ta kanda ta bai ta taki taa: I wë, di Sikapu Mii de bi kii, I wanwan tö nöö abi di waiti tjika fii fendi hii kaakiti u mundu, ku hii gudu, ku hii köni, ku hii taanga, ku hii nëbai, ku hii lesipeki, ku hii gafa. Sö wë i bumbuu tjika e. Di Sikafu Mii wë de ta bigi sö e. 13 Nöö hën mi toona jei hii sondi dee dë ku libi a liba ala ku dee u goonliba aki, te kisi ku dee u ze ku dee dë a goonbasu tuu. Hii de tuu ta kanda seei ta taki taa: I di Sëmbë di dë sindosindo a di könubangi dë, ku di Sikapumii, un musu kisi gafa e, ku waiti ku nëbai ku kaakiti fu teego. 14 Nöö fa de ta kanda dë, nöö dee fö libilibi sondi dë ta piki taki: “Aai, leti sö a dë tuu.” Nöö de tuwenti-a-fö tiima ta tuwë deseei a goon ta hei Masa Gadu di dë sindosindo a di könubangi naandë. ˻Sö wan gaan soni mi si e, dee sëmbë.˼

Akoalimbo 6

1 Nöö hën wë mi toona luku möön, hën mi si di Sikafumii booko di fosuwan u dee sitampu u di pampia. Nöö hën mi jei wan u dee fö libilibi sondi bai a wan taanga töngö leti kuma te liba ta bai, a taa: “Ko o! Ko!” 2 Nöö fa a bai dë, hën mi si wan weti hasi leti a mi fesi dë, ku wan sëmbë nëën liba. Nöö di sëmbë dë ku wan bö setiseti nëën maun. Nöö hën de dëën wan winima kaapusa faa buta a hedi, nöö a nango kuma wan gaan winima faa go wini feti. Nöö sö wë di fosuwan u dee sitampu, sö hën a bi dë. 3 Nöö hën di Sikafumii booko wan otowan u dee sitampu möön. Nöö hën mi jei wan otowan u dee libilibi sondi naandë bai taa: “Ko o! Ko!” 4 Nöö hën mi bia luku hën mi si wan bë hasi hëii ta ko ku wan sëmbë nëën liba sindosindo. Nöö hën di sëmbë ko dou, hën de dëën wan gaan së ufangi, nöö de dëën makiti tu faa musu go puu fii a goonliba, be sëmbë ku sëmbë musu ta feti ku deseei ta kii de na de. Nöö sö di u tu sitampu, sö soni fëën dë. 5 Nöö hën di Sikapumii toona booko di u dii sitampu. Nöö hën mi jei di u dii u dee libilibi soni ta bai taa: “Ko o! Ko!” Nöö hën mi si wan baaka hasi piöö sö, ku wan sëmbë sindosindo nëën liba ku wan wegi nëën maun. 6 Nöö hën mi jei kuma wan töngö ta piki kumutu a de fö libilibi sondi naandë dendu, a taa: “Wan pontu boon, wan daka wooko möni. Dii pontu alisi, wan daka wooko möni. Nöö un köni ku fatu ku win e!” Nöö sö di u dii sitampu, sö soni fëën dë. 7 Nöö hën di Sikafumii toona booko di u fö u dee sitampu. Nöö hën mi jei di u fö u dee libilibi sondi bai taa: “Ko o! Ko!” 8 Nöö hën mi bia luku, hën mi si wan oto hasi, a dë seei fökiii sö. Nöö Dëdë dë nëën liba sindosindo, nöö Dëdëköndë seei ta waka nëën baka ta ko. Nöö hën de da Dëdë taki taa a musu kaba wan hii pisi u dee libisëmbë u goonliba ku feti, ku hangi, ku siki, ku hogimbeti. Nöö sö wë di u fö sitampu, sö soni fëën dë. 9 Nöö hën mi si di Sikafumii toona booko di u feifi u dee sitampu. Nöö hën mi bia luku hën mi si wan begi tafa ka de ta tjuma soni da Gadu. Nöö hën mi luku a di tafa basu, nöö hën mi si wanlö hia akaa u dee sëmbë dee de bi kii, fu di de bi ta konda di buka u Gadu ta taki soni fëën da sëmbë. 10 Nöö hën dee akaa bai taanga taa: “Ke Masa oo, i di Makiti Gadu a liba, i wanwan tö nöö dë limbolimbo apaiti söndö föutu. I ta hoi di taki fii nango nöömö söndö puu buka. Wë nöö un longi joo tan möön ufö joo kuutu dee sëmbë dee bi kii u aki, da de sitaafu?” Sö de hakisi Gadu. 11 Nöö hën de da de weti koosu faan u de musu bisi. Hën de taki da de taa: “Tan ufö e. Biga wanlö oto futuboi u Gadu dë fu de musu kii fu Masa Jesosi hedi eti, kumafa de bi kii unu.” Nöö sö de piki de. Sö wë di u feifi sitampu, sö soni fëën dë. 12 Nöö hën wë mi si di Sikafumii booko di u sikisi sitampu. Nöö hën goonliba ko ta seki gaanfa, di sonuwojo ko dungu kankan ma a dë kasakasa kuma anakitapu. Nöö hën di libawojo ko bë hëii sö, kuma buuu. 13 Nöö dee teeja a gadu ala ta puu ta kai a goon gililii sö, kuma te wan gaan ventu ko ta sakwi figa ta puu njanjan ta tuwë, leti sö de ta puu ta kai. 14 Nöö mundu ala jabi seei wajaa, kuma wan soni bi tapëën hën de lola ën puu, di kamian fika hoo jabijabi. Nöö di juu ten dë, hii dee gaan kununu a dee kamiankamian ku dee paati dee dë a di ze dendu, de tuu go kumutu ka de bi dë, de an dë u si möön seei. 15 Nöö hii sëmbë u goonliba ta kule nango tjubi a baaku ee nasö a dee sitonu basu a dee kununu mindi. Fëëë nöö de fëëë sö. Dee könu u goonliba, ku dee hebi tiima, dee sodati hedima, ku dee guduma, dee sëmbë bi abi makiti a goonliba, dee sëmbë bi dë fiifii te kisi dee saafuma tuu, sö de tuu ta kule seei gililii nango suku kamian u de tjubi. 16 Hën de ta bai ta kai wolo ta begi dee kununu ku dee gaan sitonu fu de musu kai a de liba tapa de. Biga de an kë fu di wojo u di Sëmbë di dë sindosindo a di könubangi a liba ala musu kai a de sinkii. Söseei de an kë u di hatiboonu u di Sikafumii musu kai a de liba tu. 17 Biga di gaan kuutudaka u Gadu faa puu hatiboonu a libisëmbë liba, nöö hën wë dou dë e, nöö ambë sa tja di soni dë? Nöö sö wë di u sikisi sitampu, sö soni fëën dë e, dee sëmbë.

Akoalimbo 7

1 Nöö a baka fëën möön, nöö hën mi si fö basia u Masa Gaangadu köndë, de dë taanputaanpu a dee fö huku u di goonliba. Fa de sai naandë, nöö de ta tapa de fö ventu fu de an musu böö ko a di goonliba möön. De an musu böö ko a tela, de an musu böö go a ze, de an musu böö a dee pau hedi möön tu. 2 Nöö hën mi toona luku a di së u sonu kumutu ala, hën mi si wan oto basia u Gadu Köndë ta subi ta ko zuuu sö, kuma te sonu ta booko ta ko. Nöö fa mi si di basia ta ko dë, nöö a dë ku wan soni nëën maun faa maaka sëmbë buta di sitampu u di libilibi Gadu a de. Nöö hën a bai da dee oto fö basia dee bi kisi di makiti u de sa tapa di ventu ta poi di goonliba ku di ze. 3 A taki da de taa: “Un tan ufö e! Wan du hogi a di goonliba eti, na a tela, na a di ze, na a dee pau hedi tu. Biga u musu naki sitampu a dee futuboi u Gadu mindifesi ufö.” 4 Nöö hën de naki di sitampu da de te de kaba. Nöö dee sëmbë dee kisi di sitampu naandë, nöö mi jei un mëni de dë. De dë 144.000 sëmbë kumutu a dee tuwalufu lö u Isaëli: 5 a di lö u Juda, 12.000 a di lö u Lubëni, 12.000 a di lö u Gati, 12.000 6 a di lö u Asë, 12.000 a di lö u Nafutali, 12.000 a di lö u Manase, 12.000 7 a di lö u Simion, 12.000 a di lö u Leifi, 12.000 a di lö u Isakali, 12.000 8 a di lö u Zebulon, 12.000 a di lö u Josëfu, 12.000 a di lö u Benjamin, 12.000. Dee sëmbë dee kisi di sitampu naandë, nöö sö de hia tjika. 9 Nöö hën mi bia luku a di së ka di könubangi dë möön, hën mi si wanlö gaan hia sëmbë dë taanputaanpu a di Sikafumii fesi. De hia tee sëmbë an tjika u konda de. Nöö de dë sëmbë dee kumutu a hii pei nasiön, ku hii pei lö, ku hii pei föluku, ta fan hii dee peipei töngö u goonliba tuu. Nöö de dë bisibisi ku weti djapona faan, nöö de dë ku palo maun a de maun ˻ta wai da di Sikafu Mii˼. 10 Nöö hën wë de bai taanga, taa: Aai o, Masa Gaangadu, i wë da di Gadu fuu, di dë sindosindo a di könubangi, nöö a ju ku di Sikafumii wë hii heepi ta kumutu ta ko a u libisëmbë aki e! Nöö sö de bai. 11 Nöö hën mi si dee basia u Masa Gadu Köndë, de dë taanputaanpu gbitii lontu hii di kamian dë ko kai, ka dee tiima ku dee fö libilibi soni ku di könubangi sai dë. Nöö de ta tuwë deseei a di könubangi fesi ka Masa Gadu dë sindosindo. De ta kai ku fesi a goon ta bigi Gadu ta lesipeki ën taa: 12 “Aai Masa Gadu, i wanwan tö nöö musu feni gafa, ku nëbai, ku köni, ku tangi, ku lesipeki, ku makiti ku hii kaakiti a mundu. I wanwan nöö abi de fu teego nöömö. A tan sö.” 13 Nöö hën wan u de tuwenti-a-fö tiima naandë hakisi mi taa: “Wë dee sëmbë dee dë ku weti koosu faan a sinkii dë, ambë da de, mati? Unsë de kumutu ko aki?” 14 Nöö hën mi piki ën taa: “Wë nönö mati, ma sabi soni u de. Ma a kandë i, i sa sabi.” Hën a piki mi taa: “Söö. Wë mati, dee sëmbë i si naandë, de pasa di gaan hogi sitaafu söndö bia baka disa Gadu. De wë da dee sëmbë bi tei di paima di di Sikafumii bi paka da de, di a dëdë tuwëën buuu a goon. Hën wë mbei i si de ko dë limbolimbo faan sö. 15 “Nöö hën mbei tu de sa taanpu a di könubangi u Masa Gaangadu fesi dë ta dini ën ndeti ku didia, leti ka i si a dë a di Wosu fëën naandë. Nöö hënseei wë o tjubi de e, fu soni an musu du de möön. 16 Hangi seei an o kisi de möön, dëëwata an o kisi de möön tu, sonu an o tjuma de. Na wan taanga kendi seei de o fii möön a mundu. 17 Biga di Sikafumii di i ta si a di könubangi dë, nöö hën o kiija de ta tja de kumafa wan bumbuu sëmbë ta kiija sikafu. Nöö a o ta tja de go ka de sa bebe di wata di ta da libi u teego. Nöö Masa Gadu seei o feki di wojowata puu a de wojo fu de an musu këë möön a mundu.” Nöö sö wë di tiima dë fan ku mi e.

Akoalimbo 8

1 Nöö hën di Sikafumii booko di u sëbën sitampu fu di pampia lolu awaa. Nöö hën mundu ko dë piii sö wan hii hafu juu langa. Na wan soni seei i ta jei di ten dë möön. 2 Nöö hën mi bia luku, nöö hën mi si sëbën basia u Masa Gadu Köndë, dee hebiwan seei dee ta taanpu a Gadu fesi. Nöö hën de da de sëbën tutu, hiniwan ku fëën. 3 Hën mi luku, hën mi si wan oto basia möön ku wan goutu paabi nëën maun, nöö a di lö paabi dë de ta tjuma sumëë suti soni da Gadu. Hën di basia waka go a di goutu tafa ka de ta tjuma soni da Gadu a di könubangi fesi dë. Nöö di a go dou, hën de dëën wanlö hia sumëë suti soni faa musu tjuma a di tafa liba da Gadu, mökisi ku dee begi u dee sëmbë u Gadu. 4 Nöö dee begi ku di sumuku u dee sumëë suti soni ta mökisi makandi ta subi nango te a Masa Gadu fesi a liba ala. 5 Nöö hën di basia dë tei faja a di begitafa hën a lai ën a di goutu paabi te a fuu, nöö hën a vindëën tuwë go a goonliba. Nöö di juu dë, liba ta koti faja hwaihwai, kamian ta bai gbalalala ta giinta gililili, goonliba ta seki. 6 Nöö hën de sëbën basia ta seeka fu de böö dee tutu u de. 7 Nöö hën wan u de böö di fëën tutu. Nöö hën mi si ëisi logologo kuma tjumbu mökisi ku faja ku nöngö, ta kumutu a liba ta kai. A dë kuma sëmbë ta hiti de ta ko a goonliba. Nöö hën wan hii pisi u goonliba ku pau fëën ku uwii fëën tuu tjuma kaba a sösö fiaa. Nöö sö wë a pasa di de böö di fosu tutu. 8 Nöö hën baka u di dë, hën di u tu basia böö di fëën tutu. Nöö hën mi si wan gaan gindi soni kuma gaan kununu sö ta kisi faja gililii. Hën de tei ën hiti go a ze dendu djuvuu, nöö hën wan hii pisi u di ze bia ko buuu hëii sö. 9 Nöö wan hii së u dee soni dee ta libi a di ze dëdë kaba a sösö fiaa, söseei sömëni u dee sipi bi dë a di ze kaba a sösö tu. Nöö sö wë a pasa di de böö di u tu tutu. 10 Nöö hën di u dii basia böö di fëën tutu. Nöö hën mi si wan gaan teeja kumutu a liba, ta kisi faja gililii sö ta ko. Hën a kai go a wan hii pisi u dee lio te kisi ku dee kiikihedi. 11 Nöö di teeja naandë hën wë de ta kai Bita. Nöö fa a kai dë, nöö wan hii së u dee wata u goonliba ko bita tee, nöö sömëni hia sëmbë dëdë fu di de bebe di wata dë hedi. Nöö sö wë a pasa di de böö di u dii tutu. 12 Nöö hën di u fö basia böö di fëën tutu. Nöö hën wan soni pasa ku di sonu te wan hii pisi fëën ko dungu kankan, an ta sëndë möön. Söseei wan hii pisi u di libawojo ku wanlö hia teeja ko dungu pii. Nöö dee soni dë wë mbei wan hii pisi u didia ku wan hii pisi u ndeti an abi na wan piki limbo möön seei. 13 Nöö fa mi ta luku dë, nöö hën mi si wan gbanini ta buwa ta lontu, mi jei a bai kai dii buka olo taa: “Mi bai helu oo, mi bai helu! Mi bai helu da dee sëmbë ta libi a di goonliba aki, fu de dii tutu dee fika dee dee basia musu böö eti. Biga dee soni dee o pasa dë, nöö de hogi poi.” Nöö sö mi jei di gbanini bai.

Akoalimbo 9

1 Nöö hën di u feifi basia böö ën tutu, nöö hën mi si wan teeja di bi kumutu a liba kai a goonliba. Nöö di teeja naandë, de dëën di söötö di ta jabi di döö u di baaku di na abi goon. 2 Nöö di a jabi ën, nöö hën mi si sumuku ta kumutu nëën gbitii sö kuma te soni ta tjuma a wan gaan onfu dendu. Nöö fa a ta puu sumuku dë, nöö te i hopo wojo luku liba ja sa si sonuwojo möön, na gaangadu seei i sa si. Sö di sumuku degi tjika. 3 Nöö hën mi si wanlö soni kuma gaan atiti ta kumutu gililili a di sumuku dendu naandë ta buwa ta paaja a goonliba. Nöö hën de da dee atiti poosian leti kuma kukutulabu. 4 Nöö de bai de taa de an musu njan dee ahun u goon, de an musu kai a pau hedi njan dee pau wiwii, de an musu njan na wan kuwakuwa uwii u goonliba. Ma dee sëmbë dee an abi di maaka u Gadu a de mindifesi, nöö de de musu njan. 5 Ma nöö fa de o go njan de dë, nöö de an musu njan de kii, ma de musu sitaafu de nöö. Biga te de njaan i gbalau sö, nöö a o ta hati i seei leti kuma te kukutulabu njaan i. Nöö feifi liba longi de o sitaafu libisëmbë a di lö fasi dë. 6 Nöö di juu dë, sëmbë o ta kai dëdë ta suku ën te de wei, dëdë o kule go tjubi da de. 7 Nöö fa mi si dee atiti dë, de djei hasi dee dë kabakaba këëë u go a feti. Nöö de dë ku wan goutu kaapusa a de hedi kuma könu kaapusa, nöö fesimindi u de dë kuma libisëmbë. 8 Nöö di uwii u de a de hedi, nöö a dë leti kuma mujëë uwii ma tanda u de dë kuma di mbeti de kai lëun tanda. 9 Nöö hatimindi u de dë ku felu djakiti. Nöö te de ta buwa, nöö dee hanza u de ta giinta kuma wanlö gaan hia hasi ku dee wagi u de ta kule nango a feti. 10 Nöö labu u de dë kuma di u kukutulabu, nöö nëën di poosian u de dë. Ku ën de ta suti sëmbë ta sitaafu de feifi liba longi. 11 Nöö fa dee atiti sai naandë, nöö de abi wan könu. Hën da di basia u di baaku di na abi goon naandë. Nöö hën abi taki a de liba. Nöö di könu abi wan në, a Dju töngö de ta kai ën Abadon, ma nöö a Giiki töngö de ta kai ën Apolion. ˻Dee në kë taki “Di sëmbë di ta poi soni ta kaba a sösö”.˼ 12 Söö. Nöö di fosu wan u dee helu di di gwanini bi bai hën di dë, nöö a fika tu helu eti u ko. 13 Nöö hën di u sikisi basia böö hën tutu, nöö hën mi jei wan töngö kumutu a dee fö huku u di goutu tafa a Masa Gadu fesi naandë, ka de ta tjuma sumëë suti soni dëën. 14 A ta fan ku di basia di böö di tutu naandë taa: “Dee fö basia dee dë taitai a di gaan lio de kai Efaata, nöö fii lusu de e.” 15 Nöö hën de lusu dee basia. Nöö fa de lusu de dë, nöö de bi dë kabakaba këë kaa ta luku di jaa ku di liba ku di wiki ku di daka ku di juu faa dou, be de hopo go kii wan hii gaan pisi u dee sëmbë u goonliba. 16 Nöö mi jei fa dee sodati u de hia tjika e. De dë tuhöndö-miliön sodati. 17 Nöö fa mi ta si dee soni aki sö, nöö mi si di bisi u dee sodati ku di bisi u dee hasi u de. De tuu ta bisi felu djakiti bë, ku baau, ku kooko. Nöö dee hasi hedi dë leti kuma lëun, nöö faja ku sumuku ku wan gaan tingitingi soni de kai zuwalufu ta kumutu a de buka dendu. 18 Nöö dee soni ta kumutu a de buka dë, hogi soni fu mundu de dë e. Biga di faja ku di sumuku ku di zuwalufu siki wan hii gaan pisi u goonliba sëmbë kii pii. 19 Nöö di poosian u dee hasi an dë a de buka nöö e, ma a dë a de labu tu. Biga di labu u de abi buka leti kuma sindeki nöö ku ën de ta njan sëmbë. 20 Ma nöö fa i si dee hogi dë ta kii sëmbë seei, ma dee sëmbë dee fika an ta disa dee soni de ta dini möönsö. Dee soni dee ta ko a sëmbë liba, ku dee pindigadu dee de ta mbei ku goutu, soofu, köpö, sitonu, nasö pau, de tuu de ta begi eti. Fa dee soni de ta begi sai dë, de an sa si soni, de an sa fan ku de buka, de an sa jei soni ku de jesi, de an sa waka ku de futu, ma eti seei dee sëmbë sai dë ta begi de nango nöömö. De an ta disa möönsö. 21 Söseei de an ta disa sëmbë u kii möönsö tu, de ta du dee tofu wooko u de nango nöömö, de an ta disa di puta libi u de möönsö, de an ta disa soni u fufuu. Sö dee lö sëmbë dë abi taangajesi tjika.

Akoalimbo 10

1 Nöö hën mi si wan oto basia, gaan makiti wan, kumutu a Masa Gadu Köndë ta bazia zalalala ta ko a goon. Fa a ko dou naandë, nöö a bisi wan soni kuma bundji sö, nöö wan mutjama dë nëën hedi. Nöö fesi fëën ta koti faja kuma sonuwojo, nöö panteja fëën dë hëii sö kuma faja posu. 2 Nöö a dë ku wan piki pampia nëën maun jabijabi. Nöö fa a saka ko dou dë, hën a taanpu djam sö, letisë futu fëën dë te a ze, töötösë futu fëën dë te a tela liba. 3 Nöö hën a bai taanga, leti kuma te lëun ta bai. Nöö fa a bai dë, nöö hën dee sëbën bai fu liba ala tuu ta giinta ta piki. 4 Nöö di mi jei dee soni dee sëbën bai ta taki, nöö mi bi kë sikifi de. Ma nöö hën mi jei wan töngö a liba fan ku mi taa: “Nönö womi, na sikifi dee soni dë e. De musu fika tjubitjubi a i dë.” 5 Nöö di basia di mi si dë, di bi taanpu ku wan së futu a ze ku wan së futu a tela, nöö hën wë a hopo leti maun fëën a liba a Masa Gadu fesi. 6 Di Gadu di ta libi u teego di mbei liba ku goon ku di ze ku hii dee soni dee dë a de tuu, nëën fesi a hopo maun. Nöö hën a kai Masa Gadu në djula taa: “Di juu dou! 7 Te di u sëbën basia böö di fëën tutu, nöö di tjubitjubi soni di Masa Gadu bi konda da dee futuboi fëën a fesi, dee tjabukama, nöö hën wë o ko pasa ku telu awaa.” Sö di basia taki. 8 Nöö hën mi toona jei di töngö di bi kumutu a liba ala möön. A taki da mi taa: “Haika e. Ja si di piki pampia di dë jabijabi a di basia maun dë nö? Go tei ën nëën.” 9 Nöö hën mi waka go taanpu a di basia fesi, hën mi hakisi ën faa da mi di pampia. Hën a taki da mi taa: “Antoobi. Tei ën, nöö i njan mën e. Nöö te i njan mën, nöö a o suti a i buka kuma höniwata, ma te i guli ën go a i bëë, nöö a o ko bita da i.” 10 Nöö hën mi tei di pampia nöö hën mi njan mën. Nöö a pasa leti kumafa di basia bi taki da mi tuu. Biga fa mi njan mën dë, nöö a suti seei a mi buka kuma höniwata, ma di mi guli ën go a mi bëë nöö a ko bita. 11 Nöö hën di basia fan ku mi möön taa: “Haika e. Masa Gadu o lei i sömëni soni eti dee o pasa ku dee könukönu, ku dee nasiönnasiön, ku hii pei sëmbë dee ta fan dee töngötöngö u goonliba. Nöö te a lei i dee soni, nöö joo ta konda de tuu da sëmbë e.” Nöö sö di basia fan ku mi te a kaba.

Akoalimbo 11

1 Söö. Nöö hën de da mi wan langa soni kuma baluma sö u maaka soni. Nöö hën de taki da mi taa be mi maaka di Wosu u Masa Gadu ku di köpö begitafa di de ta tjuma soni da Gadu tu. Nöö hii dee sëmbë dee dë a di Wosu ta begi, mi musu konda de te mi kaba un mëni de dë. 2 Ma an dë u mi pena maaka di djai dendu ka di Wosu dë, biga di dë o dë u dee sëmbë dee an dë u Gadu ufö. Nöö fa de o da de di kamian dë, nöö de o sai dë a di köndë u Gadu ta du hogi soni te dou föteni-ku-tu liba longi. Sö de taki da mi. 3 Ma nöö hën de toona taki da mi taa tu sëmbë o ko naandë bisibisi ku djodjo a de sinkii, ˻nöö di bisi u de, hën ta lei fa dee hogilibi u dee sëmbë u goonliba ta tjika de˼. Nöö fa de o ko naandë, Gadu o da de kaakiti u de kisi fan nëën ta konda da sëmbë hii dee föteni-ku-tu liba dë. ˻Hën da dii jaa ku hafu.˼ Sö de taki da mi. 4 Wë de tu sëmbë ta konda soni u Gadu dë, nöö de wë da de tu oleifi pau e, ˻di di fesiten tjabukama u Gadu de kai Sakaliasi bi taki˼. Nöö de da de tu tamundu faja tu, dee ta dë taanputaanpu a Masa Gaangadu fesi nöömö, di Gadu di abi di goonliba aki. 5 Nöö fa dee sëmbë o ko ta konda soni u Gadu dë, nöö ee wan sëmbë i kë du de hogi nöö wantewante faja o kumutu a de buka dendu ko tjuma i kii puu dë. Hiniwan sëmbë kaa di o kë pooba fu du hogi ku de, nöö a di wan seei fasi dë nöö de o dëdë. 6 Nöö fa de tu sëmbë u Masa Gadu o ko dë, de o ko ku gaan makiti e, ˻kuma dee fesiten tjabukama u Gadu˼. Biga de o sa tapa tjuba be an musu kai hii di ten di de ta kisi fan a Gadu ta konda soni da sëmbë naandë. Nöö de o abi makiti tu u mbei hii wata bia ko gadjabia. De o abi makiti u de mbei hii sootu pei hogi paaja go a sëmbësëmbë so hesi kumafa de kë. 7 Ma nöö a baka u di de o kaba dee fan u de dë, nöö wan gaan taku mbeti, hogi wan, o kumutu a di baaku di na abi goon naandë dendu, nöö a o ko feti ku de te a wini de, nöö a o kii de. 8 Nöö fa a o kii de dë, nöö dee dëdë sinkii u de o fika a sitaati gindigindi dë, leti a di gaan köndë naandë ka i si de bi manda di Masa u de go kii a lakpa pau. Fa dee sëmbë u Jelusalen sai dë, de hogi tee sëmbë ta kai di köndë u de Sodom ee nasö Egepiti köndë, sö de hogi tjika. 9 Nöö fa i si di mbeti o ko kii de tu sëmbë u Gadu dë, nöö hii dee nasiönnasiön sëmbë u goonliba tuu o ta si de dëdëdëdë a goon naandë. Hii dii daka ku hafu longi sinkii u de o dë a goon. Na wan sëmbë o da pasi u de bei de puu naandë möönsö. 10 Nöö di juu ten dë, dee sëmbë u goonliba o ta wai te na soni u di dëdë dee sëmbë naandë dëdë. De o ta mbei piizii ta manda soni da de na de a dee kamiankamian. Sö de o ta wai tjika e, biga de tu tjabukama u Gadu dee bi ta da de sitaafu sö, nöö de dëdë. 11 Ma nöö a baka u de dii daka ku hafu dë, nöö Masa Gaangadu o da de böö ku libi baka e, nöö de o hopo taanpu a pë. Nöö hii dee sëmbë dee bi si de taa de bi dëdë, nöö hati u de o latja. 12 Nöö di juu dë, de o jei wan taanga bai kumutu a liba ala kai de taa: “Un subi ko a liba aki.” Nöö de o ta hopo nango zaaa a wan bundji dendu te de go pii. Nöö hii dee felantima u de tuu o ta luku de diin, fa de ta hopo nango a liba dë. 13 Nöö di juu naandë, goonliba o ta seki gidigidi tee nöö wan hii pisi u di köndë o booko kai holou. Nöö sëbën dusu sëmbë o dëdë u di seki di goonliba o seki naandë. Nöö dee sëmbë dee fika dee di seki u di goonliba an kii, nöö de o ko fëëë gaanfa seei, nöö de o bia ta hopo Masa Gadu në awaa, di Gadu di ta dë te a hei ala. 14 Söö. Wë nöö di u tu helu hën di dë e, nöö di u dii ta ko awaa. 15 Nöö hën di u sëbën basia u Masa Gaangadu köndë böö di fëën tutu awaa. Nöö hën mi ta jei sömëni töngö ta piki taanga a liba ala. De taa: Aai o, awa ufö goonliba kumutu a dee könu u goonliba maun e, nöö hën a ko a di Tii u Masa Gadu, ku di Könu fëën de kai di Keesitu di a bi paamusi u. Hën o dë Könu fu nöömö, Di Tii fëën an o kaba möönsö a mundu. 16 Sö de ta bai. Nöö de tuwenti-a-fö tiima dee bi dë sindosindo a dee könubangi lontu di gaan könubangi u Masa Gaangadu naandë, nöö de ta tuwë deseei a goon ta tapa fesi ta bai Masa Gaangadu në 17 taa: Aai Masa Gaangadu, i wë da di Gadu di abi hii makiti. I bi dë kaa, nöö i dë te kisi fa u dë aki eti. Aai. Nöö u da i tangi o, Biga awaa i ko ku di gaan kaakiti fii, fii tii goonliba ku telu awaa. Awaa joo seti di könutii fii. 18 Dee peipei nasiön u goonliba, hati u de bi ta boonu ku i. Ma awaa ufö i seei hati o ko boonu ku de awaa. Biga di juu fii kisi fii musu kuutu dee dëdë sëmbë. Di juu kisi fii paka dee futuboi fii, dee tjabukama ku dee sëmbë fii dee bi ta hopo i në, lagiwan ku heiwan tuu. De tuu o kisi di paima u de awaa. Dee sëmbë dee bi poi di goonliba fii kaba a sösö, nöö awaa juu fii kisi fii poi de kaba a sösö tu. Sö de tuwenti-a-fö tiima ta taki. 19 Nöö fa u mbei dë, nöö hën di Wosu u Masa Gaangadu a liba ala jabi hooo, nöö nëën dendu i sa si di Këdë di bi dë a di Wosu u Gadu a goonliba aki. ˻Nëën dendu de bi ta hoi di buka di Gadu bi mbei ku libisëmbë, di de bi ta booko nöömö˼. Di juu dë, nöö gaangadu ta koti faja hwaihwai, goonbasu ta giinta, liba ta bai, goonliba ta seki ta jabi. Nöö ëisi pisi logologo ta kumutu a liba ta kai a goon gulululu. Nöö sö mi si e, dee sëmbë.

Akoalimbo 12

1 Wë nöö hën baka u di dë hën mi si wan maaka, gaan foombo wan, a liba ala. Mi si wan mujëë bisibisi ku sonu a sinkii, nöö di libawojo dë nëën basufutu. Nöö a dë ku wan könu kaapusa nëën hedi, nöö di kaapusa dë ku tuwalufu teeja. 2 Nöö fa mi si di mujëë naandë, a dë ku bëë. Nöö juu fëën kisi faa pai, bëë ta njan mën te a ta kai olo seei. 3 Ma nöö hën mi toona si wan oto soni a liba dë möön kuma maaka. Mi si wan gaan gindi kaima bë hëii sö. A dë ku sëbën hedi ku teni tutu. Nöö hiniwan u dee hedi fëën dë bisibisi ku könu kaapusa. 4 Nöö ku di labu fëën a feki wan hii pisi u dee teeja a liba ala puu tuwë ko a goonliba. Nöö fa di kaima sai dë, a dë leti a di mujëë fesi dë, setiseti pii ta watji ën fu te a pai di mii tuwë a goon, nöö a feni ën njan puu dë. 5 Nöö te wan pisi hën di mujëë pai di mii tuu. A dë wan womi mii. Ma nöö di a pai ën tuwë a goon, nöö hën de kisi di mii tei wante tja go da Masa Gadu ka a dë nëën könubangi ala sindosindo. Biga di Mii naandë, hën o tii hii goonliba ku wan gaan kaakiti, leti kuma te wan felu ta naki doti paabi booko pisipisi. Sö di tii fëën o hebi tjika. 6 Ma nöö di mujëë, hën a kule go te a wan sabana kamian di Gadu bi seeka dëën faa musu ta tjubi ta kisi sölugu wan-dusu-ku-tu-höndö-ku-sikisiteni-daka longi. ˻Hën da dii jaa ku hafu.˼ 7 Nöö hën mi luku a Masa Gadu Köndë ala möön, nöö hën mi si wan gaan feti hopo ala. ˻Di gaan hedibasia u Masa Gadu Köndë de kai˼ Mikaëli ku dee basia fëën go feti ku di gaan kaima. Nöö hën di gaan kaima ku dee basia fëën ta feti baka. 8 Nöö hën de ta feti teee, ma nöö di gaan kaima an wini, biga an taanga tjika. Nöö di hën ku dee basia fëën lasi kaa, nöö de an da de pasi u de tan a Gadu Köndë ala möön e. 9 Biga de kisi de vinde puu ala tuwë go a goon. Wë nöö di gaan bë kaima i si dë, hën wë da di didibi e, Saatan seei, di ta ganjan sëmbë a hii di goonliba. Hën wë de wini sö e. De hiti ën ku dee basia fëën tuu tuwë go a goonliba gbolo. 10 Nöö hën mi jei wan taanga töngö sö kumutu a Gadu Köndë taa: Aai, u böö e. Awa u si di heepi u di Gadu fuu fa a bigi tjika. U ko si di gaan kaakiti fëën di a abi. Aai. Awa di Tii fëën o paaja a mundu awaa. Nöö woo ko si di Könu fëën di a bi paamusi faa da u, fa a abi taki tjika. Biga di könkuma an dë a liba aki möön e. Fa a bi dë aki, a bi ta sei dee otowan fuu da Gadu ndeti ku didia, nöö awa de vindëën puu aki tuwë go a goon. 11 Nöö ku dii soni wë dee sëmbë u Gadu wini di könkuma dë e. De wini ën ku di buuu u di Sikafumii di a bi dëdë tuwë da de. Nöö de wini ën fu di de bi ta piki nöömö taa de ku di Sikafumii nama. Nöö de wini ën tu fu di de an bi ta fëëë u de dëdë fu di Sikafumii hedi. Ku de dii soni dë wë de wini di könkuma. 12 Wë nöö Gadu Köndë, ku un dee sëmbë dë nëën tuu, un wai e! Aai, un piizii seei. Biga u böö u di hogi dë. Ma helu u di goonliba ku di ze, biga di didibi saka ko a unu awaa. Nöö fa a saka ko dë, a ko ku taanga hatiboonu, biga a sabi taa ten fëën ko sati. Sö mi jei di töngö bai taki. 13 Nöö hën di di gaan kaima ko si sö taa de hiti ën puu a liba ala, nöö hën a seti kule ku di mujëë di bi pai di mii. 14 - 16 Ma nöö di juu ten dë, hën Gadu da di mujëë hanza kuma wan gaan gbanini sö, faa sa buwa go tjubi a di sabana kamian di Gadu bi seeka dëën. Nöö di di kaima si taa di mujëë nango, nöö hën a ta puu wan gaan hia wata nëën buka ta tuwë nango nëën baka djululu kuma wan lio ta kule faa musu kisi ën kii kaba a sösö. Ma nöö goonliba heepi di mujëë. Biga a jabi hooo bebe di wata fiaa, an kisi di mujëë möönsö. Nöö hën di mujëë buwa go te a di sabana dendu, nöö ala a go fika hii de dii jaa ku hafu longi, ka di kaima an sa dou nëën. 17 Nöö hën di di kaima si taa wë nönö, an sa kisi di mujëë möönsö, nöö hati fëën boonu te na soni. Hën a taa: “Mi o go buta ku dee oto mii fëën awaa.” Nöö dee oto mii fëën, de da dee sëmbë dee ta piki Gadu buka ta hoi a dee lei u Jesosi dee a bi konda da de. Nöö hën wë di bë kaima go dë a di gaan ze bandja ala pii ufö.

Akoalimbo 13

1 Söö. Nöö hën wë mi toona si wan oto mbeti möön kumutu a ze, hënseei dë ku sëbën hedi ku teni tutu tu ˻kuma di kaima möön˼. Nöö dee tutu fëën tuu dë ku könu kaapusa, nöö hiniwan u dee hedi fëën dë ku gaan hogi në sikifisikifi ta kosi Masa Gaangadu ta sösö ën. 2 Nöö di mbeti aki, fa mi si ën dë, sinkii fëën dë pëndëpëndë kuma takumbeti, ma futu fëën degi kuma di hogi mbeti de kai “beer”. Nöö buka fëën djei lëun. Nöö sö di mbeti naandë dë e. Nöö di gaan kaima u bi taki soni fëën dë, a da di mbeti aki gaan kaakiti e. Biga a dëën di könubangi fëën faa musu sindo, hën a dëën gaan taki a sëmbë liba. 3 Nöö fa mi si di mbeti dë, nöö a bi kisi wan gaan makei a wan u dee hedi fëën. A bi fika piki nöö a dëdë, ma fa u dë aki sö nöö a toona ko bunu gbelingbelin baka. Nöö di soni dë bigi seei da hii sëmbë u goonliba, fu di a dë taa di mbeti dë kisi sö wan makei ma a kula ko bunu. Hën de tuu ko ta waka nëën baka. 4 Nöö de tei hën ku di gaan kaima tuu kuma gadu u de de ta begi, biga di kaima hën bi da di mbeti naandë taki. De taa: “Ambë seei dë a goonliba kuma di mbeti aki? Jee? Ambë seei sa hopo taa i nango feti ku ën?” Sö de ta taki ta gafa di mbeti. 5 Nöö fa di mbeti dë sai dë, nöö hii föteni-ku-tu liba longi a feni pasi faa ta njan buka ta taki gaangaan taki ta sösö Masa Gaangadu. Hii de dii jaa ku hafu dë a abi taki a sëmbë liba tu ta tii de. 6 Nöö a ta jabi buka ta fan takutaku fan ta tuwë ta kosi Masa Gadu ku di kamian ka a sai dë, te dou ku hii dee sëmbë dee ta dë nëën köndë tuu a ta kosi. Sö a ta du nöömö. 7 Nöö a ta feni pasi tu faa feti ku dee sëmbë u Gadu wini de. Fa a sai dë, nöö a feni taki a hii sëmbë u goonliba liba, a hii pei nasiön, ku hii pei lö, ku hii pei föluku dee ta fan dee peipei töngö u goonliba, de tuu ko dë nëën basu. 8 Nöö hii de tuu tei ën kuma gadu u de de ta begi, ma boiti dee sëmbë dee në dë sikifisikifi a di Buku u di Libi u Teego. Nöö di Buku dë, di Sikafumii di bi dë u de kii fu sensi Gadu mbei goonliba, hën abi ën. 9 Wë nöö ee wan sëmbë i abi jesi u jei soni, nöö be i haika e. 10 Ee wan sëmbë de kisi i buta a sitaafu ˻fu di ja begi di mbeti naandë hedi, nöö ja a' köni fëën˼, be de du sö nöö. Ee a kai da i fu de musu kii i ku së ufangi ˻fu di ja begi di mbeti˼, nöö be de kii i nöö. Nöö fa u ta fan aki, nöö a dë fanöudu u dee sëmbë u Gadu musu abi taihati ku gaan futoou a Masa Gadu liba nöömö. 11 Söö. Nöö hën mi toona si wan oto mbeti möön, ma disi, a goonbasu hën a kumutu. Nöö a abi tu tutu kuma wan sikafu mii, ma a ta fan leti kuma di hogi kaima. 12 Nöö fa disi ko aki, nöö a ko ku hii di taki di di oto mbeti u bi taki dë abi. Biga a ta wooko dëën. Nöö hën wë a buta ku hii sëmbë tuu taa de musu ta begi di fosu mbeti nöömö, di bi kisi makei nëën hedi dë. 13 Nöö di njunjun mbeti aki, nöö a ta du sömëni foondofoondo soni e. A ta kai faja kumutu a liba ta puu ta kai a goon a hii lanti fesi. 14 Nöö fa a ta heepi di fosu mbeti ta du dee foondo wooko naandë, nöö ku de a ta ganjan sëmbë u goonliba. Biga a buta de u de mbei wan pindi te de kaba da di fosu mbeti di bi abi di makei nëën hedi. 15 Hën a kisi wan gaan kaakiti faa musu da di pindi böö faa sa ta böö, nöö di a du sö, nöö hën di pindi ko ta fan. Nöö hën di mbeti ta duwengi hii sëmbë taa de musu ta gafa di pindi ta begi ën kuma gadu. Ee wan sëmbë ja kë du sö, nöö de o kii i. 16 Hën a buta taki taa hii sëmbë, gaan sëmbë ku piki mii, guduma ku penama, fiima ku saafuma tuu musu kisi wan sitampu a de leti maun nasö a de mindifesi. 17 Ee wan sëmbë ja abi di lö sitampu naandë, nöö ja o sa bai soni möön, ja o sa sei soni da sëmbë tu. Söö. Wë nöö di sitampu u taki aki, a dë di nöbu u di mbeti ku di në fëën e. Hën wë dee sëmbë musu ta tja ufö de sa bai soni, ee nasö ufö de sa sei soni da sëmbë. 18 Wë nöö aki i ta si taa fusutan dë fanöudu e, fii wegi di nöbu naandë luku ee andi a kë taki. Biga a dë di nöbu u libisëmbë. Hën da sikisi-höndö-ku-sikisiteni-ku-sikisi.

Akoalimbo 14

1 Nöö di mi bia luku möön, nöö hën mi si di Sikapu Mii taanputaanpu te a di kununu de kai Sion liba, nöö a dë ku 144.000 sëmbë nëën bandja. Nöö hii dee sëmbë dë tuu ta tja di në fëën ku di në fëën Tata sikifisikifi a de mindifesi. 2 Nöö hën mi haika, hën mi jei wan gaan bai ta piki a liba ala. A ta piki kuma te gaan dan ta giinta gililili sö, kuma te gaangadu ta bai, kuma te sömëni sëmbë ta pëë wan pei soni kuma gitali. Hii dee peipei soni dë tuu mi ta jei a di bai dë dendu. 3 Nöö hën wë dee hia sëmbë naandë, de tuu ta kanda wan njunjun kanda di sëmbë an jei wan daka. De ta kandëën leti ka de dë a di könubangi u Gadu fesi naandë, nöö de fö libilibi soni ku de tuwenti-a-fö tiima tuu sai naandë tu. Nöö di kanda di de ta kanda naandë, nöö dee sëmbë wanwan nöö sa lei ën. Oto sëmbë an sa sabi ën boiti de 144.000 sëmbë naandë, dee Masa Jesosi paka tei a dee oto sëmbë dendu ko fëën dju. 4 Fa i si de sai naandë, nöö de an poi dee wëti u Gadu möönsö a di së u manu ku mujëë, de dë u de limbolimbo gbelingbelin a Masa Gadu wojo. Nöö hiniwan kamian ka di Sikapu Mii ta waka nango, nöö deseei ta waka nëën baka nango tu. Dee sëmbë de wë di Sikafu Mii paka tei a libisëmbë dendu, nöö de da dee fosu sëmbë dee dë kuma wan paima da Masa Gadu ku di Sikafu Mii. 5 Fa de sai naandë, nöö na wan sëmbë o jei ganjan ku mindisoni woto a de buka, biga de dë söndö föutu tee dou. Nöö de wë da dee sëmbë dee dë ku di Sikafu Mii taanputaanpu naandë. 6 Nöö hën mi bia luku möön, hën mi si wan oto basia u Masa Gadu Köndë ta buwa a liba, nöö hën abi di Bunu Buka di dë u teego faa musu konda da dee peipei sëmbë u goonliba. Hii pei nasiön sëmbë, ku hii pei lö, ku hii pei föluku dee ta fan hii dee peipei töngö u goonliba, de tuu a musu konda di buka da. 7 Nöö hën wë a bai basia taa: “Heei! Heei! Lanti, un haika! Un musu saka unu seei da Masa Gadu e! Un musu hopo ën në. Biga di juu kisi faa musu kuutu a libisëmbë liba. Un musu begi Masa Gaangadu ta gafëën, di mbei liba ku goonliba ku ze ku hii dee baaku ka wata ta kumutu ta ko.” Nöö sö di basia bai taki. 8 Nöö hën mi bia luku möön, hën mi si wan oto basia u Gadu Köndë möön ta buwa ta ko a di otowan baka, nöö hënseei ta bai basia tu taa: “Heei, dee sëmbë, un haika ooo, un haika e! Di gaan köndë de kai Babilon, a kai e! A booko kai seei. Di köndë dë, hën bi buta hii nasiön sëmbë u goonliba u de musu ta du peipei hogi ta libi fanafiti libi a di së u manu ku mujëë, ˻nöö awa ufö de o tja di sitaafu u di hatiboonu u Gadu a de liba awaa. Nöö sö mi taki da unu e!˼” 9 Nöö hën mi toona si wan oto basia u Masa Gadu Köndë, di u mbei dii, ta buwa ta ko a di naandë baka. Nöö hën seei ta bai basia tu taa: “Ee wan sëmbë i begi di mbeti ku di pindi fëën, ee nasö i tei di nöbu fëën a i mindifesi ee nasö a i maun, 10 nöö sö wan sëmbë Gadu hati o boonu ku i e. Nöö di gaan sitaafu di a abi u da i, an o puu ën hafu da i seei. A o da i ën tuu ku telu. Nöö joo go dë a di hogi faja di o ta tingi zuwalufu da i, ta tja sitaafu. Nöö dee basia u Masa Gadu Köndë ku di Sikapu Mii tuu o sai leti dë ta si taa sö wan soni ta pasa ku i. 11 Nöö di faja dë, an o tapa möönsö e. Di sumuku fëën o ta puu nöömö nango a liba. Sö wan sitaafu wë dee lö sëmbë dë o ta tja u nöömö, ndeti ku didia. De an o feni böö möönsö. Nöö sö mi taki da unu e, dee sëmbë.” Sö di basia ko naandë bai taki. 12 Nöö fa u jei dë, fëën mbei mi taki da un dee sëmbë u Gadu dee ta hoi dee wëti fëën ta biibi Masa Jesosi dë taa wan musu disa möönsö e. Be un tai hati hoi go dou nöömö. 13 Nöö hën mi toona jei wan oto töngö a liba möön. A taa: “Söö. Wë nöö i musu sikifi taa bigi u tide nöö dee sëmbë dee nama ku Masa Jesosi, nöö de naki kölöku ee de dëdë.” Nöö hën di Akaa u Gadu piki taa: “Aai, sö a dë tuu. Gaan kölöku seei de o abi. Biga de o böö fu hii dee taanga wooko de bi ta wooko. Fa i si de sai dë, nöö di libi de bi ta libi a pasi nöö paima fëën o faaka de e.” Sö di Akaa taki. 14 Nöö hën mi bia luku, hën mi si wan bundji wetiweti faan sö a mi fesi dë, nöö nëën liba mi si wan sëmbë sindosindo kuma libisëmbë sö, ma a tooka. Nöö fa mi si ën dë, a dë ku wan goutu könu kaapusa nëën hedi, nöö wan gaan saapu ufangi selenselen sö dë nëën maun. 15 Nöö hën mi si wan basia u Gadu kumutu a di Wosu u Masa Gadu. Nöö hën a bai taanga da di sëmbë dë sindosindo a di bundji liba taa: “Söö. Wë di koti ten dou e. Di goonliba lepi tjika u koti buta a suwa awaa. Nöö fii koti oo, koti!” Sö a bai. 16 Nöö hën wë di soni aan soni. Hën di sëmbë di dë a di bundji liba ku di ufangi a maun, nöö hën a koti a hii di goonliba te dou. 17 Nöö hën mi bia luku möön, hën mi si wan oto basia u Masa Gadu Köndë kumutu a di Wosu u Gadu a liba ala möön. Nöö hën seei dë ku wan gaan saapu ufangi nëën maun selenselen. 18 Hën wan oto basia u Gadu di ta wooko a di Wosu u Gadu dë ta seeka di faja ka de ta tjuma soni da Gadu, a kumutu ka a ta wooko ala. Nöö hën a bai taki da di oto basia naandë di dë ku di ufangi nëën maun taa: “Söö. Koti dee doloifi bondji e, puu a dee doloifi pau u goonliba. Biga de lepi tjika.” 19 Nöö hën wë di basia naandë hai ufangi tja ko, nöö hën a ta koti dee doloifi bondji a goonliba ta hai ta tja ko te a kaba. Nöö hën a tei de tuwë go a di hatiboonu baki u Masa Gadu dendu, 20 di dë a döösë u di köndë u Gadu a wan së buka. Nöö hën de makisa dee doloifi nëën. Nöö fa de ta makisa de, nöö mi ta si gaan hila buuu ta kule ta kumutu a di baki djulululu sö, kuma wan lio di langa dii höndö kilomëti, a sa fundu kuma wan feifi futu sö. Sö di buuu ta kumutu a di baki dë dendu hia tjika.

Akoalimbo 15

1 Nöö hën mi si wan oto gaan foondo maaka a liba ala möön. Mi si sëbën basia u Masa Gadu Köndë, nöö de dë ku sëbën sitaafu möön. Nöö de da dee kaba lasiti sitaafu u Gadu, biga te de pasa kaa nöö di hatiboonu u Gadu seei o kaba tu. 2 Nöö hën mi toona si wan oto sondi möön kuma ze, ma a dë kuma gaasi ku faja mökisimökisi. Nöö fa mi si ën dë, nöö wanlö sëmbë dë nëën bandja taanputaanpu. Dee lö sëmbë dë, nöö de bi wini di mbeti ku di pindi fëën tuu. Nöö de an bi da sëmbë pasi möönsö u de sitampu di nöbu u di mbeti a de mindifesi. Nöö dee sëmbë naandë, de tuu Gadu da wan soni kuma gitali a de maun de ta pëë, 3 nöö de ta kanda wan kanda. Nöö a dë kuma di kanda di Mosesi di gaan futuboi u Gadu di bi dë a fesiten bi ta kanda ta gafa Gadu. Sö de ta kandëën ta gafa di Sikafu Mii. De ta kanda ta taki taa: Ke Masa Gadu ooo, di makiti Gadu u mundu, dee soni dee i ta du, de bigi e. Aai. De foondo tu. Fa i sai dë, nöö i dë di könu ta tii fu nöömö. Hii dee fasi fii seei dee i abi, de tuu dë gbelingbelin söndö ganjan, nöö i a leti a dee soni i ta du. 4 Masa Gadu o, ambë seei dë a mundu di an sa saka hën seepi da i ta hopo i në ta konda kumafa i dë? Biga i wanwan tö seei dë a mundu limbolimbo söndö föutu. Nöö hii pei nasiön sëmbë u goonliba tuu o ko tjökö kini a i fesi ta hopo i në, Masa Gadu. Biga fa u dë aki, nöö a ko a döö wajaa, taa dee du fii dë letileti söndö föutu. Nöö sö di kanda ta taki. 5 Nöö hën a baka u di dë, hën mi luku a liba ala möön, hën mi si di Wosu u Masa Gadu döö dë jabijabi hooo, te dou a di kamian ka Masa Gadu seei ta dë. 6 Nöö hën mi si dee sëbën basia u bi taki dë, de ta kumutu a di Wosu u Gadu ko a döö, nöö de abi dee sëbën lasiti sitaafu u Gadu. Fa mi si de dë, nöö de bisi gaan limbo koosu a de sinkii ta koti faja te na soni, nöö de banti de hatimindi ku goutu banti. 7 Nöö hën wan u de fö libilibi soni u ta taki nöömö aki, hën a da hiniwan u dee basia wan goutu komitji fuufuu ku di hatiboonu u Masa Gadu di ta libi nöömö fu teego. 8 Nöö di juu dë, sumuku ta puu a di Wosu u Gadu dendu te di Wosu dendu tapa ku sumuku gbitii. Nöö di sumuku i si dë, a Gadu wë a ta kumutu e, nöö hën ta lei di hei ku di kaakiti fëën di a abi. Nöö fa i si u mbei dë, nöö na wan sëmbë seei sa denda go a di Wosu dendu möön e, solanga dee sitaafu de sëbën basia abi naandë an pasa.

Akoalimbo 16

1 Nöö hën mi haika, hën mi jei wan töngö kumutu a di Wosu u Masa Gadu a liba ala möön. A bai fan ku de sëbën basia u Masa Gadu Köndë u bi taki dë taa: “Söö. Wë di soni na a' soni. Un musu go kandi de sëbën komitji dee dë fuufuu ku di hatiboonu u Gadu dë, tuwë go a goonliba.” 2 Nöö hën di fosu basia kandi di komitji fëën tuwë go a goon. Nöö hii dee sëmbë dee dë ku di sitampu u di mbeti a de fesimindi ta begi di pindi fëën, hën wë kasikaasi kisi de kpatii hii de sinkii ta kii de ku njan. 3 Nöö hën di u tu basia kandi di fëën komitji tuwë a di ze. Nöö hën di ze wata bia ko buuu kuma dëdë sëmbë buuu. Nöö hën hii dee soni dee dë ku libi a di ze dendu tuu dëdë kaba a sösö djee. 4 Nöö hën di u dii basia hën a kandi di fëën komitji tuwë a dee liolio ku dee baaku ka wata ta kumutu ta ko, hën hii wata u de bia ko nöngö. 5 Nöö hën mi jei di basia di abi taki a dee wata liba bai taki taa: Aai, Masa Gadu, i dë apaiti söndö föutu. I bi dë kaa, nöö joo dë u nöömö. Dee kuutu dee i ta kuutu aki nöö i a' leti nëën. 6 Biga dee sëmbë bi kii dee apaiti sëmbë fii ku dee tjabukama fii, tuwë buuu u de a goon u sösö, nöö awa i toona ta da de buuu u de bebe. Aai oo, i a' leti e. Biga sö di paima u de fiti. Nöö sö de taki. 7 Nöö hën mi jei wan töngö kumutu a di begitafa naandë taki taa: Aai oo, Masa Gadu, i wë abi hii makiti u mundu e. Dee kuutu dee i ta kuutu, i ta a' leti a de, nöö i ta du de a wan leti fasi tu. Sö mi jei a taki. 8 Nöö hën di u fö basia kandi di fëën komitji tuwë a di sonuwojo, nöö hën di sonu ko kendi taanga tee ta tjuma sëmbë u goonliba. 9 Nöö fa a ta tjuma de naandë, nöö de ta tja sitaafu seei, ma ka u de disa di hogilibi u de bia suku Masa Gadu fu hopo ën në, nöö hën de sai naandë ta kosi ën nöömö ta taki taku fëën a peipei futu. Hii fa Gadu abi makiti a dee sitaafu naandë liba seei, ma dee lö sëmbë dë an kë saka deseei dëën möönsö. 10 Nöö hën di u feifi basia kandi di fëën komitji tuwë go a di könubangi u di mbeti liba, ka a ta sindo ta tii libisëmbë, hën wan gaan dungu ko tapa hii dee köndë ka a ta tii dou kankan. Nöö dee sëmbë dee sai naandë, de ta fuka te na soni. De ta bai ta kai wolo ta njan tanda. Hogi nöö di sitaafu hogi sö. 11 Ma nöö hii fa i si de ta tja pena ku fuka dë, dee kasikaasi ta kii de ku njan seei, ma de an ta bia disa dee hogilibi u de möönsö. Hën de sai naandë ta kosi Masa Gadu ta taki taku fëën tee ka a dë a liba ala. 12 Nöö hën di u sikisi basia, hën a kandi di fëën komitji tuwë a di gaan lio de kai Efaata, nöö hën di lio dëë seei fika pasi a mindi da dee könu u sonukumutu ˻ku dee sodati u de˼ fu de waka. 13 Nöö hën mi toona si di bë kaima möön, ku di fosu mbeti hogiwan, ku di oto mbeti di ta tja buka da di fosu mbeti ta ganjan sëmbë, nöö hën mi si dii soni kuma tödö kumutu a de buka dendu. 14 Nöö dee tödö dë, nöö dee akaa u dee didibi wë de dë e. Nöö de ta du sömëni gaan foondofoondo soni ta ganjan sëmbë ta hai tja ko a de. De ta waka a dee köndëköndë u goonliba tuu te dou nango ta hai dee könu tja ko makandi u de feti di gaan feti a di Daka di di Gadu di abi hii makiti u mundu buta. 15 Nöö hën mi jei wan töngö taa: Un haika e. Mi o ko a unu a wan köni fasi kumafa wan fufuuma ta ko a ndeti. Nöö ee wan sëmbë i dë ku wojo ku koosu bisibisi a i sinkii, nöö i naki bunuhedi e. Biga sëmbë an musu ko si i pënëpënë u sen musu kisi i. Nöö sö di töngö taki. 16 Nöö hën de dii akaa u dee didibi hën de waka a hii goonliba pii dee könu u dee köndëköndë tuu te de kaba, nöö hën de tuu hai ko makandi a di kamian di dee Dju ta kai Amagedon fu de go a di feti. 17 Nöö hën di u sëbën basia ko kandi di fëën komitji, lasiti wan, tuwë go a di ventu dendu. Nöö hën mi jei wan gaan töngö kumutu te a di könu sutuu u Masa Gaangadu a di Wosu dendu dë. A taa: “Söö. Kaba fëën disi e!” 18 Nöö di juu dë, liba ta koti faja hwaihwai, gaangadu ta bai gbalam gbalam, gaan giinta ta piki gililili, goonliba ta seki ta latja ta jabi. Nöö di seki di goonliba seki dë, nöö fu kumutu a di ten di Masa Gaangadu mbei goonliba buta sëmbë nëën u te dou di ten aki, nöö goonliba an bi seki sö wan daka. 19 Nöö fa a seki naandë, hën di gaan köndë ˻de kai Babilon˼ booko a dii pisi. Nöö hii dee oto köndë u dee nasiönnasiön tuu kai booko pisipisi tu. Wë nöö a di fa dë sö Gadu mëni di gaan köndë de kai Babilon e, kumafa a hogi tjika. Nöö hën a tei wan gaan kan lai di hatiboonu fëën nëën te a fuu pöö, hën a duwengi ën faa bebëën. 20 Nöö hii dee paati a dee ze dendu tuu go tee na wan u de dë u si möön. Hii dee gaangaan kununu an dë u feni möön tu, goonliba ko dë palalaa ˻te kamian an dë u tjubi möön˼. 21 Nöö hën ëisi ta kumutu a liba ala dombodombo ta kai gbii gbii ta naki sëmbë ta kii. Dee ëisi dombo naandë, wan u de ta hebi kuma feifiteni kilo sö. Nöö fa dee soni pasa dë seei, ma dee sëmbë fika a goonliba ta kosi Masa Gaangadu eti ta taki taku fëën fu di gaan sitaafu de ta tja naandë hedi.

Akoalimbo 17

1 Nöö hën wan u dee sëbën basia dee bi abi dee sëbën komitji ko a mi. Hën a taki da mi taa: “Ko go ku mi, nöö mi o lei i di sitaafu di di gaan mötjö mujëë di dë sindosindo a dee sömëni wata mindi o kisi. 2 Fa a sai naandë, hii dee könu u goonliba ku dee sösö sinkii sëmbë tuu a butëën seei da de u de libi mötjö libi ku ën tee a dööngö de. Leti kuma te win dööngö wan sëmbë, nöö sö a dööngö de poi pakisei u de tjika.” 3 Nöö fa di basia fan dë, hën a tja mi go te a wan sabana dendu. Ma na mi sinkii go e, mi akaa. Nöö hën mi go si wan mujëë, a dë sindosindo a wan mbeti liba. Nöö di mbeti dë, sinkii fëën bë hëii sö, nöö a abi sëbën hedi, ku teni tutu a dee hedi fëën. Nöö hii ën sinkii tuu dë sikifisikifi ku wanlö hogi në ta sösö Masa Gadu. 4 Nöö di mötjö mujëë di i si a di mbeti liba sindosindo naandë, a dë bisibisi ku gaan dii soni nëën sinkii te a hia. Biga a bisi baau ku bë koosu, nöö a bisi sömëni djamati sitonu ku goutu soni, ku diidii konda ta koti faja njëngënjëngë te na soni. Nöö a dë ku wan goutu kan nëën maun. Nöö di kan dë fuufuu pöö ku sösö hogi, ku poipoi soni, sensen wan. Nöö dee soni dë wë ta lei unfa di mötjö libi fëën hogi tjika. 5 Nöö wan wödu dë sikifisikifi a di mujëë mindifesi taa: DISI DA DI GAAN BABILON, DI GAAN MÖTJÖ MAMA U MUNDU. HËN TA PAAJA MÖTJÖ LIBI A GOONLIBA TA LEI SËMBË HII POIPOI LIBI, SENSEN WAN DI NA FITI LIBISËMBË U DU A GOONLIBA. Sö wan hogi mujëë mi si dë e. 6 Nöö fa mi ta luku di mötjö naandë, nöö mi si taa a dë dööngödööngö ku di buuu u dee sëmbë u Gadu, dee de bi kii fu di de bi ta piki gbelin taa de nama ku Masa Jesosi. Nöö a bigi da mi seei fa mi si di mujëë naandë. 7 Nöö hën di basia hakisi mi taa: “Mati, faandi mbei di soni dë bigi da i sö? Wë haika e. Mi o puu dee tjubitjubi soni da i. Di mujëë, ku di mbeti di a dë nëën liba dë di abi dee sëbën hedi ku dee teni tutu, de tuu mi o puu da i be i sabi andi de kë taki. 8 “Fa i ta si di mbeti naandë, nöö a bi dë kaa e, ma fa u dë aki an dë möön. Ma te wan pisi, nöö a o kumutu a di baaku di na abi goon toona ko baka. Ma nöö fa a o ko dë, nöö a o ko faa kaba a sösö go u kooo awaa. “Nöö te a o toona ko, nöö a o foondo dee sëmbë dee në u de an dë sikifisikifi a di Buku u Libi fu sensi Masa Gadu mbei goonliba. Te dee lö sëmbë dë si di mbeti a o bigi da de seei. Biga di mbeti dë an bi dë möön. A bi go ma nöö te u de kë si hën a toona ko baka.” Sö di basia taki da mi. 9 Nöö hën a toona fan ku mi möön, taa: “Mati, fa mi o fan ku i aki sö, nöö i musu abi fusutan ku köni e, ufö i sa sabi dee soni mi o taki aki.” Nöö hën a taa: “Haika e. Dee sëbën hedi u di mbeti naandë, de kë taki u dee sëbën kununu ka di mötjö mujëë dë a de liba. Söseei tu de kë taki u sëbën könu. 10 Nöö feifi u dee könu tii pasa go kaa e, nöö di u mbei sikisi nöö hën dë ta tii eti. Nöö di u mbei sëbën nöö hën an dou eti e. Nöö fa i si a o hopo ko dë, nöö a musu u ko ma fu wan sati ten sö nöö, nöö soni fëën o kaba. 11 “Söö. Wë nöö di mbeti di i si an bi dë möön naandë ma te wan pisi a toona ko, nöö hën kë taki taa wan oto könu, di fu mbei aiti, o ko. Ma fa a o ko naandë, nöö a bi dë wan u dee sëbën dee bi tii kaa. A bi tii te a go, nöö hën a toona ko a tii möön. Sö di mbeti dë kë taki. Ma fa a o ko dë, nöö te wan pisi, nöö a o go kaba a sösö fu nöömö. 12 “Nöö de teni tutu a di mbeti hedi i ta si naandë, nöö de seei da könu tu e, ma de an ko a tii eti. Nöö te juu u de dou, nöö de o kisi makiti u de ku di mbeti tuu sa tii makandi, ma fu wan sati pisiten nöö. 13 Nöö fa i si dee teni könu o tii dë, nöö de tuu o wooko ku di wan kodo pakisei. Biga hii makiti u de ku hii taki u de tuu o dë a di mbeti maun. 14 “Nöö de o hopo go feti ku di Sikafu Mii, ma di Sikafu Mii o wini de e. Biga hën da di Masa a hii masa liba, hënseei da di Könu a hii könu liba. Nöö fa a o wini de dë, a o abi wanlö hia sëmbë nëën së dee a bi pii tei buta ko sëmbë fëën apaiti. De tuu o ta waka nëën baka ku di wan kodo hati, nöö hën ku de tuu makandi o wini dee könu e.” 15 Nöö hën di basia fan ku mi möön taa: “Dee wata dee i si di mujëë dë a de mindi sindosindo naandë, nöö de wë da dee gaan hia sëmbë u mundu e, dee peipei nasiön sëmbë, ku dee peipei lö, ku dee peipei föluku ta fan dee peipei töngö u goonliba. 16 “Nöö di mbeti di u taki dë, ku dee teni tutu fëën tuu, o ta buuse di mötjö mujëë te de an sa si ën a wojo seei. Nöö de o puu hii soni nëën di a abi, te a fika pënëpënë ku maun tjululuu. De o njan mën te de kaba, nöö di fëën di o fika de o tjuma a faja fiaa puu dë. 17 Ma nöö fa i si de o ta du ën dë, nöö Masa Gadu wë butëën a de hati u de du sö e. Nöö a o buta de teni könu fu de saka hii di tii u de ku telu da di mbeti, faa musu pasa a bakaten leti kumafa Gadu bi buta. 18 “Wë nöö di mujëë dë, nöö hën wë da di gaan köndë de kai Babilon e, di ta buta hii dee könu u di goonliba aki tuu nëën basu.” Nöö sö di basia taki da mi e.

Akoalimbo 18

1 Nöö a baka u di dë, hën mi si wan oto basia u Masa Gaangadu köndë kumutu a liba ta bazia ta ko a goon. Nöö fa a ko dë, nöö a abi gaan makiti, nöö di waiti fëën sinkii di a abi ta limbo hii goonliba. Sö a abi poosian tjika. 2 Nöö hën wë a bai basia taa: “Heei, un haika ooo, lanti un haika e. Di gaan köndë de kai Babilon nöö a booko ooo, a booko kai holou seei. Fa i si u dë aki, a ko fika wan kamian ka dee didibi nöö ta libi. Mi taki e, a ko dë wan kamian seei ka dee soni bi ta mbei deseei gadu ta daama nango ta ko. Na ala dee tingi fou ku hii dee taku fou u goonliba tuu na bunu wan hai go fika ta libi. 3 Fa di köndë bi sai naandë, nöö hii dee nasiönnasiön sëmbë u goonliba tuu njan di poipoi libi fëën kaa tefa de dööngö. Aai. Dee könu u goonliba seei njan di fanafiti libi fëën naandë ku ën makandi. Nöö di langahati sëmbë bi abi u dee soni fëën, hën mbei dee wënkëma ko gaan guduma seei. Ma nöö fa u dë aki a booko kai o, a kai kaba a sösö gbegedee!” Sö di basia bai taki. 4 Nöö hën wë mi jei wan töngö piki a liba ala möön, a taa: “Un kumutu a di köndë naandë e, un dee sëmbë dee dë u mi. Wan musu nama ku ën a dee hogi du fëën a ta du, fu dee sitaafu a o tja an musu kisi unu. 5 Biga fa a sai dë, nöö dee hogi du fëën lai oto a oto liba tee dou a Masa Gadu Köndë aki. Sö de hila tjika. Nöö Gadu an fëëkëtë de e. 6 Nöö mi taki e, a musu kisi paima fu dee hogi dee a bi ta du naandë. Aai. De musu sitaafu ën tu toon möön hebi möön fa a bi sitaafu otowan. Di kan di a bi lai da sëmbë u de bebe, nöö de musu lai ën tu pasi fuufuu dëën, be a bebëën tuu. Sö de musu dëën gaan sitaafu tjika. 7 Fa a bi ta libi hebi tjika dë kuma guduma ta njan buka a hii soni, leti sö nöö de musu toona penëën dëën fuka e. Aai. Biga fa a sai naandë, a bi ta sindo ta taki nëën hati taa: ‘Fa mi dë aki, könu mi dë e. Ma dë kuma dee mujëë manu u de dëdë, de fika a ganda. Nönö. Di soni de kai kusumi, na wan ten seei mi o sabi ën a mundu möönsö.’ Sö a bi ta taki nëën hati. 8 Nöö fëën mbei wë a o kisi dee lö sitaafu dë e. A di wan kodo daka de o ko nëën liba seei gililii sö ku telu. Aai. Ee fuu taki ën, nöö kusumi, ku hangi ku dëdë tuu o ko nëën a di wan kodo daka. Faja o ko tjumëën kaba a sösö djee. Biga di Kuutuma fëën da Masa Gaangadu seei di abi hii kaakiti u mundu.” Sö di fan di kumutu a liba ala, nöö sö a taki e. 9 Nöö fa di köndë o ta tjuma, sumuku fëën o ta hopo nango a liba naandë, nöö dee könu u goonliba dee bi ta libi di poipoi libi hogi wan ku ën makandi, nöö de o si di sitaafu fëën di a kisi, nöö de o ta bai ta këë ta kusumi seei te a bigi. 10 Ma de an o sa go zuntu ku ën e, biga de o fëëë poi. De o panta seei ta tëëmë. Nöö de o taanpu te a longi ala ta bai taa: “Ee, aai oo maingë, a tjali! Babilon, di gaan gindi nëbai köndë naandë, hën kisi sitaafu sö hesi nö? Aai, wë a bigi!” Sö de o ta këë pena ta konda soni a buka. 11 Nöö dee sëmbë dee bi ta bai soni a dee kamiankamian u goonliba ta tja go ta sei a Babilon dë, nöö deseei o ta këë ta kusumi tu. Biga dee sipi u de dë lailai ku hii pei gudu, ma sëmbë an dë u bai de möön. 12 Dee goutu soni, soofu soni, djamati sitonu, dee gaan diidii konda, dee peipei koosu gaan dii wan, baaubaau, ku bë, ku dee linzo koosu, dee lasua sö, hii peipei dii pau dee ta sumëë suti, dee tëmbë de ta tëmbë ku zaun tanda, pau, köpö, ku dee de ta tëmbë ku hanse sitonu, 13 dee peipei soni de ta tuwë a njanjan faa ko suti, dee peipei soni de ta tjuma a dee begitafa da dee gadu u de, dee gaan dii sumëësuti fatu, peipei win u bebe, fatu u lobi a sinkii, boon u jasa soni, dee alisi fania sö, kau, sikafu, hasi, dee gaan dii wagi dee hasi ta tja, dee libisëmbë dee de ta tja ko sei u saafu, te kisi dee de ta sei buta da fanafiti libi ta poi pakisei u de, dee lö soni dë tuu seei sëmbë an o dë u bai de möön. 14 Nöö dee sëmbë bi ta tja de ta sei dë, nöö de o këë pena da di köndë taa: “A tjali baa. Hii dee soni dee i bi ta giii u de, na wan u de fika da i möön e. Hii dee gudu fii ku di nëbai i bi abi, de an dë u si möön. De tuu kaba fiaa. Aan fa joo du te joo sa feni de möön a mundu oo.” Nöö sö de o ta bai ta taki. 15 Nöö dee wënkëma dee bi ta sei soni da dee sëmbë u Babilon tefa de ko gaan guduma dë, nöö deseei o si fa di köndë ta pena, nöö de o panta tee. De o tuwë gogo te a wan së ala ta konda soni a buka taa: 16 “Ee, aai oo maingë, di soni aki a tjali. A bigi da u. Di gaan nëbai köndë naandë, hën kaba a sösö sö. Aai. Di köndë dë, hën wë bi abi hii dee gaan diidii koosu sö, bë ku baau. Hën bi abi dee peipei goutu soni ku dee djamati, ku dee diidii konda dee ta koti faja njëngënjëngë. 17 Nöö hën sö hesi hii dee gudu dë kaba a sösö tuu fiaa! A bigi a mundu e baa!” Sö de o ta bai ta këë ta taki. Nöö dee kabiteni u dee sipi, ku dee matoosi, ku dee sëmbë dee ta waka a dee sipi, ku hii dee sëmbë kaa dee ta wooko a dee sipi u de feni soni u njan, hii dee lö sëmbë dë tuu o taanpu a longi tu, ta luku fa di köndë ta tjuma ta kaba a sösö. 18 Nöö fa de o ta si di sumuku ta puu gbitii nango a liba naandë, nöö de o bai taa: “Ee aai oo, maingë, di nëbai foto hën ko sö nö? Biga na wan köndë seei bi dë a mundu aki di i bi sa tei maaka ku ën. Aai maingë, wë a bigi.” 19 Nöö de o ta ba gudugudu ta hiti a de hedi ta bai ta këë ta konda soni a buka ta kusumi taa: “U kai wolo da i oo, u kai wolo da i e, i di gaan köndë naandë. Di soni aki bigi da u poi. Biga dee sëmbë dee bi ta waka a di ze ta sei soni i wë bi mbei de ko gaan guduma. Ma nöö fa u dë aki, nöö hën i poi kaba a sösö wantewante sö nö? Aai, wë a bigi.” Sö de o ta këë pena ta taki. 20 “Wë ma nöö un dee sëmbë u Masa Gadu Köndë, un musu wai e. Un wai seei, un dee tjabukama u Masa Jesosi ku un dee fesiten tjabukama u Gadu. Un wai oo, hii un dee sëmbë u Gadu tuu. Biga Masa Gadu paka di köndë dë baka u dee hogi dee a bi du unu e.” 21 Nöö hën wan gaan makiti basia u Masa Gaangadu köndë hopo wan gaan gindi sitonu kuma di de ta lala soni, nöö hën a tuwëën a di ze dendu dubuu piii. Nöö hën a taa: “Sö de o hiti i tu e, ju di gaan köndë de kai Babilon dë. Sö joo kai hebi tjika. Nöö fa de o tuwë i dë, nöö ja o dë u si ku wojo möön a mundu e, kwetikweti. 22 Dee gitalima fii, ku dee kandama, ku dee sëmbë bi ta böö foloiti ku tutu, na wan kodo u de o dë u jei a i möön. Dee tëmbëma dee bi ta mbei dee soni a i dë, na wan u de o dë a i möön e. Na wan kodo u dee mbii giinta seei o dë u jei a i möön. 23 Faja an o dë ta sëndë a i möön tu. Nöö fa wan womi ku ën njunjun mujëë bi ta fan suti ku deseei dë, ma di fan dë an o dë u jei a i möön e. Fa i bi sai dë, nöö dee sëmbë dee bi ta sei soni a i, de bi dë gaan hebi sëmbë u goonliba. Hii nasiön sëmbë u goonliba tuu i bi ta dööngö ta hai ta tja ko a i dë ku dee gaan tofu fii, ku dee ganjan fii, ta poi de ta kaba a sösö. 24 Fa i si i sai dë, a di doti fii dë nëën wë de feni di buuu u dee tjabukama u Gadu ku hii dee oto sëmbë fëën dee de bi kii a goonliba aki. Hën wë mbei joo kisi sö wan gaan hogi sitaafu e.” Nöö sö mi jei di basia bai taki.

Akoalimbo 19

1 Nöö hën a baka u di dë, hën mi jei soni ta giinta a liba ala kuma wanlö gaan hia sëmbë ta bai taa: Aai oo, dee sëmbë, un boo ta gafa di Gadu fuu e! Biga hën abi hii heepi a mundu. Fa a sai dë, a waiti e, nöö a a' nëbai tu. Hën abi hii makiti u mundu. 2 Dee kuutu dee a ta kuutu, a ta a' leti a de, nöö a ta kuutu a wan leti fasi tu. Biga a kuutu di gaan mötjö mujëë di bi poi hii goonliba ku di fanafiti libi fëën. A dëën di sitaafu di fiti ën. Biga nëën maun de feni di buuu u dee futuboi u Gadu dee de bi kii. Hën wë mbei Gadu dëën di sitaafu dë sö e. 3 Nöö hën mi jei de bai wan pasi möön taa: Aai oo, un gafa Masa Gadu e. Biga fa a tjuma di gaan köndë dë, nöö sumuku fëën ta puu nango a liba ala fu nöömö. 4 Nöö hën de tuwenti-a-fö tiima ku dee fö libilibi soni, hebi wan dë, nöö hën de kai ku fesi a goon a Masa Gaangadu fesi dë ta gafëën ka a dë a di könubangi sindosindo naandë. Nöö hën de taa: Sö a dë. Un boo gafa Gadu e! 5 Nöö hën mi jei wan oto töngö kumutu leti ka di könubangi sai naandë. A taa: Aai, tuu, un gafa di Gadu fuu. Hii un dee sëmbë dee ta dini ën ta lesipeki ën, pikiwan ku gaanwan tuu, un gafëën e! 6 Nöö hën mi toona jei wan giinta fu wanlö gaan hia sëmbë ta piki kuma wan gaan dan ta mbei wooo, kuma liba ta bai gbalamgbalam sö. De ta bai taa: Aai, dee sëmbë, un gafa Gadu e. Hën da Masa fuu. Hën wë abi hii makiti. Fa a sai dë, nöö hën da könu u mundu ta tii hii soni. 7 Un piizii ku ën. Un boo wai ku ën ta bai ën në. Biga di juu di di Sikafu Mii musu toou ku di mujëë fëën, nöö a dou e. Fa i si u dë aki, di mujëë seekëën seei te a kaba kaa. 8 Nöö fa i si a bisi dë, a dë ku gaan limbo koosu gbelingbelin, waiti wan seei ta koti faja njëinjëin. Sö wan koosu wë de dëën faa bisi e. (Wë nöö di koosu naandë, dee sëmbë, hën wë ta lei kumafa dee sëmbë u Gadu ta libi limbolimbo nëën wojo tjika e.) 9 Nöö hën di basia di ta lei mi dee soni taki da mi taa: “Söö. Wë sikifi sö e, mati, taa: ‘Dee sëmbë Gadu kai fu de ko a di toouwosu u di Sikafu Mii ko njan di piizii, nöö de a' kölöku e.’ ” Hën a taki da mi taa: “Dee soni dee i si mi ta tei ta konda da i aki, nöö de dë tuutuu soni, gbelingbelin wan. Biga a Gadu seei wë de kumutu.” 10 Nöö di mi jei a taki sö, hën wë mi kai a di basia dë futu ku fesi a goon naandë, u mi musu begi ën. Ma nöö hën a bai mi taa: “Nönö e, mati, na du sö e. Biga fa i si mi dë aki, nöö mi dë wan futuboi u Gadu leti kuma i seei ku dee otowan fii dee i si tei dee soni dee Masa Jesosi bi konda. Sö nöö u tuu dë e. Gadu wanwan fii musu begi. Biga hën nöö Masa Jesosi bi mbei sëmbë ko sabi di a bi dë a goonliba aki, nöö hën nöö di Akaa bi ta buta a dee tjabukama hati tu u de ta konda soni fëën da sëmbë. Nöö hën mbei hën nöö i musu begi.” 11 Nöö hën mi bia luku, hën mi si liba ala jabi hooo. Hën mi si wan weti hasi ku wan Sëmbë nëën liba sindosindo. Nöö di Sëmbë dë, hën de kai Futoou ku Leti. ˻Biga i sa futoou ën a hii soni dee a ta du, nöö dee soni a ta taki, de tuu dë gbelingbelin soni.˼ Hën ta kuutu ku leti, nöö söseei a ta feti ku leti tu. 12 Fa a sai dë, nöö wojo fëën ta sëndë kuma faja, ˻ku ën a ta si hii soni tuu tee dou,˼ nöö a dë ku sömëni könu kaapusa nëën hedi. Nöö wan në dë sikifisikifi nëën di oto sëmbë an sa sabi möönsö, boiti hën wanwan tö nöö sabi ën. 13 Nöö a ta bisi wan gaan langa djapona nëën sinkii, nöö di djapona dë kuma de tuusi ën a buuu toona puu. Nöö di oto në fëën, hën da di Wöutu u Gadu. 14 Nöö fa a dë a di hasi liba ta waka ta ko dë, nöö dee sodati u Masa Gaangadu köndë tuu dë nëën baka sililii ta ko, nöö de tuu dë a weti hasi liba tu, ku gaan limbo koosu faan a de sinkii. 15 Nöö wan së ufangi saapusaapu selenselen a de tu së ta kumutu a di Fesima dë buka dendu. Ku ën a o feti ku dee felantima fëën u hii dee nasiön tuu te a wini de. A o ta tii de ku gaan kaakiti seei, leti kuma te wan felu kai a wan doti paabi liba booko ën pisipisi. Nöö fa i si a o ta ko dë, nöö hën o makisa hii dee doloifi njanjan dee dë a di hatiboonu baki u Masa Gaangadu dendu, di abi hii makiti u mundu. 16 Nöö wan në dë a di djapona fëën ku ën asakpaa tuu taa: DISI DA DI KÖNU A HII KÖNU LIBA, KU DI MASA A HII MASA LIBA. 17 Nöö hën mi bia luku leti a di sonuwojo ala, hën mi si wan basia u Gadu taanputaanpu. A ta bai da hii dee tingifou ta buwa a liba ala taa: Un hai ko ooo! Un hai ko e! Un ko njan di gaan njan di Masa Gaangadu ta seeka da unu. 18 Biga hia gbamba o dë u njan e! -- dee könu, ku dee sodati hedima, ku dee gaan hebima u mundu, ku hasi, ku dee sëmbë bi ta waka a dee hasi liba, sö di gbamba hia tjika e! Un hai ko njan dee sinkii u hii pei libisëmbë dee dë a goonliba e: fiima ku saafuma, lagima ku hebima, pikiwan ku gaanwan tuu. Un tuu ko njan e! Sö di basia bai da dee fou. 19 Wë nöö fa a bai dë, hën mi si di mbeti ku dee könu u goonliba ku hii dee sodati u de, ka de bi hai go zunta ta seeka fu de go feti ku di Sëmbë di dë a di weti hasi liba ku dee sodati fëën. 20 Nöö hën wë aan soni. Hën di Fesima dë ku dee sodati fëën hën de kisi di mbeti gbolo, ku di ganjan tjabukama fëën di bi ta du dee foondofoondo wooko da di mbeti. Di ganjan tjabukama dë, hën bi ganjan hii dee sëmbë dee dë ku di nöbu u di mbeti a de mindifesi tuu, dee ta begi di pindi fëën. Hën ku di mbeti seei tuu de kisi ku libi vinde vioo tuwë go a di gaan faja kuma ze di ta kisi ku zuwalufu fu nöömö. 21 Nöö hën de toona kii dee bakama u di mbeti tuu puu ku di sëufangi di dë a di Fesima buka dë. Nöö hën wë dee fou kai de na de e, nöö hën de go ta njan dee dëdëdëdë sëmbë a goon naandë teefa bëë u de fuu. Sö wan soni mi si e, dee sëmbë.

Akoalimbo 20

1 Nöö hën a baka u di dë, hën mi si wan basia u Masa Gadu Köndë möön kumutu a liba ala ta bazia ta ko. Nöö fa a ta ko dë, nöö a dë ku wan söötö mii nëën maun. Nöö di söötö mii dë, hën ta jabi di baaku di na a' goon. Nöö a dë ku wan gaan këti nëën maun tu. 2 Nöö hën a kisi di gaan bë kaima gbaa, di oto në fëën da di awoo sindeki, hën da di didibi Saatan seei. Nöö hën wë a bui ën ku di këti te a kaba, vinde viiin go a di baaku di na abi goon naandë dendu. Nöö fa a vindëën tuwë go dë, nöö a o sai dë wan dusu jaa longi bifö de o toona lusu ën baka. Nöö hën di basia söötö di baaku buka te a kaba naki sitampu nëën gbai be di kaima tan a di kamian dë. An musu kumutu faa go ta ganjan dee nasiönnasiön sëmbë u goonliba möön, hii dee dusu jaa longi naandë. Ma nöö a baka u di dë, nöö de musu toona lusu ën fu wan sati pisiten sö. 4 Nöö di mi toona luku möön, nöö hën mi si wanlö sëmbë sindosindo a wanlö könubangi dë. Dee sëmbë naandë, de Gadu da taki fu de musu dë kuutuma. Nöö hën mi toona si dee akaa u dee sëmbë dee de bi koti hedi kii fu di de bi nama ku Masa Jesosi ta konda di buka u Gadu. Dee lö sëmbë naandë, de an saka deseei da di mbeti ku di pindi fëën wan daka möönsö, de an tei di maaka fëën a de mindifesi nöö de an tei ën a de maun tu. Nöö de wë toona weki ko dë ku libi e, nöö de ku Masa Jesosi tuu ta tii makandi a de dusu jaa longi dë. 5 Nöö fa dee sëmbë toona weki dë, hën wë o dë di fosu wekibaka u dëdë sëmbë. Ma dee oto sëmbë an o weki baka eti e. Te dee dusu jaa pasa ufö de o weki. 6 Fa dee fosu sëmbë weki dë, nöö de dë apaiti sëmbë u Gadu, nöö de dë bunu. Biga di u tu dëdë ˻di ta paati libisëmbë ku Gadu fu nöömö˼ an o kisi de möönsö. Nöö fa de sai naandë, de o abi di mindima wooko ta tja sëmbë go a Gadu ku Masa Jesosi di Keesitu, nöö de ku ën o ta tii di tii makandi di wan dusu jaa longi dë. 7 Nöö a baka u de dusu jaa dë nöö de o lusu di didibi puu a di baaku dendu ka de bi tuwëën go. 8 Nöö a o ta waka a hii kamian u goonliba ta lontu ta kai dee nasiönnasiön sëmbë u de musu hai ko fu de feti ku Gadu. Nöö dee sëmbë a o ganjan hai tja ko dë, nöö de o ta kai de Gögi ku Magögi, nöö de o hia teee kuma dee sandu sii dee dë a di ze bandja di na wan sëmbë sa konda. 9 Nöö fa dee hia sëmbë o kumutu a hii köndë u goonliba dë, nöö de o booko ku baai gililili hai ko lontu dee sëmbë u Gadu, ka de dë a di köndë di a lobi dë. Hën da Jelusalen. Nöö de o paaja lontu di köndë buta a djegi u de feti ku ën. Ma nöö di juu dë, wan gaan soni o pasa. Faja o kumutu a liba ala kai a de liba tjuma de kii tuu fiaa puu dë. 10 Nöö de o kisi di didibi di bi ganjan dee hia sëmbë di gaan ganjan naandë, nöö de o tuwëën go a di gaan faja di ta kisi u nöömö ta tingi zuwalufu, ka de bi hiti di mbeti ku di ganjan tjabukama tuwë go kaa. Nöö naandë wë de o fika ta tja gaan sitaafu fu teego. De an o kumutu dë möönsö. 11 Nöö hën mi bia luku, hën mi si wan gaan könubangi wetiweti faan sö, ku wan Sëmbë nëën sindosindo. Nöö fa u mbei dë, hën mundu ku goon go kumutu a di Sëmbë naandë fesi te de an dë u si möön seei, kwetikweti. ˻Sö wë di kaakiti u Gadu bi hebi a di kamian dë e.˼ 12 Nöö hën mi si dee dëdë sëmbë, heiwan ku lagiwan tuu, taanputaanpu a di Sëmbë di dë a di könubangi fesi. Nöö aan soni, hën de jabi dee buku. Nöö hën de tei wan oto buku bi sai dë möön de kai di Buku u Libi, nöö hën de jabi ën tu. ˻Nöö a di buku naandë, dee sëmbë dee kisi di libi u teego në dë sikifisikifi.˼ Nöö hën de kuutu dee dëdë sëmbë dee dë taanputaanpu dë te dou kumafa de bi libi a goonliba. Biga hii fa de bi libi a goonliba tuu dë sikifisikifi a dee buku de jabi naandë dendu. 13 Nöö fa de du dë, nöö di ze seei puu hii dee dëdë sëmbë dee bi dë nëën dendu tuu tja ko, nöö dëdë ku dëdëköndë seei puu dee sëmbë u de tja ko tu. Nöö hën di Sëmbë di dë a di könubangi kuutu hiniwan u dee lö sëmbë dë te dou kumafa de bi libi. 14 Nöö hën de tei dëdë ku dëdë köndë tuu tuwë ku telu go a di gaan faja dendu. Nöö di faja dë, hën wë da di u tu dëdë e. Naandë dee sëmbë dee o paati ku Gadu o go dë fu nöömö. 15 Nöö hiniwan sëmbë di në an dë sikifisikifi a di Buku u Libi, nöö de o hiti ën tuwë go a di gaan faja kuma ze dë dendu. Sö wan gaan soni mi si möön e, dee sëmbë.

Akoalimbo 21

1 Nöö hën mi bia luku möön, hën mi si wan njunjun mundu ku wan njunjun goonliba, biga di fosu mundu ku di fosu goonliba an dë möön. Nöö di ze seei an dë u si möön tu. De tuu pasa go fiaa. 2 Nöö hën mi si di apaiti köndë u Masa Gaangadu, hën de kai di Njunjun Jelusalen, ta kumutu a Gadu ala ta saka ta ko. Nöö fa a ta ko dë, nöö a hanse leti kuma wan mujëë de seeka bisi te de kaba këë da wan womi faa tööu ku ën. Sö di köndë waiti tjika. 3 Nöö hën mi jei wan töngö piki leti a di könubangi naandë. A bai taanga taa: “Fa u dë aki, nöö di tan kamian u Masa Gaangadu ko dë a libisëmbë dendu e. Aai. Masa Gadu o ta libi ku libisëmbë awaa. De o dë sëmbë fëën, nöö hënseei o dë Gadu u de tu. 4 Nöö fa de o ko sëmbë fëën dë, nöö a o feki hiniwan u de wojowata puu. Këë an o ta kisi de möön. Dëdë ku tjali ku kusumi an o dë a de dendu möön tu. Söseei sinkii hati an o dë möön seei, kwetikweti, biga dee awoo soni dee bi dë tuu pasa go kaa.” 5 Nöö hën di Sëmbë dë sindosindo a di könubangi naandë taki taa: “Wan si ö? Mi ta tooka hii soni buta ko njunjun.” Nöö hën a taki da mi taa: “Dee soni i si mi ta konda da i aki, nöö i musu de tuu sikifi e. Biga bumbuu soni seei de dë fii sa a' futoou a de liba, nöö de tuu seei o ko pasa.” 6 Nöö hën a taki da mi möön taa: “Wë a kaba. Mi wë da di seti u hii soni ku di kaba fëën. Nöö ee wan sëmbë dëëwata kisi i nöö be i ko a mi e, nöö mi o tja i go ka di wata fu di libi u teego ta kumutu. Nöö di wata dë an o dë fii paka ufö mi da i ën. 7 “Nöö hii dee suti soni u ta taki aki tuu dë u di sëmbë di wini dee soni dee bi ta tapa pasi dëën faa du fa Gadu kë. Dee lö sëmbë dë o dë miii u mi e, nöö mi o dë Gadu u de. 8 “Ma nöö dee sëmbë ta fëëë sëmbë te de an sa nama ku mi, ku dee sëmbë dee an kë biibi a mi liba, ku dee sëmbë dee ta du dee soni ma sa si a wojo, dee kiisëmbëma, dee sëmbë ta libi fanafiti libi a di së u manu ku mujëë, ku dee tofuma, dee wisima, dee sëmbë ta begi oto gadu, dee mindisonima, mi taki da i taa di kamian u dee lö sëmbë dë, nöö hën o dë di gaan faja ze di ta kisi gililili dë ta tingi zuwalufu. Nëën dendu dee lö sëmbë dë o dë e. Hën wë da di u tu dëdë.” Sö di Sëmbë sindosindo a di könubangi dë taki da mi. 9 Nöö hën wan u dee sëbën basia u Gadu Köndë di bi abi dee sëbën komitji ku dee lasiti sitaafu u Gadu, nöö hën wë a ko a mi. Hën a taa: “Ko boo go. Be mi tja i go lei di tööu mujëë u di Sikafu Mii.” 10 Nöö hën a tei mi na akaa fasi tja go tee a wan gaan kuun liba, hei wan, nöö hën a mbei mi si di köndë u Masa Gaangadu, di njunjun Jelusalen di ta kumutu a Gadu ala ta bazia ta ko. 11 Nöö fa a ta ko naandë, nöö a ta sëndë seei. Nöö di sëndë fëën, hën di waiti u Gadu di a abi, hën i ta si dë e. Nöö a hanse teee, i ta si ën kuma di djamati sitonu de kai jasipisi, sö a ta koti faja tjika. Nöö a dë limbolimbo gbegedee tu, kuma gaasi. 12 Nöö de mbei wan gaan hei peni lontu di köndë, nöö di peni abi tuwalufu dööbuka fii denda go a di köndë dendu. Nöö hiniwan u dee dööbuka naandë ta abi wan u dee në u de tuwalufu lö u Isaëli sikifisikifi nëën liba, nöö a abi wan basia u Masa Gadu ta watji ën. 13 Nöö dee dööbuka dë a de fö së kanti u di peni. Dii u de dë a di së u sonukumutu, dii dë a di së u sonugo, dii dë a di së u basusë, dii dë a di së u libasë. 14 Nöö fa di peni u di köndë sai dë, a mbei a tuwalufu gaan sitonu liba. De da goonsei fu di peni. Nöö hiniwan u dee sitonu abi di në u wan u de tuwalufu tjabukama u di Sikafu Mii sikifisikifi. 15 Wë nöö fa di basia ta fan ku mi naandë, nöö a dë ku wan goutu pau nëën maun, faa maaka di köndë ku dee dööbuka fëën ku di peni fëën tuu, luku unfa de langa tjika. 16 Nöö di köndë mbei fökanti e, langa fëën ku baai fëën dë makandi. Nöö hën di basia maaka di köndë te a kaba ku di pau dë nëën maun naandë, nöö a langa kuma tu-dusu-ku-fö-höndö kilomëti sö. Nöö di baai fëën ku di hei fëën dë tu-dusu-ku-tu-höndö kilomëti sö tu. 17 Nöö hën a maaka di degi u di peni te a kaba tu, nöö a dë kuma 60 mëti sö. Nöö hii fa wan basia u Gadu hën maakëën seei, ma a maakëën ku di wan seei maaka di libisëmbë ta maaka soni. 18 Nöö fa di peni sai dë, ku di djamati sitonu de kai jasipisi de mbei ën e, nöö a dë gaan hanse soni. Nöö di köndë seei mbei ku goutu wanwan tö, nöö di goutu dë dë limbolimbo gbegedee kuma gaasi sö, ta koti faja njëngënjëngë. Sö a limbo tjika. 19 Nöö de tuwalufu sitonu u taki dë, dee dë di goonsei u di peni, nöö deseei dë bisibisi ku gaan hanse djamati sitonu, hiniwan sitonu ku hën pei djamati: Di fosuwan de bisi ën ku di djamati sitonu de kai jasipisi. Di u tu de bisi ën ku di djamati sitonu de kai safila. Di u dii de bisi ën ku di de kai agaati. Di u fö de bisi ën ku di de kai samalagida. Di u feifi de bisi ën ku di de kai saadonisi. Di u sikisi de bisi ën ku di de kai koonaleini. Di u sëbën de bisi ën ku di de kai kiisoliti. Di u aiti de bisi ën ku di de kai belileesi. Di u nëigi de bisi ën ku di de kai tapasiön. Di u teni de bisi ën ku di de kai kiisopasi. Di u ëlufu de bisi ën ku di de kai hiasin. Di u tuwalufu hën de bisi ku di djamati sitonu de kai ametisi. ˻Nöö fa u kai dee peipei sitonu dë, nöö so u de dë bë, so u de dë guuunguuun, so u de dë kuma jaififolo sö, so u de dë kuma baau, so u de dë kookokooko. Fa de sai dë, de dë gaan hanse soni e, ta koti faja njëinjëin.˼ Nöö sö de mbei di goonsei u di peni hanse tjika. 21 Söö. Nöö de tuwalufu döö u di peni mbei ku wan hanse soni tu, kuma di weti konda faan sö de kai paaleli. Hiniwan döö mbei ku wan sii fëën. Nöö di gaan pasi u di köndë naandë mbei ku goutu wanwan limbolimbo gbegedee te dou. Nöö fa di goutu sai dë, i sa si pasa nëën te dou a goon kuma gaasi, sö a limbo tjika. Nöö sö wë di köndë waiti e, dee sëmbë. 22 Nöö fa mi si di köndë naandë, nöö Wosu u Gadu an dë nëën dendu e. An dë fanöudu, biga Masa Gaangadu di abi hii makiti, ku di Sikafu Mii, nöö de dë a hii di köndë kaa. ˻An dë fii go a kamian u go begi de möön.˼ 23 Nöö sonu ku libawojo an dë fanöudu u tuwë limbo da di köndë tu. Biga di waiti u Gadu ku di limbo u di Sikafu Mii ta tuwë limbo da hii di köndë kaa. 24 Nöö ka di köndë o limbo tjika dë, nöö hii sëmbë u goonliba o dë a di limbo dë dendu ta libi. Nöö hii dee könu u di goonliba tuu o tja hii nëbai u de ko a di köndë kaa. 25 Nöö dee döö u di köndë an o ta tapa möönsö. Jabijabi nöö de o ta dë hii daka, biga ndeti an o dë möön. 26 Nöö di nëbai ku di hei fu hii nasiön o dë a di köndë naandë dendu. 27 Ma nöö fa u taki aki, ee wan soni an dë limbolimbo, nöö an o sa ko a di köndë e. Dee sëmbë ta du fanafiti soni, sen soni, ganjan, mindi soni, de an o ko dë. Ma dee sëmbë dee në dë sikifisikifi a di Buku u di Sikafu Mii, nöö de nöö o sa pasa ko a di köndë dendu u de feni di libi u teego.

Akoalimbo 22

1 Nöö hën wë di basia lei mi di lio di abi di wata u di libi u teego. Fa mi si di lio dë, nöö a dë seei limbolimbo gbegedee ta koti faja njëngënjëngë sö, nöö a kumutu leti ka di könubangi u Masa Gadu ku di Sikafu Mii dë. 2 Nöö di lio ta kule seei langalanga leti a mindi u di gaan pasi u di köndë, nöö a de tu së bandja tela fu di lio, nöö i abi di pau de ta kai Di Pau u di Libi u Teego. Nöö tuwalufu pasi di pau i si dë ta pai a wan jaa dendu, hiniwan liba a ta pai wan pasi. Nöö di uwii fëën ta kula hii nasiön u goonliba. 3 Nöö di juu ten dë, na wan soni o dë möön di siba dë nëën liba e. Nöö di könubangi u Masa Gadu ku di Sikafu Mii o dë leti a di köndë ganda mindi. Nöö naandë dee futuboi fëën o ta dini ën. 4 De o ta si ën fesi hiniwan juu, nöö di në fëën o dë a de mindifesi. Nöö sö hën ku de o ta tii makandi fu nöömö teego. Nöö di juu ten dë, ndeti an o dë möön e. Nöö de an o abi lampufaja fanöudu möön u limbo kamian. Sonu seei an o dë fanöudu möön faa tuwë limbo ko a di köndë, biga di waiti Masa Gaangadu abi, hënseei da di limbo u di köndë kaa. 6 Nöö hën di basia taki da mi taa: “Söö. Wë haika e. Dee soni dee i si ku dee i jei aki, nöö tuutuu soni de dë e. Nöö i sa a' futoou a de liba biga a Masa Gadu seei de kumutu. Fa i si a bi ta manda di Akaa fëën ko a dee tjabukama fëën liba a fesiten u de ta konda soni dëën, nöö söseei a manda di basia fëën ko konda dee soni dee o pasa abiti möön da i tu. Biga a kë fu dee futuboi fëën musu sabi de.” Nöö sö di basia taki da mi. 7 Nöö Masa Jesosi seei fan tu. A taa: “Mi ta ko djunsu e. Nöö di sëmbë di o ta piki dee soni dee dë a di Buku aki u dee soni o ko a bakaten, nöö di sëmbë dë hën o feni bunu a Gadu.” Sö wë Masa Jesosi taki. 8 Wë nöö mi Johanisi, miseei piki tu taa miseei si dee soni aki ku miseei wojo, mi jei de ku miseei jesi. Nöö de bigi da mi tee mi kai a di basia di ta lei mi de dë fesi, fu mi begi ën. 9 Ma a taki da mi taa: “Nönö mati, na du sö e. Biga mi dë wan futuboi u Masa Gadu leti kuma i seei ku hii dee otowan fii, dee tjabukama u Gadu ku hii dee sëmbë dee ta piki dee soni dee dë sikifisikifi a di Buku aki. Nöö ja musu begi mi e. Masa Gaangadu hën wanwan nöö i musu begi.” 10 Nöö hën a toona taki da mi taa: “Haika e. Dee soni dee dë a di Buku aki, de ta taki u dee soni o pasa a bakaten, nöö ja musu hoi de buta kuma wan tjubitjubi soni. Biga di ten ta zuntu u de pasa. 11 Nöö di sëmbë di ta du hogi, nöö be a ta du hogi nango nöömö, nöö a o si. Di sëmbë di ta libi fanafiti libi, nöö be a ta libi sö go dou, nöö a o si. Ma nöö di sëmbë di ta libi bunu a Gadu wojo, nöö be hënseei libi sö go dou tu e. Di sëmbë di dë apaiti da Gadu, nöö be a dë sö go dou.” Sö a taki da mi tefa a kaba. 12 Nöö haika fa Masa Jesosi taki möön. A taa: “Mi o ko hesihesi e. Nöö te mi ko, nöö mi o tja paima ko paka hiniwan sëmbë kumafa i bi libi a goonliba. 13 “Mi wë da di A ku di Z, di fosuwan ku di lasiti wan. Mi da di bigi ku di kaba u hii soni. 14 “Nöö mi taki e, kölöku u di sëmbë di ta wasi ën koosu fa a ta dë limbolimbo. Biga joo feni pasi u denda go a di köndë dendu fii go njan di fuuta u di pau u di libi u teego. 15 “Ma nöö dee sëmbë dee ta libi doti libi kuma dagu, ku dee sëmbë dee ta du tofu wooko ta wisi otowan, ku dee ta booko Gadu wëti a di së u manu ku mujëë, dee sëmbë dee ta kii sëmbë, ku dee ta biibi oto gadu, ku dee mindisonima, ku dee lëgëdëma, nöö dee lö sëmbë dë, de an o sa denda go a di köndë möönsö e. 16 “Nöö mi Jesosi, miseei manda di basia u mi faa konda hii dee soni aki da un dee sëmbë dee ta miti makandi a mi në, be un sabi de. Nöö mi wë da di Böngö u Könu Dafiti, di bakamii fëën di di Buku bi taki taa o ko könu. Mi da di gaan waiti teeja di ta tja didia ko.” Sö Masa Jesosi taki. 17 Nöö fa a fan dë, hën di Akaa fëën ku di mujëë u di Sikafu Mii tuu ta piki taa: “Aai, Masa, ko e!” Nöö di sëmbë di ta jei di kai dë, nöö hënseei tu musu piki taa: “Aai, ko o, Masa!” Nöö ee wan sëmbë dëëwata kisi i, nöö be i ko e. Hiniwan sëmbë di kë kaa, nöö be i ko tei di wata u di libi u teego u ta taki aki. Biga di wata dë, a dë u feni söndö i paka fëën. 18 Wë nöö un dee sëmbë dee ta jei dee soni dee dë sikifisikifi a di Buku aki fu ko pasa a bakaten, mi kë bai unu a soni e. Mi taki e, taa ja musu sikifi wan soni buta a liba möön leki dee soni dee dë sikifisikifi aki kaa. Biga ee i du sö, nöö Gadu o tja dee sitaafu dee dë sikifisikifi a di Buku aki ko buta a i liba tu. 19 Nöö ja musu puu soni a dee soni dee dë sikifisikifi aki tu. Biga ee i du sö, nöö Gadu o puu i tu, fu ja feni dee suti soni dee di Buku aki ta taki. Sö wan sëmbë ja o sa ko a di köndë fëën dendu möönsö, nöö ja o sa feni di fuuta u di pau u di libi u teego njan möönsö tu. 20 Wë nöö di Sëmbë di taanpu kuma kotoigima taa dee soni aki dë sö tuu, nöö hënseei taa: “Aai, mi o ko hesihesi tuu.” Soni antoobi, Masa Jesosi. Ko fii nöö! 21 Söö. Wë dee sëmbë, u tapa aki e. Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku ën bunuhati. A tan sö.