IESUI ETIAT IUWÃU MIENOI

1

1 Uito Iuwãu ti ahenoi teran Aika­'iwat sa'a­wy'i ieĩne'en hap etiat. Sa'a­wy'i sese turan mesuwat wuat'i nug hap e'yianmete ti Aika­'iwat Iesui toĩne'en Tupana kai te. Sa'a­wy'i sese wuat'i owakai te Aika­'iwat set sa'a­wy'i Tupana Ehay Moherep Hat toĩne'en are. Ta'i yt tuwe­mo­herep i te miit no te turan Tupana Ehay Moherep Hat toĩne'en wuat'i e'at pe Tupana wywo. Tupana kai toĩne'en sa'a­wy'i i'ewyte Tupana wo toĩne'en mekewat Tupana Ehay Moherep Hat are. Yi yt kat i te turan toĩne'en Mekewat Tupana Ehay Moherep Hat Sese. 2 Mesuwat wuat'i nug hap e'yianmete mekepe te toĩne'en Tupana kai te Aika­'iwat. 3 Mi'i hawyi Tupana to'e tope — Uhehay­tuwy e waku etunug yne yne uiminug ko'i e. Waku etunug mytyp at waty waikiru ko'i e Tupana sa'a­wy'i sese tope. Mi'i hawyi tutunug yne yne mesuwe i'ewyte atipy pe. Yt kat kawiat i tutunug yne yne tehay wo yn at waikiru ko'i waty yi yne yne tutunug i'ewyte wuat'i yi piat ko'i atipy piat ko'i toi'a­tu­mo­herep yne yne tehay wo. — Eweikup­te'en no e hawyi tukup­te'en yne yne. Yne ieĩne'en hanuaria nug hat Tehay­tuwy toĩne'en. Mi'i Hat yn ni Wuat'i nug Hat. Mi'i hawyi yt uwe i wẽtup ok kat hap kat hap ko'i nug hat toĩne'en katu­pono Aika­'iwat ti'a­tu­mo­herep torania torania to'e hap ewy te'e­ru­we­mõ­py­hu'at yne yne. 4 Tehay­tuwy toĩne'en Wuat'i Moieĩne'en Hat. Ta'i Wuat'i Nug Hat ri Mi'i. Mi'i hawyi he'at put'ok'e hawyi tuwe­mo­herep Miit no. Aipy­'a­setpe hirakat nuat topy­hu'at. To'y­wã'ĩ ra'yn mesuwe miit kawiat aipu'i ra'yn Miit sese topy­hu'at mesuwe Tupana Ehay Moherep hat Tupana Ehaytuwy. Aipy­'a­setpiat Tupana moherep ahepe hanuat sese topy­hu'at mesuwe. Heremo kahato ariãty ewy topy­hu'at aipy­'a­setpe. Tuwe­mo­herep hawyi aikotã ariãty ewywuat Tupana tomo­herep miit'in me hanuat topy­hu'at Mi'i Miit. 5 Put'ok'e ra'yn mesuwe hawyi toimo­herep miit'in me mu'ap Tupana kapiat aikotã ariãty wãtym muo mu'ap moherep mu'ap ahepe hap ewy toimo­herep ahepe mu'ap Tupana kapiat Mekewat Miit sese are. Mi'i hawyi i'ypyryp hap yt hasep kuap i hin i he'a­riãty hot hap put'ok'e ra'yn hawyi. Aikotã wãtym muo hẽtyhot hap ewy yt naku i nug haria yt ti'akit kuap i Aika­'iwat Tupana ehay Moherep Hat. Mi'i Miit i'ypyryp hap moweityk hat topy­hu'at ma'ato i'ypyryp yt hasep kuap i he'a­riãty hot hap. 6 Nimo sakpo kahato turan Tupana to'e — Pywo ti rat atipo­'oro Uha'yru miit'in atueha­kye­ra'at hamo e ma'ato waku sa'a­wy'i atipo­'oro wẽtup ok Uha'yru e'yianmiat hut hamuat moherep hamo e sa'a­wy'i miwan me. Mi'i hawyi toipo­'oro mekewat ahet'ok hat Iuwãu miit'in atumu'e hamuat Aipo­rekuat Iesui ut hap etiat enoi hamo. 7 Mi'i hawyi Iuwãu henoi kahato — Tupana Mipo­'oro sese Aheha­kye­ra'at hanuat tut irane e yn miit'in me mesu­wa­ro­tiaria pe. Ta'i e Mi'i Miit tut hawyi ti toimo­herep ahepe mu'ap sese Tupana sese kape ikuap sese hamo tohenoi. Aikotã Mi'i Miit Ariãty Sese e hap het rakat timo­herep mu'ap ahepe i'ypyryp sese pe hap tohenoi Iuwãu mekewat wo'o­set'ok hat Tupana Mipo­'oro etiat e. 8 Iuwãu yt mekewat ariãty sese i are ma'ato mekewat Ariãty Sese e hap het rakat ut hap moherep hat mekewat Iuwãu wo'o­set'ok hat are. 9 Mi'i Miit topy­hu'at ariãty ewy. Mi'i Miit set ti Iesui. Mi'i Miit ti'a­tu­moẽ­tyhot kahato miit'in mesu­wa­ro­tiaria ha'a­wy­tepyi mesup te mũki­'ite te toimo­herep To'ywot. Mekewat Ariãty Sese rakat tuwe­mo­herep Miit no hawyi toimo­herep kahato ahepe Tupana Sese. Koitywy watikuap kahato Tupana etiat Iesui ieĩne'en hap kaipyi Iesui ehay kaipyi. Ariãty ewywuat kahato Iesui. Aimoẽ­tyhot kahato Tupana etiat aiwa­nẽtup hawe aipy'a piat yne yne aito mesuwat mytyp totiaria are. 10 Tutunug miit'in pytyp rokirẽ topy­hu'at i'atu­py­'a­setpe yi tote ma'ato — En ni yt urunug hat i i'atu'e ne'i. 11 Aika­'iwat tuwe­mo­herep sa'a­wy'i to'y­wania Iuteuria ywania ehakye­ra'at hamo ma'ato yt ta'a­tu­mohey i yt ta'a­tu­ky­'esat i Iesui Ta'a­tue­ha­kye­ra'at hat Ta'a­tu­po­rekuat no. 12 Ma'ato irania'in aitoria uwe uwe to'e topy'a pe — Woro­mohey kahato En Iesui. Ereke ro uipy'a pe e hat pe Tupana to'e — Pywo ti rat koitywy woronug en mesup uha'yru sese uhaki'yt sese e ahepe Iesui mohey haria pe. 13 Mi'i tã wato'e pote aipy'a pe hawyi Tupana topy­hu'at Ai'ywot Atipy piat. Tupana yn aimo­herep kuap tosa­'y­ru'in wo tosa­ki­'yt'in no. — Waku kahato eipe ti e ahepe. Eiperia ti uimẽ­pyt'in sese e Tupana ahepe Iesui toĩne'en aipy'a pe hawyi. Ai'ywot aity mesu­wa­ro­tiaria kaipyi yt watoĩ­ne'en kuap i Tupana mẽpyt'in no katu­pono Tupana yn aimo­herep kuap tomẽ­pyt'in no. Yt pu'i kaipywiat i ra'yn Tupana mẽpyt'in watoĩ­ne'en. Yt aiwepyi i wato­py­hu'at kuap Tupana mẽpyt'in no. Yt watu­we­mo­herep kuap i aiwe­kaipyi Tupana mẽpyt'in no katu­pono Tupana kaipywiat yn imẽpyt'in ko'i te'e­ru­we­mo­herep. 14 Tupana Ehay Moherep hat tuwe­'amak ta'yn hawyi Miit no ra'yn topy­hu'at aipiit ewywuat tuwe­mo­herep. Miit'in pu'i wo topy­hu'at aipy­'a­setpe mesuwe. Waku Kahato Rakat Miit Sese wo toĩne'en yi tote. Miit Kahato Waku Sese Rakano toĩne'en. Miit Pywuat Sese Rakat iwese kahato hamo ai'a­tu­ky'e. Tuwe­kaipyi ai'a­tu­ky'e torania sio aito waku sio yt. Hegyi'at kahato sese aiky'e haype tuwe­mo­herep mesuwe hawyi. Yt kat i i'aparap hano topy­hu'at ahehamo. Tupana Mõtypot hat Sese topy­hu'at mesuwe — Uha'yru wẽtup ok takat Mi'i Miit e Tupana ahepe. Mi'i Miit Ywot sese areĩne'en e Tupana Iesui piat pe. 15 Ha'a­wyte te ti Iuwãu mekewat wo'o­set'ok hat henoi henoi kahato uruepe ahepe Mekewat Miit etiat. Mio tã e miit'in me — Meipe ra'yn tut irane Uhewat­'ymo ma'ato Mi'i Miit ti toĩne'en uheĩne'en hap e'yianmete e ahepe. Mi'i pote Mekewat sut hat po'og po'og wakuat uikawiat. 16 Ta'i Mi'i Miit po'og kahato uikai katu­pono Wuat'i E'at piat Ieĩne'en hat Mi'i Miit toĩne'en mote. Meipepe ti rat tut irane Hegyi'at Kahato Rakat tuwe­kaipyi aiky'e hap e. Mi'i Miit ti hum ahepe tewaku hap yt ahewaku hap upi i e. Toimõ'ẽ irane aheha­kye­ra'at hap Tupana miium. Yt kat sa'up ete i tutum ahepe aheha­kye­ra'at hap Tupana miium yt ahewaku pytkai i e. Wuat'i Miit'in Ky'e hat uhewat­'ymo tut. Tuwe­kaipyi kahato aiky'e. Tuwe­kaipyi tewaku hap upi aiky'e yt kat sa'up i pytkai aiky'e. Po'og po'og to'o­to­te­tote aiky'e haype are uito Iuwãu Iesui piat pe. 17 Nimuat aha'a­se'i Musei henoi kahato wãi'e hap ahepuo ma'ato mesup koitywy ti Aipo­typot Tupana Mipo­'oro Sese Iesui henoi kahato ahepuo aiky'e hap Tupana piat pywuat sese hap sehay tohenoi — Pywo ti rat Tupana ti'a­tu­ky'e kahato miit'in haype tutum teran te'en ne'i tewa­nĩ­kaptia pe wuat'i e'at piat ieĩne'en hap e mekewat po'og aha'a­se'i Musei kawiat tutum ahepe. 18 Ta'i yt karamuo i ti miit'in te'e­ra­'a­kasa Tupana Sese kape. Ma'ato Tupana Sa'yru Sese ta'a­kasa kahato ra'yn Tupana Sese kape. Mi'i pote toikuap kahato Tupana moherep hap ahepuo katu­pono To'ywot yaty­pe­pywiat sut hat Mi'i Miit pote. Mi'i Miit Tupana Sese moherep kuap ahepe Ha'yru sese Mi'i Miit pote e Iuwãu mekewat wo'o­set'ok hat Iesui etiat sa'a­wy'i. 19 Wẽtup e'at pe hawyi mekewat Iuteu ywania akag ko'i tawa wato Ieru­sarẽi miaria gupte'en haria ti'a­tu­po­'oro pa'iria ase'i Irewi emiari­ru'in ko'i mekewat wo'o­set'ok hat Iuwãu kape apo'i­'a­tu'e hamo — Uwe sese kahato en uhyt i'atu'e. En apo Tupana Mipo­'oro Urupo­rekuat nuat sio yt i'atu'e. 20 Ma'ato toi'a­tu­wesat kahato heremo kahato — Uito ti yt Tupana Mipo­'oro Wuat'i Miit'in Ka'iwat nuat hin i e i'atuepe. — Yt uito i rat e. 21 Mi'i pote — Uweĩ sese pyno en sio apo sa'a­wy­'iwuat aha'a­se'i Tupana ehay moherep hat Eria put'ok'e i ra'yn atipy kaipyi apo pyno i'atu'e. — Yt mi'i i ti rat uito e. — Pyno en mekewat Tupana ehay enoi e'yianmiat hat urumie­katup sio yt i'atu'e. — Yt rat. Yt mi'i i ti rat uito e Iuwãu. 22 — Pyno ehenoi kahato ro uwe sese en hap katu­pono urupo­'oro haria tikuap teran kahato etiat uwe sese en hap i'atu'e. Eremo­herep to uruhenoi hãpyk mono urupo­'oro haria pe i'atu'e. 23 Mi'i hawyi toi'a­tu­wesat — Nimo te ti mio tã e aha'a­se'i Isaia tomiwan me 40. 3 pe — Tut wyti aru wẽtup ok miit'in atumu'e yahig notiat hanuat e. Yahig notiat tehay pirik wuat wo'o­mu'e hat e. Aipo­rekuat Tupana Mipo­'oro ut hamuat moherep hanaut e hat e Isaia sa'a­wy'i miwan me e Iuwãu. Sa'a­wy'i Isaia ihay e'yianme uhetiat e mio tã e hap nug hat sese rat uito e Iuwãu pa'iria pe. 24 Mio tã e pote meimuẽwat Iuteuria akag ko'i mipo­'o­roria pa'i ko'i apo'i­'a­tu'e Iuwãu me 25 — Mehĩ i'atu'e pyno en yt Tupana Mipo­'oro wuat'i porekuat nuat pote kat pote pyno eti'a­tu­set'ok ai'y­wania y'y wo i'atu'e. Uito ere yt Eria i uito ere yt Tupana ehay moherep hat aimie­katup ne'i ti uito ere pyno kat tuponoĩ eti'a­tu­set'ok set'ok ai'y­wania y'y wo i'atu'e. 26 Mi'i hawyi Iuwãu ti'a­tu­wesat — Uito ti woro­ho­'o­set'ok y'y wo katu­pono atimo­herep teran ehepe tut irane Tupana Mipo­'oro aheha­kye­ra'at hamo e. Mi'i Miit toĩne'en mio eito­'oran me e. Ta'i Tupana Mipo­'oro toĩne'en mesup eipy­'a­setpe ma'ato uwe uwe Mi'i Miit sese yt eweikuap hin i te e. 27 Mi'i Miit ti uhewat­'ymuat tut irane ma'ato ti uhe'yianmiat hat sese Mi'i Miit toĩne'en wuat'i e'at pe e. Mi'i Miit waku sakpo e po'og waku kahato uikai e. Pywo ti rat uiwat po'og uhewaku hap yt put'ok'e hin i mekewat Miit eropat hamo e. Ahetama pe toĩne'en aipysei hanuaria aheropat hanuaria po'og torania kai miit'in miky­ry'i torania kai. Po'og yi kape torania aheropat hanuaria kai aipysei hanuaria e. Mi'iria ewywuat areĩne'en neran ma'ato Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat emiit hit no wen ma'ato uhewaku hap yt put'ok'e i ipysei hamo ipy saity pok hamo e Iuwãu Iesui waku kahato hap moherep hamuat. 28 Mekewat e'at pe Iuwãu timo­herep kahato miit'in me tehay Aika­'iwat etiat yt pya hin i tawa Petania pyi Iũtãu hy sakpo aikope miit'in toi'a­tu­set'ok hap tote. 29 E'ihot'ok pe Iuwãu ta'a­kasa Iesui ut tewawiat hap. Mi'i hawyi to'e temiit'in me — Meipe ra'yn Tupana tum na'yn ahepe Tohũ e. Meiũran ti aru Meiẽwat Miit imoma yne miit'in minug sa'ag yt nakuap i hap ko'i e aikotã wati­'auka aihũria aiminug sa'ag moweityk hamuat mi'i ewywuat ti aru Tupana Hũ iku'uro aika­wiano e. Eweiwe­ha'at ro meipewat Miit kape katu­pono Mi'i Miit Tupana Hũ sese aheha­kye­ra'at hamo e Iuwãu Iesui ut tewawiat hap turan. 30 Pywo ti rat meipe Miit wyti uimienoi sa'a­wy­'iwuat ewywuat aikotã are'e — Uhewat­'ymo hamuat ti uhe'yianmiat tut ui'e hap ewywuat meipe Miit katu­pono uiwat ui'y­wã'ĩ hap e'yianme ti Mi'i Miit toĩne'en wuat'i e'at pe ma'ato uiat ui'y­wã'ĩ hap wat'ymo tuwe­mo­herep mesuwe i'ywã'ĩ hap e. Meipewat Miit po'og wakuat uikawiat are sa'a­wy'i e hap ewywuat koran tut ra'yn ahowawi e. 31 Ma'ato Uwe kahato hap Mi'i Miit sa'a­wy'i yt atikuap hin i e. Sa'a­wy'i mi'i yn ma'ato atikuap — Meiũran epotset'ok turan aru tuwe­mo­herep e'ywania ewawi Uimi­po­'oro Eipo­typot Tupana e hap yn ma'ato atikuap sa'a­wy'i. Mi'i pote woro­ho­'o­set'ok y'y wo e Iuwãu miit'in me Mi'i Miit moherep hamo tut uhowawi hap etiat e. 32 Wẽtup e'at pe Iuwãu ta'a­kasa Iesui kape hawyi to'e — Ha'a­wyte neke ara'a­kasa ra'yn uito Tupana Pã'ãu put'ok'e ra'yn meiẽwat Miit etiat atipy kaipywiat pykasu ewywuat tut e Iuwãu miit'in me. 33 Sa'a­wy'i yt atikuap i Mi'i Miit ma'ato uipo­'oro miit'in set'ok y'y wuat hat Tupana mio tã e uhepe — Meiũran tut aru ewawi miit'in set'ok Uipã'ãu wakuat nuat sese wuat hanuat e. Mi'i hawyi Uipã'ãu topy­hu'at aru ipiit ete hawyi etikuap Mi'i Miit Uimi­po­'oro ra'yn wuat'i miit'in ehakye­ra'at hamuat e Tupana ha'a­wyte uhepe e Iuwãu. 34 — Mi'i kape ti ara'a­kasa ra'yn mi'i tupono ahenoi hamuat ehepuo — Mi'i Miit ti Tupana Sa'yru sese ra'yn are e wo'o­set'ok hat Iuwãu ahepe. 35 Wẽtup e'at tokosap hawyi Iuwãu wo'o­set'ok hat toĩne'en i ra'yn Iutãu hy ẽpeke typy ok topot­mu­'eria wywo. 36 Mi'i hawyi ta'a­kasa i ra'yn Iesui ikosap turan hawyi to'e topot­mu­'eria typy ok pe — Meke i ra'yn tokosap Tupana Hũ e. 37 Hemiit'in tikuap ta'yn hawyi tuwat ra'yn Iesui upi. 38 Mi'i turan Iesui teha'at tosai­pepe toupiat õ'ẽ haria kape. Mi'i hawyi to'e i'atuepe — Kan eweikat uhyt'i'in e. — Wo'o­mu'e hat aikopeĩ ereĩne'en i'atu'e. Ma'ato ta'a­tu­pusu puo Irapi aikopeĩ ereĩne'en i'atu'e. 39 Mi'i hawyi Iesui ti'a­tu­wesat — Eweiwat uhupi hawyi atimo­herep mono aikope uheĩne'en hap ehepuo e Iesui. Mio tã e hawyi tuwat ra'yn Iesui upi aikope heĩne'en hap kape. Mi'i hawyi itote put'ok­'i­'a­tu'e wãtym'i turan. Mi'i hawyi itote tukup­te'en i'atue­wãtym na'yn Iuwãu potmu­'eria typy ok takaria. 40 Mi'i hawyi wẽtup ok Iuwãu potmu'e hat Ãtere ehap het rakat toĩne'en porap'i Iesui wywo hawyi toto ra'yn toyke'et Simãu Peteru kat hamo. 41 Toipuẽti hawyi to'e — Simãu e atipuẽti ra'yn wyti Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat e ma'ato topusu puo — Atipuẽti ra'yn wyti Ahemesia e Simãu me. 42 Mi'i hawyi Ãtere tioto toyke'et Iesui kape hawyi Iesui to'e iyke'et pe — En ni Simãu Iuwãu sa'yru e ma'ato eset pakup atum epe mehĩ e. Koitywy ti aru Nu e ra'yn eset e Iesui. Ma'ato topusu puo Iuteuria ywania pusu puo Sewa eset e ma'ato Kereku pusu puo Peteru eset e. 43 Wẽtup e'at hawyi Iesui toto teran i ra'yn te'yi Karireia kape. Mi'i hawyi toto ra'yn. 44 Put'ok­to'e itotiat hawyi toipuẽti Wiripi tawa Pesaita kaipywiat mekewat Ãtere Peteru etawa kaipywiat. Mi'i hawyi Iesui to'e tope — To'iro uhupi e Wiripi pe hawyi toto ra'yn hupi. 45 Meiũran Wiripi toto towy ok Nata­na'eu kat hamo. Toipuẽti hawyi to'e — Are pãi koitywy atipuẽti ra'yn Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat sese mekewat sa'a­wy­'iwuat Musei miwan miat mienoi ewy mekewat Tupana ehay nimuat e'yianmiat miwan miat mienoi ewy e. Mi'i Miit ti Iesui e hap het rakat mekewat mehĩ Iuse sa'yru e. Mi'i ti mekewat tawa Nasare kaipywiat sut hat e Wiripi towy ok Nata­na'eu pe. 46 Mio tã e hawyi Nata­na'eu to'e — U e eeso mehĩ e uiwa­nẽtup hawe yt uwe i rasom tawa Nasare piat waku rakat e Wiripi pe. Mi'i hawyi — To'iro pyno waku etikuap mono Iesui wakuat sio yt nakuat i hap kuap hamo e. 47 Ma'ato put'ok'e irane turan Iesui ti ta'a­kasa ra'yn Nata­na'eu kape hawyi to'e — Meiẽ meipe ti ra'yn ai'y­wania Isareu ywania sese hãpyk kahato rakat tut e. 48 Mi'i hawyi Nata­na'eu to'e Iesui pe — Aikotã tuponoĩ uikuap En Uhyt e. Mi'i pote Iesui tiwesat — Ha'a­wyte neke ewy Wiripi piat ekaykay hap e'yianmete mekewat Wiku yp ywyt'ok­pype ereĩne'en turan eweran turan tig ara'a­kasa ewawi Nata­na'eu e. 49 Mi'i pote Nata­na'eu to'e Iesui pe — Wo'o­mu'e hat En ni Tupana Sa'yru sese are. En ni Isareu ywania Porekuat koro e. 50 Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Pyno meremo uimohey en mekewat Wiku yp ywyt'ok­pype ereĩne'en eweran turan ara'a­kasa ewawi ui'e hawyi yn uimohey ra'yn e. Pywo ti rat meiũran ti aru po'og po'og na'yn atimo­herep epe koran wuat kai e. 51 Sa'a­wy'i aha'a­se'i Iako pe Tupana timo­herep mu'ap yi totepyi atipy kape. Iako ta'a­kasa tomu­'etu atipy piaria mekewat mu'ap upi. Tuwat tuwat atipy piaria yi kaipyi atipy kape i'ewyte atipy kaipyi tõ'ẽ tõ'ẽ yi kape mekewat mu'ap upi hap kape ta'a­kasa aha'a­se'i. Mi'i mu'ap ewywuat sese areĩne'en mehĩ e. Meiũran era'a­kasa aru atipy te'o­ken­hyp'ok pe hawyi mi'i kape ti aru tuwat tuwat yi kaipyi Tupana potpo­'o­roria atipy piaria i'ewyte te'e­ra­'aipok aipok aipytyp kape e. Uito ti mekewat mu'ap atipy kape Uito Wuat'i Miit'in Yke'et sese kawiat mu'ap e. Mi'i hap kape era'a­kasa aru Nata­na'eu. Mi'i ui'e hap era'a­kasa hawyi po'og uimohey hap topy­hu'at mekewat — Ara'a­kasa en eweran turan Wiku yp og me ui'e hap kawiat e Iesui.

2

1 Mye'ym e'at hawyi te'e­ru­wa­'a­tunug miit'in tawa Kana pe yi Karireia pe. Mi'i tote ta'a­tunug ienuk hap katu­pono typy ok wo'o­kyi'at hap e'at ta'a­tunug e'at itote. Iesui ty toĩne'en itote. 2 I'ewyte Iesui hemiit'in wywo ta'a­tu­wenka i'atu­wo­'o­kyi'at hap ienuk hap kape. 3 Mi'i turan ma'ato Uwa sapo hy ta'a­tu­mõ'ẽ yne ra'yn mi'i pote Iesui ty to'e — Yt kat i ra'yn wyti Uwa sapo hy meiũpe Uimẽpyt e. 4 Mi'i pote Iesui to'e — U mana kat som etiky­'esat atunug e. Koran te ti yt uipopap i te Tupana esaika hap moherep miit'in miat hamo e toty pe. 5 Mi'i hawyi ity to'e ienuk nug hat eropat haria pe — Kat e Uimẽpyt ehepe hap ewy ti aru ewetunug no eipo­'oro hap ok tã e. 6 Mi'i turan itote 6 kamũti wato nu kawiat ko'i tukup­te'en itote miit'in posei hamuat Iuteuria eko ewy. Wẽtup kamũti pe tukup­te'en 15 ekuiru'a piat y'y i'atu'e. 7 Mi'i hawyi Iesui to'e heropat haria pe — Ewei'a­tue­wo­pyro y'y wo kamũti ko'i e. Mio tã e hawyi ta'a­tu­pyt­'atnug yne ta'a­tue­wo­pyro ra'yn 6 kamũti. 8 Howapy yne hawyi Iesui to'e i'atuepe — Eweho­'osat ro koitywy kamũti piat kurin hawyi eweipo­me'eg no ienuk hap ka'iwat pe e. Mi'i hawyi ta'a­tue­reto mi'i kape. 9 Mi'i hawyi ienuk hap ka'iwat hã'ãg na'yn mekewat sapo hy yt y'y hin i ra'yn ma'ato Uwa sapo hy wo ra'yn topy­hu'at y'y. Ma'ato yt toikuap i aikope pywiat Uwa sapo hy wo hap ma'ato heropat haria yn ikuap. Mi'i hawyi ika'iwat tikaykay tuwe­wawi ihary'i rakat nuat. 10 Mi'i hawyi to'e tope — Mehĩ e sa'a­wy­'iwuat ienuk nug hawe ti uruimõ'ẽ miit'in me Uwa sapo hy he rakat e ma'ato wat'ymo ti i'atu'ok hawyi uruimõ'ẽ heĩpyt yt he rakat i ra'yn e ma'ato en wyti yt uru'ewy hin i kat pote wat'ymuat ra'yn po'og he rakat sa'a­wy­'iwuat kai etum uruepe Uwa sapo e. Ta'i he sese ti rat mesuwat sopo hy e iwary pakup takat pe. 11 Yt miit'in mikuap ok tã i Iesui ha'a­wynug itote Uwa sapo hy he rakat y'y kawiat 6 kamũti howapy toimo­herep y'y kawiat itote. Sa'a­wy'i yt totag i te turan yt karãpe i Iesui timo­herep tesaika hap iwato hap nug hamuat mekewat Tupana yn inug kuap minug ewy. Sa'a­wy'i toha­'a­wynug mi'i tã tawa Kana pe yi Karireia pe. Toimo­herep Tupana esaika hap topiit pywiat wakuap nug hamuat kuap hap itote. Uwa hy tutunug y'y kawiat te'e­ra­'a­kasa hawyi ti te'e­ro'e ra'yn — Pywo ti rat Iesui ti Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat i'atu'e ipotmu­'eria. 12 Mi'i hawyi ti Iesui toto tawa Kana kaipyi tawa wato Kawa­na'ũ kape toty to'y­wyt'in sese tehay towy­ria'in wywuat hamo. Mi'i hawyi tukup­te'en porap'i itote. 13 Mi'i hawyi Iuteuria wa'a­tunug hap e'at put'ok'e irane i ra'yn mekewat te'e­ru­wa­nẽtup aikotã sa'a­wy'i Tupana ti'a­tuhep wanĩ­kaptia po pywiat hap e'at put'ok'e. Mi'i hawyi Iesui toto Tawa koro Ieru­sarẽi kape. 14 Put'ok'e hawyi Tupana mõtypot hap yat wato pe Iesui teke. Mi'i hawyi Tupana mõtypot yat e'okipy tote toi'a­tu­puẽti hũria wewato ahup weneru haria uweria ko'i weneru haria pykasu weneru haria sem toipuẽti i'ewyte toipuẽti tineiru pore­ra'at haria apyk puaria yparakai ypyke tukup­te'en toi'a­tu­puẽti. 15 Mi'i pote Iesui tunug haity kawiat i'atu­'a­piheg hamuat tutunug. Mi'i hawyi haity wo toi'a­tu­sytpok kahato Tupana mõtypot ehũria weneru haria. I'ewyte toi'a­tu­sytpok wewato ahup ko'i uweria ko'i toi'a­tu­sytpok Tupana mõtypot yat pyi. Mi'i hawyi wuat'i etama etineiru pat'ok pat'ok haria yparakai ko'i toi'a­tu­'ã­pe­'okpun na'yn tohytpok yne tineiru ko'i yi tote. 16 Mi'i hawyi Iesui to'e pykasu weneru haria puo — Ewei'a­tu­po­re­nõtem no ehepy­kasu ko'i Tupana mõtypot hap yat pyi e. Wãi yt ewetunug nei'o Ui'ywot mõtypot yat wene­ru'i wene­ru'i ehap yat no e. Moto ro mesu­wepyi e. 17 Toi'a­tu­sopo sopo yne hawyi hemiit'in te'e­ru­wa­nẽtup ta'yn aikotã sa'a­wy'i miwan me tohenoi hap kape — Atiky'e kahato emõtypot yat Tupana e. Emõtypot hap yn atiky­'esat ne'i e mi'i pote ti aru ui'auka teran ne'i e miwan me sa'a­wy'i sese Iesui hap kape Saumu 69. 9 pe. 18 Mi'i hawyi Iuteuria akag ko'i apo'i­'a­tu'e — Uwe kahu epo'oro meke tã nug Tupana mõtypot yat piat hamo i'atu'e. Yt naku i meke tã ehap etunug pãi i'atu'e. Kat pote eti'a­tu­sytpok sytpok mesuwe i'atu'e. Tupana epo'oro mi'i tã nug hamo pote etomo­herep to koitywy eminug iwato rakat Tupana esaika hamo uruepiat emohey kuap hamo i'atu'e katu­pono merep hap ewy etimo­herep mesuwe hawyi uruikuap ta'yn Tupana sese epo'oro meke tã nug hamuat hap i'atu'e. 19 Mi'i hawyi toi'a­tu­wesat — Pyno waku iwato kahato atimo­herep ehepe e. Ewei'a­porok meiũwat Tupana yat wato pote ati'ã­pe­'ok'am i ra'yn mye'ym e'at pe yn atunug i ra'yn e Iesui Iuteuria akag ko'i pe. 20 — Eeso kahato i'atu'e kat pote sa'a­wy­'ite nagnia tunug niatpo kahato 46 anu pe ta'a­tunug meiũwat Tupana mõtypot yat wato i'atu'e. Aikotã ten pyno etunug kuap mye'ym e'at pe yn i'atu'e. 21 Ma'ato hã'ãkap wuo Iesui henoi i'atuepe. Mio tã e topiit etiat pe Tupana yat e. Ma'ato Iesui wyria'in i wyti mio tã e hap yt uwe i ikuap ma'ato meiũran Iesui iku'uro hawyi toĩne'en i ra'yn gu'uro pyi hawyi ta'a­tukuap ta'yn kat som to'e sese hã'ãkap wuo hap. 22 Mi'i hawyi ta'a­tu­mohey po'og Iesui ehay i'ewyte ta'a­tu­mohey po'og sa'a­wy­'iwuat Tupana e hap. — Pywo ti Tupana ihay kahato nimuat Iesui ete miwan me i'atu'e. 23 Mekewat ienuk wato turan Iesui ti'a­tu­moe­hãite kahato tawa Ieru­sarẽi miaria i'ahu rakaria. Mi'i pote typy'i kahato itotiaria tipywo ra'yn Iesui kat pote te'e­ra­'a­kasa ra'yn iwat iminug ko'i yt miit'in minug kuap ewy i ko'i kape. — Pywo Mi'i Miit Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat koro wo i'atu'e. 24 Ma'ato Iesui yt tipywo hin i tomohey i'atuepiat hap katu­pono toikuap ta'yn yt towat temiit'in sese i hap toikuap. 25 Yt uwe i henoi Iesui pe miit'in etiat wen ma'ato toikuap ta'yn miit'in wanẽtup hap ko'i tuwe­kaipyi. Toi'a­tukuap kahato miit'in haype. Toikuap tuwewi miit'in wanẽtup hap ko'i.

3

1 Toĩne'en tawa Ieru­sarẽi me wẽtup ok miit Niku­temu e hap het rakat. Mi'i ti Iuteuria ywania akag i'atu­nãpin koro hat. Wẽtup mo wãtym muo Niku­temu toto Iesui kape. 2 — Urumu'e hat e ewat eminug wakuap ko'i yt uwe misepap ewy i ra'yn e. Mi'i pote uruikuap Tupana epo'oro urumu'e hamo hap uruikuap mehĩ e. Mi'i pote uruikuap Tupana toĩne'en ewywo kahato Mehĩ e Iesui pe. 3 Ma'ato Iesui tiwesat — Pywo pe ti are'e epe uwe uwe i'ywã'ĩ pakup mi'i haria yn ni te'e­ro­py­hu'at Tupana miit no e. Pywo ti rat wemo­herep pakup i haria tukup­te'en aru atipy pe aikope Tupana toĩne'en Morekuat no hap tote are uhyt e. 4 Mi'i hawyi Niku­temu — Yt uwe kuap i ra'yn ten teke pakup i toty ymyẽ pe urumu'e hat e aikotã som pyno waku watu­we­mo­herep pakup i hap e. 5 — Mesuwat ui'e hap ti pywo pe are'e wemo­herep pakup i haria yn ni te'e­ro­py­hu'at kuap Tupana emiit no e. Tupana aikoho hawyi ti tutum Topã'ãu hawyi tomẽpyt no ainug e. Mi'i hap ewy yn ni te'e­ro­py­hu'at miit'in Tupana mẽpyt'in no e Iesui are. 6 — Ma'ato to'ywot kaipywiat wemo­herep hat ti miit yn na'yn topy­hu'at ma'ato Tupana pã'ãu kaipywiat wemo­herep hat ti Tupana mẽpyt ri ra'yn tuwe­mo­herep e. 7 Kat pote yt hot'ok'e i uimienoi e'ywã'ĩ pakup i ro ui'e hap e Iesui. 8 — Pyno ahenoi po'og epe aikotã miit'in wemo­herep pakup i hap ete e. Pyno mi'i tã aikotã ywytu hewyry tomi­ky­'esat ewy kahato hap ewy e. Ipu'ehay watikuap kahato wen ma'ato aikope pyi wasere tut hap yt uwe i ikuap i'ewyte ito hap yt uwe i ikuap. Mi'i hap ewy Tupana Pã'ãu tomo­herep pakup i miit'in tomi­ky­'esat ewy e. Yt heremo i Tupana Pã'ãu ywytu ewy ma'ato put'ok'e hawyi watikuap Tupana ra'yn Tupana sa'yru wo Tupana saki'yt no wato­py­hu'at e. 9 Mi'i hawyi Niku­temu to'e — Yt atikuap i te emienoi Uhyt e. 10 — Pãi are en ai'y­wania Isareu ywania mu'e hat koro kahato pytkai yt etikuap i mio wuat uimienoi epiat e Iesui. 11 — Pywo pe ti ahenoi epe mesuwat urumikuap ok tã e. I'ewyte uru'a­kasa hap ok tã ma'ato yt etimohey i urumienoi ko'i e. 12 Miit'in misepap sehay puo mesu­wa­rotiat ra'yn ahenoi epe ma'ato mi'i pytkai yt etikuap hin i ui'e hap aikotã aporu etikuap uimienoi Tupana misepap sehay puo atipy totiat ra'yn ahenoi epe pote e. 13 Yt uwe i mi'i rẽ toto atipy kape. Wẽtup ok yn toto atipy kape mi'i ti wuat'i miit'in yke'et e tuwepe. Yt uwe i mi'i rẽ toto atipy kape. Wẽtup ok yn toto Mi'i Miit'in Yke'et Mi'i ti atipy kaipywiat. Mi'i yn ni henoi kuap sese Tupana misepap sehay atipy kaipywiat e. 14 Sa'a­wy'i aha'a­se'i Musei timo­poĩ'ãm aria'yp posak ete moi iã'ãkap imehit rakat mohag wo. Mi'i tutunug yahig note moi tok pe moi mieka­tu'u ko'i moehãite hamo ipap tet pupi. Mi'i hap ewy ti aru uito miit'in yke'et ta'a­tu­mo­poĩ'ãm aria'yp posak ete e. 15 Mi'i hawyi meiẽwat i'atu­mi­mo­poĩ'ãm mohey haria wyti aru wuat'i e'at piat ieĩne'en hanuaria tukup­te'en e. Uimo­poĩ'ãm aru mekewat moi iã'ãkap ewy miit'in moieĩne'en hamuat e Iesui. 16 Katu­pono Tupana ti'a­tu­ky'e kahato miit'in haype tutum Tosa­'yru wẽtup ok takat i'atuepe e. Mi'i pote uwe uwe imohey mi'i haria wyti aru yt iku'uro sese i ma'ato wuat'i e'at pe ra'yn i'atue­hãite hap toĩne'en e Iesui. 17 Ta'i Tupana tipo­'oro Tosa­'yru miit'in ehakye­ra'at hanuat sese. Ta'i yt miit'in atuma­'at'i ma'at'i hamo i Tupana tipo­'oro Tosa­'yru e. 18 Uwe uwe Ha'yru mohey haria ti Tupana yt ti'a­tu­'a­piheg i ma'ato irania'in ti aru Tupana mi'a­tu­'a­piheg wuanuaria tukup­te'en mi'iria are. Mi'iria pe wyti aru mio tã e Tupana — Yt nakuaria i sese eipe e katu­pono Uha'yru uimiium pun haria eipe e. 19 — Atum kahu ra'yn Uha'yru ariãty ewy ehepe mekewat mu'ap uhowawiat moherep hamuat wen ma'ato yt eweiky­'esat i Uha'yru ariãty ewywuat e. Yt naku i eipe e katu­pono po'og i'ypyryp hap ne'i mi'i haype eweiky­'esat are katu­pono eiminug sa'ag hap nug hap po'og eweiky­'esat i'ypyryp wiat haype e. Mi'i pote i'ypyryp we yn eweikup­te'en e. Mi'i hap ete atikuap kahato uwe yt nakuaria i hap e Tupana. 20 Yt nakuat i nug haria i'atu­py­'ahak kahato ne'i ariãty ete. Ta'a­tu­ky­'esat pya kahato ta'a­tu­kawiat hẽtyhot hap katu­pono ta'a­tu­minug sa'ag ko'i moherep hap yt ta'a­tu­ky­'esat i haype e. 21 Ma'ato irania'in wakuap nug neran haria tõ'ẽ tõ'ẽ ariãty kape katu­pono ta'a­tu­ky­'esat ta'a­tu­minug wakuat ko'i Tupana esaika hap wywuat moherep hamo ta'a­tu­ky­'esat kahato e Iesui Niku­temu pe. 22 Meiũran hawyi toto Iesui yi Iuteu kape. Topot­mu­'eria wywo yn toto. Mi'i hawyi toĩne'en mot'i itote topot­mu­'eria wywo. Mi'i tote hemiit'in ti'a­tu­set'ok kahato miit'in y'y pe ma'ato yt Iesui i i'atu­set'ok ma'ato ipotmu­'eria ne'i i'atu­set'ok. 23 Mekewat e'at pe topyhik hap e'yianmete wo'o­set'ok hat Iuwãu ti'a­tu­set'ok miit'in tawa hit Enũ pe yt pya hin i tawa Sarẽi kai. 24 Toiky­'esat Enũ hy miit'in set'ok hamo ihy wato pote. Mi'i kape tõ'ẽ tõ'ẽ miit'in Iuwãu kape te'e­ru­we­set'ok y'y piat hamo. 25 Itote tu'uka tu'uka to'ope sehay wo Iuwãu potmu­'eria wẽtup ok Iuteu wywo aikotã aikotã som po'og hãpyk wati­'a­tu­set'ok miit'in ta'a­tu'e hap ete tu'uka sehay wo. 26 Mi'i hawyi tuwat Iuwãu kape te'e­ro'e hamo — Urumu'e hat i'atu'e mekewat ihainia Iutãu e'y sakpuat emimo­herep sa'a­wy­'iwuat wyti toĩne'en mio meiũpe yi Iuteu pe. Koitywy miit'in toi'a­tu­set'ok kahato ra'yn itote po'og aikai. Yt naku i mi'i tã uruto'e katu­pono koitywy wyti wuat'i miit'in tuwat kahato mi'i hat kape te'e­ru­we­set'ok hamo hawyi yt tõ'ẽ i po'og ahowawi i'atu'e Iuwãu me. 27 Mi'i hawyi Iuwãu ti'a­tu­wesat — Pyno po'og waku eweiwat Mi'i Miit upi po'og waku eweikup­te'en Mi'i Miit emiit'in no uhemiit'in e katu­pono Tupana tiky­'esat wuat'i miit'in Mi'i Miit wanuat sok hap e. Toiky­'esat kahato yne miit'in tuwat Mi'i Miit kape are e. Uito rat yt Tupana Mipo­'oro Eipo­rekuat nuat i rat e sa'a­wy'i ma'ato uito Tupana Mipo­'oro yianmiat Aipo­rekuat sese hut hamuat enoi hat ne'i uito are'e sa'a­wy'i ehepe hap ewy e Iuwãu. 28 Mi'i hat ne'i uito are e. Mi'i pote uiwepit kahato Mi'i Miit mõtypot hap ete e. Ta'i uiwepit aikotã uiwyok ehary'i wuanuat kat hat ewy ne'i uito e Iuwãu. Toterut ihary'i wuat towy ok kape hawyi towy'ok miky­'esat tohenoi ihary'i wuanuat pe. Toiky­'esat pote tut te'aito wuat kape. 29 Mi'i hawyi to'o­kyi'at ra'yn. Uito ti areĩne'en aikotã wewy ok ehary'i kat hat ewywuat areĩne'en e Iuwãu. Meiẽwat Miit topy­hu'at teha­ry'i uimi­puẽti wywo. Mi'i hawyi ihary'i pakup takat iwepit kahato e. Iwepit pote uito i'ewyte uiwepit ihary'i erut hat uito pote. Mi'i hap ewy uito uiwepit kahato katu­pono uipot­mu­'eria tuwat yne ra'yn Iesui kape are e. Mio aru ipotmu­'eria tukup­te'en uipot­mu­'eria ko'i. Ihary'i pakup ewywuat ipotmu­'eria are sehay iã'ãkap wuo e Iuwãu wo'o­set'ok hat. 30 Mi'i Miit wyti po'og po'og wakuat uikawiat hat e. 31 Mi'i Miit atipy kaipywiat po'og wakuat wuat'i kawiat hat are. Yi totiaria ti ta'a­tu­mikuap ok tã yn henoi kuap ma'ato atipy kaipywiat sut hat mienoi po'og iwato yi totiaria mienoi kai are e. 32 Atipy kaipywiat ta'a­kasa hap tohenoi tomikuap ok tã tohenoi ma'ato Mi'i Miit yt uwe i imohey e Iesui piat. 33 Ma'ato wato­mohey atipy kaipywiat mienoi hawyi ti watikuap ti meremo pywuat sese e Tupana wato'e hap e. 34 Tupana Mipo­'oro atipy kaipywiat wyti henoi hãpyk yne kahato topo­'oro hat ehay upi katu­pono tutum yne Topã'ãu tehay enoi hanuat pe e. 35 Ta'i Tupana tiky'e kahato ti Tosa­'yru mi'i tupono tutum yne ipo pe e. 36 Pyno ti wato­mohey pote yn wuat'i e'at pe ra'yn ahehãite ma'ato yt wati­hay­mohey i Ha'yru pote ti yt karãpe i watoĩ­ne'en ahehãite hap ma'ato watu­kup­te'en Tupana mi'a­piheg ko'i wo e wo'o­set'ok hat Iuwãu topot­mu­'eria pe.

4

1 Yi Iuteu piat toĩne'en hap e'at pe Iesui ti'a­tu­set'ok kahato miit'in topot­mu­'eria po wo kat pote yt tohet'ok i topo wo. 2 — Po'og po'og iwat ipotmu­'eria Iuwãu potmu­'eria kai po'og po'og miit'in toi'a­tu­set'ok Iuwãu kai i'atu'e nagnia ehay enoi haria. 3 Mio tã i'atu'e hawyi Iesui toto ra'yn Iuteu e'yi pyi. 4 Mi'i hawyi Iesui toto te'yi Karireia kape yi Samaria puo toto. Yt toto i mekewat wẽtup mu'ap upi katu­pono toto teran yi Samaria puo. 5 Mi'i hawyi toto tawa Sikat kape yi Samaria puo. Itote nimo kahato ra'yn aha'a­se'i Iako toĩne'en. Sa'a­wy'i te'yi tutum na'yn tosa­'yru Iuse pe. Mi'i tote ti ase'i tunug y'y yi pan me. Mi'i hap kape Iesui toto. 6 Atpo­sake turan put'ok'e mekewat yi ka'a ẽpeke hawyi Iesui ta'apyk yi ka'a pyhyp hap ẽpeke. Tuwe­mohy ra'yn mu'ap hake topy­sero ra'yn pote. 7 Itote pyi ma'ato ipotmu­'eria ra'yn tuwat tawa Sikat kape mi'u so'o­kyi'at hamo. 8 Mi'i pytkai wẽtup ok hary­poria tut ra'yn y'y so'osat hamo. Put'ok'e tipytpe hawyi Iesui to'e tope. — Eherut ro uhepe y'y mana e. 9 Mi'i pote toiwesat — En ni Iuteu ywania ma'ato uito ti Samaria ywania ne'i e. Kat poteĩ ehay uiwywo mimi yt eheko ewy i e. Kat pote uipo pyi etiky­'esat y'y mimi e katu­pono Iuteuria ywania yt to'oehay teran i yi Samaria ywania wywo e. 10 Mi'i hawyi toiwesat — Yt etikuap i kahato mana uwe y'y ẽtup epe e. Yt etikuap i kahato kat som Tupana tum neran epe mana e. Etikuap pote meremo ehẽtup uhepe y'y sese wo'o­moieĩ­ne'en hap emoieĩne'en hamuat wuat'i e'at piat hamuat e. 11 Mio tã e hawyi toiwesat — Yt kat i kahu ekuiru'a saity etiat y'y sat hamuat e katu­pono meiũwat pyi pya poity'i yi pe y'y e. Aikotã aru pyno etum uhepe y'y uimoieĩ­ne'en hamuat e. 12 Nimo kahato urue'a­se'i Iako ti hum uruepe mesuwat yi ka'a piat y'y sat hap e. Sa'a­wy'i ti Iako mẽpyt'in te'e­ru­we­'y'u mesuwat yi ka'a piat y'y wo. I'ewyte iwat ihũria te'e­re­'y'u meiũpe i'ewyte urue'a­se'i Iako te'y'u meiũpe mimi e. En apo pyno po'og wakuat y'y moherep hat urue'a­se'i Iako kai mimi e. 13 Mio tã e hawyi toiwesat — Uwe uwe te'y'u meiũwat pe meiũran te'y­'utui i ra'yn. 14 Ma'ato uwe uwe mekewat uimiium y'y wo te'e­re­'y'u mi'i haria ti aru yt karãmuo i ra'yn te'e­re­'y­'utui i e katu­pono uimiium y'y toĩne'en emoieĩne'en hamuat wuat'i e'at piat ihãite rakat ra'yn. Uimiium y'y yrasa sese ewy ra'yn tuwẽtem y'y epy'a pyi mana e. 15 — Pyno mimi etum no uhepe ewat e'y'y e. Mi'i rokirẽ mono yt karãmuo i ra'yn are'y­'utui hawyi yt karãmuo i ra'yn ariot meiũpe y'y so'osat hamo e. 16 Mio tã e hawyi Iesui timo­herep ta'yn hary­poria pe iminug sa'ag ko'i. Mi'i pote to'e tope — Pyno eterut ro e'aito uhowawi mana e. 17 — U an mimi yt uhe'aito i rat e. Mio tã e ne'i toiwesat pote to'e — Pywo pe ti mio tã ere mana katu­pono yt e'aito kahato i. 18 Mio ti wẽtup ok e'aito wywo i ra'yn ereĩne'en. Ha'a­wyte ti e'aito wo 5 ok wẽtup ok wẽtup ok tuereto wo mi'iria eti'a­tu­'atoiat yne. Yt naku i mi'i tã mana e. Mio tã e Iesui tomo­herep hary­poria pe yt iwe'eg i hap kuap haype. 19 Mi'i pote toiwesat — Are an Mimi En ni Tupana mikuap yn moherep hat e. 20 Sa'a­wy'i uru'y­wot'in tomõ­typot Tupana mesuwat e'yity'ok totepyi Mimi ma'ato eiperia Iuteuria tawa Ieru­sarẽi me yn waku wato­mõ­typot Tupana e haria eipe e. 21 Mi'i hawyi to'e — Etimohey ro ui'e hap mana e. Meiũran ti aru yt eweiwat i ra'yn meiũwat yity'ok kape. Yt uwe i tuwat aru Tupana mõtypot tawa Ieru­sarẽi kape Tupana mõtypot hamo katu­pono wẽtup e'at pe ti aru miit'in pywiat yt sa'a­wy­'iwuat ewy i ra'yn timõ­typot haty wo Tupana sese aikope aikope hap upi. 22 Ei'y­wania yt ikuap i kahato Tupana mõtypot hap are. Uwe Tupana sese hap yt eweikuap hin i are. Ma'ato uruto uruikuap kahato Tupana katu­pono Iuteuria ywania kaipyi tut ra'yn miit'in ehakye­ra'at hat e. 23 Mesup ti aru tut ra'yn Tupana mõtypot hap yt mesuwat ewywuat i ra'yn katu­pono Tupana mõtypot haria sese ta'a­tu­py'a pywiat ta'a­tu­wa­nẽtup hap kaipywiat ra'yn imõtypot hãpyk kahato haria ra'yn tukup­te'en Tupana miky­'esat ewy e. 24 Tupana toĩne'en Ipã'ãu yn yt heremo i mi'i tupono toiky­'esat tomõ­typot hap yt heremo i. Aiwa­nẽtup we yn pywo sese e hap kaipywiat aipy'a pywiat mio toiky­'esat tomõ­typot hap mana e. 25 — Are an atikuap teran meiũran ti aru Tupana tipo­'oro temiit Aipo­rekuat nuat aimu'e yne hamuat mekewat Wuat'i Miit'in Porekuat e hap het rakat e. 26 — Yt meiũran i ra'yn ti aru mana katu­pono tut kahu ra'yn. Uito ra'yn meiũ hemiit mana e Iesui. 27 Mi'i turan ipotmu­'eria put'ok­'i­'a­tu'e mi'u kyi'at hawyi. Mi'i hawyi te'e­ra­'a­kasa Iesui ihay hary­poria wywo. Mi'i hawyi te'e­ru­wa­nẽtup kahato — Kat poteĩ Iesui ihay hary­poria wywo i'atu'e. Irania'in wo'o­mu'e haria yt i'atuehay teran i hary­poria wywo ahetama puo i'atu'e te'e­ru­wa­nẽtup hawe. 28 Mi'i hawyi mana toiat tekui­ru'a mekewat y'y sat hap itote hawyi toto meremo tetawa Sikat kape. 29 Put'ok­to'e hawyi to'e itotiaria pe — To'iro woro­ho­'o­mo­'a­kasa wẽtup ok miit iuẽpiat kape yne uiminug sa'ag toimo­herep ta'yn yt uwe i piat henoi pytkai e. Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat apo Mi'i Miit e i'atuepe. 30 Mi'i hawyi tuwat tuwat hary­poria upi tawa pyi te'e­ra­'a­kasa Iesui kapiat hamo. 31 Mi'i turan Iesui emiit'in te'e­ro'e Iesui pe — Urumu'e hat waku ra'yn aimi'u. Erenuk to i'atu'e. 32 Ma'ato toi'a­tu­wesat — Waku ra'yn e ui'ok ta'yn e. Toĩ uimi'u yt eimikuap i ma'ato e. 33 Mi'i pote to'ope apo'i­'a­tu'e — Toĩ apo wẽtup ok imi'u erut hat meiko pe tawa pe ahewyry turan i'atu'e. 34 Mi'i pote Iesui to'e. — Uiwy­ria'in e aikotã mi'u wo ai'ok hawyi aimo­wepit kahato mi'i hap ewy uipo­'oro hat miky­'esat nug uhepiat hap uimo­wepit kahato atu'u hawyi e. 35 Uiwy­ria'in mio tã ewei'e eiwo­'ope. Meiũran 4 ewaty hawyi ti aru aimikoi waku ra'yn haat ra'yn ewei'e eiwo­'ope e. Uito ti ma'ato are'e ehepe ewei'a­kasa ro aiko kape are ewei'a­kasa ro Samaria ywania kape e. 36 Mio ti haat ra'yn waku ra'yn eweiterek to are ra'yn ehepe e. Wẽtup ok ikoi hat wẽtup ok iterek hat e miwan me hap ewy are ehepe. Uwe ipotpap ikoi hap ete uwe ipotpap iterek hap ete mi'i hat tipuẽti aru tosa'up e. 37 Pywo ti Tupana ehay sytpok haria imipo­'o­roria tipuẽti aru ha'up e. Iterek tipyt saipepe ti aru typy'i ra'yn miit'in wuat'i e'at piat ieĩne'en hanuaria ra'yn tukup­te'en mekewat e'at pe e. I'atu­wepit kahato ikoi haria iterek haria e. 38 Mi'i tã woro­ho­'o­po­'oro mikoi terek hamo ra'yn aikope ha'a­wy­te­wuaria ei'yian­miaria ikoi hap kape hap ewy woro­ho­'o­po­'oro e. Aikope Tupana ehay moherep haria i'atu­potpap sa'a­wy'i hap kape woro­ho­'o­po­'oro e. Ta'i haat ra'yn wyti ikoi hawuo mio uipot­mu­'eria e. Ewei'a­kasa ro e. 39 Mi'i to'e turan tõ'ẽ kahato tuwe­wawi typy'i ra'yn yi Samaria piaria Iesui mohey haria wo te'e­ro­py­hu'at mekewat hary­poria ehay upi. — Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat apo iuẽpiat Miit katu­pono yne uiminug sa'ag moherep yt uwe i piat henoi pytkai hat mi'i e hap upi. 40 Put'ok­ta­'a­tu'e hawyi te'e­ro'e Iesui pe — Waku ereĩne'en uruetawa pe mehĩ i'atu'e. Mio tã i'atu'e pote ti typy e'at toĩne'en i'atue­tawa pe. 41 Mi'i hawyi toi'a­tu­mu'e ra'yn itotiaria. Mi'i hawyi itotiaria typy'i ra'yn Iesui mohey haria te'e­ro­py­hu'at. 42 Mi'i hawyi te'e­ro'e — Mana i'atu'e sa'a­wy­'ite ti ehenoi uruepe hawyi uruimohey ra'yn ma'ato mio Iesui uruikuap ta'yn ihay. Uruwa­nẽtup hawe toĩne'en na'yn. Mi'i tupono — Mi'i ti rat mesuwat yi totiat wo'oe­ha­kye­ra'at hat uruto'e. Koitywy uruikuap ta'yn uruimohey ra'yn po'og sa'a­wy­'iwuat — Ai'ywot Tupana Mipo­'oro Aika­'iwat nuat e'e hap ewy mana i'atu'e. 43 Toĩne'en Iesui yi Samaria pe typy e'at hawyi toto ra'yn tomotag hap yi Karireia kape. 44 Mu'ap upi Iesui to'e topot­mu­'eria pe — Ara'aipok hamuat uimotag hap kape tawa Nasare kape e. Pywo pe are'e ehepe Tupana ehay moherep hat wyti imotag haria yt timõ­typot i yt ta'a­tu­mohey i yt ta'a­tu­'ok­sat'i i e Iesui. 45 Put'ok'e Iesui yi Karireia pe hawyi itotiaria i'atu­wese tuete kat pote te'e­ra­'a­kasa ra'yn imisepap ko'i tuwat hupiat tawa Ieru­sarẽi kapiat hawyi ienuk hap koro e'at pe. 46 Mi'i hawyi Iesui toto tawa Kana kape yi Karireia piat aikope Uwa hy nug y'y kawiat hap kape toto. Yt pya i tawa Kana kai toĩne'en wẽtup tawa Kawa­na'ũ e hap. Itotiat tawa ka'iwat sa'yru ti i'ahu kahato rakat. 47 Karãpeĩ mi'i turan i'ywot tikuap ta'yn Iesui put'ok'e tawa Kana pe hap mi'i hawyi toto meremo hẽtup hamo — Uha'yru moehãite epiat hap ti atiky­'esat e. I'ahu kahato iku'uro hamuat uha'yru uhyt e. Mi'i pote more­reto teran uhetawa Kawa­na'ũ kape imoehãite hamo e. 48 Mi'i pote Iesui tiwesat — Are pãi yt ewei'a­kasa i uiminug wakuap ko'i kapiat pote rasom yt uimohey hin i eipe e. 49 Ma'ato i'ahu rakat ywot to'e — Merep to mehĩ. Iku'uro irane uha'yru e. 50 Ma'ato Iesui tiwesat — Yt iku'uro i esa'yru uhyt. Ihãite ra'yn emẽpyt e. Pyno era'aipok i ro e'yat kape katu­pono waku ra'yn e Iesui. Mi'i hawyi imohey hap wywo toto tosa­'yru kape. 51 Mi'i hawyi mu'ap tote hemiit'in tõ'ẽ heowa kape — Uruka­'iwat i'atu'e ihãite ra'yn ti esa'yru uhyt i'atu'e. 52 Mi'i hawyi apo'e — Kat e'at kahu uha'yru ihãite e. — Ga'atpo atpo­sake pyi ti ipiit sakup nik tokosap ta'yn meremo ihãite ra'yn i'atu'e. 53 Mi'i hawyi iwatetup ta'yn Iesui atpo­sake pyi to'e hap kape — Ihãite i ra'yn ti esa'yru e hap kape. Mi'i hawyi i'ywot timohey ra'yn Iesui. Torania ra'yn itotiaria imohey i'yat piaria ta'a­tukuap hawyi. 54 Mi'i tomi­sepap tutunug na'yn yi Karireia pe ta'aipok yi Iuteu kaipywiat hawyi. Typuo ra'yn wakuap tutunug iwato rakat tomi­sepap yi Karireia piaria ete. Sa'a­wy'i tutunug sapo hy y'y kawiat. Mi'i hawyi toimoe­hãite pya pyi ha'yru iku'uro irane rakat.

5

1 Mi'i hawyi yi Karireia kaipyi Iesui toto tawa Ieru­sarẽi kape i ra'yn ienuk hap koro kape toto. 2 Mi'i hawyi Ieru­sarẽi me toĩne'en yt pya i oken'ypy kai y'y eiam iwato rakat Peteta e hap het rakat. Mi'i tote y'yẽpe ete 5 og toĩne'en. Mi'i ti yt pya i aikope i'atuhũ uweria ko'i e'oken­'ypy kai aikope tuwe­hyt'ok i'atu­hũria Ieru­sarẽi me hap. 3 Mi'i tote i'atue'og me tukup­te'en i'ahu rakaria typy'i kahato y'y eiam ẽpeke. Yt ihapytig i rakaria yt ipoĩ'ãm kuap i rakaria ipy kĩ'ã rakaria ti tukup­te'en. 4 Mi'i tote ti ta'a­tue­katup y'y mum'ok mum'ok e hap katu­pono atipy kaipywiat Tupana mipo­'oro put'ok'e tuereto ihypykoĩ hanuat. Mi'i hawyi ihy pykoĩ turan mohag wo topy­hu'at y'y. Sa'a­wy­'iwuat wyti mekewat y'y piat seke hat topy­hu'at ihãite ra'yn i'atu'e. 5 Toĩne'en itote wẽtup ok i'ahu rakat nimo kahato 38 i'aman mot piat turan ra'yn i'ahu atug me tetupe tote toĩne'en. 6 Mi'i Iesui ta'a­kasa hawyi toikuap nimo ra'yn i'ahu hap. Mi'i hawyi to'e tope — Ehãite hap apo etiky­'esat uhyt e. 7 — Ta'i e ma'ato yt uwe i ui'y­kesat uipo­wyro y'y piat uipag hamo uhyt e. Tut tuereto y'y hypykoĩ hat wen ma'ato yt areke kuap i katu­pono irania'in — Wãi'i­'a­tu'e uhepe hawyi tuwe­hyt'ok wehyt'ok y'y pe uhe'yianme pote. Yt uwe i ui'y­kesat y'y piat uipag hamo. Mi'i pote yt areke kuap i e. 8 Mio tã e hawyi to'e Iesui — E'ãpe­'ok'am no mehĩ e. Etat ro etupe hawyi ewyry ro e. 9 Mio tã to'e hawyi meremo waku. Ipoĩ'ãm na'yn hawyi totat tetupe hawyi toto ra'yn ihãite ra'yn Iesui ehay pyi. 10 Mi'i hawyi mu'ap upi Iuteuria akag ko'i te'e­ro'e imimoe­hãite pe — Koity'i e'at Tupana mõtypot hap e'at pe ne'i uhyt i'atu'e. Yt etioto tei'o etupe mesup e'at pe ne'i katu­pono iwan miat ainãpin hap wyti wãi'e kahato meke tã hat ete i'atu'e. 11 — Ma'ato uimoe­hãite hat to'e uhepe — Etioto ro etupe hawyi ehewyry ro e uhepe e. 12 — Uwe kahu pyno mio tã e epe i'atu'e. 13 — U e yt atikuap i uwe uimoe­hãite uhyt'i'in e katu­pono miit'in typy'i tok puo toto pote yt ahẽtup kuap i kat eĩ eset ui'e hap e. 14 Meiũran tomi­moe­hãite Iesui tipuẽti Tupana mõtypot yat pe i ra'yn. Mi'i hawyi to'e tope — Ewe'eg wo uhyt sa'a­wy­'iwuat eminug sa'ag. Yt etunug i ra'yn ma'ato etunug ne pote ti aru meiũran po'og sa'ag topy­hu'at ekai e'ahu sa'a­wy­'iwuat kai e. 15 Mi'i hawyi toto ra'yn Iuteuria akag ko'i kape henoi hamuat — Uimoe­hãite hat Iesui e i'atuepe. 16 Mi'i pote Iesui ta'a­tu­sa­ty­'i­sa­ty'i katu­pono Tupana mõtypot e'at pe toimoe­hãite ra'yn. 17 Ma'ato Iesui to'e Iuteuria akagnia pe — Ui'ywot ipotpap kahato te ti wakuap nug hamo Uito i'ewyte uipotpap kahato wakuap nug hamo wuat'i e'at pe e Iesui. 18 Mi'i tã e pote Iuteuria ti'auka teran ne'i Iesui katu­pono ipotpap Tupana mõtypot e'at pe i'ewyte to'e Tupana Ui'ywot e tuwenug Tupana ewy te pote. 19 Mi'i hawyi to'e Iuteuria akagnia pe — Pywo pe yt kat i tuwe­py­'apyi Ha'yru tunug. To'ywot minug ewywuat yn ni tutunug. Teha'at To'ywot minug ewawiat hawyi tutunug i'ewywuat e. 20 I'ywot tiky'e Tosa­'yru mi'i pote toimo­herep tope yne tominug ko'i e. Meiũran ti aru po'og toimo­herep mesuwat kai eimo­wa­nẽtup hamo e. 21 I'ywot ti'a­tu­moieĩ­ne'en pakup i mam haria. Mi'i hap ewy ti Ha'yru ti'a­tu­moieĩ­ne'en tomi­'ai­roria ko'i e. 22 I'ywot wyti aru yt henoi i uwe uwe imi'a­piheg wuat ma'ato henoi hat topy­hu'at Ha'yru kai uwe uwe i'apiheg haria henoi hamuat e. 23 Mi'i hap nug hamuat tutum yne Tosa­'yru pe katu­pono toiky­'esat Tosa­'yru mõtypot hap tomõ­typot hap ewy toiky­'esat e. Uwe uwe Ha'yru yt mõtypot i ipo'oro hat I'ywot yt mõtypot i hat topy­hu'at. 24 Pywo pe ti are'e ehepe uwe uwe uhehay ẽtup hat ti aru uipo­'oro hat mohey hat mi'i hat ti aru topy­hu'at wuat'i e'at pe yt karãpe i imi'a­piheg wo topy­hu'at. Iku'uro hap tokosap ta'yn hawyi heĩne'en hap yn topy­hu'at wuat'i e'at piat ikai e. 25 Pywo pe ti are'e ehepe tut ti aru koitywy put'ok'e ra'yn he'at karãpeĩ iku'uro rakat ewy Tupana kapiat hat ikuap ta'a­tu­kaykay Tupana Sa'yru piat hap ihay kuap haria i'atue­hãite ra'yn wuat'i e'at pe e Iesui. 26 I'ywot toĩne'en tuwe­kaipyi yt uwe i inug. Mi'i hap ewy tutum Tosa­'yru pe tuwe­kai­pywiat toĩne'en hap e. 27 Tupana to'e Tosa­'yru pe — En wyti Miit'in Yke'et miit sese eropy­hu'at mi'i tupono waku ere'e uwe waku uwe yt uwe topy­hu'at wo'o­'a­piheg haria wo uwe yt hap miit'in me e Tupana Tosa­'yru pe. 28 Pyno eiwa­nẽtup kahato uimienoi pakup kape pote meiũran ti aru po'og iwato ahenoi ehepe e Iuteuria pe. Tut wyti aru mekewat e'at pe ti aru yne misyp ko'i map haria ikuap ta'yn Ha'yru ehay hawyi te'e­ru­we­nõ'ẽ ra'yn ta'a­tusyp hawyi e. 29 Wakuaria te'e­ru­we­nõ'ẽ ta'a­tuieĩ­ne'en wuat'i e'at piat hap kape e ma'ato yt nakuaria i ti aru te'e­ru­we­nõ'ẽ ho'opot hap kape e. 30 Uito ti yt arepot­'airo hin i uiwe­py'a pyi uwe uwe wo'o­'a­piheg hanuat hap ete ma'ato yt nakuat i e Tupana pote Uito i'ewyte yt nakuat i are wy ma'ato wakuat e Tupana pote Uito wakuat are te wy mi'i hat pe e Iesui. 31 Uiwewi ahenoi uiwewi uwe Uito hap ete pote heso kahato rakat areĩne'en. 32 Mi'i pote toĩne'en wẽtup ok uwe Uito hap enoi hanuat mi'i ti ahet'ok hat Iuwãu. Mi'i ti henoi hãpyk kahato uhetiat uwe Uito kahato hap ete e. 33 Sa'a­wy'i te wyti eweipo­'oro ehemiit'in Iuwãu kape uwe Uito hap kuap hamo. Mi'i hawyi toi'a­tu­wesat pywo piat hãpyk ta'yn uwe Uito hap ete. 34 Kat e Iuwãu uhetiat tohenoi uikuap ehepiat hamo eheha­kye­ra'at hat Uito hat are ma'ato kat e uhetiat tohenoi hap atikuap uipy'a pe yt Iuwãu kaipyi i arekuap uwe Uito hap e. 35 Ta'i sa'a­wy'i Iuwãu mienoi uhetiat ariãty ewy hẽtyhot yne e. Ha'a­wyte ran eweikup­te'en Iuwãu ehay upi ihay se kahato ewei'e sa'a­wy'i. 36 Pyno Iuwãu mienoi kaipyi eweikuap sa'a­wy'i uwe Uito hap ma'ato mesup po'og na'yn eweikuap katu­pono uiminug iwato hap kaipyi Ui'ywot miky­'esat nug hap kaipyi eweikuap ta'yn Uito Ui'ywot mipo­'oro hap Iuwãu mienoi ewy ra'yn. 37 I'ewyte Ui'ywot uhenoi ra'yn ma'ato yt eweikuap i ihay. Katu­pono uipo­'oro hat yt karãpe i ewei'a­kasa howa kape e. 38 Mi'i pote yt kat i eipy'a pe Ui'ywot mienoi katu­pono yt eweimohey i imipo­'oro Uito e Iuteuria pe. 39 Eiwe­mu'e kahato Tupana mipo­'oro iwan ete eipe — Miwan ni aheha­kye­ra'at kuap ewei'e eiwo­'ope e. 40 Pywo ti yt eweikuap i uhetiat miwan henoi kahato mi'i pytkai ti eipe yt eweiwat teran i uhowawi eheĩne'en hap sese sat hamo. 41 Uito yt atikat i miit'in miat waku kahato En e hap. 42 Eipe woro­ho­'okuap kahato. Atikuap ta'yn yt kat i Tupana ky'e hap eipy'a pe e. 43 Ariot ti Ui'ywot ehay pyi ma'ato yt eiwese i uhete ma'ato meiũran ti aru tuwehay pyi wẽtup ok i ra'yn tut — Uito eipo­rekuat Tupana mipo­'oro. Mi'i ete ti aru eiwese ra'yn e. 44 Kat pote yt karãmuo i uimohey teran eipe. Eweiky­'esat kahato miit'in miat waku kahato eipe i'atu'e hap ma'ato Tupana piat waku kahato eipe e hap yt eweiky­'esat i yt eweikuap i pote e. Pyno yt karãmuat i uimohey hanuaria eipe e. 45 Watunug Musei wãi'e hap ko'i hawyi watu­we­ha­kye­ra'at kuap ewei'e ma'ato meiũran aru Musei yt iwese hin i ehete katu­pono einãpin hap tomiwan miat yt hap ewy i ewetunug mote Tupana pe tohenoi aru — Meimuẽ­wuaria tig yt naku i nug haria i e aru ehepiat e Iesui Musei yn aheha­kye­ra'at kuap haria pe. Mi'i hawyi to'e Iesui mi'iria pe — Yt eiwa­nẽtup tei'o uito are'e aru Ui'ywot pe mi'iria yt naku i nug haria are ehepiat katu­pono mekewat e'at pe aru Musei tuwe­mo­herep Tupana pe — Yt naku i nug haria mi'iria e aru ehetiat Tupana pe are e Iesui Musei e hap nug hawyi watu­we­ha­kye­re'at haria pe. 46 Musei miwan eweimohey pote ti aru uimohey haria wo eweipy­hu'at mesup katu­pono Musei henoi kahato yianme uhetiat iwan me e Iesui. 47 Yt eweimohey i Musei mienoi miwan me uhetiat pote aikotã aru uimohey eipe e Iesui Iuteuria akag ko'i pe.

6

1 Mio tã to'e kahu hawyi toto ra'yn Iesui yi Karireia hyemyi'a sakpo mekewat ihyemyi'a Tipe­riati e hap het rakat sakpo. 2 Mi'i hawyi hewat­'ymo miit'in tuwat typy'i kahato katu­pono te'e­ra­ha'at teran imisepap wo'o­moe­hãite hap kape. 3 Mi'i totepyi Iesui ipot'am yity'ok kape. Put'ok'e yity'ok tote hawyi ta'apyk itote topot­mu­'eria wywo. 4 Porap put'ok'e mekewat ienuk koro hap e'at yt pya i ra'yn turan. Mi'i ienuk hap e'at pe Iuteuria hekatup aikotã sa'a­wy'i Esitu e'yi kaipywiat wanĩ­kaptia po pywiat Tupana ti'a­tue­ha­kye­ra'at irania'in hap e'at pe ta'a­tu­he­katup. 5 Mi'i hawyi yity'ok totepyi Iesui ta'a­kasa miit'in typy'i kahato õ'ẽ haria kape. Mi'i hawyi apo'e topot­mu'e Wiripi pe — Aikope pyi aru iwato mi'u wati­puẽti typy'i rakaria mi'u wo e. 6 Mio tã e Wiripi iã'ãg hamo katu­pono mi'i ikuap aikope pyi mi'u toipuẽti kuap miit'in poi hamuat hap. 7 Mi'i hawyi Wiripi tiwesat — Are pãi iwato kahato ti i'atu­mi'u sa'up uhyt e. Toĩne'en aipo pe pote 200 e'at motpap kapiat ma'ato mi'i pytkai yt put'ok'e hin i i'atu­mi'u sa'up nug hamo e Wiripi. 8 Mi'i hawyi Simãu Peteru ywyt Ãtere ipotmu'e to'e Iesui pe 9 — Meiũwat kurum po pe 5 a yn man Sewata iã'ỹi kawiat i'ewyte typy pira hit yn Uhyt ma'ato yt put'ok'e hin i typy'i rakaria poi hamo e. 10 Mi'i hawyi Iesui to'e topot­mu­'eria pe — Ewei'apyk to meimuẽ puo ewei'e ro miit'in me e. Mi'i hawyi te'e­ra­'apyk mopep hyp we mopep tok kahato itote pote. 5000 ihainia itote te'e­ra­'apyk. 11 Mi'i hawyi Iesui tat man hawyi waku e Tupana pe hawyi toipat'ok pat'ok topot­mu­'eria pe mekewat man toimo­wato kahato. Mi'i hawyi ipotmu­'eria tum miit'in sem me apyk haria pe. Mi'i hawyi i'ewyte pira hit typy rakat toipat'ok pat'ok i'atu­mi'u wo. 12 Mi'i hawyi te'e­renuk kahato i'atu'ok kahato. Mi'i hawyi to'e Iesui temiit'in me — Eweikat ro i'atu­mi'u ieĩpyt uhyt'i'in e. Yt naku i mi'u wato­mo­satek e. 13 Mi'i hawyi ta'a­tuwo 12 e'yry­sakag me topy­hu'at heĩpyt miit'in mi'u ieĩpyt 5 man yn typy pira hit kaipyi. 14 Mi'i pote Iesui minug wakuap kapiat akasa haria te'e­ro'e to'ope — Pywo pe ti aimie­katup Mi'i Miit i'atu'e. Mi'i Miit ti Tupana Mipo­'oro tehay moherep ahepiat hanuat i'atu'e. To'iro pyno watunug meremo Mi'i Miit Aipo­rekuat no i'atu'e to'ope. 15 Ma'ato i'atu­wa­nẽtup hap Iesui tikuap ta'yn topy'a pe — Uinug irane ta'a­tu­po­rekuat no mi'u ky'ewi yt uimi­ky­'esat ewy i e tuwepe. Mi'i tã ne'i toikuap hawyi meremo toto ra'yn i'atu­py­'a­setpyi yity'ok kape. Tuweran ne'i toto ra'yn yt toiky­'esat i tuwepag i'atupo pe i'atu­po­rekuat no haype. 16 Wãtym'i hawyi ipotmu­'eria tuwat ra'yn ihyemyi'a kape. 17 Mi'i hawyi tuwe­hyt'ok yara pe hawyi tuwat ysakpo teran tawa Kawa­na'ũ kape ma'ato yt uwe i Iesui i'atu­py­'a­setpe. 18 Mi'i hawyi ywytu uato put'ok'e ihyemyi'a tote. Mi'i hawyi ihy we'okmoĩ wato'in kahato. 19 Ihyemyi'a py'a­setpiat turan te'e­ra­'a­kasa ra'yn Iesui kape. Tut ra'yn i'atuupi yawa tote hewyry. Te'e­ra­'a­kasa hawyi te'e­ro­ken'ẽ kahato. 20 Iesui to'e i'atuepe. — Uito rat yt eweiken'ẽ tei'o e. 21 Ta'a­tuehay kuap hawyi ereke uhyt i'atu'e. Mio tã i'atu'e hawyi Iesui teke ra'yn yara pe. Mi'i hawyi put'ok­'i­'a­tu'e aikopuo tuwat hap tote merep hap ewy Tupana inug. 22 He'i­hot'ok pe ihyemyi'a sakpuaria imi'atoiat ko'i tikat ra'yn Iesui — Aikowo som toto Iesui i'atu'e. Ga'atpo ti wẽtup yara yn toĩne'en mesuwe. Mi'i puo ra'yn tuwat Iesui potmu­'eria ma'ato Iesui yt toto i i'atu'e. Aikowo som pyno toto i'atu'e. 23 Mi'i hawyi tõ'ẽ po'og yara puo aikope sa'a­wy'i Iesui ti'a­tupoi man wo hap kape. Aikope waku e Tupana pe hap kape tõ'ẽ tõ'ẽ tawa Tipe­riati kaipyi. 24 Ma'ato yt ta'a­tu­puẽti Iesui i'ewyte yt ta'a­tu­puẽti i ipotmu­'eria. Mi'i tupono tuwe­hyt'ok ta'a­tue­'yara ko'i piat i ra'yn hawyi tuwat ysakpo tawa Kawa­na'ũ kape ikat hamo. 25 Put'ok­'i­'a­tu'e ysakpo hawyi ta'a­tu­puẽti ta'a­tu­mikat hawyi apo'i­'a­tu'e Iesui pe — Kat puo eriot meikowo urumu'e hat i'atu'e. 26 Ma'ato Iesui ti'a­tu­wesat — Pãi e atikuap kat hamo uikat eipe e. Eimo'ok mi'u wuat hamo yn uikat eipe e. Ma'ato atunug uimi­sepap Tupana esaika hap upi uwe sese Uito hap moherep hamo ma'ato yt eweikat hin i uwe Uito sese hap kuap hamo. Man atimo­wato kahato eimo­'a­kasa hamo uwe sese Uito hap kuap hamo ma'ato man wuat eimo'ok hap yn eweikat. Ta'i man u hap upi yn uikat eipe. Iwato kahato uimi­sepap nug hap man ati'a­tunug ehehamo uwe Uito moherep hamo ehepe wen ma'ato yt uimohey hin i aremo­herep pytkai e. 27 Yt naku i eimo'ok mi'u wuat hap yn eweikat mesuwe e. Eweikat ro mi'u sese wuat'i e'at piat eimo'ok kuap sese hamuat eimoieĩ­ne'en hamuat are e. Miit'in Yke'et tum neran kahato mi'u eimoieĩ­ne'en wuat'i e'at piat hap e mi'i tupono eweikat ro e. Uito eheyke'et tum kahato ehepe man sese katu­pono Ui'ywot waku etum no i'atuepe i'atu­mi'u sese e ra'yn uhepe e Iesui. 28 Mi'i hawyi apo'i­'a­tu'e — Aikotã som pyno Tupana tiky­'esat urutunug i'atu'e. 29 Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Tupana tiky­'esat kahato ti tomi­po­'oro mohey ehepiat hap e Iuteuria pe. 30 Mio tã e hawyi te'e­ro'e — Kat som pyno etunug irane iwato rakat Tupana minug ewywuat uru'a­kasa hamo ekuap hamo emohey hamo i'atu'e. 31 Sa'a­wy'i ti Ai'y­wania tu'u man yahig note i'atu'e aikotã miwan tohenoi Esutu 16. 15 pe — Atipy kaipyi Musei tum man i'atu­mi'u wo e miwan me i'atu'e. 32 Mi'i hawyi Iesui ti'a­tu­wesat — Mekewat man atipy kaipywiat yt Musei miium i ma'ato Ui'ywot miium. Koran tutum i ehepe wẽtup man are. Mio Ui'ywot miium na'yn man sese emoieĩne'en wuat'i e'at pianuat tutum na'yn ehepe e tuwepe e. 33 Tupana wat man tut ra'yn atipy kaipyi. Tutum ne'en neran wuat'i miit'in moieĩne'en hamuat e. 34 Mi'i pote te'e­ro'e tope — Urupoi ro pyno mi'i man wo Uhyt wuat'i e'at pe i'atu'e. 35 Ma'ato Iesui ti'a­tu­wesat — Mi'i man ni Uito e. Uito rat mi'u miit'in moieĩne'en hanuat e. Uwe uwe uhowawiat sut hat uimohey hanuat ti aru yt karãpe i hesy'at yt karãpe i te'y­'utui e Iesui. 36 Ha'a­wyte are ehepe — Eipe uhowawiat seha'at haria ma'ato yt uimohey i eipe are e. 37 Ui'ywot miium uhepiaria wyti aru uhowawi tõ'ẽ miit'in. Mi'iria ti aru yt karãmuo i ra'yn ati'a­tu­'aro ui'ya­ty­pepyi. 38 Katu­pono Uito ti ariot atipy kaipyi Uipo­'oro hat miky­'esat yne nug hamo ariot e. 39 Uipo­'oro hat miky­'esat ahenoi ehepe katu­pono toiky­'esat yt wẽtup ok i imiium ho'o­wasat ui'ya­ty­pe­pywiat hap toiky­'esat. Toiky­'esat atum i'atuepe i'atuieĩ­ne'en pakup i hap ikahuro hap e'at piat hap e. 40 Mi'i hap Ui'ywot tiky­'esat — Uwe uwe ta'a­kasa Uha'yru kape hawyi imohey mi'i hat pe atum aru wuat'i e'at piat ieĩne'en hap e. Uwe uwe Uha'yru mohey mi'i haria ti aru Uha'yru ti'a­tu­mo­nõ'ẽ i'atu­'asyp hap kaipyi i'atuieĩ­ne'en pakup i hamo ikahuro hap e'at pe hap atiky­'esat e Ui'ywot wuat'i miit'in me mesup e Iesui. 41 Mio tã e hawyi ta'a­tue­ro­mõ­pusu Iesui — Uito man atipy kaipywiat e pote. 42 Mi'i haype te'e­ro'e to'ope — Ta'i watikuap kahato uwe en i'atu'e e'ywot uwe ety hap uruikuap i'atu'e. Ta'i Iuse sa'yru ti en i'atu'e. Katu­ponoĩ atipy kaipywiat Uito ere i'atu'e. 43 Mi'i hawyi Iesui ti'a­tu­wesat — Wãi uhero­mõ­pusu tei'o eipe e. 44 Uipo­'oro hat Ui'ywot sese yt ehekyi i uhowawi eipy'a pe pote yt eweikosap kuap i uhowawi e. Uwe uwe uhowawiat gosap haria ti aru atenõ'ẽ i'atu­'asyp hap kaipyi ikahuro hap e'at pe are e. 45 Sa'a­wy­'i­tewuat Tupana e hap moherep haria te'e­ro'e — Meiũran ti aru wuat'i puo Tupana ti'a­tu­mu'e miit'in i'atu'e miwan me e Iesui. Mi'i pote are'e uwe uwe ikuap Ui'ywot mienoi mi'i hat ti aru tut uhowawi e. 46 Yt uwe i ti mesuwat yi totiaria te'e­ra­'a­kasa Ui'ywot kape e. Mi'i rẽ wẽtup ok yn ni Tupana kapiat akasa hat. Mi'i Miit ti Tupana kaipywiat sut hat pote are e tuwepiat. 47 Pywo pe are'e ehepe uwe uwe uimohey hat ti aru toĩne'en wuat'i e'at pe ihãite ra'yn e. 48 Man ewy kahato Uito are uwe uwe uimohey mi'i hat ti uimi­moieĩ­ne'en hanuat topy­hu'at wuat'i e'at pe e Iesui. 49 Sa'a­wy'i aha'a­se­'i'in tu'u man yahig note ma'ato mio mi'i haria yne topap ta'yn yt uwe i ra'yn mekewuat man u haria e. 50 Ma'ato ti mekewat atipy kaipywiat man wyti yt mi'i man ewywuat i ra'yn katu­pono uwe uwe i'u hat yt karãmuo i ra'yn topap sese e. 51 Uito ti atipy kaipywiat man miit'in moieĩne'en hamuat e. Uwe uwe mi'i man i'u mi'i hat ti aru toĩne'en wuat'i e'at pe e. Mekewat uimiium man wyti uipiit e. Atum aru uipiit miit'in moieĩne'en hamuat e Iesui. 52 Mi'i hawyi Iuteuria tu'uka to'ope sehay wo kat to'e sese Iesui hap ete — Aikotã aru pyno mekewat miit tum ahepe topiit aimi'u wo i'atu'e to'ope. 53 Mi'i pote Iesui to'e — Pywo pe ti ewetu'u ro Miit'in Yke'et pu'i i'ewyte huu wo eiwe­'y'u ro ma'ato yt pote ti aru yt kat i eheĩne'en hap sese wuat'i e'at pianuat topy­hu'at are e. 54 Uwe uwe uipu'i i'u uwe uwe uhuu wo te'y'u mi'i haria yn ni aru ipuẽti tukup­te'en hap sese mi'i haria yn atiõtem i'atu­'asyp hap kaipyi e. 55 Uipu'i ti mi'u kahato e uhuu sapo hy kahato e. 56 Uwe uwe uipu'i uhuu u haria te'e­ro­py­hu'at uipy'a pe i'ewyte areĩne'en i'atu­py'a pe e. 57 Ui'ywot uipo­'oro hat toĩne'en tuwe­kaipyi i'ewyte Uito areĩne'en ikaipyi. Mi'i hap ewy uwe uinug tomi'u wo mi'i hat toĩne'en wuat'i e'at pe uikaipyi e Iesui. 58 Uipu'i ti man atipy kaipywiat e. Sa'a­wy­'ite man ai'y­wania tu'u mesuwat yt uimiium ewywuat man i. 59 Mi'i u haria aha'a­se­'i'in topap yne ra'yn ma'ato uwe uwe uimiium man u haria ti aru wuat'i e'at pe toĩne'en sese e Iesui tawa Kawa­na'ũ piat Tupana mõtypot yat piaria pe. 60 Mi'i pote Iesui potmu­'eria irania'in te'e­ro'e to'ope — Yt aimi­ky­'esat ewy hin i aimu'e Iesui i'atu'e. Kat pote — Atum aru uhuu uipu'i eimi'u wo e Iesui ahepe i'atu'e. Yt ihay se hin i puo aimu'e mesup. 61 Mi'i hawyi Iesui tikuap ta'yn temiit'in ehay sa'ag tetiat hap tuwa­nẽtup hawe. Mi'i haype to'e topot­mu­'eria pe — Kat pote — Watoiat ro imienoi ewei'e eipy'a pe e. 62 Yt uimohey i te apo eipe e. Pyno kat ewei'e aru mekewat meiũran Eheyke'et ta'am i ra'yn aikope toĩne'en sa'a­wy­'iwuat hap kapiat pote e. Mi'i turan aporu kat ewei'e uhetiat ui'atoiat hawyi e. Eimu'e hap uhetiat Tupana Pã'ãu e hap. Tupana Pã'ãu e hap yn eimoieĩ­ne'en kuap wuat'i e'at pe e. 63 Ta'i Tupana Pã'ãu ete uhehay yt uipu'i ete uhehay e. Uhehay Mã'ãu kaipywiat eimu'e hap. Mi'i yn eimoieĩ­ne'en hap wuat'i e'at pianuat e ma'ato yt uimohey i eipe e Iesui. 64 Yt uimohey yne i eipe e woro­ho­'okuap kahato eipe e temiit'in 70 ok pe katu­pono ha'a­wynug hawyi te toikuap uwe yt tomohey i hanuaria i'ewyte toikuap temiit toma'at sese hanuat. 65 Mi'i haype to'e i — Yt uimohey yne i eipe aikotã are'e — Ui'ywot yt ehekyi i uhowawi eipy'a pe pote yt eweikosap kuap i uhowawi e Iesui topot­mu­'eria ran me. 66 Mio tã e pote typy'i ra'yn ipotmu­'eria tuwat ra'yn Iesui upi pyi ta'a­tu­'atoiat ra'yn. Yt tuwat po'og neran i hupi. 67 Mi'i hawyi to'e temiit'in sese pe 12 ok takaria pe — Eipe apo i'ewyte ra'yn ui'atoiat reran irania'in ewy e. 68 Ma'ato Simãu Peteru tiwesat Iesui — Yt rat pãi e. Yt uwe i ra'yn e'e ewywuat Urupo­rekuat e. En yn ni urumu'e kuap hat e. Emienoi yn ni urumoieĩ­ne'en wuat'i e'at piat hamuat Uruka­'iwat e. Urui'atoiat En hawyi urui'atoiat sehay wuat'i e'at piat kuap hap e. 69 Koitywy uruimohey ra'yn En Urupo­rekuat nuat Tupana Mipo­'oro Tupana sese Sa'yru En e. Worokuap En na'yn Uhyt e. Uruikuap En na'yn urupy'a pe e Peteru Iesui pe. 70 Mi'i hawyi Iesui to'e — Uimi­'airo 12 ok takaria eipe ma'ato wẽtup ok eipy­'a­setpe ahiag kawiat e topot­mu'e Iuta etiat mekewat Simãu Ikarioti sa'yru etiat tohenoi. 71 Sa'a­wy'i Iesui ti'airo Iuta e hap het rakat topot­mu'e wo. Mi'i hawyi toĩne'en irania'in 12 ok takaria py'a­setpe ma'ato ihay typy rakat Iesui ma'at hanuat toĩne'en mi'i miit.

7

1 Mi'i hawyi Iesui hewyry ra'yn yi Karireia puo. Yt hewyry teran i yi Iuteu puo katu­pono yi Iuteu piaria i'auka teran. 2 Mekewat e'at pe tuwat ra'yn miit'in yne tawa kaipyi Ieru­sarẽi kape yi Iuteu kape tuwat tuwat ienuk hap wato nug hamo. Mi'i tote te'e­ru­we­'y­wy­pyi­'anug ienuk hamo. 3 Mi'i pote Iesui ywyt'in sese te'e­ro'e tope — Urueyke'et i'atu'e miit'in sem tukup­te'en tawa wato Ieru­sarẽi me mi'i pote erẽtem no meiũpepyi yi Karireia pyi hawyi ereto ro yi Iuteu kape i'atu'e. Mi'i hawyi itote eremo­herep epotmu­'eria kape emisepap ko'i etunug no itote wuat'i ehamo i'atu'e. 4 Yt naku i mig'i wo ne'i etunug emisepap ko'i ahetama hit puo. Waku po'og wuat'i ehamo wuat'i akasa hamo etimo­herep uwe En hap kuap hamo i'atu'e Iesui ty mẽpyt'in. 5 Iywyt'in ta'a­tu­we­ky­ry'i hap yt imohey i haype. 6 Mi'i hawyi toi'a­tu­wesat — Uheywyt'in e yt naku i mesup areto Ieru­sarẽi kape e. Mesup yt put'ok'e i te uhe'at mi'i tã nug hamo uheywyt'in e. Yt naku i mio areto Ieru­sarẽi kape e ma'ato waku eweiwat tawa Ieru­sarẽi kape yne e'at pe eimi­ky­'esat ewy e. 7 Ta'i miit'in yt uwe i ipy'ahak ehete e ma'ato uhete miit'in yt i'atu­wese kahato i katu­pono ahenoi henoi i'atuepe i'atu­minug sa'ag ko'i e. Mesuwat rotiat ko'i eiky'e haria ti ma'ato Uito yt uiky'e hin i e katu­pono yt haku i nug haria are'e i'atuepe pote. 8 Pyno waku eweiwat ro ienuk hap kape ma'ato Uito yt areto i te yt naku i koran areto uheywyt'in katu­pono yt uhe'at i pote e to'y­wyt'in me. 9 Mio tã e hawyi topy­hu'at yi Karireia pe Iesui ma'ato iywyt'in tuwat ienuk wato hap kape. 10 Tuwat yne hawyi meiũran i'ewyte toto Iesui yt uwe mikuap mo i toto. 11 Mi'i hawyi itote ienuk haria tikat at Iesui aikope toĩne'en hap ma'ato yt uwe i ipuẽti. Mi'i hawyi apoi'a­tu'e to'ope — Aikope som toĩne'en i'atu'e. 12 Mi'i haype te'e­ru­wa­nẽtup ko'i ko'i kahato tuete. Irania'in — Yt naku i Iesui i'atu'e aima'at reran tehay wo i'atu'e. Irania'in Iesui waku i'atu'e. 13 Ma'ato — Atimohey uito Iesui yt i'atu'e i wuat'i ehamo katu­pono i'atu­'a­kagnia pupi te'e­ro­ken'ẽ. 14 Ienuk hap posasat pe put'ok'e Iesui tawa Ieru­sarẽi me. Mi'i hawyi toto Tupana mõtypot yat wato kape. Mi'i tote toi'a­tu­mu'e kahato. 15 Mi'i pote Iuteuria te'e­ru­wa­nẽtup kahato — Iesui iwe'eg kahato i'atu'e. Toikuap kahato miwan yne yne Tupana e hap i'atu'e. Uwe saĩke imu'e wo'o­mu'e haria mikuap yne ko'i i'atu'e. Teke apo sa'a­wy'i aiwe­mu'e hawe i'atu'e katu­pono toikuap yne aimikuap ko'i i'atu'e. 16 Mio tã i'atu'e hawyi Iesui ti'a­tu­wesat — Uimienoi yt uiat i e. Tupana uipo­'oro hat uimu'e hat e. 17 Ewetunug no Tupana ehay upi imiky­'esat ewy ewetunug pote ti aru meremo eweikuap uimienoi meremo — Pywo rasig tohenoi Tupana ehay ewei'e. Yt tuwehay pyi hin i aimu'e ewei'e uhepe ewehã'ãg Tupana miky­'esat nug hawyi e Iesui. 18 Irania'in aimu'e haria ta'a­tu­ky­'esat kahato — Waku kahato en urumu'e hat e hap miit'in kaipyi ta'a­tu­ky­'esat ma'ato yt mi'i tã i Uito woro­ho­'o­mu'e katu­pono Tupana mõtypot hap yn uiwa­nẽtup hawe woro­ho­'o­mu'e. Tupana mõtypot reran hat ihay hãpyk kahato rakat yt heso hi rakat i e. Mi'i hat ewy areĩne'en. Mi'i kupitu woro­ho­'o­mu'e pote yt kat i sa'ag uiwa­nẽtup hawe. — Waku En e Tupana uhepe e. 19 Sa'a­wy'i ti aha'a­se'i Musei ainãpin tomiwan me ma'ato ti yt ewetunug i eipe imiky­'esat ewy. Mi'i pote ui'auka teran ne'i eipe e ma'ato wãi erepot­'auka i tei'o e Musei e Iesui. 20 Mio tã e hawyi te'e­ro'e — Eeso kahato yt uwe i e'auka teran hat i'atu'e. Ahiag ni epiit pe i'atu'e Iesui pe. 21 Ma'ato Iesui ti'a­tu­wesat — Ha'a­wyte ti atunug wẽtup wakuap yt motpap i hap e'at pe pote ti eipy­'ahak kahato uhete atimoe­hãite yt ipoĩ'ãm kuap i rakat Tupana mõtypot hap e'at pe pote e. 22 Ma'ato eipe i'ewyte eipotpap mekewat e'at pe e. Pywo ti rat eimẽpyt tuwe­mo­herep hawyi toĩne'en 8 e'at hawyi ewei'ahit sokpe tek ta'yn yne e'at pe aha'a­se'i Musei mienoi ewy e. Yt Musei mienoi yn i ma'ato sa'a­wy­'i­te­wuaria ai'y­wania ti mi'i tã te inug 8 e'at toĩne'en hawyi ta'a­tunug na'yn wuat'i e'at pe yt aipotpap i hap e'at pe sio yt ta'a­tunug mi'i tã ta'a­tu­sa­'yru toĩne'en 8 e'at hawyi ta'a­tu­potpap. 23 Are pãi mi'i pytkai ma'ato ti uhete yt eiwese i mekewat e'at piat sehãite hap nug uhepiat pote. Yt naku i eipy­'ahak uhete mekewat e'at piat wẽtup ok miit moehãite uhepiat pote e Iesui. 24 Ewei'ywyk kahato eiwa­nẽtup hap uhetiat e. Yt iũte'en nei'o uiwesat eipe e. Waku ti eiwa­nẽtup ete mi'i rokirẽ ewei'e hãpyk uhepe uwe Uito hap ete e. En yt naku i yt ewei'e tei'o uhepe iũte'en eipe e tewa­nĩ­kaptia pe. 25 Mi'i pote mekewat tawa Ieru­sarẽi miaria irania'in te'e­ro'e to'ope — Iesui ti Iuteuria akag mi'auka teran ma'ato ti topot­mu'e kahato te i'atu­py­'a­setpe i'atu'e. 26 Kat poteĩ ai'a­kagnia yt tipyhyp i i'atu'e. Mio apo ta'a­tu­mohey ra'yn Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat Iesui i'atu'e ra'yn apo mio i'atu'e. Kat poteĩ yt ta'a­tuewãi i i'atu'e. 27 Ta'i yt uwe i raso ikuap aiũwat tawa aiũwat yi kaipywiat tut hamuat Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat i'atu'e. Ta'i iũte'en ne'i hamuat wyti tuwe­mo­herep i'atu'e ma'ato mekewat Iesui ti watikuap kahato ra'yn aiũwat tawa pe tuwe­motag mi'i tupono ti Iesui ti yt Tupana Mipo­'oro i te i'atu'e. 28 Mi'i hawyi Iesui to'e haty wo — Uikuap eipe wen ma'ato yt uikuap hat i yt heremo kahato i e. Aikope pywiat Uito hap eweikuap sa'ag ne'i e. Yt uiwehay pyi i ti ariot ehowawi. Ta'i Pywuat hat sese wyti uipo­'oro ehowawi ma'ato Mi'i hat uipo­'oro hat yt eweikuap hin i are e. 29 Ma'ato Uito atikuap kahato Uipo­'oro hat katu­pono ikaipyi ariot e Iesui tehay pirik wo. 30 Mio tã e pote Iuteuria akagnia tipyhik teran na'yn ma'ato yt iku'uro hap e'at i te pote yt ta'a­pyhik kuap i te. 31 Ma'ato typy'i irania'in te'e­ro'e to'ope — Sio Tupana Mipo­'oro aheha­kye­ra'at hamuat meiẽ katu­pono Tupana misepap ewy ra'yn tutunug mesuwe i'atu'e. Mio tã ta'a­tu'e hawyi ta'a­tu­mohey ra'yn. 32 Mi'i hawyi Tupana mohey haria akag ko'i i'ewyte pa'i kororia tikuap ta'yn irania'in miat Iesui Tupana Mipo­'oro e hap. Mi'i pote ta'a­tu­po­'oro ipyhik hamo. 33 Mi'i hawyi Iesui to'e miit'in me — Areĩne'en porap'i yn na'yn eiwywo katu­pono areto irane ra'yn Uipo­'oro hat kape e. 34 Mi'i hawyi ti aru uikat eipe wen ma'ato ti aru yt uipuẽti i ra'yn eipe e. Aikowo Uito hap kape yt eweiwat kuap i e Iesui. 35 Mio tã e pote te'e­ro'e to'ope — Aikowo irane som pyno toto yt aimikuap mo i. Wẽtup ywania tawa ko'i kape topopy irane i'atu­mu'e hamo sio topopy irania'in ywania etawa piaria ai'y­wania mu'e hamo i'atu'e Iuteuria. 36 Kat to'e hawe — Uikat wyti aru eipe ma'ato ti aru yt uipuẽti i ra'yn eipe e i'ewyte — Yt eweiwat kuap i aikowo aikowo Uito hap kape e ahepe i'atu'e. Katu­pono som mio tã e i'atu'e to'ope. 37 Mi'i hawyi ienuk hap ywopope e'at ikahuro hamo mekewat po'og iwato hap e'at pe Iesui ipoĩ'ãm i'atu­py­'a­setpe hawyi haty wo to'e i'atuepe — Uwe uwe te'y­'utui mi'i haria eweiwat ro uhowawi eiwe­'y'u hamo e. 38 Pywo ti rat uimohey haria ti aru Tupana Pã'ãu eiam kahato te'e­ro­py­hu'at are mi'i hawyi ta'a­tukuap kahato Tupana are. Aikotã y'y tuwẽtem yrasa sese pyi at ka'ap miit'in te'y­'utui hap monik hamuat mi'i hap ewy topy­hu'at uimohey haria are aikotã to'e sa'a­wy'i — Uimohey haria py'a pyi aru tuwẽtem wẽtem wuat'i e'at piat y'y ewywuat i'atu­moieĩ­ne'en hamuat e miwan me. 39 Mekewat e'at pe yt kat i Tupana Pã'ãu miit'in py'a pe. Yt tutum i te pote Iesui ta'aipok atipy kape hawyi Tupana mimõ­typot no hawyi toimõ'ẽ Topã'ãu wakuat tomohey haria torania pe. 40 Mi'i hawyi itotiaria irania'in tikuap ta'yn Iesui e hap eweiwat ro uhowawi e hap hawyi te'e­ro'e to'ope — Pywo pe ti Mi'i Miit wyti aimie­katup Tupana Mipo­'oro aimu'e tehay wuat hamuat ra'yn i'atu'e. 41 Ma'ato irania'in — Mi'i Miit wyti Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat nuat i'atu'e. Ma'ato irania'in — Yt wyti i'atu'e katu­pono aimie­katup aipo­rekuat koro wyti aru yt yi Karireia kaipyi i tut i'atu'e. 42 Ta'i miwan me ti tohenoi mekewat yne miit'in porekuat nuat ete Tupana mipo­'oro ete i'atu'e. Morekuat Tawi emiariru tawa hit Perẽi miat i'ywã'ĩ rakat e i'atu'e. Morekuat Tawi etawa piat i'ywã'ĩ rakat e miwan me i'atu'e ma'ato mesuwat Iesui yi Karireia piat. Mi'i i'atu'e sa'ag katu­pono yt ta'a­tukuap i Iesui ywã'ĩ hap tawa Perẽi miat hap pote. 43 Mi'i pote i'atu­wa­nẽtup hap uwe sese Iesui hap ete yt ewy i. Mi'i pote yt to'o­wese i ra'yn to'ope. 44 Irania'in ipyhik teran Iesui ma'ato yt uwe i ipyhik kuap. 45 Mi'i hawyi sura­ra'in te'e­ra­'aipok i ra'yn pa'i kororia kape seko etiat wo'o­mu'e haria akag ko'i kape. Mi'i hawyi te'e­ro'e sura­ra'in me — Sa'a­wy'i woro­ho­'o­po­'oro eipe Iesui sat hamo i'atu'e kat pote pyno yt eweterut i i'atu'e. 46 Ma'ato sura­ra'in ti'a­tu­wesat — Mehĩ'in i'atu'e uruikuap Iesui ehay hawyi ikahu kahato uruipuẽti ihay mi'i hawyi yt uruipyhyp kuap i i'atu'e katu­pono Mi'i Miit po'og ikahu torania wo'o­mu'e haria kai ihay se rakat i'atu'e sura­ra'in. Mio tã i'atu'e sura­ra'in pote. 47 — Yt naku i kahato rat. Eipe apo i'ewyte imohey haria i'atu'e heso hap ete i'atu'e sura­ra'in me — Eweimohey ti ra'yn apo i'atu­'e­wyte i'atu'e. 48 Yt uwe i uruto Iesui mohey haria i'atu'e. Ta'i ei'a­kagnia einãpin haria yt wẽtup ok i imohey haria topy­hu'at i'atu'e. 49 Ma'ato irania'in ai'y­wania itotiaria yt ti'a­tukuap kahato i Musei wo'o­nãpin hap ko'i mi'i pote i'atupap Mi'i Miit upi ma'ato mi'iria ti topy­hu'at aru Tupana mi'a­piheg wuaria i'atu'e. 50 Mi'i hawyi ma'ato wẽtup ok i'atu­py­'a­setpe Niku­temu e hap het rakat to'e i'atuepe. 51 — Sa'a­wy'i mio tã e Tupana miwan me — Yt naku i iũte'en ewei'a­piheg wẽtup ok e. Yt naku i ewei'auka wẽtup ok yt iwat ihay kuap i pytkai e miwan me aiwo­'o­nãpin hawe e. Yt naku i eweimohit wẽtup ok yt eweikuap i pytkai waku sio yt e. Ma'ato eipe yt aiwo­'o­nãpin hap ewy i ewetunug neran Iesui ete e Niku­temu sa'a­wy­'iwuat wãtym wuano Iesui kapiat hat. 52 Mi'i pote Niku­temu pe te'e­ro'e — Pãi i'ewyte yi sa'ag Karireia piaria apo en Iesui ewy i'atu'e. 53 Mio tã te'e­ro'e hawyi yne itotiaria wa'a­tunug haria tuwat ra'yn i'atu'yat ko'i kape.

8

1 Ma'ato Iesui toto yity'ok kape Uriweira ypia ehap het rakat kape. 2 Itote pyi ihot'ok hawyi hunete ta'aipok i ra'yn Tupana mõtypot yat wato kape. Mi'i hawyi itotiaria te'e­ru­wa­'a­tunug Iesui kape. Mi'i hawyi ta'apyk hawyi Iesui ti'a­tu­mu'e i ra'yn itote. 3 Mi'i hawyi Musei miwan enoi haria i'ewyte Tupana mohey haria akag ko'i tõ'ẽ tõ'ẽ howawi. Ta'a­tuerut wẽtup ok hary­poria yt naku i sese rakat ta'a­tu­puẽti ihainia wywo yt te'aito wywo i. Mi'i hawyi miit'in typy'i rakaria py'a­setpe ta'a­tue­reke Iesui kape. 4 Mi'i hawyi wo'o­mu'e haria henoi Iesui pe — Wo'o­mu'e hat i'atu'e meiũwat hary­poria uruipuẽti wẽtup ok se'aito wywo yni pe i'atu'e. 5 Sa'a­wy'i urunãpin hap Musei to'e Teute­ru­numiu 22. 22 pe — Uwe eweipuẽti wẽtup ok wẽtup ok e'aito wywo hawyi ewei'auka mi'iria nu wo mak mak wo e Musei i'atu'e. Mi'i pote uruikuap teran ekaipyi aikotã etiky­'esat urutunug meiũwat hary­poria ete yt we'eg hat i ete i'atu'e. Waku wati­'auka nu wo sio yt i'atu'e. 6 Mio tã i'atu'e Iesui ti'a­parap mono ta'a­tuerut. Mi'i hawyi ma'ato Iesui tuwe­'ymyk hawyi yi kyt ete yn topũ'ĩa wo wan'i­wan­'i'e. 7 Mi'i hawyi po'og apo'i­'a­tu'e Iesui pe. Mi'i hawyi Iesui tuwe­'ã­pe­'ok'am hawyi toi'a­tu­wesat ra'yn — Eipe yt karãpiat i'aparap hap nug haria pote mak mak'e­wei'e ro sa'a­wy'i nu wo i'auka hamo e. 8 Mi'i hawyi tuwe­'ymyk i ra'yn Iesui hawyi tutunug i ra'yn yi kyt ete iwan topũ'ĩa wo. 9 Mio tã e hawyi hary­poria erut haria i'auka teran haria tuwat i ra'yn Iesui kaipyi te'e­ru­we­mõti te kahato i'atu­minug sa'ag ko'i yt uwe i mikuap ko'i pote tuwat. Yianme nagnia sa'a­wy'i tuwat hawyi wat'ymo kurum iwasuria ra'yn tuwat. Tuwat yne hawyi topy­hu'at Iesui yn na'yn mekewat i'atu­mierut hary­poria yt iwe'eg i hat wywo. 10 Mi'i hawyi Iesui ipoĩ'ãm na'yn hawyi to'e hary­poria pe — Aikopeĩ eerut haria mana e. Yt wẽtup ok i apo e'auka teran hanuat topy­hu'at e. 11 Yt uwe i Mimi e. — Mana Uito i'ewyte yt woro­'a­piheg i yt woro­'auka teran i nu wo e. Koitywy waku era'aipok i ra'yn e'yat kape ma'ato etoiat ro eminug sa'ag e. Yt etunug i ra'yn yt ewe'eg i hap e hary­poria pe. 12 Mi'i hawyi Iesui ti'a­tu­mu'e Tupana mõtypot yat piaria — Uito ariãty ewy aikotã ariãty timo­herep mu'ap wãtym muo hap ewy Uito atimo­herep mu'ap Tupana kapiat. Areĩne'en ariãty hot ewy miit'in wanẽtup hawe i'atu­wa­nẽtup hap moẽtyhot hanuat areĩne'en Uito e. Uwe uwe toto uhupi mi'i hat wyti hewyry ariãty hot pe. Yt karãmuo i i'ypyryp wuo hewyry are e Iesui. 13 Mi'i pote irania'in akag ko'i te'e­ro'e Iesui pe — Pãi ehay kahato ewete eremo­wato teran — Uito po'og ere'e pote eeso kahato i'atu'e. 14 — Ta'i uhehay uiwete e Iesui ma'ato pywuat ahenoi uiwetiat katu­pono atikuap kahato aikope pyi ariot i'ewyte aikowo areto hamuat atikuap e. Eipe ti yt eweikuap hin i aikope pyi ariot aikowuat areto hamuat hap e Tupana mõtypot yat apykok haria pe. 15 Eipe yt naku i ewei'e irania'in me eiwa­nẽtup hap kaipyi ne'i ma'ato Uito yt mi'i tã atunug i irania'in me e. 16 Ma'ato — Yt naku i mi'iria are'e Tupana pe ehepiat pote pywo pe e ma'ato yt are'e i. Yt uiwa­nẽtup hap kaipyi i are'e uwe waku uwe yt naku i e hap mesup. Ta'i Ui'ywot Uipo­'oro hat wanẽtup hap kaipyi yn ni mi'i miit waku mi'i miit yt naku i e hap waku are'e. Ma'ato mesup uwe waku uwe yt are'e hin i ehepiat irania'in etiat mesup e Iesui uruto po'og e haria pe. 17 Iwan me ainãpin hawe mio tã e ahepe — Yt etimohey meremo i sehay yt naku i wẽtup ok ete e ma'ato typy ok to'o­'ewy kahato wẽtup ok ete aimu'e to'o­'ewy aiwesat wesat apo'wa­to'e hawyi te'e­ra­'a­kasa iminug pote pywo i'atu'e ma'ato yt pote yt e miwan me. 18 — Pyno Ui'ywot ti eimu'e ra'yn uhete i'ewyte Uito woro­ho­'o­mu'e uiwete. Uruwo­'o­'ewy kahato urui'a­tu­mu'e eipe wẽtup ehay yn mi'i pote pywo ewei'e ro e. 19 — Aikope som pyno e'ywot i'atu'e. — Pyno yt uikuap i eipe i'ewyte yt Ui'ywot i wyti eweikuap ma'ato uikuap eipe pote i'ewyte eweikuap ta'yn Ui'ywot e. 20 Mio tã e Iesui Tupana mõtypot hap yat piaria pe i'atumiium Tupana piat heiam yaty­pepyi. Ma'ato yt uwe i ipytyk kuap itote katu­pono yt put'ok'e i te iku'uro hap e'at pote. 21 Mi'i hawyi Iesui to'e i i'atuepe — Areto irane ra'yn wyti mesu­wepyi e. Areto hawyi ti aru uikat kahato eipe wen ma'ato yt uipuẽti i e. Eiminug sa'ag yt hep i te turan ti aru eweipap. Yt eweiwat kuap i wyti aru aikowuat areto hap kape e. 22 Mio tã e pote te'e­ro'e to'ope — Kat tuponoĩ — Yt eweiwat kuap i wyti aru aikowuat areto hap kape e Iesui ahepe sio apo tuwe­'auka irane haype i'atu'e. 23 Ma'ato Iesui to'e — Eipe ti mesuwat yi totiat miit'in wanẽtup hap ewy yn eiwa­nẽtup e eiwe­wawi yn eiwa­nẽtup. Yt eiwa­nẽtup i atipy kape e ma'ato Uito ti arewa­nẽtup kahato Tupana atipy piat wanẽtup hap ewy te e. Eipe ti ei'yat mesu­wa­rotiat kape yn mi'i pote eiwa­nẽtup mesuwe ma'ato Uito ti atipy piat i'yat rakat e. 24 Ha'a­wyte are'e ehepe — Eiminug sa'ag ko'i yt hep i te turan ti aru eweipap yt uimohey i pote are e Iesui nagnia pe. 25 — Uweĩ pyno en i'atu'e — Sa'a­wy'i pyi te ra'yn ahenoi ehepe uwe Uito hap e. Karania wo i eweiky­'esat ahenoi ehepe uwe Uito hap e Iesui. 26 Uipo­'oro hat Pywuat hat sese e. Mi'i ehay uhepiat pywo sese kahato e. Ihay yne ahenoi teran ehepe ma'ato yt naku i ewei'e uhepe. Atimo­herep teran ehepe eiminug sa'ag ko'i e. Ipoity kahato te ti atimo­herep teran ehepiat ui'e hap are wen ma'ato ehewaure ka'a pe yt teke kuap i uhehay e wo'o­nãpin haria pe. 27 Karãpe Iesui to'e Uipo­'oro hat yt ta'a­tukuap hin i uwe ete ihay. Yt ta'a­tukuap i ihay I'ywot etiat Tupana etiat. 28 Mi'i pote Iesui to'e — Ma'ato meiũran eweimo­poĩ'ãm eheyke'et aria'yp posak ete hap e'at pe ti aru eweikuap ta'yn uwe Uito e. I'ewyte ti aru eweikuap yt kat i atunug uiwehay pyi ma'ato Ui'ywot ehay yn ahenoi ehepiat hap e. 29 Uipo­'oro hat wuat'i e'at pe uiwywo toĩne'en i'ewyte Ui'ywot mowepit hap yn atunug e. Mi'i pote yt karãpe i ui'atoiat uiweran e Iesui. 30 Mi'i hawyi ti itote ipoity ra'yn Iesui e hap kuap haria te'e­ro­py­hu'at. 31 Mi'i hawyi Iesui to'e Iuteuria pe tomohey pakup'i haria pe — Ui'e hap ewetunug no mi'i pote uipot­mu­'eria sese wo ra'yn eipe ma'ato yt pote yt e. 32 Pywo ti aru ewetunug ui'e hap ko'i pote ti eweikuap ta'yn pywuat sese e. Mi'i hawyi eipyhik hawyi eiwe­nõ'ẽ kuap ta'yn eweipopy kuap ta'yn e. 33 Mi'i pote ta'a­tu­wesat — Yt kat hin i ti urupyhik hap Uhyt i'atu'e uruto Aparãu emiari­ru'in uruto. Yt karãpe i miit'in eropat haria urutu­kup­te'en yt karãpe i wo'o­pyhik hawe urutu­kup­te'en i'atu'e. 34 Ma'ato Iesui to'e i'atuepe — Pywo pe ti are'e ehepe yt nakuap i nug hap eheko pote yt eiwe­'a­putsit kuap i eheko sa'ag yt nakuat i pyi ma'ato eipyhik piat ewy eweikup­te'en eipe e. 35 Wo'oe­ropat haria tukup­te'en wuat'i yat puo ma'ato ha'yru toĩne'en to'ywot yat pe yn wuat'i e'at pe e. Sa'ag nug haria wo'oe­ropat haria ewy tukup­te'en. 36 Tupana Sa'yru yne ehakye­ra'at kuap eipyhik hap kaipyi eweimohey pote. Mi'i pote eweipopy kuap kahato. Eiwe­'a­putsit kuap kahato eiminug sa'ag po pyi e. 37 Uhehay yt teke hin i eipy'a pe eiwa­nẽtup hawe mi'i pote ti ui'auka teran eipe e. Pywo ti Aparãu emiari­ru'in ni eipe wen ma'ato ti eiminug ko'i ti rat yt aha'a­se'i Aparãu ewywuat hin i are katu­pono uiky'e hat ri aha'a­se'i Aparãu e Iesui. Eipe uimienoi pun haria ma'ato Aparãu uimohey kahato hat e. 38 Atunug kahato yne Ui'ywot miky'­wesat ewy ma'ato eiperia ewetunug yne ei'ywot mienoi ewy e. Pywo ti rat ahenoi Ui'ywot piat uimu'e yn ma'ato eiperia ei'ywot miky­'esat ewywuat yn ewetunug e Iesui. 39 Mi'i hawyi — Uruto ti Aha'a­se'i pot Aparãu emiariru emiariru ko'i sese uruto i'atu'e. — U pãi e Iesui mekewat wakuat Aparãu emiariru emiariru ko'i sese eipe pote meremo i'ewyte uimohey haria eweikup­te'en aikotã aha'a­se'i pot Aparãu waku sese nug hat ma'ato eiperia ui'auka teran yt Aha'a­se'i pot ewy hin i eipe e. Pyno wẽtup ti ei'ywot pot e Iesui. 40 Uito ti woro­ho­'o­mu'e Tupana e uhepiat hamo yn pywuat sese wo ma'ato ui'e hap wakuat pytkai ui'auka teran eipe e ma'ato uha'a­se'i Aparãu ti yt karãpe i mi'i tã inug neran e Iesui. 41 — Ui'auka teran eipe ei'ywot sese minug ewy ewetunug neran e. — Uruto ti uruikuap ti uru'ywot i'atu'e. Ta'i yt i'ywot wekuap re'ym rakaria i ti uruto i'atu'e. Wẽtup yn uru'ywot. Mi'i ti Uruetu­pana i'atu'e. 42 — Ta'i yt Tupana hin i ei'ywot are ma'ato pywo ei'ywot Tupana pote uiky'e haria eipe eweipy­hu'at katu­pono Tupana Mipo­'oro Uito e yt uiwewi i arepo­'oro e Iesui. 43 Sa'a­wy'i — Woro­po­'oro En e Tupana uhepe hawyi ariot ehowawi Tupana yaty­pepyi ariot e Iesui. Ahenoi ehepe ma'ato yt eweikuap i kahato uimienoi ko'i e. Eweikuap ehewaure ka'a pe ma'ato mi'i hawyi meremo eweipun uimienoi ehewaure ka'a pyi eiwa­nẽtup hawyi e. 44 Ei'ywot sese ti ahiag e mi'i pote ti ewetunug neran ei'ywot miky­'esat sa'ag ok tã e. Ha'a­wyte pyi ahiag ti'auka teran miit'in wo'o­pot­'auka hat mi'i pote yt wẽtup i hãpyk takat sehay pywuat iwat iwanẽtup hap toĩne'en e. Karãpe ahiag heso tuwe­kaipyi tutunug yt niatpo hin i katu­pono yne heso rakat ka'iwat ne'i ahiag topy­hu'at e. Ta'i heso rakaria ywot ti ahiag topy­hu'at e Iesui. 45 — Ahenoi ehepe hãpyk takat yn mote yt eweimohey hin i heso rakat mohey haria eipe pote e. 46 Uiminug yt nakuat i kue yt wẽtup i eweipuẽti pãi e. Woro­ho­'o­mu'e kahato ra'yn ni sehay pywuat no ma'ato ti uimienoi yt eweimohey hin i e. 47 Tupana sa'y­ru'in saki­'yt'in ta'a­tukuap kahato Tupana e hap e ma'ato eipe ti yt Tupana wanuaria i pote ti yt eweikuap i Tupana ehay e. 48 — Sa'a­wy­'i­tewuat uru'e hap ewy ti en i'atu'e. En ni wẽtup ywania yi sa'ag Samaria kaipywiat ti en i'atu'e. En ni ahiag ipiit piat rakat ti en uru'e hap ewy en i'atu'e Iesui pe. 49 — Yt kat i ti uikai ahiag katu­pono atomo­wato Ui'ywot pytkai yt karãpe i ahiag Ui'ywot mõtypot hat toĩne'en e. Eipe ti yt uimo­wato hin i e. 50 Yt atiky­'esat i uhepiat waku En ei'e hap katu­pono wẽtup uiky­'esat hat uimõ­typot hat toĩne'en e. Mi'i hat ti aru yt naku i ehepe e. Mi'i hat ti aru ehaty'i haty'i eipe kat pote uimohit kahato eipe e. 51 Pywo ti uwe uwe inug uimienoi ko'i mi'i hat ti aru yt iku'uro i e Iesui i'atuepe. 52 Mi'i hawyi Iuteu ywania akag ko'i te'e­ro'e Iesui pe — Koity'i wyti uruikuap ta'yn ahiag epiit piat hap katu­pono ase'i Aparãu waku sese pytkai iku'uro ra'yn i'ewyte sa'a­wy­'iwuat Tupana ehay moherep haria yne yne iku'uro ra'yn ma'ato ere'e — Uwe uwe uimienoi inug mi'i haria ti aru yt iku'uro sese i ere i'atu'e. 53 Ewat ewaku hap apo po'og aha'a­se'i koro Aparãu ewaku hap kai i'atu'e. Ma'ato Aparãu iku'uro ra'yn i'ewyte irania'in Tupana ehay moherep haria i'atu'e. Sa'a­wy­'i­wuaria topap yne ma'ato En — Uwe uimienoi nug haria wyti aru yt iku'uro sese i ere. Eremõ­typot kahato eremo­wato kahato pãi i'atu'e — Uito po'og Aparãu kawiat po'og sa'a­wy­'iwuat Tupana ehay moherep haria kawiat e hat ewywuat En i'atu'e Iesui pe. 54 Mi'i hawyi toi'a­tu­wesat — Uiwe­mo­wato hap yt atunug neran i uiwe­kaipyi katu­pono atunug pote meiũran yt kan hamo i uhehay eweipuẽti ma'ato uimo­wato kahato hat ti Ui'ywot e. 55 Mi'i hat pe Uruetu­pana En ewei'e ma'ato yt pywo pe i mio tã ewei'e kat pote yt eweikuap i pytkai e. Ma'ato Uito ti kue pãi atikuap kahato Tupana ma'ato yt atikuap i Tupana ui'e pote heso rakano Uito areĩne'en ei'ewy kat pote ikuap hat sese Uito imiky­'esat nug hat sese Uito e. 56 Sa'a­wy'i ti eha'a­se'i Aparãu ta'a­kasa teran kahato uhut hap miit'in kapiat hap are. Pyno mesup ti Aparãu ta'a­kasa ra'yn uhut hap hawyi iwepit kahato sese topy­hu'at ra'yn e Iesui. 57 — Heso kahato Uhyt i'atu'e. Ase'i Aparãu ti nimo kahato ra'yn iku'uro ma'ato ewat ieĩne'en hap emotag hap yt 50 anu hin i heĩne'en hap i'atu'e. Pyno ti Aparãu yt ta'a­kasa hin i kue ewawi pãi i'atu'e. 58 — Uito ti aha'a­se'i Aparãu ywã'ĩ hap e'yianmete wuat ieĩne'en hat e Iesui. 59 Mio tã e hawyi ta'a­tukat nu ko'i yi totiat mak mak hamo i'auka hamo ta'a­tu'e ma'ato Iesui tuwemig miit'in sem py'a­setpe ra'yn hawyi toto ra'yn Tupana mõtypot hap yat wato pyi.

9

1 Mi'i hawyi yt Iuteu ywania potpap i hap e'at pe toto Iesui mu'ap upi towy­ria'in wywo. Mi'i hawyi mu'ap tote toipuẽti wẽtup ok miit yt ihapytig i rakat wemo­herep toty kaipywiat yt kat kapiat i akasa hat. 2 Mi'i hawyi Iesui wyria'in apo'i­'a­tu'e Iesui pe — Urumu'e hat i'atu'e uwe piat i'aparap hap upi som Tupana ti'a­piheg yt ihapytig i rakat i'atu'e. I'ywot'in piat i'aparap hap upi toĩne'en yt ihapytig i sio tuwewiat i'aparap sese hap kaipyi Tupana mi'a­piheg wo topy­hu'at i'atu'e. 3 — Yt wyti uiwy­ria'in yt i'ywot'in minug sa'ag i upi ti i'ewyte yt iwat iminug sa'ag i upi wyti yt ihapytig i hap are ma'ato mi'i miit yt ihapytig i rakat toĩne'en katu­pono meiũran Tupana tomo­herep teran miit'in me tuwe­mõ­typot hap tuete toimoe­hãite hawyi are e. Mi'i pote mi'i miit yt ihapytig i rakat toĩne'en are e. 4 Uiwy­ria'in ihot'ok puo aipotpap kuap ma'ato wãtym put'ok'e hawyi yt kat i watunug kuap are e. Mi'i hap ewy waku atunug yne uipo­'oro hat miky­'esat ewy koitywy koran katu­pono meiũran ti aru yt kat i atunug kuap i. Meiũran aru i'ypyryp ewy topy­hu'at mesuwe hawyi yt kat i wakuat watunug kuap i i'ypyryp kahato hap ewy pote aru e. 5 Uheĩne'en hap mesu­wa­rote turan Uito ti miit'in moẽtyhot hap ewywuat areĩne'en miit'in mo'a­kasa hamo mu'ap Tupana kapiat moherep hamo e. Pywo ti rat uwe uwe hewyry uhẽtyhot puo mi'i toto kuap Tupana kape are e topot­mu­'eria pe. 6 Mi'i hawyi kuitu'e yi tote hawyi totat topo pe yi og tẽty hy wywo toi'a­pokik hawyi mi'i wo toipen yt kat kapiat akasa i hat ete. 7 Mi'i hawyi to'e yt ihapytig i rakat pe — Mehĩ e mowe­hasei ro mekewat y'y Sirue e hap wo'osei hawe e Tupana Mipo­'oro y'y e hap kape. Mi'i rẽ toto ra'yn tuwe­hasei hamo. Tuwe­hasei hawyi ta'aipok ihapytig nakano. 8 Mi'i hawyi tuwe­mo­herep to'ya­ty­piaria pe hawyi te'e­ro'e to'ope — Ihapytig apo sa'a­wy­'iwuat yt ihapytig i rakat apo'i­'a­tu'e sio wẽtup ok i'atu'e. Mekewat yt kat sa'up i miium ẽtup hat ra'yn apo meke sio yt i'atu'e to'ope. 9 Ta'i mi'i rasom i'atu'e irania'in. — U yt mi'i i rat i'atu'e irania'in. I'ewywuat ne'i rat ma'ato yt mi'i i i'atu'e. 10 Uito rat e. — Aikotã pyno era'a­kasa ra'yn apo mio uhyt mimi i'atu'e. 11 — Wẽtup ok Miit Iesui e hap het rakat wyti tomi­'a­pokik yi tẽty hy wywuano uhehapen hawyi ti to'e uhepe — Mowe­hasei ro y'y Sirue e hap wo'osei hawe e uhepe hawyi areto arehasei hamo. Mi'i hawyi ti mio ara'a­kasa ra'yn uheha ra'yn e i'atuepe. 12 — Aikope mio emo'a­kasa hat i'atu'e. 13 — U yt atikuap i aikope e. 14 Mi'i rẽ ta'a­tuerut iha pakup takat Tupana mohey haria akag ko'i kape katu­pono Iesui timoe­ha­pytig mi'i yt aipotpap i hap e'at pe pote. 15 Mi'i hawyi Tupana mohey haria akag ko'i apo'i­'a­tu'e — Aikotã me etipuẽti ehapytig hap mehĩ i'atu'e. — Ta'i toi'a­pokik yi og tẽty hy wywuat hawyi ti uhehapen hawyi arehasei hawyi ti mio uheha ra'yn ara'a­kasa kuap ta'yn e. 16 Yt naku i ti rat emoehãite hat yt Tupana kaipyi i tut i'atu'e katu­pono yt aipotpap i hap e'at pe ipotpap emoehãite hap ete i'atu'e. Ma'ato irania'in te'e­ro'e — Kat pote yt Tupana kaipywiat i Mi'i Miit ewei'e i'atu'e. Yt Tupana kaipywiat i Mi'i Miit pote aikotã som pyno wakuat sese tutunug kuap yt Tupana Mipo­'oro i Mi'i Miit pote i'atu'e irania'in. Uruikuap ta'yn yt naku i nug haria po wo Tupana yt ipotpap i i'atu'e. Mi'i hawyi yt to'o­'e­wy­'ewy i ra'yn te'e­ru­wa­nẽtup. 17 Mi'i hawyi apo'i­'a­tu'e ihapytig nakat pe — Aikotaĩ eĩ pyno erewa­nẽtup mekewat emoeha­pytig hat ete apo'i­'a­tu'e hawyi toi'a­tu­wesat — Ta'i Tupana ehay enoi hat wyti Mi'i e i'atuepe. 18 Mi'i hawyi Iuteu ywania akag ko'i yt timohey i sa'a­wy'i yt iha i rakano toĩne'en hap. Mi'i hawyi ta'a­tu­kaykay i'ywot'in apota­'a­tu'e hamo. 19 I'ywot'in put'ok­'i­'a­tu'e hawyi Iuteu ywania akag ko'i apo'i­'a­tu'e — Eimẽpyt apo meiũ i'atu'e. Pywo apo to'y­wã'ĩ pyi te yt kat i ta'a­kasa i'atu'e. Pywo pote aikotã mio ta'a­kasa i'atu'e i'ywot'in me. 20 — Mi'i hat ti rat urumẽpyt i'atu'e i'ywot'in. Pywo ti to'y­wã'ĩ pyi te ti yt kat i ta'a­kasa ma'ato mio uruto wyti yt uruikuap i aikotã me toipuẽti teha­pytig hap i'atu'e i'ewyte uwe imoeha­pytig hat yt uruikuap i i'atu'e. 21 — Pyno apo'e­wei'e ro tope. Itag na'yn tohenoi kuap som i'atu'e i'ywot'in apo'e haria pe. 22 Mio tã hap ewy te'e­ro'e katu­pono Iuteu ywania akag pupiat te'e­ro­ken'ẽ haype katu­pono Iuteu akag ko'i te'e­ro'e ra'yn to'ope — Uwe uwe Iesui Tupana Mipo­'oro Aipo­rekuat wuat e hat wati­pugha aru Tupana mõtypot yat wato pyi i'atu'e. Pywo pe Mi'i Miit aheha­kye­ra'at hat ewei'e pote yt naku i eiweke po'og Tupana mõtypot yat wato pe uruto'e i'atu'e ra'yn wuat'i miit'in me Iuteu akag ko'i. 23 Mi'i pote yt kat to'e i teran i i'atu­mẽpyt moehãite hap etiat. Mi'i pote — Itag na'yn tohenoi kuap tã som i'atu'e i'ywot'in Iuteu akag ko'i apo'e haria pe te'e­ro­ken'ẽ haype. 24 Mi'i hawyi ta'a­tu­kaykay i ra'yn mekewat Iesui mimoe­hãite iha pakup takat ta'a­tue­wawi te'e­ro'e hamo — Hãpyk to ehenoi uruepe Tupana mõtypot hap ehay wo i'atu'e yt eso tei'o i'atu'e. Uruikuap ti Mekewat Miit emoehãite hat yt nakuat i i'atu'e. 25 — U pãi yt atikuap i kahato koitypuo waku rakat Mi'i Miit koitypuo yt ma'ato wẽtup hap atikuap sa'a­wy'i yt kat i ara'a­kasa kuap ma'ato mesup ti ara'a­kasa yne ra'yn. Mi'i hap yn atikuap kahato are e. 26 — Aikotã eĩ pyno tutunug emo'a­kasa hamo apo'i­'a­tu'e i. 27 — Ahenoi henoi ra'yn ti ehehamo aikotã uipo­hagnug hap e. Kat poteĩ eweikuap kahato teran uiwẽ pyi uimoe­hãite hap e. Eweipy­hu'at teran apo hemiit'in wo haype e. 28 Mio tã e pote i'atu­py­'ahak kahato tuete — Yt naku i en i'atu'e. En wyti iwat hemiit ma'ato uruto ti ase'i Musei emiit'in na'yn i'atu'e. 29 Uruto ti uruikuap kahato ase'i Musei mienoi Tupana ehay i'atu'e ma'ato mekewat Miit Iesui uwe mipo­'oro aikope pyi tut hap ti yt uruikuap hin i i'atu'e. 30 Mi'i hawyi iha pakup takat tuwa­nẽtup kahato hawyi to'e — Kat pote aikope pyi tut hap yt eweikuap i te are e. Eiwa­nẽtup to mehĩ'in katu­pono Mi'i Miit uimo­'a­kasa ra'yn pãi e. 31 Ta'i watikuap ta'yn yt nakuaria i tomi­sepap ko'i po wo Tupana yt timo­herep i towaku nug hap ko'i tomi­sepap ko'i ma'ato tomõ­typot haria tehay nug haria po wo toimo­herep wakuap sese mesuwe e. 32 Yi nug hawyi te mesuwat etiat miit'in yt inug kuap i yt iha rakat moeha­pytig hap ma'ato mesup ti toĩ na'yn wo'o­moe­ha­pytig hap. Pyno Mi'i Miit ti Tupana kaipywiat e. 33 Yt Tupana kaipywiat i ti Mi'i Miit pote yt uheha nug kuap hin i e. 34 Mio tã e pote po'og i'atu­py­'ahak tuete — Ehire pyi te ti yt nakuat i ereĩne'en yt e'ywot wakuap i rakat en pãi i'atu'e. Miit yt iwe'eg i rakat en i'atu'e. Aikotã pyno urumu'e teran en yt nakuat i en pytkai i'atu'e. Mi'i hawyi ta'a­tu­po­re­nõtem haty wo Tupana mõtypot yat pyi mekewat iha pakup takat. 35 Ma'ato Iesui tikuap Tupana yat pywiat ipore­nõtem hap hawyi toikat ra'yn. Toipuẽti hawyi to'e tomi­moe­hãite pe — Etomohey apo mekewat Wuat'i Miit'in Yke'et mekewat Tupana Sa'yru e. 36 — Atimohey teran nat wen ma'ato yt atikuap i uwe Mi'i Miit e. Ehenoi uhepe uwe Mi'i Miit pote atomohey meremo Mehĩ e. 37 Mi'i hawyi Iesui to'e — Uito rat Mi'i Miit e. Mio ti Mi'i ra'yn ihay ewywo e. Koitywy era'a­kasa ra'yn uhowawi e Iesui iha pakup takat pe. 38 — Ta'i Uipo­rekuat woro­mohey kahato ra'yn ti koitywy e Iesui pe. Mi'i hawyi toimõ­typot kahato ra'yn toiky'e kahato ra'yn Iesui. 39 Mi'i hawyi Iesui to'e tope — Mesu­wa­rotiat yt watikuap i kahato Tupana e haria yt aheha­pytig i e haria moeha­pytig sese hamo ariot e ma'ato irania'in watikuap kahato Tupana e haria aheha­pytig kahato e haria moeha­py­sasep hamo ariot e. 40 Mi'i hawyi irania'in itotiaria Tupana mohey haria akag ko'i mio tã e Iesui hawyi apo'i­'a­tu'e tope — Pyno apo uruto yt ihapytig i rakaria ewywuat ne'i ewanẽtup hawe i'atu'e. 41 — Ta'i e Iesui yt watikuap i kahato Tupana ewei'e pote meremo ihapytig nakaria wo eweipy­hu'at katu­pono ehehãite hap eweiky­'esat kahato ikaipyi ma'ato mio watikuap sakpo'e Tupana ewei'e mi'i pote yt eimoe­ha­py­hot'ok kuap i ra'yn Tupana e Iesui wakuaria uruto e haria pe.

10

1 Mi'i hawyi Iesui ti'a­tu­mu'e kahato hã'ãkap wo — Pywo ti are'e ehepe sero­'ok'e hat ti aihũ Uweuria yat pe yt teke kuap i he'o­ken­'ypy sese puo ma'ato kokawiat i'ahot'e hawuo yn teke kuap sero­'ok'e hat e. 2 Ma'ato ika'iwat sese teke te'o­ken­'ypy sese puo e. 3 Karãpe aka'iwat tiky­'esat ra'yn hawyi tut tohũ yat e'oken­'ypy kape mi'i oken'ypy apykok hat tikuap yt sero­'ok'e hat i mi'i hawyi toho­'o­ken­hyp'ok e. Mi'i hawyi ika'iwat ti'a­tu­kaykay tuwat tohũria i'atuwat i'atuset upi e. Mi'i hawyi ihũria tikuap ta'a­tu­ka­'iwat ehay ihay ete. Mi'i hawyi toimo­herep mu'ap hãpyk kahato tohũ yat kaipyi e. 4 Toipo­re­nõ'ẽ yne hawyi ihũria ikohye­wyry ta'a­tu­ka­'iwat ewat'ymo kat pote ta'a­tukuap ta'a­tu­ka­'iwat ihay ete e. 5 Irania'in kaykay e hap yt ta'a­tukuap i e ma'ato irania'in kaykay e hap pupi te'e­ro­ken'ẽ Uweuria e Iesui wo'o­nãpin haria pe. 6 Ma'ato wanẽtup haria yt tikuap i kat e Iesui ihay sehay hã'ãkap wo pote to'e i ra'yn Iesui i'atuepe. 7 — Pywo pe ti Uito ti oken'ypy ewy uimohey haria pe e. 8 Irania'in ti uimohey haria kaykay e haria uihũria hero'ok haria ewy tukup­te'en e ma'ato uihũria yt tikuap i sero­'ok'e haria ehay ihay ete ta'a­tu­kaykay hap e. 9 Uito ti oken'ypy ewywuat mi'i tupono uwe uwe uimohey mi'i hat tipuẽti teha­kye­ra'at hap sese are aikotã aihũria apykok hat tuwe­'o­ken­hyp'ok mekewat hũria yat i'atu­po­re­nõtem hamo i'atupoi hamo. Mi'i hawyi wãtym i turan toi'a­tunug i ra'yn i'atu'yat pe e. Mi'i hap ewywuat uihũria uimohey haria apykok hat kahato areĩne'en e. 10 Ma'ato sero­'ok'e hat tut wyti hũria ko'i u hamo i'atu­'auka hamo hero'ok hamo tut e. Uito ti ariot ma'ato uimohey haria ieĩne'en hap ium hamo po'og po'og ikahu sa'a­wy­'i­tewuat kawiat ium hamo e. 11 Aikotã hũria ko'i ka'iwat wakuat kahato tohũria apykok waku kahato hap ewy Uito areĩne'en uimohey haria apykok hamo. Uito ati'a­tu­'a­pykok kahato uihũria i'atu­ky'e haype e. Yt areken'ẽ hin i ui'auka wanĩ­kaptia piat hap pupi e. Ui'auka pote ui'auka ma'ato yt ahok'iwat hin i wanĩ­kaptia po pe uihũria ui'auka pytkai e. 12 Ma'ato wẽtup ok hũria apykok hat ti token'ẽ wewuat'i awahuru ko'i pupi yt ika'iwat sese i pote yt towanuat sese i hũria pote e. Ha'up ky'ewiat yn ipotpap pote teput kahato awahuru ko'i õ'ẽ hap pupi — Ui'u aru awahuru ko'i e hawyi to'atoiat ra'yn toka­'i­wanuat hũria ko'i awahuru mi'u wo e. 13 Ipoity'i pote to'atoiat ra'yn toka­'iwat hũria hawyi awahuru ko'i ti'a­tu­'uka kahato ra'yn ta'a­tu­sytpok ta'yn ma'ato ha'up ky'esat hat potiat ipotpap takat pote yt iky'e sese ne'i toka­'iwat hũria mi'i pote ipoity'i hawyi teput kahato ne'i are e. 14 Ma'ato ti Uito hũria apykok hat wakuat sese ewy Uito aikotã Ui'ywot uikuap aikotã atikuap Ui'ywot mi'i hap ewy ti uihũria uimohey haria ati'a­tukuap Uito e. 15 Yt atoiat hin i uihũria uimohey haria awahuru ko'i ewywuat put'ok'e i'atuete pote yt areput hin i ma'ato ta'a­tue­ha­kye­ra'at kahato uimohey haria awahuru ewywuat wẽ pywiat hep hamuat e. Uiku­'uro pote uiku­'uro wen ma'ato yt atoiat hin i wẽtup ok uimohey hat e Iesui. 16 Yt torania i uihũria uimohey haria meiũwat ywania kaipyi pãi ma'ato i'ewyte ati'a­tu­kaykay aru uimohey hanuaria wẽtup ywania kaipyi e. Mi'iria aru wo'o­'e­wywuat tukup­te'en katu­pono uimohey haria wẽtup sok yn i'atu­'y­wania pytkai e. Mi'i hawyi wẽtup ok yn i'atu­'a­pykok hat topy­hu'at mekewat e'at pe mi'i ti Uito e. 17 Uiku­'uro hamuat wyti uimohey haria uihũria ehakye­ra'at hamo e. Mi'i tupono Ui'ywot uiky'e kahato e. Mi'i tã atunug hawyi uimoieĩ­ne'en i ra'yn Ui'ywot e. 18 Sa'a­wy'i to'e uhepe Ui'ywot — Atiky­'esat eku'uro Uha'yru e. Mi'i hawyi ereĩne'en i hap atiky­'esat e uhepe Ui'ywot e. Mi'i pote waku Papai are emiky­'esat ewy yn ni atiky­'esat are. Uiku­'uro hawyi areĩne'en kuap i uiwewi are. Uimi­ky­'esat ewy areĩne'en i kuap uiku­'uro hawyi Papai are'e sa'a­wy'i are e. Mi'i tupono uiky'e kahato Ui'ywot are e Iesui. 19 Mio tã e pote itotiaria Iuteu ywania akagnia tu'uka kahato ra'yn ta'a­tuehay wo 20 — Heso'ok ta'yn wyti Iesui i'atu'e katu­pono ahiag wyti tuete i'atu'e irania'in me. Kat poteĩ pyno eweikuap teran ipotmu'e hap i'atu'e miit'in me heso'ok ta'yn ahiag eiam Iesui pote i'atu'e. 21 Ma'ato irania'in — Yt wyti yt wyti i'atu'e ma'ato ahiag emiit pote ti yt ihay hãpyk i i'atu'e. Aikotã ten ahiag timoe­waku yt ihapytig i rakat Iesui ewy i'atu'e Iuteu ywania akagnia pe. 22 Meiũran hawyi Iesui toĩne'en Ieru­sarẽi me wẽtup e'at pe i'aman mot ewaty pe Iuteu ywania ta'a­tunug i ra'yn ienuk hap tawa Ieru­sarẽi me. Ta'a­tue­katup Tupana mõtypot hap yat sa'a­wy­'iwuat inug hap e'at itote. 23 Mi'i turan Iesui hewyry itote Tupana mõtypot yat iwato rakat pe morekuat sa'a­wy­'iwuat Sarumãu e'oken upi hewyry. 24 Mi'i turan Iuteu ywania akagnia te'e­ru­wa­'a­tunug i ra'yn Iesui kape apo'i­'a­tu'e hamo — Kat poteĩ yt heremo i ehay i'atu'e. Uruwesat ro uwe sese En i'atu'e katu­pono uruikuap teran ewẽ pyi Tupana Mipo­'oro Urupo­rekuat nuat apo En sio apo yt i'atu'e. 25 — Karania wo i ra'yn ahenoi ehepe uwe Uito hap ma'ato ti yt uimohey i eipe e Iesui. I'atu kahato ra'yn wakuap sese yt miit'in minug kuap ewywuat i atunug uipo wo ehehamo uwe Uito moherep hamo uwe Ui'ywot moherep hamo. Ui'ywot miky­'esat ewy atunug katu­pono mi'i ko'i wo atimo­herep kahato ra'yn ehepe uwe Uito hap e. 26 Ma'ato ti yt uimohey i eipe ti katu­pono yt uihũria i eipe pote e. 27 Uimohey haria ti inug kahato uimi­ky­'esat ewy aikotã aihũ ko'i uihũria Uweuria ko'i tunug aikotã ta'a­pykok hat miky­'esat ewy e. Uimohey haria kuap hat kahato Uito. I'ewyte ta'a­tunug kahato uimi­ky­'esat hap ewy e. 28 Ati'a­tu­moieĩ­ne'en i ra'yn uimohey haria e. Yt karãmuo i ra'yn ti aru i'atu­ka­huro sese e uiwywo yn na'yn te'e­ro­py­hu'at wuat'i e'at pe aru e. Mi'i hawyi ti aru yt uwe i ra'yn hero'ok kuap uipo pyi uimohey haria katu­pono ati'a­tu­'a­pykok kahato uihũria e Iesui ahepiat. 29 kat pote Ui'ywot po'og hesaika wuat'i kai e. I'ewyte Ui'ywot wyti uimohey haria apykok hat kahato toĩne'en e. Mi'i pote ti yt uwe i tihep kuap Ui'ywot po pyi uihũria e. 30 Ui'ywot Uito ti wẽtup ok yn e Iesui. 31 Mio tã e pote ta'a­tusat i ra'yn nu ko'i yi totiat Iesui auka mak mak wuat hamo. 32 Ma'ato Iesui to'e — Kat po'ypyi ui'auka teran nu wo e. — Ipoity kahato ra'yn tig atunug wakuat Ui'ywot miky­'esat ewywuat ehehamo e. Kat som ehehamo atunug sa'ag ne'i ui'auka teran ehepiat hamo e Iesui. 33 — Yt eminug wakuap ko'i po'ypyi i ti urui'auka teran En i'atu'e ma'ato e'e hap po'ypyi i'atu'e. En ni miit kawiat ne'i ma'ato ti ewewi erenug Tupana wo i'atu'e. 34 Mi'i hawyi Iesui to'e i'atuepe — Sa'a­wy'i ti einãpin hawe mio tã to'e miwan me — Eipe ti Tupana ko'i e Tupana e. 35 Pyno watikuap ta'yn kat e Tupana hãpyk yn tohenoi. Mi'i kaipyi watikuap ta'yn iwan me tohenoi ra'yn yne ihay pywo piat hap yn e. Eipe ti Tupana ko'i e ti Tupana sa'a­wy'i tomi­'ai­roria tehay enoi haria pe e. 36 I'ewyte Uito Ui'ywot ui'airo hawyi uipo­'oro miit'in kape ihay enoi hanuat. Mi'i hawyi are'e miit'in me — Uito ti Tupana Sa'yru i'atue­ha­kye­ra'at hamo are yn ma'ato mio tã are pote — Yt naku i kahato En ewei'e yt etimõ­typot i Tupana ewei'e uhepe. 37 Yt atunug i Ui'ywot misepap ewywuat pote rasom yt uimohey i eipe ma'ato atunug imisepap ewywuat pote waku uimohey haria wo eweikup­te'en e. 38 Ta'i atikuap yt uimohey i haria eipe ma'ato Ui'ywot misepap ewy uiminug kape waku ewei'a­kasa mi'i pote uiminug wakuap ko'i upi waku uimohey e. Uiminug wakuap eweimohey hawyi ti rẽ meremo eweikuap ta'yn eipy'a pe uiat uhesaika hap Ui'ywot hesaika hap ok tã ne e. Uimohey hawyi meremo eweikuap eipy'a pe Uito Ui'ywot wẽtup ok yn hap e Iesui. 39 Mi'i pote ta'a­tu­pyhik teran i ra'yn ma'ato tuwe­'a­puksit ne'i Iesui. 40 Mio tã e rokirẽ Iesui toto ra'yn topyhik teran haria kaipyi. Pya Iutãu hy sakpo sa'a­wy­'iwuat Iuwãu ieĩne'en miit'in i'atu­set'ok hap kape toto. 41 Mi'i turan miit'in tõ'ẽ tõ'ẽ howawi. Mi'i hawyi te'e­ro'e to'ope — Iuwãu ahet'ok hap yt kat i mowato hap ko'i toimo­herep ahepe Tupana kaipyi. Yt karãpe i Tupana yn misepap kuap hap ewywuat tutunug ahehamo wen ma'ato mekewat imienoi Iesui etiat pywuat kahato rakat tohenoi ahepe Iuwãu i'atu'e to'ope. 42 Mi'i hawyi itote typy'i ra'yn Iesui mohey haria pakuptia te'e­ro­py­hu'at Iutãu hy sakpo.

11

1 Mi'i hawyi Iesui miky'e kahato Irasaru e hap het rakat i'ahu kahato topy­hu'at tawa hit Petania pe. Mi'i ti toĩne'en itote toinyt'in Mata i'ewyte Maria wywo toĩne'en. 2 Mekewat Maria ti Iesui py ko'i toipen sa'a­wy'i mohag hy hekat rakat wywo hawyi toimogag ipy ko'i to'asap wywo. Mi'i Maria ekywyt ti i'ahu kahato toĩne'en. 3 Mi'i hawyi mana Mata i'ewyte mana Maria te'e­ru­we­hay­po­'oro Iesui kape — Mimi i'atu'e urukywyt emiky'e kahato rakat i'ahu kahato i'atu'e i'atuehay tehay po'oro. 4 Iesui tikuap ta'yn i'atu­we­hay­po­'oro hap hawyi to'e topot­mu­'eria pe — Aiwy Irasaru i'ahu kahato pãi e ma'ato yt iku'uro hamuat i wyti e. Ta'i meiũran aru aiwy Irasaru waku hawyi mi'i topy­hu'at Tupana mõtypot kahato hap i'ewyte Ha'yru mõtypot kahato hap e topot­mu­'eria pe. 5 Iesui ti'a­tu­ky'e kahato ti Mata i'ewyte Maria i'ewyte Irasaru. 6 Iesui mi'a­tu­ky­'eria kahato ti mi'iria ma'ato ti yt toto i i'ahu rakat kape. Typy e'at yt toto i. 7 Typy e'at tokosap hawyi to'e temiit'in me — Pyno to'iro tawa Petania yi Iuteu piat kape e. 8 Mi'i pote iwyria'in tiwesat — Urumu'e hat yt naku i ereto tama Iuteu kape katu­pono ga'atpo porap e'auka nu wo itote i'atu'e. 9 Mi'i pote Iesui ti'a­tu­wesat — Meiũ te ti yt ui'auka kuap i katu­pono uhe'at yt put'ok'e i te ui'auka hamuat e. Aiko­hye­wyry ihot'ok puat pote yt wata'at kuap i kat pote toĩne'en aimoẽ­tyhot hap at pote e. 10 Ma'ato wãtym na'yn hawyi i'ypyryp ta'yn ti hawyi yt aiko­hye­wyry kuap i kat pote meremo wata'at mu'ap upi yt kat i aimoẽ­tyhot hap aikai pote e. Mi'i hap ewy kahato areĩne'en mesuwe eipy­'a­setpe ariãty ewywuat eimoẽ­tyhot hap areĩne'en eipy­'a­setpe Uito uiwy­ria'in e. 11 Uiwy­ria'in e aiwy Irasaru ti toket ra'yn mi'i pote areto ra'yn mesup ihymut hamo e. 12 — Mehĩ i'atu'e waku ti i'ahu pote mohag iket hamo i'atu'e. Tuwe­mohy hawyi ti aru meiũran waku i ra'yn tuete i'atu'e. 13 Katu­pono iwyria'in te'e­ru­wa­nẽtup iket hap kape yn yt ta'a­tukuap i iku'uro sese e hap ete ihay. 14 Mi'i hawyi ti tohenoi ra'yn — Uiwy­ria'in e aiwy Irasaru ti iku'uro sese ra'yn e. 15 Mi'i pote to'iro iku'uro hap kape e. I'ahu turan yt areto teran i howawi e. Po'og waku areto mesup iku'uro sese rakat toĩne'en turan katu­pono uiminug kape ewei'a­kasa aru hawyi po'og po'og uimohey eipe e. 16 Mi'i hawyi to'e wẽtup ok hemiit ipat rakat Tume e hap — Pyno to'iro aito aiku­'uro iwywo e ipotmu­'eria pe. 17 Mi'i hawyi tuwat ra'yn. Put'ok­'i­'a­tu'e itote hawyi ta'a­tu­henoi ra'yn Iesui pe — Iku'uro ra'yn ewy Irasaru Uhyt i'atu'e. Ga'atpo 4 e'at ra'yn uruisyp ta'yn Mimi i'atu'e. Toĩne'en ihyp hawe 4 e'at ra'yn i'atu'e. 18 Pyno tawa hit Petania yt pya hin i toĩne'en tawa wato Ieru­sarẽi kai aikotã aiko kapiat pya hap ewy toĩne'en. 19 Mi'i pote tõ'ẽ tawa Ieru­sarẽi ikaipyi Iuteuria mana Maria mana Mata'in moesaika hamo mowepit hamo. 20 Mana Mata tikuap ta'yn Iesui ut hap hawyi toto meremo ra'yn howa kape ma'ato mana Maria yt toto i ma'ato to'yat pe topy­hu'at re. 21 Mi'i hawyi to'o­puẽti Iesui wywo hawyi to'e Iesui pe — Mimi e iku'uro ra'yn aiwy urukywyt e. Yt naku i katu­pono meiũpe ereĩne'en pote ti neke urukywyt yt iku'uro hin i Mimi e. 22 Ma'ato mi'i pytkai atikuap kat ehẽtup kat ehẽtup Tupana kape mi'i pote tutum merep emiẽtup ok tã hap atikuap e Mata. 23 — Pywo mana ekywyt Irasaru toĩne'en i ra'yn e. 24 — Pywo an Mimi atikuap mi'i e atikuap aikotã aiku­'uro hawyi aheĩne'en i hap toĩne'en aru e atikuap uikywyt ti aru tuwẽtem toku­'uro hap pyi mekewat ikahuro hap e'at pe tuwe­hymut i hamuat uikywyt aito irania'in ewy te e. 25 — Mana e Uito ti meiũ iku'uro rakaria moieĩne'en i hat sese e. Uwe uwe iku'uro uimohey hano turan mi'i miit meiũran aru toĩne'en i ra'yn wuat'i e'at pe erẽtem no are'e aru tope hawyi e. 26 I'ewyte uwe uwe uimohey hano topy­hu'at toĩne'en ne hap turan mi'i miit yt karãpe i topap sese hamuat aru ma'ato topy­hu'at wuat'i e'at pe e. Mana e etimohey apo mio tã ui'e hap e. 27 — Pywo ti an Mimi woro­mohey kahato e. En ni Urupo­rekuat nuat Tupana Mipo­'oro urumie­katup e woro­mohey kahato e. En ni Tupana Sa'yru sese Mimi e. 28 Mio tã mana Mata to'e hawyi ta'aipok i ra'yn to'yat kape. Mi'i hawyi toikaykay toky­py'yt Maria iweran turan tohenoi hamo — Tut ra'yn ti Aimu'e hat e. Mi'i ti ekaykay ra'yn Maria e. 29 Maria tikuap ta'yn Iesui ut hap hawyi meremo ipoĩ'ãm hawyi toto ra'yn Iesui kape. 30 Mi'i turan Iesui yt put'ok'e i te tawa Petania pe ma'ato toĩne'en mu'ap tote aiũpe Mata piat topuẽti hap tote. 31 Mi'i hawyi Iuteu ywania Maria'in mowepit teran haria to'yat pywiat Maria tome­remo hap kape te'e­ra­ha'at hawyi — Pyno toto ra'yn tokywyt Irasaru syp hap kape wyti i'atu'e. Toto ra'yn tuwak hamo i'atu'e te'e­ru­wa­nẽtup hawe. Mi'i pote tuwat hewat­'ymo. 32 Mi'i hawyi put'ok'e Maria Iesui etiat hawyi tuwe­pỹ­'ã­tutuk howawi hawyi to'e — Uika­'iwat meiũpe ereĩne'en pote yt iku'uro i uikywyt Mimi e. 33 Iesui ta'a­kasa Maria wak towy­ria'in wywuat hap kape hawyi toha­ty'u kahato topy'a pe — Aiwy iku'uro ta'a­tu­wa­nẽtup hawe pote e. 34 — Aikopeĩ ewetopag ewehyp aiwy e. — Uruka­'iwat i'atu'e to'iro pyno uruimo­herep epe aikope uruisyp aiwy Irasaru piit i'atu'e. 35 Mi'i hawyi Iesui tuwak ta'yn. 36 — Tuwak ta'yn Iesui i'atu'e koitywy watikuap ta'yn Irasaru ky'e kahato Iesui piat hap i'atu'e to'ope Iuteuria. 37 Ma'ato irania'in te'e­ro'e — Toiky'e pote kat pote yt tut i ga'atpo imoehãite hamo i'atu'e. Toimoe­hãite kuap kahato i'ahu rakaria yt ihapytig i rakaria kat poteĩ pyno yt tut i Irasaru moehãite hamo iku'uro hap e'yiãn me te i'atu'e. 38 Mi'i hawyi toha­ty'u kahato hap wywo put'ok'e aikope towy Irasaru ta'a­tupag nu ka'a pe hap kape. Mi'i hap tote sa'a­wy'i ti yi py hot'i piat nu ka'a pe ta'a­tusyp Irasaru hawyi ta'a­tu­'o­kenhyp nu wato wo. 39 Mi'i hawyi Iesui to'e — Eweho­'o­ken­hyp'ok to aiwy Irasaru e. Ma'ato inyt Mata to'e — Yt rei'o Mimi katu­pono nem na'yn ti som urukywyt kat pote 4 e'at ra'yn mekepe topy­hu'at. I'okpuk ta'yn e. Yt naku i waho­'o­ken­hyp'ok mesup e. 40 Ma'ato Iesui to'e — Mana Mata etiwaure ra'yn apo mu'ap upiat ui'e hap epiat e. Uimohey pote ti aru era'a­kasa Tupana minug wakuat sese mesup are'e hap etiwaure ra'yn apo'e. 41 Mio tã e hawyi ta'a­tue­ro'ok ta'yn nu kawiat he'o­kenhyp hap. Mi'i hawyi Iesui teha'at atipy kape. 42 Mi'i hawyi to'e — Ui'ywot e waku kahato En are e. Yne e'at pe etikuap ui'e hap Papai ma'ato irania'in meiũpiaria yt tikuap hin i uipo­'oro epiat hap. Mi'i tupono uhehay ewywo i'atue­hamo Uipo­'oro hat En hap ta'a­tukuap hamo Papai e. Arehum ewawi Ui'ywot Uipo­'oro hat e. 43 Mi'i hawyi Iesui to'e tehay pirik wo — Irasaru erẽtem no gu'uro pyi e. 44 Mio tã e pote tuwẽtem meremo gu'uro pyi Irasaru nu ka'a pyi topo­'i'­po'i hap tesokpe wywo topiit etiat topo etiat topy etiat to'akag etiat tosuwy hap sokpe wywo tuwẽtem. Mi'i hawyi Iesui to'e — Eweipo­'i­po'i hap porop to hewyry mono e. Mi'i hawyi Irasaru toĩne'en i itote waku pe ipiit tuwẽtem na'yn gu'uro pyi. 45 Mi'i hawyi irania'in Maria upiaria te'e­ra­'a­kasa ra'yn wakuap nug Iesui piat hap hawyi ta'a­tu­mohey ra'yn Iesui. 46 Ma'ato irania'in akasa haria Iesui ewanĩkap ko'i tuwat meremo ra'yn Iuteu akag ko'i piat enoi hamo aikotã Iesui timoieĩ­ne'en iku'uro sese rakat hap enoi hamo. 47 Ta'a­tukuap hawyi pa'i watoria ko'i i'atu­'akag ko'i meremo te'e­ru­wa­'a­tunug na'yn aikotã hap kuap hamo. Mi'i hawyi te'e­ro'e to'ope — Aikotã som waku watunug aru i'atu'e katu­pono yt miit mise­papnug kuap hap ewy i Iesui tunug wakuat wuat'i ehamo i'atu'e. 48 — Yt kat i watunug pote ti aru yt wati­pyhyp i Mi'i Miit pote ti aru meiũran typy'i kahato Iesui mohey haria tukup­te'en aru mesuwe i'atu'e. Mi'i hawyi — Pywo ti Iesui yn ni waku Aipo­rekuat nuat e haria yn na'yn te'e­ro­py­hu'at mesuwe irane i'atu'e. Mi'i pote ti aru aipo­re­kuaria Humanu ywania i'atu­py­'ahak kahato tukup­te'en ai'y­wania ete Iesui topy­hu'at ai'y­wania Porekuat no hawyi. Mi'i pote ti aru ta'a­tu­po­'oro ta'a­tue­su­ra­ra'in aimoma hamo Ahetu­pana yat pugha hamo i'atu'e to'ope. Mi'i hawyi ahetawa ikahu rakat ta'a­tu­pugha yne. Ai'y­wania ta'a­tu­'a­tu­'uka torania yne yne i'atu'e. 49 Toĩne'en wẽtup ok pa'i wato sese i'atu­py­'a­setpe Pa'i Ka'i­wasi e hap. 50 Mi'i ti to'e — Apuete uiwy­ria'in e yt eweikuap i apo aikotã po'og waku Tupana wanẽtup hawe wẽtup ok miit iku'uro ahetiano sio watopap yne yne ai'y­wania sio ta'a­tu­moma yne yne ai'y­wania e. Po'og po'og waku wati­'auka Mi'i Miit Iesui e. Iku'uro aika­wiano hawyi waku pe wato­py­hu'at e Iuteuria pe. 51 Pa'i Ka'i­wasi toĩne'en pa'i wato sese mekewat e'at pe itote mi'i pote Tupana ti ihay iwẽ pyi yt toikuap i pytkai. Iwẽ pyi Tupana tohenoi Tosa­'yru ku'uro Iuteu ywania etiano hap ete. 52 Ta'i ma'ato ti yt Iuteuria yn etiano i iku'uro ma'ato i'ewyte torania ywania ehakye­ra'at hamo wyti iku'uro. Mi'i hawyi tutunug yne ywania kaipywiat tomẽ­pyt'in no. 53 Mi'i hawyi mekewat e'at pe nagnia te'e­ru­wa­nẽtup at aikotã waku Iesui auka hamo. 54 Mi'i hawyi Iesui yt hewyry i ra'yn tama Iuteu pe ma'ato wẽtup yi kape toto towy­ria'in wywo mekewat yahig Ewarĩ e hap upi pya Iuteu ywania kai hewyry. 55 Meiũran put'ok'e i tawa Ieru­sarẽi miat Iuteuria enuk koro hap e'at pe. Mi'i turan tuwat kahato miit'in tawa Ieru­sarẽi kape waku pe yne nug hamuat mekewat ienuk hap e'at koro owakai te hamo tuwat aikotã ta'a­tueko ewy te'e­ruwei. Yne waku hawyi ta'a­tu­'auka ta'a­tu­hũria Tupana mõtypot hamo. 56 Mi'i turan tawa Ieru­sarẽi miaria tikat kahato Iesui itote aikope toĩne'en hap. Put'ok­'i­'a­tu'e Tupana mõtypot hap yat iwato rakat pe hawyi te'e­ro'e to'ope — Tut apo Iesui i'atu'e sio yt i'atu'e. 57 Mi'i hawyi pa'i koro ko'i i'ewyte Tupana mõtypot yat akag ko'i te'e­ro'e irania'in me — Eweikuap Iesui aikope toĩne'en pote ewehenoi uruepe i'atu'e katu­pono ta'a­tu­pytyk teran ipyhik hamo ta'a­tu­'auka teran haype.

12

1 6 e'at mekewat ienuk koro e'at owakai te mekewat sa'a­wy'i wanĩkap po pywiat hekatup hap e'at owakai te Iesui toto ra'yn tawa Petania kape towy'ok moieĩne'en i hap kape toto. Irasaru tomi­'ã­pe­'ok'am gu'uro pywiat yat kape toto temiit'in 12 ok takaria wywo toto. 2 Itote Irasa­ru'in tunug ienuk wato hap Iesui etiat tuwehum hap. Itote mana Mata tipo­wyro mi'u nug hap ete. Waku yne hawyi ta'a­tu­kaykay Iesui hawyi te'e­ra­'apyk ta'yn. Irasaru ta'apyk yparakai auri wo i'ewyte Iesui ywytpe. 3 Mi'i hawyi mana Maria tat topohag hy heiam ha'up woity kahato rakat totat mohag hy Naratu pohyt kawiat ha'up woity kahato rakat totat. Mi'i hawyi Iesui py ete toi'okpun yne mekewat mohag hy i'ewyte toimogag ipy to'asap mo. Mi'i hawyi ikamhig se kahato ra'yn i'yat waku kahato. 4 Mi'i hawyi ipotmu'e Iuta mekewat Simãu Ikarioti sa'yru Iesui ma'at hanuat to'e 5 — Yt kan hamo i eti'okpun mohag hy e. Kat poteĩ yt etiwe­neru i mekewat mohag hy hawyi ha'up woity rakat etat hamo hawyi atum ha'up yt hekat i rakaria pe e. Ta'i ha'up woity'i rakat ti meke 300 e'at motpap kapiat hap sa'up. Ha'up woity kahato rakat ti mekewat e mana pe. 6 Iuta tiky­'esat ha'up topo piat hap towano. Yt toiky'e hin i yt hekat i rakaria pytkai i katu­pono tote­ro'ok kahato 12 ok takaria wywuat tineiru heiam miat. 7 Ma'ato Iesui to'e — Iuta wãi mio tã ere te mana Maria pe are'e pãi katu­pono uiku­'uro hap owakai te aheko ewy mana uipen mohag hy wo uipiit ete e. 8 Areto irane ra'yn Uito mi'i hawyi yt kat i aru ma'ato etum kuap emiium ko'i uhepe e. Yt hekat i rakaria ti aru ma'ato tukup­te'en wuat'i e'at pe mesuwe eiwywo kat ium ehepiat hamo. 9 Mi'i hawyi Iuteuria tikuap ta'yn mekewat tawa Petania piat Iesui ieĩne'en hap. Mi'i pote typy'i te'e­ru­wa­'a­tunug Iesui kapiat te'e­ra­'a­kasa hamo i'ewyte Irasaru kapiat te'e­ra­'a­kasa hamo imi'ã­pe­'ok'am gu'uro pywiat hat kapiat hamo. 10 Mi'i hawyi Iesui mimoieĩ­ne'en Irasaru kapiat akasa haria timohey kahato ra'yn Iesui. 11 Mi'i pote pa'i kororia tikat aikotã waku Irasaru auka hamo i ra'yn ta'a­tukat. 12 Wẽtup e'at itote hawyi toto ra'yn Iesui tawa Ieru­sarẽi kape. Mi'i totiat turan ti ienuk wato hap nug haria tikuap ta'yn Iesui ut hap. 13 Mi'i hawyi typy'i ra'yn tuwat Iesui owawi. Mi'iria tuwat Pinawa yhop ta'a­tupo piat wywo Iesui kape. Mi'i wywo i'atuehay wepit kahato — Waku ti rat En. Waku ti rat En Uhyt Mimi i'atu'e. En ni Tupana Mipo­'oro ai'y­wania Porekuat i'atu'e. En ni Tupana Mipoi­tyro po'og waku torania kawiat hat ai'y­wania Porekuat nuat Isareu ywania Porekuat nuat i'atu'e. Waku ti rat En Uhyt Mimi i'atu'e haty wo Iesui pe. 14 Mi'i hawyi Iesui tipuẽti ihũ Iumetiu. 15 Mi'i tote ta'apyk aikotã sa'a­wy­'ite miwan me Sakaria 9. 9 pe Tupana to'e hap ewy — Tawa Siãu piaria woro­ho­'oe­ha­kye­ra'at teran ehewa­nĩ­kaptia po pyi e. Yt eweiken'ẽ po'og tei'o tawa Ieru­sarẽi piaria katu­pono atipo­'oro irane Eipo­rekuat sese ehowawi eheha­kye­ra'at hamo e. Mi'i Miit ti aru atipo­'oro ehowawi apykpe eihũ Iumetiu mẽpyt rote tut irane e miwan me Tupana e hap. 16 Iesui emiit'in yt tikuap i kahato yianmiat aikotã aru Tupana e hap ko'i miwan miat Iesui etiat miwan miat ma'ato Iesui tuwẽtem gu'uro pyi hawyi i'atu­wa­tetup kahato Tupana e hap kape hawyi — Meiẽ i'atu'e Iesui tunug yne mesuwe aikotã aikotã Tupana to'e yianme miwan me e hap ewy kahato aikotã iwan miat Tupana e hap ewywuat Iesui tunug na'yn i'atu'e. Iesui ta'aipok atipy kape hawyi ta'a­tukuap aikotã iwan miat Tupana e hap ewywuat Iesui tunug ra'yn ta'a­tukuap ta'yn. 17 Mi'i hawyi Iesui wy Irasaru moieĩne'en pakup i hap kapiat akasa haria henoi henoi kahato ra'yn tawa Ieru­sarẽi miaria pe aikotã Iesui tihep Irasaru gu'uro pywiat hap ta'a­tu­henoi henoi aikotã Iesui tunug yt miit'in mikuap ewy i tomi­sepap ko'i ta'a­tu­mo­herep miit'in me itote. 18 Mi'i pote ti miit'in tõ'ẽ kahato Iesui kuap hamo. 19 Mi'i pote Iuteu wo'o­nãpin haria te'e­ro'e to'ope — Yt naku i katu­pono miit'in i'atupap kahato ra'yn Iesui upi i'atu'e. Yt naku i katu­pono ta'a­tunug neran Iesui I'atu­po­rekuat nuat i'atu'e. Wãiwa­to'e kahato pytkai ahepiat ta'a­tu­nãpin hap yt ta'a­tu­mohey hin i aiwat wãi'ai'e hap i'atu'e. Yt naku i tuwat tuwat Iesui upi i'atu'e to'ope. 20 Mi'i turan wẽtup ywania yi Karasia kaipy­wiaria put'ok­'i­'a­tu'e tawa Ieru­sarẽi me Tupana mõtypot hamo mekewat ienuk koro hap e'at pe. 21 Mi'i hawyi ta'a­tu­hẽtup Iesui emiit Wiripi pe — Uhyt uruehay teran Iesui wywo i'atu'e mekewat Wiripi pe yi Karasia kaipywiat tawa Petsaita kaipywiat. 22 Mi'i hawyi Wiripi toto Ãtere kape yi Keresia ehay enoi hamo wẽtup ywania miẽtup enoi hamo. Mi'i hawyi tuwat typy ok Iesui kape topot­mu­'eria. 23 Mi'i hawyi Iesui tikuap toky­'esat hap Keresia ywania piaria hap hawyi to'e — Uimõ­typot hap e'at yt pya hin i e. Miit'in Yke'et areĩne'en pytkai uiku­'uro hamuat ra'yn ma'ato uiku­'uro hawyi wyti aru uimõ­typot hap e'at put'ok'e e. 24 Pywo ti are'e kat iã'ỹi yt misyp i te pytkai yt iku'uro i ma'ato toĩne'en ma'ato wẽtup yn toĩne'en. Ma'ato iku'uro pote meiũran hẽtyt hawyi tuwe­motag hawyi haat kahato ra'yn are e. 25 Uwe uwe mesu­wa­rotiat ieĩne'en hap yn ky'esat haria ti aru yt ipuẽti i ra'yn toieĩne'en pakup i hap e. I'ewyte uwe uwe mesu­wa­rotiat toĩne'en hap kawiat waure'e hat wyti aru ipuẽti ipakup i toĩne'en hap yt karãmuo i ikahuro rakat e Iesui. 26 Eweiky­'esat uhemiit no pote ewetunug no uimi­ky­'esat ewy e. Aikope aikope areĩne'en mi'i hap upi i'ewyte uhaipe­piaria uhemiit'in tukup­te'en e. I'ewyte uwe uwe uheropat hat Mi'i pe Tupana to'e — Waku kahato en e Tupana wuat'i miit'in ehamo e. 27 Mi'i hawyi Iesui to'e Tupana pe — Ui'ywot e kat are'e kahu epe sio Papai eti'ywyk to uhepiat ho'opot hap uiku­'uro tet pupi are sio yt Papai e. Pyno yt naku i mi'i tã are'e epe kat pote uiku­'uro miit'in ehakye­ra'at hamo ariot mesuwat yi kape e. Ahaty'u kahato uiwa­nẽtup hawe kat e hap waku are'e epe Papai e. 28 Etomo­herep to ewaku hap wuat'i miit'in piat ekuap hamo eset kuap hamo e. Mi'i pote Tupana tiwesat — Uha'yru e pywo ti uhewaku hap atimo­herep ta'yn. Mi'i hawyi i'ewyte atimo­herep pakup i ra'yn miit'in me e Tupana haty wo atipy kaipyi. 29 Mio tã e hawyi miit'in typy'i rakaria mekewat atipy kaipywiat sehay kuap haria te'e­ro'e to'ope — Mio ti huru'e hap ewy ihay i'atu'e. Ma'ato irania'in — Atipy kaipywiat miit wyti mio ihay Iesui kape i'atu'e. 30 Ma'ato Iesui to'e. Yt uhepe yn wyti mio sehay tut ma'ato ehepiat ikuap hamuat wyti e. Tupana tiky­'esat kahato uimohey ehepiat hap are e. 31 Koitywy wyti put'ok'e ra'yn Tupana e'at uwe uwe uimohey haria sese uwe uwe yt haria moherep hamuat uwe waku uwe yt e hamuat e'at mesup e. Koitywy i'atu­po­rekuat mesu­wa­rotiat ahiag Tupana tisopo hamuat e'at put'ok'e ra'yn e. 32 Karãmuo miit'in uimo­'ã­pe­'ok'am aria'yp posak ete yi tote­pywiat mi'i turan ti aru ati'a­tuekyi yne ywania uhowawi uiwano ra'yn e. 33 Mio tã e toimo­herep to'auka hamuat temiit'in me. 34 Mi'i pote itotiaria — Uruyke'et kat pote — Uiku­'uro irane ere'e i'atu'e ma'ato urunãpin haria irania'in yt ewat ehay ewy i i'atu'e katu­pono — Tupana Mipo­'oro wyti aru yt ikahuro rakat i e miwan me i'atu'e uruepe. Miit'in Yke'et apo en sio yt i'atu'e. En Tupana Mipo­'oro Urupo­rekuat nuat sio yt i'atu'e. Kat pote — Uiku­'uro irane ere'e Mehĩ i'atu'e. 35 Mi'i hawyi Iesui ti'a­tu­wesat — Uito eimu'e hat wyti areĩne'en ariãty ewy mu'ap Tupana kapiat moherep hamuat. Ariãty ewy areĩne'en e ma'ato ui'auka irane hawyi porap ta'yn ti hasep ariãty eipy­'a­setpiat e. Meiũran ti aru yt ehewyry kuap i i'ypyryp we e. Mi'i pote waku mesup ti uimohey ro e. 36 Mio areĩne'en eipy­'a­setpe turan uimohey ro e. Eweikup­te'en no ariãty hot pe uhyt'i'in mana'in e. Ta'i uimohey hawyi ariãty ewywuat eweipy­hu'at eiwa­nẽtup hawe eipy'a pe katu­pono uimohey hawyi areĩne'en eiwywo mesup mũki­'ite wuat'i e'at pe areĩne'en eiwywo e. Mi'i hawyi eweipy­hu'at ariãty hot mẽpyt'in e Iesui. Mio tã to'e hawyi toto ra'yn yt tomohey i haria py'a­setpyi. 37 Iwato tomi­sepap tutunug i'atu­py­'a­setpe yt i'atu­mi­sepap yt ewy i tutunug wen ma'ato yt ta'a­tu­mohey hin i. Mi'i hawyi toto i'atu­'ya­ty­pepyi pya kahato aikope yt ta'a­tu­puẽti kuap i hap kape tuwemig Iesui. 38 Aikotã sa'a­wy'i Tupana ehay moherep hat Isaia to'e hap ewy — Tupana e ati'a­tu­mu'e kahato ehay wo ma'ato yt uhehay mohey hin i emimo­herep esaika hap yt ta'a­tu­mohey hin i ta'a­tukuap pytkai. Te'e­ra­'a­kasa ra'yn yne emisepap ko'i eminug ko'i kape pytkai yt ta'a­tu­mohey hin i Emipo­'oro e Isaia 53. 1 pe nimo te Iesui e hap etiat. 39 Iuteu akagnia yt timohey teran i Iesui aikotã sa'a­wy'i Isaia mienoi ewy. 40 Mio tã e Isaia miwan me 6. 10 pe Iesui etiat — Atimo­herep kahato esaika hap wen ma'ato yt te'e­ra­'a­kasa teran i e. Ati'a­tu­mu'e kahato ehay ikahu rakano wen ma'ato yt ta'a­tu­mohey hin i ehay uiwẽ piat Tupana e. Mi'i pote i'atu­minug sa'ag ko'i yt atipuruk kuap i ra'yn e. 41 Isaia nimo te ta'a­kasa yianmete Iesui ewaku hap kape tomu­'etu hawyi. 42 Ma'ato Iuteu akagnia Iesui mohey haria tukup­te'en itote wen ma'ato — Uito Iesui mohey hat yt i'atu'e i miit'in ehamo kat pote te'e­ro­ken'ẽ — Wahenoi imohey hap pote aipugha ne'i aiwo­'o­mu'e hap pyi i'atu'e. Mi'i pote Iesui mohey hat uito yt i'atu'e i te'e­ro­ken'ẽ kahato irania'in akag ko'i pupi pote. 43 Katu­pono miit'in kaipyi — Waku kahato en e hap ta'a­tu­ky­'esat kahato po'og po'og Tupana kaipywiat — Waku en e hap kai. Ta'a­tu­ky'e po'og miit'in ky'e hap Tupana ky'e hap kai. 44 Mi'i hawyi Iesui to'e tehay pirik wo i'atuepe — Uwe uwe uikuap haria mi'i haria yn uipo­'oro hat kuap haria pãi e. 45 Uwe uwe uimohey haria mi'i haria uipo­'oro hat mohey haria i'ewyte te'e­ro­py­hu'at ma'ato yt pote yt e. 46 Ta'i ariãty ewy uipo­'oro mesuwat yi totiaria moẽtyhot hamo e. Uwe uwe uimohey haria ti ariãty hot puo ikohye­wyry hawyi i'ypyryp we yt ikohye­wyry hin i katu­pono uimohey hat Tupana kuap hat topy­hu'at e. 47 Ati'a­tue­ha­kye­ra'at teran kahato mesuwat yi totiaria. Mi'i hamo yn ariot meikowo ma'ato tukup­te'en mesuwe uimienoi pun haria e. Ta'i uimienoi ta'a­tukuap hawyi — Yt atunug neran i i'atu'e e. Ma'ato yt aho'o­sa­ty'i saty'i teran i mi'iria katu­pono i'atue­ha­kye­ra'at hamo yn uipo­'oro e. 48 Koran te yt kat i are'e i'atuepe — Woro­ho­'o­'a­piheg aru yt are'e i uipun haria pe uimienoi pun haria pe. Koran te yt kat i are'e i'atuepe ma'ato meiũran aru karãpe ikahuro hap e'at pe ti aru mi'iria uipun haria uhehay pun haria pe Tupana to'e aru — Yt naku i eipe are woro­ho­'okuap eipe. Eheĩne'en hap e'at pe Uha'yru mohey ran haria eweikup­te'en mi'i pote woro­ho­'o­'a­piheg eipe wuat'i e'at pe e Tupana irane yt uimienoi pun haria pe e. 49 Uipo­'oro hat ehay moherep hat Uito. Yt ihay i uiwẽ pyi pote yt uhehay kuap i Uito e. Mio tã e Ui'ywot hap yn uhehay wo pãi. 50 Ikahu kahato Ui'ywot e hap atipuẽti katu­pono ihay upiaria wuat'i e'at piat ieĩne'en hanuaria te'e­ro­py­hu'at e. Mi'i pote i'e hap yn tuwẽtem uiwẽ pyi miit'in moieĩne'en wuat'i e'at piat e hap. Tupana — Ereĩne'en no wuat'i e'at pe to'e hawyi ereĩne'en aru waku pe to'e hap ewy aikotã ui'e hap mesup hap ewy e Iesui ienuk haria pe.

13

1 Mi'i totepyi ienuk koro e'at owakai te Iesui tikuap ta'yn topy'a pe ta'aipok To'ywot kapiat hamuat mesuwat yi tote­pywiat hamuat toikuap ta'yn. Iesui ti'a­tu­ky'e kahato temiit'in mesu­wa­ro­tiaria. Toi'a­tu­kaykay sa'a­wy'i mi'i hawyi toi'a­tu­mu'e kahato. Iesui toĩne'en mesuwat yi totiat turan toi'a­tu­ky'e kahato temiit'in hawyi toku­'uro hap kape i'ewyte toi'a­tu­ky'e. 2 Mi'i haype te'e­renuk hap tote Simãu Ikarioti sa'yru hemiit Iuta e hap piit pe ahiag teke ra'yn Iesui ma'at hamuat ra'yn. 3 Meiẽpe Iesui tikuap ta'yn Tupana esaika hap torania yne ra'yn topy­hu'at ipiit pe. Mi'i pote topy'a pe topo piat hap toikuap tuwewi Tupana kaipywiat tut hap i'ewyte Tupana kapiat toto hamuat toikuap topy'a pe itote. 4 Toikuap hawyi tenuk kahu hawyi Iesui ipoĩ'ãm na'yn mi'i hawyi tuwe­ka­misa wato hep hawyi tuwe­'ok­po'i wato wepotip hamo to'okhak puat. 5 Mi'i te so'o­sat'e y'y kui'a pe hawyi toi'a­tu­pysei ra'yn temiit'in. Waku hawyi toi'a­tu­py­mogag tomi­po'i to'okhak puat tomi­po'i wo. 6 Mi'i hawyi Peteru pysei hamo tokosap ma'ato Peteru to'e — Yt naku i uipysei En katu­pono Uika­'iwat ne'i En Mehĩ e. 7 Ma'ato Iesui tiwesat — Woro­pysei ra'yn Peteru e mio ma'ato yt etikuap te kan hamo woro­pysei e. Meiũran ti aru ma'ato etikuap ta'yn uhyt e. 8 Mi'i pote Peteru to'e — Yt karãpiat uipysei hat i En e haty wo. — Ma'ato yt woro­pysei i pote yt Eka'iwat no i po'og areĩne'en Uito e. 9 — Pyno Uika­'iwat yt uipy yn i ro etikoho ma'ato uipo uhowa etikoho ro wy e. 10 — Peteru e etikuap ta'yn aikotã wei kahu haria wyti te'e­ru­we­pysei yn na'yn put'ok­ta­'a­tu'e hawyi e. Tupana tipuruk yne eminug sa'ag ko'i hawyi ti ereĩne'en misei ewy e. 11 Ta'i misei rakaria ewy ra'yn yne eipe ma'ato wẽtup ok epy'a­setpiat ipitpit re rakat ewy yt misei i rakat ewy toĩne'en e Iesui Iuta piat katu­pono toma'at hamuat Iutai toikuap haype. 12 Toi'a­tu­pysei yne hawyi tuwe­ka­misa wato pag i ra'yn hawyi ta'aipok yparakai kape ta'apyk hamo. Mi'i hawyi to'e i'atuepe — Eweikuap apo kat pote woro­ho­'o­pysei e. 13 Pyno ahenoi — Urumu'e hat Urupo­rekuat no En ewei'e ti uhepe e. Ta'i Mi'i ti Uito are. Uito ti Eipo­typot Uito ti eimu'e hat e. 14 Ta'i Uito ti Eipo­rekuat sese Eimu'e hat sese Uito ma'ato ti woro­ho­'o­pysei semiit po'og yi kape hat ewy Uito e. Mi'i tupono aikotã Uito ewy waku eweikup­te'en wuat'i eropat hanuaria Uito ewy e. 15 Uiminug ehetiat ewy wo'oe­ropat haria ewy ro eweikup­te'en Uito ewy e. 16 Yt naku i wato'e aipy'a pe — Uito po'og irania'in kai mi'i pote waku irania'in uheropat at ka'ap yt naku i wato'e. Waku po'og wato­py­hu'at irania'in powyro haria irania'in eropat hanuaria ewy e. Uito Eika­'iwat wuat'i powyro hat areĩne'en e. Eipo­wyro hat areĩne'en eipysei hat Uito e. Mi'i pote waku eipe uhemiit'in ewy eweikup­te'en wuat'i miit eropat hamo e. I'ewyte — Yt uipopap i motpapnug hamo yt ewei'e tei'o katu­pono Eipo­'oro hat wuat'i miit powyro hat e. Uimi­po­'o­roria eipe mi'i pote waku ui'ewy ewehe­ropat miit'in e. Waku ui'ewy eweikup­te'en semiit ewy katu­pono uhaipe­piaria eipe uipot­mu­'eria eipe uhemiit eipe uimi­po­'oro ko'i eipe e. Eipysei hat Uito pytkai e yt naku i eiwe­mo­wato po'og uikai e. Waku yi kape eweikup­te'en ui'ewy e. 17 Uito ti Eika­'iwat ma'ato woro­ho­'o­pysei semiit ewy. Mi'i tupono eweikup­te'en no wo'oe­ropat haria ui'ewy e. Mi'i ewetunug pote Tupana mowepit kahato haria wo eweikup­te'en e Iesui i'atuepe. 18 Atikuap kahato ti uiky'e haria ma'ato wẽtup aipy­'a­setpiat uima'at hanuat. Mi'i miit aikotã sa'a­wy'i miwan me Saumu 41. 9 pe Tupana to'e mio tã e — Uimi'u su'u haria py'a­setpe ti aru toĩne'en woro­ma'at mo e hat e. Mio tã e hap ewy wyti aru topy­hu'at mesup e. 19 Mio ahenoi kahato ehepe aikotã aikotã ta'a­tunug uhetiat hamuat i'ewyte ehetiat hamuat e. Mi'i hap put'ok'e ui'e hap ewy hawyi po'og na'yn uimohey eipe katu­pono yne ui'e hap ewy yne tuwe­mo­herep aru katu­pono pywuat sese ui'e hap e. 20 Pywo ti uwe uwe uimi­po­'o­roria pe — Ereke ro e hat i'ewyte uhepiat ereke ro e hat e Iesui. Mi'i hawyi i'ewyte uwe uwe uhepiat — Ereke ro e hat i'ewyte uipo­'oro hat piat ereke ro e hat e. 21 Mio tã to'e rokirẽ Iesui haty'u tuwa­nẽtup hawe hawyi toimo­herep tehay — Pywo ti aru wẽtup ok aiwywuat hat wyti aru uima'at hamuat hat e. Haty kahato uipy'a pe mi'i hap ete e temiit'in me. 22 Mio tã e ra'yn hawyi te'e­ra­ha'at to'oe­wawi — Uwe pe som mio tã e i'atu'e te'e­ru­wa­nẽtup. 23 Pyno wẽtup ok imiky'e kahato i'ywytpiat iwy tuwe­'a­kyt­'anug Iesui ãtiyp pyke. 24 Mi'i pote Peteru ipomeru Iesui etiat wepehik hat kape to'e hamo uhepe — Apo'ere kahu uwe som ema'at hanuat Mehĩ ere kahu e. 25 Mi'i hawyi Iesui etiat wepehik hat apo'e — Uwe som pyno ema'at hat Uhyt e. 26 Mio tã e hawyi Iesui tiwesat — Koran uima'at hat pe ti atipuk'a mi'u moĩ me man hawyi ti aru atum tope e. Mi'i atunug kahu hawyi meremo etikuap uwe uima'at hat e Iesui uhepe Iuwãu me. Mi'i hawyi Iesui tat man hawyi totopag imoĩ me hawyi tutum uhyt Iuta pe Simãu Ikarioti sa'yru pe tutum. 27 Mi'i totat man Iesui po pywiat turan ahiag potypot Satanai e hap het rakat teke ra'yn uhyt Iuta piit pe. Mi'i hawyi to'e Iesui tope — Pyno aikotã etunug neran hap etunug no meremo mehĩ e Iuta pe. 28 Ma'ato yparakai ywytpiat apyk haria yt ikuap hin i kat to'e hawe mio tã e hap e Iuta piat hap. 29 Ma'ato te'e­ru­wa­nẽtup Iuta po'oro ienuk hap mi'u kyi'at hamo mio tã e hap to'e Iuta pe sio toipo­'oro sa'up mõ'ẽ hamo toipo­'oro sa'up wywuat ihaky­'e'i rakaria piat imõ'ẽ hamo sio i'atu'e. Kat pote Iuta po pe tineiru eiam toĩne'en miit'in miium ko'i eiam apykok hat toĩne'en pote. 30 Mi'i hawyi Iuta tat kahu man Iesui po pyi hawyi meremo toto ra'yn Iesui ma'at hamo. Tuwẽtem hawyi wãtym na'yn i'ypyryp wuo toto. 31 Mi'i hawyi Iesui to'e Iuta saipekai — Pyno koitywy waku ra'yn katu­pono koitywy ti put'ok'e ra'yn Tupana mõtypot sese hap e'at e. Mesup ta'yn ti Uito Eheyke'et auka hap e'at put'ok'e ra'yn e ma'ato ti aru itote Tupana ewaku hap atimo­herep ta'yn wuat'i ehamo pãi e. Te'e­ra­'a­kasa hawyi — Waku kahato En Tupana i'atu'e aru i'ewyte — Waku kahato En i'atu'e aru uhepe e. 32 Uimi­mõ­typot kahato Tupana topy­hu'at uiku­'uro hap e'at pe. Atimõ­typot Ui'ywot hawyi uimõ­typot kahato. Mi'i tutum uhepe aru tomõ­typot hap ok tã. Tuwe­mõ­typot hap ok tã Ui'ywot tum aru uhepe. Atimõ­wato Ui'ywot wuat'i ehamo mesu­wepyi e. Ta'i wẽtup miit ewywuat yn uruto Ui'ywot Uito e. Meremo irane uimõ­typot wuat'i ehamo e Iesui. 33 Uimẽ­pyt'in areĩne'en porap yn ni eiwywo mesu­wa­rote e. Areto hawyi ma'ato uikat wyti aru mesuwe eipe ma'ato ti aru yt uipuẽti i kahato e. Ha'a­wyte wuat ui'e hap ewy ti — Yt eweiwat kuap i te Uito hap kape e. Sa'a­wy­'iwuat ui'e Iuteuria piat hap ewy mio are'e ehepe uimẽ­pyt'in e Iesui. 34 Einãpin pakup hap ahenoi ehepe eiwo­'o­ky'e uhemiit'in woro­ho­'o­ky'e hap ewy. Eiwo­'o­ky'e uhemiit'in woro­ho­'o­ky'e ky'e hap ewy e. 35 Mi'i tã ewetunug pote irania'in eikuap ta'yn eipe uhemiit'in sese hap e 11 ok takaria pe. 36 Mi'i hawyi ipotmu'e Simãu Peteru to'e Iesui pe — Aikowo aru pyno ereto Uruka­'iwat e. — Koran te ti yt ereto kuap i te uhupi Peteru are ma'ato meiũran ti aru uhupi ereto e. 37 — Uika­'iwat areto teran eupi e. Kat pote koran yt areto kuap i eupi mehĩ katu­pono yt karãmuo i ti aru woro­'atoiat e. Irania'in miat — Woro­'auka ti aru eto hupiat pote i'atu'e pytkai yt woro­'atoiat hin i e Peteru Iesui pe. 38 Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Ui'auka pote ui'auka ma'ato yt woro­'atoiat hin i ere'e apo Peteru. E'auka irane pytkai yt woro­'atoiat i ere'e apo Peteru e. Pywo pe ti are'e epe mesup wãtym muo waipaka ehay owakai ti aru — Yt atikuap kahato i Mi'i Miit ere'e ti aru mye'ym mo uhepiat pe irania'in apo'e i'atu'e epe hawyi e Iesui Peteru pe.

14

1 — Uiwy­ria'in e Iesui areto irane eipy­'a­setpyi ma'ato yt ei'arot rei'o eipy'a pe eiwa­nẽtup hawe e katu­pono ara'aipok i ehowawi aru e. Eweimohey po'og yn o Tupana i'ewyte uimohey yn o e. 2 Pywo ti rat Ui'ywot etama pe ti tukup­te'en kahato ai'yat sese ko'i e yt uheso i rat. Ei'yat koro ko'i nug hamo areto irane e. Waku pe yne itote ei'yat ko'i hawyi ara'aipok ehowawi i ra'yn e. Ma'ato heso hap pote yt ahenoi i ehepe e. Uimohey ro e Iesui. 3 Ma'ato waku yne ei'yat ko'i itote hawyi ti aru ariot i ehowawi e. Mi'i hawyi ti aru aikope Uito areĩne'en mi'i hap tote ra'yn eweikup­te'en e. Eiwe­hyt'ok to uiwy­ria'in are'e aru ehepe uimohey haria Ui'ywot etama pe e aru. 4 Ta'i koitywy eweikuap ta'yn aikowuat Uito hap e i'ewyte uipu'ap eweikuap ta'yn e. 5 Ma'ato ipotmu'e Tume tiwesat — Yt uruikuap hin i Uhyt aikowuat eto hap e. Pyno aikotã som waku pyno uruikuap epu'ap Uhyt e. 6 Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Uito yn wyti mu'ap Ui'ywot kapiat hat. Uito yn wyti mu'ap Ui'ywot moherep hãpyk hat e. Uito yn wyti mu'ap miit'in moieĩne'en Ui'ywot yat piat hat e. Uwe uwe uimohey mi'i hat yn wyti put'ok'e aru Ui'ywot kuap hamuat e Iesui Tume pe. 7 Uikuap haria ti i'ewyte Ui'ywot kuap haria te'e­ro­py­hu'at e. Pyno mio uikuap haria eipe mi'i pote Ui'ywot kuap haria eipe e. Ui'ywot kapiat akasa haria eipe e Iesui. 8 Mio tã e pote Wiripi to'e — Pyno etomo­herep to E'ywot uruepe Mehĩ e mi'i pote ti aru uruikuap uwe E'ywot hap e. 9 Mi'i pote Iesui Wiripi wesat — Kat pote yt uikuap i en uiwy Wiripi e katu­pono areĩne'en mot'i kahato ra'yn eipy­'a­setpe ma'ato apo yt uikuap i te en e. Uhowawiat akasa haria wyti Ui'ywot kapiat akasa haria tukup­te'en e. Kat pote — Etomo­herep to E'ywot uruepe ere'e e Iesui Wiripi pe. 10 Yt etimohey i apo Ui'ywot eiam sese ne'i Uito e. I'ewyte uheiam ne'i Ui'ywot e Uimienoi ehepiat ti yt uiat i ma'ato Ui'ywot wat ahenoi e. Ui'ywot yn wyti uipo­'oro kat ko'i kat ko'i nug hamo e. 11 Pywo pe ti Uito Ui'ywot eiam ne'i e. I'ewyte uheiam ne'i Ui'ywot ma'ato mio tã ui'e hap yt eweimohey i pote uimohey ro eipe uiminug wakuap ehehamuat upi e. 12 Ta'i pywo pe ti are'e uwe uwe uimohey hat wyti aru uiminug ko'i ewy inug e. Ui'ywot kape areto pytkai wyti aru uimohey haria po'og iwato inug uiminug ko'i kai e. — Areto ti aru Ui'ywot yatypiat uheĩne'en hamo eimiẽtup eimi­ky­'esat ko'i moherep hamo Ui'ywot pe e. 13 Itotiat turan kat ko'i kat ko'i ewehẽtup uhowawi uiat uimi­ky­'esat ok tã yn eweiky­'esat haype uimõ­typot hap eweikat pote mi'i pote ti aru ahẽtup Ui'ywot pe hawyi ti aru eimiẽtup uhepiat tutum ehepe e. Eimiẽtup tutum hawyi mi'i hap kaipyi ti aru wuat'i miit'in — Wakuat Tupana i'atu'e e. 14 Mi'i pote ti aru atum yne eimiẽtup ok tã uimi­ky­'esat ewy ehẽtup pote e Uhet mõtypot hamuat ehẽtup pote e Iesui topot­mu­'eria pe. 15 Mi'i hawyi po'og tohenoi — Uiky'e ehepiat pote ewetunug no einãpin uhepiat hap ko'i e. 16 Mi'i hawyi ahẽtup Ui'ywot pe hawyi ti aru toipo­'oro ra'yn ehepe wẽtup ok einãpin wuat'i e'at piat hanuat. Mi'i ti Tupana Pã'ãu wakuat sese hãpyk enoi hat sese mi'i e. Mi'i ti aru eipo­wyro hat Uito ewywuat eimo­wepit hat e. Yt karãpe i ei'atoiat hamuat ma'ato toinẽ'en wuat'i e'at pe eipy'a pe e. 17 Ahẽtup hawyi Tupana tum aru Topã'ãu pywuat e. Ma'ato Tupana yt ky'esat haria i ti yt ha'at teran i Ipã'ãu katu­pono yt heremo i pote yt ta'a­tukuap i. Ma'ato eipe ti eweikuap ta'yn katu­pono toĩne'en na'yn eipy­'a­setpe. Ma'ato mi'i hawyi ti aru eipy'a pe ra'yn topy­hu'at at ka'ap Tupana Pã'ãu wakuat e 18 Ma'ato Uito i'ewyte yt woro­ho­'o­'atoiat sese i katu­pono aipok no areto e. Ara'aipok i te ti aru ehowawi uimohey haria e. Uipã'ãu ma'ato toĩne'en eikai eipuo eipo­wyro hamo areto turan e Iesui. 19 Pywo ti rat yt pya i ra'yn wyti Tupana yt ky'esat haria i yt akasa i uhowawiat hamuat e. Ma'ato eipe akasa uhowawiat haria ti aru eweikup­te'en wuat'i e'at pe katu­pono areĩne'en ne eipy­'a­setpe e. Meiũran ti aru areĩne'en i ra'yn gu'uro pyi Uito e. Mi'i hap e'at pe woro­ho­'o­moieĩ­ne'en wuat'i e'at pe Uito areĩne'en i hap ewywuat hawyi e. 20 Karãpeĩ Tupana Pã'ãu wo ipyt'at eipiit mi'i hawyi ti aru eweikuap Ui'ywot eiam sese Uito i'ewyte eheiam Uito hap i'ewyte uheiam eipe hap eweikuap Tupana Pã'ãu toĩne'en ehehapiat hawyi e. 21 I'ewyte uwe uwe uhepiat tonãpin hap ko'i nug hat wyti aru uiky'e sese hat toĩne'en mi'i miit e. Uiky'e hat uhepiat tonãpin hap nug hat wyti aru Ui'ywot miky'e sese topy­hu'at i'ewyte uimi­ky'e kahato topy­hu'at e. Uimi­ky­'esat nug hat pe ti aru aremo­herep tope uwe Uito sese hap e Iesui 11 ok takaria pe. 22 Mi'i hawyi ipotmu'e Iuta ma'ato wẽtup ok Iuta yt Iuta mekewat Ikarioti sa'yru ma'ato ipotmu'e wẽtup Iuta to'e Iesui pe — Pyno uruepe yn apo eremo­herep uwe En hap Mehĩ e. Yt yne miit'in me apo eremo­herep teran Uhyt e. 23 Mio tã e pote Iesui tiwesat — Iuta pywo ti rat uwe uwe uiky'e uwe uwe uhehay nug hat toĩne'en ti aru mi'i hat pe ti aru Ui'ywot miky'e wo topy­hu'at e. Mi'i hat kape ti aru Ui'ywot wywo ariot hawyi mi'i hat pyt'atnug hamo urutu­kup­te'en e. Mi'i hat topy­hu'at uru'yat ewywuat e. 24 Pywo ti rat yt uiky'e sese i haria yt uhehay nug neran hin i haria te'e­ro­py­hu'at e. Yt tuwat teran hin i uhepiat i'atu­nãpin hap upi yt uiky'e sese i potiaria e Iesui. Uiwy­ria'in uimienoi ehepiat ko'i yt uiat uimienoi sese i ma'ato Ui'ywot Uipo­'oro hat mienoi sese uhepiat ko'i e. I'e hap yn ahenoi ehepe e. 25 Mio te ti eipy­'a­setpe areĩne'en eimu'e hanuat mesuwe e. 26 Ma'ato meiũran ti aru uhaipe kai Tupana tipo­'oro Uipã'ãu sese ehowawi einãpin hamuat eiwa­nẽtup hawe ieĩne'en hanuat e. Toipo­'oro Uipã'ãu ehowawi uhemiit sese eipe pote e. Put'ok'e hawyi ti aru yne eimi­waure uimienoi ehepiat ko'i ete eimo­wa­tetup ewanẽtup hãpyk hamo hat topy­hu'at eipuo Uipã'ãu e. Kat ui'e hap kat ui'e hap eimi­waure ko'i toi'a­tu­mo­herep i ra'yn eiwa­nẽtup hawe areto hawyi e. 27 Uiwy­ria'in areto ra'yn eipy­'a­setpyi are wen ma'ato yt eweiwa­nẽtup ko'i ko'i tei'o mi'i hap pupi e. Yt eweiken'ẽ tei'o e. Mesup ta'yn woro­ho­'onug Tupana mowepit hanuaria e. Yt eiwa­nẽtup ko'i ko'i hamo i e. Woro­ho­'o­mo­wepit kahato aru Uipã'ãu wo e Iesui. Irania'in yt uimohey i haria wyti yt eimo­wepit kuap i ma'ato Uito ti woro­ho­'o­mo­wepit kuap sese katu­pono uimo­wepit hap uipy'a piat atum na'yn ehepe e. 28 Areto irane eipy­'a­setpyi uhemiit'in ma'ato mi'i hawyi ti aru ariot re ehowawi ra'yn ehepe e. Uiky'e sese eipe pote waku ewei'e uhepe — Ereto teran mote waku etunug emiky­'esat ewy Mehĩ waku era'aipok E'ywot kape waku ewei'e uhepe uiky'e pote katu­pono uhehat'at kahato Ui'ywot ky'ewi e. Waku kahato ti rat Ui'ywot e. Uhehat'at kahato Ui'ywot akasa i hamo e katu­pono Ui'ywot po'og uikai e. 29 Areto ra'yn Ui'ywot kape aru hawyi ara'aipok ehowawi e. Mi'i e hap ahenoi ehepe yianme katu­pono ti aru karãpeĩ topy­hu'at ui'e hap ewywuat mi'i e'at pe ti aru — Pywo kahato rasig tohenoi ahepe ewei'e aru uhepiat ui'e hap mesup e hap ete e. Mi'i hawyi mekewat e'at pe po'og na'yn uimohey eipe ra'yn katu­pono atunug yne yne ui'e hap ewywuat pote e. 30 Koran te ti aru yt ati'a­tu­mu'e kuap i kahato eipe sa'a­wy­'iwuat eimu'e hap ok tã katu­pono tut aru yt uimohey haria i akag. Yt naku i nug haria potypot put'ok'e irane mesuwe uipyhyp teran haype e. Ta'i mi'i yt nakuat i ti uhã'ãg sese haype tut ahiag ma'ato yt kat hin i uipy'a piat uiwa­nẽtup hawiat ahiag miky­'esat ko'i are yt wẽtup sehay i ahiag wat uipy'a pe e. 31 Koitywy ti aru wuat'i miit'in na'yn ikuap kahato uhepiat Ui'ywot ky'e kahato hap e. I'ewyte Ui'ywot miky­'esat yn nug hat Uito hap ta'a­tukuap e. Uiku­'uro hap kape te'e­ra­ha'at hawyi ta'a­tu­wa­nẽtup hawe mi'i hawyi meremo ta'a­tukuap ta'yn uinãpin hap Ui'ywot mienoi ko'i yne yne nug hat areĩne'en hap ta'a­tukuap aru e. Mio tã tohenoi yne hawyi — Pyno waku ra'yn are to'iro pyno meiũpepyi uipot­mu­'eria e Iesui 12 ok takaria pe.

15

1 Mi'i hawyi mu'ap upi Iesui to'e — Uito ti mikoi yp ewy Ui'ywot wyti ikoi hat ewy e. 2 Mi'i hawyi eipe mikoi yp iaga ewy eweikup­te'en e. Haga yt haat i hawyi tohy­wytip i'ywyt­'okpy hawyi haga yt naku i rakat toiterek yt imosat i hat mi'i hawyi irania'in haga ko'i haat kahato i ra'yn e. 3 Mi'i hap ewy kahato einãpin uhepiat hap timo­hãpyk kuap kahato eiwa­nẽtup sa'ag hap e. Mi'i hawyi ehehãite eweikup­te'en eipy'a piat eiwa­nẽtup hap ko'i eiwo­'o­'e­wy­'ewy mikoi iãgã pitpit'ok hap ewy kahato einãpin uhepiat hap e. 4 Haga mitek ta'yn merep hap ewy hawyi igag. Mi'i hap ewy kahato eipe yt eweikup­te'en i uiwywo pote e. Eweikup­te'en no yt pya hin i uikai aikotã haga sat'e kahato rakat i'yp ete hap ewy waku mi'i tã uimohey eipe e. Haga yt haat'e kuap i pote watitek i'yp ete pyi e. Mi'i tupono waku haga ko'i sat'e kahato rakaria ewywuaria i'yp ete eweipy­hu'at e. Waku wepytyk kahato haria wo eweipy­hu'at. Mi'i pote mono erepytyk ehete e. Mi'i tã hap ewy pote haat'e kahato rakaria wo eweipy­hu'at. Iwese rakaria wo'o­ky'e haria wo eweikup­te'en e. Ta'i haga ko'i i'atu'yp esaika hap kaipyi tuwenug na'yn e. Eipe ti i'ewyte uhesaika hap kaipyi eiwenug kuap e. Eiweran pote yt eiwenug kuap i e. 5 Uito i'yp ewy eipe haga ewy. Eiwe­pytyk to uhete aikotã haga sat'e i'yp etiat to'ewy haga haat rakat ewy eweikup­te'en e. Ta'i eiwe­pytyk uhete pote yn haga haat rakat ewy eweikup­te'en ma'ato yt uhesaika hap wywo i pote yt kat i ewetunug kuap kahato wakuap e. 6 Aria'yp iaga mitek ta'yn hawyi igag meremo hawyi yt kan hamo i waku ra'yn aria wo yn na'yn. Mi'i hap ewy eipe yt eiwe­pytyk i uhetiat pote e yt kan hamo i eweikup­te'en e. Aikotã haga gag ewy eweikup­te'en. Miit'in ti'a­tunug haga gag hawyi ta'a­tuwuk. Mi'i hap ewy eipe yt uimohey i eipe pote. 7 Eiwe­pytyk uhete pote uimienoi ehepiat ewetunug pote Tupana tum ehepe eimiẽtup topiat tutum eimi­ky­'esat ewy uiwy sese eweikup­te'en pote e. 8 Karãpeĩ hewo hewo haga ete pyi he rakat pote miit'in tuwehum kahato e. Mi'i hap ewy waku kahato he rakaria ewy eweikup­te'en e. Mi'i pote ti aru i'atu­wepit kahato irania'in — Waku kahato Tupana i'atu'e haype wo'o­ky'e rakaria wo'o­wese haria wo eweikup­te'en pote aru e. 9 Aikotã aikotã Ui'ywot eiky'e hap ewy ti Uito woro­ho­'o­ky'e e. Yt eweipun nei'o uhepiat eiky'e hap e. 10 Uito atunug Ui'ywot miky­'esat ewy mi'i pote uiky'e kahato. Mi'i hap ewy uimi­ky­'esat ewetunug mote woro­ho­'o­ky'e kahato Uito wy e. Aikotã Uito Ui'ywot piat uinãpin hap atunug mi'i hawyi toĩne'en uruto­'o­ky'e hap e. Mi'i hap ewy eipe ewetunug uhepiat einãpin hap hawyi toĩne'en kahato aiwo­'o­ky'e hap e. 11 Eiwo­'o­mo­wepit hap yn ni atiky­'esat uiwy­ria'in e. Mi'i pote ha'a­wy­tepyi ti woro­ho­'o­nãpin kahato e. Atiky­'esat kahato eiwo­'o­mo­wepit hap sese uiat uiwepit hap ewy atiky­'esat eipy'a pe e. Mi'i pote woro­ho­'o­nãpin ha'a­wy­tepyi eimo­wepit hamuat uimi­nãpin nug hap e. 12 Uhepiat einãpin sese hap ahenoi i ehepe einãpin hap koro mio tã are'e i — Eiwo­'o­ky'e ro aikotã Uito woro­ho­'o­ky'e hap ewy are'e i e. 13 Pyno wẽtup ok aiwy poity'i tuete hawyi watuwat ra'yn ipowyro hamo aiwy ky'e kahato hat pote e. Mi'i hawyi ai'auka hap topy­hu'at wen ma'ato aiwy yt iku'uro i ieha­kye­ra'at hat wato­py­hu'at. Toĩne'en ne aiwy aiku­'uro ikawiano hawyi e. Mio tã hap ewy watunug mote aiwy ky'e sese hap ahepiat wati­mo­herep po'og po'og wuat'i ky'e hap kai e. Pyno mi'i tã hap ati'a­tu­ky'e eipe uiwy­ria'in e. Ta'i eiky'e uhepiat hap atomo­herep irane e. 14 Uiku­'uro irane eheha­kye­ra'at hamo e. Pywo ti rat ewetunug uimi­ky­'esat ewy pote uiwy­ria'in sese eweipy­hu'at uimi­ky'e kahato haria wo eweipy­hu'at. 15 Motpo­'o­roria yt ta'a­tukuap hin i kat ko'i kat ko'i ta'a­tu­ka­'iwat minug wuat e ma'ato eipe uiwy­ria'in me uheropat haria eipe yt are i. Ma'ato uiwy­ria'in sese eipe are mi'i pote ahenoi ehepe torania Ui'ywot e uhepiat hap ko'i. Pyno mio eipe yt uheropat haria i ma'ato uiwy­ria'in sese eipe katu­pono ahenoi kahato yne yne Ui'ywot e hap ehepe hawyi eweikuap ta'yn yne uiminug irane hap ko'i uiwy­ria'in eipe pote. 16 Ta'i uiwy­ria'in eipe ti yt ui'airo i ma'ato Eika­'iwat no ma'ato Uito woro­ho­'o­'airo eipe uhemiit no. Mi'i hawyi woro'­ho­'o­po­'oro uhehay moherep miit'in miat hamo i'ewyte wakuap sese nug hamo yt ikahuro i rakat motpap nug hamo woro­ho­'o­po­'oro uiwy­ria'in e. Mi'i turan kat ko'i kat ko'i eweiky­'esat hawyi ewehẽtup to Ui'ywot pe uimi­ky­'esat ewy hawyi tutum ehepe eimi­ky­'esat ok tã uhyt'i'in e. Atiky­'esat eimi­mu­'eria ehaipe­piaria i'ewyte uimohey heg nakaria ewy te'e­ro­py­hu'at. Atiky­'esat ehaipe­piaria uhemiit sese wo hap atiky­'esat e. 17 Mi'i pote atiky­'esat kahato eiwo­'o­ky'e kahato hap e. Eiwo­'o­ky'e ro eiwo­'ope e. Mio tã hap ewy eweikup­te'en uimi­ky­'esat nug hamuat e. 18 Mio wyti aru yt uimohey i haria i'atu­py­'ahak kahato ehete ma'ato karãpe mesu­wa­ro­tiaria tukup­te'en haiwot rakaria ehete uhemiit'in eipe pote waku eiwa­tetup aikotã sa'a­wy­'ite uhete i'ewyte i'atu­py­'ahak hap kape — Aika­'iwat ete i'atu­py­'ahak sa'a­wy­'i­tewuat ewy ewei'e yn o eiwo­'ope e. 19 Yt uimohey i haria eipe pote irania'in eiky'e haria tukup­te'en ma'ato uimohey haria eipe mi'i pote yt eiky'e hin i katu­pono yt uimohey i haria tok pyi woro­ho­'o­'airo uhemiit no hawyi yt i'atuwat i ra'yn eipe eweipy­hu'at e. Mi'i tupono yt i'atu­wese i ehete i'atu­py­'ahak ehete e. 20 Aikotã aikotã sa'a­wy­'ite ga'iwat eika­'iwat ete ta'a­tunug sa'ag pote hemiit'in ete i'ewyte ta'a­tunug sa'ag are ra'yn sa'a­wy'i ehepe. Yt waure­'e­wei'e tei'o mio tã ui'e hap kai e. I'ewyte hemiit'in ta'a­tu­sa­ty'i saty'i wy e. I'ewyte uhepiat ta'a­tu­nãpin hap ta'a­tunug mi'i pote ti aru i'ewyte i'atuepiat ta'a­tu­nãpin hap ta'a­tunug e. 21 Sa'ag sa'ag ta'a­tunug aru ehete uiwy­ria'in eipe pote uhet moherep haria eipe pote. I'ewyte yt ta'a­tukuap i uwe uipo­'oro hat pote. Mi'i pote yt naku i kahato ta'a­tunug aru ehete mehĩ'in e. 22 Yt ariot i mesu­wa­rote miit'in mu'e hamo pote yt ta'a­tu­'a­parap i uimohey hap. Ma'ato koitywy yt uimohey hin i mi'i pote — Eipe yt nakuaria wo i sese ra'yn e Tupana yt uimohey i haria pe. Mi'i hawyi yt kat i'atu'e kuap i ra'yn Tupana pe katu­pono pywo pe to'e e. Sa'a­wy'i — Yt uiwepyi i yt uruwepyi i i'atu'e Tupana pe ma'ato koitywy yt ta'a­tu­wesat kuap i Tupana pe — Kat pote Uha'yru pun haria eipe e i'atuepe hawyi. 23 Uwe uwe uhete ipy'ahak mi'i haria i'ewyte ti Ui'ywot etiat ipy'ahak takaria e. 24 Ma'ato yt ariot i mesu­wa­rote wakuap sese nug miit'in ehamuat hamo pote yt ta'a­tu­'a­parap sese i uimohey hap e. Ma'ato mio te'e­ra­'a­kasa ra'yn yne uimi­sepap wakuap sese ko'i po'og iwato torania kai ma'ato mi'i pytkai i'atu­py­'ahak uhete Ui'ywot etiat ewy e. 25 Aikotã nimuat — Yt kat pytkai i i'atu­py­'ahak uhete e iwan me. Mi'i e hap ewy miit'in i'atu­py­'ahak uhete mesup e. 26 Put'ok'e ui'e atipy pe hawyi ti aru are'e — Etipo­'oro ro uhemiit'in kape Epã'ãu Papai are. Mi'i hawyi ti aru toipo­'oro ehowawi Topã'ãu wakuat eipo­wyro hamo eimu'e sehay wuat hãpyk hamo uimo­herep ehepiat hamo toipo­'oro Topã'ãu sese e. 27 Ui'ywot Pã'ãu put'ok'e hawyi eimo­wepit hat topy­hu'at ei'a­rot'i hap monik hamuat tut. Mi'i hawyi ti aru ewehenoi miit'in me ra'yn uhetiat katu­pono Tupana Pã'ãu eiam eweikup­te'en pote. I'ewyte uimi­mu'e ko'i eweikuap kahato ra'yn pote i'ewyte uikuap kahato eipe ha'a­wy­te­pyite mesup te pote ewehenoi kahato aru miit'in me uhetiat e Iesui topot­mu­'eria pe.

16

1 Eiwe'eg wo o uimohey hap atoiat hap pupi are katu­pono yianmete ahenoi aikotã aikotã sa'ag ehetiat hamuat ahenoi yne yianmete ra'yn ehepe katu­pono karãpe put'ok'e hawyi mono yt eweipun i ra'yn uimohey ehepiat hap e. 2 Katu­pono ti aru meiũran eipugha Tupana mõtypot yat pyi e. Meiũran ti aru ei'a­tu­'uka hanuaria tukup­te'en. Mesuwat yi totiaria ti aru te'e­ro'e to'ope — To'iro waku wati­'a­tu­'uka Tupana mohey haria i'atu'e sa'ag ne'i e. 3 Mi'i tã ti aru ta'a­tunug ehete katu­pono yt uikuap i uwe sese Uito hap i'ewyte uwe Ui'ywot hap yt ta'a­tukuap i e. 4 Ma'ato ti ahenoi yne ra'yn mesup ehepe yianmete aikotã ta'a­tunug sa'ag hamuat ko'i e. Mi'i tupono mekewat put'ok'e ra'yn ehete hawyi ti aru eiwa­tetup yn na'yn mesuwat uimienoi kape e. Sa'a­wy'i te ti yt ahenoi i ehepiat ho'opot hamuat katu­pono sa'a­wy'i ti eipy­'a­setpe areĩne'en eika­wiano ei'a­pykok hamuat. Mi'i pote yt ahenoi i ma'ato mesup ti ahenoi ra'yn ehepe aikotã eheha­ky­'e'i hamuat ko'i e. 5 Mio wyti aru ma'ato areto uipo­'oro hat kape i ra'yn are ma'ato eipe yt apo'e­wei'e i uhepe — Aikowo aru pyno ereto Uhyt yt ewei'e i uhepe e. 6 Areto mot'i irane eitokpyi pote eweha­ty'u kahato uiky'e haype e. 7 Pywo pe ti are'e ehepe meiũpe yn areĩne'en pote ti yt tut i ti eipo­wyro pakup i hamuat Tupana Pã'ãu ma'ato areto meiũpepyi pote ti aru atipo­'oro kuap eipo­wyro pakup i hanuat e. 8 Mio tã e irane Tupana Pã'ãu wuat'i miit'in me — Eiperia torania Tupana piat i'aparap haria e ti aru put'ok­to'e hawyi. Tupana yn ni eimo­hãpyk kuap hat e ti aru wuat'i miit'in me. Ta'i yt nakuap nug haria ti aru Tupana ti'a­tu­sa­ty'i saty'i kahato hamuat e ti aru miit'in me Tupana Pã'ãu put'ok­to'e hawyi e Iesui. 9 — Tupana piat i'aparap haria eiperia e ti aru katu­pono yt uimohey haria i eweikup­te'en e ti aru Tupana Pã'ãu ehepiat e Iesui. 10 — Tupana yn ni eimo­hãpyk kuap hat e ti aru miit'in me — Pywo ti Ha'yru yn eimo­hãpyk kuap e ti aru kat pote toĩne'en To'ywot yatype atipy pe emiẽtup moherep hamuat eheha­kye­ra'at hamuat e ti aru. Ma'ato yt eweimohey i pote yt karãpe i eweha'at Ha'yru kape e ti aru Tupana Pã'ãu miit'in me e. — Areto ra'yn mi'i hawyi uimohey haria yn uipuẽti haria ma'ato irania'in yt karãpe i aru uipuẽti mesuwe. Yt karãpe i uhowawi te'e­ra­ha'at e Iesui. 11 — Tupana ti'a­tu­sa­ty'i aru eipo­typot ahiag wuat'i e'at pe e ti aru i'ewyte toi'a­tu­sa­ty'i saty'i iwywo Ha'yru mohey hap pun haria e ti aru Tupana Pã'ãu mesu­wa­ro­tiaria pe uhepiat e Iesui. 12 Po'og wyti ahenoi teran ehepe mesuwat etiat ma'ato ti eiwa­nẽtup hap yt put'ok'e i ikuap hamo e. 13 Meiũran ti aru tut Tupana Pã'ãu ehowawi pywuat sese sehay yne moherep hamo. Mi'i ti aru henoi yne yne pywuat sese etiat ehepe e. Tuwepyi yt ihay i. Ui'e hap yn ihay aru e. Tupana Pã'ãu timo­herep aru ehepe kat aru kat aru toĩne'en hap toi'a­tu­mo­herep ehepe Topã'ãu pywuat sese wo e. 14 Ta'i uimõ­typot kahato hat Tupana Pã'ãu katu­pono kat are tope hap yn tohenoi ehepe uiwy­ria'in e. 15 Wuat'i Ui'ywot wat ipo piat uianuat ra'yn tukup­te'en e. Mi'i tã ti ui'e hap ewy Tupana Pã'ãu tohenoi irane ehepe e Iesui topot­mu­'eria pe. 16 — Aipok go Ui'ywot kape areto hawyi meremo uipuẽti i eipe e. 17 Mi'i hawyi te'e­ro'e to'ope — Kat to'e hawe som — Aipok go areto Ui'ywot kape hawyi meremo uipuẽti i eipe e ahepe i'atu'e. 18 — Kat pote yt mot'i wo i aru Ui'ywot kape areto e i'atu'e. Kat to'e hawe som pyno aipok go areto e. Aikotã hamuat som tohenoi teran ahepe pãi i'atu'e to'ope. 19 Mi'i hawyi Iesui tikuap apo'i­'a­tu'e teran tepiat hap mi'i pote to'e — Uiwy­ria'in apo'e­wei'e teran apo aipok go Ui'ywot kape areto e hap ete. Pyno ahenoi ra'yn ehepe ehepiat ikuap hamo e. 20 Pywo pe ti are meiũran ti aru eiwo­'o­kak'i Uito yt uwe i pote ma'ato irania'in yt uimohey haria i ti aru i'atu­wepit ne'i ra'yn e. I'atu­mo­wepit hap ete ti aru eipe yt eimo­wepit hin i wyti aru e. Mi'i rẽ ti aru ma'ato meremo tokosap yt eiwepit i hap hawyi ti aru meremo eiwepit i ra'yn e. 21 Pywo pe ti are'e ehepe aikotã hary­poria imẽpyt haty turan yt iwepit hin i ra'yn topy'a pe ma'ato tuwe­mo­herep ta'yn imẽpyt hawyi meremo iwepit kahato katu­pono imẽpyt tuwe­mo­herep pote imẽpyt put'ok'e pote. 22 Mi'i hap ewy ti mesup areto ra'yn ei'ya­ty­pepyi mi'i pote yt eiwepit hin i ma'ato meiũran woro­ho­'o­puẽti i ra'yn hawyi ti aru ma'ato meremo ra'yn eiwepit hap tut aikotã aity iwepit ai'y­wã'ĩ hap e'at pe hap ewy e. Aremo­herep i ra'yn eipy­'a­setpe hawyi eimo­wepit sese hap topy­hu'at eiwepit sakpo hap ewy aikotã imẽpyt pakup hap ewy are. Areĩne'en i eiwywo hawyi eiwepit sese hap toĩne'en eipy'a pe iheg me toĩne'en yt uwe i ra'yn eiwepit hap porop kuap hat e. 23 — Koitywy ewehẽtup kahato uhepe eimi­ky­'esat ko'i ma'ato areto hawyi are yt ewehẽtup kuap i uhepe areto hawyi e. Ma'ato ti aru put'ok'e eipo­wyro pakup hat Tupana Pã'ãu. Mi'i hawyi waku ewehẽtup Ui'ywot pe eimi­ky­'esat ko'i — Tupana ewei'e o Esa'yru Iesui e hap het rakat mohey haria uruto ewei'e o. Mi'i hawyi uhet upi tutum ehepe kat ko'i kat ko'i eimiẽtup ok tã tutum ehepe uimi­ky­'esat nug wywuat pote e. 24 Ha'a­wyte pyi ti uhepe yn ewehẽtup eimi­ky­'esat ko'i ma'ato mi'i hawyi aru waku ewehẽtup Ui'ywot pe uhet wywo uimi­ky­'esat ewy. Mi'i hawyi Ui'ywot tum aru eimo­wepit sese hamuat e. Ewehẽtup mi'i tã hap ewy pote eweipuẽti ra'yn eimiẽtup eimo­wepit kahato hamuat e. 25 Sa'a­wy­'i­tepyi yne ahenoi ehepe uhehay hã'ãkap wuo ma'ato mi'i hawyi ti aru herep wuo yn na'yn ahenoi ehepe Ui'ywot etiat e. 26 Mekewat herep wuo yn ahenoi ehepiat hap e'at pe ti aru waku yn ewehẽtup Ui'ywot pe uhet upi eimiẽtup ko'i uimi­ky­'esat ko'i. Sa'a­wy'i Uito yn ahẽtup Ui'ywot pe eimiẽtup ko'i are ma'ato put'ok'e Tupana Pã'ãu ehetiat hap e'at pe ti aru yt Uito yn i ahẽtup eimi­ky­'esat ko'i katu­pono atiky­'esat i'ewyte ewehẽtup Ui'ywot kape e. 27 Waku kahato ewehẽtup tope katu­pono eiky'e kahato hat Ui'ywot e. Ta'i eiky'e kahato katu­pono Uiky'e haria eipe i'ewyte eweimohey kahato Tupana Mipo­'oro Uito hap Tupana kaipywiat sut hat Uito hap eweimohey kahato. Mi'i pote waku ewehẽtup hãpyk Ui'ywot ewawi e. 28 Pywo kahato Ui'ywot kaipywiat Uito ariot ra'yn miit'in kape. Mi'i rẽ ara'aipok i ra'yn Ui'ywot kape mesuwat yi totepyi e. 29 Mi'i hawyi hemiit'in te'e­ro'e Iesui pe — Uruka­'iwat mesup ta'yn uruikuap ta'yn ehay katu­pono ehenoi heremo ra'yn mio yt hã'ãkap wuo i ra'yn i'atu'e. 30 Koitywy ti uruimohey ra'yn En wuat'i kuap yne hat i'atu'e. Mi'i hawyi pyno yt apo'u­ru­to'e i ra'yn epe uwe En hap ete katu­pono mesup uruimohey ra'yn Tupana Mipo­'oro sese En hap i'atu'e. 31 Iesui to'e — Pywo apo uimohey eipe e. 32 Meikoran ti aru mesup ta'yn ui'atoiat yne eipe hawyi eiwe­sytpok yne ui'ya­ty­pepyi ei'yat ko'i kape. Mi'i hawyi uiweran ui'atoiat yne eipe hawyi. Ma'ato ti aru yt uiweran sese i katu­pono Ui'ywot yt ui'atoiat hin i e. 33 Mi'i hawyi Iesui to'e — Eimo­so­'opot kahato hanuaria yt uimohey haria i tukup­te'en aru ma'ato yt eweiken'ẽ tei'o i'atu­pupi katu­pono i'atu­pyhyp hat Uito areĩne'en i'atu­mo­perup i hat Uito mi'i pote eiwe­saika ro uhete e. Wuat'i kat ko'i kat ko'i ahenoi ra'yn ehepe eimoe­saika hamuat eimo­wepit hamuat. Eimo­wepit hap sese ma'ato Uito e. Yt eiwa­nẽtup o ko'i ko'i wo katu­pono ati'a­tu­'akit akit aru yne yne ahewa­nĩ­kaptia ko'i e. Ho'opot hap put'ok'e ehetiat turan yt paa'e­wei'e sese eipy'a pe eiwa­nẽtup hawe katu­pono yt karãpe i woro­ho­'o­'atoiat sese e Iesui topot­mu­'eria pe.

17

1 Mi'i tã to'e Iesui hawyi iha'at ywaipe mi'i hawyi to'e — Papai e uiku­'uro hamuat mesup ta'yn put'ok'e e. Woro­mõ­typot teran Papai uiku­'uro hawe. Atiky­'esat kahato miit'in piat — Wakuat kahato En Tupana i'atu'e hap atiky­'esat. Mi'i haype uimõ­typot mesuwe Ui'ywot e. 2 Papai uinug na'yn En Wuat'i Miit'in Potypot nuat katu­pono etiky­'esat kahato miit'in ehakye­ra'at hamuat uimiium emi'ai­roria pe hap etiky­'esat Papai. Waku kahato mesup yne emiium esaika hap topy­hu'at mesup uipiit pe e. 3 En yn ni Tupana sese are. I'ewyte wẽtup ok yn Emipo­'oro Esa'yru wuat'i Porekuat. Mi'i ti Uito Iesui Emipo­'oro Papai are. Ekuap sese haria Esa'yru kuap haria yn wuat'i e'at piat gupte'en sese hanuaria are e. 4 Ta'i ewat emõtypot hap yn ni miit'in me atomo­herep Ui'ywot are e. Atunug na'yn wyti yne uipo­'oro epiat hap emiky­'esat nug hap Papai are e. 5 Papai ara'aipok irane ewawi mesup are. Woro­ky'e kahato Papai wẽtup yn Aito. Pyno ewekaipyi uimõ­typot ro itote aikotã sa'a­wy­'ite yi nug hap e'yian notiat ewy uimõ­typot itote Papai are e. 6 Ta'i woro­mo­herep ta'yn yne emiium uimu­'eria ko'i pe are. Sa'a­wy'i te ewanuaria uhemiit tukup­te'en ma'ato mio emiium aiwa­nuaria wo ra'yn tukup­te'en mio ahehay upianuaria tukup­te'en ma'ato sa'a­wy'i mesu­wa­ro­tiaria ehay upiaria tukup­te'en are e. 7 Koitywy ta'a­tukuap ta'yn Uito Emipo­'oro ehay moherep yne hamuat hat are e. 8 Atimo­herep ta'yn yne emienoi uhepiat Papai are. Mi'i ta'a­tukuap yne ra'yn emienoi uiwẽ piat hawyi ta'a­tusat yne ra'yn ehay katu­pono ta'a­tukuap kahato ra'yn ekaipywiat Uito hap i'ewyte Uito Emipo­'oro hap ta'a­tu­mohey kahato ra'yn are e. 9 Papai ahẽtup emiium uhemiit'in ko'i powyro hamuat Papai katu­pono ewanuaria sese mi'iria pote eti'a­tu­poi­tyro mi'iria koitywy are. Atiky­'esat mi'iria wẽtup miit ewy yn uimohey hap ete. Yt ahẽtup i yt uimohey i haria powyro hap ma'ato ahemiit powyro hap ahẽtup epe Papai are e. 10 Papai torania wyti uimohey haria ewanuaria wo tukup­te'en are. Mi'i pote i'ewyte yne ewanuaria uiano tukup­te'en are. Aimohey haria waku nug haria tukup­te'en mesup mi'i pote uimõ­typot kahato irania'in — Waku pe tukup­te'en Iesui saipe­piaria i'atu'e. Mi'i pote — Waku sese i'atu­ka­'iwat i'atu'e uhepiat are e. 11 Papai yt uwe i ra'yn mesuwat yi tote e'ewywuat wakuat are. Papai ara'aipok irane ewawi ma'ato ti aru uimohey haria yn na'yn te'e­ro­py­hu'at mesu­wa­rote are. Papai En ni po'og hesaika torania kawiat hat are. Mi'i esaika hap etum na'yn uhepe. Koitywy En ewy uhesaika ra'yn. Ewawi areto hawyi yt uwe i Uito mesuwe ma'ato uhaipe­piaria uhemiit'in ti aru te'e­ro­py­hu'at mesuwe. Papai En ni hãpyk kahato rakat are. Eti'a­tu­moe­saika ro uhemiit'in aikotã e'ewy i'ewyte ui'ewy mi'iria tukup­te'en hãpyk hamo are. Atiky­'esat mi'iria tukup­te'en wẽtup miit ewy aikotã En Uito wẽtup miit ewy watoĩ­ne'en hap ewy are e. 12 Papai uheĩne'en i'atu­py­'a­setpiat turan esaika wo ati'a­tu­ka­wiano torania uhemiit'in. Yt wẽtup ok i uimohey hap waure'e hat wo topy­hu'at ma'ato mekewat ho'o­wasat rakat uimohey ran hat waure hat mi'i ti tonug hap ewy ti ra'yn uiwaure are. Aikotã sa'a­wy­'iwuat miwan henoi hap ewy ti ra'yn uiwaure to'uhu hap ewy tutunug mi'i tã. Ma'ato irania'in torania ati'a­tu­moheg kahato ehay wo are e. 13 Papai koitywy areto i ra'yn ewawi mi'i tupono meiũwat ui'e hap ahenoi kahato uimohey haria pe i'atu­mo­wepit hamuat. Atiky­'esat kahato uiwepit hap ewy topy­hu'at i'atu­py'a pe yt areĩne'en i mesu­wa­rote hawyi. I'atu­mo­wepit hap sese atiky­'esat Papai are e. 14 Ahenoi ra'yn ni eko uhemiit'in me Papai. Eko ewy ti ra'yn tukup­te'en i'ewyte ui'ewy te'e­ru­wa­nẽtup are. Mi'i pote yt imohey haria i yt i'atu­wese hin i ahete katu­pono yt i'atueko ewy hin i urutu­kup­te'en Papai are e. 15 Papai eti'a­tu­'ywyk o uhemiit'in yt aimohey i haria py'a­setpyi yt are i. Ahẽtup epe ma'ato o eti'a­tu­'ywyk o uimohey re'ym haria porekuat ahiag po pyi uhemiit'in are ahẽtup Papai. Atiky­'esat kahato mesu­wa­ro­tiaria py'a­setpe tukup­te'en aru ahemiit i'atu­mu'e ahetiano hanuaria wo Papai are ma'ato tukup­te'en yt nakuaria i py'a­setpe turan eti'a­tu­moe­saika ahemiit'in esaika hamo wãi'e hamo yt naku i nug haria iã'ãg hap pupi are e. 16 Katu­pono aheko yt mesu­wa­ro­tiaria eko ewy hin i ra'yn. I'ewyte ahemit­t'in aimohey haria yt irania'in wanẽtup haria ewywuat i tukup­te'en are e. 17 Pywo kahato ti urunãpin En Papai. Ta'i ehay pywuano ro uhemiit'in moty­py'i En emiky­'esat ewywuat nug hanuaria wo. Mi'i tã etunug mote ti aru emiit'in sese wo ra'yn te'e­ro­py­hu'at ai'e­wywuat tukup­te'en ahemiit'in are e. 18 Papai sa'a­wy'i uipo­'oro mesu­wa­ro­tiaria ehakye­ra'at hamo emiit nug hamuat uipo­'oro sa'a­wy'i. Koitywy En hap ewy ati'a­tu­po­'oro ahemiit'in wuat'i mesu­wa­ro­tiaria emiit nug hamuat aikotã uipo­'oro hap ewy are e. 19 Papai epo pe hamuat ra'yn areĩne'en uiku­'uro iatuepiat rẽ. Mi'i hawyi torania uhemiit epo tukup­te'en Papai are. Ui'ywot ewanuat yn areĩne'en emiky­'esat nug hamuat are. Uito ewywuaria hap atiky­'esat kahato uimi­mu­'eria ewanuat yn emiky­'esat nug hanuaria hap atiky­'esat. Mi'i pote ati'a­tu­mu'e kahato mi'iria ehay pywuanuat ete. Ehay pywuanuat no ati'a­tuekyi uipot­mu­'eria ehowawi emiit'in yn no are e. 20 Papai yt uhemiit meiũwuaria 11 ok takaria upi yn i ahẽtup epe ma'ato i'ewyte ti meiũran nuaria uimohey haria meiũwuaria haipe­piaria upi ahẽtup epe i'atuehay upiat aimohey hanuaria upi are. I'atu­sai­pe­piaria aimohey hanuaria upi ahẽtup i'ewyte are e. 21 Papai aikotã aiwa­nẽtup hap wẽtup yn hap ewy ahemiit'in wanẽtup hap ahẽtup ekaipyi are. Aikotã areĩne'en ekai i'ewyte ereĩne'en uikai mi'i hap ewy atiky­'esat aimi­mu­'eria tukup­te'en ahepe wẽtup miit hap ewy aito uruto hap ahẽtup Papai are. I'atu­wa­nẽtup hap aiwat ewy. Mi'i hawyi meremo mesu­wa­ro­tiaria yt aimohey haria i pywo i'atu'e. Meremo ta'a­tu­mohey Emipo­'oro wuat'i ehakye­ra'at hat Uito hap are e. 22 Papai sa'a­wy'i ere'e uhepe — Waku kahato En ui'ewy ere. Mi'i hap ewy koitywy are uhemiit'in me — Wakuaria kahato eipe ui'ewy are. Mi'i tã are i'atuepe katu­pono atiky­'esat mi'iria aiwo­'o­'e­wy­'ewy aiwa­nẽtup hap are e Iesui. 23 — Ui'ywot atiky­'esat En Uito ahemiit wẽtup miit ewy hap atiky­'esat are. Atiky­'esat ahemiit wakuat sese rakaria ahewaku hap ok tã hap atiky­'esat are. Aiwo­'o­'ewy kahato watoĩ­ne'en Papai En Uito ahemiit'in wywo wẽtup yn aiwa­nẽtup hap ko'i hap atiky­'esat are. Mi'i tupono mi'i aheka­tu­wyria sese ko'i ahehay enoi haria mesuwat yi totiat haria aru tukup­te'en are. Toi'a­tu­mu'e miit'in turan pywo sese ti i'atu'e irania'in Tupana Mipo­'oro Iesui aheha­kye­ra'at hamuat i'atu'e wanẽtup haria. Ta'i Tupana aiky'e kahato Tosa­'yru ky'e hap ewy aiky'e i'atu'e irania'in katu­pono hãpyk sese tukup­te'en ahemiit'in irania'in ehamo pote hap ahẽtup epe Ui'ywot are e. 24 Papai mesuwat yi nug hap e'yianmete uiky'e kahato En are. Ta'i sa'a­wy'i sese mesuwat yi yt etunug i te turan — Wakuat kahato En aiwo­'o­ky'e hap to'o­'ewy kahato ere uhepe Papai are. Atiky­'esat kahato uhemiit'in uimohey haria emiium ko'i tukup­te'en aru aiũpe aiũpe uheĩne'en sa'a­wy­'iwuat hap upi i are. Atiky­'esat uikahu hap kape te'e­ra­ha'at aru are. Atiky­'esat emiium uhewaku hap sese kuap hamo Papai are e. 25 Papai hãpyk kahato rakat sese En ma'ato emohey re'ym haria mesuwe uwe En hap yt ta'a­tukuap hin i. Ma'ato Uito ti worokuap kahato are i'ewyte uipo­'oro epiat hap mohey haria tikuap kahato En wy are e. 26 Ha'a­wyte pyi te mesup te woro­mo­herep uiwy­ria'in me are. I'ewyte ti aru woro­mo­herep i uwe En uhemiit'in me are katu­pono atiky­'esat kahato i'atu­wo­'o­ky'e hap aiwo­'o­ky'e hap ewy are. Mi'i haype woro­mo­herep ti aru i'atuepe katu­pono atiky­'esat aheka­tu­wyria wywo watu­kup­te'en wuat'i e'at pe Papai are. Eti'a­tu­ky'e ro uhaipe­piaria uimohey haria uiky'e hap ewy are aikotã — Woro­ky'e Uha'yru ere uhepe sa'a­wy'i. Mi'i e hap ewy ere'e uhaipe­piaria pe — Woro­ho­'o­ky'e uha'y­ru'in uhaki­'yt'in ere'e aru uimohey mot'i haria pe Ui'ywot are e kahato Iesui To'ywot pe.

18

1 Mio tã to'e To'ywot piat hawyi toto ra'yn Iesui y'y hit'i Seterũ hy sakpo toto. Mi'i hap tote teke mikoi ypia pe temiit'in wywo. 2 Ma'ato Iesui ma'at hat Iuta tikuap ta'yn mekewat mikoi ypia katu­pono sa'a­wy­'ite Iesui tiky­'esat te'e­ru­wa­'a­tunug temiit'in wywuat 12 ok takaria wywuat hap itote. 3 Mi'i kape Iuta tero­po'ok ta'yn sura­ra'in ko'i Iesui ieĩne'en hap kape tote­ro­po'ok i'ewyte Tupana mõtypot yat apykok haria tuwat hupi. Tote­ro­po'ok pa'i kororia ehay upi i'ewyte i'atu­'akag ko'i ehay upi tuwat typy'i. Ariãty pirik hot puo tuwat i'ewyte ariãty ko'i puo tuwat aria'yp ãkun ko'i wywo tu'uka hamo tuwat tuwat. 4 Mi'i hawyi put'ok­'i­'a­tu'e itote ma'ato Iesui tikuap ta'yn yianmete aikotã aikotã tutunug tetiat hamuat ko'i toikuap kahu ra'yn topy'a pe. Mi'i hawyi toto ra'yn Iuta miero­po'ok ko'i owa kape. Mi'i hawyi to'e — Uweĩ eweikat e i'atuepe. 5 Mi'i pote sura­ra'in tiwesat — Ta'i mekewat Iesui tawa Nasare piat wyti uruikat i'atu'e. Mi'i pote Iesui to'e — Uito rat Mi'i e. 6 Mio tã e pote hewo yi tote ta'a­tu­'ape wo hewo yi tote. 7 Mi'i rokirẽ Iesui to'e i — Uweĩ pyno eweikat e. — Iesui tawa Nasare piat rat uruikat i'atu'e i. 8 Mi'i pote — Uito rat Mi'i e i. — Uito uikat pote waku eipohep to uhemiit'in ete tuwat mono pyno e sura­ra'in me. 9 Sa'a­wy­'iwuat to'e hap ewy — Papai yt atiky­'esat i emiium uhepiat uhemiit'in yt wẽtup ok i ta'at uipo pyi to'e hap ewy tupono. 10 Mi'i tã ra'yn pote Simãu Peteru tihep teky­se'yp hawyi toi'atek pa'i koro emiit. Mi'i hawyi ipo sese kawiat i'ahape toihep ta'yn Mauku e hap het rakat toi'a­ha­pehep. 11 Mi'i hawyi Iesui to'e Peteru pe — Etopag i ro ekyse'yp heiam me Simãu e. Yt uika­wiano tei'o en kyse'yp mo katu­pono Ui'ywot tiky­'esat aho'opot hap e. Waku atu'u mekewat kui'a piat Ui'ywot miium pãi e. 12 Mi'i hawyi Iuta miero­po'ok ko'i topytyk Iesui hawyi surara ko'i tipo­'i­po'i Iesui saity wo ipopy tet pupi. 13 Mi'i hawyi ta'a­tue­roto Iesui pa'i koro Ka'i­wasi ehamũpot Anai kape. Sa'a­wy'i pa'i wato Ka'i­wasi mio tã e Iuteuria akag ko'i pe — Yt wati­'auka i Iesui pote miit'in porekuat no topy­hu'at e. 14 Mi'i pote ipy'ahak Humanu ywania kawiat aipo­rekuat koro hawyi toipo­'oro tesu­ra­ra'in ai'a­tu­'uka yne hamo watunug Iesui aipo­typot no pote e. Pyno po'og waku wati­'auka ra'yn meiẽwat miit Iesui sio Humanu ywania aiwa­nĩ­kaptia esurara'in miat ai'a­tu­'uka hap owakai te e pa'i koro Ka'i­wasi kape. Mi'i hawyi sura­ra'in ta'a­tue­roto ra'yn Iesui. 15 Mi'i hawyi toto Simãu Peteru Iesui saipeupi wẽtup ok Iesui potmu'e wywo uiwywo. Mi'i hawyi put'ok­'i­'a­tu'e pa'i koro yat ete. Mi'i hawyi wẽtup ok teke ra'yn pa'i wato kuap hat pote. 16 Ma'ato Peteru yt teke i. Toĩne'en kokawiat he'o­ken­'y­pyke ne'i. Mi'i hawyi mekewat pa'i wato kuap hat Iuwãu e het rakat toto e'oken­'ypy pyhyp hat pĩ'ã kape — Waku meiũwat miit teke ere ro sura­ra'in me to'e pĩ'ã piat hamo. 17 Mi'i turan mekewat pĩ'ã heke oken'y­pykiat to'e Peteru pe — Iesui potmu'e keĩ en e. Mio tã e hawyi Peteru tiwesat pĩ'ã — Yt mi'i i rat uito e. 18 Mi'i turan oken note pa'i wato eropat haria te'e­re­'a­ria­'uhu sura­ra'in wywo. Mi'i hawyi itote te'e­re­mõpe na'ak pote. Mi'i kape Peteru i'ewyte tuwe­mõpe i'atu­py­'a­setpe. 19 Mi'i turan pa'i wato ehamũpot Anai apo apo'e Iesui pe — Ehenoi ro uruepe aikotã ere epotmu­'eria wywo ereĩne'en i'atu­mu'e haype e. 20 Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Uito ti herep wuo ati'a­tu­mu'e Tupana yat iwato rakat pe. I'ewyte kat pe ahenoi henoi kahato miit'in sem me aikope aikope te'e­ru­wa­'a­tunug hap tote Tupana mõtypot yat iwato rakat pe. I'ewyte kat e ahenoi henoi kahato miit'in sem me aikope aikope te'e­ru­wa­'a­tunug hap tote Tupana mõtypot yat hit ko'i pe e. 21 Pyno kat poteĩ apo apo'ere uhepe — Kat som eti'a­tu­mu'e miit'in me mesuwe ere e. Epiat ikuap teran pote uimi­mu'e ko'i ete pote apo'ere ro uhehay kuap haria pe katu­pono mi'iria tikuap kahato kat ui'e kat uimienoi ko'i e. Mi'iria pe ro apo'ere e. Kat ui'e hap kat uimienoi ko'i ta'a­tukuap yne e. Mi'i pote i'atuwẽ pywiat etikat ui'e hap e Iesui pa'i koro Anai pe 22 Mio tã e Iesui pote wẽtup ok surara ti'ahyk ta'yn Iesui howa ete topopep mo — Wãi ehay sa'ag nei'o pa'i koro ete e haty wo Iesui pe 23 Ma'ato Iesui tiwesat — Kat pote ui'ahyk e. Uhehay sa'ag mote ehenoi ro uhepe aikotã sa'ag ui'e hap wuat'i pe ma'ato pywuat uhehay ahenoi pote yt ui'ahyk tei'o en e Iesui surara pe. Mi'i hawyi yt kat e kuap i surara. 24 Mi'i hawyi pa'i koro Anai tipo­'oro Iesui ipo'i po'i pe wẽtup pa'i koro kape mekewat Ka'i­wasi e hap kape tomi­mo­ha­py'ap kape. 25 Mi'i turan Iesui potmu'e Peteru toĩne'en y'am me aria kupyke tuwe­mõpe. Mi'i hap tote irania'in apo'i­'a­tu'e apo'i­'a­tu'e Peteru pe — Uhyt mimi i'atu'e en apo wẽtup Iesui potmu'e sio yt i'atu'e. Ma'ato Peteru tiwesat — Yt rat e yt uito i rat yt Iesui emiit hin i uito e. 26 Mi'i hawyi pa'i koro eropat hat mekewat Peteru mi'a­ha­pehep wy'ok to'e Peteru pe — Uhyt e ara'a­kasa en mũki iwywo mikoi ypia piat turan e. 27 Mi'i hawyi Peteru to'e — U yt uito i rat e yt atikuap i Mi'i Miit e haty wo. Mio tã e sa'ag turan waipaka pa'iat ihay ra'yn Peteru miẽtup mo. 28 Mi'i hawyi hunete totioto Iesui topo'i po'i pe morekuat wato yat kape pa'i wato Ka'i­wasi yat pyi. Mi'i hawyi ma'ato Iuteu ywania yt tuwe­hyt'ok teran i Iesui upi morekuat yat pe katu­pono — Yt naku i wateke meiũwat getap we i'atu'e katu­pono yt aiwat ai'y­wania yat i i'atu'e. Wateke pote wati­'a­parap ta'yn aheko i'atu'e. Tupana yt tiky­'esat i watoĩ­ne'en wẽtup ywania yat pe i'atu'e. Yt toiky­'esat i watenuk irania'in ywania wywo Tupana mõtypot ienuk wato hap turan i'atu'e to'ope. 29 Mi'i pote morekuat Piratu tuwẽtem to'yat pyi i'atue­wawi. Mi'i hawyi to'e — Kat pote eweterut Meiẽwat Miit uhowawi e. Kat som sa'ag tutunug ehepe e. 30 Mi'i hawyi ta'a­tu­wesat — Meiũwat Miit yt nakuat i sese ti rat i'atu'e. Mi'i pote uruterut Mi'i Miit ewawi mehĩ i'atu'e. Waku Mi'i Miit pote yt karãpe i uruterut ewawi i'apiheg hamo mehĩ i'atu'e. Ma'ato pywo ti Miit Miit yt naku i sese rakat i'atu'e. Mi'i pote neke uruterut ewawi Mi'i Miit Iesui ewawi urupo­rekuat en mote i'atu'e Piratu pe. 31 Mi'i hawyi Morekuat Piratu to'e — Kat poteĩ uhowawi eweterut Mi'i Miit e. Ewetioto ro Mi'i Miit einãpin haria kape aikotã yt eheko ewy i hap kuap hamo e Piratu Iuteu ywania akag ko'i pe. Mio tã e Piratu hawyi te'e­ro'e — Ma'ato mehĩ yt ehay upi i pote yt uwe kuap i i'auka. Ehay upi yn waku urui'auka Mi'i Miit uruto'e ere'e sa'a­wy'i uruepe e hap ewy i'atu'e. 32 Aikotã yianmete Iesui tuwenoi toku­'uro hamuat aria'yp posak ete hap ewy ra'yn ti ta'a­tunug na'yn tuete itote. 33 Mi'i hawyi ta'a­tu­'atoiat hawyi teke i ra'yn to'yat pe morekuat Piratu. Mi'i hawyi Iesui toikaykay to'yat pe tuwe­wawi hawyi to'e — E'ywania Iuteuria Porekuat apo En e. 34 Mi'i pote Iesui tiwesat — Ewanẽtup hawe apo'ere sio etimohey sese i'atu­po­rekuat Uito hap sio irania'in henoi epe uikuap hamuat e Iesui morekuat pe. 35 Mi'i hawyi Piratu tiwesat — Uito ti yt ewat e'ywania Iuteu ewywuat hin i e. E'ywania pa'i koro ko'i eerut uhowawi ekuap hamo sio waku En sio yt naku i e hap kuap hamo e. Pyno kat som yt nakuap i etunug Uhyt e Piratu. 36 Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Uito ti mesu­wa­rotiat more­kuaria yt ewywuat i are Uito yt miit'in po'o­ro­kary haty wuat hat i e. Ati'a­tu­po­'o­ro­kary uhemiit yt epo'oro hat morekuat Sesa yt ewy i Uito e. Morekuat kahato areĩne'en ma'ato yt mesu­wa­ro­tiaria ewy hin i e. Mesu­wa­rotiat morekuat Uito pote meremo uhemiit'in uhesu­ra­ra'in ati'a­tu­po­'oro uika­wiano hamo mesuwe. Mi'i hawyi meremo tu'uka uika­wiano haype e. Mi'i pote Iuteu ywania yt uipo­pytyk kuap i are. Ma'ato Uito yt mesu­wa­rotiat more­kuaria ewy hin i e Iesui. 37 Mi'i tã e pote Piratu to'e — En nasom pyno Miit'in Potypot Koro sio yt e. — Ta'i Mehĩ e'e hap ewy Morekuat nuat Tupana uipo­'oro mi'i hanuat areĩne'en mesuwe i'ewyte mi'i hamo aremo­herep mesuwat yi tote e. Pywuat sakpo sehay enoi hamo ariot miit'in mu'e hamo are mi'i pote pywuat sese sehay ky'esat haria tuwa­nẽtup kahato uhehay pywuat kape e Iesui. 38 Mi'i hawyi to'e Piratu Iesui pe — Yt kat i rasom pywuat sese mesu­wa­rote uiwa­nẽtup hawe e. Mio tã morekuat Piratu to'e hawyi tuwe­morem hawyi toto to'yat pyi Iuteu ywania akag ko'i kape tehay moherep hamo sio Iesui waku sio yt e hamo. Mi'i hawyi to'e Piratu itote — Mehĩ'in e mana'in e ahã'ãg na'yn Mekewat Miit Iesui e hap het rakat mi'i hawyi uiwa­nẽtup hawe waku kahato Mi'i Miit e. Yt kat i sa'ag nug hat Mi'i Miit e Piratu. 39 Ma'ato toĩne'en eiwat eiwe­pokuap hap mesuwat e'at piat hap ewy e. Ta'i yne ano pe mesuwat ienuk wato hap turan wẽtup ok eimi­pyhik eweipuksit eiwe­pokuap hap ewy e. Mi'i tupono apo'are ehepe — Eweiky­'esat apo atipo­re­nõtem Iesui e. Eweiky­'esat apo ei'y­wania Iuteu potypot atipuksit apo'e morekuat Piratu. 40 Mi'i hawyi te'e­ru­watka popuo — Yt nyti yt nyti. Waku po'og etipo­re­nõtem no mekewat miit Parapa i'atu'e. Waku etipo­re­nõtem Parapa ewo'o­pyhik hap pyi mehĩ i'atu'e. Mi'i hawyi eti'auka ro Mekewat Iesui i'atu'e haty wo. Mekewat Parapa hero'ok hat miit'in pot'auka hat pytkai — Etipo­re­nõtem no mekewat miit Parapa hawyi waku eti'auka Mekewat Iesui e hap het rakat i'atu'e sa'ag morekuat Piratu pe.

19

1 Mi'i hawyi Piratu to'e tesu­ra­ra'in me — Pyno eweipak pak haty wo meiũwat Miit Iesui haity hu rakat wywo e. 2 Mi'i hawyi sura­ra'in timõ­ko'i Iesui. Mi'i hawyi wẽtup ok tipi'ig morekuat esapeu ewywuat ma'ato hu wywo morekuat painug hap ewywuat. Mi'i ta'a­tupag sapeu hu kawiat i'akyt­'ape ta'a­tupag haty wo. 3 Mi'i hawyi morekuat esokpe hup'i ta'a­tue­sai'a nug ta'a­tu­mi­ky­ry'i hap — Wakuat wakuat Iuteu ywania eporekuat ta'a­tuehay miky­ry'i wo haype. Mi'i hawyi ta'a­tu­'ahyk ahyk Iesui ta'a­tupo wo haty wo. 4 Mi'i hawyi Piratu tioto to'yat pyi ipainug ihup takat nuat rẽ mekewat e'amãtap hu kawiat wywo haty rakat wywo — Eweha'at ro Mi'i Miit kape e. Pywo ti rat yt kat i iminug sa'ag atipuẽti e. Yt kat e i. 5 Mi'i hawyi Iesui tuwe­mo­herep itote morekuat esokpe sa'ag ipiit ete i'ewyte hu ipainug hap i'akag me tuwe­mo­herep i'atu­py­'a­setpe. Mi'i hawyi Piratu to'e — Eweha'at ro meiũwat Miit kape e. 6 Te'e­ra­ha'at hawyi te'e­ro'e haty wo — Wãi ne i'atu'e eti'auka ro eti'auka ro aria'yp posak ete i'atu'e pa'i kororia ta'a­tue­su­ra­ra'in akag nywo Piratu pe. — Eipo pe ra'yn atopag koitywy i'auka ehepiat hamo e katu­pono uiwa­nẽtup hawe yt kat pe i ti toi'a­parap i'auka hamo atipuẽti uito are e. Pyno ewei'auka teran pote ewei'auka ro aria'yp posak ete e ma'ato uito yt sake i atunug neran mi'i tã e Piratu. 7 Mi'i hawyi Iuteu akag ko'i tiwesat — Ma'ato uruwat urunãpin hap ete toĩne'en mi'i hap ete meiẽwat miit i'aparap kahato katu­pono tuwenoi Tupana Sa'yru Uito e. Mi'i pote etipo­'oro ro esura­ra'in i'auka hamo i'atu'e. 8 Karãpeĩ morekuat Piratu tikuap ta'yn Iesui e hap Uito Tupana Sa'yru e hap hawyi token'ẽ kahato ra'yn. Mi'i hawyi iperup ta'yn token'ẽ kahato Iesui auka hap nug hamuat. 9 Mi'i hawyi put'ok­to'e to'yat piat hawyi to'e i ra'yn Iesui pe — Aikope pyi pyno eriot Uhyt e Piratu ma'ato yt Iesui tiwesat hin i ra'yn. 10 Mi'i pote Piratu to'e — Yt uiwesat i apo Uhyt e. Yt etikuap i apo uikaipyi e'auka hap ta'a­tu­ky­'esat e. Ta'i Uhyt moro­puksit reran pote woro­puksit kuap ne'i e katu­pono uipo pe ne'i ereĩne'en En Uhyt e sio woro­'auka kary teran pote woro­'auka kuap e morekuat Piratu. 11 Ma'ato Iesui tiwesat — Tupana yt enug i urupo­rekuat no mesu­wa­rote pote yt aikotã kuap i ui'auka hamuat hap uhyt e ma'ato ui'auka pote i'aparap epiat hap iwato toĩne'en are ma'ato po'og iwato ekawiat haria i'aparap hap mekewat uherut ewawiat haria wat — Eti'auka ro e haria wat e. 12 Mio tã e hawyi Piratu tiky­'esat po'og Iesui puksit hap ma'ato Iuteu akag wãi'i­'a­tu'e — Yt etipo­re­nõtem nei'o Mi'i Miit i'atu'e ma'ato etipo­re­nõtem pote ti aru e'akag morekuat koro Sesa e hap ewanĩkap mo ra'yn Sesa mi'auka wo ra'yn ereĩne'en e eimiwan me i'atu'e Piratu pe. 13 Mi'i hawyi Piratu tioto Iesui he'y­wania Iuteuria akagnia kape waku sio yt i'atu'e hamo. Mi'i hawyi itote ta'apyk i'atu­py­'a­setpe morekuat e'amyap tote aikotã miit'in kuap waku sio yt e hap amyap tote akipy nu kawiat rote ta'apyk Iuteu pusu puat Akipy Kapata e hap tote ta'apyk. 14 Atpo­sake ra'yn turan ienuk koro hap e'at owakai te morekuat Piratu to'e haty wo — Meiũ ra'yn Eipo­rekuat koro wuat e Piratu Iesui ywania akag ko'i pe. 15 Ma'ato i'atuehay pirik wo te'e­ro'e — Yt wyti yt wyti. Yt urumi­ky­'esat i i'atu'e yt urupo­rekuat hin i i'atu'e. Ewei'auka ro ewei'auka ro aria'yp posak ete i'atu'e haty wo. Mi'i hawyi toi'a­tu­wesat — Ati'auka meiũwat pote ti aru yt kat i eipo­rekuat koro e. Mi'i hawyi ta'a­tu­wesat — Wẽtup ok yn ni aipo­rekuat koro mi'i wyti kuepe morekuat wato Sesa e hap i'atu'e Iuteu akag ko'i. 16 Mi'i hawyi Piratu to'e tesu­ra­ra'in me — Pyno eipo pe ra'yn Iesui i'auka ehepiat hamo e. Mi'i hawyi sura­ra'in tioto ra'yn Iesui i'auka hamo. 17 Mi'i hawyi tuwẽtem na'yn Iesui Piratu yat pyi te'a­ria'yp posak wywo. Mi'i hawyi totioto miit akag'akag e hap kape yity'ok Koukota e hap ipusu puo. 18 Mi'i hawyi meipepe ta'a­tu­pehik ta'a­tu­'apig Iesui na'yn pereku wato wo ipy ko'i i'ewyte ipo ko'i aria'yp posak ete. Typy ok iwywo ta'a­tu­pehik typy aria'yp posak ete wẽtup ok ipo ran kai wẽtup ok ipo sese kai. Mi'i hawyi ta'a­tu­mo­poĩ'ãm na'yn Iesui aria'yp posak wywo yi ka'a pan me ta'a­tupag. Mi'i hawyi y'am me Iesui topy­hu'at tomosat e hap ete toĩne'en. 19 Mi'i hawyi morekuat Piratu tipo­'oro towat tomiwan Iesui apy totiat hupit hamo. Mio tã to'e Piratu miwan me — Meiũ ti Iuteu ywania Potypot sese e tawa Nasare piat ti meiũ e. 20 Mekewat Iesui auka hap ti yt pya hin i tawa Ieru­sarẽi kai. Mi'i pote ipoity akasa Piratu miwan kapiat haria. Ta'a­tukuap kahato Piratu miwan katu­pono mye'ym pusu puo toiwan Iuteu ywania pusu puat hawyi Iratĩ ywania pusu puat hawyi Kereku ywania pusu puat Piratu tiwan to'e hap Iesui etiat aria'yp posak totiat. 21 Mi'i hawyi Iuteu epa'i koro ko'i te'e­ro'e Piratu pe — Yt etiwan nei'o meiũ ti Iuteu ywania Potypot sese e hap meipe pe i'atu'e ma'ato Mi'i Miit to'e Uito Iuteuria Porekuat e hap yn waku etiwan mehĩ i'atu'e. 22 Ma'ato Piratu ti'a­tu­wesat — Yt rat e. Yt atiwan i wẽtup e. Koitywy ti meipe pianuat ra'yn uimiwan topy­hu'at wuat'i e'at pe ui'e hap ewy pãi e. 23 Mi'i hawyi sura­ra'in 4 ok takaria tihep Iesui esokpe. Mi'i ta'a­tusat hawyi ta'a­tu­pat'ok ta'a­tu­ra­niawuat ma'ato hesokpe heka­misa wato yt aikotã kuap i ta'a­tu­ky­'esat yne pytkai ta'a­tusat ta'a­tu­ra­niawuat. Yt ta'a­tu­pat'ok kuap i yt ta'a­tuhiot kuap i katu­pono yt mipi'ig i pote wẽtup o so'o yn pote yt ta'a­tu­pat'ok kuap i. 24 Mi'i pote te'e­ro'e to'ope — Yt naku i ra'yn watihiot hiot heka­misa wato i'atu'e. Waku po'og watu­we­ma­hara yn na'yn uwe ika'iwat pakup puẽti hamo i'atu'e. Aikotã sa'a­wy'i miwan me Saumu 22. 18 pe Tupana ehay moherep hat e hap ewy ta'a­tunug yianmete e hap ewy ta'a­tunug — Ta'a­tu­pat'ok pat'ok hamuat aru uhesokpe hawyi uheka­misa wato ete i'ewyte te'e­ru­we­ma­hara to'o­po­hari pohari hamuat e yianmete miwan me. Mi'i tã e hap ewy ti sura­ra'in tunug Iesui esokpe ete. 25 Mi'i hawyi yt pya hin i aria'yp posak kai Iesui ty Maria toĩne'en toky­py'yt wywo hawyi mekewat wẽtup ok Maria wywo uhyt Koropai wary wywo. Mi'i hawyi i'ewyte mekewat Maria yi Mata­rena kaipywiat itote tukup­te'en i'am me. 26 Mi'i hawyi Iesui teha'at ra'yn aria'yp posak totepyi toty kape i'ewyte topot­mu'e tomi­ky'e kape. Mi'i hawyi Iesui to'e toty pe aria'yp posak ete pyi — Mamai e meiẽwat uimi­mu'e yatype ro ereĩne'en koitywy e. Emẽpyt no ra'yn toĩne'en koitywy e. 27 Mi'i hawyi to'e uhepe topot­mu'e pe — Uiwy e meiẽwat uity epo pe ra'yn toĩne'en e. Mi'i hawyi atioto Iesui ty ui'yat kape hawyi ui'yat piat toĩne'en. 28 Mi'i hawyi Iesui tikuap ta'yn topy'a pe wuat'i Tupana miky­'esat ewywuat tepiat inug hap hawyi to'e miwan miat to'e hap ewy — Are'y­'utui kahato e aikotã yianme­tewuat Tupana e hap ewy. 29 Mi'i tote toĩne'en Uwa sapo hy haiũg nakat toĩne'en kui'a pe. Mi'i rẽ ta'a­tu­po'i pina wy'yp ãpy ete amũkiusu ap ewywuat ete. Mi'i rokirẽ ta'a­tu­puk'a kui'a pe Uwa hy haiũg nakat pe hawyi ta'a­tu­pehik Iesui wẽ ete. 30 Mi'i toihysym kui'a piat hawyi tutu'u hawyi to'e haty wo — Ui'ywot e atunug yne ra'yn uipo­'oro epiat hap e. Ikahu ra'yn miit'in ehakye­ra'at hap e. Waku ra'yn e hawyi ipuhu tek'e ra'yn iku'uro sese ra'yn. Tutum na'yn tehapiat Tupana pe. 31 Mi'i rokirẽ wãtym'i kape ta'a­tuhep teran na'yn meremo aria'yp posak ko'i pyi i'atupiit ko'i katu­pono ta'a­tusyp teran meremo katu­pono mũki­'ite ra'yn wemohy hap e'at ta'a­tu'e haype. — Yt naku i ti watu­we­potpap i'atusyp hap ete at min'e hawyi katu­pono wãtym'i turan put'ok'e Tupana mõtypot e'at i'atu'e. Mi'i pote Piratu pe te'e­ro'e — Etipo­'oro ro esura­ra'in mehĩ aria'yp posak piaria yt iku'uro i te rakaria kag'yp pik hamo katu­pono mi'i watunug pote meremo topap sese i'atusyp hamo i'atu'e Iuteuria akag ko'i. 32 Mi'i hawyi Piratu tipo­'oro ra'yn tesu­ra­ra'in i'atu­kag'yp pik hamo. Mi'i hawyi Iesui yaty­piaria kag'yp ta'a­tupik ta'yn. 33 Mi'i hawyi put'ok­'i­'a­tu'e Iesui kag'yp pik hamo ma'ato Iesui iku'uro sese ra'yn pote yt ta'a­tukag pik i ra'yn. 34 Ma'ato wẽtup surara toto Iesui sakupe suk muruku wato wuat hamo. Toisuk hawyi tuwẽtem huu y'y wywo. 35 Mi'i hap kape ara'a­kasa kahato uito iku'uro hap are. Pywo pe mi'i hap atiwan yne yt uheso hin i. Mi'i hap ti ahenoi teran ehepe Iesui mohey hanuaria wo eweikup­te'en hamo. 36 Yt sura­ra'in tipik i ti Iesui kag'yp uhehamo aikotã Tupana to'e sa'a­wy­'iwuat henoi hap ewy ti ra'yn — Yt wẽtup i ti aru ta'a­tupik ikag e hap ewy Numeru 9. 12 pe. 37 I'ewyte surara tisuk Iesui uhehamo aikotã yianme Tupana to'e miwan me Sakaria 12. 10 e hap ewy — Meiũran aru i'atuepiat isuk hap kape te'e­ra­ha'at kahato e miwan me hap ewy. 38 Mi'i hawyi Iesui ewy Iuse toto Piratu kape Iesui piit hẽtup hamo toto. Mi'i Iuse ti Iesui potmu'e wen ma'ato ti token'ẽ Iuteuria pupi imohey hap enoi hamo. Mi'i ti tawa Arimateia kaipywiat toto Piratu kape hawyi to'e — Morekuat e atihep teran wyti Iesui piit aria'yp posak pyi mehĩ e. Mi'i pote toiwesat — Hẽ to e etihep to e. Mi'i hawyi Iuse toto hawyi toimo­'ãpyk ta'yn Iesui piit aria'yp posak pyi. 39 Mi'i hawyi mekewat Niku­temu sa'a­wy­'iwuat toto wãtym wuat Iesui kapiat hat toto wy Iuse wywo. Put'ok­ta­'a­tu'e hawyi mohag hy ikap takat mira kawiat Niku­temu terut wẽtup hyt ikap. Mi'i hawyi ta'a­tupen towy Iuse wywo Iesui piit ete 40 Kiru rakat ta'a­tupen. 40 Mi'i hawyi mohag hy ko'i wywo ta'a­tu'ok po'i sokpe kyt'i hawyi ta'a­tu­po'i po'i aikotã Iuteuria ywania eko ewy i'atu­wo­'osyp turan wuat ewy ta'a­tunug Iesui piit ete mekewat mohag hy ikap takat mira kawiat wywo. 41 Mi'i hawyi yt pya hin i Iesui auka hap kai mikoi ypia toĩne'en. Mi'i py'a­setpe toĩne'en wo'osyp hap pakup nu ka'a pe yi py hot'i piat wo'osyp hap. 42 Yt pya i pote ta'a­tusyp teran mi'i pe Iesui piit katu­pono Tupana mõtypot e'at yt pya i ra'yn. Wãtym'i ra'yn pote mũki­'ite toĩne'en at min'e hawyi i'atu'e Iuteuria pote. Mi'i pote ta'a­tusyp teran Iesui meremo mikoi ypia puat wo'osyp pakup hawe yt pya i iku'uro hap kai pote.

20

1 Mi'i hawyi mye'ym e'at hawyi mytu'u e'at pe toto ra'yn mana Maria yi Mata­rena kaipywiat Iesui syp hap kape. I'ypyryp te turan at yt ihot'ok i te turan toto Iesui piit pen mohag hy wuat hamo. Mi'i hawyi put'ok'e hawyi teha'at kahato Iesui syp hap kape. Mi'i turan ta'a­kasa ra'yn te'o­ken­hyp'ok pe ra'yn toĩne'en. 2 Mi'i hawyi teput kahato ipotmu'e Simãu Nu piat henoi hamo i'ewyte uhenoi hamo mekewat wẽtup ok Iesui emiit iky'e hat piat henoi hamo. Mi'i hawyi to'e uruepe — Ta'a­tue­ro'ok ta'yn wyti Aika­'iwat Iesui hyp hap totepyi mimi'in e. Mi'i hawyi yt uruikuap i aikowo ta'a­tue­reto e uruepe tehay pirik wo. 3 Mi'i hawyi Peteru wẽtup ok ipotmu'e wywo tuwat toko­hyeput no hyp hap kape te'e­ra­'a­kasa hamo. 4 Mi'i hawyi put'ok­'u­ru­to'e itote ma'ato mekewat wẽtup ok ipotmu'e hat po'og ihyha Peteru kai. Mi'i pote put'ok­'are Nu e'yianmete uito Iuwãu. Mi'i hawyi arepỹ­'ã­tutuk Iesui pũ'ẽ kape teha'at hamo nu ka'a pe hepiok hamo. 5 Mi'i hawyi ara'a­kasa ipo'i po'i hap sokpe yn ma'ato yt areke i hyp hap nu ka'a pe. 6 Ma'ato mi'i hawyi Peteru put'ok'e wat'ymo ma'ato meremo Peteru teke nu ka'a pe teput no. Mi'i hawyi ta'a­kasa Iesui suwy hap sokpe. 7 Mi'i hawyi kokai ta'a­kasa i'akag suwy hap to'okmoĩ me. 8 Mi'i hawyi mekewat wẽtup ok po'og ihyha rakat uito areke Peteru owakai te Iesui syp hawe. Mi'i hawyi ara'a­kasa yne ra'yn mekewat sokpe hawyi — Tuwẽtem na'yn sig gu'uro pyi pãi are'e uipy'a pe are ara'a­kasa Iesui suwy hap kape hawyi. Heremo ra'yn uhepe tuwẽtem na'yn gu'uro pyi hap are katu­pono heiam yn sokpe ipueri pueri hap iheg me toĩne'en ma'ato Iesui piit yt ipuo i mi'i pote atimohey kahato itote are. 9 Sa'a­wy­'ite ti aikotã iwan me Iesui wẽtem gu'uro pywiat e hap etiat yt atikuap hin i te ma'ato mesup ara'a­kasa ra'yn. Koitywy hyp hawiat yt kat i hap hawyi atikuap sese ra'yn i'atu­mienoi sa'a­wy­'iwuat miwan miat ko'i aikotã Iesui tuwẽtem aru e hap ko'i atikuap sese ra'yn. 10 Mi'i hawyi uruta­'aipok i ra'yn getap kape. 11 Ma'ato mana Maria yi Mata­rena kaipywiat yt toto teran i ma'ato itote tuwak kahato hyp hap tote. Mi'i hawyi teha'at hyp hap ka'a puo. 12 Mi'i hawyi ta'a­kasa ra'yn atipy kaipywiat typy ok i'atue­sokpe ikytsig kahato apyk pe wẽtup ok i'akag kai wẽtup ok ipy kai aikope sa'a­wy'i Iesui piit toĩne'en hap tote ta'a­kasa. 13 Mi'i hawyi mi'iria te'e­ro'e mana Maria pe — Kat pote kahu erewak mana i'atu'e. — Yt uwe i tosyp hawe pote an arewak e. Ta'a­tue­ro'ok ta'yn sig an Uika­'iwat piit hawyi yt atikuap i aikope ta'a­tupag ipiit hap pote an arewak e. 14 Mi'i hawyi Maria tuwe­morem tosai­pepe hawyi ta'a­kasa Iesui y'am me ma'ato yt toikuap i uwe meiẽ. 15 Mi'i pote — Kat pote kahu erewak mana e uwe kahu etikat e. Mikoi ka'iwat sio e yn tuwa­nẽtup hawe mi'i hawyi to'e — Aikope kahu etioto mesuwiat piit mimi e. Ehenoi pote mono uhepiat hawyi atat i e. 16 Mi'i pote toiwesat — Maria e hawyi ihay ete aikotã to'e het hap ete toikuap uwe Iesui hawyi tuwe­morem meremo hawyi — Wo'o­mu'e hat e ma'ato topusu puo Hapuni e. 17 Mi'i hawyi Iesui to'e — Epohep o uipy ete mana katu­pono ara'aipok teran Ui'ywot kape e. Mi'i hawyi ma'ato mohenoi ro uhehay mio wyti koitywy are'am irane ra'yn Ui'ywot kape e. Mi'i pote mohenoi ro uhehay mio wyti Uipot­mu­'eria pe — Koitywy are'am irane ra'yn Ui'ywot kape Ai'ywot Tupana kape ere'e ro ui'e hap uheywyt'in me mana e. 18 Mi'i hawyi Maria yi Mata­rena kaipywiat toto ra'yn meremo ipotmu­'eria kape wakuap enoi hamo. — Waku kahato mimi'in katu­pono mio ra'yn ara'a­kasa ra'yn Aika­'iwat Iesui am hap e. Pywo pe ti tuwẽtem na'yn gu'uro pyi Iesui e. Mi'i hawyi tohenoi yne Iesui ehay tepiat. 19 Mi'i hawyi mekewat mytu'u ewãtym'i turan ipotmu­'eria te'e­ru­wa­'a­tunug iheg me Iuteuria akagnia pupiat te'e­ro­ken'ẽ haype. Mi'i hawyi put'ok'e ra'yn Iesui i'atu­py­'a­setpe. Mi'i hawyi to'e i'atuepe — Koitywy yt eweiken'ẽ tei'o. Eiwepit ro e. 20 Mio tã to'e hawyi toimo­herep toposuk hap ko'i hawyi to'ywy pe suk hap toimo­herep. Mi'i hawyi ta'a­tu­ka­'iwat kapiat te'e­ra­ha'at kahato hawyi i'atu­wepit kahato ra'yn. 21 Mi'i hawyi Iesui to'e — Uiwy­ria'in e mio ahẽtup ta'yn Tupana pe eiwo­'o­ky'e kahato hap mi'i pote wãi ei'arot re po'og e. Sa'a­wy'i te ti Ui'ywot uipo­'oro tehay wakuat moherep hamo miit'in me uipo­'oro. Mi'i hap ewy te koran woro­ho­'o­po­'oro eipe Uipo­'oro hat tehay wakuat moherep hamo wuat'i ywania pe e. 22 Mi'i hawyi Iesui ahen'ẽ haty wo i'atue­wawi hawyi to'e — Ereke ro urupy'a pe ewei'e ro Tupana Pã'ãu me e. 23 Karãpe Tupana Pã'ãu put'ok'e sese ehepe aru eipy'a topy­hu'at kahato Tupana eiam mo e. Mi'i tupono karãpe ewei'e Tupana pe eipy'a piat — Waure wo o ereĩne'en mi'i miit minug sa'ag epiat hap ko'i kai mi'i hawyi meremo waure wo Tupana topy­hu'at ei'e hap ewy e. Mi'i tã ewei'e hawyi waure wo i'ewyte toĩne'en Ui'ywot atipy piat i'aparap hap ko'i kai are ma'ato yt ewei'e i pote ti aru yt waure wo i toĩne'en are e. 24 Mekewat mytu'u e'at pyra­'ak'i turan Iesui tuwe­mo­herep ta'yn iheg miaria py'a­setpe hap e'at pe. Mi'i turan wẽtup ok ipotmu'e yt uwe i Tume e hap wẽtup het Titimu e hap itote. 25 Meiũran tut ra'yn Tume hawyi — Tuwẽtem na'yn gu'uro pyi Aipo­typot mehĩ i'atu'e. Pywo ti rat uruta­'a­kasa ra'yn i'atu'e. Toĩne'en pakup i Aika­'iwat i'atu'e. Ma'ato Tume ti'a­tu­wesat — Eheso kahato rat katu­pono yt toĩne'en hin i e. Isuk hap kape ara'a­kasa pote atimohey. Mi'i hawyi woro­ho­'o­'e­hay­mohey pãi ma'ato yt pote yt e. Arepũ­'ĩapag ipo suk hap ka'a pe hakupe suk hap ka'a pe pote yn pywo e. Ma'ato yt arepũ­'ĩapag i pote yt atomohey i toĩne'en i hap e Tume ipotmu­'eria pe. 26 Mi'i hawyi put'ok'e i ra'yn mytu'u e'at hawyi te'e­ru­wa­'a­tunug i ra'yn itote ma'ato mekewat e'at pe toĩne'en na'yn i'atu­py­'a­setpe Tume. Mi'i hawyi ta'a­tue­'o­kenhyp kahato mekewat ta'a­tu'yat pe hawyi tukup­te'en iheg me ta'a­tu­'auka hap pupi. Ma'ato iheg me pytkai meremo ti Iesui tuwe­mo­herep y'am me i'atu­to­'oran me. Mi'i hawyi to'e — Waku hap yn ahẽtup Tupana pe ehupi uiwy­ria'in e. 27 Eiwepit ro e. Uipot­mu'e Tume e erokosap to uhowawi are erepũ­'ĩapag no uiposuk hawe i'ewyte uhakupe suk hawe hawyi mono uikuap en sio Uito sio yt e. Mi'i hawyi uimohey ro en mehĩ e. Yt etipun nei'o uimohey epiat hap Tume e. 28 — Uika­'iwat e koitywy woro­mohey kahato ra'yn Uhetu­pana kahato ra'yn En e Tume. 29 — Tume era'a­kasa potiat uimohey hat en e ma'ato po'og uimohey hat yt akasa i uhowawiat haria po'og po'og uimohey haria ekawiat e katu­pono mi'iria uimohey haria tukup­te'en yt karãpe i uhowawiat akasa sese pytkawiat haria mi'iria e. Mi'iria ti aru po'og Tupana mowepit hanuaria torania kai e Iesui Tume pe. 30 Toĩne'en mesuwat yi tote turan Iesui tunug kahato tomi­sepap ko'i are. Pywo ti rat Tupana esaika hap wywuat wakuap kahato toimo­herep uruepe topot­mu­'eria piat akasa hamuat. Mesuwe yt atiwan kuap i torania towato hap ko'i e katu­pono mesuwat miwan me ipat'ok yn ahenoi kuap Iesui minug ko'i are. 31 Ma'ato kat ko'i kat ko'i atiwan mesuwat uimiwan me ahenoi kahato ra'yn haty wo uipy'a pyi katu­pono atiky­'esat kahato uimiwan kuap haria tukup­te'en aru Iesui mohey haria. Atiky­'esat kahato eweimohey Iesui ti Tupana Sa'yru sese hap i'ewyte atiky­'esat ewetunug Iesui Eipo­typot koro sese wuanuat hap atiky­'esat uimiwan etiat wemu'e haria. Eweimohey ro Iesui are uipy'a pyi. Pywo pe ti Iesui upiaria sese eweikup­te'en pote waku pe eweikup­te'en Tupana py'a pe i'ewyte wuat'i e'at piat eweikup­te'en mesuwe i'ewyte atipy pe are. Uito ipotmu'e imiky'e sese Iuwãu.

21

1 Mi'i hawyi Iesui tuwe­mo­herep uruewawi topot­mu­'eria kape i ra'yn ihyemyi'a wato ẽpe tote. Sa'a­wy'i tuwẽtem gu'uro pyi hawyi tuwe­mo­herep uruewawi urutenuk turan iheg me urutu­kup­te'en turan. Mi'i hawyi mytu'u e'at pe tuwe­mo­herep i uruewawi karãpe ipotmu'e Tume toĩne'en uruwywo turan tuwe­mo­herep i. Mi'i hawyi tuwe­mo­herep i ra'yn uruewawi mekewat ihyemyi'a wato yi Karireia py'a­setpiat yẽpe ete mekewat hyemyi'a Tipe­riati e hap het rakat yi kyt upi tuwe­mo­herep i uruewawi. Mi'i tã hap ewy tuwe­mo­herep uruewawi gu'uro pyi tuwẽtem hawyi. 2 Wẽtup ewãtym Simãu Nu to'e uruepe — To'iro i pira pe e uruepe. Mi'i hawyi Waku uruto'e. Urutu­kup­te'en itote Simãu Nu hawyi ipotmu'e Tume wẽtup set Titimu ipat rakat. Mi'i rẽ ipotmu'e Nata­na'eu tawa Kana tama Karireia kaipywiat. Mi'i hawyi Sepeteu sa'y­ru'in hawyi typy ok ipotmu­'eria Tiaku i'ewyte uito Iuwãu urutu­kup­te'en itote. 3 Mi'i turan Simãu Peteru to'e uruepe — Aho'o­pytyk ta'yn pira e hawyi — Urupap eupi uhyt uruto'e. Mi'i hawyi urutu­we­hyt'ok ta'yn yara pe. Mi'i hawyi pira uruho­'okat ka'ap uruesuki wato wo wen ma'ato yt uruepira hin i uruikat ka'ap pytkai. 4 Mi'i hawyi hunete wẽtup ok miit kape urute­ha'at yi kyt rote ma'ato yt uruikuap i uwe hap. 5 Mi'i hawyi tehay pirik wo tuwẽ­powat uruewawi — Uha'y­ru'in ehepira ra'yn apo'e. — Yt rat uruto'e yt wẽtup i pira uruipuẽti Uhyt uruto'e. 6 — Pyno eipo sese kai ro eweipag y'y pe ehesuki wato e. Mi'i kai wyti aru eweipuẽti ra'yn pira e tehay pirik wo. Mi'i hawyi uruimak y'y pe uruepo sese kai yara ywytpuo. Mi'i hawyi howapy kahato pira wo uruesuki wato. Mi'i hawyi urutiõtem neran na'yn uruesuki wato ma'ato pira i'atu poity'i pote yt uruiherep kuap i urue'yara kape. 7 Mi'i hawyi ipotmu'e imiky'e uito are'e Peteru pe — Aika­'iwat wyti koity'i iuẽpe yẽpe tote mehĩ are. Ui'e hap toikuap ta'yn hawyi tesokpe pag na'yn katu­pono yt tesokpe pe i ipotpap pote hawyi peso'e yara pyi y'y pe toto Iesui kapiat hamo. Yt pya i ma'ato yara pyi Iesui kape 200 iã'ãg hap ewy yẽpe kape. 8 Mi'i hawyi urutekyi uruesuki wato yẽpe kape i'atu kahato pira wywuat pote ipotyi kahato pote. 9 Mi'i hawyi urutu­wẽtem yara pywiat hawyi uruta­'a­kasa ra'yn pira kã'ã ko'i man ko'i aria sapypen me. 10 Mi'i hawyi Aika­'iwat to'e uruepe — Eherut ro eimi­pytyk pira ko'i uhepe e. 11 Mio tã e hawyi Simãu Peteru toto totekyi suki wato yẽpe kapiat hamo. Mi'i hawyi pira iwato'in nakaria toipuẽti itote ma'ato pira i'atu kahato pytkai hesuki pira yt tihiot hin i. Mi'i hawyi toimo­rania hawyi 153 pira iwato'in kahato rakaria toipuẽti. 12 Mi'i hawyi Iesui to'e uruepe — Aimi'u ra'yn e. To'iro watenuk e uruepe. Urutenuk turan — Uweĩ En yt uruto'e i Iesui pe katu­pono uruikuap kahato uruwa­nẽtup hawe Aika­'iwat Iesui toĩne'en itote pote. 13 Mi'i hawyi Iesui tat man hawyi toimõ'ẽ uruepe hawyi pira totat i'ewyte hawyi toimõ'ẽ. 14 Mi'i tã Iesui tuwe­mo­herep topot­mu­'eria kape mye'ym mo gu'uro pywiat tuwẽtem hawyi. 15 Te'e­renuk kahu rokirẽ to'e Iesui — Simãu Iuna sa'yru uiky'e po'og apo eti'a­tu­ky'e irania'in hap ko'i kai e. Uiky'e apo po'og etiky'e mesu­wa­rotiat hap ko'i kai e. — Ta'i Uika­'iwat etikuap ta'yn aikotã ewy sese ewy areĩne'en hap e. — Simãu uiky'e sese pote eti'a­tu­mu'e ro uimohey pakup haria aikotã aihũ ko'i apykok haria topoi tohũ mẽpyt'in hap ewy e. 16 Mi'i hawyi to'e i — Simãu Iuna sa'yru uiky'e sese apo en e. — Ta'i Uika­'iwat etikuap ta'yn aikotã ewy sese ewy areĩne'en hap e. — Pyno uiky'e sese pote Simãu eti'a­tu­mu'e ro uimohey hanuaria aikotã aihũ ko'i apykok haria topoi tohũria tomie­rohik ko'i hap ewy e. 17 Mi'i hawyi mye'ym mo Iesui to'e i — Simãu Iuna sa'yru uiwy sese apo en e. Uiwy apo en e Iesui pote Peteru haty'u hawyi toiwesat — Sakpo'e wyti ewy sese areĩne'en uito Uika­'iwat e. Wuat'i kuap hat ri En mi'i tupono ti etikuap ta'yn epy'a pe ekai areĩne'en aikotã ewy koro areĩne'en e. — Uiwy en pote etimu'e uimohey haria mehĩ aikotã watipoi aihũria mẽpyt hin ko'i ewy ahepiku piku ko'i ewy Simãu e. 18 Ahenoi teran wẽtup pywuat hap epe Peteru e. Sa'a­wy­'ite turan emiky­'esat ewy yn ereĩne'en e. Ta'i ewe'ok kytyt hap etopag hawyi ewyry aikowo aikowo emiky­'esat ewy yn etunug sa'a­wy'i e ma'ato meiũran ti aru epo'oro hawyi epo etitorok ewanĩ­kaptia pe hawyi epopo'i po'i ra'yn miit'in yt emiky­'esat ewy i. Mi'i hawyi ereto ra'yn aikowo aikowo yt epap i hap kape e Iesui Peteru pe. 19 Tohenoi yianme aikotã aru toimõ­typot Tupana toku­'uro turanuat hamuat. Mi'i hawyi to'e Iesui — Pyno to'iro i uhupi Peteru e. 20 Mi'i tã e pote Peteru iha'at kahato tesai­pepiat ipotmu'e kape mekewat ipotmu'e imiky'e kahato hat kape mekewat wepehik Iesui etiat hat kape mekewat uweĩ ema'at hat e Iesui piat hat kape teha'at kahato Nu. Mi'i hawyi apo'e Iesui pe. 21 — Kat aru ai'okpe kawiat emiit tunug mehĩ e uhepiat pe. 22 Mi'i hawyi toiwesat — Kat aru ai'okpe kawiat tunug yt ere'e tei'o Peteru ma'ato aikotã aru Uika­'iwat tomo­herep uhepe uiminug wuat pãi yn o Peteru po'og waku ere'e ewepe e. Kat kahu aru Tupana tiky­'esat atunug ere'e ro e. Atiky­'esat ahaipepiat toĩne'en mot'i mesu­wa­rote pote ta'i toĩne'en mot'i kuap karãmuo ui'aipok hap kape hap ewy atiky­'esat pote atunug kuap i e Iesui Peteru pe uhepiat. 23 Mio tã e Iesui pote irania'in Iesui mohey haria te'e­ro'e to'ope — Pyno ti sio yt iku'uro rakat nuat i meiẽwat ipotmu'e i'atu'e uhetiat ma'ato Iesui yt mio tã e pytkai i mio tã i'atu'e uhetiat. 24 Pywo pe ti mesuwat uimiwan uiminug sese yt uheso i are. Ta'i yne mesuwat uimienoi pywo sese rakat yn toĩne'en. Aikotã ara'a­kasa hap ewy atiwan aikotã atikuap hap ewy ti atiwan. Uruikuap kahato Iesui hãpyk sese hap are yne hap topy­hu'at aru to'e hap ewy katu­pono yt karãpe i wẽtup e hap ete i'aparap. Yt karãpe i uruma'at yt wẽtup mo i hap. Uruikuap sese ti Mi'i Miit. Aheha­kye­ra'at kuap kahato hat to'e hap ewy. Tupana Sa'yru sese Mi'i Miit are uruto'e wato'e pãi. 25 Ma'ato po'og po'og Iesui tunug mesuwat uimiwan kai are yt ahenoi kuap i yne. Iesui minug wakuat ko'i Iesui mienoi wakuat ko'i i'atu kahato toĩne'en ma'ato wahenoi henoi teran yne yne iminug hap ko'i pote mesuwat uimiwan me pote yt watunug kuap i kahato katu­pono i'atu kahato wyti imisepap ko'i ma'ato yne aitoria wahã'ãg iwan nug hamo mi'i pote meiũran howapy kahato mesuwat yi wato hap ok tã tukup­te'en. Sakpo mesuwat aipytyp tote mekewat aimiwan Iesui etiat to'o­to­te­tote tukup­te'en. Yi yne howapy hap ewy mesuwat yi topy­hu'at aimiwan eiam mo yn na'yn are'e koitywy mesuwe uimiwan Iesui etiat hap tote. Pyno toran na'yn mesup uimiwan. Uito ti Iesui miky'e po'og nakat are. Pyno waku Tupana pe. Uito Iesui miky'e Iuwãu.